Valentini Rose Aristoteles pseudepigraphus

Google

This 15 a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.

Usage guidelines

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work 15 expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.

We also ask that you:

- Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.

- Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

* Maintain attribution The Google *watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

- Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book 15 in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.

About Google Book Search

Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web

athttp://books.google.com/

MEME NM

σα I12.1,95*

Harvard College
Library

FROM THE FUND GIVEN BY

Stephen Salisbury

Class of 1817

OF WORCESTER, MASSACHUSETTS

For Greek and Latin Literature

VALENTINI ROSE

ARISTOTELES

PSEUDEPIGRAPHUS.

ζω:

871, Gu. IF.

T, S oval.

HAF VARD

UNIVERSITY
LIBRARY
LIPSIAE TYPIS B. G. TEUBNERI " n

V^
1

BEN

ARISTOTELES PSEUDEPIGRAPHUS.

PARS PRIMA

FRAGMENTA ARISTOTELIS PHILOSOPHICA.

— -.-.ς.ςος..- — —

LÀ 4 4 393. "ν ^ - 4 ,

Εαν μὴ «vtog ov cavtov ακούσης,

Ν LI ,

«Alo γε λέγοντι μὴ πιστεύσης.
PraTo.,

ARISTOT, PSEUDEPIGR, l

ΞΖ:

HAE VAHD
UNIVERSITY
LIBRARY

9 N
dà

U ; *
A

LIPSIAE TYPIS B. G. TEUBNERI.

-

ARISTOTELES PSEUDEPIGRAPHUS.

PARS PRIMA

FRAGMENTA ARISTOTELIS PHILOSOPHICA.

'Ea» μὴ αὐτὸς Gv σαυτοῦ ἀκούσης,
ἄλλῳ γε λέγοντι μὴ πιστεύσῃς.
PLATO,

ARISTOT, PSEUDEPIGR., l

Aristoteles Stagirita dudum post Platonis mortem, cuius non tam
discipulus quam auditor fuerat a reliquorum Platonicorum tunc floren-
lium grege penitus universa indole dissentiens, philosophiam diuturnis
multorum anuorum studiis excultam atque praeparatam edere Athenis
coepit (cf. V. Rose de Aristotelis librorum ordine et auctoritate. Berol.
1854, p. 231) circa initium olymp. 110 (vel 109 fin.). exorsus enim a dia-
lecticorum consuetudine statim post Topica prima et Analytica composuit
Rhetorica (post ol. 110, 3 cf. Rose p. 121 *)), deinde cum Ethicis (Speusippi
morte ol. 110, 2 recentioribus sec. Rose p. 125) Politica ol. 111, 2 (Rose p.
125), quibus subiecit Poetica. iam vero post Metaphysica nova operum
plivsicorum series incipit, quae reliquum vitae tempus omne abstulit,
immo ipsius vitae terminos excedens Theophrasti etiam in magistri la-
lores suecedentis nomen operamque occupavit. οἱ Physica quidem quae
proprie vocantur — neque ea ante ol. 112 perscripta sunt (Rose p. 203)
— post l. de Caelo et de Generatione concluduntur Metcorologicis, quae
edita sunt c. ol. 113, 1 (Rose p. 204. de Problematicis cf. ib. p. 189. 104).
deinde Historiae animalium libris novem quasi quadam introductione (post
ol. 112, 2, scil. c. ol. 113, 3—4. cf. Rose p. 216) viam sibi munivit. ad
edendos libros οἱ psychologicos (ol. 114, 1—2. cf. Rose ib.) et physiolo-
σίους (ol. 114, 2—3), in quibus quum hoc ipso anno ol. 114, 3 mortuus
sit, magistri quidem opera substitit, discipulorum autem et philosophiae
quasi heredum studiis legavit libros ab ipso etsi multis locis annunciatos
nunquam tamen perscriptos (Rose p. 175 sqq. 216) περὶ τροφῆς καὶ
αὐξήσεως, περὶ νόσων οἱ quibus Theophrasti nomen. maxime inclaruit
περὶ φυτῶν (quales a Theophrasto editi sunt. post ol. 118, 1 et post l. de
metallis et lapidibus ol. 116, 2 vulgatos, cf. Rose p. 178. libri eiusdem

*) De tertio libro quem post Diogenis cynici mortem, de cuius
mentione p. 1411, 24 facta dixit Greswell, Origin. kalend. ITellen. Lon-
don 1802 t. III p. 177, scriptum cditumque fuisse signifientur, alibi
dicetur. etenim aut vana est narratio, qua uno eodemque die cum
Alexandro rege functus ille vita dicitur D. L. 6, 70 et Plut. qu. conv.
$, 1,.1 cf. D. L. 60, 76 sqq. 44. 57, nut non est ipsius Aristotelis iste
tertius, verum ἃ discipulo quodam retractante additus, quem ad mo-
dum factum est in metaphysicis.

1*

n!
"

-- 4 —

περὶ ὑδάτων conscripti sunt postquam Gallorum gens a Cassandro
obsessa in Haemum se contulit, cf. Sen. qu. nat. 3, 11. Plin. 31, 30. quo
libro usus est Callimachus apud Antig. mir. 158) atque horum quidem
Aristotelis operum praeter Problematica nihil nunc perditum est nisi Po-
liticorum et Poeticorum et Metaphysicorum partes iam ante ipsam gram-
maticorum Alexandrinorum aetatem pessumdatae. fragmenta autem libro-
rum Aristotelis qui deperditi sint praeter illos, neque extant ulla neque
extiterunt. nam quae ex plurimis libris nomine quidem Aristotelis iam
bibliothecariorum Alexandrinorum aetate inscriptis plurimae servantur
Aristotelis reliquiae, non sunt librorum quos vel ipsius citantis verbis
siguificari videas, vel ad idem tempus quo opera illa gravissima edidit
modo receusita omnino pertinuisse verisimile sit, vel quos denique quum
serioris tamen originis manifesta in multis vestigia extent, multo antea
editos esse autumans ad iuvenem Aristotelem magisque etiam tunc Pla-
tonicum referre possis. etenim Aristotelici magisterii auctoritas scholae-
que Peripateticae fama quum plurimorum discipulorum scriptis continuata
propagaretur, eis quidem quae quasi e magistri senteutia disputantium
eiusque identidem scientiam recolentium auctorum nominibus passim aut
carerent aut si quae gessissent, librariorum incuria facile eis destitueren-
tur, factum est ut quoniam tituli ab aliis postea librariis male suppleti
Aristotelis esse perhiberent quod Aristotelicum reperiretur, multorum
Aristotelis discipulorum periret memoria atque eo praesertim tempore quo
in bibliothecas novo more conditas exemplaria undequaque congereren-
tur, modo Aristotelis nomine modo celeberrimi discipulorum et cuius
plurima revera scripta fuissent Theophrasti, diversissimorum scriptorum
fetus venum irent. quos titulos postquam bibliographorum Alexandrinorum
in philosophorum libris parum curiosorum (Rose p. 29 sqq.) facilis usus
recepit, longinqua deinde consuetudo sanxit, non fere erat quomodo
posteriores et qui in re critica essent diligentiores (qualis in oratorum
scriptis Dionysius llalicarnasseusis) corrigerent, nisi ita ut quae Aristo-
telis esse propter manifesta quaedam serioris temporis indicia nullo modo
possent, accenserent Theophrasteis, de multis autem quae sub utroque
nomine traderentur utrum Theophrasti esse mallent an Aristotelis an alius
dubitarent. atque eodem fere discrimine et ratione parum certa et pru-
denti saepeque fortuita librorum Aristotelicorum sermonis pariter atque
argumenti similitudine cognatorum acervos, quos in bibliothecis veteri-
bus repererant, dividere atque disponere coeperunt exegetae Attici,
scilicet Andronicus Rhodius , qui tabulas librorum et Aristotelis et Theo-
phrasti primus confecit, seculo ante Christum primo quo et philosopho-

— 5 -

rum studio (velut Panaetii et Posidonii) et philologorum (Alexandri Myn-
dii, Demetrii Magnetis, Dionysii Halicarnassensis, aliorum, praecipue
autem Didymi, qui philologorum vera propriaque eruditione illustrium
ultimus fere idemque princeps fuit) scriptorum Aristotelicorum memo-
ria renovata est (cf. Rose p. 37) atque post exhausta sectarum vana certa-
mina (Rose p. 34) nova provenit Peripateticorum soboles, quorum diligen-
tia ipsos libros commentariis illustrantium opera nobis Aristotelis philo-
sophica (hoc est omnia) una cum variis librorum pseudonymorum exemplis
tradita sunt et conservata. Andronicus autem qui in ipsis novi studii pri-
mordiis librorum inventorum et adhuc extantium indices scripsit, iu hoc
negotio antiquiorum quorundam auctorum et Alexandrinorum iudicio usus
est et praecipue Hermippi, qui in vitis philosophorum de Aristotelis
quoque vita egerat. cuius quidem antiquiorum iudicii de variis Aristo-
telis operibus varie opinantium etiamnunc vestigia tibi legere videaris et
in ipsius Hermippi fragmentis (cf. infra de Gryllo etc.) et apud Demetrium
Magnetem eos scriptores recensentem (Diog. L.5, 35) quibus idem Aristo-
telis nomen fuerit et in certis quibusdam onomatologi Hesychiani frag-
mentis (apud Suidam s. Νικόμαχος. ubi filius Aristotelis scripsisse dicitur
ηϑικῶν βιβλία & xal περὶ τῆς φυσικῆς ἀκροάσεως τοῦ πατρὸς αὑτοῦ,
avus autem medicus Nicomachus ἰχτρικῶν βιβλία ς καὶ φυσικῶν ἃ. de
Nicomachi ethicis cf. Rose p. 88 sq. add. Anon. Paris. in Porphyr. cod. 1939
f. 51*: ἔγραψε γὰρ ἡϑικὰ Νικομάχεια μεγάλα καὶ μικρά᾽ δεῖ γὰρ εἰδέ-
vat ὅτι 44g. ἔσχε καὶ πατέρα Νικόμαχον καὶ υἱὸν Νικόμαχον, καὶ
ἔγραψε πρὸς ἑκατέρους ἠἡϑικὰς πραγματείας καὶ ἐπέγραψε τὰ πρὸς
τὸν πατέρα μεγάλα Νικομάχεια,͵ τὰ δὲ πρὸς τὸν υἱὸν μεκρα). in quibus
operum Aristotelicorum auctores familiares varii finguntur filius pater
avus, ad Hippocraticorum fere librorum exemplum inter Hippocratis fami-
liam criticorum coniectura distrihbutorum. attamen verorum etiam aucto-
rum, quos loco suo Aristotelis nomen moverit, iidem interdum memoriam
servaverint non mera semper coniectura redintegratorum, sive acqualium
(velut fortasse Menaechmi Sicyonii) sive discipulorum (Theophrasti,
Eudemi, Pasicratis, Menonis) cui titulorum incertitudini, quae etiam
nunc in testimoniis apparet ad Alexandrinam fontium antiquorum aetatem
pertinentibus, finem plerumque (at non ubique, cf. ὕπομν. [orogixa) fecit.
tabularum Andronicearum usus, quamvis postea etiam librariorum recen-
tiorum aut incuria aut inscitia ad Aristotelis fere quam ad Theophrasti
auctoritatem propensiorum vel etiam antiquum quoddam iudicium resu-
mentium (cf. l. περὶ τῶν ἀτόμων γραμμῶν, contrarium autem factum esse
videtur in l. de principiis i. e. in metaphysico Theophrasteo) novam iu

— 6 --

hac re inconstantiam pepererit. atque haec omnia librorum modo Aristo-
leli modo Theophrasto modo aliis Peripateticis tributorum | fragmenta
quum in unum corpus non Aristotelis, imuio Peripateticorum. antiquis-
simorum reliquias comprehendens coniungi deberent, nunc ita diviso
negotio distralho, ut titulorum antiquitus traditorum sortes secutus expo-
nam ea quae ipsius Aristotelis nomen ferant, reliqua autem et quae Thieo-
phrasti audire maluerint Hermanno Usenero (cf. eius analeeta Theophirastea
Lips. 1858 p. 1) libens concedam.

Est autem librorum illorum, quos recensuit Andronicus quorumque
aul inlegra specimina aut reliquias aequalium eius studio maximam par-
tem excerptas atque a posterioribus auctoribus multis repetitas legimus,
el propter aelatem (c. ol. 115 — 130) et propter tractandi rationem ea
diversitas, ut sex fere vel septem classes distinguas hasce:

Á. antiquiorum:

I. libri discipulorum philosophici quibus ipsa quasi aut continuatur
Aristotelis philosophia aut nova editione retractatur, velut inter logica
praeter. analytica. varia categoriarum libri et περὶ ἑρμηνείας. rhetorica
item Tlicodectea et oeconomicus primus, porro metaphysici plures (α ἐλ.
*, À. μ) qui metaphysicorum Aristotelicorum 14 libris comprehensorum
editioni antiquitus inserti sunt (cf. epidemiorum Hippocraticorum cor-
pus ete.) et physicus liber περὲ κινήσεως (ἢ) οἱ περὶ ξώων κινήσεως
(Rose p. 174). cf. Theophrasti de animalibus et de plantis etc.

IL libri philosophici historici, quibus novo litterarum genere ἃ
Peripateticis invento (cf. Theophr. hist. physicorum et Eudemi hist. geo-
metr. οἱ astrolog. etc. Rose p. 70) antiquorum philosophorum rhetorum
medicorum placita et enarrantur et iudicantur: cuius generis fuerunt ἢ
ἰατρικὴ συναγωγὴ Menoni a quibusdam tributa, τεχνῶν (δητ.) ovva-
γωγή 5. item monobiblia varia de ideis Platonicorum, de Pythagoreis, de
philosophia Archytea, de Xenophane, de Melisso, de Gorgia, compendia
denique librorum Platonicorum de republiea de legibus Tiimaei.

Ill. Libri historici auctorum ad philologiam vergentium atque ad
rerum antiquarum studia. ab Alexandrinis potissimum exculta (velut De-
metrii Phalerei, Dicaearchi, Philochori), quales fuere πολιτεῖαι (scriptae
ol. 116 vel 117 et Timaeo notae), olymnpionicarum et pythionicarum re-
census (de Pythico Menaechmi ef. praef. in fr. pythionic.), διδασκαλίαι
(ante Eratosthenem vulgatae), quibus addas poetarum. antiquorum studia
variis aporematum poeticorum (llomericorum etc.) libris consignata.

IV. libri populares philosophici, quibus ad Socraticorum οἱ Plato-
nicorum studia ethico- politica dialogique formam Socraticam ab Aristo-

-. ἡ —

tele verae scientiae conditore consulto neglectam Peripatetica schola
gressum reflectit, ex ipsius Theophrasti exemplo qui post Callisthenis
regisque Alexandri mortes dialogum edidit περὶ πένϑους s. Callisthenem
(cf. Clearchi Arcesilas) aliosque. qui Peripateticorum dialogus coaevus fuit
et novae comoediae fabulis (cf. de bono fr. 1) et Crantoris dialogis atque
Stilponis, qui et ipse praeter alios multos dialogum edidit ᾿Δριστοτέλης
inscriptum (D. L. 2, 120), hoc est in quo Aristotelis dudum mortui eodem
fere modo partes essent, quo in dialogorum Pseudaristotelicoruimn multis.
atque si ad Pasicratem auctorem referre haesites, tamen aetati cius ad-
scribendum fuisse l|. περὶ ὀργῆς velerum criticorum coniecturae credas.
idem autem tempus reliquis quoque dialogis convenire docet protrepticus
ante eum qui chriarum Zenonis librum edidit compositus, docet Gryllus
nomine Theophrasti Hermippi aetate vulgo inscriptus, item dialogus de
poetis ante Eratosthenem et Apollodorum extans, de iustitia dialogus
Chrysippo fortasse notus etc.
B. recentiorum:

V. libri philosophici originis paulo recentioris et qui ab ipsis passim
non solum Aristotelis sed Theophrasti lihrorumque Aristoteli male trihu-
torum auctoribus pendeant, tertiam quandam ab Aristotele philosophorum
stirpem indicantes, eamque Platonicis nequaquam inimicam nec reliqua-
rum sectarum colores caventem. exempla habes multa: 1. περὲ crrizet-
μένων. rhetoricam ad Alexandrum (Rose p. 101), magna moralia Nico-
machea, l. de officiis uxoris et mariti, &voaivixov, 1. de Nilo (ante Era-
tosthenem scriptum), περὶ χρωμάτων. περὶ pvrow, de sterilitate. (περὶ
τοῦ μὴ γεννᾶν Rose p. 171), περὶ πνεύματος (tempore Erasistrati, v. ltose
p. 168), περὶ exovaróv , physiognomoniea, περὲ κόσμου ad Alexaudrum
(ante Eratosthenem, cf. Rose p. 97. hune librum ex Ptolemaei ut videtur
indice pleniore memorat Hadschi Kh. V, 111 FI).

VI. libri collectanei, memorabilia varia et sine ordine ex variis alio-
rum Peripateticorum libris conscripta continentes (velut. aphorismi Ilip-
pecratici etc.). huc pertinent. problemata varia et aporeinata, ϑαυμάσια
ἀκούσματα, z0ica (cum ἀνατομῶν epitoma) et fortasse γεωργικά, νόμιμα.
δικαιώματα, oeconomicus qui male vocatur secundus, ὑπομνήματα Ao-
yixa varia et. διαιρέσεις (ilem melaphysicus ὅ), ὑπομνήματα ἱστορικώ,
Peplus etc. ΝΣ

VII. libri plane sulditicii epistolarum, orationum, carminum ad
Peripateticam scholam nihil pertinentes (attamen Heriippi iam aetate
pervulgati).

Indicis librorum Aristotelis ab Andronico
confecti reliquiae. |

Versus finem vitae Aristotelis Marcianae (cod. 257 f. 277) ita narra-
tur: καὶ τελευτὰ ἐκεῖσε διαϑήκην ἔγγραφον xevalumov, 1] φέρεται παρά
τε ᾿ἀνδρονίκῳ καὶ Πτολεμαίῳ μετὰ τοῦ πίνακος τῶν αὐτοῦ συγγραμ-
μάτων. ferebantur igitur et principis commentatorum Aristotelicorum
Andronici et Ptolemaei scripta (de philosophia Aristotelis), in quorum
utroque tabula quaedam librorum Aristotelis exhiberetur eadem quae re-
centiorum atque Àmmonii eiusque discipulorum aetate nota esset et per-
vulgata. et Ptolemaeus quidem, etsi nunc mutilus tantum eius index
apud Arabes servatus sit, Andronici librum ipse citat fontemque signi-
ficat. Plutarchus (Sulla 26) item rovg νῦν φερομένους πένακας librorum
et Aristotelis et Theophrasti ab Andronico scriptos dici asserit. eiusdem-
que tabulae quasi frusta quaedam apposuisse videntur seriores Aristotelis
commentatores, ubi in prolegomenis philosophiae obscuriorum quorun-
dam titulorum exempla memorant (velut David p. 24, 27. *8, qui fontem
οἱ ipse prodit Andronicum p. 24, 20). denique Laertii recensum, quo-
cum Ptolemaeus in quibusdam ita conspirat ut ex eodem fonte utrumque
hausisse appareat (velut in eo quod a dialogis initium et ipse capit),
quum soleat is auctor scriptores quosdam recentes usuque promptiores
sine proprio labore ullo repetere atque inter se componere, ex recenti
quodam fonte, Favorini scilicet commentariis, excerptum esse videri
alibi comprobatum est. Favorinum autem non est qui, si scriptorum
Graecorum Romanorumque inde ab altero potissimum post Christum se-
culo mores noverit, ex antiquis illis bibliothecariorum Alexandrinorum
copiis hausisse aestimet ipsosque manu versasse statuat quos identidem
citare solent. immo nemo dubitare poterit, quin eosdem illos indices vul-
gares secutus fuerit, quos Andronico tribuit Plutarchus eius aequalis.
itaque ad eundem undique Audronicum Rhodium revertimur, cuius in
Aristetelis et Theophrasti operibus edendis disponendisque operam Por-
pliyrius praedicat in vita Plotini (cf. Rose de Ar. libr. p. 28 — 50). Andro-
nicus autem (nam hoc saltem ex narratione illa vulgata de librorum Ari-
stotelis et Theophrasti bibliotheca Apellicontea pro recto veroque accipi
potest) titulos adseripserat ex ipsis libris atque ex bibliofhecis veteribus

— 9 —

(et ut videtur Atticis), de quibus Adrastus narraverat in libro de ordine
librorum Aristotelis (cf. praef. ad fr. log.), una cum singulorum quidem
et versuum numero et primis verbis pro more antiquorum bibliotheca-
riorum (cf. de Callimacho Keil in Rhein. Mus. N. F. VI, 110. 117) additis
(sicut de categoriis testatur Adrastus, cf. fr. log. 4, et qui generalem
versuum numerum memorat Laertius, de quo cf. Usener Rh. Mus. N. F.
XIII, 309 sqq). atque idem eodem hoc tempore, quo veterum ab Aristotele
philosophorum studia nascebantur philologica, instituit qui Strabone
paullo maior fuit (μεκρὸν πρὸ ἡμῶν) Apollonius Tyrius ὁ τὸν πίνακα
ἐχϑεὶς τῶν ἀπὸ Ζήνωνος φιλοσόφων καὶ τῶν βιβλίων (Strabo XVI
p. 797. cf. de Athenodoro D. L. 7, 34). de singulis autem libris qui dubi-
tationem haberent antiquorum testimonia adhibuit Andronicus et praeci-
pue Hermippi, qui de vita Aristotelis et Theophrasti ediderat. nam hoc
quidem testantur notae illae ad physicorum Theophrasti septimum et ad
principium metaphysicorum cum Andronici et Hermippi testimoniis a
librario quodam excerptae. quarum qui auctor fuit Andronico et Nicolao
recentior, ad Hermippum certe fontem ipse non redierat, sed ex clarissimo
Andronici libro, in quo esset ἡ ἀναγραφὴ τῶν ((Δριστοτέλους xal) Θεο-
φράστου, Hermippi etiam noverat auctoritatem. quod si recte iudicatur,
ad Andronici nomen indicis mentionem pertinere potius quam ad Hermippi
intelligitur, quo modo autem in hac re Hermippum Andronicus citaverit
nulla coniectura effici posse, verum fieri potuisse ut mera excerpentis
negligentia ita amborum nomina quasi quorum aequum ius fuisset eademque
utilitas coniuncta essent et citantis quem novisset scholii auctor et ignoti
eius qui citatur. Hermippi igitur, quem virorum illustrium historiam
coluisse scimus, at quem nescimus ad Callimachi magistri exemplum
bibliothecarii partes egisse, eius qualis quantaque opera fuerit plane
ignoramus. veri quidem simile est et quod et seculi rationi et Hermippeae
scriptionis vestigiis magis consonet, eum non dedita opera sed quasi
fortuito de singulis tantum libris quaedam adnotasse ubi res ipsae citandi
occasionem ferrent. at quoquomodo sese illud habel, hoc tamen constat
indices illos qui Favorini et Plutarchi Porphyriique aetate ferrentur quo-
rumque reliquiae apud Laertium et Hesychium et apud Arabes ex Ptole-
maeo nunc habentur, ultra Andronici auctoritatem referri nullo modo
posse, etiam si eos — id quod nego (Androniceae enim origiuis ii ipsa
indicis ratione vestigia extare, ad singulorum librorum fragmenta passim
notavi, cf. ad Gryllum, ad 1. π. ἀρχῆς. ad fr. 2 de ira, ad zoica etc.)
simili quodam Hermippi labore niti statueris. praeterea manifestum est
indicem Laertianum, etsi ordinis cuiusdam certi librorumque ex argu-

— 10 —

4

menti ratione dispositorum vestigia relicta habeat, nuuc plane esse con-
turbatum nec tam Audronicei indicis exemplum quam mutilas reliquias
comprehendere, iu quibus tamen hoc etiamuuue observari possit, quae-
cunque scripta in scholis legebantur ipsiusque philosophiae quasi corpus
efficiebant, a commentatoribus inde ab Andronico varie et disposita et
explicata, ea consulto omissa fuisse solosque in maiori hoc indice recen-
seri eorum titulos qui extra corpus illud ferebantur quod Porphyrio
Leste. in πραγματείας διεῖλε composuitque primus Andronicus. Hesy-
chius autem, qui in onomatologo Diogenis Laertii opera ubique usus in-
dicem quoque scriplorum Aristotelicorum, ut plane manifestum est, ex
eodem repeteret, quum neque universam illain indicis naturam nec sin-
gulorum saepe titulorum rationem perspexisset , librorum qui inale
neglecti viderentur aliunde titulos reduxit atque tota tabula iuscitc inter-
polata falso mutavit multa iterumque alque iterum, si paulo diversus
traderetur titulus, apposuit plurima, et maxipe iu appendice librorum post
ultima Laertii additorum. idem scilicet et alios quosdam titulos ex alio
fonte haustos tradidit qui apud Laertium nunc certe non extant. etenim
quam facile fieri potuerit, ut in hac plurimorum titulorum descriptione
uonnulli interim exciderint, hoc quivis concedet qui antiquissimi codicis
Laurentiani recensionem multis titulis (Theophrasteis maxime) carentem
cum recentioribus exemplaribus comparaverit, ex quibus in margine ille
suppletus est. habetur autem vita Aristotelis ex Ilesychii lexico sumta
biographico illo et bibliographico, cuius fragmenta lexico suo inseruit
Suidas, librarii cuiusdam Byzantini opera seorsim scripta praeter Me-
nagii codicem (cf. Observ. ad Laert. p. 202: Aanc Aristotelis vilam in-
cerii auctoris mecum olim communicavit Philippus Loialtaeus nostras,
quam unde habuerit mihi non liquet. eam viderat Octavianus Ferra-
rius teste Nunnesio, qui quidem Nunnesius ea uti quondam prodiret
optabat. οἴ. vit. Ar. Nunnes. ed. 1666 p. 18: aliam nacíus erat in-
cerío item auctore Octavianus Ferrarius, quae utinam prodiisset.
erat enim aliquot locis copiosior , ut quum successores Aristot. ad dc-
cem usque producit, et in illa fil mentio indicis librorum .ristotelis),
qui nunc latet, in unico illo ehartaceo monasterii S. Ioannis in insula
Patmo, quem vidit Tischendorf (Wiener Jahrb. der Litt. Bd. 110. 1815.
.Anz. Bl. p. 17. cf. eiusdem Reise in den Orient Il, 261) cum edito plane
conspirantem (id quod ex specimine apud eundem apposito comprobatur.
eius idem est titulus qui apud Menagium : Δ ριστοτέλους βίος καὶ συγγράμ-
ματα αὐτοῦ). denique quod ad indicem Ptolemaei (cf. Rose de Ar. 1l.
p. 49. Ibn-Alkifti apud Casiri 1 p. 306: Zorum librorum recensiori

— 11 --

fidem atque auctorilatem adiicit indiculus, quem Plolemaeus in libro
ad Agallim vel Agalliam repraesentat. ubi ad 4glm forlasse fueril ad
Amelium?), donec meliora dabit, qui litterarum Arabicarum sincere pe-
ritus sit, ad duplicem (praeter Hadschi Khalfam, qui Ibn - Alkifti libro
usus est) Casirii et Wenrichii operam confugiendum est temeraria saepe
titulorunr Graecorum comparatione contaminalam. — qui quidem Ptole-
maeus quum Androniceo fundo et ipse nitatur, posteriorum tamen libra-
riorum usum in quibusdam sequitur, utpote qui librum inter Theophra-
steos a Laertio positum περὶ τῶν ἀτόμων γραμμῶν Aristoteli cum co-
dicibus servatis attribuit (Wenr. p. 143. item librum Theophrasti περὶ
TOV φωλευόντων toov? cf. Wenr. p. 136). idem scholasticos, ut ita
dicam, libros ceteris immiscuit qui extra ordinem ferrentur, sicut postea
Mesychius. plurimos autem titulos Arabis excerpentis incuria plane
omisil.

Laertii indicem ex antiquissimo (saec. XII vel XIII) codice Laur. 00, 13
(de quo cf. Cobet in ed. Paris. p. II) anno 1857 Florentiae ipse descripsi.
quem. deinde partim Florentiae partim Venetiis contuli cum recentiori-
bus Laur. 69, 35 (— 1) et 69, 28 (— 2), Marcianis 304 (—— 3. hic ipsa
Bessarionis manu correctus fuit, quam tamen iu collatione consulto
ueglexi) et 393 (— 4) hi omnes membhranacei sollennem saec. NIV. re-
censionem referunt, ex qua veterem illum correctoris cuiusdam manus
passim mutavit et quos oinnissos esse titulos videret. in margine addidit.
inferiuris ordinis chartaceorum saec. XV, quibus fere respondet. tex-
tus. ante Cobetum vulgatus, exemplum habui (a. 1858) codicem hiblio-
thecae Lobcovicianae Raudnicensem (F. c. 38). cuius lectiones, utpote
quarum nulla est utilitas, non magis hie repeto quam textus. vulgati co-
dicumque in editione IIuebneriana passiur excerptorum.. at non. item re-
pudiandus erat Walterus Burley Anglicus (l. de vita et moribus philoso-
phorum et poetarum c. 53: de Aristotele philosoplio. cf. Rose. de Ar. 1.
p. 249 sqq.), qui quum iudicem librorum Aristotelis ex Diogenis Laertlii
versione latina saeculo MI confecta (de qua alibi agelur) excerpsisset,
antiquissimo codici Graeco par esse auctoritale videretur. eius. inspexi
praeter editiones Norimbergensem Fr. Creusneri 1479 aliasque. codicem
Berolinensem theol. lat. qu. 10.

Index Diogenis. .

—

Περὶ δικαιοσύνης ἃ β y ὃ.
περὶ ποιητῶν ἃ β 7.
περὶ φιλοσοφίας ἃ β 7.
πολιτικοῦ ἃ β.
5 περὶ βητορικῆς ἢ Γρύλλος a.
Νήρινϑος ἃ. *
σοφιστὴς a.
Μενέξενος α.
ἐρωτικὸς ἃ.
10 συμπόσιον a.
περὶ πλούτου a.
προτρεπτικὸς ἃ.
περὶ ψυχῆς a.
περὶ εὐχῆς a.
15 περὶ εὐγενείας a.
περὶ ἡδονῆς a.
᾿Δλέξανδρος 1] ὑπὲρ ἀποίκων o.
περὶ βασιλείας α.
περὶ παιδείας α.
20 περὲ τἀγαϑοῦ & B y.
τὰ ἐκ τῶν νόμων Πλάτωνος ἃ β γ.
τὰ ἐκ τῆς πολιτείας ἃ β.
οἰκονομικὸς ἃ.
περὶ φιλίας α.
25 περὶ τοῦ πάσχειν ἢ πεπονϑέναι a.

8) περὶ φιλῦ ἃ B y Laur. 4) περὶ πολιτικοῦ ἃ β Laur. et 1. δ) περὶ
δητορικῆς γρύλλος ἃ 1. 2. 8. 4. 6) fort. corr. Χήρινϑος. 7) hic tit.
inter lineas ad h. 1. suppletur ἃ vet. manu Laur., in quo post νήριψ-
Sog ἃ statim sequitur: πλούτου d, licet hoc infra post 8— 10 συμπό-
σιον ἃ suo loco repetatur: περὶ πλούτου à. 8—10 om. 1, at man. sec.
supplevit in margine. 9) bis ponitur in 4: égotixog d. ἐρωτικός ἃ.
nescio an recte. cf. praef. ad fr. h. 1. 10) περὶ ἡδονῆς ἀϊλέξανδρος.
ἢ ὑπὲρ ἀποίκων Laur. 23) οἰκονομίας ἃ Laur. οἰκονομικῶς ἃ 1. 3.
24) περὶ φιλοσοφίας (ex compendio male lecto cf. ad 3 Laur.), περὶ
τοῦ x. 1. 2. 3. 4. περὶ φιλίας. περὶ τοῦ x. Laur.

περὶ ἐπιστημῶν α.

περὶ ἐριστικῶν ἃ β.

λύσεις ἐριστικαὶ ὅ.

διαερέσεις σοφιστικαὶ ὃ.
80 περὶ ἐναντίων α.

περὶ εἰδῶν καὶ γενὼν α.

περὶ ἰδίων α.

ὑπομνήματα ἐπιχειρηματικὰ y.
προτάσεις περὶ ἀρετῆς ἃ β.
35 ἐνστάσεις a.
περὶ τῶν ποσαχῶς λεγομένων ἢ κατὰ πρόσϑεσιν «.
περὶ παϑῶν ὀργῆς ἃ.
ἠθικῶν ἃ B y à & '
περὶ στοιχείων ἃ β y.
10 περὶ ἐπιστήμης α.
περὶ ἀρχῆς ἃ.
διαιρέσεις εξ.
διαιρετικῶν (- κὸν) a.
(περὶ) ἐρωτήσεως καὶ ἀποκρίσεως ἃ β.
45 περὶ κινήσεως ἃ.

27) sic 1. 8. 4. περὶ ἐρωτικῶν Laur. et 2, at corr. Laur. in marg.
ye. ἐριστικῶν. 28) ἐραστικαί 2. 31) m. s. x. γενῶν]. περὶ ἰδίων ἃ
Laur. x. ε. x. γενῶν. περὶ ἰδίων ἃ 2. 8. 4. zx. e, x. γενῶν ἃ 1 (et Ambr.),
qui quod omiserat περὶ ἰδέων ἃ in marg. 8 man. sec. adiectum habet.
Burl. de genere et specie et proprio unum. duo fuisse libri videntur
sese argumento excipientes, separati tamen. 33) ita Laur. (et cod.
Ambrosii), ἐπιχειρητικὰ 4 et Bess, m. in 3, ἐπιχειριτικά 2, ἐπιγυρι-
τικά l et pr. m. 3. 34) ita mei omnes. 35) ita Laur. (cf. Ambr.),
ἔνστασις ἃ 1. 2. 9. 4. Burl. de inslantiis unum, 36) ἢ κατὰ πρόϑεσιν ἃ
Laur. (et Ambr.) πρόσϑεσιν à 4. πρόσϑεσιν περὶ x. ὁ. (sine num.) 2.
πρόσϑεσιν € 1. 3 (secundum propositum quinque Ambros.). Burl. de his
que multipliciter dicuntur vel secundum additionem unum, 38) ὃ quod ad-
didit Laur., postea erasum est. ἃ f y ὃ 1.2. 8. 4 (quattuor Ambr.).
Burl. de moralibus quinque. 40) ita Laur., ὑπὲρ d. 1. 2. 3. 4. 42) 6.
ἑπτακαίδεκα 1, 2. 8. 4. 43) ita omnes, sed legendum est διαιρετικὸν
&, sicut infra in altero eiusdem tituli libro. nam nominativus tituli
ponitur ubi ἕν est βιβλέον, genitivus übi plures enumerantur πρῶτον
δεύτερον etc. ubi non libri singuli enumerantur, sed aut librorum aut
capitulorum tantum unius eiusdemque libri summa traditur, numero
item nominativus additur. 44) ita omnes. adde περὶ. 45) ita omnes
(item Ambr.).

προτάσεις ἃ.
προτάσεις ἐριστικαὶ ὅ.
συλλογισμοὶ α.
προτέρων ἀναλυτικῶν ἃ B y δὲς
50 ἀναλυτικῶν ὑστέρων μεγάλων ἃ f.
περὶ προβλημἄτων α.
μεϑοδικὰ (-κῶν) ἃ B y δὲ ς E n.
περὶ τοῦ βελτίονος α.
περὶ τῆς ἰδέας α.
55 ὅροι πρὸ τῶν τοπικῶν ἃ B y δὲ ς C.
συλλογισμῶν ἃ D.
συλλογιστικὸν καὶ ὅροι a.
περὶ τοῦ αἱρετοῦ καὶ τοῦ συμβεβηκότος a.
τὰ πρὸ τῶν τόπων ἃ.
00 τοπικῶν πρὸς τοὺς ὅρους ἃ β.
πάϑη α.
διαιρετικὸν ἃ.
μαϑηματικὸν a.
ὁρισμοὶ iy.
65 ἐπιχειρημάτων ἃ B.
περὶ ἡδονῆς α.
προτάσεις α.
περὶ ἑκουσίου «a,
περὶ καλοῦ α.
0 ϑέσεις ἐπιχειρηματικαὶ x6.
ϑέσεις ἐρωτικαὶ ὃ,

47) πρ. ἑξοριστικαὶ & Laur., atcorr. in marg. γ0. ἐρειστικαί. ἐριστικαὶ ὃ
2. 4 et Bess, in 3, ubi pr. m. correctura deleta est. αἵρετικαὶ δ pr. m. 1,
quod corrigitur in αἱριστιχαὶ n m. sec. 49) ita omnes (novem ctinin
Ambr., item Hesychius). 52) ita omnes, sed corrigas μεϑοδικὼν (Ambr.
de quaestionibus ad disciplinam pertinentibus octo. cf. Hes.). 53, 51, 55)

om. Laur. 55) ὅροι πρῶτῶν t. l, ubi ὦ suprapositum correctoris est.
πρῶτον 4. πρῶτων 3. xoo tov 2. DBurl. de diffinitionibus priorum topico-
rum (primo topicorum cod.). 57) συλλογιστικῶν καὶ ὅροι ἃ Laur. et 1. 3.
(item Ambr.). 58, 59) om. Laur., &ed add. corr. m. in marg. 58) efoz-
τικοῦ 2. 00) τοπικὸν 2. 4. 64) τρισκαίδεκα 1. 2. 3. 4. 06) περὶ ἡἠδο-
νῶν ἃ Laur. 70) ita Laur., 8. ἐπιχειρητικαὶ πέντε καὶ εἴκοσι 1. 2. 3. 4,
nisi quod ἐπιχειριτικαὶ 2. 71) ita Laur., cf. Burl. de positionibus ama-
tivis duos. om. 1. 2. 3. 4 (item Ambr.).

ϑέσεις φιλικαὶ f.

ϑέσεις περὶ ψυχῆς α.

(ϑέσεις) πολιτικὰ (-καὶ) B.
79 πολιτικῆς ἀκροάσεως ὡς ἡ Θεοφράστου ἃ β γδες ζ η.
περὶ δικαίων ἃ β.
τεχνῶν συναγωγὴ (-γῆς) ἃ β.
τέχνης ῥητορικῆς a p.
τέχνη α.
ἄλλη (-c) τεχνῶν συναγωγὴ (-γῆς) ἃ B.
μεϑοδικὸν a.
τέχνης τῆς Θεοδέκτου συναγωγὴ a.
πραγματείας τέχνης ποιητικῆς e p.
ἐνθυμήματα ῥητυρικὰ o.

-

δι

85 περὶ μεγέϑους α.
ἐνθυμημάτων διαιρέσεις a.
περὶ λέξεως ἃ β.
περὶ συμβουλίας α.
συναγωγῆς ἃ β.
90 περὶ φύσεως ἃ B y.
φυσικὸν ἃ.
περὶ τῆς ᾿Αρχυτείου φιλοσοφίας ἃ β y.
περὶ τῆς Σπευσίππου καὶ Ξενοκράτους α.
τὰ ἐκ τοῦ Τιμαίου καὶ τῶν ᾿ἡρχυτείων.
95 πρὸς τὰ Μελίσσου a.

72) δύο 1. 3. 14) δύο 1. 3. corr. πολιτικαὶ B i. c. ϑέσεις πολιτι-
καὶ B (ut apud Hesychium). 75) i. c. diversae a vulgaribus Aristotelis
politicis et Theophrasteorum similis. cf. 40, 50. in Laur. post ἢ addi-
tur 9, puneto in mediam litteram posito postea deletum. 77) cvva-

yeyr omnes (compendio scriptum in Laur. συναγῶ). corr. συναγωγῆς.
80) ita Laur., ἄλλη τέχνη 1. 2. 3. 4. Burl. de arte alia (li. 11 cod.) corr.
ἄλλης t. συναγωγῆς. 82) τέχνης τῶν Θεοδέκτου συναγωγή Laur., τέ-
χνης τῆς Θ. συναγωγῆς 1. 2. 3. 4. item Ambr. Durl. de arte introductoria
ad divina. hic igitur legit εἰσαγωγῆς cum ed. Frob. Steph. 583) πρα-
γματεῖαι codd., -zeíat Laur. (i. e. -τεέα, ut videtur). πραγματείας scripsi
cum Stephano et cod. Raudn. qui et in hoc οἱ in plurimis consentit
.cum ed. pr. Froben. Burl. de »egociíacione artis practice (corr. poetice).
84) ἐνθυμήματα ῥητορικὰ περὶ μεγέθους ἃ 2. 3. 4 (Ambr.). 80) ita
omnes (idem Ambr.) Burl. de divisionibus conceptionum. 89) hoc post
90 ponitur in Laur., ubi συναγωγή (comp. scr. ut 77 et 82). 92) ita
omnes (-ríov 3). Burl. de primitiva philosophia. 94) ita 1. 2. 3. 4. (αρ-

πρὸς τὰ ᾿Δλκμαίωνος a.
πρὸς τοὺς Πυϑαγορείους α.
πρὸς τὰ Γοργίου a.
πρὸς τὰ ΞΞενοκράτους (-φανους) a
100 πρὸς τὰ Ζήνωνος a.
περὶ τῶν Πυϑαγορείων α.
περὶ ξώων ἃ B»: δὲ & ξὴ 9.
ἀνατομῶν αβγδὲες
ἐκλογὴ ἀνατομῶν ἃ.
105 ὑπὲρ τῶν συνϑέτων fov a.
ὑπὲρ τῶν μυϑολογουμένων ξώων α.
ὑπὲρ τοῦ μὴ γεννᾶν α.
περὶ φυτῶν ἃ β.
φυσιογνωμονικὸν
110 ἐατρικὰ B.
περὶ μονάδος α.
σημεῖα χειμώνων α.
ἀστρονομικὸν a.
ὀπτικὸν ἃ.
115 περὶ κινήσεως o.
περὲ μουσικῆς o.
μνημονικὸν ἃ.
ἀπορημάτων Ὁμηρικὼν α B y à € c.
ποιητικῶν G.
120 φυσικῶν κατὰ στοιχεῖον λη.

RI!

χυτίων 1. 3). τὰ ἐκ τιμαίου x. v. α. Laur. Burl. contra timeum et que-
dam primitiva, 90) τὰς Laur. 97, 98, 99, 100 om. Laur., sed corrector
titulos 98 — 101 suppl. in marg. post περὶ τῶν zvO«y., quod bis nunc legi-
tur. 09) ita omnes, etiam Burl. /&eyog«yovg, quod tamen scribendum est,
nusquam legitur. nam de Flor. qui omnino non habet hunc titulum
praeterquam in margine, falso testatnr Menag. obs. p. 195. 102) huius
tituli numerum cum numero tit. 103 commutare videtur 2, qui illius ἃ
— f, huius ἃ — & enumerat. 103) ὦ — ξ Laur. et 4 (cf. 2 ad 102),
ἢ add. 1. ὃ (et Ambr.). 105) om. Laur. 100) ita omnes. 107) ita om-
nes. est autem idem liber quod novem historiae animalium libris vulgo
subiungitur pro decimo male putatus a librariis, 110) δύο 1. 8 (τακτικὰ
B cod. Raudn. cum ed. Frob.) 114) om. Laur. sed a corr. apponitur
in margine. 118) &zxogguéro» Laur. 119) correki ποιητικῶν — i. e.
ἀἁπορημάτων ποιητικῶν, cf. Heaych. ποιητικὸν (i. e. -κῶν) ἃ Laur.
ποιητικὰ ἃ 1. 2. 3. 4. 120) i. e. ἀπορημάτων vel προβλημάτων φυσι-

— 1] —

"
ἐπιτεϑεαμένων προβλημάτων ἃ B. '
ἐγκυκλίων ἃ β. ᾿
μηχανικὼν α.
προβλήματα ἐκ τῶν Δημοκρίτου €.

125 περὶ τῆς λίϑου α.
παραβολαὶ ἃ
ἄτακτα if.
ἐξηγημένα κατὰ γένος id.
δικαιώματα ἃ.
180 Ὀλυμπιονῖκαι ἃ.
Πυϑιονῖκαι o. ΄
(περὶ) μουσικῆς α.
Πυϑικὸς a.
Πυϑιονικῶν ἔλεγχοι a.
135 νῖκαι Διονυσιακαὶ a.
περὶ τραγῳδιῶν α.
διδασκαλίαι α.
παροιμίαι α.
νόμος συστατικὸ; (συσσιτικὸς) a.
110 νόμοι ἃ B y ὁ.
κατηγορίαι α.
περὶ ἑρμηνείας α.

χῶν. φυσικὰ καταστοιχείων λὴ Laur. φυσικῶν (φυσικὰ 2. 4) κατὰ
στοιχεῖον ὀκτὼ πρὸς τοῖς τριάκοντα 1. 2. 3. 4. κατὰ στοιχεῖον i. e. φ.
ἃ β y ctc. usque ad λη. 121) — παρατετηρημένων i. e. problematum
ex ipsa rerum observatione iamiam solutorum lib. I et II, quale fuit
problema de Nilo. (ínspectorum problematum duos Ambr.) 122) i. o. ἐγκ.
προβλημάτων. hunc tit. om. 2. 123) ita scripsi, ut sit. μηχανικῶν
προβλημάτων. problemata enim indicant tituli omnes a 118— 125. codd.
omnes μηχανικὸν ἃ, 124) i. e. problemata septem. z. ἐκ vov 4. f
(non « f) Laur. et 2. 4 et pr. m. l. sed 3 et corrector in 1 habent £
(sex Ambr.) 127) δεκαδύο 1. 2. 3. 4 (πρότακτὰ cod. Raudn. cum ed.
Frob.). 128) ita 2 (cf. Hes.). ἐξηγμένα Laur. et 3. 4, item 1 (nisi quod
corrupte hic habet ἐξηυμένα). τέτταρα καὶ δέκα 3. 4. 130) -νίκαι
Laur. 131) πυϑιονῖκαι ἃ. μουσικῆς ἃ 2. πυϑιονῖκαι (-νίκαι 1. 3)
μουσικῆς ἃ Laur. et 1. 3. 4 (Ambr). 134) ita omnes (-xàv 2, -xov sine
acc. Laur.) 135) ví(xe Laur. 137) διδασκαλιῶν ἃ Laur. 139) νόμος
συστατιχὸς ἃ 1. 2. 8. 4 (Ambr.), etiam Burl. de lege constitutiva 1. νόμοι
συστατικοί compendiis scr. Laur. (cf. Hesych.) corrigendum est συσσι-
τικός. 14!) ita scripsi. codd. omnes κατηγοριῶν ἃ.
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 9

— 18 —

πολιτεῖαι πόλεων δυοῖν δεούσαιν of, (κοιναὶ) xal ἴδιαι. δημο-
κρατικαί, ὀλιγαρχικαί, ἀριστοκρατικαί, τυραννικαί. "

ἐπιστολαὶ πρὸς Φίλιππον. Σηλυμβρίων ἐπιστολαί. πρὸς ᾿Αλέξαν-
δρον ἐπιστολαὶ ὃ. πρὸς ᾿Δντίπατρον ὃ. πρὸς Μέντορα a.
πρὸς ᾿Δρίστωνα ἃ. πρὸς Ὀλυμπιάδα ἃ. πρὸς Ἡφαιστέωνα a.
πρὸς Θεμισταγόραν ἃ. πρὸς Φιλόξενον ἃ. πρὸς 4ημό-
κριτον α. |

145 ἔπη, ὧν ἀρχή «ayvi ϑεῶν πρέσβισϑ᾽ ξκαταβόλε».
ἐλεγεῖα, ὧν ἀρχή «καλλιτέκνου μητρὸς ϑύγατερν.

γίνονται α πᾶσαι μυριάδες στίχων τέσσαρες καὶ τεσσα-
ράκοντα πρὸς τοῖς πεντακισχιλίοις καὶ διακοσίοις ξβδο-
μήκοντα.

Index Hesychii.

(ex Aegidii Menagii observ. in Diog. Laert. p. 201 cum vitiis omnibus
accurate exscriptus.)

Περὶ δικαιοσύνης ὃ. περὶ ποιητῶν y. περὶ φιλοσοφίας d. πο-
λιτικὸν ἃ. περὶ πολιτικῆς ἢ Γρύλλος y. Νήρινϑος ἃ. περὶ πλού-
του ἃ. σοφιστικῆς ἃ, περὶ εὐχῆς. Μενέξενος ἃ. περὶ εὐγενείας a.
ἐρωτικὸς ἃ. περὶ ψυχῆς ἃ. προτρεπτικὸν ἃ. περὶ ἡδονῆς ἃ. περὲ
βασιλείας ἃ. οἰκονομικὸν ἃ. περὶ παιδείας ἢ παιδευτικὸν ἃ. συλλο-

143) πολιτεέαι δυοῖν δέουσαι ob. καὶ ἰδία δ. óÀ. τυρ. ἀρ. Laur.
δυοῖν (δυεῖν 1. 8) δεούσαιν ἑξήκοντα καὶ ἑκατὸν καὶ ἰδέα (ἐδίαι Frob.
Steph. item cod. Raudn. seorsumque ad Philippum Ambr.) δ. 04. καὲ
ἀριστοκρατικαὶ καὶ tvQavyixa( 1. 2. 3. 4. 144) post Φέλιππον in codd.
omnibus deest numerus. σηλυβρίων Laur. πρὸς ἀλέξ. τέτταρες ἐπι-
στολαί 1. 2. 8. 4. πρὸς ἀντίπ. ἐννέα 2. ἐπιστολαὶ πρὸς ἀντ. ἐννέα 1.
3. 4. πρὸς μέντορα 9 Laur. πρὸς ἀρίστωνα ἃ in 2 ponitur ante πρὸς
μέντορα ἃ. πρὸς δημόκριτον ἃ. ἔπη etc. Laur. πρὸς δημόκριτον ἔπη
ὧν etc. 1. 2. 3. 4. ἔπη. ὧν ἀρχαὶ Laur. ὧν ἡ αρχή 2. πρέσβις 9" £xa-
τιβόλε Laur., πρέσβις δ᾽ ἐκατάβολε 1. 3 (scd pr. m. 1 πρέσβυς, ut in 4),
$9' ἑκαταβόλε 2. 4 (πρέσβευϑ᾽ cod Raudn. cum ed. Frob. οἱ Steph.).
ἐλεγείων (ὧν add. corr.) ἀρχή Laur., ἐλεγεῖαι ὧν ἀρχή 1. 3. 4, ἐλεγεῖα
ὧν ἡ ἀρχή 3.

In subser. ἀπᾶσαι Laur. et 2, αἴ πᾶσαι 1. 3. 4. numerus idem in
omnibus.

i

Ι

— 19 —

γισμῶν ἃ. περὶ τοῦ ἀγαϑοῦ a. περὶ ἀρχῶν ἢ φύσεως ἃ. "᾿Αλέξανδρος
ἢ ὑπὲρ ἀποικιῶν ἃ. τὰ ἐκ τῶν νόμων Πλάτωνος B. περὶ φιλίας y.
περὶ ἐπιστημῶν ἃ. περὶ εἰδῶν ἃ. λύσεις ἐριστικαὶ δ. περὶ πάϑους
ὀργῆς &. διαιρέσεις σοφιστικαὶ ἃ. περὶ ἐναντίων a. ὑπομνημάτων
ἐπιχειρητικῶν y. προτάσεις περὶ ἀρετῆς β. περὶ στοιχείων y. ἐνστά-
σεις περὶ τῶν ποσαχῶς λεγομένων ἢ τῶν κατὰ πρύϑεσιν a. προτᾶ-
σεωῶν ἃ. ἡϑικῶν x. περὶ ἐρωτήσεως καὶ ἀποκρίσεως ἃ ἃ. προτάσεων
ἐριστικῶν ἃ. περὶ ἰδέας ἃ. ἀναλυτικῶν προτέρων ϑ. ἀναλυτικῶν
ὑστέρων β. προβλημάτων μεϑοδικά. περὶ τοῦ βελτίονος ἃ. συλλο-
γισμῶν β. συλλογιστικῶν ρων ἃ. περὶ αἱρετοῦ καὶ συμβαίνοντος a.
τὰ πρὸ τῶν τόπων X. περὲ ἑκουσίων a. τοπικὼν πρὸς τοὺς ὅρους καὶ
πάϑη a. ὁρισμῶν βιβλία vy. ἐπιχειρημάτων β. περὶ κάλλους ἃ. περὶ
δικαίων β. ϑέσεις ἐπιχειρηματικαὶ ἐν βιβλίοις κε. ϑέσεις ἐρωτικαὶ
ἐν βιβλίοις δ. ϑέσεις φιλικαὶ ἐν βιβλίοις B. ϑέσεις περὶ ψυχῆς ἐν
βιβλίῳ ἃ. ϑέσεις πολιτικαὶ β. πολιτικῆς ἀκροάσεως κ. τεχνῶν συν-
αγωγὴ ἃ. τέχνης ῥητορικῆς y. τέχνης a. τέχνης τῆς Θεοδέκτου συν-
αγωγὴ ἐν y. τέχνης ποιητικῆς β. ἐνθυμημάτων ῥητορικῶν ἃ. περὶ
μεγέϑους ἐνθυμημάτων καὶ αἱρέσεων. περὶ λέξεως καϑαρᾶς a. περὶ
συμβουλῆς a. περὶ φύσεως a. περὶ φυσικῶν ἃ. περὶ τῆς ᾿Αρχύτου
φελοσοφίας y. περὶ τῆς Σπευσίππου καὶ Etvoxgarovo d. ἐκ τῶν Ti-
μαίου καὶ ᾿Αρχύτου a. πρὸς τὰ Μελίσσου a. πρὸς τὰ ᾿Αλκμαίωνος a.
περὶ τῶν Πυϑαγορείων ἃ ἃ. πρὸὺς τὰ Γοργίου. περὶ τοῦ μὴ γεννᾶν.
περὶ ξώων 9. περὶ τῶν συνϑέτων ξώων a. περὶ ἀνατομῶν g. ἐκλογὴ
τούτων α. περὶ τῶν μυϑολογουμένων ξώων a. περὶ φυτῶν B. φυ-
σιογνωμονικὰ β. περὶ ἰατρικῆς β. συμμαχίας χειμώνων α. περὶ μο-
νάδος a. ἀστρονομικὸν ἃ. περὶ κινήσεως ἃ. ὑπτικὸν ἃ. περὶ μου-
σικῆς ἃ. πέπλον. ἀπορημάτων Ὁμηρικῶν ξ. ἀπορημάτων ϑείων α.
ποιητικὸν ἃ. μνημονικὸν ἃ. φυσικῶν Àm κατὰ στοιχεῖον. μεταφυ-
σικὰ x. προβλημάτων ἐπιτεϑεαμένων. ἐγκύκλιον f. μηχανικὸν α.
κύκλον περὶ ποιητῶν y. προβλημάτων 4Δημοκριτείων β. περὶ τῆς
λίϑου ἃ. παραβολῶν a. διατάώκτων ιβ. δικαιωμάτων πόλεων ἃ. ἐξη-
τασμένων κατὰ γένος ιδ, ὀλυμπιονίκας βίβλους ἃ, ἐν ᾧ Μέναιχμον
ἐνέκησεν. περὶ μουσικῆς ἃ. ἐλέγχων σοφιστικῶν, ἢ περὶ ἐριστικὼν
νικῶν. Διονυσιακῶν ἀστικῶν καὶ ληναίων προοιμίων ἃ. περὶ τραγῳ-
διῶν ἃ. negl διδασκαλιῶν ἃ. νόμων συστατικῶν ἃ. νομίμων d. κα-
τηγοριὼν ἃ. περὶ ἑρμηνείας. προτέρων ἀναλυτικῶν f. πολιτείας
πόλεων ἰδιωτικῶν καὶ δημοκρατικῶν καὶ ὀλιγαρχικῶν ρνη. συσσιτι-
κῶν προβλημάτων y. ἐπιστολὰς X. ἔπη, ὧν ἀρχή «ἁγνὲ ϑεῶν πρέ-
σβυσϑ᾽ ἑκατηβόλε». ἐλεγεῖα, ὧν ἀρχή «καλλιτέχνου μητρὸς ϑυγατερ».
9*

περὲ τῶν Σόλωνος ἀξόνων ξ. περὶ μακροβιότητος. εἰ δέ ποτε Ὅμηρος
ἐποίησεν τὰς ἡλίου βοῦς. ἀπορήματα Ἡσιόδου ἐν ἃ. ἀπορήματα Aozi-
λόχου, Εὐριπίδους, Χοιρίλου ἐν βιβλίοις γ. ἀπορημάτων ποιητικῶν α.
αἰτίας ποιητικᾶάς. προβλημάτων Ὁμηρικῶν t. φυσικῆς ἀκροάσεως τῆ.
“περὶ γενέσεως καὶ φϑορᾶς B. περὶ μετεώρων ὃ. T] μετεωροσκοπικά.
περὶ πλούτου ἃ. περὶ τύχης y. περὶ δητορικῆς τῆς μετὰ φυσικὰ T.
περὶ ξώων ἱστορίας τ. περὶ fov κινήσεως y. περὶ (mov μορέων γ.
περὶ ξώων γενέσεως y. περὶ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως. περὶ τῆς
ἐν τοῖς μαϑήμασιν οὐσίας. περὶ συσσιτίων 1j συμποσίων. περὶ δόξης.
περὶ ἀρετῆς. ἢ περὶ φωνῆς. περὶ συμβιώσεως ἀνδρὸς καὶ γυναικός.
νόμους ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς. περὶ ἰατρικῆς ξ. συμμίκτων ξητημά-
των oB, ὥς φησιν Εὔκαιρος ὁ ὁ ἀκουστὴς αὐτοῦ. πέπλον" περιέχει δὲ
ἱστορίαν σύμμικτον. περὶ χρόνου. περὶ βασιλείας. περὶ παιδείας.
περὶ ὄψεως B. περὶ ἡϑῶν Νικομαχείων ὑποϑήκας. περὶ ᾿Δλεξάν-
ϑρου 5. περὶ δήτορος ἢ πολιτικοῦ. τέχνην ἐγκωμιαστικήν. ϑαυμα-
σίων ἀκουσμάτων. ἐγκώμια ἢ ὕμνους" διάφορα. ἐρωτικῶν &. περὲ
εὐγενείας ἃ. περὶ ἀνθρώπου φύσεως. περὶ κόσμου γενέσεως. νόμιμα
Ῥωμαίων. νομίμων βαρβαρικῶν συναγωγή (-γήν cod. Ραΐπι.). ψεῦυ-
δεπίγραφα δέ, ἀνατομὴ ἀνθρώπου. ἀπολογία εὐσεβείας πρὸς Εὐρυμέ-
δοντα. γεωργικαά. ἐγκώμιον λόγου. μαγικόν. περὶ σωφροσύνης.
᾿Αλεξάνδρου ἐγκλησία (ἐκκλησία cod. Patm. sec. Tisch., qui finem cata-
logi adscripsit inde a tit. περὲ δήτορος ἢ πολιτικοῦ). ἐγκώμιον πλούτου.
πρὸς ᾿Αλέξανδρον. περὶ μεϑόδου. —

Index librorum pseudaristotelicorum, quorum
fragmenta habentur.
I. Dialogi.
1. περὶ φιλοσοφίας (fr. 1 — 21).

. περὲ τἀγαϑοῦ (fr. 22 — 25).
. μαγικός (fr. 26 — 30).
. Εὔδημος ἢ περὶ ψυχῆς (fr. 31 — 40).
. περὶ εὐχῆς (fr. 41 — 42).
. προτρεπτικός (fr. 43 — 44).
. περὶ παιδείας (fr. 45 — 46).
. Νήρινϑος (fr. 47).
. σοφιστής (fr. 48 — 50).

«oo Ὁ Ο᾽ Θὲ (ὦ ὧν ἣν

— 91 —

10. Γρύλλος ἢ περὶ βητορικῆς (fr. 51 — 52).
11. περὶ ποιητῶν (fr. 53 — 60).
12, πολιτικός (fr. 61).
13. περὶ δικαιοσύνης (fr. 62 — 68).
14. περὶ βασιλείας (fr. 69 — 70).
15. ᾿Αλέξανδρος ἢ ὑπὲρ ἀποίκων (fr. 71 — 72).
16. περὲ εὐγενείας (fr. 73 — 76).
17. περὲ πλούτου (17 — 79).
18. ἐρωτικὸς (fr. 80 — 83).
19. (περὶ ὀργῆς fr. 81 — 88.)
20. περὶ μέϑης (fr. 89 —97).
21. συμπόσιον (fr. 98).
IL. Logica.
22. περὶ προβλημάτων (fr. 99).
23. διαιρέσεις (fr. 100).
24. ὑπομνήματα λογικά (fr. 101).
24a. μεϑοδικα.
21b. τὰ παρὰ τὴν λέξιν.
25. κατηγορίαι (fr. 103).
26. περὶ ἀντικειμένων (περὶ ἐναντίων. fr. 103 — 100).
lil. Rhetorica et poetica.
27. τέχνης τῆς Θεοδέκτου συναγωγή (fr. 110 — 117).
28. τεχνῶν συναγωγή (fr. 118 — 123).
29. (περὶ συμβουλίας. fr. 124.)
30. ἀπορήματα Ὁμηρικά (fr. 125 — 165).
IV. Ethica.
31. τὰ ἐκ τῆς πολιτείας Πλάτωνος (fr. 166).
32. νόμος συσσιτικός (fr. 167).
33. (περὶ συμβιώσεως ἀνδρὸς καὶ γυναικός. fr. 168 — 169.)
V. Philosophica.
34. περὶ ἀρχῆς (fr. 170).
35. περὶ ἰδεὼν (fr. 171 — 175).
36. περὶ τῶν Πυϑαγορείων (fr. 176 — 191).
37. περὶ τῆς ᾿Αἀρχυτείου φιλοσοφίας (fr. 192).
38. περὶ Δημοκρίτου (fr. 103).
VL Physica. |
39. προβλήματα φυσικά (fr. 104 — 226).
30a. ἐγκύκλια προβλήματα (fr. 227).
40. περὲ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως (fr. 228 — 229).

— 99 —

41. (περὶ τῆς λίϑου. fr. 230.)
42. περὶ σημείων (fr. 231 — 235).
43. (ἀστρονομικόν. fr. 236 — 237.)
44. περὶ μετάλλων (fr. 238 — 245).
45. περὶ φυτῶν (fr. 246 — 250).
46. γεωργικά (fr. 251 — 254).
VII. Zoica.
47. ξωικά (s. ἀνατομαί. fr. 255 — 311).
48. ἐκλογὴ ἀνατομῶν (fr. 312).
49. περὶ ξώων (sec. al. Theophrasti. fr. 313 — 324).
(ὀπτικόν.
50. (περὶ ἀνθρώπου φύσεως. [r. 325 — 330.)
51. ἑἐατρικά (fr. 331 — 330).
: VIII. Historica.
52. πολιτεῖαι (fr. 337 — 552).
53. νόμιμα (fr. 553 — 559).
54. δικαιώματα (fr. 560 — 562).
55. πυϑιονῖκαι (fr. 563 — 505).
50. διδασκαλέαι (fr. 566 — 578).
57. ὑπομνήματα ἵστορικά (fr. 579 — 584).
58. πέπλος (fr. 585 — 591).
IX. Orationes et epistolae.
59. ἀπολογία ἀσεβείας (fr. 592).
60. πρὸς ᾿4λέξανδρον (συμβουλευτικός. fr. 593).
61. ἐγκώμιον ᾿Αλεξανδρου (fr. 594).
62. ἐγκώμιον IIAerovog (fr. 595).
03. ἐπιστολαί (fr. 596 — 611).
X. Carmina.
64. ἔπη (fr. 612).
05. ἐλεγεῖα (fr. 613 — 014).
60. ἐπιγράμματα (fr. 615).
67. ὕμνοι (fr. 616).
ΧΙ. Dubia.
a. Sententiae (ex florilegiis).
b. Chriae (Aristonis).
c. Theologumena (Aristoclis).
d. Falsa varia.

L AIAAOT' OL

Inter perditos libros Aristotelis nullos fere vulgatiores fuisse patet "
politiis et dialogis. nam sicut politias grammaticis historicisque rerum
lractatarum copia commendabat, ita dialogos qui quaestiones apud philo-
sophos post Platonem vulgares populari sermone et intellectu facili sti-
loque pro Aristotele politioré explicarent, non solum philosophorum
Romano praesertim imperio florente, velut Panaetii (z. εὐγενείας) et
Posidonii ceterorumque Andronici Didymique aequalium, ipsorumque Ro-
manorum studiis, velut Varronis et Ciceronis, aptos fuisse intelligimus,
sed etiam rhetoribus secundum Demetrium qui περὶ ἑρμηνείας scripsit
iisque qui quasi miscereut rhetorem et philosophum Dioni Prusensi,
Iuliano, Themistio, Basilio ipsique Plutarcho, eosdem autem propter
variam virorum illustrium memoriam morumque exempla etiam historicis
gralos fuisse. at nihilominus testimoniorum quae extant maxima pars
non eorum qui citant lectioni debetur, sed ut reliquorum quae perditos
libros spectant plurima philologis aut Alexandrinis aut Varronis Didy-
mique primo et ante οἱ post Christum natum seculo aequalibus, qui Lamen
οἱ ipsi multa debent Alexandrinis. etenim ut recentiores taceam quos
aliena sibi studia arrogasse et consentaneum et rnanifestum cst, velut
Produm et commentatores quos legimus Platonis Aristotelisque pleros-
que omnes, rerum insuper variarum collectores grammaticos velut Athe-
naeum et Laertium, num ipsi dialogos viderint 605 quidem quos citant
verbolenus et ubi citant doctissimi recentiorum Plutarchus (z. ψυχῆς,
3. εὐγενείας) item Sextus οἱ Aphrodisiensis Alexander (z. φιλ.) π. za-
γαϑοῦ) plane incertum est. quanquam fieri potuit ut iidem qui dialogos
non omues quidem sed quosdam legissent, et horum fragmenta et eorum
quos non vidissent ex aliis fontibus alia occasione repeterent, id quod
de ipsius Ciceronis consuetudine, qui philosophicis certe ipsius Aristotelis
libris nunquam usus est, statuendum esse videtur. hic enim suavitatem
illam dicendi Aristotelicam (top. 1, 3. de invent. Il, 2, 6. cf. Drutus 31
120 — 21. de orat. I, 11, 49) et flumen orationis aureum (acad. II, 38

— 94 —

non aliunde novit quam ex dialogis 'cf. Madvig ad Cic. de fin. p. 856 not.).
leyebat enim ut epistolae declarant et Heraclidis et Aristotelis (cuius se-
qui «e morem dicit dialecticum atque peripatetieum simul et academicum
dialogi editis in contrarias partes disserendi. v. ep. ad div. 1, 9. tuscul.
disp. [f, 3, 9. cf. de orat. III, 21, 90:, solennem autem iudicii inde pro-
[reti formulam vel ubi de rhetorieis veri Aristotelis scriptis loquitur nom
dubitat. iterum iterumque apponere (de invent. II, 2. top. 1. quod quidem
indiciutn «i dialogorum sermoni narrationum variarum illecebris passim
ornato (εἴ, Eudemi fr. apud Plut. et Cic.! satis convenit, ad ipsam minime
«spectat dialogi artem, quae Platoni in legum libris negligeuti et ad ipsas
res intento similis speciem potius inutilem disputationis refert quam dis-
pntationem (cf. fr. π. εὖγ.} nec tam suavitate praestitisse intelligitur quam
ἀρ} εἰ quadam tenuique quaestionum cognitu suavium faciliumque et
vulgarium expositione, quae ex Homero passim ducebantur (Dio Chrys.
of. 5 p. 634 Emp. καὶ δὴ xol αὐτὸς ᾿Αριστοτέλης. ἀφ᾽ ov φασὶ τὴν
κριτικήν τε καὶ γραμματικὴν ἀρχὴν λαβεῖν. dv πολλοῖς διαλόγοις περὲ
οὐ ποιητοῦ διέξεισι ϑαυμάξων αὐτὸν ὡς τὸ πολὺ καὶ τιμῶν ἔτε τε
καὶ ᾿ΗΠρακλείδης ὁ IIovrixóg, τούτων δὲ πρότερος Πλάτων πανταχοῦ
μέμνηται....). quam ex more praeivit prooemium (Cic. ep. ad Att. 4, 16,
uhl de dialogi« suis loquitur: itaque cogitabam quoniam in singulis libris
utor. prooemiis, ut. Aristoteles in iis quos ἐξωτερικοὺς vocat, aliquid
e[fleere ut non sine causa istum appellarem scil. in disputationem quam
institul de republica), personarum sermonumque causas explicans, nullo
Id. quidem: interiore. et Platoiico argumenti nexu cum ipsa disputatione
voniunctum (cf. Proclus in Parimen. t. ΕΥ̓͂ p. 54 Cous. — p. 503 ed. Stall-
laum. Lips, 18}: τὸ δὲ παντελῶς ἀλλότρια τὰ προοίμια τῶν ἑπομένων
elisa, καϑέπερ τὰ τῶν Ἡρακλείδου vov Ποντικοῦ καὶ Θεοφράστου δια-
Aeyer, πᾶσαν «rid κρίσεως μετέχουσαν ἀκοήν). nisi quod sicut im
Eudemo et dialogo de. iustitia, occasionem sermonis describit ex homi-
uum locorumque. fatis sumtam. — iu. quo nullum artificii Platonici vesti-
guum uec minima poetae. vena cernebatur. cf. Basil. epist. 135 p. 327 ed.
la (UN: on καὶ tor ἔξωϑεν φιλυσύφων oc τοὺς διαλόγους συγγρά-
certc ἐριστυτέλην τὸ καὶ Θεόφραστος εὐϑὺς αὐτῶν ἥψαντο τῶν
ταν μάτων Duc τὸ ουνειδέναι Cavtoc; τῶν Πλατωνικῶν χαρέτων τὴν
αν, [later δὲ εἢ ἐξουσία toà λύγου ὁμοῦ μὲν τοῖς δόγμασι μά-
εὐνὰς (AUC δὲ καὶ ταγακωμῳδεὶ re προσωπαὺ. lieet fabulis rhetorice
iss πρὸ Fheophlrasti BHeraclidisque εἰ Aristeuis dialogi caruerint.
Dee enn vel. «elo τι ἀκ ας Abaris. ille leraclidis et. Aristonis
Urhenus et Ürephentaua. Dicaeutvhi: uartratie. cf. Midas ille in. Eudemo

— 95 —

Pseudaristotelis). personae vero dialogi finguntur eorum qui dudum
TA € rtuj essent (velut ipse Plato et qui comparent in Demetrii dialogorum
Ὁ ulis Cleon, Socrates, Artaxerxes, Aristides, Dionysius, et apud Hera-
Clüclen Protagoras, Clinias etc.), quorumque sermones sive aliorum ore
€X«-eplos sive ipso teste puero habitos auctor narrat, aut cum quibus
ip.sse olim nunc defunctis (velut in Callisthene .Theophrasti) ita locutus
essszet, ut penes ipsum (ut ait Cicero ep. ad Att. 13, 10: quae autem Ais
lezxaporibus scripsi ᾿“Δριστοτέλειον morem habent , in quo sermo ita in-
P'zscitur ceterorum ut penes ipsum sit principatus. cf. ep. ad Quintum
fr. 3,5 ubi de dialogis suis: Aristotelem denique quae de republica et
pz-eaestante viro scribat ipsum loqui) fuisset principatus. alteri generi et
Platonico eorum dialogorum argumentum convenit fere Platonissans, in
quibus quum quaestiones Platonicis familiares agitentur. academica fere
obtinet disputatio, licet ab ipso Platone passim auctor dissentiat (quales
Eudemus, Cerinthus, Gryllus, Menexenus, de philosophia, de bono, de
iustitig. alterum quamvis et ipsum populare sit atque vel ideo sapiat
academiam, dialogo Peripatetico Socraticum dialogorum scribendorum
morem post Aristotelem ad ceterorum philosophorum exemplum renovauti
magis congruum est (dial. de ira, dc nobilitate, de regno, de colonis
$. Alexander, convivium, cf. Clearchi Arcesilas etc.) utpote veterum Peri-
pateticorum (Pseudaristotelis, Theophrasti) et Platonicorum (Xeuocratis,
d. Platonis leges) in ethieis praecipue consensum prodens potius quam
Üissensum illum de quo Cicero acceperat inter exoterica et scripta philo- |
Sophica (Cic. de fin. V, 5: quia duo genera librorum sunt... non sem-
Per idem dicere videntur , Peripatetici soilicet Aristoteles et Tlieo-
Phirastus.. de exotericis cf. Rose de Ar. 1. p. 104 sqq.). hoc enim duplex
Sribendi genus ἃ discipulis primoque Theophrasto institutum (cf. praef.

4d Eudemi fr. et Cic. de fin. 5, 5) cum dialogis multis Aristotelis sermo-

Ies varios et a discipulis conscriptos tradentibus ad ipsius magistri morem
laboremque referebant grammatici librariique subaequales. certe tituli
qui Àristolelem auctorem praedicant ad ipsa philologiae et bibliographiae
Alexandrinae initia pertinent. ita protrepticum Aristotelis novit Zenonis
discipulus Stoicus qui chrias eius edidit, dialogum de iustitia Chrysippus,
Hermippus Gryllum, de poetis dialogum Eratosthenes et Apollodorus,
item Sotion e quo plurima Favorini et Laertii testimonia manaverunt.

ἃ quorum aetate criticae rationis vestigia qua librorum inscriptiones po-
nerent in duplici et Grylli (Aristotelis sive potius Theophrasti) et lihri
de ira (Aristotelis sive potius Pasicratis) titulo manent, ab Andronici qui-
dem aetate qui integrum operum Aristotelicorum indicem , Alexandrinoruin

— 96 —

quidem et Hermippi de Aristotelis vita libris minime neglectis, prii
edidit, fere oblitterata. ex Andronici enim indicibus et Aristotelis lil
rum et Theophrasti, quorum reliquias Laertius ex Favorino sumtas
nostram aetatem transmisit, posteriorum omnis notitia derivata est. i
dialogorum titulos viginti novimus, quos ab initio indicis iunctos L.
tium exhibere manifestum est. quibus tres praeterea addendi esse vic
tur librorum περὶ ὀργῆς (περὶ πάϑους ὀργῆς) et περὶ μέϑης a conv
diversi εἰ magici plurimorum ex iudicio ab Aristotele alieni. quorum :
nium fragmenta extant praeter Menexenum (qui Platonicum titulum ite
el si meam quidem opinionem sequaris libri περὶ ἡδονῆς (cf. praef.
7. δικαιοσύνης). atque hos omnes dialogos viginti tres variis ego Ari
telis tribuo discipulis, non Aristoteli, qui si unquam dialogos scri[
aut eadem omnes vitae aetate necessario scripsit quum iuvenis adhuc :
et Platonici magisterii auctoritate atque imitatione impeditus (quae :
dem criticorum quoruudam veterum coniectura fuit), aut si hoc seri
temporis scholaeque Peripateticae vestigia passim relicta vetitant, v
vitae momentis et studiorum quasi quadam remissione iuvenis par!
partim senex edidit. at senem quoque tale quid nunquam cogitasse, :
diorum ratio prursus diversa in libris quos habemus philosophicis us
ad mortis annum (cf. Rose de Ar. l. p. 231) occupati persuadet. , omn
autem de Aristotelis ingenio iudicaturo testis fide dignus extat nu
praeter ipsum Aristotelem.
Iam vero dialogorum quos novimus hi sunt tituli:

περὶ φιλοσοφίας. πολιτικός.

περὶ τἀγαϑοῦ. περὶ δικαιοσύνης.

μαγικός. περὶ ἡδονῆς.

Εὔδημος ἢ περὶ ψυχῆς. περὶ βασιλείας.

περὶ εὐχῆς. ᾿Αλέξανδρος ἢ ὑπὲρ ἀποίκων.
προτρεπτικός. περὶ εὐγενείας.

περὶ παιδείας. περὶ πλούτου.

Νήρινϑος (Κήρινϑος Ὧ). ἐρωτικός.

σοφιστής. περὶ ὀργῆς (περὶ πάϑους ὀργῆς
Γρύλλος ἢ περὶ ῥητορικῆς. περὶ μέϑης. ᾿
Μενέξενος. συμπόσιον.

περὶ ποιητῶν.

I.
Περὶ φιλοσοφίας.

Celeberrimus est locus Aristotelis in libro de anima (1, 2), ubi post-
quam:.Platonis in Timaeo de animae natura sententiam tetigit, non iam
ipsius Platonis (ut male creditur) sed Platonicorum de Timaei (et Philebi)
argumento variis modis disputantium (cf. Plut. de Tim. c. 1. 2) rationes
infert his verbis: ὑμοίως δὲ καὶ ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας λεγομένοις
(ἃ. e. in eis quae de philosophia Platonis explicare solebant οὗ vvv philo-
SO phi eius amici. cf. Theophr. metaph. p. 312, 18 — 313, 12) διωρέσϑη
(€f. τῶν διωρισμένων ἐν τοῖς κατὰ gu. de part. an. 1, 1. τοῖς κατὰ φιλ.
1o; ἐν οἷς διώρισται pol. 3, 12), αὐτὸ μὲν τὸ ξῶον ἐξ αὐτῆς τῆς τοῦ
Fare; ἰδέας καὶ τοῦ πρώτου μήκους καὶ πλάτους καὶ βάϑους, τὰ δ᾽ ἄλλα
ἃ ς τὰ πράγματα, cf. 404} 18, 25) ὁμοιοτρόπως (quae ubi exposuit The-
X23 sitius adnotat f. 665: ταῦτα δὲ ἅπαντα λαβεῖν ἐστὶν ἐκ τῶν περὶ φύ-
G& ex; Ξενοκράτους. Simplicius autem f. 75 v. 17: ὡς ἐκ τῶν ὑπ᾽ ᾽4ρ.
Le νυμένων τεκμαίρεσϑαι. idem v. 7: καὶ σαφέστερον μὲν ἢ τῶν
ἀπ δρῶν ἔννοια ἐν τοῖς εἰς τὰ μετὰ τὰ φυσικά μοι γεγραμμένοις
δὲ γίρϑρωται. Aristoteles autem prae ceteris spectasse videtur Speusippum,
*X cuius libro. περὶ πυϑαγορικῶν ἀρεϑμῶν excerpta habent. Theolog.
ATithm., ubi cf. p. 62 Ast. Arist. metaph. 6, 3), ἔτε δὲ καὶ ἄλλως (scil. ut
addit idem Them. τὸν αὐτὸν τοῦτον λόγον μετήεσα v) vovv μὲν τὸ
ἕν elc. (cf. Sext. p. 223 Bk.) .. . of μὲν γὰρ ἀριϑμοὶ τὰ εἴδη αὐτὰ xai
αἴ ἀργαὶ ἐλέγοντο, εἰσὶ δ᾽ ἐκ τῶν στοιχείων . ... ἔν τοι (Xenocrates)
δσυνέπλεξαν... ἀποφηνάμενοι τὴν ψυχὴν ἀριϑμὸν κινοῦνϑ᾽ ἑαυτόν.
haec parum recte intellexerunt commentatores, Nimplicius maxime et [oan-
^s, quum Platonem de bono disputantem induxisse eiusque quasi cyg«-
φους συνουσίας descripsisse Platonicos scirent propriis dialogis, quihus
Bagistri sermones, quos variis dialogis (republica, Timaeo et maxime Phi-
lebo) expresserat, auditorum animos, sicut et ipse describit (Phileb. p.
14 — 16) et Aristoxeno teste (harm. Π p. 30 Meih. cf. Rose de Ar. l. p. 26)
describere. solebat Aristoteles, admiratione percellentes nou minus quam
perturbantes novitate, hos igitur et imitati et quum Pythagorica nume-
erum symbola venarentur diversa ratione persecuti essent. atque has
"idem Platonis secundum Platonicos et apud Platonicos opiniones τὰ
γύμενα ἄγραφα δόγματα ipse Aristoteles appellat (phys. 4, 2. in quibus
ν ὕλην dicat. τὸ μέγα καὶ τὸ μικρόν p. 200 ^ 14 οἱ 35. cf. phys. 3, 4.
. quae sunt eorum qui Philebum interpretarentur et quod ibi est zo

— 98 —

μᾶλλον καὶ ἧττον — τὸ ἄπειρον p.?4. quibus verbis abusi commen-
latores certam quandam et peculiarem Platonis fingunt περὶ τἀγαϑοῦ
ἀκρόασιν (Alexander apud Simpl. in phys. f. 32^ sive p. 331} 30 Br. qua
cadem voce utitur Aristox. |. c.) et secretam numerorum idealium scien-
tiam, quam discipuli o? παρεγένοντο varie scriptis consignarint Speusip-
pus Xenocrates Heraclides Hestiaeus Hermodorus (Rose p. 84, ipse de-
nique Aristoteles (rectius Galenus ad l. de nat. hom. t. XV p. 68 Lips.
καὶ Πλάτωνος... oí μαϑηταὶ λέγουσιν εἶναί τινα παρὰ τὰ
γεγραμμένα τῶν ἀγράφων δογμάτων αὐτοῦ). itaque quum ipsius Aristo-
telis librum. quendam verbis supra adscriptis (ἐν τοῖς περὶ φελ. λεγ.)
significari censerent, eius autem libri quibus similia protulisset, titulum
fuisse περὶ ταγαϑοῦ assererent [cf. Simpl. de an. Ven. 1527 f. 6^ fin.
περὶ φιλοσοφίας νῦν λέγει τὰ περὶ τοῦ ἀγαϑοῦ αὐτῷ ix τῆ; Πλάτωνος
ἀναγεγραμμένα συνουσίας, ἐν οἷς ἱστορεῖ zac τε Πυϑαγορείους --- i. e.
pythagorissantes Platonicorum, v. Rose p. 83. cf. 80 sq. — καὶ ἤλατα-
νικὰς περὶ τῶν ὄντων δόξας. Philop. de an. Ven. 1535 f. C 15: τὰ περὲ
τἀγαϑοῦ ἐπιγραφόμενα περὶ φιλοσοφίας λέγει. ἐν ἐκείνοις δὲ τὰς
ἀγράφους συνουσίας τοῦ Πλάτωνος ἱστορεῖ ὁ "Αριστοτέλης " ἔστι δὲ
γνήσιον αὐτοῦ τὸ βιβλίον ἱστορεῖ οὖν ἐκεῖ τὴν Πλάτωνος καὶ τῶν
Πυϑαγορείων περὶ τῶν ὄντων καὶ τῶν ἀρχῶν αὐτὼν δόξαν. λέγει
οὖν — in hoc scil. l. de anima loco --- φάσκειν αὐτοὺς ὅτε τὰ εἴδη
ἀριϑμοί εἶσιν, ἀριϑμοὶ δὲ δεκαδικοί᾽ ἕκαστον γὰρ τῶν εἰδῶν δεκάδα
—1-4-2-F34- 1—10 — ἔλεγον. quae cum ceteris omnibus ex
vulgari illa inter recentiores Platonicos theologia arithmetica ipse Philo-
ponus adiecit. cf. Anon. eclog. schol. Philoponi Simplicii al. in Ar. de an.
in marg. cod. Par. 2031 f. 120^: ἤτοι ἐν ταῖς ἀγράφοις συνουσίας τοῦ
Πλάτωνος" ἐκεῖ γὰρ ἴστορεῖ 0 ᾿Δριστοτέλης τὰς δόξας τοῦ τε Πλάτωνος
καὶ τῶν Πυϑαγορείων περί τε τούτων καὶ τῶν ἀρχῶν αὐτῶν. Suidas
p. !! Bekk. (inde schol. marg. ext. cod. Marc. B ad 1l. ες 320 p. 138 Vill.)
ὅτε περὶ τἀγαϑοῦ βιβλίον συντάξας ᾿Αριστοτέλης τὰς ἀγράφους τοῦ
Πλάτωνος δόξας ἐν αὐτῷ κατατάττει. καὶ μέμνηται τοῦ συντάγματος
ἐν τῷ πρώτῳ περὲ ψυχῆς ἐπονομάξων αὐτὸ (καὶ add. Br.! περὲ φιλο-
σοφίας: quae ut similia multa apud Suidam exscripta sunt ex Anonvmi
christiani eclogis inscr. ὄσξα, περὶ ψυχῆς (Michaelis Pselli sec. Leon,
Allatium de Psellis c. 12. Hardt cat. codd. Monac. V p. 951', ex quibus co-
dice Vatic. usus Brandis de perd. Ar. libr. p. 49 hunc locum attulit in
editis praetermissum. lo. Tarinus enim quem cum Origenis Philocalia
lar. 1018 dudum haec edidisse ignoravit qui partem posteriorem iterum
dedit Spengel in ind. lect. Monac. hib. 1847, codicibus Parisiensibus usus

— 99 —

est ut ipse ait corruptissimis. Tarini editionem citat Morelli in bibl. ms.
Vem. p. 201 ad cod. Marc. 320. cf. Hardt ad cod. Mon. 538. praeterea cf.
Philop. de gen. et corr. f. 50^, idem in phys. Ven. 1535 f. n 0^ sup.
τὰς ἀγράφους συνουσίας τοῦ Πλάτωνος αὐτὸς ὃ ᾿Αριστοτέλης ἀπεγρά-
^perro. et Simpl. in phys. f. 1265 — Br. p. 371525. "6, cf. Simpl. in phys.
f. 104b], satis illi indicaverunt in libris de philosophia Aristoteli adscriptis
nom tam περὶ τῶν ὄντων rerumque principiis ideis numerisque (sicut in
libris de bono) sermonem fuisse institutum quam, ut fragmenta persua-
dent, περὶ ϑεῶν. eadem autem ratione de causa finali £v τοῖς π. φιλο-
σοφέας dictum fuisse negaveris, si ad ethica potius relata videas (Simpl
et Philop. in phys. p. 349^ 14. 16. 22. 'Themist. phys. f. 24^. idem de an.
f. 76^) quae leguntur apud Ar. phys. 2, 2: διχῶς γὰρ τὸ ov ἕνεκα"
εἴρηται δ᾽ ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας (scil. λεγομένοις — ἐν τοῖς κατὰ
φιλοσοφίαν λόγοις, cf. Rose p. 105), revera autem spectant ad Platoni-
corum definitiones ipsumque Platonis Philebum (p. 53 —54: τὸ οὗ ἕνεκα
quod est ἐν τῇ τοῦ ἀγαϑοῦ μοίρᾳ, et τὸ ἕνεκά του. cf. Ps. Arist. me-
laph. λ, 7. de quo loco Bonitz comm. p. 499), non ad ipsius Aristotelis
perditum. metaphysicorum librum περὶ τῶν ποσαχῶς (cuius quidem lo-
cm nunc alius cuiusdam Peripatetici idem argumentum retractantis liber
Occupat).
lam vero si Alexander in comm. ad metaphysica (1, 9. 992, 10: Bov-
λόμενοι δὲ τὰς οὐσίας ἀνάγειν εἰς τὰς ἀρχὰς μήκη μὲν τίθεμεν ἐκ
μαχροῦ καὶ βραχέος, ἔκ τινος μικροῦ καὶ μεγάλου, καὶ ἐπίπεδον ἐκ
πλατίος καὶ στενοῦ, σῶμα δ᾽ ἐκ βαϑέος καὶ ταπεινοῦ) de idearum cle-
mentis idem Platonicorum placitum exposuisse monet Aristotelem etiam
ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας, unde nihil tale traditum habebant commenta-
lores, et si quae ibi eum mnarrasse aestimat nec tamen nunc nisi ipsis
ἐχ loco metaphysicorum proposito Aristotelis verbis repetitis significat
(Mex. p. 86, 31 ed. Bonitz. ἐκτέϑεται δὲ τὸ ἀρέσκον αὐτοῖς. ὃ καὶ ἐν
τοῖς περὶ φιλοσοφίας εἴρηκε" βουλόμενοι. γὰρ t Ovta . . . ἀνάγειν εἰς
τὰς ἀρχάς ἃς ὑπέϑεντο" ἤσαν δὲ αὐτοῖς ἀρχαὶ τῶν ὄντων τὸ μέγα καὶ
τὸ μικρὸν; ἣν ἔλεγον ἀόριστον. δυάδα" εἰς δὴ ταύτην ϑέλοντες πάντα
ἀνάγειν, τοῦ μὲν μήκους ἀρχὰς ἔλεγον τὸ βραχὺ καὶ μακρόν, ὡς ἐκ
μαχροῦ τινὸς καὶ βραχέος τὴν γένεσιν ἔχοντος τοῦ μήκους. « ἐστι
μέγα καὶ μικρόν, ἢ ὡς πάσης γραμμῆς ἐν τῷ ἑτέρῳ τούτων οὔσης. τοῦ
δὲ ἐπιπέδου τὸ στενὸν καὶ πλατύ, ἃ καὶ αὐτά ἐστι μέγα καὶ μικρόν.
εἰπὼν δὲ ταῦτα καὶ ἐκϑέμενος τὴν δόξαν αὐτῶν ἐπὶ τούτῳ ἐπιφέρει....),
ea igitur revera conveniunt cum eis de quibus primo de anima ipsum
Aristotelem testatum perhibent in suo se de philosophia libro docuisse,

manifestum: est Alexandrum eiusdem testimouii memorem niliil aliud. & 1}.
dixisse nisi hace: « ecponit autem Plutonicorum placitum, quod gzz^7-*"
etiam ait se tractasse ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας. id est in eo libro 55
quo ad reliquorum omnium Platonicorum exemplum , qui quidem P^Z«s .
tonis de bono sermonibus interfuerant (id est qui libros ediderant zc£€24
τἀγαϑοῦ inscriptos), sententias eius (ut falso statuebant commentator'e S-
nam Platonicorum erant ex Philebo derivatae, non Platonis, vel Arist O7
tele teste metaph. v, 2. cf. u, 7) perscripserat de unitate et indefirssfet
dyade (ἕν — δυὰς ἀόριστος : μέγα μικρόν) , Scilicet ἐν τοῖς περὶ τάγφι -
ϑοῦ». cf. Simplicius in phys. f. 104^: τὸ μέντοι ἄπειρον καὶ ἐν τοῖς
αἰσϑητοῖς εἶναί φησι phys. 3, 4. 208, 9) καὶ ἐν ταῖς ἰδέαις. ἀρχὰς ye
τῶν αἰσϑητῶν τὸ ἕν καὶ τὴν αὐριστόν φασι δυάδα λέγειν τὸν IIA«x-
τωνα. τὴν δὲ ἀόριστον δυάδα καὶ ἐν τοῖς νοητοῖς τιϑεὶς amu o
εἶναι ἔλεγεν, καὶ τὸ μέγα δὲ καὶ τὸ μικρὸν ἀρχὰς τιϑεὶς ἄπειρα elazext
ἔλεγεν ἐν τοῖς περὶ τἀγαϑοῦ λόγοις, οἷς ὁ ᾿Αριστοτέλης καὶ Ἡρακλεές-
δης καὶ Εστιαῖος καὶ ἄλλοι (cf. ex Alex. f. 820) τοῦ Πλάτωνος ἑταῖρρος
παραγενύμενοι ἀνεγράψαντο τὰ ρηϑέντα αἰνιγματωδῶς ὡς ἐρρήθ-
Πορφύριος δὲ διαρϑροῦν αὐτὰ ἐπαγγελλόμενος τάδε περὶ αὐτῶν γέ:
γραφεν ἐν τῷ Φιληβω" «αὐτὸς τὸ μᾶλλον καὶ τὸ ἧττον καὶ τῷ
σφόδρα καὶ τὸ ἠρέμα τῆς τοῦ ἀπείρου (τῆς ἀπειρον ed.) φύσεως cives
βούλεται. Omov γὰρ ἂν ταῦτα ἐνῇ κατὰ τὴν ἐπίτασιν καὶ ἄνεσιν)
προιόντα, οὐχ ἴσταται οὐδὲ περαίνει τὸ μετέχον αὐτῶν, ἀλλὰ πρόει-
σιν εἰς τὸ τῆς ἀπειρίας ἀόριστον. ὁμοίως δὲ ἔχει καὶ τὸ μεῖξον καὶ τὸ
ἔλαττον καὶ τὰ ἀντ᾽ αὐτῶν λεγόμενα ὑπὸ Πλάτωνος τὸ μέγα καὶ τὸ
μικρόν. .. ἐν τούτοις δὲ καὶ ἢ ἀόριστος δυὰς ὁρᾶται... ταῦτα ὁ
Πορφύριος εἷπεν αὐτῇ σχεδὸν τῇ λέξει, διαρϑροῦν ἐπαγγειλάμενος τὰ

ἐν τῇ περὶ ταγαϑοῦ συνουσίᾳ αἰνιγματωδῶς δηϑέντα. καὶ ἔσως ὅτι
σύμφωνα ἐκεῖνα ἣν τοῖς ἐν Φιλήβῳ γεγραμμένοις. καὶ ὁ
᾿Αλέξανδρος (ex quo sua mutuaverat Porphyrius in illo commentarii ad Phi-
lebum loco) δὲ καὶ αὐτὸς ἐκ τῶν περὶ ταγαϑοῦ λόγων vov Πλάτωνος ὁμο-
λογῶν λέγειν ovg ἱστύρησαν ᾿Αριστοτέλης τε καὶ οἵ ἄλλοι τοῦ Πλάτωνος
ἑταῖροι. ταδὶ γέγραφεν " «ζητῶν γὰρ τὰς ἀρχὰς τῶν ὄντων ὁ Πλάτων,
ἐπεὶ πρῶτος 0 ἀριϑμὸς ἐδόκει αὐτῷ τῇ φύσει εἶναι τῶν ἄλλων...
ἀρχὴν τοῦτον ἡγεῖτο εἶναι, καὶ τὰς τοῦ πρώτου ἀριϑμοῦ ἀρχὰς καὶ
παντὸς ἀριϑμοῦ ἀρχὰς εἶναι" πρῶτος δὲ ἀριϑμὸς ἡ δυάς, ἧς ἀρχὰς
ἔλεγεν εἶναι τό τε ἕν καὶ τὸ μέγα καὶ τὸ μικρόν (cf. Alex. in metaph.

1, 6. p. 32 Bon.) . . . ἀόριστον δὲ δυάδα ἔλεγεν αὐτὴν τῷ μεγάλου καὶ
μικροῦ μετέχουσαν ἤτοι μείζονος καὶ ἐλάττονος τὸμᾶλλον καὶ ἧττον
ἔχειν. κατὰ γὰρ ἐπίτασιν καὶ ἄνεσιν προιόντα ταῦτα οὐχ ἵσταται, ἀλλ᾽

-- 31 --

ἔπτὶ τὸ τῆς ἀπειρίας ἀόριστον προχωρεῖ elc. in quibus nihil inest, quod
aliunde derivatum putetur atque ex ipsius Aristotelis in metaphysicis nar-
ratione cum Philebo comparata et composita.

Ad ipsa Aristotelis verba in libro de anima Alexandrum respexisse
ubi citavit τὰ περὶ guAocogíac, hoc magis etiam patet ex eis quae ad
similem locum pseudaristotelici metaphysicorum libri à ex primo idem
repeliverat. perdita enim Alexandri verba ex commentario eius, quem
exprimere solent, eisdem plane verbis servaverunt et Syrianus (apud
Brandis. de perd. Ar. libris p. 42) et Michael Ephesius (p. 756, 10 Bon.).
ita quidem Pscudaristoteles μ, 9 p. 1085, 7: ὁμοέως δὲ xal περὶ rv
ὕστερον γενῶν τοῦ ἀριϑμοῦ συμβαίνει τὰ δυσχερῆ, γραμμῆς τε καὶ
ἐπιπίδου καὶ σώματος. οἵ μὲν γὰρ ἐκ τῶν εἰδῶν τοῦ μεγάλου καὶ τοῦ
Μεκχροῦ ποιοῦσιν * οἷον ἐκ μακροῦ μὲν καὶ βραχέος τὰ μήκη, πλατέος
δὲ καὶ στενοῦ τὰ ἐπίπεδα, ἐκ βαϑέος δὲ καὶ ταπεινοῦ τοὺς ὄγκους"
ταῦτα δέ ἐστιν εἴδη τοῦ μεγάλου καὶ μικροῦ. τὴν δὲ κατὰ τὸ ἐν ἀρχὴν
ἄλλοι ἄλλως τιϑέασι τῶν τοιούτων. ad haec igitur illi: βουλόμενοί φησι
(Epi. λέγεε δὲ ὅτι βουλόμενοι) καὶ τὰ μεγέϑη παράγειν ἀπὸ τῶν δύο
ἀργῶν, τοῦ τε ἑνὸς καὶ τῆς ἀορίστου δυάδος. ἐκ μὲν τῆς δυάδος φασὶ
τήν τε γραμμὴν τὸ μακρὸν καὶ βραχὺ λαβεῖν, τό τε ἐπίπεδον τὸ στενὸν
καὶ πλατύ (Eph. τὸ πλατὺ καὶ στενόν)» τό τε στερεὸν τὸ βαϑὺ καὶ τα-

πεινὸν. ταῦτα γὰρ (τὸ μακρὸν καὶ βραχὺ καὶ τὰ λοιπὰ add. Eph. ) ei εἴδη
ἐκάλουν τοῦ μεγάλου καὶ μικροῦ τοὺ ἐν τῇ ἀορίστῳ δυάδι. τὴν δὲ κατὰ
τὸ ἕν ) φησίν, ἀρχὴν OU; ὁμοίως εἰσῆγον ἅπαντες, ἀλλ᾽ of μὲν αὐτοὺς
τοὺς ἀριϑμοὺς τὰ εἴδη τοῖς μεγέϑεσιν ἔλεγον ἐπιφέρειν, οἷον δυάδα
μὲν γραμμῇ, τριάδα δὲ ἐπιπέδῳ, τετράδα δὲ στερεῷ (cf. praeter Simpl.
e Philop. ad Ar. de an. 1, 2 Themist. de an. f. 605 : τοὺς ἀριϑμοὺς δὲ
ἐκείνους εἴδη τῶν ὄντων ἐτίϑεντο.. . . τοῦ μὲν οὖν αὐτοζώου, τουτέστι
τοῦ χόσμου τοῦ νοητοῦ, στοιχεῖα Ὁ τὰ πρῶτα ἐποίουν τῶν εἰδητικῶν
ἀριϑμῶν, τὴν τοῦ ἑνὸς ἰδέαν καὶ τὴν τῆς πρώτης δυάδος καὶ τὴν
τῆς πρώτης τριάδος καὶ τὴν τῆς πρώτης τετράδος. ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῷ
νοητῷ κόσμῳ δεῖ πάντως τὰς ἀρχὰς παρεμφαίνεσϑαι τοῦ αἰσϑητοῦ. ὁ
δὲ αἰσδϑητὸς ἐκ μήκους ἤδη καὶ πλάτους καὶ βάϑους. τοῦ μὲν μήκους
ἰδέαν εἶναι τὴν πρώτην ἀπεφήναντο δυάδα, ἀπὸ γὰρ ἕνὸς ἐφ᾽ ἕν τὸ
μῆκος, τουτέστιν ἀπὸ σημείου ἐπὶ σημεῖον" τοῦ δὲ μήκους ἅμα καὶ
πλάτους τὴν πρώτην τριάδα, πρῶτον γὰρ τῶν ἐπιπέδων σχημάτων
ἐστὶ τὸ τρίγωνον τοῦ δὲ μήκους καὶ πλάτους καὶ βάϑους τὴν πρώτην
τετράδα. πρῶτον γὰρ τῶν στερεῶν ἐστὶν ἡ πυραμίς. ταῦτα δὲ ἄπαντα
λαβεῖν ἐστὲν ἐκ τῶν περὶ φύσεως Ξενοκράτους. cf. similia ex Speusippo
in Theol. arithm. p. 602 Ast. ἔτε πάντες of λόγοι ἐν τῷ δέκα, 0 τε τοῦ

4

— 39 —

ἴσου καὶ τοῦ μείζονος καὶ τοῦ ἐλάττονος καὶ τοῦ ἐπιμορίου καὶ τοῦ
λοιπῶν εἰδῶν ἐν αὐτῷ καὶ of γραμμικοὶ καὶ of ἐπίπεδοι καὶ of στερε ἢ
τὸ μὲν γὰρ ἃ στιγμή, τὰ δὲ B. γραμμή, τὰ δὲ y τρίγωνον, τὰ δὲ ὃ m
ραμίς" ταῦτα δὲ πάντα ἐστὶ πρῶτα καὶ ἀρχαὶ τῶν καϑ᾽ ἕκαστον ὁμο-"
γενῶν. de Xenocratis libro π. φύσεως cf. Them. de an. f. 71" et 723]
τοιαῦτα γὰρ ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας ἱστορεῖ περὶ Πλάτωνος (διὸ κα
ἐνταῦϑα βραχέως καὶ συντόμως τὴν τούτων ἐξέϑετο διάνοιαν add. Eph),
οἵ δὲ μεϑέξει τοῦ ἑνὸς τὸ εἶδος ἀπετέλουν τῶν μεγεθῶν. in quibus
eodem plane modo a Platonis μεϑέξει (metaph. 1, 6 etc.) Platonicorum
quorundam qui (Speusippo ut ego censeo auctore) ideas esse numero:
unumque idealium numerorum genus esse statuerent (cf. Bonitz comm. ad
metaph. p. 544. 545), ὁμοέωσις illa dialectice distinguitur, quo apud com
mentatores in Ar. phys. 4, 2 de materia Platonica. cf. Themist. p. 371520 Br
καίτοι τὴν ὕλην ἄλλως uiv ἐν Τιμαίῳ φησὶ δέχεσϑαι τὰ εἴδη, ἄλλωι
δὲ ἐν τοῖς ἀγράφοις δόγμασιν" ἐκεῖ μὲν γὰρ κατὰ μέϑεξιν, ἐν τοῖς ἀγρα:
φοις δὲ καϑ᾽ ὁμοίωσιν i. e. ut Simpl. habet ib. p. 37156: ἐν δὲ ταῖς ἀγρά.
φοις συνουσίαις (quas ipse scripsit Arist. sec. Philop. p. 3715 25) μέγι
καὶ μικρὸν ἐκάλει.

Si igitur commentatorum testimonia ut quae ad libros de bono per
tineant nihili esse intelligimus neque in eo versatum fuisse auctoren
eum qui de philosophia scripsit ut de ideis numerisque Platonice dispu
taret, prorsus opinionem hanc confirmat notum illud ex tertio libro Cice
ronis testimonium, quo ipsa ommis argumenti sumíma tangitur. theolo
gum agnoscimus ex opinione vulgari disputantem cum Platone, non phi
losophum qui Aristotelis morem exemplumque secutus sine metaphor
primas rerum causas definiret. theologia traditur non eadem quae prim
philosophia Aristotelis, sed quae astronomia Platonis (velut in ultim
eius scripto — cf. Rose p. 25. — Epinomide p. 990 in. cf. Tim. p. 47,
qui deum mentem mundique divini animalis regem praedicaret verosqu
deos quos vulgus suspiceret, astra esse diceret quae divinae naturae qua:
imaginem referant utpote animantium omnium genus principale. atqu
eandem theologiam popularem praeter eos qui proprie Platonici vocaritui
Peripateticos etiam commendasse Theophrasti exemplo docemur. in qu
argumento quum barbarorum quoque et antiquissimorum ipsius Graecia
theologorum consensus explorandi parata occasio esset, de Magis et Aegy
ptiis exterisque gentibus (quarum in ceterorum Peripateticorum post Alt
xandrum regem libris larga esset memoria, velut de Aegyptiis ipsisqu
ludaeis Syrisque apud Theophrastum in dialogo περὶ εὐσεβείας Porpl
de abst. II p. 100. 147. cf. 137, in Eudemi theologica historia de Mag

— 933 —

SMWoniis Aegyptiisque sec. Damascium de princ. p. 384. 385, de Magis in
Heraclidis dialogo Ζωροάστρης Plut. adv. Col. 14. cf. Strabo II p. 98. 100,
iem in Theophrasti inscripto ᾿“κέχαρος de Babyloniis sec. Mülleri Fr.
hist. Il p. 26. cf. Indum Aristoxeni fr. 31, ludaeum Clearchi fr. 69. de
Magis Platonici etiam Hermodorus D. L. 1, 2. 1, 8 et Xenocrates apud
Plut. de Tim. c. 2 etc.) atque de Orphica theologia aliisque pro more Pe-
ripateticorum historice multa inserebantur. qualis quidem tractandi ratio
libro populariter scripto optime convenit. dialogos enim fuisse libros de
philosophia (sicut Speusippi de philosophia apud D. L. 4, 4. ceterum cf.
Yenocratis librum. eodem titulo inscriptum ib. 4, 13) nunc certum testi-
mouium extat Prisciani Lydi fontes suos recensentis in praefatione quae-
slionum naturalium ad Chosroem Persarum regem (de quibus cf. Rose
P- 87. 45, ubi pro Ptolemaeo Vincentii ex editis p. 556 nunc resurgit Plo-
nus) p. 553 ed. Dübner (post Plotinum Paris. 1855): ex Platonico enim
Timaeo Phaedoneque et Phaedro ei Politia et aliis convenientibus
disputationibus assumpta atque confecta sunt, et actionibus Aristotelis
d physica et de coelo et de generatione et corruptione et μετεώρων.
finiliiler quoque ex his quae sunt de somno et somniis eL ex his quae
quasi in dialogis scripta sunt de philosophia et de mun-
dis. Theophrastus item etc. ipsum autem magistrum Platonem et philo-
fophige quae proprie vocatur conditorem (cf. de rep. VII, p. 521) sermo-
ΠῈΣ de philosophia hosce habuisse statuerim, quibus qui narret auctor
Alolescens interfuerit. quapropter Platonicorum titulo semel eosdem
citari (Bournot, Platonica Aristotelis opusc. p. 15), etsi scrupulus resideat,
ΠΟΙ iam miraberis. nec magis miraberis, quum idearum numerorumque,
de quibus ipsis in dialogo de bono disputabatur, non prorsus nullam in
his memoriam fuisse ex uno illo Syriani loco comprobari videas, de quo
quim libri numerus (ἐν τῷ f) definiatur vix est cur dubitetur. quem
AMexandro Aphrodisiensi, sicut reliqua Pythagoricis exceptis omnia, Syria-
Dum debere manifestum est. Alexander autem, quum saepius certe citas-
* qui ipse nosset libros ad expositionem eorum quibus Platonicos Ari-
sloleles impugnaverat in metaphysicis quam maxime opportunos de phi-
losophia de bono de ideis, is igitur et ipse antiquiorem doctrinam recoquit
ive Aspasii qui antea commentarium in metaphysica ediderat, licet si ex
eiusdem ad ethica commentariis (ineditis) iudicium feramus minus eru-
Jilum, sive alius cuiusdam. hoc idem autem fragmentum si de aetate
adoris quaeras maximi momenti est. nam quum Speusippum potius
langat ideales numeros profitentem quam Platonem, quumque ex Aristo-

telis sententia et Peripateticorum numerorum usum symbolicum inutilem-
ABISTOT, PSEUDEPIGR. à

-- 84 —

que ἃ Platonicis excogitatum redarguat eodem fere modo quo Aristotele?

in inetaphysicis, aut ad senioris Aristotelis tempora pertinet eaque qu

bus Platonicam sententiam urgentibus adversariis (cf. met. gu, 9. 106
2—5) ita mutaret Xenocrates, ut mathematicos modo numeros concedere -
hoc est ipsam rei formam numeri nomine exprimens ad simplex illud Py
thagoreorum dogma formas Aristotelicas (τὰ εἴδη) imagine quadam nu—
meri designantium (cf. met. v, 3. 1090, 20 — 55. u, 6. 1080^14 — 20. ubi

Pythagoreos comparat et Xenocratem, cuius de substantiis sententiam»
Platoni et Speusippo tertiam solet componere, velut 4, 1: ἄλλη δὲ ἀκί--

vyroc* καὶ ταύτην τινὲς εἶναί φασι χωριστήν, of μὲν εἰς δύο διαι-

ροῦντες [Plato], o£ δὲ εἰς μίαν φύσιν τιϑέντες τὰ εἴδη καὶ τὰ μαϑη--

ματικά [Speusippus], o£ δὲ τὰ μαϑηματικὰ μόνον τούτων [Xenocrates]—
cf. 6, 2. u, 6. 9. v, 3) rediret, sicut inter ipsos Peripateticos Dicaearchuse
(eadem enim est animae harmonia quae numerus Xenocratis, idemque
apud utrumque argumentorum contra harmoniam numerosque mere dia—
lecticorum neglectus) — quod nego, nullus enim talis dialogi locus esti
in mediis iis scriptis quae servantur quaeque quum alienum prorsus iu—
genium demonstrent Aristotelis esse ab omnibus et nunc et olim conce—
duntur, aut ad popularem discipulorum Aristotelis scriptionem, quorum
rationi plane convenit. Theophrasteae igitur aetati et hos de philosophize
libros tribuo οἱ reliquos omnes auctorum Peripateticorum dialogos Ari—
stotelis nomine a bibliothecariis Alexandrinis librariisque eorum aequali—
bus inscriptos.

1.

Cic. de fin. 2, 12, 39: primum (semovendas putabo sententias) Ari-
$tippi Cyrenaicorumque omnium , quos non est veritum in ea voluptate
quae maxima dulcedine sensum moveret, summum bonum ponere con-
temnentes islam vacuitatem doloris. δὲ non viderunt, ut ad cursum
equum , ad arandum bovem, ad indagandum canem, sic hominem at
duas res, ut ait Aristoteles, ad intelligendum et agendum esse naius
quasi mortalem deum. contraque ut tardam aliquam et languidam pe
cudem, ad pastum et ad procreandi voluptatem, hoc divinum anima
ortum esse voluerunt. quo nihil mihi videtur absurdius.

2.
Cic. Tusc, disp. 3, 28, 69: itaque Aristoteles veteres philosc
phos accusans , qui existimavissent philosophiam suis ingeniis esse pei
fectam, ait eos aut slultissimos aut gloriosissimos fuisse. sed se vider.

— 85 —

quod paucis annis magna accessio facla esset, brevi tempore philoso-
phiam plane absolutam fore.

Hunc Ciceronis locum reddidit Lactantius div. inst. 3, 28.

De antiquissima philosophiae origine (Plato epin. p. 980 sq.) cf. ve-
lerum scriptorum (velut Hermodori Platonis discipuli ἐν τῷ περὶ τῶν
μαϑημάτων 1, 2. 1, 8. cf. Simpl. phys. f. 545 ἐκ τῆς περὶ Πλάτωνος
αὐτοῦ συγγραφῆς. D. L. 2, 106. 3, 6) testimonia ex Sotione derivata apiid
Diog. Laert. 1, 1—9.

9.

Synesius calvit. encom. c. 22 (ed. Krabinger 1834 p. 29): εἰ δὲ xal
ἡ παροιμία σοφόν" πῶς δ᾽ οὐχὶ σοφὸν περὶ ὧν ᾿Αριστοτέλης φησίν,
901 παλαιᾶς ciui φιλοσοφίας ἐν ταῖς μεγίσταις ἀνθρώπων φϑοραῖς ἀπο-
ἰομένης ἐγκαταλείμματα περισωθέντα διὰ συντυμίαν καὶ δεξιότητα;
παροιμία δήπου καὶ rovro ...

Hanc de proverbiorum origine sententiam ex solenni illo et Platonis
(in politico praecipue et in Timaeo et in legibus) et Aristotelis et Peri-
patelicorum placito de rerum atque philosophiae non solum antiquitate
30 vicissitudine repetitam huic dialogi de philosophiae principio aptam
C&Iseo, nego autem ad proverbiorum libri (παροιμέαι ἃ D. L. 5, 26. cf. ad
fr. polit. ult.) praefationem recte referri. huius euim neque apud paroe-
Miographos , qui ex politiis maxime Aristotelem multorum proverbiorum
lestem appellant, neque alibi vestigium ullum cernitur.

Simillimus est locus (et quem ipsum Synesii memoriae obversatum
fuisse paene suspiceris) Pseudaristotelici auctoris libri metaphysici 4, 8.
1074^10 fabulosas de deis opiniones antiquae cuiusdam philosophiae reli-
quias esse censentis: πολλάκις εὑρημένης εἰς τὸ δυνατὸν ἕκάστης καὶ
τέχνης καὶ φιλοσοφίας καὶ πάλιν φϑειρομένων,, καὶ ταύτας τὰς δόξας
ἐκείνων οἷον λείψανα περισεσῶσϑαι μέχρι τοῦ νῦν. cf. Arist.
meteor, 1, 3. 339527. de coelo 1, 3. 270016. polit. 7, 10. 1329^25, in qui-
bus locis eisdem fere verbis ἀπειράκις τὰς αὐτὰς δόξας inter homines
Urbe quodam redire repetitur (de quo rerum orbe cf. maxime meteor. 1, 14
quam Aristotelis disputationem simul et Platonis in rep. p. 946 respicit
Prelus in Tim. p. 2554 et p. 36^. praeterea cf. Ar. phys. 4, 14. 223^21.
Probl. 17, 3). eandem de artibus sententiam Peripateticam uberius expli-
"verat Theophrastus (apud Philon. opp. Frf. 1691 p. 964. cf. p. 959 c —
9940) suamque fecit auctor libelli qui Ocelli Lucani titulum veterisque
Prthagorei famam antiquam arripuit (c. 3, 5).

3*

-- 8, —

que a Platonicis excogitatum redarguat eodem fere m
in metaphysicis, aut ad senioris Aristotelis tempora
bus Platonicam sententiam urgentibus adversariis (c!
2—5) ita mutaret Xenocrates, ut mathematicos modo i
hoc est ipsam rei formam numeri nomine exprimens :
thagoreorum dogma formas Aristotelicas (τὰ εἴδη) ii
meri designantium (cf. met. v, 3. 1090, 20 — ^5. μ, 6
Pvthagoreos comparat et Xenocratem, cuius de sul
Platoni et Speusippo tertiam solet componere, velut
vyrog^ xol ταύτην τινὲς εἶναί φασι χωριστὴν, oí
ροῦντες [Plato], o£ δὲ εἰς μέαν φύσιν τιϑέντες τὰ ι
ματικά [Speusippus], οὗ δὲ τὰ μαϑηματικὰ μόνον τὸ
cf. ξ, 2. u , 6. 9. v, 3) rediret, sicut inter ipsos Perip:
(eadem enim est animae harmonia quae numerus X
apud utrumque argumentorum contra harmoniam nut
lecticorum neglectus) — quod nego, nullus enim ta
in mediis iis scriptis quae servantur quaeque quum :
genium demonstrent Aristotelis esse ab omnibus et t
duntur, aut ad popularem discipulorum Aristotelis sc
rationi plane convenit. Theophrasteae igitur aetati et
libros tribuo et reliquos omnes auctorum Peripatetic
stotelis nomine a bibliothecariis Alexandrinis librarii:
bus inscriptos.

1.

Cic. de fin. 2, 12, 39: primum (semovendas p"
$lippi Cyrenaicorumque omnium , quos non est ve
quae maxima dulcedine sensum moveret , summur
temnentes istam vacuitatem doloris. δὲ non vit"
equum, ad arandum bovem, ad indagandum cant
duas res, ut ait Aristoteles, ad intelligendum
quasi mortalem deum. contraque ut tardam alis
cudem, ad pastum et ad procreandi volupigig
orium esse voluerunt. quo nihil mihi videtur o Bil

T a

Ap

Cic. Tusc. disp. 3, 28, 69: itaque 4^7

phos accusans , qui existimavissent pháloi
fectam, ait eos aut slultissimos aut glor$

— 46 —

4.

Diog. Laert. 2, 23 (e Favorino): καὶ Πυϑώδε ἐλϑεῖν (τὸν
"M oiórovzélno φησίν ἀλλὰ καὶ εἰς ᾿Ισϑμόν, ὡς Φαβω
πρώτῳ (cf. Rose p. 43) τῶν ἀπομνημονευμαάτων.

5.

Plutarch. adv. (οἷοι. 20: ὁ δὲ «Ἡράκλειτος ὡς μέγα τι
διαπεπραγμένος εἐδιξησάμην, φησίν, ἐμεωυτόν.» καὶ τῶν
γραμμάτων ϑειότατον ἐδόκει τὸ γνῶϑι σαυτόν, 0 δὴ καὶ Σὰ
ρίας καὶ ζητήσεως ταύτης ἀρχὴν ἐνέδωκεν (cf. Plat. Alc.
᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς Πλατωνικοῖς εἴρηκε.

6.

Porphyr. (ἐκ τοῦ περὶ τοῦ γνῶϑι σεαυτόν cf. c. 27. 28
flor. 21, 26 (ex Didymo): τέ ποτε ἦν ἄρα καὶ τίνος τὸ ἵξρὸν
τὸ ἐν Ilv9oi, ὃ γνῶναι ξαυτὸν τοῖς τοῦ ϑεοῦ δεησομένοι
ρεύει; ... ἀλλ᾽ εἴτε Φημονόη (Sch. Plat. p. 390. D. L. 1, 40).
νοϑέα... εἴτε καὶ Βίαντος ἢ Θαλοῦ ἢ Χίλωνος qv ἀνάϑη
8, 79 ex Demetr. Phal. cf. 21, 12. Clem. Al. p. 129. Suid. Sch. 1
... εἴτε Κλεάρχῳ (sc. ἐν τῷ περὶ παροιμιῶν, quod fr. om
hist. t. II. cf. Theophrastus ἐν τῷ περὶ παροιμιῶν Stob. fl. :
exréov μᾶλλον τοῦ μὲν Πυϑίου φραζοντι εἶναι παραγγελμα.
δὲ Χίλωνι τὸ ἄριστον ἀνθρώποις μαϑεῖν πυνϑανομένῳ (e
Plat. p. 383 cf. Stob. fl. 21, 12): εἴτε καὶ πρὸ Χίλωνος ἦν i
nro» ἐν τῷ ἰδρυϑέντι νεῷ μετὰ τὸν πέτρινόν τε καὶ χαλκοῦ
᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας εἴρηκε.

Cf. Clem. Alex. strom. 1, 14, 60 p. 129 Sylb. τὸ μὲν οὖν
τὸν of μὲν Χίλωνος ὑπειλήφασι, Χαμαιλέων δὲ ἐν τῷ περὲ i
(hinc ea quae habet D. L. J, 40), ᾿ριστοτέλης δὲ τῆς Πυ

Hoc fragmentum indicavit Bournot, Platonica Aristotel
Putbus 1853 p. 15. tria illa sive Chilonis sive Pvthiae praece
(cf. Plato Charm. p. 165) propter primum nosse se quemque
Socrate philosophiaeque principio verba faciens memorasse
videtur.

7.

Apud eundem Clem. Alex. in eadem disputatione (quae
meas reddit, cf. M. Schmidt Did. fr. p. 373) paulo post le
(surom. 1, 14, 01. p. 129): τὸ δ᾽ ἐγγύα πάρα δ᾽ ἄτα Klropi
τῷ περὶ Ἡσιόδου... oí δὲ περὶ M ριστοτέλη Χίλωνος avr
Δίδυμος δὲ Θαλοῦ (cf. Stob. fl. 3, 79, δ) φησὶν εἶναι τὴν πα

— 46 —

4.

Diog. Laert. 2, 23 (e Favorino): καὶ Πυϑώύδε ἐλϑεῖν (τὸν Σωκράτην}
᾿Δριστοτέλης φησίν ἀλλὰ καὶ εἷς ᾿Ισϑμόν, ὡς Φαβωρῖνος ἐν τῷ
πρώτῳ (cf. Rose p. 43) τῶν ἀπομνημονευμάτων.

5.

Plutarch. adv. Colot. 20: ὁ δὲ Ἡράκλειτος ὡς μέγα τι καὶ σεμνὺν
διαπεπραγμένος «ἐδιξζησάμην, φησίν, ἐμεωυτόν.» καὶ τῶν ἐν Δελφοῖς
γραμμάτων ϑειότατον ἐδόκει τὸ γνῶϑιε σαυτόν, ὃ δὴ καὶ Σωκράτει ἀπο--
ρίας xol ξητήσεως ταύτης ἀρχὴν ἐνέδωκεν (cf. Plat. Alc. p. 124), ὡς
᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς Πλατωνικοῖς εἴρηκε. .

. 6.

Porphyr. (ἐκ τοῦ περὶ τοῦ γνῶϑι σεαυτόν cf. c. 27. 28) apud Stob-
flor. 21, 26 (ex Didymo): τέ ποτε ἦν ἄρα καὶ τίνος τὸ ἵξρὸν πρόσταγμα
τὸ ἐν Πυϑοῖ, ὃ γνῶναι ξαυτὸν τοῖς τοῦ ϑεοῦ δεησομένοις προσαγο--
ρεύει; ... ἀλλ᾽ εἴτε Φημονόη (Sch. Plat. p. 390. D. L. 1, 40) ... εἴτε Φα--
νοϑέα ... εἴτε καὶ Βίαντος ἢ Θαλοῦ ἢ Χίλωνος ἦν ἀνάϑημα (Stob. 1.
3, 79 ex Demetr. Phal. cf. 21, 12. Clem. Al. p. 129. Suid. Sch. Il. y, 53 etc.)
... εἴτε Κλεάρχῳ (sc. ἐν τῷ περὶ παροιμιῶν, quod fr. om. Müller Fr-
hist. t. II. cf. Tlieophrastus ἔν τῷ περὶ παροιμιῶν Stob. fl. 21, 12) παρ--
exvéov μᾶλλον τοῦ μὲν Πυϑίου φράξοντι εἶναι παράγγελμα, χρησϑῆναξ
δὲ Χίλωνι τὸ ἄριστον ἀνθρώποις μαϑεῖν πυνθανομένῳ (eadem Schol.
Plat. p. 383 cf. Stob. fl. 21, 12)" εἴτε καὶ πρὸ Χίλωνος ἦν ἔτι ἀνάγρα-
πτον ἐν τῷ ἰδρυϑέντι νεῷ μετὰ τὸν πέτρινόν τε καὶ χαλκοῦν, καϑάπερ
᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας εἴρηκε.

Cf. Clem. Alex. strom. 1, 14, 60 p. 129 Sylb. τὸ μὲν οὖν γνῶϑι σαυ-
τὸν of μὲν Χίλωνος ὑπειλήφασι, Χαμαιλέων δὲ ἐν τῷ περὶ ϑεῶν Θαλοῦ
(hinc ea quae habet D. L. J, 40), ρεστοτέλης δὲ τῆς Πυϑίας.

Hoc fragmentum indicavit Bournot, Platonica Aristotelis opuscula.
Putbus 1853 p. 15. tria illa sive Chilonis sive Pythiae praecepta Delphica
(cf. Plato Charm. p. 165) propter primum nosse se quemque iubentis de
Socrate philosophiaeque principio verba faciens memorasse Aristotele:
videtur.

7.

Apud eundem Clem. Alex. in eadem disputatione- (quae copias Didy
meas reddit, cf. M. Schmidt Did. fr. p. 373) paulo post leguntur hae
(strom. 1, 14, 01. p. 129): τὸ δ᾽ ἐγγύα πάρα δ᾽ ἄτα Κλεομένης uiv &
τῷ περὶ Ἡσιόδου... of δὲ περὶ ᾿Αριστοτέλη Χίλωνος αὐτὸ νομίζουσι
Δίδυμος δὲ Θαλοῦ (cf. Stob. fl. 3, 79, 0) φησὶν εἶναι τὴν παραίνεσιν.

-- 7 --

Cf. Diodor. exc. IX, 11 Bekk. ὅτε Χίλων ἀφικόμενος εἰς Δελφοὺς
καὶ χαϑάπερ ἀπαρχὰς ποιούμενος τῷ ϑεῷ τῆς ἰδίας συνέσεως, ἐπέγρα-
ψεν ἐπί sivo. πίονα τρία ταῦτα γνῶϑι σεαυτὸν καὶ μηδὲν ἄγαν καὶ
τρίτον ἐγγύα πάρα δ᾽ crm (cf Plinius 7, s. 32. tertium hoc Chilonis
fuisse multi dixerunt, velut Diog. L. 1, 73 et altero loco Clem. Al. strom.
6,2, 21 atque Delphicum epigramma noverunt Schol. Plat. p. 324, Schol.
0d, ὃ, 351 etc. de secundo quod τὸ Χιλώνειον vocat ipse Ar. rhet. 2, 12.
13993, v. Clem. str. 1, 14, 61: πάλιν αὖ Χίλωνι τῷ “Ἰακεδαιμονέῳ ἀνα-
φέρουσι τὸ μηδὲν ἀγαν. Στράτων δὲ ... Δίδυμος δὲ etc. cf. Schol. Eur.
Hippol. 263).

De Periandro (D. L. 1, 99) vid. polit. Corinth. fr. 2.

8.

, Incertus est locus quem hic appono Etymologici M. p. 722, 16 Sylb.
s. συφιστής : κυρέως ὃ Gogifóuevog* ὁ δὲ ᾿Αριστοτέλης σοφιστὰς
Ἰέγει τοὺς ἑπτὰ σοφούς. ἐλέχϑη δὲ καὶ ὁ ἐϑελοφιλόσοφος σοφιστής, 0
δὲ τῷ ὄντε σοφός. ὅϑεν ἐπεπόλαξε λέγειν", φιλοσόφει ! ὄφρ᾽ εὖ γιγνώ-
Ox ἡμὲν ϑεὸν ἠδὲ σοφιστήν (ex ll. ε, 128). νῦν σοφιστὰς τοὺς δια-
τριβῶν προισταμένους. οὕτως ᾿ἀπολλώνιος (Πλιόδωρος cod. Marc.) ἐν
ξηγήσει τῶν Ἡροδότου γλωσσῶν.

Cf. Schol. Il. o, 410 (οἵ γὰρ παλαιοὶ πάντας σοφιστὰς ἐκάλουν).
V. L. 1, 12. Suid. s. v. etc.

9.

Diog. L. 1, 8 (ex Sotionis, ut videtur, historia philosophorum aut
Poius ex Heraclide qui eius epitomam scripsit): ρεστοτέλης δ᾽ ἐν
πρύτῳ περὶ φιλοσοφίας xal πρεσβυτέρους εἶναι (sc. τοὺς Μαγους) τῶν
Αἰγυπτίων᾽ καὶ δύο κατ᾽ αὐτοὺς εἶναι ἀρχάς, ἀγαϑὸν δαίμονα καὶ
Moy δαίμονα, καὶ τῷ μὲν ὄνομα εἶναι Ζεὺς καὶ ᾿Δρομάσδης, τῷ δὲ
'Διδης καὶ ᾿Δρειμάνιος. φησὶ δὲ τοῦτο καὶ “Ἕρμιππος ἐν τῷ πρώτῳ
περὶ αγων καὶ Εὔδοξος ... καὶ Θεόπομπος.

Consentit theologicae historiae auctor (Rose de Ar. l. p. 71. cf. Use-
Ier ana]. Theophr. p. 17) Eudemus Rhodius (qui statim citatur etiam apud
I. L.1, 9 de mortuorum sec. magos resurrectione et immortalitate) se-
aiidum Damascium de princ. p. 384: Μάγοι δὲ καὶ πᾶν τὸ ἄρειον γέ-
μ ὡς καὶ τοῦτο γράφει ὁ Εὔδημος, οἵ μὲν τόπον οἵ δὲ χρόνον καλοῦσι
τὸ νοητὸν ἅπαν καὶ τὸ ἠνωμένον᾽ ἐξ οὗ διακριϑῆναι 7i ϑεὸν ἀγαϑὸν
καὶ δαίμονα κακόν, ἢ φῶς καὶ σκότος πρὸ τούτων; ὡς ἐνίους λέγειν.
οὗτοι δὲ οὖν καὶ αὐτοὶ μετὰ τὴν ἀδιάκριτον φύσιν διακρινομένην

— 3$ —

ποιοῦσι τὴν διττὴν συστοιχίαν τῶν κρειττόνων" τῆς μὲν ἡγεῖσθαι τόπῳ
Ὡρομασδη, τῆς δὲ ᾿Δρειμάνιον (εἴ. Plutarch. de ls. 30. veterum pes- —
tarum velut Orphei, v. fr. 10. et magorum de bono et malo ad principia

relatis sententiam etiam ipse tangit Arist. metaph. 13, 4.

10.

Philopon. ad Ar. de anima (1, 5. 1410*28 ἐν τοῖς Ὀρφικοῖς xalewp»—

μένοι; ἔπεσι. similiter de gener. an. 1, 2 ἐν τοῖς καλουμένοις Oogéane
ἔπεσιν) f. F 3* sup. λεγομένοι; εἶτεν ἐπειδὴ μὴ δοκεῖ Ὀρφέως εἶναι war

ἔπη, ὡς καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας λέγει" αὐτοῦ μὲν γάρ
εἶσι τὰ δόγματα, ταῦτα δέ φησιν Ὁνομάκριτον ἐν ἔπεσε (ed. et codd.
vulg. ὄνομα χρεῖττον ἐνέπεσε) κατατεῖναι ícf. Sext. Empir. p. 126, 15.
462, 2 ubi inter veterum physicorum de elementis sententias er as-
tiquo quodam auctore, qui Theophrasteo de physicorum opinionibus
opere niti videtur, desumtas memoratur Ὁνομάκριτος ἐν τοῖς Op-
φικοῖς).

Cic. de nat. deor. 1, 38: Orpheum poetam docet Aristoteles
nunquam fuisse et hoc Orphicum carmen (i. e. theogoniam Orphiam 38
illis carminibus vulgatam cf. Suid. s. Ogg evc, Clem. Al. strom. 1, 21, 15

"
&

p. 4 Sylb, Lobeck Aglaopb. p. 348 sq. cf. p. 467. 489. 714. 726) P^ :

thagorei ferunt cuiusdam fuisse Cercopis,

Orpheum fuisse negavit quidem Cicero (ut sententiae tenor docet, d-
Schoemann ad h.]. et quem citat Bournot p. 15 Dionys. apud Suid. s. Ὀρφεῦς:
Ὀδρύσης ἐποποιός" Διονύσιος δὲ τοῦτον οὐδὲ γεγονέναι λέγει, non aute
negaverat Aristoteles, de quo quod testimonium aliunde accepit male ilf
intellexit. Aristoteles enim uon Orpheum negavit sed Orpheum poetam. ἐξ
Cercope Pythagoreo non iam ex Aristotele sed aliunde comperta videt
adiecisse qui Aristotelem citaverat. ἡ δὲ παρὰ τῷ περιπατητικῷ ΒΕ

δήμῳ ἀναγεγραμμένη ὡς τοῦ Ὀρφέως οὖσα ϑεολογέα (Damasc. de pris.

p. 382. cf. Philop. l. c. αὐτοῦ μὲν γάρ εἶσι τὰ δόγματα) differre τἰάεδε-
tur Damascio ab ea quae erat ἐν ταῖς φερομέναις ταύταις ῥαψῳδίαις
Ὀρφικαῖς (Dam. p. 380). nam illa ἀπὸ τῆς νυκτὸς ἐποιήσατο τὴν ἀρχήν,
sicut apud ipsum Aristotelem metaph. 11, 6 o£ ϑεολόγοε οὗ ἐκ νυχτὸς
γεννῶντες (cf. Bonitz comm. p. 400).

11.
Syrian. (ex Alexandro) in Ar. metaph. 12, 9 (Schol. in met. ed. Bran-
dis, Berol. 1837 p. 322, 4. cit. Brandis, de perd. Ar. libris de ideis et de
bono, Bonn. 1823 p. 47): ἐπεὶ ὅτι xal αὐτὸς (Ar.) ὁμολογεῖ μηδὲν εἰρῃ-

— 39 —

κέναι πρὸς τὰς ἐκείνων (Platonicorum ante Xenocratem, de quo cf. Bonitz
comm, in met. p. 544, Ar. met. 12, 9 p. 1086, 2) ὑποϑέσεις μηδ᾽ ὅλως
παραχολουϑεῖν roig εἰδητικοῖς ἀριϑμοῖς, εἴπερ ἕτεροι τῶν μαϑηματι-
χῶν εἶεν, μαρτυρεῖ τὰ ἐν τῷ β τῶν περὶ τῆς φιλοσοφίας ἔχοντα τοῦ-.
τὸν τὸν τρόπον «ὥστε εἰ ἄλλος ἀριϑμὸς. af ἰδέαι, μὴ μαϑηματικὸς δέ,

οὐδεμίαν περὶ αὐτοῦ σύνεσιν ἔχοιμεν ἄν. τίς γὰρ τῶν γε πλείστων
ἡμῶν συνίησιν ἄλλον ἀριϑμόν; » ὥστε καὶ νῦν ὡς πρὸς τοὺς πολλοὺς
τοὺς οὐκ εἰδότας ἄλλον ἢ τὸν μοναδικὸν ἀριϑμὸν πεποίηται τοὺς ἐλέγ-
Ins, τῆς δὲ τῶν ϑείων ἀνδρῶν διανοίας οὐδὲ τὴν ἀρχὴν ἐφήψατο.

12.

Sextus Empir. adv. dogm. 3, 20—22 (p. 395 Bekk.): “Ἀριστοτέλης
die ἀπὸ δυοῖν ἀρχῶν ἔννοιαν ϑεῶν ἔλεγε γεγονέναι ἐν τοῖς ἀνθρώποις,
mui st TOv περὲ ψυχὴν συμβαινόντων καὶ ἀπὸ τῶν μετεώρων. ἀλλ᾽
ἀπὴ μὲν τῶν περὶ τὴν ψυχὴν συμβαινόντων διὰ τοὺς ἐν τοῖς ὕπνοις
γινομένους ταύτης ἐνθουσιασμοὺς καὶ τὰς μαντείας. ὅταν yaQ, φησιν,
ἐν τῷ ὑπνοῦν καϑ᾽ ἑαυτὴν γένηται ἡ ψυχή, τότε τὴν ἴδιον ἀπολα-
βοῦσα φύσιν προμαντεύεταί τε καὶ προαγορεύει τὰ μέλλοντα (v. fr. Eu-
demi 1 etc. cf. de naturali apud veteres Peripateticos Aristotelem Dicae-
athum divinatione Cic. de divin. 2, 48. cf. 1, 3. 39. 50. Plac. phil. 5, 1).
τοιαύτη δέ ἐστι καὶ ἐν τῷ κατὰ τὸν ϑάνατον γωρίξεσϑαι τῶν σωμάτων.
ἀποδέχεται γοῦν καὶ τὸν ποιητὴν Ὅμηρον ὡς τοῦτο παρατηρήσαντα᾽
πεποίηκε γὰρ τὸν μὲν Πάτροκλον ἐν τῷ ἀναιφεῖσϑαι προαγορεύοντα
περὶ τῆς “Ἕκτορος ἀναιρέσεως, τὸν δ᾽ Ἕκτορα περὶ τῆς ᾿Αχιλλέως τελευ-
τῆς. ἐκ τούτων οὖν, φησίν, ὑπενόησαν of ἄνϑρωποι εἷναί τι ϑεόν, τὸ
300 ἑαυτὸ ἐοικὸς τῇ ψυχῇ καὶ πάντων ἐπιστημονικώτατον. ἀλλὰ δὴ
χαὶ ἀπὸ τῶν μετεώρων (v. Ír. 13)* ϑεασάμενοι γὰρ μεϑ᾽ ἡμέραν μὲν
ἥλιον περιπολοῦντα, νύκτωρ δὲ τὴν εὔτακτον τῶν ἄλλων ἀστέρων κί-
vw, ἐνόμισαν εἶναί τινα ϑεὸν τὸν τῆς τοιαύτης κινήσεως καὶ εὐτα-
ξίας αἴτιον. τοιοῦτος μὲν καὶ 0 ᾿Αριστοτέλης.

llaec cum fr. 14 Eudemo dialogo tribuit Krische (theol. Lehren p. 17.
30. Rose de Ar. 1. p. 110), libris de philosophia aptius Bournot, Platon.
Àr. opusc. p. 10 et Brandis, Aristot. | p. 84.

13.
wklterum argumentum paulo post ex eodem Aristotele uberlus exse-
qui videtur Sextus adv. dogm. 3, 26 — 27 p. 306 (cf. ib. 44. 45 p. 400):
ἔνιοι δὲ ἐπὶ τὴν ἀπαράβατον "καὶ εὔτακτον τῶν οὐρανίων κίνησιν πα-
ραγινόμενοί φασὶ τὴν ἀρχὴν ταῖς τῶν ϑεῶν ἐπινοίαις ἀπὸ ταύτης

- 40 --

γεγονέναι πρῶτον᾽ ὥσπερ γὰρ εἴ τις ἐπὶ τῆς Τρωικῆς καϑεξύμενο:5
Ἴδης ξώρα τὴν τῶν Ἑλλήνων στρατείαν μετὰ πολλοῦ κύσμου καὶ ταξεωξῦ
τοῖς πεδίοις προσιοῦσαν «ἷππῆας μὲν πρῶτα σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν
πεζοὺς δ᾽ ἐξόπιϑενν (11. δ, 207), πάντως ἂν ὁ τοιοῦτος εἰς ἔννοιαν ἦλθέ
τοῦ ὅτι ἔστι τις ὁ διατάσσων τὴν τοιαύτην τάξιν (cf. Ar. met. 11, 10 in.)

καὶ ἐγκελευόμενος τοῖς ὑπ᾽ αὐτὸν κοσμουμένοις στρατιώταις, οἷον Νέ-

στωρ ἢ ἄλλος τις τῶν ἡρώων, ὃς ἤδει «κοσμῆσαι ἵππους τε καὶ ἀνέρας

ἀσπιδιώτας» (Il. B, 554)* καὶ ὃν τρόπον ὃ ἔμπειρος νεὼς ἅμα τῷ ϑεά-

σασϑαι πόρρωθεν ναῦν οὐρέῳ διωκομένην πνεύματι καὶ πᾶσι τοῖς
ἱστίοις εὐτρεπιξομένην, συνίησιν ὅτι ἔστι τις 0 κατευϑύνων ταύτην καὶ
εἰς τοὺς προκειμένους λιμένας καταντῶν, οὕτως οὗ πρῶτον εἰς οὐρανὸν
ἀναβλέψαντες καὶ ϑεασάμενοι ἥλιον μὲν τοὺς ἀπὸ ἀνατολῆς μέχρε δύ-
σεως δρόμους σταδιεύοντα, ἀστέρων δὲ εὐτάκτους τινὰς χορείας , ἐπε-
ξήτουν τὸν δημιουργὸν τῆς περικαλλοῦς ταύτης διακοσμήσεως, οὐκ ἐκ
ταὐτομάτου στοχαζόμενοι συμβαίνειν αὐτὴν ἀλλ᾽ ὑπό τινος κρείττονος
καὶ ἀφϑάρτου φύσεως, ἥτις ἦν ϑεός.

14.

Cicero de natura deorum ll, 37: certe ita temere de mundo effutiunt,
ut mihi quidem nunquam hunc admirabilem coeli ornatum , qui locus esi
proximus, suspezxisse videantur. praeclare ergo Aristoteles si essent,
inquit, qui sub terra semper habilavissent bonis et illustribus domiciliis
quae essent ornata signis atque picturis ins(ructaque rebus iis omnibus
quibus abundant τὰ qui beati putantur, nec lamen exissent unquam
supra terram, accepissent autem fama et auditione esse quoddam numen
et vim deorum, deinde aliquo tempore patefactis terrae faucibus ex illis
abditis sedibus evadere in haec loca quae nos incolimus atque exire po-
tuissenl, quum repente terram et maria coelumque vidissent, nubium
magnitudinem venlorumque vim cognovissenl adspexissentque solem
eiusque tum magnitudinem pulcritudinemque tum etiam efficientiam co-
gnovissent quod is diem efficeret toto coelo luce diffusa, quum autem
terras nox opacasset (um coelum tolum cernerent astris distinctum el
ornatum lunaeque luminum varietatem (um crescentis tum. senescentis
eorumque omnium ortus et occasus alque in omni aeternitate ratos immu-
tabilesque cursus, haec (codd. quae) quum viderent, profecto et esse deos
el haec tanta opera deorum esse arbitrarentur. atque haec quidem ille.

Obversatam fuisse auctoris animo Platonicam illam hominum ἐν
καταγείῳ οἰκήσει σπηλαιώδει vinclorum imaginem (reipubl. Vll init.)
significavit olim Patricius discuss. Peripat. t. I p. 75 (cf. etiam infra quae

— 41] —

disputat Plato p. 529 — 30 de astronomia ad philosophiam et ad deum
ducente). :
' 15.
Simplicius in Ar. de coelo (1, 9. 270, 30: xol γὰρ καϑάπερ ἐν τοῖς
ἐγκυκλίοις φιλοσοφήμασι περὶ τὰ ϑεῖα πολλάκις προφαίνεται τοῖς λό-
Tus ὅτι τὸ ϑεῖον ἀμετάβλητον ἀναγκαῖον εἶναι πᾶν τὸ πρῶτον καὶ
ἀχρύτατον" ὃ οὕτως ἔχον μαρτυρεῖ τοῖς εἰρημένοις. οὔτε γὰρ ἄλλο
χρεῖττόν ἐστεν ὅ τι κινήσει. ἐκεῖνο γὰρ ἂν εἴη ϑειότερον, οὔτ᾽ ἔχει
φαῦλον οὐθέν, οὔτ᾽ ἐνδεὲς τῶν αὑτοῦ καλῶν οὐδενός ἐστιν) p. 487, 6
Brand. (cf. apud Ravaisson, essai sur la métaphysique d'Aristote t. I p. 67
ex cod. Par. 1910. eadem ex ant. Guilelmi de Moerbeka vers. lat. Ven.
If 443): λέγει δὲ περὶ τούτου ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας. καϑόλου
γὰρ ἐν οἷς ἐστί τι (τὸ R) βέλτιον, ἐν τούτοις ἐστί τι καὶ (d. καὶ τὸ R)
ἄριστον. ἐπεὶ οὖν ἐστὶν ἐν τοῖς οὖσιν ἄλλο ἄλλου βέλτιον, ἔστιν à ἄρα τι
καὶ ἄριστον, ὅπερ εἴη ἂν τὸ ϑεῖον. εἰ οὖν τὸ μεταβάλλον ἢ ὑπ᾽ ἄλλου
μεταβάλλει ἢ ὑφ᾽ ξαυτοῦ, καὶ εἰ ὑπ᾽ ἄλλου ἢ κρείττονος ἢ χείρονος, el
δὲ ὑφ᾽ ἑαυτοῦ ἢ ὡς πρός TL χεῖρον " ὡς καλλίονός τίνος ἐφιέμενον, τὸ
δὲ ϑεῖον οὐδὲ κρεῖττόν τι ἔχει ἑ ἑαυτοῦ ὑφ᾽ οὗ μεταβληϑήσεται, ἐχεῖνο
γὰρ ἂν ἦν ϑειότερον» οὔτε ὑπὸ χείρονος - τὸ κρεῖττον πάσχειν ϑέμις
ἐστί" xal μέντοι εἰ ὑπὸ χείρονος, φαῦλον ἄν τι προσελάμβανεν, οὐδὲν
δὲ ἐν ἐκείνῳ φαῦλον. ἀλλ᾽ οὐδὲ ἑαυτὸ μεταβάλλει ὡς καλλίονός τίνος
ἐρώώμενον,, οὐδὲ γὰρ ἐνδεές ἐστι τῶν αὐτοῦ xod àv ovdevós οὐ μέντοι
οὐδὲ πρὸς τὸ χεῖρον, ὅτε μηδὲ ἄνϑρωπος ἑκὼν ἑαυτὸν χείρω ποιεῖ,
μῆτε δὲ ἔχει τι φαῦλον μηδὲν ὦ ὅπερ ἂν ἐκ τῆς εἰς τὸ χεῖρον μεταβολῆς
προσέλαβεν. καὶ ταύτην δὲ ἀπὸ τοῦ δευτέρου τῆς Πλάτωνος πολιτείας
“μιστοτέλης μετέλαβε τὴν ἀπόδειξιν (iam refert Platonis argumenta).
Manifestum est Aristotelem verbis illis quae a Simplicio explicantur,
Don librum quendam citare, nedum ipsius quendam librum antea editum,
immo relegare lecturum ad nota illa et vulgata Platonicorum argumenta
(τὰ ἐγκύκλια φιλοσοφήματα. cf. eth. 1, 3. Rose p. 104 sq. cf. p. 84),
qualia de hac re ipse Plato proposuerat reipublicae secundo (p. 380 sq.).
Cus ei propria verba in mentem venisse docent ultima: οὔτ᾽ ἐνδεὲς τῶν
αὐτοῦ καλῶν οὐδενός ἐστιν, quae respondent Platonicis: ov γάρ που
ἐνδεὰ γε φήσομεν τὸν ϑεὸν κάλλους ἢ ἀρετῆς εἶναι. — Simplicii autem
argumentatio, qua ipsa librorum de philosophia auctoris verba repeti vo-
luerunt Ravaisson (essai sur la mét. I p. 67) et Bournot (Platon. Ar. op.
p. 17), adeo non solum Platonis sed ipsius libri de coelo verbis nititur
(eadem enim leguntur haec: ἐκεῖνο γὰρ ἂν ἦν ϑειότερον — ovói γὰρ
ἐνδεές ἐστε τῶν αὐτοῦ καλῶν οὐδενός. cum Platonicis praecipue conferas

- 49 —

argumentum ex homine sumtum ὅτε μηδὲ ἄνϑρωπος ἑκών etc.), ut. ane
cessitudinem quandam certam inter textus rationem et commentato mis,
inter libros de coelo et quos volunt de philosophia obtinere intelligat €,
eam quidem ut ex altero alterius loci scriptor profecerit. attamen 1186-
que is qui libri de coelo verba fecit, quum ad eos de deo immutabili s «*r-
mones remittat qui satis noli essent omnibus, de suo quodam in eadem r*
tractatu recordatus est, quem tamen qui quae alibi tractata essent οἱ €
taturus erat et revera citat, vix si usus eo esset citare neglexisset (neduztmu
ita neglexisset ut qui aliena citantis speciem affectaret, alienis ipsisque
Platonicis verbis usus reperiretur), neque profecto auctor dialogi de phi-
losophia ita recordatus esset exilia haecce notae cuiusdam argumentatio-
nis vestigia, ut his potissimum insisteret, quae in suis non nisi amplifi-
caret et quasi suppleret. utrumque igitur quum parum sit consentaneun,
veri simile erit omnem illam argumentorum seriem, postquam ex notitia
quadam parum definita in universum haec asseruerit ad librorum de phi-
losophia materiam pertigere, ab Alexandro (nam ex hoc ipso eam a Sim-
plicio translatam esse, cui et proxima hic debet et optima quaeque, ex
Themistio probatur, qui ex eodem fonte eandem reddat), ab Alexandro
igitur ex Aristotelis in libro de coclo verbis et ex ipsa quam deindc cita-
vit Platonis demonstratione deductam et quasi compositam esse, ut quae
breviter Aristoteles tetigisset, ipse refingeret. id quod plane ex more eius
fuisse docet commentarius ad metaphysica (in quo e. gr. cf. de ideis Pla-
tonis argumenta ad 1, 9 exposita) nec a quoquam qui hunc noverit igno-
ratur. quae si recte disputata sunt, speciosi fragmenti nihil restat nisi
pauca haec: λέγει δὲ περὶ τούτου ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας. licet horum
quoque auctoritas parum constet. fieri enim potuit ut non tam ex certo
quodam testimonio dicerentur quam ex parata quadam et consueta de
libris περὶ φιλοσοφίας opinione, quibus τὰς ἀγράφους συνουσίας Plato-
nis de philosophia Aristoteles descripserit. nam, ut ait Simplicius, ἐγκύ-
κλια καλεῖ φιλοσοφήματα τὰ κατὰ τάξιν ἐξ ἀρχῆς τοῖς πολλοῖς προτι-
ϑέμενα, ἅπερ καὶ ἐξωτερικὰ καλεῖν εἴωϑεν, ὥσπερ καὶ
ἀκροαματικὰ καὶ συνταγματικὰ τὰ σπουδαιότερα. λέγει δὲ περὶ τού-
του ἐν τοῖς περὶ φιλοσοφίας.

Cf. Themist. paraphr. 1. Ar. de coelo (Moyse Alatino Hebraeo Spo-
letino interprete. Ven. 1574. qui hebraicam versionem latine se reddidisse
dicit ex arabica factam) f. 16a (tex. 100): Persaepe enim in vulgi plebis-
que de rebus divinis disputationibus exponitur, omnino consentaneum
esse, in omni €o quod primum est et extremum , ul divinum sit nullam-
que mutationem consequatur. nos autem videmus id ila se habere quem-

— 48 —

edmodum dicunt. quod etiam quae a nobis dicta sunt confirmat. nam
aivinum corpus quod in circulum fertur. profecto non commulatur nec
mutalionem admittit. alioquin si commutaretur necessarium foret , ul
pel ex se vel ab alio mutationem reciperet. si ab alio, omnino id a quo
commulaíur nobilius extitisset. quare consonum esset, ul ipsum nec
divinum nec primum diceretur. si vero ex se, in id profecto commearet
quod nobilius esset. elenim falsum ac dissentaneum foret, ul mutare-
£ur in id quod lurpius ac ignobilius extitissel. nec defectus in eo in-
venitur , ul hoc nomine debeal in aliquod nobilius ac perfectius mutari.
nec demum turpe quippiam, ut id fugitarel evitaretque.. rationi itaque
consentaneum est, ul sempiternus motus eius existat etc.

Platonis autem disputatio, qua et Aristoteles usus est et Alexander,
haec fere est (reip. II p. 380): ... ἀνάγκη, εἴπερ τι ἐξίσταιτο τῆς αὑτοῦ
φύσεως, ἢ αὐτὸ ὑφ᾽ ξαυτοῦ μεϑίστασϑαι ἢ ὑπ᾽ ἄλλου... ὑπὸ μὲν aà-
"à τὰ ἄριστα ἔχοντα ἥκιστα ἀλλοιοῦταί τε καὶ κινεῖται ... ἀλλὰ μὴν
ὁ ϑεὸς γε καὶ τὰ τοῦ ϑεοῦ πάντῃ ἄριστα ἔχει... ἀλλ᾽ ἀρα αὐτὸς αὖ-
τὸν μεταβάλλοι ἂν καὶ ἀλλοιοῖ; Δῆλον, ἔφη, ὅτι, εἴπερ ἀλλοιοῦται.
Πότερον οὖν ἐπὶ τὸ βέλτιόν τε καὶ κάλλιον μεταβαλλει ἑαυτὸν ἢ ἐπὶ τὸ
χεῖρον καὶ τὸ αἴσχιον ἑαυτοῦ; ““νάγκη ; ἔφη, ἐπὶ τὸ χεῖρον, εἴπερ ἀλ-
λοιοῦται - ov γάρ που ἐνδεᾶ γε φήσομεν τὸν ϑεὸν κάλλους ἢ ἀρετῆς
εἶναι, Ὀρϑότατα, ἦν δ᾽ ἐγώ, λέγεις" καὶ οὕτως ἔχοντος δοκεῖ à ἂν τίς
σοι, ὦ ᾿Αδείμαντε, ἑκὼν αὑτὸν χείρω ποιεῖν ὑπῃοῦν ἢ ϑεὼῶν ἢ ἀνϑρώ-
πῶν; ᾿Αδύνατον. ἔφη. ᾿Αδύνατον à ἄρα, ἔφην, καὶ ϑεῷ ἐθέλειν αὑτὸν
ἀλλοιοῦν, ἀλλ᾽ ὡς ἔοικε κάλλιστος καὶ ἄριστος ὧν εἰς τὸ δυνατὸν Exa-
στος αὐτῶν μένει ἀεὶ ἁπλῶς ἐν τῇ αὐτοῦ μορφῇ.

16. (?)

Cicero acad. II, 38, 119: quum enim tuus iste Stoicus sapiens syl-
labatim tibi ista dixerit, veniet flumen orationis aureum fun-
dens (cf. praef. ad dial.) 4ristoteles qui illum desipere dicat. neque
thim ortum esse unquam mundum , quod nulla fuerit novo consilio inito
lam praeclari operis inceptio, el ita esse eum undique aptum , ut nulla
Pit lantos queat motus mutationemque moliri, nulla senectus diuturni-
late temporum exsistere, ul hic ornatus unquam dilapsus occidat.

Haec dialectica potius in animum revocant de mundi aeternitate argu-
menta academicis et peripateticis (velut Critolao et Theophrasto apud Phi-
lonem) et pseudopythagoreis (Stob. ecl. | c. 20. Tim. Locr. p. 95. Ocell.
c. 1) communia quam ipsius Aristotelis consensum (de coelo 1, 9 etc.).

-4--

17.

Cic. de nat. deor. II, 15 (in Stoici dispulatione deos esse docentis
quum enim aliorum animantium orfus in terra sit, aliorum in aqua,
aere aliorum , absurdum esse Aristoteli videtur in ea parte quae :
ad gignenda animalia aplissima, animal gigni nullum pulare. side
autem aelhereum locum oblinent , qui quoniam trenuissimus est et semp
agitatur el viget, necesse est, quod animal in eo gignatur , id et sen.
acerrimo et mobilitate celerrima esse. quare quum in aethere ast;
gignantur , consentaneum est in iis sensum inesse et intelligentiam.
quo efficitur in deorum numero astra esse ducenda.

Cf. Ps. Plut. plac. phil. 5, 20: ἔστε πραγματεία ᾿Αριστοτ,
λους» dv ἥ τέσσαρα γένη ξώων φησί, χερσαῖα ἕνυδρα πτηνά ovo
νια᾿ καὶ γὰρ τὰ ἄστρα ξῶα λέγεσϑαι καὶ τὸν κόσμον καὶ τὸν O€
᾿ ξῶον λογικὸν ἀϑάνατον. eadem ex eodem fonte Stob. ecl. I c. 37 (p. 756 H
Πλάτων καὶ ᾿Αριστοτέλης τέτταρα γένη ξώων, χερσαῖα ἔνυδι
πτηνά οὐράνια. καὶ γὰρ τὰ ἄστρα ξῶα λέγεσϑαι καὶ αὐτὸν τὸν κόσμ
ἔνϑεον ξῶον λογικὸν ἀϑαάνατον. item Ps. Galen. hist. phil. c. 35 (p. 3
Lips.): Πλ. xol 44g. τέσσαρα εἶναι ξώων γένη λέγουσι καὶ τὸν avr
κόσμον ξῶον, q. E. mr. οὐρ.. καὶ γὰρ τὰ ἄστρα ξῶα εἶναι καὶ αὖτ
τὸν κόσμον ξῶον λογικὸν ἀϑάνατον.

Quae si ad perditum etiam Ar. librum (non solum ad Platonem ἃ]
Plut. male omissum) revera pertinent (sicut ex eis sane quibus introd
cuntur verbis «ἔστε πραγματεία» efficias. cf. Brandis Arist. I p. 84. Patr
disc. Per. I p. 74), Platonem is hic quoque imitatus est, qui ita iu *
maeo p. 39 extr. εἰσὶ δὴ τέτταρες (ἰδέαι ζώου), μία μὲν οὐράνιον 9&
γένος, ἄλλη δὲ πτηνὸν καὶ atgonógov, τρίτη δὲ ἔνυδρον εἶδος, πεξ
δὲ καὶ χερσαῖον τέταρτον (cf. epinom. p.981—8S5. Procl. in Tim. p.26t
de mundo animali v. Tim. p. 30).

18.

Schol. (Olymp. et al.) in Plat. Phaed. (p. 111 ubi de terrae aether
incolis longaevis et morbi expertibus) ed. Finckh p. 165: ὅτε δὲ δεῖ
καὶ ὅλον γένος ἀνθρώπων εἶναι οὕτω τρεφόμενον, δηλοῖ xol o vy
ταῖς ἡλιακαῖς ἀκτῖσι μόναις τρεφόμενος, ὃν ἱστόρησεν “ριστοτέλ
ἰδὼν αὐτός.

Cf. ib. sch. al. ad eundem locum p. 208: εἰ ἐνταῦϑα ἱστόρης
᾿Δριστοτέλης ἄνϑρωπον ἄυπνον xal μόνῳ τῷ ἡλιοειδεῖ τρεφόμεν
ἀέρι, τί χρὴ περὶ τῶν ἐκεῖ οἴεσθαι;

Citavit Patricius disc. Peripat. p. 94.

-- 45 --

19.

Olympiodor. in Phaedon. p. 22 ed. Finckh: καὶ ὁ μὲν Πρόκλος βού-
λεται τὰ οὐράνια ὄψιν μόνον καὶ ἀκοὴν ἔχειν, καϑάπερ xol 491010-
τέλης" μόνας γὰρ τῶν αἰσϑήσεων ἐκείνας ἔχει τὰς πρὸς τὸ εὖ εἶναι
συμβαλλομένας, ov μὴν τὰς πρὸς τὸ εἶναι" αἵ δὲ ἄλλαι αἰσϑήσεις πρὸς
τὸ εἶναι συμβάλλονται. καὶ ὁ ποιητὴς δὲ μαρτυρεῖ τούτοις λέγων (Il. y,
277) «ἠέλιος, ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷς καὶ πάντ᾽ ἐπακούεις», ὡς ἂν ὄψιν μό-
γὴν xol ἀκοὴν αὐτῶν ἐχόντων. καὶ ὅτι αὗται μάλιστα αἴ αἰσϑήσεις ἐν
τῷ ἐνεργεῖν μᾶλλον γινώσκουσιν ἤπερ ἐν τῷ πάσχειν καὶ οἰκειότεραι
αὗται αὐτοῖς (ef. Plat. Tim. p. 44—47) ὡς ἀναλλοιώτοις. ὁ δέ γε Δα-
μάσχιος καὶ τὰς ἄλλας αἰσϑήσεις βούλεται αὐτὰ ἔχειν.

In dubio hoc loco (citavit Patric. disc. Perip. I p. 94.) nihil fortasse

inest Aristotelei praeter notum illud sensuum discrimen (Ar. de sens. 1.
de an. 3, 12. 13. cf. Pseudar. fr. de anima 9 extr.) cum Procli verbis ab
Ülympiodoru conflatum. cf. (sec. Finckh. not.) Procl. schol. iu Crat. ecl. p. 40
Boiss. Ὅτε καϑὼς λέγει Ὅμηρος οὕτως ἐστίνε ἠέλιός ϑ᾽ ὃς.. .» καὶ ἔχου-
σιν oí | ἐμφανεῖς ϑεοὶ καὶ τὴν ὁρατικὴν αἴσϑησιν καὶ τὴν ἀκουστικήν,
ἀλλ᾽ οὐκ ἔξωϑεν. idem Proclus in Hesiod. opp. 9 (p. 37 Gaisf.) κλῦϑι
luv: ὡς πάντα ἐφορῶν xal ἀκούων τῶν γινομένων ... ὅπερ δὲ΄ Ou
006 ἐπὶ τοῦ ἡλίου TIS TOUTO Ἡσίοδυς ἐπὶ τοὺ Διὸς εἷπεν᾽ ὕμοιον γάρ
ἐστιν τῷ «ἠξλιός 9' ὃς...» τῶν γὰρ αἰσϑήσεων μόνην τὴν ὅρασιν καὶ
τὴν ἀκοὴν ὡς χαριεστάτας ἐπὶ τοὺς ϑεοὺς ἀναφέρουσι.

20.

Cicero de nat. deorum Il, 16: nec vero Aristoteles non laudan-
dut ἴῃ eo, quod omnia quae moventur aut natura moveri censuit aul
*! aul voluntate. moveri aulem solem et lunam el sidera omnia. quae
Qulem natura. moverentur, haec aut pondere deorsum aut. levitate in
Tiblime ferri. quorum neutrum astris contingeret, proplerea quod eorum
hotus in orbem circumquaque ferretur. nec vero dici potest vi quadam
Maiore fieri, ut contra naturam astra moveanlur. quae enim potesl
655e maior ἢ restat igitur ul motus astrorum sil volunlarius. quae qui vi-
deat, non indocte solum , verum etiam impie facial , si deos esse neget.

Aliena haec sunt ab Arist. de coelo 1, 2. 2, 1 (cf. 284, 15). 3, 2 ete.

21.
Cicero de nat. deor. I, 13 (in Epicurei sermone Phaedri de nat. deo-
rum librum exprimente): Aristoteles quoque in tertio de philo-
$ophia libro multa turbat a magistro Platone non dissentiens. modo

— 46 --

enim menli tribuit omnem divinitatem (cf. Plat. Phileb. p. 28. leg. 897)
modo mundum ipsum deum dicil esse (cf. fr. 17. Plat. Tim. p. 34. 68. 925
ϑεὸς αἰσϑητός), modo quendam alium (Platonis δημιουργόν) praefici
mundo eique eas partes tribuit ut replicatione quadam mundi molum
regal atque tueatur (τῇ τοῦ παντὸς ἀνειλέξει Plato polilic. 269— 70. 286.
cf. Tim. 30. 39 ἡ ταὐτοῦ φορὰ ... στρέφουσα ἕλικα. ib. 40. epin. 987
etc. nihil enim huc pertinet Arist. metaph. 4.). fum coeli ardorem (i. e.
coelum, οὐρανόν. cf. Pl. epin. 977. Tim. 28) deum dicit esse , non intel-
ligens coelum mundi esse partem , quem alio loco ipse designarit deum.
quomodo autem coeli divinus ille sensus in celeritate tanla conservari
potest? ubi deinde illi tot dii (singulorum scil. corporum coelestium, ϑεοὶ
ὁρατοί Timaei, o£ φαινόμενοι ovgevior 9toí Theophrasti π. εὐσεβείας
apud Porph. de abst.Il, 5), 5ὲ numeramus etiam coelum deum? quum
autem sine corpore idem vult esse deum, omni illum sensu prival el
prudentia. quo porro modo mundum movere carens corpore , aut quo-
modo semper se movens esse quietus et bealus potest?

II.
Περὶ vay «900.

Platonis discipuli sermonem eius in Philebo de finis (vel finiti) et
infiniti unitate huiusque secundum numerorum rationem mixtionis causa
deo vel mente explicantes (ex quo etiam Pseudo-Philolaus ille profecit Pla-
tonicorum pythagorissantium fetus, cf. Syrian. in met. p. 325, 8 Br. , Da-
masc. de princ. p. 133. 147. Proclus etc. Rose de Ar. l. p. 35 et 92) atque
in certos quosdam placitorum terminos cogentes, rerum principia pone-
bant τὸ ἕν et δυάδα ἀόριστον (τὸ μέγα καὶ τὸ μικρόν, ex eo quod est
in Philebo τὸ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον) aliisque similibus ex Pythagoreorum
imitatione assumtis (cf. schol. ad Arist. de anima 1, 2 quae citavi ad fr.
περὶ φιλοσοφίας) declarabant in libris περὶ τἀγαϑοῦ (Rose p. 84 cf. praef.
in fr. dialogi de philosophia) aliisque. quorum decreta ad ipsum magi-
strum, cuius sensum exprimere affectabant (cf. Xenocr. apud Plut. de Ti-
maeo c. 2), recentiores referebant (vel adeo ad Pythagoram, ex solenni
illa Pythagoreorum qui nihil unquam scripto tradiderant cum Platonicis,
qui primi rationes pythagoricas numerorumque studia libris repetentes
ediderunt, confusione. cf. praeter alios scriptores plurimos Sextus p.528 sqq.
cum Alex. Aphr. in metaphys. p. 41, 20— 42, 24 Bon.). talem Aristotelis

— 47 --

etiam fuisse aiunt librum de bono (περὲ ταγαϑοῦ ἃ B y D. Laert, ἃ Hes.,
5 Rübris sec. Ptolem. Wenr. p. 143), in quo ut reliqui Platonici vulgatum
{1 πὰ εἰ de unitate et dyade argumentum tractaverit e Platonis mente locutus
(cf. Simpl. in phys. f. 104^) eiusque doctrinam et expositurus et (quod ex
fr. 33 conieceris) diiudicaturus. praeterea enim nihil fere de hoc libro tra-
dituxr, quo ne Alexandrum quidem usum fuisse, qui pro fonte erat poste-
riOmibus qui commentarios ediderunt omnibus, ex ipsa citandi ratione
patet (cf. ad fr. de phil... nisi quod contrariorum divisionem istam quam
saepius memorat Aristoteles (suam quidem et Peripateticam in libro περὲ
τῶν ποσαχῶς descriptam, de quo cf. Rose p. 155, non ut ii qui libro de
bono eam tribuunt statuerint necesse est, Platonicam) ex antiquiori quo-
dam testimonio ad eosdem libros delegant. quam tamen qualis fueril cum
reliqua libri materia ignorant. dialogos fuisse hos quoque libros, non
secus ac libri de philosophia, ex ipsa argumenti Platonici natura sequitur.
idem denique de auctoris aetate iudicium ferendum esse significare vide-
tur fr. 3.
Ceterum Dionysii Hal. verba (de Thucyd. p. 815 R.): ᾿“ριστοτέλης
TÉ γὰρ οὐχ ἅπαντα κατὰ τὸ πράτιστον εἰρῆσϑαι πείϑεται τῷ καϑηγητῇ
Πλάτωνι, ὧν ἐστὶ καὶ τὰ περὶ τῆς ἰδέας καὶ τὰ περὶ τἀγαϑοῦ καὶ τὰ
"tol τῆς πολιτείας. ea nescio an huc magis spectent quam ad metaphy-
sica et ethica et politica Aristotelis aut ad ipsos tantum doctrinae eius locos.

1. (22)

Vita Aristot. Marc. cod. 257 (quae antiquissimorum fontium funda-
Rento nititur per varias commentatorum manus tradito) f. 2765: xo[:
μάλα di] ὁ ᾿4ριστοτέλης τὸ ἦϑ[ος μέτριος] γέγονεν, εἰ dv μὲν ταῖς
κατηγορίαις (p. 85 21) φησὶ μὴ δεῖν MO ἀποφαίνεσϑαι αλλὰ πολ-
ἰάχις ἑπεσκεμμένον, καὶ μὴ [a .... ...... 7εῖν (i. e. ἀπορεῖν : καὶ μὴν οὐδὲ
διαπορεῖν supplevit Robbe, qui ex Cobeti apographo hanc vitam nuper
edidit L. B. 18601) μόνον ἄχρηστον εἶναι" καὶ ἐν τοῖς περὶ τοῦ ἀγαϑοῦ
«[r μεμν]ῆσϑαι ἄνθρωπον ὄντα οὐ μόνον τὸν εὐ[τυχοῦντα ἀλλ]ὰ καὶ
τὸν ἀποδεικνύντα»" καὶ ἐν τοῖς ἠϑικοῖς Νικομαχείοις ..

Cf. vers. lat. vet. (sec. ed. Ven. et codd. ἃ me collatos): multum autem
Árittoteles moderatus fuit moribus, unde in predicamentis ait «non oportet
prompte diffinire sed quidem multociens considerare» et dubitare de sín-
gulis non esse inutile. et in hiis que de bono «oporlet reminisci homi-
nem existentem non solum bene fortunatum sed et demonstrantem».

Quae verba interlocutoris esse videntur alterius qui alterum admo-

heat Philemonis illud ἄνϑρωπος ὧν τοῦτ᾽ ἴσϑι καὶ μέμνησ᾽ ἀεὶ (Stob.

— 48 —

fl. 21, 1. Meineke fr. com. Gr. IV p. 62. cf. sent. Men. 16 ib. p. 3410) nomm
solum ad fortunatum quemque pertinere qui fortunam amittere possiami
sed etiam ad philosophum qui errare.

2. (23)

Alexander in Ar. metaph. (1, 6. 9875 38) p. 42, 22 (postquam recesrza
suit vulgaria Platonicorum argumenta in scholis tradita): καὶ διὰ τοιαύεεκ-
μέν τινα ἀρχὰς τῶν τε ἀριϑμῶν καὶ τῶν ὄντων ἁπάντων ἐτέϑετο Iicue-
των τό τε ἕν καὶ τὴν δυάδα. ὡς ἐν τοῖς περὶ τἀγαϑοῦ A4eicsosiige 4
λέγει. λέγει δὲ νῦν xal διὰ τοῦτο.

Cf. Alex. ad met. (1, 9. 9905 17), p. 63, 18: ἀρχαὶ δέ εἶσι τό τε ἣν xax]
ἢ ἀόριστος δυάς, ὡς πρὸ ὀλίγου τε εἴρηκε καὶ ἱστόρηκεν αὐτὸς a»
τοῖς περὶ τἀγαϑοῦ.

Simplicius in phys. f. 32^ (p. 3340 25 Br.): λέγει δὲ ὃ ᾿Αλέξανδρα»
ὅτε κατὰ Πλάτωνα πάντων ἀρχὴ xal αὐτῶν τῶν ἰδεῶν τό τε ἕν ἐστε
καὶ ἡ ἀόριστος δυάς, ἣν μέγα καὶ μικρὸν ἔλεγεν, ὡς καὶ ἐν τοῖς περρὲ
τἀγαϑοῦ ᾽ Δριστοτέλης μνημονεύει. λάβοι δὲ ἄν τις καὶ παρὰ Zxeus—
σίππου καὶ παρὰ Ξενοκράτους καὶ τῶν ἄλλων, οἱ παρεγένοντο ἐν vj
περὶ τἀγαϑοῦ τοῦ Πλάτωνος ἀκροάσει" πάντες γὰρ συνέγραψαν xa
διεσώσαντο τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ταύταις αὐτὸν ἀρχαῖς χρῆσϑαι λέγουσε
(ef. idem in phys. f. 104^ cit. in praef. ad fr. . de philosophia). cf. SimpL
iu phys. f. 117. p. 308, 30 (ad 3, 6. 207, 20): τοῦ γὰρ Πλάτωνος ἐν τοῖς
περὶ τἀγαϑοῦ λόγοις εἰπόντος τὸ μέγα xol τὸ μικρὸν τὴν ὕλην, ἣν
καὶ ἀπειρὸν ἔλεγε et cetera quae ex ipso textu ducta sunt omnia.

Philop. de gen. et corr. (2, 3. 330^ 15: ὡσαύτως δὲ xal of τρέα M-
γοντες — sc. στοιχεῖα — καϑάπερ Πλάτων ἐν ταῖς διαιρέσεσιν " τὸ yao
μέσον μῖγμα ποιεῖν fol. 50^: ἀποδεκτέον οὖν μᾶλλον ὅπερ τελευταῖον
πρυστίϑησιν ὁ ᾿λέξανδρος φάσκων περὶ τῶν ἀγράφων δογμάτων τοῦ
"λάτωνος λέγειν τὸν ᾿ἡριστοτέλην. ἅπερ αὐτὸς ᾿Δριστοτέλης ἀπεγρά-
φέτος καὶ ταῦτα καλεῖν διαιρέσεις. ἐν ἐκείνοις τοίνυν ὁ Πλάτων τὸ μέγα
καὶ μικρὺν καὶ τὸ μεταξὺ τούτων ὑποτέϑεται.

3. (Ὁ

Mes, i metaph, οἷς ὃς 9NS, ΤΥ p. 45, 8: ξητήσαι δ᾽ av τις πῶς
λέγοντος atero; καὶ vongrixór αἴτεον. ἐν οἷς λέγει «τὸν μὲν ovv
την ἣν καὶ τατέρα τοὺ παντὸὺς εὑρεῖν τε καὶ δεῖξαι ἔργονν (Tim. p. 28).
a. s t ON * 4 » E ἢ , , 4 ,
vÀlo καὶ τὸ οὐ ξεεχεν καὶ τέλορς 0 ὧν παλεν A£yet «περὶ τὸν πάντων
δα λέω πάντα Per) xxiv ἔνεκα ταῦταν. οὐδετέρου τούτων τῶν ai-
t/ov ἐμυημονδιαεν ὦ ἐριστοτέλης ἐν τὴ δόξῃ τῇ Πλάτωνος; ἢ ὅτι ἐν

— 49 —

οἷς περὶ αἰτίων ἔλεγεν, οὐδενὸς τούτων ἐμέμνητο, ὡς ἐν τοῖς περὶ τὰγα-
ϑοῦ δέδειχεν" ἢ ὅτε τῶν ἐν γενέσει καὶ φϑορὰ ov τέϑεται ταῦτα alia,
ell' οὐδὲ ἐξειργάσατό τι περὶ αὐτῶν.

4. (25)
Ale. in metaph. (3, 2. 1004, 2: τεϑεωρήσϑω δ᾽ ἡμῖν ταῦτα ἐν τῇ
| hoy τῶν ἐναντίων) p. 206, 19: ἀναπέμπει δὲ ἡμᾶς περὶ τοῦ γνῶναι
ὅτι σχεδὸν πάντα τὰ ἐναντία ὡς εἰς ἀρχὴν ἀνάγεται τό τε ἕν καὶ τὸ
πίῆθος εἰς τὴν ἐκλογὴν τῶν ἐναντίων, ὡς ἰδίᾳ περὶ τούτων πραγμα-
τυδάμενος. εἴρηκε δὲ περὶ τῆς τοιαύτης ἐχλογῆς καὶ ἐν τῷ δευτέρω
πρὶ ταγαϑοῦ. .

CL. Alex. in met. (3, 2. 1004^ 34: πάντα δὲ xal ralla ἀναγόμενα
φαίνεται εἰς τὸ ἐν καὶ πλῆϑος " εἰλήφϑω yag ἡ ἀναγωγὴ ἡμῖν) p. 218,
10: &a δὲ τοῦ «εἰλήφϑω γὰρ ἡ ἀναγωγὴ ἡμῖν» ἀναπέμπει πάλιν ἡμᾶς
εἰ τὰ ἐν τῷ β περὶ τἀγαϑοῦ δεδειγμένα. «φανερὸν οὖν etc. 1005, 2):
κὸν ὅτι πως τὰ ἐναντία πάντα εἰς τὸ ἕν καὶ πλῆϑος ἀνάγεται καὶ
τοῦτο δι᾿ ἧς πεποίηται ἀναγωγῆς τῶν ἐναντίων ἐν τῷ B περὶ τἀγαθοῦ
εἰς ταῦτα πιστωσάμενος ... δῆλόν φησι etc.

Eadem ex Alexandro Asclepius ad eosdem hos locos (v. Bonitz ad
Alei. ]. c. et p. 649^ 4 Brandis. cf. Pseudo-Philoponus cit. apud Ravais-
301, essai sur la mét. I p. 73). ex Alexandro item Michael Ephesius /ad 9, 3.
1051, 20: ἔστε δὲ τοῦ uiv ἑνός, ὥσπερ xai ἐν τῇ διαιρέσει τῶν dvav-
τίων διεγράψαμεν, τὸ ταὐτὸ καὶ ὅμοιον καὶ ἴσον, τοῦ δὲ πλήϑους τὸ
ἕτερον καὶ ἀνόμοιον καὶ ἄνισον) p. ὅ88, 1: πεποέηκε γὰρ διαίρεσιν ἐν

τοῖς περὶ τἀγαϑοῦ, ὡς καὶ ἐν ἄλλοις εἴπομεν, δι᾿ ἧς ἅπαντα τὰ ἔναν-
τία εἴς τε τὸ πλῆϑος καὶ τὸ ἕν ἀνήγαγεν (cf. schol. cod. Par. 1853 apud
Br. p. 188, 44: τῷ ἐπιγραφομένῳ περὶ τἀγαϑοῦ Bill , ὃ νῦν ovx ἔστεν
εὑρισκόμενον). — Ephes. (ad 10, 3. 1061, 10: ἐπεὶ δὲ παντὸς τοῦ ὄντος
πρὸς £v τι xoi κοινὸν ἡ ἀναγωγὴ γίγνεται καὶ τῶν ἐναντεώσεων Éxa-
στη πρὸς τὰς πρώτας διαφορὰς καὶ ἐναντιώσεις ἀναχϑήσεταε τοῦ Ov-
tog, εἴτε πλῆϑος καὶ ἕν εἴϑ᾽ ὁμοιότης καὶ ἀνομοεύτης αἴ πρῶται τοῦ
ὄντος εἰσὶ διαφοραὶ εἴτ᾽ ἄλλαι τινές" ἔστωσαν γὰρ αὗται τεϑεωρημέ-
vai) p. 616, 1: ... ἔστωσαν τεϑεωρημέναι. εἴρηκε γὰρ τένες αὑταί di-
σιν ἐν τῷ περὶ τἀγαθοῦ ἐπιγραφομένῳ αὐτοῦ βιβλίῳ. — Ephes. (ad 11,
7. 10725 1: ὅτε δ᾽ ἔστι τὸ οὗ ἕνενα ἐν τοῖς ἀκινήτοις, ἡ διαίρεσις δη-
loi) p. 669, 26: λέγων διαίρεσιν ἐν ἡ πολλάκις εἴρηκε τὴν τῶν ἐναν-
τίων πεποιηκέναι ἀναγωγήν᾽ ταύτην δὲ πεποίηκεν ἐν τῷ περὶ za7a-
ϑοῦ ἐπιγραφομένῳ βιβλίῳ.
Ex omnibus his quae unum idemque testimonium antiquitus Alexan-
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 4

— 50 —

dro traditum parumque definitum οἱ merae coniecturae simile repetur£-
nihil aliud fere constat nisi quod ex fr. 2, tractasse scil. auctorem de Pla
tonis principiis (cf. schol. ad Ar. de an. 1, 2) quae dixit τὸ ἕν — δυαξε
sive τὸ ἕν — πλῆϑος.

III.
Μαγικός.

Plurimi erant ab Alexandri Magni aetate of τὰ περὶ Μάγων γρά--
ψαντες (cf. D. L. 1, 6—9. Plin. 30, 2. praef. ad fr. de phil.). inter quos
Aristotelis etiam nomine ferebatur liber μαγεκός inscriptus, quem iani
Alexandrinis grammaticis notum fuisse Laertii testimonium probat quoe
Sotioni (ἐν διαδοχαῖς φιλοσόφων) debetur, id est ei cuius sibi operam
Laertius arrogat lleraclidis ἐπιτομῇ τῶν τοῦ Σωτίωνος usi. iste autem
liber ex eorum numero erat, qui quum incerti auctoris haberentur, au
duplici auctoris nomine aut ab aliis alio inscribebantur. quo factum es
ut quem inter ψευδεπίγραφα exhibeat Hesychius, Laertius in indice ne-
glexerit qui ὅσα γε ἀναμφίλεκτα (id est quae simpliciter Aristoteli tribue
rentur) se daturum esse promiserit. scilicet ex Suida (s. ᾿Αντισϑένης) discá-
mus eundem librum ab accuratioribus Antistheni adscriptum fuisse, quer
Socraticum alii, alii historicum Rhodiumque pularent, cuius mentionerX
ex Demetrio Magnete facit D. L. 6, 19. ita enim cum Bernhardyo statu
apud Suidam legendum esse o£ δὲ τῷ Ῥοδίῳ scil. "4vriG8 ver pro of Bi
Ῥόδωνι (cod. A $0ócv). Suidas quidem et quam reddidit vulgaris opini
de Socratico celeberrimo cogitabat, quanquam is titulus in decem illis
tomis, quorum notitiam ex Laertio traxit Hesychius singulos libros re
censente, minime occurrit utpote revera et ab Antisthene alienus et ἃ β
Aristotele, quia incertus et ex coniectura positus. quae coniectura 53.
quod sane probabile est, Socraticum spectavit, dialogum fuisse coniece"
ris, in quo magus ille Athenas profectus, quem alio quodam loco Laer"
tius memorat, cum Socrate collocutus sit. etenim iam antiqua illa aetaté
Graecorum sapientiam et barbarorum quam Alexandri victoria patefecif
inter se ita fuisse comparatas, ut utriusque partis philosophi disputantes
inducerentur, Ileraclidis praeterea οἱ Clearchi exempla demonstrant, 480“
rum ille in Zoroastre dialogo ad Gelonem venisse magum quendam finxe-
rat (Plut. adv. Col. 14. cf. Posidonius apud Strab. ll. p. 98. 100), hic Arí-
stoteli in Asia iter facienti cum Tudaeo sermonem fuisse (fr. 69 Müll. cf.
Bernays, Arist. über Wirkung der Trag. p. 190). videtur autem magid

— 51 —

auctor in animo habuisse fabulam illam, quam etiam Aristoxemus musicus
similiter narrasse dicitur (fr. 31 Müll. ex Aristocle ap. Euseb.). 403»ne«
ἐντυχεῖν Σωκράτει τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων (sc. τῶν Ἰνδῶν) fva τινά.
Praelerea hac occasione notandum est, primo quidem fragmentum
illud Plinianum (ex Apionis fortasse libro περὲ μάγου petitum, de quo
Suidas s. Πασης) de aetate Zoroastris ad magicum Aristotelis me reta-
lise potius cum Fabricio quam quo item referri possit ad dialogum de
philosophia (cf. fr. 2. 9), quamvis Plinius quoque Eudoxum Aristotelem
limippum de magis auctores ita fere coniunxerit quemadmodum Laer-
ἴῃς (1, 8) ubi post magici auctorem et Dinonem iterum Aristotelem citat
ba περὶ φελοσοφίας. alterum autem hoc moneo neque magico conve-
Wit neque libro de philosophia Plutarchi locum de Is. et Os. c. 60: xa-
fiov δ᾽ ἀμείνων οὗτός ἐστιν (sc."Osigrc) , ὥσπερ xoi Πλάτων ὑπο-
vi καὶ ᾿ἡριστοτέλης. qui won ad perditum quendam librum εἰ ad
Àtgyplios pertinet, ut male putavit Parthey ad h. 1. p. 254, sed eum sen-
πῇ gerit ut Osirim i. e. τὴν γόνιμον Óvvepay i. e. τὸ εἶδος; cum Aegr-
Wis τὸ αγαϑουργὸν εἶναι consenserint Plato quoque et Aristoteles, que-
"mn de duobus principiis sententiam in superioribus etiam Plutarchus
ümparaverat cum theologia Aegyptiorum (cf. de Aristotele c. 45, de Pla-
uw c. 53. 96).
1. (26)

Diog. L. 2, 45: φησὶ δ᾽ ᾿Αριστοτέλης Mayov τινὰ ἐλϑόντα dx
Συρίας tí; ᾿ϑήνας τά τε ἄλλα καταγνῶναι τοῦ Σωκράτου: (εἴ. Aristox.
fr. 31) xal δὴ καὶ βίαιον ἔσεσϑαι τὴν τελευτὴν αὐτώ.

2. (21)

Suidas (ex Hesychio) s. "dvriG8£vnc: ᾿Αϑηναῖος.... οὗτος συνέγραψε
Wyovz δέκα (secundum Laertium 6, 15), πρῶτον (7) payixov: ἀφηγεῖται
«xpi Ζωροάστρου τινὸς μάγου εὑρόντος (cf. de phil. fr. 9; τὴν co-
fav, τοῦτο δέ τινες d Qu Oros £Aen, οἵ δὲ Podío ἀνατιϑέασιν.

3. (28)

Plinius n. ἢ. 30, s. 2 (ex quo Isidorus orig. 8, 9, 1. cf. δος» p. 55:
Idorus qui inter sapientiae seclas clarissimam utilissimamque eam '«c.
Baricam) intelligi voluit, Zoroastrem hunc sex millibus annorum ante
Patynis mortem fuisse prodidit. sic et Aristoteles "itemque apud D. L.
1,2? Hermodorus Platonicus, de quo cf. praef. fr. de phiil., qui ἐν τῷ περὶ

βαϑημάτων φησίν a magorum conditore Zoroastre εἰς τὴν Τροία: ἄλω-

οἷν ἔτη γεγονέναι πεντακισχίλια. eadem apud Plutarch. de ls. c. 40).
4 4

— 59 —

4. (29)

Diog. L. 1, 1: To τῆς φιλοσοφίας ἔργον ἕνιοί φασιν ἀπὸ βαρβά--
ρων ἄρξαι. γεγενῆσϑαι γὰρ παρὰ μὲν Πέρσαις Μάγους, παρὰ δὲ Βα"
βυλωνίοις ἢ ᾿Ασσυρίοις Χαλδαίους, καὶ γυμνοσοφιστὰς παρ᾽ Ἰνδοῖς’.
παρά τε Κελτοῖς καὶ Γαλάταις τοὺς καλουμένους δρυίδας καὶ σεμνο--
ϑέους, καϑά φησιν ᾿ἡριστοτέλης ἐν τῷ μαγικῷ καὶ Σωτίων is
εἰκοστῷ τρίτῳ τῆς διαδοχῆς. Φοίνικα τε γενέσϑαι Ὦχον (de quo Eudem-
ap. Dam. de princ. p. 385) καὶ Θρᾷκα Ζάμολξιν καὶ “ίβυν Ἄτλαντα.

5. (30)

Diog. L. 1, 6—8: τοὺς δὲ Μάγους περί τε ϑεραπείας ϑεῶν δια--
τρίβειν καὶ ϑυσίας καὶ εὐχάς, ὡς αὐτοὺς μόνους ἀκουομένους. ἀπο--
φαίνεσϑαί τε περί τε οὐσίας edv καὶ γενέσεως, oUc καὶ πῦρ εἶναι xad
γῆν καὶ ὕδωρ (cf. Dino in Persicis apud Clem. Al. protr. 1, 5, θ6. fr. Ὁ
Müll)' τῶν δὲ ξοάνων καταγινώσκειν καὶ μάλιστα τῶν λεγόντων (Chil-
daeorum) ἄρρενας εἶναι ϑεοὺς καὶ ϑηλείας. περίτε δικαιοσύνης Aoyov«
ποιεῖσϑαι, καὶ ἀνόσιον ἡγεῖσϑαι πυρὶ ϑάπτειν καὶ ὅσιον νομέξειν μη--
τρὶ ἢ ϑυγατρὶ μίγνυσϑαι (de his cf. Pseudo-Xanthus dv τοῖς ἐπιγρ. μα -
γικοῖς apud Clem. ΑἹ. str. 3, 2, 11), ὡς ἐν τῷ εἰκοστῷ τρίτῳ φησὶν €
Σωτίων ἀσκεῖν τε μαντικὴν καὶ πρόρρησιν, καὶ ϑεοὺς αὑτοῖς ἐμφα--
νίξεσϑαι λέγοντας. ἀλλὰ καὶ εἰδώλων πλήρη εἶναι τὸν ἀέρα κατ᾽ ἀπόρ-
ροιαν ὑπ᾽ ἀναϑυμιάσεως εἰσκρινομένων ταῖς ὄψεσι τῶν ὀξυδερκῶν -
προκοσμήματα τε καὶ χρυσοφορίας ἀπαγορεύειν. τούτων δὲ ἐσθὴς ui»
λευκή. στιβὰς δὲ εὐνή, καὶ λάχανον τροφὴ τυρός τε καὶ ἄρτος εὐτελής.
καὶ κάλαμος ἢ βακτηρία, ᾧ κεντοῦντες . φασί, τοῦ τυροῦ ἀνῃροῦντα
καὶ ἀπήσϑιον (haec omnia adscripsi quanquam ex Dinone potius dederi!
Sotion quam ex Aristotele). τὴν δὲ γοητικὴν μαντείαν (μαγείαν Cob.) οὐδ
ἔγνωσαν, φησὶν 0 ἡριστοτέλης ἐν τῷ μαγικῷ καὶ Δείνων ἐν τῷ
πέμπτῃ τῶν ἱστοριῶν" ὃς καὶ μεϑερμηνευόμενόν φησι τὸν Ζωροάσερην»
ἀστροϑύτην εἶναι" φησὶ δὲ τοῦτο καὶ ὁ Ἑρμόδωρος.

IV.
Εὔδημος ἢ περὶ ψυχῆς.

Ubi de acromaticorum et dialogicorum Aristotelis librorum discri"
mine commentatores exponunt, argumentorum diversa in utrisque ratione
tractatorum diversoque sermonis genere scriptorum (Ammonius — nom

Philoponus — in categ. p. 305 28 Br. ἐν δέ γε τοῖς διαλογικοῖς. ἃ πρὸς
τοῦς πολλοὺς αὐτῷ γέγραπται. xal ὄγκου φροντίζει τινὸς xai περιερ-
pac λέξεων καὶ μεταφορᾶς, καὶ πρὸς τὰ τῶν λεγόντων πρόσωπα σχη-
μετίζει τὸ εἶδος τῆς λέξεως καὶ ἁπλὼς ὅσα λόγου οἷδε καλλωπίζειν ἰδέαν.
αἱ μι 35^ 39. 44. David p. 26^ 35: ἐν μὲν τοῖς διαλογικοῖς ... ποικίλος
ταῖς μιμήσεσιν... καὶ χαρίτων ἀνάμεστος. cf. Plut. de aud. poet. 1) dis-
smliumque sententiarum exemplum aut animo considerare aut statim
iere solent (cf. David cit. fr. 2. Philop. ad Ar. p. 407^ 29 de an. f. E, 1":
wt ἐξωτερικὰ συγγράμματα, ὧν εἰσὶ xal oí διάλογοι, ὧν ὁ Εὔδημος)
üsulalionis de immortalitate animae institutae et in tertio de anima et
itdialogo qui Eudemus inscribitur. in qua eiusdem ut putabant auctoris
litordiam concedentes quomodo illi (ex diverso methodi ad auditorum
apus accommodatae consilio) explicent, nihil refert. quanta autem qua-
isme revera fuerit (cf. Rose de Ar. l. p. 110 sq.) fragmenta loquuntur.
(δας Platonicorum sermones auctor exprimit de anima hominis divina
(porique ex necessitate quadam indita ab eoque in meliorem vitam deis-
(* similem morte solvenda, atque ita quidem exprimit ut fabularum
fülem memoriam eis immisceat (velut Theophrastus in L περὶ εὐσεβείας,
iw contra animalium immolationem argumentationem Porphvrius retulit
Isis τῶν ἐμβεβλημένων μύϑων, ut ait de abst. p. 162 Traj. cf. Plutarch.
band. poet. 1. qui Peripateticorum velut Heraclidis et Aristonis poeticis
mpumentis dialogisque μὴ φιλοσόφως μηδὲ ἀπὸ σπουδῆς in iuniorum
Itiam scriptis adiungit etiam τὰ περὶ τῶν ψυχῶν δόγματα μεμεγμένα
υυϑολογέα. cf. etiam Heraclides περὶ ψυχῆς D. L. 5, 87;, non tamen ipsos
(usi fabulis involvat, velut in dialogo de anima poeta Plato. cuius inti-
itm sensum poeticae orationis specie indutum quum recte in plerisque in-
lllexissent discipuli, qui ut hoc utar /cf. Rose p. 36; animae mundique ge-
Wrationem in Timaeo λόγω (κατ᾽ ἐπίνοιαν) γινομένην 'sec. Xenocratem
qud Plut. de Tim. 2—3. item Crantor Plut. L c. Procl. in Tim. p. f$ ἃ.
Utrque enim de Platonis in Timaeo sententia disputaverat, sicut ex Peri-
Wletiis Clearchus sec. Plut. c. 20. cf. Xenocr. apud Censor. de d. n. 4,
uii cum Ocello Lucano auctore pseudonvmo c. 3 et Theophr. apud Philon.
αἱ Frf. 1691 p. 961 d. 961a—e τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἀΐδιον εἶναι
"aluit, sicut et ipse Plato legg. p. 75] ---52. eodem autem modo quo
Qui, etiam idearum numerorumque idealium generationem defendebat
lenocrates sec. Ar. met. 13, 4. 10911, 25 cf. M. Ephes. p. 799, 5, et ϑεω-
βίας ἕνεκα (vel σαφηνείας διδασχαλικῆς. ut ait Procl. in Tim. p. 595 f.
d.p. 177d: τὴν ψυχικὴν οὐσίαν otov ἀνατέμνων. in qua explicatione
recentiores Platonici conveniunt fere omnes) viderent atque aeternitatem

— 54 —

utriusque contra Peripateticos defenderent Aristotelem et Theophrasture
male qui Platonem vituperarent (Theophr. ex Tauro cit. ap. Philop. con.—
tra Procl. 6, 8. 21. 27. apud Philonem p. 990—404. concedit tamen vel ipse
Peripateticus ὅτε τάχα ἂν γενητὸν λέγῃ σαφηνείας χάριν etc. cf. Arist.—
de coelo 1, 10. 279^ 32), iidem tamen quae de aeterna illa anima et im—
mortali Plato in Phaedone disserit, de singulorum hominum anima (nom.
de mente sola in singulis divina et universali i. e. de ideis) revera pro-
nuntiata credidisse perhibentur (Olymp. in Phaed. p. 98: o£ δὲ μέχρε τῆς

ἀλογίας ὡς τῶν μὲν παλαιῶν Ξενοκράτης καὶ Σπεύσιππος — scil. ἀπα-

ϑανατίξουσιν. Lucian. encom. Dem. 47: τῶν Ξενοκράτους καὶ Πλάτω-

vog ὑπὲρ ἀϑανασίας λόγων ἐκλαϑόμενος. cf. Atticus apud Euseb. pr. ev.

XV, 9 p. 43 Gaisf. Πλάτων μὲν ἀϑάνατον τὴν ψυχὴν ἀπολείπεε... πολλὴ
δὲ καὶ τοῖς ἐσπουδακόσι περὶ τὰ Πλάτωνος ἡ φιλοτιμία γέγονε συνα-

γωνιξομένοις τῷ τε δόγματι καὶ τῷ Πλάτωνι. σχεδὸν γὰρ τὸ συνέχον
τὴν πᾶσαν αἵρεσιν τἀνδρὸς τοῦτ᾽ ἐστίν), nimium fortasse concedentes
politicae illi religioni et symbolicae, qua non ut legislator Plato utitur-
sed ut poela qui idearum religione plenus πρὸς εὐσέβειαν παρακαλεῖ (ut.
Tauri verbo utar apud Philop. c. Pr. 6, 21). haec autem politica religio—
nis ratio atque utilitas in certum fere placitum abiit et Platonicis (cf. Ps.
Tim. Locr. fin.) et ipsis Peripateticis, qui legislatoris consilia et philoso—
phi quodammodo coniungenles, populares sermniones non prorsus negli-
gunt, ut Aristoleles, cuius in hac ipsa re proprium ingenium omnisque
ἃ Platone dilferentia cernitur (Rose p. 111—12), immo certis utriusque
partis limitibus iamiam constitutis emendare student atque corrigere, ve—
lut Theophrastus. Aristoleles enim qui corporis formam appellat ani-
mam, Platonicorum de animae immortalitate quaestionem (de Phaedonis
et Timaei argumento disputantium, velut Speusippus et Xenocrates im
libris περὶ ψυχῆς D. L. 4, 4. 4, 13. cf. Olymp. in Phaed. p. 06. Krische
theol. Lehren p. 321) utpote otiosam prorsus negligit, quam uno illo quo
tangit verbo dirimit de intellectu quem ipsum κατὰ λόγον tantum esse
χωριστόν significat (de an. 3, 4 in. cf. 2, 2), rectius quidem Platonem in-
telligens quam ipsi Platonici. contra qui Aristotelem sequitur Dicaearchus
ad populares illos Platonicorum sermones tractandos revertitur, non qui-
dem ita ut admittat eos sed ut oppugnet, contra immortalitatem ani-
mae ab Aristotele tacito contemtu missam ct contra Platonem in dialogis
duobus de anima acerrime disserens (Cic. Tusc. 1, 10, 18. 22. 31. Dic. fr.
62—360. Aristox. fr. 82) animique substantiam (cum Aristoxeno et Stra-
tone) uon re tantum ut Aristoteles, sed verbis tollens (τἀκόλουϑον fxa-
vog Qv ϑεωρεῖν, ut recte licet inimicus ait Atticus apud Eusebium pr. ev.

— 55 —

XV. 9 p. 46. cf. Plac. ph. 5, 1). idem autem (si recte traditur) Dicaear-
chtas οἱ praecipue Aristoxenus harmoniam esse animam voluerunt, Aristo- :
telàs illam entelechiam alio nomine appellantes et Platoni proprio Pytha-
gomeisque quorum studia (licet alia ratione quam Platonici aequales) con-
iumgrere solent Aristotelico magisterio. iam vero, ut Aristoteles ait (pol. 8,
5 extr), πᾳλλοί pact τῶν σοφῶν o£ μὲν ἁρμονίαν εἶναι τὴν ψυχήν, of
ὃ ἔχειν ἁρμονίαν (cl. Jambl. de an. apud Stob. ecl. I p. 804) nec solum
Plato qui in Phaedone Pythagoricam Simmiae harmoniam (cf. Plotin. 4,
17, 8) dialectice reiicit, Pythagoreos in Timaeo imitatus harmoniam esse
animam declarat philosophice et symbolice (cf. Procl. in Tim. p. 1786),
sicut numerum Xenocrales (cf. Plut. de Tim. c. 3. Stob. ecl. 1 p. 796), sed
eliam ipse Aristoteles (de an. 1, 4. cf. Trend. p. 267) concedit secuu-
dum Themistium (de an. f. 70" med.) ὅτε οὔϑ᾽ ἁρμονίαν οἷόν τε εἶναι
τὴν ψυχὴν οὔτε ἄνευ ἁρμονίας παντάπασιν (quod secundum eundem
(1051. e. ad fr. 7 καὶ ἐκ τῶν vvv εἰρημένων καὶ ἐκ τῶν ἐν ἄλλοις
δῆλόν ἐστεν). atque hoc ipsum οὐκ ἄνευ ἁρμονίας in Aristotelica illa apud
Plutarchum harmoniae descriptione ut plurimum memorabili exponitur
(fr. 9. quae quum ita sint, non alia de causa in Eudemo, ubi εἶδος esse
aüimam auctor teneret (fr. 8), contra harmoniam disputatum fuisse suspi-
Cris, quam in Phaedone librisque de anima, atque dialogi etiam Peripa-
leii rationem quodam modo qui Peripateticam sententiam tradit expli-
Gsee Alexandrum. Aphrodisiensem, cuius in 1. de anima (f. 127^ ed. c.
Them, opp. Ven. 1534) haec est dissertatio "Or; ovx ἔστιν ἁρμονία ἡ
ψυχή (cf. f. 1240: ὍὍτι εἶδος ἣ ψυχή), quae ita incipit: ov δεῖ δὲ ὑπο-
ἰαμβάνειν τὴν ψυχὴν ἁρμονίαν λέγειν τοὺς λέγοντας αὐτὴν εἶδος εἶναι
γινόμενον ἐπὶ τῇ τοιᾷδε μίξει τε καὶ κράσει τῶν ὑποκειμένων αὐτῇ
δωμάτων ... ἡ μὲν γὰρ ἁρμονία ὁ λόγος καὶ ἡ σύνϑεσις τῶν μεμιγμέ-
γῶν... ἡ γὰρ δύναμις καὶ τὸ εἶδος τὸ ἐπιγινόμενον τῇ κατὰ τὸν τυιόνδε
lyov κράσει τῶν σωμάτων ψυχή, ἀλλ᾽ οὐχ ὁ λόγος τῆς κράσεως οὐδὲ
ἡ σύνϑεσις᾽" μᾶλλον γὰρ ἂν τὴν ὑγίειάν τις εὐλόγως ἁρμονίαν ἢ τὴν
ψυχὴν λέγοι (cf. Pl. Phileb. p. 25—20. 31) ... desinit ita f. 1285; τὸ δὲ
ναι τῇ ψυχῇ OU κατὰ τὴν ἁρμονίαν τε καὶ κρᾶσιν ἔσται ὡς ἐκείνοις
(Sloicis, Epicuro, Platoni in Timaeo) ἕπεται λέγειν, ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐπὶ
αὐτῇ δύναμεν γενομένην (cf. Pl. Phileb. p. 20 sq. 80 sq. qui νοῦν vocat
τῆν αἰτίαν τῆς μίξεως et ab harmonia numeroque distinguit. mentem
aulem immortalem Eudemus probat secundum Them. v. fr. 2). neque enim
sí Platonico sermone usus populari opinione religioneque nititur, ab Ari-
sotelis sententia scholaque plane secessisse is putandus est, eoque mi-
hus quod sententias illas de anima Platonissantes ipsius Platonis personae

— 56 —

tribuisse videtur, qui cum Eudemo collocutus sit. fuit autem hic quoque
philosophus Platonis discipulus Dionisque et ut Cicero perhibet ipsius Ari-
stotelis i. e. auctoris familiaris ol. 106, 4 mortuus (Cic. de div. 1, 25. Kri-
sche theol. Lehren p. 15), ad quem teste Olympiodoro elegiam illam idem
scripsit amicitiae eius cum Platone testem (v. carm. fr. 3). Platonis igitur
cum Eudemo sermones olim habitos narrare auctor videtur, qui interfuerit
quidem ipse, non autem ipse disputavil. id quod patet ex fragmento Plutar-
cheo, in quo licet ἔφην vulgo legatur, ipse verborum contextus (κἀκεῖνος
ὑπολαβὼν ... ἔφη) ἔφη scriptum fuisse clamat. animae autem immortali-
tatem revera docuisse auctorem Peripateticum, qui omnino docet magis
quam disputat atque dialogi speciem exhibet magis quam dialogum, hoc
eorum qui Eudemi mentionem faciunt et maxime Alexandri qui amicam
sententiam non neglexisset, narrationi necessario concedas. comparandus
igitur hic erit cum aliis qui ad vulgarem religionem emendandam pertinent
dialogis Peripateticis, velut cum eo in quo ἔννοια ϑεῶν et explicabatur et
defendebatur (περὶ φελοσοφέας),, cum libro mol εὐχῆς Aristoteli adscripto
et Theophrasti περὶ εὐσεβείας (apud Porphyr. de abst. p. 106—802 et p. 278
—82 ed. Rhoer), in quo de vera erga deos pielate disserit qualis aesti-
manda sit et quomodo restituenda, nullumque animal occidendum esse
vult (ἀπαγορεύει μὴ ϑύειν τὰ ἔμψυχα τοὺς τῷ ὄντι εὐσεβεῖν ϑέλοντας)
quippe anima praeditum et hominibus cognatum (cf. p. 123 sq. 140 sq.
140. 278—580. similiter Xenocrates ib. p. 379 et Dicaearchus p. 295. 299).
qui quidem Theophrastus discrimen illud philosophiae et religionis pro-
pter civilem utilitatem admittendae et vel scriptis commendandae illu-
strandae corrigendae aut expresse docuisse aut saltem duplici literarum
genere probasse primus videtur, neque adeo erraveris si antiquitus tra-
ditam posteriorum de exotericis et esotericis Aristotelis operibus narra-
lionem a Theophrasti ratione, quem una cum Aristotele Cicero (de fin. 5,
5, 12) et Galenus (IV, 758 Lips. ὥσπερ ... ᾿Δριστοτέλους ἢ Θεοφράστου
τὰ μὲν τοῖς πολλοῖς γεγραφότων, τὰς δὲ ἀκροάσεις τοῖς ἑταίροις) no-
minant, repelendam esse statuas. hunc enim nemo negabit simul et dia-
logos condidisse manifesto populares et libros mere philosophicos ad mo-
dum exemplunique Aristotelis scriptos, a quibus illi longe differre vide-
rentur (ita veri Theophrasti librum fuisse περὲ εὐσεβείας vestigium for-
tasse habes Porph. p. 123: ψυχὴ δὲ πολλῷ τιμιώτερον τῶν ἐκ γῆς φυ-
ομένων cf. Procl. in Tim. p. 281" et 1775: οὐδὲν γὰρ τίμιον ἄνευ ψυχῆς;
ὡς ἐν τῷ περὶ οὐρανοῦ γέγραφεν, scil. Theophrastus. qui idem τὸ περὲ
προνοίας δόγμα dixerat πολιτικόν sec. Olymp. in Phaed. p. 169 cf. Procl.
in Tim. p. 138*, quod sequitur in illis περὶ εὐσεβείας, ubi cf. de deis vel
4

— 57 —

deo — τὸ δαιμόνιον appellat p. 115. 127.— p. 143— 45. 108, 136. 102.
cf. Th. apud Stob. fl. 3, 50. cum Eudemi fr. 4. 5 comparatur nota illa
Theophrasti vox ἐν μεταφορὰ dicentis apud Plut. de sanit. tu. 22: πολὺ '
τῷ σώματι τελεῖν ἐνοίκιον τὴν ψυχήν. cf. Plut. fr. I, 2. ex Plut. Porph.
de abst. p. 373). etenim si philosophum et imperitis consulere debere et
peritis existimaret, non solum peritis ut Aristoteles, qui praeterquam quod
tanquam legum civilium fundamento religione utitur in politicis (cf. me-
taphys. 11, 8) Platonis exemplum secutus, religionem pietatemque pror-
sus neglexit nec verbo tetigit quae eius sunt problemata, consentaneum
est ad populare dialogorum Socraticorum genus illum rediisse atque So-
cratem miscuisse Aristoteli. quod si facillime amplecti consilio potuisse
eos iudices qui magistrorum studia retractarent et supplerent, a vero plane
abhorrere videtur si in eo etiam statuas, qui nihil adeo quaerit quam ut
se suaque et philosophiam ab omni magisterio separet atque eximat ab
omni auctoritate, qui finem nullum habens praeter veritatem novam plane
philosophiae rationem condidit eamque cuius novitas in eo esset ut poe-
tico omni apparatu reiecto verum scientiae sermonem scientiae inveniret
(hose p. 112). hunc quis putet suae ipsius operae illudentem quum indo-
lem longe diversam iam scriptis editis probasset, dialogi Platonici lusus
resumsisse? aut si iuvenem Platonis auditorem fingas dialogorum scri-
porem, iuvenem scripsisse plus quam quadragenarium et qui etiam nunc
Platonica mente imbutus fuisset? Eudemus certe et post Eudemi et post
Platonis mortes cuius librum imitatus est et quem induxit loquentem, com-
positus esse videtur, quia vivorum personis abuti in publicis litteris fictis-
que sermonibus non magis Aristoteli (Rose p. 117) neque licuit neque
placuit quam Platoni, quos in auctorum amicorumque aequalium vel ci-
andis nominibus anxie cautos novimus. Platonis autem colloquia in omni-
bus certe dialogis tradita fuisse videntur, in quibus non ipse disputavit
auctor, ut in plerisque (Rose p. 106), sed aliorum disputantium serniones
harravit. ad quos pertinet Eudemus cum aliis multis dialogis Peripateticis
qui et Aristotele et Theophrasto recentiores essent. nam Praxiphanes
etiam, quum alii Aristotelis sermones perscriberent, velut Clearchus, Pla-
lonis οἱ Isocratis συνέγραψε διατριβήν τινα περὶ ποιητῶν. γενομένην
ἐν ἀγρῷ παρὰ Πλάτωνι ἐπιξενωϑέντος τοῦ Ἰσοκράτους (D. L. 3, 8).
accedit quod vel senis Aristotelis philosophiam spectant verba quaedam,
velut in Eudemo, si ex ipso quidem dialogo revera traditur, definitio illa
quae τὴν ἀσϑένειαν vult ἀσυμμετρίαν τῶν ὁμοιομερῶν (fr. 7. cete-
rum cf. praef. ad. dial. π. δικαιοσύνης et Nerinthum). omnino autem si
dialogos scripsit iuvenis, aut omnes scripsit, quos quidem scripsit, aul

- 58 —

nullos. quosdam autem si scripsit, senex scripsisse deprehenditur. nul-
los igitur scripsit. itaque neque iuvenis neque senex scripsit, neque om-
nino Aristoteles, sed Aristotelis discipuli, quorum opera propter aequa-
lium incuriam in celeberrimi magistri nomen abiit. revera enim qui adeo
suus fuit, is nunquam fuit Platonicus (eo quidem nomine quo Speusippus
ceteri) qui adeo logicus, is nunquam ne voluit quidem poeta esse. qua-
propter si vel utrumque ex mera coniectura dici nec pro certo probari
posse teneas, sive iuvenilis ingenii specimiua quis fingat dialogos fuisse,
sive nunquam dialogum condidisse Aristotelem asseras titulosque qui
ferebantur a bibliothecariis Alexandrinis librariisque qui illis codices
suppeditarent ex falsa Theophrasti et reliquorum Peripateticorum simili-
tudiue dialogos edentium litterasque Socraticas a magistro neglectas de-
nuo tentantium positos fuisse, aptior certe rebusque et historiae magis
consona haec coniectura est quam illa, quae traditis librorum inscriptio-
nibus nititur quia traditi sunt, quanquam ut sexcenties docemur nulla
auctoritate traditi sunt. nam profecto non minus temerarius putandus
est is qui perditos quos vocant Aristotelis libros Aristotelis fuisse sine
causis affirinel quam qui negaverit sine causis. habeant sibi inveteratae
opinionis consuetudinem. ego et iuvene et sene Aristotele aeque indiguum
fuisse intelligo dialogum quemcunque nedum Eudemi puerile argu-
mentum.

1. (31)

Cicero de divinat. I, 25: sed veniamus nunc si placet ad somnia
philosophorum. est apud Platonem Socrates (Criton. p. 41)... Xenophon
Socralicus (exp. Cyri 3, 1, 11, 4, 3, 8)... quid? singulari vir ingenio
Aristoteles el paene divino ipsene errat an alios vult errare, quum
scribit Eudemum Cyprium familiarem suum iter in Macedoniam facien-
tem Pheras venisse, quae erat urbs in Thessalia tum admodum nobilis,
ab Alexandro autem tyranno crudeli dominatu tenebatur. in eo igitur
oppido ila graviter aegrum Eudemum fuisse, ut omnes medici diffide-
rent. ei visum in quicle egregia facie iuvenem dicere fore ut perbrevi
convalesceret paucisque diebus interiturum Alexandrum tyrannum (ol.
105, 4), ipsum autem Eudemum quinquennio post (ol. 106, 4 vel 107, 1)
domum rediturum. | atque ila quidem prima statim scribit. Aristoteles
consecuta el convaluisse Eudemum et ab uxoris fratribus (cf. Plut. Pelop.
extr. Xen. ]lell. 6, 4, 30. Diod. 16, 14) interfectum (yrannum. — quinto
autem anno exeunte quum esset spes ex illo somnio in Cyprum illum ex
Sicilia esse rediturum, procliantem eum ad Syracusas occidisse (ol.

— 59 —

1006, 4 sec. Krisch. cf. Diod. 16, 36). ex quo ita illud somnium esse in-
terpretatum, ut quum animus Eudemi e corpore excesserit, tum do-
mum. reveríisse videatur. adiungamus philosophis . . . poetam etc.
Haec prooemii fuisse vidit Krische, "Theol. Lehren der Griech. Den-
ker p. 15. Δίωνος φίλοις Eudemum adnumerat etiam Plutarchus in Dione
c. 22: συνέπραττον δὲ (τῷ Δίωνι, ol. 105, 4) καὶ τῶν πολιτικῶν πολλοὶ
καὶ τῶν φιλοσόφων 0 τε Κύπριος Εὔδημος,, εἰς ὃν (postea quum Plato
mortuus esset --- hic enim cum Eudemo loquitur, audiente auctore ---,
i. e. post ol. 108, 1) ᾿4ριστοτέλης ἀποϑανόντα τὸν περὶ ψυχῆς διάλογον
ἐποέησε καὶ Τιμωνίδης ὁ Δευκάδιος (Speusippi amicus, ad quem res a
Dione gestas conscripsit sec. D. L. 4, 5). συνέστησαν δὲ xal Μίλταν
αὐτῷ τὸν Θεσσαλόν, ἄνδρα μάντιν xal μετεσχηκότα τῆς ἐν ᾿Ακαδημείᾳ
διατριβῆς.
2. (32)

David. proleg. in Ar. categ. p. 24 ^10: τῶν δὲ συνταγματικῶν τὰ
μέν εἰσιν αὐτοπρόσωπα, ἃ καὶ ἀκροαματικὰ λέγονται, τὰ δὲ διαλογικα,
ἃ καὶ ἐξωτερικὰ λέγονται... (19) ἔγραψε δὲ καὶ πρὸς ἀνεπιτηδείους
πρὸς φιλοσοφίαν τὰ διαλογικά . .. (22) κατασκευάξων δὲ τὴν ἀϑανα-
σίαν τῆς ψυχῆς x&v τοῖς ἀκροαματικοῖς δι᾿ ἀναγκαστικῶν λόγων κατα-
ὑχευζξει, ἐν δὲ τοῖς διαλογικοῖς διὰ πιϑανῶν εἰκότως. φησὶ γὰρ ἐν
τοῖς περὶ ψυχῆς ἀκροαματικοῖς (de an. 1, 4. 408^ 18) . . . (30) ἐν δὲ τοῖς
διαλογικοῖς φησὶν οὕτως; ὅτι ἢ ψυχὴ ϑανατος, ἐπειδὴ αὐτοφυῶς
πάντες οὗ ἄνϑρωποι καὶ σπένδομεν χοὰς τοῖς κατοιχομένοις καὶ ὄμνυ-
μὲν xar αὐτῶν, οὐδεὶς δὲ τῷ μηδαμῇ μηδαμῶς ὄντι σπένδει ποτὲ ἢ
ὕμνυσι κατ᾽ αὐτοῦ (cf. fr. 9. ὁ δὲ ᾿Αλέξανδρος ἄλλην διαφορὰν λέγει
τῶν ἀχροαματικῶν πρὸς τὰ διαλογικά ἷ ὅτε ἐν μὲν τοῖς ἀκροαματικοῖς
τὰ δοχοῦντα αὐτῷ λέγει καὶ τὰ ἀληϑῆ, ἐν δὲ τοῖς διαλογικοῖς τὰ ἀλ-
λοις δοχοῦντα τὰ ψευδῆ . .. (40) τοῦτο δὲ εἶπεν ᾿Αλέξανδρος, ἐπειδὴ
τὴν λογικὴν ψυχὴν βούλεται φϑαρτὴν εἷναι, ὁ δὲ ᾿“ριστοτέλης ἐν τοῖς
διαλογικοῖς μάλιστα δοκεῖ κηρύττειν τὴν ἀϑανασίαν τῆς ψυχῆς"
ἵνα οὖν μὴ σχῇ ἐλέγχοντα τὸν ᾿Αριστοτέλην, διὰ τοῦτο εἶπε τοιαύτην
διαφοράν.

Themist. de anima (opp. ed. Ven. 1534) f. 90^ (ad Ar. 1. III): xai o£
lo, δὲ oUg ἠρώτησε (Plato scil. iu Phaedone) περὲ ψυχῆς «9ava-
σίας εἰς τὸν νοῦν ἀνάγονται σχεδόν τι of πλεῖστοι καὶ ἐμβριϑέστατοι,
0 τε ἐκ τῆς αὐτοκινησίας᾽ ἐδείχϑη γὰρ cx αὐτοκένητος μόνος ὁ νοῦς,
d καὶ τὴν κίνησιν ἀντὶ τῆς ἐνεργείας νοοέημεν ". καὶ ὃ τὰς μαϑήσεις
ἀναμνήσεις εἶναι λαμβάνων καὶ ὃ τὴν πρὸς τὸν ϑεὸν ὁμοιότητα. καὶ

τῶν ἄλλων δὲ τοὺς ἀξιοπιστοτέρους δοκοῦντας οὐ χαλεπῶς ἂν τις τῷ
νῷ (cf. fr. 8) προσβιβάσειεν, ὥσπερ γε καὶ τῶν ὑπ᾽ αὐτοῦ ᾿Αριστο-
τέλους ἐξειργασμένων ἐν τῷ Εὐδήμῳ. ἐξ ὧν δῆλον ὅτε καὶ Πλάτων
τὸν νοῦν ἀϑάνατον μόνον ὑπολαμβάνει...

ὃ. (33)

Proclus in Plat. Tim. V p. 338d (p. 823 Schn): τὴν ψυχὴν τῷ σώ-
ματι συνῆψεν ἀμέσως πάντα τὰ περὶ καϑόδου ψυχῆς ὑπεκτεμὼν προ-
βλήματα. .. ἀλλ᾽ οὐδὲ τὰ μετὰ τὴν ἔξοδον αὐτῆς ἐν τούτοις παρα-
δώσει... ὅτι φήσω τὸ πρέπον διασώξει τῇ τοῦ διαλόγου προϑέσει
καὶ τῆς περὶ ψυχῆς ϑεωρίας 000v φυσικὸν ἐν τούτοις παραλαμβάνει
τὴν πρὸς τὸ σῶμα τῆς ψυχῆς ὁμιλίαν παραδιδούς. ὃ δὴ καὶ 'Αριστο-
τέλης ζηλώσας ἐν τῇ περὶ ψυχῆς πραγματείᾳ φυσικῶς αὐτὴν μετα-
χειριξόμενος οὔτε περὶ καϑόδου ψυχῆς οὔτε περὶ λήξεων ἐμνημόνευσεν,
ἀλλ᾽ ἐν τοῖς διαλόγοις χωρὶς ἐπραγματεύσατο περὶ αὐτῶν καὶ τὸν
προηγούμενον κατεβάλλετο λόγον. ταῦτα μὲν οὖν περὲ τι τούτων.

Cf. Plut. de aud. poet. c. 1.

4. (34)

Proclus in Plat. remp. (diss. XII c. 4 sec. ind. cod. Laur.) apud
Maium Spicileg. Rom. t. VIII Rom. 1842 p. 705: λέγει δὲ καὶ ὁ δαιμόνιος
᾿Δριστοτέλης αἰτίαν δι᾽ ἣν ἐκεῖϑεν μὲν ἰοῦσα ἡ ψυχὴ δεῦρο ἐπι-
λανϑάνεται τῶν ἐκεῖ ϑεαμάτων, ἐντεῦϑεν δὲ ἐξιοῦσα μέμνηται ἐκεῖ
τῶν ἐνταῦϑα παϑημάτων. καὶ ἀποδεικτέον τοῦ λόγου" φησὶ γὰρ οὖν
καὶ αὐτός, ἐκ μὲν ὑγείας εἰς νόσον ὁδεύοντας (-τα M.) λήϑην ἔσχειν
τινὰς καὶ αὐτῶν τῶν γραμμάτων ὧν ἐμεμαϑήκεισαν, ἐκ νόσου δὲ εἰς
ὑγείαν ἰόντα μηδένα πώποτε τοῦτο πάσχειν" ἐοικέναι δὲ τὴν μὲν ἄνευ
σώματος ξωὴν ταῖς ψυχαῖς κατὰ φύσιν οὖσαν *. . . (codicis lacunam ita
fere quod ad sententiam expleas: ὑγείᾳ, νόσῳ δὲ τὴν ἐν σώματι. ὅϑεν)
σημαίνει τὰς μὲν ἐκεῖϑεν ἰούσας ἐπιλανθϑάνεσϑαι τῶν ἐκεῖ. τὰς δὲ ἐν-
τεῦϑεν ἐκεῖσε τῶν ἐνταῦϑα διαμνημονεύειν. δοκεῖ δέ μοι

5. (85)

Augustinus contra Iulianum Pelag. IV (15), 78: videntur autem non
frustra christianae fidei propinquasse , qui vitam istam fallaciae mise-
riaeque plenissimam non opinati sunt nisi divino iudicio contigisse, tri-
buentes utique iustitiam conditori, a quo factus est et administratur hic
mundus. quanto ergo te melius verilatique vicinius de hominum gene-
ratione senserunt quos Cicero in extremis partibus Hortensii dialogi (fr.
84 Or. p. 485 opp. IV, 2) velut ipsa rerum evidentia ductus compulsusque

— 61 ---

commemorat. nam quum multa quae videmus οἱ gemimus de hominum
vanitate atque felicitate dixisset, «ex quibus humanae, inquil, vitae er-
zoribus et aerumnis fit, ul inlerdum veteres illi sive vales sive in sacris
initiisque íiradendis divinae menlis interpretes, qui nos ob aliqua scelera
suscepta in vila superiore poenarum luendarum causa natos esse dixe-
runt, aliquid vidisse videantur verumque sil illud quod est apud Ari-
s3totelem, simili nos affectos esse supplicio atque eos qui quondam,
quum in praedonum Etruscorum manus incidissent, crudelitate exco-
gitata necabanlur , quorum corpora viva cum mortuis , adversa adver-
sis accommodala quam aptissime colligabantur. sic nostros animos
cum corporibus copulatos, ut vivos cum mortuis esse coniunclos».

5}. (36)

Clem. Alex. strom. VI, 6, 53 (t. III p. 130 Lips): Ἰσέδωρος δὲ ὁ
Βασιλείδου υἱὸς ἅμα καὶ μαϑητῆς ἐν τῷ πρώτῳ τῶν τοῦ προφήτου
Παρχὼρ ἐξηγητικῶν καὶ αὐτὸς κατὰ λέξιν γράφει «φασὶ δὲ καὶ οἵ
᾿Δττικοὶ μεμηνῦσϑαί τινα Σωκράτει παρεπομένου δαίμονος αὐτῷ , καὶ
Aqioz οτέλης δαίμοσι κεχρῆσθαι πάντας ἀνθρώπους λέγει συνομαρ-
τοῦσιν αὐτοῖς παρὰ τὸν χρόνον τῆς ἐνσωματώσεως, προφητικὸν TOUTO
μάϑημα λαβὼν καὶ καταϑέμενος εἰς τὰ ἑαυτοῦ βιβλία, μὴ ὁμολογήσας
ὅϑεν ὑφείλετο τὸν λόγον τοῦτον ».

6. (37)

Plutarch. consolat. ad Apoll. 27: πολλοῖς γὰρ καὶ σοφοῖς ἀνδράσιν,
ὥς gni. Κράντωρ, ov νῦν ἀλλὰ πάλαι πέκλαυσται ταἀνϑρώπινα τιμω-
ρίαν ἡγουμένοις εἶναι τὸν βίον καὶ ἀρχὴν τὸ γενέσϑαι ἄνϑρωπον συμ-
φορὰν τὴν μεγίστην. τοῦτο δέ, φησὶν ᾿Δἀριστοτέλης. καὶ τὸν Σείλη-
γν συλληφϑέντα τῷ ΜΙηίδᾳ (cf. Theopompi fr. 74 --- 77. Wichers Th.
[r. p. 162.) ἀποφήνασϑαι. βέλτιον δ᾽ αὐτὰς τὰς τοῦ φιλοσόφου λέξεις
παραϑέσϑαι. φησὶ δὲ ἐν τῷ Εὐδήμῳ ἐπιγραφομένῳ ἢ περὶ ψυχῆς
ταυτί: «διόπερ ὦ κράτιστε πάντων καὶ μακαριστότατε, καὶ πρὸς TO
βαχαρίους xal εὐδαίμονας εἶναι τοὺς τετελευτηκότας νομίζειν καὶ τὸ
Ψευσασϑαί τι κατ᾽ αὐτῶν καὶ τὸ βλασφημεῖν οὐχ ὅσιον ὡς κατὰ βελ-
"wey [ἡγούμεϑα)] καὶ κρειττόνων ἤδη γεγονότων (cf. fr. 1)" καὶ
ταῦϑ᾽ οὕτως ἀρχαῖα καὶ παλαιὰ διατελεῖ νενομισμένα παρ᾽ ἡμῖν, ὥστε
τὸ παράπαν οὐδεὶς οἶδεν οὔτε τοῦ χρόνου τὴν ἀρχὴν οὔτε τὸν ϑέντα
πρῶτον ἀλλὰ (ἀλλ᾽ ἢ Bern.) τὸν ἄπειρον αἰῶνα [τυγχάνουσι διὰ τέλους
οὕτω νενομισμένα]" πρὸς δὲ δὴ τούτοις διὰ στόματος ἐν τοῖς ἀνθρώ-
ποις ὁρᾷς ὡς ἐκ [πολλῶν ἐτῶν] αλαιοῦ χρόνου (fort. ἔκπαλαι. Bern,

— 692 —

ὡς παλαίφατόν τι) περιφέρεται ϑρυλούμενον. Τί τοῦτ᾽; ἔφη. Kaxi-
νος ὑπολαβών: ὡς ἄρα μὴ γίνεσθαι μέν, ἔφη (vulgo ἔφην, mile)
ἄριστον πάντων, τὸ δὲ τεϑνάναι τοῦ ζῆν ἐστὶ κρεῖττον. καὶ πολλοῖς
οὕτω παρὰ τοῦ δαιμονίου μεμαρτύρηται (cf. Plut. c. 14 — Cic. Tusc
l,s. 113 — 115). τοῦτο μὲν ἐκείνῳ τῷ ΜΜίδᾳ λέγουσι δήπου μετὰ τὴν
ϑήραν ὡς ἔλαβε τὸν Σειληνὸν διερωτῶντε καὶ πυνθανομένῳ, τί ποτέ
ἐστι τὸ βέλτιον τοῖς ἀνθρώποις καὶ τί τὸ πάντων αἱρετώτατον, τὸ μὲν
πρῶτον οὐδὲν ἐθέλειν εἰπεῖν, ἀλλὰ σιωπᾶν ἀρρήτως (ἀρρήκτως Rau-
chenstein in Mus. Rhen. XVII, 465. ἀρράτως Bernays)' ἐπειδὴ δέ ποτε
μόλις πᾶσαν μηχανὴν μηχανώμενος προσηγάγετο φϑέγξασϑαί τι πρὸς
αὐτόν, οὕτως ἀναγκαζόμενον (-vog vulgo. ἀνακαγχάξοντα coui. Bern.)
εἰπεῖν" Ζαίμονος ἐπιπόνου καὶ Τύχης χαλεπῆς ἐφήμερον σπέρμα, τί
με βιάξεσϑε λέγειν ἃ ὑμῖν ἄρειον μὴ γνῶναι (cf. Dicaearch. apud Cic.
de divin. 2, 52); μετ΄ ἀγνοίας γὰρ τῶν οἰκείων κακῶν ἀλυπότατος 0
βίος. ἀνϑρώποις δὲ πάμπαν οὐκ ἔστι γενέσϑαι τὸ πάντων ἄριστον
οὐδὲ μετασχεῖν τῆς τοῦ βελτίστου φύσεως" ἄριστον ἄρα (corr. Bern.,
vulgo γὰρ) πᾶσι καὶ πάσαις τὸ μὴ γενέσϑαι" τὸ μέντοι μετὰ τοῦτο καὶ
τὸ πρῶτον τῶν ἄλλων ἀνυστόν, δεύτερον δέ, τὸ γενομένους ἀποϑανεῖν
ὡς τάχιστα. δῆλον οὖν ὡς οὔσης κρείττονος τῆς ἐν τῷ τεϑνάναι δια-
γωγῆς ἢ τῆς ἐν τῷ ξῆν οὕτως ἀπεφήνατο ».

Cf. Cicero Tusc. 1, 48, 114: affertur etiam de Sileno fabella quae-
dam , qui quum a Mida captus esset, hoc ei muneris pro sua missione
dedisse scribitur. docuisse regem, non nasci homini longe optimum
esse, proximum aulem quam primum mori,

Iloc fragmentum nunc praeclare correxit Bernays (Rhein. Museum
N. F. XVI, 236 — 46).

7. (88)

Io. Philoponus (ex Alexandro) in Ar. de an. I (c. 4 in.) ed. Ven. 1535
fol. E, 1* sup.: μεμψάμενος ὃ ᾿Δριστοτέλης κοινῶς τοὺς περὶ ψυχῆς
ἅπαντας εἰπόντας ὅτι μηδὲν περὶ τοῦ δεξομένου αὐτὴν σώματος διε-
λέχϑησαν.. . . οἰκείως ἀκόλουϑον τούτοις περὶ ψυχῆς δόξαν συνάπτει.
εἰς ταὐτὸ γάρ τινες ἀποβλέψαντες ὅτε οὐχ ὡς ἔτυχε τὸ σῶμα ψυχῆς
μετέχει, ἀλλὰ δεῖ τοιᾶσδε κράσεως, ὥσπερ καὶ ἡ ἁρμονία οὐχ ὡς ἔτυχε
τῶν χορδὼν ἐχουσὼν γίνεται, ἀλλὰ δεῖ τοσῆσδε τάσεως, ἐνόμισαν καὶ
τὴν ψυχὴν ἁρμονίαν εἶναι τοῦ σώματος καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους τοῦ
σώματος ἁρμονίας τὰ διάφορα εἴδη τῶν ψυχῶν εἶναι. ταύτην οὖν
ἐκτίϑεται τὴν δόξαν καὶ διελέγχει. .καὶ τέως μὲν αὐτὴν τὴν δόξαν
μόνην ἐν τούτοις ἱστορεῖ. μετ᾽ ὀλίγα δὲ καὶ τοὺς λόγους δι’ ὧν εἰς

— 63 —

ταύτην ἐκεῖνοι τὴν δόξαν ὑπήχϑησαν τίϑησιν. ἤδη δὲ xal ἐν ἄλλοις
σρὸς ταύτην ἀντεῖπεν τὴν δόξαν, λέγω δὴ ἐν τῷ Εὐδήμῳ διαλόγῳ,
καὶ πρὸ αὐτοῦ ὁ Πλάτων ἐν τῷ Φαίδωνι πέντε τισὶ κέχρηται ἐπιχει-
ρήμασι πρὸς ταύτην ἐνιστάμενος τὴν δόξαν (quae iam exponuntur cum
Epicuri contra tertium argumentatione. cf. etiam Olympiod. et al. eclog.
schol. in Phaed. p. 137 sqq. 183 sqq.) .. . (fol. E, 1^:) αὗται μὲν οὖν
αἴ πέντε ἐπιχειρήσεις αἴ Πλάτωνος. κέχρηται δὲ καὶ αὐτὸς 0 4 Quo vo-
τέλης, ὡς ἤδη εἶπον, ἐν τῷ Εὐδήμῳ τῷ διαλόγῳ δύο ἐπιχειρήσεσι
ταύταις, μιᾷ μὲν οὕτως" τῇ ἁρμονέᾳ, φησίν, ἔστι τι ἐναντίον,
ἡ ἀναρμοστία" τῇ δὲ ψυχῇ οὐδὲν ἐναντίον. οὐκ ἄρα 1
ψυχὴ ἁρμονία ἐστίν (cf. quartum Platonis argumentum apud Philop.
E, 15 med.). εἴποι δ᾽ ἄν τις πρὸς τοῦτο (ut ait scil. Alexander), OrL
τῇ ἁρμονίᾳ ἐναντίον οὐκ ἔστι κυρίως ἐναντίον ἀλλὰ στέρησις à ἀόριστος᾽
καὶ τῇ ψυχῇ δ᾽ ὡς εἴδει τινὶ οὔσῃ ἔστι τι ἀντικείμενον ἀόριστον. καὶ
ὥσπερ ἐκεῖ φαμὲν τὴν τοιάνδε ἁρμονίαν μεταβάλλειν εἰς τὴν ἀναρ-
βοστίαν, οὕτω καὶ τὴν τοιάνδε στέρησιν μεταβάλλειν εἰς ψυχήν. δευ-
πέρᾳ δέ. τῇ ἁρμονίᾳ, φησί, τοῦ σώματος ἐναντίον ἐστὶν
] ἀναρμοστία τοῦ σώματος; ἀναρμοστία δὲ τοῦ ἐμψύ-
10v σώματος νόσος καὶ ἀσϑένεια καὶ αἶσχος" ὧν τὸ μὲν
ἀσυμμετρία τῶν στοιχείων ἡ νόσος; τὸ δὲ τῶν ὁμοιο-
μερῶν " ἀσϑένεια, vo δὲ τῶν ὀργανικῶν τὸ αἶσχος. εἰ
τοίνυν 7 ἀναρμοστία νόσος καὶ ἀσϑένεια καὶ αἶσχος.
ἡ ἁρμονία ἄρα ὑγεία καὶ ἰσχὺς καὶ κάλλος (cf. Arist.
p. 408, 1). ψυχὴ δὲ οὐδέν ἐστι τούτων οὔτε ὑγεία φημὶ
οὔτε ἰσχὺς οὔτε κάλλος" ψυχὴν γὰρ εἶχε καὶ ὁ Θερσί-
τῆς αἴ LAT: Qv. ovx ἄρα ἐστὶν ἡ ψυχὴ ἁρμονία. καὶ
ταῦτα μὲν ἐν ἐκείνοις. ἐνταῦϑα δὲ τέσσαρσι κέχρηται ἐπιχειρήσεσιν
ἀνυσχευαστικαῖς τῆς δόξης ταύτης, ὧν τὸ τρίτον (p. 408, 1 --- 3) ἐστὶ
τὸ εἰρημένον ἐν τῷ Εὐδήμῳ δεύτερον. (nunc explicantur quatuor illa
ἐπιειρήματα Aristotelis ex p. 4075 32 — 408, 5, ad quorum tertium
P. 46, 1 haec leguntur fol. E, 2^ :) «ἁρμόξεν δὲ μᾶλλον καϑ᾽ ὑγιείας
λέγειν ἁρμονίαν καὶ ὅλως τῶν σωματικῶν ἀρετῶν ἢ κατὰ ψυχῆς»:
τοῦτο τρίτον ἐπιχείρημα ἐστὶ δὲ τὸ δεύτερον τῶν ἐν τῷ Εὐδήμῳ. ὅτι
ἐξ ἁρμονία ἡ ὑγίεια ἔδειξεν ἐν ἐκείνοις ἐκ τοῦ ἐναντίου τῆς νόσου.
εἴπομεν δὲ ἀνωτέρω τὴν ἀγωγὴν τοῦ συλλογισμοῦ.

Admodum breviter hunc locum tangit Simplicius (qui Iamblichi com- -
Dentario nititur, non Alexandri ut Ioannes) haec scribens f. 14? (ed. Ven.
Ad, 1527) : ἐν κοινῷ δὲ γινομένους λόγους (cf. Io. f. E, 1") τοὺς συμμέ-
ἴρως καὶ τοῖς πολλοῖς ἠρωτημένους καλεῖ, αἰνιττόμενος μὲν ἔσως καὶ

— 04 —

τοὺς ἐν Φαίδωνι, λέγων δὲ καὶ τοὺς ὑπ᾽ αὐτοῦ ἐν τῷ διαλόγῳ τῷ
Εὐδήμῳ γραφέντας ἐλεγκτικοὺς τῆς ἁρμονίας.

Themistius de an. f. 705: καὶ ἄλλη δέ τις δόξα παραδέδοται περὶ
ψυχῆς πιϑανὴ μὲν οὐδεμιᾶς ἧσσον τῶν λεγομένων, δεδωκυῖα δὲ εὐϑύ-
νας καὶ ἐξητασμένη καὶ ἐν τοῖς κοινοῖς λόγοις (Platonicorum scil.) καὶ
ἐν τοῖς ἰδίοις. λέγουσι γάρ τινες αὐτὴν ἁρμονίαν" καὶ γὰρ τὴν agg
νίαν κρᾶσιν καὶ σύνϑεσιν τὼν ἐναντίων εἶναι καὶ τὸ σῶμα συγκεῖσϑαι
ἐξ ἐναντίων" τὴν οὖν τἀναντία ταῦτα εἰς συμφωνίαν ἄγουσαν καὶ ag-
μόξουσαν, ϑερμὰ λέγω καὶ ψυχρὰ καὶ ὑγρὰ καὶ ξηρὰ καὶ σκληρὰ καὶ
μαλακὰ καὶ ὅσαι ἄλλαι ἐναντιώσεις τῶν πρώτων σωμάτων, οὐδὲν
ἄλλο εἶναι ἢ τὴν ψυχήν, ὥσπερ καὶ ἡ τῶν φϑόγγων ἁρμονία τὸ βαρὺ
καὶ τὸ ὀξὺ συναρμόξει. πιϑανότητα (Ar. p. 401 ^27) μὲν οὖν ὃ λόγος
ἔχει, διελήλεγκται δὲ πολλαχοῦ καὶ ὑπ᾽ ᾿Δριστοτέλους καὶ ὑπὸ
Πλάτωνος. καὶ γὰρ ὅτι τὸ μὲν πρῶτον τοῦ σώματος, τουτέστιν ἢ
ψυχή, ἁρμονία δὲ ὕστερον" καὶ ὅτε τὸ μὲν ἄρχει καὶ ἐπιστατεῖ τῷ
σώματι καὶ μάχεται πολλάκις, ἁρμονία δὲ οὐ μάχεται τοῖς ἡρμοσμέ-
νοις" καὶ ὅτι τὸ μᾶλλον καὶ ἧττον ἁρμονία μὲν δέχεται, ψυχὴ δὲ οὔ"
xol ὡς ἁρμονία μὲν σωξομένη οὐ προσέεται ἀναρμοστίαν, ψυχὴ δὲ
κακίαν προσίεται" καὶ ὅτι εἴπερ τοῦ σώματος 9 ἀναρμοστία νόσος
ἐστὶν ἢ αἶσχος ἢ ἀσϑένεια, ή ἁρμονία τοῦ σώματος κάλλος ἂν εἴη καὶ
ὑγίεια καὶ δύναμις ἀλλ᾽ οὐ ψυχή. ταῦτα μὲν ἅπαντα εἴρηται ὑπὸ
τῶν φιλοσόφων ἐν ἄλλοις (i. e. in Phaedone arg. 1 —4 et in Eudemo
arg. 4—5): ἃ δὲ νῦν ᾿Αριστοτέλης φησί, τοιαῦτα ἐστιν... ὅτε μὲν
οὖν of λέγοντες ἁρμονίαν τὴν ψυχὴν οὔτε ἐγγὺς ἄγαν οὔτε πόρραν
τῆς ἀληϑείας βάλλειν ἂν δόξειεν, καὶ ἐκ τῶν νῦν εἰρημένων καὶ ἐκ
τῶν ἐν ἄλλοις δὴλόν ἐστιν.

Cf. Olympiodori vel Procli eclog. schol. in Phaedon. p. 142, 1 (ed.
Finckh. Ileilbr. 1847. cf. Patric. disc. Peripat. I p. 94): Ὅτι ὁ ᾿άρεστο--
τέλης ἐν τῷ Εὐδήμῳ οὕτως ἐπιχειρεῖ" τῇ ἁρμονίᾳ ἐναντίον ἐστὶν q
ἀναρμοστία" τῇ δὲ ψυχῇ οὐδὲν ἐναντίον" οὐσία γάρ" καὶ τὸ συμπέ--
ρασμα δῆλον. ἔτι, εἰ ἀναρμοστία τῶν στοιχείων τοῦ ξώου νόσος. 9
ἁρμονία εἴη ἂν ὑγίεια ἀλλ᾽ οὐχὶ ψυχή. ib. p. 142, 8: τὸ τρέτον ταὐτὸν
τῷ ἐν Εὐδήμῳ δευτέρῳ (cf. Philop. supra).

Eudemi ex commentatoribus mentionem reddiderunt etiam Sopho-
nias in paraphr. Ar. de an. (cit. Trend. comm. p. 205) et Georgius Pachy-

meres in philosophiae lib. VII tit. 1 c. 1 (fol. 128* cod. Paris. 1929. cf.
vers. lat. Phil. Bechii Bas. 1560 p. 180).

— 65 —

8. (39)

Simplic. in Ar. de an. l. 1Π (de intellectu) f. 62* in.: ὁ μὲν ovv
Πλάτων xal ἐπὶ πάντων εἴωϑεν ὁμωνύμως τά ve εἴδη xal τὰ κατ᾽ αὐτὰ
εἰδοποιούμενα προσαγορεύειν. ὁ δὲ ᾿ΔΑριστοτέλης ὅταν μὲν μεριστὸν
τὸ εἰδοποιούμενον ἢ, φυλάττεται τὴν ὁμωνυμίαν διὰ τὴν πολλὴν τοῦ
μερεστοῦ πρὸς τὸ εἶδος ἀμέριστον ὃν ἀπόστασιν" τὴν δὲ λογικὴν ψυ-
χὴν ὡς μὴ μόνον ὁριζομένην ἀλλὰ καὶ ὅρον οὖσαν" μεταξὺ γὰρ ὡς τοῦ
ἀμερίστου καὶ μεριστοῦ ἄμφω πως οὖσα, οὕτω καὶ τοῦ ὅρου καὶ τοῦ
ὁρεξομένου ἀμφότερον ἐμφαίνουσα, τὸ μὲν ὡς ἀνελιττομένη,. τὸ δὲ διὰ
τὴν ἀεὶ κατὰ ὅρους μετάβασιν καὶ διὰ τὴν τῶν ἀνειλιγμένων πάντων
εἰς 1v (ὃν ed.) συναγωγὴν ὡς παρισουμένη (-νὴν ed.) τῷ ὁρέξοντι νῷ.
καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἐν τῷ Εὐδήμω διαλόγῳ εἶδός τι ἀποφαίνεται
τὴν ψυχὴν εἶναι (cf. fr. 2 ex Them. de an. f. 900), καὶ ἐν τούτοις
ἐπαινεῖ τοὺς τῶν εἰδῶν δεκτικὴν λέγοντας τὴν ψυχήν, οὐχ ὅλην alia
τὴν νοητικὴν ὡς τῶν ἀληϑῶν δευτέρως εἰδῶν γνωστικήν" τῷ γὰρ τῆς

ψυχῆς κρείττονε νῷ τὰ ἀληϑὴ εἴδη σύστοιχα. τούτων προδιωρισμένων
τὴν ᾿Δριστοτελικὴν ἀναλαβόντες λέξιν...

9. (40)

Plutarchus de musica c. 22: δεδειγμένου δὲ ὅτι ὁ Πλάτων ovr
ἀγνοίᾳ οὔτ᾽ ἀπειρίᾳ τὰ ἄλλα παρῃτήσατο ἀλλ᾽ ὡς οὗ πρέποντα τοιαύτῃ
πολιτείᾳ, δείξομεν ἑξῆς OtL ἔμπειρος ἁρμονίας ἦν. ἐν γοῦν τῇ ψυχο-
Yovla τῇ ἐν τῷ Τιμαίῳ . . . (c. 23:) ὅτι δὲ σεμνὴ 1 ἁρμονία καὶ ϑεῖόν
τι χαὶ μέγα, 4e ἐστ ὁτέλης ὁ Πλάτωνος ταυτὶ λέγει «ἡ δὲ ἁρμονία
ἐστὶν οὐρανία τὴν φύσιν ἔχουσα ϑείαν καὶ καλὴν καὶ δαιμονίαν" τετρα-
μερὴς δὲ τῇ δυνάμει πεφυκυῖα δύο μεσότητας ἔχει ἀριϑμητικήν τε καὶ
ἁμμονικήν, φαίνεταί τε τὰ μέρη αὐτῆς καὶ τὰ μεγέϑη καὶ αἴ ὑπεροχαὶ
κατ᾿ ἀρυϑμὸν καὶ ἰσομετρίαν" ἐν γὰρ δυσὶ τετραχόρδοις ῥυϑμίξεται
τὰ μέλη». ταῦτα μὲν τὰ ῥητά. συνεστάναι δ᾽ αὐτῆς τὸ σῶμα ἔλεγεν
ἐκ μερῶν ἀνομοίων, συμφωνούντων μέντοι πρὸς ἄλληλα (cf. Pseudo-
Pilolaus Stob. ecl. I, 458). ἀλλὰ μὴν καὶ τὰς μεσότητας αὐτῆς κατὰ τὸν
ἀριϑμητικὸν λόγον συμφωνεῖν τὸν γὰρ νέατον πρὸς τὸν ὕπατον ἐκ
ἐνπλασίου λόγου ἡρμοσμένον τὴν διὰ πασῶν συμφωνίαν ἀποτελεῖν.
Pa γάρ, ὡς προείπομεν, τὸν νέατον δώδεκα μονάδων, τὸν δὲ ὕπατον
ἔξ τὴν δὲ παραμέσην συμφωνοῦσαν πρὸς ὑπάτην καϑ᾽ ἡμιόλιον λόγον
ile μονάδων, τῆς δὲ μέσης ὀχτὼ εἶναι μονάδας ἐλέγομεν. συγκεῖσϑαι
δὲ διὰ τούτων τῆς μουσικῆς τὰ κυριώτατα διαστήματα συμβαίνει, τό
τε διὰ τεσσάρων 0 ἐστι κατὰ τὸν ἐπίτριτον λόγον, καὶ τὸ διὰ πέντε ὅ

3 M - d M 1 ,
ἐστι κατὰ τὸν ἡμιόλιον λόγον, καὶ τὸ διὰ πασῶν 0 ἐστι κατὰ τὸν διπλά-
ARISTOT. PSEUDEPIGR, 5

— 066 --

Giov. ἀλλὰ γὰρ καὶ τὸν ἐπόγδοον Gd ftaOat, ὅς ἐστε κατὰ τὸν τονιαῖον
λόγον. ταῖς αὐταῖς δ᾽ ὑπεροχαῖς ὑπερέχειν καὶ ὑπερέχεσϑαι τῆς ἀρ-
μονίας τὰ μέρη ὑπὸ τῶν μερῶν καὶ τὰς μεσότητας ὑπὸ τῶν μεσοτήτων
κατά τε τὴν ἐν ἀριϑμοῖς ὑπεροχὴν καὶ κατὰ τὴν γεωμετρικὴν δύναμιν
συμβαίνει. ἀποφαίνει γοῦν αὐτὰς ᾿Δριστοτέλης τὰς δυνάμεις ἐχού-
σας τοιαύτας. τὴν μὲν νεάτην τῆς μέσης τῷ τρίτῳ μέρει τῷ αὐτῆς
ὑπερέχουσαν; τὴν δὲ ὑπάτην ὑπὸ τῆς παραμέσης ὑπερεχομένην ὁμοίας,
ὡς γίνεσϑαι τὰς ὑπεροχὰς τῶν πρὸς τι" τοῖς γὰρ αὐτοῖς μέρεσιν ὑπερ-
ἔχουσι καὶ ὑπερέχονται. τοῖς γοῦν αὐτοῖς λόγοις οἵ ἄκροι τῆς μέσης
καὶ παραμέσης ὑπερέχουσι καὶ ὑπερέχονται, ἐπιτρίτῳ καὶ ἡμιολίφ' !
τοιαύτη δὴ ὑπεροχή ἐστιν ἡ ἁρμονική. ἡ δὲ τῆς νεάτης ὑπεροχὴ καὶ
τῆς μέσης κατ᾽ ἀριϑμητικὸν λόγον ἴσῳ μέρει τὰς ὑπεροχὰς ἐμφαίνου-
σιν. ὡσαύτως καὶ ἡ παραμέση τῆς ὑπατης" τῆς γὰρ μέσης ἡ παρα-
μέση κατὰ τὸν ἐπόγδοον λόγον ὑπερέχει. πάλιν ἡ νεάτη τῆς ὑπατῆς
διπλασία ἐστίν, ἡ δὲ παραμέση τῆς ὑπάτης ἡμιόλιος, ἡ δὲ μέση ἐπί-
τριτος πρὸς ὑπάτην ἥρμοσται (cf. Boeckh Philol. p. 60). καὶ τοῖς μὲν
μέρεσι καὶ vox πλήϑεσι καὶ κατ᾽ ᾿Δριστοτέλη ἡ ἁρμονία οὕτως ἔχουσα
πέφυκε. (24) συνέστηκε δὲ φυσικώτατα ἔκ τε τῆς ἀπείρου καὶ περαι-
νούσης καὶ ἐκ τῆς ἀρτιοπερίσσου (cf. fr. de Pythag. 8) φύσεως καὶ αὐτῇ
καὶ τὰ μέρη αὐτῆς πάντα (cf. Pseudo -Philol. ap. Stob. ecl. I, 453) αὐτῇ
μὲν γὰρ ὅλη ἀρτία ἐστὲ τετραμερὴς οὖσα τοῖς ὅροις.» τὰ δὲ μέρη αὐτῆς
καὶ οἵ λόγοι ἄρτιοι καὶ περισσοὶ καὶ ἀρτιοπέρισσοι- τὴν μὲν γὰρ νεά-
τὴν ἔχει ἀρτίαν ἐκ δώδεκα μονάδων, τὴν δὲ παραμέσην περισσὴν ἐξ
ἐννέα μονάδων, τὴν δὲ μέσην ἀρτίαν ἐξ ὀκτὼ μονάδων, τὴν δὲ ra?
ἀρτιοπέρισσον Ἐξ μονάδων οὖσαν. οὕτω δὲ πεφυκυῖα αὐτή τε καὶ ταί
μέρη αὐτῆς πρὸς ἄλληλα ταῖς ὑπεροχαῖς τε καὶ τοῖς λόγοις ὅλη τε 61.3]
καὶ τοῖς μέρεσι συμφωνεῖ. (25) ἀλλὰ μὴν καὶ af αἰσϑήσεις. αἴ τοῖς da»
μασιν ἐγγιγνόμξναι διὰ τὴν ἁρμονίαν af μὲν οὐράνιαι ϑεῖαι οὖσα 29
μετὰ ϑεοῦ τὴν αἴσϑησιν παρεχόμεναι τοῖς ἀνθρώποις, ὄψις τε xor)
ἀκοή (cf. Plato Tim. p. 45 — 47. dial. de philos. fr. 19), μετὰ qovige
καὶ φωτὸς τὴν ἁρμονίαν ἐπιφαίνουσι" καὶ ἄλλαι δ᾽ αὐταῖς axolov905
ἢ αἰσϑήσεις καϑ᾽ ἁρμονίαν συνεστᾶσι" πάντα γὰρ καὶ αὗται ἐπιτε--
λοῦσιν οὐκ ἄνευ ἁρμονίας, ἐλάττους μὲν ἐκείνων οὖσαι, οὐκ ἄπο D
ἐκείνων" ἐκεῖναι γὰρ ἅμα ϑεοῦ παρουσίᾳ παραγιγνόμεναι τοῖς σώμασέ
κατὰ λογισμόν, ἰσχυράν τε καὶ καλὴν φύσιν ἔχουσι.
φανερὸν ovv ἐκ τούτων ὅτι τοῖς παλαιοῖς τῶν Ἑλλήνων εἰκότω
μάλιστα πάντων ἐμέλησε πεπαιδεῦσϑαι μουσικήν etc.
De hoc fragmento ad dialogum de anima recte referendo iam nemo

dubitabit, licet inde a Patricio (disc. Peripat. p. 70 Bas.) οἱ Fabricio (B

— 67 —

G. III, 397 H.) libro περὲ μουσικῆς (D. L. 5, 26) vulgo tribuatur. et
hic quidem nusquam citatur musicaeque Peripateticae laudes ad unum
fere pertinent Aristoxenum (cf. Plut. de mus. 3: τῶν τε γὰρ Πλατωνικῶν
of πλεῖστοι xal τῶν ἀπὸ τοῦ περιπάτου φιλοσόφων of ἄριστοι περί τε
τῆς ἀρχαίας μουσικῆς συντάξαι ἐσπούδασαν καὶ περὶ τῆς αὐτῇ γεγενη-
μένης παραφϑορᾶς. et Plutarchus quidem Heraclide potissimum et Ari-
stoxeno Peripateticis in ipsius libro utitur), quanquam aliorum etiam
fuerunt musica et harmonica problemata plurima. ποῖος γὰρ ἂν αὐλὸς
ἢ κιϑάρα, ait Plutarchus (non posse suav. vivi s. Epic. c. 13) .. . οὕτως
ηὔφρανεν Eníxovoov xal Μητρόδωρον, ὡς ᾿Αριστοτέλη καὶ Θεόφρα-
στον καὶ Ἱερώνυμον καὶ 4Δικαίαρχον οἷ περὶ χορῶν λόγοι καὶ διδασκα-
λίαι καὶ τὰ δι᾿ αὐλῶν προβλήματα καὶ ῥυϑμῶν καὶ ἁρμονιῶν. quibus
iam exempla addit ille non magis quidem ipsi Aristoteli tribuenda quam
quae inter problematum ex Peripateticorum scriptis collectorum libros
etiam nunc feruntur musica problemata (σα περὶ ἁρμονίαν), seorsim
saepe scripta a librariis.

Περὶ εὐχῆς.

Huic dialogo praefationi sint verba quibus argumenti ratio a di-
*cipulo quodam fusius tractati comprehendi videtur, Aristotelis in ethicis
X, 9 (p. 1179, 22): ὁ δὲ κατὰ νοῦν ἐνεργὼν καὶ τοῦτον ϑεραπεύων xol
διαχείμενος ἄριστα καὶ ϑεοφιλέστατος ἔοικεν εἶναι" εἰ γάρ τις ἐπιμέ-
lie τῶν ἀνϑρωπίνων ὑπὸ ϑεῶν γίνεται, ὥσπερ δοκεῖ, καὶ εἴη ἂν
δογον χαίρειν τε αὐτοὺς τῷ ἀρίστῳ καὶ τῷ συγγενεστάτῳ" τοῦτο δ᾽
ἐν εἴη ὁ νοῦς (cf. metaph. Xl, 7)' καὶ τοὺς ἀγαπῶντας μάλιστα τοῦτο
καὶ τιμῶντας ἀντευποιεῖν ὡς τῶν φίλων αὐτοῖς ἐπιμελουμένους καὶ
ὀρθῶς τε καὶ καλῶς πράττοντας. ὅτε δὲ παντα ταῦτα τῷ σοφῷ μά-
λισϑ᾽ ὑπάρχει. οὐκ ἄδηλον" ϑεοφιλέστατος ἄρα. τὸν αὐτὸν δ᾽ εἰκὸς
καὶ εὐδαιμονέστατον. quibus verbis etiam Platonis sententia contine-
lur (c. Euthyphron, leg. X p. 899—907). sapiens igitur, quum philoso-
Phatur, Zoquitur cum deo (ut ait Theophrastus Hieronymi in 1. περὶ ya-
βου) simul et precatur. εὔχεσϑαι enim idem est ac νοεῖν atque eadem,
WU ait Varro in Eumenidibus (apud Non. s. precantur et s. miras), est me-
lina Serapidis qui animo curat quotidie precantor quae Aristotelis et
Philosophiae (los. Scaligeri sive Yvonis Villiomari in locos controversos
hob. Titii animadvers. IX, 12. Par. 1586. cf. Oehler, Varr. sat. p. 123).

5*

cf. epitomas sermonum Musonii et Epicteti quibus idem Stobaeus utitur)
Theodori dicitur in Parall. sacr. Laur. (1, 7, 47 p. 703 ap. Gaisf. ed. ed.
Stob. t. 11. 1850). qui locus, siquidem revera Zeno Stoicus testatur, hoc
solum comprobat quod omnino manifestum est, antiquissimo iam tem-
pore Aristotelis libellos extitisse quorum catalogum scripsit Androni
cus nunc deperditorum, recte inscripti fuisse ut credantur minime evin-
cit. immo quo antiquiores eo incertiores fuisse statuas librorum titulos,
qui in bibliothecis antiquissimis Alexandrinis reperirentur, eorum scilicet
qui ante conditas illas in manibus hominum versarentur certosque simul
magistrorum typos referrent atque certas studiorum vias. at incertum
est ipsum Zenonem ita tradidisse. nam quae Teles iste refert, ea sicul
plurima quae Diogenis Bionis Cratetis aliorum dicta memorat, 6. certis
chriarum libris petita videntur, quemadmodum apud Laertium (6, 91) de
eodem Cratete citatur Ζήνων ὁ Κιτιεὺς ἐν ταῖς χρείαις hoc est auctor
quidam qui Zenonis dictorum chriarumve (quales multi narrabant, Ari-
ston, Hecaton etc. cf. e. g. D. L. 7, 21) librum edidit. accedit quod simi
lis apud Laertium legitur (7, 2) altera de Zenone narratio qui postquam
in bibliopolio audivit secundum commentariorum Xenophontis, admire
tione commotus Cratetem praesentem secutus sit discipulus. quamvis
igitur in antiquo quodam chriarum libro de Cratete Aristotelis protrepti-
cum legente atque audiente Zenone relatum fuerit, non sequitur rem ho-
minum memoria traditam et fortasse inventam revera ita accidisse. neque
igitur Zenonis illud ex ignoto scriptore testimonium pro certo iustoque
habendum est, neque Teles ipse, cuius apud Stobaeum longiora utpote
vulgatioris (et ut puto recentioris) fragmenta apponuntur ex una illa quae
dicitur epitoma petita, qua aetate vixerit notum est. Stilponis enim dia—
logum quendam (ut Cratetis sermonem 98, 72) repetit apud Stobaeum*
(fl. 40, 8) Stilponisque aetatem (cuius patriam memorat Megarensium ὑγ
bem ab Antigoni filio captam, cf. Diod. 20, 46. D. L. 2, 115. Plut. De—
metr. 9), non ut olim volebat Niebuhr (kleine philol. Schriften I p. 45 -
cf. 461 et antea Wyttenbach animadv. in Plut. I, 1, p. 38) suam describi €
Teles. cuius epitoma videtur fuisse διατριβῶν liber, quales e recentio—
ribus feruntur Arriani τῶν Ἐπικτήτου διατριβῶν libri quatuor et Dionis
Chrysostomi aliquot. iam igitur, ut hoc addam, de hoc quoque Aristo—
telis scripto cohibeat saltem iudicium, qui quum non audeat cedere uni-
versae litterarum Aristotelicarum inter se comparatarum rationi, certe nop

cedere debet traditorum titulorum auctoritati, quam qualis quantaque sit
plane ignorat. ΄

— 1] —

1. (13)

Io. Stob. floril. 95, 21: ἐκ τῶν Τέλητος ἐπιτομή (corr. ἐπιτομῆς,
sub quo titulo tria sequuntur fragmenta ex dissertatione de paupertate
num impedimento sit philosophiae, quorum secundum est hoc): Ζήνων
ἔφη Κράτητα ἀναγινώσκειν ἐν σκυτείῳ καϑήμενον τὸν 4giovozí-
λους προτρεπτικόν, ὃν ἔγραψε πρὸς Θεμίσωνα τὸν Κυ-
πρίων βασιλέα λέγων ὅτι οὐδενὶ πλείω ἀγαθὰ ὑπάρχει πρὸς τὸ
φιλοσοφῆσαι" πλοῦτόν τε γὰρ πλεῖστον αὐτὸν ἔχειν ὥστε δαπανᾶν εἰς
ταῦτα, ἔτι δὲ δόξαν ὑπάρχειν αὐτῷ. ἀναγινώσκοντος δὲ αὐτοῦ τὸν
σκυτέα ἔφη προσέχειν ἅμα ῥάπτοντα καὶ τὸν Κρατητα εἰπεῖν" ἐγώ
μοι δοκῶ, ὦ Φιλίσκε. γράφειν εἰς σὲ προτρεπτικόν " πλείω γὰρ ὁρῶ σοι
ὑπάρχοντα πρὸς τὸ φιλοσοφῆσαι ὧν ἔγραψεν ᾿Δριστοτέλης.

2. (4)

Alex. Aphrod. in Ar. top. (Ven. Ald. 1513) p. 80 (— p. 266, 15 Br.
ad top. 1. II p. 110, 25): ἔστε δὲ ἐφ᾽ ὧν καὶ πάντα và σημαινόμενα λαμ-
βάνοντες ἔστιν ἐπὶ πάντων αὐτῶν ἀνασκευάζειν τὸ κείμενον" olov εἰ
λέγοι τις ὅτε μὴ χρὴ φιλοσοφεῖν " ἐπεὶ φιλοσοφεῖν λέγεται καὶ τὸ ξη-
τεῖν αὐτὸ τοῦτο εἴτε χρὴ φιλοσοφεῖν εἴτε καὶ μή, ὡς εἶπεν αὐτὸς ἐν
τῷ προτρεπτικῷ, ἀλλὰ καὶ τὸ τὴν φιλόσοφον ϑεωρίαν μετιέναι, ἑἕκα-
τερον αὐτῶν δείξαντες οἰκεῖον τῷ ἀνθρώπῳ πανταχόϑεν ἀναιρήσυμεν
τὸ τιϑέμενον. ἐπὶ μὲν οὐν τούτων xav ἄμφω ἐνδέχεται δείκνυσϑαι
τὸ προκείμενον, ἐπὶ δὲ τῶν πρώτων παραδειγμάτων οὐκ ἐπὶ πάντων
all' ἡ δι᾿ ἑκατέρου ἢ Ex τινων.

Anon. schol περὶ τῶν εἰδῶν πάντων τοῦ συλλογισμοῦ (in fine

(οὐ, Paris. membr. ant. 2004 scholia misc. in l. I analyt. pr. continentis :
ἀπὸ φωνῆς ἀμμωνίου., de quo Waitz Org. I, 27, f. 201^ —203^) f. 203^...
τοιοῦτος δὲ (παρασυνημμένος sc) καὶ 0 ἀριστοτέλους λόγος ἐν τῷ
Wergemzaxo εἴτε φιλοσοφητέον εἴτε μὴ φιλοσοφητέον, φιλοσοφητέον.
ἀλλὰ μὴν ἢ φιλοσοφητέον ἢ ἢ οὐ φιλοσοφητέον" πάντως ἄρα φιλοσοφη-
τῶν, τοιοῦτος καὶ ὁ Πλάτωνος (cf. Olymp. in Alc. p. 145) ἐν τῷ Πρω-
Ταγύρᾳ.

Olympiodor. in Alcib. ed. Creuzer 1821 p. 144: καὶ ᾽4ρ. μὲν ἐν τῷ
προτρεπτικῷ ἔλεγεν ὅτι εἴτε φ. φ. εἴτε μὴ φ. φ.» πάντως δὲ φιλοσο-
φητέον. Πλάτων δέ φησιν etc. Elias proleg. philos. prax. 2 (p. 7, 13
Br. e cod. chart. rec. Paris. 1977 f. 25, cf. Coisl. 387 membr. sec. XII apud
Cramer IV, 391), ubi de iis qui negant esse philosophiam: ἢ καὶ ὡς φησὶν
Ἀριστοτέλης ἐν τῷ προτρεπτικῷ ἐπι γεγφαμμένῳ, ἐν
ᾧ προτρέπει τοὺς νέους πρὸς φιλοσοφίαν. φησὶ γὰρ οὕτως"

— 79 —

εἰ μὲν φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον (hoc alterum qi. om. cod. 1977) xc——&
εἰ μὴ φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον. πάντως ἄρα φιλοσοφητέον. rov ——
τέστιν εἰ μὲν γὰρ ἔστι, πάντως ὀφείλομεν φιλοσοφεῖν οὔσης αὐτῆς ἀεὶ
δὲ μή ἐστι, καὶ οὕτως ὀφείλομεν ξητεῖν πῶς οὐκ ἔστε φιλοσοφία. Drag
τοῦντες δὲ φιλοσοφοῦμεν., ἐπειδὴ τὸ ζητεῖν αἰτία τῆς φιλοσοφία ς
ἐστίν.

David proleg. philosoph. pr. 4 (cod. Paris. bomb. 1900 f. 55, memba—-
ant. 2723 f. 1675, exc. ex Davide in cod. membr. ant. 2080 f. 635. c f-
Brandis sch. p. 18, 2): xal ὁ ᾿ἀριστοτέλης δὲ ἕν τινι προτρε -
πτικ ᾧ (προαιρετικῷ 2723, τρεπτικῷ 1000) αὐτοῦ συγγράμματι, ἐ 2’
ᾧ προτρέπεται (προτρέπει 2080) τοὺς νέους ἐπὶ φελοσοφίαν 5
λέγει ὅτι εἴτε μὴ φιλοσοφητέον φιλοσοφητέον, εἴτε φιλοσοφητέον φιλο -
σοφητέον. πάντως δὲ φιλοσοφητέον (π. δ. φ. om. 2723 et 1000). του--
τέστιν ὅτι εἰ λέγει τις μὴ εἶναι φιλοσοφίαν, ἀποδείξεσι (τισε add. 2089)
κέχρηται δι᾿ ὧν ἀναιρεῖ τὴν φιλοσοφίαν" εἰ δὲ ἀποδείξεσι (τισι addi.
2089) κέχρηται δηλονότι φιλοσοφεῖ (φιλοσοφία ἐστέν 2080)" μήτηρ γὰρ
τῶν ἀποδείξεων ἡ φιλοσοφία. εἴτε λέγει εἶναι φιλοσοφίαν, πάλεν qu—
locogei: ἀποδείξεσι γὰρ κέχρηται δι᾽ ὧν δείκνυσιν οὖσαν αὐτήτ᾽
(αὐτὴν οὖσαν 2080). πάντως οὖν φιλοσοφεῖ καὶ ὃ ἀναιρῶν αὐτὴν κα
ὁ μὴ ἀναιρῶν" ἑκάτερος γὰρ (γὰρ οπι. 1000) αὐτῶν ἀποδεέξεσι κέχρη --
ται δι᾽ ὧν πιστοῦται τὰ λεγόμενα εἰ δὲ ἀποδείξεσι κέχρηται δηλυνόκ ε
φιλοσοφεῖ" μήτηρ γὰρ τῶν ἀποδείξεων ἣ φιλοσοφία. παρέντες οὖν
τὸ εἴ ἐστιν ἔλϑωμεν ἐπὶ τὸ τί ἐστι καὶ εἴπωμεν τί ἐστιν ἡ φιλοσοφία.

VII.
Περὶ παιδείας.

Testantur indices Laertii, Hesychii (περὲ παιδείας 7] παιδευτικόν a).
Ptolemaei (W. 113). sinilem autem ut videtur περὲ παιδείας librum.
propter ea quae de cultioris vitae auctoribus instrumentisque observata
erant ab Athenaei et Laertii et lfesychii testimoniorum auctoribus ex-
cerptum, inter Peripateticos Clearchus ediderat (Cl. fr. 27 — 29 Müll),
fortasse etiam llieronvmus (Io. Damasc. par. sacr. Il, 13, 121 p. 743 Gaisf.
quae dialogi sunt, Plut. de recta rat. aud. c. 18).

1. (415)
Plutarch. qu. conviv. 8, 10,1: Προβλήμασιν ᾿ΑΔριστοτέλους φυσι-
xoig ἐντυγχάνων Φλώρος εἰς Θερμοπύλας κομισϑεῖσιν αὐτὸς τὲ πολ-

— 73 --

λεῦν ἀποριῶν... ὑπεπίμπλατο καὶ τοῖς ἑτέροις μετεδίδου, μαρτυρῶν
xv:9 τῷ Δριστοτέλει λέγοντι τὴν πολυμάϑειαν πολλὰς ἀρχὰς (corr.
rexoeyag) ποιεῖν. τὰ μὲν οὖν ἄλλα μεϑ᾽ ἡμέραν etc.

2. (46)

Diog. Laert. 9, 53 (ex Favorino, cf. Rose de Ar. l. p. 45): καὶ πρῶ-
roc (ὁ Πρωταγόρας) τὴν καλουμένην τύλην ἐφ᾽ ἧς τὰ φορτία βαστά-
ξουσιν εὗρεν (eadem fere ex Diog. Suid. s. κοτύλη), ὥς φησιν 4oraco-
x ἔλης ἐν τῷ περὶ παιδείας" φορμοφόρος γὰρ ἦν; ὡς καὶ Ἐπίκουρός που
'im epistolis sc. cf. D. L. 10, 8. Athen. VIII, 3530) φησέ. καὶ τοῦτον τὸν
τρόπον ἤρθη πρὸς Δημόκριτον, ξύλα δεδεκὼς ὀφϑείς (cf. Gell. 5, 3.
ex Diog. Hesychius apud Suid. et Eudoc. s. v. et in schol. ad Plat. de rep.
X p. 421 Bekk.).

VIII.
Νήρφινϑος.

In dialogorum serie Νήρινϑος (ita codd. omnes, etiam Laur.) re-
Peritur apud Diogenem idemque ex Diogene apud Hesychium. qui dialo-
8us ex nomine proprio, ut videtur, inscriptus (fortasse Κήρενϑος cf.
Sud. s. Κήρινϑος πόλιες. καὶ ὄνομα κύριον et Pape s. v. Κορίνϑιος
auem ut est apud Themistium appellaretur a loco, ut Theophrasti Me-
γαρικός qui Megaris sermo habitus videtur, ex quo de Diogene cynico
Tert Laertius 6, 22. cf. Dicaearchi Κορινϑιακός et “εσβιακός,, item
Χαλχιδικός Demetrii D. L. 5, 81) idem habetur cum eo, in quo secun-
im Themistium Aristoteles philosophus narravisse fingitur ea, quae de
Philosophia Platonem ipsum colloquentem audiverit cum rustico quodam
Ürinthio. quanquam vulgatissimum Corinthii nomen qua librarii iusci-
là in obscurum illum Nerinthum abierit difficile intelligas, facillime
Cntrarium. rusticus autem iste quum Platonis dialogum legisset qui
Üorgias inscriptus est, philosophiae amore captus et Athenas profectus,
δὲ Platonem et philosophos accessisse dicebatur, sicut Zeno Citiensis
postquam Xenophontis librum casu quodam cognovit (et secundum D. L.
7, 3 ἡσϑεὶς ἐπύϑετο ποῦ διατρίβοιεν of τοιοῦτοι ἄνδρες) ad Cratetem
(nicum, ex mercatore philosophus. collocutus est cum Platone agri-
cola, de quo (quem τὰμ ἃ) honorifice sine dubio auctor in prooemio
Darraverat (ut laudaret scil.,philosophiam, non ut hominis rusticitatem
cavillaretur, quod ridicule sibi persuasit I. ἃ. Huschke, comm. de C.

— 134 —

Annio Cimbro. Rostochii 1824 p. 63). Platonis autem sermones antequam
mortuus fuerit, scripto neminem tradidisse neque magistri viventis per-
sona in dialogis abusos fuisse (non magis quam vivum Socratem induxe-
runt Xenophon, Plato, ceteri Socratici), hoc veterum mori atque reli-
gioni quivis facile concedet intelligetque dialogos tales, quicunque Pla-
tonis personam habuerunt, certe post ol. 108, 1 fuisse editos. in quibus
quum ipse affuisse , qui sermones olim habitos enarraret, fingeretur auc-
tor (id est qui putabatur Aristoteles), quam facile fieri potuerit manifestum
est, ut qui talibus libris ipsisque quasi philosophi testantis documentis
nterentur philologi Alexandrini, vel viginti annos cum Platone Athenis
commoratum fuisse Aristotelem sibi persuaderent, dialogorum istorum
specie non minus decepti quam quibus avide uterentur epistolarum ficti-
ciarum falsa auctoritate. etenim non ommes dialogos qui Aristotelis no-
mine inde ab aevi Alexandrini primordiis inscripti ferebantur, ita fuisse
institutos, ut quae auctore praesente et disputante acta essent (cf. Rose
de Ar. l. p. 100) ipse paullo post referret quem penes sermonis fuisset
principatus, sicut in libro περὲ εὐγενείας, sed fuisse etiam quibus quae
inter se alii ipso quidem iuvene praesente sed tacente disputavissent sim-
pliciter narraret, velut in Eudemo περὶ ψυχῆς» id vel tituli dialogorum
docent non solum ex aequalium (licet mortuorum) nominibus ducti, velut
Callisthenes Theophrasti et Metrodorus (cf. D. L. 10, 18—23) Epicuri, sed
ex antiquiorum et pridem mortuorum et amicorum Platonis (cf. etiam
qui ad longe remotiora tempora interdum confugiunt Demetrii et Hera-
clidis dialogos), Eudemi (t c. Ol. 107, 1. cf. Krische, die theol. Lehren
der Griech. Denker p. 15), Grylli (T Ol. 104, 2. cf. D. L. 2, 54. Paus. 8, 9.
11. 9, 15. 1, 3), Menexeni. quibus accensendus esse videtur ὁ γεωργῦς
ὁ Κορίνϑιος sive Νήρινϑος. quos alteros quum Platonis sermones re—
ferant , consentaneum fere est academiam magis sapere, at illos peripatux&9
magis et morem Aristoteleum.

1. (47)

Themistius orat. 33 p. 356 Dind. (p. 205c Hard): ovrog ὃ avm?
μικρὰ ὁμιλήσας τῇ ἐμῇ εἴτε σπουδῇ εἴτε παιγνίᾳ ταὐτὸν μικροῦ ὑπέ-
μεινε πάϑος ᾿Δξιοϑέᾳ τῇ φιλοσόφῳ (cf. D. L. 4, 2) καὶ Ζήνωνι τῷ Κι-
τιεῖ (cf. D. L. 7, 2—3) καὶ τῷ γεωργῷ τῷ Κορινϑίῳ. ᾿Αξιοϑέα μὲν γὰρ
ἐπιλεξαμένη τι τῶν ξυγγραμμάτων & Πλάτωνι πεποίηται ὑπὲρ πολι-
τείας, ὥχετο ἀπιοῦσα ᾿ϑήναξε dE Δρκαδίας καὶ Πλάτωνος ἠκροᾶτο
λανθϑάνονσα ἄχρι πόρρω ὅτι γυνὴ εἴη. ὥαπερ ὁ ᾿Αχιλλεὺς τοῦ “υκο-
μήδους" ὁ δὲ γεωργὸς ὁ Κορίνϑιος τῷ Γοργίᾳ ξυγγενόμενος. ovx

αὐτῷ ἐκείνῳ Γοργίᾳ ἀλλὰ τῷ λόγῳ ὃν Πλάτων ἔγραψεν ἐπ᾽ ἐλέγχῳ
τοῦ σοφιστοῦ, αὐτίκα ἀφεὶς τὸν ἀγρὸν καὶ τὰς ἀμπέλους Πλάτωνι
ὑπέϑηκε τὴν ψυχὴν καὶ τὰ ἐκείνου ἐσπείρετο καὶ ἐφυτεύετο. καὶ οὗτός
ἔστιν ὃν τιμὰ δ᾽ Αριστοτέλης τῷ διαλόγῳ τῷ Κορινϑίῳ. τὰ δὲ
ἀμφὶ Ζήνωνος ἀρίδηλα τέ ἐστι καὶ ἀδόμενα ὑπὸ πολλῶν, ὅτι αὐτὸν
ἡ Σωκράτους ἀπολογία ἐκ Φοινίκης ἤγαγεν εἰς τὴν ποικίλην.

--- ----.»»-.-.-.. ... —M——

ΙΧ.
Σοφιδστῆς.

Sophistae dialogo (cf. Platonis Πρωταγόρας ἢ σοφισταί D. L. 2, 59)
qui adscribendi sunt unius Laertii loci, Favorini commentariis historicis
hic manifesto debet (cf. 9, 54 cum 9, 53. item 8, 57 cum 3, 47—48) cum
plerisque aliis philosophi testimoniis (velut 9, 53 περὲ παιδείας. 3, 48
περὶ ποιητῶν cf. 3, 37 etc. cf. Rose de Ar. l. p. 40. 48--- 45). argumen-
tum titulus indicat (D. L., Hes., Ptolem. W. 142). cf. Phanias (ἐν τοῖς
πρὸς τοὺς σοφιστάς Athen. 14, 6385).

1. (48)

Diog. L. 8,57: 4oiozorélmg δ᾽ ἐν τῷ σοφιστῇ φησὶ πρῶτον
Ἐμπεδοκλέα δητορικὴν εὑρεῖν, Ζήνωνα δὲ διαλεκτικήν. ἐν δὲ τῷ περὶ
ποιητῶν φησίν εἰς.

Cf. Diog. L. 9, 25 (de Zenone Eleate): φησὶ δ᾽ ᾿Τριστοτέλης ἐν
τῷ σοφιστῇ εὑρετὴν αὐτὸν γενέσϑαι διαλεκτικῆς, ὥσπερ Ἐμπεδοκλέα
ῥητορικῆς (cf. D. L. 3, 47. de Emp. cf. Quintil. 3, 1, 8).

Sextus Empir. adv. dogmat. [, 6 (p. 191 Bekk.): ᾿Εμπεδοκλέα μὲν
γὰρ δ᾽ ριστοτέλης φησὶ πρῶτον ῥητορικὴν κεκινηκέναι,, ἧς (sicut
dem alibi ait, in ipso scil. principio rhetoricorum) ἀντέστροφον εἶναι τὴν
διαλεκτικήν ... Παρμενίδης δὲ ovx ἂν δόξαι τῆς διαλεκτικῆς ἀπεί-
Qc ἔχειν, ἐπείπερ πάλιν ᾿ΔΠριστοτέλης τὸν γνώριμον αὐτοῦ Ζήνωνα
διαλεκτικῆς ἀρχηγὸν ὑπείληφεν.

2. (40)

Diog. L. 8, 63 (de Empedocle): φησὶ δ᾽ αὐτὸν καὶ ριστοτέλης
ἐλεύϑερον γεγονέναι καὶ πάσης ἀρχῆς ἀλλότριον, εἴ ye τὴν βασιλείαν
αὐτῷ διδομένην παρῃτήσατο, καϑάπερ Ξάνθος (sc. ὁ μελοποιός cf.
Áthen, ΧΙ, 6. Aelian. v. h. 4, 26: ἐγένετο δὲ οὗτος πρεσβύτερος Στη-
σιγόρου τοῦ Ἱμεραίου. hunc citaverit Aristoteles) dv τοῖς περὶ αὐτοῦ

— 176 --

λέγει, τὴν λιτότητα δηλονότι πλέον ἀγαπήσας. τὰ δ᾽ αὐτὰ καὶ Τίμαιος
εἴρηκε, τὴν αἰτίαν ἅμα παρατιϑέμενος τοῦ δημοτικὸν εἶναι τὸν ἄνδρα.
φησὶ γάρ etc.

3. (50)

Diog. L. 9, 54 (postquam de Protagora Aristotelem ἐν τῷ sol παι-
δείας apposuit ex Favorino, ita ex eodem pergit): διεῖλέ τε vOv λόγον
πρῶτος εἰς τέτταρα, εὐχωλήν., ἐρώτησιν, ἀπόκρισιν, ἐντολήν οἵ δὲ
εἰς ἑπτά... πρῶτον δὲ τὼν λόγων ἑαυτοῦ ἀνέγνω τὸν περὶ ϑεῶν...
ἀνέγνω δ᾽ ᾿Α4ϑήνησιν ἐν τῇ Εὐριπίδου οἰκίᾳ ἢ ὥς τινες ἐν τῇ Μεγα-
κλείδου, ἄλλοι δ᾽ ἐν Δυκείῳ, μαϑητοῦ τὴν φωνὴν αὐτῷ χρήσαντος
᾿Δρχαγόρου τοῦ Θεοδότου. κατηγόρησε δ᾽ αὐτοῦ Πυϑόδωρος Πολυζή-
ov, εἷς τῶν τετρακοσίων" ᾿Δριστοτέλης δ᾽ Εὐαϑλόν φησιν.

Cf. Cramer Anecd. Par. I, 172. de Protagorae lite cum Euathlo di-
scipulo cf. Gell. 5, 10. D. L. 9, 506.

X.
Περὶ ῥητορικῆς ἡ Γρύλλος.

1. (51)

Diog. Laert. 2, 55 ed. Cob.: φησὶ δὲ ᾿Δριστοτέλης (in prvoemi4?
dialogi) ὅτε ἐγκώμια καὶ ἐπιτάφιον Γρύλλου (cf. 2,54) μυρίοε 00094
συνέγραψαν, τὸ μέρος καὶ τῷ πατρὶ χαριξόμενοι. ἀλλὰ καὶ “Ἔρμιππο" 5
ἐν τῷ περὶ Θεοφράστου καὶ Ἰσοκράτην (vulgo male Σωκρατὴ) que “5
Γρύλλου ἐγκώμιον γεγραφέναι.

De Gryllo cur in vita Theophrasti potius quam Aristotelis Hermippu 2“ 5
tractaverit, vix alia causa cogitari potest quam quod Theophrasti dialo ^7
gum noverit iudicaveritque eundem quem Aristotelis nomine vulgo in—
scriptum index Androniceus exhibebat (cf. Rose de Ar. l. p. 31). quod
idem aliis quoque libris accidit, velut 1, περὶ ὀργῆς et οἰκονομεκῷ (cf-
Rose p. 128), qui quuin Pasicratis etiam et Theoplirasti nomine ante An-
dronicum ferrentur testante Philodemo Epicureo (de ira col. 74 et de virt.
et vit. 1. IX col. 7 et 27), ab Andronico numerati sunt inter Aristoteleos.

2. (52) 1
Quintilian. inst. or. 2, 17: Transeamus igitur ad eam quaestionem
quae sequitur , an rhetorice ars sit. quod quidem . . . ex üis qui prae-
cepta dicendi tradiderunt nemo dubitavit . . . sed cum his philosophi
|

— η] --

Α

et Stoici et Peripatelici plerique consentiunt . . . (4) equidem illos qui
contra disputarunt non (am sensisse quod dicerent quam exercere
ingenia materiae difficultate credo voluisse . . . (Ὁ) quidam naturalem
esse rhetoricen volunt . . . (7) nihil quod ex arte fiat ante artem fwisse
. . . (11) non esse artis id quod faciat qui non didicerit, dicere autem
homines et qui non didicerint . . . (14) Aristoteles ut solet quae-
rendi gratia quaedam subtilitatis suae argumenta excogitavit in Gryllo
(scil. quibus artem negare videretur, id quidem agens ut rhetores refu-
taret qui omnem vim dicendi in arte ponerent, non autem ut totam repu-
diaret. quae Ciceronis verba sunt de or. 1, 24, 110. cf. Ar. rhet. p. 1354,
9—11). sed idem et de arte rhetorica tres libros scripsit et in eorum
primo non artem solum eam fatetur , sed ei particulam civilitatis sicut
dialectices assignat. (15) mulla Critolaus (cf. 2, 15, 23. Sext. Empir.
p.677 Bekk) contra, multa Rhodius Athenodorus. 4gnon quidem de-
traxit sibi inscriptione ipsa fidem, qua rhelorices accusationem pro-
fessus est. nam de Epicuro, qui disciplinas omnes fugit, nihil miror.
hi complura dicunt sed ex paucis locis duc(a (de quibus cf. s. 16—40.
Seit. Emp. p. 676—078).

XI.
Περὶ ποιητῶν.

De poetis libros tres, qui.inter dialogos in Laertiani indicis prin-

Dpio positos nominantur, in modum dialogi revera scriptos fuisse ex-
Presse testatur auctor vitae Aristotelis Marcianae (cod. 257 f. 2705): ἕως
Riv οὖν ἔτι νέος qv, τὴν τῶν ἐλευϑέρων ἐπαιδεύετο παιδείαν, ὡς
δη)οὶ τὰ γεγραμμένα αὐτῷ Ὁμηρικὰ ξητήματα καὶ ἡ τῆς Ἰλιάδος ἔκ-
fos; ἣν δέδωκε τῷ ᾿Δλεξάνδρῳ καὶ ὁ περὶ ποιητῶν διάλογος καὶ τὸ
χερὶ ποιητικῆς σύγγραμμα καὶ αἴ ῥητορικαὶ τέχναι etc. (vers. lat. vet.
Aristoteles autem iuvenis adhuc exislens doc(rinam eloquencie doctitat,
Vf declarant Homerica commenta scripla ab eo et Yliadis dictamen
quod dedit Alexandro et dyalogus de poetis el (Iractatus de poetica et
rhetorica etc.). cuius argumenti dialogo tractati alterum exemplum inter
Peripateticos habes Heraclidis περὶ ποιητικῆς καὶ τῶν ποιητῶν ἃ (D. L.
ὅ, 88. quo quidem titulo Aristotelici quoque operis ratio exprimitur,
quod non solum περὶ ποιητῶν inscribitur sed etiam περὶ ποιητικῆς, ita
tamen ut a nobiliore illo et singulari libro et qui simpliciter appellatur
περὶ ποιητικῆς (neque enim nisi duo haec Aristotelis de poetica scripta

a veteribus adhibentur) addito libri numero dialogus distinguerétur. dis-
putabatur enim in hoc quoque de arte poetica, de natura eius in imi-
tatione posita, de utilitate politica ad civium mores affectuum quadam
quasi quam termino Platonico (cf. Phaedon. p. 69) usus vocat purificatione
id est educatione usuque moderato orectoque colendos atque firmandos
(cf. Plut. de rat. aud. c. 8: οὔτε γὰρ βαλανείου, φησὶν ὁ ᾿Δρίστων., οὔτε
λόγου μὴ καϑαίροντος ὄφελός ἔστιν). haec enim quaestio inde a
Platonis maxime dissertatione in decimo politiae (operis praeter Aristo-
telem ipsum a Clearcho aliisque Peripateticis tractati) famosa erat et
in Peripateticorum de poetica libris contra Platonem multis agitata. sci-
licet Platonis opinio, qui de affectibus ait p. 000: τρέφεε γὰρ ταῦτα
ἄρδουσα (ἡ ποιητικὴ μίμησις) δέον αὐχμεῖν utilitatemque (et κάϑαρ-
σι») negavit (λογέξεσϑαι γὰρ οἶμαι ὀλίγοις τισὶ μέτεστιν ὅτε ἀπολαύειν
ἀνάγκη ἀπὸ τῶν ἀλλοτρίων εἰς τὰ οἰκεῖα), quum ab universa illa Peri-
pateticorum de affectuum usu (cf. fr. libri περὲ ὀργῆς cum praef.) sentet-
tia discreparet, πολλὴν αἰτιάσεως ἀφορμὴν non solum Aristoteli sed
Theophrasto ceterisque qui περὶ ποιητικῆς libros ediderunt, necessario
praebuit eorumque omnium et ipsius Pseudaristotelis communis ratio àn
tredecim illarum (tot enim fuerunt) ad rempublicam Procli dissertationumn
quarta examinatur. cuius verba etsi non ad unum Aristotelem pertinezm-
tia (nedum ad veri Aristotelis de poetica libri servati partem ultimaxm
antiquitus et ante studia non solum Andronici commentatorumque seed
bibliothecariorum Alexandrinorum cum politicorum fine perditam, «-£
Rose P 133), sed ad Peripateticorum sententiam (cf. Strabo I p. 16: sto«92-
τὴν γὰρ ἔφη --- scil. Eratosthenes — πάντα στοχάξεσϑαι ψυχαγωγέαε("
οὐ διδασκαλίας. τοὐναντίον οἷ παλαιοὶ φιλοσοφίαν τινὰ λέγουσι πραώ-
τὴν τὴν ποιητικήν, εἰσάγουσαν εἰς τὸν βίον ἡμᾶς ἐκ νέων καὶ &de£-
σκουσαν ἤϑη καὶ πάϑη καὶ πράξεις μεϑ᾽ ἡδονῆς. διὰ τοῦτο καὶ so€9$
παῖδας aí τῶν Ἑλλήνων πόλεις πρώτιστα διὰ τῆς ποιητικῆς παιδεώ-
ουσιν, οὐ ψυχαγωγίας χάριν δήπουϑεν ψιλῆς ἀλλὰ σωφρονισμοῦ. . - “
ταῦτα δ᾽ οὐ μόνον παρὰ τῶν Πυϑαγορείων ἀκούειν ἐστὶ λεγόντων,
ἀλλὰ καὶ ᾿Δριστόξενος οὕτως ἀποφαίνεται. καὶ Ὅμηρος δὲ τοὺς aer
δοὺς σωφρονιστὰς εἴρηκε. cf. Plut. de aud. poet. c. 1 extr.J ex aliorum
antiquiorumque auctorum testimonio acceptam, inter ipsa tamen dialogi
fragmenta, cuius aeque sensum expressisse intelliguntur, adscribenda esge
putavi. alia contra (cf. H. Düntzer, Rettung der aristot. Poetik. Braun-
schw. 1840 p. 2—16) quae consulto omisi, aut ad poeticam spectant eam
quam habemus aut erronea sunt et a commentatoribus priorum semper
copias repetentibus male tradita aut denique utroque nomine vituperam-

— 19 —

tur (velut Themistii locus or. 26 p. 382 Dind. s. 316d Hard). ita etiam

Simplicius (in cat. f. 8 £ Bas., p. 43, 13. 27. 32 Brand.), quum ex Porphrrii

commentario descripserit haec: xai γὰρ xai ὁ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῷ περὶ
ποιητιχῆς συνώνυμα εἶπεν εἶναι ὧν πλείω μὲν τὰ ὀνόματα (non ut
in categoriis ὧν τὸ ὄνομα κοινόν), λόγος δὲ ὁ αὐτός, οἷα δή ἐστι τὰ
πολυώνυμα, τὸ τε λώπιον καὶ ἱμάτιον καὶ τὸ φᾶρος... ἔνϑα δὲ περὶ
τὰς πλείους φωνὰς ἡ σπουδὴ καὶ τὴν πολυειδῆ ἑκάστου ὀνομασίαν,
wn ἐν τῷ περὶ ποιητικῆς καὶ τῷ τρίτῳ περὶ ῥητορικῆς (3, 2), τοῦ
πέρου συνωνύμου δεόμεθα. ὅπερ πολυώνυμον ὁ Σπεύσιππος ἐχάλει...
W γὰρ παραλέλειπται (τὰ παρὰ τοῖς νεωτέροις καλούμενα συνώνυμα...
τεὶ πολυώνυμα sicut ante Porphyrium censuit Boethus) ἀλλ᾽ ἐν ἄλλαις
τραγματείαις,) ἐν αἷς ἦν οἰκεῖος ὃ λόγος, παρείληπται — Simplicius
itur non intellexit de synonymorum significatione (cf. Fr. Guil. Wiehe,
& vestigiis et reliquiis synonvmicae artis Graecorum. Hauniae 1856
M23 sqq.) in poetica arte et rhetorica obtinente τὸ περὶ ποιητικῆς di-
üri ipsius Aristotelis (qui poeticae haec tribuit in rhet. 3, 2. p. 1405, 5
d145 7. 28. poet. 22) adhibito testimonio (cf. Rose p. 130. ἐν τοῖς
ἀδεδομένοις λόγοις satis iam de animi affectionibus quando quales eve-
Mas dictum esse ait poet. c. 15 p. 1454 ^18 cf. p. 1453 ^12, Rose l. c.,
des in libris antea editis, scilicet rhetoricis. ita ut idem illud velit
aque alibi c. 19 ἐν τοῖς περὲ ῥητορικῆς κείσϑω).

Philesophicum igitur, non historicum libri de poetis argumentum
hise ex ipsa dialogi ratione sequitur (tractatur μέμησες íÍr. 3, oratio
Pea atque metrica fr. 3— 4, φιλονεικία poetarum et sophistarum
Eie). ex fragmentis autem locisque a grammaticis excerptis alterum
foque titulum iustum esse sequitur, de arte ita disputatum fuisse signi-
ἰκδοίεπ ut multa variaque poetarum memoria illustraretur. quam qui-
ix rem Peripateticis omnibus a philosophia ad historiam vergentibus
mium placuisse notum est. quantopere autem Pseudaristoteli in deliciis
Wem fuerit, longa illa de Homero leta narratio ostendit (cf. Rose p. 71).
(δ quidem ut recentiorem Aristotele magistro auctorem agnoscas sola
Rit, etiam si Aristotelis nomen titulo inscriptum iam Eratosthenes et
Apllodorus (fr. 2), Nicias item et Sotion (fr. 3) legisse videantur.

leliquorum Peripateticorum de poetis et de poetica qui ferebantur
lüritifere sunt. Aristotelis praeter eum quem nunc legimus in indice
lrüano cum ceteris genuinis eisque omnibus qui ad ipsas Andronici
Pigmatias pertinerent scholarum lectione usuque frequentes omissum,
ttr hunc igitur de quibus agimus περὶ ποιητῶν y (D. L. 5, 22 et He-
"Iis, qui eosdem male bis ponit, altero quidem loco post κύκλον

— 80 --

alius libri titulum ab editoribus male coniunctum), eiusdem πραγματεῖαι
τέχνης ποιητικῆς B (D. L. 5, 24 et om. v. 7o. Hes., de quibus nihil notum
est. cf. Ptolem. ap. Wenr. p. 145: de arte poetica secundum Pytha-
gorae eiusque sectatorum placita libri II, ubi diversorum librorum de
poetica et de placitis Pythagoreorum tituli interpretum errore in unum

conflati esse videntur), eiusdem ποιητεκα à (5, 26. solus Laur. cum Hesych.

ποιητικόν, COTT. ποιητικῶν) id est ἀπορημάτων ποιητικῶν ἃ (quem tito-

lum inter ἀπορημάτων Ὁμηρικῶν et φυσικῶν aliorumque problematum

libros positum quum ita supplendum esse non vidisset Hesychius, in ap-

pendice titulorum Laertianis ab ipso additorum repetiit ἀἁπορημάτων

ποιητικῶν ἃ insuperque addens αἰτίας ποιητικας tertium eadem posuit).

deinde Theophrasti περὶ ποιητικῆς ἃ (δ, 47), eiusdem περὶ ποιητικῆς

ἄλλο ἃ (5, 48). Phaniae περὶ ποιητῶν (ἐν B Athen. 8, 352 c). Ρταχί-

phanis dialogus coram Platone habitus περὲ ποιητῶν (D. L. 3, 8. cf. M.

Schmidt Did. fr. p. 261). Heraclidis περὶ ποιητικῆς καὶ τῶν ποιητῶν ἃ

(D. L. 5, 88). Hieronymi (Rhodii) περὲ ποιητῶν (cuius πέμπτον erat περὶ

κιϑαρωδῶν Athen. 14, 635 f. cf. Müller Fr. h. Gr. II, 450). ceterum

ἀπορημάτων ποιητικῶν quod exemplum praebere videatur de Euripide
fragmentum apud Macrobium, hoc et ipsum tamen recte iudicari e libro»
de poetis sumtum fuisse vestigium relictum est οἶμαι illud dialogum pro—
dens. nullius igitur momenti est, quod quum aporematum illorum se—
cundus liber de Euripide fuisse videatur (eadem enim iudicaveris apudi
Hesychium ἀπορήματα ποιητικά — non à, sed y — et ἀπορήματα ᾽49--
χιλόχου Εὐριπίδου XoigíAov ἐν βιβλίοις y), ex secundo de poetis ape—
rema illud Euripideum citatur.

Aristoclis Rhodii locos duos ex l. περὲ ποιητικῆς in Aristotelis mo
men male scriptos vide inter fragmenta Aristoclis Aristoteli falso tributse
(11. 12). de Aristotele Cyrenaeo (Stilponis Megarici aequali sec. D. L—
2, 113), qui ex Demetrio Magnete (D. L. 5, 35) dicitur γεγραφὼς xod
ποιητικῆς (non τὸ vel τὰ περὲ ποιητικῆς Aristotelis), cf. Scheurleer, de
Demetrio Magnete. L. B. 1858 p. 38 (qui coniecit περὲ πυχτικῆς. cf. Clem.-
Al. strom. 3, 0, 51. Aelian. var. hist. 10, 2).

1. (93)

Diog. Laert. 8, 57 (e Favorino, sicut fr. 2—4, cf. D. L. 8, 723—174.
51—53. 03. e Laertio eadem Eudoc. p. 170): 4 ρεστοτέλης δ᾽ ἐν τῷ
σοφιστῇ (fr. 48) φησὶ πρῶτον Ἐμπεδοκλέα ῥητορικὴν εὑρεῖν, Ζήνωνας
δὲ διαλεκτικήν. ἐν δὲ τῷ περὶ ποιητῶν (ubi de differentia poetae εἶ.
διὰ μέτρων scribentis, cf. Ar. poet. c. 1. Plutarch. de aud. poet. c. 2)

φησὶν ὅτι καὶ Ὁμηρικὸς ὁ Ἐμπεδοκλῆς καὶ δεινὸς περὶ τὴν φράσιν
γέγονε, μεταφορικός τ᾽ ὧν καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς περὶ ποιητικὴν ἐπι-
τεύγμασι χρώμενος (nihilo tamen magis poeta, cf. Ar. poet. 1, 1447} 16.
Plut. 1. c): xai δὴ ὅτε γράψαντος αὐτοῦ καὶ ἄλλα (praeter physica)
ποιήματα τήν τὸ τοῦ Ξέρξου διάβασιν καὶ προοίμιον εἰς ᾿Απόλλωνα,
ταῦϑ᾽ ὕστερον κατέκαυσεν ἀδελφή τις αὐτοῦ — ἢ ϑυγάτηρ, ὥς φη-
σιν Ἱερώνυμος --- τὸ μὲν προοίμιον ἄκουσα, τὰ δὲ Περσικὰ (cit. in
Pseudar. probl. 21, 22) βουληϑεῖσα διὰ τὸ ἀτελείωτα εἶναι. (58) καϑόλου
δέ φησι (sc. Aristoteles) xal τραγῳδίας αὐτὸν γράψαι καὶ πολιτικά
Ἡρακλείδης δ᾽ ὃ τοῦ Σαραπίωνος ἑτέρου φησὶν εἶναι τὰς τραγῳδίας.
Ἱερώνυμος δέ φησιν αὐτὸν τρισὶ καὶ τετταράκοντα ἐντετυχηκέναι,
Νεάνθης ὃὲ νέον ὄντα γεγραφέναι τὰς τραγῳδίας καὶ αὐτὸν ἔπειτα
αὐταῖς ἐντετυχηκέναι.

2. (94)

Diog. L. 8, 51 (hoc Müllero fr. 268 cf. Rose de Ar. l. p. 69): Ἔμπε-᾿
δυχλῆς͵ ὥς φησιν “ἽΙππύβοτος, Μέτωνος ἣν υἱὸς τοῦ Ἐμπεδοκλέους,
᾿Αχραγαντῖνος. τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ Τίμαιος ... καὶ Ἕρμιππος ... λέγει δὲ
καὶ Ἐρατοσϑένης ἐν τοῖς ὀλυμπιονίκαις τὴν πρώτην καὶ ξβδομηκοστὴν
ὑϊυμπιάδα νενικηκέναι τὸν τοῦ Μέτωνος πατέρα (i.e. Empedoclem
quendam, quem vulgaris opinio philosophum, cf. Athen. I p. 3* et Favorin.
1.1.8, 53, philosophi avum cum aliis propter aetatis rationem de qua
testatur Aristoteles, haberet Eratosthenes), μάρτυρε (de vitae annis) χρώ-
μένος ᾿Δριστοτέλει. (52) ᾿Απολλόδωρος δ᾽ ὁ γραμματικὸς ἐν roig
l0 txoic φησὶν (cf. ed. Cobeti qui cum Meinekio et Clintono versus se-
'ários restituit) «ὡς ἦν Μέτωνος μὲν υἱός, εἰς δὲ Θουρίους αὐτὸν νεωστὶ
παγτελῶς ἐκτισμένους Γλαῦκος (scil. ὁ Ῥηγῖνος ἐν τῷ περὶ ποιητῶν,
de quo Ps. Plut. vit. Antiph. p. 233, 66 West. cf. D. L. 9, 38 ex Apollod.)
ἐλθεῖν φησίν »" εἶθ᾽ ὑποβὰς᾽ «of δ᾽ ἱστοροῦντες ὡς οἴκοϑεν πεφευγὼς
εἰς τὰς Συρακούσας μετ᾽ ἐκείνων ἐπολέμει πρὸς τοὺς ᾿4“ϑηναίους,, τε-
λίως ἀγνοεῖν μοι δοκοῦσιν. ἢ γὰρ οὐκέτ᾽ ἦν ἢ παντελῶς ὑπεργεγηρα-
τώς, ὕπερ οὐ φαίνεται. ᾿Δριστυτέλης γὰρ αὐτόν, ἔτι τε Ἡ ρακλεί-
ἕης (cf. 8, 51. 60. 61 etc. vulgo male Ἡράκλειτον), ξξήκοντα ἐτῶν φησὶ
τετελευτηκέναι.» ὁ δὲ πρώτην καὶ ἑβδομηκοστὴν ὀλυμπιάδα νενικη-
τῶς κέλητι τούτου πάππος (ita recte Cobet, vulgo παντως) ἦν ὁμώνυ-
μος (id quod meram coniecturam fuisse patet. nihil enim traditum erat
Wsi'Eux. κέλητι), ὥσϑ᾽ ἅμα καὶ τὸν χρόνον ὑπὸ τοῦ ZmoÀloócgov
δημαίνεσθαι.

Cf. Diog. L. 8, 74: νοσήσαντα δ᾽ ἐκ τούτου τελευτῆσαι (ait Neantlies

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 6

— 82 —

apud Favorinum) ἐτῶν ἑπτὰ καὶ ἑβδομήκοντα ... περὶ δὲ τῶν ἔτι
᾿Αριστοτέλης διαφέρεται᾽ φησὶ γὰρ ἐκεῖνος ξξήκοντ᾽ ἐτῶν αὐτι
τελευτῆσαι οἵ δ᾽ ἐννέα καὶ ἑκατόν (ii scil. qui olympionicam ol. 71,
et physicum ol. 91 vivum eundem esse sumerent) ἤκμαξε δὲ κατὰ τή
τετάρτην xal ὀγδοηκοστὴν ὀλυμπιάδα (i. e. Thuriorum conditorum tes
pore, cf. 8, 52).

Sexaginta igitur annos natum decessisse Empedoclem ex libro Ar
stoteli iam tunc adscripto de poetis narraverant et Eratosthenes el Apol
lodorus.

3. (95)
Diog. L. 3, 48: διαλόγους τοίνυν φασὶ πρῶτον γράψαι Ζήνωνι
τὸν Ἐλεάτην (cf. Aristot. apud D. L. 8, 57. 9, 25. fr. 48)" ᾿Δριστοτέ-
λης δ᾽ ἐν πρώτῳ περὶ ποιητῶν ᾿Δλεξαμενὸν τὸν Στυρέα ἢ Τήιον, e&
καὶ Φαβωρῖνος ἐν ἀπομνημονεύμασιν. δοκεῖ δέ μοι Πλάτων ἀκριβωσαι
τὸ εἶδος καὶ τὰ πρωτεῖα δικαίως ἂν ὥσπερ τοῦ καλλους οὕτω καὶ τῆ!
εὑρέσεως ἀποφέρεσϑαι.

Athen. XI p. 505c (ubi de rivalitate Platonis et Xenophontis, de q$
cf. D. L. 3, 34) : ἐγκώμια avrov (Menonis a Xenophonte vituperati) dutle
χεται ὃ τοὺς ἄλλους ἁπαξαπλῶς κακολογήσας (Πλάτων), ἐν μὲν τί
πολιτείᾳ Ὅμηρον ἐκβάλλων καὶ τὴν μιμητικὴν ποίησεν, αὐτὸς δὲ τοῦ
διαλόγους μιμητικῶς γράψας, ὧν τῆς ἰδέας οὐδ᾽ αὐτὸς εὑρετής ἔστι
πρὸ γὰρ αὐτοῦ τοῦϑ᾽ εὗρε τὸ εἶδος τῶν λόγων ὁ Τήιος ᾿Αλεξαμενός
ὡς Νικίας ὃ Νικαεὺς ἱστορεῖ καὶ Σωτίων (in diadochis philosophorum
ulerque, et quidem in Platonis historia, ipso Aristotelis quod sequitt
testimonio usi. ᾿ριστοτέλης δὲ ἐν τῷ περὶ ποιητῶν οὕτως γράφι
«οὐκοῦν οὐδὲ ἐμμέτρους τοὺς καλουμένους Σωώφρονος μέμους μὴ qd
μεν εἶναι λόγους καὶ μιμήσεις, ἢ τοὺς ᾿Δλεξαμενοῦ τοῦ Τηόου τοι
προτέρους (ita ed. Meineke. vulgo male πρώτους» πρότερον Bake) γρι
φέντας τῶν Σωκρατικῶν διαλόγων;» ἀντικρὺς φάσκων ὁ πολυμαϑ'
στατος ᾿Αριστοτέλης πρὸ Πλάτωνος διαλόγους γεγραφέναι τὸν ᾿Αλεξι
μενόν.

Ita etiam Ar. poet. c. 1. 10.4.70 9 tanquam μέμησιν continentes sü
metris poelican! componit τοὺς Σώφρονος (Platoni caros cf. Suid. s. :
Duris ap. Athen. ΧΙ, 504 ^. D. L. 3, 18. Olymp. vit. Plat. p. 384, 62 Wes
καὶ Ξενάρχου μίμους καὶ τοὺς Σωκρατικοὺς Aoyovc, cf. etiam Bernay
über Wirkung der Tragódie p. 186 et quae de h. |. disputat Bake (sch«
hvpomuem. t. ll. 1839), qui hoc quidem recle monet p. 51, non Socral
corum dialogorum auctorem dici Alexamenum. scilicet simpliciter sive di
logorum auctor dicitur sive eorum quae licet mimis illis cognata, dial

|

-— 83 —

' gis tamen Socraticis propter formam similia essent, antequam scriberen-

tur dialogi Socratici.
4. (50)

Diog. L. 3, 37 (e Favorino):, φησὶ δ᾽ ᾿Αριστοτέλης τὴν τῶν
leyav ἰδέαν αὐτοὺ (sc. Πλάτωνος) μεταξὺ ποιήματος εἶναι xol πεξοῦ
loyov.

Cf. Cicero orat. 20.

5. (57)

Proclus diss. in Plat.remp. p. 360 (Bas. 1534. in cap. inscr. περὶ τῆς
ποιητικῆς ... τὰ. Πλάτωνι δοκοῦντα): Πρῶτον εἰπεῖν χρὴ xal διαπο-
(ieu. περὶ τῆς αἰτίας δι᾿ ἣν οὐκ ἀποδέχεται τὴν ποιητικὴν 0 Πλάτων

ἐν δεύτερον τέ δήποτε μάλιστα τὴν τραγῳδίαν καὶ τὴν κωμικὴν οὐ
πιρμόβεται καὶ ταῦτα συντελούσας πρὸς ἀφοσίωσιν τῶν παϑῶν, ἃ
Myt παντάπασιν ἀποκλίνειν δυνατὸν μήτε ἐμπιμπλάναι πάλιν ασφα-
ls, δεόμενα δέ τινος ἐν καιρῷ κινήσεως, ἣν ἐν ταῖς τούτων ἀκροάσε-
&» πληρουμένην ἀνενοχλήτους ἡμᾶς ἀπ᾿ αὐτῶν ἐν τῷ λοιπῷ χρόνῳ
ποιεῖν... (p. 862:) τὸ δὲ δεύτερον (πρόβλημα), τοῦτο δ᾽ ἦν τὸ τὴν
Verl ἐκβάλλεσϑαι καὶ κωμῳδίαν à ἀτόπως, εἴπερ διὰ τούτων δυ-
"noy ἐμμέτρως ἀποπιμπλάναι τὰ πάϑη καὶ ἀποπλήσαντας ἐνεργὰ πρὸς
τὴν παιδείαν ἔχειν, τὸ πεπονηκὸς αὐτῶν ϑεραπεύσαντας. τοῦτο δ᾽ οὖν
πολλὴν καὶ τῷ ᾿Αφριστοτέλει παρασχὸν αἰτιάσεως ἀφορμὴν καὶ τοῖς
ὑπὲρ τῶν ποιήσεων τούτων ἀγωνισταῖς τῶν πρὸς Πλάτωνα λόγων, οὗ-
τωσί πως ἡμεῖς ἑπόμενοι τοῖς ἔμπροσϑεν διαλύσομεν ... δεῖν μὲν οὖν
τὸν πολιτικὸν διαμηχανᾶσϑαί τινας τῶν παϑὼν τούτων ἀπεράσεις καὶ
ἡμεῖς φήσομεν. ἀλλ᾽ οὐχ ὥστε τὰς περὶ αὐτὰ προσπαϑείας συντείνειν,
τοὐναντίον μὲν οὖν ὥστε χαλινοῦν καὶ τὰς κινήσεις αὐτῶν ἐμμελῶς
ἀναστέλλειν, ἐκείνας δὲ ἄρα τὰς ποιήσεις πρὸς τῇ ποικιλίᾳ καὶ τὸ ἄμε-
τρον ἐχούσας ἐν ταῖς τῶν παϑῶν τούτων προκλήσεσι πολλοῦ δεῖν εἰς
ἀφοσίωσιν εἶναι χρησίμους" ef γὰρ ἀφοσιώσεις ovx ἐν ὑπερβολαῖς εἰσὶν
all'!y συνεσταλμέναις ἐνεργείαις, σμικρὰν ὁμοιότητα πρὸς ἐκεῖνα
ἤουσαι ὧν εἰσὶν ἀφοσιώσεις.

Procli locos omnemque disputationem qua ristotelis sententiam
(loco scil. poeticae servatae celeberrimo consentaneam) a Platone dissen-
lientem conatur refellere, citavit Fr. Robortelli in Ar. poet. Flor. 1548 p. 54
fed. Bas. 1555 p.47). item Thom. Gale ad Iambl. de myst. 1, 11 p. 196. Lobeck
Aglaoph. p. 688 sq. ex loco Ar. deperdito illa fluxisse statuit J. Bernays,
Grundzüge der verl. Abh. des Ar. über Wirkung der Tragódie (Abh. d. hist.

phil Ges. in Breslau. Bd. I. 1807) p. 164 sqq. cf. lamblichus de myst. 1, 11
6*

- 8 -

apud Favorinum) ἐτῶν ἑπτὰ καὶ ἑβδομήκοντα ... περὶ δὲ τῶν ἐτὼν
᾿Δφιστοτέλης διαφέρεται" φησὶ γὰρ ἐκεῖνος ξξήκοντ᾽ ἐτῶν αὐτὸν
τελευτῆσαι᾽ οἱ δ᾽ ἐννέα καὶ ἑκατόν (ii scil. qui olympionicam ol. 71,1
et physicum ol. 91 vivum eundem esse sumerent) ἤχμαξε δὲ κατὰ τὴν
τετάρτην καὶ ὀγδοηκοστὴν ὀλυμπιάδα (i. e. Thuriorum conditorum tem-
pore, cf. 8, 52).

Sexaginta igitur annos natum decessisse Empedoclem ex libro Ari-
stoteli iam tunc adscripto de poetis narraverant et Eratosthenes et Apol
lodurus.

3. (55)

Diog. L. 3, 48: διαλόγους τοίνυν φασὶ πρῶτον γράψαι Ζήνωνα
τὸν Ἐλεάτην (cf. Aristot. apud D. L. 8, 57. 9, 25. fr. 48)" M ρεστοτέ-
λης δ᾽ ἐν πρώτῳ περὶ ποιητῶν ᾿ἡλεξαμενὸν τὸν Στυρέα ἢ Τήιον,, ὡς
καὶ Φαβωρῖνος ἐν ἀπομνημονεύμασιν. δοκεῖ δέ μοι Πλάτων ἀκριβωσας
τὸ εἶδος καὶ τὰ πρωτεῖα δικαίως ἂν ὥσπερ τοῦ κάλλους οὕτω καὶ τῆς
εὑρέσεως ἀποφέρεσϑαι.

Athen. XI p. 505 ὁ (ubi de rivalitate Platonis et Xenophontis, de qui
cf. D. L. 3, 34): ἐγκώμια αὐτοῦ (Menonis a Xenophonte vituperati) dulfe-
χεται 0 rovg ἄλλους ἁπαξαπλῶς κακολογήσας (Πλάτων), ἐν μὲν τ
πολιτείᾳ ὍὍμηρον ἐκβάλλων καὶ τὴν μιμητικὴν ποίησιν αὐτὸς δὲ τοὺς
διαλόγους μιμητικῶς γράψας, ὧν τῆς ἰδέας οὐδ᾽ αὐτὸς εὑρετής ἔσει.
πρὸ γὰρ αὐτοῦ τοῦϑ᾽ εὗρε τὸ εἶδος τῶν λόγων ὃ Τήιος ᾿Αλεξαμενόνν
ὡς Νικίας ὁ Νικαεὺς ἱστορεῖ καὶ Σωτίων (in diadochis philosophorus
uterque, et quidem in Platonis historia, ipso Aristotelis quod sequitWl
testimonio usi). “Αρφιστοτέλης δὲ ἐν τῷ περὶ ποιητῶν οὕτως γράφει
«οὐκοῦν οὐδὲ ἐμμέτρους τοὺς καλουμένους Σώφρονος μέμους μὴ ge
μὲν εἶναι λόγους καὶ μιμήσεις, T] τοὺς “ΑΔλεξαμενοῦ τοῦ Τηίου τοὺς
προτέρους (ita ed. Meineke. vulgo male πρώτους. πρότερον Bake) γρ 6"
φέντας τῶν Σωκρατικῶν διαλόγων:» ἀντικρὺς φάσκων ὁ πολυμα
στατος ᾿Αριστοτέλης πρὸ Πλάτωνος διαλόγους γεγραφέναι τὸν ᾿Αλεξα-
μενόν.

Ita etiam Ar. poet. c. 1. 14470 9 tanquam μέμησιν continentes sine
metris poeticam componit rovc Σώφρονος (Platoni caros cf. Suid. s. v.
Duris ap. Athen. XI, 5045, D. L. 3, 18. Olymp. vit. Plat. p. 384, 62 West)
καὶ Atvagyov μίμους καὶ τοὺς Σωκρατικοὺς λόγους, cf. etiam Bernays.
über Wirkung der Tragódie p. 186 et quae de h. l. disputat Bake (schol.
hypomuem. t. Il. 1839), qui hoc quidem recte nonet. p. 51, non Socrali-
corum dialogorum auctorem dici Alexamenum. scilicet simpliciter sive dia-
logorum auctor dicitur sive eorum quae licet mimis illis cognata, dialo-

-— 83. —

* gis tamen Socraticis propter formam similia essent, antequam scriberen-
tur dialogi Socratici.
4. (50)

Diog. L. 3, 37 (e Favorino): φησὶ δ᾽ A4giorovílqg τὴν τῶν
λόγων ἰδέαν αὐτοῦ (sc. Πλάτωνος) μεταξὺ ποιήματος εἶναι καὶ πεζοῦ
λόγου.

Cf. Cicero orat. 20.

5. (97)

Proclus diss. in Plat.remp. p. 360 (Bas. 1534. in cap. inscr. περὶ τῆς

ποιητικῆς ... τὰ. Πλάτωνι δοκοῦντα): Πρῶτον εἰπεῖν χρὴ καὶ διαπο-
ρῆσαε περὶ τῆς αἰτίας δι᾽ ἣν οὐκ ἀποδέχεται τὴν ποιητικὴν ὃ Πλάτων
... δεύτερον τί δήποτε μάλιστα τὴν τραγῳδίαν καὶ τὴν κωμικὴν οὐ
παραδέχεται καὶ ταῦτα συντελούσας πρὸς ἀφοσίωσιν τῶν παϑῶν, ἃ
μήτε παντάπασιν ἀποκλίνειν δυνατὸν μήτε ἐμπιμπλάναι πάλιν ἀσφα-
λές, δεόμενα δέ τινος ἐν καιρῷ κινήσεως. ἣν ἐν ταῖς τούτων ἀκροάσε-
σιν ἐκπληρουμένην ἀνενοχλήτους ἡμᾶς ἀπ᾿ αὐτῶν ἐν τῷ λοιπῷ χρόνῳ
ποιεῖν. ... (p. 362:) τὸ δὲ δεύτερον (πρόβλημαγ, τοῦτο δ᾽ ἦν τὸ τὴν
τραγῳδίαν ἐκβάλλεσθαι καὶ κωμῳδίαν ἀτόπως, εἴπερ διὰ τούτων δυ-
νατὸν ἐμμέτρως ἀποπιμπλάναι va πάϑη καὶ ἀποπλήσαντας ἐνεργὰ πρὸς
τὴν παιδείαν ἔχειν, τὸ πεπονηκὸς αὐτῶν ϑεραπεύσαντας. τοῦτο δ᾽ οὖν
πολλὴν καὶ τῷ 4er οτέλει παρασχὸν αἰτιάσεως ἀφορμὴν καὶ τοῖς
ὑπὲρ τῶν ποιήσεων τούτων ἀγωνισταῖς τῶν πρὸς Πλάτωνα λόγων, 0v-
τωσί πῶς ἡμεῖς ἑπόμενοι τοῖς ἔμπροσϑεν διαλύσομεν ... δεῖν μὲν ovv
τὸν πολιτικὸν διαμηχανᾶσϑαί τινας τῶν παϑῶν τούτων ἀπεράσεις καὶ
ἡμεῖς φήσομεν. ἀλλ᾽ οὐχ ὥστε τὰς περὶ αὐτὰ προσπαϑείας συντείνειν,
τοὐναντίον μὲν οὖν ὥστε χαλινοῦν καὶ τὰς κινήσεις αὐτῶν ἐμμελῶς
ἀναστέλλειν, ἐκείνας δὲ ἄρα τὰς ποιήσεις πρὸς τῇ ποικιλίᾳ καὶ τὸ ἄμε-
"pov ἐχούσας ἐν ταῖς τῶν παϑῶν τούτων προκλήσεσι πολλοῦ δεῖν εἰς
ἀφοσίωσιν εἶναι χρησίμους" af γὰρ ἀφοσιώσεις οὐκ ἐν ὑπερβολαῖς εἰσὶν
ἀλλ᾽ ἐν συνεσταλμέναις ἐνεργείαις, σμικρὰν ὁμοιότητα πρὸς ἐκεῖνα
ἔχουσαι ὧν εἰσὶν ἀφοσιώσεις.

Procli locos omnemque disputationem qua fristotelis sententiam

(loco scil. poeticae servatae celeberrimo consentaneam) a Platone dissen-

tientem conatur refellere, citavit Fr. Robortelli in Ar. poet. Flor. 1548 p. 54

(ed. Bas. 1555 p. 47). item Thom. Gale ad lambl. de myst. 1,11 p. 196. Lobeck

Aglaoph. p. 688 sq. ex loco Ar. deperdito illa fluxisse statuit J. Bernays,

Grundzüge der verl. Abh. des Ar. über Wirkung der Tragódie (Abh. d. hist.

phil. Ges. in Breslau. Bd. I. 1557) p. 164 sqq. cf. lamblichus de myst. 1, 11
6*

— $4 —

p. 39 (ed. G. Parthey. Berol. 1857. cf. ib. p. 37. 41. 3, 9 p. 119. Bernays l.c
p. 160. 160): ἔχει δ᾽ ἔτι ταῦτα xal ἄλλον λόγον τοιοῦτον. af δυνάμεις
τῶν ἀνθρωπίνων παϑημάτων τῶν ἐν ἡμῖν πάντη μὲν εἰργόμεναι κα-
ϑίστανται σφοδρότεραι, εἰς ἐνέργειαν δὲ βραχεῖς (βραχεῖαν Bern.) καὶ
ἄχρι τοῦ συμμέτρου προαγόμεναι χαίρουσι μετρίως καὶ ἀποπληροῦνται
καὶ ἐντεῦϑεν ἁποκαϑαιρόμεναι πειϑοῖ καὶ οὐ πρὸς βίαν ἀποπαύονται.
διὰ δὴ τοῦτο ἔν τε κωμῳδίᾳ καὶ τραγῳδίᾳ ἀλλότρια πάϑη ϑεωροῦντες
ἴσταμεν τὰ οἰκεῖα πάϑη καὶ μετριώτερα ἀπεργαξόμεϑα καὶ ἀπο-
καϑαίρομεν, Ev ve τοῖς ἱεροῖς ... θεραπείας οὖν ἕνεκα τῆς ἐν ἡμῖν
ψυχῆς καὶ μετριότητος τῶν διὰ τὴν γένεσιν προσφυομένων αὑτῇ κα-
κῶν λύσεώς τε ἀπὸ τῶν δεσμὼν καὶ ἀπαλλαγῆς χάριν τὰ τοιαῦτα προῦ-
ἄγεται.
6. (58)

Macrob. saturn. V, 18, 19 (ed. L. Jan p. 460): Morem vero Aetolis
fuisse uno tantummodo pede calceato in bellum ire ostendil clarissimus
scriptor Euripides tragicus, in cuius tragoedia quae Meleager inscribitur
nuntius inducitur describens quo quisque habitu fucrit ex ducibus qui ad
aprum capiendum convenerant. in eo hi versus sunl (Eur. fr. 534 Naud))

.. in qua quidem re ... non relicebimus rem paucissimis nolam, reprt-
hensum Euripidem ab Aristotele qui ignorantiam istud Euripidis fuisse
contendit, 4elolos enim non laevum pedem habere nudum sed dexirum-
quod ne affirmem potius quam probem, ipsa Aristotelis verba ponat
ex libro quem de poelis secundo subscripsit, in quo de Euripide loquen$
sic ail : τοὺς δὲ Θεστίου κόρους τὸν μὲν ἀριστερὸν πόδα φησὶν Εὐριπίδης
ἐλϑεῖν ἔχοντας ἀνυπόδετον" λέγει γοῦν ὅτι «τὸ λαιὸν ἴχνος ἦσαν avag-
βυλοι ποδύς. τὸ δ᾽ ἐν πεδίλοις ὡς ἐλαφρίξον γόνυ ἔχοιεν» (ὃς δὴ παῖ -
σιν Αἰτωλοῖς νόμος add. Εὐγ.) ὡς δὴ πᾶν τοὐναντίον ἔϑος τοῖς Misox-
λοῖς. τὸν μὲν γὰρ ἀριστερὸν ὑποδέδενται, τὸν δὲ δεξιὸν ἀνυποδετοῦσεν
(ita etiam Plataeenses apud Thuc. 3, 22)" δεῖ γὰρ οἶμαι τὸν ἡγούμενον
ἔχειν ἐλαφρόν, ἀλλ᾽ οὐ τὸν ἐμμένοντα.

7. (59)

Diog. Laert. 2, 46 Cob.: τούτῳ (sc. Σωκράτει) τίς. καϑά φησιν
᾿Αφιστοτέλης ἐν volto περὶ ποιητικῆς » ἐφιλονείκει ᾿Αντίλοχος Δή-
μνιος καὶ ᾿Αντιφῶν ὁ τερατοσκόπος, ὡς Πυϑαγόρᾳ Κύλων Κροτωνια-
τῆς (his iterum usus est 8, 49)" καὶ Σύαγρος Ὁμήρῳ ξῷντι, ἀποϑα-
νόντι δὲ Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος" καὶ Κέρκωψ Ἡσιόδῳ ξῶντι,, zt
λευτήσαντι δὲ 0 προειρημένος Ξενοφάνης καὶ Πινδάρῳ ᾿Αντιμένης ὁ
Κῶος, Θαλητι δὲ Φερεκύδης καὶ Βίαντι Σάλαρος Πριηνεύς, Πιττακῷ

— $85 —

Αντιμενίδας καὶ "Aixaiog, ᾿Αναξαγόρᾳ Σωσίβιος "καὶ Σιμωνίδῃ Τι-
μοκρέων.
8. (60)
Pseudoplutarch. de vita Hom. 1, 3 (Plut. opp. ed. Dübner t. V. Par.
1855 p. 101. cf. p. XI): ᾿“φιστοτέλης δὲ ἐν τῷ τρίτῳ περὶ ποιητι-
κῆς ἐν Ἴω φησὶ τῇ νήσῳ, xa9' ὃν καιρὸν Νηλεὺς ὃ Κόδρου τῆς Ἰωνι-
κῆς ἀποικίας ἡγεῖτο (de aetate igitur Homeri consentiebant Pseudaristo-
teles et Aristarchus), κόρην τινὰ τῶν ἐπιχωρίων γενομένην ὑπό τινος
δαίμονος τῶν συγχορευτῶν ταῖς μούσαις ἐγκύμονα, αἰδεσϑεῖσαν τὸ
συμβὰν διὰ τὸν Oyxov τῆς γαστρὸς ἐλϑεῖν εἴς τε χωρίον τὸ καλούμενον
Αἴγιναν" εἰς ὃ καταδραμόντας λῃστὰς ἀνδραποδίσαι τὴν προειρημένην
καὶ ἀγαγόντας εἰς Σμύρναν οὐσαν ὑπὸ “υδοῖς τότε τῷ βασιλεῖ τῶν
“Μυδῶν ὄντι φίλῳ τοὔνομα Μαίονι χαρίσασϑαι᾽ τὸν δὲ ἀγαπήσαντα
τὴν κόρην διὰ τὸ κάλλος γῆμαι. ἣν διατρίβουσαν παρὰ τῷ Mékqu,
συσχεϑεῖσαν ὑπὸ τῆς ὠδῖνος ἀποκυῆσαι τὸν Ὅμηρον ἐπὶ τῷ ποταμῷ.
ὃν ἀναλαβὼν ὁ Μαίων ὡς ἴδιον ἔτρεφε, τῆς Κριϑηίδος μετὰ τὴν κύη-
σιν εὐϑέως τελευτησασης. χρόνου δὲ οὐ πολλοῦ διελϑόντος καὶ αὐτὸς
ἐτελεύτησε. τῶν δὲ Μυδῶν καταπονουμένων ὑπὸ τῶν Αἰολέων καὶ
κρινάντων καταλιπεῖν τὴν Σμύρναν, κηρυξάντων τῶν ἡγεμόνων τὸν
βουλόμενον ἀκολουϑεῖν ἐξιέναι τῆς πόλεως. ἔτι νήπιος ὧν “Ὅμηρος
ἔφη καὶ αὐτὸς βούλεσϑαι ὁμηρεῖν" ὅϑεν ἀντὶ Μελησιγενοῦς Ὅμηρος
προσηγορεύϑη. γενόμενος δ᾽ ἐν ἡλικίᾳ καὶ δόξαν ἐπὶ ποιητικῇ κεκτη-
μένος ἤδη ἐπηρώτα τὸν ϑεόν,. τίνων τε εἴη γονέων καὶ πόϑεν" ὁ δὲ
ἀνεῖλεν οὕτως"
ἔστιν Ἴος νῆσος μητρὸς πατρίς, ἥ σε ϑανόντα
δέξεται" ἀλλὰ νέων ἀνδρῶν αἴνιγμα φύλαξαι.
φέρεται δὲ καὶ ἕτερος χρησμὸς τοιοῦτος (decem versibus qui Aristoteleis
ib auctore interpositi videntur) ... μετ᾽ οὐ πολὺν δὲ χρόνον πλέων ἐς
θήβας (εἰς τὰς ᾿ϑήνας Ps. Herod. vit. Hom. p. 18, 65 West. et quidem
ἐκ τῆς Σάμου, ubi secundum Procli περὶ τῆς τελευτῆς αὐτοῦ λόγον,
qui idem est cum Aristoteleo, dicitur p.25, 27 West. διατρῖψαι μὲν παρὰ
NotaiAo, γράψαντα δ᾽ Οἰχαλίας ἄλωσιν τούτῳ χαρίσασϑαι; ἥτις νῦν
ὡς Κρεωφύλου περιφέρεται. quae manifestum est non nisi Procli errore
male aut excerpentis aut excerpti de Io insula potius quam de Samo dicta
videri) ἐπὶ τὰ Κρόνια- ἀγὼν δὲ ovrog ἄγεται παρ᾽ αὐτοῖς uovoixog:
ἤϊϑεν εἰς Ἴον. ἔνϑα ἐπὶ πέτρας καϑεζόμενος ἐθεάσατο ἁλιεῖς προσ-
πλέοντας, ὧν ἐπύϑετο εἴ τι ἔχοιεν (Procl. p. 25, 30: ϑεασάμενον ἁλιεῖς
προσειπεῖν αὐτοὺς καὶ ἀνακρῖναι τοῖσδε τοῖς ἔπεσιν"
ἄνδρες ἀπ᾿ ᾿Δἀρκαδίης ϑηρήτορες ἀρ᾽ ἔχομέν τι;

— $86 —

ef. vit. Hom. p. 28, 20. 30, 37 ubi est ἁλεήτορες 9 δ᾽ ἔχομέν si;). οἱ δὲ
ἐπὶ τῷ ϑηράσαι μὲν μηδέν, φϑειρίσασϑαι δὲ διὰ τὴν ἀπορίαν τῆς ϑή-
ρας οὕτως ἀπεκρίναντο"

ὅσσ᾽ ἕλομεν λιπόμεσϑ᾽, ὅσσ᾽ οὐχ ἕλομεν φερύμεσϑα,
αἰνισσόμενοι ὡς ἄρα οὗς μὲν ἔλαβον τῶν φϑειρῶν ἀποκτείναντες κατέ-
λιπον, oUc δ᾽ οὐκ ἔλαβον ἐν τῇ ἐσϑῆτι φέροιεν. ὅπερ οὐ δυνηϑεὶς συμ-
βαλεῖν Ὅμηρος διὰ τὴν ἀϑυμίαν ἐτελεύτησε. θάψαντες δὲ αὐτὸν oí
ἸΙῆται μεγαλοπρεπῶς (cf. vit. p. 30, 44 West.) τοιόνδε ἐπέγραψαν αὐτοῦ
τῷ ταφω᾿

ἐνθάδε τὴν ἱερὴν κεφαλὴν κατὰ γαῖα καλύπτει ,

ἀνδρῶν ἡρώων κοσμήτορα ϑεῖον Ὅμηρον.
quae ultima, sicut ex Procli narratione superiora, supplenda sunt ex vit.
Hom. p. 30, 43 West. ov νοήσας δὲ vo λεγόμενον ἀπὸ ϑλέψεως ἔτε-
λεύτησεν &v "Io τῇ νήσῳ. ἔϑαψαν δ᾽ αὐτὸν μεγαλοπρεπῶς ol
Ιῆται etc. et Procli chrest. gr. p. 25, 38 West. οὕτω δ᾽ ἐκεῖνον ἀϑυμή-
σαντα σύννουν ἀπιέναι τοῦ χρησμοῦ ἔννοιαν λαμβάνοντα xal οὕτως
ὀλισϑέντα περιπταῖσαι ÀLO c καὶ τριταῖον τελευτῆσαι (εἴ. Cert.
Hom. et Hes. p. 45, 29 West.).

letam (itaque lonem non Aeolium quem sustentat Ps. Herod. p. 19,

499) secundum Aristotelem fuisse poetam vitae Homeri descriptiones va-
riae repetunt (p. 28, 29 et 31, 5 Westermanni in biogr. Gr., Cramer anecd.
Par. III, 98. Ps. Plut. de vit. et poesi Hom. II, 2. Tzetz. exeg. in Il. p. 8
Herm.). cf. Gellius 3, 11: Aristoteles (radit ea: insula Io natum. de Creo-
phylo cf. Strabo XIV p. 638, Suid. s. v. (at cave credas Welckero Ep. Cycl.
| p. 225. de sepulcro Homeri cum epigrammate cf. Welcker ib. p. 159.
Pasch di Krienen, Breve descr. dell' Arcipelago. Livorno 1773 p. 38. 44 —
ed. L. Ross. Halle 1860 p. 39. 44. de quibus falsarii nugis Welcker Kl.
Schr. IlI, 284 sqq.).

XII.
Il oAvvixog.

Πολιτικοὺ (περὶ πολιτικοῦ cod. Laur.) α B Laertius, e quo Hesy-
chius zoAsvixóv (immo πολιτικός) a.

1. (01)
Cicero ep. ad Quintum fr. IH, 5 (ubi de inutata librorum de optimo
statu civitatis et de optimo cive id est de republica qui vulgo vocantur,

- 8 --

szcribendorum ratione, in quibus antea sermonem instituerat Africani et
samicorum): Ai libri quum in Tusculano mihi legerentur audiente Sal-
BFustio, admonitus sum ab illo multo maiore auctoritate illis de rebus
elici posse, si ipse loquerer de republica, praesertim quum essem non
Heraclides Ponticus sed consularis et is qui in maximis versatus in
zepublica rebus essem. quae tam anliquis hominibus attribuerem , ea
wisum iri ficla esse ... Aristotelem denique quae de republica et
praestante viro scribal ipsum loqui. commovit me et eo magis quod
snaximos motus nos(rae civitalis atlingere non poteram, quod erant in-
ftriores quam illorum aetas qui loguebantur.

XIII.
Περὶ δικαιοσύνης.

Aristotelis qui ferebantur περὶ δικαιοσύνης libri (quatuor sec.
Laert. Hes. et Ptol. ap. W. 142. cf. Hadschi Khalfa V, 115: 45. libri IV
de iustitia, eiusdemque de qualitatibus iustitiae o pus aliud quatuor
libris constans. οἵ, Cic. de rep. 3, S p. 248 Mai. class. auct. t. I: alter
aulem de ipsa iustitia qualtuor implevit sane grandes libros i. c. Arist.
0.3, 7. tres autem erant Stratonis et Heraclidis D. L. 5, 58. 86), in quo-
Tun prooemio induxisse quendam auctor videtur de perdita propter ci-
vium luxuriam atque inertiam Athenarum libertate ratione fere Demosthe-
lica lamentantem (ut Heraclides in l. περὶ ἡδονῆς Athen. Xll, 512^ ubi
ΕΣ adversarii voluptatisque amici parte loquitur, et ex antiquo quodam
uctore Dio Chrys. or. 2, 36), aequalis quidem hic, ut patet, non iuvenis
Aristotelis, cui vulgo tribuunt dialogos, immo senis atque imperii Mace-
donici, eius igitur libri praeter rerum ob iniustitiam et voluptatem male
Beslarum memorias, quales ex similibus Heraclidis et περὶ δικαιοσύνης
εἰ περὶ ἡδονῆς libris excerpserunt grammatici (apud Athenaeum, cf. Mül-
ler Fr. h. Gr. II, 199), disputationem continebant philosophicam de ratione
quae inter iustitiam reliquasque virtutes intercedat et inter voluptatis
Pales, quod igitur de voluptate in hoc quoque libro disseruit, id mihi
Gusae fuit ut ea quoque fragmenta, quae si ipsa per se spectes, perdito
περὶ ἡδονῆς libro facile concedas, inter librorum de iustitia reliquias ap-
Ponere maluerim. ceterum quod ad librum περὶ ἡδονῆς notandum est
Praeter singulos et Stratonis (D. L. 5, 59) et Heraclidis (D. L. 5, 88. cf.
Ab) duo memorari in indice Theophrasteorum (D. L. 5, 44): περὶ ἤδο-
νῆς ὡς ᾿Αριστοτέλης ἃ i. e. qui Aristoteleo (alteri scil. quem habet D. L.

— $$ ——

9, 24 ila fere similis esset, ut ethica Eudeimea et physica. et sec. DJ. L. 5,
24 Theophrasti politica et κατηγοριῶν ἄλλο illud aliique Aristotelicis.
v. Rose p. 39. cf. E. Kópke de Chamaeleonte peripat. p. 43. Usener anàl.
Theophr. p. 18) et περὶ ἡδονῆς ἄλλο e, id scilicet quod etiam Chamae-
leonti tribuebatur secundum Athenaeum (VIII, 347*) modo huius (VI, 273)
cum criticis, modo illius (XII, 511*. 526*) nomiue in exemplaribus vulgato
utentem. habetur tertius praeterea Theophrasti liber περὶ ψευδοῦς 1]60-
νῆς (D. L. 5, 46), duo autem Aristotelis (dialogus scil. apud D. L. 5, 22 εἰ
Mesychium, aliusque quem Hesychius omisit apud eundem Laertium 5, ?1
el apud Ptolemaeum Wenr. 145, cui Theophrasti ille scriptionis ratione
similis fuit), qui nunquam citantur. contra nobiliores fuisse videntur οἱ
lectiores libri περὶ δικαιοσύνης, quos iam Chrysippus Stoicus (T ol. 189)
respexisse deprehenditur et in ipsius tertio περὲ δεκαιοσύνης (cuius tituli
erant alii etiam contra Platonem sec. Plut. de Stoic. rep. 15. cf. adv. Stoi-
cos 25) et ut credo in libris περὶ τοῦ καλοῦ καὶ τῆς ἡδονῆς (Athen. 8,
13. 14. 16), ubi de epitaphio Sardanapali. nam quum sicut Plutarchus (cf.
adv. St. 25) etiam Athenaeus (XIII, 565?) Chrysippi libris vulgatissimis ipse
usus esse videatur, vix casu factum esse potest quod in eodem Chrysippi
loco versibusque regis sepulcro inscriptis Aristotelem simul et ille cita-
verit et Cicero in Tusculanis. Chrysippi autem aetate et Callimachi iam
omnem illam, sicut llippocraticorum, ita librorum Aristoteli (ex primor-
diali illa aetatis vel Theophrasteae vel Alexandrinae ante nata litterarum
studia: bibliographica incuria atque inscitia) falso adscriptorum molem e:-
titisse eodemque titulo eosdem fere omnes, licet quorundam titulos Her-
mippus aut coniectura aut exemplarium comparatione correxerit in vita
Aristotelis discipulisque potius quam magistro tribuerit (velut Grylli et si
Philodemum audimus oeconomici, fortasse etiam libri περὶ ὀργῆς 9 quem
Pasicratis Rhodii idem Philodemus novit, exemplo autem prae ceteris ma-
nifesto septem illarum περὶ ξώων dissertationum, quas ut Antigoni uii-
rabilium excerpta demonstrant, Aristotelis, non quo etiam nunc merito
leguntur Theophrasti numine inscriptas legerat Callimachus), postea etiam
ad Andronicum usque extitisse, qui iustos librorum Peripateticorum in-
dices primus condidit, hoc identidem animadvertimus. iam vero monen-
dum est, Platonissantem in hoc quoque dialogo ut in aliis multis conspici
auctorem, qui si quidem fides est Stoico, de iustitia illa Platonica egerit
totius animae virtute una et perfecta reliquasque omnes confirinante (Plato
de rep. 433: τὸ ὑπόλοιπον ... σωφροσύνης καὶ ἀνδρίας καὶ φρονήσεως
... ὃ πᾶσιν ἐκείνοις τὴν δύναμιν παρέσχεν ὥστε ἐγγενέσθαι) et com-
prehendente (v. Plato de rep. IV, 433. 412— 43. cf. Pseudopythagoreorum

— 89 —

dissertationes ex academia simul et peripato derivatas conflatasque, velut
Theagis Stob. fl. 1, 67 et Metopi ib. 1, 64 et Ἐκπώλου — sic pro Πώλου
eliam Photius in indice auctorum Stobaei sub litt. E — Lucani ib. 9, 54,
Cui δοκεῖ τὰν δικαιοσύναν ματέρα ve καὶ τιϑάναν τὰν ἄλλαν ἀρετᾶν
προσειπέν " ἄτερ γὰρ ταῦτας οὔτε σώφρονα οὔτε ἀνδρεῖον οὔτε φρόνι-
pov οἷόν τε ἦμεν. ἁρμονία γάρ ἔντι καὶ εἰρώνα τῶς ὅλας ψυχᾶς μετ᾽
εὐρυϑμίας)), non autem de Aristotelica (eth. Perip. ap. Stob. ecl. II p. 304.
d.294) et Stoica (D. L. 7, 92. Stob. 1. c. p. 102. cf. 104. 106 ubi de spe-
debus eius, de quibus cf. Pseudar. divis. Plat. ap. D. L. 3, 83 — Pseudar.
de virt. et vlt. c. 5. 1250^ 19), quae quidem non sit τελεία illa et ὅλη (Ar.
elh. 5, 3. cf. magna mor. 1, 34), sed ἡ ἐν μέρει δικαιρσύνη (Ar. eth. 5, 4).
haec enim est. quae dicitur διανεμητικὴ τοῦ κατ᾽ ἀξίαν (de virt. et vit.
p. 1250, 12) atque de hac valet qued inter theses Peripateticas (ex Favo-
rino cf. 5, 21. 28. 34) ponit Laertius 5, 31: τὰς re ἀρετὰς ἔφη μὴ ἀντα-
κυλουϑεῖν " ἐνδέχεσθαι γὰρ φρόνιμόν viva καὶ ὁμοίως δίκαιον ὄντα
ἀχύλαστον καὶ ἀκρατῆ εἶναι. contra Pseudaristoteli, qui voluptatem de-
ledit non quidem τέλος esse, attamen ἀγαϑόν (sicut Plato in Philebo, cf
Àr. eth. 7, 14), ei igitur argumentanti συναναιρεῖται τῇ δικαιοσύνῃ καὶ
τῶν ἄλλων ἀρετῶν ἕκαστη (cf. Stob. ecl. II p. 306), sicut Platonicis.

1. (62)

Demetrius περὲ ἑρμηνείας c. 28 (Walz. rhet. Gr. IX p. 17, ubi de
homoioteleutorum usu): ovre δῆτα ἐν δεινότητι χρήσιμα τὰ τοιαῦτα, ὡς
ἔδειξα, οὔτε ἐν πάϑεσι καὶ ἤϑεσιν᾽ ἁπλοῦν γὰρ εἶναι βούλεται καὶ
ἀπρίητον τὸ πάϑος, ὁμοίως. δὲ καὶ τὸ ἦϑος. ἐν γοῦν τοῖς A θεστοτέ-
λους περὲ δικαιοσύνης 0 τὴν ᾿4ϑηναίων πόλιν ὀδυρόμενος εἰ μὲν οὔ-
τῶς εἴποι (sicut scil. revera dicit) ὅτε «ποίαν τοιαύτην πόλεν εἶλον τῶν
ἐχϑρῶν, οἵαν τὴν ἰδίαν πόλιν ἀπώλεσαν» (ol. 114, 2: ad Antipatrum
ttim et Macedones, non ad Lacedaemonios et ol. 93, 4 hoc pertinere vi-
detur), ἐμπαϑῶς ἂν εἰρηκὼς εἴη καὶ ὀδυρτικῶς" εἰ δὲ παρόμοιον
αὐτὸ ποιήσει " ποίαν γὰρ πόλιν τῶν ἐχϑρῶν τοιαύτην ἔλαβον ὁποίαν
τῆν ἰδίαν ἀπέβαλον, ov μὰ τὸν Δία πάϑος κινήσει ἀλλὰ τὸν καλού-
μένον κλαυσιγέλωτα, τὸ γὰρ ἐν πενϑοῦσι παίζειν κατὰ τὴν παροιμίαν
τὸ τὰ τοιαῦτα ἐν τοῖς πάϑεσι κακοτεχνεῖν ἐστί.

3. (63)
Athen. epit. I p. 64: ἄλλοι δὲ φίλιχϑυν τὸν Φιλόξενον (de quo Ath.
I, c. 8—11) φασιν. ᾿ριστοτέλης δὲ φιλόδειπνον ἁπλῶς, ὃς καὶ γρά-
φει που ταῦτα" «δημηγοροῦντες ἐν τοῖς ὄχλοις κατατρίβουσιν ὅλην τὴν
ἡμέραν ἐν τοῖς ϑαύμασι καὶ ngog vovg ἐκ τοῦ Φάσιδος ἢ Βορυσϑένους

-- 90 —

καταπλέοντας, ἀνεγνωκότες οὐδὲν πλὴν εἰ τὸ Φιλοξένου δεῖπνον οὐδ᾽
040v ».

Philoxeni ubi de voluptate disputat ipse quoque mentionem fadt.
Aristoteles eth. 3, 10. cf. Eudemi eth. 3, 2. probl. 28, 7.

3. (64)

Suidas (cuius copiae ex primo fonte Didymo derivatae videntur, df.
Hesych. et Harpocr. s. v. Diogen. prov. 4, 76. Schol. Lucian. p. 139 Jac.
e Suida Apostol. 8, 12 Leutsch. s. Εὐρύβατος : πονηρὸς, ἀπὸ τοῦ
πεμφϑέντος ὑπὸ Κροίσου (cf. Harp. p. 89, 17) .... Níxevdgog Αἰγιναῖον
Εὐρύβατον πανουργότατον, ov μνημονεύει M ouiavoréAqg dv à περὶ
δικαιοσύνης (sic etiam Apostol). Δοῦρες δὲ ... xal Mousrogevng da
δάλῳ ... λέγεται τὸν Εὐρύβατον κλέπτην ὄντα, εἰρχϑέντα καὶ παρα-
φυλαττόμενον, ἐπειδὴ συμπίνοντες ἔλυσαν αὐτὸν οἵ φυλάσσοντες καὶ
ἐκέλευσαν ἐπιδείξασϑαι τὴν ἐπὶ τοὺς οἴκους ἀναρρίχησιν, τὸ μὲν πρὸ-
τον διωθεῖσϑαι. δεομένων δὲ ὡς οὐ βουλόμενον, ἐπεὶ μόλις ἀνέπεισαν,
περιϑέμενον τοὺς σπόγγους καὶ τὰς ἐγκεντρίδας ἀναδραμεῖν εἰς τοὺς
τοίχους. | ἀναβλέποντες δὲ ἐκεῖνοι καὶ ϑαυμάζοντες τὰς τέχνας, λαβεῖν
αὐτὸν τὸν ὕροφον καὶ ὑπερβάλλοντα. πρὶν ἐκεῖνοι κύκλῳ περιέλθωσι
διὰ τοῦ τέγους καταπηδῆσαι.

Cf. Gregor. Corinth. ad Hermog. περὶ μεθόδου δεινότητος c. 19
(Walz. t. VII, 2 p. 1277. cf. Anon. ad eundem Walz. t. V p. 568. Eustath
in Od. p. 1864) Εὐρυβάτου πρᾶγμα (Demosth. or. 18, 24. cf. Hesyd-
8. v.): ὃ Εὐρυβάτης ovrog παλέμβολος γέγονεν ἀνήρ. ὁ δὲ Mgsoso-
τέλης κλέπτην μὲν αὐτὸν γενέσθαι, ἁλόντα δὲ ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ δεϑῆ-
ναι καὶ δημοσίᾳ φυλάττεσθαι" κἄπειτα τοὺς φυλάττοντας ἐπιϑυμοῦν-
τας ϑεάσασϑαι ὅπως διὰ τῶν τοίχων ἀνιὼν εἰς τὰς οἰκέας παρέοε (se
ρεισι cod. Mon.), λύσαντάς τε (τέως Mon.) αὐτὸν ἐπιδείκνυσθαι παρα-
καλεῖν. τὸν δὲ τάς τε ἐγκεντρίδας ὑποδυσάμενον (ὑποδησάμενον Reiske)
καὶ τοὺς σπόγγους λαβόντα ἀναβῆναί τε ῥᾷστα καὶ τὸν ὄροφον τῆς
οἰκίας ἐξελεῖν, εἶτα ἐν ὅσῳ περιΐεσαν οἵ φύλακες ἑτέρωϑεν ὕπως 1ά-
βοιεν (καταλάβοιεν Mon.) κατιόντα, οἴχεσϑαι φεύγοντα. ἄλλοι δὲ
(Ephorus apud Suid. IIarp. Eust.) paotv ἄνδρα τοῦτον εἶναι Ἐφέσιον etc.

4. (65)

Plutarch. de Stoicorum repugn. c. 13: ἀλλ᾽ αὐτός ye πάλεν (ὃ Xov-
σιππος) ἐν τῷ τρίτῳ περὶ δικαιοσύνης φησίν. ὅτι δικαιοσύνην ἀναι-
ροῦσιν of τέλος ὑποτιϑέμενοι τὴν ἡδονήν" o£ δὲ μόνον ἀγαϑὸν εἶναι
λέγοντες οὐκ ἀναιροῦσιν. ... (c. 15:) πάλεν ἐν μὲν τοῖς περὶ δικαιοσύνης
ὑπειπών, ὅτι τοὺς ἀγαϑὸν ἀλλὰ μὴ τέλος τιϑεμένους τὴν ἡδονὴν ἐνδέ-

— 91 —

σώζειν καὶ τὴν δικαιοσύνην ... ἐν δὲ τοῖς πρὸς Πλάτωνα κατηγο-
αὐτοῦ δοκοῦντος ἀγαϑὸν ἀπολιπεῖν τὴν ὑγείαν, οὐ μόνον τὴν δι-
νὴν φησὶν ἀλλὰ καὶ τὴν μεγαλοψυχίαν ἀναιρεῖσϑαι καὶ τὴν σω-
ὕνην καὶ τὰς ἄλλας ἀρετὰς ἁπάσας, ἂν τὴν ἡδονὴν ἢ τὴν ὑγείαν
ὧν ἄλλων ὃ μὴ καλόν ἐστιν ἀγαϑὸν ἀπολείπωμεν. ἃ μὲν οὖν βη-
mig Πλάτωνος ἐν ἄλλοις γέγραπται πρὸς αὐτόν. ἐνταῦϑα δ᾽ ἡ
καταφανής ἔστιν, onov μὲν ἂν μετὰ τοῦ καλοῦ τις ὑποϑῆται καὶ
δονὴν ἀγαϑὸν εἶναι σώξεσϑαι δικαιοσύνην λέγοντος, ὅπου δὲ πά-
ὑς μὴ μόνον τὸ καλὸν ἀπολιπόντας αἰτιωμένου τὰς ἀρετὰς ἀπά-
ναιρεῖν. ἕνα δὲ μηδ᾽ ἀπολογίαν ὑπολίπῃ τοῖς ἐναντιώμασιν, ᾽4ρι-
ἕλει περὶ δικαιοσύνης ἀντιγράφων οὔ φησιν αὐτὸν ὀρϑὼς λέ-
ὅτι τῆς ἡδονῆς ovOgc τέλους ἀναιρεῖται μὲν ἡ δικαιοσύνη (cf.
yr. de abst. p. 282 Traj.), συναναιρεῖται δὲ τῇ δικαιοσύνῃ καὶ τῶν
᾿ἀρετῶν ἑκάστη. τὴν μὲν γὰρ δικαιοσύνην ὑπ᾽ αὐτῶν ὡς ἀλη-
ναιρεῖσϑαι, τὰς δ᾽ ἄλλας ἀρετὰς οὐδὲν κωλύει ὑπάρχειν εἰ καὶ
' αὐτὰς αἱρετὰς ἀλλ᾽ ἀγαϑὰς γοῦν καὶ ἀρετὰς ἐσομένας εἶτα
qv ἐξ ὀνόματος προσαγορεύει ... τίς οὖν τούτου πρὸς λόγους
τερος γέγονεν, ὃς δυεῖν τῶν ἀρίστων φιλοσόφων ἐγκέ-
τῷ μὲν ὅτι πᾶσαν ἀρετὴν ἀναιρεῖ μὴ μόνον τὸ ἀγαϑὸν ἀπολι-
τῷ δ᾽ ὅτι τῆς ἡδονῆς τέλος οὔσης οὐ πᾶσαν ἀρετὴν ἄνευ τῆς
υσύνης σώξεσϑαι νομίζει; ϑαυμαστὴ γὰρ ἡ ἐξουσία περὶ τῶν
' πραγμάτων διαλεγόμενον ἃ τίϑησιν αὐτὸς ἐγκαλῶν doiavo-
,. ταῦτ᾽ ἀναιρεῖν πάλιν Πλάτωνος κατηγοροῦντα. cf. adv. Stoi-
25: ἐν δὲ τοῖς περὶ δικαιοσύνης εἰ μέν τις ὑπόϑοιτο τὴν ἡδονὴν
ovx οἴεται σώξεσϑαι τὸ δίκαιον εἰ δὲ μὴ τέλος ἀλλ᾽ ἁπλῶς ἀγα-
οἴεται. τὰς δὲ λέξεις οὐκ οἴομαί σε δεῖσϑαί νῦν ἀκούειν ἐμοῦ
ἔγοντος" τὸ γὰρ τρίτον περὶ δικαιοσύνης βιβλίον ἐστὶ πανταχό-
αβεῖν. ;
5. (66)

'orphyrius comm. in Ar. περὶ ἑρμηνείας (ad ipsa prima verba ἔστι
»» τὰ ἐν τῇ φωνῇ τῶν ἐν τῇ ψυχῇ παϑημάτων σύμβολα) de signi-
nis vi veterum sententias recenset apud Boethium ed. sec. in ]. de
rel. ed. Ven. (loh. et Greg. de Gregoriis) 1499 fol. 85^ (Ven. 1491
Bas. 1570 p. 298): putabant namque alii res vocibus designari...
ro incorporeas quasdam naturas ... alii vero sensus, alii imagi-
es significari vocibus arbitrabantur. quum igitur ἰδία esset con-
apud superiores et hoc (haec Bas.) usque ad Aristotelis pervenis-
tatem, necesse fuit ut qui nomen et verbum significativa esse
us erat (s. essel diffiniturus Bas.), praediceret quorum ista de-

signaliva sint. | Aristoteles enim nominibus el verbis res subiectas
significari non putat nec vero sensus vel etiam imaginaliones. sensuum
(sensum Bas.) quidem non esse significativas voces nomina et verba in
opere de iustitia sic (sic om. Bas.) declarat dicens : φύσει yag δεηνέχϑη-
σαν τά τε νοήματα καὶ τὰ αἰσϑήματα, quae interpretari Latine potes
(potest edd.) hoc modo: natura enim sunt diversa intellectus et sensus.
differre igitur aliquid arbilratur sensus atque intellectus, sed qui pes-
siones animae a vocibus significari dicit, is non de (de om. Bas.) sens
bus loquitur. sensus enim passiones corporis sunt ... neque magis de
imaginalionibus, ut probatur in libris de anima (3, 8). intellectus igitur
vult. cf. iufra p. 304 Bas. passiones autem animae dixit quoniam alie:
diligenter ostensum est omnem vocem animalis aul ex passione animat
aut propter passionem proferri.

Verba illa ex disputatione quadam de voluptatis variis generibus ἐδ’
sumta videntur. etenim secundum Ar. eth. 10, 5: διαφέρουσε a£ τῆς δια-
volag (ἐνέργειαι) τῶν κατὰ τὰς αἰσϑήσεις, καὶ αὗται ἀλλήλων κατ᾽
εἶδος καὶ af τελειοῦσαι δὴ ἡδοναί ... οὐ μὴν ξοικέ γε ἡδονὴ διάνοια
εἶναι οὐδ᾽ αἴσϑησις" ἄτοπον γάρ. ἀλλὰ διὰ τὸ μὴ χωρίξεσϑαι φαίνε-
ται ταὐτόν τισιν. ὥσπερ οὖν a ἐνέργειαι ἕτεραι, καὶ α ἡδοναί, ὅδια-
φέρει δὲ ἡ ὕψις ἁφῆς καϑαριότητι καὶ ἀκοὴ καὶ ὄσφρησις γεύσεως.
ὁμοίως δὴ διαφέρουσι καὶ af ἡδοναί, καὶ τούτων ai περὶ τὴν διάνοιαν
καὶ ἑκάτεραι ἀλλήλων etc. (cf. eth. 3, 10. Eudem. eth. 3, 2. problem.
28, 7 ubi περὶ σωφροσύνης).

6. (67)

Athenaeus VIII p. 3851: τί γὰρ τῶν ἐπιτρῖψαι δυναμένων παρέλι-
πεν ὃ καλὸς οὗτος ἐποποιὸς (᾿Αρχέστρατος) καὶ μόνος ζηλώσας τὸν
Σαρδαναπάλλου τοῦ ᾿Δνακυνδαραξεω βίον, ὃν ἀδιανοητότερον εἶναι
κατὰ τὴν προσηγορίαν τοῦ πατρὸς ᾿“Αρεστοτέλης ἔφη. ἐφ᾽ οὗ τοῦ τά-
gov ἐπιγεγράφϑαι φησὶ Χρύσιππος τάδε" «εὖ εἰδὼς ὅτι ϑνητὸς ἔφυς»
etc. (cf. Schweigh. animadv. IV p. ὅ06 sq. Ath. XII, c. 38—40 e Clearcho
περὶ βίων aliisque).

Cf. Cicero Tuscul. disp. 5, 85: ex quo Sardanapali opulentissimi
Syriae regis error agnoscitur, qui incidi iussit in busto:

haec habeo quae edi quaeque exsaturata libido

hausit. at illa iacent multa et praeclara relicta.
quid aliud , inquit Aristoteles, in bovis, non in regis, sepulcro in-
scriberes? haec habere se mortuum dicit , quae ne vivus quidem diutius
habebat quam fruebatur. iterumque Cicero de fin. 2, 32, 106: corporis

-- 98

"μέϑπι voluptas si eliam praeterila delectat, non intelligo cur Aristo -
eles Sardanapali epigramma (anto opere derideat , in quo ille rex
Syriae glorietur se omnes secum libidinum voluptates abstulisse. quod
"mim ne vivus quidem, inquit, diulius sentire poterat quam dum frue-
batur, quo modo id potuil mortuo permanere?

Septem versuum quos e Chrysippo adscripsit Athenaeus (cf. Diod.
2,23), quartum et quintum ex alio fonte habet Cicero eosdemque duos
(d. Plut. de se ips. laud. 17) Graece Strabo XIV p. 672: xai δὴ xai πε-
ριφέρεταε τὰ ἔπη ταυτί «ταῦτ᾽ ἔχω ὅσσ᾽ ἔφαγον καὶ ἐφύβρισα xal μετ᾽
ἔρωτος (σὺν ἔρωτι Ath.) τέρπν᾽ ἔπαϑον, τὰ δὲ πολλὰ καὶ ὄλβια πάντα
λέλειπται (ita etiam Cic. Diod., λέλυνται Ath. cf. etiam Naeke, Choerili
Sumii quae supersunt. Lips. 1817 p. 208 sqq.).

Ceterum haec legi etiam potuerunt aut in libro περὲ βασιλείας» sicut
in Dionis Chrys. orationibus περὶ βασιλείας Sardanapali iterata mentio
tilat (or. 2, 35. 3, 72. 4, 113) aut in libro περὲ ἡδονῆς (cf. Theophr. ap.
Athen, XII, 511v. Heraclid. 5125).

7. (68)

Proclus (e Plutarchi comm., ut. putat Wyttenbach fr. 17. cf. opp.
Plut, V], 1 P 007) schol. in Hesiod. opp. v. 359 (p. 194 Gaisf.) εἰ γάρ xev
χαὶ σμικρόν: δοκεῖ uiv ἀπηρτῆσϑαι τοῦτο τοῦ προρρηϑέντος᾽ ἔχει δὲ
καὶ συνέχειαν. ἐπειδὴ γὰρ εἶπεν ὅτι xav E σμικρὸν τὸ ἀφαιρεϑέν,
παγνοῖ τὸν ἀφαιρεϑέντα διὰ τὴν ἀκούσιον ἀφαίρεσιν, ἐπήγαγεν ὅτι τὸ
ὑμιχρὸν ἐπισωρευόμενον μὲν μέγα τι γένεται. ἀφαιρούμενον δὲ εἰς τὸ
μηδὲν καταλήγει" ὥστε εἰκότως λυπεῖ καὶ τὸ σμικρὸν ἀφαιρούμενον.
καὶ εἰ τοῦτο ἀληϑές, ὀρθῶς 'ἀριστοτέλης ἔλεγεν (in apophthegmate?)
ὅτι χείριστον τῶν ἐν τῷ βίῳ τὸ μὴ παρὰ τοῦτο λεγόμενον (id est: si
quid repetere soleat μὴ παρὰ τοῦτο). εἰ γὰρ καταφρονοῖτο ὡς μικρὸν
ἕχαστον καὶ ἐπιλέγοιμεν μὴ παρὰ τοῦτο, κακῶς πράξοιμεν. ἐν μὲν
οὖν οἰκονομίαις λιμώξομεν τοῦτο ἀεὶ ἔπᾳδοντες. ἔν δὲ τῇ διαίτῃ νοσή-
Goutv, πολλάκις μὲν παρορῶντες τὸ ὀρϑόν, λέγοντες δὲ ταύτην τὴν
φωνήν ἡ γὰρ καϑ' ἕν ἕκαστον ἔλλειψις μεγάλην αϑροίξει τοῖς παρο-

ρῶσε τὴν βλαβην.

XIV.
Περὶ βασιλείας.

In divisione librorum Aristotelis haec habet Ammonii quae fertur
rel Philoponi) introductio in categorias (Amm. ed. Ven. 1545 f. 95): με-

— 04 —

ρικὰ μὲν ovv ἐστίν, ὕσα πρός τινα ἰδίᾳ γέγραπται, ὡς ἐπιστολαὶ ἢ ὅσα
ἐρωτηϑεὶς ὑπὸ ᾿Δἡλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος περί τε βασιλείας καὶ
ὅπως δεῖ τὰς ἀποικίας ποιεῖσϑαι γεγραφηκὲ (cf. Sch. Br. p. 35} 14)
quae scholiastae verba nescio an parum accurate e prioribus pro recen
tiorum more tradita etsi ἐπιστολιμαῖον βιβλίον significent" potius. quam
dialogum, ego quidem sic statuo, Alexandri sermonem quendam (fortasse
cum Philippo patre habitum) auctoris narratione repetitum fuisse, ita
fere ut postea apud Dionem Clirysostomum, qui Socraticorum dialogos
saepius imitatus in usum suum convertit (velut in or. 3 et 4. cf. 9. 10
or. 3, 26—28 — Xen. mem. 4, 4. or. 4, 98 Fri xal νῦν i. e. Diogeuis
aetate. de librorum Socraticorum studio Dionis cf. p. 297. 640), in or. ἢ
περὶ βασιλείας ad Aristotelici dialogi fortasse exemplum argumentunque
composita, cuius haec initium est: “έγεταέ ποτε ᾿Αλέξανδρον τῷ πατρὶ
Φιλίππῳ μειράκιον ὄντα διαλεχϑῆναι περὶ Ὁμήρου (cf. p. 634) gala
ἀνδρείως καὶ μεγαλοφρόνως. of δὲ αὐτοὶ λόγοι οὗτοι σχεδόν τι καὶ
περὶ βασιλείας ἦσαν. ἐτύγχανε μὲν γὰρ ὁ ᾿Αλέξανδρος στρατενόμενος
ἤδη μετὰ τοῦ πατρός, καίτοι τοῦ Φιλίππου κωλύοντος .... (2) τότε Ü
οὖν ἀπὸ στρατείας ἥκοντες ἐν Δίῳ. τῆς Πιερίας ἔϑυον ταῖς μούσαις καὶ
τὸν ἀγῶνα τῶν Ὀλυμπίων ἐτίϑεσαν, ὄν φασιν ἀρχαῖον εἶναι παρ e
τοῖς. finis autem hic: ταῦτα δὲ ἀκούσας ὁ Φίλιππος ἡσθεὶς οὐ p-
την, εἶπεν, “Ἀλέξανδρε, περὶ πολλοῦ ποιούμεϑα τὸν ᾿Αριστοτέλη καὶ τὴν
πατρίδα αὐτῷ συνεχωρήσαμεν ἀνακτίξειν Στάγειρα τῆς Ὀλυνϑίας o9-
σαν. 0 γὰρ ἀνὴρ ἄξιος πολλῶν καὶ μεγάλων δωρεῶν, εἰ τοιαῦτά σε δι"
δάσκει περί τε ἀρχῆς καὶ βασιλείας εἴτε Ὅμηρον ἐξηγούμενος εἴτε καὶ
ἄλλον τρόπον. certe in altero libro ᾿4λέξανδρος ἢ ὑπὲρ ἀποίκων, que
ipse titulus fatetur dialogum, Alexandri disputantis partes fuisse consen"
taneum est. ceterum philosophis inde ab aetate Macedonica (cf. de Xeno
crate Plut. adv. Col. 32 etc.) hoc περὲ βασιλείας argumentum in deliciis
erat (cf. Stob. fl. 48, 27), etiam Peripateticis, velut Theophrasto (sec. D. ἵν
5, 42 et 49 περὶ βασιλείας e, περὶ παιδείας βασιλέως ἃ, περὶ βαδι-
λείας ἃ B, quorum primus πρὸς Κάσανδρον idemque fuerit qui a qui
busdam Sosibio tribuebatur sec. Athen. IV, 144*), Stratoni (D. L. δ, 98)
etc. Aristotelis liberum Ptolemaeus etiam memuravit (Wenrich 143).
eLerum cf. infra ad tit. LX (de suasoria Ar. ad Alexandrum).

1. (09)

Pseudo-Ammonii vita Arist. (aute comm. in categ. Ven. 1545 f. 5^):

τῷ δ᾽ AlebavÓQo καὶ περὶ βασιλείας ἔγραψεν ἐν ἑνὶ uovoflifAo , παι-
δεύων αὐτὸν ὅπως δεῖ βασιλεύειν.

Cf. vit. Arist. Marc. (cod. 257 f. 276* extr.): fva δὲ καὶ πάντας av-
ϑρώπους εὐεργετήσῃ, γράφει vo ᾿Αλεξάνδρῳ βιβλίον περὶ βασιλείας,
διδάσκων ὅπως βασιλευτέον. ὅπερ οὕτως ἔδρασεν εἰς τὴν ᾿Αλεξάνδρου
ψυχήν, ὡς λέγειν ὅτε μὴ ὠφέλησ[ζξ τινα" σήμερον οὐκ ἐβασίλευσα,
οὐδένα γὰρ εὖ ἐποίησα. (vers. ant. lat. ut autem et omnibus hominibus
universaliter benefaceret , scripsit Alexandro librum de regno, docens
ipsum qualiter oportet regnare. et in tantum movil animam Alexan-
dri ad benefaciendum, quod dicebat: quod non benefeci aliquibus
hodie, non regnavi.)

2. (70) :

Themistius orat. 8 (inscr. Οὐάλης ἢ περὶ φύσεως βασιλικῆς» hab.
ἃ. 3068) p. 128 Dind. (107: Hard.): Πλάτων μὲν ovv, εἰ xol τὰ ἄλλα
κᾶντα ϑεῖος καὶ αἰδοῖος, ἀλλὰ τοῦτόν γε ἀτεχνῶς ἀποκεκινδυνευμένως
προήκατο λόγον (de rep. p. 47343), ὅτε μὴ πρότερον τὰ κακὰ λήξει τοῖς
ἀνϑρώποις πρὶν ἂν ἢ φιλόσοφοι βασιλεύσωσιν ἢ βασιλεῖς φιλοσοφήσω-
&v. ἐλήλεγκται δὲ 0 λόγος καὶ δέδωκεν εὐθύνας τῷ χρύνῳ. ἄγασθαι
δὲ ἄξιον ᾿ἀριστοτέλην, ὅτε μικρὸν τὰ Πλάτωνος ῥήματα μεταϑεὶς
τὸν λόγον πεποίηκεν ἀληϑέστερον, φιλοσοφεῖν μὲν r9 βασιλεῖ οὐχ ὅπως
ἀγαγχαῖον εἶναι φάσκων ἀλλὰ καὶ ἐμποδών, τὸ δὲ φιλοσοφοῦσιν ἀλη-
ϑινῶς ἐντυγχάνειν εὐπειϑῆ καὶ εὐήκοον" ἔργων γὰρ ἀγαϑῶν τὴν βα-
σιλείαν ἐνέπλησεν, οὐχὶ ῥημάτων (cf. Dio Chrys. or. II s. 26 p. 26 Emp.).

XV.
᾿λέξανδρος ἡ ὑπὲρ ἀποίκων.
1. (71)

Ὑπὲρ ἀποίκων (ita codd. omnes, etiam Laur. ὑπὲρ ἀποικεῶν Hesych.
**. Menagium) i. e. ὅπως δεῖ τὰς ἀποικίας ποιεῖσϑαι. ad Alexandrum
(cL. loc. supra cit. ad 1. περὶ βασιλείας) liber, id est dialogus in quo
Krsona Alexandri: itaque post mortem certe regis compositus, ab Ari-
3lolele alienus.

2. (72)

Plutarch. de fortyna Alex. I, 6: ov γὰρ ὡς ᾿ἀριστοτέλης Guve-
βουλευεν αὐτῷ (sc. ᾿Αλεξάνδρῳ) , roig μὲν “Ἕλλησιν ἡγεμονικῶς,
τοῖς δὲ βαρβάροις δεσποτικῶς χρώμενος καὶ τῶν μὲν ὡς φίλων καὶ
οἰκείων ἐπιμελούμενος, τοῖς δὲ ὡς ξώοις ἢ φυτοῖς προσφερόμενος,

— 06 —

πολεμοποιῶν φυγῶν ἐνέπλησε καὶ στάσεων ὑπούλων τὴν ἡγεμονίαν,
ἀλλὰ κοινός etc. (cf. Arist. pol. 3, 14). |

XVI.
Περὶ εὐγενείας.

Inter bona recensetur ἃ Platonicis non minus quam ἃ Peripateticis
nobilitas (cf. Welcker in prolegg. ad Theognidis rel. Frf. 1826), non ani-
mae quidem illa, non corporis, sed inter eyteriora (τὰ ἀπὸ τύχης γιγνῦ-
μενα rhet. 2, 1ὅ. cf. 1, 5. Pseudar. rhet. ad Alex. 86. Cic. acad. post ],
5 sq. Stob. ecl. II, 290 in ethicae Aristotelicae expositione: ἐκτὸς δὲ
πλοῦτον xal δόξαν xol εὐγένειαν καὶ δυναστείαν καὶ φίλους xal avy-
γενεῖς καὶ πατρίδα. cf. p. 292: ἔτι δὲ τῶν ἀγαθῶν τὰ μὲν ... sad
οὔτε κτήσασϑαι οὔτ᾽ ἀποβαλεῖν, ὡς εὐγένειαν. cf. p. 288. de Platonids
idem p. 84. 86 et ex Pseudar. definit. Plat. Laertius 3, 88 ubi quatuor ne
bilitatis species dividuntur: τῆς ἄρα εὐγενείας τὸ μὲν ἀπὸ προγόναν
— ἐπιεικῶν, τὸ δὲ δυναστῶν, τὸ δὲ ἐνδόξων, τὸ δὲ ἀπὸ τῆς αὑτοῦ καὶο-
κἀγαϑίας). est enim εὐγένεια secundum Platonem (Menex. p. 237. Alcib.
120) et Aristotelem (polit. 1, 6. 3, 13. 4, 8. 5, 1. rhet. 2, 15. cf. Pseudir.
rhet. ad Al. 36) ἀρετὴ γένους. ita ut alius sit yevvaiog, alius εὐγενῆς
(hist. anim. 1, 1. 488* 18: εὐγενὲς μὲν γάρ ἐστι τὸ ἐξ ἀγαϑοῦ yivovo
γενναῖον δὲ τὸ μὴ ἐξιστάμενον ἐκ τῆς αὐτοῦ φύσεως. eadem in rhe.
2, 15), quos quidem ipso sermonis usu distinctos quum definire deberent,
confundunt cum Socraticis (cf. Dio Chr. or. 15, 29—32) Stoici, quibus no?
alio nomine laudatur nobilis ac sapiens. immo vero quia, ut ait Aristoteles
(rhet. 2, 15), φορά τές ἔστιν ἐν τοῖς γένεσιν ἀνδρῶν ὥσπερ dv τοῖς κατὰ
τὰς χώρας γιγνομένοις καὶ ἐνίοτε ἂν ἡ ἀγαϑὸν τὸ γένος, ἐγγίνονται
διά τινος χρόνου ἀνόδρες περιττοί, κἄπειτα πάλεν ἀναδίδωσιν (cf. pol.
1, 6. 1255^ 2: οὕτω καὶ ἐξ ἀγαϑῶν ἀγαϑόν- ἡ δὲ φύσις βούλεται μὲν
τοῦτο ποιεῖν" πολλάκις. οὐ μέντοι δύναται. cf. 1254" 27), nobilis est qui
nobilitatem a maioribus acceptam ad filios propagat. atque hoc ipsum
est quod ex definitione magistri disputando eruit stabilitque peculiaris
περὶ εὐγενείας (Laert., Hes., Ptolem. W. 143) monobibli dialogique auctor
discipulus quidam, qui disputationem de hoc argumento ab ipso aliquando
habitam, num ex bonis sit nobilitas et si sit quid sit nobile et quomodo
ex principis cuiusdam vi atque natura φορὰ illa ἀνδρῶν derivetur, eam
memoria narrans repetere (ἔφην) fingitur. quem celebriorem olim inter
dialogos Peripateticos fuisse ducent Plutarchi, Athenaei, Diogenis Laertii

— 97 —

testimonia ipsique de eadem materia a Philone Iudaeo et Plutarcho libri
editi, quorum ille reprehendit philosophos (opp. t. II p. 437 Mangey: τοῖς
δὲ ὑμνοῦσι τὴν εὐγένειαν ὡς μέγιστον ἀγαϑὸν καὶ μεγάλων αἴτιον οὐ
μετρίως ἐπιτιμητέον, εἰ πρῶτον μὲν οἴονται τοὺς ἐκ παλαιοπλούτων
καὶ παλαιενδόξων εὐγενεῖς .... cf. Plut. ap. Stob. fl. 88, 21 ubi contra
nobil.: τέ γὰρ ἄλλο νομέζομεν εἶναι τὴν εὐγένειαν εἰ μὴ παλαιὸν πλοῦ-
τον ἢ καὶ παλαιὰν δόξαν. item Dio Chrysost. or. 15 p. 281), hic ita sen-
sum Aristotelici scriptoris expressisse videtur Platonicus (cf. etiam Iulia-
nus in or. Ill p. 202 Pet.), ut ipsa quae una cum Plutarcheis a Stobaeo
exhibentur servata Aristotelis qui ferebatur fragmenta quanquam pro
Plutarchi more fere ampliora ex eodem Plutarchi libro excerpta fuisse
facile tibi persuadeas. certe non minoris ambitus fragmentum idem appo-
nit Eudemi dialogi in libro consolationis ad Apolloniam (c. 27). de auctore
autem Aristotele fuisse qui dubitarent confitetur Plutarchus Panaetii, ut
videtur, cum testibus allatis iudicium referens. ex Panaetio enim recepta
eadem veterum scriptorum testimonia unus idemque auclor tradidisse vi-
detur et Plutarcho et Athenaeo, Laertio quidem, ut coniicio, Favorinus
Plutarchi amicus. «qui vulgatae de duabus simul Socratis uxoribus fa-
bellae et ab epistolarum etiam philosophorum nomine datarum scriptori-
bus memoratae (cf. Aristippi ad Aretam, de qua Bentley in Orell. Socr.
epist. ed. p. 418. 419—22 et Diogen. ep. ined. p. 233 Boiss.), quam Pa-
naetius refutaverat, testes citant Callisthenem, Aristoxenum (qui in vita
Secratis quam ex Porphyrii hist. phil. citat Cyrillus c. Iul. p. 185—186
Spanh. alteram illam et legitimam uxorem dixerat 749.0re/Óovc ϑυγατρι-
δῆν τοῦ “Μυσιμάχου), Demetrium, Satyrum, llieronymum, quibus
à ex Athenaei coniectura aut eius cuius copias recolit τὸ ἐνδόσιμον
᾿Δριστοτέλης ἔδωκεν, non quod eandem plane fabulam ille narravisset, ut
mile intellexerit Athenaeus, sed quia de Aristidis etiam filia Socratis uxore
(allera scil. post Xanthippam, ut iudicabant legentes) mentionem fecerat.
de qua Aristidis filiae secundum Socratem nobilitate revera tangitur qui-
lem in Ar. fragmento apud Stob. fl. 86, 25, sed ita ut in alio quodam libri
loto plura accessisse necessario statuas (cf. John Selden, titles of honour,
*l. Il. Lond. 1631 pref. this mas part of that which I presume Plu-
larche had, in that book of Arislotle concerning Myrto etc.). nulla enim
(ausa est, cur huius potissimum fragmenti verbis nuptiarum mentionem
corrigendo (sicut Luzac lect. Att. Lugd. 1800 p. 94 sq. cf. 86, qui pro
γενναίαν εἶναι scribit γεγαμηκέναι) ingeramus (Rose de Ar. l. p. 108).
ego cerle non tam propter fabulam illam, de qua quomodo dixerit Ari-

stoteles propter scriptorum aliena sibi negligenter arrogantium discor-
ARBRISTOT. PSEUDEPIGR. 1

— 98 —

diam ignoramus, dialogum hunc pseudepigraphum fuisse credo, quam
dialogum reiicio cum celeris dialogis utpote Socraticis in ipso Peripato
studiis post Aristotelem exhaustamque verae philosophiae venam renascen-
tibus proprium ipsique adeo primo Theophrasto. qui si quidem auctor
fuit libri περὶ εὐσεβείας (D. L. 5, 50), etiam περὶ εὐγενείας librum hunc
ediderit. eundem enim utriusque libri auctorem fuisse affinis quodam
modo similisque Stobaei fragmento 88, 13 sermo significat apud Porphy-
rium, qui in libro περὲ ἀποχῆς ἐμψύχων (ed.lac. de Rhoer Traj. 176;
p. 106—162 et p. 278—82) integram fere libri περὶ εὐσεβείας disputa-
tionem inseruit. cf. p. 278: Θεόφραστος δὲ καὶ τοιούτῳ κέχρηται λόγῳ
(contra esum animalium): τοὺς ἐκ τῶν αὐτῶν γεννηθέντας. λέγω δὲ
πατρὸς καὶ μητρός, οἰκείους εἶναι φύσει φαμὲν ἀλλήλων" καὶ τοίνυν
καὶ τοὺς ἀπὸ τῶν αὐτῶν προπατόρων σπαρέντας οἰκείους ἀλλήλων εἷ--
ναι νομίξομεν" καὶ μέντοι τοὺς ἑαυτῶν πολίτας τῷ τε γῆς καὶ mo0cc
ἀλλήλους ὁμιλίας κοινωνεῖν" οὐ γὰρ ἐκ τῶν αὐτῶν ἔτι τότε τοιούτουαΣ;
ἀλλήλοις φύντας οἰκείους αὑτοῖς εἶναι κρίνομεν, εἰ μὴ ἄρα τινὲς vóm
πρώτων αὐτοῖς προγόνων οἵ αὐτοὶ τοῦ γένους ἀρχηγοὶ πεφύκασιν ΨΖ
ἀπὸ τῶν αὐτῶν. οὕτω δὲ καὶ οἶμαι καὶ τὸν “Ἕλληνα μὲν τῷ Ἕλληνα
τὸν δὲ βάρβαρον τῷ βαρβάρῳ, πάντας δὲ τοὺς ἀνθρώπους also
φαμὲν οἰκείους τε καὶ συγγενεῖς εἶναι... καὶ μὴν πᾶσι τοῖς ξώοις air 4E
τῶν σωμάτων ἀρχαὶ πεφύκασιν al αὐταί... παντάπασιν ἂν οἰκεῖον εἴφΖ
καὶ συγγενὲς ἡμῖν τὸ τῶν λοιπῶν ξώων γένος. quae omnium hominum
συγγένεια necessario ex Aristotelis de libertate et nobilitate sententia de—
rivatur, quippe quae omnium hominum sit qui virtute et sapientia reli—
quos superant natura moribusque servos et humiles, non solum Graeco—
rum, quibus si in universum quidem ceterae gentes natura cedunt (ρυξ-
3, 14), non ita tamen cedunt ut τὸ φύσει δοῦλον et ἐλεύϑερον et τὸ tv—
γενές et δυσγενές quod virtute et vitio differat, idem sit cum Graeco e£
barbaro. nam quod revera liberi nobilesque natura tantum moribusque
diffiniuntur et maiorum filiorumque moribus toti generi quantum id qui
dam naturae inconstantia patitur (1255 3. cf. 3, 15. 17) a principio quodam?
insitis, lioc ad universum genus humanum pertinet (Ar. pol. 1, 6) et ad
animalia omnia (cf. fr. 4. Ar. 1254, 31. ^10. h. a. 1, 1). atque hanc sane
nobilitatis a libertate diversae quaestionem tractasse Peripateticos et com
tra aliarum partium philosophos defendisse, etsi praeter Aristotelem alig—
rum Peripateticorum de nobilitate libri nusquam indicentur, document
sunt qui eodem titulo libri extiterunt Metrodori Epicurei (D. L. 10, 24) e
Stoici Diogenis Babylonii (Athen. IV, 168*).

— 99 —

1. (73)
Stob. flor. 80, 24 ed. Gaisf. (cf. Jacobs animadv. ad Eurip. et Stob.
10 p. 286. ei. lect. Stob. 1827 p. 129): ἐκ τοῦ ᾿Αριστοτέλους περὶ
πιγενείας (ita cod. A, ed. Trinc. Ven. 1536 brevius Δριστοτέλους).

Ὅλως περὶ εὐγενείας ἐγὼ ἀπορῶ,, τίνας χρὴ καλεῖν τοὺς εὐγενεῖς.
Hsórac γε) ἔφην, τοῦτο σὺ (corr. Wytt. Plut. V, 968. codd. εὖ) διαπορῶν.
Wi γὰρ παρὰ τῶν πολλῶν καὶ μᾶλλον παρὰ τῶν σοφῶν τὰ μὲν ἀμ-
μσβητεῖται τὰ δ᾽ οὐ λέγεται σαφῶς, εὐθὺς τὰ περὶ τῆς δυνάμεως"
lre δὲ τοῦτο, πότερον τῶν τιμίων ἐστὶ καὶ τῶν σπουδαίων ἢ καϑά-
up Δυκόφρων [ὁ σοφιστὴς add. ed. Ven.] ἔγραψε κενόν (καινόν codd.,
wr. Jac., Luzac l. c. p. 87) τε πάμπαν. ἐκεῖνος γὰρ ἀντιπαραβαάλλων
πέροις ἀγαθοῖς αὐτήν, εὐγενείας (---αν codd., corr. Jac.. Luzac p. 88)
ἣν οὖν φησίν (ἧς codd., corr. Jac., Luz. ib.) ἀφανὲς τὸ κάλλος, ἐν λόγῳ
ἐ τὸ σεμνόν" ὡς πρὸς δόξαν οὖσαν τὴν αἴρεσιν αὐτῆς, κατὰ δ᾽ ἀλή-
uy οὐϑὲν διαφέροντας τοὺς ἀγεννεῖς τῶν εὐγενῶν.

2. (74)

Stob. flor. 80, 25: ἐν τῷ αὐτῷ (cf. 86, 24 — fr. 1. deest lemma
ἃ Yen).

᾿Δμφισβητεῖται δὲ καϑάπερ καὶ περὶ τοῦ πηλίκον ἀγαϑόν ἐστιν,
"ro καὶ τίνας δεῖ καλεῖν εὐγενεῖς. oí μὲν γὰρ τοὺς ἐξ ἀγαϑῶν γονέων
ἀγενεῖς εἶναι νομίξουσι, καϑάπερ καὶ Σωκράτης" διὰ γὰρ τὴν ᾽Αρι-
πείδου ἀρετὴν καὶ τὴν ϑυγατέρα αὐτοῦ γενναίαν εἶναι. Σιμωνίδην δέ
Wü ἀποκρίνασϑαι διερωτώμενον τίνες εὐγενεῖς. τοὺς ἐκ πάλαι πλου-
ων [φάναι add. codd., fort. gvvrac]: καίτοι κατὰ τοῦτον τὸν λόγον οὐκ
Od; ἐπιτιμῶσιν ὁ Θεόγνις οὐδ᾽ ὁ ποιητὴς ὁ ποιήσας (Eurip. fr. 399
Vue. ap. Stob. fl. 92, 3) ὡς ὅτε «τὴν μὲν εὐγένειαν αἰνοῦσιν βροτοί, μαὰλ-
lor δὲ κηδεύουσι τοῖσι πλουσίοις ». ἢ πρὸς Διὸς οὐχ αἱρετώτερος ὃ 0 zÀov-
τὸν αὐτός, ἢ οὗ ὃ πρόπαππος ἢ τῶν προγόνων τις πλούσιος ἦν, αὐτὸς δὲ
πένης; Πῶς γὰρ οὔκ, εἶπε. Καὶ δέοι γ ᾿(δέοιτ᾽ codd., δέοι δ᾽ Halm lect.
Vol. 1, 325 ἂν κηδεύειν roig πλουσίοις μᾶλλον ἢ τοῖς εὐγενέσιν. εὐγενεῖς
Ttg οἱ παλαιοί, κρείττους δὲ of νῦν. οὐκ ovv ὑμοίως κἄν τις ὑπολαμβανῃ
ὃν τρὺς εὐγενεῖς εἶναι τοὺς ἐκ πάλαι πλουσίων ἀλλὰ τοὺς ἐξ ἀγαϑῶν
"eu; κρείττων γὰρ ἂν δόξειεν ἀρχαίας ἀρετῆς πρόσφατος καὶ με-
tv μᾶλλον ἕκαστον πατρὸς ἢ προπάππου; αἱρετώτερον δ᾽ αὐτὸν (ita
Ws, codd. αὐτοῦ) εἶναι σπουδαῖον ἀλλ᾽ οὐ τὸν πρόπαππον ἤ τινὰ
tv ἄλλων προγόνων. Ὀρϑῶς. ἔφη. λέγεις (λέγειν codd., corr. Cobet
hen, IX, 140). 449" οὖν οὐκ ἐπεὶ ἐν μηδετέρῳ τούτων ὁρῶμεν τὴν εὐ-
Ἰνειαν, σκεπτέον ἄλλον τρύπον; Τίνα τοῦτον αἰνίττει (codd. ἐνίοτε;

7"

— 100 —

Halm δήποτε); Σκεπτέον δή (δ᾽ codd.), ἔφην (ἔφη codd., corr. Luzac
p. 89): τὸ εὖ σημαίνει τε δήπου τῶν ἐπαινετῶν καὶ σπουδαίων, οἷον
τὸ εὐπρόσωπον καὶ τὸ εὐόφϑαλμον" ἀγαϑὸν γάρ τι ἢ καλὸν σημαί-
νει κατὰ τοῦτον τὸν λόγον. llave γε, εἶπεν. Οὐκ οὖν εὐπρόσω-
zov μέν ἔστι τὸ ἔχον ἀρετὴν προσώπου, εὐόφϑαλμον δὲ τὸ ὀφϑαλμοῦ
ἀρετήν; Οὕτως, εἶπεν. ᾿Αλλὰ μήν ἐστι γένυς τὸ μὲν σπουδαῖον, τὸ δὲ
φαῦλον ἀλλ᾽ οὐ σπουδαῖον. Πάνυ γεν εἶπε. Σπουδαῖον δέ γέ φαμεν
ἕκαστον κατὰ τὴν αὐτοῦ ἀρετὴν εἶναι, 6 ὥστε καὶ 7ένος σπουδαῖον ὦὡσαύ-
τως. Οὕτως, εἶπε. Δῆλον ἄρ᾽, Mh ὅτι ἐστὶν 1] εὐγένεια ἀρετὴ γένους.
3. (15)

Diog. Laert. 2, 26 Cob. (in vita Socratis): φησὶ δ᾽ A4 ριστοτέλης
δύο γυναῖκας αὐτὸν ἀγαγέσϑαι, προτέραν μὲν Ξανϑίππην, ἐξ ἧς αὐτῷ
γενέσϑαι “Δαμπροκλέα δευτέραν δὲ Mugtà τὴν ᾿Δριστείδου τοῦ δικαίου
ϑυγατέρα, ἣν καὶ ἄπροικον λαβεῖν, ἐξ ἧς γενέσϑαι Σωφρονίσκχον καὶ
Μενέξενον. of δὲ προτέραν γῆμαι τὴν Μυρτώ φασιν" ἕνιοι δὲ καὶ
ἀμφοτέρας σχεῖν ὁμοῦ, ὧν ἐστὶ Σατυρός τε καὶ ᾿Ιερώνυμος ὁ Ῥόδιος.
φασὶ yag etc.

Cf. Plutarch. vit. Aristid. 27: Δημήτριος δ᾽ ὁ Φαληρεὺς xal Ἵπρῶ-
νυμος ὁ Ῥύδιος καὶ ᾿Δριστόξενος ὃ μουσικὸς καὶ ᾿Δριστοτέλης εἰ
δὴ τὸ περὶ εὐγενείας βιβλίον ἐν τοῖς γνησίοις ᾿Αριστοτέ-
λους ϑετέον, ἱστοροῦσι Μυρτὼ ϑυγατριδὴῆν (hoc temporis rationes
aliorum alio modo — cf. Athen. l. seq. — corrigentium fuit, nam filias
volebat fabula, etiam Pseudaristoteles) Apireldov “Σωχράτει τῷ σοφῷ
συνοικῆσαι, γυναῖκα μὲν ἑτέραν ἔχοντι, ταύτην δ᾽ ἀναλαβόντι χηρευου-
σαν διὰ πενίαν καὶ τῶν ἀναγκαίων ἐνδεομένην. πρὸς μὲν οὖν τούτου:
ἱκανῶς 0 Παναίτιος ἐν τοῖς περὶ Σωκράτους ἀντείρηκεν. ὁ δὲ Φαλη-
ρεὺς etc.

Athen. XIII p. 550^: ἐκ τούτων ovv τιρ ὁρμώμενος μέμψαιτ᾽ ἂν
τοὺς περιτιϑέντας Σωκράτει δύο γαμετὰς γυναῖκας Ξανϑίππην καὶ
τὴν “Αριστείδου Μυρτώ, ov τοῦ δικαίου καλουμένου, of χρόνοι γὰρ ov
συγχωροῦσιν , ἀλλὰ τοῦ τρίτου ἀπ᾿ ἐκείνου. εἰσὶ δὲ Καλλισϑένης, t
μήτριος ὃ Φαληρεύς, Σάτυρος ὁ περιπατητικός, ᾿Αριστόξενος, οἷς τῷ
ἐνδόσιμον ᾿'Δριστοτέλης ἔδωκεν ἱστορῶν τοῦτο ἐν τῷ περὶ εὐγενείας

.. ἀντεῖπε δὲ τοῖς λέγουσι περὶ τῶν Σωκράτους γυναικῶν Παναίτιος
ὁ Ῥύδιος.
4. (16)

Stob. flor. 88, 13: ἐκ τοῦ “ριστοτέλους περὶ εὐγενείας (sic
cod. A, sine lemm. ed. Ven.)

Φανερὸν τοίνυν, ἔφην ἐγώ, περὶ ὧν πάλαι διηπορήσαμεν,, διὰ τί

— 101 —

ποτε οἵ ἐκ πάλαι πλουσίων ἢ of ἐκ πάλαι σπουδαίων εὐγενέστεροι do-
κοῦσιν εἶναι μᾶλλον τῶν σύνεγγυς τἀγαϑὰ κεκτημένων. αὐτὸς γὰρ ἐγ-
γύτερος σπουδαῖος ὧν ἢ πάππου σπουδαίου τετυχηκώς., ὥστ᾽ εἴη ἂν
εὐγενὴς 0 ἀγαϑὸς ἀνήρ. καί τινες εἰρήκασιν οὕτως ἐκ τοῦ διελέγχειν
προσποιούμενοι τὸν συλλογισμὸν τῆς εὐγενείας, ὥσπερ φησὶ καὶ Εὐ-
ριπίδης, οὐχὶ τῶν ἐκ πάλαι σπουδαίων εὐγένειαν φάμενος εἶναε, ἀλλ᾽
ὅστις ἀνὴρ ἀγαϑὸς (cod. A οἷς τισιν, Ven. οἷς τὶς ἀνὴρ ἀγαθοί, corr.
Gesner) ἁπλῶς. τὸ δ᾽ οὐκ ἔστιν" ἀλλ᾽ ὀρϑῶς ζητοῦσιν of τὴν ἀρχαίαν
ἀρετὴν προτιϑέντες. τὰ δ᾽ αἴτια εἴπομεν, τουτέστιν ὅτι ἡ μὲν εὐγέ-
νειά ἔστιν ἀρετὴ γένους, ἡ δ᾽ ἀρετὴ σπουδαῖον" σπουδαῖον δ᾽ ἐστὶ γέ-
voc, dv ᾧ πολλοὶ σπουδαῖοι πεφύκασιν ἐγγίνεσθαι. συμβαίνει δὲ τὸ
τοιοῦτον; ὅταν ἐγγένηται ἀρχὴ σπουδαία ἐν τῷ γένει" ἡ γὰρ ἀρχὴ
τοιαύτην ἔχει τὴν δύναμιν, πολλὰ παρασκευάζειν οἷάπερ αὐτή. τοῦτο
γάρ ἔστεν ἀρχῆς ἔργον, ποιῆσαι olov αὐτὴ ἕτερα πολλά. ὅταν οὖν ἐγγέ-
vga: τοιοῦτος εἷς τις ἐν τῷ γένει καὶ οὕτω σπουδαῖος ὥστ᾽ ἔχειν τὸ
ἀπ᾿ ἐκείνου ἀγαϑὸν πολλὰς γενεάς, τοῦτο σπουδαῖον ἀνάγκη εἶναι τὸ
γίνος. πολλοὶ γὰρ ἔσονται σπουδαῖοι ἄνϑρωποι, ἄν τε ἀνθρώπων 1
τὸ γένος, ἂν τε ἵππων, ἵπποι᾽ ὁμοίως δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ξώων.
ὥστ᾽ εὐλόγως οὐχ οἵ πλούσιοι οὐδ᾽ οἱ ἀγαϑοί, ἀλλ᾽ of ἐκ πάλαι πλου-
Gay ἢ ἐκ πάλαι ἀγαϑὼν εὐγενεῖς εἶεν ἄν, ξητεῖ γὰρ ὁ λόγος τἀληϑῆ.
ἀργὴ γὰρ ἄνωϑεν πάντων, οὐ μὴν ἀλλ᾽ οὐδ᾽ οἵ ἐκ προγόνων ἀγαϑῶν
εὐγενεῖς πάντως . ἀλλ᾽ ὅσοις (codd. ὅσοι. male Luzac p. 91) τυγχάνοῦ -
(v ἀρχηγοὶ τῶν προγόνων ὄντες. ὅταν μὲν οὖν αὐτὸς ἀγαϑός, μὴ ἔχῃ
δὲ τοιαύτην δύναμιν τῆς φύσεως ὡς τίκτειν πολλοὺς ὁμοίους, οὐκ ἔχει
7 ἀρχὴ (codd. οὐκ &. ἀρχὴν, corr. Gesn.) τοιαύτην δύναμιν ἐν τούτοις.
Aper (codd. ἀρχῇ) τοῦ γένους καὶ εὐγενεῖς οἵ ἃ ἀπὸ τούτου τοῦ
γίνους ὄντες, οὐκ ἐὰν ὁ ὁ mato εὐγενὴς ἡ, ἀλλ᾽ ἐὰν ὃ ἀρχηγὸς τοῦ γέ-
νους, οὐ γὰρ δι᾿ αὐτὸν ὁ πατὴρ ἐγέννησεν ἀγαϑόν, ἀλλ᾽ ὅτι ἐκ τοιού-
τοῦ γένους ἦν.
Haec ultima alterius fragmenti sunt superiori mediis omissis adhae-
Tis; in quo loco quae male alii tentaveriut (Ferronus, Wyttenb. t. V
P. 992, Luzac p. 91) non refert attulisse.

XVII.
Περὶ πλούτου.

E bonis exterioribus quae laudantur a Peripateticis praeter nobili-
latem sunt divitiae (Ar. rhet. 2, 16. Ps. Ar. rhet. ad Al. 36 p. 1440» 18.

-—— [102 —

Ps. Ar. def. Plat. apud D. L. 3, 80. eth. Perip. ap. Stob. ecl. II, 290. de
Platonicis cf. D. L. 3, 78), de quarum utilitate πρὸς ἀγαϑὴν ξωήν si recte
utaris, neque ἄσωτος neque ἀνελεύϑερος sed ἐλευϑέριος (Ar. eth. 4, 1— 3),
multis illi tractabant magistri sententiam explicantes (Ar. et Theophrasti
π. πλούτου apud D. L. 5, 22. 47. item Platonicorum Speusippi et Xeno-
cratis 4, 4. 11. cf. 3, 78. Theophrastum ἐν roig megl ἠθῶν xol ἐν τῷ
περὶ πλούτου citat Anon. in Ar. eth. 1. IV post Eustrat. ed. Ven. 1536 fol.
51, v. 54). etenim ὃ ἀληϑινὸς πλοῦτος, ut ait Aristoteles (polit. 1, 8.
1250* 28— 37) ὀργάνων πλῆϑός ἐστιν οἰκονομικῶν καὶ πολιτεκῶν i. 6.
χρημάτων πρὸς ξωὴν ἀναγκαίων καὶ χρησίμων εἰς κοινωνίαν πόλεας
ἢ οἰκίας (cf. Plutarchus in 1. περὶ φελοπλουτίας c. 4), licet vulgo simpli-
citer plerumque definiatur νομίσματος πλῆϑος (ib. 1, 9. 12575 8), cuius
οὐϑὲν τέρμα. itaque Peripatetici in bonorum divisione occupati sic etiam
statuunt (Stob. ecl. II, 286 sq.): τῶν δ᾽ ἀγαϑῶν τὰ μὲν εἶναε τίμια, τὰ
δὲ ἐπαινετώ, τὰ δὲ δυνάμεις, τὰ δὲ ὠφέλιμα. τίμια μὲν οἷον ϑεόν ἄρ
χοντα πατέρα, ἐπαινετὰ δὲ οἷον δικαιοσύνην φρόνησιν, δυνάμεις δὲ
οἷον πλοῦτον ἀρχήν ἐξουσίαν (περὶ ἐξουσίας est |. Heraclidis ap. D. L.
5, 88), ὠφέλιμα δὲ τὰ ποιητικὰ τούτων καὶ φυλακτικὰ οἷον ὑγείαν καὶ
εὐεξίαν. ἔτι τῶν αἱρετῶν καὶ ἀγαϑῶν τὰ μὲν καϑ᾽ ἑαυτὰ εἶναι αἱρετά,
τὰ δὲ δι᾽ ἑτέρων. τὰ μὲν γὰρ τίμια καὶ ἐπαινετὰ καὶ τὰς δυνάμεις xot
αὑτά" καὶ γὰρ τὰς δυνάμεις ὑπάρχειν τῶν καϑ᾽ αὑτὰ ἀγαθῶν, οἷον
πλοῦτον καὶ ἃ ἀρχάς , οἷς ἂν χρήσειεν καὶ ἃ ξητήσειεν ὃ ἀγαϑὺς avm '
xal οἷς δύναται εὖ χρῆσϑαι ἀγαϑὰ καὶ καϑ᾽ ἑαυτὰ ἀγαϑὰ πεφυκέναι»
ὥσπερ ὑγιεινά. ἃ ξητήσειεν ἂν ὃ ἰατρὸς καὶ δύναιτο χρῆσϑαι. τὰ δὲ
ὠφέλιμα δι᾿ ἑτέρων .. . cf. p. 292. 290: πλοῦτον δὲ καὶ ἀἁ ἀρχὰς καὶ δυ-
νάμεις οὐ παντί (ἀγαϑαῖ. πῶς οὖν ἀγαϑά;, καϑ᾽ ὅσον ἀφώρισται τὸ
εἶναι ἀγαϑὰ τῇ τοῦ ἀγαϑοῦ ἀνδρὸς χρήσει (quapropter Stoicis ἀδια-
φορὰ eadem et aestimantur et appellantur, προηγμένα tamen, cf. D. L. 7,
102—7. Aristo ap. Sext. Emp. p. 559) etc. quibus si consonum est quod
divitiarum commoda nimium interdum atque rhetorico stilo magis fere
quam philosophico extulisse Theophrastus dicitur, nescio an minus re-
spondeat Aristoteles ille Theophrasto oppositus apud Ciceronem in libro
quo Stoicos potissimum aemulatur de officiis (lI, 16), cuius Aristotelis
gravitatem Stoicam fuisse suspiceris munerum largitionem cum Panaetio
recusantis οἱ voluptatis adversarii. quae licet ex Panaetio testimonia
sumta sint gravissimo Stoicorum, ut ait Cicero (2, 14) et quem multum
in his libris secutus est (2, 17), Aristotelis tameu et Peripateticorum
amico (cum Posidouio, cf. D. L. 7, 128. 103. Cic. de fin. 4, 28 etc.), non
recte pro Aristotelis nomine Aristonem Ceum (cuius quidem scripta bene

— 109 —

novit Panaetius sec. D. L. 7, 163) posuisse videntur qui hunc locum cor-
rexerunt (cf. ed. Orelli t. IV, 2, 385), sic fortasse ratiocinati ut cuius
omniuo desideraret gravitatem (de finibus 5, 5, 13. cf. Cato mai. 3. Ritschl
Rh. Mus. N. F. 1, 193. cf. VI, 512 de dialogo Aristonis Cei περὲ γήρως),
vel eum in hac quidem re Theophrasto graviorem Cicero dixisset. at nulla
mutatione opus est, quum sicut inter Theophrasteos dialogi multi cen-
sentur qui theoreticam sapieutis vitam nimium elferentes Stoicum quid
sapiunt et Pythagoricum (περὶ εὐσεβείας apud Porphyrium, περὲ γάμου
apud Hieronymum), ita ab aequabili philosophi ratione recessisse putandus
sit popularium dialogorum auctor Aristoteles pseud-aristoteles, morum
praeceptor potius quam philosophus. haec igitur Ciceronis si aliena sunt
ab Aristotele et μεγαλοπρεπείας laudatore (eth. 4, 4—90. cf. p. 1122 22.
1123, 23), non necessario aliena sunt a dialogo Aristotelis nomine inscri-
po, cui nusquam quidem citato praeterea non restat nisi unus quem
coniectura tribuas Plutarchi locus ex libro περὶ φιλοπλουτέας. nisi forte
eiusdem fuisse malis de Cimonis liberalitate fragmentum illud apud Plut.
Gm. 10 (— reip. Athen. fr. 18), quia eandem sane rem qui commemoravit
Theophrastus, in libro de divitiis videtur tetigisse (Cic. de off. 2, 18. cf. 16).
Melrodorus autem (Epicuri discipulus) in libro περὶ πλούτου (cf. Philod.
tol. XII) ubi examinavit. Aristotelis τὸν àv τῷ πε. m........ λόγον ὑπὲρ τοῦ
τὸν μὲν ἀγαϑὸν ἄνδρα καὶ χρηματιστὴν ἀγαϑὸν εἶναι, τὸν δὲ φαῦλον
καὶ χρηματιστὴν φαῦλον (ut Philodemus tradidit de virt. et vit. 1. IX
οἷ. XXI), non ad librum eius περὶ πλούτου (Rose p. 107) spectavit, sed
id τὸν dy τῷ περὶ πολιτείας λόγον (politicorum I, 8—10).

1. (77)

Plutarch. Pelopid. 3: τῶν γὰρ πολλῶν, ὡς ᾿Αριστοτέλης φησίν,
V μὲν οὐ χρῶνται τῷ πλούτῳ διὰ μικρολογίαν, o£ δὲ παραχρῶνται δι᾽
ἀσωτίαν, καὶ δουλεύοντες υὗτοι μὲν ἀεὶ ταῖς ἡδοναῖς, ἐκεῖνοι δὲ ταῖς
ἀδγρλίαις διατελοῦσιν.

Eodem loco utitur Plut. de cupid. divit. 8: ᾿Πριστοτέλους λέ-
yovtog ὅτι οἱ μὲν ov χρῶνται, of δὲ παραχρῶνται, καϑάπερ οὐδετέρου
προσήκοντος ἀλλ᾽ ἐκείνους μὲν οὐκ ὠφελεῖ τὸ οἰκεῖον οὐδὲ κοσμεῖ,
τούτους δὲ καὶ βλάπτει καὶ καταισχύνει,

Cf. Arist. eth. 4, 1—3. quae vero Theophrasti sequitur locutio in
altero Plutarchi loco (ἄπλουτος πλοῦτος καὶ ἀξηλος), ex νόμων opere

repetenda videtur (Plut. Pelop. 3 — Lycurg. 10, e quo Porph. de abst.
p. 304).

-- 104 —

. 2. (18)

Cicero de off. 2, 16: ilaque miror quid in mentem venerit Theo-
phrasto in eo libro quem de diviliis scripsit. in quo mulla praeclare,
illud absurde. est enim multus in laudanda magnificentia et. appa-
ralione popularium munerum , taliumque sumptuum facultatem fru-
ctum divitiarum pulat. mihi autem ille frucius liberalitatis, cuius pauca
exempla posui, multo et maior videtur et certior. quanto Aristote-
les gravius el verius nos reprehendit, qui has pecuniarum effusionet
non admiremur quae fiunt ad multitudinem deliniendam. at ii qui αὐ
. hoste obsidentur si emere aquae sextarium mina cogerentur, hoc primo
auditu incredibile nobis videri omnesque mirari, sed quum attenderin
veniam necessitati dare: in his immanibus infinitisque sumptibus nihil
nos magno opere mirari, quum praesertim neque necessitati subvenia-
lur nec dignitas augeatur, ipsaque illa delectatio multitudinis sit ad
breve exiguumque tempus eaque a levissimo quoque. in quo lamen ipto
una cum satietate memoria quoque moriatur voluptatis. bene etiam
colligit haec pueris et mulierculis et servis et servorum simillimis libc-
ris esse grala, gravi vero homini et ea quae fiunt iudicio certo pon-
deranti probari posse nullo modo.

3. (70)

Ioannes Lydus de mensibus IV, 62 p. 252 (ed. Roether. Lips. 1827) *
τὴν Τύχην Φορτοῦναν λέγουσιν οἱ Ῥωμαῖοι ἀπὸ τῆς φορᾶς, IvOov9
ὠφέλειαν. ᾿ΑΔριστοτέλης" «εἰ ἔστιν ἀρετή, οὐκ ἔστι τύχη" ἄνω γὰ €
καὶ κάτω τὰ τῆς τύχης ἐν τοῖς ἀνθρωπίνοις γυμνάξεται πραγμαῶ.
πλούτῳ τε καὶ διαφερόντως ἀδικίᾳ. of δὲ πρὸς ἀρετὴν ἔχοντες καὶ 9:9
μεμνημένοι καὶ κρείττονας ἐπὶ τῶν μακαρίων xal ἀύλων πραγματω»3
ἐλπίδας σαλεύοντες καταφρονοῦσι τῶν τῇδε καλῶν " οὐδὲν yag ἀσφαλξξ :
οὐδὲ κεκριμένον ἐστὶν ἐπὶ τῆς τύχης, ὡς Εὐριπίδης (cf. Eur. Alc. 7825
fr. 936 Nauck) φησίν

Sequitur Isocratis (rhetoris) ex paraenesibus ad Demonicum senteis$
lia, quae supra etiam ubi eodem hoc excerpto utitur, adiungitur IV, ^
p. 156: o£ Ρωμαῖοι ... αὐτὴν ... πάντων ἡγεῖσϑαι νενομίκασιν, Φοφ-
τοῦναν αὐτὴν ἀπὸ τῆς φορᾶς ἐμφερῶς ὀνομάσαντες. of μὲν ovv πρῶ-
ἀρετὴν ἔχοντες καὶ ϑεοῦ μεμνημένοι καὶ κρείττονας ἐπὶ τῶν ἀύλων κα.
μακαρίων πραγμάτων ἐλπίδας σαλεύοντες καταφρονοῦσι τῶν τῇδε κα -
λῶν. εἰ μὲν γὰρ τύχη ἐστί, οὐδὲν δεῖ ϑεοῦ" εἰ δὲ ϑεὸς σϑένει. οὐδὲ“
ἡ τύχη" εἰκαῖον γάρ τι καὶ ἀνούσιον τὸ τῆς τύχης ὄνομα.

Huius fragmenti neque locum certum esse fateor neque auctorá:

-- 105 —

nomen. si recte tamen Aristoteles auctor scribitur, ex dialogis id sum-
tum fuisse contendo. sic etiam Theophrastus de fortuna declamavit in
dialogo Callisthene περὲ πένϑους (Cic. tusc. 3, 10, 21. 5, 9. 25. Plut. consol.
ad Ap. 6). ceterum in Hesychii indice, ubi habentur περὲ τύχης y , sine
dubio legendum est περὲ ψυχῆς y.

XVIII.
Ἐρωτικοός.

De amore, qui secundum Theophrastum (Ath. XIII, 5625) μετρεάξων
μέν ἐστιν εὔχαρις, ἐπιτεινόμενος δὲ xal διαταράττων χαλεπώτατος, Pe-
ripatetici scripserunt citante Athenaeo Aristoteles, Theophrastus (cui
duo eiusdem argumenti libri tribuuntur in indice D. L. 5, 43 ἐρωτεκός et
περὶ ἔρωτος. e quo cf. Strabo X p. 478), Clearchus (cuius rationem a dia-
logi forma alienam satis ostendunt longa illa problemata erotica Theo-
phrasteis simillima apud Athen. XII, 533* et XV, 069^), Heraclides, Aristo
(ὑμοεα ἐρωτικα) et secundum Laertium Demetrius. Aristotelis unum
librum statuit index Laertii (et llesychii), citat secundum Athenaeus, tres
apud Arabes Ptolemaeus (Wenrich p. 144. Hadschi Khalfa V, 117 et 147.
sunt autem praeter eroticum illum apud Laertium et Hes. ϑέσεις ἐρωτιε-

καί ὃ cf. Wenr. 152 et 146 et in appendice Ilesychii ἐρωτικῶν [?] 9).
habebat ille, ut ceteri, affectus et naturam et medelam, morum causas,
exemplorum passim narratiunculas, quarum quidem specimina apud Plu-
larchum exstare credo politiis olim a C. Müllero (cf. fr. 107. 111) tributa.

. (80)

Athen. XV. p. 674^: Meitrostins δ᾽ ἐν δευτέρῳ ἐρωτικῶν καὶ
Ἀρίστων ὃ 0 περιπατητικος , Κεῖος δὲ τὸ γένος, ἐν δευτέρῳ ἐρωτικὼν
ὑμοίων φασὶν ὅτι of ἀρχαῖοι διὰ τοὺς περὶ τὸν οἶνον πόνους τῶν κε-
φαλαλγιῶν δεσμοὺς εὕρισκον τοὺς τυχόντας, τῆς τῶν κροτάφων συνδέ-
Quo ὠφελεῖν δοκούσης οἵ δ᾽ ὕστερον ἅμα τῷ κροτάφῳ προσέβαλόν
τίνα καὶ κόσμον οἰκεῖον τῇ παρὰ τὸν οἶνον διαγωγῇ μηχανησάμενοι
τὸν στέφανον. βέλτιον δὲ διὰ τὸ πάσας τὰς αἰσθήσεις ἐν τῇ κεφαλῇ
εἶναι ταύτην στεφανοῦσϑαι ἢ διὰ τὸ συμφέρειν ἐσκεπάσϑαι καὶ συνδε-
ὀέσϑα, τοὺς κροτάφους πρὸς τὸν οἶνον.

Eandem plane argumentationem ex Andrea medico Philouides expo-
Wil (apud Athen. XV, 675 «-- et Apollodorus (ib. XV, 6755) ἐν τῷ περὶ
μύρων καὶ στεφάνων eisdem uterque verbis. de coronarum usu etiam

--Ῥ 106 --

in symposio Aristotelis quaeritur. de ebrietatis medicina cf. Niclas ad
Geopon. 7, 33. Plut. qu. conv. 3, 3. Clem. Al. paed. 2, 8.

2. (81)

Athen. XII[ p. 564^. (post Aristonem citatum et Clearchum ἐν τῷ a
τῶν ἐρωτικῶν): καὶ ὁ᾿ἀριστοτέλης δὲ ἔφη τοὺς ἐραστὰς εἰς οὐδὲν
ἄλλο τοῦ σώματος τῶν ἐρωμένων ἀποβλέπειν ἢ τοὺς ὀφϑαλμοῦς, ἐν οἷς
τὴν αἰδὼ κατοικεῖν.

3. (82)

Plut. Pelopid. 18: τὸν δ᾽ fegov λόχον, ὥς φασι, συνετάξατο Γορ-
γέδας πρῶτος... ἔνιοι δέ φασιν ἐξ ἐραστῶν καὶ ἐρωμένων γενέσϑαι τὸ
σύστημα τοῦτο (cf. Ath. XIII, 5015. Hieronym. ap. Ath. 6025)... λέγεταα
δὲ xol τὸν Ἰόλεων τοῦ ἩΗρακλέους ἐρώμενον ὄντα κοινωνεῖν τῶν ἄϑλων"
καὶ παρασπίξειν (cf. Plut. de frat. am. 21 extr). ᾿ριστοτέλης δὲ xam
xa9' αὑτὸν ἔτι φησὶν ἐπὶ τοῦ τάφου τοῦ Ἰόλεω τὰς xaraTAGTOSt um
ποιεῖσϑαι τοὺς ἐρωμένους καὶ τοὺς ἐραστάς.

Cf. Plut. in erotico c. 17: Ἡρακλέους δὲ τοὺς μὲν ἄλλους ἔρωτα.-ΞΞ
ἔργον ἐστὶν εἰπεῖν διὰ πλῆϑος, ᾿Ιόλαον δὲ νομίξοντες ἐρώμενον αὐτοξξξξ
γεγονέναι μέχρι νῦν (i. e. usque ad Pseudaristotelis aetatem. ita eninmr—
negligenter scriptorum quibus utitur aetates sibi arrogare Plutarchus so —
let) σέβονται xai τιμῶσιν ἔρωτος ὅρκους ve xal πίστεις ἐπὶ τοῦ ra qoum
παρὰ τῶν ἐρωμένων λαμβάνοντες.

4. (88)

Plutarch. erot. c. 17; Κλεόμαχον δὲ τὸν Φαρσαλιον ἴστε δήπουϑει»“
ἐξ ἧς αἰτίας ἐτελεύτησεν ἀγωνιζόμενος; ... ἧκεν ἐπίκουρος Χαλκιδεῦσι κε
[μετὰ] τοῦ Θεσσαλικοῦ, πολέμου πρὸς Ἐρετριεῖς ἀκμάζοντος. καὶ ve»
μὲν πεζὸν ἐδόκει τοῖς Χαλκιδεῦσιν ἐρρῶσϑαι, τοὺς δ᾽ ἱππέας utycmE
ἔργον ἦν ὥσασϑαι τῶν πολεμίων. παρεκάλουν δὴ τὸν Κλεόμαχον ἄν---
δρα λαμπρὸν ὄντα τὴν ψυχὴν of σύμμαχοι πρῶτον ἐμβάλλειν εἰς τοὺς
ἱππέας. 0 δὲ ἠρώτησε παρόντα τὸν ἐρώμενον, εἰ μέλλει ϑεᾶσϑαι τὸν
ἀγῶνα. φήσαντος δὲ τοῦ νεανίσκου καὶ φιλοφρόνως αὐτὸν ἀσπασαμέ-
vov καὶ τὸ κράνος ἐπιϑέντος, ἐπιγαυρωϑεὶς ὁ Κλεόμαχος καὶ τοὺς ἀρί-
στους τῶν Θεσσαλῶν συναγαγὼν περὶ αὑτὸν ἐξήλασε λαμπρῶς καὶ
προσέπεσε τοῖς πολεμίοις, ὥστε συνταράξαι καὶ τρέψασϑαι τὸ ἱππικόν.
ἐκ δὲ τούτου καὶ τῶν ὁπλιτῶν φυγόντων, ἐνίκησαν κατὰ κράτος of Χαλ-
κιδεῖς " τὸν μέντοι Κλεόμαχον ἀποϑανεῖν συνέτυχε. τάφον δ᾽ αὐτοῦ
δεικνύουσιν ἐν ἀγορᾷ Χαλκιδεῖς, ἐφ᾽ ov μέχρι νῦν (cf. fr. 3) ὁ μέγας
ἐφέστηκε κίων καὶ τὸ παιδεραστεῖν πρότερον ἐν ψόγῳ τιϑέμενοε, τότε

— 10] —

μᾶλλον ἑτέρων ἠγάπησαν καὶ ἐτίμησαν. ᾿Δριστοτέλης δὲ τὸν μὲν
Κλεόμαχον ἄλλως ἀποθανεῖν φησὶ κρατήσαντα τῶν Ἐρετριέων τῇ
μάχῃ, τὸν δὲ ὑπὸ τοῦ ἐρωμένου φιληϑέντα τῶν ἀπὸ Θράκης Χαλκι-
δέων γενέσθαι πεμῳφϑέντα τοῖς ἐν Εὐβοίᾳ Χαλκιδεῦσιν ἐπίκουρον"
ὅϑεν ἄδεσϑαι παρὰ τοῖς Χαλκιδεῦσιν «Ὦ, παῖδες οὗ χαρίτων τε καὶ
πατέρων λα ετ᾽ ἐσθλῶν, μὴ φϑονεῖϑ᾽ ὥρας ayatoiciv ὁμιλίαν, σὺν
γὰρ ἀνδρείᾳ καὶ ὁ λυσιμελὴς Ἔρως ἐπὶ Χαλκιδέων ϑάλλει πόλεσιν».
"Avrav ἦν ὄνομα τῷ ἐραστῇ, τῷ δ᾽ ἐρωμένῳ Φίλιστος, ὡς ἐν τοῖς αἰτίοις
Διονύσιος ὃ ποιητὴς ἱστόρησε.

De Chalcidensium amoribus cf. Athen. XIII, 6015: ὅλως δὲ τοὺς παι-
δικοὺς ἔρωτας τῶν ἐπὶ ταῖς ϑηλείαις προκρίνουσι πολλοί. παρὰ γὰρ
ταῖς μάλιστα εὐνομουμέναις πόλεσιν ἐπὶ τῆς Ἑλλαδος σπουδασϑῆναι
τόδε τὸ ἔϑος. Κρῆτες γοῦν, ὡς ἔφην (ΧΙ, 20), καὶ of ἐν Εὐβοίᾳ
Χαλκιδεῖς περὶ τὰ παιδικὰ δαιμονίως ἑἐπτόηνται. mulierum etiam
Chalcidensium pulcritudinem memoravit (in erotico) Theophrastus (Ath.
XII, 6005).

—— — —À .--
———

XIX.
Περὶ παϑῶν ὀργῆς.

Dialogis sicut librum de amore adnumero librum de ira (περὲ πα-
àv ὀργῆς ἃς ut codd. omnes, etiam Laur. περὶ πάϑους ὀργῆς ἃ Hesy-
Chius), qui ad affectuum considerationem pertinet (Ar. eth. 2, 4: λέγω
ἐξ πάϑῃ uiv ἐπιϑυμίαν, ὀργὴν, φόβον, ϑράσος, φϑόνον, χάριν [ubi
male uunc. χαράν]. φιλίαν, μῖσος, mo90v, ξῆλον, ἔλεον, ὅλως οἷς
ἕπεται ἡδονὴ καὶ λύπη. definitionem Aristotelicam ex rhetor. 2, 1.
1378, 20 imitati sunt Stoici et Chrysippus, cf. D. L. 7, 111 etc. ap. Zeller
lll, 132) sive ut Cicero ait perturbationum animi ab Aristotele quidem in
liiis neglectam, non item a Peripateticis. nam quum ipse quidem iam
3nlea in rhetoricis (2, 2—11) et accurate definiens et quomodo aut exci-
lentur aut sedentur subtiliter describens de affectibus egisset, utpote rhe-
lri maxime cognitu necessariis per quos animis commotis persuaderet
quae vellet (ἐξ ὧν αἴ πίστεις 2, 11 extr.), ethicus autem magis attenderet
τὰ ἤϑη quam τὰ zc, virtutem in agendi libertate positam quam vir-
lutis ut ita dicam materiam naturalem (de qua cf. Ar. eth. 2, 4 unde
Plut. de virt. mor. 4. 2, 2. 1102» 18, Eud. eth. 2, 2. magna mior. 2, 7.

1206^ 18. ib. 2, 10. rhet. 8, 5. 1340, 15. cf. Pseudopyth. ap. Stob. fl. 1, 64:
τὰ δὲ πάϑεα τᾶς ἀρετᾶς ὕλα. ib. 1, 08. Alcin. d. Pl. 32. Stob. ecl. Il

--Ῥ 108 —

p. 306) , Peripatetici non solum libris singularibus et alios alii et eosdem
multi affectus curiose illustrabant, sed etiam quum diligentes in hac parte
fuisse viderent Stoicos (D. L. 7, 110. Stob. ecl. II p. 166. Cic. Tuscul. 1. IV;
. atque contra Stoicorum ἀπάϑειαν (cf. Ar. eth. 1104 ^24) acrius defende-
rent cum ipsis Platonicis (cf. de ira Plat. leg. p. 731) τὴν μετριοπάϑειαν
virtutemque ἐν τοῖς πάϑεσι xol ἐν roig περὶ τὰ πάϑη (i. e. ἐν ταῖς
πραξεσι) μεσότητα. suum illis locum et proprium οἱ a virtutum defini-
tione separatum in ethica disciplina tribuebant, id quod ex ethicae Peri-
pateticae enarratione ea quam Stoicae subiungit Stobaeus (ecl. II p.
242—322 cf. Madvig ad Cic. de fin. p. 802. Trendelenburg in: Monatsber.
der Berl. Acad. 1858 p. 155) manifesto intelligitur (cf. p. 296. 306). ita
autem tractabant Peripatetici, ut singulorum affectuum magis vim de-
scriberent et naturalem et moralem exemplisque pro more congestis mul-
tis illustrarent, quam dialectice omnes dividerent et definirent. aut si
Ciceronianis uti malis (Tusc. 4, 4, 9): Chrysippus et Stoici quum de
animi perturbationibus disputant, magnam parlem in iis partiendis
et definiendis occupati sunt. illa eorum perexigua oratio est, qua mc-
deantur animis nec eos turbulentos esse paliantur. Peripatetici autem
ad placandos animos muta afferunt, spinas partiendi el definiendi
praetermittunt. | scilicet qui exstirpandas esse ducunt perturbationes,
simplicem ii quidem et unam adhibent medicinam. aliter illi qui ut ait
Plutarchus (de virt. mor. 12) σύμφυτον censent τὴν τοῦ πάϑους ἀρχὴν
ovx ἐπεισόδιον ἀλλὰ ἀναγκαίαν οὖσαν οὐδὲ ἀναιρετέαν παντάπασιν
ἀλλὰ ϑεραπείας καὶ παιδαγωγίας δεομένην (vel. ἐϑισμοῦ sec.
Plut. de coh. ira 11. cf. Themist. or. 32 p. 359 Ilard.). iam igitur sicut
ex ethicis scriptis reliquis atque ex erotico narratiunculas praecipue er-
cerptas novimus, ita Aristotelico περὲ ὀργῆς libro non solum Satyri illud
exemplum a Plutarcho (de coh. ira 10) allatum, sed etiam physicae expli-
cationis ex mutua calidi et frigidi ratione pro more Aristotelico (cf. probl.
27, 9. de an. 1, 1, 9 et praeterea quod ad physicam affectuum causam Sen.
de ira 2, 19. Plut. de virt. mor. 11 etc.) petitae fragmentum ab codem
servatum (c. 3: ἑώρων δὲ ov μόνον ψυχροῦ κατασκεδαννυμένου λήγου-
σαν ὀργήν, Oc 4o. ἱστόρηκεν) recte. tribui facile quis cogitaverit utpote
ex uno pelita eorum librorum, e quibus Pseudaristotelica problemata
congesta sunt, nisi horum ipsorum studium tantopere adamasse Plutar-
chum (ex συμποσιακῶν προβλημάτων praecipue libris) constaret. itaque
ipsa potius tetigerit problemata, ubi eadem revera extant (3, 27 et 8, 20.
problematis 3, 27 alteram partem idem Plut. citavit qu. symp. 3, 8). quae
autem apud Ciceronem in Tusculanarum quarto et in Senecae libro de

— 109 —

ira (Plutarchi enim et Sotionis περὶ ὀργῆς libri quos citat Stobaeus per
diti sunt) similibus argumentis refutatae specimina habemus pathologiae
Peripateticae ex simili quodam Stoicarum dissertationum fonte translatae,
in eis licet ipse existat defensor irae Aristoteles (Sen. de ira 3, 3. 1, 3.
1, 9. 1, 17), dubium est utrum ipsius liber iste significetur de ira eadem-
que igitur ratione qua aliis ibidem locis Theophrastus (1, 12. 14) et Hie-
ronvmus (1, 19. cf. Plut. de coh. ira c. 4. 12) citetur magister, an senten-
tia potius Aristotelis vel Peripateticorum (et ipsius fortasse Theophrasti).
communem enim Peripateticorum defendens aliquis per totum librum fin-
gitur, qui sicut in reliquis scriptis (de vita beata, de beneficiis, de con-
solatione aliisque), ubi adversarii oppugnantur, sine nomine simpliciter
inquit, raro certi cuiusdam auctoris nomine posito aperte significatur.
saepissime autem a posterioribus eisque qui de placitis philosophorum
scribentes ipsis non iam fontibus utuntur, tradita Peripateticorum et
Aristotelis philosophia brevibus quibusdam soleunibusque formulis eius-
demque semper ordinis vinculo connexis expressa (cf. Diog. L. 5, 30—31
cum Stob. ecl. II p. 266. 281. 306. 308. 310) sub ipso principis nomine
exhibetur, velut in hac ipsa affectuum materia πάϑους definitio apud
Stob. ecl. Il p. 36 (πάϑος δ᾽ ἐστίν, ὡς uiv ᾿Δριστοτέλης, ἄλογος ψυ-
vie κίνησις πλεοναστική.... κἀκείνως δ᾽ ὁρίζεται" πάϑος ἐστὶ κίνησις
τοῦ ἀλόγου μέρους τῆς ψυχῆς πλεοναστικὴ κατὰ φαντασίαν ἡδέος ἢ
λυπηροῦ. ὁ μὲν οὖν Περιπατητικὸς — scil ὄρος — οὕτως, cf.
ibid. similes Stoicorum et Alcin. dogm. Plat. 32: ἔστι τοίνυν πάϑος
κίνησις ἄλογος ψυχῆς ὡς ἐπὶ κακῷ ἢ ὡς ἐπ᾽ ἀγαϑῷ et seqq. cf. Aspa-
sius in Ar. eth. II, cod. Paris. 1903 f. 32^: ὅρα δὲ μὴ οὕτως βέλτιον ἄνω-
9tv λαβεῖν τί ποτέ ἐστι τὸ πάϑος..... of μὲν οὖν ἐκ τῆς Στοὰς ὠηϑη-
ὅαν πάϑος εἶναι ὁρμὴν σφοδρὰν ἢ ὁρμὴν ἄλογον... τῶν δὲ ἐκ τοῦ
Πιριπάτου τῶν μὲν παλαιῶν παρ᾽ οὐδενὶ εὑρέσπομεν
ὑρισμὸν τοῦ πάϑους" τῶν δὲ ὕστερον ᾿Ανδρόνιίκος μὲν εἴρηκε
παϑος εἶναι τῆς ψυχῆς κίνησιν ἄλογον δι᾽ ὑπόληψιν κακοῦ ἢ ἀγαϑοῦ....
Βοηϑὺς δὲ τὸ πάϑος τῆς ψυχῆς κίνησιν ἄλογον ἔχουσαν τι μέγεϑος....
μήποτε οὖν 1j τὸ πάϑος κίνησις τοῦ ἀλόγου τῆς ψυχῆς ὑπὸ ἡδέος ἢ
λυπηροῦ), quam libro περὶ παϑῶν Aristotelis (volunt autem librum
περὶ παϑῶν ὀργῆς) deberi male coniecit leeren (ad ἢ. l., ex quo Zeller
1,132. ceterum cf. Ar. eth. 1, 13) itemque amoris apud Hermeam in
Phaedr. p. 76 Ast. (/49i6roréAgg δὲ ὅλης uiv τῆς ψυχῆς φησὶ τὸν ἔρωτα
παϑὸς εἶναι κἂν μὲν ὁ λογισμὸς κρατήσῃ, φιλίας αὐτὸν εἶναι, ἐὰν
δὲ τὸ πάϑος συνουσίας. cf. Ileraclid. ap. Ilerm. ibid.), quac ex ipso ethi-
Ge Áristotelicae apud Stobaeum auctore sumta videtur (ecl. Il. p. 308:

— 10 —

ἔρωτα δ᾽ εἶναι τὸν μὲν φιλίας, τὸν δὲ συνουσίας, vov dà ἀμφοῖν" διὸ
καὶ τὸν μὲν σπουδαῖον, τὸν δὲ φαῦλον. τὸν δὲ μέσον. cf. D. L. 5, 31:
εἶναι δὲ τὸν ἔρωτα μὴ μύνον συνουσίας, ἀλλὰ καὶ φιλίας. ubi male nunc
scribitur φιλοσοφίας). neque aliter intelligenda est Peripatetica illa apud
Olympiodorum καϑάρσεως formula, qua πάϑος παϑει ἰἄσϑαι dicitur,
quae licet musicam illam affectuum leniendorum atque recti usus cot
suetudine educandorum medicinam (Ar. pol. 8, 7. 5. cf. Plut. et Them.

l. e. Procl. in Pl. remp. p. 360. 362 Bas. vid. etiam Spengel, über die
Κάϑαρσις, in Abh. d. Münchner Acad. phil. Kl. IX, 1. p. 24 sqq.) in mer
tem revocet, tantum abest ut libro cuidam Aristotelis perdito (Spenge

l. c. p. 37) debeatur ut potius Platonicis conveniat et recentiorum que-
rundam post Aristotelem (cf. magna mor. 2, 8 fin.) Peripateticorum doc
trinae cum Platonica compositae, qualem in illis Stobaei cernimus et in
fictorum Pythagoreorum fragmentis ϑυμοῦ et ἐπιϑυμέας regente et mo-
derante ratione harmoniam (συναρμόσασϑαι τὰ πάϑεα ποτὶ τὸ λόγον
ἔχον. cf. Stob. flor. 1, 64. 07. 68. 69. 71. ecl. I, 41, 27. lI p. 272. Alcin.
dogm. Pl.28. Plut. qu. Pl. 9. lambl. ap. Stob. fl. 5, 136 etc.) praedi-
cantium , ortam illam Critolai fere aetate, quum et ipsi Platonici poetico
magistri sermone exuto Peripateticis similiores evaderent, ex Pseudoperi-
pateticorum (velut Heraclidis, Aristoxeni, Dicaearchi, Clearchi) studiis
Platonicis. Olympiodori autem tres hi loci sunt in comm. ad. Pl. Alcil»-
(ed. Creuzer. cf. in Phaedon. p. 37 sq.), ubi varios καϑάρσεως τρόποφϑ
describit (cf. Spengel, über die Κάϑαρσις p. 34), p. 6: οὐδ᾽ ὥσπερ o5
στοτέλης παρακελεύεται τὸν ϑυμὸν τῇ ἐπιϑυμίᾳ παύειν, τὴν δὲ ἐπε--
ϑυμίαν τῷ ϑυμῷ,, τουτέστι τοῖς ἐναντίοις. p. 51: ἰστέον γὰρ ὅτι, κα-
ϑάπερ καὶ ἐν ἀρχῇ εἴρηται, τρεῖς εἰσὶ τρόποι καϑάρσεως Πυϑαγορε-
κός, Σωκρατικός, Περιπατητικὸς ἤτοι (hoc aperto errore addit) Στωΐ-
κός. καὶ ὁ uiv Στωικὸς διὰ τῶν ἐναντίων τὰ ἐναντία ἰᾶται, τῷ μὲν
ϑυμῷ τὴν ἐπιϑυμίαν ἐπάγων καὶ οὕτω μαλάσσων αὐτόν, τῇ δὲ ἐπι-
ϑυμίᾳ τὸν ϑυμὸν καὶ οὕτω βῥωννύων αὐτὴν καὶ ἀνάγων πρὸς τὸ ἀν-
δρικώτερον, δίκην τῶν κεκαμμένων ῥαβδων ἃς of ϑέλοντες εὐϑῦναι
πρὸς τὸ ἐναντίον περιλυγέξουσιν, ἵνα ἐκ τῆς εἰς τὸ ἐναντέον περιφορᾶς
τὸ σύμμετρον ἀναφανῇ. οὕτω καὶ ἐπὶ ψυχῆς ἐκ τοῦ τοιούτου τρόπου
ἁρμονίαν ἐμποιεῖν ἐπετήδευον. p. 130: τέταρτος ὃ ᾿Αριστοτελικὸς ὁ
κακῷ τὸ κακὸν ἐώμενος καὶ τῇ διαμάχῃ τῶν ἐναντίων εἰς συμμετρίαν
ἄγων (quae redeunt ad illa Aresae Pytli. ap. Stob. ecl. 1 p. 854: ἁρμόξας
γὰρ 0 νόος τὸ ἁδὺ τῷ λυπηρῷ συγκατακρεόμενος [-κερώμενος Heer.]
καὶ τὸ σύντονον καὶ σφοδρὸν τῷ κούφῳ μέρει vag ψυχᾶς καὶ διαχυ-
τικῷ, ἕκαστόν τε ἑκάστω πράγματος τὰν σύμφυλον καὶ συγγενέα προ-

— 111 --

i μάϑειαν διαμεμέρισται. cf. cet. locos supra cit.). subesse tamen verbis
ἢ Pütonicis ipsius etiam Aristotelis disputatio videtur de voluptate doloris
Bedicina (ἰχτρεία) in eth. 7, 15 (ἐξελαύνει δὲ ἡδονὴ λύπην). cf. Θεόφψαστος
ἐν ἡϑικοῖς λέγων apud Aspas. iu eti. 1. c... (cod. Laur. 85, 1 fol. 399*).
à igitur el Seneca Aristotelem dixerit pro Aristotelicis. accedit quod
«dem plane de irae utilitate argumentatio in gemina illa Ciceronis nar-
Dlione (Tusc. 4, 19, 43) Peripateticorum simpliciter vocatur, quod prae-
|itrea quantopere in auctorum testimoniis, quae ex priorum scriptorum
liris repetere solet, negligens fuerit Seneca, ex multis exemplis mani-
Mim esl. nam ut unum afferam, quam de vitae humanae brevitate
Mistotelis. querelam appellat (de vit. brev. 1), eam ex accuratiore Cice-
mis et Aristotelem et Theophrastum una citantis (Tusc. 3, 28, 69. cf.
ΔΙ. 5, 41) testimonio Theophrasti potius morientis chriam fuisse con-
ML misso Seneca quae sola restant de ira tria illa Aristotelis apud Sto-
um (fl. 20, 47. 55. 05) in titulo περὲ ὀργῆς fragmenta (Theophrasti
jnlem de ira punientis locum fl. 19, 12 libro περὶ τεμωρίέας tribueris), ea
Bslolarum esse malueris quam dialogi (ἢ οὐχ ὁρὰς 20, 47) de ira, quo
iRilem Plutarchus usus sit in libro περὶ ὀργῆς» cuius praeter locum de
Baro ex Plutarclio (περὶ ἀοργησίας) excerptum (fl. 20, 58) Stobaeus
Barmeutum affert fl. 20, 70. ceterum pluralis numerus in libri περὶ πα-
ὃν ὀργῆς titulo, nisi quidem mutilus hic est, nescio quorsum spectet nisi
| varias irae species ab ipso partim Aristotele (in eth. 4, 11. cf. 7, 7)
cMiralas, de quibus Stoicorum definitiones affert Stob. ecl. II. p. 174
hos xol χύλος καὶ μῆνις καὶ κότος καὶ πικρία καὶ τὰ τοιαῦτα). 170.
XL. 5,114. Cic. Tusc. 4, 10, 21. Sen. de ira 1, 4. ipsius aulem irae

Mo Aristoteli apud Senecanf adscripta eadem est quam exempli causa
Memorat philosophus de an. 1, 1, 11 (ύρεξιν ἀντελυπήσεως) quam-
Ie accuratius exposuerat in rhet. 2. 2 in. (ἔστω δὴ ὀργὴ ὄρεξις μετὰ
Mm; τιμωρίας φαινομένης διὰ φαινομένην ὀλιγωρίαν τῶν εἰς αὐτὸν
ἢ τὸν αὐτοῦ, τοῦ ὀλιγωρεῖν μὴ προσήκοντος). eadem autem sicut re-
Am illa de affectibus disputatiouc adeoque ipso Aristotelis rhetoricoruin
lire usos fuisse Stoicos et Clirysippum in libris περὶ παϑῶν., hoc ipsae
WVamownc apud Laertium (7, 110—14) παϑῶν definitiones testantur et
het iro (7,113): οργὴ δὲ ἐπιϑυμία τιμωρίας τοῦ δοκοῦντος ἠδικηκέναι
ἡ χροσηχύντως (cf. Stob. ecl. II p. 176. Posidon. ex Senecae de ira loco
Beerdilo apud Lactant. de ira dei c. 17, 18. Cic. Tusc. 4, 10, 21).
lam vero, licet factum esse possit, ut nusquam liber Aristoteli ad-
iplus x. ὁργ ἧς commemuraretur, tamen excerpendam esse duxi Senecae
Wii contra Peripateticos disputationem.

— 12 —

1. (84)

d) Seneca (ed. F. Haase. Lips. 1852) de ira 1, 8: Mristotelis finit" amo
ton multum a nos(ra abest. ait enim iram esse cupiditatem dol «2-
ris reponendi.

Reponendi ait id est reddendi. qui usus quum minwass
vulgaris esset, varia et apud Senecam et apud Lactantium qui Se-
necae locum repetit (de ira dei 17, 13) librariorum lectio orta est.
ut reprimendi (ita Sen. cod. rec. Gryphisw. apud Fiekert ed. t. ΕΓ
p. 336. Lact. ed. Paris 1509. 49), apud Lact. vulgo rependendi, im
aliis autem codicibus respuendi (velut in rec. sec. XV Berol. tlie«»l-
lat. fol. 200 et 277. cf. cod. Lips. Goth. in ed. Cellarii Lips. 169€*
p. 595 not), respondendi (cod. rec. Berol. theol. lat. fol. 3:230 -
cf. ed. Ven. 1478. 4^).

b) Sen. ib. 1, 9, 2: Ira, inquit Aristoteles, necessaria est, nec qu8€ ^
quam sine illa expugnari potest, nisi illa implet animum etl sg75—
ritum accendit. utendum autem illa est non. ut duce sed 14*
milite.

cf. 1, 11, 1 (sed adversus hostes, inquit, ira est necessar 28)-
1, 13, 3 (utilis, inquit, ira est quia pugnaciores facit). infra 1, 17. 1.

Sei, ib. 1, 14,1: Non potest inquit fieri Theophrastus, ut non pir
bonus irascatur malis. cf. 1, 12, 1 (cf. Fick. p. 349): quid ergo?
inquil, vir bonus non irascitur , si caedi patrem suum videri, s!
rapi matrem? . . . (3) quum hoc dicis, Theophraste...r€
lico iudice ad coronam venis.

cf. 1, 16, 6 (iracundia opus est ad puniendum). 2, 6, 1 (virtUS
inquit, ut honestis rebus propitia est, ita turpibus irata esse debet)-
2, 11, 1 (utilis est, inquit, ira quia contemptum fugit, quia malos
terret). 2, 33, 1. 2, 12, 1 (nequitia, inquit, de rerum natura tol
lenda est, si velis iram tollere. neutrum autem potest fieri). 2, 13.3
(non potest, inquit, omnis ex animo ira tolli, nec hoc hominis 9
tura patitur).

ib 2,17, 1 (orator, inquit, iratus aliquando melior esl)
cf. Plut. de coh. ira 12 (Ar. probl. 3, 27): ᾿Αριστοτέλης δὲ ἱστορεῖ
Σατύρου (τοῦ Σαμίου add. Stob. fl. 20, 58. ὃ Κλαζομένιος vocatur
in probl. l. c.) τοὺς φίλους ἐμφράξαι τὰ ὦτα κηρῷ δίκην ἔχοντος
ὕπως μὴ συγχέῃ τὸ πρᾶγμα διὰ ϑυμόν.

c) Sen. ib. 1,17,1: Aristoteles ait affectus quosdam si quis dlis

bene utatur pro armis esse.

— 113 —

cf. 1, 10, 4 (ita, iuquit, utilis affectus est si modicus est).
2, 17, 2 (languidus, inquit, animus est qui ira caret).

") Sen. ib. 3, 3, 1: 4(qui, ul in. prioribus libris dixi, stat Aristote-
les defensor irae et vetat illam nobis exsecari. calcar ait esse
virlulis. hac erepla inermem animum et ad conatus magnos
pigrum inertemque fieri. (cf. 3, 3, 4: hunc aliquis affectum virtuti
adiutorem comitemque dat?). 3, 3, 5: Non est ergo quod me putes
lempus in supervacuis consumere, quod iram quasi dubiae apud
homines opinionis sil infamem , quum aliquis sit et quidem de
illustribus philosophis, qui illi indicat operas et lanquam
ulilem el spiritus subminisirantem in proelia, in actus rerum , ad
omne quodcunque calore aliquo gerendum est vocet.

add. 2, 15, 1 (ut scias, inquit, iram habere in se generosi ali
quid, liberas videbis gentes, quae iracundissimae sunt, ut Germanos
et Scythas). 2, 16, 1 (animalia, inquis, generosissima habentur qui-
bus multum inest irae). 2, 16, 3 (simplicissimi, inquit, omnium ha-
bentur iracuudi).

€) Sen. ib. 1, 7, 1: Num quid . . . ira adsumenda esl , quia utilis saepe

: |. fuit? extollit animos el incitat, nec quicquam sine illa magnificum
in bello fortitudo gerit, nisi hinc flamma subdita est et hic sti-
mulus peragitavit misitque in pericula audaces. optimum itaque
quidam putant lemperare iram, non tollere, eoque detracto
quod exundat ad salutarem modum cogere, id vero retinere
sine quo languebil actio el vis ac vigor animi resolvetur.

lam cf. Cicero Tusc. disp. IV, 19: Quid? quod iidem Peripatetici

(il. qui perturbari animos necesse esse dicunt, sed adhibent modum

quendam , quem ultra progredi non oporteat IV, 17, 38) perturbationes

iía$, quas nos exstirpandas putamus, non modo naturales esse di-

Cunt sed etiam utiliter a natura datas. quorum est talis oratio. pri-

mum mullis verbis iracundiam laudant (cf. Cic. de off. 1, 25), cotem

fortitudinis esse dicunt multoque et in hostem et in improbum civem

tehementiores iratorum impelus esse. leves autem raliunculas eorum

qui ila cogitarent, proelium rectum est hoc fieri, convenit. dimicare

pro legibus pro libertate pro pairia. haec nullam habent vim, nisi
ira excanduit fortitudo. nec vero de bellatoribus solum disputant,
imperia severiora nulla esse putant sine aliqua acerbitate iracundiae.
oratorem denique non modo accusantem sed ne defendentem quidem
probant sine aculeis iracundiae. quae etiamsi non adsit , lamen verbis

ARISTOT. PSEUDEPIGR. S

— 114 —

atque motu simulundum arbitrantur, ut auditoris iram oratoris in-
cendat actio. virum denique videri neganl qui irasci nesciat eamque
quam lenitalem nos dicimus , vitioso lentitudinis nomine appellanl. nec
vero solum hanc libidinem laudant . . . sed ipsum illud genus vel libi
dinis vel cupiditalis . . . (c. 20) ipsam aegritudinem . . . reliquas quoque
partes aegritudinis . . . haec tamen ila disputant ut resecanda est
fateantur , evelli penitus dicant nec posse nec opus esse et in omnibut
fere rebus mediocritatem esse optimam existiment.

Videtur igitur, si quidem recte superiora omnia ex libro quodam
Peripatetico de ira repetenda malui quam ex ampliore de affectibus (vel-
ut Aristotelis πάϑη ἃ apud Laert. et Hes., Theophrasti περὲ παϑὼῶν D.L.
5, 45. cf. Xenocrates περὶ τῶν παϑῶν ib. 4, 12) vel de virtute narra
tione, de natura irae utpote gravioris et principalis (cf. Cic. verba supra
adscripta: primum multis verbis iracundiam laudant etc.) disputationi
coniunctus fuisse sermo de universo affectu.

Quomodo autem factum sit, ut multorum et diversorum auctorum
ignobiliumque Peripateticorum libri quum in bibliothecas colligerentu'
titulisque a bibliothecariis ornarentur, in unius Aristotelis principis 9"
men abirent, sicut in unius Hippocratis medicorum multorum et dive *
sissimorum, id huiusce fortasse de ira libri Aristoteli vulgo adscri p
exemplo manifesto declarari potest, quem a Pasicrate potius Rhodio e«l*
tum fuisse (eodem quem libri metaphysicorum « minoris quosdam ay1 €
torem voluisse tradunt conmentatores, ὃς ἦν ἀκροατὴς ᾿Δριστοτέλοε7θ:
υἱὸς δὲ Βοηϑοὺ τοῦ Evómuov ἀδελφοῦ, cf. gloss. ad tit. l. metaphy'$
ἃ ἐλ. p. 093, 290 sumpta ex Schol Ar. p. 589, 40 et Asclep. ib. p. 520, 7
in quibus male scribitur Πασικλῆς. Pasicrates autem a Ps. Philop. i?
metaph. p.7 ed. lat. quem citat Fabricius B. G. III, 501 H. cf. Bonit:
comm. in Ar. met. p. 15) novisse videtur Philodemus Epicureus (hic enif?
revera est qui anonymus vocatur ab editore Oxoniensi) in libro περὲ ὀργή.
in hoc enim leguntur non modo eis quae e Senecae disputatione supr4
excerpta sunt plane similia haec (Volum. Herculan. P. I Oxon. 1824 col. 64):

2. (85)
τῶν δὲ φιλοσόφων of μὲν φλυαροῦντες ἐν ταῖς παραμυϑίαις.. ol
δὲ καὶ μετὰ [φη ]νηγορίας ἐπιρρωννύντες ap ... . μὲν ῥήτορας καὶ
ποιητὰς καὶ πᾶσαν τὴν τοιαύτην γρυμέαν. ἕνιοι γοῦν τῶν Ilegustu-
τητικῶν, ὥς που καὶ πρότερον παρεμνήσϑημεν, διὰ προσώπων ἐκτέ-
μνειν τὰ νεῦρα τῆς ψυχῆς φασὶ τοὺς τὴν ὀργὴν καὶ τὸν ϑυμὸν αὐτῆς
ἐξαιροῦντας - ὧν χωρὶς οὔτε κόλασιν οὔτ᾽ ἄμυναν εἶναι...

-- 115 —

sed ea etiam, quae Stobaei fragmentis, de quibus utrum dialogi
essent an epistolae modo dubitavi (cf. fr. sentent. ex floril. coll. 10 — 12),
de ira Aristotelis sententias referentibus ita respondeant, ut ad Aristo-
telis i. e. Pasicratis de ira dialogum revera haec omnia pertinuisse suspi-
ceris. ita enim Philodemus col. 74:

3. (86)

.. . οὕτως κακὸν ἐροῦμεν τὸ μὴ τὴν φυσικὴν ὀργὴν ἀναδέχεσθαι.
χακῶς γὰρ ἀκούων καὶ πάσχων ὅστις οὐκ ὀργίξεται, πονηρίας πλεῖ-
στον τεκμήριον φέρει κατὰ τὸν Μένανδρον. ἐνίοτε δὲ [ἡ δυσἸκινησία
[τῆς] λύττης περεετερα (510) διὸ φανερός ἐστιν ἐπὶ τοῖς ἐλαχίστοις παρὰ
πόδας εὐϑέως [ἐκ]στησόμενος. ἀγαϑὸν δὲ τὸ ἀναδέχεσϑαι. παρὰ δ᾽
hi Πασικράτειε (ita lego pro κασέκρατει apographi Oxoniensis, quod
Wem nunc exhibetur in Herculanensium voll. collectione altera t. I Neap.
1861 fol. 61 i. e. libri περὲ ὀργῆς col. 38) λέγεται [τ|ὸ τὴν φυσικὴν ὀργὴν
μὴ μόνον xara τὴν ἰδίαν φύσιν λυπεῖν, ἀλλὰ καὶ ἐπισκοτεῖν τοῖς Ao-
γισμοῖς ὅσον ἐφ᾽ ἑαυτῆς κ... |

4. (87)
Stob. flor. 20, 55 (eadem Maxim. c. 19): ᾿ριστοτέλους. ὥσπερ
ὃ xemvog ἐπιδάκνων τὰς ὄψεις ovx ἐᾷ βλέπειν (προβλέπειν Max.) τὸ
κείμενον ἐν τοῖς ποσίν, οὕτως ὁ ϑυμὸς ἐπαιρόμενος τῷ λογισμῷ ἐπι-
σχοτεὶ καὶ τὸ συμβησόμενον ἐξ αὐτοῦ ἄτοπον οὐκ ἀφίησι τῇ διανοίᾳ
προλαβεῖν (προσλαβεῖν vulgo, προβλέπειν vel προσβλέπειν Max.).

5. (88)

Stob. flor. 20, 47 (eadem Max. c. 19): ᾿ριστοτέλους. ἢ ovy
ὁρᾷς, ὅτι τῶν ἐν ὀργῇ διαπραττομένων ἁπάντων ὃ λογισμὸς ἀποδημεῖ
φεύγων τὸν ϑυμὸν ὡς πικρὸν τύραννον;

Àb his tamen duobus Stobaei locis si dialogi sint, tertium qui ni-
mis rhetorem redolet, consulto separo (Stob. fl. 20, 65 —— fr. 12 sent.
1. ex Philodemo autem hoc quoque adnotandum est, Bionis etiam (aca-
demici scil., cf. D. L. 4, 47) extitisse librum περὶ τῆς ὀργῆς » quem cum
Chrysippo ἐν τῷ περὶ παϑὼν adnumerat ille τοῖς ψέγουσι μόνον, ἄλλο
δὲ μηδὲν ποιοῦσεν (col. 34), quum ipse quidem Epicureus iram defendat:

ἀπόχρη γὰρ ἐπιδεῖξαι τὸ κοινὸν Oti συσχεϑήσεταί τισιν ὀργαῖς ὁ σο-
φῦς (col. 77).

8*

ΧΧ.
Περὶ μέϑης.

Περὶ μέϑης liber (dialogo ut puto scriptus), cuius maxima fuisse
videtur cum erotico similitudo, in indicibus non comparet. notitiam eius
(praeter singulos Apollonii paradoxographi et Plutarchi locos) uni fere
Athenaeo debemus quae ad mores speciarent et usum vitae eolligenti.
multorum autem Peripateticorum (quos pro more Varro imitatus est in
ipsius satirarum libro Est modus matulae περὶ μέϑης, cf. Theophr.
apud Ath. XI, 463c cum Varr. ap. Non. p. 28) idem praeter Aristotelem
fragmenta affert, Theophrasti, Chamaeleontis, Hieronymi. e quibus quum
in argumento tractando fere conspirasse ommes videantur, ipso Theo-
phrasti libro usus esse deprehenditur Hieronymus Rhodius eadem cum illo
narrans de primoribus Atheniensium in Thargeliorum festo saltantibus
sec. Ath. X, 424 f. (ab eodem IHieronymo alibi etiam Theophrastum fuisse
citatum docet Ath. X, 434 f. quod ad ἀκρατοποτεῖν et σκυϑέσαι similia
habuisse Chamaeleontem et Hieronymum patet ex Ath. X, 427b et XY
499f, cf. etiam Theophr. X, 427 ἃ et de Scythis Ar. probl. 3, 7. cont
de heroum potatione ex nominum permutatione erronea Theophrast!
verba affert Ath. XI, 497e, quae eadem recurrunt apud Chamaeleoute/7
X, 461b. hoc etiam addo eodem quodam fonte nisum videri Theophrastum
in hoc libro, quo in Atthide Philochorum, cf. Th. ap. Ath. XV, 608 ο. el
Xl, 465b cum Phil. ap. Ath. XV, 6934d et II, 38c. e Philochoro Philonides
Ath. XV, 675.). praeterea variorum (cf. c. g. probl. 3, 2 cum 3, 27) Peri-
pateticorum fragmenta, maximam quidem partem Theophrastea (cf. probl.
3, 16 quo Chaeremonis tragici eundem versum adhibet auctor quem ite-
rum Theophrastus in erotico ap. Ath. XIII, 562e ὡς τὸν οἶνον τῶν zoo-
μένων roig τρόποις κεράννυσθϑαι), in tertia problematum Pseudaristo-
telicorum sectione ὅσα περὶ οἰνοποσίαν xal μέϑην habes collecta. qua
collectione quum plurimum utatur Plutarchus in probl. symposiacis , uno
tamen loco peculiarem περὶ μέϑης librum hunc de quo agitur citavit.
quem non magis praeteriisse aestimo Philonem ludaeum (cf. ed. Mangey
t. I p. 357), qui περὲ μέϑης duos libros ediderat. quorum primus deper-
ditus est ut qui a sacra scriptura alienior, servatur secundus qui ad ipsum
proprie vetus testamentum Mosemque pertinet. in huius igitur initio ita
ait Philo: τὰ μὲν τοῖς ἄλλοις φιλοσόφοις εἰρημένα περὶ μέϑης ὡς οἷόν
τε ἦν ἐν τῇ πρὸ ταύτης ὑπεμνήσαμεν βίβλῳ.

— 117 —

1. (89)

Epi. Athen. II p. 40d: Σέλευκος δὲ (ἐν γλώσσαις scil.) τὸ παλαιὸν
οὐχ εἶναι ἔϑος οὔτ᾽ οἶνον ini πλεῖον οὔτ᾽ ἄλλην ἡδυπάϑειαν προσφέ-
ρέσϑαι μὴ ϑεῶν ἕνεκα τοῦτο δρῶντας. διὸ καὶ ϑοίνας καὶ ϑαλίας καὶ
μέϑας ὠνόμαζον. τὰς μὲν ὅτι διὰ ϑεοὺς οἰνοῦσϑαι δεῖν ὑπελάμβανον,
τὰς δ᾽ ὅτι ϑεῶν χάριν ἡλίζοντο καὶ συνήεσαν᾽ τοῦτο γάρ ἔστι τὸ δαῖτα
ϑαίειαν. τὸ δὲ μεϑύειν φησὶν ᾿Δριστοτέ λης (citatus a Seleuco, ut
iur, quemadmodum ἃ Didymo Seleucus) τὸ μετὰ τὸ ϑύειν αὐτῷ
1ρῆσϑαι.

2. (00)

bpit. Athen. Il p. 44d: Aeiosor£lgs δ᾽ dv τῷ περὶ μέϑης φη-
ἣν ὅτι ἀλμυράς τινες προσφερόμενοι τροφὰς ἄδιψοι διέμειναν" ὧν
ἣν Δρχωνίδης ὁ ᾿Δργεῖος. Μάγων δὲ ὁ “Καρχηδόνιος τρὶς τὴν ἄνυ-
ων διῆλϑεν ἄλφιτα ξηρὰ σιτούμενος καὶ μὴ πίνων. [Πολέμων δ᾽ ὃ
ααδημαικὸς ἀρξάμενος ἀπὸ τριάκοντα ἐτῶν ὑδροπότησε μέχρι ϑανά-
Ww, ὡς ἔφη ᾿Αντίγονος ὁ Καρύστιος etc. quae inter alia huius modi
"empla de Philino paulo antea memoraverat Athen. I[ p. 41c, ea quum
lrersos et Aristotelis et Theophrasti περὶ μέϑης libellos ille noverit,
ἐν τοῖς ὑπομνήμασι sine dubio posuerat ᾿Δριστοτέλης ἢ Θεόφραστος.

Exempla ab Athenaeo distincta confudit Apollonius qui idem ne-
c» unde testimonium exscripsit in mirab. 25: ΑἹ ρειστοτέλης ἐν τῷ
πρὶ μέϑης. άνδρων, φησίν, “4ργεῖος ἐσθίων πολλὰ καὶ ἁλμυρὰ καὶ
ἤρα δι᾿ ὕλου τοῦ βίου ἄδιψος καὶ ἄποτος (ita Meurs., «zog cod. cum
! pra :) διετέλεσεν. ἔτι δὶς (ita cod. sec. Bast lettre p. 50) πορευϑεὶς
i Auucva διὰ τῆς ἀνύδρου ὁδοῦ ἄλφιτα ξηρὰ σιτούμενος ov προση-
"mato ὑγρόν. τοῦτο δὲ ἐποίησε δι᾿ ὅλου τοῦ βίου. cf. D. L. 9, 81 (Sex-
1s hyp. 1, 84): ἄνδρων δὲ ὁ ᾿Δργεῖος, ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης, διὰ
'"k ἀνύδρου “Διβύης ὥδευεν ἄποτος.

8. (01)

Athen. XIV. p. 631b: ᾿ἀριστοτέλης δ᾽ ἐν τῷ περὶ μέϑης τὰ
φαγήματά φησι λέγεσϑαι ὑπὸ τῶν ἀρχαίων τρωγάλια ' ὡσεὶ γὰρ ἐπι-
Ἰρπισμὸν εἶναι. [Πίνδαρος (fr. 98) δ᾽ ἐστὶν ὃ εἰπὼν «δείπνου δὲ λή-
ἴντος γλυκὺ τρωγαλιον elc.»

Cf. Schol. ad Aristoph. pac. (unde Suidas s. τρωγαλέων cf. Hesych.
.v): τρωγαλέων δὲ ἀντὶ τοῦ τῶν τραγημάτων᾽ οὕτω γὰρ ἐκάλουν τὰ
θαγήματα οἵ παλαιοί.

Ipsa huius testimonii verba paulo post retulit Athenaeus XIV p. 641d:
ἀφιστοτέλης δὲ ἐν τῷ περὶ μέϑης παραπλησίως ἡμῖν δευτέρας

— [115 —

τραπέξας ἀπαγορεύει διὰ τούτων «τὸ μὲν ovv ὅλον διαφέρειν τράγημα
βοώματος νομιστέον ὅσον ἔδεσμα τρωγαλίου. τοῦτο γὰρ πάτριον τοῦ-
νομα τοῖς “Ἕλλησιν, ἐπεὶ ἐν τραγήμασι τὰ βρώματα παρατίϑενται (— p.
041b). διόπερ οὐ κακῶς ἔοικεν εἰπεῖν ὁ πρῶτος δευτέραν προσαγορεύ-
σας τράπεζαν" ὄντως γὰρ ἐπιδορπισμός τις 0 τραγημανεσμός ἔστι καὶ
δεῖπνον ἕτερον παρατίϑεται τραγήματα».

4. (02)

Epit. Athen. I p. 34b: ᾿Δριστοτέλης δέ φησιν ὅτι of μὲν ἀπ᾽
οἴνου μεϑυσϑέντες ἐπὶ πρόσωπον φέρονται, οὗ δὲ τὸν κρέϑενον πεπω-
κότες ἐξυπτιάξονται τὴν κεφαλήν 0 μὲν γὰρ οἶνος καρηβαρικός., ὃ δὲ
κρέϑινος καρωτικός.

Haec supplentur ex altero Athenaei loco X p. 447a: ἀλλ᾽ ὥς φησιν
Moiocovélqgg ἐν τῷ περὶ μέϑης; εἰς va νῶτα καταπίπτουσιν of τὸν
κρέϑινον πεπωκότες. ὃν πῖνον καλοῦσι, λέγων οὕτως «πλὴν ἴδιόν τι
συμβαίνει περὶ τὰς τῶν κριϑῶν, τὸ καλούμενον nivov- ὑπὸ μὲν yap
τῶν λοιπῶν τε καὶ μεϑυστικῶν οὗ μεϑυσϑέντες ἐπὶ πάντα τὰ μέρη
πίπτουσι" καὶ γὰρ ἐπὶ τὰ ἀριστερὰ καὶ δεξιὰ καὶ πρηνεῖς καὶ ὕπτιοι,
μόνοι δὲ of τῷ πίνῳ μεϑυσϑέντες εἰς τοὐπίσω καὶ ὕπτιοι κλίνονται ».

ὅ. (93)

Athen. X p. 429c: ᾿ριστοτέλης δ᾽ ἐν τῷ περὶ μέθης φησίν
«εἰ ὁ οἶνος μετρίως ἀφεψηϑείη, πινόμενος ἧττον μεϑύσκει" τὴν γὰρ
δύναμιν ἀφεψηϑέντος αὐτοῦ ἀσϑενεστέραν γένεσϑαι. μεϑύσκονται δέ,
φησίν, of γεραίτεροι τάχιστα. δι᾽ ὀλιγότητα καὶ ἀσϑένειαν τοῦ περὶ
αὐτοὺς ἐνυπάρχοντος φύσει θερμοῦ. καὶ οἵ παντελῶς δὲ νέοι τάχιον
μεϑύσκονται διὰ τὸ πλῆϑος τοῦ ἐνυπάρχοντος ϑερμοῦ' τῷ γὰρ ἐκ τοῦ
οἴνου προσγινομένῳ κρατοῦνται ῥαδίως. μεϑύσκονται δὲ κἂν τοῖς
ἀλόγοις ξώοις (de quibus eadem refert etiam Aelianus var. hist. 2, 40)
ὕες μὲν σταφυλῆς στεμφύλων χορτασϑέντες καὶ τὸ τῶν κοράχων καὶ
τῶν κυνῶν γένος τὴν οἰνοῦτταν καλουμένην φαγόντα βοτάνην, πίϑη-
κος δὲ καὶ ἐλέφας πιόντες οἶνον. διὸ καὶ τὰς ϑήρας ποιοῦνταε τῶν
πιϑήκων καὶ τῶν κοράκων μεϑυσϑέντων τῶν μὲν οἴνῳ τῶν δὲ τῇ
οἰνουττῃ».

6. (94)

Plutarch. qu. conv. ΠΙ, 3 (e quo Macrob. saturn. VII, 6): ᾿Εϑαύμαξε
δὲ Φλώρος, εἰ γεγραφὼς ᾿Αφριστοτέλης ἐν τῷ περὶ μέϑης (in libro
quem de ebrietate composuit Macr. |. c.), ὅτι μάλιστα μὲν of γέροντες,
ἥκιστα δὲ oí γυναῖκες ὑπὸ μέϑης ἁλίσκονται, τὴν αἰτίαν (quoad

-- 119 —

mulieres quidem) ovx ἐξειργάσατο μηδὲν εἰωϑὼς προίεσϑαι τῶν τοι-
οὕτων.

Haec ultima non recte ita interpretatum esse Macrobium ut diceret
nec causam vel huius frequentiae vel illius raritatis adiecit,
docet Athenaei testimonium ex eodem luco petitum (v. fr. praeced.). Plu-
tarchus autem, qui ubi ipse causam explicavit, ad Aristotelem redit his
verbis: ἔστε δέ τι καὶ παρ᾽ αὐτοῦ λαβεῖν ᾿Αριστοτέλους'" vovg γὰρ
ἄϑρουν καὶ ἀπνευστὶ πίνοντας, ὕπερ ἀμυστίξειν ὠνόμασαν of παλαιοί,
φησὶν ἥκιστα περιπίπτειν μέϑαις. οὐ γὰρ ἐνδιατρίβειν τὸν ἄκρατον
αὐτοῖς, ἀλλ᾽ ἐξωϑούμενον ῥύμῃ διαπορεύεσθαι διὰ τοῦ σώματος (haec
deinde problemati supra proposito Plutarchus suis verbis applicat), non
iam eundem librum significare videtur, sed problem. Ill, 21.

7. (95)

Athen. X p. 429f: zov δὲ σαμαγόρειον (cf. Poll. 6, 82) οἶνον καλού-

μενόν φησιν 0 ριστοτέλης ἀπὸ τριῶν κοτυλῶν κερασϑεισῶν με-
ϑύσκειν ὑπὲρ τεσσαράκοντα ἄνδρας.

8. 9. (96. 97)

Athen. ΧΙ p. 464c: xoi 4 ριστοτέλης δὲ v τῷ περὶ μέϑης «af
δοδιακαί, φησί, προσαγορευόμεναι χυτρῖδες διά ve τὴν ἡδονὴν εἰς τὰς
μέϑας παρεισφέρονται καὶ διὰ τὸ ϑερμαινομένας τὸν οἶνον ἧττον
ποιεῖν μεϑύσκειν' σμύρνης γὰρ καὶ σχοίνου καὶ τῶν τοιούτων ἕτέρων
εἰς τὸ ὕδωρ ἐμβληϑέντων ἕψονται καὶ παραχεόντων εἰς τὸν οἶνον ἧττον
μεϑύσκουσιν». κἂν ἄλλῳ δὲ μέρει (fr. 9) φησίν «αἱ ῥοδιακαὶ
χυτρῖδες γίνονται σμύρνης, σχοίνου ἄνθους, κρόκου, βαλσάμου,
epopov, κινναμώμου συνεψηϑέντων' ἀφ᾽ ὧν καὶ τὸ γινόμενον τῷ
οἴνῳ παραχυϑὲν οὕτω μέϑας ἴστησιν, ὥστε καὶ τῶν ἀφροδισίων παρα-
λύειν τὰ πνεύματα πέττον.

Cf. Athen. XI p. 4906{: δοδιάς .. . μνημονεύει δ᾽ αὐτῶν (sc. τῶν
δοδιακῶν) ... (praeter comicos) καὶ ᾿ριστοτέλης ἐν τῷ περὶ μέϑης
“υγκεύς τε ὁ Σάμιος ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς (cf. Hesych. s. ῥοδιακόν,
ῥοδιας).

XXI.
Συμπόσιον.

Socralicorum conviviorum morem inde a Platonis et Xenophontis
dialogis apud litteratos celebrem (Plut. qu. conv. VI prol. 1, 1, 3. VII, 7.

— 120 —

Athen. lib. V et ΧΙ, 504e. cf. Aristonis eroticorum ex lone locum apud
Ath. X, 410c — Plut. qu. conv. VI prol.) cum Platonicis imitati svmposia
id est λόγους παρὰ πότον γινομένους ediderunt (cf. M. Schmidt, Didymi
fragm. p. 308) Peripatetici Aristoteles (συμπόσιον &, quod ponit Laer-
tius, Ilesychius omittit, addit autem alibi συσσετικῶν προβλημάτων y),
Theophrastus, Aristoxenus (cuius συμμικτὰ συμπόσια quae dicit Ath.
XIV, 032a, dialogum produnt), Prytanis, Hieronymus. testatur Plutarchus
qu. conv. VI prol. ἀλλὰ xoi τῶν φιλοσόφων τοὺς ἐλλογιμωτάτους evri-
μαρτυροῦντας ἔχειν Πλάτωνα xoi Ξενοφῶντα καὶ ᾿Αριστοτέλην καὶ
Σπεύσιππον ᾿Ἐπίκουρόν τε καὶ Πρύτανιν καὶ Ἱερώνυμον καὶ Δίωνα
(Βίωνα ἢ) τὸν ἐξ ἀκαδημίας ὡς ἀξιόν τινος σπουδῆς πεποιημένους
ἔργον ἀναγράψασϑαι λόγους παρὰ πότον γενομένους (qui locus Macro-
bio, qui Plutarchi qu. conv. saepe utitur, obversatus est in saturm. VII,
8, 23 ita dicenti: cum videas, inquam, anceps esse omne scommatum
genus, suadeo in conviviis in quibus laetitiae insidiatur ira, ab huius
modi diclis facessas et magis quaestiones convivales vel proponas vel
ipse dissolvas. quod genus veteres ita ludicrum non putarunt, ut et
Aristoteles de ipsis aliqua conscripserit et Plutarchus
et vester Apuleius, nec contemnendum sit quod tot philosophantium
curam meruit). idem non posse suav. vivi sec. Ep. 13: τέ λέγεις, ὦ Ἐπί-
κουρε; κιϑαρῳδῶν καὶ αὐλητῶν ἕωϑεν ἀκροασόμενος εἷς τὸ ϑέατρον
βαδίξεις, ἐν δὲ συμποσίω Θεοφράστου περὶ συμφωνιῶν διαλεγο-
μένου καὶ ᾿Δριστοξένου περὶ μεταβολῶν καὶ ᾿Δριστοτέλους. (vulgo
male “Δριστοφάνους. cf. etiam c. 13 infra et c. 12: γράφειν περὶ Ὁμή-
ρου καὶ περὶ Εὐριπίδους ὡς ᾿Αριστοτέλης καὶ Ἡρακλείδης xal 4i-
καίαρχος) περὶ Ὁμήρου, τὰ ὦτα καταλήψῃ ταῖς χερσὶ δυσχεραίνων
καὶ βδελυττόμενος, εἶτ᾽ οὐκ ἐμμελέστερον ἀποφαίνουσε τὸν Σκύϑην
᾿Δτέαν, ὃς Ἰσμηνίου τοῦ αὐλητοῦ ληφϑέντος αἰχμαλώτου καὶ παρὰ
πότον αὐλήσαντος, ὦμοσεν ἤδιον ἀκούειν τοῦ ἵππου χρεμετίξοντος:
etc. Aristoteli igitur in hoc praecipue dialogo ut in ceteris passim dis-
putandi materiam praebuit Ilomerus οἱ IIomerica convivia (de quibus
Athen. V, c. 3—20). quod autem ad titulum inscriptum, qui neque συμ-
πόσιον Theophrasti in librorum eius indice occurrere notaverit neque
inter Aristotelicos περὶ μέϑης titulum, nihilominus erraret, si quum
de Homero id est de IIomerici aevi more Aristotelem in convivio sermo-
nem iniicere audivisset sicut in libro περὲ μέϑης de potatione poculisque
heroicis Theophrastum, insuper autem de coronarum in conviviis usu
(de qua re tamen et in erotico Ar. agitur) argumentoque ad vinum et
vini usum faciente disputatum fuisse animadvertisset , observasset denique

— 121 —

Ismeniae tibicinis mentionem fieri et in Varronis libello περὶ μέϑης (ap.
Non. p. 172) et in symposio Theophrasti, ad quem quidem περὶ συμφω-
νεῶν disputantem referendum esse existimaret Scythae illius dictum (apud
Plutarchum 1. c.), propterea igitur non diversa fuisse censeret Aristotelis
et Theophrasti convivia a libris de ebrietate certo semper titulo ab Athe-
naeo distinctis, qui utriusque libri Aristotelici fragmenta ex auctoribus
doctioribus recepit. de proprio enim et principali dialogi argumento nihil
constat. marraverat igitur auctor qui perhibetur Aristoteles sermonem
ipsius cum amicis discipulisque in convivio aliquando habitum nescio
quem, sicut Epicurus in symposio collocutus est ipse cum Polyaeno socio
aliisque philosophis (Plut. adv. Col. 6. Athen. V, 187b. cf. 177 b. 182b.
et sine prooemio quidem ille problemata infereus sec. Ath. 186e) περὲ

δυσπεψίας et deinde περὶ πυρετῶν (Ath. 187c. in quibus etiam de vino
sec. Plut. ]. c.).

1. (98)

Athen. XV p. 6974f: ὡς εὐανϑέστερον yag xol κεχαρισμένον μᾶλλον
τοῖς ϑεοῖς παραγγέλλει (scil. ἡ Σαπφώ) στεφανοῦσϑαι τοὺς ϑύοντας.
᾿Αρφιεστοτέλης δ᾽ ἐν và συμποσίῳ φησὶν ὅτι οὐδὲν κολοβὸν προσφέ-
ρομὲν πρὸς τοὺς ϑεούς, ἀλλὰ τέλεια καὶ ὅλα' τὸ δὲ πλῆρες τέλειόν
ἐστι͵ τὸ δὲ στέφειν πλήρωσίν τινα σημαίνει. Ὅμηρος «κοῦροι δὲ κρη-
τῆρας ἐπεστέψαντο ποτοῖο» (Il. o, 470) καὶ «ἀλλὰ ϑεὸς μορφὴν ἔπεσι
στέφει» (0d. 9,170). τοὺς γὰρ «v τὴν ὄψιν ἀμόρφους, φησίν, ἀναπλη-
goi ἡ τοῦ λέγειν πιϑανότης. ἔοικεν οὖν ὁ στέφανος τοῦτο ποιεῖν βού-
λεσϑαι. διὸ καὶ περὶ τὰ πένϑη τοὐναντίον παρασκευάζομεν " ὁμοπα-
ϑείᾳ γὰρ τοῦ κεκμηκότος κολοβοῦμεν ἡμᾶς αὐτοὺς τῇ τε κουρᾷ τῶν
τριχῶν καὶ τῇ τῶν στεφάνων ἀφαιρέσει.

Cf. schol. ad Theocr. id. III, 21 (p. 139, 16 Ahrens): τὸν στέφα -
νον τὶλαί μὲ... στεφάνοις ἐχρῶντο ἐν τοῖς συμποσίοις, ὥς φησιν
᾿Δφιστοτέλης; εὐετηρίαν καὶ ἀφϑονίαν αἰνιττόμενοι τροφῶν " στέ-
ψαι γὰρ τὸ πληρῶσαι, ὡς Ὅμηρος «κοῦροι δὲ κρητῆρας ἐπεστέψαντο
πυτοῖο».

Cousentiunt scholia ad Il. «, 470 (cf. Buttmann Lexil. I p. 97) et ad
0d. ὃ, 170.

IL. LOGICA.

Ex logicorum librorum farragine (Rose de Ar. ]. p. 693 — 67. Bran-
dis Rh. Mus. 1827 [, 3 p. 207 sqq.), quibus Peripatetica schola logicae
disciplinae inventoris operam aut paucis passim mutatis novatisque om-
nem sive brevius sive fusius repetebat (velut Theophrastus in topicis,
idem et Eudemus in analyticis) aut dissertationibus in singula eius capita
doctrinaeque locos editis auxit (velut Theophrastus ἐν τῷ περὶ καταφα-
σεως xol ἀποφάσεως et Pseudaristoteles ἐν τῷ περὲ ἑρμηνείας vel περὶ
προτάσεων, item Peripatetici duo de categoriis proprie agentes, quorum
alter alterum nova eiusdem argumenti recensione repetit), rarae admo-
dum reliquiae servatae sunt neque alia de causa quam quod ipsi etiam
commentatores, quorum inde ab Audronici aetate in his potissimum pro-
lixus labor consumebatur, non reperirent quibus Aristotelis scripta ge-
nuina revera aut illustrarent aut supplerent. eorum autem maximam par-
tem studii magis causa quam philosophiae compositam fuisse tituli docent
qui satis multi multosque libros comprehendentes in indicibus Laertii et
Ptolemaei comparent, operam mere collectivam materiamque in dialec-
ticorum usum fere enumeratam prodentes, velut ϑέσεις. προτάσεις,
τόποι (cf. Rose p. 60. τόπους sine dubio continebat etiam liber περὶ τοῦ
αἵρετοῦ καὶ τοῦ συμβεβηκότος ἃ i. e. περὶ τῶν τοῦ aíQrroU xai τοῦ
συμβεβηκότος τόπων, velut in top. 1. III et IL. cf. fragm. illud apud
Waitz org. I p. 7), ἐνστάσεις, ἐπιχειρήματα, λύσεις, διαιρέσεις. ὅροι,
ὁρισμοί, συλλογισμοί, σοφίσματα (cf. Simplic. in categ. f. 1, € Bas. δοκεῖ
δὲ τὰ ὑπομνηματικὰ μὴ πάντη σπουδὴς ἄξια εἶναι" διὸ οὐδὲ πιστοῦνται
ἀπ᾽ αὐτῶν τὰ τοῦ φιλοσόφου δόγματα). quorum exemplum nunc etiam
praebent Πλάτωνος διαιρέσεις Aristoteli tributae (Diog. L. 8, 80—109.
cod. Marc. 257 f. 250 — 53. citantur a Philopono in Ar. de gen. et corr.
f. 505. cf. Ptol. p. 151 W. et infra fr. log. 2. Rose de Ar. l. p. 65), de
quibus alio loco agendum erit. ceterum ex tot librorum sive Aristoteli
sive Theoplirasto tributorum copia praeter topica et analytica hi fere soli
citantur: Ar. κατηγοριῶν ἄλλο (D. L. 5, 26), περὲ τῶν ἀντικειμένων,

— 123 --

Strato (περὶ προτέρου xoi ὑστέρου), Th. περὶ καταφάσεως καὶ ἀπο-
φάσεως (D. L. 5, 44. item alterius Peripatetici ib. 5, 46), ΤΉ. περὶ τῶν
πολλαχῶς s. περὶ τοῦ ποσαχὼς (quod Aristoteli adscribitur in indice D.
L. 5, 23: περὶ τῶν ποσαχῶς λεγομένων ἢ κατὰ πρόσϑεσιν à. cf. Rose
p. 06. alius Peripatetici libellus metaphysicus, qui τῶν πολλαχῶς λεγο-
μένων recensum agit, in metaphysicorum Aristotelis editionem nunc pro
ipso genuino perditoque Aristotelis insertus legitur), Ar. περὲ προβλη-
μάτων (D. L. 5, 23. Ptol. p. 153 W. cf. Th. zegi προβλημάτων συνα-
γωγῆς apud D. L. 5, 48 et Anon. ad anal. post. f. 113), Th. περὶ ἀνα-
λύσεως συλλογισμῶν et ἀνηγμένων τόπων (λόγων Al.) elc τὰ σχήματα
(D. L. 5, 42. Alex. in anal. pr. f. 115), denique quae in uno simul Sim-
plicii loco memorantur μεϑοδικα (quae topicis nostris sive methodicis,
de quibus cf. Rose p. 120, similia quidem at non eadem habes apud D.
L. 5, 23 cf. 5, 29: πρὸς uiv οὖν τὴν εὕρεσιν τά τε τοπικὰ καὶ μεϑοδικὰ
παρέδωκε προτάσεων πλῆϑος etc. scilicet analytica etiam, quae ibidem
Laertius ponit, ex eis sunt quae praeter genuinos libros ferebantur se-
cundum Adrastum in Schol. Ar. p. 39, 19. 33 ^ 32. 30 54) et ὑπομνήματα
(sc. ἐπειχειρηματικά D. L. 5, 23. neque vero Theophrastea illa miscella-
que D. L. 5, 48. cf. Ptolem. p. 1560 W.) et διαιρέσεις (cf. supra, item
varia illa apud D. L. 5, 23) et τὰ παρὰ τὴν λέξιν (cf. Ar. soph. el. 4 et
de Eudemo Prant! Gesch. der Logik I, 398). quod autem ἐπιχειρήματα
Aristotelis citari perhibent (Brandis in Schol. Ar. p. 227, 46 et Arist. I
p.86 n. 129. Rose de Ar. l. p. 63. Prantl. Gesch. d. Log. I, 94. Zeller
Phil. der Griechen II, 2, 54 ed. alt), falsum est. Philoponus enim f. 51^
ad Ar. analvt. post. p. 82 ^35: λογικῶς uiv ϑεωροῦσιν ὧδε φανερόν.
sil. 82 ^35—84, 8 ubi opponitur ἀναλυτικῶς 02...) non librum se-
"ndum spectat, sed alterum illud τῶν λογικῶν ἐπιχειρημάτων, de qui-
bus in textu agit Aristoteles. est enim τὸ πρότερον ἐπιχείρημα (220 525
Br) in quo λαμβάνει ὅτι εἰσὶν ὁρισμοί (227, 44. 229 ^26. cf. Ar. 82 "38
εἰ γὰρ ἔστιν ὁρίσασϑαι), τὸ δεύτερον autem (cf. 220 ^32 τὸ νῦν ἐπιχ.)
in quo λαμβάνει τὸ εἶναι ἀπόδειξιν (227, 41. 229 ^22 sqq. cf. Ar. p.
83*32. cf. etiam vers. lat. vet. Ven. 1545 f. 44 et Themist. f. 8 inf.
Déque magis huc pertinet Aristotelis locus de mem. 2. 451, 19 (de remi-
licentia πρῶτον μὲν ovv ὅσα ἐν τοῖς ἐπιχειρηματικοῖς λόγοις ἐστὶν
ἀληϑὴ δεῖ τίϑεσϑαι ὡς ὑπάρχοντα" οὔτε γὰρ μνήμης ἐστὶν ἀνάληψις
ἥ ἀνάμνησις οὔτε λῆψις). qui eristicorum aequalium et dialecticorum
rtiones spectat, licet de libro quodam Aristotelis iam Michael Ephesius
/in Ar. de mem. f. 1315: muy. λόγους λέγει τὰ προβλήματα. ἔστι δὲ τὸ
λεγόμενον" ὅσα dv τοῖς προβλήμασιν ἡμῖν εἴρηται καὶ δέδεικται ἀπο-

-- 124 --

δεικτικῶς περὶ ἀναμνήσεως; δεῖ ἐνταῦϑα ὡς ὁμολογούμενα λαμβανειν)
cum Pseudo- Themistio (qui ex Ephesio parvorum 4. d. naturalium para-
phrasim compilavit) f. 97 (σσα ἐν τοῖς ἐπιχ. λόγοις καὶ πρυβληματικοῖς
ἡμῖν ἀποδέδεικται) cogitaverit. porro si quandu Aristotelis, non Theo-
phrasti citari videbitur liber περὶ καταφάσεως (Alex. iu metaph. p. 286,
24 Bon. ad Ar. 3, 7 in... . of τε καταφάσεις καὶ ἀποφάσεις. εἴρηται δὲ

περὶ τούτων ἐπὶ πλέον ἕν ve τῷ περὶ ἑρμηνείας καὶ dv τῷ περὶ κατα-

φάσεως), monendum est in celeberrimorum quae de eodem hoc argumento

agerent scriptorum mentione auctorum nomina Aristotelis et Theophrasti

simpliciter omissa esse neque magis de Theophrasti libro Alexandrum

dubitavisse (cf. idem in metaph. p. 229, 26) quam qui commentario eum

illustravit (opp. 19, 42 Lips.) Galenus. denique τὸ περὲ προτάσεων , cuius

hic illic mentio fit, idem est cum libro περὲ £gurvelog (ἐν ᾧ περὶ προ-

τάσεων διδάσκει Philop. in anal. post. 105 5^ 40. 196, 5 Br.), velut apud

Themistium de anima f. 74^: ἦν γὰρ καὶ οὗτος ὁ τρόπος τοῦ δυνατοῦ,

ὥσπερ εἴρηται ἐν τοῖς περὶ προτάσεων i. e. περὶ ἕρμ. c. 12) et Alex. in

top. Ven. 1513 p. 52 (ad Ar. p. 105^ 30. sch. p. 261, 22 Br): εὐπὼν τῶν

προβλημάτων τε καὶ προτάσεων τὰ μὲν ἠϑικὰ εἶναι τὰ δὲ φυσικὰ τὰ

δὲ λογικά, προστίϑησιν ὅτι τῷ φιλοσόφῳ κατὰ τὸ ἀληϑὲς δεῖ τὴν περὶ

τούτων γίνεσϑαι ἐξέτασίν ve καὶ πραγματείαν" xa9' ἕκαστον γὰρ εἶδος

τῶν προειρημένων τῆς τοῦ ἀληϑοῦς χάριν εὑρέσεως τὴν κατὰ ταῦτα

πραγματείαν ποιεῖται, ἐν μὲν ταῖς πολιτικαῖς τε καὶ ἡϑικαῖς ἀκροάσεσι

περὶ τῶν ἡϑικῶν.... ἐν δὲ ταῖς ϑεωρητικαῖς τε καὶ φυσικαῖς τὰ ὡς

ἀληϑῶς ἀληϑῆ equ, ἐν δὲ τοῖς ἀναλυτικοῖς καὶ ἐν τοῖς περὶ

προτάσεων καὶ ἐν τῇ τῶν πολλαχῶς λεγομένων διαερέσει
(metaphys. δ. nisi forte ipsas categorias voluit, cf. Rose p. 06) καὶ ὅσα

τοιαῦτα τῶν ἀληϑῶς χρησίμων τὴν ἐκλογὴν ποιεῖται λογικὼς., διαλε-

κτικῶς δὲ πρὸς δόξαν, ὡς ἔν ve ταύτῃ τῇ πραγματείᾳ καὶ ἐν τοῖς ῥη-

τορικοῖς καὶ ἐν τοῖς ἐξωτερικοῖς " καὶ γὰρ ἐν ἐκείνοις πλεῖστα καὶ περὶ

τῶν ἡϑικῶν καὶ περὶ τῶν φυσικῶν ἐνδόξως λέγεται.

In eodem autem Alexandri commentario aliorum praeter eos qui
nunc habentur logicorum Aristotelis librorum memoria extat his locis:
in top. p. 5 med. (p. 252, 8 Br.): περὶ δὲ τῆς οὕτω λεγομένης διαλεκτε-
xüc ᾿Αριστοτέλης μὲν καὶ ἐν ἄλλοις βιβλίοις πεπραγμάτευται. μάλεστα
δὲ ἐν τούτοις ἃ ἐπιγράφεται τοπικά, item in top. p. 10 inf. (p. 254 ^10
Br. ad Ar. p. 101, 28 πρὸς γυμνασίαν): ἃ γυμνασίαν λέγοι av τὴν εἰς
ἑκάτερον μέρος ἐπιχείρησιν. ἦν δὲ σύνηϑες τὸ τοιοῦτον εἶδος τῶν
λόγων τοῖς ἀρχαίοις... ἀλλὰ ϑέσεώς τινος προτεϑείσης εἰς ταύτην
γυμναξοντες αὐτῶν τὸ πρὸς τὰς ἐπιχειρήσεις εὑρετικὸν ἐπεχείρουν

-- 125 --

κατασχευάζοντες ἢ ἀνασκευάξζοντες δι᾽ ἐνδόξων vo κείμενον. καὶ ἔστι
δὲ βιβλία τοιαῦτα ᾿Αριστοτέλους τε καὶ Θεοφράστου γεγραμμένα ἔχοντα
τὴν εἰς τὰ ἀντικείμενα δι᾿ ἐνδόξων ἐπιχείρησιν (cf. Ptol. p. 152 sup),
quibus consona sunt Theonis verba (progymnm. c. 2 p. 165 W.): παρα-
δείγματα δὲ τῆς τῶν θέσεων γυμνασίας λαβεῖν ἐστὶ παρά τε IMpiavo-
τέλους (v. D. L. 5, 24 ϑέσεις ἐπιχειρηματικαί χε etc. — Ptol. p. 152)
xal Θεοφράστου (D. L. 5, 44: ϑέσεις xó)* πολλὰ γάρ ἐστιν αὐτῶν βιβλία
ϑέσεων ἐπιγραφύμενα.

Restat denique ut de analyticis pseudaristotelicis Adrasti testimo-
nium apponam (ex Porphyrio, ut videtur) a commentatoribus (Ammonio,
Philopono, Davide) identidem repetitum. Pseudo - Ammonius (i. e. Phi-
loponus interpolatus) in categ. Ven. 1545 f. 13: ἀμέλει φασὶν ἐν τῇ με-
γάλῃ βιβλιοϑήκῃ (Alexandriae? Athenis?) εὑρῆσϑαι ἀναλυτικῶὼν
μὲν τεσσαράκοντα βίβλους. κατηγοριῶν δὲ δύο" ἐκρίϑη δὲ ὑπὸ τῶν
ἐξηγητῶν κατηγοριῶν μὲν τοῦτο εἶναι γνήσιον τοῦ ᾿Αριστοτέλους,
ἀναλυτικῶν δὲ τέσσαρα. ἐκρίϑη δὲ ἕκ τε τῶν νοημάτων καὶ τῆς φρά-
σεως καὶ τῷ adl ἐν ταῖς ἄλλαις πραγματείαις μεμνῆσϑαι τούτου τοῦ
βιβλίου τὸν φιλόσοφον (quod quidem ultimum nihili est. nam catego-
riarum quidem mentio reperitur, at categoriarum libri nusquam). cf.
Schol. Brandis. p. 39, 19: εἰδέναι δὲ δεῖ ὅτι ἐν ταῖς παλαιαῖς pi-
βλιοϑήκαις τῶν μὲν ἀναλυτικῶν μ βιβλία εὕρηνται, τῶν δὲ κατη-
γοριῶν δύο. τὸ μὲν ἕτερον εἶχε viv .. . ἀρχὴν οἷς. ib. (David) p. 30 ^4:
γνήσιον τοίνυν... ἀπὸ τῆς φράσεως... καὶ ἐκ τοῦ εὐϑύνας δεδω-
κέναι αὐτὸ τοῖς ᾽᾿Αττικοῖς ἐξηγηταῖς (Andronico etc., cf. 25 "42,

Mose p. 46. of ᾿Δττικοὶ ἐξηγηταὶ citantur etiam in scholiis Olympiodori
àd Phaed. p. 83, 31. 94, 12. cf. p. 104, not. 1): τεσσαράκοντα yag pi-
βλίων εὑρεϑέντων ἐν παλαιαῖς βιβλιοϑήκαις τῶν ἀναλυτικῶν
καὶ δύο τῶν κατηγοριῶν, τέσσαρα μόνον τῶν ἀναλυτικῶν ἐγκρίνουσι
καὶ ἕν τῶν κατηγοριῶν. p. 33 "30 (τὸ δὲ γνήσιον οὕτως sc. ἀποδέ-
δειχται. . .) ἀπὸ τοῦ εὐθύνας δοῦναι πᾶσι τοῖ c ᾿Δττικισταῖς καὶ
πάντας τοῦτο ἐκ β βιβλίων εὑρεϑέντων τῆς αὐτῆς ὑποϑέσεως γνήσιον
μῦνον ἐπικρῖναι, ὥσπερ ἐκ μ τὰ ὃ ἀναλυτικά, ὡς 40 θαστος ἱστορεῖ
(c. ἐν τῷ περὶ τῆς τάξεως τῶν ᾿Αριστοτέλους συγγραμμάτων, ex quo
alegoriarum initia citat Simplicius in categ. f. 4, & Bas. cf. sch. Br. P.
30,20). ef. D. L. 5, 23: προτέρων ἀναλυτικῶν ἃ B y δὲς ξ ἢ 9
ἀναλυτικῶν ὑστέρων μεγάλων ἃ B, qui duo magnorum anal. poste-
riorum libri nota ista mere hibliographica μεγάλων addita a genuinis
duobus quos habemus distinguuntur (velut ἡϑικὰ μεγάλα Νικομάχεια
i. e. Magna Moralia et ἡϑικὰ μικρὰ Νικομάχεια i. e. quae vulgo appel-

mme 126 - r

lantur ethica Nicomachea. cuius usus alia exempla collegi de Ar. 1. p. 89).
patet igitur corpus illud librorum genuinorum atque in scholis traditorum
expositorumque ab indice Androniceo plane exclusum eaque sola ibi re-
censita fuisse, quae praeter iustas illas πραγματείας ab Andronico divi-
sas et in certum unius corporis ordinem compositas Aristotelis nomine
inscripta ita (ἀναμφέλεκτα) ferrentur, ut non simul et Theophrasti alio-
rumve haberentur. itaque diversi a nostris habendi etiam sunt qui indican-
tur D. L. 5, 26 κατηγορίαι o. περὶ ἑρμηνείας ἃ et reliqui libri omnes
logici, rhetorici, ethici, politici (velut 5, 24 πολιτικῆς ἀκροάσεως ὡς ἡ
Θεοφράστου, hoc est eius quaea vulgari illa Aristotelis diversa po-
liticorum Theophrasteorum rationi scriptionique similis sit, ita ut poli-
tica tria extitisse intelligas inter se ad ethicorum trium exemplum consi-
milia, Aristotelea nostra, Aristotelea ad Theophrasti modum scripta et
Theophrastea. cf. D. L. 5, 45) physici, eis exceptis qui quum non pro-
prie essent pliillosophici, neque in scholis explicarentur nec ferrentur in
corpore (velut 5, 25 historia animalium περὶ fov novem et 5, 26 physi—
corum problematum libri 38). quod autem ad numerum analyticorum Ari—
stotejeorum, verisimile est pro τεσσαράκοντα apud ipsum Adrastum fuiss. «E
τεσσαρεσκαέδεκα, quorum decem (apud D. L. anal. priorum octo? — no wr
novem — et duo posteriorum) fuerint τοῦ μεγάλου πινακιδίου (cf. Galer-m
apud Rosam p. 90), quatuor autem τοῦ μικροῦ.

XXII.
Περὶ προβλημάτων.
1. (99)

Alexander in Ar. top. (1, 8. 103^ 5) p. 34 ed. Ven. 1513 (p. 258 -
22 Br.): ἐπιξητήσαι δ᾽ ἄν τις ὑπὸ τί γένος τῶν προβλημάτων ὑπαχϑή--"
σεται τὰ τοιαῦτα προβλήματα, διὰ τί ἡ λίϑος ἡ μαγνῆτις λεγομένγά
ἕλκει τὸν σίδηρον καὶ τίς φύσις μαντικῶν ὑδάτων; δοκεῖ γὰρ μηδενᾶξ
τῶν κειμένων ὑπάγεσϑαι ταῦτα. ἢ οὐδὲ διαλεκτικὰ προβλήματα ταῦτα,
περὶ δὲ τούτων ὁ λόγος καὶ τούτων af διαιρέσεις ... ἀλλ᾽ ἔστι τὰ οὔτασ
προβαλλόμενα φυσικὰ προβλήματα, ὡς ἐν τῷ περὶ προβ λημάτων
εἴρηκεν" ὧν γὰρ φυσικῶν ὄντων τὰ αἴτια ἀγνοεῖται, ταῦτα φυσικὰ
προβλήματα. γίνεται μέντοι καὶ φυσικὼν πέρι διαλεκτικὰ προβλήματα,
ὥσπερ οὖν καὶ περὶ ἠϑικῶν τε καὶ λογικῶν; ἀλλὰ τὰ μὲν ἐκείνως
ἔχοντα διαλεκτικά, τὰ δὲ οὕτως φυσικά. καὶ εἴη ἂν τὰ διαλεκτικὰ
προβλήματα πάντα ἀναγόμενα εἰς τὴν ξήτησιν τοῦ vs ὅτε ἔστε καὶ τοῦ

|
i
l

εἰ ἔστιν, & ἐστι δύο τῶν τεσσάρων ἃ εἶπεν ἀρχόμενος τοῦ δευτέρου τῶν
ὑστέρων ἀναλυτικῶν" τὸ γὰρ διὰ τί (διότε ed.) ἐστι καὶ τί ἐστιν οὐ
ÓLalexzixa προβλήματα.

De hoc loco quanquam neque ad topica (sicut alius hic Alexandri in

top. 5, 5. 135, 9 p. 199 inf. xoi dv τῇ τῶν προβλημάτων διαιρέσει ógixa
εἶπεν εἶναι τὰ τοιαῦτα i. e. Vop. 1, 4. 1015 21. cf. Alex. p. 49: ὡς εἶπε
καὶ ἐν τῷ περὶ τῶν προτάσεων λόγῳ i. e. top. 1, 10. 104, 13 etc.) neque
ad analytica commode referri potest, tamen dubius haereo. nescio enim
au fieri potuerit, ut male scriberetur ὡς £v τῷ pro οἷα ἐν τῷ περὶ προ-
βλημάτων εἴρηκεν i. e. qualia collegit in physicorum problematum libris.
quae autem praeterea in hoc Alexandri commentario citari videntur, ad
ipsorum topicorum aliorumve librorum quos tenemus partes spectant (ve-
lut p. 26 extr. — p. 257, 15 Br. ὡς ἐν ἄλλοις λέγει i. e. top. 4, 2. 122^ 10.
ilem p. 29 med. ὡς αὐτὸς ἐν roig συγκριτικοῖς τύποις μνημονεύει i. e.
in top. ]. ΠΠ, cf. Alex. p. 114. item p. 32 sup. ad p. 1, 7. 103, 8 de quarto
modo τοῦ ταὐτοῦ quem ἐν ἄλλοις ... εἴωϑε .. . προστιϑέναι, cf. metaph.
9, 9 et 6. 1016^ 31). in eo etiam loco quem quia incertus est statim ap-
pono, ethicae Peripateticae potius compendium quoddam adhibuisse vi-
delur (idem scilicet, quo Stobaeus usus est), quam sive ἠϑικὰ μεγάλα,
ubi eadem cum aliis bonorum divisio traditur (1, 2) sive librum quendam
singularem inscriptum διαιρέσεις vel διαιρετικόν. neque in servato διαι-
θέσεων ex Platonis doctrina expositarum libro illa quidem extat.

XXIII.
(Διαιρέσεις.)

2. (100)

Alex. in top. (1, 2. 116^ 37) p. 126 inf. (p. 274, 42 Br.) ἔτι τὸ καλ-

uy καϑ᾽ αὑτὸ καὶ τιμιώτερον καὶ ἐπαινετώτερον : κοινότερον τοῖς

ὑγύμασιν νῦν χρῆται τῷ τε καλλίονι καὶ τιμιωτέρῳ καὶ τῷ ἐπαινετω-

τέρῳ, ἐν μὲν yag vj τῶν ἀγαϑῶν διαιρέσει τίμια μὲν τῶν ἀγα-

ϑὼν εἶπεν εἶναι τὰ ἀρχικώτερα, ὡς ϑεούς γονεῖς εὐδαιμονίαν, καλὰ

δὲ xai ἐπαινετὰ τὰς ἀρετὰς καὶ τὰς κατ᾽ αὐτὰς ἐνεργείας. δυνάμεις δὲ

οἷς ἕνεστιν εὖ καὶ κακῶς χρῆσϑαι, ὠφέλιμα δὲ τὰ τούτων ποιητικὰ

τῶν αὐτῶν καὶ εἰς ταῦτα συντελοῦντα. νῦν δὲ καὶ τὸ καλὸν καὶ τὸ

ἐπαινετὸν καὶ τὸ τίμιον ἔοικε καὶ κατὰ τῶν ὡς δυνάμεων ἀγαϑῶν
φέρειν.

— 128 —

Cf. Magna mor. 1, 2. 1183^ 20—37. Stob. ecl. Il p. 286. eandem 4i
visionem (ἐπαενετῶν, τιμέων. δυνάμεων) tanquam notam ponit expozzit
que Arist. eth. 1, 12. 11015 11. ceterum vid. praef. ad Anecd. Arist. IV-

XXIV.
Ἥπομνήματα (λογικα).
3. (101)

Simplicius (ex Porphyrio) in categ. (c. 3) f. 16, α ed. Bas. 1551 (p. 31"
40 Br.): ἀλλὰ διὰ τί. φασὶν of περὶ τὸν /fovxiov, τοὺς ovvOcouov; παρ΄
ἔλιπεν. εἰ λέξεις καὶ οὗτοι σημαντικαί .. . ἐπιξητοῦσιε δὲ (iidem scil. οὗ
ἐλλείπειν ἀποφαινόμενοι τὴν διαίρεσιν i. e. οὗ περὲ τὸν Δούκιον καὶ
τὸν Νικόσερατον) καὶ τὰ ἄρϑρα ποῦ ταχϑήσεται ; καὶ περὶ τούτων δὲ 6
αὐτὸς λόγος" καὶ γὰρ ταῦτα οἷον σύνδεσμοί εἶσι τὰ γένη προσσημαιέ-
νοντες τό τε ἄρρεν καὶ τὸ iiv ἀορίστως" οὐ γὰρ τί ἐστι δηλοῦσι" δεὸ
καὶ ἀόριστα καλεῖται παρά τινων. ἀλλ᾽ αἴ ἀποφάσεις xal αἴ στερήσεας
αἴ τε διάφοροι τῶν ῥημάτων ἐγκλίσεις ἐν τίένε ταχϑήσονται; ἥ «ρῶς
τοῦτο αὐτὸς ᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν ἀπεκρίνατο" καὶ jet
ἐν τοῖς μεϑοδικοῖς καὶ ἐν τοῖς ὑπομνήμασι καὶ ἐν ταῖς djieied-
σεσι xai ἐν ἑτέρῳ ὑπομνήματι ὃ ἐπιγράφεται (add. re) παρὰ τῇ " -
λέξιν, ὅπερ εἰ καί τισιν οὐ δοκεῖ γνήσιον ᾿Αριστοτέλους ἀλλα uve»
ἐστι πάντως τῶν ἀπὸ σχολῆς (quod quidem iudicium non huic solum**
sed reliquis etiam omnibus commentariis deperditis sive logici argumen € 1
fuerunt sive alius cuiuscunque, recte applicatur), ἐν τούτοις προσϑεὶ 4
τὰς κατηγορίας ἐπάγει «λέγω δὲ ταύτας σὺν ταῖς πτώσεσιν αὐτῶν ro»
ἐγκλίσεσι» ταῖς τε ἀποφάσεσι καὶ ταῖς στερήσεσι καὶ τοῖς ἀορίστοις Gvv—

ἔταξεν αὐτῶν τὴν διδασκαλίαν. ἔστι γοῦν τὸ ἀνυποδετεῖν τῆς αὐτῆ

τ 1 1: €

κατηγορίας ἧς καὶ τὸ ὑυποδεδέσϑαι etc.

Ex eodem fonte (Porphyrio) de eadem re ita refert Dexippus in categ—
(ed. Spengel. Monachii 1859) p. 40, 5 (— p. 48, 16 Br.): ἀλλ᾽ αἵ axoga—
σεις. φασί, xai al στερήσεις τά τε ἀόριστα xal af ἐγκλίδεις καϑ᾽ ἔκα-
στην κατηγορίαν ἐν τίνε ταχϑήσονται; περὶ δὴ τούτου βέλτιον αὐτὸς
᾿ἀριστοτέλης ἐν τοῖς ὑπομνήμασιν ἀνεδίδαξε" προϑεὶς (al. προσϑεὶς"
γὰρ τὰς κατηγορίας σὺν ταῖς πτώσεσιν αὐτῶν καὶ ταῖς ἀποφάσεσι καὶ
ταῖς στερήσεσι καὶ τοῖς ἀορίστοις ὁμοῦ συνέταξεν αὐτῶν τὴν διδασκα-
λίαν. πτώσεις τὰς ἐγκλίσεις ὀνομάξων. ἔσται δὴ οὖν τὸ ἀνυποδετεῖν

- 9. « Φ 4 1€

τῆς αὐτῆς κατηγορίας. ἧς xal τὸ ὑποδεδέσϑαι etc.

|

— 129 —

XXV.
Κατηγορίαι.

Calegorias decem ex Platonicorum (Xenocratis) dialectica ab Aristo-
lee repetitas (cf. Rose de Ar. 1. p. 237 sqq.) post Peripateticum eum, cu-
iu librum (utpote antelopica continentem s. τὰ πρὸ τῶν τόπων secun-
dum Andronicum εἰ Adrastum Sch. p. 39^ 24. 30, 7. 81, 29. Boeth. in
predic. p. 114. 192 Bas. cf. titulos Aristotelis et Theophrasti apud D. L.
ὁ, 24 εἰ 9, 49 ab Andronico fortasse repetendos, qui genuinum esse librum
Kpwerat, cf. Rose p. 232. nisi cogitare malis de primi topicorum argu-
Βεη0 τὰ προτετεχνολογημένα habentis ut ait Alex. in top. p. 07) inde
à Andronico scholae Peripateticae disciplina usurpavit, monobiblio altero
gemelloque alteraque quasi recensione ediderat alius quis (D. L. 5, 26. ce-
lum Theophrastum quoque et Eudemum et qui inveterato errore Clinias
"atur in Oceano Florentino, Phaniam categorias scripsisse perhibent
Onmentatores , velut Ammonius in prima verba Porphyrii Isag. cod. Par.
M [.21*: παρὰ τῷ “Ἡφιστοτέλει εἶπεν ἵνα δηλώσῃ τὰς κατηγορίας
τῆς παρ᾽ ᾿Αριστοτέλει" πολλοὶ γὰρ καὶ ἄλλοι καὶ αὐτῶν τῶν μαϑητὼν
ἀμοτοτέλους ἔγραψαν κατηγορίας, ὡς 0 Θεόφραστος καὶ o Εὔδημος,
Wu μίμησιν τοῦ διδασκάλου, πρὸς ος οὐδ᾽ ὕλως συμβάλλεται ἡ πα-
σα πραγματεία. quam explicationem ad eundem locum refert repre-
leditque David p. 19, 34 Dr. itemque anon. comm. cod. Laur. 85, 1 qui
Éeanus vocatur f. 17 ubi haec: τὸ καὶ πρόσκειται, ἐπειδὴ καὶ ὁ Κλει-
νας καὶ ὁ Εὔδημος καὶ ὁ Θεόφραστος ἔγραψαν κατηγορίας. quae tria
wmina bis deinde repetuntur. cf. etiam Schol. Br. p. 880 27, ubi genui-
Ms esse. doclaratur categoriarum liber ἀπὸ τοῦ τοῖς ἑταίροις αὐτοῦ
ὑμώνυμα γεγράφϑαι συγγράμματα i. e. secundum p. 820 33 περὶ τῶν
πτηγοριῶν. ὡς οἵ ἑταῖροι αὐτοῦ ᾿Αριστοτέλους). cuius libri et princi-
pium et versuum numerum in Aristotelicorum librorum indicibus ex more
WMioeraphorum Alexandrinorum solenni apposuerant Andronicus Rho-
lius et Adrastus Aphrodisiensis. cf. locos supra citatos Schol. Ar. p. 30" 5.
3? 3, Pseudo-Amm. in cat. f. 13 et alios hosce quos refert integros
Miicere.

4. (102)

Simplicius proleg. in categ. f. 4, £ Bas.: [Gvoge? δὲ ὁ ᾿Αδραστος ἐν

TO περὶ τῆς τάξεως τῶν ᾿Αριστοτέλους συγγραμμάτων. ὅτι φέρεται xai

allo τῶν κατηγοριῶν βιβλίον ὡς ᾿Αριστοτέλους,, καὶ αὐτὸ μββραχὺ

ὃν καὶ σύντομον τὴν λέξιν καὶ διαιρέσεσιν ὀλίγαις διαφερόμενον, ἀρ-

χήν δὲ ἔχον «τῶν ὄντων τὸ μέν ἐστι», πλῆϑος δὲ στίχων ἑκατέρου
ΑΒΙΒΤΟΤ. PBEUDEPIGR., 9

— 130 —

τὸ αὐτὸ ἀναγράφει. ὥστε τὸ βραχὺ κατὰ τὴν λέξιν εἶπεν, ὡς συν 797
poc ἕκαστον τῶν ἐπιχειρημάτων ἐκτιϑέμενον.

Cf. Ammonius (i. e. Philoponus codicum Brandisii) proleg. in cat 45 -
p. 89, 19 Br. : εἰδέναι δὲ dei ὅτι dv ταῖς παλαιαῖς βιβλιοϑήκαις τῶν μα ev
ἀναλυτικῶν μ βιβλία εὕρηνται. τῶν δὲ κατηγοριῶν δύο. τὸ μὲν ἕτερ «» 9"
εἶχε τὴν ἐπιγραφήν, οὕτως δέ φημι τὴν ἀρχήν «τῶν ὄντων τὰμ & 5’
ὁμώνυμα λέγεται τὰ δὲσυνώνυμα». τὸ δὲ δεύτερον, ὅπερ v €» 9^
ἔχομεν προκείμενον, εἶχε τὴν ἐπιγραφὴν τοιαύτην «ὁμώνυμα Myrrex α
ὧν ὄνομα ὄνομα μόνον κοινόν, 0 δὲ ὅρος (in cat. codd. sic: ὁ δὲ xccx-«*
τοὔνομα λόγος) τῆς οὐσίας ἕτερος. προτετέμηται δὲ τοῦτο ὡς τάξει cec
πράγματι πλεονεκτοῦν καὶ πανταχοῦ πατέρα τὸν ᾿Αριστοτέλην κηρῦττο 55 —

Philoponus interpolatus (i. e. Ammonius vulgo editus) in proleg. za «ἢ
cat. Ven. 1545 f. 17: δύο δὲ ὡς εἴρηται (f. 13) βιβλίων κατηγοριῶν c» —
ρεϑέντων σχεδὸν παραπλησίων κατὰ πάντα καὶ xav αὐτὸ τὸ προοίμιο 9^ 7
ἔστι γὰρ τοῦ ἑτέρου ἡ ἀρχή «τῶν ὄντων τὰ μὲν ὁμώνυμα dox κα
τὰ δὲ συνώνυμα», ἥτις σχεδὸν ἡ αὐτή ἐστι τῷ προκειμένῳ βιβλία 7
ἐχρίϑη τοῦτο γνήσιον εἶναι τοῦ φιλοσόφου τὸ βιβλίον ὑπὸ πάντα» 9"
ἐξηγητῶν.

Boethius in praedicamenta p. 113 sq. ed. Bas. 1570: Aristotelis ve 5 Ὁ
neque ullius alterius liber est, idcirco quod in omni philosophia ἐδ δὲ
ipse de huius operis disputatione consentil et brevitas ipsa atque swb-
tililas ab Aristotele non discrepat . .. quanquam extet aller Arist o-
telis liber de eisdem disputans, eadem fere continens, quum sit ora-
tione diversus. sed hic proprietatis liber calculum cepit.

XXVI.
Περὶ ἐναντίων (s. περὶ &vtixteiuévov).

Praeter eam περὶ ἀντικειμένων dissertationem quae in utroque (ut
Simplicii verba docent eodem fere versuum numero idem in utroque ar-
gumentum descriptum esse perhibentis) categoriarum tractatu compre-
hendebatur, alia etiam singularis ἐν ἑνὶ βιβλέῳ ferebatur, cui inscriptum
erat ᾿Αριστοτέλους περὶ ἀντικειμένων (περὶ ἐναντίων ἃ D. L. δ, 22).
quam quaestionum multitudine eis similium quas Stoici agitare solerent
(velut Chrysippus ἐν τοῖς περὶ τῶν στερητικῶν λεγομένοις. cf. D. L. 7,
190: περὶ τῶν κατὰ στέρησιν λεγομένων B. utrumque et Aristotelem
οἱ Chrysippum passim comparat Simplicius, qui p. 87, 3 τὸν πλήρη περὶ
τῶν στερήσεων λόγον sumendum esse indicat ἔκ τε τοῦ ᾿Αριστοτελικοῦ

-- 131 —

»- ow Χρυσιππείου βιβλίου), insignem fuisse narrat Simplicius, qui
ClLegoriarum locum qui est de oppositis explicans varia eius fragmenta
^X lamblicho (schol. Br. p. 88. 30, ubi de Archytae libro a lamblicho
Deg lecto: καὶ ἔσως ovx ἦλθεν εἰς αὐτόν ov γὰρ av αὐτὸ παρῆκεν ὃ τὸ
FO- “ριστοτέλους περὶ ἀντικειμένων βιβλίον ἐπισκεψάμενος. cf. p. 87,
ἘΞ 83 14) sumta apposuit. lamblichus autem ex Porphyrio profecit, qui
Iualtus esset in Stoicorum comparatione (p. 40, 36). atque haec quidem
COgnatorum comparatio aetatem, in qua Aristotelicum librum conscriptum
€*se putes, satis declarat (cf. Rose p. 66), Theophrasteam scilicet. Chry-
Sippo paulo anteriorem. quam eandem significat illud ἀἁπορεῶν πλῆϑος
Gras ἤχανον Peripateticis gratum ipsique Theophrasto, sicut exempla com-
P*rrobent libri περὶ ἀρχῆς (s. metaphysicorum) et περὲ ψυχῆς, de quo ita
T'hemistius de au. f. 91: xol τὰ ἐφεξῆς ἃ μακρὸν ἂν εἴη παρατέϑεσϑαι,
ὅξασ τοι μὴ μακρῶς εἰρημένα ἀλλὰ λίαν συντόμως τε καὶ βραχέως τῇ γε
Ἀξξει- τοῖς γὰρ πράγμασι μεστά ἔστι πολλῶν μὲν ἀποριῶν, πολλῶν δὲ
ἔπ π στάσεων, πολλῶν δὲ λύσεων. ἔστι δὲ ἐν τῷ πέμπτῳ τῶν φυσικῶν,
Oz vifoo δὲ τῶν περὶ ψυχῆς. .

5. (103)

Simplicius in categ. (f. 98, y Bas.) p. 83, 13 Br.: ἀλλ᾽ ἐπειδὴ σαφη-

"i£ dac ἔτυχεν ἡ τοῦ ᾿Αριστοτέλους λέξις (cat. p. 115 33—12, 25), ἔδωμεν
3€«€xi 06a τῷ τόπῳ προσεξεργάξονται of. κλεινότεροι τῶν ἐξηγητῶν" τῶν
g7«xo Στωικῶν μέγα φρονούντων ἐπὶ τῇ τῶν λογικῶν ἐξεργασίᾳ,, ἕν τε
Od; ἄλλοις καὶ ἐπὶ τῶν ἐναντίων σπουδαζουσι δεικνύναι ὅτι πάντων
τεὶς ἀφορμὰς ὁ ᾿Αριστοτέλης παρέσχεν ἐν ἑνὶ βιβλίῳ ὃ περὶ ἀντι-
3: εἰμένων ἐπέγραψεν, ἐν ᾧ καὶ ἀποριῶν ἐστὶ πλῆϑος ἀμήχανον, ὧν 0M-
2 την ἐκεῖνοι μοῖραν παρέϑεντο. καὶ τὰ μὲν ἀλλα ἐν εἰσαγωγῇ παρεμ-
ἔβαλεῖν οὐκ εὔλογον, ὅσα δὲ συμφώνως of Στωικοὶ và ᾿Αριστοτέλει διε-
ταζξαντο, ταῦτα | δητέον. ὕρου τοίνυν παλαιοῦ περὶ τῶν ἐναντίων κατα-
βεβλημένου, οὗ καὶ ἔμπροσϑεν ἐμνημονεύσαμεν,, ὅτι ὅσα ἐστὶν (corr.
ὅτι ἐστὶν 0g) ἐν τῷ αὐτῷ γένει πλεῖστον ἀλλήλων διαφέρει (— φέ-
Vra scr. Br.), ηὔϑυνε τὸν ὅρον 0 ᾿Αριστοτέλης ἐν τῷ περὶ τῶν ἄντι-
τένων πολυειδῶς βασανίσας αὐτόν. καὶ γὰρ εἰ καὶ τὰ διαφέροντα
δαντία ἐστὶν ἐπέστησε, καὶ εἰ ἡ διαφορὰ ἐναντιότης εἶναι δύναται, καὶ
dy πᾶσα διάστασίς ἐστιν ἡ τὸ πλεῖστον διαφέρουσα, καὶ εἰ ταὐτὸν τὰ
πλεῖστον ἀπέχοντα τῷ τὰ πλεῖστον διαφέροντα (τῷ τὸ mÀ. διαφέροντι
Br), καὶ τίς ἢ ἀπόστασις καὶ πῶς τοῦ πλεῖστον ἀπέχειν ἀκουστέον.
av ἀτύπων φανέντων προσληπτέον τι τῷ γένει, ἵνα ἢ ὃ ὅρος τὰ πλεῖ-
στον ἀπέχοντα ἐν τῷ αὐτῷ γένει. καὶ τίνα τούτῳ ἄτοπα ἕπεται, καὶ

9*

— 132 —

el ἑτερότης ἐστὶν ἡ ἐναντιότης καὶ εἶ và μάλιστα ἕτερα ἐναντία, a ietDv
τε ἔϑηκεν ἐλέγχους πλείονας. (deinde ita pergit Stoicorum studia sime lia
tangens: χρησαμένου δὲ ὅμως τῷ ὅρῳ τούτῳ ἐν τῷ περὶ τοῦ ποωοῦ
λόγῳ — je. cat. p. 6, 17 — μετὰ τὸ ἐπισημήνασϑαι ὃ ὅτι παλαιὸς ὁ
ὅρος, of ἀπὸ τῆς στοᾶς παραλαβόντες αὐτὸν ἐχρήσαντο, τὸ μὲν σαϑρὸν
αὐτοῦ παραδεικνύοντες, πειρώμενοι δὲ ὅλως λύειν τὰ δοκοῦντα Gro.
ὃ μέντοι Νικόστρατος αἰτιᾶται... τοῦτο δὲ πολλοστὸν μέν ἐστι μέερος
ὧν ᾿ριστοτέλης ἐν τῷ λόγῳ. τῷ περὶ τῶν ἐναντιοτήτων ἠπόρησεν.
quibus iterum l. π. ἀντι. significat , non ipsius categoriarum libelli x5

περὶ τῶν ἐναντίων διδασκαλίαν , sicut p. 835 6.)
6. (104)

Ib. p. 835 7: τούτοις ovv (roig ξητήμασι) οἱ ἀπὸ τῆς στοᾶς ἐχα» 1-
σαντο πᾶσι καὶ τοῖς ἄλλοις διορισμοῖς τοῖς περὶ τῶν ἐναντίων ' Ago 1-
στοτέλει κατὰ πόδας ἠκολούϑησαν, ἐκείνου (quod Porphyrii coms g»-
rantis coniectura esl) τὰς ἀφορμὲς αὐτοῖς δεδωκότος ἐν τῷ περὶ ur €
ἀντικειμένων συγγράμματι, ἃς ἐξειργάσαντο ἐν τοῖς αὑτῶν βιβλίοις .-
(53^ 24 ) τοιαύτης δὲ οὔσης τῆς Στωικῆς διδασκαλίας. ἴδωμεν πὼς «εὐ-
τὴν ἀπὸ τῆς ᾿Δριστοτέλους παραδόσεως παρεσπάσαντο. οὗτος γὰρ ἐν
τῷ περὶ ἀντικειμένων τὴν δικαιοσύνην πρὸς τὴν ἀδικίαν ἐναντίαν A
γει" οὐ λέγεσϑαι δὲ τὸν δίκαιον τῷ ἀδίκῳ ἐναντίον φησίν, ἀλλ᾽ dvav-
rog διακεῖσϑαι. εἰ δὲ καὶ ταῦτα ἐναντία φησί, διττῶς ῥηϑήσεται τὸ
ἐναντίον" ἢ γὰρ xa9' αὑτὰ τὰ ἐναντία βηϑήσεται., οἷον ἀρετὴ καὶ κα-
xla , κίνησις στάσις, ἢ τῷ μετέχειν ἐναντίων. olov τὸ κινούμενον τῷ
ἑστηκότι καὶ τὸ ἀγαϑὸν τῷ κακῷ. (haec deinde iterum explicando Sim-
plicius repetit.)

7. (105)

Ib. p. 83^ 47: διὸ τὴν μὲν φρόνησιν τῇ ἀφροσύνῃ φησὶν εἶναι
ἐναντίον (sc. ὁ Χρύσιππος), τὸν δὲ ὅρον τῷ ὅρῳ (sc. τὴν ἐπιστήμην
ἀγαθῶν καὶ κακῶν καὶ οὐδετέρων τῇ ἀγνοίᾳ τῶν αὐτῶν. cf. v. 40) οὐ-
κέτι ὁμοειδῶς ἐναντίον εἶναί φησιν. ἐπ᾿ ἐκεῖνα δὲ ποιούμενοι τὴν ava-
φορᾶν, καὶ τοὺς ὄρους κατὰ συξυγίαν ἀντιτιϑέασιν. ταῦτα δὲ παρὰ
τῷ “Δριστοτέλει πρώτῳ διώρισται, ἀσύνϑετον μὲν μὴ ἀξιοῦντι ἐναν-
τίον εἶναι τῷ τοῦ ἐναντίου ὅρῳ, οἷον τὴν φρόνησιν μὴ εἶναι ἐναντίον
τῇ ἀγνοίᾳ τῶν ἀγαϑὼν καὶ κακῶν καὶ οὐδετέρων, ἀλλ᾽ εἶ ἄρα, κατὰ
συξυγέαν ὅρον ὅρῳ ἀντιτιϑέναι καὶ ἐναντίους λέγειν τούτους τῶν ἕναν-
τίων εἶναι πραγμάτων. φιλοτεχνεῖ δὲ περὶ τούτων ἐπιπλέον, ὡς λόγος
ὁριστικὸς λόγῳ ἐναντίος ἐστίν, ἐὰν τῷ γένει τι ῇ ἐναντίον ἢ ταῖς δια-
φοραῖς ἢ ἀμφοτέροις" οἷόν ἐστι τοῦ καλοῦ ὁρισμός, εἰ οὕτω τύχοι, συμ-

— 199

ἐεετρία μερῶν πρὸς ἀλληλα, τούτῳ ἐναντίον ἀσυμμετρίω μερῶν πρὸς
ἄλληλα καὶ ἔστι τῷ γένει ἡ ἐναντίωσις. ἀλλαχοῦ δὲ ταῖς διαφοραῖς,
Οἷον λευκὸν χρώμα διακριτικὸν ὄψεως, μέλαν δὲ χρῶμα συγκριτικόν"
£v γὰρ τούτοις τὸ μὲν γένος τὸ αὐτό, κατὰ δὲ τὰς διαφορὰς ἐναντίωσις.
εἴρηται οὖν πῶς λόγος λόγῳ ἐναντίος ἐστί, καὶ οἵ τῆς οὐσίας δὲ δηλω-
εικοὲ λόγοι ἐναντίοι ἔσονται. ἀλλὰ ταῦτα μὲν ἀρκούντως μέχρε τοῦδε
σεροήχϑω.
8. (106)

Ib. p. 84, 28: αὐτὸς δὲ ὁ ᾿Αφριστοτέλης ἐν τῷ περὶ τῶν ἀντι-
"εειμένων βιβλίῳ (περὶ τῶν ; ἀμέσων καὶ͵ ἐμμέσων agens) ἐξήτησεν, εἰ
Θάτερον ἀποβαλών τις μὴ ἐξ ἀνάγκης ϑάτερον λαμβάνει, aga. ἐστί τι
κούτων ἀνὰ μέσον ἢ οὐ πάντως; ὃ γὰρ τὴν ἀληϑῆ δόξαν ἀποβαλὼν
οὐκ ἐξ ἀνάγκης ψευδῆ δόξαν λαμβάνει οὐδὲ ὁ ψευδὴ ἀληϑῆ,, ἀλλ᾽
ἐνίοτε ἐκ τῆς δόξης ταύτης ἢ εἰς τὸ μηδὲν ὅλως ὑπουλαμβάνειν ἢ εἰς
ἐπιστήμην μεταβάλλει. δόξης δὲ ἀληϑοῦς καὶ ψευδοῦς οὐδέν ἔστιν ἀνὰ
ga£cov ἢ οὐκ ἄγνοια οὐδὲ ἐπιστήμη.

9. 10. (107—8)

Ib. p. 86^ 35 (f. 102 B Bas.): ἀτόπως δὲ ἐκ τῶν κατὰ ἔϑος στερή-
δεων τὰς ἐπιχειρήσεις ποιούμενος καὶ στέρησεν εἰς ἕξιν μεταβάλλειν.
φησίν (sc. ὃ Νικόστρατος) ... (38) ὁ δὲ “Αριστοτέλης feat. p. 13, 31) οὐκ
ἐπὶ τῶν ἐξ ἔϑους ἀλλ᾽ ἐπὶ τῶν φύσει τὴν ἕξιν καὶ τὴν στέρησιν πα-

θέλαβεν, ἐφ᾽ ὧν καὶ κυρίως ἡ ἡ κατὰ ἕξιν καὶ στέρησιν ἀντίθεσις λέ-
γεται. χρησώμεϑα οὖν αὐτοῖς τοῖς "d Quator ἕλους πρὸς τὸν Νικό-
στρατον " ἐν γὰρ τῷ περὶ τῶν ἀντικειμένων αὐτός φησιν, ὡς αἴ μὲν
στερήσεις τῶν κατὰ φύσιν λέγονται. αἱ δὲ τῶν ἐν ἔϑει, oí δὲ τῶν κα-
τηγορημάτων, αἴ δὲ ἄλλων τινῶν, τυφλότης μὲν τῶν φύσει, γυμνότης
δὲ τῶν ἐν ἔϑει, ἀργυρίου δὲ στέρησις τῶν ἐν χρήσει παραγινομένων.
εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλαι στερήσεις πλείονες, καὶ ἐνίων μὲν στερήσεων οὐκ
ἔστιν ἀπαλλαγή, ἐνίων δὲ ἔστιν ... (87, 2) ἀλλὰ τὸν μὲν πλήρη περὶ
τῶν στερήσεων λόγον ἔστιν ἔκ τὲ τοῦ “Αφιστοτελικοῦ καὶ τοῦ Χρυσιπ-
πείου βιβλίου λαμβάνειν, τινὰ δὲ καὶ ὁ Ἰώμβλιχος παρέγραψεν ἔχοντα
οὕτως" "πολλαχῶς τοῦ ἔχειν λεγομένου, ὡς ἤδη παρεδείξαμεν, ἢ στέρη-
σις διατείνει μὲν ἐπὶ πάντα τὰ σημαινόμενα τοῦ ἔχειν, οὐκέτι μέντοι
καὶ ἐπὶ πάντα τὰ ἐναντία: ἀπωλείᾳ γὰρ ἴσον ἡ στέρησις, ὥστε οὐκ ἂν
τοῦ χακοῦ γένοιτο στέρησις, ὅτι μηδὲ ἀπώλεια κακοῦ γένοιτο ἂν ἢ
βλαβεροῦ ἀλλ᾽ ἀγαϑοῦ ἢ χρησίμου" οὐ γὰρ ὃ νόσου ἢ πενίας ἀπαλλα-
γεὶς ῥδηϑείη ἂν ἀπεστερῆσϑαι νόσου ἢ πενίας, ἀλλὰ μᾶλλον ὡς ὑγείας
ἢ πλούτου ἀφαιρεϑείς. ἀγαϑοῦ μὲν στέρησις ἡ τυφλότης" ἀγαϑὸν γὰρ

— 134 --

ἡ ὄψις, ἀδιαφόρου δὲ ἡ γυμνότης" ἀδιάφορον γὰρ τὸ ἐμάτιον καὶ oí

ἀγαϑὸν οὔτε κακόν. διὸ στέρησις οὐδεμία ἀγαθὸν ἀλλ᾽ ἤτοι κακὸν c
ἀδιάφορον. καὶ ἀγαθῶν δὲ στέρησις γένοιτο ἂν ἤτοι τῶν πάντων m
τῶν πλείστων. ἥκιστα δέ φησιν ᾿Αριστοτέλης τῶν ἐν τῇ ψυχῇ ἀγα-
Od» καὶ προαιρέσεως ἐχομένων γενέσϑαι στέρησιν" οὐδεὶς γὰρ λέγει
δικαιοσύνης ἐστερῆσϑαι., καὶ ὁ εἰπὼν ὅτι ἐπιστάμαν οὐδεὶς φέρει, ἀπὸ
τῆς αὐτῆς ἐννοίας εἴρηκε. μᾶλλον οὖν πλούτου δόξης τιμῆς τῶν τοιού-
τῶν καὶ μάλιστα τῶν περὶ τὰς κτήσεις καλουμένων ἀγαθῶν εἰσὶν αἱ
στερήσεις" διὸ καὶ ἔλεοι καὶ οἶκτοι ἐπακολουϑοῦσι ταῖς πλείσταις στε-
ρήσεσιν.» ὃ μέντοι ᾿Δριστοτέλης τῶν φυσικῶν στερήσεων νῦν (i. e. in
caleg.) τὴν ἀντέϑεσιν πρὸς τὴν τῶν ἐναντίων παραβέβληκεν. ἀλλὰ
ταῦτα μὲν ἀρκούντως.

11. (109)

Ib. f. 103£: ταῦτα τοῖς περὶ τῶν évavríov εἰρημένοις προστέθησι
(in cat. p. 13* 36) ... ὅτι τῷ μὲν ἀγαϑῷ κακὸν πάντως ἐναντίον, τῷ δὲ
κακῷ ποτὲ μὲν ἀγαϑὸν ποτὲ δὲ κακόν ... (88, 42) ἐν δὲ τῷ περὶ ἀντι-
κειμένων βιβλίῳ προσέϑηκε τοῖς τρόποις τούτοις τῶν ἐναντιώσεων καὶ
τὸν τῶν μήτε ἀγαϑῶν μήτε κακὼν πρὸς τὰ μήτε ἀγαϑὰ μήτε xaxa,
οὕτως λέγων τὸ λευκὸν τῷ μέλανι καὶ τὸ γλυκὺ τῷ πικρῷ καὶ τὸ ὀξὺ
τῷ βαρεῖ καὶ τῇ κινήσει τὴν στάσιν ἐναντιοῦσθαι... (885 3) ΙΝεκόσερα-
τος δὲ αἰτιᾶται ἕν μὲν ὅτι ἀτελῶς ἔχει ἡ τῶν ἐναντίων διαίρεσις. οὐ
γὰρ προσέϑηκεν, ὅτι καὶ ἀδιάφορον ἀδιαφόρῳ ἀντέκειται. ὅπερ (sicut
contra advertit Iamblichus i. e. Porphyrius) ἐν μὲν τῷ τῶν ἀντικειμένων
βιβλίῳ προσέϑηκεν εἰπὼν εἶναί τινα τρόπον ἀντιϑέσεως τῶν μήτε dya-
ϑῶν μήτε κακῶν πρὸς τὰ μήτε ἀγαϑὰ μήτε κακά, ὡς εἴρηται πρότε-
ρον. ἀδιάφορα δὲ αὐτὰ οὐκ ἐκάλεσεν, ὡς οἶμαι, διὸ νεώτερον ἦν τὸ
τοῦ ἀδιαφόρου ὄνομα, παρὰ τῶν Στωικῶν τεϑέν.

Hoc ipso Pseudaristotelis loco libroque (sicut categoriarum libre)
usus esse videlur Pseudo-Archytas ἐν τῷ περὶ τῶν ἀντικειμένων βιβλίῳ
citatus a Simplicio f. 104 β et 99 β.

III. RHETORICA ET POETICA.

XXVII.
Τέχνης τῆς Θεοδέκτου συναγω γῆ.

Aristotelis apud veteres praeter rhetoricae vulgatae libros tres fere-
batur altera ars modo Theodectea inscripta modo artis Theodecteae com-
pendium. sic enim habet codex Laertii antiquissimus Laurentianus cum
ceteris quos vidi (cf. etiam P..Victorius, comm. in l. Ar. de arte dicendi.
Flor. 1579 p. 639) Italicis et cum Hesychio τέχνης τῆς Θεοδέκτου ovva-
γωγὴ ἃ (nisi quod τῶν Θεοδέκτου Laur., τῆς 8. συναγωγῆς ceteri Ital.,
ali εἰσαγωγῆς cum edd. συναγωγὴ ἐν y Hes.), i. e. τέχνης ῥητορικῆς
συναγωγὴ Θεοδεκτική (est enim τέχνης συναγωγή idem quod τέχνη,
quemadmodum alteram illam lectionem εἰσαγωγῆς recte explicabat J. W.
Elink Sterk, Symbolae litterariae Batav. VII Traj. 1845 p. 10) sive τέχνας
(δητορικαὶ) Θεοδεκτικαί. sicut citatur in fr. 4. qui titulus eodem modo
explicandus videatur quo aut ethica Aristotelis Nicomachea (Victorius l. c.)
aut quo Eudemea. ita enim iam veteres statuunt (cf. Rose p. 88), sicut
ethicorum analyticorum (Alex. in top. p. 70) physicorum Eudemeorum
Eudemum et secundum nonuullos Nicomacheorum Nicomachum, rhetori-
cae istius cum Aristotelicis scriptis in unum codicem collatae auctorem
potius fuisse Theodectem talemque criticorum (Alexandrinorum) coniectu-
ram ipso Theodecteae rhetoricae titulo apposito significatam esse. quod
quidem ex Quintiliani certe verbis patet propter titulum antiquitus tra-
ditum (Δρεστοτέλους τέχνη δητ.) confitentis vulgo creditum esse Aristote-
lis quod Theodectis fuisse critica ratio maluerit. cuius criticorum coniectu-
Tae ansam dedisse videtur ipsius argumenti observatio, quo τεχνικὰ παραγ-
γέλματα (ut ait Dionysius p. 722) in Isocrateorum (inter quos Theodectes

eliam nominatur Dionysio p. 026) fere modum auctor traderet, non artis
ipsius naturam legesque explicaret cum Aristotele et Theophrasto. nam
υἱ fragmenta docent (collecta olim a Maerckero de Theodectis Phaselitae
vita eL scriptis Vratisl. 1835 p. 60, Max. Schmidt de tempore quo ab Arist.
libri de arte rhet. conscripti et editi sint Hal. 1837 p. 5, Car. Müller in
Fragm. oratorum Atticorum Par. 1858 p. 348), Isocrateae plane artis am-

-- 136 —

bitum tenebat et persuadendi artes orationisque artificiosae praecepta pr^ 4? ^
posuit rhetoricae pseudaristoteleae q. d. ad Alexandrum (quae tamen totuc. 4&X*
περὶ λέξεως caput propter ipsa fortasse Theodectea quae respicit negE 38K —
gebat) ex quadam parte similior quam rhetoricae Aristotelis theoretica 417—
id enim pro certo constat nullam extitisse artem Theodectis praeler ΘΔ ΚΒ
quae Aristoteli tribuitur et ubicunque Theodectis placita citantur, Pseuc li —
aristotelica haec intelligenda esse. nullatenus autem neque ita cugitandum-mR
est cerlam quandam ipsius Theodectis artem ab Aristotele fuisse in conc» —
pendium redactam, velut libri Platonis de republica et de legibus et T 8& —
maeus dialogus, — nullam enim ille ediderat non magis quam Isocratez-
aliique plures ante Aristotelem, quorum tamen artes postea ferebantum K^
(Rose de Ar. 1]. p. 101). nam qui sive poelae et oratori Tbeodecti artemam
quoque tribuunt sive minorem quendam alterum filiumque Theodectexa
arlis auctorem fingunt (Hes. apud Suid. s. v.), eos Aristotelis Theodectez
spectare patet. neque artis qua in orationibus (ab Aristotele iu rhetorica
citatis) Theodectes usus sit non scriptae regulas quasi descripsisse Arí-
stoteles putandus est, quia Theodecti Isocrateo nihil adeo in arte pro-
prium erat (nam τὴν Θεοδέκτου τέχνην Antiphanes comicus apud Athen.

IV, 134^ rhetoricam appellat utpote aequalis celebrisque, non quod inve-
nerit, cf. M. Schmidt l. c. p. 11) nec nisi vulgaris rhetoricae praecepti

ars illa repetit ex Aristotele pendens. at fuisse videmus qui Theodecteo-
rum titulum ab antiquissimis sive bibliothecariis sive librariis nescio quo
iure positum eo modo explicarent, quem secutus est auctor aliquanto
recentior rhetoricae ad Alexandrum modo Aristoteli (ex ipsius auctoris
mente hanc sibi auctoritatem arrogantis, cf. Syrian. in Hermog. IV, 60 Walz)
modo Anaximeni (ex antiquioris cuiusdam ante Andronicum Alexandrini
testimonio assentationem fortasse in Anaximene notatam spectantis, quod
repetiisse aestimandus est Quintil. 3, 4, 09) ex veterum criticorum et libra-
riorum coniectura adscriptae, neutri autem, ut fere fit in re incerta, iure
adscriptae (Aristotelis enim arte et tribus generibus, etiamsi duo tantum

in initio libri auctorem praeter codicum auctoritatem statuisse credas,
omnis illa ars nititur scriptoris et Aristotele et Anaximene et falso Theo-
decte posterioris, cf. Rose de Ar. l. p. 103), qui in fine epistolae libro
eius praemissae οἱ Isocrateam illam λόγων φιλοσοφέαν i. e. rhetoricam
extollentis (quam quidem epistolam quum ceteris Pseudaristotelicis aequa-

lis revera sit, alius auctoris fuisse postea additam sine causa nunc cum
Spengelio putant quidam, velut Usener qu. Anaxim. p. 5. cf. Rose p. 100)

ita locutus est: παρειλήφαμεν δὲ ... καὶ τῶν λοιπῶν τεχνογράφων ti
τίς τι γλαφυρὸν ὑπὲρ τῶν αὐτῶν τούτων γέγραφεν ἐν ταῖς τέχναις.

-- 137 —

περιτεύξῃ δὲ δυσὶ τούτοις βιβλίοις, ὧν τὸ μέν ἐστιν ἐμὸν ἐν ταῖς ὑπ᾽
ἐμ 09 τέχναις Θεοδέκτῃ γραφείσαις, τὸ δὲ ἕτερον Κόρακος. quam ean-
dem quoruudam sententiam Theodectis quae videretur auctoritatem ne-
£antium retulit Valerius Maximus (8, 14, 3 ext. [ristoteles Theodecti
discipulo oratoriae artis libros quos ederet donaverat molesteque ferens
(4L ulum eorum sic alii cessisse, proprio volumine quibusdam rebus in-
Siziens planius sibi de his in Theodectis libris dictum esse adiecil ).
fuerunt igitur inter philologos Alexandrinos qui adversarentur eis qui
quum in librorum Aristotelicorum in bibliotheca collectorum farragine
artem rhetoricam Theodecteam ferri reperirent, ex hoc ipso titulo iudi-
cium facientes non solum artem istam Theodecti protinus auctori adscri-
berent, sed inter artium scriptores Theodectem rhetorem numerandum
*sse inde potissimum scire sibi et intelligere viderentur. Aristoteles au-

vem qui ex scriptis Theodectis saepius exempla ducat, artem eius nusquam

sgaificavit. unicus enim locus qui testari videtur, contrarium probat rhet.

3,9 (quem respicit Valer. Max. l. c.). ubi postquam in periodis ἀντέϑεσιν

&templis illustravit, παρέσωσεν nunc verbo tangit describitque παρομοέω-

6v, quae οἱ in principio locum habeat, maxime autem in fine colorum

(f. rhet. ad Alex. 29. Demetr. π. ἕρμ. 25). deinde exempla ponit, duo
ilius quae initii est, plura variaque homoioteleuti. deinde ad totam huius
capituli materiam respiciens adnotat haec: ἔστι dà ej πάντα ἔχειν ταὐτό,
καὶ ἀντίϑεσιν εἶναι ταὐτὸ καὶ πάρισον xal ὁμοιοτέλευτον. εἰσὶ δὲ καὶ
ψευδεῖς ἀντιϑέσεις, olov ... iam aliud incipit capitulum decimum (ἐπεὶ
d£ διώρισται περὶ τούτων). ultimis autem noni verbis parum apto loco
(post καὶ ὁμοιοτέλευτον , quum deberet ante ἔστε δὲ ἅμα) haec nota in-
sera est: αἵ δ᾽ ἀρχαὶ τῶν περιόδων σχεδὸν ἐν τοῖς Θεοδεκτείοις ἐξ-
ηρίϑμηνται. quae verba si scripsit Aristoteles, ad scripta Theodectis (cf.
Rose p. 89) pertinent id est ad orationes eius («initia autem periodorum
fere dimensus est Theodectes in orationibus»). nam neque artem Theo-
dectis ita ille citasset (cf. de Licymnii arte 3, 13), neque suam ipsius, non
magis quam ethica sua citans ἐν τοῖς ΝΝΙκομαχείοις unquam dixisset pro ἐν
τοῖς ἠϑικοῖς, itaque si ad arlem quandam aliam ipsius quidem, prout
volebat Valerii testis, non Theodectis, revera haec legentem reiicere vi-
dentur, non ea in textu artis scripsit Aristoteles sed in margine librarius
Alexandrinus quidem Valerii fonte antiquior) commentatoris cuiusdam
vel grammatici glossam excerpens, qui compararet Theodectea Aristotelis*).

*) nisi forte ab ipso Aristotele omnino neges rhetoricam profectam
esse, aut universam quam habemus, aut certe tertium eius librum, ita

— 138 —

Theodecteorum memoriam ex antiquioribus scriptoribus repetitam
tradiderunt artium rhetoricarum auctores Dionysius, Cicero, Quintilia-
nus, Graeci recentiores velut anonymus Seguerianus qui artem orationis
iudicialis ex Alexandro potissimum Numenii, Neocle, Harpocratione com-
pilavit aliique. sunt praeterea loci nonnulli qui quum ad Aristotelem vin-
dicent placita rhetorica a rheloricis eius servatis aliena, ad Theodeclea
pertinere potuisse putarentur, nisi aut alia plane ratione explicandi es-
sent (velut in anon. proleg. stat. Rhet. Gr. VII p. 12 Walz. τρεῖς τοίνυν
δητορικὰς ὑποτίϑενται etc. qui ex Aristotelis sententia sibi disputare
visus est, cf. Rh. G. IV, 24, quam Pl-.tonis fuisse interpretantur alii apud
Walz. VII, 33. originem ea ducunt ex rhetoricae definitione Ar. 1, 1. 1355,
24—29) aut confusione manifesta auctorum aliena male repetentium in .ss-m
Aristotelis nomen traherentur, velut qui de quarto orationis genere hi- —— -
storico referunt, quod Aristoteli quidam (anon. ad Hermog. s. etg. — “Ὁ
3, 15 apud Walz. VII, 794: τὸ παρὸν δὲ τοῦτο παράγγελμα οὐ περὶ soy
ἐναγωνίων ἐστὶ διηγημάτων ἀλλὰ περὶ τῶν ἁπλῶς, ἱστορικῶν φημὶ 380. -
καὶ πανηγυρικῶν᾽ ἀντιδιαστέλλομεν γὰρ τὸ ἱστορικὸν τοῦ πανηγυρι------- ^
κοῦ ᾿Αριστοτέλει ἐξακολουϑοῦντες τέταρτον τοῦτο εἶδος ἐπεισάγοντιπαι.. 1
ῥητορικῆς. item. anon. in Aphthonii prog. W. II, 630, secundum quemas—e
Aristoteles τέταρτον παρὰ τὰ τρία τὰ προλεχϑέντα τὸ ἱστορικὸν dxa- ———
λεσε μικτὸν ἀπὸ τῶν τριῶν εἶναι εἰπών. contra Io. Sicel. in Hermog. des—»*
id. W. VI, 456: xal οὐ προσεκτέον Θέωνι xal Σωπάτρῳ παρὰ τὴν xoi———
νὴν δόξαν καὶ Πλάτωνος καὶ ᾿Αριστοτέλους τέταρτον εἶδος τῆς ῥητορι- --- τ
κῆς τιϑεμένοις scil. τὸ ἰστορικόν)., incertis quibusdam aliis accuratioreszase?
tribuunt (cf. Rufus apud W. Ill, 447: 7] δητορική ἐστεν ἐπιστήμη τοῦτ!"
καλῶς καὶ πειστικῶς πάντα τὸν προκείμενον διαϑέσϑαι λόγον. εἴδη αὶ
τοῦ ῥητορικοῦ ἐστὶ τέσσαρα, δικανικόν συμβουλευτικόν üyxouuacsixovemm"
ἱστορικόν" δικανικὸν μὲν οὖν ἐστὶ... 418: ἱστορικὸν δὲ ἐν ᾧ διηγού-------
μεϑα πράξεις τινὰς μετὰ κόσμου ὡς γεγενημένας et qui occasionemsse-
confusionis ostendit Syrianus in Ilermog. status IV, 60: εἴδη δὲ αὐτῆ
of μὲν δύο πραγματικὸν καὶ ἐπιδεικτικόν, of δὲ τρία δικανεκόν συμ---
βουλευτικόν πανηγυρικόν, οἵ δὲ τέταρτον τούτοις προστιϑέασι τὸ ἴστο---
ρεκόν" ᾿Αριστοτέλης δὲ δύο γένη φησὶν εἶναι τῶν πολιτικῶν οἷο. cete—
rum cf. Cic. ad Att. 1, 19. Theophr. ap. Cic. orat. 12, 39. scripsit Theo-
phrastus περὲ ἱστορίας D. L. 5, 47.)

ΕΝ.

autem statuas pro Aristotelica quae perdita sit Peripatetici cuiusdam
recensionem antiquitus traditam nos tenere Aristotelis nomine inscri-
ptam (ad instar ethicarum trium), in qua citetur ars Theodectea, cf.
not. pag. 3.

-- 199 --

Duobus vel partibus vel libris constitisse videntur Theodectea, quo-

"um unus rhetoricae ad Alexandrum argumento similis (ubi in praefatione
commemoratur uuus ex Theodecteorum libris τὸ dv τοῖς ... Θεοδεκτείοις
βιβλίον. cf. Ar. rhet. lib. I. II) alter περὶ λέξεως (sicut Ar. rhet. lib. III).
auctorem autem fuisse ut rhetoricae ad Alex. ita huiusce artis dico Peri-
pateticum quendam, qui Isocrateorum rursus arti cum rhetoribus pleris-
que favens Isocrateam rhetoricam atque Aristotelicam quodammodo con-
iungat. de reliquis autem titulis quos exhibent indices nihil constat prae-
ter historiam rhetorum (quae inscr. τεχνῶν συναγωγή ἃ B D. L. 5,24.
ibidem paulo post in uno cod. Laur. ἄλλη τεχνῶν συναγωγή ἃ B. ubi
vulgo ἄλλη τέχνη a β. tertio deinde 5, 25 simpliciter συναγωγή ἃ B. cf.
ἡ ἐπιτομὴ τῶν δητόρων quam dicit Demetr. Magnes apud D. L. 2, 104),
in qua priscorum rhetorum usque ad Isocrateorum aetatem regulas artes-
que (post mortem Theodectis, quo quidem tempore tali operi iam non va-
cavit ipse Aristoteles) narravit auctor Peripateticus Theophrasti aemulus
historiae physicorum scriptoris celeberrimi. quod ad titulum (D. L. 5, 23)
ἐρωτήσεως καὶ ἀποχρίσεως ἃ B, fieri potest ut (si quidem non spectat
ad topicum argumentum, cf. Rose p. 66. 32) intelligenda sint fragmenta
illa duo ex cod. Par. 1874 a Seguerio edita (περὶ ἐρωτήσεως. περὶ ἀπο-
κρίσεως. cf. Rhein. Mus. N. F. V, 261. 588. Rhet. Gr. ed. Spengel t. I.
p. 165 cf. p. X), quibus rhetoricae Aristotelicae capitulum quoddam
(III, 19) dilucidius ampliusque exponitur a Peripatetico quodam verba ma-
gistri retractante. similia certe fragmenta pro libris singularibus antiqui-
tus tradita inter Hippocratea et ferebantur et feruntur (de quibus Littré,
iutrod. p. 414 sqq. 372:sq. cf. etiam quod inscribitur τοπικῶν 8 περὶ
τῶν τοῦ συμβεβηκότος τόπων in cod. Laur. 89 sup. 77 apud Waitz. Org. I
P. 7. quod idem eodem titulo haberi vidi in codice nunc Laurentiano ab-

batiae Florentinae 2604 bomb. sec. XIV, quo organon continetur, in fol.

134. habebantur praeterea in veteribus bibliothecis ἐνθυμήματα ór]vo-

Qr ἃ (et Th. 47 περὶ ἐνθυμημάτων a. cf. Rhet. Gr. IV, 35), ἐνθυμη-

Κάτων διαιρέσεις ἃ (Ptol. «de divisione conditionum quae in dicendo

constituendae sunt libri tres» Hadschi Khalfa V, 136 Fl. et Wenrich

P- 51. de re cf. Apsines rhet. c. 10 p. 376 Sp.), περὲ λέξεως ἃ B (et Th. 47

περὶ λέξεως a. cf. M. Schmidt de Theophrasto rhetore. Hal. 1839 p. 37

—93. item Eudemi περὶ λέξεως Alex. top. p. 38 Ven., id. metaph. p. 63,

I5 Bon., in anal. pr. p. 116, 24. 642 Br. Galen. t. 19, 42), περὲ μεγέϑους

(sc. λέξεως) & , quod est orationis adornandae caput singulare (περὲ με-

γαλοπρεπείας) tractans τὸ μέγα καὶ σεμνὸν xol περιττὸν ἐν λέξει. sicut
Theophrastus (apud Dionys. de Isocr. 3) in libro περὲ λέξεως clarissimo,

— 140 —

quo terlii rhetoricorum Aristotelis argumentum uberius retractzm π΄ €

(cf. Schmidt 1. c. p. 42). idem autem Theophrastus artem etiamp “ἔνε:

viorem et uno libro comprehensam edidisse dicitur (D. L. 5, 49. c£. zr
ραγγέλματα ῥητορικά α 47), quae pseudaristoteleae similis practéz
praeter orationis artem praecepta ad reliquorum rhetorum Isocrateo-
rumque modum habuisse videlur. atque sic etiam in Aristotelicis prae
ter tres libros quos legimus τέχνη « (rhel. ad Alex.?) el antea τέχνης
ῥητορικῆς « B.

Quum denique ad rhetoris officium memoria pertineat, qua insigsis
fuisse dicitur Theodectes (μνημονεκὸς ἦν Poll. 6, 108. Aelian. n. a. 6, 10.
Cic. tuse. 1, 24. Quint. 11, 2, 51. egit de eo Hermippus ἐν roig περὶ τῶν
Ἰσοκράτους μαϑητῶν, e quo Didymea Pollucis fluxerint), brevem bic
mentionem subiicio tituli cuiusdam qui et ipse (inter physica scripta; ila
habetur in indicibus: μνημονεκόν « (Ptolemaeus apud H. kh. V, 00 Fl.
Wenrich p. 154 «memoriale»). mnemonicam enim artem quum in rhelo-
rum recentiorum artibus principalis quidam locus esset memoriae (Quis
11, 2 etc.), excoluisse dicuntur Charmadas academicus et Metrodorus Sceg-
sius (cf. C. Morgenstern de arte veterum mnemonica. Dorpati 1835 p. 11)»
neglexit cum philosophis Aristoteles, quanquam quum ipse quod funda"
mentum quasi artis est de memoria physice agens tetigerit (de mem. c. 7-
4515 29. cf. 16. 19. 452, 12. ^4) atque ex aequalium usu τὸ μνημονιχὸν
xagayyslpa citaverit (de insomn. 458^ 21. cf. ad h. 1. Michael Eph. f. 142.
cf. etiam de an. 3, 3. 41275 19 of ἐν τοῖς uvguovixoi;) , ipsius iam aetate
eandem illam artem fuisse docemur quam explicat auctor rhetoricae ad
Herennium, eam scilicet quae nititur locis et imaginibus (cf. Murgenstern
p. 94. p. 18 sqq.).

1. (110)

Quintilianus ll, 15: est igitur frequentissimus finis rhetoricen
esse vim persuadendi ... vim dico τὴν δύναμιν. haec opinio originem
ab Isocrate, si tamen revera ars quae circumfertur eius est, duxit ...
apud Platonem quoque Gorgias in libro qui nomine cius inscriptus est,
idem fere. dicil ... (105 a quo non dissentit Theodectes, sive ipsius id
opus cst quod de rhetrorice nomine cius inscribitur, sive ut creditum esi
Aristotelis. in quo est finem esse rhetorices ducere. homines di-
cendo in id quod actor celit.

Cf. Aristot. rhet, 1, 2: ἔστω δὴ ῥητορικὴ δύναμες; περὶ ἕκαστον
τοὺ ϑεωρῆσαι τὸ ἐνδεχόμενον πιϑανόν.. quae philusophi sunt, ut rhe-
toris illa.

» had onmaffelum. ma. αἱ Leone orna? lnc i s hm

— 141 —

2. (111)

Gem. Pletho epit. rhetor. (Rh. Gr. VI, 585 W.): Mivovxiavog οὖν,
i im, ἐκεῖνος ὁ τεχνογράφος φύσεως ϑείας μετεσχηκῶς , καϑάπερ
πρὸ τούτου καὶ Θεοδέκτης, ὀλίγοις πάνυ τοῖς ρήμασι τὴν πᾶσαν
ῥππορικὴν περιέλαβε δύναμιν, εἰπὼν ἔργα βήτορος (cf. VIL 23 W. etc.)
εἶναι εὕρεσιν, τάξιν, οἰκονομίαν, μνημοσύνην, ὑπόκρισιν, ἑρμηνείαν
(d. p. 583: φέρε δὴ κατὰ τὸν Θεοδέκτην τὸν Φασηλίτην καὶ τὸν τεχνο-
γρφον Μινουκιανόν, ὃν “Ἑρμογένης ὁ σοφιστὴς διασύρει etc.).

Γ ὃ extr.

Ex quibus Minuciani verbis qualia Theodectes comparatus brevi-
bu dixerit ἔργα ῥήτορος: nunc nullo modo effici posset, nisi idem
de Theodecte testimonium accuratius traditum extaret apud commentato-
τ lermogenis. etenim in excerptis variis de rhetorica quae anonymi
üiusdam prolegomenis in status annexa leguntur, post “ολλεανοῦ frag
wnum de prooemio (quod uberius exponitur in alius anon. proleg. in
'üL Vll, 65 W. cf. etiam Ar. rhet. 3, 14. rhet. ad Alex. 30. anon. Seguer.
P. 185 etc.) et ante Syriani locum de artis utilitate (— Syrian. in stat. IV,
9i W.) hoc medium legitur (VII p. 33 W.): Ὅτι ἔργον βήτορος, ὥς φησι
ϑεοδέκτης.» προοιμιάσασϑαι πρὸς εὔνοιαν, διηγήσασϑαι πρὸς πι-
ϑηγότητα, πιστώσασϑαι πρὸς πειϑώ, ἐπιλογίσασϑαι πρὸς ὀργὴν ἢ ἔλεον.
d. anon. (Io. Sicel. Doxopatri) proleg. rhetor. W. VI, 19: ἔργα δὲ ῥητο-
μχῆς κατὰ Θεοδέκτην προοιμιάσασϑαι πρὸς εὔνοιαν, διηγήσασϑαι
πρὸς πίστιν, ἀγωνίσασϑαι πρὸς ἀπόδειξιν, ἀνακεφαλαιώσασϑαι πρὸς
ἐγάμνησιν (eadem etiam in anon. epit. rhet. III, 611 W.).

Communem hanc Isocrateorum (et Aristotelis, cf. rhet. 3, 13: προοί-
Mov, πρόϑεσις s. διήγησις.) πίστις, ἐπίλογος. item in rhet. ad AI.
προοίμιον, διήγησις i. e. s. ἀπαγγελία s. δήλωσις s. πρόρρησις. βε-
βαίωσις et de qua cf. Ar. 3, 13. 17. Quint. IV pr. 6 προκατάληψις. πα-
λιλλογία s. ἐπέλογος. cf. Theophrasti 1. περὶ προϑέσεως καὶ διηγήματος
4d Ar. 1. ]. D. L. 5, 48) partitionem dicit Dionys. de Lys. c. 10.

Cf. etiam de rhetoris officiis anon. de reth. p. 321 Sp. (Rh. Gr. 1):
οὗτος γὰρ (sc. ὁ Δογγῖνος) καὶ εὐμαϑέστερός ἐστι roig ἀναγινώσκουσιν
εὐϑὺς ἀπὸ προοιμίου ἀρχόμενος καὶ τὰς ἀρετὰς ἑκάστης τῶν τῆς τέχνης
μεϑύδων δήλας ἅπασι καϑιστῶν. ἔργον γοῦν. φησὶν ἐκεῖνος, προοι-
μίου [ἐπιείκεια] £UVOLY πρύσεξις εὐμάϑεια᾽ διηγήσεως δὲ δηλῶσαι τὸ
πρᾶγμα καὶ πίστεως πεῖσαι διότι τοῦτό ἐστιν ἐπιλόγου δὲ αὐξῆσαι καὶ

ἀναμνῆσαι καὶ προτρέψαι τὸν ἀκροατὴν τὴν ψῆφον ἐπενεγκεῖν ἣν βου-

ἰόμεϑα (v. fr. A).

— 11 —

3. (112)
Quintil. IV,2, 31: eam (narrationem i. e. διήγησιν) plerique scriptos—
res, ma:ime qui sunt ab Isocrate, volunt esse lucidam , brevem, veram
similem (cf. rhet. ad Alex. 31: σαφῶς. συντόμως, πιστῶς. item postes
riores plerique) ... (36) erit autem narratio aperta et lucida, si .
(40) brevis erit narratio ante omnia, si... (52) credibilis autem ersE-
narratio ante omnia, δὶ... (01) his tribus narrandi virtutibus adüicium «
quidam magnificentiam quam μεγαλοπρέπειαν vocant .. . (03) illa qua» —
que ul narrationi apta ila cum ceteris partibus communis est virfuss ,
quam Theodectes huic uni proprie dedit. non enim magnificam mod'«2
vull esse verum etiam iucundam expositionem.

Cf. anon. Seguer. art. rhet. p. 191 (ex Alexandro Numenii): ἐπειδ Φ2
δὲ τῆς διηγήσεως τὰς ἀρετάς φαμεν τήν τε συντομίαν καὶ τὴν σαφῇῇ —
νειαν καὶ τὴν πιϑανότητα, καιρὸς ἂν εἴη λέγειν περὶ ἑκάστης... -
(p. 194) καὶ διηγήσεων μὲν ἀρεταὶ αὗται καὶ τοσαῦται" εἰσὶ δὲ οἵ πρὸτ;
ταύταις ταῖς τρισὶ καὶ μεγαλοπρέπειαν καὶ αὔξησιν καὶ ἡδονὴν xor
προσήνειαν ἤτοι ἐπιείκειαν ἀρετὰς ἔφασαν διηγήσεως. περὶ μὲν οὐ;
ἡδονῆς καὶ μεγαλοπρεπείας ἔφϑημεν εἰπόντες, αὔξησιν δὲ καὶ imf —
κειαν τί ἐστι πολλαχοῦ ἀκηκόαμεν. περὶ μέντοι συντομίας ᾿Αριστοτέ--
λης ἐφίστησιν" εἰ γάρ ἐστι, φησίν, ἡ συντομία συμμετρία τῆς μήτε πα —
ραλιπούσης τε τῶν ἀναγκαίων μήτε πλεοναζούσης. ἀρετὴ γενήσεταε ^
εἰ δέ ἐστιν ὥσπερ ἔνδεια τῆς ὑπερβαινούσης τι τῶν χρησίμων, ἐν ταῖς
κακίαις μᾶλλον ταχϑήσεται. (quae ultima etsi liberius expressa et ita u£
ethica illa Aristotelis μεσύτης respiciatur, ad ipsius Aristotelis verba spe-
ctant Isocrateorum vulgare placitum perstringentis in rhet. 3, 16, ut docet
geminus Quintiliani locus post s. 31 ita pergentis s. 32: eadem nobis
placet divisio, quanquam et Aristoteles ab Isocrate parte in una dis-
senserit praeceptum brevitalis irridens , tanquam necesse sil longam
aut brevem esse expositionem nec liceat ire per medium. — Theodorei
quoque solam relinquunt ultimam partem, quia nec breviter wtiqut
nec dilucide semper sit utile exponere. eadem enim Theodori mentio
subiungitur apud anon. Seg. ὁ δὲ Γαδαρεὺς Θεόδωρος τὴν πιϑανότητα
μόνην ἀρετὴν νομίζει τῆς διηγήσεως, τὰς δὲ προειρημένας ἀρετὰς ἐδίας
μὲν μὴ εἶναι μόνης τῆς διηγήσεως, κοινὰς δὲ ἅπαντος τοῦ λόγου. ex
eodem igitur fonte utriusque et Quintiliani et quem hic ut plerumque
sequi videtur anonymus Alexandri scientia derivatur.)

Similiter (licet in alio artis capitulo) Theophrastus etiam in libro
περὶ λέξεως quatuor orationis (i. c. λέξεως. non διηγήσεως cf. Ar. 3,
2—'7) laudes statuit quaerens, ut ait Simplicius in categ. f. 3, B Bas. (cf.

— 14 —

KL Schmidt de Th. rhet. p. 38. 44. cf. 39) τί τὸ σαφὲς ἐν ταῖς λέξεσι, τί
vayelonoszég, τί τὸ ἡδὺ καὶ πιϑανόν. cf. Cic. orat. 12, 70: dilu-
Gk planeque dicetur , quid deceat circumspicietur. unum aberit quod
furium numerat Theophrastus in orationis laudibus, ornatum illud,
tie et affluens. ceterum rhetoribus plerisque omnibus inde ab Isocrate
4 Theodecte. (cui Minucianum comitem dat Tzetzes ut supra Pletho) vir-
lis illas quatuor (non expositionis, sed orationis) σαφήνειαν, Gvvro-
May, πιϑανότητα, μεγαλοπρέπειαν celebratas esse, nomina temere con-
pentes perhibent Tzetzes in historiis (chil. XII. 560 sqq.) et Gem. Ple-
o epit. rhet. (VI, 587 W.), quorum verba non digna sunt quae ascribantur.

4. (113)

Anonymus erianus {τέχνη τοῦ πολιτικοῦ λόγου quam ex cod.
Pr. 1874 primus edidit Séguier de St. Brisson in Notices et extr. des mss.
de la bibl. du roi t. XIV, 2. 1842. cf. deinde Spengel in Rh. Gr. t. I)
P. 35: διαιρεῖται ὁ ἐπίλογος εἰς εἴδη δύο (ita etiam Quint. VI, 1, 1),
t; τε τὸ πρακτικὸν xol τὸ παϑητικόν, καὶ τοῦ πρακτικοῦ ἐστὲν ἡ
ἀναχεφαλαίωσις. τοῦ δὲ παϑητικοῦ τὸ τὰ (p. 200) πάϑη κατασκευάξειν
καὶ ῥωννύειν τὸν λόγον (cf. supra p. 205 ubi epilogus definitur secun-
dum Alexandrum λόγος ἐπιρρωννὺς τὰ εἰρημένα)... ἔργον δὲ ἐπιλόγου
Πίατων μὲν ἐν Φαίδρῳ (p.267) φησὶν ἐν κεφαλαίῳ ἕκαστα λέγοντα ὑπο-
μνῆσαι ἐπὶ τελευτῇ τοὺς ἀκούοντας περὶ τῶν εἰρημένων. ἔχεται δὲ τῆς
αὐτῆς δόξης καὶ Χρύσιππος (cum Stoicis apud quos vitii loco est af-
fici. ad Stoicos enim pertinet, quod de anacephalaeosi ait Quint. VI, 1, 7:
id unum epilogi genus visum est plerisque Atticorum et philosophis
ftre omnibus qui de arte oratoria scriptum aliquid reliquerunt): καὶ
γὰρ αὐτὸς μονομερῆ φησὶ τὸν ἐπίλογον. ᾿Δριστοτέλης δὲ dv ταῖς
θεοδεχτικαῖς τέχναις φησίν, ὅτι 0 ἐπέλογος τὸ μὲν κεφάλαιον ἔχει προ-
τρέψασϑαι τοὺς ἀκούοντας, προτρέψομεν δὲ τριχῶς, εἰς τὰ πάϑη ἀνα-
Ἰόντες τὰ ἑκάστῳ προτρεπτικά- ἕν μὲν οὖν ἔργον ἐπιλόγῳ τὸ τὰ πάϑη
ὑμγεῖραι. δεύτερον τὸ ἐπαινεῖν ἢ ψέγειν τούτων γὰρ ἐν ἐπιλόγοις ἡ
Ἰώρα᾽ τρίτον δὲ τὸ ἀναμιμνήσκειν τὰ εἰρημένα. οὔτε δὲ τὰ εὐμνημό-
"vta οὔτε τὰ ἀπαϑὴ κινητέον.

Cf. Arist. rhet. 3, 19: ὁ δὲ ἐπίλογος σύγκειται ἐκ τεττάρων, ἔχ
τετοῦ πρὸς ἑαυτὸν κατασκευάσαι εὖ τὸν ἀκροατὴν καὶ τὸν ἐναντίον
φαύλως, καὶ ἐκ τοῦ αὐξῆσαι καὶ ταπεινῶσαι; καὶ ἐκ τοῦ εἰς τὰ πάϑη
τὸν ἀχρρατὴν καταστῆσαι, καὶ ἐξ ἀναμνήσεως (cf. Rufus rhet. p. 470 Sp.).
"t primis duabus partibus unam fecit Pseudotheodectes cum posterioribus
C. Apsines rhet. c. 12: ὁ ἐπίλογος τόπος τριμερής ἐστιν" ἔχει yag καὶ

-- 144 —

ἀνάμνησιν τῶν εἰρημένων καὶ ἔλεον καὶ δείνωσιν. ἡ δὲ δείνωσις καχτε
τὴν αὔξησιν ϑεωρεῖται).

Prooemii quoque triplicem virtutem eodem modo in Theodecteis de-
scriptam fuisse aestimaveris, quo post Arist. 3, 14 et rhet. ad Alex. 30
apud Longinum (de quo refert anon. de rhet. p. 320 in Rh. Gr. 1 Spengel)
et Lollianum (Rh. Gr. VII, 32. cf. 65) et anonymum Seguerianum (p. 185)
aliosque, scil. ut ἔργον eius sit εὔνοια, πρόσεξις , εὐμάϑεια.

5. (114)

Dionys. Hal. de comp. verb. 2 p. 8 R.: ἡ σύνϑεσίς ἔστεν, ὥσπερ καὶ
αὐτὸ δηλοῖ τοὔνομα, ποιά τις ϑέσις παρ᾽ ἄλληλα (v. 1. παραλληϊος)
τῶν τοῦ λόγου μορίων, ἃ δὴ καὶ στοιχεῖά τινες τῆς λέξεως καλοῦσι.
ταῦτα δὲ Θεοδέκτης μὲν καὶ ᾿Αριστοτέλης (i. e. Theodecteorum
auctor sive Theodectes sive Aristoleles. Aristoteles enim , ut ait Varro }:
l. 8, 11: orationis duas partes esse dicit vocabula et verba. cf. Theophr- -
qui secundum Simpl. in cat. f. 3 B Bas. quaestionem hanc tractat πότερον
ὄνομα καὶ ρῆμα τοῦ λόγου στοιχεῖα. ἢ καὶ ἄρϑρα καὶ σύνδεσμοι καὲ
ἄλλα τινά, λέξεως δὲ καὶ ταῦτα μέρη. λόγου δὲ ὄνομα καὶ ῥῆμα. 1,6γ86}}»
Sprachphilosophie der Alten II, 11—18. III, 196) καὶ οὗ κατ᾽ ἐκείνους
φιλοσοφήσαντες τοὺς χρόνους ἄχρι τριῶν προήγαγον ὀνόματα καὶ ῥή“
ματα καὶ συνδέσμους πρῶτα μέρη τῆς λέξεως ποιοῦντες. of δὲ μετ᾽ αὖ-
τοὺς γενόμενοι καὶ μᾶλλον of τῆς Στωικῆς αἱρέσεως ἡγεμόνες ἕως τεῖ-
τάρων προὐβίβασαν χωρίσαντες ἀπὸ τῶν συνδέσμων τὰ ἄρϑρα. d.
idem de vi Demosth. 48 p. 1101: τοῖς πρώτοις μορίοις τῆς λέξεως, ἃ δὴ
στοιχεῖα ὑπό τινων καλεῖται, εἴτε τρία ταῦτ᾽ ἐστίν, ὡς Θεοδέκτῃ τε
καὶ ᾿Αριστοτέλει δοκεῖ, ὀνόματα καὶ δήματα καὶ σύνδεσμοι, εἴτε πλείω.

Eadem accepit Quintil. I, 4, 18: tum videbit ad quem hoc pertinet
quot el quae sint partes orationis. quanquam de numero parum con-
venit. veteres enim, quorum fuerunt Aristoteles atque Theo-
dectes (i. e. Aristoteles in Theodecteis) verba modo et nomina οἱ con-
vinctiones tradiderunt ... paulatim a philosophis ac maxime Stoicis
auc(us est numerus, ac primum convinctionibus articuli adiecti etc.

6. (115)

Cicero orat. 51, 172 (unde Marius Victorin. art. gramm. III, 6, 3):
is igitur (sc. Aristoteles rhet. 3, 8) versum in oratione velat esse, nu-
merum tiubel. eius auditor (cf. Maercker p. 16. add. argum. or. Isocr. c.
soph. p. 116, 4 in ed. schol. Dindorf. Ox. 1852) Theodectes, in primis,
ut drisioteles (ex eo exempla ducens in rhetoricis) saepe significat,

— ]45 —

'Olitus scriptor atque artifex, hoc idem et sentit et praecipit. — Theo-
Jerastus vero (cf. 228. de orat. 3, 48) eisdem de rebus etiam accuratius.

7. (116)

Cicero orat. 57, 104 (unde Quintil. IX, 4, 88 et Rufinus de metris II, 2
ΒΡ. 988 Gf): Sequitur ergo ut qui maxime cadant in orationem aptam
"a2emeri videndum sit ... Jristoteles (rhet. 3, 8) ... paeana probat ...
t££euec haec quae sunt apud Aristotelem , eadem (cf. de orat. 3, 48, 187)
ὩΣ Theophrasto Theodecteque de paeane dicuntur. cf. ib. 64, 218:
7384 quidem (paean), ut inter omnes constat antiquos Aristotelem Theo-
DZerastum Theodectem Ephorum (de quo cf. 101. 172), unus aptissi-
"98 2:3 orationi vel orienti vel mediae. putant illi etiam cadenti, quo loco
"23i videtur aptior creticus.

7a. (117)
Schol. cod. Marc. B (marg. int. sch. f in fol. 115. extat etiam in cod.
Lips. Bachm. et in Townleiano f. 65) in Il. «, 303 ἐρωήσει: παρὰ τὴν
ἔρφαήν, ἤτοι δρμήσει. ἐναργῶς δὲ πέφανται τὸ περὶ τὸ δόρυ μεϑ᾽ óg-
μῆς ἐχχεόμενον αἷμα. καὶ ταῦτας ἐμψύχους ἔλεγεν εἶναι παρ᾽ αὐτῷ
(τὰς add. Townl.) λέξεις "M oso vov £Aqc.

Schol B (marg. int. sch. 19 in fol. 15^. cf. Bongiov. no. 392 p. 108.
ftat item et in Lips. et in Townleiano f. 95) in Il. a, 481 πρῆσ εν:
ριστοτέ λης φησὶν ὡς κινούμενα ὀνόματα γράφει 0 ποιητής.

Schol. V ad ll. zx, 283 πάπτηνεν: δεινότατον τῶν ἐπῶν Ὁμή-
Qv τοῦτό φησιν ᾿ἡριστοτέλης: ἐν ᾧ πάντες φευκτιῶσιν, καὶ οἰκεῖον
βαρβάρων.

Haec non nisi eorum memoriam continere videntur, quae ipse Ari-
sloteles exposuit in rhetor. 3, 11, 14115 31—1412, 9 (xoi ὡς cid
Ὅμηρος πολλαχοῦ τῷ τὰ ἄψυχα ἔμψυχα λέγειν διὰ τῆς μεταφορᾶς.
κινούμενα γὰρ καὶ ξῶντα ποιεῖ πάντα, ἡ δ᾽ ἐνέργεια κίνησις).

XXVIII.
Teyvàv συναγωγῆ.
1. (118)
Cic. de invent. II, 2: ac veteres quidem scriptores artis usque a

principe illo atque inventore Tisia repetitos unum in locum conduxit

Aristoteles et nominatim cuiusque praecepta magna conquisita cura
ARISTOT. P8SEUDEPIGR. 10

-- 146 —

perspicue conscripsit atque enodata diligenter exposuit. ac tantum if
ventoribus ipsis suavilatle el brevilate dicendi praestitit , ut nemo illo
rum praecepta ex ipsorum libris cognoscat, sed omnes qui quod iili
praecipiant velint intelligere, ad hunc quasi ad quendam mullo com^
modiorem explicatorem revertantur.

Cf. Cic. de orat. II, 38, 160 apud quem ita Antonius: atque inl£ 7
hunc Aristotelem, cuius et illum legi (legi hoc dialogi causa posk-
tum esse patet, non quod revera Cicero legerit. aequales enim hic esser
bere solet) librum in quo exposuit dicendi artes omnium superiorum -
et illos in quibus ipse sua quaedam de eadem arte dixit, el hos ge^ ^
manos huius arlis magistros hoc mihi visum est interesse elc.

Ceterum cf. L. Spengel, Artium script. Stuttg. 1828, a quo tamen i3»
multis corrigendo saepe dissentio (cf. etiam Rose p. 101).

2. (119)

Cic. Brut. 12 (cf. 7. Quintil. III, 1, 85—13 qui Ciceronis librum respi—
cit. v. etiam Cic. orat. 12 et 52 ex Theophrasto. cf. Schmidt de Tli. rhet-
p. 49. 41): itaque ait Aristoteles quum sublatis in Sicilia tyranni
res privatae longo inlervallo iudiciis repelerentur, tum primum quod
esset acuta illa gens et controversa natura (sic codd.), artem et prat-
cepta Siculos Coracem et Tisiam conscripsisse. nam antea neminem
solitum via nec arte sed accurate lamen el de scripto plerosque dicere,
scriplasque fuisse et paratas a Protagora rerum illustrium disputa-
tiones, quae nunc communes appellantur loci. quod idem fecisse Gor-
giam , quum singularum rerum laudes vituperationesque conscripsissel,
quod iudicaret hoc oratoris esse maxime proprium rem augere posse
laudando vituperandoque rursus affligere. huic Antiphontem Rham-
nusium similia quaedam habuisse conscripta, quo neminem unquam
melius ullam oravisse capitis causam , quum sc ipse defenderet, se au-
diente, locuples auclor scripsit Thucydides. nam Lysiam primo pro-
fiteri solitum artem esse dicendi, deinde quod Theodorus esset in artc
subtilior in orationibus autem tdeiunior, orationes eum scribere aliís
coepisse, arlem removisse. similiter Isocratem primo artem. dicendi
esse negavisse, scribere autem aliis solitum orationes quibus in iudiciis
uterentur. sed quum ex 60, quia quasi committeret contra legem, quo
quis iudicio circumveniretur , saepe ipse in iudicium vocaretur, oratio-
nes aliis deslitisse scribere totumque se ad artes componendas trans-
tulisse. et Graeciae quidem oralorum partus atque fontes vides.

— 147 —

3. (120)
Diog: L. 2, 104 (ex Demetrio Magnete): Θεόδωροι δὲ γεγόνασιν
ἕκοσι. . ἕνατος Βυζάντιος, ἀπὸ λόγων πολιτικῶν. δέκατος ὁμοίως,

οὗ ᾽,4 ριστοτέλης μνημονεύει διὰ τῆς ἐπιτομῆς τῶν ῥητόρων.

Ex eodem scriptore Theodoro, quum nomina auctorum colligeret,
düOs fecisse videtur Demetrius male cautus, sicut alibi saepe.

4. (121)
Quintil. III, 1, 13 (cf. Cic. orat. 52, 176): Ahís successere mulli, sed
clarissimus Gorgiae auditorum Isocrates. quanquam de praeceptore
(tS inter auctores non convenit, nos autem Aristoteli credimus.

5. (122)

Dionysius Hal. περὲ τῶν ἀρχαίων δητόρων (de Isocr. c. 18) p. 576
Reiske (opp. rhet): μηδεὶς δ᾽ ἀγνοεῖν ὑπολάβῃ μηδ᾽ ὅτι ᾿Αφαρεὺς ὄ
πρόγονός τε καὶ εἰσποίητος Ἰσοκράτει γενόμενος ἐν τῷ πρὸς Μεγα-
κλείδην περὶ τῆς ἀντιδόσεως λόγῳ διορίξεται (διεσχυρίξεται em. Wolf.)
μηδεμίαν ὑπὸ τοῦ πατρὸς ὑπόϑεσιν εἰς δικαστήριον γεγράφϑαι, μηδ᾽
ὅτι ὀέσμας πάνυ πολλὰς δικανικῶν λόγων Ἰσοκρατείων περιφέρεσθαί
φῆσιν ὑπὸ τῶν βιβλιοπώλων ᾿Α ρεστοτέλης" ἐπίσταμαι γὰρ ταῦτα
ὑπὸ τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων λεγόμενα καὶ ovr. 4pisroséla πείϑομαι ῥυ-
παίνειν τὸν ἄνδρα βουλομένῳ οὔτ᾽ ᾿ἀφαρεῖ τούτου γ᾽ ἕνεκα λόγον εὐ-
πρεπῇ πλαττομένῳ συντίϑεμαι. ἱκανὸν δὲ ἡγησάμενος εἶναι τῆς ἀλη-
ϑείας βεβαιωτὴν τὸν ᾿4ϑηναῖον Κηφισόδωρον, ὃς καὶ συνεβίωσεν Ἶσο-
ρατει (cf. p. 626. 722) καὶ γνησιώτατος ἀκουστὴς ἐγένετο καὶ τὴν ἀπο-
ἰογίαν τὴν πάνυ ϑαυμαστὴν ἐν ταῖς πρὸς ᾿Αριστοτέλην ἀντιγραφαῖς
ἐποιήσατο, πιστεύω γεγράφϑαι λόγους τινὰς ὑπὸ τοῦ ἀνδρὸς εἰς δικα-

στήρια, οὐ μέντοι πολλούς.

Vulgarem illam de Aristotelis et Isocratis inimicitia (cf. Cic. de off.
l, 1. or. 19, 62. 51, 172. de or. 3, 35. Quint. III, 1, 14 etc.) fabulam ex
ipso demum rhetoricae philosophicae οἱ practicae discrimine, quod et in
"letorica Aristotelis vulgari conspicuum est et fuerit in discipuli opere
Wislorico, natam esse patet et a discipulorum rixis in magistros postea
translatam. Cephisodori autem librum (cf. Euseb. p. e. XV, 2 p. 10 Gaisf.
Stabr Aristot. II, 42. Müller Fr. hist. I1, 85) non contra certos quosdam
libros Aristotelis, nedum contra ipsam rhetorum historiam editum fuisse
slaluas, sed contra Aristotelem et Peripateticos eorumque de arte Isocra-
tea iudicia.

10*

-- 14 ---

θ. (123) Φ n. νιν
Anonymus (christianus sec. VI) auctor prolegom. in Isocratem (apud
schol. Gr. in Aeschinem et Isocratem ed. Dindorf. Ox. 1852 p. 105, 22)
in vita Isocratis habet haec: λέγεται δ᾽ ὡς ὅτε xal τέχνην δητορικῶν
ἔγραψε, τῷ δὲ χρόνῳ ἔτυχεν αὐτὴν ἀπολέσϑαι. ἐρεῖ δέ τις, καὶ πό-
ϑὲν δῆλον ὅτι τοῦτο οὕτως ἔχει; λέγομεν ὡς ὅτι ᾿Αριστοτέλης ὁ
φιλόσοφος συναγαγὼν τέχνας ῥητορικὰς ἐμνήσϑη καὶ ταύτης.

ΧΧΙΧ.
(Περὶ συμβουλίας.)

In rhetoris usum videtur scriptus fuisse liber περὶ συμβουλίας a
(D. L. 5, 25. περὶ συμβουλῆς ἃ Hesych. cf. Th. περὶ συμβουλῆς « 5, 48),
quem rhetoricis adiungit index Laertiauus, utpote comprehendentem τές
χνην τοῦ συμβουλευτικοῦ λόγου sive περὶ ὧν ἔχειν δεῖ τὸν μέλλοντα
συμβουλεύειν (περὶ ὧν συμβουλή Ar. rhet. 1, 4. 5. 2, 1. cf. rhet. ad
Alex. 2 et Pseudar. διαίρεσιν συμβουλίας. quae et ipsa rhetorem respi-
cit apud D. L. 3, 106). huius libri unum fortasse fragmentum extare pu-
taveris quod sequitur ex antiquioris cuiusdam rhetoris copiis repetitum.

1. (124)

Schol. in Demosth. Olynth. I p. 11, 10 Did. (in Orator. Att. ed. C.
Müller. vol. II Par. 1858 p. 532): πολλὰ διὰ τοῦ παραδείγματος ἤνυσεν
.. . τέταρτον πρὸς τούτοις συνηρίϑμησεν αὑτὸν τοῖς τότε στρατεύσασι,
τεχνικῶς σφόδρα τὸ ἀξιόπιστον ἑαυτῷ προσκτώμενος. ὁ γὰρ 'άριστο-
τέλης φησὶ δεῖν τὸν σύμβουλον οὕτω συμβουλεύειν ὡς ξαυτὸν μέλ-
λοντα κοινωνεῖν τούτοις ἐφ᾽ οἷς ποιεῖται τὴν συμβουλήν" τούτοις γὰρ
πείϑονται μᾶλλον, ovg ἂν ὁρῶσιν ἑτοίμους ὄντας συμμετέχειν ὧν συμ-
βουλεύειν ἐγνώκασι.

XXX.
᾿πορήματα Ὁμηρικα.

Quaestionum Homericarum volumen, quibus pro more Graecorum
inde ἃ sophistarum rhetorumque aetate Homeri versibus illudentium (cf.
Lehrs de Aristarch. p. 200 sqq. Aristot. poet. c. 26. soph. el. c. 4) poetae

— 119 —

in argumento praecipue tractando rebusque enarrandis artes consiliaque
acute plerumque et subtiliter observatae examinabantur, rerumque pas-
sim» commemoratarum, rarius vocabulorum rationes, singularibus capi-
tulis nescio quo ordine, nisi forte nullo (velut in phys. probl. libris),
pro positis ita explicabantur ut ingenia hominum qualia describeret poeta
veterisque aevi diversarumque gentium mores respicerentur atque causae
POeticae regulis passim coercerentur (cf. fr. 19: λύει δ᾽ ᾿Αριστοτέλης
λέγων ὅτι τοιαῦτα ἀεὶ ποιεῖ Ὅμηρος οἷα ἦν τότε. cf. fr. 22), interdum
autem ab eodem qui alibi difficultates obiectas liberali quodam et sano
iudicio removeret negaretque (velut fr. 5. 21) et psychologico quod
Dhaxime adamat studio solveret, argutius verbis inhaerente inutilis opera
Perderetur (velut in lusu arithmetico fr. 20) — hoc igitur quaestionum
'Olumen ex Peripateticorum studiis philologis profectum in sex libros
divisum fuisse perhibet librorum Aristotelicorum catalogus hoc litulo
wdscripto: ἀπορημάτων Ὁμηρικῶν ἃ β γ óég (Diog. L. Ὁμήρου
ἀπορήματα Phrynichus cf. fr. 35). unde corrigendus est Hesychius
Qui ex Diogene habet ζ alterumque eiusdem libri titulum in appendice
Sübdit προβλημάτων Ὁμηρικῶν τ (cf. Ptolemaeus apud Wenr. p. 157.
Ὁμήρου προβλήματα vocantur in vita Arist. vel, sicut est in pleniore
eiusdem vitae recensione cod. Marc. 257, Ὁμηρικὰ ξητήματα). cuius
libri quaecunque fragmenta restant praeter unum Phrynichi testimonium
singulosque quos huc traxeris Strabonis, Plutarchi, Athenaei locos ser-
vavit Porphyrius in commentariis Homericis quos Ὁμηρικὰ ξητήματα
(cf. sch. in Il. », 175. B, 308. 249) inscripsit, quasi in quodam talium
quaestionum thesauro (cf. Tzetz. exeg. in Il. p. 3. 125 Herm. ipsiusque
Porphyrii prooemia in sch. ad Il. x, 252 et in quaestionum Hom. qui fer-
tur libello. nam quum antiquiores sive in declamationibus rhetoricis
sive (ut Antisthenes) in dialogis philosophicis singulas passim emisis-
sent, peculiaribus libris inde materiam ab Aristotelis aetate quaesive-
runt Peripatetici et Stoici (velut Heraclides Ponticus D. L. 5, 88 et Zeno
D. L. 7, 4) cum grammaticis Alexandrinis, philologi deinde recentiores
Caesarum temporibus priorum quaestiones cum variis solutionibus in
unum corpus diligenter collectas composuerunt, velut Dionysius (ἐν τῷ
€ τῶν ἀπόρων Schol. Il. 8, 308), quo Porphyrius usus est et Porphyrii
magister Longinus (cf. Suid. s. v.) eumque imitatus ipse maxime Por-
phyrius, ex cuius opere praeter excerpta illa quae pro singulari quaestio-
num Homericarum libello male venditantur et omnia fere recurrunt inter
scholia Homerica cod. Ven. B sive edita sive inedita (cf. qu. 15 — sch.
Ven. B. ined. f. 3» —4^ ad oc, 78 Πρῶτος δοκεῖ Πλάτων etc., qu. 17 —

-- 190 —

*

sch. Ven. B ined. f. 6* ad «, 121 Παρατηρεῖν δεῖ etc. cuius particulat
iam extant ed. ad α, 105. δ, 5), petita illa ab editore Romano (Roma
1518. cf. Noehden de Porphyrii scholiis in Homerum Gott. 1797 p. 3 not.
ex cod. Vatic. 300 bomb. sec. XIV (f. 171: Πορφυρίου φελοσόφου Oy
ρικῶν ξητημάτων βιβλίον a. cf. Not. et extr. des mss. t. VII[ p. 237
Cobet in Mehleri ed. Heraclii alleg. Hom. p. V), uberrima fragment
servantur in lliadis cod. Marc. 493 (Ven. B), quo negligenter admodun
usus est qui primus celeberrima duorum codicum Venetorum 454 (A) e
453 (B) scholia edidit Villoison (Ven. 1788). duo enim et diversi com
mentarii in illis leguntur, qui tamen codem subinde fonte nitantur e
easdem interdum res verbis aut similibus aut quod rarius evenit eisdet
fere reddant. quem fontem aliis postea additamentis auctum et quodar
modo obliteratum significasse puto Eustathium qui ipsa illa quae tene
mus lliadis scholia (Ven. A), quibus subesset Apollonii (Archibii fili
λεξικὸν τῆς Ἰλιάδος (εἰ Odysseae) ex Apione et Heliodoro compilatui
(quod una cum Diogeniano llesychius etiam adhibuit et auctor Etyu
Magni — nunc autem epitoma tantum extat in ordinem alphabeticum m
dacta), mutilo titulo citaret scholia Apionis et Herodori (pro Heliodori
eadem fere ratione qua Hesychii lexicon in cod. Marc. 622 (f. 15 extr
iuscribitur: λέξεων πασῶν συναγωγὴ κατὰ στοιχεῖον ἐκ τῶν ἀριστας
yov καὶ ἀπίωνος (cod. ἀππίωνος) καὶ ἡλιοδώρου (i.e. ex Apolloni
aliisque): ἡσυχίου γραμματικοῦ ἀλεξανδρέως. auctor autem fun
illius communis e quo uterque commentator (À et B i. e. B. int.) hat
sit suaque sibi selegit, praeter Apollonium (cf. sch. v, 964 cum Apol
llesych. Et. M. s. σκῶλος, sch. y, 43 cum Apoll. Hes. s. τρητοῖσι)

ipse iam usus erat et Ilerodiano (et Oro) et qui recentissimus omnit
scholiorum fons est Porphyrio (cf. sch. «, 63 ubi A apud Vill. p. 1!
Ἡρωδιανὸς τελείαν δίδωσι καὶ κοινὸν τὸ μάντιν. ὁ δὲ Πορφύρει
οἰωνὸν τὸν διὰ σημείων | ἢ τεράτων μαντευόμενον, ὀνειροπόλον ᾿
τὸν ὀνειροκρίτην. ubi Bekker correxit τὸν δι᾿ οἰωνῶν ἢ σημείων.

int. apud Bongiov. p. 17 ila: Ἡρωδιανὸς τελείαν δίδωσιν εἰς τὸ μά
τιν, ἵνα ἢ γενικόν. ὃ δὲ Πορφύριος μάντιν λέγει τὸν διὰ οἰωνῶν
σημείων ἢ τεράτων μαντευόμενον, ἱερέα τὸν διὰ ϑυσιῶν., ὄνειροπ
λον δὲ τὸν ὀνεεροπολούμενον ϑεατὴν ὀνείρου γεγονότα. e quo L p.

Bachm. 'Ho. τελ. 0/0. εἰς τὸ ἐρείομεν ἵνα γενικὸν ἡ τὸ μάντιν. ὃ δὲ 1
τρία ἀποδέχεται μάντιν λέγων οἷο. cf. ipsa Porphyrii verba in sch.
ext. p. 9, 7—14 et 17—290. ita Nicanor etiam citatur in À et B int,
sch. ad y, 318, ubi A cod. f. 485: ἐὰν εἰς τὸ ἠρήσαντο στέξωμεν , φησ
ὁ Νικάνωρ, ὡς ἑτέροις ἔσονται ϑεοῖς ἀνατείναντες τὰς χεῖρας" ὁ

— 181] —

στίξει εἰς τὸ ϑεοῖς. καὶ τὸ ἰδὲ ἀντὶ τοῦ καί. eadem B marg. int. f. 485:
ἐὰν. ἀνατείνοντες. . . διὸ στίξει εἰς τὸ ϑεοῖσι“ τὸ γὰρ δὲ ἀντὶ τοῦ
xu φησιν. ἐγὼ δὲ ἰδέ φημι. e quo eadem L p. 176 Bachm. ἐγώ illud
eliam alibi, cf. A et B int. ad «, 120. in A et B. int. ad α, 575 citatur
Philorenus etc.) atque his quidem scholiis quae ex communi partim
fonle eoque qui Porphyrio recentior esset in commentarii speciem ipsi
adornaverant, À superaddidit ipsa verba exscripta quatuor grammati-
corum Aristonici , Didymi, Herodiani, Nicanoris, qualia nusquam leguntur
iu B, contra Porphyrii, Heracliti, Diogeniani fragmenta in margiue se-
cundo B, quae nulla sunt in A, /6rogíeg passim uterque (velut Danaae,
Semelae, Alcmenae ad £, 319. 323. 325 A f. 186^ et B ext. f. 1933). uter-
qué autem. commentarius quum separatim edi deberet, Villoison unum
lantum À secutus est. quem integrum exhiberet, ex altero codice B de-
lectu quodam scholiorum fortuito ita addito ut quae vel nova essent vel
similia (cf. A et B int. ad c, 117 v. G00v, ad α, 120 v. λεύσσετε. ad a,
969 apud. Vill. p. 40, ad α, 554 Vill. p. 39 cf. Bong. p. 120, Bachm. p. 68
ele) partim ipsa proferret atque ubi deficerent ex Lipsiensi tacite sup-
pleret mutaretque (cf. Vill. p. 101 ex AB et BL ad l. c. y, 318) partim ubi
similia, etiamsi non eadem verba extarent, codicum siglis una appositis
consensum (cf. Vill. ABL δὰ y, 316 χαλκήρει. quae sunt verba cod. A.
Bauem ita f. 485 marg. int. ἡ διὰ τοῦ jor παραγωγὴ βαρύνεται, εἰ
μὴ ἀπὸ τοῦ ἀρῶ διὰ τοῦ ἃ γένηται ἡ ἐπαγωγή, ὡς τὸ «ἔχει δ᾽ ἄλοχον
ϑυμαρεα». quae eadem hahet L p. 176 Bachm.) simpliciter notaret (AB
saibens ubi cum A consentiret B, et ita saepe ubi cum L quem ipse sequi-
lur, BL), omuino autem saepissime sigla illa negligenter confunderet.
immiscuit praeterea utrisque scholiis alia, quae in exteriore margine
Cdicis B adiecta sunt, diligenter et loco et litterarum magnitudine spe-
deque a iusto illo commentario distincta, cuius singula binarum pagi-
tarum scholia litteris (ἃ, B, 7 etc.) appositis ad textum carminis, quem
proxime (i. e. in interiore margine) cingunt, accurate ab eadem manu
Sripta referuntur. quae omnia ipso loco diversam prorsus originem si-
gnificantia, sicut sexcenties factum vidi in commentatorum Aristotelicorum
cMicibus duos vel tres ordines scholiorum marginalium continentibus,
Postquam integer cum primis scholiis textus a librario finitus est, tan-
quam secundas curas minoribus litteris et minus accuratis eadem ut vi-
detur manus addidit (non secunda ut Cobetum statuisse ex Mehlero video,
quum vel primi ordinis scholiis interdum finem imponat, mutata ut in
secundis litterarum magnitudine specieque, cf. sch. ὃ in fol. 190^, item
[.2835, f. 78 etc. contra sch. ext. marg. f. 115 ad c, 300 διὰ τί ὁ ἀχιλ-

— 102 —

λεύς. cuius altera pars in scholia primi ordinis errore immergitur, eis-

dem ibi quibus haec litteris scribitur) neque iam litterarum signis sed

aliis variisque ad textum retulit, ex pluribus quidem illa libris petita.

Porphyrii quaestionibus, Heracliti allegoriis atque lexica et etymologia

multa e lexico quodam, e quo eadem in Etymologico magno (cf. D e1t

ad « 85 s. ϑεοπρύπιον. ad α, 173 s. Qvuog, ad α, 189 s. λασίοισι. δὲ

α, 591 s. βηλοῦ etc.) et apud Suidam (cf. B ext. ad ε, 272 s. φόβος, ad

ε, 320, ad ε, 449 s. εἴδωλον, ad ε, 038, ad ε, 730, ad ε, 702 s. ϑυμός etc.)
saepe reperiuntur. licet enim utriusque commentarii auctor (et A et B
inL.) Porphyrii opus in usum converterit ipsumque eius nomen citaveril,
cuius sententias tradunt in brevius contractas (cf. A ad a, 117. β, 308.
y, 175. 314. 325 elc. B int. ad α, 117. 211. 260 etc. ad α, 211 ubi Por-
phyrius citatur in B int. p. 21, 16—22 Bekk., simul ipse qui citatur Por-
phyrii locus in ex t. marg. apponitur p. 21, 22—26 Bekk. ubi ἄλλως illud
ipse addidit Villoison, Πορφυρίου nomine inscriptus in cod. Escurial.
sec. Heeren, bibl. f. alte litt. u. kunst VI, 139. atque ita in aliis locis
multis, velut ad «, 03 etc. in schol. B ad v, 175 Porphyrius citatur, quan-
quam sit marg. ext. f. 45^, non int), ipsa Porphyrii verba integraque
quaestionum Homericarum fragmenta in exteriore tantum codicis B mar-
gine leguntur, ila tamen ut quod passim a Villoisono scholiis praescri-
bitur Πορφυρίου , in aliis quidem codicibus (velut Etonensi, Escurialensi)
occurrat, in Veneto nunquam legatur (neque magis in Lipsiensi). edito-
ris igitur coniecturae debetur, qui Heraclitea quoque suo arbitrio ita in-
scripsit ad 9, 3. μ, 27. £, 316 (ἡρακλείτου semel legitur in codice marg.
ext. f. 108, sicut in ed. p. 410, 20 Bekk.), qui idem etiam non minus quam
Bongiovanni, ubi duo diversi ordinis (int. et ext.) scholia ad idem lemma
pertinerent, v. ἄλλως interposito coniungere ea ipse solet. illorum autem
scholiorum quum extremae membranae, in primis maxime foliis ubi plu-
rima nunc deficiunt, usu atiritae sint multaque aut difficilius legantur
aut etiamsi nullo negotio legi potuerunt, propter quaestionum vel alle-
goriarum prolixitatem taedium afferrent aut simpliciter oculis praetereun-
tibus negligerentur, salis magnam partem non solum Villoison omisit
sed etiam qui unius codicis B in primum carmen scholia edidit Bongio-
vanni (Ven. 1740). cuius quidem opera hoc nomine digna est quae ani-
mos advertat ipsa iam scholiorum natura admonitos, quod qualia revera
extant in B (e quibus quidem in exteriore margine extare, quum per
tres vel quatuor dies lliadis codices Venetiis m. Sept. a. 1860 iterum com-

moratus perlustrarem, haec vidi quae sequuntur numeris in Bongiovanni
editione additis notata: 6. 11^. 225, 34^. 395. 60, 615. 07. 725. 81

— 103 —

82. 90b. 97. 100. 107. 108. 118. 126. 128. 133. 134. 141. 142. 144^,
145. 1475. 154. 160. 166. 170. 171. 176. 179. 182. 1835. 185. 180. 191.
193. 198. 205. 207^. 2125. 214^, 222, 2283. 252. 264. 208. 2095. 349.
371. 384. 391. 307. 407. 448. 454^. 455. 4025. 467. 408. 472. sunt
praeterea quae a Bong. omissa apposuerit Villoison, nonnulla denique
quae uterque neglexerit, quaestiones praecipue) specimine quodam certo
probare valeat atque docere quot locis et Villoison in codicum siglis
appingendis erraverit quotque novos etiam errores qui saepenumero primi
editoris variam rationem et inconstantem non perspexit, Imm. Bekker
addiderit, quum in unum codicem scholia Homerica digereret, Veneta
quidem ex editione Villoisoni omnia confundente simpliciter repetens.
quo factum est ut etiam nunc de scholiorum compositione atque origine
pro certo diiudicari omnino non possit ante novam veramque Venetorum
ex utroque codice separato duplicem vel potius triplicem editionem, quam
diu iam expectatam diutius Cobet distulit. triplicem dico, quia praeter
utrumque commentarium seorsim edenda sunt quaestionum Porphyria-
narum fragmenta, quae plurima nunc dispersa iacent in exteriore codicis
B margine, immo totum fere occupant. atque in his quidem etiam libri
Aristotelici reliquiae quotquot in scholiis ad Iliadem nunc extant, legun-
tur omnes tribus locis exceptis, uno in B eoque de quo num huc perti-
neat dubitare possis (B int. ad e, 778. fr. 13), duobus in A (ad ὃ, 88 et
τ, 108. fr. 10. 21). nec non in Odysseae scholiis per recentiores codices
traditis et qui varios iam scholiorum rivos colligendo confundant, Por-
phyriana fere sunt ea quibus Aristotelis nomen debetur. id quod ex ipsa
scholiorum ratione eorumque quae in multis codicibus Porphvrii esse
etiam nunc asseruntur comparatione facile dignoscitur. in Veneto autem
ubicunque Aristoteles citatur, praeter duos locos (ad B, 049 et c, 15),
iuxta in margine scholii (vel etiam supra, ut f, 53 aut ante ipsum scholii
initium, ut semel ad ἡ, 93) rubricae instar a librario scriptum est ἀριστο-
τέλους. ut scilicet lectores de Aristotele citato admonerentur. quod uo-
men quasi auctoris nomen fuerit ex quo ipsum scholium excerptum sit,
tribus locis (ad B, 53. 169. 183) a Villoisono servatum est, ceteris merito
abiectum. neque tamen in ipsis commentariis (A, B int.) Aristotelica om-
nino extare nego, sed nomen eius ipsaque verba dedita opera et ab eo
quidem citata, qui libro Aristoteli tributo ipse usus sit. multas enim sed
breviores et quas facile discernas a Porphyrianis et illi habent, praeser-
tim Α (cf. ad o, 1 sch. B int. 17 fol. 25 p. 15 35—^11 Bekk. cum sch. A
q. 1* 25—34 οἱ 1—9), Porphyrioque et Porphyrianis copiis velut Aristo-
tele (cf. fr. 10. 13. 21), licet testium nomina repetere supersedeant, et

-- 184 —

ipsi utuntur. ceterum Aristotelis quaestiones conciso illo problematum*
Peripateticorum sermone scriptas breviterque et enuntialas eti soluta
fuisse opinor (cf. Rose de Ar. libris p. 70), a Porphyrianae certe qua nunc
involvuntur disputationis prolixa amplitudine longe diversas.

Quae praeter Homerica ab Hesychio uno in appendice commemo-
rantur problemata ex aliis poetis petita, Hesiodo, Archilocho, Euripide,
Choerilo (ἀπορήματα Ἡσιόδου ἐν ἃ, ἀπορήματα dogilogov Εὐριπίδου
Χοιρίλου ἐν βιβλίοις 9, ἀπορημάτων ποιητικῶν ἃ, αἰτίας ποιητικας,
προβλημάτων Ὁμηρικῶν τ i. e. decem libros problematum poeticorum,
Homeri sex, aliorum poetarum i. e. Hesiodi etc. quatuor?), eorum nul-
lum nunc vestigium reperitur. licet lomericorum studiorum famam,
quam fabulosa etiam illa testatur τῆς Ἰλιάδος ἔκδοσις ἣν δέδωκε τῷ
᾿Αλεξάνδρῳ (ita in vita Ar. Marc.) i. e. exemplar Alexandri ἐκ τοῦ νάρ-
ϑηκος quod ad Aristotelem magistrum referendum fuisse scholasticorum
quorundam posteriorum consuetudo finxit (cf. Rose de Ar. libris p. 68),
Euripidi coniungat quodam modo Plutarchus, qui tamen reliquos etiam
Peripatelicos respicit (non posse suav. vivi sec. Epic. 12: ygaqesv περὶ
Ὁμήρου καὶ Εὐριπίδου ὡς ᾿Αριστοτέλης καὶ Ηρακλείδης xal Δικαίαρ-
χος. cf. c. 18 ubi similia Aristotelis οἱ Peripateticorum studia didasca-
lica tangit οἱ musica Aristotelemque dialogorum auctorem ἐν συμποσίῳ
διαλεγόμενον περὶ Ὁμήρου. cf. Dio Chrys. or. 53 in. Rose l. c. p. 107.
inter Heraclidis libros praeter λύσεες Ὁμηρικάς exhibet Diog. L. 5, 87
περὲ ᾿Αρχιλόχου καὶ Ὁμήρου duos etc. Praxiphanis studia in Hesiodum
et Sophoclem collata monstrant sch. Hes. p. 3 Ox. Soph. Oed. Col. 900.
cf. M. Schmidt, Didymi fr. p. 261. Porphyrii quaestiones respicere vide-
tur qui Homeri interpretem obiter commemorat Aristotelem Tzetzes in
proleg. scholior. in Aristoph. p. 111 Keil. Rh. Mus. N. F. Vl). omnino
autem fatendum est pauca nunc in scholiis Hesiodeis atque Euripideis,
si Homerica compares, eruditionis Alexandrinae fragmenta, pauciora
veterum quaestionum vestigia relicta esse, quales et multas et celebres
fuisse coniicias ex schol. Eurip. Med. 171 (τῶν διαβεβοημένων ἐστὶ ξη-
τημάτων καὶ roUrO ...)et lippol. 71 (διαβεβόηται τοῦτο τὸ ξήτημα).
cf. sch. Phoen. 44. 208. Rhes. 5 etc. item sch. Hes. op. 97 etc. quem
denique singularis libri titulum ita profert idem IIesycbhius reliquos illos
libros in indice praecedentem: εἰ δή ποτε Ὅμηρος ἐποίησε τὰς Ἡλίου
Bovc, singularis forsitan problematis Homerici libellum ita significet, ut
physicum problema singulare solennique problematum forma (δεὰ τέ etc.)
propositum comprehendit libellus περὶ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως.

— 155 —

1. (125)

Schol. ext. (i. e. Porphyr.) Ven. B cod. fol. 205 ad Il. 8, 53 p. 46 ed.
Villoison (ad B, 73 p. 50 ^41 Bekk.): διὰ τί ὁ ᾿“γαμέμνων ἀποπειρᾶται
τῶν ᾿Δχαιῶν καὶ οὕτως ἔπραξε ὥστε ὀλίγου τὰ ἐναντία συμβῆναι (cod.
ves βουλεύειν. corr. Bekk.) ἢ ἐβουλεύετο; καὶ τὸ κώλυμα ἀπὸ μηχανῆς.
ἡ γὰρ ᾿ἡϑηνὰ ἐκώλυεν - ἔστι δὲ ἀποίητον τὸ μηχάνημα λύειν ἄλλως εἰ
pu Cita Vill. ἄλλως μὴ cod.) ἐξ αὐτοῦ τοῦ μύϑου. φησὶ δὲ ó ἄριστο-
τέ qc ποιητικὸν μὲν εἶναι τὸ μιμεῖσϑαι τὰ εἰωθότα γίνεσϑαι καὶ
ποευητῶν μᾶλλον τὸ κινδύνους παρεισάγειν. εἰκὸς δὲ καὶ ἐκ λοιμοῦ
πεπσεονημένους . . . (sequitur amplior Porphyrii explicatio).

2. (126)

Schol. ext. B cod. fol. 285 ad 1l. B, 169 p. 84 (Ὀδυσῆα Διὶ μῆτιν)

aT crlavrov: λύων ὃ ᾿Αριστοτέλης τὸ τάλαντον οὔτε ἴσον φησὶ
τύτε καὶ νῦν εἶναι (cf. Suid. s. τάλαντον) οὔτε ἀφωρισμένῳ χρῆσϑαι
σταϑμῴ, ἀλλὰ μέτρον τι μόνον εἶναι, ὡς καὶ φιάλη (unde scil. ὕπερ--
φέαλον) σχῆμα τὶ ἀφωρισμένον οὐκ ἔχον σταϑμόν, μέτρον δέ τι (ita
corrigo. vulgo cum cod. ἀφωρ. ἔχον σταϑμόν, μέτρον δ᾽ οὐκέτι). καὶ
τὸ τάλαντον δὲ μέτρον τί ἐστι, ποσὸν δὲ οὐκέτι ἀφωρισμένον διὸ καὶ
τὸ ἀντικείμενον αὐτοῖς ὑπερφίαλον καὶ ἀτάλαντον etc. itaque secun-
dMm scholii auctorem ἀτάλαντος est ὁ τὸ ἄνισον τῶν ταλάντων μὴ
ἔχων, διὸ καὶ ἴσος. ceterum hoc scholion non hoc loco, sed ad v, 295,
ubi nihil tale nunc legitur in editis, appositum olim fuisse, id non ex
ipsius lantum ultimis verbis (τοῦτο δεδήλωκεν ἐν τῷ ἀτάλαντος "Aom)
Müiditur, sed plane affirmatur in altero scholio BL, sumto illo e Dioge-
Bani lexico, ad Il. £, 577 ἀτάλαντον: τὸ τάλαντον ὁ μὲν Apiororélge
ἄλλως ἐξηγεῖται xol εὑρήσεις τοῦτο ἔμπροσϑεν (ἐν τῷ v add. L) εἰς
τὸν οὕτως ἔχοντα στίχον «dg φάτο, Μηριόνης δὲ ϑοῷ ἀτάλαντος Ari»
(L e. v, 295).

Ceterum cf. Syracus. polit. fr. 6 (i. e. Poll. 9, 87), a quo hoé fortasse
fragmentum omnino non diversum esse credideris, ita ut non ipse sol-
Yerel hanc quaestionem Aristoteles, sed ex Aristotelis (politiarum) quo-
dam testimonio ad solutionem faciente Porphyrius. quem quidem huius
SCholii auctorem esse, ex pleniore codice dixit Eustathius ad Il. p. 196:
0d Πορφύριος καὶ αὐτὸς ἀτάλαντον λέγων vov ἴσον. ἄλλως τὴν λέξιν
καϑίστησι δεικνύων (secundum Arist.) ἄνισον μὲν εἶναι παρὰ τοῖς πα-
λαιοῖς τὸ τάλαντον, ὡς πολλαχοῦ φαίνεται, ἀτάλαντον δ᾽ ἐντεῦϑεν
γοεῖσϑαι τὸ μὴ κατὰ τὸ τάλαντον ἄνισον ἀλλὰ τῆς ἐκείνου ἐστερημένον
ἀνισότητος. οἵ. Porphyr. qu. Homer. 27 ed. Ald. 1521. (ΞΞΞ sch. B Il. ὃ,

234 : ἀτάλαντος οὗν ὁ ἴσος χαὶ (ἡ ταλαντεύων. accedit quod. eadeur
Aristotelis observatione in simili iterum quaestione Porplivrius. utitur. aid
Il. sy, 269 (quod scholium, licet Villoison quasi esset ex ἃ, codicis no-
tam errrore quodam omiserit, quin ad codicem B pertineat non dubito)
τῷ δὲ τετάρτῳ ϑῆκε δύο χρύσοιο τάλαντα: πῶς τῷ τετάρτῳ πάντων
μεῖξον δίδωσι; φησὶν οὖν ὁ ᾿Αριστοτέλης μὴ εἶναι τὸ τάλαντον
ὡρισμένον ποσόν, ἀλλὰ καὶ ἐπὶ ἥσσονος καὶ μείζονος λαμβάνεσθαι"
νῦν μὲν γὰρ ὡς ἧττον ἵππου λαμβάνεται, ἐν δὲ ταῖς λιταῖς (s, 122) ὡς
μεῖξον. εἶχε δὲ ποτὲ μὲν etc. quae cf. c. sch. A ad ἢ. v.

9. (127)

Schol. ext. B cod. fol. 235 (p. 55 Vill.) et L (p. 95, 25 ed. Bachm)
ad B 183 ἀπὸ δὲ χλαῖναν βάλε: [Γ᾿ Δριστοτέλους suprascriptum in B,
ut semper fere. ᾿Δριστοτέλης etiam L, qui illius auctoritatem sequitur.
est autem Porphyrii, sicut omnia quae in B similiter saepe (ἀπρεπές) in-
cipiunt] ἀπρεπὲς εἶναι δοκεῖ τὴν χλαῖναν ἀποβαλόντα μονοχίτωνα ϑεῖν
τὸν Ὀδυσσέα διὰ τοῦ στρατοπέδου καὶ μάλιστα οἷος Ὀδυσσεὺς εἶναι
ὑπείληπται. φησὶ δ᾽ ᾿Αριστοτέλης;, ἵνα διὰ τοῦτο ϑαυμάξων ὁ
ὄχλος ἐπιστρέφηται καὶ ἐξικνῆται ἡ φωνὴ ὡς ἐπὶ μείζονα (μεῖξον L
et Bekk.) ἄλλου ἄλλοϑεν συνιόντος" olov καὶ Σόλων λέγεται (cf. Plut.
Solon. 8) πεποιηκέναι, ὅτε συνῆγε τὸν ὄχλον περὶ Σαλαμῖνος (-μῖνα
Vill. σαλαΐὴὺ cod.). ἄλλοι δὲ...

Eadem fere ratio Aristotelica in eodem mox scholio (quod Villoi-
son v. ἄλλως interposito in duas partes diremit praeter codicem qui cori-
sentit cum Lipsiensi p. 95, 86. cf. Bekk. p. 60, 21. nisi quod Venetus verba
Homeri repetit post συνέβη. βῆ δὲ ϑέειν . . . εὑρυβάτης. of δὲ ὅτι τὴν
σπουδήν .. .) ex alio quodam auctore redit: ὕπως ἐπιστρέφῃ τὸ πλῆθος
etc. item in schol. int. B (et L), quod ex ipso Porphyrii loco auctor ex-
cerpsit (διὰ τὸ ἐπιστρέφειν τῇ παραδόξῳ ϑέᾳ τοὺς πολλούς).

4. (128)

Schol. ext. B. cod. fol. 265 ad Il. B, 305 (p. 63 Vill) ἡμεῖς δ᾽ ἀμφὲ
περὶ κρήνην ἱεροὺς κατὰ βωμούς, μέχρι τοῦ, τῷ δεκάτῳ δὲ πόλιν αἵ-
θήσομεν εὐρυάγυιαν (320): περὲ τούτων τῶν ἐπῶν ἠπόρηται ὁ M oio vo-
τέλης τοιαῦτα" διὰ τί ὃ Κάλχας εἰ μὲν οὐδὲν ἦν τέρας τὸ γινόμενον,
ἐξηγεῖται ὡς τέρας; τί γὰρ ἄτοπον ὑπὸ ὄφεως στρουϑοὺς κατέδεσϑαι
ἢ τούτους ὀκτὼ εἶναι; περὶ δὲ τοῦ λίϑον γενέσϑαι οὐδὲν λέγει, ὃ ἦν
μέγα: εἰ μὴ ἄρα εἰς τὸν ἀπόπλουν ἐσήμαινεν, ὥς τινές φασιν. οὐκ ἔδεε
δὲ ἀναμνῆσαι" εἰκὸς γὰρ ἣν ὑπολαβεῖν. καὶ εἰ μάρτυς ἔλεγε καὶ τότε

— 15 —

ἀξίως ἔλεγε τοῦτο, (ἠπόρηται scil) ὅτε οὐδὲ ἀπέδωκεν, ἂν εἴη τὸ
τέρας" ἐνάτη γὰρ ἦν ἡ μήτηρ, δεκάτῳ δὲ τὸ Ἴλιον ἥλω. φησὶν οὖν
(v. Aristoteles) μὴ εἰς τὸν νόστον εἰρῆσϑαι τὰ περὶ τῆς ἀπολιϑώσεως
τοῦ ὁράκοντος. διὸ οὐδ᾽ ἐποίησε λέγοντα" οὔτε γὰρ πάντες ἄνοστοι
ἐγίνοντο, γελοῖός τ᾽ ἂν ἦν οὐκ ἀποτρέπων τοῦ πλοῦ ἀλλὰ πλεῖν προ-
τεπόμενος, οὺς ἐδήλου τὰ σημεῖα μὴ ἐπανήξειν. μή ποτ᾽ οὖν, φησὶ
(dem sc. Aristoteles, cf. infra), τὸ σημεῖον τὸ λέϑον γενέσϑαι βραδύ-
mmo (ita corr. Bekk., βραδύ τοῦτο Vill) σημεῖον ἦν, ὅπερ ἤδη καὶ
ἐγεγόνει, καὶ οὐκέτ᾽ ἦν φοβερόν. ἐλήφϑη δὲ οὖν ἔτεσιν ἐννέα" τοῦ
δεκάτου γὰρ ἔτους ἀρχομένου ἐγένετο, ἀριϑμεῖ δὲ τὰ ὁλόκληρα ἔτη.
ὥστε συνάδει ὀρθῶς ὁ ἀριϑμὸς τῶν ἀπολωλότων καὶ τῶν ἐτῶν. iam ita
pergit auctor scholii (i. e. Porphyrius): οἵ. δὲ τὰ περὶ οἰωνιστικῆς τῆς
μεϑ᾽ Ὅμηρον γράψαντες etc. multó plura addens (cod. f. 20^—27*)
quam quae describere voluit Villoison. in quibus Aristotelis etiam locum
ilerum tangit his verbis (f. 27* sup.): ἢ δὲ τοῦ δράκοντος ἀπολίϑωσις
κατὰ μὲν ᾿Δριστοτέλην τὴν βραδύτητα ἐδήλου καὶ τὸ σκληρὸν τοῦ πο-
Ἰέμου, κατὰ δὲ ἄλλους τὴν τῆς πόλεως ἐρήμωσιν ...

5. (129)

Schol. codd. B ext. (cod. fol. 855, p. 79 Vill. ad Boeot. v. 156), L (p.
11 Bachm.) et in quo Porphyrio tribuitur Etonensis (v. G. H. Noehden de
Porphyrii scholiis in Homerum. Gott. 1797 p. 33) ad Il. β, 649 Κρήτην
ἱκατόμπολιν: διὰ τί ἐνταῦϑα μὲν πεποίηκεν «ἄλλοι 9' o? Κρήτην
ἰατόμπολιν ἀμφενέμοντο», ἐν «δὲ τῇ Ὀδυσσείᾳ εἰπὼν ὅτι ἔστιν ἢ
Korn καλὴ καὶ πίειρα καὶ περίρρυτος, ἐπάγει «ἐν δ᾽ ἄνθρωποι πολ-
lol ἀπειρέσιοι καὶ ἐνενήκοντα πόληες» (τ, 173); τὸ γὰρ ποτὲ μὲν dve-
γήκοντα ποτὲ δὲ ἑκατὸν λέγειν δοκεῖ ἐναντίον εἶναι. Ἡρακλείδης μὲν
οὖν καὶ ἄλλοι λύειν ἐπεχείρουν οὕτως. .Αριστοτέλης δὲ οὐκ ἅτο-
πόν φησιν, εἰ μὴ πάντες τὰ αὐτὰ λέγοντες πεποίηνται αὐτῷ οὕτως
γὰρ καὶ ἀλλήλοις (-λοι Vill) τὰ αὐτὰ παντελὼς λέγειν ὥφειλον (ita

t, ὀφείλουσιν Vill. Bekk.). [μήποτε δὲ xol μεταφορά ἐστε τὰ fxa-
Wy...

In schol. D ad h. v., in quo de eadem quaestione brevius agitur, ar-
Rmentum illud Aristotelicum non occurrit. in schol. A (quod plenius
iud Eustath. p. 313) ita (Aristonicus): ἦτοι οὖν ξκατόμπολιν ἀντὶ τοῦ
τοϊυπολιν (cf. B D), ἢ ἐπὶ τὸν σύνεγγυς καὶ ἀπαρτίξοντα ἀριϑμὸν xa-
ἡνήνεχται vov , ἐν Ὀδυσσείᾳ δὲ τὸ ἀκριβὲς ἐξενήνοχεν.

— 198 —

6. (130)

Schol. B. ext. fol. 465 inf. (ined) ad y, 236. (δοεὼ δ᾽ ov δύναμαι: !
διὰ τί τὴν Ἑλένην πεποίηκεν ἀγνοοῦσαν περὶ τῶν ἀδελφῶν δτιοῦπα- F-
ρῆσαν. δεκαετοῦς τοῦ πολέμου ὄντος καὶ αἰχμαλώτων πολλῶν γινομέ- I—-
νων" ἄλογον γάρ. ἔτι δὲ καὶ εἰ ἠγνόει; ἀλλ᾽ οὐκ ἦν ἀναγκαῖον po
σϑῆναι τούτων οὐκ ἐρωτηϑεῖσαν ὑπὸ τοῦ Πριάμου περὶ αὐτῶν" οὐδὲ Γ
γὰρ πρὸς τὴν ποίησιν πρὸ ἔργου ἣν ἡ τούτων μνήμη. φησὶ μὲν οὖν
᾿Δριστοτέλης" ἴσως ὑπὸ τοῦ ᾿Αλεξάνδρου ἐντυγχάνειν ἐφυλάττετο
τοῖς αἰχμαλώτοις. [ἢ (ἡ cod.) ὅπως τὸ ἦϑος βελτίων φανῇ καὶ μὴ s* |
Àvzgeyuovoln οὐδὲ τοὺς ἀδελφοὺς ἤδει ὅπου εἰσί. φαίνεται δὲ πάντα !
καὶ λέγουσα καὶ οἰκονομοῦσα ὅπως 0 rt Πρίαμος καὶ of ἄλλοι πεισϑῶαι ἢ
Τρῶες ὅτε ἀκούσιος καὶ παρὰ γνώμην αὐτῆς ἡ εἰς τὴν Ἴλιον γέγονε
ἄφιξις. quam rem multis deinde documentis ex Ἠοπιογὺ petitis Porpby-
rius comprobat (cf. schol. alt. B ext. f. 465 ἀπέϑανον εἶναι δοκεῖ el β΄
108, 51 Bekk.). i

Aristotelis solutionem ex Porphyrio pro more excerptam habes ἰδ ὦ
commentario B int. f. 46^ sup. ad ἢ. 1. (p. 108, - Bekk.) : τοῦτό φησιν ex
πάντῃ μὲν ἐχπετάσασα τὴν ϑέαν. οὐδαμῇ δὲ ἰδοῦσα. πῶς δὲ ovx ipe".
τηϑεῖσα προβαλλεται τὰ περὶ τῶν ἀδελφῶν; δῆλον ὅτι προοικονομεῖ ἢ
ποιητὴς βουλόμενος εἰπεῖν τὴν ἀφάνειαν αὐτῶν. ἡγνόει δὲ τὰ πε
αὐτῶν ἴσως μὴ συγχωρουμένη συντυγχάνειν τοῖς αἰχμαλώτοις (de 9
sch. in L p. 172 et V Bekk.).

7. (131)

Schol. ext. B cod. fol. 475 (p. 99 Vill. quod sch. codici A falso tribu& 9
Bekker, qui codicum notas solet confundere neque satis perspexit Villoi- ^
soni rationes erroresve!, item cod. Etonensis (apud Noeliden p. 35) ad ll. y—
2:0: (Πορφυρίου. εἰς τὸ, Ζεῦ πάτερ ἼἼδηϑεν μεδέων κύδιστε μέγιστε
καὶ μέχρι τοῦ στίχου (300), ὧδέ σφ᾽ ἐγκέφαλος χαμάδις ῥέοι ὡς ὅδε
οἶνος. ἀπορία. haec addit Eton.) διὰ τί βουλόμενος ἐπιορκῆσαι τοὺς
Τρῶας 0 ποιητής. ἵνα εὐλόγως ἀπόλωνται. οὐδαμοῦ (-μῶς Eton.) πε-
ποίηκεν ἐπιορκοῦντας. ἀλλ᾽ οἴεται; ὃ γὰρ ὅρκος ἦν. εἰ ᾿Αλέξανδρον
ἀποχτείνειεν ὃ Μενέλαος, ἀποδοϑῆναι τὴν Ἑλένην" οὐκ ἀναιρεϑέντος
δὲ οὐδαμοῦ (-μῶς Eton.) ἠδίκουν μὴ ἀποδιδόντες οὐδ᾽ ἐπεώρκησαν.
φησὶ δ᾽ (ὃ αὐἰά. Εἰ.) 40:61 οτέλης ὅτι οὐδ᾽ ὁ ποιητὴς λέγει ὡς ἐπιώρ-
κησαν. καϑάπερ ἐπ᾽ ἄλλων «ὥς φατο καί δ᾽ ἐπίορκον ( (ἔπι ὅρκον Vill.
ὦμοσεν» (κ, 332), ἀλλ᾽ ὅτι κατάρατοι ἧσαν αὐτοὶ γὰρ ξαυτοῖς κατη-
ράσαντο εἰπόντες «Ζεῦ κύδιστε. μέγιστε καὶ ἀϑάνατοι ϑεοὶ ἄλλοι, ὅπ-
πότεροι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια πημήνειαν, ὧδέ σφ᾽ ἐγκέφαλος χαμάδις

— 159 —

δέοε ὡς ὅδε οἶνος» (y, 208). οὐκ ἐπιώρκησαν μὲν ovv, ἐκακούργησαν
δὲ καὶ ἔβλαψαν τοὺς ὅρκους * ἐπάρατοι οὖν ἦσαν. ταῦτά τοι καὶ Ἥρα
πεερᾶται ἐξ αὐτῶν ὧν κατηράσαντο, γενέσϑαι αὐτοῖς τὴν βλάβην"
εὐξαμένων γὰρ ἐκείνων «ὁππότεροι πρότεροι ὑπὲρ ὅρκια πημήνειαν,
ὧδέ σφ᾽ ἐγκέφαλος χαμάδις δέοι ὡς ὅδε οἶνος» ἢ Ἥρα αὐτὸ τοῦτο πα-
θακπελεύεται τῇ ᾿4ϑηνᾷ «ἐλϑεῖν ἐς Τρώων καὶ ᾿Αχαιῶν φύλοπιν αἰνήν,
πεεερὰν δ᾽ ὥς xtv Τρῶες (τρῶας Eton., ὡς xev τρῶσεν Ven. quem male
legit Vill. qui habet κέντροισιν) ὑπερκύδαντας "yoiovg ἄρξωσι (sic
Ven. et Eton., ἄρξαντας male Vill) πρότεροι (ita Ven., πρότερον Eton.,
περοτίρους male Vill) ὑπὲρ ὅρκια δηλήσασϑαι» (ὃ, 05). τὸ δὲ βλάψαι
05x ἔστιν ἐπιορκῆσαι.

8. (182)

Schol. ext. B cod. fol. 475 (p. 99 Vill.) et L (p. 173 Bachm.) ad Il.

V. 271 ἠέλιός 9' ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷς: διὰ τί τὸν ἥλιον πάντα ἐφορᾶν xol
πάντα ἐπακούειν εἰπών, ἐπὶ τῶν ἑαυτοῦ βοῶν ἀγγέλου δεόμενον ἐποίη-
σεν εὠκέα δ᾽ ἠελίῳ ὑπερίονι ἄγγελος ἦλθε “αμπετίη τανύπεπλος, ὅ
οὗ βύας ἔκταν ἑταῖροι» (Od. μ, 374). λύων δ᾽ “Πριστοτέλης φησίν,
ἤτοι ὅ 0τι πάντα μὲν ὁ ορᾷ ἥλιος ἀλλ᾽ οὐχὶ ἅμα, ἤτοι ὅτι τῷ ἡλίῳ (τοῦ
ἡλίου Vill.) ἣν τὸ ἐξαγγεῖλαι ἡ 7 Aapnevío ὥσπερ τῷ ἀνθρώπῳ ἡ ὄψις"
ἢ ὅτι, φησίν, ἁρμόττον ἦν εἰπεῖν οὕτως τόν τὲ ᾿ἡγαμέμνονα δρκίξοντα
ἐν τῇ μονομαχίᾳ «ἠέλιός 9' ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷς καὶ πάντ᾽ ἐπακούεις»
καὶ τὸν Ὀδυσσέα πρὸς τοὺς ἑταίρους λέγοντα" οὐ γὰρ δὴ καὶ τὰ ἐν ἄδου
ὑρᾷ. Γκαὶ ὅλως ὁ ποιητὴς etc. quae sunt verba Porphyrii.

Idem fere scholium ad alterum etiam locum Od. μι, 374 adscribitur
iu cod. Vindobonensi (Graec. phil. 133 [0]. 575»): Πορφυρίου (in marg.).
ὠκέα δ᾽ ἠελίῳ ὑπερίονι: ἐναντίον τοῦτο τῷ «ἠέλιος ὃς πάντ᾽ ἐφορᾷς
καὶ πάντ᾽ ἐπακούεις»" ἀφ᾽ ἑαυτοῦ γὰρ qonv ἐγνωκέναι τὸν πάντα
ἐφορῶντα. λύοιτο δ᾽ ἂν ἢ τῇ λέξει" τὸ γὰρ πάντα δηλοῖ τὰ πλεῖστα.
[{Δριστοτέλους in margine quasi ad alterum scholium, cui praefigatur
ἄλλως ἄλλως vs (inter lineas quasi omissa adduntur haec: πάντα μέν,
ovy ἅμα δέ. cf. H i. e. Harleianus ap. Dind.) ovx ἠγνόει τὸ πεπραγμένον
ὁ ἥλιος, ἀλλ᾽ ἔδει ὡς ποιμαίνουσαν xol ταύτην ἀπαγγεῖλαι. ἢ τῷ
καιρῷ λύεται. ὡς νυκτὸς ἐπιϑεμένων ταῖς βουσὶ τῶν ἑταίρων (huc us-
que idem scholium habetur in Ambrosianis B οἱ Q Dind.). ἢ ὅτε ἡλίω
(7λιος cod.) ἐξαγγέλλει ἡ “αμπετία ὥσπερ τῷ ἀνθρώπῳ ἡ Oyug: ἢ ὅτι,
φησίν. ἁρμοστὸν ἦν εἰπεῖν οὕτω τόν τε ᾿Δγαμέμνονα (etc. ut supra) ...
οὐ fap δὴ καὶ τὰ ἐν ἄδου ὁρᾶν. [καὶ ὁ λόγος (sic) ὃ ποιητὴς ὕπου
πάρεστιν... (usque ad finem scholii) πάντα ἐποπτεύει.ἢ

— 1600 —

9. (133)

Schol. codd. B ext. fol. 51^ (p. 106 Vill.) et L (p. 184 Bachm.), it
Etonensis (Noehden p. 38) ad ll. y, 441: (Πορφυρέου add. solus Eto
διὰ τί τὸν ᾿Δλέξανδρον πεποίηκεν οὕτως ἄϑλιον ὥστε μὴ μόνον ἧτι
ϑῆναι μονομαχοῦντα, ἀλλὰ καὶ φυγεῖν καὶ ἀφροδισέων μεμνημὲέν
εὐθὺς καὶ ἐρᾶν μάλιστα τότε φάσκοντα καὶ οὕτως ἀσώτως διακεῖσθϑι
᾿Δριστοτέλης μέν φησιν, εἰκότως" ἐρωτικῶς μὲν γὰρ καὶ πρότει
διέκειτο, ἐπέτεινε (ita non solum L et Eton. sed Venetus etiam, πέφι
male Vill) δὲ τότε. πάντες γάρ, ὅτε μὴ ἐξῇ ἢ φοβοῦνται (φοβῶν;
Et) μὴ ἕξουσι, τότε ἐρῶσι μαλιστα" διὸ καὶ νουϑετούμενοι ἐπιτ
γουσι μᾶλλον ἐκείνῳ δὲ ἡ μάχη τοῦτο ἐποίησεν. [οἵ δὲ ὅτε...

10. (134)

Schol. codd. B ext. f. 53* (non A, quem qui codicis notam casu qi
dam et errore manifesto omisit, significare videbatur Villoison ad ὃ,
p. 111. Porphyrii enim scholia, sicut allegoriae Heracliti, in codice
omnino non leguntur) et L (p. 194 Bachm.) et D (f. 1025 Ald.), item E
nensis (ad ὃ, 84 Noehden p. 39) et codicum quibus continentur scholia 1
titulo conscripta ἑστορέαι καὶ ἀπορίαι τῆς Ἰλιάδος, scil. Paris. 2556 (
Cramer Anecd. Paris. t. Ill p. 162) et Marc. 531 (chart. sec. 15, fol. 4
ad ll. ὃ, 88: (Πορφυρίου solus add. Eton.) διὰ τί ἡ ᾿4ϑηνᾶ εἰς ovy;
σιν τῶν 0gxov οὐ τῶν Τρώων τινὰ ἐπελέξατο ἀλλὰ τῶν ἐπικούρα
καέτοι κεχαρισμένος ἂν τις ἐγένετο ᾿Αλεξάνδρῳ μᾶλλον, εἰ τῶν οἰκεί
qv. καὶ διὰ τί τῶν ἐπικούρων τὸν Πάνδαρον ἐπελέξατο; φησὶν o
(ita B, L. καί φησιν Vill. ex D, cum Par. Marc. EL) ὁ ρεστοτέλη
ὅτι τῶν uiv Τρώων οὐδένα, διότι πάντες αὐτὸν ἐμίσουν, ὡς ὃ xoi
τής φησιν «ἶσον yaQ σφιν πᾶσιν ἀπήχϑετο κῆρι μελαίνῃ (y, 454
τῶν δὲ ἐπικούρων τὸν Πάνδαρον ἐπελέξατο ὡς φιλοχρήματον " σημεὶ
δὲ ἡ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ τῶν ἵππων κατάλειψις (ita Ven. B, 1, et Et
σημ. δὲ ἡ τῶν ἵππων αὐτοῦ ἐπ᾽ οἴκου κατάλειψις D Marc. Vill, n
quod Marc. ἐπ᾽ οἴκων, Vill. ἐν οἴκῳ), ἵνα μὴ δαπανᾷ (ε, 202)" καὶ (
φύσει ἐπίορκος ἦν " τὸ γὰρ (γοῦν D, Marc. Et.) ἔϑνος ἔτι καὶ νῦν doi
εἶναι ὅϑεν ἐκεῖνος ἦν ἐπίορκον (hucusque Vill. at plura in codic
[ἄλλοι δὲ (καὶ add. Et. of δέ τινες D, Marc.) οὕτως λύουσιν... ὡς ἄς
στον ovv αὐτὸν ἐπελέξατο τοξότην. (hic desinunt Ven. B, D, L, Eto
soli Paris. et Marc. addunt haec:) ὅϑεν οὐχὶ ἀσεβὴς ἦν, ὡς ᾿Ἄριστοι
λης ἀπεφήνατο, ἀλλ᾽ εὔστοχος.

Eundem Aristotelis locum respicit scholium codd. A (sec. Vill. p. 1:
cf. Bekk. ad ὃ, 60) L (p. 195 Bachm.) et D (non B, ut Vill.) f. 102* A

-- 161 —

^ alio illo commentario sumtum, quo brevioribus quaestionibus referto
Εἰ à) ipsius Porphyrii sermone longe diversis plurimum utitur Venetus A,
δὲ ὁ, 88 εἴ που ἐφεύροι: ovx ἀσεβεῖ (δὲ add. D, L), φησίν, ὃ Πάνδαρος,
uy 4ϑηνὰ συνεβούλευσε καὶ ὃ Ζεὺς ἀπέσταλκεν. ῥητέον οὖν ὅτε ὁ
Mv Ζεὺς εἰδὼς τοὺς ὄρχους κακῶς γεγενημένους (εἰδὼς κακῶς τοὺς
δ, py. Marc. εἰδὼς οὐ καλῶς τ. 0. γεγ. Ὀ); οὐδὲν γὰρ ἕτερον (ita L. οὐ
fp ἕτερον Marc., οὐ δὲ y. ἔτ. D. οὐδὲ γὰρ ἑτέρως Vill) Τρῶες ἢ ἐπὶ
τοῖς ἀλλοτρίοις ὥμοσαν" διὰ τοῦτο ἐσπούδασε λυϑῆναι τὰς ἀδίκους
φνϑήχας. ᾿ϑηνὰν δὲ νῦν ὑποληπτέον τὸν λογισμὸν αὐτοῦ τοῦ (ita
L Marc. et om. τοῦ D. αὐτὸν τὸν τοῦ Vill) Πανδάρου καὶ ᾿ὅτι αὐτὸς
39x ἑαυτὸν ταῦτα διελογίζετο ἄπιστοι γὰρ “Δνκάονες, ὡς καὶ 491-
“τοτέλης μαρτυρεῖ. ἄλλοι δὲ καὶ αὐτοῖς τοῖς Ὁμήρου λύοντές φασι
(vs λέγοντες L) προειρηκέναι τὸν ποιητὴν «πειρᾶν τ᾽ αἴ κε ϑέλῃσινν,
tj πείϑειν.

11. (135)

Schol. codd. B. ext. fol. 57* et Vaticani (de quo cf. Villoison Anecd.
ὅν. Πρ. 266 et in proleg. ad Hom. p. 47) sec. Vill. p. 119 (quem male in-
illrit Bekker A litteram apponens), item Eton. (Noehden p. 40) ad ll.
431 ἱππῆας μὲν πρῶτα σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν: (Πορφυρέου add.
ἐν) διὰ τί τὴν τάξιν ταύτην ἐποίησεν, ἱππῆας μὲν πρῶτον; πεξοὺς

ὁ ξόπισϑε, κακοὺς δ᾽ ἐς μέσον ; ἄτοπον γὰρ τὸ τοὺς ἱππέας πρὸ τῆς
9layyoc ποιῆσαι καὶ τούτων μεταξὺ τοὺς φαύλους. λύει δ᾽ ᾽'Αριστο-
τέλης" ἢ ov πρὸ τῆς φάλαγγος λέγειν τοὺς ἱππεῖς φησὶν ἀλλ᾽ ἐπὶ
τος χέρασεν. καὶ οὕτως πρῶτοι εἶεν ἄν. τοὺς δὲ κακοὺς οὐ τόπῳ
ἀορίξει, ἀλλ᾽ ἐναλλὰξ μεταξὺ ἀνδρείου τὸν ἀσϑενέστερον, πεζοὺς δ᾽
ἤόχισϑεν τῶν ἱππέων, ὥστε τὰ μὲν κέρατα κρατεῖν τοὺς ἱππέας, μετὰ
ἐτούτους τοὺς πεζούς. πανταχοῦ δὲ μεταξὺ τῶν ἀνδρείων ἱππέων τε
wi πεξῶν τετάχϑαι (sequentia quae non habet Vill. qui unum codicis
"rsum integrum omisit, inter τετάχϑαε et of ἱππεῖς of ἀνδρεῖοι inseruntur
tipso cod. Ven. et Etonensi) τοὺς κακοὺς ἤτοι ἱππέας τε xol πεξούς.
[ello δὲ οὐδὲν ὕλως τῷ τόπῳ διορίζειν, ἀλλὰ τῷ χρόνῳ λέγειν πρῶτα
ἰχρῴτους B) καὶ μέσον (μέσους B) καὶ τὸ ὄπισϑεν ὕστερον (ὑστέρους B),
"" πρῶτα (πρῶτοι B) μὲν συμβάλλωσιν of ἱππεῖς οἵ ἀνδρεῖοι. μεϑ᾽
wx ἐπιφέρονται οἵ χείρους τῶν ἱππέων τε καὶ πεζῶν of ἀνδρειότατοι.
wrgunt Ven. et Eton. o£ δὲ ὅτε οὐχ ὡς ἐπιτιμᾶται ἔταξε" καὶ γὰρ Βοιω-
ἰοὺς (-τοῖς B) οὕτω τάττειν δοκεῖ. in eodem Eton. alterum deinde extat
lk eadem re Porphyrii scholium, quod habetur etiam in cod. Par. 2681
Cramer Anecd. Par. t. Ill p. 283) sub hoc titulo qui compilatori debetur:

ARISTOT. PSREUDEPIGR. 11

— 162 —

Πορφυρίου ἑτέρα ἐξήγησις εἰς τὸ αὐτό. καὶ yag etc. ov φασι taxrat
κὸν εἶναι οὐδένα γὰρ οὕτως τάσσειν, ὡς ὁ Νέστωρ εἰσῆκται. τινὲ «--
μὲν οὖν φασὶ Βοιωτοὺς εἰρῆσϑαι τούτῳ - ὥστε ἀπὸ τοῦ ἔϑους ἡ Asi
οἱ δὲ ἀπὸ τῆς λέξεως" τὸ γὰρ πρῶτον δῆλον τὸ δεξιὸν κέρας, ὄπισϑειαι.
δὲ τὸ ἀριστερόν. contra in Veneto B haec verba, omisso principio o&-
φασι... εἰρῆσθαι τούτῳ, uno tenore supra adscriptis continuanutur sic
καὶ γὰρ Βοιωτοῖς οὕτω τάττειν Üoxsi* ὥστε ἀπὸ τοῦ ἔϑους ἡ loei
of δὲ... ἀριστερόν. (quae hinc addit B, non A ut habet alio loco Villi .
p. 118, extant etiam in D f. 108^ Ald.) πρώτους ovv εἰκὸς. εἰρῆσϑα an
τοὺς ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ μέρους (κέρως D) ἑστῶτας, ὄπισϑεν δὲ τοὺς ix
τοῦ ἀριστεροῦ" ὡς εἰκὸς μεταξὺ τετάχϑαι τοὺς δειλούς. οὕτω γὰρ καε &
λόγον ἕξει τὸ (300), ὄφρα καὶ οὐκ ἐϑέλων τις ἀναγκαίῃ πολεμέξῃ. —
(tertium scholium — ἄλλως inscr. ap. Vill. — est in eisdem B int. et
Vat. sec. Vill. item in Eton. et sec. Bekk. in V. solum hoc extat in L :
ov δεόντως φασί etc.) cf. Eustath. in 1]. p. 474. extr. (ex scholiis q. εἰ.
Apionis et Herodori).

12. (136)

Schol. B ext. f. 78* (p. 148 Vill.) ad ll. e, 741 ἐν δέ τε Γοργείη κε-
φαλὴ δεινοῖο πελώρου: διὰ τί ποτὲ μέν φησι τὴν κεφαλὴν τῆς Γορ-
γόνος ἐν ὥδου εἶναι λέγων «μή μοι Γοργεέην κεφαλὴν δεινοῖο πελώ-
ρον ἐξ ἄδου πέμψειε» (0d. A, 684). ποτὲ δὲ τὴν ᾿Αϑηνὰν ἔχειν ἐν τῇ
αἰγέδε λέγων «βάλετ᾽ αἰγέδα ϑυσανόεσσαν» καὶ ἐπάγει «dy δ᾽ Epic , ἐν
δ᾽ ἀλκή, ἐν δὲ κρυόεσσα ἰωκή, ἐν δέ τε Γοργείη κεφαλὴ δεινοῖο πε-
λώρου». φησὶ δ᾽ ᾿Δριστοτέλης ὅτι μήποτε ἐν τῇ ἀσπίδι οὐκ αὐτὴν
εἶχε τὴν κεφαλὴν τῆς Γοργόνος, ὥσπερ οὐδὲ τὴν Ἔριν οὐδὲ τὴν
κρυόεσσαν ἰωκήν. ἀλλὰ τὸ ἐκ τῆς Γοργόνος γιγνόμενον τοῖς ἐνορῶσι
πάϑος (cf. Aristophanes gramm. ap. Eustath. p. 603, Nauck fr. p. 27] -- 13)
καταπληκτικόν. [καὶ μήποτε πάλεν ῥητέον ὅτι ovx αὐτὴν εἶχεν. ἀλλ᾽
ὅτε γεγραμμένον (ita cod. corr. ἐγγεγραμμένην, ut est ad Od.) τῇ ἀσπίδι
ὥσπερ σημεῖόν τι. ῥητέον δὲ...

klem scholium eisdem verbis (et novis quibusdam in fine additis)
ad alterum locum apponitur Od. 4, 634 (B II Q ap. Dind. p. 527, item in
Viudobon. f. 51^) μή μοι Γοργείην κεφαλήν: καὶ πῶς ἐν τῷ ὅπλῳ τῆς
᾿4ϑηνᾶς ἐγκεῖσϑαί φησιν αὐτήν; λέγει γὰρ «λάβε δ᾽ αἰγίδα εἰς. οἱ
Porphyrio diserte tribuitur in Vindobonensi ubi ita incipit: διὰ τέ ποτὲ
μὲν τὴν κεφαλὴν τῆς Γοργόνος dv ἄδου εἶναι ὡς ἐνταῦϑα, ποτὲ δὲ
τὴν ᾿Αϑηνὰᾶν ἐντὸς ἔχειν ἀσπίδος» λάβε δ᾽ αἰγίδα etc.

Porphyrii ἐξήγησις τῆς αἰγίδος quam promittit B ad Il. B, 447, etiam

— 103 —

IE πὰ nc inedita extat in codice f. 38^ (marg. ext.): τῶν μεϑ᾽ “Ὅμηρον ποιη-
t«x»y πολλοί τινες τὴν αἰγίδα παραδιδόασεν . . . (des. f. 39* inf. οὕτως
ca ἔγγιστα δειχϑείη). eadem uti videtur Eustathius ubi l. c. Aristophanem
(€»x Porphyrio scil.) citat pro Porphyrio ἐν τῷ περὲ αἰγίδος.

13. (137)

Schol. B irit. f. 78^ (p. 150 Vill.), L (p. 278), V (Victor. ap. Bekk.) ad
Ib. ; 778 αἱ δὲ βάτην τρήρωσι πελείασιν ἴϑμαϑ᾽ ὁμοῖαι: [τὴν δρμὴν
Ἔξκε) τὴν πτῆσιν ἄτοπον γὰρ τρυφερῶς βαδίξειν τὰς εἰς πόλεμον ἐσκευ-
δεες μένας. — ἄλλως. καλῶς τῶν βουλομένων λαϑεῖν τὰ ἴχνη περιστε-
Qi; εἴκασεν ἀφανὴ γὰρ αὐτῶν τὰ ἴχνη, ὡς ᾿Δριστοτέλης᾽" [ἢ καὶ
δεὰ τὸ καθαρόν, ἢ διὰ τὸ τἀχύ (ἀφανῆ γὰρ τῶν περιστερῶν τὰ ἴχνη

αὶ 4o. λέγει. ἄλλως. πρὸς τὸ καϑαρὸν καὶ ταχύ εἰς. L).
Haec quae in interiore margine leguntur (cf. fr. 24), ex Porphyrio

*ine dubio sumsit auctor commentarii.

14. (138)

Schol. B ext. (p. 161 Vill.) ad Il. £, 234 ἔνϑ᾽ αὖτε Γλαύκῳ Κρονί.-
δης φρένας ἐξέλετο Ζεύς : εἰκότως (cf. idem sch. in L V)... διὰ τί ὃ
μὲν Γλαῦκος προήχϑη εἰς φιλοτιμίαν τοῦ ἀλλάσσειν τὰ ὅπλα χρυσὰ
ὄντα πρὸς Διομήδη, ὁ δὲ ποιητὴς ἐπιτιμὰ ὡς οὐ δέον οὐδ᾽ εἰ φίλος
εἴη προίεσϑαι πλείονος ἄξιον; ... ὁ ποιητὴς δέ, φησὶν Δριστυτέ-
λης, οὐχ ὅτι τὰ πλείονος ἄξια ὄντα προήκατο ἐπιτιμᾷ. ἀλλ᾽ ὅτι ἐν
πολέμῳ καὶ χρώμενος προίετο" οὐδὲν γὰρ ἀλλοιότερον ὥσπερ ἂν εἰ
ἀπέβαλε τὰ ὅπλα. ἐπιτιμᾷ ovv ὅτι κρείττω προίετο οὐκ εἰς τιμὴν
ἀλλ᾽ εἰς χρῆσιν - ἀναγκαῖον δὲ τοῦτο δηλῶσαι εἰπόντα τὴν ἀξίαν. [τι-
vig δὲ...

15. (139)

Schol. B ext. f. 945 (p. 110 Vill.) ad ll. η, 93: διὰ τί προκαλουμένου
“Ἕχτορος εἰς μονομαχίαν of μὲν ἄλλοι ἄριστοι αἴδεσϑεν μὲν ἀνήνασϑαι,
δεῖσαν δ᾽ ὑποδέχϑαι., Μενέλαος δὲ πρῶτος ἀνίσταται καὶ μεμψάμενος
τοὺς ἄλλους κατεδύσατο τεύχεα καλά, μάχεσϑαι προϑυμούμενος" ὅτε
δὲ προτραπέντες of ἐννέα ἀνίσταντο, οὐδαμοῦ αὐτὸς ἐν τούτοις εὑ-
φέσκεται, ἀλλ᾽ ᾿Δγαμέμνων καὶ Διομήδης καὶ of Αἴαντες καὶ Ἰδομε-
νεὺς καὶ Μηριόνης καὶ Εὐρύπυλος καὶ Θύας καὶ Ὀδυσσεύς; φησὶ δὲ
ὁ AgiGroréAqg ὅτι ἅπαξ ἀκούσας «μηδ᾽ ἔϑελ᾽ ἐξ ἔριδος σεῦ ἀμεί-
vov. φωτὶ μάχεσθαι "Exrogi» (n, 111) οὐκ ἔμελλεν αὖϑις ἀνίστασϑαι"
καὶ ὅτι τὸ πρότερον ἐκ φιλονεικίας ἡ ἀνάστασις καὶ ὅτε ἤδη uovo

11"

— 164 —

μαχήσας ἐτύγχανεν ᾿4λεξάνδρῳ xai ov καλῶς ἀπαλλάξας, καὶ νεωστὶ
ἐτέτρωτο ὑπὸ Πανδάρου" καὶ ὅτι ἀποχενδυνεύειν τοῦτον οὐκ ἐχρῆν, ἐν
ὦ τὸ τέλος ἤρτητο τοῦ πολέμου ἐπὶ γὰρ ᾿4λεξάνδρου ἔσον ἣν τὸ τοῦ
κινδύνου.

16. (140)

Schol. B ext. f. 97^ (p. 183 Vill) ad IL $, 228: διὰ τέ ὁ Αἴας τῷ
“Ἕκτορι δεδήλωκε τὴν τοῦ “Ἵχιλλέως μῆνιν; οὐδεμία γὰρ ἀνάγκη ἥν
οὐδὲ φρονέμου ἀνδρὸς τὰ παρ᾽ αὑτοῦ κακὰ τοῖς πολεμίοις ἐξαγγέλλειν.
ἢ ὅτε... «᾿Δριστοτέλης δέ, ἵνα μὴ οἴηται τὸν Agi ἀποδεδεελιε-
κέναι, ἀλλὰ κἀκεῖνον καὶ ἄλλους αὐτοῦ εἶναι κρείττους. [εἶτα εἰπών ...

17. (141)

Schol. B ext. f. 114* (p. 211 Vill quod falso a Bekkero tribuitur ce-
dici A) ad IL ;, 17: διὰ τέ λέγοντα ποιεῖ tv δήμῳ «o φίλοι ᾿Δργείων
ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες» τοὺς ἡγήτορας (ita cod., ἡγεμόνας Vill.) καὶ βα-
σιλεῖς προσφωνῶν καίπερ πάντων παρύντων: φησὶν οὖν ὁ ᾿Ἄρεστο-
τέλης ὅτι ὁ μὲν δῆμος μόνου τοῦ ἀκοῦσαι κύριος, οὗ δὲ ἡγεμόνες καὶ
τοῦ πρᾶξαι.

18. (142)

Schol. B ext. f. 1815 (p. 245 Vill, Bekk. p. 282, 18 ad x, 196) ad IL s,
98 μὴ τοὶ μὲν καμάτῳ ἀδηκότες ἠδὲ καί ὕπνῳ: ἠπόρησεν f oso v ovt-
λης» διὰ τί ἔξω τοῦ τείχους ἐποίησε τοὺς ἀριστέας βουλευομένους ἐν
νυχτηγορία, ἐξὸν ἐντὸς τοῦ τείχους ἐν ἀσφαλεῖ. καί φησι" πρῶτον
μὲν οὖν οὐκ εἰκὸς ἦν ἀποκινδυνεύειν τοὺς Τρῶας οὔτ᾽ ἐπετέϑεσθαι
νύχτωρ᾽ οὐ γὰρ τῶν εὐτυχούντων ἣν ἀποκινδυνεύειν" ἔπειτα ἐν ier
μίᾳ καὶ xa9' ἡσυχίαν βουλεύεσϑαι περὶ τῶν τηλικούτων ἔϑος. ero-
πον (cf. B ad x. 191) δ᾽ av ἦν. εἰ ἠξίουν μὲν πορευϑῆναί τινας εἷς τοὺς
Τρῶας. αὐτοὶ δὲ οὐδὲ μικρὸν προσελϑεῖν ἐτόλμων. ἔπειτα (ef. B ad x,
194. 198) στρατηγῶν ἂν εἴη τὸ φυλάσσεσϑαι τοὺς νυχτερινοὺ; ϑορύ-
Bovs, τὸ δ᾽ ἐν τῷ στρατεύματι νυκτὸς συνιόντας βουλεύεσϑαι, νεω-
τερισμοῦ ὑποψίαν παρασχόν. φόβον ἐνεποίει. [ἅμα δὲ καὶ ἡ πρόϑεαις
ἣν τοὺς φύλακας ϑεάσασϑαι ἐν οἷς ἦν ἡ σωτηρία τῶν καϑευδόντων.
γενόμενοι δ᾽ ἐν τούτοις etc. quae Porphyrii sunt.

Secundum et tertium argumentum redeunt in aliis scholiis Porphy-
rianis (B) ad x, 194 et 198.

19. (143)
Schol. B ext. f. 132^ (p. 247 Vill.) ad Il. x, 153 009" ἐπὶ σαυρωτῆ-
ρος (---τῆρας Aristoph. sec. sch. A) ἐλήλατο: φαύλη Óoxei εἶναι ἡ τῶν

— 165 —

δοράτων ἐπὶ σαυρωτῆρας στάσις" xol δὴ πανταχοῦ (ita cod. πολλαχοῦ
Bekk) ϑόρυβον ἤδη πεποίηκε νύκτωρ ἕν μόνον πεσόν, λύει δ᾽ ᾽ά4ρ:ε-
6 κοτέλης λέγων ὅτι τοιαῦτα ἀεὶ ποιεῖ Ὅμηρος, οἷα ἦν τότε. ἦν δὲ
τοεαῦτα τὰ παλαιά, οἷάπερ καὶ νῦν ἐν τοῖς βαρβάροις " πολλοὶ δὲ οὕτω
XQ ὥνται τῶν βαρβάρων.

20. (144)

Schol..B ext. f. 1840 (p. 251 Vill) ad ll. x, 252: ἡ συναγωγὴ τῶν
ξυγχουμένων (sequitur ipsum prooemium libri cuiusdam ζητημάτων Ὁμη-
82v Porphyrii, e quo huc delatam est hoc scholium) ... αὐτέκα τῶν
᾿εεελαιῶν ζητημάτων ὡμολόγηται εἶναι τὸ τοιοῦτο (quod τὸ πολυϑρύλ-
ἀνγτον ξήτημα vocatur in A cuiusque iam ipse Aristoteles mentionem fecit
im poet, 25 p. 1461, 26), ἐν οἷς φησίν «ἄστρα δὲ δὴ προβέβηκε, παρῴ-
ζηκε δὲ πλέον νὺξ τῶν δύο μοιράων, τριτάτη δ᾽ ἔτι μοῖρα λέλειπται».

Ξξῶς γὰρ & αἴ δύο μοῖραι ἐξήκουσιν αὐταί τε καὶ ἔτι τούτων πλέον, ἡ
τριτάτη μοῖρα λέλειπται,, ἀλλ᾽ οὐχὶ τῆς τρίτης μόριον (sequuntur mul-
torum ἀποδόσεις, Metrodori, Chrysippi, Aristotelis, Autochthonis, Apio-
tis aliorumque qui non nominantur) ... ᾿Δριστοτέλης δὲ οὕτως ἀξιοῖ
λύειν, dv olg φησίν" ἡ εἰς δύο διαίρεσις εἰς ἴσην δύναται γενέσϑαι dv
τούτοις " ἐπεὶ δὲ (ἐπειδὴ Vill. ex cod.) τὸ πλέον τοῦ ἡμίσεος ἀόριστόν
ἔστεν, ὅταν τοσοῦτον αὐξηϑῇ ὡς τοῦ ὅλου τρίτον ἀπολείπεσϑαι, ἀπρι-
βῶς &v εἴη τὸ ἀφορίσαι τοῦτο καὶ δηλῶσαι ὅσον ἐστὶ τὸ καταλειφϑέν,
ἕνα ὅσον ηὐξήϑη τοῦ ὅλου τὸ ἥμισυ δῆλον γένηται. οἷον τῶν & ἥμισυ
τὰ y. εἴπερ διαιρεϑείη τὰ ς εἰς β l'on , ἔσται γ. ἐὰν τὸ ἕτερον “μέρος
αὐξηθῇ, ἄδηλον πότερον μορίῳ ἀριϑμοῦ ἢ ὅλῃ μονάδι. ἐὰν οὖν ὅλῃ
μονάδι πλέον γένηται, τὸ μέρος τὸ ὑπολειπόμενον τρίτον ἔσται τοῦ
ὅλου, ὥστε καὶ ὁ εἰπὼν τῶν δύο μερῶν 'ϑάτερον πλέον γενόμενον κα-
ταλέλοιπε τριτάτην μοῖραν; δεδήλωκεν ὅτι ἐν αὐξήσει τὸ πλέον μονάδι
γέγονε, τεσσάρων γεγονότων: τῶν τριῶν καὶ δύο ὑπολειπομένων, ὅπερ
qv τῶν 36 τὸ τρίτον. ἐπεὶ οὖν καὶ τῆς νυκτὸς αἱ δώδεκα μοῖραι εἷς
δύο ἔσας μερίδας μερίξεσϑαι δύνανται εἰς ἕξ, ηὐξήϑη δὲ καὶ πλέον γε-
γονὸς θάτερον μέρος, ἄδηλον δὲ τὸ πόσαις ὥραις" καὶ γὰρ μιᾷ καὶ
δύο καὶ τρισὶ καὶ πλείοσιν ἡ αὔξησις δύναται γίνεσθαι" ἀφορέξει (corr.
-ÍGag) ὃ ποιητὴς τὸ ἀόριστον τοῦ πλείονος πόσον ἣν καὶ ὅτι δύο ὥραις
ηὐξήθη, ἐπήγαγεν ὅτι τριτάτη μυῖρα λέλειπται, ὡς ὑκτὼ μὲν γενέσθαι
τὰς παρῳχηκυίας ὥρας, καταλεέπεσϑαι δὲ τέσσαρας, αἵπερ εἰσὶ τοῦ
ὅλου τρίτον.

Haec aliis duobus exemplis amplius exsequitur Porphyrius, deinde
Autochthonis et Apionis sententiae acvocantur.

—

20a.
Schol. A ad Il. λ, 385 (p. 277 Vill)
ro£óvo,, λωβητήρ, κέρᾳ ἀγλαέ, παρ-
ϑενοπῖπα: ἡ διπλῇ ὅτι κέρᾳ οὐ τῇ
τριχὶ ψιλῶς, ἀλλ᾽ ἐμπλοκῆς τι γέ-
vog εἰς κέρατος τρόπον ἀνεπλέκον-
το of παλαιοί. Σώφρων «κορώνας
ἀνδούμενοι»" καὶ of ᾿4ϑηναῖοι τέτ-
τιγας ἐνεπλέκοντο" καὶ παρ᾽ Ὁμή-
eo «πλοχμοί 9' οὗ χρυσῷ τε καὶ
ἀργυρῷ» (Il. o, 52). ἔνιοι δὲ τῷ τό-
ξῳ ἀγαλλόμενε᾽" προεέρηκε δὲ τοξό-
τα λωβητήρ. ex his haec tantum
habet exile Schol. V quod idem legi-
tur in Townleiano (nunc Burnei. 86),
quem inspexi, fol. 114* (κέρᾳ ἀγλαέ...
ἄλλως. τῇ τφιχί, 095v καὶ τὸ κεί-
ρειν. ᾿Δριστοτέλης δὲ ὦ τῷ τό-
£o σεμνυνόμενε.

166

(145)
Eustath. ad Il. p. 851: of δὲ περὶ

Ηρόδωρον καὶ ᾿Απίωνα (i. e. scho-

lia vetera in lliadem, eadem quae
non satis integra reddidit codex A)
καὶ τοιαῦτα φασιν" ἐμπλοκῆς τι
γένος εἰς κέρατος τύπον ἀνεπλέκον-
vo οἵ παλαιοί, καὶ διὰ τοῦτο οὕτως
ἐκάλουν αὐτό. καὶ ἄλλα δὲ ἦσαν τρι-
χῶν κοσμήματα. ὁ γοῦν Σώφρων

φησί που κορώνας ἀναδούμενοι"
καὶ ᾿4ϑηναῖοι τέττιγας ἀνεπλέκον-
το" καὶ παρ Ὁμήρῳ πλοχμοέ τινες
χρυσῷ καὶ ἀργύρῳ ἐσφήκωντο.

᾿Αφιστοτέλης δὲ φασὶ (οοττ. φησὶ)

κέρᾳ ἀγλαὸν ἀντὲ τοῦ αἰδοίῳ δεμνυ-
νόμενον, ἐπὶ τοιούτου σημαινομένον
τὴν λέξιν ἐκεῖνος νοήσας. καὶ ἔοεκεν
ὁ σκορπιώδης τὴν γλώσσαν ᾿᾽Αρχί-
λοχος ἁπαλὸν πέρας τὸ αἰδοῖον εἰ-
πὼν ἐντεῦϑεν τὴν λέξεν πορέσασθϑαι.

In scholio Victoriano diversas explicationes ita confusas esse ut al-

terius ad alteram auctor adscriberetur, ex Eustathio patet, qui iam antea
explicationem in V Aristoteli tributam memoraverat his verbis (p. 861):
τὸ δὲ κέρα ἀγλαέ of μὲν ἀντὶ τοῦ τόξοις d'yleifóusve , fva λέγῃ κέρατα
τοὺς προρρηϑέντας πήχεις τοῦ τόξου, οἵ πέρ εἶσιν, ὡς ἐδηλώϑη, συμ-
βεβλημένα κέρατα" οἵ δὲ φασὶ τὸ κέρᾳ ἀγλαὲ παρϑενοπῖπα ἀντὶ τοῦ
κάλλιστε τὴν τρίχα ἐπὶ ἀπάτῃ παρϑένων. cf. Hesychius s. κέρας:
ϑοίξ, τόξον καὶ αἰδοῖον. debilem autem codicis Victoriani fidem nomen-
que Aristotelis licet confirmet non solum Eustathius sed etiam codex Town-
leianus antiquissimus, ad Aristotelem illa minime pertinere puto. cuius
nomen in scholiorum codicibus cum Aristophane saepe, rarius cum Ari-
starcho commutari notum est (cf. Nauck Aristoph. fr. p. 37), velut ad f,
447 schol. BL (p. 76^ 86 Bekk. p. 125, 10 Bachm.), ad 9, 137 cod. Par.
2679. 2766 in Cramer Anecd. Par. Ill p. 9. 282, ad Il. ε9 21 Schol. Hornei.
(Flor.) ed. Helmst. 1620, ad p, 122 cod. Par. 2766 in Crameri A. P. πὶ
p. 291 (p. 570^ 49 Bekk.) etc. Aristoteles pro Aristarcho in sch. Par. 2679
(Cramer A. P. lll p. 16) ad Il. 4, 636 (cf. Schol. A Didymi indeque sch. B
Porphyrii p. 325, 14. 31 Bekk.). contra Aristophanes est pro Aristotele (ex

167

hist. an.) in cod. B ad v, 252 p. 559^ 37 Bekk. alia de causa in schol. vulg.
D ad p, 252 Aristoteles comparet (μελανόστου ᾿Αριστοτέλης p. 576^ 9
Bekk.) etenim confusis ex Porphyrii scholio ad o, 315 negligenter ab-
breviato Aristotelis (h. a. 9, 32) et Democriti testimoniis, Aristoteli tribui-
tur quod Democriti dicendum erat. nisi forte qui Democritum citavisse
dicitur in sch. ὦ, 315 ipse fuit Aristophanes, quem Aristotelem scripse-
rint et D et cuius idem vitium cernitur, Β (576^ 13 Bekk. ex int. marg.).
videtur enim Aristophanem reprehendere Aristarchus quemadmodum
cod. V ad c, 340 (p. 640, 12 Bekk.) πέδιλα: ᾿Αριστοτέλης (corr. 4-
στοφανης) αὑτὰ πτερωτὰ οἴεται, ψευδῶς (cf. ad Od. o, 97). de quibus
locis male iudicavit Lehrs de Aristarcho p. 50. atque in illo quoque loco
de usu vocis κέρας fieri potest ut Aristophanem, qui κέρας voluerit signi-
ficare αἰδοῖον. reprehenderit Aristarchus, qui τόξον. talem certe Ari-
starchi fuisse sententiam, ex scholiis ad verba κέρας βοὸς (Il. o, 81) eadem
grammaticorum disputatione illis coniuncta colligimus. in qua re eodem
librariorum vitio Aristoteles pro Aristarcho scribitur apud Plutarchum de
solertia animal. 24 eisdem (e Didymo?) copiis usum quas gerunt scholia

Homerica.

Plut. 1. c. καὶ τῶν τριχῶν τὰ
καϑήκχοντα πρὸς τὸ ἄγκιστρον
ὡς ἕνι μάλιστα λευκὰ φαίνε-
σϑαι μηχανῶνται" μᾶλλον γὰρ
οὕτως ἐν τῇ θαλάττῃ δι᾽ ὁμοιό-
τητὰ τῆς χρύας λανθάνουσι. τὸ
δὲ ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ λεγόμενον
«ἡ δὲ μολυβδαίνῃ (ll. o, 80 ---
82) ... παρακούοντες ἕνιοι βο-
εέαις ϑριξὶν οἴονται πρὸς τὰς ὁρ-
μεὰς χρῆσϑαι τοὺς παλαιούς"
κέρας γὰρ τὴν τρίχα λέγεσϑαι,
καὶ τὸ κείρασϑαι διὰ τοῦτο καὶ
τὴν κουράν" καὶ τὸν παρ᾽ ᾽4ρ-
χελόχῳ κεροπλάστην φιλόκοσμον
εἶναε περὶ κόμην καὶ καλλω-
πιστήν. ἔστι δ᾽ οὐκ ἀληϑές"
ἑππεέαις γὰρ ϑριξὶ χρῶνται, τὰς

Schol. B ad ὦ, 81 κέρας : ὃ προσά-
πτουσι τῇ ὁρμιῷ πρὸς τὸ μὴ ἐσϑίεσϑαι
καὶ ὁμόχροον εἶναι τῇ θαλάσσῃ. οἵ δὲ
νεώτεροι κέρας τὴν συμπλοκὴν τῶν
τριχῶν (cf. ad À, 385). — Schol. V ib.
ὁμοίαν κέρατι" «τὸν κεροπλαστὴν ἄειδε
Γλαῦκον» ᾿Αρχίλοχοις (cf. Hes. s. κε-
ροπλάστης: λεπτουργὸς ἢ τριχοποσμη-
τῆς et V ad 4, 385 τῇ τρεχέ᾽ ὕϑεν καὶ
τὸ κείρειν). — Schol. A ib. (Aristo-
nicus) ἡ διπλῆ, Ort ov λέγει βοὸς κέ-
ρας βοὸς τρίχα διὰ τὸ τριχένην εἶναι
τὴν δρμιάν᾽ λιναῖς γὰρ ἐχρῶντο" «ἐκ
πόντοιο ϑύραξε λίνῳ ἑνὶ ἤνοπι χαλκῷ»
(Il. x, 408). of δὲ νῦν οὐδὲ βοεέαις
χρῶνται, ἀλλ᾽ ἱππείαις (cf. schol. A ad
m, 408). λέγοι ἂν ovv βοὸς κέρας xv-
ρίως᾽ κατεσκεύαζον γὰρ σύριγγα ἐκ

τῶν ἀρρένων λαμβάνοντες" αἱ κέρατος βοείου, ἣν παρετέϑεσαν τῇ δρ-
γὰρ ϑήλειαι τῷ οὔρῳ τὴν τρίχα μιᾷ ὑπὲρ τὸ ἄγκιστρον, ὅπως μὴ οἵ
βεβρεγμένην ἀδρανῆ ποιοῦσιν. ἰχϑύες ἀποτρώγωσιτὸν λένον. cf. schol.

Ν

--ξ 168 —

᾿ἀριστοτέλης δέ φησι μηδὲν Q ad Od. u, 253 (ubi idem illud rec
dy τούτοις λέγεσϑαι σοφὸν Ἶ πε- βοὸς κέρας): κέρας ᾿Αφρέσταρχος.
ριττόν, ἀλλὰ τῷ ὄντι κεράτεον κεράτινον συρίγγιον, 0 ἐπιτιϑέασι πρ
περιτίϑεσϑαι πρὸ τοῦ ἀγκί- τὸ μὴ ἐσθίεσϑαι ὑπὸ τοῦ ἰχϑύος v
στρου περὶ τὴν ὁρμιάν, ἐπεὶ ὁρμιάν. ἕνιοι δὲ τὴν τρίχα (cf. sch
πρὸς ἄλλο ἐρχόμενοι διεσϑίου- B Q V ib., Etym. M. p. 505, 16 s. κέρ
σιν. βοός, Hesych. et Apollon. lex. Hom.

βοὸς κέρας). |
audias denique Apollonium lex. Homer. s. κέρᾳ ἀγλαέ: of μὲν yloxx
γραφοι ταῖς ϑριξὶν ἀγαλλόμενε" κέρας γὰρ τὴν τρέχα λέγεσϑαι. ὁ
᾿ἀρίσταρχος κυρίως (cf. EL M. 1. c.) ἀκούεε τὸ τοῦ βοὸς κέρας ol
τὸ κεράτινον συρίγγιον' τὸ γὰρ παλαιὸν πρὸς τὸ μὴ ἀποτρῶξαι τ
ἰχϑὺν τῷ ἀγκίστρῳ περιτίϑεσθαι τοῦτο. τὸν δὲ Ὅμηρον μηδέποτε.
ρηκέναι κέρας τὴν τρίχα᾽ ὅϑεν ἐπὶ τοῦ κέρᾳ ἀγλαέ, τόξῳ ἀγαλλόμι
(cf. Eust. |. c.). unde id quidem pro certo efficitur in schol. V ad λ. ἑἐ
ila legendum esse κέρᾳ ἀγλαέ: τῇ voigí* ὅϑεν xol τὸ κείρειν. ᾿Αρίστα
χος δὲ ὦ τῷ τόξῳ σεμνυνόμενε. Eustathium autem verisimiliter sic c
rigi: ᾿Αφιστοφάνης δέ φησι κέρᾳ ἀγλαὸν ἀντὶ τοῦ αἰδοίῳ σεμνυι
μενον.

Propter argumenti similitudinem hic libet adnotare in Schol. Aristo|
pac. 1178 (λινόπτας γάρ φησιν ᾿Αριστοτέλης τοὺς τὰ ϑηρευτικὰ λί
φυλάττοντας, ὡς καὶ οἰνόπτας τοὺς οἰνοφύλακας. cf. Hesych. s. Àn
σστης) eodem modo corruptum videri auctoris nomen.

21. (140)

Schol. cod. A fol. 253^ ad Il. τ, 108 (p. 441 Vill.) εἰ δ᾽ ἄγε vov,
ὄμοσσον : διὰ τί ἡ Hoo ὀμόσαι πρὸς (sic Vill., corr. προάγει vel t
quid cf. κελεύει in sch. B) τὸν Δία; ἢ δῆλον ὡς οὐ ποιοῦντα ἃ
φῇ. εἰ δὲ τοῦτο, διὰ τί οὐ κατανεῦσαι ἀλλὰ καὶ ὁμόσαι ἠξέωσεν,
καὶ ψευδομένου ἂν μὴ ὁμόσῃ; ὁ δὲ ποιητής φησιν ἀληϑεύειν «9 via
κεφαλῇ κατανεύσῃ (Il. α, 527). τὸ μὲν οὖν ὅλον μυϑῶδες" καὶ γ
οὐδ᾽ ἀφ᾽ ἑαυτοῦ ταῦτά φησιν Ὅμηρος οὐδὲ γινόμενα εἰσάγει, ἀλλ᾽
διαδεδομένων περὶ τὴν Ἡρακλέους γένεσιν μέμνηται. ῥητέον δὲ ὅτι
ὁ μῦϑος εἰκότως εἰσάγει τὴν Ἥραν ὁρκοῦσαν τὸν Δία πάντες y
περὶ ὧν φοβοῦνται μὴ ἄλλω: ἀποβῇ, πολὺ τῷ ἀσφαλεῖ προέχειν *
ρὦῶνται" διὸ xol ἡ Ἥρα ἅτε οὐ περὶ μικρῶν ἀγωνιζομένη καὶ τὸν 2
εἰδυῖα ὅτε αἰσϑόμενος τὸν Ἡρακλέα δουλεύοντα ὑπεραγανακτήσει,
ἰσχυροτάτῃ ἀνάγκῃ κατέλαβεν αὐτόν. οὕτως ᾿Δριστοτέλης.

Hoc praeter sch. ad ὃ, 88 (fr. 10) uno loco citatur Aristoteles (A

|
|

— 169 —

starchus?) in cod. A. reliquae omnes aporematum Aristoteli tributorum
mentiones debentur ipsi Porphyrio, cuius commentariorum Homericorum
(τημάτων Ὁμηρικῶν) fragmenta passim dispersa αὐτολεξεὶ leguntur in
extrema. margine codicis Veneti B, nulla nisi editorum errore in cod. A.
quum autem Porphyrium excerpserit auctor quaestionum inter scholia
Cod. À saepissime appositarum, in hoc etiam codice licet auctorum testi-
monia plerumque ille omiserit, Aristotelem subinde citari (cf. fr. 10) non
miraberis.
22. (147)

Schol. B ext. f. 3225 (p. 516 Vill.) et M (Mosq. p. 88 Matth.) ad Il. c,
15: (Πορφυρίου M) διὰ τί ὁ ᾿Αχιλλεὺς τὸν Ἕκτορα εἶλκε περὶ τὸν τά-
0v τοῦ Πατρόκλου παρὰ τὰ νενομισμένα ποιῶν εἰς τὸν νεκρόν; ἢ πα-
ῥανομοῦσι τὰ αὐτὰ οὐχ of ἀμυνόμενοι ἀλλ᾽ οἵ ἄρχοντες, ὁ δὲ "Ἑκτωρ
πρότερος ἐπεχείρησε λωβήσασϑαι Πάτροκλον τὰ τοιαῦτα.... ἔστι δὲ λύ-
σις βύειν M), φησὶν ᾿Αφιστοτέλης, καὶ εἰς τὰ ὑπάρχοντα ἀνάγων
(t ἀνάγειν) ἔϑη ὅ ὅτι τοιαῦτα ἦν, ἐπεὶ καὶ νῦν ἐν Θετταλίᾳ περιέλκουσι
περὶ τοὺς τάφους.

De solutionum variis certisque generibus v. Arist. poet. 25. Pseudo-
dez. probl. I praef. cf. Lehrs de Aristarchi stud. Hom. p. 225. ad rem
(f. Callimachus in eadem quaestione citatus ad 7, 397: διὰ v/ 45. ϑα-
νύντα σύρει τὸν Ἕκτορα... ὁ δὲ Καλλίμαχός φησιν ὅτι πατριόν ἐστι
θεσσαλοῖς τοὺς τῶν φιλτάτων φονέας σύρειν περὶ τοὺς τῶν φονευ-
ϑέντων τάφους etc.

28. (148)

Schol. Victor. (p. 642, 28 Bekk. idem eodem modo legitur in cod.
Townleiano qui nunc est Burneianus 86 musei BriL., f. 274^) ad [l. co, 420
σὺν δ᾽ ἕλκεα πάντα μέμυκε: παράδοξον (τέρας ait Eustath. p. 1350, qui
tidem fere habet) τὰ μὲν γὰρ τῶν ξώντων ἕλκη μετὰ ϑάνατον uui,
τὰ δὲ μετὰ ϑάνατον γινόμενα σήπεται.

ib. ἀδύνατον νεκρῶν τραύματα μύειν, ὥς φησιν ᾿4φιστοτέλης
ἐξρηκέναι "^ Ὅμηρον (in carmine deperdito) «μῦσεν δὲ περιβροτόεσσα ὠτει-
bj», τοῦτο δὲ τὸ ἡμιστέχιον οὐδὲ φέρεται.

24. (149)

Schol. B (p. 529 Vill. hoc non vidi in cod. f. 8385) ad Il. c, ὅ69 μή
δε, γέρον, οὐδ᾽ αὐτὸν ἑνὶ κλισίῃσι ἐάσω: ᾿Αφιστοτέλης φησὶν ἀνώ-
βαλον εἶναι τὸ ᾿Αχιλλέως ἦϑος. οἵ δέ φασιν ὅτε ἵνα ἀποστήσῃ αὐτὸν
τοῦ ἐφ᾽ “Ἕκτορι ϑρήνου, διὰ τοῦτο δειδίσσει.

— 170 —

Cf. Eustath. in ll. p. 1365: σημεέωσαι δ᾽ ὅτι Mosa vor(Ame, ὥς
φασιν οἵ παλαιοί (i. e. scholia Homerica), ἀνώμαλον εἶναι τὸ vov 4χι}-
λέως ἦϑος συνάγει, ὃς τὰ πρῶτα μειλεχίοις δεξιωσάμενος τὸν [xiv
Πρίαμον, εἶτα λεοντωθεὶς οἷον ὡς δηλοῖ τὸ νλέων ὡς ἄλτο ϑύραί»
(572), διὸ καὶ νῦν ἔδεισεν ὁ γέρων καὶ ἐπείϑετο μύϑῳ, ; ἀγριοῦται ses
ἀπειλεῖται τὰ προρρηϑέντα. καὶ δοκεῖ μὲν ἐπίτηδες οὕτω ποιεῖν; ὃς
ἂν ἐκπλήξῃ τὸν γέροντα καὶ ἀποστήσῃ τοῦ οἴκτου. τὸ δ᾽ ἔστιν οὐ τοιοῦ-
τον" καὶ προιὼν (584.—80) γὰρ ὁ ποιητὴς ὑπολαλεῖ δέος εἶναι aT]
ποτὲ Πρίαμος μὲν ἀχνυμένῃ κραδίῃ χόλον ovx ἐρύσαιτο παῖδα Dv,
"Agi. δ᾽ ὀρινϑείη φίλον ἦτορ καί € κατακτείνειε; Διὸς δ᾽ ἀλέτηταε
ἐφετμά:, 0 ἐστιν ἐντολάς... ὅλως γὰρ ταράσσεται ὃ ᾿Αχιλλεὺς ἐνταῦθοε
ὡς μάλιστα, εἰ καὶ μόνον ἀκούσει Ἕκτορος ὄνομα, ὃ δὴ καὶ Φίλιππος
λέγεται πάσχειν μετὰ τὴν ἐν μάχῃ πήρωσιν... διὸ οὐδ᾽ ἐμφανίζεε
αὐτῷ τὸν υἱόν, μὴ καὶ ὁ ἐπὶ τῷ νεκρῷ οἶκτος τοῦ πατρὸς ἀναζωπυρίῃ
χόλον τῷ “Ἀχιλλεῖ, ἅμα δὲ ἡ tior φαινομένῃ ὄψεσϑαι αὐτὸν λέγει. συνά--
γεται δὲ τὸ τοῦ ᾿Αχιλλέως ἄστατον καὶ ἐν τῇ ἃ δαψωδίᾳ καὶ ἐν wig
λιταῖς.

25. (150)

Schol. llarl. (Η) et Ambros. Q (Q 88 sup.) et E ad Od. δ, 356 p. 26,
26 Dindorf. (νῆσος ... “Αἰγύπτου προπάροιϑε, Φάρον δέ ὃ κικλήσκου-
σιν,) τόσσον ἀνευϑ᾽ (0000v τε πανημερίη γλαφυρὴ νηῦς ἤνυσεν) : τοσοῦ-
τον γὰρ ἀπέχει ΝΝαυκράτεως ἡ Φάρος. ἔνϑα τότε τῆς Αἰγύπτου τὸ ἐμ-
πόριον ἦν, ὥς φησιν Δριστοτέλης (ex Herodoto 2, 170 ἦν δὲ τὸ
παλαιὸν μούνη ἡ Ναύκρατις ἐμπόριον καὶ ἄλλο οὐδὲν Αἰγύπτου). μέ-
xoi Ναυκράτεως τὸ πέρας ἦν τοῦ Νείλου τότε. καὶ Ἡ ρόδοτος γοῦν
φησὶν ὅτι τὸ παλαιὸν τὸ κάτω μέρος τῆς Αἰγύπτου πᾶν πέλαγος ἦν, ὁ
δὲ Νεῖλος πολλὴν καταφέρων ἰλὺν τὴν καλουμένην κάτω χώραν ὅλην
προσέχωσεν᾽ ὅϑεν καὶ μέλαινα καλεῖται. δρᾶται δὲ καὶ μέχρι νῦν xoy-
χύλια καὶ λοπάδες. ἐγὼ δὲ καὶ περὶ Μέμφιν εἶδον, φησὶν ὁ Πῖος (αὶ
interdum etiam in schol. B ad lliadem citatur, nunquam autem in Ven. A.
ὑπόμνημα eius appellatur ab Etym. M. s. ὡμήρησε. qui auctor nescio an
e solenni nominis Porphyrii scribendi compendio ortus sit. πῳΐου enim
scholia sunt πορφυρέου in codicibus).

26. (151)

Schol. Hamburg. (T) ad Od. £, 93 p. 251, 14 Diud. (Porphyrii, ut ex
altero scholio colligitur) κέρασσε δὲ νέκταρ ἐρυϑρόν: εἰ μηδὲν ἄλλο πί-
νουσιν of ϑεοὶ ἡ τὸ νέκταρ, διὰ τί αὐτὸ ἡ Καλυψὼ τῷ Ἑρμῇ κεράσασα
δίδωσιν; εἰ γὰρ κεκέρασται σὺν ὕδατι, οὐ μόνον τὸ νέκταρ ἀλλὰ καὶ

— 1 --

τὸ ὕδωρ πίνουσιν. καίτοι, φησί, ψιλὴν ἀμβροσίαν παρέϑηκε «κέρασσε
δὲ νέκταρ ἐρυϑρόνν. λύων οὖν Ó “Αφιστοτέλης τὸ κέρασσε, φησίν, ἤτοι
τὸ μῖξαι ἄλλο ἄλλῳ ὑγρῷ δηλοῖ ἢ τὸ ἐγχέαι" ἄμφω γὰρ δηλοῖ τὸ κε-
ράσαι, νῦν οὖν τὸ «κέρασσε δὲ νέκταρ ἐρυϑρόν» οὐ τὸ μῖξαι δηλοῖ, ἀλλὰ
ψιλῶς ἐγχέαι.

Porphyrium sequitur eius commentarii auctor ex quo desumtum est
alterum scholium codd. Ambros. QEB et ex parte P p. 251, 12 et 22 Dind.,
quod habet ita cod. Vindob. (Gr. phil. 133 f. 80) κέρασε δὲ νέκταρ ἐρυ-
ϑρύν: ἀντὶ τοῦ ἐνέχεεν" οὐ γὰρ κερνᾶται τὸ νέκταρ. εἰ οὐδὲν γὰρ ἄλλο
πίνουσιν of ϑεοὶ ἡ νέκταρ πῶς αὐτὸ κιρνᾷ ὕδατι ἡ Καλυψώ; ἔστιν
οὖν ἀντὶ τοῦ ἐνέχεεν απὸ τῆς ἀρχαίας συνηθείας" εἰς κέρας γὰρ ἐγ-
λέοντες ἔπενον (cf. Eustath. ad ἢ, 1]. p. 1525). "ü ὅτε τὸ κέρασε κατὰ τὸν
ἀριστοτέλη v, ὡς ὁ Πορφύριος λέγει, οὐ μόνον δηλοῖ τὺ μῖξαι ἄλλῳ
ὑγρῷ ἄλλο, ἀλλὰ καὶ τὸ ἐγχέαι ψιλῶς.

27. (192)

Schol. TQEP ad Od. ε, 331 (Ἰνὼ Δευκοϑέη, ἢ πρὶν uiv ἔην figo-
τὸς αὐδήεσσα), cuius pars prior allera apponitur οἱ ad Od. x, 136 in
Hamb. (T) et cum ipso vero initio ad ll. τ. 407 in Ven. B. coniungenda
eaim sunt fragmenta haec Porphyriana p. 520* 35—9^3 Bekk. cum p. 278,
15—279, 9 Dind., sicut recte factum est in Vindob. (cf. Ambros. E) ad
(d. c, 334 (f. 45): τὸ αὐδήεντα a. τς 407) ovx ἔστι φωνὴν ἔχοντα ἀλλ᾽
ἀνθρωπείᾳ φϑεγγόμενον ὀπὶ ὡς οἵ ἄνϑρωποι" καὶ ὡς παράδοξον ἐπε-
δημήνατο. καὶ τὸ « Κίρκη ἐὐπλόκαμος δεινὴ ϑεὸς αὐδήεσσα» (x, 136)
σημαίνει τὸ ἀνθρωπίνως (ἀνθρωπιστί T) φϑεγγομένη, οὐχ ὡς ϑεύς
(cod. Vind. ita incipit βροτὸς αὐδηεσσα: φωνῇ ἀνθρωπίνῃ χρωμένη; ἀλλ᾽
οὐχὶ ϑείᾳ etc.) διὰ σημείων γὰρ (καὶ male add. T) οἰωνῶν καὶ ἱερεέων
καὶ ϑυσεῶν, καὶ δι᾿ ὀνείρων (καὶ ἐφετμῶν add. Ven. B) καὶ οὐκ αὐδῆς
φϑέγγονται of ϑεοί. καὶ ἐφετμαὶ αὑταί (sic Vind. et E nisi quod male
αὐταί scribitur. xol af ἐφετμαί T, xoi ἀλλαχόϑι Ven. B) «o£ δ᾽ αἰεὶ (τ᾽
αἰεὶ B) BovAovro (-Aosvro Vind.) ϑεοὶ μεμνῆσϑαι ἐφετμέων» (Od. ὃ, 353),
τῶν ϑεοπροπίων λέγει. ἡ δὲ Κίρκη «καλὸν ἀοιδιάει» (Od. x, 227) ὡς
ἄνϑρωπος (y δὲ — ἄνϑρωπος om. Vind. et E, ubi male sequitur ἄλλως).
mei δὲ (sic pergit Vind.) ὃ Αριστοτέλης.,, διὰ τί τὴν Καλυψὼ καὶ
τῆν Κίρκην καὶ τὴν Ἰνὼ αὐδηέσσας λέγει μόνας" πᾶσαι γὰρ καὶ αἵ
ἄλλα, φωνὴν εἶχον. καὶ λῦσαι μὲν οὐ βεβούληται (βούλεται QE et Vind.),
μεταγράφει δὲ ποτὲ μὲν εἰς τὸ αὐλήεσσα, ἐξ οὗ δηλοῦσϑαί φησιν ὅτι
Mrd)uc ἦσαν' ἐπὶ δὲ τῆς Ἰνοῦς οὐδήεσσα (codd. αὐδήεσσα., etiam
Vind) τοῦτο (ἐκεῖνο Vind. et E) γὰρ πάσαις ὑπῆρχεν αὐταῖς καὶ μό-

[79

veig* πᾶσαι γὰρ αὗται ἐπὶ γῆς (ἐπὶ αὐλὰς Vind. et E) ὥκουν. μήποτε δὲ
τὸ αὐδήεσσα οὐ τὸ φωνῇ μόνον (μόνῃ QTP) χρῆσϑαι (κεχρῆσϑαι QP) yai,
ὡς τὸ «αὐδήεντα δ᾽ ἔϑηκεν» (Il. v, 407), σημαίνει δὲ καὶ τὸν ἔνδοξον καὶ
ἐπίφημον. καὶ ἑκάστη δὲ τούτων ἔνδοξος, ὥσπεᾳ ἡ Ἰνώ" ὅτε γὰρ iv
ἀνθρώποις qv, ἔνδοξος καὶ ἐπίφημος ἐν πᾶσιν ἐτύγχανεν. In HQP
alterum scholium hoc est (quod reddit Eustathius p. 1543) ad Od. c, 898
(p. 278, 8 D.): ὁ μὲν '"Mgicrogavge τὰς ἀνθρωποειδεῖς ϑεὰς αὐδηέσοας
φησὶν οἱονεὶ φωνὴν μετειληφυίας, ὁ δὲ ᾿Αριστοτέλης (hoc noma
eliam Eust.) οὐδήεσσαν λέγει οἱονεὶ ἐπίγειον. οὕτως καὶ Χαμαιλίων-
cf. II ad x, 186 (p. 457, 8) αὐδήεσσα: ᾿Δρίσταρχος (corr. ρεστοτ έλης)
οὐδήεσσα (quod proprie pertinet ad &, 334) ibid. Q B V (Eustath. ib.
p. 1651): ἤτοι περιβόητος. ἢ εἰς διάλεξιν xal προσαγόρευσιν ἀνϑρώ-
ποις ἐρχομένην, ἢ καϑὸ ἐπίγειός ἔστιν (οὐδήεσσα ἡ ἐπίγειός ποτε s
vulg. ad e, 334 p. 278, 6, unde huc translatum est). cf. ex Apione Apollo.
lex. Hom. s. αὐδήεσσα, Etym. M. p. 109.

98. (153)

Schol. H Q p. 414, 29 Dind. et cod. Vindobon. f. 25 Ὁ ad 0d. ;, 106
(principium scholii usque ad παρηλλαγμένα extat etiam in T ad ε, 31]
p. 430, 18 D.) Κυκλώπων δ᾽ ἐς γαῖαν: ξητεῖ ᾿Αριστοτέλης πῶς 0
Κύκλωψ ὁ (0 om. Vind. et T) Πολύφημος μήτε πατρὸς ὧν Κύκλωπος"
Ποσειδῶνος γὰρ ἣν" μήτε μητρός, Κύκλωψ ἐγένετο. αὐτὸς δὲ ἑτέρῳ
μύϑῳ ἐπιλύεται (αὐτὸς Κύκλωψ ἐγένετο. ἑτέρω μύϑω ἐπιλύεται T)
καὶ γὰρ ἐκ Βορέου ἵπποι γίνονται καὶ ἐκ Ποσειδῶνος καὶ τῆς Medov-
σης ὁ Πήγασος ἵππος. [τί δ᾽ ἄτοπον ἐκ Ποσειδῶνος τὸν ἄγριον τοῦ-
τον γεγονέναι, ὥσπερ καὶ τὰ ἄλλα ἐξ αὐτοῦ ἀναλόγως τῇ ϑαλασσῃ
ἄγρια γεννᾶται ἢ τερατώδη ἢ παρηλλαγμένα. γελοίως δ᾽ αὐτοὺς ἔτνυ-
μολογεῖ Ἡσίοδος etc. quod Porphyrii Scholium esse docet eiusdem sen-
tentiae scholium nomine eius in Vindob. inscriptum (ad £, 315 f. 29* —
sch. M p. 434, 18—21 D.). sequuntur apud Porphyrium aliae de Polyphemo
quaestiones, cf. Apollon. lex. Hom. (s. ἀϑεμέστων): καὶ ἔστιν ὅλος ὁ
τόπος οὗτος τῶν προβλημάτων.

29. (154)

Schol. H T. p. 432, 12 Dind. ad Od. s, 345 (rectius ad z, 333): διὰ τί
Ὀδυσσεὺς πρὸς τοὺς Φαίακας ἔλεγεν ὅτι vov Κύκλωπα ἐτύφλωσε Ilo-
σειδῶνος υἱὸν ὄντα, οὖσι καὶ αὐτοῖς ἀπογόνοις Ποσειδῶνος; λύων οὖν
᾿Δριστοτέλης φησὶν ὅτι ἤδει ἐχϑροὺς αὐτοὺς ὄντας τοῦ Κύκλωπος"
ἐκβληϑέντας γάρ φησιν ὑπὸ τῶν Κυκλώπων ἐλϑεῖν ἐπὶ τὴν Σχερίαν
(E, 4) «οὗ πρὶν μέν ποτ᾽ ἕναιον ... ἀλφηστάων».

|

— 17 —

. Cf. Schol. Q et M (Marc. 618 bomb. sec. 14) ad ε, 333 p. 431, 23).
item Vindob. f. 29* ad ;, 315: πὼς (διὰ τέ Vind.) οὐκ ἐδεδίει τοὺς ἐκγόνους
Ποσειδῶνος Φαίακας τὴν πήρωσιν λέγων Κύκλωπος; ᾿Ἰφιστοτέλης
οὖν φησὶν ὅτι ἤδει ἐχϑροὺς ὄντας αὐτοῖς «οἵ σφεας σινέσκοντο» (ξζ, 6).

30. (155)

Schol. ad Od. ε, 525 p. 440, 29 Dind.: διὰ τί Ὀδυσσεὺς (πρὸς τὸν
Κύχλωπα add. P et M) οὕτως ἀνοήτως εἰς τὸν Ποσειδῶνα ὠλιγώρησεν
τὸ λόγῳ εἰπών «ὡς οὐκ ὀφϑαλμόν γ᾽ ἰήσεται οὐδ᾽ ἐνοσίχϑων» (525).
᾿Αντισϑένης (sc. in dialogis a Porphyrio saepius citatis, quibus Homericas
quaestiones singulares tractabat ex more Socraticorum sophistarumque
εἴ hanc quidem, ut patet, in l. Κύκλωψ ἢ περὶ Ὀδυσσέως DL. 6, 17) μέν
φῆσι διὰ τὸ εἰδέναι ὅτι ovx ἦν ἰατρὸς ὃ Ποσειδῶν ἀλλ᾽ ὁ ᾿Απόλλων,
᾿Δριστοτέλης δὲ οὐχ ὅτε οὐ δυνήσεται, ἀλλ᾽ ὅτε οὐ βουληϑήσεται
διὰ τὴν πονηρίαν τοῦ Κύκλωπος (H T 0. haec brevius ita in M f. 114*
post ἱνοσίχϑων. ἢ διὰ τὸ γινώσκειν ὡς οὐκ ἦν ἰατρὸς ἀλλ᾽ ὃ nói,
ἢ ὅτι οὐ ϑεραπεύσει αὐτὰ διὰ τὴν πονηρίαν αὐτοῦ). διὰ τί οὖν ὁ Πο-
σειδῶν ὠργίσθη, καίτοι μὴ χαλεπαίνων διὰ τὸ ἀπόφϑεγμα (moy. μὴ
διὰ τὸ ἀπ. χαλεπαίνων M), ἀλλὰ διὰ τὴν τύφλωσιν «Κύκλωπος γὰρ
κεχγόλωται ὃν ὀφϑαλμοῦ ἀλάωσεν» (0d. α, 69), xol παμπονήρου ὄντος καὶ
τοὺς ἑταίρους κατεσϑίοντος ; λύων δὲ ὁ᾿Δριστοτέλης φησὶ (καὶ 4g.
φησὶ Μ) μὴ ταὐτὸν εἶναι ἐλευϑέρῳ πρὸς δοῦλον καὶ δούλῳ πρὸς ἐλεύ-
ϑερον, οὐδὲ τοῖς ἐγγὺς τῶν ϑεῶν οὖσι πρὸς τοὺς ἄποϑεν. ὁ δὲ Κύκλωψ
ἦν μὲν (ὁ μὲν οὖν Κ. ἦν M) ξημίας ἄξιος ἀλλ᾽ οὐκ Ὀδυσσεῖ κολαστέος
ἀλλὰ τῷ Ποσειδῶνι (H T M). ἢ (codd. εὖ πανταχοῦ νόμιμον (εἰ νόμι-
μὸν M) τῷ διαφϑειρομένῳ βοηϑεῖν, τῷ víg: καὶ ἦρχον ἀδικίας οἵ
παῖροι (T M).

30a. (156)

Eustath. in Od. μ9 62 (p. 1712 Rom. ubi de Planctis: τῇ μέν τ᾽ οὐδὲ
ποτητὰ παρέρχεται οὐδὲ πέλειαι τρήρωνες, ταί τ᾽ ἀμβροσίην Διὶ πατρὶ
φέρουσιν, ἀλλά τε καὶ τῶν αἰὲν ἀφαιρεῖται Ag πέτρη): of δὲ παλαιοὶ
οὕτω τὰ τοῦ λόγου ϑεραπεύουσι. Χείρων ὁ ᾿Αμφιπολίτης ᾿Αλεξάνδρου
τοῦ Μακεδόνος ἐρωτήσαντος, φασί, τί βούλεται παρὰ τῷ ποιητῇ τὸ
τὰς περιστερὰς εἰπεῖν κομίζειν ἀμβροσίαν τῷ Διὶ καὶ τὸ ἀφαιρεῖσθαί
W αὐτὰς (corr. τὰς πέτρας) καὶ τῶν πελειῶν, περὶ τῶν πλειάδων εἶναι
τὸν λόγον ἔφην ἃς εἶναι μὲν ἑπτά, φαίνεσϑαι δὲ ἕξ τοῖς ἐκεῖ, τῆς μιᾶς
διὰ τὸ καὶ ἄλλως ἀμυδρὸν τοῦ ἀστρίου ἀφανιξομένης ὑπὸ τῶν πετρῶν.
ὡς δὲ ἡμεῖς, φησί, πελειάδων ἤτοι πλειάδων ἐπιτελλουσῶν ἀρχόμεϑα

ϑερίξειν, οὕτω καὶ ϑεοὶ τὴν ἀμβροσίαν κομίξεσϑαι. (inseruntur hic ab

-- [124 —

Eustathio: excerpta ex Athenaei lib. XI) ... (p. 1713:) ἀλλ᾽ οὕτω μὲ!
᾿Δμφιπολίτης Χείρων. ᾿Δριστοτέλης (sic Eustathius, licet Stoici
iusdam nomen exspectaveris potius quam Aristotelis) δέ, φασέν, ἀλλη
ρικῶς εἶπε δηλοῦν Ὅμηρον ἐξ ἀναθυμιάσεως τρέφεσϑαι τοὺς 9:
ἤτοι τὰ ἄνω σώματα, ἀεροπόρον ξῶον παραλαβόντα εἷς ἔνδειξιν
τοιαύτης τροφῆς. τὸ δὲ ἀφαιρεῖσϑαί τι ὑπὸ τῆς πέτρας δηλοῦν ὃ
ὡς καὶ ἡ γὴ ἕλκει ἐκ τῆς τοιαύτης ἀναϑυμιάσεως. ᾿Αλέξανδρος (
βασιλεύς, διὰ τὸ δοκεῖν φύσει (vulg. φησὶ) τοὺς ϑεοὺς φιλοσόφους
ἡδονῆς μείζους. ἀναϑεῖναι τὸν ποιητὴν τὴν ἐκείνων τροφὴν τῷ ἀσ
νεστάτῳ καὶ τρυφερωτάτῳ (oo, vp ov βραχύ τι ἂν παρακομέζο
[ἄλλοι δὲ Δία μὲν νοοῦσι τὸν ἥλιον etc. (hinc enim quae sequuntur |
8166 explicata, respondent scholiis nunc servatis ad h. 1. in H Q V.)

Haec ad Ptolemaei Hephaestionis figmenta pertinere docet Pho
(bibl. cod. 190), qui primi novae historiae libri argumentum descril
eadem memorat (p. 147, 3 Bekk.): διὰ τί ὁ ποιητὴς πελειάδας ἔποι
τῆς τροφῆς τῶν ϑεῶν διακόνους xol τένα ᾿Αλέξανδρος ὁ βασιλεὺς
᾿Δριστοτέλης εἰς τοῦτο εἶπον καὶ περὶ “Ομήρου καὶ πελειάδων (εἰ
Hercher, über die Glaubwürdigkeit der N. G. des Ptolemaeus Chennus
Jahrb. f. Phil. u. Paed. Suppl. N. F. Bd. I. 1855. p. 271).

31. (197)

Schol. Vindob. (Gr. phil. 133 f. 535) ad Od. μ, 128 et 129 duo h
scholia, recentissimum alterum, alterum antiquum. βόσκοντ᾽ ἠελέοιο |
(128): ἀπόβλητον ἣν τοῖς ἀρχαίοις ἀρότην βοῦν κτείνειν. ἔπασχε
κακῶς ἐξ ἀνϑρώπων ἢ ϑεῶν ὅστις τοῦτο πεποίηκεν. ὅπερ οἵ τοῦ Ὁι
σέως φίλοι ποιήσαντες ἀπώλοντο. ᾿Αριστοτέλης φυσικῶς qn
λέγει γὰρ τὰς τριακοσίους τοῦ χρόνου (i. e. anni) ἡμέρας πρὸς ταῖς
παῖς (cf. schol. B p. 542, 4 D. item Q et M cod. f. 1465 ubi ita: ἔπτ
à y. ἀριστοτέλης φυσικῶς φησί" λέγει yag τὰς κατὰ σελήνην (καϑ'
cum comp. cod.) ἡμέρας πεντήκοντα πρὸς ταῖς τριακοσίαις). — ὁ
βοῶν ἀγέλαι (120): ᾿ριστοτέλης φυσικῶς τὰς κατὰ σελήνην ἡμι
αὐτὸν λέγειν φησὶ zv (rag v Vind.) οὔσας. τὸν γὰρ πεντήκοντα ἀριϑ
ἑπταπλασιάσας εἰς τὸν τριακοστὸν πεντηκοστὸν περιεστάναι εὑρή
(hoc etiam in Q p. 542, 8 ἢ...

E scholiis Eustathius p. 1717: ἰστέον δὲ ὅτι τὰς ἀγέλας ταύτας
μάλιστα τὰς τῶν βοῶν φασὶ τὸν ᾿ΑΔριστοτέλην ἀλληγορεῖν εἰς
κατὰ δωδεκάδα τῶν σεληνιακῶν μηνῶν ἡμέρας γινομένας πεντήκι
πρὸς ταῖς τριακοσίαις. ὅσος καὶ ὁ ἀριϑμὸς ταῖς ἑπτὰ ἀγέλαις ἐχού
ἀνὰ πεντήκοντα ξῶα. διὸ οὔτε γόνον αὐτὼν γένεσϑαι Ὅμηρος 1

-- 175 —

οὔτε φϑορών᾽ τὸ γὰρ αὐτὸ ποσὸν ἀεὶ ταῖς τοιαύταις ἡμέρας μένει. cf.
eliam schol. B ad u, 128 et 353. E ad c, 8.

32. (158)

Schol. N (i. e. Marc. IX, 4 app., de quo cod. a Cobeto adhibito Dindorf
praef. p. XIV) ad Od. v extr. (p. 789 Dind.): διὰ τί Ὀδυσσεὺς τῇ μὲν
Πηνελόπῃ ἡλικίαν τε ἤδη ἐχούσῃ καὶ φιλούσῃ αὐτὸν οὐκ ἐδήλωσεν ὃς
ἣν, τῷ δὲ Τηλεμάχῳ νέῳ ὄντι καὶ τοῖς οἰκέταις τῷ μὲν συβώτῃ τῷ δὲ
βουχόλῳ ὅ ὄντε; οὐ γὰρ δήπου μὴ πεῖραν ἐκείνης εἰληφώς. ἔστι φάναι,
φησὶν ᾿Δρεστοτέλης, ὅτι τοῖς μὲν ἔδει ὡς ἂν μετέχειν μέλλουσι τοῦ
κινδύνου εἰπεῖν ἀδύνατον γὰρ ἣν ἄνευ τούτων ἐπιθέσϑαι τοῖς μνη-
στῆρσι. (pergit Porphyrius)... ἔστε δὲ εἰπεῖν καὶ ὅτι ηὐλαβήϑη μὴ περι-
Ἰαρῆς ἀκούσασα γένηται καὶ ἐπίδηλον ποιήσῃ. ἑώρα γὰρ αὐτὴν σφό-
ὅρα ἐπιθυμοῦσαν. οὐκοῦν καὶ ὁ υἱός. ἀλλ᾽ ὁ μὲν καὶ μειδιᾶν εἴωϑε
καὶ ἁπλῶς διαλέγεσθαι καὶ κρατεῖν τοῦ πάϑους, ἡ δὲ μόνον κλαίειν.
παυσαμένης οὖν τοῦ κλαίειν μόνον, εἰ καὶ μηδεὶς ἐξεῖπεν, ὑποψία τις
ἐγένετο. οὐ γὰρ ἂν προσεποιήϑη δακρύειν" ἡ γὰρ χαρὰ ὑποῦσα οὐκ ἂν

κρατεῖν τῆς ποιήσεως εἴασεν.

393. (159)

Schol. Vindob. (phil. 133 f. 97^) ad Od. o, 326 '4gyov δ᾽ αὖ κατὰ
uio ἔλαβε: ᾿ριστοτέλης φησὶν ὅτι πρεσβύτης ἦν ἤδη σφύδρα ὁ
κύων καὶ ὑπὸ τῆς ἡδονῆς τῆς πρὸς τὸν Ὀδυσσέα ἐτελεύτησεν εἰκότως"
αἱ γὰρ σφοδραὶ ἡδοναὶ καὶ σχυραὶ διαλύουσι. διὸ καὶ τὸν κύνα ἐποίη-
&v ἀναγνωρέσαντα καὶ ἡσϑέντα καταψῦξαι (-ψύξαι cod.).

34. (160)

Schol. Vindob. (phil. 133 f. 145^) ad Od. 4p, 337 ἀλλὰ τοῦ οὕποτε
ϑυμὸν ἐνὶ στήϑεσσιν ἔπειϑεν: Πυρφυρίου. διὰ τί Ὀδυσσεὺς τῆς Ka-
ἰυψοῦς διδούσης αὐτῷ τὴν ἀϑανασίαν οὐκ ἐδέξατο; ᾿Δριστοτέλης
μὲν οὖν πρὸς τοὺς Φαίακάς φησι ταῦτα λέγειν Ὀδυσσέα ἵνα σεμνότε-
00e φαίνηται καὶ μᾶλλον ἀλλοῖα (ἀλ... codex litteris duabus vel tribus
syllabae alterius charta perforata excisis nulloque accentu primae addito.
non igitur ἄλλα vel ἀλλων) σπουδάσαι. συνέφερε γὰρ αὐτῷ πρὸς τὸ
ϑάττον ἀποσταλῆναι. ἔπειτα ἔοικεν οὐ τῷ μὴ πεισϑῆναι λέγειν μὴ
ἀαβεῖν τὴν τοιαύτην δωρεάν, ἀλλὰ μὴ πιστεῦσαι αὐτῇ τοιαῦτα λεγούσῃ.
ἡ μὲν γὰρ ἔφασκε ποιήσειν, 0 δὲ οὐκ ἐπίστευεν, οὐχὶ πιστεύων παρῃ-

τεῖτο. [εἴη δ᾽ ἂν καὶ τοῦ συφοῦ ἀϑανασία οὐχ ἣν τοιαῦται δαίμονες
χαρίσαιντο etc. quibus ipse pergit Porphyrius.

— 16 —

35. (101)
Phrynichus in ecloga voc. Att. ed. Hoeschel. Aug. 1601 p. 36 (cf. exl
Lobeck. Lips. 1820 p. 225) s. βασίλισσα: οὐδεὶς τὼν ἀρχαίων εἶπεν, aX Ae
βασίλεια ἢ βασιλίς (eadem Thom. Mag. ecl. voc. Att. p. 58, 13 Ritschl).
— atque in (altera) epitoma quae vocatur idem p. 42 s. βασέλισσεεν
"Aixaióv φασι τὸν κωμῳδοποιὸν καὶ guovovélAmqv ἐν τοῖς Ὁμήρου
ἀπορήμασιν εἰρηκέναι (quam formam extare etiam addit in falsi Demo-
sthenis or. in Neaeram) ... toig πλείοσεν οὖν πειϑόμενοι βασίλειαν ἢ
βασιλίδα λέγωμεν. eadem tangit Antiatticista Bekk. Anecd. I p. 84, 26
s. βασίλισσα : Mixaiog Γανυμήδει, ᾿ἀριστοτέλης Ὁμηρικοῖς ἀπο-
ρήμασιν.
Hoc uno loco ipse libri titulus citatur.

36. (102)

Athenaeus XH p. 5564 (e quo Eustath. in Il. p. 1301): ϑαυμασαι
δ᾽ ἄν τις, φησὶν doiavroríAqg, ὅτι οὐδαμοῦ τῆς Ἰλιάδος Ὅμηρος
ἐποίησε Μενελάῳ συγκοιμωμένην παλλακίδα πᾶσι δοὺς γυναῖκας. κποι-
μῶνται γοῦν παρ᾽ αὐτῷ καὶ of γέροντες μετὰ γυναικῶν, Νέστωρ (d.
Il. λ, 626) καὶ Φοίνιξ. οὐ γὰρ ἦσαν οὕτοι ἐκλελυμένοι τοῖς σώμασιν ἐν
τοῖς τῆς νεύτητος χρόνοις ἢ διὰ μέϑης ἢ δι᾽ ἀφροδισίων ἢ καὶ διὰ τῆς
ἐν ταῖς ἀδηφαγίαις ἀπεψίας. ὥστε εἰκότως ἔρρωνται τῷ γήρᾳ. ἔοικεν
οὖν ὁ Σπαρτιάτης αἰδεῖσϑαι γαμετὴν οὖσαν τὴν Ἑλένην, ὑπὲρ ἧς καὶ
τὴν στρατιὰν ἤϑροισε" διόπερ φυλάττεται τὴν πρὸς ἄλλην κοινωνίαν.
ὁ δ᾽ ᾽Αγαμέμνων ὡς πολυγύναιος ὑπὸ Θεῤσίτου λοιδορεῖται «πλεῖαί τοι
χαλκοῦ κλισίαι, πολλαὶ δὲ γυναῖκες εἰσὶν dul κλισέῃς ἐξαίρετοι. ac τοι
᾿Αχαιοὶ πρωτίστῳ δίδομεν » (II. B, 226). ἀλλ᾽ οὐκ εἰκός, φησὶν ó ᾿49ι-
στοτέλης, εἰς χρῆσιν εἶναι τὸ πλῆϑος τῶν γυναικῶν, ἀλλ᾽ εἰς γέρας"
ἐπεὶ οὐδὲ τὸν πολὺν οἶνον εἰς τὸ μεϑύειν παρεσκευάσατο.

36a. (163)

Strabo XIII p. 598 (ex Demetrii Scepsii disputatione de Ilii veteris
situ): xal μὴν τόγε ναύσταϑμον τὸ νῦν ἔτι λεγόμενον πλησίον οὕτως
ἐστὶ τῆς νῦν πόλεως (sc. Ἰλίου), ὥστε ϑαυμάξειν εἰκότως ἄν τινα τῶν
μὲν τῆς ἀπονοίας, τῶν δὲ τοὐναντίον τῆς ἀψυχίας - ἀπονοίας μέν,, kl
τοσοῦτον χρόνον ἀτείχιστον αὐτὸ εἶχον, πλησίον οὔσης τῆς πόλεως καὶ
τοσούτου πλήϑους τοῦ v ἐν αὐτῇ καὶ τοῦ ἐπικουρικοῦ" νεωστὲ γὰρ
γεγονέναι φησὶ τὸ τεῖχος" ἢ οὐδ᾽ ἐγένετο, ὁ δὲ πλάσας ποιητὴς ἠφά-
viGEV , ὡς ᾿Τριστοτέλης φησίν (aec verba eis quae ex Demetrio retu-
lit, interponere videtur ipse Strabo): esyvzíeg δέ, εἶ γενομένου τοῦ τεέ-

— 177. —

yovc ἐτειχομάχουν xal εἰσέπεσον sig αὐτὸ τὸ ναύσταϑμον xal προσε-
μεΐχοντο ταῖς ναυσίν, ἀτείχιστον δὲ ἔχοντες οὐκ ἐθάρρουν προσιόντες
πολιορκεῖν μικροῦ τοῦ διαστήματος ὄντος.

Incertus utrum de auctoris nomine dubitarem an de sede fragmenti
(Rose de libr. Ar. p. 69) librique titulo, tamen haec adscripsi.

97. (164)

Plutarch. de aud. poetis 12: of δὲ παῖδες ἄν ὀρϑὼς ἐκτρέφωνται
τοῖς ποιήμασιν, καὶ ἀπὸ τῶν φαύλους καὶ ἀτόπους ὑποψίας ἐχόντων
ἕλκειν τι χρήσιμον ἁμωσγέπως μαϑήσονται καὶ ὠφέλιμον. αὐτίκα γοῦν
ὑποπτός ἐστιν ὃ ᾽Αγαμέμνων ὡς διὰ δωροδοκίαν ἀφεὶς τῆς στρατείας
τὸν πλούσιον ἐκεῖνον (sc. Ἐχέπωλον Il. v. 290) καὶ τὴν Αἴθην χαρι-
σύμενον αὐτῷ «Od , ἵνα μή οἵ ἔποιϑ᾽ ὑπὸ Ἴλιον , ἠνεμόεσσαν, ἀλλ᾽
αὐτοῦ τέρποιτο μένων" μέγα γάρ of ἔδωκεν Ζεὺς ἄφενος». ὀρϑῶς δέ
γε ἐποίησεν, ὡς “Αφιστοτέλης φησίν, t ἵππον ἀγαθὴν ἀνθρώπου τοι-
οὕτου προτιμήσας. [οὐδὲ γὰρ κυνὸς ἀντάξιος οὐδ᾽ ὄνου μὰ Δία δειλὸς
ἀνὴρ καὶ ἄναλκις ὑπὸ πλούτου καὶ μαλακίας διερρυηκώς.

Cf. Schol. B ad Il. 4p, 207 δῶρ᾽ ἵνα μή of ἔποιϑ᾽: ἀπεσέμνυνε τὴν
ἵππον οὕτως αὐτὴν εὐγενίσας ὥστε καὶ δῶρον (λυτρόν V) ἀστρατείας
ὀοϑῆναι. κρεῖττον δὲ ἡγήσατο πολεμικὴν (-μιστὴν V) ἔππον ὑπὲρ ἀπό-
λεμον ἄνϑρωπον ᾿4γαμέμνων (cf. etiam schol. A).

38. (105)

Athen. V, 6 P. 188* (in disputatione περὶ τῶν ὁμηρικῶν δυμπό-᾿
σίων): πάντα δ᾽ ὧν ἀκριβὴς" Ὅμηρος καὶ τὸ μικρὸν τοῦτο οὐ παρέλιπε
τὸ δεῖν ϑεραπεύσαντα τὸ σωμάτιον καὶ λουσάμενον ἐέναι πρὸς τὸ δεῖ-
πνον, ἐπὶ γοῦν τοῦ Ὀδυσσέως εἶπε πρὸ τῆς παρὰ Φαίαξι ϑοίνης «αὐὖ-
τόδιον δ᾽ ἄρα μὲν ταμίη λούσασϑαι ἄνωγεν» (9, 449). ἐπὶ δὲ τῶν περὶ
Τηλέμαχον «ἔς δ᾽ ἀσαμίνϑους βάντες ἐυξέστας λούσαντο» (0,48). ἀπρε-
πὶς γὰρ ἦν, φησὶν ᾿Δριστοτέλης, ἥκειν εἰς τὸ συμπόσιον σὺν ἴδρῶτι
πολλῷ καὶ κονιορτῷ.

Eadem Aristotelis verba (cf. Schweigh. animadv. t. ΠῚ p. 12) altero
eliam loco inepte exhibent Athenaei codices /V, 3 p. 1872}, ubi uncis ea
merito. inclusit Meineke. λύσεις autem IlIomericas, ne de legibus convi-
ralibus Aristotelis cogites, certo fere signo prodit solenne illud ἀπρεπές.
in scholiis nihil (cf. ad δ. 52 p. 177, 12 Dind.)

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 19 "

IV. ETHICA.

XXXI.
Τὰ ἐκ τῆς πολιτείας Πλάτωνος.

Platonis scripta varia in compendia redegisse Aristotelem perhibent
indices Laertiani, Politiam (τὰ ἐκ τῆς πολιτείας,, cf. sub Theophrasti 20"
mine aut simile aut idem compendium apud D. L. 5, 43), Timaeum (τὰ ἐ
τοῦ Τιμαίου), Leges (τὰ ἐκ τῶν νόμων). quorum primum Ptolemad
etiam index fert (Wenrich p. 144: compendium operis Platonici de rt-
gimine civitatum libri II. Hadschi Khalfa V, 60 Flügel: Libri V ΑΓ.
de administranda republica. excerpsit ibi cum delectu verba Platonis.
cf. ib. p. 142: 4r. de voluptate libri duo, in quibus potiora quae Ῥίαίθ
in Politia dixerat selecta tractavit, ubi duo diversi tituli coaluerunt. se
quitur enim liber de voluptate in indice Ptolemaei W. p. 145) memorat-
que de eodem ex antiquiore fonte uuus Proclus. pertinent autem haec
studia non ad Aristotelem, sed ad eos qui historiam philosophiae ab ipsa
philosophia separatam primi condiderunt Theophrastum, Eudemum cete-
rosque Aristotelis discipulos philosophos philologos.

1. (106)
Proclus in Plat. remp. p. 350 Bas. (cf. fr. 167): καὶ μαρτυροῦνται
καὶ ovro, τὴν ἐπιγραφὴν (sc. τῆς πολιτείας) ἀρχαιοτάτην οὖσαν" xai

γὰρ ᾿ριστοτέλης ἐπιτεμνόμενος τὴν πραγματείαν ταύτην οὑτωσί
φησιν (in prooemio) «ἐπιτέμνεσϑαι τὴν πολιτείαν».

XXXII. .
Νόμος συσσιτικὸς a.

Convivii Peripatetici a Theophrasto, ut in testamento eius dicitur,
instituti (D. L. 5, 52 —53. Athen. V, 1863) διάταξιν describebat νόμος

|

-- 1179 --

συσσιτικός Aristoteli tributus. νόμος συστατικὸς communi codieum om-
nium, etiam Laurentiani, vitio legitur in indice Laertii, quod olim ex
Proclo correxit Fabricius bibl. Gr. III p. 398 Harl. eodem vitio ex Laertio
Hesychius νόμων συστατικῶν ἃ, idem iterum in appendice περὶ συσσι-
τέων ἢ συμποσίων. consuetudinem potius philosophorum quam quibus
ea illustratur libros tangere videtur Athenaeus V, 2 p. 186^: xal τοῖς
φελοσύφοις δὲ ἐπιμελὲς ἦν συνάγουσι τοὺς νέους μετ᾽ αὐτῶν πρός viva
τεταγμένον νόμον εὐωχεῖσϑαι. τοῦ γοῦν Ξενοκρότους ἐν ἀκαδημείᾳ
καὶ πάλιν ᾿Δριστοτέλους συμποτικοί τινες ἦσαν νόμοι. attamen eadem
Yerba loco parum certo ita apposuerat epitomator F p. 3f: ὅτε Aevoxga-
τῆς ὁ Χαλκηδόνιος xal Σπεύσιππος ὁ ἀκαδημαικὸς καὶ ᾿Αριστοτέλης
δυμποτικοὺς (βασιλικοὺς legitur in codicibus, cf. Schweigh. animadv.
C I p. 43. Ill p. 9) νόμους ἔγραψαν. ipsum autem de conviviis quomodo
lis recte iustitutis utamur argumentum inter certos iustosque ethicae
disdplinae locos exhibet Eudorus secundum Stob. ecl. I[ p. 50: τῷ δὲ
περὶ φιλίας (λόγῳ) κατὰ γειτνίασιν ὑπάγει τὸν περὶ ἔρωτος, τὸν sel
συμποσίων, secutus ille cum Peripateticis et hoc ipso Pseudaristotele (cf.
Prodi verba infra citata) principem Platonem, quem de syssitiorum ad
rempublicam instituendam more antiquo commendatorum utilitate multis
üsserentem omnes novimus, in legum praecipue secundo, ubi τὴν κατ᾽
ὀρθὸν χρείαν τῆς ἐν οἴνῳ συνουσίας explicat, cui quidem νόμους εἶναι
δεὶ συμποτικούς (p. 671). qualium quidem legum convivalium multos de-
ide libros revera editos fuisse docet meretricium illud auctoris sub Gna-
laenae nomine ridentis opusculum, de quo Athenaeus XIII p. 585^: ἐμμελὴς
δὲ ἣν πάνυ ἡ Γνάϑαινα καὶ ovx ἀνάστειος ἀποφϑέγξασϑαι" ἥτις καὶ
YÜLOv συσσιτικὸν συνέγραψε καϑ᾽ ὃν ἔδει τοὺς ἐραστὰς ὡς αὐτὴν
καὶ τὴν ϑυγατέρα εἰσιέναι, κατὰ ζῆλον τῶν τὰ τοιαῦτα συνταξαμένων
φιλοσύφων. similis autem libri moralis titulus inter Aristotelicos extat
oeconomici illius secundi ex antiqua versione latina pridem editi, quem
Hesychii significare νόμους ἀνδρὸς xol γαμετῆς docui olim de Ar. l.
P. 60—63.
1. (167)

Proclus in Plat. rempubl. (ed. cum Platonis opp. Bas. 1534) p.
$90: ἕτεροι δὲ οὐκ ἐλάττους τούτων οὐδὲ ἀνεχεγγυώτερα γράφον-
τες περὶ πολιτείας εἶναι τὴν πρόϑεσιν ἀξιοῦσιν, el καὶ πρότερον ζή-
τῆμα γέγονε περὶ δικαιοσύνης, οὐχ ὡς προηγούμενον ὃν ἀλλ᾽ ὡς εὖ-
Κρύσωπον τῷ περὶ πολιτείας σκέμματι παρέχυν ὁδόν. xal μαρτυ-
θυοῦνται καὶ οὗτοι τὴν ἐπιγραφὴν ἀρχαιοτάτην οὖσαν" καὶ γὰρ
Αριστοτέλης ἐπιτεμνόμενος τὴν πραγματείαν ταύτην οὑτωσί φησιν

125

150

«ἐπιτέμνεσϑαι τὴν πολιτείαν» καὶ ἐν τῷ συσσιτικῷ τοῦτον αὐτὴν πρὸ «σ-
ἀγορεύει τὸν τρόπον καὶ ἐν τοῖς πολιτικοῖς ὡσαύτως καὶ Éropoaor «€»;
ἐν νόμοις καὶ ἄλλοϑι πανταχοῦ.

Ex antiquioribus Platonis commentatoribus tradita se accepisse ἘΦ-
stimonia haecce veterum Peripateticorum ipse fatetur Proclus. de qua
quidem re, etiamsi non ipse monuisset, nemo dubitaret qui harum litte-
rarum gnarus esset.

XXXIII.
(Περὶ συμβιώδεως ἀνδρὸς καὶ γυναικός.)

Gemellos libros (cf. Pseudar. oecon. 1, 2) habet Hesychii index περὶ
συμβιώσεως ἀνδρὸς καὶ γυναικός (quem commemorat David in categ.
255 7. cf. de Herodiani libro lexicologico περὶ γάμου καὶ συμβιωσεῶς
Lehrs Rh. Mus. 1843 N. F. Il, 121) et νόμους ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς (cf. ΑΓ.
ib. 1344, 8: νόμοι πρὸς yvveixa). alteri tribuo quod in altero non extat
fragmentum Clementis Alex. νόμοι scilicet antiqui (sec. XIII fin.) interprt-
tis Latini opera etiam nunc servantur, de quibus vide infra in Anecdotis.
cf. Rose de Ar. 1. p. 60—63. 129. ad Theophrasti potius quem antea cil2-
verat (p. 189) de nuptiis librum (περὶ γάμου, cuius recordatio notitiaque
deprehenditur in Scipionis Africani dicto apud Caton. fr. inc. libr. 15 Jor-
dan) quam ad Aristotelica haec (in quibus non de coniugio agitur, sed de
vita coniugum) spectare videntur llieronymi verba l. 1 adv. Iovin. (p. 191
t. IV, 2. Par. 1700): scripserunt Aristoteles et Plutarchus et noster Se-
neca de matrimonio libros, ex quibus et superiora (cf. p. 185 sq.
187 sq. de Socratis uxoribus p. 190) nonnulla sunt et ista quae sub-
ticimus.

1. (168)

Anon. (Olympiodoreus) proleg. philos. (cod. Paris. 1039 f. 51 a):
ἔγραψε δὲ xal οἰκονομικὰ ὁ ᾿Δἀριστοτέλης dv olg διαλέγεται ὅτι πῶς
ὀφείλει εὖ οἰκονομεῖσϑαι ὁ οἶκος. ἐν οἷς καί φησιν ὅτι χρὴ συντρέχειν
ἐπὶ τοῦ οἴκου ταῦτα πάντα, σχέσιν γυναικὸς πρὸς ἄνδρα. στοργὴν yo-
νέων πρὸς τέκνα, δέος οἰκετῶν πρὸς δεσπότας καὶ ἵνα ἔσα cct τὰ εἰσ-
ερχύμενα πλείω εἰσὶ τῶν ἐξερχομένων., ἀσώτως ἔστι. (sic legitur. quo-
rum verborum quamvis corruptorum sensus patet: ἕνα ἔσα ὦσε τὰ εἰσ-
ἐρχόμενα τοῖς ἐξερχομένοις. εἰ γὰρ ... πλείω ὧσι τὰ ἐξερχόμενα τῶν
εἰσερχομένων, ἄσωτός ἐστι.)

-- [181 --

Cf. David in categ. p. 25^ 6 Br. : ἀλλὰ μὴν καὶ οἰκονομικά εἰσιν αὐτῷ
γεγραμμένα βιβλία, ὡς τὸ οἰκονομικὸν σύνταγμα καὶ περὶ συμβιώσεως
ἀνδρὸς καὶ γυναικός, ἐν ᾧ o λέγει ἐκ τεσσάρων σχέσεων (de quibus cf.
polit. 1, 3. 12) συγκεκροτῆσϑαι τὸν εὖ ἔχοντα οἶκον, πατρὸς πρὸς τέκνα,
ἀνδρὸς πρὸς γυναῖκα, δεσπότου πρὸς δούλους, εἰσιόντων πρὸς ἐξιόντα
καὶ ὡς εἴρηται ἡμῖν ἐν τοῖς τῆς Πορφυρίου εἰσαγωγῆς προλεγομένοις
(sc in eo loco commentarii Davidis Olympiodorea pro more referentis,
qui verbis ex Olympiodori recensione Parisiensi cod. 1039 supra allatis
Correspondet. qui quidem a Brandisio ante verba p. 160^ 16 ἰστέον δὲ etc.
omissus, hic est sec. cod. Paris. 1900 f. 36*):

ἔγραφε δὲ xal τὰ οἰκονομικά, ἐν οἷς περὶ διοικήσεως οἴκου δια-
λέγεται, ἔνϑα λέγει ὅτι δεῖ τινὰ τέσσαρα συνδραμεῖν εἷς οἴκου σύστα-
Ov, σχέσιν ἀνδρὸς πρὸς γυναῖκα. στοργὴν πατρὸς πρὸς τέκνα. δέος
οὐκετῶν πρὸς δεσπότην, καὶ ἕνα 7 σύμμετρα τὰ ἐξιόντα τοῖς εἰσιοῦσιν.
ἑκατέρα (ἑκάτερα cod.) γὰρ ἀμετρία αἰσχρά ἐστιν" ὅταν yag πολλὰ sU-
βεϑῶσι τὰ εἰσιόντα ὀλίγα δὲ τὰ ἐξιόντα, αἰσχρόν vi συμβαίνει" 0 γὰρ
τοιοῦτος φιλάργυρος εὑρίσκεται. εἴτε πάλιν ὀλέγα εὑρεϑῶσι τὰ εἰσιόντα
mila δὲ τὰ ἐξιόντα, αἰσχρόν τι συμβαίνει" εὑρίσκεται γὰρ ὁ τοιοῦτος
ἀσωτος.

in eodem introductionis philos. loco eisdem fere verbis, quibus Da-
"id in categ., utitur Elias (i. e. anon. Olympiodoreus cod. Par. 1977 f. 19
i—b — p. 424 ed. Cramer): διὰ δὲ τὸ οἰκονομικὸν γέγραπται αὐτῷ ὃ
οἰκονομεκὸς τὸ σύνταγμα, ἐν ᾧ φησὶν ἐκ τεσσάρων σχέσεων συγκεκρο-
τῆσϑαι τὸν οἶκον, πατρὸς πρὸς τέκνα, ἀνδρὸς πρὸς γυναῖκα. δεσπότου
πρὸς δούλους. εἰσιόντων πρὸς ἐξιόντα ἵνα μήτε πλείονα τὰ εἰσιόντα
τῶν ἐξιόντων, φειδωλία γὰρ τοῦτο καὶ ἀνελευϑερία, μήτε πλείονα τὰ
ἐξιόντα τῶν εἰσιόντων, ἀσωτία γὰρ τοῦτο, ἀλλ᾽ ἐπ᾽ ἴσης.

eadem denique ita exponit anonymus cod. Par. 1973 (sec. Ammonium)
in prolegg. phil. f. 17^: xoi δηλοῖ ᾿Α ριστοτέλης ἔν τινι αὐτοῦ μονο-
βιβλίῳ περὶ οἰκονομίας ἀρίστης διαλεγόμενος" καὶ λέγει ταύτην ἐκ
τεσσάρων γενέσϑαι σχέσεων, πατρὸς πρὸς τέκνα, δούλου πρὸς δεσπό-
τῆν, γυναικὸς πρὸς ἄνδρα, εἰσιόντων πρὸς ἐξιόνττα ἵνα μὴ ἐλλείπῃ
μηδὲ πλεοναάξῃ ἀλλὰ φυλάττῃ (rei cod.) ἀναλογίαν πρὸς ἄλληλα. εἰ
γὰρ κακῶς ἔχει ὁ πατὴρ πρὸς τὸν υἱὸν καὶ ὁ ἀνὴρ πρὸς τὴν γυναῖκα
ἢ ὁ δεσπότης πρὸς τὸν δοῦλον καὶ τὸ ἀνάπαλιν τὰ λοιπὰ ἐναντίως
ἔχουσι πρὸς ἄλληλα, κακὸς ὁ οἶκος ἔσται ὅτε οὐ μίαν προαίρεσιν ἔχου-
σιν ἐν τῷ οἴκῳ πάντες ἀλλὰ διαφόρους.

-- 182 “-

᾿ 9. (199)

Clemens Alex. paedag. 3, 12 p. 111 Sylb. (I, 335 Lips.): ἐγὼ δὲ se«
τοῖς γεγαμηκόσι παραινέσαιμι ἂν οἴκοι vag γυναῖκας μήποτε κατὰ προ
ὠπον οἰκετῶν φιλεῖν, οὐδὲ γὰρ προσγελᾶν δούλοις (arridere mulieri
bus in servorum praesentia) Δρεστοτέλης εἴα ποτέ, πολλοῦ γε παι
δεῖ κατ᾽ ὄψιν αὐτῶν φιλοφρονούμενον φαίνεσϑαι τὴν γυναῖκα. ἄμεε
vov δὲ οἴκοϑεν ἀρξαμένους ἀπὸ τοῦ γάμου τὴν σεμνότητα ἐπιδείκν ὦ.
σϑαι. μεγίστη γὰρ ἡ σωφροσύνης συξυγία καϑαρὰς ἡδονὰς (v. I. καϑοε
ρᾶς ἡδονῆς) ἀποπνέουσα. πάνυ γὰρ ϑαυμασίως ἡ τραγῳδία φησί (Stob
flor. 67, 3) «φεῦ φεῦ γυναῖκες ...» ταῦτα τῆς δικαιοσύνης τὰ παραγγέδλ-
ματα καὶ παρὰ τοῖς τὴν κοσμεκὴν μετιοῦσι σοφίαν ἐκφωνηθέντα 0t
παραιτητέον.

Ad similia pudicae mulieris praecepta pertinet locus Eustathii in
Od. o, 92 p. 1775 R. : ἐν τούτοις δὲ καὶ oixovousxov τι κεῖται παράγγελμα,
ἔνϑα τῇ τε ἀλόχῳ xal ταῖς ὁμωαῖς ἐκέλευσεν ὁ βασιλεὺς δεῖπνον ὅτοι-
μάσαι' διδάσκει γὰρ πραγματικῶς ὁ ποιητὴς μὴ δίχα τῆς γυναικὸς
δεῖν εἶναι τὸν ἄνδρα κελεύειν (corr. κελεύοντα) ταῖς κατ᾽ οἶκον yU-
ναιξί. Θεόφραστος δ᾽ ὕστερον γράψας αὐτός (αὐτό ἢ) τε παραδέδω-
κεν καὶ ὡς οὐδὲ γυναιξὶν ἀνδρὸς δίχα χρὴ μετεῖναι τῆς ἀνδρωνέτιδος.

V. PHILOSOPHICA.

XXXIV.
Περὶ ἀρχῆς.

Θεοφράστου τῶν μετὰ τὰ φυσικά libello notum est in codicibus
quibusdam haec subscribi: τοῦτο τὸ βιβλίον ᾿Δνδρόνιπος μὲν καὶ "Eg-
μιππος ἀγνοοῦσιν" οὐδὲ γὰρ μνείαν αὐτοῦ ὅλως πεποίηνται ἐν τῇ ἀνα-
γραφῇ τῶν Θεοφράστου βιβλίων. Νικόλαος δ᾽ ἐν τῇ ϑεωρίᾳ τῶν 4qi-
στοτέλους μετὰ τὰ φυσικὰ μνημονεύει αὐτοῦ, λέγων εἶναι Θεοφράστου.
εἰσὶ δὲ ἐν αὐτῷ οἷον προδιαπορίαι τινὲς ὀλίγαι τῆς ὅλης πραγματείας.
Andronicus igitur in Theophrasteorum indice — ad hunc unum enim, qui
ipse Hermippum citaverit in vita Theophrasti a scholii istius auctore
τίς non adhibita libros Theophrasteos passim memorantem (cf. Rose de
libr. Ar. p. 31), titulus ille pertinet utpote recentiorem studiorumque Ari-
Slotelicorum instauratorem — quum non citaverit librum illum metaphy-
Sicum (Aristotelis metaphysica vulgo praecedentem, velut etiam nunc in
c, Marc. 211 et Vindob. phil. 34, in quibus post Ar. phys., de coelo, de
δέῃ, et corr., meteor. sequitur Θεοφράστου τῶν μετὰ τὰ φυσικά. econtra
interlibros Theophrasteos minores legitur in Marc. 260), citavit procul
dubio inter Aristotelica. et sane quidem in indicibus Diogenis, qui ex An-
droniceis derivati sunt, Theophrasti liber non memoratur, memoratur Ari-
lotelis, verum enim et antiquum libri titulum fuisse περὶ ἀρχῆς (vel veo?
ἀργῶν), qualis legitur i in indice librorum Aristotelis (D. L. 5, 23, cf. He-
γι, περὶ ἀρχῶν ἢ φύσεως a), docet antiqua seculi XIII versio latina
Que inter varia Aristotelis opuscula in Manfredi regis gratiam, quem
Quos libros e Graeco transferendos curasse peritis constat, a Bartholo-
làeo de Messana conversa (de mirabilibus auditionibus, de physiognomo-
lia, de signis — reliqua interpretis nomine carent —) fertur in cod. S.
Antonii Patavino 370 (membr. sec. 44 quem postquam commemoravit hu-
ius bibliothecae custos Minciotti, Catalogo dei codici mss. esistenti nella
bibliotheca di S. Antonio di Padova, Pad. 1842 p. 09, ipse versavi a. 1857)

-- 184 —

sic inscripta: Incipit liber aristotilis de principiis translatus «ἢ
greco in latinum a magistro bartholomeo de messana in curia illustr-z:s-
simi maynfredi serenissimi regis sicilie scientie amatoris de mandazto
$uo. cuius haec prima verba ut leguntur in codice speciminis loco affe-
ram: Quomodo determinare oportet et quibus speculationem que est. de
primis que enim utique est. natura mulliplex est. et ut quidam utig sae
aiunt ingenita tamen inmulaliones habens omnimodas que autem est
primorum determinata et semper secundum eadem est quod utique et
in intelligibilibus non sensibilibus ipsam posuerunt . . . desinit autem post
θὲ columnas (in fol.) ita: nisi si quis huius modi accipiat formas qua-
les democritus suponit atomorum sed de hiis perscruptandum temptan -
dum quod in principium dictum quendam accipere terminum et in mna-
tura et in universi substantia et huius modi causa et in melius motus
hic est principium universi considerationis in quibus entia et quomodo
86 habent ad invicem. "Explicit. itaque hic incerti auctoris liber περὶ
ἀρχῶν vel περὶ ἀρχῆς eis aduumerandus est, qui duplici varioque titulo
inscribebantur 4494Gror£Aovg ἢ Θεοφράστου. simile autem alterum exem-
plum extare puto libelli inter Aristoteleos nunc etiam vulgati περὶ ἄρε-
τῶν καὶ κακιῶν (p.1219—51 Bekk. ᾿Δριστοτέλους περὶ ἀρετῆς Stob.
flor. 1, 18), quem virtutum definitiones et descriptiones ex ethicis Platoni
et academiae accommodatis excerptas breviter proponentem, inter Theo-
phrasteos non meliore quidem iure recensere videtur Andronicus Favo-
rini apud D. L. 5, 42: ἀρετῶν διαφοραί ἃ (a cuius ratione diversus erit
περὶ ἀρετῆς ἃ 5, 40).

Ceterum adnotandum est ab auctore antiquae versionis latinae e
graeco factae metaphysicorum Aristotelis notam illam inter libri Theo-
phrastei finem principiumque Aristotelei positam ita fuisse intellectam,
ut non ad praecedens opus Theophrasti pertineret sed ad sequens Ari-
stotelis. etenim in cod. Laur. lat. XIl sin. 7 praemitti ait Bandini (catal.
codd. lat. t. IV p. 98) metaphysicorum libro | sequens monitum rubrica
exaratum: Zunc librum prinum Omnes homines nalura scire etc. An-
dronicus Hemippus (sic) ignorant. neque enim ipsius memoriam fa-
ciunt omnino in enumeralione librorum Aristotelis (sic). Nicolaus au-
lem in theorica metaphysicae Aristotelis memorat ipsius, dicens eum
esse Theophrasti. el stylus eius in Graeco non assimilatur stylo Ari-
Stotelis. quia tamen vulgus habet eum pro libro Aristotelis et Olympio-
dorus in commento super Gorgiam Platonis (p. 16 cod. Bas. s. p. 120 Jah-
nii) inducit quaedam verba ipsius lanquam sint Aristotelis, nolumus
eum a metaphysica Aristotelis hic deesse. quae ultima de suo addidit

— 15ῦ

interpres, cuius errore comparato explicari videtur Alberti Magni senten-
tia, qui metaphysici operis principium ideo apud Arabes non haberi con-
liceret, quia ad Theophrastum auctorem referri primum librum accepis-

sent (Jourdain, Rech. p. 38, 177 et 357. cf. de quinti physicorum fine Tho-
mas ap. Jourdain p. 396).

(170)

Propter argumenti similitudinem subiicio incertae sedis fragmentum
€x. scholiis quibusdam in Proverbia Salomonis haustum, quae post Olym-
pioedori comm. in Ecclesiastem, brevi tantum lemmate proposito, habentur
im antiquo cod. membr. Paris. 174 f. 455 --- 480 quorumque nonnullis, ab
im itio maxime (usque ad f. 465), adscribuntur in margiue nomina auctorum
qruibus debentur. primum est hoc f. 45* : τοῦ ἁγίου βασιλείου, ἐκ τοῦ τῶν
Ζιεειροιμιῶν λόγου (Basil. opp. ed. Garnier. Par. 1839 t. Il. p. 136): — τέ

στι παροιμία. παροιμία ἐστὲν παίδευσις ἡϑῶν xal παϑῶν ἐπανόρϑω-
σες. sequuntur alia, διδύμου, eveyolov , παλλαδίου, et hoc etiam Ari-
Stotelis (f. 46*):

ἀφιστοτέλους" ἡ ἀρχὴ ἢ μία v πολλαί, καὶ εἰ μὲν μία
ἔχομεν τὸ ζητούμενον. εἰ δὲ πολλαὶ ἢ τεταγμέναι ἢ ἄτακτοι. ἀλλ᾽ εἰ
μὲν ἄτακτοι. ἁτακτότερα τὰ ἐξ αὐτῶν. καὶ οὐκ ἐστὶ κόσμος ὁ κόσμος.

ἀλλ᾽ ἀκοσμία. καί ἔστι τὸ παρὰ φύσιν τοῦ κατὰ φύσιν μὴ ὄντος. εἰ δὲ
τεταγμέναι. ἢ ἐξ ξαυτῶν ἐτάχϑησαν. ἢ ὑπὸ ἔξωϑεν τινὸς αἰτίας. ἀλλ᾽
εἰ μὲν ὑφ᾽ ξαυτῶν ἐτώχϑησαν. ἔχουσί τι κοινὸν τὸ συνάπτον αὑτὰς
καἀχεῖνο ἡ ἀρχή:
haec Acadeimicorum potius sapiunt dialecticam, e dialogo quodam
forlasse sumpta. quod ad ro συνάπτον illud cf. Theophr. metaph. in.

(308, 7 ed. Brandis) ἀρχὴ δὲ ποτέρα συναφή τις καὶ oiov κοινωνία
f 0c ἄλληλα etc.

XXXV.
Περὶ ἰδεῶν.

In duobus libris de ideis (περὶ ἰδεῶν vel εἰδῶν Alex. Syr. — περὲ
ἰδέας ἃ D. L. et Hes., Ptolemaeus W. p. 1H de ideis utrum existant nec
πὸ libri III. item apud Hadschi Kh. V, 109 Zr. libri specierum tres utrum
ezislant nec ne. cf. etiam Theophrasti περὶ εἰδῶν a B D. L. 5, 43. nihil
huc facit alius Ar. titulus apud D. L. qui ad propriam Ar. logicam perti-
nel περὶ εἰδὼν καὶ γενῶν ἃ, cui subiicitur περὶ ἐδίων a, vel ut est in

-- 186 —

Laur. aliisque περὶ εἰδὼν᾽ καὶ γενῶν. περὶ ἐδίων a, de genere specie εἰ
proprio I W, Burley — Hes. περὶ εἰδῶν) metaphysicorum Aristotelis co&-
mentatores acceperant tractari quae pro ideis et contra ideas argumenta
in scholis Platonicorum (cf. Speusippi περὶ γενὼν καὶ εἰδῶν παραδεν-
γμάτων et Xenocratis περὶ εἰδὼν ἃ, περὶ ἰδεὼν ἃ, περὲ γενῶν καὶ εἰ-
δῶν ἃ apud D. L. 4, 5. 12. 18) et qui his adversarentur philosophorum vel
eristicorum sophistarumve (velut Polyxeni illius quem Phanias memorsrit
Alex. p. 62, 28) exagitata essent. quos libros ue Alexandrum quidem δέ"
hibuisse, qui ter eos unusque fere citavit, quicunque commentarium eius
ad primi metaphysicorum capitulum nonum diligenter pertractavit ite
rumque et iterum retractavit, ei pro certo constabit (cf. Rose p. 83). nihil
enim is quum aliorum quoque commentatorum vestigiis insisteret (cf. p. 73
18 ὥς τινες ἤκουσαν. ΤΊ, 30 διὸ οὐδὲ ὑπεμνηματίσαντο αὐτήν. unum
nomine citat Aspasium p. 44, 22. 340, 10) aliud egit nisi ut ea quae inde
ab ipso Platone in scholis exponi solebant (cf. etiam Alcin. dogm. PI. c.9.
Sext. p. 533, 13 sqq.) argumenta antiquitus tradita tritaque ad eos locos
alferret, quibus aut notas quasdam demonstrationes refutationesque verbo
tetigisset Aristoteles aut similia multa excogitari posse professus ipse
narrare supersedisset. atque haec quidem quae ille omiserat quum suum
esse duxisset Alexander exemplis congestis illustrare, similia interdum in
Aristotelis de ideis libris contendit contineri, ita tamen ut quae illico da-
ret ipse, de suo dare videretur, non ut propria Aristotelis verba se finge-
ret exscribere (cf. οἷος i ἄν p. 58, 27—31. — ὧν δὲ νῦν μνημονεύειν
ἔοικε λόγων εἰσὶ τοιοῦτοι 59, 7— 31, ubi cf. v. 17 οὗ δὴ τοιοῦτοε λόγοι
τὸ μὲν προκείμενον οὐ δεικνύουσι etc. ex Ar. p. 990^ 11, cf. Alex. p. 58,
31. — χρῶνται καὶ τοιούτῳ λόγῳ εἰς κατασκευὴν τῶν ἰδεῶν 59, 82--
60, 5, ubi cf. sqq. — ὁ λόγος ὃ ἀπὸ τοῦ νοεῖν κατασκευάζων τὸ εἶναι
ἰδέας τοιοῦτός ἔστιν 60, 32---Θ], 8, — ὁ μὲν καὶ τῶν πρός τε κατα-
σκευάξων ἰδέας λόγος τοιοῦτός ἐστιν 01, 0—27. --- ὁ δὲ λόγος ὁ τὸν
τρίτον ἄνϑρωπον εἰσάγων τοιοῦτος 62, 12 ---68, 16, in quibus et Phaniam
οἱ Eudemum et Aristotelem iuxta citat. — τοροῦτοί τινές εἶσεν of λόγοι
of διὰ τῆς τῶν ἰδεῶν ϑέσεως τὰς ἀρχὰς αὐτῶν ἀναιροῦντες πρὸς roig
προειρημένοις 64, 15 —65, 1 ad Ar. 9005 21: xol πάνϑ᾽ ὅσα τινὲς ἀκο-
λουϑήσαντες ταῖς περὶ τῶν ἰδεῶν δόξαις ἡναντιώϑησαν ταῖς ἀρχαῖς. --
τὸ δὲ «καὶ ἄλλα μυρία συμβαίνειν» εἶπεν, ἐπεὶ καὶ ἄλλοι τινές εἶσι λόγοι
δεικνύναι βουλόμενοι τὰς ἰδέας ... εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλοι πλείους τοιοῦτοι
λόγοι 65, 13—24. — δεδειγμένου δὲ τούτου προσϑείη ἂν τις τούτῳ 67,
23— 08, 18. — ῥάδιόν φησιν εἶναι συναγαγεῖν πολλὰ καὶ ἀδύνατα Éxo-
μενα τῇ δόξῃ τῇδε. εἴη δ᾽ ἂν τοιαῦτα ... καὶ ὅσα ἄλλα ἐν τῷ β περὶ

— 187 —

βεῶν 72, 15— 78, 11. — ὅτι γὰρ μὴ πρὸς παράδειγμά τι καὶ ἰδέαν γί-
ναί τε ἢ γέγονε τῶν φύσει συνεστώτων, δείξαι τις ἂν καὶ διὰ τοιού-
w λόγου 76, 13—77, 28. — πολλά φησι συμβήσεσϑαι ἄτοπα, ἃ οὐκ
ἀπήνεγκεν ὡς ὄντα γνώριμα... τοιαῦτα μὲν τὰ ἄτοπα 82, 9—20. cf. 81,
4—32. 92, 22—93, 5. — ἐπειρῶντο δὲ καὶ ἐκϑέσει τινὶ χρώμενοι
πάντα εἰς τὸ ἕν τε καὶ τὴν οἰκείαν οὐσίαν ἀνάγειν, ὁ δὲ τρόπος αὐτοῖς
εῆἧς ἐκϑέσεως ἦν τοιοῦτος 91, 10—92, 3, cf. vulgare illud apud Alexan-
drum et Aspasium ὃ δὲ λέγει τοιοῦτόν ἐστι 88, 4 sive ὁ λόγος τοιοῦτος
94, 18. 96, 10 εἰς.). in quibus explicandis quum uno certe loco non solum
Aristotelem sed Eudemum etiam et Phaniam testes faciat, non intelligitur

Cur, siquidem, quod nego, ex ipsis fontibus antiquis ea hausta sint, in
Ceteris quoque Aristoteles potius exscriptus esse existimetur quam Eude-
Ex»eus, et eur unus polius quam simul plures. itaque sic statuo, vulgaria
atque scholastica argumenta reddidisse Alexandrum singulis quibusdam
certorum auctorum testimoniis distincta, quibus si ipse usus fuisset non
dubito quin accuratiorem diligentioremque mentionem eorum fecisset, in

«quibus cum metaphysicorum argumentis aut conveniant aut ab iis dissen-
Xiant. at nihil fere recentioribus videtur notum fuisse quam quod et Sy-
rianus et ex Alexandro Ephesius repetunt, σχεδὸν ταὐτά in libris de ideis
Yetraetari quam quae ín metaphysicis. duos fuisse libros (neque eos dia-
logis aduumerandos, id quod ex polemica materiae ratione efficitur) iidem
htentur illi, ita ut quod semel legitur ἐν τῷ τετάρτῳ librarii errore
utum sit (cf. Rose 1. c.) ἐν τῷ ὃ legentis pro ἐν τῷ «. ipsum denique
Aristotelem tales olim libros condidisse antequam metaphysica ederet, quis
putaverit qui uberiorem de similibus disputationem cum contemtu quodam
recusantem legerit itaque recusantem ut plura de iisdem facili opera posse
colligi praedicaret potius quam ab ipso olim collata esse uno verbo con-
fileretur. quae ipsa magistri verba respexisse putandus est qui metaphy-
sicorum hoc contra ideas capitulum singulari opere et quasi quodam sup-
plemento retractavit.

1. (171)

Syrian. in metaph. (μ, 5. 1080, 0: ἀλλὰ περὶ uiv τῶν ἰδεῶν xol
τοῦτον τὸν τρόπον καὶ διὰ λογικωτέρων καὶ ἀκριβεστέρων λόγων ἔστι
πολλὰ συναγαγεῖν ὁμοία τοῖς τεϑεωρημένοις. quae verba post ea quae
ex a, 9 exscripsit Pseudaristoteles ex imitatione eurum posita sunt quae
illie leguntur p. 991, 18 ῥάδιον γὰρ συναγαγεῖν πολλό eic. ibi Alexan
der mentionem similiter fecerat librorum de ideis) p. 301, 33 Br. (sch. in
met. Berol. 1837. cf. apud Ravaisson, essai sur la mét. I p. 75 ex cod.

-- 188 —

Par. 1895): ὅτι μὲν τούτων οὐδὲν πλέον εἰπεῖν ἔχει πρὸς τὴν τῶν εἰδ «y
ὑπόϑεσιν δηλοῖ καὶ τὸ πρῶτον ταύτης τῆς πραγματείας βιβλίον καὶ τὰ
περὶ τῶν εἰδῶν αὐτῷ πεπραγματευμένα δύο βιβλία" σχεδὸν γὰρ ταῦτά
ταῦτα πανταχοῦ τὰ ἐπιχειρήματα μεταφέρων καὶ ποτὲ μὲν αὐτὰ κατα-
κερματίξων καὶ ὑποδιαιρῶν ποτὲ δὲ συντομώτερον ἀπαγγέλλων πειρᾶ-
ται τοὺς πρεσβυτέρους ἑαυτοῦ φιλυσόφους εὐϑύνειν.

Syrian. in met. (v, 6. 1003024: τὰ μὲν ovv συμβαίνοντα ταῦτά tt
x&v ἔτι πλείω συναχϑείη) cit. apud Brandis. de perd. Ar. l. p. 14: ταῦτα
ἔστιν ἃ ἐν τούτοις ἀντιλέγει ταῖς τῶν Πυϑαγορείων καὶ Πλατωνικῶν
ἀνδρῶν ϑεωρίαις, ἃ δὴ περιέχει καὶ τὰ ἐν τῷ μείζονι τῶν ἃ ῥηθέντα,
ὡς καὶ ὁ ὑπομνηματιστὴς ᾿Αλέξανδρος ὑπεσημή νατο.
διὸ καὶ ἡμεῖς τούτοις ἐπιστήσαντες οὐδ᾽ ἐκεῖνα (scil. in 1. ἃ commer-
tarium non scripserat Syrianus, sed tantum in P. y. M, V) παραλεῖοι-
πέναι vouífouev, ov μὴν οὐδ᾽ ὅσα dv τοῖς περὶ εἰδῶν δύο fiio
πρὸς αὐτοὺς εἴρηκε' σχεδὸν γὰρ κἀκεῖ τὰ αὐτὰ ταῦτα ἀνακυκϊοῖ.
eadem ad h. l. ex eodem Alexandro Ephesius quoque repetit p. 81$, 5
Bon.: τὰ uiv ovv συμβαίνοντα... τὰ δηϑέντα ἐστί, καὶ ἔτι πλείω
τούτων συναχϑείη, τὰ περὶ τῶν εἰδῶν γραφέντα αὐτῷ Óvo βιβλία;
ἄλλα ὄντα παρὰ τὸ μ καὶ v καὶ ἐκτὸς τῆς μετὰ τὰ φυσικὰ συντάξεως
(ex Ephesio similiter Pseudophiloponus in met. f. 67^ apud Ravaissonl
P. 7$).

2. (172)

Schol. ad Dionys. Thrac. gramm. (Stephani philosophi, cf. fin. pro-
leg. p. 673 et schol. Steph. cit. p. 748. 759. 817. 868 sqq.) in Bekkeri
Anecd. Gr. t. II p. 660, 32 (ex ms. cit. Fabric. B. G. III, 3905 H.): Ἰστέον
δὲ ὅτι of ὅροι τῶν καϑόλου xal ἀεὶ μενόντων εἰσίν, ὡς καὶ A4oiGro-
τέλης εἴρηκεν ἐν τῷ (corr. τοῖς) περὶ ἰδεῶν ἃ πρὸς τὰς Πλάτωνος
ἰδέας ἐστὶν αὐτῷ πεποιημένα. τὰ μὲν μερικὰ πάντα μεταβάλλουσι
καὶ οὐδέποτε ὡσαύτως ἔχουσι, τὰ δὲ καϑόλου ἄτρεπτα καὶ aíói ἐστιν.
ἃ δὴ συλλαβὼν ὃ τεχνικὸς ὁρίξεται. οἷον...

Haec ex metaphysicorum commentario quodam fluxisse advertit
Bournot (Platon. Ar. opusc. p. 5), qui comparat Asclepii comm. ad locum
illum de Platonicorum argumentorum vi atque prelio in met. α, 9. 990^10
(ἐξ ἐνίων μὲν γὰρ οὐκ ἀναγκὴ γίγνεσϑαι συλλογισμόν) ab Alexandro
multo brevius (p. 58, 26—31) absolutum. utriusque verba iam digna vi-
dentur quae excerpantur. Asclepius (ex Ammonio) p. 503, 23 Br. (cit.
Brandis de perd. Ar. l. p. 15): τέσσαρα ovv αἴτια ὑπάρχουσι τὰ Óu-
κνύντα ὅτι al ἰδέαι ὑπάρχουσιν, ἀλήϑεια, μονὴ καὶ μνήμη, ἀρεϑμός,

— 189 —

αἱ ὁρισμός. ἐκ μὲν οὖν τῆς ἀληϑείας οὕτω κατεσκεύαξον ὅτι
πάρχουσιν αἴ ἰδέαι. ἔλεγον γὰρ οὕτως ὅτι ἐνταῦϑα οὐκ ἔστε καϑαρὰ
λήθεια, ἀλλ᾽ ἔχει μεμιγμένον τὸ ψεῦδος καὶ οὐκ ἔστιν ἀλήϑεια:
᾿μολόγηται δὲ ὅτι ἔστιν ἀλήϑεια" ἐὰν γὰρ μὴ ἡ ἀλήϑεια, οὐδ᾽ ἄλλο
( ἔστιν, εἴ γε ἐκ τῆς ἀληϑείας τὰ ἄλλα προέρχεται. φανερὸν οὖν ὅτι
πάρχουσιν αἱ ἰδέαι " παρ᾽ αὐταῖς γὰρ σώξεται τὸ ἀμιγὲς καὶ καϑαρὸν
ἕντων τῶν πραγμάτων, ὥστε καὶ ἡ κυρίως ἀλήϑεια. πάλιν δέ φασιν
τε εἶ μὴ ἔστιν ἐνταῦϑα μον ἡ μηδὲ καϑαρὰ μνήμη διὰ τὸ ῥευστὸν
ἧς ὕλης" ἡ γὰρ ῥεῦσις αὕτη οὐκ ἐᾷ μόνιμον εἶναι καὶ στάσιμον τὴν
ιἱνήμην ἔστι δὲ ὁμολογουμένως καϑαρὰ μνήμη καὶ εἰλικρινὴς καὶ
Θόλωτος καὶ ἀεὶ ὡσαύτως ἔχουσα, ἔστιν ἄρα ἰδέα μνήμης παρὰ τῷ
ἰημιουργῷ,, ἐπειδὴ καὶ δεῖ εἶναι τὴν ὄντως μνήμην, ἐξ ἧς πᾶσι τοῖς
ἔλλοες τὸ εἶναι. ἔπειτα καὶ ἐκ τῶν ἀριϑμῶν. εἰ γὰρ τὰ ἐνταῦϑα
εώντα ἀριϑμητὰ ὑπάρχουσιν, εἰσὶ δὲ καὶ ἀριϑμοὶ αὐτοὶ καϑ᾽ αὑτοὺς
κετροῦντες τὰ ἀριϑμητά, ἐπεὶ οὐδὲ ἀριϑμητὰ ὑπάρχουσι μὴ ὄντων
rdv ἀρεωϑμῶν τῶν ἀριϑμούντων, φανερὸν ὅτι ὑπάρχουσιν ἐδέαι" οἵ
γὰρ κυρίως ἀριϑμοὶ οἵ μετρητικοὶ παρὰ τῷ δημιουργῷ ὑπάρχουσιν.
πάλιν δὲ καὶ ἐκ τῶν ὁριόμ Qv. τὰ γὰρ ἐνταῦϑα ἀόριστα ὑπάρχουσιν,
of δὲ κυρέως ὅροε τῶν ἀιδίων πραγμάτων ὑπάρχουσι καὶ τῶν ἀεὶ
ὡσαύτως ἐχόντων καὶ μὴ ποτὲ μὲν ὄντων ποτὲ δὲ μὴ ὄντων, τὰ δὲ
ἱνταῦϑα τοιάδε" εἰ οὖν ὑπάρχουσιν ὁρισμοί; φανερὸν ὅτι καὶ ἰδέαι
ὑπάρχουσι. B Alexander p. 58, 20—31: ἢ τινας τῶν λεγομένων λόγων
ὑπ᾿ αὐτῶν ὡς τέλειον ψευδεῖς καὶ μηδὲν δεικνύντας αἰτιᾶται, οἷος
εἴη dv ὁ λέγων εἰ ἔστι τι τἀληϑές, εἴη ἂν τὰ εἴδη" τῶν γὰρ ἐνταῦϑα
οὐδὲν ἀληϑές. καὶ εἰ μνήμη ἔστιν, ἔστι τὰ εἴδη" ἡ γὰρ μνήμη τοῦ
μένοντος. καὶ ὁ τὸν ἀριϑμὸν ὄντος εἶναι λέγων, ταῦτα δὲ οὐκ ὄντα,
εἰ δέ, τῶν εἰδῶν ἔστιν ἄρα τὰ εἴδη. ὁμοίως δὲ καὶ ὁ τοὺς ὁρισμοὺς
τῶν ὄντων εἶναι λέγων, τούτων δὲ μηδὲν εἶναι. οἵ δὲ τοιοῦτοι λόγοι
ψευδεῖς τε καὶ τὸ δέον οὐδὲν δεικνύντες " διὸ τῶν μὲν τοιούτων οὐδε-

Y , « » , « , "£4
νὸς μνημονεύει vov, εὐϑύνει δέ τινας τῶν δοκουντῶν τι δεικνυναι
(v. fr. 3).

3. (173)

Alexander ad Ar. metaph. (1, 9. 090^10 ubi post verba in fr. 2 illu-
“μὰ: ἔτι καϑ' oUg τρόπους δείκνυμεν ori ἔστι và εἴδη, κατ᾽ οὐϑένα
φαίνεται τούτων" ἐξ ἐνίων μὲν γὰρ οὐκ ἀνάγκη γίγνεσϑαι συλλυγισμόν
— pergit ila: ἐξ ἐνίων δὲ καὶ οὐχ ὧν οἰόμεϑα τούτων εἴδη γίγνεται.
κατὰ τε γὰρ τοὺς λόγους τοὺς ἐκ τῶν ἐπιστημῶν εἴδη ἔσται πάντων
ὕσων ἐπιστῆμαί εἶσι. καὶ κατὰ τὸ ἕν ἐπὶ πολλῶν καὶ τῶν ἀποφάσεων,
κατὰ δὲ τὸ νοεῖν τι φϑαρέντος τῶν φϑαρτῶν᾽ φάντασμα γάρ τι τού-

— 190 —

τῶν ἐστίν) p. 50, 6: πλεοναχῶς μὲν ταῖς ἐπιστήμαις πρὸς τὴν τῶν

ἰδεῶν κατασκενὴν προσεχρήσαντο, ὡς ἐν τῷ πρώτῳ περὶ ἰδεῶν

λέγει. ὧν δὲ νῦν μνημονεύειν ἔοικε λόγων εἰσὶ τοιοῦτοι. εἰ πᾶσα in-

στήμη πρὸς ἕν τι καὶ τὸ αὐτὸ ἐπαναφέρουσα ποιεῖ τὸ αὑτῆς ἔργον se
πρὸς οὐδὲν τῶν καϑ' ἕκαστον, εἴη ἄν τι ὥλλο καϑ᾽ ἑκάστην παρὰ τὰ
αἰσϑητὰ ἀΐδιον καὶ παράδειγμα τῶν καϑ᾽᾿ ἑκάστην ἐπιστήμην γινο-
μένων" τοιοῦτον δὲ ἡ ἰδέα. ἔτι ὧν ἐπιστῆμαί εἶσι, ταῦτα ἔστιν ἀλ-
λων δέ τινων παρὰ rà καϑ᾽ ἕκαστά εἰσιν af ἐπιστῆμαι, ταῦτα pup
ἄπειρά τε καὶ ἀύριστα, αἴ δὲ ἐπιστῆμαι ὡρισμένων (- μένον codd.)* ἔστιν
ἄρα τινὰ παρὰ τὰ xaO ἕκαστα, ταῦτα δὲ αἱ ἰδέαι. ἔτι εἶ ἡ ἰατρικὴ
οὐκ ἔστιν ἐπιατήμη τῆσδε τῆς ὑγιείας ἀλλ᾽ ἁπλῶς ὑγεείας,, ἔσται τις
αὐτουγίεια - καὶ εἰ ἡ γεωμετρία μή ἐστι τοῦδε τοῦ ἴσου καὶ τοῦδε τοῦ
συμμέτρου ἐπιστήμη ἀλλ᾽ ἁπλῶς ἴσου καὶ ἁπλῶς συμμέτρου, ἔσται τι

αὐτόισον καὶ αὐτοσύμμετρον, ταῦτα δὲ αἵ ἰδέαι. οἷ δὴ τοιοῦτοι λόγοι

τὸ μὲν προκείμενον (utait ipse p. 990011) οὐ δεικνύουσεν, δ ἦν τὸ
ἰδέας εἶναι, ἀλλὰ δεικνύουσι τὸ εἶναί τινα παρὰ τὰ καϑ᾽ ἕκαστα καὶ
αἰσϑητά. οὐ πάντως δέ, εἴ τινα ἔστιν & εἶσι παρὰ τὰ καϑ᾽ ἕκαστα,
ταῦτά εἶσιν ἰδέαι" ἔστι γὰρ παρὰ τὰ καϑ᾽ ἕκαστα τὰ κοινά, ὧν φαμὶν
καὶ τὰς ἐπιστήμας εἶναι... (p. ὅ9, 82) χρῶνται δὲ καὶ τοιούτῳ λόγῳ
elg κατασκευὴν τῶν ἰδεὼν. εἰ ἕκαστος τῶν πολλῶν ἀνθρώπων ἄνϑρω-
πός ἐστι καὶ τῶν ξώων ξῶον καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων ὁμοίως, καὶ οὐκ ἔστιν
ἐφ᾽ ἑκάστου αὐτῶν αὐτὸ αὑτοῦ τι κατηγορούμενον, ἀλλ᾽ ἔστε τι ὃ καὶ
πάντων αὐτῶν κατηγορεῖται οὐδενὶ αὐτῶν ταὐτὸν Ov, εἴη av τε τού-
τῶν παρὰ τὰ καϑ᾽ ἕκαστα ὄντα ὃν κεχωρισμένον αὐτῶν ἀίδιον" ἀεὶ
γὰρ ὁμοίως κατηγορεῖται πάντων τῶν κατ᾽ ἀριϑμὸν ἀλλασσομένων.
ὃ δὲ ἕν ἐστιν ἐπὶ πολλοῖς κεχωρισμένον τε αὐτῶν καὶ ἀέδιον. τοῦτ᾽
ἐσεὶν ἰδέα" εἰσὶν ἄρα ἰδέαι... τοῦτόν φησι τὸν λόγον κατασκευάξειν
ἰδέας καὶ τῶν ἀποφάσεων ... (ρ. 60, 32) ὃ λόγος ὃ ἀπὸ τοῦ νοεῖν
κατασκευάξων τὸ εἶναι ἰδέας τοιοῦτός ἐστιν. εἰ ἐπειδὰν νοῶμεν ἄν-
ϑρωπον ἢ πεζὸν ἢ ξῶον, τῶν ὄντων τέ τι νοοῦμεν καὶ οὐδὲν τῶν καϑ᾽
ἕκαστον, καὶ γὰρ φϑαρέντων τούτων μένει ἡ αὐτὴ ἔννοια, δῆλον ὡς
ἔστι παρὰ τὰ xaO ἕκαστα καὶ αἰσϑητά, ὃ καὶ ὄντων ἐκείνων καὶ μὴ
ὄντων νοοῦμεν" οὐ γὰρ δὴ μὴ Ov τι νοοῦμεν τότε. τοῦτο δὲ εἶδός τε
καὶ ἰδέα ἐστίν. φησὶ δὴ τοῦτον τὸν λόγον xal ... φϑαρτῶν ἐδέας
κατασκευάζειν οἷο.

4. (114)
Alexander ad Ar. metaph. (ib. v. 15 — 17: ἔτε δὲ of ἀκριβέστεροι
τῶν λύγων oí μὲν τῶν πρός τι ποιοῦσιν ἰδέας, ὧν ov φαμεν εἶναι

- 191 —

xe αὑτὸ γένος, of δὲ τὸν τρίτον ἄνϑρωπον λέγουσιν) p. 02, 12: ὁ δὲ
(contra ideas) λόγος ὁ τὸν τρίτον ἄνϑρωπον εἰσάγων τοιοῦτος, λέγουσι
τὰ κοινῶς κατηγορούμενα τῶν οὐσιῶν κυρίως τε εἶναι τοιαῦτα καὶ
ταῦτα εἶναι τὰ ἴσα. ἔτι τὰ ὕμοια ἀλλήλοις τοῦ αὐτοῦ τινὸς μετουσίᾳ
ὅμοια ἀλλήλοις εἶναι, ὃ κυρίως ἐστὶ τοῦτο᾽ καὶ τοῦτο εἶναι τὴν ἰδέαν.
ἀλλ᾽ εἰ τοῦτο, καὶ τὸ κατηγορούμενον τινῶν κοινῶς, ἂν μὴ ταὐτὸν
ᾧ ἐκείνων τινὶ ὧν κατηγορεῖται, ἄλλο τί ἐστι παρ᾽ ἐκεῖνα, διὰ τοῦτο
γὰφ γένος ὁ αὐτοάνθρωπος 0r. κατηγορούμενος τῶν καϑ᾽ ἕκαστα
οὐδεν) αὐτῶν ἦν ὁ αὐτός, τρίτος ἄνϑρωπος ἔσται τις παρά τε τὸν xaO
ἕκαστα, οἷον Σωκράτη καὶ Πλάτωνα, καὶ παρὰ τὴν ἰδέαν. ἥτις καὶ
εὐτὴ μία κατ᾽ ἀριϑμόν ἐστιν... (p. 02, 38) δείκνυται καὶ οὕτως ὁ
τρίτος ἄνϑρωπος. εἰ τὸ κατηγορούμενον τινῶν πλειόνων ἀληϑῶς καὶ
ἔστιν ἄλλο παρὰ τὰ ὧν κατηγορεῖται κεχωρισμένον αὐτῶν" τοῦτο γὰρ
ἡγοῦνται δεικνύναι of τὰς ἰδέας τιϑέμενοι, διὰ τοῦτο γάρ ἐστί τι αὐτο-
ἄνϑρωπος κατ᾽ αὐτούς, ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατὰ τῶν xaO ἕκαστα ἀν-
ϑρώπων πλειόνων ὄντων ἀληϑῶς κατηγορεῖται καὶ ἄλλος τῶν xaO"
ἕχαστα ἀνθρώπων ἐστίν" ἀλλ᾽ εἰ τοῦτο, ἔσται τις τρίτος ἄνϑρωπος.
εἰ id ἄλλος ὁ κατηγορούμενος ὧν κατηγορεῖται καὶ κατ᾽ ἰδίαν ὕφε-
euis, κατηγορεῖται δὲ κατά vt τῶν xaO ἕκαστα καὶ κατὰ τῆς ἰδέας
0 ἄνθρωπος, ἔσται τρίτος τις ἄνϑρωπος παρά τε τρὺς καϑ᾽ ἕκαστα
καὶ τὴν ἰδέαν. οὕτως δὲ καὶ τέταρτος ὃ κατά τε τούτου καὶ τῆς ἰδέας
καὶ τῶν xo9' ἕκαστα κατηγορούμενος, ὁμοίως δὲ καὶ πέμπτος καὶ
τοῦτο ἐπ᾽ ἄπειρον. ἔστι δὲ ὁ λόγος οὗτος τῷ πρώτῳ ὁ αὐτός, ἐπεὶ
Vr0 τὰ ὅμοια τοῦ αὐτοῦ τινὸς μετουσίᾳ ὃ ὅμοια εἶναι" ὅμοιοι γὰρ οἵ
τε ἄνϑρωποι καὶ αἵ ἰδέαι, .. τῇ μὲν οὖν πρώτῃ (p. 62, 12.—20) τοῦ
τρίτου ἀνθρώπου ἐξηγήσει ἄλλοι τὲ κέχρηνται καὶ Εὔδημος σαφῶς ἐν
τοῖς περὶ λέξεως, τῇ δὲ τελευταίᾳ (p. 62, 38---68, 9) αὐτὸς ἔν τε τῷ
τετάρτῳ (corr. πρώτῳ) περὶ ἰδεῶν καὶ ἐν τούτῳ μετ᾽ ὀλίγον (scil.
P- 991, 2: καὶ εἰ μὲν ταὐτὸ εἶδος τῶν ἰδεῶν καὶ τῶν μετεχύντων, ἔσται
τι χρινόν etc. ad quem locum Alex. p. 68, 25: ἔστε δὲ τὸ νῦν λεγόμε-
νὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ, ὃ ἐξηγούμενοι τὸν τρίτον ἄνθρωπον δεύτερον ἐϑή-

ταμεν).

4a.

Ex reliqua Alexandri disputatione si quae ad Pseudaristotelem per-
linere tenueris (cf. praef.), cogitandum praecipue videtur de eis quae ha-

bet p. 64, 15—65, 1 et p. 65, 14—24. el p. 82, 11—20 ad Ar. p. 090^2].,
?i. 991*24,

— 192 —

5. (175)
Alexander ad Ar. metaph. p. 72, 13: ὅτε δὲ μὴ ὡς Εὔδοξος ἡγεῖτο

xal ἄλλοι τινὲς μέξες τῶν ἰδεῶν τὰ ἄλλα, δαάδιόν φησιν (1, 9. 991, 18)
εἶναι συναγαγεῖν πολλὰ καὶ ἀδύνατα ἑπόμενα τῇ δόξῃ τῇδε. εἴη δ᾽
ἂν τοιαῦτα. εἰ μίγνυνται af ἰδέαι τοῖς ἄλλοις, πρῶτον μὲν σώματα
ἂν εἶεν. σωμάτων γὰρ ἡ μῖξις. ἔτι ἕξουσιν ἐναντίωσιν πρὸς ἀλλήλας"
ἡ γὰρ μῖξις κατ᾽ ἐναντίωσίν ἐστιν. ἔτε οὕτως μιχϑήσεται ὡς ἢ olqv
ἐν ἑκάστῳ τῶν οἷς μίγνυται (-νυνται codd., corr. Bonitz) εἶναι ἢ μέρος.
ἀλλ᾽ εἰ μὲν ὅλη, ἔσται ἐν πλείοσι τὸ ἕν κατὰ τὸν ἀριϑμόν᾽ ἕν γὰρ
κατὰ τὸν ἀριϑμὸν ἡ ἰδέα. εἰ δὲ πρὸς μέρυς, τὸ μέρους τοῦ αὐτοαν-
ϑρώπου μετέχον, οὐ τὸ αὐτοανϑρώπου ἔσται ἄνϑρωπος (cf. Alex. p. ?,
18: " λέγοι dv, ὥς τινες ἤκουσαν — Aspasius, ut credo — τὸ
«κατ᾽ οὐδένα τρόπον τῶν εἰωθότων λέγεσϑαι» ὑπὸ τῶν τὰς ἰδίως
τιϑεμένων. ξητοῦντες γὰρ τίνα τρόπον ἡ μετοχὴ ἡ τῶν εἰδῶν, ἢ οὕτως
φασὶν ὡς ἐν ἑκάστῳ τῶν κατὰ μέρος ἐνυπάρχειν τὴν ἰδέαν, οἷον iv
ἑκάστῳ τῶν τινῶν ἀνθρώπων τὸν αὐτοάνϑρωπον, ἢ ἐν ἑκάστῳ μέρος
τῆς ἰδέας, ἢ παράδειγμα τὸ εἶδός ἐστι τοῖς μετέχουσιν. ὧν οἱ μὲν
πρῶτοι δύο τρόποι τῆς μετοχῆς ἀδύνατοι, ὡς ἡμεῖς τε ἐδείξαμεν
πρὸ ὀλίγου καὶ αὐτὸς εἶπεν Εὐδόξου μνημονεύσας... cf. eadem pror-
sus in eadem re scepticorum ratiocinatio contra Pythagoricos i. e. Pla-
tonicos apud Sextum adv. dogm. IV p. 535, 4— 106 Bk.) Er; διαιρεταὶ
ἂν εἶεν αἴ ἰδέαι καὶ μερισταί, οὖσαι ἀπαϑεῖς. ἔπειτα ἔσται μὲν ὁμοιο-
μερῆ. εἴγε πάντα τὰ ἔχοντα τι μέρος ἐξ αὐτοῦ ὅμοιά ἐστεν ἀλλήλοις"
πῶς δὲ οἷόν τε τὰ εἴδη ὁμοιομερῆ εἷναι; οὐ γὰρ οἷόν τε τὸ μέρος τοῦ
ἀνθρώπου ἀνϑρωπον slvat, ὡς τὸ τοῦ χρυσοῦ μέρος χρυσόν. Fri, ὡς
καὶ αὐτὸς ὀλίγον προελϑὼν λέγει (p. 900, 27. Alex. p. 77, 29. cf. Aler.
p. 67, 28---68, 9), ἐν ἑκάστῳ οὐ μία ἔσται ἰδέα μεμιγμένη ἀλλὰ πολλαί"
εἰ γὰρ ἄλλη μὲν ξώου ἰδέα ἄλλη δὲ ἀνθρώπου, ὁ δὲ ἄνϑρωπος καὶ
ξῶόν ἐστι καὶ ἄνϑρωπος, ἀμφοτέρων ἂν μετέχοι τῶν ἰδεῶν καὶ o
αὐτοάνϑρωπος δὲ ἰδέα, ἢ μὲν καὶ ξῶόν ἐστι, μετέχοι ἂν καὶ αὐτοῦ
τοῦ ξώου" ὀὕτως δὲ οὐκέτι ἂν ἁπλαῖ af ἰδέαι εἶεν, ἀλλ᾽ ἐκ πολλῶν
συγκείμεναι, καὶ αἴ μὲν αὐτῶν πρῶται αἷ δὲ δεύτεραι. εἰ δὲ μὴ εἰσι
ξῶον, πῶς οὐκ ἄτοπον ἄνϑρωπον λέγειν μὴ εἶναι ξῶον; ἔτι δέ. εἰ
μίγνυται τοῖς πρὸς αὐτὰ οὖσι, πῶς ἂν ἔτι εἶεν παραδείγματα. ὡς λέ-
γουσιν; οὐδὲ γὰρ οὕτως τὰ παραδείγματα ταῖς εἰκόσι τῆς ὁμοιότητος
τῆς πρὸς αὐτὰ αἴτια τῷ μεμῖχϑαι. ἔτι τε καὶ συμῳϑείροιντο dv τοῖς
ἐν οἷς εἰσὶ φϑειρομένοις. ἀλλ᾽ οὐδὲ χωρισταὶ ἂν εἶεν αὐταὶ καϑ᾽ αὖ-
τάς, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς μετέχουσιν αὐτῶν. πρὸς δὲ τούτοις οὐδὲ ἀκίνητοι
ἔτι ἔσονται, καὶ ὅσα ἀλλα ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ ἰδεῶν τὴν δόξαν

— 109

ταύτην ἐξετάζων ἔδειξεν aroma ἔχουσαν. διὰ τοῦτο γὰρ εἶπε τὸ « ῥαᾳ-
δεον γὰρ συναγαγεῖν πολλὰ καὶ ἀδύνατα πρὸς τὴν δόξαν ταύτην»
ix:ii γὰρ συνῆκται.

XXXVI.
Περὶ τῶν Ilv9«ayogtícorv.

Libri Aristoteli adscripti de Pythagoreis (de quo v. Rose de Ar. ].

P- 79—83), qui minime inutilis rarusque fuit posterioribus (usque ad
Augusteam certe aetatem, de ceteris enim non liquet. etenim si ipse
eum, quod facile credas, Alexander Polyhistor adhibuit, nullus tamen
eorum novit qui fragmenta tulerunt infra collecta, excepto fortasse Apol-
lonio), eius igitur reliquiae quae satis multae extant, clarissime illud
Comprobant, quod qui et Aristotelis antiquorum iudicem agentis ratio*
nem cognoverunt et litterarum Graecarum historiam perspexerunt, in qua

ab Aristotele et Theophrasto novus plane rerum ordo incipit, sciunt

omnes (Roethios excipio et Gerlachios et Gladischios eorumque similes)

Prübagoricam non philosophiam extitisse sed B/ov Πυϑαγορικόν, non

lam philosophos fuisse Pythagoreos quam sapientes, nullatenus autem

(eque scriptores neque dialecticos. comprobant igitur ea quae discimus

ΕΣ Áristotele, si quidem recte discimus itaque ut quae de Pythagoreorum

ditis placitisque narret, terminis exuamus philosophicis quos a Platonis

*chola accepit et a philosophici sermonis consuetudine. etenim haec duo

Petissimum sunt in quibus illustrandis auctor versatus esse reperitur,

S"ubolica atque religiosa dicendi docendique ratio qua vitam ador-

làverant atque. studia matliematica ad rerum naturam et ipsa symbolice

$pplirata. mathematica enim scientia pro philosophia erat Pythagoreis,

Malhematicam autem philosophiam sive potius dialecticam mathematicam

Mn Pythagoras invenit neque Pythagorei, immo Plato et Platonici et

qui ex eadem sententia iudicans numerique urgens usum dialecticum , de

{80 non. cogitaverant Pythagorei symbolis contenti, historiam philoso-

Phiae primus inchoavit Aristoteles. de quo omni argumento (cf. Rose

de Ar. 1. p. 2 sq. 10 sqq. 35. 79 sqq. 91 sqq. etc.) quod iam olim con-

sium professus sum peculiari libro uberius exponendi (p. 79), id sicubi

Áristotelico negotio defunctus ero studiisque in commentatores Graecos
iristotelis librorumque eius versiones Latinas et medii aevi litteras col-
htis, etiamnunc me executurum esse spero. nunc autem satis habeo

monuisse primum in eadem de Pythagoreis sententia cum Aristotele Eu-
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 13

— 194 —

demo Theophrasto convenire libri de Pythagoreis auctorem anonymum
(Rose p. 80), deinde autem ipsum consilium quo placita narrare Pytba-
gorica suscepit, ad Peripateticorum studia discipulorumque Aristotelis
aetatem pertinere priorum sive physicorum (ut omnium celeberrimo
exemplo Theophrastus) sive mathematicoruin sive theologorum (sicut Eu
demus, cf. Rose p. 70 sq.) sive rhetorum placita aut ordine composita iY*
unum colligentium aut singularibus libris accuratiora eliam historia €*
studia parantium. quorum hos quidem qui magis etiam singula persc&—
tarentur recentiores fuisse verisimile est (certe post Xenocratis — i. €*-
post ol. 116, 3 — inortem libros edidit qui de philosophia eius tracia& —
vit). restant etiam nunc horum studiorum testes libri qui et ipsi Arist»
telis. ferebantur singulares de Xenophane, de Melisso, item de Gorgiza -
perditorum autem tituli in indicibus operum et Aristotelis et Theophras£ ἢ
Laertianis quam plurimi, quorum recensum subiicio: περὲ τῶν Adriis -
μένους ἃ (Th. 5, 42), περὶ τῶν ᾿ἀναξαγόρου ἃ (Th. 5, 42), πρὸς να -
ξαγόραν ἃ (Th. 5, 42. Simpl. in phys. f. 855 Θεόφραστος ἐν τῷ κερὰ
“Δναξαγόρου δευτέρῳ), τῶν Διογένους συναγωγή ἃ (Th. 5, 43), zip?
τῶν ᾿Αρχελάου a (Th. 5, 42), περὶ Δημοκρίτου (libri sex diversis titulis
Th. 5, 43. cf. Rose p. 7), περὲὸ Δημοκρίτου ἃ (Th. 5, 49. cf. Ar. fr. ap-
Simpl), προβλήματα ix τῶν “4ημοκρίτου ξ (Ar. 5, 20), tov Μητρο-
δώρου (Chii, D. L. 9, 58) συναγωγή ἃ (Th. 5, 44), πρὸς τα ᾿Ξενοφάνους of
(Ar. 5, 25. vulgo ,Sevoxoerovg sicut etiam Burlaeus), πρὸς τὰ Παρμε-"
νίδου (Ar. Philop. in phys. fol. 6, 5 a extr. Ven. 1535 —— p. 331^1 Br-
φασὶ δὲ καὶ γεγράφϑαι αὐτῷ ἰδίᾳ βιβλίον πρὸς τὴν Παρμενέδου δόξανσ
ὃ νῦν αἰνίττεται Ar. scil. in phys. 1, 3. 186, 23, cf. Rose p. 72), πρὸς tae
Μελίσσου ἃ (Ar. 5, 25), πρὸς τὰ Ζήνωνος ἃ (Ar. 5, 25), περὶ "Eust—
δοκλέους ἃ (Th. 5, 43), πρὸς τὰ Γοργίου (Ar. 5, 25), πρὸς τὰ AAxpale—
vog ἃ (Ar. 9, 25), περὶ τῶν Πυϑαγορείων « (Ar. 5, 25. primus et secun—
dus liber citatur in fr. 11. 12. 16 ex Stobaeo, Alexandro, Simplicio--
cf. Ptolem. Wenr, p. 145 ubi duas diversorum librorum inscriptiones cou—
fudisse videtur interpres Arabicus de arte poetica et de Pythagorec"
eiusque seclatorum placitis l. I1. cf. Hadschi Kh. V, 104: idem libros"
duos de arte poetica secundum disciplinam Pythagorae scripsit. titu—
lus variis modis enuntiatur: Πυϑαγορικός ἃ Theone fr. 9, Πυϑαγορικά
Simpl. fr. 14, συναγωγὴ τῶν Πυϑαγορικῶν Simpl. fr. 16, τῶν Πυϑα-
γορείοις ἀρεσκόντων συναγωγή Simpl. fr. 10, Πυϑαγορικῶν δόξαι Alex.
fr. 13, περὶ τῆς Πυϑαγορικῶν δόξης Alex. fr. 12, περὶ τῆς Πυϑαγόρον
vel π. τ. Πυϑαγορικῆς φιλοσοφίας Stob. fr.11 et lambl. ἔν. 3), πρὸς τοὺς
Πυϑαγορείους (Ar. ὅ, 25), περὶ τῆς ᾿Δρχυτείου φιλοσοφίας ἃ B y (λι-

— 195 —

ἕξ», 25 vel Afozvr&a fr. 1 Damasc.) , τὰ x τῆς πολιτείας Πλάτωνος (Ar.
$5, 22), ἐπιτομὴ τῆς Πλάτωνος πολιτείας ἃ β (Th. 5, 43. eadem quae et
Aristotelis? cf. Procl. in fr. 1), τὰ ἐκ τῶν νόμων Πλάτωνος (Ar. 5, 22),
κὰ ix τοῦ Τιμαίου (Πλάτωνος) xai τῶν ᾿Αρχυτείων (Ar. 5, 25), διαι-
φέσεις Πλάτωνος (Ar. D. L. 3, 80. Rose p. 65), περὶ τῆς Σπευσίππου
καὶ Ξενοκράτους φιλοσοφίας ἃ (Ar. 5, 25), τῶν Ξενοκράτους συνα-
γογή « (Th, 5, 47), τέχνης τῆς Θεοδέκτου συναγωγή ἃ (Ar. 5, 24). cf.
etiam Aristoxeni libros de Pythagora et Pythagoreis et q. inscr. Πυϑα-
γορικαὶ ἀποφάσεις, Clearchi de mathematicis in Platonis republica (et
in Timaeo, cf. Plut. Tim. 20), Heraclidis l. de Pythagoreis, de Zenone,
Democrito, Heraclito, (D. L. 5, 86. 87) et ex Platonicis aequalibus Xeno-
calis de Parmenide et Pythagoreis (D. L. 4, 13) etc.

1. (176)

Clem. Alex. strom. I, 14, 62 p. 129 Sylb. (ex quo eadem Theodoret.
llerap, 1 p. 19 Gaisf.): Πυϑαγόρας μὲν ovv Μνησάρχου Σάμιος, ὥς
φησιν ᾿Ικπόβοτος (cum plurimis sec. Porph. 1. cf. D. L. 8, 1), ὡς δὲ
᾿Αφιστόξενος (fr. 1 Müll.) ἐν τῷ Πυϑαγόρου βίῳ καὶ ᾿ἡφίσταρχος (491 -
στοτέλης corr. Preller Polem. fr. p. 89) καὶ Θεόπομπος (Θεόφραστος .
Prell) Τυρρηνὸς ἦν (πατρόϑεν scil. cf. Aristox. ap. D. L. 8, 1. Porph. 2
e Plut. qu. conv. 8, 10, 1. τῶν τὴν “ῆμνον ἀποικησάντων Mnesarchum
fisse volunt eumque postea εἰς Σάμον ἐλϑόντα καταμεῖναι, ut habet
Porph, ef. Anton. Diog. apud Porph. 10 et Phot. bibl. p. 109514), ὡς δὲ
Νεάνϑης (cf. Porph. 1) Σύριος ἢ Τύριος.

2. (177)

Apollonius mirab. 6 (ed. Westermann): τούτοις δὲ ἐπιγενόμενο
Πυϑαγόρας Μνησάρχου υἱὸς τὸ μὲν πρῶτον διεπονεῖτο περὶ τὰ μα-
ϑήματα καὶ τοὺς ἀριϑμούς, ὕστερον δέ ποτε καὶ τῆς Φερεκύδου τερα-
τοποιίας οὐκ ἀπέστη. καὶ γὰρ ἐν Μεταποντίῳ (ed. pr. κ- y. τῷ Ilov-
τῶν, Μεταποντίου Meurs. πλοίου εἰσερχομένον φορτίον ἔχοντος
ἰπλοίῳ - ἔχοντι vulgo) καὶ τῶν παρατυχόντων εὐχομένων σωστὸν (εἶναι
Md ed.pr., ἐκεῖνο corr. M.) κατελϑεῖν διὰ τὸν φόρτον, ἐφεστῶτα
(go ἑστῶτα. cf. lambl. 30) τοῦτον εἰπεῖν «νεκρὸν (μικρὸν ed. pr.)
τοίνυν φανήσεται ὑμῖν σώμα ἄγον τὸ πλοῖον τοῦτο» (cf. lambl. v. P.
I4, Porph. 28). πάλιν δὲ ἐν Καυλωνίᾳ, ὥς φησιν “Αριστοτέλης"
lacunam ex homoioteleuto, ut puto, ortam, explet [ambl. 142. ὥς φησιν
Δριστοτέλης ... 0 αὐτὸς “Ἀριστοτέλης γράφων etc.) γράφων περὶ
αὐτοῦ πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα λέγει καὶ τὸν ἐν Τυρρηνίᾳ, φησί, δάκνοντα

18"

— 196 --

ϑανάσιμον ὄφιν αὐτὸς δάκνων ἀπέκτεινεν κεἴ. lanbl. 1.12). καὶ τὴν 24-
νομένην δὲ στάσιν roig Πυϑαγορείοις προειπεῖν (cf. 1. 142)" διὸ Ζ:αὶ
elg Μεταπόντιον ἀπῆρεν ὑπὸ μηδενὸς ϑεωρηϑείς (cf. 1. 248. D. L. 8, “20.
καὶ ὑπὸ τοῦ Κύσα τοῦ (vulgo ὑπὸ τοῦ κατὰ Σάμον. cf idem nomen
varie corruptum in Νέσσον apud lambl. Laert. εἰ Καύκασον apud ΡοτΡὶ.
Cyrill. est autem Κόσας Latii apud Strabonem V p. 237) ποταμοὺ ὅδεα-
βαίνων σὺν ἄλλοις ἤκουσε φωνὴν μεγάλην (add. xal) ὑπὲρ ἄνθρωπον
(ita cod. sec. Bastium, male v. ἀνθρώπων) «Πυϑαγόρα, γαῖρε»" τοὺς δὲ
παρόντας περιδεεῖς γενέσϑαι (cf. Ar. apud Ael. 2, 20. 4, 17. D. L. 8, 1].
Porph. 27. lambl. 134). ἐφάνη δέ ποτε xol ἐν Κρότωνι xai ἐν Mta
zovrío rj αὐτῇ ἡμέρᾳ xal ὥρᾳ (cf. Arist. apud. Ael. ll. cc. ἔν τε Μ -
καὶ ἐν Tevgousvío Porph. 27. 29. lambl. 186). ἐν ϑεάτρῳ δὲ (i. ε. ἔ»"
Ὀλυμπίᾳ Ael., cf. Plut. Numa 8) καϑήμενός ποτε ἐξανίσταται, ὥς φῇ"
σιν ᾿Αριστοτέλης. καὶ τὸν ἴδιον μηρὸν παρέφηνε (- φαῖνε vulgo) 067
καϑημένοις (corr. παρακαϑημένοις. deinde ed. add. εἰς) χρυσοῦν (d-
Arist. apud Ael. l. c. Porph. 28. lamb. 140. 135. 92). λέγεται δὲ περὲ
αὐτοῦ καὶ ἄλλα τινὰ παράδοξα. ἡμεῖς δὲ μὴ βουλόμενοι μεταγραφέων
ἔργον ποιεῖν αὐτοῦ τὸν λόγον καταπαύσομεν.

Haec omnia μετέγραψεν Apollonius ex uno Aristotele, ex quo par-
tim eadem partim alia Aelianus, Laertius, Porphyrius, Iamblichus nimis
quidem contracta referunt.

Aelian. var. hist. 2, 20: ρεστοτέλης λέγει ὑπὸ τῶν Kpore-
νιατὼν τὸν Πυϑαγόραν Axóllova Ὑπερβόρειον προσαγορεύεσθαι (P.
28. 1. 140. 135. 01). κἀκεῖνα δὲ προσεπιλέγει ὃ τοῦ Νικομάχου ὅτι
τῆς αὐτῆς ἡμέρας ποτὲ καὶ κατὰ τὴν αὐτὴν ὥραν καὶ ἐν Μεταποντίω
ὦὥφϑη ὑπὸ πολλῶν καὶ ἐν Κρότωνι." (iv) τῷ ἀγῶνι ἐξανιστάμενος
(ΞΞῚ. 140), ἔνϑα καὶ τῶν μηρῶν ὁ Πυϑαγόρας παρέφηνε τὸν ἕτερον
χρυσοῦν. λέγει δὲ 0 αὐτὸς καὶ ὅτι ὑπὸ τοῦ Κύσα (al. Κώσα) ποταμοῦ
(τὸν ποταμόν codd.) διαβαίνων προσερρήϑη᾽ καὶ πολλούς φησιν axq-
κοέναι τὴν πρόσρησιν ταύτην. quibus addendum est alterum Aeliani
excerptum var. hist. 4, 17: Εδίδασκε Πυϑαγόρας τοὺς ἀνθρώπους ὅτι
κρειττόνων γεγένηται σπερμάτων ἢ κατὰ τὴν φύσιν τὴν ϑνητήν" τῆς
γὰρ αὐτῆς ἡμέρας ὦφϑη καὶ κατὰ τὴν αὐτὴν ὥραν ἐν Μεταποντίῳ,
φησί (aut scrib. φασί aut intell. ᾿Αρεστοτέλης). καὶ ἐν Κρότωνι. καὶ
ἐν Ὀλυμπίᾳ δὲ παρέφηνε χρυσοῦν τὸν ἕτερον τῶν μηρῶν. καὶ Mvi-
Mav δὲ τὸν Κροτωνιάτην ὑπέμνησεν ὅτι Μίδας ὁ Γορδίου ἐστὶν ὃ
Φρυξ (οἴ.1. 143). καὶ τὸν ἀετὸν δὲ τὸν λευκὸν κατέψησεν ὑπομείναντα
αὐτόν (cf. 1. 142. Plut Num. 8). ἀλλὰ καὶ ὑπο τοῦ Κόσα τοῦ ποταμοῦ
διαβαίνων προσερρήϑη, τοῦ ποταμοῦ εἰπόντος αὐτῷ «χαῖρε, Πυϑα-

-- 19 --

γ»»όρα». cf. Diog. Laerlius 8, 11: καὶ γὰρ καὶ σεμνοπρεπέστατος λέγεται
γενέσϑαι καὶ of μαϑηταὶ δόξαν εἶχον περὶ αὐτοῦ ὡς εἴη ᾿Απόλλων
ἐξ Ὑπερβορέων ἀφιγμένος. λόγος δέ ποτ᾽ αὐτοῦ παραγυμνωϑέντος
τὸν μηρὸν ὀφθῆναι χρυσοῦν καὶ ὅτι Νέσσος (scr. Κόσας) ὁ ποταμὸς
διαβαίνοντα αὐτὸν προσαγορεῦσαι πολὺς ἦν ὁ φάσκων.
lambl. de vita Pythag. c. 28 s. 140— 143 (ed. Kiessling Lips. 1815
p- 294): τὴν δὲ πίστιν τῶν παρ᾽ αὐτοῖς ὑπολήψεων ἡγοῦνται εἶναι
ταύτην, ὅτι ἣν ὁ πρῶτος εἰπὼν αὐτός (qui sc. αὐτὸς ἔφα), οὐχ ὃ τυ-
χιὼν ἀλλὰ ϑεός (vulgo π. εἰπὼν αὐτὸ οὐχ ὁ τ. ἀλλ᾽ ὃ ϑεός). καὶ ὃν
ποῦτο τῶν ἀκουσμάτων (cf. lambl. 82) ἐστί, τίς ὁ Πυϑαγόρας;: φασὶ
gag εἶναι nolo Ὑπερβόρεον. τούτου δὲ τεκμήρια (εἴ, Laert, 1. c.)
ἔχεσθαι ὅτι ἐν τῷ ἀγῶνι ἐξανιστάμενος τὸν μηρὸν παρέφηνε χρυσοῦν,
xe 6 ὅτι flags» τὸν Ὑπερβόρεον εἴστία xol τὸν οἰστὸν αὐτοῦ ἀφείλετο
ᾧ ἐκυβερνᾶτο (cf. 1. 91 sq, P. 29 — 1. 186). λέγεται δὲ ὁ "άβαρις A.
ϑεῖν ἐξ Ὑπερβορέων ἀγείρων χρυσὸν εἰς τὸν νεὼν (cf. I. 91) καὶ προ-
λέγων λοιμόν. κατέλυε δὲ ἐν τοῖς ἱεροῖς καὶ οὔτε πίνων οὔτε ἐσθίων
ὥφϑη ποτὲ οὐϑέν. λέγεται δὲ καὶ ἐν “ακεδαιμονίοις ϑῦσαι τὰ κωλυ-
τήρια καὶ διὰ τοῦτο οὐδένα πώποτε ὕστερον ἐν “ακεδαίμονι λοιμὸν
γινέσϑαι (εἴ. I, 92). τοῦτον οὖν τὸν ᾿ἴβαριν; παρελόμενος ὃν εἶχε χρυ-
(viv οἷστόν, οὗ ἄνευ οὐχ οἷός v ἦν τὰς ὁδοὺς ἐξευρίσκειν, ὁμολο-
γοῦντα ἐποίησε. καὶ ἐν ἹΜεταποντίῳ εὐξαμένων τινῶν γενέσϑαι αὐτοῖς
τὰ ἐν τῷ προσπλέοντι πλοίῳ «νεκρὸς τοίνυν dv ὑμῖν» (ἡμῖν vulgo)
ἔφη" καὶ ἐφάνη νεκρὸν ἄγον τὸ πλοῖον. καὶ ἐν Συβάρει τὸν ὄφιν
τὸν ἀποχτείνοντα (-ναντα v.) τὸν δασὺν ἔλα βε καὶ ἀπεπέμψατο. ὁμοίως
δὲ so) τὸν ἐν Τυρρηνίᾳ τὸν μικρὸν ὄφιν ὃς (corr. αὐτὸς) ἀπέκτεινε
δάκνων, ἐν Κρότωνι δὲ τὸν ἀετὸν τὸν λευκὸν κατέψησεν ὑπομείναντα,
ὅς φασι (cf. P. 25 — 1. 62. Plut. 1. c). βουλομένου δέ τινος ἀκούειν
οὐκ ἔρη πω λέξειν πρὶν ἢ σημεῖόν τι φανῇ καὶ μετὰ ταῦτα ἐγένετο
ἐν Καυλωνίᾳ 7 λευκὴ ἄρκτος (cf. P. 28 — 1. 60). καὶ πρὸς τὸν μέλ-
lovi ἐξαγγέλλειν αὐτοῦ τὸν (τούτου add. v.) ϑάνατον προεῖπεν | αὐτός
(df. Apoll. supra) καὶ Μυλλίαν τὸν Κροτωνιάτην ἀπέμνησεν ὅ ὅτι ἦν
Μίδας ὁ ὃ Γορδίου. καὶ ὥχετο ὁ Μυλλίας εἰς τὴν ἤπειρον ποιήσων
ὅσα ἐπὶ τῷ τάφῳ ἐκέλευσε. λέγεται δὲ καὶ ὅτε τὴν οἰκίαν αὐτοῦ o
πριάμενος καὶ ἀνορύξας ἃ μὲν εἶδεν οὐδενὶ ἐτόλμησεν εἰπεῖν, ἀντὶ δὲ
τῆς ἁμαρτίας (cf. D. L. 8, 15) ταύτης ἐν Κρότωνι ἱεροσυλῶν ἐλήφϑη
καὶ ἀπέϑανε" τὸ γὰρ γένειον ἀποπεσὸν τοῦ ἀγάλματος τὸ χρυσοῦν
ἰφωράθη λαβών. ταῦτά τε οὖν λέγουσι πρὸς πίστιν καὶ ἄλλα
τοιαῦτα.

— 198 —

9. (178)

lamblichus de vita Pythagorica s. 31: /Grogei δὲ καὶ '"Mgsasost-
λῆς ἐν τοῖς περὶ τῆς Πυϑαγορικῆς φιλοσοφίας διαέρεσίν sive τοιανδε
ὑπὸ τῶν ἀνδρῶν ἐν τοῖς πάνυ ἀπορρήτοις διαφυλάττεσθαι" τοῦ lo-
γικοῦ [oov τὸ μέν ἐστι ϑεός, τὸ δ᾽ ἄνθρωπος, τὸ δὲ οἷον Πυϑε-
γόρας.

Idem lamb]. 144 (ubi post ea quae supra adscrípsi in fr. 1, ita per-
gi : ὡς δὲ τούτων ὁμολογουμένων καὶ ἀδυνάτου ὄντος περὶ ἄνϑρο-
zov ἕνα ταῦτα συμβῆναι, ἤδη οἴονται σαφὲς εἶναι ὅτε ὡς παρὰ (mie
corrigunt περὲ xo. et postea περὶ ἐκείνου. cf. initium totius argamen-
tationis s. 140) κρείττονος ἀποδέχεσθαι χρὴ τὰ παρ᾿ ἐκείνου λεχϑέντα
καὶ οὐχὶ ἀνϑρώπον. ἀλλὰ καὶ τὸ ἀπορούμενον ravra σημαίνειν" ἔστι
γὰρ παρ᾽ αὐτοῖς λεγόμενον ὅτι «ἄνϑρωπος δίπος (δίπουν, δίπους codd.)
ἐστὶ καὶ ὄρνις καὶ τρίτον ἄλλο». τὸ γὰρ τρίτον Πυϑαγόρας ἐστί.

Cf. Aelianus (cuius excerptum ex Aristotelicis totum fluxisse vide-
tur) v. h. 4, 17: ovy olov τε δὲ ἣν διαπορῆσαι ὑπέρ τενος αὐτῷ ἢ voi;
λεχϑεῖσί τε προσεπερωτῆσαι, ἀλλ᾽ ὡς χρησμῷ ϑείω οὕτως of τότε προσ-
εἶχον τοῖς λεγομένοις ὑπ᾽ αὐτοῦ. ἐπιστρεφομένου δὲ τὰς πόλεις «v-
τοῦ, διέρρει λόγος ὅτι Πυϑαγόρας ἀφίκετο οὐ διδάξων ἀλλ᾽ ἰα-
τρεύσων.

3a. (178a)

Apuleius de deo Socr. 20 (sec. codicem quem nuper, Sept. 1862, in-
spexi Harleianum 39609 membr. sec. 14 fol. 00^: credo vestrum plerosque
hoc quod (modo vel commodo add. al. codd.) dixi cunctantius credere
el impendio mirari formam daemonis Socrati visam (al. visitatam).
at hoc seculo (sco cod. Harl.) oppido mirari solitos Pythagoricos, si
quis se negaret unquam vidisse daemonem , satis ut reor idoneus awc-
tor (auctor om. Harl.) est Aristoteles. quod si cuivis potest evenire
facultas contemplandi divinam (dignam Harl.) effigiem, cur non ap-
prime potuerit Socrati obtingere etc.

In hoc loco pro verbis quae corrupta videntur at hoc (scil. Socratis?)
seculo... Pythagoricos male in aliis legebatur ita secundum
(scdm, scdo) Pythagoricos. cf. var. lect. apud Hildebr. p. 158, ubi
sic: etenim secundum Pylhagoricos mirari solitos oppido etc.

4. (179)
Gellius IV, 11: Plutarchus quoque, homo in disciplinis gravi auc-
toritate, in primo librorum quos de Homero composuil Aristotelem

-- 100 --

pohilosophum scripsit eadem ipsa de Pythagoricis scripsisse, quod non
ex bstinuerunt edendis animalibus nisi pauca carne quadam. verba ipsa
JPlutarchi, quoniam res inopinata est, subscripsi: ᾿Δριστοτέλης
δὲ μήτρας xol καρδίας xal ἀκαλήφης καὶ τοιούτων ἄλλων ἀπέχεσϑαί
φρήσι τοὺς Πυϑαγορικούς, χρῆσϑαι δὲ τοῖς ἄλλοις. ἀκαλήφη autem est
exnimal marinum quod urtica appellatur. sed et piscibus nonnullis ab-
stinere Pythagoricos Plutarchus in symposiacis dicit (qu. conv. 8, 8, 1:
μάλιστα τῶν ἰχϑύων ἀπείχοντο" καὶ γὰρ ἱστορεῖται τοῦτο περὶ τῶν
σεαλαιῶν Πυϑαγορικῶν. εἴ. Athen. VII p. 3086). cf. Porph. v. P. 45 (ex
ArisL): ἀπέχεσϑαι δὲ xol ἄλλων παρήνει. olov μήτρας τε καὶ voy M-.
δὸς καὶ ἀκαλήφης, σχεδὸν δὲ καὶ τῶν ἄλλων ϑαλασσίων (cf. I. 98)
ξυμπάντων.

Diog. Laert. 8, 10: παντὸς δὲ μᾶλλον ἀπηγόρευε μήτ᾽ ἐρυθῖνον
ἐσθίειν μήτε μελάνουρον" καρδίας v' ἀπέχεσϑαι καὶ κυάμων᾽ ᾿᾽4ρι-
στοτέλης δέ φησι καὶ μήτρας καὶ τρίγλης ἐνίοτε (cf. fr. 5 init. et
lambl. 109).

5. (180)

Diog. Laert. 8, 33—35: τιμὰς ϑεοῖς δεῖν voulftiv καὶ ἥρωσι μὴ
τὰς ἴσας, ἀλλὰ ϑεοῖς ἀεὶ μετ᾽ εὐφημίας λευχειμονοῦντας (εἴ. 8, 19)
καὶ ἀγνεύοντας (οἵ. Diod. 10, 21 Bekk.), ἥρωσι δ᾽ ἀπὸ μέσου ἡμέρας.
τὴν δ᾽ ἁγνείαν εἶναι διὰ καϑαρμὼν καὶ λουτρῶν καὶ περιρραντηρίων
καὶ διὰ τοῦ καϑαρεύειν ἀπό τε κήδους καὶ λεχοῦς καὶ μιάσματος παν-
τὸς καὶ ἀπέχεσθαι βρωτῶν ϑνησειδίων τε κρεῶν καὶ τριγλῶν καὶ με-
λανούρων [οἵ. fr. 4 et Ael, 4, 17 extr. προσέταττε δὲ 0 αὐτὸς Πυϑαγό-
ρας καρδίας ἀπέχεσϑαι καὶ ἀλεκτρυόνος λευκοῦ καὶ τῶν ϑνησειδίων
παντὸς μᾶλλον καὶ μὴ χρῆσϑαι βαλανείῳ, μηδὲ βαδίξειν τὰς λεωφό-
ρους" ἄδηλον γὰρ εἰ καϑαρεύουσι κατ᾽ (v. xal) αὐτὰ ἐκεῖνα. cf. lambl.
80] xal ὠῶν (Plu. qu. conv. 2, 3, 1, cf. Gell. l. c.) καὶ τῶν φοτόκων
ἰώων καὶ κυάμων καὶ τῶν ἄλλων ὧν παρακελεύονται καὶ οἵ τὰς τε-
levage ἐν τοῖς ἱεροῖς ἐπιτελοῦντες. φησὶ δ᾽ ᾿Δριστοτέλης περὶ τῶν
κυάμων (ita recte Cobet ex cod. Laur., quem et ipse inspexi. codd. Γθο."
el edd, inepte ἐν τῷ περὶ τῶν κυάμων) παραγγέλλειν αὐτὸν ἀπέχεσϑαι
τῶν κυάμων ἤτοι" ὅτι αἰδοίοις εἰσὶν ὅμοιοι ἡ ὅτι Αιδου πύλαις" ἀγόνα-
τὸν γὰρ μόνον" ἢ ὅτι φϑείρει ἢ ὅτε τῇ τοῦ ὅλου φύσει ὅμοιος $ ὅτι
ἀλιγαρχικόν᾽ κληροῦνται (cf. Plut. de lib. educ. 17) γοῦν αὐτοῖς (eas-
dem partim causas affert Lucian. vit. auct. 6. quocum cf. Porph. 44 et

Pseudorig. philos; p.8 Mill. ceterum de fabis cf. sententiam controversam
Áristoxeni ex l. de Pythag. f. 7 Müll. item eiusdem de carnis esu ib. con-
trà autem Theophr. ap. Porph. de abst. p. 153. cf. p. 168. Eudox. Porph.

-- 200 —

v. P. 7). τὰ δὲ πεσόντ᾽ ἀπὸ τραπέξης μὴ ἀναιρεῖσθαι, ὑπὲρ τοῦ ἐϑί-
ξεσϑαι μὴ ἀκολάστως ἐσϑίειν ἢ ὅτι ἐπὶ τελευτῇ τινός" καὶ ᾿Δριστοφα-
νῆς ... ἀλεκτρυόνος μὴ ἄπτεσϑαι λευκοῦ (cf. Α6].1]. c. Iambl. 84), ὅτε ἱερὸς
τοῦ Μηνὸς καὶ ἱκέτης" τὸ δ᾽ ἦν τῶν ἀγαϑῶν' τῷ τε Μηνὶ ior
σημαίνει γὰρ τὰς ὥρας (cf. ad h. l. not. ed. Hübner.) τῶν ἐχϑύων μὴ
ἄπτεσϑαι ὅσοι ἱεροί" μὴ γὰρ δεῖν τὰ αὐτὰ τετάχϑαι ϑεοῖς καὶ ἀνϑρώ-
ποις) ὥσπερ οὐδ᾽ ἐλευϑέροις καὶ δούλοις. καὶ τὸ μὲν λευκὸν τῆς τὰ-
γαϑοῦ φύσεως. τὸ δὲ μέλαν τοῦ κακοῦ. ἄρτον μὴ καταγνύειν, ὅτι ip
ἕνα of πάλαι τῶν φίλων ἐφοίτων, καϑάπερ ἔτι καὶ νῦν of βάρβαροι"
μηδὲ διαιρεῖν ὃς συνάγει αὐτούς" οἵ δὲ πρὸς τὴν ἐν ἄδου κρίσιν, ol
δ᾽ εἷς πόλεμον δειλίαν ποιεῖν, of. δὲ ἐπεὶ ἀπὸ τούτου ἄρχεται τὸ ὅλον
(cf. lambl. 86)... . καὶ ταῦτα μέν φησιν ὁ ᾿Αλέξανδρὸς (sc. ἐν ταῖς τῶν
φιλοσόφων διαδοχαῖς) ἐν τοῖς Πυϑαγορικοῖς ὑπομνήμασιν (quae me-
moraverat apud Laertium 8, 24, a Platonicis quidem, ut patet, conscripta)
εὑρηκέναι καὶ τὰ ἐκείνων ἐχόμενα ὁ ᾿Αριστοτέλης.

6. (181)

Porphyr. vit. Pyth. 41 (ubi quae praecedunt ex Aristoxeno derivata
videntur, cf. D. L. 8, 8. 21): ἔλεγε δέ τινα καὶ μυστικῷ τρόπῳ συμβολι-
κῶς. ἃ δὴ ἐπὶ πλέον ᾿Δριστοτέλης ἀνέγραψεν. olov ὅτι τὴν ϑάλατ-
ταν μὲν ἐκάλει εἶναι (sic vitio manifesto editur pro nomine proprio, Koo-
vov scil., ut habet Clem. Al. strom. V, 8, 51: τοεαῦτα xol of Πυϑαγό-
ρείοι ἡνίσσοντο, Φερσεφόνης uiv κύνας rovg πλανήτας, Κρόνου δὲ
δάκρυον τὴν ϑάλασσαν ἀλληγοροῦντες. cf. Plut. de Is. 32: τὸ ὑπὸ τῶν
Πουϑαγορικῶν λεγόμενον ὡς ἡ ϑάλαττα Κρόνου δάκρυόν ἐστιν) δά-
κρύον; τὰς δὲ ἄρκτους Ῥέας χεῖρας; τὴν δὲ πλειάδα Μουσῶν λύραν,
τοὺς δὲ πλανήτας κύνας τῆς Περσεφόνης᾽ τὸν δ᾽ ἐκ χαλκοῦ κρονομέ-
νου γινόμενον ἦχον φωνὴν εἶναί τινος τῶν δαιμόνων ἐναπειλημμένην
τῷ χαλκῷ. cf. Ael. 4, 17: καὶ τὸν σεισμὸν ἐγενεαλόγει οὐδὲν ἄλλο εἶναι
ἢ σύνοδον τῶν τεϑνεώτων, ἡ δὲ ἶρις ἔφασκεν ὡς αὐγὴ (ὡς ἡ γῇ codd,
corr. Gesn.) τοῦ ἡλίου (τοῦ νείλου codd., corr. Gesn.) ἐστί, καὶ ὁ πολλάκις
ἐμπίπτων τοῖς ὠσὶν ἦχος φωνὴ τῶν κρειττόνων. cf. de via lactea Arist.
meteor. 1, 8. Porph. de antro 25. Lob. Agl. p. 935. de tonitru Ar.
analyt. post. 2, 11. de symphonia coelesti id. de coelo 1, 9. cf. Porph.
31. de anima id. de an. 1, 2 aliaque praeter fr.5 religiose dicta et super-
stitiose apud Plut. qu. Rom. 95. qu. Gr. 39. Hermipp. apud D. L. 8, 10.
de melanuro lIambl. protrept. p. 330 Kiessl. de furiis ib. p. 341 etc. cf. Lo-

beck Agl. p. 885 sqq. qui γόητας illas secundum Timonem Pythagorae
δόξας collegit.

- 20] --

7. (182)

Pergit Porphyrius ib. 42: ἦν δὲ καὶ ἄλλο εἶδος τῶν συμβόλων
τοιοῦτον ᾿ ζυγὸν μὴ ὑπερβαίνειν, τουτέστι μὴ πλεονεκτεῖν. μὴ τὸ πῦρ
τῇ μαχαίρᾳ σκαλεύειν, ὅπερ ἦν μὴ τὸν ἀνοιδοῦντα καὶ ὀργιξόμενον κι-
νεῖν λόγοις παρατεϑηγμένοις. στεφανόντε μὴ τίλλειν, τουτέστι τοὺς
νόμους μὴ λυμαίνεσθαι" στέφανοι γὰρ πόλεων οὗτοι. πάλιν δ᾽ αὖ ἕτερα
τοιαῦτα᾽ μὴ καρδίαν ἐσϑίειν, οἷον μὴ λυπεῖν ἑαυτὸν ἀνίαις. μηδ᾽ ἐπὶ
χοένεκος καϑέζεσϑαι, olov μὴ ἀργὸν ζῆν. μηδ᾽ ἀποδημοῦντα ἐπιστρέ-
φεσϑαι: (add. τουτέστι) μὴ ἔχεσϑαι τοῦ βίου τούτου ἀποϑνήσχοντα. τὰς
δὲ λεωφόρους μὴ βαδίξειν, δι᾿ οὗ ταῖς τῶν πολλῶν ἔπεσϑαι γνώμαις
᾿ἐκώλυεν, τάς τε τῶν ὀλίγων καὶ πεπαιδευμένων μεταϑεῖν (παρήνει
scil.). μηδὲ χελιδόνας ἐν οἰκίαις δέχεσϑαι. τουτέστε λάλους ἀνθρώπους
καὶ περὶ γλῶτταν ἀκρατεῖς ὁμοροφίους μὴ ποιεῖσϑαι. φορτίον δὲ συν-
ανατιϑέναι μὲν τοῖς βασταξζουσιν, συγκαϑαιρεῖν δὲ μή, δι᾽ οὗ παρῃ-
νει μηδενὶ πρὸς ῥᾳστώνην ἀλλὰ πρὸς ἀρετὴν καὶ πόνους συμπράττειν.
ϑεῶν τε εἰκόνας ἐν δακτυλίοις μὴ φορεῖν; τουτέστι τὴν περὶ ϑεὼν δό-
ξαν καὶ λόγον μὴ πρόχειρον μηδὲ φανερὸν ἔχειν μηδ᾽ εἰς πολλοὺς φέ-
et. σπονδάς τὲ ποιεῖσϑαι τοῖς ϑεοῖς κατὰ τὸ οὖς τῶν ἐκπωμάτων᾽
ἐντεῦϑεν γὰρ ἠνίττετο τιμᾶν τοὺς ϑεοὺς καὶ ὑμνεῖν τῇ μουσικῇ" αὕτη

γὰρ δι᾽ ὥτων χωρεῖ. μηδ᾽ ἐσθίειν ὅσα μὴ ϑέμις (cuius praecepti sequi-
tur uberior explicatio).

Haec qui exprimit (scil. ex Porphyrio, cuius primum librum histo-
riae philosophicae id est hunc ipsum de vita Pythagorae in eadem re citat
Cyrillus c. Iul. IX p. 300 ed. Lips. 1690) Hieronymus adv. Rufin. 1, Ill
p. 409 (t. IV, 2 Par. 1706) ipsi etiam sicut ea quae praecedunt Aristoteli
tribuit: Pythagorica et illa praecepta sunt, amicorum omnia esse com-
Runia .. . illaque aenigmata, quae diligentissime Aristoteles in suis
libris prosequitur: slateram ne iransilias, id est ne praetergrediare
iustiliam. ignem gladio ne fodias, iratum videlicet et tumidum animum
Vrbis maledicis ne lacessas. coronam minime carpendam, id est leges
Vrbium conservandas. cor non comedendum, id est moerorem de animo
Proüciendum. quum profectus fueris, inquit, ne redeas, id est post
Mortem vilam ipsam ne desideres. per viam publicam ne ambules, id
6l ne multorum sequaris errores. hirundinem in domum non susci-
Péndam , id est garrulos et verbosos homines sub eodem tecto non ha-
bendos, oneratis superponendum, onus deponentibus non communican-
dum, id est ad virtutem incedentibus augmentanda praecepta , traden-

lé se otio. relinquendos. et quia Pythagorica dogmata legisse me
dixeram ...

— 202 —

Eadem symbola aliaque plura multi recensent similesque explicatio-
nes addunt, velut Demetrius Byzantius dv τετάρτῳ περὶ ποιημάτων (Athen.
X, 77), Clemens Alex. strom. V c. ὅ, Plutarchus de liberis educ. c. 17 (et
singula passim idem, velut qu. conv. 8, 7, 1. 2. 4. 7, 4, 6 etc.) et maxime
Iambl. protrept. c. 21 et Laertius 8, 17 (ed. Cob.): ἦν δ᾽ αὐτῷ σύμβολα
τάδε" πῦρ μαχαίρᾳ μὴ σκαλεύειν, ξυγὸν μὴ ὑπερβαίνειν, ἐπὶ χοίνικος
μὴ καϑίξειν, καρδίαν μὴ ἐσθίειν, φορτίον μὴ συγκαϑαιρεῖν συνεπιτι-
ϑέναι δέ, τὰ στρώματα ἀεὶ συνδεδεμένα ἔχειν, ἐν δακτυλίῳ εἰκόνα ϑεοῦ
μὴ περιφέρειν, χύτρας ἴχνος συγχεῖν ἐν τῇ τέφρᾳ, δαδίῳ ϑᾶκον μὴ
ὀμόργνυσϑαι, πρὸς ἥλιον τετραμμένον μὴ ὀμίχειν, τὰς λεωφόρους μὴ
βαδίξειν, μὴ δαδίως δεξιὰν ἐμβάλλειν (cf. Plut. de amic. mult. 6), ópo-
ροφίους χελιδόνας μὴ ἔχειν, γαμψώνυχα μὴ τρέφειν, ἀπονυχίσμασι καὶ
κουραῖς μὴ ἐπουρεῖν μηδὲ ἐφίστασϑαι, ὀξεῖαν μάχαιραν ἀποσερέφειν,
ἀποδημοῦντα ἐπὶ τοῖς ὅροις ἀνεπιστρεπτεῖν. ἤϑελε δ᾽ αὐτῷ τὸ μὲν πῦρ
μαχαίρᾳ μὴ σκαλεύειν, δυναστῶν ὀργὴν καὶ οἰδοῦντα ϑυμὸν μὴ κι-
νεῖν" τὸ δὲ ζυγὸν μὴ ὑπερβαίνειν, τὸ ἴσον καὶ δίκαιον μὴ ὑπερβαί.
νειν. ἐπί ve χοίνικος μὴ καϑίζειν, ἐν ἴσῳ vov ἐνεστῶτος φροντίδα
ποιεῖσϑαι καὶ τοῦ μέλλοντος" ἢ γὰρ χοῖνιξ ἡμερησία τροφή. διὰ δὲ
τοῦ καρδίαν μὴ ἐσϑίειν ἐδήλου μὴ τὴν ψυχὴν ἀνίαις καὶ λύπαις κατα-
τήκειν. διὰ δὲ τοῦ εἰς ἀποδημίαν βαδίξοντα μὴ ἐπιστρέφεσθαι παρή-
νει τοῖς ἀπαλλαττομένοις τοῦ βίου μὴ ἐπιϑυμητικῶς ἔχειν τοῦ [vv
μηδ᾽ ὑπὸ τῶν ἐνταῦϑα ἡδονῶν ἐπάγεσϑαι. καὶ τὰ ἄλλα προς ταῦτα
λοιπόν ἔστιν ἐκλαμβάνειν ἵνα μὴ παρέλκωμεν (iam sequuntur verba in
fr. 4 adscripta, in quibus citatur Aristoteles). '

Longam uniusque auctoris tenorisque de symbolis disputationem
(Nicomachi qui Aristoteje utitur?) apponit lamblichus v. P. c. 18, in qua
inesse cerle Aristotelica verbis etiam quae superioribus passim consona
reperiuntur comprobatur. ait autem ita s. 82: πάντα δὲ τοιαῦτα ἀκού-
σματα διήρηται εἰς τρία εἴδη. τὰ μὲν γὰρ αὐτῶν τί ἔστι σημαίνει. τὰ
δὲ τί μάλιστα, τὰ δὲ τί δεῖ πράττειν ἢ μὴ πράττειν. τὰ μὲν οὖν τί ἐστι
τοιαῦτα, οἷον τί ἐστιν af μακάρων νῆσοι, ἥλιος, σελήνη; τί ἔστε τὸ ἐν
Δελφοῖς μαντεῖον; τετρακτῦς (quae κόσμος ὠνόμασται Plut. de [s. 75
etc.) ὅπερ ἐστὶν ἡ ἁρμονία ἐν ἡ αἱ Σειρῆνες (cf. Porph. 31) τὰ δὲ τί
μάλιστα, οἷον τί τὸ δικαιότατον; ϑύειν. τί τὸ σοφώτατον; ἀριϑμός.
δεύτερον δὲ τὸ τοῖς πράγμασι τὰ ὀνόματα τιϑέμενον (cf. Procl. in Tim.
p. 84*. Ael. v. h. 4, 17: ἔλεγε δὲ ἱερώτατον εἶναι τὸ τῆς μαλάχης φυλ-
λον. ἔλεγεν ὅτι πάντων σοφώτατον ὁ ἀριϑμός, δεύτερος δὲ ὁ τοῖς πρα-
γμασι τὰ ὀνόμοτα ϑέμενος). τί σοφώτατον τῶν παρ᾽ ἡμῖν; ἰατρική. τί
κάλλιστον; ἁρμονία. τί κράτιστον ; γνώμη. τί ἄριστον; εὐδαιμονία. τί

-- 200 —

ἐὲ ἀληθέστατον λέγεται; ὅτι πονηροὶ of ἄνϑρωποι.... ἔστε δὲ αὕτη ἡ
αὐτὴ τῇ τῶν ἑπτὰ σοφιστ ὧν (cf. de philos. ἤν. 8) λεγομένῃ σοφίᾳ. καὶ
γὰρ ἐκεῖνοι ἐξήτουν οὐ τί ἐστι τἀγαϑὸν ἀλλὰ τί μάλιστα, οὐδὲ τί τὸ
χαλεπὸν ἀλλὰ τί τὸ χαλεπώτατον, ὅτι τὸ αὑτὸν γνῶναι, οὐδὲ τί τὸ δῴ-
διον ἀλλὰ τί τὸ ῥᾷστον, ὅτε τῷ ἔϑει χρῆσϑαι. τῇ τοιαύτῃ γὰρ σοφίᾳ
μετηκολουθηκέναι ἔοικε τὰ τοιαῦτα ἀκούσματα" πρότερον γὰρ οὗτοι
Πυϑαγόρου ἐγένοντο. τὰ δὲ τί πρακτέον ἢ οὐ πρακτέον τῶν ἀκουσμά-
τῶν τοεαῦτά ἐστιν, οἷον ὅτι δεῖ τεκνοποιεῖσϑαι" δεῖ γὰρ ἀντικαταλι-
πεῖν τοὺς ϑεραπεύοντας τὸν OtOv. ἢ ὅτι δεῖ τὸν δεξιὸν ὑποδεῖσϑαι
πρότερον. ἢ ὅτι οὐ δεῖ τὰς λεωφόρους βαδίξειν ὁδοὺς οὐδὲ εἰς περιρ-
ραντήριον ἐμβάπτειν οὐδὲ ἐν βαλανείῳ λούεσθαι" ἄδηλον γὰρ ἐν πᾶσι
τούτοες εἰ καϑαρεύουσιν of κοινωνοῦντες. (cf. Ael. 4, 17). καὶ ἄλλα
τάδε" φορτίον μὴ συγκαϑαιρεῖν" ov γὰρ“ δεῖ αἴτιον γίνεσϑαι τοῦ μὴ
πονεῖν, συνανατιϑέναι δέ. χρυσὸν ἐχούσῃ μὴ πλησιάξειν ἐπὶ τεκνο-
ποιέᾳ. μὴ λέγειν ἄνευ φωτός. σπένδειν τοῖς ϑεοῖς κατὰ τὸ οὖς τῆς
κύλικος οἰωνοῦ ἕνεκα καὶ ὅπως μὴ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ πίνηται. ἐν δακτυ-
Me μὴ φέρειν σημεῖον ϑεοῦ εἰκόνα, ὅπως μὴ μιαίνηται" ἄγαλμα γάρ,
ὕπερ δεῖ φυτεῦσαι ἐν τῷ οἴκω. γυναῖκα οὐ δεῖ διώκειν τὴν αὑτοῦ"
ἱκέτις yao, διὸ καὶ ἀφ᾽ ἑστίας ἀγόμεϑα καὶ ἡ λῆψις διὰ δεξιᾶς (cf. lambl.
18. Pseudar. oecon. 1344, 10: καϑάπερ of Πυϑαγόρειοι λέγουσιν, ὥσπερ
ἱκέτιν καὶ ἀφ᾽ ἑστίας ἡγμένην ὡς ἥκιστα δεῖν ἀδικεῖν). μηδὲ ἀλεκ-
τρυύνα λευκὸν ϑύειν " ἱκέτης γάρ, ἱερὸς τοῦ Μηνός, διὸ καὶ σημαί-
vowiv ὥραν (cf. D. L. 8, 34. Iambl. protr. p. 346 Kiessl). καὶ συμβου-
lv μηδὲν παρὰ τὸ βέλτιστον τῷ συμβουλευομένῳ᾽ ἱερὸν γὰρ συμ-
βουλή. ἀγαϑὸν of πόνοι, αἱ δὲ ἡδοναὶ ἐκ παντὸς τρόπου κακόν" ἐπὶ
κολάσει γὰρ ἐλϑόντας δεῖ κολασϑῆναι. ϑύειν χρὴ ἀνυπόδετον καὶ πρὸς
τὰ ἱερὰ προσιέναι. εἰς ἱερὸν οὐ δεῖ ἐκτρέπεσϑαι" οὐ γὰρ πάρεργον
δεὶ ποιεῖσϑαι τὸ ϑεῖον (cf. P. 38. lambl.-protr. p. 320). ὑπομένοντα καὶ
ἔχοντα τραύματα ἐν τῷ ἔμπροσθεν τελευτῆσαι ἀγαϑόν, ἐναντίως δὲ
ἐναντίον, εἰς μόνα τῶν ξώων οὐκ ἐσέρχεται ἀνθρώπου ψυχὴ ἃ ϑέμις
ἐστὶ τυϑῆναι" διὰ τοῦτο τῶν ϑυσίμων χρὴ ἐσϑίειν μόνον olg ἂν τὸ
ἐσθίειν καϑήκῃ; ἄλλου δὲ μηδενὸς ξώου (Porph. de abst. p. 153. 168 sq.
d. v. P. 34. 42. D. L. 8, 20. cf. P. 36). τὰ μὲν οὖν τοιαῦτα τῶν ἀκου-
ὅμάτων ἐστί, τὰ δὲ πλεῖστον ἔχοντα μῆκος περί τε ϑυσίας καϑ᾽ Éxa-
στους τοὺς καιροὺς πῶς 1e" ποιεῖσϑαι τάς τε ἄλλας καὶ περὶ μετοική-
δέως τῆς ἐντεῦθεν καὶ περὶ τὰς ταφὰς πῶς δεῖ καταϑάπτεσϑαι. ἐπ᾽
ἐνίων μὲν οὖν ἐπιλέγεται διὰ τί δεῖ, οἷον ὅτι δεῖ τεκνοποιεῖσϑαι ἕνεκα
VOU καταλιπεῖν ἕτερον ἀνϑ᾽ ξαυτοῦ ϑεῶν ϑεραπευτήν᾽ τοῖς δὲ οὐδεὶς
lóyoc πρόσεστι. καὶ ἕνια μὲν τῶν ἐπιλεγομένων δόξει προσπεφυκέναι

-- 204 —

ἅπερ ἂν ἢ: ἔνια δὲ πόρρω, olov περὶ τοῦ τὸν ἄρτον μὴ καταγνύναι
ὅτι πρὸς τὴν ἐν ἄδου κρίσιν συμφέρει. αἱ δὲ προστιϑέμεναι elxovolo-
γίαι περὶ τῶν τοιούτων οὔκ εἰσι Πυϑαγορικαὶ ἀλλ᾽ ἐνίων ἔξωϑεν ἐκι-
σοφιξομένων καὶ πειρωμένων προσάπτειν εἰκότα Aóyov, οἷον καὶ περὶ
τοῦ νῦν λεχϑέντος διὰ τί οὐ δεῖ καταγνύναι τὸν ἄρτον. οὗ μὲν yaQ
φασιν ὅτι οὐ δεῖ τὸν συνάγοντα διαλύειν" τὸ γὰρ ἀρχαῖον βαρβαρικῶς
πᾶντες ἐπὶ ἕνα ἄρτον συνήεσαν (συνίεσαν vulgo) οἵ φίλοε (cf. D. L. 8, 35)"
of δ᾽ ὅτι ov δεῖ οἰωνὸν ποιεῖσϑαι καταγνύντα καὶ συντρέβοντα.

8. (183)

Marcianus Capella lib. VII (de arithmetica) $ 731 ed. Kopp. Frf. a. M.
1836 p. 584: licet 4ristoteles, unus e sectaloribus meis (sc. Philo-
sophiae), ex: eo quod unum solum ipsa (sc. monas) sit et se quaeri sem-
per velit, Cupidinem asserat nominatam, quod se cupiat, siquidem ultra
nihil habeat et expers totius elationis aut copulae in se proprios detor-
quet ardores. [hanc quoque alii concordiam, hanc pietatem amicitiam-
que dixere, quod illa nectatur ut non secetur in partes, tamen rectius
Jupiter nuncupatur etc.

9. (184)

Theon. Smyrn. arithm. c. 5 (p. 30 ed. de Gelder L. B. 1827): τῶν δὲ
ἀριϑμῶν ποιοῦντα τὴν πρώτην τομὴν εἰς δύο" τοὺς uiv γὰρ αὐτῶν
ἀρτίους, τοὺς δὲ περιττοὺς φασι... πρώτην δὲ τῶν περιττῶν ἔνιοι
ἔφασαν μονάδα... ᾿ριστοτέλης δὲ ἐν τῷ Πυϑαγορικῷ τὸ ἕν φησιν
ἀμφοτέρων μετέχειν τῆς φύσεως" ἀρτίῳ μὲν γὰρ προστεϑὲν περιττὸν
ποιεῖ, περιττῷ δὲ ἄρτιον, ὃ οὐκ ἄν ἠδύνατο εἰ μὴ ἀμφοῖν ταῖν φύ-
σεοιν μετεῖχε" διὸ καὶ ἀρτιοπέριττον καλεῖσϑαι τὸ ἕν. συμφέρεταε δὲ
τούτοις καὶ ᾿Αρχύτας. |

Loquebatur hoc loco Pseudaristoteles de numeris rerum principiis
ipsisque numeri principiis quae dicit περιττὸν καὶ ἄρτιον (non vero πέ-
ρας καὶ ἄπειρον, quae sunt. principia Platonis et Platonicorum, cf. Ar.
metaph. 3, 2. 1024, 32 ibique Alex. p. 217, 32. phys. 1, 5. 188^ 84: licel
enim in contrariorum recensione apud Aristotelem occurrat πέρας καὶ
ἄπειρον , unde Platonicorum usui obtemperans vel initium faciat, haec
non ideas volunt ut apud Platonem sed τὰ πεπερασμένα καὶ ἄπειρα
ipsasque res, sicut ex Pythagoreorum sententia quam (florente academia
scripto tradere conatus est, recte statuit Pseudophilolaus Platonicus. v.
Ar. phys. 3, 4. 203, 6. cf. Alex. in met. p. 36, 2. 40, 17. 46, 23) ad ipsius
magistri exemplum, qui sic in metaphysicis (1, 5): φαένονταε δὴ καὶ

e 905 --

οὗτοι τὸν ἀριϑμὸν νομίζοντες ἀρχὴν εἶναι xoi ὡς ὕλην τοῖς οὖσι xci
ὡς πάϑη τε καὶ ἕξεις, τοῦ δὲ ἀριϑμοῦ στοιχεῖα τό τε ἄρτιον καὶ τὸ
περεττόν, τούτων δὲ τὸ μὲν πεπερασμένον τὸ δὲ ἄπειρον, τὸ δ᾽ ἕν ἐξ
ἀμφοτέρων εἶναι τούτων" καὶ γὰρ ἄρτιον εἶναι καὶ περιττόν τὸν δ᾽
ἀριϑμὸν ἐκ τοῦ Évog, ἀριϑμοὺς δὲ καϑάπερ εἴρηται τὸν ὅλον οὐρανόν.
quae ubi aliis verbis exposita repetit Alexander, idem illud argumentum
occurrit quod apud Theonem: τῶν δὲ ἀριϑμῶν τὴν μονάδα ἀρχὴν εἶναι
συγκειμένην Ex τε τοῦ ἀρτίου καὶ περιττοῦ᾽ εἶναι γὰρ τὴν μονάδα ὅμα
ἀρτιοπέριττον, ὃ ἐδείκνυε διὰ τοῦ γεννητικὴν αὐτὴν εἶναι καὶ τοῦ πε-
ριττοῦ καὶ τοῦ ἀρτίου ἀριϑμοῦ" ἀρτίῳ μὲν yag προστιϑεμένη περιττὸν
γεννᾷ, περιττῷ δὲ ἄρτιον (p. 30, 17 Bon.).

10. (185)

Arist. de coelo Il, 2. 2845 6: ἐπειδὴ δέ τινές εἶσιν οἵ φασιν εἶναί
τι δεξιὸν καὶ ἀριστερὸν τοῦ οὐρανοῦ, καϑάπερ οἵ καλούμενοι Πυϑα-
γόρειοι" ἐκείνων γὰρ οὗτος ὁ λόγος ἐστίν" σκεπτέον πότερον τοῦτον
tj τὸν τρόπον ὡς ἐκεῖνοι λέγουσιν, ἢ 7 μᾶλλον ἑτέρως, εἴπερ δεῖ πρόσ-
ἅπτειν τῷ τοὺ παντὸς σώματι ταύτας τὰς ἀρχάς. . ib. P. 285, 10:
διὸ καὶ τῶν Πυϑαγορείων ἄν τις ϑαυμάσειεν ὅτι δύο μόνας ταύτας
ἀρχὰς ἔλεγον τὸ δεξιὸν καὶ τὸ ἀριστερόν, τὰς δὲ τέτταρας (sc. τὸ ἄνω
καὶ κάτω καὶ τὸ ἔμπροσϑεν καὶ ὄπισθεν) παρέλειπον (in contrariorum
enumeratione — de hac enim agitur — apud Ar. metaph. 1, 5. Plut. de
l. 48. Porph. v. P. 38. Eudorus apud Simpl. phys. f. 30. cf. Stob. ecl.
Phys. p. 360, ubi quidem qui citatur Pseudophilolaus ex Platonis Ti-
Iàeo p. 62 sq. pendet) ov8iv ἧττον κυρίας οὔσας. ad haec Simplicius
Pythagoreos pro more defendens p. 492, 13 Br.: o£ μὲν υὖν Πυϑαγόρειοι
εἰς δύο συστοιχίας πάσας τὰς ἀντιϑέσεις ἀναγαγόντες τὴν μὲν χείρονα
τὴν δὲ βελτίονα ἤτοι τοῦ ἀγαϑοῦ καὶ τοῦ κακοῦ (sec. Ar. eth. 1, 4. 2, 5.
d. Eudorus apud Simpl. phys. f. 39), καὶ τῇ δεκάδι συμβολικῶς ὡς τῷ
παντὶ ἀριϑμῷ συμπληρώσαντες ἑκατέραν, ἑκάστην ἀντίϑεσιν τῶν δέκα
οὕτω παρέλαβον ὡς πάσας τὰς ἑαυτῆς συγγενείας συνεμφαίνουσαν (cf.
Prod. i in Tim. p. 56c). xai τῶν τοπικῶν ovv σχέσεων τὸ δεξιὸν καὶ τὸ
ἀριστερὸν παρέλαβον... ἐκ τούτων καὶ τὰς ἄλλας τοπικὰς ἀντιϑέσεις
ἐδήλωσαν (cf. Rose p. 82). τὸ οὖν δεξιὸν καὶ ἄνω καὶ ἔμπροσϑεν
(τὸ ἄνω καὶ ἔμπροσϑεν explicantis scilicet est Aristotelis, non Pythago-
Morum) eye & 0v ἐκάλουν, τὸ δὲ ἀριστερὸν xol κάτω xol ὄπι-
ὅϑεν xaxov ἔλεγον, ὡς αὐτὸς ᾿ἀριστοτέλης ἱστόρησεν ἐν τῇ τῶν
Πυϑαγορείοις ἀρεσκόντων συναγωγῇ.

— 206 —

11. (186)

Stob. ecl. phys. I c. 18, 1 p. 380: ᾿Αριστοτέλης ἐν τετάρτῳ φυσικῆς
ἀκροάσεως (IV, 6. 2135 22) γράφει «εἶναι δέ φασιν (ἔφασαν xal Ar.) oí
Πυϑαγόρειοι κενὸν xol ἐπεισιέναι αὐτὸ τῷ οὐρανῷ ἐκ τοῦ ἀπείρου
πνεύματος ὡς ἀναπνέοντι» [add. Ar. καὶ τὸ κενὸν ὃ διορέξει τὰς φυ-
σεις. ὡς (αἰτίου addendum ex Simpl. f. 1525. p. 381, 4 Br.) ὄντος τοῦ
κενοῦ χωρισμοῦ τινὸς τῶν ἐφεξῆς xal τῆς διορίσεως. xol τοῦτ᾽ εἶναι
πρῶτον ἐν τοῖς ἀριϑμοῖς" τὸ γὰρ κενὸν διορίξειν τὴν φύσιν avta»].
ἐν δὲ τῷ περὶ τῆς Πυϑαγόρου φιλοσοφίας πρώτῳ γράφει (scil. Pseud-
aristoteles Aristotelis rationem imitatus) τὸν μὲν οὐρανὸν εἶναι ἕνα,
ἐπεισάγεσϑαι δ᾽ ἐκ τοῦ ἀπείρου χρόνον τε καὶ πνοὴν καὶ τὸ κενὸν ὃ
διορίζει ἑκάστων τὰς χώρας ἀεί.

ἡ. Stobaeus paulo post 18, 4 p. 390 (-ΞΞ Plac. philos. 2, 9. Pseudo.
Galen. hist, ph. c. 12 p. 269): οὗ uiv ἀπὸ Πυϑαγόρου ἐκτὸς εἶναι τοῦ
κόσμου κενόν,, εἰς ὃ ἀναπνεὶ ὃ κόσμος καὶ ἐξ ov.

De tempore Ar. phys. 4, 10. 218^ 1: οὗ μὲν γὰρ τὴν τοῦ ὅλου κί-
νησιν εἶναί φασιν (τὸν χρόνον), οἱ δὲ τὴν σφαῖραν αὐτήν. de quo loco
Simpl. f. 165 extr. : o£ μὲν τὴν τοῦ ὅλου κένησιν καὶ περιφορὰν τὸν χρό-
νον εἶναί φασιν, ὡς τὸν Πλάτωνα (in Timaeo) νομίζουσιν 0 τε Εὔδη-
μος καὶ ὁ Θεόφραστος καὶ ὁ ᾿Αλέξανδρος, οἵ δὲ τὴν σφαῖραν αὐτὴν
τοῦ οὐρανοῦ, ὡς τοὺς Πυϑαγορικοὺς ἱστοροῦσι λέγεεν. ef.
f. 166 extr. (ex eodem Alex.).

12. (187)

Alexander Aphrod. in comm. ad Ar. metaphysica, postquam suo
sermone reddidit quae habet Ar. 1, 8. 990, 22— 30 (scilicet δεὰ τούτων
δείκνυσι πῶς ἐποίουν τὸν κόσμον καὶ τοὺς ἐν αὐτῷ ἀριϑμούς .... ἔλε-
yov γὰρ ἐν τινὶ μὲν μέρει τοῦ κόσμου δόξαν συνίστασθαι. ἐν ἄλλῳ δὲ
καιρόν... τῆς δὲ τούτων κατὰ τὴν τάξιν τὴν τοιαύτην συστάσεως ἀπό-
δειξιν ἔφερον ὅτι τούτων μὲν ἕκαστον τοῦ ἀριϑμοῦ ἐστίν, ἑκάστῳ δὲ
τόπῳ ἐν τῷ κόσμῳ οἰκεῖός τίς ἔστιν ἀριϑμός. τῷ μὲν γὰρ μέσῳ τὸ ἕν.
πρῶτον γάρ ἐστιν ἐνταῦϑα᾽ μετὰ δὲ τὸ μέσον τὰ δύο, ἃ δόξαν τε ἔλε-
yov καὶ τόλμαν" καὶ οὕτως ἀεί... .) haec addit in fine (p. 56,9): τῆς δὲ
τάξεως τῆς ἐν τῷ οὐρανῷ ἣν ἐποιοῦντο τῶν ἀριϑμῶν of Πυϑαγό-
θειοι, μνημονεύει ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ τῆς Πυϑαγορικῶν δόξης. e quo
tamen libro nihil habet quod ad Aristotelis verba explicanda afferat (Rose
p. 81). nam quae de numerorum symbolis secundum arithmeticam theu-
logiam apud Platonicos vulgatissimam interposita pauca et ad ipsa Aristo-
telis exempla addita leguntur (1 νοῦς οὐσία, 2 δόξα τόλμα κίνησις ἐπί-

— 907 -.

ϑεσις, 4 el 9 δικαιοσύνη, ὃ youog, 7 καιρὸς “ϑηνὰ Alex. p. 55, 24. 28,
23—29, 21. cf. Asclep. in met. p. 540" 29, 542^ 27, 559^ ὁ. qualia novi-
mus ex Philone ludaeo, Nicomacho Pliotii, Theologumenorum arithm.
editore anonymo, Io. Lydo aliisque multis), ea cave ne ex Pseudaristotele
derivata coniicias.

Cf. Ar. met. 1, 8: γεννῶσί τε γὰρ τὸν οὐρανὸν xal περὶ τὰ τού-
του μέρη καὶ τὰ πάϑη καὶ τὰ ἔργα διατηροῦσι τὸ συμβαῖνον... ἔτι δὲ
πῶς δεῖ λαβεῖν αἴτια μὲν εἶναι τὰ τοῦ ἀριϑμοῦ πάϑη καὶ τὸν ἀριϑμὸν
τῶν κατὰ τὸν οὐρανὸν ὄντων καὶ γιγνομένων... met. 1, 5: καὶ τὸν ὅλον
οὐρανὸν ἁρμονίαν εἶναι καὶ ἀρεϑμόν᾽ καὶ ὅσα εἶχον ὁμολογούμενα δει-
κνύναι Év τε τοῖς ἀρεϑμοῖς καὶ ταῖς ἁρμονίαις πρὸς τὰ τοῦ οὐρανοῦ
πάϑη καὶ μέρη καὶ πρὸς τὴν ὅλην διακόσμησιν, ταῦτα συνάγοντες
ἐφήρμοττον. cf. Pseudar. met. 12,6: τὸν γὰρ ὅλον οὐρανὸν κατασκευά-
ἴουσιν ἐξ ἀριϑμῶν. Ar. phys. 3, 1: τοῖς ἐξ ἀριϑμῶν συντιϑεῖσε τὸν

οὐρανόν.

13. (188)
Ad Aristotelis verba metaph. 1, 5. 986, 3: καὶ ὅσα εἶχον ὁμολογού-
μενα (cf. fr. 12) .. - ἐφήρμοττον᾽ κἂν εἴ τι που διέλειπε, προσεγλίχοντο
τοῦ συνειρομένην πᾶσαν αὐτοῖς εἶναι τὴν πραγματείαν. λέγω δ᾽ οἷον
ἐπειδὴ τέλειον ἡ δεκὰς εἶναι δοκεῖ καὶ πᾶσαν περιειληφέναι τὴν τῶν
te Oudy φύσιν, καὶ τὰ φερόμενα κατὰ τὸν οὐρανὸν δέκα μὲν εἶναί
φασιν, ὄντων δὲ ἐννέα μόνον τῶν φανερῶν διὰ τοῦτο δεκάτην τὴν ἂν-
τέχϑονα ποιοῦσιν. διώρισται δὲ περὶ τούτων ἐν ἑτέροις ἡμῖν ἀκριβέ-
ὅτερον --- quae quum ad librum postea scriptum de coelo II, 18 (cf. Rose
P- 81) proprie spectent, ad librum de Pythagoreis etiam pertinere aesti-
mavit — liaec habet Alexander p. 30, 25: evríxe γοῦν τέλειον ἀριϑμὸν
ἡγούμενοι τὴν δεκάδα, ὁρῶντες δὲ ἐν τοῖς φαινομένοις ἐννέα τὰς κι-
γουμένας σφαίρας, ἑπτὰ μὲν τὰς τῶν πλανωμένων, ὀγδόην δὲ τὴν τῶν
ἀπλανῶν, ἐννάτην δὲ τὴν ynv' καὶ γὰρ καὶ ταύτην ἡγοῦντο κινεῖσϑαι
κύχλῳ περὶ μένουσαν τὴν ἑστίαν, ὃ πῦρ ἐστὶ κατ᾽ αὐτούς (v. Ar. de
toelo I. c.): αὐτοὶ προσέϑεσαν dv τοῖς δόγμασι καὶ τὴν ἀντίχϑονα τινα
ἣν ἀντικινεῖσϑαι ὑπέϑεντο τῇ γῇ καὶ διὰ τοῦτο τοῖς ἐπὶ τῆς γῆς ἀόρα-
τον εἶναι. λέγει δὲ περὶ τούτων καὶ ἐν τοῖς περὶ οὐρανοῦ μὲν καὶ ἐν
ταῖς τῶν Πυϑαγορικῶν δόξαις ἀκριβέστερον.

Celebrem Pythagoreorum de decem corporibus mundanis sententiam,
de qua si accuratius quid expositum extitissel in Peripateticorum Plato-
Micorumque libris de Pythagoreis editis, non omnis certe apud Alexan-

et commentatores (tam ad hunc metaphysicorum locum quam ad ],

-- 208 —

de coelo) priorum memoria periisset, eandem igitur ex communi fama
etiam Pseudophilolaus repetit (apud Stob. ecl. phys. p. 488. cf. p. 452).

14. (189) | |

Aristoteles de coelo II, 13. 293, 20: ἐναντίως οἵ περὶ τὴν Ἰταλίαν,
καλούμενοι δὲ Πυϑαγόρειοι λέγουσιν. ἐπὶ uiv yag τοῦ μέσου πὺρ εἰ
vel φασι, τὴν δὲ γῆν ἕν τῶν ἄστρων εἶναι κύκλω φερομένην περὶ τὸ
μέσον νύκτα ve καὶ ἡμέραν ποιεῖν. ἔτι δ᾽ ἐναντίαν ἄλλην ταύτῃ κατα-
σκευάξουσι γῆν, ἣν ἀντίχϑονα ὄνομα καλοῦσιν, οὐ πρὸς τὰ φαινύ-
μενα τοὺς λόγους καὶ τὰς αἰτίας ξητοῦντες, ἀλλὰ πρός τινας λόγους
καὶ δόξας αὑτῶν τὰ φαινόμενα προσέλκοντες καὶ πειρώμενοι συγκο-
σμεῖν (cf. met. 1, 5 προσεγλίχοντο etc.) ... ἔτε δ᾽ of γε Πυϑαγόρειοι
(sc. οὐκ οἴονται ἐπὶ τοῦ μέσου κεῖσϑαι τῆς σφαίρας αὐτήν, ἀλλὰ μὰλ-
λον τὸ πῦρ) καὶ διὰ τὸ μάλιστα προσῆκον φυλάττεσϑαι τὸ κυρεώτατον
τοῦ παντός" τὸ δὲ μέσον εἶναι τοιοῦτον, ὃ Διὸς φυλακὴν ὀνομάζουσι,
τὸ ταύτην ἔχον τὴν χώραν πῦρ ... haec ita παραφραζξει Simplicius p. 505,
18 Brand. (cf. Themist. f. 34): ἀντεφάσκουσι δὲ οὗ Πυϑαγόρειοι" τοῦτο
yag σημαίνει τὸ ἐναντίως οὐ περὶ τὸ μέσον λέγοντες αὐτήν. ἀλλ᾽ dv
μὲν τῷ μέσῳ τοῦ παντὸς πῦρ εἶναί φασι. περὶ δὲ τὸ μέσον τὴν ἀντί-
χϑονα φέρεσϑαί φασι γῆν οὖσαν καὶ αὐτήν; ἀντέχϑονα δὲ καλουμένην
διὰ τὸ ἐξ ἐναντίας τῇδε τῇ γῇ εἶναι" μετὰ δὲ τὴν ἀντίχϑονα ἡ γῆ ἢδε
φερομένη καὶ αὐτὴ περὶ τὸ μέσον, μετὰ δὲ τὴν γῆν ἡ σελήνη" οὕτω
γὰρ αὐτὸς ἐν τῷ πέρατι τῶν Πυϑαγορικῶν ἱστορεῖ (sic enim ipse in
fine Pythagoricorum narrai vers. vet. lat. Ven. 1555 f. 77. ceterum cf.
Pseudophilol. l. c.: ue9' oUg ἥλιον, ty ᾧ σελήνην, ὑφ᾽ ἡ τὴν γῆν, ὑφ᾽
1] τὴν ἀντίχϑονα, μεϑ᾽ ἃ σύμπαντα τὸ πῦρ οἰς.)" τὴν δὲ γὴν ὡς v
τῶν ἄστρων οὐσαν κινουμένην περὶ τὸ μέσον κατὰ τὴν πρὸς τὸν ἥλιον
σχέσιν νύκτα καὶ ἡμέραν ποιεῖν. ἡ δὲ ἀντίχϑων κινουμένη περὶ τὸ
μέσον καὶ ἑπομένη τῇ γῇ οὐχ ὁρᾶται ὑφ᾽ ἡμῶν διὰ τὸ ἐπιπροσϑεῖν
ἡμῖν ἀεὶ τὸ τῆς γῆς σῶμα.... τέλειον γὰρ ἀριϑμὸν ὑποϑέμενοι τὴν
δεκάδα ἐβούλοντο καὶ τῶν κυκλοφορητικῶν σωμάτων τὸν ἀριϑμὸν εἰς
δέκα συνάγειν. ϑέντες οὖν, φησί, τὴν ἀπλανὴ μίαν καὶ τὰς πλανωμέ-
νας ἑπτὰ καὶ τὴν γῆν ταύτην σὺν τῇ ἀντίχϑονι, τὴν δεκάδα ἐπλήρω-
σαν. καὶ οὕτω μὲν αὐτὸς τὰ τῶν Πυϑαγορείων ἀπεδέξατο, of δὲ γνη-
σιώτερον αὐτῶν μετασχόντες (Nicomachus scil. eiusquc similes!) πῦρ
μὲν ἐν τῷ μέσῳ λέγουσι τὴν δημιουργικὴν δύναμιν τὴν ἐκ μέσου πᾶ-
σαν τὴν γῆν ξωογονοῦσαν καὶ v0 ἀπεψυγμένον αὐτῆς ἀναϑαάλπουσαν
(εἴ. schol. cod. Coisl. 166 f. 1160 p. 504^ 42 Br.). διὸ o£ μὲν Ζανὸς πύρ-
yov (cf. Nicom. theol. ar. apud Phot. bibl. p. 143, 32 Bk. Procl. in Tim.

— 200 —

p O1*: ἐκεῖ γὰρ ὁ Ζανὸς πύργος, ὥς φασι. ib. 1723. 2825. Simpl. in
phys. f. 3195: καὶ διὰ τοῦτο of μὲν Πυϑαγόρειοι Ἑστίας τόπον vel
Ἑστέας οἶκον. ut schol. Coisl. p. 505, 7 Br. --- καὶ Ζανὸς πύργον ἐκά-
λουν τὸ κέντρον) αὐτὸ καλοῦσιν, ὡς αὐτὸς ἐν τοῖς Πυϑαγορικοῖς (ἐν
τοῖς Πυϑαγορείοις in scholio cod. Coisl. 169 f. 71^ quod ex Simplicio
ercerptum est) forogyoev, of δὲ Διὸς φυλακήν, ὡς ἐν τούτοις (cf. Procl.
in Eucl. p. 25), o£ δὲ Διὸς ϑρόνον (Διὸς olxov Pseudophilolaus 1. c.),
ὡς ἄλλοι φασίν. ἄστρον δὲ τὴν γῆν ἔλεγον ὡς ὄργανον καὶ αὐτὴν
100vov: ἡμερῶν γάρ ἐστιν αὕτη καὶ νυκτῶν αἰτία. ἡμέραν μὲν γὰρ
ποιεῖ τὸ πρὸς τῷ ἡλίῳ μέρος καταλαμπόμενον, νύκτα δὲ τὸ κατὰ τὸν
κῶνον τῆς γινομένης ἀπ᾽ αὐτῆς σκιᾶς. ἀντέχϑονα δὲ τὴν σελήνην ἐκά-
λουν οἱ Πυϑαγόρειοι, ὥσπερ καὶ αἰϑερίαν γὴν (recentiores scil. cf.
Prod. in Tim. p. 1645, Lobeck Agl. p. 500), καὶ ὡς ἀντιφράττουσαν καὶ
ἐπιπροσϑοῦσαν τῷ ἡλιακῷ φωτί, ὕπερ ἴδιον γῆς, καὶ ὡς ἀποπερατοῦ-
ὅαν τὰ οὐράνια καϑάπερ ἡ γῆ τὰ ὑπὸ σελήνην.
ldem de coelesti ordine argumentum tractavit Eudemus in astrolo-
Bica historia (quam citavit Sosigenes sec. Simpl. p. 498, 46), τὴν τῆς ϑέ-
9tuc τάξιν εἰς τοὺς Πυϑαγορείους πρώτους ἀναφέρων (Simpl. de coelo
p. 497, 11 Br. ad Aristot. p. 291, 31).

15. (190?)

Schol. vet. in Hesiodi theog. v. 275 ἐσχατεῇ πρὸς νυκτός, ἵν᾽ Ἔσπε-
Ue λιγύφωνοι (p. 411 Ox.): διὰ τοῦτο ταύτας καλεῖ, διότι κατὰ
μουσικὴν ἁρμονίαν of ἀστέρες κινοῦνται περὶ τὰ Γάδειρα, ὡς 'ἄρεστο-
τέλης φησί.

De symphonia Pythagoreorum coelesti dixit Aristoteles de coelo II, 9
(nelaph, 1, 5). cf. Simplic. p. 4905 11: ἡ μέντοι τοῦ μὴ ἀκούειν ἡμᾶς
ἀπρῤοθεῖσα (ab Ar. 1. c. 290^ 28) αἰτέα ἡ διὰ συντροφίαν καὶ συνήϑειαν
ἰουσα ϑαυμάξω εἰ τοῖς Πυϑαγορείοις ἐπιπρέπειτὸν Πυϑαγόραν
ἰσιοροῦσεν (cf. v. 20 ὥσπερ ὁ Πυϑαγόρας ἰστόρηται) ἀκοῦσαί
ποτε τῆς τοιαύτης ἁρμονίας (Porph. v. P. 30. cf. 31. Iambl. 65.
d. 4. Schol. Od. «, 371. Lobeck Agl. p. 944), καίπερ καὶ ἐκείνῳ σύν-
ἴροφος ἣν ὥσπερ καὶ τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις.

16. (191)

Aristot. de coelo II, 2. 285, 22: δῆλον τοίνυν ὅτι ὁ ἀφανὴς πόλος
ἰσιὶ τὸ ἄνω. καὶ of μὲν ἐκεῖ οἰκοῦντες ἐν τῷ ἄνω εἰσὶν ἡμισφαιρίῳ
καὶ πρὸς τοῖς δεξιοῖς, ἡμεῖς δ᾽ ἐν τῷ κάτω καὶ πρὸς τοῖς ἀριστεροῖς,

"^ € , » 1 € « »
""ríoc ἡ ὡς οὗ Πυϑαγόρειοι λέγουσιν" ἐχεῖνοι γὰρ ἡμᾶς ἄνω τε
ARISTOT, PBEUDEPIGR. | 14

-- 210 —

ποιοῦσι καὶ ἐν τῷ δεξιῷ μέρει; τοὺς δ᾽ ἐκεῖ κάτω xal ἐν τῷ ἀριστερῷ.
συμβαίνει δὲ τοὐναντίον. ἀλλὰ τῆς μὲν δευτέρας περιφορᾶς, olov τῆς
τῶν πλανήτων (opp. τοῦ οὐρανοῦ ἡ περιφορά v. 17), ἡμεῖς μὲν ἐν τοῖς
ἄνω καὶ ἐν τοῖς δεξιοῖς ἐσμέν, ἐκεῖνοι δὲ ἐν τοῖς κάτω καὶ ἐν τοῖς ἀρι-
στεροῖς. ἀνάπαλιν γὰρ τούτοις ἡ ἀρχὴ τῆς κινήσεως... . ad bunc locum
ita Simplicius p. 4925 39 Br.: πῶς δὲ τοὺς Πυϑαγορείους ἡμᾶς ἄνα
ποιεῖν φησὶ καὶ ἐν τῷ δεξιῷ, τοὺς δὲ ἐκεῖ κάτω καὶ ἐν τῷ ἀριστερῷ.
εἴπερ ὡς αὐτὸς ἐν τῷ δευτέρῳ τῆς συναγωγῆς τῶν Πυϑαγορικῶν ἔστο-
Qd, τοῦ ὅλου οὐρανοῦ τὰ μὲν ἄνω λέγουσιν εἶναι τὰ δὲ
κάτω; καὶ τὸ μὲν κάτω τοῦ οὐρανοῦ δεξιὸν εἶναι τὸ δὲ
ἄνω ἀριστερόν, καὶ ἡμᾶς ἐν τῷ κάτω εἶναι; ἡ τὸ μὲν ἄνω καὶ
πρὸς τοῖς δεξιοῖς ἐνταῦϑα λεγόμενον οὐ κατὰ τὸ ἑαυτῷ ἀρέσκον εἶπεν
ἀλλὰ κατὰ τοὺς Πυϑαγορείους" ἐκεῖνοι γὰρ τῷ δεξιῷ τὸ ἄνω καὶ τὸ
ἔμπροσϑεν συνέταττον (sec. Simpl. cil. in fr. 10), τῷ δὲ ἀρεστερῷ τὸ
κάτω καὶ τὸ ὕπισϑεν. τὰ δὲ ἐν τῇ τῶν Πυϑαγορικῶν συναγωγῇ μετα-
γεγράφϑαι μᾶλλον ὑπό τινος ὁ ᾿Αλέξανδρος οἴεται ὀφείλοντα ἔχειν
οὕτω, τὸ μὲν ἄνω τοῦ οὐρανοῦ δεξιὸν εἶναι τὸ δὲ κάτω ἀριστερὸν καὶ
ἡμᾶς ἐν τῷ ἄνω εἶναι, οὐχὶ ἐν τῷ κάτω ὡς γέγραπται" οὕτω γὰρ ἂν
συνάδοι τοῖς ἐνταῦϑα λεγομένοις. ὅτι ἡμᾶς κάτω λέγοντες οἰκεῖν καὶ
διὰ τοῦτο καὶ ἐν τοῖς ἀριστεροῖς, εἴπερ τῷ ἀριστερῷ τὸ κάτω συντέ-
τακταὶ, ἐναντίως λεγόμενον ἡ ὡς of Πυϑαγόρειοι λέγουσιν ἄνω καὶ ἐν
τοῖς δεξιοῖς. καὶ τάχα ἔχει λόγον τὸ μεταγεγράφϑαι, εἴπερ οἷδεν ὁ
᾿Δριστοτέλης τῷ μὲν δεξιῷ τὸ ἄνω τῷ δὲ ἀριστερῷ τὸ κάτω συντάτ-
τοντας. cf. Themistius de coelo (Moyse Alatino interprete Ven. 1574) f. 26*:
siquidem Pylhagorei dicunt superiorem partem eam esse, quae dextrae
e regione exislit. quemadmodum invenimus Aristotelem iis annotationi-
bus carpere 608, quas adversus Pythagoreorum sententias conscripsil :
ubi contra eos dispulat qui superiorem partem dextram esse conten-
debant.

Ex hac Alexandri opinione a Simplicio memorata manifestum esse
puto, quae ex falsi Aristotelis libro ille attulerat (eadem scilicet quae
priore loco tetigit Simpl. fr. 10), ab aliis allata eum repperisse. non enim
adeo incertus haereret, qui ipse quae auctor ille Aristotelem imitatus
pluribus necessario exposuerat, prae oculis habuisset. ceterum de ipsa re
cf. Boeckh, Untersuchungen über das kosmische System des Platon. Berl.
1852 p. 109 (Loheck Agl. p. 915).

-- 211 --

XXXVII.
Περὶ τῆς ἀρχυτείου φιλοδοφίας.

Archyteorum id est de Archytae philosophia (vel potius περὲ τῆς
᾿Αφχυτείου φιλοσοφίας, ut habent cum cod. Laur. ceteri quos vidi omnes,
»om quod vulgo editur περὶ τῆς “Αρχύτου g.) tres libros numerant Laer-

uus, Hesychius, Ptolemaeus (Wenr. p. 143). in quibus de Archytae, qui
Platonis aequalis familiarisque fuit, et Archyteorum (Beckmann de Pyth.
rel. p. 23) sapientia politica, physica, mathematica similiter tractaverit
Pseudaristoteles atque de Pythagoreorum placitis auctor libri περὶ IIv-
ϑαγορείων. cuius libri unicum fragmentum ex antiquiorum scriptis re-
petitum servavit in inedita parte libri περὶ ἀρχῶν Damascius (cit. Creuzer
meletem, | p. 105). eundem autem alius cuiusdam opera postea excerptum
el eum Platonici dialogi argumento qui Timaeus inscribitur quodammodo
Comparatum fnisse indicare videtur alius titulus τὰ ἐκ τοῦ (cod. Laur.
τὰ dy τιμαίου etc. ceteri τὰ ἐκ τοῦ τ.) Τιμαίου καὶ τῶν ᾿Αρχυτείων (i. e.
compendium Timaei Platonis et Archyteorum Aristotelis. ceterum auctor
Yers. lat. Laertii apud Burlaeum sic habet: Contra timeum et quedam
primilioa unum et antea similiter de primitiva philosophia Ires, sc. pro
Árehyteis aut legit aut intelligit ἀρχαίους). cuius sensum mutavit corrupit-
que qui ex Laertio petiit Hesychius scribens ἐκ τῶν Τιμαίου καὶ A4Qzv-
του v, quasi quorum neque Aristoteles neque Theophrastus neque Eude-
lius scripta edita novere (cf. Rose de Aristot. libr. p. 80) ipsorum Timaei
" Arehytae Pythagoreorum libros quosdam in compendium auctor rede-
Seri. at licet postea nominibus Pythagoreorum, quos plane non scri-
Psisse constat, Platonici abusi sint litteras Pythagoricas colentes, tamen
quum Theophrasto aliquanto recentior fuisset qui ficticios hos ipsos spe-
Classet Archyteorum epitomator, ad certos libros qui Archytae nomine
Cireamferrentur (Beckmann, qu. de Pythag. reliq. Berol. 1844 p. 27. cf.
Boeckh de corp. mund. fabr. p. 29, id. Philol. p. 45. Ritter, Gesch. der
Pyth. Phil. p. 65) minime pertinere puto titulum illum τῶν ἐκ τῶν ᾽4ρ-
χυτείων, nedum ipsorum Zgzvreíov id est librorum περὲ τῆς Αἀρχυτείου
Φιλοσοφέας. ceterum Simplicius qui unus praeter indices Timaei com-
bendium commemoravit, eius libri praeter ipsum titulum nihil novisse in-
Velligitur (v. Simpl. de coelo p. 491^ 35: καὶ πάντων οἶμαι μᾶλλον 0
“Ἰριστοτέλης τὴν ἐν Τιμαίῳ περὶ τούτων τοῦ Πλάτωνος γνώμην ἠπί-
Otero, ὃς καὶ σύνοψιν ἡ ἐπιτομὴν τοῦ Τιμαίου γράφειν οὐκ ἀπηξέωσε.
Cf. Rose ]. c. p. 86). neque magis eum Proclus adhibuit neque in prolixo
14*

— 212 —

illo celebrique ad Timaeum commentario neque in singulari libro qui
inscribebatur ἐπίσκεψις τῶν πρὸς Πλάτωνος Τίμαιον ὑπ᾽ ᾿ΔΑριστοτέλους
ἀντειρημένων (cf. Procl. in Tim. p. 2264) quique stomachum movit loanni
Alexandrino.

1. (192)

Damascius quaest. de principiis (sive quaest. iu Parmenidem: idem
enim opus theologiae Platonicae, quae Parmenide potissimum Platonico
nititur, significant duarum partium codicum lacuna seiunctarum tituli,
editae atque ineditae, scil. δαμασκέου διαδόχου ἀπορίαι καὶ λύσεις περὶ
τῶν πρώτων ἀρχῶν et τοῦ αὐτοῦ ἀπορίαι καὶ λύσεις εἰς τὸν πλάτωνος
παρμενίδην ἀντιπαρατεινόμεναι τοῖς εἰς αὐτὸν ὑπομνήμασι τοῦ φιλο-
σόφου. cf. titulum in fine cod. Marc. gr. 246 membr. ant. sec. 19/,, f. 435,
in quo codice altera haec pars vacuis quinque foliis interiectis incipit sine
titulo, ita tamen ut B littera ab eadem antiqua manu posita in margine
significetur f. 216. cf. cod. rec. Monac. gr. 9 f. 177. 345) cod. Hamburg.
(ex leg. Holsten. Graec. philos. in fol. 1) p. 400: πεμπτὸν ἀλλὰ δὴ τὰ
ἄλλα τίνα φατέον ὡς ἀληϑῶς; εἰ uiv γὰρ... (p. 4095 med.) μήποτε
οὖν τὰ ἐν τῷ δημιουργῷ πλήϑη τὰ ἄλλα ἐστέν, ὡς of παλαιότεροι M-
γουσι τῶν φιλοσύφων. ἢ οὕτω ye .. . βέλτιον ἄρα τῷ διορισμῷ αὐτοῦ
ἐμμένειν κατὰ τὴν Πυϑαγορικὴν συνήϑειαν καὶ τὴν αὐτοῦ τοῦ Πλα-
τωνος ἄλλα (cod. ἀλλὰ) νοοῦντας τὰ ἔνυλα πράγματα καὶ αὐτὴν τὴν
ὕλην ἔν τε γὰρ τῷ Φαίδωνι οὕτως ὀνομάξει τὰ ἄλλα, τὰ εἴδη τὰ ai-
σϑητὰ λέγων ἄλλα, καὶ ἐν ἄλλοις" ᾿Δἀριστοτέλης δὲ ἐν τοῖς ᾿Αρχυ-
τείοις ἱστορεῖ καὶ Πυϑαγύραν ἄλλο τὴν ὕλην καλεῖν ὡς ῥευστὴν καὶ.
ἀεὶ ἄλλο γιγνόμενον (ita etiam cod. Laur. 86, 5 membr. rec. sec. XV. ἀεὶ

᾿ἄλλο καὶ ἄλλο γιγν. Creuzer l. c.). ὥστε δῆλος ἐστι καὶ ὁ Πλάτων vavegpr
τὰ ἄλλα ἀφοριξόμενος. cf. p. 490: πρὸς δὲ τούτοις πᾶν τὸ ἐν ὕλῃ 0v—
καὶ αὐτὴν τὴν ὕλην ἄλλα καλεῖ ὃ ἐν Φαίδωνι Σωκράτης καὶ πρὸ av-
τοῦ οἱ Πυϑαγόρειοι.

Platonico argumento et Platonicorum (cf. metaph. ν, 1) terminis
(quibus ipsos Pythagoreos condonarc solent recentiores, velut in hac—
eadem re Michael Ephesius ad Arist. metaph. l. c. p. 777, 22 Bon. cf. Rose
de Ar. 1. p. 80 sup.) Pseudaristoteles utitur in Pythagorica quadam defi——
nitione (Archytae ὄρους dicit Arist. metaph. 7, 2. cf. 1, 5 extr. D. L. 8 —
48. Tambl. v. P. 82) explicanda, velut in ipsius Archytae Eudemus, qus
melius Platone motum esse τὸ ἄνισον (ἕτερον, ἄλλο) contendente (cf. Ar —
phys. 3, 2. 201^ 20) inter varias rerum causas (id est in contrariorum sy—7^
stoichia cf. Plut. de Is. 48. Porphyr. v. P. 38, qui eL ipsi τὸ &viGov esie
Platone addunt eis quae recenset Arist. met. 1, 5) illud exhibuisse Ar-——7

— 918 —

clhytam memoraverat in physicis. ita enim ex Alexandro Simplicius in phys.
f. 98^ (p. 860, 5 Br.): vOv δὲ τοσοῦτον ἐστέρν ὅτι καὶ Εὔδημος πρὸ
τοῦ ᾿Αλεξάνδρου ἱστορῶν τὴν Πλάτωνος περὶ κινήσεως δόξαν καὶ ἀντι-
λέγων αὐτῇ τάδε γράφει «Πλάτων δὲ τὸ μέγα καὶ μικρὸν καὶ τὸ μὴ ὃν
καὶ τὸ ἀνώμαλον καὶ ὅσα τούτοις ἐπὶ ταὐτὸ φέρει τὴν κένησιν λέγει...
βέλτιον δὲ αἴτια λέγειν ταῦτα (sc. ἐν πλῆϑος πέρας ἄπειρον et similia,
vel τὸ ἀόριστον, de quo statim Eudemus. cf. Eudorus ap. Simpl. phys.
f. 39), ὥσπερ ᾿Αρχύτας». καὶ μετ᾽ ὀλίγον «ro δὲ ἀόριστον, φησί, xa-
λῶς ἐπὶ τὴν κένησιν of Πυϑαγόρειοι καὶ ὁ Πλάτων ἐπιφέρουσιν ...»

XXXVIII.
(ἀμριστοτέλους ἢ Θεοφράστου)
Περὶ Δημοκρίτου.

Ex incerti auctoris libro singulari περὶ Δημοκρίτου qui in Theo-
Phrasteorum jndicis tertia parte memoratur (D. L. 5, 49) potius quam ex
Problematis Aristotelis Democriteis (D. L. 5, 26) translata esse coniicio
(uae ex Alexandro affert Simplicius ad Arist. verba haec in l. de coelo 1,
10. 279^ 12: γενόμενον μὲν οὖν (τὸν οὐρανὸν) ἅπαντες εἶναί φασιν,

ἀλλὰ γενόμενον οἵ μὲν ἀέδιον, of δὲ φϑαρτὸν ὥσπερ ὁτιοῦν ἄλλο τῶν
φύσει συνισταμένων.

. (103)

Simplicius de coelo p. 488, 6 Br. : καὶ ταῦτα δὲ προστίϑησιν ὁ AAM-
ξεχνδρος à ὅτι of λέγοντες ποτὲ μὲν οὕτω τὸ πᾶν ποτὲ δὲ ἄλλως ἔχειν, ἀλ-
ἰοέασιν μᾶλλον τοῦ παντὸς ἀλλ᾽ οὐ γένεσιν. καὶ φϑορὰν λέγουσιν. oí

ὲ γενητόν, φησί, καὶ φϑαρτὸν λέγοντες τὸν κόσμον ὡς ὁτιοῦν ἄλλο
τῶν συνισταμένων εἶεν ἂν οἵ περὶ Δημόκριτον. ὡς γὰρ ἕκαστον τῶν
ἄλλων γένεται καὶ φϑείρεται κατ᾽ αὐτούς, οὕτω δὲ καὶ τῶν κόσμων
τῶν ἀπείρων € ἕκαστος" ὡς γὰρ ἐπὶ τῶν ἄλλων τὸ γενόμενον οὐ ταὐτὸν
τῷ φϑαρέντι εἰ μὴ ἄρα κατ᾽ εἶδος, οὕτω καὶ ἐπὶ τῶν κύσμων A£yov-
tv. εἶ δὲ αἴ « ἄτομοι α αὐταὶ μένουσιν ἀπαϑεῖς οὖσαι, δῆλον ὅ ot. καὶ
οὗτοι ἀλλοίωσιν ἂν λέγοιεν τῶν κόσμων ἀλλ᾽ οὐ φϑοράν; ὥσπερ Ἐμ-
πεδοκλῆς δοκεῖ λέγειν καὶ Ηράκλειτος" ὀλίγα γὰρ ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέ-
λει negl. Δημοκρίτου παραγραφέντων δηλώσει τὴν τῶν ἀνδρῶν ἐκεί-
νῶν διάνοιαν (vers. lat. Guilelmi f. 45* ed. Ven. pauca autem ez dictis

Arist. de Democrito transcripta manifesta faciunt virorum illustrium

énlem. unde sic corrigendum est in graeco: ἔκ τῶν ᾿Αριστοτέλους m.

4. vel ἐκ τῶν AgiorozéAz εἰρημένων π. 4. παραγραφένταλ᾽

-- 214 —

«Δημόκριτος ἡγεῖται τὴν τῶν ἀιδίων φύσιν εἶναι μικρὰς οὐσίς
πλῆϑος ἀπείρους, ταύταις δὲ τόπον ἄλλον ὑποτίϑησιν ἄπειρον τῷ p.
ye, προσαγορεύει δὲ τὸν μὲν τόπον τοῖσδε τοὶς ὀνόμασι,, τῷ τε κεν
καὶ τῷ ουδενὶ καὶ τῷ ἀπείρῳ, τῶν δὲ οὐσιῶν ἕκάστην τῷ τῷδε καὶ 1
ναστῷ καὶ τῷ ὄντι. νομέξει δὲ εἶναι οὕτω μικρὰς τὰς οὐσίας ὥστε ἐ
φυγεῖν τὰς ἡμετέρας αἰσϑήσεις (cf. Ar. p. 325, 80), ὑπάρχειν δὲ avro
παντοίας μορφὰς καὶ σχήματα παντοῖα καὶ κατὰ μέγεϑος διαφορὰ
ἐκ τούτων οὖν ἤδη καϑάπερ ἐκ στοιχείων γεννῶν (corr. γεννᾶσϑαι) x
συγκρίνειν (corr. συγκρίνεσθαι) τοὺς ὀφϑαλμοφανεῖς καὶ τοὺς αἰσϑ
τοὺς ὄγκους. στασιάζειν δὲ καὶ φέρεσϑαι ἐν τῷ κενῷ διά ve τὴν av
μοιότητα καὶ τὰς ἄλλας τὰς εἰρημένας διαφοράς. φερομένας δὲ ἐμπ
πτειν καὶ περιπλέκεσϑαι περιπλοκὴν τοιαύτην, ἢ συμψαύειν μὲν αὐ
καὶ πλησίον ἀλλήλων εἶναι ποιεῖ, φύσιν μέντοι μίαν ἐξ ἐκείνων κα
ἀλήϑειαν οὐδ᾽ ἡντιναοῦν γεννᾷ" κομιδῇ γὰρ εὔηϑες εἶναι τὰ δύο ἢ΄
πλείονα γενέσϑαι ἄν ποτε ἕν (cf. Ar. p. 325, 35). τοῦ δὲ συμμένειν x
οὐσίας μετ᾽ ἀλλήλων μέχρι τινὸς αἰτιᾶται τὰς ἐπαλλαγὰς καὶ τὰς avi
λήψεις τῶν σωμάτων" τὰ μὲν γὰρ αὐτῶν εἶναι σκαληνά, τὰ δὲ ey:
στρώδη. τὰ δὲ ἄλλα (corr. ἄλλας) ἀναρίϑμους ἔχοντα διαφορας. ἐ
τοσοῦτον οὖν χρόνον σφῶν αὐτῶν ἀντέχεσϑαι νομίζει καὶ συμμένει
foc ἰσχυροτέρα τις ἐκ τοῦ περιέχοντος ἀνάγκη παραγενομένη καὶ à
σείσῃ καὶ χωρὶς αὐτὰς διασπείρῃ».

λέγει δὲ τὴν γένεσιν καὶ τὴν ἐναντίαν αὐτῇ διάχρισιν οὗ μόν
περὶ ξώων ἀλλὰ καὶ περὶ φυτὼν καὶ περὶ κόσμων καὶ συλλήβδην πε
τῶν αἰσϑητὼν σωμάτων ἁπάντων. εἰ τοίνυν ἡ μὲν γένεσις σύγκριο
τῶν ἀτόμων ἐστὴὲν ἡ δὲ φϑορὰ διάκρισις. καὶ κατὰ Δημόκριτον à
λοίωσες ἂν εἴη ἡ γένεσις. καὶ γὰρ καὶ Ἐμπεδοκλῆς τὸ γινόμενον.
ταὐτὸ τῷ φϑαρέντε φησὶν εἰ μὴ ἄρα κατ᾽ εἶδος. καὶ ὅλως τοῦτον ἁ
λοίωσεν ἀλλ᾽ οὐ γένεσιν ὑποτίϑεσθαί φησιν ᾿4λέξανδρος.

Uf. Arist, de jen. et corr. 1. ἃ. de coelo 8. 4. ceterum ut novu
ita incertum esse hoc fragmentum fateor. ipsius enim Alexandri es
possunt ex variis Aristotelis locis sua collizentis. allera tamen magis à
ridet opiniu quam secutus suu.

VI. PHYSICA.

XXXIX.
Προβλήματα qvoixa.

Problematum libris octo et triginta qui etiam nunc feruntur (toti-
dern autem in indice Andrormiici numerabantur φυσικῶν προβλημάτων
ποσὰ στοιχεῖον λη D. L. 5, 26 cf. Iles. κατὰ στοιχεῖον i. e. libri qui In-
SCrribuutur secundum ordinem litterarum numerorum vices gerentium ἃ
833: g elc. usque ad λη. quas litteras quum deinceps omnes appo-
D€re soleat auctor indicis, in maiori tamen hoc numero labore superse-
det, sicut iu Theophrasti νόμων κατὰ στοιχεῖον xó D. L. 5, 44. nihil igi-
"ur huc pertinere potest Aristotelicus ille mos librorum κατὰ τὴν τάξιν
TGXy τοῦ λόγου στοιχείων inscriptorum, cf. Simplic. sch. p. 404^ 3, Rose
P- 33. Usener Rhein. Mus. N. F. 16, 171) notum est (cf. Rose de Ar. l.
P- 189—992) nihil fere commune esse cum genuinis quae extant Aristotelis
?B»eribus neque magis commuue quidquam fuisse cum ipsius philosophi
libr προβλήματα vel προβληματικα inscripto et antiquissimo iam tem-
POre ij. 6. ante philologorum Alexandrinorum aevum et ante libros colli-
S'e ntium studia deperdito, quem licet ratione quadam longe diversa insti-
Uuttum fuisse censeas, extitisse quidem ipse significavit in eis qui servan-
ur (Rose p. 189. Prantl, über die Probleme des Ar. p. 364). constat enim
*a ex Theophrasti maxime aliorumque Aristotelis discipulorum soriptis
Ph ysicis idem saepe argumentum identidem retractantibus atque in rerum
Singularium delicia et variarum quaestionum partim subtilium partim
€tiam prae nimio studio ineptarum multitudinem pro more excurrentibus
Verbotenus excerpta et quasi excisa atque in ingens quoddam corpus nullo
Verbo mutato redacta (κατ᾽ εἶδος συναγωγῆς) fuisse alius cuiusdam sta-
Uim post Theophrasti et Stratonis aevum Peripatetici opera Callimacheae
lere aetatis aequali (c. ol. 130). quale quidem librorum genus huic aetati
adamatum fuisse (Bose p. 190) ipsius Callimachi aliorumque multorum et
Consimile mirabilium quae Aristotelis feruntur collectoris exemplum do-

— 216 —

cet (de quo studio cf. etiam Theophr. apud Procl. in Tim. p. 1764. ies?
ipsius libr. ind. D. L. 5, 45. 47—48). iam vero praeter ea quae nuuc fe^
runtur alia multa problemata citantur ab eis auctoribus qui sive medic

et physici sive grammatici rerum singularium curiositate delectari solent,

velut secundo maxime p. C. seculo Athenaeus, Plutarchus, Galenus (qui

de physicorum quaestionibus et quaestionum more multis disputat in l.

de simpl. medic. t. XI p. 426 sqq. 435. 474 sqq.), Pseudoalexander, (Apol-

lonius), qui omnes vel ubi perdita referunt, Aristotelis simpliciter physi-

corum problematum unum idemque opus significant, ita ut etiamsi libro-
rum numerus nunc congruat cum Androniceo (Am) , non solum in servatis
libris in quibus eadem multa iterata abundant, excidisse tamen alia plu-
rima existimes, sed integros etiam physicorum problematum libros simi-
les quorumque nunc non extat argumentum (velut quae erant de quadru-
pedibus περὶ ξώων xol τετραπόδων praeter l. 10 physiologicum. cf. Use-
ner Alex. Aphr. probl. p. X. cf. quae dicit Apuleius in apologia p. 477 de
animalibus problemata innumera eiusdem, tum ex eadem secta cetero-
rum) deperditos esse concedas. id quod eo magis verisimile est quia qui
singulares libri nunc habentur, communi saepius titulo in manuscriptis
subiunguntur, velut in cod. Marc. 215, 210, 259 ]. 15— 17, qui unius ge-
neris habent φυσικὰ πρ. ὅσα μαϑηματικῆς μετέχει ϑεωρίας καὶ ὅσα (15,
4 sqq.) περὶ τὰ οὐράνια, ὅσα περὶ τὰ ἄψυχα, ὅσα περὶ τὰ ἔμψυχα
(eodem modo in versione antiqua Petri Aponi), et similiter de plantis
]. 20—22 ὅσα περὶ ϑάμνους etc. et ]. 31—38 ὅσα περὶ ὀφϑαλμούς etc.
(in aliis sectiones 39 vel numerantur, ut in Marc. 200, vel saltem distin-
guuntur, quum sint ὅσα βοηϑηματικὰ πρὸς ἔασιν 1, 30 sqq.). quapro-
pler consensum illum fortuito potius factum vel a librariis postea resti-
tutum quam genuinum esse suspiceris. hanc enim opinionem confirmant
nova Aristotelis problemata ab Iriarte et a Morellio (bibl. msta Ven. p. 144)
reperta et a Bussemakero primo, deinde ab Usenero (sub falso titulo Alex.

Aphr. 4. f. probl. 1. ΠῚ et IV. Berol. 1859) nuper edita, quae ad recentio-
rem quandam problematum collectionem pertinent ex variorum auctorum

libris in modum epitomae (ἐκλογαῶ compositam et post Cassii medici (cu-
ius aetas ignuralur) aevum ab ignoto quodam auctore recentissimae aeta-
tis (post Theophilum Hippocratis commentatorem?) ita adornatam, ut
problemata Alexandri Aphrodisiensis quae dicebantur et Aristotelis et
Cassii in quinque libros ἐχτρυκῶν ἀπορημάτων καὶ φυσικῶν προβλημά-
των (4λεξάνδρου ἀφροδισιέως καὶ ᾿Δριστοτέλους καὶ Κασίου) coniunge-
ret. ex codicum enim inscriptionibus manifestum est eiusdem opertis , cu-

ius ]. I et II Alexandri problemata, Aristotelis III et IV contineret, quin—

tana partem: fuisse Cassii. prolleimatum libriun. seorsim. plerumque. scri-
pL uum a librariis (quemadmodum etiam Alexandri problemata i. e. liber 1
eL ΕἸ separatim vulgo leguntur in codicibus), sed ita quidem ut originis
lestimonium interdum praebeat titulus in fine subscriptus qui ad maioris
illáàuas operis ambitum spectet, velut in cod. Paris. 1943 (chart. rec.), ubi
post scholia in anal. pr. et post Damascii parecbolas in l. I de coelo (haec
eadem duo post problematum V libros sequuntur in cod. Marc. 257) le-
gumtur fol. 435: Jergixol ἀπορίαι περὶ ξώων καὶ τετραπόδων. κασίου
lex ροσοφιστοῦ προβλήματα: in quorum fine sunt haec: ἀριστοτέλους
X€eà xacíov προβλήματα ε΄ (liber V). quod ut clarius pateat, titulos quin-
que librorum appono quales habentur in codicibus Marcianis (quos ipse
manibus versavi Venetiis m. Maio a. 1857). habetur igitur in cod. Marc.
2:7 (bomb. sec. 14, post "4At£evógov ἀφροδισιέως περὶ κράσεως καὶ:
ατὐξήσεως):
f. 11^ (I) ἀλεξάνδρου ἀφροδισιέως.
inc. (sine prologo) a. διατί τοὺς ἀνθρώπους Ounooc πο-
λιοκροτάφους...
des. περὶ πόλεως ἰδίας ὁπλιξόμενοι: —
τέλος ἐκλογῶν ἰατρικῶν ἀπορημάτων xal pv-
σικῶν προβλημάτων, α.
£. 25^ (II) sine titulo, cui tamen (rubrica scribendo) duarum linearum
spatium reservatum est.
inc. prol. τὸ ἀσκληπιοῦ δῶρον ...
& διατί of vegoirixol . ..
des. ἐξυδαρωϑῆναι καὶ ἐμπνευματωϑῆναι: —
ἀλεξάνδρου ἀφροδισιέως φυσικῶν ἀπορημά.-
των καὶ ἰατρικῶν προβλημάτων ἐκλογαὶ
| τόμος f.
f. 35^ (Il) ἀρεστοτέλους περὶ ξώων ἰδιότητος.
inc. prol. εἰ μὲν οἵ πλεῖστοι τῶν παλαιοτέρων ἰατρῶν ..
(qui prologus una cum aphorismi definitione eadem,
ex qua incipit commentarius Theophileus ante textum
aphorismorum llfippocraticorum praemittitur in cod.
Vindob. gr. med. 49 f. 1)
ἃ διατί τῶν ἐν γάλακτι τρεφομένων .. .
des. καὶ δυσηκοία καὶ δυσπνοια: —
ἀριστοτέλους ἰατρικῶν προβλημάτων καὶ φυ-
σικῶν ἀπορημάτων ἐκλογαὶ τὸ y.
[380 (IV) ἀρεστοτέλους φυσικὰ προβλήματα. τοῦ ὅδ.

— 218 —

inc. (sine prol.) διατί of τὴν κάτω κοιλέαν ῥευματιζό-
μενοι...
f. 3800 (inc. prologus) λοιπὸν τοίνυν περὶ τῶν κοι-
νῶν συμπτωμάτων διελεῖν καιρός...
49. διατί κάτω μὲν βληϑέντες ἰλιγγιῶμεν ...
des. ἐξουρεῖν τὴν γονήν : —
sine subscriptione.

f. 49^ (V) iazoix al ἀπορίαι περὶ ξώων xal τετραπόδων.

κασέου ἰατροσοφιστοῦ προβλήματα e
inc. διατί τὰ στρογγύλα ἕλκη...
des. ἡ δὲ ἄμμος ἡ πρὸς τὸν αἰγιαλόν: —
ἀριστοτέλους καὶ κασίου προβλήματα ε.
cum cod. 257 consentit cod. 521 (bomb. sec. 14), ubi sic:

f. 130 (I) «Ac&£a vógov ἀφροδισιέως ἰατρικῶν ἀπορημάτων xai φυ--
σικῶν προβλημάτων (cum prologo qui inc. τῶν zoo—
βλημάτων . . .).

f. 845 (I) ἀλεξάνδρου ἀφροδισιέως ἰατρικῶν ἀπορημάτων καὶ qv—
σικῶν προβλημάτων βιβλίον δεύτερον.

f. 800 (IIl) ἀρεστοτέλους περὶ ξώων ἰδιότητος.

f. 915 (IV) ἀρεστοτέλους φυσικῶν προβλημάτων τὸ ὃ.

in fine: ἑατρικαὶ ἀπορίαι περὶ ξώων καὶ τετραπόδων.-

βιβλίον ὁ.
f. 97* (V) Κασίου ἰατροσοφιστοῦ προβλήματα βιβλίον ε.

unde simul efficitur titulum περὶ ζώων καὶ τετραπόδων ad Aristotelem.
quartumque librum pertinere, Cassii vero titulum vulgarem cum quarti
subscriptione male confusum esse. omnino autem facillime fieri potuisse
patet ut in unius primique aucloris titulum quinque omnes libri negli-
genter breviterque scribenti abirent (cf. de vers. lat. Georgii Vallae et de
cod. Mutinensi Usener p. Vl. X), id quod factum est in cod. Marc. 259»
(chart. sec. 15), ubi sic:

f. 1 (I) ἀλεξ. ago. ἐπί τισι φυσικαῖς ἀπορίαις λύσεις (ita etiam in.
cod. Coisl. 332). post prol. f. 2* repetitur rubrica
ἀλεξάνδρου ἀφροδισιέως et in margine f ^5 (errore).

f. 18^ (Il) τοῦ αὐτοῦ ἐκλογαὶ ἰατρικῶν ἁἀπορημάτων καὶ φυσικῶν"
προβληματων. in marg. y**. EE

f. 29^ (III. IV) τοῦ αὐτοῦ. inmarg. 6^5 (f.32» eodem tenore additur lib.IV)-—

f. 45^ (V) ἐατρικαὶ ἀπορίαι, περὶ ζώων καὶ τετραπόδων κασίοε:
ἰατροσοφιστοῦ προβλήματα.

revera autem antiquo tempore Aristotelis nomine cum quarto libro. ter-

— 21 — '

{{πὰ καὶ inscriptum fuisse certum aliud documentum habeo problemata Ari-
stO£elis philosophi (infra ed. inter Anecd. Aristot.) numero quadraginta
tràa , quae ex Graeco Latine versa extant (cf. Jaeck, Beschr. d. Biblioth.
zu Bamberg I p. 15) in codice antiquissimo Bambergensi (L. III. 8) sec. X
et partim quidem Graece reperiuntur in prima libri IV parte ad Alexan-
drum proprie pertinente (a cuius libri problemate primo διὰ τέ o£ τὴν
XC r c) κοιλίαν etc. et ipsa initium faciunt) partim nova accedunt. quae
postquam a. 1855 Bambergae descripsi, eadem (licet numero pauciora)
postea (Sept. 1856) magistelli cuiusdam seculi duodecimi cura emendata
sine nomine auctoris haberi vidi in cod. Bruxellensi (no. 2419— 2431 sec.
XII , qui medica varia continet), tertio denique in Berolinensi (lat. qu. 198
membr. sec. XII, pag. 14 inter medica miscellanea quae praecedunt Theo-
dorum Priscianum), qui codex ex pretiosissimis est bibliothecae regiae.
etenim si nihilominus certum est uovorum ed. Parisiensis problematum
Priorem partem Alexandream esse id est eiusdem auctoris (Neoplatonici,
cf. 1, 87. 89. 121. prol. II. 2, 46. 47. 53. 61. 67), cuius libri falso Alexau-
dri Aphrodisiensis nomine inscripti in collectione illa praecedunt, alteram
3Uutem partem Aristoteleam id est problematun physicorum 38 libris com-
Prehensorum supplementum , iam plane manifestum est, sub Aristotelis
quidem nomine libros illos y et ὃ pridem ibi post Alexandreos extitisse,
2Btiquo tamen errore in maiorem quam qui decebat problematum ambi-
"um Aristotelis titulum (cuius locum indicat prologus libri quarti ante pr.
19 , ita ut tres fere sint libri Alexandri, quartus Aristotelis, quintus Cas-
8) translatum fuisse. atque haec quidem nova problemata Aristotelica
Scil. inedita Bussemakeri Il, 39 sqq. et Ill, 1—45) ex ampliore illo physi-
OOrum Pseudaristotelis problematum corpore (in quo eisdem verbis non
Pauca leguntur, quae repetuntur inter inedita) et ipsa desumpta fuisse
COgnoscitur ex Athenaei et Plutarchi usu, qui ex uno eodemque proble-
Tatum opere et vulgatorum aeque et ineditorum exempla afferunt, velut
Plutarchus de Pyth. orac. 3 (δι᾿ ἣν αἰτίαν μάλιστα τῶν ὑγρῶν ἀναπίμπλη-
διν (pj τοὔλαιον — ined. Buss. 3, 17), idem quaest. nat. 12 et de primo
lig. 13 (διὰ τέ τῆς θαλάττης ἐλαίω καταρραινομένης γίνεται γαλήνη
7 ined. 3, 20: quo item utitur auctor probl. ined. 3, 47 Buss.), Athe-
laeus XIV. p. 6565 (διόπερ ἑφϑὸν ἐποπτᾶν ov φασι δεῖν — pr. ined. 3,
35: neque enim Philochorus est qui citat, id quod vulgo temere creditur,
heque qui locus Aristotelis ab Athenaeo citatur, idem est cum meteor. 4, 3),
ilem Pseudoalexander pr. 1, 141 (— pr. ined. 2, 147 et 153 διὰ τέ vg χαί-
0& τοῖς δυσώδεσιν). contra Plut. qu. nat. 21 (Bussemaker praef. p. XVIII)
*Peclat ad ipsam Ar. hist. an. 6, 28, quo loco uterque et Plutarchus uti-

220

tur et Pseudar. pr. ined. 2, 142. iam vero deperditorum problenmatun
rum praeter novam illam ignoti auctoris collectionem el praeter
rem operis Aristotelici recensionem vestigia deprehenduntur, haec

argumenta:
(περὶ τὰ οὐράνια)

(περὶ τὸν ἀέρα --- cf.
sect. 25)
(περὶ τὰ ὕδατα —
cf. sect. 24)

(περὶ τὸ ἁλμυρὸν 9-
δῶρ καὶ θάλατταν
— cf. 8. 28)

(περὶ οἶνον καὶ ἔλαι-

ον — cf. 8. 3 οἵ ἱποά,

3,9—20. Th. περὲ

οἴνου καὶ ἐλαίου D.
L. 5, 45)

(περὶ ὀπώραν etc.
botanica — cf. s. 20
—22)

(περὶ τὰ εὐώδη —
cf. s. 12. 13)

(περὶ ζῶα καὶ τετρά- :

ποδα — cf. ined. 2,
125 sqq.)

(περὲ τροφήν)

(περὶ τρέχας — cf.

ined. 2, 54 sqq. Th.

περὶ τριχὼν D. L.
, 45

(περὶ ἰδρῶτα — cf.
8. 2)

(περὶ ὦτα — cf, s. 32)

20.

21.

. de lunae eclipsi — Plutarchus.
. 3. de vi frigoris (ἀκόναι τοῦ μολέβδου) ---

. de aqua nivali — Plut.

. de aqua pluviali — Gellius.

. de aqua puteali — Plut.

. de aqua dulci et salsa — Plut.

. de fulmine mare percutiente (αλες) — Psel
. 10. de musto — Plut., Galenus.
. de aceto — Gal.

. de oleo aliisque variis — Gal.
. de oleo conservando — Plut.
. de ustionis effectu (ἐμπύρευμα) — Gal.

. de fructuum coctione (Zuxvoevuo) — Gal.
. de ficu — Pseudo-lulianus.

. de lignis ficulneis — Schol. Aristoph.

. de bene olentium exhalatione — Plut.

. de palmae arboris ligno — Gell.
. de hisulcorum talis — Apollonius.

. de hominibus autumno magis esurientibu

Plut.

32. de pondere post esum — Apollonius.
. de coetione ciborum — Plut.
24. de eis qui semel per diem cibum capiun

Apollonius.

. de canitie eorum qui unguentis utuntur — /

naeus.

de lavacro sudorem sistente — Athen.

de sordibus aurium — Apollon.

-- 221 —

CCecvoixc — cf. s. 1) 28. de rotundis vulneribus sanatu difficilioribus —
Pseudalex. probl.
20. de caducis — Apuleius.
30. de lumbricis — Alexander Aphrod.
(de anima) 31. de insomniis autumno fallacioribus — Plut.

(περὶ φόβον καὶ ἀν- 32. de rubore et pallore — Gell.
OQsíav — εἴ. s. 27)
33. de more proelii ad tibicinum modulos ingrediendi

— Gell.

cetera omnia quae plurima (et maxime a Plutarcho in libris συμποσια-
κεῶν προβληματων)ὴ citantur extant in editis (velut apud Athen. X, 481
—— pr. vulg. 3, 11. 33. apud Galenum, qui cum aliis libris Aristotelis pro-
blemata nominat t. 11 p. 8, t. XVII, 2 p. 20 — pr. 30, 1 et 4, 80. cf. Gal.
X VII, 2 p. 416 — 1, 25 et 29. apud Plutarchum qu. conv. 8, 3, 1 — pr.
!1, 37. ib. 6, 8, 3 — pr. 8, 9. ib. 3, 10, 3 — pr. 1, 35. de pr. frig. 7 —
Pr. 20, 48, quod sumptum est ex Th. de ventis 19, 20, 22. etc.). ex Latinis
denique Plutarcho partim utitur Gellius, utroque et Plutarcho et Gellio
Ma crobius. quanta autem talium quaestionum Romaui imperii temporibus
fana fuerit praeter Galeni disputationem supra memoratam docere potest
A ΕἸ χε οὶ locus epit. I, 19" de Matrea Alexandrino, qui ἐθαυμάξετο παρ᾽
EA Jy; καὶ Ῥωμαίοις... ἐποίησε δ᾽ οὗτος xal παρὰ τὰς ᾿Δριστοτέ-
Lows ἀπορίας καὶ ἀνεγίνωσκε δημοσίᾳ διὰ τί ὃ ἥλιος δύνει μὲν κολυμβὰ
οὔ etc.

Quod ad reliquos problematum (praeter poetica) libros qui occur-

ΓᾺ ant in indice, notandum est problema illud a Gellio citatum ea 4risto-
le Zi; libro qui ἐγκύκλια προβλήματα inscriptus est (cf. D. L. 5, 26: ἐγ-
* πρχλίων προβλημάτων à f. nec dissimile fuerit argumentum ἐπιτεϑεα-
É ygy προβλημάτων ἃ B) διὰ τί of Διονυσιακοὶ τεχνῖται ὡς ἐπὶ τὸ
7CO1y πονηροί εἶσιν; inter ea verbotenus redire quae physicorum cor-
POri inserta sunt (cf. pr. 30, 1. Rose p. 190). de encycliis (i. e. vulgaribus
S. popularibus) cf. Aspasius in Ar. I eth. (f. 9^ cod. Paris. 1903): εἰὐρῆσϑαι
É φησι περὶ τούτων καὶ dv τοῖς ἐγκυκλίοις. ἔστι δὲ αὐτοῖς (sic. corr.

C org) προβλήματα ἐγκύκλια παντοδαπά. διὸ καὶ ἐγκύκλια ὠνομάζετο
S. τὸ ἐγκυκλίως αὐτοὺς καϑημένους ἐπιχειρεῖν εἰς τὸ προτεϑέν, ἢ
δὰ τὸ ἐν κύκλῳ περιεστῶτας ἀκροᾶσϑαι (cf. fr. 15. de philos. et fin.
Praef. in Carmina, ubi citantur Simplicius et Eustratius) quibus addas
Ptolemaeum ex Arabum ore ita loquentem apud Hadschi Kh. V p. 84
FI. Liber orbis (i. e. κύκλος Hesychii): proposuit hic Ar. quaestio-

Tes encyclicas, quibus philosophi metaphysici utuntur, quae eadem

€

-- 222 —

in ipso indice Ptolemaei sic habet Ibn Alkifti (Wenr. p. 153): quae-
stiones orbiculares , problemata encyclica, in praeceplorum usum.

1. (194)

Plutarch. de facie lun. 19: ᾿Αρίσταρχος δὲ τὴν διάμετρον τῆς σε-
λήνης .. . ὅϑεν ἡ μὲν γῇ παντάπασι τῆς ὄψεως τὸν ἥλιον ἀφαιρεῖται
διὰ μέγεϑος" μεγάλη γὰρ ἡ ἐπιπρόσϑησις καὶ χρόνον ἔχουσα τὸν τῆς
νυχτός᾽ ἡ δὲ σελήνη κἂν ὅλον ποτὲ κρύψῃ τὸν ἥλιον, οὐκ ἔχει χρόνον
οὐδὲ πλάτος ἡ ἔκλειψις, ἀλλὰ περιφαίνεταί τις αὐγὴ περὶ τὴν ἴτυν
οὐκ ἐῶσα βαϑεῖαν γενέσϑαι τὴν σκιὰν καὶ ἄκρατον.) ᾿Αἀρεστοτέλης
δὲ ὁ παλαιὸς αἰτίαν τοῦ πλεονάκις τὴν σελήνην ἐκλείπουσαν ἢ τὸν
ἥλιον καϑορᾶσϑαι πρὸς ἄλλαις τισὶ καὶ ταύτην ἀποδίδωσιν" ἥλιον
γὰρ ἐκλείπειν σελήνης ἀντιφράξει, σελήνην δὲ " [o δὲ Ποσειδώ-
γνιος ...

Cf. Pseudalex. Aphr. probl. 2, 40 (. .. ἐλάττων δὲ αὑτοῦ τυγχάνουσα
τῷ μεγέϑει τὸν δίσκον πάντα κρύπτειν ov σϑένει" τοῦτο δὲ πάσχει
συνεχέστερον αὕτη sc. ἡ σελήνη).

2. (195)

Plutarch. de primo frigido 11: χαὶ μὴν ἁπάντων γε τῶν γινομέ-
- νῶν ὑπὸ ψυχρότητος τοῖς σώμασι σφοδρότατον καὶ βιαιότατον ἡ πῆ-
ξις οὖσα πάϑος μέν ἐστιν ὕδατος, ἔργον δ᾽ ἀέρος" αὐτὸ μὲν γὰρ xa9'
ἑαυτὸ τὸ ὕδωρ εὐδιάχυτον xal ἀπαγὲς καὶ ἀσύστατόν ἐστιν, ἐντείνε-
ται δὲ καὶ συνάγεται τῷ ἀέρι σφιγγόμενον ὑπὸ ψυχρότητος . . . καὶ
δῆλόν ἐστε μάλιστα περὶ τὰς χιόνας" ἀέρα γὰρ μεϑεῖσαι καὶ προα-
ναπνεύσασαι λεπτὸν καὶ ψυχρόν, οὕτω ῥέουσιν. ᾿Αφριστοτέλης δὲ
καὶ τὰς ἀκόνας τοῦ μολίβδου τήκεσϑαί φησι καὶ ῥεῖν ὑπὸ κρύους καὶ
χειμῶνος; ὕδατος μόνου πλησιάζοντος αὐταῖς 0 δ᾽ ἀήρ, ὡς ἔοικε; συν-
ἐλαύνων τὰ σώματα τῇ ψυχρότητι καταϑραύει καὶ ῥήγνυσιν.

Ad hunc locum impeditissimum, qucm diu frustraque tentavi, Guil.
Xylandri verba repeto: Plumbeas Aristotelis exóvag non intelligo satis,
quanquam eliam in sexto Symposiacorum capile quinto et octavo fit
eiusdem rei mentio. cf. qu. conviv. Vl, 8, 0: ὅτε δὲ τὸ ἐκψύχεσϑαι ov
πήγνυσι μόνον ἀλλὰ καὶ τήκει τὰ σώματα, δῆλόν ἔστιν" ἐν μὲν yag
τοῖς μεγάλοις χειμῶσιν ἀκόναι μολίβδυυ διατηκόμεναι,, τό τε τῆς ἀφι-
δρώσεως (VI, 8, 6, 4A—5) καὶ τὸ πολλοῖς μὴ πεινῶσι συμπίπτειν τὴν
βουλιμίασιν (Pseudarist. probl. 8, 9, ex quo loco Aristotelem supra ci-
tavit Plut. VI, 8, 3), κατηγορεῖ μᾶλλον ἀραίωσιν xal δύσιν ἢ πύκνωσιν
τοῦ σώματος.

-- 223 —

Eandem rem tangit (e Theophrasti libro de metallis) Pseudarist.
Birab. 50: τὸν. κασσέτερον τὸν Κελτικὸν τήκεσϑαί φασι πολὺ τάχιον
μολέβδου. σημεῖον δὲ τῆς εὐτηξίας ὅτι τήκεσϑαι δοκεῖ καὶ ἐν τῷ
ὕδατι χρώξει γοῦν, ὡς ἔοικε, ταχύ. τήκεται δὲ καὶ ἐν τοῖς ψύχεσιν,
ὅτων γένηται πάγη; ἐγκατακλειομένου ἐντός, ὥς φασι. καὶ συνωϑου-
μένου τοῦ θερμοῦ τοῦ ἐνυπάρχοντος αὐτῷ διὰ τὴν ἀσϑένειαν.

3. (196)

Plutarch. quaest. conviv. VI, 5 (ex quo Psellus in 1. inscr. διδασκ.
παντοδαπή c. 154 ed. Fabric. quod capitulum cum aliis multis adscriptum
e&t margini cod. Stobaei Faruesini apud Heeren ecl. t. II p. 464): cie
μὴν περὶ τῶν χαλίκων, ἔφην. ἢ τῶν ἀχμόνων (corr. ἀκονῶν i. e. uo-
λεβδίδων.. sicut est in titulo huius quaestionis. infra quoque $ 3 ἀκόνας
legendum pro &xuovag, ut S 6 af ἀκόναι καὶ of χάλικες. cf. S 1 ὁ
lL&oc xal ὃ μόλιβδος), oUc ἐμβάλλοντες εἰς τὸ ὕδωρ ψύχειν αὐτὸ καὶ
σξομοῦν δοκοῦσιν, εἰρημένον ᾿ἀριστοτέλει μνημονεύεις. αὐτὸ τοῦτο,
ἔρῃ μόνον ἐν προβλήμασιν εἴρηκε τὸ γινόμενον, εἰς δὲ τὴν αἰτίαν
ὑπεχειρήσομεν ἡ ἡμεῖς" ἔστι γὰρ μάλιστα δυσϑεώρητος ...

4. (197)

Gellius 19, 5 (ubi scena quidem tota pro more scriptoris ficta est.
Gellii verba expilavit Macrobius sat. Vll, 12): erat nobiscum vir bonus ex
P. €ripatelica disciplina bene doctus et Aristotelis unice studiosissimus.
If 326g aquam muliam ex dilutla nive bibentes coercebat severiusque in-
Ore pabat.. adhibebat nobis auctoritates nobilium medicorum et cumpri-
"is Aristotelis philosophi, rei omnis humanae perilissimi, qui
1Quam nivalem frugibus sane et arboribus fecundam diceret, sed ho-
P'inibus potu nimio insalubrem esse tabemque et morbos sensim alque
in diem longam visceribus inseminare ... promit . . . Aristotelis lib-
Tum eumque ad nos affert . . . in eo libro scriplum fuit, delerrimam

^33e potu aquam e nive itemque solidius latiusque concretam esse eam,
Quam κρύσταλλον Graeci appellant (cf. Macrob. 1. c. s. 24: nosse haveo,
Cr agua quae obsita globis nivium perducitur ad nivalem rigorem
"hinás in. polu noxia est quam ex ipsa nive aqua resoluta). causaque
li adscripta est . . . verba ipsa Aristotelis ex eo libro (sc. in physicis
quaestionibus ut recte Gellium intellexit Macrobius) pauca sumsi et ad-
Xripsi : διὰ τί τὰ ἀπὸ χιόνος xal κρυστάλλων ὕδατα φαῦλα ἐστιν;

ὅτι παντὸς ὕδατος πηγνυμένου τὸ λεπτότατον ἰδιαπνεῖται] καὶ κου-
φύτατον ἐξατμέξει. σημεῖον δέ, ὅτι ἔλαττον γένεται ἢ πρότερον,

— 224 —

e αν 3 ΄ * - ὃ , 4 7 9 «4 "
οταν τακῇ παγέν" ἀπεληλυϑότος ovv τοῦ υγιεινοτατου ἀναγκῆ acl τὸ
καταλειπόμενον χεῖρον εἶναι.

5. (198)

Plutarch. quaest. natur. 2: Διὰ τέ μᾶλλον ὑπὸ τῶν ὑετέων ἢ τῶν
ἐπιρρύτων ὑδάτων τὰ δένδρα καὶ τὰ σπέρματα πέφυκε τρέφεσϑαι;
πότερον, ὡς Μάϊτος (cf. qu. 6) ἔλεγε, τῇ πληγῇ τὰ ὄμβρια διιστάντα
τὴν γῆν πόρους ποιεῖ καὶ διαδύεται μᾶλλον εἰς τὴν ῥίζαν" ἢ τοῦτο
μὲν οὐκ ἀληϑές, ἀλλ᾽ ἔλαϑε τὸν Adirov ὅτι καὶ τὰ λιμναῖα φυτα,
τύφη καὶ φλέων καὶ ϑρύον, ἀναυξῆ καὶ ἀβλαστῆ μένει μὴ γενομένων
ὄμβρων xo9' ὥραν τὸ δὲ τοῦ ᾿Αριστοτέλου ς ἀληϑές. ὅτι πρόσφα-
τόν ἐστε καὶ νέον ὕδωρ τὸ ὑόμενον, ἕωλον δὲ καὶ παλαιὸν τὸ λι-
μναῖον;

6. (199)

Plutarch. quaest. conv. VI, 4, 1: Διὰ τένα αἰτίαν τὸ φρεατέδιον
ὕδωρ ἀρυσϑὲν ἐὰν ἐν αὐτῷ τῷ τοῦ φρέατος ἀέρι vuxvegevog, ψυχρό-
τερον γίνεται; ψυχροπότῃ ξένῳ τρυφῶντι παρεσκεύασαν of ϑεράπον-
τες ἐκ τοῦ φρέατος ὕδωρ ψυχρότερον" ἀρυσαάμενοι γὰρ ἀγγείῳ καὶ
κρεμάσαντες τὸ ἀγγεῖον ἐν τῷ φρέατι τῆς πηγῆς μὴ ἁπτόμενον, εἴα-
σαν ἐπινυχτερεῦσαι καὶ πρὸς τὸ δεῖπνον ἐκομέξετο τοῦ προσφάτου ψυ-
χρότερον. qv δὲ ὁ ξένος φιλόλογος ἐπιεικῶς καὶ τοῦτο ἔφη λαβεῖν ἐκ
τῶν ᾿ἀριστοτέλους, μετὰ λόγου κείμενον, εἶναι δὲ τοιόνδε τὸν λό-
γον. πᾶν ὕδωρ προϑερμανϑὲν ψύχεται μᾶλλον, ὥσπερ τὸ τοῖς Bes
λεῦσι παρασκευαξόμενον ὃ orav ἑψηϑῇ μέχρι ξέσεως, περισωρεύουσε τῷ
ἀγγείῳ χιόνα πολλὴν καὶ γένεται ψυχρότερον. ὥσπερ ἀμέλει καὶ τὰ-
ἡμέτερα σώματα λουσαμένων περεψύχεται μᾶλλον᾽ ἡ γὰρ ὑπὸ τῆς-
ϑερμότητος ἄνεσις πολύπορον τὸ σῶμα καὶ μανὸν ἀπειργασμένη πολὺν“
δέχεται τὸν ἔξωϑεν ἀέρα καὶ βιαιοτέραν ποιεῖ τὴν μεταβολήν" ὅταν,
οὖν ὑποπλασϑῇ ὑπὸ τῆς πηγῆς τὸ ὕδωρ ἐν τῷ ἀέρι προϑερμανϑέν,,
περιψύχεται ταχέως.

Cf. Arist. meteor. 1, 12. 348530: γίγνονται δέ mort . . . καὶ τῆς
ὀπώρας χάλαξαι ... συμβάλλεται δ᾽ ἔτι πρὸς τὴν ταχύτητα τῆς πήξεως
καὶ τὸ προτεϑερμάνϑαι τὸ vdmg* ϑᾶττον γὰρ ψύχεται. διὸ πολλοὲ
ὅταν τὸ ὕδωρ ψῦξαι ταχὺ βουληϑῶσιν, εἰς τὸν ἥλιον τιϑέασι πρῶτον.
Olympiodor. (scil. ex Alex. Aphr., cf. Pseudo-Alex. in mete. f. 86 ap. Ide-
ler. I p. 238) ad h. 1. f. 215 (I p. 232 1d.): τὰ γὰρ προϑερμανθέντα τα-
χύτερον ψύχονται. οὕτω γὰρ ἐὰν ϑελήσωμεν ψυχρότερόν τι ποιῆσαε
προϑερμαίνομεν αὐτὸ καὶ £10. οὕτως περίπλάττομεν ἔξωϑεν χιόνα, ἵνα
ὡς διὰ νοτεροῦ μᾶλλον διεισδύνῃ ἡ ψύξις.

-- 22 “--

7. (200)

Plutarch. quaest. conv. I, 9 (e quo sua transtulit Macrob. saturn.

V, 13): Διὰ τί τῷ ποτίμῳ (cf. de lacu Ascanio Pseudar. probl. 23, 40
—3 probl. ined. Paris. 3, 45 e Phania ap. Antig. mir. 1560 et ap. Pseudar.
mir. 53, vel e Theophrasto ap. Plin. n. h. 31 s. 46, 2) βέλτιον ὕδατι ἡ
τῷ Selarrío πλύνεται τὰ ἱμάτια; ... ἀλλ᾽ εἰπὲ δι’ ἣν αἰτίαν Ὅμη.-
Qoc ἐν τῷ ποταμῷ πλύνουσαν, οὐκ ἐν τῇ ϑαλάττῃ, καίπερ ἐγγὺς οὔσῃ;
τὴν Ναυσικάαν πεποίηκε, καίτοι ϑερμοτέραν γε καὶ διαφανεστέραν
εἰκὸς καὶ δυπτικωτέραν εἶναι. καὶ ὁ Θέων, ᾿Αλλὰ τοῦτό γε, εἶπε, τῷ
γεώδει ᾿Δριστοτέλης πάλαι διαλέλυκεν ὃ προβέβληκας ἡμῖν. καὶ
γὰρ τῇ ϑαλάττῃ τὸ τραχὺ καὶ γεῶδες ἐνδιέσπαρται καὶ τοῦτο ποιεῖ ὦ
τὴν ἁλυκέτητα μεμιγμένον" ἧ καὶ μᾶλλον (iam conferas Pseudar. probl.
33, 13) ἡ ϑάλαττα τούς τε νηχομένους ἐξαναφέρει καὶ (cf. probl. 23, 3.
Ἀν. meteor. 2, 3. 350, 7) στέγει τὰ βάρη, τοῦ γλυκέος ἐνδιδόντος διὰ
χουφότητα καὶ ἀσϑένειαν- ἔστι γὰρ ἄμικτον καὶ καϑαρόν" ὅϑεν ἐν-
ὄνεται διὰ λεπτότητα καὶ διεξιὸν τοῦ ϑαλαττίέου μᾶλλον ἐκτήκει τὰς
κηλίδας, ἢ ov δοκεῖ σοι τοῦτο πιϑανῶς λέγειν ᾿Αριστοτέλης; [πιϑανῶς,
ἔφην ἐγώ, οὐ μὴν ἀληϑῶς ... λιπαρὰ δὲ ἡ ϑάλαττα, τοῦτο ἂν αἴτιον
εἴη μάλιστα τοῦ μὴ καλῶς πλύνειν. ὅτι δέ ἐστι λιπαρά, καὶ αὐτὸς
εἴρηκεν ᾿Αριστοτέλης (probl. 23, 7. 15. 32. cf. Plut. qu. nat. 1)" of τε
γὰρ ἅλες λέπος ἔχουσι xal τοὺς λύχνους βέλτιον παρέχουσι καιομένους᾽"
αὐτῇ τε ἡ ϑάλαττα προσραινομένη ταῖς φλοξὶ συνεκλάμπει, καὶ καίε-
ται μάλιστα τῶν ὑδάτων τὸ ϑαλαττιον.... (4) ᾿“ριστοτέλης γὰρ ἐν
τῷ αὐτῷ βιβλίῳ (probl. 23, 10) φησὶ τοὺς ἐν ϑαλάττῃ λουσαμένους
* τί 1. ef. similia etiam in probl. 3, 21, quae tangit Plut. VI, 9, 3. |

8. (201)

Mich. Psellus in l. qui inscribitur διδασκαλέα παντοδαπή (in ed.
Fabri Bibl. Gr. t. V. Hamb. 1723. sic autem in cod. Paris. 2087 f. 71:
τοῦ σοφωτάτου ὑπερτίμου τοῦ ψελλοῦ ἀποκρίσεις συνοπτικαὶ [καὶ]
ἐξηγήσεις πρὸς ἐρωτήσεις διαφύρας [sic] καὶ ἀπορίας γραφεῖσαι πρὸς
τὸν βασιλέα κύριον μιχαὴλ τὸν δοῦκα). in quem ex Plutarchi quaest.
Onviv. problemata multa contulit, nescio unde c. 134 habet hoc (ex Psello
Qm aliis multis Pselli capitulis adscriptum margini codicis Farnesini
*dogarum Stobaei ed. Heeren Il p. 405): Τίς 7 αἰτία δι᾿ ἣν ὅταν εἰς
ϑάλασσαν ἐμπέσῃ κεραυνός, ἅλες ἐξανϑοῦσι; πηγνύμενον τὸ θαλάσ-
δον ὕδωρ τοὺς ἅλας ποιεῖ, πήγνυται δὲ τοῦ κεραυνοῦ ἐμπεσόντος ἐν
τῇ ϑαλάσσῃ καὶ τὸ γλυκὺ καὶ πότιμον ὕδωρ ἐξάγοντος. ὅϑεν τὸ μὲν
λεπτὸν καὶ πότιμον ὕδωρ οὔϑ᾽ ὑπὸ ἡλίου καιόμενον πήγνυται οὐϑ᾽

ARIBTOT. PSEUDRKPIGR. 15

-- 22 ---

ὑπὸ κεραυνοῦ, τὸ δὲ ἁλμυρὸν ὑπ᾽ ἀμφοτέρων τοῦτο πάσχει καὶ μά-
λιστα ὑπὸ κεραυνοῦ" ϑειῶδες γὰρ ὃν τὸ κεραύνιον πῦρ, ὅταν εἷς τὴν
ϑάλασσαν ἐμπέσῃ, ἐξατμίξει μὲν καὶ ἀναξηραίνει τὸ πότεμον., πήγνυσι
δὲ τὸ γειῶδες καὶ ἁλμυρόν. ὅϑεν ἄσηπτα μὲν οἵ κεραυνοὶ τὰ σώματα
ποιοῦσι, ἄσηπτα δὲ οἱ ἅλες (διαφυλαττουσι add. cod. Farn.), ἐκτηκχο-
μένης ὑπ᾽ αὐτῶν τῆς ὑγρότητος. ταύτην τὴν αἰτίαν καὶ (pro καὶ Farn.
habet 0) ᾿ἡφρεστοτέλης ὁ φιλόσοφος τέϑησί τε καὶ ἀποδέχεται καὶ oí
κρείττους τῶν φυσικῶν.
9. (202) 7

Plut. qu. conv. Ill, 7, 3 (unde Macrob. sat. VII, 7, 18—20): Διὰ τί 7
τὸ γλεῦκος ἥκιστα μεθύσκει: . . . ἤ ve βαρύτης ἐστὶ τοῦ γλεύκους, ὡς —
᾿Δριστοτέλης φησίν, ἡ διακόπτουσα τὴν κοιλίαν καὶ τὸ πολὺ συμ- -
βαίνειν (ita ed. Paris. Dübn., vulgo συμμένειν) πνευματῶδες καὶ ὑδα- —
τῶδες᾽ ὧν τὸ μὲν εὐθὺς ἐκπίπτει βιαξόμενον, τὸ δὲ πέφυκε τὸ ὑδατῶ.
δὲς ἀμβλύτερον ποιεῖν τὸν οἶνον. παλαίωσις δὲ ἐπίτασιν ἐμποιεῖ (ita κα
Wytt, codd. παλαίωσις ἐπὶ τὰ ἐκκρινομένου, Steph. π. καὶ ἐπίτασιν“
λαμβάνει ἐκκρ.), ἐκκρινομένου τοῦ ὑδατώδους" καὶ γένεται μέτρῳ ulv—
ἐλάττων ὁ οἶνος, δυνάμει δὲ σφοδρότερος. (haec ultima ita Macrobius :ΞΞΞ
inesse autem aquam musto vel hinc docetur quod cum in υεἰμβδίαίξηναιας
procedit, fit mensura minus sed acrius fortitudine, quia exhalata aquam
qua molliebalur remanet vini sola natura cum fortitudine sua libera. ^
nulla diluti humoris permixtione mollita.)

Ceteri loci quibus ad Aristotelis de vino et ebrietate problemata
Plutarchus respicit , extant in editis, velut III, 5 (cf. probl. 3, 5 — 3, 26. «&
3, 6 — 9, 1. 3, 20 — 3, 32), VI, 9, 3 (— probl. 3, 22. cf. 3, 3), III, 8, 1
ubi post qu. 7 ex eodem libro denuo citari Aristotelem ita pergens signi—
ficat: οὐκοῦν... ἐπεὶ παρακεκινήκαμεν τὸν ᾿Αριστοτέλην, καὶ περι ec
τῶν ἀκροϑωράκων (ex probl. 3, 27 cf. 3, 2, verbis quidem non accu—
rate expressis) καλουμένων ἔδιόν τι ἐπιχειρήσομεν εἰπεῖν " ov γὰρ íxa—
νῶς μοι δοκεῖ, καίπερ ὀξύτατος ὦν. ἐν τοῖς τοιούτοις ξητήμασι du —
κριβωκέναι τὴν αἰτίαν. φησὶ γάρ εἰς. atque ex ipso quidem problema—
tum libro (tertio ὅσα περὶ οἰνοποσίαν καὶ μέϑην), sicut pleraque in hoe
opere, ea ducta esse malo quam ex eo quem semel tangere videtur (IIl “
3, l. ubi tamen s. 5 convenit cum probl. 3, 21) περὶ μέϑης, quo sci—
licet aeque ac ceteris Peripateticorum veterum de eodem argumente»
libris (Theophrasti, Chamaeleontis, Hieronymi etc.) usus fuerit ille qui
problematum physicorum ex illorum scriptis excerptorum codicem diges-
sit non integre nunc servatum.

v

-- 22 —

10. (203)

Galen. de simpl. med. IV p. 661: ἐπὶ δὲ τῶν ὀξέων ἔσως av τῳ
δόξειε λείπειν 0 τινας καὶ τῶν ἐλλογίμων ἰατρῶν ἐξηπάτησεν" τῷ γὰρ
τοὺς οἴνους τοὺς ἀσϑενεῖς ἕν τε τῷ ἦρι καὶ τῷ ϑέρει μεταβάλλειν τε
καὶ ὀξύνεσϑαι, χειμῶνος δ᾽ ἐν ταῖς οἰκείαις φυλάττεσθαι ποιότησιν,
ὑπὸ ϑερμοῦ τισὶν ἔδοξεν ἡ ὀξύτης γεννᾶσϑαι. συναύξει δ᾽ αὐτῶν τὴν
ὑπόληψιν ὅ τε κινηθεὶς σφοδρότερον οἶνος 0 τ᾽ iv τοῖς πλοίοις μετα-
κομισϑεὶς πορρώτερον. καὶ γὰρ of τοιοῦτοι πάντες ὅταν ἀσϑενεῖς
ὦσιν, ὀξύνονται τάχιστα... (p. 662:) ξητήσει γὰρ ὃ λόγος τὴν αἰτίαν,
δι᾿’ ἣν ὑπὸ τῆς ἔξωϑεν ϑερμότητος 0 φύσει ψυχρὸς καὶ ἀσϑενὴς οἶνος
ἐλέγχεται, καίτοι τοῦτό γε αὐτὸ τὸ ῥῆμα τὸ ἐξελέγχεται ρηϑὲν ἁπάσας
τὰς εἰρημένας ἀπορίας ἐπιλύεται. παραπλήσιον γάρ τι συμβαίνει τοῖς
οἴνοις, ὅσοι φύσει ψυχρότεροι καὶ ὑδατωδέστεροι τυγχάνουσιν ὄντες,
οἷόν τι καὶ ταῖς μικραῖς καὶ ἀσϑενέσι φλοξί" καὶ γὰρ καὶ ταύτας ἐν
ἡλίῳ καταϑεὶς ἰσχυρῷ (p. 663:) τελέως ἀμυδρὰς ὄψει γιγνομένας ἢ
καὶ παντάπασιν ἀποσβεννυμένας. οὕτω δὲ καὶ λύχνον καιόμενον εἴ
που ἄλλῃ φλογὶ σφοδρᾷ καὶ μεγάλῃ παραϑείης εἴτ᾽ ἐν ἡλίῳ κατα-
ϑείης ἰσχυρῷ. μαραινόμενον καὶ διαφορούμενον αὐτίκα ϑεάσῃ (cf.
Pseudar. probl. 3, 20. 875, 7. 8, ὅ. 871, 37. 3,23. 874*5) καὶ μὲν δὴ
xcv εἰ ῥιπίξοις ἰσχυρῶς ἀσϑενῆ καὶ μικρὰν φλόγα, ϑᾶττον ἀποσβέσεις
αὐτὴν ἢ αὐξήσεις. οὔτε γὰρ κίνησιν οὔτε ϑερμασίαν ἰσχυρὰν ἀσϑενὴς
ὑπομένει φύσις, ἀλλὰ διαφορεῖται πρὸς αὐτῆς μᾶλλον 1j αὐξάνεται...
(p. 664:) ἀλλ᾽ ot γε περὶ Θεόφραστον καὶ ᾿ἀριστοτέλην τήν τ᾽ ἐμ-
πειρίαν ἐπὶ πλέον ἐκτείναντες καὶ διὰ τὴν ἐν φυσιολογίᾳ γυμνασίαν
ἀκριβέστερον ἅπαντα διαρϑρώσαντες, ἄλλα τε τοιαῦτα πολλὰ καὶ περὶ
τῶν οἴνων ἡμᾶς ἐδίδαξαν ὡς ὑμοιόν τι τοῖς ἡμῶν αὐτῶν πάσχειν
σώμασιν. ἢ γὰρ οὐχὶ καὶ ταῦτα ϑεώμεϑα παρὰ τό πως ἔχειν ἀσϑε-
νείας ἢ ῥώμης ὑπὸ τῶν αὐτῶν ὀνινάμενα καὶ βλαπτόμενα; καὶ γὰρ
χαὶ γυμνάσια σφοδρὰ καὶ ἥλιος ἰσχυρότερα μὲν ἐργάξεται τὰ ϑερμὰ
καὶ ῥωμαλέα σώματα. καταβάλλει δὲ καὶ διαφορεῖ καὶ καταψύχει τὰ
μὴ τοιαῦτα, καὶ τὼν οἴνων τοὺς μὲν ϑερμοὺς φύσει καὶ κένησις ῥιπί-
(ovs καὶ ἥλιος ἐκϑερμαίνων καὶ φλόγες πλησίον καιόμεναι (cf. Gal.
p. 063. ΑΓ. meteor. 4, 10. 38855) πεπαίνουσε ϑᾶττον" ὅσοι δὲ ψυχρό-
τεροί εἶσι καὶ ὑδατωδέστεροι, τούτους ἐξελέγχει τε τὰ τοιαῦτα πάντα
καὶ ϑᾶττον ἀναγκάξει πάσχειν ἃ μικρὸν (p. 605:) ὕστερον ἔμελλε πεί-
σεσϑαι. φυλάττεται μὲν γὰρ ἕκαστον τῶν ὄντων ἐπὶ τῆς οἰκείας φύ-
σεως οἰκείῳ ϑερμῷ, διαφϑείρεται δὲ πρὸς τῆς ἔξωϑεν ἀμετρίας ἤτοι
ϑερμότητος ὀϑνείᾳ ἢ ψύξεως πλεονεξίᾳ (cf. Theophr. c. pl. 6, 7, ubi $6

15 *

-- 228 —

extr. cf. 6, 11, 2 ad perditum et separatum qui sequatur librum περὶ
τῶν ἀπὸ διανοίας καὶ τέχνης γινομένων χυλῶν reiicimur. cf. 6, 20 extr.
et 6, 3, 3).

11. (204)

Galen. de simpl. med. I p. 413 (t. XI ed. Lips.): Ἐπὶ δὲ τὰ λοιπὰ
τῶν ὑγρῶν φαρμάκων ἤδη μεταβαίνωμεν, ὧν ἐν τοῖς μάλιστα περὶ
ὄξους ἠμφισβήτηται, τῶν μὲν ψυχρὸν εἶναι λεγόντων αὐτό, τῶν δὲ
ϑερμόν, ἐνίων δὲ τινὰ μὲν ϑερμύτητα διδόντων αὐτῷ τινὰ δ᾽ ἀφαι-
ρουμένων, ὥσπερ of λέγοντες οἶνον τεϑνεῶτα καὶ νεκρὸν εἶναι τὸ ὄξος"
οὗτοι γὰρ ἀπολωλεκέναε μὲν αὐτό φασι τὴν οἰκείαν οἶνον ϑερμότητα,
σηπεδονώδη δέ τινα προσειληφέναι. --- id. IV p. 629: ἔτε δὲ τούτων
μᾶλλον ἐπὶ ὄξους ϑαυμάξουσιν (of πλεῖστοι τῶν τὰ τοιαῦτα --- i. e.
περὶ τῶν φαρμάκων ἁπάντων — ξητησάντων), εἰ τολμῶμεν αὐτὸ M-
γειν ἀπολωλεκέναι μὲν τὴν ἔμφυτον τοῦ οἴνου ϑερμότητα, τὴν δ᾽ ἐκ
σήψεως ἔχειν, ὅπερ δὴ καὶ ᾿Αφιστοτέλει καὶ Θεοφράστῳ δοκεῖ" τὰ -
μὲν γὰρ οἰνώδη μόρια τοῦ οἴνου κατὰ τὴν εἰς ὄξος μεταβολὴν ἀποψύ- --
χεται, τὸ δ᾽ ὑδατῶδες περίττωμα σηπόμενον ἐπίκτητον τινα ἴσχει ϑερ----
μότητα, ὥσπερ καὶ τάλλα πάντα τὰ σαπέντα (de qua re cf. Arist. me—
teor. 4, 11). καὶ γίγνεται σύνθετόν τι τὸ ὄξος ἐξ ἐνιαντιωτάτων vaig—
δυνάμεσι μορίων, τῶν μὲν ἀπεψυγμένων, τῶν δὲ θερμῶν, ὥσπερ a3
τῶν καυϑέντων ξύλων τέφραι πᾶσαι" καὶ γὰρ ἐν ἐκείναις τὸ μὲν olov
ἐμπύρευμα κατὰ μικρὰ μόρια παρέσπαρται, καὶ τοῦτο μὲν [xev
ἐστὶ ϑευμόν. τὸ δ᾽ ἄλλο πᾶν γεῶδές τε καὶ ψυχρόν. καὶ διὰ vovromm
ἐπειδὰν ὕδατι βραχεῖσα τέφρα διά τινων σωμάτων ἀραιῶν συμμέτρωςξε
ἠϑῆται (cf. Ar. p. 38002), συναποφέρεται μὲν ἐν τῷδε τὰ ϑερμὰ καθ
δριμέα μόρια, τὸ δ᾽ ὑπόλοιπον οὐκέτι ϑερμόν ἐστιν ἐναποϑέμενον vom
ὕδατι τὰ πυρώδη μύρια. καλοῦσι δὲ τὸ τοιοῦτον ὕδωρ οἱ ἄνϑρωποια
κονίαν. — id. IV p. 051: διενήνοχε μέντοι τὴν δύναμεν κατὰ τοσόνδε!ξξ
ὄμφακος χυλὸς ὄξους. ὅτι τῷ μὲν ὄξει προσέρχεταί τις ἐκ σηπεδονώ-----
δους ϑερμότητος δριμύτης " καὶ διὰ τοῦτο καλῶς ἔλεγεν ᾿Αριστοτέ---
λης αὐτῷ (ed. αὐτό) τὸ μὲν οἰκεῖον τοῦ οἴνου ϑερμὸν ψυχρὸν ὑπάρ---
qeu , τὸ δ᾽ ἐπίκτητον ϑερμόν᾽ ὁ δὲ τῆς ὄμφακος quióg ...

Ceterum a Galeno praeter problematum collectionem multis locis ium-
prioribus huius operis libris et introductoriis Aristotelis ipsa Meteoro—
logica significantur, velut V p. 716 — Ar. meteor. 4, 4. 382, 11. p. 7239
—: Ar. meteor. 4, 0. 383, I8. ]V p. 0690. 691 (cf. 693) —— Ar. meteor—
2, 3. 359, 14.

-- 224 —

10. (203)

Galen, de simpl. med. IV p. 661: ἐπὶ δὲ τῶν ὀξέων ἴσως av τῳ
Mine λείπειν 6 τίνας καὶ τῶν ἐλλογίμων ἰατρῶν ἐξηπατησεν" τῷ γὰρ
τοὺς οἴνους τοὺς ἀσϑενεῖς ἕν τε τῷ ἦρι καὶ τῷ ϑέρει μεταβάλλειν τε
ui ὐξύνεσϑαι, χειμῶνος δ᾽ ἐν ταῖς οἰκείαις φυλάττεσϑαι ποιότησιν,
ἱπὸ ϑερμοῦ τισὶν ἔδοξεν ἡ ὀξύτης γεννᾶσϑαι. συναύξει δ᾽ αὐτῶν τὴν
Um ὅ 0 t£ κινηϑεὶς σφοδρότερον οἶνος ὅ v ἐν τοῖς, πλοίοις μετα-
Wpugütic πορρώτερον" καὶ γὰρ οὗ τοιοῦτοι πάντες ὅταν ἀσϑενεῖς
9, ὀξύνονται τάχιστα... (p. 662:) ξητήσει γὰρ ὃ λόγος τὴν αἰτίαν,
ἀρ ἣν ὑπὸ τῆς ἔξωϑεν ϑερμότητος 0 φύσει ψυχρὸς καὶ ἀσϑενὴς οἶνος
trat, καίτοι τοῦτό γε αὐτὸ τὸ ῥῆμα τὸ ἐξελέγχεται δηϑὲν ἁπάσας
τὰς εἰρημένας ἀπορίας ἐπιλύεται. παραπλήσιον γάρ τι συμβαίνει τοῖς
MOtc , ὅσοι φύσει ψυχρότεροι καὶ ὑδατωδέστεροι τυγχάνουσιν. ὄντες,
ot, τι καὶ ταῖς μικραῖς καὶ ἀσϑενέσι φλοξί᾽ καὶ γὰρ καὶ ταῦτας ἐν
ἡλίῳ καταϑεὶς ἰσχυρῷ (p. 003:) τελέως ἀμυδρὰς ὄψει γιγνομένας ἢ ἥ
Xx] παντάπασιν ἀποσβεννυμένας. οὕτω δὲ καὶ λύχνον καιόμενον εἴ
Jtev ἄλλῃ φλογὶ σφοδρᾷ καὶ μεγάλῃ παραϑείης εἴτ᾽ ἐν ἡλίῳ κατα-
Sanc ἰσχυρῷ, μαραινόμενον καὶ διαφορούμενον αὐτίκα ϑεάσῃ (cf.
E*zeudar. probl. 3, 20. 875, 7. 3, 5. 871, 37. 3, 23. 874*5). καὶ μὲν δὴ
3Eaxv εἰ διπίζοις ἰσχυρῶς ἀσϑενῆ καὶ μικρὰν φλόγα, ϑᾶττον ἀποσβέσεις
€x» ἢ αὐξήσεις. οὔτε γὰρ κίνησιν οὔτε ϑερμασίαν ἰσχυρὰν ἀσϑενὴς
τουτομένει φύσις. ἀλλὰ διαφορεῖται πρὸς αὐτῆς μᾶλλον ἢ αὐξάνεται ...
(gp. 664:) ἀλλ᾽ οἵ γε περὶ Θεόφραστον καὶ ᾿ἡριστοτέλην τήν τ᾽ ἐμ-
παειρίαν ἐπὶ πλέον ἐκτείναντες καὶ διὰ τὴν ἐν φυσιολογίᾳ γυμνασίαν
«ς χριβέστερον ἅπαντα διαρϑρώσαντες, ἄλλα τε τοιαῦτα πολλὰ καὶ περὶ
e οἴνων ἡμᾶς ἐδίδαξαν ὡς ὅμοιόν τι τοῖς ἡμῶν αὐτῶν πάσχειν
“μασιν. ἢ γὰρ οὐχὶ καὶ ταῦτα ϑεώμεϑα παρὰ τό πως ἔχειν ἀσϑε-
"alas 7] ῥώμης ὑπὸ τῶν αὐτῶν ὀνινάμενα καὶ βλαπτόμενα; καὶ γὰρ
ta] γυμνάσια σφοδρὰ καὶ ἥλιος ἰσχυρότερα μὲν ἐργάζεται τὰ ϑερμὰ
3tai ῥωμαλέα σώματα, καταβάλλει δὲ καὶ διαφορεῖ καὶ καταψύχει τὰ
&&1 τοιαῦτα. καὶ τῶν οἴνων τοὺς μὲν ϑερμοὺς φύσει καὶ κίνησις ῥιπί-
ξουσα καὶ ἥλιος ἐκϑερμαίνων καὶ φλόγες πλησίον καιόμεναι (cf. Gal.
p.663, Ár. meteor. 4, 10. 38805) πεπαίνουσε ϑᾶττον' ὅσοι δὲ ψυχρο-
τεροί εἰσι καὶ ὑδατωδέστεροι, τούτους ἐξελέγχει τε τὰ τοιαῦτα πάντα
καὶ ϑᾶττον ἀναγκάξει πάσχειν ἃ μικρὸν (p. 668 :) ὕστερον ἔμελλε πεί-
σισϑαι. φυλάττεται μὲν γὰρ ἕκαστον τῶν ὄντων ἐπὶ τῆς οἰκείας φύ-
*tüc οἰκείῳ ϑερμῷ, διαφϑείρεται δὲ πρὸς τῆς ἔξωϑεν ἀμετρίας ἤτοι
θερμότητος ὀϑνείᾳ ἢ ψύξεως πλεονεξίᾳ (cf. Theophr. c. pl. 6, 7, ubi $6
15 *

— 22 —

extr. cf. 6, 11, 2 ad perditum et separatum qui sequatur librum περὶ
τῶν ἀπὸ διανοίας καὶ τέχνης γινομένων χυλῶν reiicimur. cf. 6, 20 extr.
et 6, 3, 3).

11. (208)

Galen. de simpl. med. 1 p. 413 (t. XI ed. Lips.): "Exi δὲ τὰ λοιπὰ
τῶν ὑγρῶν φαρμάκων ἤδη μεταβαίνωμεν, ὧν ἐν τοῖς μάλιστα περὶ
ὄξους ἡμφισβήτηται, τῶν μὲν ψυχρὸν εἶναι λεγόντων αὐτό. τῶν δὲ
ϑερμόν, ἐνίων δὲ τινὰ μὲν ϑερμύτητα διδόντων αὐτῷ τινὰ δ᾽ ἀφαι-
ρουμένων, ὥσπερ of λέγοντες οἶνον τεϑνεῶτα καὶ νεκρὸν εἶναι τὸ ὄξος "
οὗτοι γὰρ ἀπολωλεκέναι μὲν αὐτό φασι τὴν οἰκείαν οἴνου ϑερμότητα,
σηπεδονώδη δέ vtva προσειληφέναι. — id. IV p. 629: ἔτε δὲ τούτων
μᾶλλον ἐπὶ ὕξους ϑαυμάξουσιν (of πλεῖστοι τῶν τὰ τοιαῦτα ---- i. e.
περὶ τῶν φαρμάκων ἁπάντων — ξητησάντων), εἰ τολμῶμεν αὐτὸ λέ-
γειν ἀπολωλεκέναι μὲν τὴν ἔμφυτον τοῦ οἴνου ϑερμότητα, τὴν δ᾽ ἐκ
σήψεως ἔχειν, ὅπερ δὴ καὶ ᾿Δριστοτέλει καὶ Θεοφράστῳ δοκεῖ" τὰ
μὲν γὰρ οἰνώδη μόρια τοῦ οἴνου κατὰ τὴν εἰς ὄξος μεταβολὴν ἀποψύ-
qerou, τὸ δ᾽ ὑδατῶδες περίττωμα σηπόμενον ἐπίκτητόν τινα ἴσχει ϑερ-
μότητα, ὥσπερ καὶ τάλλα πάντα τὰ σαπέντα (de qua re cf. Arist. me-
teor. 4, 11). καὶ γίγνεται σύνϑετόν τι τὸ ὄξος ἐξ ἐνιαντεωτάτων ταῖς
δυνάμεσι μορίων, τῶν μὲν ἀπεψυγμένων, τῶν δὲ ϑερμῶν, ὥσπερ αἴ
τῶν καυϑέντων ξύλων τέφραι πᾶσαι" καὶ γὰρ ἐν ἐκείναις τὸ μὲν οἷον
ἐμπύρευμα κατὰ μικρὰ μόρια παρέσπαρται, καὶ τοῦτο μὲν ἱκανῶς
ἐστὶ ϑερμόν, τὸ δ᾽ ἄλλο πᾶν γεῶδές τε καὶ ψυχρόν. καὶ διὰ τοῦτο
ἐπειδὰν ὕδατι βραχεῖσα τέφρα διά τινων σωμάτων ἀραιῶν συμμέτρως
ἠϑῆται (cf. Ar. p. 38952), συναποφέρεται μὲν ἐν τῷδε τὰ ϑερμὰ καὶ
δριμέα μόρια, τὸ δ᾽ ὑπόλοιπον οὐκέτι ϑερμόν ἐστιν ἐναποϑέμενον τῷ
ὕδατι τὰ πυρώδη μόρια. καλοῦσι δὲ τὸ τοιοῦτον ὕδωρ οἵ ἄνϑρωποι
κονίαν. — id. lV p. 0571: διενήνοχε μέντοι τὴν δύναμιν κατὰ τοσόνδε
ὄμφακος χυλὸς ὄξους. ὅτε τῷ μὲν ὄξει προσέρχεταί τις ἐκ σηπεδονώ-
δους ϑερμότητος δριμύτης " καὶ διὰ τοῦτο καλῶς ἔλεγεν ᾿Δριστοτέ-
λης αὐτῷ (ed. αὐτό) τὸ μὲν οἰκεῖον τοῦ οἴνου ϑερμὸν ψυχρὸν ὑπάρ-
χειν. τὸ δ᾽ ἐπίκτητον ϑερμόν" ὁ δὲ τῆς ὄμφακος χυλός...

Ceterum a Galeno praeter problematum collectionem multis locis in
prioribus huius operis libris et introductoriis Aristotelis ipsa Meteoro-
logica significantur, velut V p. 716 — Ar. meteor. 4, 4. 382, 11. p. 7?0
— Ar. meteor. 4, 6. 383, 18. IV p. 690. 691 (cf. 693) — Αγ. meteor.
2, 9. 359, 14.

— 229 —

19. (205)

Galen. de simpl. med. I p. 426: δι᾽ αὐτὸ γὰρ δὴ τοῦτο καὶ móg-
ρωϑεν ἄρχεσϑαι τῆς τῶν δυνάμεων ἐξετάσεως ἐκώλυον, ὅτι περιπίπτειν
ἀναγκαῖόν ἐστε φυσικοῖς προβλήμασιν οὐ σμικρὰς ἔχουσιν ἀπορίας"
ἡμῖν δὲ νῦν οὐχ ὡς φυσικοῖς ἀνδράσι πρόκειται πάντων τῶν πραγμα-
τῶν τὰς αἰτίας ἐξευρίσκειν. ἀλλὰ τὰς δυνάμεις τῶν φαρμάκων ἐπιγνῶ-
ναι... (p. 427:) ἐπειδὰν πρῶτον εὕρωμεν τὸ πρὸς αὐτῶν χρηστόν,
ἀποχωρεῖν δεῖ προβλημάτων φυσικῶν ἀπορίας ἐχόντων συχνάς. ὑπὸ
τίνος γὰρ κράσεως ἐν τῷ καϑόλου πέφυκεν ὀξύτης καὶ γλυκύτης καὶ
πικρύτης ἁλυκότης τὲ καὶ αὐστηρότης καὶ δριμύτης ἑκάστη τὲ τῶν
ἄλλων ποιοτήτων γίγνεσθαι. καὶ αὐτοῖς τοῖς φυσικοῖς ἀνδρασι ξητοῦ-
σιν ἀπορίαι μέγισταί τε καὶ πάμπολλαι κατὰ τοὺς λόγους ἀναφαίνον-
ται. ταύτας οὖν ἐγὼ φυλάττεσθαι παραινῶ καϑάπερ τινὰ κρημνόν,

ἔχοντάς γε λεωφόρον ὁδόν, 1] κρίνειν ἐγχωρεῖ τὰ φάρμακα .... (p. 484:)
ἐπεὶ πόϑεν, ὦ πρὸς ϑεῶν, ὅτε ϑερμόν ἐστι τὸ πῦρ ἴσμεν, ἐκ τένος
συλλογισμοῦ μαϑόντες ἢ διὰ ποίας ἀποδείξεως πιστωσάμενοι ; πόϑεν
δ᾽ ὅτε ψυχρὸς ὁ κρύσταλλος ἀλλοϑεν ἢ ἐκ τῆς αἰσθήσεως ἐμάϑομεν ;
εἶτά τις ταύτην ἐάσας ἀναπίμπλησι τὰ βιβλία προβλημάτων φυσικῶν.
ἢ οὐχ ἐξ ἐκείνων ἐστὶ καὶ τὸ διὰ τίνα αἰτίαν ἀναξυμοῖ τὴν γῆν τὸ ὄξος;
ἔνεστι γὰρ οἶμαι λέγειν ἡμῖν ὡς ἀγνοοῦμεν, ὥσπερ καὶ ἄλλα πολλὰ
τῶν τοιούτων προβλημάτων. ἣν δέ τις ἐκ προχείρου λαμβάνῃ. διότι
ϑερμὸν ἢ διότι ψυχρόν ἕκάτερα γὰρ λέγουσιν εἰς ἀμφισβητουμένους
καὶ εἰς ἀσαφεῖς ξαυτὸν ἐμβάλλει λόγους. — talium problematum phy-
sicorum de oleo (cf. Ar. meteor. 4, 7, ubi p. 383520: ἀπορώτατα δ᾽ ἔχει
ἡ τοῦ ἐλαίου φύσις, et Theophrasti l. περὶ οἴνου καὶ ἐλαίου, Pseuda-
ristolelis praeterea probl. ined. Paris. 3, 23 sqq.) infra exempla affert
Diodis de oleo sententiis (p. 472— 73) in problematum Aristotelicorum
formam atque ex parte etiam argumenta redactis l. || p. 474: δέον δὲ
ὥσπερ ὁ M gravoréAqg καὶ Θεόφραστος ἕτεροί τέ τινες ἄνδρες φιλό-
60p0, τὰ τοιαῦτα τῶν προβλημάτων ἐν τοῖς φυσικοῖς ξητήμασιν προ-
βαλλουσί τε καὶ λύουσι, καὶ αὐτὸς (0 Διοκλῆς) εἴπερ ἐβούλετο τὰς
αἰτίας ἁπάντων τῶν γιγνομένων ζητεῖν, ὁμοίως ἐκείνοις προβάλλειν
τε καὶ λύειν. εἰ δ᾽ οὐ φαίνεται τοῦτο ποιῶν, ἐν τούτῳ καὶ μάλιστα
ὀοχεῖ μοε σφάλλεσθαι" τὸ μὲν γὰρ φαινόμενον ἐναργῶς ἀεὶ χρὴ (p.
15) τίϑεσϑαι πρῶτον͵ ἐπισκέπτεσθαι δὲ ἐφεξῆς εἴ τις ἐϑέλοι τὴν
αἰτίαν αὐτοῦ, φυσικὰ προβλήματα συντιϑέντα τρόπῳ τοιῷδε" διὰ τί
τὸ μὲν ἔλαιον ξηρὰ καὶ ψαϑυρὰ καὶ κραῦρα τὰ ἐν αὐτῷ καϑεψόμενα
"Oui (Diocl. p. 472), τὸ δὲ ὕδωρ ὑγρὰ καὶ μαλακά; ἢ διὰ τί τὰ μὲν
ἐψόμενα κατὰ τοὔλαιον ἀποξηραίνεταε (D. ib.), τὰ δ᾽ ἄλλως ἐν αὐτῷ

— 28390 —

βρεχόμενα φυλάττει τὴν οἰκείαν ὑγρότητα μᾶλλον ἢ εἰ μηδ᾽ ὅλως
ἐβρέχετο; διὰ τί δὲ τὰς ἀπὸ σκίλλης καὶ ἀκαλήφης δήξεις ἰᾶται (cuius
rei non meminit Diocles ut ait Gal. p. 491); διὰ τέ δὲ τούτων μὲν ἔατι-
xóv ἐστι, αὐτὸ δὲ δάκνει τοὺς ὀφθαλμούς (D. p. 473. 481 extr. 491);
διὰ τί δὲ τὸ μὲν ἄλλο σῶμα nv οὐ δάκνει, τοὺς ὀφθαλμοὺς δὲ δάκνει:
διὰ τί τὴν μὲν φάρυγγα τραχύνει (D. ib.), τὰ δὲ ἕλκη παρηγορεῖ (non
mem. D., v. p. 482. 401. cf. Pseudar. pr. ined. 8, 26); διὰ τέ γαστρὸς
ὑπαγωγόν ἐστι (D. ib.); διὰ ví κόπων ἰατικὸν (cf. Gal. p. 476. 485);
διὰ τί τοὺς ἀλειψαμένους ἀπεριψύκτους τηρεῖ (cf. Gal. p. 515); διὰ τί
τῶν ἐντόμων ξώων ἀναιρετικόν ἐστι (Arist. h. ἃ. 8, 27. Theophr. c. pl.
6, 5, 3. π. δακ. fr. 11. ipsa quaestio habetur apud Pseudalex. Aphr. 1, 64.
cf. Gal. p. 514: ἔτε τοίνυν ἀπὸ τοῦ διαφϑείρεσϑαι βρεχομένας ἐλαίῳ
μελίττας τε καὶ μυίας καὶ σφῆκας καὶ μύρμηκας οὗ μὲν ψυχρὸν o£ δὲ
. ϑερμὸν ἐπιδεικνύναι πειρῶνται τοὔλαιον... .); διὰ τί τῶν ἱμάντων
καὶ βυρσῶν μαλακτικὸν ὑπάρχει (D. p. 507), τῶν δ᾽ ἑψομένων ἐν αὐτῷ
σχεδὸν ἁπάντων σκληρυντικόν; ?v μὲν εἶδός σοι προβλημάτων τοῦτο,
φυσικῷ προσῆκον μόνῳ. τὸ δ᾽ ἕτερον, ὃ κοινὸν ἤδη καὶ τοῖς ἀπὸ
τῶν τεχνῶν, ἐστι τοιόνδε. διὰ τίνα αἰτέαν ἐπαλείφουσιν (p.476:) ἐλαίῳ
πρότερον ὀπτῶντες οἷ μάγειροι τοὺς ἰχϑῦς καὶ τὰ κρέα (etc. quae ha-
bent ἐμπειρικὴν αἰτίαν. cf. similem disputationem Pseudalexandri in praef.
1. IprobL)... διὰ τί μέντοι τὸ ἔλαιον ἴαμα κόπων ἐστίν (cf. probl.
vulg. 1, 39 — 5, 38 ex integriore quam qui nunc servatur Theophrasti
περὶ κόπων textu s. 17 desumta. cf. probl. 5, 6), ovx ἔτε οὔτε γυμνα-
στὴς οὔτε παιδοτρίβης οὔτ᾽ ἰατρὸς ἐμπειρικὸς ἐπίσταται. οὐ μὴν οὐδ᾽
ὅτε μὴ γινώσκουσιν ἀφίστανται τῶν ἐναργῶς φαινομένων. οὐδὲ γὰρ
διὰ τί λευκὸς μὲν ἐλλέβορος ἄνω καϑαίρει, μέλας δὲ κάτω (— Pseudar.
probl. ined. 2, 124 Buss. dio τί ἐναντίως ὁ λευκὸς καὶ 0 μέλας ξλλέβο-
ρος καϑαίρει. cf. probl. vulg. 1, 41) γινώσκοντες. (p. 477:) οὐδὲ διὰ τί
κνίκος μὲν φλέγματος eyoyov ἐστιν, ἐπίϑυμον δὲ μελάνων (cf. Pseud-
alex. probl. praef. 1. ἢ οὐκ εἰδότες. ὅμως χρῶνται τοῖς φαρμάκοις εἰς
ἅπερ ἐδίδαξεν ἡ πεῖρα. deinde Galenus (p. 509—17) ut perversam facul-
tatis inveniendae viam exemplo quodam ostendat, philosophorum de oleo
ἐπιχειρήματα exponit (ἀναμιμνήσκων p. 517) in contrarias rationes di-
scedentium , Peripateticis quidem ϑερμὸν εἶναι τοὔλαιον contendentibus,
aliis ψυχρόν. incipit autem hoc modo p. 509: λεγόντων ovv τῶν φελο-
σόφων, ϑερμὸν εἶναι τοὔύλαιον καὶ τεκμήριον τούτου τιϑεμένων οὐ
σμικρόν, ὡς οἴονται, τὸ τάχος τῆς εἰς τὴν φλόγα μεταβολῆς etc. in-
esse autem τὸ ἀερῶδες (cf. Ar. meteor. 4, 10. 388, 31) aeremque calidum
esse secundum Aristotelem. atque in eisdem argumentis conspirasse pro-

-- 231 —

blexmmata Aristotelica, etiam nunc exempla sunt, velut probl. ined. Par.
Je 235: διὰ τέ τὸ ἔλαιον ov πήγνυται, ἀλλὰ συνίσταται ; (resp. ὅτε λιπα-
θ«ῷτερόν ἐστι) cf. Gal. p. 510: ἀλλὰ καὶ περὶ τοῦ πήγνυσϑαι ταχὺ τὸ
ἕλεειον, ὅπερ ἐδόκει τοῖς ψυχρὸν ἀποφαίνουσιν αὐτό (itemque Pseud-
ale xandro probl. 1, 128), τὸ μὴ σφοδρῶς πήγνυσθαι καϑάπερ τὸ ὕδωρ
ἀτσειπροτείνουσιν of ϑερμὸν ὑπάρχειν αὐτὸ φάσκοντες. οὐδὲ γὰρ οὐδὲ
πε τῇ ξιν εἶναι τὸ γινόμενον ἐπ᾽ αὐτοῦ φασίν, ἂν ἀκριβῶς ἐξετάξωμεν,
ἀλλ᾽ οἷον σύστασίν͵ viva. καὶ πάχυνσιν, καὶ γίγνεσϑαι τοῦτο λέγουσιν
ὅτε παχὺ καὶ γλισχρόν ἔστιν, οὐχ ὅτι ψυχρόν.

18. (206)

Plutarch. qu. conv. VII, 3, 3: ἐδόκει δὲ πρὸς τοῦτον ὑπεναντιοῦ-
o Oui τὸν λόγον (ex quo sc. oleum οὐδὲ τῷ ἀέρι δίδωσιν ἀνάμιξιν, ἀλλ
€x πεοστατεῖ, διὰ λεπτότητα τῶν μορίων καὶ συνέχειαν) “Αφιστοτέλης
κετηρηκώς, ὥς φησιν, εὐωδέστερόν τε γινόμενον καὶ βέλτιον ὅλως τὸ
£ » τοῖς ἀποκενουμένοις (ita Wytt, codd. ἀποκειμένοις) ἀγγείοις ἔλαιον"
εἶτα τῷ ἀέρι τὴν αἰτίαν τῆς βελτιώσεως ἀνατίϑησι᾽ πλείων γάρ ἐστι
2: εχὶ κρατεῖ μᾶλλον εἰς ἀποδεὲς κατερχόμενος τὸ ἀγγεῖον. contra, ut ait
E*lutrchus (2), vinum quod aere admisso facile vitiatur, non nisi pleno
«loli conservatur: οἴνῳ uiv γὰρ ὠφέλιμον, ἐλαίῳ δ᾽ ἀσύμφορον πα-
ΔΑ «είωσις. ἣν ἑκατέρου προσπίπτων ὁ ἀὴρ ἀφαιρεῖ.

14. (207)

Galen. de simpl. ined. IX p. 163 (t. XI): μεταβήσομαι δ᾽ ἐπὶ τὸ
€ & itgoy ἤδη σκέμμα... of μὲν γὰρ πλεῖστοι νομέξουσι τὰ καυϑέντα
σε εἴντα ψυχρύτερα γίγνεσϑαι σφῶν αὐτῶν, ἕνιοι δ᾽ ἔμπαλιν αὐξαάνεσϑαι
23» ϑερμασίαν οἴονται τῶν καυϑέντων ἁπάντων, ἁμαρτάνοντες ἕκά-
*£&o.. , (p. 164:) τὰ μὲν οὖν δριμέα πολὺ τῆς ϑερμότητος ἀπόλλυσι
Ξεαυϑέντα, τὰ δὲ μὴ τοιαῦτα προσλαμβάνει. τελέως δὲ ψυχρὸν οὐδὲν

τῶν χαυϑέντων ἐστίν. ἐγκαταλείπεται γὰρ αὐτοῖς οἷον ἐμπύρευμά
τε (cf. fr. 11 ex Gal. p. 629) καὶ γὰρ προσηγόρευεν οὕτως ᾿Αριστο-
τέλης αὐτό" καὶ τοῦτ᾽ ἔστι τὸ κατὰ τὰς πλύσεις ἀπορρυπτόμενον.
ἔστι δὲ τὸ λεπτομερέστατον τῆς τῶν καυϑέντων οὐσίας, ov συναπεὶ-
ϑόντος τῷ ὕδατι τὸ λοιπὸν τοῦ καυϑέντος οὐσία γεώδης ἐστί" τὸ μὲν
γὰρ ὑγρὸν. ἅπαν ἡ καῦσις ἐκδαπανᾷ, τὸ δ᾽ ὑπολειπόμενον γεῶδες ἐστιν
ἅμα τῷ πρὸς ᾿ἡριστοτέλους ἐμπυρεύματι κληϑέντι. τοῦτ᾽ οὖν ὅταν
τις ἀφέληται καὶ χωρίσῃ τῇ πλύσει, τὸ μὲν ὕδωρ ᾧ τὸ φάρμακον
ἐπλύϑη, ϑερμὴν δύναμιν ἐπεκτήσατο λεπτομερῇ, τὸ δ᾽ ὑπόλοιπον
γίνεται γεῶδες ψυχρὸν ξηραίνειν ἀδήκτως Óvvousvov.

-- 232 —

| 15. (208)

Galen. de simpl. med. IV p. 653: ἅπαντα δὲ τὰ γλυκέα τῇ μὲν ϑερ-
μότητι πλησίον ἥκει vOv σωμάτων οἷς φαίνεται γλυκέα, κατὰ διττὸν
δὲ τρόπον, ὡς εἴρηται (cf. p. 652), γένεται (p. 654:) τοιαῦτα " τενὰ μὲν
οἰκείῳ ϑερμῷ καϑαπερ τὸ μέλι, τινὰ δ᾽ ἐπικτήτῳ καθάπερ ἅπαντα
τὰ διὰ πυρὸς σκευαζόμενα' καὶ διὰ τοῦτό περ ἄχρις ἂν ἢ ϑερμά,
μέχρε τοσοῦδε καὶ ἡδίω φαίνεται τοῖς ἀναϑρέψεως δεομένοις (aliter
Pseudar. probl. 22, 12). ἔοικε δὲ καὶ τὸ γλεῦκος οὐκ οἰκείᾳ μόνον ἀλλὰ
καὶ ἐπικτήτῳ ϑερμασίᾳ φαίνεσϑαι γλυκύ πολὺ yag, ὡς καὶ Θεό-
φραστος καὶ ᾿ἀριστοτέλης ἔλεγε, τὸ ἐκ τῆς ἡλιακῆς ϑερμασίας οἷον
ἐμπύρευμά τι ταῖς τε (obl καὶ τοῖς ἄλλοις ὑπάρχει καρποῖς, ὑφ᾽ οὗ
τὸ ὑδατῶδες ἐν αὐτοῖς ἔτι καὶ οἷον ἡμίπεπτον εἰς πέψιν ἄγεται (cf.
Theophr. c. pl. 6, 7) καὶ κατεργάζεται τῷ μεταβάλλοντι συνεξομοιού-
μένον, ὥστε κἂν ἀποϑλίψῃς τὸν χυλὸν ὀπώρας ἡστινοσοῦν, εὑρήσεις
μὲν εὐθέως ξέοντα καϑάπερ τὸ γλεῦκος (cf. probl. 22, 8. 930523. Ar.
meteor. 9858), ἐν δὲ τῷ μᾶλλόν τε καὶ ἧττον διαφέρουσαν τὴν ξέσιν
εἰς ὅσον ἂν καὶ 0 καρπὸς τοῦ καρποῦ διαφέρει ϑερμύτητος. μεταβλη-

ϑέντος δὲ καὶ κατεργασϑέντος τοῦ ὑδατώδους τε καὶ ἡμιπέπτου καὶ
τῆς τὴν ζέσιν ἐργαξομένης ϑερμασίας διαπνευσάσης, al τῶν χυλὼν
οἰκεῖαι φαίνονται ποιότητες εἰλικρινεῖς.

16. (209)
Pseudo-luliani epist. 24 (i. e. sophistae cuiusdam Damasceni [aut
certe Syri, qui urhem suam Damascum laudibus effert et τὸ παρ᾽ ἡμῖν
σῦκον p. 35 quasi omnium praestantissimum] qui e schola Libanii fuerit,
ficos centum Damascenas ad Serapionem dono mittentis declamatio rhe-
torica de ficorum primum, deinde [cf. p. 37] de numeri centum dignitate,
cui argumento plane similis extat anonymi epistola de sex pomorum dono
ed. in Revue de philol. t. Il. 1847. p. 200) ed. Heyler. Mogunt. 1828. p. 33:
σῦκον δὲ ovx αἰσϑήσει μόνον ἡδὺ ἀλλὰ καὶ ἀναδόσει κρεῖττόν ἐστι
(cf. Philotimus ἐν τῷ y περὶ τροφῆς ap. Athen. Ill p. 79. Herodot. Lyc.
ib. p. 78. Galen. de alim. fac. t. VI p. 570). οὕτω δέ ἔστιν ἀνθρώποις
ὠφέλιμον, ὥστε καὶ ἀλεξιφάρμακον (cf. Suid. s. σῦκον. idem hac epi-
stola utitur v. μέλε) αὐτὸ παντὸς ὀλεϑρίου φαρμάκου φησὶν ᾿Αριστο-
τέλης εἶναι καὶ τοῖς δείπνοις οὐκ ἄλλου τινὸς ἢ τούτου χάριεν"
τῶν ἐδεσμάτων προτίϑεσϑαί τε καὶ ἐπιτραγηματίξεσϑαι, καϑάπερν»
ἀντ᾽ ἄλλης τινὸς ἀλεξήσεως ἱερᾶς ταῖς τῶν βρωμάτων ἀδικέαις περι---
πτυσσόμενον. καὶ μὴν ὅτι ϑεοῖς τὸ σῦκον ἀνάκειται καὶ ϑυσίας deriv
ἁπάσης ἐπιβώμιον καὶ ὅτι παντὸς λιβανωτοῦ κρεῖττον ἐς ϑυμιάματος

-- 288 --

σκευασίαν ἐστίν. οὐκ ἐμὸς ἔδιος. οὗτος ο λόγος, ἀλλ᾽ ὅστις τὴν χρείαν
αὐτοῦ ἔμαϑεν οἷδεν ὡς ἀνδρὸς σοφοῦ (eiusdem scil. Aristotelis) καὶ
ἱεροφάντου λόγος ἐστί. Θεύφφαστος δὲ ὁ καλὸς ἐν γεωργίας παραγγέλ-
μασε (cf. eliam c. pl. 1, 6. h. pl. 2, ὅ, 4) τὰς τῶν ἑἕτεροφύτων δένδρων
γενέσεις ἐκτιϑεὶς καὶ ὅσαι ἀλληλούχοις ἐγκεντρίσεσιν εἴκουσι, παν-
τῶν οἶμαι τῶν φυτῶν μᾶλλον ἐπαινεῖ τῆς συκῆς τὸ δένδρον...

17. (210)

Schol. in Aristoph. vesp. 145 συκίνῳ : ὅτι καὶ of δικασταὶ δρι-
μὕύτατοι καὶ ὁ γέρων. κπαπνοποιὸν γὰρ τὸ σύκινον ξύλον" καὶ ὅτι ὃ
ἐκ τῶν συκίνων ξύλων καπνὸς δριμύτατος, καὶ ᾿ριστοτέλης φησὶν
ἐν προβλήματι (corr. -0:).

Haec a problematum collectore ducta erant ex Theophrasti l. de igne
72: ἡ δὲ δριμύτης τοῦ καπνοῦ κατὰ τὴν ὑγρότητα τὴν ἑκάστου" διὸ
καὶ ἀπὸ τῶν συκίνων δριμύς᾽ ὀπωδέστατον γάρ (cf. Theophr. ἢ.
p. 5, 9, 5).

18. (211)

Plutarch. de Is. et Osir. 80: .. . ἐπιϑυμιῶσι. διαλύει γὰρ ἡ 9so-
μύτης καὶ σκίδνησι τὸ συνιστάμενον ἐν τῷ περιέχοντι ϑολερὸν καὶ
ἰλυώδες. καὶ γὰρ of ἰατροὶ πρὸς τὰ λοιμικὰ πάϑη βοηϑεῖν δοκοῦσι
φλύγα πολλὴν ποιοῦντες ὡς λεπτύνουσαν τὸν ἀέρα. λεπτύνει δὲ βέλ-
uv, ἐὰν εὐώδη ξύλα καίωσιν οἷα κυπαρίττου καὶ ἀρκεύϑου καὶ πεύ-
τῆς, ᾿ἄχρωνα γοῦν τὸν ἰατρὸν ἐν ᾿Αϑήναις ὑπὸ τὸν μέγαν λοιμὸν
εὐδοχιμῆσαι λέγουσι πῦρ κελεύοντα παρακαίειν τοῖς νοσοῦσιν ὥνησε
γὰρ οὐκ ὀλίγους. ᾽άριστο τέλη ς δέ φησι καὶ μύρων καὶ ἀνθέων καὶ
ἰιμώνων εὐώδεις ἀποπνοίας οὐκ ἔλαττον ἔχειν τοῦ πρὸς ἡδονὴν τὸ
πρὸς ὑγείαν. ψυχρὸν ὄντα φύσει καὶ παγετώδη τὸν ἐγκέφαλον ἠρέμα
" ϑερμότητι καὶ λειότητι διαχεούσας. cf. qu. conv. IIl, 1, 3: ἐνίων

ἀγθῶν ὀσμαῖς ἄνω σκιδναμέναις περὶ vOv ἐγκέφαλον of τε πόροι"
τῶν αἰσϑητηρίων ἐκκαϑαίρονται, καὶ λεπτύνεται τὰ ὑγρὰ πράως ἄνευ
πληγῆς καὶ σάλου τῇ ϑερμότητι διακρινόμενα, καὶ φύσει. ψυχρὸς ὧν
ὁ κέφαλος ἀναϑάλπεται. quibus consimilia habet Clem. Alex. paedag.
l8, 71 (cf. 70. 68), de sertorum atque unguenlorum usu et ipse ex
"lem fonte disputans.

Ad problemata ὅσα περὶ τὰ εὐώδη forlasse pertinet locus Apollonii
Rir.42: τῶν παρατετηρημένων ἐστὶ τὸ καὶ τοῖς λευκοίοις ἄνϑεσιν ἢ
στεφάνοις διὰ νυκτὸς λύχνους παρακαέεσϑαι, ἵνα εἰς τὴν πρωίαν ταῦτα
παραμένῃ ἁμάραντα. ποιοῦσι δὲ τοῦτο of στεφανηπλόκοι.

— 204 --

19. (212)

Gellius3,0: Per hercle rem mirandam Aristoteles in septimo (?)
problematorum et Plutarchus in octavo symposiacorum dicit. si super
palmae, inquiunt, arboris lignum magna pondera imponas ac tam gra-
viter urgeas oneresque ut magniludo oneris sustineri non queal, non
deorsum palma cedit nec intra flectitur, sed adversus pondus resurgit
et sursum nititur recurvaturque. propterea, inquit Plutarchus, in cer-
faminibus palmam signum esse p[acuit victoriae , quoniam ingenium
ligni eiusmodi est, ut urgentibus opprimentibusque non cedat.

Ex Aristotele igitur (ἐκ μέσων ἀνεσπασμένα τῶν περιπατητικῶν
τόπων καὶ 1) Plutarchus qu. conv. VIII, 4, 5: ἔδιον δὲ παρὰ ταῦτα πάντα
καὶ μηδενὶ συμβεβηκὸς ἑτέρῳ τὸ μέλλον λέγεσθαι" φοίνικος γὰρ ξύ-
λον ἂν ἄνωϑεν ἐπιϑεὶς βάρη πιέξης. οὐ κάτω θλιβόμενον ἐνδίδωσιν,
ἀλλὰ κυρτοῦται πρὸς τοὐναντίον ὥσπερ ἀνϑιστάμενον τῷ βιαζομένῳ.
τοῦτο δὴ καὶ περὶ τοὺς ἀϑλητικοὺς ἀγῶνάς ἐστι (erat enim quaestio
haec: διὰ τέ τῶν ἱερῶν ἀγώνων ἄλλος ἄλλον ἔχει στέφανον. τὸν ài
φοίνικα πάντες)" τοὺς μὲν γὰρ ὑπ᾽ ἀσϑενείας καὶ μαλακίας εἴκοντας
αὐτοῖς πιέξουσι καάμπτοντες, οἱ δὲ ἐρρωμένως ὑπομένοντες τὴν ἄσκη-
σιν οὐ μόνον τοῖς σώμασιν ἀλλὰ καὶ τοῖς φρονήμασιν ἐπαέρονται καὶ.
αὐξοῦνται.

20. (218)
Apollon. mirab. 21: τῶν παρατετηρημένων δ᾽ ἐστὶ τὸ τὰ δίχηλω-
μόνα τῶν ξώων εἰς τοὺς ὀπισϑίους πόδας ἀστραγάλους ἔχειν (ex Ar-
part. an. 4, 10. 690, 15: διὰ yag τοῦτο καὶ ἐν τοῖς ἐμπροσϑέοις ow
ἔχουσιν ἀστράγαλον τὰ ἔχοντα ἀστράγαλον [sc. τὰ δίχηλα] ἀλλ᾽ ἐν
τοῖς ὄπισϑεν, ὅτι δεῖ ἐλαφρὰ εἶναι τὰ ἡγούμενα καὶ εὔκαμπτα. τὸ ὃ᾽
ἀσφαλὲς καὶ τὴν τάσιν ἐν τοῖς ὄπισϑεν οἷς.). ἀποδέδωκεν τὴν αἰτίαν
᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς φυσικοῖς προβλήμασιν (similia nunc leguntur
in probl. ined. 2, 131 sqq.), διὰ τέ ἐν τοῖς ὀπισϑίοις καὶ οὐκ ἐμπροσϑίοις.
οὐδὲν γὰρ μάτην ἡ φύσις ἐποίησεν. ᾿
Rationes negligit qui multas Aristotelis ἐν τοῖς φυσικοῖς προβλή-
μασιν (ita sexies c. 7. 9. 21. 28. 37. 51, semel c. 22 simpliciter ἐν τοῖς
πρ.) quaestiones exscripsit (editas quidem in c. 7. 22. 23 in. 37, ineditas
c. 9. 21. 28. 51 et fortasse etiam 23. 42. 45, ubi παρατετηρημένα dicun-
tur de quibus quaeritur, sicut ex Arist. c. 21. 28. 35. probl. ined. ?, 56
etc. et saepe apud Cassium) Apollonius, τὰ ϑαυμαστὰ sola colligens.
Etiam quae statim sequuntur c. 22—23 ex Aristotele omnia, neque
proxima tantum, petita videntur: συνώπται δὲ ἐν τῷ βίῳ xol τὸ μη-

— 28ὅ --

δὲν τῶν χερασφόρων ξώων ἀποψοφεῖν. ἀποδέδωκεν δὲ καὶ τούτων
τὴν αἰτίαν ᾿Δριστοτέλης ἐν τοῖς προβλήμασιν (et quidem in editis 10, 44).
ϑαυμαστὸν δὲ καὶ τὸν ἥλιον ἐπικαίειν ἡμᾶς, τὸ δὲ πῦρ μηδ᾽ ὅλως
(probl.38,7: διὰ τί ὁ μὲν ἥλιος ἐπικάει, τὸ δὲ πῦρ 0U;), καὶ τὸ τὸν
ἀδάμαντα μὴ ϑερμαίνεσϑαι πυρούμενον (cf. Theophr. de lap. 19) καὶ
μάγνητα λίϑον ἡμέρας μὲν οὔσης ἕλκειν, νυκτὸς δὲ ἧττον ἢ οὐδὲ
ὅλως ἕλκειν,
91. (214)

Plutarch. qu. conv. Il, 2: Διὰ τί βρωτικώτεροι γίνονται περὶ τὸ
μετύπωρον ... “αμπρίᾳ (quem personam colloquii fingit) δὲ καὶ ἀνάγκη
πρὸ τοῦ κήπου (Epicuri) κυδαίνοντε τὸν περέπατον καὶ τὸ Λύκειον
ἔργῳ μαρτυρεῖν ᾿ἀριστοτέλει" φησὶ γὰρ ὁ ἀνὴρ βρωτικώτατον
ἕκαστον αὐτὸν αὐτοῦ περὶ τὸ φϑινόπωρον εἶναι" καὶ τὴν αἰτίαν ἐπεί-
φῆκεν, ἐγὼ δ᾽ οὐ μνημονεύω. .. ὁ δὲ “αμπρίας εἶπεν ὅτι τὸ οἰκεῖον
καὶ τὸ σύμφυτον ϑερμὸν ἡμῶν. o τρέφεσϑαι πεφύκαμεν, ἐν μὲν τῷ
ϑέρει διέσπαρται καὶ γέγονεν ἀσθενέστερον καὶ μανόν, ἐν δὲ τῷ φϑί-
vovri καιρῷ συναγείρεται πάλιν καὶ ἰσχύει κατακρυπτόμενον ἐντὸς διὰ
τὴν περίψυξιν καὶ τὴν πύκνωσιν τοῦ σώματος.

22. (215) *

Apollon. mir. 51: ᾿Αριστοτέλης δὲ ἐν τοῖς φυσικοῖς προβλή-
βάσιν [εἴρηκεν Ἵ τὸν ἄνϑρωπόν φησι βεβρωκότα καὶ πεπωκότα τὸν
αὐτὸν σταϑμὸν ἄγειν καὶ ὅτε νήστης ὑπῆρχεν. πειρᾶται δὲ καὶ τὴν
αἰτίαν τοῦ γιγνομένου ἀποδιδόναι.

93. (216)

Plutarch. de tuenda sanit. praec. 19: ἐπεὶ δὲ “ΑΔ ριστοτέλης οἴε-
ται τὸν μὲν περίπατον ἀναρριπίξειν τὸ ϑερμόν, τὸν δὲ ὕπνον ἂν
εὐθὺς χαϑεύδωσι καταπνίγειν' ἕτεροι δὲ τὴν μὲν ἡσυχίαν οἴονται
τὰς πέψεις βελτίονας ποιεῖν, τὴν δὲ κίνησιν ταράττειν τὰς ἀναδόσεις"
καὶ τοῦτο τοὺς μὲν περιπατεῖν εὐθὺς ἀπὸ δείπνου τοὺς δὲ ἀτρεμεῖν
πέπεικεν...

24. (217)

Apollon. mir. 9: ᾿Αἀρεστοτέλης δὲ ἐν τοῖς φυσικοῖς προβλήμασί
φησιν" of μονοσιτοῦντες πικρότερα τὰ ἤϑη ἔχουσι μᾶλλον ἢ of δὶς τρο-
φαῖς γρώμενοι.

45. (218)

Athen. XV. p. 692^ (unde Eustath. Od. p. 1679): ξητεῖ δ᾽ ὁ πολυ-

μαϑέίστατος "M ρεστοτέλης ἐν roig φυσικοῖς προβλήμασι « διὰ τί oí

-- 2986 —

μυριξόμενοι πολιώτεροι; ἢ ὅτι τὸ μύρον διὰ τὰ ἀρώματα ξηρι
ἐστι, διὸ καὶ αὐχμηροὲ of μυριξόμενοι, ὃ δὲ αὐχμὸς πολεωτέρου
εἴτε γὰρ αὔανσις τριχὸς ἡ πολιά (id quod reiicitur ab Ar. h. ;
518, 11) εἴτ᾽ ἔνδεια ϑερμοῦ (ita Arist. geu. an. 5, 4. 784, 31. οἱ
ined. 2, 74. 77), ἡ ξηρότης μαραίνει. διὸ καὶ τὰ πιλία ϑᾶττο
πολιούς᾽ ἐκπίνεται yag ἡ οἰκεία τῆς τριχὸς ὑγρότης».

Eodem testimonio utitur Clemens Alex. paed. 2, 70 p. 7:
scriptoris tamen nomine neglecto. ceterum de pilis multa pro
leguntur in Pseudar. probl. ined. (Buss.) 2, 55 sqq.

96. (219)

Epit. Athen. I p. 249: ἔστι καὶ τρόπος ἕτερος (sc. apud Ho
καμάτων λύσεως ἐκ τῶν κατὰ κεφαλῆς καταιονήσεων « ϑυμῆρες
σασα κατὰ κρατός τε καὶ ὥμων» (Od. x, 362). o£ γὰρ ἐμβάσει
κεχυμένου πανταχόϑεν τοῖς πόροις τοῦ ὕδατος φράττουσι ri
δρώτων ἔκκρισιν, καθάπερ ἂν εἴ τις ἡϑμὸς εἰς ὕδωρ βληϑῇ".
γὰρ οὐϑέν, εἰ μή τις αὐτὸν μετεωρίσας τοῖς πόροις ἀναψυχ
διέξοδον εἰς τὸ ἔξω παράσχῃ, ὡς ᾿Αριστοτέλης εἴρηκεν ἐν τι
σικοῖς προβλήμασι ξητῶν, διὰ τί οἱ ἰδροῦντες ἐπὰν ἔλϑωσιν εἰ
μὸν ἢ ψυχρὸν ὕδωρ, οὐκ ἔτι ἴδροῦσιν, ἕως ἂν πάλιν ἐπανέ
ἀπὸ τῶν ἐμβάσεων.

Tertius locus quo apud Athenaeum citatur ὁ ᾿Δριστοτέ,
τοῖς φυσικοῖς προβλήμασι (X p. 434^), refertur ad probl. 3,
3, 11. 3, 33).

97. (220)

Apollon. mirab. 28: 44orcvor£Amg ἐν τοῖς ξωικοῖς (fr. 3
ῥύπος, φησίν, ἐν τοῖς ὠταρίοις γιγνόμενος πικρὸς Qv (cf. P
probl. 32, 4), ὅταν τελευτᾶν μέλλωσιν ἐν ταῖς μακραῖς νόσοις’
γένεται. τοῦτο δέ, φησίν, παρατετήρηται ἐπὶ πολλῶν γιγνὸ
ἀποδέδωκε δὲ καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ γιγνομένου ἐν τοῖς φυσικοῖ;
βλήμασιν.

28. (221)

Pseudalex. Aphr. prohl. 1, 99: Διὰ τέ τὰ στρογγύλα τῶν
δυσίατα; ὅτι κατὰ παρουσίαν χολῆς δριμείας. . . οὕτω μὲν of i
οἷ δὲ φυσικοὶ καὶ of φιλόσοφοί (Aristoteles ex probl. ah auctore
eodemque modo medicis comparatur 1, 141 — pr. ined. ll, 147.) φι
μὴ εἶναι ἀρχὴν ὅϑεν ἢ οὐλὴ ἄρξηται ἐν γὰρ κύκλῳ οὔτε ἀρχὴ
τέλος ἔστι λαβεῖν. οἵ. Pseudarist. probl. Bamberg. 21: Quare τὶ

/

— 2353 —

UMnera non facile cicatricantur? quia initium cicatricis non habent
(idem probl. uberius a Cassio tractatur pr. 1).

His addo Apollon. mir. 42: τῶν παρατετηρημένων ἐστὶ τὸ δυσκα-
τούλωτα ἕλκη γίγνεσϑαι ταῖς τε κυούσαις xal τοῖς σπληνικοῖς καὶ τοῖς
κερσοὺς ἔχουσι καὶ ταῖς γυναιξὶν ὅσαις ἰξίαι περὶ τοὺς μηροὺς ἔνεισιν.

29. (222)

Apuleius de magia (t. II ed. Hildebrand) c. 51: percontatus an
€sset mulieri illi (caducae sc.) caput grave, cervix torpens, tempora
pulsaia, aures sonorae. ceterum quod deaterae auris crebriores tin-
nitus fatebatur , signum erat morbi penitus adacti. nam deztera cor-
poris validiora sunt (cf. probl. 31, 12. 31, 13. Ar. ἢ, a. 1, 15. 493520 etc.)
eoque minus spei ad sanitatem relinquunt, quum et ipsa aegritudini
Succumbunt. 4ristoteles adeo in problematis scriptum reliquit,
quibus aeque caducis a dextero morbus occipiat, eorum esse diffi-
Ciliorem medelam. longum est si velim Theophrasti quoque senten-
tiam de eodem morbo recensere: est enim etiam eius egregius liber de
caducis.

30. (223)

Pseudo - Alexander (ex Aphrodisiensi expressus) in Arist. meteor. f.
181" (ap. Id. 1 p. 194): λέγει δὲ (sc. Arist. meteor. 4, 3 p. 38159) ἐν τῇ
τῆς τροφῆς πέψει, ἥτις ἐν τῇ ἄνω κοιλίᾳ γένεται, μηδὲ ξῶον γεν-
νάσϑαι, ὥς τινες ὥοντο, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς περιττώμασι καὶ τῇ ἀποκρίσει
καὶ τῇ κάτω κοιλίᾳ σηπομένῃ, ὡς ἐπὶ τῶν ἐκτὸς σηπομένων ὁρᾶταί
"va (Qe, ὡς προείρηκεν ὅτε ἔλεγε περὶ σήψεως " γεννώμενα δὲ οὕτω
τὲ xol ἐντκαῦϑα ἐπάνεισι πολλάκις ἐπὶ τὴν ἄνω κοιλίαν. ἐστὶ δὲ ταῦτα
αἴ τε λεγόμεναι τερηδόνες καὶ of ἕλμινϑες. διὸ πολλάκις ἐν ταῖς νόσοις
καὶ ἐμοῦνται. τὴν δ᾽ αἰτίαν τοῦ κάτω μὲν γίνεσϑαι αὐτά, ἐπανιέναι
δὲ πρλλάκες καὶ ἐπὶ τὴν ἄνω κοιλίαν, ἐν ἑτέροις εἰρῆσϑαί φησιν
(381}18)" ἐν γὰρ τοῖς προβλήμασι. κάτω μὲν γὰρ καὶ ἐν τῇ κάτω κοι-
Ve, ὅτι ἐκ σήψεως γίνεται, ἐνταῦϑα δὲ ἡ σῆψις. ἐπάνεισι δὲ ἐν ταῖς
νῦσοις καὶ ἐπὶ τὴν ἄνω κοιλίαν δι᾽ ἃς ἐν ἐκείνοις αἰτίας λέγει.

Revera igitur de hac re dixerat Pseudaristoteles in problemate quo-
lam perdito, Aristoteles autem in loco illo, quem falso intelligit Alexan-
Vr, ad librum περὶ τροφῆς respicit (cf. Rose de Arist. libris p. 176) aut
""Unquam perfectum aut ante Alexandrinos collectores bibliothecasque
"Otditas deperditum.

— $38 --

31. (224) !
Plutarch. qu. conv. VIII, 10, 1: Διὰ τί τοῖς φϑινοπωρινοῖς vw |
πνίοις ἥκιστα πιστεύομεν: προβλήμασιν. 4oiGtOrÉÍlOo vg φυσικοῖς — |
ἐντυγχάνων Φλῶρος tig Θερμοπύλας κομισϑεῖσιν αὐτός rt πολλαν 1!
ἀποριῶν, ὅπερ εἰώϑασι πάσχειν ἐπιεικῶς αἴ φιλόσοφοι φύσεις, ὕὑπεξ-
πίμπλατο καὶ τοῖς ἑταίροις μετεδίδου, μαρτυρῶν αὐτῷ τῷ “Δρισεο-
τέλει (supra fr. 3) λέγοντι τὴν πολυμάϑειαν πολλὰς ἀρχὰς (ita codd...
πολλὰς ἀποριῶν ἀρχάς coni. Reiske, πολλὰς ταραχάς Wytt) ποιεῖν (εἴ:
metaph. 1, 2. τὰ μὲν ovv ἄλλα μεϑ' ἡμέραν οὐκ ἄχαριν ἡμῖν ἐν τοῖς
περιπάτοις διατριβὴν παρέσχε, τὸ δὲ λεγόμενον περὶ τῶν jvvxvlas9^
ὡς ἔστιν ἀβέβαια καὶ ψευδῆ (cf. Ar. de ins. p. 463, 4) μάλιστα st
τοὺς φυλλοχόους μῆνας, οὐκ οἷδ᾽ ὅπως ἑτέρους λόγους πραγματευσα
νου τοῦ Φαβωρίνου μετὰ τὸ δεῖπνον ἀνέκυψε. τοῖς μὲν οὖν σοῖς isl. :
ροις ἐμοῖς δὲ υἱοῖς ἐδόκεε λελυκέναι τὴν ἀπορίαν “Αριστοτέλης. xu
οὐδὲν ὥοντο δεῖν ξητεῖν οὐδὲ λέγειν ἀλλ᾽ ἢ τοὺς καρπούς. DN
ἐκεῖνος, αἰτιᾶσϑαι. νέοι γὰρ ὄντες ἔτι καὶ σφριγῶντες πολὺ πνεῦ
γεννῶσιν ἐν τῷ σώματι καὶ ταραχῶδες. οὐ γὰρ τὸν οἶνον εἶκός ἐστε
μόνον ξεῖν καὶ ἀγανακτεῖν οὐδὲ τοὔλαιον ἂν ῇ νεουργὸν ἐν τοῖς λύχνοις i^
-—
3

, petto t eph -

ψόφον ἐμποιεῖν ἀποκυματιζούσης τὸ πνεῦμα τῆς ϑερμότητος. alla
καὶ τὰ σιτία τὰ πρόσφατα καὶ τὴν ὀπώραν ἄπαραν ὁρῶμεν ἐντετα-
μένην καὶ οἰδῶσαν, ἄχρι ἂν ἀποπνεύσῃ τὸ φυσῶδες καὶ ἄπεπτον. ὅτι
δέ ἐστι τῶν βρωμάτων ἔνια δυσόνειρα καὶ ταρακτικὰ τῶν xaO ὕπνον
ὄψεων, μαρτυρίοις ἐχρῶντο τοῖς τε κυάμοις xal τῇ κεφαλῇ τοῦ πο-
λύποδος, ὧν ἀπέχεσϑαι κελεύουσι τοὺς δεομένους τῆς διὰ τῶν ὀνείρων
μαντικῆς.
32. (225)

Gellius 19, 6: In problematis Aristotelis philosophi ita. scri-
plum est: διὰ τί of. μὲν αἰσχυνόμενοι ἐρυϑρεῶσιν, of δὲ φοβούμενοι
ὠχριώσιν͵ παραπλησίων τῶν παϑὼν ὄντων (εἴ. Ar. eth. Nic. 4, 15, ad
quem locum spectat Eustath. Od. p. 1754. Il. p. 923); ὅτι τῶν μὲν αἶσχυ-

AV à

νομένων διαχεῖται τὸ αἷμα ἐκ τῆς καρδίας εἰς ἅπαντα τὰ μέρη τοῦ
σώματος ὥστε ἐπιπολάξειν, τοῖς δὲ φοβηϑεῖσι συντρέχει εἰς τὴν καρ- -
δέαν ὥστε ἐκλείπειν ἐκ τῶν ἄλλων μερῶν.

Eiusdem argumenti problemata collecta sunt in]. 27 problematum —
ὅσα περὶ φόβον xai ἀνδρείαν. quae supra iam tetigit Gellius 10, 4 ;ex — 8
probl. 27, 10 cf. 27, 1 et ex probl. 7, 3) ubi ita incipit: ristotelis libri — 99
sunt qui problemata physica inscribuntur etc. ceterum cf. Cass, 44. —
Pseudar. pr. lat. Bamb. 20. Pseudalex. pr. 1, 14. 15. 12. 19. 32. (Macrub. —

sat. 7, 11).

-- 239 —

33. (220)

Gellius 1, 11: morem autem illum ingrediendi ad tibicinum modu-

los proelii institutum esse a Lacedaemoniis Aristoteles in libris pro-
blematum scripsit, quo manifestior fieret exploratiorque militum secu-
ritas et alacritas. nam diffidentiae, inquit, et timori cum ingressione
huiuscemodi minime convenit et moesti atque formidantes ab hac tam
intrepida ac (am decora incedendi modulatione alieni sunt. verba pauca
Aristotelis super ea re apposui: διὰ τί ἐπειδὰν πολεμεῖν μέλλωσι, πρὸς
αὐλὸν ἐμβαίνουσιν ; ἵνα τοὺς δειλοὺς ἀσχημυνοῦντας γινώσκωσιν.

XXXIX a.
Ἐγκύκλια προβλήματα.

1 . ^(227) [

Vid. Gell. 20, 4 — Ar. phys. probl. 30, 1 (cf. praef. ad fr. probl.
phys.),

XL.
Περὶ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως.

Hic libellus (ind. Hesych. et Ptolem. W. p. 145 et Hadschi Eh. V,
166: 4». de Nilo "Aegypti libri (res), qui licet diutina oblivione obrutus,
"lai nunc extat medio aevo latine versus, problematis Peripatetici (διὰ
τῇ seorsim tractati speciem habet, auctoris autem esse videtur aut ipsius
Theophrasti , quod verisimile est (eandem enim in suis meteorologicis rei
Cüsam explicaverat. cf. de ventis 5. item Pseudar. probl. 20, 7. 56. prae-
lrea Theophr. apud Sen. nat. qu. 3, 26 et Plin. 2, 106), aut Theophrasteae
*élatis socii et sub Ptolemaeo Lagi potius quam sub Philadelpho scri-
lenis; eundem librum Aristotelis nomine inscriptum iam legerat Erato-
"hens; cuius quae graece fragmenta extant (ex Posidonio, ut videtur,
deprompta, qui eandem sententiam sequitur apud Strab. II, 98 et XVI, 790
* apud Cleomed. 1, 0, similiter atque Agatharchides Cnidius, quo usus
δ. Diodorus 1, 41) hoc loco inserui, integrum opusculum in Anecdotis
Aristotelicis infra editurus. famam quaestionis antiquitus celebratae ipse
Aristoteles significat (in analyt. post. 2, 15. 98, 31. cf. Strabo p. 790: x«i
viv ἔτι ξητεῖται), ipsam autem scripto nusquam exposuit, quamquam no-
"it imbres Aethiopicos (meteor. 1, 12. cf. Theophr. c. pl. 3, 8, 3) eandem-

--- 240 —

que hanc incrementi causam statuisse videlur quam ex amuium Indico-
rum comparatione coniicientes proponebant rerum Alexandri Indicarum au-
ctores Aristobulus et Nearchus (Strabo XVI p. 602. 696. cf. Arrian. Ind. 6).
cf. Strabo XVI p. 789: of uiv ovv ἀρχαῖοι στοχασμῷ τὸ πλέον. οἵ δ᾽
ὕστερον αὐτόπται γενηθέντες ἤσθοντο ὑπὸ ὄμβρων ϑερινῶν πληρύ. — —
μενον τὸν Νεῖλον τῆς Αἰθιοπίας τῆς ἄνω xÀvfouévgc. et prioribus — am
quidem istis accensendus est Democritus Abderita i. e. Pseudo-Democritus «5:
quidam vel Democriteus, quem Thrasyalcem Thasium fuisse aestimasse -5Ξ»
videtur Posidonius, ubi verae explicationis auctores recensuit Homerum, .— am
Thaletem, Thrasyalcem (de quo cf. Str. I, 29 ex Posid.), Aristotelem, Calli——— a
sthenem (sec. Strab. p. 790). nam Io. Lydus de mens. IV, 68, qui Senecae e
dissertationem (quaest. nat, IV, 2) exscripsit olim integriorem, eandemr mm m
Thrasyalcis opinionem affert (cum etesiarum mentione Thaletisque sen— asr3-
tentia quodammodo coniunctam, apud quosdam autem plaue confusam, cf ali —f.
Schol. Demosth. p. 35 Par. unde Suid. s. ἐτησίαι et Zon. p. 890, itenmr mu
Schol. Apoll. Rhod. 4, 260 p. 495 Keil), quam Deinocrito tribuunt Anons wer ἡ.
Florentinus de Nilo, Pseudoplut. pl. ph. 4, 1 et ex Agatharchide Diod. ME" 1,
39, qui praeter Senecam et schol. Apoll. de Nili incremento veterum sens ΒΕ ἢ"
tentias collectas exhibuerunt. autopsiam autem, quam sibi Ptolemaeorurams s"
aetas vindicat, testatus esse nescio quo Lydi errore parum accurata refcae Aic
rentis dicitur Callisthenes, quem ita scripsisse in Hellenicis ut Alexar-ms 4?
dri iussu rem exploratam esse memoraret, prout apud Photium legimuc s sU:
ex anonymi vita Pythagorae, quanquam invitus fortasse concedas. itaqum 89 δ
idem factum, quod Callisthenes (t ol. 113, 3), post Callisthenem brevibu ss “Ὁ:
respexerit auctor Peripateticus de Nilo, quem volunt Aristotelem. planc -!*
enim verisimile est primo iam Ptolemaeo regnante rei causam observatamr ss"
fuisse, quae sane sub Philadelpho (cf. Strabo p. 789. Diod. 1, 37. item “ΞΞ Ὁ
Str. p. 769. Plin. 6, 33. 34) plenius confirmata in communem notitiam ail “αὐ
ierit. ceterum etiam in schol. Odyss. δι 477 (unde Eustath. p. 1505) coms: «s
fusa extat de eadem re Aristotelis et Eudoxi mentio, quam ex Posidoni a aic
οἱ ipsam pendere Homeri quod adhibetur testimonium significat. ipsu: ss!"
autem initium disputationis simillimum est Pseudaristotelis et Diodossc—3»9ri
(i. e. Agatharchidis ap. Diod. 1, 30 p. 48, 28 Bk.). hoc denique animadve-—7—9"
tendum videtur, si quis similium quorundam nominum confusione Arist HN
telis nomen inscriptum crediderit (cum Patricio Disc. Peripat. p. oaa 0),
plane diversum ab hoc de Nilo sive libello sive problemate singulari fuissssssess"
τὸ περὶ τοῦ Νείλου βιβλίον. quod sub gemina auctoritate et Aristor 15
Peripatetici (de quo cogitabat Patricius) et (Academici) Eudori Strabo legame
rat (p. 790), nihil porro huc facere Aristonis nomen τοῦ πεμῳφϑέντος 797

i

— 241 —

IJXroigaíov (sc. a Philadelpho) πρὸς κατασκοπὴν τῆς fog ὠκεανοῦ
“τοερηκούσης Apofíag (sec. Agath. ap. Diod. 3, 42).
Subiicio de Callisthene Strabonis et Io. Lydi testimonia. Strabo XVI
p- 790: φησὶ yag (Ποσειδώνιος) Καλλισθένη λέγειν τὴν ἐκ τῶν ὄμβρων
&£zíay τῶν ϑερινὼν παρὰ ᾿Δριστοτέλους λαβόντα, ἐκεῖνον δὲ (ex Posi-
donii coniectura) παρὰ Θρασυάλκου τοῦ Θασίου τῶν ἀρχαίων δὲ φυσι-
κεῶν εἷς ovrog: ἐκεῖνον δὲ παρὰ Θαλοῦ (ita C. Müller ed. Paris. p. 672,
14. vulgo παρ᾽ ἄλλου), τὸν δὲ παρ᾽ Ὁμήρου διιπετέα φάσκοντος τὸν
INeilov, |
lo. Lydus de mensibus IV, 68: ἀλλὰ καὶ Θρασυάλκης ὁ ὁ Θασιος τοὺς
ἐτησίους φησὶν ἐξωϑεῖν τὸν Νεῖλον" τῆς γὰρ αἰθιοπίας ὑψηλοῖς παρὰ
τὰ xa ἡμᾶς ὄρεσι διεξωσμένης ὑποδεχομένης τε τὰς νεφέλας πρὸς τῶν
ησίων ὠθουμένας͵ ἐκδιδόναι τὸν Νεῖλον, ὡς xal Καλλισϑένης 0 πε-
θεπεατητικὸς ἐν τῷ τετάρτῳ βιβλίῳ τῶν Ἑλληνικῶν φησίν, ξαυτὸν συ-
σερατεύσασϑαι ᾿Δμεξάνδρῳ τῷ Μακεδόνι καὶ γενόμενον (D) ἐπὶ τῆς Mi-
ϑεοπίας εὑρεῖν τὸν Νεῖλον ἐξ ἀπείρων ὄμβρων κατ᾽ ἐκείνην γενομένων
᾿αταφερόμενον (i. e. quum iu Aegypto Alexander militaret, fando se ac-
Cépisse de imbribus Aethiopicis Nili incrementi causa?).

. (228)
loannes gramm. ad Arist. de gen. et corr. (1,5 p. 321, 9) f. 22* Ven.:
πέφυχε δὲ πυκνοῦσϑαι (sc. ὁ ἀήρ) καὶ εἰς ξαυτὸν συνιξάνειν οὐ μόνον
Ῥυγόμενος (sicut voluit Aristoteles, cf. meteor. 1, 9. 346 520 et de Nilo
ib, 15. 349, 5) ἀλλὰ xal ὠϑούμενος xai πιλούμενος. οὕτω yovv ἀπο-
ἔδειχεν ὃ ᾿Δριστοτέ Ane ἐν ϑέρει ἐν τῇ Αἰϑιοπίᾳ τοὺς ὑετοὺς γινο-
ξένους" ὠϑουμένης γὰρ τῆς ἐκ τῶν βορείων ἀτμίδος ὑπὸ τῶν ἐτησίων
Ἐν ξυμάτων καὶ τοῖς ᾿Αραβικοῖς προσπιπτούσης ὄρεσι μεγίστοις οὖσι
*«i συνϑλιβομένης ἀεὶ ὑπὸ τῆς ἐπιγινομένης, τῇ πιλήσει πυκνοῦσϑαι
Χαὶ εἷς ὕδωρ μεταβάλλειν. [ἔστε γοῦν τὸν τῶν ἐτησίων χρόνον ἕν τῇ
τοπέα κατὰ συνέχειαν ὁ ὁρᾶν κρουνηδὸν τοὺς ὑετοὺς καταφερομένους
Ῥύξεως à ἁπάσης χωρίς" τὸ αὐτὸ δὲ καὶ ἐν τοῖς βαλανείοις γίνεται" 7
?«o ἀνιοῦσα ἀτμὶς xol τῇ ὑροφῇ πλησιάξουσα διέξοδον οὐκ ἔχουσα
συμπιλεῖται εἰς ξαυτὴν καὶ πυκνουμένη γίνεται ὕδωρ καὶ τῇ συμφύτῳ
φύτητι καταρρεῖ.
Cf. Olympiod. in meleor. (prax. 12 ad Ar. meteor. 1, 9) f. 18? inf.
(L, 122 ldeler): ἰστέον ὅτι ὃ μὲν ᾿Δριστοτέλης αἴτιον λέγει τῆς εἰς ὑδωρ
ἱεταβολῆς τὴν ψῦξιν μόνον, Θεόφραστος δὲ οὐ μόνον τὴν ψῦξιν λέγει
ατίαν τῆς τοῦ ὕδατος γενέσεως ἀλλὰ καὶ τὴν πίλησιν. ἰδοὺ γὰρ ἐν
“ἰθιοπίᾳ μὴ οὔσης ψύξεως ὅμως ὑετὸς κατάγεται διὰ τὴν πίλησιν.

ARIBTOT. PSEUDEPIGR. 16

— 242 —

φησὶ yag ὄρη εἶναι ἐκεῖσε ὑψηλότατα, εἰς ἃ τὰ νέφη προσπταίουσι xa
εἶθ᾽ οὕτως ὑετὸς καταρρήγνυται διὰ τὴν γινομένην πίλησιν. ἀλλὰ με"
καὶ ἐπὶ τῶν λεβήτων ὑγρότης, φησίν, ἀντικαταρρεῖ, ἔτι δὲ καὶ ἐπὶ τῶ.
ϑόλων τῶν λουτρῶν μὴ παρούσης ψύξεως, διὰ τὴν πίλησιν δηλονό-πε:
τούτου γινομένου (cf. Olymp. f. 215, 840). quam deinde ineptam The «»
phrasti distinctionem merito redarguit commentator Aristotelem defenderm ss.

2. (229)

Photius bibl. cod. 249 (ἀνεγνώσθη Πυϑαγόρου βίος) p. 441^ 3:
φέρονται γοῦν (of ἐτησίαι ἄνεμοι) ἐπὶ τοὺς ἐναντίους τόπους" ἐκεῖ δὴ
ταῦτα ἐκφερόμενα προσπίπτει τοῖς ὑψηλοτάτοις ὄρεσι τῆς Αἰθιοπίας
καὶ πολλὰ καὶ ἀϑρόα γινόμενα ἀπεργάξεται ὑετούς καὶ ἐκ τῶν ὑετῶν
τούτων ὁ Νεῖλος πλημμυρεῖ τοῦ ϑέρους, ἀπὸ τῶν μεσημβρινῶν καὶ
ξηρῶν τόπων ῥέων. καὶ τοῦτο ᾿Δριστοτέλης ἐπραγματεύσατο" av-
τὸς γὰρ ἀπὸ τῆς φύσεως ἔργῳ κατενόησεν, ἀξιώσας πέμψαι τὸν Ai-
ξανδρον τὸν Μακεδόνα (i. e. regem, quem ex coniectura scriptor ponit
Alexandrum: nisi forte idem factum is spectat quod Lydo teste Callisthe-
nes) εἰς ἐκείνους τοὺς τόπους καὶ ὄψει τὴν αἰτίαν τῆς τοῦ Νείλου av-
ξήσεως παραλαβεῖν. «διό φησιν ὡς τοῦτο οὐκέτι πρόβλημα ἐστιν᾽
ὥφϑη γὰρ φανερῶς ὅτι ἐξ ὑετῶν αὔξει» (vers. lat. vet. propter quod
iam non problema videtur esse. in sensum enim venit quemadmodum
per se videntes facti a visis. cf. Plin. 5, 10: observatum est). '

Cf. Proclus in Tim. p. 372 (similia in Schol. Plat. Tim. p. 425 Bk.):
καὶ γὰρ τοῦτο ἕν εἶναι αἴτιον ὄμβρων φησὶν ὁ Θεόφραστος τὴν τῶν
νεφῶν πίλησιν πρός τινα τῶν OgQv... (καὶ γὰρ φέρεται περῶτον ὁ
Νεῖλος) ἐκ τῶν Σεληναίων ὁρῶν. ἃ διὰ τὸ ὕψος οὕτω ἐκάλεσαν καὶ
τῶν πρὸς ἐκείνοις ἀϑροιξομένων νεφῶν ... ᾿Ερατοσϑένης δὲ οὐκέτι
φησὶν οὐδὲ ξητεῖν χρῆναι αἰτίαν τῆς αὐξήσεως τοῦ Νείλου, σαφῶς καὶ
ἀφικομένων τινῶν εἰς τὰς τοῦ Νείλου πηγὰς καὶ τοὺς ὄμβρους τοὺς
γινομένους ἑωρακότων. ὥστε κρατύνεσϑαι τὴν ᾿Αριστοτέλους ἀπό-
δοσιν.

XLI.
(Περὶ τῆς λίϑου.)
1. (230)

Ἢ λίϑος breviter appellatur ἡ Ἡρακλεία (lapis Herculis), ἢ μαγνη-
τις λίϑος (ef. Th. H. Martin, De l'aimaut, de ses noms divers etc. in Mém

-- 24 —

prés. à l'ac. des inscr. t. 6. 1860 p. 391—411). ex ipso igitur libri titulo
(cf. Democriti περὶ τῆς λέϑου D. L. 9, 47) manifestum est nihil aliud signi-
licari ac celeberrimum illud inter veteres philosophos de vi magnetis ar-
gumentum (ἢ ἔνδοξος αὕτη καὶ πολυϑρύλλητος λίϑος ἢ τὸν σίδηρον
ἐσξεεσπωμένη vocatur a Galeno qui in primo περὶ δυνάμεων φυσικῶν hu-
ius problematis exemplo utitur, v. opp. t. IV p. 44—51. cf. 106. 206. XI,
612, Themistius analyt. post. f. 13^ vel p. 249, 4 Br.), ita αἱ idem sint
tituli libelli Aristotelici et quaestionis quae inter Alexandri Aphrodisien-
815. physicorum et ethicorum scholiorum quaestiones legitur (l. lI, 23
P. 136—41 ed. Spengel. Mon. 1842) περὶ τῆς Ἡρακλείας λέϑου διὰ τί
ἕλχει τὸν σέδηρον. cuius quidem disputatio quum plane similiter proce-
dat similique argumentandi specie utatur (cf. imprimis p. 139, 4 etc.) at-
que altera illa non minus famosa libri Aristotelici adhuc servati de Nilo.
Áristotelicam illam quasi quadam imagine exprimere videtur eiusque apud
10s vices gerere valet. nam sicut auctor de Nilo, ita Alexander primum
quidem priorum ante Aristotelem philosophorum opiniones recitat Empe-
doclis (quem sequitur Plutarchus quaest. Platon. 7, 7), Democriti (cum
quo convenit Epicurus apud Gal. II, 45), Diogeuis Apolloniatae et ex ipsis
eorum argumentis, nimis fere quae proposita erat rei soli intentis nec
similia multa quare aut omnino non accidant in rerum natura, aut si quae
accidant non eodem modo accidant, satis declarantibus, materiam refu-
tandi sumit, deinde suam ipsius explicationem ex Peripatetica doctrina
repetitam breviter in fine exhibet talem (p. 140, 24): οὕτω καὶ ὁ σίδηρος
ἐπὶ τὴν λίθον φέρεται οὐχ ἕλκουσαν αὐτὸν βίᾳ πρὸς ξαυτήν, ἀλλ᾽ ἐφέ-
σεε τούτου οὗ ἐνδεὴς μέν ἐστιν αὐτός, ἔχει δ᾽ αὐτὸ ἡ λίϑος δοκεῖ γὰρ
xal ἡ λίϑος σιδηρῖτις εἶναι, ἐξικμασμένη (ἐξ ἱκμασμένης ed. Ven. 1536,
Speng. ἐξικμασμένης etiam cod. antiquiss. Marc. 258 fol. 2865, item re-
centes Marc. 261 et app. gr. 4, 10) μέντοι ἤδη ἤτοι ὑπὸ χρόνου ἢ ὑπό
τινος ἄλλης αἰτίας. ov μόνον yag τὰ αἴσϑησιν ἔχοντα xal τὰ ἔμψυχα
ἐφίεται τοῦ κατὰ φύσιν ἑαυτοῖς, ἀλλ᾽ οὕτω πολλὰ καὶ τῶν ἀψύχων
ἔχει. quae ad modum auctoris libri pseudaristotelici de causa motus aní-
malium excogitata sunt.

XLII.
Περὶ σημείων.
Aristoteli in indice Laertii (σημεῖα χειμώνων ἃ. cf. Hesych. σημα-

σίας χειμώνων, Walter c. 53 de signis hiemis unum) tribuitur liber inter
| 160

mill

— 244 —

Theophrasti opera inde ab ed. Basil. 1541 vulgo editus περὲ σημείων vda— —
τῶν καὶ πνευμάτων (καὶ χειμώνων καὶ εὐδιῶν) qui dicitur ἀνωνύμου inmm—
indice praemisso t. II editionis principis Aldinae 1497 (cf. Hieron. Gemu—— —
saeus in praef. ed. Bas. ubi libellos Theophrasteos recenset ibi collectos ——
Sequuntur ... de ventis, libri singuli. Item de aquarum et ventorummmm
signis liber unus, quem priores incerti auloris inscripserunt. 4b hisumm
deinde habentur etc. nomen tamen Theophrasti non inscribitur ipsi librmmm
iuitio f. 239, sed simpliciter Περὶ σημεέων ὑδάτων xal πνευμάτων, ut inmm.
ed. Ald.). idem nomen inscriptum erat codici quem medio aevo secutus
est interpres Latinus Bartholomaeus de Messana (cf. 4r. de signis agua——
rum ventorum et tempestatum ed. Bonon. 1501 in Opere septisegmen—
tato Alexandri Achillini, cuius lectiones dedit Schneider ed. t. V p. 103 —
in cod. S. Antonii Patavino 370, in quo cum problematis, mirabilibus, phy —
siognom. aliisque latine versis iste etiam liber habetur, hunc titulum re—
peri: Incipit liber aristotelis de signis translatus de greco in latinuwez
a Mag. bartholomeo de messana in curia illustrissimi maynfredi, se —
renissimi regis Sicilie scientie amatoris de mandato suo) eundemqu «*
auctorem aut appellant aut significant codices Graeci qui nunc servantu πε΄
omnes (cf. lo. Lyd. de ostentis p. 274 Bk. τὰ γὰρ ᾿Αριστοτέλει — xt»
σημείων scil. — εἰρημένα γνωριμώτατα). in quibus quidem cum --
περὶ σημείων ὑδάτων xol πνευμάτων coniungi solet fragmentum inscrips —
tum ἀνέμων ϑέσεις καὶ προσηγορίαι: ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους περὶ Gsp—
μεέων, velut in antiquissimo eorum qui extant cod. Marc. app. 4, 58 bomb»-
sec. XIV, quo (K*) I. Bekker usus est in Ar. ed. p. 973, post Ar. miral»-
physiogn. et l. de signis illud apponente et. ante Alexandri Aphrodisiens& “5
quae dicuntur problemata. atque post physiogn. et l. de signis et ant «€
Alex. probl. idem habetur in cod. Par. 1893 ch. sec. XVI (cum eisdegs!
etiam, licet mutato ordine, in Par. 2048. cf. Laur. 57, 33 ubi cum phy-
siogn. et ]. de signis, et Marc. 200. 215. 216). qui omnes codices recentes
sunt et ex eodem fundo repetendi unius librarii, qui primus fragmentum
libri nunc deperditi excerpserit librisque illis adiecerit. quis autem frag-
menti auctor fuerit, quis Aristoteles iste cui tribuitur, facile suspiceris,
si nominum quae ventis localibus indita fuerint colligendorum rationem
cum fragmento illo inutilo comparaveris, quo nunc liber Theophrasti περ
ἀνέμων clauditur (Theophr. ed. Schneider IV, 719. V, 163), citato ab Al
xandro in meteor. I p. 308. 309 Id. (de Olympia Euboeae vento consen!
Theophr. h. pl. 4, 14, 11. c. pl. 5, 12, 4). non equidem dubito quin
Theophrasti librum περὶ σημεέων (Diog. L. 5, 45) pertinuerit, eund
scil. de quo mentionem fecit Proclus in Tim. p. 286 Bas. qui quum pl

— 24 —

quae ignoramus e Theophrasti libro referat, unum iu mediis istis locum
habet, quem in Aristotelis qui fertur π. σημ. vd. καὶ zv. libro repetitum
etiam nunc legimus. nimirum totum hunc librum cuivis vel obiter per-
currenti patet non tam iustum librum esse quam iusti libri particulas ex-
cerptas (cf. Schneider Th. V, 719), immo discerptas et nullo fere ordine
nexuque denuo compositas, ita quidem ut vel bis eadem in diversis locis
ponerentur (cf. e. c. de luna c. 2, 2 — c. 3, 1 cum Arato 788—295 Bekk., et
signa quae sunt χοινά, quales ὕδατος καὶ πνεύματος sunt of διάττοντες
c. 1, 18 — 2, 12 — Arat. 026—32, et alia quam plurima, maxime in
c. 1, praecipue autem c. 3, 7 et 3, 11 ubi eisdem generaliter observatis de
tempestatum antapodosi — cf. Plin.n. h. 18 s. 80. sunt autem σημεῖα ὅλων
τε τῶν ἐνιαυτῶν καὶ τὼν μορίων ut c. 4, 6—7, hiemis praesagiis male
immixta — eadem ratione continuantur hiemis signa ex ilicis fecunditate),
quum in quatuor ordines signa secundum effectum (cf. c. 1, 9) Arateo
eremplo (multis tamen veri nexus vestigiis relictis cf. c. 4, 38—5 et τὰ
κοινά in c. 1) distraherentur (cf. σήματα ἀνέμου Arat. 900—832, ὕδατος
033—987, εὐδίας 988—1012, χειμῶνος 1013— 1141, exceptis v. 1051 —63
qui alio excurrunt sicut Pseudar. c. 4, 6 de lentisco agentes, qui sationum
tempora significet, itemque exceptis v. 1094— 1103), antiquo id quidem
lempore et Alexandrino perinde atque eo quo characterum Theophra-
Steorum libellus compositus est et ex Theophrasto congesta sunt míra-
bilia Aristotelis, hoc est multo ante Andronicum, brevi ante Hermippum
tempore vel uullo. Arati enim sub Antigono Gonata in Macedonia degen-
tis διοσημεῖα vel praesagia meteorologica a coelestibus rebus capta et ani-
In alibus tantum abest ut ex libro de signis qui nunc fertur expressa sint,
Ut quum in ipsis saepe verbis mirum in modum conspirent (cf. e. c. Arat.
960—262 cum Pseudar. c. 1, 17. Arat. 970—71 cum c. 1, 18. Arat. 909 ---
12 cum c.2, 4. Ar.920 cum c.?, 9 et multa alia) nec poeta putandus sit scri-
Ptoris verba servasse (non magis quam Eudoxi in phaenomenis, cuius ta-
Wen librum versibus expressit secundum Ilipparchum in 1. de Arati et
Eudoxi phaenomenis), multa autem afferantur in Arateis quae non apud
Theophrastum etiam reperiantur sicut sane pleraque, tantum igitur ab-
est, ut potius Arateum ordinem verbaque Aratea imitatus esse Pseudari-
stoteles iste videatur. idem tamen, quum plura saepe praebeat quam
Àratus, et ea quidem quae intimo nexu cohaereant cum rebus utrique
communibus, ad communem fontem reversus esse intelligitur, quo uter-
que nitatur, Theophrastum dico libri περὶ σημεέων auctorem, qui δημό-
eia (c. 1, 23. 3, 12 et quidem Atticae et Macedoniae cf. c. 1 et c. 4, 2:
Ὄλυμπος xal "4906 ... τὰ ὄρη τὰ σημαντικα) tempestatum prae-

— 246 —

sagia, ad quae iam Aristoteles animum advertisset (cf. Αγ. meteor. 3, 3. 1 sif
7. ἢ. a. 6, 21. 575^ 17. 9, 6. 612^ 4 ubi cf. Pseudar. c. 2, 5 etc. similia
passim in probl. phys., velut 1, 22) colligeret et separatim exponeret ΠΟΙ ΒΝ
solum ex sole et luna stellisque et meteoris sed etiam ex animalibusems
(c. 1, 5), praesagientium quidem genera recensens, ut Plinius (18, s. 78 sqq. -.
et in carminis principio etiam Aratus 778—818 de luna, 819—91 de sole —.
880— 89 παρήλια et 892—908 φάτνη), non praesagiorum vel tempesta——
tum, ut Pseudaristoteles. Theophrasteum enim librum spectasse videtummr 7
qui ex Aristotele avium signa proponit Aelianus n. a. 7, 7, quorum plu——
rima, at non omnia, apud Pseudaristotelem passim leguntur. en igitusmm—
librum Aristoteli tributum, qui excerptus est e libro qui Theophrasto indem
ab eodem aevo Alexandrino tribuitur! en auctoritatem catalogorum vete—
rum, quorum auctores etiamsi veram rei rationem non ignorent, nomm
critici partes agunt sed bibliothecarii in tabulas redigentis auctorurm m
titulos codicibus iuscriptos. ceterum num genuinus fuerit Theophras&- 8
liber, nunc dici nequit. attamen quum et ipsum dupliciter et Aristoteli 55
et Theophrasti nomine inscriptum fuisse Geminus, Aelianus et schol 8 3
Aratei auctor praeter fragmenti servati titulum testari videantur, est quo»«ri
dubites. quorum Gemini primum verba placet excerpere, utpote quae e- t
in Arati σημεῖα et Aristotelis et in omne hoc argumentum faciant.

1. (231)

Geminus isag. in phaenom. (iu cap. περὶ ἐπισημασιῶν τῶν ἀἄστρωι---“΄ )
p. 231 sq. (ed. Edo Hildericus Altorphii 1590 cf. ed. Petavii in Uranolog. gg— ? -
61): ὥστε elvat φανερὸν ἐκ πάντων, ὅτι οὐδ᾽ οὗτος ὁ ἀστὴρ (sc. ὁ κύω»-“2
ovr ἄλλος οὐδεὶς τηλικαύτην τινὰ δύναμιν ἔχει ὥστε μεταβολὰς περ s
τὸν ἀέρα κατασκευαξειν, ἀλλ᾽ ἔστι τὸ ἡγεμονικὸν αἴτιον περὶ τὸν ἥλιου» 2 -
af δὲ τούτων ἐπιτολαὶ καὶ δύσεις ἐπὶ τὴν ἐπίγνωσιν τῶν περὶ τὸν aot
μεταβολῶν παρακεινται" δι᾽ ἣν αἰτίαν οὐδὲ διὰ παντὸς συμφωνοῦσιν»"-
ὅϑεν βελτίοσιν ἂν τις σημείοις χρήσαιτο τοῖς ὑπὸ τῆς φύσεως ἡμῖν δε--
δομένοις, οἷς καὶ ᾿Αρατος κέχρηται. τὰς μὲν γὰρ ἐκ τῶν ἐπιτολῶν καὶ
δύσεων τῶν ἄστρων γινομένας μεταβολὰς τοῦ ἀέρος φήϑη εἶναι διεψευ-
σμένας͵ τὰς δὲ φυσικῶς γινομένας καὶ μετά τινος αἰτίας κατεχώρισεν
ἐν τῇ τῶν φαινομένων πραγματείᾳ ἐπὶ πέρατι (ἐπὶ πᾶσι male edd.) τῆς
ὅλης συντάξεως. λαμβάνει γὰρ τὰς προγνώσεις ἀπὸ τῆς τοῦ ἡλίου
ἀνατολῆς καὶ δύσεως καὶ ἀπὸ τῶν τῆς σελήνης ἀνατολῶν καὶ δύσεων
καὶ ἀπὸ τῆς ἅλω τῆς γινομένης περὶ τὴν σελήνην καὶ ἀπὸ τῶν διαιο-
σόντων ἀστέρων καὶ ἀπὸ τῶν ἀλόγων ξώων" a[ γὰρ ἀπὸ τούτων
προγνώσεις μετὰ τινος φυσικῆς αἰτίας γινόμεναι κατηναγκασμένα

— 24 —

ἔχουσι τὰ ἀποτελέσματα. ὅϑεν καὶ Βοηϑὸς 0 φιλόσοφος ἐν và τετάρτῳ
βιβλίω τῆς ᾿Αράτου ἐξηγήσεως φυσικὰς τὰς αἰτίας ἀποδέδωκε τῶν τε
πνευμάτων καὶ ὄμβρων, ἐκ τῶν προειρημένων εἰδῶν τὰς προγνώσεις
ἀποφαινόμενος. τούτοις δὲ τοῖς σημείοις καὶ ᾿ἀριστοτέλης ὃ φιλό-
σοφος κέχρηται καὶ Εὔδοξος καὶ ἕτεροι πλείονες τῶν ἀστρολόγων.

2. (282)
᾿Δνέμων ϑέσεις καὶ προσηγορίαι: ἐκ τῶν ᾿ριστοτέλους περὶ
σημείων (vid. Arist. opp. ed. Casaub. Lugd. 1590 t. I p. 755. ed. Bekker
p. 978, qui usus est cod. Marc. app. IV, 58 (K*). hunc ego mense Sept.
1860 Venetiis iterum commoratus et ipse inspexi cum codd. rec. Marc.
200. 215. 216, qui in eisdem vitiis consentiunt).

l1. 2. Βορρᾶς. οὗτος ἐν μὲν Malo Παγρεύς" πνεῖ yag ἀπὸ κρη-
μνῶν μεγάλων καὶ ὁρῶν διπλῶν παρ᾽ ἄλληλα κειμένων ἃ καλεῖται
Παγρικά. ἐν δὲ Καύνῳ μέσης. ἐν δὲ Podo Kavvlag: πνεῖ γὰρ
ἀπὸ Καύνου ἐνοχλῶν τὸν λιμένα αὐτῶν τὸν ἀκανίαν (ita codd.,
corr. αὐτῶν τῶν Καυνίων). ἐν δὲ Ὀλβίᾳ τῇ κατὰ Μάγυδον (Μύ-
γαλον codd., cf. C. Müller ad Seylac. per. c. 100 in Geogr. Gr. min.
LI p. 75) τῆς Παμφυλίας ᾿Ιδυρεύς (codd. l'evosvg. corr. Meineke
ad Steph. Byz. s. "Ióvgoc. cf. Theophr. de ventis 53)* πνεῖ yaQ ἀπὸ
νήσου ἣ καλεῖται "Ióvoíc (codd. l'evoíc). τινὲς δὲ αὐτὸν βορρᾶν
οἴονται εἶναι (et non μέσην sc.), ἐν οἷς καὶ Λυρνατιεῖς (λυρναν-
τεῖς codd. cf. Steph. Byz. s. v.) οὗ κατὰ Φασηλίδα.

3. Καικίας. οὗτος dv μὲν Λέσβῳ καλεῖται Θηβάνας (cf. Hes. s.
Θήβανις, Θήβανα. Mein. ad St. B. 5. 4δανα)" πνεῖ γὰρ ἀπὸ Θή-
Buc πεδίου τοῦ ὑπὲρ τὸν ᾿Ελαιτικὸν (ita K* Q, vulgo ᾿Ελαιατικόν)
κόλπον τῆς Μυσίας; ἐνοχλεὶ δὲ τὸν Μιτυληναίων λιμένα, μάλιστα
δὲ τὸν Μαλόεντα. παρὰ δέ τισι Καυνίας (vulg. παρὰ δὲ αἰκαυ-
víag, π. ὃ. τοῖς καυνίας — non καυνέαις quod affert Bekker —
Κη, π. ὃ. τῆς καυνίας 0), ὃν ἄλλοι βορρᾶν (βορέαν K* Q) οἴονται
εἶναι.

4, ᾿4πηλιώτης. οὗτος ἐν μὲν Τριπόλει τῆς Φοινίκης ποταμεὺς
καλεῖται. πνεῖ δὲ ἐκ πεδίου ὁμοίου ἄἅλωνι μεγάλῃ, περιεχομένου
ὑπό τε τοῦ Λιβάνου καὶ τοῦ Βαπύρου (i. e. ᾿Αντιλιβάνου εἰ, Str.
XVI p. 754 extr.) ügovc* παρὸ καὶ ποταμεὺς καλεῖται. ἐνοχλεῖ δὲ
τὸ Ποσειδώνειον (-δόνιον codd. Ποσείδιον Steph. Str. etc.). ἐν δὲ
τῷ Ἰσσικοῦ κόλπῳ καὶ περὶ Ῥωσὸν Συριάνδος (ita codd., fort. Mv-
ριανδεύς. οἵ. Μυρίανδος πόλις Str. XIV p. 676)" πνεῖ δὲ ἀπὸ τῶν
Συρίων πυλῶν, ἃς διέστηκεν 0 τε Ταῦρος καὶ Ταυρύσια (corr. τὰ

11.

12.

-- 248 —

Ρώσια) ὄρη. ἐν δὲ τῷ Τριπολιτικώ κόλπῳ Μαρσεὺς (0 μαρα
K* Q) ἀπὸ Μάρσου κώμης. ἐν δὲ Προκοννήσω καὶ ἐν Τέῳ
ἐν Κρήτῃ καὶ Εὐβοίᾳ καὶ Κυρήνῃ Ἑλλησποντίας (ἐλεσποντίας
ξλισποντίας 0). μάλιστα δὲ ἐνοχλεῖ vov τε τῆς Εὐβοίας Καφν
(καιφαρέα Κα, καὶ φηρέα 0) καὶ τὸν Κυρηναίων (ita codd., Κι
ναῖον vulgo) λεμένα, καλούμενον δὲ ᾿“πολλωνίαν᾽ πνεῖ δὲ ἀφ᾽ ᾿
λησπόντου (ξλησπόντου K*, ἑλισπόντου Q). ἐν δὲ Σινώπῃ B
κυντίας (-κυπτίας K* Q) ἀπὸ τῶν κατὰ Φρυγίαν τόπων svi
ἐν δὲ Σικελίᾳ καταπορϑμίας πνέων ἀπὸ τοῦ πορϑμοῦ. τινὲ
αὐτὸν καικίαν οἴονται εἶναι Θηβάναν (ϑηβάνω Q) προσε
ρεύοντες.

. Εὖρος. οὗτος ἐν μὲν Alyaig ταῖς κατὰ Συρίαν σκοπελεὺς

λεῖται ἀπὸ τοῦ Ῥωσίου σκοπέλου, ἐν δὲ Κυρήνῃ Κάρβας ἀπὸ΄
Καρβανὼν (cf. Steph. s. Καρβανίς) τῶν κατὰ Φοινίκην (φοινί
K* Q)* διὸ καὶ τὸν αὐτὸν Φοινικίαν (cf. Arist. p. 364, 3. 17)
λοῦσί τενες. εἰσὶ δὲ οὗ xol ἀπηλιώτην (cf. Arist. p. 364519) νι
£ovosv εἶναι (cf. Theophr. de ventis 62).

. Ὀρϑόνοτος (scr. Ὀρϑρόνοτος). τοῦτον of uiv εὗρον, οἵ δὲ ἀμ

προσαγορεύουσιν.

. Νότος δὲ ὁμοίως παρὰ πᾶσι καλεῖται" τὸ δὲ ὄνομα διὰ τὸ

σώδη εἶναι, ἔξω δὲ κάτομβρον, κατ᾽ ἀμφότερα δὲ νότον.

. Δευκόνοτος ὁμοίως (Ou. om. Casaub.) τὸ δὲ ὄνομα ἀπὸ

συμβαίνοντος " λευκαίνεται yog (albus notus Veget)...

. Δίψ. καὶ οὗτος τὸ ὄνομα ἀπὸ Λιβύης. ὅϑεν πνεῖ.
10.

Ζέφυρος. καὶ ovrog τόδε τὸ ὄνομα διὰ τὸ ἀφ᾽ ἑσπέρας πν
ἡ δὲ ἑσπέρα (lacunam hic, ut supra post Aevx. γάρ, auctore Ca:
bono significant editores, nou codices)...

Idmvt. ovrog ἐν Τάραντι Σκυλλητῖνος (codd. σκυλητῖνος) .

χωρέου Σκυλλητίου (codd. σκυλαντίμου). κατα δὲ ogeAsovro d
γίας (ita sine acc. K*, καταδεοραλεοντοφρυγίας Marc. 215. 216.

ταδεορωλεοντοφρυγίας Q). ὑπὸ δέ τινων φαραγγέτης πνεῖ
ἕκ τινος φάραγγος τῶν κατὰ ro Παγγαῖον (ita K*Q, vulgo 1
γαῖον). παρὰ πολλοῖς δὲ ἀργέστης.

Θρακίας κατὰ μὲν Θράκην Στρυμονίας" πνεῖ γὰρ ἀπὸ

Στρυμόνος ποταμοῦ (cf. Steph. s. ν.) κατὰ δὲ τὴν Meyagi
Σκίρρων ἀπὸ τῶν Σκιρρωνίδων πετρῶν (cf. Strabo IX p. 391),
δὲ Ἰταλίᾳ καὶ Σικελίᾳ Κιρκίας (Κίρκας vulgo. cf. Th. 1. c. Pseu
de mundo p. 304031, ubi male nunc καικίας) διὰ τὸ πνεῖν ἀπὸ
Κιρκαίου. ἐν δὲ Εὐβοίᾳ xal “έσβῳ Ὀλυμπίας (ὁλαμπίας K

-- 24 —

λαμπίας 0), τὸ δὲ ὄνομα ἀπὸ τοῦ Πιερικοῦ Ὀλύμπου (cf. Hesych.
s. v.)* ὀχλεῖ δὲ Πυρραίους (cf. Ar. p. 3635 24, Th. l. c.).

[ὑπογέγραφα δέ σοι xal τὰς ϑέσεις αὐτῶν ὡς κεῖνται xal πνέ-
ουσιν, ὑπογράψας τὸν τῆς γῆς κύκλον, ἵνα καὶ πρὸ ὀφθαλμῶν
σοι τεϑώσιν.

c
us
A
hr
*
2 --
P A
"d 5
δ» ΕΝ
i

Undecim ventos hic habet Pseudaristoteles, quos ordine enumerat ita ut
Q'um non nisi epitomatoris negligentia primi duo septemtrionales Bog-
Uie sc, et μέσης (qui iidem postea vulgo ἀπαρκτίας et βορρᾶς sive μέ-
θη.) confundantur ipsumque nomen μέσης eum significet qui medius
"^el inter aparctian et caecian (Ar. p. 363^ 30 cf. Plin. 2, 46), plenum
criumque duodecim ventorum systema (de quo cf. Daremberg ad Oribas.
ll p. 846) agnovisse videatur, quod alienum est ab Aristotele (meteor.
?, 6), primo autem tribuitur Timostheni Ptolemaei Philadelphi secun-
dum Strabonem et Plinium nauarcho (Agathemerus I, 2). atque eosdem
duodecim ventos, si errores narrantium corrigas, praeter Eratosthenem
(mi octo illos ex Aristotelis disputatione selegit, sc. tres orientales et
ires occidentales cum borea et noto, p. 363 *11— 27. cf. Vitruv. 1, 6.
Galen. t. XVI p. 406. Favorin. ap. Gell. 2, 22. Agathem. l. c.) posteriores -
lenent omnes, velut qui Graecos fontes reddere solet et Peripateticos
Varro (apud Sen. qu. nat. 5, 16 et Plin. 2, 46 — communi enim fonte

-- 28 —

uterque utitur. cf. etiam Veget. de re mil. 5, 8) atque auctor 1. de munde
et Adamantius in libro inedito de ventis (cf. Posidon. ap. Strab. 1 p. 29)
quem numerum qui quasi significavit et praeparavit Aristoteles decem
tantum nominat, quorum octo of κατὰ διάμετρόν τε κείμενοι καὶ oli
εἰσὶν ἐναντίοι nec nisi dubitando undecimum concedit φοενεκέαν (p. 364,2)
Pseudaristoteles autem cum Timosthene certa nomina habet reliquorun
duorum quos esse negaverat Aristoteles, λευχόνοτον sc. (s. λεβόνοτον
el qui praeterea nusquam occurrit ὀρϑρόνοτον (i. e. εὐρόνοτον s. φοενικίαι
vel po/vixo), neque tameu ἁπαρκτίαν et βορέαν nomine distinguit sicu
inde a Timosthene usus obtinuit, sed βορέαν (qui etiam Aristoteli iden
est cum aparctia) οἱ μέσην. scripsit igitur auctor libri zeol σημεέων
ex quo de ventis fragmentum hoc excerpsit is qui ultima verba (ὑπογέ
γραφα δὲ σοι elc.) addidit, aetate inter Aristotelem et Timosthenem fer
intermedia, id est Theophrastea.

Eadem occasione de ventis dixit etiam Pseudarist. de signis (venta
rum) c. 2, 10: af δὲ στάσεις τῶν πνευμάτων οὕτως ἔχουσιν. ὡς ἐν ve
γράμματι (vel potius διαγράμματι,, id est in tabula textui appicta, ut
apud Arist. meteor. 2, 6 et in ipso fragm. π. σημείων v. Ar. 973^ 22) διῶ
ρίσται. ubi quae sequuntur (2, 10—12) ex ipsis Aristotelis meteorolog
cis excerpta sunt (2, 10 — Ar. 2, 6, 16 Id. et 2, 11—12 — Ar. 2, 4
19—22).

3. (233)

Proclus in Tim. p. 285f ed. Bas. (p. 691 ed. C. E. Chr. Schneide
Vratisl. 1847): ἐπειδὴ δὲ τὰ σχήματα xal τὰς κινήσεις τῶν οὐρανίαα
φύβους εἶπε (Plato Tim. p. 409) καὶ σημεῖα τῶν γιγνομένων παρέχε «
τοῖς δυναμένοις λογίξεσϑαι, τοσοῦτον ἰστέον ὅτε οὐ μόνον ἐκεῖνα a—
μαίνειν οἰητέον, ἀλλὰ σημεῖα γεγονότων ὄντα σημαντικά τινων" di
καὶ αὐτὸς τῶν σημαντικὼν ξαυτοῖς (ita ed. Bas., quae convenit cum cas
Marc. 190 membr. sec. XV f. 2105, ἐν αὐτοῖς corr. Schn.) ἐνεργεεῶν προ--
γουμένως ἐμνήσϑη. ϑαυμασιωτάτην δὲ εἶναί φησιν 0 Θεόφρασται
ἐν τοῖς κατ᾽ αὐτὸν χρόνοις τὴν τῶν Χαλδαίων περὶ ταῦτα ϑεωρίαν —
τε ἄλλα προλέγουσαν καὶ τοὺς βίους ἑκάστων καὶ τοὺς ϑανάτους" x -
οὐ τὰ κοινὰ μόνον olov (28θ) χειμῶνας καὶ εὐδίας, ὥσπερ καὶ rem
ἀστέρα τοῦ ἙἭ ρμοῦ χειμῶνος μὲν ἐκφανῆ γενόμενον ψύχη Ggualver
καύματα δὲ Ofoovc, εἰς ἐκείνους ἀναπέμπει" πάντα δ᾽ οὖν αὐτοὺς καα
τὰ ἴδια καὶ τὰ κοινὰ προγινώσκειν ἀπὸ τῶν οὐρανίων ἐν τῇ περὶ c^t
μείων βίβλῳ φησὶν ἐκεῖνος.

Cf. Pseudar. de signis c. 3, 9: ὁ τοῦ Ἑρμοῦ ἀστὴρ χειμῶνος μὲ
φαινόμενος ψύχη σημαίνει ϑέρους δὲ καῦμα.

— 258 —

4. (234)

Schol. in Arat. 10904 (διοσ. 362) p. 244 (ed. Buhle. Lips. 1793 t. I) ex
Plutarcho (cuius in Aratum liber erat hoc titulo: αἰτέαι τῶν "Aeárov διο-
δηχμείων): περὶ δὲ τῶν ὀρνίθων ᾿Αφιστοτέλης φησίν, ὅταν μὲν
ἡνυχρὺς καὶ ὑγρὸς ἢ 9 ἀήρ, τὸ τηνικαῦτα καὶ af νῆσοι βρεχόμεναι
ἀναφύουσιν᾽ ὅταν δὲ αὐχμώδης ἢ καὶ ξηρός, τότε παντελῶς τῶν νή-
ὅεον μὴ ἀναφυουσῶν ἐπὶ τὴν γὴν τὰ ἐν ταῖς νήσοις ὄρνεα φεύγουσιν,
εἰς ἣν δύνανται xcv ἐξ ὀλίγου τρέφεσϑαι. καὶ οἵ κυλοιοὶ δὲ ἐκ τῶν
τρισων πετόμενοι τοῖς γεωργοῖς σημεῖον αὐχμοῦ καὶ ἀφορίας εἰσίν"
Écty δὲ ἔμμετροι χωρῶσιν, εὐκαρπίαν δηλοῦσι. [τὸ δέ, αὐχμῷ ἀνιηϑείς
(v. 1008), ἤγουν βλαβεὶς ὑπὸ τοῦ αὐχμοῦ. ξηρότεραι γὰρ αἴ νῆσοι τῶν
νγπεείρων τυγχάνουσαι, ὥς φησι Πλούταρχος, ϑᾶττον καὶ ῥᾷον τοῦ
ογχμηροῦ καταστήματος ἀντιλαμβάνονται.

Cf. Arat. 1094---ὄ[100 — Pseudar. de signis 1, 17: καὶ ϑέρους ὅταν
σεολλοὶ ἀθρόοι φανώσιν ὕρνιϑες ot βιοτεύουσιν ἐν νήσῳ, ὕδωρ σημαί-
»νουσιν᾿ ἐὰν δὲ μέτριοι, ἀγαϑὸν αἰξὶ καὶ βοτοῖς ἐὰν δὲ πολλοὶ ὑπερ-
βολῇ, αὐχμὸν ἰσχυρόν.

Alter locus schol. in Arat. 1047 (διοσ, 315) p. 234 (cf. schol. Mosqu.
P- 300), ubi iu simili Plutarchi disputatione causam praesagii explicante
Theophrastus citatur (φησὶν ovv xol Θεόφραστος ὅτι ἡ πρῖνος καὶ ἡ
σχένος αὐχμηραὶ τῇ κρασὲι καὶ ξηρότεραι τῶν ἄλλων πεφύκασιν. ἴπο-

Ov ovv κάρπον οὐ φέρει, ἐὰν μὴ εἰς βάϑος ὑγρανϑῇ. εἰκότως οὖν τῇ
ξουτων ἀφορίᾳ καταμαντεύονται περὶ τῶν σπερμάτων οἷ γεωργοί, μιᾶς
Cév[sc οὔσης δι᾿ ἧς ἀμφοτέρων ῇ πολυκαρπία ἐπέρχεται. εἰ δὲ ὑπερ-
βάλλει τοῦ καρποῦ τὸ πλῆϑος, οὐκ ἀγαϑὸν σημεῖον. ἄμετρον γὰρ
É7conBo[oy καὶ πλεονασμὸν ὑγρότητος ἡ περὶ τὸν ἀέρα ἄνεσις καὶ ϑη-
λύτης δηλοῖ. οὕτω καὶ Πλούταρχος), ad hist. pl. 1, 6, 1. 2 simpliciter
l'eferendus videtur.

5. (235)

Aelianus de nat. anim. 7, 7 (p. 118 ed. R. Hercher. Par. 1858):

L. Ἀριστοτέλους ἀκούω λέγοντος, ὅτι ἄρα γέρανοι ἐκ τοῦ
πελάγους εἰς τὴν γῆν πετόμεναι χειμῶνος ἀπειλὴν ἰσχυροῦ ὑποσημαί-
Ῥουσι τῷ συνιέντε" πετόμεναι δὲ ἄρα ἡσυχῆ af αὐταὶ ὑπισχνοῦνται
εὐημερίαν τινὰ καὶ εἰρήνην ἀέρος, καὶ σιωπῶσαι δὲ ὅτι ἔσται ὑπεύδια
τοὺς οὐκ ἀπείρως ἔχοντας τῇ σιωπῇ ὑπομιμνήσκουσιν a£ αὐταί" ἐὰν
δὲ χαταπέτωνται καὶ βοῶσιν καὶ ταράττωσί τε καὶ ταράττωνται, ἀπει-

λοῦσι κἀνταῦϑα χειμῶνα ἰσχυρόν (diff. Pseudar. 3, 1. 4, 3. Arat. 1075
— 81. 1031—32. 1010—12. Ael. 3, 14. cf. Plin. 18, 87: grues in medi-

-- 252 “--

terranea festinantes [ventum] ... grues silentio per sublime volantes
serenitatem).

2. ἐρωδιεὸς δὲ κνεφαῖος βοῶν va αὐτὰ ἔοικεν ὑποδηλοῦν, ὡς ὁ
αὐτὸς ᾿Αριστοτέλης φυλάξας λέγει" πετόμενος δὲ ἐρωδιὸς τῆς ϑα-
λάττης εὐθὺ ὕδωρ ἐξ οὐρανοῦ δαγήσεσϑαι αἰνίττει (Pseudar. 1, 18. 2,3.
Arat. 918 --- 15. 972).

3. εἰ δὲ εἴη χειμέρια, ζσασα γλαὺξ εὐδίαν σημαίνει καὶ ἡμέραν
φαιδρὰν (Arat. 999 sq.): ἐὰν δὲ εὐδία μὲν ἢ, ἡ δὲ ὑποφϑέγγηται, χεν
μῶνα δεῖ προσδέχεσθαι (Pseudar. 4, 3. Plin. l. c. sic noctua in imbrt
garrula [serenitatem], at sereno tempestatem).

4. κόραξ δὲ ἐπιτρόχως φϑεγγόμενος καὶ κρούων τὰς πτέρυγας
καὶ κροτῶν αὐτάς, ὅτι χειμὼν ἔσται κατέγνω πρῶτος (Pseudar. 1, 16.
3, 3. Arat. 968 sq. Plin. 1. c.) κόραξ δὲ αὖ καὶ κορώνη (Ps. 4, 4) καὶ
κολοιὸς (Arat. 1023) δείλης ὀψίας εἰ φϑέγγοιντο; χειμῶνος ἔσεσθαί τινα
ἐπιδημίαν διδασκυυσιν (Ps. 3, 2: καὶ κορώνη καὶ κόραξ καὶ κολοιὸς
ὀψὲ αδοντες χειμέριοι).

5. κολοιεοὶ δὲ ἱερακέζοντες, ὡς ἐκεῖνος λέγει. καὶ πετόμενοι πῶ
μὲν ἀνωτέρω πῇ δὲ κατωτέρω, κρυμὸν καὶ ὑετὸν δηλοῦσιν (Ps. 1, 16-
Arat. 968---66). |

6. κορώνη δὲ ἐπὶ δείπνου ὑποφθεγγομένη ἡσυχῆ, ἐς τὴν ὕστε--
ραίαν εὐδίαν παρακαλεῖ (Arat. 1001 sq. cf. Ps. 4, 4).

|. φανέντες δὲ ὄρνεϑες πολλοὶ μὲν τὸν ἀριϑμὸν λευκοὶ δὲ᾽
τὴν χρόαν (ut στρουϑὸς ἢ χελιδὼν ἢ ἄλλο τε τῶν μὴ εἰωθότων λευκῶν
sec. Pseudar.), χεεμὼν ὅτε ἔσται πολὺς ἐκδιδάσκουσιν (Ps. 8, 2. cf. 3, 10.
Plin. 1. c.).

8. νῆτται δὲ xal αἴϑυεαι πτερυγίζουσαι πνεῦμα δηλοῦσιν ἰσχυ-
ρόν (Ps. 2, 8. Arat. 918 sq. Plin. ]. c. cf. Ps. 1, 18. Arat. 970 sq.).

9. ὄρνεϑες δὲ ἐκ τοῦ πελάγους elg τὴν γῆν ovv ὁρμῇ πετόμενοι
μαρτύρονται χειμῶνα (Ps. 8, 8. Arat. 1024).

10. ἐρέϑακος δὲ εἰς τὰ αὐλια xal τὰ οἰκούμενα παρεὼν δῆλός
ἐστι χειμῶνος ἐπιδημίαν ἀποδιδράσκων (ὔρχιλος et ἐρεϑεύς Arat.
1024 et cum eo Ps. 3, 2. ἐρέϑακος appellatur ab Arist. ἢ. a. 9, 49).

11. ἀλεκτρυόνες ye μὴν xal ogviOtc of ἡϑάδες πτερυσσόμενοι
καὶ φρυαττόμενοι καὶ ὑποτρύζοντες χειμῶνα δηλοῦσιν (diff. Ps. 1; 17.
Arat. 960 sq.).

12. ἀπειλοῦσι δὲ καὶ πνεῦμα λουόμενοί γε ὄρνεϑες καὶ ἀνέ-
μῶν τινὰς ἐμβολὰς ὑποφαίνουσι (Ps. 1, 15. Arat. 942 sq.). χειμῶνος δὲ
ὄντος εἰς ἀλλήλους ὄρνιϑες πετόμενοι καὶ δι᾿ ἀλλήλων ϑέοντες σημαί.
νουσιν εὐδίαν. ὄρνιθες δὲ ἁϑροιζόμενοι περί τε λίμνας καὶ ποταμῶν

-- 258 —

(Uo; χειμῶνα ἐσόμενον ovx ἀγνοοῦσι. πάλιν τε ὄρνιϑες οὗ μὲν ϑα-

lercios καὶ of λεμναῖοι ἐς τὴν γῆν ἰόντες, ὡς ἔσται χειμὼν πολὺς οὐκ

νοοῦσιν (cf. supra $. 9), o£ δὲ γερσαῖοι σπεύδοντες ἐς τὰ νοτερὰ cv-
δίας ἄγγελοί εἰσιν, ἐὰν μέντοι σιωπῶσεν (haec omnia desunt apud Ps. et
Árat.).

iam sequitur septimi libri c. 8, ubi primum ex alio fonte aliena af-
fert, deinde ad fontem c. 7 exscriptum eandemque praesagiorum mate-
riam redit Aelianus (cf. Plin. 18, 88 qui eadem ratione ab avibus transit
4 pecora ceteraque animalia, usus quidem, ut puto, Varronis quodam
de signis libro Graecos imitati, cf. Varro apud Plin. 18, 79).

13. xal ἐκεῖνα δὲ προσακήκοα ἐκπλῆξαι ἱκανά. βοῦς ἐὰν Bog
3: ατἱ ὀσφραίνηται [τῆς γῆς], ὕειν ἀνάγκη (Ps. 1, 15. Arat. 954 sq. cf. 1118.
EPlin. 1. c.)* ἄδην δὲ βόες καὶ πέρα τοῦ ἔϑους ἐσϑίοντες δηλοῦσι χει-
ἔκ ὥνα (Ps. 3, 4. cf. Arat. 1118—21).

14. πρόβατα δὲ ὀρύττοντα ταῖς ὁπλαῖς τὴν γῆν ἔοικε σημαίνειν
“χειμῶνα (Ps. 3, 4. Arat. 1082 sq.), ἀναβαινόμενα δὲ τὰ αὐτὰ πρωὶ (πώεα
«odd.) χεεμῶνα ὁμολογεῖ (cf. Ps. 1, 25 et 3, 8. Arat. 1008—71). κοιμώ-
ἔκεναι δὲ ἀϑρόαι αἴ αἷγες τὰ αὐτὰ ὁμολογοῦσιν (cf. Ps. 3, 3).

15. ὕες δὲ ἐν τοῖς ἀρώμασι φαινόμεναι ὑετοῦ φυγὴν διδάσκου-

δεν (corr. μύες ἢ his enim vel vermibus aptum est verbum φαένεσϑαι
cf. P3, 5 γῆς ἔντερα πολλὰ φαινόμενα χειμῶνα σημαίνει — Plin.
Y. c. vermes. terreni erumpentes. de porcis alia Ps. 3, 12. Arat. 1123.
Plin. 1. c).

16. ἄρνες δὲ ἄρα καὶ ἔρεφοι ἀλλήλοις ἐμπηδῶντές τε καὶ ὑπο-
σχιρτῶντες φαιδρὰν ἡμέραν ὁμολογοῦσιν (diff. Arat. 1104 sqq. quae qui-
dem non extant apud Pseudar.).

U. γαλαῖ δὲ ὑποτρίξουσαι xol μύες ἐκείναις δρῶντες τὰ
αὐτὰ χειμῶνα συμβάλλονται ἔσεσϑαι ἰσχυρόν (de muribus Ps. 3, 4. Arat.
ll? sq.).

18. λύκοι δὲ φεύγοντες ἐρημίας καὶ εὐθὺ τῶν οἰκουμένων lcv-
τὸς χειμῶνος ἐμβολὴν μέλλοντος ὅτι πεφρίκασιν, μαρτυροῦσι δι᾿ ὧν
dpi, (Ps. 3, 9. Arat. 1125—28. cf. Ps. 3, 10).

19. λέοντος (de quo ne mireris cf. Rose de Ar. l. p. 208) δὲ dv
τοῖς χαρπέμοις χωρίοις ἐπιδημία αὐχμὸν δηλοῖ.

20, σκιρτῶντά γε μὴν τὰ ὑποζξύγια καὶ βοῶντα τοῦ ἔϑους μᾶλ-
lv νοτερὸν χειμῶνα ἐσόμενον δηλοῖ εἰ δὲ καὶ ταῖς ὁπλαῖς κόνιν προσ-
ἔγηβαλλοι. ταὐτὰ ταῦτα δηλοῖ που (cf. ad S. 10).

?1. Jay o. δὲ ἐν τοῖς αὐτοῖς χωρίοις δρώμενοι πολλοὶ δηλοῦσιν
εὐδίαν ($ 19—21 desunt apud Ps. et Arat.).

-- 284 —

quibus omnibus iam finem ponit rhetor his verbis: πάντων δὲ τοῦ» —
tov ἀπολείπονται οὗ ἄνϑρωποι καὶ ἴσασιν αὐτὰ ὅταν γένηται. ε- Ξε
eodem tamen fonte alibi quoque apud Aelianum abscissas particulas ham --
bes, velut 9, 19 (— Plut. de sol. an. 34) de ranis (cf. Ps. 1, 15. Arat.
946 sq.):

22. ὅταν δὲ βάτραχοι γεγωνότερον φϑέγγωνται καὶ τῆς συνν2 —
ϑείας λαμπρότερον, ἐπιδημίαν δηλοῦσιν ὑετοῦ.

XLIII.
(46r9oovouixo vw.)

Sub hoc titulo (D. L. 5, 26) coniungi libet de siderum effectu lunae-
que fragmenta haec duo, quorum plane incertus est locus.

1. (230)

Aelian. de nat. au. 9, 6: κατὰ τὴν νουμηνίαν δὲ τὰ ξῶα, ὡς πυϑ’-
ϑαάνομαι (i. e. ut scriptum reperio), ἢ φϑέγγεταί τι τῇ συντρόφῳ φω- ti
ἢ πίπτει, λέων δὲ ἄρα μόνος, ὡς ᾿ἡριστοτέλης φησίν, οὐδέτερα *
αὐτοῖν δρᾷ.

Cf. de simiis et novilunio Plin. 8, 80, 215. pro πέπτει corr. τίκτε & ?
cf. Plin. 2, 102. Cic. de nat. deor. 2, 46 etc. ilem Ael. n. a. 9, 6. in ursÉ-
versum, autem de plantis et animalibus cum lunae lumine modo auctis
modo minutis Procl. in Hes. opp. v. 703, Olympiod. in Alc. p. 18 Cr. ef
alia multa. quae praecedunt apud Aelianum similia sunt Plinio 2, 41.

2. (231)

Plinius n. h. IL s. 101: omnia plenilunio maria purgantur ... δὲ
addit ... Aristoteles nullum animal nisi aestu (scil. propter lunae de-
fectum cf. Posid. apud Priscian. qu. p. 571 etc.) recedente exspirare.
observalum id multum in Gallico oceano et duntaxat in homine com-

pertum.

XLIV.
Περὶ μετάλλων.
Librum de metallis, qui habetur in indice librorum Theuphrasteo-

rum (D. L. 5, 44: περὶ μετάλλων a, B. non item in Aristotelicis, non
minus quam libros de plantis clarissimos Theophrasti esse, qui magistri

— 2δ —

consilium in fine meteorologicorum tertii nuntiatum exegerit, probe no-
verunt harum rerum periti (cf. Theophr. de lapid. 1 et praef. in fr. 1. de
pantis), dubitabant qui testimonia a lexicographis antiquitus tradita re-
petebant grammatici (Pollux). neque adeo veri dissimile est prima illa
philologiae Alexandrinae Hermippique de Theophrasto scribentis aetate
Aristotelis ipsius nomine hunc quoque librum inscriptum vidisse eum,
qui quum Aristotelis aliorumque ϑαυμάσια ἀκούσματα colligeret, eosdem
libros quos postea renascente philosophia Aristotelica omnes viderent
ese Theophrasti, septem dico de animalibus dissertationes (D. L. 5, 43
—4J, Aristotelis credidit cum Antigono Carystio (mir. 20. 25). quem
tgo quidem pro certo habeo ex ipso illo Theophrasti metallico hausisse
que post miracula ignium (c. 33— 40) locumque singularem e libro Theo-
pirasti de lapidibus ductum (c. 41 — de lap. 13) de metallis apponit (c. 42
—90. cf. 61. 62). nam quum ex duplici fontium genere opusculum illud
casarcinatum sit, id quod eorundem fragmentorum ab aliis scriptoribus
ülatorum comparatio docet, altera pars (c. 1—77, exceptis fortasse c. 51
—00 quae alienam speciem habent ordinemque male hic intrusa turbare
Wntur) universa philosophis hoc est Peripateticis atque Theophrasto
ülibus rebus referto debetur, cuius quidem scripta (μονοβίβλους) cum
Aristotele auctor confundit (ipsius enim Aristotelis nihil inesse videtur
Peter initium i. e. c. 1—8. 11— 15), historicis (Timaeo sc. et Theo-
ΜΡ) altera (c. /8—138, ita quidem ut restituta ex codicum ipsius-
qe scriptoris indiciis vera capitulorum serie, c. 78—114. 130—136 ex
Timeo uno tenore omnia excerpta sint, ex Theopompo quae deinde se-
quntur 137. 115—129. 138), nisi quod in ipso fine (c. 139—151) redit
'ophrastus (vel Aristoteles 149. 150) quae autem post illa vulgo ad-
herent (c. 152 sqq.), plane aliena sunt, recentia, separata, nec nisi a
litario quodam inconsulto cum Aristotelis qui ferebatur opusculo con-
Ehutinata,
Ceterum advertendum est metallici Theophrastei nullum vestigium
"lare apud Plinium (in l. de metallis 33 et 34) qui multa gerit libri de
lapidibus. ad hunc enim pertinet Theophrasti mentio in indice auctorum
l. 33 facta (cf. 33, 37. 43). de Arabicis Aristotelis libris (de quibus alibi
agetur) de lapidibus et de melallifodinis v. Rose de Ar. l. p. 181 sq. 183.
hoc tantum nunc addo eundem Aristotelis (i. e. anonymi Byzantini) librum
apud Arabes celeberrimum de lapidibus (quem per partes eaccer-
ptum iranslatumque medio aevo legebant Latini, velut Albertus Magnus
inl. de mineralibus, Vincentius Bellovacensis, auctor PAhisonomiae regiae
impr. Mersborg 1473 et antea Arnoldus de Saxonia, qui in libro de vir-

-- 206 —

tule universali cap. octavo interpretem eius Gerardum dicit sc. Crerm
neusem. cf. cod. Leod. 77 et quem ipse exscripsi Montispess. 277) font
fuisse tractatus de lapidibus qui naturalium quintus est in encyclopa
dia philosophica fratrum sincerorum seculo decimo composita (v. ve
sionem Germ. a Fr. Dieterici editam hoc titulo: Die Naturanschauung i
Naturphilosophie der Araber im zehnten Jahrh. Berl. 1861, ubi p. 118 iden
Ar. liber sine nomine auctoris citatur, item p. 112 ubi docti illi qui ?(
lapides numerant pro ipso iterum Aristotele inducuntur qui de septingen
tis lapidum speciebus disseruisse dicitur (S. de Sacy, Chrestom. Ar. III. 533.
447. cf. Rose l. c. p. 181). etenim quae de singulis lapidibus in hoc tre
ctatu alferuntur, cum fragmentis quae habent Honein (sive Costa ber
Luca), Ibn El-Beitar, Teifáschi, alii, ad verbum saepe conveniunt. cf. e. g
de smaragdo Diet. p. 127 —— Ar. ap. Ibn El-Beitar I p. 537 Sonth., Ho
nein de incantat. [sc. a Constantino Africano latine versus, vel potu
Constantinus filius Lucae i. e. Costa ben luca de phisicis ligaturis secun
dum cod. Norimb. cent. V, 21. cf. cod. Amplon. qu. 395.] p. 318 opp
Const. Afr., Ar. de lap. exc. c. 2 cod. Mp. f. 127*, Vinc. Bell. spec. nat
8, 102. Phisonomia regia col. 29 cf. 91 (Albertus Magn. de mir. opp
t. II p. 230. cf. 210) etc.

1. (238)

Theophr. de lapid. ini.: Τῶν ἐν τῇ γῇ συνισταμένων τὰ μέ
ἔστιν ὕδατος τὰ δὲ γῆς (cf. Arist. meteor. 3 extr. 4, 10 p. 389, 7. 11
Galen. t. XII p. 166. 208)" ὕδατος uiv τὰ μεταλλευόμενα, καϑάπερ ἄρ
yveoc καὶ χρυσὸς καὶ τάλλα, γῆς δὲ Mos τε καὶ ὅσα λίϑων εἴδη πε
ριττότερα καὶ εἴ τένες δὴ τῆς γῆς αὐτῆς i ἐδιώτεραι φύσεις εἰσὲν ἢ 104
μασιν ἢ λειότησιν ἢ πυκνότησιν ἢ ἄλλῃ τινὶ δυνάμει. περὲ μὲν ov
τῶν μεταλλευομένων ἐν ἄλλοις τεϑεώρηται, περὶ δὲ τούτων νῦν ἢ
γωμεν.

Scriptus est liber περὲ λέϑων Ol. 116, 2 (Rose de Ar. libr. p. 178

2. (239)

Ilesych. s. προσφανῆ: Θεόφραστος iv ν μεταλλικῷ χρυσίου συρ
ροάς. cf. fr. 7, 1.

3. (240)

Harpocr. lex. p. 108, 22 (ex quo Phot. et Suid. s. v.) s. κεγχρεῶν
᾿Δημοσϑένης dv τῇ πρὸς Πανταίνετον παραγραφῇ (or. 37, 27) «κἄπειι
ἔπεισε τοὺς οἰκέτας τοὺς ἐμοὺς καϑέζεσϑαι εἰς τὸν κεγχρεῶνα » av:
τοῦ εἰς τὸ καϑαριστήριον, ὅπου τὴν ἐκ τῶν μετάλλων κέγχρον (cf. Pol

-- 25 —

7, 99: τὸν τῶν ἀργυρέων κονιορτὸν κέρχνον sc. ὠνόμαξον. loquitur
autem Demosthenes dc argentifodina quadam Attica) διέψυχον, ὡς ὑπο-
σημαίνει Θεόφραστος ἐν τῷ περὶ μετάλλων.

Cf. Phot. lez. (— Lex. rhet. Seguer. p. 271, 23 Bekk.) p. 151, 26 s.
πεγχρεών : τόπος ᾿4ϑήνησιν, ἐν ᾧ ἡ ἀργυρῖτις ἐκαϑαίρετο κέγχρος. καὶ
ἢ ἀπὸ τῶν ἀργυρείων ἀναφερομένη ἄμμος (Boeckh über die Laur. SIl-
berbergwerke p. 106). Plin. 37, 15: unum ez iis (sc. ex adamantis gene-
ribus iis quibus pallor est argenti. cf. M. Pinder de adamante. Berol. 1820
P. 92) vocant cenchron, quod est milii magnitudine. alterum Macedo-
ticum in. Philippico auro repertum , el hic est cucumis semini par.

4. (241)
Hesych. s. σύξωσμα: ἐν τῷ μεταλλικῷ τὸν ἐκρέοντα χαλκόν.

5. (242)
Hesych. s. σκαρφῶν:: εἶδος καμίνου, ἐν τῷ μεταλλικῷ.

Hesychii locos tres iam pridem monstravit Io. Meursius in Theo-
phrasto L. B. 1640 p. 36 (no. 64).

6. (243)

. Pollux 7, 97—99 (cf. 3, 87. 10, 149) ad μεταλλέων opus spectantia
habet haec: μεταλλεία, μέταλλα, μεταλλεύς, μεταλλεύειν, ὀρύττειν,
γεωρυχεῖν, σκάπτειν καὶ ἀνασκάπτειν καὶ διασκάπτειν. χρυσοῦ με-
ταλλεῖς, χρυσουργοί. χρυσουργοῦντες ; χρυσὸν ὀρύττοντες, τὰ χρυσεῖα,
τὴν ὑπόχρυσον γῆν, τὴν κατάχρυσον ψάμμον, τὴν. ἐπίχρυσον κόνιν,
τὴν Ἰρυσῖτεν γὴν μεταλλεύοντες, διασήϑοντες. διηϑοῦντες, διακρίνον-
τες, ἕψοντες, καθαίροντες, πυρὶ βασανίζοντες. ἄπεφϑος χρυσός, ἄκρι-
Pis, εἰλικρινής, a ἀκήρατος, ἀκραιφνής, Δαρεικός; Γυγάδας. ἀργύ-
θέα, ἀργυρῖτις γῆ, ὑπάργυρος. ἐπάργυρος , ἀργύρεια μέταλλα. καινο-
τομίαι μετάλλων. μεσυκρινεῖς κίονες of ἐν τοῖς μετάλλοις ὑφεστηκότες
ἀνέχειν τὰ ὀρύγματα (cf. 3, 97: ovg δὲ κατέλιπον μέσους κίονας of με-
ταλλεῖς ἀνέχειν τὴν γῆν, ουτοι μεσοκρινεῖς ὠνομάξοντο. Plut. vit. orat.
7. Lex. Seguer. p. 286, 33). ἀργυρὸς καϑαρός, διαφανής; ᾿Δρυανδικός.
Jj ὑπόχαλκος" οὐ γὰρ χαλκῖτις οὐδὲ χαλκεῖα μέταλλα, ὥσπερ καὶ
διδήρου μέταλλα καὶ γῆ σιδηρῖτις. ταύτης δὲ τὸ κάϑαρμα σκωρίαν
(cL Ar. meteor. 4, 6. 388, 34) ὠνόμαζον, ὥσπερ τοῦ ἀρυσοῦ τὸ ἄνϑυς
ἀδάμαντα (cf. Plin. 37, 15. Pinder de adamante p. 21. 51) καὶ τὸν ἀργυ-
θέων δονιορτὸν κέρχνον (fr. 8). τὴν δὲ σκωρίαν καὶ κίβδον ἐκάλεσαν,
ἀφ᾽ ἧς καὶ οἵ μεταλλεῖς κίβδωνες. τὸ δὲ ἀγγεῖον ἐν ᾧ κατεκεράννυσαν

ARISTOT, PBSRUDEPIGR. 17

— 258 —

τὸν σίδηρον, περίοδος καλεῖται ἐν và περὶ μετάλλων εἴτε [Quos «ma
τέλους ἐστὶ τὸ βιβλίον εἴτε Θεοφράστου.

Poll. 10, 140: μεταλλέως σκεύη ϑύλακες, περίοδὸός, σαάλαξ. πεακ
ϑυλακοφορεῖν μὲν τοὺς μεταλλέας of κωμῳδοὶ λέγουσι, περέοδον δὲ scex.
σάλακα Θεόφραστος ἐν τῷ μεταλλικῷ,, περίοδον μὲν τὸ ἀγγεῖον ἐπ
ᾧ κατακεραννύουσι τὸν σίδηρον, σάλακα δὲ τὸ τῶν μεταλλέων κόσκε--
vov (cf. Hes. s. περίοδος. σαλαγξ).

Cf. Boeckh über die Laurischen Silberbergwerke in Attica (h. phil-
Abh. d. Berl. Acad. 1814—15) p. 101 544.

7. (244)
Pseudaristot. mir. 42—-50. 61. 62.

1 (42). περὶ Φιλίππους τῆς Μακεδονίας (τοὺς ἐν “Μακεδονίᾳ 1l.)
εἶναι λέγουσι μέταλλα, ἐξ ὧν τὰ ἐκβαλλόμενα ἀποσύρματα αὐξάνεσϑαί
φασι καὶ φύειν χρυσίον, καὶ τοῦτ᾽ εἶναι φανερόν.

Has scilicet χρυσίου συρροὰς προσφανεῖς (καὶ τοῦτ᾽ εἶναε φανε-
gov) voce inusitata dixerat Theophrastus ἐν μεταλλεκῷ (fr. 2). de Phi-
lippico auro cf. Plin. 37, 15 (supra fr. 3).

2 (1 3) φασὶ δὲ καὶ ἐν Κύπρῳ περὶ τὸν καλούμενον Τυρρίαν (al.
τυρίαν. τὸ Κούριον coniectura nimis incerta correxit Meursius) χαλκὸν
ὅμοιον γίγνεσϑαι. κατακόψαντες γάρ, ὡς ἔοικεν, εἰς μικρὰ σπεέρουσιν
αὐτόν. εἶϑ᾽ ὑδάτων ἐπιγενομένων αὐξάνεται καὶ ἐξανέησι καὶ οὕτως
συνάγεται.

Cf. fr. 8 et Aristot, h. a. 5, 19. 5525 10: ἐν dà Κύπρῳ, οὗ ἡ χαλκῖτις
λίϑος καίεται ἐπὶ πολλὰς ἡμέρας ἐμβαλλόντων (Th. de lap. 25).

3 (44. φασὶ δὲ καὶ ἐν Μήλῳ τῇ νήσῳ ἐν τοῖς ἐξορυσσομβένοις
τόποις τῆς γῆς (τὰ ἐν Μήλῳ μέταλλα appellat Poll. 7, 99) πάλεν ἀνα-
πληρώματα γίγνεσϑαι.

Cf. Alexander Aphr. (inl. qui falso appellatur II de anima) f. 74*
(post Themistii opera ed. Ald. 1534): ἡ γὰρ τῶν λέϑων αὔξησες ὁμώνυ-
pog, ὅτι προσϑήκῃ. ἢ εἴπερ καὶ of λέϑοι διόλου αὔξονται, eig av xal
ἐν τούτοις εἶδος ζωῆς. ἀλλὰ λίαν γε ἀμυδρᾶς" ἐπεὶ καὶ γεννᾶν τινὲς
λίϑοι λέγονται, ὡς Κλέαρχός φησιν (qui locus in Clearchi Solensis
fragmentis a C. Müllero Fr. h. Gr. t. Il collectis omissus est). ἀλλὰ καὶ
ἐπὶ τούτων ἢ ὁμώνυμος ἡ γένεσις ἢ ἄλλον τρόπον.

4 (45). περὲ Παιονίαν λέγουσιν ὅταν συνεχεῖς ὄμβροι γένωνται;
εὑρίσκεσϑαι περιτηκομένης τῆς γῆς χρυσὸν τὸν καλούμενον ἄπυρον.
λέγουσι δ᾽ ἐν τῇ Παιονίᾳ οὕτω χρυσίξειν τὴν γῆν, ὥστε πολλοὺς cv-
ρηκέναι καὶ ὑπὲρ μνᾶν χρυσίου ὁλκήν. τῷ δὲ βασιλεῖ τινά φασιν

- — 259 —

εὑρόντα ἀνενεγκεῖν δύο βώλους, τὸν uiv τρεῖς μνᾶς ἄγοντα τὸν δὲ
πέντε. οὖς φασιν ἐπὶ τῆς τραπέζης αὐτῷ παρακεῖσθαι καὶ ἐπ᾽ ἐκεί-
νῶν πρῶτον εἴ τι ἐσϑίει ἀπάρχεσϑαι.

ὅ (46). φασὶ δὲ καὶ ἐν Βάκτροις τὸν ᾽'ξον ποταμὸν καταφέρειν
Bos χρυσίου πλήϑει πολλά" καὶ ἐν Ἰβηρίᾳ δὲ τὸν καλούμενον Θεό-
δῶρον ποταμὸν ἐχβράσσειν τε πολὺ περὶ τὰ χείλη χρυσίον, ὁμοίως δὲ
X«exi καταφέρειν.

6 (47). λέγουσι δὲ καὶ ἐν Πιερίᾳ τῆς Μακεδονίας ἄσημόν τι χρυ-
σέον κατορωρυγμένον ὑπὸ τῶν ἀρχαίων βασιλέων, χασμάτων (τε add.
Sylb.) τεττάρων ὄντων, ἐξ ἑνὸς αὐτῶν ἀναφῦναι χρυσίον τὸ μέγεθος
σσειθαμιαῖον.

7 (48). λέγεται δὲ καὶ ἰδιαιτάτην εἶναι γένεσιν σιδήρου τοῦ Χα-
λυβικοῦ καὶ τοῦ ᾿Δμισηνοῦ. συμφύεται γάρ, ὥς γε λέγουσιν, ἐκ τῆς
€ Muy τῆς καταφερομένης ἐκ τῶν ποταμῶν. ταύτην δ᾽ οἵ μὲν ἁπλῶς
«pesci πλύναντας (ita Sylb. codd. πλύναντες) καμινεύειν, of δὲ τὴν ὑπό-
στάσιν τὴν γενομένην ἐκ τῆς πλύσεως πολλάκις πλυϑεῖσαν συγκαίειν,
σταρεμβάλλειν δὲ τὸν πυριμάχον (cf. Th. de lap. 9 ὡσαύτως καὶ οἵ πυ-

θομαχοι καὶ of μυλίαι ῥέουσιν οἷς ἐπιτιϑέασιν of καίοντες, sc. ὡσαύτως
μὰ μεταλλευτοῖς. cf. etiam Ar. meteor. 4, 6. 383^ 5) καλούμενον λί-

9o εἶναι δ᾽ ἐν τῇ χώρᾳ πολύν. οὗτος δ᾽ ὁ σίδηρος πολὺ τῶν ἄλλων
γίνεται καλλίων. εἰ δὲ μὴ ἐν μιᾷ καμίνῳ ἐκαίετο, οὐδὲν ἃ ἂν, ὡς ἔοικε,
διέφερε τἀργυρίου. μόνον δέ φασιν αὐτὸν ἀνίωτον εἶναι, οὐ πολὺν δὲ
γίνεσϑαι.

8 (40). φασὶ δὲ καὶ ἐν ᾿Ινδοῖς τὸν χαλκὸν οὕτως εἶναι λαμπρὸν
καὶ καϑαρὸν καὶ ἀνίωτον, ὥστε μὴ διαγινώσκεσϑαι τῇ χρόᾳ πρὸς τὸν
Ἰρυσόν, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς Δαρείου ποτηρίοις βατιακὰς εἶναέ τινας καὶ
πλείους, ἃς εἰ μὴ τῇ ὀσμῇ, ἄλλως οὐκ ἦν διαγνῶναι πότερόν εἶσι χαλ-
καὶ ἢ gone

9 (50). τὸν κασσίτερον τὸν Κελτικὸν τήκεσϑαί φασι πολὺ τάχιον
2 Bav. σημεῖον δὲ τῆς εὐτηξίας, ὅτι τήκεσϑαι δοκεῖ καὶ ἐν τῷ
ει" χρώξει γοῦν, ὡς ἔοικε, ταχύ. τήκεται δὲ καὶ ἕν τοῖς ψύχεσιν,
ὅταν γένηται πάγη, ἐγκατακλειομένου ἐντός, ὥς φασι, καὶ συνωϑου-
τοῦ ϑερμοῦ τοῦ ἐνυπάρχοντος αὐτῷ διὰ τὴν ἀσϑένειαν.
Cf. Plut. qu. conv. 6, 8, 6.

10 (61). ϑαυμαστὸν δέ τί φασιν ἐν Ἰνδοῖς περὶ vov ἐκεῖ μόλυβδον
συμβαίνειν" ὅταν γὰρ τακεὶς εἰς ὕδωρ καταχυϑῇ ψυχρόν, ἐκπηδᾶν ἐκ
τοῦ ὕδατος.

11 (62). φασὲ τὸν Μοσσύνοικον χαλκὸν λαμπρότατον καὶ λευκό-
τατον εἶναι, οὐ παραμιγνυμένου αὐτῷ κασσιτέρου, ἀλλὰ γῆς τινὸς

17*

-- 260 —

αὐτοῦ γινομένης καὶ συνεψομένης αὐτῷ. λέγουσι δὲ τὸν εὑρόντα τανζι
κρᾶσιν μηδένα διδάξαι" διὸ τὰ προγεγονότα ἐν τοῖς τόποις χαλκώμα-πετὦ
διάφορα, τὰ δ᾽ ἐπιγιγνόμενα οὐκέτι.

8. (245)

In codice gr. Paris. 1310 (chart. sec. 15), qui iniscellanea contixa et
rhetorica historica poetica admodum varia, post carmina Theodori Ρε o7
dromi singularia quaedam capita sequuntur περὶ τῶν τεσσάρων mxorex-
μῶν τῶν ἐκφυομένων ἐκ τοῦ παραδείσου (f. 4423), περὶ τοῦ ῥωμαικοῦ
βισέξστου (f. 4435), περὶ γενέσεως καὶ φϑορᾶς ἀνθρωπίνων σωμάτεον
(f. 4430), περὶ τῶν ὃ στοιχείων (f. 444*), ultimum denique in ultima co-
dicis pagina (f. 4440) hoc, quod cum omnibus scripturae vitiis mense Ta-
nuario a. 1857 ita Parisiis descripsi:

Περὶ τῶν εὑρισκομένων μετάλλων ἐν τῇ νήσω κύπρω.
᾿Ιστέον ὅτι ἐν τοῖς βίβλοις τῶν περὶ γαληνὸν περὶ εἰδὼν, καὶ ap5-.
στοτέλους φυσιολογικῶν περὶ οὐσίας γῆς καὶ λίϑων καὶ μετείᾶ-
λων εὑρέσεις. εὐρέϑη ἐν τὴ κύπρω νήσω ὅτι ἔστιν ὅρος μέγα καὶ
ὑψηλὸν ὑπὲρ πάντων τῶν βουνῶν αὐτῆς; τρόγοδος καλούμενον. πολλὰ
καὶ διάφορα εἴδη βοτανῶν τῆς ἰατρικῆς τέχνης χρήσιμα εὑρισκόμενα-
€ τινα λέγειν ἐπιχειροῦντα καϑ᾽ Ev, ἐπιλήψει μὲ διηγούμενον o 109-
vog. Ὁμοίως καὶ περὶ μετάλλων γῆς» γέγραπται ἐν τῷ περὶ λέϑον
διαφορᾶς ἀρεστοτέλους. ὅτι χρυσίου μετάλλων ὅρος, Ἡ βούκασα. ἣ
καὶ διακειμένη εἰς πόδοσιν τοῦ τρογόδου. καὶ ἐπιβλέπει inl τὰ fo-
ρειότερα μέρη τῆς νήσου. κατὰ ϑαλατταν δὲ, γίνεται δυτεκώτερον
αὐτῆς. ἔχει δὲ διαφορὰς μετάλλων καϑὼς διηγήσατο. φημή (sic pra
φημῆ), χρυσίου καὶ ἀργυρίου καὶ χαλκοῦ. στυπτηρίας σχιστῆς καὶ λεν-
κῆς. καὶ ἀληϑηνῆς στυπτηρίας. καὶ σωροῖ (sic pro σῶρυ) τὸ προζύ-
μιον τοῦ χρυσαρίου. καὶ μίσσει (sic pro μέσυ) καὶ ὁ χαλκέτης. καὶ
ἄλλα διάφορα μέταλλα. ἐν ἑτέροις δὲ ὄρεσι φασὶ τῆς κύπρου,, γένεται
ὁ σίδηρος. ὁ ὕελος. καὶ πᾶσα ὕλη τιμία: ---

Suminus Cypri mons οἱ qui idem debet esse cum Trogodo illo, quo
nomine recentiori sane nunc quoque appellatur (Throdos, Troodos apud
Eugel, Kyprus I, 343), Olympus est, prope quem (ἐν ποσίν), ut Strabonis
utar (14 p. 084), μέταλλα χαλκοῦ ἐστὲν ἄφϑονα τὰ ἐν Ταμασσῷ, ἐν οἷς
τὸ χαλκανϑὲς γίνεται καὶ ὁ ἰὸς τοῦ χαλκοῦ πρὸς τὰς ἰατρικὰς δυνά-
μεις χρήσιμα (cf. Steph. Byz. s. Ταμασός: πόλις Κύπρου διάφορον
ἔχουσα χαλκόν, ἐν μεσογεία. Engel, Kypros I, 149). Galenus qui iuvenis
adhuc ut μεταλλικὰ φάρμακα (de quibus v. Dioscor. l. 5, Gal. de simpl.
l. 9, Uribas. |. 15) sibi comparareL itinere facto in Cyprum iusulam pro-

— 461 —

fectus est apud medicos (cf. Engel, Kypros II, 41 sqq.) famosam, τὸ μέ-
vellov.visitavit prope Solos (ab eo igitur de quo agitur diversum, . licet
eiusdem montium iugi fuerit), de quo saepe memorat in opere de simplic.
medicam. fac. (XII, 214. 219 sq. 226, 234. 238 sqq. cf. XIV, 7) aliisque
fortasse deperditis, unde haec ducta sint.

Περὶ φυτῶν.

Quol seculis, ait Quintilianus (XII, 11, 22), Aristoteles didicit, ut
son solum quae ad philosophos atque oratores pertinent scientia com-
plecteretur, sed animalium satorumque naturas omnes perquireret?
Mis enim haec invenienda fuerunt, nobis cognoscenda sunt. et sane
pantarum quidem non minus quam animalium historiae peritissimum
faisse Aristotelem, immo utriusque doctrinae et Graecis et Latinis no-
sque auctorem, opera declarant. atque eundem etiam postquam zoo-
legiea studia scriptis condidit aeternis, botanica diu exculta edere in
aimo habuisse, ipsius verbis constat ad libros de plantis postmodum
edendos saepius lectorem ablegantis (cf. Prantl, de Ar. l. ad hist. an. per-
tn. ord. 1843 p. 47. Rose, de Ar. libr. ord. et auct. 1854 p. 177). atta-
men inter ipsas etiam litteras zoologicas (Rose p. 216) morte immatura
übreptus est. quos ipse uon scripsit libros de plantis, de lapidibus et
uelis, scripsit Theophrastus Aristotelicae doctrinae famaeque heres,
wins quasi corporis librorum Aristotelicorum scientiam universam po-
Seris tradentium partes. atque ea quidem causa fuit (cf. Rose p. 178),
Δ recentiores Aristotelis commentatores, ubi in praefationibus scho-
liorum libros Aristotelis hoc est scientiarum orbem dividerent ordine-
que disponerent, non dubitarent et de animalibus et de plantis opera
Mere, Aristotelis scilicet et Theophrasti. cf. Simplic. in categ. Bas.
151 f.1^: τῶν δὲ 4. συγγραμμάτων τὰ μέν ἐστι μερικὰ... τὰ δὲ
χαθύλου- τὰ δὲ καὶ μεταξύ, ὡς α περὶ ξώων καὶ φυτῶν ἱστορίαι.
Ivid in categ. p. 25, 21 Br.: καὶ εἰ μὲν μερικῶν. ἢ ἐμψύχων ἡ enpo-
qv... καὶ εἶ μὲν περὶ ἀναισϑήτων ἐμψύχων, ὡς τὰ περὶ φυτῶν
αὐτοῦ ξηζήκατα" εἰ δὲ αἰσϑητῶν. καὶ τοῦτο πάλιν ἢ περὶ τῶν καϑό-
lov. ὡς oí περὶ τῶν ζώων αὐτοῦ ἱστορίαι... Simplic. in phys. Ven.
1926 f. 15: τῶν δὲ ἐν τῷ καϑ᾽ ἡμᾶς τόπῳ ἐπειδὴ τὰ μέν ἐστιν ἔμψυχα
τὰ δὲ ἄψυχα, περὶ μὲν ἀψύχων ἐν ταῖς τῶν μετάλλων πραγματείαις

—-——-— —— --

-- τ

262. —

διδάσκει" τῶν δὲ ἐμψύχων τὰ μέν ἐστι ξῶα, τὰ δὲ φυτά, τὰ δὲ fac—2
φυτα. περὶ μὲν οὖν ξώων ἐν ταῖς περὶ ξώων παντοδαπαῖς mocyucme-
τείαις διελέχϑη, πῇ μὲν ἱστορικῶς τὰ περὶ αὐτὼν ἀφηγούμενος ὡς E
ταῖς περὶ (ocv ἱστορίαις, πῆ δὲ αἰτιολογικῶς διδάσκων ὡς ἐν vaa:
περὶ ζώων γενέσεως καὶ μορίων καὶ κινήσεως καὶ ὕπνου καὶ τῶν τὸ «ε-
οὕτων. ὁμοίως δὲ καὶ περὶ φυτῶν κατὰ τὸν διττὸν τοῦτον ἐδίδαξε:
τρόπον (scil in Theophrasti libris περὲ φυτῶν ἱστοριῶν et φυτικῶρν
αἰτεῶν). loannes in phys. Ven. 1535 f.'a, 1^: γέγραπται οὖν αὑτῷ. - -
καὶ περὶ τῶν κοινῇ πᾶσι τοῖς ἐν γενέσει καὶ φϑορᾷ παρακολουθού-»-
vov dy τοῖς περὶ γενέσεως καὶ φϑορᾶς, ἐν δὲ τοῖς μετεώροις περὶ τῶν
ἰδίᾳ τούτοις. γέγραπται αὐτῷ καὶ περὶ μετάλλων" τοιοῦτο δέ ἐστε
καὶ ὁ τῶν μετεώρων τέταρτος " ἐν οἷς περὶ τῶν τοῖς ἀψύχοις παρεπο-
μένων ἐδίδαξεν. αἵ δὲ περὶ ξώων καὶ φυτῶν πᾶσαι πραγματεῖαι αὖ
μέν εἶσι περὶ τῶν ὡς ἐμψύχοις καὶ ἀναισϑήτοις παρακολουϑούντων ὡς
αἷ περὶ φυτῶν, af δὲ περὶ τῶν ὡς ἐμψύχοις καὶ αἰσϑητικοῖς ὡς αὖ
περὶ ξώων πᾶσαι πραγματεῖαι καὶ ἱστορίαι. Damasc. de coelo p. 454,
22 Br.: τὰ μὲν ἄψυχα διὰ τῶν περὶ μετάλλων συγγραμμάτων yva-
ρέξεται, τῶν δὲ ἐμψύχων τὰ μὲν αἰσϑητικὰ καὶ κατὰ τόπον κενούμενα
ὡς τὰ ξῶα" καὶ δὴ καὶ περὶ ξώων γέγραπται. .. τὰ δὲ ἀναίσθητα
καὶ κατερριξωμένα ὡς τὰ φυτά᾽ καὶ μέντοι καὶ περὶ φυτ ὧν τῷ ᾽4ᾳ-
Groréles γέγραπται. Simplic. de coelo p. 468025 Br.: καὶ περὲ μὲν τῶν
ἀψύχων τὰ περὶ μετάλλων γεγραμμένα διδάσκει, τῶν δὲ ἐμψύχαν
τὰ μέν ἐστιν αἰσϑητικὰ καὶ κατὰ τόπον κινούμενα ὡς τὰ (Ou, τὰ δὲ
ἀναίσϑητα καὶ κατερριξζωμένα ὡς τὰ φυτά' καὶ δὴ καὶ περὶ φυτῶν
αὐτῷ γέγραπται καὶ περὶ ξώων. Ioannes de gen. et corr. Ven. 1527 f. 1":
ἐν δὲ ταῖς περὶ ξώων πραγματείαις περὶ τῶν ὡς ἐμψύχοις καὶ αἰσϑη-
τικοῖς (ταρακολουϑούντων διαλήψεται)" πλεῖσται δὲ αὗται διὰ τὸ πο-
λυειδὲς τῆς τῶν ξωων φύσεως. ἐν δὲ τοῖς περὶ φυτῶν περὶ τῶν ἐμ-
ψύχων μὲν οὐκ αἰσϑητικὼν δέ, περὶ δὲ τῶν ἀψύχων ἐν τοῖς περὲ με-
ταάλλων καὶ ἐν τῷ τετάρτῳ τῶν μετεωρολογικῶν. id. f. 25: εἴρηται
γὰρ καὶ xav ἀρχὰς ὅτι οὐ περὶ τῶνδέ τινων ἡ παροῦσα πραγματεία
διαλαμβάνει, ἀλλὰ κοινῇ περὶ πάντων τῶν ἐν γενέσει καὶ φϑορᾷ"
κατὰ μέρος γὰρ περὲ τούτων a ἐφεξῆς πραγματεῖαι διδάσκουσιν, al
μὲν περὶ τῶν dv τῷ μετεώρῳ συμβαινόντων, ἄλλαι δὲ περὶ ξώων καὶ
φυτῶν (cf. f. 28» med. ad Ar. p. 322^1). Olympiodorus in meteor. Ven.
1551 f. 25 (ad ipsa prooemii verba quibus promittit Ar. εἴ τε δυνάμεϑα
«ον ἀποδοῦναι περὶ ξώων καὶ φυτῶν): và δὲ μέλλοντα προανακρούε-
ται μεμνημένος τῶν ὑπολοίπων αὐτοῦ πραγματειῶν ὅσαι περὶ ἐμψύ-
χων αὐτῷ εἰσὶ γεγραμμέναι, ἀλλὰ περὶ ἐμψύχων ἢ ἀναισϑητῶν ὡς ἡ

-- 265 —

περὶ φυτῶν πραγματεία, 7] αἰσϑανομένων ὡς ἡ περὶ ξώων ἑστορία.
id. f. 2): Ἐξ γὰρ οὐσῶν τῶν πραγματειῶν συνιστασῶν τὴν πᾶσαν φυ-
σεολογίων, τρισὶ μὲν ἔπεται ἡ παροῦσα πραγματεία, τριῶν δὲ προηγεῖ-
ται" τῇ μὲν γὰρ φυσικῇ ἀκροάσει καὶ τῇ περὶ οὐρανοῦ καὶ τῇ περὶ
γενέσεως καὶ φϑορᾶς ἕπεται. προηγεῖται δὲ τὼν περὶ ψυχῆς, τουτέστι
τῆς περὶ φυτῶν καὶ τῆς περὶ (ocv. quibus locis videmus eadem ra-
tione eosdem occupatos ἐν τῇ διαιρέσει τῶν φυσικῶν πραγμάτων καὶ
τῶν εἰς ταῦτα πραγματειὼν τοῦ ᾿Αριστοτέλους (ut ait Ioannes) Aristo-
teli tribuere librum de metallis (Simpl. et Ioannes in phys., Dam. et Simpl.
de coelo, loannes de gen. et corr.) neque nisi ad ipsa Aristotelis verba
extrema libri tertii meteorologicorum metallica promittentia (sicut ad
similia de phyticis verba extr. c. 41. de sensu p. 442525 Alexandro de
sessu Ven. 1527 f. 10095: τὰ γὰρ ἄλλα πάϑη τῶν χυμῶν... οἰκείας
φησὶν εἶναι τῇ περὶ φυτῶν φυσιολογίᾳ. καὶ ἔστι περὶ φυτῶν Θεο-
ψράστῳ πραγματεία γεγραμμένη" ᾿ἀφιστοτέλους γὰρ οὐ φέρε-
ται. ef. Michael Ephes. de vita et morte f. 1755, qui deperditum putat
librum) plerisque in mentem venit auctorum nomina distinguere, quae
spede quadam aequabili induta quasi e communi sectae Peripateticae
bono accepissent, magistro et discipulo dividere, admonere non ipsum
Aristotelem esse auctorem libri qui ferretur de metallis sed Theophra-
sium. ita Pseudalex. in meteor. Ven. 1527 f. 126* (1l, 161 Id.): ἐδέᾳ δὲ
hiv φησὶν ἕκαστον τῶν εἰρημένων γενῶν προχειριξομένους τὰ οἰκεῖα
᾿αὐτοῖς ἐπισκοπεῖν περὶ ὧν Θεόφραστος πεπραγμάτευται ἔν τε τῷ
κερὶ τῶν μεταλλευομένων καὶ ἐν ἄλλαις τισίν. Olymp. f. 59^ (II,
1824: καὶ ταῦτα μὲν καϑολικῶς περὶ μετάλλων παραδίδωσιν ᾿Αριστο-
της, ὑπισχνούμενος καὶ ἰδίᾳ γράφειν. οὐκ ἔγραψε δὲ ὅσον ἡμᾶς
καὶ τοὺς πρὸ ἡμῶν εἰδέναι" ὃ μέντοι τούτου μαϑητὴς Θεόφραστος
ἔγραψεν ἰδίᾳ περὶ ἑκάστου μετάλλου. contra idem in prooemio meteor.
Ülympiodorus argumenti divisioni intentus scriptores nominare negligit
L9 (I, 133 Id.): ἐν δὲ τῷ πέρατι τοῦ τρέτου βιβλίον περί τινων ἁψύ-
]w διαλέγεται, οἷον περὶ τῶν μετάλλων... σύνϑετα ὁμοιομερῆ
ἔψυγα, ἅπερ διδάσκει ἐν τῷ πέρατι τοῦ τρίτου λόγου τῆς παρούσης
προγματείας καὶ ἐν τῇ μονοβίβλῳ περὶ μετάλλων γεγραμμένῃ. ib.
laannes (ad Ar. p. 33957) f. 77^: μετὰ γὰρ τὰ μετεωρολογικὰ ἡ περὶ
ieu καὶ φυτῶν λείπεται ϑεωρία᾽ περὶ γὰρ μετάλλων ἐν τῷ τετάρτῳ
(tL lo. in phys. et de gen. et corr.) τῶν προκειμένων ἐδίδαξε (et in 1, de
meals, ut alibi addit 1. c.). καὶ οὕτω λοιπὸν ὁ προτεϑεὶς ἡμῖν περὶ
τῆς τῶν φυσικῶν ϑεωρίας σκοπὸς τέλος εἴληφε. ceterum inter auctores
Yeltres qui de plantis egerunt, rustici quidem et medici (Varro , Plinius,

— 2604 —

Plutarchus, Galenus cet.) nullius in his rebus Peripatetici antiqui au
toritatem noverunt nisi Theophrasti, grammatici dubitant. idem eni
Athenaeus, cui uni Phauiae περὶ φυτῶν librorum (qui singulis fere ἢ
storiae plantarum Theophrasteae respondisse videntur) fragmenta del
mus, non solum falsi Aristotelis περὲ ξωικῶν effudit testimonia gramm
ticis propter verborum novitatem singulorumque animalium ad modu
lexici enumerationem utilia, sed etiam περὶ φυτῶν, eiusdem scili
opusculi quod duobus libris comprehensum ferebatur in indice Andz
nici (unde D. L. 5, 25. Ptolem. W. p. 150). idem novere qui eisdem ct
Athenaeo copiis Didymeis uti solent Harpocration, Pollux. quae aut«
in scholiis Nicandreis male habitis parumque doctis extare videbant:
ea huc non pertinent. locus enim περὶ ἠρύγγου sch. ther. 645 p. 51,
ed. Keil. Lips. 1856 (E. Meyer, Gesch. der Botanik I, 90) est histori
animalium (IX, 3. eadem in Theophrasti fr. de anim. invidis ap. Pho
atque in sch. ther. 509, ubi optimus quidem cod. Vaticanus (cum Par
et ed. Ald. 1499) ita habet ἀριστολόχεια . . . βοτάνη δέ ἐστιν. ἢ ἀριστ
λόχεια (Nic. 5090—19. Theophr. h. pl. 9, 20, 4. Plin. 25, 54) ὠνόμαστι
ταύτην δέ (sc. vires eius medicas nobilissimas) φῆσεν ᾿Δριστοτέλης y
ναῖκα εὑρηκέναι, emendandum est sine dubio cum Gottiugensi que
sequuntur Schneider et Bussemaker: ταύτην δὲ (φασιν Buss.) ᾿άριστι
λόχην γυναῖκα εὑρηκέναι (nisi forte, quod parum verisimile, ταύτην!
φησιν ᾿Δριστοτέλης ᾿Αριστολόχην γυναῖκα εὑρηκέναι). desideratur emi
nomen eius qui invenit, quemadmodum Gentianam invenit Gentius ..
invenit et Lysimachus herbam Lysimachiam multaque eius modi ap
Plinium libro XXV. Nicolaus autem Damascenus, philosophiae Aristotel
epitomator, cuius de plantis libellos duos quos ad mentem Aristote!
composuit ex Graeco conversos antiquiores Arabes legebant (Hadsc
Khalfa V, 162: 4r. libri duo de plantis, quos Nicolaus interpretat
est el Ishac ben Honein addita Thabiti ben Corra emendatione vert
— postea enim ipsius Aristotelis nomine vulgo inscribebantur (Rose
181. Meyer Gesch. d. Bot. I, 324. III, 143. interpres latinus de quo sii
causa nuuc dubitat Meyer, pleno nomine appellatur Mlvredus de Saresh
[4]. Sarechel] Anglicus ad Rogerum de Herefordia scribens im co
Paris. lat. 478) — is num spurios illos duos Aristotelis usurpaverit necu
quaeri quidem potest et negari, at non diiudicari.

Quod ad librum Aristotelis περὶ χυμῶν. quem titulum exhib
Olympiodorus (cf. Rose p. 179), notandum est eodem plane modo, quu
ad Theophrasti opus (D. L. 5, 46) quod respicit et ad Theophrasti nom«
confugere deberet commentator ut Aristotelis verbis satisfactum es

— 266 —

doceret talem disputationem (in l. scil. de plantis instituendam) promit-
Lemtibus (meteor. 2, 3. 358^22. 359520), Aristoteleum librum nuntiari,
quo modo supra librum de metallis (ἐν γὰρ τῷ περὶ χυμῶν αὐτοῦ uo-
νοβίβλῳ λέγει περὶ τούτων Olymp. in met. f. 365, item 375, cf. f. 85 ἐν
*?2 μονοβίβλῳ περὶ μετάλλων γεγραμμένῃ). nam cautioribus verbis ad
€osdem locos usos fuisse priores ostendit qualis quidem nunc fertur
A lezander f. 975. 98} (cf. etiam Mich. Ephes. in Ar. de vita et morte f. 1755).
Aurwabit ipsa commentatorum verba legere et comparare: ad ΑΓ. meteor.
2. 8. 358522 (πάϑη γὰρ τάλλα διά τινα σύμμιξιν τοῦ ὕδατός ἔστιν xol
Οὗον ἂν τι ἢ τὸ συμμιχϑέν, τοιοῦτον ποιεῖ τὸν χυμόν. ἀλλὰ περὶ μὲν
πούτων ἐν ἄλλοις καιροῖς οἰκειοτέροις ποιητέ ον τὴν σκέψιν):

Pseudoalex. f. 975: εἰπὼν δὲ τοὺς χυμοὺς μιγνυμένου τινὸς τῷ ὕδατι

7 ένεσθαι, καὶ τοιούτους ὁποῖον ἂν ἡ τὸ μιγνύμενον, ὑπερτίθεται τὸν
σ“τερὶ τούτων λόγον ὡς ὄντα ἄλλης πραγματείας " τῆς γὰρ περὶ χυμῶν
EO; ὁ περὶ τούτων λόγος.

Olympiod. f. 365: ἐν γὰρ τῷ περὶ χυμῶν αὐτοῦ (χυμοῦ αὐτῶν
ed) μονοβίβλῳ λέγει περὶ τούτων.

deinde ad Ar. meteor. 2, 3. 359520 (αἴ δὲ διαφοραὶ αὐτῶν ἐκεῖϑεν
δῆλαι. ποῖοι δὲ χυμοὶ ἐκ ποίων γίνονται κράσεων, εἴρητα ε [— εἰρή-
σεται οἵ, Rose de Ar. l|. p. 118] περὶ αὐτῶν χωρὶς ἐν ἄλλοις. περὶ μὲν
0v ὑδάτων... ἔτι δ᾽ ὁπόσα πάϑη κατὰ φύσιν αὑτοῖς συμβαίνει
ποιεῖν ἢ πάσχειν. εἴρηται σχεδὸν ἡμῖν περὶ τῶν πλείστων) :

Pseudoalex. f. 98^: τὰς δὲ διαφορὰς τῶν γινομένων ἐν τοῖς ὕδασι
τυμὼν ἐκεῖϑέν φησιν εἶναι δήλας, ἐκ τοῦ εἰδέναι ποῖοι χυμοὶ ἐκ ποίων
γίνονται κράσεών τε καὶ μίξεων. εἰρῆσϑαι δὲ περὶ αὐτῶν φησὶ κατ᾽
ἰδίαν ἐν ἄλλοις" τῆς γὰρ περὶ χυμῶν πραγματείας ἡ περὶ τούτων
οἰκεία ϑεωρέα.

Olympiod. f. 315: οὔτε γὰρ περὶ πάντων χυμῶν τοῦ ὕδατος εἴρηται,
ἀλλὰ περέ τινων᾿ περὶ γὰρ πάντων ἐν τῷ περὶ χυμῶν αὐτοῦ μο-
νοβίβλῳ εἔρηται.

εἰ. Michael Ephesius in Ar. de vita et morte (de respir.) extr. f.
US: ταῦτα εἰπών, εἶτα φήσας ὅτι περὶ ὑγείας καὶ νόσου οἰκεῖόν
ἐστιν εἰπεῖν τῷ φυσικῷ μέχρι του. καὶ Or, οὐ δεῖ λανϑάνειν ἡ δια-
φέρουσιν ἰατρική τε καὶ φυσικὴ καὶ πῶς διαφέρουσι ταὐτὰ τὴν ὑγείαν
καὶ νύσον ϑεωροῦσαι., καὶ ὅτι σύνορός ἐστιν ἡ φυσικὴ τῇ ἰατρικῇ.
τούτου μὲν πέπαυται τοῦ βιβλίου. τὰ δ᾽ ἑξῆς ἔδει μὲν ἔχειν τὸν περὶ
γάλαχτος λόγον: πάλαι γὰρ ἐς ὕστερον ἐρεῖν ὑπερέϑετο" ἐν ᾧ καὶ
περὶ πέψεως καὶ ἀπεψίας εἰπεῖν ἁρμόττει (Rose p. 175. cf. p. 107).
οὕτοις δ᾽ οἰκεῖος καὶ ὁ περὶ ὑγείας καὶ νόσου" τῆς γὰρ τροφῆς κρα-

-- 26 —

τουμένης μὲν εἰκὸς ὑγείαν, ἀπέπτου δὲ γινομένης τὰς νόσους γεν-
νᾶσϑαι. ταῦτα δὴ καὶ τὰ τούτοις ἑξῆς, ὄντα δὲ περὶ φυτῶν καὶ
χυλῶν. ᾿Αριστοτέλους μὲν οὐχ εὑρίσκομεν, διὰ τὸ τὰς συντάξεις ἀπο-
λωλέναι (hoc quidem putat Ephesius), ἐκ δὲ τῶν Θεοφράστου δεῖ λαμ--
βάνειν μέχρι ἂν εὑρεϑῇ τὰ ὑπ᾽ ᾿Αριστοτέλους γραφέντα.

1. (246)

Athen. XIV p. 6525 (s. φοένεκες): καὶ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῷ περὶ
φυτῶν οὕτως «φοινέκων ἀνόρχων, οὔς τινες εὐνούχους καλοῦσε., οὗ
δὲ ἀπυρήνους».

Ad rem cf. Theophr. ἢ. pl. 2, 6, 6, ubi nihil de spadonum nomine,
quod tamen addit qui eodem de palmis Theophrasti capite utitur Plimius
13, 8: quaedam ferunt statim in trimatu, in Cypro vero Syria Aegypte
quadrimae, aliae quinquennes altitudine hominis (haec e Th. 2, 6, 7),
nullo intus pomi ligno quamdiu sunt novellae, ob id spadonum accepte
nomine. aliunde igitur ultima haec addidit is quem repetit Plinius. hic
enim neque Theophrasto ipse neque Aristotele unquam usus est. cete-
rum ut palmarum illic ita calamorum quorundam apud Theophrastum
mentio est authela carentium, oUg καὶ προσαγορεύυυσιν εὐνουχέας (h.
pl. 4, 11, 4).

2. (247)

Athen. XIV p. 6534 (unde Eustath. in Od. p. 1405 et in Il. p.545): γεν-
ναῖα (σῦκα) λέγει τὰ εὐγενῆ 0 φιλόσοφος (Πλάτων)... ἢ τὰ ἐπιγεγεν-
vnu£va, οἷον τὰ ἐπεμβεβλημένα. 0 γὰρ ᾿Αριστοτέλης καὶ ἐπεμβο-
λάδας ex [ovg ὀνομάζει τὰς ἐγκεκεντρισμένας.

Ex eodem fonte Harpocr. lex. p. 71, 8 s. ἐμβεβλημένα: ἀντὶ τοῦ
ἐγκεκεντρισμένα. Δημοσϑένης ἐν τῷ πρὸς Νικόστρατον. xal guoro-
τέλης (im epit. male ᾿Δριστοφανης) δ᾽ ἐμβολάδας ἀπίους λέγει τὰς
τοιαντας.

De piris insiticiis cf. Plut. qu. conv. 2, 6, 1. Theophr. h. pL 2, 2, 5.
Geopon. 10, 24. 10, 76, 2 etc.

3. (248)

Pollux 10, 170: τάχα δὲ xav ὅροφόν rig ὀνομάσειεν, Og ἔστι
στεγαστὴρ κάλαμος, ὃν καὶ Ὅμηρος (ll. o, 451) ὀνομάξεεν ἔοεκπεν ἐπὶ
τῆς ᾿Αχιλλέως σκηνῆς καὶ ἐν ᾿Δριστοτέλους δὲ ἢ Θεοφράστου
φυτικοῖς (codd. et edd. φυσικοῖς) γέγραπται «καλαμου, ὀρόφου. ϑρυαλ.-
λίδος , στροβίλου, πίτυος».

Nescio an εὐκαύστων et δυσκάπνων (cf Theophr. de igne 72)
ezempla haec fuerint.

— 307 —

. 4. (249)

Antigonus mirab. 169 (129: πεποίηται δέ τινα καὶ ὁ Κυρηναῖος
Καλλίμαχος ἐκλογὴν τῶν παραδόξων, ἧς ἀναγράφομεν ὅσα ποτὲ ἡμῖν
᾿ἐφαίνετο εἶναι ἀκοῆς ἄξια. φησὶν Εὔδοξον ἱστορεῖν... (133) περὶ δὲ
τῶν ποταμῶν καὶ κρηνῶν (ita etiam in seqq. περὲ — περὲ —) “ύκον
.. (166) περὶ δὲ πυρὸς Κτησίαν φησὶν ἱστορεῖν... (108) περὶ δὲ λί-
av τὸν αὐτὸν τοῦτον λέγειν .. .]: περὶ δὲ φυτῶν τῆς ἀκάνϑου εἶδος
(περὶ δὲ τούτων τῆς ἀκανϑείσας cod., corr. Bentl.) ᾿ρεστοτέλην
φασχειν περὶ τὴν ᾿Ἔρυθηναν (corr. ᾿Ερύϑειαν) εὑρίσκεσϑαι διαποίκε-
lov τὴν χρόαν. ἐξ ov πλῆκτρα γίνεσθαι. Τίμων δὲ ὁ κιϑαρῳδὸς εἶχεν
καὶ ἐπεδείκνυεν πολλοῖς, φάσκων αὐτῷ τὸν διδάσκαλον ᾿Αἀρτοκλὴν
ὀεδωρῆσϑαι, εἶναι δ᾽ αὐτῶν τὴν ἁφὴν ἐν τῇ χρείᾳ σκληράν.

Cf. Theophr. h. pl. 4, 4, 12: ἐν δὲ τῇ “Δρίᾳ χώρᾳ καλουμένῃ
ἀχανθά ἐστιν, ἐφ᾽ ἧς γένεται δάκρυον ὕμοιον τῇ σμύρνῃ καὶ τῇ ὄψει
ταὶ τῇ ὀσμῇ. τοῦτο δὲ ὅταν ἐπιλάμψῃ ὁ ἥλιος καταρρεῖ. πολλὰ δὲ καὶ
ἄλλα παρὰ τὰ ἐνταῦϑα καὶ ἐν τῇ χώρᾳ καὶ ἐν τοῖς ποταμοῖς γίνεται.
ἐν ἑτέροις δὲ τόποις ἐστὶν ἄκανθα λευκὴ τρίοζος, ἐξ ἧς καὶ σκυτάλια
ταὶ βακτηρίας ποιοῦσιν. ὑπώδης δὲ καὶ μανή. ταύτην δὲ καλοῦσι
Ἡραχλείαν (ex Erythea sc. insula propter Herculis in Iberiam στράτεέαν
lmosa: eadem igitur est Theophrasti spina Herculea quae Pseuda-
ristotelis).

5. (250)

Eustath. in Il. v, 289 (ἐν αὐχένι) p. 932: σημείωσαι δὲ ὅτι αὐχὴν
οὐ μόνον ἐπὶ ξώων λέγεται ἀλλὰ καὶ ἐπὶ καρπῶν, ὡς δηλοῖ ὃ οὕτω
γράψας (I. e. lexici cuiusdam auctor eademque plaue verba habet Photius
in ler. s. oua) «Fog o φησὶν “Δριστοτέλης;, Θεόφραστος δὲ μίσχον.
ἔστι δὲ 0 αὐχὴν τοῦ καρποῦ τῶν ἀκροδρύων » (Phot. ἔσμα: 49:60 -
τέλης ὅπερ Θεόφραστος uíoyov: ἔστε δὲ ὁ αὐχὴν τοῦ καρποῦ τῶν
ἀχρρῤρυων).

Cf. Theophr. h. pl. 1, 2, 1: μέσχος᾽" τοῦτο δ᾽ ἐστὶν ᾧ συνήρτηται
πρὸς τὸ φυτὸν τὸ φύλλον καὶ ὁ καρπός. quo ipso loco utebantur lexica,
*.lesyph. s. v. qui alteram addit glossam μίσχος: ὁ παρὰ τῷ φύλλῳ
Jómo;. pro ἔσμα autem πέσμα occurrit in lex. Hesychii s. πέσμα:
πεῖσμα (cf. Geopon. 10, 56, 4) ἢ μέσχος. ἔστι δὲ ἐξ ov τὸ φύλλον ἤρτη-
ται, ε΄, 5. πάσμα: ᾧ συνήρτηται πρὸς τὸ τοῦ φυτοῦ φύλλον. ἔνιοι
μαλλὸν ἐρίου. quae ad unam eandemque glossam omnia pertinent. cf.
Schneider ad Theophr: t. ΠΙ p. 143.

— 268 —

Dleogopyuxa.

Agricultura quanquam de plantis doctrinae pars sit secundum E*e-
ripatelicos (Theophr. c. pl. 3, 1, 1. Rose de Ar. l. p. 179) nec nisi περφὲ
φυτῶν libri duo in Androniceis Diogenis Laertii nominentur, quos licet
georgica quaedam habuisse non minus quam Nicolai opusculum (cf. L
16, 17) concedas, minime quidem ipsos decebat inscribere georgicos , sub
hoc tamen georgicorum titulo proprium Aristotelis opus ferebatur, quod
inter ψευδεπίγραφα commemorat index Hesychii habuitque secundum
Arabes iudex Ptolemaei (Wenrich de auct. Gr. vers. p. 154. Hiadschi
Khalfa V, 132 Fl). atque eodem nomine georgica Aristotelis citabantur
in Quintiliorum fratrum illustrium, quos necavit Commodus (cf. Needham
et Niclas proleg. ad Geop. p. 67), georgicis post medium seculum se
cundum graece scriptis, unde idem quoddam Aristotelis testimonium po-
stea traxerunt et Gargilius Martialis et Anatolius Berytius. ille quidem
Alexandri Severi, cuius vitam edidit, aequalis in celeberrimi tractatus de
hortis, quae operis maioris, ut docent curae boum, de re rustica pars
erat, libro tertio de pomis, si fides inscriptioni codicis Vaticani. ante
quem tertium de oleribus (regi λαχανων)ὴ Gargilius (cf. Cassiodor. de
inst. div. scr. 28) egerat, ut docet physicae vel medicinae Plinii secundi
(ita cod. Pragensis. liber Plinii iunioris legitur in cod. Dresdensi sec. Xil
tres tantum primos libros satisque diversos continentis) i. e. collectionis
cuiusdam medicamentorum Salernitanae (et quasi viatici peregrinantium
cf. praef.) liber quartus, qui (ut recte iam vidit E. Meyer Gesch. d. Bot. t.
ll p. 233) nihil nisi Gargilii excerpti medicinas continet ex oleribus (c.
1—38) et pomis (c. 39—258), id quod probat medicina ex cydoniis (Garg.-
in Maii auct. class. [ p. 393 — Plin. c. 42. cf. medicinarum ex pomis
epitoma Vaticana apud Maium ib. ll] p. 119). fuerit igitur librorum de
hortis secundus de oleribus, de floribus odoratis primus (fere ut in Geo-
pon. |. X—XII). Quintiliorum autem operi, quo saepe (p. 392. 394. 3960.
409. 410. 412) usus est, Aristotelis quoque mentionem Gargilium debere
suadent Geoponica hoc est Vindanius (vel Vindanionius sec. Geop.) Ana-
tolius Berytius, amicus Iuliani eodemque proelio a Persis interfectus a.
364 (Ammian. 25, 3. Niclas prol. in Geopon. p. 49), auctor συναγωγῆς
γεωργικῶν ἐπιτηδευμάτων (Phot. bibl. cod. 163), e quo uno fonte auc-
tor ἐκλογῶν περὶ γεωργίας , quas, etsi non integras, nunc tenemus, sua
omnia simpliciter excerpsit. fuit is secundum codices Graecos Cassianus

— 269 —

Bassus scholasticus, qui Constautino cuidam imperatori opus suum in
IPaefatione commendavit, Pogonatae (T 685) fortasse, ut credidit I. Cor-
Yazarius, vel Copronymo (T 775). nam Porphyrogenneta certe, quem vo-
Yun nt, antiquiorem fuisse illum docent Arabes. sub tribus enim nominibus
(Ὁ eoponica e Graeco conversa apud Arabes ferebantur triumque diverso-
X^uxm auctorum fragmenta se apponere credidit Abu Omar Ibn Hadschádsch
Can. 1073. scribens sec. lbn El-Awwám I p. 8 in.), quem in suo de agri-
«Altura opere imitatus compilavit Ibn El-Awwam (cf. I p. 8. 9. cf. p. 410.
4&06), lunii, Costi, Casii vel Casiani. quae nomina multis modis in codi-
«ibus scribuntur. lüniüs (Kunius vel Niunius incerta codicis scriptura le-
gitur pro Viunius apud Ibn El-Beitar 1, 114 Sonth. cf. Meyer Gesch. d.
Bot lli, 154 -— Bonyos, Bonoset in Basis Contin. |. XXV, 1 f. 498, 4.
I, 4f. 8, 4 ed. Ven. 1515. idem est Tritus Rasis XXI, 143 et Barbios Sera-
Plonis de simpl. med. in cap. de faba Meyer III, 157, id est Berytius)
le. Vindanius (V-nd-niüs — V-iü-niüs), et Costus (Kosthüs, Kosthas
elc. apud Rasim Costa, Costes, Castes, Fastes etc.) i. e. Constantinus
lam in Rasis (qui mortuus est a. 923) Continente citantur, ingenti illo
Scriptorum Graecorum et Arabicorum thesauro, e quo qui eosdem duo
auctores nominant Serapion et Ibn El-Beitar, locos omnes transtulerunt.
alque Vindanium sine dubio, non Costum iam sexto seculo in Syriacam
linguam transtulit Sergius Eliae filius Resainensis, interpretum cius se-
Cli clarissimus (cf. Renan de phil. peripat. apud Syros p. 23), cui e qua-
üor Costi versionibus Arabicis antiquissima et perfectissima tribuitur
(lladschi Khalfa V, 132 Fl. Wenrich p. 292 quae continebat duodecim ca-
Pila, i. e. libros, sicut opus Anatolii. et revera apud Ibn El - Awwám
Ide a Part. II c. 31, ubi de re pecuaria — Geopon. l. XIII sqq., desinunt
Iunii testimonia, non item Costi et Casii). Costo qui Christianus fuit (cf.

de Davide apud Ibn El-Awwám I, 5604 — Geopon. X, 87, 8) ab Ibn El-Aw-
Wàm fere coniungitur Casius (v. 1. Csiüs, Csinüs, Csuiüs, Cstnüs, Ctsnüns
Séc. Banq. I p. 42) i. e. Cassianus, cuius liber non nisi titulo in aliis
"érsionibus alio adscripto a Costo (i. e. Cassiano ad Constantinum) dilferre
"ietur similisque fuerit versioni Syriacae inter codices Londineuses re-
Pértàe, de qua nuper dixit P. Bóttcher de la Garde (de Geoponicon ver-
siune Syriaca. Lips. 1855: cuius ipsum textum nunc idem edidit. Persico-
TTabicae versionis, quam commemoravit Hadschi-Khalfa 1. c., vestigia ha-
lies apud Ibn El-Awwáàin If, 388. 420). cum Graecis autem Geoponicis
Quae a teria quadam manu Cassianum mutilante profecta sunt (atque ea
ὅδ quae in tres auctores discerpsit unum hominem Vindanium Anato-
lium Berytium scriptorumque nominibus in excerptorum titulo inepte

additis quasi unius omnia essent quae deinceps sequuntur, uberrima Ex
errorum segelem genuit, quam sedulo metentem nuper vidimus E. Mey €
rum botanicae historicum) neque lunius neque Costus neque Cas&us
plane conveniunt, ut qui de eadem re modo ampliora habeant mo«dc
pauciora, modo eadem verba modo in brevius contracta. et Iunius quai-
dem, ubi eadem extant in Geoponicis, ipsa plerumque verba exprimit.
Costus et Casius liberius saepe commutant, contrahunt (cf. e. gr. Iunius
II, 333 et Costus 334 cum Geopon. II, 27. Iunius II, 205 et Costus 1l, 207
cum Geop. Il, 20. Iunius I, 362 et Costus 361 et 363 cum Geop. V, 8.
Casius II, 460 et Costus Il, 461. cum Geop. XVII, 2 etc. ceterum quem
unum locum sub ipsius collectoris Κασσιανοῦ nomine falso intellecto
— cf. Geop. X, 2 — habent Geop. V, 6 ubi illud ἐν τῷ Μαρατωνύμῳ χωρίῳ,
eundem e Costo habet Ibn El-Awwám I, 352, Graeco tamen nomine illo
alienoque pro more omisso, ut in vers. Syr. Lond. secundum P. de la Garde
p. 7. atque ex his Georgicorum Graecorum versionibus et ex Iunio qui-
dem, ut patet. — ceteri enim auctorum nomina singulis capitulis addita
fere omisisse nec nisi ea quae in medio textu occurrerent, servasse vi-
dentur, cf. de la Garde p. 16 — id est ex Anatolio, ceterorum quoque
Graecorum de re rustica auctorum fraginenta habent Arabes, velut Flo-
rentini et Didymi (apud Geop. X, 76, 8—90 —- Ibn El-Awwàm I, 418. Di-
dymus enim est qui Sadihames apud Banquerium scribitur I, 203. 266.
260. 279 etc., Florentinus i. e. Flor-entinus qui Karur-Anthos I, 418. 419.
Karur Aafantáaus 1, 230, Carur Atifo 1, 232, Karur Athikos I, 260. 289,
Barur Akthos 1, 203 etc.). ex Anatolio (Costo) item, quum unus nunc in
Graecis supersit locus Aristotelis e Quintiliis sumtus, plures eiusdem
habet Ibn El-Awwám, quos sicut in Ilispanicam linguam transtulit Ban-
queri, infra placet adscribere.

Praeterea georgica Aristotelis nou memorantur. nam quod i in eorum
scriptorum recensu, quos in re rustica consulendos Graecum quendam
secutus exhibet Varro (de re rust. 1, 1, 8) — quem recensum secundum
litterarum ordinem propositum simpliciter qui id ipsum confitetur (18, 5)
expresserat Plinius in auctorum externorum indicibus 1. XIV. XV. XVII.
XVIII, ubi tamen nonnulla nomina nunc exciderunt, eundemque non nisi
mutato ordine cx eodem Varrone descripserat Columella (de re rust. 1,
1, 7) — citabantur Aristoteles et Theophrastus Peripatetici, id manifestum
est spectare ad libros de animalibus et de plantis, qui iidem ex parte sunt
georgici (cf. ibid. Xenophon Socraticus propter Oeconomicum advocatus
etc.). nec nisi plantarum historiae Theophrasteae in georgicis Plinii libris,
ut apud Varronem (quem cf. de Th. phyticis 1, 5), usus reperitur, Aristo-

— 2711

Leles semel citatur meteorologicus de ventis (18, 77, 1), semel et apud
V arronem et apud Columellam de animalibus.

Gargil. c. V de amyg-
«alis p. 407 Mai (e Gar-
&lio eadem citat Palla-
dius Il, 15, 9—10. cf.

Colum. de arbor. 25. de
re rust, 5, 10, 20): Si
ferax non erit, tere-
brari in radicibus de-
bet, et tazrillus e taeda
in foramen aptari vel
ia locum taedae cune-
"5, Qui esset ex robore.
Quidam radicibus per-
foratis silicem adiciunt
tlita arboris librum pa-
liuntur inolescere. (ul-
lima haec e Columella
$10, 20: amygdala si
Patrum [όσα erit, fo-
"tla arbore lapidem
adigito et ita librum
ürboris inolescere si-
nito.)

Gargil. c.V p. 408 Mai.

1. (251)

Cf. Theophr. h. pl. 2,
7, 6 (unde Plin. 17, 43):
ἐὰν δέ τι μὴ φέρη καρ-
πόν, ἀλλ᾽ εἰς βλάστη-
σεν τρέπηται, σχέξουσι
τοῦ στελέχους τὸ κατὰ
γῆν καὶ λέϑον ἐντιϑέα-
σιν ὅπως ἂν ῥαγῇ» καί
φασι φέρειν ... ἀμυγ-
δαλῇ δὲ καὶ πάτταλον
ἐγκόψαντες σιδηροῦν,
ὅταν τετράνωσιν, ἄλλον
ἀντεμβάλλουσε δρύι-
vov καὶ τῇ γῇ κρύπτου-
σιν᾿ O καλοῦσί τινες
κολάξειν, ὡς ὑβρίξον
τὸ δένδρον (cf. Geopon.
X, 61).

9. (252)

[δὲ El-Awwàm I p.
991 Banq.: Es maxima
de Aristoleles que
iniroduciendo una pie-
dra en la hendidura
eaecutada en el pie del
arbol, le hace esto fru-
ctificar ; la qual ha de
quedar descubierta, se-
gun Kastos.

Geopon. X, 59 (ubi

(— Pallad. II, 15, 11):
(1) Ut teneras nuces
procreent, ulile erit,
[si] ablagueatis radi-
cibus antequam flore-
aní, aqua calida per
aliquos. dies irrigetur
(Pall. ingeratur. cod.
qui supra omittit si,

eadem plane, licet non
eodem ordine, leguntur
ex communi cum Garg.
fonte sumta et ᾿άφρι-
κανοῦ, al. τοῦ αὐτοῦ i.
e. Florentini, inscripta)
s. 3: ἁπαλὴν δὲ καὶ
γλυκεῖαν ἐκ σκληρᾶς
καὶ πικρᾶς ποιήσεις. εἰ

sec. Maium habet irri-
gata pro irrigatur i. e.
irrigetur).

(2) fiunt dulcia ex
amaris, si circumfosso
stipite tribus a radice
digitis latior caverna
ponatur (ap. Maium po-
nitur), qua pruina de-
currat. post media
irunci parte terebrata
cuneum, qui esset ex
arboris quidem radici-
bus, simplici delibu-
tum melle fixerunt (si
... flat caverna ... vel
medius truncus tere-
bretur et cuneus ligni
melle oblitus imprima-
tur Pall.).

(3) nec minus utile
est, si affundatur (ef-
fundatur Mai.) stercus

212 —

Theophr. h. pl. 2, 7,
7 (unde Pliu. 17, 43):
ἀμυγδαλὴν δὲ καὶ ἐκ
πικρὰς γίνεσθαι ylv-
κεῖαν, ἐὰν τις περιο-
ρύξας τὸ στέλεχος καὶ
τιτράνας ὅσον TE πα-
λαιστιαῖον πανταχόϑεν
τὸ ἀπορρέον δάκρυον
ἐπὶ ταὐτὸ ἐᾷ καταρρεῖν
(cf. id. 2, 2, 11. c. pl. 1,17.
10.). e Theophrasto Ni-
col. de plantis 1, 17,
amygdalae quoque et
mala granala mutan-
tur e malitia sua per
culturam. sed mala
granata (cf. Th. h. pl.
2, 2, 11. Pallad. 4, 10 in.
Geop. X, 34) stercore
porcino fimala et aqua
dulci frigida rigata
meliorantur.sed amyg-
dali quoque clavis con-
ficxae gummi per mul-
tum. tempus emittunt,
mullaegue plantae sil-
vestres per hoc arlifi-
cium fiunt hortenses.

Geopon. III, 3 (ἐκ zoo
Βαρωνος xal τῶν Kvv-
τιλίων, id est, e Quin-

τὰ περὶ TO Oti
ἕως τῶν ἐπιπολ'
ξῶν γυμνάσειας x
δεύσειας συνεχῶς
τι ϑερμῷ πρὸ τῇ
ϑοβολήσεως.

Geopon. ib. s. 1
κεῖαν δὲ ἐκ m
ποιήσεις. εἰ ἐκτι
σας τὸ πρέμνον
παλαιστὴν ἐν τ
γώνῳ, τὸ δάκρυο
δέξῃ τὸ κατ᾽ ἐνια
ἕως ἂν γλυκανϑῚ

perg. ib. s. 2:
λιον δέ τινες ποι
τὲς. περιορύυττουσ

— 2180 —

Suillm humano lotio tiliis qui citant Varro- περεβάλλουσι κόπρον
resolutum et radicibus nem): τούτῳ và μηνὶ velav, ἐπιχέοντες καὶ
81e perfusum. (Magrío sc.) ταῖς ῥί- οὖρον, εἶτα προσχώ-

fe; τῶν ἀμυγδαλῶν σαντες ἀρδεύουσι xav.

κόπρον χοιρείαν ἐπι- ἐνιαυτόν, ἕως ov γλυ-

ϑήσομεν" τάς τὲ γὰρ κεῖα γένηται.

πικρὰς γλυκείας ποιεῖ

καὶ μείξους καὶ τρυ-

φεράς, ὡς 4 QLGro-

τέλης φησί. Θεόφρα-

στος δὲ οὖρον ταῖς δί-

ξαις ἐπιχέειν φησί (c.

pl.3, 9, 8. 3,17, 5—90).

9. (253)
Curae illae supra descriptae neque amygdalis solis punicisque sed
aliis multis pomiferis adhibitae (cf. Theophr. Pallad. et Geopon. mul-
tis locis, Ibn El-Awwám 1, 550 sqq.) eam habent causam generalem, ut
Coclionem (πέψεν) fructuum adiuvent fructusque et largiores et meliores
efficiant, ita quidem ut humore superfluo detracto nimiaque alimenti co-
Pia sublata magis valeat calor insitus. ita enim docet Theophrastus c. pl.
l, 17. 2, 14. 5, 9. unde haec appono (c. pl. 1, 17, 9:) οὐ μόνον δὲ τὸ
πλῆϑος ὁ οψικαρπεῖν ποιεῖ τῆς τροφῆς (i. e. τῆς ὑγρότητος), ἀλλὰ καὶ
ἀχαρπεῖν ἔνια, καθάπερ ἐπί τε τῶν ἀμπέλων εἴρηται καὶ ἐπὶ τῶν
ἀμυγδαλῶν καὶ ὅλως τῶν διατιτραινομένων καὶ κολαζομένων. (ib. 2,
14,1 ἀφαιρεϑέντος γὰρ τοῦ πλήϑους τῆς τροφῆς ἰσχύει μᾶλλον τὸ
ούμφυτον ϑερμὸν εἰς τὸ κατάλοιπον. (ib. 2, 14, 4:) ἀπορρεούσης γὰρ
τῆς ὑγρότητος ἡ καταλειπομένη ῥᾷον ἐκπέττεται γλυκύτης. sicut autem
fructus parum cocti acidi sunt, ita nimis cocli atque desiccati fiunt amari,
de qua re exposuit Nicolaus in secundo de plantis (2, 16. 17). atque ita
"haeret quod post ea quae supra adscripsi pergens addit Gargilius (l.
Ὁ p. 408 M. post verba . . . et radicibus supérfusum):

Aristoteles in georgicis amaritudinem amygdali flagranti soli
üdrignat , quum crebrius exustae dulcior sucus hauriatur (i. e. ἀπάγη-
ται τὸ γλυκύ).

Cf. Nicol. de pl. 2, 16 ed. Meyer: Fructus vero erit amarus (immo
àcidus, quod male intellexerunt interpretes), quia calor et humor non

tuni completi in digestione. frigus quoque et siccitas impediunl ut com-

pleantur. convertuntur ergo ad amariludinem . . . cumque perfecta
ARISTOT, PSEUDEPIGR. 18

— 414 --

fueril maturatio, erit amarus. et hoc est propter superfluum caloz-em
cum pauco humore (cf. 2, 17 extr. de causa amaritudinis etiam Pseudar.
probl. 20, 25).

4. (254)

Ibn El-Awwám (Libro de agricultura, traducido al Castellano por
Don losef Antonio Banqueri. Madrid 1802):

1. T. [ p. 551 (c. XII) — vid. supra fr. 1.

2. T. I p.657 (c. XV): En quanto a las lechugas y las acelgas dict
Aristoteles que, si quieres que en un solo pie de qualquiera dt
ellas haya dos especies de hortaliza, tomes excremento de camello
(Ὁ cf. Graeca) u otro igual, y horadandole hasta dexarle hueco, pongas
en el dos o tres granos de cada una de las simientes de lechugas, apio
o semejantes, y sepultandolas en tierra labrada, y cubriendolas cof
polvo de buena calidad y estiercol podrido bien desmenuzado en can-
tidad suficiente, segun lo expresado en la siembra de las hortalizas,
les des con frequencia los acostumbrados riegos, pues así quando
nacen se forman un solo pie; y lo mismo sucede, si en lugar de las
lechugas se ponen acelgas.

Similia in Geopon. XII, 14 s. tit. “Ὥστε ϑρέδακα ἔχειν dv ξαυτῇ σέ-
λινον xol εὔξωμον xol oxiuov καὶ τὰ τοιαῦτα ἀπὸ τῆς αὐτῆς ῥίζης.
Διδύμου: Alyóg ἢ προβάτου λαβὼν τὴν κόπρον, καίτοι μικρὰν
οὖσαν τρυπήσας, κένωσον εὐφυῶς καὶ ἔνϑες τὰ σπέρματα εἰς τὸ κενω-
ϑὲν πυκνῶς τῶν προειρημένων ἢ ὧν βούλει σπερμάτων καὶ εἰς βάϑος
μὴ ἔλαττον παλαιστῶν δύο κατάϑου, προυποπάσας ἁπαλὴν κόπρον καὶ
ἀραιὰν διαϑείς, ἔπειτα λεπτὴν γῆν ἐπιχώσας ἄρδευε ἠρεμαίως ὕδατι
καὶ ἐκφυὲν τὸ σπέρμα κατάρραινε, συνεχῶς ἐπιπάσσων κόπρον" καὶ
ὅταν εἰς καυλὸν αὐξηϑῇ. ἐπιμελοῦ πολλῷ μᾶλλον, καὶ ἔσται ϑρίδαξ
τῶν συνεμβληϑέντων σπερμάτων συμφυής (cf. Pallad. 2, 14, 3).

3. T. [ p. 671 (c. XVI): Si quieres, dice Aristoteles, conservar
manzanas, guardalas metidas en barro de alfahares el tiempo que te
pareciere, y las hallaras buenas y sanas. Y si te agradare, pon el
mismo barro en vaso de igual materia, lodo seco, o cosa semejante,
y alli occulla las manzanas sin juntar unas con otras; las quales guar-
dando las en el vaso despues de seco, las sacaras xugosas siempre
y quando quisieres; y si las pones en tinajas, embarrando le a estas
un poco, se conservan frescas mucho tiempo.

Similia quidem sed artificiosiora habent Geopon. X, 21. cf. Pallad.
(e Gargilio) 3, 25, 17.

-- 215 —

4. T. I p. 673 (c. XVI): Maxima es de Aristoteles, que el que
quiera conservar los membrillos, los tenga en barro de alfahareros.

Cf. Geopon. X, 28, Gargil. (c. 1 de cydoniis) p. 392 M., e quo Pal-
lad, 3, 25, 25.

9. T. II p. 226 (c. XXV): citando a Aristoteles se dice, sobra
las cosas que echan a perder los melones, que si se rocian con algun
Pinagre, se pudren enteramente; que si δῆ el melonar o cohombral
tníra muger menstruada , dana esto a uno y otro, pues les corrompe
tl fruto haciendo le amargo; y tambien se dice, que enferma y se
pudre, |

De mulieris accessu cf. Colum. 11, 3, 50. Geopon. XII, 20, 5 (ubi
περὶ μηλοπεπόνων): γυνὴ ἔμμηνος μὴ εἰσίτω εἰς σικυήλατα " μαραίνει
γὰρ τοὺς καρποὺς καὶ τὰ φυόμενα πικρὰ ἔσται.

6. T. II p.242 (c. XXV): Si quieres, dice Aristoteles, que fruc-
liffquen mucho las calabazas , los cohombros y los pepinos, y que ade-
nas de esto no necessiten aquellas (segun Kastos) mucho riego, cava
tnla tierra donde quieras sembrar aquellas pepitas unos hoyos hon-
do$ y anchos, y habiendoles rehinchido la mitad de paya y herba seca,
acabalos de llenar con mezcla de polvo xugoso y estiercol repodrido
Quanto un codo en alio; y sembrando alli aquella simiente riegala con
1gua, pues de este modo viendra bien y su fruto sera muy abundante.
Aiiade el mismo K asto etc.

18*

VII. ZOICA.

XLVII.

,
Ζωικα

(— ἀνατομαῶ.

Novem περὲ ξώων libros in indice numeravit Andronicus, «vo
septem (cf. ad ind. no. 102. 103), quibus duobus singulares quos
bellos (no. 104—7) idem addit. ex his semel apud Apollonium m
tur ἡ ἐκλογὴ ἀνατομῶν, cuius origineni maiori illi quod praecedi
τομῶν operi deberi manifestum est. ultimus autem ὑπὲρ (— πειὶ
μὴ yevvav idem est cum eo qui post historiam animalium vulgo :
tur ir manuscriptis et legebatur, decimus a librario quodam inep!
uumeratus (Rose p. 171). de reliquis duobus nihil notum est ni:
alterius titulus, cuius argumentum ex variis historiae animaliur
facile suspiceris (Rose p. 209), redit inter libros Stratonis (πει
μυϑολογουμένων ξώων D. L. 5,59). iam vero sicut duo quae i
ambilus fuerint de animalibus opera posuit Andronicus, duas itei
ξώων πραγματείας titulo distinguit Apollonius is cuius ἑστορέαι
μάσιαι. cum reliquis mirabilium scriptoribus in unico nobis tra
codice Palatino 398, ubi citatur c. 27 ᾿Αριστοτέλης ἐν τοῖς ξωικοῖ
γάρ εἰσιν αὐτῷ πραγματεῖαι ἡ μὲν περὶ [oov ἡ δὲ περὶ τῶν Í
(i. e. cuius inscriptio fertur haec: ξωεκα). quum vero historia
lium, quorum revera simpliciter vulgo titulus citatur περὶ fox
Athenaeum quidem περὶ ζώων μορίων, quo de partibus historici
ficantur, hoc est historia animalium, non qui nunc vocantur de p
animalium libri philosophici), per aevum antiquum omne tar
celebrata fuerit et certatim a grammaticis (sicut. scholiorum quae :
sunt et lexica testantur) physicisque inde ab Alexandrinis in usum
(velut ab Aristophane Byzantio qui epitomam scripsit, cf. Nauck
[r. p. 280, sicut inter scripta Theophrasto tributa memorantur ἔπε
᾿Αριστοτέλους περὶ ξώων libri sex, atque ab ipso Callimacho qu

-- 27 “--

Postea περὶ ξώων Trypho, cf. A. von Velsen Tryph. fr. p. 80, περὶ ὀρέων
vocabulorum causa scripsit singula καταρειϑμούμενος. ut ait Athen. IX
P. 3884, cf. ἀναγράφεεν illud in fragmentis apud schol. Aristoph. repe-
litum ed. Blomfield. Lond. 1815 p. 218 sq.), alterius operis, scil. Zoico-
rum (cuius neque Philo in l. de animalibus armeniace servato ed. Vcn. 182?
neque Plutarchus in 1. de solertia animalium notitiam habuerunt neque
qui Plutarcheo illo utitur Porphyrius iu eis quae scripsit de abstinentia
àb esu animalium: qui omnes ex historia animalium multa transtulerunt.
Cf. etiam. de antiquioribus Porphyr. de abst. p. 238. 276. *), praeter pauca
illa Apollonii et praeter vestigia apud Aelianum et Oppianum (et Plutar-
Chum?) apparentia, apud unum Athenaeum, qui et ipse ut eorum men-
ionem faceret lexicologico quodam studio adductus est, fragmeuta re-
E*eriuntur plurima quidem numero at ita comparata ut spurii cuiusdam
*oberis et Aristoteli falso adscripti ea fuisse nullatenus dubites (cit. ἐν
"t e περὶ ζωικῶν — ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ Coxo: nam sicut ἐν τῷ ἃ
"wol [gov ἰστορίας non raro dicitur pro ἐν τῷ ἃ ξώων ἱστορίας, ita
«ἂν τῷ περὶ ξωικῶν idem est apud Athenaeum atque ἔν τῷ ξωικῷ. ἐν
τ οἷς ξωικοῖς. quod autem in his fragmentis interdum legitur περὶ ξώων,
Wambique emendandum est et scribendum περὶ ξωικῶν). neque praeterea
Rocus extat, ubi perditum hoc alterum de animalibus opus adhiberi vi-
*Jeas, nisi unus Apuleii, qui talis est ut quum de asello pisci ex Aristo-
W.elis quas vocat anatomis (qui titulus praeter indicem D. L. nusquam me-
Arnoratur) idem plane afferat et eodem errore insigne mirumque quod in-
Yter reliqua zoicorum fragmenta habet Athenaeus (fr. 41), eiusdem operis,
«alterius scil. de animalibus pragmatiae, duos diversosque titulos fuisse
mine ulla dubitatione intelligas, Anatomarum alterum, quo utitur Andro-
micus, alterum Zoicorum, quem parum certum et definitum qui ex anti-
quioribus ut videtur fontibus testimonia promunt, adhibent Athenaeus et
Apollonius. neque enim aliud est titulorum illorum (περὶ ζώων et περὶ

* quanquam sane in tanta Plutarchi aliorumque auctorum praeter
Athenaeum brevitate quippe qui ipsa nunquam testimoniorum nescio
unde arreptorum verba afferant, difficillime sit diiudicatu, utrum ex ipsa
historia animalium ea derivata habeant repetantque an ex compendio
quodam in usum faciliorem edito ipsisque adeo Zoicis, quorum eadem
plerumque materia fuit. cf. de Plutarcho ad fr. 1 et 52. quibus addas
locum Plut. qu. conv. 8, 7, 3 de hirundine: σαρκοφάγος γάρ ἔστι — cf.
Ar. h. 8. 8, 3. 502516 — xol μάλιστα τοὺς τέττιγας ἱεροὺς καὶ μουσικοὺς
ὄντας ἀποκτίννυσι καὶ σιτεῖται" καὶ πρόσγειος αὐτῆς ἡ κτῆσίς ἐστι τὰ
μικρὰ καὶ λεπτὰ τῶν ξώων ἀγρευούσης, ὥς φησιν ᾿Δριστοτέλης.

— 272 —

ξωικῶν) discrimen quam περὶ ἠϑῶν Theophrasti eiusdemque ἠϑικχῶν:
utrique enim librariorum antiquissimorum et bibliothecariorum arbitrio
debentur eiusdem auctoris de eodem argumento libros titulo paulisper
mutato distinguentium (cf. Anonymi, qui neque Eustratius est neque
Ephesius, nedum Aspasius, comm. in quintum Ar. ethicorum —- ad p.
1129520 — cod. Paris. 1926 f. 115^ inf.: τοῦτο Θεόγνεδος ... τόπον
μὲν παροιμέας ἐπέχει xol μέμνηται αὐτῆς ὡς παροιμίας Θεόφραστος
ἐν πρώτῳ τῷ περὶ τῶν ἠϑν᾽ ἐν τῷ πρώτῳ δὲ τῶν ἦϑι κῶν ὡς
Φωκυλίδης αὐτοῦ --- sic cod., corr. Φωκυλέδου αὐτῆς ---- μέμνηται).
has igitur anatomas vel animalium secundum partes οἱ exteriores et iu-
teriores descriptiones Aristotelis, cuius nomine inscriptae ferebantur (ut-
pote excerptae ex Aristotele), revera esse eo libentius librarii antiqui
concedebant, quia ipse eas auctor citare eis locis videretur quibus non
nisi tabulas anatomicas significavit historiae animalium olim additas (Rose
p. 188 sq. ceterum non dubito quin quod in Razis Elhavi sive Continente
hic illic citatur Galeni opus tribus libris editum de Aristotelis scientia
anatomica interpretis Arabici errore ortum sit ex tribus libris nunc de-
perditis de anatomia Erasistrati: cf. Wenrich p. 252. Raz. Cont. ed. Ven.
1515 lib. V, 1 f. 103, 1: de anathomia aristotelis dixit sc. Galienus. cf.
VII, 2 f. 143, 3. eiusdem confusionis exemplum praebet Abd-Allatif, Re-
lation de l'Egypte trad. par de Sacy Par. 1810 p. 33 cf. p. 121. similes
quidem libros suos de Hippocratis anatomia ipse saepius citat Galenus,
velut t. XVII, 2, 841. VII, 851. utrumque opus idem memoravit iu 1. de
libris propriis c. 1 t. XIX, 14. cf. c. 7 p. 37). reliquos autem libellos qui
de animalibus scripti in bibliothecis Peripateticis ferebantur, non iam
universam aut historiam aut philosophiam sed singula tantum rerum
zoologicarum capita tractavisse reperiuntur. qui discipulorum sane stu-
diis ad singularia confugientium convenientes , discipulorum optimo Theo-
phrasto maximam partem tribuuntur, quo quidem nemo saepius praeter
Aristotelem de rebus zoicis testis appellatur. iam vero si quas solas fere
spectant qui Theophrastum citant septem περὲ ξώων dissertationes (D.
L. ὅ, 43—44. cf. Rose p. 47. 87) communi titulo coniunctas in Theophra-
steorum indice recte ferri facile censebimus, eo gravius atque memora-
bilius illud videbitur quod non solum paucos illos libellos, quorum supra
memini, sed hos ipsos septem in Photii bibliotheca partim excerptos (cod.
278), quos Theophrasti fuisse cum Andronico posteriorum iudicium co-
gnovit, sub ipsius Aristotelis falso uomine antea exlitisse et pro Aristote-
leis habitos esse constat apud Alexandrinos ipsiusque Callimachi et Her-
mippi tempore, a quibus indicis Laertiani origines quidam repetunt.

— 979 —

etenim Antigonus Carystius (hic enim a Stephano Byzantio citatur), qui
€. ol 140 edidit ἐκλογὴν τῶν παραδόξων, in qua non solum ex Aristo-
telis animalium historia (c. 26, cf. 60: ἐκ τῆς τοῦ “Δριστοτέλους συνα-
2^ αὐγῆς, ex ea praecipue quae περὶ ξώων 19v καὶ βίων habetur h. a. 1.
δ 9, cf. περὶ ξώων φρονήσεως xol ἤϑους ἃ Theophrasti D. L. 5, 49)
WWRulta excerpsit, sed ex consimili neque incelebri Callimachi opusculo
CA utig. c. 120) eodemque quod Varro postea imitatus est. in admirandis
*^ Plinio mirabilia tradente (cf. e. g. Varronis fr. ex Sosipatro post 1. de
X. |j, ed. Bipont. p. 253 in silva mea est glis nullus, in quo — cf. not.
K».317 — corrigas in silva Mesia ex Plin. 8, s. 83 qui hoc ipso Varro-
* is loco utitur. cf. Plin. 8, 43), item a Vitruvio (8, 3), Seneca (qu. nat.
A. II), Solino (c. 7, 12. 27) exscriptis, magnam partem repetiit, is igitur
* 1 Aristotele citavit (mir. c. 20 et 25 ed. Westerm.) quae ad Theophrasti
Jh übellos pertinent περὲ τῶν ξώων ὅσα λέγεται φϑονεῖν et περὶ τῶν με-
ἀκοβαλλόντων τὰς χρύας (cf ib. c. 19, ubi Aristoteles qui citatur est
Samuctor libri περὶ τῶν «89006 φαινομένων), quanquam idem ubi ex
"Callimachi libro mirabilium auctores affert, aliorum librorum (περὶ 9a-
«Ἀάττης Ant. 130—31 cum Ar. mir. 58—59, περὶ ὑδάτων Ant. 158) qui
Sargumentum habent meteorologicum, Theophrastum auctorem οἱ ipse
saguovit. ex qua re satis intelligitur, si librorum Aristotelis de animalibus
fere septuaginta admirabundus alibi mentionem facit Antigonus (c. 60),
in eo numero comprehensos fuisse Theophrasti omues aliosque fortasse
aliorum etiam Peripateticorum antiquorum varios, universum itaque
scholae Peripateticae corpus quoddam zoologicuim significari. quem nu-
merum, postquam accuratius recentiorum iudicium ab Aristoteleis Theo-
phrasteos separavit (licet etiam Ptoleinaei index inter Aristoteleos habuisse
videatur librum περὶ τῶν φωλευόντων , v. Wenrich p. 146 et ib. add. p.
300), fortasse non sine certa ratione apud eum cuius auctoritatem Pli-
nius sequitur, ita deminutum legimus, ut quinquaginta ferme volumina
illa praeclara de animalibus Aristoteles condiderit (nunc quadraginta fere
numeramus, scil. praeter 26 geuuinos sub no. 9—11 apud Rosam p. 241,
anttomicorum septem vel octo cum libro Pseudaristotelico περὲ ζώων
κινήσεως quatuorque vel quinque aliis monobiblis). neque iam causa est
cr valde miremur quod sub Aristotelis nomine ferri videmus librum
ϑαυμασίων ἀκουσμάτων, cuius magna pars non solum ex historia ani-
Balium, e qua ipsum principium sumitur, sed ex eisdem illis disserta-
onibus zoologicis rerum singularium memoria plenis ducta est, quae
quo tempore mirabilium farraginem auctor ignotus composuit , Aristote-
lis nomine vulgo inscribebantur. nam, ut brevibus uunc comprehendam

-- 280 —

quae peculiari commentatione accuratius demonstranda sunt, si extremam
collectionis particulam (152—178 λέγεται περὶ τὰ Τύανα etc.) cuius
longe recentiores pessimique (qualis Pseudoplutarchus de fluviis) fontes
sunt, recideris a Peripatetico libello prorsus alienam nec nisi fortuita
quadam librarii cuiusdam recentioris negligentia cum maiore collectione,
cui argumenti causa in codice adnectebatur, olim conglutinatam, si porro
ordinem capitulorum antiquo errore turbatum ita restituas ut deinceps
se excipiant c. 1—114. 130—137. 115—129. 138—151 (fere ut in cod.
Vindobon.), omnis mirabilium Aristotelicorum liber (quanquam non integer
nunc extare videtur, cf. etiam Steph. Byz. s. Γέρμαρα. non magis quam
problematum libri) ex trium auctorum eclogis seorsim exhibitis eisque
partim historicis partim physicis compositus est editusque ab aequali
quodam Callimachi (c. ol. 130—35. cf. Rose p. 55). quo tempore quum
non minori studio etiam historici Isocratei mirabilia libris inseruissent,
non mirum est si post eclogas sive Aristotelis (c. 1—15 ex h. a. 1. IX,
exceptis c. 9. 10) sive eorum librorum qui Aristotelis tunc nomine (Theo-
phrasti postea) ferrentur (c. 1—77, praeter c. 51—60 quae aut omnino
aliena sunt et aliunde postea iuserta aut alieno loco posita: videntur
autem ex historicis desumta esse), primum Timaei (c. 78—114. 130—136)
sequuntur, deinde Theopompi (137. 115—129. 138) fragmenta, post quae
rursus agmen Aristotelea claudunt i. e. Theophrastea (139—151). atque
in his quidem eclogis philosophicis praeter aliorum libellorum Theophra-
steorum vestigia ut περὶ μὲλίτων c. 16—22, περὶ τῶν αἰϑομένων c.
33—40 (ita enim iu indice Th. D. L. 5, 12 legendum est pro λεϑουμένων.
neque vero cum Usenero anal. Theophr. p. 4 ἀπολελεϑωμένων : cf. de lap.
22, de igne 76 οἱ miracula ignium apud Plin. 2, 107 —11, ubi s. 110 quae
loca semper ardeant. cf. e. g. Xen. anab. 6, 3, 19: πᾶσα ἡ χώρα αἶϑε-
σϑαι ἐδόκει), περὶ λίϑων c. 41, περὶ μετάλλων (de quo cf. praef. in fr.
Ár. 7t. μετ.) C. 42— 50. 61. 02 etc., haec reperiuntur Theophrastea de
animalibus: c. 63—07 περὶ τῶν φωλευόντων (VII), c. 68—70 περὲ
ἑτεροφωνίας τῶν ὁμογενῶν (I), c. 71—74 περὶ τῶν ἐν ξηρῷ διαμενόν-
των (V), c. 235—377 περὶ τῶν λεγομένων φϑονεῖν (IV), c. 139—151 περὲ
τῶν δακετῶν καὶ βλητικὼν (ll), c. 22—28 περὶ τῶν ἀϑρόως φαινο-
μένων (Il), c. 30 περὶ τῶν μεταβαλλόντων τὰς χρόας (Vl) haec igitur
mirabilium Aristotelis el Timaei et Theopompi collectio in unum postea
hrevioremque Aristotelis titulum abiit, atque Aristotelem quidem iam
citavit qui eisdem illis mirabilibus manifesto usus est, [sigonus (Nicaeen-
sis', auctor et Varrone et Plinio antiquior (cf. Isig. c. 24—26 —— Vitruv.
8,3 p. 240 Bip. qui ex Varrone sua sicut alia plurima transtulit, — Varro

— 28 —

Sn pud Plin. 31, s. 11—13), recentior autem Aristone Ceo (et ut credo Po-
τς idonii fere aequalis), ex cuius ἀπίστων libro secundo excerpta esse om-
2rmia deprehendas quae leguntur in codice Florentino ab Henrico Stephano,
«dui Photii male comparati memor fuit, sub falso fictoque Sotionis no-
Xrmine olim edita. iam vero quum sicut ex antiqua illa librorum Aristotelis
«e»t Theophrasti confusione efficitur, quo antiquiore quis testimoniorum
zmeoologicorum fonte utatur, eo iustior sit causa cur si quidem Aristote-
IMem testem afferat, Aristotelem ei pro eodem auctore esse iudicemus qui
mrecentioribus nobisque sit Theophrastus, facile mira illa Aeliani incon-
stantia explicatur, qui eiusdem plane generis argumenta modo Theo-
Iphrasto modo Aristoteli se debere fateatur. atque propter hanc ipsam
Xnconstantiam mihi fragmenta Aristotelis zoologica collecturo necessitas
Xmposita fuit, ut Theophrasteas reliquias Aristoteleis adderem, ipsa quam
solam in hoc omni negotio me secuturum esse praefatus sum, titulorum
antiquorum ratione commotus. scilicet rei naturam, non titulos fortuito
fere inscriptos si secutus fuissem, non in hoc solo argumento sed in om-
nibus confundenda atque coniungenda fuissent Aristotelis et Theophrasti
hoc est antiquissimae Peripateticorum stirpis quae reliqua sunt: om-
nium enim eadem sors est neque ad Aristotelem ulla pertinent.

Zoicorum libros non ipse manu versavit Athenaeus, qui una cum
historiae animalium locis fragmenta eorum affert ex certis quibusdam
libris petita, libri de piscibus (ἐν τῷ περὶ ξωικῶν ἢ iy9vcv) plurima
(in quo simul etiam περὶ μαλακίων agebatur, scil. περὶ τῶν ἐνύδρων,
qualem Clearchi liber titulum gerit), pauciora libri de avibus, quem sine
titulo (ὡς ἐν ἄλλοις) simpliciter citare solet (adde fr. περὲ ἐντόμων apud
Apollonium). Athenaeus enim, cuius sermones convivales ueglecta dis-
putatione in lexicum passim abeunt (velut ubi pisces recenset et aves),
cuius adeo universa opera, utpote philologi vel grammatici, nihil fere
nisi lexici naturam mutata specie refert atque lexicologorum fundamento
priorumque auctorum copiis ubique nititur, quo denique in omni anti-
quitate vix est cuius in uberrimae doctrinae specie minor exiliorque fue-
rit propria doctrina, is ne Aristotelis quidem illa testimonia ex diversis
el περὶ ξώων μορίων et περὶ ξωικῶν operibus passim confusa et cum
simillimis Alexandri Myndii (zeol fov) coniuncta (itaque apposita ut
communem antiquioris cuiusdam laboris fontem inter se comparati testen-
tur ipse, Aelianus, Oppianus, qui eiusdem operis frusta repetunt), ne ea
quidem igitur non debere videtur Pamphili thesauro Didymeo, qui ut
piscium nomina in Archippi maxime fabula quae ἐχϑὺς inscripta erat
coacervata (Meineke fr. com. Il, 2, 718. hist. com. p. 205) illustraret, phy-

-- 298 —

sicorum libros zoologicos merito adhiberet, eos praecipue quorum faci-
lior usus esset eaque conformatio ut lexicorum mori fere respondentes,
incuriosi autem philosophiae singulas animalium classes seorsim singulis
libris tractareut singulorumque animalium plenam quandam et enumera-
tionem et descriptionem offerrent. atque tales quidem erant non solum
grammaticorum libri, velut Callimachi, sed eorum qui eodem litterarum
Alexandrinarum aevo Aristotelis operibus zoicis operam darent et excer-
pendis et novo modo ita redigendis ut coniuncta legerentur quae ille, si-
cut comparationis ratio inaequabilis ferebat, sparsim diversisque locis
protulisset. sic quidem etiam Alexander Myndius egerat, auctor Marii
tempore non antiquior (cf. Athen. V, 221), cuius (ex libro de avibus prae-
cipue) adeo similia fragmenta (cum Aeliauo, Porphyrio, Schol. Theocriti)
Athenaeus habet, ut pseudaristotelicos zoicorum libros et imitatus esse
et in usum convertisse intelligatur (v. fr. 10 a—g). etenim Pseudaristo-
teles iste, non sicut philosophus sed ut philologus i. e. qui rei ipsius
imperitus esset, singula animalia ita descripserat, ut quae multis com-
.munes differentiae essent, eas quum in unoquoque semper repeteret et
quaecunque ad eandem speciem pertinerent ex diversis historiae anima-
lium locis in unam descriptionem non- sine errore atque confusione col-
ligeret, ex altero quidem ignotoque fonte passim adauctam et in externis
potissimum magnitudinis et figurae colorisque nolationihus curiosam, sic
igitur utilitatem quandam grammaticis aptam venatus esse videatur, or-
dinem autem aut plane nullum aut eum qui primas vocabulorum litteras
spectaret pro more lexicographi. atque hanc quidem operis rationem
singulis capitibus singula recensentis titulus aller exprimere videtur ἀνα-
τομαί. librorum autem septem singulorum (septem etiam Ptolemaeus
numeravit secundum Arabes W. p. 148. cf. Hadschi Khalfa V, 73: septem
libri de motu et anatomia animalium: ubi iutelligas de genitu, π. γε-
νέσεως , non περὶ κινήσεως) argumenta recte aestimabimus, si περὲ τε-
τραπόδων : ξωοτοκούντων, ὠοτοκούντων, περὶ ὀρνέϑων, nol ἰχϑύων
(in quo etiam — ut docet fr. 23 — περὶ μαλακέων , item περὶ μαλα-
κοστράκων et περὶ ὀστρακοδέρμων, sicut apud Plinium in nono nat
hist.), περὲ ἐντόμων deinceps eos exposuisse statuamus. ita certe egerat
Aristophanes Byzantius (quem Didymus etiam usurpavit, ut consona de
wigla secundum Aristophanem Athenaei Aeliani Oppiani verba docent,
v. fr. 47), cuius de animalibus secundum Aristotelem epitoma librum pri-
mum habuisse videtur generalem de divisione animalium communibusque
eorum et differentiis et actionibus, victu scil. οἱ generatione, secundum
autem περὶ τῶν ξωοτοκούντων, deinde tertium περὶ τῶν ὡοτοκούντων et

— 288 —

περὶ ὀρνίθων quartum, si quidem ex inedita quadam collectione in usum
gratiamque imperatoris Constantini (Porphyrogeniti) adornata licet con-
lecuram facere. huic enim pro fundamento fuit Aristophanis epitoma,
dispositio autem ea quam modo dixi. extat enim inter novitios biblio-
thecae Parisierisis codices (gr. suppl. 495, foliorum XVI bombyc. in 4? sec.
14) qui sic describitur in catalogo: Histoire naturelle par Tempereur
Constantin livre premier délerré de la tour de pantocrator (scil. e mo-
Masterio τοῦ Παντοκράτορος in monte Atho, de cuius bibliotheca in
lurri condita cf. Curzon, Visits to monasteries in the Levant. L. 1849 p.
360). hunc mense Ianuario a. 1857 ipse Parisiis perlustravi. habet autem
Post prima quinque folia variis excerptis occupata primi illius libri hoc
ibitium f. 65:

Συλλογὴ τῆς περὶ ξώων ἱστορίας , χερσαίων πτηνῶν vs xal ϑα-
λατκίων, Κωνσταντίνῳ τῷ μεγάλῳ βασιλεῖ καὶ αὐτοκράτορι φιλοπο-
νὴ} εἴσα. ᾿Δφιστοφάνους τῶν ᾿Δριστοτέλους περὶ ζώων
ἐπεετομή, ὑποτεθέντων ἑκάστῳ ξώῳ καὶ τῶν Αἰλιανῷ καὶ Τιμοθέῳ
(Sc. Timotheo Gazaeo qui scripsit περὶ ξώων τετραπόδων: cf. excerpta
Cd. Baroc, 50 in Crameri Anecd. Ox. IV p. 263—609) xal ἑτέροις τισὶ
περὶ αὐτῶν εἰρημένων : —

Ζώων ἔϑη νομᾶς τε καὶ φύσεις ἅμα

τῶν γηγενῶν πτηνῶν τε καὶ ϑαλαττίων
ἄναξ ὃ πιστὸς καὶ σοφὸς Κωνσταντῖνος
συνῆξε λεπταῖς ὧδε τοῦ νοῦ φροντίσιν : —

Ταῦτα ἐστιν ἐν τῇ νῦν γραφομένῃ ὑφ᾽ ἡμῶν συνταξει, ἃ δεήσει σε
ἐπιγνῶναι; (f. 6} :) τένε λέγει ὁ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῇ περὶ ξώων πραγματείᾳ
δελάχια ζῶα καὶ τίνα μαλάκια, ομοίως δὲ καὶ τίνα μαλακόστρακα κατονο-
μαξει καὶ τένα οστρακόδερμα, ποῖά τε λέγει καρχαρόδοντα καὶ τένα χαυ-
λιόδοντα καὶ ἀμφώδοντα καὶ συνόδοντα, ποῖά τε ἔντομα πέφυκε καὶ τίνα
ἐστὶν ἀμφίβια καὶ λεπιδωτὰ καὶ φολιδωτὰ καὶ ποῖα μώνυχα καὶ δίχηλα
καὶ πολυσχιδῆ καὶ στεγανόποδα καὶ κολοιόπτερα καὶ πτιλωτὰ καὶ πτε-
ρωτὰ καὶ γαμψώνυχα καὶ ὁλόσφυρα (cf. Aelian. n. a. ΧΙ, 37). τοιαύτης
γὰρ τῆς ὑποτυπώσεως γενομένης, εὐεπίγνωστος μᾶλλον καὶ ἡ τῶν κατὰ
μέρος γενήσεταί σοι ἱστορία. sequuntur definitiones et divisiones: deinde
de victu et generatione (et praecipue de hominis generatione) inde a f. 8*,
ubi sic: ἀλλὰ τὰ μὲν τῆς διαιρέσεως ἐπὶ τοσοῦτον. ἐπεὶ δὲ δύο πρά-
ξεις τοῖς ξώοις, ἡ μὲν περὶ τὴν εὐπορίαν τῆς τροφῆς, ἡ δὲ περὶ τὴν
κύησιν καὶ ἔκτεξιν αὐτῶν, ἀναγκαῖον τὰ περὶ τὴν κύησιν αὐτῶν πρό-
τερον ἐπιδραμεῖν, ἐπειδὴ καὶ περὶ τῆς γενέσεως αὐτῶν τὸν πλεῖστον

— 284 —

υπεσχύμην λόγον ποιήσασϑαι. desinit autem ita cum ipso codice primus
liber f. 16^: ὅσα μὲν ovv δυνατὸν ἀναλεξάμενον ὡς ἐν ἐπεδρομῆς μέρει
καϑολικώτερον εἰπεῖν σχεδὸν εἴρηται. ἐν δὲ τῷ ἐχομένῳ ὡς προεῖπον
κατ᾽ εἶδος ἑκάστου ξώου τάς τε πράξεις καὶ τοὺς βίους 9 ἔτι δὲ τὰ
Fx, καὶ (cf. Aristoph. de anim. fr. 8) πόσα δύναται ἕκαστον ζῆν ἔτη,
ἀναγραφῆς ἀξιώσαντι ἀναϑήσομαί σοι: — reliquorum autem librorum
qui desunt argumenta tamen his locis tanguntur: f. 7b: ὑπὲρ δὲ τοῦ
βίου τούτων καὶ τῆς μορφῆς καὶ καθόλου τῶν ἄλλων ὀρνέϑων ἐν
τῷ τετάρτῳ δηλώσω. — f.8*: ἀκριβέστερον δὲ περὶ αὐτοῦ (τοῦ yv-
πός) ἐν τῷ τρίτῳ (?) διασαφήσω... ἀλλ᾽ ὑπὲρ μὲν τῶν ὠοτο-
κούντων πάντων τίς ὁ βίος καὶ ὃ τόκος αὐτῶν, ἐν τῷ τρέτῳ μοι
δηλωϑήσεται. — f. 105: ῥηϑήσεται δὲ καὶ περὶ τῆς ἐκτέξεως αὐτῶν
καὶ ἐκτροφῆς καὶ τῆς ποσότητος τῶν γεννωμένων καὶ τὸ ὅλον τοῦ βίου
αὐτῶν ἐπ᾽ ἀκριβείας κατὰ προγραφὴν ἐν τῷ δευτέρῳ, ἐπεγραφη-
σομένῳ δὲ περὶ τῶν ξωοτοκούντων. νῦν δὲ ὑπομνήσεως χάριν
ἐπιτετροχάσϑω.

lam restat, ut animalium quae in fragmentis describuntur brevem
recensum subiiciamus:

Περὶ ὀρνίϑων: 1 γέρανος (ἢ). (κίχλη cf. ad fr. 7). 2 κύκνος.
3 ὄρτυξ. 4 πέρδιξ. 5 περιστερά. 6 πορφυρέων. 7 στρουϑός. 8 tax.
9 ὠτές. 10 ὦτος.

Περὶ ἰχϑύων: 11—23 de communibus piscium (aquatilium) dif-
ferentiis (11 σελάχη. 12 dilf. variae. 13—17 colorum diff. 18 quae vocem
habeant. 20. 21 morum diíf. 22. 23 ὀστρακόδερμα 23 μαλάκια). 24 αλ-
φηστικός. 25 mulo. 26 ἀφύη. v7 yalsog. 28 ἔγχελυς. 29 ἐρυϑρῖνος.
80 ἥπατος. 81 καλλίχϑυς. 32 καλλιώνυμος. 88 κεστρεύς. 34 κέϑαρος.
85 χορδύλος. 86 κυπρῖνος. 37 λαβραξ. 38 μύραινα. 39 νάρκη. 40 ξι-
φίας. 41 ὄνος. 42 ὀρφώς. 43 σάλπη. 44 σαρδῖνος. 45 σκάρος. 46
σκορπίος. 41 τρίγλη. 48 φαάγρος.

περὶ μαλακίων: 49 πολύπους. 90a ἐλεδώνη. b ὀσμύλη.
51 vevrílog. 92 σηπία. 53 τευϑίς. 54 τεῦϑος.

(Περὶ ἐντόμων:) 55. (50) φϑείρ. --- (57 μαάργος ἢ).

Ceterum cum ipsa horum librorum ratione animalium proprietates
moresque quasi enumerante novorum vocabulorum (adiectivorum scil.)
multitudo congruit (cf. maxime fr. 12—23), quibus proprietates illae in
singulis repetitae breviter exprimantur, velut λεϑοκέφαλα, ἀκανϑοστεφῆ,
μονάκανϑος (24), δίραβδα, πολύραβδα. γραμμοποικέλα, ποικελόγραμ-
uoc, ἐρυϑρόγραμμα, μελανόγραμμοι, ποικιλερυϑρομέλαινος, νωτό-
γραπτα, σκολιόγραπτα, ὀρροπυγόστικτα, μελανόστικτα, ποικελόστεκτα,

— 285 —

λεπτόύστομον, παχύστομον, συμφυές, uovogvéc, τρεψίχρως.» σχιδανό-
πους (8 sqq.), μονήρη (19 etc.), συναγελαστικά, ποιολόγος (8), ἀμφί-
βιος (85) ete.

(Περὶ ὀρνίϑων.)

1. (255)
γέρανος.

Cicero de nat. deor. 2, 49 (ubi de providentia deorum Stoicus disputat
ex Panaetio περὶ προνοίας ut videtur, quem librum eodem fere tem-
pore quo haec scriberet in manibus ei fuisse docet ep. ad Att. 13, 8):
legi eliam scriptum esse avem quandam quae platalea (platea Plin.,
ἐρωδιός Plut. Ael) nominaretur (cf. eadem apud Plin. 10, 56. Plut. de
sol. an. 10. Ael. 5, 85)... illud vero ab Aristotele animadversum,
a quo pleraque, quis potest non mirari, grues quum loca calidiora
petentes maria (ransmiltant, trianguli efficere formam. | eius autem
summo angulo aer ab iis adversus pellitur, deinde sensim ab utroque
latere tanquam remis ita pennis cursus avium levalur. basis autem
(trianguli quem grues efficiunt, ea tanquam a puppi ventis adiuvatur,
eaeque in lergo praevolantium colla et capita reponunt. quod quia
ipse dux facere non potest, quia non habet cui innilatur, revolat ut
ipse quoque quiescat. in eius locum una succedil ex iis quae acquie-

runt taque vicissitudo in omni cursu conservatur, multa eius modi
proferre possum , sed genus ipsum videlis.
Ex eodem fonte utriusque avis artes gruumque triangulum narrant
Plutarchus de solert. anim. c. 10 et Aelian. n. a. 3, 13 (cf. 5, 35). Plinius
autem qui Aristotelem potius sequitur de duce gruum aliud quid memo-
rantem (h. a. 9, 10, ubi eodem modo avium quarundam quos pelecanos
dicit conchas devorantium mentio adnectitur), duos diversosque testes

miscuit confuditque (id quod lapilli mentio docet 10, 30. οἵ. 56). cf. etiam
Schneider ad Ar. ἢ. a. comm. t. II p. 75.

9. (256)
κύκνος,
Athen. ΙΧ, 3934: φησὶν ὁ ᾿4ρι- — Ar. h.a. 9, 1. 010, 1: μάχεται δὲ
στοτέλης «6 κύκνος εὐτεκνός καὶ ἀετῷ αἰγυπιὸς καὶ κύκνος"
ἐστι καὶ μάχιμος. ἀλληλοκτονεῖ κρατεῖ δ᾽ ὁ κύκνος πολλάκις" εἰσὶ

᾿ γοῦν ὁ μάχιμος. μάχεται δὲ καὶ
τῷ ἀετῷ αὐτὸς μάχης μὴ προαρ-
ξάμενος. εἰσὶ δ᾽ ὠδικοί, καὶ μά-
λιστα περὶ τὰς τελευτὰς. διαίρουσι
δὲ καὶ τὸ πέλαγος ἄδοντες. ἔστι δὲ
τῶν στεγανοπόδων καὶ ποιη-
φάγων».

286

δ᾽ oí κύκνοι καὶ ἀλληλοφάγοι (sic
iam Plinius legit 10, 32. cf. h. a.
8, 3. 503*27. Ar. scripsit ἀλληλο-
φόνοι. non quod volebat Gloger de
avibus ab Arist. commemor. p. 50,
ἀλληλομάχοι) μάλιστα τῶν ὀρνέων.
— 9, 12. 615,31: καὶ οὗ κύκνοι δ᾽

εἰσὶ μὲν τῶν στεγανοπόδων καὶ
βιοτεύουσι περὶ λίμνας καὶ ἔλη
(cf. 8, 3. 593016), εὐβίοτοι δὲ καὶ
εὐήϑεις καὶ εὔτεκνοι καὶ εὔγηροι,
καὶ τὸν ἀετὸν ἐὰν ἄρξηται ἀμυ-
νόμενοι νικῶσιν, αὐτοὶ δ᾽ ovx
ἄρχουσι μάχης. ὠδικοὶ δέ, καὶ
περὶ τὰς τελευτὰς μάλιστα ἄδουσιν'
ἀναπέτονταε γὰρ καὶ εἰς τὸ πέλα-
γος καί τινὲς ἤδη πλέοντες παρὰ
τὴν “ιβύην περιέτυχον ἐν τῇ 9a-
λάττῃ πολλοῖς ἄδουσι φωνῇ yoo-
δεε καὶ τούτων ξώρων ἀποϑνή-
ὅκοντας ἐνίους.

Fragmentum hoc ex eodem fonte quo Athenaeus eodemque rerum
ordine reddidit Aelianus var. hist. 1, 14: 7féy& ᾿Αριεστοτέλης τὸν
κύκνον καλλίπαιδα εἶναι καὶ πολύπαιδα, ἔχειν γε μὴν καὶ ϑυμόν.
πολλάκις γοῦν εἰς ὀργὴν καὶ μάχην προελϑόντες καὶ ἀλλήλους ἀπέ-
κτειναν οὗ κύκνοι. λέγει δὲ ὁ αὐτὸς καὶ μάχεσθαι τοὺς κύκνους τοῖς
ἀετοῖς " ἀμύνεσϑαί γε μὴν αὐτοὺς ἀλλ᾽ οὐκ ἄρχειν ἀδίκων. ὅτε δέ εἶσι
φιλῳδοί, τοῦτο μὲν ἤδη τεϑρύληται" ἐγὼ δὲ ἄδοντος κύκνου ovx
ἥκουσα, ἴσως δὲ οὐδὲ ἄλλος (quae respondent verbis apud Athenaeum pro-
xime sequentibus: o δὲ Μύνδιός φησιν ᾿Αλέξανδρος πολλοῖς τελευ-
τῶσι παρακολουϑήσας οὐκ ἀκοῦσαι ἀδόντων. ipsum Aristotelis locum
respexit Alexander, quo quidem is fabulam vulgarem, ut historiae anima-
lium ratio ferebat, sine iudicio suo simpliciter retulerat)* πεπέστευται
δ᾽ ovv ὅτι ἄδει. καὶ λέγουσί ye αὐτὸν μάλιστα κατ᾽ ἐκεῖνον εἶναι τὸν
χρόνον εὐφωνότατόν τε xol ὠδικώτατον, ὅταν ἢ περὶ τὴν καταστρο-
φὴν τοῦ βίου. διαβαίνουσι δὲ καὶ πέλαγος καὶ πέτονται καὶ κατὰ ϑα-
λάσσης xol αὐτοῖς ov κάμνεε τὸ πτερον.

287

3. (251)

ὄρτυξ.

Athen. IX, 392b: ᾿ἡρεστοτέλης
d φησιν «ὁ ὕρτυξ ἐστὶ μὲν τῶν
ἐκτοπιξόντων καὶ σχιδανοπόδων"
νεοττιὰν δ᾽ οὐ ποιεῖ, ἀλλὰ κονέ-
σεραν᾽ καὶ ταύτην σκεπάζει φρυ-
γάνοις διὰ τοὺς ἱέρακας, ἐν ἤ ἐπωά-
ζει» (sequitur partium descriptio ex
Alexandro Myndio, qui et ipse Pseud-
aristotelis zoicis usus esse videtur).

ἐχτοπίζοντα cf. Ar. ἢ. a. 8, 12
(quorum sunt ὕρτυγες 597, 23. 20).
— σχιδανόποδα cf. Ar. ἢ. a. 2, 12.
504, 5: Fr, δὲ πολυσχιδεῖς τρό -
πον τινὰ πάντες (of ὄρνιϑες)"
τῶν μὲν γὰρ πλείστων διήρηνται
οἵ δάκτυλοι, τὰ δὲ πλωτὰ στεγανό-
ποδαὰ ἔστι. — Ar. h. a. 9, 8. 6186 :
of δὲ βαρεῖς τῶν ὀρνέϑων οὐ ποι-
οὗνται νεοττιᾶς... οἷον ὄρτυγες
καὶ πέρδικες καὶ τάλλα τὰ τοιαῦτα
τῶν ὀρνέων" ἀλλ᾽ ὅταν ποιήσων-
ται ἐν τῷ λείῳ κονίστραν᾽ ἐν ἀλ-
λῳ γὰρ τόπῳ οὐδενὶ τίκτει" ἐπη-
λυγασάμενοε ἄκανθαν τινὰ καὶ
ὕλην τῆς περὶ τοὺς ἱέρακας ἕνεκα
καὶ τοὺς ἀετοὺς ἀλεώρας ἐνταῦ-
ϑα τίκτουσι καὶ ἐπωαζουσιν.

4. (258)
πέρδιξ.

Athen. IX, 3805: φησὶ δ᾽ 4o:-
στοτέλης περὶ τοῦ ζώου τάδε « ὁ
πέρδιξ ἐστὶ μὲν χερσαῖος. σχι-
δανόπους. ξῇ δὲ ἔτη πεντεκαίδεκα,
ἡ δὲ θήλεια καὶ πλείονα " πολυ-
χρονεώτερα γὰρ ἐν τοῖς ὄρνισι τῶν
ἀρρένων τὰ ϑήλεα. ἐπωάζξει δὲ καὶ
ἐκτρέφει, καθάπερ ἡ ἀλεκτορίς.
ὅταν δὲ γνῷ ὅτι ϑηρεύεται, προελ-
ϑὼν τῆς νεοττιᾶς κυλινδεῖται πα-
ρὰ τὰ σκέλη τοῦ ϑηρεύοντος ἐλπίδα
ἐμποιὼν τοῦ συλληφϑήσεσϑαι ἐξ-
απατῷ τε ἕως ἂν ἀποπτῶσιν οἷ νε-
οττοί, εἶτα καὶ αὐτὸς ἐξίπταται.
ἔστι δὲ τὸ ξῶον κακόηϑες καὶ παν-
οὔργον, ἔτι δὲ ἀφροδισιαστικόν"

Ar. h. ἃ. 9, 7. 613, 23 (cf. 6, 4.
503, 2, unde Plin. 10, 51): ξῶώσι δὲ
καὶ of πέρδικες περὶ πεντεκαίδεκ᾽
ἔτη ... πολυχρονιώτερα δ᾽ ὅλως
μέν ἐστι τὰ ἄρρενα τῶν ϑηλέων. --
9, 8. 613511: ἐνταῦϑα τέκτουσιν
xal ἐπωάξουσιν. ἔπειτα ... ἐξά-
γουσι.. . ἀναπαύονται δ᾽ ὑφ ἕαυ-
τοὺς ἀγόμενοι τοὺς νεοττοὺς καὶ
αἱ ὄρτυγες καὶ of πέρδικες, ὥσπερ
αἵ ἀλεκτορίδες. — ib. 17: ὅταν δέ
τις ϑηρεύῃ περιπεσὼν τῇ νεοττιᾷ,
προκυλινδεῖται ἢ πέρδιξ τοῦ ϑη-
ρεύοντος ὡς ἐπίληπτος οὖσα καὶ

διὸ καὶ τὰ ὠὰ τῆς ϑηλείας συντρί-
βει, ἵνα ἀπολαύῃ τῶν ἀφροδισίων.
ὅϑεν ἡ ϑήλεια γιγνώσκουσα ἀπο-
διδράσκουσα τέκτει.. [τὰ αὐτὰ
ἱστορεὶ καὶ Καλλίμαχος ἐν τῷ περὶ
ὀρνέων. sequuntur deinde p. 389 c
—e excerpta ipsius Ar. verba ex h.
a. 9, 8. 613533— 014, 28. 5, 5. 543,
26—31 (cf. Ael. 3, 16), Alexandri
Myndii partim testimonio confirmata.

288

ἐπισπᾶται ὡς ληψόμενον ἐφ᾽ ξαυ-

, e "A , - -Ψ
τὴν; ἕως av διαδρασῃ τῶν νεοττῶν
e M 4 ind ?, -
ἕκαστος" μετα δὲ ταῦτα ἀναπτᾶσα

. 9,3. 9 - ,
αυτὴ ἀνακαλεῖται παλιν. — 23:

κακόηϑες τὸ ὄρνεόν ἐστι καὶ παν-
οὔργον. --- 25: διὰ δὲ τὸ εἶναι
ἀφροδισιαστικοί, ὅπως μὴ ἐπωάξῃ
ἡ ϑήλεια, οἴἄρρενες τὰ ὠὰ διακυ-
λενδοῦσι καὶ συντρίβουσιν ἐὰν cu-
ρωσιν, ἡ δὲ ϑήλεια ἀντιμηχανωμέ-
vg ἀποδιδρασκουσα τέκτει.

Pseudaristotelem, sicut in fragmento praecedente, praeter concisum

dicendi genus prima statim verba produnt ἐστὶ μὲν χερσαῖος σχιδανόπους
(ef. infra ἔστε δὲ τὸ ξῶον κακόηϑες etc), quorum hoc Pseudaristoteli
proprium est et in fragmentis frequens. σχεδανόποδα enim sunt quae
Aristoteli σχεξόποδα (opp. στεγανόποδα cf. J. B. Meyer Arist. Thierk.
p. 295). de moribus cetera ex h. a. conscripta sunt non siue errore atque
confusione. diutius enim quod affirmat vivere feminas, contrarium plane
est eius quod Aristoteles (cf. etiam h. a. 7, 3. 593526. de long. et brev.
vit. 5. 466514).
5. (259)
περιστερα.

Athen. IX, 393: 4 ριστοτέλης
φησὶ περιστερῶν μὲν εἶναι v
γένος, εἴδη δὲ πέντε, γράφων ov-
τως «περιστερά, οἰνώς, φάψ, φασ-
σα. τρυγώνν. [ἐν δὲ πέμπτῳ ξωων
μορίων (h. a. 5, 13) τὴν φάβα οὐκ
ὀνομάξει... .] ἡ μὲν ovv oivec, φη-
σὶν ὁ ᾿Δριστοτέλης. μείζων ἐστὶ
τῆς περιστερᾶς. χρῶμα δ᾽ ἔχει οἱ-
νωπόν. ἡ δὲ φὰψ μέσον περιστε-
ρὰς καὶ οἰνάδος, ἡ δὲ φασσα ἀλέ-
κτορος τὸ μέγεϑος. χρῶμα δὲ σπο-
διόν͵ ἡ δὲ τρυγὼν πάντων ἐλάτ-
τῶν. χρῶμα δὲ τεφρόν. αὕτη δὲ
ϑέρους φαίνεται. τὸν δὲ χειμῶνα
φωλεύει. ἡ δὲ φὰψ καὶ ἡ περιστερὰ
ἀεὶ φαίνονται. ἡ δ᾽ oivag φϑινο-

Ar. h. a. 8, 3. 593, 15: ἄλλα δ᾽
ἔστιν ἃ ξῇ καρποφαγοῦντα xal xio-
φαγοῦντα, οἷον φαψ, φαττα. πε-
ρεστερά, οἶνας, τρυγῶν.

pergit ib. Ar. 593, 16: φαττα μὲν
ovv καὶ περιστερὰ ἀεὶ φαένονται,
τρυγὼν δὲ τοῦ ϑέρους" τοῦ γὰρ
χειμῶνος ἀφανίξεται " φωλεῖ γὰρ.
οἰνὰς δὲ τοῦ φϑενοπώρου καὶ φαί-
νεται μάλιστα καὶ ἁλίσκεται. ἔστι
δὲ τὸ μέγεϑος ἡ οἰνὰς μείξων μὲν
περιστερᾶς. ἐλάττων δὲ φαβός. cf.
ὅ, 13: μέγιστον μὲν τούτων ἡ φάττα
ἐστί, δεύτερον δὲ s] οἶνάς, αὕτη δὲ με-
κρὼ μείξων ἐστὶ τῆς περιστερᾶς, ἐλα-
χιστον δὲ τῶν τοιούτων ἡ τρυγών.

πώρῳ μόνῳ. πολυχρονιωτέρα δὲ
εἶναι λέγεταε τούτων ἡ φασσα᾿ καὶ
γὰρ τριάκοντα καὶ τεσσαράκοντα
£g ἔτη. οὐκ ἀπολείπουσι δ᾽ ἕως
ϑανάτου οὔτε οἵ ἄρρενες τὰς ϑη-
λείας οὔτε αἴ ϑήλειαι τοὺς ἄρρε-
νας, ἀλλὰ καὶ τελευτήσαντος χη-
ρεύει ὁ ὑπολειπόμενος. τὸ δ᾽ αὐτὸ
ποιοῦσε καὶ κόρακες καὶ κορῶναι
παὶ κολοιοί. ἐπωάαζξει δ᾽ ἐκ διαδο-
χῆς πᾶν τὸ περιστεροειδὲς γένος,
καὶ γενομένων τῶν νεοττῶν ὃ ἄρ-
euv ἐμπτύει αὐτοῖς, ὡς μὴ βασκαν-
ϑῶσι. τίκτει δὲ ὠὰ δύο, ὧν τὸ μὲν
πρῶτον ἄρρεν ποιεῖ, τὸ δὲ δεύτε-
eov θῆλυ. τίκτουσι δὲ πᾶσαν ὥραν
τοῦ ἔτους διὸ δὴ καὶ δεκάκις τοῦ
ἐνιαυτοῦ τιθέασιν, ἐν Αἰγύπτῳ δὲ
δωδεκάχις" τεκοῦσα γὰρ τῇ ἐχο-
μένῃ ἡμέρα συλλαμβάνει». [ἔτι ἐν
τῷ αὐτῷ (errat Athenaeus titulos
in fonte citatos confundens. debe-
bat scribere ἐν δ᾽ ἄλλοις) φησὶν
᾿Αριστοτέλης (h. a. 5, 13. 5441 ---δ)
«ον ἔδιον δὲ λέγει (h. ἃ. 6, 2. 560b
235—991, 2)

289

li. a. 6, 4. 503, 1: fioi δὲ φάττα,
ὥς φασι; καὶ τετταράκοντα ἔτη. cf.
9, 7. 618, 17: ξῶσι δ᾽ αἴ φάτται
πολὺν χρόνον" καὶ γὰρ εἴκοσιν ἔτη
καὶ πέντε καὶ τριάκοντα ὠμμέναι
εἰσίν. ἕνιαι δὲ καὶ τετταράκοντα
ἔτη. — 9, 7. 612082: οὔτε γὰρ συν-
δυάξεσθϑαι ϑέλουσι πλείοσιν οὔτε
προαπολείπουσε τὴν κοινωνίαν,
πλὴν ἐὰν χῆρος ἢ χήρα γένηται. ---
6, 4. 662017: ἐπωαΐξει δὲ καὶ ὁ ἀρ-
ρὴν ἐν τῷ μέρει τῆς ἡμέρας, τὴν
δὲ νύκτα ἡ θήλεια. — 9, 1. 013, 2:
γενομένων δὲ τῶν νεοττῶν τῆς ἀλ-
μυριζούσης μάλιστα γῆς διαμαση-
σάμενος εἰσπτύει τοῖς νεοττοῖς διοι-
γνὺς τὸ στόμα, προπαρασκευαξων
πρὸς τὴν τροφήν. --- 6, 4. 562*3:
τίκτουσι δὲ πάντα μὲν τὰ περιστε-
ροειδὴ δύο ... τίκτει δ᾽ ἡ μὲν πε-
ριστερά, ὥσπερ εἴρηται (5, 18. 544*7
τίκτουσι δ᾽ αἱ περιστεραὶ πᾶσαν
ὥραν), πᾶσαν ὥραν ... (14:) ἡ δὲ
περιστερὰ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἄρρεν
καὶ ϑῆλυ, καὶ τούτων ὡς ἐπὶ τὸ
πολὺ πρότερον τὸ ἄρρεν τέκτει" καὶ
τεκοῦσα μίαν ἡμέραν διαλείπει τὰ
πολλά, εἶτα πάλιν τίκτει ϑάτερον.
...(24} τέκτουσι δὲ τοῦ ἐνιαυτοῦ καὶ
δεκάκις, ἤδη δέ τινες καὶ ἑνδεκάκις,
αἱ δ᾽ ἐν Αἰγύπτῳ καὶ δωδεκακις.

Pseudaristoteles igitur sua collegit ex Aristotelis h. a. S, 3. 6, 4. 9, 7.
quaedam male confudit velut specierum magnitudines, quaedam mire per-
vertit, sicut ἐμπτύειν illud (cf. Ael.) quod ex ipsius etiam Aristotelis ver-
his (p. 013, 2—5) paulo post repetitur ab Athenaeo p. 394f, paucula
quaedam addidit, velut colores quibus aeque studet ac postea Alexander

Myndius (quem de phassae coloribus

agentem habes apud Schol. Theocr.

5, 96) fragmenti pseudaristotelici partem cum ceteris quae sequuntur

ARISTOT. PSEUDEPIGR.

19

— 200 —

apud Athenaeum, reddit Aelianus. var. hist. 1, l9. — ad rem cf. Glo Z*t!
de avibus ab Arist. comm. p. 42— 48.

6. (200)
zoopvoío»,

Athen. IX, 388*: πορφυρίων... A4giozoréAmg δὲ σχιδανό-
ποδά φησιν αὐτὸν εἶναι ἔχειν τε χρῶμα κυάνεον, σκέλη μακρα, ῥύγχος
ἠργμένον ἐκ τῆς κεφαλῆς φοινικοῦν, μέγεϑος ἀλεκτρυόνος. στόμαχον
δ᾽ ἔχει λεπτόν, διὸ τῶν λαμβανομένων εἰς τὸν πόδα ταμιεύεται μικρὰς
. τὰς ψωμίδας. κάπτων δὲ πίνει, πενταδάκτυλός τε ὧν τὸν μέσον ἔχεε
μέγιστον.

De ventriculo Arist. h. a. 2, 17. 509, 9: ολέγοι δ᾽ οὔτε τὸν πρόλο-
Bov ἔχουσιν οὔτε τὸν στόμαχον εὐρὺν ἀλλὰ σφόδρα μακρόν, 000, τὸν
αὐχένα μακρὸν ἔχουσιν, οἷον πορφυρίων (quibus praelonga colla el a*-
gusta, ul porphyrioni. Plin. 11, 10). — κάπτων πίνει: Ar. ἢ. a. 8,0.
595, 10: xai τῶν ὀρνέων δὲ τὰ μὲν ἄλλα σπάσει (πίνει) ..., ὁ δὲ πορ-
φυρίων μόνος κάψει (morsu. Plin. 10, 63). — σκέλη μακρά cf. Ar. de
incessu an. 10. 710, 12. cetera nova. πενταδάκτυλος corruptum est sine
dubio pro τετραδάκτυλος,, si quidem Aristotelem audias ἢ. a. 2, 12. 564,
8: εἰσὶ δ᾽ ὅσοι αὐτῶν μετεωρίζονται πάντες τετραδακτυλοι" τρεῖς μὲν
γὰρ εἰς τὸ ἔμπροσϑεν ἕνα δ᾽ εἰς τὸ ὄπισϑεν κείμενον ἔχουσιν of πλεῖ-
Grot ἀντὶ πτέρνης. cf. p. a. 4, 12. 095, 15: τετραδάκτυλοι δ᾽ εἰσὶ sutv-
τες of ὄρνιϑες ὁμοίως of στεγανόποδες τοῖς σχιζόποσιν. nobis autem
haec avis nunc vocatur Porphyrio hyacinthinus (Sultanshuhn) neque erat
cur dubitaret Camus, Notes sur lhist. des animaux d'Arist. Par. 1783
p. 095.

Huius fragmenti particula subest eis quae praebet Eutecnius ixeut.
1, 25: ἔστι δὲ καὶ πορφυρίων ἀπὸ τῆς χροιᾶς καλούμενον ὄρνεον. ἐρυ-
ϑρὸν αὐτῷ v0 ῥάμφος ἐστὶ καὶ κατὰ κεφαλῆς ἔχει ὥσπερ τινὰ πῖλον,
ὁποίους οὗ τοξύται Περσικοὶ φοροῦσιν. τοῖς κατοικιδίοις ὄρνισιν ἔσος
εἰς μέγεϑος, πλὴν ὅτι χρῆται σκέλεσι μακροτέροιρ. οὗτος οὐκ ἂν πότε
εἰς μέξιν ἔλϑοι ὁρῶντος καὶ παρόντος ἀνδρός, φύσει δὲ σώφρων ἐστὶν
ὡς μηδὲ ὁρᾶν ἄνδρα ϑέλειν ξαυτοῦ γαμετῇ συνόντα" εἰ δὲ μοιχείας
αἴσϑοιτο, ἀϑυμεῖ τοσοῦτον ὡς διαφϑείρεσθαι (Polemo ap. Athen. Ρ. 388*).
cf. Tzetzes hist. (chil. 9, 111):

ὁ πορφυρίων ὄρνεον ἄγαν ὑπάρχει σῶφρον,

ὡς εἰ καὶ μόνην ὄψοιτο πόρνην, εὐθέως ϑνήσκειν.

᾿Αριστοτέλης, σὺν αὐτῷ Αἰλιανὸς (n. a. 3, 42 — Athen.) καὶ ἄλλοι

τὰ περὶ πορφυρέωνος γράφουσι τοῦ ὀρνέου.

-- — ———— —

— 291 —

7. (261)
στρουϑός.

Athen. IX, 301: καὶ γὰρ ὀχευτικὸν τὸ ξῶον καὶ πολύγονον. τίκτει
γοῦν ὁ στρουϑός, ὥς φησιν ᾿ἀριστοτέλης, καὶ μέχρι ὀκτώ. [.AM-
ἔανδρος δὲ ὁ Μύνδιος... 1 ᾿Δριστοτέλης δέ φησι τοὺς ἄρρενας τῷ
Itt ὦνι ἀφανίζεσθαι, διαμένειν δὲ τὰς ϑηλείας , τεκμαιρόμενος ἐκ τῆς
Ἰθόας τὴν πιϑανότητα" ἀλλάττεσθαι γὰρ ὡς τῶν κοσσύφων (de his cf.
V. a. 9, 49. 632^15) καὶ φαλαρέδων ἀπολευκαινομένων κατὰ καιρούς.

Cf. Ar. h. ἃ. 9, 7. 613, 29: λέγουσι δέ τινες καὶ τῶν στρουθίων

ἐνιαυτὸν μόνον fjv τοὺς ἄρρενας, ποιούμενοι σημεῖον ὅτι τοῦ ἔαρος
οὐ φαίνονται ἔχοντες εὐθὺς τὰ περὶ τὸν πώγωνα μέλανα, ὕστερον δ᾽
ἴσχουσιν, ὡς οὐδενὸς σωξομένου τῶν προτέρων" τὰς δὲ ϑηλείας μα-
Ἀροβιωτέρας εἶναι τῶν στρουϑίων' ταύτας γὰρ ἁλίσκεσθαι ἐν τοῖς νέοις
καὶ διαδήλας εἶναι τῷ ἔχειν τὰ περὶ τὰ χείλη σκληρά. ad quem qui-
dem locum si pertineret Athenaei testimonium, pressius ipsa verba red-
dita fuisse ex ceterorum historiae animalium (πέμπτου μορίων) fragmen-
lorum ratione concluditur. neque tamen quae 'paulo ante apud Athe-
naeum ex Aristotele leguntur de alectryone (IX, 3914) utrum ex ipso Ari-
stotele (h. a. 9, 8. 614, 6), id quod magis credo, an ex epitomatore eius
Pseudaristotele derivata sint (neutrius certe sunt verba ἱστορεῖται δὲ xal,
quibus eandem rem denuo Athenaeus testatur), pro certo affirmaverim.
similisque dubitatio oritur de loco epit. Athenaei I[ p. 65, ubi de turdo
(quae Graece κέχλη) agens postquam Aristotelem (ἢ. a. 9, 20) citavit et
Alexandrum Myndium, haec addit: ἣν (κίχλην) καὶ συναγελαστικὴν (voce
Pseudaristotelica) εἶναι καὶ νεοττεύειν. ὡς xai τὰς χελιδόνας (ex ἢ. a.
6, 1. 589, 5).

8. (262)
τα ὡς.
Athen. IX, 397^: 0 za og, φη-
civ ὁ ᾿Αριστοτέλης, σχιδανό- |
xovg ἐστὶ καὶ ποιολόγος, καὶ τίκτε — Ar. ἢ. a. 6, 9. 564, 25: ὁ δὲ ταὼς
τριετῆς γενόμενος. ἐν οἷς (χρόνοις ξῇ μὲν περὶ πέντε καὶ εἴκοσιν ἔτη,
add. codd. i. e. annis, ex glossa Βγ- γεννᾷ δὲ τριέτης μάλιστα, ἐν οἷς
zantina) καὶ τὴν ποικιλίαν τῶν καὶ τὴν ποικιλίαν τῶν πτερῶν ἀπο-᾿
πτερῶν λαμβάνει. ἐπωάξει δὲ πρὸς λαμβάνει. ἐκλέπει δ᾽ ἐν τριάκονϑ᾽
ἡμέρας τριάκοντα. τέκτει δὲ ἅπαξ ἡμέραις ἢ μικρῷ πλείοσιν. ἀπαξ
τοῦ ἔτους ὠὰ δώδεκα (de mutato in. δὲ τοῦ ἔτους μόνον τέκτει. τίκτει
codicibus horum verborum loco v. δ᾽ ὠὰ δώδεκα ἢ μεκρῷ ἐλάττω"
19"

— 29232 —
Schweigh. animadv. t. V p. 193)' ríxr& δὲ διαλείπων δύο ἡ tg. ——
ταῦτα δὲ ovx εἰς ἅπαξ ἀλλὰ παρ᾽ ἡμέρας καὶ οὐκ ἐφεξῆς" αἴ δὲ tgo ——
ἡμέρας dvo: αἵ δὲ πρωτοτόκοι τοτόκοι μάλιστα περὲ ὀκτὼ ὠά. τί----
ὀκτώ. τίκτει δὲ καὶ ὑπηνέμια ὠὰ κτουσι δ᾽ οἱ vag ὑπηνέμια. ὀχεύ----
ὡς ἡ ἀλεκτορίς.» οὐ πλείω δὲ τῶν ovra, δὲ περὶ τὸ Pag: γένεται δξΞΞ
δύο. ἐκλέπει δὲ καὶ ἐπωάξει κα- καὶ ὁ τόκος εὐθέως μετὰ τὴν ὀχείαν..--
ϑάπερ ἡ ἁλεκτορίς (de qua Ar. h. a. .. « ἀλεκτορίδι δ᾽ ὑποτιϑέασεν av —
6, 2. cf. 559529). τῶν τὰ ὠὰ ἐπωαξειν of τρέφοντες;
. .. ὑποτίϑεται δὲ τοῖς ὄρνισι ua—
λιστα δύο ὠά" τοσαῦτα γὰρ μόναιε-
δύναται ἐπωάζουσα ἐξάγειν.
9. (268)
0 íg.

Athen. IX, 8005: γράφει δὲ περὶ αὐτῶν (sc. περὶ τῶν ὥτων. vul K-
autem ὠτέδας Pseudaristoteles, non crovc, quae duo diversarum»
avium genera in omni hac disputatione confundit Athenaeus vel aliorum αν
potius confundentium verba citat secundum C. Gesnerum, de avium na ——
tura. Tig. 1555 p. 466. 610. cf. Schweigh. animadv. t. V p. 147. confundi. 56.
etiam Oppianus cyn. 2, 406 sq. cf. ed. Schneider Arg. 1770 p. 434. ὦτος enim»
est Strix otus L. cf. Gloger de avib. Ar. p. 20, oxríg autem avis tarda Plin. —
10, 29. Isidor. orig. 12, 7, 13. gall. outarde) 49 ἐστοτέλης οὕτως or 49
«ἔστι μὲν τῶν ἐκτοπιξόντων xal σχιδανοπόδων καὶ τριδακτύλων, uí——
γεϑος ἀλεκτρυόνος μεγάλου, χρῶμα ὕρτυγος, κεφαλὴ προμήκης, ῥύγχος:
ὀξύ, τράχηλος λεπτός, οφϑαλμοὶ μεγάλοι, γλῶσσα ὀστώδης, πρόλοβοι»“"
δ᾽ οὐκ ἔχειν. [᾿Αλέξανδρος δὲ ὁ Μύνδιος καὶ προσαγορεύεσϑαί quom
αὐτὸν (otum sc. sec. Gesner. ll. cc.) λαγωδίαν.] paci δ᾽ αὐτὸν καὶ vqys-7"
τροφὴν ἀναμηρυκᾶσϑαι ἤδεσϑαί τε ἵππῳ. εἰ γοῦν τις δορὰν Prnam-
περιϑοῖτο, ϑηρεύσει ὅσους ἂν ϑέλῃ" προσίασι γάρ.

πρόλοβον δ᾽ οὐκ ἔχει: Ar. h. a. 2, 17. 504533: of δὲ πρόλοβοπι--“
μὲν οὐκ ἔχουσιν. ἀλλ᾽ ἀντὶ τούτου τὸν στόμαχον εὐρὺν καὶ" πλατὺν wwzal
δι᾽ ὕλου ἢ τὸ πρὺς τὴν κοιλίαν τεῖνον... νῆττα δὲ καὶ χὴν... xam
ὠτὶς τὸν στόμαχον εὐρὺν καὶ πλατὺν ὅλον. cetera nova. de lingua cff :
Cuvier, Lecons d'anat. comp. t. IV, 1 p. 565 (ed. 2. 1835). — ἥἤδεσϑθα “2
ἵππῳ: hunc amorem ad otidas pertinere consentiunt auctores, Aristotel «t
quidem teste secundum Plutarchum de solert. an. c. 31: .

ὁ γὰρ᾿Αριστοτέλης [oroge? φιλίας ἀλωπέκων καὶ ὄφεων διὰ τ «9
κοινὸν αὐτοῖς (de vulpe cf. h. a. 9, 32. 619^10) πολέμεον slvat τὸν atzós»-^ *
καὶ τὰς ὠτέδων πρὸς ἵππους ὅτι χαίρουσι προσπελαζουσαι καὶ dut —
σκάλλουσαι τὸν ὄνϑον.

— 203 —

Cf. Ael. n. a. 2, 28. Oppian. cyneg. 2, 400. 431. Eutecnius ixeut.
ὃ, & (εἰ. 3, 7).
10. (264)
ὦτος.

Pergit Athen. IX, 390f: ἐν ἄλλοις δὲ πάλιν φησὶν ὃ ᾿Αριστοτέ-
λῆς «ὁ ὦτος ἐστὶ μὲν παρόμοιος τῇ γλαυκί, ovx (ita codd. at delenda
est negationis particula falso illata. cf. Schweigh. animadv. t. V p. 149)
ἔστι δὲ νυκτερινός. ἔχει τε περὶ τὰ ὦτα πτερύγια, διὸ καὶ ὦτος xa-
lira: μέγεϑος περιστερᾶς, μιμητὴς ἀνθρώπων (cf. 300b. 3915)" ἀν-
τορχούμενος γοῦν ἁλίσκεται».

δ Ar. ἢ. ἃ. 8, 12. 597521: ὁ δ᾽ ὦτος ὅμοιος ταῖς γλαυξὶ καὶ περὶ
τὰ ὦτα πτερύγια ἔχων" ἕνιοι δ᾽ αὐτὸν νυκτικόρακα καλοῦσιν.- ἔστι
δὲ χόβαλος καὶ μιμητής, καὶ ἀντορχούμενος ἁλίσκεται περιελϑόντος
ϑατέρου τῶν ϑηρευτῶν, καϑάπερ ἡ γλαύξ. quae ita reddit Plinius 10,
33, 08: otus bubone minor est, noctuis maior, auribus plumeis eminen-
libus, unde et nomen illi. quidam latine asionem (al. 1. actionem cf.
asioni s, azioni Plin. 29, 38, 117) vocant. imitatrix alias avis ac para-
fila el quodam genere saltatrix capitur haut difficulter, ut noctuae,
ἱπίεηίαηι in aliquo circumeunte alio.

Áppendix fragmentorum de avibus ex Alexandro Myndio, quibus hic Zoi-
corum Aristotelis nomine inscriptorum testimonia vel retulisse vi-
detur vel in usum convertisse.

10 a.
ἀτταγᾶς.

Athen. ΙΧ, 3871: Ἀλέξανδρος δ᾽ ὁ Mivàis φησιν ὅτι μικρῷ μὲν
μείζων ἐστὶ πέρδικος, olog δὲ κατάγραφος τὰ περὶ τὸ νῶτον, κεραμεοὺς
τὴν 1000 v, ὑποπυρρίξων μᾶλλον. ϑηρεύεται δ᾽ ὑπὸ τῶν κυνηγῶν διὰ
τὸ βάρος καὶ τὴν τῶν πτερὼν βραχύτητα. ἔστι δὲ κονιστικὸς πολύ-
τέχγός τε καὶ σπερμολόγος.

10 b.
y T1 a.

Athen. IX, 395*: νῆτται. τούτων, ὥς φησιν ᾿Αλέξανδρος ὁ Μύν-
δος ἃ ἄρρην μείζων καὶ ποικιλώτερος. τὸ δὲ λεγόμενον γλαυκίον διὰ
τὴν τῶν ὀμμάτων χρόαν μικρῷ ἔλαττόν ἐστι νήττης. τῶν δὲ βοσκάδων
καλουμένων ὃ μὲν ἄρρην κατάγραφος᾽ ἔστι obs Ἧττον νήττης. ἔχουσι
δὲ οἱ ἃ ἄρρενες σιμά τε καὶ ἐλάττονα τῇ συμμετρίᾳ τὰ δύγχη. L δὲ pa-
0o κολυμβὶς πάντων ἐλαχίστη τῶν ἐνύδρων, δυπαρομέλαινα τὴν χροιὰν

— 204 —

xal τὸ (vyxoc ὀξὺ ἔχει σκέπον τε τὰ ὄμματα, τὰ dà πολλὰ καταδύεται.
ἔστι δὲ καὶ ἄλλο γένος βοσκάδων μεῖζον μὲν νήττης ἔλαττον δὲ χηνα-
λώπεκος. ab δὲ λεγόμεναι φασκάδες μεκρῷ μείξονες ουὐσαι τῶν μικρῶν
κολυμβίδων τὰ λοιπὰ νήτταις εἰσὶ παραπλήσιοι. ἡ δὲ λεγομένη οὐρία
οὐ πολὺ λείπεται νήττης, τῷ χρώματι δὲ δυπαροκέραμός ἔστι. τὸ δὲ
δύγχος μακρόν τε καὶ στενὸν ἔχει. ἡ δὲ φαλαρὶς καὶ αὐτὴ στενὸν
ἔχουσα τὸ ῥύγχος, στρογγυλωτέρα τὴν ὄψιν οὖσα, ἔντεφρος τὴν γα-
στέρα, μικρῷ μελαντέρα τὸ νῶτον.

10 ο.
ὀρτυγομήτρα.
Athen. IX, 3985: λέγει δὲ περὶ αὐτῆς ὁ Μύνδιος ᾿4λέξανδρος ὅτι
ἐστὶ τὸ μέγεϑος ἡλίκη τρυγών, σκέλη δὲ μακρά, δυσϑαλὴς καὶ δειλή.

10 d.
ὄρτυξ.

Athen. IX, 3925: ᾿Αλέξανδρος δὲ ὁ Mwvdioc ἐν δευτέρῳ περὶ ξώων»
«0 ϑῆλυς, φησίν, ὄρτυξ λεπτοτράχηλός ἔστε τοῦ ἄρρενος οὐκ ἔχων vox
ὑπὸ τῷ γενείῳ μέλανα. ἀνατμηϑεὶς δὲ πρόλοβον οὐχ ὁρᾶται μέγαν
ἔχων, καρδίαν δ᾽ ἔχει μεγάλην καὶ ταύτην τρίλοβον. ἔχει δὲ καὶ jog
καὶ τὴν χολὴν ἐν τοῖς ἐντέροις κεκολλημένην, σπλῆνα μικρὸν καὶ δυσ---
ϑεώρητον, ὄρχεις δὲ ὑπὸ τῷ ἥπατι, ὡς ἀλεκτρυόνες».

10 6.
ὅ x ὦ y.

Athen. IX, 3010: ὁ δὲ σκώψ, ὥς φησιν ᾿Αλέξανδρος ὃ ΜΜύνδιος,
μικρότερός ἐστι γλαυκὸς καὶ ἐπὶ μολυβδοφανεῖ τῷ χρώματι ὑπόλευκα
στίγματα ἔχει δύο τε ἀπὸ τῶν ὀφρύων παρ᾽ ξκάτερον κρόταφον ἀνα-
φέρει πτερα.

De scope quae Aristoteli tribuit Aelianus n. a. 15, 28 auctorum
citatorum nominibus errore commutatis, Alexandri sunt apud Athen.
IX, 391*.

10 f.
στρυυϑός.

Athen. IX, 301f: ᾿4λέξανδρος δὲ ὁ Μύνδιος δύο γένη φησὶν εἶναε
τῶν στρουϑ ὦν, τὸ μὲν ἥμερον τὸ δὲ ἀγριον᾽ τὰς δὲ ϑηλείας αὐτῶν
ἀσϑενεστέρας τά τ᾽ ἄλλα εἶναι καὶ τὸ ῥύγχος κερατοειδὲς μᾶλλον τὴν
χρόαν. τὸ δὲ πρόσωπον οὔτε λίαν λευκὸν ἐχούσας οὔτε μέλαν͵

-- 200 —

10 g.
τέτρα ἕξ.

Athen. IX, 8308: ᾿Αλέξανδρος γὰρ ὃ Μύνδιος ἐν δευτέρῳ περὶ
πειγνὼν ξώων οὐ τοῦ ὄρνεϑος τοῦ μεγάλου ᾿μνημονεύει ἀλλά τινος τῶν
δμεπκροτάτων. λέγει γὰρ οὕτως «τέτραξ, τὸ μέγεϑος ἴσος σπερμολόγῳ,
τὸ χρῶμα κεραμεοῦς; ὀυπαραῖς στιγμαῖς καὶ μεγάλαις γραμμαῖς ποι-
κέλος, καρποφάγος. ὅταν ὠοτοκῇ δέ, τετράξει τῇ φωνῇ».

Περὶ ἐχϑύων.
(i. e. Περὶ τῶν ἐνύδρων.)

Cf. Gulielmi Rondeletii Libri de piscibus marinis. Lugd. 1554. ei.
Uni versae aquatilium historiae pars altera. Lugd. 1555. Joh. Gottl. Schnei-
der , Historia piscium naturalis et literaria ab Aristotelis usque aevo ad
Sec. XIII deducta. Lips. 1780.

11. (205)

Athen. VII, 330^ : ψῆτται.. ᾿ἀριστοτέλης δ᾽ ἐν πέμπτω ξώων
βορίων (h. a. 5, 9. 642082).. .] ἐν δὲ τῷ περὶ ξωικὼν «σελάχη φησὶ
βοὺς, τρυγών, νάρκη, βατίς, βάτραχος * βούγλωττος (βούγλωττα
COd, Marc. quem inspexi), ψῆττα" μῦς».

Quem locum corruptum esse aiunt Rondelet de pisc. p. 321, Schnei-
ler hist, pisc. p. 323. ultima enim βούγλωττος ψῆττα μῦς quum ad ea
QUae σελάχη vocat Aristoteles vel σελαχώδη (de quíbus J. B. Meyer, Ari-
Stoteles Thierkunde. Berl. 1855 p. 280. de bove cf. p. 290) non possint re-
i €rri, aut eum qui primus hos locos collegit atque excerpsit aut Athenaeum
Qui descripsit manifestum est non solum, sicut in ipso qui praecedit histo-
"lae loco factum est, exempla multa neglexisse sed ipsam divisionem aucto-
lis ad summum genus piscium alterum (Meyer p. 284) transeuntis, cuius
SUmt βούγλωττος ψήττα, deinde autem za κήτη vel κητώδη adiungentis,
Quorum est μῦς (i. 6. ὁ μῦς τὸ κῆτος Ar. 3, 12. 519, 23, "uhi olim falso
le gebatur ó 0 μυστέκητος. idem musculus marinus apud Plin. 11, s. 62, 165).
Similis in contrahendo confusio exemplorum apud Aelianum cernitur n. a.
. 11, 37 (cf. Constantini imper. syll. hist. an. fol. 6^. Suid. s. σελάχια.
A r'temidor. oneirocrit. 2, 14 p. 167 Reiff.), ubi quum eadem plane ratione
Qua falsus apud Athenaeum Aristoteles, diversa animalium genera exem-
Plis additis breviter describat, de cartilagineis ita incipit: καλεῖται δὲ

— 296 —

σελάχια ὅσα οὐκ ἔχει λεπίδας εἶεν δ᾽ av μύραινα, γόγγρος, vagxn—
τρυγών, βοῦς, γαλεός Ἐ δελφίς, φάλαινα, φώκη, quae ultima triam
sunt κήτη.

Ceterum eandem cartilagineorum enumerationem supra iam tetigit-
Athen. VII, 286^: τῆς uiv οὖν βατίδος καὶ τοῦ βατράχου μνημονεύεε-
᾿Δφιστοτέλης ἐν τοῖς περὶ ξώων (corr. ξωικῶν) καταρεϑμ ὧν αὐτὰς
ἐν τοῖς σελάχεσιν. [... 449. δ᾽ ἐν πέμπτῳ ξώων μορίων σελάχη φησὶν"
εἶναι βάτον, τρυγόνα, βοῦν, λάμιαν (ἁμίαν cod. Μ.), ἀετόν, νάρκηναι
βάτραχον καὶ πάντα τὰ γαλεώδη (γαλοειδῇ cod. M.) --- h. a. ὅ, 5. 540»
8. 11--- 10].

12. (266)

Athen. ΥἹΙ, 3051: κάπρος καὶ κρέμυς. ᾿Αφιστοτέλης ἐν τῶι
περὶ ξώων (corr. ζωικῶν) φησί «τὰ δὲ ἀνόδοντα (φησὶ τάδε. ἀνόδ. x. 1-
cod. Marc.) καὶ λεῖα ὡς βῥαφίς. καὶ τὰ μὲν λιϑοκέφαλα (i. e. ἔχοντα M—
ϑον ἐν τῇ κεφαλῇ h. a. 601^ 29, unde Plin. 9, 24 et Ael. 9, 7) ὡς κρέμυςξ
(immo χρέμυς Hes., χρόμες Ar. cum v. l. χρέμις 534, 9. cf. Schneider bist -
pisc. p. 98. cAromis Plin. Ovid. χρέμης Opp. hal. 1, 112. Ael. 15, 11), vom
δὲ σκληρόδερμα (codd. σκληρότατα τραχύδερμα, fort. gl. ἢ τραχύδερμας.
ὡς κάπρος. καὶ τὰ μὲν δίραβδα ὥσπερ σεσερῖνος, τὰ δὲ πολύραβδα κα
ἐρυϑρόγραμμα ὡς σάλπη».

In quibus et exempla multa et alia omissa sunt, ut in fr. sup. eL
in seqq.

Eundem locum tangit Athen. VII, 3193: [᾿Δριστοτέλης δὲ ἐν πέμπτῳ:
ξώων μορίων βελόνην αὐτὴν καλεῖ — h. a. 5, 11. 54311]. ἐν δὲ τῷ
περὶ ξωικῶν ἢ ἰχϑύων (ἐν δὲ τῶι περὶ ξωικῶν ἰχϑύων cod. Marc. om-
ἢ) ϑαφίδα αὐτὴν ὀνομάσας ἀνόδουν φησὶν εἶναι (p. αὐτὴν εἶναι codd.)-

Cf. Hesych. s. χρέμυς : 0 ὀνίσκος. ἰχϑύς (inter λιϑοκέφαλα autem
est ὄνος sec. Athen. 7, 3129 — ὀνέσκος Hes. s. v.).

13. (207)

Athen. VI, 319: φυκίς ... ᾿Αριστοτέλης ἐν τῷ περὶ ξωικὼν
«ἀκανθοστεφῆ φησὶν εἶναι καὶ ποικιλόχροα φυκίδα (...). τῶν δὲ
γραμμοποικίλων πλαγίαις τε ταῖς ῥάβδοις κεχρημένων πέρκη (.. .).

Singula fere exempla adscribere solet qui haec excerpsit.

Cf. Ar. 8, 30. 607518: ἡ puxíg ... τοῦ δ᾽ ἔαρος ποικίλη.

14. (268)
Athen. VII, 3275: zavvot... ᾿Αριστοτέλης δ᾽ dv τῷ περὶ ζωι-
κῶν ποικιλερυϑρομέλαιναν (ποικελέρυϑρον μέλαιναν male cod. Marc. et

— 207 —

edid. praeter Meinek.) αὐτὴν ὀνομάζει καὶ ποικιλόγραμμον, διὰ τὸ με-
λωεέναις γραμμαῖς πεποικέλθαι.

15. (269)
Athen. VII, 2864: βῶκες. ᾿Δριστοτέλης ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ
[coax ἢ περὶ ἰχϑύων «νωτόγραπτα (voróyg. cod. M.), φησί, λέγεται
Bea (...), σκολιόγραπτα δὲ κολίας (. . .).

Exempla reliqua quae inutilia essent lexicographo, hic quoque
O Ex jissa sunt.

16. (270)

Athen. VII 3134: μελάνουρος ... 4 Qioxozélmo δὲ ἐν τῷ περὶ
P'eaaxóy γράφει οὕτως «ὀρροπυγόστικτοι δὲ τῶν ἰχϑύων μελάνουρος καὶ
Greg (σάργος cod. M.) πολύγραμμοί τε καὶ μελανόγραμμοιν.

| 17. (271)
Athen. VII, 305€: κέχλαι xoi κόσσυφοι... Apiovzorí£Amc δ᾽
&^ τῷ περὶ ξωικὼν «xal τὰ μὲν μελανόστικτα ὥσπερ κόσσυφος, τὰ δὲ
Tt «» χιλόστικτα ὥσπερ κίχλη».
De his colorum differentiis nihil apud Aristotelem.

18. (272)
Athen. VIII, 3312: [[Μνασέας (cf. Clearch. 332*, Philosteph. 3314)
δ᾽ ὁ Πατρεὺς ἐν τῷ περίπλῳ τοὺς ἐν τῷ Κλείτορι ποταμῷ φησὶν ἰχϑῦς
Ὁ ϑέγγεσϑαι, καίτοι] μόνους εἰρηκότος ᾿Δριστοτέλους φϑέγγεσϑαι
Ὁ χάρον καὶ τὸν ποτάμιον χοῖρον (ex Ath. Eust. Od. p. 1720: καίτοράρ.
Ἑ πόντος μόνον σκάρον φϑέγγεσϑαι καὶ τὸν ποτάμιον χοῖρον).

Inter pisces Aristotelis vocales (ἢ. a. 4, 9. 535^14) hi duo non me-

Xr»orantur neque meminit qui in illum locum commentatus est Io. Müller
Cüber die fische welche tóne von sich gehen. Archiv für Anat. u. Phys.
X $35; p. 249). reliqua igitur vocalium exempla, sicut alibi factum esse vi-
*làmus, omissa crederem a grammatico qui hunc locum excerpsit, muti-
X wanque esse locum censerem cum Hippolyto Salviano (aquatil. anim. hist.
f. ?08* Rom. 1554), nisi omnino dubium esset quomodo huc accesserit por-
«-us ille fluviatilis (cf. Schneider hist. pisc. p. 174. Müller l. c. p. 269 cf. 262)
VY? eque cum porco marino Plinii (32, 9) vel orthagorisco neque cum apro
CPlin, 11, 112. quem κάπρον Aristoteles, qui omnino non habet χοῖρον)
Acheloi amnis confundendus, quorum uterque grunnitum habet. nam
de uno tantum pisce, non de multorum exemplis Pseudaristotelem dixisse
?sLendit qui hoc idem testimonium reddit Oppianus hal. 1, 134:

-- 29. —

καὶ GxaQov , ὃς δὴ μοῦνος ἐν ἐχϑύσι πᾶσιν ἀναύδοις

φϑέγγεται ἰκμαλέην λαλαγὴν καὶ μοῦνος ἐδητύν

ἄψορρον προίησιν ἀνὰ στόμα, δεύτερον αὖϑις

δαινύμενος. μήλοισιν ἀναπτύσσων ἴσα φορβήν.
ubi alterum illud de ruminatione (cf. Cuvier et Valenciennes, hist. nat. des
poissons t. XIV p. 113) Aristotelis est (ἢ. a. 2, 17. 8, 2. p. a. 3, 14). ita-
que μόνος φϑέγγεται, μόνος δοκεῖ μηρυκάξειν, denique μόνος καϑεύ-
óc; Seleuco auctore apud Athen. VII, 320 (Opp. hal. 2, 661). de sono unus
praeterea nescio unde testatur Io. Philoponus q. f. ad Ar. de anima (2, 8. 420
12 ψοφοῦσι τοῖς βραγχίοις 1j τινε ἑτέρῳ τοιούτῳ) f. L8^ sup. qui de
Acheloi piscibus locutus postquam τῇ πληγῇ τοῦ ὕδατος rem explicavit,
haec addit: ὥστε εἰ καὶ of σκάροι λέγονται φωνεῖν. τὸ αὐτὸ τοῦτο xel
ἐπ᾽ αὐτῶν ὑποληπτέον. quae accuratius ex alia commentarii recensione
ita Suidas exprimit (sc. πνεύμων): xal of σκάροι τῷ στόματι τὸ ὕδωρ
ἐξωθοῦντες μετὰ ῥοίζου τὸν ἦχον ἀποτελοῦσιν" ἀμέλει dv τῶ βάϑει
ὄντες οὐ φωνοῦσιν. Oppianum repetit Tzetzes in historiis (chil. 6, 338).

19. (273)

Athen. VII, 3284: χαλκέδες καὶ τὰ ὅμοια (cf. 3557), ϑρίσσαε, τρε-
χίδες. ἐρέτιμοι . .. ϑρισσῶν δὲ μέμνηται ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῷ περὲ
ξώων καὶ ἰχϑύων (ita cod. corr. ξωικῶν ἡ ἰχϑυων) ἐν τούτοις εμό-
viu a* ϑρίσσα, ἐγκρασίχολος, μεμβράς. κορακῖνος. ἐρυϑρῖνος (corr.
ἐρίτιμος ἢ). τριχίς». cf. mox p. 8328[: ὁμοέως δὲ τριχίαν καὶ Ag. ἐν
πέμπτῳ ξώων μορίων, ἐν δὲ τῷ ἐπιγραφομένῳ ξωικῷ (non ξωικῶε habet
cod.€Marc. sed ξωμκῶν. itaque corr. ἐν τ. ἐπιγρ. περὶ ξωικῶὼν) τρεχέδα.

Festinante excerptoris brevitate illa quoque mutilata, oppositarum
differentiarum exempla inter se commutata esse patet. μόνεμα enim in-
ter aquatilia sunt quae τῷ προσπεφυκέναι ξῇ olov γένη ὀστρέων scola
(Ar. 48758). quibus opponuntur τὰ ματαβλητικα (1876) id est. quod ad
pisces τὰ πλωτά (62153. aliter Schneider hist. pisc. p. 104. 204. comm. ad
hist. an. t. Πρ. 455). iam vero quum species illae omnes (cf. Ar. h. a.
9, 2. Opp. hal. 4, 472. id. 1, 244 χαλκίδες αὖ ϑρίσσαι τε xai ἀβραμέδες
φορέονται ἀϑρόαι ... qUr ἀλῆται. ubi corrigas μεμβράδες ἐμφορέον-
ταις item apud Athen. VII, 3120) censeantur inter ea quae ἀγελαῖα Aristo-
les appellat, Pseudaristoteles ἀγελαῖα vel συναγελαστικα, quibusque Ari-
stoteles opponit τὰ μοναδικά (187534), Pseudaristoteles τὰ μονήρη e
cuius ipsius Pseudaristotelis Anatomis i. e. Zoicis etiam Apuleius de ma-
gia c. 38 inter communes animalium differentias recenset μονήρη. συνα-
γελαστικα)ὴ, de hac ipsa differentia hoc loco sermonem fuisse puto: ao-

— 29 —

γήρη (μὲν ..., συναγελαστικὰ δὲ) θρίσσα etc. neque enim hoc loco idem
e3U μόνιμα quod ἐπιδημητικά p. 488, 13 (cf. de trichia Ar. 8, 13. 508512).

20. (274)
Athen. VII, 3034 Qv v víc. [τοῦ ἄρρενος ταύτην φησὶ διαφέρειν ὁ
4 oicsoz£imc (h. a. 5, 9. 543, 12—13. cf. Schweigh. animadv. t. IV
P- 245. 246)... ἐν δὲ τῷ περὶ ζώων μορέων (ib. 5, 11. 543511—12)..
*€à Σπεύσιππος... ᾿Αφιστοτέλης δ᾽ ἐν τῷ περὶ ἰχϑύων ἀγελαῖον ον
S ἐχτοπιστικὸν εἶναι τὴν ϑυννίδα.
Cf. Ar. ἢ. ἃ. 1, 1. 488, 14: καὶ τὰ μὲν ἐπιδημητικὰ καὶ τῶν ἀγε-
L€c£qy καὶ τῶν μοναδικῶν, τὰ δὲ ἐκτοπιστικά. ex his ϑυννέδες Ατ. 9, 2.
61 Q^ cf. 8, 13.

2]. (275)
(Πεφὶ ὀστρακοδέρμων.)

Athen. HI, 885: A giarosé£Agg δ᾽ ἐν τῷ περὶ ἑώων (corr. ξωικῶν)
«Ὁ στρεα, φησί, πίννη, ὃ οστρεον, μῦς, «rei, σωλήν, κόγχη, λεπᾶς, τῆϑος,
€x lavo. * πορευτικὰ δὲ κῆρυξ, πορφύρα, ἡδυπορφύρα, ἐχῖνος, στρά-
βδνγλος. ἔστι δ᾽ ὃ μὲν κτεὶς τραχυύστρακος ῥαβδωτός, τὸ δὲ τῆϑος ἀρ-
Θεεβδωτον λειόστρακον, ἡ δὲ πίννη λεπτόστομον, τὸ δὲ ὄστρεον παχύ-
S'rouov δίϑυρον δὲ καὶ λειόστρακον, λεπὰς δὲ μονόϑυρον καὶ λειύστρα-
*oy, συμφυὶὲς δὲ μῦς, μονοφυὲς δὲ καὶ λειόστρακον σωλὴν καὶ βάλα-

Voc, κοινὸν δ᾽ ἐξ ἀμφοῖν κόγχη».

Praecedunt ostreorum i. e. ostracodermorum (1, 6. 490^ 9 ἄλλο δὲ
γένος — ζώων sc. — ἐστὶ τὸ τῶν ὀστρακοδέρμων, 0 καλεῖται ὄστρεον.
est autem et γένος ὀστρέων peculiare, cf. Meyer, Ar. Thierk. p. 189) exem-
pla, quae partim sunt κενητικα, ut κτείς (528, 30), λεπάς (52851), partim
ἀκένητα, ut πίννη (528, 33. 548, 4), σωλήν et κόγχη (548, 5), τήϑυα et
βάλανοι (535, 24), pertinent autem omnia ad summum genus alterum
(528, 11. cf. 529, 25) sc. τὰ μονόϑυρα καὶ δίϑυρα, quo latiore fortasse
sensu comprehenduntur etiam τήϑυα et βάλανοι (cf. Ar. 528, 11— 20),
sicut in altero genere τῶν στρομβωδῶν echinus (de part. an 4, 7. 683514.
cf. Meyer p. 180). στρυμβώδη autem sunt quae sequuntur exempla tam-
quam πορευτικά (τὰ δὲ στρομβώδη πάντα κινεῖται καὶ ones 528, 33).
quorum alibi non occurrit ἡδυπορφύρα (cf. Ar. 547, 4 εἰσὶ δὲ τῶν πορ-
φυρῶν γένη πλείω etc.) , στράβηλος apud Soph. Ath. III, 864 — στρόμ-
Boc Ar. ceterum differentiarum termini iidem sunt apud Ar. ἢ. a. 4, 4 λειό-
στρακα τραχυόστρακα (528, 21 —24), ῥαβδωτά ἀρράβδωτα (528, 28 ---26),
similes λεπτοχειλῆ παχυχειλὴ (528, 29 —— Pseudar. λεπτόστομα παχύ-

-- 300 --

στομα). συμφυές autem et μονοφυές ipse invenit auctor ex Aristotélis hac
descriptione (528, 14 —18 cf. 683, 14—17): τῶν δὲ διϑύρων τὰ μέν ἐστιν
ἀναπτυκτά, olov of κτένες καὶ of μύες " ἅπαντα γὰρ τὰ τοιαῦτα τῇ μὲν
συμπέφυκε τῇ δὲ διαλέλυται, ὥστε συγκλείεσϑαι καὶ ἀνοίγεσϑαι
(— συμφυῆ): τὰ δὲ δίϑυρα μέν ἐστιν, ὁμοίως δὲ συγκέκλεισται ἐπ᾽
ἀμφότερα, olov of σωλῆνες (— μονοφυῆ). ipse philosophus eodem se-
mel termino utitur de testa nautili, quae pectini similis sit et concava
aeque, nisi quod συμφυής sit *xre/c, simplex autem testa nautili: τὸ δ᾽
ὄστρακον αὐτοῦ ἐστὶν olov κτεὶς κοῖλος καὶ ov συμφυής ἢ. a. 4, 1. 525,
22. cf. Schneider ed. t. 3 p. 188. συμφυής igitur idem fere ac διφυής.
cui opp. μονοφυής de part. an. 3, 7.

92. (216)
(Περὶ μαλακέων.)

Athen. VII, 318*: εἴδη δ᾽ ἐστὶ πολυπόδων ξλεδώνη, πολυποδίνη.
βολβιτίνη (non βολβοτένη ut edd. et codd. βολβοτύνη cod. Marc. cf. Ar.
βολίταινα), ὀσμύλος, ὡς ᾿Αριστοτέλης ἱστορεῖ καὶ Σπεύσιππος (quae ta-
men proprie non spectant ad Aristotelis locum quem significat ἢ. a. 4, 1.
$525, 13—28, sed ad ipsum Speusippuim, eadem ratione qua p. 300*). ἐν
δὲ τῷ περὶ ξζωικῶν ᾿Δριστοτέλης μαλάκιά φησιν εἶναι πολύποδας,
ὀσμύλην, ἐλεδώνην, σηπίαν. τευϑίδα.

Quorum ὀσμύλη ab odore dicta eadem est quae philosopho ὄξολις,
Plinio (9, 48. cf. Callim. ap. Athen. 3295) ὄξαινα (0Gu.vAog Ael. δ, 44. 9, 45.
Opp. hal. 1, 307. 310. Tzetz. hist. 5, 777), e polyporum autem genere
(quae dicit τὰ πολυποδώδη) sicut ἐλεδώνη (v. Ar. l. c.). cf. Hesych. 5. ὁσμύ-
λια: τῶν πολυπόδων af ὄξαιναι λεγόμεναι, [xal] ἐχϑύδια ποιά. ἀλλ᾽
εὐτελῆ. id. 5. ὀσμύναι (l. ὀσμύλαι): βολβιτίναι ϑαλάσσιοι. et Pollux 2, 76:
καὶ μὴν καὶ ὀσμύλια ἰχϑύων τι γένος, ἡ ὑπὸ τῶν πολλῶν ὄξαινα κα-
λουμένη" πολύποδος δέ ἐστιν εἶδος ἔχον μεταξὺ τῆς κεφαλῆς καὶ τῶν
πλεκτανῶν αὐλὸν (cf. Ar. 524, 10. 679, 3) δυσῶδες πνεῦμα ἀφιέντα (seq.
Aristophanis comici testimonium idem qued apud Athen. 3245»): uterque
ex Pamphilo, ut manifestum est, qui quidem ipso Pseudaristotele περὶ
ξωικὼν in hoc quoque de osmyle loco usus esse videtur. ex eodem au-
tem fonte Athenaeus pleraque omnia. cf. etiam Galen. gl. Hipp. s. o1-
βιτία (corr. βολβιτίδια et hic et apud ipsum Hipp. de morb. mul. I. 1]
p. 288. 208 Littr. t. 8, quae sit forma deminuta nominis βολβετές. quam
habet Epich. ap. Ath. VII, 3189): τὰ ὑπὸ τῶν πολλῶν βομβύλια (corr.
ὁσμυλια) προσαγορευόμενα. γένος δέ ἐστι τοῦτο μικρῶν πολυπόδων. ----
De heledone notandus est Suidae locus s. ἐλεδώνη (cf. Hes. s. δελεδώνη

— 801 —

et ἐλεδ.): εἶδος πολύποδος, τις ἔχει μίαν κοτυληδόνα (i. e. uovoxórv-
λός ἐστι, ἔχει πόδας μονοκοτύλους sicut polypum idem Pseudar. ait ἔχειν
κοτυληδόνας Óvo i. e. πόδας δικοτύλους ap. Ath. 3162), καὶ ἔστεν ἕπτά-
στους (corr. ὀκτάπους), ὥς φησιν «ἰλιανός (corr. ᾿Αριστοτέλης. cf. h. ἃ.
525, 17).

29. (277)

Athen. VII, 3185: ἐν δὲ τῷ περὶ ξωικῶν καὶ (corr. ἢ) ἰχϑύων
(4..) «πολύπους, φησί, τὶς ὁ μὲν τρεψίχρως (τριψέχρως cod. M.) ὁ δὲ
αυτέλος ».

ΑΓ. ἢ. a. 4, 1. 525, 20 inter polyporum species recenset nautilum.
Cf. J. B. Meyer Ar. Thierk. p. 150.

24. (218)
ἀλφηστικός.

Athen. VII, 281: [4πολλόδωρος ὁ ᾿Αϑηναῖος ἐν τῷ τρίτῳ περὶ
-Ewgovoc τῷ εἰς τοὺς ἀνδρείους μίμους προϑεὶς τὸ «καταπυγοτέραν
τ΄ ἀλφηστὰᾶν» φησίν εἰχϑὺς τινὲς of ἀλφησταί, τὸ μὲν ὅλον κιρροειδεῖς,
σεορφυρίξοντες δὲ κατὰ τινα μέρη. φασὶ δ᾽ αὐτοὺς ἁλίσκεσθαι σύνδυο
καὶ φαίνεσϑαι τὸν ἕτερον ἐπὶ τῷ ἑτέρῳ κατ᾽ οὐρὰν ἑπόμενον. ἀπὸ τοῦ
οὖν κατὰ τὴν πυγὴν ϑατέρῳ τὸν ἕτερον ἀκολουϑεῖν τῶν ἀρχαίων τινὲς
τοὺς ἀκρατεῖς καὶ καταφερεῖς οὕτω καλοῦσιν.»] ᾿ἀρεστοτέλης δ᾽ ἐν
τῷ περὶ ξώων (corr. ξωικῶν) μονάκανϑον εἶναι καὶ κιρρὸν τὸν ἀλφη-
στεκόν.

Forma ἀλφηστικός Diocles etiam utitur apud Athen. 8056", μονά-
κανϑος (Rondelet de pisc. p. 170. cf. p. 414) autem significare debet eum
qui ἔχεε μίαν ἄκανϑαν uóvqv , sicut de muraena fluviatili Dorion ait apud
Athen. 3124, id est, sicut idem de myro (Ath. 8120, qui τὰς διὰ σαρκὸς
ἀκάνϑας ovx ἔχει. Hes. s. ἀλφηστής : ἰχϑύος εἶδος. cf. Suid. s. xara-
πύγων: ὃ λάγνης. ἡ δὲ μεταφορὰ ἀπὸ τῶν ἀλφηστῶν οὕτω λεγομένων
ἰχϑύων, ὅτι ἕπονται κατ᾽ οὐραν.

25. (219)
auia.

Athen. VII, 277* (cf. Etym. M. p. 83, 37): ταύτας (τὰς auíag)
᾿Δριστοτέλης ἱστορεῖ τὰ μὲν βράγχια ἔχειν καλυπτά, εἶναι dà καρ-
χαρόδοντας καὶ τῶν συναγελαξομένων καὶ σαρκοφαγων, χολὴν τε
ἔχειν ἰσομήκη τῷ ἐντέρῳ καὶ σπλῆνα ὁμοίως. λέγεται δὲ ὡς ϑη-
φευϑεῖσαι προσανάλλονται καὶ ἀποτρώγουσαι τὴν δρμιὰν ἐκφεύγουσιν.

e 302 --

[μνημονεύει δ᾽ αὐτῶν Γάρχιππος ... καὶ Ἐπίχαρμος ...] “φριστοτέλης-
δὲ παρετυμολογῶν αὐτῆς τοὔνομα φησιν ὠνομάσϑαι παρὰ τὸ ἅμα ἰέναι
ταῖς παραπλησίαις " ἔστε γὰρ συναγελαστική.

Praecedunt definitiones generales, quales ex historia animalium com—
pilatas identidem in singulis repetere auctor solet. prima de branchiis 2.
13. 504535: αὐτῶν δὲ τῶν ἐχόντων βράγχια τὰ μὲν ἔχει ἐπικαλύμματαε-
τοῖς βραγχίοις, τὰ δὲ σελάχη πάντα ἀκάλυπτα. deinde καρχαρόδους est.
quia secundum h. a. 2, 13. 505, 28 καρχαρόδοντες sunt πάντες οὗ ày8vig
ἔξω τοῦ σκάρου vel sicut alibi ait paulo restrictius (p. a. 3, 14. 675, 1) ——
τὸ δὲ τῶν ἰχϑύων γένος ἔχει μὲν ὀδόντας, τούτους δὲ καρχαρόδοντας,
σχεδὸν ὡς εἰπεῖν πάντας" ὀλίγον γάρ τί ἔστε γένος τὸ μὴ τοιοῦτον-----
οἷον 0 καλούμενος σκάρος. praeterea συναγελαστική cf. ἢ. ἃ. 1, 1. 488 —
7: ἀγελαῖα... καὶ τῶν πλωτῶν πολλὰ γένη τῶν ἰχϑύων, οἷον οὖς xa——-
λοῦσι δρομάδας ϑύννοι, πηλαμύδες, ἁμίαι («f 8, 13. 598, 27). ce«gxo— “
φάγος cf. h. a. 8, 2. 591, 11: οὗ uiv γὰρ αὐτῶν (τῶν ἰχϑύων sc.) HG. “εἰ
σαρκοφάγοι μόνον, οἷον τά τε σελάχη καὶ of γόγγροι καὶ αἴ χάνναι κα. -Ξαὶ
οὗ ϑύννοι καὶ λάβρακες καὶ σινόδοντες καὶ ἀμίαι... add. ib. 591517
καὶ ἁμία δὲ καὶ ϑυννὶς καὶ λάβραξ τὰ μὲν πολλὰ σαρκοφαγοῦσιν.- —7—^
ἅπτονται δὲ καὶ φυκίων. atque omnino πάντα σχεδὸν ἐστε σαρκοφαγακξιροα
πλὴν ὀλίγων (9, 37. 62150. cf. 1, 1. 488, 14). propria sunt quae sequun— s
tur, de felle ex ἢ. a. 2, 15. 500^13 (cf. p. a. 4, 2. 076*20): ἡ μὲν οὖν apos
(χολὴν) παρὰ τὸ ἔντερον παρατεταμένην ἰσομήκη ἔχει. de moribus exse *
h. ἃ. 9, 25. 621, 12: τῶν δ᾽ ἰχϑύων αἴ ὀνομαξόμεναι ἀλώπεκες Orgy
αἴσϑωνται ὅτε τὸ ἄγκιστρον καταπεπώκασι, βοηϑοῦσι πρὸς τοῦτο,-- 7^
ὥσπερ καὶ 7 σκολοπένδρα (de qua paulo ante v. 6): ἀναδραμοῦσαι ya guis
ἐπὶ πολὺ πρὸς τὴν ὁρμιὰν ἀποτρώγουσιν αὐτῆς. . συστρέφονται ὃ
καὶ ἀμίαι ὅταν τι ϑηρίον ἴδωσι, καὶ κύκλῳ αὐτῶν περινέουσιν αὖ μέ---ττ
γισται, κἂν ἀπτηταί τινος ἀμύνουσιν. quae omnia miscet Pseudaristo——^
teles amiarum artem confundens et vulpes marinas, quibus ipsis alibasse
propter ὥσπερ illud tribuuntur quae scolopendrae sunt (Ael. 9, 12. Plut —
de sol. an. 24. cf. Leo Allat. ad Eustath. hexaem. p. 108 ed. Lugd. 1629) —
atque eundem auctorem eandemque confusionem reddit Oppianus hal. 3 —
134 (cf. Ael. n. a. 1, 5):

λαιψηραὶ δ᾽ ἀμίαι xal ἀλώπεκες cvv. av ἔχωνται
εὐθὺς ἄνω σπεύδουσιν ὑποφϑαδόν, alya δὲ μέσσην
ὁρμιὴν ὑπ᾽ ὀδοῦσι διέτμαγον ἠὲ καὶ ἄκρας

χαίτας" τοὔνεκα τῇσιν ἐχαλκεύσανϑ᾽ ἁλιῆες

καυλὸν ἐπ᾽ ἀγκίστρω δολιχώτερον, ἄρκος ὀδόντων.

908

de liene (cf. Casaub. ad b. 1.) deque nomine (cf. Plut. de sol. an. 30. Athen.

* $243) nihil apud Aristotelem.

26. (280)
ἀφύη.

Athen. VII, 284! (cf. Suid. s. ἀ-
9ova, Eustath. Il. p. 1150): τῆς δ᾽
“ἡφύης ἐστὶ γένη πλείω. καὶ ἡ
e£» ageing. λεγομένη ov γένεται
«;πὸ γόνου, ὥς φησιν "A ouo zozé-
À gc, ἀλλ᾽ ἐκ τοῦ ἐπιπολαάξοντος
πῇ θαλάσσῃ ἀφροῦ. ἑτέρα δ᾽ ἐστὶν
«Σφύη ἡ κωβῖτις λεγομένη. γίνεται
δ᾽ αὕτη ἐκ τῶν μικρῶν καὶ φαύ-
λων τῶν ἐν τῇ ἄμμω διαγενομένων
ϑεωβεδίων (κωβιῶν Suid). καὶ ἐξ
«εὐτῆς δὲ ταύτης τῆς ἀφύης ἀπο-
“εννῶνται ἕτεραι, αἵτινες ἐγκρασί-
χολοε καλοῦνται. γίνεται καὶ ἄλλη
εἰφύη 0 γόνος τῶν μαινέδων. καὶ
ἄλλη ἐκ τῆς μεμβράδος, καὶ ἔτι
ἄλλη ἐκ τῶν μικρῶν κεστρέων τῶν
£x τῆς ἄμμου καὶ τῆς ἰλύος γινο-
ἐιένων. πάντων δὲ τούτων ἡ agoi-
xig ἀρίστη. [Δωρίων δ᾽ ἐν τῷ περὶ
ἐχϑύων ...

Ar. h. a. 6, 15. 569514: γένεται
δ᾽ ἐνιαχοῦ καὶ ὁπόταν ὕδωρ πολὺ
ἐξ οὐρανοῦ γένηται, ἐν τῷ ἀφρῷ
τῷ γιγνομένῳ ὑπὸ τοῦ ὀμβρίου
ὕδατος, διὸ καὶ καλεῖται ἀφρός"
καὶ ἐπιφέρεται ἐνίοτε ἐπιπολῆς τῆς
θαλάττης .,. 5090522: ἡ δ᾽ ἄλλη
ἀφύη γόνος ἰχϑύων ἐστίν', ἡ μὲν
καλουμένη κωβῖτις κωβιῶν τῶν
μικρῶν καὶ φαύλων, o? καταδύ-
νουσιν εἰς τὴν γῆν ἐκ δὲ τῆς φα-
ληρικῆς γίγνονται μεμβράδες, ἐκ
δὲ τούτων τριχέδες, ἐκ δὲ τῶν τρι-.
χίδων τριχίαι. ἐκ δὲ μιὰς ἀφύης,
olov τῆς ἐν τῷ ᾿Αϑηναίων λιμένι,
of ἐγκρασίχολοι καλούμενοι. ἔστι
δὲ καὶ ἄλλη ἀφύη, ἢ γόνος ἐστὶ
μαινίδων καὶ κεστρέων. cf. 509, 24:
γένος τί ἐστι αὐτῶν (sc. τῶν κε-
στρέων), ὃ φύεται ἐκ τῆς ἰλύος καὶ
τῆς ἄμμου.

Cf. Oppian. hal. 1, 767—83, a quo ibidem ἀφρῖτις dicitur, et de omni

hoc argumento Schneider hist. pisc.

p. 17. Meyer Arist. Thierk. lp. 287.

Eundem Pseudaristotelis locum denuo tangit Athen. VII, 3001:
ἐγκρασίχολοι. καὶ τούτων μέμνηται ᾿Αριστοτέλης ὡς μικρῶν
ἐχϑυδίων ἐν τῷ περὶ ξωικῶν (cf. Hes. s. ἀφύαι: τὰ μικρὰ ἰχϑύδιο).

27. (281)
,γαλεός.

Athen. VII, 2944: γαλεοί.

P ᾿Αφριστοτέλης δὲ εἴδη αὐτῶν φη-

σὶν εἶναι πλείω, ἀκανϑίαν λεῖον ποικίλον σκύμνον ἀλωπεκίαν δίνην.

[Δωρίων δ᾽ ἐν τῷ περὶ ἰχϑύων ..

.] ὁ δ᾽ ᾿Αριστοτέλης ἐν πέμπτῳ ξώων

"^0 (ων (immo ἐν τῷ περὶ ξωικῶν) καὶ κεντρίνην φησί τινα γαλεὸν el-
"f£ χαὶ νωτιδανόν. [Ἐπαίνετος δ᾽ ἐν ὀψαρτυτικῷ ἐπινωτιδέα καλεῖ...

— 304 —

ἰδίως δὲ o ἀκανϑίας τὴν καρδίαν ἔχει πεντάγωνον. τέκτει δ᾽ ὃ
τὰ πλεῖστα τρία καὶ εἰσδέχεται τὰ γεννηθέντα εἰς τὸ στόμα καὶ
ἀφέησι, μάλιστα δ᾽ ὃ ποικίλος καὶ 0 ἀλωπεκίας" of δὲ λοιποὶ o
διὰ τὴν τραχύτητα.

In hist. an. 6, 10—11 galeorum (Meyer Ar. Thierk. p. 283)
diserte appellantur hae: σκυλίον (505, 26: οὖς καλοῦσί τινες a
γαλεούς. cf. 500, 19), ἀκανϑίας (565, 29. 5 27), λεῖος (56551), a
(606, 17. cf. 543, 17), denique o£ γαλεοειδεῖς, olov ἀλώπηξ κα
(566, 31). ῥένη autem (i. e. squatina Plinii vel squatus, v. 9, 74, 1
planis squatina. cf. 9, 40. 32, 53: rhina quem squatum vocamus
cum aliis τῶν πλατέων (Meyer l. c. p. 282) in eodem Aristotelis k«
leis comparatur (566, 20. 27. 565^25. cf. 500*8), inter ipsos galeos
falso (cf. Schneider hist. pisc. p. 134) videbatur Pseudaristoteli Ari
compilatori. nova plane nomina accedunt ποικέλος (i. e. ἀστερέ
Rondelet. p. 376), κεντρένης et qui nusquam alibi occurrit von
(i. e. ἐπινωτιδεὺύς Epaeneti). eadem autem cum Athenaeo Pseuda:
lis galeorum enumeratione usus est poeta (cf. Ael. 9, 49 p. 162, 34 H
xal ἡ ὕαινα ovx αἴσιον ὅραμα —— Opp. 1, 372 xai ἀπαίσιον
ὑαίνης : cohaerent enim Ael. 9, 49 -- 1, 55 -]- 9, 50 — Opp. hal.
—408) ille halieuticus quo communi fonte utuntur Oppianus 1, 3'
et Aelianus (1, 55), qui κυνῶν ϑαλαττίων τρία γένη distiuguunt, |
pelagium cetumque (canem sc. proprie vocatum), deinde κεντρένη
κεντροφόρος Opp. 1, 244. cf. Epaeneti fr. ap. Ath. prorsus idem si,
ἀκανϑίας) et γαλεόν. of uiv (sc. of γαλεοῦ ovv ποικίλοι (vel, ut
κατεστιγμένοι) καὶ τὴν δορὰν εἰσὶ μαλακώτεροι καὶ τὴν κεφαλὴ
τύτεροι᾽" of δὲ ἕτεροι μικροί τε καὶ σκληροὶ τὴν δορὰν μέντοε Ov:
τὴν κεφαλὴν δὲ ἀνήκουσαν εἰς ὀξὺ ἔχοντες, τὴν χρόαν εἰς τὸ
ἀποκρίνονται. κέντρα δὲ ἄρα αὐτοῖς συμπέφυκε, τὸ μὲν τῆς xi
κατὰ τὴν λοφιάν, ὡς ἂν εἴποις, τὸ δὲ κατὰ τὴν οὐράν" σκληρὰ
τὰ κέντρα καὶ ἀπειϑὴ ἐστὶ καὶ ἰοῦ τι προσβάλλει (quae sequun
venalione consentiunt cum Opp. 4, 242). cf. Opp. 1, 379:

γαλεὼν δ᾽ ἑτερότροπα φῦλα

σκύμνοι καὶ λεῖοι καὶ ἀκανθίαι" ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσι

ὀῖναι, ἁλωπεκίαι καὶ ποικίλοι.
ubi quod dicitur ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσι, ita interpreteris: sunt autem |
illos ex galeis etiam hi. de acanthia Rondelet p. 374: acantAiae p.
riler cor penlagonum attribuit Athenaeus, sed id huic cum aliis
bus galeis commune est. ultima Aristoteli debentur, cf. p. 560, 18
ἄλλοι γαλεοὶ δὶς τίκτουσι, πλὴν τοῦ σκυλίου᾽ ovrog δ᾽ ἅπαξ τοῦ

28.

Àlhen. VII, 298^: ᾿Δριστοτέ-
l qc di χαίρεεν φησὶ τὰς ἐγχέλεις
καϑαρωτάτῳ ὕδατι. ὅϑεν τοὺς ἐγ-
χεϊνοερύφους καϑαρὸν αὐταῖς ἐπι-
Ti»: πνίγεσθαι γὰρ ἐν τῷ ϑολερῷ
(c. Clemens ΑἹ. str. 7, 16, 99 p. 323).
V) xal οἵ ϑηρεύοντες ϑολοῦσι τὸ
Wap ἵν᾽ ἀποπνίγωνται. λεπτὰ γὰρ
ἤουσαι τὰ βράγχια αὐτίκα ὑπὸ τοῦ
ϑοϊοῦ τοὺς πόρους ἐπιπωματίέζον-
ται, ὅϑεν κἂν τοῖς χειμῶσιν ὑπὸ
τῶν πνευμάτων ταραττομένου τοῦ
ὕέατος ἀποπνίγονται. ὀχεύονται
δὲ συμπλεκόμεναι, xav. ἀ-
φιᾶσι γλοι δες (γλινῶδες cod.
Nac) ἐξ αὑτῶν, ὃ γενόμενον
ἐν τὴ ἰλύι ξωογονεῖται. λέ-
γουσι δὲ of ἐγχελυοτρόφοι καὶ ὡς
νυχτὸς μὲν νέμονται, ἡμέρας δ᾽ ἐν
τῇ v. ἀκινητίξουσι, ξῶσί τε τὸ
ἐπὶ πολὺ ἐπὶ ὀκτὼ ἔτη. [ἐν ἄλλοις
(h. ἃ. 6, 16. 570, 3. 15—17. 20. cf. de
feb. an. 3, 11. 762^21. uh δὲ πάλιν
᾿Δριστοτέλης ἱστόρηκεν.

305

mdp. 965523: οὗ μὲν οὖν ἄλλοι γαλεοὶ καὶ ἐξαφιᾶσι καὶ δέχονται εἷς
le τοὺς νεοττοὺς καὶ αἱ δῖναι καὶ af νάρκαι.

ef εἰσδέχεται μόνος τῶν γαλεῶν. διὰ τὴν ὄκανϑαν. τῶν δὲ πλατέων

υγαν xal βάτος οὐ δέχονται διὰ τὴν τραχύτητα τοῦ κέρκου.

.9 0 δ᾽ ἀκανϑίας

(282)
ἔγχελυς.

Ar. ἢ. a. 8, 2. 501530: τῶν δ᾽ ἐγ-

[4 —

χελύων τρέφονται ... af... πλεῖ-
- e -

σται τῷ ποτίμῳ υδατι" καὶ τοῦτο

τηροῦσιν οἵ ἐγχελυοτρόφοι ὅπως
ὅτε μάλιστα καϑαρὸν ἢ ἀπορρέον
ἀεὶ καὶ ἐπιρρέον ἐπὶ πλαταμώνων"
ἢ κονιῶνται τοὺς ἐγχελυῶνας. ἀπο-᾿
πνίγονται γὰρ ταχύ, ἐὰν μὴ καϑα-
ρὸν ἡ τὸ ὕδωρ᾽ ἔχουσι γὰρ τὰ
βράγχια μικρὰ (cf. Theophr. de pisc.
10) διόπερ ὅταν ϑηρεύωσι, τα-
ράττουσι τὸ ὕδωρ. καὶ ἐν τῷ Στρυ-
μόνι δὲ περὶ πλειάδας ἁλίσκονται
τότε γὰρ ἀναϑολοῦται τὸ ὕδωρ καὶ
ὁ πηλὺς ὑπὸ πνευμάτων γινομένων
ἐναντίων.

ib. 592, 23: ξῶσι δ᾽ ἔνιαι ἐγχέλυς
καὶ ἑπτὰ καὶ ὀκτὼ ἔτη... (20:) νέ-
μονται δὲ μᾶλλον τῆς νυκτός. τὴν
δ᾽ ἡμέραν εἰς τὰ βαϑέα ὑποχωροῦ-
σιν.

De generatione Pseudaristotelicam narrationem sequitur Oppianus

hal. 1, 516.

αἴ μὲν γὰρ σπειρηδὸν ἐν ἀλλήλῃσι χυϑεῖσαι
ἐγχέλυες δέμας ὑγρὸν ἀναστρωφώῶσι ϑαμειαὶ
πλεγνύμεναι, τάων δὲ κατείβεται εἴκελος ἀφρῷ
ἰχώρ, ἐν ψαμάϑοις τὲ καλύπτεται" ἡ δέ μιν ἱἰλὺς
δεξαμένη κυέει τε καὶ ἐγχελύων τέκεν ὁλκούς.

ΑΚΙΒΤΟΤ, PSEUDEPIGB.,

20

-- 306 —

De ipso vocabulo haec etiam addit Atlien. p. 2994: ᾿Αριστοτέλης--

ἐν τοῖς περὶ ξώων (ita enim habet cod. Marc. f. 1125, non ἐν τ. sr. C. Ga
ρίων, ut vulgo) διὰ τοῦ τ ἔγχελις εἴρηκεν. quod ad ξωικά pertitsesnr

videtur.

29. (283)
ἐρυϑοῖνος.

Athen. VIl, 800: ἐρυϑρῖνος. ᾿Δριστοτέλης ἐν τῷ περὶ
ξώων (corr. ξωικῶν) καὶ Σπεύσιππος παραπλήσιά φησιν εἶναι gaypor,
ἐρυϑρῖνον, ἥπατον. [τὰ παραπλήσια εἴρηκε καὶ Δωρίων ἐν τῷ περὶ
iy9vov.

Fragmentum ipsum ad Speusippum solum spectat (cf. p. 327*: ge-
γρος. Σπεύσιππος ἐν δευτέρω ὁμοίων παραπλήσιά φησιν εἶναι ge-
γρον, ἐρυϑρῖνον., ἥπατον. item p. 301€: Σπεύσιππος δ᾽ ὅμοιον φαγφῷ
τὸν ἤπατον), nou ad Aristotelem, quem diversis testimoniis in unum cot
iunctis de erythrino memurasse in libro £ouxov (is enim significat.
non historia animalium i. e. περὶ ξώων μορέων) simpliciter testaluf
Athenaeus.

30. (284)

ἥπατος.

Athen. VII, 3015: ἥπατος... ἔστε δὲ μονήρης, ὥς φησιν Agi
στοτέλης. σαρκοφαάγος τε καὶ καρχαρόδους. τὴν χροιὰν μὲν μέ-
λας. ὀφϑαλμοὺς δὲ μείζονας ἢ xaO" αὑτὸν ἔχων. καρδίαν τρίγωνον
λευκὴν.

Mendum subesse ultimis verbis atque legendum esse καρδίαν τρί-
y VOV , ἧπαρ λευκόν (i. e. minus rubescens, ex rubro albescens. cf. Sie-
bold u. Stannius, Lehrh. d. vgl. Anat. t, I. 1846. p. 96) optime exposuit
Rondelet de pisc. p. 148—49. rem confirmant similis corruptionis vesti-
gia in descriptione scari (319^) manifesta, quae idem monstravit Rondelet
p. 100. cf. de citharo Ath. 305. ab Aristotele non nisi ἐπ᾿ ἄκρας τῆς
καρδίας magnorum piscium iemoratur παχὺς αὐλὸς xal λευκός /h. a. 2,
17. 507, 10). quod cor angulatum habeat, hoc illi cum multis commune
est Rond. p. 148. de qua re, sicut de coloribus aliisque levis momenti
rehus quae ad externam animalium speciem describendam faciunt, identi-
dem monuisse Pseudaristotelem fragmenta docent, cf. de labrace (310*) de
scaro. (3197 de fagro (327*) et supra de galeo acanthia (294*). ab Aristo-
tcle uno loco nominatur hepatus (ἢ. a. 2, 17. 508^19).

αὐ mh. A Δ τι κα. AM δ. ..

Ae!

— 80 —

91. (285)
καλλιχϑυς.

Athen. VII, 2824 s. ἀνθίας, καάλλιχϑυς ... ἀριστοτέλης δὲ καὶ
λαρχαρύδοντα εἶναι (φησὶ) τὸν κάλλιχϑυν σαρκοφαγον τε καὶ συν-
ἀγελαζόμενον. |

Hunc Aristoteli ignotum ab anthia diversum habuisse videtur Pseud-
iristoteles (cf. Dorion p. 282*) non minus quam Oppianus hal.:3, 335
(cf. 5, 628).

32. (286)
καλλιώνυμος.

Aelian. n. a. 13, 4: ἀκούσαις δ᾽ ἂν ἁλιέων καὶ ἰχϑύων τινὰ καλ-
it ώνυμον οὕτω λεγόντων" καὶ ὑπὲρ αὐτοῦ “Ἀριστοτέλης λέγει
ὅς, ἄρα ἐπὶ τοῦ λοβοῦ τοῦ δεξιοῦ καϑημένην ἔχει χολὴν πολλήν, αὐτῷ
δὲ χὴ ἧπαρ κατὰ τὴν λαιὰν φορεῖται πλευράν. [καὶ μαρτυρεῖ τούτοις
καὶ ὁ Μένανδρος ἐν τῇ Μεσσηνίᾳ οἶμαι λέγων... καὶ ᾿Ανάξιππος ...
Ἐπείχαρμος μὲν ... Μνησίμαχος δὲ.

Haec ex eodem lexico quo Athenacus uti solet fluxisse patet. atque
*undem ex parte fontem nescio unde refert etiam Plinius 32, 24: cailio-
"y mi fel cicatrices sanal .. . nulli hoc. piscium copiosius , ut existima-
"*t Menander quoque in comoediis. idem piscis et uranoscopos (cf. 32,
93 cat, pisc.) vocatur ab oculo quem in capite habet.

In hist. anim. (2, 15. 506^10) uon uisi haec leguntur: ἔχει δὲ καὶ o

Καλλιώνυμος (qui nominatur etiam 8, 13. 598, 11 diversus ab anthia
quem habes 9, 2 et 9, 37 — unde Athen. 282* Ar. citat ἐν τῷ περὶ ξώων
"9v — cf. 6, 17) ἐπὶ τῷ ἥπατι (χολὴν), ὅσπερ ἔχει μεγίστην τῶν
ἰχϑύων ὦ ὡς κατὰ μέγεϑος. de situ hepatis, de quo mira Aelianus, in uni-
Versum monet ΑΓ, ἢ. a. 2, 17. 507, 12. 23. P. Gyllius autem locum illum
ila vertit corrigitque (Ex Aeliano l. XI c. 31. Lugd. 1533 p. 320): Hwic
Aristoteles ait in iecore fel situm esse, pro portione corporis maxime
Copiosum: iecur autem ad dextrum latus collocatum esse. quod
ineptum erat adnotare.

33. (281)
κεστρεύς.

Athen. VII, 3075: [449 oror£Agg δ᾽ ἐν πέμπτῳ μορίων (h. a. 5, 11.
54314—18) .. .] ἐν δ᾽ ἄλλοις φησὶν ὁ IgiorovéAmg «ὁ κεστρεὺς
χαρχαρόδους ὧν οὐκ ἀλληλοφαγεῖ, ἅτε δὴ οὐδ᾽ ὅλως σαρκοφαγῶν.
ἔστι δὲ ὁ μέν τις κέφαλος, ὁ δὲ χελλών, ὃ δὲ φεραῖος. καὶ ὁ μὲν χελ-

205

— 908 —

λὼν πρὸς τῇ γῇ νέμεται, ὁ δὲ φεραῖος οὔ. καὶ τροφῇ χρῆται ὃ μὲν φ»ε-
ραῖος τῇ ἀφ᾽ αὑτοῦ γενομένῃ μύξῃ, ὁ δὲ χελλὼν ἄμμῳ xal ἐλύι. λέγε --
ται δὲ καὶ ὅτι τὸν γόνον τῶν κεστρέων οὐδὲν τῶν ϑηρίων κατεσϑίεξε;
ἐπεὶ of κεστρεῖς οὐδένα τῶν ἰχϑύωνν.

Post alia deinde testimonia denuo citatur Aristoteles p. 307*: ἔν
τῷ περὶ ξώων ἡϑῶν καὶ βίων (ἢ. a. 9, 2. 610*14—17) idemque sine ti-
tulo p. 308^ ex h. a. 8, 2. 59153— 4. cf. 591, 21. Pseudaristotelis autem
locus et ipse excerptus est (non autem ab ipso demum Athenaeo excer-
ptus est, ut voluit post Rondelet. p. 263 Schneider comm. ad Ar. ἢ. ἃ.
p. 577. hist. pisc. p. 70. aliter tamen p. 78) ex Ar. ἢ. a. 8, 2. 591, 17—19.
22 —26. 28: ᾿ἀλληλοφαγοῦσι δὲ πάντες μὲν πλὴν κεστρέως ... ὁ δὲ κέ:
φαλος καὶ ὁ κεστρεὺς ὅλως μόνοι οὐ σαρκοφαγοῦσεν TP τρέφεται. δὲ
πὰς κεστρεὺς φυκίοις καὶ ἄμμῳ. ἔστι δ᾽ ὁ μὲν κέφαλος, ὃν κα
τινες χελῶνα, πρόσγειος, ὃ δὲ περαίας (al. ]. παρέας, παρδίας Plut. de
sol. an. 9 ex Ar.) οὔ, βόσκεται δ᾽ ὁ περαίας τὴν ἀφ᾽ αὑτοῦ μύξαν (inde
μυξῖνος Hicesio ap. Ath. 3065, cf. σμύξων vel μύξων Ar. 543015, undt
μύξος Ath. 300), διὸ καὶ νῆστές (cf. Dorion 3069) ἐστιν ἀεί" of δὲ κέ
φαλοι νέμονται τὴν ἰλύν... ἰχϑὺν δ᾽ ὕλως οὐκ ἐσϑίουσιν ... τὸν δὲ
γόνον αὐτὼν οὐδὲν ἐσϑέει τῶν ϑηρίων, διὸ γίγνονται πολλοί.

Ultimis Pseudaristotelis verbis (λέγεται δὲ καὶ ...), non ipsius Art
stotelis, respondent Oppiani versus hal. 2, 642—656, quorum hos app*€
nere satis habeo :

μοῦνοι γὰρ κεστρὴες ἑνηέες οὔϑ᾽ ὁμόφυλον

οὔτε vuv. ἀλλοίης γενεῆς ἄπο πημαίνουσιν...

τοὔνεκα (cf. ἐπεί illud Pseudar.) καί τιν᾽ ἔχουσι μετ᾽ ἰχϑύδι
τίμιον αἰδὼ"

οὐ yoQ τις κείνων νεαρὸν τόκον; οἷα καὶ ἄλλων,

σίνεται....

34. (288)
κίϑαρος.

Athen. VII, 305: κέϑαρος. MoiotovéAmng ἐν τῷ περὶ ξώων (corr.
ξωικῶν) ἢ ῇ ἰχϑύων «0 xi&agoc, φησί, καρχαρύδους, μονήρης, φυ-
κοφάγος, τὴν γλώτταν ἀπολελυμένος. καρδίαν λευκὴν ἔχων καὶ πὶα-
τεῖαν».

Nominatur citharus uno loco apud Aristotelem h. a. 2, 17. 508^l7.
— φυκοφαγος (vel φυκιοφαγος) opp. σαρκοφάγος Ar. 8, 19. 602, 20.
linguam piscium οὐκ ἀπολελυμένην (h. a. 4, 8. 533, 27. 2, 10. 503, 3)
dixit Aristoteles el προσπεφυκυῖαν οὕτως ὥστ᾽ ἐνίοτε μὴ δοκεῖν ἔχειν

— 809 —

(La.2,13, 505, 31. cf. p. a. 2, 17. 661, 2. 4, 11. 690525), contrarium
Peudaristoteles per varias ille manus et traditus et corruptus. de corde
tire potius hepate v. s. ἥπατος οἱ σκάρος.

35. (280) e
xogóviog. |

Athen. VII, 806): κορ δύλος. τοῦτον MQiovovéAqec φησὶν ἀμ-
φίβιον εἶναι καὶ τελευτᾶν ὑπὸ τοῦ ἡλίου αὐανϑέντα.

Cf. Hesych. κορδύλος : ἰχϑὺς ποιός. --- ἀμφίβιος quia δέχεται μὲν
τὸ ὑγρὸν καὶ ἔχει βράγχια, πορεύεται δ᾽ εἰς τὸ ξηρὸν καὶ λαμβάνει τρο-
Ww» (Ar. 589524). ἀμφέβιοι voce ab Aristotele aliena apud Theophr. de
pis. 12 semel nominantur o£ ἐν τῷ ξηρῷ διαμένοντες. cf. 10. 2. Isidor.
orig. 12, 6, 3: amphibia sunt quaedam genera piscium, dicta quod am-
belandi in terris usum et natandi in aquis officium habeant. eodemque
sensu apud Pseudaristotelem Apuleio teste, qui de magia c. 38 nominum
lomanis inusitatorum atque in libris de piscibus latine e Graecis i. e. Ari-
slolele — cf. c. 36. 40 — explicatorum exempla profert hoc modo: de
lit aguatilibus dicam nec cetera animalia nisi in communibus diffe-
rtMiis attingam. ausculta igitur quae dicam. iam me clamabis ma-
fta nomina Aegyptio vel Babylonico ritu percensere σελάχια, μαλάκια,
βυϊαχύστρακα. χονδράκανϑα, ὀστρακόδερμα. καρχαρόδοντα. ἀμφέ-
Pie, λεπιδωτά, φολιδωτά, δερμόπτερα. στεγανόποδα (πεοα νοποδὰ
αὐ, Flor. unde male Hildebrand πεξά. νέποδα inepto poeticoque voca-
bl), μονήρη: συναγελαστικα, possum etiam pergere ... de -
rdylo v. Ar. ἢ. a. 8, 2. 1, 5. 1, 1. p. a. 4, 13. de resp. 10 (Schneider hist.
pi. p. 275 cf. 61. comm. in Ar. h. a. p. 21. Meyer Ar. Thierk. p. 312).

36. (290)
κυπρῖνος.

Athen. VII, 3095: κυπρῖνος. τῶν σαρκοφάγων καὶ οὗτος. ὡς
᾿Δριστοτέλης ἱστορεῖ, καὶ συναγελαστικῶν. τὴν δὲ γλῶτταν οὐχ ὑπὸ
τὸ στόματι, ἀλλ᾽ ὑπὸ τὸ στόμα κέκτηται (ita cod. Marc.).

Ulima haec de lingua neque sensum ullum habent (ut ait Rondelet
Mn integrum esse locum Athenaei statuens, aquatil. hist. part. alt. Lugd.
I5 p. 152. cf. Schneider hist. pisc. p. 7) et ad emendandum sunt impe-
tissima (cf. Schweighaeuser animadv. t. 4 p. 306—10). de re Ar. ἢ. a. 4,
δ 88, 28 (cf. p. a. 9, 17. 660^35): τὴν γλῶτταν ἔχουσι μέν. ἔχουσι δ᾽
ἀμυδρὼς- ὀστώδη γὰρ xal οὐκ ἀπολελυμένην ἔχουσιν. ἀλλ᾽ ἐνίοις τῶν

- 910 —

ἰχϑύων ὁ ovgavog ἐστι σαρκωδης, οἷον τῶν ποταμίων ἐν τοῖς κυπραε --
“ -ὄ x 3 -ν ^ 74 ^
νοις, ὥστε τοῖς μὴ σκοπουμένοις ἀκριβῶς δοκεῖν ταύτην εἶναι γλῶώττατε-“.

37. (291)
λάβραξ.

Athen. VII, 310: λάβρακες. οὗτοι, Oc ᾿Αριστοτέλης ἴστο»--
ρεῖ, μονήρεις εἰσὶ καὶ σαρκοφάγοι. γλῶσσαν δ᾽ ἔχουσιν ὀστώδη καεὲ
προσπεφυκυῖαν, καρδίαν τρίγωνον. [ἐν δὲ πέμπτῳ ξώων μορίων (h. a.
5, 10. 543^3, 5, 9. 543, 3) τέκτειν αὐτούς...

Quae ex huius piscis descriptione ab Athenaeo servatae sunt notae".
omnibus partim piscibus partim multis communes sunt. id quod ita t«s-
lisse ineptam auctoris rationem saepe iam vidimus. de lingua piscium A κ΄.
h. a. 4, 8. 533, 27 (cf. 2, 10. 503, 3): ὀστώδη γὰρ καὶ οὐκ ἀπολελυμένν)ν
ἔχουσιν. 2, 13. 505, 30: καὶ γλῶτταν σκληρὰν καὶ ἀκανθώδη ἔχου e»:
καὶ προσπεφυκυῖαν. ceterum τῶν χυτῶν (Meyer Ar. Th. p. 286) est ó
λάβραξ secundum Ar. (h. a. 5, 9. 543, 3) vel δρομάδων (b. a. 6, 17. 5749"
21): non igitur μονήρης (Schneider h. p. p. 105). inter σαρκοφαάγους κ΄ Ἐ-
censetur ἢ, a. 8, 2. 591, 11 (cf. 591517). ad Pseudaristotelem nescio aan
pertineant quibus post Hicesium pergit Athenaeus verba haec: ὦνομ «x-
σϑη δ᾽ ὁ ἰχϑὺς παρα! τὴν λαβρότητα (cf. schol. Aristoph. eq. 361). A£-
γεται δὲ ὅτι καὶ συνέσει τῶν ἄλλων ἰχϑύων διαφέρει ἐπινοητικὸς αν
τοῦ διασώζειν ἑαυτόν (cf. Plin. 32, 5. Opp. hal. 3, 121).

38. (292)
μύραινα.

Athen. VII, 312*: μύφαιναι.. .᾿Αριστοτέλης δὲ ἐν πέμπε Ὁ
ξώων μορέων ἐκ μικροῦ φησὶν αὐτὴν ταχεῖαν τὴν αὔξησιν λαμβάνεδαῦν
καὶ εἶναι καρχαρόδουν τίκτειν τε πᾶσαν ὥραν μικρὰ ox.

Quae hic leguntur non ad quintum historiae pertinere verum ad
librum deperditum περὶ ξωικῶν, titulosque illos fere ubique a lexicogs^ 4"
pho coniunctos unaque appositos confudisse Athenaeum, e verbis καὶ 4€
ναι x«oyogoÓovv plane intelligitur. nisi forte duo diversa testimonia — 9"
unum titulum negligenter collata sunt, sicut infra s. ὀρφώς (8155) οἱ “΄
σάλπη (321*). ex historia autem revera excerpsit Pseudaristoteles: cf. 5,
10. 543, 19: ἔνια δὲ τίκτει πᾶσαν ὥραν, οἷον ἡ σμύραινα. τέκτει
αὕτη ὠὰ πολλὰ καὶ ἐκ μικροῦ ταχεῖαν τὴν αὔξησιν λαμβάνουσι vd £^
νόμενα. quem locum mox ipse etiam tangit Athen. 312*: ó δὲ κῦρσ Θ᾽
᾿ὥς φησιν Ao. ἐν πέμπτῳ ξώων μορίων (5, 10. 543, 24—27), diagép t^
τῆς σμυραίνης ...

— 31 —
39. (293)

νάρκη.

Athen. VII, 314: ἔστε δ᾽ ἡ νάρκη, ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης.
τὸν σεἰαχωδῶν καὶ τῶν σκυμνοτοκούντων. ϑηρεύει δ᾽ εἰς τροφὴν
ἀυτῆς τὰ ἰχϑύδια προσαπτομένη καὶ ναρκᾶν καὶ ἀκινητίξειν ποιοῦσα.

Cf. Ar. h. a. 2, 18. 505, 4: τῶν σελαχῶν ... νάρκη (τὰ δὲ σελάχη
πάντα ζωοτόκα 505^3. cf. Meyer Ar. Thierk. p. 280. de torpedine accura-
iu 6, 10. 11). ἢ. a. 9, 37. 620*19: ἡ dà νάρκη vegxav ποιοῦσα ὧν ἂν
τρατήσειν μέλλῃ ἰχθύων. .. λαμβάνουσα τρέφεται τούτοις.

40. (294)
ξιφίας.

Athen. VII, 314: ξεφέας. τοῦτον ᾿Αριστοτέλης φησὶν ἔχειν
τοῦ ῥύγχους τὸ μὲν ὑποκάτω μικρόν, τὸ δὲ καϑύπερϑεν ὀστῶδες μέγα,
ἴων τῷ ὅλῳ αὐτοῦ μέρει' τοῦτο δὲ καλεῖσϑαι ξίφος. ὀδόντας δ᾽ ovx
Buy τὸν ἐχϑύν.

Horum nulla mentio apud Aristotelem. de dentibus consentit Aelia-
Δ n. ἃ, 14, 23, cf. Schneider ἢ. p. p. 50.

41. (295)
ὄνος.

Alben. VII, 315*: ὄνος, φησὶν ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῷ περὶ ξωι-
*àv, ἔχει στόμα ἀνερρωγὸς ὁμοίως τοῖς γαλεοῖς ᾿ καὶ οὐ συναγελαστι-
*&. χαὶ μόνος οὗτος ἰχϑύων τὴν καρδίαν ἐν τῇ κοιλίᾳ ἔχει, καὶ ἐν τῷ
irpo λέϑους ἐμφερεῖς μύλαις. φωλεύει τε (ita cod. Marc., non δέ,
vulgo) μόνος ἐν ταῖς ὑπὸ κύνα ϑερμοτάταις ἡμέραις, τῶν ἄλλων

ταῖς χειμεριωτάταις φωλευόντων.
Quae omnia nova et partim inaudita atque absona, praeter latita-
ümem, de qua Ar. ἢ. a. 8, 15, 599531: ἔνεοε δὲ τῶν ἰχϑύων φωλοῦσι
Wi τοῦ ϑέρους , olov γλαῦκος - ovrog γὰρ τοῦ ϑέρους φωλεῖ περὶ ξξή-
X» ἡμέρας. φωλεῖ δὲ (sc. τοῦ θέρους) καὶ ὁ ὄνος καὶ ὁ χρυσόφρυς
ἐν (000, 4:) καὶ μάλιστα ἐπὶ κυνί. inter eos qui lapidem in capite ge-
Ire dicuntur (h. a. 8, 10. 601529: οὗ ἔχοντες λίϑον ἐν τῇ κεφαλῇ, οἷον
Ἰρύμις λάβραξ σκίαινα φαγρος), non memoratur asellus. memorantur
lamen eius lapilli a Plinio 32, 38. cetera autem dubia et suspecta. etenim
05 habet hians quidem sed non ut galei (Rondelet de pisc. p. 275. cf. Sal-
vianus aquat. hist. f. 73 d. ἀνερρωγός cf. Ar. 505, 32). neque est οὐ Gvv-
αγελαστικός (Rondelet l. c.). de cordis situ, quem arbitraria explicatione
male defendit Schneider hist. pisc. p. 35 (voluit igitur philosophus signi-

ficare asino pisci cor non lam prope os, sed profundius situm esse
ita Rondelet de pisc. p. 274: branchias quaternas habet duplices , inim.
quas situm est cor figura ossis dactylorum id esl fructuum palmas—
pericardio contectum supra septum (ransversum situm, tribus constazmmm
parlibus, ul in caeteris piscibus, quas suo loco. perspicue declaravimus...
ex quibus liquel minime verum id esse quod de hoc pisce scribit. Atm.
naeus. καὶ μόνος ovrog ἰχϑύων τὴν καρδίαν ἐν τῇ κοιλίᾳ ἔχει. soe—m
hic ex piscibus cor in ventre habet. nam si τῆς κοιλίας nomine cavimmm
lem illam intelligit quae diaphragmati subest, αὐτοψία id falsum e————,
convincit. sin eam etiam cavitatem quae superior est diaphragmemmn,
eadem in parte cor habet, qua alii omnes pisces (v. Siebold u. Stann. amu
vergl. Anat. II p. 09). neque video cur natura instituti sui oblita, in. Ss,
pisce polius quam in alio, cor a ventriculo intlestinisque diaphragm,
non secluseril, cuius usum in piscibus alibi exposuimus. Hipp. 8.) τ ἦς.
nus, aquatL. anim. hist. (Rom. 1554) f. 71*: solus piscium Athenaeo et
Aeliano aucloribus cor in veníre continet. quod in minoribus secus
esse crebra sectione didicimus. eodem enim loco, quo el pisces reliqui,
et non in ventre, illud habent. num id aulem in maioribus forsan w-
rum Sil, $i quando maiorum occasio dabitur, periculum faciemus.
Eundem autem Pseudaristotelis locum de corde aselli ex Anatomis
(περὶ ξώων ἀνατομῆς Apul. c. 36) i. e. ex eodem de animalibus opere altero
quod περὲ ξωικῶν inscribunt Athenaeus et Apollonius, affert Apuleius, qui
de piscibus (cf. c. 36) librum ediderat ex Aristotele et Peripateticis. ita enim
ait de magia c. 40: αἱ enim, inquit, piscem cui rei nisi malae proscidisti,
quem tibi Themison servus altulit? quasi vero non paulo prius dixerim
me de particulis omnium animalium, de situ earum deque numero deque
causa conscribere ac libros ἀνατομῶν 4dristotclis et explorare
s(udio el augere. atque adeo summe miror quod unum a me piscicu-
lum inspectum sciatis, quum iam plurimos ubicunque locorum oblati
sunt aeque inspexerim , praesertim quod nihil ego clanculo sed omnia
in propatulo ago . .. hunc adeo pisciculum, quem vos leporem mari-
num nominalis, plurimis qui aderant ostendi, necdum etiam decerno
quid vocem, nisi quaeram sane accuratius, quod πὲς apud veteres phi-
losophos proprietatem eius piscis reperio, quanquam sit omnium raris-
sima et hercule memoranda. quippe solus ille quantum sciam quum sit
celera exossis, duodecim numero ossa ad simililudinem talorum suillo-
rum in ventre eius connexa et catenala sunt. quod Aristoteles si
scisset, nunquam profecto omisissel, qui aselli piscis
solius omnium in medioalvocorculum situm promazximo

-- 313 —

* € moravit (quod dr. si unquam profecto etc. cod. Flor. 68, 2 omnium
sec. Keilium archetypus).

De eadem re ex unius Pseudaristotelis errore derivata alii quoque
MiCtore$ monuerunt , praecipue Aelianus, qui maximam fragmenti partem
repetit &. a. 6, 30: ὁ ἐχϑὺς ὁ ὄνος τὰ μὲν ἄλλα ὅσα ἐντὸς προσπέφυκεν,
οὗ πάνυ τι τῶν ἑτέρων διεστῶτα κέκτηται, μονότροπος δέ ἔστι καὶ σὺν
ἄλλοις βιοῦν οὐκ ἀνέχεται. ἔχει δὲ ἄρα ἰχϑύων μόνος οὗτος ἐν τῇ γα-
σε οἱ τὴν καρδίαν, καὶ ἐν τῷ ἐγκεφάλῳ λίϑους οἴπερ οὖν ἐοίκασι μύ-
χες τὸ σχῆμα. σειρίου δὲ ἐπιτολῇ φωλεύει μόνος (cf. Oppian. hal. 1, -
151}, τῶν ἄλλων ἐν ταῖς κρυμωδεστάταις (sc. ἡμέραις) φωλεύειν εἶϑι-
σρε ἕνων. cf. 5, 20: ὄνος 0 ϑαλάττιος ἐν τῇ γαστρὶ τὴν καρδίαν ἔλαχεν
ἔχεεν, ὡς οἵ δεινοὶ τὰ τοιαῦτα ὑμολογοῦσιν ἡμῖν καὶ διδάσκουσιν. Cle-
Trems Alex. paedag. 2, 1, 18 p. 65 Sylb.:... τὸν νοῦν ἐγκατορύξας τῇ

*Oe la, τῷ ἰχϑύι τῷ καλουμένῳ ὄνῳ va μάλιστα ἐοικώς, ὃν δή φησιν
"f φιστοτέλης μόνον τῶν ἄλλων ξώων ἐν τῇ γαστρὶ τὴν καρδίαν ἔχειν.
Tae ex eodem fonte excerpta esse quo Athenaeus usus est, Epicharmi
(quai ἐχτραπελόγαστρον appellat) locus docet similiter apud utrumque Ari-
5 6 telicis subiuuctus.

42. (290)

0p 9 Qc.
; Athen. VII, 3155: 0g g ὡς. [καλεῖται δὲ xol ὀρφός, ὡς Πάμφιλος.
CE ἐκοίστοτέλης δὲ ἐν πέμπτῳ ξωων μορίων (ἢ. ἃ. 5, 10. 543, 30. ^1) τα-
ΚῈ ξὰν λέγων γίνεσϑαι τὴν αὔξησιν, καὶ ὀρφώς, φησίν, ἔκ μικροῦ γένε-
F€rs μέγας ταχέως. ἔστι δὲ καὶ σαρκοφάγος καὶ καρχαρύδους, ἔτι δὲ
M- € νήρης. ἴδιον δ᾽ ἐν αὐτῷ ἐστὶ τὸ τοὺς ϑορικοὺς πόρους μὴ εὑρίσκε-
GC, καὶ τὸ δύνασϑαι πολὺν χρόνον ξῆν μετὰ τὴν ἀνατομήν. ἔστι δὲ
"τες τῶν φωλευόντων ἐν ταῖς χειμεριωτάταις ἡμέραις " χαίρει τε πρόσ-
τος μᾶλλον ὧν ἢ πελάγιος. ξῇ δ᾽ οὐ πλέον δύο ἐτὼν.

Locum ex historia animalium depromtum sine titulo addita alterius

9 Iberis verba excipiunt. — σαρκοφάγος Ar. ἢ. a. 8, 2. 501, 11. φωλεύεε

bh. 48,15. 599^ 0. πρύσγειος ἢ. a. 8, 13. 508, 10. cetera nova. οἵ 80-

Q xol πόροι piscium describuntur 0, 11 (cf. 3, 20), at nihil de orpho.

d Fragmenti Pseudaristotelici partem praebet Aclianus n. a. 5, 18: ὁ
Ὁ φφὼς ϑαλαάττιον ξῶσν ἐστι, xol εἰ ἕλοις καὶ ἀνατέμοις, ovx av ἴδοις
Ἐεϑνεῶτα παραχρῆμα αὐτόν, ἀλλὰ ἐπιλαμβάνει τῆς κινήσεως καὶ οὐκ
ép ὀλίγον. διὰ χειμῶνος δὲ ἐν τοῖς φωλεοῖς οἰκουρῶν χαίρει" διατρι-
Boi δὲ ἄρα αἴ πρὸς τῇ γῇ μᾶλλον φίλαι αὐτῷ. particulam etiam Oppia-
Vus hal. 1, 142: καὶ ὀψιμόρων γένος ὀρφῶν, o? πάντων περίαλλα κατὰ

χϑόνα δηϑύνουσι ξωοί, καὶ τμηϑέντες ἔτι σπαίρουσι σιδήρῳ.

-- 314 —

43. (207 )
δαλπη.

Athen. VII, 8215: σάλπη ... [ΑΔριστοτέλης δ᾽ ἐν πέμπτῳ ξώω» Ὁ
μορίων (h. a. 5, 9. 543, 8, cf. 5, 11. 54358. 6, 17. 570*17) ἅπαξ τέκτεε. 9
φησὶν αὐτὴν τοῦ μετοπώρου. ἔστε δὲ πολύγραμμος xol ἐρυϑρόγραμα.--
μος, ἔτι δὲ καρχαρόδους καὶ μονήρης. λέγεσϑαι δὲ καὶ ὑπὸ τῶν ἁλιέαιν aw
φησὶν ὡς καὶ κολοκύντῃ ϑηρεύεται χαίρουσα τῷ βρώματι.

Diversa περὶ μορέων libri οἱ περὶ ξωικῶν testimonia in unum corm --
flata habes, sicut in orpho οἱ muraena. ultima Pseudaristoteles petiit e Ξε
h. a. 8, 2. 591, 15: ἡ δὲ σάλπη (τρέφεται) τῇ κόπρῳ καὶ φυκίοις (c É-
Opp. hal. 3, 414. 424): βόσκεται δὲ καὶ τὸ πράσιον, ϑηρεύεται δὲ xe E
κολοκύνϑῃ μόνη τῶν ἰχϑύων. de colore idem supra legitur iu fr. 12. ἐξ £-
Opp. hal. 1, 125 σάλπαι . . . αἰολόνωτοι.

44. (298)
σαρδῖνος.

Athen. VII, 320^: ᾿4ριστοτέλης δ᾽ ἐν πέμπτῳ ξώων ἱστορίας (i {-- “5
cod. Marc. sec. Schiweighaeuser animadv. t. IV p. 408 quod revera legi “ἘΞ t
ipse testor. ἐν πέμπτῳ μορίων fide membranarum Casaubonus) ca od 4 —
vovg (σαργένους corr. Meineke) αὐτὰς (sc. τὰς ἐριτίμους) καλεῖ.

Cf. Epaenelus ap. Ath. 328! (cf. 328* et Arist. fr. 19): χαλκέδας ac 6
καλοῦσι xol σαρδίνους ἐριτίμους. in hist. an. simpliciter semel inte
gregatilium exempla commemorautur cagyivot, nunquam Gagdívor, egg «4?
titulos confusos esse atque £cxx« intelligenda (fort. ἐν τῷ περὶ ξωικῶν 9"
ἱστορῶν... καλεῖ) arbitror, praeserlim quum qui sexcenties ab Athe ^
naeo citatur quintus historiae, semper inscribatur πέμπτος μορέων (« -
V. Rose de Aristot. libr. p. 217. cf. 31. 216) neque simplex illa sargirs ἢ
mentio sufficiat ad corrigendum £v ἢ (sicut est apud Ath. VII, 387^ pro dv & Ὁ

ξώων ἱστορίας.

45. (209)
σκάρος.

Athen. VII, 319*: σκάφος. τοῦτον “Αφιστοτέλης φησὶ καρχω--
ρόδοντα εἶναι καὶ μονήρη καὶ σαρκοφάγον, ἔχειν τε στόμα μικρὸν καὶ
γλῶτταν οὐ λίαν προσπεφυκυῖαν. καρδίαν τρίγωνον, ἧπαρ λευκόν (14
optime londelet de pisc. p. 100. codd. τρέγωνον παράλευκον) τρέλοβον
(ro/BoAov cod. Marc.), ἔχειν τε χολὴν xai σπλῆνα μέλανα, τῶν δὲ βραγ-
χίων τὸ μὲν διπλοῦν τὸ δὲ ἁπλοῦν. μόνος δὲ καὶ τῶν ἄλλων ἐχϑύων

— 315 --

μηρυκάζει" χαίρεε δὲ τῇ τῶν φυκίων τροφῇ διὸ καὶ τούτοις ϑηρεύ-
^w. ἀχμαζει δὲ θέρους.
Aristoteles in hist. an. (2, 13. 505, 28) idemque paulo restrictius de

ΜΗ an. (3, 14. 675, 1) asserit unum fere piscium esse scarum qui non sit
χαργαρόδους. non esse σαρκοφαγον ipse sibi contradicens in extrema
Famenti parte ait auctor cum Ar. ἢ. a. 8, 2. 591, 14: σκάρος δὲ καὶ
Μμἱανοῦρος φυκίοες (τρέφονται) (cf. Plin. 9, 20. Ael. n. a. 1, 2. 12, 42).
ilaque quum neque καρχαρόδους sit scarus neque μονήρης (cf. Ael. 1, 2.
1,4. Opp. hal. 4, 40) neque σαρκοφάγος, Rondelet (de pisc. p. 165) nega-
tiem addendam esse praecepit (φησὶν ov καρχ. εἶναι) eamque ad reli-
qus eliam notas duas trahendam esse explicavit Schneider hist. pisc.
P 8 (cf. Schweigh. anim. t. IV p. 394). corrigendum igitur erat oU φη-
6 ταργαρόδοντα εἶναι οὔτε μονήρη οὔτε σαρκοφάγον. attamen vix
dium est. quin sicut nunc legitur revera scripserit non solum Athe-
Mew et quo hic usus est lexicographus, sed incautus ipse et imperitus
liiri pseudaristotelici compilator formulas illas notasque generales repe-
Vre consuetus. — ἥπαρ τρέλοβον cf. Rondelet p. 160: est enim in hoc
Pie ποία non minima, quod hepar in tres lobos divisum habeal. con-
ἰῷ Cuvier et. Valenciennes, hist. des poissons t. XIV p. 125: le foie .

^i coinposé de deux lobes alongés etc. (differt enim scarus Graecorum
fü nunc quoque ita appellatur a scaro Rondeleti VI, 2, qui n'est qu'un
*troue ordinaire. v. ib. p. 109. 111) et in universum de figura hepatis pi-
*dium Cuvier, Lecons d'anat. comp. IV, 2. p. 485 (1839). Siebold und Stannius,
"gl Anat. II. p.97. — de branchiis Ar. h. a. 2, 13. 505, 13: o£ δὲ dvo ἐφ᾽
ἐκάγερα (βράγχια ἔχουσιν), τὸ μὲν ἁπλοῦν τὸ δὲ διπλοῦν, οἷον γόγγρος
καὶ σκάρος. — de rumiuatione Ar. p. a. 3, 14. 675, 1 (cf. ἢ. a. 2, 17.
908^11, 8, 2. 591522. 9, 50. 63259): ro δὲ τῶν ἰχϑύων γένος ἔχει μὲν
ὀδόντας, τούτους δὲ καρχαρόδοντας σχεδὸν ὡς εἰπεῖν πάντας" ὀλέγον
γάρ τί ἐστε γένος τὸ μὴ τοιοῦτον, οἷον ὁ καλούμενος σκάρος, ὃς δὴ
xol δοκεῖ μηρυκάζειν εὐλόγως διὰ ταῦτα μόνος (cf. Plin. 9, 29. Ael. 2, 54.
Opp. hal. 1, 135, qui utrumque coniungit, ut et sonum solus edat, de quo
Supra in fr. 18 ex Ath. VIIT, 3314, et solus ruminet. Cuv. et Valenc. ]. c. p.
3. — ἀκμάζει cf. h. a. 9, 37. 621^19.

σκορπίος.
46. (300)
Athen. VII, 320*: [τέκτει δ᾽ 0 σκορπίος δίς, ὡς φησιν Aoravo-
τέλης ἐν πέμπτῳ ξώων μορίων (h. a. 5, 9. 543, n.. 1 ὅτι. δὲ καὶ πλη-
Hx ἐστιν ᾿Δριστοτέλης ἴστορεῖ ἐν τῷ περὶ ἰχϑύων ἢ ξωικῶν (ἐν

τροφῇ δὲ χρῆται ἔστιν ὅτε
καὶ τοῖς τῶν κογχυλίων σαρ-
κιδίοις, τὰ ὕστρακα ἐκτὸς
τῶν θαλαμῶν δίπτων᾽ ὅϑεν
διαγινώσκουσιν οὗ ϑηρεύον-
τες. ὀχεύει δὲ συμπλεκόμε-
νος καὶ πολὺν χρόνον
πλησιάζει διὰ τὸ ἄναι-
μος εἶναι. τίκτει δὲ διὰ τοῦ
λεγομένου φυσητῆρος, 0g ἐστι
πόρος τῷ σώματι, καὶ τίκτει

318

xo» πλεέω ἢ ἐλάττω πάντ᾽ ἔχει ταῦτα, s c-
τὰ μαλακόστρακα). --- (ϑολὸς ὥσπερ κύσεα ς
v. 079, 19. 28).

h. a. 8, 2. 592, 1 (cf. 9, 37. 022, 5): of 432
πολύποδες μάλιστα κογχύλια συλλέγοντα ς
ἐξαιροῦντες τὰ σαρκία τρέφονται τούτοις: ^
διὸ καὶ τοῖς ὀστράκοις οἵ ϑηρεύοντες γνῶ -
ρέξουσι τὰς ϑαλάμας αὑτῶν. ---

h. a. δ, 6. 54152 (cf. g. a. 1, 15. 720) 15») :
κατὰ τὸ στόμα γὰρ συμπλέκονται (τὰ penc -
λάκια), τὰς πλεκτάνας πρὸς τὰς πλεκεάναε €
συναρμόττοντες. — 541b 17: ἐκτίκτει «Β Ὲ
κατὰ τὸν φυσητῆρα καλούμενον (— aole»*
h. a. 4, 1 — πόρον g. 8.1, 15), καϑ᾽ ὃν ἔνε «»&
καὶ ὀχεύεσϑαί φασιν αὐτάς (sc. τὰς σηπίαες
καὶ τευϑίδαρ). --- h. 2. 5, 12. 544, 8 (cf. 95.

18.549^31. de sepiis idem 550,11): τέκτει «ΔΒ.
τὸ ὠὸν (ὁ πολύπους) καϑάπερ βοσερύχι «»*
(βοτρυδόν Opp. hal. 1, 550).

In omni hac descriptione ex Aristotelis libris compendio collec -
quam mancam tamen esse pulo et mullis omissis ab eo qui locum exscrip «1t
mutilatam, nihil novi occurrit praeter pauca illa de atramenti colore «&*
de libidine (cf. Opp. hal. 1, 536. Ael. n. a. 6, 28), quorum alterum ex frigzz i-
da sanguine carentium natura facile deducitur. confunduntur autem 974^
λός et μύτις s. μήκων et hic et in sequentibus de sepia et loligine fra $5 7
mentis (v. Rondelet de pisc. p. 501 cf. 509. Schneider Samml. p. 55), ᾳ «.**
error communis est Pseudaristoteli cum Oppiano (hal. 3, 157 ἐν μήκων“, 5
ϑολός, ubi de sepiis), Plutarcho (de solert. animal. 26), Hesychio et G 977
len. gloss. Hippocr. s. μύτες. neque igitur mutari potest £v in ἐπί, sa
quuntur apud Athenaeum aliorum de polypo testimonia, Theophras € 9
περὶ τῶν μεταβαλλόντων τὰς χρόας p. 75, 25 ed. Meinek. (vid. fr. TR»-
π. ξώων |. VI), Clearchi περὶ παροιμεῶν eiusdemque περὶ τῶν ἐν vex
ὑγρῷ (p. 76, 14—23: καὶ yaígovci... ὅσους ἐϑέλει), quibus immixtz*
sunt fragmenta Aristotelica ex historia animalium: p. 75, 8 (ὡς .. αὑτὸ 77
κατεσϑίει) cf. Ar. 8, 2. 591, 4, cui additi sunt comicorum versus. p. 75»
23: λέγεται δ᾽ ὡς ἂν τις ταῖς ϑαλάμαις αὑτοῦ cag ὑποσπείρῃ. εὺ-
ϑέως ἐξέρχεται, quod ex nullo alio scriptore novimus. p. 16, 8—14 (o δ
πολύπους ἐστὶ συντηκτικός S2. τὰ λεῖα) ex h. ἃ. 9, 87. 622, 3—3. 15—
19. 31—33, atque ex eodem loco (622, 33) post Clearchea p. 76, 23 —23-
deinde p. 76, 25 —28 ex h. a. 5, 6, 541^ 8—11. nunc ipse demum citatur
Aristoteles: ἐν δὲ πέμπτῳ μορίων φησὶν giosotélgc, quod nisi ipsius
Athenaei in testium nominibus apponendis negligendisque noto arbitrio

ὠὰ βοτρυδόν.

Athen. VII, 327*:

317

——

48. (302)

φάγφρφος.
φάγρος...

᾿Δριστοτέλης δὲ σαρκοφαγον

φησὶν αὐτὸν εἶναι καὶ μονήρη καρδίαν τε ἔχειν τρίγωνον ἀκμάζειν τε

ἔαρος.

Cf. Rondelet de pisc. p. 143. — ἀκμάξειν cf. Ar. ἢ. a. 9, 37. 621^ 19:
ἀκμάζουσι δὲ τῶν ἰχϑύων oí [ μὲν ὠοφόροι τοῦ ἔαρος μέχρι ov ἂν ἐκτέκω-
SG», οὗ δὲ ξωοτόκοι τοῦ μετοπώρου.

. (Περὶ μαλακέων.

Cf. J. G. Schneider, Sammlung vermischter Abhandlungen zur Auf-
klárung der Zoologie und der Handlungsgeschichte. Berlin 1784. J. B.
Meyer, Aristoteles Thierkunde. Berl. 1855 p. 262— 70.

Athen. VII, 316c: στορεῖ
9'4oi.ozozéAqgg τὸν πο-
λυποδα ἔχειν πόδας ὀκτώ,
ὧν τοὺς μὲν ἄνω δύο καὶ
χάτω ἐλαχίστους, τοὺς δ᾽ ἐν
μέσω μεγίστους" ἔχειν δὲ καὶ
χοτυληδόνας δύο (cf. fr. 22),
αἷς τὴν τροφὴν προσάγεσϑαι"
τοὺς δ᾽ ὀφϑαλμοὺς ἐπάνω
τῶν Óvo ποδῶν (corr. 0dov-
των)" τὸ δὲ στόμα καὶ τοὺς
ὑδόντας ἐν μέσοις τοῖς πο-
σίν. ἀναπτυχϑεὶς δὲ ἐγκέ-
φαλον ἔχει διμερῆ᾽" ἔχει δὲ
καὶ τὸν λεγόμενον ϑολόν,
οὗ μέλανα καϑάπερ ση-
πέα, ἀλλ᾽ ὑπέρυϑρον, ἐν
τῷ λεγομένῳ μήκωνι" ὁ δὲ
μήκων κεῖται ἐπάνω τῆς
κοελίας οἱονεὶ κύστις" σπλαγ-
χνον δ᾽ οὐκ ἔχει ἀναλογοῦν.

49. (803)

,
πολυπους.

Arist. h. a. 4, 1. 523527: πόδας μὲν οὖν
ὀκτὼ z X yt ἔχει (τὰ μαλάκια) καὶ τούτους
δικοτύλους πάντα (cf. p. a. 4, 9. 689512)
πλὴν ἑνὸς γένους πολυπόδων (sc. τῆς £Ae-
δώνης). cf. p. 8. 4, 9. 085, 21: ὁ δὲ πολυ-
πους τοὺς ἐν μέσῳ (πόδας) τέτταρας μεγί-
στους (ἔχει). — 524^2 (cf. 68552): ἐπὶ μὲν
οὖν τῶν ποδῶν αἴ κοτυληδόνες ἀπασῖν
εἰσιν ὁ μὲν οὖν πολύπους καὶ ὡς ποσὶ καὶ
ὡς χερσὶ χρῆται ταῖς πλεκτάναις" προσά-
γεται μὲν οὖν ταὶς δυσὶ ταῖς ὑπὲρ τοῦ στό-
ματος. — 524,33: μετὰ δὲ τοὺς πόδας ἡ
κεφαλή ἐστιν ἁπάντων ἐν μέσῳ τῶν πο-
δῶν τῶν καλουμένων πλεκτανῶν. ταύτης
δὲ τὸ μέν ἐστι στόμα, ἐν ᾧ εἰσὶ δύο ὀδόντες
(cf. 067857)" ὑπὲρ δὲ τούτων ὀφθαλμοὶ με-
γάλοι δύο, ὧν τὸ μεταξὺ μικρὸς χόνδρος
ἔχων ἐγκέφαλον μικρόν. cf. 1, 16. 494, 26:
ἔχει δὲ (τὸν ἐγκέφαλον) ἅπαντα ὅσα ἔχει
αἷμα καὶ ἔτι τὰ μαλάκια... διφυὴς δ᾽ ἐν
πᾶσέν ἐστιν ὁ ἐγκέφαλος (p. 8. 8, 7. 600» 22
βούλεται διμερὴς εἶναι πᾶσι). — 524514:
σπλάγχνον δ᾽ οὐδὲν ἔχει τῶν μαλακίων, ἀλλ᾽
ἣν καλοῦσι μύτιν, καὶ ἐπὶ ταύτῃ er
(ἄνωθεν p. 8. 4, ὅ. 079, 8. cf. 081226) ..
μὲν ovv pong κεῖται ὑπὸ τὸ στόμα (st
520h32: καὶ τὴν καλουμένην μύτιν ἢ μή-

920

51. (305)

ναυτέλος.

Athen. VIL, 317: ὁ δὲ ναυτίλος
καλούμενος, φησὶν ριστοτέλης,
πολύπους μὲν οὐκ ἔστιν, ἐμφερὴς
δὲ κατὰ τὰς πλεκτάνας (cf. Opp.
hal. 1,338)* ἔχει δὲ τὸ νῶτον ὀστρα-
κόδερμον. ἀναδύνει δὲ ἐκ τοῦ βυ-
ϑοῦ ἐφ᾽ ἑαυτὸν ἔχων τὸ ὄστρακον,
ἵνα μὴ τὴν θάλασσαν ἕλκῃ ἐπα-
ναστραφεὶς δ᾽ ἐπιπλεῖ ἄνω ποιήσας
δύο τῶν πλεκτανῶν (cf. Plin. 9, 47.
Opp. hal. 1, 345), à? μεταξὺ αὑτῶν
λεπτὸν ὑμένα ἔχουσι διαπεφυκότα,
ὡς καὶ τῶν ὀρνέϑων of πόδες ὁρῶν-
ται μεταξὺ τῶν δακτύλων Ótoua-
τινον (δερμάτιον cod.) ὑμένα ἔχον-
τες" ἄλλας δὲ Óvo πλεκτάνας κα-
ϑίησιν εἰς τὴν ϑάλασσαν ἀντὶ πη-
δαλέων. ὅταν δέ τι προσιὸν ἔδῃ.
δείσας συστέλλει τοὺς πόδας καὶ
πληρώσας αὑτὸν τῆς ϑαλασσης κατὰ
βυϑοῦ ὡς τάχος χωρεῖ.

Similior fere Pseudaristoteli Oppiani narratio, atque Aristotelis.

Ar. h. a. 9, 37. 622, 5: ἔστε δὲ
καὶ ὃ ναυτίλος πολύπους, τὴ τὲ
φύσει καὶ οἷς ποιεῖ περιττός ἐσει-
πλεῖ γὰρ ἐπὶ τῆς θαλάττης τὴν
ἀναφορὰν ποιησάμενος κάτωϑεν ἐκ
τοῦ βυϑοῦ, καὶ ἀναφέρεται μὲν scex-
τεστραμμένῳ τῷ ὀστράκῳ, ἕνα ῥᾷόν
γε ἀνέλϑῃ καὶ κενῷ ναυτίλλητεεε»
ἐπιπολασας δὲ μεταστρέφει" ἔχεε δὲ
᾿μεταξὺ τῶν πλεκτανῶν ἐπίτι συ», -
φές, ὅμοιον. (corr. οἷον) τοῖς o*&-
γανόποσι, τὸ μεταξὺ τῶν δακε-
λων" πλὴν ἑκείνοις μὲν παχύ, τοῦ -
τοις δὲ λεπτὸν τοῦτο καὶ ᾿ἀραχνα «Ὁ»-
δές ἐστιν" χρῆται δ᾽ αὐτῷ, ὅταν
πνεῦμά τι T ἱστέῳ " ἀντὶ πηδαλάωον
δὲ (add. δύο. cf. Ael. 9, 34. Opp. Exal-
1, 348. dilf. Plin.]. c. media se casa 2
ul gubernaculo regit. omittit “δυο
etiam Antig. mir. 51, ubi hunc ips «1
locum refert) τῶν πλεκτανὼν “πα΄
ρακαϑίησιν. ἂν δὲ φοβηϑῇ κα πα:
δύνει τῆς θαλάττης μεστώσας Ὁ
ὄστρακον.

de

navigatione quomodo revera fiat v. d'Orbigny, hist. nat. des Céph amie
podes p. !11 οἱ praecipue Verany, Mollusques méditerranéens par €-!

(Céphalopodes. Génes 1851) p. 5 et 52 (cf. Mucian. ap. Plin. 9, 49,

aqui

nauplium appellat quasi diversum a nautilo).

52. (306)
onmía.

Athen. VII, 323*: τὴν σηπίαν δὲ
"Aoiovozílqg φησὶ (φησὶ om.

cod. MJ) πόδας ἴχειν ὀκτώ, ὧν τοὺς.

ὑποκάτω δύο μεγίστους, προβο-

Ar. h. a, 4, 1, 529927: πόδας p
ovv ὀκτὼ πάντ᾽ ἔχει (τὰ Por d
.. ἐδίᾳ δ᾽ ἔχουσιν αὖ τε σηπίαι καὶ
αἱ τευϑίδες καὶ of τεῦϑοι δύο πρθ9 ^

— 32 —

vo, καὶ μεταξὺ αὐτῶν τοὺς
4 4 ,

vc καὶ στόμα. ἔχει δὲ καὶ
βυοτὸν μὲν ἀνωτὸν δὲ
αἱ τὸ λεγόμενον ὄστρακον
no.

- ΄ e
τῇ μύτιδι ὁ ϑολός ἐστιν"
« 3 , 1 *
κεῖται πὰρ GUTO τὸ OTO-
ὡς τρόπον ἐπέχουσα.

᾿᾿ἡ κοιλία πλακώδης καὶ
Xa τοῖς τῶν βοῶν ἠνύ-

ται δὲ αἵ (cod. Marc. δὴ
μικραὶ (sic) σηπίαι τοῖς
'ϑυδίοις, ἀποτείνουσαι τὰς
δας ὥσπερ ὁρμιὰς καὶ
γηρεύουσαι. λέγεται δὲ ὡς
(uv γένηται τῶν πετρι-
)T. PSEUDEPIGR.

βοσκίδας μακρᾶς. cf. p. a. 4, 9.
685, 15: ef μὲν yag (σηπίαι xal af
τευϑίδες) τοὺς ἄνωϑεν τῶν 000v-
τῶν (corr. ποδὼν) (ἐξ μικροὺς add.
ed. Paris. Did. sec. vers. lat. Scoti
et Gazae: senos exiguos) ἔχουσι καὶ
τούτων τοὺς ἐσχάτους δύο μείζους,
τοὺς δὲ λοιποὺς τῶν ὀκτὼ δύο κά-
τωϑεν μεγίστους τούτων (corr. πάν-
των). — ὀφθαλμοί, στόμα, ὀδόντες
924^1.—3 (v. supra de polypo, ubi
eadem accuratius exscripta) —
52422: τῇ uiv ovv σηπίᾳ καὶ τῇ
τευϑίδι καὶ τῷ τεύϑῳ ἐντός ἐστι
τὰ στερεὰ ἐν τῷ πρανεῖ τοῦ στόμα-
τος, ἃ καλοῦσι τὰ μὲν σήπιον τὸ δὲ
ξίφος. — μύτις, θολός 524^ 14, 17
(v. supra de polvpo). at accuratius de
p. a. 4, 5. 679, 7: αἴ μὲν ovv τευ-
ϑίδες καὶ πολύποδες ἔχουσιν ἄνω-
ϑεν τὸν ϑολὸν ἐπὶ τῇ μύτιδι μᾶλλον,
ἡ δὲ σηπία πρὸς τῇ κοιλίᾳ κάτω"
πλείω γὰρ ἔχει. quod negligit Pseud-
ar. sicut Gal. et Hes. s. μύτες (τὸ
ἐν τῷ στόματι μέλαν) et Plut. de
sol. an. 26 (παρὰ τὸν τράχηλον). ---
524^ 11 (de omnibus): τούτου (τοῦ
προλόβου) δ᾽ ἔχεται ἡ κοιλία olov
ἤνυστρον. cf. 2, 11. 507^9: τὸ δὲ
καλούμενον ἤνυστρον (τῶν κερα-
τοφόρων καὶ μὴ ἀμφωδόντων)...
χει δ᾽ ἐντὸς πλάκας πολλὰς καὶ
μεγάλας καὶ λείας. — 9, 87. 622, 1:
ἔτι δὲ ϑηρεύει τοῖς μακροῖς τοῖς
ἀποτείνουσιν OV μόνον τὰ μικρὰ
τῶν ἰχϑυδίων, ἀλλὰ καὶ κεστρέας
πολλάκις (cf. 5905 88). 4, 1. 523530:
δύο προβοσκίδας μακρὰς... alc
προαγονταί τε καὶ λαμβάνουσιν εἰς

21

322

^, " ΄ - Α Li ^ , 1 r?
δίων ὠὡόπερ ἀγκυραις ταῖς πρυβυσ- τὸ στόμα τὴν τροφὴν. καὶ Orar

κίσε λαμβανόμεναι δρμοῦσι.

διωκομένη τε ἡ σηπία τὸν ϑολὸν
ἀφίησι καὶ ἐν αὐτῷ κρύπτεται ἐμ-
φήνασα φεύγειν εἷς τουμπροσϑεν.

λέγεται δὲ ὡς καὶ ϑηρευϑείσης τῆς
ϑηλείας τριόδοντι of ἄρρενες ἐπα-
ρήγουσιν ἀνθέλκοντες αὐτήν" ἂν
δ᾽ οἵ ἄρρενες ἁλῶσιν, of ϑήλειαι
φεύγουσιν.

οὐ διετίξει δ᾽ ἡ σηπία, καϑάπερ οὐδ᾽
0 πολύπους. [ἐν δὲ πέμπτῳ ζώων
μορέων «al σηπίαι. φησί. καὶ at
τευϑίδες... sequitur locus ex ipsis
verhis ἢ. a. 5, 6. 541^12—15 et 5,
12, 514, 1—06 compositus, deinde
Epicharmus. ]

χειμὼν ἢ βαλλόμεναι πρός τινα
πέτραν ὥσπερ ἀγκύρας ἀποσαλεύ-
ουσιν. cf. p. ἃ. 4, 9. 085, 33: προβο-
σκίδας ἔχουσι δύο μακράς, αἷς 09-
uovoí τε καὶ ἀποσαλεύουσιν ὥςπερ
πλοῖον ὅταν χειμὼν qj, καὶ τὰ ἄπο-
Sev ϑηρεύουσι καὶ προσαγονῖαῖ
τούτοις αἴ ve σηπίαι καὶ αἱ τευ-
ϑίδες.

621^29. 33: ἡ δὲ σηπία... τῷ τέε
ϑολῷ πολλάκις χρῆται κρυψεῶς
χώριν (καὶ ov μόνον φοβουμένη Υ-
30 cf. 524516) καὶ προδείξασα tis
τὸ πρόσϑεν ἀναστρέφεται εἰς τὸν
ϑολόν. .
9, 1. 608^16: καὶ ἀνδρειότερον *?
ἄρρεν τοῦ ϑήλεός ἐστιν, ἐπεὶ καὶ ἐν
τοῖς μαλακίοις ὅταν τῷ τριόδοντέ
πληγῇ ἡ σηπία, ὃ μὲν ἄρρην βοή"
ϑεῖ τῇ ϑηλείᾳ, ἡ δὲ ϑήλεια φεῦγε!
τοῦ ἄρρεμος πληγέντος.

9, 37. 022, 14: τὸ μὲν ovv πλεῖστον
γένος τῶν πολυπόδων ov διετέξεν
622, 31: ov διετίξουσι δ᾽ οὐδ᾽ αἱ
σηπίαι (cf. 5, 18. 550" 14).

Easdem partim hic uotas auctor repetit universis molluscis ex A^
stotelis doctrina communes, quibus etiam in polypi descriptione ιε8 855:
nec novi quidquam praeter leviuscula illa de situ dentium (cf. s. τεῦ. 5

de moribus eodem ordine haec habet Oppianus hal. 2, 120:

καὶ μὲν δὴ δολόμητις ἐπίπλοκον εὕρατο ϑήρην
σηπίη" ἐκ ya of κεφαλῆς πεφύασιν ἀραιοέ

ἀκρεμόνες προτενεῖς ὥστε πλόκοι, οἷσι καὶ αὐτὴ
ὥστε περ ὄρμιῇσεν ἐφέλκεται ἰχϑύας ἄγρῃ,
πρηνὴς ἐν ψαμάϑοισιν ὑπ᾽ ὀστράκῳ εἰλυϑεῖσα.

— 323 —

κείναις δὲ πλοκαμῖσι καὶ ἡνίκα κύματα ϑύει

χείματι. πετράων ἀντίσχεται ἠῦτε τις νηῦς

πείσματ᾽ ἐπ᾽ ἀκταίῃσιν ἀναψαμένη σπιλάδεσσι.
- Plutarch. de sol. an. 27: Q σοφίσματι καὶ τὴν σηπίαν χρῆσϑαί φη-
Y ὁ ᾿Αριστοτέλης᾽ καθίησι γὰρ ὥσπερ ὁρμιὰν ἀπὸ τοῦ τραχή-
υ Ξελεκτάνην μηκύνεσϑαί τε πόρρω χαλώσης καὶ πάλιν συντρέχειν
avri ἀναλαμβανούσης ῥᾷστα πεφυκυῖαν" ὅταν οὖν τε τῶν μι-
ὧν ἰχϑυδίων ἴδῃ πλησίον, ἐνδίδωσι δακεῖν καὶ κατὰ μικρὸν ἀναμη-
ἔξω λανϑάνουσα καὶ προσάγεται, μέχρις ev ἐν ἐφικτῷ τοῦ στόματος
"Jte; τὸ προσχόμενον. de atramento fugam celante cf. Opp. hal. 3,
- Plut. de sol. an. 26.

Quomodo autem universorum generum apud Aristotelem descriptio-
Us ad specierum iustas quasi enarrationes conformandas identidem ex-
itis abusus sit auctor naturae rerum imperitus, in hoc quoque frag-
Ito clare demonstrat locus de situ mvtidis vel hepatis ad molluscas in
versum pertinens ideoque in singulis atque in ipsa sepia repetitus,
te tamen Aristotele teste et natura a ceteris iu hac re prorsus differt.
Cuvier, Mémoires pour servir à l'hist. et l'anat. des mollusques. Par.
7.1] p.,48: La bourse du noir n'est point enchássée dans le foie; au
"e£raire, elle est siluée assez avant dans l'abdomen, au devant du
ticule et de l'ovaire. εἴ. Régne animal. Mollusques (ed. ill.) p. 24 (de
igine et polypo cf. id. Mém. p. 52. 31. R. A. Moll. p. 21).

53. (307)
ttv OÍg.

Athen. VII, 320^: τευϑές. oucororélqg εἶναί φησι xoi rav-
V τῶν συναγελαζομένων, 'ἔχειν τε τὰ πλεῖστα τῆς σηπίας, τὸν τῶν
'δὼν ἀριϑμόν, τὰς προβοσκίδας. τῶν δὲ ταύτης ποδῶν οἵ μὲν κάτω
προί εἰσιν οὗ δ᾽ ἄνω μείζους, καὶ τῶν προβοσκίδων ἡ δεξιὰ
ζχυτέρα, καὶ τὸ ὕλον σωμάτιον τρυφερὸν καὶ ὑπομη-
στερον. ἔχει δὲ καὶ ϑολὸν ἐν τῇ μύτιδι οὐ μέλανα ἀλλ᾽ ὠχρόν,
L τὸ ὄστρακον μικρὸν λίαν καὶ χονδρῶδες.

De pedibus loliginum quum generalem quandam motam in singulis
'ntidem referre solitus, communem illam secundum Aristotelem et se-
rum et loliginum a polypis differentiam (p. a. 4, 9. 685, 14. cf. d'Or-
iy p. 251. 252. 306. Verany p. 66. 90 etc.) ilerum hic, sicut in sepiae
*Criptione, tetigisse auctor videatur, rem invertisse puto aut eum qui
&mentum Pseudaristotelicum Athenaeo tradidit aut ipsum Athenaeum.
bebat enim ita narrare: of uiv ἄνω μικροί, oí δὲ κάτω μείζους (cf.

21*

— 324 —

Schneider Samml. p. 9). alius error latet in eo quod statim addit de se
piarum et loliginum — ad utrasque enim generalis haec etiain observa gio
pertinebat — proboscidibus, quarum non dextra, sed extrema utriusqf s1e€
pars (τὸ δεκτικόν) crassior est et ad modum clavae dilatata. atrament Ls E3*
denique οἱ loliginis et polypi cum flavo hepatis sive mytidis succo eode 8*9
errore quo ipsa mytis cum atramenti vesica confundi videbdtur Rondi 4&7
letio p. 502. 509. cf. 508 (atramentum —- sanguis Plin. 11, 2), quam qui& --
dem partem cordis vicem gerere falso statuit Aristoteles p. ἃ. 4, ὅ. 68. 5
28: ὅτι δ᾽ ἐστὶ τὸ ἀνάλογον τῇ καρδίᾳ τοῦτο τὸ μόριον, δηλοῖ ὁ τόπαΩ» c

οὖς καὶ 5 γλυκύτης τῆς ὑγρότητος ὡς οὖσα πεπεμμένη καὶ αἰματεαεῷ -
δης. eundem autem colorem ex Pseudaristotele narrat Oppianus hal. 45.
107: ταῖς δ᾽ ἴσα τεχνάξουσι (sc. ταῖς σηπίαις). . . τευϑίδες " οὐδ᾽ aggmex
τῇσι μέλας θολός, ἀλλ᾽ ὑπέρυϑρος (ita Pseudar. de polypo) ἐντρέφεταιε 45
μῆτιν δὲ πανείκελον ἐντύνονται. et de polypis confirmat qui Athenzm «ἢ
locum respicit d'Orbigny, Céphalop. p. 11: Les poulpes ne láchent pr«s 5
leur liqueur noire à chaque instant, comme les seiches, mais bien se &4 ^
lement à la derniére extrémité, et presque toujours au moment d'e—* ^
pirer. Cette liqueur est roussátre et non noire comme celle de 4745
Seiche. cf. Cuvier, Mém. sur les Mollusques, I p. 49: Ja liqueur (de 4€?
seiche) est un peu plus noire que celle du poulpe commun. ultizar 2 2
ex lh. a. 4, 1. 520^26 (cf. p. a. 4, 5. 679, 22): τὸ μὲν yag σήπιον ἰσχυρ «»ν'
καὶ πλατύ ἐστι... τὸ δὲ τῶν τευϑίδων (στερεόν i. e. τὸ ξέφος) λεπι ac 9
καὶ χονδρωδέστερον. de formae tenuitate cf. d'Orbignv p. 311.

54. (308)
τεῦϑος.

Pergit Athen. VII, 8204: τεῦϑος. ὁ δὲ τεῦϑος μόνῳ τούτω δια“ —
φέρει τῷ μεγέϑει" γίνεται δὲ καὶ τριὼν σπειϑαμ Ov. τὸ δὲ gods **
ἐστιν ὑπέρυϑρος, καὶ τῶν ὀδόντων τὸν μὲν κάτω ἐλάτ ^
τονα ἔχει τὸν δὲ ἄνω μείξονα, ἄμφω δὲ μέλανας καὶ
ὁμοίους δύγχει ἱέρακος. ἀναπτυχϑεὶς δὲ κοιλίαν ἔχει ὁμοίαν
ταῖς ὑείαις. [ἐν δὲ πέμπτῳ μορέων (h. a. 5, 18. 550}14) βραχύβιά φη-
σιν εἶναι τὸν τεῦϑον καὶ τὴν σηπίαν.

Nova hic accedunt de colore (cf. d'Orbigny p. 309. Verany p. 93),
accuraliora eaque vera de dentibus (cf. Schneider Samml. p. 23), quae
tamen non propria sunt loligini neque habebantur ab auctore, sed mul-
luscis Aristotelicis aeque omnibus communia. quod de ventre ait, idem
significat ac supra de sepia, ut sit πλακώδης xol λεία ἡ κοιλία (Ar. ἢ. a.
507^20: xai 1j γε τῆς vog ὀλίγας ἔχει λείας πλάκας). de magnitudine cf.

-- 823 —

Ἀν. h. a. 4, 1. 524, 25 (cf. 685, 18): τῶν δὲ τευϑίδων oí τεῦϑοι καλού-
μένοε ἐπὶ πολὺ μείζους γίγνονται γὰρ καὶ πέντε πήχεων τὸ μέγεϑος
'** διαφέρουσι δὲ τῷ σχήματι.

(Περὶ ἐντόμων.)
Cf. 1. B. Meyer, Aristoteles Thierkunde p. 1097 sqq. 223. Plin. 11, 39.

55. (309)
φϑείρ.

Apollonius mirab. 27: 4 θεστοτέλης ἐν τοῖς ξωικοῖς" δύο γάρ
εἶσεν αὐτῷ πραγματεῖαι, ἡ μὲν περὶ ξώων ἡ δὲ περὶ τῶν ξωικῶν" «οὗ
Φϑεῖρες, φησίν, ἐν τῇ κεφαλῇ ἐν ταῖς μακραῖς οὐ φϑίνουσι νόσοις
μελλόντων τελευτᾶν τῶν πασχόντων, ἀλλ᾽ ἐπὶ τὰ προσκεφάλαια εὑρί-
ὅχονται προλελοιπότες τὴν κεφαλήν.

Cf. Pseudo - Alex. Aphrod. probl. II, 30 (P. ol Ideler): Διὰ τί iv τῷ
“στόλλυσϑαι o£ φϑεῖρες ἀφίστανται ἐν οἷς ἂν ὦσι τόποις ; ὅτι δέονται
xel ϑάλψεως xal τροφῆς ἐκ τοῦ αἵματος (cf. Pseudarist. probl. ined. 2,
81 , Bussem.), τοῦτο δὲ καὶ καταψύχεται καὶ ἐκδαπανᾶται. ξητοῦντες
οὖν ἕτερον τόπον ὅμοιον τυῦ προτέρου ἀφίστανται.

De pediculis Aristoteles egit in hist. an. 5, 31. cf. J. B. Meyer 1. c.
P. 223.

56. (310)

Apollon. mir. 28: Δριστοτέ λης i ἐν τοῖς ξωικοῖς «o0 ῥύπος, φησίν,
ἐν τ oic ὠταρίοις γιγνόμενος πικρὸς Qv, ὅταν τελευτᾶν μέλλωσιν ἐν
"ES μακραῖς νύσυις γλυκὺς γίνεται». [τοῦτο δέ, φησίν, παρατετήρηται
πὲ πολλῶν γιγνόμενον. ἀποδέδωκε δὲ καὶ τὴν αἰτίαν τοῦ γιγνομένου
ἐν toic φυσικοῖς προβλήμασιν (v. fr. 220).

Hoc per praecedentis similisque fragmenti occasionem annotatum
fisse videtur. ad rem cf. Arist. probl. 32, 4: διὰ τί ὁ 2 ἐν τοῖς cool ῥύπος
Tt x06; ἐστιν; ἢ διότι ἱδρώς ἐστι σαπρός" ἔστιν οὖν ἁλμυρὸν σαπρὸν,
τὸ δὲ σαπρὸν ἁλμυρὸν πικρόν.

57. (311?)
Schol. in Odyss. c, 2 (cf. etíain quem inspexi cod. Vindob. gr. phil.
133 fol. 101^, quo idem scholium integrum continetur. eadem plane habent
Etym. Magn. p. 226, 6 Sylb. et Etym. Gud. p. 120, 60) πρέπε γαστέρι

c 20 —

μάργῃ: (πόϑεν ἐτυμολογεῖται add. Etym.) οὐδεὶς ovre γραμματικὰ mms— or
οὔτε ῥητόρων ἐμνημόνευσε. ouavrortAmng δὲ ἐν τῷ περὶ ξώων u— ἔ-
μνηται ξώου μάργου λέγων ὅτι γεννᾶται ἀπὸ σήψεως μεταξὺ ync xammmci
ὕδατος. καὶ ἀφ᾽ ov γεννηϑῇ οὐ παύεται γαιηφαγοῦν, ἕως οὗ ixcoumm-
πήσῃ (κατατρυπήσῃ Vind.) τὴν γῆν καὶ εἰς τὴν ἐπιφάνειαν ἔλθῃ. xam
ἐλϑὸν ϑνήσκει (καὶ κεῖται νεκρὸν add. Εἰ. Gud., cod. Par. 2630) rotam
ἡμέρας. καὶ (μετὰ ταῦτα add. Et. Gud., μετὰ τὰς τρεῖς ἡμέρας cod. Pa. πε.
id.) ἔρχεται νέφος μετὰ βροντῆς καὶ βρέχει ἐπάνω αὐτοῦ, καὶ ava Ἢ

μηκέτι γαιηφαγοῦν. ἐκ τούτου οἶμαι τοὺς ἀρχαίους φιλοσόφους óguv ad -
ϑέντας τοὺς πολυφάγους (καὶ add. Vind.) γαστριμάργους καλέσαι. δααε ὁ -
ναται δέ τις εὐσεβῶς καὶ κατὰ ϑεωρίαν ἐκλαβεῖν τὰ εἰρημένα. πᾶππεξν
γὰρ πάϑος ἀπὸ σήψεως γεννᾶται καὶ ἐπὰν γεννηθῇ οὐ παύεται ἐσϑίςπον
τὴν ὑποστήσασαν καρδίαν, ἕως ἂν διὰ τῆς γνωστικῆς ἕξεως εἰς gov-za
ρωσιν ἀληϑείας (ἀλ. om. Vind.) EL. xal ἐλϑὸν ϑνήσκει ταῖς τρίαινα &
δυνάμεσι τῆς ψυχῆς. καὶ οὕτως ἡ χάρις τοῦ ἁγίου πνεύματος διὰ v -ἐ-
φους δίδωσι γνῶσιν (γνώσεως Vind.) καὶ ξωοποιεῖ, οὐ κατὰ τὴν προτ΄ -É-
ραν ἐμπαϑῆ ξωήν, ἀλλὰ κατὰ (τὴν om. Vind.) ἐνάρετον καὶ ϑεῷ o ἐ-
κείαν.

Aristotelis mentioni error quidam subesse videtur, quem non explic- «€?
in Etym. Gud. v. 25 haec addita leguntur: μάργος δέ μοι δοκεῖ ὅτι
μύρμηξ ἐστί. uuiversum autem hunc locum manifestum est e patris cuiu. —7*
dam christiani opere verbotenus desumtum esse, eandem fere interpres ^
tandi atque in theologicam veritatem convertendi rationem (ϑεωρίατ
adhibentis, qualem Eusebius ep. Caesar. in Eclogis propheticis (ed. Gaisforssssst
Oxon 1842). ubi conferas e. gr. 3, 10 p. 111 locum de suavi pantherassssP
odore (ad verba proph. Oseae 5, 14 ἐγώ εἰμι ὡς πανϑήρ) ex primo lib
Physicorum Didymi (cf. Aelian. n. a. 5, 40), quem ille ἐπὶ τὴν τοῦ 9cíos"
λόγου δύναμιν καὶ τὴν ἐξ αὐτῆς ἀποπνέουσαν εὐωδίαν transfert.

XLVIII.
ExAoyyo ἀνατομῶν.
1. (312)

Apollonius mir. 39: ᾿ρεστοτέλης δ᾽ ἐν ταῖς ἐκλογαῖς τῶν ἀνα -

τομῶν" ὄφις ὥφϑη ἐν Πάφῳ πόδας ἔχων δύο ὁμοίους χερσαίω κρο-
κοδείλῳ.

XLIX.
(φιστοτέλους ἢ) Θεοφράστου

περὶ ξώων
περὶ ἑτεροφωνίας τῶν ὁμογενῶν.
. περὶ τῶν ἀϑρόως φαινομένων.
. περὶ τῶν δακετὼν καὶ βλητικῶν.
. περὶ τῶν λεγομένων φϑονεῖν.
περὶ τῶν ἐν τῷ ξηρῷ διαμενόντων.

. περὶ τῶν μεταβαλλόντων τὰς χρύας.

| i. (** 94 SI Ri

ξ. περὶ τῶν φωλευόντων.
d

[Ad B, δ, s cf. Photii excerpta in biblioth. cod. 278.]

l.
Περὶ ἑτεροφωνίας τῶν ὁμογενῶν.
(Περὶ τῶν κατὰ τόπους διαφορῶν)

[Aristot. fr. 313 - 315.]

29 --

'Ev Κυρήνῃ φασὶ τοὺς ὄντας βα-
τράχους ἀφώνους τὸ παράπαν
εἶναι (cf. Ar. hi. a. 8, 28, 606, 6).

καὶ iv Μακεδονίᾳ ἐν τῇ τῶν
᾿Ημαϑιωτῶν χώρᾳ τοὺς σῦς εἶναι
μώνυχας (cum his cf. Antig. 68 ex
Ar. ἢ. ἃ. 2, 1 — Din. 11, 106).

Ἐν Καππαδοκίᾳ φασὶν ἡμιό-
νοῦς εἶναι γονίμους. καὶ ἐν Κρήτῃ
(quae in comparationem plantarum
secundum situs mutantium repetiisse
ipse Th. videtur ex hist. pl. 3, 3, 4:
ἐν Κρήτῃ δὲ καὶ αἴγειροι κάρπι-
μοι πλείους εἰσί. μία μὲν etc. cf.
2, 2, 10 et in universum 2, 2, 7 —11)
αἰγείρους καρποφόρους.

Φασὶ δὲ καὶ ἐν Σερίφῳ τοὺς
βατράχους ovx ἄδειν" ἐὰν δὲ εἰς
ἄλλον τόπον μετενεχϑῦσιν, ἄδου-
σιν (Ar. mir, 68—70).

2.
... multum (lamen in iis (ran 4:
refert el locorum natura. mu£ 4"
in Macedonia traduntur , muti
apri (Plin. 11, 112).

perdices nontransvolant Boc?"
liae pines in Attica (debebat dicer^*
in Alticam cf. Solin. c. 7, 28. -idecs
tetigerat Varro in Admirandis aps -
Non. s. perdix, e quo de differenti»
locorum sua habet Plin. et hic et S -
83 ubi in Messia silva etc, — Varres
1. c. supra p. 279 in silva Mesia eg- 4
glis nullus) ... multa praeterea si&& —
milia .. . quum Theophrastus trag— -
dat inveclicias esse in Asia etiamm*
columbas et pavones (cf. Menos —
dotus Samius ap. Athen. XIV p. 655 ————
e Th.?) et corvos el in Cyrenaicea
vocales ranas (Plin. 10, 41).

in Paphlagonia bina perdici
bus corda (Plin. 11, 70).

Cyrenis mutae fuere ranae »
illatis e continente vocalibus dura 4“
genus earum (cf. 10, 41). mutae?
sunt etiamnum in Seripho insula -
eaedem alio translatae canunt, quocd
accidere et in lacu Thessaliae Sican-
dro (al. Sicendo) tradunt (Plin. 8, 83).

Theophrastus vulgo parere in
Cappadocia (mulas) tradit, sed
esse id animal ibi sui generis (Plin.

8, 09).

a

3,

Περδίκ ov φϑέγμα ἕν οὐδέποτ᾽
€^ ἀχούσαις ἁπάντων; ἀλλὰ ἔστι
δεαφορα. καὶ ᾿4θήνησί γε οἵ ἐπ-
Ex eive τοῦ Κορυδαλλέων δήμου ἄλ-
ko ἠχοῦσι καὶ of ἐπίταδε ἄλλο. τένα
δέ diss, τοῖς φϑέγμασι τὰ ὀνόματα
ἐρεῖ θεόφραστυς (cf. Poll. 5, 89). ἐν
ον Βοιωτίᾳ καὶ τῇ ἀντιπέρας
Εὐβοίᾳ ὁμόφωνοί τέ εἰσι, καὶ ὡς
ἂν εἴποι τες ὁμόγλωττοι. ἄφωνα δέ
τι τὸ παράπαν ἐν Κυρήνῃ μὲν οἱ
βάτραχοι, ἐν Μακεδονίᾳ δὲ vc:
καὶ τεττίγων τι γένος (Rhegini scil.,
qUos narrat Tim. ap. Antig. mir. 1.
? et ap. Diod. 4, ?2. item Granius
ap. Solin. c. 2, 40), ἄφωνοι καὶ ov-
TOt (Ael. 3, 35).

Πέρδικες « of Παφλαγόνες δικάρ-
oí εἰσιν, ὥσπερ οὖν Θεόφραστος
or (idem iam antea posuerat Ael.
2 9. 35). [xol Θεόπομπος λέγει τοὺς

» Βισαλτίᾳ λαγὼς διπλὰ ἥπατα
χειν ἕκαστον (Ael. 11, 40 ex cod.
?nte quo Gellius).

δι

Ey Zelo βατραχοι. τὸ παρώ-
τὰν oux ἂν ἀκούσαις αὐτῶν φϑεγ-
᾿μένων" εἰ δὲ αὐτοὺς κομίσαις
q ἰλαχόϑι, διατορόν τε καὶ τραχύ-
ἴάξοων ἡχοῦσιν. ἐν Πιέρῳ δὲ τῆς
ϑετ χιλίας λίμνη ἐστίν, οὐκ ἀέναος;
c ειμῶνος ἐκ τῶν συρρεόντων

; «εὐτὴν ὑδάτων τίκτεται" οὐκοῦν
ἂν ἐμβάλῃ τις βατράχους εἰς αὐ-
τὴν σιωπῶσιν ἀλλαχοῦ φϑεγγό-
μένοι, ὑπὲρ δὲ τῶν Σεριφίων βα-
τρέχων κομπάξουσι Σερίφιοι ἐλ-
ϑεὲν ἐκ τοῦ κατὰ τῆς “Γοργόνος
ἄϑλου τὸν Περσέα πολλὴν περιελ-
ϑόντα γῆν καὶ οἷα εἰκὸς καμόντα
ἀναπαύσασϑαι τῆς λίμνης πλησίον

920

4.

Θεόφραστος γοῦν ἔν τοῦ περὶ
ἑτεροφωνίας τῶν ὁμογενῶν «of
᾿᾿ϑήνησί φησιν ἐπίταδε πέρι δι-
κὲες τοῦ Κορυδαλλοῦ πρὸς τὸ ἄστυ
κακκαβίξουσιν, of δ᾽ ἐπέκεινα τιτυ-
βίξουσινν (Athen. IX p. 390. cf. iam
Arist. ἢ, a. 4, 9. 536513 et Antig.
mir. 6: ἐν τῇ Aux καὶ Βοιωτίᾳ
πέρδικες , ὧν τοὺς μὲν ἀφώνους;
100; δὲ τελείως ἰσχνοφώνους ὁμο-
λογεῖται elvat).

οὗ δὲ περὶ τὴν Βοιωτίαν ἢ οὐ
διαβαίνουσιν εἰς τὴν ᾿Δττικὴν ἡ 9
διαβαίνοντες τῇ φωνῇ διάδηλοι γί-
yvovrat , καϑαπερ προειρήκαμεν.
τοὺς δὲ περὶ Παφλαγονίαν γιγνο-
μένους πέρδικας φησι Θεόφραστος
δύο ἔχειν καρδίας (Athen. ibid.).

Theophrastus philosophorum pe-
rilissinus omnes in Paphlagonia
perdices bina corda habere dicit,
[Theopompus in PBisallia lepores
bina iecora (Gell. 16, 15 e Favorino,
ut concluditur e Steph. Byz. s. Bi-
σαλτία ... περὶ ταύτην οἵ λαγοὶ
σχεδὸν πάντες ἁλίσκονται δύο ἥπα-
τα ἔχοντες. ὡς Θεόπομπος ἱστορεῖ
καὶ Φαβωρῖνος. cf. Ael. 5, 27. Plin.
8, 73 et 81).

Steph. D. s. "AxavOoc, πόλις Goa-
κης ... xai παροιμέα ᾿ἤκανϑιος
τέττιξ, ἐπὶ τῶν ἀφώνων᾽" τοιοῦ-
τοι γὰρ οἵ τῆς χώρας τέττιγες ὡς
Σιμωνίδης. cf. Zeuob. prov. 1, 51.
Diogen. 1, 49 s. ᾿Ακάνϑιος τέττιξ:
ἐπὶ τὼν ἀφώνων καὶ ἁἀμούυσων᾽ οὐκ
ἄδουσι γὰρ of ἐκεῖσε τέττιγες. 0-
μοιον βάτραχος Σερέφιος, ἐπὶ τῶν
αὐτῶν- οὐκ ἄδουσι γὰρ οἵ ἐν ΣῈ-
oígo βάτραχοι. cf. 3, 44 et Diogen.
(cod. Vindob.) 1, 98 (Coll. prov. Bodl.
238. Suid. s. v.) s. βάτραχος Σε-
θίφιος : ἐπὶ τῶν ἀφώνων, παρόσον
οὗ ἐν Σερίφῳ τῇ νήσῳ βάτραχοι
ov φϑέγγουται, κομισϑέντες δὲ

3.

καὶ κατακλινῆναι ὕπνου δεόμενον"
τοὺς δὲ βατράχους βοᾶν καὶ ἐρε-
σχελεῖν τὸν ἤρωα καὶ τὸν ὕπνον
αὐτῷ διακόπτειν καὶ λυπεῖν δηλο-
νότι, τὸν Περσέα δὲ εὔξασϑαι τῷ
πατρὶ τοὺς βατράχους κατασιγάσαι:
τὸν δὲ ὑπακοῦσαι καὶ χαριζόμενον
τῷ υἱεῖ τῶν ἐκεῖϑι βατράχων αἰώ-
νιον σιγὴν καταψηφίσασϑαι. λέ-
γει δὲ Θεόφραστος ἐκβάλλων τὸν
μῦϑον καὶ Σεριφίους τῆς ἀλαξο-
νείας παραλύων, τὴν τοῦ ὕδατος
ψυχρότητα αἰτίαν (eadem causa v.
apud Tzetz. hist. chil. 107, 95 et
Theophyl. Simoc. qu. phys. 18 p. 26
Boiss., qui idem de ranis Cyrenaicis
causatur τὸ τῶν ὑὕδατων πικρόν)
εἶναι τῆς ἀφωνίας τῶν προειρημέ-
vov (Ael. 3, 37).

'Ev τοῖς ὑγροῖς “χωρίοις : καὶ ἕν-
9a νοτιώτατος 0 ἀήρ ὑπεράγαν, οὗ
ἀλεκτρυόνες οὐκ ἄδουσι (exem-
plum affert, Ael. 15, 20), φησὶ Θεό-
φραστος. ἢ δὲ ἐν Φενεῷ λίμνη (de
qua aqua saepe Th. in |. de plantis,
de aquis) ἐχϑύων &yovóc ἐστι (sc.
propter frigus). ψυχροὶ δὲ ἄρα Ov-
τὲς τὴν σύγκρασιν of τέττιγες
εἶτα μέντοι πυρούμενοι τῷ ἡλίῳ
ἄδουσιν, ἐκεῖνος λέγει (Ael. 3, 38).

330

4.

εἰς Σκῦρον φϑέγγονται (ila eniEm. ἢ
legendum est).

οὐδ᾽ ἐν Σερίφῳ δὲ of βάτραχπεπεξοι
φϑέγγονται, καὶ μυϑῶδές τι (— ul
apud Rheginos sc. cf. c. 2) xai "tao
τοῖς Σεριφίοις ἐνίσχυσεν, πλὴν «οἱ
μὲν (sc. Ῥηγῖνοι) περὶ Ηρακλέοαε »;,
οὗ ὁὲ (sc. Σερίφιοε cf. Ael. 13, 226)
περὶ Περσέως (Autig. mir. 4).

[Tov δὲ "Alxog ποταμοῦ τ΄ ου
διορέξοντος τὴν Ῥηγίνην ἀπὸ x "js
“οκρίδος βαϑεῖαν φάραγγα διε ξε:
ὄντος ἴδιόν τι συμβαίνει τὸ πεθὶ
τέττιγας- of μὲν γὰρ ἐν τῇ xc
“Δοκρῶν περαίᾳ φϑέγγονται. τοῖς
δ᾽ ἀφώνοις εἶναι συμβαίνει ( (Tim-
ap. Antig. mir. 1)]* τὸ δ᾽ αἴτεον
(haec inter Timaei fabulas caus?
Theophrastea est) εἰκάξουσιν, or^
τοῖς μὲν παλίσκιον ἐστε τὸ χωρίον
ὥστ᾽ ἐνδρόσους 0 ὄντας μὴ διαστέϊ-
λειν τοὺς ὑμένας (cf. Ar. h. ἃ. 4, 9.
de resp. 9), τοὺς δ᾽ ἡλιαξομένους
ξηροὺς καὶ κερατώδεις ἔχειν ὥστ᾽
ἀπ᾽ αὐτῶν εὐφυῶς ἐκπέμπεσϑαι
τὸν φϑόγγον (Strabo 6 p. 260).

ἐν δὲ τῷ περὶ τῶν κατὰ τόπους
διαφορῶν, 6 Θεύφραστος πολύ-
ποδας οὐ γίνεσϑαί φησι, σεερὶ El-
λήσποντον:᾽ ψυχρὰ γὰρ ἡ ϑαλασσα
αὕτη καὶ ἧττον ἁλμυρά, ταῦτα δ᾽
ἀμφότερα πολέμια πολυποδι(Αίβει.
VII p. 317).

— —À —Ó— - -οϑρ....

9.

In Olympo Macedoniae monte
rÓton sunl lupi nec in Creta insula
(Plin. 8, 83 ubi quod addidit in Creta
nullum maleficum esse animal debe-
tur Timaei de llercule narrationi
apud Diod. 4, 17, e qua Ar. mir. 83
et Antig. 10, cf. Ael. 5, 2 et de no-
ctuis Plin. 10, 41. memoraverit ta-
men et Theophrastus, cui nescio an
de noctuis fama adscribenda sit iu
locis illis adiuncta).

Τῆς δὲ Βοιωτίας à χούσης πλήϑει
πολλοὺς ἀσπάλακας, ἐν τῇ Κορωνι-
χῇ μόνῃ οὐ γίνεται τοῦτο τὸ ζῶον, ,
ἀϊλὴ xdv εἰσδαχϑῇ τελευτὰ (cf. Ar.

.ἃ. 8, 28. 505^ 31), καϑάπερ of
γλαῦκες ἐν Κρήτῃ, [ἐν ἡ ἢ λέγουσιν
οὐδὲ ξῶον ϑανάσιμον οὐδὲν τὴν
Ἰῶραν φέρειν]. Ἔν ᾿“στυπαλαίᾳ δὲ.
ὄφεις ov γίνονται οὐδὲ ἐν Ἰϑάκῃ

ltydc | οὐδὲ ἐν "vn (haec etiam
Ár. 8, 28, 600, 7 ex Herod. 4, 192.
d. Plin, 8, 83) vc ἀγρία οὐδ᾽ ἔλα-
φος, οὐδὲ ἐν Ῥηνείᾳ τῇ πρὸς Ζ2η-
lo qal, οὐδὲ μελεαγρὶς οὐδα-
μοῦ ἄλλῃ (uisi in Lero insula, v. Cly-
lus Peripat. ap. Athen. XIV P 655.
C. Ae], 4, 42, 5, 27) ὁρᾶται... οὐδὲ

o1

6.

H Κρήτη καὶ τοῖς λύκοις καὶ
τοῖς ἑρπετοῖς ϑηρίοις ἐχϑίστη ἐστίν.
ἀκούω δὲ Θεοφράστου λέγοντος καὶ
ἐν τῷ Μακεδονικῷ Ὀλύμπῳ τοῖς
λύκοις ἄβατα εἶναι. αἷγες δὲ
ἄρα af Κεφαλληνίδες οὐ πίνουσι μη-
νῶν ἕξ (de capris v. Ar. mir. 9 ex
alio fort. Theophrasti libro, cf. An-
tig. mir. 128. Val. Max. 1, 8, 18 et
Alex. Mynd. ap. Ael. 5, 27). οἷς δὲ
Βουδινὰς (codd. ᾿ἡβυδηνάς. quod
corruptum esse docet Ael. 16, 33)
οὐκ ὄψει λευκας (similia multa con-
gessit Th. in l. de aquis), ὥς φασιν,
μελαίνας δὲ πάσας (Ael. 3, 32).

Ap ἐστοτέλης (313) ye μήν
qno: τῶν βοῶν τῶν ἐν Νευροῖς
(codd. “εύκτροις) ἐκπεφυκέναι τὰ
κέρατα καὶ τὰ ὦτα ἔκφυσιν τὴν αὖ-
τὴν καὶ εἶναι συνυφασμένα. ὁ δὲ
αὐτὸς ἐν χώρῳ τινὶ Διβύων τὰς αἷ-
γας τοῦ στήϑους φησὶ τοὺς μα-
ξοὺς ἔχειν ἀπηρτημένους. εἴη δ᾽
ἂν τοῦ παιδὸς τοῦ Νικομάχου καὶ
ταῦτα (314)* ἐν τοῖς περὶ τὸν Σκα-
ρίσκον (al. l. Kagíoxov) Βουδινοῖς
(codd. Βουδιανοῖς) οἰκοῦσιν οὐ γί
νεσϑαί φησι πρὸβ ατον λευκόν,
ἀλλὰ μέλανα πάντα (Acl. 16, 33).

. τοὺς δὲ ἐν Νευροῖς βοῦς
“Αφιστυτέλης φησὶν ἐπὶ τῶν
ὦμων ἔχειν τὰ κέρατα (Ael. 5, 27,
quae ex Αἰοχαίγο Myndio hausta vi-
dentur, sicut 16, 33, diverso autem
fonte ah eo quo supra 3, 32 utitur).

Apiorozélge (315) ὄφεσιν
ἐχϑρὰν τὴν ““στυπαλαιέων γὴν λέ-
yt, καϑάπερ καὶ τὴν Ῥήνειαν ταῖς
γαλαῖς ὁ αὐτὸς ὁμολογεῖ ἡμῖν.
κορώνῃ δὲ εἰς τὴν ᾿Αϑηναίων ἀκρό-
πολιν οὐκ ἔστιν ἐπιβατα (cf. Plin.
10, 14. ex Androne Apoll. mir. 8, ex
Amelesagora Antig. mir. 12). ἡμιό-
νων δὲ τὴν Hv μητέρα ovx ἐρεῖς

ὅ,

κατὰ τὴν Σχυϑὼν χώραν οὐδὲ κα-
τὰ τὴν Ἠλείαν ἡμίονος οὐ γεννὰ-
ται (Antig. mir. 10—11. 13).*

Ort δὲ καὶ τὸ ἔϑος ἰσχυρόν, ἐκ
πολλῶν φανερόν᾽ ἐπεὶ καὶ τὸ ἀψίν-
ϑιον τὰ μὲν ἐνταῦϑα π 90 nr erc OU
φασί τινες νέμεσϑαι, τὰ δ᾽ ἐν τῷ
Πόντῳ νέμεται καὶ γίνεται πιότερα
καὶ καλλίω καὶ ὡς δή τενὲς λέγου-
σιν οὐκ ἔχοντα χολήν. ἀλλὰ ταῦ-
τα μὲν ἑτέρας ἂν τινος εἴη
ϑεωρίας (Theophrast. hist. plant.
9, 17, 4. cit. ab Apollon. mir. 31 et
Steph. Byz. 5. ἄψινϑος. cf. Plin. 11,
79. 27, 28).

Al dy Κεφαλληνίᾳ αἷγες οὐ πί-
νουσιν, ὡς ἔοικεν, ὥσπερ καὶ raÀ-
λα τετράποδα, xad ἑκάστην ἡμέ-
ραν; ἀλλὰ πρὸς τὸ πέλαγος ἀντία
τὰ πρόσωπα ποιήσασαι χάσκουσιν
εἰσδεχόμεναι τὰ πνεύματα (Ar. mir.
9. cf. supra ad Ael. 3, 32).

Φασὶν ἐν Συρίᾳ τῶν ἀγρί ων
ὄνων ἕνα ἀφηγεῖσϑαι τῆς ἀγέλης.
ἐπειδὰν δέ τις νεώτερος ὧν τῶν
πώλων ἐπί τινα ϑήλειαν ἀναβῇ.
τὸν ἀφηγούμενον ϑυμοῦσϑαι καὶ
διώκειν ἕως τούτου ἕως ἂν κατα-
λάβῃ καὶ ὑποκύψας ἐπὶ τὰ ὐπίσϑια
σκέλη τῷ στόματι ἀποσπάσῃ τὰ αἷ-
δοῖα (Ar. mir. 10. cf. Plin. 8, 46. Sol.
27, 27. uterque mirabilium locus ex
alio fortasse Theophrasti libro exscri-
ptus est — περὲ ζώων φρονήσεως ?).

332

6.

(ex Herod. 4, 30), 7 τὸ £j
δός ἐστιν (Ael. 5, 8).

πρόβατα ἄχολα ἐν τ
φασίν, ἐν δὲ τῇ Νάξῳ
(cf. Ar. ἢ. a. 1, 17. 4960026
gola (Ael. 11, 29).

᾿Αλέξανδρος δὲ ὁ
(e Theophrasto) τὰ ἐν τι
πρ ὁβ aco πιαίνεσϑαι ὑπ
κροτάτου φησὶν ἁψινϑίοι

τὰς δὲ ἐν τῷ Μίμαντι,
αἶγας ἕξ μηνῶν μὴ niv,
δὲ εἰς τὴν ϑαάλατταν μόνο
χηνέναι καὶ τὰς αὔρας τὰ
δέχεσθαι ὁ αὐτὸς λέγει (A

— 3933 —

ll.
Περὶ τῶν ἀϑρόως φαινομένων.
(Περὶ τῶν αὐτομάτων)

[Aristot. fr. 816. 317.)

Περὶ Θετταλίαν μνημο-
νεύουσιν ὄφεις ξωογονη-
ϑῆναι τοσούτους ὥστε, εἰ
μὴ. ὑπὸ τῶν πελαργῶν ἄνῃ-
ροῦντο; ἐκχωρῆσαι ἃ αν αυ-
τούς. διὸ δὴ καὶ τιμῶσι
τοὺς πελαργοὺς καὶ κτεί-
νειν οὐ νύμος" καὶ ἐάν τις
κτείνῃ, ἔνοχος τοῖς αὐτοῖς
γίνεται οἷσπερ καὶ o ) ἀνδρο-
φόνος. ὡσαύτως καὶ ἐν 4fa-
κεδαίμονι κατά τινας χρό-
νους μνημονεύεται γενέ-
σϑαι τοσοῦτον πλῆϑος ο-
geo ὥστε διὰ σπανοσιτίαν
καὶ τροφῇ τοὺς “Δαάκωνας
χρῆσϑαι αὐτοῖς. ὅϑεν καὶ
τὴν Πυϑίαν φασὶ προσα-
γορεῦσαι αὐτοὺς ὀφιοδεί-
ρους (Ar. mir. 23—24).

Ἔν Γυάρῳ (codd. Κύπρῳ.
cf. Antig. 18) τῇ νήσῳ λέ-
γεται τοὺς μῦς τὸν σίδη-
ρον ἐσϑίειν. (cf. Exc. polit.
Heracl. 31) φασὶ δὲ καὶ (add.

994

2,

M. Varro au-
ctor est ... ab
locustis (ci-
vitatem) in A4-
frica (pulsam),

ex Gyaro Cy-
cladum insula
incolas a mu-
ribus fuga-
tos ...

3.

In Cyrenaica regione /e*
eliam est ter anno debellar-
di eas (sc. locustas), pr^
mo ova obterendo, dein f€
tum, postremo adultas, d£"
sertoris poena in eum qt
cessaverit. el in Lemno in-
sula cera mensura prae.
finita est, quam singuli en€*
calarum ad magistratus r€-
ferant. graculos quoque ob
id colunt, adverso volatu
occurrentes earum cezitio
(Plin. 11, 35).

Honos iis (sc. ciconitS)
serpentium exilio la »t-
tus ul in Thessalia capital
fueril occidisse eademg wt
legibus poena quae in ho:
micidam (Plin. 10, 3l. οἱ.
Solin. c. 40).

Plura eorum (murium
sc.) genera in Cyrenaica re-
gione (cf. 11, 35), alii lata
fronte , alii acuta , alii eri-
naceorum genere pungen-
tibus pilis (cf. Arist. mir. 28.
Ael. 15, 20).

Theophrastus auctor esi
in Gyaro insula cum inco-
las fugaverunt ferrum quo-
que rosisse eos, 1d quod na-
iura quadam et ad Chaly-

- 333 —

lI.
Περὶ τῶν ἀϑρόως φαινομένων.
(Περὶ τῶν αὐτοματων)

[Aristot. fr. 310. 317.]

1.

κατα) τοὺς Χάλυβας ἕν τινι
ὑπερκειμένῳ αὐτοῖς νησι-
δίω τὸ χρυσίον συμφορεῖ-
σϑαι παρὰ πλειόνων. διὸ
δὴ καὶ τοὺς ἐν τοῖς μεταλ-
λοις ἀνασχίζουσιν, ὡς ἔοι-
κεν (Ar. mir. 25—20).

“Μέγεται δὲ ἐκ Σούσων
εἰς Μηδίαν ἰοῦσιν ἐν τὼ
δευτέρω σταϑμῷ (Th. ex
Amynta £v τοῖς Σταϑμοῖς Ἷ
cf. Ael. 5,14 ε[17,17) σ x0 g-
πίων ἄπλετόν τι πλήϑος
γίνεσϑαι. διὸ καὶ ὁ βασι-
λεὺς ὁ Περσῶν ὅτε διο-
δεύοι; τρεῖς ἡμέρας ἔμενε
πᾶσι τοῖς αὑτοῦ συντάσσων
ἐκθηρεύειν, τῷ δὲ πλεί-
στους ϑηρεύσαντι ἀϑλον
ἐδίδου (Ar. mir. 27).

Ev Κυρήνῃ δέ φασιν
οὐχ ἕν εἶναι μυ ὧν γένος
ἀλλὰ πλείω καὶ διάφορα
καὶ ταῖς μορφαῖς καὶ ταῖς
χρόαις" ἐνίους γὰρ πλατυ-
προσώπους ὥσπερ αἴ γαλαῖ
γίνεσϑαι, τινὰς δὲ ἐχινώ-
δεις. οὐς καλοῦσιν (cf. He-
rod. 4, 192) ἐχῖνας (Ar. mir.
29).

— $830 —

2.

. eL ua scolo-
pendris ab-
actos Rhoetien-
805 auctor est
Theophrastus
(Plin. 8, 43).

3.
bas facere in ferrarüs of
ficinis. aurariis quidezze f"
metallis ob hoc αἶνος eos-s«m
excidi semperque fur£sm
td deprehendi, tantam esse
dulcedinem furandi (Plin.
8, 82).

Cf. quae supra adscripsi
Plinii 8, 82. eiusdem addas
de muribus quem Theophra-
steum intelliges locum 10,
85, ubi inter Aristotelis ver-
ba ex hist. an. 0, 37 desumta
aliena haec sunt: plurimi
ila ad Troada proveniunt
el iam inde fugaverunt in-
colas. proventus eorum sic-
cilalibus. tradunt etiam obi-
luris vermiculum in capite
gigni (— Th. Phot. 528,
21. 31).

— 335 —

Ε βοῦν μὲν ovv καὶ πρόβατον
τὲ ἀνεύμονα δῆλον ὅτι χρείας ἕνε-
τε καὶ ὠφελείας ἐτίμησαν, ὡς} “Ἴη-
amo πορύδους (corr. κολοιούς ex
Mel. et Plin.) τὰ τῶν ἀττελάβων

ας ὠὰ καὶ κόπτοντας,

θισσαὶοὶ δὲ πελαργούς, € ὅτι πολ-
ἰοὺς ὄφεις τῆς γῆς ἀναδιδούσης
γέντες ἐξώλεσαν ἃ ἅπαντας" διὸ

καὶ vouoy ἔϑεντο φεύγειν ὅστις ἂν
ἀποχτείνῃ πελαργόν (Plut. de Is. 73).

Κολοιοὺς δὲ εὐεργέτας νομέξουσι
καὶ Θετταλοὶ καὶ Ἰ λλυριοὲ καὶ “ή-
βνιοι καὶ δημοσίας γε αὐτοῖς τρο-
φὰς ἐψηφίσαντο αἵδε αἵ πόλεις:
ἐπεὶ τῶν ἀκ ρέδων αἵ ἐλυμαίνον -
το τοὺς καρποὺς τοῖς προειρημέ-
νοις) τὰ ὠὰ ἀφανίξουσί τε οὗ κο-
λοιοὶ καὶ “διαφϑείρουσι. τὴν ἐπιγο-
νὴν αὐτοῖς" μειοῦται àj κατὰ πολὺ
τὰ τῶν ἀκρίδων νέφη καὶ Toig προ-
εἰρημένοις μένει τὰ ὡραῖα ἀσινῆ
(Aelian. 3, 12).

"Ev Γυάρῳ (τῇ Πάρω codd.) τῇ
νήσῳ ᾿Αφιστοτέλης (311) λέγει
μῦς εἶναι καὶ τὴν "ἣν σιτείσϑαι
τὴν σιδηρῖτιν. ( “Ἀμύντας δὲ καὶ
τοὺς ἐν Τερηδόνι, γὴ δέ ἐστιν αὔ-

— 3838 —

III.

Περὶ τῶν δακετῶν xai βλητικῶν.

(Pseudar. mir. 139—151 cf. Arist. h. a. 8, 29.)
[Aristot. fr. 318—321.]

Aelian. 3, 32: διαφορότης δὲ ἄρα τῶν ξώων καὶ ἐδιότης εἴη ἂν καὶ
ταύτῃ" τὰ μὲν γὰρ αὐτῶν ἐστὶ δακετὰ καὶ ἐνίησιν ἀπὸ τοῦ ὀδόντος
φάρμακον, βλητικὰ (codd. βλητὰ) δὲ ὅσα παίσαντα εἶτα μέντοι κα
ἐκεῖνα τὸ τοιοῦτον κακὸν ἐνέησιν.

Priscianus Neoplatonicus (cf. Rose de Ar. libr. p. 87. 45 et supra (P
prologo ad fr. 1. de philosophia) in prooemio in quo fontes enumera
quaestionum numero decem ad Chosroem regem missarum (titulus hic
est iu cod. Harl. f. 1305: «Incipit liber prisciani de hiis in quibus dubi-
tavit Chosdroe rex persarum. alibi est (ilulus sic. Solutiones phisicorum
de quibus dubitavit C. r. p.») sic habet: Theophrastus item. plurimus
occasiones sermone dignas praestitit his quae quaesita sunt ex Nalu-
rali historía el Naturali auditu el ex his quae dixit (que sunt Harl."
de Somno et somniis, Morsibusque simul nocivis, et de Ventis el
de Modis et moribus. (de moribus et modis Marl.) et habitationibus (ed.
Paris. p. 953). atque revera nonum quaestionum capitulum quum sit de
morsibus nocivis animalium sive venenum saniemque proicientium sive
spiritum immittentium οἱ virtutem solam, hoc nonum capitulum (quod iu
editione Parisiensi ex uno mutiloque cod. Paris. praepropere facta desi-
deratur una cum decimo et maiori parte septimi) ex ipso illo Theophrasti
libello de animalibus tertio περὶ τῶν δακετῶν καὶ βλητικῶν fluxisse
totum merito concludas. et sane quidem ea quae huius libri fragmeuta
esse volui sive Aristotelis sive Theophrasti nomine insignita, apud Pri-
scianum recurrunt fere omnia, ut certos ita argumenti locos et certum
sibi ordinem vindicent. quamobrem integrum fere, praeter introductionem
Prisciani philosophicam quam omisi, capitulum hoc fragmentis praemit-
Lendum esse censui ex codicibus duobus Londiniensibus (sec. 14) nuper

(m. Sept. 1862) a me descriptum, Harleiano 3969 (1) ct Cottoniano Vesp.
À. II (2).

— M9 —

... dtaque et de his veteres querunt. reptilibus utrum in. morsi-
4» us venenum el quandam saniem proiciunt aul. spiritum et virtutem
zanmiltlunt. morsus enim viperarum el quorundam aliorum reptilium
e»stendunt saniem quandam atrociorem prodere, ex qua putrefaciunt
Apartim incisos cilo. aul eliam venenum exsugentes non moriuniur, si 5
zceliquum corpus non doleat, quasi non distributa cumulatim putredine
«animalium. itaque et Scilicum venenum quo tingunt sagitlas, ex vipere (fr. 1)
-anie et homine composilionem habet ad interfectionem. accipitur enim
e«»x homine sanies de sanguine el ei que esl ex vipera componentes in-
i£fingunt sagittas ad velocilatrem morlifere plage. sicque putrefacit. car- 10
Φιος adiec(io illius, ilaque ut neque carnes eorum lranganl neque quid
«aliorum carnes comedencium, sed et ipsum fugiunt odorem. quedam
amero mordencium el nocencium virtute quadam implent et spiritu, sicut
-mcorpius el apes el vespes el falaggium. ilaque et vespes cum apparent (tc. 2)
«r"»rira moriuum, amica enim eis caro, fere ipsis viperis sunt seviores dum 15
aeriunt. seve quoque cl quarundam spinarum compuncliones el arborum,
-wicut acherdi in civilale que dicitur Ceos. tendit enim ea compunclum, (fr. 3)
-Agicul et marina Irugon. declarant quoque el caninos morsus et luporum (tr. ?)
«rum rabiant. ub alio enim effectu el nimietlate sunt nocivt. dicunl autem
«rt per regionem Persarum a rabientibus inorsos canibus in prima qui- 20 .
«idem vel in secunda curacione constilutos posse sanari, tercia vere oc-
«ripiente iam superalos a passione. aquam enim nunquam imploranl
aeque eius gustum recipiunl omnino. in differencias autem speciales
inelancolici effectus efferuntur. lacrimanl enim οἱ ploranl et contri-
Jlaniur ridentque indiscrele interpellantibus. ilaque et erigunt se. in 25
domuncula, el de celero mesle habenl, per unam fenestram eos qui
assunt. interpellantes, lales ostendendo passiones. quadragesimo vero
die inslanle pereunt omnino.
Quia enim virlutes sine corporalibus molibus mulla possunt fa-
cere, manifeslum esl el ex aliis el ex cervis. educunt enim viperas ex (tr. 7)
sepibus. quedam quoque replilium non solum mordendo sed suflacione 3i
eliam utentes nocent et interimunt per media quedam ligna aut lapi- (tv. 8)
des, ut hinc eliam interemplos occidant. lantam enim habent virtutem,
ila ut etiam per arma et ligna quibuscunque quis nilatur, reptile in-
firmet illius virlutem. el quedam quidem pulre(faciunt, quibusdam vero 35
labores presiant magnos. oportet vero hoc simile esse emittentibus ex
semel virtulem per media ligna et funes, el faciunt torpore continen-
les. quoniam el loca quedam sunt el hiatus terre, ex quibus circum-
volancia quedam volatilium et proximancium animalium unum quodque

22 *

— 842. —

0 violenter raplum evanescit per redibitos spiritus. lalis autem mord'e*r
cium virlus, quia et si arboris radicem momorderit, proiciat folia ert
nis arbor. e si quis inventus fuerit refugiens homo, desuper ps4os
cumulatim deponit omni corpore. similiterque nocel tangentibus σέγ-

10) tute. dicunt aulem et serpenlem qui vocalur ieros, apparet raro circa

45 Thessaliam, non solum si mordeat, sed etiam in terra exiliter interim,
veluti sola voce utens. et quidem magniludine non est magnus sed mer-
suratus. dum vero apparet, fugiunt vipere el serpentes et alia omnia.

Sciendum quoque quomodo etl loca et tempora et esce differentem
(fr. 11) faciunt morsuum varielalem sive sevam sive temperatam. hieme enim
50 cum foveas intrant aul conlinuo post foveam , infirmantur morsus δέ
fere sunt. innocui. in. montanis vero et asperis locis, sicut in aridis c4
calidioribus, omnes mordaciores eo quod magis fortes. in allera wro
parte humidi sunl et dissoluti. per hoc ettam circa cottum plurimus
54 Sevi, etl erga escarum differentiam. a. qualicunque enim esca augmen-
(fr. 12) tari polest quis impetum horum et fortitudinem. aiunt autem et φαϊοι
circa Siciliam el Jtaliam morliferum esse morsum, in aliis vero omnino
innocuum. non omnibus aulem animalibus nociva sunt reptilia. etenim

(ir.14) cervi el sues comedunt serpentes et. alii αὖ aliis innocue devorantur.

causa vero quia corpora per mixturas differunt et sicut. esce. mulli-
60 formes in eundem sunl modum nocencia εἰ interimencia. secundum
enim habitudines uniuscuiusque eorum in alimenta etiam suci et odores
et omnino multa eorum que sunt inanimancia hoc ipsum possunt agere
(fr. 15) sicut quedam animalium comedencia lales carnes aut herbas conlinu

(τ. 16) inlerimuntur , et omne incisum. αὖ oleo. corrumpitur, et tumores «

05 unguentorum odore, scabies quoque a rosis. serpentesque et omni
hec per omnia ab odore cervinorum cornuum. propterea ctiam re
lencia fugiunt. el omnino siquis ingrediatur his per partes, multa ir
nerit, quorundam quidem salutaria, quorundam vero nociva, et to
quandam ad se invicem. habitudinem habentia el connaturalitati

70 fuge. quoniam et mortalium germinum et herbarum et lapidum
dam quidem animalibus quibusdam nocira, prodencia vero alii
hominum morsus mulli sunt nocivi.

Superflua igitur est approbationis horum uniuscuiusque
dalio. et quedam quidem per morsum venenum inserunt, queda

71$ per. punclionem velociter aut. per. solam. expunctionem aul eti
quandam occultam relacionem οἱ virlutem seu spirilum voct
aspeclum, sicul in. quibusdam aliis animalibus et fascinantibe
nibus accidit. el quia quedam quidem ex natura sunt veneno

-- 339 --

εν Jlaque et de his veteres querunt reptilibus utrum in. morsi-
bus senenum οἰ quandam. saniem. proiciunt aul spiritum et virtutem
&nmillunl, morsus enim viperarum el quorundam aliorum reptilium
esiendunt saniem quandam atrociorem prodere, ex qua putrefaciunt
parlim incisos cito. aut etiam venenum exsugentes non moriuntur, δὲ 5
reliquum corpus non doleat, quasi non distributa cumulatim putredine
aninglium, ilaque et Scilicum venenum quo tingunt sagillas, ex vipere (fr. 1)
sanit tl homine compositionem habet ad interfectionem. accipitur enim
ἐξ lmine sanies de sanguine et ei que esl ex vipera componentes in-
linjunl sagittas ad velocitatem mortifere plage. sicque putrefaci car- 10
8 adieclio illius, itaque ut neque carnes eorum tanganl neque quid
&orum carnes comcdencium, sed el ipsum fugiunt odorem. quedam
Kro mordencium el nocencium virlule quadam implent el spiritu, sicut
Korpus el apes ei vespes el falaggium. ilaque el vespes cum apparent (tc. 2)
Glra morluum, amica enim eis caro, fere ipsis viperis sunl seviores dum 15
[triunt, seve quoque el quarundam spinarum compunctiones el arborum,
Qitl acherdi in civilatle que dicilur Ceos. tendit enim ea compunclum, (fr. 3)
Vut el marina trugon. declarant quoque el caninos morsus et luporum (ir. 2)
"t$ rabianl. ub alio enim effeciu el nimietrale sunt nocivi. dicunl autem
*! ber regionem Persarum a rabientibus morsos canibus in prima qui- 20 .
dem ve] in secunda curacione constitutos posse sanari, tercia vere oc-
Cliente iam. superatos a passione. aquam cnim nunquam implorant
Reque eius gustum recipiunt. omnino. in differencias autem. speciales
Relancolici effectus efferuntur. lacrimant enim et plorant et contri-
Slantur ridentque indiscrele interpellantibus. itaque el erigunl se. in 15
domuncula, el de cetero mesle habenl, per unam fenestram eos qui
assunt. interpellantes, tales ostendendo passiones. quadragesimo vero
die inslante pereunt omnino.
Quia enim vir(utres sine corporalibus molibus mulla possunt fa-
Cere, manifesium esl et ex aliis el ex cervis. educunt enim viperas ea (tr. 7)
epibus. quedam quoque replilium non solum mordendo sed sufflacione δι
tliam ulentes nocent et interimunt per media quedam ligna aut lapi- (tv. 8)
des, ut hinc etium interemplos occidant. tantam enim habenl virlutem,
lla ut eliam per arma el ligna quibuscunque quis nitatur, reptile in-
irmel illius viriutem. el quedam quidem putrefaciunt, quibusdam vero 30
lbores presiant. magnos. oportet vero hoc simile esse emiltentibus ea
Yel virtutem per media ligna el funes, οἱ faciunt torpore continen-
lt. quoniam et loca quedam sunt οἱ hiatus terre, ex quibus circum-
"lancia quedum volatilium et procimancium animalium unum quodque

22 *

-- 842 --

1.

Aelian. 9, 15: “έγονται δὲ οἵ Σκύϑαι πρὸς τῷ robixo, ᾧ τοὺς
οἰστοὺς ἐπιχρίουσι, καὶ ἀνθρώπειον ἰχῶρα ἀναμιγνύναι φαρμασσοντες,
ἐπιπολαζοντά πὼς αἵματι, ὅνπερ ἴσασιν ἀπόκριμα αὐτοῖς (ita codd).
τεκμηριῶσαι τοῦτο καὶ Θεόφραστος ἱκανός.

Pseudarist. mir. 141: Φασὶ τὸ Σκυϑικὸν φάρμακον, ᾧ ἀποβα-
πτουσι τοὺς οἰστούς, συντίϑεσϑαι ἐξ ἐχίδνης. τηροῦσι δέ, ὡς ἔοικεν;
of Σκύϑαι τὰς ἤδη ξωοτοκούσας καὶ λαβόντες αὐτὰς τήκουσεν ἡμέρας
τινάς. ὅταν δὲ ἱκανῶς αὐτοῖς δοκῇ σεσῆφϑαι πᾶν, τὸ τοῦ ἀνθρώπου
αἷμα tig χυτρίδιον ἐγχέοντες εἰς τὰς κοπρίας κατορύττουσι πωμασυν-
τες. ὅταν δὲ καὶ τοῦτο σαπῇ. τὸ ἐφιστάμενον (vulgo ὑφιστάμενον)
ἐπάνω τοῦ αἵματος, ὃ δή ἐστιν ὑδατῶδες, μιγνύουσι τῷ τῆς ἐχίδνης
ἐἰχῶρι καὶ οὕτω ποιοῦσι ϑανάσιμον.

Plin. 11, 115, 270: quasdam serpentes scorpio occidit (cf. ArisL
8, 29. 607, 27: πάντων δὲ γαλεπώτερα ἐστι τὰ δήγματα τῶν ἰοβόλων,
ἐὰν τύχῃ ἀλλήλων ἐδηδοκότα, olov σκορπίον ἔχις. ubi legendum videtur
οἷον σκορπίος ἔχιν). Scythae sagittas tingunt viperina sanie el humano
sanguine. irremediabile id scelus mortem illico affert levi tactu.

2.

Pseudarist. mir. 140: Τοὺς ἐν Νάξῳ σφῆκας φασιν ὅταν φάγωσι
τοῦ ἔχεως" προςφιλὴς δ᾽ αὐτοῖς ἡ σαρξ, ὡς ἔοικεν, ἐστίν" ἐπειδαν
τινα κεντήσωσι. περιωδύνους οὕτω ποιεῖν ὥστε χαλεπωτέραν φαΐνε-
σϑαι τὴς πληγῆς τῶν ἔχεων.

Ρ]1η.8,11,110, 281: quaedam innocua alioqui venenatis pasta noxia
fiunt el ipsa . . . vespae serpentem avide vescuntur, quo alimento mor-
tiferos ictus faciunt [adeoque magna differentia est victus ul in tractu
pisce viventium (i. e. Ichthyophagorum Indiae Oritarum aliorumque, de
quibus Plin. 6, 25, 95 atque ex eodem Theophrasto Aelian. 15, 25) TAeo-
phrastus (fort. in. νόμων libris) prodat boves quoque pisce vesci, sed
non nisi vivente].

Aelian. 9, 15: Τὰ ξῶα οὔτε ἐν ταὶς πληγαῖς ovre ἐν τοῖς δήγμασιν
ἀεὶ τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχει, ἀλλ᾽ ἐπιτείνεται πολλάκις Ex τινος αἰτίας.
ὁ γοῦν σφὴξ γευσώμενος ὄφεως χαλεπώτερος ἐστι τὴν πληγήν (cf. Ael.
5, 16: “έγονται δὲ of τῶν σφηκῶν κεκεντρωμένοι καὶ ἐκεῖνο δρᾶν.
ὅταν ϑεώσωνται νεκρὰν ἔχιδναν, of δὲ ἐμπίπτουσι καὶ φαρμάττουσι τὸ
κέντρον' ὅϑεν μοι δοκοῦσι μαϑεῖν καὶ of ἄνϑρωποι μάϑημα, καὶ
τοῦτο οὐκ ἀγαϑόν)" καὶ ἡ μυῖα τοιούτῳ τινὶ προσελϑοῦσα πικροτέρα
δακεῖν ἐστὶ καὶ ὀδύνας ἔδωκε. καὶ μέντοι καὶ τῆς ἀσπίδος τὸ δῆγμα

— 915

2^ ίνεται παντελῶς ἀνήκεστον, ἐὰν βατράχου φάγῃ. 0 δὲ κύων ὑγιαίνων
4" , - 4 , (0? , 95 v 4" 4 -
gaiv ἐὰν δακῃ, τραῦμα εἰργασατο καὶ ἀλγηδονα ἐξῆψεν - éav δὲ λυττῶν,
es 9 ,
διέφϑειρεν᾽ ὕδωρ τε δεδιέναι κατηνάγκασε πρῶτον, καὶ ὁ μετριάσαι
- , ’ ς 4
δοκῶν πάλιν ἐξαπτεται εἰς λύτταν καὶ ὑλακτήσας ἀπέϑανεν. ἀκέστρια
, - , - -
δὲ ἀκουμένη χιτώνιον ῥαγὲν ὑπὸ λυττῶντος κυνός, δακοῦσα πὼς τῷ
, 1 , “ , 9$. * , 4? .
στόματι τὸ χιτώνιον ἵνα ἀποτείνῃ αὐτο, ἐλύυττησε καὶ ἀπέϑανεν (eius-
dem sartricis historia inter alia exempla traditur ἃ Cael. Aurel. acut. morb.
. . - 9 ,
3, 9 ex Andreae puto, qui paulo ante citatur, l. περὶ δακετῶν). ανϑρωπου

δὲ ἀσίτου δῆγμα χαλεπὸν xol δυσίατον (cf. Ar. p. 007, 29). λέγονται δὲ
of Σκύϑαι. . (ν. fr. 1).

9.

Pseudarist. mir. 143: Ev Κέῳ φασὶν εἶναί τι γένος ἀχέρδου, ὑφ᾽
ἧς ἐάν τις πληγῇ τῇ ἀκάνϑῃ ἀποϑνήσκει.

Haec ubi de pastinaca diceret comparationis causa attulisse Theo-
phrastum docet qui ex Aristotele i. e. Theophrasto hausit (cf. c. 16—18,
proxime autem praecedit locus Theophrasti περὶ τῶν «99006 de muribus
ju Gyaro insula ferrum rodentibus) Antigonus mir. 18: ἐν (Κέω addendum
es) δὲ τῇ νήσῳ ϑανάσιμός ἐστιν ἡ ἄχερδος" xev εἰς ἄλλο δένδρον
ἐμπήξῃς, ἀφαναίνει. ποιεῖ δὲ αὐτὸ τοῦτο καὶ τὸ τῆς τρυγόνος x£v-
rgov τῆς ϑαλαττίας" καὶ ἐὰν εἰς τοὺς ὀδόντας ἅψῃ, κατασήπει.

Theophrastea etiam Aelianus praebet 2, 86: Κέντρον πικρότατον καὶ
κίνδυνον φέρον ἁπάντων μᾶλλον ἡ τρυγὼν ἡ ἐκ τῆς ϑαλάσσης ἔχει. xol
τὸ μαρτύριον᾽ εἰ μὲν εἰς δένδρον τεϑηλὸς καὶ εὖ μάλα ἀναϑέον ἐμπήξαις
αὐτό, οὔτε εἰς ἀναβολάς, οὔτε χρόνῳ ὕστερον, ἀλλ᾽ αὖον ἤδη τὸ δέν-
ὅρον εἰ δέ τι τῶν ζώων ἀμύξαις, ἀπέκτεινας. (cf. schol. Nic. ther. 828
p. 66, ὅ Keil: καὶ γὰρ εἰ πλήξειέ τις δένδρον τῷ κέντρω αὐτῆς, κατα-
ξηρον αὐτὸ ἀπεργάζεται. cf. ib. v. 8. e georgico quodam auctore idem in
Jul. African. ceslis c. 32 p. 301 ed. Par. 1603. Aetius 13, 37 col. 777.)
eandem rem paulo pluribus verbis atque ex alio fonte qui tamen et ipse
Theoplirastum respiciat, scilicel ex halieutico quodam (v. Athen. I, p. 13.
Aelian. epil.) eodemque (Leonide Byzantio? cf. Ael. 2, 50) quo usus est
Oppian. hal. 2, 300 —96 (cf. Nicand. ther. 828—306. Plin. 9, 72) infra re-
petit Aelian. 8, 26 (cf. 1, 50. 2, 50 — Opp. hal. 2, 457 sqq.).

4. (318)
Aelian. de nat. an. 4, 57: Δ φιστοτέλης (i. c. Theophrastus) λέγει
τὸν ὑπὸ ὕδρου πληγέντα παραχρῆμα ὀσμὴν βαρυτάτην ἀπεργάξεσϑαι,
ὡς μὴ olov τὲ εἶναι προσπελάσαι αὐτῷ tuya. λήϑην τε καταχεῖσϑαι

— 844 —

τῷ πληγέντι ὁ αὐτὸς λέγει καὶ μέντοι καὶ ἀχλὺν κατὰ τῶν ὀμμάτων
πολλὴν καὶ λύτταν ἐπιγίνεσϑαι καὶ τρόμον εὖ μάλα ἰσχυρὸν καὶ ἀποὶ-
λυσϑαι διὰ τρίτης αὐτόν.

Cf. Nicander ther. 424----57, Aetius 13, 35.

5. (319)

Schol. in Theocrit. 7, 22 p. 245, 23 Ahr. σαῦρος: ἀρσενικῶς ὃ σαῦ-
ρος. λέγεται καὶ ϑηλυκῶς ἡ σαῦρα. φησὶ δὲ ᾿ἡριστοτέλης περὶ τοῦ
ξώου τούτου ὅτι ξηραινόμενον εἰς ἔχειν μεταβάλλεται.

Hioc Aristotelis testimonium per varias manus scholiastarum tra
ditum, qui iustos priorum Alexandrinorumque commentarios excerperent
mutilarentque, quum ad hydram pertineret, ad ipsam Tbeocriti lacertam
translatum est. cf. Geopon. 15, 1, 21: Θεόφραστος xai ᾿Αριεστοτέλης
φασὶ τὰ ξῶα οὐ μόνον ἐξ ἀλλήλων γεννᾶσϑαι ἀλλὰ καὶ αὐτόματα γένεσϑαι
καὶ ἀπὸ τῆς γῆς σηπομένης (Ar. h. a. 5, 19. Th. π. τῶν ἀϑρόως)" «v-
τῶν δὲ τῶν ξώων καὶ τῶν φυτῶν (de plantis saepe Th.) μεταβάλλεσϑαί
τινα εἰς ἕτερα. καὶ γὰρ τὴν κάμπην φασὶν (Ar. l. c. p. 551, 13) εἰς
ξῶον ἕτερον πτερωτὸν τὴν καλουμένην ψυχὴν καὶ τὰς ἀπὸ τῆς συκῆς
καμπας (Ar. ib. p. 55201) εἰς χανϑαρίδας τόν τε ὑυδρον εἰς ἔχιν
ξηραινομένων τῶν λιμνῶν. ἔνια δὲ καὶ κατὰ τὰς ὥρας δοκεῖ
μεταβαλλειν (Ar. h. a. 9, 49)...

Rem ipsam explicant Nicander ther. 411— 19, Aetius 13, 35 col. 776
(ed. lat. Lugd. 1549): de chersydro. serpens hic chersydri appella-
tionem inde habet, quod in principio quidem in aquosis degit locis el
hydrus appellatur ab ipsis aquis, hoc esl natric, postea vero siccos
incolit locos et ex compositione locorum chersydri, id esl natricis ter-
resiris, nomen invenit. in terra itaque degens chersydrus appellatur
el (um sane se ipso saevior redditur. equidem in. humectits locis ex
humido victu. exsaliatus non. purum. venenum habet. quum vero ter-
resiris fil, maxime merum et nocentius id acquirit. ceterum similitu-

dine est aspidis terresiris parvae, praeterquam quod cervicem non ila
latam habet. hoc enim insigne solum aspides prae his habent. qui
igilur αὖ his morsi sunt, eis communiter eadem accedunt, quae in
aliorum serpentium morsu (cf. fr. 4), veluti est tumor , continuus dolor
-«rsivus, lividus locus el feculentus, vertigo oculorum , exsolutio, vomi-
lus biliosi foctidi. proprie autem motus Lolius corporis inordinatus, ul

εἰ per ventrem quaedam inordinate ferantur. mors autem intra
ires dies.

-- 843 —

| γίνεται παντελῶς ἀνήκεστον, ἐὰν βατράχου φάγῃ. ὁ δὲ κύων ὑγιαίνων
, μὲν ἐὰν δάκῃ, τραῦμα εἰργάσατο καὶ ἀλγηδόνα ἐξῆψεν " ἐὰν δὲ λυττῶν,
; διέφϑειρεν. ὑδωρ τε δεδιέναι κατηνάγκασε πρῶτον, καὶ ὁ μετριάσαι
' δοκῶν παλιν ἐξαπτεται εἰς λύτταν καὶ ὑλακτήσας ἀπέϑανεν. ἀκέστρια
ἐὲ ἀκουμένη χιτώνιον βῥαγὲν ὑπὸ λυττῶντος κυνός, δακοῦσα πως τῷ
στόματι τὸ χιτώνιον ἕνα ἀποτείνῃ αὐτὸ, ἐλύττησε καὶ ἀπέϑανεν (eius-
dem sartricis historia inter alia exempla traditur a Cael. Aurel. acut. morb.
4,9 ex Andreae puto, qui paulo ante citatur, l. zt£ol δακετῶν). ἀνϑρώπου
δὲ ἀσίτου δῆγμα χαλεπὸν xol δυσίατον (cf. Ar. p. 007, 29). λέγονται δὲ
οἱ Zoos ... (v. fr. 1).

9.

Pseudarist. mir. 143: Ev Κέῳ φασὶν εἶναί τι γένος ἀχέρδου, ὑφ᾽
ἧς ἐὰν τις πληγῇ τὴ ἀκάνϑῃ ἀποϑνήσκει.

Haec ubi de pastinaca diceret comparationis causa attulisse Theo-
Pirastum. docet qui ex Aristotele i. e. Theophrasto hausit (cf. c. 16—18,
P'oxime autem praecedit locus Theoplirasti περὶ τῶν e 99006 de muribus
lt Gyaro insula ferrum rodentibus) Antigonus mir. 18: ἐν (Κέω addendum
st δὲ τῇ νήσῳ ϑαναάσιμός ἔστιν ἡ ἄχερδος" καν εἰς ἄλλο δένδρον
ἐμπήξῃς, ἀφαναίνει. ποιεῖ δὲ αὐτὸ τοῦτο καὶ τὸ τῆς τρυγόνος κέν-
τροντῆς ϑαλαττίας" καὶ ἐὰν εἰς τοὺς ὀδόντας ἅψῃ, κατασήπει.

Theophrastea etiam Aclianus praebet 2, 86: Κέντρον πικρότατον καὶ
κίνδυνον φέρον ἁπάντων μᾶλλον ἡ τρυγὼν ἡ x τῆς ϑαλάσσης ἔχει. xol
τὸ μαρτύριον εἰ μὲν εἰς δένδρον τεϑηλὸς καὶ εὖ μάλα ἀναϑέον ἐμπήξαις
αὐτό, οὔτε εἰς ἀναβολάς, οὔτε χρόνῳ ὕστερον. ἀλλ᾽ αὖον ἤδη τὸ δέν-
ὅρον: εἰ δέ τε τῶν ζώων ἀμύξαις, ἀπέκτεινας. (cf. schol. Nic. ther. 828
P. θ0, ὅ Keil: καὶ γὰρ εἰ πλήξειέ τις δένδρον τῷ κέντρω αὐτῆς, κατά-
ξηρὸν αὐτὸ ἀπεργάζεται. cf. ib. v. 8. e georgico quodam auctore idem in
Jul. African. cestis c. 32 p. 301 ed. Par. 1693. Aetius 13, 37 col. 777.)
eidem rem paulo pluribus verbis atque ex alio fonte qui tamen el ipse
Theophrastum respiciat, scilicet ex halieutico quodam » Athen. I, p. 13.
Aelian, epil.) eodemque (Leonide Byzantio? cf. Ael. 2, 50) quo usus est
Üppian, hal. 2, 300—906 (cf. Nicand. ther. 828—396. Plin. 9, 72) infra re-
elit Aelian. 8, 26 (cf. 1, ὅθ. 2, 90 — Opp. hal. 2, 457 sqq.).

4. (318)
Aelian. de nat. an. 4, 57: ““φιστοτέλης (i. e. Theophrastus) λέγει
τὸν ὑπὸ ὕδρου πληγέντα παραχρῆμα ὀσμὴν βαρυτάτην ἀπεργαξεσϑαι,
ὡς μὴ οἷόν τε εἶναι προσπελάσαι αὐτῷ τινά" λήϑην τε καταχεῖσϑαι

-- 84 —

positus existimalur, de qua hanc habemus memoriae proditam σαιι8658"
corvus Apollinis tutela usus, eo sacrificante missus ad fontem aqua?
puram petitum, vidit arbores complures ficorum immaluras. eas e£
spectans dum maturescerent, in arbore quadam earum consedit. ic
que post aliquot dies coctis ficis el a corvo compluribus earum comesite
exspectans Apollo corvum vidit eum cum cratere pleno volare festinan-
fem. pro quo admisso eius dicilur, quod diu moratus sit, Apollinem
qui coactus mora corvi alia aqua est usus, hac ignominia eum affc-
cisse, ut quam diu fici coquerentur corvus biberenon pos-
sit, ideo quod guttur habeat pertusum illis diebus. itaque
quum vellet significure sitim corvi, inter sidera conslituit cratera el
supposui( hydram, quae corvum sitientem moraretur. videtur enim
rostro caudam eius extremam verberare, ul tamquam sinal se ad cra-
terem transire. haec Nigidio Figulo deberi docet qui eum exscribere
solet auctor scholiorum Lactantio antiquior in Germanici Arat. phaen. 426
p. 88 Buhl., ubi haec: . .. qui corvus ideo intrer astra collocatus dicitur
eo quod fuerit in tutela Apollinis, a quo missus ad fontem ut diis ad
libandum aquam deferret, quum vidisset arbores grossos ficus habentes,
volans consedit in eis donec maturae fierent, et aquam deferre distulit.
post paucos autem dies peracto sacrificio, quum ille ficus comedisset et sc
diis peccasse sensisset, denuo ad fontem ut aquam hauriret rediit et ab
Àydra exterritus vas vacuum reporlavit, dicens excessisse aquam quat
fuerat in fonte. cognoscens Apollo sibi corvum peccasse prohibuit eum
eo tempore aquam bibere, ul Aristoteles dicit in eo libro qui de bestiis
scribitur. ct Isidorus (cf. Gust. Beckerad Isid. de nat. rer. ed. Berol. 1857 prol.
p. X) in naturalibus vel in physicis memoriae tradidit, quod ipse pec-
cali poenas daret, qui εἰ postea asíris illatus est. craler autem in me-
dio angue positus est, caudam autem anguis corvus appelit rostro neque
potest iuxta accedere ut bibat. pro quibus verbis in altera huius scho-
liastae antiquiorumque codicum (v. M. IIertz in: Bericht der Akad. zu Berlin
1847 p. 421) recensione, quam e cod. Paris. 7886 reddit lleinsii apogra-
phum nunc Berolinense (ms. Diez. Sant. 94), ita legitur (cf. R. Merkel ad
Ovid. fast. ed. Berol. 1841 p. XC): Hoc signum commune est quod δε
facium arcis honoratus est autem corvus αὖ Apolline sacrificio facto
de his respondenda «adferre de lacu quodam quod fuit castum ante-
quam vinum ostenderetur. Qui cum vidisset et ad fontem ficus grossos
arbores habentes volans consedit in eis donec malure fierent. — Post
paucos dies peraclos agros el ille ficus comedil cum sensisset se pec-
casse eripit ex eo fontem aquam atlulil cum ipso cratere dicens exci-

— 947 —

disse quod fuerit in fontem aqua recognita Apollo corvo inter homines
Poenam ad paucum tempus dedit. sitim ut Aristoteles dicit in eo
libr. qui de bestiis scribitur. Item Isidorus in naturalibus idem phisi-
Cis memorie tradidil ut ipse peccatis poenas daret quem postea astris
*Ptulit, Caetera (sic) autem cum qua medio posuit angue caudam autem
*tnguis in medio corvo rostro adpelentem neque posse iuxlia ascendere

Vt bibat. quae sane propius accedunt ad catasterismos Graecos fontem-
Φυε Graecum a Nigidio versum.

7.

Pseudarist. mir. 144: Ἐν Μυσίᾳ (in Thracia Paus. 8, 17) φασὶν
ex Qxc cu τι γένος εἶναι λευκόν, αἵ ὅταν κυνηγῶνται ἀφιᾶσι τοιαύτην
τῳενοήν, ὥστε τῶν κυνῶν τὰς σάρκας σήπειν, ὡσαύτως δὲ καὶ τῶν λοιπῶν
-ηρίων, αβρώτους τε ποιεῖν. ἐὰν δέ τις καὶ βιάσηται καὶ ἐγγίσῃ,
«:ῳοιᾶσιν ἐκ τοῦ στόματος φλέγμα παμπολύ τι, ὡς ἔοικεν, ὃ προσφυσᾷ
Ξϑοιρὸς τὰ πρόσωπα τῶν κυνῶν, ὡσαύτως δὲ καὶ τῶν ἀνθρώπων, ὥστε
Ξκιαὶ ἀποπνίγειν καὶ ἀποτυφλοῦν.

Plin. 11, 115, 277: 4nimae leonis virus grave (cf. 8, 18, 46), ursi
pestilens. contacta halitu eius nulla fera attingit ociusque putrescunt
«efflata reliquis... elephantorum anima (imno cervorum — confunde-
bantur sc. ἐλέφας et ἔλαφος — cf. Ael. 2, 9. Opp. cyn. 2, 236. hal. 2, 289.
Plin. 8, 50, 118. Nic. ther. 142) serpentes extrahit, cervorum urit.

8.

Athen. VII p. 314: Ἐν δὲ τῷ περὶ τῶν δακετῶν καὶ βλητικῶν δια-
πέμπεσϑαί φησι (sc. Θεόφραστος) τὴν νάρκην τὴν ἀφ᾽ αὐτῆς δύναμιν
καὶ διὰ τῶν ξύλων καὶ διὰ τῶν τριοδόντων ποιοῦσαν ναρκᾶν τοὺς ἐν
χεροῖν ἔχοντας. [εἴρηκε δὲ τὴν αἰτίαν Κλέαρχος 0 Σολεὺς᾽ ἐν τῷ περὶ
νάρκης.

Cf. Plut. de sol. an. 27. Ael. 9, 14. Plin. 32, 2. ad Plin. 9, 67, 143
cf. Opp. hal. 2, 68— 74.

9. (321)

Aelian. de n. a. 6, 14: Ἡ ὕαινα, og ᾿ριστοτέλης λέγει. ἐν
τῇ ἀριστερᾷ χειρὶ ἔχει δύναμιν ὑπνοποιὸν καὶ ἐνεργαξεται κάρον μόνον
προσϑιγοῦσα. πάρεισι γοῦν ἐς τὰ αὕλια πολλάκις καὶ ὅταν ἐντύχῃ τινὶ
καϑεύδοντι, προσελϑοῦσα ἡσυχῆ τὴν ὑπνοποιόν, ὡς ἂν εἴποις, χεῖρα
προσέϑηκε τῇ δινί" ὁ δὲ ἕλκεταί τε καὶ πιέξεται καὶ ἀναισϑήτῳ μᾶλ-
λον ἔοικε" καὶ ἐκείνη μὲν ὑπορύττει τὴν γῆν τὴν ὑπὸ τῇ κεφαλῇ ἐς
τοσοῦτον, ἐς ὅσον ἀνέκλασεν ἐς τὸν βόϑρον καὶ τὴν φάρυγγα ὑπτίαν

-- 834. —

ἀπέφηνε καὶ γυμνήν᾽ ἐνταῦϑα δὲ ἢ ὕαινα ἐνέφυ καὶ ἀπέπνιξεν καὶ
ἐς τὸν φωλεὸν ἀπάγει. καὶ τοῖς κυσὶ δὲ ἐπιτίϑεται ἢ " αὐτὴ τὸν τρόπον
ἐκεῖνον" ὅταν ἡ πλήφης 0 τῆ; σελήνης κύκλος. κατόπιν λαμβάνει τὴν
αὐγὴν καὶ τὴν αὑτῆς σκιὰν ἐπιβάλλει τοῖς κυσὶ καὶ παραχρῆμα αὐτοῦϑ
κατεσίγασεν xol καταγοητεύσασα, ὡς αἴ φαρμακίδες, εἶτα ἀπάγει σι
πῶντας καὶ κέχρηται 0 τι καὶ βούλεται τὸ ἐντεῦϑεν αὐτοῖς.

Alterum, quod breviter iam tetigit Ael. 3, 7 (v. in fr. 16), habent
eliam Pseudarist. mir. 145: Ἔν δὲ τῇ ᾿Αραβίᾳ ὑαινῶν τι γένος φασὶν
εἶναι, ὃ ἐπειδὰν προίδῃ τι ϑηρίον ἡ ἀνθρώπου ἐπιβῇ ἐπὶ τὴν σκιάν,
ἀφωνίαν ἐργάξεται καὶ πῆξιν τοιαύτην ὥστε μὴ δύνασϑαι κινεῖν τὸ
σῶμα. τοῦτο δὲ ποιεῖν καὶ ἐπὶ τῶν κυν ὧν.

et Plinius 8, 41 (post Aristotelem citatum): multa praeterea mira tra-
dunlur (de hyaena. ceterum Iubae sunt quae proxime sequuntur, sicut s.
45 — Ael. 7, 22)... . umbrae eius contac(u canes obmutescere et quibus-
dam magicis artibus omne animal quod ter lustraverit in vestigio haerere.

Cf. etiam Plin. 28, 27 et Geopou. 15, 1, 12 et de leonis quoque vi so-
porifera simile quid apud Oppian. hal. 3, 53 (de hyaena pisce Ael, 13, 27;.

10.

. . 3 4
Pseudarist. mir. 151: Ἐν Θετταλίᾳ φασὶν τὸν ἱερὸν καλούμενον
, ? , L] 9 A
ὄφιν πάντας ἀπολλύειν, ov μόνον ἐὰν δάκῃ; ἀλλὰ καὶ ἐὰν ϑίγῃ. διὸ
fi - 1 ) ,
καὶ ὅταν φανῇ καὶ τὴν φωνὴν ἀκούσωσι" φαίνεται δὲ σπανέως" φεύ-
, $7 , -
γουσι καὶ of ὄφεις xal of ἔχεις xal vole πάντα ϑηρία. và δὲ μεγέϑει
Ὶ » , 4 1 , , , , * “-Ψ ΄
οὐκ ἔστι μέγας. ἀλλὰ μέτριος. dv Τήνῳ δέ ποτέ φασιν avrov τῇ πόλει
4 , 4 - e 1 , [! M 5,
κατα Θετταλίαν αναιρεϑῆναι ὑπὸ γυναικὸς. γενέσϑαι δὲ τὸν ϑάνατον
, - ’ , A] - P
τοιόνδε. γυναῖκα κύκλον γραψασαν καὶ τὰ φάρμακα ϑεῖσαν εἰσβῆναι
, 4 ’ P 4 1 *
εἰς τὸν κύκλον αὐτὴν xal τὸν víov, εἶτα μιμεῖσϑαι τὴν φωνὴν τοῦ
ϑηρίου- τὸ δὲ ἀντάδειν (recanere Plin. 28, 4) καὶ προσιέναι. ἄδοντο:
- 3 - , -
δὲ καταδαρϑεῖν τὴν γυναῖκα xol ἐγγυτέρω προσιόντος μᾶλλον. ὥστε
’ « - δ 3 4
μὴ δύνασϑαι κρατεῖν τοῦ vxvov' τὸν δ᾽ υἱὸν παρακαϑήμενον ἐγείρειν
τύπτοντα κελευούσης ἐκείνης, καὶ λέγειν ὅτι ἐὰν μὲν καϑυπνώσῃ.
4 - 4 Α - A , , N
σπολεῖται καὶ αὐτὴ παὶ ἐκεῖνος. éav δὲ βιάσηται καὶ προσαγαγηται τὸ
e . ον» . . , s
ϑηρίον. σωϑήσονται" ὡς δὲ προσῆλθεν ὁ Ogug εἰς τὸν κύκλον. «vor
εὐϑὺς γενέσϑαι αὐτόν.
' Π - 3 1
Cf. Arist. h. a. 8, 20. 007, 30: ἔστε δέ τι ὁφείδιον μικρόν, ὃ xa-
- , 4 , , » , $
λοῦσί τινὲς íegov, ὃ of πάνυ μεγαλοι optic gevyovaiv: γίνεται δὲ τὸ
μέγιστον πηχυαῖον, καὶ (add. ov, ut supra φαένεται δὲ σπανίως) δασὺ
4 - e $ Ἢ , , [] 7 [Y ,
ἰδεῖν" 0 τι ὃ av δακῃ. ευϑὺς σήπεται τὸ κύκλῳ.
Eundem tangere videtur Julius Africanus cest. 4 p, 200 (Par. 1693):

— 849 —

ϑρεσσὸς (corr. 0 ἱερὸς) ὄφις ἐστὲ Θετταλός, χρόαν δρακοντίδος., παρα-
πλήσιος μήκει. ὁ δὲ αὐτὸς καὶ ἐπὶ τῆς ᾿Ασίας πολὺς γίνεται etc.

11.
Pseudarist mir. 142: Ἔν Κουρίῳ τῆς Κύπρου ὄφεών τι γένος
tlvo φασιν, ὃ τὴν δύναμιν ὁμοίαν ἔχει τῇ ἐν Αἰγύπτῳ ἀσπίδι (de qua
*. Arist. p. 607, 21. Ael. 3, 33. 1, 54. 0, 38), πλὴν ὅτι τοῦ χειμῶνος lav
Órc3) οὐδὲν ἐργάξεται, εἴτε δι᾽ ἄλλην τινὰ αἰτίαν, εἴτε διότε τὸ ξῶον
κπκίνητον γένεται ὑπὸ τοῦ ψύχους ἀποπηγνύμενον καὶ τελέως ἀδύνα-
τοῖν. ἐὰν μὴ ϑερμανϑῇ.
12.

Pseudarist. mir. 148: Καὶ ἐν Σικελίᾳ δέ φασι καὶ ἐν Ἰταλίᾳ τοὺς
γα Ἀεώτας ϑανάσιμον ἔχειν τὸ δῆγμα καὶ οὐχ ὥσπερ τοὺς παρ᾽ ἡμῖν
46 δ» ενὲς καὶ μαλακόν. εἶναι δὲ καὶ u vt Qv (cf. Ael. 9, 15 in fr. 2. al. l.
I! €à3y) γένος ἐφιπτάμενον, 0 ὅταν δάκῃ ἀποϑνήσκειν ποιεῖ.

Plinius, qui aut sua aut fontis negligentia regionum nomina invertit,
8. 4&9: eosdem (stelliones sc.) pestiferi in Graecia morsus, innocuos esse
in Sicilia (Theophrastus auctor est).

Cf. Arist. li. a. 8, 29. 007, 20: τῆς δ᾽ Ἰταλίας Ev τισι τόποις καὶ
T* àv ἀσκαλαβωτῶν δήγματα ϑανασιμά ἐστιν.

18. .

Pseudarist. mir. 149 — 50: Ἔν δὲ τῇ Μεσοποταμίᾳ τῆς Συρίας
9€e«; xol ἐν Ιστροῦντι (ita codd.) ὁφε ἐδιά τινα γίγνεσϑαι, ἃ τοὺς ἐγ-
λῦῶϑεχίους οὐ δάκνει, τοὺς ξένους δὲ ἀδικεῖ σφύδρα. περὶ δὲ τὸν Εὐφρά-
"v καὶ τελείως φασὶ τοῦτο γίγνεσϑαι" πολλοὺς γὰρ φαίνεσϑαι περὶ

τὰ χείλη τοῦ ποταμοῦ καὶ διανέοντας ἐφ᾽ ἑκάτερα, ὥστε τῆς δείλης ἐν-
Ἰαῦϑα ϑεωρουμένους ἅμα τῇ ἡμέρᾳ ἐπὶ ϑατέρου μέρους φαίνεσϑαι καὶ
τοὺς ἀναπανομένους τῶν μὲν Σύρων μὴ δάκνειν, τὼν δ᾽ Ἑλλήνων μὴ
ἀπέχεσϑαι.

Plinius 8, 84: Jum quaedam animalia indigenis innoxia advenas
interimunt, sicul serpentes parvi in Tirynthe (v. l. Mirinthe. nomen cor-
ruptum est). item in Syria angues circa Euphratis maxime ripas dor-
mientles Syros non attingunt aul etiamsi calcati momordere , non sen-
liuntur maleficia, aliis cuiuscunque gentis infesti, avide et cum cruciatu
exanimantes, quamobrem et Syri non necant eos. [contra in Latmo
Cariae monte Aristoteles tradit a scorpionibus hospites non laedi,
indigenas interimi ].

Eadem testimonia inter se copulari vides non solum ab Apollonio

— 890 —

(mir. 11 — 12) sed quodam modo etiam ab Autigono (mir. 16), quoru"
alter Caricis scorpionibus et Aristoteli ἐν νομίμοις βαρβαρικοῖς citat?
haec e Theophrasto subiungit: περὶ Βαβυλῶνα δὲ διαβάντι τὸν Euge? ᾿
τὴν ποταμὸν ὑφέδια γίγνεται καὶ τοὺς μὲν ξένους τύπτει, τοὺς δ᾽ 5» -
τοπίους οὐκ ἀδικεῖ. Antigonus autem alio electo exemplo haec: τῶν 8f
“ιβύων καλοῦνται ψύλλοι τινές, παρ᾽ οἷς avena v τε γένεται τούτου ἡ
ὑπὸ γὰρ τῶν ἀσπίδων οὗτοι μὲν οὐδὲν πάσχουσι τυπτόμενοι (cf. Aga"
tharch. ap. Ael. 16, 27), τῶν δὲ λοιπῶν οὐκ ἔστιν ὅστις διαφεύγεε
δηχϑείς. ᾿

Aelian. 9, 20: Εὐφρατῆς.... πρὸς rai; πρώταις ἀνατολαῖς τοῦδε
τοῦ ποταμοῦ φύονταί τινες ὄφεις καὶ μάλα γε ἀνθρώπων ἐχϑροί, oli
οὐ τῶν ἐπιχωρίων καὶ συντρόφων, τῶν δὲ ξένων καὶ προσηκόντων οὐ-
δέν" καὶ τιμῶνταί γε τὴν ἐπιδημίαν ϑανάτου αὐτοῖς.

14.

Pseudarist. mir. 139: Ἐν "Ἄργει δέ φασι γίνεσϑαι ἀκρίδος τε γένος
0 καλεῖται σκορπιομάχον. ὅταν γὰρ ἴδῃ τύχιστα σκορπέον, ἀνϑίστα-
ται αὐτῷ ὡσαύτως δὲ καὶ ὁ σκορπίος ἐκείνῃ" καὶ κύκλῳ περιοῦσα
τρίζει περὶ αὐτόν, τὸν δὲ τὸ κέντρον ἐπαίροντα ἀντιπεριάγειν ἐν τῷ
αὐτῷ τόπῳ. εἶτα κατὰ μικρὸν ἀνιέναι τὸ κέντρον καὶ τέλος ὅλον ἐκτεί-
νεσϑαι, τῆς ἀκρίδος κύκλῳ τρεχούσης. τὰ τελευταῖα δὲ προσελϑοῦσα
κατεσϑίει αὐτὸν ἡ, ἀκρίς. ἀγαϑὸν δέ φασιν εἶναι καὶ πρὸς τὰς πλη-
γὰς τοῦ σκορπίου τὸ ἐπιφαγεῖν αὐτήν.

15.

Pseudarist. mir. 146: Κατὰ δὲ Συρίαν εἶναί τί φασι ξῶον ὃ xa-
λεῖται λεοντοφόνον᾽ ἀποϑνήσκει γὰρ ὁ λέων, ὡς ἔοικεν, ὅταν
αὐτοῦ φάγῃ. ἑκὼν μὲν οὖν τοῦτο οὐ ποιεῖ, ἀλλὰ φεύγει τὸ ξῶον᾽ ὅταν
δὲ συλλαβόντες αὐτὸ of κυνηγέται καὶ ὀπτήσαντες ὥσπερ ἄλφιτα λευκὰ
περιπάσσωσιν ἄλλῳ ξώῳ, γευσάμενον ἀπολλυσϑαί φασι παραχρῆμα.
κακοῖ καὶ προσουροῦν τὸν λέοντα τοῦτο τὸ ξῶον.

Plinius 8, 57 (inter Theopbrastea): urinae et duobus aliis animali-
bus ralio mira. leontophonon accipimus vocari parvum nec alibi nascens
quam ubi leo gtgnitur, quo gustalo lanta illa vis ut celeris quadripedum
imperitans illico exspiret. ergo corpus eius exustum adspergunl alüs
carnibus polentae modo insidiantes ferae necantque etiam cinere, tam con-
(raria est pestis. haud immerito igitur odit leo visumque frangit et citra
morsum exanimat. il'e contra urinam spargil prudens hanc quoque leoni
exitialem (cf. Solin. c. 27, 21. iam sequitur de lyuce ex Th. de invid. an.

-- 2801 —

Hesych. s. λεοντοφόνον: ϑηρίδιόν τε πλανώμενον ἐν Συρίᾳ.

Aelian. 4,18: “εοντρφόνου φαγὼν ὃ λέων ἀποτέϑνηκεν. τὰ δὲ
ἔντομα φϑείρεται, εἰ ἐλαίῳ τις ἐγχρίσειεν αὐτά (cf. Arist. h. ἃ. 8, 27.
605519: πάντα δὲ τὰ ἔντομα ἀποϑνήσκει ἐλαιούμενα, Galen. t. XI p. 475.
314). γυπῶν γε μὴν (v. fr. 10) τὸ μύρον ὄλεθρός ἐστι. κάνϑαρον δὲ
ἀπολεῖς, εἰ ἐπιβαλοις τῶν ῥόδων αὐτῷ (quae cum insectis olei adspersu
léCatis eodem modo componit inter copias Theophrasteas afferens Pli-
Dias 11, 115, 270 et ipse Theophrastus de caus. pl. 6, 5, 3. item Clem.
ΑΙ. aed: 2, 8, 06. Sext. Empir. p. 14, 17 Bekk. Eustatli. in Hexaem. p. 31
C. 2*7 ed. Lugd. 1629).

16.

Pseudarist mir. 147: “έγεται καὶ τοὺς γῦπας ὑπὸ τῆς τὼν μύρων
ὁσβαᾳ ἧς ἀποϑνήσκειν, ἐὰν τις αὐτοὺς χρίσῃ ἢ δῷ τι μεμυρισμένον φα-
Jt£€ a». ὡσαύτως δὲ καὶ τοὺς κανϑάρους ὑπὸ τῆς τῶν ῥόδων ὀσμῆς.

Plin. 11, 15. Ael. 4, 18 (v. in fr. 15). id. 3, 7: κύνας δὲ ἀφώνους
(C 7-€» φαίνειν τὰς valvec, ὅταν αὐταῖς τὴν σκιὰν ἐπιβάλῃ, ἡ αὐτὴ (sc. ἡ
9*» ες) παρέσχεν (v. fr. 0). εὐωδία δὲ καὶ μύρον γυψὶν αἰτία ϑανάτου.
X! 3c γων δὲ κώνειον ὄλεϑρος (de scarabaeis add. Ael. 1, 38 et inter multa
aliz. perum mortiferarum exempla id. 6, 46).

Rem a multis memoratam (cf. Niclas ad Geopon. p. 970. 1032. Jacobs
ad — Ag t 1] p. 141) ipse etiam alibi tangit Theophrastus, de caus. pl. 6,
95 x*. ἔχει δὲ καὶ κατὰ τὰς ὀσμὰς ὁμοίως" ἄλλαι γὰρ ἄλλοις ἐναντίαι
τος Σ οὐ πρόσφοροι, καὶ οὐ μόνον ὥστε μὴ δεῖσϑαι μηδὲ ξητεῖν ἀλλ᾽
ὑσα ἃ τῶν ἡδίστων ἡμῖν ἀναιρεῖσϑαι, καϑάπερ οἷ γῦπες ὑπὸ τῶν μύρων
κῶς Σ oí κάνϑαροι ὑπὸ τῶν ῥόδων. idem de odor. 4: πονεῖν δ᾽ ἔνια φαί-

νεται ταῖς ὀσμαῖς καὶ ταῖς εὐωδίαις, εἴπερ ἀληϑὲς τὸ ἐπὶ τῶν γυπῶν
*€e£ τῶν κανϑαάρων.

Superioribus quae cerla sunt, alia quaedam hic addo quae ad eun-
lem Theophrasti libellum probabili saltem coniectura referas.

Etenim quum de aspide Aegyptia mentionem illum fecisse doceat
fr. 11, ad eundem sine dubio fontem pertinent ea verba quae post titulum
libelli tacito declaratum (3, 32) statim Aelianus adiicit (3, 33): ἡ Αἰίβυσσα
δ᾽ ἀσπίς. ἀκούω, τὸν πρὸς τὸ φύσημα αὐτῆς ἀντιβλέψαντα, ὅταν
πρησϑῇ τὸν τραχηλον, τυφλοῖ τὴν ὄψιν" ἡ δὲ ἄλλη οὐ τυφλοῖ μέν.
ἀποκτείνει δὲ ῥᾷστα (cf. Schneider ad ἢ. 1.). quibus ea praecesserint,
quae more solito discerpta idem posuit 6, 38 (cf. 1,54): τῶν ὑπ᾽ ἀσπίδος
δηχϑέντων elc... . of δηχϑέντες δὲ ὑπ᾽ ἀσπίδων ov περαιτέρω βιοῦσι

-- 835 —

τετάρτης ὥρας... “ίβυσσαν δὲ ἄρα ἀσπίδα καὶ ἀποφαίνειν rop Ao 2
τῷ φυσήματι λέγει τις λόγος.

Praeterea autem et de ipso basilisco (cf. fr. 10) talia fere Tbe«?^
phrastus narraverit qualia tradente quidem ut puto luba (quo in hoc p^
tissimum de Libycis belluis argumento utitur) habet Plinius 8, 33, 77 —7
(Solin. 27, 531—953). is enim quem Cyrenaica generat provincia, duode
cim non amplius digitorum magnitudine . . . sibilo omnes fugat serpen-
les ... necat frulices non contaclos modo verum et afflatos, exuril
herbas, rumpit saxa: talis vis malo est. creditum quondam ez equo
occisum hasta el per eam subeunte vi non equilem modo sed equum
quoque absumplum elc. nam quum primam in lioc octavo libro Theo-
phrasti mentionem inter Democritum. citatum (S 61) et Euanthem (S $1)
nunc desiderari index auctorum a Plinio appellatorum ostendat (cf. H. Brunn.
de auctorum indicibus Plinianis. Bonn. 1856 p. 14), qui deinceps recen-
seat Democritum Theophrastum Euanthem Agroetam (hic enim est Agrio-
pas iste $ 82), nihil in hoc omni loco inest quod tali fonti praeter illa
convenire reperiatur. his autem consona sunt quae de basilisco Aelianus
promit (2, 5. idem ex Archelao 2, 7. cf. Nicander ther. 396—410, ad cuius
v. 101 cf. Priscianus v. 42). lleliodurus denique (Aethiop. 3, 8) qui de
basilisco similia taugit libris (ut mentitur, sacris) de animalibus usus,
fabulam praemittit de charadrio icterum medente (Ael. 17, 13. Plin. 30, 28),
quam libro de invidia quae dicatur animalium Theoplirasteo deberi pro
certo affirmaveris. sic enim ille: εἰ δὲ χρή σοι καὶ παραδείγματος ἕνεκα
λόγον τινὰ φυσικώτερον παραϑέσϑαι, βίβλοις δὲ ἱεραῖς ταῖς περὶ ξώων
ἀνάγραπτον᾽ ὅ χαραδριὸς τοὺς ἱκτεριῶντας ἰᾶται, καὶ 0 τοῦτο πάσχων
εἰ τῷ ὀρνέῳ προσβλέποι, τὸ δὲ φεύγει καὶ ἀποστρέφεται τοὺς ὀφϑαλ-
μοὺς ἐπιμύσαν,οὐφϑονοῦν ὡς οἴονταιτινὲς τῆς ἐπιμελείας.
ἀλλ᾽ ὅτι ϑεώμενος ἕλκειν καὶ μετασπὰν εἰς ἑαυτὸν ὥσπερ ῥεῦμα πέ-
guxe τὸ πάϑος" καὶ διὰ τοῦτο ἐκκλίνει καϑάπερ τρῶσιν τὴν ὅρασιν
(eadem ex communi fonte exserpsit Plutarchus qu. cunv. 5, 7, 2 cuius
affero postrema verba haec: ov φϑονοῦντες ὡς ἔνιοι νομέζουσι τῆς
cz αὐτῶν ἰάσεως, αλλ᾽ ὥσπερ ὑπὸ πληγῆς τιτρωσκόμενοι). xai
ὄφεων δὲ ὃ καλούμενος βασιλίσκος ὅτι καὶ πυεύματι μόνῳ καὶ
βλέμματι πὰν ἀφαιαίνει καὶ λυμαίνεται τὸ ὑποπῖπτον, ἴσως ἀκήκοας.

IV.

Περὶ τῶν λεγομένων φϑονεῖν.

[Aristot. fr. 322.]

ARISTOT. PSRUDEPIGR. 93

τετάρτης ὥρας... “Δίβυσσαν δὲ ἄρα ἀσπίδα καὶ ἀποφαίνειν τυφλοὺς: -
τῷ φυσήματι λέγει τις λόγος.

Praeterea autem et de ipso basilisco (cf. fr. 10) talia fere Theag—3
phrastus narraverit qualia tradente quidem ut puto Iuba (quo in hoc pam
tissimum de Libycis belluis argumento utitur) habet Plinius 8, 33, 7; — &—
(Solin. 27, 51 —53). is enim quem Cyrenaica generat provincia, duode-—
cim non amplius digitorum magnitudine . . . sibilo omnes fugat serpe—mam
les ... necat frutices non contaclos modo verum el afflatos, exumm—
herbas, rumpit saxa: lalis vis malo est. creditum quondam ex eq-amm
occisum hasta et per eam subeunte vi non. equilem modo sed equam n
quoque absumptum etc. nam quum primam in loc octavo libro Theo
phrasti mentionem inter Democritum. citatum (S 61) et Euanthem (καὶ 25?
nunc desiderari index auctorum a Plinio appellatorum ostendat (cf. H. Brumcm t.
de auctorum indicibus Plinianis. Bonn. 1856 p. 13), qui deiuceps γοῦν δ"
seat Democritum Thieophrastum Euanthem Agroelam (hic enim est Agr-&e7
pas iste $ 82), nihil in hoc omni loco inest quod tali fonti praeter &P/2
couvenire reperiatur. his autem consona sunt quae de basilisco Aeliana**
promit (2, 5. idem ex Archelao 2, 7. cf. Nicander ther. 396—110, ad cuius
v. 404 cf. Priscianus v. 42). Heliodorus denique (Aethiop. 3, 8) qui de
basilisco similia taugit libris (ut mentitur, sacris) de animalibus usus,
fabulam praemittit de charadrio icterum medente (Ael. 17, 13. Plin. 30, 38),
quam libro de invidia quae dicatur animalium Theophrasteo deberi pro
certo affirmaveris. sic euim ille: εἰ δὲ χρή σοε καὶ παραδείγματος ἕνεκα
λόγον τινὰ φυσικώτερον παραϑέσϑαι͵ βίβλοις δὲ ἱεραῖς ταῖς περὶ ξώων |
ἀνάγραπτον᾽ 6 χαραδοιὸς τοὺς ἐἱκτερεῶντας ἰᾶται. καὶ ὁ τοῦτο πάσχων —
εἰ τῷ ὀρνέῳ προσβλέποι. τὸ δὲ φεύγει καὶ ἀποστρέφεται τοὺς ὀφϑαλ-
μοὺς ἐπιμύσαν,οὐφϑονοῦν ὡς οἵονταιτινὲςτῆς ἐπιμελείας.
ἀλλ᾽ ὅτι ϑεώμενος ἕλκειν καὶ μετασπᾶν ti; ξαυτὸν ὥσπερ ῥεῦμα πέ-
φυχε τὸ πάϑος" καὶ διὰ τοῦτο ἐκκλίνει καϑαάπερ τρῶσιν τὴν ὅρασεν
(eadem ex communi fonte exserpsit Plutarchus qu. conv. 5, 7, 2 cuius
affero postrema verba haec: ov φϑονοῦντες ὡς ἔνιοι νομίζουσι τῆς
ac αὐτῶν ἰάσεως. αλλ᾽ ὥσπερ ὑπὸ πληγῆς τιτρωσκόμενοιν. xoi
ὄφεων δὲ ὃ καλούμενος βασιλίσκος ὅτι καὶ πνεύματι μόνῳ καὶ
βλέμματι πᾶν ἀφαιαίνει καὶ λυμαίνεται τὸ ὑποπῖπτον. ἴσως ἀκήχοας.

dextrum (cervi) cornu negant
tX*veniri ceu medicamento aliquo

JO raeditum ... defodi ab iis putant.
«accensi autem utrius libeat odore
Z*erpentes fugantur et comitiales
?FRorbi deprehenduntur (Plin. 8, 50).
evomil fel suum (vitulus ma-
37 inus i. e. φώκη) ad mulla medi-
«-ementa utile, item coagulum ad
«-emitiales morbos, ob ea se peti
Ag»rudens. Theophrastus auctor est
«x nguis modo et stelliones sene-
«^ 4ulem exuere ilaque protinus de-
!erare praeripientes comitiali mor-
bo remedia (Plin. 8, 49. antea me-
Inoratur simile fibri ingenium et ra-
Yaae rübetae i. e. φρύνης. de qua v.
Ae. 17, 12. cf. 9, 11). cf. Apuleius
de magia c. 51: ... in alio libro
Quem de invidentibus animalibus
COnscripsit, remedio essc ail (sc.
Caducis) exuvias stellionum, quas
Velut senium. more ceterorum ser-
Pentium temporibus statutis exuant.
*ed yisi confestim eripias, maligno-
"€ praesagio an naturali appeten-
"a illico convertuntnr et devorant.
ubi vero sensere venantem (eri-
"^ ας φῇ), contracto et ore pedibus-
Que ac parte omni inferiore qua
"aram et innocuam habent lanugi-
'tem, convolvuntur in formam pi-
€«e, ne quid comprehendi possit
Jaraeter aculeos (cf. Ael. 6, 54). in
*lesperalione vero urinam ex se
*reddunt tabificam lergori suo spi-
fiisque noxiam, propler hoc sc capi
f£jnari. quamobrem exinanita prius
wrina venari ars est. et tum prae-
«ipua dos lergori alias corrupto
Zragili, putribus spinis atque deci-
«luis, etiamsi vivat subtractus fuga.
οὐ id non nisi in novissima spe ma-

[4£yet. uiv οὖν » Εὐριπίδης δυσ-
ὦνυμον ὄντα τὸν φϑόνον οὗτος
δὲ ἃ ἄρα ἐνοικεῖ καὶ τῶν ξώων ἔστιν
οἷς. ὁ γοῦν γαλεώτης, ὥς φησι
Θεόφραστος; ὅταν ἀποδύσηται τὸ
γῆρας. ἐπιστραφεὶς εἶτα μέντοι κα-
ταπιὼν ἀφανίζει evo: δοκεῖ δὲ
ἐπιλήψεων εἶναι τὸ γῆρας τὸ τοῦδε
τοῦ foov ἀντίπαλον. οἷδε δὲ καὶ
ἔλ αφος τὸ δεξιὸν κέρας ἔχων εἰς
πολλὰ ἃ αϑὸν καὶ μέντοι κατορῦτ-
TEL τὲ αὐτὸ καὶ ἀποκρύπτει φϑόνῳ
τοῦ τοσούτων τινὰ ἀπολαῦσαι. ἴυγ-
γας δὲ ἐρωτικὰς τῷ πώλῳ συντί-
κτουσα ἵππος olócv - ταῦτά τοι
καὶ ἅμα τῷ τεχϑῆναι τὸ βρέφος
ἥδε τὸ ἐπὶ τῷ μετώπῳ σαρκίον
ἀπέτραγεν" ἱππομανὲς ἄνϑρωποι
καλοῦσιν αὐτό. καὶ of γόητες τὰ
τοιαῦτά φασιν ὁρμάς τίνας ἕλκτι-
xag εἰς μέξιν ἀκατάσχετον καὶ ol-
στρον ἀφροδίσιον “παρέχειν καὶ ἐξ-
ἄπτειν" οὔκουν τὴν ἵππον ἐϑέλειν
ἀν ϑρώπους μεταλαγχάνειν τοῦ γοη-
τεύματος τοῦδε ὥσπερ οὖν ἀγαϑοῦ
μεγίστου φϑονοῦσαν. ov γάρ; (Ael.
3, 17. cf. schol. Theocrit. 2, 48 p. 105,
16 Ahr. quod ex Aristotelis h. a. 6,
22 et Theophrasti testimoniis con-
flatum est el esse dicitur. ibi post
Aristotelea habentur haec ... ἅπο-
τρώγουσι ... καὶ εἰ τοῦτο ποιή-
σωσι φιλοστοργοῦσι τὰ ἔκγονα" εἰ
δὲ μή. ἀπεχϑαίρουσι καὶ οὐ προσ-
ίενται, διὰ τὸ φυσικῶς οὖν συμ-
βαλλεσϑαί τι | πρὸς φιλοστοργίαν oí
ἱπποφορβοὶ ἃ ἀφαιροῦσιν αὐτὸ καὶ αἴ
φαρμακέδες χρῶνται αὐτῷ πρὸς τὰ
φίλτρα. in fine ex altero scholio
male confuso, cuius tamen idem
fons fuit, denuo addita sunt verba:
ὅπερ συντελεῖ πρὸς τὰ φίλτρα. ὥς
φησιν ᾿Δριστοτέλης καὶ Θεόφρα-
στος. cf. Phot. lex. p. 112, 2 Ox. s.
ἱππομανές: ᾧ χρῶνται πρὸς φίλ-
τρον [e φαρμακίδες sc., uL addit

23"

1,

οὐ διὰ φϑόνον ταῦτα
ποιεῖ τὰ foa, ἀλλ᾽ of
ἄνϑρωποι ἐκ τὴς ἰδίας
ὑπολήψεως ταύτην αὐ-
τοῖς περιῆψαν τὴν αἱἷ-
τίαν. παντὶ δήλον. πό-
ev γὰρ τοῖς ἀλόγοις
D τοιαύτη σοφία , ἣν
καὶ οἵ λογικοὶ μετὰ
συχνῆς μελέτης βαν-
ϑανουσιν: ἀλλ᾽ 7 μὲν
φώκη διὰ τὸν φόβον
ἴσως ταραττομένη ἐμεῖ
τὴν πυτίαν, καὶ ὁ γα-
λεώτης καταπίνει τὸ
δέρμα φυσικόν τι ποι-
ὧν πάϑος, καϑαπερ οἵ
κύνες καὶ αἴ ὕες καὶ
σχεδὸν τὰ τετράποδα
πάντα" κατεσϑίει γὰρ
τὰ χύρια μετὰ τοὺς τό-
κους. καὶ ὁ ἐχῖνος δὲ
διὰ φύβον ἢ δι᾿ ἄλλο
τι πάϑος φυσικὸν ἐν-
ουρεῖ , ἀλλ᾽ οὐχ ἵνα
φϑείρῃ τὸ δέρμα. πολ-
λὰ δὲ καὶ ἄλλα πράτ-
τέται τοῖς ἀλόγοις ὧν
οὐκ ἔχομεν λόγον ἀπο-
δοῦναι. οἷον διὰ τί ἡ
ὄρνις ὅταν τέκῃ πε-
ριρρέπτει τὰ κάρφη(εἴ.
Ar. hi. ἃ. 6, 2. 560^7);

διὰ τί οἵ κύνες ἐπαί-
ροντες τὰ σκέλη προσ-
ουροῦσι (cf. Ar. h. a. 6,
20. 574, l7. ^19); διὰ
τί ἡ 1] αἷξ ὅταν λάβῃ τὸ
ἠρύγγιον εἰς τὸ στόμα,
μένει καὶ τὰς ἄλλας
ἴστασϑαι ποιεῖ (cf. Ar.
h. a. 9, 3. 61052 20); καὶ
τὸ τῆς λυγκὸς ovv xol
τὸ τῆς ἐλάφου ὁ ὁ αὖ-
τὸς κατάλογος περιέξει.

ὁ λεγόμενος κερασβόλος » καὶ o ἁτεράώμων ξητησιν
ἀεὶ παρεῖχεν; οὐχ ὅστις εἴη" δῆλον γὰρ ἣν ort
τῶν σπερμάτων τὰ προσπίπτοντα τοῖς τῶν Bou?"
κέρασιν ἀτεράμονα τὸν καρπὸν ἐκφύειν νομί"
fovrec, οὕτως τὸν αὐϑάδη καὶ σκληρὸν ἄνϑρω“““
πον ἐκ μεταφορᾶς κερασβόλον καὶ ἀτεράμο
προσηγόρευον" ἀλλὰ περὶ αὑτῆς διηπορεῖτο τῆ
αἰτίας. xao ἣν τοῦτο πάσχει τὰ προσπίπτοντ
τοῖς κέρασι τῶν βοῶν σπέρματα. καὶ πολλάκι
ἀπειπάμεϑα τοῖς φίλοις οὐχ ἥκιστα. 8:0990——
στου δὲ αἰνιττομένου τὸν λόγον ἐν οἷς πὸ
συναγήοχε καὶ ἱστόρηκε τῶν τὴν. αἰτέαν avEUQE—
rov ἡμῖν ἐχόντων, οἷός ἐστιν ὁ 0 τῶν ἀλεκτορέδω
ὅταν τέκωσι περικαρφισμός, ἥ τε καταπίνο
τὴν πυτίαν ἁλισκόμενη, καὶ τὸ κατορυσσύμενον
ὑπὸ τῶν ἐλάφων κέρας. καὶ τὸ ἠρύγγιον
μιᾶς αἰγὸς εἰς τὸ στόμα λαβούσης ἅπαν igi—
σταται τὸ αἰπόλιον (cf. Plut, de sera num. vind —7

14: à ἣν αἰτίαν αἰγὸς τὸν ἠρυγγίτην λαβούσης:
εἰς τὸ στόμα, ὅλον ἐφίσταται τὸ αἰπόλιον ἃ ἄχρις
ἂν ἐξέλῃ προσελϑὼν 0 αἰπόλος)" ἐν τούτοις yag
καὶ τὸ κερασβόλον τῶν σπερμάτων προτίϑεταιρες.
(tangit etiam de caus. pl. 1, 12, 13. cet. cf. not —
ad Geopon. 2, 19, J), πρᾶγμα πίστιν ἔχον or ae
γίγνεται, τὴν δ᾽ αἰτίαν ἔχον ἄπορον ἢ παγχά —
λεπον (Plut. qu. symp. 7, 2).

4,

"ficio eo perfunditur, quippe οἱ
Dsi odere suum veneficium , ita
Darcentes sibi terminumque supre-
"um opperientes, ut ferme ante
Caplivitas occupel. calidae postea
€touae aspersu revolvitur pila ap-
Brehensusque pes aller e posterio-
»ibus suspendiosa fame necat. ali-
Fer non est occidere el lergori par-
cere (Plin. 8, 56).

Lyncum humor ita redditus
ubi gignuntur. glaciatur. arescitve
in gemmas carbunculis similes et
igneo colore fulgentes, lyncurium
vocalas, atque ob id sucino a ple-
risque ita generari prodito. novere
hoc sciuntque lynces et invidentes
urinam terra operiunt eoque cele-
rius solidatur illa (Plin. 8, 57. cf. 28,
32. 37, 13). — In hoc animalium
genere nominantur et lynces , qua-
rum urinas coire in duritiem pre-
liosi calculi fatentur qui naturas
'apidum exquisitius sunt persecuti.
istud etiam ipsas lynces persenti-
scere hoc documento probatur, quod
egestum liquorem illico arenarum
tumulis quantum valent contegunt,
invidae scilicet ne talis egeries (rans-
eat in nostrum usum, ut Theo-
phrastus perhibel (immo commemo-
rat ut refutet). lapidi isli ad suci-
num color est, pariler spiritu. at-
trahit propinquantia, dolores re-
num placat, medetur regio morbo
(cf. Plin. 37, 13), Graece lyncurium
dicitur (Solin. c. 2, 38—39).

907

9.

Hesychius s. v.]. Θεόφραστος ὅτι
φϑονερὰ ξῶα [cod. ἑππόστρατος -
οφϑορα ξῶα quibus quidem propius
accedit Σώστρατος] γαλεώτης κα-
ταπίνων τὸ γῆρας φάρμακον ὃν
ἐπιλήπτων. καὶ ἔλαφος τὸ δεξιὸν
κέρας ἐνορύττων 6 ὅτι εἰς πολλὰ χρή-
σιμον, καὶ ἵππος [add. ἀπεσϑίων)
τῶν πώλων τὸ ínnopavíc* χρήσι-
μον γὰρ πρὸς φίλτρον. Theophra-
stea eadem ac schol. Theocr. soleu-
nibus verborum ambagibus profert
Ael. 14, 18). Φώκη δέ, ὡς ἀκουῶ;
τὴν πυτίαν τὴν ἑαυτῆς ἐξεμεῖ. ἵνα
μὴ τοῖς ἐπιλήπτοις ἦ ἢ ἰἄσϑαι. βά-
σκανον δὴ τὸ ζῶον ῇ φώκη; ναὶ
μὰ τόν (Ael. 3, 19). "Ev τῶν βασκα-
νῶν ξώων μέντοι καὶ ἐχῖνος 0
χερσαῖος εἶναι πεπίστευται. ὅταν
γοῦν ἁλίσκηται, παραχρῆμα ἐνου-
Quos và δέρματι καὶ ἀχρεῖον ἀπέ-
φῆνεν QUIO' δοκεῖ δὲ εἰς πολλὰ
ἐπιτήδειον. καὶ ἡ λύγξ δὲ ἀπο-
κρύπτει τὸ OUQOV* ὅταν γὰρ παγῇ.
λίϑος γίνεται καὶ γλυφαῖς ἐπιτή-
δειὸς ἐστι καὶ τοῖς γυναικείοις κό-
ὅμοις συμμάχεται, φασί, διὰ τῆς
γλυφῆς (Aelian. 4, 17).

De charadrio cf. supra p. 352.

398

V.
Περὶ τῶν ἐν τῷ ξηρῷ διαμενόντων.

1.

Th. textus nunc etiam, etsi non in-
Legre, servatus περὶ ἰχϑύων:
᾿ϑαυμασιώτατον δὲ εἴπερ ἀληϑὲς
τὸ τοῦ ἐξωκοίτου καλουμένου τοῦ-
τον γάρ φασιν ὁσημέραι ποιεῖσϑαι
τὴν κοίτην ἐν τῇ γῇ. διὸ καὶ τοῦ-
νομα εἰληφέναι (s. 1) ..

τὰ δ᾽ ἐν Ἰνδοῖς ἰχϑύδια τὰ ἐκ
τῶν ποταμῶν εἰς τὴν γῆν ἐξιόντα
καὶ ἱ πηδῶντα καὶ πάλιν εἰς τὸ ὕδωρ
ἀπιόντα καϑάπερ of βατραχοι. ϑαυ-
μαστά (3. 2. hunc locum e Th. cit.
Athen. VIII p. 332)... . εἰσὶ δὲ xal περὲ
Βαβυλῶνά τινες» οὕς φασι διαμέ-
νειν ἐν ταῖς τρώγλαις ταῖς ἐχούσαις
ὑγρότητα ξηραινομένου τοῦ ποτα-
poi: τούτους δ᾽ ἐξιόντας νέμεσϑαι
καὶ βαδίξειν ἐπὶ τῶν πτερυγίων
καὶ ἁμὰ κινεῖν τὴν οὐράν" καὶ
ὅταν διώκωνται φεύγειν καὶ εἰσ-
δύντας ἀντιπροσώπους ἴστασϑαι"
πολλάκις γὰρ προσιέναι τινὰς καὶ
ἐρεϑίξειν. ἔχουσι δὲ τὴν μὲν κεφα-
λὴν ὁμοίαν βατράχῳ ϑαλαττίῳ, τὸ
δ᾽ ἄλλο σῶμα κωβιῷ., βράγχια δ᾽ δ᾽
ὥσπερ καὶ of ἄλλοι ἰχϑύες (s. 2)...

e sect. 4 Theophrasti duo loci ci-
tantur ah Athen. VII p. 317 et VII
p.312 (ἐν τῷ πέμπτῳ περὶ τῶν
ἐν τῷ ξηρῷ διαιτωμένων).

of δ᾽ ὀρυκτοὶ τὼν ἰχϑυων᾽ εἰσὶ
γὰρ ἐνιαχοῦ καὶ τοιοῦτοι καϑαπερ
περὶ Ἡράκλειαν καὶ ἄλλοϑι τῶν ἐν
τῷ Πόντῳ (cit. Athen. VIII p. 331)"

2.

'Ev Ἰνδοῖς ἐν τῷ Κέρατι καλου:
μένῳ ἐχϑύδια φασὶ γίνεσϑαι ἃ ἐν
τῷ ξηρῷ πλανᾶται καὶ πάλιν am-
τρέχει εἰς τὸν ποταμόν (Ar. wir. 11)

Φασὶ δὲ καὶ περὶ Βαβυλῶνα τι-
veg. ἐχϑύας τινὰς μένειν ἐν ταῖς
τρώγλαις ταῖς ἐχούσαις ὑγρότητα
ξηραινομένου τοῦ ποταμοῦ" τού-
τους ἐξιόντας ἐπὶ τὰς ἅλως νέμε:
σϑαι καὶ βαδίξειν ἐπὶ τῶν πτερύ-
yov καὶ ἀνακινεῖν τὴν orav: xai
ὕταν διώκωνται φεύγειν καὶ εἰσ’
δύντας ἀντιπροσώπως ἴστασϑαι᾽
πολλάκις γὰρ προσιέναι τινὰς καὶ
ἐρεϑίξειν. ἔχουσι δὲ τὴν κεφαλὴν
ὁμοίαν βατράχῳ ϑαλαττίῳ. τὸ δὲ
ἄλλο σώμα κωβιῷ, βράγχια δὲ ὥσπερ
καὶ οἵ αλλοι ἰχϑύες (Ar. mir. 72).

'Ev Ἡρακλείᾳ δὲ τῇ ἐν τῷ Πον-
τῳ καὶ περὶ Τίον (ita scr. ex Αἰμοι.
VÍ p. 331. codd. καὶ βῥηγίω s.
Qvyío s. QuO(o) γένεσθϑαί φασιν

4.
leficio eo. perfunditur, quippe et
ipsi odere suum veneficium, ita
parcentes sibi terminumque supre-
mum opperientes, ut ferme ante
captirilas occupet. calidae postea
equat aspersu revolvitur pila ap-
prhensusque. pes alter € posterio-
ribus suspendiosa fame necat. ali-
ltr non est occidere et tergori par-
tre (Plin. 8, 56).
lyncum humor ita redditus
Ui gignuntur. glaciatur. arescitve
it eemmas carbunculis similes el
$wo colore fulgentes, lyncurium
Qcalas, atque ob id sucino a ple-
rique ila generari prodito. novere
he sciuntque lynces et invidentes
iIrinam lerra operiunt eoque cele-
rius solidatur illa (Plin. 8, 57. cf. 28,
32,37, 13). — In hoc animalium
genere nominantur et lynces , qua-
"wm urinas coire in duritiem pre-
liosi calculi fatentur qui naturas
pidum exquisitius sunt persecuti.
islud etiam ipsas lynces persenti-
teerehoc documento probatur, quod
tgestum liquorem illico arenarum
lumulis quantum valent contegunt,
invidae scilicet ne talis egeries (rans-
tal in nostrum usum, wut Theo-
Dhrastus perhibet (immo commemo-
n! ut refutet). lapidi isti ad suci-
num color est, paritrer spiritu. at-
lrakii propinquantia, dolores re-
num placat, medetur regio morbo
«f. Plin. 37, 13), Graece lyncurium
dicitur (Solin. c. 2, 38— 39).

397

9.

Hesychius s. v.]. Θεόφραστος ὅτε
φϑονερὰ ξῶα [cod. ἱππόστρατος -
οφϑορα ξῶα quibus quidem propius
accedit Σώστρατος] γαλεώτης κα-
ταπίνων τὸ γῆρας φάρμακον ὃν
ἐπιλήπτων. καὶ ἔλαφος τὸ δεξιὸν
κέρας ἐνορύττων ὅ ὅτι εἰς πολλὰ χρή-
σιμον, καὶ Promos [add. ἀπεσϑίων)
τῶν πώλων τὸ ἱππομανές " χρῆσι-
μον γὰρ πρὸς φίλτρον. Theophra-
stea eadem ac schol. Theocr. solen-
nibus verborum ambagibus profert
Ael. 14, 18). Q o x1 δέ, ὡς ἀκούω,
τὴν πυτίαν τὴν ἑαυτῆς ἐξεμεῖ, tva
μὴ τοῖς ἐπιλήπτοις ἢ ἢ ἰάσϑαι. βα-
σκανον δὴ τὸ ξῶον ῇ φώκη, ναὶ
μὰ vov (Ael. 3, 19). Ἕν τῶν βασκα-
vov ξώων μέντοι καὶ ἐχῖνος 0
χερσαῖος εἶναι πεπίστευται. ὅταν
γοῦν ἁλίσκηται, παραχρῆμα ἐνού-
ρῆσε τῷ δέρματι καὶ ἀχρεῖον ἀπέ-
φηνεν αὐτό᾽ δοκεῖ δὲ εἰς πολλὰ
ἐπιτήδειον. καὶ ῇ ASyE δὲ ἀπο-
κρύπτει τὸ οὖρον. ὅταν γὰρ παγῇ,
λέϑος γίνεται καὶ γλυφαῖς ἐπιτή-
δειός ἐστι καὶ τοῖς γυναικείοις x0-
Guorg συμμάχεται, φασί, διὰ τῆς
γλυφῆς (Aelian. 4, 17).

De charadrio cf. supra p. 352.

1.

γίνονται μὲν καὶ παρὰ τοὺς ποτα-
μοὺς καὶ τὰ ἔνυδρα χωράφια. συμ-
βαίνει δ᾽ ἀναξηραινομένων τούτων
ἐγκαταλειπομένους κατὰ μικρὸν συ-
στέλλεσϑαι καὶ διώκοντας τὴν ὑγρύ-
τητα δύεσϑαι κατὰ τῆς γῆς. εἶτα
καταξηραινομένης διαμένειν ἐν τῇ
ἰκμαδι καϑαπερανεὶ ταριχενομέ-
νους ἐν τῷ ξῆν ἢ (corr. ὡς) καὶ
τοὺς ἐν ταῖς φωλείαις διαναρκῶν-
τὰς (διαρκοῦντας cod. Vat.) ὅταν
δ᾽ ἀνασκάπτωνται, τότε κενεῖσϑαι
(8. 7). παραπλήσιον δ᾽ ἐστὶ τούτῳ
καὶ τὸ ἐπὶ τῶν ἐκπηγνυμένων ἐν
τῷ Πόντῳ (etc. s. 8. — Th. ap. Ath.
VIII p. 331. Plin. 9, 83, 177 qui iti-
dem de piscibus circa Heracleam περὶ
τὸν Μύπον ποταμόν habet quae e
Th. sect. 8—9 contracta sunt).

ἔδιον δὲ παρὰ ταῦτα (haec etiam
citat Athen. MI P. 331) καὶ λόγου
δεόμενον τὸ περὶ τοὺς ἐν Παφλα-
γονίᾳ ogvxrovg ἰχϑῦς (de quibus
famam ab Eudoxo accepisse Theo-
phrastum Strabo docet 12 p. 562 extr. )
ὀρύττεσϑαι yoQ φασιν ἐκεῖ κατὰ
βάϑους πλείονος ἀγαϑοὺς καὶ πολ-
λούς. τὸν δὲ τόπον οὔτ᾽ ἐπίκλυσιν
ποταμοῦ λαμβάνειν οὔϑ᾽ ὕδατος
σύστασιν, ἀφ᾽ ὧν δή φαμεν ἐγκα-
ταλείπεσϑαι τὰ ὠὰ καὶ τὰς ἀρχὰς
τῆς γενέσεως. λοιπὸν γὰρ δὴ αὐ-
τομάτους φύεσϑαι (s. 11) ..

960

2.

ὀρυκτοὺς ἰχϑῦς, τούτους δὲ μαΐν-
στα κατὰ τὰ ποτάμια καὶ τὰ ἕνυδρα
χωρία. συμβαίνειν δέ ποτε evabit
ραινομένων τῶν χωρίων κατά τι-
vec 5 ὄνους συστέλλεσϑαι κατὰ
γῆς» € εἶτα μᾶλλον ἀναξηραινομένης
διώκοντας τὴν ὑγρότητα διέεσϑαι
εἰς τὴν ὕλην, εἶτα ξηραινομένης
διαμένειν ἐν τῇ ἰκμάδι, ὥσπερ τὰ
ἐν ταῖς φωλεαῖς διαρκοῦντα᾽ ὅταν
δὲ ἀνασκάπτωνται πρὶν ἢ τὰ ὕδατα
ἐπιγενέσϑαι , τότε κινεῖσθαι (Ar.
mir. 78).

Φασὶ δὲ καὶ περὶ Παφλαγονίας
τοὺς ὀρυκτοὺς γίνεσϑαι ἰχϑὺς xor
τὰ βάϑους, «Τούτους δὲ τῇ «ger Ὁ
ἀγαϑούς. οὔτε ὁδάτων φανερῶν
πλησίον ὄ ὄντων οὔτε ποταμῶν Ema
ρεόντων ἀλλ᾽ αὐτῆς ξωογονούσι
τῆς γῆς (Ar. mir. 74).

3.

Miratur et [4rcadia suum] exo-
cXtyn appellatum ab eo quod in
cum somni causa exeat (Plin. 9,
*. idem tradidit Clearchus ἐν τῷ
πρὶ τῶν ἐνύδρων, unde Athen. VIII

A332, sequitur apud Plinium Clear-
dilocus, qui item ap. Ath. VIII p.
*5. de Ladonis pisce vocali cum al-
lero ejusdem illo de exocoeto —
!dem aliquis adonis dictus — con-
fassus. ad Ladonem pertinet Arca-
diae nomen quod in Theophrasti te-
Stimonium male transtulit Plinius,
qui baec omnia ita coniuncta in La-
lino quodam auctore repperit, de-
Scripsit, confudit).

Ezeunt in lerram et qui marini
mures vocantur et polypi el mure-
Tt (cf. Th. s. 1 et 3), quin et in
Indiae fluminibus certum genus pi-
Sem ac deinde resilit. [nam in
$lagna et amnes transeundi pleris-
qw evidens ralio est (cf. eadem
apud Plut. de sol. an. 32 et Aelian.

3,90) ut. tutos fetus. edant , quia

Mh sint ibi qui devorent partus
Ficlusque minus saeviant (Plin. 9,

Piscium genera etiannum a
Theophrasto mira produntur : cir-
^ Babylonis rigua decedentibus [lu-
ΤῊΣ in cavernis aquas habentibus
"'anere quosdam, inde exire ad
Pula pinnulis gradientes crebro
cdae motu contraque venantes
"fugere ip suas cavernas el in iis

959

Θεόφραστος δὲ δαιμονιώτατα λέ-
γει ἐν τῇ Βαβυλωνίᾳ γῇ τοὺς ἰχϑὺς
ἀνιόντας ἐκ τοῦ ποταμοῦ εἶτα μέν-
τοι ἐν τῷ ξηρῷ τὰς νομὰς ποιεῖσϑαι
πολλάκις (Aelian. 5, 27).

962

ΥΙ.

[Aristot. fr. 323.]

2,

Θαυμαστὰ δὲ xol τὰ
τοῖς τόποις συναφο-
μοιούμενα ; olov ὅ τε
πολύπους" γίνεται
γὰρ ἀδιάγνωστος, τῷ
χρώματι καὶ παντὸς 0 ^1
qv περιπλακῇ 9 ὥστε
εἶναι δύσεργον αὐτοῦ
τὴν ,»ϑήραν. ὅϑεν δη-
λονότι καὶ ὁ ποιητὴς
τὸ ϑρυλλούμενον ἔγρα-
Ψψεν «πουλύποδος ὡς
τέκνον ἔχειν ἐν στή-
ϑεσι ϑυμόν, τοῖσιν ἐ-
φαρμόξειν». γίνεται δὲ
ταὐτὸν καὶ περὶ τὸν
χαμαιλέοντα' καὶ
γὰρ τοῖς στελέχεσι τῶν
δένδρων καὶ τοῖς φυλ-
λοις καὶ τῇ γῇ τὸν αὐ-
τὸν τρόπον ἀπαντι τό-
πῳ συμμεταβάλλει τὴν
χροιάν.

Περὶ τῶν μεταβαλλόντων τὰς χρόας.

[Colorem mutat (po-
lypus) ad similitudi-
nem loci et maxime in
metu (Plin. 9, 46 ex

Arist. hist. an. 9, 37 p.
622, 9)].
Ipse | (chamae-

leon) celsus hianti
semper ore solus ani-
malium nec cibo nec
potu alitur nec alio
quam aeris alimento,
circa caprificos ferus,
innoxius alioqui. εἴ
coloris natura mirabi-
lior. mutat namque
eum subinde et oculis
et cauda et toto cor-
pore reddilque semper
quemcunque proxime
at(ingil praetrer ru-
brum candidumque (cf.
Plut. qu. nat. 19 extr.).
defuncto pallor esi
(Plin. 8, 51 ubi descri-
ptioni Aristotelicae ex
hist. an. 2, 11 petitae
haec ex Theophrasto
interposita — leguntur.
eorum loco quae habet
Ar. p. 503} —8).

«s. οἷα τὸν χαμαι-
λέοντα καὶ τὸν πο-
λύποδα" τὸν μέν γε
φασὶ τὴν χρύαν ἀλλατ-
τονταὰ τοῖς ἐδάφεσιν
ὁμοιοῦσϑαι xe Qv
εἴωϑεν 8 ἕρπειν, τὸν δὲ
ταῖς κατὰ ϑαλάττης
πέτραις ὧν ἃ ἂν περι-
dpa Erro ; τάχα που
τῆς σωτηρίου φύσεως
(cf. Ael. 2, 14) ἀλεξί-
κακὸν συλλήψεως δω-
θησαμένης τὴν εἰς τὸ
πολυχρώματον αὐτοῖς
τροπὴν φάρμακον ...

868

9.

Διὰ τί τὴν χροίαν
o πολύπους ἐξαλ-
λάττει; πότερον, ὡς
Θεόφραστος ὥετο, δει-
λόν ἐστι φύσει ξῶον ;
ὅταν ουν ταραχϑῇ τρε-
πόμενον τῷ πνεύματι
συμμεταβάλλει: τὸ χρῶ-
μα. καϑάπερ ἄνϑρω-
πορ᾽ διὸ καὶ λέλεκται
«τοῦ μὲν γάρ γε κα-
κοῦ τρέπεται χρώς».
ἢ τοῦτο πρὸς τὴν με-
ταβολὴν πιϑανὼς λέ-
λεκται, πρὸς δὲ τὴν
ἐξομοίωσιν οὐχ ixa-
vag; μεταβάλλει γὰρ
οὕτως ὥστε τὴν χροίαν
elg ἂν πλησιάξῃ πέ-
τραις ὁμοιοῦν" πρὸς ὃ
καὶ Πίνδαρος ἐποίησε
«ποντίου ϑηρὸς χρωτὶ
μάλιστα νόον προσφέ-
ρων πάσαις πολίεσσιν
ὁμίλει » καὶ Θέογνις
«πουλύποδος νόον ἴσχε
πολυχρόου € ὃς ποτὶ πέ-
τρῃ. τῇ προσομιλήσῃ»
τοῖος ἰδεῖν ἐφάνην (Plut,
qu. nat. 19, qui causam
deinde ad Empedoclis
et ἀπορροιῶν doctri-
nam uberius — eTheo-
phrasto — explicat. cf.
Plut. de amic. mult. 9.

6.

ἱστορεῖται δὲ καὶ
ὅτι φεύγων (ὁ πολύ-
πους) διὰ τὸν φόβον
μεταβάλλει τὰς χρύας
καὶ ἐξομοιοῦται «τοῖς
τόποις ἐν οἷς ἀρύπτε-
ται; ὡς καὶ ὁ Μεγα-
ρεὺς Θέογνίς φησιν ἐν
ταῖς ἐλεγείαις «πουλυ-
που ὀργὴν ἔσχε πολυ-
πλόκου, 0c ποτὶ πέτρῃ;
τῇ προσομιλήσῃ. τοῖος
ἰδεῖν ἐφάνη.» [ὁμοίως
ἴστορεῖ καὶ Κλέαρχος
ἐν β περὶ παροιμιῶν
παρατιϑέμενος τάδε τὰ
ἔπη. οὐ δηλῶν ὅτου
ἐστί «πουλύποδός por,
τέκνον, ἔχων voov, ᾽'ά4μ-
píloy ἥρως, . τοῖσιν
ἐφαρμόξειν͵ τῶν κεν
κατὰ δῆμον ἴκηαι»].
(Athen. VII p. 316. cf.
XII p. 513.)

᾿Θεόφραστος δὲ ἐν
τῷ περὶ τῶν μεταβαλ-
λόντων τὰς χρύας τὸν
πολυποδα φῆσι τοῖς
πετρώδεσι μάλιστα μό-
νοις (τόποις corr. Ste-
phanus. μνίοις parum
caute Meineke. Ar. 9,
37. 622, 8 xoi “ϑηρεύει
τοὺς ἰχϑὺς τὸ χρῶμα
μεταβάλλων καὶ ποιῶν

1.

Ἐν δὲ Σκύϑαις τοῖς
καλουμένοις Γελωνοῖς
φασὶ ϑηρίον τι γίνε-
σϑαι σπάνιον μὲν ὑ-
περβολῇ, € ὃ ὀνομάξεται
τάρανδος. λέγεται δὲ
τοῦτο μεταβάλλειν τὰς
χρόας τῆς τριχὸς : xo
ὃν ἂν καὶ τόπον T διὰ
δὲ τοῦτο εἶναι δυσϑή-
ρατον [καὶ διὰ τὴν μξ-
ταβολήν]" καὶ γὰρ δέν-
ὄρεσι καὶ τύποις καὶ
ὅλως ἐν οἷς ἃ ἂν ἢ τοι-
οὗτον τῇ χροίᾳ γίνε-
σϑαι. ϑαυμασιώτατον
δὲ τὸ τὴν τρίχα μετα-
βάλλειν" τὰ γὰρ λοιπὰ
τὸν χρῶτα, olov o ὅ τε
χαμαιλέων καὶ ὁ
πολύπους. τὸ δὲ μέ-
γεϑος ὡσανεὶ βοῦς,
τοῦ δὲ “προσώπου τὸν
τύπον Ὅμοιον ἔχει ἐλα-
q (Ar. mir. 30).

364

— —

9.

Agiavorélnc(323)
δέ φησι καὶ τὸν κα-
λούμενον τάρανδον
τοῦτο πάσχειν ὄντα τε-
τράπουν καὶ σχεδὸν
ἔσον ὄνῳ καὶ παχύ-
δερμον καὶ τετριχω-
μένον καὶ ϑαυμαστὸν
εἶναι πῶς αἱ τρίχες
οὕτως ὀξέως ἀλλοιοῦν-
ται (Antig. mir. 25).

Mutat
Scytharu:
dus [nec
quae pilc
nisi in ἢ
cui iubata
vix (addit.
nelii Nepo
pia narra
hausit Mt
ilta omni
lycaones.
30, 24] ...
gnitudo Q
caput mi
nec absin
ramosa ,
dae, villus
ursorum,
buit. sut
asini sim
tanta dur
ces ex eo
lorem on
rum, frul
locorumqi
tuens in
ideo raro
rum esset
pori (am
dari, mire
(Pliu. 8, €
c. 30).

ΗΝ . φασὶ μέντοι καὶ
" Σκχύϑαις τοῖς xa-
μένοις ΓΓελωνοῖς
υμασιώτατόν τι γί-
Ὅεσϑαι, σπανίως μὲν
γίνεσθαι δ᾽ ὅμως, ϑη-
eov ὃ καλεῖται τά -
eavóog, μέγεϑος μὲν
βοὸς οὐκ ; ἀποδέον, ἐλα-
qt δὲ τὸν τοῦ προσώ-
που τύπον ἐμφερέστα-
τον. λόγος ἔχει τοῦτο
μεταβάλλειν ἀεὶ τὰς
τρέχας πρός τε τὰ χω-
θέα καὶ τὰ δένδρα καὶ
πάνϑ᾽ ἁπλῶς οἷς ἃ αν
ἐγγὺς f ἴστηται, ὡς διὰ
τὴν τῆς χρύας ὁμοιότη-
τα λανϑάνειν τοὺς ἐν-
τυγχάνοντας καὶ ταύ-
τῇ μᾶλλον ἢ τῇ περὶ
τὸ σῶμα ἄλκῃ δυσϑή-
θατον εἶναι (Philo π.
μέϑης t. I p. 383 Mang.).

365

9.

Plin. 11, 91: nam quae
mulare diximus colo-
rem alienum accipiunt
quodam |repercussu,
homo solus in se mutat).

.. τῶν δὲ πολυπό-
δων τῆς χρύας τὴν ἀ-
μειψιν 0 τε Πίνδαρος
περιβόητον πεποίηκεν
εἰπὼν «ποντίου.. μί-
Aer» καὶ Θέογνις ὁμοί-
ὡς «πουλύποδος.
ἐφάνη ». μεταβάλλει
γὰρ 0 χαμαιλέων
οὐδέν τι μηχανώμενος
οὐδὲ κατακρύπτων -
αὐτόν, ἀλλ᾽ ὑπὸ δέους
ἄλλως τρέπεται φύσει
ψοφοδεὴς ὧν καὶ δει-
λός. συνέπεται δὲ καὶ
πνεύματος πλήῆϑος. ὡς
Θεόφραστος (— Phot.
525 b 17 — 21)" ὀλέγου
γὰρ ἀποδεῖ πᾶν τὸ GQ-
μα τοῦ ξώου πλῆρες
εἶναι πνεύμονος, ᾧ τε-
χμαίρεται τὸ πνευμα-
τικὸν αὐτοῦ καὶ διὰ
τοῦτο πρὸς τὰς μετα-
βολὰς εὔτρεπτον. τοῦ
δὲ πολύποδος ἔργον
ἐστίν, οὐ πάϑος ἡ με-
ταβολή" μεταβάλλει
γὰρ ἐκ προνοίας , μη-
χανῇ χρώμενος τοῦ
λανϑανειν ἃ δέδιε καὶ
λάμβανειν οἷς τρέφε-
ται" παρακρουόμενος
γὰρ αἱρεῖ τὰ μὴ φεύ-
yovra, τὰ δ᾽ ἐκφεύγει
παρερχόμενα (Plut. de
sol. an. 27, inter Ari-
stotelea).

6.

ὅμοιον οἷς ἂν πλησια-
ἕῃ λίϑοις. τὸ δ᾽ αὐ-
τὸ τοῦτο ποιεὶ καὶ φο-
βηϑείς. cf. p. ἃ. 4, ὅ.
670, 13. Th. ap. Phot.
525, 34: φυτοῖς καὶ τό-
ποις καὶ λέϑοις οἷς ἂν
πλησιάσωσι. vid. d'Or-
bigny, Céphalop. p. 8.
Verany, Céph. de la
Méd. p. 19) .Guvtbopot-
οὖσϑαι; τοῦτο ποιοῦν-
τα φόβῳ καὶ φυλακῆς
χάριν (Athen. VII Ρ. .317).
Ἐρυϑήματα εἴ ποτε
ἐπανατέλλει καὶ ὠχρία-
σις καὶ γενέσϑαι πε-
λιδνὸν καὶ ἀνθρώπῳ
ταῦτα καὶ ϑηρίοις,
ἀλλὰ ἐπὶ ψιλῆς τῆς
δορᾶς καὶ τριχῶν γυ-
Avus, ϑαυμαστον οὐ-
δέν" τάρανδος δὲ τὸ
ξῶον ; ἀλλ᾽ οὗτός γε
ϑριξὶν αὐταῖς τρέπει
ἑαυτὸν καὶ πολύχροιαν
ἐργάξεται μυρίαν ως
ἐκπλήττειν τὴν ὄψιν.
ἔστε δὲ Σκύϑης καὶ
τὰ νῶτα παραπλήσιος
ταύρῳ καὶ τὸ μέγεϑος.
τούτου τοι καὶ τὴν δο-
ρὰν ἀγαϑὴν ἀντίπα-
λον αἰχμῇ ταῖς αὐτῶν
ἀσπίσι περιτείναντες
νοοῦσι καὶ of Σκύϑαι
(Ael. 2, 16). cum ulti-
mis cf. Phot. 52558.
Plin. 8, 52 et Hesych.
5.τάρανδος : ξῶον ἐλά-
φῳ παραπλήσιον, ου
ταῖς δοραῖς εἰς χιτῶνας
χρῶνται Σκύϑαι.

-- 3660 —

VII.
Περὶ τῶν φωλευόντων.

(cf. Arist. hist. an. 8, 13 p. 599, 4—8, 17. Pseudarist. mir. θ68---67.)
[Ar. fr. 324.]

1.

Pseudarist. mir. 63: "Ev τῷ Πόντῳ λέγουσι τοῦ χειμῶνος τῶν 0g-
νέων τινὰ εὑρίσκεσϑαι φωλεύοντα οὔτε ἀφοδεύοντα. οὔτε δὲ ὅταν τὰ

M * . , * , » e M * *
πτερὰ αὐτῶν τίλλωσιν αἰσϑανεσϑαι, ovrt ovav ἐπὶ vov οβελίσκον ava-

- 44} "f eov oc e ' " 1 1 .
παρῇ. αλλ orav ὑπὸ τοῦ πυρὸς διακαυϑῇ. πολλοὺς δὲ καὶ vov
ἰχϑύων λέγουσι περικοπέντας καὶ περιτμηϑέντας μὴ αἰσϑάνεσϑαι,
ἀλλ᾽ ὅταν ὑπὸ τοῦ πυρὸς διαϑερμανϑῶσιν.

Quorum alterum tangit etiam in 1. de piscibus c. 8: παραπλήσιον
δ᾽ ἐστὶ τούτῳ καὶ vo ἐπὶ τῶν ἐκπηγνυμένων (sc. ἰχϑύων) ἐν τῷ Πόντῳ
ὅταν περιλαμβάνωνται τῷ κρυστάλλῳ" καὶ οὐ πρότερον αἰσϑάνονται
καὶ κινοῦνται πρὶν εἰς τὰς λοπαδας ἐμβληϑῆναι καὶ ἔψεσϑαι.

2.

Plinius 8, 59: ergo in hiemes aliis provisum pabulum, aliis pro
cibo somnus. serpeníium vipera sola terra dicilur condi (hic aut
suo aut fontis errore contrarium dicit Plinius atque Aristoteles h. a. 8,
15. 599, 33 quem secutus est Theophrastus), ceterae arborum aut saxo-
rut cavis. el alias vel annua fame durant, algore modo dempto. om-
nia $ecessus tempore veneno orba dormiunt, simili modo et cocleae
(cf. Ar. 8, 13. 509, 10), illae quidem iterum et aeslatibus , adhaerentes
maxime saxis, aut eliam iniuria resupinatae avulsaeque, non (lamen
exeuntes. "

Athen. I[ p. 63: Θεόφραστος δὲ ἐν τῷ περὶ φωλευόντων «οὗ xo-
χλίαι, φησί, φωλεύουσι μὲν καὶ τοῦ χειμῶνος, μᾶλλον δὲ τοῦ ϑέρους.
διὸ καὶ πλεῖστοι φαίνονται τοῖς μετοπωρινοῖς ὕδασιν. ἡ δὲ φωλεία τοῦ
ϑέρους καὶ ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ἐπὶ τῶν δένδρων».

Cf. Ar. 8, 15: φωλεῖ δὲ καὶ τῶν ἐναίμων πολλά. οἷον τά τε φολι-
δωτὰ ὄφεις τε καὶ σαῦροι καὶ ἀσκαλαβῶται καὶ κροκόδειλοι οἵ ποτά-
ior, τέτταρας μῆνας τοὺς χειμεριωτάτους, καὶ οὐκ ἐσθέουσιν οὐδέν

— 46) —

οἷ μὲν οὖν ἄλλοι ὄφεις ἐν τῇ γῇ φωλοῦσιν, αἴ δ᾽ ἔχιδναι ὑπὸ τὰς πέ-
tQ; ἀποχρύπτουσιν ἑαυτάς. 8, 10: τὰ μὲν γὰρ ὑστρακόδερμα πάντα
9ul... φωλοῦσι δ᾽ οὐ τὴν αὐτὴν ὥραν, ἀλλ᾽ of μὲν κοχλίαι τοῦ
τιμῶνος, αἱ δὲ ...

2b. (324)

Schol. Hom. Il. cod. B. z, 93 (ὡς δὲ δράκων ἐπὶ) χει ἢ (ὑρέστερος
Olpe μένῃσιν βεβρωκὼς κακὰ φάρμακ᾽" ἔδυ δέ τέ μὲν χόλος αἰνός,
ἐερδαλέον δὲ δέδορκεν ἑλισσόμενος περὶ χειῇ. ὡς “Ἕκτωρ et.): ἐπὶ μὲν
"v allov ξώων ξυλύχους τε καὶ εὐνάς φησι... νῦν δὲ χειὰν τὴν

αὐτὸν μόνον χωροῦσαν καὶ τρόπον τινὰ ἔλυτρον αὐτοῦ οὖσαν (cod. A:
L ἀκὶῆ ὅ ὅτι τὴν TOY ὄφεων κατάδυσιν χειὰν εἴρηκεν ἀπὸ τοῦ χεῖσϑαι,
ὃ itu 1ορῆσαι etc. cf. Athen. XI p. 477 — Hesych. s. χεια: ἡ κατάδυσις
τῶν ύψεων καὶ δρακόντων. Etym. M. p. 809, 50) ... ἢ ὅτε δίκην ὕδατος
ἐκχεῖται εἰς αὐτὴν τὸ ϑηρίον. ἀγριώτερα δὲ τὰ ἐν ἐρήμῳ γεννώμενα.
φησὶ δὲ καὶ ἐν τῷ c (corr. £) περὶ ξώων ᾽'Δριστοτ λη ς ἐσθίοντα αὐτὸν
μύρμηχας καὶ κανϑαρέίδας μετὰ τὴν φώλευσιν ἰοῦ πληροῦσϑαι πλείο-
νος τοῦ ἐμφύτου καὶ ἐρεϑίξεσϑαι καὶ λυσσῶν ἐπιϑυμοῦντά που ἀπο-
Μέίασθαι τὸν ἐνοχλοῦντα ἰόν (haec repetit Eustath. ad Il. p. 1259. cf.
Ml. n. a, 6, 4).

Quae quum in historia animalium ad quam reliqui huius argumenti
*heliorum loci omnes pertiuent, non reperiantur (cf. p. 007, 27 et Theophr.
Yt. δαχ, fr. 1), ex Alexandrina eruditione antiquitus recepta Aristotelis
sire Theophrasti librorum περὶ ζώων septimum περὶ τῶν φωλευόντων
'Ptlare statuo. eundem fortasse innuit Polycletus a Porphyrio citatus
ἰῃ cho. ad Il. q», 126. 571542: τοῦ γοῦν χειμῶνος ἐκ τοῦ πελάγους εἰς
τῆν γῆν καταίρουσιν of ἰχϑύες (cf. Ar. hi. a. 8, 13. 18)" πολλοὺς δὲ αὐ-
τῶν xal φωλεύειν κατὰ τοῦ βάϑους διὰ τὴν αὐτὴν αἰτίαν (sc. διὰ τὸ
Vino) ἱστορεῖ καὶ ὁ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῷ ἑβδόμῳ περὶ ξώων φύ-
σεως,

J.

Pseudaristot. mirab. 64: H μέλιττα δοκεῖ τὰς τροπὰς σημαί-
γειν τῷ ἐπὶ τὰ ἔργα βαδίζειν, ᾧ καὶ οἵ μελεττοπόλοι σημείῳ χρῶνται"
ἠρεμία γὰρ αὐτῶν γίνεται. δοκοῦσι «δὲ καὶ οἵ τέ ττιγὲς ἄδειν μετὰ
τροπας.

Cf. Ar. 8, 14, 599, 23: φωλεῖ δὲ (sc. τῶν ἐντόμων) τὰ μὲν πλείους

ἡμέρας, τὰ δὲ τὰς χειμεριωτάτας, οἷον af μέλιτται" καὶ γὰρ αὗται
φωλοῦσιν... ἡσυχάζει δ᾽ ἀπὸ πλειάδος δύσεως (εἴ. Th. de signis 1,

7—8) μέχρι τοῦ ἔαρος. — cicadae circa solstitium (maxime stri-

-- 368 —

dorem edunt) Plin. 11, 35, 107. cf. Ar. h. a. 8, 17. 601, 6—10: oí ó:
τέττιγες ὅταν ἐξέλθωσι, καϑιξάνουσιν ἐπί τε τὰς ἐλαίας καὶ καλαῖς
μους. περιρραγέντος δὲ τοῦ κελύφους ἐξέρχονται ἐγκαταλιπόντες vygt
τήτα μικρὰν καὶ μετ᾽ οὐ πολὺν χρόνον ἀναπέτονται καὶ ἀδουσιν.

4.

Athenaeus VII p. 301 s. ϑύννος. τοῦτόν φησὶν ᾿Δριστοτέλης (se—
quuntur tres loci excerpti ex hist. an. 8, 13. 598519—21 et 8, 19. 602,
26—28 et 31—^1). . . γένεται δὲ ἐδώδιμος ὅταν τοῦ οἴστρου παύσηται.
μίσγεται δὲ μετὰ τὴν φωλείαν, ὥς φησι Θεόφραστος. καὶ ἕως μὲν ἂν
ἔχῃ μικρὰ τὰ κυήματα, δυσάλωτος. ὅταν δὲ μείξω γένηται, διὰ τὸν
οἷστρον ἁλίσκεται. φωλεύει δ᾽ ὁ ϑύννος καίτοι πολυαίματος ὦν.

Cf. Arist. h. a. 8, 15. 5095 8—17. ib. 20: κατὰ δὲ τὴν ἐαρινὴν
ὥραν κινοῦνται xal προέρχονται πρὸς τὴν γῆν ὀχευόμεναι xal τέκτου-
σαι καὶ ἁλίσκονται κύουσαι" καὶ τότε δοκοῦσιν ὡραῖοι εἶναι, οἵ δὲ
μετοπωρινοὶ καὶ χειμερινοὶ χείρους" ἅμα δὲ καὶ οἵ ἄρρενες φαίνονταε-
πλήρεις ὄντες ϑοροῦ. ὅταν μὲν οὖν μικρὰ τὰ κυήματ᾽ ἔχωσι, “δυσά----
λωτοί εἰσιν. ὅταν δὲ μείξω, πολλοὶ ἁλίσκονται διὰ τὸ οἰστρὰν (quae ul—
tima aut ex Aristotele repetit Th. aut ad ipsum iam Aristotelem rediW
Athenaeus alius quippe auctoris copias retractans).

9.

Athen. VII p. 314: Θεόφραστος δ᾽ ἐν τῷ περὶ φωλευόντων διὰ ταῦ Ξ
ψῦχός φησι τὴν νάρκην κατὰ γῆς δύεσϑαι.

Plin. 9, 34: praegelidam hiemem omnes (pisces) sentiunt. (quaemm
sequuntur ex Ar. h. a. 8, 19. 601529 sqq. et 8, 15. 50952 —8 ab auctores
Plinii petita sunt) . .. ferra quidem (cf. Ar. 500526) id est vado mari —3
excavato condi per hiemes tor pedinem, psetlam, soleam tradunt.

6.

Pseudarist. inir. 65: Φασὶ δὲ καὶ τὸν ἐχῖνον ἄσιτον διαμένει»
ἄχρις ἐνιαυτοῦ.

Plin. 8, 56, 133: praeparant hiemi et erinacei cibos ac voluta!
supra iacentia poma affixa spinis, unum amplius tenentes ore, por-
tant in cavas arbores. |tidem mutationem aquilonis in austrum condem-
les se in cubile praesagiunl. cf. Ar. 61254, Th. de signis 2, 5. iam se
quuntur apud Plinium quae retuli ad 1. Th. de invidentibus.] Aelian. 3.
10: '"Exivov τὸν χερσαῖον ovx ἄσοφον οὐδ᾽ ἀμαϑῆ ταμιείας τῆς ἐς τὴν
χρείαν ἡ φύσις ἐποίησεν. ἐπεὶ γὰρ δεῖται τροφῆς διετησίου, τὰ di

-— ——À

369

ov πᾶσα ὥρα δίδωσιν, ξαυτὸν ἐν ταῖς τρασιαῖς κυλίει, φασί,
/ ἰσχάδων τὰς περιπαρείσας, o? πολλαὶ πήγνυνται (add. ἐν) ταῖς
4g, ἡσυχῇ (corr. εἰς ὀχὴν ἢ) κομίξει καὶ ἀποϑησαυρίσας φυλατ-
ἡ ἔχει λαβεῖν ἐκ τοῦ φωλεοῦ ὅτε πορίσαι οὐχ olov τε ἔξωϑέν

6b.

in. 8, 93: hystrices generat India et Africa spina contectas
aceorum genere, sed hystirici longiores aculei et quum intendit
missilibus ora urgentium figit canum et paulo longius iaculatur
12, 20). hibernis autem se mensibus condit, quae natura multis
omnia ursis.
. Ar. h. a. 6, 30. 579, 29: καὶ ἡ ὕστριξ δὲ φωλεύει καὶ κύει ἴσας
καὶ τάλλα ὡσαύτως τῇ ἄρκτῳ. item 8, 17. 600, 28: τῶν δὲ ξωο-
«αἱ τετραπόδων φωλοῦσιν of τε ὕστριχες καὶ αἱ ἄρκτοι. illis
aeglectis uberius hic, sicut Plinius, de ursis disputat, de quibus
n quidem narrationem, at ex Theophrasto pleniorem habet Plinius.
ie in fr. 7 appono. — Ar. ἢ. a. 9, 39. 623, 33: ἢ za βάλλοντα ταῖς
olov αἴ ὕστριχες. cf. Ael. 1, 31.

7.

it Plinius (e Theophrasto) 8,
"um (ursorum sc.) coitus hie-
io nec vulgari quadripedum
'd ambobus cubantibus com-
dein secessus in
s separatim, in quibus

ue.

' trigesimo die, plurimum

hi sunt candida infor-
caro paulo muribus maior,
dis, sine pilo, ungues tan-
rominent. hanc lum-

paulatim figurant (cf.

9. Oppian. eyn. 3, 163. prae- ..

)ll. 5, 80. Galen. t. XIV p. 254
vulpe idem Ar. 6, 34 cf. Plin.
1760). nec quicquam rarius
arientem videre ursam. 1deo
quadragenis diebus latent,
' quaternis mensibus. spe-
TOT. PEEUDEPIGRH,

,* »

Arist. hist. an. 6, 30: αὖ ὃ a«p-
κτοι τὴν μὲν ὀχείαν ποιοῦνται...
οὐκ ἀναβαδὸν ἀλλὰ κατακεκλιμέ-
ναι ἐπὶ τῆς γῆς. κύει δ᾽ ἄρκτος
τριάκονθ᾽ ἡμέρας. τίκτει δὲ καὶ
ἕν καὶ δύο, τὰ δὲ πλεῖστα πέντε.
ἐλάχιστον δὲ τίκτει τὸ ἔμβρυον τῷ
μεγέϑει ὡς κατὰ τὸ σῶμα τὸ ἕαυ-
τῆς. ἔλαττον μὲν γὰρ γαλῆς τίκτει;
μεῖξον δὲ μυὸς καὶ ψιλὸν καὶ τυ-
φλὸν καὶ σχεδὸν ἀδιάρϑρωτα τὰ
σκέλη καὶ τὰ πλεῖστα τῶν μορίων
. κύουσαν δ᾽ ἄρκτον ἔργον ἐστὶ
λαβεῖν.

Ar. ἢ. a. 8, 17: ὅτι μὲν οὖν φω-
λοῦσιν αἴ ἄγριαι ἄρκτοι φανερόν
ἐστιν. πότερον δὲ διὰ ψῦχος ἢ δι᾽
ἄλλην αἰτίαν ἀμφισβητεῖται. γί-
νονται γὰρ περὶ τὸν χρόνον τοῦτον

24

cus δὶ non habuere, ramo-
rum fruticumque congerie
aedifícant impenetrabiles
imbribus mollique fronde
constratos (add. Plut. de sol. an.
c. 10). primis diebus bis septenis
(am gravi somno premuntur ut
ne vulneribus quidem ecci-
tari queant. (unc mirum in
modum veterno pinguescunt. illi
sunt adipes medicaminibus
apti coníraque defluvium
capilli tenaces (de ursini adipis
medicina multis locis Plinius libri
28). ab iis diebus residunt ac prio-
rum pedum suctu vivunt (Ael.
6, 3. Opp. cyn. 3, 174). fetus ri-
gentes apprimendo pectori
fovent non alio incubitu
quam ad ova volucres. mi-
rum dictu, credit Theophrastus
per idem tempus coctas quo-
que ursorum carnes δ] a$-
serventur increscere. cibi
nulla (unc argumenta nec nisi
humoris minimum in alvo in-
veniri, Sanguinis exiguas cir-
cacorda tantum guttas (cf.
Plin. 11, 91, 224), reliquo cor-
pori nihil inesse. procedunt
vere, sed mares praepingues , cu-
cus rei causa non prompta est,
quippe ne somno quidem saginatis
praeler. quatuordecim dies, ut di-
aimnus. exeuntes herbam quandam
arum nomine laxandis intestinis
alioquin concretis devorant circa-
que surculos dentium praedoman-
fes ora (cf. Ar. 612, 1).

370

of ἄρρενες καὶ a£ ϑήλειαι πιότατοια
ὥστε μὴ εὐκίνητοι εἶναι. ἡ δὲ Org
λεια καὶ τίκτει περὶ τοῦτον τὸ»
καιρόν... τὸ δ᾽ ἐλάχιστον goa
περὶ τετταράκονϑ᾽ ἡμέρας" τούτω»
δὲ δὶς ἑπτὰ λέγουσιν ἐν αἷς οὐδὲν
κινεῖται, ἐν δὲ ταῖς πλείοσι ταῖς
μετὰ ταῦτα φωλεῖ μέν, κινεῖται δὲ
καὶ ἐγείρεται... ἐν δὲ τῷ χρύνῳ
τούτῳ φανερόν ἔστιν ὅτι οὐδὲν 6
σϑίουσιν᾽ οὔτε γὰρ ἐξέρχονται, ὅταν
τε ληφϑῶσι κενὰ φαίνεται ἥ τε
κοιλία καὶ τὰ ἕντερα. λέγεται δὲ
καὶ διὰ τὸ μηδὲν προσφέρεσϑαι τὸ
ἔντερον ὀλίγου συμφύεσϑαι αὐτῇ
καὶ διὰ τοῦτο πρῶτον ἐξιοῦσαν
γεύεσϑαι τοῦ ἄρου πρὸς τὸ ἀφιστα-
ναι τὸ ἔντερον καὶ διευρύνειν.

-- 971 —

Pseudarist. mir. 08: “έγουσι δὲ καὶ τὸ τῆς ἄρκτου στέαρ (στέατος
0co Plinii auctor κρέατος legerat) ὅταν διαπεπηγὸς 7 διὰ τὸν χειμῶνα,
καϑ᾽ ὃν ἂν χρόνον ἐκείνη golevy, αὐξάνεσϑαι καὶ ὑπεραίρειν τὰ ἀγ-
γεῖα dv οἷς ἂν ῇ.

Idem repetiit Th. in 1. de odoribus 63: ϑαυμασιώτατον δὲ τῶν
τοιούτων τὸ ἐπὶ τοῦ στέατος τῆς ἄρκτου συμβαῖνον, ὅπερ ἅμα ταῖς
φωλείαις ἐπαίρεται καὶ ἐκπληροῖ τὰ ἀγγεῖα. —

Schol. Theocrit. 1, 115 p. 78, 5 Ahr. φωλάδες ἄρκτοι: ov μά-
την φησίν, ἀλλ᾽ ἐπεὶ καὶ Θεόφραστος καὶ Σώστρατος ἐν ἃ λέγει (ita corr.
Dübner pro ἐνάγει codd.) περὶ ἄρκτων, ὅτι πλεῖστον (πρῶτον codd., πο-

λὺν vulgo) αὖ ἄρκτοι φωλεύουσι χρόνον. --- ἢ ὅτι μόναι τῶν ἄλλων
ϑηρίων αἴ ἄρκτοι τίκτουσαι φωλεοῖς ἐπικάϑηνται.
8.

In hoc quoque, sicut in libro de invidentibus (e quo Pseudarist. mir.
00) non dubito quin de stellione (quem γαλεώτην vel ἀσκαλαβώτην
Graeci, cf. Ar. p. 600^22) dixerit, tangens τῶν φωλούντων ea quae τὸ
καλούμενον γῆρας ἐκδύνουσιν (Ar. h. ἃ. 8, 17 p. 600515— 9601, 21).

Athen. ΠῚ p. 105: Θεόφραστος δ᾽ ἐν τῷ περὶ τῶν φωλευόντων
τοὺς ἀστακοὺς καὶ καράβους καὶ καρίδας ἐκδύεσϑαί φησι τὸ γῆρας.

Cf. Ar. h. a. 8, 17. 001, 10: τῶν δὲ ϑαλαττέων οἵ κάραβοι καὶ
ἀστακοὶ ἐκδύνουσιν ὁτὲ μὲν τοῦ ἔαρος ὁτὲ δὲ τοῦ μετοπώρου μετὰ τοὺς
τόχους.

Appendix fragmentorum Theophrasti
περὶ ξώων
τοῦ γ.
1.
Athen. IX p. 387: Θεόφραστος δὲ ὁ ᾿Ἐρέσιος ᾿Δριστοτέλους μαϑη-
τῆς ἕν τρίτῃ περὶ ξώων μνημονεύων αὐτῶν (sc. TOV φασιανῶν) οὐ-
τωσέ πως λέγει" «ἔστι δὲ καὶ τοῖς ὕρνισι τοιαύτη διαφορά" τὰ μὲν γὰρ

Ξαρέα καὶ μὴ πτητικά; καϑάπερ ἀτταγήν πέρδιξ ἀλεκτρυών φασιανός,
εὐθὺς βαδιστικὰ καὶ δασέα» (cf. Arist. ἢ. ἃ. 3, 17 ibique locum p. 520, 25).

TOU t.
2.

Constantini imperatoris syll. hist. animal. (cod. Par. suppl. gr. 495)
[15^ extr.: μόνη τῶν διπόδων γυνὴ ξωοτοκεῖ, τὰ δὲ ἄλλα δίποδα
ὠοτοχεῖ (cf. Ar. li. ἃ. 5, 1. 530, 15). μόνη ἡ γυνὴ τῶν ξωοτοκούντων

24"

-- 372 --

ὑπηνέμια τίκτει τὸν λεγόμενον Ὄσιριν ἐν Αἰγύπτῳ (de hoc nihil apum
ÀÁr. quem cf. de mola mulierum de gen. an. 4, 7. Pseudarist. περὶ τοῦ u
γεννᾶν i. e. hist. an. X c. 3 fin. et 7: ὃ καλοῦσιν ἐξανεμοῦσϑαι p. 636,"
— ὥσπερ τὰ ὑπηνέμια 638, 23. 25. Plin. 10, 84, 184). μαρτυρεῖ δὲ Θεύπα
φραστος λέγοντι ᾿Αριστοτέλει ἄ ἄνευ. ὀχείας γίνεσϑαι τὸν λεγόμενον Ὄσι
ριν, ἐν τῷ πέμπτῳ τῷ περὶ ξώων (de situ fragmenti cf. Aristot. h. ἃ. ὅ, »
Eundem locum tangit Hesych. s. Ὄσιρις: af ἐν Αἰγύπτῳ ὑπηνέ---
μία τέκτουσι τὸν λεγόμενον Ὄσιριν [sc. γυναῖκες]. (cf. Geopon. 14, 7, 3«&
εἰσὶ δ᾽ ἐν ᾿Δλεξανδρείᾳ τῇ πρὸς Αἴγυπτον ὃ ὄρνεις μονόσιροε . . . δὶς xc.
τρὶς ὠὰ ϑάλπουσαι ἐφεξῆς etc. osiris herba ap. Galen. fac. simpl. 8 p. 93
Dioscor. 4, 141. Sprengel comment. p. 633.)

3.

Athen. IX p. 391: ὁ δὲ Θεόφραστος τυὺς ἀγρίους (sc. ἀλεκτρυόνα!)
φησὶν ὑχευτικωτέρους εἶναι τῶν ἡμέρων. λέγει δὲ καὶ τοὺς ἄρρενας
εὐθὺς ἐξ εὐνῆς ἐθέλειν πλησιάζειν, τὰς δὲ ϑηλείας προβαινούσης μᾶϊ-
λον τῆς ἡμέρας (cf. Arist. h. a. 5, 13 ibique p. 544, 31).

4.

Aelian. de n. a. XV, 16: Θεόφραστος οὔ φησι τοῦ ἔχεως τὰ βρέφι
διεσϑέειν (ut olim aiebat Herod. 3, 109) τῆς μητρὸς τὴν γαστέρα, ὥσπερ
ουν ϑυροκοποῦντα, ἵνα τι καὶ παίσω. καὶ ἐξαράττοντα πεφραγμένην
ἔξοδον, ἀλλὰ τοῦ ϑήλεος ϑλιβομένου καὶ τῆς γαστρὸς of στεινομένης:
Ὁμηρείως δὲ εἶπον, τὴν δὲ οὐκ ἀντέχειν, ἀλλὰ διαρρήγνυσϑαι (cf. Aris
h. a. 5, 34).

(Περὶ ξώων γεν ἐσεως)
(cf. D. L. 5, 49.)

9.

Theophr. de caus. pl. V, 6, 13 Schn.: συμβαίνει δὲ xal ἐν allo;
μορίων τινῶν ἀφαιρουμένων ποιεῖν τινὰ διαφοράν; ὥσπερ ταῖς ἂμ
λοις ὕταν ἡ μήτρα τοῦ ᾿κλήματος ξυσϑῆ, τοὺς βότρυς « αγιγάρτους i εἶναι.
καὶ πίστιν ταῦτα παράσχοιτ᾽ ἂν ἴσως τοῖς ἀφ᾽ ἑκάστου τῶν μερῶν,
γουσιν ἀπιέναι τὸ σπέρμα. λύσις δ᾽ ἥπερ εἴρηται καὶ ἐπὶ τῶν [uev
(cf. Arist. de gener. an. 1, 17—18).

-- 8373 —

(Οπτικόν.)

Aristoteles in secundo de anima (2, 7. 419, 1) haec habet: οὐ πάντα
δὲ ὁ ὁρατὰ ἐν φωτί ἔστιν, ἀλλὰ μόνον ἑκάστου τὸ οἰκεῖον χρῶμα" ἕνια
γὰρ ἐν μὲν τῷ φωτὶ οὐχ ὁρᾶται, ἐν δὲ τῷ σκότει ποιεῖ αἴσϑησιν. οἷον
τὰ πυρώδη φαινόμενα καὶ λάμποντα, ἀνώνυμα δ᾽ ἐστὶ ταῦτα ἑνὶ ὀνό-
ματε; οἷον μύκης, πέρας, κεφαλαὶ ἰχϑύων καὶ λεπίδες καὶ ὀφθαλμοί"
ἀλλ᾽ οὐδενὸς ὁρᾶται τούτων τὸ οἰκεῖον χρῶμα. δι᾽ ἣν μὲν οὖν αἰτίαν
ταῦτα ὁρᾶται ἄλλος λόγος. quae alia disputatio (cf. Rose de libr. Ár.
p. 194, quae corrigas hinc) extat in ]. de sensu c. 2 (cf. 43155: τὸ yd
λεῖον ἐν τῷ σκότει πέφυκε λάμπειν, οἷον κεφαλαὶ ἰχϑύων τινῶν καὶ ὃ
τῆς σηπίας ϑολός), ubi de organo visus locutus priorum sententiam com-
memorat qui ποιοῦσι τὴν ὄψιν πυρός. atque ad hunc locum Aristotelis
illa verba referenda esse recte vidit Themistius i in paraphrasi (de an. f. 79*
inf. in opp. ed. Ven. 1534): ἔνια δὲ dv μὲν τῷ φωτὶ οὐχ δρᾶται, ἐν δὲ
τῷ σκότῳ κινεῖ τὴν αἴσϑησιν .. . οἷον τὰ πυρώδη φαινόμενα καὶ ἐν
νυκτὶ λάμποντα. . τοιοῦτοι δὲ καὶ οἵ ᾿μύκητες καὶ κέρατα τινῶν ξώων
καὶ ἰχϑύων πεφαλαὶ καὶ λεπίδες καὶ ὀφϑαλμοί, καὶ ξύλα δέ τινα σε-
σηπότα. καὶ τούτων δὲ ἑκάστου τὸ μὲν οἰκεῖον χρῶμα ἐν φωτὶ ὁ ὁρᾶται.
τὸ δὲ πυρῶδες τοῦτο καὶ ἐκλάμπον ἐν τῇ νυκτὶ ἴσως οὐδὲ χρῶμα ἀλλὰ
τῶν ἡμετέρων πάϑος ὀφϑαλμῶν. δι’ ἣν μὲν οὖν αἰτίαν ταῦτα ὁρᾶται
ἄλλον εἶναί φησι λόγον καὶ προσήκοντα μᾶλλον τοῖς περὶ αἰσϑή-
Lr xai eic ϑητῶν (consentit Philop. ad ἢ. 1. de an. f. L, 19). λέγει
δὲ αὐτὸν Σωσιγένης ὃ 0 ᾿Αλεξανδρου διδάσκαλος ἐν τῷ τρίτῳ περὶ o ὄψεως,
εἴ τῳ πιϑανὺς ὃ Σωσιγένης. μετέχειν καὶ ταῦτα φάσκων φύσεώς τινος
ἐπ᾽ ὀλίγον τοιαύτης οἵας καὶ τὸ πέμπτον σῶμα καὶ τὸ πῦρ᾽ αὕτη δέ
ἐστι τὸ δύνασϑαι λάμπειν καὶ φωτίξειν τὸν παρακείμενον ἀέρα ἢ ἢ τὸ
σῶμα τὸ διαφανές" φωτίξεσϑαι οὖν πως ὑπὸ τούτων τὸν ἀέρα νύκτωρ,
ὅταν μὴ ὑπὸ τοῦ μᾶλλον φωτίζοντος καταλάμπηται καὶ ᾿ἀφανὲς τὸ
σεγαρὰ τούτων γίνηται φῶς ἀἁμαυρούμενον τῷ λαμπροτέρῳ. ἐν μέντοι
τῇ νυκτὶ μέχρι τινὸς οἷα τε φωτίξειν τὸν πλησίον αὐτῶν ἀέρα οὐχ
ὥστε καὶ ἄλλα ποιεῖν ὁρατά , ἀλλ᾽ ὡς αὐτὰ ἀγαπητῶς διαφαίνεσϑαι,
διὰ τὸ τὴν οὐσίαν ἐκείνην ολίγην αὐτοῖς ὑπάρχειν παρ᾽ ἧς τὸ φὼς.
καὶ τὸ πῦρ δὲ αὐτὸ τὸν μὲν πλησίον ἀέρα οὕτω φωτίξει ὥστε καὶ τὰ
τῶν ἄλλῳν χρώματα ποιεῖν δρατά, τὸν πόρρω δὲ οὕτως ὥστε ἑαυτὸ

kd τ
μόνον ποιεῖν ὁρατόν (add. Them. f. 79* sup. ἔοικεν ουν 0v ῃ πῦρ ὑπάρ-
χεεν αὐτῷ — sc. τῷ πυρί — τὸ φωτίζειν. ἀλλ᾽ Lj] τινὸς ἄλλης φύσεως
κεκοινώνηκε. δῆλον δὴ καὶ ἐκ τῶν παρ᾽ ἡμῖν ξώων οἷον τῶν καλου-
μένων πυγολαμπίδων, ἃ πῦρ μὲν οὐκ ἔχει, φωτίξει δὲ ὕμως κατὰ τὸ
μέγεϑος τοῦ σώματος τὸν πέριξ ἀέρα. cf. Alex. de sensu f. θ65). Sosige-
nis (cuius περὶ ὄψεως opus similiter ex Alexandri verbis citat Pseudoalex.
in meteor. f. 1163) hanc explicationem ex ipso sine dubio Alexandri Aphrod.
in l. de anima commentario hic tradidit Themistius. eandem enim sen-
tentiam sequitur idem Alexander in comm. ad Ar. de sensu (c. ?) f. 06*
(ed. Ven. 1527): xal λέγων λύει τὰ εἰρημένα ὅτι τὰ λεῖα πέφυκεν ἐν τῷ

-- 8724 —

σκότει λάμπειν, OU μέντοι γε φῶς ποιεῖν, ὃ φϑανει εἰρηκέναι καὶ EE ᾿
τοῖς περὶ Vv χῆς. ὕσα γὰρ αὐτὰ μὲν σκότους ὄντος ὁρῶμεν, .
μέντοι δι᾿ αὐτὰ καὶ ἄλλα, ταῦτα ἐστιν ἃ στίλβει uiv φῶς δ᾽ ov πὸ
etc. (ita etiam Simpl. de an. Ven. 1527 f. 375. cf. Philop. 1. c.). eandeng———
que exposuerat ἐν τοῖς περὶ τοῦ πὼς ὁρῶμεν, quod scriptum citat ips - c—
et in libro de anima et teste Pseudoalexandro citaverat in commentarissss*
ad meteorologica. et ita quidem ait in l. de anima (ed. c. Themistii oppe77
Ven. 1534) f. 1815: ἔστι γὰρ φῶς ἐνέργεια καὶ τελειότης τοῦ διαφανούῦςξεξξ-
καϑὸ τοιοῦτον. γίνεται δὲ τόδε τὸ φῶς ἐν τῷ διαφανεῖ παρουσίᾳ πυ-----
ρὸς ἢ τοῦ ϑείου σώματος (cf. Ar. 418510; ἢ τοιούτου τινός)... τῷ; γάρ»
τὸ κατ᾽ ἐνέργειαν διαφανές" τοῦτο δ᾽ ἐστὶ τὸ πεφωτισμένον᾽ πρῶώτοι-““"
πάσχειν ὑπο τοῦ χρώματος" τούτου γὰρ τὸ χρῶμα κινητικόν" τὴν oE—
ὄψιν ὑπὸ τούτου, οὖσαν καὶ αὐτὴν διαφανῆ, τούτῳ ἡ τῶν χρωμάτων"
αἴσϑησίς ve καὶ κρίσις γίνεται, ὡς δέδεικται καὶ é ν τοῖς mgl τοῦ
πῶς 0Q ὦμεν ἐξητημένοις" ὥστε οὐκ ἂν εἴη χρώματα ὅσα ὁρᾶτααε.
σκότους. πῶς δὲ ταῦτα ὁρᾶται καὶ τίνος γενομένου ἐν τοῖς περϑξ
τοῦ πῶς ὁρῶ μὲν καὶ αὐτὸ εἴρηται. quae in cod. Riccard. 68 (f. 24: —

39^), qui varia capitula ex Alexandri de anima libro et de mistione aliis—
que textu breviore collecta continet, his verbis expressa sunt (t. 31) Ξ
διὸ καὶ ἃ ἀχρόνως γίνεται. εἰ δὲ τὸ χρῶμα ἐν τῷ φωτὶ ὁ ὁρατόν, πῶς ὁρῶ
ται τὰ ὅσα σκότους ὁρᾶται; ἀλλὰ τοῦτο ἐν τοῖς περὶ τοῦ πῶς ὁρώμετπι-“
εἴρηται (cf. Alex. de an. f. 1620). alter locus Pseudoalexandri ex Aphre» —
disiensi compilati. hic est (ad meteor. 3, 2. 372, 29 sqq. f. 115*, cf. Ide- —
ler II. p. 104): οὐκ ἀρέσκεται μὲν τῇ δόξῃ τῇ δι᾽ ἀκτίνων ἐκχύσεω»«Ξ
ὁρᾶν ἡμᾶς λεγούσῃ: καϑα φασιν of ἀπὸ τῶν μαϑημάτων (et cum e& *
Euclides in ,upticis), ἡ δοξ 5n ἀκόλουϑός ἐστι καὶ E δι᾽ ἀνακλάσεως τῶ» Ὁ
αὐτῶν τούτων ἀκτίνων ορᾶν ἡμᾶς πάντα τὰ δι᾿ ἐμφάσεως ὁρῶν —
μενα λέγουσα. οὔτε .γὰρ ἀπὸ τῆς ὥψεως ἀκτῖνας τινας ἐκχεομένας και i
προσπιπτούσας τῷ ὁρατῷ αἰτίας ἡ ἡμῖν τοῦ ὁρᾶν οἷόν τε γίνεσϑαι, οὔτ“ 4
τὰς αὐτὰς ταῦτας ᾿ἀνακλωμένας ἀπὸ τῶν κατόπτρων καὶ πάντων τῶ» 2
διὰ τοιούτων ὁρωμένων ἐπὶ τὸ ὁρώμενον τὴν αἰτίαν ἡ ἡμῖν παλιν mugs
ἔχειν τοῦ ταῦτα ὁρᾶν, τῆς τῶν ἀκτίνων ἀνακλάσεως πρὸς ἴσας yivo

νῆς γωνίας. ὅτι γὰρ ἀδύνατα ταῦτα ἐδείχϑη ἐν εοἴς περὶ TOU πὼ 6
ορῶμεν. Qv καὶ avrog (scil. Alexander quem repetit qui hunc commesg?-
tarium redegit. nisi forte haec verba ὧν καὶ αὐτός etc. ipse is addidit
ad Aristotelis quendam librum spectare credens Alexandrum) ἐν τοῖς neQ
ψυχῆς (1. c. f. 1815) ἐμνημόνευσε. δοκεῖ γὰρ αὐτῷ etc. (eodem plane modo
haec leguntur iu antiquissimo Alexandri codice Par. 1880 f. 923, itemque

in recent. Par. 2202 f. 3288, ceterum cf. Alex. de an. f. 1585, 148^ sqq.)
atque haec ipsa de visu disputalio, elsi non eadem plane nec integra.
etiam nunc servata legitur in collectione illa dissertationum miscellarum
physici psychici ethici argumenti, quae inepto litulo libri de anima se-
cundi libro περὶ Ψυχῆς addita est in Themistii operum editione ΑἸ ἀπὸ
(1534) et in cod. Marc. 258 (f. 09* ἀλ. ego. σχολικὼν περὶ ψυχῆς a. —

f. 139^ Περὶ ψυχῆς B). quae collectio ab i ipso Alexandro non magis pro-
fecta est quam scholicarum quaestionum et physicarum et ethicarum libri

unm 45 umet

"HI 'iatuor (e quibus seorsim etiam et sine auctoris nomine post Syriani in
Tr. metaphysica libros fertur qu. I, 25 cuius titulus εἰς τὰ περὶ προνοίας
t&vg συντελοῦντα). erant enim dissertationes singulares, quarum pluri-
"nas ex Graeco conversas legebant Arabes (Wenrich p. 276), ex Arabico
atini. ita in cod. Par. Sorbon. 1786 habentur translati a Girardo Cremo-
"ensi in Tolelo sicut de primo notatur in titulo, tractatus Alexandri de
tempore, de sensu, de augmento et incremento, de intellectu, quorum hic,
qui editus est, inter capita libri illius secundi Graece extat περὶ vov f.
1435 —149*, eiusdem libri capita optica (f. 148" πρὸς τοὺς διὰ τῶν ἀκτί-
νων τὸ ὁρᾶν λέγοντας etc. — f. 1505, f. 152*— 154) pertinent ad tracta-
lum de visu (Wenrich l. c.), cuius inscriptio servata est f. 152*: Πὼς κατὰ
᾿“Αρεστοτέλην τὸ ὁρᾶν γίνεται. in quo quum multis agat de luce et co-
lore, obiter tangit quaestionem περὶ τῶν ὅσα σκότους ὁρᾶται separatim
fortasse in capitulo quodam perdito expositam. cf. f. 152^: ἐστὶ δὲ τὸ
φωτέζειν πεφυκὸς τό τε τῶν ἄστρων σῶμα καὶ τὸ πῦρ καὶ εἴ τις τοιαύτη
ἐστὲν ἐν διαφέρουσι σώμασι κοινὴ φύσις ἡ τοῦτο δυναμένη" ἡ γὰρ
τούτων παρουσία ἐν τῷ διαφανεῖ φῶς... f. 1525 inf: παρουσία δὲ πυρὺς
9 τοιούτου τινὸς ἐν διαφανεῖ ἡ αἰτία γε αὐτοῦ (sc. τοῦ φωτός)" οὐ γὰρ
πυρὸς παρουσία μόνον φωτέξει τὸ διαφανές, ἀλλ᾽ ἔστι καὶ τὸ αἰϑέριον
σῶμα τοιοῦτον καὶ ἄλλα τινὰ μόρια ξώων ϑαλαττίων τε καὶ χερσαίων
καὶ πτηνῶν (cf. Alex. ad Ar. de sensu f. 96^, ubi memorantur quae vv-
κτὸς ὁρᾶται. .. τὰ στίλβοντα, ὧν ἔνια καὶ αὐτὸς παρατέϑεται" κεφα-
λαὲ γὰρ ἰχϑύων τινῶν καὶ ὁ τῆς σηπίας ϑολός, ἀλλὰ καὶ ὀφϑαλμὸς
λεόντων λαγωῶν τε καὶ ἄλλων ξώων atque ita ἡ πυγολαμπίς, de qua
loquitur etiam in capit. ὅτι μὴ σῶμα τὸ φῶς f. 91^. cf. Ther. Simpl.
Philop. l. c.) xoi λίϑων τινῶν γένη, ἃ πάντα ᾧ τοιαῦτά ἐστιν οὐ óa-
δέον £vl περιλαβεῖν ὀνόματι. quibus omuibus ita compositis probatur
nullum apud Alexandrum Graecosque Aristotelis commentatores fragmen-
tum extare optici libelli Aristotelis. nam quem alterum locum olim cre-
didi cum Idelero (ad Ar. meteor. I, 171. cf. II, 104, 105) ad Aristotelem
referendum esse (Rose de Ar. libr. p. 193), eius longe alia ratio est. ait
enim Olympiodorus ad Ar. meteor. (1, 4. p. 34230) fol, 9} med.: δέδεικται
δὲ δι᾽ ὀπτικοῦ λόγου ὅτι τὰ πλησίον ὄντα τῶν πόρρω ἀφεστηκότων,
καν ἀργότερον κινῶνται. δοκοῦσι ὄμως ὀξύτερον κινεῖσθαι. δι᾿ ἣν
ἄρα αἰτίαν εἴρηται. ὡς ἀπὸ μιᾶς κορυφῆς ἐκπεμπόμεναι τυχὸν αἱ
ἀκτῖνες τῆς ὄψεως πόρρω προκύπτουσαι διίστανται ex ἀλλήλων. τὰ
οὖν πλησίον à ὄντα ὡς ἅτε μὴ πολὺ ἀφιστάμενα ἀλλήλων ἀκριβῶς yt-
νώσκουσι, τὰ δὲ πόρρω πανυ ὄντα ἐπειδὴ λοιπὸν οἱονεὶ εἰς ἀχανίαν
τινὰ λήγουσιν, οὐ κατὰ λόγον περιλαμβανουσι. καὶ διὰ τοῦτο οὐκ
ἀκρι ὡς ἀντιλαμβάνονται, πλὴν τὸ ὀπτικὸν ϑεώρημα ἀκριβέστερον
εὑρήσεις ἐν τῷ περὶ ὄψεως, Euclidis scil. τοῦ στοιχειωτοῦ . ubi etsi non
idem, simile tamen nunc fertur theorema 560: τῶν ἴσῳ τάχει φερομένων
τὰ πόρρω δοκεῖ βραδύτερον φέρεσϑαι. leruntur autem optica Euclidis
(vel potius opticorum olim longe pleniorum epitome, cf. Rose de Ar. libr.
p. 194. Er. Bartholinus ad Damiani optica p. 138) quomodo disposita sunt
a Theone ut videtur, Euclidis operum editore (cf. schol. marg. libri 13

-- 970 —

elem. in praef. Gregorii ed. Ox. 1703. cf. Savilius, praelect. in principium
elem. Euclidis Ox. 1621 p. 10—13), cum introductione (cuius titulus est
τὰ πρὸ τῶν Εὐκλείδου ὀπτικῶν in ms. Savilii apud Greg. p. 601; male
in fine etiam adscriptus p. 642) verba auctoris excerpente scholiisque in-
Lerpositis.

Rogerus Bacon in initio perspectivae auctores recenset huius scien-
'tiae, quos Sub compendio secutus sit (cod. Amplon. fol. 303. cf. ed. Io.
Combach. Frf. 1614 p. 1. Opus maius ed. Jebb p. 256): scías auctores
mullos (ractare de hac scientia, sed quidam nimis parum, ut Euclides
et Iacobus Alkindi el Tydeus. el quidam alii diversos tractatus compo-
nunt de partibus perspective, sicut est liber de visu et liber de
speculis et alii preter istos. Alhacen vero nimis superflue tractavit
et in substantia el in modo. Plolomeus vero satis mediocriter procedit.

e quibus Alhacen Arabs idem est (de qua re nimis caute olim dubitavi, cf.
Rose de Ar. libr. p. 193. 258) qui simpliciter apud medii aevi scriptores ap-
pellari solet auctor perspectivae , sicut et apud ipsum Baconem saepe et
apud Bartholomaeum Anglicum in l. de proprietatibus rerum et in per-
spectiva communi loanuis Cantuariensis et in tractatu de iride magistri
Theoderici de Vriberch (cod. Lips. univ. 512 membr. sec. XIV) aliisque (ut
in anonymi perspectiva cod. Amplon. qu. 330 sec. XIII, quae incipit Dicit
augustinus primo de libero arbitrio, ubi ut exemplum afferam in col. hu—
ius tractatus 24 de novem quae ad visionem requiruntur eodem plane-
modo disputatur quam apud Barthol. IIl, 17, scil. ex Alhacen I c. 7 et IL —
c. à. οἵ. cod. Ampl. qu. 23). item liber de visu et liber de speculis, qui
sunt ὐπτικὰ Euclidis (elementa optica lIladschi Khalfa V, 159 Fl.) et xa—
τοπτρικα latine versa, modo Euclidis citantur (cf. Baco p. 1. 52 Comb.—
Albertus Magnus t. II. meteor. p. 127. Vinc. Bell. spec. nat. 2, 77. 81 eg—
ubi ipsius introductionis opticorum vulgo omissae locus citatur 25, 459
modo sine nomine auctoris et feruntur in codicibus et a scriptoribus ci—
tantur (ut apud Cantuariensem et ipsum Baconem p. 115. 110. 141 eW—
p. 133. 142. cf. 166. 168), iidem autem Aristoteli, de quo nullum verbumss
apud Rogerum, non uno loco sed multis tribuuntur ab Arnoldo Saxone
in l. de virtute universali c. 9: de speculis et c. 10: de visu (cod. Amplon--
oct. 77), in quibus librorum illorum excerpta continentur (in li. de spe-
culis ar. vel in li. de visu ar. vel ari.). neque igitur alium quam Euclidis
librum falso titulo inscriptum etiam apud Vincentium intellexeris, ub$
libros Aristotelis recensens in spec. histor. 3, 84 haec verba ponit: exta/
etiam liber qui dicitur perspecliva Aristotelis, qualis revera nunquam
apud Latinos extitit (nisi astronomici potius argumenti hanc fuisse malis
quam optici: id quod testari videtur Albertus M. in Speculo astronomiae,
ubi postquam exposuit de libris astronomiae theoreticae haec addit: e!
isti sunt uliliores ex libris astronomie de motu qui in latina lingua in-
veniuntur.. Perspectiva autem aristotilis ad supra dicta non descendi
specialiter. v. Opp. ed. Lugd. t. V p. 657 —- cod. Lips. 1467 f. 105*,
col. 1.). nam quod ait Io. Nunnesius in notis ad vitam Aristotelis (p. 129
vel ed. Ifelmst. 1666 p. 78) de optico Ar. apud Laertium quem librum el

— 47 —

B'eilunensis a se lectum indicat (i. e. Andreas Alpagus Bellunensis physi-

Cus, qui ultra triginta annos in Syria commoratus, in antiquam versionem
Avicennae ex originali Arabico correctiones edidit, Serapionem aliaque
Correxit atque praeter alia traduxit Aistoriam 4rabicam de vitis philo-
Sophorum et medicorum Arabum et Grecorum, quam ipse citat in praef.
novae nominum Arabicorum interpretationis Canoni additae, cf. etiam Pa-
padopoli hist. gymn. Patav. t. I p. 293. Mazzuchelli, Scrittori d'Italia I, 1
p. 515. Nic. Massa in praef. ad Sorsani Arabis vitam Avicennae in ed.
Canon. Ven. 1544), id ad Arabicum potius textum spectaverit, eundem
scilicet quem titulo 4ristotelis de speculo (kitàb al-mirát) inscriptum et
ab Hadschdsehádsch ben Matar translatum fuisse ait Alkifti (Casiri 1 p. 300.
Wenrich p. 161) et ex eo idem Hadschi Khalfa V p. 149. de quo libro num
idem fuerit cum latina illa perspectiva Aristotelis nec ne, nunc discerni
uequit.

Nulla igitur iam restant de optico Aristotelis testimonia, quam quae
ex Andronici indice operum Aristotelicorum repetas, Diogenis Laertii et
commeutatorum de divisione librorum Aristotelis in prolegomenis ad ca-
tegorias disputantium. ὀπτικόν ἃ habet Diogenes, ex eu ilem Hesychius,

qui in indicis oppendice quasi diversos addit iterum περὶ ὄψεως β (de
perspectiva tres ... de visibili unum apud Walter. Burley de vita et mor.

philos. et poetarum c. 93. cf. inter Theophrasti libros περὶ ὄψεως ὃ ap. D. L. J.
David in categ. (Br. p. 25, 35) ita hahet: τὰ δὲ μαϑηματικὰ αὐτοῦ, ὡς
τὰ ὀπτικὰ καὶ μηχανικὰ αὐτῷ βιβλία γεγραμμένα. quibus consona ex
eodem fonte tradit Alfarabi (apud Schmoelders, Docum. philos. Arab.
p. 20) in prolegom. phil. Arist. c. 2: scripta in quibus disciplinae ma-
thematicae docentur, sunt eius liber de speculis, eius liber de lineis at-
que liber de mechanica. cf. Anonymi prolegom. in Arist. metaphys. cod.
Coislin. 161 f. 22025, ubi in divisione τοῦ ϑεωρητικοῦ μέρους τῆς φιλο-
συφίας ita legis: περὶ μὲν οὐν τούτων (sc. τῶν μαϑηματικῶν) διώρισεν
ἐν ἑτέροις. ὡς ἕν τε τοῖς μηχανικοῖς καὶ ὀπτικοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ ytvo-
μένοις συντάγμασι. — Simplicius autem in eodem loco praef. comm. iu
caleg. f. 1^ Bas. 1851 pro opticis habet geometrica sic scribens: xoi τῶν
ϑεωρητικῶν τὰ μὲν ϑεολογικά ... τὰ δὲ μαϑηματικά, οἷα γεωμετρικὰ
τε αὐτῷ γέγραπται καὶ μηχανικὰ βιβλία. alius denique commentator
Aristotelis et ipse recentior vitaeque eius auctor, quae eadem fere ex an-
liqua medii aevi versione latiue habetur, problematica forma, sicut me-
chanica, conscriptum fuisse librum contendit, inter ea quae iuvenis libe-
ralium disciplinarum Studio incumbens ediderit referens (cod. Marc. gr.
257, f. 2105) καὶ τὰ ὀπτικὰ προβλήματα καὶ τὰ μηχανικὰ προβλήματα
(vita lat. ef aspectiva problemata et mechanica). idem autem in fine
ubi Aristotelis in singulas scientias merita quaeque ipse eis addiderit
enumerat, talibus utitur quae Euclidi magis conveniant quam philosopho
quaeque ita quadrent in optica illius ut vel mathematici auctoris Ozri- ,
xov in philosophi titulum famamque apud Graecos eliam migrasse suspi-
ceris. ait autem ita (f. 2765 inf. ): τῇ δὲ μαϑηματικῇ (προσέϑηκε) τὸ
ὀξυγώνιον εἶναι τὸν κῶνον τῶν ὄψεων, διὰ τὸ ἐπὶ πλέον προιέναι τὴν

— 8378 —

ὄψιν οὗ ὁρᾷ μεγέϑους" καὶ κατὰ τοῦτο γὰρ οὐδὲν τῶν ὁρωμένων olor — "

ἅμα ὁρᾶται (quod i ipsum est primum theorema opticorum Euclidis : ovdi —
τῶν ὁρωμένων ἅμα ὅλον ὁρᾶται)" καὶ ταύτῃ μείζονα γένεσθαι 10—— "
ἄξονα τῆς ἐκ τούτου τῆς βάσεως (vit. lat. ef sic maiorem fieri axene—^
base que est ex hoc) καὶ ὀξυγώνιον τὸν κῶνον ἀποτελεῖσϑαε (cf. Euclid
opt. in. καὶ τὸ μὲν ὑπὸ τῶν ὄψεων περιεχόμενον σχῆμα εἶναι κῶνος Ὁ
etc. coni oxygonii definitionem dabit Hero Alex. alter in fr. definit. noms.
geometr. p. 420 ed. Dasypodii (post Eucl. 1. 1. Arg. 1570). contra ortho——*
gonium auctore Ptolemaeo ἐν τῇ ὀπτικῇ πραγματείᾳ vult qui Euclidi-——5
theorema illud oppugnat Damianus Ileliodori in opt. hypoth. c. 3. cf. c. 4—5)smme .
Gravissiinum autem testimonium de optico libro Aristotelis nominemsmE?
inscripto, quodque mathematici hunc argumenti fuisse ostendat ueque ac— 4
psychologicas philosophi de sensu visus disquisitiones referri possit. —
Heronis mechanuici longe ante Andronicum Alexandriae (sub Ptolemaec—9»
Euergete) florentis praebent cafoptrica a Damiano c. 13 citata, quae im m
linguam Latinam medio aevo (ultimo Decembris anno Chr. 1269, ut legitussm
in fine textus ed. Ven.) translata tituloque Ptolemaei de speculis duobu 2
libellis nescio an parum integris vulgata etiam nunc extare docuit Ventur— 3
(Commentarj sopra la storia e le teorie dell' ottica. Bologna 1814 p. 52—588- —
cf. Erasm. Bartholinus in notis ad Damiani optica ed. Par. 1657 p. 111 cli.
103). editus olim fuit liber iste (cf. Venturi p. 52. Barthol. p. 103) cucmm
collectione auctorum de sphaera, cuius exemplar a. 1860 vidi iu bibliothec —2
Marciaua hoc titulo: Sphera cum commentis in hoc volumine contentisss.
Cichi Esculani elc. (Venetiis 1518. fol.), ipse autem quum aestate a. 18» —
bibliothecam Amplonii pulcerrimam Erfurti accurate perlustrarem, scrip-»-—-
tum exemplar repperi cum Euclidis libellis de speculis, de ponderibum. 5
(de ponderoso et levi), de visu aliisque mathematicis coniunctum (coe.
Amplon. qu. 387. ch. sec. XIV), ex quo (coll. ed. Ven.) haec adscribo» :
Negotium autem quod circa visus dividitur in opticum id est visivam e!
dioptricum id est perspectivam el catoptricum id esl. inspectivum n«?-
golium. et oplicum quidem opportune ab his qui ante nos descriptus?
est, οἱ maxime ab Aristotele. de dioptrico autem a nobis in alg25
dictum est copiose (sc. ἐν τῷ περὶ διόπτρας quem graece ineditum italice
vertit Venturi iu libro citato p. 82 sqq., cf. de codicibus p. 79. de si-
gnificatione nominis dioptricae Venturi p. 53. 62. Proclus in Euclid. 1. 1
p. 12 ed. Bas. 1534. Pseudo - Hero de geodaesia lat. ed. a Fr. Barocio Ven.
1572 p. 48. 71. de quo tr. cf. Venturi p. 80) quanta videbantur. videntes
autem el catoptricum negotium esse dignum studio . . . tali igitur exi-
stente negotio, puto necessarium cxistens accepta ab his qui ante nos
descriptione dignificari, ut in nullo deficiat negotium.

(Περὶ ἀνθρώπου φύσεως.)

De natura hominis Aristotelis liber physiologicus (quemadmodum
8B qui Hippocrati tribuitur) ab uno Hesychio memoratur. ad quem veri-
*& Rmile est praeter Clementis testimonium pertinere Aristotelica illa in
Q€Obbasii coll. med. libri XXII fragmentis ex compilatione medica codicis
Kis 2237 ἃ Darembergio nuper prolatis, quae pro more Oribasii, Aetii
«—elerorumque Byzantinae aetatis epitomatorum e variis eiusdem auctoris
Wpeannis absque ulla verborum mutatione repetitis consuta suut, librorum
K&»irüm vulgatorum partim deperditorum. quod si est, simul manifestum
«3l scripti illius auctorem eodem plane modo genuinis Aristotelis operi-
νυ: zoologicis, septimo scilicet historiae animalium, qui est περὶ ἀνθρώ-
zwov γενέσεως (p. 581, 9) librisque de partibus et generatione animalium
wasm fuisse, quo qui περὶ ξωικῶν opus ex historia animalium collegit.
nli quae ad hunc librum referantur ego non habeo. nam quae in Theo-
«lori Prisciani archiatri physicis (hic enim verus libri titulus est qui rerum
AUmedirarum quartus male numeratur ab editore Heremanno de Neuenare,
Wr. Üctav. Horat. ed. Arg. 1532 p. 80 sqq. ita enim illum ipse auctor citat
KI». 9. 47) Aristotelis de semine citantur, liberius a Graeco qucm refert
"Nirodorus auctore expressa ad ipsius Arislotelis disputationem (in l. de
WEtn. an. 2, 8, 1, 18. 2, 2) spectant. etenim congeriem illam placitorum
IPhniologicorum, quam priori parli pharmacologicae sine arte adnectil
"NEbodorus, ab Alexandro Philalethe accepit Asclepiadis Bithyni discipulo
SStnbonisque aequali (Strabo 12, p. 580. Galen. VIII, 725 sqq.) qui Hero-
IPlleus haberi voluit. ita enim Theodorus incipit p. 102: Alexander
€ for veri appellatus, discipulus Asclepiadis, libro primo (an quinto
*ü» ἀρεσκόντων quem citat Galenus VIII, 726) de semine (i. e. ubi de
Sthine?)) spumam sanguinis eius essentiam dixit etc. sequuntur deinde
3b Mexandro proposita Dioclis fragmenta physiologica et inedica (p. 103—
l4. ef. de chordapso et ileo p. 110—11 - Diocl. ap. Cels. 4, 13 et apud
Gd. Aurel. cel. 3, 17 p. 237), in quibus medicum illum celeberimum me-
ütinge Hippocraticae et Platonicae vindicem (qui e sanguine et spiritu
?ànía explicat animamque ex corde regentem facit spiritus ope in varia
Vrgana missi, non ignorans ille arteriarum venarumque discrimen Praxago-
Tim, v, p. 113—14, numerorumque Pythagoricorum et hebdomadis ama-
lr) allerumque Hippocratem (p. 103 cf. Plin. 26, 6) atque collectionis ut
Pulo librorum Hippocraticorum (quam ξξηκονταβιβλον vocat Suidas) con-

— 380 —

ditorem (citat enim p. 104. 107 librum Hippocratis 38 [corr. 481] et a
i. e. 1. περὶ γονῆς et qui cohaeret περὶ φύσιος παιδίου), quem sime»
causa (cf. ap. Athen. II, 505 et HE, 1105, ubi Antiochiam novisse et Alexa 3888*
drinos reperitur) Aristotele volunt antiquiorem, Herophili aequalis paul «mt
que iunioris sententias vides oppugnantem et Aristotelis, de quo quaeStt
verba facit apponere iuvat (p. 104): Aristoteles autem semen inque!
aliud principaliter vocari, aliud participio. cuius primum semine (cor ΠΕ.
semen) fervens quidam in liquido spiritus atque in complexum venezz-
reum prosiliens sit (corr. fit vel simul) cum liquore, qui sit similis igs-ati
terreno, est enim corruptivus. ille autem qui diurnus (corr. divinuzums)
atque aethereus est, si quidem fit nutribilis germinum atque animcamre-
lium, clauso fervore (corr. fervori) seminis in liquido comparabitwe 7
(cf. g. a. 2, 8). participio autem dicunt (corr. dicit. cf. g. a. 1, 18) agzam-
pellari semen spumam ultimae digestionis nutrimenti. primum elenis»m
consensum (sic) cibos (corr. cibus) in ore accipit, secundum in alÉm
(corr. alvo), tertium quum in sanguinem mutatum est. igilur superas-an-
tia supradicta non inutilia (corr. inutilis), ut urina vel stercora , sed sm.-at
illud quod in panificio separant panifices, fermento relicto alterim-es
panis confectioni profuturo. quaerunt (corr. quaerit. cf. g. ἃ. 2, 2) etiaz am
qua causa confervens (corr. quum fervens) atque crassum (sc. 58 4£),
post digestionem (corr. egestionem) aquatum atque frigidum fiat [cus]
necesse sit. attendunt (corr. atlendit) esse ex duobus, hoc est aut te s-
renum aut aquosum. — Diocles his assertionibus respondens ait: sn
libro trigesimo octavo Hippocrates quem primarium medicorum appe-
lamus, suo testimonio affirmavil de seminis natura .. . ad haec co*t-
sentiens Diocles ait: cur ristoteles definivit terrenum aut aquossam
esse semen? inanem alque vacuam definitionem opposuit etc.

1. (325)

Clemens Alex. strom. 6, 16 p. 290 Sylb. (ubi de dignitate numeri
septem disserit): φασὶ δὲ καὶ τὸ ἔμβρυον ἀπαρτίξεσϑαι πρὸς ἀκρίβειαν
μηνὶ τῷ ἕκτῳ, τουτέστιν ξκατὸν ἡμέραις καὶ ὀγδοήκοντα πρὸς ταῖς
δύο καὶ ἡμίσει, ὡς ἱστορεῖ Πόλυβος μὲν ὃ ἰατρὸς ἐν τῷ περὶ ὀκταμή-
vov, ᾿Αριστοτέλης δὲ 0 φιλόσοφος ἐν τῷ περὶ φύσεως.

Polybi locus est ex ipso initio lihri Pseudohippocratici περὶ ἕπτα-
μήνων (t. I p. 444), quem cum l. περὶ ὀκταμήνων cohaerentem a criti-
cis quibusdam Polybo (ut alia quoque quae ἐν roig Ἱπποκράτους φέρε-
ται. velut l. de nat. pueri — cf. Gal. IV, 653. XVII, 1, 445 — Hippocr
tis tamen nomine a Diocle citati) fuisse tributum ex hoc]loco intelli-

— ^I

&£imus. ex eadem medici: cuiusdam male docti coniectura. quum. Polvbus
Pro Hippocrate citetur ab auctore placit. philos. 5, 15, et quidem post-
quam ex Aristotele et Hippocrate quaedam quorum eadem fere sententia
est praemisit, ad unum fontem utrumque testimonium redire videtur et
Clementis et Pseudoplutarchi. quod autem Aristoteles cum Hippocrate
Citatur in placitis, id quum ad alterutrum tantum verba relata proprie
spectent, brevitatis causa ab epitomatore factum est, ut saepe alibi (cf.
““Ἱρεστοτέλης καὶ Πλάτων de materia 1, 0 quae ad solum Platonem spec-
tant, cui soli eadem recte tribuit Stobaeus ecl. phys. 11, 3. item Πυϑα-
ψγόρας καὶ ᾿Δριστοτέλης de causis 1, 11, quae unius Pythagorae sunt, ut
habet Stob. ib. 13, 1). ipsa appono verba (pl. ph. 5, 18): ὁ δ᾽ ᾿Δριστοτέ-
λης καὶ ἹΙπποκρατῆς φασίν, ἐὰν ἐκπληρωϑῇ ἡ μήτρα ἐν τοῖς ἑπτὰ uot,
τότε προκύπτειν καὶ γεγεννῆσϑαι γύνιμα" ἐὰν δὲ προκύψῃ μέν, μὴ
τρέφηται δέ, ἀσϑενοῦντος τοῦ ὀμφαλοῦ διὰ τὸ ἐπίπονον αὐτῷ γεγενῆ-
σϑαιε τὸ κύημα, τότε ἔμβρυον ἄτροφον εἶναι" ἐὰν δὲ μείνῃ τοὺς ἐννέα
ἑεῆνας ἐν τῇ μήτρᾳ, προκύψαν τότε ὁλόκληρόν ἐστι. Πόλυβος ξκατὸν
ὀγδοήκοντα δύο καὶ ἥμισυ ἡμέρας γίνεσϑαι εἷς τὰ γόνιμα" εἶναι γὰρ
ξξάμηνον, ὅτι καὶ τὸν ἥλιον ἀπὸ τροπῶν ἐν τοσούτῳ χρόνῳ παραγίνε-
cGO«* λέγεσϑαι δὲ ἑπταμηνιαίους διὰ τὸ τὰς ἐλλειπούσας ἡμέρας τού-
του τοῦ μηνὸς ἐν τῷ ἑπτὰ προσλαμβάνεσϑαι. τὰ δ᾽ ὀκταμηνιαῖα μὴ
£v. (cf. π. ὀκταμ. Hipp. I p. 455—58), ὅταν προκύψῃ μὲν τῆς μήτρας
τὸ βρέφος, ἐπὶ πλεῖον δὲ ὁ ὀμφαλὸς βασανισϑῇ " ἄτροφος γὰρ γίνεται,
ὡς τοῦ τρέφοντος αἴτιος (cl. 1. de carn. Hipp. I p. 442. Pseudalex. probl.
2, 47).
Ceterum adnotandum est fundamentum libri illius de placitis veterum
(quos Galenus appellare solet et Soranus) medicorum et philosophorum
atque praeter eos recentis unius Asclepiadis Bithyni (semel empirici citan-
tur 9, 18) paulo post Asclepiadem i. e. Augusteo seculo iactum videri ab
auctore neque Platonis amico (1,5. 1, 7) neque Stoicorum et contra
Epicureos etiam disputante (4, 19), quihus tamen fere consentiret (1, 7.
1l, 4 ubi cf. Cael. Aurel. cel. 1, 14 de Asclepiade, de quo veteres omnes
corripiente Gal. XI, 163), scilicet ab ipso fortasse Alexandro Philalethe
Asclepiadeo, cuius quintum τῶν ἀρεσκόντων (medica et physiologica con-
tinentem ut quintus epitomae) citat Galenus VII], 726. at haec incerta
sunt, certum est exilia illa fragmenta, quibus iam Stobaeus usus est, ex-
cerpta esse ex amplissimo quodam opere et iusta disputatione procedente,
cuius vestigia relicta cernis in initio epitomae (1, 1—7. cf. 4, 10). eadem
autem illa excerpta materia in usum introductionis philosophicae adornata
tanquam τὰ προτέλεια τῶν κατὰ φιλοσοφίαν (XIX p. 240. cf. p. 224),

— 382 —

φιλοσόφου ἱστορίας titulo legitur inter libros Galeni, commentatoris c31/-
iusdam Aristotelici opus sexto vel septimo seculo tribuendum. .

. 2. (320)

Oribas. coll. med. 22, 5 (s. 1 et 2 p. 63 t. III ed. Bussemaker et D» —t
remberg cf. praef. p. XIV):

περὶ ὀκταμήνων, ἐκ τῶν ᾿Δριστοτέλους τοῦ φιλοσόφου.

Περὶ τῶν ὀχταμήνων εἰσί τινες οἵ φασιν οὐϑὲν ξῆν. τοῦτο em
ἐστι ψεῦδος" fj γάρ, καὶ τοῦτο μάλιστα μὲν ἐν Αἰγύπτῳ δῆλον δαμε--ἀ
τὸ τρέφειν τε πάντα τὰ γινόμενα τοὺς “Αἰγυπτίους, καὶ ἔτε τὰς γυνα «(αἰ-
xac ἐκφόρους εἶναι καὶ τῶν παίδων τὴν τροφὴν μὴ εἶναι ἐπέκαιρο-αιν,
εἶτε διὰ τὴν κουφότητα τοῦ ὕδατος: ὥσπερ γὰρ ἀφηψημένον τὸ ταχπε»ῦ
Νείλου ὕδωρ ἐστίν εἴτε καὶ δι᾽ ἄλλας αἰτίας. οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ἐν πεξ ἢ
Ελλάδι τηροῦσιν ἔστιν ἰδεῖν οὕτως ἔχειν, ὥστε τὸ μὲν ἅπαντα τὰ Oxtax-x-
μηνα μὴ ξῆν ovx ἀληϑές ἐστιν, ὅτι μέντοι ὀλίγα καὶ ἧττον τῶν Euvacce-
μήνων τε καὶ τῶν ἐκ τοῦ πλείονος ἀριϑμοῦ γενομένων ἀληϑές" κακαὶ
γὰρ ἔνδεκάμηνον δοκεῖ γεννᾶσϑαι καὶ δεκαμηνον.

Quae continuo adduntur (s. 3—5), eiusdem plane argumenti summ
at ex ipsis quae sequitur auctor 7r. φύσεως, Aristotelis verbis (hist. am 7.
7, 4 p. 584^ 1 —24. cf. Censorin. de die nat. c. 11: undecimum mensez m
Solus Aristoteles recipit) accurate descripta. ceterum ipse ait Ar. de gez F.
an. 4, 4. 772511 de causa huius rei se egisse ἐν τοῖς προβλήμασιν, — M
est in libro illo antiquitus et ante Alexandrinos deperdito, quem septimus 9n
olim numeravi in indice operum Arist. p. 241. sequitur caput 6 - οἱ
μύλης inscriptum, quod ex Ar. h. ἃ. 10, 7 (p. 638, 10— 26.»7 —37) decerp-
tum est (id est ex Pseudaristotelis I. περὶ τοῦ μὴ γεννᾶν, quod pro de-
cimo historiae, qui septimo in noni locum detruso additus fuerit, in scho-
lio ad hoc Oribasii capitulum adscripto citatur p. 681 t. III ed. Par.), cui
additur de sterilitate fragmentum ex eodem libro 10, 5 p. 636^39—203;,

10. continuantur his c. 7 alia fragmenta Arislotelica ex eodem libro per-
dito desumta, cuius auclor respicit ipsius Aristotelis librum de genera
tione animalium (1, 19. 727512 sqq. cf. ἢ. a. 7, 2. 582^11 sqq.).

3. (327)

Oribas. coll. 22, 7: περὶ συλλήψεως καὶ ἐπικυήσεως.

AL δὲ συλλήψεις γίνονται μὲν οὐ πολὺ μετὰ τὰς καϑάρσεις, oh-
γάκις δὲ καὶ πρὸ τῆς καϑάρσεως αὐταῖς τοσοῦτον ἐχούσαις τὸ περίσσεν-
μα. ὅσον ἐστὲ ταῖς ἄλλαις πρὸς τῷ λήγειν ἤδη γενομένης τῆς καϑάρ-
σεως (cf. Ar. 7270 18---2 1, 582514—10)* οὔτε δὲ μὴ γινομένων ὅλως

-- 383 —

τεῶν καταμηνίων οὔτε πεπαυμένων πρὸ πολλοῦ δυνατὸν γίνεσϑαι σύλ-
Ac; ψιν (cf. 727512 —14), οὐδὲ μὴν ἀκμαξούσης τῆς καϑάρσεως. ἔμπρο-
σεν μὲν γὰρ τῶν καϑάρσεων τετυλωμένης τῆς μήτρας οὐχ οἷον τε
σεςροςφυῆσαι τὸ σπέρμα οὐδὲ μὴν ἀκμαξουσῶν᾽" ἐκκλύξεται γὰρ ὑπὸ
αὐτῶν ὃ γόνος (cf. ib. v. 10): οὐδὲ πάλιν κατὰ πᾶν πεπαυμένων καὶ
τοῦς μήτρας ἀνεξηραμμένης ἤδη καὶ κατεψυγμένης. ληγούσης δὲ τῆς
κεοχϑάρσεως καὶ τῆς μήτρας ἀκμὴν ἐναίμου τὲ οὔσης καὶ διαϑέρμου,
X€cà διὰ ταῦτα ὀργώσης πρὸς τὴν παραδοχὴν τοῦ σπέρματος, καιρὸς
ετὸὁφυὴς πρὸς σύλληψιν.

Cf. plac. phil. 5, 6 ubi πῶς αὖ συλλήψεις γίνονται ex Aristotelis
mente explicat auctor, liberius quidem hic, ut solet, sermoneque schola-
Sti co usus (cf. e. gr. de deo 1, 7. de semine 5, 1 etc.) neque ad ipsos libros
respiciens. neque magis ex deperdito quodam libro fluxisse crediderim
qae ad quaestionem τί πρῶτον τελεσιουργεῖται ἐν τῇ γαστρί, idem affert
5. 17: Δριστοτέλης πρῶτον τὴν ὀσφύν, ὡς τρόπιν νεῶςς (cf. Zonaras
S- Ocgvg et fr. dub. praef): quibus error quidam inesse videtur. Aristo-
teli Peripateticisque et Stoicis primum est cor, v. de gen. an. 2, 4. 6. cf.
Galen, IV, 674. 662 sqq.

4. (928)

Pergit Oribasius (ex alio eiusdem libri loco): Γίνεται δέ τισιν
ἑπεεσύλληψις καὶ ἐπικύησις, αἷς ἐστὶν ἕλκωσίς τε περὶ τὴν μήτραν καὶ
τροφὴ ἱκανή. τισὶ μὲν οὖν ἀπὸ τῆς πρώτης συλλήψεως ἔτι μενούσης
ἕτεξ τινας χρόνους τῆς ἑλκώσεως ὕστερον ἐπισυλλαμβάνουσι, τισὶ δὲ
*X«À. μετὰ ταῦτα, καταμηνίων ἐπιφανέντων, κατὰ ἄλλα μέρη τῆς ὑστέ-
θας͵ διὸ καί τινες μετὰ ὀλίγον, τινὲς δὲ μετὰ πλείονα χρόνον τῷ πρώ-
*€0 ἕτερον ἐπιτίχτουσιν.

τῶν δὲ ἐπικυουμένων τὰ μέν ἐστιν ᾿ἀτελῆ καὶ ἀδίαρϑρωτα καὶ
“αρκχοειδῆ, τὰ δὲ διηρϑρωμένα μὲν ἀσϑενῆ δέ᾽ τινὰ δὲ αὐτῶν ἰσχυρό-
*€0Oa γίνεται τῶν ἔμπροσϑεν.

Haec aliena fere sunt ab Ar. de gen. an. 4, 5 ubi de animalibus
Tuae ἐπικυίσκεται disseritur. cf. hist. an. 7, 4. 585, 4 sqq.

5. (329)

Proclus in Plat. remp. p. 431 Bas. (iu diss. περὶ τοῦ ἐν τῷ ἑβδόμῳ
τῆς πολιτείας σπηλαίου, ubi ὑποστάσεις esse contendit τὰς ἐμφάσεις):
ἣ γὰρ ὕαινα. φασίν, τὴν τοῦ κυνὸς ἐν ὕψει καϑημένου πατήσασα
δχεᾶν, χαταβάλλει καὶ ϑοινὴν ποιεῖται τὸν κύνα (cf. Theophr. περὲ

X&tày fr. 9)* καὶ γυναικὸς καϑαιρομένης, φησὶν ᾿ριστοτέλης, εἰς

-- 384 —

ἔνοπτρον ἰδούσης αἰματοῦται τό τε ἔνοπτρον καὶ τὸ ἐμφαινόμενον d-
δωλον.

Nisi forte haec quoque transferenda sunt ad librum περὶ δακετῶν
(cf. Prisc. v. 77).

6. (330)

Plinius n. h. ΧΙ s. 114: miror equidem Aristotelem non modo
credidisse pruescila vitae esse aliqua iu corporibus ipsis, verum etiam
prodidisse. quae quanquam vana existimo nec sine cunctatione pro-
ferenda, ne in se quisque ea auguria anxie quaerat, atiingam tamea
quae (antus vir in docirina non sprevit. igitur vitae brevis signa poni
raros dentes (nam ὅσοι πλείους ἔχουσι μακροβιώτεροι Arist. ἢ. a. 2, 3.
501523. cf. probl. 34, 1), praelongos digitos, plumbeum colorem plurti-
que in manu incisuras (cf. Ar. ἢ. a. 1, 15. 403*33) nec perpetuas. con-
tra longae esse vitae incurvos humeris el in manu una duas incisurai

longas habentes et plures quam X XXII dentes , auribus (cf. Ar. 49292)
amplis. nec universa haec, ut arbitror, sed singula observat, frivolt

ut reor el vulgo lamen narrata.

Physiognomonica haec neque in physiognomonico (cf. D. L. 5, 20)
occurrunt, quem legimus, neque in primo historiae animalium (1, 9—11),
ubi signa quaedam morum vitaeque memorantur (quo ipso Aristotelis
loco usus est quem statim Plinius citat Trogus Pompeius). ceterum df.
Rose de Ar. libr. p. 222 sqq.

LI.
de«vovux a.

Galenus in methodi therapeuticae opere, quo methodicis (τοῖς apé-
ϑόδοις, ut increpat t. X p. 928) et empiricis, scientiae contemtoribus
(v. X, 76. 150. 172. physiologiae scil. X, 7 sq. 17 sqq.), pro more adver-
satus pliysiologiam et philosophiam arti reddidit veteresque quos prae-
dicat medicos ex Ilippocratica schola prognatos (Dioclem, Praxagoram
celeros, praeter ipsos llippocraticos sine nomine claros i. e. sub Hippo-
cratis nomine latentes) atque philosophorum eiusdem aetatis Platonis el
Peripateticorum Stoicorumque etiam consona (cf. p. 15 ubi Aristoteles
appellatur ἐξηγητὴς τῶν περὶ φύσεως λογισμῶν Ἱπποκράτους. item ll,
88—90 etc.) principia rationesque quasi restaurasse sibi visus est, novos
illos sophistas velut alter Plato longis verborum ambagibus persecutus,

— 355 —

is igitur Aristotelem maxiue et Theoplrastum, quos ubique fere conso-
ciare solet (X, 9. 19. 26. 28. 111. 118. 137. 142. cf. XI, 449. 454. 407. 474.
947. 654. 064. 679. II, 88. 110 etc.) geminos omnis Peripati principes, verae
᾿ς illius medicinae genuinaeque morborum cognitionis testes et δυνάμει
magistros clamat, utqui quum universae naturae rerum principia tum
morborum causas curasque stabilierint, in ipsis scilicet quos nunc habemus
libris physicis (de partibus animalium etc.). medicos enim libros s. περὶ vo-
σων (cf. Rose de libris Aristotelis p. 176. 178) neque Aristotelis neque Theo-
phrasti unquam respexit (si quae in problematis quibus saepe usus est
habentur medica exceperis, cf. XVII, 2, 20 et passim t. XI), sicut neque
Platonis eodem nomine laudati praeter Timaeum alium librum intellexit,
À neque novisse omnino tales videtur medicus doctissimus et Aristotelis,
cuius librorum quorundam commentator fuit, amantissimus. aliorum tamen
Peripateticorum, velut Stratonis (D. L. 5, 59 seo] νόσων, περὲ κρίσεων,
περὶ δυνάμεων sc. φαρμάκων. cf. Galen. VIII, 616. cf. etiam anatomica
Eudemi et Clearchi, quem Eudemum cum Herophilo celeberrimo anatomico
comparat Galenus XV, 186. 134. cf. Rose p. 174. Fritzsche proleg. in eth.
, Eudem. p. 19—21), medici argumenti (περὶ ὑγιείας καὶ νόσου) scripta
habebantur (Gal. II, 91), et movit ipse Galenus, si non de morbis philoso-
phicum, attamen historicum librum de veterum medicorum placitis Aristo-
. teli adscriptum, qui tamen esset Menonis Aristotelis discipuli, similem
| plane illum celeberrimo, cui a Galeno comparatur, de physicorum placitis
opere Theophrasteo aliisque aliorum Peripateticorum libris in modum
- συναγωγῆς couscriptis (cf. Galen. XV, 22: οὔτε παρὰ τοῖς μάλιστα τὴν
z τοιαύτην ἵστορίαν ἀναλεξαμένοις ἀνδράσι τοῖς Περιπατητικοῖς ἔστο-
^. ρούμενον. Rose l. c. p. 70). ita quidem Galenus in comm. ad I Hipp. de
nat. hom. (Xv, 25) xal Θεόφραστος δ᾽ ἂν ἐν ταῖς τῶν φυσικῶν δοξῶν
ἐπιτομαῖς τὴν Ξενοφάνους δόξαν εἴπερ οὕτως εἶχεν (qualem voluit Sa-
* binus) ἐγεγράφει, καί σοι πάρεστιν εἰ χαίροις τῇ περὶ τούτων ἱστορίᾳ,
“τὰς τοῦ Θεοφράστου βίβλους & ἀναγνῶναι, καϑ' ἃς τὴν ἐπιτομὴν ἐποιής-.
.. ὕατο τῶν φυσικῶν δοξῶν. ὥσπερ γε πάλιν εἰ τὰς τῶν παλαιῶν ἰατρῶν
^, δόξας ἐθέλοις ἰστορῆσαι, πάρεστί σοι τὰς τῆς ἰατρικῆς συναγωγῆς ἀνα-
- γνῶναι βίβλους ἐπιγεγραμμένας μὲν ᾿Αριστοτέλει ὁμολογουμένας δὲ
εἰ ὑπὸ τοῦ Μένωνος, ὃς ἦν μαϑητὴς αὐτοῦ͵ γεγράφϑαι, διὸ καὶ Μενώ-
ὀλψεια (sicut ethica Eudemea etc.) προσαγορεύουσιν ἔνιοι ταυτὶ τὰ βιβλία.
' δῆλον δὲ ὅ ὅτι καὶ ὃ 0 Μένων ἐκεῖνος ἀναζητήσας ἐπιμελῶς τὰ διασωξό-
'μεένα κατ᾽ αὐτὸν ἔτι τῶν παλαιῶν ἰατρῶν βιβλία, τὰς δόξας αὐτῶν
- ἐκεῖθεν ἀνελέξατο. τῶν δ᾽ ἤδη διεφϑαρμένων . .. οὐκ ἠδύνατο γρά-
᾿ «peu. κατὰ ταῦτ᾽ οὖν τὰ βιβλία χολὴν ξανϑὴν ἢ μέλαιναν ἢ φλέγμα

ARISTOT. PSEUDEPIGR, 25

AE

p-w
7"

Jiecen af

— 386 —

στοιχεῖον ἀνθρώπου φύσεως (quae apud auctorem libri Hippoc
memorantur diversorum sententiae) οὐκ ἂν εὕροις οὐδ᾽ ὑφ᾽ ξνὸς dem
μένον, αἷμα δὲ καὶ τῶν μεϑ᾽ ᾿Ιπποκράτην φαίνονται πολλοὲ
εἶναι νομίζοντες ἐν ἡμῖν, ὥστε καὶ τὴν πρώτην γένεσιν ἡμῶν ἐξ ao
γέγνεσϑαι καὶ τὴν μετὰ ταῦτα κατὰ τὴν μήτραν αὔξησιν καὶ ἀπόοκε
ϑέντων τελείωσιν. quem quidem librum — eundein scilicet quem nom
nant Diogenes (ἰατρικά f), Hesychius (περὶ ἐατρικῆς £), ex Ptolemae
Arabes (Ibn Alkifti ap. Wenrich p. 154 et Hadschi Khalfa V, 111 ΕἸ...
problematum iatricorum alter, alter de medicina quinque libros pi
bent. alterum quoddam de medicina scriptum habet Ibn Alkifti ap. We
p. 158: de universo medicinae sensu, ἰατρικός, liber I vel sec. Casiriu
de universa medicina liber I, iatrice inscriptus i. e. περὶ ἰατρικῆς a)
quum uno hoc loco obiter Galenus commemoraverit, num qui saepe ve
rum medicorum sententias infert, ipse adhibuerit, nunc sciri nequit. de ph
sicae autem Peripateticae in ipsam medicam doctrinam meritis multis ili
ut supra dixi, locis disserit, quales sunt hi: t. X, p. 111: ὅτε τε γὰρ vi
νοσώδους δυσκρασίας εἴδη πολλὰ xol ὅτε xaO ἕκαστον ἡ Otgemah
διάφορος οὐχ Ἱπποκράτην μόνον ἢ ἄλλους παμπολλοὺς ἰατρούς, ἀλλά
καὶ Πλάτωνα καὶ ᾿Δριστοτέλην καὶ Θεόφραστον καὶ Ζήνωνα καὶ ΧρΥ-
σιππὸν ἅπαντές τετοὺς ἐλλογίμους φιλοσόφους παρεχόμενοι μάρτυρας ἢ
ὅτε τὲ χωρὶς τοῦ τὴν φύσιν ευρεϑῆναι τοῦ στόματος ἀκριβῶς οὐχ οἷό
τ᾽ ἐστὶν οὔτε περὶ νοσημάτων διαφορᾶς ἐξευρεῖν οὐδὲν οὐδὲ ἰαμάτων
εὐπορῆσαι προσηκόντως, ἅπαντας πάλιν τοὺς νῦν εἰρημένους μοι φελι
σύφους τε καὶ ἰατροὺς οὐ προστάττοντας μὰ Δί᾽ ὡς οὗτοι (sc. of pego-!
δικοί, cf. p. 26) δίκην τυράννων ἀλλ᾽ ἀποδεικνύντας παρέξονται. ibi
p. 118: μαϑήσεται γὰρ (sc. qui legerit τὰ περὶ διαφορᾶς νοσηματων)
ὡς ὀρϑῇ μὲν ὁδῷ πρῶτος ἁπάντων Ἱπποκράτης ἐχρήσατο, δέον δ᾽ αὖ-
τὴν τελειῶσαι τοὺς μετ᾽ αὐτὸν οὐχ ὕπως οὐδεὶς ἐτελείωσεν, ἀλλὰ καὶ"
τὰ καλῶς εὑρημένα διέφϑειραν of πλεῖστοι. πλησίον δὲ τοῦ τελεεῶσαί :
X τε καὶ συμπληρῶσαι τὴν ὑφ᾽ Ἱπποκράτους παραδοϑεῖσαν ὁδὸν of περὶ ἢ
τὸν ᾿Δριστοτέλην τε καὶ Θεόφραστον ἀφίκοντο καὶ εἰ χρὴ τἀληϑὲς ἢ
εἰπεῖν ἐτελείωσαν δυνάμει, διορισάμενοι (scil. eo ipso quod distingue .
bant inter ὁμοιομερῆ et ἀνομοιομερῆ, cf. p. 530) τὸ μὴ ταὐτὸν εἶναι
γένος τῶν νοσημάτων ἕν τε τοῖς ὁμοιομερέσι σώμασιν ἕν τε τοῖς ὀργα- -
νικοῖς ὀνομαζομένοις etc. porro in libello peculiari contra luliamum . ^
scripto methodicorum tunc viventium ducem (cf. X, 58) t. XVIII, 1 p. 258: 4
ἡμεῖς δ᾽ αὖϑις ἀναμνήσομεν αὐτὸν ὡς ἕκαστος τούτων τῶν φιλοσόφων
(Zeno sc., Aristoteles, Plato) ἅμα πολλοῖς τοῖς μετ᾽ αὐτὸν εὐκρασίαι
μὲν ἡγεῖται τὴν ὑγείαν εἶναι ϑερμοῦ καὶ ψυχροῦ καὶ ὑγροῦ καὶ ξηφοῦ,

. 0m o rc cay ÁEPHONI HR TOP Er σετς m m.
L]

— 987 —

ψοσήματα δὲ γίγνεσθαι τὰ γοῦν xara δίαιταν ὑπερβάλλοντος ἑκάστου
τῶν εἰρημένων ἢ ἐλλείποντος., εἶναι δὲ καὶ χυμοὺς ἐν τῷ σώματι τοὺς
μὲν ὑγροὺς καὶ ξηροὺς κατὰ δύναμιν, ἐνίους δὲ ϑερμυὺς ἢ ψυχρούς,
ἀναλογίζοντας νοσήμασιν. οὕτω Πλάτων ἅμα τοῖς ὑπ᾽ αὐτοῦ πᾶσιν,
οὕτως ᾿“ριστοτέλης ἅμα τοῖς ἐκ τοῦ περιπάτου, οὕτω Ζήνων καὶ Χρύ-
σιππος ἅμα τοῖς ἄλλοις Στωικοῖς ἐγίνωσκον. Ἰουλιανὸς δ᾽ οὐδ᾽ ἀνέγνω
τι βιβλίον ὧν εἶπον ἀνδρῶν, οὔϑ᾽ ὕλως ἀκολούϑου καὶ μαχομένου
σύνεσιν ἔχει" πάντως γὰρ ἂν ἤσϑετο τῇ μὲν ἀναιρούσῃ τὸ κενὸν αἱρέσει
ταῦϑ᾽ ἑπομένα, (τῇ δὲ) τοῦϑ᾽ ὑπάρχειν εἰπούσῃ συμμετρίαν μέν τινα
πόρων εἶναι τὴν ὑγείαν, ἐν στεγνώσει δὲ καὶ ῥύσει τῶν δι᾿ αὐτοῦ φερο-
μένων συνίστασθαι τὰ κατὰ διαίτην νοσήματα (cf. X, 20. 26. Amman
praef. ad Cael. Aurel. p. 14 sq.). πότερον οὖν ᾿Αριστοτέλους (de quo cf.
Rose p. 170) καὶ Χρυσίππου xal τῶν ἄλλων ἁπάντων Περιπατητι-
(259:) κῶν τε καὶ Στωικῶν ξξῆς παραγράψω τὰς δήσεις, ἐν αἷς φλέγμα
καὶ χολὴν αἰτεῶνται καὶ τὰ πρῶτα νοσήματα τέτταρα ὑπάρχειν φασίν,
ὥσπερ καὶ τὰ στοιχεῖα τὸ ϑερμὸν καὶ τὸ ψυχρὸν καὶ τὸ ὑγρὸν καὶ τὸ
ξηρόν. ἢ τοῦτο μὲν ὡς ἂν οὐχ tv ἡ δύο βιβλία πληρῶσαι δυνάμενον
ἀλλὰ καὶ τρία καὶ τέτταρα καὶ πλείω παραλιπεῖν ἄμεινον, ἀρκεσϑῆναι
δὲ μόνον τοῖς ὑπὸ Πλάτωνος (in Timaeo) εἰρημένοις... τοσοῦτον μό-
vov εἰπὼν ὑπὲρ τῶν ἐκ τοῦ περιπάτου τε καὶ τῆς στοᾶς τῶν φιλοσό-
gv ἀπαλλάξομεν. οὐδὲν (corr. οὐ γὰρ) ἂν εὕροις οὔτ᾽ ᾿Αριστοτέλους
οὔτε Θεοφράστου βιβλίον, ἐν ᾧ περὶ νοσημάτων ἀναγκασϑέντες εἰπεῖν
τι ϑερμοῦ καὶ ψυχροῦ καὶ ὑγροῦ καὶ ξηροῦ μνημονεῦσαι (corr. ἀμνη-
μονήσαντες) διῆλθον τὸν λόγον, ἀλλὰ καὶ τούτων ἀεὶ μέμνηνται καὶ
σὺν αὐτοῖς πολλάκις ἑκατέρας τῆς χολῆς μελαίνης τε καὶ ξανϑῆς, οὐκ
ὀλιγάκις δὲ καὶ φλέγματος, οἵ γε τὰς διαφορὰς αὐτῶν διέρχονται. τὸ
μὲν ὀξύ, τὸ δ᾽ ἁλμυρὸν ἢ ἁλυκόν, ἄλλο δὲ γλυκὺ προσαγορεύοντες.
οὐ μὴν οὐδὲ Χρύσιππος ἑτέρως, (260:) ἀλλ᾽ οὕτως ἀεὶ καὶ περὶ νοση-
μάτων καὶ περὶ τῶν χυμῶν διαλέγεται. εἴ τις (f. εἰ δή τις) ἐθέλοι μό-.
νῶν τῶν εἰρημένων τριῶν ἀνδρῶν ἐκλέγειν τὰς βήσεις, οὐκ ὀλίγα πλη-
οώσει βιβλία,... ἐὰν δὲ καὶ τῶν ἄλλων τῶν Στωικῶν ἡ Περιπατητι-
κὡν (cf. II, 91) ἑκάστου ἐκλέγειν τὰς δήσεις, ὅλην βιβλιοθήκην πλη-
ρώσει. cf. p. 263: ταὐτὶ μὲν οὖν ἐν μόνῳ τῷ Τιμαίῳ Πλάτων εἶπεν
ἑπόμενος Ἱπποκράτει, τὰ δὲ τῶν ἄλλων αὐτοῦ βιβλίων εἴ τις ἐκλέγοι
πάντα, δόξει μιμεῖσϑαι μακρολογίας ἕνεκα τὸν Ἰουλιανόν" ἔτι δὲ δὴ
μᾶλλον εἰ τὰ παρὰ Θεοφράστου καὶ ᾿Δριστοτέλους (quibus Eudemum
addit p.269) καὶ Χρυσίππου καὶ πᾶσι τοῖς Περιπατητικοῖς τε καὶ Στωι-
κοῖς εἰρημένα περὶ ϑερμοῦ καὶ ὑγροῦ καὶ ψυχροῦ καὶ ξηροῦ καὶ χολῆς
καὶ φλέγματος ὑγείας τε καὶ νόσου παραγράφοι σύμπαντα.
20"

— 388 —

Ad opus autem illud collectionis medicae, ex quo fragmentum affert
unus Plutarchus, praeter locum Diogenis Laertii e Demetrii Magnetis, qui
Ciceronis aequalis fuit, auctorum homonynorum libro petitum, alie
quosdam refero, quorum medicinale argumentum est, quum Plinii, de que
maxime incertus sum, tum Caelii Aureliani hoc est Sorani medici cele
berrimi, qui utpote methodicus eosdem illos veteres quos extollit Gale-
nus perpetuo exagitare solet atque refutare. Soraui scilicet libros latise
sermone se describere, ipse profitetur scriptor ille infimae aetatis (seculi
V, ut puto), qui ut Theodorus Priscianus eique similis plane Cassii Felicis
interpres (qui scripsit sub ardebre et asclepio consulibus sec. cod. Paris.
lat. 60114, i. e. a. 447. cf. P. Reland, Fasti consul. Traj. Bat. 1715. p. 621)
totus e Graecis libris pendet (cf. celer. pass. 2, 1 p. 75 ed. Lugd. Bat. ib.
2, 28 p. 139. 2, 31 p. 146. praefationes p. 1 et p. 268, praeterea p. 153.
160. 181. etc. Amman praef. p. 12. quod ad sermonem attinet, advertil
animum particulae quod [guia etc.] pro acc. c. inf. usus medio aevo lin-
guisque vulgaribus communis, qui ex Graecismo interpretum primum
irrepsit et in Boethii quoque versionibus Aristotelicis [dicere quoniam,
dicere quod, manifestum quoniam etc.] occurrit, velut dicere quod cel.
1, 1, 10. dixit quomodo cel. 1, 13. omitto quod tard. 1, 5, 177. non adver-
tentes quia cel. 2, 38, 220. tard. 1, 5, 171. non intuentes veritatem quod
tard. 1, 5, 176. nescii quoniam ib. 1, 5, 173. cf. quomodo [comme] pre
quoniam cel. 1, 9, 58. 68. 1, 15, 121, vel pro quum. cel. 1, 6, 49 etc.).

1. 2. (331. 332)

Ptutarch. qu. conviv. VIII, 9, 3, ubi morborum novorum exempla
affert: τὴν δὲ Τίμωνος ἐν Κιλικίᾳ τηϑὴν ᾿Αριστοτέλης ἴστόρηκε
φωλεύειν τοῦ ἕτους ἑκάστου δύο μῆνας, μηδενὶ πλὴν μόνῳ τῷ ἀναπνεῖν
ὅτε [qj διάδηλον οὖσαν (cui similis plane ἄπνους illa Heraclidis Pontici
morbos mirabiles aucupantis ἐν τῷ περὶ νόσων, cf. P. Hoogvliet, de vita
et scriptis Heraclidis Pont. Lugd. B. 1858 p. 61. add. Galen. VII, 615)
xal μὴν ἕν γε τοῖς Μενωνείοις (vulgo Meloveloig, quod corr. Fabricius
B. G. Ill, 405 H.) σημεῖον ἡπατικοῦ πάϑους ἀναγέγραπται τὸ τοὺς κα-
τοικιδίους μῦς ἐπιμελῶς παραφυλάττειν καὶ διώκειν" [ὃ νῦν οὐδαμοῦ
γινόμενον ὁρᾶται etc.

3. (333)

Diogenes Laertius (e Demetrio Magnete) 5, 61: γεγόνασι δὲ Zxoe-
τωνὲες ὑκτώ" πρῶτος Ἰσοκράτους ἀκροατής δεύτερος αὐτὸς οὗτος (sc
Lampsacenus physicus): τρέτος ἰατρός, μαϑητὴς Ἐρασιστράτου, ὡς X
τινες τρόφιμος (de qua re cf. Galen. ΧΙ, 107)" τέταρτος ἑστορικός, Duis

— 389 —

xov x«l Περσέως τῶν Ῥωμαίοις πολεμησάντων γεγραφὼς πράξεις
(deest quintus) ἐκτὸς ποιητὴς ἐπιγραμμάτων" ἕβδομος ἰατρὸς ἀρχαῖος,
ὡς ᾿Δριστοτέλης qualv: ὄγδοος περιπατητικός, βεβεωκὼς dv 4λεξαν-
δρείᾳ. ΄
Ultimi quos extra ordinem utpote ighotos addidit Demetrius a prio-
ribus illis (tertio et secundo) vix diversi fuerint. medicum enim ab Aristo-
tele (i. e. Pseudaristotele) citatum eundem fuisse cum Erasistrateo conii-
cere non ita facile potuit Demetrius, nos possumus. neque magis patet
(cf. Rose p. 174), utrum medicus Erasistrati amicus, qui Alexandriae vixit
ut peripateticus i. e. Lampsacenus, quemque Berytium Galeni esse mera
coniectura volunt, revera diversus fuerit a philosopho nec ue. |

4. (334)

Plinius n. h. 28, s. 21: peculiariter (lac) valet potum contra venena
quae dala suni ὁ marino lepore, bupresti, ut Aristoteles tradit,
dorycnio (dorycnion -cnium vulgo. cf. Sillig IV p. 275), et contra in-
saniam quae facta sit hyoscyami potu. .

Ad hoc Aristotelis testimonium (alterum cf. s. 14) spectat mentio
eiusdem in indice auctorum huius libri facta (cf. H. Brunn, de auctorum
indicibus Plinianis. Bonn. 1856 p. 37). ceterum lactis usum iis qui sive
ὑοσκύαμον (p. 139. μανιώδης hic est sec. Gal. XII, 147) sive λαγωὸν ϑα-
λάττιον (ib.) sive δορύκνιον (p. 140. cf. Nicander alexiph. 385) sive βού-
πρηστιν (p.141) biberint, commendat item Asclepiades (ἐν τῷ ὃ τῶν
ἐντὸς παϑὼν p. 135, cf. 138) apud Galenum 1. II de antidotis (t. XIV),
sicut contra alia venena multa.

5. (335)

Cael. Aurel. celer. passion. l. II c. 13 p. 110 (ed. Amman Lugd. Bat.
1709) : hanc (sc. pleuritidem) definiens primo de adiutoriis libro Aristo:
teles sictradendam credidit, pleuritis inquit est liquidae materiae coactio
(vulgo cocfio quod nihili est, ut recte vidit Almeloveen in notis p. 616)
sive densalio. nec tamen disseruit utrumne totius, quod falsissimum,
siquidem phlebotomati aegrotantes liguidum sanguinem reddunt, an
vero particulae. sed quum hoc tacuit, necessarium praetermisit (ita
iam ín margine editionis Lugd. 1569 [vel priore titulo 1567] p. 97 recte
corrigitur id quod vulgo legitur non [n pro nc] praetermisit).

Haec, nisi falsum omnino est Aristotelis nomen et ex methodici cuius-
dam nomine vel alius περὶ βοηϑημάτων agentis (cf. Aristoxenus de hy-
drophobia citatus similiterque reprehensus ap. Cael. 06]. 8,16, 34 de quo

ἊΝ Ts ΞΞΞΞ

4 $9 3 0 ———um m qur cue C? Ga ww . 7
au, apptfisme-zepouerim RENAESEER CIPUE. GUGNNR OPER XESED-
«(ὦ ὦ uándiovh epo» e Ἰδιδαν £T 3m — αὶ o 3E - amps
« «nur becab 410 “πὰ £L TES CIBTERSO Gc στ Sun.
Vie pde) 5stejusbe € seurar nrhatiaamc Tüserro uAA- mm
filiabus. bra Oturgs aput Latium τεσ SNR — m hgs-
4 wu cwptian v^ wnrpuem πὶ — aru Lee cmm
Mb quUE pré αυτών «dC rsumcanur a Dr ἀπσυδίοα wc τὸ
SíQe € E VE C6 caphonanm amer ecmeüeamem — qum
sd se»wÉD, V «Ἀλιθε. πεῖ mncapUMUD vo GemcaNUm --——Dzo τὶ
fnghéo. n» quss τωδωμνα τᾶς qur) Xm X. c OM ZA
dtdofug dsoy»u πόφε, »ωράζοντες mus puüsc [unmwe eur vummsm.
quer ἐν us mar ὭΣ 79 . ovanrarim ρα verlum ἃ ε aes
dato M cdd. over inpr a cummemümr. inr Ἐπριᾶππι ἘΞ omccamm wt-
(es^s ἑν) 06 Modos «t den. 8 quur pari τὸ Cae veteres
ap εν n to Ariutdós muta vocari im σπεῦσαι Surbpeerum.

6. 3»

(aod, Antsd. Cord, pane, T, ἢ p. 3^5 de mama : ein frigudas usi sum
γεύωφ, puustiunis cuusam ex fervore venire suspicentes, αἱ Aristo-
[nina el J/uplos 'ῳ; in L de passionidyus atque causis carum ed cure-
f lonibus , qui «sepissime citatur, nesció quomsam fervor innatus sit
dubito (umoris s. . inflammaltionis, est. signum et non. wt existimanl
puttionis eausa, quare peíorare necesse est et maiorem furorem fieri,
quum frigida curatione corpora densentur.

ARISTOTELES PSEUDEPIGRAPHUS.

PARS ALTERA
CONTINENS
FRAGMENTA HISTORIGA
CUM APPENDICE

ANECDOTORUM ARISTOTELICORUM.

VIII. HISTORICA.

LII.
Πολιτεῖαι.

In divisione librorum Aristotelis qualis prolegomenorum in catego-
rias simulque in universam Aristotelis philosophiam scriptorum pro so-
lenni capitulo habetur, inter eorum librorum exempla quae neque μερεκά
sint neque καϑύλου sed μεταξύ. historica scilicet, una cum historia
animalium politias (sc. τὰς διττὰς ἱστορίας. ut ait David p. 24, 33. 260^32
Br. τὴν ἱστορίαν τῶν πολιτειῶν appellat auctor vit. Marc. f. 2765 in. cf.
2165) appellare solent commentatores (Ammon. in cat. f. 95. 10 ed. Ven.
1545. Schol. Ar. p. 35^17—24. David p. 26532. 24, 32), utriusque operis
originem simili quadam hominum ex mera coniectura ipsoque rerum
eventu disputantium fabula ad itinera regis Alexandri Asiatica inepte re-
ferentes, quae scilicet materiam philosopho suppeditaverint sive ab ipso
partim comite collectam sive regis munificentia trausmissam (praeter vit.
Ar. ed. apud Amm. in cat. f. 5^ et vit. lat. veterem cf. vit. Marc. f. 276^ in.:
ἀκμάσαντι δὲ ᾿Δλεξάνδρῳ καὶ ἐπιστρατεύσαντι κατὰ Περσῶν συνεξῆλ-
ϑεν, οὐδὲ τότε τοῦ φιλοσοφεῖν ἀποσχόμενος" τὴν γὰρ ἱστορίαν τῶν
πολιτειῶν τότε συνέλεξε. item David p. 24, 39: of πολιτεῖαι, ἃς ἴστό-
ρῆσεν ἐκ τοῦ πολλὴν γῆν περιελϑεῖν ἅμα ᾿Αλεξάνδρῳ βασιλεῖ. Elias
p. 9527 Br. : ἃς συνεγράψατο ἐκ τοῦ πολλὴν γῆν περιελθεῖν σὺν ᾿4λεξάν-
ὅρῳ τῷ βασιλεῖ. Anonymus Olympiodoreus ad Porphyr. in cod. Paris.
1939 f. 51* fin.: ὁ uiv γὰρ 4g. συνὼν xol Aisbavdgo τῷ κτίστῃ πολι-
τείας λέγεται μετ᾽ αὐτοῦ περιελϑεῖπ, ὧν ἀνεγράφετο τὸν βίον. de hist.
an. notissimus est locus Plinii 8, 17 cf. Rose de Ar. libr. p. 209). titulus
historiae politicae erat πολιτεῖαι («ὡς 74g. ἐν πολιτείαις") id est collectio
politiarum , quarum singulae singulis operis sectionibus seorsim descri-
ptae suo quaeque titulo plerumque citantur (4ϑηναίων πολιτεία, “4ακε-
δαιμονίων πολιτεία etc.). quas quidem sectiones, licet diversi admodum
ambitus necessario fuerint, libros (βιβλία) interdum (sicut physicorum

-- 394 “-

problematum sectiones) appellatas fuisse ex fr. 101 (o. ἐν τῇ κοινῇ
᾿Αρκάδων πολιτείᾳ ἀρχόμενος τοῦ βιβλίου) apparet. atque revera suum
singulis politiis hoc est singulis operis sectionibus numerum fuisse
deinceps numeratis, bina etiamnuuc testimonia docent, in quibus anti-
quiorum accuratior in citando mos servatus est (“ϑηναέων ἃ fr. 34 et 8,
ἸΙϑακησίων uf fr. 124). quot autem politiae fuerint, aliter ab aliis nume
traditur: inter quos qui optimus testis est cuiusque auctoritatem ad Anz
stasii imperatoris aevum codicesque sexti seculi initio scriptos referat
Hesychii in onomatologo consensus, Diogenes Laertius 158 fuisse memo-
rat (δυοῖν δέουσαι Q£ cod. Flor., vulgo δυοῖν δεούσαιν ξξήκοντα καὶ
ἑκατόν. apud Hes. ρνῆ). ad eundem numerum casu quodam centum al-
teris auctum commentatorum loci redire videntur, quibus si ducentas pro
centum errore scriptas fuisse concedas, praeter eas circa quinquaginta
extitisse confirmatur (historiam ducentarum et quinquaginta politiarum
habet vitae Ar. versio latina vetus, Elias in proleg. prax. 12 p. 9526 Br.
vel p. 425 Cramer A. P. t. IV: γεγραμμέναι δὲ αὐτῷ εἰσὶ xal molstie
διακόσιαι πεντήκοντα τὸν ἀριϑμόν; cautius autem inSchol. Br. p. 35h19:
ἀμφὶ τὰς v καὶ διακοσίας et secundum vitam Ar. gr. vulgatam: ἀμέλει
xal συνώδευσεν αὐτῷ μέχρι καὶ ἔσω τῶν Βραχμάνων, ἔνϑ᾽ ἔστόρησε
— non ἔστησε ut vulgo male editur — τὰς ὄνε πολιτείας, sicut scribi-
tur in vitae huius exemplari cod. Marc. 257 post vitam ineditam additae).
idem denique Ptolemaei numerus fuisse videtur, qui nunc quidem corru-
ptus est interpretum negligentia et librariorum Arabicorum quorum in
numerís tradendis nullam posse fidem haberi patet (171 Ibn Alkifti apud
Wenr. p.196 cf. Bernays Rhein. Mus. N. F. 7, 287. itemque Hadschi Khalfa
V, 97 Fl. ubi nunc non uisi librarii incuria ex similibus in lingua Arabica
vocabulis centum civitatum alteram omittentis pro 171 legitur 71. falsus
enim est numerus 191 quem Hadschi Khalfae esse perhibet Herbelot bi-
bliothéque orientale Par. 1697 p. 971). itaque pro certo atque explorato
sumi potest Aristotelis fuisse politias centum et quinquaginta octo, neque
solum eas urbium praecipuarum instituta particularia continentes, sed
communia etiam si qua essent (cf. Schoemann antiquit. iur. publ. p. 398
et Griech. Alterth. II, 68) gentium stirpiumque Graecarum, id quod et Ar-
cadum Thessalorumque politiarum tituli significant ab auctoribus traditi ,
(fr. 101. 113) et in ipsius iudicis Andronicei apud Laertium reliquiis er-
pressum fuisse praeclara Bernaysii (Rhein. Mus. N. F. 7, 289) emendatione
patefactum est (πολιτεῖαι πόλεων δυοῖν δεούσαιν QE, κοιναὶ καὶ ἔδιαι,
δημοκρατικαί, ὀλιγαρχικαί, ἀριστοκρατικαέ, τυραννικαί. cf. ad indicis
n. 143. ex Laertio Hesychius negligenter excerpsit haec: πολετείας πό-

-- 395 “--

λεων ἰδιωτικῶν καὶ δημοκρατικῶν καὶ ὀλιγαρχικῶν νη). et multa qui-
dem κοινῶν exempla, praeter duo illa quae expresse citantur, nomina prae-
bent gentium quarum respublicae memorantur non solum Graecarum (velut
Achaeorum, Aetolorum, Acarnanum, Opuntiorum i. e. Locrorum, item Epi-
rotarum, Cypriorum etc.), sed si Photio fides etiam exterarum (velut “υκέων
qui νόμοις οὐ χρῶνται ἀλλ᾽ ἔθεσι secundum Heraclidem exc. c. 15, et
fortasse etiam “υδῶν, fr. 162—963, et Βεϑυνῶν ἢ), de quibus diserte testa-
tur Cicero de fin. 5, 4: omnium fere civitalum non Graeciae solum sed
etiam barbariae αὖ Aristotele mores instituta disciplinas, a Theophra-
sto leges etiam cognovimus, atque ex hac ipsa politiarum materia profe-
cisse videtur qui νόμων vel νομέμων (sc. βαρβαρικῶν, cf. praef. fr.) col-
lectanea quatuor libris edidit post Theophrastum (ut ex uberiori νομίμων
Ῥωμαίων descriptione iudices) auctor recentior. nobis autem nunc ex
auctorum certis testimoniis notae sunt politiae quadraginta quatuor, tres
autem et sexaginta numerantur cum eis quas ex ipsorum fragmentorum
argumentis olim extitisse probabili coniectura efficias. attamen licet tanta
sit fragmentorum copia, eorum praecipue quae ex Atheniensium republica
desumpta sint grammaticis lexilogisque ad Atticorum auctorum sermonem
illustrandum utilissima, neque ordinis cuiusdam quo singulae se politiae
exceperint vestigium ullum relinquitur nec vinculi quo inter se omnes
coniunctae fuerint rerumque nexus materiaeque ad finem quendam gene-
ralem usumque philosophicum praeparatae. quod si quidem in tot nu-
mero reipublicae Atheniensium fragmentis non casu accidisse plane patet,
auctorem operis non philosophum fuisse perspicitur, qualis historiae ani-
malium auctor Aristoteles et Theophrastus νόμων (cuius quidem operis
philosophicam rationem in legum comparatione atque aestimatione posi-
tam optime demonstrat fragmentum uberrimum in Stobaei florilegio 44,
. 22 servatum), sed mere historicum, qui singularum gentium historiam
dedita opera et vel minimis rebus leviusculisque indulgente narret, ori-
gines (κτέσεις) cum nominibus varie mutatis moresque et instituta cul-
tumque omnem accurate describat atque illustret nec fabulis popularibus
latius referendis abstinens (cf. fr. 11. 17. 135. 164. 169. 184 etc.) multus-
que idem in proverbiis explicandis (fr. 78. 102. 112. 128. 138. 143. 157.
158. 167. 170. 171. 184. 204 etc.), qui denique nihil ultra velit quam nar-
rare (cf. Rose de Ar. libr. p. 57 sq.) summasque in historia veterum aucto-
rum laudes revera reportaverit (cf. Cic. 1. c. Plutarch. non posse suav..
sec. Ep. c. 10). quae quum ita sint, nihil minus verum dici potest, nihil
quod ex ipsa fragmeutorum lectione minus petitum sit, quam quod cum
aliis multis quibus operis ut utilissimi ita in omni antiquitate celeberrimi

--ὀ 896 “--

fama persuasit, his verbis qui in opere historico philosophum , quem 20.
lum novimus, sibi se reperisse finxit, expressit Kortüm (Geschichte Grie-
chenlands, Heid. 1854, t. III p. 117) ut appellaret illud gemissermassen
eine vergleichende Zergliederung der Staatsgrundgesetze. immo quia
nullam talis comparationis speciem praebet, quia cum historiae anima-
lium ratione causas praeparantis nullo modo politiarum historia comparari
potest (cuius quidem similitudinis falsa specie sibi olim illusit Michael Pic-
cart isag. in lect. Arist. Altd. 1005 p. 206), propter hanc ipsam rem cer-
tum est nequaquam auctorem fuisse Aristotelem nec maiorem in hoc libro
titulorum sero grammaticorum Alexandrinorum assensu confirmatorum
auctoritatem esse quam in reliquis qui deperditi sunt. ipse adeo Aristo-
teles in fine ethicorum, ubi politicorum operis secuturi argumentum
enuntiat, in quibus scilicet ἐκ τῶν συνηγμένων πολιτειῶν ϑεωρῆσαι
debeat politicus philosophus (etenim pro vera politiarum historia haec
ipsa politica sunt, rerum collectarum quasi fundum materiamque — quae
per se solam nihil iuvat absque philosophi iudicio qui sciat uti — una
comprehendentia), ibi igitur clare indicat neque scripsisse adhuc ipsum
tales τῶν νόμων xal τῶν πολιτειῶν συναγωγάς, quales sophistarum
studia protulisse ait (sc. τὰς τῆς γῆς περιόδους et ἱστορίας τῶν περὶ
τὰς πράξεις γραφόντων sec. rhetor. 1, 4 fin.) nec similis operis edendi
consilium cepisse praeter politica, quibus ipsis quasi quoddam supple-
mentum (sicut phytica zoicis) legum libros Theophrastus addidit singula
νομοϑεσίας capita diligenti philosophi studio persequentes. itaque ne-
que Aristotelem intelligas politias collegisse nec Theophrastum, sed Peri-
pateticum quendam alium qui historicus potius et philologus fuerit quam
philosophus: quales fuerunt Demetrius Phalereus qui opus Atheniensium
politiae simillimum edidit ze τῆς ᾿4ϑήνησι νομοϑεσίας,, et Dicaearchus
cuius politiarum libros singulares in manibus Cicero tenuit (ep. ad Att.
II, 2. de leg. 3, 0, 14), eorumque similes. huuc autem ignotum politiarum
Pseudaristotelicarum auctorem non minus quam Dicaearchum, ut dedita
opera rerum publicarum fata describeret, ipsius sine dubio philosophi
exemplum.incitavit, qui plurimarum civitatum instituta in politicis pas-
sim tetigit. neque illas multo post mortem Aristotelis conscriptas fuisse,
editas autem in ipsum eius nomen mox abiisse bibliothecariorum Alexan-
drinorum auctoritate receptum (eodem illo tempore inter Atticarum litte-
rarum florem conditasque bibliothecas intermedio, quo librorum Hippo-
craticorum inter se diversissimorum corpus unius nominis auctoritate
stabilita medicorum multorum famam delevit, cf. Littré in ed. Hipp. t. X
praef. p. 53 et Daremberg, Not. et extr. des mss. médicaux I p. 223, quo

— 895, —

quae oratorum Atticorum nomina mentitae orationes multae circumfere-
bantur, titulos nactae sunt duraturos, velut pro Nicia Lysiae illa quam
spuriam quidem Dionysio opp. rhet. p. 483 R. iudice iam Theophrastus
agnoverat: cf. de orationibus pseudepigraphis Rehdantz apud A. Schae-
fer, Demosthenes und seine Zeit. Lpz. 1858. t. III, 2, p. 317 sqq. atque
de universo hoc argumento Rose de Ar. l. p. 1 sqq.), hoc ex Timaei (1 c.
ol. 181) certo iudicio cognoscitur, qui post quinquaginta fere vel sexa-
ginta annos Aristotelis se legere politias sine ulla dubitatione credidit (fr.
160). itaque nescio an ipsa Aristotelis ethicum opus finientis verba male
intellecta falsi tituli praeiudicium Alexandrinis confirmaverint. iam vero
quo revera tempore post edita Aristotelis ethica atque politica (ol. 111, 2
Rose p. 125) atque omnino post philosophi senescentis annos longa ope-
rum divinorum serie occupatos (Rose p. 231) politiarum opus compositum
sit, arctius etiam definiri potest ex fr. ὅθ, quo de mutatis τῶν ἱερῶν
τριήρων nominibus agitur: quae quidem quum antea fuissent Paralus et
Salaminia, nunc auctoris aetate essent Paralus et Ammonias, scil. Ammo-
nias propter ϑυσίας Ammoni (cf. Boeckh Staatsh. d. Ath. II, 130—834) ob
Alexandrum filium novo studio missas (eodem fortasse anno quo et Am-
monia Athenis celebrari coepta sunt, cf. Hesych. s. v.). atque haec qui-
dem navium duarum nomina, quum annis ol. 113, 4. 114, 2 et 3 (Boeckh
Urk. über das Seewesen p. 91. ceterum Ammoniadis nomen nusquam in
inscriptionibus nunc servatis occurrit sec. Boeckh. p. 70) nondum publice
recepta essent (sc. probabile est odii causa adversus Salaminios deficien-
tes concepti Salaminiae nomen mutatum esse inde ab ol. 115, 3. cf. Paus.
1, 35, 2. Polyaen. 4, 11, 1. Diod. 18, 69. Boeckh C. I. I p. 148), vigebant
tamen (cf. Boeckh p. 76— 79) non solum politiarum auctoris incerti tem-
pore, sed etiam Dinarchi florentis (Harp. s. ᾿ἡμμωνίς) qui, ut ait Diony-
sius, Θεοφραστῷ τε συνεγένετο καὶ Δημητρίῳ τῷ Φαληρεῖ (licet oratio
contra Himeraeum, iu qua Ammonidis mentio siquidem in causa Harpa-
lica habita est, scripta fuisse putanda sit a. ol. 114. 1. cf. Maetzner :ad
Din. p. 85. 89. occisus est Himeraeus iste ol. 114, 3 v. A. Schaefer, De-
mosth. III, 1, 208. 358) et pictoris Protogenis (Plin. 35, 36, 20. is post ol.
119 mortuus est. cf. Brunn, Geschichte der Griech. Künstler II, 236, 238).
his autem ante Philochori aetatem Atticam historiam usque ad ol. 129, 3
scribentis aliae duae naves sacrae accesserunt Antigonis et Demetrias,
quibus ad Antigonum et Demetrium novos deos theori missi ducerentur
(cf. Plut. Demetr. 11), ab eo inde anno quo tot aliis decretis regem De-
metrium honoraverant, qui a Demetrii Phalerei per decem annos (ol. 115,
3— 118, 2) imperio Athenienses liberavisset (ol. 118, 2), scilicet ab eodem

-- $898 —

anno quo et tribus duae novae decem antiquis ob eandem occasionem ad-
ditae sunt Antigonis et Demetrias (cf. Diod. 20, 40. Plut. Demetr. 10. Bas-
gabé Antiq. t. II p. 178). atque has quidem duas nondum novit politia-
rum auctor, qui quum praesentem ubique suae aetatis reipublicae statum
describat (cf. fr. 31. 44. 45. 66 etc.), decem phylarum instituta et magi-
stratuum numeros numero illi aptos retinet. quae vero vestigia pauca
occurrunt (cf. fr. 31. 85), quibus rempublicam qualis erat post Euclidem
in aristocraticam magis speciem mutatam fuisse credas, ea quoque plane
conveniunt Demetrii Phalerei tempori quo politiarum auctorem sive Athe-
niensem sive Athenis commoratum scripsisse vidimus, scilicet ol. 116 vel
117 (inter ol. 115, 3—118, 2). huius igitur opus Aristotelis nomine in-
scriptum Timaeus legit, idem probabile est iam novisse Philochorum, qui
licet ad historicas res atque ad religiosas animum potius adverterit quam
ad instituta politica, quorum non minus raro testis ipse inducitur quam
saepe Aristoteles, in multis tamen cum Aristotele plane conspirasse vi-
detur (cf. fr. 5. 17. 24. 33. 55. 59. 86. 87), utpote eisdem quibus ille fon-
tibus usus, velut Ephoro (quem Aristoteles quidem secutus est in Laced.
pol. cf. fr. 147. idem Herodoto fr. 13. 14) eisque qui res Atticas antea
exposuerant. attamen fuisse inter posteriores criticos, qui etsi nulla iam
esset ratio qua veri auctoris nomen diuturna oblivione perditum erui po-
tuisset, in nonnullis politiis praeter antiquorum consensum reperire sibi
viderentur quae ad Aristotelem auctorem minime pertinerent, immo re-
centioris aelatis vestigia gererent, id significare videntur Simplicii verba
(in categ. f. 2, y ed. Bas., Schol. Br. p. 27 not.) γνησίας eius πολετείας
aperte distinguentis. id quod antiquiorum (fortasse Alexandri) iudicio
niti patet. contra Tzetzes qui politiarum auctorem propter epigrammata
sepulcralia politiis hic illic inserta eaque pepli manifesto spurii epigram-
matis partim similia partim eadem, nou philosophum esse voluerit sed
hunc ipsum qui peplum ediderit (v. fr. 178. cf. 184), ex sua id coniectura
sola pronuntiavit, utqui epitaphia illa ex peplo excerpta in scholiis ad
Homerica sua ab ipso adiectis creberrime adhibuerit. itaque non Tzetzis
quidem iudicium, at suspicionem illam a Simplicio traditam nos ita acci-
piemus, ut cur genuinis spurias politias commixtas olim fuisse statua-
mus, causam nobis nullam esse profiteamur : veteribus enim ea fuit quod
quamvis de singulis dubitarent, longaeva operis auctoritate impediti es-
sent quominus totum reiicerent. immo propter ipsa illa recentioris aeta-
tis vestigia a veleribus agnita sententiam qua integrum opus ab Aristo-
telis mente alienum esse decrevimus, e fragmentorum ralione petitam
libenter confirmabimus. minus enim ad hunc finem illud valebit, quod

— 899 —

politias, quarum vel nullum fuisse certum ordinem vel nullum certe nunc
deprehendi posse constat ita quidem ut si paulo recentius esset opus et
grammaticorum Alexandrinorum consuetudini propius, alphabeticam fuisse
seriem suspiceris (cf. praef. ad Zoica), ad litterarum ordinem revera dis-
positas fuisse commentatores asserunt (cf. Bournot p. 268) sic enim
praeter Davidem (in categ. Schol. Ar. p. 24, 35: ef πολιτεῖαι... ἃς ἐκδέ-
δωκε κατὰ στοιχεῖον διακοσίας πεντήκοντα οὔσας τὸν ἀριϑμόν) ano-
nymus Parisiensis (Davidis nomine falso inscriptus cod. 1089 f. 615), qui
Olympiodori (quem David etiam secutus est et excerpsit Elias) in Porphyrii
isag. commentarium recoquit: γέγραπται δὲ αὐτῷ xol πολιτικὰ ὁμοίως
τῷ Πλάτωνι, ἐν ᾧ (sic) διαλέγεται πῶς νῦν χρὴ κατὰ τὴν ἀρίστην πο-
— λετεύεσθαι πολιτείαν. ἔγραψε γὰρ καὶ ἕκάτερος καὶ πολιτικὸν καὶ πολι-
τείας" καὶ ἐν μὲν τῷ πολιτικῶ τὸν αὐτὸν ἔχουσι σκοπόν, ἐν δὲ τῇ πολι-
velo διαφωνοῦσιν. ὁ μὲν yag ᾿Αριστοτέλης συνὼν καὶ ᾿Αλεξάνδρῳ τῷ κτέ-
στῃ πολιτείας λέγεται μετ᾽ αὐτοῦ περιελϑεῖν, ὧν ἀνεγράφετο τὸν βίον
κατὰ στοιχεῖον" ὅτι τυχὸν μὲν ᾿Αλεξανδρεῖς τοεῶςδε πο-
λετεύονται καὶ ᾿Αϑηναϊοιτοιῶςδε καὶ Βιϑυνοὶ καϑεξῆς
κατὰ τὴν τάξιν τῶν στοιχείων" οὕτως οὖν καὶ τὰς πολιτείας τέ.
ϑεικεν. ὁ δὲ Πλάτων ἔγραψε πολιτείαν ἐν ἢ διαλέγεται πῶς χρὴ κρατεῖν
καὶ τάττειν πολιτείαν (εἴ. David proleg. phil. p. 16516: ἰστέον ὅτι ἐν μὲν
τῷ τῶν πολιτικῶν συγγράμματι ἕνα σκοπὸν ἔχει καὶ 0 Ao. καὶ ὃ Πλά-
των᾿ ἀμφότεροι γὰρ λέγουσι πῶς δεῖ διοικεῖσϑαι πόλεν " ἐν δὲ τῷ περὶ
πολιτείας διάφορός ἐστι καὶ ὁ σκοπὸς καὶ ἡ ἐπιγραφή. καὶ ἡ μὲν ἐπι-
γραφή, ὅτι ὃ μὲν Πλάτων ἑνικῶς ἐπέγραψε πολιτείαν, ὁ δὲ o. πλη-
ϑυντικῶς πολιτείας. 0 δὲ σκοπός ἐστι διάφορος, ὅτι 0 μὲν 4g. λέγει
πῶς ἐπολιτεύοντο of ἀρχαῖοι, οἷον of Δργεῖοι» of Βοιωτοί, o δὲ
Πλάτων λέγει πόσα εἴδη πολιτειῶν καὶ πῶς δεῖ πολιτεύεσθαι). horum
autem opinio quum ipsum opus nunquam vidissent, ex falsa tituli expli-
catione orta revera nihil est nisi scholium quoddam titulo huic tradito,
quo πολιτεῖαι κατὰ στοιχεῖον Qvi recensebantur (velut in eodem indice
problematum physicorum libri κατὰ στοιχεῖον Ay), ab ipsis additum. qua
formula nec rerum quidam ordo alphabeticus in his quidem titulis de-
signari potest neque librorum inscriptio ea ut sicut in libris Aristotelicis
factum esse notum est (cf. praeter commentatores etiam Eustath. in 1].
p. 5 sq. Tzetz. in Il. p. 45. 154), γράμματα (£, x, À — VI, X, XI) habe-
rent pro numeris (g, 1, ἑὰ — VI, X, XI), sed qua solummodo confirmari
videtur totius operis tot revera sectiones peculiares fuisse deinceps nu-
meratas suisque nominibus ex ordine numerorum litteris expressorum
appellatas. licet ipse ego, qui formulae illius in talibus titulis fere su-

— 400 —

perfluae vim negaverim, ad litterarum ordinem ea de causa politias exhi-
buerim, quia et usum faciliorem praebeat et quovis alio qui arbitrarie
fingi potuisset eo ipso melior sit quod nullus sit. ceterum confitendum
est numerum μβ qui Ithacensium libro tribuitur, cum alphabetico or-
dine, si quidem civitatum praecipuarum seriem coniectando expleas,
optime congruere.

Post Timaeum Philostephanus Cyrenaeus (sub Ptolemaeo Philopatore)
politias Aristotelicas adiisse videtur (fr. 210). ceterum licet plurima frag-
menta adhuc extent, tamen fere omnia ea sunt, ut ad diligentissimam
Didymi eiusque aequalium (velut Dionysii, Strabonis) aetatem hoc est ad
primi ante Chr. seculi partem alteram aeraeque Christianae initia eum
remittant, qui de singulorum testimoniorum, quae apud lexicographos
recentiores et paroemiographos scholiorumque veterum collectores er
iustis priorum commentariis decerptorum identidem repetuntur, origine
fonteque diligentius inquirat. nec tamen ultra Didymi philologi celeber-
rimi aetatem facile ascendas, quamvis et ipsum antiquiorum testium verba
ex Alexandrinorum partim grammaticorum fontiumque ipsius aevo pro-
piorum auctoritate collegisse vestigia cernantur (cf. praef. in fr. didascal.
etc.). at hi Didymi fontes remotiores sunt quam qui nostris etiam oculis
patefiant. contra Didymi labores a Pamphilo aliisque propagati (fr. 181.
200 etc.) ubique nunc apparent (fr. 9. 30. 115 etc.), sive Harpocrationem
perlustres sive Pollucem (quem fere in Atheniensium politiae fragmentis
magistratibusque Atticis recensendis secutus sum) et Athenaeum sive
Plutarchum historicorum illius aetatis facile doctissimum (fr. 108. 174.
180 etc.), quem nihilominus aliorum scriptorum verba quae descripsit ita
saepe sua fecisse deprehendimus quasi propriis uteretur ipsiusque aevo
eas res adscriberet quas vvv ita se habere testes pronuntiassent (cf. fr.
9. 151. de eclogis et collectaneis quibus in diversorum librorum locis denuo
Plutarchus usus sit cf. fr. 102. 152. 203 etc.). porro ex eisdem copiis Di-
dymeis (fr. 187. 204. cf. 131. 149 etc.) fluxerunt Heraclidis cuiusdam re-
centioris collectanea περὶ πολιτεεῶν., ex quibus librarii istius Byzantini
opera desultoria nunc excerpta quaedam fortuita remanent una cum va-
riarum Aeliani historiarum epitoma. eundem autem locum quem apud
Graecos Didymus , Varro apud Romanos obtinet, ut recentiorum fere om-
nium qui eruditionis famam quaererent, ex eo fonte rivuli derivarentur:
à quo cum multis aliis (sicut Vitruvio fere toto) Plinius pendet et frag-
menta Aristotelis Pliniana. qui omues auctores si nomina testium sem-
per apposuissent vel apposita servassent, multo plura nunc fragmenta
haberi viderentur quam quae post insignes Caroli Mülleri labores spermo-

— 401 —

logi meritissimi et prudentissimi, quos pro fundamento habui (una cum
Grashofii et Bournoti censuris, v. Jahrbücher der Philologie und Paeda-
gogik Bd. X. Lpz. 1829, Philologus Jahrg. IV. Góttingen 1849), infra ite-
rum collegi. latent enim Aristotelea (i. e. Didymea) quam plurima et
apud Strabonem et in excerptis Heraclideis et in quaestionibus Graecis
Plutarchi, porro apud Stephanum Byzantium (de quo cf. fr. 104. 168. 183.
204), apud Aelium Dionysium et Pausaniam Eustathii fontes (cf. fr. 53.
112 etc.) atque in lexicis denique scholiisque omnibus. quamdiu autem in
hominum doctiorum manibus politiae fuerint, in tanta auctorum priores
alios repetentium negligentia vix est quomodo aestimes, nec fere verbo-
tenus fidem habebis Photio qui in Sopatri sophistae historiarum eclogis
(cf. Suid. s. v.) politiarum quoque Aristotelis eclogas extitisse testatur,
quas scil. ex aliis scriptoribus transcriptas fuisse opineris (Phot. bibl. cod.
161 p. 104538: 0 δὲ δωδέκατος αὐτῷ λόγος συνήϑροισταε ἐξ ἄλλων τε
διαφύρων καὶ ... ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους πολιτειῶν, Θετταλῶν τέ φημι
καὶ ᾿Αχαιῶν καὶ Παρίων Λυκίων τε καὶ Κίων, καὶ ὧν ἐκεῖνος ἁπλῶς
ἐν τοῖς πολιτικοῖς αὑτοῦ διαλαμβάνει). an credis Athenaeo qui lib. VIII
p. 3303 ita gloriari videtur ut ipse sit ὁ πλείονα τῆς μέσης καλουμένης
κωμῳδίας ἀναγνοὺς δράματα τῶν ὀκτακοσίων καὶ τούτων ἐκλογὰς
ποιησάμενος. non ego. nam qui eclogas illas instituit Didymus fuit lexici
comici auctor, non Athenaeus qui lexici comici promtam doctrinam arri-
puit. valebit autem de politiarum opere idem quod de reliquis collectio-
nis Aristotelicae partibus, quae novo studiorum Aristotelicorum ardore
exorto quum primo ante Chr. seculo vergente resumpta fuisset atque a
philologis perlustrata, mox quo magis, una cum labente eruditorum in-
dustria, philosophiae Aristotelicae nova Peripateticorum proles operam
daret e libris genuinis vereque philosophicis quasi componendae atque in
certum quoddam librorum corpus scholasticum coercendae, eo celerius
novae oblivioni traderentur. et profecto quae philosophis Arístotelem
explicaturis inutilia partim essent (ovx ἄξια σπουδῆς γ) ut ait Simplicius
iuxta Alexandrum) partim a mente eius aliena (et exoterica), ea nullo
philosophi damno perdita sunt, nullo philosophiae ea quorum doctrinam
laboriosiorem recentiorum auctorum modo inertia repudiaret modo su-
perbia, utpote quae ἱστορεκώτατον quidem auctorem proderent, at non
φιλοσοφώτατον. sane si titulorum seriem oculis percurras quibus frag-
menta attribui possunt quae leguntur pauca quidem et leviuscula vel adeo
vilia quae librorum philosophicorum fuerint, plurima autem quae studiis
philolegicis debeantur, quid ex hac librorum deperditorum multitudine
magnopere nunc desideraveris?
ARISTOT. PSEUDEPIGR. | 26

— 492 —

Index fragmentorum.

1. 40qvaío», a.

Historia reipublicae: Iones, /fro4Aov πατρῷος 1. — Daedalus,
Euchir 2. — Theseus: Panathenaea 3. divisio populi 4. 5. φυλαί,
τριττῦς (φρατρίαι). γένη 5. — Epimenides-Buzyges 0. —. Solos:
νανκραρίαε 7 (cf. 16). τὰ τέτταρα τέλη 8. πελάται (ϑῆτες) 8*.
ἄξονες. κύρβεις 9. 10. lex de seditione civium 10. cineres Solonis
11. — Pisistratus: ἐπὶ Παλληνίδι μάχη 12. — Pisistratidae: àv-
κόποδες, “ειψύδριον 13. Alcmaeonidae 13. 14. bellum Cleomenis
14. tyrannidis 41 anni 15. — Clisthenes: δήμαρχοι 16. — pugna
Salaminia: de Xanthippi cane (Κυνὸς σῆμα) 17. — societas Athe-
niensium: éA4grorauío: 18. — Cimonis hospitalitas 19. — Peri-
cles: eius magister Pythoclides musicus 20. διανομὴ τῶν δημοσίων,
Demonides 21. minuta Areopagi auctoritas 22. — caedes Ephialüs
23. — Cleon 24. — Theramenes 25. — Cleophon 26. — Anytus 27.
— οὗ τριάκοντα 28, Dracontides 29.

Magistratus Attici: of ἐννέα ἄρχοντες 80. ϑεσμοϑετῶν ἀνάκρι-
σις 31. τριτοπάτορες 82, ὅρκοι πρὸς τῷ λίϑῳ 33. — οὗ ϑεσμο-
ϑέται 84. γραφαὶ πρὸς αὐτοὺς ξενίας καὶ δωροξενέας etc. 35.
δίκη ἀπὸ συμβόλων 30. ὁ ἄρχων 37. δίκαε πρὸς αὐτόν: εἰς
ἐμφανῶν κατάστασιν 38, εἰς δατητῶν αἵρεσιν 89. σῖτος 40. — ὃ
βασιλεύς 41. ἐπιμεληταὶ τῶν μυστηρίων 42. — ὁ πολέμαρχος 43.
δίκαι ἀποστασίου καὶ ἀπροστασίου etc. 44. — παρεδροε 45.

στρατηγοί 46. ἔππαρχοι 41. φύλαρχοι 48.

ἡ βουλή: πρυτάνεις 40. ἐκκλησίαι 80. κυρία ἐκκλησία 51. 52. ἐκπι-
στάται 53. πρόεδροι 54. γραμματεύς. ἀντιγραφεύς δῦ.

ἀποδέκται 50. πωληταί 51. ταμίαι 58 (ταμέαι τῶν ἱερῶν τρεήρων 58.
Πάραλος καὶ ᾿Αμμωνιάᾶς 59. ἑεροποιοί 60). — εὐθῦναε 61. λογε-
σταί 62. 63. συνήγοροι 64. --- ἀστυνόμοι 64. ἀγορανόμοε 05. ἐπι-
μεληταὶ ἐμπορίου 06. σετοφύλαπες 61. μετρονόμοε 68.

ludicia: κατὰ δήμους δικασταί 60. διαιτηταί 10. ἐχῖνος 71. ἔφεσις 7).
δικαστήρια φονικά : ἐπὶ Παλλαδίῳ 18. βουλεύσεως δίκη 14. ἐπὶ
Δελφινέῳ 1ὅ. heliaea: τὸ σύμβολον Ἴ6. τὸ δικαστικόν 77. 78 (Calli-
crates). ἡ διαμεμετρημένη ἡμέρα 10. ψῆφοι (τετρυπημέναι, πλή-
ρεις) 80. ἔσαε ψῆφοι 81. ὁ κημός 82.

Cives: ἔφηβοι (δοκιμαξόμενοι) 88. ἐγγραφόμενοι 83. 86. περέπολοι
84. militiae anni (ἐπώνυμοι τῶν ἡλικιῶν) 86. ἀδύνατοε 81. —
χορηγεῖν 88. --- παράσιτοι 89.

-- 408 —

2. “ἰγινητῶν.
servi 90.
3. Αἰτωλῶν.
Leleges 91.
4. ᾿Ακαρνάνων.
Curetes, Leleges, Teleboae 92. Leucarus pancratii inventor 9»
5. ᾿Ακραγαντίνων. |
λέτρα 94.
6. ᾿Αμβρακιωτῶν.
Dexamenaei 95.
(7) "Mvravdolov.
Antandros 'Hóovíc , Κιμμερές 96.
8. ᾿Αργείων.
turres Cyclopum Tirynthiae 97. Φειδώνια μέτρα 986. Asine a
Dryope condita 99. (interitus Mycenae 100?).
9. 4oxaóov.
Megalopolis: of μύριοι 101.
10. 4yoiàv.
1. Βοττιαίων.
Atheniensium in urbe condenda partes (prov. ἔωμεν εἰς ᾿Αϑή-
νας) 102.
12. Γελώων.
Gelonis mors 103.
13. 4ηλίων.
causa nominis 104. Apollinis Delii cultor Pythagoras 105. Glau-
cus daemon 106.
(14.) "Exidevolov.
Ἐπίκαρος (Cares, lones) 107.
15. ᾿Ηλείων.
ἑλλανοδίκαι 108. Caucones 109.
16. ᾿Ηπειρωτῶν.
᾿Αμύνται 110.
17. Θετταλῶν.
Aminaei Thessali, vitis Aminaea 111. prov. φεῦγ᾽ dg κόρακας
112, τετράδες 113. Aleuas, πέλτη 114. ἡ λάγυνος 115. χλα-
pog 116.
(18.) Θηβαίων.
Cadmus: litterae, (lapicidinae) 117. τοὺς αὐτόχειρας οὐκ ἐτί-

pov 118,
26*

-- 404 —

(10.) Ἰασέων.
convivia 119.
20. Ἰϑακησίων,, uB.
Cephalus et Arcisius 120. Telemachus, Perseptolis 121. Odysseus
et Telemachus (ὁ φάγιλος), Κυλιάδαι 122, μαντεῖον Ὀδυσσέως
apud Eurytanes 123. σχυτάλη 124.
21. Ἱμεραίων.
ξξᾶς, οὐγκία, τριᾶς) λίτρα 125.
22. Kelov.
Aristaeus 126.
28. Κερκυραίων.
Scheria 127. Κερκυραία μαστιξ prov. 128.
24. Κιανῶν.
Milesiorum colonia (ἀπὸ Kíov) 129.
25. Kologovlov.
Theodori carmina 180.
(26.) Κορινϑίέων.
Periander 131. 132.
(27.) Κρητῶν.
Rhadamanthus 133. πυρρίχη 134.
(28.) Κροτωνιατῶν.
| Milon 135.
(29.) Κυϑηρίων.
Porphyrussa 1306.
30. KvOvíov.
(ἀπὸ Κύϑνου, Ophiussa) 137. κυϑνώλεις συμφοραί prov. 138.
31. Κυμαίων.
αἰσυμνῆται 139. Βλακεία 140.

32. Κυπρίων.
ἄνακτες. ἄνασσαι 141. Timarchi dentes 142.

33. Κυρηναίων.
Battus, σίλφιον 143. nummi 144. (Ammus 1443). Ammonis fon-
tes 144b,

34. “Μακεδαιμονίων.
Timomachus Aegidarum dux 145. — Lycurgus: cum Iphito auctor
ἐκεχειρίας Ὀλυμπιακῆς 140. eius merita et honores 147. Apol-
linis Delphici discipulus 148. eius ῥήτρα de senatu et populo 149.
senatorum numerus 150. ἡ κρυπτία 151. κείρεσϑαι τὸν μύ-

στακα 102. μόραι 158. λόχοι 154. φοινικές 155. ἀποδημεῖν

-- 400 —

ovx ἐξεῖναι 156. ἁ φιλοχρηματία Σπάρταν ὀλεῖ 157. Ter-
pander 158.
85. “ευκαδίων.
Lelex, Teleboas 159.
(86.) “οκρῶν.
urbis origo 160. Zaleucus 161.
(37.) “υδῶν.
aeris temperandi inventor Lydus 162. rex Adramytes 163.
38. “υκίων.
39. Μασσαλιωτῶν.
regis Nani filia, Protiadae 164.
40. Μεγαρέων.
Leleges 165.
41. Μηλιέων. |
παῖδες 100. Hippotae imprecatio 167.
(42.) MyMov.
Zephyria 168.
(43.) Milq6íov.
Antheus et Cleoboea 169. luxuria 170.
44. Ναξίων.
Telesagoras, Lygdamis 171. bellum cum Milesiis, Polycrita et
Diognetus, Polycritae mors 172.
45. Ὀπουντίων.
Leleges 173. rex Locrus eiusque uxor Cabye, filius Opus 174.
Amphissa 175. Achilles "467evog (et Patroclus) 176. Medon 177.
46. Ὀρχομενίων. |
Hesiodi sepulcrum 178. ἀχάνη 179.
47. Παρίων.
48. Πελληνίων.
ef μαστροί 180.
(49.) Ρηγίνων.
Anaxilas (ἀπήνη καὶ λαγως) 181.
(50.) Ῥοδίων.
Diagorae eiusque filiorum victoriae Olympicae 182.
51. Σαμίων.
Parthenia 183. Ancaeus 184, λευκὴ χελεδών 185. Mandrobulus:
πρόβατον lunoni sacrum 186. Aesopus 187. bellum contra Prie-
nenses (Bias): τὸ περὸ ΖΔρῦν σκότος 188. Melissus et Pericles
189. servorum ἐκ πέντε στατήρων ἰσοπολιτεία 190.

62. Σαμοϑράκων.
Leucosia 191.
53. ZXixvovíov.
offolol , ὀφελοί 192.
(64) Σινωπέων.
Sinope Asopi filia 193.
(55) Συβαριτῶν.
luxuria, clades a Crotoniatis accepta 104. Siritae 195.
56. Συρακουσίων.
rex Pollis, γλυκὺς Πόλλιος 196. καλλικύριοε 197. Hieroni
mors 198. Dionysii iunioris vinolentia 109. τὸ Σικελεκὸν τά-
λαντον 200. |
57. Ταραντίνων.
Taras, νόμοι 201.
98. Τεγεατῶν.
᾿Αρκάδες προσέληνοι 202. foedus cum Lacedaemoniis (χρηστοὺς
σοιεῖν) 203.
59. Τενεδίων.
Τενέδιος πέλεκυς 204, Tenes rex 205.
(60.) T'avíov.
Hydrussa 206.
61. Τροιζηνίων.
ἄμπελος ᾿Ανϑηδονιάς 207. Anthes et Hyperes 208, Pittheus 209.
(62.) Χαλκηδονίων.
quadriremes Bospori 210.
(03.) Χαλκιδέων.
Abantes 211. ἑπποβόται. coloniae Chalcid. 212.

inc. sedis fr. 2125: vavog.
fr. spurium 212^: Execesti regis annuli magici.

᾿4ϑηναίων a.

1. (337)
Harpocration s. πόλλων πατρῷος: ὁ Πύϑιος. προσηγορία
τίς ἐστι τοῦ θεοῦ πολλῶν καὶ ἄλλων οὐσῶν. τὸν δὲ ᾿Απόλλωνα κοινῶς
πατρῷον τιμῶσιν ᾿4ϑηναῖοι ἀπὸ Ἴωνος" τούτου γὰρ οἰκήσαντος τὴν

— 407 —

᾿Αττικήν, ὡς ᾿Δφιστοτέλης φησί, τοὺς ᾿Αϑηναίους Ἴωνας κληθῆναι
καὶ ᾿Απόλλω (ita cod. Vind. ἀπόλλων cod. A et ἀπόλλωνα cod. B sec.
Bekk.) πατρῷον αὐτοῖς ὀνομασθῆναι.

Ex eodem fonte (Didymi comm. in Demosth. or. 18, 141 vel 57, 54 et
67?) derivata videntur verba quae leguntur fere similia et in lex. rhet.
Seguer. p. 291 Bekk. et in schol. ad Plat. Euthyd. (ubi p. 302: "4zóAAov
πατρῷος διὰ τὴν τοῦ Ἴωνος γένεσιν) p. 309 Bekk.: .. o£ δέ (φασιν) ὅτε
Κρεούσῃ τῇ Ἐρεχϑέως μιγεὶς ᾿Απόλλων Ἴωνα ἐγέννησεν, ἀφ᾽ οὗ καὶ
τοὺς ᾿4ϑηναίους ποτὲ Ἴωνας κληθῆναι καὶ διὰ ταῦτα πατρῷον αὐτοὺς
᾿Απόλλωνα ἔχειν. cf. schol. Aristoph. Av. 1527: ... πατρῷον δὲ τιμῶ-
σιν ᾿Δπόλλωνα A9mvaion ἐπεὶ Ἴων ὁ πολέμαρχος ᾿4ϑηναίων ἐξ ᾽4{πόλ-
λωνος καὶ Κρεούσης τῆς Ξούϑου (sc. γυναικός cf. Eurip. Ion) ἐγένετο
(Eudoc. p. 331). quae quum legi etiam potuerint ubi de phratriis (cf.
praeter Dem. or. 57 et Plat. l. c. Harp. s. ἔρκειος Ζεύς) sermo esset vel
de archontum probatione (Poll. 8, 85. cf. etiam 8, 122 et Eudoc. 1. c.), ad
origines Atticas referre malo propter Heraclidea excerpta, quae ita inci-
piunt: ᾿4ϑηναῖοι τὸ μὲν ἐξ ἀρχῆς ἐχρῶντο βασιλεία" συνοικήσαντος dà
Ἵωνος αὐτοῖς, τότε πρῶτον Ἴωνες ἐκλήϑησαν.

2. (338)

Plinius VII, s. 57 (quae cuiusque inventa sint exponens e Philoste-
phano, ut puto, cf. ad fr. 6 et ad Chalced. pol.): Gyges Lydus (in quo
nomine consentiunt codices v. ed. Sillig. t. II p. 65) picturam Aegypti
(condere insliluit) et in Graecia Euchir Daedali cognatus, ut Aristo-
teli placet, ut Theophrasto, Polygnotus Atheniensis.

De Daedalo Atheniensi et ab Erechtheo oriundo regioque Metionida-
rum genere (Apollodor. bibl. 3, 15, 8. Paus. 7, 4) atque de Daedalidis
Atheniensibus (τοὺς ἀπὸ Δαιδάλου τε καὶ ἐργαστηρίου τοῦ ᾿Αττικοῦ
vocat Paus. 5, 25 fin.) vid. Diodor. 4, 76. e quo genere postea etiam re-
dit non fictus, sed verus Euchir statuarius Atheniensis (Paus. 8, 14. cf.
Boeckh, Corp. iuscr. Gr. I p. 910).

3. (339)

Schol. Soph. Oed. Col. 70 γλαυκᾶς παιδοτρόφου (φύλλον
ἐλαίας): καὶ ᾿Αριστοφάνης ἐν νεφέλαις (nub. 1005. cf. schol.) .. . ὃ dà
Ἴστρος xal τὸν ἀριϑμὸν αὐτῶν δεδήλωκεν γράφων οὕτως * εἶναι
(ita cod. Laur. cum ed. Rom., ἔνιοι scr. Elmsl.) δὲ κλάδον [ἀπὸ add. L.,
om. R.] τῆς ἐν ἀκαδημίᾳ ἐλαίας (ἣν add. ed. Rom.) ἀπὸ τῆς ἐν ἀκρο-
πόλει φυτευϑῆναί φασιν... 0 δὲ ᾿ἀριστοτέλης καὶ τοῖς νικήσασι
τὰ Παναθήναια ἐλαίου τοῦ ἐκ τῶν μορίων γινομένου δίδοσϑαί φησιν.

— 408 --

Ex eodem fonte Phot. lex. p. 275, 3 Pors. μορέαι: ἐλαῖαε ἑεραὶ
τῆς ᾿4ϑηνᾶς (haec prima verba servata sunt etiam apud Hesych. s. v.) ἐξ
ὧν τὸ ἔλαιον ἔπαϑλον ἐδίδοτο τοῖς νικῶσι τὰ Παναϑήναια. ἦσαν δὲ
πρῶται ιβ τὸν ἀριϑμὸν (haec igitur sunt Istri de quo cf. Harp. 'p. 144, 21)
al μεταφυτευϑεῖσαι ἐκ τῆς ἀκροπόλεως εἷς xadnulav. Aristotelis lo-
cum (ap. Müll. fr. 266) ad Thesei historiam refero propter Plut. Thes. 24:
ἕν δὲ ποιήσας ἅπασι κοινὸν ... τήν ve πόλιν ᾿Αϑήνας προσηγόρευσε
καὶ Παναϑήναια ϑυσίαν ἐποίησε κοινήν. οἵ, Paus. 8, 2 οἱ schol. Plat.
Parmen. p. 329 --ς Phot. p. 375, 20 Παναϑήναια: ᾿4ϑήνησιν ἑορτὴ ἐπὶ τῷ
ὑπὸ Θησέως γενομένῳ συνοικισμῷ.

4. (840)

Plut. Thes. 25: ἔτε δὲ μᾶλλον αὐξῆσαι τὴν πόλιν βουλόμενος éxa-
λει πάντας ἐπὶ τοῖς ἔσοις καὶ τό, δεῦρ᾽ Ive παντες leo , κήρυγμα Θη-
σέως γενέσθαι φασὶ πανδημίαν τινὰ καϑιστώντος. οὐ μὴν ἄτακτον
οὐδὲ μεμιγμένην περιεῖδεν ὑπὸ πλήϑους ἐπιχυϑέντος ἀκρίτου γενομέ-
νην τὴν δημοκρατίαν, ἀλλὰ πρῶτος ἀποκρίνας χωρὶς εὐπατρέδας καὶ
γεωμόρους καὶ δημιουργούς, εὐπατρίδαις δὲ γινώσκειν τὰ ϑεῖα καὶ
παρέχειν ἄρχοντας ἀποδοὺς καὶ νόμων διδασκάλους εἶναι καὶ ὁσίων καὶ
ἱερῶν ἐξηγητὰς τοῖς ἄλλοις πολίταις, ὥσπερ εἰς ἴσον κατέστησε, δόξῃ
μὲν εὐπατριδῶν χρείᾳ δὲ γεωμόρων πλήϑει δὲ τῶν δημιουργῶν ὑπερ-
ἐχειν δοκούντων. ὅτι δὲ πρῶτος ἀπέκλινε πρὸς τὸν ὄχλον, ὡς ᾽4ρι-
στοτέλης φησί, καὶ ἀφῆκε τὸ μοναρχεῖν, ἔοικε μαρτυρεῖν καὶ Ὅμηρος
ἐν νεῶν καταλόγῳ μόνους ᾿4ϑηναίους δῆμον προσαγορεύσας. ἔκοψε δὲ
καὶ νόμισμα βοῦν ἐγχαράξας ἢ διὰ τὸν Μαραϑώνιον ταῦρον ἢ διὰ τὸν
Μίνω στρατηγὸν ἢ πρὸς γεωργίαν τοὺς πολίτας παρακαλῶν. ἀπ᾽
ἐκείνου δέ φασι τὸ ξκατόμβοιον καὶ τὸ δεκάβοιον ὀνομασϑῆναι.

Ad prima verba cf. Heraclid. exc. polit. (p. 3 ed. Schneidewin. cf. p.
34): Θησεὺς δ᾽ ἐκήρυξε καὶ συνεβίβασε τούτους ἐπ᾽ ἴσῃ καὶ ὁμοίᾳ. ul-
tima (βοῦς νόμισμα) adscripsi Pollucis (9, 60 cf. 73) memor apud quem
similia multa ex Aristotele derivantur, et proverbii βοῦς ἐπὶ γλώττῃ apud
paroemiographos et lexicographos celebrati. de eupatridis sacrorum. tri-
bulium curatorihus v. Poll. 8, 111 (cf. lex. rliet. Seg. p. 257, 7 — Etym.
M. p. 395, 50 s. evzavoíóau).

5. (341)
Schol. in Plat. Axioch. p. 465 Bekk. (cf. Moeris Att. p. 193, 16 Bekk.)
γεννήτῃ: ᾿Αριστοτέλης φησὶ τοῦ ὅλου πλήϑους διῃρημένου ᾿4ϑή-
νησιν εἴς τε τοὺς γεωργοὺς καὶ τοὺς δημιουργοὺς (et eupatridas cf.

-- 409 —

fr. 4) φυλὰς αὐτῶν εἶναι τέσσαρας, τῶν δὲ φυλῶν ἑκάστης μοίρας εἶναι
τρεῖς) ἃς τριττύας τε καλοῦσι [adde καὶ ἔθνη) καὶ φρατρίας, ἑκάστης
δὲ τούτων τριάκοντα εἶναι γένη, τὸ δὲ γένος ἐκ τριάκοντα ἕκαστον ἀν-
δρῶν συνεστάναι. τούτους δὴ τοὺς εἷς τὰ γένη τεταγμένους γεννήτας
καλοῦσι. --- Harpocration (ex quo Phot. p. 605, 19 -Ξ Suid. s. v.) s.
τριττύς: Αἰσχίνης ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος (δ. 8. τριεττύς ἔστι τὸ
τρίτον μέρος τῆς φυλῆς" αὕτη γὰρ διήρηται εἰς τρία μέρη, τριττῦς
καὶ ἔϑνη καὶ φρατρίας, ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων
πολιτείᾳ.

Communem fontem et eodem Aristotele usum (at non ipsum solum
Aristotelem) referunt qui supra scriptis consentiunt Harpocration et Pol-
lux. et ille quidem ita s. γεννῆταε: of τοῦ αὐτοῦ γένους κοινωνοῦν-
τες. διῃρημένων γὰρ ἁπάντων τῶν πολιτῶν κατὰ μέρη, τὰ μὲν πρῶτα
καὶ μέγιστα μέρη ἐκαλοῦντο φυλαί, ἑκάστη δὲ φυλὴ τριχῇ διήρητο καὶ
ἐκαλεῖτο ἕκαστον μέρος τούτων τριττὺς καὶ φρατρία. πάλιν δὲ τῶν
φρατριῶν ἑκάστη διήρητο εἷς γένη λ, ἐξ ὧν af ἱερωσύναι al ἑκάστοις
προσήκουσαι ἐκληροῦντο. ἔστι δὲ παρὰ πολλοῖς τῶν δητόρων τοῦ-
νομα, ὡς καὶ Δημοσϑένης ἐν τῇ πρὸς Εὐβουλίδην ἐφέσει (or. 57, 67).
Ἰσαῖος δ᾽ ἐν τῷ περὶ τοῦ ᾿Απολλοδώρου κλήρου (S. 1 et 27, cf. 13. 15.
17. 48) συγγενεῖς τοὺς γεννήτας (Schoemann ad Is. p. 356. codd. τοὺς
συγγενεῖς γεννήτας) ὠνόμασεν. οὐχ of συγγενεῖς uívvor ἁπλὼς xal of
ἐξ αἵματος γεννῆταί τε καὶ ἐκ τοῦ αὐτοῦ γένους ἐκαλοῦντο, ἀλλ᾽ of ἐξ
ἀρχῆς εἰς τὰ καλούμενα γένη κατανεμηϑέντες. Φιλόχορος δ᾽ ἐν τῇ ὃ
φησὶ πρότερον ὁμογάλακτας ὀὑνομάξεσϑαι οὖς νῦν γεννήτας καλοῦσιν.
Pollux autem (8, 111): ὅτε μέντοι τέτταρες ἦσαν af φυλαί, εἰς τρία μέρη
ξκάστη διήρητο καὶ τὸ μέρος τοῦτο ἐκαλεῖτο τριττὺς καὶ ἔϑνος καὶ
φρατρία (quae male expressit qui excerpsit schol. in Plat. Remp. p. 406).
ἕχάστου δὲ ἔϑνους γένη τριάκοντα ἐξ ἀνδρῶν τοσούτων, ἃ ἐκαλεῖτο
τριακάδες καὶ οἵ μετέχοντες τοῦ γένους γεννῆται καὶ ὁμογάλακτες (hoc
quidem ex Philochoro, v. supra Harp. et ipsum Phil. ap. Phot. s. ὀργεῶ-
νες). γένει μὲν οὐ προσήκοντες, ἐκ δὲ τῆς συνόδου οὕτω προσαγορευό-
μενοι. τρία δ᾽ ἦν τὰ ἔϑνη πάλαι, εὐπατρίδαι γεωμόροι δημιουργοί.
cf. etiam lex. rhet. Seguer. p. 227 s. γεννῆται τίνες εἰσίν : γένος ἐστὶ
σύστημα ἐκ τριάκοντα ἀνδρῶν συνεστώς, ov of μετέχοντες ἐκαλοῦντο
γεννῆται, οὐ κατὰ γένος ἀλλήλοις προσήκοντες οὐδ᾽ ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ
αἵματος) ἀλλ᾽ ὥσπερ of δημόται καὶ φράτορες ἐκαλοῦντο νόμων κοι-
vovíav τινὰ ἔχοντες, οὕτω καὶ οὗ γεννῆται συγγενικῶν ὀργίων. ἢ
ϑεῶν, ἀφ᾽ ὧν ὀργεῶνες ὠνομάσϑησαν (ex eodem fonte schol. in Plat.
Menon. p. 382 — Suid. s. v.): quae eadem repetit Etym. M. p. 226, 13,

-- 40 —

simul alia addens quae alio loco in eodem lex. Seguer. p. 231, 23 et apud
Hesychium leguntur s. γεννῆται: of τοῦ αὐτοῦ γένους μετέχοντες xal
ἄνωθεν dm ἀρχῆς ἔχοντες κοινὰ ἱερά" of δὲ ὁμογάλακτας καὶ [goa-
τορας] συγγενεῖς τοὺς γεννήτας.

6. (842)

Servius ad Virgil. Georg. [, 19 (ed. Lion II p. 175) uncique puer
monstrator aratri: alii Triptolemum, alii Osirim volunt, quod ma-
gis verum est. nam Triptolemus frumenta divisit... Varro de scenicis
originibus vel Scauro: Triptolemum dicit Nigidius . . . ergo Osiris signi-
ficatur, ut Φιλοστέφανος περὶ εὑρημάτων, vel Epimenides qui postea
Buzyges dictus est secundum Aristotelem (cf. Probus ad ἢ. 1. p. 29, 22
ed. Keil. Hal. 1848: quidam putant Triptolemum Atticum dici ... qui-
dam Buzygen, qui primus iunctis existimatur ad arandum usus. sed
consiíat multis annis ante et fruges in, Aegypto inventas esse et araste
primum Osirim duobus bubus etc.)

Aristotelem citavisse videtur ipse quem Varro citat Philostephanus:
ex cuius libro de hoc εὑρημάτων argumento clarissimo fluxisse credas in-
ventorum illam collectionem quae est apud Plinium (n. h. 7,57) multa praeter
Philostephanum recentissimum antiquorum scriptorum et ipsius Aristotelis
et Theophrasti nomina exhibentem (cf. ad Chalced. pol.). ibi haec leguntur:
bovem et aratrum (invenit) Buzyges Atheniensis (cuius memor etiam Varro
de re rust. 2, 5, 4), ut alii Triptolemus. Hesych. s. Βουξύγης: ἥρως
᾿Δττικὸς ὅ πρῶτος βοῦς ὑπὸ ἄροτρον ξεύξας" ἐκαλεῖτο δὲ Ἐπιμενίδης.
καϑίστατο δὲ παρ᾽ αὐτοῖς καὶ 0 τοὺς ἱεροὺς ἀρότους ἐπιτελῶν Βουζύ-
γῆς (de quo ultimo v. Paroemiogr. ed. Gott. [ p. 388. cf. schol. Aristid.
p. 473 Dind.) Lex. rhet. Seg. p. 221, 8 (—: Etym. M. p. 206, 47) s. Bovtv-
γία: γένος τι ᾿Αϑήνησιν͵ ἱερωσύνην τινὰ Éyov* Βουξύγης γάρ τις τῶν
ἡρώων πρῶτος βοῦς ξεύξας τὴν γῆν ἤροσε καὶ εἰς γεωργίαν ἐπιτήδειον
ἐποίησεν, ἀφ᾽ οὗ γένος καλεῖται Βουξυγία. Schol. ad Il. c, 188: καὶ
ἄροτρον δὲ πρῶτος Ἐπιμενίδης ὁ καὶ Βουξύγης ἔξευξε. definitur locus
ad quem pertinet hoc fragmentum (Müll. 258) ex Plut. Sol. 12.

7. (343)

Phot. lex. s. ναυκραρέα: τὸ πρότερον οὕτως ἐκάλουν, vovxoa-
ρέα καὶ ναύκραρος" ναυκραρία μὲν ὁποῖόν τι ἡ συμμορία καὶ ὁ δῆμος,
ναύκραρος δὲ ὁποῖόν τε 0 δήμαρχος, Σύλωνος οὕτως ὀνομάσαντος, ὥς
καὶ ᾿ἀριστοτέλης φησί. καὶ ἐν τοῖς νόμοις (sc. Solonis) ἐστέν (cod.
x. ἐν τιν. δὲ... nisi forte corr. λέγει) «ἐάν τις ναυκραρίας ἀμφισβητῇ»

— 411 —

(cf. Phot. p. 59, 13: ἄν τις [egmovvnc ἠμφισβήτει οἱ apud Poll. 8, 90
ξερωσύνης ἀμφισβήτησις). καὶ «vovg ναυχράρους τοὺς κατὰ vovxga-
ρίαν». ὕστερον δὲ ἀπὸ Κλεισϑένους δῆμοί εἶσι καὶ δήμαρχοι ἐκλήθη-
σαν. dx τῆς ᾿ἀριστοτέλους πολιτείας ὃν τρόπον διέταξε τὴν πόλιν
ὁ Σόλων" «φυλαὶ δὲ ἦσαν τέσσαρες καθάπερ πρότερον καὶ φυλοβασι-
λεῖς τέσσαρες" ἐκ δὲ τῆς φυλῆς ξκάστης ἦσαν νενεμημέναε τριττύες μὲν
τρεῖς, ναυκραρίαι δὲ δώδεκα καθ᾽ ἑκάστην». ὁ Κλείδημος ἐν τῇ τρίτῃ
φησὶν ὅτε Κλεισθένους δέκα φυλὰς ποιήσαντος ἀντὶ τῶν τεσσάρων,
συνέβη καὶ ἐς πεντήκοντα μέρη διαταγῆναι αὐτάς. καὶ ἐκάλουν ναυ-
, κραρέας (cod. διαταγῆναε" αὐτοὺς δὲ ἐκάλουν ναυκράρια), ὥσπερ νῦν
[els] τὰ ξκατὸν (Boeckh, Staatshaush. I, 728) μέρη διαιρεθέντα καλοῦσι
συμμορίας.

Cf. Pollux 8, 108: 4ήμαρχοε of κατὰ δήμους ἄρχοντες. ἐκαλοῦνξο
δὲ τέως ναύκραροι; ὅτε καὶ of δῆμοι ναυκραρίαι. ναυκραρία δ᾽ ἦν τέως
φυλῆς δωδέκατον μέρος καὶ ναύκραροι ἦσαν δώδεκα, τέτταρες κατὰ
τριττὺν ἑκάστην. τὰς δ᾽ εἰσφορὰς τὰς κατὰ δήμους διεχειροτόνουν
οὗτοι καὶ τὰ ἐξ αὐτῶν ἀναλώματα. ναυκραρία δ᾽ ἑκάστη δύο ἱππέας
παρεῖχε καὶ ναῦν μίαν, ἀφ᾽ ἧς ἴσως ὠνόμαστο. Hesychius s. ναύκλα-
qoi: δήμαρχοι ... ἀφ᾽ ἑκάστης φυλῆς δώδεκα, οἵτινες ἀφ᾽ ἑκάστης
χώρας τὰς εἰσφορὰς ἐξέλεγον" ὕστερον δὲ δήμαρχοι ἐκλήϑησαν.

8. (344)

Harpocr. (et ex eo Photius. cf. Suid.) s. £x dg: Ἰσαῖος ἐν τῷ περὶ

τοῦ ᾿Δπολλοδώρου κλήρου (S. 30) «ἀπεγράψατο μὲν τίμημα μικρὸν ὡς
ἱππάδα τελῶν (Is. ὡς ἱππάδα δὲ τελῶν ἄρχειν ἠξίου τὰς ἀρχάς. cl.
Boeckh, Staatsh. 1, 057). ᾿ριστοτέλης δ᾽ ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ
φησὶν ὅτε Σόλων εἰς τέτταρα διεῖλε τέλη τὸ πᾶν πλῆθος ᾿Αϑηναίων,
σεενταχοσιομεδίμνους καὶ ἱππέας καὶ ξευγίτας καὶ θϑῆτας. quem eun-
dem locum spectat Harpocr. (ex quo Phot., Suid.) s. ϑῆτες καὶ ϑητι-
xóv: ᾿Αντιφῶν iv τῷ κατὰ Φιλίνου φησὶ «τούς τε ϑῆτας ἅπαντας
ὁπλίτας ποιῆσαι» καὶ 4ημοσϑένης ἐν τῷ περὶ Ayvíov κλήρου (i. c. in
lege Solonea quae ibi citatur, v. Dem. or. 48, 54) «τῶν ἐπικλήρων ὅσαι
ϑητικὸν τελοῦσιν » (cf. Boeckh, Staatsh. I, 651). εἰς τέσσαρα διῃρημένης
παρ᾽ ᾿Αϑηναίοις τῆς πολιτείας of ἀπορώτατοι ἐλέγοντο ϑῆτες καὶ ϑη-
τικὸν τελεῖν (ita Bekk., codd. ἐτελεῖτο. οἵ, lex. Seg. 261, 2. Et. M. p.
410, 1. 452, 5). οὗτοι δὲ οὐδεμιᾶς μετεῖχον ἀρχῆς, ὡς καὶ 491010-
τέλης δηλοῖ ἐν᾿ϑηναίων πολιτείᾳ. ὅτι δὲ οὐκ ἐστρατεύοντο εἴρηκϑ
καὶ ᾿Δριστοφανης ἐν Δαιταλεῦσεν. idem denique (et ex eo Phot.) eadem
repetit s. πεντακοσιομέδιμνον: Λυσίας iv τῷ περὶ τῆς OvouexAMovg

-- 412 —

ϑυγατρύς. ὅτι ὃ τέλη ἐποίησεν ᾿4ϑηναίων ἁπάντων Σόλων, ὧν ἦσαν καὶ
of πεντακοσιομέδιμνοι. δεδήλωκεν “ρεστοτέλης lv ᾿Α4ϑηναίων πο-
λιτείᾳ.

Cf. Plutarch. Solon. c. 18: πρῶτον μὲν οὖν τοὺς Δράκοντος νό-
μους ἀνεῖλε πλὴν τῶν φονικῶν ἅπαντας ... δεύτερον δὲ Σόλων ...
ἔλαβε τὰ τιμήματα τῶν πολιτῶν καὶ τοὺς μὲν ἐν ξηροῖς ὁμοῦ καὶ
ὑγοοῖς μέτρα πεντακόσια ποιοῦντας πρώτους ἔταξε καὶ πεντακοσιομε-
δίμνους προσηγόρευσε" δευτέρους δὲ τοὺς ἕππον τρέφειν δυναμένους
ἢ μέτρα ποιεῖν τριακόσια, καὶ τούτους ἱππάδα τελοῦντας ἐκάλουν"
ξευγῖται δ᾽ of τοῦ τρίτου τιμήματος ὠνομάσϑησαν, οἷς μέτρον ἦν συν-
ἀμφοτέρων διακοσίων. of δὲ λοιποὶ πάντες ἐκαλοῦντο ϑῆτες. οἷς οὐδε-
μίαν ἀρχὴν ἔδωκεν ἄρχειν, ἀλλὰ τῷ συνεκκλησιάξειν καὶ δικάζειν
μόνον μετεῖχον τῆς πολιτείας. eadem Pollux 8, 130 (ex quo desumtum
est schol. in Plat. Remp. p. 415): τεμήματα δ᾽ ἦν τέτταρα, πενταχοσιο-
μεδίμνων, ἱππέων, ξευγιτῶν, ϑητικῶν. of μὲν ἐκ τοῦ πεντακύσια μέτρα
ξηρὰ καὶ ὑγρὰ ποιεῖν κληϑέντες ἀνήλισκον [δὲ om. schol. PL] εἰς τὸ
δημόσιον (quod ἀναλέσκεεν Pollucis i. e. eius quem sequitur errore ita
esse appellatum statuit Boeckh, Staatshaush. I, 653) τάλαντον of δὲ τὴν
ἱππάδα (cf. Hesych. s. v.) τελοῦντες ἐκ μὲν τοῦ δύνασϑαι τρέφειν ἵππους
κεκλῆσθαι δοκοῦσιν, ἐποίουν δὲ μέτρα τριακόσια, ἀνήλισκον δὲ ἡμετα-
Aavrov: of δὲ τὸ ξευγήσιον (cf. Hesych., Phot., Etym. M. s. v. et lex.
Seg. 200, 33) τελοῦντες ἀπὸ διακοσίων μέτρων κατελέγοντο, ἀνήλισκον
δὲ μνᾶς δέκα᾽ οἱ δὲ τὸ ϑητικὸν οὐδεμίαν ἀρχὴν ἦρχον οὐδὲ ἀνήλισκον
οὐδέν. haec omnia (apud Harp., Plut., Poll. et lex.) ex eodem auctore
qui primus citaverat Aristotelem.

8". (845)

Photius Jex. s. πελάται: of παρὰ τοῖς πλησίον ἐργαζόμενοι" καὶ
ϑῆτες οἵ αὐτοὶ καὶ ἐκτήμοροι, ἐπειδὴ ἕκτῳ μέρεε τῶν καρπῶν εἰργά-
ξοντο τὴν γῆν (ex eodem fonte Hesych. s. ἔκτήμοροε: of ἕκτω μέρει τὴν
γὴν γεωργοῦντες, et qui sedem fragmenti clarius indicat Plutarchus Solon.
13, ubi de rebus Atheniensium ante Solonem narrat: ἅπας μὲν γὰρ ὃ
δῆμος ἦν ὑπόχρεως τῶν πλουσίων ἢ γὰρ ἐγεώργουν ἐκείνοις ἕκτα τῶν
γινομένων τελοῦντες ἔκτημόριοι προσαγορευόμενοι καὶ ϑῆτες., ἢ χρέα
λαμβάνοντες εἰς. cf. Hesych. s. ἐπέμορτος): — iam sequitur altera apud
Photium alterius lexici glossa πελάται: of μισϑῷ δουλεύοντες, ἐπεὶ τὸ
πέλας ἐγγύς; οἷον ἔγγιστα διὰ πενίαν προσιόντες. ᾿Αφρεστοτέλης.

Utramque glossam ita habent Schol. in Euthyphr. p. 327 (ad p. 4:
ἐπεὶ ὅ ys ἀποθανὼν πελάτης τις ἦν ἐμὸς καὶ ὡς ἐγεωργοῦμεν ἐν τῇ

— 413 —

Νάξῳ, ἐθήτευεν ἐκεῖ παρ᾽ ἡμῖν): πελάτης 0 ἀντὶ τροφῶν ὑπηρετῶν
(cf. Suid. s. v. et similem explicationem v. ϑῆτες apud Phot. et Etym. M.)
καὶ προσπελάξων (huc usque eadem ap. Tim. lex. s. v.), ἀπὸ τοῦ πέλας,
ἤτοι ἐγγύς" ἐκαλεῖτο ὁ δι᾿ ἔνδειαν προσιὼν μίσϑιος δὲ ὑπηρετῶν. ἄλ-
λως. πελάται εἰσὶν of παρὰ τοῖς πλησίον ἐργαξόμενοι καὶ ϑῆτες. of
αὐτοὶ δὲ καὶ ἐκτήμοροι, ἐπεὶ τῷ ἕκτῳ μέρει τῶν καρπῶν εἰργάξοντο
τὴν γῆν. cf. Pollux IV, 165: ἐκτημόριοι δὲ of πελάται παρὰ τοῖς ᾽άττι-
xoic , idemque III, 82: πελάταε δὲ καὶ ϑῆτες ἐλευϑέρων ἐστὶν ὀνόματα
διὰ πενίαν ἐπ᾽ ἀργυρίῳ δουλευόντων. fluxisse haec e Didymo videntur
(cf. ad Syracus. pol. fr. — in Etym. Gud. p. 166, 58 παρὰ Κρησὶ πελάται,
quód licet errore positum sit pro κλαρῶται, pelatarum in eadem disputa-
tione partes fuisse ostendit). προσπελάται Arcadum, quos cum helotis
compares, e Theopompo afferuntur apud Athen. VI p. 271.

9. (340)

Plutarch. Solon. c. 25: ἐσχὺν δὲ τοῖς νόμοις. πᾶσιν εἷς ἑκατὸν dvi-
αὐτοὺς ἔδωκε" καὶ κατεγράφησαν εἰς ξυλίνους ἄξονας ἐν πλαισίοις
περιέχουσι στρεφομένους, ὧν ἔτι καϑ᾽ ἡμᾶς ἐν πρυτανείῳ λείψανα
μικρὰ διεσώξετο" καὶ προσηγορεύϑησαν, ὡς 4 ριστοτέλης φησί (sc.
ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ sicut addit schol. Aristoph. Av. 1354, Aristote-
lis ultra nudum testimonium nomenque Didymeis excerptis inepto loco
insertum nihil retinens), κύρβεις. καὶ Κρατῖνος 0 κωμικὸς εἴρηκέ που
(cf. Meineke fr. com. II, 217) «πρὸς τοῦ Σόλωνος καὶ Δράκοντος οἷσι
νῦν φρύγουσιν ἤδη τὰς κάχρυς τοῖς κύρβεσιν ». ἕνιοι δέ φασιν ἰδίως
ἐν οἷς ἱερὰ καὶ ϑυσίαι περιέχονται κύρβεις; ἄξονας δὲ τοὺς ἄλλους ὦνο-
μάσϑαι. quibus adde Harpocr. (ex quo Photius) s. κύρβεες: Δυκοῦρ-
yog dv τῷ περὶ τῆς ἱερείας. κύρβεις φησὶν ᾿“πολλόδωρος dv τοῖς περὶ
θεῶν (fr. 24. 25) ἔχειν ἐγγεγραμμένους τοὺς νόμους (cf. schol. Apollon.
Rhod. 4, 280: ᾿“πολλόδωρος δέ φησιν πᾶσαν δημοσίαν γραφὴν καὶ νό-
μους κύρβιν καλεῖσϑαι, 071...) ... ᾿Αἀφριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿Α4ϑη-
ναίων πολιτείᾳ φησὶν «ἀναγράψαντες δὲ τοὺς νόμους sic τοὺς κύρβεις
ἔστησαν ἐν τῇ στοᾷ τῇ βασιλείᾳ (βασιλίδι cod. D et Phot.).»

Haec Plutarchum cum Müllero secutus et aoristo (ἔστησαν) fidem ha-
bens eSolonis apud Aristotelem historia sumta esse statui, licet suspicio orta
sit plurali qui est apud Harpocrationem numero confirmata ad munus γραμ-
ματέως (τῆς βουλῆς cf. Poll. 8,98 vel quod idem est ὑπογραμματέως;, qualis
narratur Nicomachus apud Lysiam or. 30, 2—3 cf. 18, 19, 25, 28— 29, sc.
ἀναγραφεὺς et ταμίας τῶν νόμων i. e. secundum eundem Lysiam inter
νόμους et ϑυσίας minime distinguentem, τῶν κύρβεων xal τῶν στηλῶν,

— 414 —

de quibus v. S. 17) describendum non minus illa pertinuisse quam quae
sequuntur apud Plutarchum de thesmothetarum iureiurando ad locum de
archontibus (cf. Poll. 8, 86 et exc. Heraclid. p. 5): accedit quod eadem
apud Pollucem memoratur στοὰ βασίλειος, in qua nimirum ipsae leges
servantur in quas ibidem iurant archontes ἐπὶ τοῦ λέϑου ὑφ᾽ Q τὰ τα-
μεεῖα. atque ibidem Andocidis etiam aetate leges fuisse positas docet
illud ἀναγράψαι ἐν τῇ στοὰ in or. de myst. 82. 85 sive ut est in ipso
decreto Tisameni ib. 84, εἰς τὸν τοῖχον ἕνα περ πρύτερον ἀνεγράφησαν.
de qua re quae tradidit Anaximenes secundum Didymum (Harp. p. 136, 17.
cf. Poll. 8, 128), ad alia tempora spectant nec cum Aristotelis loco com-
parari possunt. ceterum ex variis de axibus illis ligneis auctorum testi-
moniis (quae v. apud Preller. ad Polem. p. 87) haec saltem efficiuntur, anti-
quo κύρβεων vocabulo significari recentiorum στήλας (columnas lapideas),
ita ut altero verbo addito alterum explicetur (κύρβεις καὶ στῆλαι coniun-
guntur apud Lysiam 30, 17, Platon. politic. p. 298, Theophr. ap. Porph. de
abst. p. 138 Rhoer) easdemque columnas quae a forma vocantur κύρβεις,
ἄξονας appellari propter proprium illud περεσερέφεσϑαι. efficitur praeterea
nullum discrimen inter ἄξονας et κύρβεις agnovisse auctores omnes qui
ipsi oculis viderant, velut Aristoteles iste, Eratosthenes, Polemo, contra
qui librís docebantur grammaticos Aristophanem aliosque et ipsum Didy-
mum (Harp. 136, 14. 16) in coniecturam erroremque ductos esse: cuius
ansam fortasse dedit ipse ille Lysiae locus citatus τὰς ϑυσίας τὰς ἐκ τῶν
κύρβεων καὶ τῶν στηλῶν prae ceteris legibus commemorantis. Didymi
librum περὶ τῶν ἀξόνων τῶν Σόλωνος πρὸς ᾿Ασκληπιάδην postquam in
ipso vitae Solonis initio citavit, secutus esse videtur Plutarchus in ecloga
illa et censura legum Solouearum (c. 19—24. cf. Diog. Laert. 1, 55—58)
quae maxime essent mirabiles (ἔδεοε μάλιστα καὶ παράδοξοι cf. c. 20 in.).
attamen ut hanc Didymi esse credo, ita Didymum ipsum verisimile est
praecipue usum fuisse Demetrii Phalerei libro περὲ τῆς AOjvror vopo-
ϑεσίας : huius enim et Atheniensis (non Plutarchi) yerba sunt quae legun-
tur c. 21 fin.: ὧν τὰ πλεῖστα καὶ τοῖς ἡμετέροις νόμοις ἀπηγόρευται"
πρόσκειται δὲ τοῖς ἡμετέροες ξημιοῦσϑαι τοὺς ταῦτα ποιοῦντας ὑπὸ
τῶν γυναικονόμων etc. (cf. c. 28 — Dem. Phal. fr. 8 Müll. et de gynae-
conomorum sec. Arist. pol. 1323, 4 cf. 1321^7, 1322537 ἀρχῇ ov δημο-
τικῇ ἃ Demetrio instituta quippe qui omnino in legislatione sua ad aristo-
cratiam vergente ad Aristotelis Politicorim sententiam se conformaret, v.
Boeckh, Ueber den Plan der Atthis des Philochoros p. 23, Abhdl. der Berl.
Acad. 1832). atque eiusdem Demetrii apud Pollucem quoque vestigia sunt,
ubi in libro δικαστικῶν ὀνομάτων ad recensionem illam et magistratuum

-- 415 —

Atticorum et iudiciorum excurrit (8, 85— 133) ex uno eodemque sine dubio |
auctore sumtam, non illo quidem ut volunt Aristotele sed eo qui et Ari-
stotele et Theophrasto (π. νόμων cf. Poll. 8, 122 — Th. ap. Harp. s. “49-
δηττος. ib. 8, 123 — Arist. fr.80. 82) et Demetrio (8, 102. cf. 8, 53 et M. H.
E. Meier ad lex. rhetor. fragm. Cantabrig. ed. Hal, 1844 p. XIII) usus sit
et posteriora (8, 110. 124) passim contulerit comicosque (133) et oratores
(100. 103. 114. 121. e Demosthene 8, 99 fin. qui ab eodem scil. citabatur
quo usus est Harp. s. μετοίκιον, cf. ad fr. 56) et historicos (Philochorum 99
in. cf. Harp. s. ἀντιγραφεύς , Androtionem 121, Craterum 120). ex illo
igitur Didymi libro, aut potius ex eiusdem lexico comico, in quo celeber-
rimo thesauro s. v. κύρβεις gemina sine dubio exhibebantur (propter Ari-
stoph. av. 1354, nub. 448 et Cratinum a Plut. citatum, cf. Aristoph. ap.
schol. Apoll. 4, 280. Maur. Schmidt de Did. fr. p. 59), omnia illa quae in
lexicis s. κύρβεες et in scholiis varie mutilata quidem at inter se coniun-
cta exstant excerpta esse videntur (variorum lexicorum et commentariorum
ex eodem fonte excerpta colligunt Phot. et schol. Apoll): agens enim ille
post comicorum testimonia primum de κύρβεων vocabuli origine Ascle-
piadis ἀξόνων ἐξηγητικὰ contra quae ipsa scripserat Didymus (cf. etiam
schol. Aristoph. nub. 37 ubi eundem citat cum Aristotele et Demetrio)
cum Phania Eresio (Et. M. et Gud. s. v.), Apollodorum praeterea cum Theo-
phrasto et Aristotelem (Harp. et Phot. 189, 22 s. v. , schol. av. 1354, sch.
Apoll. 4, 280) citaverat, de ipsa deinde re Eratosthenem (Et. M., sch. Apoll.
p. 498, 1 Keil) et contra hunc Polemonem (Harp. s. ἄξονι) et Aristopha-
nem (Et. M., Gud.). ipsum etiam Plutarchum (c. 25 in.) non alium atque
lexica exscripsisse Didymi locum manifestum est testanturque verba ὧν
ἔτι καϑ᾽ ἡμᾶς ἐν πρυτανείῳ λείψανα μικρὰ διεσώξετο, quibus vel
postquam similia Pausaniae (1, 18) comparaveris, minimam fidem habeas:
sunt enim ipsa Polemonis illa διασώξονται δ᾽ ἐν τῷ πρυτανείῳ. ceterum
de eadem re saepius in commentariis Didymum egisse vides ex Harp.
p. 136, 10, ubi et lemma et scholium ductum est e Didymi commentario ad
Demosthenis orationem contra Aristocratem (or. 23, 28. cf. Harp. s. ἄξονι).

10. (347)

Gellius 2, 12 Hertz: In legibus Solonis illis antiquissimis 'quae
Athenis axibus ligneis incisae sunt quasque latas ab eo Athenienses ut
sempiternae manerent poenis el religionibus sanxerunt, legem esse
Aristoteles refert scriptam ad hanc sententiam: si ob discordiam
dissensionemque seditio atque discessio populi in duas partes fiet et
ob eam causam irritatis animis utrimque arma capientur pugnabitur-

— κ᾿ —

σε lUR. Di: n. n"? temper n. engur casu civilis. δι esa οἷμν-
uro ur xem απ στ. set σοΐίαγεμξ παρα αὐ ων ὦ OMEN
uu cmiücis secezsccó. ὃς ἄτι. Μὰ 7ογπέπσωῦ aem carries,
ξο cctbammasmUC C30.

(ua An: Lats ve7horun. aniapihue veddit 'Gellis de 3epe illa ut i-
sone ex euim antmun πε πὶ civilium prascnyimm. ui malta Sebemds |
ut ncb ben du Thor absubeus vel porius nunguam zabemde. c£ Lese —
ux. enutre Puienen 6: mzxmw ᾧ. T. eni mum repopmaé $ 39 q xe —
μῆνας Ccuauc: hant enm. mak miermrettus cesar videter Tawler im ar-
punemu. nrauenr: pragpnslu- eü lamd. 17M. p. C. d ἃ XE. eadem
nreviur dus exntimü: Juisrci μι, n 30 m rur S ἄλλαι αὐτοῦ ve-
L0 Bab; μὲν uiaiD-t Xu TuxpUÜDIh; D ESWPUENU ἄξουμον HUNE τὸν PY
UU. μαιῆξτεμας abtpaün yzsDursOS iüemgne Fun de sca amm. vind
c. 4: TEUuLAPVITUT"MS DR πὸ TIS Ew&nen; &czuDe Pim τῶν ἐν Green
Tour wprzspc μεμιὴν epocPziurespr am δεισιεδιασαστει dL δίαι. d
siderL mni. à. Deipubi rper. presü BS. C)C 0p. ad ΔΊΣ. O14 [D.

1. Me

Phtarch. Soon. c. 32: 4 δὲ be δκαδπορα πετεικαυϑθέντος αὐτοὶ
sc. δια. τῆς régie. πδρὶ TQ Xairmriw eyser ἔδτι aiv hu τῷ
στυπίον πίνοντες πουτεσπσαδι ποὶ μπϑιοδῃ;. Oveyippewre: ὃ west
CtuDr υδρᾶν ciso&kmupy sa ἀφριδτοτεῖοτ; τοῦ σελοδόφοτν.

làrm ἂν Lytu-po ἐπ σεῖο mortwe πᾶτταί dritfocrales "Lacat-
nonus et Lerenieorum sodtor recentior atque fabulis iadulzeas ap.Phi-
fa*ch. Lyc. c. 53. i1à Müller νὰ fr. 14. cf. Fr. hist. Gr. IV p. 332.

123. Mm

Schol in Aristoph. Acharp. 334 Παϊλληναδε: oi Παϊλληνεῖς 6597
ἐστι τῆ: Δττιχῆς. ἶνϑα IHacio:Qazo 3ovàou£re τυραννεῖν xai Ax, -
vaíior; ἀμυνομένοις; avrov σινέστη x04tu0; ... μέμνηται δὲ rovroc r^
"vdpoiiov xai Δ ριστοτέλῃης ἐν ϑηναίων πολετείᾳ.

Cf. Phot. p. 502, 25 τὸ ἀπὸ τῆ; Παλληνίδος: τὸ φοβιφῦ»-
ἀπὸ τῆ: ἐπὶ Παλληνίδι ἐπὶ Παλληνίῳ Andocid. de myst. 105. cf. Mei
in ind. lect. Hal. aest. 1537 p. 6. ἐπὶ Παλληνίδος Polvaen. 1, 21. sc. ἐπεὶ
Παλληνίδο: ᾿4ϑηνᾶ; ἱερῷ cf. Herod. 1, 62^ μάχης ἐν y ἡττήϑησαν
᾿Αθηναῖοι.

13. 350

Schol. in Aristoph. Lysistr. 665 ᾿ἀλλ᾽ ἄγετε λευκόποδες οἴπερ

Δειψύδριον ἤλθομεν) λυκόποδες: λυκόποδας ἐκάλουν. ὡς δ᾽

ἐπὶ
ὲν

eornm c

— 417 —

Moiovorélmo, τοὺς τῶν τυράννων δορυφόρους" rovg γὰρ axua-
ξοντας τῶν οἰκετῶν ἐπὶ τῇ τοῦ σώματος φυλακῇ ἔλαβον (ita Suid. edd.
post Kuesterum, codd. ἔβαλλον ut schol. et Apostol. 10, 91). λυχόποδες
δὲ ἐκαλοῦντο ὅτι διὰ παντὸς εἶχον τοὺς πύδας λύκων δέρμασι περικε-
καλυμμένους ὥστε μὴ ἐπικαίεσϑαι ἐκ τοῦ περιέχοντος. τινὲς δὲ λυκό-
ποδας διὰ τὸ ἔχειν ἐπὶ τῶν. ἀσπίδων ἐπίσημον λύκον (haec quae sine
dubio apud Didymum et in commentario ad Aristoph. et in lexico comico
indeque apud Diogenianum extabant , omisit Hesychius, retinuit alia quae
ad scripturam Hermanni λευκόποδες spectantia hic inserenda sunt, s.
λυκόποδες" of Aixpuoioviónt* of μέν τινες διὰ τὴν τὼν ποδὼν λευχό-
τητα΄ ἤσαν γὰρ ἀεὶ ὑπυδεδεμένοι — corr. ἀνυπόδητοι, nisi ad alteram
explicationem haec mutilata pertinent). ὁ δὲ “Ἀριστοφάνης ἔφη τοὺς
vvv λεγομένου. ᾿ἀλκμαιωνέδας" οὗτοι γὰρ zoltuov ἀράμενοι πρὺς Iz-
πίαν τὸν τύραννον καὶ τοὺς Πεισιστρατίδας ἱτείχεσαν (eadem voce usus
fuit in eadem re Herod. 5, 62) τὸ “ειψύδρεον (haec inde a. v. ὁ δὲ
᾿Αριστοφ. om. cod. Rav.). — “εειψύδριον: χωρίον τῆς ᾿Αττικῆς περὶ
τὴν Παρνηϑον (ita cod. Rav., alii τὸ ὑπεράνω Πάρνηϑος, ὑπὸ τὴν
Πάρνηϑον Etym. M. ὑπὲρ Πάρνηϑος Hesych. Suid. Apostol, ὑπὲρ
τὴς Σπάρτης Eust. Δειψύδριον τὸ ὑπὲρ Παιονίης τειχίσαντες Herod.
l. c), εἰς ὃ συνηλϑόν τινες τῶν (ita Suid.) ἐκ τοὺ ἄστεος (i. e. Alcmaeo-
üidae ἅμα τοῖσε ἄλλοισι ᾿4ϑηναίων φυγάσι ut ait Herodotus i. c., eadem
ille identidem formula usus o£ ἐκ τυῦ ἄστεος 1, 62. 03), ὥς gyouv Ae: -
στοτέλης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ.
Praeter Suidam qui ex scholiis, Aristotelis numine omisso, exscri-
Psit. eadem, et Apostol. prov. 10, 91 cf. Phot. s. v. λυκόποδας: “4ρι-
στοφράνιης “ισιστράτῃ᾽ τοὺς πρὸ; Ἱππίαν ἀγωνισαμένους ἐπὶ Δειψυ-
Jo£eo ὡς γενναίους (cf. Apostol.)* ἔλεγον (male corrigitur ἔλαϑον in ed.
Porson.) yag τοὺς δυρυφόρυυς τὼν τυράννων διὰ τὸ κατειλεῖσϑαι δέρ-
βασες τοὺς πόδας καὶ λυκόποδας εἶναι" ἢ διὰ τὸ λύκον ἔχειν ἐπίσημον
ἐπὲ ταῖς ἀσπίσιν ἀπὸ Διονυσίου (corr. Διονύσου) πρώτου. cum quibus
«haerebant olim quae ex eodem auctore qui Aristotelem citaverat quem-
que reddiderat Aristophauis commentator in scholiis nostris excerptus,
πᾶ Σὰ averunt in lexicorum et proverbiorur (qv δὲ καὶ παροιμιαξυμένη ἡ
ibo day, μάχη, ut ait Eust.) conditores s. ἐπὶ “ειψυδρίῳ μάχη
(Ly m, M, p. 361, 32. Suid., Eustath. in ll. à, p. 401 Bas., Apostol. 7, 70
Leutsch.) : ἐπὶ τῶν ἀνδρείως ἀγωνιξυμένων᾽ τὸ δὲ eispvógiov χωρίον
"v ὑπὸ τὴν Πάρνηϑον ὃ ἐτείχισαν (μὲν add. Ap.) οἵ φυγάδες τῶν τυ-
θβάννων ὧν (ita Suid. et Eust., Et. M. οὗ, Ap. οὗ δὲ) οἵ ᾿Αλκμαιωνέδαι
τροξστήχεσαν (προέστησαν ΑΡ.)" ἐκσολιορκηϑέντων δ᾽ αὐτῶν ὑπὸ τῶν
ἌΣΙΡΤΟΤ, PSEUDEPIGR. 27

— 418 —

περὶ Πεισίστρατον, σκολιὸν εἰς αὐτοὺς ἤδετο «αἰαὶ Δειψύδριον xee-
δωσέταιρον. οἵους ἄνδρας ἀπώλεσας μάχεσϑ᾽ ἀγαϑούς γε (ita Leutsch,
μάχεσϑαι ἀγ. τε libri, ye Suid. codd. B. V., μάχεσθαί τ᾽ ay. Eust) καὶ
εὐπατρίδας, ὁπότ᾽ (οἱ τότ᾽ Atheu., om. Eust) ἔδειξαν οἵων πατέρων
ἔσαν (ἔασιν Et. M., κύρησαν Athen.) quorum vestigia etiam apud Be
sych. s. “ειψύδριον : χωρέον τι ὑπὲρ Πάρνηϑος ὃ ἐτείχεξεν ᾿Δλκμαίων.
scolium illud exhibetur inter alia multa apud Athenaeum XIV p. 685.

14. (351)

Schol. in Aristoph. Lysistr. 1153 (οὗ Z/axowsg ... ἐλϑόντες δορὶ
πολλοὺς uiv ἄνδρας Θετταλῶν ἀπώλεσαν, πολλοὺς δ᾽ ἑταίρους Ἱππίου
καὶ ξυμμάχους): ᾿Αρεστοτέλης φησὶ μετὰ τὸν Ἱππάρχου ϑάνατον
χρησμὸν γενέσϑαι τοῖς “άκωσιν καταλύειν τὴν τυραννέδα, τῆς Πυ-
ϑίας, ὡς οἱ ᾿Δλκμαιωνίδαι ἐμισϑώσαντο τὸν ἐν Δελφοῖς νεὼν οἰκοδο-
μεῖν (τὸν νηὸν μισϑοῦνται τὸν ἐν Δελφοῖσε... ἐξοικοδομῆσαι Her.)
συνεχῶς τοῦτο χρώσης αὐτοῖς μαντενομένοις, ἕως πρότερον μὲν ᾿47-
χιμόλιον (ἀγχίμολον cod. Rav.) ἔπεμψαν κατὰ ϑάλασσαν (πέμπουσι .47-
χιμόλιον ... πέμπουσι δὲ τούτους κατὰ ϑάλασσαν πλοίοισε Her.) ἀπο-
κρουσθέντος δὲ αὐτοῦ ὀργισϑέντες of Λάκωνες Κλεομένη τὸν βασιλέα
σὺν μείξονι ἐξέπεμψαν στόλῳ (μέξω στόλον στείλαντες ἀπέπεμψαν ...
κατ᾽ ἥπεερον ller.), καὶ νικήσας τοὺς Θετταλοὺς εἰσῆλϑεν εἰς τὴν 4t-
τικὴν (τοῖσι δὲ ἐσβαλοῦσι ἐς τὴν ᾿Αττικὴν χώρην etc. Her.) καὶ τὸν
Ἱππίαν συνέκλεισεν εἰς τὸ Πελασγικὸν (πελαργικὸν cod. Rav.) τεῖζος
(ἐπολιόρκεε τοὺς τυράννους ἀπεργμένους ἐν τῷ Πελασγικῷ τείχει Her...
ἕως of παῖδες τῶν τυράννων ἐξιόντες ἑάλωσαν (ὑπεκτιϑέμενοι yap 9
τῆς χωρῆς οἵ παῖδες τῶν Πεισιστρατιδέων ἥλωσαν Her.).

Eadem haec uberius narrantur ab Herodoto (5, 02---θ5) ὡς of 49:
veto. λέγουσιν (c. 63 in.), et licet neque Atthidum scriptores dissensisst
credam (cf. de templo Delphico Philoch. ap. schol. Pind. Pyth. 7, 9 p. 5*
Boeckh.), ipsius tamen Herodoti in Pisistratidarum historia Pseudarislelt
lem vestigia pressisse verborum consensus et in hoc fragmento et in S
periori vel nunc conspicuus ostendit.

15. (352
Schol. in Aristoph. vesp. 502 εἰ τὴν Ἱππίου καϑίσταμαι τυραννίδα:
«vri τοῦ... ἄλλως. χαλεπὴ γὰρ ἡ Ἱππίου τυραννὶς ἐδόκει γεγονένα!»
πολὺ τῆς τοῦ πατρὸς Πεισιστράτου χείρων. μνημονεύει δὲ αὐτοῦ 15!
ἐν “υσιστράτῃ (cf. schol. ad Lys. 019). εἰκότως δὲ τεσσάρων ὄντθ᾽
κατ᾽ ἐνίους τῶν Πεισιστρατιδὼν τὸν Ἱππίαν παρέλαβεν - πρεσβύτατο:

— 419 —

γὰρ ἦν αὐτὸς καὶ τὴν τυραννίδα εἶχε, καϑὰ καὶ Θουκυδίδης φησί (1,
20. 6, 54—59). δοκεῖ δὲ ἢ τυραννὶς καταστῆναι, ὥς φησιν Ἐρατοσϑέ-
νης; ἐπὶ ἔτη ν (ita quoque verus Aristoteles in polit. 5, 12 p. 1315531,
qui 51 annos numerat , ipsius Pisistrati 33 et 18 filiorum), τοῦ ἀκριβοῦς
διαμαρτάνων, 4gravoré£Aovg (ita Bentley, codd. ᾿“ριστοφάνους) uiv
τεσσαράκοντα καὶ ἕν φήσαντος (sicut Isocrates or. 10, 26 τετταράκοντα
δ᾽ ἔτη τῆς στάσεως γενομένης. νὰ cum Meursio emendàre voluit Bournot
p. 271, ut ipsum hoc sit Aristotelis testimonium in polit. 5, 12), 'Hooóo-
rov δὲ (5, 05) 95 καὶ τριάκοντα.

Haec ex eodem Aristotele, quem de eadem re etiam in comm. ad Acharn.
et Lysistr. citaverit, Didymnum attulisse cum Dindorfio censeo nec qui con-
tra stetit Schneidewin (ad Heraclid. polit. p. 38) pro Aristophanis nomine,
quod corruptum et ipse voluit, aliud quod magis conveniret in promptu
habuit. de ipso Pisistrato vulgatum 33 annorum numerum praebent etiam
exc. Heraclid. p. 4, 12.

16. (353)

Marpocr. s. vevxoegixo: ΖΔημοσϑένης ἐν τῷ κατὰ Τιμοκράτους
(11) ... ναυκράρους γὰρ τὸ παλαιὸν τοὺς ἄρχοντας ἔλεγον, ὡς καὶ dv
τῇ ε (5,71) δηλοῖ. ᾿Αριστοτέλη: δ᾽ ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ (περὶ
Κλεισϑένους add. schol. nub. 37, ubi Harpocrationis duorum locorum
verba et inter se el cum aliis coniuncta in scholia recentiora recepta
sunt p. 82, 30 — 37 ed. Par) φησὶ «κατέστησε xai (ita sch., Harp.
κατέστησαν δὲ) δημάρχους τὴν αὐτὴν ἔχοντας ἐπιμέλειαν roig πρότε-
ρον ναυκράροις᾽ καὶ γὰρ τοὺς δήμους ἀντὶ τῶν ναυκραριῶν ἐποίησε
(ita sch., Harp. δημέους vel sec. cod. A δημαίους ἀντὲ τῶν ναυκράρων
ἐποίησαν).

Idem Aristotelis testimonium quod ex Didymi in Demosthenem com-
mentario hoc loco petitum esse patct, apud eundem Harpocrationem (e
quo eadem Eudocia p. 10S) tangitur s. δήμαρχος: “υσίας ἐν τῷ κατὰ
MóGgov. ἄρχων tig ἣν ὃ δήμαρχος" οὗτοι δὲ τὰς ἀπογραφὰς ἐποι-
Οὔντο τῶν ἐν (ita cod. Darmstad. sec. Acta Monac. 3, 247 οἱ Eudocia. pro
£v, quod codd. vulgo omittunt, etiam Vind., additur προσόντων in codd.
D. E et Suida qui Harp. repetit) £xecrco δήμῳ χωρέων. ἔτε δὲ καὶ τὰ
ληξιαρχικὰ γραμματεῖα παρὰ τούτοις ἦν καὶ συνῆγον τοὺς δήμους
ὁπότε ἀρήσειεν καὶ ψῆφον αὐτοῖς ἐδίδοσαν. τούτους δέ φησιν doi-
στοτέλης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ ὑπὸ Κλεισϑένους κατασταϑῆναι τὴν
αὐτὴν ἔχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότερον ναυκράροις. ὅτι δὲ ἠνεχυρία-
fov οὗ δήμαρχοι δηλοῖ ᾿Δριστοφάνης ἐν Σκηνὰς καταλαμβανοῦύσαις.

δ. ἃ

— 1490 —

quae de munere demarchorum et hic el in lexicis (cf. Hesych., Etym X.
Lex. rhet. Seg. s. v. p. 237, 8. 242, 16 el supra ad fr. 7. Boeckh Stats
|, 663) feruntur, etsi fortasse ad Aristotelem, ad hunc certe historiae d.
Herod. 5, 69) locum non pertinent.

17. (354)

Plut. Themist. c. 10: κρατήσας δὲ τῇ γνώμῃ (ὁ Oruicroxig,) viec

Gua γράφει, τὴν μὲν πόλιν παρακαταϑέσϑαι τῇ 4ϑηνὰ τῇ ᾿Αϑηνάων
μεδεούσῃ. τοὺς δ᾽ ἐν ἡλικία πάντας ἐμβαίνειν εἰς τὰς τριήρεις, πεῖ-
δας ὁὲ καὶ γυναῖκας καὶ ανδραποδα σώξειν ἕκαστον ὡς δυνατόν...
ovx ὄντων δὲ δημοσίων χρημάτων τοῖς ᾿Αϑηναίοις ᾿Δρεστοτέλης
μέν φησι τὴν ἐξ ᾿᾿ἱρείου πάγου βουλὴν πορέσασαν ὀκτὼ δραχμὰς ἕξε-
Gro τῶν στρατευομένων αἰτεωτάτην γενέσθαι τοῦ πληρωϑῆναι τα;
τρεήρεις Κλείδημος δὲ καὶ τοῦτο Θεμιστοκλέους ποιεῖται στρατήγημα
.. ἐκπλεουσης δὲ τὴς πόλεως τοῖς μὲν οἶκτον τὸ ϑέαμα, τοῖς &
ϑαῦμα τὴς τόλμης παρεῖχε γενεὰς (ita Sintenis, codd. γονέας) μὲν alig
προπεμπύντων. αὐτῶν δ᾽ ἀκάμπτων 790; οἰμωγὰς καὶ δάχρυα γονέων
καὶ περιβολὰς διαπερώντων εἰς τὴν νῆσον. καίτοι πολλοὶ μὲν διε
γῆρας ἀπυλιμπανόμενοι τὼν πολιτῶν ἔλεον εἶχον" ἣν δέ τις καὶ ἀπὸ
τῶν ἡμέρων καὶ συντρύφων toov ἐπικλῶώσα γλυκυϑυμία μετ pt
γῆς xai πόϑου συμπαραϑεόντων ἐμβαίνουσι τοῖς ἑαυτὼν τροφεῦσι. ἐν
uis ἰστορεῖται κύων Ξανϑίππου τοὺ Περικλέους πατρὸς οὐκ ἀνασ)ο-
μενος τὴν ἀπ᾿ αὐτοῦ μόνωσιν ἐναλέσθαι τῇ ϑαλάττῃ καὶ τῇ τριήρει

παρανηχόμενος ἐμπεσεῖν εἰς τὴν Σαλαμῖνα καὶ λειποϑυμήσας ἀποϑε-
νεῖν εὐθύς" ov καὶ τὸ δεικνύμενον ἄχρι νὺν xai καλούμενον Κυνὸ;
σῆμα ταφον eret λέγουσες ef. Plut. Caton. 5: κυνας δὲ συντρόφους γε’
νομένους καὶ συνὴ Deis ἄλλοι τε πολλοὶ καὶ Ξανϑιππυς ὁ παλαιὸς τὸν

εἰς Σαλαμῖνα τῇ τρι ει παρανηξάμενον ὅτε τὴν πόλεν ὁ δῆμος ἐξέμι-
πεν, ἐπὶ τῆς ἄχρας ἐκήδευσεν ἣν Κυνὸς σῆμα μέχρε νῦν καλοῦσιν.
quae ex eodem ut superiora Aristotele nominum propriorum ᾿Αυνὸς σῆμα
sieut proverbiurum alibi explicationes. politicas grammaticasque gramm
{εὖ studio mninutias aane lestatur. afferri Aelianus de nat. an. 12, ἢ
e quo Tzetzes chil. 4, 182 ef. Asclepiades ibid. 4, 198 ap. Müller. Ff-
hist. HI, 305; : πέπυσιιαι δὲ ποὺς τοῖς ἡδὴ μοι προειρημένοις κύνα: y
νέσϑαι φιλυδεσπότους. co; Ξανϑέππου τοὺ doígoovo;: μετοικιζυμέ"
"Gv γὰρ τῶν «᾿ϑηναίων εἰς τὰς ναῦς ἡνίκα τοῦ zoovov ὁ Πέᾳση: ων
μέγαν πολεμὸν ἐπὶ τὴν Ελλάδα ἐξῆψε καὶ ἔλεγον of χρησμοὶ λὼυν £57
"αἱ τοῖς «᾿ϑηναίοις τὴν" μὲν az«roída ἀπολιπεῖν, ἐπιβῆναι δὲ τὼν 19 917
ρων, οὐδὲ οἵ κύνες τοῦ προειρημένον ἀπελείφϑησαν. ἀλλὰ cvuuut €.

— 421 —

xícavro τῷ Ξανϑίππῳ καὶ διανηξάμενοι ἐς τὴν Σαλαμῖνα ἀπέσβησαν
(ita propos. Iacohs ad Ael. II, 431. codd. ἀπέβησαν. ἀπέπνευσαν voluit
Siebelis ad Philoch. fr. p. 48). λέγετον δὲ ἄρα ταῦτα ᾿'Δριστοτέλης
καὶ Φιλόχορος.

18. (355)

Harpocr. s. ξλληνοταμίαι: ᾿Ανδοκίδης ἐν τῷ περὶ εἰρήνης
(S. 38) εἰ γνήσιος. ὅτι ἀρχή τις ἦν o£ ξλληνοταμίαι ot διεχείριξον τινα
(codd. τὰ nisi fuit τὰ κοινὰ χρ. cf. lexica s. v.) χρήματα, καὶ ᾽'ἄριστο-
τέλης δηλοὶ ἐν τῇ Α'ϑηναίων πολιτείᾳ. μνημονεύει δὲ καὶ Θουκυδί-
δης αὐτῶν ἐν α (1, 96).

Hunc magistratum in Aristidis et societatis Atheniensis historia
commenrnoravisse Aristotelem (v. fr. 62 Müll.), sicut commemoravit Thucy-
dides (l. c.), non autem in magistratuum descriptione, vel inde probatur
quod post Euclidem ille non restitutus est (cf. Boeckh Staatsh. 1, 242. 246).

19. (350)

Plutarch. Cimon. c. 10: ἤδη δ᾽ εὐπορὼν ὁ Κίμων ἐφόδια τῆς στρα-
τιᾶς. ἃ καλῶς ὑπὸ τῶν πολεμίων ἔδοξεν ὠφελῆσϑαι, κάλλιον ἀνήλι-
σκεν εἰς τοὺς πολίτας. τῶν τὲ γὰρ ἀγρῶν τοὺς φραγμοὺς ἀφεῖλεν, ἵνα
καὶ τοῖς ξένοις καὶ τῶν πολιτῶν τοῖς δεομένοις ἀδεῶς ὑπάρχῃ λαμβά-
νειν τῆς ὀπώρας (cf. Plut. Pericl. 9: ὅπως ὀπωρίξωσιν of βουλόμενοι et
ipsius Theopompi verba ὅπως οἵ βουλόμενοι τῶν πολιτῶν εἰσιόντες
ὀπωρίξωνται), καὶ δεῖπνον οἴκοι παρ᾽ αὑτῷ λιτὸν μὲν ἀρκοῦν δὲ πολ-
λοῖς (Theop. καὶ δεῖπνον ἀεὶ εὐτελὲς παρασκευάζεσϑαι πολλοῖς av-
ϑρώποις) ἐποιεῖτο καϑ᾽ ἡμέραν. ἐφ᾽ o0 τῶν πενήτων ὁ βουλόμενος εἰς-
ἤει καὶ διατροφὴν εἶχεν ἀπράγμονα μόνοις τοῖς δημοσίοις σχολαξων.

ὡς δ᾽ ᾿Τριστοτέλης φησίν. οὐχ ἁπάντων ᾿4ϑηναίων ἀλλὰ τῶν δη-
μυτῶν αὐτοῦ “ακιαδῶν παρεσκευάξετο τῷ βουλομένῳ τὸ δεῖπνον.
αὐτῷ δὲ νεανίσκοι παρείποντο ...

Cum Aristotele facit etiam Theophrastus apud Cic. de off. 2, 18 (ΤΆ.
quidem scribit Cimonem Athenis etium. in. suos curiales Laciadas ho-
3pilalem fuisse. ila enim instiluisse el villicis imperavisse ul omnia
praeberentur, quicunque Laciades in villam suam deverlisset). altera
autem cui haec opponitur sententia, immo iactantia, Theopompi fuit (e
Philippicorum libro X, cuius ipsa verba affert Athen. XII, 533 — Theop.
Ir. 94 Müll.), nimium quidem illius ut Themistocli democratiae fautori de-
lrahentis ita Cimonis contrariae parti addicli popularem tamen liberalita-
lem augentis, qua de re quum eadem verba in vita Periclis (c. 9) Plutar-

-- 422 —

chus repetat, omnem istum sermonem Pericli inimicum, cui Aristotelis
mentio in fr. 30 exhibita a Plutarcho inseritur, e Theopompo ductam
esse (inde a verbis c. 9 v. 3 SinL. ἄλλοι δὲ πολλοὶ πρῶτον ὑπ᾽ ἐκεένοτ
φασὶ τὸν δῆμον elc.) perspicitur. atque in hoc etiam vitae Cimonis loce
ad Aristotelem nihil pertinere nisi ipsius opinionis dissentientis notitiam
a Plutarcho Theopompeis insertam quae et praecedant et sequantur (v. !1
—16 Sint), fragmentum probat ah Athenaeo servatum, cui ex eodem
fonte eodemque rerum tenore de Cimonis liberalitate agens consentit Ne-
pos (Cim. 4). clarissimus enim erat demagogorum adversarii decimus ille
de demagogis Atticis liber, ex quo omnis illa apud Nepotem vita Cimonis
pendet quamvis exilis: nam praeter c. 4 non solum in c. 1, ubi de Elpi-
nice (cf. Plut. Cim. c. 4 v. 41 —47: εἰσὶ δ᾽ ot elc.) Theopompi Cime-
nem defendentis vestigia deprehenduntur, sed quum de exilio c. 3 et cum
ipso Theopompo (fr. 92 Müll. ap. schol. in Aristid. t. ll p. 284) et cum
Plut. Cim. 17—18 et Pericl. 10 et in argumento et ipsis passim verbis
consentiat, vel illa quibus apud Plutarchum post c. 9 vita Periclis conii-
nuatur (c. 10, v. 1—19) ex eodem fonte Theopompo sumta esse proban-
tur. Heraclides autem in politiis utrum Theopompum secutus sil, cui
opinioni favent ut plurimum quae nunc eius restant verba Theopompeis
simillima, an Aristotelem (ἐξ ὧν πολλούς i. e. aul τοὺς δεομένους asl
τοὺς Δακιάδας cf. Schneidewin ad Her. p. 30) an sicut Plutarches
utramque sententiam posuerit, in tanta tamque libidinosa excerptoris
Byzantini brevitate atque temeritate diiudicari nequit. sunt autem eius
haec verba: (Κίμων) τοὺς ἐδίους ἀγροὺς ὁπωρίξειν παρεῖχε τοῖς fovlo-
μένοις. ἐξ᾽ ὧν πολλοὺς ἐδείπνιξεν.

20. (351)

Plutarch. Pericl. c. 1: διδάσκαλον δ᾽ αὐτοῦ (Periclis) τῶν μουσι-
κῶν oí πλεῖστοι Δάμωνα γενέσϑαι λέγουσιν, οὗ φασὶ δεῖν τοὔνομα
βραχύνοντας τὴν προτέραν συλλαβὴν ἐκφέρειν. ᾿Αριστοτέλης δὲ
παρὰ Πυϑυκλείδῃ μουσικὴν διαπονηϑῆναι τὸν ἄνδρα φησίν. ὁ δὲ
Δάμων...

21. (358)

Plutarch. Pericl. c. 9: ἐπεὶ δὲ Θουκυδίδης... ἄλλοι δὲ πολλοὶ
πρῶτον ὑπ᾽ ἐκείνου φασὶ τὸν δῆμον ἐπὶ κληρουχίας καὶ ϑεωρικὰ κα
μισϑῶν διανομὰς προαχϑῆναι κακῶς ἐϑισϑέντα καὶ γενόμενον ποὶῦ
τελὴ καὶ ἀκόλαστον ὑπὸ τῶν τότε πολιτευμάτων ἀντὶ σώφρονος κα
αὐτουργοῦ, ϑεωρείσϑω διὰ τῶν πραγμάτων αὐτῶν ἡ αἰτία τῆς μεῖα
βολῆς. ἐν ἀρχῇ μὲν γάρ, ὥσπερ εἴρηται, πρὸς τὴν Κίμωνος δόξα 9"

-- 42 ---

ἀντιταττόμενος ὑπεποιεῖτο τὸν δῆμον, ἐλαττούμενος δὲ πλούτῳ καὶ
χρήμασιν, ἀφ᾽ ὧν ἐκεῖνος ἀνελάμβανε τοὺς πένητας, δεῖπνόν τε καϑ'
ἡμέραν τῷ δεομένῳ παρέχων ᾿Α4ϑηναίων καὶ τοὺς πρεσβυτέρους ἀμ-
φιεννύων τῶν τε χωρέων τοὺς φραγμοὺς ἀφαιρῶν ὅπως ὀὁπωρίξωσιν of
βουλόμενοι, τούτοις ὁ Περικλῆς καταδημαγωγούμενος τρέπεται πρὸς,
τὴν τῶν δημοσίων διανομήν, συμβουλεύσαντος αὐτῷ Δημωνέδου τοῦ
Οἴηϑεν. ὡς ᾿ἀριστοτέλης ἱστόρηκε. καὶ ταχὺ ϑεωρικοῖς καὶ δικα-
στεκοῖς λήμμασιν ἄλλαις τε μισϑοφοραῖς καὶ χορηγίαις συνδεκάσας τὸ
πλῆϑος ἐχρῆτο κατὰ τῆς ἐξ ᾿Δρείου πάγου βουλῆς ... ὥστε τὴν μὲν
ἀφαιρεϑῆναι τὰς πλείστας κρίσεις δι’ Ἐφιάλτου. Κίμωνα δ᾽ ὡς φιλο-
λάκωνα καὶ μισόδημον ἐξοστρακισϑῆναι,

Theopompea haec esse quibus brevis (ut in fr. 19 et 20) inserta Ari-
stotelis notitia, modo dixi ad fr. 19. Aristotelis enim in omni hoc loco
nihil est nisi illud: συμβουλεύσαντος αὑτῷ Δημωνίδου τοῦ Οἴηϑεν.

22. (359)

Argum. [socrat. Areopagit. (ex prolegomenis christiani cuiusdam [50-
cratis el parum docti commentatoris sexti ut videtur p. Chr. seculi cf. e.
g. p. 108, 12 ὡς σὺν 9:9 μαϑησόμεϑα quae Olympiodori et Davidis ae-
tatem sapiunt) apud Schol. in Aeschinem et [socr. ed. Guil. Dindorf. Oxon.
1852. p. 111: Ἐφιάλτης τις καὶ Θεμιστοκλῆς (immo Pericles) γρεω-
στοῦντες τῇ πόλει χρήματα καὶ εἰδότες ὅτι ἐὰν δικασϑῶσιν of ᾽Ἄρεο-
παγῖται πάντως ἀποδώσουσι. καταλῦσαι αὐτοὺς ἔπεισαν τὴν πόλιν,
οὕτως οὕπως τινὸς μέλλοντος κριϑῆναι. ὁ γὰρ ᾿Αριστοτέλης λέγει
ἐν τῇ πολιτείᾳ τῶν ᾿4ϑηναίων ὅτι καὶ ὁ Θεμιστοκλῆς (Pericles) αὕτεος
ἣν μὴ πάντα (πάντως cod. Mustoxydis) δικαξειν τοὺς ᾿ΑΔρεοπαγίτας"
θῆϑεν μὲν ὡς δι᾽ αὐτοὺς τοῦτο ποιοῦντες, τὸ δ᾽ ἀληϑὲς διὰ τοῦτο
πάντα κατασκευάζοντες. εἶτα οἱ ᾿4ϑηναῖοι ἀσμένως ἀκούσαντες τῆς
Ἰθεχύτης συμβουλῆς κατέλυσαν αὐτούς.

Themistoclis noinen commentatoris errore irrepsisse pro Pericle, vi-
dit Andr. Mustoxydes (Συλλογὴ "EAAqvixóv ἀνεκδότων,, fasc. 1. Ven.
1816. p. 7 hypothesium — p. 31). ceterum oligarchorum has calumnias
(f. Diod. XL, 77) ex Ephialtis paupertate (Aelian. var. hist. 2, 43) duclas
Theopompo et ipsas deberi prompta est legentis conicctura.

23. (360)

Plutarch. Pericl. c. 10: "Egiezqv μὲν ovv φοβερὸν ὄντα τοῖς ὀλι-
Ἰαρχικοῖς καὶ περὶ vag εὐθύνας καὶ διώξεις τῶν τὸν δῆμον ἀδικούν-
τῶν ἀπαραίτητον ἐπιβουλεύσαντες of ἐχϑροὶ δι᾽ ᾿Δριστοδίκου τοῦ Τα-
ναγρικοῦ χρυφαέως ἀνεῖλον, Oc ᾿Αριστοτέλης εἴρηκεν.

-- 424 —

Contra Antiphon de caede Herod. 68: αὐτίκα Ἐφιάλτην τὸν oah-
gov πολίτην οὐδέπω νῦν εὕρηνται of ἀποκτείναντες (cf. Diod. X, 77.

24. (301)

Schol. (historicorum et comicorum testimoniis de Hyperholo εἰ
Cleone demagogis refertum, quod e commentariis Aristophanicis collectum
videlur, cf. schol. vesp. 1007, pac. 681. 692 de Hvperbolo) in Lnca.
Tim. 30 p. 47 ed. lacobitz (cod. Voss. et Paris.): ἐπέστη δὲ (Κλέωνὶ xoi
τῇ πρὸς “ακεδαιμονίους εἰρήνῃ, ὡς Φιλόχορος (cf. Philoch. ap. schel.
Ar. pac. 665) καὶ [ororopavnz προσϑεὶς ἄρχοντα EvOvvov (0l. 88. 3.
᾿Αριστοτέλη: δὲ καὶ περιξωσάμενον αὐτὸν λέγει δημηγορῆσαι.. εἰς τὴν
ϑρασυτητα αὐτοῦ ἀποσκώπτων etc. (cf. Schol. in Aeschin. c. Tim. 5
p. 14. 11 Dind.: λέγεται δὲ Κλέων ὁ δημαγωγὸς παραβὰς τὸ ἐξ ἔϑους
σχῆμα περιξωσάμενος δημηγορῆσαι: debebat scil. ἐντὸς τὴν χεῖρα ἔχειν.
de quo Aesch. l. c.).

Aristophanis et Aristotelis nomina hie inter se commutata esse vidil
Hemsterhusius (in ed. Aust. 1743 t. I p. 1HH*. licet enim, ut contra dixil
Car. Müller (ad Ar. fr. τοῦ, parile sit fragmentum de Cleophonte seques:
6), comici tamen esse ἁἀποσκώπτων illud (cf. etiam Schol. p. 16 de Pe
lvzelo), non philosophi certissimum est. corrigas igitur cum Hemster-
husio: ὡς Φιλόχορος προσϑεὶς "pro annalium instituto! ἄρχοντα Εὔϑε-
vov (de anno v. Heust. καὶ “οιστοτέλης. .Τριστοφάνης «δὲ καὶ
"Qt. etc.

25. 362

Plutarch. Nic. c. 2: ἔνεστεν οὖν περὶ Νικίου πρῶτον εἰπεῖν ὃ γέ
γραφεν φιστοτέλης. ὅτι τρεῖς ἐγένοντο βέλτιστοι τῶν ττολιτῶν καὶ
πατρικὴν ἔχοντες εὔνοιαν καὶ φιλίαν πρὸς τὸν δῆμον. Νικίας ὁ Νι'
κηράτου καὶ Θουκιδίδης ὁ Μελησίου καὶ Θηραμένης ὁ Αγνωνος.

Quoruin ultimus sine dubio Theramenes talis iudicii occasionem ἃ."
ctori dedit.

26. (303)

Schol. in Aristoph. ran. 15332 KAcog ov δὲ μαχέσϑω: zta9060?"-
ὡς “φιστοτέλης φησί. μετὰ τὴν ἐν Aoyevovaau; ναυμαχίαν Aaxt-
δαιμονίων βουλομένων ἐκ Δεκελείας ἀπιέναι ἐφ᾽ ol; ἔχουσιν £xario?!
καὶ εἰρήνην ἄγειν ἐπὶ τοῦ Καλλίου (01. 03, 39, Κλεοφῶν ἔπεισε τὸν àn-
μον μὴ ποοσδέξασϑαι ἐλϑὼν εἰς τὴν ἐκκλησίαν μεϑύων καὶ 9optX"
ἐνδεδυκώ;, οὐ φάσκων ἐπιτρέψειν ἐὰν μὴ πάσας ἀφῶσι τὰς πόλεις '
“ακεδαιμόνιοι.

-- 425 —

27. (364)

Harpocr. (e Didymo) s. δεκάξων : Ἰσοκράτης περὶ τῆς εἰρήνης (50)
. Ἐρατοσθένης δὲ ἐν τοῖς περὶ τῆς ἀρχαίας κωμωδίας πόϑεν τὸ
ἄγμα εἴρηται δηλοῖ (cf. schol. vesp. 389)... ᾿ἀριστοτέλης δ᾽ ἐν
ϑηναίων πολιτείᾳ "Mvvróv φησι καταδεῖξαι τὸ δεκάξειν τὰ δικα-
noi. |

Ex eodem fonte similia ap. lex. rhet. Seg. s. v., ubi p. 236, 6 (Etym.
p. 254, 31): πρῶτος δ᾽ ἐδόκει δεκάσαι Μέλητος (corr. Mvvroc) τὰς
ϑύνας διδοὺς τῆς ἐν Πύλω στρατηγίας ἣν κακῶς ἐστρατήγησεν. cf.
d. 13, 64 (καὶ πρῶτος .4ϑηναίων δοκεῖ δικαστήριον δωροδοκὴσαι!).

28. (865)

Harpocr. (ex quo Phot. et Suid., Aristotelis tamen nomine neglecto)
τετρακόσιοι: ᾿Αντιφῶν ἐν τῷ περὶ τῆς μεταστάσεως. of τετρα-
σιοε πρὸ ἑπτὰ ἐτῶν κατέστησαν τῶν τριάκοντα τυράννων παρ᾽ 491-
έοις. οἵτινες τέτταρας μῆνας ἦρξαν τῆς πόλεως, ὥς φησιν 'Ἄριστο-
λης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ.

29. (866)

Schol. in Aristoph. vesp. 157 (e Didymo) “ρακοντέδης: πονη-
€ οὗτος καὶ πλείσταις καταδίκαις ἐνεχόμενος, ὡς Πλάτων Σοφισταῖς.
αλλέστρατος δὲ ἕνα τῶν τριάκοντά φησιν, εἰ μἡ ὁμώνυμος" ἔστι γὰρ
τὸς ὁ τὸ περὶ τῶν τριάκοντα ψήφισμα περὶ ὀλιγαρχίας γράψας. ὡς
'ριστοτέλης ἐν πολιτείαις (cf. Lys. contra Eratosth. 73).

30. (367)

Pollus onomast. (ed. I. Bekker, Berol. 1846) 8, 85—87: ἀρχόντων
τῶν ᾿Α4ϑήνησιν ὀνόματα oí ἐννέα ἄρχοντες. εἰσὶ δὲ ἄρχων, fa-
leve, πολέμαρχος καὶ ϑεσμοϑέται ἕξ' ἐκ τούτων γὰρ οἱ ἐννέα συμ-
ροῦνται. (hic add. Svnag. lex. Seg. p. 449, 17 Bekk. τξξ Suid. cf. schol.
it. Phaedr. p. 313.) ἐκαλεῖτο δέ τις ϑεσμοϑετῶν ἀνάκρισις (fr. 31), εἰ
λῃναῖοί εἶσιν ἑκατέρωϑεν ἐκ τριγονίας (fr. 32) xai τὸν δῆμον πόϑεν
L εἰ Απόλλων ἔστιν αὐτοῖς πατρῷος (cf. fr. 1) καὶ Ζεὺς ἔρκειος καὶ
τοὺς γονέας εὖ ποιοῦσι καὶ εἰ ἐστράτευνται ὑπὲρ τῆς πατρίδος καὶ
τὸ τίμημα ἔστιν αὐτοῖς. ἐπηρώτα δ᾽ ἡ βουλή, ὦμνυον (fr. 33) δ᾽
τοι πρὸς τῇ βασιλείῳ στοᾷ, ἐπὶ τοῦ λίϑου ὑφ᾽ Q τὰ ταμιεῖα, συμ-
λαξειν τοὺ; νόμους καὶ μὴ δωροδοκήσειν, ἢ χρυσοῦν ἀνδριάντα
Οτῖσαι. εἶτα ἐντεῦϑεν εἰς ἀκρόπολιν ἀνελθόντες ὥμνυον ταὐτά.
'eoívn δ᾽ ἐστεφάνωντο (cf. schol. Aeschin. p. 11, 26 Dind. Hes. et Phot.

— 426 —

s. μύρρενος ) schol. Aristoph. ran. 330, vesp. 861), xai κοινῇ μὲν ἔχοι-
σιν ἐξουσίαν ϑανάτου ἐάν τις κατέῃ ὅποι μὴ ἔξεστε (cf. Poll. 8, 50]. καὶ
κληροῦν δικαστάς , καὶ ἀϑλοϑέτας (cf. Poll. 8, 03) ἕνα κατὰ φυλὴν ie-
στην καὶ στρατηγοὺς χειροτονεῖν ἐξ ἁπάντων, καὶ καϑ᾽ ἑκάστην πε.
τανείαν ἐπερωτᾶν εἰ δοκεῖ καλῶς ἄρχειν ἕκαστος, τὸν δ᾽ ἀποχειροιε-
νηϑέντα κρίνουσιν, καὶ ἔππάρχους δύο καὶ φυλάρχους δέκα καὶ τε-
ξιάρχους δέκα (haec male transposita sunt. cf. fr. 48 ---.18). καὶ κοινῇ
μὲν ταῦτα.

Archontum Atticorum munerunque quae et omnium essent cotum
niter et singulorum recensionem, qua apud Pollucem (5, 85.—91) excar-
sus ille (de quo supra ad fr. 9) introducitur de magistratibus Atticis, eam
uni Aristoteli deberi totam, licet ita ab auctore quo Pollux usus est ia
brevius contractam ut praeter alia causarum definitiones ab Aristotele at-
ditae oinissae sint, id si lexicographorum verba passim consimilia atque
eodem rerum ordine prolata (fr. 35. 39. 12. Ἡ) maximeque Harpocralie-
nem comparaveris qui Didymum fere sequitur, facile concesseris. nequ
alium puto auctorem Aristotelea illa lexicis tradidisse quam ipsum illum
Didymum, cuius laboriosa diligentia lexicographis eisque qui in scriple-
res per secula Christiana praecipue lectitatos ederent commentarios, pri-
cipali erat fundamento, vel nobis illa in lexicis Byzantinis scholiisque et
commentariis variorum postea collectis atque in unum librum consceriplis
ex minima quadam parte conservata. neque obstat quod nunquam neqve
ille diserto testimonio a Polluce citatur neque qui ex eius thesauris leti
sua excerpserunt. ;Pamphilum enün a Polluce exseribi puto, non ipsus
Didymum, cf. e. g. Pamph. ap. Athen. ΧΙ, 496^. s. πλημοχόη — Pull. Ιὰ,
73Y. est enim fere labentis eruditionis ea consuetudo et apud veteres iw
a primo post. Chr. seculo et medio aevo late patens, ut quo scripte
quasi quodam. fundamento omnis opera superstrueta est, hunc vix wd
raro commemorent , describant vero eum ipsis rebus etiam nomina aude
rum. quibus ille usus sit, falsa propriae lectionis specie iudices paro
litteratos decipientes.. id quod et iu Pollucem cadit et in Harpocrationes
οἱ plerosque inde al ea aetate omnes. (ef. de. Diogene Laertio V. Rose ἐξ
libr. Aristot. p. 10) neque omnino est cuius propria diligentia miner, mr
ior doctrinae vaua species fuerit quam Atlienaeus, qui et Didvmo et Pant
philo abutitur. omnis enim vera veterum graumaticorum eruditio Didyn!i
aetate atque in ipso maxime Didvmo finitur, ultra quem iu fontium indz
gatione non facile ascenditur, ad quem ubique ducimur. qua de caus2
Pollucis illum de novem arcehontibus loeum ita exseripsi ut singulis capi
tibus fragmenta Aristotelica subiicerem eum ipse auctoris nomine aliunde

-- 42 —

adita servaremque in ordinandis illis eum quem Pollux rerum ordinem.
tra vero Pollucis auctoritatem quominus sequar, eius ipsa doctrinae ra-
one impedior qua non ipse antiquis illis quos passim significat auctori-
is usus est, sed paucis et recentibus, maximeque lexicis variorum testi-
onia componenlibus: in quibus quidem non unicum, at praecipuum
' omui hoc imagistratuum Atticorum loco fontem Aristotelem fuisse, ut
it Didymo, manifestum est.

31. (368)

Lex. rhetor. fragm. Cantabrig. (post Phot. ed. Oxon.) p. 670, 14 (p. 17
. Meier) ϑεσμοϑετῶν ἀνάκρισις: κατὰ 'Δριστοτέλην of ϑε-
οϑέται ἐκ τῶν 9 ἀρχόντων, αὐτοὶ ἕξ ὄντες. οἵ δὲ λαχόντες ὑπὸ τῆς
υλῆς τῶν πεντακοσίων καὶ τοῦ δικαστηρίου (cf. Dem. 20, 90) doxiua-
vrai, πλὴν (ila cod. an παρὰ) τοῦ γραμματέως ἐρωτώμενοι τίνες av-
ἣν πατέρες, ὁμοίως καὶ δήμων τένων εἰσί. καὶ εἰ ἔστιν αὐτοῖς ᾿4πόλ-
»ν πατρῷος (cf. Eudoc. p. 331) xal Ζεὺς ἕρκειος (Dinarchi εἰ τὰ ἱερὰ
rroQa ἔστιν. ubi nun scribendum est molo i. e. μνήματα, τάφοι, ut in
mosth. 57, 67. cf. Schoemann ad Isaeum p. 222), καὶ & τοὺς γονέας εὖ
0061 (cf. Xen. mem. 2, 2, 13), xai & τὰ τέλη τελοῦσι, καὶ εἰ τὰς ὑπὲρ
ἧς πατρέδος στρατείας ἐστρατεύσαντο. πάντα οὖν [ταῦτα add. Meier]
νάκρισιν εὐλόγως ὠνόμασαν.

Aristoteles igitur praesentem reipublicae formam describens hic quo-
ue ut in ceteris fragmentis praesenti tempore usus deprehenditur: quod
| Polluce et grammaticis ad propriam aetatem respicientibus facile dele-
Jalur (cf. fr. 33). abest tamen ab his τριγονία illa Pollucis Solonea nec
aisi in patrem inquiritur, sicut par erat (cf. Dem. 59, 92. Lys. 24, 13) post
Aristidem (cf. Demosth. 57, 67: ὥσπερ γὰρ τοὺς ϑεσμοϑέτας ἀνακρίνετ᾽,
ἰγὼ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐμαυτὸν ὑμῖν ἀνακρίνω. ὦ ἄνϑρωπε, τίς qv
σοι πατήρ; οἷο. v. 67—70). nihilo minus in utroque et Pollucis et
lexici rhet. loco manet. τὸ τίμημα (Plut. Aristid. 1) et τὰ τέλη τελεῖν (τὸ
εἰσφέρειν ἐκ τῶν ἰδίων, ut Dinarchus, sc. secundum τίμημα illud), quod
repetitur etiam a Dinarcho (contra Aristog. 17), qui eandem fere formulam
cmmemorat quasi ad omnium magistratuum probationem pertinentem
(tf. etiam Isaei locum supra in fr. 8 appositum). sequitur igitur ut haec
"ut formulae magis quam rei fuisse credenda sint. (cf. Boeckh , Staatsh. I,
960), aut reipublicae in pristinam Solonis formam magis aristocraticam
"tslitutae, qualem Demetrii Phalerei tempore et postea obtinuisse consen-
ateum est. nisi forte temporum mutatorum rationem habens utrumque
ἀναχρίσεως modum auctor posuit (addens fere ut Theophrastus ap. Har-

— 416 —

que , tum qui in eo tempore in eoque casu civilis discordiae non alter-
utra parle sese adiunxerit, sed solitarius separatusqne a communi
malo civitatis secesserit, is domo palria fortunisque omnibus careto,
exul extorrisque esto.

Quae hic latis verborum ambagibus reddit Gellius delege illa ut ab-
sona (est enim optimum morum civilium praeceptum, ut multa Solonis,
at non lex) ita mox obsoleta (vel potius nuuquam valente, cf. Lysiae
orat. contra Philonem et maxime S. 27, cui non repugnat S. 29 ἡ za-
ροῦσα ἀτιμία: hanc enim male interpretatus esse videtur Taylor in ar-
gumento orationi praeposito ed. Lond. 1739. p. 487. cf. S. 33), eadem
brevius ita exprimit Plutarch. Solon. c. 20 in.: τῶν δ᾽ ἄλλων αὐτοῦ vo-
μῶν ἴδιος μὲν μάλιστα καὶ παράδοξος ὁ κελεύων ἄτιμον elvat τὸν ἐν
στάσει μηδετέρας μερίδος γενόμενον idemque Plut. de sera num. vind.
c. 4: παραλογώτατον δὲ τὸ τοῦ Σύλωνος ἄτιμον εἶναι τὸν ἐν στάσει
πόλεως μηδετέραᾳ μερίδι προσϑέμενον μηδὲ συστασιάσαντα (cf. Plut. de
solert. anim. 8, reipubl. ger. praec. 32. Cic. ep. ad Att. 10, 1).

11. (348)

Plutarch. Solon. c. 32: ἡ δὲ δὴ διασπορὰ κατακαυϑέντος αὐτοῦ
(sc. Solonis) τῆς τέφρας περὶ τὴν Σαλαμινίων νῆσον ἔστι μὲν διὰ τὴν
ἀτοπίαν ἀπίϑανος παντάπασι καὶ μυϑώδης, ἀναγέγραπται δ᾽ ὑπό τε
ἄλλων ἀνδρῶν ἀξιολόγων καὶ ᾿Ἱριστοτέλους τοῦ φιλοσόφου.

Idem de Lycurgo in Creta mortuo narrat Aristocrates [Lacedae-
monius et Laconicorum auctor recentior atque fabulis indulgens] ap. Plu-
tarch. Lyc. c. 31. ita Müller ad fr. 14, cf. Fr. hist. Gr. IV p. 332.

12. (349)

Schol. in Aristoph. Acharn. 234 Παλλήναδε: of Παλληνεῖς δῆμος
ἔστι τῆς ᾿Αττικῆς, ἔνϑα Πεισιστράτῳ βουλομένῳ τυραννεῖν xal ᾿4ϑη-
ναίοις ἀμυνομένοις αὐτὸν συνέστη πόλεμος... μέμνηται δὲ τούτου καὶ
Ἀνδροτίων καὶ ᾿Δριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ.

Cf. Phot. p. 592, 25 τὸ ἀπὸ τῆς Παλληνίδος: τὸ φοβερόν,
ἀπὸ τῆς ἐπὶ Παλληνίδι (ἐπὶ Παλληνίῳ Andocid. de myst. 100, cf. Meier
in ind. lect. Hal. aest. 1837 p. 6. ἐπὶ Παλληνίδος Polyaen. 1, 21. sc. ἐπὶ
Παλληνίδος "49«vag ἱερῷ cf. Herod. 1, 02) μάχης ἐν ἢ ἡττήϑησαν
᾿Αϑηναῖοι.

13. (350)

Schol. in Aristoph. Lysistr. 605 (ἀλλ᾽ ἄγετε λευκόποδες οἴπερ ἐπὶ

“Δειψύδριον ἤλθομεν) λυκόποδες: λυκόποδας ἐκάλουν, ὡς μὲν

— 417 —

᾿Αριστοτέλης., τοὺς τῶν τυράννων δορυφόρους" τοὺς γὰρ ἀκμά-
ξοντας τῶν οἰκετῶν ἐπὶ τῇ τοὺ σώματος φυλακῇ ἔλαβον (ita Suid. edd.
post Kuesterum, codd. ἔβαλλον ut schol. et Apostol. 10, 91). λυχόποδες
δὲ ἐκαλοῦντο ὅτι διὰ παντὸς εἶχον τοὺς πύδας λύκων δέρμασι περικε-
καλυμμένους ὥστε μὴ ἐπικαίεσϑαι ἐκ τοῦ περιέχοντος. τινὲς δὲ λυκό-
πόδας διὰ τὸ ἔχειν ἐπὶ τῶν. ἀσπίδων ἐπίσημον λύκον (haec quae sine
dubio apud Didymum et in commentario ad Aristoph. et in lexico comico
indeque apud Diogenianum extabant , owisit Hesychius, retinuit alia quae
ad scripturam Hermanni Àevxozoósg spectantia hic inserenda sunt, s.
λυκόποδες" of ᾿Δλκμαιωνίδαι" of μέν τινες διὰ τὴν τῶν ποδὼν λευχό-
τητα΄ ἦσαν γὰρ ἀεὶ ὑποδεδεμένοι — corr. ἀνυπόδητοι, nisi ad alleram
explicationem liaec mutilata pertinent). ὁ δὲ ᾿Αριστοφάνης ἔφη rovg
vuv λεγομένου. ᾿Αλκμαιωνέδας οὗτοι γὰρ πόϊεμον ἀράμενοι πρὺς In-
πίαν τὸν τύραννον καὶ τοὺς Πεισιστρατίδας «τείχεσαν (eadem voce usus
fuit in eadem re Herod. 5, 62) τὸ “εεψύυδριον (haec iude a. v. o δὲ
᾿Αριστοφ. oim. cod. Rav.). — “εεψύδριον: χωρίον τῆς ᾿Αττικῆς περὶ
τὴν Πάρνηϑον (ita cod. Rav., alii τὸ ὑπεράνω Πάρνηϑος, ὑπὸ τὴν
Πάρνηϑον Etym. M. ὑπὲρ Πάρνηϑος Hesych. Suid. Apostol, ὑπὲρ
τὴς Σπάρτης Eust. “ειψύδριον τὸ ὑπὲρ Παιονίης τειχίσαντες Herod.
Ι. c.), εἰς ὃ συνῆλϑόν τινες τῶν (ita Suid.) ἐκ τοὺ ἄστεος (i. e. Alemaeo-
nidae ἅμα τοῖσι ἄλλοισι ᾿4ϑηναίων φυγάσι ut ait Herodotus 1. c., eadem
ille identidem formula usus οὗ ἐκ τυὺ ἄστεος 1, 02, 03), ὥς φησιν gi -
στοτέλης ἐν MOwvalov πολιτείᾳ.

Praeter Suidam qui ex scholiis, Aristotelis nomine omisso, exscri-
psit eadem, et Apostol. prov. 10, 91 cf. Phot. s. v. λυκόποδας: "dgi-
Grogav jc “υσιστρατῃ" τοὺς πρὸς Ἱππίαν ἀγωνισαμένους ἐπὶ Λειψυ-
δρέῳ ὡς γενναίους (cf. Apostol.)* ἔλεγον (male corrigitur ἔλαϑον in ed.
Porson.) yaQ rovg δυρυφόρυυς τὼν τυράννων διὰ τὸ κατειλεῖσϑαι δέρ-
μασι τοὺς πόδας καὶ λυκόποδας εἶναι" ἢ διὰ τὸ λύκον ἔχειν ἐπίσημον
ἐπὶ ταῖς ἀσπίσιν ἀπὸ Διονυσίου (corr. Ζιονυσου) πρώτου. cum quibus
cohaerebant olim quae ex eodem auctore qui Aristotelem citaverat quem-
que reddiderat Aristophanis commentator in scholiis nostris excerptus,
manaverunt in lexicorum et proverbioruim (qv δὲ καὶ παροιμιαξομένη ἡ
ἐπὶ AG. μάχη, ut ait Eust.) conditores s. ἐπὶ “ειψυδρίῳ nag
(Etym. M. p. 301, 32. Suid., Eustath. in Il. à, p. 401 Bas., Apostol. 7, 70
Leutsch.): ἐπὶ τῶν ἀνδρείως ἀγωνιξυμένων᾽ τὸ δὲ “ειψύδριον χωρίον
ἣν ὑπὸ τὴν Πάρνηϑον ὃ ἐτείχισαν (μὲν add. Ap.) of φυγάδες τῶν τυ-
ράννων ὧν (ita Suid. eL Ευϑι., Et. M. οὗ, Ap. οὗ δὲ) of ᾿Αλκμαιωνίδαι
προεστήκεσαν (προέστησαν Ap.): ἐπσοολιορκηϑέντων δ᾽ αὐτῶν ὑπὸ τῶν

ARISTOT. PBEUDEPIGR. 27

— 418 —

περὶ Πεισίστρατον, σκολιὸν εἰς αὐτοὺς ἤδετο «αἰαὶ “ειψύδριον προ-
δωσέταιρον, οἵους ἄνδρας ἀπώλεσας μάχεσϑ᾽ ἀγαϑούς ys (ita Leutsch,
μάχεσθαι ἀγ. τε libri, γε Suid. codd. D. V., μάχεσϑαί τ᾽ ay. Eust.) καὶ
εὐπατρίδας, ὁπότ᾽ (οἱ τότ᾽ Alheun., om. Eust) ἔδειξαν οἵων πατέρων
ἔσαν (ἔασιν Et. M., κύρησαν Atheu.) quorum vestigia etiam apud He-
sych. s. “Δειψύδριον : χωρίον τι ὑπὲρ Πάρνηϑος 0 ἐτείχεξεν Aixpatov.
scolium illud exhibetur inter alia multa apud Athenaeum XIV p. 695.

14. (351)

Schol. in Aristoph. Lysistr. 1153 (o£ Μάκωνες ... ἐλθόντες δορὶ
πολλοὺς μὲν ἄνδρας Θετταλῶν ἀπώλεσαν, πολλοὺς δ᾽ ἑταίρους Ἱππίου
καὶ ξυμμάχους): ᾿Δριστοτέλης φησὶ μετὰ τὸν Ἱππάρχου ϑάνατον
χρησμὸν γενέσϑαι τοῖς “άκωσιν καταλύειν τὴν τυραννίδα, τῆς Πυ-
ϑίας, ὡς οἱ ᾿Δλκμαιωνίδαι ἐμισϑώσαντο τὸν ἐν Δελφοῖς νεὼν oixodo-
μεῖν (τὸν νηὸν μισϑοῦνται τὸν ἐν Δελφοῖσι... ἐξοικοδομῆσαε Her.),
συνεχῶς τοῦτο χρώσης αὐτοῖς μαντευομένοις, ἕως πρότερον μὲν ᾽47-
χιμόλιον (ἀγχίμολον cod. Rav.) ἔπεμψαν κατὰ ϑάλασσαν (πέμπουσι 44y-
χιμόλιον... πέμπουσι δὲ τούτους κατὰ ϑάλασσαν πλοίοισι Her.), ἀπο-
κρουσϑέντος δὲ αὐτοῦ ὀργισϑέντες oí “Δάκωνες Κλεομένη τὸν βασιλέα
σὺν μείξονι ἐξέπεμψαν στόλῳ (μέξω στόλον στείλαντες ἀπέπεμψαν ...
κατ᾽ ἤπειρον Her.), καὶ νικήσας τοὺς Θετταλοὺς εἰσῆλθεν εἰς τὴν Air-
τικὴν (τοῖσι δὲ ἐσβαλοῦσι ἐς τὴν ᾿Αττικὴν χώρην etc. Her.) καὶ τὸν
Ἱππίαν συνέκλεισεν εἰς τὸ Πελασγικὸν (πελαργικὸν cod. Rav.) τεῖχος
(ἐπολιόρκεε τοὺς τυράννους ἀπεργμένους ἐν τῷ Πελασγικῷ τείχεε Her.),
ἕως of παῖδες τῶν τυράννων ἐξιόντες ἑάλωσαν (ὑπεκτιϑέμενοι γὰρ ἔξω
τῆς χώρης o£ παῖδες τῶν Πεισιστρατιδέων ἥλωσαν Iler.).

Eadem haec uberius narrantur ab Herodoto (5, 62----65) ὡς of ᾿49η-
vaio, λέγουσιν (c. 63 in.), et licet neque Atthidum scriptores dissensisse
credam (cf. de templo Delphico Philoch. ap. schol. Pind. Pyth. 7, 9 p. 39?
Boeckh.), ipsius tamen Herodoti in Pisistratidarum historia Pseudaristote-
. lem vestigia pressisse verborum consensus et in hoc fragmento et in su-
periori vel nunc conspicuus ostendit.

15. (352)

Schol. in Aristopli. vesp. 502 & τὴν Ἱππίου καϑίσταμαι τυραννίδα:
ἀντὶ τοῦ... ἄλλως. χαλεπὴ γὰρ ἡ Ἱππίου τυραννὶς ἐδόκεε γεγονέναι;
πολὺ τῆς τοῦ πατρὸς Πεισιστράτου χείρων. μνημονεύει δὲ αὐτοῦ καὶ
ἐν “υσιστράτῃ (cf. schol. ad Lys. 619). εἰκότως δὲ τεσσάρων ὄντων
κατ᾽ ἐνίους τῶν Πεισιστρατιδὼν τὸν Ἱππίαν παρέλαβεν - πρεσβύτατος

— 419 —

γὰρ ἣν αὐτὸς καὶ τὴν τυραννίδα εἶχε, καϑὰ καὶ Θουκυδίδης φησί (1,
20. 6, 54— 59). δοκεῖ δὲ ἢ τυραννὶς καταστῆναι, ὥς φησιν Ἐϊρατοσϑέ-
νης; ἐπὶ ἔτη v (ita quoque verus Aristoteles in polit. 5, 12 p. 1315081,
qui 51 annos numerat , ipsius Pisistrati 33 et 18 filiorum), τοῦ cxoifloUc
διαμαρτάνων, 4orovorélovg (ita Bentley, codd. /guorogevovc) uiv
τεσσαράκοντα xol ἕν φήσαντος (sicut Isocrates or. 10, 26 τετταράκοντα
δ᾽ ἔτη τῆς στάσεως γενομένης. νὰ cum Meursio emendàre voluit Bournot
p. 271, ut ipsum hoc sit Aristotelis testimonium in polit. 5, 12), 'Hooóo-
rov δὲ (5, 05) ἐξ καὶ τριάκοντα.

Haec ex eodem Aristotele, quem de eadem re etiam in comm. ad Acharn.
et Lysistr. citaverit, Didymuim attulisse cum Diudorfio censeo nec qui con-
tra stetit Schneidewin (ad Heraclid. polit. p. 38) pro Aristophanis nomine,
quod corruptum et ipse voluit, aliud quod magis conveniret in promptu
habuit. de ipso Pisistrato vulgatum 33 annorum numerum praebent etiam
exc. lleraclid. p. 4, 12.

16. (353)

Harpocr. s. vevxgagixa: 4Δημοσϑένης ἐν τῷ κατὰ Τιμοκράτους
(11) ... ναυκράρους γὰρ τὸ παλαιὸν τοὺς ἄρχοντας ἔλεγον, ὡς καὶ ἐν
τῇ ε (5, 71) δηλοῖ. ᾿Αριστοτέλη:; δ᾽ iv ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ (περὶ
Κλεισϑένους add. schol. nub. 37, ubi Harpocrationis duorum locorum
verba et inter se et cum aliis coniuncta in scholia recentiora recepta
sunt p. 82, 30 — 37 ed. Par.) φησὲ «κατέστησε καὶ (ita sch., Marp.
κατέστησαν δὲ) δημάρχους τὴν αὐτὴν ἔχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότε-
ρον ναυκράροις᾽" καὶ γὰρ τοὺς δήμους ἀντὲ τῶν ναυκραριῶν ἐποίησε
(ita sch., Harp. δημίους vel sec. cod. A δημαίους ἀντὶ τῶν ναυκράρων
ἐποίησαν).

Idem Aristotelis testimonium quod ex Didymi in Demosthenem com-
mentario hoc loco petitum esse patet, apud eundem Harpocratiunem (e
quo eadem Eudocia p. 10S) tangitur s. δήμαρχος: “υσίας ἐν τῷ κατὰ
Μόσχου. ἄρχων τις ἣν ὃ δήμαρχος" οὗτοι δὲ τὰς ἀπογραφὰς ἐποι-
οὔντο τῶν £v (ita cod. Darmstad. sec. Acta Monac. 3, 247 et Eudocia. pro
ἐν, quod codd. vulgo omittunt, etiam Vind., additur προσόντων in codd.
" E et Suida qui Harp. repetit) ἑκάστῳ δήμῳ χωρέων. ἔτε δὲ καὶ τὰ

ἠξιαρχικὰ γραμματεῖα παρὰ τούτοις ἦν καὶ συνῆγον τοὺς δήμους

ὁπότε δρήσειεν καὶ ψῆφον αὐτοῖς ἐδίδοσαν. τούτους δέ φησιν ᾿Αρι-

στοτέλης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ vno Κλεισϑένους κατασταϑῆναι τὴν

αὐτὴν ἔχοντας ἐπιμέλειαν τοῖς πρότερον ναυκράροις. ὅτε δὲ ἠνεχυρία-

fov οὗ δήμαρχοι δηλοῖ ᾿Δριστοφάνης ἐν Σκηνὰς καταλαμβανοῦσαις.
27*

-- 420 --

quae de munere demarchorum et hic et in lexicis (cf. Hesych. , Etym. M.,
Lex. rhet. Seg. s. v. p. 237, 8. 242, 16 et supra ad fr. 7. Boeckh Staatsh.
1, 664) feruntur, etsi fortasse ad Aristotelem, ad hunc certe historiae (cf.
Herod. 5, 69) locum non pertinent.

17. (354)

Plut. Themist. c. 10: κρατήσας δὲ τῇ γνώμῃ (0 Θεμιστοκλῆς) ψήφι-
σμα γράφει, τὴν μὲν πόλιν παρακαταϑέσϑαι τῇ Iova τῇ 49gvaov
μεδεούσῃ, τοὺς δ᾽ ἐν ἡλικία πάντας ἐμβαίνειν εἰς vac τριήρεις, παῖ-
δας δὲ καὶ γυναῖκας καὶ ἀνδράποδα σώξειν ἕκαστον ὡς δυνατόν...
οὐκ ὄντων δὲ δημοσίων χρημάτων τοῖς ᾿Αϑηναίοις ᾿ἀριστοτέλης
μέν φησι τὴν ἐξ ᾿ἀρείου πάγου βουλὴν πορέσασαν ὀκτὼ δραχμὰς ἕκα-
στῳ τῶν στρατευομένων αἰτιωτάτην γενέσϑαι τοῦ πληρωϑῆναι τὰς
τριήρεις" Κλείδημος δὲ καὶ τοῦτο Θεμιστοκλέους ποιεῖται στρατήγημα

. ἐκπλεούσης δὲ τῆς πύλεως τοῖς μὲν οἶκτον τὸ ϑέαμα, τοῖς δὲ
ϑαῦμα τῆς τόλμης παρεῖχε γενεὰς (ita Sintenis, codd. γονέας) μὲν ἄλλῃ
προπεμπόντων, αὐτῶν δ᾽ ἀκάμπτων πρὸς οἰμωγὰς καὶ δάκρυα γονέων
καὶ περιβολὰς διαπερώντων εἰς τὴν νῆσον. καίτοι πολλοὶ μὲν διὰ
γῆρας ἀπολιμπανόμενοι τῶν πολιτῶν ἔλεον εἶχον qv δέ τις καὶ ἀπὸ
τῶν ἡμέρων καὶ συντρύφων ξωων ἐπικλῶσα γλυκυϑυμία μετ᾽ ὡρυ-
γῆς καὶ πόϑου συμπαραϑεόντων ἐμβαίνουσι τοῖς ἑαυτῶν τροφεῦσι. ἐν
οἷς ἱστορεῖται κύων Ξανϑίππου τοὺ Περικλέους πατρὸς οὐκ ἀνασχό-
μενος τὴν ἀπ᾿ αὐτοῦ μόνωσιν ἐναλέσϑαι τῇ ϑαλάττῃ καὶ τῇ τριήρει
παρανηχόμενος ἐμπεσεῖν εἰς τὴν Σαλαμῖνα καὶ λειποϑυμήσας ἀποϑα-
νεῖν εὐθύς" οὗ καὶ τὸ δεικνύμενον ἄχρι νὺν καὶ καλούμενον Κυνὸς
σῆμα τάφον εἶναι λέγουσι (cf. Plut. Caton. 5: κύνας δὲ συντρύφους γε-
νομένους καὶ συνήϑεις ἄλλοι τε πολλοὶ καὶ Ξανϑιππὸς ὁ παλαιὸς τὸν
εἰς Σαλαμῖνα τῇ τριήρει παρανηξάμενον ὅτε τὴν πόλιν ὁ δῆμος ἐξέλι-
πεν, ἐπὶ τῆς ἄκρας ἐκήδευσεν ἣν Κυνὸς σῆμα μέχρι νῦν καλοῦσιν).
quae ex eodem ut superiora Aristotele nominum propriorum (Κυνὸς σῆμα)
| sicut proverbiorum alibi explicationes politicas grammalicasque gramma-
tico studio minutias imudagaute testatur afferri Aelianus de nat. an. 12, 35
(e quo Tzetzes chil. 4, 182 cf. Asclepiades ibid. 4, 108 ap. Müller. Fr.
hist. III, 305): πέπυσμαι δὲ πρὺς τοῖς ἤδη μοι προειρημένοις κύνας γε-
νέσϑαι φιλοδεσπότους. 0; Ξανϑίτπου τοὺ “Ἀρίφρονος " μετοικεζομέ-
νων γὰρ τῶν “᾿ϑηναίων εἰς τὰς ναῦς ἡνίκα τοῦ χρόνου ὁ Πέᾳσης τὸν
μέγαν πόλεμον ἐπὶ τὴν Ελλάδα ἐξῆψε καὶ ἔλεγον οὗ χρησμοὶ λῷον cl-
ναι τοῖς «᾿ϑηναίοις τὴν μὲν πατρίδα ἀπολιπεῖν, ἐπιβῆναι δὲ τῶν τριή-
φων, οὐδὲ of κύνες τοῦ προειρημένου ἀπελείφϑησαν , ἀλλὰ “συμμετῳ-

-- 421 —

κίσαντο τῷ Ξανϑίππῳ καὶ διανηξάμενοι ἐς τὴν Σαλαμῖνα ἀπέσβησαν
(ita propos. lacobs ad Ael. II, 431. codd. ἀπέβησαν. ἀπέπνευσαν voluit
Siebelis ad Philoch. fr. p. 48). λέγετον δὲ ἄρα ταῦτα ᾿Δριστοτέλης
καὶ Φιλόχορος.

18. (355)

Harpocr. s. ἑλληνοταμίαι: ᾿Ανδοκίδης ἐν τῷ περὶ εἰρήνης
(S. 38) εἰ γνήσιος. ὅτι ἀρχή τις ἦν οἵ ξλληνοταμίαι οἵ διεχείριξόν τινα
(codd. τὰ nisi fuit τὰ κοινὰ zo. cf. lexica s. v.) χρήματα, xol ᾿ἄριεστο-
τέλης δηλοὶ ἐν τῇ A9nvaíov πολιτείᾳ. μνημονεύει δὲ καὶ Θουκυδί-
δης αὐτῶν ἐν a (1, 96).

Hunc magistratum in Aristidis et societatis Atheniensis historia
commemoravisse Aristotelem (v. fr. 62 Müll.), sicut commemoravit Thucy-
dides (l. c.), non autem in magistratuum descriptione, vel inde probatur
quod post Euclidem ille non restitutus est (cf. Boeckh Staatsh. I, 242. 246).

19. (356)

Plutarch. Cimon. c. 10: ἤδη δ᾽ εὐπορῶν ὁ Κίμων ἐφόδια τὴς στρα-
τιᾶς. ἃ καλῶς ὑπὸ τῶν πολεμίων ἔδοξεν ὠφελῆσϑαι, κάλλιον ἀνήλι-
σκεν εἰς τοὺς πολίτας. τῶν τὲ γὰρ ἀγρῶν τοὺς φραγμοὺς ἀφεῖλεν, ἵνα
καὶ τοῖς ξένοις καὶ τῶν πολιτῶν τοῖς δεομένοις ἀδεῶς ὑπάρχῃ λαμβα-
νειν τῆς ὀπώρας (cf. Plut. Pericl. 9: ὅπως ὁπωρέξωσιν of βουλόμενοι et
ipsius Theopompi verba ὅπως oí βουλόμενοι τῶν πολιτῶν εἰσιόντες
ὀπωρίξωνται), καὶ δεῖπνον οἴκοι παρ᾽ αὑτῷ λιτὸν μὲν ἀρκοῦν δὲ πολ-
λοῖς (Theop. καὶ δεῖπνον ἀεὶ εὐτελὲς παρασκευαάξεσϑαι πολλοῖς av-
ϑρώποις) ἐποιεῖτο καϑ᾽ ἡμέραν. ἐφ᾽ 0 τῶν πενήτων ὁ βουλόμενος εἰς-
ge καὶ διατροφὴν εἶχεν ἀπράγμονα μόνοις τοῖς δημοσίοις σχολαξων.
ὡς δ᾽ ᾿Δριστοτέλης φησίν, οὐχ ἁπάντων ᾿4ϑηναίων ἀλλὰ τῶν δη-
μυτῶν αὐτοῦ Μακιαδῶν παρεσκευάξετο τῷ βουλομένῳ τὸ δεῖπνον.
αὐτῷ δὲ νεανίσκοι παρείποντο ...

Cum Aristotele facit etiam Theophrastus apud Cic. de off. 2, 18 (ΤΆ.
quidem scribit Cimonem Alhenis etiam in suos curiales Laciadas ho-
spilalem fuisse. ila enim instiluisse el villicis imperavisse ul omnia
praeberentur, quicunque Laciades in villam suam devertlisset). altera
autem cui haec opponitur sententia, immo iactantia, Theopompi fuit (e
Philippicorum libro X, cuius ipsa verba affert Athen. XH, 533 — ΤΊ ΟΡ.
fr. 94 Müll.), nimium quidem illius ut Themistocli democratiae fautori de-
trahentis ita Cimonis contrariae parti addicti popularem tamen liberalita-
tem augentis. qua de re quum eadem verba in vita Periclis (c. 9) Plutar-

-- 422 —

chus repetat, omnem istum sermonem Pericli inimicum, cui Aristotelis
mentio in fr. 20 exhibita a Plutarcho inseritur, e Theopompo ductum
esse (inde a verbis c. 9 v. 3 SinL. ἄλλοι δὲ πολλοὶ πρῶτον ὑπ᾽ ἐκείνου
φασὶ τὸν δῆμον etc.) perspicitur. atque in hoc etiam vitae Cimonis loco
ad Aristotelem nihil pertinere nisi ipsius opinionis dissentientis notitiam
a Plutarcho Theopompeis insertam quae οἱ praecedant et sequantur (v. 11
—16 Sint.), fragmentum probat ab Athenaeo servatum, cui ex eodem
fonte eodemque rerum tenore de Cimonis liberalitate agens consentit Ne-
pos (Cim. 4). clarissimus enim erat demagogorum adversarii decimus ille
de demagogis Atticis liber, ex quo omnis illa apud Nepotem vita Cimonis
pendet quamvis exilis: nam praeter c. 4 non solum in c. 1, ubi de Elpi-
nice (cf. Plut. Cim. c. 4 v. 41—47: εἰσὶ δ᾽ ot etc.) Theopompi Cimo-
nem defendentis vestigia deprehenduntur, sed quum de exilio c. 3 et cum
ipso Theopompo (fr. 92 Müll. ap. schol. in Aristid. t. Il p. 284) et cum
Plut. Cim. 17—18 et Pericl. 10 et in argumento et ipsis passim verbis
consenliat, vel illa quihus apud Plutarchum post c. 9 vita Periclis conti-
nuatur (c. 10, v. 1—19) ex eodem fonte Theupompo sumta esse proban-
tur. Heraclides autem in politiis utrum Theopompum secutus sit, cui
opinioni favent ut plurimum quae nunc eius restant verba Theopompeis
simillima, an Aristotelem (ἐξ ὧν πολλούς i.e. aut τοὺς δεομένους aut
"τοὺς “Δακιάδας cf. Schneidewin ad Her. p. 40) an sicut Plutarchus
utramque sententiam posuerit, in tanta tamque libidinosa excerptoris
Byzantini brevitate atque temeritate diiudicari nequit. sunt autem eius
haec verba: (Κίμων) τοὺς ἰδίους ἀγροὺς ὁπωρίξειν παρεῖχε τοῖς Bovio-
μένοις, ἐξ᾽ ὧν πολλοὺς ἐδείπνιξεν.

20. (357)

Plutarch. Pericl. c. 4: διδάσκαλον δ᾽ αὐτοῦ (l'ericlis) τῶν μουσι-
xQv οἷ πλεῖστοι Δάμωνα γενέσϑαι λέγουσιν, οὗ φασὶ δεῖν τοὔνομα
βραχύνοντας τὴν προτέραν συλλαβὴν ἐκφέρειν. ᾿Αριστοτέλης δὲ
παρὰ Πυϑυκλείδῃ μουσικὴν διαπονηϑῆναι τὸν ἄνδρα φησίν. ὁ δὲ
Δάμων...

21. (358)

Plutarch. Pericl. c. 9: ἐπεὶ δὲ Θουκυδίδης... ἄλλοι δὲ πολλοὶ
πρῶτον vm ἐκείνου φασὶ τὸν δῆμον ἐπὶ κληρουχίας καὶ ϑεωρικὰ καὶ
μεισϑῶν διανομὰς προαχϑῆναι κακῶς ἐϑισϑέντα καὶ γενόμενον πολυ-
τελῆ καὶ ἀκόλαστον ὑπὸ τῶν τότε πολιτευμάτων ἀντὶ σώφρονος καὶ
αὐτουργοῦ, ϑεωρείσϑω διὰ τῶν πραγμάτων αὐτῶν ἡ αἰτία τῆς μετα-
βολῆς. ἐν ἀρχῇ μὲν γάρ, ὥσπερ εἴρηται, πρὸς τὴν Κίμωνος δόξαν

— 423 --

ἀντιταττόμενος ὑπεποιεῖτο τὸν δῆμον. ἐλαττούμενος δὲ πλούτῳ καὶ
χρήμασιν, ἀφ᾽ ὧν ἐκεῖνος ἀνελάμβανε τοὺς πένητας. δεῖπνόν τε καϑ᾽
ἡμέραν τῷ δεομένῳ παρέχων ᾿Αϑηναίων καὶ τοὺς πρεσβυτέρους ἀμ-
φιεννύων τῶν τε χωρέων τοὺς φραγμοὺς ἀφαιρῶν ὅπως ὀπωρίξωσιν of
βουλόμενοι, τούτοις ὁ Περικλῆς καταδημαγωγούμενος τρέπεται πρὸς.
τὴν τῶν δημοσίων διανομήν, συμβουλεύσαντος αὐτῷ 4ημωνέδου τοῦ
Oiq8tv, ὡς ᾿Αριστοτέλης ἱστόρηκε. καὶ ταχὺ ϑεωρικοῖς καὶ δικα-
στικοῖς λήμμασιν ἄλλαις τε μισϑοφοραῖς καὶ χορηγίαις συνδεκάσας τὸ
πλῆϑος ἐχρῆτο κατὰ τῆς ἐξ ᾿Δρείου πάγου βουλῆς... ὥστε τὴν μὲν
ἀφαιρεϑῆναι τὰς πλείστας κρίσεις δι’ Ἐφιάλτου. Κίμωνα δ᾽ ὡς φιλο-
λάκωνα καὶ μισόδημον ἐξοστρακισϑῆναι.

Theopompea haec esse quibus brevis (ut in fr. 19 et 20) inserta Ari-
stolelis notitia, modo dixi ad fr. 19. Aristotelis enim in omni hoc loco
nihil est nisi illud: συμβουλεύσαντος αὐτῷ ΖΔημωνίδου τοῦ Οἴηϑεν.

22. (359)

Argum. Isocrat. Areopagit. (ex prolegomenis christiani cuiusdam Iso-
cratis et parum docli commentatoris sexti ut videtur p. Chr. seculi cf. e.
g. p. 108, 12 ὡς σὺν ϑεῷ μαϑησόμεϑα quae Olympiodori et Davidis ae-
latem sapiunt) apud Schol. in Aescliinem et [socr. ed. Guil. Dindorf. Oxon.
1852. p. 111: ᾿Ἐφιαλτης vig καὶ Θεμιστοκλῆς (immo Pericles) χρεω-
στοῦντες τῇ πόλει χρήματα xol εἰδότες ὅτι ἐὰν δικασϑῶσιν of '"Agco-
παγῖται πάντως ἀποδώσουσι. καταλῦσαι αὐτοὺς ἔπεισαν τὴν πόλιν,
οὕτως οὕπως τινὸς μέλλοντος κριϑῆναι. ὁ γὰρ Αριστοτέλης λέγει
ἐν τῇ πολιτείᾳ τῶν ᾿4“ϑηναίων ὅτε καὶ ὁ Θεμιστοκλῆς (Pericles) αἴτιος
ἦν μὴ πάντα (πάντως cod. Mustoxydis) δικάξειν τοὺς ᾿Αρεοπαγίτας"
δῆϑεν μὲν ὡς δι᾽ αὐτοὺς τοῦτο ποιοῦντες, τὸ δ᾽ ἀληϑὲς διὰ τοῦτο
πάντα κατασκευάζοντες. εἶτα οἱ ᾿4ϑηναῖοι ἀσμένως ἀκούσαντες τῆς
τοιαύτης συμβουλῆς κατέλυσαν αὐτούς.

Themistoclis numen commentatoris errore irrepsisse pro P'ericle, vi-
dit Andr. Mustoxydes (Συλλογὴ ᾿Ελληνικῶν ἀνεκδύτων., fasc. l. Ven.
1816. p. 7 hypothesium — p. 31). ceterum oligarchorum has calumnias
(cf. Diod. ΧΙ, 77) ex Ephialtis paupertate (Aelian. var. hist. 2, 43) ductas
Theopompo et ipsas deberi prompta est legentis coniectura.

23. (360)

Plutarch. Pericl. c. 10: ᾿Εφιαλτην μὲν ovv φοβερὸν ὄντα τοῖς ὁλι-

γαρχικοῖς καὶ περὶ τὰς εὐθύνας καὶ διώξεις τῶν τὸν δῆμον ἀδικούν-

vOv ἀπαραίτητον ἐπιβουλεύσαντες οἵ ἐχϑροὶ δι’ ᾿Δριστοδίκου τοῦ Τα-
ναγρικοῦ κρυφαίως ἀνεῖλον, ὡς ᾿ἀ ριστοτέλης εἴρηκεν.

-- 426 --

s. μύρρινος., schol. Aristoph. ran. 330, vesp. 861), καὶ κοινῇ μὲν ἔχου-
σεν ἐξουσίαν ϑανάτου ἐάν τις κατίῃ ὅποι μὴ ἔξεστι (cf. Poll. 8, 50), καὶ
κληροῦν δικαστας. καὶ ἀϑλοϑέτας (cf. Poll. 8, 93) ἕνα κατὰ φυλὴν ἕκα-
στην καὶ στρατηγοὺς χειροτονεῖν ἐξ ἁπάντων, καὶ xaO ἑκάστην πρυ-
τανείαν ἐπερωτᾶν εἰ δοκεῖ καλῶς ἄρχειν ἕκαστος, τὸν δ᾽ ἀποχειροτο-
νηϑέντα κρίνουσιν, καὶ ἱππάρχους δύο καὶ φυλάρχους δέκα καὶ τα-
ξιάρχους δέκα (haec male transposita sunt. cf. fr. 45—48). καὶ κοινῇ
μὲν ταῦτα.

Archontum Atticorum munerumque quae el omnium essent commu-
niler et singulorum recensionem, qua apud Pollucem (δ, 85.—91) excur-
sus ille (de quo supra ad fr. 9) introducitur de magistratibus Atticis, eam
uni Aristoteli deberi totam, licet ita ab auctore quo Pollux usus est in
brevius contractam ut praeter alia causarum definitiones ab Aristotele ad-
ditae omissae sint, id si lexicographorum verba passim consimilia atque
eodem rerum ordine prolata (fr. 35. 39. 42. 44) maximeque Harpocratio-
nem comparaveris qui Didymum fere sequitur, facile concesseris. neque
alium puto auctorem Aristolelea illa lexicis tradidisse quam ipsum illum
Didymum, cuius laboriosa diligentia lexicographis eisque qui in scripto-
res per secula Christiana praecipue lectitatos ederent commentarios, prin-
cipali erat fundamento, vel nobis illa in lexicis Byzantiuis scholiisque ex
eommentariis variorum postea collectis atque in unum librum conscriptis
ex minima quadam parte conservata. neque obstat quod nunquam neque
ille diserto testimonio a Polluce citatur neque qui ex eius thesauris lexica
sua excerpserunt (Pamphilum enim a Polluce exscribi puto, non ipsum
Didymum, cf. e. g. Pamph. ap. Athen. ΧΙ, 496^ s. πλημοχόη — Poll. 10,
73). est eniin fere labentis eruditionis ea consuetudo et apud veteres inde
a primo post Chr. seculo et medio aevo late patens, ut quo scriptore
quasi quodam fundamento omnis opera superstructa est, hunc vix vel
raro commemorent, describant vero cum ipsis rebus etiam nomina aucto-
rum quibus ille usus sit, falsa propriae lectionis specie iudices parum
litteratos decipientes. id quod et in Pollucem cadit et in Hlarpocrationem
et plerosque inde ab ea aetate omnes (cf. de Diogene Laertio V. Rose de
libr. Aristot. p. 40) neque omnino est cuius propria diligentia minor, ma-
ior doctrinae vana species fuerit quam Athenaeus, qui et Didymo et Pam-
philo abutitur. omnis enim vera veterum grammaticorum eruditio Didymi
aelate atque in ipso inaxime Didymo finitur, ultra quein in fontium inda-
galione non facile ascenditur, ad quem ubique ducimur. qua de causa
Pollucis illum de novem archontibus locum ita exscripsi ut singulis capi-
tibus fragmenta Aristotelica subiicerem cum ipso auctoris nomine aliunde

-- 42 —

tradita servaremque in ordinandis illis eum quem Pollux rerum ordinem.
ultra vero Pollucis auctoritatem quominus sequar, eius ipsa doctrinae ra-
tione impedior qua non ipse antiquis illis quos passim significat auctori-
bus usus est, sed paucis el recentibus, maximeque lexicis variorum testi-
monia componentibus: in quibus quidem non unicum, at praecipuum
de omui hoc magistratuum Atticorum loco fontem Aristotelem fuisse, ut
fuit Didymo, manifestum est.

31. (368)

Lex. rhetor. fragm. Cantabrig. (post Phot. ed. Oxon.) p. 670, 14 (p. 17
ed. Meier) ϑεσμοθϑετὼν ἀνάκρισις: κατὰ ᾿Τριστοτέλην ol ϑε-
σμοϑέται ἐκ τῶν 9 ἀρχόντων, αὐτοὶ ἐξ ὄντες. οἱ δὲ λαχόντες ὑπὸ τῆς
βουλῆς τῶν πεντακοσίων καὶ τοῦ δικαστηρίου (cf. Dem. 20, 90) doxiua-
ovre, πλὴν (ita cod. an παρὰ ἢ τοῦ γραμματέως ἐρωτώμενοι τίνες av-
τῶν πατέρες, ὑμοίως καὶ δήμων τένων εἰσί. καὶ εἰ ἔστιν αὐτοῖς ᾿Δ4πολ-
λων πατρῷος (cf. Eudoc. p. 331) καὶ Ζεὺς ἕρπειος (Dinarchi εἰ τὰ ἱερὰ
πατρῷα ἔστεν. ubi non scribendum est ἡρέα i. e. μνήματα, τάφοι, ut in
Demosth. 57, 67. cf. Schoemann ad Isaeum p. 222), xoi εἰ τοὺς γονέας εὖ
ποιοῦσι (cf. Xen. mem. 2, 2, 13), καὶ & τὰ τέλη τελοῦσι, καὶ εἰ vag ὑπὲρ
τῆς πατρίδος στρατείας ἐστρατεύσαντο. πάντα ovv [ταῦτα add. Meier]
ἀνάκρισιν εὐλόγως ὠνόμασαν.

Aristoteles igitur praesentem reipublicae formam descrilens hic quo-
que ut in ceteris fragmentis praesenti tempore usus deprehenditur: quod
a Polluce et grammaticis ad propriam aetatem respicientibus facile dele-
batur (cf. fr. 33). abest tamen ab his τριγονία illa Pollucis Solonea nec
nisi in patrem inquirilur, sicul par erat (cf. Dem. 59, 02. Lys. 24, 13) post
Aristidem (cf. Demosth. 57, 07: ὥσπερ γὰρ τοὺς ϑεσμοϑέτας ἀνακρίνετ᾽,
ἐγὼ τὸν αὐτὸν τρόπον ἐμαυτὸν ὑμῖν ἀνακρίνω. ὦ ἄνϑρωπε, τίς ἦν
σοι πατήρ; οἷο. v. 67---70). nihilo minus in utroque et Pollucis et
lexici rhet. loco mauet. τὸ τίμημα (Plut. Aristid. 1) et τὰ τέλη τελεῖν (τὸ
εἰσφέρειν ἐκ τῶν ἰδίων, ut Dinarchus, sc. secundum τέμημα illud), quod
repetitur etiam a Dinarcho (contra Aristog. 17), qui candem fere formulam
commemoral quasi ad omnium magistratuum probationem pertinentem
(cf. etiam Isaei locum supra in fr. 8 appositum). sequitur ipitur ut haec
aut formulae magis quam rei fuisse credenda siut (cf. Boeckh, Staatsh. 1,
660), aut reipublicae in pristinam Solonis formam magis aristocraticam
restitutae, qualem Demetrii Phalerei tempore οἱ postea obtinuisse consen-
taneum est. nisi forte temporum mutatorum rationem habens utrumque
ἀνακρίσεως modum auctor posuit (addens fere ut Theophrastus ap. Har-

-- 425 —

pocr. s. “Δρδηττος... ὡς καταλέλυτο τὸ ἔϑος τοῦτο. cf. Philochorus in
lex. rhet. Cant. p. 675, 25).
32. (369)

Poll. 3, 17: ὁ δὲ πάππου ἢ τήϑης πατὴρ πρόπαππος., ὡς I00xoa-
της; τάχα δ᾽ ἂν τοῦτον τριτοπάτορα ᾿Ἰριστοτέλης καλοῖ.

Cf. fr. 30, ubi ab archontibus quaeritur εἰ ᾿4ϑηναῖοί εἰσιν ξκατέρω-
ϑὲν ἐκ τριγονίας i. e. ita αἱ iam ipsi τριτοπάτορες sive πρόπαπποι
fuerint Athenienses. cf. Lex. rhet. Seg. p. 307, 16 τριτοπάτορες : of uiv
τοὺς πρώτους ἀρχηγέτας (v. Phot. s. v. p. 604, 4. 605, 9), o£ δὲ τρέτους
ἀπὸ τοῦ πατρὸς ὅπερ ἐστὶ προπάππους (cf. Hesych. s. v.). unde iu lexi-
cis quoque (Didymi et qui sequuntur) s. v. τρίτοσπ. praeler Atthidum scri-
plores Aristotelem olim citatum fuisse credideris. itaque minus iam pro-
babilis erit sententia Bournoti p. 276 ad Aristophanis συγγενικα haec
referentis. ceterum nihil differ quam falsam sine causa dicit C. F. Her-
mann (Griech. Staatsalterth. 8. 148, 5 ed. III) τετραγονία illa Asclepiadarum
Aristidis (or. 7, p. 72 Dind.), quae cum tribus patribus filium quartum com-
prehendens archontum nobilitati comparatur: ὥσπερ γὰρ οἵ ϑεσμοϑέται
διὰ τεττάρων εἰσὶν εὐπατρίδαι... τέταρτοι yag εἰσιν ἐκ γένους etc.

33. (870)

llarpocr. (ex quo Phot. et Suid.) s. λέϑος: 4Δημοσϑένης ἐν τῷ
κατὰ Κόνωνος (or. 54, 26 ubi tamen nunc legitur βωμὸν) «τῶν τὲ παρ-
ὄντων καϑ᾽ ἕνα ἡμῖν οὑτωσὶ xol πρὸς τὸν λίϑον ἄγοντες xai ἐξορ-
κοῦντες (nunc ἐξορκέξοντες)». ἐοίκασι δ᾽ ᾿Α4ϑηναῖοι πρός τινι λέϑῳ τοὺς
ógxovc ποιεῖσϑαι, ὡς Αφιστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ καὶ
Φιλόχορος ἐν và y (fr. 65 Müll.) ὑποσημαίνουσιν.

Cf. Poll. supra in fr. 30 et Plut. Solon. 25: κοινὸν μὲν οὖν ὥμνυεν
ὅρκον ἢ βουλὴ τοὺς Σύλωνος νόμους ἐμπεδώσειν. ἔδιον δ᾽ ἕκαστος τῶν
ϑεσμοϑετῶν ἐν ἀγορᾷ πρὸς τῷ λέϑῳ καταφατίξων εἶ τε παραβαέη τῶν
ϑεσμῶν ἀνδριάντα χρυσοῦν ἰσομέτρητον (cf. Schoemann, Griech. Alterth.
Ι, 416) ἀναϑήσειν ἐν Δελφοῖς. praesens, a Poll. et Plut. inutatum, ex
Aristotele servatum est in exc. lleraclid. p. 5, 15: εἰσὶ δὲ καὶ ἐννέα ao-
χοντες ϑεσμοϑετικοί. οὗ δοκιμασϑέντες ὀμνύουσι δικαίως ἄρξειν καὶ
δῶρα μὴ λήψεσϑαι ἢ ἀνδριάντα χρυσοῦν ἀναϑήσειν (cf. etiam schol.
in Plat. Phaedr. p. 313 Bekk. desumtum ex llermiae coim. in Phaedr. p.
81 Ast.).

34. (371)

Pollux 8, 87 —88 (cf. fr. 80): ἐδίᾳ δὲ οὗ μὲν ϑεσμοϑέταε προ-

γράφουσι πότε δεὶ δικάζειν τὰ δικαστήρια. καὶ τὰς εἰσαγγελίας ziGay-

-- 429 —

γέλλουσιν εἰς τὸν δῆμον xol τὰς χειροτονίας, καὶ rag προβολὰς siG-
ἄγουσι καὶ τὰς τῶν παρανόμων γραφὰς καὶ εἴ τις μὴ ἐπιτήδειον νόμον
γράψειεν, καὶ στρατηγοῖς εὐϑύνας. γίνονται δὲ γραφαὶ πρὸς αὐτοὺς
(εἴ. fr. 85) ξενίας, δωροξενίας, δώρων, συκοφαντίας, ψευδοκλητείας,
ψευδεγγραφῆς, βουλεύσεως, ἀγραφίου, μοιχείας. εἰσάγουσι δὲ καὶ δοκι-
μασίαν ταῖς ἀρχαῖς καὶ τοὺς ἀπεψηφισμένους καὶ τὰς ἐκ τῆς βουλῆς
καταγνώσεις καὶ δίκας ἐμπορικὰς καὶ μεταλλικὰς καὶ ἐὰν δοῦλος κα-
κῶς ἀγορεύῃ τὸν ἐλεύϑερον. καὶ ταῖς ἀρχαῖς ἐπικληροῦσι τὰ δικαστή-
ρια τὰ ἴδια καὶ τὰ δημόσια, καὶ τὰ σύμβολα τὰ πρὸς τὰς πόλεις κυροῦσι
καὶ δίκας τὰς ἀπὸ συμβόλων εἰσάγουσι (cf. fr. 30) καὶ τὰς τῶν ψευδο-
μαρτυρεὼν τῶν ἐξ Aosíov πάγου.

Cf. Harpocr. s. ϑεσμοϑέται: 4ημοσϑένης ἐν τῷ κατὰ ᾿Ανδρο-
τέωνος (21). ἀρχή τίς ἐστιν ᾿ϑήνησιν ἡ τῶν ϑεσμοϑετῶν Ἑξ vov ἀρι-
ϑμὸν ὄντων, εἰσὶ δὲ ἐκ τῶν καλουμένων 9 ἀρχόντων. καλοῦνται δὲ
οὕτως ὅτι τῶν νόμων τὴν ἐπιμέλειαν εἶχον. ϑεσμοὶ δὲ ἐκαλοῦντο οἵ
νόμοι, ὡς προείπομεν (5. ϑεσμός). ὅτι δὲ τοὺς νόμους οὗτοι διώρϑουν
κατ᾽ ἐνιαυτὸν ἕκαστον εἴρηκεν Αἰσχίνης τε ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος
(38) καὶ Θεόφραστος ἐν y νόμων. ὁ δὲ ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿4ϑη-
ναίων (ἐν τῇ α 4ϑηναίων cod. A i. e. Angelicanus) πολιτείᾳ διέρ χε -
ται ὅσα οὗτοι πραττοῦύυσιν.

90. (872)

Lex. rhet. Cantabrig. p. 674, 7 (Meier, Fr. lex. rhet. p. 25) ξενέας
γραφὴ καὶ δωροξενίας διαφέρει - I ριστοτέλης ἐν τῇ Αϑηναίων πο-
λιτείᾳ φησὶ περὶ τῶν ϑεσμοϑετὼν διαλεγόμενος « εἰσὶ δὲ καὶ γραφαὶ
πρὸς (cod. περὶ) αὐτοὺς ὧν παράστασις (cod. περιστάσεις) τέϑεται ξενέας
καὶ δωροξενίας᾽ ξενίας μὲν ἐάν τες κατηγορῆται ξένος elvat, δωροξενίας
δὲ ἐάν τις δῶρα δοὺς (cod. διδοὺς) ἀποφύγῃ τὴν ξενίαν. eademque apud
Harpocr. (e quo Phot. et Suid. s. v.) s. παράστασις: Ἰσαῖος ἐν τῷ
περὶ τοῦ Πύρρου κλήρου (47). τοὔνομα παρὰ πολλοῖς ἐστὶν Zrvixois:
ἔστι δὲ δραχμὴ (cf. Poll. 8, 39. 127. Phot. p. 384, 22. Meier, Diaeteten
Athens p. 13) καταβαλλομένη ὑπὸ τῶν δικαξομένων τὰς ἐδίας δίκας"
Μένανδρος... .᾿Δριστοτέλης δ᾽ ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτεία περὶ ϑεσμο-
ϑετὼῶν λέγων φησὶν οὕτως «εἰσὶ δὲ γραφαὶ πρὸς αὐτούς, ὧν παράστα-
σις τέϑεται ξενίας καὶ δωροξενίας ἂν τις δῶρα δοὺς ἀποφύγῃ τὴν ξενίαν"
καὶ ψευδεγγραφῆς καὶ ψευδοκλητείας καὶ βουλεύσεως καὶ ἀγραφίου
(ἀργυρίου codd., γραφίου Suid. φέου Suid. cod. Pal. et Phot.) καὶ μοι-
χείας.» Δημήτριος δὲ ὁ Φαληρεὺς ἐν τοῖς περὶ νομοϑεσίας elc. cf.
Harp. s. δωροξενία: Λυσίας ... καὶ ᾿Αριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿49η-

— 4820 —

vaíov πολιτείᾳ περὶ τῶν ϑεσμοϑετῶν λέγων γράφει ταὐτί « εἰσὶ δὲ καὶ
γραφαὶ πρὸς αὐτοὺς ὧν παράστασις τέϑεται ξενίας καὶ δωροξενίας ἂν
τις δῶρα δοὺς ἀποφύγῃ τὴν συκοφαντίαν (ex sequentibus errore arre-
ptum pro ξενέαν).» quae verba eodem ubique modo inducta unum fontem
produnt (Didymum).

Quibus addenda quae colliguntur in lexicis s. ἡγεμονέα δικαστηρίου,
velut Harp. 91, 26: πρὸς δὲ τοὺς ϑεσμοϑέτας αἵ τῆς ξενίας τε xal δω-
ροξενίας (ἐλαγχάνοντο δίκαι) καὶ συκοφαντίας καὶ δώρων καὶ ψευδεγ-
γραφῆς καὶ ὕβρεως καὶ μοιχείας καὶ βουλεύσεως καὶ ἄλλων (cf. lex.
rhet. Seg. p. 310, 12. Phot. p. 59, 18). Poll. 8, 44: δωροξενίας δὲ εἴ τις
ξενίας κρινόμενος δῶρα δοὺς ἀποφύγοι.

36. (373)
Synagog. lex. Seguer. ap. Bekk. Anecd. p. 436 ἀπὸ συμβόλων
δικάξει: ᾿Αϑηναῖοι ἀπὸ συμβόλων ἐδίκαξον τοῖς ὑπηκόοις. οὕτως
᾿Αριστοτέλης (cf. Poll. 8, 63. Boeckh, Staatsh. I, 529).

97. (374)

Poll. 8, 89 (cf. fr. 30. 343): ὃ δὲ ἄρχων διατέϑησι μὲν Διονύσια
xol Θαργήλια μετὰ τῶν ἐπιμελητῶν, δίκαι δὲ πρὸς αὐτὸν λαγχάνονται
κακώσεως, παρανοίας, εἰς δατητῶν αἴρεσιν (cf. fr. 39), ἐπιτροπῆς ὀρφα-
νῶν, ἐπιτρόπων, καταστάσεις, κλήρων καὶ ἐπικλήρων ἐπιδικασίαι. ἐπι-
μελεῖται δὲ καὶ τῶν γυναικῶν ot av φῶσιν ἐπ᾽ ἀνδρὸς τελευτῇ κύειν,
καὶ τοὺς οἴκους ἐκμισϑοῖ τῶν ὀρφανῶν. ἔστι δ᾽ ἐπώνυμος οὗτος καὶ
ἀπ᾽ αὐτοῦ ὃ χρόνος ἀριϑμεῖται.

Cf. (praeter Harp. Phot. Suid.) lex. rhet. Seg. s. ἥγεμ. δικ. p. 810,1:
πρὸς τὸν ἄρχοντα κακώσεως ἐλαγχάνοντο γραφαὶ καὶ τῶν γονέων εἶ
τούτους τις αἰτίαν ἔχοι κακοῦν καὶ τῶν ὀρφανῶν (cf. Harpocr. s. κακώ-
6£06, ex quo Phot. p. 126, 1 οἱ lex. rhet. Seg. p. 269, 1), Fr; δὲ παρα-
volag καὶ ἀργίας, καὶ ἐπιδικασίαι (ἀργίας ἐπιδικ. καὶ cod.) ἐπικλήρων
γυναικῶν. Lex. rhet. Cantabr. p. 670, 4 (p. 17 Meier) ἐπώνυμος ao-
χων: ἀφ᾽ ov ἡ πόλις χρηματίξει" ἔχει δὲ ἐπιμέλειαν χορηγοὺς κατα-
στῆσαι εἰς Διονύσια καὶ Θαργήλια, ἐπιμελεῖται δὲ καὶ τῶν εἰς 4 ἢλον
καὶ τῶν ἀλλαχόσε πεμπομένων ᾿4ϑήνηϑεν χορῶν. λαγχάνονται δὲ πρὸς
αὐτὸν (cod. παρ᾽ αὐτοῖς) καὶ γραφαί, καὶ δίκας εἰς τὸ δικαστήριον εἰσάγει.

98. (375)
llarpocr. 5.εἰς ἐμφαν ὧν κατάστασιν: ὄνομα δίκης ἐστὲν ὑπὲρ
τοῦ τὰ ἀμφισβητήσιμα εἶναι (ϑεῖναι corr. Grashof. p. 263) ἐν φανερὼ

— 431 --

(τὰ ἀμφισβητούμενα ἐν φανερῷ ποιῆσαι codd. D. E εἰ Suid... Ισαῖος
ἐν τῷ περὶ τοῦ Φιλοκτήμονος κλήρου. ὁ δὲ ᾿Δριστοτέλης dv τῇ
᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ πρὸς τὸν ἄρχοντά φησι λαγχάνεσϑαι ταύτην τὴν
δέκην, τὸν δὲ ἀνακρίναντα (ita em. Bekk., codd. ἀνακρένοντα, praeter N.
ubi ἀνακρεϑέντα) εἰσαγειν εἰς τὸ δικαστήριον (cf. Poll. 8, 33. Lex. rhet.
Seg. p. 246, 4. Meier, Att. Proc. p. 374).

39. (376)

Harpocr. (ex quo Suid. et Lex. rhet. Seg. p. 235, 26. cf. Etym. M. p.
249, 43) s. δατεῖσϑαι: τὸ μερίξεσϑαι, οἵ δὲ δατηταὶ ofovel μερισταί.
τὸ δὲ εἰς δατητῶν αἵρεσιν εἶδός τι δίκης ἐστίν. ὁπότε γὰρ ποι-
νωνοῖέν τινες ἀλλήλοις καὶ of μὲν βούλοιντο διανέμεσϑαι τὰ κοινά, οἵ
δὲ μή, ἐδικάξοντο of βουλόμενοι τοῖς μὴ βουλομένοις προσκαλούμενοι
εἰς δατητῶν αἴρεσιν. “υσίας ἐν τῷ πρὸς ᾿Δλεξίδημον εἰ γνήσιος , καὶ
᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ. οἵ. lex. rhet. Cantabrig. p.
607, 28 (p. 13 ed. Meier.) εἰς δατητῶν (αἵρεσιν): πρόκλησις νεμέσεως 1j
κληρονομίας ἢ κοινοῦ τινὸς ἀγορασμοῦ ἐπὶ τῶν διανεμόντων τὰ κοινά
τισιν, ὡς d ρεστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ « δίκαι λαγχανον-
ται πρὸς τὸν ἄρχοντα ἄλλαι τινὲς (ita corr. Meier, cod. ἀλλ᾽ εἴ τες. sunt
autem excerptoris) καὶ εἰς δατητῶν αἵρεσιν, ὅταν μὴ ϑέλῃ κοινὰ τὰ
ὄντα νέμεσθαι (Meier: ὅταν ὁ μὲν ϑέλῃ ὁ δὲ μὴ ϑέλῃ τὰ κοινὰ ὄντα
νέμεσϑαι). Lex. rhet. Seg. p. 310, 17 (s. ἡγεμ. 01x.) οὗ διαιτηταὶ (ita cod. cf.
Meier, AtL. Proc. p. 378) πᾶσαν δίκην δικάζουσι πλὴν τῶν ξενικῶν, olov
πρόκλησιν νεμήσεως ἐπί τινων ἢ κληρονομίας ἢ κοινὸν ἀγορασμόν.
κυρίως μέντοι οὗ διανέμοντες τὰ κοινά τισιν.

40. (377)

Harpocr. (ex quo Phot. et Suid.) s. σῖτος: 4ημοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽
᾿Αφόβου (or. 27, 18). σῖτος καλεῖται ἡ διδομένη πρόσοδος εἰς τροφὴν
ταῖς γυναιξὶν ἢ τοῖς ὀρφανοῖς, ὡς ἐξ ἄλλων μαϑεῖν ἔστι καὶ ἐκ τοῦ
Σόλωνος ἃ ἄξονος (καὶ ἐκ Σύλωνος ἄξονον cod. Vind. sicut Bekk. A. B.
ceterum Didymus est qui citat, non Aristoteles ut Müller ad Ar. fr. 12)
καὶ ἐκ τῆς 4 oio vovélovg ᾿4ϑηναίων πολιτείας. Τιμαχίδας δὲ ἡγεῖ-
ται παρὰ τοῖς ᾿Αττικοῖς σῖτον λέγεσϑαι τὸν τόκον, ἀγνοεῖ δὲ ὅτι ἕν
ἀνϑ᾽ ἑνὸς οὐδέποτε παρ᾽ αὐτοῖς ὁ τόκος σῖτος καλεῖται (cf. Poll. 8, 33.
Meier, Att. Proc. p. 420).

41. (378)
Poll. (ex quo schol. Plat. Euthyphr. p. 325) 8, 90 (cf. fr. 30. 34. 37):
ὁ δὲ βασιλεὺς μυστηρίων προέστηκε μετὰ τῶν ἐπιμελητὼν xal “η-

-- 402 —

ναίων καὶ ἀγώνων τῶν ἐπὶ λαμπάδι καὶ τὰ περὶ τὰς πατρέους ϑυσίας
διοικεῖ, δίκαι δὲ πρὸς αὐτὸν λαγχάνονται ἀσεβείας καὶ (καὶ add. schol
PL.) δερωσύνης ἀμφισβητήσεως. καὶ τοῖς γένεσι καὶ τοῖς ἱερεῦσι (ila
schol. Ρ]., ἱεροῖς codd.) πᾶσιν αὐτὸς δικάξει., καὶ τὰς τοῦ φόνου δίκας
εἰς ἄρειον πάγον εἰσάγει καὶ τὸν στέφανον ἀποθέμενος σὺν αὐτοῖς
δικαξει. προαγορεύει δὲ voig ἐν αἰτίᾳ ἀπέχεσϑαι μυστηρίων καὶ τῶν
ἄλλων νομίμων. δικάξει δὲ καὶ τὰς τῶν ἁψύχων δίκας (cf. Meier, AU.
Proc. p. 115). τὴν δὲ συνοικοῦσαν αὐτῷ βασίλισσαν (cf. Arist. apor.
Hom. ap. Phrynich. p. 225 Lob.) καλοῦσιν.

Cf. lex. rhet. Seg. p. 219, 14 s. βασιλεύς: βασιλεύς ἐστιν εἷς τῶν
ἐννέα ἀρχόντων. ὁ δὲ βασιλεὺς μυστηρίων ἐπιμελεῖται μετὰ τῶν ἔπι-
μελητῶν ovg ὁ δῆμος ἐχειροτόνησε. γραφαὶ δὲ λαγχάνονται πρὸς αὐτὸν
ἀσεβείας. καὶ ἂν τις ἱερωσύνης ἀμφισβητήσῃ προστιμᾷ. διαδικάζει
δὲ καὶ τοῖς γένεσι καὶ τοῖς ἱερεῦσι τὰς ἀμφισβητήσεις τὰς ὑπὲρ τῶν
γερῶν. λαγχάνονται δὲ καὶ αἱ τοῦ φόνου δίκαι πᾶσαι πρὸς τοῦτον.
Phot. (— Suid., cf. lex. rhet. Seg. p. 310, 6) s. ἡγεμονία δικαστηρίου P.
59, 11: τῷ μέντοι γε βασιλεῖ τὰς ve φονικὰς καὶ τὰς τῆς ἀσεβείας καὶ
ἂν τις [coo vie ἠμφισβήτει, πρότερον δὲ καὶ vag περὶ τῶν ἱερὼν
(γερῶν Meier, Att. Proc. p. 49) τοῖς ἱερεῦσιν ἀμφισβητήσεις. προηγόρευε
δὲ καὶ τὼν νομίμων εἴργεσϑαι τοὺς ἐν αἰτίᾳ (cf. ib. v. 24).

42. (379)

Harpocrat. (ex quo Suid. et Etym. M. p. 362, 10) s. ἐπιμελητὴς
τῶν μυστηρίων: παρ᾽ ᾿4ϑηναίοις ὁ λεγόμενος βασιλεύς. Δημοσϑέ-
νης κατὰ Μειδίου (111). «4ριστοτέλης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ φησὶν
οὕτως «ὁ δὲ βασιλεὺς πρῶτον μὲν τῶν μυστηρίων ἐπιμελεῖται μετὰ
τῶν ἐπιμελητῶν οὖς ὁ δῆμος ἐχειροτόνει (leg. χειροτονεῖ cum Bekk. et
Müllero. deinde Suid. et Et. M. addunt τέσσαρες δὲ ἦσαν, δύο μὲν εἰς.)
δύο μὲν ἐξ ᾿4ϑηναίων ἁπάντων, ἕνα δ᾽ ἐξ Εὐμολπιδῶν. ἕνα δ᾽ ἐκ
Κηρύκων.»

43. (380)

Poll. 8, 91 (cf. fr. 80. 34. 37. 41): ὁ δὲ πολέμαρχος ϑύει μὲν
᾿Αρτέμιδι ἀγροτέρᾳ xai τὼ "EvvaAc (cf. lex. rhet. Seg. p. 290, 28), δια-
τίϑησι δὲ vov ἐπιτάφιον ἀγῶνα τῶν ἐν πολέμῳ ἀποϑανόντων καὶ toi;
περὶ ᾿Δρμοδιον (i. e. Harmodio εἰ Aristogiloni) ἐναγέξει. δίκαι δὲ πρὸς
αὐτὸν λαγχάνονται μετοίκων, ἰσοτελὼν, (ξένων add. Meier, Att. Proc.
p. 52. cf. 54), προξένων. καὶ διανέμει τὸ λαχόν, ἑκαστῃ φυλῇ τι μέρυς,
τὸ μὲν διαιτηταῖς παραδιδούς, εἰσαγων δὲ δίκας ἀποστασίον, ἀπροστα-
σίου, κλήρων μετοίκων.

— 483 —

Haec patet quantum excerpendo et contrahendo mutilata sint sive a
Polluce sive ab eo quo ipse usus est (cf. Hudtwalcker, Diaeteten in Athen. -
Jena 1812. p. 68. Meier, Att. Proc. p. 52, idemque, Die Privatschiedsrich-
ter u. die óff. Diaeteten Athens. Halle 1810. p. 19).

44. (381)

Harpocrat. (e quo Phot. et Suid., cf. s. ἥγεμ. dix. lex. rhet. Seg. p.
310, 9. Phot. p. 59, 16. Harp. p. 91, 25. praeterea s. “υχαμβίς Hesych.
et Phot) s. πολέμαρχος: Ἰσαῖος iv ἀπολογίᾳ ἀποστασίᾳυ πρὸς
᾿Απολλόδωρον. ἀρχή τις ἣν παρ᾽ ᾿Αϑηναίοις οὕτω καλουμένη, ἔστι δὲ
εἷς τῶν 9 ἀρχόντων. ᾿Αριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ
διεξελϑὼν ὅσα διοικεῖ 0 πολέμαρχος (cl. inscriptiones capi-
tum in Pollucis codd. ὅσα ποιεῖ 0 πολέμαρχος etc.) «πρὸς ταῦτα, φησίν,
αὐτός Tt εἰσάγει δίκας vac τε τοῦ ἀποστασίου καὶ ἀπροστασίου καὶ
κλήρων καὶ ἐπικλήρων τοῖς μετοίκοις, καὶ τάλλα ὅσα τοῖς πολέταις Ó
ἄρχων, ταῦτα τοῖς μετοίκοις ὁ πολέμαρχος». εἰκότως ovv ὁ βήτωρ ἐν
τῷ προειρημένῳ λόγῳ ἐγγυῆσαί φησι πρὸς τῷ πολεμάρχῳ ᾿Απολλόδω-
gov: ὁ γὰρ Σάμιος τὸ γένος μέτοικος ἦν el celera quae ex commentario
(Didymi) ad Isaeum omnia exscripta esse fidem faciunt. idem Aristotelis
locus redit apud Harp. s. ἀποστασέου: δίκη τίς dori κατὰ τῶν ἀπε-
λευϑερωθέντων δεδομένη τοῖς ἀπελευϑερώσασιν ἐὰν ἀφιστῶνταί τε
«zx αὐτῶν ἢ (καὶ lex. rh. Seg.) ἕτερον ἐπιγράφωνται προστάτην καὶ ἃ
κελεύουσιν οἷ νόμοι (ποιεῖν τοὺς ἀπελευϑέρους τοῖς ἀπελευϑερώσασι
add. lex. rhet. Seg. planius ut solet exponeus) μὴ ποιῶσιν. καὶ τοὺς μὲν
ἁλόντας δεῖ δούλους εἶναι, vovg δὲ νικήσαντας τελέως ἤδη ἐλευϑέρους
(reliqua om. Suid. et lex. rhet. Seg. p. 201, 5). πολλάκις δ᾽ ἐστὲ παρὰ
roig βήτορσι, παρὰ τῷ Λυσίᾳ ἐν τῷ πρὸς ᾿Δριστόδημον xoi Ὑπερίδῃ
ἐν τῷ κατὰ 4Δημητρίας ἀποστασίου. ᾿Αριστοτέλης δ᾽ ἐν ᾿ϑηναίων
πολιτείᾳ περὶ τοῦ πολεμάρχου γράφει ταυτί" «οὗτος δὲ εἰσάγει δίκας
τὰς τε τοῦ ἀποστασίου καὶ ἀπροστασίου καὶ κλήρων καὶ ἐπικλήρων (sc.
τοῖς μετοίκοις)». cf. Marp. (e quo lex rhet. Seg. p. 201, 12) s. ἀπρο-
στασίου: εἶδος δίκης κατὰ τῶν προστάτην μὴ νεμόντων μετοίκων᾽
ἠρεῖτο γὰρ ἕκαστος ξαυτῷ τῶν πολιτῶν τινὰ προστησύμενον περὶ παν-
των τῶν ἰδίων καὶ τῶν κοινῶν. Ὑπερίδης ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Αρισταγόρας
ἀπροστασίου β (cf. Suid. s. ἀποστασίου δίκη gloss. alt,, Synag. lex. Seg.
p. 435, 1 Bekk.) Poll. 8, 35: ἀποστασίου δὲ δίκη κατὰ τῶν ἀφισταμέ-
νων ἀπελευϑέρων, ἀπροστασίου δὲ κατὰ τῶν οὐ νεμόντων προστάτην
μετοίκων.

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 28

— 4344 —

45. (882)

Harpocr. (e quo Phot. et Suid. eundem Ar. locum habet Hesych. s.
εὐθύνας, sed manifesto interpolatum et a tertia manu, ut ait Schow Hes.
lex. restit. p. 315, ad marg. cod. ex Harpocr. adiectum) s. πιώφεδρος:
“Μυκοῦργος iv τῷ περὶ τῆς ἱερείας. πολύ ἐστε τοὔνομα παρά τε τοῖς
ῥήτορσι καὶ ἐν τῇ ἀρχαίᾳ κωμωδίᾳ. ᾿Δριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿Αϑη-
ναίων πολιτείᾳ φησὶ « λαμβάνουσι δὲ καὶ παρέδρους ὅ τε ἄρχων καὶ ὁ
πολέμαρχος. δύο ξἕκατερος (quod quum excerpturis negligentia excidisset
ὃ βασιλεύς, postea illatum est pro ἕκαστος. v. Meier, Att. Proc. p. 51)
oUg ἂν βούληται. καὶ οὗτοι δοκεμάξονται ἐν τῷ δικαστηρέῳ πρὶν xap-
εδρεύειν καὶ εὐϑύνας διδόασιν ἐπὰν παρεδρεύωσιν (παρεδρεύσωσιν corr.
Alberti ad Hesych. et Bekk.).

Cf. Poll. 8, 92: παρεδροι δ᾽ ὀνομάζονται οὕς αἱροῦνταε ἄρχων καὶ
βασιλεὺς καὶ πολέμαρχος, δύο ἕκαστος οὺς βούλεται. δοκιμασϑῆναι
δ᾽ αὐτοὺς ἐχρὴν ἐν τοῖς πεντακοσίοις. εἶτ᾽ ἐν δικαστηρέῳ. προσαι-
ροῦνται δὲ καὶ γραμματέα, ὃς ἐννόμῳ δικαστηρέῳ κρίνεται. — qui Pol-
lucis locus ita οἱ cum superioribus cohaeret οἱ similis est Harpocrationi
ut ad Aristotelem fontem iure referatur. nec nisi archontum descriptioni
subiungi potest. verbis xoi οὗτοι respicitur ad fr. 30 (cf. Demosth. or.
20, 90). iam sequuntur (ut apud Pollucem) ceteri magistratus quos z&-
ροτονοῦσιν οὗ ϑεσμοϑέται (cf. supra fr. 30). de athlothetis v. Poll. 8, 93.
de strategis et similibus cf. Aeschin. adv. Ctes. 13, Dem. or. 4, 26.

46. (383)

Harpocr. s. στρατηγοί: 4“ημοσϑένης Φιλιππικοῖς. of xa9' £xa-
στον ἐνιαυτὸν χειροτονούμενοι στρατηγοὶ δέκα ἦσαν, ὡς μαϑεῖν ἔστιν
ἕκ τε τῶν Ὑπερίδου κατ᾽ Αὐτοκλέους καὶ ἐκ τῆς ᾿4ϑηναίων πολιτείας
᾿Δριστοτέλους (cf. fr. 30).

47. (384)

llarpoer. s. ἔππαρχος ... λέγεται δὲ παρ᾽ ᾿Αϑηναίοις ἵππαρχος
καὶ ὁ τῶν ἱππέων ἀρχων" δύο δ᾽ ἤσαν οὗτοι, ὡς Δημοσϑένης ἐν ὃ
Φιλιππικῶν (ΡΙ].1,320) φησὲ καὶ Αριστοτέ λης ἐν ᾿᾿ϑηναίων πολιτείᾳ.

Cf. Phot. s. ἵππαρχοι: δύο ἤσαν, οἱ τῶν ἱππέων ἡγοῦντο διελό-
μενοι τὰς φυλὰς ἑκάτερος ἀνὰ πέντε. ἐπιμεληταὶ δέ εἰσι τῶν ἱππέων
(add. o£ φύλαρχοι 5 c Poll. 8, 04), καϑάπερ of ταξίαρχοι δέκα ὄντες, εἷς
ἐφ᾽ ἑκάστης φυλῆς. τῶν. ὁπλιτῶν.

48. (385)
Harpocr. s. pvAegzoc: 4ημοσϑένης Φιλεππικοῖς (1. c. fr. A7. 40.

— 435 —

φύλαρχός ἐστιν ὁ κατὰ φυλὴν ἑκάστην τοῦ ἱππικοῦ ἄρχων, ὑποτετα-
γμένος δὲ τῷ ἱππάρχῳ, ὡς ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων πολι-
τεία φησί.

Cf. Phot. s. ἔππαρχοι (fr. 47) et Pull. 8, 94: ἔππαρχοι δὲ δύο ἐξ
ἁπάντων ᾿4ϑηναίων αἱρεϑέντες ἐπιμελοῦνται τῶν πολέμων. of δὲ φύ-
λαρχοι δέκα, εἷς ἀπὸ φυλῆς ἑκάστης, τῶν ἱππέων προΐστανται, καϑά-
περ οἵ ταξίαρχοι τῶν ὁπλιτῶν.

Haec omnia (fr. 46—48) fortasse ad eundem illum locum pertinent
quem tangit Pollux (v. fr. 30) magistratus militares obiter commemoran-
tem, ita ut rectius post fr. 33 inserantur. ceterum lexica praeter Photium
s. ἔππ. de his nihil praebent nisi quae ex Harpocratione ducta sint, Ari-
stotelis tamen mentione neglecta.

49. (3806)

llarpocr. (ex quo Phot. p. 407, 13 et Suid., Arist. nomine om., Etym.
M. p. 093, 42 ubi corrigas οὕτως 40:0r0TíÀmg pro Aristophane. cf.
Eudemi lex. syuag. s. v.) s. πρυτανείας: ᾿Αντιφῶν ἐν τῷ πρὸς Nixo-
κλέα. ἔστι δὲ ἀριϑμὸς ἡμερὼν ἡ πρυτανεία ἤτοι (ἐκ add. cod. Vind. et
Bekk. C. Àj in A pro λξ) dg ἢ λὲ καὶ ἑκάστη φυλὴ πρυτανεύει. διεί-
λεκται δὲ περὶ τούτων ᾿Δριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ.

Cf. schol. in Plat. legg. (p. 953, ubi non nisi πρυᾶτάνεις commemo-
rantur) p. 459 Bekk. (e lexico quodam translatum, Diogeniani scil. in scho-
liis interdum citati): πρυτάνεις εἰσὶ μέρος τι τῶν πεντακοσίων τὸ δέ-
xotOov, πεντήκοντα ἄνδρες [ἀπὸ μιᾶς φυλῆς add. Et. M., Lex. Seg. et
Harp.]. of διοικοῦντες ἅπαντα τὰ ὑπὸ τῆς βουλῆς πραττύμενα, καὶ
ἐπρυτάνευον κατὰ πρυτανείαν ἐκ διαδοχῆς [ἀλλήλων s. ἀλλήλαις αἱ
δέκα φυλαὶ κλήρῳ λαχοῦσαι κατὰ ἐνιαυτὸν add. Elym. M. p. 603, 53.
Lex. Seg. p. 291, 4 et llarp. s. πρυτάνεις, qui reliqua omittunt praeler
fragmentum s. πρυτανείας appositum]. πρυτανεία δέ ἐστιν ἀριϑμός
τις ἡμερῶν ἤτοι Àg [ἢ λῆς cf. cod. A Harp.] ἢ λξ, ἃς ἑκάστη φυλὴ
πρυτανεύειν λέγεται (haec ut in lex. Seg. p. 291, 13. quae sequuntur
paulo mutata sunt apud Phot. p. 467, 20 s. πρυτανεία — Suid.). εβ μὲν
γὰρ oi μῆνες, τ δέ εἰσι πρυτανεῖαι καὶ φυλαὶ τ. καὶ διήρηνται εἰς
ταύτας αἴ ἡμέραι τοῦ ἐνιαυτοῦ" κατὰ γὰρ σελήνην ἄγουσι τοῦτον, ὡς
ἑκάστῃ φυλῇ ἐπιβάλλειν λὲ ἡμέρας, πλεονάξειν δὲ ὀλίγας (καὶ ἐπερίτ-
τευον ... ἡμέραι ὃ Phot. et Suid.). διὸ καὶ τὰς λοιπὰς ἀπέδωκαν (ἐπε-
μέριξον Phot. Suid.) οἵ ᾿4“ϑηναῖοι ταῖς πρώταις λαχούσαις [πρυτανεύειν
add. Phot. Suid.] τέσσαρσι φυλαῖς, ἵνα ἐκείνων μὲν ἑκάστη vag As. ἡμέ-
ρας πρυτανεύῃ, αἱ δὲ λοιπαὶ $5 ἀνὰ λε. πρυτανεῖα δὲ οὐδετέρως

28*

-- 486 —

οὐχ εὕρηται" τινὲς δὲ ἀργύριόν τι ὃ κατατέϑεται ὑπὸ τῶν δικαζομέ-
᾿ γῶν καὶ δίδοται δικαστικὸν τοῖς ξξακισχιλίοις (cum his ultimis praeter
Photium et Suidam qui partim ex lexico hic exscriplo partim ex Harpocrz-
tione sua componit, cf. Harp. s. πρυτανεῖα et infra fr. 77). cf. etiam
schol. in Aeschin. adv. Ctes. p. 79, 8 Dind. (Ox. 1852).

50. (387)

Poll. 8, 95—96 ed. Bekk.: πρυτάνεις. οὗτοι τὴν βουλὴν cvv-
ἄγουσιν ὁσημέραι, πλὴν ἂν τις ἡ ἄφετος, τὸν δὲ δῆμον τετράκις ἔκά-
στης πρυτανείας" καὶ προγράφουσι πρὸ τῆς βουλῆς καὶ πρὸ τῆς ἐχκλη:
σίας ὑπὲρ ὧν δεῖ χρηματίζειν. τῶν δ᾽ ἐκκλησιῶν ἡ μὲν κυρία («t fr.
51. 52), ἐν ἢ ἢ τὰς ἀρχὰς ἐπιχειροτονοῦσιν εἴπερ καλῶς ἄρχουσιν, ἢ ἀπο-
χειροτονοῦσιν᾽ ἐν ἡ ῃ καὶ τὰς εἰσαγγελίας ὅ βουλόμενος εἰσαγγέλλει, καὶ
τὰς ἀπογραφὰς τῶν δημευομένων ἀναγινώσκουσιν of πρὸς ταῖς δίκαις
καὶ τὰς λήξεις τῶν κλήρων. ἡ δὲ δευτέρα ἐκκλησία ἀνεῖται τοῖς βου-
louévoig , ἱκετηρίαν ϑεμένοις. λέγειν ἀδεῶς περί τε τῶν ἰδίων καὶ τῶν
δημοσίων. ἡ δὲ τρίτη κήρυξι καὶ πρεσβείαις ἀξιοῖ χρηματίξειν, ος δεῖ
πρότερον τοῖς πρυτάνεσιν ἀποδοῦναι τὰ γράμματα. ἡ δὲ τετάρτη περὶ
ἱερῶν καὶ ὁσίων. ἐπιστάτης (cf. fr. 58) δ᾽ doviv εἷς τῶν πρυτάνεων,
ὃ κλήρῳ λαχών. δὲς δ᾽ οὐκ ἔξεστι γενέσϑαι τὸν αὐτὸν ἐπιστάτην. ἔχει
δὲ οὗτος τῶν ἱερῶν τὰς κλεῖς ἐν οἷς τὰ χρήματα καὶ τὰ γράμματα. καὶ
ὅταν of πρυτάνεις τὸν δῆμον ἢ τὴν βουλὴν συνάγωσιν. οὗτος ἐξ £xa-
στης φυλῆς πρύεδρον (cf. fr. 54) ἕνα κληροῖ, μόνην τὴν πρυτανεῦύου-
σαν ἀφιείς.

aec ex Aristotele rursus uno tenore sumta esse Harpocrationem (v.
fr. $1 —54) comparanti patet. atque confirmatur una fragmentorum quae
sequuntur ordo manifesto cohaerentium.

51. (388)

Harpocrat. (ex quo Phot. p. 190, 22 et Suid. om. Arist. nom.) s. xv-
eia ἐκκλησία: Ὑπερίδης ἐν τῷ κατὰ Δημέου ξενίας εἰ γνήσιος. τένες
δὲ af κύριαι ἐκκλησίαι ᾿Δριστοτέλης δεδήλωκεν ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων
πολιτείᾳ λέγων τοὺς πρυτάνεις συνάγειν τὴν βουλὴν καὶ τὸν δῆμον.
τὴν μὲν βουλὴν ὁσημέραι, πλὴν ἐάν τις ἀφέσιμος ἢ. τὸν δὲ δῆμον τε-
τράκις τῆς πρυτανείας ἑκάστης. « προγράφουσι (ita Bekk, et Poll., codd.
προσγραφουσι) δέ, φησί, καὶ κυρίαν ἐκκλησίαν, ἐν ἡ δεῖ τὰς ἀρχὰς ἀπο-
χειροτονεῖν οἱ δοκοῦσι μὴ καλῶς ἄρχειν" καὶ περὶ φυλακῆς δὲ τῆς χω-
ρας». καὶ τὰς εἰσαγγελίας ἐν ταύτῃ τῇ ἡμέρα τοὺς βουλομένους ποι-
εἴσϑαί φησι καὶ τὰ ξξῆς.

-- 4937 —

Cf. Hesych. s. κυρία ἐκκλησία ἤγετο A95vgouw ἐν 7 τὰς ἀρχὰς
ἐπιχειροτονεῖν ἔδει. eademque, licel errore corrupta (ἐν ἡ τοὺς ἄρχον-
τας ἐχειροτόνουν pro ἐπεχ., quibus explicandis addita sunt apud Phot. et
Lex. Seg. quae ad ἀρχαιρεσίας spectant), iu ceteris lexicis Phot. p. 191, 8.
Lex. rhet. Seg. p. 274, 19. Etym. M. p. 549, 5. in quorum fonte communi
exstabant olim de ecclesiis extraordinariis (σύγκλητοι vocantur) quae unus
nunc indicat Photius ita pergens: ἄλλοι δέ φασιν etc. atque uberiora ha-
bentur in schol. Aristoph. Acharn. 19 (ex quo Suid. s. ἐκκλησία κυρία) cf.
schol. in Aeschin. Tim. p. 21, 2 Dind.

52. (389)

Lex. rhet. Cantabrig. p. 672, 3 (post Phot. ed. Oxon., p. 21 ed. Meier.)
κυρέα ἐκκλησία: δημήτριος ὃ Φαληρεὺς ἐν τῷ δευτέρῳ περὶ τῆς
᾿᾿ϑηναίων νομοθεσίας... . ἄμεινον ovv 4 eio οτέλει [add. πείϑεσϑαι]"
τὰς γὰρ ἀρχὰς ἐν ταῖς κυρίαις ἐκκλησίαις φησὶν ἐπιχειροτονεῖσϑαι (cod.
ἔφησεν χειρ.) καὶ τὰς εἰσαγγελίας [supplendum esse ex Harp. et Poll. τὸν
βουλόμενον ποιεῖσϑαι sive εἰσαγγέλλειν vidit Meier l. c.], καὶ τὰ ἄλλα
(cod. τὰς ἄλλας) τῶν ἀναγκαίων χρηματίξειν καὶ περὶ σίτου [add. καὶ]
φυλακῆς τῆς χώρας; καὶ τὰς ἀπογραφὰς τῶν δημευομένων ἀναγινώ-
Gxtv καὶ τὰς λήξεις (cod. δείξεις) τῶν κλήρων. ἐπὶ δὲ τῆς ἕκτης (cf.
Philoch. ibid. p. 675, 13 — p. 29 Meier et apud schol. Aristoph. eq. 855)
πρυτανείας πρὸς τοῖς εἰρημένοις xol περὶ τῆς ὑστρακοφορίας προχει-
θοτονίαν (cod. ἐπιχειρ.) δίδοσϑαι εἰ δοκεῖ ἡ μή (scil. τὸ ὕστρακον εἰσ-
φέρειν, sicut legilur p. 675, 14).

53. (390)

Harpocr. (e quo lex. rhet. Seg. p. 244, 32. Etym. M. p. 364, 40 et
Suid., om. Ar. nom.) s. ἐπιστάτης: Ἰσαῖος ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Ελπαγόρου xal
Δημοφάνους. δύο εἰσὶν of καϑιστάμενοι ἐπιστάται. ὧν ὁ μὲν ἐκ πρυ-
τάνεων κληρούμενος, 0 δὲ ἐκ τῶν προέδρων, ὧν ἑκάτερος τίνα διοίκη-
σιν διοικεῖ δεδήλωκεν ᾿Αρι στοτέλης dv ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ. ἐλέγετο
δ᾽ ἐν τοῖς κοινοῖς καὶ 0 ἐφεστηκὼς πράγματι ὁτῳοῦν elc.

Cf. Suid. (— Poll. in fr. 50) s. ἐπιστάτης: τῶν πρυτάνεων εἷς ὃ
λαχὼν ἐπιστάτης ἐλέγετο. δὶς δὲ τὸν αὐτὸν ἐπιστατῆσαι οὐκ ἐξῆν. gv-
λάσσει δὲ τοῦ ἱεροῦ τὰς κλεῖς ἐν ὦ τὰ δημόσια χρήματα, ἔτι μὴν καὶ
τὴν δημοσίαν σφραγῖδα (haec Harpocrationeis inserit etiam | Etym. M. p.
364, 41). ἐπειδὰν δὲ of πρυτάνεις συναγάγωσι τὴν βουλὴν ἢ τὸν δῆμον,
ὁ ἐπιστάτης κληροῖ προέδρους ἐννέα, ἀπὸ φυλῆς ἕκάστης ἕνα πλὴν τῆς
πρυτανευούσης. καὶ πάλιν ἐκ τῶν ἐννέα τούτων ἐπιστάτην ἕνα κληροῖ

-- 438 —

καὶ τὸ πρᾶγμα παραδίδωσιν, αὐτὸς δὲ εἰσάγει τὴν δίκην καὶ ἐπιμελεῖ-
ται κατὰ νύμον. πάντα γενέσϑαι καὶ μηδὲν παραλειφϑῆναι πρὸς τὸ
διδαχϑῆναι τοὺς δικαστάς. eadem Telephus quem citat Eustath. in Odyss.
Q, 495 (p. 1827 Rom.): προσενθυμητέον δὲ καὶ Τηλέφου τοῦ ὡς ἴστο-
ρεῖται Περγαμηνοῦ, ὅτε κατὰ τὴν ἐκείνου παράδοσιν νομική τις ἦν
λέξις ἢ τεχνικὴ ἐν τοῖς μεϑ᾽ Ὅμηρον ὃ ἐπιστάτης" γίνεται γάρ φησιν
᾿Αϑήνησιν ἐκ τῶν πρυτάνεων εἷς ὃς ἐπιστατεῖ νύκτα καὶ ἡμέραν μίαν,
καὶ πλείω χρόνον οὐκ ἔξεστιν οὐδὲ δὶς τὸν αὐτὸν γενέσϑαι; vag τε κλεῖς
[add. τῶν ἱερῶν] ἐν οἷς τὰ χρήματα εἶσι φυλάττει καὶ τὰ γράμματα
τῆς πόλεως καὶ τὴν δημοσίαν σφραγῖδα. κληροῖ δὲ καὶ προέδρους ἐξ
ἑκάστης φυλῆς ἕνα πλὴν τῆς πρυτανενούσης καὶ πάλιν ἐκ τούτων ἐπι-
στάτην ἕνα. καὶ τοιαῦτα μὲν ταῦτα. ἕτεροι δὲ ἐπιστάτην φασὶ ξυλι-
vOv τι etc.

E Didymo Harpocrationea illa (aliaque in ceteris lexicis) repetenda
esse ut intelligas vestigia relicta sunt apud llesych. s. ἐπεστάτης:
ἐφέτης ἢ ἐπαίτης, ἀπὸ τοῦ ἐφίστασϑαι. ἢ ἐπίτροπος ἢ διδάσκαλος (cf.
Antiphanis ex. ap. AntiatL. Bekk. p. 96, 12) καὶ 0 τακτικὸς καὶ ὃ βραβευ-
τὴς καὶ ἄρχων τις ᾿ϑήνησι καὶ ὁ ἐφεστηκώς. ubi sicut ultima Har-
pocrationi respondent, ita prima (ἐπαίτης, διδασκαλος) Eustathio quuque
prima sunt, quibus varias vocis ἐπιστάτης significationes explicet. atque
omnis Eustathii locus, qui quae ex eodem fonte, separata tamen habel
Suidas (iu. gloss. b et e ed. Bekkeri), inter se coniungit, ex lexico quo-
dam desumtus esse videtur satis docto et accurato atque Aristophanem
comicum οἱ Callistratum eitante una cum Teleplio Pergameno (qui gram-
maticus librorumque multorum compilator scripsit περὶ τῶν 49 ήνησι
νόμων καὶ ἐθῶν cf. Müller, Fr. hist. HI, 635) et Aristophane grxmmatico
(quae nomina Suidas omisit). quod quidem lexicon, si Veri praeceptor
est Telephus ille, recentius quidem fuerit Diogeniano cius aequali, atta-
men ex eadem lexicorum uberrima progenie quae Didymi labori et Pam-
philo debetur. Telephum autem cuius verba et apud Suidam et apud
Eustathium servata sunt. et ipsum eis quae ex Aristotelis Athen. rep. tra-
debantur usum esse patet.

54. (391)

Harpocrat. (e quo Phot. p. 451, 4 et Suid., eademque brevius ex alio
quod eundem Harpocrationem vel eius fontem sequebatur lexico in glossa
altera Photii p. 451, 24 et Lex. rhet. Seg. p. 290, 8) s. πρόεδροι ἐκλη-
ροῦντο τῶν πρυτάνεων καϑ᾽ fxacrqv πρυτανείαν (ἐκκλησίαν Phot. p.
452, 2 et lex. Seg.) εἷς ἐξ ἑκάστης φυλῆς πλὴν τῆς πρυτανευο ὕσης. οἵ

— 49 —

τινες τὰ περὶ τὰς ἐκκλησίας (τὴν ἐκκλησίαν codd. praeter D) διῴκουν.
ἐκαλοῦντο δὲ πρόεδροι, ἐπειδήπερ προήδρευον τῶν ἄλλων ἁπάντων.
πολλάκις δ᾽ ἐστὶ τοὔνομα παρὰ τοῖς ῥήτορσι, ὡς καὶ παρὰ Δημοσϑένει
ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Ανδροτίωνος (0) καὶ “ἰσχίνῃ ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος (4).
ὅτι δ᾽ ὃ καλούμενος ἐπιστάτης κληροὶ αὐτούς, εἴρηκεν ᾿Αριστοτέ-
λης ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ.

55. (392)

Harpocr. s. yecppartug: ΖΔημοσϑένης ὑπὲρ Κτησιφῶντος. ὁ
γραμματεὺς πῶς τε καθίστατο καὶ τί ἔπραττεν, ὡς τῶν γραμμάτων τ᾽
ἐστὲ κύριος καὶ τὰ ψηφίσματα τὰ γενόμενα φυλάττει καὶ τὰ ἄλλα πάντα
ἀντιγράφεται καὶ παρακάϑηται τῇ βουλῇ, δεδήλωκεν ᾿Δριστοτέλης
ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ. quibus ultimis quuin describatur non iam ὁ
γραμματεὺς τῆς βουλῆς (is quidem qui vocatur ὁ κατὰ πρυτανείαν cf.
Boeckh, Staatsh. 1, 254), sed ὁ ἀντιγραφεῦς. de huc eodem post scribas
ordine qui est apud Pollucem οἱ Aristotelem et eum quein Harpocration
sequitur egisse patet: quae uno obtutu comprehendens lfarpocration con-
fudit. ita autem Pollux 8, 08: γραμματεὺς ὁ κατὰ πρυτανείαν κληρω-
ϑεὶς ὑπὸ τῆς βουλῆς ἐπὶ và τὰ γράμματα φυλάττειν xol τὰ ψηφίσματα,
καὶ ἕτερος (cf. Boeckh 1, 258) ἐπὶ τοὺς νόμους ὑπὸ τῆς βουλῆς χειροτο-
νούμενους. ὁ δ᾽ ὑπὸ τοῦ δήμου αἱρεϑεὶς γραμματεὺς ἀναγινώσκει τῷ
τε δήμω καὶ τῇ βουλῇ (cf. Boeckh Ι, 200). ἀντιγραφεὺς πρότερον μὲν
aígeroc, αὖϑις δὲ κληρωτὸς ἦν καὶ πάντα ἀντεγράφετο παρακαϑήμενος
τῇ βουλῇ. δύο δ᾽ ἦσαν. ὃ μὲν τῆς βουλῆς. ὁ δὲ τῆς διοικήσεως.

Quae de tertio scriba (qui non fuerit senator, cf. Schoemann, Griech.
Alt. I, 380, uot. 3) occasione data apud lexicographum Pollucis addeban-
tur, ad hunc Aristotelis locum qui est de senatu non pertinent, et dubium
est num ad Aristotelem. certe alienus est ab Aristotele (el a senatu) ὁ
ἀντιγραφεὺς τῆς διοικήσεως (cf. Boeckh I, 262), euius notitiam e Plilo-
choro derivatam esse (atque ita a Didymo Aristoteli coniunetam) geminus
plane Hlarpocrationis (e quo Suidas) locus testatur s. ἀντιγραφεῦς:
o καϑιστάμενος ἐπὶ τῶν καταβαλλόντων τινὰ τῇ πόλει χρήματα ὥστε
. ἀντιγράφεσϑαι ταῦτα. Δημοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Ανδροτίωνος (70) καὶ
“ἰσχίνης ἐν τῷ κατὰ Κτησιφῶντος (25). διττοὶ δὲ ἦσαν ἀντιγραφεῖς,
ὁ μὲν τῆς διοικήσεως, ὥς φησι Φιλόχορος, ὁ δὲ τῆς βουλῆς, ὡς 'Αρι-
στοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ (ubi in altera illa cod. E recensione,
qua Suidas utitur, haec tantum: διττοὶ δὲ ἦσαν, ὃ μὲν τῆς διοικήσεως,
ὃ δὲ τῆς βουλῆς). ceterum 0 ἀντιγραφεύς cum tertio scriba eodem modo
componitur etiam apud Suidam (cf. lex. rhet. Seg. p. 226, 30 et. δικῶν

— 440 —

ὀνόματα cod. Seg. in eisdem Bekkeri Anecd. I p. 185, 14) s. γραμμα-
τεύς: οὗτος πράξεως uiv οὐδεμιᾶς ἣν κύριος, ὑπανεγένωσκε δὲ τῇ
βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τὰ πραττόμενα. ὃ δ᾽ ἀντιγραφεὺς καὶ οὗτος (sic)
ἀπὸ τοῦ γράφειν τὰ παρὰ τῇ βουλῇ ὠνόμασται.

56. (393) |

Harpocrat. (e quo Suid., Ar. nom. om.) s. ἀποδέκται: ἀρχή τί;
ἐστι παρ᾽ ᾿4ϑηναίοις of ἀποδέκται, ἧς πολλάκις μνημονεύουσιν of ρή-
τορες καὶ of κωμικοί. ᾿Δριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ
δεδήλωκεν ὡς δέκα τε εἴησαν καὶ ὡς παραλαβύντες τὰ γραμματεῖα
ἀπαλείφουσι τὰ καταβαλλόμενα χρήματα τῆς βουλῆς ἐναντίον ἐν τῷ
βουλευτηρίῳ καὶ πάλιν ἀποδιδόασι τὰ γραμματεῖα τῷ δημοσέω. καὶ
ἁπλῶς ἃ πράττουσι διασαφεῖ. ὅτι δὲ ἀντὶ τῶν κωλακρετῶν oi
ἀποδέκται ὑπὸ Κλεισϑένους ἀπεδείχϑησαν, ᾿Ανδροτίων B.

E lexico quodam rhetorico eoque communi lexicorum recentiorum
fonte similia nunc leguntur in Lex. rhet. Seg. p. 198, 1 (Etym. M. p. 124, 41.
Zonaras p. 234. Synag. lex. Seg. p. 427, 13) ἀποδέκται : ἄρχοντες κλη-
pool, δέκα τὸν ἀριϑμὸν κατὰ φυλήν εἰσιν, οἵἴτενες παρελάμβανον καὶ
ἀπεδέχοντο τὰ γραμματεῖα τῶν ὀφειλόντων τῷ δημοσίῳ. διὰ τοῦτο γὰρ
καὶ ἀποδέκται ἐκαλοῦντο. εἶτα ἐξήταξον τά τε ὀφειλόμενα καὶ τὰ ἀπο-
διδόμενα χρήματα σὺν τῇ βουλῇ καὶ ἐμέριξον εἰς ἃ χρὴ ἀναλίσκειν (καὶ
γενομένης τῆς καταβολῆς τῶν ὀφειλομένων χρημάτων ἀπήλειφον τὰ γραμ-
ματα δημοσίᾳ, ut addit Suidas in gl. alt. s. v. ed. Bernh. t. 1, p. 594 ποι.
Hesychii explicatio (ἀρχὴ ᾿“ϑήνησι τῶν ὑποδεχομένων τὰ χρήματα) licet
brevissima communis tamen cum Polluce originis vestigia gerit, qui (Ά, 97)
ipsius negotii descriptione neglecta de litibus inde obortis alia addit haec:
ἀποδέκται δὲ ἦσαν δέκα οἱ τοὺς φόρους καὶ rag εἰσφορὰς καὶ τὰ τέλη
ὑπεδέχοντο, καὶ τὰ περὶ τούτων ἀμφισβητούμενα ἐδίκαξον εἰ δὲ τι
μεῖξον εἴ. εἰσῆγον εἰς δικαστήριον (cf. Boeckh , Staatsh. 1, 214).

97. (304)

llarpocr. (e quo Phot. Suid. om. Ar. nom., cf. lex. rhet. Seg. p.
201, 17) s. πωληταὶ xai πωλητήριον: oc μὲν πωληταὶ ἀρχή τίς
ἐστιν ᾿Αϑήνησι. δέκα τὸν ἀριϑμὸν ἄνδρες, εἷς ἐκ τῆς φυλῆς ἑκάστης.
διοικοῦσι (πωλοῦσι lex. Seg., Et. M.) δὲ τὰ πιπρασκόμενα ὑπὸ τῆς πό-
λεως πάντα; τέλη καὶ μέταλλα καὶ μισϑύσεις καὶ τὰ δημευόμενα (qui-
hus lex. Seg. add. καὶ φροντίζουσιν ὅπως ἡ τιμὴ τῶν πιπρασκομένων
ἀποδοϑῇ τῇ πόλει, εἴ. ex eodem fonte Etym. M. p. 098, 57 πωληταί:
ἀρχή τις ᾿4ϑήνησι οἱ τὰ τῆς πόλεως πωλοῦσι καὶ φροντέξουσιν ἀποδι-

— 441 —

δόντες τῇ πόλει)" Ὑπερίδης ἐν và κατ᾽ Apioreyóogag β. διείλεκται δὲ
περὶ αὐτῶν καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ. πωλητήριον
δὲ καλεῖται ὁ τόπος ἔνϑα συνεδρεύουσιν οἱ πωληταί, Ἰσαῖος ἐν τῷ
κατ᾽ Elmeyogov πολλάκις.

Accuratius singula negotii exempla quae comprehendit Harpocration
describebantur in lexico rhetorico, unde quaedam altera glossa Photii
(p. 178, 5) et Suidae retinuit s. πωληταί: οὗτοι τῶν ἀφειλόντων τῷ
δημοσίῳ κατὰ προϑεσμίαν καὶ μὴ ἀποδιδόντων ἐπίπρασκον τὰς οὐσίας"
ὑπέκειντο δὲ τοῖς πωληταῖς καὶ ὅσοι τὸ διαγραφὲν ἀργύριον ἐν πολέμῳ
μὴ εἰσέφερον, ἔτι καὶ of ξενίας ἁλόντες, καὶ ὃ μέτοικος (cf. infra Poll.
et Hes.) προστάτην οὐκ ἔχων, καὶ ὃ ἀποστασίου γραφείς" τούτων γὰρ
τὰς οὐσίας πωλοῦντες παρακατέβαλλον tig τὸ δημόσιον. τυΐϑιι alia
partim comprehendens partim seligens e diversis fontis Didymei auctori-
bus, velut Demosthene, Pollux 8, 99: πωληταὶ τὰ τέλη πιπράσκουσι
μετὰ τῶν ἐπὶ τὸ ϑεωρικὸν ἡρημένων, xol τὰς τῶν ἐξ᾿ Δρείου πάγου
μετὰ τὸν πρότερον λόγον φυγόντων οὐσίας καὶ τὰ δεδημευμένα. πρυ-
τανεύει δὲ ἐξ αὐτῶν εἷς ὃς τὰ πωλούμενα βεβαιοῖ. ἀπήγοντο δὲ πρὸς
τούτους καὶ of μετυίκιον μὴ τιϑέντες (quae verbotenus consentiunt cum
Harpocr. s. μετοίκιον p. 127, 11 Bekk. οὗ μέντοι μὴ τιϑέντες τὸ μετοίκιον
μέτοικοι ἀπήγοντο πρὸς τοὺς πωλητὰς καὶ εἰ ἑάλωσαν ἐπιπράσκοντο,
ὥς φησι Δημοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Αριστογείτονος (or. 25, 57---58). de
quibus Diogenianum et quos ille sequitur egisse testis est exilis Hesychii
glossa πωληταί: οὗτοι ἐπώλουν τὰ ἐνεχυρασϑέντα. ἀρχή τις. ceterum
cf. Boeckh, Staatshaush. 1, 209.

58. (395)

Harpocrat. (e quo Phot., Et. M. p. 745, 16, Philemon. lex. technol.
ed. Osann. p. 150, Suidas) s. ταμέα ε: Ἰσαῖος ἔν τινι τῶν κληρικῶν.
ἀρχή τις παρ᾽ ᾿4ϑηναίοις ἣν οἵ ταμίαι, δέκα τὸν ἀριϑμόν. παραλαμ-
βάνουσι δ᾽ οὗτοι τό τε ἄγαλμα τῆς AOnvág καὶ τὰς νίκας καὶ τὸν ἄλλον
κόσμον καὶ τὰ χρήματα ἐναντίον τῆς βουλῆς, ὥς φησιν ᾽᾿Δριστοτέλης
ἐν ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ. εἰσὶ δέ τινες καὶ τῶν (scil. ἱερῶν) τριήρων τα-
μίαι. ὡς ὁ αὐτὸς φιλόσοφός φησιν. ὅτι δὲ καὶ τοῖς τριηράρχοις
σπταρείποντο ταμίαι δεδήλωκεν Εὔπολις ἐν Mogixa.

Praeter glossam e llarpocratione ductam alteram apponunt Phot. p.
467, 18 et Suidas (ex parte etiam Lex. rhet. Seg. p. 306, 7) qua eadem tra-
duntur, at ex alio quodam lexico cuius auctor Harpocrationis (Pollucisque)
fonte usus sil, ταμέαι: ἄρχοντές εἰσιν AOvuoiw κληρωτοὶ ἀπὸ τῶν
πεντακοσιομεδίμνων (ita etiam Pollux 8, 97. cf. Boeckh, Staatsh. I, 220.

- 42 --

657 et inscr. Euclide recentiorem 406 apud Rangabé, Ant. Hell. t. II, iu
qua mentio fit τῶν πεντακοσιομεδίμνων), ot τὰ ἐν τῷ ἱερῷ τῆς ᾿ΑΙϑηνὰς
ἐν ἀκροπόλει χρήματα ἱερά τε καὶ δημόσια φυλάττουσιν, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ
τὸ ἀγαλμα τῆς ᾿4ϑηνὰς (καὶ τὸν κόσμον add. lex. Seg.) εἰσὲ δὲ καὶ
ἄλλοι ταμίαι, ἄρχοντες χειροτονητοὶ ἐπὶ τὰς ἱερὰς καὶ δημοσέας τριή-
eec, ὁ μὲν ἐπὶ τὴν Πάραλον, 0 δὲ ἐπὶ τὴν τοῦ "Ἄμμωνος (cf. fr. 59).

Ad eundem fontem atque ad Aristotelem citatum Pollucis quoque
verba manifesto pertinent haec (8, 97): ταμέαι τῆς ϑεοῦ (sive plenius ut
est in inscriptionibus ταμέαε τῶν ἑερῶν χρημάτων τῆς ᾿4ϑηναίας) κλη-
ρωτοὶ μὲν ἐκ πεντακοσιομεδίμνων ἦσαν, τὰ δὲ χρήματα παρελάμβανον
τῆς βουλῆς παρούσης. quae sequuntur ab Aristotele aliena ad Androtio-
nem spectant et Lysiam in lexico illo a Polluce ceterisque exscripto olim
citatos: ἐκαλοῦντο δ᾽ οὗτοι κωλακρέται. εἶχον δ᾽ ἐξουσίαν (sc. of τα-
μέχι) καὶ ξημίαν ἀφελεῖν εἰ ἀδίκως ὑπὸ τῶν ἀρχόντων ἐπιβληϑείη.
ultima enim haec e Lysiae oratione ὑπὲρ τοῦ στρατιώτου (or. 9, 6—7),
ubi simpliciter dicuntur o£ ταμίαι, effecta esse animadvertit Boeckh (Staats-
haush. I, 210. cf. 222). de colacretis autem Didymi ut patet, Aristopha-
nem Byzantium et Androtionem afferentis verba extant in schol. Aristoph.
av. 1541. (atque ex parte etiam apud Hesych. s. κωλακρέται), e quibus in
brevius contractis non illa solum nata sunt male coniuncta quae in schul.
Arist. vesp. 695 (e quo Suid. s. xc.) habentur (cf. etiam Lex. rhet. Seg.
p. 275, 22 ct Timaei soph. lex. s. v.) κωλαπρέτης δὲ καλεῖται ὁ κατέχων
τὰ χρήματα τῆς πόλεως, ὃ ταμίας τοῦ δικαστικοῦ μισϑοῦ (haec Aristoph.
Byz. opinio eral) καὶ τῶν εἰς ϑεοὺς ἀναλωμάτων (haec ex Audrotionis
loco conclusa sunt), sed eisdem etiam Pollucis (cf. Boeckh, Staatsh. I, 239.
240) verba nituntur quaestorum illorum (et apodectarum, de quo idem
testatus est Androtion secundum llarp. s. ἀποδέκται. cf. fr. 50. Schoe-
mann, Griech. Alt. 1, 420, not. 5) vices olim gessisse colacretas conten-
dentia. eteniimn in ipso illo loco quo de tamiarum variis generibus Didymus
et qui eum sequuntur lexicographi tractaverant, colaeretarum quoque
mentionem extitisse testimonio sunt ea quae ex uberiori olim lexicorum
copia nuuc restant in Etym. M. p. 525, 15 κωλακρέται: oí τῶν ἀργυρέων
(ita etiam Iles., Lex. Seg.) ταμίαι, οὗ τὸ τριηραρχεῖν ἔταττον. quae con-
trahendo nimis nunc mutilata a tamiis τῇ 9&ov et a colacrelis ad eos sta-
tim quae tertio loco Ilarpocration nominat (ὅτε δὲ καὶ roig τρεηράρχοες
εἵποντο ταμίαι etc.) epitomatorem aberrasse comprobant.

Etiam de tamiis τῶν ἱερῶν τριήρων pluribus olim in lexicis s. v.
ταμίαι fuisse exposilnm, e lex. rhet. fragmento Cantabrigiensi intelligzi-
tur. quod quum ad alterum spectet Aristotelis testimonium ab Harpo-

-- 44 —

cratione et Photio supra allatum, Muelleri exemplum secutus hic sub-
iungo.
59. (396)

Lex. rhet. Cantabrig. p. 675, 28 (p. 30 Meier) Πάραλος καὶ Xa-
λαμινίέα: ταῦτας τὰς τριήρεις εἶχον διὰ παντὸς πρὸς τὰς ἐπειγούσας
ὑπηρεσίας, ἐφ᾽ αἷς καὶ ταμίαι τινὲς ἐχειροτονοῦντο- ἐχρῶντο δὲ αὐταῖς
εἰ δέοι στρατηγὸν μεταπέμψασϑαι κριϑησόμενον, ὥσπερ ᾿Δλκιβιάδην.
ἡ δὲ Πάραλος καὶ ἀπό τινος ἥρωος ἐπιχωρίου ἐκλήϑη (cf. Harp. s. Πά-
ραλος). τῆς μὲν Παράλου καὶ Σαλαμινίας ἐν τρίτῃ μνημονεύει Θου-
κυδίδης (3, 33 et 77) καὶ ᾿Δριστοφανης ἐν ὄρνισιν (1204), άριστο-
τέλης δὲ ᾿ἀμμωνιάδα (cod. ἀμοριάδα) καὶ Πάραλον οἷδε καὶ Δείναρχος
ἐν τῷ κατὰ Τιμοκράτους. Φιλόχορος (cod. στησίχορος) δὲ ἐν τῇ & (εἴ.
Harp. s. ἑερὰ τριήρης) τέτταρας αὐτὰς οἶδε, πρώτας μὲν δύο ᾿Δμμωνιάδα
(cod. ἀμοριάδα) καὶ Πάραλον, προσγενομένας δὲ Δημητριάδα καὶ Av-
τιγονίδα. ἐκαλοῦντο δὲ οἵ ἐμπλέοντες τῇ Παράλῳ Πάραλοι, ὡς καὶ παρ᾿
Aag vo (adv. Ctes. 162), οἵ δ᾽͵ ἐν (ita Müll., οἷον cod.) τῇ Σαλαμινίᾳ Σα-
λαμένιοι.

Ubi quae de usu sacrarum navium dicuntur, quum de Salaminia sola
valeant, ad utramque trahuntur epitomatoris negligentia Parali ad theo-
rias (εἴς τε Zfrjov καὶ Ὀλυμπίαν Phot. p. 386, 27) destinatae mentionem
emittentis. id quod ex Alcibiadis patet exemplo allato (Thuc. 6, 61), quo
recte utuntur Schol. Aristoph. av. 147 et Phot. s. Πάραλος p. 380, 20.
similis plane confusio reperitur in Pliotii eodem (ex alio lex. rhet.) fonte
(cuius tenue vestigium cernis etiam apud Hesych. s. JIegeiot) utentis
lexico s. Πάραλοε p. 380, 5 (— Suid.) quae Salaminiae sunt ad Paralum
transferente. ubi manifestum est Ammoniadis olim quae eadem sit cum
Salaminia mentionem fuisse factam, ita quidem ut duabus duo, Paralus
scil. et Ammonias (cf. supra in fr. 58, Phot. p. 567, 24) quae et Salaminia
(quas tres fuisse diversas temere scribitur apud Phot. p. 386, 20 et in
schol. ad Demosth. p. 636, 16 Dind.), duabus aliis postea assumtis oppo-
nerentur. Πάραλοι: of τε ἐν τῇ νηΐ τῇ Παράλῳ πλέοντες xal of τὴν
παράλιον τῆς ᾿Αττικῆς κατοικοῦντες (cf. Iles. Πάραλοι of τὴν παρά-
λιον οἰκοῦντες τῆς ᾿Αττικῆς), ὥσπερ ἕτεροι Πεδιάσιοι καὶ Διάκριοι.
Πάραλος δὲ τριήρης ἱερὰ καλεῖται, ἥτις διηνεκῶς ταῖς ἐπειγούσαις
χρείαις ὑπηρετεῖ (quae ad utramque navem pertinent) ὁπότε δὲ ἐκ τῆς
ἀλλοδαπῆς μεταπέμψασθαι στρατηγὸν ἐβούλοντο, ὥσπερ ᾿Αλκιβιάδην
ἀπὸ Σικελίας, τῇ Παράλῳ (immo τῇ ᾿μμωνιάδι) ἐχρῶντο λέγεται δὲ
ἡ αὐτὴ (scil. ἡ “ἀμμωνιάς) καὶ Σαλαμινία. ὕστερον δὲ ἄλλαι δύο προσ-
ἐγένοντο αὐταῖς. ᾿Αντιγονές ve καὶ Δημητριάς. de Ammoniade etiam

— 444 —

Harp. s. 4uu ovíc: ἡ τοῦ “Ἄμμωνος (ita Phot. p. 567, 24 τὴν τοῦ
᾿Αμμωνος) ἱερὰ τριήρης" 4Δείναρχος ἐν τῷ κατὰ Ἱμεραίου. cf. Schol.
Dem. 1. c. (ad or. c. Mid. 171 τοῦτον τῆς Παράλου ταμέαν) . .. καὶ Ap-
μωνιὰς ἐπειδὴ τῷ "Αμμωνι δι᾿ αὐτῆς vac ϑυσίας ἔπεμπον. de Grasho-
fio ad Alexandri honorem Ammonis filii hanc nominis mulationem referente
v. Meier ad h. l. lex. rhet. ceterum cf. Boeckh, Staatsh. 1, 340 et supra
in praef. ad fr. Politiarum.

60. (397)

Etymolog. Magn. (cuius auctor ex -Harpocrationis lex. decem rhet.
olim inlegriore sua derivasse videtur) p. 468, 56 ἑεροποιοί: κληρωτοὶ
ἄρχοντές εἰσι δέκα τὸν ἀριϑμόν, οἵ τά τε μαντεύματα ἱεροϑυτοῦσι xav
τι καλλιερῆσαι δέῃ καλλιεροῦσι μετὰ τῶν μάντεων καὶ ϑυσίας τὰς vo-
μιξομένας ἐπιτελοῦσι καὶ τὰς πενταετηρίδας ἁπάσας διοεκοῦσε πλὴν
Παναϑηναίων (hucusque eadem in Lex. Seg. p. 265, 22 et apud Phot. s.
v. qui ex reliquis haec tantum addit: εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλοι ἱεροποιοὶ τῶν
σεμνῶν ϑεῶν 0? τὸν ἀριϑμόν εἰσιν ἀόριστοι. de Panathenaeis exceptis,
scil. magnis, cf. Boeckh, Staatsh. II, 9 et inscr. 814 apud Rangabé, Autiq.
Hellén. t. 1). ταῦτα δὲ oso vov £Aqc ἱστορεῖ ἐν τῇ AOmvalov πολι-
τείᾳ. 4Δημοσϑένης ἐν Φιλιππικὼν ὃ (or. 4, 26) «οὗ λοιποὶ τὰς πομπὰς
πομπεύουσιν (πέμπουσιν ap. Dem.) ὑμῖν μετὰ τῶν ἱεροποεῶν ». μὴ
ἀγνοῶμεν δὲ ὅτι καὶ ἄλλοι εἰσὶν ἱεροποιοὶ τῶν σεμνῶν ϑεῶν τὸν ἀρι-
ϑμὸν δέκα (rectius ἀόρεστοι Phot. i. e., ut vidit Meier de lex. rhet. p. 50,
modo tres modo decem, id quod probatur testimoniis allatis Dem. et Din.).
Δημοσϑένης ἐν τῷ κατὰ Μειδίου (or. 21, 115. cf. Schol. Dem. p. 607, 12
Dind.) «περιεῖδε ταῖς σεμναῖς ϑεαῖς ἱεροποιὸν αἱρεϑέντα ἐξ MOqvaiov
ἁπάντων τρίτον αὐτὸν xol (ita ap. Dem., καὶ περὶ τὸν αὐτὸν καιρὸν
in Etym.) καταρξάμενον (τῶν ἱερῶν Dem)». 4είναρχος δὲ ἐν τῷ κατὰ
“Μυκούργου εὐθυνῶν φησὶ «xol τὰς σεμνὰς ϑεὰς αἷς ἐκεῖνος ἑεροποιὸς
καταστὰς δέκατος αὐτός». ad eundem Aristotelis locum pertinent quae
ex communi (cum Harpocratione) fonte (Didymo) excerpta servavit Pollux
(8, 107) ἑεροποιοί. δέκα ὄντες οὗτοι ἔϑυον ϑυσίας (scil. τὰς νομεξομέ-
νος καὶ) πεντετηρίδας (διοικοῦσι) τὴν εἰς 4ἢλον, τὴν ἐν Βραυρῶνι,
τὴν τῶν Ἡρακλείων, τὴν Ελευσῖνε (cf. Poll. 8, 93 de athlothetis Pan-
athenaeorum).

61. (398)

Harpocr. (e quo Phot. p. 32, 26. Suid. et Etym. M. p. 391, 52 om.
Arist. mentione) s. £u ϑύῦναε: “υσίας ἐν τῷ κατὰ Νικιδίου εἰ γνήσιος.
εὐθύνης ὄνομα ἀρχῆς παρ᾽ ᾿Αϑηναίοις. δέκα τὸν ἀριϑμὸν ἦσαν av-

-- 445 — .

ὄρες. παρ᾽ οἷς ἐδίδοσαν oí πρεσβεύσαντες ἢ ἄρξαντες ἢ διοικήσαντές
τι τῶν δημοσίων τὰς εὐθύνας. διείλεκται περὶ αὐτῶν ᾿Δἀριστοτέλης
ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ (cf. Phot. p. 31, 20 εὔϑυνος: ἀρχὴ ἦν τις. ἐξ
ἑκάστης δὲ φυλῆς ἕνα κληροῦσι, τούτῳ δὲ δύο παρέδρους. de paredris
euthynorum Pollux 8, 100, de quo loco Boeckh, Staatsh. I, 271).

62. (399)

Harpocr. (e quo Phot., Suidas, Schol. Aeschin. p. 80, 2, Arist. cete-
rorumque scriptorum testimoniis eodem modo recisis) s. λογεσταὶ xol
λογιστήρια: ἀρχή τις παρ᾽ ᾿Αϑηναίοις οὕτω καλουμένη εἰσὶ δὲ τὸν
ἀρεϑμὸν δέκα (cf. schol. Aesch. p. 82, 11 ἑκάστης φυλῆς εἷς), o? τὰς εὐ-
ϑύνας τῶν διῳκημένων ἐκλογίξονται ἐν ἡμέραις 1, ὅταν τὰς ἀρχὰς
ἀποϑῶνται of ἄρχοντες. 4ημοσϑένης ἐν τῷ ὑπὲρ Κτησιφῶντος (117).
διείλεκται περὶ τούτων ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων πολιτείᾳ,
ἔνϑα δείκνυται ὅτι διαφέρουσι τῶν εὐθυνῶν (cf. Boeckh, Staatshaush.
Ι, 264). μέμνηνται τῆς ἀρχῆς καὶ of κωμικοί, Εὔπολις πόλεσιν «ἄνδρες
λογισταὶ τῶν ὑπευϑυνῶν χορῶν ν (cf. Meineke, Fr. com. lI, p. 518). λο-
γιστήρια δ᾽ ἐστὶ τὰ τῶν λογιστῶν ἀρχεῖα, ὡς Δείναρχος ἐν τῷ κατὰ
. Τιμοκράτους καὶ ᾿ἀνδοκίδης ἐν τῷ περὶ τῶν μυστηρίων (18) δηλοῦσιν.

63. (400)

Lex. rhet. Cantabr. p. 672, 20 (p. 22 ed. Meier) s. λογισταὶ καὶ
συνήγοροι: Agiovorélmg ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ οὕτω λέγει
« λογισταὶ δὲ αἱροῦνται (de qua re Meier ad ἢ. 1., Boeckh p. 267. cf. Lex.
Seg. p. 2760, 17. Etym. M. p. 569, 31. Poll. 8, 99) δέκα, παρ᾽ olg διαλο-
γίξζονται πᾶσαι αἴ ἀρχαὶ τά τε λήμματα xal τὰς γεγενημένας δαπάνας.
καὶ ἄλλοι (ἄλλοις... συνηγόροις cod.) δέκα συνήγοροι, οἴτενες συνανα-
κρένουσι τούτοις. καὶ οἵ τὰς εὐθύνας διδόντες παρὰ τούτοις ἀνακρί-
vovrat (ἀνακρίνοντες cod. ceterum cf. idem de euthynis ap. Phot. p. 32,
16) πρῶτον, εἶτα ἐφίενται (add. Suid. s. εὔϑυνα — Phot. p. 32, 21 —
Lex. Seg. p. 245, 6 — Et. M. p. 391, 55. cf. Lex. Seg. p. 310, 6) εἰς τὸ
δικαστήριον, εἰς ἕνα καὶ g. confirmat de synegoris schol. Aristophan.
vesp. 691: κληρωτοὺς (cf. lex. Seg. p. 301, 4) δὲ γενομένους δέκα avv-
ηγόρους ᾿ἀριστοτέλης φησίν.

64. (401)
Harpocr. (e quo Suid. et Synag. lex. Seg. p. 455, 24, om. Aristot,
nom.)s. ἀστυνόμος: 4Δημοσϑένης κατὰ Τιμοκράτους (112). δέκα φη-
σὶν εἶναι τοὺς ἀστυνόμους ᾿ἀριστοτέλης dv τῇ ᾿ϑηναίων πολιτείᾳ,

— 446 —

πέντε μὲν ἐν Πειραιεῖ, πέντε δ᾽ ἐν ἄστει. τούτοις δέ quot μέλεεν περί
τε τῶν αὐλητρίδων καὶ ψαλτρειῶν καὶ τῶν κοπρολόγων καὶ τῶν τοι-
οὕτων.
Hesych. s. v. nihil habet nisi haec ἀστυνόμος: ὁ διοεκῶν κατὰ
τὸ ἄστυ.

| θά ἃ.

Photius lex. p. 404, 16 πεξὰς μόσχους: ἀντὶ τοῦ ἑταίρας" ἐλέ-
γοντο γάρ τινες οὕτως, ὡς ᾿Δριστοτέλης ἐν πολιτείᾳ" τὰς χωρὶς og-
γάνων (i. e. τὰς μὴ μουσικὰς ἀλλ᾽ ἄνευ ὀργάνων καὶ ψιλάς,, ut dicitur
in altera glossa Photii p. 404, 25 s. πεξή. cf. Ilesych. πεζὰς μόσχους"
οὕτως ἐκάλουν vac μισϑαρνούσας ἑταίρας χωρὶς ὀργάνου. Schol. Eurip.
Ale. 460 — Etym. M. p. 658, 36 πεζαὶ ἑταῖραι αἴ χωρὶς ὀργάνων εἰς τὰ
συμπόσια φοιτῶσαι. Ὦρος. sc. ex Oro Milesio περὶ παϑῶὼν cf. Ritschl
de Oro p. 66). ανϑαρος (ἢ Πλάτων v. Meineke, Fr. com. II p. 067)
. συμμαχίᾳ «αὐλητρίδα πεξήν» καὶ Evnolic κόλαξι.

Haec non dubito quin ab Aristotele aliena sint. patet enim x«yu:-
κὴν λέξιν esse πεξὰς μόσχους, non quam lexicographi vocant ῥητορεκήν,
ita ut pro philosopho comicus merito restituatur ᾿Δριστοφάνης (ἢ Φι-
AvÀliog, v. Meineke Fr. com. lI p. 861) ἐν πόλεσιν. cuius fabulae quae
reliqua sunt, eorum plaue consonum est argumentum. ceterum πεζὰς
ἑταίρας eodem sensu quem significant grammatici novit etiam Theopom-
pus historicus in fr. de Charetis luxuria ap. Athen. XII p. 532 (cit. Bour-
not p. 277): 0g ye περιήγετο στρατευόμενος αὐλητρίδας καὶ ψαλτρίας
καὶ πεζὰς ἑταίρας.

65. (102)

Harpocr. s. ἀγορανόμοι: o£ τὰ κατὰ τὴν ἀγορὰν ὦνια διοικοῦν-
τες ἄρχοντες (haec sola, ut cod. E, ex Harp. retinent Suid., Synag. ley.
Seg. p. 330, 13, et misso v. ὦνια Etym. M. p. 13, 9 et Lex. rhet. Seg.
p. 199, 24): 4ημοσϑένης ἐν và κατὰ Τιμοκράτους (112. codd. Τιμαρ-
yov. ᾿Αριστοτέλης δ᾽ ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ κληροῦσϑαί φησι
πέντε μὲν εἰς Πειραιᾶ, πέντε δὲ εἰς ἄστυ.

Differt Hesych. (— gloss. all. Lex. Seg. p. 212, 25) ay. δικαστὴς ὁ
ἐν τῇ ἀγορᾷ νέμων τὸ δίκαιον. ceterum Theophrastus etiam. περὶ vo-
μῶν de agoranomis citatur apud lHarp. (e quo Phot. et Suid.) s. κατὰ τὴν
ἀγορὰν ἀψευδεῖν.

66. (103)

Ilarpocr. (e quo, missis testimoniis, Suid. et lexicon rhetoricum il-
lud quo et Lex. rhel. Seg. p. 255, 22 et Et. M. p. 302, 2 et Suidas in alt.

e— 44] --

gl. utuntur ita ordiente ἄρχοντες ἦσαν κληρωτοὲ δέκα τὸν ἀριϑμὸν Éxa-
στου ἔτους καϑιστάμενοι, οἷς προσετέτακτο etc.) s. ἐπιμελητὴς ἐμ-
πορίου: 4Δείναρχος ἐν τῷ κατὰ Πυϑέου. ᾿Δριστοτέλης «ἐμπορίου
δ᾽ ἐπιμελητὰς δέκα κληροῦσιν" τούτοις δὲ προστέτακται τῶν τε ἐμπο-
ρέων ἐπιμελεῖσθαι καὶ τοῦ σίτου τοῦ καταπλέοντος εἰς τὸ ᾿Αττικὸν
(male ἀστεκὸν Lex. Seg.) ἐμπόριον (cf. Demosth. or. 34, 36, 37. et 35, 50)
τὰ δύο μέρη τοὺς ἐμπόρους ἀναγκάξειν εἰς τὸ ἄστυ κομέζειν».

67. (404)

Harpocr. (e quo Suid. et is quem sequitur Photius, nisi quod testes
negligunt) s. σετοφύλακες: Zítivaoyog ἐν τὴ Καλλισϑένους εἶσαγ-
γελία. ἀρχή τις ἦν ᾿Αϑήνησιν, ἥτις ἐπεμελεῖτο ὅπως ὃ σῖτος δικαίως
πραϑήσεται καὶ τὰ ἄλφιτα καὶ of ἄρτοι. ἦσαν δὲ τὸν ἀριϑμὸν 16, τ (5,
quod male om. codd. Harp. Suid. Phot., addidit Valesius) μὲν ἐν ἄστει. ξ
δ᾽ ἐν Πειραιεῖ, ὡς ᾿Αριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ.

Iu lexico rhetorico quod Photius exscribit ultima haec ita aucta
erant: ἦσαν δὲ τὸν ἀριϑμὸν πάλαι μὲν πεντεκαίδεκα, [1] ἐν ἄστει,
πέντε δὲ ἐν Πειραιεῖ (ad quinque hos spectare videtur Lysias in or. 32,
8 ed. C. Scheibe, Lips. 1855, ubi pro δύο nunc emendatius editur τέσσα-
ρὲς , auctore Bergkio de reliq. com. Att. ant. p. 18) ὕστερον δὲ ἃ μὲν dv
ἄστει, € (corr. τ, cf. quod comparat Meursius lect. Att. I, 19 archontum
exemplum a Lysandro institutorum τρεάκοντα μὲν ἐν ἄστει, δέκα δὲ dv
Πειραιεῖ Plut. Lys. 15. ἐξ voluit Bergk 1. c., ut duplex factus sit uterque
numerus; de qua proportione v. fr. 65 et Boeckh, Staatsh. 1, 118) δὲ ἐν
Πειραιεῖ. neque magis ex ipso Ilarpocratione hausit Lex. rhet. Seg. , ubi
sic p. 300, 19 σιτοφύλακες : ἄρχοντες ᾿4ϑήνησι κληρωτοί. οὗτοι δ᾽
ἐπεμελοῦντο ὕπως ὁ σῖτος δικαίως πραϑήσεται καὶ τὰ ἄλφιτα καὶ of
ἄρτοι κατὰ τὰς ὡρισμένας τιμὰς καὶ τὸν σταϑμόν.

68. (105)

Harpocrat. s. μετρονόμοι: ἀρχή τις ᾿4ϑήνησέν ἐστιν ἡ τῶν με-
τρονόμων, ὡς 4Δείναρχος ἐν τῷ κατὰ Καλλισϑένους. ἦσαν δὲ τὸν
ἀρεϑμὸν τε, εἰς μὲν τὸν Πειραιᾶ € (1 codd. et mox € pro 7, quod corr.
Boeckh, Staatsh. 1, 70), τ δ᾽ εἰς ἀστυ- εἶχον δὲ τὴν ἐπιμέλειαν ὅπως
δίκαια εἴη τὰ μέτρα τῶν πωλούντων, ὡς καὶ ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῇ
᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ δηλοῖ.

Corruptiores sunt numceri in llarp. cod. D (et E) itidemque apud
Suidam et Photium p. 265, 4, qui illorum ubique sequuntur lectionem: ἐξ
μὲν εἰς Πειραιᾶ, 9 (pro £) δὲ εἰς ἄστυ. in alio lexico rhetorico, ex quo

— 448 --α

X

altera Photii glossa sumta est p. 264, 25 (cf. Lex. Seg. p. 278, 25) ita ex
Harpocratione legebatur: ἄρχοντες ἦσαν δέκα τὸν ἀριϑμόν, ὧν πέντε
μὲν ἐν ἄστει, πέντε δ᾽ ἐν Πειραιεῖ.

69. (406)

llarpocr. (e quo Suidas, om. Ar. non.) s. κατὰ δήμους δικα-
erac: 4ημοσϑένης ἐν τῷ κατὰ Τιμοκράτους (112). περὶ τῶν κατὰ
δήμους δικαστῶν, ὡς πρότερον μὲν ἦσαν τριάκοντα καὶ κατὰ δήμους
περιιόντες ἐδίκαζον, εἶτα ἐγένοντο τετταράκοντα, εἴρηκεν 4 ρεστο-
τέλης ἐν τῇ [49mvalov add. Meier] πολιτείᾳ. de eisdem ex eodem
Aristotele atque inter ipsos magistratus Pollux 8, 100: o£ δὲ rerraga-
κοντὰ πρότερον μὲν ἦσαν τριάκοντα, οἱ περιόντες κατὰ δήμους τὰ
μέχρι δραχμῶν δέκα ἐδίκαζον, τὰ δὲ ὑπὲρ ταῦτα διαιτηταῖς (ita etiam
Phot., δικασταῖς lex. Seg.) παρεδίδυσαν" μετὰ δὲ τὴν τῶν τρεάκοντα
ὀλιγαρχίαν (cf. lex. Seg. p. 310, 22) μέσει τοῦ ἀριϑμοῦ τοῦ τρεάκοντα
τετταράκοντα ἐγένοντο.

Commiscentur (cf. Meier, Att. Proc. p. 79) cum his alii triginta viri
(de quibus Pollux 8, 104) lexiarchis προσαιρεϑέντες apud Hesych. s. τρια-
κοντα etlex. rhet. Seg. p. 310, 21 (oug ἐχειροτόνουν ete.), inter quos
distinguendum esse recte dicebatur in primo lexicorum fonte et nunc
etiam ex Phrynicho grammatico (σοφεστ. παραῦκ. ") dicitur apud Photium
p. 509, 11 s. τριάκοντα: πρῶτοι μὲν of κατὰ δήμους (κατὰ πόλιν cod.,
quod errore commutatum esse vidit Meier ]. c. p. 80) δικασταί" δεύτεροι
οὗ κατὰ πόλιν (κατὰ δήμους cod.) τριάκοντα τῆς ἐκκλησίας ἐπιμελου-
μένοι μετὰ τῶν ληξιάρχων., οὕτως Φρύνιχος.

Cf. Phot. p. 581, 30 5. τετταράκοντα: κληρωτή (ν. Dem. L c.)
τις qv ᾿ϑήνησιν ἀρχὴ u (cod. μετα) τὸν ἰαριϑμόν. οἱ τὰς ἐδιωτικὰς
δίκας ἐδίκαξον᾽ ἀλλὰ τὰς μὲν ἀχρι δέκα δραχμῶν αὐτοτελεῖς σαν δεκά-
ἕξειν, τὰς δὲ v υπὲρ ταῦτας τοῖς διαιτηταῖς παρεδίδουν. Lex. rhet. Seg.
s, ead. v. p. 306, 15: ἀρχή τίς ἐστι κληρωτὴ u τὸν ἀριϑμὸν πρὸς οὕς
αἴ ἴδιαι δίκαι ἐλαγχάνοντο καὶ τὰ μέχρι δέκα δραχμῶν τὰ δ᾽ ὑπὲρ
τοῦτο τὸ τίμημα τοῖς δικασταῖς παραδιδόασιν.

70. (407)

Harpocr. (e quo Suidas, om. Ar. nom.) s. δεαετηταί: Δ ημοσϑέ-
vc ἐν τῷ xara. Μειδίου (83 ef. schol. ad hi. 1L). εἰσὶ δὲ of διαιτηταὶ
et - . - € 4 Α , , *
ἕτεροι τῶν δικαστῶν οὗτοι uiv γὰρ ἐν δικαστηρίοις ἐδίκαξον ἀποδε-
| 1 4 -- - ᾿
δειγμένοις καὶ τὰς ἀπὸ τῶν διαιτητῶν ἐφεσίμους ἔκρινον, of δὲ διαι-

, , , "A , 4 - - ,
τηταὶ πρότερον κλήρῳ λαχόντες ἡ ἐπιτρεψαντων αὐτοῖς τῶν κρενομέ-

-- 449 —

vov τοῖς κρινομένοις διήτων. xol εἰ uiv ἤρεσκε τοῖς ἀντιδίκοις.» τέ-
Aog εἶχεν ἡ δίκη" εἰ δὲ μὴ, τὰ ἐγκλήματα καὶ τὰς προκλήσεις καὶ τὰς
μαρτυρίας, ἔτι δὲ καὶ τοὺς νόμους καὶ τὰς ἄλλας πίστεις ἑκατέρων ἐμ-
βαλόντες εἰς καδίσκους καὶ σημηνάμενοι παρεδίδοσαν τοῖς εἰσαγωγεῦσι
τῶν δικῶν. λέγει δὲ περὶ αὐτῶν ᾿Δριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πο-
λιτείᾳ.

Cf. Pollux 8, 126: διαιτηταὶ δ᾽ ἐκ τῶν ὑπὲρ ξξήκοντα ἔτη γεγονό-
των ἐκληροῦντο, καὶ ἐπεκληροῦντο αὐτοῖς αἵ δίαιται, καὶ ἀτιμία ἀφώ-
ριστο τῷ μὴ διαιτήσαντι τὴν ἐπικληρωθεῖσαν δίαιταν (quibus similia
cf. s. διαιτηταί apud Hesych. et Suidam in gl. alt. et in Lex. rhet. Seg.
p. 235, 20 — schol. Plat. leg. p. 457 Bekk.). διήτων (ita Kühne pro τῶν)
δ᾽ dv ἱεροῖς. πάλαι δ᾽ οὐδεμία δίκη πρὶν ἐπὶ διαιτητὰς ἐλϑεῖν εἰσή-
γετο. ἔλεγον δὲ ἐπιτρέψαι δίαιταν καὶ ἡ δίαιτα ἐκαλεῖτο ἐπιτροπή (cf.
Harp. s. ἐπιτροπή). ἡ δ᾽ ἔφεσις αὐτῶν εἰ εἰς δικαστήριον γένοιτο, εἷς
ἐχῖνον τὰς ψήφους (immo τὰ γραμματεῖα, de qua scriptoris confusione
cf. fr. 71 et 82) ἐμβαλόντες ἰδίᾳ ξκατέρας τὰς τοῦ φεύγοντος καὶ διώ-
κοντος κατεσημαίνοντο (hucusque Aristotelica. reliqua sumsit Didymus
e Demetrio Phalereo, quem citat Ilarp. s. παράστασις). ἐλάμβανον δὲ οἵ
διαιτηταὶ δραχμὴν παρὰ τοῦ κρίνοντος τὴν καλουμένην παράστασιν
(cf. Poll. 8, 39 et supra in fr. 85), ἐγγράψαντος αὐτοῦ ἐν γραμματείῳ
τὸ ἔγκλημα xoi τὸ τίμημα" ἐλάμβανον δὲ xal ἑτέραν ὑπὲρ τῆς ἀντω-
μοσέας.

71. (408)

Harpocrat. (e quo Phot. p. 46, 4 et Suid. gl. c Bekk.) s. ἐχῖνος:
ἔστι μὲν ἄγγος τι εἰς ὃ τὰ γραμματεῖα τὰ πρὸς τὰς δίκας ἐτίϑεντο.
Δημοσϑένης ἐν τῷ πρὸς Τιμόϑεον (05). μνημονεύει τοῦ ἄγγους τού-
του καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ καὶ ᾿Αριστοφά-
νης Δαναΐσιν. ἦν δὲ καὶ πόλις eic. quibus e commuui fonte hausta,
neque tamen ex ipso Didymi commentario derivata sed e lexico quodam
addita consentiunt schol. in Aristoph. vesp. 14360 (quae absunt a codd.
Rav. et Ven. at eadem prorsus praeter testimonia leguntur apud Phot.
p. 46, 19 et Suid. s. ἐχῖνοι) ἐχῖνον: ἄγγος τι χαλκοῦν ἢ καὶ ἐκ κερά-
μου, εἰς ὃ καϑιᾶσιν οἱ διαιτηταὶ τὰ γραμματεῖα τῶν μαρτυριῶν ἃ τι-
νὲς ἐμαρτύρησαν, καὶ κατασημηνάμενοι μετὰ ταῦτα εἰ ἐγκληϑείη ἡ
δίαιτα τοῖς δικασταῖς ἐπεδίδουν (cf. Harp. cit. iu fr. 70). τοῦ δ᾽ ἄγγους
τούτου καὶ Δημοσϑένης μνημονεύουσι καὶ ᾿ριστοτέλης. ἔστι δέ τι
xal ξῶον χερσαῖον καὶ θαλάττιον ὕστρεον. καὶ μὲν δὴ καὶ ἡ γαστὴρ
τοῦ βοός (quibus ultimis cf. Harp. cod. D et Hesych. s. v.). tertiam prae-
terea eiusdem cum scholiis sententiae glossam apponunt Photius p. 46, 10

ARISTOT, PSEUDEPIGR. 29

— 450 —

el Lex. rhet. Ség. p. 258, 3 e lexico quodam rhetorico ductam, eodem
scilicet (Aelii Dionysii? cf. Meier de lexicis rhet. p. 36, item p. 15. 31 el
τὸ πρῶτον λεξικὸν apud Etym. M. p. 315, 37— 40 s. ἐδέατρος — Ae.
Dionys. apud Eustath. p. 1430, 40 et Suid. s. v.) quod citatur in Etym. Ν.
p. 404, 54: evgov δὲ σημαίνειν τὴν λέξιν εἰς τὸ δητορεκὸν καὶ
ἄλλο, ἤγουν καδίσκους [ἢ] ἀγγεῖά τινα, τὰ μὲν ἐκ χαλκοῦ τὰ δὲ ἐκ κε-
ράμου,, εἰς & αἴ τε μαρτυρίαι καὶ αἴ προκλήσεις ἔγγραφοε ἔνεβαλλοντο
ὑπὸ τῶν δικαξομένων καὶ κατεσημαίνοντο ἕνα μηδεὶς κακουργήσῃ [περὶ
add. Phot.] τὰ ἐμβαλλόμενα.

72. (409),

Pollux 8, 62: ἔφεσις δέ ἐστιν ὅταν τις ἀπὸ διαιτητῶν ἢ ἀρχόν-
τῶν ἢ δημοτῶν ἐπὶ δικαστὴν ἐφῇ, ἢ ἀπὸ βουλῆς ἐπὶ δῆμον, ἢ ἀπὸ
δήμου ἐπὶ δικαστήριον, ἢ ἀπὸ δικαστῶν ἐπὶ ξενικὸν δικαστήριον᾽
ἐφέσιμος δ᾽ ὠνομάξετο ἡ δίκη. αὗται δὲ καὶ ἔκκλητοι δίκαι ἐκαλοῦντο
(cf. ubi eiusdem fontis vestigia Etym. M. p. 401, 50. Phot. p. 41, 5). τὸ δὲ
παρακαταβαλλόμενον ἐπὶ τῶν ἐφέσεων, ὅπερ οὗ νῦν παραβόλιον xa-
λοῦσι, παράβολον ᾿Δριστοτέλης λέγει.

78. (410)

Ilarpocr. s. ἐπὶ Παλλαδίω: 4ημοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Αριστοκρα-
τους (71), ὡς καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ, ἐν ᾧ δικα-
ξουσιν ἀκουσίου φόνου καὶ βουλεύσεως of ἐφέται.

Quae de nominis causa fabulosa et Demophoute Harpocration addi-
dit, ad Aristotelem non pertinent, sed Clitodemi sunt, quem citat Pau-
sanias lexieographus et a Suida (s. v.) exscriptus et ab Eustathio (in Od.
p. 1419, 53) et ab Etym. M. p. 302, 43. Pollux autem 8, 118 et lexici rhet.
auctor cuius verba exhibentur in Lex. rhet. Seg. p. 311, 3 (cf. alterius
Pausaniae perieg. 1, 28 qui et ipse Phanodemo utitur) de eadem re agen-
tes Phauodemi narrationem sequuntur, quam ab llarpocratione et Etym.
M. praetermissam Clitodemi testimonio Pausanias in lexico praemisit (v.
Suid. et Eust. l. c., quorum ille Pausaniae auctoris, Phanodemi hic men-
tionem neglexit). in primo igitur illorum omnium (Ilarpocrationis, Pollu-
cis, Pausaniae etc.) fonte (Didymo scil) tria coniunctim extabant Aristo-
telis, Phanodemi, Clitodemi testimonia, quorum primi Aristotelis fortasse
eliam apud Ilesychium reliquiae supersunt in tenui illa glossa ἐπὶ IHal-
λαδίω: δικαστήριον ἔνϑα ἐδίκαξον of ἐφέται τοῖς ἀκουσίων φόνων δι-
καξομένοις (cf. Suid. ἐπὶ II. δικαστήριον ᾿“ϑήνησιν, ἐν ᾧ οἵ ἐφέται
ἀκουσίον φόνου ἐδίκαξον. ᾿Αργεῖοι γὰρ etc. et Eust. ἐδίκαξον δὲ κατὰ
Παυσανίαν ἐκεῖ ἀκουσίου φόνου of ἐφέται. ᾿Αργεῖοι γὰρ etc.).

— 451 —

74. (A11)

Harpocr. (e quo Suid., ut in cod. E Harp., et testim. omnibus
omissis Lex. rhet. Seg. p. 220, 11, cf. Hes. s. v.) s. βουλεύσεως: ἐγ-
κλήματος ὄνομα ἐπὶ δυοῖν ταττόμενον πραγμάτων " τὸ μὲν γάρ ἔστιν
ὅταν ἐξ ἐπιβουλῆς τίς vivi κατασκευάσῃ ϑάνατον, ἐάν τε ἀποϑάνῃ ὃ
ἐπιβουλευϑεὶς ἐάν τε ux]: τὸ δ᾽ ἕτερον ὅταν τις (τις add. E. Suid. lex.
Seg.) ἐγγεγραμμένος ὡς ὀφείλων τῷ δημοσίῳ αὐτὸς (αὐτὸς om. E. Suid.)
δικάξηταί τινι ὡς οὐ δικαίως αὐτὸν ἐγγεγραφότι. τοῦ μὲν οὖν προτέ-
ρου μάρτυς Ἰσαῖος ἐν τῷ πρὸς Εὐκλείδην ἐπὶ Παλλαδίῳ λέγων εἶναι
τὰς δίκας, Δείναρχος δὲ ἐν τῷ κατὰ Πιστίου ἐν ᾿Αρείῳ πάγῳ. ᾽4ρι-
στυτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ và Ἰσαίῳ συμφωνεῖ. περὶ δὲ
τοῦ ἑτέρου ἐγκλήματος Δημοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽ ᾿Αριστογείτονος ἃ (28).

75. (412)

Harpocrat. s. ἐπὶ Δελφινέῳ: δικαστήριον ἐστιν οὕτω καλούμε-
νον ᾿Αϑήνησι. δικάζονται δὲ ἐνταῦϑα of ὁμολογοῦντες μὲν ἀπεκτο-
νέναι δικαίως δὲ πεποιηκέναι τοῦτο λέγοντες, ὡς 4ημυσϑένης ἐν τῷ
κατ᾽ ᾿Αριστοκράτους (74) δηλοῖ καὶ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων
πολιτείᾳ.

Demosthenis iu oratione illa περὶ τῶν φονικῶν δικαστηρέων dili
genter (ἀκριβῶς ut ait Harp.) disserentis ipsa verba refert Harp. s. év
(Dotarrot (cf. Dem. or. 23, 77. 78. Pollucis de eadem re locus 8, 120 ex
Demosthene ductus quidem, auctus tamen est additamento quodam aucto-
ris et Demosthenem et alios citantis) et s. ἐπὶ πρυτανείῳ (ubi codd. E D,
quorum hic quoque, ut semper, recensionem sequuntur Suid. s. v. et
Etym. M. p. 362, 54, manifesto arbitrio a Demosthenicis recedunt. cf.
Dem. 76). de Delphinio autem Harpocralionis verba quum non ita legau-
tur in Demosthene (74, ubi de prima quoque quae Orestis fuerit causa a
lexicis dissentit), ad Aristotelem potius pertinere videntur. atque consi-
milia sunt quae, postquam originem nominis iudiciique in quod Theseus
primus vocatus sit, ex alio quodam scriptore, eodem scilicet quo Etym.
M. utitur p. 358, 56 et Lex. rhet. Seg. p. 255, 19 (cf. etiam Paus. 1, 28),
Pollux explicavit (8, 119), arctius conglutinata addidit: ovg ὡμολόγει μὲν
ἀποκτεῖναι, δικαίως δ᾽ ἔφη τοῦτο δεδρακέναι. quibus Aristotelicum
illud testimonium subesse videtur in Pollucis fonte citatum. Eustath. in
Il. p. 1221, 30 (ἐπὶ 4.) δικαστήριον ᾿4ϑήνησιν ἐπὶ τῶν ὁμολογούντων
φασὶ (in Pausaniae scil. lexico paulo ante citati, e quo Suid. etiam s. v.)
δεδρακέναι μὲν φόνον. κατὰ νόμους δέ (cf. Hes. s. v. et s. δικαστήρια,
Lex. Seg. p. 311, 13).

29*

— 452 —

76. (413)

Scliol. in Aristoph. Plut. 278 ὁ δὲ Χάρων τὸ ξύμβολον (δί-
δωσι): περὶ τοῦ παραδιδομένου τοῖς εἰσιοῦσιν εἰς τὸ δικαστήριον συμ-
βόλου ᾿Αφιστοτέλης dv τῇ ϑηναίων πολιτείᾳ οὕτω γράφει «τοῖς
γὰρ δικαστηρίοις χρῶμα ἐπιγέγραπται ἐφ᾽ ἑκάστῳ ἐπὶ τῷ σφηκί-
σκῳ τῆς εἰσόδου. 0 δὲ λαβὼν τὴν βακτηρίαν βαδίξει εἰς δικαστήριον
τὸ ὁμόχρουν μὲν τῇ βακτηρίᾳ, ἔχον δὲ τὸ αὐτὸ γράμμα Orto ἐν τῇ
βαλάνῳ. ἐπειδὰν δὲ εἰσέλθη, παραλαμβάνει σύμβολον δημοσίᾳ παρὰ
τοῦ εἰληχότος ταύτην τὴν ἀρχήν.»

Ex alio quodam commentatore, qui eodem fonte Aristotelem adhi-
bente usus erat, haec adscripta sunt in scholiis (ad v. 277 p. 3410, 39
Duebu.): τὸ δὲ «0 Χάρων τὸ ξύμβολον δίδωσι» τοιοῦτόν ἔστι. roig λα-
χοῦσι δικάσαι εἰσελϑοῦσιν ἑκάστω σύμβολον δίδοται δημόσιον παρὰ
τῆς ἐπὶ τοῦτο εἰληχυίας ἀρχῆς, ἵν᾽ o£ ἐξιόντες καὶ τοῦτο προσφέροντες
λαμβάνοιεν τὸν δικαστικὸν μισϑόν. cf. Phot. (— Etym. M. p. 734, 25.
ef. praeter Suidam, qui schol. Aristoph. utitur s. βακτηρέα, σύμβολον
Lex. rhet. Seg. p. 301, 1 et Iesych. s. σύμβολον, ubi haec tantum restant:
τὸ διδόμενον τοῖς εἰσιοῦσιν εἰς τὸ δικαστήριον) p. 549, 5 s. σύμβολον:
ὃ ἐλάμβανον οἱ δικασταὶ εἰς τὸ δικαστήριον εἰσιόντες. εἶτα τοῦτο δόν
τες τὸ δικαστικὸν ἐκομίξοντο.

De ipso fragmento (quod abest a codd. Rav. Ven.) v. Dindorf. ad h.
l. qui de lacuna ab editoribus notata ait ita «Post χρῶμα ab Hemsterhusio
male in γράμμα mutatum lacunam indicavit Dobraeus. quae fortasse
sic est explenda ut scribatur, τοῖς yag δικαστηρίοις χρῶμα τέ ἐστιν
ἴδιον ἑκάστω, καὶ γράμμα ἐπιγέγραπται ἐπὶ τῷ σφηκίσκῳ τῆς εἰσό-
δου». cf. schol. v. 277 p. 340, 3 Par. (e quibus integrioribus sua sumsit
Eudocia p. 114, neglecta a Schoemanno in diss. de sortit. iudicum apud
Athen. ad schol. Aristoph. Plut. v. 277. Gryphisw. 1820).

77. (414)

Schol. in Aristoph. vesp. 081 τοὺς τρεῖς ὀβολούς: τὸν φόρον
λέγει, ἀφ᾽ ὧν (cf. Phot. p. 407, 22. Marp. p. 161, 12) ἐδίδοτο τὸ τρεώβο-
lov. rovro δὲ ἄλλοτε ἄλλως ἐδίδοτο, τῶν δημαγωγῶν τὰ πλήϑη xola-
κευόντων, ὡς φησιν ᾿Αριστοτέλης ἐν πολιτείαις. cf. Hesych. s. δὲ -
καστικόν: ᾿Δριστοφάνης ἐν “Ὥραις τριώβολόν φησιν εἶναι" οὐ μέν-
τοι ἕστηκεν, ἀλλ᾽ ἄλλοτε ἄλλως ἐδίδοτο. similiter eliam schol. Aristoph.
Plut. 320. nub. 802, eq. 51 (de re cf. Pollux 8, 113. Boeckh, Staatsh. 1l,
327, ubi tamen neglectus est Photii locus p. 581, 17 s. τετρωβολίέζων : τὸ

— 458. —

δικαστικὸν τετρώβολον λαμβάνων" ἐγένετο γὰρ xoi τοσοῦτόν mort.
cf. Poll. 9, 64. Meineke Fr. com. II, 812).

"78. (415)

Zenob. 6, 29 (— Phot., Suid.) ὑπὲρ τὰ Καλλικράτους: Κλέ-
αρχός φήσιν ὅτε Καλλικράτης τις ἐγένετο ἐν Καρύστῳ (Κορίνϑῳ Diog.
et Apostol.) πλουσιώτατος. εἴ ποτε (ovv add. Phot.) ἐϑαύμαξόν τινα of
Καρύστιοι ἐπὶ πλούτῳ ὑπερβολικῷ (ὑπερβολικῶς Phot), ἔλεγον ὑπὲρ
τὰ Καλλικράτους. ᾿Δριστοτέλης δέ φησιν ἐν τῇ 4ϑηναίων πολιτείᾳ
Καλλικράτην τινὰ πρῶτον τῶν δικαστῶν τοὺς μισϑοὺς εἰς ὑπερβολὴν
αὐξῆσαι, ὅϑεν καὶ τὴν παροιμίαν εἰρῆσϑαι.

Cf. Diogenian. 8, 62 (Boeckh, Staatsh. I, 332).

79. (416)

Harpocr. (e quo Suid., test. om. ut in cod. E) s. διαμεμετρη-
μένη ἡμέρα: μέτρον τί ἐστιν ὕδατος πρὸς μεμετρημένον ἡμέρας διά-
στημα ῥέον. ἐμετρεῖτο δὲ τῷ Ποσειδεῶνε μηνί (cf. Schol. Aeschin. p. 65,
30 Dind.) πρὸς (ὡς cod. E. ὡς δὴ τούτῳ Suid.) δὴ τοῦτο ἠγωνίξοντο
οὗ μέγιστοι καὶ περὶ τῶν μεγίστων ἀγῶνες. διενέμετο δὲ τρία μέρη
(ita D E et Suidae codd. quidam, εἰς τρέα μέρη reliqui) τὸ ὕδωρ, τὸ μὲν
τῷ διώκοντι, τὸ δὲ τῷ φεύγοντι. τὸ δὲ τρίτον τοῖς δικάζουσι. ταῦτα
δὲ σαφέστατα αὐτοὶ οἵ δήτορες δεδηλώκασιν, ὥσπερ καὶ Αἰσχίνης ἐν
τῷ κατὰ Κτησιφῶντος (immo zegi παραπρεσβ. 126)" ᾿ἡφιστοτέλης
δ᾽ ἐν τῇ ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ διδάσκει περὶ τούτων. σκεπτέον δὲ τὸ
παρ᾽ Ἰσαίῳ etc.

Cf. Hesych. s. διαμ. ἡμέραν : ἐπὶ τῶν μεγάλων δικῶν τὴν ἡμέραν
ἐμέριξον εἰς διαστήματα.

80. (417)

Harpocrat. (e quo Phot. et Suidas, Ar. mentione om.) s. τετρυπη-
μένη: Αἰσχίνης κατὰ Τιμάρχου (10). ᾿Δρεστοτέλης ἐν AMOmvalov
πολιτείᾳ γράφει ταυτί «ψῆφοι δέ εἶσι χαλκαῖ αὐλίσκον ἔχουσαι ἐν τῷ
μέσῳ, af μὲν ἡμίσειαι τετρυπημέναι, αἱ δὲ ἡμίσειαι πλήρεις (μήτε
ταύτη ὑπομείνας add. codd. A B C D i.e. μὴ τετρυπημέναι). οἵ δὲ
λαχύντες ἐπὶ τὰς ψήφους, ἐπειδὰν εἰρημένοι ὦσιν οἵ λόγοι, παραδι-
δόασιν ἑκάστῳ τῶν δικαστῶν δύο ψήφους; τετρυπημένην καὶ πλήρη,
φανερὰς ὁρᾶν τοῖς ἀντιδίκοις ἵνα μήτε πλήρεις μήτε τετρυπημένας
(ita Phot., μήτε ταύτας C, μήτε ταύτη B et Suidae codd. omnes, μὴ
ταύτη À, i. e. μὴ τετρυπὴ cum abbrev., eodem errore quo supra. μήτε

— 454 —

πάντη τετρυπ. scr. Bekker et editor Suid. Mediolan. 1499 quem sequentes
omnes expresserunt usque ad Kusterum) λαμβάνωσιν ».

Cf. Lex. rhet. Seguer. (e lex. Harpocrationem sequente) p. 307, 18
τετρυπημένη ψῆφος: τῶν ψήφων οὐσὼν χαλκῶν καὶ αὐλίσκον ἔχου-
σῶν αἱ μὲν ἦσαν ὅλαι τετρημέναι (corr. τετρυπημέναι) ὅσαε κατεψη-
φίζοντο, αἱ δὲ πλήρεις ἀτρύπητοι ὅσαι ἠφίεσαν τοὺς κρινομένους.
τετρυπημένη ψῆφος τοίνυν ἐστὶν ἡ τῶν καταψηφισϑέντων δέκη.

Ceterum Aristotelis verba continuantur eis quae in fragmento se-
quente cilantur. cf. etiam Poll. 8, 123.

81. (418)

Lex. rhet. Cantabrig. p. 070, 30 (p. 18 ed. Meier quem cf. ad ἢ. 1.)
s. ἴσαι αἴ ψῆφοι αὐτῶν: ἐγένοντο δὲ ἴσαι ψῆφοι, ὡς ᾿ἀρεστοτέλης
ἐν τῇ ᾿41ϑηναίων πολιτεία" «καὶ ἦσαν τοῦ μὲν διώκοντος al τετρυπη-
μέναι, τοῦ δὲ φεύγοντος ef πλήρεις" ὁποτέρῳ δ᾽ ἂν πλείους γένωνται,
οὗτος ἐνίκα" ὅτε δὲ ἴσαι, ὁ φεύγων ἀπέφυγεν». ὡς καὶ Θεοδέκτης ἐν
τῇ Σωκράτους ἀπολογίᾳ. quae si et Harpocrationem respexeris s. ἔσαι
ψῆφοι (eadem ap. Phot. et Suid.) Aeschinis locum ex or. adv. Ctes. 252
apponentem et alteram glossam non solum a Photio p. 113, 11 et Suida
sed ex parte etiam ab Hesychio servatam, ita fere redintegranda esse vi-
debuntur: ἔσαε αἴ ψῆφοι αὐτῷ ἐγένοντο: Αἰσχίνης κατὰ Κτησιφῶντος"
ἀπολύονται γὰρ οἱ διωκόμενοι ἀπὸ τῶν δικαξομένων, ἂν ἴσαι γένων-
ται ψῆφοι, ὡς ᾿Αριστοτέλης etc.

82. (419)

Schol. Aristoph. equit. 1150 κημόν:.... ἄλλως. κημὸς ὁ imi τοῦ
καδίσκου, εἰς ὃν τὰς ψήφους καϑίεσαν ἐν τοῖς δικαστηρίοις. Κρατῖ-
νος δὲ αὐτὸν ἐν νόμοις σχοίνινον ἡϑμὸν καλεῖ. τοιοῦτος γὰρ ἐγίνετο
καὶ ἦν παρόμοιος χώνῃ, ὡς καὶ Σοφοκλῆς iv' Ἰνάχῳ. ὕστερον δὲ ἀμ-
φορεῖς δύο ἴσταντο ἐν τοῖς δικαστηρίοις, ὃ μὲν χαλκοῦς, ὁ δὲ ξύλινος"
καὶ ὁ μὲν κύριος qv, ὃ δὲ ἄκυρος. ἔχει δὲ καὶ ὃ χαλκοῦς, ὥς φησιν
᾿Δριστοτέλης, διερρενημένον ἐπίϑημα εἰς τὸ αὐτὴν μόνην τὴν ψῆ-
gov καϑίεσϑαι" πρὸς τοῦτο οὖν ὃ κημύς. ἀντὶ δὲ ψήφων ταῖς χοιρί-
ναις (cf. Poll. 8, 16) οὗ δικασταὶ ἐχρῶντο" αὗται δὲ κόγχαι τινές εἶσιν,
ὥς φησιν ᾿Ἐπαφρόδιτος ἐν ταῖς λέξεσιν. καὶ ὃ τοῖς ἵπποις δὲ περιτε-
ϑέμενος etc.

Trium (vel quatuor) commentariorum in schuliis hic fragmenta ap-
ponuntur, quorum breve tertium Phaini dicitur, amplissimum secundum
atque auctorum testimoniis referium ad Symmachum sine ullo dubio perti-

— 405 —

net, qui hoc loco Didymi primum commentario comicorum Aristotelisque
locos suppeditante, deinde Epaphrodito et Herodiano (cf. Mor. Schmidt,
Did. fr. p. 292) usus est. quorum verba si cum Hesychianis s. κημός com-
paraveris, et Didymi cum Aristotele locum his subesse et Herodianum in-
telliges. Herodiani sunt prima: πλεκτὸν ἀγγεῖον etc., Didymi ex Arist.
haec: δηλοῖ δὲ καὶ τὸ ἐπιτιϑέμενον τῇ τῶν δικαστῶν volo πεπλεγμέ-
νον πῶμα παρόμοιον aov. atque Didymeorum vestigia lexicique prae-
ter Herodianum ab Hesychio adhibiti (Diogeniani) etiam in ceteris lexicis
apparent i. e. in lexico rhetor. cuius verba referunt et Photius p. 161, 13
et Suidas et Eudemus (cod. Vindob. graec. phil. 132) s. v. κημός: λέγε-
ται καὶ ὁ χαλινός. λέγεται καὶ τὸ κωνοειδὲς πλέγμα δι’ ov of δικασταὶ
τὴν ψῆφον καϑιᾶσιν εἰς τὸν κάδον. καὶ γυναικεῖον προκόσμημα, καὶ
αἴ αὐλητικαὶ φορβειαί, καὶ κρέκου τι γένος, καὶ πόα τις καὶ ὄσπριον
παρὰ Θραξίν. ἔστι δὲ καὶ μηχανικὸν εἶδος. cf. etiam Lex. rhet. Seg.
p. 275, 25 κημός: πλέγμα τι ἐκ σχοινίων (ita etiam Etym. M. p. 511, 4)
ἐπιτιϑέμενον τῇ ὑδρίᾳ, παρόμοιον χώνῃ ἢ ἠϑμῷ, δι᾿ ov τὰς δικαστι-
xag καϑίεσαν ψήφους.

Ex Aristotele derivata atque eis quae in schol. Aristoph. extant
plane consona sunt quae Theophrasteis (8, 122 cf. Harp. s. ΄“΄ρδηττος)
succedentia leguntur apud Pollucem 8, 123: ψήφους δ᾽ εἶχον χαλκᾶς
δύο, τετρυπημένην καὶ ἀτρύπητον, καὶ κάδον ᾧ κημὸς ἐπέκειτο δι’
οὗ καϑίετο ἡ ψῆφος" αὖϑις δὲ δύο ἀμφορεῖς, ὃ μὲν χαλκοῦς ὁ δὲ ξύ-
λινος. ὁ μὲν κύριος ὃ δὲ ἄκυρος" τῷ δὲ χαλκῷ ἐπῆν ἐπίϑημα μιᾷ
ψήφω χώραν ἔχον (cf. Poll. 8, 17).

88. (420)

Schol. in Aristoph. vesp. 578 παίδων τοίνυν δοκιμαξομένων : πρὸς
τὸ ἔϑος. ᾿ἀριστοτέλης δέ φησιν ὅτε ψήφῳ of ἐγγραφόμενοι (scil.
εἷς τὸ ληξιαρχικὸν γραμματεῖον) δοκιμάξονται οἱ νεώτεροι μὴ ἐτῶν τῆ
εἶεν (cf. de ephebia Arnold Schaefer, Demosthenes und seine Zeit, t. lll,
2, p. 34 sq.).

84. (421)

Harpocrat. (eadem Phot. et Suid. ex rec. cod. E) s. περέπολος:
Ailoxzivnc ἐν τῷ περὶ τῆς πρεσβείας (107). ᾿ἡρεστοτέλης ἐν 40m-
ναίων πολιτείᾳ περὶ τῶν ἐφήβων (cf. Schaefer, Demosth. Ill, 2, 33.
de hoc argumento Didymus apud Harp. s. ἐπὶ διετὲς ἡβῆσαι, cuius sen-
tentiam pervertisse videntur epitomatores) λέγων φησὶν οὕτως «τὸν δεύ-
τερον ἐνιαυτὸν ἐκκλησίας ἐν τῷ ϑεάτρῳ γενομένης ἀποδεξάμενοι τῷ

-- 456 --

δήμῳ περὶ τὰς τάξεις (παρὰ τοῦ δήμου τὰς v. Valesius, cf. Platner, Bei-
tràge zur Kenntniss des Att. Rechts. Marb. 1820 p. 178) καὶ λαβόντες
ἀσπίδα καὶ δόρυ παρὰ τοῦ δήμου περιπολοῦσι τὴν χώραν xai διατρί-
βουσιν ἐν τοῖς φυλακτηρίοις ». παρατηρητέον δὲ etc.

85. 86. (422. 423)

Harpocrat. (e quo Phot. et Suid.) s. στρατεία ἐν τοῖς ἐπωνύ-
μοες: Aloxlvnc ἐν τῷ περὶ τῆς πρεσβείας (108. cf. schol. p. 74, 7 Dind.
et lexica s. τερϑρεία). τίς ἦν ἡ ἐν τοῖς ἐπωνύμοις στρατεία δεδήλωκεν
᾿Αριστοτέλης ἐν ᾿Αϑηναίων πολιτείᾳ λέγων «εἰσὶ γὰρ (εἰσὶ γάρ φη-
σιν Phot. Suid., om. v. λέγων) ἐπώνυμοι δέκα μὲν of τῶν φυλῶν, δύο δὲ
καὶ τεσσαράκοντα of τῶν ἡλμικεῶν. οὗ δὲ ἔφηβοι ἐγγραφόμενοι πρότε-
gov μὲν εἰς λελευκωμένα γραμματεῖα ἐνεγράφοντο, καὶ ἐπεγράφοντο
αὐτοῖς 0 τε ἄρχων ἐφ᾽ οὗ (ἐφ᾽ ὧν cod. E sec. Bernh. i. e. ἐφ᾽ ὃν ut
Phot. et cod. V Suidae) ἐνεγράφησαν (ἐπεγράφησαν codd. item Phot
Suid.) καὶ ἐπώνυμος ὁ τῷ προτέρῳ ἔτει δεδεικτικως (locus corruptus:
δεδεικτικῶς codd. B D, δεδεικτικώς α, δὲ δεικτικῶς A C. καὶ ἐπώνυμος
ὁ τῷ προτέρῳ ἐπιδεδημηκώς Phot. et Suid. scribendum fortasse credas
... ἐνεγράφησαν ὁ ἐπώνυμος καὶ ὁ τῷ προτέρω ἔτει épeorrxos: at nulla
in hac quidem voce corruptionis occasio intelligitur. an δεδεωκηκῶς
uterque igitur archon adscribitur, et eius anni a quo status civitatis in-
ciperet, designatus scil., et antecedentis quo finiente fiebat inscriptio,
sive archon ἐφ᾽ ó v et archon ἐφ᾽ o v): νῦν δὲ εἰς τὴν βουλὴν ἀναγρά-
φονται»ν. καὶ uev ὀλίγα «χρῶνται δὲ τοῖς ἐπωνύμοις καὶ πρὸς τὰς
στρατείας. καὶ ὅταν ἡλικίαν ἐκπέμπωσι., προγράφουσιν ἀπὸ τένος ἄρ-
χοντος ἐπωνύμου μέχρι τίνος δεῖ στρατεύεσϑαι». διείλεκται περὶ τού-
των καὶ Φιλόχορος ἐν ὃ τῆς ᾿4τϑίδος. prioris loci (fr. 85) iuitium ple-
nius repetitur ab Harpocr. (e quo Phot. et Suid.) s. ἐπώνυμοι: 4ημο-
σϑένης iv τῷ κατὰ Τιμοκράτους (18). διττοί εἶσιν oí ἐπώνυμοι. of μὲν
τ τὸν ἀριϑμὸν ἀφ᾽ ὧν αἱ φυλαί, ἕτεροι δὲ B καὶ αὶ ἀφ᾽ ὧν af ἡλικίαι
προσαγορεύονται τῶν πολιτῶν καϑ᾽ ἕκαστον ἔτος ἀπὸ τὴ ἐτῶν (ἔτους
Phot. Suid.) μέχρις ξ. cf. Etym. M. p. 369, 16 (cf. Lex. Seg. p. 245, 17)
s. v. (ἄλλως διττοί εἶσιν οὗτοι, of μὲν λεγόμενοι τῶν ἡλικιῶν " xal
εἰσι δύο καὶ τεσσαράκοντα οἱ καλοῦνται καὶ λήξεων ἐπώνυμοι" οἵ δὲ
δέκα ἀφ᾽ ὧν αἱ φυλαὶ προσηγορεύϑησαν, οἷον Ἐρεχϑεύς, Αἰγεύς,
Πανδίων, Δεώς, ᾿Ακάμας (ἀλμᾶς edd.) , Olvevg , Κέκροψ, Ιπποϑόων,
“ἴας, ᾿Αντίοχος. ταῦτα δὲ τὰ δέκα ὀνόματα ἄπορα (corr. eno?) ὁ IIv-
ϑιος εἵλετο, Κλεισϑένους οὕτω διαταξαμένου (Κλεισϑένης ... διαταξα-
μένος edd.) τὸ πᾶν πλῆϑος εἰς δέκα φυλάς.

— 45 —

87. (424)

Harpocr. (e quo Suidas et Zonaras p. 42, codicis E recensionem se-
quentes) s. ἀδύνατοι: “Δἰσχίνης ἐν τῷ κατὰ Τιμάρχου (108. 104). of
ἐντὸς τριῶν μνῶν κεκτημένοι τὸ σῶμα πεπηρωμένοι (codd. πεπηρωμέ-
vov. cod. E: ἀδύνατοι οἵ πεπηρωμένοι τὸ σῶμα). ἐλάμβανον δὲ οὗτοι
δοκιμασϑέντες ὑπὸ τῆς βουλῆς δύο ὀβολοὺς τῆς ἡμέρας ἑκάστης ἢ ὁβο-
λόν, ὥς φησιν ᾿Αριστοτἕέλης (qui scil. diversa tempora respexit, Lysiae
quo unum, suumque quo duos accipiebant) ἐν 49voícv πολιτείᾳ" ὡς δὲ
Φιλύχορός φησιν ἐννέα δραχμὰς κατὰ μῆνα (quod idem fere est ac. δύο
of. cf. Boeckh, Staatsh. 1, 8345). ἔστε δὲ καὶ λόγος τις ὡς Δυσίου περὶ
τοῦ ἀδυνάτου ἐν ᾧ ὡς ὀβολὸν λαμβάνοντος μέμνηται (or. 24, 13. 26).

Didymeae doctrinae haec esse probat lexicorum consensus. cf. He-
sych. ἀδύνατοι: of ἐντὸς κεκτημένοι τριῶν περὶ (sic revera cod. sec.
Schow. p. 20. corr. τρεῶν μνῶν παρὰ) ᾿Αττικοῖς. ἐλάμβανον δὲ παρὰ
τῆς βουλῆς δύο ὀβολούς. Synag. lex. Seg. (cuius prima verba etiam in
lex. rhet. Seg. p. 200, 3) p. 345, 15 ἀδύνατοι : οὗ μέρος τι βεβλαμμένοι
τοῦ σώματος ὡς μηδὲ ἐργάξεσϑαι (καὶ ἀδύνατοι τοῦ ἐργάξεσϑαι καὶ
πορίξειν αὑτοῖς τῷ σώματι τὰ ἐπιτήδεια lex. Seg.): οὗ καὶ ἐχορηγοῦντο
τὰ πρὸς τὸ ξῆν παρὰ τῆς πόλεως, μισϑοφορούντων αὐτῶν (αὐτοῖς cod.
a C. Müllero correctus. f. αὐτῆς) τῶν ἐντὸς τριῶν μνῶν περιουσίαν κε-
κτημένων. ἐδοκιμάξοντο δὲ of ἀδύνατοι ὑπὸ τῆς τῶν πεντακοσίων βου-
λῆς καὶ ἐλάμβανον τῆς ἡμέρας, ὡς μὲν Δυσίας. ὀβολὸν ἕνα, ὡς δὲ
Φιλόχορος πέντε" ᾿ἀριστοτέλης δὲ δύο ἔφη.

88. (425)

Harpocr. (e quo Phot. et Suid., test. om.) p. 140, 17: Ὅτι νόμος
ἐστὶν ὑπὲρ τεσσαράκοντα ἔτη γενόμενον χορηγεῖν παισὶν Αἰσχίνης τε
ἐν τῷ κατὰ Τιμάρχου (11) φησὶ καὶ ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων
πολιτείᾳ.

89. (426)

Athen. Vl, 27 p. 2865: ᾿ριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ ᾿4ϑηναίων (codd.
Μεϑωναίων,, quod merito corr. Grashof p. 168. erat fortasse α .48η-
ναίων) πολιτείᾳ «παράσιτοί φησι τοῖς μὲν ἄρχουσι δύο καϑ᾽ ἕκαστον
ἦσαν, τοῖς δὲ πολεμάρχοις εἷς. τεταγμένα δ᾽ ἐλάμβανον παρ᾽ ἄλλων τέ
τίνων καὶ τῶν ἁλιέων oov».

Haec e lexico quodam s. παράσιτος testimoniorum congeriem infe-
rente ab Athenaeo sumta esse Pollux docet comparatus , qui eodem lexico
usus eorundem auctorum eodemque ordine propositorum vestigia servat
6, 35). Athenaeus (ὃ, 26 sqq.) quidem, postquam Polemonem (cuius verba

-- 408 —

pertinent usque ad p. 2945 ubi de alio, eoque de quo Aristoteles etiam,
parasitorum genere Clearchi locus contra Polemonis mentem a lexici au-
ctore insertus est, sequuntur rursus de prioribus agentis Clidemi verba
mutila Crateteis consona: Themison enim iste non auctor videtur, sed
ipse parasitus quidam) aliosque citavit, Cratetis illum locum quo Polemo
in fragmento apposito usus erat et ipse exhibet: Κράτης δ᾽ iv, δευτέρῳ
᾿Αττικῆς διαλέκτου φησί" «xal 0 παράσιτος νῦν ἐπ᾽ ἄδοξον μὲν κεῖται
πρᾶγμα, πρότερον δ᾽ ἐκαλοῦντο παραάσιτοι of ἐπὶ τὴν τοῦ ἱεροῦ σίτου
ἐκλογὴν αἱρούμενοι (cf. Polemo p. 2344) καὶ ἥν ἀρχεῖόν τε παρασίτων
(παρασίτιον ἢ). διὸ καὶ ἐν τῷ τοῦ βασιλέως νόμῳ γέγραπται (cf. Clidem.
p. 235* et Pol. p. 234f. cet. scribendum videtur κατασιτῶνται pro καϑε-
στῶνται. archontes autem hoc loco, ut supra p. 284, sunt ἑέραρχοε, cf.
inscr. ap. Rangabé, Antiq. hell. II p. 148. Preller, de Pol. p. 121) . «. ὅτε
δὲ καὶ ἀρχεῖον ἦν αὐτῶν ἐν và αὐτῷ νόμῳ τάδε γέγραπται ... ἐκ τού-
του δῆλόν ἐστιν ὅτι... παρασίτειον προσηγορεύετο. Cratetem sequun-
tur Philochori, Diodori comici (οὗ τὸ μαρτύριον ὀλίγον ὕστερον παρα-
ϑήσομαι), Aristotelis auctoritates. deinde haec: τὸν δὲ νῦν λεγόμενον
παράσιτον Καρύστιος ὁ Περγαμηνὸς ἐν τῷ περὶ διδασκαλιῶν εὑρεϑῆναί
φησιν ὑπὸ πρώτου ᾿ἡλέξιδος. ἐκλαϑόμενος ὅτε Ἐπίχαρμος ἐν Ἐλπίδι ἢ
Πλούτῳ παρὰ πότον αὐτὸν εἰσήγαγεν οὑτωσὶ λέγων ... πρῶτος δ᾽
Ὅμηρος, ὥς τινές φασιν, εἰσήγαγε παράσιτον τὸν Ποδὴν εἶναι λέγων
φίλον εἰλαπιναστὴν τοῦ “Ἕκτορος etc. quae ita excerpsit Pollux: παρα-
σιτεῖν καὶ παρὰ τοῖς νεωτέροις παράσιτος. ἔστι δὲ καὶ παρὰ τοῖς πα-
λαιοῖς τοὔνομα, οὐ μὴν ἐφ᾽ οὗ νῦν, ἀλλ᾽ ἱερᾶς ὑπηρεσίας τοὔνομα, ὁ
ἐπὶ τὴν τοῦ ἱεροῦ σίτου ἐκλογὴν αἱρούμενος. καὶ ἀρχεῖον τι ᾿4ϑήνησι
παρασίτιον καλούμενον, ὡς ἐν τῷ νόμῳ τοῦ βασιλέως ἔστιν εὑρεῖν. ἐπὶ
μέντοι τοῦ παρασιτεῖν κατὰ λιχνείαν ἢ κολακείαν πρῶτος Ἐπίχαρμος
τὸν παράσιτον ὠνόμασεν, εἶτα "Ἄλεξις. Ὅμηρος δ᾽ αὐτὸν εἰλαπιναστὴν
λέγει" «ἐπεί of ἑταῖρος ἔην φίλος εἰλαπιναστής ». iam vero sequuntur
apud Athenaeum uberrima comicorum testimonia, quae e Didymi lexico
comico utriusque fluxisse doctrinam comprobant (Pamphilo fortasse quod
ad Pollucem intercedente). atque confirmat fontis huius suspicionem He-
sychii ex Diogeniano glossa s. παράσιτοι : ἀρχὴ ἐπὶ τὴν τοῦ ἱεροῦ σίτου
ἐκλογήν (cod. ἐκδοχήν). cf. Phot. p. 389, 18 παράσιτοι: οὗ ἐπὶ τὴν τοῦ
σίτου ἐκλογὴν αἱρούμενοι. κεῖται ἡ λέξις ἐν τῷ τοῦ βασιλέως νόμῳ.
ceterum, ut recte ait Preller (qui quae ad Didymum ego, ad Pole-
monem quo Didymus usus est male omnia traducit p. 116), Clearchus non
de sacerdotalibus illis epulonibus de quibus sunt cetera testimonia loqui
videtur, verum de iis qui vulgo dicebantur ἀείσιτοι., de quibus loquitur

— 409 —

etiam Aristoteles in loco infra subiuncto, cf. Thom. Mag. p. 280, 8
Ritschl., Moeris p. 322 Piers, (p. 208, 2 Bekk.) παρασίτους : τοὺς δη-
μοσίᾳ σιτουμένους ἐν πρυτανείῳ ᾿Αττικοί, quales erant praeter pryta-
nes legatosque peregrinos sacerdotes Eleusinii, alii (Polem. fr. p. 120).
Αἰγινητῶν.
90. (427) .

Athenaeus VI p. 2720: 4oiGroríAmg δ᾽ iv Αἰγινητῶν πολιτείᾳ
καὶ παρὰ τούτοις φησὶ γενέσϑαι ἑπτὰ xol τεσσαράκοντα μυριάδας δρύλων.

Haec qui repetit commentator Pindari recentior e quo sumtum est
primum scholium ad Olymp. 8, 30 (οὕτω γὰρ ἐπλήϑυναν of Αἰγινῆται,
ὡς τεσσαράκοντα ἑπτὰ μυριάδας οἰκετῶν κτήσασϑαι, ὥς φησιν ᾿Αριστο-᾿
τέλης. ut legitur in cod. Vrat. A ed. Boeckh. p. 102, sive: πλήϑειν γὰρ
ἀνδρὼν οὕτω φασὶ τὴν Αἴγιναν, ὡς εἶναι ἐν αὐτῇ τεσσαράκοντα ἑπτὰ
μυριάδας οἰκετῶν , ut in schol. vulg.), nescio an ex ipso potius Athenaeo
habuerit quam e communi commentatorum Pindaricorum fonte Didymo.

Αἰτωλῶν.
91. (428)

Strabo VII p. 321: ὅτε δὲ πλάνητες (οἵ “έλεγες) καὶ μετ᾽ ἐκείνων
(τῶν Καρῶν) καὶ χωρὲς καὶ ἐκ παλαιοῦ καὶ αἴ ᾿Δριστοτέλουὺς πολι-
τεῖαι δηλοῦσιν. ἐν μὲν γὰρ τῇ Axagvdvov φησὶ τὸ μὲν ἔχειν αὐτῆς
Κουρῆτας, τὸ δὲ προσεσπέριον Δέλεγας, εἶτα Τηλεβόας " ἐν δὲ τῇ τῶν
Αἰτωλῶν τοὺς νῦν “οκροὺς “έλεγας καλεῖ" κατασχεῖν δὲ καὶ τὴν Βοι-
ωὠτίαν αὐτούς φησιν. δμοίως δὲ καὶ ἐν τῇ Ὀπουντίων καὶ Μεγαρέων"
ἐν δὲ τῇ Δευκαδίων καὶ αὐτόχϑονά τινα Δέλεγα ὀνομάξει, τούτου δὲ
ϑυγατριδοῦν Τηλεβόαν, τοῦ δὲ παῖδας δύο καὶ εἴκοσι Τηλεβύας, ὧν
τινὰς οἰκῆσαι τὴν Δευκάδα.

᾿καρνάνων.
92. (429)
Strabo VII p. 821: ἐν μὲν γὰρ τῇ ᾿Ακαρνάνων (πολιτείᾳ ᾿άριστο-
τέλης) φησὶ τὸ μὲν ἔχειν αὐτῆς Κουρῆτας, τὸ δὲ προσεσπέριον Λέλε-
yag , εἶτα Τηλεβόας (cf. Aetol. pol.).

93. (430)

Schol. in Pind. Nem. 3, 27 παγκρατίου στόλῳ: στόλῳ uiv τῇ
στάλσει. εἰσὶ δὲ οἱ τὸ παγκράτιον ἀπαρχαΐζοντες καὶ vov Θησέα φασὶ
τῷ Μινωταύρῳ παγκρατιαστικῶς ἀγωνίσασϑαι. ᾿Αριστοτέλης δὲ
“Δεύκαρόν φησι τὸν ᾿Αἀκαρνᾶνα πρῶτον ἔντεχνον τὸ παγκράτιον ποιῆσαι.

-— 460 --

Hunc locum ad Olympionicas vulgo referunt (v. Krause, Olympia p.
IX et C. Mülleri fr. 261): at illius quidem libri erat memorare quando τὸ
παγκράτιον ἐτέϑη μήπω τεϑὲν (scil. ol. 33, primo victore Lygdamide Sy-
racusano, cf. Philostr. de gymn. p. 15 ed. Par. 1858, Paus. 5, 8 et Euseb.),
non vero quando vel a quo primum inventum sit, id quod probant histo-
riae ludorum Olympicorum reliquiae apud Philostratum, Pausaniam, Euse-
bium. et qui Platonis etiam tempore celebres erant Acarnanes pancra-
tiastae (Euthyd. p. 271, quem citat Poll. 3, 150 ubi de pancratio), eorum
laudis par est in Acarnanum pol. mentionem fuisse factam.

dxoayavrívov.
94. (431)

Pollux (e lexico quodam s. v. ἀέτρ α comicorum aliorumque scripto-
rum testimonia congerente, Pamphili scil. vel Diogeniani, cuius apud Pho-
tium etiam p. 227, 17 et Antiattic. Bekk. Anecd. I p. 105, 32 vestigia
cernuntur. cf. etiam Hesych. s. v.) IV, 174: καὶ μὴν οἵ γε Δωριεῖς ποιη-
ταὶ τὴν λίτραν ποτὲ μὲν νόμισμά τι λεπτὸν λέγουσιν, olov ὅταν Zu-
gov ἐν τοῖς γυναικείοις μέμοις λέγῃ ὅτι 0 μισϑὸς δεκάλιτρον καὶ πάλιν
ἐν ἀνδρείοις «σῶσαι δ᾽ οὐδὲ τὰς δύο λίτρας δύναμαιν" ποτὲ δὲ στα-
ϑμόν τινα, ὡς Δεινόλοχος ἐν Μηδείᾳ « τετταρακονταλίτρους τινὲ νεανί-
Oxo πέδας». "doravovéAng δ᾽ ἐν ᾿Ακραγαντίνων πολιτείᾳ προειπὼν
ὡς ἐξημίουν πεντήκοντα λίτρας, ἐπάγει «ἡ δὲ λίτρα δύναταε ὀβολὸν
Alywatov». ἐν δ᾽ 'Iusgalov πολιτείᾳ φησὶν ὡς of Σικελιῶται τοὺς
μὲν δύο χαλκοῦς ξξᾶντα (ita codd. quidam, al. δίξαντα. edd. ant. ξξά-
λιτρα) καλοῦσι, τὸν δὲ ἕνα οὐγκίαν, τοὺς δὲ τρεῖς (corr. τέτταρας» v.
Boeckh, Metr. U. p. 293) τρεῶντα (ita codd. quidam. edd. ant. τρεακοντα),
τοὺς δὲ ἕξ ἡμίλιτρον, τὸν δὲ ὀβολὸν λίτραν, vov δὲ Κορίνϑιον στατῆρα
δεκάλιτρον ὅτι δέκα ὀβολοὺς δύναται. ἔνιοι δὲ καὶ τῶν dO vno: κα-
μῳδούντων τῶν νέων, οἷον Φιλήμων ἐν Σικελικῷ καὶ Ποσείδιππος ἐν
Γαλάτῃ, λίτρας μνημονεύουσιν. quae ex eodem fonte partim repetuntur
partim augentur a Poll. IX, 80 (postquam de nummo dixit ex Arist. Ta-
rent. pol): καὶ μὴν ἐν ᾿Ακραγαντίνων πολιτείᾳ φησὶν ᾿ἀριστοτέλης
ξημιοῦσϑαί τινας τριάκοντα λίτρας, δύνασϑαι δὲ τὴν λίτραν ὀβολὸν
Alyweiov. ἀλλὰ μέντοι παρ᾽ αὐτῷ τις ἂν ἐν τῇ Ἱμεραίων πολιτείᾳ καὶ
ἄλλα εὕροι Σικελικῶν νομισμάτων ὀνόματα οἷον οὐγκίαν ὅπερ δύναται
χαλκοῦν ἕνα. καὶ ἑξᾶντα (codd. ἐξ τάλαντα. corr. Bentley, Works Il p.
38. 67 ed. Lond. 1886. διξᾶντα vulgo post Iungermaunum et Hemsterhu-
sium. cf. Ahrens, de dial. Dor. p. 392) ὅπερ ἐστὲ δύο χαλκοῖ, xal τριᾶντα
(codd. τρέα τάλαντα, corr. Bentley. τρεξᾶντα lungerm. et Hemst.) ὅπερ

— 461 —

τρεῖς (corr. τέτταρες), xal ἡμέλιτρον ὅπερ E, καὶ λέτραν ἣν εἶναι ὁβο-
λόν τὸ μέντοι δεκάλιτρον δύνασθαι μὲν δέκα ὁβολούς, εἶναι δὲ στα-
τῆρα Κορίνϑιον. ὅτι δὲ καὶ τῶν κωμῳδῶν τινὲς τῆς λίτρας μνημο-
νεύουσιν, ἐν τοῖς περὶ στατικῆς (i. e. 1. c. IV, 175) προεέρηται" ov γὰρ
of Δωριεῖς μόνον ἀλλὰ καὶ τῶν ᾿ΑΔττικῶν τινές, ὡς Δίφιλος (add. ἡ Φι-
λήμων, cui fabula haec etiam ab Athenaeo XIV, 658 tribuitur. Diphili no-
men a Photio confirmatur. ὡς 4έφιλος, καὶ Φιλήμων ἐν Z. voluit Mei-
neke, Fr. com. Gr. IV p. 20) ἐν Σικελικῷ . . . σὺν δὲ τῇ λίτρᾳ καὶ ἄλλα
ὠνόμασε νομισμάτων ὀνόματα Ἐπίχαρμος ἐν “Αρπαγαῖς . .«.« (eadem fere
quae supra Aristoteles).

Cf. Phot. s. λίτρα: ἦν μὲν καὶ νόμισμά τι ὡς Δίφιλος" ἐπὶ δὲ
τοῦ σταϑμοῦ ᾿πίχαρμός τε καὶ Σώφρων ἐχρήσαντο. Σσφοκλῆς δὲ etc.
similiter Antiatt. cf.. Hesych. s. λίτρα: ὀβολός (ex Aristot. cf. Etym. Gud.
p. 371, 22): of δὲ νόμισμα παρὰ Σικελοῖς. of δὲ ἐπὶ σταϑμοῦ (σταϑμῶν
ed.) of δὲ Ῥωμαῖοι διὰ τοῦ B. λίβρα.

Ceterum de ipsis Arist. fr. v. Boeckh, Metrol. Unters. p. 351 et 293.
cf. Mommsen, Gesch. des Rómischen Münzwesens p. 78 sqq.

᾿Μμωβρακιωτῶν.

95. (432)

Stephani Byz. epit. s. Δεξαμεναί: μέρος τῆς ᾿Αμβρακίας, ἀπὸ

Δεξαμενοῦ τοῦ Μεσόύλου παιδὸς καὶ ᾿Αμβρακίας τῆς θυγατρὸς Φόρβαν-

τος τοῦ Ἡλίου. τὸ ἐϑνικὸν Δεξαμεναῖος, ὡς 'ἀριστοτέλης φησὶν ἕν
τῇ ᾿Αμβρακιωτῶν πολιτεία.

(4dvravógíowv.)

96. (433)

Steph. Byz. s. ἅνταν ὅρος: πόλις ὑπὸ τὴν Ἴδην πρὸς τῇ Mv-
σίᾳ τῆς Αἰολίδος, ἀπὸ ᾿Αντάνδρου τοῦ στρατηγοῦ Αἰολέων. τὸ i9wi-
κὸν ᾿Δντανδριος. ᾿Αριστοτέλης φησὶ ταύτην ὠνομάσϑαι Ἡδωνίδα
διὰ τὸ Θρᾷκας ᾿Ηδωνοὺς ὄντας οἰκῆσαι, καὶ Κιμμερίδα Κιμμερίων dvoi-
κούντων ξκατὸν ἔτη.

Cf. Plin. n. h. V s. 32, 123: rursus in litore 4ntandros Edonis
prius vocata , dein Cimmeris.

A4poytímwv.
97. (434)
Plin. VII, s. 57 (e Philostephano περὲ εὑρημάτων, cf. ad Chalcedon.

-- 462 --

pol): turres, ut Aristoteles, Cyclopes (invenerunt), Tirynthiüi, ut
Theophrastus.

Sedem fragmenti illustrat Strabo VIII p. 372 extr.: τῇ μὲν οὖν TI.
ρυνϑε ὁρμητηρέῳ χρήσασϑαι δοκεῖ Προῖτος xol τειχέσαε διὰ Koxlo-
πῶν͵ οὖς ἑπτὰ μὲν εἶναι, καλεῖσϑαι δὲ γαστερόχειρας τρεφομένους ἐκ
τῆς τέχνης, ἥκειν δὲ μεταπέμπτους ἐκ “υκίας. sententias autem Ari-
stotelis et Theophrasti parum differre patet.

98. (435)

Pollux X, 170: e£ δ᾽ ἂν καὶ φείδων τι ἀγγεῖον ἐλαιηρὸν ἀπὸ τῶν
Φειδωνίων μέτρων ὠνομασμένον, ὑπὲρ ὧν ἐν ᾿Αργείων πολετείᾳ ᾽ά4ρι-
στοτέλης λέγει.

99. (436)

Strabo VIII p. 373 Cas.: Δφυόπων δ᾽ οἰκητήριόν φασι (sicut Hermio-
nen) καὶ τὴν ᾿Δσίνην (quae postea erat κώμη τῆς ᾿Δργείας πλησέον Nav-
πλίας, ut Strabo p. 3135. cf. O. Müller, Dor. I, 155), εἴτ᾽ ἐκ τῶν περὶ
Σπερχειὸν τόπων ὄντας avrovg ΖΔρύοπος τοῦ /4oxocóOog (cf. Schol. Apol-
lon. Rh. [, 1212. 1218) xerouxícavtog ἐνταῦϑα, ὡς ᾿ἀριστοτέλης φη-
σίν, ἢ Ἡρακλέους ἐκ τῆς περὶ τὸν Παρνασὸν Δωρίδος (ut ipsi aiebant
Asinaei in Messenia sec. Paus. 4, 34) ἐξελάσαντος avrovg.

100. (437?)

Eustath. ad ll. (δ, 51 ubi sic ait Iuno: ἤτοε ἐμοὶ τρεῖς μὲν πολὺ
φίλταταί εἰσι πόληες, "Ἄργος τε Σπάρτη τε καὶ εὐρυαγυια ῆΠῃυκήνη᾽
τὰς διαπέρσαι elc.) p. 443 Rom.: δοκεῖ δὲ ἐνταῦϑα μαντικώτερον παρα-
λαλεῖν ὁ ποιητὴς τὴν τῆς Μυκήνης ἀπώλειαν, ἣν ἐκ τῶν βηϑεισὼν
τριῶν κακῶς παϑοῦσαν καὶ ᾿ἀριστοτέλης ἱστόρησε.

Ubi quae praecedunt desumsit Eustathius e scholiis Homericis (BL
ad δ, 51), e Strabone autem (8 p. 377 et 372: χρόνοις δ᾽ ὕστερον κατε-
σκάφησαν ὑπ᾽ ᾿Αργείων, ὥστε νῦν μηδ᾽ ἴχνος εὑρίσκεσϑαι τῆς Μυχη-
ναΐων πόλεως) quae sequuntur. Aristotelis autem mentionem (cf. Gras-
hof p. 141) ad meteor. [, 14. 352, 9 spectare verisimiliter statuit Bournot
* (p. 284), quanquam ibi non de urbe, sed de locorum corruptione sermo
sit (scil. ἡ Μυκηναίων χώρα quae olim καλῶς εἶχε" διὸ ἐντιμοτέρα ἦν,
nuncagyr γέγονε καὶ ξηρὰ πάμπαν, contrarium autem τῇ “ργεέων accidit).

ρκάδων.
101. (438)

Harpocr. (e quo Phot. et Suid., Arist. om. test. cf. gl. alt. ap. Phot.
p. 280, 17 et Lex. Seg. p. 280, 4) μύριοι ἐν Μεγάλῃ πόλει: Δη-

-— 463 —

μοσϑένης ἐν τῷ κατ᾽ Αἰσχίνου (or. 19, 11. 198). συνέδρεόν ἐστε κοινὸν
᾿Αρκάδων ἁπάντων, οὗ πολλάκις μνημονεύουσιν of ἱστορικοί, διείλεκται
δὲ περὶ αὐτῶν xal '4ριστοτέλης ἐν τῇ κοινῇ ᾿Αρκάδων πολιτείᾳ ἀρ-
χόμενος τοῦ βιβλίου (ubi scil. de foederis Arcadici constitutione diceret
Epimanondae tempore facta). |

“4χαιῶν.
Excerpta quaedam ex Achaeorum republica in Sopatri sophistae
"Exioyàv libro XII olim legebantur (Photio testante in biblioth. cod. 161
p. 104542 Bekk.), nescio an ab aliis accepta. cf. praef. in polit.

Βοττιαίων.
102. (439)

Plutarch. Thes. 16: ὅτε μὲν οὖν ᾿Αἀνδρόγεω περὶ τὴν ᾿Αττικὴν ἀπο-
ϑανεῖν δόλῳ δόξαντος 0 τε Μίνως πολλὰ κακὰ πολεμῶν εἰργάξετο τοὺς
ἀνϑρώπους καὶ τὸ δαιμόνιον ἔφϑειρε τὴν χώραν" ἀφορία τε γὰρ καὶ
νόσος ἐπέσκηψε πολλὴ καὶ ἀνέδυσαν of ποταμοί" καὶ τοῦ ϑεοῦ προστά-
ξαντος ἱλασαμένοις τὸν Μίνω xal διαλλαγεῖσι λωφήσειν τὸ μήνιμα καὶ
τῶν κακῶν ἔσεσϑαι παῦλαν ἐπικηρυκευσάμενοι καὶ δεηϑέντες ἐποιή-
σαντο συνθήκας, ὥστε πέμπειν δι᾿ ἐννέα ἐτῶν δασμὸν ἠϊϑέους ἑπτὰ
καὶ παρϑένους τοσαύτας, ὁμολογοῦσιν οὗ πλεῖστοι τῶν συγγραφέων.
τοὺς δὲ παῖδας εἰς Κρήτην κομιξομένους 0 μὲν τραγικώτατος μῦϑος
ἀποφαίνει τὸν Μινώταυρον ἐν τῷ λαβυρίνϑῳ διαφϑείρειν.... Φιλό-
χορος δέ φησιν οὐ ταῦτα συγχωρεῖν Κρῆτας, ἀλλὰ λέγειν ...᾽άριστο-
τέλης δὲ καὶ αὐτὸς ἐν τῇ Βοττιαίων πολιτείᾳ δῆλός ἐστιν οὐ νομίξων
ἀναιρεῖσϑαι τοὺς παῖδας ὑπὸ τοῦ Μίνω, ἀλλὰ ϑητεύοντας ἐν τῇ Κρήτῃ
καταγηράσκειν᾽" καί ποτε Κρῆτας εὐχὴν παλαιὰν ἀποδιδόντας ἀνϑρώ-
πῶν ἀπαρχὴν εἰς Δελφοὺς ἀποστέλλειν, τοῖς δὲ πεμπομένοις ἀναμι-
χϑέντας ἐκγόνους ἐκείνων συνεξελϑεῖν ὡς δὲ οὐκ ἦσαν ἱκανοὶ τρέφειν
ξαυτοὺς αὐτόϑι πρῶτον μὲν εἰς Ἰταλίαν διαπερᾶσαι κἀκεῖ κατοικεῖν
περὶ τὴν Ἰαπυγίαν, ἐκεῖϑεν δὲ αὖϑις εἰς Θρύκην κομισϑῆναι καὶ πκλη-
ϑῆναι Βοττιαίους" διὸ τὰς κόρας τῶν Βοττιαίων ϑυσίαν τινὰ τελούσας
ἐπάδειν «ἴωμεν εἰς ᾿ϑήνας».

Eodem fragmento Plutarchus usus est in Quaest. Graec. 35: Τί δή
ποτε ταῖς κόραις τῶν Βοττιαίων ἔϑος ἦν λέγειν χορευούσαις «ἴωμεν
εἰς ᾿ϑήνας»; Κρῆτάς φασιν εὐξαμένους ἀνθρώπων ἀπαρχὴν εἰς Δελ-
φοὺς ἀποστεῖλαι, τοὺς δὲ πεμφϑέντας ὡς ἑώρων οὐδεμίαν οὖσαν εὐπο-
ρίαν, αὐτόϑεν εἰς ἀποικίαν ὁρμῆσαι" καὶ πρῶτον μὲν ἐν Ἰαπυγίᾳ κατ-
οἰκῆσαι, ἔπειτα τῆς Θρᾷκης τοῦτον τὸν τύπον κατασχεῖν ἀναμεμιγμέ-

— 484 —

vov αὐτοῖς ᾿4ϑηναίων. ἔοικε γὰρ μὴ διαφϑείρειν ὃ Μίνως ovc ἔπεμπον
᾿Αϑηναῖοι κατὰ τὸν δασμὸν ἠϊϑέους, ἀλλὰ κατέχειν παρ᾽ ἑαυτῷ λατρεύ-
οντας. ἐξ ἐκείνων οὖν τινὲς γεγονότες καὶ νομιζόμενοε Κρῆτες εἰς
Δελφοὺς συναπεστάλησαν᾽ ὅϑεν αἱ θυγατέρες τῶν Βοττιαέων ἀπομνή:
μονεύουσαι τοῦ γένους qdov ἐν ταῖς ξορταῖς «ἴωμεν elg ᾿4ϑήνας».

Diversa est de Bottiaeorum origine narratio Cononis c. 25, cf. Strabo
VI p. 279. λέγεται γὰρ ἀμφοτέρως, ut ait idem Strabo VI p. 282 utram-
que tangens fabulam.

Γελώων.
103. (440)

Schol. (e Did.) in Pind. Pyth. I, 89 καμάτων δ᾽ ἐπίλασιν xa-
ράσχοι: καμάτων φησὶ τῶν συνεχόντων vov Ἰέρωνα ἐκ τοῦ νοσήματος
τῆς λιϑουρίας. φησὶ γάρ που καὶ ᾿Δριστοτέλης ἐν τῇ τῶν Γελώων ᾿
πολιτείᾳ Γέλωνα τὸν τοῦ Ἱέρωνος ἀδελφὸν ὑδέρῳ νοσήματε τὸν βίον
τελευτῆσαι, αὐτὸν δὲ τὸν Ἱέρωνα ἐν τῇ τῶν Συρακουσίων πολιτείᾳ
δυσουρίᾳ (— λεϑουρίέᾳ, λιϑιάσει cf. Schol. Pind. Pyth. III inscr. et ad
v. 111) δυστυχῆσαι. |

Eosdem locos coniunctim citatos legisse Plutarchus deprehenditur de
Pyth. orac. c. 19, ubi mentione facta oraculi Dinomeni Siculo dati de tri-
bus filiis tyrannis (cf. Diod. 11, 67) ita addit: ἔστε τοένυν ὅτι Γέλων uiv
ὑδρωπιῶν, Ἰέρων δὲ λιϑιῶν ἐτυράννησεν ὁ δὲ τρίτος Θρασύβουλος iv
στάσεσι καὶ πολέμοις γενόμενος χρόνον οὐ πολὺν ἐξέπεσε τῆς ἀρχῆς.

Ζη λέω ν.
104. (491)

Plinius n. h. IV, s. 22 (cf. Solin. 11, 18—19): hanc (Delum) Ari-
stoteles ita appellatam tradit, quoniam repente apparuerit enata.
Aglaosthenes (vulgo 4eglosthenes) Cynthiam, alii Orlygiam , Asteriam,
Lagiam (cf. Solin. a venatibus Lagia vel Cynetho, Πελασγίέα Steph.)
Chlamydiam, Cynaethum, Pyrpilen igne ibi primum reperto.

De Deli nominis origine cf. Schol. Apoll. Rh. 1, 808: 4ῆλος μέα τῶν
Κυκλάδων νήσων, ἱερὰ ᾿Απόλλωνος, ἢ πρὶν μὲν ἄδηλος, ὕστερον δὲ
᾿Αστερία ... πάλιν δὲ Ὀρτυγία etc. οἱ Etym. M. p. 264, 22 4ῆλος: ἢ
ἱερὰ τοῦ ᾿Απόλλωνος. εἴρηται ὅτι κρυπτομένην αὐτὴν ἐν τῇ ϑαλάσσῃ
ὃ Ζεὺς δήλην ἐποίησε καὶ ἀνέδωκε. ubi quae sequitur alia cum simili
explicatione narratio de Latonae partu,'ea et ab Etymologo et ab Eusta-
thio (in Od. p. 1557, 54) e schol. (Ven. A) 1]. e, 9 (cf. Eust. in Dion. 525:
διότι φερομένη ποτὲ ὑπὸ ϑάλασσαν, ἀνέσχεν ὕστερον κάτωϑεν, ὡς xai

-- 465 —

ἄλλαι τινές, καὶ ἐξ ἀδήλου βάσεως ἐρριξωϑὴ στηριχϑεῖσα) sumta est.
Aristotelis testimonium deberi videtur Nicanori (antiquiori eorum de qui-
bus C. Müller, Fr. hist. ΠΠ p. 632) τῷ zegi μετονομασιῶν γεγραφότι
(quem appellat Harp. s. /4x*j citabantque Apollonii Rh. commentatores,
velut Theon, cuius ut credo scholium p. 494, 6 Keil), sicut plurima quae
de hoc nominum in insulis maxime maris Aegaei mutatorum argumento
et Stephanus habet (cf. max. s. Παρος) et qui e communi fonte sua (una
cum scriptoribus Graecis quos citat omnibus, Aristotele, Callimacho, Xe-
nagora in l. περὶ νήσων ad metonomasias quoque attento, ut docet Schol.
Apoll. Rh. 2, 623, et ceteris) derivavit Plinius in libro IV et V (cf. etiam
Arrianus apud Eustath. in Dionys. v. 492 sqq. passim citatus, at non ex
Bithynicis, ut voluit C. Müller in prolegom. ad Geogr. Gr. min. p. 114 not.
t. I ed. Par. 1855, sed ex aliis eius libris, id quod recte statuisse credo
Guil. Hofmannum in ed. Peripl. Lips. 1842 p. VII). quod ad Belum cf.
Steph. s. 4ῆλος ... ἐκαλεῖτο δὲ Κύνϑος .. . xal Aoveglo καὶ Πελασγία
καὶ Χλαμυδία ... κεκλῆσϑαι δὲ αὐτὴν καὶ Σκυϑίδα Νικάνωρ φησίν.

105. (442)

Diogenes Laert. VIII, 13: ἀμέλεε καὶ βωμὸν προσκυνῆσαι (Πυϑα-
γόραν φασὶν) μόνον ἐν Δήλῳ τὸν ᾿Απόλλωνος τοῦ γενέτορος, og ἔστιν
ὄπισϑεν τοῦ κερατένου, διὰ τὸ πυροὺς καὶ κριϑὰς καὶ πόπανα μόνα
τίϑεσϑαι ἐπ’ αὐτοῦ ἄνευ πυρός, ἱερεῖον δὲ μηδέν, ὥς φησιν 'ἄριστο-
τέλης ἐν Δηλίων πολιτείᾳ.

Cf. lamblichus de vita Pythag. 25: λέγεται δὲ περὶ τὸν αὐτὸν χρό-
vov ϑαυμασϑῆναι αὐτὸν περὶ τὴν 4ῆἦλον προσελϑόντα μόνον (codd.
iterum αὐτὸν quod delent Kiessling et in ed. Par. Westermann) πρὸς τὸν
ἀναίμακτον, λεγόμενον δὲ (codd. xoi) τοῦ γενέτορος ᾿Απόλλωνος βωμὸν
καὶ τοῦτον ϑεραπεύσαντα. eLiterum 35: καϑάπερ καὶ πρότερον ὅτε
εἰς Δῆλον κατέπλευσεν ἐκεῖ τε γὰρ πρὸς μόνον τὸν βωμὸν τὸν τοῦ
γενέτορος ᾿“πόλλωνος προσευξάμενος, ὃς μόνος ἀναίμακτός ἐστιν, ἐϑαυ-
μάσϑη παρὰ τοῖς ἐν τῇ νήσῳ.

106. (443) |
Athen. Vll p. 206: ᾿ἡριστοτέλης δ᾽ ἐν τῇ Δηλίων πολιτείᾳ
(Γλαῦκόν φησι τὸν ϑαλάττιον δαίμονα) ἐν Δήλῳ κατοικήσαντα μετὰ
τῶν Νηρηΐδων τοῖς ϑέλουσι (τοῖς ϑεοῖς cod. Marc.) μαντεύεσϑαι.

(Ἐπιδαυρέων.)
107. (444)
Strabo VIII p. 374: ἡ Ἐπίδαυρος δ᾽ ἐκαλεῖτο ᾿Επίκαρος (in codd.
ARISTOT. PSEUDEPIGR, 30

-- 466 “---

legitur ἐπίταυρος. ut apud Stepl., e Stephano scil. illatum a librario
quodam , ut putat Alex. Politus ad Eustath. ed. Florent. 1732 p. 603. uisi
forte erat. ἐκαλεῖτο ᾿Ἐπίταυρος " xal'Emíxegog etc. Ἐπέκαρος quod est
in epit. Strabonis Vatic. legebaturque ab Eustathio, inde a Casaubono me-
rito restituitur). φησὲ γὰρ A4 ρεστοτέλης κατασχεῖν αὐτὴν Κᾶρας, ὥσ-
περ καὶ Ἑρμιόνην, τῶν δ᾽ Ἡρακλειδῶν κατελϑόντων Ἴωνας αὐτοῖς
συνοικῆσαι τοὺς ix τῆς dris τετραπόλεως συνεπομένους εἰς ἴΔργος.
καὶ αὕτη δ᾽ οὐκ ἄσημος ἢ πόλις etc.

Cf. Steph. s. Ἐπίδαυρος: πόλις πρὸς τῷ ᾿Αργει ϑηλυκῶς λεγο-
μένη ... τινὲς δὲ Δειμήρην ... ἐκαλεῖτο καὶ Μειλισσία (Μελησία Eust.)
καὶ “ἰμηρὰ διὰ τὸ συνεχῶς αἰμάσσεσϑαι τὸν βωμὸν ... εἶτα Ἐπέταυ-
ρος καὶ Ἐπίδαυρος. utrumque locum repetit Eustath. in Il. p. 287: Ἐπί-
δαυρος δὲ ϑηλυκῶς μὲν λέγεται κατὰ τὸν τὰ Ἐϑϑνικὰ γράψαντα, εἰ-
πόντα.... εἶτα Ἐπίταυρος καὶ ἐκεῖϑεν Ἐπίδαυρος" κατὰ δὲ τὸν γεω-
γράφον καὶ Ἐπίκαρον αὐτὴν οἴονταί τινες ὡς Καρῶν αὐτήν ποτε
κατεχόντων.

Ἠλείων.
108. (445)

llarpocr. (e quo Suid., Ar. nom. om.) s. λλανοδέκαε: Ὑπερίδης
ἐν và ὑπὲρ Καλλίππου πρὸς Ἠλείους. ᾿Αριστοτέλης Ἠλείων πολι-
τείᾳ τὸ μὲν πρῶτόν φησιν ἕνα καταστῆσαι τοὺς ᾿Ηλείους ξλλανοδίκην,
χρόνου δὲ διελϑόντος B, τὸ δὲ τελευταῖον 9. ᾿Δριστόδημος δ᾽ ὃ ᾿Ηλεῖός
φησι τοὺς τελευταίους τιϑέντας τὸν ἀγῶνα ξλλανοδίκας. εἶναι ξ΄, ἀφ᾽
ἑκάστης φυλῆς ἕνα.

Eundem Aristodemi locum citaverat Didymus in Pind. Olymp. 3, 2?
(Schol. p. 95 Boeckh): περὲ δὲ τοῦ τῶν ξλλανοδικῶν ἀριϑμοῦ Ἑλλανι-
κός φησι καὶ ᾿Αριστόδημος, ὅτι τὸ μὲν πρῶτον B, τὸ δὲ τελευταῖον τ᾿
τοσαῦται γὰρ αἴ τῶν Ἠλείων φυλαὶ καὶ ἀφ᾽ ἑκάστης εἷς ἦν ξλλανοδί-
*79c. Aristodemum sequi videtur etiam Pausanias (6, 9), qui de hellauo-
dicarum numero accurate exponens eosdem numeros tradit 1. 2. 9 et mox
10, decemque tribubus respondentes, postquam per breve tempus ol. 103
in 12, ol. 104 in 8 mutati fuerint, ol. 108 restitutos usque ad ipsius aeta-
tem permaunsisse asseril. quali e disputatione etiam apud Etym. M. p.
331, 20 (— Lex. rhet. Seg. p. 248, 32) s. ξλλανοδέκαε hi numeri restaut
male electi: καὶ ἦσαν οὗτοι τὸ μὲν πάλαι ἐννέα εἶτα δέκα (male δύο in
Etym.) καὶ τὸ τελευταῖον ἢ (male πεντήκοντα in Lex. Seg.). nisi potius
scribenduin est elc, δύο, 1 (unde v in Lex. Seg.).

-- 462 —

109. (446)

Strabo VIII p. 345: τενὲς δὲ ὅλην μὲν (τὴν νῦν Ἠλείαν) μὴ κατα-
σχεῖν αὐτούς (sc. τοὺς Καὐκωνας), δίχα δὲ μεμερισμένους οἰκεῖν, τοὺς
μὲν πρὸς τῇ Μεσσηνίᾳ κατὰ τὴν Τριφυλίαν (περὶ “έπρειον p. 842. cf.
Schol. ad Odyss. y, 366), τοὺς δὲ πρὸς τῇ Δύμῃ κατὰ τὴν Βουπρασίδα
καὶ τὴν κοίλην Ἦλιν" ᾿Δριστοτέλης δ᾽ ἐνταῦϑα (sc. περὶ Δύμην
καὶ Ἦλιν καὶ τὸν Καύκωνα p. 342 cf. Δύμη Καυκωνίς ib. μάλιστα
οἶδεν ἰδρυμένους αὐτούς.

Haec licet inter quaestiones Homericas (ζητοῦσι p. 342) a Strabone
inferantur (scil. ad Od. y, 366), ad Aristotelis ἀπορήματα Ὁμηρικά (id
quod malit Müller ad fr. 93) pertinere non videntur.

Ἠπειρωτῶν.
110. (447)

Steph. Byz. ep. s. μύνται: ἔϑνος Θεσπρωτικόν. «μένος πνεί-
οντες ᾿Δμύνται (codd. ᾿μύντου)». καὶ d ριστοτέλης ἐν τῇ τῶν Ἤπει-
ρωτῶν πολιτείᾳ.

Quum haec sequantur alteram glossam “μυμνοι: ἔϑνος Ἠπειρωτι-
xov. Ῥιανός. λέγεται καὶ Auvyuvaiog (cf. Harpalycus rex Amymnaeorum
Thrax in Hygini fab. 193. 252. Serv. in Aen. 1, 317) καὶ "uvuvaía , quae
ad eundem populum spectare videtur, facile concedas Meinekio (Anal. Alex.
p. 188) et C. Müllero (ad fr. pol. 134) suspicantibus versus particulam illam
Rhiano vindicandam esse. eum enim in quarto Thessalicorum Epiroticos
(Molossicos scil. et Thesproticos) populos enumerasse ex ipso Stephano
saepissime citante intelligitur. — cf. Thessal. polit. fr. 111 (de Aminaeis).

Θετταλῶν.
De Sopatri excerptis (Phot. bibl. c. 161) vid. ad Achaeorum pol.

. 111. (448)

Iunius Philargyrius (s. lunilius Flagrius, cf. Suringar, hist. schol. Lat.
II p. 272. G. Thilo in Rhein. Mus. N. F. XV. 1860 p. 119. 127. 134) in Vir-
gil georg. II, 97 sunt et 4 minaeae (vites, firmissima vina cf. Plin. n.
h. 14 s. 4, 21: principatus datur Aminaeis firmitalem propter etc.):
Aminaeos Aristoteles in polilicis (in polypticis cod. Guelpherbyt. Ser-
vii fol. Aug .7, 10 f. 25". corr. in politiis) hoc scribit Thessalos fuisse, qui
suae regionis vites in Italiam transtulerint, alque illis inde nomen im-
positum.

Haec uti nunc legis parcius exhibita et fere nuda in Italica quadam

30*

-— 468 —

republica retulisse Aristoteles videbitur, non de Thessalis ille agens, sed
de vite Aminaea Italiae, ut Columella tradit, vetustissima (de re rust. 3, 9:
cum vetustissimas quasque vineas adhuc existimemus Aminaeas εἴ. Plin.
14, 16, 95), cuius a Catone et Varrone celebratae varia genera (de quibus
Plin. 14, 4. Colum. 8, 2. Cato de re rust. 7, 1) multis et Italiae locis (velut
ἐν τοῖς περὶ Νεάπολιν χωρίοις. unde appellabatur vinum Neapolitanum
secundum Galen. therap. meth. 12, 4 p. 833 Lips., quo loco non recte usus
est L. Jan ad Macrob. t. Il p. 360. ut autem ὃ ᾿Δμιναῖος ὃ ἹΝεαπολίτης,
ita clarus erat secundum eundem Galenum p. 834 0 ᾿Δμιναῖος ὃ Σὶκεϊλός.
de Aminaea Campaniae Scantiana v. Plin. 14, 4, 47) colebantur et extra
Italiam (Aminaea Syriaca Plin. 14, 4, 41. de Bithynica Geopon. 5, 17. εἰ
4,1,3. 8,22. add. Probus ad Virg. p. 47, 25 Keil). de nomine quat
quam tria extant testimonia, incerta tamen res est. ἃ Thessalis enim se-
cundum Aristotelem oriundos Aminaeos ad Peucetiam refert Hesychius 5.
"Ayuivatov: à ἑνὸς v, τὸν οἶνον λέγει" ἡ yag Πευκετέα ᾿Δμιναία
λέγεται. αἱ Macrobius (Saturn. 3, 20, 0) ita: uvarum ista sunt genera,
Aminaea, scilicel a regione , nam Aminaei fuerunt ubi nunc Falernum
est. ubi quum Harduinus (t. lll p. 103 ed. Par. 1685) de Salentino Peu-
celiae agro cogitans (propter Plin. 3, 16, 99) male Salentum ficto urbis
quod desideratur nomine proposuisset, alii (l. H. Voss, Des Virg. làndl.
Ged. t. Ill p. 300 ed. Alton. 1800) cum uno quodam ut fertur-codice Sa-
lernum legunt, id quod facillimum est et veri simile, apud llesychium
autem Πικεντία. οἱ sane in Picentino Campaniae agro, cuius olim, ut
Strabo ait ]. V. extr., metropolis erat Picentia, postea Salernum (quapro-
pter aequum erat Aminaeos dicere ubi nunc Salernum, non ubi Picentia).
Thessalorum fabulosa invenis (cum Sybaritis) vestigia apud Plinium (n. h.
3, 9, 70): a Surrento ad Silarum amnem triginta milia passuum ager
Picentinus fuit Tuscorum, templo Iunonis Argivae ab Iasone condito
insignis (cf. Strabo lib. Vl init.). intus oppidum Salerni, Picentia. laso-
nis autem nomen (v. O. Müller, Orchom. p. 243 sqq.) suspicionem movet,
de Minyis Thessalis narrantem vini Aminaei originem parum feliciter quaesi-
visse Aristotelem, ita ut e Thessalorum republica iam concedas sua revera
accepisse Virgilii commentatores. aliam plane vini Aminaei (utpote sine
minio i. e. albi) explicationem ineptam promit Servius, e quo Isidor. orig.
17, 9, 18 cf. 20, 3, 9. ceterum cf. Amymnaeos (unde Aminnaeos?) in fr.
Epirot. pol.
112. (449)

Eustath. in Odyss. v, 408 p. 1746 Rom. (ubi de proverbio ἐς κόρα-

x«c): Παυσανίας δέ φησιν ὅτι Βοιωτοῖς (ἀναστάτρις ὑπὸ Θρακὼν γε-

— 469 --

νομένοις καὶ περὶ ἀποικίας μαντευομένοις; ut additur in schol. Aristoph.)
ἔχρησεν ὁ ϑεὸς, ἔνϑα λευκοὶ κόρακες αὐτοῖς ὀφϑώσιν,, ἐκεῖ κατοικεῖν.
ἐδόντες οὖν φησὶ κύρακας πετομένους περὶ τὸν Παγασητικὸν κόλπον
(τοὺς τοῦ ᾿“πόλλωνος ἱεροὺς add. schol. Aristoph. et Phot. p. 20, 2), oUg
ἄκακοι (ὑπὸ μέϑης scil. ut in schol., cf. μεϑυσϑέντες Zen.) παῖδες dyv-
ψώωσαν, καὶ (τελεῖσϑαι τὸν χρησμὸν φήσαντες add. schol.) ὥκησαν ἐκεῖ
καλέσαντες τὸ χωρίον Κύρακας" ὕστερον δέ Λίολεῖς ἐκβαλόντες αὐτοὺς
ἔπεμπον ἐκεῖ τοὺς φυγαδευομένους. ὁ δ᾽ αὐτὸς λέγει καὶ ὅτε ᾽4οε-
στοτέλης ἱστορεῖ λοιμοῦ κατασχόντος καὶ κοράκων πολλῶν γενομέ-
νων τοὺς ἀνθρώπους ϑηρεύοντας αὐτοὺς καὶ περικαϑαίροντας ἐπαοι-
δαῖς ἀφιέναι ξῶντας καὶ ἐπιλέγειν τῷ λοιμῷ φεῦγ᾽ εἰς κόρακας.

Ab historica hac explicatione politicaque plane diversa sunt quae

iam sequuntur Aesopi (fab. 101) et Aristidis paroemiographi: quas omnes
Pausaniae copias e lexico Attico repetunt Photius (p. 19, 24 — Apostol.
7, 96) et ex parte (ita scil. ut primae explicationis loco alia verba Zeno-
hianis gemina insererentur) Suidas s. ἐς κόρακας (cf. etiam schol. in Clem.
Alex. p. 97 ed. Lips.) eas autem Didymeas esse praeter schol. in Ari-
stoph. nub. 133 et glossam Hesychii fere nudam docet Zenob. 3, 87, qui
prima tantum retinens ait s. ἐς κόρακας: dv Θεσσαλίᾳ τόπος ἐστὶ Ko-
φακες) ὅπου" τοὺς κακούργους ἔβαλλον (ita propter alteram proverbii for-
mam βαλλ᾽ ἐς κόρακας Zen. 2, 77, Schol. Ar. 1. c., Suid. s. v.) ὅϑεν ἢ
παροιμία. μέμνηται δὲ ταύτης Μένανδρος συνεχῶς. λέγουσι δὲ ὅτι
Βοιωτοῖς "Agvqv (scil. τῆς Φϑιώτιδος, cf. Schol. Il. π, 433. de Boeotis
in Thessalia Arnaeis cf. O. Müller, Orchom. p. 385, de situ oppidi idem
in Gott. Gel. Anz. 1829 p. 2038) ποτὲ οἰκοῦσι (ita Suid., διεοεκοῦσε Zen.)
προείρητο ὑπὸ τοῦ Oto) ἐκπεσεῖσϑαι τῆς χώρας λευκῶν κοράκων φα-
γέντων. νεανίσκοι δέ ποτε μεϑυσϑέντες καὶ συλλαβόντες κόρακας; γυ-
ψώσαντες ἀφῆκαν πέτεσϑαι (cf. Suid. ἐγύψωσαν κατὰ παίγνιον καὶ
ἀπέστειλαν πωτᾶσϑαι)" ἰδόντες δὲ of Βοιωτοὶ ἐταράχϑησαν ὡς τῆς μαν-
τείας λαβούσης τὸ τέλος. καὶ φοβηϑέντες o£ νεανίσκοι τὸν ϑόρυβον,
φυγόντες ᾧκησαν τινα τόπον ὃν ἐκάλεσαν Κόρακας. μετὰ δὲ ταῦτα
ἐκβαλόντες τοὺς Βοιωτοὺς of «Αἰολεῖς (immo of Θεσσαλοὶ) ἔσχον τὴν
᾿άρνην οἰκείαν οὖσαν καὶ τοὺς ἁμαρτάνοντας μεϑιστᾶσιν εἰς τοὺς Kó-
θάχας καλουμένους.

Aristotelis explicationem (quam ad proverbiorum librum Aristotelis
üunquam citatum refert C. Müller fr. 280) licet ita breviter exposita sit
ul minus quam cui opponitur praecedenti Thessalorum reipublicae conve-
tire epitomatoris culpa videatur cetera quae eadem essent repetere negli-
gebtis, quum similis tamen sit, ad eandem redire eandemque rem spectasse

1

-- 40 —

credo. erat autem sermo de penestarum origine, de qua ita Archemachus
in Euboicis (Athen. VI p. 263 cf. Phot. — Suid. s. πενέσται) : Βοιωτῶν
τῶν τὴν ᾿Δρναίαν κατοικισάντων of μὴ ἀπάραντες εἰς τὴν Βοιωτίαν
ἀλλ᾽ ἐμφιλοχωρήσαντες παρέδωκαν ξαυτοὺς τοῖς Θετταλοῖς δουλεύεεν elc.

113. (450)

Harpocrat. s. τετραρχία: 4ημοσϑένης Φιλεππικοῖς (3,20. cf.2,
22). τεττάρων μερῶν ὄντων τῆς Θετταλίας ἕκαστον μέρος τετρὰς ἔκα-
λεῖτο, καϑά φησιν Ἑλλάνικος ἐν τοῖς Θετταλικοῖς. ὄνομα δέ φησιν
εἶναι ταῖς τετράσι Θετταλιώτιν Φϑιῶτιν Πελασγιῶτιν Ἑστιαιῶτιν (ez-
dem nomina apud Strabon. IX p. 430. cf. Apollodorus apud Schol Apol-
lon. 3, 1090 et Aristarchus apud Schol. Eur. Alc. 1164 Cob., ad Il. β, 711
uterque. καὶ oiasozéAng δὲ dv τῇ κοινῇ Θετταλῶν πολιτείᾳ ἐπὶ
᾿ἡλεύα τοῦ πυρροῦ (cf Buttmann, Mythologus II p. 251. Plut. de frat.
am. 21) διῃρῆσθαί φησιν εἰς ὃ μοίρας τὴν Θετταλίαν. εἴη ἂν οὖν λέ-
γων 0 Δημοσϑένης τὴν τετραρχίαν. ὅτι δὲ Φίλιππος καϑ᾽ ξκάστην
τούτων τῶν μοιρῶν ἄρχοντα κατέστησε δεδηλώκασιν ἄλλοι τε καὶ Oto-
πομπὸς dv τῇ ud. |

114. (451)

Schol. (cod. Vat.) ad Eurip. Rhes. v. 307 (p. 296 ed. Cobet. post I.
Geelii Phoenissas 1840) πολλὰ πελταστῶν τέλη: πέλτη ἀσπίς ἐστιν
ἴτυν οὐκ ἔχουσα, καϑάπερ φησὶν ᾿ἀριστοτέλης ἐν Θεσσαλῶν πολι-
τείᾳ γράφων οὕτως «διελὼν δὲ τὴν πόλιν (corr. τὰς πόλεις) ᾿Αλεύας
(cod. ἀλόας) ἔταξε καὶ (corr. κατὰ) τὸν κλῆρον παρέχειν ἑκάστους, ἵπ-
πέας μὲν τεσσαράκοντα, πελταστὰς (cod. ὁπλίτας , quod corr. Cob.) δὲ
. ὀγδοήκοντα. ἦν δὲ ἡ πέλτη ἀσπὶς ἴτυν οὐκ ἔχουσα ἐπίχαλκος αἰγὸς
δέρματι περιτεταμένη (corr. οὐδ᾽ ἐπέχαλκος οὐδὲ βοὸς ἀλλ᾽ αἰγὸς 1] οἰὸς
[ita bis Eust. ὑὸς lex.] δέρματι περιτεταμένη. quam definitionem e Didymi
in Euripidem comm., de quo M. Schmidt Did. p. 274, lexicoque tragico
atque Diogeniano oriundam cum ipso Arist. nomine repetunt Schol. in
Plat. legg. VII p. 453 Bekk. eoque omisso Phot. et Lex. Seg. s. πελτα-
σταί et ex Aelio Dionysio Eust. in ll. p. 005 cf. p. 911 Rom. , breviusque
primis tantum verbis servatis Hesych. s. πέλτη, Suid., Etym. M. p. 660, 25.
cf. etiam Tim. lex. Plat. s. v. p. 211 Ruhnk., Schol. vulg. Eurip. Alc. 516):
καὶ τριάκοντα (add. ὁπλέτας quod quum antea pro πελταστὰς errore po-
situm esset, iam hic omissum est), οὗ (cod. 7, corr. Cob.) μακρὸν oov
πάντες ἐφόρουν ὃ σχέδιον ἐκαλεῖτο.

Correcturas appositas commendat similis postea lasonis ratio apud
Xen. Hell. 6, 1, 19: ἐπεί γε μὴν ἐτάγευσε (cf. 6, 4, 28 τῷ νόμῳ Θεττα-

— 47 —

λῶν ταγός et 6, 1, 8), διέταξεν ἱππικόν τε ὅσον ἑκάστη πόλις δυνατὴ
qv παρέχειν καὶ ὁπλιτικόν. καὶ ἐγένοντο αὐτῷ ἱππεῖς μὲν σὺν τοῖς
συμμάχοις πλείους ἢ ὀκτακισχίλιοι, ὁπλῖται δὲ ἐλογίσϑησαν ovx ἐλάτ-
τους διςμυρίων, πελταστικόν γε μὴν ἱκανὸν πρὸς πάντας ἀνθρώπους
ἀντιταχϑῆναι᾽ ἔργον γὰρ ἐκείνων γε καὶ τὰς πόλεις ἀριϑμῆσαι. προ-
εἴπε δὲ καὶ τοῖς περιοίκοις πᾶσι τὸν φόρον ὥσπερ ἐπὶ Σκόπα τετα-
γμένος ἦν φέρειν, diversum autem de Aristotelis loco Prelleri (Philolo-
gus ΠῚ p. 139) iudicium est, qui post equites et hoplitas peltastarum
excidisse mentionem statuens hos ipsos gessisse vull τρί᾽ ἀκόντια ἢ μα-
κρὸν δόρυ.
115. (452)

Athen. XI p. 499: λάγυνον δὲ μέτρου λέγουσιν εἶναι ὄνομα παρὰ
τοῖς "Ἕλλησιν, ὡς χοὸς καὶ κοτύλης, χωρεῖν δ᾽ αὐτὸ κοτύλας ᾿Αττικὰς
δώδεκα. καὶ ἐν Πάτραις δέ φασι τοῦτ᾽ εἶναι τὸ μέτρον τὴν λάγυνον.
ἀρσενικῶς δὲ εἴρηκε τὸν λάγυνον Νικόστρατος... Δίφιλος .. «᾽άρι-
στοτέλης δ᾽ ἐν τῇ Θετταλῶν πολιτείᾳ ϑηλυκὼς λέγεσϑαί φησιν ὑπὸ
Θετταλῶν τὴν λάγυνον. καὶ Ῥιανὸς ... οὐδετέρως δὲ Δίφιλος ἐν ἀδελ-
φοῖς εἴρηκεν...

Ex eodem fonte Poll. 10, 72, Pamphilo scilicet (i. e. lexico comico
Didymi), cui omnia illa debentur quae de variis ποτηρέων vel ἐκπωμάτων
nominibus exhibet Athenaeus libro undecimo in lexici formam rationem-
que plane converso. cf. ctiam Moeris p. 202, 19 Bekk. : λάγυνος ἀρρενι-
κῶς ᾿Δττικοί, ϑηλυκὼς ᾿Ελληνες.

116. (458)

Ammonius de dill. voc. p. 147 Valck. (p. 140 Lips.) s. χλαμὺς καὶ
χλαῖνα διαφέρει, καϑὸ διὰ πολλῶν ἀπέδειξε Δίδυμος iv ὑπομνήματι
δευτέρου Ἰλιάδος (B, 183)" ἡ μὲν χλαῖνα ἡρωικὸν φόρημα, χλαμὺς δὲ
Μμακεδονικόν, μετὰ ξξακόσια ἔτη τῶν ἡρωικῶν ὀνομασϑεῖσα Σαπφοῖ
(ita Salmas. pro Zeztgo): πρώτη (ita Hemsterh. pro αὕτη) γὰρ μέμνηται
τῆς χλαμύδος (cf. qui ex eodem Didymo sive potius Pamphilo hausit Pol-
lux 10, 124: Ὅμηρος καὶ τὰ λεπτὰ — sc. fucrit. — χλαίνας καλεῖ. οἵ
μέντοι Avrixol τὸ λεπτὸν χλανίδα καὶ τὸ ἱππικὸν χλαμύδα, ὡς Θεττα-
Adv. πρώτην δέ φασι χλαμύδα ὀνομάσαι Σαπφὼ ἐπὶ τοῦ Ἔρωτος εἰ-
ποῦσαν etc. cf. Θετταλικὰς χλαμύδας Poll. 7, 46). διαφέρειν φησὶ (sc,
Δίδυμος) καὶ τῷ σχήματι" ἡ μὲν γὰρ χλαῖνα τετράγωνον, φησίν, ἱμα-
τιον, ἡ δὲ χλαμὺς εἰς τέλειον (corr. εἰς κύκλον. cf. Ptolemaei Ascalon.
et Cyrilli ex Ammonio glossas s. χλαῖνα, quas citat Valckenaer in nota ad
h. l. ubi Ptol. ἡ δὲ χλαμὺς Μακεδόνων ἐστὶν εὔρημα καὶ ἔχει κυκλο-

-- 472 —

τερὴ τὰ κάτω) περὶ τὰ κάτω συνῆκται. καὶ τοὺς (ὥστε τους Scal) zev-
σαμένους πολὺ καὶ ἀπ᾽ ἀλλήλων διεστάναι. προσάγεταε ᾿Α ρεστοτέ-
λην, Φύλαρχον, Πολέμωνα ὅτι πολὺ διαφέρουσιν.

E Didymi igitur commentario sumtum est scholium in A (p. 55 Vill)
et L (p. 95, 10 ed. Bachmann.) ad Il. B, 183 χλαῖναν: χλαῖνα ἡ τετρα-
γωνος, χλαμὺς ἡ εἰς 05v λήγουσα (quae male vulgo interpunguntur).

(Θηβαέων.).
117. (454)

Schol. in Dionys. Thrac. gramm. (in Bekkeri An. Gr. t. IT) p. 783, 1:
τῶν στοιχείων εὑρετὴν ἄλλοι τε καὶ Ἔφορος ἐν δευτέρῳ Καδμον φασί.
τῆς δὲ (τινὲς δὲ τῆς corr. C. Müller ad fr. 256) Φοινέκων εὑρέσεως πρὸς
ἡμὰς διύςκορον (sic) γεγενῆσϑαι, ὡς καὶ Ἡρόδοτος ἐν ταῖς ἱστορίαις
(b, 58) καὶ ᾿ρεστοτέλης λέγει. φασὶ γὰρ ὅτι Φοίνικες μὲν εὗρον τὰ
στοιχεῖα, Καδμος δὲ ἤγαγεν αὐτὰ εἰς τὴν Ἑλλάδα. Πυϑόδωρος δὲ
etc. (multi alii deinde auctores antiqui citantur, e quibus Anticlides apud
Plinium quoque reperitur. Aristotelem omittit qui eodem cum Plinio et
scholiis loco utitur quemque exscribit Suidas s. γρύμματα Clemens ΑΙ.
sw. 1 p. 132: Κάδμος δὲ Φοῖνιξ qv 0 τῶν γραμμάτων Ἕλλησιν εὕρε-
τής. ὥς φησιν Ἔφορος, ὅϑεν καὶ Φοινικήια τὰ γράμματα ᾿Ηρόδοτος
κεκλῆσϑαι γράφει. cf. Bekk. An. p. 782, 13). sequitur alius auctoris de
eodem argumento scholium p. 786, 1, ubi ila: τῶν στοιχείων o Kao;
εὑρετής ἐστιν, ὥς φησιν Ἔφορος καὶ ᾿ριστοτέλης" ἄλλοι δὲ Myov-
σιν ὅτι Φοινέκων εἰσὶν εὐρήματα, Καδμος δὲ ταῦτα διεπόρϑμευσεν εἰς
τὴν Ἑλλάδα. Πυϑόδωρος δὲ etc. quae supplenda sunt e Plinio VII s. 57
(de quo cf. ad Chalced. pol.): Jitteras semper arbitror Assyriis fuisse,
sed alii apud Aegyptios a Mercurio, ut Gellius, alii apud Syros reper-
las volunt. utique in Graeciam intulisse e Phoenice Cadmum sedecim
numero, quibus Troiano bello Palamedem adiecisse quatuor hac figura
6 5 D X, totidem post Simonidem melicun Z H Ψ £» (de codicum
scriptura v. ed. Sillig. t. II p. 61. cf. Nonnus schol. in Greg. Naz. p. 66
Mont. de numero quatuor Plut. qu. conv. IX, 3, 2), quarum omnium vis
in nostris recognoscitur. Aristoteles decem et octo priscas fuisse
ABIAEZIKAMNOIIPZXT T Φ et duas ab Epicharmo
additus & X quam a Palamede mavolt (cf. Bekk. Anecd. p. 782 et ex
anon. gramm. p. 1160). Anüclides in Aegypto invenisse etc. (de omni
hac materia Io. Franz, Elem. epigr. Gr. p. 12. 14).

In Plinii autem disputatione quum coniuncti semper (et ter quidem)
afferantur Aristoteles et Theophrastus, Aristotelis fragmentum latere fa-

-- 4722 “--

cile credideris in hoc primo loco non minus, quo Theophrasti cui oppo-
nitur sententia celatur, quam in ceteris qui sequuntur: Japicidinas
Cadmus Thebis (invenit) aut, ut Theophrastus, in Phoenice; Thra-
.8on muros; turres, ut Aristoteles, Cyclopes, Tirynthii ut Theophrastus
... 668 conflare et temperare Aristoteles Lydum Scythen monstrasse,
Theophrastus Delan Phrygem putant... Gyges Lydus picturam Aegypti
el in Graecia Euchir Daedali cognatus , ut Aristoteli placet , ut Theo-
phrasto, Polygnotus Atheniensis (v. fr. 2. 97. 162). iam vero ubi cum
lithotomia illa Cadmi coniunctum apud Clem. Al. t. II p. 54, 7 Lips. le-
gisti illud quod alio loco praebet Plinius: auri metalla et flatu-
ram Cadmus Phoenix ad Pangaeum montem, suspicio na-
scitur uberius Aristotelem in Thebanorum republica de Cadmi meritis
disputasse eique omnia deberi quae ut dispersa legebantur apud εὑρη-
μάτων scriptores, ita nunc leguntur apud Plinium.

118. (455)

Zenob. prov. 0, 17 (eademque testimoniis abiectis in Plut. prov. 47)
τί ovx ἀπήγξω fva Θήβησιν ἥρως γένῃ: ταύτης Πλάτων dv
Μενέλεῳ μέμνηται. φασὶ δὲ ὅτι ἐν Θήβαις οἵ ἑαυτοὺς ἀναιροῦντες
οὐδεμιᾶς τιμῆς μετεῖχον. καὶ ᾿ἡριστοτέλης δέ φησι περὶ Θηβαίων
τὸ αὐτὸ τοῦτο, ὅτι τοὺς αὐτόχειρας ἑαυτῶν γινομένους οὐκ ἐτίμων.
τὸ οὖν «ἵνα ἥρως γένῃ» κατ᾽ εὐφημισμὸν εἴρηται.

Eadem ex eodem fonte habebant lexica. cf. Phot. (—— Suid., cf.
Apostol. prov. 16, 72. Greg. Cypr. 3, 80) p. 590, 22 τέ ovx ἀπήγξω ἵνα
Θήβησιν ἥρως γένῃ: κέχρηται αὐτῇ Πλάτων ἐν Μενελάῳ, παρὰ δὲ
τὴν ἱστορίαν " oí γὰρ ἐν Θήβαις ἑαυτοὺς διαχειρισάμενοι οὐδ᾽ ἤστι-
νοςοῦν τιμῆς ἠξιοῦντο.

(Ἰα δ ἕω wv.)
119. (456)

Schol. (cod. Ven. B et Lips.) in Iliad. 8, 126 ἐς δεκάδας δια -
κοσμηϑεῖμεν: ἔϑος πλείονας τῶν δέκα μὴ συνεσϑίειν, ὡς xal ᾿ρι-
στοτέλης ἐν πολιτείαις φησίν. τὸ δὲ διακοσμηϑεῖμεν....

Exile hoc uberioris disputationis fragmentum de more quem lonicus
poeta tangit lonico τοῦ κατὰ δεκάδας ἑστιᾶν, ita scil. ut unicuique de-
cadi suus esset o/vogoog (εἴπερ... ἡμεῖς δ᾽ ἐς δεκάδας διακυσμηϑεῖμεν
᾿Αχαιοί, Τρώων δ᾽ ἄνδρα ἕκαστον ἑλοίμεϑα οἰνοχοεύειν, πολλαί κεν
δεκάδες δενοίατο οἰνοχόοιο), lasensium in Caria civitatis opulentae (Thuc.
8, 28) more inter alia (cf. de syssitiis schol. in Plat. legg. p. 449 Bekk. o£

— 444 —

συσσιτοῦντες δέκα ἧσαν. diff. Plut. Lyc. 12) illustrasse commentarii ex-
cerpti auctorem ad numerum decem attentum, er Heraclidis περὲ xoL-
τεεῶν fragmento Ἰασέων inscripto intelligitur, quod ita habet (p. 28 Scha.:
τούτοις οὐκ ἐξῆν ἐν γάμοις πλείους ἑστιᾶν [τῶν] δέκα xal γυναικῶν
ἴσων οὐδὲ γάμους ποιεῖν πλεῖον ἡμερῶν δύο. quae ez eodem Aristote
lis loco petita esse beue observavit C. Grashof (Jahn, Jahrb. f. Phil. «.
Paed. t. X. 1829. p. 151). ceterum cf. schol. BV ad Il. δ. 259 (cf. 314
schol. BLV et Hornei. ad ε9 70) ἐν δαίϑ᾽ (ὅτε πέρ τε γερούσιον αἴϑοχα
οἶνον ᾿Αργείων of ἄριστοε dvi κρητῆρε κέρωνται sc. ut suum cuique
δαιτρὸν dividant): τίμιον τοῦτο παρὰ roig παλαιοῖς» ὡς ἔτι καὶ νῦν
παρὰ Κυμαίοις.

Ἰϑακησίων μβ.

- 120. (157) ΄

Etymol. Magn. p. 14, 22 s. ᾿Δρκείσιος: ὁ ἥρως, ὁ πάππος
Ὀδυσσέως. παρὰ τὸν ἀρκέσω μέλλοντα ᾿Δρκέσιος καὶ ᾿ΑΔρκεέσιος. oU-
τως Ηρωδιανός (cf. Etym. Gud. p. 77, 57. Eust. Od. p. 1516). "oi στο-
τέλης δὲ ἐν τῇ ᾿Ιθακησίων πολιτείᾳ, τὸν Κέφαλον οἰκοῦντα ἐν ταῖς
ax αὐτοῦ κληϑείσαις Κεφαλληνίαις νήσοις (ἐν τῇ ἀπ᾽ αὐτοῦ κληϑείδῃ
Κεφαλληνίᾳ νήσῳ Eud.), ἄπαιδα ἐπιπολὺ ovra , ἐρόμενον (ἐρωτήσαντα
Eud.) τὸν ϑεὸν κελευσϑῆναι ᾧ ἂν ἐπιτύχῃ (ἐντύχῃ Eud.) ϑήλει συγγε-
νέσϑαι᾽ παραγενόμενον δὲ εἰς τὴν πατρέδα καὶ δὴ ἐντυχόντα (ἐντυ)-
χάνοντα Eud.) ἄρκτῳ κατὰ χρησμὸν συγγενέσϑαι, τὴν δὲ ἐγκύμονα γε-
νομένην μεταβαλεῖν εἰς γυναῖκα καὶ τεκεῖν παῖδα ᾿Δρκείσιον, ἀπὸ ἀρ-
κτοῦυ (eadem ex eodem fonte tradit Eudocia p. 391 tangitque Eust. (d.
p. 1756. 1961".

Cf. schol. Io. Tzetzae in Antehomerica sua p. 34 (ed. Schirach. Hil
1770 Κεφαλλῆνες: Κεφαλλῆνες λέγονται ἀπὸ Κεφάλου τοῦ Age
νέως ) τοῦ ᾿Δρκεισίου πατρός " κυριεύσας γὰρ τὴς χώρης οὕτως αὐτὴν
ὠνόμασε. τούτῳ τῷ Κεφαλῳ ἄπαιδι ὄντι ἐδόϑη χρησμὸς παιδοποιῆσαι
μιγέντα τῷ ἐντυχόντι ϑήλει" ὃς ἄρχτῳ μιγεὶς τὸν “ρκεέσιον ἔτεκεν.
ὥς φησιν Δοιστοτέλης ἐν τῇ Ιϑακησίων πολιτείᾳ.

Ex eodem Aristotele eadem manifesto accepit Heraclides, cuius hat
de lthacensibus leguntur (p. 37): Κεφάλῳ μαντευσαμένῳ περὶ παίδων
0 ϑεὸς εἶπεν, ᾧ ἂν ἐντύχῃ (scil. ϑήλει) πρῶτον συγγενέσϑαι" τὸν δὲ
περιτυχεῖν ἄρκῳ καὶ πλησιάσαντα γεννῆσαι * γυναῖκα (ita codd. ἐς
lacuna cf. C. Müller ad h. 1. in Fr. hist. ΠῚ p. 223. Eudoc. p. 260, ἐξ ᾿Ξ
τὸν ᾿“Αρκείσιον φερωνύμως ovouac vou.

— 415 —

121. (458)

Eustath. in Odyss. π, 118 p. 1706 Rom.: ἐστέον δὲ ὅτι yevtaloyovat
Διὸς μὲν καὶ Εὐρνοδείας ᾿Αἀρκείσιον, αὐτοῦ δὲ xol Χαλκομεδούσης
“Δαέρτην, τοῦ δὲ καὶ ᾿Αντικλείας Ὀδυσσέα, οὗ καὶ Πηνελόπης Τηλέ-
μαχον, αὐτοῦ δὲ καὶ Πολυκάστης τῆς Νέστορος Περσέπτολιν, ὡς Ἡσίο-
dog: Τηλεμάχῳ δ᾽ ἀρ᾽ ἔτικτεν ἐΐξωνος Πολυκάστη, Νέστορος ὅπλο-
τάτη κούρη Νηληϊάδαο, Περσέπολιν, μιχϑεῖσα διὼ χρυσέην ᾿Αφροδί-
την. ᾿Αριστοτέλης δὲ ἐν Ιϑακησίων πολιτείᾳ καὶ Ἑλλάνικος δὲ Τη-
λέμαχόν φασι Ναυσικάαν γῆμαι τὴν ᾿Αλκινόου καὶ γεννῆσαε τὸν Περ-
σέπτολιν. τινὲς δὲ etc. (sequuntur alii auctores multi de Ulixis et Te-
lemachi filiis quales citare solet Didymus: Telegoniae poeta, Lysimachus,
Sophocles, 0 τοὺς νόστους ποιήσας.)

Eadem prorsus et ex eodem fonte cum Eustathio communi, quali
saepe utuntur, habet Eudocia p. 77 (ubi simpliciter sine libro citatur ita
᾿Δριστοτέλης δὲ καὶ λλάνικος Τηλέμαχον φασι etc.) cf. p. 394. aliam
genealogiam Aristotelicae (e quo Cephali est Arcesius, cuius Laertes) simi-
liorem habes in Schol. Ven. A ad Il. B, 631 (cf. LV ad f, 173), ubi de Ce-
phallenia a Cephalo appellata (τε Strabo X p. 456. Paus. 1, 37) Zfriovog .
filio, e quo Κιλλεύς, ov ᾿Δρκείσιος, ov “αέρτης (eadem e schol. Hom.
Eust. p. 307).

122. (459)

Plutarch. quaest. Graec. 14: zíveg o£ παρ᾽ ᾿Ιϑακησίοις Κολιάδαι
καὶ τίς ὁ φάγιλος; τῷ Ὀδυσσεῖ μετὰ τὴν μνηστηροφονίαν of ἐπιτή-
δειοε τῶν τεϑνηκότων ἐπανέστησαν. μεταπεμφϑεὶς δ᾽ ὑπ᾽ ἀμφοτέρων
διαιτητὴς Νεοπτόλεμος ἐδικαίωσε τὸν μὲν Ὀδυσσέα μεταναστῆναι καὶ
φεύγειν ἐκ τῆς Κεφαλληνίας καὶ Ζακύνϑου καὶ Ἰθάκης ἐφ᾽ αἴματι,
τοὺς δὲ τῶν μνηστήρων ἑταίρους καὶ οἰκείους ἀποφέρειν ποινὴν Ὀδυσ-
Gti. τῶν εἰς τὸν οἶκον ἀδικημάτων xa9' ἕκαστον ἐνιαυτόν. αὐτὸς μὲν
ovv εἰς Ἰταλίαν μετέστη, τὴν δὲ ποινὴν τῷ υἱῷ καϑιερώσας ἀποφέ-
φειν ἐκέλευσε τοὺς Ιϑακησίους. ἦν δ᾽ ἄλφιτα, οἶνος. κηρία, ἔλαιον,
ἄλες, ἱερεῖα πρεσβύτερα φαγίλων. φάγιλον δέ φησιν ᾽Δριστοτέλης
τὸν ἀμνὸν εἶναι (cf. Hesych. s. φάγελος : ἀμνός). τοὺς δὲ περὶ Εὔμαιον
ἐλευϑερώσας ὁ Τηλέμαχος κατέμιξειν εἰς τοὺς πολίτας καὶ τὸ γένος ἐστὶ
ἸΚολιαδῶν ἀπ᾿ Εὐμαίου καὶ Βουκολιδῶν (vulgo Βουκολεῶν. cf. Eust.
ad ll. o, 338 p. 1018) ἀπὸ Φιλοιτίου.

123. (460)
Tzetzes ad Lycophr. 799 (ed. C. G. Müller p. 790) μάντιν δὲ ve-
x Qv (Εὐρυτὰν στέψει λεώς): ᾿Δριστοτέλης φησὶν ἐν Ἰϑακη-

— 474 —

συσσιτοῦντες δέκα ἧσαν. diff. Plut. Lyc. 12) illustrasse commentarii ex-
cerpti auctorem ad numerum decem attentum, er Heraclidis περὲ xoL-
τειῶν fragmento Ἰασέων inscripto intelligitur, quod ita habet (p. 28 Schn.):
τούτοις οὐκ ἐξῆν ἐν γάμοις πλείους ἑστιᾶν [τῶν] δέκα καὶ γυναικῶν
ἴσων οὐδὲ γάμους ποιεῖν πλεῖον ἡμερῶν δύο. quae ex eodem Aristote-
lis loco petita esse bene observavit C. Grashof (Jahn, Jahrb. f. Phil. u.
Paed. t. X. 1829. p. 151). ceterum cf. schol. BV ad ll. d, 259 (cf. 344.
schol. BLV et Hornei. ad ε9 70) ἐν δαίϑ᾽ (ὅτε πέρ τε γερούσιον αἴϑοπα
οἶνον ᾿Αργείων of ἄριστοι ἐνὲ κρητῆρε κέρωνται sc. ut suum cuique
δαιτρὸν dividant): τέμιον τοῦτο παρὰ τοῖς παλαιοῖς» ὡς ἔτι καὶ νῦν
παρὰ Κυμαίοις.

Ἰϑακησίων μβ.

. 120. (457) ,
Etymol. Magn. p. 144, 22 s. ᾿Δρκείσιος: ὁ vocc, ὁ πάππος
Ὀδυσσέως. παρὰ τὸν ἀρκέσω μέλλοντα ᾿Δρκέσιος καὶ ᾿Δρκείσιος. οὔ-
τως ΗἩρωδιανός (cf. Etym. Gud. p. 77, 57. Eust. Od. p. 1510). ^4 Y 61 0-
τέλης δὲ ἐν τῇ ᾿Ιϑακησίων πολιτείᾳ, τὸν Κέφαλον οἰκοῦντα dy ταῖς
ἀπ᾽ αὐτοῦ κληϑείσαις Κεφαλληνίαις νήσοις (ἐν τῇ ἀπ᾿ αὐτοῦ κληϑείσῃ
Κεφαλληνίᾳ νήσῳ Eud.), ἄπαιδα ἐπιπολὺ ὄντα, ἐρόμενον (ἐρωτήσαντα
Eud.) τὸν ϑεὸν κελευσϑῆναι ᾧ ἂν ἐπιτύχῃ (ἐντύχῃ Eud.) ϑήλει συγγε-
νέσϑαι᾽" παραγενόμενον δὲ εἰς τὴν πατρέδα καὶ δὴ ἐντυχόντα (ἐντυγ-
χάνοντα Eud.) ἄρκτῳ κατὰ χρησμὸν συγγενέσϑαι. τὴν δὲ ἐγκύμονα γε-
νομένην μεταβαλεῖν εἰς γυναῖκα καὶ τεκεῖν παῖδα ᾿Αρκείσιον, ἀπὸ ἄρ-
κτου (eadem ex eodem fonte tradit Eudocia p. 394 tangitque Eust. Od.
p. 1756. 1961).

Cf. schol. Io. Tzetzae in Antehomerica sua p. 34 (ed. Schirach. Hal.
1770) Κεφαλλῆνες: Κεφαλλῆνες λέγονται ἀπὸ Κεφάλου τοῦ 4Δηιο- —
víoc, τοῦ ᾿Δρκεισίου πατρός" κυριεύσας γὰρ τῆς χώρης οὕτως αὐτὴν
ὠνόμασε. τούτῳ τῷ Κεφαλῳ ἄπαιδι ὄντι ἐδόϑη χρησμὸς παιδοποιῆσαι
μιγέντα τῷ ἐντυχόντι ϑήλει" ὃς ἄρκτῳ μιγεὶς τὸν ᾿Αρκεέσιον ἔτεκεν,
ὥς φησιν ᾿ἡριστοτέλης ἐν τῇ ᾿Ιϑακησίων πολιτείᾳ.

Ex eodem Aristotele eadem manifesto accepit Heraclides, cuius haec
de Ithacensibus leguntur (p. 27): Κεφάλῳ μαντευσαμένῳ περὶ παίδων
ὁ ϑεὸς εἶπεν, ᾧ ἂν ἐντύχῃ (scil. ϑήλει) πρῶτον συγγενέσθαι" τὸν δὲ
περιτυχεῖν ἄρκῳ καὶ πλησιάσαντα γεννῆσαι — * γυναῖκα (ita codd. de
lacuna cf. C. Müller ad h. l. in Fr. hist. ll. p. 223. Eudoc. p. 260), ἐξ ἧς
τὸν ᾿ἀρκείσιον φερωνύμως ὑνομασϑῆναι.

-- 425. —

121. (458)

Eustath. in Odyss. zr, 118 p. 1796 Rom.: ἐστέον δὲ ὅτι γενεαλογοῦσι
Διὸς μὲν καὶ Εὐρνυοδείας ᾿Δρκείσιον, αὐτοῦ δὲ καὶ Χαλκομεδούσης
“Δαέρτην. τοῦ δὲ καὶ ᾿Αντικλείας Ὀδυσσέα, οὗ καὶ Πηνελόπης Τηλέ-
μαχον, αὐτοῦ δὲ καὶ Πολυκάστης τῆς Νέστορος Περσέπτολιν, ὡς Ἡσίο-
doc: Τηλεμάχῳ δ᾽ ἄρ᾽ ἔτικτεν ἐύξωνος Πολυκάστη, Νέστορος ὅπλο-
τάτη κούρη Νηληϊάδαο, Περσέπολιν, μιχϑεῖσα διὼ χρυσέην ᾿Αφροδί-
την. ᾿Δρεστοτέλης δὲ ἐν Ἰϑακησίων πολιτείᾳ καὶ Ἑλλάνικος δὲ Τη-
λέμαχόν φασι Ναυσικάαν γῆμαι τὴν ᾿Δλκινόου καὶ γεννῆσαι τὸν Περ-
σέπτολιν. τινὲς δὲ etc. (sequuntur alii auctores multi de Ulixis et Te-
lemachi filiis quales citare solet Didymus: Telegoniae poeta, Lysimachus,
Sophocles, ὃ τοὺς νόστους ποιήσας.)

Eadem prorsus et ex eodem fonte cum Eustathio communi, quali
saepe utuntur, habet Eudocia p. 77 (ubi simpliciter sine libro citatur ita
᾿Αριστοτέλης δὲ καὶ Ἑλλάνικος Τηλέμαχόν φασι etc.) cf. p. 394. aliam
genealogiam Aristotelicae (e quo Cephali est Arcesius, cuius Laertes) simi-
liorem habes in Schol. Ven. A ad Il. 8, 631 (cf. LV ad B, 173), ubi de Ce-
phallenia a Cephalo appellata (Ξε Strabo X p. 450. Paus. 1, 37) 4Δηιόνος
filio, e quo Κιλλεύς, ov ᾿Αρκείσιος, ov “αέρτης (eadem e schol. Hom.
Eust. p. 307).

199. (459)

Plutarch. quaest. Graec. 14: τένες οὗ παρ᾽ ᾿Ιϑακησίοις Κολιάδαι
καὶ τίς 0 φάγιλος; τῷ Ὀδυσσεῖ μετὰ τὴν μνηστηροφονίαν o£ ἐπιτή-
δειοι τῶν τεϑνηκότων ἐπανέστησαν, μεταπεμφϑεὶς δ᾽ ὑπ᾽ ἀμφοτέρων
διαιτητὴς Νεοπτόλεμος ἐδικαίωσε τὸν μὲν Ὀδυσσέα μεταναστῆναι καὶ
φεύγειν ἐκ τῆς Κεφαλληνίας καὶ Ζακύνϑου καὶ Ἰϑάκης ἐφ᾽ αἴματι,
τοὺς δὲ rv μνηστήρων ἕταίρους καὶ οἰκείους ἀποφέρειν ποινὴν Oóvo-
σεῖ τῶν εἰς τὸν οἶκον ἀδικημάτων xaO ἕκαστον ἐνιαυτόν. αὐτὸς μὲν
οὖν εἰς Ἰταλίαν μετέστη, τὴν δὲ ποινὴν τῷ υἱῷ καϑιερώσας ἀποφέ-
ρειν ἐκέλευσε τοὺς Ἰϑακησίους" qv δ᾽ ἄλφιτα, οἶνος, κηρία, ἔλαιον,
ἅλες, ἱερεῖα πρεσβύτερα φαγίλων. φάγιλον δέ φησιν ᾿Δριστοτέλης
τὸν ἀμνὸν εἶναι (cf. Hesych. s. φάγιλος: ἀμνός). τοὺς δὲ περὶ Εὔμαιον
ἐλευϑερώσας ὁ Τηλέμαχος κατέμιξειν εἰς τοὺς πολίτας καὶ τὸ γένος ἐστὶ
Κολιαδὼῶν ἀπ᾽ Εὐμαίου καὶ Βουκολιδῶν (vulgo δουκολιῶν. cf. Eust.
ad Il. o, 338 p. 1018) ἀπὸ Φιλοιτίου.

123. (400)
Tzetzes ad Lycophr. 799 (ed. C. G. Müller p. 790) μάντεν δὲ ve-
κρὸν (Εὐρυτὰν στέψει λεώς): ᾿Δριστοτέλης φησὶν dv Ἰϑακη-

— 476 —

σίων πολιτεία Εὐρυτᾶνας ἔϑνος εἶναι τῆς Αἰτωλίας (cf. Thuc. 3, 91.
Steph. s. v.) ὀνομασϑὲν ἀπὸ Εὐρύτου (cf. Od. p, 32), παρ᾽ οἷς εἶναι
μαντεῖον Ὀδυσσέως. τὸ δ᾽ αὐτὸ καὶ Νίκανδρος ἐν Αἰτωλικοῖς.

124. (401)

Phot. lex. p. 525, 21 (— Suid.) s. σκυτάλη: ἐπιστολὴ “ακωνική
(cf. Hes. s. v. Etym. M. p. 720, 45. 49. !Etym. Gud. p. 505, 39). ἦν δὲ ἡ
σκυτάλη ξύλον ἐξεσμένον ἐπίμηκες. δύο δὲ παρὰ “ακεδαιμονίοις ὑπῆῇρ-
qov σκυτάλαι͵ καὶ τὴν μὲν μίαν κατεῖχον of ἔφοροι τῶν “ακεδαιμο-
víav, τὴν δὲ ἑτέραν τῷ ἐκπεμπομένῳ παρ᾽ αὐτῶν στρατηγῷ παρεῖχον.
καὶ ὁπότε ἐβούλοντό τι ἐπιστεῖλαι αὐτῷ. φέροντες ἱμάντα λευκὸν πε-
ριξέλουν τὴν σκυτάλην καὶ ἐπὶ τοῦ ἱμάντος ἔγραφον, καὶ ἀνελέττοντες
παρεῖχον τὸν ἱμάντα τῷ ἀποφέροντι. τοῦτο δὲ ἐποίουν ἵνα μὴ μαν-
ϑάνωσιν οἵ ἀποφέροντες τὸ δηλούμενον ἐν αὐτῷ. ὁ δὲ στρατηγὸς δε-
χόμενος τὸν ἱμάντα τῇ ξαυτοῦ σκυτάλῃ περιείλιττε καὶ ἀνεγίνωσκεν
οὕτω τὰ γεγραμμένα. λέγεται οὖν καὶ ἡ ἐπιστολὴ σκυτάλη καὶ αὐτὸ τὸ
ξύλον ἀφ᾽ ov καὶ ἡ ἐπιστολή (eadem accuratius ex eodem fonte — Ari-
stotele in pol. Lacon.? — habes apud Gell. 17, 9 pluribusque modis pa-
rum diversis narrata in Schol. Pindar. Olymp. 6, 154 p. 152 Boeckh, cf.
Schol. in Aristoph. av. 1283 in quibus Symmachus et Didymus citantur,
item in Lysistr. 991. Schol. Thucyd. 1, 131). Διοσκουρέδης δὲ ἐν τοῖς
περὶ νομίμων τοὺς δανείξοντας ἐν Σπάρτῃ διαιρεῖν σκυτάλην δύο πα-
ρόντων μαρτύρων καὶ γράφειν τὸ συμβόλαιον ἐν ἑκατέρῳ τμήματι, καὶ
τὸ μὲν ἑνὶ τῶν μαρτύρων διδόναι, τὸ δὲ δι᾿ ξαυτοῦ ἔχειν. ἐχρῶντο δ᾽
αὐτῷ (corr. αὐτῇ) καὶ ἀλλοίως (ita Suid., falso καὶ ἄλλοι Phot.), ὡς
᾿Αριστοτέλης ἐν τὴ ᾿Ιϑακησίων πολιτείᾳ UB (ita Phot. et Suid.).

Alius iste modus fortasse is est quem addunt Schol. Pind. ]. c. : ἄλλοι
δὲ ὅτε ἐχρῶντο πλατείαις σκυτάλαις οὗ “άκωνες ἐγγράφοντες αὐτῶν
τὰς ἐπιστολὰς καὶ ἐγκλείοντες εἰς σκύτινα ἀγγεῖα καὶ οὕτω σφραγί-
ἕξοντες.

Ἱμεραέων.
125. (162)

Pollux IV, 174: ἐν δ᾽ Ἱμεραίων πολιτείᾳ φησὶν (Δριστοτέλης)
ὡς οἵ Σικελιῶται τοὺς μὲν δύο χαλκοῦς ξξᾶντα καλοῦσι. τὸν δὲ ἕνα
οὐγκίαν, τοὺς δὲ τρεῖς τριᾶντα, τοὺς δὲ ἕξ ἡμίλιτρον, τὸν δὲ ὀβολον
Afrgav, τὸν δὲ Κορίνϑιον στατῆρα δεκάλιτρον ὅτι δέκα ὀβολοὺς óv-
ναται.

Eadem repetit Poll. IX, 80. cf. supra ad Agrigent. pol.

- 47 —

Κείω ν.

E Χεέων (scribitur Χίων) republica apud Sopatrum excerpta legebantur
secundum Photium (bibl. cod. 161).

126. (403)

Schol. in Theocrit. id. V, 53 (p. 194 Ahrens) στα σῶ (δὲ κρατῆρα
μέγαν λευκοῖο γάλακτος ταῖς νύμφαις, στασῶ δὲ καὶ ἁδέος ἄλλον
ἐλαίω) : παρόσον (πάρισον corr. Ahrens) ἔλαιον ἐκτίϑησι ταῖς νύμφαις"
αὗται γὰρ ἐκϑρέψασαι τὸν ᾿Αρισταῖον (de var. lect. cf. Dübner in adnot.
p. 137) ἐδίδαξαν τὴν τοῦ ἐλαίου ἐργασίαν καὶ μέλιτος, ὥς φησιν A i-
στοτέλης.

Pleniora narrationis Aristotelicae vestigia inveniuntur in Heraclid.
polit. exc. (s. v. Ke/cov) p. 13, 16 Schn.: ᾿Δρισταῖον δέ φασι μαϑεῖν
παρὰ μὲν νυμφῶν τὴν προβάτων καὶ βοὼν ἐπιστήμην, παρὰ δὲ Βρι-
σῶν τὴν μελιττουργίαν" φϑορᾶς δὲ οὔσης φυτῶν καὶ ξώων διὰ τὸ λεί-
πειν ἐτησίας * (ubi quae deficiunt suppeditat Valerii Probi q. f. comm.
ad Virg. georg. 1, 14 p. 28, 20 Keil. e Varronis Atacini Argonautis. tangit
etiam Theophrastus in l. de ventis 14: εἰ δέ ποτ᾽ ἐξέλιπον καὶ ᾿Αρισταῖος
avrovg ἀνεκαλέσατο ϑύσας τὰς ἐν Kio ϑυσίας τῷ Διί, καϑάπερ μυϑο-
λογοῦσιν.... cf. L. Preller, Griech. Myth. I p. 307). Schol. in Apoll. Rh. 2,
498 (p. 417, 10 Keil): 4grorozog δὲ ἐν τῇ Κέω εὑρὼν τὰ μελισσουργικὰ
πρῶτος καὶ τὴν τοῦ ἐλαίου κατεργασίαν, καὶ κατακαλεσάμενος τοὺς
ἐτησίας Ζεὺς ᾿Δρισταῖος ἐκλήϑη καὶ ᾿Απόλλων ᾿Δγρεὺς καὶ ΝΝόμιος. cf.
Schol. Pind. Pyth. 9, 113. de mellis et olei studio Aristaei cf. etiam Serv.
in Virg. georg. 1, 14 et Plin. 7, 57: oleum el trapetas Aristaeus Athe-
niensis, idem. mella (invenit). de etesiis (praeter Apollonium et Probum)
et lovis lemaei templo cf. Clem. Alex. str. p. 267 Sylb. in lexicis antiquis
eadem legebantur s. v. βρίσαι. cf. 1168. βρίσσαι ... καὶ νύμφαι. Etym.
M. p. 213, 55 βρέσαι : νύμφαι οὕτω καλούμεναι ἢ ὅτι βλίσαι. xal γὰρ
μελισσουργίαν αὗται τὸν ᾿Δρισταῖον ἐδίδαξαν, τροπῇ τοῦ ἃ εἰς Ὃ᾽ ἢ
παρὰ τὸ βρύειν, 0 ἐστιν ἀνθεῖν τὴν ἐλαίαν, ἧς τὴν ἐργασίαν καὶ αὐὖ-
τὴν ὑπέδειξεν ᾿Δρισταῖος τὴν διὰ τῆς ἀμβροσίας" ἢ ἀπὸ τοῦ βρίξαι καὶ
κατακοιμίσαι αὐτὸν καὶ καταβαυκαλίσαι, ὅτι ἐτιϑήνουν αὐτόν.

Κερκυραίων.

127. (404)

Schol. Laurent. in Apollon. Rhod. IV, 983 (p. 512, 20 Keil) 7 ὕπο
δὴ κεῖσϑαι δρέπανον: ἡ νῆσος ἡ Κέρκυρα. αὕτη πρότερον Zyc-
ροία ἐκαλεῖτο. ἀποδίδωσι δὲ τὴν αἰτίαν ᾿Δριστοτέλης ἐν τῇ Κερκυ-

| Φ

-- 478 —

ραίων πολιτείᾳ. φησὶ γὰρ τὴν Δήμητρα φοβουμένην μὴ οἵ ἐκ τῆς
ἠπείρου ἐρχόμενοι (ἐπιχεόμενοι Steph. Byz.) ποταμοὶ ἤπειρον αὐτὴν
ποιήσωσι, δεηϑῆναι Πυσειδῶνος ἀποστρέψαι τὰ τῶν ποταμῶν Qv
ματα ἐπισχεθέντων οὖν τούτων, ἀντὶ 4ρεπάνης Σχερίαν ὀνομασϑῆ-
ναι (αὑτὴν κληϑῆναι Steph.). (4ρεπάνη δὲ ἐκαλεῖτο add. schol. Flor.,
om. Laur.) διὸ τὴν Δήμητρα αἰτησαμένην δρεπάνην παρ᾽ Ἡφαίστου
τοὺς Τιτᾶνας διδάξαι ϑερίζειν . εἶτα αὐτὴν κρύψαι εἰς τὸ παραϑαλάσ-
σιον μέρος τῆς νήσου. προσκλυξούσης δὲ τῆς ϑαλάσσης ἐξομοεωϑῆναι
τὴν θέσιν τῆς γῆς δρεπάνῃ (Callimachi haec esse videntur propter Pli-
nium 4, 19, 52 Homero dicta. Scheria et Phaeacia , Callimacho etiam
Drepane) Τίμαιος δέ (cf. schol. Flor. hic paulo accuratiora) φῆσιεν 9 "|

4
,

ἐξέτεμεν τοῦ Οὐρανοῦ ἢ τοῦ Κρόνου τὰ αἰδοῖα ὃ Ζεύς, τοῦτο κεκρυ-
φϑαι.

Haec, quae eadem fere leguntur in schol. ed. princ. Florent., e ve
teribus Apollonii commentatoribus (Theone, Sophocle) exscripta sunt,
quibus utitur Stephanus Byz. qui quidem prima tantum Aristotelis verba
repetit s. Σχερέα: ἡ Φαιακία. κέκληται. ὡς ᾿Αριστοτέλης φησίν,
ἀπὸ τοῦ τὴν Δήμητρα φοβουμένην etc. in recentiore autem illa scho-
liorum pridem collectorum recensione, quae dedita Byzantini cuiusdam
opera rotundior evasit et fere continua (haec codice Parisino continetur
eademque ipsa habetur in cod. Vindobon. chart. sec. XV, quem inspezi,
phil. Gr. 81) auctorum testimonia ad temporis ordinem ita transponuntur
ut ex ignoto illo auctore et e Timaeo de Drepane dicatur primum, deinde
de Scheria ex Aristotele. Eustathius in Od. p. 1521 sua habet e Stephano.

128. (465)

Schol. in Aristoph. av. 1463 Kogxvgaia: λέγεταί τες Κορκυραία
μάστιξ. συνεχῶς δὲ παρὰ Κορκυραίοις ἀταξίαι γίνονται" διὰ τὸ στα-
σιάξειν οὖν ἐπεπόλασε παρ᾽ αὐτοῖς ἡ μάστιξ, ὥστε διπλαῖς χρῆσϑαι
μεγάλαις καὶ ἐλεφαντοκώποις. ἄλλως. λέγεταί τις Κορκυραία μαστιξ.
Φρύνιχος Σατύροις« Κορκυραῖοι δ᾽ οὐδὲν ἐπιβάλλουσι μάστιγες». ὥςτε
καὶ εἰς παροιμίαν ἤδη ἐλϑεῖν. ᾿ἀριστοτέλης (Δριστοφανης codd.
id quod male defendit Nauck Aristoph. p. 239) δὲ τὸ Κορκυραία μάστιξ
λέγων φησὶν οὕτως" «διὸ καὶ τὰς κώπας αὐτῶν ἐλεφαντίνας ἐποιή-
σαντο καὶ τῷ μεγέϑει περιττάς" ὅϑεν ἡ Κορκυραία ἐπεπόλασε μάστιξ
καὶ εἰς παροιμίαν ἦλϑε». ταῦτα δὲ λέγων τύπτει αὐτόν.

Didymea haec eisdem uterque verbis tradunt Zenobius (prov. 4, 49)
et Hesychius s. Κερκυραέα μάστιξ: περιττήν τινα κατασκευὴν ci-
χον a£ Κερκυραῖαι μάστιγες (διὸ καὶ εἰς παροιμέαν παρῆλϑον add. Zen.).

-- 4719 —

of δὲ καὶ διπλᾶς αὐτὰς ἔφασαν εἶναι, εἶχον δὲ ἐλεφαντένας κώπας xal
τῷ μεγέϑει περιτταὶ ἦσαν. ὑπερηφάνους γὰρ εὐπραγοῦντας τοὺς Κερ-
κυραέους φησὶν ᾿ἡρεστοτέλης γενέσϑαι (δοκεῖ δὲ αὕτη χαλεπωτάτη
εἶναι κατὰ τῶν παιδευομένων add. cod. Bodleianus) . memoratur pro-
verbium etiam in Diogeniani prov. 5, 50 (— Apost. 9, 69).

Κιαν ὦ ν.
129. (466)

Schol. in Apollon. Rh. I, 1177 p. 375, 15 Keil (e quibus eadem, Ar.
tamen nomine om., Etymol. M. p. 512, 37) Κεανίδος: περιφραστικὼς
τὴν Κίον᾽ ἔστε δὲ πόλις Μυσίας ἀπὸ Klov τοῦ ἀφηγησαμένου τῆς Μι-
λησίων ἀποικίας (cf. Schol. ad I, 1346), ὡς ἕστορεῖ ᾿Δριστοτέλης ἐν
Κιανῶν πολιτείᾳ. κατῴκησαν δὲ αὐτὴν πρῶτον Μυσοί, ἔπειτα Κὰ-
pec , τρέτον "Μιλήσιοι.

Κολοφωνίων.
130. (467)

Athenaeus XIV p. 6186 (e Pamphilo, ut videtur): ἦν δὲ καὶ ἐπὶ ταῖς
αἰώραις τις ἐπ᾿ Ἠριγόνῃ (de cuius festo Atheniensi v. Hermann, Gottes-
dienstl. Alterth. $. 62, 29) ἣν καὶ ἀλῆτιν λέγουσιν ὠδήν. ᾿Αφιστοτέ-
«λῆς γοῦν ἐν τῇ Κολοφωνίων πολιτεία φησίν " «ἀπέϑανε δὲ καὶ αὐτὸς
o Θεόδωρος ὕστερον βιαίῳ ϑανατῳ" λέγεται δὲ γενέσϑαι τρυφῶν tic,
ὡς ἐκ τῆς ποιήσεως δῆλόν ἐστιν" ἔτει γὰρ καὶ νῦν αἵ γυναῖκες $ ἄδουσιν
αὐτοῦ μέλη περὶ τὰς αἰώρας ».

Ex eodem fonte atque in eodem argumento circa ore ὀνομασίας
versante Pollux 4, 55: ἦν δέ τε καὶ ἀλῆτις aua ταῖς αἰώραις προσα-
δόμενον, Θεοδώρου ποίημα τοῦ Κολοφωνίου.

(Κορινϑέων.)
131. (468)

Diogenes Laertius 1, 98: οὗτος (sc. ὁ Περίανδρος) πρῶτος δορυ-
φόρους ἔσχε καὶ τὴν ἀρχὴν εἰς τυραννίδα μετέστησε. καὶ οὐκ εἴα ἐν
ἄστει ζῆν τοὺς βουλομένους, καϑά φησιν Ἔφορος καὶ ᾿Αριστοτέλης.

Hoc fragmentum, quod e Favorino (cf. V. Rose, de Aristot. libr. p. 41)
fortasse transtulit Laertius, eiusdem manifesto auctoris est quem iu po-
litiis exseripserat Heraclides (cf. infra ad Samior. pol.). neque enim casu
factum est quod ea quae ex ampliore quadam rerum copia in breve ali-
quod argumentum contracta esse verborum omnis tenor docet, eodem

-- 480 —

modo contracta apud utrumque legantur. etenim inter excerpta ex Here
clide Byzantina servantur haec (p. 11, 8 Schn.): Περέανδρος δὲ πρῶτος
μετέστησε τὴν ἀρχὴν δορυφόρους ἔχων καὶ ovx ἐπιτρέπων ἐν ἄστει
£v , ἔτι δὲ δούλων κτήσεις καὶ τρυφὴν ὕλως περιαιρῶν etc. testes igi-
tur ab horum verborum primo auctore iunctim citatos omisit aut ipse
Heraclides aut eius epitomator Ephorum et Aristotelem. cf. etiam Nicol.
Dam. fr. 59 Müll.

132. (469)

Diogenes Laertius 1, 90: Σωτέων δὲ καὶ Ἡρακλείδης (i. e. Ἧρ. ἐν
τῇ ἐπιτομῇ τῶν τοῦ Σωτίωνος) xol Παμφίλη ἐν τῷ πέμπτω τῶν ὑπο-
μνημάτων (i. e. ex Heraclide Sarapionis filio Pamphila, cui haec omnia,
quae Pamphilae Laertius, debere ipsa videtur. ceterum de Pamphila v.
Müller iu Fr. hist. Gr. III, 520 et ibidem p. 169 de Heraclide) δύο φασὶ
Περιάνδρους γεγονέναι vov μὲν τύραννον, τὸν δὲ σοφὸν καὶ ᾿Αμβρα-
κιώτην. τοῦτο καὶ Νεάνϑης φησὶν ὁ Κυζικηνὸς ἀνεψιούς τε εἶναι
ἀλλήλοις. καὶ ᾿ἀριστοτέλης μὲν τὸν Κορίνϑιόν φησὲν εἶναι τὸν
σοφόν, Πλάτων δὲ (cf. D. L. 1, 41. 108) ov φησι.

* Cf. Nicol. Dam. fr. 59 (φασὶ δέ τινες αὐτὸν xol τῶν ἑπτὰ σοφῶν
γεγονέναι᾽ τὸ δὲ οὐκ qv) et Clem. Al. str. 1, 14, 59 p. 129. Suid. s. v.

(Κρητῶ v.)
133. (470)

Schol. in Theocrit. XIII, 9 (p. 80543 ed. Bussemaker. Par. 1849. p. 355
ed. Ahrens. Lips. 1859) ὅσσα n «9 ov ἀγαϑὸς (καὶ ἀοίδιμος αὐτὸς
ἔγεντο sc. Meracles): “ριστοτέλης φησὶν ὑπὸ Ῥαδαμάνϑυος παι-
δευϑῆναι τὸν «Ἡρακλέα. ᾿Ηρόδωρος (ita Hemsterhusius. codd. "Hoodo-
τος) δὲ ὑπὸ τῶν βουκόλων ᾿Αμφιτρύωνος (utrumque quodammodo con-
iungit Apollodor. bibl. Il, 4, 9, 2—3), τενὲς δὲ ὑπὸ Χείρωνος καὶ (corr.
τοῦ ἢ) Θεστιάδου (Θεστιάδους codd.).

Sermonem fuisse Aristotelis non tam de Heracle quam de Rhada-
mantho antiquissimo Cretensium legislatore, qui ut ait Ephorus (apud
Strab. X p. 470) πρῶτος τὴν νῆσον ἐξημερῶσαι δοκεῖ νομέμοις καὶ
συνοικισμοῖς πόλεων καὶ πολιτείαις. fidem facit Apollodorus bibl. II, 3,
9, 2 qui lege quadam Rhadamanthi Herculem in causa capitali usum fuisse
perhibet.

134. (471)
Schol. (e Didymi comm.) in Pind. Pyth. 2, 127 (p. 322 Boeckh) τὸ
Καστόρειον ctc. ... διέλκεται δὲ ἡ τῆς πυρρίχης ὄρχησις, πρὸς ἣν

— 481 —

τὰ ὑπορχήματα ἐγράφησαν. ἕνιοι μὲν ovv φασὶ πρῶτον Κουρῆτας τὴν
ἔνοπλον ὀρχήσασϑαι ὄρχησιν, αὖθις δὲ Πύρριχον Κρῆτα συντάξασθϑαι,
Θάλητα δὲ πρῶτον τὰ εἰς αὐτὴν ὑπορχήματα (eadem ex eodem fonte
quo Didymus, Ephoro scil., habet Strabo X p. 480 ubi Cretenses legisla-
tor iubet ἀσκεῖν καὶ τοξικῇ καὶ ἐνοπλέῳ ὀρχήσει, ἣν καταδεῖξαι Kov-
ρῆτας πρῶτον, ὕστερον δὲ Πύρριχον συντάξασϑαι τὴν κληϑεῖσαν ἀπ᾽
αὐτοῦ πυρρίχην ... ὡς δ᾽ αὕτως καὶ τοῖς δυϑμοῖς Κρητικοῖς χρῆσθαι
κατὰ τὰς ᾧδὰς συντονωτάτοις ουσιν, οὖς Θάλητα ἀνευρεῖν etc. quae
iam Eustathii in ll. p. 771 tempore corrupta e scholiis ita corrigenda
esse patet, cf. etiam Kramer ed. t. II p. 407. ex eodem Ephoro fluxerunt
Plinii verba n. ἢ. 7; 57. ipsum Pyrrhichum unum τῶν καλουμένων Kov-
ρήτων vocat Paus. 3, 25, principem Nonnus in Dionys. 14, 33. cf. 28, 293):
Σωσίβιος δὲ τὰ ὑπορχηματικὰ μέλη πάντα Κρητικὰ λέγεσθαι" ἔνιοι δὲ
οὐκ ἀπὸ Πυρρίχου τοῦ Κρητὸς τὴν πυρρίχην ὠνομάσϑαι, ἀλλ᾽ ἀπὸ
Πύρρου τοῦ ᾿Αχιλλέως παιδὸς ἐν τοῖς ὅπλοις ὀρχησαμένου ἐν τῇ κατὰ
Εὐρυπύλου τοῦ Τηλέφου νίκῃ. ᾿Αριστοτέλης δὲ πρῶτον ᾿Αχιλλέα
ἐπὶ τῇ τοῦ Πατρόκλου πυρὰ τῇ πυρρίχῃ φησὶ κεχρῆσϑαι, ἣν παρὰ
Κυπρίοις (immo Κρησί, cf. Eustath. ad ll. μ, 77 p. 893: πρυλέες δὲ of ἐν
μάχῃ πεζοὶ κατὰ γλῶσσαν Γορτυνίων, ὥς φασιν of παλαιοί, ibid. schol.
Victor. πρυλέες : οὕτως Γορτύνιο!) φησὶ πρύλεν (qua voce unus utitur
Callimachus ἢ. in ἴον. 52, iu Dian. 240. cf. Hoeck, Kreta I p. 2. 13) λέγε-
σϑαι, ὥστε παρὰ τὴν πυρὰν τῆς πυρρίχης τὸ ὄνομα ϑέσϑαι. cf. schol.
Victor. (p. 608, 11 Bekk.) ad Il. ψ, 130 χαλκὸν ξώννυσϑαι: ᾽άρι-
στοτέλης φησὶ τοὺς πρυλεῖς ᾿Αχιλλέως. τοὺς δὲ ᾿“χαιοὺς τὸν νόμον
εἰς Κρήτην κομίσαι" τῶν γὰρ βασιλέων κηδευομένων αὐτὸς προηγεῖ-
ται πυρριχέξων ὁ στρατός.

Haec ex parte etiam exstant in Hesychii glossa, cuius eadem est origo
Didymea, πυρρεχίξειν: τὴν ἐνόπλιον ὄρχησιν xol σύντονον πυρρίχην
ἔλεγον, οἵ μὲν ἀπὸ Πυρρίχου τοῦ Κρητός (ita etiam Poll. 4, 99. de Pyr-
rhicho Lacone Aristox. ap. Athen. XIV p. 680), of δὲ ἀπὸ τοῦ διάπυρον
εἶναι, of δὲ ἀπὸ Πύρρου τοῦ ᾿Αχιλλέως (in quo consentit, qui aliam ta-
men causam narrat, Eust. Od. p. 1697. cf. etiam Photii bibl. p. 320536
Bekk. e Procli chrest)* ἐφησθϑέντα yag τῷ Εὐρυπύλου φόνῳ ὀρχή-
σασϑαί φησιν ᾿Αρχίλοχος, 006v xol ὁ πυρρίχιος ποὺς ὠνομάσϑη. cf.
Etym. M. p. 699, 1 — Et. Gud. p. 488, 38 ἀπὸ Πύρρου ἢ Πυρρίχου,
aliosque etiam inventores in schol. BLV ad Il. π, 617 (unde Eustath. Il.
p. 1078): Κρῆτες γὰρ ἀσκοῦσι τὴν ἐνόπλιον ὄρχησιν ἔμπειροι ὄντες
ἀπὸ τῆς τῶν Κουρήτων μυϑολογίας" καὶ of μὲν αὐτοῖς, οἷ δὲ Νεοπτο-
λέμῳ, of δὲ ἹΜολοσσοῖς, οἱ δὲ Κάστορι (cf. schol. Pind. l. c. init.), of δὲ

ARISTOT, PSEUDEPIGR. 41

— 482 —

Διονυσίῳ τὴν εὕρεσιν διδοῦσιν (cf. etiam ad ἢ. 1. scholium ABD — Εἰ
M. p. 634, 56, cuius tria illa εἴδη τῆς λυρικῆς ὀρχήσεως redeunt in ube-
riore Athenaei disputatione XIV p. 630 sq.).

Eisdem denique copiis, quibus scholiorum Pindaricorum collector
atque Hesychius, usus est qui crebra Graecae doctrinae vestigia gerit Ma-
rius Plotius (vel M. Claudius) Sacerdos, grammaticus Romanus (sec. V).
cuius in artium grammaticarum libro tertio qui est de metris haec verba
sunt (apud Putsch. p. 2624): Pyrrhichius pes e duabus brevibus constal
temporum duum , ut herus. qui a pyrrica lusus genere nomen accepi,
quia hoc sono milites usi ab armis per ludum, ut ille ait, ciebant simu-
lacra pugnarum. ipsa tamen pyrrica dicta est a Pyrrho Cydonio (d.
Nicol. Dam. fr. 115 Müll., ubi de Creteusibus: τὴν ἐνόπλιον πυρρέχην
ἐκπονοῦντες, ἥντινα πρῶτος εὑρε Πύρριχος Κυδωνιάτης Κρὴς τὸ γέ-
voc), qui primus Crelenses sub armis sallare ad huius pedis sonum
inslituit. alii a Pyrrho Achillis filio, quem dicunt primum in (tumulo
patris sui armalum honoris gralia saltavisse. Aristoteles autem
Achillen ait huius lusus inventorem fuisse. quibusdam placet ab ar-
dore id est a velocitale sui soni nomen accepisse hunc pedem , ἀπὸ τοῦ
πυρὸς id est a flamma et per hoc a velocitate. cognatus enim sensus
ardoris el velocitatis est etc. (cf. supra Hesych. et Diomed. lib. III p. 47!
Putsch.)

(Kooroviatov.)
135. (472)

Schol. in Theocrit. 4, 6 (p. 156, 1 Ahrens) MíAcov: τὸν Koore-
νιάτην Μίλωνά φησιν, ὃν καὶ ᾿Αριστοτέλης πολυφάγον φησί" λέ
γουσι δὲ αὐτὸν εἶναι καὶ ἀνδρεῖον" κατεβρώϑη δὲ υὗτος ὑπὸ ϑηρίων
ἢ κυνῶν" ἐλθὼν γὰρ εἰς ὄρος καὶ εὑρών τινας δένδρον σχίζοντας,
σφῆνα δὲ βαλόντας ἐν μέσῳ τοῦ ξύλου ϑέλων αὐτὸς ἐχβαλεῖν τὸν σφῆνα
ἐκρατήϑη ἐκεῖ, καὶ οὕτως ἐτελεύτησε.

Eadem e scholiis repetit Eudocia viol. p. 201: M/Aov 0 Κροτωνια-
τῆς ἐπιφανέστατος καὶ δωμαλεώτατος ἀϑλητὴς qv, ὃς καὶ βοῦν ἄρας ἐν
μέσῳ ϑεάτρῳ ποτέ, ὕστερον τὸν αὐτὸν ἐϑοινήσατο, κατὰ τὸν βουϑοί-
ναν Ἡρακλέα τοῦτό γε ἀνδρισάμενος (Lestimonia auctorum v. ap. Athen.
X p. 412). μέμνηται αὐτοῦ Θεύκριτος καὶ ᾿ἀριστοτέλης,, ὃν xal πο-
λυφάγον φησὶ καὶ ἀνδρεῖον. ἀλλὰ τὰ μὲν τῆς ξωῆς εὐκλεῇ τοῦ ἀν-
δρός, τὰ δὲ περὶ ϑάνατον οἴκτιστα - ἐλϑὼν γὰρ εἰς ὅρος καὶ εὑρῶν
τινας δένδρον σχίξοντας, σφῆνα δὲ βαλόντας ἐν μέσῳ τοῦ ξύλου, 9t-
λων αὐτὸς ἐκβαλεῖν τὸν σφῆνα, ἐν τῷ τῆς οἰκείας ῥώμης πειρᾶσϑαι

-- 488 —

ἀπεσφηνώϑη τῷ δένδρῳ τὰς χεῖρας καὶ οὕτω σφιγκτῷ ϑανάτῳ τὸν
βίον μετήλλαξεν (eodem modo de morte Milonis narrat Paus. 6, 14).

(Κνϑηρφέοω ν.)

136. (473)

Steph. Byz. ep. s. Κύϑηρα: νῆσος πόλιν ὁμώνυμον ἔχουσα πρὸς
τῇ Κρήτῃ, ἀπὸ Κυϑήρου τοῦ Φοίνικος. ἐκαλεῖτο δὲ Πορφυροῦσσα
διὰ τὸ κάλλος τῶν περὶ αὐτὴν πορφυρῶν (ita corr. Meineke. τὸ περὲ vel
παρὰ τῶν π. codd. τῶν ἐν αὐτῇ πορφυρῶν e Stephano habet Eustath. in
Il. p. 804, 30. διὰ τὸ καλλίστας φέρειν πορφύρας idem in Il. p. 1024, 47
et in Dionys. 498 p. 203 Ox.), oc 49:8 T0r£Amg. of οἰκήτορες Κυϑή-
θιοιε elc.

Cf. Pliu. 4, 19, 56: Cythera cum oppido , antea Porphyris appel-
lata. agitur autem de Cytheriis seorsim etiam in excerptis Heraclideis.
de nomine cf. Steph. s. Νίσυρος : νῆσος μία τῶν Κυκλάδων... ἐκα-
λεῖτο καὶ Πορφυρὶς ἀπὸ τῶν ἐν αὐτῇ πορφυρῶν (cf. Plin. 4, 30,
133. 134).

Kv$9víoco»v.

137. (473)
Harpocr. s. Kv vios: Δημοσϑένης ἐν τῷ περὶ συντάξεως (or.
13, 34). Kv9voc μία τῶν Κυκλάδων νήσων, ὡς ᾿Αριστοτέλης ἕν τῇ
Kv9víav πολιτείᾳ (eadem pleniora posuit Steph. Byz. s. v.: νῆσος πρὸς
τῇ δρυοπίδι τῶν Κυκλάδων, ἀπὸ Κύϑνου κτίσαντος. ἐκαλεῖτο δὲ καὶ
Ὁφιοῦσσα καὶ Δρυοπίς. cf. Bournot p. 288).

138. (475) ι

Zenob. prov. 4, 83 (cf. Suid. s. v.) κυϑνώλεις συμφοραί:
τοῦτο εἰς παροιμίαν ἦλϑε διὰ τὰ Κυϑυίοις συμβάντα. φησὶ γὰρ A Qi
στοτέλης οὕτω κακῶς αὐτοὺς διατεϑῆναι ὑπὸ ᾿ἀμφιτρύωνος, ὥστε
τὰς μεγάλας συμφορὰς κυϑνώλεις καλεῖσϑαι.

Cf. Hesych. s. κυϑνώλης: ἐξώλης. ἕνιοι δὲ πεποιῆσϑαι τὴν
λέξιν φασὶ ἀπὸ Κύϑνου τῆς νήσου" ἀπολέσϑαι γὰρ αὐτὴν ὑπὸ ᾿άμφι-
τρύωνος. Didymea haec esse patet similemque explicationem, qua ad re-
gionem quandam Argivam eadem res refertur, tradidit Helladius Aegy-
ptius in chrestomathiarum libris (sec. IV in.), ex eodem ut puto Didymo,
cuius et novit de proverbiis libros (Phot. bibl. c. 279 p. 530, 10 Bekk.) et
in usum videtur vocasse (Phot. p. 533517, ubi Didymus citatur de prover-

31 *

— 484 —

bio de&óv εἰς ὑπόδημα etc. cf. Zenob. 3, 30). hic igitur ita ait (sec
Phot. p. 533, 14): ὅτε τὸ κυϑνώλης διὰ τοῦ À γράφουσιν, ἀλλ᾽ οὐ διὰ
τοῦ ὃ (ita sane κυϑνώδης apud Zenobium legitur, quod correxit Schnei-
dewin): "4oyovc yag ἦν χωρίον τε καλούμενον Κύϑνιον, ov τοὺς av-
ὅρας ποτὲ ᾿Αμφιτρύων ἀνεῖλε πάντας πλὴν ὀλίγων πάνυ.

Κυμαίω ν.

139. (476)

Schol. in Eurip. Med. 19 (p. 341 Matth. t. V) (Κρέοντος παῖδ᾽ ὃς
aia vp. và (χϑονός): αἰσυμνὰν ἐστὶ τὸ ἡγεῖσϑαι xal ἄρχειν " ἰδίως δέ
φησιν ᾿Δριστοτέλης ὑπὸ Κυμαίων αἰσυμνήτην τὸν ἄρχοντα λέγε-
σϑαι. αἰσυμνῆται δὲ κριτοὶ ἐννέα (Hom. Od. 89, 258) τοὺς ἄρχοντας
τῶν ἀγώνων (sc. λέγει). hinc eadem Aristotelis etiam nomine servato
apud Etym. M. p. 39, 13. 15 s. αἰσυμνῆται, αἰσυμνήτης (cf. Hes. s. αἱ-
cvuvg). ubi quae generalis fuit auctoris observatio (et ipsius etiam veri
Aristotelis, cuius v. polit. p. 1285, 30 et 1295, 12 et Theophrasti sr. βα-
σιλείας apud Dion. Hal. ant. V p. 336 Sylb. consentit etiam Aristarchus
ap. schol. vel. et Eust. in Il. o, 347 .. . οἵ γὰρ βασιλεῖς τὰ αἴσια νέ-
μουσι. cf. ad Od. 9, 258) in Cymaeorum republica prolata ad ipsos Cy-
maeos solos errore eius qui scholia Eurip. compilavit translata est: id
quod constat e prooemio commentatoris cuiusdam recentioris in Sopho-
clis Oed. tyr., cuius fragmentum inscriptum διὰ τί τύραννος ἐπιγέγρα-
πται ipsi fabulae vulgo in codicibus praemittitur (inde sumtum a Suida
s. τύραννος). ibi haec: ὁ δὲ ᾿“ριστοτέλης ἐν Κυμαίων πολιτείᾳ τοὺς
τυράννους φησὶ τὸ πρότερον αἰσυμνήτας προσαγορεύεσϑαι.

140. (477)

Etymol. M. p. 199, 4 (e lexico quodam rhetorico, e quo eadem Suid.

— cf. Apostol. prov. 4, 99 — et om. Ar. nom. schol. in Platon. politi-

cum p. 373 Bekk.) s. βλάξ... εἰς δὲ τὸ λεξικὸν τὸ ῥητορικὸν εὗρον

ἐγὼ εἰρῆσϑαι τὴν λέξιν ἀπὸ ἰχϑύος τινὸς ὁμοίου σιλούρῳ, ἀχρήστου

δὲ οὕτως ὡς μηδὲ κύνα αὐτῷ χρῆσϑαι (κυνὶ βρώσιμον tlvai schol.

Plat. vel χύνα ἐσθίειν αὐτόν, ut in cod. Raudnic.) ... of δὲ ἀπὸ τοὺ

πρὸς τῇ Κύμῃ (ita Et. Suid. Apost., ἐν Κύμῃ schol. Plat.) χωρίου τῆς

Βλακείας, οὗ μέμνηται καὶ ᾿Αριστοτέλης. καὶ ἐν ᾿Αλεξανδρείᾳ δὲ
τέλος τι βλακεννόμιον etc.

— 485 —

Kvzxpoío»v.
141. (478)

Harpocr. (e quo Suid.) s; ἄνακτες xol ἄνασσαι: of μὲν υἱοὶ τοῦ
βασιλέως καὶ of ἀδελφοὶ καλοῦνξαι ἄνακτες, oí δὲ ἀδελφαὶ xal yvvoi-
κες ἄνασσαι" ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ Κυπρίων πολιτείᾳ (cod. E: "oir.
ἐν τῇ K. π. φησὶ «καλοῦνται δὲ οἷ... ἄνασσαι »).

Cf. Clearch. ap. Athen. V] p. 2565.

142. (479)

Iul. Pollux 2, 95 (ubi zegl ὀδόντων): 0 δὲ Νικοκλέους τοῦ Kv-
πρέου πατήρ, ᾧ τὰς παραινέσεις ὁ ᾿4ϑηναῖος σοφιστὴς (Isocrates) ἔγρα-
ψεν, τὸ μὲν ὄνομα αὐτῷ Τίμαρχος ἦν, διστοίχους δ᾽ εἶχεν ἄρα τῷ
᾿Δριστοτέλους λόγῳ τοὺς ὀδόντας, κατὰ δὲ τὴν Ἴωνος τοῦ Χίου δό-
&ev τριστοίχους Ἡρακλῆς.

Ex Polluce (citatur Ἰούλιος v. 955) hausit Tzetz. hist. (chil. III, 961):
Τίμαρχον τὸν πατέρα δὲ Κυπρίου Νικοκλέους
᾿Αριστοτέλης γέγραφε δίστοιχον τοῖς ὀδοῦσιν.

Eadem refert Plinius n. ἢ. XI s. 63: Timarchus Nicoclis filius Pa-

phii duos ordines habuit mazillarum. frater eius non mutavit primo-
res ideoque praetrivit.

Κυρηναίων.
: 143. (480)

Schol. in Aristoph. Plut. 925 (unde Eudocia p. 92) καὶ τὸ Βάττου
σίλφιον: Βάττος Κυρήνην ἔκτισεν ἐλϑὼν ἀπὸ Θήρας τῆς κατὰ Korj-
την νήσου" ὃν τιμήσαντες Λίβυες ἐχαρίσαντο αὐτῷ τὸ κάλλιστον τῶν
λαχάνων τὸ σίλφιον καὶ ἐν νομίσματι (νομίσμασιν Eud.) αὐτὸν ἐχάραξαν,
τῇ μὲν βασιλέα (ita Rav. i. e. tanquam regem, βασιλεία Ven. , βασιλείαν
Ald. Dind. Dübner, item Eudocia), τῇ δὲ σίλφιον (cod. Rav. pergit post
σίλφιον : ἔστι δὲ βοτάνη πολυτίμητος, celeris omissis) παρὰ τῆς πόλεως
δεχόμενον (reliqua usque ad ἄλλως om. Eud.), ὡς ᾿ριστοτέλης ἐν
τῇ Κυρηναίων πολιτείᾳ. ἔνϑεν καὶ ἡ παροιμία ἐπὶ τῶν διαφόρους καὶ
ἐξόχους τιμὰς δεχομένων. ---- ἄλλως (i. e. ex alio commentatore). σίλ-
φιον βοτάνη πολυτίμητος" ἡ δὲ αἰτία τοιαύτη ἐστί. Βάττος ὁ καὶ
(vulgo ὡς) ᾿Αφιστοτέλης πόλιν ἐν Λιβύῃ Κυρήνην (Eud. brevius ἄλ-
λως" Βάττος ἐν Λιβύῃ Κυρήνην etc.) ἔκτισε κατὰ τὸν δοϑέντα αὐτῷ
παρὰ τοῦ ᾿Απόλλωνος χρησμόν (de quo v. Herod. 4, 155. Heraclid. pol.
fr. p. 10, 4. schol. Pind. Pyth. IV inscr. et ad v. 10. 15. V, 76). καὶ o£
πολῖται of Κυρηναῖοι ἀνταπόδοσιν τῆς εὐεργεσίας βουλόμενοι χαρίσα-

-- 486 —

σϑαι τῷ βασιλεῖ ἐποίησαν (εἰκόνα ὡς δέ τενες, add. Eud.) δακτύλιον,
ἐν ᾧ ἡ πόλις αὐτῶν προσφέρει τῷ βασιλεῖ τὸ σίλφιον (τὴν πολυτίμητον
βοτάνην add. Eud.). καὶ τὸ φύλλον δὲ αὐτοῦ καὶ ὁ καρπὸς καὶ ὁ xla-
δος καὶ ὃ ὀπὸς καὶ ἁπλῶς τὸ πᾶν αὐτοῦ πολλῆς τιμῆς ἄξιόν ἔστιν. καὶ
of ᾿Αἀμπελιῶται δὲ ἔϑνος Afin εἰς Δελφοὺς ἀνέϑεσαν καυλὸν σιλφίου,
ὥς φησιν ᾿Δλεξανδρίδης (de quo Müller, Fr. hist. Ill, 106).

Secundum scholium amplius exsequitur in commentario ad h. 1. Tho-
mas Magister (ex quo varie excerpta sunt quae scholia leguntur in codd.
Vindob. Graec. phil. 167. 193. 210 ch. sec. XV quos ipse olim perlustravi:
ovrog 0 Βάττος Θηραῖος (cod. ϑηβαῖος) QV... κατὰ τοῦτον οὖν τὸν
χρησμὸν εἰς Διβύην πεπλευκὼς κτίζει Κυρήνην. of Ausg δὲ Κυρη-
veio (scil. τῆς εὐεργεσίας) αὐτὸν ἀμειβόμενοι τὸ πολυτεμότατον αὐτῷ
δωρεὰν προσφέρουσι σίλφιον. καὶ ὃς πάλιν ὁ Βάττος τῆς εὐχαριστείας
αὐτοὺς ἀμειβόμενος (add. ἐν) τῷ ἑνὶ μέρει τοῦ αὐτοῦ νομέσματος (ὀνό-
ματος cod.) agere, Κυρήνην ὥσπερ μητέρα μετὰ τῶν Κυρηναίων xai
παίδων αὐτῆς τῷ βασιλεῖ τὸ σίλφιον φέρουσαν, ϑατέρῳ δὲ τοῦ νομί.
σματος μέρει ἑαυτὸν ἐνετύπωσε. τοῦ δὲ ῥηϑέντος σιλφίου tj τε δέξα καὶ
ὃ καυλὸς καὶ τὸ φύλλον καὶ ὃ ὀπὸς καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν ἅπαν πολυτιμό-
τατόν ἐστιν. καὶ εἰς Δελφοὺς δὲ ᾿Απόλλωνι «Λίβυες καυλὸν σιλφίου
ἀνέϑεσαν (cod. 107, f. 40"). Thomas descripsisse videtur Tzetzis (quem
passim citat, sequitur ubique) comm. in Aristoph. consonat enim cum nar-
rationis iliius tenore Tzetzis in chiliad. VI hist. 48 (p. 209 Kiessling.
cf: ΠΙ, 110).

Cf. Suid. (cui consonat Apostol. prov. 4, 70. cf. similia in App. prov.
1, 51 ed. Gott. , Macar. 2, 71) s. Βάττου σίλφιον: ἐπὶ τῶν σπανίους τι-
μὰς λαμβανόντων. of γὰρ Κυρηναῖοι ἑνὶ τῶν Βάττων (ὡς add. Eud.) ἐξ-
αίρετον ἔδοσαν τὸ σέλφιον (hucusque eadem habet Eudemus i. e. Eudemei
lexici quae nunc servatur epitome, v. cod. Vind.) καὶ τοῦ νομέσματος ἐπὶ
μὲν ϑατέρου "upova, ἐπὶ δὲ ϑατέρου σίλφιον ἐτύπωσαν. οἵ δὲ ἐπὶ
Λιβύης ᾿᾿μπελιῶται εἰς Δελφοὺς ἀνέϑεσαν καυλὸν σιλφίου. Hesych.
(cf. Proverb. Bodlej. 258 in Paroemiogr. Gott. t. 1. p. 386 not.) s. Βάττου
σίλφιον: παροιμία ἐπὶ τῶν τὰς ὑπερβαλλούσας τιμὰς εὑρισκομένων
(eadem explicatio etiam in Lex. Seg. p. 224, 30). μετενήνεκται δὲ ἀπὸ
τοῦ τοὺς (ἐπὶ τοῦ Κυρηναίου cod. sec. Schow. p. 172) Κυρηναίους &i
τῶν Βαττιαδῶν μεταδοῦναι ἐξαίρετον τὸ σίλφιον, ὃ ἐκτέτμηται παρ᾽
αὐτοῖς, ὥστε καὶ ἐν τῷ νομίσματι ὅπου μὲν ᾿ἄμμωνα ὅπου δὲ σίλφιον
ἐγκεχαράχϑαι. quae e communi fonte omnia ducta esse patet (Didymo).
sed unde Ammon?

-- 487 —

144. (481)

Pollux 9, 60 et 62: ἡ μέντοι δραχμὴ εἶχεν ὀβολοὺς ἕξ... qv δὲ
οὐ δραχμὴ νόμισμα μόνον, ἀλλὰ καὶ πεντηκοντάδραχμον καὶ πεντα-
ὄραχμον παρὰ Κυρηναίοις καὶ τετράδραχμον ἐκαλεῖτο καὶ τρίδραχμον
καὶ δίδραχμον. τὸ παλαιὸν δὲ τοῦτ᾽ ἦν ᾿Αϑηναίοις νόμισμα καὶ ἐκαλεῖτο
βοῦς (Philoch. in schol. Aristoph. av. 1106)... ἦν μέντοι, ὡς 'ἄφιστο-
τέλης φησίν, ἐν Κυρήνῃ καὶ τετραστάτηρον καὶ στατὴρ καὶ ἡμιστά-
τηρον χρυσᾶ νομίσματα. τῆς δὲ δραχμῆς τὸ ἥμισυ ἡμίδραχμον etc.

1445. (482?)

Hesych. (cf. Schow p. 67) s. ᾿Δμμοῦς : ὁ Ζεύς. ᾿Αριστοτ ἕλης.

De. Ammone etsi maxime sane veri simile sit in Cyrenaeorum repu-
hlica fuisse disputatum (cf. schol. ad Pind. Pyth. IV, 28. Paus. ΥἹ, 8. Plin.
V, 9, 31 etc.), mentio tamen esse potuit et in Lacedaemoniorum republica
(cf. Boeckh ad schol. Pind. Pyth. IX, 89 p. 404. Paus. III, 18. 21) et in
Atheniensium (cf. fr. 58) et alibi. nominis forma eadem quae iam apud
Herodotum 11, 42 extat, confirmatur et explicatur a Plut. de Is. 9 (ubi v.
Parthey) cf. Eudoc. p. 48 (ubi quorum mentio est τῶν μεγάλων φιλοσό-
gov sunt qui vocantur Neoplatonici, velut Ammonius. inter quos de Am-
mone Iove agit Hermias in Phaedr. p. 200 Ast). nihilo tamen secius con-
cedendum est fieri potuisse ut mero librarii errore Aristotelis nomen
poneretur pro Herodoti (449-, Ho-).

144*. (483)

Antigon. mirab. 144: τῶν δ᾽ ἐν "Auucvi (Muucovi cod.) κρηνῶν
λέγειν (φησὶ Καλλίμαχος qui instituit ἐκλογὴν τῶν παραδόξων, v. Antig.
129) ᾿ἀρεστοτέλη, ὅτι τὴν μὲν Ἡλίου γε νομιξομένην μέσων μὲν νυ-
κτῶν καὶ μεσημβρίας γίγνεσϑαι ϑερμήν, ἕωϑεν δὲ καὶ δείλης καϑαπε-
ρεὶ κρύσταλλον, ἡ δ᾽ ἄλλη διότι καταβαίνοντος μὲν ἡλίου πηγνύει, ἐπὶ
δυσμαῖς δ᾽ ἰόντος ἵσταται.

Eodem Callimacho usi sunt et Isigonus Nicaeensis et post eum Pli-
nius. nam inter excerpta illa Florentina ex Isigoni δευτέρου περὶ ἀπί-
στων, quibus Sotionis falsum nomen e Photio petitum sua ex coniectura,
non codicis auctoritate adscripsit Henricus Stephanus primus editor —
continebat autem secundus liber mirabilia aquarum — leguntur haec c. 19:
᾿Αριστοτέλης "Appovog κρήνην εἶναί φησιν, ἧς τὸ μὲν ὕδωρ μεσημ-
βρίας καὶ μεσονυχτίου γίνεσϑαι ϑερμόν, ὃν φύσει ψυχρότατον. Plinius
ita n. h. 2, 106: Iovis Hammonis stagnum interdiu frigidum noctibus fer-
vel. in Troglodytis fons Solis appellatur dulcis et circa meridiem ma-

SNTUCWOEL D02zms. WC "o 2TFRS πυσπιστ HEN RR RUE

metilbao Us a. dicum dnt en o - M.

— 488 —

cime frigidus, mox paulatim tepescens ad noctis media fervore t
amaritudine infestatur. quem Solis fontem apud Ammonios celebre
primus descripsit Herod. 4, 181 multique alii postea memoraverunt (Bed

mann ad Antig. p. 204 sq. idem p. 205: alterius fontis mentio apud alio

auctores mihi obvenit nulla).

Haec quum libri cuiusdam Aristoteli adscripti περὶ ὑδάτων praete
Theophrasteum satis notum nulla fiat mentio, Theophrasteo autem libn
περὶ ὑδάτων in eodem opere quo Aristotelem illum citavit usus ess
reperiatur Callimachus (v. Antig. 158 c. not.), incerta sunt quo pertineant
nisi forte cum ipso Àmmonis nomine ad politias. quae autem in capit
περὶ ὑδάτων tanquam ᾿Δριστοτέλους apponit Stob. ecl. phys. 34, cave n
pro fragmento habeas Aristotelico, quae Aristotelicae philosophiae senten
tiam describunt (cf. c. 33. 30. 29 etc.) , sumta illa ex libro de placitis philo
sophorum sub falsis Plutarchi et Galeni nominibus postea excerpti quen
Stobaeus quoque pro fundamento habebat eclogarum suarum (cf. Stob. c
10, 12 — Plut. pl. 1, 3 etc.).

Μακεδαιμονέων.
145. (484)

Schol. in Pindar. Isthm. 6 (in codd. 7), 18 (p. 551 Boeckh) ἢ 4o
ρέδ᾽ ἀποικίαν (ἁνίκα... ἕλον ApvxAag Αἰγεῖδαι σέϑεν ἔκγονοι)
of Ἡρακλεῖδαι... ἄλλως (i. e. scholium ex alio commentario excerp
tum). Δἰγείδας viv ovx av εἴη λέγων τοὺς ᾿4ϑηναίους" περὶ γὰρ 85

᾿ βῶὼν ὃ λόγος. καὶ εἰσὶν Αἰγεῖδαι φατρία Θηβαίων ἀφ᾽ ἧς ἧκόν viva

εἰς Σπάρτην “ακεδαιμονίοις βοηϑήσοντες ἐν τῷ πρὸς “ἀμυκλαεῖς πο.
λέμῳ, ἡγεμόνι χρησάμενοι Τιμομάχῳ, ὃς πρῶτος μὲν πάντα τὰ πρὸ
πόλεμον διέταξε “ακεδαιμονίοις, μεγάλων δὲ παρ᾽ αὐτοῖς ἠξιώϑη τι
μῶν " καὶ τοῖς Ὑακινϑίοις δὲ ὁ χάλκεος αὐτῷ ϑώραξ προτέϑεται" τοῦ
τον δὲ Θηβαῖοι ὅπλον ἐκάλουν. ταῦτα ἱστορεῖ καὶ ᾿ἀριστοτέλης &
τῇ “ακώνων πολιτείᾳ. ἔνιοι δέ φασι τὸν Πίνδαρον νῦν μὴ τοῦ πρὸ,
᾿Δμυκλαεῖς πολέμου μνημονεύειν μηδὲ τῶν σὺν Τιμομάχῳ «ἰϊγειδῶν
ἀλλὰ τῶν σὺν τοῖς Ἡρακλείδαις εἰς Πελοπόννησον κατελθόντων, ὧι
᾿Δριστόμαχος 0 Κλεάδα καὶ Κλεάδας (Κλεοδαῖος ap. Hesiodum, Herod
Paus. alios) 0 Ὕλλου ἡγοῦντο᾽ καὶ γὰρ τότε Θήβηϑεν ἤκειν τοῖς 4o
ριεῦσι τοὺς ἁψαμένους τῆς καθόδου Αἰγείδας μετὰ τῶν ᾿4ϑηναίων
εἶναι δὲ τοὺς Θήβηϑεν Αἰγείδας τὸ ἀνέκαϑεν ᾿Αϑηναίους. δυεῖν ov:
ἀποστάσεων ἐκ τῆς τῶν Αἰγειδὼν τῶν Θηβαίων (φατρίας add. Boeckh
εἰς Σπάρτην γεγονυιῶν, ἔργον ἀποφήνασϑαι ποτέρας 0 Πίνδαρος vv
μνημονεύει. μήποτε δὲ τῆς δευτέρας. ᾿Αριστοτέλης γάρ φησιν ὅτ

— 489 —

πολεμοῦντες οἵ Δάκωνες ᾿Αμυκλαεῦσιν, ὡς ἐπύϑοντο παρὰ ϑεοῦ τοὺς
Αἱ γείδας συμμάχους λαβεῖν, εἰς ᾿Αϑήνας ἐπορεύοντο, καταλύσαντες δ᾽
ἐν Θήβαις εὐωχουμένης τῆς τῶν Αἰγειδῶν φατρίας ἐκλήθησαν" axov-
σαντες (add. δὲ) μετὰ δεῖπνον εὐχομένου τοῦ ἱερέως διδόναι τοῖς Αἰγεί-
δαις τοὺς ϑεοὺς τὰ ἀγαθὰ καὶ συμβαλόντες τὸν χρησμὸν ἐντεῦϑεν ἔλα-
βον τὴν συμμαχίαν.

Ultima haec de altera Aegidarum expeditione ex Ephoro traduntur
in schol. Pind. Pyth. 5, 101, ubi eadem de utraque et Ephori et Aristote-
lis testimonia a Didymo primum in commentario Pindarico prolata iterum
exhibentur: διτταὶ δὲ of τῶν Θήβηϑεν Αἰγειδῶν εἰς Σπάρτην ἀφίξεις,
προτέρα μὲν ἡ σὺν τοῖς Δωριεῦσι καὶ ᾿Αριστοδήμῳ ἧς μέμνηται Ἔφο-
ρος ἐν τῇ πρώτῃ λέγων ... ξἑτέρα δὲ (de qua solus Aristoteles, ad Timo-
charum ille diversumque tempus fabulam de Aristomacho atque de Aegi-
darum Laconicorüm origine et adventu vulgo narratam transferens) ἡ σὺν
Τιμομάχω, ἐν ᾧ πρὸς ᾿Αμυκλαεῖς Δακεδαιμονίοις καϑειστήκει πόλεμος.

140. (485)

Plutarch. Lycurg. 1: ἥκιστα δὲ οἵ χρόνοι καϑ᾽ ovg γέγονεν ὃ ἀνὴρ
(sc. Lycurgus) ὁμολογοῦνται. οἵ μὲν γὰρ ᾿Ιφίτῳ συνακμάσαι καὶ συν-
διαϑεῖναι τὴν Ὀλυμπιακὴν ἐκεχειρίαν λέγουσιν αὐτόν, ὧν ἐστὶ καὶ
᾿Αριστοτέλης ὁ φιλόσοφος (et ceteri fere omnes sec. Athen. XIV, 635f,
velut Hermippus ap. Plut. Lyc. 23, cf. Heraclid. exc. pol. p. 6, 12 et prae-
terea Paus. 5, 4. Euseb. chron. ap. Cramer. Anecd. Par. II, 141. Fischer,
Griech. Zeitiafeln p. 38) τεκμήριον προσφέρων (προφέρων Steph. e cod.
Par.) τὸν Ὀλυμπίασι δίσκον, ἐν ᾧ τοὔνομα τοῦ “υκούργου διασώξεται
καταγεγραμμένον. οἵ δὲ etc.

τ . Ceterum de disci illius origine ex hoc loco, qui ad Olympionicarum
librum immerito referri solet, nihil plane sequitur nisi quae fuerit Aristo-
telicae aetatis opinio antiquitus tradita, neque disci aetatem probari eo ve-
rum famae, cuius ipse monumentum est. etenim consentaneum est longo
post Lycurgum tempore et post ludorum institutorum primam quam nu-
merabant Coroebi olympiadem, quum iam in uuiversa Graecia et Lycurgi
gloria et Olympia celebrarentur atque victorum ἀναγραφαὶ fieri coeptae
essent vere continuae, tum demum in institutionis memoriam atque in ma-
iorem legum Olympiacarum diguitatem cum Iphiti ab 'Exzyeroíe coronati
statua a Pausania descripta (5, 10) aliisque multis monumentis (Paus. 5,
?0 etc. cf. de Oebotae statua id. 6, 3) discum quoque illum factum fuisse
et hellanodicarum cura (Phlegon in Olymp. fr. apud Westermanni Para-
doxogr. p. 206, 3 καὶ ὃ δίσκος ἐγράφη τοῖς ἑλλανοδίκαις καϑ᾽ ὃν ἔδει
τὰ Ὀλύμπια ἀγειν. cf. Paus. 5, 20) positum.

— 1490 —

147. (486)

Plutarch. Lycurg. 31: 0 δὲ (Δυκοῦργος) ... ὑπερῇρε τῇ δόξῃ τοὺς
πώποτε πολιτευσαμένους ἐν τοῖς "Ελλησι. δι᾿ ὅπερ καὶ ᾿ἀρεστοτέλης
ἐλάττονας σχεῖν φησὶ τιμὰς ἢ προσῆκον ἦν αὐτὸν ἔχειν ἐν “ακεδαί.
uovi, καίπερ ἔχοντα τὰς μεγίστας. ἱερόν ve γάρ ἔστιν αὐτοῦ καὶ ϑύουει
καϑ᾽ ἕκαστον ἐνιαυτὸν ὡς ϑεῷ.

Ultimis verbis similia Ephori leguntur de Lycurgi meritis disputantis
apud Strabonem 8 p. 366: μόνῳ γοῦν “υκούργῳ ἱερὸν ζδρῦσϑαι καὶ
ϑύεσθαι κατ᾽ ἔτος. e quo loco patet de Ephoro maxime et qui huic
consentiebat politiarum auctore Aristotele cogitasse Heraclidem (exc. pol.
p. 0, 4) ita dicentem : τὴν “ακεδαιμονίων πολιτείαν τενὲς “υκούργω
προσάπτουσι πᾶσαν.

148. (487)

Clemens Alex. strom. 1 p. 152 Sylb. (t. Il p. 113 Klotz): τὸν τε
Μίνω παρὰ Διὸς δι᾽ ἐννάτου ἔτους λαμβάνειν τοὺς νόμους ἱστοροῦσι
φοιτῶντα εἰς τὸ τοῦ Διὸς ἄντρον (cf. Ephorus ap. Strab. X p. 476. He-
racl. exc. pol. p. 8, 6) τόν τε αὖ Λυκοῦργον τὰ νομοϑετικὰ εἰς Δελφοὺς
πρὸς τὸν ᾿ἡπόλλωνα συνεχὲς ἀπιόντα παιδεύεσϑαι γράφουσι Πλάτων
τε καὶ ᾿ἀριστοτέλης καὶ Ἔφορος.

149. (488)

Plutarch. Lyc. 6: οὕτω δὲ περὶ ταύτην (scil τὴν τῶν γερόντων)
ἐσπούδασε τὴν ἀρχὴν ὃ “Μυκοῦργος, ὥστε μαντείαν ἐκ Δελφῶν κομέσαι
περὶ αὐτῆς ἣν ρήτραν καλοῦσιν. ἔχει δὲ οὕτως" « Διὸς “Ελλανίου καὶ
᾿Αϑανὰς Ἑλλανίας ἱερὸν ἰδρυσάμενον, φυλὰς φυλάξαντα καὶ ὠβὰς
ὠβάξαντα, τριάκοντα (de interpunctione cf. Sintenis ad h. ]., Schoemaun,
Griech. Alt. 1 p. 212) γερουσίαν σὺν ἀρχαγέταις καταστήσαντα, ὥρας ἐξ
ὥρας (i. e. quovis mense cf. Schoemann l. c. p. 234) ἀπελλαάξειν μεταξὺ
Bofvxag τε καὶ Κνακιῶνος (Κνακίωνος codd. cf. llerm. Sauppe, Epist.
crit. ad G. Herm. Lips. 1841, p. 68), οὕτως (αὐτὼς Sauppe l. c., xai ov-
τως ed. Paris. 1846) εἰσφέρειν τε xoi ἀφίστασϑαι" δάμῳ δὲ κυρίαν ἦμεν
καὶ κράτος (codd. γαμωδὰν γοριᾶν 7 μὴν aut similia, v. Sint. ad b. 1. et
t. IV p. IX. em. 0. Müller, Dor. Il p. 80 ed. alt. τὰν κυρίαν Sint.)». ἐν
τούτοις τὸ μὲν φυλὰς φυλάξαι xal ὠβὰς ὠβάξαι διελεῖν ἐστὶ xai xata-
νεῖμαι τὸ πλῆϑος εἰς μερίδας, ὧν τὰς μὲν φυλὰς τὰς δὲ ὠβὰς προση.-
γόρευκεν. ἀρχαγέται δὲ of βασιλεῖς λέγονται, τὸ δὲ ἀπελλάξειν ἐκκλη-
σιάξειν ὅτι τὴν ἀρχὴν καὶ τὴν αἰτίαν τῆς πολιτείας εἰς τὸν Πύϑιον
ἀνῆψε. τὴν δὲ Βαβύκαν καὶ τὸν Κνακιῶνα νῦν Οἰνοῦντα προσαγο-
ρεύουσιν" ᾿Αριστοτέλης δὲ τὸν μὲν Κνακιῶνα ποταμόν, τὴν δὲ Βα-

— 491 —

βύκαν γέφυραν. ἐν μέσῳ δὲ τούτων τὰς ἐκκλησίας ἦγον οὔτε παστά-
δων οὐσῶν οὔτε ἄλλης τινὸς κατασκευῆς... .τοῦ δὲ πλήϑους ἀϑροισϑέντος
εἰπεῖν μὲν οὐδενὶ γνώμην τῶν ἄλλων ἐφεῖτο, τὴν δ᾽ ὑπὸ τῶν γερόντων
καὶ τῶν βασιλέων προτεϑεῖσαν ἐπικρῖναι κύριος ἦν δῆμος. ὕστερον
δὲ etc. quae sequuntur, ex eodem fonte qui non est Aristoteles, sed
quocum Aristoteles comparatur: id quod de ceteris etiam valet Plutarchi
locis, qui sicut Heraclides in Lycurgeis Ephorum praecipue secutus esse
videtur.
150. (489)

Plutarch. Lyc. 5: ἐπανελθὼν ovv πρὸς οὕτω διακειμένους εὐθὺς
ἐπεχείρει τὰ παρόντα κινεῖν καὶ μεϑίσταναι τὴν πολιτείαν. .. διανοη-
ϑεὶς δὲ ταῦτα πρῶτον μὲν ἀπεδήμησεν εἰς Δελφούς" καὶ và ϑεῷ ϑύ-
σας καὶ χρησάμενος ἐπανῆλϑε τὸν διαβόητον ἐκεῖνον χρησμὸν κομίξων
(cf. Ephorus ap. Strab. X p. 482 idemque in exc. Heracl. pol. p. 6, 11)...
ὡς δ᾽ ὁ καιρὸς ἧκε τριάκοντα τοὺς πρώτους ἐκέλευσε μετὰ τῶν ὕπλων
ξωϑεν εἰς ἀγορὰν προελϑεῖν ... τοσούτους δέ φησι κατασταϑῆναι τοὺς
γέροντας ᾿᾽Α ριστοτέλης, ὅτι τριάκοντα τῶν πρώτων μετὰ “Δυκούρ-
yov γενομένων δύο τὴν πρᾶξιν ἐγκατέλιπον ἀποδειλιάσαντες. 0 δὲ
Σφαῖρος ἐξ ἀρχῆς φησὶ τοσούτους γενέσϑαι τοὺς τῆς γνώμης μετα-
σχόντας.

151. (490)

Plutarch. Lyc. 28: ἡ δὲ καλουμένη κρυπτία παρ᾽ αὐτοῖς, εἴγε δὴ
τοῦτο τῶν Λυκούργου πολιτευμάτων ἕν ἐστιν, ὡς A oio rortAqg ἴστό-
ρηκὲ, ταύτην ἂν εἴη (sc. τῆς ἀδικίας) καὶ τῷ Πλάτωνι περὶ τῆς πολι-
τείας καὶ τοῦ ἀνδρὸς ἐνειργασμένη δόξαν. qv δὲ τοιαύτη" τῶν νέων
of ἄρχοντες διὰ χρόνου τοὺς μάλιστα νοῦν ἔχειν δοκοῦντας εἰς τὴν
χώραν ἄλλως ἐξέπεμπον ἔχοντας ἐγχειρίδια καὶ τροφὴν ἀναγκαίαν,
ἄλλο δὲ οὐδέν. οἵ δὲ μεϑ᾽ ἡμέραν μὲν εἰς ἀσυνδήλους διασπειρόμενοι
τόπους ἀπέκρυπτον ἑαυτοὺς καὶ ἀνεπαύοντο, νύκτωρ δὲ κατιόντες εἰς
τὰς ὁδοὺς τῶν εἴλώτων τὸν ἁλισκόμενον ἀπέσφαττον (hanc descriptio-
nem Ephoro debere videtur Plut., sicut Heraclides quam habet geminam
p. 6, 13: λέγεται δὲ καὶ τὴν κρυπτίαν εἰσηγήσασϑαι καϑ' ἣν ἔτι xal νῦν
— i. e. Ephori aetate — ἐξιόντες ἡμέρας κρύπτονται, τὰς δὲ νύκτας
μεϑ᾽ ὕπλων ἐκκύπτονται — in codd. aut iterum legitur κρύπτονται aut
vox corr. plane omittitur — καὶ ἀναιροῦσι τῶν εἰλώτων ὅσους ἂν ἐπι-
τήδειον ἢ) ...᾿Δριστοτέλης δὲ μάλιστά φησι καὶ τοὺς ἐφόρους ὅταν
εἰς τὴν ἀρχὴν καταστῶσι πρῶτον, τοῖς εἴλωσι καταγγέλλειν πόλεμον,
ὅπως εὐαγὲς ἢ τὸ ἀνελεῖν.

Ceterum ex his Aristotelis verbis sequi videtur, fabulosam illam at-

— 492 —

que erroneam militaris τῶν κρυπτῶν officii, quod plane respondet peri-
polis Atticis, descriptionem (Müller, Dorer Il p. 38) e solenni quodam ritu
male intellecto natam esse, qui antiquissimorum temporum bellique con-
tra Achaeos olim gesti memoriam conservaret.

152. (491)

Plutarch. Cleomen. 9: προεκήρυττον of ἔφοροι τοῖς πολέταις εἷς
τὴν ἀρχὴν εἰσιόντες, ὡς ᾿Αριστοτέλης φησί, κείρεσϑαι τὸν μύστακα
(μὴ τρέφειν μύστακα Plut. de sera n. v. et Procl.) καὶ προσέχεεν (πεῖϑε-
σϑαι Plut. alt. loco) τοῖς νόμοις. ἕνα μὴ χαλεποὶ ὦσιν αὐτοῖς " τὸ τοῦ
μύστακος οἶμαι προτείνοντες, ὅπως καὶ περὶ τὰ μικρότατα τοὺς νέου;
πειϑαρχεῖν ἐϑίξωσι.

Idem usque ad v. γαλεποὶ ὦσιν αὐτοῖς , Aristotelis tamen nomine
omisso, eisdem fere verbis (utpote e collectaneis pro more scriptoris repe-
titum) legis apud Plut. de sera num. vind. 4 et ex Plutarchi comm. in He-
siodum apud Procl. In Hes. opp. v. 722 p. 323 Gaisf. ubi sic: ἐν μὲν οὖν
Σπάρτῃ τοῖς εἰς ἀρχὴν καϑισταμένοις (forte εὐθὺς εἰς ἀρχὴν κα-
ϑιστάμενοι Wytt.) of ἔφοροι προεκήρυττον μὴ τρέφειν μύστακας, ἵνα
τοὺς τὸ φαῦλον τοῦτο καὶ εὐτελὲς παραβάντας μειζόνως κολάξωσιν.

153. (492)

Harpocr. (e quo Phot. p. 284, 21 et Suid.) s. μόραν (codd. μόρων):
ΖΔημοσϑένης Φιλιππικοῖς (or. 13, 22. cit. etiam Harp. p. 133, 25). ovv-
τάγματά τινα Μακωνικὰ οὕτω καλεῖται. διείλεκται δὲ περὶ τούτων
᾿Αφιστοτέλης ἐν τῇ “ακεδαιμονίων πολιτείᾳ. φησὶ δὲ ὡς εἰσὶ μό-
eot (μοῖραι codd.) ἐξ (ἑπτὰ Phot.) ὠνομασμέναι, xal διήρηνται εἰς τὰς
μόρας (μοέρας codd.) “ακεδαιμόνιοι πάντες. Ξενοφῶν δὲ ἐν τῇ 4α-
κώνων πολιτείᾳ (11, 4) φησὶν «ἑκάστη δὲ τῶν πολιτικῶν μορῶν ἔχει
πολέμαρχον ἕνα, λοχαγοὺς ὃ, πεντηκοστῆρας (codd. πεντηκοστύας) ἢ.
ἐνωμοτάρχας te».

154. (493)

Hesych. s. λόχοι: “Πακεδαιμονίων φησὶν ᾿Αριστοφανῆς (Lys. 453)
τέτταρας (ita cod. sec. Schow. p. 509, τέτταρες ed.): πέντε yag (corr. δέ,
cf. tamen schol. Aristoph.) εἰσιν, ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης. cf. Phot s.
λόχοι: “ακεδαιμονίων ὃ, ὡς ᾿Αριστοφάνης. Θουκυδίδης δὲ €, M ρι-
στοτέλης f. in quibus nomina auctorum male commutavit Photius : ita
enim dicere debebat 4 gra zoz£lqgg δὲ €, Θουκυδίδης (5, 68) £.

Ex eodem cum lexicis fonte (Didymo) derivata sunt quae leguntur in
schol. Aristoph. Lysistr. 453 ὅτε καὶ παρ᾽ ἡμῖν εἰσὶ (τέτταρες λόχοι

-- 493 —

μαχίμων γυναικῶν): παρὰ ταῖς γυναιξὶν ὑπάρχουσι ὃ λόχοι. τοῦτο δέ
φησιν, ὅτι καὶ παρὰ “ακεδαιμονίοις τέσσαρες ὑπάρχουσι λόχοε οἷς κέ-
χρηται ὁ βασιλεύς. --- τέτταρες λόχοι (ex alio comm.): ἀργότερον
τὰ Μακώνων ἔοικεν ἐξειργάσϑαι ὃ ποιητής. λόχοι γὰρ οὐκ εἰσὶ τέτ-
ταρες ἐν “ακεδαιμονίᾳ ἀλλὰ € (secundum Aristotelem, cui nomina etiam
deberi manifestum est), Ἔδωλος, Σίνις, ᾿Αρίμας, Πλοάς, ἹΜεσσοάγης
(corr. Μεσοάτης 0. Müller, Dorer II, 284. cf. 44). 0 δὲ Θουκυδίδης €.
φησὶ χωρὶς τῶν Σκιριτῶν. inde corrigenda sunt nomina in schol. Thu-
cyd. IV, 8: λόχοι “ακεδαιμονέων πέντε ΑἸδώλιος, Xívig, Xapluag,
Ilióag, Μεσοάτης. cf. Hesych. s. "Edo 0g: λόχος “ακεδαιμονίων ov-
τως ἐκαλεῖτο. ceterum hos lochos quos non moris subditos, sed pro ipsis
moris (recentioribus? Schoemann, Griech. Alt, 1, 283) fuisse patet, cum
quinque Spartanorum comis cohaerere e Mesoatarum nomine efficias
(Πλοάς cf. λόχος Πιτανάτης de quo Müller Dorer II, 45. ᾿Αρέμας —5: Δι-
μνάτης ἢ Σίνις — Kvvocovoéov?)

155. (494)

Schol. in Aristoph. Acharn. 320 (e quibus Ar. nom. om. Suid. s.
φοενικέίδα et breviter etiam Etym. M. p. 385, 25) μὴ οὐ καταξαίνειν (τὸν
ἄνδρα τοῦτον ἐς φοινικίδα): μὴ οὐχὶ... ᾿Αριστοτέλης δέ φησιν dv
τῇ “1ακεδαιμονίων πολιτείᾳ χρῆσϑαι “Πακεδαιμονίους φοινικέδι πρὸς
τοὺς πολέμους, τοῦτο μὲν ὅτι τὸ τῆς χρόας ἀνδρικόν, τοῦτο δὲ ὅτι τὸ
τοῦ χρώματος αἱματῶδες τῆς τοῦ αἵματος ῥύσεως ἐϑίζει καταφρονεῖν.
τὸ οὖν ἐν φοινικίδι ἀντὶ τοῦ ἐν τάξει πολεμίων εἰς. cf. Moeris Attic.
s. φοενεκίς: ἔνδυμα Aaxovixóv ὁπότε εἰς πόλεμον ἔοιεν, διὰ τὸ ὁμο-
χροεῖν τῷ αἵματι. ᾿ἡριστοτέλης ἐν πολιτείᾳ “ακεδαιμονίων (cod.
λέγει pro λακεδ.).

Eadem sive ipsius Aristotelis explicatio sive eius qui primus Αγίβίο-
telis testimonio usus erat olim et in Hesychii foute extitisse videtur, apud
quem haec tantum servantur s. potvtxg (cod. φοινικῆς sec. Schow. p.
772, ed. φοινέκης) : ὅπλον (immo ἔνδυμα) ἐρυϑρόν,, et apud alios scri-
ptores nunc quoque legitur, cf. Plutarch. instit. Lacon. 24: ἔν τοῖς πο-
λέμοις φοινικίσιν ἐχρῶντο" ἅμα μὲν yag ἡ χρόα ἐδόκει αὐτοῖς ἀνδρικὴ
εἶναι, ἅμα δὲ τὸ αἱματῶδες τοῦ χρώματος πλείονα τοῖς ἀπείροις φόβον
παρέχειν. καὶ τὸ μὴ εὐπερίφωρον δὲ τοῖς πολεμίοις εἶναι ἐάν τις αὐ-
τῶν πληγῇ, ἀλλὰ δίαλανϑάνειν διὰ τὸ ὁμόχρουν, χρήσιμον. Aelian. var.
hist. 6, 6: gorvixíde δὲ ἀμπέχεσϑαι κατὰ τὰς μάχας ἀνάγκη qv: ἔχειν
δὲ τὴν χρόαν καὶ σεμνότητός τι, πρὸς ταύτῃ γε μὴν καὶ τὴν ῥύσιν τοῦ
ἐπιγενομένου αἴματος ἐκ τῶν τραυμάτων ἔτι μᾶλλον ἐκπλήττειν τοὺς

— 494 —

ἀντιπάλους, βαϑυτέρας τῆς ὄψεως γινομένης xal φοβερωτέρας uallo
Valer. Max. 2, 6, 2: item ad dissimulandum et occultandum vulneru
$uorum cruorem punicis in proelio tunicis utebantur, non ne ips
aspectus eorum terrorem , sed ne hostibus fiduciae aliquid afferret.

156. (495)

Harpocr. s. καὶ γὰρ τὸ μηδένα τῶν μαχίμων ἄνευ τὴ
τῶν ἀρχόντων γνώμης ἀποδημεῖν: Ἰσοκράτους ἐν Bovolod
(18) περὲ «“ΜΤακεδαιμονέων ταῦτα λέγοντος ῥητέον ὅτι καὶ οὗ τὰς “Μακε
δαιμονίων πολιτείας γεγραφότες τὰ ὅμοια εἰρήκασιν" ὁ δὲ "Moioso
τέλης οὐκ ἐξεῖναί φησιν ἀποδημεῖν τοῖς “ακεδαιμονίοις. ὕπως p
ἐϑίξωνται ἄλλων νόμων εἶναι φίλοι. τοῦ μέντοι Ἰσοκράτους τοὺς ua
χίμους μόνους λέγοντος κωλύεσϑαι ἀποδημεῖν of περὶ ᾿ἀρεστοτέλη
τοὺς πάντας Λακεδαιμονίους φασίν.

Haec ex commentario quodam (Didymi fort. de quo M. Schmidt, Di
fr. p. 320) in Isocratem excerpta videntur. eadem autem Aristotelica re
fert Plutarch. inst. Lacon. 19: ἀποδημεῖν δὲ ovx ἐξὴν αὐτοῖς, fva
ξενικῶν ἐϑῶν καὶ βίων ἀπαιδεύτων μετάσχωσι.

157. (490)

Zenob. prov. 2, 24 (eademque brevius Diogen. prov. 2, 36 et Plutarcl
prov. 43. cf. Macar. 2, 68) & φιλοχρηματία Σπάρταν ὀλεῖ (i
Diod., Plut., Olympiod. in Alcib. p. 164 Creuz. cf. Cic. de off. 2, 22 peri
turam. codd. Zen. οἱ ceterorum paroemiogr. ξλοι), ἄλλο δὲ οὐδέν
αὑτὴ λέλεκται ἐπὶ τῶν ἐξ ἅπαντος κερδαίνειν βουλομένων. μετενήνε
κται δὲ ἀπὸ χρησμοῦ δοϑέντος “ακεδαιμονίοις., ἐν ᾧ ἔχρησε τότε
ϑεὸς ἀπολεῖσϑαι τοὺς “ακεδαιμονέους. ὅταν ἀργύριον καὶ χρυσίο
τιμήσωσι. μέμνηται τοῦ χρησμοῦ ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῇ “ακεδαιμο
νίων πολιτείᾳ. cf. schol. (codd. Vatic. Ven.) ad Eurip. Androm. 446 (]
288 Cob.) ὦ πᾶσιν ἀνθρώποισιν ἔχϑιστοι βροτῶν (Σπάρτης ἔνοικοι ..
αἰσχροκερδεῖς): ... ἑξῆς δὲ αὐτοὺς εἴς τε τὰ ἄλλα καὶ φιλοχρηματία
κακῶς λέγει. καὶ ᾿Δριστοτέλης δὲ τοῦτο ἱστορεῖ ἐν τῇ τῶν Δακα
vov πολιτείᾳ καὶ τὸ ὑπὸ (τοῦ) ϑεοῦ αὐτοματισϑὲν προστέϑησιν ἔπος
& φιλοχρηματία Σπάρταν ὀλεῖ (ἕλοι cod. Vat., Ven. om. versum).

Ad Theopompi regis aetatem oraculum refertur a Plutarch. iust. La
41 (4λκαμένει γὰρ καὶ Θεοπόμπῳ τοῖς βασιλεῦσι χρησμὸς ἐδόδη᾽"
φιλοχρηματία Σπάρταν ὀλεῖ). ad ipsum Lycurgum a Diodoro 7, 14,
(exc. Vat.).

-- 495 —

158. (497)

Eustath. ad Il. ;, 129 (p. 741, 16 Rom.): ἐστέον δὲ καὶ ὅτι δοκεῖ
οὐκ ἀγαϑοὺς ἀνθρώπους ἡ “Δέσβρς ἐνεγκεῖν ὅϑεν καὶ λεσβιάσαι vo
αἰσχρῶς μολῦναι τὸ στόμα (cf. Phot. p. 216, 1) κατὰ “ἴλιον Διονύσιον
(— Prov. Bodlej. et Vat. in ed. Paroemiogr. Gott. 1 p. 118), ὃς καὶ τὸν
τῆς παροιμίας “έσβιον ὡδὸν τὸν Τέρπανδρόν φησι ἢ Εναινετίδην ἢ
᾿Δφιστοκλείδην. καὶ Αριστοτέλης ἐν τῇ “ακεδαιμονίων πολιτείᾳ τὸ
μετὰ “έσβιον ὡδὸν τὸν Τέρπανδρόν φησι δηλοῦν. ἐκαλοῦντο δέ, φασί
(φησί Müll), καὶ ὕστερον εἰς τὴν ἐκείνου τιμὴν πρῶτον μὲν ἀπόγονοι
αὐτοῦ, εἶτα εἴ τις ἄλλος παρείη «Δέσβιος, εἶϑ᾽ οὕτως οἵ λοιποὶ μετὰ
“Ἰέσβιον ὠδόν, τὸν ἁπλῶς δηλαδὴ Λέσβιον. χρῆσις δὲ τοῦ ὡς ἐρρέϑη
λεσβιάξειν καὶ παρὰ τῷ κωμικῷ.

Cf. Zenob. prov. 5, 9 (— Plutarch. prov. 110 p. 337 ed. Gott. et
gloss. alt. Suid. s. v. M. Apostol prov. XI, 27 p. 522, 15—90) μετὰ
“έσβιον φδόν: παροιμία ταττομένη ἐπὶ τῶν (τοῖς codd.) τὰ δεύτερα
φερομένων (eadem explicatio apud Diogen. prov. 6, 30) ἐξ αἰτίας τοιᾶσδε"
“Ἴακεδαιμόνιοι στασιάξοντες μετεπέμψαντο κατὰ χρησμὸν τοῦ ϑεοῦ ἐκ
“Ἰἔσβου τὸν μουσικὸν Τίρπανδρον" ἐλθὼν δὲ ἐκεῖνος καὶ τῇ μουσικῇ
χρώμενος ἤρμοσεν αὐτῶν τὰς ψυχὰς καὶ τὴν στάσιν ἔπαυσεν. εἴποτε
οὖν μετὰ ταῦτα μουσικοῦ τινὸς ἤκουον οὗ ““ακεδαιμόνιοι , ἐπεφώνουν
μετὰ Λέσβιον ῳδόν. μέμνηται τῆς παροιμίας ταύτης Κρατῖνος ἐν Χεί-
ρώσι. quae (ante εἴποτε ovv etc.) augenda sunt ex Hesychii loco muti-
lato (quem ex Aelio Dionysio corrigas) s. μετὰ Δ“έσβιον oov: τοὺς
ἀπογόνους τοῦ Τερπανδρου ἀγαϑοὺς ἡγουμένους εἶναι κιϑαρῳδούῦς,
πρώτους εἰς τὸν ἀγῶνα προσκαλεῖσϑαι εἴ τις εἴη Λέσβιος ὠδός. quae
quum eodem fere modo legantur et in variis illis quae feruntur Zenobii
recensionibus (cod. Bodl. Vatic., v. Schneidewin praef. ad Paroemiogr. p.
XXX) et ex Aelii Dionysii lexico apud Eustathium, communem fontem
ostendunt Didymum qui Aristotelem citaverat. ex eodem Didymi loco de-
rivata atque affinis etiam et Hesychio et Zenobio Photii glossa est (quae
eadem ex eodem lex. rhet. hausta apponitur a Suida et a Mich. Apostolio
p. 522, 9—15) s. μετὰ Πέσβιον oov: παρὰ Κρατίνῳ παροιμία λε-
γομένη ἐπὶ τῶν τὰ δεύτερα φερομένων οἵ γὰρ “ακεδαιμόνιοι τοὺς
“εσβίους κιϑαρῳδοὺς πρώτους προσεκαλοῦντο. ἀκαταστατούσης γάρ
ποτὲ τῆς πόλεως αὐτῶν χρησμὸς ἐγένετο τὸν “Λέσβιον ᾧδὸν μεταπέμ-
πεσϑαι" οἱ δ᾽ ἐξ ᾿Αντίσσης (cf. Hesych. s. «Δέσβιος ὠδός) Τέρπανδρον
ἐφ᾽ αἴματι φεύγοντα μεταπεμψάμενοι ἤκουον αὐτοῦ (αὐτῶν Phot.) ἐν
τυῖς συσσιτίοις καὶ κατεστάλησαν. eandem rem (ex Aristotele) comme-
moraverat etiam Heraclides in rep. Laced., ut docent exc. p. 7, 5: 7fexe-

deo ae mex Zu wv. -

-- 496 —

δαιμόνιοι τὸν Aéofiov ὠδὸν ἐτίμησαν (cf. Ael. Dion., prov. Bodl. ài
πολλῆς ἄγοντες τιμῆς)" τούτου γὰρ ἀκούειν ὁ ϑεὸς χρησμωδουμένοι
ἐκέλευσεν (cf. Phot.).

“Δευκαδίων.
159. (498)

Strabo VII p. 322 in.: ἐν δὲ τῇ Acvxadícv (πολιτείᾳ 4 ριστοτέ
λης) καὶ αὐτόχϑονά τινα “έλεγα ὀνομάξει., τούτου δὲ ϑυγατριδοῦι
Τηλεβόαν,, τοῦ δὲ παῖδας δύο καὶ εἴκοσι Τηλεβύόας, ὧν τινὰς οἰκῆσα
τὴν Λευκάδα.

Cf. Aetolor. polit. fr.

40x9Q0 ν.
160. (499)

Polyb. exc. 1. XII, 5: ovx ὥκνησα xai λέγειν καὶ γράφειν ὅτι τὴϊ
vm ᾿Αριστοτέλους παραδιδομένην ἱστορίαν περὶ τῆς ἀποικίας ἀϊη
ϑινωτέραν εἶναι συμβαίνει τῆς ὑπὸ Τιμαίου λεγομένης. σύνοιδα ya
τοῖς ἀνθρώποις ὁμολογοῦσιν ὅτι παραδόσιμος αὐτοῖς ἐστὲν αὕτη «περ
τῆς ἀποικίας ἡ φήμη παρὰ πατέρων, ἣν ᾿Αριστοτέλης εἴρηκεν, o
Τίμαιος. καὶ τούτων γε τοιαύτας ἔφερον ἀποδείξεις. πρῶτον μὲν ὅι
πάντα τὰ διὰ προγόνων ἔνδοξα παρ᾽ αὐτοῖς ἀπὸ τῶν γυναικὼν, ov
ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν εἴη... idem c. 6: ἐκ τούτων ἄν τις συλλογιξόμενο
᾿Αριστοτέλει πρόσσχοι μᾶλλον ἢ Τιμαίῳ. καὶ μὴν τὸ συνεχὲς τούτι
τελέως ἄτοπον. τὸ γὰρ ὑπολαμβάνειν, καϑάπερ ἐκεῖνος ὑποδείκνυσι
ὡς οὐκ εἰκὸς ἣν τοὺς οἰκέτας τῶν ΛΜΠακεδαιμονίοις Gvupa
χησάντων τὴν τῶν κυρίων εὔνοιαν ἀναφέρειν πρὸς τοὺς ἐκείνω
φίλους εὔηϑες . .. διὸ καὶ τὴν ὀνομασίαν (Locrorum scil.) τῇ πόλει τὴ
ἀπὸ τῶν γυναικῶν εἰκότως ἐπέϑεσαν καὶ τὴν οἰκειότητα τὴν κατὰ τὲ
γυναῖκας προσεποιήϑησαν, ἔτι δὲ τὰς φιλίας καὶ τὰς συμμαχίας vc
προγονικὰς τὰς ἀπὸ τῶν γυναικῶν ἀνενεοῦντο.... ἀλλὰ πῶς αὐτοὶ ui
ἐξαπέστελλον of “ακεδαιμόνιοι τοὺς ἀκμάξοντας εἰς τὴν πατρίδα τεκνι
ποιέας χάριν (Partheniarum patres dicit, de quibus cum Polybianis plar
consona tradunt lustinus III, 4 et Strabo VI p. 279 ex Ephoro, cf. Ser
ad Virg. Aen. 3, 551. Eust. ad Dion. 377), τοὺς δὲ 4oxgovg τὸ vegas
Gov Ovx εἴων ποιεῖν; ἕκαστα δὲ ταῦτα οὐ μόνον κατὰ tO πεϑανὸ
ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν ἀλήϑειαν μεγάλην ἔχει διαφυράν.. .. διόπερ οὗ Λι
xgol μήτε ταῖς ἀραῖς ὄντες ἕνοχοι μήτε τοῖς ὅρκοις οἷς ὥμοσαν οἵ Λε
κεδαιμόνιοι μὴ πρότερον εἰς τὴν οἰκείαν ἐπανήξειν πρὶν ἢ τὴν Μει
σήνην κατὰ κράτος ἑλεῖν (eadem Ephori verba sunt apud Strabonem 1. c.

ἧς μὲν κατὰ τὸ κοινὸν ἐξαποστολῆς εὐκόλως οὐ μετέσχον, κατὰ δὲ
νέφος τὰς ἐπανόδους ποιούμενοι καὶ σπανίως, ἔδοσαν
ιναστροφὴν ταῖς γυναιξὶ πρὸς οἰκέτας γενέσϑαι συνή-
γειαν ἢ πρὸς τοὺς ἐξ ἀρχῆς ἄνδρας, ταῖς δὲ παρϑένοις
«al μᾶλλον" ὃ καὶ τῆς ἐξαναστάσεως αἴτιον γέγονεν.
leinde c. 8: ἢ δεικτέον οὖν τὸν ᾿Δριστοτέλη κατὰ τὸν ἄρτι λόγον
ipsam enim Aristotelis περὶ τῶν “οκρῶν ἐξήγησιν e Timaeo, ut videtur,
ipposuerat Polybius, quam tamen omisit excerptor) τὰ περὶ “οκρῶν
εἐρηκότα χάριτος ἢ κέρδους ἢ διαφορᾶς ἕνεκεν, ἢ μηδὲ τολμῶντας
τοῦτο λέγειν. ὁμολογητέον ἀγνοεῖν καὶ παραπαίειν τοὺς τοιαύτῃ χρω-
μένους ἀπεχϑείᾳ καὶ πικρίᾳ κατὰ τῶν πέλας, οἵᾳ κέχρηται Τίμαιος
κατὰ ᾿Αριστοτέλους. φησὶ γὰρ αὐτὸν εἶναι ϑρασὺν εὐχερῆ προ-
πετῆ. πρὸς δὲ τούτοις κατατετολμηκέναι τῆς τῶν “οκρῶν πόλεως εἰ-
πόντατὴν ἀποικίαν αὐτῶν εἶναι δραπετῶν [οἰκετῶν], μοι-
χῶν, ἀνδραποδιστῶν. cf. c. 11: μεταβὰς ἐπὶ τοὺς ἐν Ἰταλίᾳ
“οκροὺς πρῶτον μέν φησι (Timaeus scil.) τήν τε πολιτείαν καὶ τὰ
λοιπὰ φιλάνϑρωπα τοῖς “οκροῖς ἀμφοτέροι: ᾿Αριστοτέλη καὶ Θεό-
φραστον (de quo consentiente cf. etiam p. 747, 4) κατεψεῦσϑαι τῆς πό-
λεως. ex eodem denique Polybii libro duodecimo (quem ipsum:citat p.
272) Timaeique contra Aristotelem disputatione haec affert Athenaeus VI
p. 264: καϑόλου δὲ (inquit Timaeus) ἡτιὦντο (scil. Locrenses, quorum
testimonium memoriamque et ipse Timaeus invocaverat, cf. Polyb. p. 734,
5. 735, 10 Bekk) τὸν ᾿ἡριστοτέλη διημαρτηκέναι τῶν “Δοκρικῶν
ἐθῶν. οὐδὲ γὰρ κεκτῆσϑαι νόμον εἶναι τοῖς “οκροῖς, ὁμοίως δὲ οὐδὲ
Φωκεῦσιν, οὔτε ϑεραπαίνας οὔτε οἰκέτας πλὴν ἐγγὺς τῶν χρόνων.
Similem igitur fabulam atque eam novimus quae de Tarenti condito-
ribus Partheniis ferebatur, de Locrensium in Italia origine ab Aristotele
narratam fuisse videmus. quas quum inter se comparet Polybius, ita fere
loquitur 'ut ipsius belli Messeniaci socios fuisse Lacedaemoniis Locrenses
credas. certe antiquam fuisse utriusque urbis societatem e lustino (XX, ?
constat. eandem autem coloniae originem a Locrensibus in Zephyrium
promontorium deductae regionemque a Siculis tunc occupatam tangit Dio-
nysius perieg. v. 305: κεῖϑεν δ᾽ ἐς βορέην Ζεφύρου παραφαίνεται ἄκρη.
τῇ δ᾽ ὕπο /oxgol ἔασιν, ὅσοι προτέροις ἑἐτέεσσιν ἦλθον ἐπ᾽ Αὐσονίην
σφετέρῃς μιχϑέντες ἀνάσσαις. quos versus ita exponit Eustath. (p. 175
Ox. cf. paraphr. p. 34): ἰστέον δὲ ὅτι ἡ διαβολὴ τοῦ γένους τῶν τοιού-
των ἐνταῦθα κεῖται, “οκρῶν ἔϑνους ὅλου ὡς ἐκ δούλων καταγομένου.
δοῦλοι γάρ φησιν ὄντες προτέροις ἔτεσιν παρὰ τοῖς Ὀζόλαις δηλαδὴ
41oxgoic (de Opuntiis, non de Ozolis, cum Ephoro, de quo testatur Strabo
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 32

— 408 —

VI p. 259, Aristotelem narrasse ipsorum Locrorum consentiente memori
probatur apud Polybium p. 730, 4—11) τοῖς πρὸς τῷ Κρισσαέῳ κόλπῳ
τῷ κατὰ τὴν Εὔβοιαν (1), εἶτα τῶν δεσποτῶν ἀπιόντων εἷς πόλεμον
ἐμίγησαν ταῖς σφετέραις ἀνάσσαις" ἐπανελθόντας δὲ τοὺς δεσπότας
ὑποπτεύσαντες ἐπὶ κολάσει ταῖς δεσποίναις συνέφυγον καὶ ὥκησαν ἐν
Τυρρηνίᾳ (ἢ), ὧν γένος εἰσὶν of Ἐπιξεφύριοι “Δοκροὲ δοῦλοι ὄντες τὸ
ἀνέκαϑεν.
161. (600)

Schol. in Pindar. Olymp. Xl, 17 (p. 241 Boeckh) νέμει γὰρ ἀτρέ-
κεια πόλιν (al. l. & τραχεῖα πόλις, de qua cf. Didym. p. 242) Δοκρῶν
εὐ «0 βούλεται λέγειν ἐστὶ τοιοῦτον " καίπερ τραχεῖα οὖσα εὐνομεῖται.
διὰ τί δέ, φησὶν ᾿4ριστοτέλης. ἐπειδὴ γὰρ ἐχρῶντο τῷ ϑεῷ πῶς ἂν
πολλῆς ταραχῆς ἀπαλλαγεῖεν, ἐξέπεσεν αὐτοῖς χρησμός, ξαυτοῖς νόμους
τέϑεσϑαι,, ὅτε καί τις ποιμήν, ὄνομα δ᾽ ἦν Ζάλευκος, πολλοὺς νύμους
δυνηϑείη τοῖς πολίταις εἰσενεγκεῖν δοκίμους " γνωσθεὶς δὲ καὶ ἐρωτη-
ϑεὶς πόϑεν εὕροι, ἔφησεν ἐνύπνιον αὐτῷ τὴν ᾿4ϑηνᾶν παρέστασϑαι᾽
διὸ αὐτός τε ἡλευϑέρωται καὶ νομοϑέτης κατέστη.

Haec in Locrorum republica Didymum legisse docet Clemens Alex.
strom. I p. 152 Sylb. qui de legibus e paganorum quoque opinione disi-
nitus acceptis loquens, postquam Minoem (cf. Schneidewin ad Heracl. p. 55;
memoravit et Lycurgum (v. fr. 148), haec addit: Χαμαιλέων τε ὁ 'Hoa-
κλεώτης ἐν τῷ περὶ μέϑης καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ “οκρῶν πολι-
τεία Ζάλευκον τὸν “οκρὸν παρὰ τῆς ᾿Αϑηνὰς τοὺς νόμους λαμβάνειν
ἀἁπομνημονεύουσιν. rem tangit etiam Plutarchus, de sui laude c. 11.

(4 v ὃ à v.)
162. (501)

Plin. VII s. 57 (ex Varrone eiusque fonte Philostephano περὲ εὑρη-
μάτων, cf. ad Chalcedon. pol.): aes conflare et temperare Aristote-
les Lydum Scylhen monstrasse, Theophrastus Delan Phrygem putant.
aerariam fabricam alii Chalybas, ali Cyclopas. ferrum Hesiodus (ut
Phoronidis poeta apud schol. Apoll. Rh. I, 1129) in Creta eos qui vocati
sunt Dactyli Idaei. argentum invenit Erichthonius Atheniensis, ut alii,
4eacus. auri melalla el conflaturam Cadmus Phoenix ad Pangaeum
montem, ul alii, Thoas etc.

Ex eodem fonte, singulis tamen negligenter confusis, Clemens Alex.
strom. I p. 132: Κέλμις τε αὖ καὶ Δαμναμενεὺς (quibus addendus
"Axuov) of τῶν Ἰδαίων Δάκτυλοι πρῶτοι σίδηρον εὗρον dv Κύπρω
(immo ἐν Κρήτῃ), Δέλας δὲ ἄλλος Ἰδαῖος εὗρε χαλκοῦ κρᾶσιν, ὡς δὲ

— 499 —

Ἡσίοδος (immo 4ori6roz£Agc, ut Plinius) Σκύϑης ... Κάδμος δὲ ὁ Qoi-
νιξ (cf. fr. 117) λειϑοτομέαν ἐξεῦρε καὶ μέταλλα χρυσοῦ τὰ περὶ vo Πάγ-
γαιον ἐπενόησεν Ogoc.

163. (502)

Stephan. Byz. ep. s. δραμύτειον: πόλις τῆς κατὰ Κάικον
Μυσίας (a Lydis condita sec. Strab. XIII p. 613 fin.) . .. κέκληται ἀπὸ
᾿Αδραμύτου κτιστοῦ (Lydorum regis, de quo Pseudo-Xanthus apud Athen.
XII p. 515*. cf. schol. Il. £, 396), παιδὸς μὲν ᾿ἄλυαττου (Sadyattis sec.
Nicol. Dam. fr. 63 Müll), Κροίσου δὲ ἀδελφοῦ, ὡς ᾿Αριστοτέλης iv
πολιτείαις καὶ ἄλλοι. τινὲς δὲ ἀπὸ “Ἕρμωνος τοῦ “υδῶν βασιλέως"
τὸν γὰρ Ἕρμωνα Λυδοὶ ᾿άδραμυν καλοῦσι Φρυγιστί. quae ultima ex
eodem fonte accepta servavit etiam Hesych. s. “Αδραμὺυς (cod. ᾿άδρα-
Lv): ὁ “Ἕρμων παρὰ “υδοῖς. καὶ ᾿Αἀδραμύτιον “Ἕρμωνος.

Ζυκέων.

Fragmenta legebantur in Sopatri eclogis (Phot. bibl. cod. 161). cf.
ad Achaeor. remp.

Μασσαλιωτῶν.
164. (503)

Athenaeus XIII p. 5760: τὸ ὅμοιον (Zariadris historiae) ἱστορεῖ γε-
νέσϑαι καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ Μασσαλιωτῶν πολιτείᾳ γράφων οὔ-
τως" «Φωκαεῖς of ἐν ἸΙωνίᾳ ἐμπορίᾳ χρώμενοι ἔκτισαν Μασσαλίαν.
Εὔξενος δ᾽ ὁ Φωκαεὺς Navo τῷ βασιλεῖ, τοῦτο δ᾽ ἣν αὐτῷ ὄνομα; ἣν
ξένος. οὗτος ὁ Νάνος ἐπιτελῶν γάμους τῆς θυγατρὸς κατὰ τύχην πα-
ραγενόμενον τὸν Eubcvov παρακέκληκεν ἐπὶ τὴν ϑοίνην. ὁ δὲ γάμος
ἐγίγνετο τόνδε τὸν vgomov: ἔδει μετὰ τὸ δεῖπνον εἰσελϑοῦσαν τὴν
παῖδα φιάλην κεκερασμένην ᾧ βούλοιτο δοῦναι τῶν παρόντων μνηστή-
ρῶν, ᾧ δὲ δοίη τοῦτον εἶναι νυμφίον. ἡ δὲ παῖς εἰσελϑοῦσα δίδωσιν εἴτε
ἀπὸ τύχης εἴτε καὶ δι᾿ ἄλλην τινὰ αἰτίαν τῷ Εὐξένω" ὄνομα δ᾽ ἦν τῇ
παιδὶ Πέττα. τούτου δὲ συμπεσόντος καὶ τοῦ πατρὸς ἀξιοῦντος ὡς
κατὰ ϑεὸν γενομένης τῆς δόσεως, ἔλαβεν ὁ Εὔξενος γυναῖκα καὶ συν-
κει μεταϑέμενος τοὔνομα ᾽Αριστοξένην. καὶ ἔστε γένος ἐν Πασσαλέᾳ
ἀπὸ τῆς ἀνθρώπου μέχρι νῦν Πρωτιάδαι καλούμενον" Πρῶτος γὰρ
ἐγένετο υἷὸς Εὐξένου καὶ τῆς ᾿Αριστοξένης».

Alius auctoris ad ipsum Protum conditorem urbis (Plut. Solon. 2)
haec transferentis narrationem refert [lustinus 43, 3. Aristotelis autem
locum modo adscriptum tangit etiam Harpocration (e quo Phot. et Suidas

92"

— 500 —

ut in cod. E) s. Μασσαλία: Ἰσοκράτης μέν φησιν dv ᾿Αρχιδάμῳ (8
ὡς Φωκαεῖς φυγόντες τὴν vov μεγάλου βασιλέως δεσποτείαν εἰς Mec-
σαλίαν ἀπῴκησαν. ὅτι δὲ πρὸ τούτων τῶν χρόνων ἤδη ὑπὸ Φωκαέων
ὥκιστο ἡ Μασσαλία καὶ ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ Μασσαλιωτῶν πολιτεία
δηλοῖ. e quo libro etiam eorum quaedam fluxisse credideris, quae de
Massiliensium reipublicae origine atque institutis praebet Strabo IV p. 179.

Mey«géo v.
165. (504)

Strabo VII p. 322 in.: ἐν δὲ τῇ Αἰτωλῶν (πολιτείᾳ ᾽Αριεστοτέ-
λης) τοὺς νῦν “οκροὺς “έλεγας καλεῖ, κατασχεῖν δὲ καὶ τὴν Βοιωτίαν
αὐτούς φησιν" ὁμοίως δὲ καὶ ἐν τῇ Ὀπουντίων καὶ Μεγαρέων.

Integrum de Lelegibus Strabonis locum v. sub Aetolorum rep.

Μηλιέω ν.
166. (505)

Suid. s. τῶν φιλτάτων τὰ φίλτατα: φησὶν doiazoztílgq;
ἐν τῇ Μηλιέων πολιτείᾳ τοὺς παῖδας γυμνοὺς ἐκφέρειν μέχρες fràv i
καὶ καταφιλεῖν αὐτοὺς ἐν τοῖς συμποσίοις.

Proverbium hoc, quod in collectionibus vulgaribus omittitur, serva-
tum est in proverhiorum codd. Vatic. ct Bodl. (App. ed. Gott. V, 8. cf. cod.
Coisl. in not. cri. ad Zen. 3, 2), ubi sic τῶν φιλτάτων τὰ φέλτατα:
Μηλίοις ἀνεῖλεν ὁ ϑεὸς φιλεῖν τῶν φιλτάτων τὰ φίλτατα" μέχρις οὖν
ἐτῶν δέκα ἕξ γυμνοὺς περιέφερον τοὺς παῖδας καὶ κατεφέλουν ἐν
᾿ Ὀλυμπίᾳ.

167. (600)

Phot. (eademque Suid., item Proverb. Vat. et Bodl. ed. Gott. I p. 310
iterumque om. Ar. nom. Suid. s. Mqiiaxov) s. τὸ Μηλιακὸν πλοῖον:
τοῦτο ἐπὶ τῶν (παλαιὼν xai add. Suid. s. My.) ἄγαν δεόντων πλοέων
ἀπὸ ἵστορίας τινὸς εἴρηται" φησὶ γὰρ ᾿Αριστοτέλης Ἱππότην εἰς
ἀποικίαν στελλόμενον τοῖς μὴ βουληϑεῖσιν αὐτῷ συμπλεῖν καταράσα-
σϑαι' ἐπειδὴ γὰρ προφασιξόμενοι οἵ μὲν τὰς γυναῖκας αὐτοῖς ἀρρω-
στεῖν οἵ δὲ τὰ πλοῖα ῥεῖν κατέμενον, κατηράσατο μήτε πλοῖα στεγανὰ
αὐτοῖς γενέσϑαι ποτὲ καὶ ὑπὸ τῶν γυναικῶν κρατεῖσϑαι ἀεί.

ΟἹ. Diogenian. prov. 8, 31 τὸ Μηλιακὸν πλοῖον: ἐπὶ τῶν ἄγαν
δεόντων πλοίων. κατηράσαντο γὰρ “ακεδαιμόνιοι (Hippotae scil. et
Maliensium in colonia Cnidum deducenda socii, ut coniicit C. Müller ad
Arist. fr. 143) μηδέποτε στεγνὰ τὰ πλοῖα Μηλιέων γενέσϑαι" παραβα-
ται γαρ.

— $001 —

(Μη λ ἐω wv.)
108. (607)

Plinius n. h. IV s. 23, 70 Sill.: Melos cum oppido quam Aristides
Memblida (var. lect. v. ap. Sillig. Byblida scribendum esse ex Stephano
iam vidit Hermol. Barbarus in Castigat. Plinianis ad l. 4 c. 12), Arísto-
teles Zephyriam, Callimachus Mimallida, Heraclides Siphim et Acy-
ton. haec insularum rotundissima est.

Cf. Steph. Byz. s. Mj oc: νῆσος μία τῶν Κυκλάδων, ὁμώνυμον
ἔχουσα πόλιν. Φοίνικες ovv οἰκισταὶ πρότερον, ὅϑεν καὶ Βυβλὶς (ita
Meineke cum Salmasio. vulgo editur Βύβλος, codd. βύαλος) ἐκλήϑη ἀπὸ
τῶν Βυβλίων Φοινίκων" ἀλλὰ καὶ Ζεφυρία. de communi utriusque scri-
ptoris fonte v. supra ad fr. Deliorum pol.

(Μιλησέω vw.)
169. (508)

Partlienius erot. c. 14 περὶ ᾿Αἀνϑέως. ἱστορεῖ ᾿Αριστοτέλης xol
oí τὰ Μιλησιακά (Aristocritus scil. et Hegesippus, quibus usus est Parth.
c. 1l. 20 el c. 16). — Ἐκ δὲ “Αλικαρνασσοῦ παῖς ᾿Ανϑεὺς ἐκ βασιλείου
γένους ὠμήρευσε παρὰ Φοβίῳ ἕνὶ τῶν Νηλειδῶν τότε κρατοῦντι Mi-
λησέων. τούτου Κλεύβοια, ἤν τινες Φιλαίχμην ἐκάλεσαν, τοῦ Φοβίου
γυνὴ ἐρασϑεῖσα πολλὰ ἐμηχανᾶτο εἰς τὸ προσαγαγέσϑαι τὸν παῖδα. ὡς
δὲ ἐκεῖνος ἀπεωθεῖτο ποτὲ μὲν φάσκων ὀρρωδεῖν μὴ κατάδηλος γένοιτο,
ποτὲ δὲ Δία ξένιον καὶ κοινὴν τράπεξαν προισχόμενος, ἡ Κλεόβοια κα-
κῶς φερομένη ἐν νῷ εἶχε τίσασϑαι αὐτὸν ἀνηλεῆ τε καὶ ὑπέραυχον
ἀποκαλουμένη. ἔνϑα δὴ χρόνου προιύντος τοῦ μὲν ἔρωτος ἀπηλλά-
χϑαι προσεποιήϑη, πέρδικα δὲ τιϑασὸν εἰς βαϑὺ φρέαρ κατασοβήσασα
ἐδεῖτο τοῦ ᾿ἀνϑέως ὅπως κατελϑὼν ἀνέλοιτο αὐτόν" τοῦ δὲ ἑτοίμως
ὑπακούσαντος διὰ τὸ μηδὲν ὑφορᾶσϑαι, ἡ Κλεύβοια ἐπισείει στιβαρὸν
αὐτῷ πέτρον. καὶ ὁ μὲν παραχρῆμα ἐτεθνήκει, ἡ δ᾽ ἄρ᾽ ἐννοηϑεῖσα
ὡς δεινὸν ἔργον δεδράκοι, καὶ ἄλλως δὲ καομένη σφοδρῷ ἔρωτι τοῦ
παιδός, ἀναρτᾷ ξαυτήν. Φοβίος μέντοι διὰ ταύτην τὴν αἰτίαν ὡς ἐνα-
γὴς παρεχώρησε Φρυγίῳ τῆς ἀρχῆς ἔφασαν δέ τινες οὐ πέρδικα,
σκεῦος δὲ χρυσοῦν εἰς τὸ φρέαρ βεβλῆσϑαι. ὡς καὶ ᾿Αλέξανδρος 0 4-
τωλὸς μέμνηται ἐν τοῖσδε ἐν Anollovi . ..

170. (509)
Athenaeus (e quo Eustath. in 1]. p. 1358) XII p. 523*: [Μιλήσιοι δὲ
ἕως μὲν οὐκ ἐτρύφων,. ἐνίκων Zxv9ac, ὥς φησιν Ἔφορος. καὶ τάς τε
ἐφ᾽ Ἑλλησπόντῳ πόλεις ἔκτισαν καὶ τὸν Εὔξεινον πόντον κατῴκισαν

JI

— $02 —

πόλεσι λαμπραῖς xal πάντες ἐπὶ τὸν Μίλητον ἔϑεον᾽ ὡς δ᾽ ὑπήχϑη-
σαν ἡδονῇ καὶ τρυφῇ κατερρύη τὸ τῆς πόλεως ἀνδρεῖον, φησὶν Ae-
στοτέλης, καὶ παροιμία τις ἐγεννήϑη ἐπ᾿ αὐτῶν Πάλαι ποτ᾽ ἦσαν
ἄλκιμοι Μιλήσιοι.

Qua occasione vulgatum hoc proverbium natum sit, accuratiora hs
bet Zenob. 5, 80 e Demonis proverbiis sumta, quem citant schol. (Did.) ia
Aristoph. Plut. 1002, ubi alia quoque de Polycrate explicatio. ceterum
cf. not. ed. Gotting. ad Zen., Diogen. 5, 3 et Apost. 13, 85 (quem e Tzetris
comm. ad Aristoph. l. c. sua exscripsisse Thomae Magistri scholium docet
in cod. Vind. Gr. phil. 167 f. 44*).

Ναξέω ν.

171. (910)

Athenaeus VIII p. 3485: ᾿ἡριστοτέλης ἐν τῇ Ναξέων πολιτείᾳ
περὶ τῆς παροιμίας (οὐδεὶς κακὸς μέγας ἰχϑύς, de quo praecedunt
Clearchi περὶ παροιμιὧν el Theophrasti περὶ γελοίου testimonia) οὕτω
γράφει" «τῶν παρὰ Ναξίοις εὐπόρων of μὲν πολλοὶ τὸ ἄστυ ᾧχουν.
of δὲ ἄλλοι διεσπαρμένοι κατὰ κώμας. ἐν οὖν δή τινι τῶν κωμῶν, 1
Ὄνομα ἦν «ΔΤηστάδαι, Τελεσταγόρας ᾧκει πλούσιός τε σφόδρα καὶ εὐ-
δοκιμῶν καὶ τιμώμενος παρὰ τῷ δήμῳ τοῖς v ἄλλοις ἅπασι καὶ τοῖς
καϑ᾽ ἡμέραν πεμπομένοις. καὶ ὅτε καταβάντες ἐκ τῆς πόλεως δυσω-
νοῖντό τι τῶν πωλουμένων, ἔϑος ἦν τοῖς πωλοῦσι λέγειν ὅτι μᾶλλον
ἂν προέλοιντο Τελεσταγόρᾳ δοῦναι ἢ τοσούτου ἀναδόσϑαι. νεανίσκοι
οὖν τινὲς ὠνούμενοι μέγαν ἰχϑύν, εἰπόντος τοῦ ἁλιέως τὰ αὐτά, λυ-
πηϑέντες τῷ πολλάκις ἀκούειν, ὑποπίοντες ἐκώμασαν πρὸς αὐτόν.
δεξαμένου δὲ τοῦ Τελεσταγόρου φιλοφρόνως αὑτούς, οἵ νεανέσκοε αὖ-
τόν τε ὕβρισαν καὶ δύο ϑυγατέρας αὐτοῦ ἐπιγάμους. ἐφ᾽ οἷς ἀγανα-
κτήσαντες οἱ Νάξιοι καὶ τὰ ὅπλα ἀναλαβόντες ἐπῆλθον τοῖς νεανί-
Gxoig* καὶ μεγίστη τότε στάσις ἐγένετο, προστατοῦντος τῶν Ναξίων
“υγδάμιδος, ὃς ἀπὸ ταύτης τῆς στρατηγίας τύραννος ἀνεφάνη τῆς
πατρίδος ».

172. (511)

Plutarch. de mul. virtut. c. 17, postquam Naxiorum belli contra Mi-
lesios causa explicata, quam ipsam e Theophrasti libro « (πολιτεχὼν)
τῶν πρὸ: τοὺς καιροὺς accuratius tradidit Partheuius erot. 18, Polycri-
tae historiam Diognetique Erythraei amorem enarravit ex ipsis, ut ait,
Naxiorum scriptoribus (quales praeter Andriscum e quo eiusdem facti di-
versa narraliou extat apud Parthenium novimus Aglaosthenem et Philteam,

-- δ08 —

v. Fr. hist. t. IV), haec addit: ὁ δ᾽ ᾿ἀριστοτέλης φησὶν οὐδ᾽ ἁλούσης
τῆς Πολυκρίτης, ἄλλως δέ πως ἰδόντα vov Διόγνητον ἐρασϑῆναι xal
πάντα διδόναι καὶ ποιεῖν ἕτοιμον εἶναι" τὴν δὲ ὁμολογεῖν ἀφέξεσθας
πρὸς αὐτὸν ἑνὸς μόνου τυχοῦσαν, περὶ οὗ τὸν Διόγνητον, ὥς φησιν o
φιλόσοφος, ὕρκον ἤτησεν. ἐπεὶ δ᾽ ὥμοσεν, ἠξίου τὸ 4ήλιον αὐτῇ
δοϑῆναι" Δήλιον γὰρ ἐκαλεῖτο τὸ χωρίον (Milesiorum scil. contra Na-
xios in ipsa insula ἔρυμα)" ἄλλως δ᾽ οὐκ ἂν ἔφη συνελϑεῖν. ὁ δὲ καὶ
διὰ τὴν ἐπιθυμίαν καὶ διὰ τὸν ὅρκον ἐξέστη καὶ παρέδωκε τῇ Πολυ-
κρίτῃ τὸν τόπον, ἐκείνη δὲ τοῖς πολίταις. ἐκ δὲ τούτου πάλεν εἰς ἴσον
καταστάντες ἐφ᾽ οἷς ἠβούλοντο πρὸς τοὺς Μιλησίους διελύϑησαν.

Aristotelis narratio in ipsis fere rebus minoribus quibus distat ἃ
vulgari Naxiorum traditione, consentire videtur cum ea quam ex Audrisci
Naxiacorum primo sumtam exhibet Parthenius erot. c. 9 (περὶ Πολυκρί-
της. ἢ ἱστορία αὕτη ἐλήφϑη ἐκ τῆς a ᾿ἀνδρίσκου Ναξιακῶν" γράφει
περὶ αὐτῆς καὶ Θεόφραστος ἐν τῷ ὃ [vel ἃ, ut c. 18] τῶν πρὸς τοὺς
καιρούς), Theophrasto quoque, ut puto, probatam. |

Mortem Polycritae ex eodem Aristotelis loco tangit etiam Gellius 3,
15: Cognito repente insperato gaudio exspirasse animam refert Ari-
stoteles philosophus Polycritam nobilem feminam Naxo insula (cf.
Plut. αὐτὴ δὲ πρὸς ταῖς πύλαις γενομένη τοὺς πολίτας ἀπαντῶντας
αὐτῇ. μετὰ χαρᾶς καὶ στεφάνων ὑποδεχομένους καὶ ϑαυμάξοντας, οὐκ
ἤνεγκε τὸ μέγεθος τῆς χαρᾶς, ἀλλ᾽ ἀπέϑανεν αὐτοῦ πεσοῦσα περὶ τὴν
πύλην).

Ὀπουντίων.

Opuntiorum republica auctorem omuium in Graecia Locrorum res
comprehendisse et fragmenta (cf. de Amphissa Ozolarum urbe) docent et
rei ratio: metropolis enim omnium Opus erat, cf. Strabo IX p. 425. Schol.
Pind. 0l. IX, 32. Locrorum autem nomine Itali simpliciter significantur.

173. (512)

Strabo Vll. p. 321 fin. : dv δὲ τῇ Αἰτωλῶν (πολιτείᾳ ᾿᾽Αριστοτ έ-
λης) τοὺς νῦν “οκροὺς Aíleyag καλεῖ, κατασχεῖν δὲ καὶ τὴν Βοιω-
τίαν αὐτούς φησιν. ὁμοίως δὲ καὶ ἐν τῇ Ὀπουντίων καὶ Μεγαρέων.

Cf. Aetol. pol. fr. et Steph. Byz. s. Φύσκος (Hesiod. ap. Strab. p.
322. Dionys. Hal. ant. 1, 17).

174. (513)
Schol. in Pindar. Ol. IX, 86 (olv Ὀλύμπιος ἀγεμὼν Ovydto ) ἀπὸ
γᾶς Ἔπει ὧν (Ὀπόεντος ἀναρπάσαις ... ἕνεικε Δοκρῷ): ᾿Επειῶν τῶν

— 004 —

Ἠλείων ... Ὀποῦντος ἦν ϑυγάτηρ (ἡ Πρωτογένεια cf. Boeckh, Explic.
Pind. p. 191) ᾿Ηλείων βασιλέως, ἣν ᾿Αἀριστοτέλης Καμβύσην (Κα-
βύην Plutarch. qu. Gr. 15) καλεῖ, διὰ τούτων οὖν ὁ Πίνδαρος etc.

. De συγγενείᾳ inter Opuntius et Eleos cf. Strabo IX p. 425. de Locri
filio Opunte praeter sch. Pind. Ol. 9, 96 et sch. Apoll. Rh. 1, 69 cf. Eustath.
in Il. p. 277, 19, qui ex eodem fonte hausta tradit quo Plut. in qu. Gr. 15,
Didymo scil. qui eandem narrationem repetiverat in comm. ad Sophoclem,
quem citat Athenaeus. Didymi autem' narrationem a Plutarcho relatam
propter Cabyes nomen a Didymo in comm, Pind. memoratum Aristoteleam
credo omnem. est autem haec: Τίς ἢ ξυλίνη κύων παρὰ “οκροῖς; Φυ-
σκου τοῦ ᾿Αμφικτύονος υἱὸς qv Λοκρός, ἐκ δὲ τούτου καὶ Καβύης
Ὁποῦς (vulgo male repetitur “οκρός). πρὸς ὃν ὁ πατὴρ διενεχϑ εἰς καὶ
συχνοὺς τῶν πολιτῶν ἀναλαβὼν περὶ ἀποικίας ἐμαντεύετο" τοῦ δὲ
ϑεοῦ φήσαντος κτίζειν πόλιν ὅπου περ ἂν τύχῃ δηχϑεὶς ὑπὸ κυνὸς
ξυλίνης, ὑπερβαίνων εἰς τὴν ἑτέραν ϑάλασσαν ἐπάτησε κυνόσβατον,
ἐνοχληϑεὶς δὲ τῇ πληγῇ διέτριψεν ἡμέρας αὐτόϑι πλείονας, ἐν αἷς κα-
ταμαϑὼν τὸ χωρίον ἔκτισε πύλεις Φυσκεῖς καὶ Ὑάνϑειαν (corr. Ὑαν-
'τίαν ex Steph. s. Ὕαντες) καὶ τὰς ἄλλας ὅσας οὗ κληϑέντες Ὀξόλαι 4ο-
χροὶ κατῴκησαν (sequuntur variae de Ozolarum nomine scriptorum sen-
tentiae, Myrsili Lesbii primum, ut docet Antigon. mir. 117 West. cf.
Strabo p. 427, deinde aliorum sicut in schol. ad ll. 8, 527). iam audias
Eustathium (in Il. p. 277): o£ δὲ παλαιοί (i. e. scholium quoddam in ἢ. f.
531 nunc perditum. cf. schol. Apoll. l. c.) φασι καὶ ταῦτα (quae eadem
verba ex eodem fonte apposuit Eudocia p. 270): ᾿Δἀμφικτύονος καὶ X9o-
νοπάτρας ἀπόγονος Φύσκος, ov “οκρός, ὧν ἀπὸ μὲν Φύσκου Φύσκοι
πρώην, ἀπὸ δὲ “Μοκροῦ “οκροὶ οἵ αὐτοὶ ὠνομάσϑησαν" “Δοκχροῦ δὲ
Ὀποῦς, πρὸς ὃν διενεχϑεὶς ὁ πατὴρ “οκρὸς ἐᾷ μὲν ἄρχειν ἐκεῖνον, at-
τὸς δὲ οἰκεῖ τὰ πρὸς ἑσπέραν τοῦ Παρνασσοῦ ἔχων ὑφ᾽ ξαυτὸν τοὺς
ἐκεῖ οἱ Εσπέριοί τε καὶ Ὀξόλαι ἐκαλοῦντο etc. cf. Steph. Byz. s. Φύ-
σκος: πόλις Δοκρίδος, ἀπὸ Φύσκου τοῦ Αἰτωλοῦ ᾿Αμφικτύονος τοῦ
Δευκαλίωνος (de Deucalione v. varias veterum narrationes in schol. Pind.
0l. IX) ... λέγεται καὶ ἀρσενικῶς ὃ Φύσκος" «Φύσκος δὲ ἀφ᾽ ov oi
“έλεγες οἵ νῦν Λοκροί» (quae Aristotelis esse suspicor, cf. supra
Strab.). Ῥιανὸς δὲ Φυσκέας αὐτοὺς καλεῖ... quas Didymeae doctrinae
reliquias esse testatur Athen. II p. 705: Δίδυμος δ᾽ ὃ γραμματικὸς (qui
reliquorum quoque apud Athenaeum auctorum locos suppeditavit omnes,
Pamphilo scil. et Athenaeo Pamphilus) ἐξηγούμενος παρὰ τῷ Σοφοκλεῖ
τὸ κύναρος ἄκανϑα: μήποτε φησὶ τὴν xvvoofarov λέγει διὰ τὸ
ἀκανϑῶδες καὶ τραχὺ εἶναι τὸ φυτόν" καὶ γὰρ ἡ Πυϑία ξυλίνην κύνα

— 505 —

αὐτὸ εἶπε καὶ ὃ ΜΔοκχρὸς χρησμὸν λαβὼν ἐκεῖ πόλιν οἰκίξειν, ὅπου av
ὑπὸ ξυλίνης κυνὸς δηχϑῇ. καταμυχϑεὶς τὴν κνήμην ὑπὸ κυνοσβάτου,
ἔχτισε τὴν πόλιν. eademque e commentario Sophocleo excerpta in le-
xico etiam tragico extitisse docet Hesychii consensus, qui ita s. xv va -
οος: φυτόν τι xal μήποτε ἡ κυνύσβατος διὰ τὸ τραχὺ καὶ ἀκανθῶδες"
κύνα γὰρ ξυλίνην τὴν κυνόσβατον ὁ ϑεὸς (ita codex eg, unde Musu-
rus Athenaei memor, apud quem sequitur Theophrasti testimonium ex
hist. pl. 3, 18, male effecit Θεόφραστος. cf. Schow, Hes. lex. restit. p.
477, quem suo damno neglexit Maur. Schmidt, Did. fr. p. 88) λέγει.

175. (514)

Harpocr. (e quo Suid., ut in cod. E) s. μφεσσα: πόλις τῆς 4ο-
κρέδος. ᾿ἡριστοτέλης dv vij Ὀπουντίων πολιτείᾳ οὕτω λέγει" «Av-
δραίμων (de quo Paus. 10, 38) δὲ ἦν οἰκιστής, “ἄμφισσαν δ᾽ ὠνόμασαν
διὰ τὸ περιέχεσϑαι τὸν τόπον ὄρεσιν ».

176. (515)

Hesych. 5. σπετος: ὁ ᾿Δχιλλεὺς ἐν Ἠπείρῳ, ὥς φησιν o Ag1-
στοτέλης ἐν Ὀπουντίων πολιτείᾳ.

Cf. Plutarch. Pyrrh. 1: ἐκ τούτου δὲ (scil. inde ἃ Pyrrhidarum in
Epiro principatu) καὶ 47:AÀeUg ἐν Ηπείρῳ τιμὰς ἰσυϑέους ἔσχεν 'omnezog
ἐπιχωρίῳ φωνῇ προσαγορευόμενος. de Achille locutus Aristoteles, ut
recte notavit C. Müller ad Ar. fr. 121, ob Patroclum Opuntium (de Aspeto
cf. L. Dieffenbach, Orig. Europ. Frf. 1861 p. 02. cf. 69).

177. (510)

Choeroboscus ad Theodosii canones t. I p. 75, 23 ed. Gaisford. Ox.
1842 (et in Bekk. Anecd. Gr. p. 1393) τὰ εἰς δὼν λήγοντα δισύλλαβα βα-
ρὕτονα διὰ τοῦ ὦ κλένονται, εἰ μὴ μετοχικὴν κλίσιν ἀναδέχονται,, olov
κώδων... τὸ Μέδων, ἔστι δὲ κύριον ὄνομα, ὃ μὲν ποιητὴς Ὅμηρος
διὰ τοῦ ντ κλίνει, olov Μέδοντος, τῷ λόγῳ τῶν μετοχικῶν, ἸΙσαῖος δὲ
0 ῥήτωρ καὶ ᾿Δριστοτέλης ἐν Ὀπουντίων πολιτείᾳ Μέδωνος φασὶν
ἀναλόγως.

Medon Ὀιλῆος νόϑος υἱός (Il. B, 727. cf. v, 693), Aeantis frater (ἐξ
᾿Δλκιμάχης τῆς Αἰακοῦ schol. Vict. ad Il. v, 694).

Ooxousvíov.
178. (517)
Io. Ttzetzes in prolegg. ad comm. in Hesiodi opp. p. 15 (ed. Gaisf.
Oxon. 1820): τὸν παλαιὸν δὲ “Ὅμηρον Διονύσιυς ὁ κυκλογράφος φησὶν.

— $060 —

ἐπ᾽ ἀμφοτέρων ὑπάρχειν τῶν Θηβαικῶν στρατειῶν xal τῆς Ἰλίου ἀλώ.-
σεως (ἐπ᾽ ἀμφοτέρων τῶν στρατειῶν Θηβαικῆς καὶ Τρωεκῆς Tzeü
ad Il. p. 150). ἐκ τούτου γοῦν λογίζομαι τοῦτον τοῦ Ἡσιόδου εἶναι v
ἐτῶν προγενέστερον (τοῦτον τὸν Ἡσίοδον ... μεταγενέστερον codd. vi-
tae Tz. excerptae in scholiorum Procli prolegomenis, praeter cod. Vat,
ef. Hes. ed. Goettling 1843 p. LXXXII. Biogr. Gr. ed. Westermann p. 48).
᾿Δριστοτέλης γὰρ ὃ φιλόσοφος (immo Philochorus secundum Ane-
nymi schol ad opp. v. 208, quo ipso testimonio qui sic ratiocinatur
Tzetzes usus est. ita enim illic: /Gzéov δὲ ὅτι υἱὸς Ἡσιόδου Mvaca;
ἐστέ Φιλόχορος δὲ Στησίχορόν φησι τὸν ἀπὸ Κλυμένης, ἄλλοε δὲ ᾽4ρ-
χιέπην. ubi vulgo ᾿Αρχιέπης editur, corr. e Tz. ad v. 269, aliter Goettl.
praef. ad Hes. p. XX), μᾶλλον δ᾽ οἶμαι ὁ τοὺς πέπλους συντάξας, ἐν τῇ
Ὀρχομενίων πολιτείᾳ Στησίχορον τὸν μελοποιὸν (τὸν μελοποιὸν εἰ
ipsius falsa explicatione addit Tzetzes, ut in schol. ad v. 269 p. 159 ubi
exscribit Anonymum: παῖδα of μὲν ἹΜνασέα, of δὲ Aoyiésemv, ἕτεροι i
Στησίχορον τὸν μελῳδὸν ἐξεδέξαντο. idem tamen error iam fuit Hesy-
chii apud Suid. s. Στησίχορος: Εὐφόρβου ἢ Εὐφήμου, ὡς δὲ ἄλλοι
Εὐκλείδου ἢ Ὑέτους ἡ Ἡσιόδου. ubi pro Ὑέτους corr. Εὐέπους) d-
ναί φησι υἱὸν Ησιόδου ἐκ τῆς Κλυμένης (ita corr. Wyttenbach. e schol.
v. 268. codd. Κτημένης) αὐτῷ γεννηϑέντα τῆς Augigavovs καὶ D'ayv-
τορος ἀδελφῆς, ϑυγατρὸς δὲ Φηγέως" ὁ δὲ Στησίχορος οὗτος σύγχρο-
νος ἦν Πυϑαγόρᾳ τῷ φιλοσόφῳ καὶ τῷ “Ακραγαντίνῳ Φαλαάριδι" οἱ δὲ
Ὁμήρου v ὑστέριξον ἔτεσι, καϑά φησι καὶ Ἡρόδοτος (itaque etiam He-
siodum totidem fere annis Homero recentiorem esse λογίζεται Tzetzes.
ὑστερέξοντα male Goettl e cod. Vat. Herodoti idem locus I[, 53, qui
ὁμοχρόνους falso dicat Ilesiodum et Homerum. a Tzelze etiam ad v. 622
citatur, ad Pythagorae aetatem hic nescio quomodo relatus) ... τελευτᾷ
δὲ 'Hoíoóog ἐν “οκρέδι τοιουτοτρόπως. μετὰ τήν νίκην, ἣν αὐτὸν vt-
νικηκέναι φασὶν ἐπὶ τῇ τελευτῇ Αμφιδάμαντος (de qua re ab Aristo-
tele aliena, id quod concedas Plutarchi iudicio ap. Procl. v. 648, cf. Tz.
in Il. p. 19, dicitur supra p. 14 ex Cert. Hom. et Hes. p. 315 sqq. Goetll.,
cf. Philostr. heroic. p. 727), εἰς Δελφοὺς ἐπορεύϑη, xal ἐδόϑη αὐτῷ
οὑτοσὶ ὁ χρησμός

ὄλβιος οὗτος ἀνήρ, ὃς ἐμὸν δόμον ἀμφιπολεύει.

Ἡσίοδος ΪΜούσῃσι τετιμένος ἀϑανατῃσι"

τοῦ δή τοι κλέος ἔσται ὅσον τ᾿ ἐπικίδναται ἠώς.

ἀλλὰ Διὸς πεφύλαξο Νεμείου κάλλιμον ἄλσος"

κεῖθι δέ (ila in Cer, καὶ yaQ codd.) τοι ϑανάτοιο τέλος πεπρω-

μένον ἐστίν.

-- 007 —

ὁ δὲ τὴν ἐν Πελοποννήσῳ Νεμέαν φυγὼν ἐν Οἰνόῃ τῆς Δοκρίδος ὑπὸ
᾿Αμφιφάνους καὶ Γανύκτορος τῶν Φηγέως παίδων ἀναιρεῖταε καὶ ῥί-
πτεται εἰς τὴν ϑάλασσαν ὡς φϑείρας τὴν ἀδελφὴν ἐκείνων Κλυμένην
(codd. Κτημένην), ἐξ ἧς ἐγεννήϑη Στησίχορος (ut supra dictum est).
ἐκαλεῖτο δὲ ἡ Οἰνόη Διὸς Νεμείου ἱερόν. μετὰ δὲ τρίτην ἡμέραν ὑπὸ
δελφίνων πρὸς τὸν αἰγιαλὸν ἐξήχϑη τὸ σῶμα μεταξὺ “οκρίδος καὶ
Εὐβοίας καὶ ἔθαψαν αὐτὸν “οκροὶ ἐν Νεμέᾳ τῇ τῆς Οἰνόης. οἵ δὲ
φονεῖς αὐτοῦ νηὸς ἐπιβάντες ἐπειρῶντο φυγεῖν, χειμῶνι δὲ διεφϑάρη-
σαν (ut auctor fuit Alcidamas citatus in Certamine Hes. p. 323, e quo
libro sua omnia Tzetzes duxisse videtur ad Aristotelis testimonium frag-
mentumque nihil pertinentia. Ὀρχομένιοι δὲ ὕστερον κατὰ χρησμὸν
ἐνεγκόντες τὰ ᾿Ησιόδου ὀστὰ ϑάπτουσιν ἐν μέσῃ τῇ ἀγορᾷ καὶ ἐπέγρα-
ψαν τάδε"

"Moxoy μὲν πατρὶς πολυλήιος" ἀλλὰ ϑανόντος

ὀστέα πληξίππων γῆ Miwiov κατέχει
Ἡσιόδου, τοῦ πλεῖστον ἐν ἀνθρώποις κλέος ἐστὶν
ἀνδρῶν κρινομένων ἐν βασάνῳ σοφίης.

ἐπέγραψε δὲ καὶ Πίνδαρος"

χαῖρε δὶς ἡβήσας καὶ δὶς τάφου ἀντιβολήσας,

Ἡσίοδ᾽, ἀνθρώποις μέτρον ἔχων σοφίης.
hoc solum Pindari epigramma Tzetzes, qui antea Certaminis Hes. verbis
usus est, ex alio fonte Aristotelisque testimonio in proverbiorum colle-
ctionibus servato addidit. ita enim in Coll. cod. Vat. et Bodl. (App. IV,
92 ed. Gott. 1 p. 456) s. τὸ ἩΗσιόδειον γῆρας : QiovorélAngg ἐν Oo-
χομενίων πολιτείᾳ δὶς τεϑάφϑαι φησὶ τὸν Holodov καὶ ἐπιγράμματος
τοῦδε τυχεῖν" «χαῖρε δὶς ἡβήσας ... παρόσον τό τε γῆρας ἀπέβη καὶ
δὲς ἐτάφη (cf. Macar. 8, 49 et Suid. sub eodem lemmate: ἐπὲ τῶν ὑπερ-
γήρων. φέρεται yag καὶ ἐπίγραμμα Πινδάρου τοιοῦτο" «χαῖρεν etc.).
quod quidem Aristotelis testimonium, qui τάφον ἩΗσιόδου Orchomenium
ubi commemoravit, de poeta bis condito dixerit et epigrammatis, sicut
Pausanias (9, 39), Plutarchi Chaeron. in Hesiodum commentario deberi
testatur Procl. in opp. v. 631 (p. 298) ita scribens: ἀοέκητον δὲ αὐτὸ
(scil. τὴν ἄσκραν τὸ πολίχνιον) ὁ Πλούταρχος ἵστορεῖ xol τότε εἶναι,
Θεσπιέων ἀνελόντων τοὺς οἰκοῦντας, Ὀρχομενίων δὲ τοὺς σωϑέντας
δεξαμένων" ὅϑεν καὶ τὸν θεὸν Ὀρχομενίοις προστάξαι τὰ Ἡσιόδου
λείψανα λαβεῖν καὶ ϑάψαι παρ᾽ αὐτοῖς, ὡς καὶ ᾿Τριστοτέλης φησὶ
γράφων τὴν Ὀρχομενίων πολιτείαν. neque adeo a vero aberraverit , qui
Certaminis quoque auctori, qui paulo post lladriani imperium se vixisse
ipse fatetur (p. 314, 13 Goettl.), idem praesto fuisse credat Aristotelis Le-

-- ὅ08 —

stimonium e Plutarcho petitum. sane utrumque epigramma ex Aristotele
allatum in proverbiis legisse Tzetzes videtur, qui ex altero potissimum
(4oxov μὲν etc.), quod Chersiae Orchomenio ab Orchomeniis tribuebatur
(secundum Callippum Corinthium ἐν τῇ ἐς Ὀρχομενίους συγγραφῇ ap.
Paus. 9, 38, 10 cf. 9, 29, 2), concluserit (cf. C. Müller ad fr. 115) Aristote-
lem non philosophum esse politiarum auctorem — politiarum dico, non
enim de una Orchomeniorum loquitur — sed eum qui τοὺς πέπλους com-
posuerit id est epigrammata similis plane argumenti a Porphyrio (Eust.
in Il. p. 285), qui de auctore libri dubitaverit, e Peplo tradita (quod idem
iudicium prodit, ubi de Samiorum politia loquitur, Tz. in Lycophr. 488).
Tzetzes enim quum uberiorem Certaminis narrationem in usum suum
convertere mallet, Aristotelis tamen auctoris nomen et ex Procli schulio
acciperet et e proverbiis, testem hunc quem bis citari vel male memor
credidit vel obiter legens (cf. sch. ad v. 268) in primo statim loco qui re-
vera alienus erat apponendum duxit, alterum verumque locum scribenti
obversatum fuisse ipso illo de auctore iudicio simul confessus. iam vero
omnem illam de morte Hesiodi narrationem quae in Certamine traditur
Aristotelis esse e Plutarcho ductam, fidem faciunt ipsa alterius narratio-
nis Plutarcheae verba in Septem sapientum convivio c. 19 adhuc servata.
quae eadem fuisse videtur, nisi quod unum in hoc libro fontem sequitur,
Aristotelem ut credo, in Certamine autem epitomator cum Aristotelis nar-
ratione diversam ex Alcidama quodam de interfectorum exitio famam Era-
tosthenisque narrationem confundit (a p. 323, 9—19, ita ut v. 20 ad Ari-
stotelem revertat). quod vero in Certamine dicitur mortui corpus in mare
deiectum fuisse τὸ μεταξὺ τῆς Εὐβοίας καὶ τῆς “οκρίδος. id quum fal-
sum sit (cf. Plut. 1. c. c. 10) et reliquae narrationi repugnet, conveniat
autem interfectorum in Cretam insulam navigationi de qua testatur Alci-
damas, primum quidem auctoris negligentiam prodit diversos auctores a
Plutarcho appositos confundentis, deiude Tzetzis fontem, qui eundem er-
rorem repetit ipso Certaminis libro, non autem, quod propter raritatem
libri credideris in uno codice Florentino traditi, communi quodam fonte
usus. quo magis certum est vitam Hesiodi, quae Procli quoque scholio-
rum prolegomenis in quibusdam codicibus excerpta subiicitur, ab ipso
Tzetze compositam esse neque ex alio commentario, qui Plutarchea red-
dat Christiani quidem auctoris (ut docet locus p. 6 τοὺς ϑρυλλουμένους
ἐκείνους ϑεοὺς contemnentis) at longe Tzetzis aetate superioris, ab hoc
in sua prolegomena verbotenus pro more scriptorum Byzantinorum trans-
latam fuisse. de qua re iam superest ut paucis dicam commonstremque
iudicium illud de politiis ab Aristotele philosopho alienis neque Plutarchi

— $000 —

quadam, qui de Aristotele auctore nunquam dubitat, neque ulla omnino
doctiorum hominum auctoritate niti, sed ipsius Tzetzis esse. scholia
enim illa vetera sub unius Procli diadochi nomine tradita non Procli sunt
omuia, sed veteris quem solum iam Tetzes novit collectoris, qui scholiis
e prolixo Procli commentario quo tanquam fundamento usus est excer-
ptis et primo plerumque loco positis alia passim aut voce ἄλλως (i. e.
ἄλλου, quae sexcenties inter se mutata vidi in codicibus commentariorum
ad Aristotelem miscellorum) signata aut bis interdum lemmate eodem
scripto (velut ad v. 631. 118. cf. ad 473 et 475 s. εὐυχϑέων et similia)
discreta addiderit ex altero commentatore hausta atque vel e tertio quo-
dam subinde aucta (cf. ubi tria eiusdem argumenti scholia diversa com-
ponuntur, ad v. 144. 382. 421. 491. 712. 748. 708). et alterum quidem il-
lum commentatorem Procli ubertate patet multo fuisse breviorem et a
verbis quoque eius, quem ignorasse videtur, sententiisque liberum et di-
versum Tzetzique, qui vehementer Proclum solet increpare, fere acce-
ptiorem, auctorum autem Lestimonia ut recentiorum ferebat (inde a VII.
sec.) incuria, adeo negligentem, ut pauca fere vestigia (velut ad 52. 84.
94. 268. 491. 566. 631. 824) relinquat illius eruditionis, qualem Plutarcho
saepe citato debet Proclus. Christianum eum fuisse vidit Ranke (l. c. p. 15,
e sch. ad v. 160. cf. ad 106). atque eiusdem manifesto commentatoris
prooemium etiam brevissimum Procli prooemio, quo ut legenti patet
integro scholia vetera incipiunt, et ipsi brevi (quam brevitatem testatur
simul et reprehendit Tzetzes) solenni illo ἄλλως interposito subiicitur a
verbis incipiens Mero τὴν ἡρωικὴν γενεαλογίαν (quibus quasi respon-
dent ultima anonymi verba ad v. 824 τούτοις dà ἐπάγουσι etc.) usque ad
v. ποίημα εἶναι Μουσῶν. confusum illud in quibusdam codicibus (cf.
Gaisf. p. 3), ut alibi saepe factum est, cum ipso primo ad v. 1 anonymi
scholio 'quod post prolegomena in scholiorum initio ipsis verbis (Mov-
σας δὲ ὠνομάσϑαι etc.) repetitur Procli primo scholio, quod e prooemio
ducitur, adiectum. iam vero in eisdem codicibus (C et D Gaisfordi i. e.
Paris. 2833 et 2763 et P Westermanni i. e. Par. 2778) post prooemia illa
duorum veterum commentatorum, Procli et anonymi, inserta leguntur
alius praefatiohis fragmenta maiora (sola haec extant in B i. e. Par. 2708
sec. Gaisf. p. 3 cf. 21) quae Tzetzis vitae ad verbum consentiunt, quibus-
dam quidem quae eiusdem plane farinae sunt (cf. p. 14 de insomnio He-
siodi et p. 18) superflua tamen videbantur eiectis, eis scilicet verbis qui-
bus singula quaedam prooemii capitula (p. 16. 17. cf. p. 20) discernuntur
aliisque quae manifesto Tzetzica sunt neque ex alio fonte a Tzetze ple-
uius exscripto cum ceteris derivari possunt (sicut illa de Cumae urbis

Φ

— 510 —

novo nomine quod e Strabone l XIII p. 582 ductum est et de diversa
urbe Italica p. 12, quae a Tzetze etiam ad v. 634 apponuntur. Soterichus
autem Christianus ὃ χρυσογνώμων eadem voce laudatur qua in prooemii
initio quo contra Proclum disputat p. 11 et alibi quoque Tzetzes utitur,
velut in Epistolis p. 76 ed. Th. Pressel. Tub. 1851. Tzetzis igitur aequa-
lis est alter ille ὁ νῦν περιιὼν τῆς Νικομηδείας οἰνοπράτης). atque
etiam ipsa excerpta illa si sola consideras, non solum Christiani sunt (v.
p. 6 τοὺς ϑρυλλουμένους ἐκείνους ϑεούς), sed eundem sermonem eius-
demque doctrinae fragmenta gerunt, quibus in aliis quoque libris Tzetzes
gaudet: ita Homerus ὁ χρυσοῦς solenni Tzetzis praeconio appellatus
(p. 6. cf. Tz. in Il. p. 5. 127. 144 et de aliis similiter Epp. p. 89. 93. 62),
ita Orphicorum carminum idem studium (p. 8. cf. 18) quod postea in
ipsis scholiis Tzetzicis cernitur sicut in commentario Tzetzis Homerico
(v. ind. Bekk.), ita Dionysii cyclographi testimonium idem quod apud Tz.
in Il. p. 150, ita de pluribus Homeris iudicium (e Hesychio fortasse du-
ctum quem v. apud Suid. s. v.) idem quod in sch. Tz. ad Hes. v. 236 et in
Lycophr. p. 263 ed. Lips. (cf. in Il. p. 19), ita Lucianus denique similiter
(ut p. 5) citatus in ll. p. 64. 86. Tzetzes igitur postquam Proclum reiecit
(ut priores omnes in prolegg. ad Hom.) praemisitque secundum proprias
iusti commentarii prooemiique regulas (v. p. 10) necessariam illam poe-
tarum divisionem ex Isaaci fratris in Lycophr. praefatione breviter repe-
titam (p. 11. in Lyc. p. 247), de vita poetae agit (ovrog ovv ὁ Ἡσίοδυς
cf. in vita Lyc. p. 203 ὁ “υκόφρων ovroc(), aetate, libris, morte, de in-
scriptione denique libri praesentis, simili fere ratione qua in praefatione
uberiore ad ll. (cf. p. 7. 45), vitam autem ipsam composuil e Plutarchi
apud Proclum et Anonymum reliquiis (ita de parentibus eorumque fuga
e sch. Pr. ad v. 631 et 038, de filio e sch. Anon. ad v. 268), e Certamine
Hesiodi et Homeri (de morte Hesiodi et de ipso illo certamine, de quo
eadem licet πάντα ταῦτα ληρώδη λέγων. iudicio a Tzetze in praefatio-
nem translato p. 15, cum quo loco cf. etiam Tz. in Il. p. 19, narraverat
Plutarchus ad v. 648 cf. Sept. sap. conv. c. 10, sicut de morte ad v. 631).
ex aliis denique fontibus quibus in ceteris libris utitur (Archippi quoque
mentio, quae eadem apud Tatian. c. Gr. p. 249, aliunde inserta est).

lam adscribo quam Aristotelica reddere (ea scil. ipsa quae e Plu-
larchi commentario ad Aristotelem provocantis tangit tantummodo Pro-
clus in sch. ad v. 0631) supra conieci narrationem Plutarchi Sept. sap.
conv. c. 19: ἀνθρώπινον δὲ καὶ πρὸς ἡμᾶς τὸ τοῦ Hoi000v πάϑος"
ἀκήκοας γὰρ ἴσως τὸν λόγον. Οὐκ ἔγωγε, εἶπεν. ᾿Αλλὰ μὴν ἄξιον πυ-
ϑέσϑαι. Μιλησίου γὰρ ὡς ἔοικεν ἀνδρός, ᾧ ξενίας ἐκοινώνει Ἡσίο-

— $11 —

dog xai διαίτης ἐν Λοκροῖς, τῇ τοῦ ξένου ϑυγατρὶ κρύφα συγγενο-
μένου καὶ φωραϑέντος, ὑποψίαν ἔσχεν ὡς γνοὺς ἀπ᾿ ἀρχῆς καὶ συνε-
πικρύψας τὸ ἀδίκημα, μηδενὸς ὧν αἴτιος, ὀργῆς δὲ καιρῷ καὶ δια-
Boi περιπεσὼν ἀδίκως" ἀπέκτειναν γὰρ αὐτὸν of τῆς παιδίσκης ἀδελ-
qol περὶ τὸ “οκρικὸν Νέμειον ἐνεδρεύσαντες καὶ μετ᾽ αὐτοῦ τὸν
ἀκόλουϑον ᾧ Τρώιλος ἦν ὄνομα. τῶν δὲ σωμάτων εἰς τὴν ϑάλασσαν
ὠσϑέντων τὸ μὲν τοῦ Τρωίλου εἰς τὸν Δάφνον ποταμὸν ἔξω (immo
ἔσω. scilicet eadem nomina redire notum est apud Ozolas quae apud Epi-
cnemidios, velut 74107: utrinque sec. Strab. IX p. 427. ita nunc Daphnus
quis Ozolarum cum notiore eo mutari videtur qui Locros Epicnemidios
dividebat et Opuntios, ubi ὁ Δαφνοῦς oppidum in Phocidis olim litore,
cf. Plin. 4, 20. Strabu IX p. 416. 424 fiui. 426 in. inde igitur explicandus Α]-
cidamas qui ad Epicnemidios Hesiodi mortem retulisse videtur et Certami-
nis error qui utramque fabulam miscet) φερόμενον ἐπεσχέϑη περικλύ-
Gro χοιράδι μικρὸν ὑπὲρ τὴν ϑάλασσαν ὑπεχουσῃ" xol μέχρι viv
Τρώιλος ἡ χοιρὰς καλεῖται. τοῦ δὲ Ησιόδου τὸν νεκρὸν εὐϑὺς ἀπὸ
γῆς ὑπολαβοῦσα δελφίνων ἀγέλη πρὸς τὸ Ῥίον ἐκόμιξε καὶ τὴν Μολυ-
κρίαν. ἐτύγχανε δὲ Λοκροῖς ἡ τῶν Ρίων (4ριαδνείων} cf. Cert. p.
323, 7) καϑεστῶσα ϑυσία καὶ πανήγυρις, ἣν ἄγουσιν ἔτι νῦν περιφα-
νῶς περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον. ὡς δὲ ὥφϑη προσφερόμενον τὸ σῶμα,
ϑαυμάσαντες ὡς εἰκὸς ἐπὶ τὴν ἀκτὴν κατέδραμον καὶ γνωρίσαντες ἔτι
πρόσφατον νεκρόν, ἅπαντα δεύτερα τοῦ ξητεῖν τὸν φόνον ἐποιοῦντο
διὰ τὴν δόξαν τοῦ Ησιόδου. καὶ τοῦτο μὲν ταχέως ἔπραξαν εὑρόντες
τοὺς φονεῖς" αὐτούς TE γὰρ κατεπόντισαν ξῶντας καὶ τὴν οἰκίαν κα-
τέσκαψαν. ἐτάφη δὲ Hoíoóog πρὸς τῷ Νεμείῳ (prope Naupactum, ut
docent Thucyd. 3, 96. 102 et Pausanias 9, 38)" τὸν δὲ τάφον of πολλοὶ
τῶν ξένων ovx ἴσασιν, ἀλλ᾽ ἀποκέκρυπται ξητούμενος (neque frustra,
cf. Paus. 1. c. quo Plutarchi narratio suppletur) ὑπ᾽ Ὀρχομενίων, ὥς
φασι. βουλομένων κατὰ χρησμὸν ἀνελέσϑαι τὰ λείψανα καὶ ϑάψαι παρ᾽
αὐτοῖς.

E Plutarcho autem ita Certaminis auctor (e quo Tzetzes) p. 322, 20
Goettl.: τοῦ δὲ ἀγῶνος διαλυϑέντος διέπλευσεν ὁ 'Holodog εἰς Δελφοὺς
χρησόμενος καὶ τῆς νίκης ἀπαρχὰς τῷ ϑεῷ ἀναϑήσων. προσερχομένου
δὲ αὐτοῦ τῷ ναῷ ἔνϑεον γενομένην τὴν προφῆτίν φασιν εἰπεῖν " ὄλβιος
οὗτος ἀνὴρ κ. τ. λ. ὁ δὲ Ἡσίοδος ἀκούσας τοῦ χρησμοῦ τῆς Πελοπον-
νήσου μὲν ἀνεχώρει νομίσας τὴν ἐκεῖ Νεμέαν τὸν ϑεὸν λέγειν, εἰς δὲ
Οἰνόην (ὁ Οἰνεὼν vocatur ἃ Thucydide, qui etiam Hesiodi mortem tangit
3, 96) τῆς “οκρίδος ἐλθὼν καταλύει παρὰ ᾿Αμφιφάνει καὶ Γανύκτορι,
τοῖς Φηγέως παισίν, ἀγνοήσας τὸ μαντεῖον" ὃ γὰρ τόπος οὗτος ἔκα-

— 512 —

λεῖτο Διὸς Νεμείου ἕερόν. διατριβῆς δ᾽ αὐτῷ πλείονος γενομένης ἐν
τοῖς Οἰνεῶσιν (ed. Οἰνῶσιν), ὑπονοήσαντες of νεανίσκοε τὴν ἀδελφὴν
αὐτῶν μοιχεύειν τὸν Holodov, ἀποκτείναντες εἷς τὸ μεταξὺ τῆς Εὐβοίας
καὶ τῆς “οκρίδος πέλαγος κατεπόντισαν. τοῦ δὲ νεκροῦ τριταίου πρὸς
τὴν γῆν ὑπὸ δελφίνων προσενεχϑέντος, ξορτῆς τινὸς ἐπιχωρίου παρ᾽
αὐτοῖς οὔσης ᾿Αριαδνείας, πάντες ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν ἔδραμον καὶ τὸ
σῶμα γνωρίσαντες ἐκεῖνο μὲν πενθήσαντες ἔϑαψαν, τοὺς δὲ φονεῖς
ἀνεζήτουν .. . ὕστερον δὲ Ὀρχομένιοι κατὰ χρησμὸν μετενέγκαντες ao-
τὸν παρ᾽ αὑτοῖς ἔϑαψαν καὶ ἐπέγραψαν ἐπὶ τῷ τάφῳ" "Aoxer
μὲν x. τ. À.
179. (518)

Pollux X, 105: καὶ ὅταν uiv ἐν ᾿Αχαρνεῦσιν (v. 108) εἴπῃ “4ριστο-
φάνης ἀχάνας χρυσίου, τὸ ἀγγεῖον ἴσως Περσικόν" ἔνιοι dà τὴν
ϑεωρικὴν κίστην οὕτω κεκλῆσϑαι νομίξουσιν. ἐν δὲ oio vovéAovg
Ὀρχομενέων πολιτείᾳ μέτρον ἐστὶν Ὀρχομένιον τετταράκοντα πέντε
(πέντε add. Salmasius) μεδίμνους χωροῦν ᾿Δττικούς. of δὲ κοιτέδας τὰς
Πυϑῶδε ἰόντων, ὅτε καὶ τὰ λεβητάρια καλοῦσι ταναγρίδας.

Ex eodem fonte (Didymo scil. et in lexico et in commentario idem
apponente) schol. ad Aristoph. Acharn. 108 (e quo Suid. s. ἀχάνη) οὔκ.
ἀλλ᾽ ἀχάνας: ἀχάνη μέτρον ἐστὶ Περσικόν, ὥσπερ ἡ ἀρτάβη παρ᾽
Αἰγυπτίοις. ἐχώρει δὲ μεδίμνους ᾿Ἁττικοὺς ue, ὡς μαρτυρεῖ '᾿Αριστο-
τέλης. ἄλλοι δέ (of δέ Suid.) φασιν ὅτι κίστις (κίστη Suid.) ἐστίν. εἰς
ἣν κατετέϑεντο τοὺς ἐπισιτισμοὺς οὗ ἐπὶ τὰς ϑεωρίας στελλόμενοι.
quod alterum aliorum testimonium Phanodemi fuisse eundem comici ver-
sum respiciens docet llesychii glossa s. ἀχάνας: τινὲς μὲν Περσικὰ μέ-
voa , Φανόδημος δὲ κίστας, εἰς ἃς κατετίϑεντο τοὺς ἐπισιτισμοὺς οἱ
ἐπὶ ϑεωρίας ἰόντες , of εἰς ϑεοὺς στελλόμενοι. cf. idem s. ἀχάνη: μέ-
τρον σίτου ἐν Βοιωτίᾳ χωροῦν μέδιμνον ἕν (corr. μεδίμνους με). Sy-
nag. lex. Seg. p. 473, 32 ἀχάνη: μέτρον Βοιώτιον πολλῶν τινῶν μεδί-
μνων. οὕτως ᾿Δριστοφανης (corr. ᾿Αριστοτέλης).

Παρέων.
De Sopatri excerptis v. Phot. bibl. c. 161.

Πελληνέων.

180. (619)
Harpocr. (e quo Phot. p. 250, 3 et Suid., Ar. nom. om. ut in cod. E)
μαστῆρες: Ὑπερίδης iv τῷ πρὸς Πάγκαλον. ἔοικεν ἀρχή τις εἶναι

-- 0139 —

ἀποδεδειγμένη ἐπὶ τὸ ζητεῖν τὰ κοινὰ vov δήμου, ὡς of ξητηταὶ καὶ of
ἐν Πελλήνῃ (Πέλλῃ Suid.) μαστροί, ὡς ᾿ἀριστοτέλης ἐν τῇ Πελλη-
νίων (Πελληνέων Vales. quod non necessarium, cf. Steph. B. s. Πελλήνη)
πολιτείᾳ.

. Cf. alteram glossam Photii p. 248, 21 (cuius breve quoddam frag-
mentum etiam in Lex. rhet. Seg. p. 279, 0) s. μαστῆρες: οἷ τὰ qvya-
δευτικὰ γρήματα εἰσπράττοντες, οἱονεὶ ξητηταὶ τῶν φυγαδευτικῶν
χρημάτων τῶν ἀειφυγίαν φυγαδευϑέντων᾽ ἐκλήϑησαν δὲ μαστῆρες
ἀπὸ τῶν κυνηγῶν τῶν ἐν τοῖς μαστοῖς τῶν ὁρὼν ζητούντων τὰ ϑηρία.
Hesych. s. μαστήρ: ἐρευνητήῆς. μαστῆρες: ξητοῦντες, ἐρευνῶντες.
et s. μαστροί: παρὰ Ῥοδίοις βουλευτῆρες. |

Dicaearchi quoque extabat Πελληναίων (in Achaia) πολιτεία. quam
tenebat Cicero (ad Att. II, 2).

(Ῥηγένων.)

181. (620)

Pollux 5, 75: Ἰϑάκη δὲ μόνη τῶν νήσων ayovog ἐστι λαγώ (de qua
re cf. Xen. cyneg. 5, 24 et Arist. ἢ. a. 8, 28 p. 606, 2, unde Plin. 8, 220).
Καρπάϑιοι δὲ πρότερον ovx ὄντων ἐν τῇ νήσῳ λαγῶν ξεῦγος εἰσαγα-
γόμενοι, τὸ μὲν εἰς πλῆϑος ἐκ τῆς πολυγονίας ἐπιδιδοῦν ἔφϑειρε τοὺς
καρπούς, οἱ δὲ παροιμίαν ἐποίησαν ἐπὶ τῶν ἐπισπαστὸν κακὸν dg
ἑαυτοὺς ἐπαγαγόντων «ὁ Καρπάϑιος τὸν λαγῶν» (cf. Zenob. 4, 4S etc.).
καὶ μὴν ᾿Δναξίλας ὃ Ῥηγῖνος οὔσης, ὡς ᾿ἀριστοτέλης φησίν, τῆς
Σικελέας τέως ἀγόνου λαγῶν, ὁ δὲ εἰσαγαγών τε καὶ ϑρέψας, ὁμοῦ δὲ
xai Ὀλύμπια νικήσας (de qua re Heraclides etiam in Rheginorum pol., v.
Exc. p. 21, 15) ἀπήνῃ, τῷ νομίσματι τῶν Ῥηγίνων ἐνετύπωσεν ἀπήνην
καὶ λαγών (cf. Poll. 9, 84. Boeckh, Metrol. Unters. p. 323).

Ad finem haec posita sunt uberriinae illius leporis descriptionis no-
minum cynegeticorum occasione illatae, quam qui composuit auctor a
Polluce pro more exscriptus, eis quae e Xenophontis cyueget. c. 5 scien-
ler elegerat, praeter alios quos ignoramus Aristotelis passim verba e hist.
anim. (Poll. 5, 68. 73. cf. Ar. hi. a. 3, 12 p. 519, 20. 0, 33. 3, 21 p. 52258)
intexuit et Herodoti (Poll. 5, 73. cf. Herod. 3, 108. Xen. 5, 13) ex Arche-
lai (Poll. 5, 73 de corporis cavernis ad excrementa variis. cf. Ael. n. an.
2,12. Archel. ap. Plin. 8, 218 et ap. Varr. r. r. 3, 12. Clem. Al. paed.
ΠῚ p. 81. unde sequitur Archelai, quem citat l. 2, 7, esse ea etiam quae
idem Aelianus affert l. 13, 12. levis enim sophista, qui nihil nisi verbo-
rum fallaces illecebras dederit rebus temere compilatis, speciem tamen

ARIBTOT. PSEUDEPIGR. 99

— 14 —

quaerit hominis rerum naturae curiosi vanam et quam maxime mendacem,
a viris expertis et fide dignis, veluti venatoribus aliisque, pro Aristoteleo
more audita se accepisse perhibens quae e scriptoribus antiquis collegit
mirabilia atque superstitiosa). quorum nomina, quae pro more solito
Pollux omisit, apposuerat ille quem secutus est, apposuitque in eodem
argumento Athenaeus, qui de leporis fecunditate Xenophontis et Herodoti
et nomina et verba ita coniungit (IX p. 400*), ut ipsa tantum Xenophontis
et Aristotelis et Herodoti verba Pollux 5, 73: καὶ μὴν πολύγονόν ἔστιν
etc. idem de Astypalaea maris Carpathii insula idem fere narrat ex Hege-
sandro, quod ex alio auctore de Carpatho ipsa legitur apud Pollucem. vi-
detur enim Athenaeus, qui Pamphili lexicon reddere solet, ex eodem loco
(s. λαγώς, cf. Hes.) sua elegisse, e quo alia Pollux eiusdem illius the-
sauri copiosissimi amator. ad quem hic quoque rediisse eum suspicor
etiam propter Cratini testimonium (5, 68) et propter Homericum illud
πτῶκα λαγωὸν (Il. x, 310. g, 676), quod tangit 5, 72 ut Athen. p. 4004
(Eust. p. 1270. 1122) cf. Aristoph. Byz. ap. Ael. 7, 47. cf. 7, 19.

(Ῥο ὃ ἐω ν.)
182. (521)

. Schol. ad Pindar. Olymp. VII inscr. Δεαγόρᾳ Ῥοδέῳ πύκτῃ:
νικήσαντι τὴν of ὀλυμπιάδα. ταύτην τὴν ὠδὴν ἀνακεῖσϑαί φησι
Γόργων ἐν τῷ τῆς Λινδίας ᾿4ϑηνὰς ἱερῷ χρυσοῖς γράμμασιν. ὁ Δια-
γόρας οὗτος υἱὸς μὲν ἦν Δαμαγήτου τοῦ Podíov, ἐνίκησε δὲ καὶ Πύ-
ϑια καὶ Ἴσϑμια. περὶ δὲ τούτου τοῦ Διαγόρου εἶπε μὲν καὶ ᾿Αριστο-
τέλης καὶ ᾿Απόλλας, μαρτυροῦσι δὲ τοιαῦτα᾽ Κατὰ γὰρ τὴν Ὀλυμπίαν
ἔστηκεν ὃ Διαγόρας μετὰ τὴν Μυσάνδρου εἰκόνα, πηχῶν τεσσάρων
δακτύλων πέντε, τὴν δεξιὰν ἀνατείνων χεῖρα, τὴν δὲ ἀριστερὰν εἰς
ἑαυτὸν ἐπικλίνων. μετὰ δὲ τοῦτον ἵσταται xal Δαμάγητος ὁ πρεσβύ-
τατος τῶν παίδων αὐτοῦ, ὃς ἦν καὶ ὁμώνυμος τῷ πάππῳ, παγκράτιον
προβεβλημένος, καὶ αὐτὸς πηχῶν τεσσάρων, ἐλάττων δὲ τοῦ πατρὸς
δακτύλων πέντε.1) ἐχόμενος δὲ τούτου ἕστηκε Δωριεὺς ἢ ἀδελφός,
πύκτης καὶ αὐτὸς προβεβλημένος. τρίτος δὲ μετ᾽ ἐκεῖνον ᾿Ακουσίλαος,
τῇ μὲν ἀριστερᾷ ἱμάντα ἔχων πυκτικόν, τὴν δὲ δεξιὰν ὥσπερ πρὸς εὖ-
χὴν 3) ἀνατείνων. καὶ οὗτοι μὲν of τοῦ νικηφόρου παῖδες ἐν στήλαις
ἵστανται σὺν τῷ πατρί, μετ᾽ ἐκείνους δὲ καὶ ϑυγατέρων αὐτοῦ νικη-
φόροι υἱοὶ δύο, Εὐκλῆς ἢ) πυγμῇ νικήσας ἀνδρῶν ὃ) καὶ μετ᾽ ἐκεῖνον
Πεισίφροδος. ) καὶ λέγεται Ἴ κατὰ τὴν Ὀλυμπίαν νικήσαντας τοὺς
παῖδας κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέραν τῷ πατρί, περιλαβόντας3) οὖν τὸν

— 515 —

Διαγόραν περμέναι τὸ στάδιον μακαριξζομένους ὑπὸ τῶν ᾿Ἑλλήνων.
χρόνῳ δὲ ὕστερόν φασι καὶ τὴν τούτου ϑυγατέρα Καλλιπάτειραν 9)
ἐλθεῖν εἰς τὴν Ὀλυμπίαν καὶ αἰτεῖν παρὰ τῶν ξλλανοδικῶν ἐπιτρέψαι
τὴν ϑέαν αὐτῇ, τοὺς δὲ κωλύειν φάσκοντας κατὰ νόμον γυναῖκα μὴ
ϑεωρεῖν τὸν γυμνικὸν ἀγῶνα" τὴν δὲ φῆσαι πρὸς αὐτοὺς οὐχ ὁμοίαν 19)
εἶναι ταῖς ἄλλαις γυναιξὶν ἀλλὰ φέρειν πλέον τι ταῖς προγονικαῖς
ἀρεταῖς ἐπερειδομένην ἔσχε γὰρ καὶ τὸν πατέρα καὶ τοὺς τρεῖς ἀδελ-
φοὺς ὀλυμπιονέκας Δαμάγητον Δωριέα ᾿Ακουσίλαον καὶ ἐξ ἀδελφῆς
παῖδα Εὐκλέα καὶ αὑτῆς υἱὸν Πεισίρροδον. 11) καὶ δεῖξαι τάς τε τοῦ
πατρὸς καὶ τῶν ἀδελφῶν στήλας καὶ οὕτω νικηϑέντας τοὺς ἑλλανοδί-
κας ἐπιχωρῆσαι ἢ) καὶ συνήϑειαν νόμου διαλῦσαι καὶ τῇ Καλλιπα-
τείρᾳ τὴν ϑέαν ἐπιτρέψαι. καὶ τὰ μὲν περὶ αὐτῶν τοσαῦτα. ἱστόρηται δὲ
ὁ Διαγόρας Ἑρμοῦ παῖς γεγενῆσθαι" φασὶ γὰρ αὐτοῦ τὴν μητέρα εἰς
ἀγρόν που πορευομένην, εἶτα καύματος σφοδροῦ ἐπισχόντος ἐπικλιϑῆ-
ναί τινι ᾿Ερμαίῳ τεμένει καὶ οὕτω τὸν ϑεὸν αὐτῇ συνελϑεῖν, τὸν δὲ
Διαγόραν οὕτω τεκεῖν αὐτήν, ὃς πρῶτος ἀφ Ἡρακλέους λέγεται τοιοῦ-
rog γενέσϑαι 13). ἀφ᾽ οὗ γὰρ Ἡρακλῆς συνέϑηκε τὸν ἀγῶνα μηδενί
πῶ τοιαῦτα συμβῆναι ὥστε καὶ τὸν πατέρα καὶ τοὺς υἱοὺς ὀλυμπιο-
νίκας γενέσϑαι. εἴ. Paus. 6, 7. Gell. 3, 15.

Textum quem dedit Boeckh schol. p. 157 vulgato paulo integriorem
unus praestat celeberrimus codex Rehdigeranus Vratislaviensis (Vrat. A),
ceteris qui vetera scholia exhibent cum recensione in brevius contracta
codicis Zachariae Calergi Cretensis convenientibus , quem codicem ex edi-
tione principe Romana a. 1515 repetiverunt editiones Petri Brubacchii
(Frf. 1542) et Pauli Stephani (1599) item Oxoniensis (1697), posteaque
quibusdam correctis Beck (Lips. 1792) et Heyne (Gott. 1798). quibus ac-
cedit etiam quem ipse inspexi codex Vindobonensis graec. hist. 130 bomb.
sec. XIV, Pindari Olymp. Pyth. et Nem. I. II cum schol. vett. vulg. conti-
nens. in quo quidem textu vulgato scriptorum nominibus temporisque
notula omissis haec tantum ab initio scholii leguntur: Ταύτην τὴν Qv
ἀνακεῖσθαί φησι yogyov ἐν τῷ (τῇ Vind.) τῆς ληναίας (ita Vind. f. 1134.
edd. vett. omnes quum ληναίας dent in scholiis Byzantinis, eaedem σελ -
velac scribunt in veteribus: de qua re nihil monentes “ενδίας legunt
Beck, Heyne, Boeckh) ἀϑηνᾶς ἱερῷ χρυσοῖς γράμμασιν. ἐνίκησε δὲ καὶ
πύϑια καὶ ἴσϑμια (quae recte transposuit Beck, vid. ed. t. I p. 408): δ
φιάλαν ὡς εἴτις: ὁ διαγόρας [οὗτος hoc loco om. Vind.] víóg μὲν
ἦν δαμαγήτου τοῦ ῥοδίου. περὶ δὲ τούτου τοῦ διαγόρου ἱστόρηται
τοιαῦτα" κατὰ γὰρ τὴν ὀλυμπίαν etc. lemma interponit Vind. novum
scholium minus apto loco (debebat enim post ῥοδέου) indicans. in reli-

33 *

quis quae discrepent a Vrat. notanda sunt haec: 1) vulgo legitur τεσσα-
ρων (δ). 2) vulgo Διώρευς. correxit e Paus. aliisque Beck t. 1 p. 408,
cf. Boeckh Expl. Pind. p. 160. 3) ita scripsi ex Vind. ceteri male ὡς
πρὸς προσευχήν. .4) vulgo EvxAov, quod e Pausania cum Heynio cor-
rexit Boeckh huc deducente etiam Vrat. 4. 5) codd. et edd. omnes
"male ᾿Ανδρωνα. cf. Paus. 6, 0, 2 et 6, 7, 3: πύξ ve ἤσκησαν xal ἔσχον
Ὀὐλλυμπιακὰς νίκας ἐν μὲν ἀνδράσιν EvxAmfe ... Πεισίροδος δὲ ἐν παι-
σίν. 6) vulgo Πεισιρρόϑιος, Vrat. A. Πεισίρροϑος. αἱ apud Paus. 6,
7 et 5, 6 meliores codices aut praebent Πεισέροδος aut correctura infe-
runt pro altera lectione Πεισέδωρος.-" vid. varietatem lectionis apud Schu-
bart. et Walz. ed. t. ll. p. 2106. 377. cf. etiam Boeckh Expl. Pind. p. 166.
Πεισίδωρους legitur etiam in codice Philostrati περὶ γυμναστικῆς edito a
Minoide Mena (Par. 1858) p. 20. 7) corruptam esse lectionem vulgatam
quam bene emendavit Boeckh καὶ λελεγέτης indicant et cod. Vind. scri-
bendo καὶ λελεγέ τῆς et plane omittendo Vrat. D. in sequentibus vulgo.
praeter Vind. , νικήσαντες κατὰ τὴν etc., ita ut omittantur verba τοὺς
παῖδας. praeterea Vrat. 4 habet (ubi? post τοὺς παῖδας ἢ ϑυγατέρων
τε υἱοὺς Εὐκλεέστατον Καλλιάνακτα (i.e. Εὐκλέα τὸν Καλλιάνακτος
Boeckh Expl. Pind. l. c., Paus. 6, 7) καὶ Πεισίφροϑον. pergitur in Vrat.
4: οὗτοι δὲ πολλὰς νίκας ἐκ τῶν Ὀλυμπίων ἔσχον δέκα, ix τῶν Ilv-
ϑίων δὲ ἔφη et cetera, quae ad vulgata revertuntur, sed immane quan-
tum depravata. haec parum explicite a Boeckhio sive Gerhardo tradita
intelliget qui codicem videbit. 8) παραλαβόντας Vind. quod sequitur
ovv uncis inclusit Müller. 9) vulgo ᾿“ριστοπατειραν, quod et hic et infra
removit Boeckh secutus Vrat. Α et Paus. 10) vulgo ovx ἔσην. 11) haec
inde ab ἔσχε dedi ex Vrat. A. sed ἐξ ἀδελφῆς obscurum in codice
est. ita Boeckh. 12) vulgo ἐπιχειρῆσαι, Vrat. A συγχωρῆσαι. «fortasse
ἐπιχωρῆσαι» Ileyne in ed. Gott. 1798 t. II p. 318. 13) hic vulgo finitur
scholium. reliqua ex Vrat. A, addita particula yeo,dedit Boeckh.

Prima verba fragmenti docent ad Olympiae quandam descriptionem
haec spectare et ad auctorem periegetam,qui velut Polemo ille clarissimus
et postea Pausanias monumenta locorum statuasque ex ordine perlustrans
recensuerit, eadem ille qua Pausanias (qui tamen in statuis Olympicis di-
versum videtur sequi ordinem) formula solenni usus (μετὰ δὲ... ἔστηκε).
sunt igitur Apollae sive Apellae Pontici (de quo cf. Boeckh praef. ad
schol. Pind. p. 22, Preller de Polem. p. 175, C. Müller Fragm. hist. IV p.
307), non Aristotelis, et si quid omnino huic testimonio iuest Aristotelici,
continetur varia illa quae de Diagora et Diagoridis postea additur notitia,
quae spectat Rhodiorum et. gloriam οἱ civitatem. nec dissimile est quod

-- Ὁ17 —

Pausanias etiam ea quae ipse vidit testisque descripsit, deinde scriptos
fontes (velut de Doriei morte Atthidem Androtionis) secutus historicosque
paucis illustrat. non igitur est cur primo obtutu concedentes ad Olym-
pionicarum librum mente properemus, praesertim quum pluribus huius
rei fontibus paratioribusque extantibus, Timaei Eratosthenis Apollodori
chronographiis ad olympionicarum recensum accommodatis, omnino illo
non usus esse videtur idem Didymus qui in pythionicis Pindari explican-
dis Aristotelico Pythionicarum libro carere non potuit. ceterum monen-
dum est ex eadem Olympiae descriptione Apollae locum citare eundem
Didymum apud Phot. s. Κυψελιδῶν ἀνάϑημα.

Σαμ έω ν.
183. (522)

Plin. n. ἢ. V s. 37, 135: Samon .. . Partheniam primum appella-
lam Aristoteles tradit, postea Dryussam, deinde Anthemussam.
Aristocritus (de quo Müller, Fr. hist. IV p. 334. cf. 333) adicit Melam-
phyllum , dein Cyparissiam , alii Parthenoarussam (vocis corruptae va-
rias lect. v. ap. Sillig.), Stephanen.

Eosdem auctores eodem ordine recensitos legebat Steph. Byz. s.
Σάμος: ἐπιφανὴς πρὸς τῇ Καρίᾳ νῆσος. ἐκλήϑη δὲ πρότερον Παρ-.
ϑενία καὶ Δρυοῦσσα καὶ ᾿ἀνϑεμοῦσσα καὶ Μελάμφυλλος. cf. Strabo
XIV p. 637: ἐκαλεῖτο δὲ Παρϑενία πρότερον οἰκούντων Καρῶν (vel Le-
legum, quorum rex vocatur Áncaeus Sami pater a Paus. 7, 4. cf. Strabo
XV, 672), εἶτα ᾿Αἀνϑεμοῦς (corr. ᾿ἀνϑεμοῦσσα. "vOtuls altero loco legi-
tur X p. 457, e quo eandem formam recepit Eustath. in Dion. 533), εἶτα
ἹΜελάμφυλλος, εἶτα Σάμος εἴτ᾽ ἀπό τινος ἐπιχωρίου ἥρωος εἴτ᾽ ἐξ
᾿Ιϑάκης καὶ Κεφαλληνίας ἀποικίσαντος. Schol. in Apoll. Rh. 2, 867:
Παρϑενία δὲ ἡ Σαμος ἐκαλεῖτο. ἐκέχρητο γὰρ πολλοῖς ὀνόμασι" καὶ
γὰρ Μελάνϑεμος (corr. Μελάμφυλλος) καὶ Παρϑενία καὶ v9tuoyaca
ἐκαλεῖτο. ex lleracl. pol. exc. p. 15, 1: ἡ δὲ νῆσος Παρϑενία, ὕστερον
δὲ Δρυοῦσσα. Hesych. s. Δρυοῦσσα: ἡ Σάμος τὸ παλαιόν et s. 46-
ρυσσα: οὕτως ἐκαλεῖτο ἡ Σάμος et s. Μελάμφυλλος : ἡ Σάμος idemque
s. Φυλλίς: ἡ Σάμος τὸ πάλαι (cf. orac. ap. [Δπ|0}. v. Pyth. c. 2 p. 18
Kiessl.), quae dispersa nunc Hesychii doctrina ex una disputatione petita
videtur auctoris eiusdemrn e quo sua Plinius excerpserat simillima. idem
vero, ut Φυλλίς nomen docet simplex pro composito memoratum, habuisse
videtur χτίσεως narrationem a Iamblicho (l. c. p. 16) traditam, quam Strabo
quoque tangit, fortasse Aristotelem: λέγεται δὴ οὖν 'Myxaiov τὸν xa-

— 918 —

τοικήσαντα τὴν Σάμον τὴν ἐν τῇ Κεφαλληνίᾳ γεγενῆσϑαι μὲν ἀπὸ Διὸς
(immo Ποσειδῶνος καὶ ᾿ἡστυπαλαίας τῆς Φοίνικος, cf. schol. Ap. Rh. 1,
185. 2, 860. Paus. l. c. Arist. ap. Zenob. 5, 71 et sch. Od. 2, 9)... . φρο-
νήσει δὲ xal δόξῃ τῶν ἄλλων Κεφαλλήνων διαφέρειν. τούτῳ δὲ γενέ-
σϑαι χρησμὸν παρὰ τῆς Πυϑίας συναγαγεῖν ἀποικίαν ἀπὸ τῆς Κεφαλ-
ληνίας καὶ... οἰκίσαι νῆσον τὴν δι᾿ ἀρετὴν τοῦ ἐδάφους καὶ τῆς γῆς
Μελάμφυλλον καλουμένην. προσαγορεῦσαί τὲ τὴν πόλεν Σάμον avri
τῆς Σάμης τῆς ἐν Κεφαλληνίᾳ. τὸν μὲν οὖν χρησμὸν συνέβη γενέσϑαι
τοιοῦτον"

᾿Δγκαϊ᾽, εἰναλίαν νῆσον Σάμον ἀντὶ Σάμης σε

οἰκέξειν κέλομαι" Φυλλὰς (corr. Φυλλὶς) δ᾽ ὀνομάξεται αὕτη.

184. (523)

Schol. in Apollon. Rh. (quae in usum suum convertit Tzetzes in Ly-
cophr. 488, Aristotelem citans τὸν τοὺς πέπλους συντάξαντα i. e. quem
ego quidem puto non sieut tradunt philosophum fuisse sed eum qui Pepli
epigrammata composuit. de qua re v. ad Orchom. pol.) p. 315, 16 Keil.
(in faciliorem sermonem haec arbitrarie, ut solet, mutavit editor scholio-
rum Byzantinus cod. Paris. et Vindob., v. ed. Lips. 1813 p. 23 —— cod.
Vind. phil. gr. 81 f. 6?) Παρϑενίης Myxaioc: A4giororélqc
φησί, τιϑεὶς ἐπὶ ᾿Αγκαίου τὴν παροιμίαν, ὅτε γέγονε φελογέωργος
"yxaiog καὶ πολλὰς ἐφύτευσεν ἀμπέλους. εἰπόντος δὲ αὐτῷ τοῦ ϑε-
ράποντος ὅτι ϑᾶττον ἀποϑανεῖται ἢ πίεται ἐκ τοῦ καρποῦ τοῦ ἀμπέ.
λου, ᾿Αγκαῖος ὡρίμου γενομένου τοῦ καρποῦ τρέψας βότρυν ἐκάλεσε
τὸν ϑεράποντα καὶ εἶπεν ὡς ἔξησεν μέχρις οὐ καρποφορήσῃ ἡ ἄμπε-
Aoc, καὶ ἔμελλε πίνειν. τοῦ δὲ ϑεράποντος εἰπόντος «πολλὰ μεταξὺ
πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», διηγγέλη αὐτῷ τις σῦς διαλυμαινό-
μενος τὴν χώραν, ἐφ᾽ ὃν ἐκδραμὼν πρὶν πίῃ ἀνῃρέϑη ὑπ᾽ αὐτοῦ. διὸ
ἐπεκράτησεν ἡ παροιμία ἐπὶ τῶν παρὰ προςδοκίαν τι πραττόντων. καὶ
Φερεκύδης ἐν τῇ ἡ φησὶ τὸν ᾿4γκαῖον ὑπὸ τοῦ Καλυδωνίου συὸς πλη-
γέντα τὸν μηρὸν ἀποϑανεῖν.

Eadem paulo aliis verbis apud Zenobium V, 7! (quibus concinit
licet brevior Diogen. VII, 46, e quo sua, ut ipse testatur, sumsit Mich.
Apostol. XIV, 46, eandem hic addens proverbii sententiam quam apponit
Gregor. Cypr. cod. Leid. 95: ἐπὶ τῶν εἰς χρόνον μακρὸν γενήσεσϑαι
μελλόντων. eandem praeferens Zenobii narrationem in scholia vulg. ad
Apollon. Rh., Laur. codicis lectione reiecta, intulisse videretur loannes La-
scaris primus editor, v. ed. Lips. p. 357, nisi plane eadem omnia iam ha-
beret Eudocia viol. p. 24) πολλὰ μεταξὺ πέλει κύλεκος xal χεί-

-

— 519 —

λεος ἄκρου: παροιμία λεχϑεῖσα ἐξ αἰτίας τοιαύτης " yxoiog παῖς
Ποσειδῶνος φυτεύων ἀμπελῶνα βαρέως ἐπέκειτο τοῖς οἰκέταις. εἷς δὲ
τῶν οἰκετῶν ἔφη μὴ μεταλήψεσϑαι τὸν δεσπότην τοῦ καρποῦ. ὃ δὲ
"Ayxoiog ἐπειδὴ 0 καρπὸς ἐφϑάκει. χαίρων ἐτρύφα καὶ τὸν οἰκέτην
ἐκέλευσε κεράσαι αὐτῷ. μέλλων δὲ τὴν κύλικα προσφέρειν τῷ στόματι
ὑπεμίμνησκεν αὐτὸν τοῦ λόγου, ὁ δὲ ἔφη τὸν εἰρημένον στίχον. τού-
τῶν ἔτι λεγομένων (ἄλλος add. cod. Bodl. et Diog.) οἰκέτης ἦλϑεν ἀπ-
ἀγγέλλων ὡς ὑπερμεγέϑης σῦς τὸν ὕρχατον λυμαίνεται. ὁ δὲ ᾿Δγκαῖος "
ἀποβαλὼν τὴν πόσιν ἐπὶ τὸν σῦν ὥρμησε καὶ πληγεὶς ὑπ᾽ αὐτοῦ ἔτε-
λεύτησεν᾽ ὅϑεν ἡ παροιμία. Διονύσιος δέ φησιν εἰρῆσϑαι αὐτὴν ἀπὸ
τῆς ᾿Δντινόου μνηστευσαμένου τὴν Πηνελόπην συμφορὰς (0d. 4, 9):
προσαγόμενος γὰρ τὸ ἔκπωμα ἐτελεύτησε τοξευϑεὶς παρὰ τοῦ Ὀδυσ-
σέως. quibus verbis Aristotelica aeque recitari comprobant schol. ad
Odyss. y, 9 (ἤτοι ὁ καλὸν ἄλεισον), ubi eodem utroque testimonio appo-
sito utriusque auctor nominatur. quod quidem scholium (ed. Dindorf. Ox.
1855 p. 706, 14 ex schol. vulg. idem autem sch. extat etiam in cod. Marc.
613 f. 262*) ita legitur in codice Vindobonensi (Graec. phil. 133) fol. 132*:
Διονύσιος 0 Θρᾷξ ἐν ταῖς μελέταις φησίν ἐφ᾽ οὗ τὴν «πολλὰ μεταξὺ
πέλει κύλικος καὶ χείλεος » παροιμίαν διαδεδόσϑαι λέγεται (in vulg. et
Marc. ita: Διον. ὁ Gg. ἐν τ. μι ἵνα φησὶ τὴν πολλὰ μεταξὺ πέλει κυλι-
xoc καὶ χείλεος ἀφ᾽ οὗ παροιμίαν διαδ.)" προστιϑέμενος γὰρ ὁ ᾿Αντί-
voog (γὰρ ἀντίνους Marc.) τὸ πόμα (πῶμα vulg.) βάλλεται. λέγει δὲ
᾿Αριστοτέλης περὶ τῆς παροιμίας οὕτως" ᾿Δγκαῖος 0 Ποσειδῶνος
καὶ ᾿Αστυπαλαίας Σάμιος ὧν τὸ γένος, ἔχων οἰκέτην ἀπὸ Κρήτης ἐκέ-
λευσεν αὐτὸν προσφέρειν ποτὸν πένειν, ὅϑεν ἐντεῦϑεν αἵ ἄμπελοι τυγ-
χάνουσιν (haec inde ab 6ϑεν in schol. vulg. post πιεῖν leguntur). εὐπόν-
τος δὲ αὐτοῦ ὡς οὐ δυνήσεται πιεῖν, αὐτὸς ὁ ᾿Αγκαῖος κατακερτομήσας
τοὺς ϑεράποντας ἔλαβε τὴν κύλικα καὶ προσέϑετο. λέξαντος δὲ ἐκείνου
«πολλὰ μεταξὺ πέλει κύλικος καὶ χείλεος ἄκρου», ἄφνω συνέβη χρῆμα
μεγάλου συὸς (συὸς μεγάλου vulg. Marc.) ἐπιβαρῆσαι τοῖς ᾿Αγκαίου χω- '
Qíotc" ἀκούσαντα δὲ αὐτὸν ἀπὸ τῶν χειλέων τὴν κύλικα καταϑεῖναι
καὶ διαδραμεῖν (ita et Marc, δραμεῖν vulg.) πρὸς τὸν ἄγριον (vv add.
Marc. et vulg.), συμβαλόντα δὲ τῷ κάπρῳ τελευτῆσαι. ἔνϑεν φασὶ (φησὶ
vulg. et Marc.) καταρρυῆναι (κατανοῆσαι vulg. et Marc.) τὴν παροιμίαν.

Eadem in Samiorum republica Heraclidem (ex Aristotele) attulisse
testantur Exc. p. 15, 2. in ipso autem proverbio illo xvAsxog pro κοτύ-
λης explicatione postea illatum esse fidem facit Athen. XI p. 478. ceterum
quod de Samo insula ait Strabo XIV p. 637: ἔστι δ᾽ οὐκ εὔοινος, καίπερ
εὐοινουσῶν τῶν κύκλῳ νήσων, cum Ancaei memoria cohaerere vitem co-

—.920 —

lentis scite observavit Thirlwall in Philological Museum t. I p. 107 (Cambr.
1832). similis autem narratio de Calchante ferebatur, e qua proverbii ori-
ginem repetebant alii (v. Festus s. manum et mentum p. 149 Müll., Serv.
in Virg. ecl. 6, 72. inde μάντις ille apud Tz. in Lyc. 488 pro servo in-
ductus).

185. (524)

Aelian. de nat. an. XVII, 20: 40:0z0z£Amce λέγει γενέσϑαιε (vulgo
γίνεσϑαι) ἐν Σάμῳ λευκὴν χελιδόνα (sequuntur alia ex alio Aristotelis
loco hist. an. 6, 5 addita).

Cf. Heraclid. pol. exc. p. 15, 5: ὅτι ἐν τοῖς Σαμέοις ἐφάνη λευκὴ
χελιδὼν ovx ἐλάττων πέρδικος. et Duris ap. Antigon. mir. 132 (120 West.)
ἐπὶ... χελιδόνα λευκὴν φανῆναι. Aelianus sua fortasse sumsit ex
Alexandro Myndio, e quo eadem alio loco affert X, 34: ὥφϑησαάν ποτε
καὶ χελιδόνες λευκαί. ceterum cf. Pseudarist. de signis aquarum c. 3, 2:
στρουϑὸς ἐὰν λευκὸς ἢ χελιδὼν ἢ ἀλλο τι τῶν μὴ εἰωϑότων λευκὼν,
χειμῶνα μέγαν σημαίνουσιν (cf. π. σημείων fr. 5, 7).

186. (525)

Aelian. de nat. an. XII, 40: τιμῶσε δὲ ἄρα Δελφοὶ μὲν λύκον. Xa-
μιοι δὲ πρόβατον, ᾿Αμπρακιῶται δὲ μὴν τὸ ξῶον τὴν λέαιναν. τὰ δὲ
αἴτια τῆς ἑκάστου τιμῆς εἰπεῖν ovx ἔστιν ἔξω τῆσδε τῆς σπουδῆς. 4Δελ-
φοῖς μὲν χρυσίον ἱερὸν σεσυλημένον καὶ ἐν τῷ Παρνασσῷ κατορωρυ-
γμένον ἀνίχνευσεν ὃ λύκος" Σαμίοις δὲ καὶ αὐτοῖς τοιοῦτο χρυσίον
κλαπὲν πρόβατον ἀνεῦρε καὶ ἐντεῦϑεν Mavógofoviog 0 Σάμιος τῇ

Ἥρᾳ πρόβατον ἀνάϑημα ἀνῆψεν. καὶ τὸ μὲν Πολέμων (cf. Paus. X, 14)

λέγει τὸ πρότερον, τὸ 0 Δριστοτέλης τὸ δεύτερον.

Eandem rem ex Ephoro (fr. 161) tangunt proverbiorum libri et lexica
(s. ἐπὶ τὰ vel τοῦ Mavógoflolov, v. not. ad Zen. 3, 82 ed. Gott.) cf. Clem.
Alex. protr. p. 11 extr. πρόβατον, ὥς φησιν Evgogíov (Meineke Anal.
Al. p. 141), σέβουσι Σάμιοι (ubi corr. Exgogoc).

187. (526)

Schol. in Aristoph. av. 471 οὐδ᾽ Αἴσωπον πεπατηκας: ὅτι
τὸν λογοποιὸν Αἴσωπον διὰ σπουδῆς εἶχον. ἣν δὲ ὁ Αἴσωπος Θρᾷξ,
ἠλευϑερώϑη δὲ ὑπὸ "Iduovog τοῦ κωφοῦ. ἐγένετο δὲ πρῶτον Ξανϑου
δοῦλος. ὁ δὲ κωμικὸς Πλάτων καὶ ἀναβιῶναί φησιν αὐτὸν ἐν τοῖς
“άκωσιν (Cobet iu Plat. p. 95)... διὰ σπουδῆς δὲ εἶχον τὸν Αἴσωπον.
καὶ Δριστοτέλης ἐν τῇ Σαμίων πολιτείᾳ εἰπόντα φησὶν αὐτὸν μῦ-
9ov ηὐδοκιμηκέναι.

-- 52 —

Heraclid. pol. exc. p. 15, 10: “ἴσωπος δὲ ὁ λογοποιὸς εὐδοκίμει
τότε. wv δὲ Θρᾷξ τὸ γένος, ἠλευϑερώϑη δὲ ὑπὸ Ἴδμονος τοῦ κωφοῦ.
ἐγένετο δὲ πρῶτον Eav9ov δοῦλος.

Scholium illud cum reliqua omni quam scholia gestant doctrinae
copia ex Didymi commentario Aristotelem comicosque citantis superesse
nemo negabit. Aristotelis autem testimonium qui sine dubio ipsam illam
fabulam ab Aesopo recitatam narraverat, in brevius contractum esse patet.
ad quem auctorem cetera quoque quae de Aesopo servo leguntur non
dubito quin pertineant. quum vero easdem res eisdem verbis eodemque
sermonis tenore in brevius contractas ex Heraclide servaverit excerptor
iste politiarum recentissimus quas e Didymo Symmachus vel quisquis
scholii auctor est, ad eundem scriptorem utrumque locum redire manife-
stum est, ut scilicet Heraclides ille aut ipse sit Didymus, quem Aristotelis
politias tantopere tractasse scimus (cf. Δίδυμος ὁ τοῦ Ἡρακλείδου, quem
quidem alterum et iuniorem Didymum esse vult Suidas), aut aliquis Di-
dymo recentior, fortasse ipse ille Didvmi discipulus, de quo Suidas (i. e.
Hesychius).

188. (527)

Zenob. prov. 6, 12 τὸ περὶ Δρῦν (vel παρὰ Ζρυί in Mantissa
prov. t. lI p. 776 Gott.) σκότος: A ριστοτέλης φησὶν dv τῇ Σαμίων
πολιτείᾳ Πριηνέων πολλοὺς ὑπὸ Μιλησίων ἀναιρεϑῆναι περὶ τὴν xa-
λουμένην δΔρῦν᾽ ὅϑεν καὶ τὰς Πριηνείας γυναῖκας ὀμνύναι τὸ περὶ
ΖΔρῦν σκότος.

Eundem Aristotelem reddit Plutarchus quaest. Graec. 20: Τίς ὃ λε-
γόμενος ἐν Πριήνῃ παρὰ Δρυὶ σκότος; Σάμιοι xol Πριηνεῖς πολε-
μοῦντες ἀλλήλοις τὰ μὲν ἄλλα μετρίως ἐβλάπτοντο καὶ ἔβλαπτον, μάχης
δὲ μεγάλης γενομένης χιλίους Σαμίων of Πριηνεῖς ἀπέκτειναν ἑβδόμῳ
δὲ ὕστερον ἔτει Μιλησίοις συμβαλόντες παρὰ τὴν καλουμένην Δρῦν,
τοὺς ἀρίστους ὁμοῦ τε καὶ πρώτους ἀπέβαλον τῶν πολιτῶν ὅτε καὶ
Βίας ὃ σοφὸς εἰς Σάμον ἐκ Πριήνης πρεσβεύσας εὐδοκίμησε. ταῖς δὲ
Πριηνέων γυναιξίν, ὁμοῦ τοῦ πάϑους τούτου καὶ τῆς συμφορᾶς ἐλεει-
νῆς γενομένης, ἀρὰ κατέστη καὶ ὅρκος περὶ τῶν μεγίστων «ὁ παρὰ τῇ
Δρυὶ σκότος» διὰ τὸ παῖδας αὐτῶν καὶ πατέρας καὶ ἄνδρας ἐκεῖ φο-
νευϑῆναι.

Occasionem huius narrationis Bias praebuit eiusque, ut Aesopi in fr.
praecedente, in Samum insulam iter. idem illud de utroque redit τότε
εὐδοκίμει.

— 022 —

189. (538)

Plutarch. Pericl. c. 26: ἅμα δὲ τῇ νίκῃ καὶ τῇ διώξει τοῦ λιμένος
κρατήσας (ὃ Περικλῆς) ἐπολιόρκει τοὺς Σαμίους... ἐπεὶ δὲ μείζων
ἕτερος στόλος ἦλθεν ἐκ τῶν ᾿Αϑηνῶν καὶ παντελῶς κατεκλείσθησαν οἵ
Σάμιοι. λαβὼν ὃ Περικλῆς ἑξήκοντα τριήρεις ἔπλευσεν εἰς τὸν ἔξω
πόντον. ὡς μὲν οἱ πλεῖστοι λέγουσε (etiam Thucyd. 1, 116), Φοινισσῶν
νεῶν ἐπικούρων τοῖς Σαμίοις προσφερομένων ἀπαντῆσαι καὶ διαγωνί-
σασϑαι πορρωτάτω βουλόμενος, ὡς δὲ Στησίμβροτος ἐπὶ Κύπρον στεὶ-
λόμενος" ὅπερ οὐ δοκεῖ πιϑανὸν εἶναι. ὁποτέρῳ δ᾽ οὖν ἐχρήσατο τῶν
λογισμῶν ἁμαρτεῖν ἔδοξε. πλεύσαντος γὰρ αὐτοῦ Μέλισσος ὁ ᾿1ϑαγέ-
vovg, ἀνὴρ φιλόσοφος στρατηγῶν τότε τῆς Σάμου, καταφρονήσας τῆς
ὀλιγότητος τῶν νεῶν ἢ τῆς ἀπειρίας τῶν στρατηγῶν ἔπεισε τοὺς πολί-
τας ἐπιϑέσϑαι τοῖς ᾿4ϑηναίοις. καὶ γενομένης μάχης νικήσαντες oi
Σάμιοι καὶ πολλοὺς μὲν αὐτῶν ἄνδρας ἑλόντες πολλὰς δὲ ναῦς δια-
φϑείραντες ἐχρῶντο τῇ ϑαλάσσῃ καὶ παρετίϑεντο τῶν ἀναγκαέων πρὸς
τὸν πόλεμον ὅσα μὴ πρότερον εἶχον (cf. Thucyd. 1, 117). ὑπὸ δὲ τοῦ
Μελίσσου καὶ Περικλέα φησὶν αὐτὸν ἀριστοτέλης ἡττηϑῆναι vav-
μαχοῦντα πρότερον. οἱ δὲ Σάμιοι τοὺς αἰχμαλώτους τῶν ᾿Α4ϑηναίων
ἀνϑυβρίξοντες ἔστιξον εἰς τὸ μέτωπον γλαῦκας καὶ γὰρ ἐκείνους oí
᾿Α4ϑηναῖοι σάμαιναν (in hoc loco describendo quem errorem commiserit
Plutarchus arguit Photii locus et ipsa rei ratio). ἡ δὲ σάμαινα ναῦς ἐστὶν
ὑόπρωρος μὲν τὸ σίμωμα (cf. Hesych. Phot. s. σάμαινα), κοιλοτέρα δὲ
καὶ γαστροειδής, ὥστε καὶ φορτοφορεῖν καὶ ταχυναυτεῖν (eadem descri-
ptio Didymi dicitur ab Hesychio s. Σαμιακὸς τρόπος, qui Didymus huius
rei testem citaverat Lysimachum, ut docet Photius. ceterum δαμαένας el
σεσίμωνται apud Hes. corrigas pro Musuri Σαμίας ναῦς et σεσήμανται
ubi codex σεσήμονται sec. Schow. Hes. rest. p. 683): οὕτω δ᾽ ὠνομάσϑη
διὰ τὸ πρῶτον ἐν Σάμῳ φανῆναι Πολυκράτους τυράννου κατασκευα-
σαντος. πρὸς ταῦτα τὰ στίγματα λέγουσι καὶ τὸ ᾿Αριστοφάνειον ἡνί-
χϑαι « Σαμίων ὃ δῆμός ἐστιν ὡς πολυγράμματος».

Ultima haec a Plutarcho e Didymi commentario ad Aristophanis Ba-
bylonios interposita sunt, cuius in hunc versum docta explicatio legitur
apud Hesych. (qui ipsius versus argumentum e fabulae nexu plenius ex-
ponit) Photium et Suidam s. Σαμέων ὁ δῆμος (cf. Hes. et Phot. s. Za-
μιακὸς τρύπος eosdemque s. Geucive), auctores autem narrationis a
Plutarcho omissos lexicon a Photio et Suida exscriptum servavit Duridem
el Lysimachum: o£ δὲ ὅτι ᾿4ϑηναῖοι μὲν τοὺς ληφϑέντας ἐν πολέμῳ
Σαμίους ἔστιξον γλαυκί (κατὰ τοῦ προσώπου add. Aelian. var. hist. 2, 9
qui eiusdem facti mentionem facit), Σάμιοι δὲ σαμαίνῃ" ἡ δὲ σαμαίνη

— 020 —

ἐστὶ (Photii codex γλαυκισαμίοι τῇ σαμενῆς ἐστι idemque excepto τῇ
Suidae ed. Med. 1400. Σάμιοι δὲ o. ὅ ἐστε editores) πλοῖον δίκροτον ὑπὸ
Πολυχράτους πρῶτον κατασκευασϑὲν τοῦ Σαμίων τυράννου, ὡς “υσί-
μαχος ἐν B. νόστων. τὸ δὲ πλάσμα Δούριδος (illud scil. de Athenien-
sium crudelitate narratum, ad quod etiam aliud Photii fr. pertinet p. 570,
18 s. τὰ Σαμίων. cf. Prov. Bodl. et Vat. in App. prov. lV, 84 Gott. t. I).
cum qua de Duride Didymi censura ipse non suo iudicio munitus cousen-
tit Plutarchus c. 28: Δοῦρες δ᾽ ὁ Σάμιος τούτοις ἐπιτραγῳδεῖ πολλὴν
ὠμότητα τῶν ᾿4ϑηναίων καὶ τοῦ Περικλέους κατηγορῶν, ἣν οὔτε Θου-
κυδίδης ἱστόρηκεν οὔτ᾽ Ἔφορος οὔτ᾽ ᾿Δριστοτέλης. quae omnia
adscripsi non solum ut novo exemplo monstrarem Plutarchi in vitis cou-
scribendis rationem recentiorum parata doctrina fulti, sed probarem etiam
Aristotelis testimonium, ad quod nihil nisi pauca illa verba ὑπὸ δὲ τοῦ
Μελίσσου etc. ceteris quae Duridis sunt (e Duride certe illud de Aspasia
Samiaci belli causa c. 25 in. cf. Harpocr. s. ᾿ἀσπασία p. 37, 15) contraria

pertinent, ex alio scriptore et ipsum repetitum esse, e Didymo scilicet
qui de Samiis uberrime hac occasione data et in commentario et in lexico
agens Aristotelem identidem (cf. fr. seq.) citaverit.

190. (529)

Photius (eademque Suid. et Apostol. prov. XV, 32) Σαμέων ὁ δῆ-
μος ὡς πολυγράμματος: ᾿Δριστοφάνης Βαβυλωνίοις, ἐπισκώ-
πτῶν τοὺς ἐστιγμένους (haec accuratius Hesych. s. ν.). οὗ γὰρ Σάμιοι
καταπονηϑέντες ὑπὸ τῶν τυράννων, σπάνει τῶν πολιτευομένων ἐπέ-
γραψαν τοῖς δούλοις ἐκ πέντε στατήρων τὴν ἰσοπολιτείαν (democratiae
scil. tempore ab Atheniensibus institutae), ὡς ρει στοτέλης ἐν τῇ Σα-
μίων πολιτείᾳ" ἢ ὅτι παρὰ Σαμίοις εὑρέθη πρώτοις τὰ κὃ γράμματα
ὑπὸ Καλλιστράτου, ὡς ᾿ἄνδρων ἐν τρίποδι... Θεόπομπος (cf. Epho-
rus ap. schol. Ven. Il. ἡ, 185). o£ δὲ ὅτε ᾿4ϑηναῖοι μὲν τοὺς ληφϑέντας
et cetera quae iam supra adscripsi ad fr. praeced.

Σαμοϑρακων.

191. (530)

Schol. in Apollon. Rhod. 1, 917 p. 355 Keil. ἀρρήκτους ἀγα-
νῇσι: τὰς τελετὰς λέγει τὰς ἐν Σαμοϑράκὴ ἀγομένας... ἡ δὲ Σαμο-
ϑράκη ἐκαλεῖτο πρότερον Λευκωσία (Ldevxoolo Laur. et editionis prin-
cipis schol. vulg. 7fevxccío schol. Paris. ed. p. 73 et Vind. cod. f. 205,
ubi ita quod primum posuerat “ευκοσία scriba correxit. “ευκωνία
schol. Il, c, 78 et Eust. p. 1340, “ευκανέα codd. Heracl. pol. p. 19, 13,

. .

.— 0260 —

σϑέντα δὲ αὐλητὴν εἰς Κροτωνιάτας αὐτομολῆσαι προσφάτως ἵππομα-
alo νενικημένους, μέγιστα δὲ ὠφελήσειν τὸ κοινὸν ἐπαγγείλασϑαι" παρα-
δώσειν γὰρ πᾶν τὸ Συβαριτικὸν ἱππικὸν αἰχμάλωτον. πιστεῦσαι τοὺς
Κροτωνιάτας αὐτῷ καὶ ἐπιτρέψαι στρατηγεῖν, τὸν δὲ αὐλήσαντα τοῖς
τῆς πόλεως αὐληταῖς δεῖξαι τὸ μέλος καὶ ὅτε καιρὸς ἦν παρεγγυῆσαι
τὴν ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔξοδον. ὡς δὲ of Συβαρῖται ἐπῆλθον πανδη-
μεὶ πολύ τι φρυαττόμενοι τῇ τῆς ἵππου περιουσίᾳ καὶ ἀνεμίγησαν αἱ
φάλαγγες, ὑπὸ σημεῖον ἕν ηὔλησαν of πάντες, συνήθους δὲ ἤχου axov-

σαντες οὗ ἵπποι ὥσπερ οἴκοι ἐδιδάσπκετο ἀποσεισάμενοι τοὺς ἀναβάτας

ὑπωρχοῦντο πάντες. τότε οὖν οἵ ἱππόται ξάλωσαν κείμενοι καὶ οἱ ἴκ-

ποι ἐλήφϑησαν ὀρχούμενοι, ἀναστησάντων αὐτοὺς συνήϑων μελῶν.

195. (634)

Athen. XII p. 523 (in eadem qua praecedens fragmentum de populis
propter luxuriam famosis disputatione): καὶ of τὴν Ztguv δὲ κατοικοῦν-
τες) ἣν πρῶτοι κατέσχον of ἀπὸ Τροίας ἐλϑόντες (Achaei scil. cf. Strabo
VI p. 264. Steph. s. Zgic), ὕστερον δ᾽ ὑπὸ Κολοφωνίων (hic verbum
aliquod desiderari vidit Casaubonus. epitome Athenaei simpliciter habel
ὕστερον δ᾽ o£ Κολοφώνιοι), ὥς φησι Τίμαιος καὶ M ριστοτέλης, εἰς
τρυφὴν ἐξώκειλαν οὐχ ἧσσον Συβαριτῶν. καὶ γὰρ ἰδίως παρ᾽ αὐτοῖς
ἐπεχωρίασε φορεῖν ἀνϑινοὺς χιτῶνας, ovg ἐξώννυντο μέτραις πολυτε-
λέσι- καὶ ἐκαλοῦντο διὰ τοῦτο ὑπὸ τῶν περιοίκων μιτροχέτωνες, ἐπεὶ
Ὅμηρος τοὺς ἀξώστους ἀμιτροχέτωνας καλεῖ.

De communibus Siritarum et Sybaritarum rebus (contra Tarentinos)
v. Strab. p. 265. 204. ceterum ab iisdem Crotoniatis, a quibus Sybaris.
Siris etiam expugnata est (lustin. XX, 2).

Συρακουσίων.
196. (535)

Poll. Vl, 16 (s. oZvogc): καί που xol (sc. ἐστὶν οἶνος) γλυκὺς
Πόλλιεος" ἔστι μὲν ἐκ Συρακουσῶν, Πόλλις δ᾽ αὐτὸν ὁ Aytiog πρῶ-
τος ἐπεσκεύασεν, ἀφ᾽ οὗ καὶ τοὔνομα, ἢ ἀπὸ τοῦ Συρακοσίων βασι-
λέως Πόλλιδος, ὡς A4 giorovéAqg λέγει.

Loci Aristotelei vestigia habes etiam in Athen. epit. I p. 315 ... ἣν
(sc. vitem Biblinam: haec enim ad Hippyis Rhegini locum antea citati, cui
male tribuit C. Müller in Hippyis fr. 7, non iam pertinent) Πόλλεν τὸν
"Moyeiov, ὃς ἐβασίλευσε Συρακοσίων. πρῶτον tig Συρακούσας κομίσαι
(φασὶν) ἐξ Ἰεαλέας εἴη ἂν οὖν ὃ παρὰ Σικελιώταις γλυκὺς καλούμενο;

λιος ὁ Βίβλενος οἶνος. item in Etym. M. p. 197, 32 s. Βέβλινος

— 020 —

κοῖς" ἀφ᾽ cv παραμένει πλῆϑος ἔτι καὶ νῦν τῶν κερμάτων ὀβολοὺς
καλεῖσϑαι. δραχμὴν δὲ rovg ?5 ὀβολούς " τοσούτων γὰρ ἢ χεὶρ περι-
εδράττετο. Plutarchum sequitur Eustath. in Il. p. 421. cf. p. 136. Etym.
M. s. οβελίσκος.. cui et ipsi cum Etym. Gud. s. v. est ὀβελίσκος παρὰ
τὸ ὀφέλλειν καὶ εἰς μῆκος αὔξεσϑαι.

(Σινωπέων.)
193. (532)

Schol. in Apollon. Rhod. II, 946 p. 436, 15 Keil. (unde hausit Eudo-
cia p. 375 recensionem cod. Parisini secuta, cf. p. 197 Lips. ceterum cf.
Hesych. s. Σανάπην. ubi huius disputationis exile quoddam fragmentum
servatur) ἔνϑα Σενώπη: ... ἐν δὲ τοῖς Ὀρφικοῖς oso καὶ Aiyi-
νῆς γενεαλογεῖται (ἡ Σινωπὴ)" κατὰ δέ τινας "ges καὶ Παρνασσης"
κατ᾽ Εὔμηλον καὶ ᾿ἀριστοτέλη ᾿Ασωποῦ. καὶ οὗτος μέν (scil. qui
explicatur poeta Apollonius, cf. rec. Paris.) φησέν ὅτι “Ἄλυν τε τὸν πο-
ταμὸν ἐπλάνησε καὶ ᾿Δπόλλωνα καὶ Δία, αἰτησαμένη παρ᾽ αὐτῶν πρό
τερον ἵν᾽ ἐπιτύχοι οὗ ἂν ϑέλοι, ἔπειτα εἰποῦσα παρϑενίας ὀρέγεσϑαι
ταύτης ἐπέτυχεν ὡς ὧν ὅρκῳ δεδεμένων αὐτῶν. Φιλοστέφανος δέ φησι
τοὐναντίον ᾿Απόλλωνι αὐτὴν μιγεῖσαν ἀποκυῆσαι τὸν προσαγορευϑέντα
Σύρον.

(Συβαριτῶν.)
194. (533)

Athen. Xll p. 520: εἰς τηλικοῦτον δ᾽ ἦσαν τρυφῆς ἐληλακότες (of
Συβαρῖται) ὡς καὶ παρὰ τὰς εὐωχίας τοὺς ἵππους ἐϑίσαι πρὸς αὐλὸν
ὀρχεῖσϑαι. τοῦτ᾽ ovv εἰδότες of Κροτωνιᾶται ὅτε αὐτοῖς ἐπολέμουν,
ὡς καὶ ᾿ρφριστοτέλης ἱστορεῖ διὰ τῆς πολιτείας αὐτῶν, ἐνέδοσαν τοῖς
ἵπποις τὸ ὀρχηστικὸν μέλος" συμπαρῆσαν γὰρ αὐτοῖς καὶ αὐληταὶ ἐν
στρατιωτικῇ σκευῇ. καὶ ἅμα αὐλούντων ἀκούοντες οἵ ἵπποι οὐ μόνον
ἐξωρχήσαντο ἀλλὰ καὶ τοὺς ἀναβάτας ἔχοντες ηὐτομύόλησαν πρὸς τοὺς
Κροτωνιάτας. τὰ ὅμοια ἵστόρησε καὶ περὶ Καρδιανῶν ὃ “αμψακηνὸς
Χάρων ...

Eandem Aristotelis narrationem, quam Eustathius etiam in quibus-
dam verbis consentiens tangit in Dionys. v. 374, nescio unde pleniorem
atque integriorem habet [ulius Africanus iu cestis vel cestorum reliquiis
c. 14 p. 293 (ed. Par. 1693 post Matliemat. vet.): Eig τοῦτό ποτε ἔλασαι
τρυφῆς Συβαρίτας λόγος ὡς παρὰ δεῖπνον εἰς τὸ συμπόσιον αὐτοὺς
(Sc. ἵππους) εἰσάγειν, τοὺς δ᾽ ἀκούσαντας αὐλήματος ἀνίστασϑαι ἐπὶ
τῷ πόδε x«i τοῖς προσϑίοις ὥσπερ χειρονομοῦντας ὀρχεῖσϑαι. ὕβρι-

| . a^ |

— 52606 —

σϑέντα δὲ αὐλητὴν εἷς Κροτωνιάτας αὐτομολῆσαι προσφάτως ἕππομα-
alo νενικημένους, μέγιστα δὲ ὠφελήσειν τὸ κοενὸν ἐπαγγείλασϑαι" παρα-
δώσειν γὰρ πᾶν τὸ Συβαριτικὸν ἱππικὸν αἰχμάλωτον. πιστεῦσαι τοὺς
Κροτωνιάτας αὐτῷ καὶ ἐπιτρέψαι στρατηγεῖν, τὸν δὲ αὐλήσαντα τοῖς
τῆς πόλεως αὐληταῖς δεῖξαι τὸ μέλος καὶ ὅτε καιρὸς Tw εαρεγγυῆσαι
τὴν ἐπὶ τοὺς πολεμίους ἔξοδον. ὡς δὲ οἵ Συβαρῖται ἐπῆλθον πανδη-
μεὶ πολύ τι φρυαττόμενοι τῇ τῆς ἵππου περιουσίᾳ καὶ ἀνεμέγησαν αἱ
φάλαγγες, ὑπὸ σημεῖον ἕν ηὔλησαν οἱ πάντες, συνήϑους δὲ ἤχου ἀκού.
σαντες oL ἵπποι ὥσπερ οἴκοι ἐδιδάσκετο ἀποσεισάμενοι τοὺς ἀναβάτας
ὑπωρχοῦντο πάντες. τότε οὖν οἵ ἱππόται ξάλωσαν κείμενοι καὶ οἵ ἴπ-
ποι ἐλήφϑησαν ὀρχούμενοι, ἀναστησάντων αὐτοὺς συνήϑων μελῶν.

195. (684)

Athen. XII p. 523 (in eadem qua praecedens fragmentum de populis
propter luxuriam famosis disputatione): καὶ of τὴν Σῖριν δὲ κατοικοῦν-
τες, ἣν πρῶτοι κατέσχον of ἀπὸ Τροίας ἐλϑόντες (Achaei scil. cf. Strabo
VI p. 264. Steph. s. Zigic), ὕστερον δ᾽ ὑπὸ Κολοφωνέων (hic verbum
aliquod desiderari vidit Casaubonus. epitome Athenaei simpliciter habel
ὕστερον δ᾽ of Κολοφώνιοι), ὥς φησι Τίμαιος xal MdororozéAng, εἰς
τρυφὴν ἐξώκειλαν οὐχ ἧσσον Συβαριτῶν. καὶ γὰρ ἰδίως παρ᾽ αὐτοῖς
ἐπεχωρίασε φορεῖν ἀνθινοὺς χιτῶνας, ovg ἐξώννυντο μέτραις πολυτε-
λέσε" καὶ ἐκαλοῦντο διὰ τοῦτο ὑπὸ τῶν περιοίκων μιτροχέτωνες, ἐπεὶ
Ὅμηρος τοὺς ἀξώστους ἀμιτροχίτωνας καλεῖ.

De communibus Siritarum et Sybaritarum rebus (contra Tarentinos)
v. Strab. p. 265. 264. ceterum ab iisdem Crotoniatis, a quibus Sybaris,
Siris etiam expugnata est (lustin. XX, 2).

Συρακουσίων.
196. (535)

Poll. Vl, 16 (s. οἶνος): καί που xal (sc. ἐστὶν οἶνος) γλυκὺς
Πόλλιος" ἔστι μὲν ἐκ Συρακουσῶν, Πόλλις δ᾽ αὐτὸν ὁ ᾿Δργεῖος πρὼ.-
τος ἐπεσκεύασεν, ἀφ᾽ οὗ καὶ τοὔνομα, ἢ ἀπὸ τοῦ Συρακοσίων βασι-
λέως Πόλλιδος, ὡς ᾿Αρφριστοτέλης λέγει.

Loci Aristotelei vestigia habes etiam in Athen. epit. I p. 31^ ... ἣν
(sc. vitem Biblinam: haec enim ad Hippyis Rhegini locum antea citati, cui
male tribuit C. Müller in Hippyis fr. 7, non iam pertinent) Πόλλεν τὸν
᾿Δργεῖον, ὃς ἐβασίλευσε Συρακοσίων, πρῶτον εἰς Συρακούσας xouíca:
(φασὶν) ἐξ Ἰταλίας" εἴη ἂν οὖν ὃ παρὰ Σικελιώταις γλυκὺς καλούμενος
Πόλλιος ὁ Βίβλινος οἶνος. item in Etym. M. p. 197, 32 s. Βίβλιενος

— 527 —

οἷνος: olov «ὕδωρ δὲ πίνει, vov δὲ Βίβλινον στυγεῖ». ἀπὸ Βιβλένης
οὕτω καλουμένης Θρακίας ἀμπέλου, ἥτις διὰ τὸ εὐθαλὴς εἶναι ἐν 'EÀ-
λάδι, μετετέϑη καὶ ἐν Σικελίᾳ ὑπὸ Πόλλιδος τοῦ Σικυωνίου (corr. Zv-
ρακουσίου) τυράννου" ἔνϑεν αὐτὴν τινες καὶ Πόλλιον καλοῦσιν. Ἐπί-
χαρμος δὲ εἰς. Aelianus denique var. hist. 12, 31 ... καὶ ἐν Συρακούσαις
Πόλλιος- ἐκλήϑη δὲ ἀπό τινος ἐγχωρίου βασιλέως.

Ceterum non hic solum sed alter etiam Aristotelis e Troezen. pol.
locus ab Athenaeo additus e reliquiis est disputationis de vinis nobilibus
e Didymi lexico comico (qui semel ipse citatur Athen. p. 804 de Pramnio)
vel potius e Pamphilo sumtae, quae leguntur apud Athen. epit. I c. 51
—58, Poll. 6, 15—17, Aelian. (quem ipso Athenaeo usum fuisse falso sta-
tuit lacobs ed. praef. p. 37) var. hist. 12, 31 atque e loco de Pramnio
vino (Athen. p. 30) apud Hesych. et Phot. (— Suid.) s. v. IHgepviog, cf.
Etym. M. p. 686, 29 et de Biblino (Ath. 815) apud Etym. M. p. 197, 32 s.
Βέβλινος, cf. Lex. Seg. p. 225, 31. e Pausaniae denique lexico apud Eu-
stath. iu Od. p. 1385, 15 (γλεῦξις cf. Poll. 6, 16—17. Athen. ep. I p. 312).

197. (536)

Phot. (et ex eodem lexico eadem Suidas) s. καλλεκύριοι: of
ἀντὶ τῶν γεωμύρων dv Συρακούσαις γενόμενοι, πολλοί τινες τὸ πλῆ-
ϑος. δοῦλοι δ᾽ ἦσαν οὗτοι τῶν φυγάδων, ὡς Τίμαιος ἐν &* ὅϑεν τοὺς
ὑπερβολῇ πολλοὺς καλλικυρίους ἔλεγον. ὠνομάσθησαν δὲ ἀπὸ τοῦ εἰς
ταὐτὸ συνελθεῖν παντοδαποὶ ὄντες͵ ὡς ᾿Αριστοτέλης ἦν Συρακου-
σέων πολιτείᾳ, ὅμοιοι τοῖς “Δακεδαιμονίων εἴλωσι καὶ παρὰ Θεσσαλοῖς
πενέσταις καὶ παρὰ Κρησὶ κλαρώταις.

Cf. ex eodem fonte Zenob. prov. 4, 54 καλλικυρέων πλείους:
οὕτως ἐν Συρακούσαις ἐκλήϑησαν οἵ ἐπεισελϑόντες γεωμόροις καλλι-
κύριοι (eadem ex eodem fonte i. e. Didymo derivata apud Hesych. s. κε -
λικύριοι: of ἐπεισελϑόντες γεωμόροις" δοῦλοι δὲ ἦσαν οὗτοι καὶ
τοὺς κυρίους ἐξέβαλον, de qua re v. Herod. 7, 155 ubi vocantur κυλλύ-
ρεοι). ἔνϑεν παροιμιωδῶς ἔλεγον, εἴ move πλῆϑος ἥϑελον ἐμφῆναι,
ὅτε πλείους ἦσαν τῶν καλλικυρίων. δοῦλοι δὲ ἧσαν οὗτοι καὶ τοὺς
κυρίους ἐξέβαλον. ἡ δὲ αἰτία τῆς κλήσεως αὐτῶν διὰ τὸ παντοδαποὺς
tlg ταὐτὸ συνελϑεῖν ὥστε τοῖς κυρίοις ἐγκεῖσϑαι. cf. Plutarch. prov. 10.

Verior vocis forma quam habet Hesychius apud eundem Photium legi-
tur 3. κελλεκύρεοι (— xiAoyvgioL? i. e. ὀνηλάται, a κίλλος ὄνος et
ἀγείρειν, cf. κιλλακτήρ ap. Hes. s. v. et Poll. 7, 56. 185): ἐν Συρακού-
σαις τινὲς ἐκλήϑησαν, of ἀντὶ τῶν γεωμόρων μέρος καταλαβόντες τοῦ
πολιτεύματος οἷον εἴλωτες καὶ πενέσται τινές. cum eisdem memoran-

-- 528 —

tur Cretensium κλαρῶται. Μαριάνδυνοι Heracleotarum, εἴλωτες Laced.,
Thessalorum πενέσταιε etiam apud Phot. s. κλαρώται, et praeterea in Ety-
molog. Gudiano p. 165, 53 s. εἴλωτες Atheniensium $-4jrec, Argivorum
γυμνῆτες vel γυμνήσιοι et Sicyonii κορυνηφόροι (cf. Poll. 3, 83. Steph.
B. s. Χίος et de omni hae materia O. Müller, Dor. lib. IIl c. 4) quae
omnia ex uno eodemque loco eiusdem auctoris (Didymi, ut docet Hesychii et
Zenobii et inter se et cum ceteris lexicis consensus) de helotibus servitii-
que modis similibus disserentis sumta sunt, ex quo et Athenaeus hausit
VIII c. 84 sqq. (cf. etiam Suid. — Phot. p. 409, 18 s. πενέσται cum
Athen. 8, 85) et Harpocration s. εἔλωτεύειν et s. πενέσται, qui de helotis
eadem explicatione utitur εἴλ. οὗ μὴ γόνῳ δοῦλοι etc. quam ex eodem
fontis loco, ubi et de helotibus sermo erat et de penestis ceterisque, pe- ᾿
nestis adhibet Athen. VI, 85 πενέστας scribens rovg μὴ γόνῳ δούλους:
id quod confirmat, qui utrisque simul et helotibus et penestis eandem
illam addiderat descriptionem auctor lexici rhetorici s. εἵλωτες apud Eu-
statl. in Il. p. 205 Rom.: ὅτε ὥσπερ εἴλωτες ἐν “ακεδαίμονι οὕτω πενέ-
Grot μὲν παρὰ Θετταλοῖς οἷ μὴ γόνῳ δοῦλοι ἀλλὰ πολέμῳ, καλλεκύριοι
δὲ ἐν Συρακούσαις, Μαριάνδυνοι δὲ ἐν “Ἡρακλείᾳ τῇ Ποντικῇ καὶ
κλαρῶται ἐν Κρήτῃ.

198. (537)
Schol. (e Did.) in Pind. Pyth. I, 80: αὐτὸν δὲ τὸν ᾿Ιέρωνα ἐν τὴ
τῶν Συρακουσίων πολιτείᾳ (φησὶν 4d orarozélqgc) dvcovoía δυστυ-
χῆσαι. cf. supra ad Gelens. pol.

199. (538)

Athen. X p. 4359: oig roríAqg δ᾽ ἐν τῇ Συρακουσίων πουλι-
τείᾳ xol συνεχῶς φησὶν αὐτὸν (scil. Διονύσιον τὸν νεώτερον) ἔσϑ᾽ ὅτε
ἐπὶ ἡμέρας ἐνενήκοντα μεϑύειν" διὸ καὶ ἀμβλυωπότερον γενέσϑαι
τὰς ὄψεις.

Cf. Plutarch. Dion. 7: κατὰ μικρὸν ἥ περὶ τὸ μειράκιον ἄνεσις
τοὺς ἀδαμαντίνους δεσμοὺς ἐκείνους (cf. Ael. 6, 12), οἷς ὁ πρεσβύτερο:
Διονύσιος ἔφη δεδεμένην ἀπολείπειν τὴν μοναρχίαν, ἐξέτηξε καὶ διέ:
φϑειρεν. ἡμέρας γάρ, ὡς φασιν, ἐνενήκοντα συνεχῶς ἔπινεν ἀρξάμενος
καὶ τὴν αὐλὴν ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ... μέϑαι καὶ σκώμματα..... κατεῖ-
qov. ubi historici cuiusdam (Theopompi) eiusdemque narrationi qui ab
Aeliano excerptus est, Aristotelis non nisi pauca illa verba aliunde accepta
nec satis apte iuseruntur. quibus consentiunt Theopompi (qui de eadem
re ab Aeliano citatur var. hist. 6, 12) et Theophrasti testimonia cuiu Ari-
stotele allata ab Athenaeo.

— 029 —

200. (539)

Pollux IX, 87: τοῦτό γε μὴν ovx ἄκαιρον, ὅτι τὸ μὲν ᾿“ττικὸν τά-
λαντον ξξακισχιλίας ἐδύνατο δραχμὰς ᾿Δττικὰς ... τὸ μέντοι Σικελικὸν
τάλαντον ἐλάχιστον ἴσχυεν, τὸ μὲν ἀρχαῖον. ὡς ᾿ρεστοτέλης λέγει,
τέτταρας καὶ εἴκοσι τοὺς νούμμους, τὸ δὲ ὕστερον δυοκαίδεκα. δύνα-
σϑαι δὲ τὸν νοῦμμον τρία ἡμιωβόλια.

Siculum hoc talentum esse Syracusanum Festi loco comparato statuit
Boeckh, Metrolog. Untersuch. p. 312. 355. accedit quod ultima verba ab
Aristotele aliena δύνασϑαι δὲ τὸν νοῦμμον τρία ἡμιωβόλια, quibus idem
nummus definitur de quo praecedit Aristotelis testimonium, ex Apollodori
iu Sophronem Syracusanum commentario derivata sunt. utriusque scri-
ptoris locos Didymus ut solet apposuerat, e Pamphili lexico vel Dioge-
niano acceperat Pollux. hunc enim fontem agnoscit scholium codd. BL
in Hom. 1l. £, 576 (quod non solum a Suida s. τάλαντον repetitur, ex-
tremis tamen de nummo verbis abiectis, sed similiter etiam in margine co-
dicis cuiusdam Romani sermonum quorundam Gregorii Nazianzeni epita-
phio in patrem adscriptum invenerat Montfaucon, Diar. Ital. p. 214): ὁ δὲ
Ζιόδωρος ἐν τῷ περὶ σταϑμῶν «τάλαντόν ἐστι μνῶν ἕξήκοντα, ἡ δὲ
μνὰ δραχμῶν 9, ἡ δὲ δραχμὴ ὀβολῶν ξ, ὁ δὲ ὀβυλὸς χαλκῶν ἢ. ὁ δὲ
χαλκοῦς λεπτῶν ἕν. τὸ τάλαντον δὲ τὸ νῦν λεγόμενεν Mirrixóv (cf.
schol. Hom. Il. 1, 122 τάλαντα: τὰ νῦν ξξακισχίλια λέγεται παρὰ ᾿49η-
ναίοις i. e. ξξακισχιλίας. δύναται. quod e lexico τῆς Ἰλιάδος i. e. ex his
ipsis schol. Homer. repetitur ab auctore Etym. M. P. 744, 40)" παρὰ δὲ
Σικελιώταις (sec. Aristot.) τὸ μὲν ἀρχαῖον ἣν νούμμων (quod in μνῶν
corruptum est et in schol. Hom. et apud Suid. et schol. Gregor.) xó, νῦν
δὲ if. δύναται δὲ εἶναι τρία ἡμιωβόλια (nummus scil., de quo Boeckh.
l. c. p. 312), ὡς ἐν τοῖς περὶ Σώφρονος ᾿Απολλόδωρος. ἐκ τῶν Διογε-
νιανοῦ τῆς ἐπιτομῆς (τῶν Οὐσηστίνου i. e. Οὐηστίνου addit schol. Greg.,
cf. Suid. s. v.) EAAqvix àv ὀνομάτων (cf. schol. B ad ll. 8, 169 — qu. Ho-
mer. fr. 2). ceterum haec olim pertinebant ad vocem τάλαντον, sub qua
quae habent Phot. p. 560, 3—24 et Suidas et Etym. M. p. 744, 17—33 ex
uno eodemque lexico (non autem ex Polluce) transscripta, eadem e lexici
huius fonte uberiora extant apud Pollucem 9, 532—855. νόμον autem scri- .
psisse Aristotelem, non νοὔμμον (ut Pollux), recte adnotavit Ahrens de
dial. Dor. p. 391 (cf. Boeckh 1l. c. p. 310).

Ταραντίνων.

201. (540)
Poll. IX, 80 (de cuius fonte cf. ad Agrigent. pol. fr.): ὁ δὲ νοῦμ -

ARISTOT. PSRUDEPIGH. 94

— 0390 --

μος ... ἔστι δὲ Ἑλληνικὸν καὶ τῶν ἐν Ἰταλίᾳ καὶ Σικελέα Δωριέων.
᾿Ἐπίχαρμός τε γὰρ ἐν ταῖς χύτραις! φησὶν ... καὶ Δρεστοτέλης ἐν
τῇ Ταραντίνων πολιτείᾳ καλεῖσϑαί φησι νόμισμα παρ᾽ αὐτοῖς vovp-
pov, ἐφ᾽ οὗ ἐντετυπῶσϑαι Τάραντα τὸν Ποσειδῶνος δελφῖνε ἐποχού-
μενον (cf. Boeckh, Metrol. Unters. p. 317).

Τεγεατ ὦ ν.
202. (641)

Schol. in Apollon. Rh. IV, 264, p. 494 Keil. (unde Eudocia p. 438)
᾿Αρκάδες ot καὶ πρόσϑεν: of Aoxddrg δοκοῦσι πρὸ τῆς σελήνης
γεγονέναι, ὡς καὶ Εὔδοξος ἐν γῆς περιόδῳ ... Μνασέας δέ φησι Προ-
σέληνον ᾿Αρκάδων (πρὸ σελήνης ᾿Αρκάδας schol. vulg. p. 586 Lips. εἰ
Eud) βασιλεῦσαι. ᾿Αριστοτέλης δὲ ἐν τῇ Τεγεατῶν πολιτείᾳ φη-
civ ὅτε βάρβαροι τὴν ᾿Αρκαδίαν ᾧκησαν, οἵτινες ἐξεβλήϑησαν ὑπὸ τῶν
᾿Αρκάδων ἐπιϑεμένων αὐτοῖς πρὸ τοῦ ἐπιτεῖλαι (ἀνατεῖλαι Eud.) τὴν
σελήνην, διὸ κατωνομάσϑησαν προσέληνοι. Δοῦρις δὲ ... τινὲς δέ
φασιν Ἐνδυμίωνα εὑρηκέναι τὰς περιόδους καὶ τοὺς ἀριϑμοὺς τῆς
σελήνης, ὅϑεν καὶ προσελήνους τοὺς ᾿Αρκάδας κληϑῆναι.

203. (542)

Plutarch. quaest. Graec. 5: τίνες of παρὰ ᾿Αρκάσι καὶ “ακεδαιμο-
νίοις χρηστοί, “ακεδαιμόνιοι Τεγεάταις διαλλαγέντες ἐποιήσαντο συν-
ϑήκας καὶ στήλην ἐπ᾽ ᾿Δλφειῷ κοινὴν ἀνέστησαν, ἐν ἢ μετὰ τῶν ἄλλων
γέγραπται Μεσσηνίους ἐκβαλεῖν ἐκ τῆς χώρας καὶ μὴ ἐξεῖναι χρηστοὺς
ποιεῖν. ἐξηγούμενος οὖν ὃ ᾿Δριστοτέλης τοῦτό φησι ϑύνασϑαι τὸ
μὴ ἀποκτιννύναι βοηϑείας χάριν τοῖς λακωνίζουσι τῶν Τεγεατῶν.

Eodem fragmento utitur Plutarch. in quaest. Rom. 52 (qua εὐχὴν
quam dicit Romanorum explicaret μηδένα χρηστὸν γενέσϑαι τῶν oixo-
yevQv) ... καὶ γὰρ ᾿ἀριστοτέλης ἐν ταῖς ᾿Δρκάδων πρὸς “ακεδαι-
μονίους συνθήκαις γεγράφϑαι φησὶ μηδένα χρηστὸν ποιεῖν βοηϑείας
χάριν τοῖς λακωνίζουσι τῶν Τεγεατῶν, ὅπερ εἶναι μηδένα ἀποκτιννύναι.

TevsÓíowv.
204. (543)

Stephan. Byz. ethn. ep. s. Τένεδος: νῆσος τῶν Σποράδων ...
ἐκαλεῖτο δὲ “ευκόφρυς ... xal παροιμία Τενέδιος αὐλητής, ἐπὶ
τῶν τὰ ψευδῆ μαρτυρούντων. τὸν γὰρ αὐλητὴν ἡ Φυλονόμη πρὸς
Κύκνον ἤγαγε μαρτυροῦντα ὅτι Τένης αὐτὴν ἤϑελε βιάσασϑαι. ἔστι
καὶ ἑτέρα παροιμία Τενέδιος πέλεκυς, ἐπὶ τῶν ἤτοι πικρῶς ἢ καὶ

-- $031 —

μᾶλλον συντόμως ἀποκοπτόντων τὰ ζητήματα καὶ τὰ ἄλλα πράγματα.
καί φησιν ᾿Δριστείδης καὶ ἄλλοι τὸν ἐν Τενέδῳ ᾿Απόλλωνα πέλεκυν
κρατεῖν διὰ τὰ συμβάντα τοῖς περὶ Τένην. ἢ μᾶλλον, ὥς φησιν 49a-
στοτέλης ἐν τῇ Τενεδίων πολιτείᾳ, ὅτι βασιλεύς τις ἐν Τενέδω νόμον
ἔϑηκε τὸν καταλαμβάνοντα μοιχοὺς ἀναιρεῖν πελέκει ἀμφοτέρους.
ἐπειδὴ δὲ συνέβη τὸν υἱὸν αὐτοῦ καταληφϑῆναι μοιχόν, ἐκύρωσε καὶ
περὶ τοῦ ἰδίου παιδὸς τηρηϑῆναι τὸν νόμον καὶ ἀναιρεϑέντος εἰς πα-
θοιμέαν παρῆλϑε τὸ πρᾶγμα ἐπὶ τῶν ὠμῶς πραττομένων. διὰ τοῦτό
φησι καὶ ἐπὶ τοῦ νομίσματος τῶν Τενεδίων κεχαράχϑαι ἐν μὲν τῷ
ἑτέρῳ μέρει πέλεκυν, ἐπὶ δὲ τοῦ ἑτέρου δύο κεφαλὰς εἰς ὑπόμνησιν
τοῦ περὶ τὸν παῖδα παϑήματος. ἔστε καὶ ἄλλη παροιμία Tevídiog
ξυνήγορος: ὁ ἀπότομος καὶ σκληρός (haec ultima plenius apud Phot.
p. 576, 15—17 et Suid. s. Τενέδιος ξυνήγορος, unde Macar. 8, 7).

Eadem omnia, quae Stephanus, legerat Diogenianus, apud quem
(prov. 8, 58) nunc quidem apposita habentur haec s. Τενέδιος πέλε-
xvc: ἐπὶ τῶν πικρῶς ἢ μᾶλλον συντόμως ἀποκοπτόντων τὰς ζητήσεις
ἢ καὶ τἄλλα πράγματα. ἢ ἐπὶ τῶν ὠμῶν νόμων νόμον γάρ τις ἔταξε
παρ᾽ αὐτοῖς τὸν καταλαβόντα μοιχὸν πελέκεε κόπτειν. legerat etiam
Hesychius, qui ita mutilavit s. Τενέδεον βέλος: ἀντὶ τοῦ Τενέδιυς
πέλεκυς. παροιμία δέ ἔστιν ἐπὶ τῶν ἀποτόμως τι πραττόντων (cf. Ma-
car. 8, 7) ἐπεὶ (ed. ἔτι) ἄρα τὸ πρᾶγμα Τενέδιοι (ed. Τενεδίῳ,, cod.
Τενέδιον) πελέκει συνέχοψαν: -- Τενέδιος ξυνήγορος, ὁ ἀπό-
τομος καὶ σχληρός. Aristotelis locum duobus, ut videtur, diversorum lexi-
corum glossis in communi fonte coniunctis Photius etiam et Suidas (inde
Apostol. 16, 26) reddunt s. Τενέδιος πέλεκυς: ᾿Δριστοτέλης μέντοι,
ὅτε βασιλεὺς Ῥενέδιος μετὰ πελέκεως δικαάξων τὸν ἀδικοῦντα εὐθέως
ἀνήρει (εἴ. Hes. non enim haec ad ea redire credo quae casu quodam si-
milia e Zenobiana explicatione habet Photius p. 576, 106, quod sí tamen
esset, Aristotelis nomen in falsum locum male transtulisse lexícographus,
non utramque Aristoteles putandus esset causam narrasse cum Schneide-
wino ad Her. p. 66. revera autem in Photii eodem loco, quo gemina Ari-
stotelica, etiam Zenob. explicatio sequitur p. 576 , 25): ἢ ὅτι (sequuntur
quae Plutarchus etiam habet de Pyth. orac. 12) ... ἢ ὅτε βασιλεύς τις
νόμον θεὶς πελέχεε τοὺς μοιχοὺς ὥμφω καρατομεῖν καὶ imi τοῦ υἱοῦ
ἐτήρησε τοῦτο᾽ καϑ᾽ ὃ καὶ ἐν τῷ νομίσματι ἐφ᾽ οὗ μὲν πέλεκυς ἐφ᾽
θὺ δὲ δύο πρόσωπα ἐξ ἑνὸς αὐχένος. iam vero eadem de hís rebus doc-
lrina (Didymea scilicet), quam Diogeniani fons tulit et Hesvchii et Ste-
Phani, ex Heraclide excerpta legitur /p. 12), ita ut utrumque proverbium
"PPareat, obscurius primum, diserte alterum et Τενέδιος αὐλητής cum

“4 5$

Lt N

— 532 —

eadem de noverca narratione quae a Zenobio atque in lexicis Photii et
Suidae (Apost. 16, 25) s. Τενέδιος ἄνϑρωπος apponitur verbisque com-
munem cum Zenobio Didymi et Tarrhaei epitommatore fontem prodentibus
narrata, cum aliis insuper quae Diodorus quoque similiterque addidit (5,
83: νόμιμον ἔϑεντο μηδένα αὐλητὴν εἰς τὸ τέμενος εἰσιέναι. cf. Plut. qu
Gr. 28), et Τενέδιος πέλεκυς cum Aristolelica explicatione verbisque er
parte Aristotelis e Stephano Photioque notis, his quidem (p. 12, 13):
νόμον δέ τινά φασι τῶν βασιλέων Τενεδίοις ϑέσϑαι, εἴ τις λάβοι μοι-
gov, ἀποκτεῖναι τοῦτον πελέκει. ἁλόντος δὲ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ καὶ τοῦ
λαβόντος ἐρομένου τὸν βασιλέα τί χρὴ ποιεῖν, ἀποκρίνασϑαι τῷ νόμῳ
χρῆσϑαι. καὶ διὰ τοῦτο τοῦ νομίσματος αὐτοῦ ἐπὶ ϑάτερα πέλεκυς
κεχάρακται, ἐπὶ ϑάτερα δὲ ἐξ ἑνὸς αὐχένος πρόσωπον ἀνδρὸς καὶ γυ-
ναικός. καὶ ἐκ τούτου λέγεται ἐπὶ τῶν ἀποτόμων τὸ ἀποκεκόφϑαι
Τενεδίῳ πελέκει. | quae non dubito quin ex Didymo revera petierit Hera-
clides (cf. ad pol. Sam. et Corinth.), quem omnino credo collectanea sua
de politiis omnia e Didymi lexico (cf. Menandri test. ap. Zen.) conscripsisse
in hunc ab ipso finem, ut in alios ab aliis multis (velut a Polluce et Athe-
naeo, intercedente quidem Pamphilo), excerpto.

205. (544)

Strabo VIII p. 380: καὶ ἡ Τενέα δ᾽ ἐστὶ κώμη τῆς Κορινϑίας, iv
ἡ τοῦ Τενεάτου ᾿Απόλλωνος ἵερόν . . . δοκεῖ δὲ καὶ συγγένειά τις εἶναι
Τενεδίοις πρὸς τούτους ἀπὸ Τέννου τοῦ Κύκνου, καϑάπερ εἴρηκεν
᾿Αριστοτέλης" καὶ ἡ τοῦ ᾿Απόλλωνος δὲ τιμὴ παρ᾽ ἀμφοτέροις ὁμοία
οὖσα δίδωσιν οὐ μικρὰ σημεῖα.

Cf. Pausan. II, 5 de Tenea: οὗ δὲ ἀνϑρωποί φασιν of ταύτῃ Τρῶες
εἶναι, αἰχμάλωτοι δὲ ὑπὸ Ἑλλήνων ἐκ Τενέδου γενόμενοι ἐνταῦϑα Aye-
μέμνονος δόντος οἰκῆσαι" καὶ διὰ τοῦτο ϑεῶν μάλιστα ᾿Απόλλωνα τι-
uoc. idem de Sami colonis argumentum ex antiquo fonte (fort. Aristo-
tele, cf. ad Sam. pol. fr. 183) repetit Iambl. v. Pyth. s. 4.

(Τηνω ν.)
206. (545)
Plin. n. h. IV s. 22, 65: Tenos ... quam propter aquarum abun-
dantiam Aristoteles Hydrussam appellatam ait, aliqui Ophiussam.
Ex eodem fonte Stephan. Byz. s. Τῆνος: νῆσος Κυκλας, ἀπὸ oi-
κιστοῦ Τήνου. ἐκλήϑη καὶ Ὑδροῦσσα διὰ τὸ κατάρρυτον εἶναι, καὶ
Ὀφιοῦσσα.

-- δ8ὃ —

Τροιξηνέων.
207. (546)

Athen. epit. I p. 81: εἴη ἂν οὖν ὁ παρὰ Σικελιώταις γλυκὺς καλ.
Πόλλιος ὁ Βίβλινος οἶνος (haec ad alium Aristotelis locum pertinent, de
quo v. in Syracus. pol. fr. 196. quae sequuntur ab epitomatore mulilata
non cum illis cohaerent, quemadmodum C. Müller falso statuit et ad Ar.
polit. fr. 95 et ad Hippyis Rhegini fr. 7, sed cum altero Aristotelis testimo-
nio ex Troezen. pol., id quod non solum e loco Plutarcheo sed Suidae etiam
ratione confirmatur, qui quum s. 4A85g:cc Athenaei loco utatur (cf. Zo-
nar. p. 126) recte simul apponit oraculum illud. de utriusque Ar. frag-
menti fonte v. ad Syrac. pol). ἐν τῷ χρησμῷ. φησίν, ὁ ϑεὸς qvro-
μάτισε"

ziv. οἶνον τρυγίαν, ἐπεὶ ovx ᾿ἀνϑηδόνα ναίεις

οὐδ᾽ ἱερὰν Ὑπέραν, 091 γ᾽ ἄτρυγον οἶνον ἔπινες.
ὠνομάξετο δὲ παρὰ Τροιζηνίοις. ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης ἐν τῇ av-
τῶν πολιτείᾳ, ἄμπελος ᾿Ανϑηδονιὰς καὶ Ὑπεριὰς ἀπὸ ᾿Αάνϑου (a quo
urbis nomen ducitur etiam schol. Il. 8, 508) τενὸς καὶ Ὑπέρου, ὡς καὶ
᾿Αλϑηφιὰς ἀπὸ ᾿Αλϑηφίου (cf. "419509 , ᾿4λϑθηπία Paus. 2, 30) τινὸς.
ἑνὸς τῶν MÀgétoU ἀπογόνων.

208. (547)

Plutarch. quaest. Graec. c. 19: Τίς ἢ ᾿Ανϑηδὼν περὶ ἧς 5 Πνυϑιὰς
εἶπε. niv! οἶνον τρυγίαν, ἐπεὶ οὐκ ᾿ἀνϑηδόνα ναίεις; ἡ γὰρ ἐν Βοιω-
τοῖς οὐκ ἔστι πολύοινος. τὴν Καλαυρίαν (quae est insula πλησίον Τροι-
᾿ ξῆνος) Εἰρήνην τοπαλαιὸν ὠνόμαξον (auctore Anticlide apud Harpocr.
s. Καλαυρία, e quo Phot. et Suid., cf. etiam Steph. Byz. s. v.) ἀπὸ γυναι-
xog Εἐρήνης, ἣν ix Ποσειδῶνος καὶ Μελανϑείας τῆς igtioU γενέ-
σϑαι μυϑολογοῦσιν. ὕστερον δὲ τῶν περὶ ᾿ἄνϑην καὶ ὙὝπέρην αὐτόϑι
κατοικούντων ᾿Ανϑηδονίαν καὶ Ὑπέρειαν ἐκάλουν τὴν νῆσον (cf. Paus.
2, 30. de Anthe Strab. 8 p. 374). εἶχε δὲ ὁ χρησμὸς οὕτως, ὡς ᾿4ρι-
στοτέλης φησί" |

πῖν᾽ οἶνον τρυγίαν, ἐπεὶ ovx ᾿Ανϑηδόνα ναίεις

οὐδ᾽ ἱερὰν Ὑπέραν, ὅϑι γ᾽ ἀτρυγον οἶνον ἔπινες.
ταῦτα μὲν 0 Δριστοτέλης᾽ ὁ δὲ Μνασιγείτων φησὶν Ὑπέρητος ἀδελ-
gov ὄντα τὸν ᾿ἄνϑην ἔτι νήπιον ἀπολέσϑαι καὶ vov Ὑπέρην κατὰ ζή-
τησιν αὐτοῦ πλανώμενον εἰς Φερὰς πρὸς ᾿ἄκαστον, ἢ Αδραστον, ἐλ-
ϑεῖν, ὕπου κατὰ τύχην ὁ ᾿άνϑης ἐδούλευεν οἰνοχοεῖν τεταγμένος. ὡς
οὖν εἰστεῶντο, τὸν παῖδα προσφέροντα τῷ ἀδελφῷ ἐπιγνῶναι καὶ εἰπεῖν
πρὸς αὐτὸν ἡσυχῆ᾽ πῖν᾽ οἶνον τρυγίαν, ἐπεὶ ovx ᾿Ανϑηδόνα ναίεις.

^

— 0934 —

209. (548)

Plutarch. Thes. 3: Θησέως τὸ μὲν κατρῷον γένος εἰς "Egtz00u καὶ
τοὺς πρώτους αὐτόχϑονας ἀνήκει, τῷ δὲ μητρώφ Πελοπέδης ἦν. Ili-
λοψ γὰρ οὐ χρημάτων πλήϑει μᾶλλον ἢ παίδων μέγιστον ἔσχυσε τῶν
ἐν Πελοποννήσῳ βασιλέων, πολλὰς μὲν ἐκδόμενος ϑυγατέρας τοῖς ἀφί-
gro ; πολλοὺς δὲ ταῖς πολιτείαις υἱοὺς ἐγκατασπείρας ὦ ἄρχοντας" ὧν
eig γενόμενος Πιτϑεὺς ὃ Θησέως πώππος πόλιν μὲν οὐ μεγάλην τὴν
Τροιζηνίων ᾧκισε, δόξαν δὲ μάλιστα πάντων ὡς ἀνὴρ λόγιος ἐν τοῖς
τότε καὶ σοφώτατος ἔσχεν. ἦν δὲ τῆς σοφίας ἐκείνης τοιαύτη τις ὡς
ἔοικεν ἰδέα καὶ δύναμις, οἵα χρησάμενος ᾿Ησίοδος εὐδοκέμεε μαλιστα
περὶ τὰς ἐν τοῖς Ἔργοις γνωμολογίας. καὶ μίαν γε τούτων ἐκείνην
λέγουσι Πιτϑέως εἷναι" μισθὸς δ᾽ ἀνδρὶ φίλῳ εἰρημένος ἃ ἄρκιος ἔστω
(erg. 370). τοῦτο μὲν οὖν καὶ 4e ἐστοτέλης ὁ φιλόσοφος εἴρηκεν.
ὁ δ᾽ Εὐριπίδης τὸν Ἱππόλυτον ἁγνοῦ Πιτϑέως παίδευμα προσειπὼν
ἐμφαίνει τὴν περὶ τὸν Πιτϑέα δόξαν. Αἰγεῖ δὲ παίδων δεομένῳ etc.

Aristotelis hoc de Pitthei Troezeniorum (cum Troezene fratre) con-
ditoris sapientia (non autem de Pittheo Thesei avo) manifestum est non-
nisi interponi alius cuiusdam de Theseo scriptoris Attici narrationi quam
reddat Plutarchus, neque ex Atheniensium republica excerptum fuisse
sed ex Troezeniorum.

(Χαλκηδονίω ν.})
210. (549)

Plinius n. h. VII s. 57 (quae est περὶ εὑρημάτων e Philostephani
libro derivata aeque ac similis illa Clementis Alex. collectio in strom. I c.
16. | auctores ex uno fonte citatos habes p. 132 extr. Sylb. cf. etiam su-
pra ad Athen. pol. fr. 6): longa nave Iasonem primum navigasse Phi-
lostephanus auctor est, Hegesias Paralum, Ctesias Semiramim, Arche-
machus 4egaeonem. biremem Damastes Erythraeos fecisse, triremem
Thucydides (1, 13) Aminoclem Corinthium, quadriremem Aristoteles
Carthaginienses, quinqueremem Mnesigiton Salaminios, sex ordinum
Xenagoras Syracusios, ab ea ad decemremem Mnesigiton Alexandrum
Magnum, αὐ XII ordines Philostephanus Ptolemaeum Soterem , ad
quindecim Demetrium Antigoni, ad X XX Ptolemaeum Philadelphum,
ad XL Ptolemaeum Philopatorem qui Tryphon cognominatus est. one-
rariam etc.

Cf. Clemens Alex. strom. I p. 132 Sylb. (t. II p. 54, 11 Lips.): Kao-
χηδόνιοι δὲ πρῶτοι τετρήρη κατεσκεύασαν, ἐναυπήγησε δὲ αὐτὴν Bo-
σπορος αὐτοσχέδιον (αὐτόχϑων Euseb. ex Clem. et exc. Palat. cf. Klotz

— $39 —

in ed. Lips. t. IV p. 214). in utroque autem loco pro Carchedoniis Chal-
cedonios intelligendos esse solenni errore (Plinii etiam tempore) confusos,
Bospori nomen admonet.

(Χαλκιδέων.)

Ab hac philosophi Stagiritae politia diversum ferebatur alius veteris-
que auctoris Aristotelis (nisi forte legendum est: Archemachi) Chalci-
densis opus inscr. seg] Εὐβοίας vel Εὐβοικά (49. ὃ Χαλκιδεὺς ἐν τῷ
περὶ Εὐβοίας Harp. s. ἼἌργουρα, 4o. ὁ περὶ Εὐβοίας πεπραγματευμέ-
vog qui citatur a Lysimacho Alexandrino ἐν τῷ B τῶν νόστων ap. schol.
Apoll. Rh. 1, 558), qualia praeter istum multi ediderunt (o£ τὰ Εὐβοικὰ
γράψαντες Harp. s. Ταμῦναι): Suidas (sch. Ap. 1. c.), ᾿Αρχέλαος (Harp. s.
"iovvgdog) sive potius "ozéueyoc (Harp. s. Κοτύλαιον ὄρος. Athen.
6, 264).

211. (550)

Strabo X p. 445: ov μόνον δὲ Maxgig ἐκλήϑη ἡ νῆσος (Euboea
scil) ἀλλὰ καὶ ᾿Αβαντίς. Εὔβοιαν γοῦν εἰπὼν ὁ ποιητὴς τοὺς ἀπ᾽ av-
τῆς Εὐβοέας οὐδέποτε εἴρηκεν ἀλλ᾽ "MBavrag ἀεί (cf. schol. ad Il. f,
586. Etym. Gud. p. 217, 13) ... φησὶ δ᾽ ᾿Δριστοτέλης ἐξ Mag τῆς
Φωκικῆς Θρᾷκας ὁρμηϑέντας ἐποικῆσαι τὴν νῆσον xal ἐπονομάσαι
"Afavreg τοὺς ἔχοντας αὐτήν of δὲ ἀπὸ ἥρωός φασι, καϑάπερ καὶ
Εὔβοιαν ἀπὸ ἡρωίνης (eadem e Strabone Eust. in Il. p. 281).

De metonomasiis insulae praeter Strabonem cf. Plin. 4 s. 21, Steph.
s. ᾿Αβαντίς (cf. schol. Apoll. Rh. 4, 1175) et Εὔβοια, Etym. M. p. 389, 1.
Eustath. in Dionys. perieg. 520 (ed. Oxon. 1697 p. 208): xol τὴν uiv
Maxgiv, ὅ ἐστι τὴν Εὔβοιαν, ᾿Αβαντιάδα λέγει (ὁ Διονύσιος) ἀπὸ τοῦ
ἐν αὐτῇ ἔϑνους τῶν ᾿Αβάντων, Θρακίου ἔϑνους, ὥς φησιν ᾿Αρριανός
(de quo cf. ad Del. pol), κληϑέντος οὕτως ἀπό τινος ᾿ΑΔργείου υἱοῦ Πο-
σειδῶνος "Afavrog. cf. Steph. s. Afavríc: ἡ Εὐβοια... ἐκλήϑη δὲ
ἀπὸ "Αβαντος τοῦ ᾿Δργείου ἢ τοῦ υἱοῦ Ποσειδῶνος καὶ ᾿Δρεϑούσης
(eandem genealogiam tradit Porphyrius ad Il. β, 540 ap. Eust. p. 281), ὡς
᾿Αριστοκράτης (qui Aristocrates idem sine dubio qui Plinio est Aristocri-
tus de Samo insula una cum Aristotele citatus 5 s. 37. cf. Müll. Fr. hist.
IV p. 336 et 333).

212. (551)
Strabo X p. 447: αἵ δ᾽ ovv πόλεις αὗται (sc. Chalcis et Eretria)
διαφερόντως αὐξηϑεῖσαι xal ἀποικίας ἔστειλαν ἀξιολόγους εἰς Maxs-
δονίαν. Ἐρέτρια μὲν γὰρ συνῴκισε τὰς περὶ Παλλήνην καὶ τὸν 4400

— 536 —

πόλεις, ἡ δὲ Χαλκὶς τὰς ὑπὸ Ὀλύνϑῳ, ἃς Φίλιππος διελυμήνατο" καὶ
τῆς Ἰταλίας τε καὶ Σικελίας πολλὰ χωρία Χαλκιδέων ἐστέν. ἐστάλησαν
δὲ αἱ ἀποικίαι αὗται, καϑάπερ εἴρηκεν ᾿Αριστοτέλης., ἡνίκα q τῶν
ἱπποβοτῶν (Chalcidensium, v. Herod. 5, 77. 6, 100. Plut. PericL 23) ἀκε-
κράτει πολιτεία" προέστησαν γὰρ αὐτῆς ἀπὸ τιμημάτων ἄνδρες ἀριστο-
κρατικῶς ἄρχοντες.

212a. (951)

Apostolius proverb. XI, 97 Leutsch. vavoc ὧν ὕπεεκε: ἐπὶ τῶν
μικρῶν. οὕτω Νεοκλείδης καὶ ᾿Δριστοτέλης; ὁ δὲ Θεόφραστος ὡς
νάνον καὶ αἰδοῖον ἔχοντα μέγα" of γοῦν νάνοι (εἴ. Arist. h. a. 6, 21)
μέγα αἰδοῖον ἔχουσιν.

Cf. Suid. (et similiter etiam Hesych., Photius) s. ve vog: ἐπὶ τῶν
μεκρῶν παρὰ Νεοκλείδῃ καὶ ᾿Αριστοτέλει.

Hoc Aristotelis testimonium (si quidem revera proverbium indicatur:
nam glossam potius ex lexico quodam hic repeti credas scriptorum usu
illustratam. cf. Leutsch ad Apost.) ex politiis sumtum fuisse puto, e qui-
bus alia proverbia plurima citantur apud paroemiographos aliosque. πα-
θοιμέαι enim eius qui ferebantur (D. L. 5, 26. cf. Schneidewin. praef. ad
paroemiogr. Gr. p. IIl) nusquam adhibentur aliorumque Peripateticorum
περὶ παροιμιῶν libris locum cesserunt, velut Theophrasti (D. L. 5, 45) et
(de quo cf. etiam supra Ar. fr. 6) Clearchi. atque simili quidem ratione
ad politias (Thessal. fr. 112) pertinere dixi proverbium ἐς κόρακας, Mar-
pocrationis aulem locum s. ἀρχὴ ἄνδρα δείκνυσι, quod proverbium
Θεόφραστος ἐν τῷ περὶ παροιμιῶν καὶ ᾿Αριστοτέλης Βίαντος esse di-
xerint, ad Arist. eth. 5, 3. 1130, 1 referendum esse patet.

'ephisosodori Isocratei vituperatione (qui ἐπιτιμᾷ τῷ φελοσόφῳ
ὡς ov ποιήσαντι λόγου ἄξιον τῷ παροιμίας ἀϑροῖσαι, ᾿Αντεφάνους
ὅλον ποιήσαντος δρᾶμα τὸ ἐπιγραφόμενον παροιμίαι sec. Athen. Il p.
60*) non librum quendam certum notari sed morem philosophi notissi-
mum a discipulis Isocrateorum inimicis peculiarium librorum editione
propagatum monuit Rose de Ar. l. p. 51.

212b. (552)

Clemens Alex. strom. I p. 144 Sylb.: Ἐξήκεστός te ὁ Φωκέων τύ-
ραννος δύο δακτυλίους φορῶν γεγοητευμένους τῷ ψόφῳ τῷ πρὸς al-
λήλους διῃσϑάνετο τοὺς καιροὺς τῶν πράξεων, ἀπέϑανεν δὲ ὕμως, δο-
λοφονηϑεὶς καίτοι προσημήναντος τοῦ ψόφου, ὥς φησιν ᾿ριστοτέ-
λης ἐν τῇ Φωκέων πολιτείᾳ.

-- 5093 —

Fragmentum manifesto spurium atque in Aristotelem auctorem mala
fide scriptum (sicut fr. probl. Hom. 305) recentes primi fere post Christum -
natum seculi Chaldaicasque sapiens superstitiones. quod ad pessimum
illud pertinere falsarum litterarum genus, de quo praeclare egit .R. Her-
cher in editione libelli de fluviis et in comm. de Ptolemaei Chenni Nova
historia (N. Jahrb. f. Phil. u. Paed. Suppl. N. F. t. I. 1855), persuadet Do-
rotheus (ἐν τῷ πρώτῳ Πανδέκτῃ) in eodem loco citatus, fictus ille Pseu-
doplutarcheorum testis quem ex Parallelis novimus (v. fr.. apud Müller.
Script. rer. Alex. p. 155 —50) novitque ipse Clemens (v. protr. p. 12 Sylb.
—— Parall. c. 20), homo semidoctus facileque et saepe deceptus quemque
Ptolemaei quoque inventis fidem habuisse animadvertit Hercher de Ptol.
p. 289. neque sincerior, quam Aristotelis, ceterorum scriptorum auctori-
tas est in utroque Clementis loco (cf. Hercher p. 20) una cum Dorotheo
citatorum Demarati (Fr. hist. IV, 378), Pythoclis (ib. IV, 488) et Monimi
etiam, ut credo, mirabilium scriptoris et aliorum forta$se, quorum et no-
mina nota et libri. ceterum de eisdem Phocensibus alteroque Phocensium
tyranno Coroneo mira novaque narrant et Pythocles ille fictus ἐν y περὶ
ὁμονοίας (Clem. p. 12. cf. p. 144) et Anonymus (quem Parallelis gemina
habere animadvertit Hercher p. 19 not. cf. de Leucone p. 223, 1 West.
Ξε Par. 21?) codicis Florent. in exc. ap. Westerm. Paradox. p. 222, 15
(de Corone, de qua cf. Dorotheus ap. Clem. p. 144). lapidis autem pro-
prietas, quum ipsi annuli in mentem revocent fabulam Lydiacam de Gy-
gis vel avi eius annulo, comparatur cum principum Lydorum lapide quem
proponit auctor de fluviis (7, 3 ὁσάκις γὰρ ἂν φὼρες ἐπέλϑωσιν, σάλπιγ-
γος ἦχον ἀναδίδωσιν ὁ λέϑος). atque hunc quidem notum est Aristote-
lis quoque falso fictoque testimonio uti (25, 4), non minus quam Ptole-
maeum Hephaestionis filium (v. Hercher de Ptol. p. 271).

LIII.
Nowcvu ao.

Politiarum Graecarum libris quasi complementum quoddam, post
Theophrastum liuius argumenti auctorem celeberrimum et vere philoso-
phum, dedisse videntur legum morumque libri (quatuor secundum Laer-
tium 5, 26) inscripti νόμοι (nisi corrigendus est Laertius) vel νόμεμα, qui
barbarorum eorumque quos certa atque exculta reipublicae forma carere
Graeci crederent, leges atque consuetudines (itaque νόμεμα βαρβαρικα.

— $88 —

cf. Zenob. 5, 25 ad proverbium νόμος καὶ χώρα i. e. l&ndlich sitülich)
colligerent singulis capitibus deinceps enumeratas. ex quo opere cum
fragmentis rarioribus etiam partium quarundam inscriptiones traduntur
(νόμιμα Τυρρηνῶν, νόμιμα Ῥωμαίων), de quibus non aliter statuendum
est ac de singularibus politiarum libris, qui ex universo opere proprio
titulo citantur (nam parum fide dignus est Hesychius, qui νόμεμα Ῥω-
μαίων seorsim indicat). ex ipsis autem fragmentis commentariorum ge-
neri fere tumultuario hunc quoque librum accensendum esse coniicitur,
in quo auctor Peripateticus nulla theoriae philosophiaeque ratione ha-
bita studioque mere historico congregaret (νομέμων βαρβαρικῶν συὶ-
Àoy xj Hesych.) quae politico ἀξεόλογα haberentur. eum ipsos usurpasse,
quanquam dubium est, concedas Dionysium Halicarnassensem et Apollo-
nium illum mirabilium scriptorem cuius aetas ignoratur: antiquiores fon-
tes cum Varrone et Plinio Romanis repetunt Athenaeus et Pollux (qui ex
Didymo pendent) atque Plutarchus. ceterum similium commentariorum
auctores qui νόμιμα βαρβαρικὰ inscriberentur, praeter eos qui singula-
rium gentium νόμεμα referrent, habes Theodectem (Suid. s. v.), Nympho-
dorum (Müller Fr. hist. Gr. 11, 3790. cf. Zenob. 1. c.), Pseudo-Hellanicum
(cf. Euseb. pr. ev. p. 400^). Theophrastus autem qui (una cum Timaeo)
citatur ἐν τῷ περὶ Τυρρηνῶν in schol. ad Pindari Pyth. 2, 8, neque ad
Aristotelis νόμιμα neque ad νόμους Theophrasti referendus videtur, sed
male ita scriptus esse pro Theopompo.

1. (553)

Varro de ling. Lat. VI, 70 (p. 147 O, Müller): praef íca dicta, ut
Aurelius scribit, mulier ad luctum (ita Turnebus. cf. Festus s. praefica.
codd. ab /uco vel a luco) quae conduceretur , quae ante domum mortui
laudes eius caneret. hoc factitatum Aristoteles scribit in libro qui
inscribitur νόμιμα βαρβαρικά (ita Turn. nomina barbarica codd.).

Aristotelis testimonium nulla causa est cur ad ipsos Romanos cum
Car. Muellero (fr. 245) referamus. dixerat sine dubio de Caribus notissi-
maque illa Carica Musa (Plat. leg. VIl p. 800, unde μέλος Kagsxov apud
Platonem com. Athen. XV, 665. cf. Didymea spolia Athenaei IV p. 174 et
Pollucis IV, 76. Hes. s. γίγγρας). quum praesertim eiusdem testis locum
tangere videatur Hesych. s. Καρῖναε: ϑρηνῳδοὶ μουσικαί, al τοὺς
νεκροὺς τῷ ϑρήνῳ παραπέμπουσαι πρὸς τὰς ταφὰς καὶ τὰ κήδη. πα-
ρελαμβάνοντο δὲ oí ἀπὸ Καρίας γυναῖκες (cf. Ammon. 8. ἐπικήδειος
p. 94 Valck., Eust. 0d. p. 1673).

— 589 —

2. (554)

Apollonius hist. mirab. 11: ἡ ρεστοτέλης δὲ dv νομίμσις βαρβα-
ρικοῖς " [ἐν “Δατμῷ additur ex Antig.] τῆς Καρίας σκορπίοι γένονται οἵ
τοὺς μὲν ξένους πατάξαντις οὐ λίαν ἀδικοῦσι, τοὺς δὲ ἐπιχωρίους πα-
ραυτὰ ἀποκτείνουσιν.

Accuratius eundem locum iam citaverat Antigonus hist. mir. 18 (16
West): iv Δάτμῳ δὲ τῆς Καρίας φησὶν ᾿Δριστοτέλης τοὺς σκορ-
πίους ἐὰν μὲν τῶν ξένων τινὰ πατάξωσιν, μετρίως λυπεῖν. ἐὰν δὲ τῶν
ἐγχωρίων. ἕως ϑανάτου κατατείνειν. repetiit Plinius n. h. 8 s. 84: ín
Lattno Cariae monte Aristoteles tradit a scorpionibus hospites non
laedi, indigenas interimi. Aelianus denique (n. a. V, 14), qui verbis qui-
dem pro arbitraria sophistae ratione liberlus mutatis eadem adscripsit, -
- Aristotelis nomen paulo antea citati omisit.

Geterum verus Aristoteles ubl in historia animalium de naturae mo-
rumque secundum regiones differentia sermonem iniicit, quum et ipse Ca-
ricos scorpiones commemoret, silet tamen animum eorum hospitalem,
quem quasi quandam τοῦ Ξενίου Διὸς erga hospites benevolentiam ridi-
cule Aelianus praedicavit. ita enim ille (8, 29. p. 607, 13): καὶ πρὸς τὰ
δήγματα δὲ τῶν ϑηρίων μεγάλην ἔχουσιν af χῶραι Óupogav, olov περὶ
μὲν Φαρον καὶ ἄλλους τόπους of σκορπίοι οὐ χαλεποί, ἐν ἄλλοις δὲ τό-
ποις καὶ ἐν τῇ Καρίᾳ πολλοὶ καὶ μεγάλοι καὶ χαλεποὶ γίγνονται κῶν
τινα πατάξωσιν ἄνϑρωπον ἢ ϑηρίον ἀποκτείνουσιν (et vel ipsas sues,
maxime nigras). quibus quae νομέμων hic auctor addidit, plane sunt e
genere eorum quae in dissertationum zoologicarum tertia περὶ δακετῶν
καὶ βλητικῶν collegit Theophrastus: e quo sumta esse puto quae de
simili anguium Syrorum more Mirabilium Aristotelicorum auctor habet c.
149. 150, cum ipsis scorpionibus Caricis composita ab Apollonio (12) et
Plinio, et ab Antigono quoque, nisi quod hic de Psyllis Libycis narrat
quae de Syris ceterl.

3. (555)

Plinius VII s. 2, 15: supra Nasamonas confinesque illis Machlyas
Androgynos esse utriusque naturae inter se vicibus coeuntes Callipha-
nes (radit. Arisloteles adicit dextram mammam iis virilem, laevam
muliebrem esse.

Aristotelis nomen firmat index auctorum in hoc Plinii libro citato-
rum, in quo pro indicis istius ratione eodem ordine quem ipse libri tex-
tus praebet, inter Agatharchidem et Nymphodorum redeunt Calliphanes,
Aristoteles. ceterum qui mox sequitur apud Plinium (VII s. 2, 27) alter

— 0640 —

Aristotelis locus de Pygmaeis (fr. 250 Müll.), historiae animalium est libri
VIII, 12 (p. 597, 6—9).

9 a.
Vid. fr. dub. 3. —

4. (556)
. Athenaei epit. I p. 23 (ubi de usu verbi ἀνακεῖσθαι): 4 guarori-
λης ἐν Τυρρηνῶν νομίμοις «οὗ δὲ Τυρρηνοὶ δειπνοῦσι μετὰ τὼν yv-
ναικὼν ἀνακείμενοι ὑπὸ τῷ αὐτῷ ἱματίῳ».

Ex eodem auctore (cf. Theopomp. apud Athen. XII p. 5177) eadem
Heraclides (exc. pol. p. 18, 6) Τυρρηνοὶ τέχνας ἔχουσι πλείστας (quod,
quum idem ad Pherecratis conici versum repetat Áthen. XV p. 700, Di-
dymo deberi probabile est et una quidem cum ipso quod sequitur Aristo-
telis testimonio ceterisque Heraclideis), πάντες δὲ ὑπὸ τῷ αὐτῷ ἱματίῳ
κατάκεινται κἂν παρῶσί τινες.

ὅ. (557)

Pollux IV, 56 (ubi de carminibus ad tibiam , cantatis): Τυρρηνοὶ δὲ
τὼ “φιστοτέλους λόγῳ οὐ πυκτεύουσιν ὑπ᾽ αὐλῷ μόνον ἀλλὰ καὶ
μαστιγοῦσι καὶ ὀψοποιοῦσιν.

Cf. Plutarch. de cohib. ira c.11: οὐ yag, ὡς 'ἀριστοτέλης ἴστο-
ρεῖ κατ᾽ αὐτὸν dv Τυρρηνίᾳ μαστιγοῦσϑαι τοὺς οἰκέτας πρὸς αὐλόν,
οὕτω πρὸς ἡδονὴν δεῖ... τῆς τιμωρίας ἐμφορεῖσϑαι.

Aristotelis qui ferebatur fontem monstrare videtur Athenaeus (MI
p. 518), qui eadem Alcimi (scil. ἐν τῇ ἐπιγραφομένῃ τῶν βίβλων Ἰταλικῇ;
cf. Athen. X p. 441. Müller Fr. hist. IV p. 296) verba citat: ὑπὸ δὲ τῆς
τρυφῆς of Τυρρηνοί, ὡς ᾿Αλκιμος ἱστορεῖ, πρὸς αὐλὸν καὶ μάττουσι
καὶ πυκτεύουσι καὶ μαστιγοῦσιν. nisi forte utrumque testem eisdem
verbis adscriptum invenerat Athenaeus (ὡς 4fAxiuog καὶ ᾿Αριστοτέλης.).

6. (958)

Dionysius Halicarn. ant. Rom. I, 72: ὁ δὲ τὰς ἱερείας vag àv" Mya
καὶ τὰ καϑ᾽ ἑκάστην πραχϑέντα συναγαγὼν (Hellanicus fr. 53 Müll)
Αἰνείαν φησὶν ἐκ Μολοττῶν εἰς Ἰταλίαν ἐλϑόντα μετ᾽ Ὀδυσσέως (d.
Dionys. eodem cap. infra et Serv. in Aen. 1, 273) οἰκιστὴν γενέσϑαι τῆς
πόλεως. ὀνομάσαι δ᾽ αὐτὴν ἀπὸ μιᾶς τῶν ἸΙλιάδων Ῥώμης. ταύτην δὲ
λέγει ταῖς ἄλλαις Τρωάσι παρακελευσαμένην κοινῇ μετ᾽ αὐτὼν ἐμπρή-
σαι τὰ σκάφη, βαρυνομένην τῇ πλάνῃ. ὁμολογεῖ δ᾽ αὐτῷ xal Δαμά-
στης 0 Σιγειεὺς καὶ ἄλλοι τινές (cf. Polyaen. 8, 25, 3). ᾿Δριστοτέλης

— 041 —

δὲ ὁ φιλόσοφος ᾿Αχαιῶν τινὰς ἱστορεῖ τῶν ἀπὸ Τροίας ἀνακομισαμένων
περιπλέοντας Μαλέαν, ἔπειτα χειμῶνι βιαίῳ καταληφϑέντας, τέως μὲν
ὑπὸ τῶν πνευμάτων φερομένους πολλαχῇ τοῦ πελάγους πλανᾶσϑαι,
τελευτῶντας δ᾽ ἐλϑεῖν εἷς τὸν τόπον τοῦτον τῆς Ὁπικῆς ὃς καλεῖται
“άτιον ἐπὶ τῷ Τυρρηνικῷ πελάγει κείμενος. ἀσμένους δὲ τὴν γῆν
ἰδόντας ἀνελκύσαι τε τὰς ναῦς αὐτόϑε καὶ διατρῖψαι τὴν χειμερινὴν
ὥραν παρασκευαξομένους ἔαρος ἀρχομένου πλεῖν. ἐμπρησϑεισῶν δὲ
αὐτοῖς ὑπὸ νύκτα τῶν νηῶν οὐκ ἔχοντας ὦ ὅπως ποιήσονται τὴν ἅπαρ-
σιν, ἀβουλήτῳ ἀνάγκῃ τοὺς βίους ἐν ᾧ κατήχϑησαν χωρίῳ ἱδρύσασϑαι"
συμβῆναι δὲ αὐτοῖς τοῦτο διὰ γυναῖκας αἰχμαλώτους, ἃς ἔτυχον ἔχον.-
τες ἐξ Ἰλίου" ταύτας δὲ κατακαῦσαι τὰ πλοῖα φοβουμένας τὴν οἴκαδε
᾿Αχαιῶν ἅπαρσιν ὡς εἰς δουλείαν ἀφιξομένας.

Quem ad finem haec auctor attulerit indicat Plutarchus, qui eodem
loco usus est in quaest. Rom. 6: διὰ τί τοὺς συγγενεῖς τῷ στόματι φι-
λοῦσιν a γυναῖκες; πότερον, ὡς of πλεῖστοι νομίζουσιν, ἀπειρημένον
qv πίνειν οἶνον ταῖς γυναιξίν" ὅπως οὖν πιοῦσαι μὴ λανθάνωσιν
ἀλλ᾽ ἐλέγχωνται περιτυγχάνουσαι τοῖς οἰκείοις, ἐνομίσϑη καταφιλεῖν.
ἢ δι᾿ ἣν ᾿Αριστοτέλης ὁ φιλόσοφος αἰτίαν ἱστόρηκε; τὸ γὰρ πολυ-
ϑούλλητον ἐκεῖνο καὶ πολλαχοῦ (cf. Pseudarist. mirab. 109. Dionys. ant.
Rom. I, 52. Strabo VI p. 262. Samothr. reip. fr. 191) γενέσϑαι λεγόμενον,
ὡς ἔοικεν. ἐτολμήϑη καὶ ταῖς Τρωάσι περὶ τὴν Ἰταλίαν. τῶν yag av-
δρῶν ὡς προσέπλευσαν ἀποβάντων, ἐνέπρησαν τὰ πλοῖα, πάντως
ἀπαλλαγῆναι τῆς πλάνης δεύμεναι καὶ τῆς ϑαλάττης, φοβηϑεῖσαι δὲ
τοὺς ἄνδρας ἡσπάξοντο τῶν συγγενῶν καὶ οἰκείων μετὰ τοῦ καταφι-
λεῖν καὶ περιπλέκεσϑαι τοὺς προστυγχάνοντας - παυσαμένων δὲ τῆς
ὀργῇς καὶ διαλλαγέντων, ἐχρῶντο καὶ τὸ λοιπὸν ταύτῃ τῇ φιλοφρο-
σύνῃ πρὸς αὐτούς.

Aristotelem secutus esse Heraclides Lembus deprehenditur, qui in -
amplissimo Historiarum opere (C. Müller, Fr. hist. Gr. t. III p. 167) haec
scripsit sec. Festum s. Roma (p. 269 O. Müll): Lembos qui appellatur
Heraclides existimat, revertentibus ab Ilio Achivis, quosdam tempestate
deieclos in Italiae regiones, secutos Tiberis decursum, pervenisse ubi
nunc sit Roma ibique propter taedium navigalionis impulsas captivas
auctoritate virginis cuiusdam tempestivae nomine Rhomes incendisse
classem atque ab ea necessitate ibi manendi urbem conditam ab eis et
potissimum eius nomine eam appellatam, a cuius consilio eas sedes sibi
firmavissent. eundem autem Heraclidis locum, qui inter alia multa scri-
ptorum Graecorum de Romae origine testimonia in ipsius Festi fragm.

Farn. legitur, ex eodem Verrii Flacci thesauro repetierunt Servius in Virg.
Aen. I, 273 et Solin. c. t.

7. (559)

Plutarch. Camill c. 22: τοῦ μέντοι πάθους αὐτοῦ καὶ τῆς cle-
σεως ἔοικεν ἀμυδρά τις εὐθὺς εἰς τὴν “Ἑλλάδα φήμη διελθεῖν. "Hoa-
κλείδης γὰρ ὁ Ποντικὸς οὐ πολὺ τῶν χρόνων ἐκείνων ἀπολειπόμενος
ἐν τῷ περὶ ψυχῆς συγγράμματί φησιν ἀπὸ τῆς ἑσπέρας λόγον πατα-
σχεῖν ὡς στρατὸς ἐξ Ὑπερβορέων ἐλθὼν ἔξωϑεν ἡρήκοε πόλεν Ἕλλη-
νίδα Ῥώμην ἐκεῖ που κατῳκημένην περὶ τὴν μεγάλην ϑάλασσαν. οὐκ
ἂν οὖν θαυμάσαιμι μυϑώδη καὶ πλασματίαν ὄντα τὸν Ἡρακλείδην
ἀληϑεῖ λόγῳ τῷ περὶ τῆς ἁλώσεως ἐπικομπάσαι τοὺς Ὑπερβορέους καὶ
τὴν μεγάλην ϑάλασσαν. ᾿Δριστοτέλης δὲ 0 φιλόσοφος τὸ μὲν ἁλῶ-
ναι τὴν πόλιν ὑπὸ Κελτῶν ἀκριβῶς δῆλός ἐστιν ἀκηκοώς, τὸν δὲ σώ-
σαντα Λεύκιον εἶναί φησιν ἦν δὲ Μάρκος, οὐ Λεύκιος, ὃ Κάμελλος.
ἀλλὰ ταῦτα μὲν εἰκασμῷ λέλεκται.

--.--.-.-.Ἐς-. -

LIV. .

,
Δικαιωματα.

Iudiciorum decretorumve publicorum libri singularis quem inder
memorat (D. L. δ, 26 δικαεώματα ἃ, non ἃ β ut vulgo editur contra cod.
Laur. et Italos omnes), ita argumentum describitur in vita Aristotelis Mar-
ciana (cod. 257 f. 276. cf. Rose de Ar. l. p. 246) inter varia iuvenis Aristo-
telis opuscula enumerante xoi τὰ γεγραμμένα αὐτῷ δικαιώματα "Elly-
νέδων πόλεων, ἐξ ὧν Φίλιππος τὰς φιλονεικίας τῶν Ἑλλήνων διέλυσεν,
ὡς μεγαλορρήμον[ήσανταά ποτε καὶ εἰπεῖν «ὥρισα γὴν Πέλοπος».
eadem in vers. lat. vet. sic leguntur: e/ seriptas ab eo sustsfcatsiones
Graecarum civitatum, cum quibus Philippus (altera lectio phslosophus
ex compendio pA $ nata est) liles Graecorum determinabat. in quo testi-
monio id parum accurate narratum videtur, quod ad solum Philippum
eiusque rerum Graecarum arbitri (cf. Isocr. ep. 3) statuta (cf. e. gr. sj
δίκη περὸ ᾿ΘὩρωποῦ 0. Müller Orchom. p. 405. Dorer l, 147. Meier s. v.
Oropus in Ersch und Gruber Encyclop. 1, 6 p. 506 sqq. Strabo IX p. 399:
᾿ρωπὸς δ᾽ iv ἀμφισβητησίμῳ γεγένηται πολλάκις" ἔδρυται γὰρ ἐν
μεϑορίω τῆς τε ᾿Αττικῆς καὶ τῆς Βοιωτίας. Atheniensibus Oropum tra-
didit Philippus rex ol. 110, 3. ex eadem litis Oropiae narratione excer-

-- 043 —

ptus videbitur Harpocrationis de Drymo locus comparanti Demosth. or. 19,
326: ἀντὶ δὲ τοῦ τὸν ᾿Ωρωπὸν ὑμῖν ἀποδοϑῆναι περὶ δρυμοῦ καὶ τῆς
πρὸς Πανάκτῳ χώρας μεϑ᾽ ὅπλων ἐξερχόμεϑα. ex eadem fortasse etiam
Aristoteles de Graea nunc Oropo apud Steph. s. Τάναγρα et s. 'ξδρωπός.
simile exemplum praebet Strabo IX p. 427, ubi de Naupacto Locrensium
oppido: ἔστε δὲ νῦν Αἰτωλῶν Φιλίππου προσκρέναντος. item
iterum de Halo IX p. 433: ἐν μέσῳ δ᾽ ἐστὲ Φαρσάλου καὶ Φϑιωτῶν Φί-
λιππος μέντοι Φαρσαλίοις προσένειμεν ἀφελόμενος τῶν Φϑιωτῶν. cf.
etiam de Nesto fl. Strabo p. 331. 323) historiae illae referuntur. collegisse
enim auctor variarum litium inter Graeciae stirpes de finibus regendis
aliisque rebus controversis antiquitus traditarum publiceque composita-
rum (velut in fabuloso exemplo Plutarchi qu. Gr. 14 μεταπεμφϑεὶς ὑπ᾽
ἀμφοτέρων διαιτητὴς Νεοπτόλεμος ἐδικαίωσε, Ithac. pol. fr. 122. ce-
terum cf. M. H. E. Meier, Die Privatschiedsrichter u. die óff. Diaeteten
Athen's. Halle 1846 p. 29 sqq. 43 sqq.) exempla in modum commentarii
deinceps proposita (cf. fr. 3 ὑπὸ τὸν αὐτὸν χρόνον) eademque fere ra-
tione conscripta (id quod titulus significat singula capita collectanea-
que promittens), qua liber qui nunc dicitur oeconomicus secundus (p. 1346,
20: ὅσα δέ τινες τῶν πρότερον πεπράγασιν .. . ἃ ὑπολαμβάνομεν ἀξιό-
λογα αὐτῶν εἶναι συναγηόχαμεν etc.) ex quo quae de Alexandro Mo-
losso in altero fragmento narrantur, ea non Aristotelem auctorem eius
fuisse (cf. Rose de Ar. |. p. 58), sed discipulum quendam Peripateticum
qui multo post Alexandrorum ipsiusque Aristotelis fata scriberet, praeter
ipsam libri indolem pro certo significant. utrumque fragmentum Didymo
tradenti debetur.

| 1. (560)
Harpocration. lex. rhet. s. ρυμός: πόλες μεταξὺ Βοιωτίας xol
τῆς ᾿Αττικῆς 4ημοσϑένης ἐν τῷ περὶ τῆς πρεσβείας (or. 19, 326).
᾿Αριστοτέλης "δ᾽ ἐν τοῖς δικαιώμασί φησιν οὕτως «ἔπειτα δρυμὸν ἕν
"Avsixov καὶ ἕτερον Βοιώτιον».

2. (661)

Steph. Byz. ep. s. Ὡρωπός... ᾿Αριστοτέλης γοῦν τὸν f2go-
πὸν Γραῖάν φησι λέγεσθαι" ἡ δὲ Γραῖα τόπος τῆς ᾿δρωπίας πρὸς τῇ
ϑαλάσσῃ κατ᾽ ᾿Ερετρίας καὶ Εὐβοίας κειμένη. idemque s. Τάναγρα:
πόλις Βοιωτίας. ἣν Ὅμηρος (ll. B, 498) Γραῖαν καλεῖ διὰ τὸ πλησίον
εἶναι. ἐκαλεῖτο δὲ πρότερον Ποιμανδρέα᾽ “υκόφρων.... τὴν δὲ Γραῖαν
ἔνιοι λέγεσϑαι τὸ νῦν τῆς Θηβαικῆς καλούμενον (add. γραίας s. γραύς»

-- 0644 —

cf. Xen. Hell. V, 4, 50 et Polyaen. 2, 1, 12 ubi corrupte nunc legitur ῥέας
ἔδος , ceterosque quos affert Meineke in ed. Steph. p. 601) ἕδος.» τενὲς δὲ
τὴν Ταναγραίαν, ὧν εἷς ἐστὶ καὶ Καλλίμαχος. ᾿Αρεστοτέλης δὲ
Γραῖαν καλεῖ τὴν νῦν ᾿ἀρωπόν" ἔστι δὲ τόπος τῆς τῶν ᾿Θρωπίων πό-
λεως πρὸς τῇ ϑαλαττῃ.

Cf. Strabo IX p. 404: καὶ ἡ Γραῖα δ᾽ ἐστὶ τόπος 'Θερωποῦ πλησίον
καὶ τὸ ἱερὸν τοῦ ᾿μφιαράου καὶ τὸ Ναρκίσσου τοῦ Ἐρετριέως μνῆμα
... τινὲς δὲ τῇ Τανάγρᾳ τὴν αὐτήν φασιν" ἡ Ποιμανδρὲὶς δ᾽ ἐστὶν q
αὐτὴ τῇ Ταναγρικῇ. quum autem omnis illa et Stephani et Strabonis (de
cuius fonte Apollodoro cf. Lehrs, de Aristarcho p. 250) de Graea oppido
disputatio ad Homerici catalogi (Il. 8, 498) explicationem faciat, prompt
est suspicio a librario quodam male lectum fuisse in Stephani epitome
Aristotelis uomen pro Aristarcho neque nisi errorem pridem vulgatum
repetiisse Eustathium (p. 260 Rom.), qui ubi ad ll. 1.1. e Stephano (s. T«-
vayga) scholiisque Homericis et Strabone sua compilat, et illud Stephani
refert 4giGrotéAgc δέ φασι Γραῖαν λέγει τὴν νῦν ᾿ΘὩρωπόν.

ὃ. (502)

Pseudo-Ammonius (quem Erennium Philonem περὲ διαφύρων ση-
μαινομένων appellare solet Eustathius ab exili quam sub hoc nomine
traditam habemus Byzantini cuiusdam epitoma integri auctoris titulum
retinente plane diversum, cf. p. 831. 855. 906. 1608. 1871 ed. Rom. etc.
idem eiusdem argumenti librum passim citat Philoponi, ut p. 1681. 1536.
906, quem ab aliis Philoponi magistro, sicut in comm. ad Aristotelem scri-
ptis factum est, tributum fuisse conieceris, ita ut qui nunc legatur Am-
monius veri integrique sive Ammonii sive Philoponi titulum servaverit,
quum sit ex illo excerptus. cf. Philop. s. γελοῖος ap. Eust. p. 906 —
Amm. p. 36) p. 98 ed. Valck. s. νῆες: Δίδυμος àv δεκάτῳ ῥητορικῶν
ὑπομνημάτων φησὶν οὕτως ὅτι διαφέρουσιν af νῆες τῶν πλοίων. τὰ
μὲν γάρ ἐστι στρογγύλα, ai δὲ κωπήρεις καὶ στρατιώτιδες. ᾿Αρεστο-
τέλης δὲ ἱστορεῖ ἐν δικαιώμασι τῶν πόλεων (πολέμων codd.) οὕτως
«AMEavógog 0 Molorróg ὑπὸ τὸν αὐτὸν χρόνον, Ταραντένων αὐτὸν
μεταπεμψαμένων ἐπὶ τὸν πρὸς τοὺς βαρβάρους πόλεμον, ἐξέπλευσε
ναυσὶ μὲν πεντεκαίδεκα πλοίοις δὲ συχνοῖς ἱππαγωγοῖς καὶ στρατηγι-
κοῖς (στρατιωτικοῖς ter Eust.).

Hoc loco ter utitur Eustathius, in Od. μ p. 1727: "Eodvviog οὖν
Φίλων διαφέρειν φησὶ νῆας πλοίων κατὰ Δίδυμον" τὰ μὲν γὰρ στρο)-
γύλα, αἱ δὲ στρατιώτιδες. εἰς ὃ φέρει καὶ χρῆσιν ᾿Δριστοτέλους
ταύτην «(ἡλέξανδρος 0 Molorrog ... et in Od. α p. 1408: Δέδυμος γάρ

— 545 —

φασι διαφορὰν οἷδε πλοίου xal vog παραγαγὼν χρῆσιν τοιαύτην «41.
ὁ Μ.... εἱ in Il. β p. 684: ὅτι διαφέρουσι τῶν ὕστερον κοινότερον λε-
γομένων πλοίων δηλοῖ ὁ γράψας οὕτω «Δίδυμος ἐν τ ῥητορικῶν (ed.
male ἐν ἱστορικῷ) φησὶν ὡς διαφέρουσι νῆες πλοίων ὅτι αἱ μέν εἶσι
στρογγύλαι αἱ δὲ στρατιώτιδες. ᾿Αριστοτέλης δέ, φησίν, ἴστορεῖ
ἐν δικαιώμασι πόλεων οὕτως «ὑπὸ δὲ τὸν αὐτὸν χρόνον ᾿4λέξανδρος ὃ
Μολοττὸς αὐτὸν μεταπεμψαμένων Ταραντίνων etc.

LV.
Ilv9:1ovixa:.

De Pythionicarum libro quantum quidem ex fragmentis coniicere
licet paucis illis et ex prima eruditionis Graecae aetate repetitis (dubitari
enim potest num ipse viderit Didymus) nihil ultra nunc statuere licet, nisi
eorum qui et in musicis (cf. schol. Pind. Pyth. XII inscr.) et in gymnicis
ludis victores renunciati essent, recensionem fuisse pythiadum seriem
secutam atque brevi περὶ τῆς ϑέσεως τοῦ ἀγῶνος prooemio (sicut apud
recentiores omnes usque ad Phlegontem et Iulium Africanum) instructam.
victoris nomini cum patria additum fuisse patrem etsi non constat, veri-
simile tamen est propter monumentorum publicorum consuetudinem, de
qua testatur etiam schol. Pind. Nem. Vl. inser. τοῦτον τὸν MAxiuídav
ἀναγραφεσϑαί φησιν ᾿Ασκληπιάδης ἀντὶ Alyvvijrov (quem Pindarus di-
cit) Κρῆτα οὕτως" ᾿Αλκιμίδαις Θέωνος Κρής. quorum victorum me-
moria quum antea tabulis contineretur lapidi inscriptis — poetarum enim
et carmina epinicia et epigrammata statuis destinata temporis nota care-
bant — a Peripateticis historiae eruditae conditoribus mandata litteris pri-
mum et scriptis edita videtur: erant enim musicae maxime historiae fon-
tes ludorum annales ut Dionysia dramaticae ita melicae Pythia, et quos
Plutarchus in libro de musica solos fere secutus est musicae historiae
(περὲ μουσικῆς) auctores clarissimos Heraclidem Ponticum et Aristoxenum
(ex Heraclide scil. sua fere omnia, si exceperis cap. 5 et 11 sq., transtulit
Lysias Plutarchi, Soterichus ex Aristoxeno nosíro cf. c. 43), eos ut sua
probarent monumentis publicis usos esse manifestum est, et aliis — adhibe-
tur enim ab Heraclide ἡ ἀναγραφὴ ἡ ἐν Σικυῶνι (Pythiorum sc.) ez0-
κειμένη (i. e. lapidi inscripta) δι᾽ ἧς τάς τε ἱερείας τὰς ἐν opti xol
τοὺς ποιητὰς καὶ τοὺς μουσικοὺς ὀνομάξει Plut. c. 3 cf. c. 8 (ἀναγέ-
γραπται), item ἡ τῶν Παναϑηναίων γραφὴ ἡ περὶ τοῦ μουσικοῦ eyà-

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 35

— 546 —

vog ib. c. 8, Καρνεια etiam memorantur ib. c. 6 cf. Didym. ap. Athens.
XIV, 6855 — et ipsis Pythionicarum tabulis, in quibus Terpander qui-
dem τὰ Πύϑια τετράκις ἑξῆς νενικηκὼς ἀναγέγραπται (c. 4), Sacadas
autem τὰ Πύϑια volg νενικηκὼς ἀναγέγραπται (c. 8). itaque τὰ Zfe-
φῶν ὑπομνήματα (Plut. Sol. 11) videtur edidisse (hoc enim ἐκδοῦναι vo-
cabulo Plut. Num. 1 de Hippia Eleo dicens utitur, ubi de Olympionicis ab
illo editis quorundam famam refert ex oratione quadam eius Olvmpica de
victorum gloria et virtute sine dubio natam) qui Pythionicas scripsit, ita
qui Olympionicas τὰ λείων ἐς τοὺς ὀλυμπιονίκας γράμματα (Paus. 6,
13. 0, 2. 3, 21. 5, 21: quae spectant ad ol. 68, 90, 125, 178. eadem sim-
pliciter τὰ Ἠλεέων γράμματα ἀρχαῖα 5,4 de Iphito Iphiti filio et τὰ
᾿Ηλείων γράμματα 10, 13 de ol. 211, vel ὁ κατάλογος τῶν ὀλυμπιάδων
6, 22 de anolympiadibus ol. 8, 34, 104. cf. etiam 0, 19. 6, 9) i. e. tabulas vi

ctorum ab hellanodicis lapidi inscriptas, quae post prima Paraballontis et
Euanoridae (quem male scriptorem habet C. Müller Fr. hist. IV, 407) Eleo-
rum specimina (Paus. 6, 6. 6,8. cf. Phlegon ap. Phot. cod. 97 p. 8830
Bekk.) quum publico decreto sanctum esset ut continuarentur (ita fere ut
est in nota illa inscriptione Attica ap. Boeckh. Corp. Inscr. I n. 213: ἀνα-
γράφειν δὲ καὶ vo λοιπὸν ἔαν τις τούτων τι νικήσῃ τοὺς ἐπιμελη-
τὰς ἐφ᾽ ὧν ἂν νικήσῃ ἐν τῇ αὐτῇ στήλῃ), antiquitatis studio eodem quo
post ol. 59 et 61 (Paus. 6, 18. cf. 6, 10) vel antiquissimorum victorum
(velut Oebotae) statuae multae publice ponerentur atque lphitus Eleorum
rex et ludorum auctor fabulosus monumentis ab hellanodicis illustraretur
(dico statuas illas Iphiti et "Exeyergíog ap. Paus. 5, 10 et ipsum discum
ludorum quasi sfatuta continentem Paus. 5, 20 cf. Phlegont. ol. fr. ap.
Westermann. Paradoxogr. p. 200, 3: καὶ ὁ δίσκος ἐγράφη τοῖς £1-
λανοδίκαις xa9' ὃν ἔδει τὰ Ὀλύμπια ἄγειν), illo igitur ad ludorum
origines fabulosas ascendente, ita ad initium suppletae suut ut ab illis
prima Coroebi olympias secundum Callimachum (cf. schol. Lucian. cod.
Vindob. p. 220 Iac.) 13 olympiadibus, 27 secundum Eratosthenem et Ari-
stodemum Eleum (Cramer. Anecd. Par. II, 1431) ceterosque distare videre-
tur posterisque rei naturam pervertentibus ultima illa quam Elei eveyoa-
φῇ assecuti essent, haberetur prima ex qua legitima recensio et continua
coepta essel. de tempore nil nunc definiri potest, neque tamen vel py-
thiadum recensionem iam ab initio (ol 48, 3) continuam fuisse credo,
nedum [sthmiacam et Nemeacam (cf. Paus. 6, 13. citantur e£ ᾿Ισϑμιακαὶ
ἀναγραφαί sch. Pind. Isthm. 1, 11. ΜΝεμεονῖκαι a Didymo sch. Pind.
Nem. VIII inscr. et ad Nem. VI inscr. ex Asclepiade quem scil. citavit Di-
dymus). publica haec monumenta ipse inspexit Pausauias, qui praeterea

-- δ4 --

de Olympionicis sola exegetarum scientia memoriaque (cf. 5, 7 λείων
οὗ τὰ ἀρχαιότατα μνημονεύοντες i. e. ipsi illi ἐξηγηταὶ τῶν ᾿Ηλείων 5, 21.
10. 20) usus est, non librorum neque Aristotelis neque alius cuiusquam
auctoritate. neque magis quam apud periegetas, quum inde a Timaei hi-
storiis (Polyb. t. lI p. 735 Bekk.) olympionicis multi operam dedissent,
Aristotelici libri mentio mox rarioris apud alium ullum scriptorem extat.
quae enim nunc ad eum referri solent narratiunculae (Krause, Olympia p.
VIII sq., Mülleri fr. 201—604), ea utpote ἀναγραφῆς rationem, qualis nunc
quidem in scriptis Aristotelis agonisticis obtinuisse statuenda est, longe
excedentia ad politias uno loco excepto iure removentur. disertis igitur
testimoniis nunc non nisi πυϑιονῖκαι citantur et διδασκαλίαι, quos titulos
ita refert index Diogenis Laertii ut de utroque argumento alterius cuiusdam
Peripatetici librum alium addere videatur. etenim vix credo quae dicun-
tur νῖκαι Διονυσιακαί (ἀστικαὶ καὶ ληναῖαε explicans addit Hesychius)
ad gymnicos Dionysiorum ludos spectasse. atque πυϑιεονίκαι μουσικῆς,
quum unam tantum omnium ἀναγραφὴν Didymus noverit, uon seorsim
propositi sed e duobus libris male confusis (πυϑιονῖκαι ἃ. περὶ uovoi-
κῆς o: ita omisso tamen περὶ habet cod. Laur. 60, 28 cf. fIesych. ind.)
nati videntur, ita ut bis exhibiti sint πυϑιονῖκαι et πυϑιονικῶν ἔλεγχοι
— ἀναγραφή). πυϑικός autem (sc. λόγος) qui additur ad aliud librorum
genus historicum περὶ ἀγώνων (cf. Dicaearch. fr. 43 sqq.) pertinens, for-
tasse est ipse Menaechmi Sicyonii liber (ex quo oraculum de Orphei morte
Apollinis filii affert Chaeris in sch. Pind. Pyth. IV, 313 cf. Paus. 9, 30):
Hesychius enim qui totum hunc Diogenis locum mutilavit (ἐλέγχους enim
Pyth. non intelligens inepte ascivit notos illos sophisticos elenchos titu-
losque qui repetiti viderentur sc. πυϑιονῖκαι et διδασκαλίαι omisit) sic
habet: ὀλυμπιονίκας βιβλίον ἃ, ἐν ᾧ Μέναιχμον ἐνίκησεν, περὶ uovoi-
κῆς ἃ, ἐλέγχων ... νικῶν Διονυσιακῶν. ubi ante absurdum illud et
corruptum ἐν ᾧ M. ἐνίκησεν titulum quendam excidisse patet, scil. πυ-
ϑικὸν ὃν ἕνιοι Μεναίχμου (εἶναί φασιν Ὁ nisi haec pertinent ad πυϑιο-
νῖκαι μουσικῆς ἴ). ^

1. (503)
Plutarch. Solon. c. 11: Ἤδη μὲν ovv καὶ ἀπὸ τούτων ἔνδοξος qv
ὁ Σόλων xal μέγας, ἐϑαυμάσϑη δὲ καὶ διεβοήϑη μᾶλλον ἐν τοῖς "EA-
λησιν εἰπὼν ὑπὲρ τοῦ ἱεροῦ τοῦ ἐν Δελφοῖς ὡς χρὴ βοηϑεῖν καὶ μὴ
περιορᾶν Κιρραίους ὑβρίζοντας sig τὸ μαντεῖον, ἀλλὰ προσαμύνειν
ὑπὲρ τοῦ ϑεοῦ Δελφοῖς. πεισϑέντες γὰρ ὑπ᾽ ἐκείνου πρὸς τὸν πόλε-
μον ὥρμησαν of ᾿Αμφικτύονες, ὡς ἄλλοι τε (ὡς ἄλλοι τε πολλοί leg. in
90»

— ὅ48 --

quibusdam codicibus sec. Steph.) μαρτυροῦσι καὶ ᾿4ρεστοτέλης ἐν τῇ
τῶν πυϑιονικὼν ἀναγραφῇ Σύλωνι τὴν γνώμην ἀνατιϑείς. ov μέντοι
στρατηγὸς ἐπὶ τοῦτον ἀπεδείχϑη τὸν πόλεμον, ὡς λέγειν φησὶν Ἔρμιπ-
zog Εὐάνϑη τὸν Σάμιον" οὔτε γὰρ «Αἰσχίνης ὁ ῥήτωρ τοῦτ᾽ εἔρηκεν,
ἕν τε τοῖς Δελφῶν ὑπομνήμασιν ᾿Αλκμαίων, ou Σύλων στρατηγὸς ἀνα-
' γέγραπται.

Cf. Paus. 10, 37 (καὶ Σύλωνα ἐξ «Αϑηνῶν ἐπηγάγοντο συμβουλεύ.-
εἰν). consentit ipse Aeschines (adv. Ctesiph. $. 33: λαβόντες δὲ τὸν χρη:
σμὸν of ᾿ἀμφικτύονες ἐψηφίσαντο Σόλωνος εἰπόντος ᾿Αϑηναίου
τὴν γνώμην ... ἐπιστρατεύειν ἐπὶ τοὺς ἐναγεῖς κατὰ τὴν μαντείαν
τοὺ ϑεοῦ). publico igitur decreto usus esse videtur Pythionicarum auctor,
quem ex commentario quodam ad hunc ipsum Aeschinis locum (Didymi?)
citavisse Plutarchus videtur e variis fontibus sparsam Solonis vitam con-
suens lacunasque vix explens orationis specie.

2. (564)

Hesych. lex. s. Βοῦϑος περιφοιτᾷ" παροιμία ἐπὶ τῶν εὐήϑων
καὶ mayvggovov, ἀπὸ Βούϑου τινὸς μετενεχϑεῖσα τοῦ Πύϑια νική-
σαντος, ὃν ἀναγράφει καὶ ᾿Δριστοτέλης νενικηκότα.

Cf. Zenob. proverb. Did. et Tarrhaei epit. II, 66 (Leutsch. et Schneid.)
Βοῦϑος περιφοιτᾷ : ταύτης μέμνηται Κρατῖνος ἕν Χείρωσι. τέτακται
δὲ ἐπὶ τῶν εὐήϑων καὶ παχυφρόνων ἀπό τινος πυϑιονίκου Βούϑυνυ
μετενεχϑεῖσα. idem fere legitur apud Herodian. περὶ μονήρ. λέξ. p. 1
(p. 146 ed. K. Lehrs. Regim. 1853) manavitque ex paroemiographis recen-
tioribus in Plutarchi etiam quae vocantur proverbia (I, 33 in t. I. p. 326
ed. Gott. ἀπό τινος πυϑιονίκου Βούϑου καλουμένου) et solo argumento
servato in Suidam (s. v.) εἰ Macarium (prov. I, 81 in t. II p. 151 ed. Gott.).
differre videtur Bovreg olympionices apud Paus. 6, 17 (ed. Schub. et
Walz. t. Il p. 430).

3. (505)

Schol. in Pindar. Isthm. II inscr. Xtvoxger&s xgayavrívo: Οὗ-
rog ὁ ἐπίνικος γέγραπται μὲν εἰς Ξενοκράτην ᾿Ακραγαντῖνον .. . ov-
rog δὲ ὁ Ξενοκράτης οὐ μόνον Ἴσϑμια νενίκηκεν ἵπποις. ἀλλὰ καὶ
Πύϑια τὴν εἰκοστὴν τετάρτην πυϑιάδα, ὡς ᾿Αρεστοτέλης ἀναγρα-
φει" καὶ Σιμωνίδης δὲ ἐπαινῶν αὐτὸν ἀμφοτέρας αὐτοῦ τὰς νίκας
κατατάσσει..

Ex hoc loco corrigenda sunt quae de eadem re leguntur in schol.
Pind. Olymp. II, 87 a Boeckhio primum ex codd. Vrat. D et Gotting. pro-
Jata (p. 73), quibus consentit de quo vid. ad fr. 521 Viudob. (f. 100»): Ὀλύμ-

— 5490 —

σια μὲν γὰρ αὐτὸς (sc. Θήρων) γέρας ἔδεκτο, ἀντὶ τοῦ μόνος" Πύϑια
δὲ καὶ Ἴσϑμια Ξενοκράτης. κατὰ δὲ τὴν τοῦ ᾿ἀριστοτέλους (sc.
ἀναγραφὴν) πυϑιονίκης (codd. sec. Boeckh. zv£ovíxev, Vind. πυϑιό
cum compendii nota) μόνος Θήφων (scr. Ξενοκρατης) ἀναγέγραπται.
ἤτοι ovv συλληπτικῶς εἴρηκεν ἢ ἐπεὶ Θήρωνος ἵπποις ὁ Ξενοκρά-
τῆς ἐνίκησε' διὸ καὶ συνανεκήρυξε Θήρωνα. iam vero et' hauc rem
et temporis notam (pyth. 24 i. e. ol. [!: 3) superius allatam ita simplici-
ter auctoris nomine neglecto confirmat schol. Pind. Pyth. VI inscr. (p.
387): Ξενοκράτει ᾿Ακραγαντίνῳ : γέγραπται Ξενοκράτει Axoayavilvo
νενικηκότι (et ἄρματε quidem) κατὰ τὴν xà πυϑιάδα --- ut pythiadum
numeros omnes in scholiis traditos ex solo Aristotelis libro ἃ Didymo
sumptos esse merito suspiceris (cf. etiam Boeckh in Expl. Pind. p. 296.
127. 201). . |

Pythionicae Didymi.
ol. 69, 3 πυϑιάδι xB παῖδας στάδιονγ Ἱπποκλέας Θεσσαλὸς ἀπὸ Πε-
| παῖδας δίαυλον λέννης (schol. Pyth. 10)
| πυϑιάδι xd αὐλητής Μίδας ᾿Ακραγαντῖνος (schol.
Pyth. 12)
| ἄρματι Ξενοκράτης ᾿Ακραγαντῖνος
(schol. Pyth. 6)
ol. 72, 8 πυϑιάδι x6 αὐλητής Μίδας ᾿Ακραγαντῖνος (schol.
Pyth. 12)
᾿Εργοτέλης Ἱμεραῖος (schol.
| Olymp. 12)
| τεϑρίππῳ Μεγακλῆς ᾿4ϑηναῖος (schol.
| Pyth. 7)

ol. 71,3

ol. 73, 8| πυϑιάδι xg. κέλητι Ἱέρων Συρακόσιος (sch. Pyth.
| 1. et 3)
ol. 74, 3| πυϑιάδι κξ κέλητι Ιέρων Συρακόσιος (sch. Pyth.
1 et 3) ]
ol. 75, 3| πυϑιάδι Κη παῖδας στάδιον Θρασυδαῖος Θηβαῖος (schol.
Pyth. 11)
ὁπλίτης Τελεσικράτης Κυρηναῖος
(schol. Pyth. 9)
ol. 70, 3 πυϑιάδι x9 Ἐργοτέλης Ἱμεραῖος (schol.
Olymp. 12)
ἄρματι Ἱέρων Αἰτναῖος (—: Συρακό-
σιος. schol. Pyth. 1 et 3)

— 550 —'

ol. 77, 3| πυϑιάδι À στάδιον .— Τελεσικράτης Κυρηναῖος
(schol. Pyth. 9)
ol. 78, 8 | πυϑιάδι λὰ ἄρματι ᾿Αρκεσίλαος Κυρηναῖος (sch.
Pyth. 4, 5. cf. 6)
ol. 80, 3 πυϑιάδι iy πάλῃ "Aoiorou£vng ALDysvifens (sch.
(λὲ codd.) Pyth. 8. cf. Boeckh Fxpl.
Pind. p. 308)

Praeter scholia Pindarica ab uno tantum Pausania pythiadum numeri affe-
runtur (10, 7. 8, 18. 6, 14). hic vero aut ipse Pythica monumenta adiit
(cf. 8, 18 de Agesilao Lusio et 6, 11 de Sacada), sicut fecit Olympiae, aut
quod in liistoria quam dedit Pythici non solum sed Olympici etiam age-
nis factum esse credas (10, 7. 5, 8), scriptorem quendam περὶ ἀγώνων:
plurimi enim qui ibi habentur numeri (quorum ultimi ol. 147 et pyth. 69
— ol. 116, 3) ad ludorum vicissitudines pertinent et additamenta. neque
aliter statuas de una illa quam novimus Nemeade apud sch. Pind. Nem.
VII inscr. (de qua cf. Expl. Pind. p. 416). nam quum praeter illam Ne-
meadum οἱ Isthimiadum (nedum aliorum Judorum, velut Panathenaeorun!
numeri nulli ne a Didymo quidem in commentariis Piudaricis harum rerum
curiosi (cf. maxime sch. Pyth. ll inscr.) memorentur, victorum catalogi
libris editi (Νεμεονῖκαι, ᾿Ισϑμιονίκαι) omnino non videntur extitisse.

LVI.
Διδασκαλίαι.

Quum quaecunque e didascaliis simpliciter tanquam ex nota quadam
auctoritate citantur et omnibus parata hoc est chartae, non lapidi iuscri-
pta, ad veteres illos grammaticos Alexaudrinos, rei quidem litterariae
auctores, at monumentorum parum Polemone iudice (cf. Preller de Pol.
fr. p. 89) curiosos, Callimachum dico, Eratosthenem, Aristophanem Byzan-
tium, aut expresso nomine referantur aut ad eosdem utpote Didymi fontes
ex quo fragmenta omnino omnia manavisse videntur, in scholiis Aristo-
phanicis Platonicisque et ab llarpocratione et lexicorum conditoribu:
expilati pertinere reprehendantur neque praeter Aristotelem auctor alius
et qui Callimachi aetatem praecedat. eiusdem plane argumenti librum cdi-
disse perhiheatur (nam vel inter Peripateticos harum rerum monumento-
rumque studiosos Dicaearehi et leraclidis Pontici scripta de fabularum
argumentis edita sec. Schneidewin. p. 35 sq. 13 magis ad litterarum

-- 9 “---

quam ludorum musicorum historiam pertinuisse neque didascalicas res
nisi per accidens, velut in arg. Ian. et Oed. tyr., spectasse videntur. Cal-
limachi autem ipsius et Pergamenorum ἀναγραφαὶ τῶν διδασκαλιῶν i. e.
τῶν δραμάτων catalogi erant fabularum bibliographici et secundum poe-
tas numeris appositis ordinati, non agonistici), unum eundemque librum
modo apposito Aristotelis nomine modo omisso citavisse probantur qui
Didymo usi sunt ultimo illo verae eruditionis thesauro universali, quem
tamen ipsum ex Eratosthenis περὶ κωμῳδίας opere aliisque sua repetiisse
nec legisse didascalias propter aridum argumentum raro scriptas merito
suspiceris. nihil igitur impedit quin non solum omnia quae in didasca-
liis aut extare dicuntur aut non extare, Aristotelis libro trlbuamus, sed
etiam quaecunque iu Aristophanis Byzantii (Etym. M. p. 672, 27) argu-
mentorum reliquiis apud posteriores commentatores nunc servatis (de qui-
bus cf. Schneidewin de hypothesibus trag. Graec. Aristophani Byz. vindi- :
candis, Abh. d. Gótt. Ges. d. Wiss. Bd. 6, hist. - phil. ΚΙ.) didascalica ha-
bentur ex eodem fonte derivata intelligamus (cf. Ferd. Ranke, de Aristoph.
vita p. 165. 143). quae si reputes, de natura illius libri iam Callimachi
aetate Aristoteli adscripti ita statuas ut secundum annos ad archontes At-
ticos (quos cum olympiadum annis postea Alexandrini componebant) de-
scriptos didascalorum omnium i. e. poetarum (eorum scil. qui ipsi docerent
sive propria sive quae essent aliorum poetarum, velut Callistratus et Philo-
nides quae Aristophanis, cf. arg. Vesp. et Th. Bergk ap. Mein. Fr. Com. Il p.
927) et tragicorum trium et quinque (cf. arg. Plut. IV) comicorum fabula-
rumque quibus quoque anno et in Dionysiis urbanis et in Lenaeis certas-
sent, nomina exhiberentur, adderentur actores primarum (ut in inscriptio-
nibus agonisticis cf. Boeckh C. I. t. I no. 1584 et Rangabé, Antiq. Hellén.
II p. 692) et choregi. num vero ultra didascalias dramaticas hanc mu-
sicorum in Dionysiis Atticis ludorum tabulam ad dithyrambicos ctiam
choros poetasque pertinuisse testimoniis de Pantacle et Cinesia e didasca-
liis memoratis (cf. Ranke p. 143) vocisque διδάσκαλος traditae definitioni
(v. Harp. et Hesych. s. v.) concedendum sit, id quum Pantacles, licet me-
licus poeta fuisse appareat ex Antiphontis loco (v. fr. 7), idem tamen et
fabulas docere potuerit, Cinesiae vero mentio si certa est ad chori drama-
tici historiam spectet (cf. schol. Ran. 151) historicisque passim notulis
didascaliarum annorumque seriem illustratam fuisse suadeat ut credamus,
— haec dubitaus in medio relinquo. neque enim magis credo librum
illum cuius fundamentum finisque esset plena quaedam et perfecta recen-
sio, ad iustam enarrationem ultra excurrisse et largiore ornatu instructum
uisse quam qui praefationis esset ludorum origines exponentis, id quod

— 052 —

et in simili Pythionicarum opere factum videmus neque ab Olympionicis,
quorum certa fragmenta extant nulla, alienum est. qua de causa motus
locum Aristotelis apud schol. Aristoph. ran. 404 ad didascalias inde a Ca-
saubono relatum reieci ad finem utpote incertae sedis fragmentum.

Iam vero ipsis fragmentis praemittendi sunt loci quidam alii in qui-
bus eiusdem libri auctoritas tantum memoratur, velut in schol. cod. Ven.
Eurip. Androm. 446 p. 288 Cobet. : εἰλεκρινῶς δὲ τοῦ δράματο: χρόνους
οὐκ ἔστι λαβεῖν ov δεδίδακται γὰρ ᾿Αϑήνησιν. ὁ δὲ Καλλί-
μαχος ἐπιγραφῆναί φησι τῇ τραγῳδίᾳ Ζ“ημοκρατην --- et in schol. Ari-
stoph. Plut. 385: ἐν μέντοι ταῖς διδασκαλίαις πρὸ τούτων τῶν
χρόνων Πάμφιλος οὐδεὶς φέρεται τραγικὸς (quaeritur enim ibi πότερον
τραγικὸς ποιητὴς ἢ ζωγραφος). ad recentioris commentatoris coniecturam
redeunt quae ad Ar. vesp. 1031 leguntur: δηλοῖ ὅτε αἴ δεδασκαλίαι
ἴσως φέρουσι τοὺς Ἱππεῖς πρώτους ὑπ᾽ αὐτοῦ καϑιεμένους “ περὶ
Κλέωνος γὰρ αἰνίσσεται. in schol. av. 1242 pro Callimacho commen-
tator quidam (sc. Καλλίστρατος. ut recte voluit Dobraeus) intelligendus
est qui γράφων οὕτως « Λικυμνίαις βολαῖς» i. e. προϑεὶς τὸ « Δικυ-
μνέαις βολαῖς » (cf. Apollodor. ap. Athen. 7, 281) de Euripidis fabula men-
tionem non faciat (etenim si verisimile esset recte legi Callimachi nomen.
omissum esset nomen eius qui ταύτης τῆς διδασκαλίας οὐ μέμνηται.
scil. Aristoteles).

| 1. (500)

Schol. Aristoph. ran. 1124 (1155 Dind.) cod. Ven. ἐξ Ὁρεστείας:
τετραλογίαν φέρουσι τὴν Ὀρέστειαν of διδασκαλίέαι Ayaufuvova, Χοη-
φόρους; Εὐμενίδας, Πρωτέα σατυρικόν. ᾿Αρίσταρχος καὶ ᾿Απολλώνιος
τριλογίαν λέγουσι. χωρὶς τῶν σατυρικῶν (τῶν σατύρων Bernhardy Gr.
Litt. II p. 667. at fieri potuit ut commentatoris ad generalem quandam de
nomine tetralogiae notam deflectentis verba omitteret is qui scholia di-
gessit e variis excerpens).

Cf. argum. Aesch. Agam.: ἐδιδάχϑη τὸ δρᾶμα ἐπὶ ἄρχοντος Φιλο-
κλέους ὀλυμπιάδι ὑγδοηκοστῇ ἔτει δευτέρῳ. πρῶτος «Αἰσχύλος Aya-
μέμνονι, Χοηφόροις, Εὐμενίσι, Πρωτεῖ σατυρικῷ. ἐχορήγει Ξενοκλῆς
"Agidveve.

9. (567)

Schol. Aristoph. av. 281 (282 Dind) οὗτος μέν ἐστε Φιλο-
κλέους (ἐξ ἔποπος): οὗτος 0 Φιλοκλῆς. ἔποπα ἐσκεύασεν ἐν τῇ Παν-.
διονέδι τετραλογίᾳ, οὗ ἡ ἀρχὴ «σὲ τῶν ἁπάντων (ita Wagner Fr. trag.
IIl p. 83. cod. Rav. et Ven. τῶν et τὸν πάντων, unde τῶνδε πάντων vo-

— 5532 --

luit Dind. supplendum videtur post ἁπάντων Hi) δεσπότην λέγω» ...
ἄλλως. 0 Σοφοκλῆς πρῶτον τὸν Τηρέα ἐποίησεν, εἶτα Φιλοκλῆς ... et
mox e quarto quodam commentario εἴη ἂν ovv τὸν ἔποπα ἐσκευοποιηκὼς
τῇ Πανδιονίδι τετραλογίᾳ, ἣν καὶ ᾿4φι στοτέλης ἐν ταῖς διδασκαλίαις
ἀναγράφει. ἔστι δὲ ὃ Φιλοκλῆς τραγῳδίας (codd. κωμῳδίας, sed vid.
Meineke hist. com. Gr. p. 521. W. C. Kayser hist. trag. Gr. p. 46) ποιη-
τὴς καὶ Φιλοπείϑους υἱὸς ἐξ Αἰσχύλου ἀδελφῆς.

Acta igitur est Pandionis, cuius una erat fabula Tereus Sophoclem
imitata, ante Aves doctas i. e. ante ol. 91, 2 et multo quidein ante ut puto.
idem Aristophanes Philoclem tetigerat iam in Vespis (ol. 89, 2) et vel
filium eius Morsimum tragicum in Equitibus (ol. 88, 4) aliisque. ceterum
quae sequitur in scholio homonymorum distinctio (γεγόνασι δὲ Φιλο-
κλεῖς δύο) e Suida (s. Φελοκλῆς) corrigenda Didymum sapit auctorem (cf.
schol. rau. 13. 55. 86 etc.).

3. (568)

Harpocrat. lex. X orat. s. Σϑένελος: Δυσίας ἐν τῷ πρὸς Διογέ-
νην. καὶ ἐν ταῖς διδασκαλίαις εὑρίσκεται ὁ Σϑένελος τραγῳδίας ποιη-
τής. ἐκωμῴδει δὲ αὐτὸν ὁ τοὺς Πλάτωνος Μάκωνας γράψας ὡς τἀλ-
λότρια σφετεριξόμενον (ἐπισφετ. codd. , Bekker cum Dobraeo ἔπη σφετε-
οριξόμενον. ex Harpocr. Phot. lex. s. Σϑένελος ... ἐκωμῳδεῖτο δὲ ὡς τὰ
ἀλλότρια σφετεριζόμενος).

ldem Sthenelus vexabatur etiam in aliis Aristophanis (velut in vespis
ol. 89, 2) et Platonis fabulis (cf. schol. Ar. vesp. 1312, Kayser hist. trag.
p. 323).

4. (569)

Schol. Aristoph. nub. 552: . .. δῆλον δὲ (sc. e v.553: Εὔπολις uiv
τὸν Μαρικᾶν πρώτιστον παρείλκυσεν) ὅτι πρότερος ὁ Magixag ἐδιδά-
49" τῶν δευτέρων Νεφελῶν. ᾿Ερατοσϑένης δέ φησι Καλλίμαχον ἐγκα-
λεῖν ταῖς διδασκαλίαις, ὅτε φέρουσιν ὕστερον τρίτῳ ἔτει τὸν Μαρικᾶν
τῶν Νεφελῶν, σαφῶς ἐνταῦϑα εἰρημένου ὅτι πρότερον καϑεῖται. λαν-
ϑάνει δ᾽ αὐτίν, φησίν. ὅτι ἐν μὲν ταῖς διδαχϑείσαις οὐδὲν τοιοῦτον
εἴρηκεν, ἐν δὲ ταῖς ὕστερον διασκευασϑείσαις εἰ λέγεται, οὐδὲν aonov:
αἴ διδασκαλίαι δὲ δῆλον ὅτι τὰς διδαχϑείσας φέρουσι. πῶς δ᾽ οὐ avv-
εἶδεν ὅτε καὶ ἐν τῷ Μαρικᾷ προτετελεύτηκε Κλέων, ἐν δὲ ταῖς Νεφέ-
λαις λέγεται (v.581) «εἶτα τὸν θεοῖσιν ἐχϑρὸν βυρσοδέψηνν» (quae verba
inde ab ᾿Ερατοσϑένης δὲ non leguntur in codd. Rav. et Ven.).

Cf. arg. V: af πρῶται Νεφέλαι ἐδιδάγϑησαν ἐν ἄστει ἐπὶ ἄρχον-
τος Ἰσάρχου (ol. 80, 1) ὅτε Κρατῖνος μὲν ἐνίκα Πυτίνῃ, ᾿Αμειψίας

-- ὅδ4 —

δὲ Κόννῳ (cf. schol. 549). quae in alio quod.sequitur argumentorum
fragmento (VI p. 78 ed. Par.) leguntur, ad eundem sine dubio spectant
commentatorem principalem (f. Symmachum) qui in ipsis scholiis exscri-
ptus ex Aristophanis versibus male intellectis coniectando (cf. sch. 31.
520. 543. 546, 549. 501) elicere studet et mutavisse poelam (σχεδὸν παρὰ
πᾶν μέρος. cf. v. 547) et qualia maxime mutaverit, sc. parabasim, in fine
incendium propter v. 543, de quo cf. W. Esser de prima et alt. Nub. ed.
p. 49, et disputationem praeterea iusti sermonis et iniusti (Hermann. praef.
ad Nub. 1830. p. 28), de qua unde concluserint in scholiis servatis nunc
non traditur. ceterum ex argumentandi ratione satis patet, unam tantum
Nubium fabulam novisse Callimachum nec de altera vel cogitasse, Erato-
sthenem autem non duo diversa Nubium exemplaria οἱ quasi editiones
vidisse sed eandem quam nunc tenemus fabulam ab ipso poeta interpola-
tam id est duplici parabasi instructam et antiqua v. 563 sqq. (cuius citat
Eratostlienes versum 581) et nova (quae ἀτελής sit, sch. 518) postea quum
ederel fabulam inserta, in qua ὠήϑη δεῖν ἀπομέμφεσϑαι τὸ ϑέατρον
(v. 525 ταῦτ᾽ οὖν ὑμῖν μέμφομαι) et fabulam suam reiectam laudare. et
hoc quidem est quod Callimacho utpote eundem fabulae textum legenti
exprobrat Er., additam postea esse parabasis partem praecipuam euim non
intellexisse. nunquam igitur nisi una eademque extitit Nubium editio,
et una didascalia.

9. (570)

Arg. (III) Aristoph. pac. (schol. ed. Dind. t. III p. 5): ἄλλως. d
perat (φαίνεται V) dv ταῖς διδασκαλίαις δεδιδαχὼς Εἰρήνην ὁμωνύμως
(ita Dind. , codd. R V ὁμοίως, ed. Ald. φέρεται ἐν ταῖς 0:0. ὅτε καὶ ἐτέ-
ραν ἐδίδαχεν ὁμοίως "Ag. εἰρήνην) ὃ ᾿Αριστοφάνης. ἄδηλον ovv, φησὶν
Ἐρατοσθένης, πότερον τὴν αὐτὴν ἀνεδίδαξεν ἢ ἑτέραν καϑῆκεν ἥτις
οὐ σώξεται. Κράτης μέντοι δύο εἶδε (εἶπε Ald.) δράματα γράφων οὕτως
«ἀλλ᾽ οὖν γε ἐν τοῖς ᾿Δχαρνεῦσιν ἢ Βαβυλωνίοις ἢ ἐν τῇ ἑτέρα Εἰρήνῃ».
καὶ σποράδην δέτινα ποιήματα παρατίϑεται ἅπερ ἐν τῇ νῦν φερομένῃ
ουκ ἔστιν.

Cf. arg. pac. I (ibid. p. 4) ... ἐνίκησε δὲ τῷ δράματι ὁ ποιητὴς ἐπὶ
ἄρχοντος ᾿“λκαίου (ol. 89, 3) ἐν ἄστει. πρῶτος Εὔπολις Κόλαξι, δεύ-
τερος ᾿Αριστοφάνης Εἰρήνῃ; τρίτος ΔΜεύκων ὥρατορσι. τὸ δὲ δρᾶμα
ὑπεκρίνατο ᾿Απολλόδωρος, ἡνίκα ἑρμὴῆν λοιοκρότης (quae ultima quum
corrupta sint, Dindorfio corrigenda videntur ita: ἡνέκα ἔτ᾽ ἣν ὑποκρι-
τής. ego scripserim: ἐνέκα “Ἕρμων ... [0 ὑποκριτής 3]. cf. Poll. 4, 88:
Ἕρμων ἦν κωμωδίας ὑποκριτής et schol. Nub. 542).

-- 000 —

Alteram fuisse Aristophanis fabulam prorsus diversam quam Pacis no-
mine simpliciter et ipsam appellaverit pro illius aetatis more et in medicis
philosophisque et in poetis omnibus couspicuo,et ex didascaliis intelligitur
et novit Crates. quare quum iam Eratosthenis aetate ita rara esset ut
Alexandriae non haberetur dubitaretque de ea ille quid statueret, pridem
perdita esse videtur atque servatae simplex inscriptio relicta esse, ceteris
fabulis quae eiusdem tituli ab eodem poeta essent editae, diligenter a cri-
ticis Alexandrinis et bibliothecariis ita separatis ut vel numeros solos
titulo adderent (exempla inter Sophoclis dramata sunt 489«pac, Δήμνιαι,
Too, Φινεύς,, inter Euripidis “ὐτόλυκος, ᾿ππόλυτους et lonis Φοῖνιξ,
sicut recentioris etiam Lycophronis Οἰδίπους et ipsius Aristophanis Θε-
σμοφοριάζξουσαι, Πλοῦτος) vel simul notam quandam historicam, velut
Θυέστης πρότερος et alter Θ. ἐν Σικυῶνι Sophoclis habebatur et Oedi-
pus tyrannus sec. argum. fabulae πρότερος etiam vocabatur (in aliis non
nisi titulus historicus nunc traditur, cf. Soph. ᾿ἡλκμαίων, Ναύπλιος;
Ὀδυσσεύς, Φιλοκτήτης, Eurip. Ἰφιγένεια, Melavízng, Aesch. Προμη-
9evc, Σίσυφος etc.). cf. V. Rose de Aristot. libris p. 89. primum fuisse
simplicem titulum ut de Aristophane, ita eaedem didascaliae testantur de
Sophoclis Aiace (v. fr. 6).

6. (971)

Arg. Sophocl. Aiac. : ὅϑεν xai τῇ ἐπιγραφῇ πρόσκειται 0 μαστιγο-
φόρος, ἢ πρὸς ἀντιδιαστολὴν τοῦ Μοκροῦ. Δικαίαρχος δὲ Αἴαντος,
ϑάνατον ἐπιγράφει " ἐν δὲ ταῖς διδασκαλίαις ψιλῶς «Αἴας ἀναγέγραπται.

Sicut ψιλῶς ἀναγέγραπται in didascaliis Αἴας, Εἰρήνη suntque
alia brevitatis indicia (cf. ad fr. 10. 9 et solenne illud in fragmentis φέρε-
ται, φέρουσι, φέρει ; ἀναγράφει), ita sane totus liber nihil videtur fuisse

nisi ψιλὴ ἀναγραφή.

T. (572)

Harpocrat. lex. X orat. s. διδάσκαλος: ἰδίως διδασκάλους λέ-
γουσι τοὺς ποιητὰς τῶν διϑυράμβων ἢ τῶν κωμῳδιῶν ἢ τῶν τραγῳ-
διεῶν. ᾿Αντιφῶν ἐν τῷ περὶ τοῦ χορευτοῦ « ἔλαχον, φησί; Παντακλέα
διδάσκαλον» ὅτι γὰρ ὃ Παντακλῆς ποιητής, δεδήλωκεν '᾿'Δριστοτέλης
ἐν ταῖς διδασκαλίαις. πολὺ δ᾽ ἐστὶ κἀν τῇ ἀρχαίᾳ κωμῳδίᾳ τοὔνομα
ἐπὶ τούτου τοῦ σημαινομένου.

Antiphontis (ol. 94, 1 necati) locus in quem ipsum commentatus
fuisse videtur is (Didymus?) quem hic exscripsit Harpocration, commenta-
iorum in oratores Atticos scriptorum lexicorumque Didymi compilator,

— ὅδ6 —

hic est (S. 11): ἐπειδὴ χορηγὸς κατεστάϑην εἷς Θαργήλια xal ἔλαχον
Παντακλέα διδάσκαλον καὶ Κεκροπίδα φυλὴν πρὸς τῇ ἐμαυτοῦ του-
τέστε τῇ Ἐρεχϑηίδι, ἐχορήγουν ὡς ἄριστα ἐδυνάμην καὶ δικαιότατα.
de quo Pantacle poeta in choregica etiam inscriptione Attica apud Steph.
Byz. s. ᾿ἡτήνη et quidem ex Diodori periegetae libro de demis Atticis
memorato cf. Meineke hist. com. p. 6.

8. (573)

Phot. lex. s. ὄνου σκιά xal περὶ ὄνου σκιᾶς : Σοφοκλῆς Κηδα-
λίωνε.... ᾿Αριστοφάνης Δαιδάλῳ ... ᾿Αριστοτέλης δὲ ἐν διδασκα-
λίαις καὶ δράματός τινος φέρει ἐπιγραφὴν Ὄνου σκιάν (eadem verba
repetit Suidas).

Cf. Zenob. 6, 28 υπὲρ ὄνου σκιᾶς : μέμνηται ταύτης ἐν τῷ Eygya-
eidío Μένανδρος (sequitur narratio de Demosthene quam ex Aristide
paroemiographo sumsit Didymus in scholiis Platonicis ubique fideliter ei-
scriptus, v. p. 317 Bekk. et schol. Lucian. ed. lacobitz. p. 119) ... xai
᾿Δρχίππῳ δὲ κωμῳδία γέγονεν Ὄνου σκιά (de qua Meineke hist. com.

p. 208).
᾿ 9. (614)

Arg. Eurip. Rhes. (ed. A. Kirchhoff Berol. 1855 t. I p. 339. cf. var.
lect. p. 549): τοῦτο τὸ δρᾶμα ἕνιοι νόϑον ὑπενόησαν, Εὐριπίδου δὲ
μὴ εἶναι (al. ὡς οὐκ ὃν Εὐριπίδου)" τὸν γὰρ Σοφόκλειον μᾶλλον ὑπο-
φαίνει χαρακτῆρα. ἐν μέντοι ταῖς διδασκαλίαις ὡς γνήσιον ἀναγέγρα-
πται (ita codd. « ἐπιγέγραπται perperam Musurus»), καὶ ἡ περὶ τὰ με-
τάρσια δὲ ἐν αὐτῷ πολυπραγμοσύνη τὸν Εὐριπίδην ὁμολογεῖ. πρόλογοι
δὲ διττοὶ φέρονται" ὃ γοῦν Δικαίαρχος (codd. δικαίαν, quod correxit
Nauck Arist. Byz. fr. p. 254) ἐχκτεϑεὶς τὴν ὑπόϑεσιν τοῦ Ῥήσου γράφει
κατὰ λέξιν οὕτως «νῦν εὐσέληνον φέγγος ἡ διφρήλατος». καὶ dy ἐνίοις
δὲ τῶν ἀντιγράφων ἕτερός τις φέρεται πρόλογος πεζὸς πάνυ καὶ οὐ
πρέπων Εὐριπίδῃ etc.

Ex hoc argumento (quod ad Didymum fontem refero veteres multos
iuxta citantem, cf. arg. Med. etc., non ad unum ipsum Dicaearchum, quae
parum probabilis opinio est Kirchhoffii in Philol. VII p. 564, fulta illa
quidem Alcestidis argumento Dicaearchi nomine in codice Florentino te-
mere iuscripto, v. ed. Kirchh. t. I p. 144. 227 et 453. 409. cf. de arg. Me-
deae Schneidewin. de hypothes. p. 37), ex hoc igitur argumento intelli-
guntur haec: Rhesum fabulam sub Euripidis nomine in didascaliis fuisse
indicatam, Rhesi Euripidei in libro de Sophoclis et Euripidis fabularum
hypothesibus Dicaearchum dedisse argumentum (cum initio) atque hoc

' -- 557 ὍΝ

Dicaearchi argumentum pro eius qui citavit opinione fabulae nunc serva-
tae congruum fuisse. quam eandem Euripidis nomine inscriptam legisse
cum criticis Alexandrinis Cratetem atque propter physicae doctrinae de-
fectum ad iuvenem poetam (et sua quidem coniectura) retulisse testantur
scholia (cod. Vat. ad 524 Cob.). iam vero quum pessima Rhesi fabula ab.
Euripide sine dubio aliena sit, sequitur fabulam eandem quam nunc habe-
mus Euripidis falso nomine iam Dicaearchi aetate traditam fuisse, hoc est
ipso illu tempore quo didascaliarum liber compositus fuit (nihil nunc re-
fert utrum ab ipso Aristotele an a Peripatetico quodam), neque fieri po-
tuisse ut fabula ab hoc auctore in tabulas relata esset alia ab ea quam
habemus, falsam igitur didascaliam didascaliarum auctorem tradidisse et
alienam a monumentis neque immunem omnino illum fuisse erroribus.

10. (575)

Schol. Aristoph. ran. 67 καὶ ταῦτα τοῦ reOvqx0ovog (sc. Ev-
ριπίδου): .. . οὕτω γὰρ xal af διδασκαλίαι φέρουσι τελευτήσαντος
Εὐριπίδου τὸν υἱὸν αὐτοῦ δεδιδαχέναι ὁμώνυμον (ita cod. G i. e. Ven.
alter. ὁμωνύμως V et Ald. etiam Μοάϊο!., de quo v. Dind.) ἐν ἄστει Ἶφι-
γένειαν (cod. Ven. ἐν τῷ πρώτῳ ἑἕτεριφιγένεια itemque G. nisi quod ha-
bet ἕτεριφιγένειαν, littera vocabuli ἄστει prima pro numero accepta ut
recte dicit Dindorf) τὴν ἐν “ὐλίδι, ᾿Αλκμαίωνα (ἀλκμαίω διονα V),
Βάκχας.

Haec (quae absunt a cod. Rav.) intelligenda sunt ita ut primum qui-
dem ex discordia posteriorum de iuniore illo Euripide filiusne fuerit an
nepos (vit. Eur. p. 134, 27 West., Suid.), concludas in didascaliis nihil
relatum fuisse nisi simplex sine patre nomen Euripidis fabularuinque qui-
bus vicerit (Suid. νέκας δ᾽ ἀνείλετο €, vag μὲν ὃ περιών, τὴν δὲ μίαν
μετὰ τὴν τελευτὴν ἐπιδειξαμένου τὸ δρᾶμα τοῦ ἀδελφιδοῦ αὐτοῦ Εὐρι-
πέδου, cf. Varro ap. Gell. 17, 4), relatum autem fuisse sub archonte quem
posteriorem viderent chronologi Alexandrini mortis anno ab ipsis compu-
tato (ol. 93, 3) itaque opinionem natam esse duos fuisse poetas ὁμωνύ-
μους. nihil enim legitur de iuniore (ap. Suid.) quam quae commenticia
esse appareat. credo igitur commissas fuisse poetae ab Atheniensibus
valde desiderati (ran. v. 66) fabulas illas brevi tempore post mortem eius
(fortasse ol. 93, 4) victoremque ipsum illum veterem Euripidem atque in
Ranis victum renuntiatum esse.

11. (576)

Schol. (cod. Clarkiani) in Plat. apolog. p. 330 Bekk. (ubi scriptorum
de Auyto et Meleto testimonia et maxime comicorum Didymea doctrina

— 5058 —

congeruntur) ... Μέλητος δὲ τραγῳδίας φαῦλος ποιητὴς Θρᾷξ γένος,
ὡς ᾿Δριστοφάνης Βατράχοις, Πελαργοῖς Δαίου υἱὸν αὐτὸν λέγων, ἐπεὶ
ᾧ ἔτει of Πελαργοὶ ἐδιδάσκοντο καὶ ὁ Μέλητος Οἰδιπόδειαν ἔϑηκεν
(καϑῆκεν Meineke), ὡς ριστοτέλης διδασκαλίαις.

Meleti Oedipodiam Dionysiis magnis, Aristophanis comoediam Le-
naeis commissam esse coniicit Bergk (Meineke Fr. com. II p. 1127). circa
ol. 93—95.

ἷ 19. (577)

Schol. Aristoph. av. 1370 τέ δεῦρο πόδα σὺ κυλλόν (ava xv-
xÀov xvxÀsig): ... ἄλλως. Δίδυμος μὲν κύκλον ἐπεὶ κυκλέων ἀσμά-
τῶν ποιητής ἔστι, κυλλὸν δὲ ἐπεὶ χωλός ἔστιν. εἴρηταε δὲ περὶ αὐτοῦ
ἐν Βατράχοις. ὁ δὲ ᾿ἀριστοτέλης ἐν ταῖς διδασκαλίαις δύο φησὶ
γεγονέναι. Σύμμαχος οὕτως. Εὐφρόνιος ἐπειδὴ κυλλὸς ἦν ὃ Κινησίας.
τοῦτο δὲ οὐκ ἔστιν εὑρεῖν. ἀλλ᾽ ἐπειδὴ πολὺ παρ᾽ αὐτοῖς ἐστὶ τὸ ποδὶ
λευκῷ καὶ ποδὲ κούφῳ καὶ πόδα τιϑεὶς ἤ τι τοιοῦτον, τὸ κυλλὸν προς-
ἐϑηκεν.

Qui locus non extat in cod. Rav., videtur autem labem contraxisse
scholiastae culpa notam Symmachi a Didymo acceptam excerpentis et mu-
tilantis. agebatur de duobus quos comici commemorant Cinesiis homo-
nymis (cf. ad fr. 2), poeta altero, altero cive Atheniensi quem in Lvsi-
strata Aristophanes inducit. de primo solo Bidymus citavit Aristotelem qui
de Cinesia chorum tollente (Boeckh , Staatsh. d. Ath. I, 606) dixerit: hoc
enim ipsum ex Aristotele citat schol. ran. 404 cf. 153, e politiis tamen
ut opinor, non c didascaliis. suspicor igitur a librario alterius loci (ad
av. 281) memore male scriptum esse ἐν διδασκαλίαις pro ἐν πολιτείαις,
sicut contrarius error scribae accidit in codice IIarpocrationis Angelicano
(A apud Bekk. s. διδασκαλος).

13. (ἢ (578)

Schol. Aristoph. ran. 404 et 429 (cf. not. Dind.): ἐπὶ γοῦν τοῦ Kal-
Mov rovrov φησὶν ᾿Αριστοτέλης ὅτι σύνδυο ἔδοξε χορηγεῖν và Διονύ-
σια τοῖς τραγῳδοῖς καὶ κωμῳδοῖς.

Ex rep. Atheniensium? cf. praef. et fr. 12.

Cf. etiam Aristophanis Byz. fr. p. 233 Nauck. (Etym. M. p. 286, 23 s.
δρᾶμα): λέγεται δὲ δράματα xol τὰ ὑπὸ τῶν ϑεατρικῶν μιμηλὼς yi-
νόμενα ὡς ἐν ὑποκρίσει, ὥς φησιν ᾿Δριστοφᾶνης (4ριστοτέλης),
ἐπειδὴ ἐν ἱερῷ Ἡρακλέους (cf. Preller Myth. 11, 187—89) δειπνοῦντες
ἐγίνοντο χορός.

10.

-- δδ8 —

Reliquiae didascalicae.

. (Aeschyli Πέρσαι) ἐπὶ Mévavog τραγῳδῶν “4 ἰσχύλος ἐνέκα Φι-

νεῖ, Πέρσαις, Γλαύκῳ; Προμηϑεῖ (arg. Pers. cf. Schneid. de hypo-
thes. p. 10).

. (Aeschyli Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Θεαγενίδου ὀλυμπιάδι

oq. ἑνίκα Λαίῳ, Οἰδίποδι, “Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας, Σφιγγὶ σατυρικῇ.
δεύτερος ᾿Δριστίας Περσεῖ, Ταντάλῳ, Παλαισταῖς σατυρικοῖς τοῖς
Πρατίνου πατρός. τρίτος Πολυφράδμων “φκουργείᾳ τετραλογίᾳ
(arg. Sept. cf. Schneid. p. 15).

. (Aeschyli Ὀρέστεια) ἐδιδάχϑη τὸ δρᾶμα ἐπὶ ἄρχοντος Φιλοκλέους

ὀλυμπιάδι ὀγδοηκοστῇ ἔτει δευτέρῳ, πρῶτος “ἰσχύλος ᾿Αγαμέ-
μνονι. Χοηφόροις, Εὐμενίσι, Πρωτεῖ σατυρικῷ. ἐχορήγει ἔϊξενο-
κλῆς ᾿Αφιδνεύς (arg. Agam. cf. Schneid. p. 16).

. (Euripidis Πελιαδεο) ἤρξατο δὲ διδάσκειν ἐπὶ Καλλίου ἄρχοντος

κατὰ ὀλυμπιάδα ὀγδοηκοστὴν πρώτην. πρῶτον δὲ ἐδίδαξε τὰς Πε-
λιάδας ἔτει πρώτῳ; ὅτε καὶ τρίτος ἐγένετο (vit. Eurip. p. XVII, 28
Kirchh.).

. (Euripidis Axqorig) τὸ δρᾶμα ἐποιήϑη ιξ. ἐδιδάχϑη ἐπὶ Γλαυ-

κίνου ἄρχοντος ὀλυμπιάδι πε. πρῶτος ἦν Σοφοκλῆς, δεύτερος Εὐ-
ριπίδης Κρήσσαις, ᾿Αλκμαίωνι τῷ διὰ Ψωφῖδος, Τηλέφῳ, ᾿Δλκή-
στεδι (arg. Alc. t. 1 p. 227 ed. Kirchh. cf. Schneid. p. 21).

. (Euripidis Μήδεια) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Πυϑοδώρου ἄρχοντος ὀλυμ-

πιάδος mí ἔτει πρώτω. πρῶτος Εὐφορίων, δεύτερος Σοφοκλῆς,
τρίτος Εὐριπίδης Μηδείᾳ, Φιλοκτήτῃ, Δίκτυι, Θερισταῖς σατύ-
ροις. ov σώξεται (arg. Med. I, 144 Kirchh. cf. Schneid. p. 9. perditum
igitur erat drama satir. iam Aristophanis Byzantii aetate. similiter
Cratini Χειμαξόμενοι,, de quibus infra).

. (Euripidis Ἱππόλυτος) ἐδιδάχϑη ἐπὶ ᾿Επαμείνονος ἄρχοντος ὀλυμ-

πιάδος πξ ἔτει δ. πρῶτος Εὐριπίδης, δεύτερος Ἰοφῶν., τρίτος
Ἴων (arg. Hippol. I, 185 Kirchh. cf. Schneid. p. 20).

. (Aristophanis 4Δαιταλεῖς) ἐδίδαξε δὲ πρῶτος ἐπὶ ἄρχοντος Διο-

τίμου διὰ Καλλιστράτου (Prolegg. schol. Ar. de com. Ill, 49 p. XIV
ed. Dübn. cf. schol. nub. 529. 531).

. (Aristophanis Βαβυλώνιοι) rovc δὲ Βαβυλωνίους ἐδίδαξε διὰ

Καλλιστράτου ᾿Δριστοφάνης ἔτεσι πρὸ τοῦ Εὐκλείδου xd ἐπὶ Ev-
κλέους (Phot. s. Σαμέων ὁ δῆμος — Suid.).

01.76,4

ol. 78,1

ol. 80,2

ol.81,1

ol. 85,2

ol. $7,1

ol. 87,4

ol. 5$,1

ol. 88,2

(Aristophanis ᾿Αχαρνεῖς) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Εὐθύνου ἄρχοντος dv /19- o.55,3

ναίοις διὰ Καλλιστράτου" καὶ πρῶτος ἦν. δεύτερος Κρατῖνος Χει-
μαζξομένοις. οὐ σώξονται. τρίτος Εὔπολις Νουμηνίαις (arg. Acharn.).

— $060 “--

o.88,4 11. (Aristophanis Ἱππεῖς) ἐδιδάχϑη τὸ δρᾶμα ἐπὶ Στρατοκλέους ao-
χοντος δημοσίᾳ εἰς Λήναια δι᾿ αὐτοῦ ᾿Αριστοφάνους. πρῶτος
ἐνίκα. δεύτερος Κρατῖνος Σατύροις. τρίτος ᾿Δριστομένης Ὑλοφύ-
ρος (arg. Equit.)

o.8,1 12, (Aristophanis Νεφέλαι) ἐδιδάχϑησαν ἐν ἄστει ἐπὶ ἄρχοντος
Ἰσάώρχου, ὅτε Κρατῖνος μὲν ἐνίκα Πυτίνῃ, ᾿Αμειψίας δὲ Κόννῳ
(arg. Nub.).

ο1.89,2 13. (Aristophanis Σφῆκερ) ἐδιδάχϑη ἐπὶ ἄρχοντος “Ἁμεινίου [διὰ
Φιλωνίδου)] ἐν τῇ x9 ὀλυμπιάδι. ἔτει βὶ εἰς Δήναια. καὶ ἐνίκα
πρῶτος " Φιλωνίδης Προάγωνι (δεύτερος), “εύκων Πρέσβεσι τρίτος
(arg. Vesp. cf. E. Petersen: N. Jahrb. f. Phil. t. 85 p. 663).

o.89,3 14. (Aristophanis Εἰρήνη) ἐνίκησε δὲ τῷ δράματι ὁ ποιητὴς ἐπὶ ao-
χοντος ᾿“λκαίου ἐν ἄστει. πρῶτος Εὔπολις Κόλαξι, δεύτερος ᾽Δᾳι-
στοφάνης Εἰρήνῃ, τρίτος Δεύκων Φρατορσι. τὸ δὲ δρᾶμα ὑπε-
κρένατο ᾿“πολλόδωρος, ἐνέκα “Ἕρμων (arg. Pac. cf. supra ad Aristot.
did. fr. 5).

ol.89,4 15. (Eupolidis Αὐτόλυκος) ἐπὶ τούτου (Agioriovog) γὰρ Εὔπολις
τὸν Αὐτόλυκον διδάξας διὰ “4ημοστράτου (Athen. V, 216).

«91,1 16. (Euripidis Τρωάδες) κατὰ τὴν πρώτην καὶ ἐνενηκοστὴν olvu-
πιάδα, καϑ᾽ ἣν ἐνίκα Ἐξαίνετος 0 ᾿Ακραγαντῖνος στάδιον, ἀντηγω-
νίσαντο ἀλλήλοις Ξενοκλῆς καὶ Εὐριπίδης. καὶ πρῶτός γε ἦν Se
νοκλῆς Orig ποτὲ οὗτός ἐστιν, Οἰδίποδι καὶ “υκάονι καὶ Βάκχαις
καὶ ᾿Αϑάμαντι σατυρικῷ. τούτου δεύτερος Εὐριπίδης ἣν ᾿Αλεξαν-
ὅρῳ καὶ Παλαμήδῃ καὶ Τρῳάσι καὶ Σισύφῳ σατυρικῷ (Aelian. var.
hist. 2, 8. cf. schol. Vesp. 1326. schol. Av. 842).

o.91,2 17. (Aristophanis Ὄρνιϑες) ἐδιδαχϑη ἐπὶ Χαβρίου διὰ Καλλιστρα-
του ἐν ἄστει, ὃς (ὅτε Petersen ]. c. p. 661) ἦν δεύτερος τοῖς Ὄρνισι,
πρῶτος ᾿Αμειψίας Κωμασταῖς, τρίτος Φρύνιχος Μονοτρύπῳ (ἔστι δὲ
λὲ add. Ald. cf. arg. Antig. λέλεκται δὲ τὸ δρᾶμα τοῦτο τριακοστὸν
δεύτερον et arg. Alcest.). --- ἐπὶ Χαβρίου τὸ δρᾶμα καϑῆκεν εἰς
ἄστυ διὰ Καλλιστράτου" εἰς δὲ Μ“ήναια τὸν ᾿Αμφιάραον ἐδίδαξε διὰ
Φιλωνίδου (arg. Av. 1 et II. cf. sch. Av. 997).

o'.92,1 18. (Aristop lhanis “υσιστρατη) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Καλλίου ἄρχοντος τοῦ
μετὰ Κλεόκριτον ἄρξαντος. εἰσῆκται δὲ διὰ Καλλιστράτου (arg. Lys.)

9.923 19. (Sophoclis Φιλοκτήτης) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Γλαυκίππου πρῶτος qv

Σοφοκλῆς (arg. Phil. cf. Schneid. p. 19).

o.923? 20. (Euripidis Φοένισσαι) ἐδιδάχϑη ἐπὶ ΙΝαυσικράτους (f. DAevxín-
που) ἄρχοντος. δεύτερος (—00v?) Εὐριπίδης καϑῆκε διδασκα-
λίαν περὶ τούτου. καὶ (corr. κατὰ) γὰρ ταῦτα (corr. ταὐτὰ) ὁ Oi-

— 561 —

νόμαος καὶ Χρύσιππος. καὶ σώξεται (arg. Phoen. t. I p. 91 cf. p.
419 Kirchh. Schneid. p. 38. add. sch. Ran. 53. sch. Av. 348. 424).

21. (Aristophanis Βατραχοι) ἐδιδάχϑη ἐπὶ Καλλίου τοῦ μετὰ IMvei-
γένη διὰ Φιλωνίδου εἰς Δήναια. πρῶτο; ἣν" δεύτερος Φρύνιχος
Μούσαις, Πλάτων τρίτος Κλεοφῶντι (arg. Ran.).

22. (Sophoclis Οἰδίπους 0 ἐπὶ Κολωνῳ) τὸν ἐπὶ Κολωνῷ Οἰδίποδα ἐπὶ
τετελευτηκότι τῷ πάππῳ Σοφοκλῆς ὁ ὑιδοὺς ἐδίδαξεν υἱὸς ὧν "Aol-
στώνο:. ἐπὶ ἄρχοντος Μίκωνος (arg. Oed. Col. cod. Laur. cf. Schneid. p.7).

23. (Aristophanis Πλοῦτος) ἐδιδάχϑη ἐπὶ ὄρχοντος ᾿Αντιπάτρου, ἀν-
ταγωνιξομένου αὐτῷ Νικοχάρους μὲν “άκωσιν. ᾿“ριστομένους δὲ
᾿Αδμήτῳ, Νικοφῶντος δὲ ᾿Αδώνιδι, “λκαίου δὲ Πασιφάῃ.

Nudas praeterea temporum notas e didascaliis petitas passim
praebent scholia, velut de Eurip. Andromeda et Helena ol. 91, 4
(sch. Ran. 53 et Thesm. 1012). de Aristoph. Thesmoph. ol. 92, 2 (sch.
Thesm. 190), de Eurip. Oreste ol. 92, 4 (sch. Orest. 361), de Plato-
nis Phaone ol. 97, 1 (sch. Plut, 170). cf. de Strattidis Atalanta sch.
Ran. 146 etc.

LVII.
Ὑπομνήματα éGroQuxa
(Moiarozélovg ἢ Θεοφραστου).

Ilypomnematum historicorum titulo (de quo E. Koepke, de hypomnue-
malis Graecis. Berol. 1842 p. 11) praeter alios Peripateticos (velut Aristo-
xenum et Hieronymum Rhodium, de quibus Koepke p. 11. 12. C. Müller
Fr. hist. Gr. II, 271. 450) inter ipsus modo principis Aristotelis modo Theo-
plirasti libros habebantur rerum historicarum collectanea varia et siue or-
dine perscripta, quorum menioriam Athenaeus tradidit (cf. Rose de Ar. 1.
p. 93). Diogenes Laertius in Theoplirasteorum indice hunc titulum appo-
suit (5, 48): ὑπομνημάτων ᾿Δριστοτελικῶν ἢ Θεοφραστείων ἃ B y à €
ς (iterum 5, 49: τὰ ὑπομνήματα a. cf. etiam Ptol. ap. Wenrich. p. 150).
ipsum autem Theophrastum excerpsisse auctor deprehenditur (fr. 4), qui
eiusdem fere generis librum ex brevibus segmentis, quale integrum unum
apposuisse videlur Athenaeus (fr. 1), congestum ediderit atque auclor
ϑαυμασίων ἀκουσμάτων (cf. de hypomnematicis quae sint Gvuzegvo-
μένα neque πρὸς ἕνα σκοπὸν Alexander apud Simplic. f. 1, & Bas. et
praef. ad fr. log.).

1. (579)
Athen. IV p. 173* (cf. 1727: οὐκ ἀγνοῶ δὲ xol περὶ 4ηλίων ἃ
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 536

ol. 93, 3

ol. 94,3

ol. 97.4

-- 5602 —

᾿Απολλόδωρος ὁ ᾿4ϑηναῖος εἴρηκεν Ort μαγείρων καὶ τραπεξοποιῶν
παρείχοντο χρείας τοῖς παραγινομένοις πρὸς τὰς ἱερουργίας .. .): ἔπι-
σκώπτουσι γὰρ of σάτυροι (in Achaei fabula) τοὺς Δελφοὺς ὡς περὶ τὰς
ϑυσίας καὶ τὰς ϑοίνας διατρίβοντας. Σῆμος δ᾽ ἐν τετάρτῳ “]ηλιάδος
« Δελφοῖς, φησί, παραγινομένοις εἰς Δῆλον παρεῖχον 4]ηλιοι ἄλας καὶ
ὄξος καὶ ἔλαιον καὶ ξύλα καὶ στρώματα». ᾿ριστοτέλης δ᾽ ἢ Θεόφρα-
στος ἐν τοῖς ὑπομνήμασι περὶ αγνήτων λέγων τῶν ἐπὶ τοῦ Mouav-
ὅρου ποταμοῦ ὅτι Δελφῶν εἰσὶν ἄποικοι, τοσαύτας ἐπιτελοῦντας av-
τοὺς ποιεῖ (ποιεῖν B i. e. Laur. sec. XV) χρείας τοῖς παραγιγνομένοις τῶν
ξένων λέγων οὕτως « Μάγνητες οἵ ἐπὶ τῷ Μαιάνδρω ποταμῷ κατοι-
κοῦντες ἱεροὶ τοῦ ϑεοῦ, Δελφῶν ἄποικοι. παρέχουσι τοῖς ἐπιδημοῦσι
στέγην, adag, ἔλαιον, ὄξος, ἔτε λύχνον, κλίνα;, στρώματα, τραπέξας».
Δηιήτριος δ᾽ ὁ Σχήψιος....
2. (580)

Athen. XIV p. 6541 s. v. φασιανικός (praecedit Ptolemaei Euergetae
ex duodecimo ὑπομνημάτων testimonium phasianorum raritatem docens
et pretium. quibus sine ullo nexu adiiciuntur haec quae ipsam avium
magnitudinem formamque spectant): ριστοτέλης δὲ ἢ Θεόφραστος
ἐν τοῖς ὑπομνήμασι «τῶν φασιανῶν, φησί, οὐ κατὰ λόγον ἡ ὑπεροχὴ
τῶν ἀρρένων ἀλλὰ πολλῷ μείζων ».

Phasianos iu libris de animalibus et Aristotelem et Theophrastum
commemorare supra dixerat Athen. IX p. 387.

8. (981)

Athen. epit. II p. 44* (inter varia abstinentiae exempla): 449:6r0-
τέλης δ᾽ m Θεόφραστος Φιλῖνόν τινα ἱστορεῖ μήτε ποτῷ χρησασϑαί
, ποτὲ μήτε ἐδέσματι ἄλλῳ ἢ μόνῳ γάλακτι πάντα τὸν βών.

Maec nescio an ex libro Theophrasti περὶ μέϑης (cf. apud Athen. X
p. 420?) auctor ignotus traxerit.

4. (982)

Scliol. Laur. in Apollon. Rhod. IV, 834 (p. 508, 20 Keil) εἰ μὲν δὴ
μαλεροῖο πυρὸς: περὶ τὸν πορϑμὸν dv τῇ ϑαλασσῃ πυρὸς ἀναφυσή-
ματα γίνεται ὥστε καὶ τὴν ϑάλασσαν ϑερμαίνεσϑαι, ὥς φησι καὶ Μη-
τρόδωρος ἐν πρώτῳ περὶ ἱστορίας καὶ Θεόφραστος ἐν ἱστορικοῖς ὑπο-
μνήμασιν. καί φησι τὸν βρόμον τὸν ἀπὸ τῶν «Αἰόλου νήσων ἀκούεσϑαι
ἕως « σταδίων (ita Keil ex rec. sch. Flor. ubi sic: ἀκούεσϑαι ἕως χῶια
στάδια. Laur. καίεσϑαι ἕως ἑνὸς σταδίου)" περὶ Ταυρομένιον γοῦν
ἀκούεσϑαι βροντὴ παραπλήσιον ψόφον.

— 563 —

Eundem quem hypomnematum auctor Theophrasti locum (e libro
περὶ ϑαλαττης Ἶ D. L. 5, 47. Th. c. pl. 2, 5, 2 cf. ἢ. pl. 4, 6—7. ex eo-
dem libro Antig. 131 et Pseudar. mir. 58) tangere videtur Callimachus
apud Antig. mir. 130: Θεόφραστον δέ (φησὶν ἱστορεῖν), τὴν περὶ τὰς
Λίόλου νήσους (ϑάλατταν) ἀναξεῖν οὕτως ἐπὶ δύο πλέϑρων τὸ μῆκος
ὥστε μὴ δυνατὸν εἶναι διὰ τὴν ϑερμασίαν ἐμβαίνειν εἰς ταύτην. quam
rem de eadem regione aliunde testatur Plin. 2, 110 (238).

5. (583)

Argum. Eurip. Medeae: τὸ δρᾶμα δοκεῖ ὑποβαλέσϑαι (Euripides)
παρὰ Neoggovog (de v. ]. cf. Med. ed. Kirchhoff. Berol. 1852 p. 91. ed.
Elmslev p. 68) διασκευάσας, ὡς Δικαίαρχός τὲ περὶ τοῦ Ελλάδος βίου
καὶ ᾿ριστοτέλης ἐν ὑπομνήμασι (cf. Diog. L. 2, 134. Suid. s. Νεό-
φρων. Nauck Trag. Gr. fr. p. 565).

5a. (584?)

Erotian. gloss. Hippocr. p. 312 Franz. (quem locum inter dubia Ari-
stoph. fr. posuit Nauck p. 234. cf. idem in Rh. Mus. N. F. VI, 322) πεκε-
ρέῳ (apud auct. libr. de morb. mul): Bovrvot cc καὶ ᾿Αριότοφάνης
(corr. ᾿Αριστοτέλης) ἐν roig ὑπομνήμασί φησιν ὅτι Θύας ὁ ᾿Ιϑακήσιος
ἱστορεῖ παρὰ Φρυξὶ πικέριον καλεῖσϑαι τὸ βούτυρον.

LVIII.
] ἐπλος.

Πέπλον Aristotelis nomine inscriptum duobus quidem locis apponit
Hesychius, cuius libri argumentum abunde declarant verba alteri indicis
loco addita: περιέχει δ᾽ ἱστορίαν σύμμικτον. ἱστορίαν scilicet et non
ξητήματα, sicut qui praecedunt libri ad Eucaerum scripti septuaginta vel
ultra, quorum merninit David (in categ. p. 24"8 Br.). quem ipsum Aristo-
telici libri titulum Alexandrinis vulgarem Varronis expressisse in libris
imaginum varii argumenti rationem imitati πεπλογραφίαν (quae a Cice-
rone appellatur iu epist. ad Att. 16, 1]) iure statuit cum Schneidewino
(p. 23), qui pepli Aristotelici reliquias collegit (v. Philologus Bd. 1. 1816
p. 1—4$5), Ritschl (in diss. inser. die Schriftstellerei des Varro Rhein.
Mus. N. F. Vl, 513). erat igitur liber ille variae et miscellae (Gell. praef.
noct. Att.) historiae (cf. Val. Rose de Ar. libr. p. 53, ubi tamen verba v.
25—30: Multa ibi ... explicato propter ea quae ad fr. polit. Orch. re-
ctius disputautur, uunc omittenda sunt atque delenda), sicut Dionysii cy-

9605

-- 564 —

clographi stephanus (vel cyclus) et Rhegiui polymnemon (de quibus v. C.
Müller Fr. hist. Gr. t. II p. 7. 12), quibus a Socrate (hist. eccl. 3, 23. quem
exscripsit Nicephorus Call. hist. eccl. 10, 36) comparatur ita rixante: διὸ
οὐκ αἰσχύνονται πολλοὺς ἀνθρώπους ἀποϑεώσαντες xai εἶϑε yt xav
χρηστοὺς τὸν τρόπον ἢ δικαίους ἢ σώφρονας, ἀλλὰ ἀνάγναυς ἀδίκους
μέϑηῃ δεδουλωμένους, ἩΗρακλέας φημὶ καὶ Διονύσους καὶ ᾿Δσκληπιούς,
xa9' ὧν συνεχῶς ἐν τοῖς αὐτοῦ λόγοις ὀμνύων Λιβάνιος οὐκ αἰσχύνε-
ται" ὧν τοὺς ἀρσενικοὺς καὶ ϑηλυκοὺς ἔρωτας εἰ ἀπαριϑμησαίμην,
μακρὸς ἡμῖν ἔσται ὁ τῆς παρεκβαάσεως λόγος. ἀρκέσει δὲ τοῖς ταῦτα
γνῶναι ἐθέλουσιν ὁ ᾿Δριστοτέλους πέπλος καὶ ὁ Διονυσίου στέφανος
καὶ Ῥηγίνου 0 πολυμνήμων καὶ τῶν ποιητῶν τὸ πλῆϑος. οἵ περὶ av-
τῶν γράψαντες γέλωτα ὄντως καὶ φλήναφον παρὰ πᾶσι τῆς Ἑλλήνων
ϑεολογίας δεικνύουσιν. neque vero nisi partem argumenti (Rose ]. c.)
in fabulosis Graecorum rebus et universa heroum historia versati et re-
spexisse οἱ descripsisse Socrates putandus est. titulum enim ex indice
Ptolemaei hunc citat Ibn Alkifti (Casiri I, 308. Wenrich p. 156) epitaphia
heroum, quae pepli nomine censentur libri VI. neque veri dissimile est
eundem librum tertio loco significare Hesychium, qui κύκλον alio titulo
appellat: quanquam alio ducat Ptolemaei locus, qui ἐγκύκλια προβλή-
uote significat. cf. praef. ad fr. probl. phys. ex eodem autem libro si-
milique rerum heroicarum argumento Porphyrius in commentariis Home-
ricis (ἐν τοῖς εἰς τὸν Ὅμηρον Eust. p. 285 id est ἐν τοῖς ξητήμασιν. e
quibus similia genealogica passim commemorant scholia Homerica, cf. in
Il. B, 249 p. 65, 12 Bekk. de Atridis, item in y, 275 etc. in schol. ας 266
p. 25527 Lapitharum sexaginta celeberrimos recensuisse Porphvrius dici

tur. cf. Eustath. in ll. 8 p. 203. 329. 353 etc.) οἱ quidem ἐν τῷ καταλόγῳ
(sch. ll. o, 333 p. 423, 47 Πορφ. ἐν tà καταλόγῳ de matre Aiacis) epi-
grammata sepulcralia excerpserat, quae heroum genealogiis non Homeri-
corum modo sed omnium auctor operis addiderat. atque ex his solis
Porphyrii excerptis posteriores omnes de peplo Aristotelis ceterum ignoto
acceperunt, ut Eustatliius et antea Tzetzes, qui ubi historias heroum affert
pleraque et in scholiis quibus lTomerica ipsius carmina illustravit et in
commentariis ad Lycophronem cum Eudociae violeto habet ad verbum
communia, ita eliam is cui debentur eclogae librarii cuiusdam Florenti-
nae cum epigrammatis ab Henrico Stephano primum editis. neque enim
causa est cur praeter Hlomerica nulla excerpsisse Porphyrium affirmemu:
cum Schneidewino (p. 3. eademque τὰ παρὰ τῷ Πορφυρίῳ ἐπιγραυ-
ματα falsorum titulorum venditori Fabio Planciadi Fulgentio videntur in
meutem venisse, quum cilaret Porphyrium in epigrammate (myth. 2, 4

— $005 —

et contin. Virgil. p. 158 in Tho. Munckeri mythogr. Lat. Amst. 1681). fon-
tem illorum et naturam verbis aliunde acceptis (sicut aliis in locis qui-
bus singulorum mentio fit, velut p. 17 — Eudoc. p. 219) ita describit
Eustathius in Hom. 1]. (B, 557) p. 285: ἰστέον δὲ καὶ ὅτε Πορφύριος εἰς
Alava ἐπίγραμμα παλαιὸν φέρει τόδε... ἱστορεῖ δὲ ὁ αὐτὸς Πορφύ-
ioc καὶ ὅτι ᾿Δριστοτέλης σύγγραμμα πραγματευσάμενος ὕπερ ἐκλήϑη
πέπλος, γενεαλογίας ἡγεμόνων ἐξέϑετο καὶ νεῶν ἕκάστων ἀριϑμὸν καὶ
ἐπιγράμματα εἰς αὐτούς, ἃ καὶ ἀναγράφεται ὁ Πορφύριος ἐν τοῖς εἰς
τὸν Ὅμηρον ἁπλᾶ ὄντα καὶ οὐδέν τι παχὺ καὶ φλεγμαῖνον ἔχοντα.
δέστιχα δὲ τὰ ὅλα ἐκεῖνα δίχα τοῦ δηϑέντος εἰς τὸν Αἴαντα - ἔσως γὰρ
0 ἐπιγραμματοποιὸς ἐφιλοτεχνήσατο ἀπεναντίας ἐλϑὼν τῷ ποιητῇ ἐπὶ
μὲν τῷ λαμπρῷ Αἴαντι πολυλογῆσαι, τοὺς δὲ ἄλλους ἧττον σεμνῦναι.
ἔτι καὶ ταῦτα τοῦ Πορφυρίου. ὅτι εἰ καὶ Πηλεὺς καὶ Τελαμὼν ἀδελφοὶ
ἐξ Αἴακος etc. qui quidem ἐπιγραμματοποιός non Aristoteles ipse fingi-
tur hoc est is qui πέπλον condiderat, sicut inconsideratius et nunc et
olim viri docti narrant omnes (praeter Batavos B. Ten Brink, Hecker et
praecipue I. G. Hulleman), neque certi auctoris nomen novit Ausonius qui
Graecis illis Porphyrii (heroum qui bello Troico interfuerunt) epita-
phiis usus 681. immo sic statuendum est, pepli auctorem titulos illos
sepulcerales variorum poetarum opera fictos (cf. ep. Fl. 15) qui statuas
virorum illustrium (cf. Paus. passim) et auathemata heroumque cenotaphia
(cf. ep. Flor. 20. 28) distichis ornare solebant, et partim quidem ad epi-
grammata antiquiora mala imitatione (cf. ep. ΕἸ. 7. 13. 19. 48) et sermone
inconciuno expressos (cf. IL. G. Hulleman, Bedenkingen tegen de echtheid
van den zoogenaamden Πέπλος vau Aristoteles. Amst. 1858 p. 17 sqq.)
historiae suae heroicae aliunde et quasi ex ipsis sepulcris collectos immi-
scuisse, sicut similia in Hesiodum epitaphia quae Chersiae Orchomenii vel
sec. Anth. Pal. 7, 54 Mnasalcae dicebantur et Pindari retulit auctor poli-
tiarum in pol. Orchomeniorum (xal ἐπιγράμματος τοῦδε τυχεῖν). quae
quidem causa fuit ut unum eundemque auctorem et a philosopho Stagi-
rita diversum Tzetzes putaret et illum Aristotelem qui politias et qui pe-
plum composuerit, eiusdem quodam modo farinae opera mere historica
et ab omni philosophiae studio aliena. quod si de uno eodemque utriusque
operis auctore fallitur ille, non tamen ignoravit diversos plane homines
fuisse τὸν τοὺς πέπλους συνταξαντα et Aristotelem philosophum (cf. praef.
ad fr. polit. Orchomen.). continebat igitur peplus s. cyclus pseudaristotelicus
heroum Graecorum vitas et genealogias ad carminum epicorum auctorita-
tem narratas ab auctore quodam qui Mnasalca Sicyonio (cf. ep. Fl. 7. 19.
Hulleman p. 21. 23) ignotae prorsus aetatis poeta — hunc enim manifesto

— 566 —

imitatur auctor epitaphii non epica, ut cetera, sed Dorica dialecto scripti
in Aiacem — esset recentior. ex quo opere praeter Porplyriama illa
unumque scholiorum Homericorum locum ex eodem fortasse fonte (at non
ex Aristonico) repetendum nihil cum nomine auctoris servato traditur.
nisi quae de ludis Graecorum in heroum mortuorum memoriam honorem-
que institutis leguntur in scholiis Aristidis orationibus adscriptis. quae
quum ampliorem libri ambitum illustrent, primo loco exhibenda duxi.

1. (585)

Schol. ad Aristidis Panathen. (p. 189 Iebb: ἐνδοξότατοι πάντων oí
κατὰ τὴν Ἑλλάδα ἀγῶνες" καὶ μὴν τούτων πρεσβύτατος ὁ τῶν A491-
ναίων, εἰ δὲ βούλει ὁ τῶν ᾿Ελευσινίων) ed. Guil. Dindorf. p. 323 (t. Ill
ed. Aristid. Lips. 1829. cf. Schol. in Aristid. ed. Frommel. Frf. 1826 p. 105):
ἡ τάξις τῶν ἀγώνων καϑὰ ᾿Αριστοτέλης ἀναγράφεται (ita Marc., cett.
κατὰ ᾿Αριστοτέλην γράφεται)" πρῶτα μὲν τὰ Ἐλευσίνια διὰ τὸν καρ-
πὸν τῆς Δήμητρο:" δεύτερα δὲ τὰ Παναϑήναια ἐπὶ ᾿Αστέρε τῷ γίγαντι
ὑπὸ ᾿Αϑηνᾶς (ita Marc., vulgo 449vaícv quod corr. Schneid. 1. c. p. 11)
ἀναιρεϑέντι" τρίτος ὃν ἐν "Ἄργει (ὁ ἐν ἀργεῖ Marc., ὃν ἄργεε vulgo)
Δαναὸς ἔϑηκε διὰ τὸν γάμον τῶν ϑυγατέρων αὐτοῦ" τέταρτος ὁ ἐν
᾿Δρκαδίᾳ τεϑεὶς ὑπὸ “υκάονος, ὃς ἐκλήϑη “ύκαια' πέμπτος ὃ ἐν
Ἰωλκῷ ᾿Ακάστου (sic Schn. atque ita cod. Vind. ἃ littera ex correctura
superposita. Marc. sic: ὁ ἐν t0Àxc ιακαστῶ sine acc. et spir., vulgo To-
καστου) καϑηγησαμένου ἐπὶ Πελίᾳ “τῷ πατρί" ἕκτος ὁ ἐν ᾿Ισϑμὼ Zi-
᾿ σύφου νομοϑετήσαντος ἐπὶ Μελικέρτῃ" ἕβδομος ὁ Ὁλυμπιακὸς (-πεκὸς
Vind. Marc.) Ἡρακλέους νομοϑετήσαντος ἐπὶ Πέλοπι" ὄγδοος ὁ ἐν Νε-
μέᾳ, ὃν ἔϑηκαν oi ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας ἐπὶ doysuogo ((4ργεμόρῳ codd.,
ἀρχεγόρ Μαγο,, om. Vind.) ἔνατος ὁ ἐν Τροίᾳ, ὃν ᾿Αχιλλεὺς ἐπὶ Πα-
τρόκλῳ ἐποίησεν" δέκατος ὁ Πυϑικός, ὃν οἵ ᾿ἀμφικτύονες ἐπὶ τῷ Πύ-
ϑῶωνος φόνῳ ἔϑηκαν. ταύτην τὴν τάξιν 0 τοὺς πέπλους συνϑεὶς Moi-
στοτέλης (ita revera habet cod. Marc. et optime iam correxit Th. Bergk
Poet. lyr. Gr. ed. alt. p. 507. vulgo εἰς πέπλους συνϑεὶς ὁ ᾿Αριστοτέλης)
ἐξέϑετο τῶν ἀρχαίων καὶ παλαιῶν ἀγώνων (habent haec codd. B et D
Diud. id est Leidensis unus et apogr. Monacense, et praeter eos chart. sec.
XV Vindobonensis phil. 187 f. 835 et omnium antiquissimus Marcianus gr.
423 membr. — e quo descripta esse videntur schol. apogr. Monac. — ful.
1215, quos quidem codices ipse inspexi. alterius Marc. 424 scholia et ipsius
antiqui concinunt fere cum cod. bombyc. apud Frommel). de singulis cf.
Sehineid. p. 12. C. Müller ad Ar. fr. 252. de Panatlenaeis plura servavit
alterum in eisdem codicibus scholium ad verba ὁ τῶν Παναϑηναίων:

-- 007 —

τῶν μικρῶν λέγει" ταῦτα γὰρ ἐπὶ ᾿Εριχϑονίου (ἐρεχϑονίου C) τοῦ Au-
φικτύονος γενόμενα ἐπὶ τῷ φόνῳ τοῦ ᾿Αστερίου τοῦ γίγαντος" τὰ δὲ
μεγάλα Πεισίστρατος ἐποίησε. τὰ δὲ ᾿Ελευσίνια ἐπὶ Πανδίονος ἐγέ-
veto, ὃς πέμπτο; ἦν βασιλεὺς ἀπὸ Ἐριχϑονίου᾽ διὰ δὲ τὸν καρπὸν ἐτέ-
ϑησαν. deinde ad verba εἰ δὲ βούλει ὃ τῶν ᾿Ελευσινίων Aristotelis nomen
confirmans sic habet C (id est Monacensis alter): ὡς καὶ ᾿ριστοτέλης
τάττει. in cod. Marc. 510 ch. sec. XV, qui Panathenaicum continet cum
eiusdem fere generis scholiis quae BD Vind. Marc., ex ampliore illo scho-
lio haec tantum excerpuntur: πρῶτος ἀγὼν ὁ τῶν Ἐλευσινίων γενόμε-
vog διὰ τὸν καρπὸν τῆς Δήμητρος. δεύτερος ὁ τῶν Παναϑηναίων
γενόμενος ἐπὶ τῇ σφαγῇ τοῦ ᾿Αστέρος τοῦ γίγαντος ὑπὸ Onvag ἀναι-
ρεϑέντος,

Eundem Aristotelis locum, etsi non ex ipso peplo, excerpsit 116}]8-
dius in chrestomathiarum primo, unde haec affert Photius (bibl. cod. 279
p. 533529 Bekk): ὅτε πρῶτα uiv τὰ Παναϑήναια Gvvéotq: εἶτα τὰ
Ελευσίνια ἐπὶ Πελίᾳ τεϑνηκότι (hoc loco secundum certamen interme-
diis plane omissis cum quinto ab epitomatore confusum est) προύϑηκαν
ἀϑλα Θετταλοί " εἶτα τὰ ἼΙσϑμια ἐπὶ Μελικέρτῃ᾽ ἔπειτα ὁ τῶν Olvy-
πίων ἀγὼν ἀρχὴν λαμβάνει ὑφ᾽ Ἡρακλέους" εἶτα τὰ Νέμεα ἐπ᾽ ᾽4ρχε-
μόρῳ τεϑέντα (hic Troicum certamen omittitur) εἶτα μετὰ τὸ τὴν Kíg-
ραν πεσεῖν τὰ Πύϑια.

Ipsum autem Aristotelis peplum Augusti aetate in simili genealogia-
rum opere, cuius nunc non nisi epitoma extat, adhibuisse videtur Ilyginus
(fab. 273) Qui primi ludos fecerunt, usque ad 4eneam quintum decimum
enumerans, paulo alio quidem et pleniore ordine, in singulis tamen rebus
et universa ralione mire consentiens.
| 9. (580)

Schol. (A) in Il. 4, 688 (πολέσιν γὰρ Ἐπειοὶ etc.): Ἐπειοὶ οἱ Ἠλεῖοι
ἀπὸ Ἐπειοῦ βασιλέως ovrog: Ποσειδῶνος καὶ Εὐρυπύλης τῆς Evóv-
μέωνος παῖς ᾿Ηλεῖος ὁ κτίσας "᾿Ηλιδα, Ἠλείου δὲ "Ἄλεξις καὶ Ἔπειός,
ἀφ᾽ οὗ Ἐπειοί, ὥς φησιν ᾿Αριστοτέλης ἐν τῷ πέπλῳ (cf. scholia Ari-
:stonicea de Eleis Epeis ad 8, 694. 737. 759. Steph. Byz. s. Ἦλις.

Haec ex scholiis Homericis (ad Il. 8, 686 ἐν Ἤλιδι δίῃ et 688) ver-
botenus repetit Etym. M. p. 426, 214—231 s. Ἦλις, cum aliis duobus frag-
mentis aliunde excerptis (p. 426, 9—17 et 17— 24) coniuncta. .

9. (587)
Veterum heroum epitaphia, ex vetere quodam Mediceae bibliothe-
cae codice a me olim Florentiae descripta in calce editionis Anthologiae

-- 568 —

epigrammatum a. 1566 Genevae (non Parisiis, ut male ait Schneidewinj pri-
mus protulit Henricus Stephanus (v. Florilegium diversorum epigrammatum.
1506. 8? max. p. 197 —502), mutato deinde ordine et ad catalogum Homeri-
cum male accommodato repetiit Gulielmus Canterus (cf. Schneld. p. 1 sq.), qui
Aristotelis ea esse et pepli fragmentum primus nuntiavit, et Canterum se-
cutus ipse postea Stephanus (Zomeri et Hesiodi cerlamen . .. Matronis
et aliorum parodiae . .. Homericorum heroum epitaphia. A. 1573, ex-
cud. H. Stephanus , Genevae scil.). e quibus epigrammatis iam Stepha-
nus vidit (cf. Florileg. p. 497 et in fol. extr., Hom. her. epit. p. 137) non-
nulla mutualum esse vel in certis quibusdam locis similia dixisse (in ep. 3
et 11 de Aiace et Guneo. cetera autem longius receduut. cf. 1. 2. 7. 8) Au-
souium qui οἱ ipse epitaphia heroum qui bello Troico interfuerunt
Graeca libere imitatus edidit, quae antiqua, ut ait in praefatione (Auso-
nii opp. ed. 1. Tollius. Amst. 1671 p. 190), quum apud philologum quen-
dam reperissem, Latino sermone converti. codex autem ille Florentinus,
quem nemo postea inspexit, est Laurent. 56, 1 (homb. sec. 13), in quo
inter varia excerpta a Stephano diversis annis locisque pro maiore parte
edita (de quibus disputo in praef. ad 1. Adamantii sophistae de ventis a
me reperlum) epitaphia illa habentur, auctoris quidem nomine nequa-
quam, ut recte ait Stepliauus (epitaph. p. 135) praefixo, at ita tamen scri-
pta ut revera auctor Aristoteles quodammodo significetur. etenim post
capitula Menandri eclogae illae ita incipiunt: 1. (f. 11) χρῆναι xai λίμναι.
καὶ πηγαὶ. καὶ ποταμοὶ ὅσοι ϑαυμάσια τινα ἐν αὐτοῖς ἔχουσιν (Pseudo-
Sotion Stephani). 2. (f. 12^) περὶ τῆς τοῦ νείλου ἀναβάσεως. 3. (f. 13!
γυναῖκες ἐν πολεμικοῖς συνετοὶ xal ἀνδρεῖαι. ([ 155) τένες οἶκοι ava-
στατοι διὰ γυναῖκας ἐγένοντο. (ib.) φιλάδελφοι. (ib. φιλεταῖροι. 1.
(f. 160) περὶ ὁμήρου καὶ ἡσιόδου καὶ τοῦ γένους καὶ ἀγῶνος αὐτῶν.
5. (f. 20) ποῦ ἕκαστος τῶν ἕλλήνων τέϑαπται καὶ τί ἐπιγέγραπται ἐπὶ
(ἐπὶ om. Steph.) τῷ τάφω. haec ultima sunt epigrammata illa (inc. Ἐπὶ
ἀγαμέμνονος κειμένου ἐν μυκήναις), in quorum fine, ut apud Stephanum.
quaedam subiiciuntur titulo ἐπὶ τῶν τρώων. iam vero post ultimum Or-
phei epitaphium ab eadem manu antiqua quaedam adnotantur, quibus ab
opere ducimnr ad operis auctorem. unius enim lineae spatio intermisso
sequuntur verba haec: ὅτε ὁ ἀριστοτέλης ἀπὸ τοῦ ἀσκληπιοῦ κατήγετο.
infra deinde, quae ad Aristotelis vitam itidem pertiuent (v. 7 et 44 ap.
Westerm. Biogr): φεστέδος ἣν μητρὸς. καὶ νικομάχου γενετῆρος.
τῶν ἀσκληπίδων. δῖος ἀριστοτέλης. ... (πολλοῦ)... ὅτι πολλὴν εὖ-
νοιαν εἷχεν ἀριστοτέλης πρὸς τὸν διδάσκαλον αὐτοῦ πλάτωνα. βωμὸν
ἀφιστοτέλης ἐνιδρύσατο τόνδε πλάτωνος. ἀνδρὸς. ὃν οὐ ϑέμεις ἐν τοῖσι

— 569 —

χαλεποῖσι ἀκούειν: — haec olim (a. 1857) Florentiae notavi. textum ta-
men epigrammatum, quem quia impressum exemplar quod conferrem 4d
manus non esset, integra' autem omnia denuo describere taederet, iu
usum meum convertere distuli, ad Stephani apographum quo nituntur
omnes et ipse nunc invitus et sero dolens repeto.

Eadem partim epigrammata Florentina partim nova praebet Tzetzes
in scholiis ad Homerica sua, quae ex mutilo codice Augustanu primus
edidit Schirach (Halae 1770). distichis hic comparentibus ex integrioribus
codicibus Vindobonensi (phil. 308), Harleiano (i. e. cud. Lond. reg. 10. C.
IV — Casley — quem cur Harleianum appellet Burgess nescio. scriptus
autem est Parisiis manu Petri Morelli Turonensis a. 1505), Matritensi (20,
quem Constantinus Lascaris in collectione sua epigrammatum excerpserat
cod. Matrit. 24, iterumque idem inter varia excerpta codicis 72) alia addi-
derunt Fr. lacobs (in ed. Tzetzis Lips. 1793), Thomas Burgess (in ed. Pepli
Aristotelis Dunelmiae 1797, repetita in Classical journal t. XIV. 1816 p.
172—185), Iriarte in cat. codd. graec. Matrit. t. [ p. 110—12 et p. 261 —
62, accedent plura quae etiam nunc desunt (cf. Burgess p. 173: Nec de-
sperem, si diligentiore usu excutiantur codices Tzelziani, etiam iste,
quem í(ractravi, Harleianus, ac praesertim Matritensis . .. aliquando
alias repertum iri Pepli reliquias. Tzeizes enim scholio ad Homerica
sua v. 118 de Leito scribens, τὰ ἐπιγράμματα δέ, ait, αὐτοῦ τε καὶ τῶν
λοιπῶν ἐν τοῖς ἔμπροσϑεν ὁμοῦ εἴπομεν. αἱ “Ἰηίτου ἐπίγραμμα et alio-
rum nonnullorum in codice nostro frustra quaesivi. ceterum in Har-
leiano isto, quem nuper ipse manu versavi, nova nulla restant praeter tria
illa Aeneae Hectoris Paridis quae primus edidit Burgess: habet autem
epigrammata viginti novem). omnia uno omisso collegit Schueidewin (]. c.
p. 24—42), inter Poetas lyricos Graecos Schneidewiui arbitrariis corre-
ctionibus merito neglectis recepit Th. Bergk (ed. alt. Lips. 1853 p. 508.—16).

Ποῦ ἕκαστος τῶν Ἑλλήνων τέϑαπται xal τί ἐπι-
γέγραπται ἐπὶ τῷ τάφῳ.
1. ᾿Επὶ ᾿“γαμέμνονος κειμένου ἐν Μυκήναις.
Δεύσσεις ᾿Ατρείδεω ᾿Αγαμέμνονος., ὦ ξένε, τύμβον,
0g ϑαν᾽ ὑπ᾽ Αἰγίσϑου κοὐλομένης ἀλόχου.
2. 'Eni τοῦ αὐτοῦ ἕτερον.
Μνὴμα τόδ᾽ ᾿Δτρείδεω ᾿Δἀγαμέμνονος . ὃν Qa κατέκτα
δῖα Κλυταιμνήστρη Τυνδαρὶς οὐχ ὁσίως.
8. Ἐπὶ Μενελάου. |
Ὄλβιος ὦ Μενέλαε, σύ τ᾽ ἀϑάνατος καὶ ἀγήρως
ἐν μακάρων νήσοις, γαμβρὲ Διὸς μεγάλου.

— 5070 —

5

Ἐπὶ ᾿Αχιλλέως κειμένου ἐν Τροίῃ. τιμωμένου δὲ καὶ ἐν Δεύκῃ
τῇ νήσῳ.
Παῖδα ϑεᾶς Θέτιδος Πηληιάδην ᾿Αχιλῆα
ἤδ᾽ ἱερὰ προποντὶς (sic) ἀμφὶς ἔχει πεδίῳ.

5. Ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ ἕτερον.
Θεσσαλὸς οὗτος ἀνὴρ ᾿Δχιλεὺς ἐν τῷδε τέϑαπται
τύμβῳ, ἐθρήνησαν δ᾽ ἐννέα Πιερίδες.

6. Ἐπὶ Πατρόκλου κειμένου μετ᾽ ᾿Αχιλλέως.
Πατρόκλου τάφος οὗτος. ὁμοῦ δ᾽ ᾿4χιλῆι τέϑαπται,
ὃν κτάνεν ὠκὺς ἄρης “Ἕκτορος ἐν παλάμαις.

Ἐπὶ Alavroc τοῦ Τελαμωνίου.
“4δ᾽ ἐγὼ à τλάμων gerat παρὰ τῷδε κάϑημαι
Αἴαντος τύμβῳ κειραμένα πλοκάμους,
ϑυμὸν ἄχει μεγάλῳ βεβολημένα, ὡς παρ᾽ ᾿4χαιοῖς
& δολόφρων note κρέσσον ἐμεῦ κέκριται.

-1
.

—— ——

4. habet Ttetzis cod. Harl. p. 71 ad posthom. 402, ubi sic ἡ δ᾽ ἱερὰ v5-
cog ποντιὰς ἀμφὶς ἔχει (cf. Burgess p. 180). —

6. habet Tzetzes ad homerica 220: ἐπὶ Πατρύκλου ὑφ᾽ Ἕκτορος ava:-
ρεϑέντος ἐπίγραμμα τόδε... (cod. Aug. Schirach p. 63. Matrit. cf; Iriarte
p. 1105). ἐκ παλάμαις (corr. παλαμης) Harl. p. 42.

7. habet Eust. Il. p. 285 et Tzetzes posthom. 480: ἐτάφη δὲ οὗτος o
Αἴας παρὰ τὸ Prysiov (corr. Ῥοίτειον ex Strab. XIII, 505. ita etiam Harl.
p. 71) καὶ ἐπεγράφη αὐτῷ ἐπίγραμμα τόδε ... (cod. Vindob. Iacobs p. 113.
cf. Harl. p. 71 ubi legitur βεβαρημένου, non — μένα ut ait Burg. p. 177,
deinde ὅτ᾽ ἀρ᾽ Mzatoig, in marg. yo. ὡς παρ᾽). extat etiam in Anth. Pal.
VII, 145 sub titulo εἰς Αἴαντα AcxAgniaó0v (τοῦ Σαμέου scil. qui sub Pto-
lemaeo primo floruisse videtur sec. Theocr. id. 7, 10), falso sine dubio (ut
saepe in talibus collectionibus per varias excerptorum manus traditis), si
quidem, quod manifestum est, in usum suum convertit epitaphii auctor ut
ar,norum iudicium significet, Mnasalcae Sicyonii Doricum epigramma ho,
(np. Eust. 11. p. 285 et ap. Athen. IV p. 1632):

“4δ᾽ ἐγὼ & τλάμων ἀρετὰ παρὰ τᾷδε καϑημαι
ἀδονᾷ, αἰσχίστως κειραμένα πλοχάμους,

ϑυμὸν ἄχει μεγάλῳ βεβολημένα, εἶπερ ἅπασιν
& κακόφρων τέρψις κρέσσον ἐμεῦ κέκριται.

licet contraria fuerit Eustathii sententia (p. 289): ἰστέον δὲ καὶ ὅτι Ilog-
φύριος εἰς Αἴαντα ἐπίγραμμα παλαιὸν προφέρει τόδε. .. ὃ δὴ καὶ παρω-
δήσας τις κατὰ τῆς ἡδονικῆς φιλοσοφίας ἔγραψεν οὕτως ... ceterum Ascle-
piadeum illud aliis verbis redditur in Antipatri Sidonii epitaphio plane si-
mili, quod subsequitur in Anth. Pal. V1I, 140.

— $711 --

8. Eri Τεύκρου κειμένου ἐν Σαλαμῖνι τῆς Κύπρου.
Ἰῶν ὠκυμόρων ταμίην Τελαμώνιον ἤδε
Τεῦκρον ἀποφϑίμενον γῆ Σαλαμὶς κατέχει.

9. 'Exi Νέστορος κειμένου ἐν Πύλῳ.
Tov βαϑύνουν ψυχήν τε νόημά τε ϑεῖον ἔχοντα
ἀνδρ᾽ ἀγαϑὸν κατέχω Νέστορα τὸν Πύλιον.

10. "En τοῦ αὐτοῦ ἕτερον.
Νέστορα τὸν Πυλίων ἡγήτορα ἥδε ϑανόντα
γῆ κατέχει βουλῇ φέρτατον ἡμιϑέων.

1l. "Eni ᾿Αντιλόχου κειμένου ἐν Τροίῃ.
Μνῆμ᾽ ἀρετῆς υἱοῦ τοῦ Νέστορος ᾿Αντιλόχοιο,
ὃς ϑάνεν ἐν Τροίῃ ῥυσάμενος πατέρα.

12. 'Eni Ὀδυσσέως κειμένου ἐν Τυρρηνίᾳ.
᾿Δνέρα τὸν πολύμητιν ἐπὶ χϑονὶ τῇδε ϑανόντα
πλεινότατον ϑνητῶν τύμβος ἐπεσκίασεν.

13. 'Exl τοῦ αὐτοῦ ἕτερον.
Οὗτος Ὀδυσσῆος κείνου τάφος, ὃν διὰ πολλά
“Ἕλληνες πολέμῳ Τρωικῷ εὐτύχεσαν.

14. 'Eni Διομήδους κειμένου ἐν τῇ ὁμωνυμίῃ νήσῳ.
Alvqvov πάντεσσιν ἐπιχϑονίοις Διομήδην
δ᾽ ἱερὰ κατέχει νῆσος ὑμωνυμίη.

15. Ἐπὶ Ióoutvéog καὶ Μηριόνου κειμένων ἐν Κνωσσῷ.
Κνωσσίου Ἰδομενῆος ὁρᾷς τάφον, αὐτὰρ ἐγὼ τοῦ (τοι Diod.)
πλησίον ἴδρυμαι Μηριόνης ὁ Μολου.

9 et 10 tangit Eustath. Il. p. 206: δηλοῖ τὴν τοῦ γέροντος ἀρετὴν καὶ
τὸ εἰς αὐτὸν παλαιὸν ἐπίγραμμα, ὅπερ καὶ φέρτατον ἡμερίων λέγει αὐτὸν
καὶ βαϑύνουν καὶ ψυχὴν ἐν σώματι ϑείαν ἔχοντα καὶ ἄνδρα ἀγαϑόν.

12. ἀνέρα τὸν πολύμ. respicit Odysseae initium.

13. imitatus est auctor (εὐτύχεσαν forma Alexandrina, cf. Karsten
apud Hulleman. l. c. p. 18) Simonidis epigramma Anth, Pal. VII, 347:

Οὗτος ᾿“δειμάντου κείνου τάφος, ὃν διὰ πᾶσα
Ἑλλὰς ἐλευϑερίας ἀμφέϑετο στέφανον.

14. habet Tzetzes hom. 113: ὑπὸ zfavvyov ἀναιρεῖται καὶ κεῖται ἐν τῇ
ἀπ’ αὐτοῦ Διομηδείᾳ νήσῳ ἔχων ἐπίγραμμα τόδε" τὸν πάντεσσι κράτιστον
ἐπιχϑονίοις ... (Schirach p. 56. Iriarte p. 110b. cf. 261^. item Harl. p. 37).

15. ἀδέσποτον idem reperitur in Anth. Pal. VII, 322. ex tumulo (ὡς
&x0 τοῦ ταἀφουὶ, ut Pseudaristoteles, citat etiam Diodorus 5, 79: τούτους
δὲ ναυσὶν ὀγδοήκοντα στρατεῦσαι μετ᾽ Ayau£uvovog εἰς Ἴλιον καὶ διασω-

i

— 572 —

16. "Eni Αἴαντος τοῦ Οἰλέως κειμένου ἐν Mvxovo τῇ νήσῳ.
Ἐνϑάδε τὸν “οκρῶν ἡγήτορα γαῖα κατέσχεν
Αἴαντ Οἰλιάδην ἐν πελάγει φϑίμενον.

17. Ἐπὶ Νιρέως κειμένου ἐν Τροίᾳ.
Ἐνϑάδε τὸν κάλλιστον ἐπιχϑονίων ἔχε γαῖα
Νιρέα τὸν Χαρόπου παῖδα καὶ ᾿Δ4γλαίης.

18. Ἐπὶ Τληπολέμου κειμένου ἐν Ῥόδῳ.
“4δ᾽ ἩΗρακλείδη δηξήνορα ϑυμολέοντα
Τληπόλεμον κατέχει κυματόεσσα Ῥόδος.

19. Ἐπὶ ᾿ἀσκαλάφου καὶ Ἰαλμένου.
᾿σκαλάφου Τροίῃ φϑιμένου καὶ Ἰαλμένου ἥδε
ὀστέα πληξίππων yr Mivvag κατέχει.

20. Ἐν Τρίκκῃ ἐπὶ κενοταφίου Ποδαλειρίου καὶ Μαχάονο:.
Οἵδ᾽ ᾿Δσκληπιάδαι Ποδαλείριος 108 Maogaav
πρόσϑεν μὲν ϑνητοί, νῦν δὲ ϑεὼν μέτοχοι.

21. Eri Πηνέλεω κειμένου ἐν Βοιωτίᾳ.
Τόνδ᾽ ἐπὶ Κηφισσῷ ποταμῷ ϑέσαν ὠκὺ ῥέοντι
παῖδες Βοιωτῶν σώφρονα Πηνέλεων.

* .? , ,
22. Ἐπὶ Εὐρυπύλου κειμένου ἐν Ὀρμενίῳ.
, , 9) 5 , 4 M e?
Πατρῃ ἐν Ορμενίῳ Evaiuovog αγλαον viov
9. , £ , ,
Ευρυπυλον κρύπτει δακρυοεσσα κονις.

ϑέντας εἰς τὴν πατρίδα τελευτῆσαι καὶ ταφῆς ἐπιφανοῦς ἀξιωϑῆναι καὶ
τιμῶν ἀϑανάτων᾽ καὶ τὸν τάφον αὐτῶν ἐν τῇ Κνωσῷ δεικνύουσιν ἐπιγρα-
φὴν ἔχοντα τοιάνδε Kvoctov etc.

16. habet Tzetzes antehom. 300: Αἴας δ᾽ ὑπὸ τοῦ κλύδωνος ἐξαχϑεὶς
ἐτάφη περὶ 4ῆλον (cf. Eudocia p. 27 — Tzetzes in Lycophr. p. 564. cf. p.
937) καὶ ἐπιγέγραπται αὐτῷ ἐνθάδε τὸν etc. (Schir. p. 24).

17. habet Tzetzes antehom. 278: ὕστερον δὲ ὁ Νιρεὺς ἀναιρεϑ εὶς
ἐτάφη ἐν Τροίᾳ, ὦ ἐπίγραμμα τόδε ... (Schir. p. 21. cf. Iriarte p. 1112).

18. habet Tzetzes hom. 91 una cum altero in eundem (Schir. p. 54. cf.
Ir. p. 1105), cuius verba v. infra (fr. 4) ep. Tz. 7. ἄδ᾽ etiam Tz.

19. imitatus est auctor Hesiodeum illud epitaphium Chersiae Orcho-
menio tributum apud Orchomenios secundum Callippum (Paus. 9, 38, 3.
cf. 10), quod idem ἥνασαλκου inscribitur in Anth. Pal. 7, 54:

Ἄσκρη μὲν πατρὶς πολυλήιος, ἀλλὰ θανόντος
ὀστέα πληξίππων γῆ Μινυῶν κατέχει (Ησιόδου etc.).

22. Ὀρχομενῷ apud Steph. pro Ὀρμενέῳ (Il. f, 134).

23. Ἐπὶ Θόαντος.
Υἱὸν ὑπερϑύμου ᾿Ανδραίμονος ἠδὲ ϑυγατρος
Γύόργης τῆς Οἰνέως δε κόνις κατέχει.

24, Ἐπὶ Φιλοκτήτου.
Τοξων Ἡρακλέους ταμίην Ποιάντιον víov
ἤδε Φιλοκτήτην γῆ Μινυὰς κατέχει.

[
et

. Ἐπὶ Méyqroc ἀπολομένου ἐν ϑαλάσσῃ. ἔχοντος δὲ τάφον ἐν 4ov-
λιχέῳ.
Μνῆμα Μέγητι ϑοῷ μεγαϑύμου Φυλέος υἱῷ
Δουλίχιοι veübav , σῶμα δὲ πόντος ἔχει.

20. Ἐπὶ Πρωτεσιλάου ἀδελφῷ Ποδάρκει κειμένῳ ἐν Σικυῶνι.
Γὴ μὲν ᾿Δχαιὶς ἔϑρεψε Ποδάρκην "4xvogog υἱόν.
ὀστέα δ᾽ αὖ Σικυὼν γῆ κατέχει φϑιμένου.
21. Emi Πολυποίτου καὶ Λεοντέως.
"άρχοντες “απιϑῶν Πολυποίτης ἡδὲ Δεοντεὺς
ἐν γαίῃ Μήδων τέρμ᾽ ἀφίκοντο βίου.
28. Ἐπὶ Προϑόου κενοταφίῳ."
Σῶμα μὲν ἐν πόντῳ Προϑόου Τενϑρηδόνος υἱοῦ
κεῖται ἀνοίκτιστον., τοὔνομα τύμβος ἔχει.
20. Ἐπὶ Εὐμήλου.
Υἱὸς οὐ᾽ ᾿Δόμήτοιο Φερητιάδης Εὔμηλος
νέρϑ᾽ ὑπ᾽ ἐμοὶ κεῖται. μοῖραν ἔχων ϑανάτου.
30. "Exi “4γαπήνορος.
᾿Αρχὸς 00. ἐκ Τεγέης Ayanivoo ᾿4γκαίου víóg
κεῖϑ᾽ ὑπ᾽ ἐμοὶ Παφίων πελτοφόρων βασιλεύς.
31. 'Exi ᾿Αμφιμάχου καὶ Διώρου.
Ao30c τ᾽ ᾿ἀμφίμαχος Κτεάτου παῖς ηδὲ Διώρης
ἐνῚθαδ᾽ ἐνὶ Τροίῃ μοῖραν ἔχουσι βίου.

23. habet Tzetzes hom. 42: ἐπὶ δὲ Θόαντος φέρεται ἐπίγραμμα τόδε"
υἱὸν ὑπερθύμου ᾿ἀνδραίμονος (εὐαίμονος male apud St.) etc. (Schir. p.45.
cf, Ir. p. 1112).

25. habet Tzetzes hom. 50: φέρεται δὲ καὶ ἐπίγραμμα ἐπὶ Méyntog
τόδε... (Schir. p. 50. Ir. p. 111?)

28. sic Burg. corr. p. 181. Stephanus: κεῖται, ἀνοίχτιστον δ᾽ ov-
ψομα t. 8.

30. Ταφέων Steph., quod corrigunt ex Paus. 8, 5, 3. de Myxa/ov dac-
tylo et sim. v. Hulleman p. 18.

91. habet Tzetzes hom. 42: φέρονται δὲ xal τούτων ἐπιγράμματα ἐπὶ

— δ4 —

32. Ἐπὶ Γουνέως.
Σῆμα τὸ μὲν Γουνῆος ὁρᾷς. ψυχὴ δὲ ϑανόντος
ἀέρ᾽ ἐς ὑγρὸν ἔβη, σῶμα δὲ πόντος ἔχει.

33. Ἐπὶ ἙἘλεφήνορος κειμένου ἐν Τροίῃ.
Νήσου ἀπ᾽ Εὐβοίης Ἐλεφήνορα ἀρχὸν ᾿Αβάντων
ἐνῚθαδ᾽ ἐνὶ Τροίῃ μοῖρα κατέσχε βίον.
34. Ἐπὶ Μενεσϑέως κειμένου ἐν ᾿4ϑήναις.
Ταξίλοχος λαῶν υἱὸς Πετεῶο Μενεσϑεύς
ἐνθαδ᾽ ἑνὶ κλεινῇ πατρίδι μοῖραν ἔχει.

35. 'Eni Σϑενέλου καὶ Εὐρυαλυυ κειμένων ἐν Ἄργει.
᾿Αργεῖος Σϑένελο; Καπανήιος ὧδε τέϑαπται
τύμβῳ καὶ τούτου πλησίον Εὐρύαλος.

36. Eni Θαλπίου καὶ Πολυξένου κειμένων ἐν "Ἤλιδι.
Οἵδε Πολυξεινος καὶ Θαάλπιος Ἤλιδι δίῃ
ὁμηϑέντες κρυεροῦ δῶμ᾽ ᾿Αίδαο ἔβαν.

37. Ἐπὶ Ταλϑυβίου κειμένου ἐν Μυκήναις.
Ταλϑύβιον ϑεράποντα ϑεῶν κήρυκα καὶ ἀνδρῶν
ὧδε Μυκηναίων δῆμος ἔϑαψεν ἅπας.

38, Ἐπὶ Αὐτομέδοντος ἐν Τροίᾳ.
Αὐτομέδοντ᾽ ᾿Δχιλῆι ἐὺν καὶ πιστὸν ἑταῖρον
ἤδε κατεσκίασε Τρῳὰς ἄρουρα τάφῳ.
39. ᾿Επὶ Φειδίππου καὶ ᾿Αντίφου.
Φείδιππον Τροίην πέρσαντ᾽ ἠδ᾽ ᾿Αντιφον ἤρω
γαῖα πατρὶς κώμη ἠδ᾽ Ἐφύρα κατέχει.
40. Ἐπὶ Δηιπύλου.
Δηιπύλου κόρσης εὐειδέος Ὀρμενίοιο
μνῆμα τόδ᾽ εὐκλεινόν" γείνατο Τληπόλεμος.
4l. "Eni Ζήϑου ἐν Θήβαις.
Envenvióv Θηβῶν βασιλεὺς 00€ κεῖται ὑπόχϑων
Ζῆϑος. ὃν ᾿Αντιόπη γείνατο παῖδ᾽ ἀγαϑόν.

μὲν “ιώρου σὺν ᾿μφιμάχῳ κειμένου τῷ Κτεάτου υἱῷ ὕστερον ἀνῃηρημένω
τόδε᾽ ἄρχων “μφίμαχος etc. (Schir. p. 44. cf. Ir. p 1115).

33. habet Tzetzes hom. 38: xol ἐπιγέγραπται αὐτῷ τόδε ... (Schir.
p. 13. cf. Ir. p. 1112).

δῦ, habet Tzetzes hom. 113: ἐπὶ 2:9. δὲ xal Evo. ὕστερον ἀποϑανόε-
tQ» φέρεται ἐπίγραμμα τόδε ... (Schir. p. 50. cf. Ir. p. 1105).

42.

43.

45.

460.

41.

48.

— δή —

Ἐπὶ Πυλάδου ἐν Φωκίδι.
Υἱὸς ὅδε Στροφίου Πυλάδης ἐν Φωκίδι γαίῃ
κεῖται.) ἐπεὶ παντὸς μοῖραν ἔπλησε βίου.
"Eni Aigrov ἐν Κολχίδι.
Αἰήτην Κόλχοισι πολυχρύσοισιν ἄνακτα
ἐνθάδε πανδαμάτωρ μοῖρα ϑεὼν κτέρισεν.

. Ἐπὶ ᾿Αταλάντης ἐν Aoxadio.

᾿Κυύρης Ἰασίοιο πολυκλείτης ᾿Αταλάντης
σῆμα πέλας στείχων ἀτρεκές ἐστι τόδε.

Ἐπὶ τῶν Τρώων.
'Eni “αομέδοντος.
᾿Ενϑάδε Περγαμίδην κεύϑει χϑὼν “αομέδοντα
ἵππων ὠκυπόδων εἴνεκ᾽ ἀποφϑίμενον.

Ἐπὶ Ἕκτορος κειμένου ἐν Θηβαις.
Ἕκτορι τόνδε μέγαν Βοιώτιοι ἀνδρες ἔτευξαν
τύμβον ὑπὲρ γαίης aru! ἐπιγιγνομένοις.
Ἐπὶ Πυραίχμου ἐν Τροίῃ.
'EA90v i£ ἀμυδῶνος ἀπ᾽ ᾿Αξίου ὧδε Πυραίχμη;
ὠκύμορος πάντων νόσφι φίλων ἔϑανεν.
Ἐπὶ Ὀρφέως κειμένου ἐν Κικονίᾳ.
Θρήικα γρυσολύρην Οἰάγρου παῖδα ϑανόντα
Ὀρφέα ἐν χώρῳ τῷδε ϑέσαν Κίκονες.

45. περγαμέδαν Steph.

46. habet Tzetzes hom. 489 (cod. Harl. p.53. Lascaris. Ir. p. l005) cum
hoc lemmate: πολλοῖς δὲ ὕστερον ἔτεσι Θηβαῖοι λιμῶ καὶ πολέμω τρυχόμενοι
ἐκ χρησμοῦ τὰ τούτου μετενεγκόντες οὐτὰ ἐξ ὀφρυνοῦ (leg. Ὀφρυνίου, cf.
Strabo 13 p.595) παρὰ τὴν Οἰδιποδίαν ἔθαψαν κρήνην (περὶ τὴν oi0tx00*
κρήτην Harl.) καὶ τῶν δυσχερῶν ἐπαύσϑησαν. ἐπέγραψαν δὲ Θηβαῖοι etc.
— v. 1. ἐπιγενομένων i. e. ἐπιγιγνομένων Harl., ἐπειγομένοις Ir. ut in

ep. Tz. 12.

48. χρυσολύραν Steph. simile alterum epigramma apud Diog. Laert.
prooem. 5 (Anth. Pal. VII, 617): τοῦτον δὲ ὁ μὲν μῦϑος ὑπὸ γυναικῶν
ἀπολέσϑαι φησί, τὸ δ᾽ ἐν dío τῆς Μακεδονίας ἐπίγραμμα κεραυνωθῆναι

, € e»
αὐτὸν λέγον ουτως"

cf. Lini et Eumolpi epitaphia (Schn. p. 21) ex eodem Laertio (prooem. 4

Θρήικα χρυσολύρην τῇδ᾽ Ὀρφέα μοῦσαι ἔϑαψαν
ὃν κτάνεν ὑψιμέδων Ζεὺς ψολόεντι βέλει.

et 3) in Anth. Pal. VII, 616 et 615 (cf. 618—20) recepta.

-- $576 —

4. (588)

Praeter ea quae cum eclogis Florentinis eundem fontem monstran-
tibus communia habet (ep. Fl. 4. 5. 0. 7. 14. 106. 17. 18. 23. 25, 31. 33. 35.
40), haec etiam epitaphia praebet Ioannes Tzetzes in scholiis ad.carmina
sua Homerica:

1. antehom. 247 (Schirach p. 16. cf. Ir. p. 1085, legitur ἐξετέλεσαν et
Πρωτεσιλάῳ in cod. Aug. Matr. et Harl. sec. Burg. p. 181, quod corr.
lacobs p. 37): ὁ Πρωτεσίλαος ἐν Χερρονήσῳ ἀναιρεϑεὶς ἐτάφη. φέρε-
ται δὲ αὐτοῦ καὶ ἐπίγραμμα τόδε"

Tovó' ὄχϑον μνήμην ἀρετῆς χάριν ἐξετέλεσσαν
Ἑλλήνων παῖδες Πρωτεσίλᾳ φϑιμένῳ.
2. antehom. 257 (Schir. p. 18. cf. Ir. p. 1115): ἀναιρεῖται ὑπ᾽ ᾽Α4χιλ-
λέως. φέρεται δὲ ἐπ᾽ αὐτῷ ἐπίγραμμα τόδε"
Θυμὸν δὴ Κύκνου καὶ ὑπερφιάλους ἐπινοίας
αἰθὴρ λαμπρὸς ἔχει, σῶμα δὲ τύμβος ὅδε.
2a. antehom. 278 — ep. Fl. 17 ἐπὶ Νιρέως.
2b. antehom. 300 — ep. Fl. 16 ἐπὶ Αἴαντος τοῦ Οἰλέως.
2c. hom. 38 — ep. Fl. 33 ἐπὶ ᾿ἘΕλεφήνορος.
2d. hom. 42 — cp. Fl. 31 ἐπὶ Αἀμφιμάχου καὶ Δεώρους.

3. hom. 42 (Schir. p. 44. cf. 56. cf. Ir. p. 112): φέρονται δὲ xai
τούτων ἐπιγράμματα. ἐπὶ uiv Διώρου.... imi δὲ Πείρωος καὶ "Axa-
μαντος ὑπ᾽ Αἴαντος ὕστερον ἀνῃρημένων code:

Πελτοφόρου Θρῃηκης ᾿Ακάμας καὶ Πείροος (πεέρως Ir. et Harl.) ἥρως
ἔδραν ναίοντες τήνδ᾽ ἔλαχον φϑέμενοι.
3a. hom. 42 — ep. Fl. 23 ἐπὶ Θόαντος.
3b. hom. 59 — ep. ΕἸ. ?5 ἐπὶ Méyqroc.

4. hom; 69 (Schir. p. 51. cf. Ir. p. 1112): ἀνῃρέϑη δὲ ὑπὸ zfiour-

ovg xai ἐτάφη ἐν Τροίᾳ. ἐπιγέγραπται δὲ αὐτῷ ἐπίγραμμα τόδε"
Τηλεβόλου (-βόλον scr. Lascaris in alt. cod. p. 2613) ῥυτῆρα 7fvx«ovo;
ἀγλαὸν viov

ἐκ Ζελέας (£éAe ... Schir., ξελείας Ir. et Harl.) κατέχεε Havóagor

ἥδε κόνις.

5. liom. 71 (cod. Harl. p. 35. cf. Burgess p. 183. Ir. p. 1115):

Αἰνείαν Κυπρίδος τε (τε add. Schn.) καὶ ᾿Αἀγχίσου φίλον viov

ἐνθάδε μοῖρα ϑεῶν ἤγαγεν εἰς Aion.

6. hom. 85 (Schir. p. 52. cf. Ir. p. 1110... 261*): ἀνῃρέϑη δὲ ὑπὸ
Μενελάου xai ἐτάφη iv Τροίᾳ. φέρεται δὲ καὶ ἐπ᾽ αὐτῷ ἐπίγραμια
τόδε"

-- 57 --

Ἑρμῆ παῖ, στερεᾶς πέτρης (πέτρας Schir.) τέκος, ἔννεπε πᾶσι

Παφλαγόνος (παμφλαγόνων Harl.) μοῖραν τοῦδε Πυλαιμενέος.

7. hom. 91 (Sehir. p. 54. cf. Ir. p. 110^): οὗτος ἐν Τροίᾳ μὲν ἀνῃ-
ρέϑη ὑπὸ Σαρπηδόνος, ἀπηνέχϑη δὲ εἰς Ῥόδον τῇ γυναικὶ Φιλοξώῃ.
φέρονται δὲ αὐτοῦ δύο ἐπιγράμματα τὸ πρὸ τῆς ἀνακομιδῆς ἐν Τροίᾳ
καὶ τὸ ἐν '"Pódo-

Τόνδ᾽ Ἡρακλείδην εὐήνορα τηλόϑι πάτρης
Τληπόλεμον κρύπτει χῶρος 00. ἀνϑεμύεις.
καὶ τοῦτο μὲν τὸ ἐν Τροίᾳ, τὸ δὲ τῆς ἐν Ρόδω ἀνακομιδῆς τόδε"
(7a) 40" Ἡρακλείδη etc. — ep. ΕἸ. 18. .
7b. hom. 113 — ep. Fl. 14 ἐπὶ Διομήδους.
7c. hom. 113 — ep. Fl. 35 ἐπὶ Σϑενέλου καὶ EvQvalov.

, 8. hom. 190 (Schir. p. 65): ἐπιγέγραπται δὲ ἐπ᾿ αὐτῷ τόδε"
Πατρὶς μὲν κρύπτει μὲ 4Δόλων᾽ Εὐμήδεος viov:
πᾶσιν ἀπαγγέλλω τοῖς παριοῦσι (περιοῦσι Harl. p. 39) μαϑεῖν.

9. hom. 190 (Schir. p. 65. cf. Ir. p. 1125): ἐπίγραμμα δὲ rovrov:
"Pavo καὶ καμάτῳ δεδμημένον ἐνθάδε Ῥῆσον
Τρῶες δὴ (cod. Aug. δὲ, δὴ Harl. p. 40, Lasc. vg. ϑάψαντο) ϑάψαν
Τευκρίδος αἰγιαλῷ.

10. hom. 220 (Schir. p. 72. cf. Ir. p. 1115): ἀναιρεϑεὶς ὑπὸ Πα-
τρόκλου, ἀνακομισϑεὶς ἐν Δυκίᾳ τῇ πατρίδι ἐτάφη. ἐπεγράφη δὲ
αὐτῷ᾽

Κᾶρες καὶ Λύκιοι βασιλεῖς Σαρπηδόνα δῖον
Ξάνϑου ἐπὶ προχοαῖς ἀενάου ἔϑεσαν.

11. (pergit ibid. cf. Ir. p. 112*) καὶ Γλαῦκος ὁμοίως ἐν “υκίᾳ
ἐτάφη. ἐπεγράφη δὲ avid:
Εὐώδης (ϑυώδης Ir.) κυπάρισσος ὁμοῦ καὶ λάινος (λάιος Ir.) ὕχϑος
ἐνθάδε τὸν Λύκιον Γλαῦκον (ἐνδάδε τὸν * Γλαῦκον Iarl. p. 42)
ἔχει φϑίμενον.
11a. hom. 220 — ep. ΕἸ. 6 ἐπὶ Πατρόκλου.

12. hom. 489 (IIarl. p. 53. Burg. p. 183, ex Matr. cum altero in eun-
dem ep. Fl. 46 et cum lemmate Tzetzico Lasc. ap. Ir. p. 109^ et 201^): ὁ
"Exe ἐν Ὀφρυνίῳ (-νῷ cod.) λόφῳ τῆς Τροίας ἐταφη καὶ ἐπεγράφη
τόδε (ἐπέγραφεν αὐτῷ τάδε Harl.): |

“Ἕκτορι τόνδε τάφον Πρίαμος μέγας ἐξετέλεσσεν
ὕχϑον ὑπὲρ γαίης μνῆμ᾽ ἐπιγιγνομένοις (ἐπιγινομένων [11].
μνήμη ἐπειγομένοις Ir).
12a — vid. ep. Fl. 40.
ARBISTOT. PSEUDEPIGR. 31

— δὅ78 —

13. posthom. 207 (cod. Vind. Iacobs p. 116. cf. cod. Harl. Burg. p.
183. Ir. p. 111*. 2025): οὕτως ὑπ᾽ ᾿Αχιλλέως ἀνῃρέϑη ἡ Πενϑεσᾶεια
καὶ ἐγράφη αὐτῇ"
Στήσω (codd. στάσω, corr. Lasc.) σε σπεύδοντα, δορύσσοε, Πενϑεσι-
λείας (-σίλεεα Tac. Ir.)
αἰπὺν ἐσαϑρῆσαι (sic Ir. εἰσαϑρεῖς Iac. καὶ ἐξαϑρήσω Harl. p. 61
et in marg. Morell. αὐτὺν ἀϑρήσοντα) τύμβον ᾿Δμαζονίδος.

14. posthom. 331 (cod. Vind.,Iac. p. 128. cf. cod. Harl. Burg. p. 183.
Ir. p. 111^ et 2625): οὕτως ὁ Μέμνων ἀνῃρημένος ἀποκομισϑεὶς ol-
καδεθίταφη παρὰ Βήλαιον ποταμὸν Συρίας. καὶ ἐπιγέγραπται αὐτὼ
τάδε"
Μέμνων Τιϑωνοῦ τε καὶ Ἠοῦς ἐνθάδε κεῖμαι
ἐν Συρίῃ Βήλου παρ᾽ ποταμοῦ (βηλοῦ παρὰ π. Harl. p. 60, πὰρ
π. Morell. in marg.) προχοαῖς.
14a. b. posthom. 462 — ep. Fl. 5 et 4 ἐπὶ ᾿Αχιλλέως.
14c. posthom. 486 — ep. Fl. 7 ἐπὶ Αἴαντος vov Τελαμωνίου.

15. posthom. 598 (cod. Harl. p. 76. Burg. ep. 54 p. 183, cf. p. 173):
ἐπ᾿ ᾿Αλεξάνδρῳ τὸ ἐπίγραμμα τόδε"
᾿Ἐνϑάδε πὺρ τὸ Τρώιον, Ἑλλάδος ἄλγος ἁπάσης,
ὁ Πριάμοιο Παρις ψύχομαι ἀκρολύφοις (sic).

5. (589)

Eudocia in cap. περὲ τῶν παρὰ τοῖς “Ελλησιν ἡρώων. quod inte-
grum eisdem verbis (et ex communi quidem fonte, ut videtur) reddit Eu-
stathius comm. in Ill. « p. 17, haec habet (viol. p. 219): o£ δὲ ἀπὸ rov
ἀέρος (τοὺς ἥρωας εἶπον καλεῖσϑαι), ὡς δηλοῦται xai ἔν τενι τῶν παρὰ
Πορφυρίῳ ἐπιγραμμάτων, ἐν Q κεῖται TO «σῆμα (corr. σῶμα) μὲν ἐν
πόντῳ κεῖται, (...) πνεῦμα δ᾽ ἀὴρ 00. ἔχει». φησὶ δὲ καὶ Ησίοδος ...
cui similia, non eadem, occurrunt alia (ep. Fl. 28. 32. ep. Tz. 2), ut sem-
per fere ad eandem incndem plura excusa legitnus.

6. (590)

Epigrammata Porpliyriana variis locis tangit Eustathius in commen-
tariis Homericis, et praeter supra memoratos (ad ep. Fl. 7. 9 et 10 et fr. »'
his quidem duobus; ad Od. À p. 1698 (v. fr. 7) et ad Il. B, 837 p. 356, ubi
haec: ov μάτην δὲ οὐδὲ τῶν ἵππων αὐτοῦ ἐμνήσθη, ἀλλ᾽ ὅτε αὐτοῖς
πεποιϑὼς 0 40109 ἐν τοῖς ξξῆς ὡς καλοῖς ἀφρονεύσεται καὶ πεσεῖται
«ἵππων ὠκυπόδων ἐλατὴρ ϑρασυκάρδιος» κατὰ τὸ εἰς αὐτὸν ἐπίγραμμα.

— $079 —

7. (591)
James Millingen, Ancient unedited monuments. Painted Greek vases.
Lond. 1822 p. 86 (pl. 30) ex vase picto in Magna Graecia reperto lioc pro-

fert epigramma cippo Oedipi inscriptum (cf. Welcker Syll. ep. Gr. Bonn.
1828 p. 138 no. 103):

Noxo μὲν μαλαάχην τε καὶ ἀσφόδελον πολύριξον͵
κόλπῳ δ᾽ Οἰδιπόδην Λαίου υἱὸν ἔχω.

quod in peplum receptum fuisse docet Eustath. in Od. λ, 538 p. 1098: διὸ
καὶ ὁ ἀσφόδελος ὠκείωται νεκροῖς διὰ vo πρὸς τὴν σποδὸν ὁμοιόφω-
νον καὶ ἐφυτεύετο ἐν τοῖς τάφοις τὸ τοιοῦτον φυτόν. ὡς δηλοὶ καί τι
τῶν παρὰ τῷ Πορφυρίῳ ἐπιγραμμάτων λέγον ὡς ἀπό τινος τάφου,
ὅτι «νώτῳ μὲν μαλάχην καὶ ἀσφόδελον πολυριξον, κόλπῳ δὲ τὸν
δεῖνα ἔχω v.

Οἰδιπόδαν scribitur in vase, ut supra ep. Fl. 45 περγαμίδαν et
omnino saepe « pro epico ἡ in his reliquiis (praeterea voro μολαχην
omisso uev, et ασφοδολον).

91"

IX. ORATIONES ET EPISTOLAE.

LIX.
᾿πολογία ἀσεβείας πρὸς Εὐρυμέδοντα.

᾿Ασεβείας criminis in Aristotelem coniecli fama, quam tractant epi-
stolae (fr. 13 cf. Pseudo-Aristippus apud D. L. 5, 3), rhetorem quendam
commovisse videtur ut, sicut Socratis in simili plane causa damnati οἱ
accusationem et defensionem post mortem multi (velut Polycrates), ita
ipse contra fictam quandam γραφὴν ἀσεβείας ederet ἀπολογέαν !Quaro-
τέλους. quem librum epistolis forlasse coaevum citant Athenaeus et ex
Favorino Diogenes Laertius. neque sola haec oratio philosopho tribue-
batur. ἐγκώμια enim eius extitisse dicuntur et in Platonem (cf. epist.
fr. 3, cuius vitam exposuerit (cf. Clearchus Aristotelicus ἐν τῷ Πλατω-
voc ἐγκωμίῳ apud D. L. 3, 2 fr. 43 Müll.), et in Alexandrum regem scri-
pta, quorum alterum commemorat Olympiodorus, alterum et Themistius
et Iulianus, quorum verba apposuisse refert. ita igitur Olvmpiod. in Pl.
Gorg. pr. 41 (p. 395 ed. Alb. Iahn.): ὅτε δὲ xoi ᾿Αριστοτέλης σέβει av-
τὸν (sc. vov Πλατωνα) ὡς διδάσκαλον, δῆλός ἐστι γράψας ὅλον λόγον
ἐγκωμιαστικόν" ἐκτίϑεται γὰρ τὸν βίον αὐτοῦ καὶ ὑπερεπαινεῖ. ad
quem quidem sermonem nihil pertinet Plutarchi locus in ]. adv. Colot.
c. 20: καὶ τῶν ἐν Δελφοῖς γραμμάτων ϑειότατον ἐδόκει τὸ γνῶϑι
σαυτόν" ὃ δὴ καὶ Σωκράτει (cf. Plato in Alcibiade) ἀπορίας καὶ ξητή-
σεως ταύτης ἀρχὴν ἐνέδωκεν, ὡς ““ριστοτέλης ἐν τοῖς Πλατωνικοῖς
εἴρηκε. qui nimirum Aristoteles non Plutarchi esse sed librarii cuiusdam
ex Aristoxeno male lecto natus videretur, cuius fragmentum hoc ex vila
Platonis (cf. Xenocratis ἐν τῷ περὶ τοῦ Πλάτωνος fov de philosophia
eius expositionem apud Siinpl. de coelo p. 470, 28 Br.) addendum esset
ceteris a Müllero (Fr. hist. Gr. t. Il p. 282) collectis, nisi ad Ar. de philo-
sophia Platonis dialogum pertinere illa docuisset Bournot, Platonica Ar.
opusc. p. 15. in Alexandrum autem certum quendam λόγον ἐγκωμιαστι-
xóv (cf. Hesych. app. περὲ ᾿4λεξάνδρου Ὁ) manifesto significavit Themi-

— $081 —

stius in or. III ad Constantium imperatorem (ed. Dindorf. Lips. 1832 p. 55
— p. 45! Hard.): of δὲ τὰ ἄλλα ἐπαινοῦντες ov σὲ ἀλλὰ τὰ σὰ τεϑαυ-
μάκασε.... ὃν δὲ (ut ipsum scil. Themistium) οὐδὲν ἐκπλήττει καὶ ἐπι-
στρέφει τῶν ἔξωϑεν, οὗτός ἐστιν ὁ δυνάμενος διιδεῖν τὸν ἀληϑινὸν
βασιλέα. διὰ ταῦτα οὐ κρύβδην φέρει τὸν ψῆφον οὐδὲ προστησάμενος
ἕτερον σχῆμα τῷ λόγῳ οὐδὲ βασιλείαν μὲν ἐπαινῶν. τὸν βασιλεύοντα
δὲ οὐ ϑαρσῶν. ἀλλ᾽ ἀναβὰς ἐπὶ τὸ ὑψηλὸν τοῦτο βῆμα καὶ στὰς ἐν
μέσῳ τῶν ἀνθρώπων ἀνακηρύττειν σε οὐκ ἀναίνεται μετὰ πλείονος
τῆς παρρησίας ἢ Ξενοφῶν ᾿Δ4γησίλαον καὶ ᾿4λέξανδρον᾿ Αριστοτέ-
λης καὶ τὰ τελευταῖα δὴ ταῦτα ὁ Ζήνωνος ἐραστὴς τὸν xaO" ξαυτὸν
βασιλέα (id est Persaeus Antigonum, cf. Them. or. 32 p. 432 sq. Diog. L.
7, 6. 18, 14— 15. 36). cuius loci rationem illustrat simul et confirmat ge-
minus Iuliani orat. 3 (i. e. encom. Eusebiae imperatr.) p. 103 Pet.: καὶ
ἐπήνει γε Ἰσοκράτης (de cuius λόγοις ἐγκωμιαστικοῖς etiam or. 7 p.
438) πολλοὺς xol Πλάτων καὶ ᾿Δριστοτέλης, Ξενοφῶν δὲ xal Ayq-
σίλαον τὸν βασιλέα καὶ Κῦρον τὸν Πέρσην ... καὶ τοὺς ἐπαίνους ξυγ-
γράφων οὐκ ἀπεκρύπτετο. ἐμοὶ δὲ ϑαυμαστὸν εἶναι δοκεῖ, εἰ τοὺς ἄν-
ὅρας γε τοὺς καλοὺς προϑύμως ἐπαινεσόμεϑα, γυναῖκα δὲ ἀγαϑὴν τῆς
εὐφημίας οὐκ ἀξιώσομεν. aut eundem de Alexandro λόγον aut alium συμ-
βουλευτικὸν ad Alexandrum viventem scriptum (cf. πρὸς ᾿Αλέξανδρον
Hes.) legisse videtur Cicero ep. ad Att. 12, 40: συμβουλευτικὸν (ad Cae-
sarem sc.) Saepe conor, nihil reperio. et quidem mecum habeo et "Api-
στοτέλους el Θεοπόμπου πρὸς ᾿4λέξανδρον. sed quid simile? illi et quae
ipsis honesl(a essent scribebant et grata Alexandro. ecquid tu eiusmodi
reperis? cf. ad Att. 13, 28: sed in mentem nihil venit. nam quae sunt
ad Alexandrum hominum eloquentium et doctorum suasiones vides
quibus in rebus versenlur. adolescentem incensum cupiditate veris-
simae gloriae, cupientem sibi aliquid consilii dari quod ad laudem sem-
piternam valeret, cohortantur. assentatus igitur est regi in suasoria
quadam oratione falsus Aristoteles, non tamen ita ut non severius de adu-
latore Alexandri Aristotele declamasse videatur Tertullianus (apologet. 46.
cf. Tatian. adv. Gr. 8). de Theopompi suasoria, qui et ipse praeterea non
solum laudationem Alexandri sed vituperium scripsit, cf. Müller Fr. hist.
Gr. t. [ praef. p. 73. atque ita Aristoteli etiam practer panegyricum inter
apevdez(ygoqa cum Aristotelis apologia (ἀπολογία εὐσεβείας πρὸς Ev-
ρυμέδοντα) vituperationem Alexandri (4λεξάνδρου ἐγκλησίαν) tribuit
appendix indicis Hesychiani, eadem praeterea ἐγκώμιον λόγου et ἐγκώ-
μέον πλούτου (corr. πλάτωνος ἢ), post quae sequitur: πρὸς ᾿4λέξανδρον.
quod autem Aristotelem quendam rhetorem Siculum, qui contra Isocratis

— 582 —

panegyricum scripserit, nominat Demetrius Magnes (apud D. L. 5, 35), id
huc non pertinere neque ψευδεπιγραφέαν hanc explicare patet.

1. (592).

Athenaeus XV p. 097^: ἀλλὰ μὴν καὶ αὐτὸς Moicororílqso iv
τῇ ἀπολογίᾳ τῆς ἀσεβείας. εἰ μὴ κατέψευσται ὁ λόγος (cf. ind. Hesych.).
φησίν «οὐ γὰρ ἄν ποτε Ἑρμείᾳ ϑύειν ὡς ἀϑανάτῳ προαιρούμενος ὡς
ϑνητῷ μνῆμα κατεσκεύαξον καὶ ἀϑανατίξειν τὴν φύσιν βουλόμενος
ἐπιταφίοις ἂν τιμαῖς ἐκόσμησα».

Haec epistolarum auctorem plane sapiunt. ceterum accusationem
ipsam ex hoc fortasse apologiae testimonio memoravit etiam Lucian. eu-
nuch. 9: ὁ ᾿“ριστοτέλης ... εἰς ὑπερβολὴν ϑαυμάσας Ἑ ρμείαν τὸν tv-
νοῦχον τὸν ἐκ τοῦ ᾿Αταρνέως τύραννον ἄχρι τοῦ καὶ ϑύειν αὐτῷ κατὰ
ταὐτὰ τοῖς ϑεοῖς. alterius de Pythiade famae ex Pseudo -Aristippo
Laertius 5, 4, ex Lycone Aristoteles apud Eusebium praep. ev. XV, 2 men-
tioneni faciunt.

Cf. Diog. L. 5, 5: ὃ δ᾽ ovv ᾿Δριστοτέλης ... ὑπεξῆλθεν εἰς Χαὶ-
κίδα, Εὐρυμέδοντος αὐτὸν τοῦ ἱεροφάντου δίκην ἀσεβείας γραψαμέ-
vov ἢ Δημοφίλου (ita scil. ut Demophilo rhetori Ephorique Isocratei ut
videtur filio — cf. Suid. s. Ἔφορος. Marx Eph. fr. p. 30 — auctor esset
Eurymedon sacerdos), ὥς φησι Φαβωρῖνος ἐν παντοδαπῇ ἱστορίᾳ. ἔπει-
δήπερ τὸν ὕμνον ἐποίησεν εἰς τὸν προειρημένον (c. 3 ex Ps. Aristippo)
“Ἑρμείαν ... (c. 9:) τοῦτον (Ar. sc.) πρῶτον Φαβωρῖνος ἐν παντοδαπῇ
ἱστορίᾳ λόγον φησὶ δικανικὸν ὑπὲρ ἑαυτοῦ συγγράψαι ἐπ᾽ αὐτῇ ταύτῃ
τῇ δίκῃ [καὶ λέγειν (sc. in epist. ad Antipatrum, cf. ep. fr. 13) ὡς ᾿49ή-
νησιν «Ὀχνη ἐπ᾽ ὄχνῃ γηράσκει. σῦχον δ᾽ ἐπὶ σύκω». Athen. XV p.
690*: ἀλλὰ μὴν καὶ τὸ ὑπὸ τοῦ πυλυμαϑεστάτου γραφὲν ᾿Αριστοτέλους
εἰς ᾿Ερμείαν τὸν ᾿“ταρνέα οὐ παιάν ἐστιν. ὡς ὁ τὴν τῆς ἀσεβείας κατὰ
τοῦ φιλοσόφου γραφὴν ἀπενεγκάμενος 4Δημόφιλος εἰς αἰδῶ τε (locum
corruptum, cui deest verbum accusavit vel mentitus est velut εἶπε in epi-
toma, sic emendavit Boeckh , Hermias von Atarneus 1853 p. 148: 4ημό-
φιλός viz διέδωκε) παρασκευασϑεὶς ὑπ᾽ Εὐρυμέδοντος, ὡς ἀσεβοῦντο:
καὶ ἄδοντος ἐν τοῖς συσσιτίοις ὁσημέραι εἰς τὸν Ἑρμείαν παιᾶνα. ἀλλὰ
τῶν σκυλίων ἕν τι καὶ αὐτὸ εἶδός ἐστιν.

— $83 —

LX.
Πρὸς ᾿Δλέξανδρον (GvufBováAtvtixog).

2. (593)

Cic. ad Att. 12, 40. 13, 28. — vide praef.

Cum antiqua hac ad Alexandrum oratione suasoria (nedum cum ipso
περὶ βασιλείας dialogo, cuius ex veterum auctorum testimoniis obscuram
quandam notitiam tradebant commentatores) parum verisimile est commune
quidquam fuisse epistolae illi, quam ad Byzantini imperii litteras in hoc ge-
nere fecundas pertinere existimaveris (una cum epistola Aristotelis ad Alex-
andrum de regimine principum quae vulgo appellatur Secretum secreto-
rum, cum Aistoria Alexandri Pseudo-Callistheuis aliisque) Aristotelis ad
Alexandrum regem de moribus rege dignis, quae quidem inserta operi
cuidam (lib. Il cap. 4) quod inscribitur Dicta philosophorum (sc. Graeco-
rum) nunc etiam legitur in codicibus et Arabicis et Hebraicis. etenim Arabi-
cam libri versionem ab interprete celeberrimo Honein ben Ishak (Chananja
ben Isak ha-Nozri i. e. Christianus, v. Steinschneider, Catalogus librorum
Hebraeorum bibl. Bodlei. Berol. 1852— 60 p. 1046) in Hebraicum sermo-
nem convertit (sec. XIII) interpres item celeberrimus Jehuda Charisi (de
quo v. L. Dukes, Ehrensáulen wu. Denksteine Hebraeischer Dichter. Wien
1837 p. 25 —47), de cuius versione quae olim Rivae (1562) impressa esse
dicitur cum libro de pomo (Steinschn. p. 2327), et de codicibus Vaticanis
(Urb. hebr. 53 et 42 Assemani Bibl. Vatic. codd. Hebr. catal. p. 445. 436.
cod. arab. 408 Assem. apud Mai. Coll. IV p. 503. cf. nunc Dressel in: Phi-
lologus XVI, 354. Berolini etiam Hebraicum exemplar haberi advertit Ri-
chardus Gosche, qui non immerito comparare videbitur codices Aethio-
picos apud d'Abadie Catal. rais. de mss. Éthiopiens Paris 1859 sub n. 26.
73. 81. 122) cf. Wolf biblioth. Hebr. 1, 385. Assemani l. c. Steinschneider
Catal. p. 741 et 1317. atque simili quadam (vel eadem fortasse) Aristote-
lis ad regem epistola praecepta moralia exhibente usus est auctor similis
cuiusdam /ibri philosophorum moralium, quem transtulil de Greco (?)
in Latinum magister Iohannes de Procida ( 1209), editi nuper (ex co-
dice Parisino — alios plures ipse vidi, de quibus alibi. extat etiam saepis-
sime scripta eiusdem libri Gallica versio antiqua a Guill. de Tignonville
edita, de quo cf. P. Paris, Les mss. francois de la bibl. du roi t. V p. 2 sqq.
173. Catal. de la bibl. du duc de la Valliére t. I Par. 1783 p. 377) a Salva-
tore de Renzi in Collectionis Salernitanae t. III Nap. 1854 (cf. etiam S. de
Renzi, 1] secolo decimo terzo e Giovanni de Procida. Nap. 1860), ubi in
dictis Aristotelis post. vitam Aristotelis (vitae vulgari Marcianaeque simi-

— ὅ84 —

lem) praecepta ad Alexandrum plurima deinceps excerpta referun-
tur (p. 111—114), velut e. g. p. 114: Et scripsit Alexandro in epistola
sua: (ribus de causis honorantur reges, sc. ex legum institutione bona-
rum, ex regionibus conquirendis et ex desertarum populatione terra-
rum. et etiam scripsit ei etc. (atque ita in his alibi: ef dixit regi, et
castigavit Alexandrum et dixit, et dizit o. Alexander, et dixit Alexan-
dro non sine Christianae aetatis vestigiis. cf. etiam Shahrastáni 11 p. 185
Maarbrücker. sequuntur deinde post Aristotelem dicta Alexandri cum vita
eius, quae partim consona habet cum Aistoria Alexandri fabulosa, velut
mortem Philippi p. 118 — hist. Al. c. 24 ed. C. Müller, partim eiusdem
farinae alia. de epistola Alexandri consolatoria ad matrem, quae ibidem
latine legitur p. 126, cf. Wolf, Assemani ll. cc.). ceterum notandum est ab
epistola illa de moribus rege dignis plane differre alteram quandam dua-
rum fere paginarum Aristotelis epistolam (s. potius dissertatiunculam)
moralem paraeneticam, quam ex Arabica versione Ali cuiusdam —- i. e.
secundum Steinschneiderum Ali ibn Rodhwan — Hebraice idem Charisi
vertit, de qua Rivae item impressa a. 1559 atque iterum nuper Lipsiae
1844 edita dixerunt Wolf bibl. Hebr. I, 221. Dukes p. 28. Delitzsch in Nau-
manni cat. mss. bibl. senatoriae Lips. p. 281, 310. Kraffl u. Deutsch, Die
handschr. hebr. Werke der lIofbihl. zu Wien p. 136 et maxime Stein-
schneider Catal. bibl. Bodl. p. 1315. 741. 786 idemque apud Frankel
Zeitschr. f. Judenthum III, 198. 270—78, qui eiusdem compeudium inser-
tum esse vidit in Investrgalore i. e. libro de scientiis Schemtob Palque-
rae Iudaei Hispani fl. sec. XIII, de quo cf. Catal. p. 25.4.

LXI.
(Eyxauiov ᾿λεξάνδρου s. περὶ AcÉavdoov?)

3. (994)

P. Rutilius Lupus (qui sub Augusto librum suum ex Graeco Gor-
giae contraxit rhetoris Atheniensis ct Ciceroni subaequalis, cf. Ruhnk.
praef. ed. Lugd. B. 1768) de figuris sententiarum 1, 18 p. 62: Meris-
mos. hoc schema singulas res separatim disponendo et suum cuique
proprium (ribuendo magnam efficere utilitatem οἱ illustrem consuevit.
Lycurgi . .. item Aristotelis: «Alexandro enim Macedoni neque in
deliberando consilium neque in procliando virlus neque in beneficio
benignilas deerat, sed dumlaxat in. supplicio crudelitas. nam quum

— $080 —

aliqua res dubia accidisset apparebat sapientissimus, quum autem con-
fligendum esset cum hostibus fortissimus, quum vero praemium dignis
tribuendum liberalissimus, at quum animadvertendum clementissimus».

LXII.
(Ἐγκώμιον Πλάτωνος.)

4. (595)
Olymp. in Gorg. p. 395. — vide praef.

-— —— ——

LXIII.
Ἐπιστολαί.

(Ἐπιστολαὶ πρὸς Φίλιππον. Σηλυβρίων ἐπιστολαί. πρὸς ᾿Αλέξαν-

ὅρον ἐπιστολαὶ ὃ. πρὸς ᾿Αντίπατρον 9. πρὸς Μέντορα ἃ. πρὸς Apl-

στωνα ἃ. πρὸς Ὀλυμπιάδα ἃ. πρὸς Ηφαιστίωνα ἃ. πρὸς Θεμισταγό-
ραν ἃ. πρὸς Φιλόξενον ἃ. πρὸς Δημόκριτον a.)

Epistolarum Aristotelis ad reges amicosque inscriptarum (de quibus
v. Rose de libr. Aristot. p. 113—106. 30— 40. 44) et fragmenta saepius a
rhetoribus Graecis et sophistis afferuntur et integra specimina cum alio-
rum philosophorum epistolis servantur quinque in Aldina Graecarum epi-
stolarum collectione olim cum eiusdem auctoris Philippi ad Olympiadem
sexta editae (cf. Epistolae Graecanicae mutuae, Aurel. Allobr. 1600 fol.
314—10 et ap. Stahr. Arist. II p. 173—78), quarum tres ad Philippum,
ad Alexandrum una unaque ad Theophrastum (eadem est Aristotelis,
non Aristophanis, epist. ad Theophrastum quam edidit Doissonnade in:
Notices et extr. t. XI p. 51), cuius ipsius quodam libro secunda ad Phi-
lippum callide utitur. quae omnes communi quadam lege ita compositae
sunt, ut initium sumatur e loco quodam morali rhetorice explicato, unde
ad eum ipsum de hoc argumento commonefaciendum convertatur oratio,
ad quem mitti fingitur epistola. iu qua adhortatione eadem fere formula
ubique scriptor utitur (διὸ πειρῶ 1. ὅϑεν πειρῶ 2. διὸ ... εὐλαβοῦ 3. διὸ
φημὶ δεῖν 4. διὸ πειρῶ δ). iam finis ita imponitur ut adhortatio illa ad
unum applicata generali quadam cogitatione iterum confirmetur. quae
tertia item particula solenni illa vocula γὰρ praecedenti adnectitur.
qualium epistolarum libros, quum et artificii rhetorici antiquitus exculti
certum genus proponant et fere totae versentur in sententiis moralibus,

— $086 —

intimo vinculo cohaerere cum universa praeceptorum moralium scriptione
intelligitur (ὑποϑηκῶν dico, γνωμῶν, διατριβῶν, χρεεῶν, ὁμοίων etc.)
in Stoicorum praesertim, nec non et Peripateticorum Isocraticorumque
sectis florente. quapropter non miraberis quod ex epistolis etiam utiles
sententias excerpere florilegiorum auctores solebant, velut Io. Stobaeus,
qui quam "4grororflovg apponit sententiam (fl. 45, 18: δεῖ rovg νοῦν
ἔχοντας τῶν δυναστευόντων μὴ διὰ τὰς ἀρχὰς ἀλλὰ διὰ τὰς ἀρετὰ:;
ϑαυμάξεσϑαι, ἵνα τῆς τύχης μεταπεσούσης τῶν αὐτῶν ἐγκωμίων
ἀξιῶνται), eam ex ipsa duxit ad Philippum prima epistola (ceterum eadem
formula epistolographus utitur in altera ad Philippum: διόπερ δεῖ rov;
νοῦν ἔχοντας τῶν ἀνθρώπων cic.) aliosque fortasse locos morales plu-
res, quorum nunc sedes ignoratur, epistolarum libris debet (velut quas
saepius citat Xenophontis, semel Simonis ad Aristippum). neque satis cau-
sae est cur illas epistolarum Aristotelicarum reliquias ex corpore a Pto-
lemaeo aliisque commemorato repetendas esse neges, praesertim quum et
Socraticorum epistolas quae servantur satis antiquo iam tempore notas
fuisse coustet. ita Speusippi ad Xenocratem ep. (Socr. ep. 3E vel ap. Or.
33) citatur apud Laertium (4, 3) qui priorum doctrinam recoquit, apud
eundem (4, 2) Dionysii ad Speusippum (Socr. ep. 34, qua respondet Speu-
sippi ep. 33) cuius mentio est apud Athenaeum (XII, 5464), qui idem Athe-
naeus Carystii Pergameni ἐν τοῖς ἱστορικοῖς ὑπομνήμασι testimonium
hahet Speusippi ad Philippum (Socr. ep. 28 vel 30 Orellii qui extrema
verba de charlae Aegypliacae extra Aegyptum raritate ex belli Persici ab
Artaxerxe Ocho gesti tempestate orta plane non intellexit, cf. Diod. 16,
51) Platonisque quintam ad Perdiccam quam Cicero jam novit epistolam
una citantis. Aeschinis item epistolarum unam citat Laertius (2, 61 —
ep. Socr. 23 ad Phaedonem) idemque (2, 72) Aristippi ad Aretam (ep.
Socr. 27 vel Or. 29) et Diogenis cynici (6, 23 — Diog. ep. 16 Ald. add.
ed. Boiss. p. 132 Not. et extr. X, 2). diversi autem generis Aristotelis
litteras fuisse neque eandem omnibus rationem ipse indicat Deinetrius.
etenim docens is quomodo epistola scribenda sit, arcendum quidem exi-
stimat (c. 231) ipsum illud γνωμολογεῖν et προτρέπεσϑαε quod in serva-
tis quinque epistolis conspicitur, atque allatis et paulo ante et aliis locis
multis Aristotelis litterarum fragmentis, talem epistolae naturam praedi-
cal ut φιλοφρόνησις sit σύντομος καὶ περὶ ἁπλοῦ πράγματος ἔκϑεσι:
καὶ ἐν ὀνόμασιν ἁπλοῖς (cf. c. 357. 228—29). quae rhetorum definitio
quum rlietoricum epistolae genus spectet sententiis quidem philosophicis
parcentis, non item rhetoricis argumentis figurarumque ornatu carentis —
hunc enim ipsarum Aristotelicarum reliquiae monstrant (cf. fr. 5. 8. 15),

— 55 —

ut aliena sit ab Aldinis, ita in eam fere quadret quam ex Andronici libro
(de quo etiam Ptolemaeus testatur) traxit Gellius, omnino autem commu-
nibus multorum laudibus atque ad artis tradita praecepta repetitis convenit,
quibus concisam quandam elegantiam subtilemque epistolarum Aristotelis
brevitatem collaudare et quasi exemplar quoddam epistolaris colloquii pro-
ponere discentibus consueverunt (cf. Gell. et Demetr. in fr. 8. 16. Simpli-
cius in categ. f. 2, y ed. Bas. 1551: τὸ δὲ δύνασϑαι σαφῶς εἰπεῖν δηλοῖ
μάλιστα ὁ τῶν ἐπιστολῶν αὐτοῦ χαρακτὴρ τὸν ava χεῖρας διάλογον ὃς
ἐπιστολαῖς προσήκει μετ᾽ εὐπρεπείας ἀποτυπούμενος. καὶ οὐδέ ἐστί
τις τῶν συνεγνωσμένων ᾿Δριστοτέλει περὶ τὸν ἐπιστολικὸν χαρακτῆρα
προσόμοιος. David in cat. p. 260^20 Br. ἐν.... δὲ ταῖς ἐπιστολαῖς ἐστὶ σύν-
τομος ... ἀλλὰ καὶ δριμὺς ἐστιν etc. v. fr. 13. Proleg. in cat. p. 30532 Br.
Gregor. Naz. ep. 165. ad easdem denique σαφηνείας laudes quas in ma-
ius auxit repetitio, vel inviti redeunt Photii vituperia, qui in epist. 207
quum lecturis commendet Phalaridis Bruti Libanii Basilii Isidori epi-
᾿ Stelas, reiicit Platonis Aristotelis Demosthenis: αὖ δὲ τούτου --- Πλα-
τῶνος sc. — ἐπιστολαὶ ἔσον τε τῆς ἐκείνου λογιότητος καὶ τοῦ ἐπι-
στολιμαίου τύπου ἀπολείπονται. αἷ δέ γε τοῦ ᾿ΑΔριστοτέλους τῶν μὲν

ἄλλων αὐτοῦ γραμμάτων λογοειδέστεραι, πλὴν οὐδὲ ταῖς
᾿ Πλατωνικαῖς ἐξισάξουσι. Δημοσϑένους 0b... οὐδὲν ἀμείνους εὑρή-
σεις τοὺ Πλατωνο-). fuisse tamen et longiores et loquaces non solum
rerum narratione sed disputatione suasoria, ipsa rursus fragmenta signi-
ficant a Demetrio exhibita (fr. 5 cum fr. 4 ex ep. ad Al. de restauranda
Stagiritarum urbe, fr. 13) ciusdemque Demetrii verha fatentur (c. 234:
ἐπεὶ δὲ καὶ πόλεσί ποτε καὶ βασιλεῦσι γράφομεν, ἔστωσαν τοιαῦται
ἐπιστολαὶ μικρὸν ἐξῃρμέναι πως στοχαστέον γὰρ καὶ τοῦ προσώπου
c γράφεται" ἐξῃρμέναι μέντοι xol οὐχ ὥστε σύγγραμμα εἶναι ἀντ᾽
ἐπιστολῆς, ὥσπερ αἵ ᾿Δριστοτέλους πρὸς ᾿Αλέξανδρον καὶ πρὸς τοὺς
Δίωνος οἰκείους ἡ Πλάτωνος. cf. c. 228). quae verba ne dc libro ad
Alexandrum de mundo vel de rhetorica aliisque ad Alexandrum similibus
interpreteris quibus praefatiouis loco epistola praeposita est — quorum
primum scilicet τὴν πρὸς ᾿Αλέξανδρον ἐπιστολὴν simpliciter appellat
Stobaeus ecl. 1, 2, 36. 5, 22. 34, 2 — vetat ipsa Platonis epistola com-
parata (ep. 7 -|- 8, de qua male in duos pannos divulsa monuit Rose de
Ar.l p.25). sequitur ergo varias collectas fuisse ut Platonis Diogenis
aliorum ita etiam Aristotelis epistolas, partim quidem breves quales rhe-
Loribus gratae essent, partim uberiores, velut Socraticorum epistolae 35,
quarum copiis historicis de Platone et IIermia, de Stagiritis, de regibus
Athenarumque fuga et Chalcide (ad Hermiam sine dubio spectavit etiam

— 088 —

ep. πρὸς Μέντορα) vitae Aristotelicae scriptor libens uteretur, eodem
plane modo quo ficticiis Arati epistolis auctor vitae Arateae (v. Hipparch.
de Arat. ed. Flor. 1567 p. 108. Müller Fr. h. Gr. IV, 310), partim denique
sententiosae quibus utuntur florilegae. constat autem certum et separa-
tum epistolarum Aristotelis volumen in sophistarum rheturumque recen-
tiorum manibus fuisse non solum Demetrii aetate, Dionis Chrysostomi,
Favorini (fr. 13), Harpocrationis, sed Christianorum etiam sophistarum
Basilii et Gregorii Nazianzeni quum ad Graecas litteras Athenis (sec. IV
medio) incumberent, eoque in scholis usos esse philosophos Aristotelis
interpretes qui magistri vitam traderent. neque veri simile videtur ex
alia collectione desumtum fuisse unius servatarum quinque epistolarum
fragmentum illud quod Stobaeus praebet. immo propter continuos so-
phistarum usus statuendum erit easdem tulisse τὸ πυκτέον illud theologi
(Greg. Naz. ep. 105. cf. Phot. ep. 207) quod τὰς ᾿Δριστοτέλους ἐπιστολὰς
continens λογέῳ δῶρον οἰκεῖον aestimat, atque eas quas primus collegisse
atque edidisse dicitur Artemon ὁ τὰς ᾿Αριστοτέλους ἀναγράψας ἐπιστο-
λάς, ut ait Demetrius, ἃς ἐν ὀκτὼ βίβλοις συνήγαγεν ᾿Αρτέμων τις μετ᾽
᾿Αριστοτέλην γενόμενος 9 testibus Davide (in categ. p. 24, 27 Br.) et Pto-
lemaeo (apud Wenrich. de auct. Gr. vers. p. 157. cf. Casiri I p. 308), Cas-
sandrensis scilicet librorum venator ex Athenaeo notus (cui plane com-
parandus quem de Ptolemaei Lagi epistolis inonentem infert Lucianus pro
lapsu inter salut. 10, Διονυσόδωρος ὃ τὰς ἐπιστολὰς αὐτοῦ συναγαγών).
post quem secundum eundem Ptolemaeum (cf. etiam p. 115 Wenr. epi-
stolae, libri IIT) viginti non libros quidem sed epistolas (quot scil. Hesy-
chius etiam ex Diogene qui Andronicum sequitur numeravit , primis duo-
bus titulis qui numeris carent omissis), diversas ab Artemonis illis ut ait
et ab ipso inventas, in indice librorum Aristotelis recensuit Andronicus,
quasdam etiam ipse apposuit in Jibro quinto de Jristotelis scriptis, unde
unam habuit Gellius. Andronici autein. οἱ Artemonis epistolas, quauwis
diversas putaverit Ptolemaeus, ego pro certo statuo neque inter se dif-
ferre neque al; eo volumine quod tenerent posteriores. sane vix credibile
est Androniceas non fuisse easdem illas, quibus ab Artemone editis uti-
tur Demetrius. ceterum ut obscurum illud Laertii aliquo modo expediam
Σηλυβρίων (ita cod. Laur. antiquiss. 69, 13. vulgo Σηλυμβρέων) ἐπεστο-
Act, philosophi epistolis aliorum responsa (velut apud Gell. 20, 5) inter-
mixta fuisse non prorsus negaverim, velut Diaris Aristotelis amici , cuius
ad Aristotelem haberi epistolas ex testimonio antiquitus tradito repetit
commentator anonymus (q. v. d. Philoponus) in |. Il de anima (fol. K. 1^
ed. Veu. 1535) ad liaec verba. (de an. 2, 6 p. 418, 21): κατὰ συμβεβηκὸς

589

δὲ λέγεται αἰσϑητὸν olov εἰ τὸ λευκὸν εἴη ΖΔιάρης (ita est in Oceano
f. 449^ i. c. cod. Laur. 85, 1. vulgo legitur Διάώρους υἷός. utrumque apud
Themist. de an. f. 78^: αἰσϑητὸς γὰρ ὃ Διάρους υἱὸς ἢ ὃ Διάρης etc).
ita enim ille: λέγεται δὲ ὃ Διάρης οὗτος φίλος εἶναι τῷ ᾿Αριστοτέλει"
φέρονται γοῦν αὐτοῦ (sc. Διάρους) πρὸς αὐτὸν ἐπιστολαί. τὸ οὖν λευ-
κὸν τὸ ἐν τούτῳ xe αὑτὸ μὲν ὁρᾷ ἡ ὄψις, κατὰ συμβεβηκὸς δὲ ὅτι
ἐστὶ Διάρης οἶδε. τινὰ δὲ τῶν ἀντιγράφων ἔχουσι « Διάρους υἱός » (cf.
Trendelenburg comm. p. 370). de quo Diare nihil neque apud Themistium
(Ll. c.) neque apud Simplicium (de an. f. 35^) neque alibi traditur. de re-
liquis Aristotelis epistolis cf. Rose l. c. 114. 116. ceterum aliorum quo-
que Peripateticorum (velut Theophrasti, Eudemi, Stratonis etc. de lHiero-
nymo anceps est locus Athenaei X, 434!: Ἱερώνυμός τε ἐν ταῖς ἐπιστολαῖς
Θεόφραστον φησι λέγειν de Alexandro et Olympiade) praeter Aristotelis
extitisse epistolas notum est.

Ἐπιστολαὶ πρὸς Φίλιππον.
1. (596)

Harpocr. (ex quo Photius et Suid.) s. v. Ὅτε ξένους τινὰς ἑαυτοῦ
αἰχμαλώτους σκάπτοντας ἐν τῷ Φιλίππου ἀμπελουργίῳ καὶ δεδεμένους
παρὰ πότον ἐξῃτήσατο παρὰ Φιλίππου Σάτυρος, «Αἰσχίνης μὲν ἐν τῷ
περὶ τῆς πρεσβείας (156) φησί. 4Δημοσϑένης δ᾽ ἐν τῷ κατ᾽ Αἰσχίνου
(193) φησὶν ὅτι ᾿Απολλοφάνους ϑυγατέρας ἐξῃτήσατο καὶ ἔοικε μᾶλλον
ἀληϑεύειν - καὶ γὰρ ᾿Δριστοτέλης ἔν τινι τῶν πρὸς Φίλιππον ἐπιστο-
λῶν λέγει, ὡς Σατύρῳ τῷ ὑποκριτῇ τὰς ᾿Αἀπολλοφάνους ϑυγατέρας
ἀφῆκεν.

2. (597)

Vita Aristot. cod. Marc. 257 f.
2105: ἐτῶν δὲ γενόμενος ἑπτακαί-
δεκα τοῦ Πυϑοῖ ϑεοῦ χρήσαντος
αὐτῷ φιλοσοφεῖν (cf. lulian. or. 7
p. 442 Pet) παρ᾽ .4ϑήνησι (sic)
φοιτᾷ Σωκράτει καὶ συνῆν (τούτῳ
τὸν) μέχρι τελευτῆς αὐτοῦ χρόνον
σπλὴν ὀλίγον ὄντα. μετὰ δὲ τοῦτον
φοιτᾷ Πλάτωνι καὶ συνῆν τούτῳ
τὸν μέχρι τελευτῆς αὐτοῦ χρόνον
εἰκοσαετὴς τυγχάνων (in marg. cod.
corrigitur: εἰκοσαετοῦς tvyyavov-

Vita brevior Arist. quae praemitti
solet Pseudo - Ammonii (i. e. Philo-
poni non quidem siuceri sed inter-
polati — verus autem Ammonii tex-
tus in inss. extat ineditus) in categ.
commentario (ed. Ven. 1545 f. 45):
ἑπτακαίδεκα δὲ ἐτῶν γενόμενος καὶ
τῆς Πυϑίας κελευούσης αὐτῷ φι-
λοσοφεῖν στέλλεται ἐν ᾿άϑηναις,
ἔνϑα φοιτᾷ Σωκράτει καὶ σύνεστι
τούτῳ ἔτη τρία. τελευτήσαντος δὲ
τοῦ Σωκράτους φοιτᾷ Πλάτωνι

— 090 —

τος pro εἰκοσαετῆ τυγχάνοντα, cf. xol τούτῳ σύνεστεν ἔτη εἴκοσι.
Diog. L. 5, 9. Dion. Hal. opp. rhet. [καὶ τοσαύτην...

p. 728 Reisk.), ὡς αὐτὸς ἐπιστέλλων

Φιλίππῳ λέγει. [καὶ οὕτω ...

Tertiam quandam (et Marcianae quidem rerum copia propiorem) hu-
ius vitae recensionem a compluribus Aristotelis commentatoribus in cate-
goriarum atque universae philosophiae prooemia receptae varieque muta-
tae sequitur interpres Latinus sec. XIII in. (quem iam Albertus Magnus ci-
tat super eth. Opp. t. IV p. 9. qui locus addendus est ceteris apud Rosam
de Arist. libr. p. 249. 254), qui haec habet:

Factus autem annorum decem el seplem οἱ Pithia precipiente
ipsum philosophari mittitur Athenas, ubi adhesit Socrati et. moratus
est cum eo tribus annis. mortuo autem Socrate adhesit Platoni el mo-
ra(us est cum eo annis viginti usque ad finem vite ipsius Platonis, sicut
ipse declarat mittens Philippo. el tantam etc.

Ilaec si Socratis cum Platone ineptam confusionem tollas vitae huius
primo auctori propriam, iam eodem fere tenore narravit Apollodorus apud
Diog. Laert. 5, 9: φησὶ δ᾽ ᾿Απολλόδωρος iv jgovixoig .. . παραβαλεῖν
δὲ Πλάτωνι xol διατρῖψαι (cf. Dionys. Hal. 1. c. χρόνον εἰκοσαετῆ διέ-
τρίψε σὺν αὐτῷ) παρ᾽ αὐτῷ εἴκοσιν ἔτη, ἑπτὰ καὶ δέκα ἐτῶν συστάντα.
de Pythia autem praecipiente studiique philosophici initio epistolae au-
clorem narravisse (non solum de Platone magistro), confirmare videtur
Iuliani locus (cf. ad fr. 10) in orat. VIl, ubi contra impietatis crimen Dio-
genem cynicum defendit.

23.

lulian. or. VIl p. 442 Pet.: πῶς γὰρ ovx ἔμελλεν 0 τῶν ϑεῶν εἴνε-
κεν εἰς Ὀλυμπίαν βαδίξων, 0 τῷ Πυϑίῳ πεισϑεὶς καὶ φιλοσοφήσας
(de qua re antea dixit Iulianus) ὥσπερ Σωκράτης ὕστερον, ὡς ᾽Δριστο-
tfÀmc: φησὶ γὰρ καὶ αὐτὸς (Aristoteles scil., nam de Socrate omnibus
notum erat) εἶναι Πύϑιον οἴκοι παρ᾽ ἑαυτῷ, ὅϑεν αὐτῷ καὶ ἡ ὁρμὴ
πρὸς φιλοσοφίαν ἐγένετο: μὴ παριέναι τῶν ἀνακτόρων εἴσω, εἶ μὴ
τοῦτο ἐξέκλινε τὸ ὑποϑεῖναι νόμοις ξαυτὸν καὶ δοῦλον ἀποφῆναι πο-
λιτείας:;

8. (598)

Vita Arist. Marc. f. 276^: καὶ φαένεταε (sc. ὁ ᾿Αριστοτέλης) ἐν ταῖς
ἐπιστολαῖς ϑαυμάξζων Πλάτωνα καὶ συνιστὰς τοῖς βασιλεῦσι τοὺς Πλά-
τωνι κατὰ γένος κοινωνοῦντας.

Huiusmodi epistolae, quales συστατικὰς ἐπιστολὰς dicit alterius
vitae scriptor (v. fr. 4), etiam nunc leguntur quarta Isucratis ad Philip-

591

pum et ad eundem Speusippi (Socr. ep. 28 vel sec. Orell. 30) aliaeque Dio-
genis (ep. 18 Ald. et 19 Boiss.) quid autem quod sententia illa a Sto-
baeo (flor. 65, 11: ᾿Δριστοτέλης ἔφη τὸ κάλλος πάσης ἐπιστολῆς συστα-
τικώτερον εἶναι) οἱ Laertio (5, 18: τὸ κάλλος παντὸς ἔλεγεν ἐπιστολίου
συστατικώτερον) allata ex ipsa quadam epistola commendaticia (sive
Aristotelis sive cui alios illud attribuere ait Laertius Diogenis, cuius simile

quoddam dictum refert Arrian. disc.

ducta esse videtur.

Epictet. 2,3. cf. Diog. ep. 18 Ald.)

4. (599)

Vita Arist. Marc. f. 270^ fin.: ὁ δὲ
φιλόσοφος μέγα μέρος ὧν τῆς φι-
λοσοφέας ὀργάνῳ τῇ δυνάμει πρὸς
εὐποιίαν ἐχρήσατο, ἕνα τε ἕκαστον
εὐεργετῶν καὶ πόλεις ὅλας καὶ πάν-
' τὰς ἅμα. ὅσα μὲν γὰρ ἕκαστον EU-
εργέτησεν αἴ γεγραμμέναι av-
τῷ κατα τοὺς βασιλέας περί
τινων ἐπιστολαὶ δηλοῦσιν. ὅσα
δὲ πόλεις ὅλας τὰ Στάγειρα δηλοῖ
καὶ ᾿ἘΕρεσσὸς ἡ Θεοφράστου καὶ Da-
γίου τῶν αὐτοῦ μαϑητῶν πατρίς"
τήν τὲ γὰρ ξαυτοῦ πατρίδα Σταγει-
Qa κατασκαφεῖσαν ὑπὸ Φιλίππου
(ol. 108, 1. cf. de oppidis 32 Chalci-
dicis a Philippo dirutis Demosth. or.
IX, 26. Stob. fl. 7, 05. Diodor. 106,
52. 53) πεέϑει τὸν ᾿Αλέξαν -
ὅρον (cf. Ael. v. h. 12, 54. Aristid.
or. t. ] p. 144 Dind. praeterea Diog.
L. 5, 4. Plut. Alex. 7. Dio Chrys. or.
2, 19. 47, 9) δεύτερον κτίσαι xai
χώρας ἑτέρας αὐτῇ καταδιδόναι (sc.
in epistola quadam ad Alexandrum,
e qua fr. 5) ... καὶ Ἐρεσσὸν μέλ-
Aovcav ὑπὸ Φιλίππου πολιορκηϑῆ-
ναι ἔπεισεν ἀφεθῆναι. πολλὰ
δὲ καὶ ᾿4ϑηναίους εὐεργέτησεν ἐν
τοῖς κατὰ Φίλιππον γραμ-
μασιν.

Vita Ar. Pseudoammonii f. 5? (Ven.
1545): καὶ μέγα μέρος γέγονε τῆς
τούτου βασιλείας" πολλὰ γὰρ ἐδυ-
νἤϑη παρὰ τῷ βασιλεῖ καὶ τῇ Óv-
νάμει δεόντως ἐχρήσατο εὖ ποιῶν
καὶ ἑκάστῳ ἰδίᾳ καὶ πᾶσι κοινῇ.
καὶ ὅτι μὲν πολλοὺς ἰδίᾳ (εὖ ἐποί-
46: om. Marc.) δηλώσουσιν «f φε-
ρόμεναι αὐτοῦ συστατικαὶ
ἐπιστολαὶ περί τινῶν (καὶ
περί t.vov cod. Marc. 257 f.277. καὶ
παρά τινων cod. Par. 1028 f. 66h)
πρὸς τὸν βασιλέα" ὅτι δὲ καὶ
κοινῇ πολλοὺς εὖ ἐποίησε δηλοῖ
τὸ καὶ τὴν τῶν Σταγείρων πόλιν
κατασκαφϑεῖσαν πείϑειν τὸν
᾿Αλέξανδρον αὖϑις κτίζειν ...
καὶ τὴν Ἔρεσον δὲ τὴν τοῦ Θεο-
φράστου πόλιν μέλλουσαν ἀδικη-
ϑῆναι ὑπὸ τοῦ βασιλέως ᾿Δλεξαν-
ὅρου ἐλύτρωσε τῆς ἀδικίας.

— 592 —

Vers. lat. vet.: et cum esset magna pars philosophie , ad benefa-
ciendum potentia usus est benefaciens et singulis proprie et omnibus
communiter. et quod mullis quidem proprie benefecerit , declarant
sisse ab eo epistole de quibusdam (et de quibusdam habet codicum meo-
rum unus) ad regem. quod autem et communiter benefecit multis , de-
monstrat illud quod civitatem suam Stagiram (stragiram codd.) dirutam
prius a Philippo induxit Alexandrum regem ilerum reedificare .. . et
etiam Eresum (ephesum codd.) urbem Theophrasti et Phanie (et theo-
phanii codd. omnes) sui discipulorum debentem destrui liberavit a de-
structione.

Quod ad εὐεργετεῖν illud, cf. fr. 3. 5. 7. 11 et cum omni hoc vitae
loco simillimum Plutarchi ex antiquiore quodam vitae huius fundo profi-
cientis, non posse suav. sec. Epic. c. 15 (ubi pro Φειδίου corrigas Davíov).

Ἐπιστολαὶ πρὸς ᾿4λέξανδρον (add. fr. 4).
5. (000)

Demetrius π. Égu. c. 233 (p. 99 Walz.): 49:0v0otíAqe μέντοι καὶ
ἀποδείξεσί που χρῆται ἐπιστολικαῖς. οἷον διδάξαι βουλόμενος ὅτι
ὁμοίως χρὴ εὐεργετεῖν τὰς μεγάλας πόλεις καὶ τὰς μικράς (Stagira scil.).
φησίν «οἵ γὰρ ϑεοὶ ἐπ᾽ ἀμφοτέραις ἴσοι" ὥστ᾽ ἐπεὶ αἴ χάριτες ϑεαί,
ἴσαι ἀποκείσονταί σοι παρ᾽ ἀμφοτέραις». καὶ γὰρ τὸ ἀποδεικνύμενον
αὐτὸ ἐπιστολικὸν καὶ ἡ ἀπόδειξις αὐτή.

εὐεργεσίαν regi Philippo praedicat etiam in ep. ad Phil. II (p. 174
Stahr.).

6. (601)

Dio Chrysost. or. 47 p. 601 Emper.: καὶ τὸν 4giGrorÉlgv ἐνίοτε
ἐμακάριξον, ὅστις Σταγειρίτης dv: τὰ δὲ Στάγειρα κώμη τῆς Olv»-
ϑίας qv- ἁλούσης δὲ Ὀλύνϑου συγγενόμενος ᾿Αλεξάνδρῳ καὶ Φιλίπποω
διεπράξατο οἰκισϑῆναι πάλιν τὸ χωρίον (cf. or. 2 p. 40), καὶ μόνον av-
τὸν ἔφασκον εὐτυχῆσαι τὴν εὐτυχίαν ταύτην ὥστε τῆς πατρέδος οἶκι-
στὴν γενέσϑαι. μεταξὺ δὲ πρῴην ἐνέτυχον ἐπιστολῇ τινέ, ἐν ἢ ἐστὶ
μετανοῶν καὶ ὀδυρόμενος καὶ λέγων ὅτι τούτων τινὲς καὶ τὸν
βασιλέα καὶ τοὺς ἀφικνουμένους σατράπας διαφϑεί-
ρουσιν, ὥστε μηδὲν ἀγαϑὸν γενέσϑαι μηδὲ ὅλως κατοι-
κισϑῆναι τὴν πόλιν (for. ὥστε μηδὲν ἂν κακὸν y. τὸ μηδ᾽ ὅλως
elc.). ὅπου δὲ τὸ κατοικισϑῆναι τοῖς ἐκπεσοῦσι (τὴν πόλεν scil. ita ut
nili] hic excidisse videatur, sicut volunt editores, cf. not. Emper.) καὶ
τοῦτο ἐλύπει τινάς, εἰ φυγάδες καὶ ἀπόλιδες (cf. Plut. Alex. 7 de Philippo
qui Stagiritarum urbem συνῴκισε πάλιν καὶ τοὺς διαφυγόντας ἢ δου-

-- $93 --

λεύοντας τῶν πολιτῶν ἀποκατέστησε, Alexandri scil. precibus commotus
quem litteris adiisse fingitur Aristoteles supra in fr. 4. 5) πατρίδα ξξουσε
καὶ πολιτεύσονται κατὰ νόμους ἐν ἐλευϑερίᾳ, μᾶλλον δ᾽ ἡροῦντο διῳ-
κίσϑαι κατὰ κώμας τοῖς βαρβάροις ὁμοίως ἢ σχῆμα πόλεως καὶ ὄνομα
ἔχειν" ἡ που προσήκει ϑαυμάζξειν καὶ εἰ ἄλλο τι λυπεῖ τινάς; ὁ δ᾽ οὖν
᾿Αφιστοτέλης ἐπιστέλλων γράφει ὡς τοῖς πράγμασιν ἀπειρηκώς"
φησὶ γὰρ αἴρειν τοὺς δακτύλους τοὺς Ἰδαίους" κἀμὲ vo-
μέξετε καὶ εἴ τινές εἰσιν ἕτερυι. καὶ γὰρ δὴ πλεῖον ἴσχυσεν ἡ τῶν ἀν-
ϑρώπων ἐκείνων κακοδαιμονία τῆς τοῦ ᾿Δριστοτέλους σπουδῆς, ὥστε
οὐκ εἴασαν προβῆναι τὸ κωμίον εἰς ἀξίωμα πόλεως καὶ νῦν ἔτι ἀοίκη-
τόν ἐστιν.
7. (602)

Aelian. var. hist. XII, 54: ᾿4λέξανδρον ᾿ἀριστοτέλης ὀργιζόμενον
πραῦναι βουλόμενος καὶ παῦσαι χαλεπαίνοντα πολλοῖς ταυτὶ πρὸς αὖ-
τὸν γέγραφεν" «0 ϑυμὸς καὶ ἡ ὀργὴ οὐ πρὸς ἥσσους (codd. ἔσους, corr.
Rutgers. var. lect. 1, 6) ἀλλὰ πρὸς τοὺς κρείττονας γένεται" σοὶ δὲ ov-
δεὶς ἴσος ».

8. (003)

Gellius 20, 5: eos libros generis acroalici quum in vulgus ab eo
(sc. Aristotele) editos rex .4lexander cognovisset ... literas ad Aristo-
telem misit, non eum recle fecisse quod disciplinas acroaticas , quibus
ab eo ipso eruditus foret, libris foras editis invulgasset ... exempla
uirarumque literarum sumta ex Andronici philosophi libro subdidi.
amavi (cf. ed. Hertz) autem prorsus in utriusque epistola brevitatis ele-
ganiissimae filum tenuissimum ...

(omitto Alexandri epistolam) |

᾿Αφιστοτέλης βασιλεῖ ᾿Αλεξάνδρῳ εὖ πράττειν. "Ἐγραψάς uoi

περὶ τῶν ἀκροατικῶν λόγων οἰύμενος δεῖν αὐτοὺς φυλάττειν ἐν ἀπορ-

ρήτοις. ἔσϑι οὖν αὐτοὺς καὶ ἐκδεδομένους καὶ μὴ ἐκδεδομένυυς ξυ-
νετοὶ γάρ εἶσι μόνοις τοῖς ἡμῶν ἀκούσασιν. ἔρρωσο.

Epistolam hanc, quae eiusdem manifesto auctoris est atque Alexandri
epistola cui respondet, ex Asia missam fulsse Gellio consentit Plutarchus
in Alex. c. 7 (cf. Themistius or. 20 p. 385 Dind.: τοῦτο δὲ — sc. τὸ μυστι-
κὸν — ἐμηχανήσατο ὅπως καὶ ἔχοντες μὴ ἔχωσιν of ἀμύητοι).

Ἐπιστολαὶ πρὸς ᾿'ντίπατρον.
9. (604)
Aristocles libro VII περὲ φιλοσοφέας apud Euseb. praep. ev. 15, 2

(t. IV p. 12 ed. Gaisf. Ox. 1813 — p. 793^ ed. Fr. Viger. Paris. 1028): τὰ
ARISTOT. PSEUDEPIGIH, o8

— 594 —

niv ovv ἄλλα (in Aristotelem convicia) προδήλως πέπλασται, δύο δὲ
ταῦτα δοκεῖ πιστεύεσϑαι δι᾿ ἃ ψέγουσί τινες αὐτόν" ἕν μὲν ὅτι τὴν
Ἑρμείου γήμειε φύσει μὲν ἀδελφήν, ϑετὴν δὲ ϑυγατέρα Πυϑιάδα, κο-
λακεύων αὑτόν ... περὶ δὲ τοῦ γάμου τοῦ Πυϑιάδος ἀποχρώντως αὖ-
τὸς ἐν ταῖς πρὸς ᾿Αντίπατρον ἐπιστολαῖς ἀπολελόγηται" τεθνεῶτος
γὰρ Ἑρμείου διὰ τὴν πρὸς ἐκεῖνον εὔνοιαν ἔγημεν αὐτήν, ἄλλως μὲν
σώφρονα καὶ ἀγαϑὴν οὖσαν, ἀτυχοῦσαν μέντοι διὰ τὰς καταλαβούσας
συμφορὰς τὸν ἀδελφὸν αὐτῆς.

Hermiam interfectum spectavit sine dubio etiam epistola πρὸς Μέν-
τορα (cf. Rose de Ar. l. p. 116).

10. (605) ]

Plutarch. περὲ εὐθυμίας c. 13: douovovzéíAgg δὲ πρὸς ᾿Αντίπα-
τρον γράφων «οὐκ ᾿4λεξάνδρῳ μόνον, ἔφη, προσήκει μέγα φρονεῖν ὅτι
κρατεῖ πολλῶν ἀνθρώπων, ἀλλ᾽ οὐχ ἧττον οἷς ὑπάρχει περὶ ϑεῶν ἃ
δεῖ δοξάξειν » (i. e. philosophis).

Eundem locum ex epistola quae Alexandro vivo scripta esse fingi-
tur, iterum ex collectaneis repetit Plut. in l. περὶ τοῦ ξαυτὸν ἐπαινεῖν
ἀνεπιφϑόνως c. 10: οὕτω δὲ καὶ πρὸς ᾿Αλέξανδρον (sc. in ep. ad Anti-
patrum data) 0 ᾿ριστοτέλης οὐ μόνον ἔφη τοῖς πολλῶν κρατοῦσιν
ἐξεῖναι μέγα φρονεῖν ἀλλὰ καὶ τοῖς περὶ ϑεῶν δόξας ἀληϑεῖς ἔχουσι.
atque tertium idem de prof. in virt. 6: ὁ δὲ ᾿ριστοτέ λης πρὸς 4v-
τίπατρον περὶ ᾿Δλεξάνδρου γράφων ἔφη μὴ μόνον ἐκείνῳ προσήκειν
ὅτι πολλῶν κρατεῖ μέγα φρονεῖν. ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον εἴ τις ὀρθῶς γινώ-
ὄκει περὶ ϑεῶν.

Callisthenem fortasse defendit aut se ipsum potius, si quidem ean-
dem epistolam tetigerit Iulianus in ep. ad Themistium (p. 487 Pet.): ἐγὼ
μὲν ovv ᾿Αλεξάνδρου φημὶ μείξονα τὸν Σωφρονίσκου κατεργάσασϑαι
... καὶ τοῦτο οὐκ ἐγὼ μόνος, ᾿Αριστοτέλης δὲ πρότερον ἔοικεν ἐννοή-
σας εἰπεῖν, ὅτι μὴ μεῖον αὐτῷ προσήκει φρονεῖν ἐπὶ τῇ ϑεολογικῇ συ)-
γραφῇ τοῦ καϑελόντος τὴν Περσῶν δύναμιν.

11. (600)

Demetrius περὶ ἑρμηνείας c. 223 (p. 90 Walz.): ἐπεὶ δὲ ἐπιστολι-
κὸς χαρακτὴρ δεῖται ἰσχνότητος (describitur enim ὁ ἰσχνὸς χαρακτὴρ
λόγου), καὶ περὶ αὐτοῦ λέξομεν. ᾿Αρτέμων μὲν οὖν ὁ τὰς ᾿Αριστοτέλους
ἀναγράψας ἐπιστολάς φησιν, ὅτε δεῖ ἐν τῷ αὐτῷ τρόπῳ διάλογόν τε
γράφειν καὶ ἐπιστολάς " εἶναι γὰρ τὴν ἐπιστολὴν οἷον τὸ ἕτερον μέρος
τοῦ διαλόγου. (224) καὶ λέγει μέν τι ἴσως, οὐ μὴν ἅπαν" δεῖ γὰρ ὑπο-
κατεσκευάσϑαι πως μᾶλλον τοῦ διαλόγου τὴν ἐπιστολήν" ὁ μὲν γὰρ

— 5958 --

μιμεῖται αὐτοσχεδιάξοντα, ἡ δὲ γράφεται καὶ δῶρον πέμπεται τρόπον
τινά, (225) τίς γοῦν οὕτως ἂν διαλεχϑείη πρὸς φίλον ὥσπερ ὁ ᾽4ρι-
στοτέλης πρὸς ᾿Αντίπατρον ὑπὲρ τοῦ φυγάδος γράφων τοῦ γέροντός
φησιν" «εἰ δὲ πρὸς ἁπάσας οἴχεται γᾶς (ita Valck., codd. τὰς) φυγὰς
οὗτος (τὰς φυγὰς οὕτως Victorius sec. Walz. p. 97 not.) ὥστε μὴ κατά-
ystv, δῆλον ὡς τοῖσγε εἰς “Αἰδου κατελϑεῖν βουλομένοις οὐδεὶς φϑό-
νος». ὃ γὰρ οὕτω διαλεγόμενος ἐπιδεικνυμένῳ ἔοικε μᾶλλον, οὐ λα-
λοῦντι.
12. (607)

Aelian. var. hist. XIV, 1: ᾿ριστοτέλης ὁ Νικομάχου σοφὸς ἀνὴρ
καὶ ὧν καὶ εἶναι δοκῶν. ἐπεί τις αὐτοῦ ἀφείλετο τὰς ψηφισϑείσας
. αὐτῷ ἐν Δελφοῖς τιμάς, ἐπιστέλλων πρὸς ᾿Αντίπατρον περὶ τούτων φη-
σίν - «ὑπὲρ τῶν ἐν Δελφοῖς ψηφισϑέντων μοι καὶ ὧν ἀφήρημαι νῦν
οὕτως ἔχω, ὡς μήτε μοι σφόδρα μέλλειν ὑπὲρ αὐτῶν μήτε μοι μηδὲν
μέλειν ».

Peripatetice sane inventum!

13. (008)
Vita Ar. Marc. f. 270^: ἐπανα-
στάντων δὲ αὐτῷ τῶν ᾿4ϑηναίων,
ὑπεχώρησεν εἰς Χαλκίδα τοσοῦτον
ὑπειπὼν ὡς «οὐ συγχωρήσω ᾿4ϑη-
ναίοις δὲς ἁμαρτεῖν εἰς φιλοσοφίαν».
ἐπεὶ δὲ τὰ καϑήκοντα ἦν (sic) πολί-

Vita Ps.- Amm. f. 55: μετέπειτα
δὲ ἀνταρσίας γενομένης ἐν roig
᾿4ϑηναίοιςἢλϑεν δ᾽ Δριστοτέλης
ἐν Χαλκίδι εἰρηκὼς τοῖς ᾿4ϑηναί-
orc (sc. in apologia. cf. Laert. 5, 9
el 5, 4) ὅτε «οὐκ ἐάσω ὑμᾶς δὲς εἰς

τῃ καὶ ξένῳ περὶ τὴν τῶν ᾿4ϑηναίων
πόλιν, ἐπιστέλλων ᾿Αντιπάτρῳ γρά-
git «τὸ ᾿4ϑήνησι διατρίβειν ἐργῶ-
δὲς" (2112) ὄγχνη γὰρ ἐπ᾿ ὄγχνῃ
γηράσκει, σῦκον δ᾽ ἐπὶ σύκῳ» (04.
7, 120), τὴν διαδοχὴν τῶν συκοφαν-
τούντων αἰνιττόμενος.

φιλοσοφίαν ἁμαρτεῖν». καὶ γὰρ
ἤδη ἦσαν τὸν Σωκράτην φωνεύ-
σαντες οἵ ᾿4ϑηναῖοι. ἐδήλωσε δὲ
καὶ ᾿Αντιπάτρω τῷ βασιλεῖ τι «τὸ
ἐν ᾿4“ϑήνησι (cf. supra vit. Marc. fr.
1 παρ᾽ ᾿Α4ϑήνησι) διατρίβειν (ita
Marc., vulgo ἐνδιατρέβειν) ἐργῶ-
δες». εἶπε δὲ καὶ τὸ Ὁμηρικὸν
ἐκεῖνο ἔπος «ὄχνη ἐπ᾽ ὄχνῃ γηρά-
σκει, σῦκον δ᾽ ἐπὶ σύκῳ». ὡς ἐκ
τούτων ἐλέγχων τὰς τῶν ᾿4ϑηναί-
ὧν συκοφαντίας.

Vers. lat. vet.: insurgentibus autem ipsi Atheniensibus ivit Calci-

diam (al. 1. calcidam) hoc dicens «non concedam Atheniensibus bis pec-
care in philosophiam». et millens Antipatro scribil «Atheniensibus com -

98}

— ὅθδ —

morari periculosum. et dixit illud Homeri «pirus namque supra pirum
senescit, ficus autem supra ficum», successionem accusatorum enigma-
tice dicens.

Hanc epistolam Favorinus etiam (cf. Rose de Ar. 1. p. 44) citavit £v
παντοδαπῇ Íovogía, sicut patet ex Diog. Laert. 5, 9 (cf. apol. fr.). cf et-
iam David in Arist. categ. p. 26525 Br. qui ex vita Arist. parum accurate
narraus diversa confundit: ὅτε γὰρ δριμύς ἐστιν (ὁ ᾿Αριστοτέλης dv ταῖς
ἐπιστολαῖς), δηλοῖ αὐτοῦ μία ἐπιστολή. μετὰ γὰρ ϑάνατον Σωκράτους
ὑπεξελϑὼν ᾿Αϑηνῶν καὶ διατρίβων ἐν Χαλκίδι ἀνεκαλεῖτο ὑπὸ ᾿49η-
ναίων ἐπανελϑεῖν, καὶ μὴ πεισϑεὶς ἀντέγραψεν οὕτως «οὐ μὴ πείσω
(corr. ἐάσω) ᾿4ϑηναίους δὶς ἁμαρτεῖν εἰς φιλοσοφίαν, παρ᾽ οἷς ὄχνη ἐπ᾽
ὕχνῃ γηράσκει, σῦκον δ᾽ ἐπὶ σύκῳ». διὰ δὲ τοῦ σῦκον δ᾽ ἐπὶ cvxo
ἡνίξατο τοὺς συκοφάντας πολλοὺς ὄντας ᾿4ϑήνησι καὶ dsl δεχομένους
αὑτοὺς καὶ μηδέποτε λήγοντας. rem ipsam praeter recentiores tetigit
etiam Origenes (c. Cels. 1, 65).

14. (609)

Demetr. zr. ἔρμ. c. 144 (p. 66 W.) docens unde orationis gignantur
αἱ ἀπὸ λέξεως χάριτες. ita ait: καὶ ἐξ ἰδιωτικοὺ δὲ ὀνόματος γίγνεται
(χάρις), ὡς ὁ A θεστοτέλης «000 γάρ, φησί, μονώτης εἰμί, φιλομυ-
ϑύτερος γέγονα»" “καὶ ἐκ πεποιημένου, ὡς ὃ αὐτὸς ἐν τῷ αὐτῷ «060
γὰρ αὐτίτης καὶ μονώτης εἰμί. φιλομυϑότερος γέγονα». τὸ μὲν γὰρ
μονώτης ἰδιωτικωτέρου ἔϑους ἤδη ἐστί, τὸ δὲ αὐτίτης πεποιημένον ἐκ
τοῦ αὐτός.

Hanc relictis Athenis senex fingitur Chalcide scripsisse (cf. Stahr,
Aristotelia | p. 201). ceterum φιλομυϑία illa non excusare tantum sae-
pius scribentem videtur, sed amplitudinem epistolae significare (qualem
ad Alexandrum epistolarum memorat Demetrius).

15. (010)

Demetrius z. ἕρμ. c. 29 (p. 18 W.): γένεται μέντοι ye χρήσιμα ποτε
(τὰ ὁμοιοτέλευτα), ὡς ᾿Αριστοτέλης φησίν «ἐγὼ ἐκ μὲν ᾿Αϑηνὼν εἰς
Στάγειρα ἦλϑον διὰ τὸν βασιλέα τὸν μέγαν, ἐκ δὲ Σταγείρων εἰς .4329η-
vag διὰ τὸν χειμῶνα τὸν μέγαν (διὰ τὸν χ. sc. sicut aves quae meridiem
petunt cf. Themist. or. 26 P 376 Dind. ad ll. y, 2): εἰ γοῦν ἀφέλοις ro
ἕτερον μέγαν, συναφαιρήσῃ καὶ τὴν χάριν᾿ τῇ γὰρ μεγαληγορίᾳ συν-
ἐργεῖ τὰ τοιαῦτα κῶλα, ὁποῖα τῶν Γοργίου τὰ πολλὰ ἀντίϑετα καὶ τῶν
Ἰσοκράτους.

Eundem locum iterum ponit Demetr. c. 154 (p. 72): πολλάκις δὲ καὶ

— 597 —

κῶλα ὅμοια ἐποέησε χάριν, ὡς 0 ριστοτέλης «ἐκ μὲν MOqvóv, φη-
otv, ἐγὼ εἰς Στάγειρα ἦλθον διὰ (etc. αἱ supra) .. . μέγαν». καταλήξας
γὰρ ἐν ἀμφοτέροις τοῖς κώλοις εἰς τὸ αὐτὸ ὄνομα ἐποίησε τὴν χάριν.
ἐὰν δ᾽ οὖν ἀποκόψῃς τοῦ ἑτέρου κώλου τὸ μέγαν, συναφαιρεῖται καὶ
ἡ χάρις.

Haec quo spectent incertum est, nisi forte ad tempus illud quod in
Macedonia (cf. Plut. Alex. 7) Alexandri magister degerit, unde propter belli
Persici tempestatem Athenas redierit.

(Ex incerta epistola.)
16. (011)

Demetr. 7. ἕρμ. c. 230: εἰδέναι δὲ χρὴ ὅτι οὐχ ἑρμηνεία μόνον
ἀλλὰ καὶ πράγματά τινα ἐπιστολικά ἐστιν. ᾿Αριστοτέλης γοῦν, ὃς μά-
λιστα ἐπιτετευχέναι δοκεῖ τοῦ τύπου (ita Victorius pro αὐτοῦ) ἐπιστολε-
κοῦ «τοῦτο δὲ οὐ γράφω σοι, φησίν᾽ οὐ γὰρ ἦν ἐπιστολικόνν. (231) εἰ
μὲν γάρ τις ἐν ἐπιστολῇ σοφίσματα γράφει καὶ φυσιολογίας, γράφει
μέν, οὐ μὴν ἐπιστολὴν γράφει. φιλοφρόνησις γὰρ βούλεται εἶναι ἡ
ἐπιστολὴ σύντομος καὶ περὶ ἁπλοῦ πράγματος ἔκϑεσις καὶ ἐν ὀνόμα-
σιν ἁπλοῖς.

Cf. Speusippi ad Phil. ep. (Socr. ep. 28): ἀλλὰ περὲ μὲν τούτων οὐκ
ἐν ἐπιστολῇ πρὸς σὲ μηκυντέον.

X. CAR MIN A.

LXIV—LXVII.

Carmina Aristotelis nomine inscripta Diogenes (atque ex eo Hesj-
chius) recenset ἔπη et ἐλεγεῖα. praeterea idem alibi (ex Favorino) et inter
scolia libri XV Athenaeus iutegrum exhibent hymnum (cf. Hesych. ind.
app. ἐγκώμια ἢ ὕμνους, Theophrasti ἐγκώμια ϑεῶν D. L. 5, 47) in ler
miae mortui honorem Atarnensium tyranni, cuius et amicus simul Aristo-
teles et apud Platonem condiscipulus (Platon. ep. 6. Suid. s. v. Strabon.
XIII p. 610) fuisse perhibetur. quem hymnum quum scolium potius fuisse
contendat Athenaeus (cf. Ilgen in diss. de scoliorum poesi ante ed. Scol.
Gr. lenae 1798 p. 184), paeana temere non minus quam insidiose ab Ari-
stotelis calumuiatoribus appellatum fuisse (cf. Laert. 5, 4) iam Ilermippus,
id quidem agens ut calumniam refutaret, narrasse videtur iu vitarum opere
(ἐν τῷ ἃ meol ᾿Αριστοτέλους *). nam ut ab Aristotelis nomine crimen
illud removeret, veri pacanis in Craterum Macedonem ab Alexino per adu-
lationem scilicet compositi exemplum tetigit (fr. 42 Müll. de Alexino idem '
fr. 33), quod qui ex eo affert Athenacus una cum reliquis paeanum exem-
plis nescio an ex Didymi dissertatione sumserit, quem in libro περὲ ποιη-
τῶν de hymnis variisque corum argumentis et nominibus deque paeani-

*) in quo eodem libro idem etiam citavit Aristotelis testamentum
sec. Athen. XIII p. 580, argumento illud simile epistolis ficticiis et ab
eodem compositum, qui reliquorum Peripateticorum testamenta scripsit
Theophrasti Stratonis Lyconis ab Aristone Chio (?) collectas sec. D. L.
9, 04. quo quidem loco legendum est: καϑά πον συνήγαγε καὶ As-
δρόνικος. hic enim licet nunquam praeterea apud Laertium nomina-
tim inferatur, cum indicibus librorum testamenta et Aristotelis et ut
verisimile est ceterorum Peripateticorum, praecipue Theophrasti, appe-
suerat. cf. Anon, (Olympiod.) vit. Arist. cod. Marc. 257 f. 277*: xal τε-
λευτᾷ ἐκεῖσε διαϑήκην ἔγγραφον καταλιπών, ἣ φέρεται παρά τε "4ydgo-
vxo καὶ Πτολεμαίῳ μετὰ τοῦ πίνακος τῶν αὐτοῦ συγγραμμάτων (cí.
vers. ant, lat.).

— 599 —

bus exposuisse novimus (v. Etym. M. s. ὕμνος, Et. Gud. s. παιᾶνες., M.
Schmidt Did. fr. p. 387). at etiamsi Hermippi iam aetate eaque qua ἀπο-
Aoyíav Aristotelis rhetor quidam edidit, ipsius philosophi quasi auctoris
nomine hymnus in Hermiam circumferri solitus est, nihilo minus vel a
philosopho qui parum poeta fuerit, alienum censeo carmen illud et me-
diocris ingenii (nedum ipsi, ut fatebatur Iul. Caesar Scaliger in poet. 1 c.
44, Pindaro paris) specimen etsi non illepidum frigidum tamen et ieiunum,
quod recentior quidam poeta (ante Hermippum) in Aristotelis nomen at-
que in memoriam scripsit amicitiae cum Hermia mox hominum fabulis
auctae, quam multis etiam epistolae tractant Aristoteli tributae (cf. D. L.
2, 42 de paeane in Apollinem Socratis nomine edito). hanc enim simplici-
ter amicitiam effert poeta ita sermocinatus: propter virtutem virtutisque
laudes immortales graves labores ipsamque mortem patiuntur mortales,
virtutis causa laborabant Hercules et Ledae filii, periit Achilles cum Aiace,
propter virtutem et Atarnensium tyrannus mortuus est, cuius memoriam
hospitis (Δεὸς ξενέου) et amici carmiue pando poeta (αὐξήσουσι μοῦσα).

Quae praeterea Aristotelis poetae leguntur, ea si elegiam ad Eude-
mum Cyprium philosophum Platonicum (Plut. Dion. 22) Aristotelis fami-
liarem (Cic. de div. 1, 25) excipias, nimis incerta sunt num revera illius
nomine inscripta fuerint. etenim de Delphici anathematis epigrammate
paulo obscurius monet Laertius, ita ut haereas an fontem quem sequitur
in brevius cogens mutilaverit. plane autem negligas non modo hymnum
iu Fortunam, quem quum Stobaei codices (ecl. 1, 6, 13) “ἰσχύλου veliut
omnes, suo quodam errore (de quo dixit Meineke, v. Philologus t. XIV
p. 4) Aristotelis fragmentis addidit Th. Bergk in Poet. lyr. Gr. (ed. II p.
921. revera autem Bacchylidis esse Meinekio videtur), sed etiam versum il-
lum iambicum (cf. Helladius ap. Phot. bibl. 530, 34 Bekk.), quem Aristoteli
(Δριστοκλεῖ corr. Meineke in poet. choliamb. coll. p. 175 post Babrium
Lachmanni) tribuere videtur Choeroboscus parum accurate locutus apud
Etym. M. p. 376, 28 Sylb. (s. Ἑρμῆς.» ubi post ea quae Ilarpocrationi de-
bet, haec verba sequuntur: xol δεῖ γινώσκειν ὅτι ὡς λέγει ὁ Χοιροβο-
σκὸς εἰς τὴν ὀρϑογραφίαν αὐτοῦ — cf. Choerob. orthogr. ap. Cramer.
Anecd. Ox. 1I, 210 — διὰ τοῦ 1 γράφεται ὡς παρ᾽ ᾿Αριστοτέλει « εὐνοῦ-
χος ὧν καὶ δοῦλος ἦρχεν Eguíag»). ita enim haec corrigit Suidas (s.
Ἕρμίας) qui postquam ex Ilarpocratione (s. Egu/oc) illud etiam dedit:
τοῦτον δὲ τὸν 'Eguíav μόνον γράφουσι διὰ τοῦ 1 (de qua re cf. Boeckh,
Hermias p. 152), haec nova ex alio fonte addit: ἐν δὲ τοῖς τοῦ Izmowa-
xtoc στίχοις ἰαμβικοῖς εὕρηται στίχος οὗτος «εὐνοῦχος ὧν καὶ δοῦλος
ἦρχεν Ἑρμίας», in eis scil. Hipponacteis, ex quibus Stobaeus habet quae

-- 0600 —

modo Hipponactis modo Hippothoontis vel Hippothoi titulo iam ante
Photii aetatem inscribebant librarii ab antiquo illo pariter aliena (r.
Stob. 20, 42. 38, 15. 67, 14. 08, 8. 72, 5. 83, 15. 97, 12. 115, 14. de re-
liquis locis qui alio pertinent 22, 25. 68, 24. 115, 13 cf. Meineke, Com.
Gr. fr. IV, 711. cf. 714. choliamb. coll. p. 106).

Mira sunt verba Eustratii ad Arist. eth. 1 (c. 3: ἑκανῶς γὰρ ἐν τοῖς
ἐγκυκλίοις εἴρηται περὶ αὐτῶν), quae quo spectent (cf. fr. 3 eleg. ad
Eudemum?) nescio (f. 10* med. Ven. 1530): φασὶ τὸν ᾿Δριστοτέλην ἔπη
τινὰ ἐκϑέσϑαι ἐπίτηδες κατά τινα ἀριϑμὸν συμποσούμενα ἐν ἕτέρα
καὶ ἑτέρᾳ ϑέσει καὶ τάξει, ὧν ἑκάστη ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ τε ἤρχετο καὶ εἰς
τὸ αὐτὸ κατέληγε" διὸ καὶ ἐγκύκλια ταῦτα ὠνόμασεν. οἷς ἡμεῖς μὲν
οὐκ ἐνετύχομεν" εἰσὶ δ᾽ οἱ περὶ τούτων ἰστόρησαν (certe non Aspasius
qui in scholiis ad ἢ. 1. cod. Paris. 1003 f. 9^ extr. Ar. προβλήματα ἐγκύ-
κλια intelligit). ἐν ἐκείνοις (ut coniicit Eustr.) φησὶν (Aristoteles scil.
in hoc ethicorum loco) εἰρῆσϑαε περὶ εὐδαιμονίας xal εἰ ἔστι μακαρί-
ἕξειν τινὰ ἐκ τῶν κατ᾽ ἀρετὴν μόνων ἕξεων μηδὲν κατ᾽ αὐτὰς ἐν βίῳ
διαπραττόμενον. διὸ βραχύ τι περὶ τούτων εἰπὼν παρελήλυϑε.

1. 2. (612. 613)

Diogenes Laert. in ind. libr. Aristot. (5, 27): ἔπη, ὧν ἀρχὴ «&yri
ϑεῶν πρέσβισϑ᾽ ExarufóAs» (πρέσβις 9' ξκατιβόλε cod. Laur. 69, 13.
πρέσβις 9 ξκαταβόλε Laur. 69, 28 et Marc. 393, πρέσβις δ᾽ ξκαταβολε
Laur. 09, 35 et Marc. 304). ἐλεγεῖα, Qv ἀρχή «καλλιτέκνου (ita codd.
iidem omnes) μητρὸς ϑύγατερ».

3. (014)
Olympiodor. in Gorg. pr. 41 (ed. A. Iahn p. 305 in: Neue Jahrb. f.

Phil. u. Paed. Suppl.-Bd. XIV. 1848): ὅτε δὲ xol 4oiGroríAgc σέβει αὐ-
τὸν ὡς διδάσκαλον δῆλός ἐστι γράψας ὅλον λόγον ἐγκωμιαστικόν . ..
ov μόνον δὲ ἐγκώμιον ποιήσας αὐτοῦ ἐπαινεῖ avrov, ἀλλὰ καὶ dv roi;
ἐλεγείοις τοῖς πρὸς Εὔδημον αὐτὸν ἐπαινῶν Πλάτωνα ἐγκωμιάζει γρα-
φων οὕτως"

ἐλθὼν δ᾽ ἐς κλεινὸν Κεκροπίης δάπεδον

εὐσεβέως σεμνῆς φιλίης ἱδρύσατο βωμὸν

ἀνδρός, ὃν οὐδ᾽ αἰνεῖν τοῖσι κακοῖσι ϑέμις"

ὃς μόνος ἢ πρῶτος ϑνητῶν κατέδειξεν ἐναργῶς

οἰκείῳ τε βίῳ καὶ μεϑόδοισι λόγων,

ὡς ἀγαϑός τε καὶ εὐδαίμων ἅμα γίνεται ἀνήρ"

οὐ νῦν δ᾽ ἔστι λαβεῖν οὐδενὶ ταῦτα ποτέ.

— 601 —

Huius loci ab antiquioribus traditi singulos saepe allegant versus
duos Aristotelis commentatores male ita intellectos suppletosque ut ipse
Aristoteles fuisset qui ἔδρύσατο βωμόν (nam aut de Eudemo loquitur aut
ad ipsum Eudemum — ἐδρύσαο). cf. anon. (Olympiod.) vit. Arist. (cod.
Marc. 257 f. 276»): οὐ yag ... ἀντῳκοδύμησεν ὃ ᾿Αριστοτέλης τὸ 4υ-
xet0v. εἴ περ yaQ tic ἄλλος φαίνεται ὁ ᾿Δριστοτέλης ἀποπλί.. .]ὺς
(ἀποπλαγείς ? hic quasi ex Cobeti apogr. nunc edidit Robbe ἀποπεπλη-
yp£voc , quod neque nunc est in codice neque esse potuit in charta olim
sane integriore, sicut praeter ipsas litteras quae remauent docet accentus
qui quo loco posui etiam nunc reperitur) Πλάτωνα " ἐπιγράφει γὰρ εἰς
αὐτὸν «βωμὸν ᾿Δριστοτέλης ἴδρύσατο τόνδε Πλάτωνι» καὶ ἀλλαχοῦ
περὶ αὐτοῦ φησὶν «ἀνδρὸς ὃν οὐδ᾽ αἰνεῖν τοῖσι κακοῖσι ϑέμις ». anon.
(Pseudophilop.) sch. in Porph. (cf. Brandis sch. p. 11^29) cod. Laur. 85, 1
f. 18* sup.: Περιπατητικοὶ δὲ ἐλέγοντο ... μὴ τολμῶντες ἐγκαϑέδρους
ποιεῖσϑαι τὰς συνουσίας Πλάτωνος περιόντος... ἄλλοι δέ φασιν ὅτε ψευ-
δές ἐστι" τοὐναντίον yaQ (add. οὐκ) ἠναντιοῦτο αὐτῷ ὁ ᾿Αριστοτέλης, ἀλλ᾽
ἐσέβετο αὐτόν, ὡς δηλοῖ (add. τὸ) εἰς τὸν τάφον Πλάτωνος ᾿Αριστοτέ-
λους ἐπίγραμμα «σηκὸν (βωμὸν David cum ceteris) ᾿Δριστοτέλης ἔδρύ-
σατο (τόνδε om. cod.) Πλάτωνος ἀνδρὸς ὃν οὔτ᾽ αἰνεῖν τοῖσε κακοῖσι
ϑέμις». quae ex Davidis comm. excerpta sunt (ab anon. cod. 1939 aliena,
cf. f. 67^), quem v. ap. Br. p. 20^21. Pseudoammon. vit. Arist. f. 5* (ed,
Ven. 1545): ἀμέλει γὰρ ὅτι πολλὴν εὔνοιαν ἔσχε πρὸς vov Πλάτωνα ὁ
᾽4ρ. (neque sc. ἀντῳκοδ. τὸ λύκ.), δῆλον ἐκ τοῦ καὶ βωμὸν ἀνιερῶσαι
τῷ Πλάτωνι ἐν à ἐπέγραψεν οὕτω « βωμὸν Ag. ἐνιδρύσατο τόνδε Ilia-
rOvOc, ἀνδρὸς ὃν οὔτ᾽ αἰνεῖν τ. x. 9. (cf. quae eadem praefatur versio
lat. ant. aram Aristoteles fundavit hanc Platonis, viri quem non est
conveniens malis laudare).

4. (615) |
Diog. Laert. 5, 0: ὁ δ᾽ οὖν ᾿Αριστοτέλης ... ὑπεξῆλϑεν εἰς Χαλ-
κίδα, Εὐρυμέδοντος αὐτὸν τοῦ ἱεροφάντου δίκην ἀσεβείας γραψαμένου
ἢ Δημοφίλου. ὥς φησι Φαβωρῖνος ἐν παντοδαπῇ ἵστυρία, ἐπειδή περ
τὸν ὕμνον ἐποίησεν εἰς τὸν προειρημένον (c. 3) Egutíov: ἀλλὰ καὶ ἐπί-
γραμμα ἐπὶ τοῦ ἐν Ζελφοῖς ἀνδριάντος τοιοῦτον᾽
τόνδε ποτ᾽ οὐχ ὁσίως παραβὰς μακάρων ϑέμιν ἁγνήν
ἔκτεινεν Περαῶν τοξοφόρων βασιλεύς,
οὐ φανερῶς λόγχῃ φονίοις ἐν ἀγῶσι κρατήσας:
ἀλλ᾽ ἀνδρὸς πίστει χρησάμενος δολίου.
De re cf. Diod. 16, 52. Strabo XIII p. 610. Boeckh, Hermias v. Atar-

— 002 —

neus. Berl. Acad, 1853. ceterum Ἑρμείου ... σῆμα κενὸν ... τεῦξεν
᾿Δριστοτέλης secundum epigramma Theocriti Chii apud D. L. 5, 11. idem
etiam cenotaphium commemorat auctor apologiae apud Athen. XV p.
6075, ἐλεγεῖον autem inscriptum Himerius or. 6, 6, ubi parum accurate de
amlco Hermia: πολλὰ μὲν ovv καὶ ἄλλα τῶν ἐπ᾽ αὐτῷ πόϑων ἐπεδεί-
ξατο ᾿Δριστοτέλης ὡς ἐστὶν ἀκούειν γνωρίσματα" xal γὰρ λόγους αὐτὸν
ἐξήσκησε καὶ ἀρετὴν ἐξεπαίδευσε καὶ ἐλεγείῳ τὸν ϑάλαμον (i. e. ϑόλον,
τάφον) μόνῳ τῶν γνωρίμων ἐκόσμησεν.

5. (616)

Diog. Laert. 5, 7 (cf. quae apposui in fr. 4, quibus postquam alia
quaedam addidit L. ita pergit: ὁ δὲ ὕμνος ἔχει τοῦτον τὸν τρόπον) et
Athenaeus XV p. 696 (ὅτε δὲ παιᾶνος ovdeulav ἔμφασιν παρέχει τὸ ἄσμα
... ἐξ αὐτῆς τῆς λέξεως φανερὸν ὑμῖν ποιήσω):

1 ᾿Αρετὰ πολύμοχϑε γένει βροτείῳ,
ϑήραμα κάλλιστον βίῳ;
σᾶς πέρι, παρϑένε, μορφᾶς
καὶ ϑανεῖν ξηλωτὸς ἐν “Ἑλλάδι πότμος
5 καὶ πόνους τλῆναι μαλεροὺς ἀκάμαντας"
τοῖον ἐπὶ φρένα βαάλλεις
καρπόν τ᾽ ἀϑάνατον χρυσοῦ τε κρείσσω
καὶ γονέων μαλακαυγήτοιό ϑ᾽ ὕπνου"
σεῦ δ᾽ ἕνεχ οὐκ Διὸς Ἡρακλέης “ήδας τε κοῦροι
10 πόλλ᾽ ἀνέτλασαν, ἔργοις
σὰν ἀγρεύοντες δύναμιν.
σοῖς δὲ πόϑοις ᾿Δχιλεὺς Αἴας τ᾽ ᾿Αίδαο δόμους ἦλϑον"
σᾶς δ᾽ ἕνεκεν φιλίου μορφὰς καὶ ᾿Αταρνέος ἔντροφος ἀελίου quoo-
σεν αὐγάς᾿"
τοιγὰρ ἀοίδιμος ἴργοις ἀϑάνατόν τέ μιν αὐξήσουσι [Μοῦσαι
15 Μναμοσύνας ϑύγατρες; Διὸς ξενίου σέβας αὔξουσαι φιλίας τε γέ-
ρας βεβαίου.
(ita Th. Bergk Poet. lyr. Gr. ed. alt. Lips. 1853 p. 520. cf. Boeckh, Hermias
von Atarneus. Berl. Acad. 1853 p. 146. Athenaeus ed. Meineke. Lips. 1859.
t. IH p. 258).
in quibus codicum scriptura notanda haec est

— 000 —

Laertii Athenaei
(cuius codex antiquissimus Laur. 69, (codex antiquissimus Marc. 447, de
13. ipse inspexi codd. rec. duo Marc. cuius lectione cf. Schweigh. animadv.
393 et 394 — v (vulg.). t. VIII p. 288 sqq. ed. t.,V p. 547).
2—3 βιώσας τε περὶ Marc. (M)
4 ἐν om. M., add. cod. ant. epito-

mae (E).
5 ἀκαμάτους uterque.
7 καρπὸν εἰς aO. (v) 7 inter καρπόν et σεῦ δ᾽ ἕνεχ᾽ me-
κρεῖσσον v. dia om. E.
8 μαλακαυγῆ τοῖο v. 8 μαλακαυγῆ τοῖο vulgo.
9 σοῦ δ᾽ ἕνεκ᾽ dx διὸς v. 9 (σεῦ δ᾽) ἕνεχ᾽ ὁ διὸς E.
ἡρακλῆς vulgo.
10 πολλὰ M.
11 ἔργοις ἀναγορεύοντες v. ᾿
12 σοῖς τε οἱ ἀχιλλεύς v. (12 ἤλυϑον scr. Boeckh.)
13 μορφᾶς ἀταρνέως Évrgotpov v. 13 ἕνεκα E.
(ἀταρνέος pr. m. in Marc. 394). ἀταρνέως ut.
ἠελέου ut.

14 ποῖ yaQ v.
ἀϑανατοί vé μιν v.
15 μνημοσύνης ut.
ϑυγατέρες M.
γάρας M.
βεβαίας M.

Eundem hunc hymnum spectare videtur Himerius (or. 6, 7) qui post
verba supra in fr. 4 adscripta pergit his: ἀτὰρ δὴ καὶ τόδε οὐχ ἥκιστα
τῆς περὶ ἐκεῖνον σπουδῆς ὁ Σταγειρίτης ἐπεδείξατο τεκμήριον. ἔτυχε
μὲν γὰρ εἰς τὴν ᾿Ασίαν ὑπ᾽ ᾿Αλεξάνδρου καλούμενος fva κῆρυξ ὁμοῦ
καὶ ϑεατὴς τῶν Περσικῶν τροπαίων γένηται (his subest fabula illa in
vitis Arist. tradita de itinere Asialico et politiarum studiis) ἐπεὶ δὲ πο-
ρευόμενος κατὰ τὸν ᾿Αταρνέα ἐγένετο, ἰδὼν πόλιν Ελληνικῆς ἀρετῆς
καὶ σοφίας διψῶσαν ἄπασαν οὐ παρῆλϑε σιγῇ, βραχεῖ δὲ βιβλέῳ
τήν τε πόλιν καὶ τὸν Ἑρμείαν ἡσπαξετο.

ΧΙ. FRAGMENTA DÜBIA.

Praeter plurima illa testimonia quorum in superioribus data occa-
sione passim mentionem feci, eiusmodi scilicet ut aut nomen Aristotelis
a librariis commutatum habeant cum aliis (Aristophanis, Aristarchi, Ari-
stoclis etc.) ab eodem initio (ἀριστ-) incipientibus (his addatur Herennii
Philonis locus p. 153 de differentia vocabulorum ἄρρωστος et ἀρρωστῶν.
cf. Etym. Gud. p. 82, 51. Ammon. de diff. voc. p. 24. Nauck Aristoph. fr.
p. 232. item Zonaras p. 1474 s. ὀσφύς... ὡς μὲν ᾿Αριστοτέλης ἡ ἴση
πρὸς va ἄνω πεφυκυῖα ἰσόσφυς τις οὖσα, ὡς δὲ ᾿Απολλόδωρος etc. cf.
Et. M., Suid., Or. s. v. v. etiam fr. 584. polit. fr. 64*. 144^ etc.) aut quod frag-
menti speriem gerat placitum Aristotelicum contineant ad mentem recen-
tiorum expressum (liuc pertinet etiam Cassiodorus de astrologia a Platone
el Aristotele philosophisque damnata apud A. Maium in Class. auct. lll
p. 39591. cf. anonymi Olympiodorei comm. in Porph. isag. cod. Paris. 1939
f. 64^: τοῦτο γὰρ παρακελεύεται ὃ ᾿Δριστοτέλης, ὅτι οὐδὲ τὸν εὐτυ-
χοῦντα δεῖ ὑπεραίρεσϑαι, διὰ τὸ ἄστατον τῆς τύχης κατὰ τὸν κωμικὸν
«τὸ τύχης γὰρ ῥῆμα — corr. χρῆμα --- μεταπίπτει ταχύ», μήτε τὸν
ἐπιστάμενόν τι αὐϑαδιάξεσθαι" πολλάκις γὰρ ἃ νομίξεε εἰδέναι σα-
φῶς, ταῦτα διαφεύγει αὐτόν) vel cum aliorum sententia simul uegligen-
tius apposita confusum (velut in temporis definitione secundum Stratonem
vel Aristotelem apud Sext. Emp. hypotyp. 3, 137 — adv. dogm. 5, 228.
cf. Nauwerck de Stratone Lamps. Berol. 1836 p. 32— 34, aut in Aristotelis
et Heráclidis de aestu maris et recessu sententia apud Stob. ecl. I p.
634 — Plac. phil. 3, 17. cf. Posidon. in Prisciani quaest. ad Chosr. p. 571.
ita eliam quae suo errore quasi ex Aristotelis geoponicis citavit Aldro-
vandus, de quo Niclas ad Geopon. p. 1032 cf. Rose de Ar. 1. p. 179, Ari-
stotelis sunt verba excerpta ex mirab. ausc. c. 147 — cf. Geopon. 13, 16
— et cum Aeliani testimonio de nat. am. 2, 46 in ipsis Geoponicis con-
flata. quam confusionem ab eo factam qui Geoponica illa ex Anatolio
compilavit, ex ipso Aeliano fonte quasi supplevit Aldrovandus) aut deni-

— 605 —

que apophthegma tradant pro fragmento putatum (cf. infra sént. ex flori-
legiis coll., quibus addas alia velut quae memorant Rutil. Lupus de fig.
sent. 1, 6 p. 23 Ruhnk., Christoph. Contoleon in qu. Homer. p. 480 Ma-
trangae Anecd. Gr. t. ΕΕ Rom. 1850, Elias in proleg. philos. prax. 8 p. 411
Cramer: φησὶ yap ᾿'Δριστοτέλης ἐν ἀποφϑέγμασιν — ita etiam
exc. in cod. Par. 1039 f. 119" extr., ἐν ἀποφϑέγματι Brandis Sch. p. 8, 45
— ὅτε ὅσοι ταῖς ἄλλαις τέχναις xal ἐπιστήμαις σχολάξοντες τῆς guÀo-
σοφίας ἀμελοῦσιν, ἐοίκασι τοῖς μνηστῆρσι τῆς Πηνελόπης, οἴτινες
αὐτῇ συγγενέσϑαι μὴ δυνάμενοι ἡγάπων κἂν ταῖς ϑεραπαίναις αὐτῆς
συγγίνεσϑαι), praeter illa igitur restant nonnulla, quae etsi similis cuius-
dam erroris suspicionem moveant, incerta tamen sunt. haec in fine totius
collectionis hic apponenda duxi una cum eis quae manifesto spuria sunt
(cf. supra probl. Hom. fr. 30^, politiar. fr. ulL) et recentissimae partim
Byzantinorum fraudi debentur, de qua cf. Rose de Ar. l. p. 180—860. 145.
223 etc. ita inter collectanea quaedam post Symeonis Seth περὶ τροφῶν
δυνάμεων syntagma adscripta in cod. Paris. 1603 ch. sec. XVI legitur capi-
tulum sic inscriptum f. 176^: παρατήρησις ἡμερῶν ληφϑεῖσα ἀπὸ τῆς
βίβλου ἀριστοτέλους ἃς παραφυλάττειν χρὴ εἰς φλεβοτομίας καὶ
καϑαάρσεις καὶ παντοίας ἰατρείας. sequitur allerum cap. ἀριστοτέλους
περὶ ϑεωῤίας αἴματων σωτηρίων καὶ ὀλεϑρέων. eadem scriptoris By-
zantini pseudonymi fragmenta habentur in cod. Matrit. apud Miller. catal.
p. 84. cf. Ciaconius in bibliotheca ed. Kapp. Amst. et Lips. 1744 p. 266:
eiusdem — sc. Aristotelis — etiam mirabile scriplum de medicina G.
M. Constantinopoli extat in bibliotheca Michaelis Cantacuseni. | notan-
dus etiam est titulus alius qui reperitur in cod. Laur. 75, 10 f. 31^: τοῦ
σοφωτάτου ἀριστοτέλους. λόγοι καὶ προοίμια. κυροῦ ἰωάννου ἀρχια-
τροῦ καὶ μαϑητοῦ αὐτοῦ. περιέχων (sic) συνοπτικὼς πάντων τῶν πα-
ϑῶὼν καὶ τῶν ἀδήλων τὰς ϑεραπείας. — in cod. Laur. 28, 22 f. 81 ha-
bentur (titulo Byzantino, cf. e. g. cod. Vindob. Gr. theol. 227 Nessel p. 324)
ἐρωτοαποκρίσεις φιλοσόφου ἀριστοτέλους (inc. Τί ἐστιν οὐρανός etc.
ultima quaestio est: τί ἔστιν ἄνεμος) de rebus physicis (cf. cod. Harleian.
06295 ubi post excerpta varia ex Alex. et Aristot. problematis, ex Aeliano
de nat. an. et ex Plac. phil., sequitur fol. 80^: ἀριστοτέλους. ἐρώ-.
τησις. ποῖον γένος τοῦ σφυγμοῦ; ἀπόκρισις. γένος τοῦ σφυγμοῦ κί-
v5ucic etc. usque ad fol. 880). atque sic etiam apud Latinos medio aevo
Aristotelis nomen pro magistro et philosopho cum summo arbitrio saepe
arripitur, velut in cod. Bruxell. no. 2419—931 sec. XII: Incipit interrogatio
Platonis philosophi ad Aristotelem magistrum de quattuor elementis tem-
porum (quae eadem paucis versibus comprehensa leguntur in cod. Loud.

— 0066 -

reg. 12 E. XX. fol. 155?) et in Brux. altero 3701 —15 sec. X De disputa-
tione Platoni οἱ Aristotilis (cf. cod. sec. IX Paris. lat. 11218). *) huius ge-
neris alia plurima et superstitionum plena a Byzantinis accepta tradiderunt
Arabes. quae omnia utpote fraudulenta arbitrariave et recentia nihil huc
faciunt, ubi de scholae P'eripateticae antiquissimae fragmentis agitur er
rore bibliographico ad ipsum principem magistrumque Aristotelem relatis.

A.
Sententiae ex florilegiis collectae.

Ex locis moralibus Aristotelis nomine in florilegiis veteribus Stobaei,
Maximi, Autonii ornatis eos hoc loco seorsim apponendos censui, qui quum
dictorum vel chriarum forma (49. εἶπεν, ἔφη, 4o. ἐρωτηϑείς ... εἶπεν)

*) In cod. Laur. 30, 20 sec. XIII f. 84 7ncipit ars notaria aristotilis,
quae systema quoddam stenographicum exponit in scholarium verba ma-
gistri excipientium usum inventum. idem tractatus sine nomine aucto-
ris imperfectus legitur in cod. Arundel. 165, ubi praecedit tr. alter cui
subscribitur: Explicit Tractatus gramatice editus ab aristotile prout aliqii
opinantur quem magister Hobertus grosse teste lincolniensis episcopus de greco
in latinum transtulisse dicitur. hic tractatus, qui incipit Scientia est ordi-
nacio depícta in anima, ipsi fortasse Lincolniensi debetur, qui ab Aristo-
telica scientiarum divisione initium facit. arti autem notariae (sive ut
vulgo scribitur notoriae) i, e. memorativae epistola ad dominum henricum
regem Anglorum praemittitur in cod. Lond. reg. 12 C. VI (Casley),
in qua de invento suo auctoris parvitas gloriatur (cf. etiam cod. Harl.
181. 41660). uterque igitur liber medio aevo debetur, tituli autem libra-
riorum levitati, sicut alii quam plurimi, Aristotelis de sex principiis etc.
cf. etiam in cod. Lond. Sloan. (Ayscough) 59 fol. 36—098 (rec. chart. sec.
XV fin.) Liber anathomie que dicitur Aristotelis, qui incipit Medicorum
anathomicos necesse est pi egnoscere quod humanum corpus etc. — alia exem-
pla habeas haec: in cod. Lond. Sloan. (Ayscough) 2030 fol. 110:(—114*::
Incipit liber aristotilis G^ conductibus aquarum. atque in eodem codice
paulo post fol. 125* —120b: 7ncipit Ciromantia Aristotilis. Linec naturales
tres sunt in planitie omnis ciros etc. (membr. sec. XIV). in cod. Cottoniano
app. VI (membr. sec. XIV) libellus quidam de nativitatibus ita incipit
f. &(—115): Liber iste est aristotilis. in scientia ipsius astronomie. Signo
rum alia sunt masculina alia feminina ete. quod idem opusculum sine ti-
tulo legitur in cod. Paris. Sorbon. 980 (membr. sec. XIII) fol. 76*, ubi
ab altera manu paulo recentiori additus est hic titulus: liber arystotelis
milesii medici perypathetici in. principiis iudiciorum astrorum in interroga-
tionibus.

— 607 —

quam Laertii apophthegmata ostendunt (5, 17—21. cf. Waltherus Burley
de vit. philos. c. 53. Rose de Ar. libr. p. 252. E. Woelfflin Caecil. Balb.
p. 53. 64) manifesto careant, factum esse potest ut ex certis quibusdam
libris Aristoteli adscriptis (velut ex epistolis, cf. fr. 6) excerperentur ab
iis, a quibus ipsi eos gnomologiorum editores mutuati sunt. ex aliis enim
et antiquioribus gnomologiis haec composita esse, vel ipse qui passim in
margine exhibetur titulus indicat: ἐκ τῶν Ζημοκρέτου, Ἰσοκράτους xol
᾿ἘἘπικτήτου. seorsim autem eos collocavi, quia et nomina auctorum in
margine codicum scripta facillime in his libris commutari nimisque incerta
esse solent, neque ex sola argumenti similitudine recte de libri e quo
peti potuerint titulo iudicaveris, in his praesertim infimae aetatis aucto-
ribus. quomodo enim, ut hoc utar, pro certo affirmes ex dialogo 79i
ὀργῆς (e Sotionis fortasse l. περὲ ὀργῆς accepta, cf. Stob. 20, 53, vele
Plutarcho, cf. Stob. 20, 70) revera ducta fuisse (fr. 10—12 — Stob. fl. 20,
δῦ. 47. 65. cf. fr. 9 — Stob. 3, 54), quae epistolis deberi possunt? acce-
dit quod nonnulla, breviora scilicet, chriarum formula olim non caruisse
facile suspiceris. itaque cum multis nominibus haec incerta sint, verum
inter se quod ad rationem universam fontesque cognata videantur, vinculo
eos quo nunc fortuna iunxit exuere nolui. ceterum ipse olim Florentiae
(a. 1857) inspexi codices Laurentianos XI, 14 (sec. XII) et VII, 15 (sec. XI),
quibus variae recensiones (cf. etiam cod. Bodl. Baroc. 143, de quo Coxe
in Catal. I p. 245) continentur gnomologii illius christiani quod Maximo
monacho tribuitur Dionysii Areopagitae commentatori, ab edito (in Maximi
opp. t. II ed. Combefis. Par. 1675) quidem et numero sententiarum et sin-
gularum in eisdem libris vel capitulis ordine diversae. quorum qui plu-
rima praebere videtur, Laur. XI, 14 (La), eo etiam nomine praestat, quod
ubi eiusdem auctoris aliae sententiae subiunguntur primae cui nomen
ipsum adscriptum est, semper in margine adiectum habet τοῦ αὐτοῦ,
quod omittunt Laur. VII, 15 (Lb) et liber editus, item in melissa qualis
edita est Antonius, qui eodem gnomologio usus est.

᾿Δριστοτέλους.

1. Max. c. & (ed. La. Lb. Ant.): ϑεοῦ μέν ἐστι πράττειν ἃ βούλεται,
ἀνθρώπου δὲ τὰ δέοντα προϑυμεῖσϑαι.

2. Max. c. ὃ (La. Ant.): ἀνδρειότερος εἶναί μοι δοκεῖ ὁ τῶν ἐπιϑυμιῶν
7| τῶν πολεμίων κρατῶν καὶ γὰρ χαλεπώτατόν ἐστι τὸ ἑαυτὸν νι-
κῆσαι (ex epist. quadam?).

Quae sine nomine sequitur sententia apud Antonium, Democriti
est sec. Stob. 7, 20.

ῬΑ,

-- 608 —

. Max. c. € (ed. La): χρήματα ποιεῖσϑαι μᾶλλον τῶν φέλων ἕνεκα

προσήκει ἡ τοὺς φίλους τῶν zonuarov.

Sequuntur in ed. quasi Aristotelis sine nomine dicta duo (οὗτο;
ὀνειδ, et ὁ αὐτὸς ἔλεγεν), quae Demostheni tribuit La et Lb, ad-
scripta ea post fr. 4 quod cum fr. 3 coniungitur in codd. Laur.

ib. (τοῦ αὐτοῦ La, sine nom. Lb, 49. Ant): ἐπιτήδειος πρὸς φιλίαν
ὁ πλεῖστα ἀδικεῖσϑαι δυνάμενος. -

Dictum fuisse videtur potius quam sententia sec. Ant. I, 24 qui

habet: τίς ἐ. π. φιλίαν; ὁ etc.

. Max. c. ϑ (ed. La. Lb): ὁ πολλοῖς φανερὸς (φοβερὸς ed.) ὧν mol-

λοὺς φοβεῖται.

. ib. (subiungitur post fr. 5: τοῦ αὐτοῦ La, sine nom. ed. Lb. "4.

Ant, Stob. 45, 18. Arsen. p. 357 Walz.): δεῖ τοὺς νοῦν ἔχοντας τῶν
δυναστευόντων μὴ διὰ τὰς ἀρχὰς ἀλλὰ διὰ τὰς ἀρετὰς ϑαυμαζε-
σϑαι. ἵνα τῆς τύχης μεταπεσούσης τῶν αὐτῶν ἐγκωμίων ἀξιῶνται
(ex Ar. ep. ad Philippum).

. Max. c. ιβ (La. Ant): ἡ πενία πολλῶν ἐστὶν ἐνδεής, ἡ δὲ ἀπληστία

πάντων.
Quae sine nomine sequuntur in ed., Democriti sunt omnia in La, Ll.
[Quod Aristoteli tribuitur iu ed. c. t p. 577: τὸν εὐχόμενον
δεῖ elc. , Isocratis est sec. Ant. I, 46.]

. Max. c. £c (ed. La, sine nom. Lb): μὴ ἔλαττον ἡγοῦ τοῦ ἐπαινεῖσϑαι

τὸ νουϑετεῖσϑαι (νομοϑετεῖσϑαι La, Lb).

. Max. c. ἐξ (ed. La. Stob. 3, 54. Parall. sacr. Laur. 1l, 13, 136. Arsen.

p. 947. deest in Lb): νομέξειν δεῖ (νομέξομεν δὲ ed. νόμεξε τὴν
Stob.) τὴν εὐδαιμονίαν ovx ἐν τῷ πολλὰ κεκτῆσϑαι γίγνεσϑαι, ἀλλ᾽
(μᾶλλον δὲ ed.) ἐν τῷ τῇ ψυχῇ εὖ διακεῖσϑαι. καὶ γὰρ οὐδὲ τὸ σῶμα
αὐτὸ τὸ (καὶ γὰρ τὸ σῶμα οὐ τὸ ed.) λαμπρὰ ἐσθῆτι κεκοσμημένον
φαίη τις (ἂν add. ed.) εἶναι μακάριον, ἀλλὰ τὸ τὴν ὑγείαν ἔχον καὶ
σπουδαίως διακείμενον, κἂν μηδὲν τῶν προειρημένων (παρακειμέ-
νῶν ed.) αὐτῷ παρῇ" τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον καὶ ἡ ψυχὴ (καὶ ψυχὴν
ed.) ἐὰν ῇ πεπαιδευμένη, τὴν τοιαύτην καὶ τὸν τοιοῦτον ἄνϑρωπον
εὐδαίμονα προσαγορευτέον ἐστίν, οὐκ ἂν τοῖς (τις ed.) ἐκτὸς 7 λαμ-
πρῶς κεκοσμημένος αὐτὸς μηδενὸς ἄξιος ὦν. οὔτε γὰρ ἵππον κἂν
(ἐὰν ed.) ψέλλια χρυσὰ καὶ σκευὴν ἔχῃ πολυτελῆ φαῦλος ὧν, τὸν
τοιοῦτον ἄξιόν τινος νομίξομεν εἶναι, ἀλλ᾽ ὃς ἂν διακείμενος ἢ
σπουδαίως, τοῦτον μᾶλλον ἐπαινοῦμεν. ὥσπερ γὰρ εἶ τις τῶν οἱ-
κετῶν αὐτοῦ χείρων εἴη, καταγέλαστος ἂν γένοιτο, τὸν αὐτὸν τρό-
πον οἷς πλείονος ἀξίαν τὴν κτῆσιν εἶναι συμβέβηκε τῆς ἰδίας φυ-

— 609 —

σεως, ἀϑλίους τούτους εἶναι δεῖ νομέξειν (huc usque Max. ed. et La.
reliqua apud solum Stob.)* xol τοῦτο κατ᾽ ἀλήϑειαν οὕτως ἔχει"
τέκτει γάρ, ὥσπερ φησὶν ἡ παροιμία, κόρος μὲν ὕβριν, ἀπαιδευσία
δὲ μετ᾽ ἐξουσίας ἄνοιαν. τοῖς γὰρ διακειμένοις τὰ περὶ τὴν ψυχὴν

κακῶς οὔτε πλοῦτος οὔτε ἰσχὺς οὔτε κάλλος τῶν ἀγαθῶν ἑστίν,

10.

11.

13.

14.

ἀλλ᾽ ὅσῳ mtQ ἂν αὗται μᾶλλον af διαϑέσεις καϑ᾽ ὑπερβολὴν ὑπάρ-
ξωσι. τοσούτω καὶ πλείω καὶ μείξω τὸν κεκτημένον βλάπτουσι χω-
ρὲς φρονήσεως παραγενύμεναι.

Haec fortasse Theophrasti e libro περὶ εὐδαιμονίας (cf. Cic.

de fin. 1. V).

[Max. c. ἐξ p. 580: "4g. ταῖς μὲν πόλεσι τὰ τείχη, ταῖς δὲ ψυχαῖς ὁ
ἐκ παιδείας νοῦς κόσμον καὶ ἀσφαλειαν παρέχει. hoc Democrito
tribuit Anton. I, 50.]
Max. c. 49 (ed. La. Stob. 20, 55): ὥσπερ καπνὸς ἐπιδάκνων τὰς
ὄψεις οὐκ ἐᾷ προβλέπειν (βλέπειν Stob.) τὸ κείμενον ἐν τοῖς ποσέν᾽
οὕτως 0 ϑυμὸς ἐπαιρόμενος (ita Stob. ἐπερχόμενος Max.) τῷ λογι-
σμῷ ἐπισκοτοῖ (ita La. ἐπισκοτεῖ ed., Stob.) καὶ τὸ συμβησόμενον ἐξ
αὑτοῦ ἄτοπον (ita Max. ἄπονον male Stob.) οὐκ ἀφίησι τῇ διανοίᾳ
προλαβεῖν (προσβλέπειν La. προβλ. ed. προσλαβεῖν Stob.).

Ex epistola quadam haec ducta videntur cum fr. 11. 12 quae sta-
tim sequuutur sine nomine apud Maximum, τοῦ αὐτοῦ addito in La,
desunt autem in Lb. cf. tamen Ar. fr. 87. 88.
ib. (ed. La. Stob. 20, 47): ἢ (ἢ add. Stob.) οὐχ ὁρῶς ὅτι τῶν ἐν ὀργῇ
διαπραττομένων ἁπάντων ὃ λογισμὸς ἀποδημεῖ φεύγων τὸν ϑυμὸν
ὡς πικρὸν τύραννον;

. ib. (ed. La. Stob. 20, 65): ὃ ϑυμός ἐστι πάϑος ϑηριῶδες μὲν τῇ

διαϑέσει, συνεχὲς δὲ τῇ λήψει (ϑλίψει Max.), σκληρὸν δὲ καὶ βίαιον

τῇ δυνάμει, φόνων αἴτιον, συμφορᾶς σύμμαχον, βλάβης συνεργὸν

καὶ ἀτιμίας, χρημάτων ἀπώλεια, ἔτι δὲ καὶ φϑορᾶς ἀρχηγόν.

Max. c. x (ed. La. Lb): ὃ μὴ εἰδὼς σιωπᾶν οὐκ οἶδε διαλέγεσϑαι.

Sequitur in La: ὁ αὐτὸς ἐρωτηϑεὶς ὑπό vivog ..., deinde ὁ

αὐτὸς ἐρωτηϑεὶς διὰ ποίαν αἰτίαν τοῖς ἄλλοις διδάσκων λέγειν
elc. quod Isocrati tribuit Lb (Tc. ἐρωτηϑείς), deinde τοῦ αὐτοῦ
(Isocratis igitur sec. Lb et ed., non Aristotelis)* δύο καιροὺς ποιοῦ
τοῦ λέγειν. denique Σωκράτους (corr. Ἰσοκράτους, ut ed. et Lb,
ἀλ. ᾿Αριστοτ. in marg. ed.)" φαύλου ἀνδρός... |

Max. c. xy (La. Ant): χρὴ τὸν υἱὸν δοῦλον εἶναι τοῦ πατρὸς (sc.

μᾶλλον) ἢ τὸν οἰκέτην" ὁ μὲν ydo φύσει τοῦ πατρὸς δοῦλός ἐστιν,

ὃ δὲ νόμῳ.

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 39

-- 610 —

[Falso nomine inscriptum est quod Aristotelis legitur c. 26 (ed.,
Ant.): οὐ πόρρω τοῦ ἀναμαρτήτου καϑίστησιν ξαυτὸν ὁ τὸ apag-
τηϑὲν ἐπιεικῶς ὁμολογήσας. praecedunt losephi loci duo.]

15. Max. c. ἃς (ed. La. Lb. Ant. Arsen. p. 391): ἐκ τοῦ βίου κράτιστόν

ες ἔστιν ὑπεξελθεῖν ὡς ἐκ συμποσίου μήτε διψῶντα μήτε μεϑύοντα.

16. ib. (apud eosdem: τοῦ αὐτοῦ La, sinc nom. rel): ὁ ἐν νόσῳ διαϑή-
xag γράφων παραπλήσια πάσχει τοῖς ἐν χειμῶνι ϑαλαττέῳ £UTQE-
πέζειν ἀρχομένοις τὰ τῆς νηὸς ὅπλα (sequitur Isocratis).

17. Max. c. μ (ed. La. Lb.): τὸ μὴ αἰσχύνεσθαι κακὸν ὄντα κακίας
ὑπερβολή.

Sequitur in La τοῦ αὐτοῦ γλώσσῃ ϑρασείᾳ μὴ χρῆσϑαι elc.
quod Isocratis est sec. Lb et ed.

18. Max. c. με (ed. La. Lb. cf. Arsen. 4, 44): ἀξέωμα μέγιστόν ἐστιν ov
τὸ κεχρῆσϑαι τιμαῖς ἀλλὰ τὸ ἄξιον ἑαυτὸν (corr. αὐτῶν cum Arse-
nio) εἶναι νομέξεσϑαι.

[Quod Aristoteli inscribit Max. c. νὰ περὶ πίστεως (p. 653) et Ante-
nius Ε, 1 et I, 44: ὥσπερ φασὶν ἐν ἰατρικῇ etc., Christiani est et
quam Christiani dicunt ψευδοδοξίαν spectat. ]

19. Max. c. và (ed. La. Lb. AnL): "MorozozéAgc* φϑόνος, φησίν, avra-
γωνιστής ἐστι τῶν εὐτυχούντων.

20. Stob. fl. 94,16: ᾿Δριστοτέλους " κρείττω πρὸς εὐδαιμονίαν ἔλαττω
κεκτῆσϑαι ἢ πολλὰ μετὰ φϑόνου" xal γὰρ καλλίων καὶ ἡδίων ov-
τος ὃ βίος.

[Stob. fl. 98, 60: "orarozflovg: τί γάρ ἐστιν ἄνϑρωπος.. ἀσϑενεία;
ὑπόδειγμα, καιροῦ λάφυρον, τύχης παίγνιον, μεταπτώσεως εἰκών,
φϑόνου καὶ συμφορᾶς πλάστιγξ, τὸ δὲ λοιπὸν φλέγμα καὶ χολή.
hoc Secundi sententiis et interrogationibus simile est (cf. Orelli opusc.
Gr. sent. et inor. 1 p. 219. 231) et Aristotelis nomine falso notatum.

[Parall. sacr. Laur. (e cod. 8, 22 apud Stob. ecl. ed. Gaisf. t. II Oxon.
1850) I, 10, 12: "4oiororélovg. ὥσπερ ὃ οἶνος κιρνᾶταε τοῖς τῶν
πινόντων τρόποις, οὕτω καὶ ἡ φιλία τοῖς τῶν χρωμένων ἥϑεσι.
hoc Demostheni diserte tribuitur ab Antonio I, 24 post fr. Ar. 3 pe
situm. — praeterea anonyma potius sunt, non Aristotelis, quae ibi-
dem leguntur περὶ παιδείας verba 1I, 13, 49 et 50, quibus praecedunt
dicta duo Aristoteli quidem hic, Socrati autem tributa a Maximo c. 11
p. 585 et ab Antonio I, 50.]

21. Antonius in melissa lib. | s. 1: ^49. ἀρχὴ ἀρίστη πάντων μὲν ὁ ϑεύς.
ἀρετῶν δὲ εὐσέβεια.

— 811 --

22. Anton. mel. I, 49: "4g. πάντες ὡς ἔπος εἰπεῖν τοὺς μὲν ὑπηρετοῦν-
τας αὐτῶν ταῖς ἐπιϑυμίαις ἀποδέχονται καὶ νομίζουσιν οὐ μόνον
εὔνους ἀλλὰ καὶ μόνους ἀνδρας ὡς ἀληϑῶς εἶναι, τοῖς δὲ σωφρο-
νέξειν ἐπιχειροῦσιν ἀηδῶς ἔχουσιν. ἣ

[Corruptum esse Aristotelis nomen in hoc eliam Stobaei loco statuo
flor. 10, 50: ἐκ τῶν oiczovvuov τομαρίων (reliqua antem q. d.
Aristonymi fragmenta, praeter 10, 51 et 21, 7, ὁμοιώματα sunt, velut
Aristonis, cf. 3, 40. 4, 100. 5, 45. 13, 23. 14,0. 23, 7. 38,30. 97,
29. 103, 31. 106, 14. 110, 21). "orarotélAyge φησὶν ὅτι ὀκτώ τινες
κοινῇ λῃστεύοντες ἐστασίασαν πρὸς ἀλλήλους περὶ τῶν σκύλων καὶ
τέσσαρες αὐτῶν κατελείρϑησαν. πάλιν οὗτοι πρὸς ἀλλήλους διη-
νέχϑησαν καὶ δύο κατελείφϑησαν, εἶτα εἷς" καὶ τί ὑπόλοιπον, εἰ
στασιάσει τὰ δεξιὰ πρὸς τὰ εὐώνυμα;

n.
Xoeuiov
Aristonis fragmenta in Aristotelem a Stobaei librariis collata.

Chriarum plura genera (traduntur, ut ait Quintilianus (I, 9, 4).
unum simile sententiae, quod esl positum in voce simplice : dixil ille aul
dicere solebat. allerum quod esl in respondendo: interrogatus ille vel
quum hoc ei dictum esset respondit. tertium huic non dissimile: quum
quis non dixisset sed aliquid fecisset. talium quidem chriarum libri va-
riis auctoribus, poetis oratoribus regibus virisque aliis illustribus, prae-
cipue autem philosophis assignatarum apud Graecos multi ferebantur,
sicut quorum simile argumentum fuit sententiosum et morale, czouvy-
μονευμάτων, γνωμῶν, ὑποϑηκῶν, διατριβῶν, ὁμοίων vel ὁμοιωμάτων,
ἐπιστολῶν etc. habebat tamen id chria peculiare ut ad certas semper oc-
casiones certosque auctores referretur, a quibus quae ingeniose quondam
dicta essent breviter doceretur (IHermog. progymn. c. 3: χρεία ἐστὶν ἀπο-
μνημόνευμα λόγου τινὸς ἢ πράξεως ἢ συναμφοτέρου, σύντομον ἔχον
δήλωσιν, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον χρησίμου τινὸς ἕνεκα etc. cf. Theon. pro-
gvymn. c. 3. Aphthon. prog. c. 8: χρεία ἐστὲν ἀπομνημόνευμα σύντομον
εὐστόχως ἐπί τι πρόσωπον ἀναφέρουσα. v. Rhet. Gr. ed. Walz. t. I p. 19.
201. 62. cf. L. Caelius Rhodiginus, Lect. ant. XXVI, 27). inter philoso-
phos autem Socraticis (velut Diogeni D. L. 6, 80, Aristippo D. L. 2, 84. 85,

99 *

-- 612 --

Metrocli D. L. 0, 33) maximeque Stoicis (velut Persaeo D. L. 7, 36, Clean-
thi 7, 175, Aristoni 7, 163, Hecatoni 6, 32. 6, 4. 7, 172) chriarum libros
tributos fuisse legimus, quosdam etiam Peripateticis (velut Demetrio D. L.
5, 81). omnium autem maxime propter χρεέας μελετᾶν illud (D. L. 5. 18)
famosus erat Diogenes, cuius innumerae fere chriae vel dicta γρεεώδη (cf.
de Bione D. L. 4, 47) a veteribus scriptoribus commemorantur (cf. D. L.
6, 69), variis illae libris olim collectae qualibus utitur Dio Chrysostomus
(or. 72, 11 p. 732 Emper.: πυνϑανόμενοι ... περὶ Διογένους ὅτε xai
αὐτὸς πρὸς ἅπαντα εὐπόρει λόγου καὶ ἀποκρίσεως. τὰ μέν γε τούτου
καὶ διαμνημονεύουσιν οἱ πολλοί, τὰ μέν τινα ἴσως εἰπόντος αὐτοῦ, sa
δὲ καὶ ἄλλων συνϑέντων) et qui fontes fuerunt Stobaeo et Laertio. quo-
rum quidam quum ipsius nomine inscripti essent. Διογένους χρειῶν, non
chriarum libri sed ipsorum apophthegmatum auctorem Diogenem signifi
cant (cf. Stob. flor. 34, 16 et 13, 24, ubi male nunc scribitur ἐκ τῶν Δίω-
vog pro Διογένους χρειῶν. cf. etiam 7, 29. Sopater in secundo éxAoyav,
de quibus cf. Suid. s. v., excerpta dedit ἐκ τῶν Διογένους τοῦ xvvixov
ἀποφϑεγμάτων., sec. Phot. bibl. 161 p. 103, 38), quanquam alibi etiam
(cf. Sotion apud D. L. 6, 80) inter ipsos Diogenis libros negligentius nu-
merantur. eodem autem modo explicandum est, si cui similium librorum
magnus numerus tribuitur (σχολῶν, διατριβῶν, ἀπομνημονευμάτων.
χρειῶν D. L. 7, 163) Aristo Chius in fragmentis ex ipsius ὁμοιωματων
opere a Stobaeo appositis ipse comparet (cf. Stob. fl. 4, 110. 111 et D. L.
7, 160. 161. cum quo Laertii loco cf. etiam Stob. 80, 7. 82, 15. 82, 11).
ceterum ab Aristone non diversum esse puto Áristonymum illum, cuius
quaecunque Stobaeus affert, ὁμοιώματα fere sunt qualia Aristonis, titulis
ἐκ τῶν ᾿Δρίστωνος ὑμοιωμάτων el ἐκ τῶν ᾿Αριστωνύμου τομαρίων iam
ante Photii aetatem, quem vitioso et ipsum exemplari usum fuisse plurima
sunt quae doceanl (scil. ex auctorum indice iam ipsum legisse videmus
Ἱέρακος fragmenta quae essent TegoxAéovg, Thpoíov quae Ἐπικτήτου,
Δημώνακτος quae Δημοκρίτου, pro quo nunc fere ubique est Ζημο-
κρατῆὴς» eundem trium poelarum credidisse iambicos versus qui sint unius.
quum legeret Irzxovaxrog, Ἱπποϑόωντος. Inmo900v etc.), librariorum
errore male distinctis (cf. 13, 22 et 23 etc.). itaque liber ille ὁμοιωματων.
quem in indice librorum omisit Laertius, non Aristonis auctoris erat sed
eius qui Aristonis dicta hoc nomine, ut librorum tituli docent, celeher-
rimi postea collegerit. cum quo nomine facile commutare potuit Aristo-
telis, cuius ipsius et chriae et diatribae a Stobaeo citantur, et chriae qui-
dem variis philosophis et poetis aliisque adscriptae, sine nominibus autem
diatrihae utpote quae simpliciter essent loci morales uberius expositi (cf.

-- 61 --

Hermog. apud Walz. t. Ill p. 406 διατριβή ἔστε βραχέος διανοήματος
ἠϑικοῦ ἔκτασις), quales tribuuntur Aristippo (D. L. 2, 85), Persaeo (7, 36.
34), Cleanthi (7, 175), Sphaero (7, 178) aliisque, quibus eisdem et chriae
(quae ἐκ τῶν Διογένους διατριβῶν de Diogene partim affert Stobaeus
fl. 13, 18. 19. 49, 27, ea sunt Δίωνος i. e. Dionis Chrysostomi or. 9, 6. 8,
2. 0, 46. cf. Διογένους pro Δίωνος 8, 15 — Dio Chr. ὁ, 41). in chriis
autem istis Aristotelis vel Zeno Stoicus memoratur et comicus Alexis
(Rose de Ar. 1. p. 53). quas ego non dubito quin scriptura compendiosa
male lecta Aristoteli tribuerit librarius quum essent Áristonis, cuius no-
men in similibus quibusdam locis (ἐκ τῶν ᾿“Δρίστωνος Stob. fl. 99, 33. 67,
16) servatur. licet Aristotelis quoque simile quoddam opusculum ab Ile-
sychio nominetur ὑποϑῆκαι inscriptum (ut Heraclidis Pontici D. L. 5, 88)
diversosque fuisse zottcov libros Aristonis οἱ quorum fragmenta Stobaeus
citat ὁμοεωμάτων (cf. Chrysippi ὅμοια D. L. 7, 109 et Sphaeri 7, 178)
coucedendum sit. contra ipsius Aristotelis chriarum dictorumve exempla
habes apud Laertium (5, 16—21) et in Stobaei, Maximi (cf. cod. Laur. XI,
14 et VII, 15) aliorumque florilegiis οἱ Graecis et Latinis editisque et
ineditis. |
1.
lo. Stob. florileg. (ed. Gaisf.) 29, 70: ἐκ τῶν “Ἀριστοτέλους χρειῶν (Litu-
lum hunc, ut in ceteris locis, praebuit cod. A i. e. Par. 1984).
Aàcoc ὁ 'Egutovevg ἐρωτηϑεὶς (ὑπό τινος add. cod. A), τέ εἴη σο-
φώτατον, πεῖρα ἔφη.
2.
Stob. fl. 93, 38: ἐκ τῶν ᾿“ριστοτέλους χρειῶν.
᾿Δνακρέων ὃ μελοποιὸς λαβὼν τάλαντον χρυσίου παρὰ Πολυκρά-
τους τοῦ τυράννου, ἀπέδωκεν εἰπών" μισῶ δωρεὰν ἥτις ἀναγκάζξει
ἀγρυπνεῖν.
3.
Stob. fl. 7, 31: τοῦ αὐτοῦ (i. e. Aristotelis 7, 30).
Γοργὼ ἡ “ακεδαιμονία Λεωνίδου γυνὴ τοῦ υἱοῦ αὐτῆς ἐπὶ στρα-
τείαν πορευομένου τὴν ἀσπίδα ἐπιδιδοῦσα εἶπεν " ἢ ταύταν ἡ ἐπὶ vow vo
(ταύταν ed.).

4͵

Stob. fl. 5, 83: ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους χρειῶν.
Γέλων ὁ Σικελίας τύραννος σαπρόστομος ἦν. ὡς οὖν τῶν φί-
λων εἶπέν τις αὐτῶ, ὠργίξετο τῇ γυναικὶ ὅτε οὐκ ἐμήνυσεν αὐτῷ.

-- 614 —

ἡ δὲ ἔφη: ᾧμην γὰρ καὶ τῶν λοιπῶν ὁμοίως ὄξεειν τὸ στόμα (cf.
Woelfflin ad Caecil. Balb. p. 13).

9.
Stob. fl. 118, 39: ἐκ τῶν AgicrorfAovg χρειῶν.

Γοργίας ὃ δήτωρ ἤδη γηραιὸς ὑπάρχων ἐρωτηϑεὶς (ὑπό τινος A),
εἰ ἡδέως ἀποϑνήσκοι" μάλιστα (ἥκιστα Α. «legerim ἥδιστα» Gaisf.) εἷ-
πεν" ὥσπερ γὰρ ἐκ σαπροῦ καὶ δέοντος συνοικιδίου ἀσμένως ἀπαλλαι-
τομαι. :

0.
Stob. fl. 29, 90: ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους χρειῶν.

Δημοσϑένης ἐρωτηϑεὶς (ὑπό τινος A) , πῶς τῆς ῥητορικῆς περιε-
γένου" πλέον ἔφη ἔλαιον οἴνου δαπανήσας.

7.
Stob. fl. 43, 140: ἐκ τῶν ᾿Δριστοτέλους χρειῶν.

Δημοσϑένης ὁ ῥήτωρ ἔφη πόλεως εἶναι τὴν ψυχὴν τοὺς νόμους᾽
ὥσπερ γὰρ τὸ σῶμα στερηϑὲν ψυχῆς πίπτει, οὕτω καὶ πόλις μὴ ὄντων
νόμων καταλύεται.

8.

Stob. fl. 7, 80: ἐκ τῶν “Ἀριστοτέλους χρειῶν.

᾿Ανάξαρχος 0 φυσιπὸς εἰπόντος αὐτῷ “λεξάνδρου ὅτε κρεμῶ σε"
ἀπείλει τούτοις ἔφη τοῖς πολλοῖς ἐμοὶ δὲ οὐδὲν διαφέρει ὑπὲρ γῆς ἢ
κατὰ γῆς σήπεσϑαι.

9.
Stob. fl. 57, 12: ἐκ τῶν ᾿Δριστοτέλους χρειῶν.

Ζήνων 0 στωικὸς φιλόσοφος ὁρῶν τινὰ τὼν γνωρίμων ὑπὸ τοὺ
&ygóU περισπώμενον εἶπεν" ἐὰν μὴ σὺ τοῦτον ἀπολέσῃς, οὗτός σε
ἀπολέσει.

10.
Stob. fl. 110, 47: ἐκ τῶν ᾿Αριστοτέλους χρειῶν.

'ἄλεξις ὁ τῶν κωμῳδιῶν ποιητὴς ἐπειδή τις αὐτὸν ὄντα πρεσβύ-
την ξώρακε μόλις πορευόμενον καὶ ἠρώτα᾽ τί ποιεῖς; ἔφη" κατὰ σχο-
λὴν ἀποϑνήσκω.

11.

Stob. fl. 38, 37: ἐκ τῶν κοινῶν ᾿Αριστοτέλους διατριβὼν.

Οὐχ ἡ λύπη μέγιστον κακὸν ἀκολουϑεῖ τῷ φϑόνῳ, ἀλλὰ πολὺ
μεῖξον τὸ καὶ πρὸς τοὺς γνωρίμους γίνεσϑαι" τῷ γὰρ αἰσχρῷ καὶ
φαύλῳ τὴν ὑπεροχὴν δοτέον. οὐ τῇ λύπῃ.

— 615 --

12.

Stob. fl. 45, 21: ἐκ τῶν κοινῶν ᾿Δριστοτέλους διατριβῶν.
Αἱ πλεῖσται στάσεις διὰ φιλοτιμίαν ἐν ταῖς πόλεσι γίγνονται"
περὶ τιμῆς γὰρ οὐχ of τυχόντες ἀλλ᾽ of δυνατώτατοι ἀμφισβητοῦσι.

C.
Fragmenta quae librariorum errore Aristoteli
"tribuuntur pro Aristocle.

Aristocles Rhodius (cf. C. Müller, Fr. hist. Graec. IV, 329) qui Stra-
bonis aequalis fuit (ὁ x«9' ἡμᾶς Strab. XIV p. 655) aliquanto ut videtur
(cf. fr. 6 et 10) aetate maior, praeter libros de poetica, de musica, de cho-
ris (fr. 7—12 Müll. ita enim statuo ad Rhodium pertinere fragmenta a
Car. Müllero collecta, exceptis quae delenda sunt et ficticia fr. 1— 3),
theologicos scripsit et mythologicos, quibus deorum nomina collegit
eorumque multitudinem synonymia partim explicavit (immo refutavit ut
mavult Clemens Alex. protr. p. 8 Sylb. vel p. 23, 33 Lips.) qui quidem
nominum simillimorum confusione in Aristotelis nomen maximam partem
librariorum culpa abierunt, id quod idem contigit alius argumenti frag-
mentis duobus, de poetica alteri, alteri de musica, idem denique titulis
a Pseudoplutarcho fictis auctore librorum de fluviis (περὶ ποταμῶν καὶ
ὀρῶν ἐπωνυμίας καὶ τῶν ἐν αὐτοῖς εὑρισκομένων cod. Palat. 398) et
parall. min., cuius rationem praeclare illustravit R. Hercher. neque enim
solum in Parall min. 295 ᾿Δριστοτέλης dv B παραδόξων corruptum est
pro oicroxing (ut recte legit Stob. flor. 64, 37. cf. Müller ad fr. 3.
IIercher ad Plut. de fluv. p. 12 sq. p. 18 not.), sed in altero quoque loco:

]

Pseudo-Plut. de fluv. 25, 5 (ed. Hercher. Lips. 1851 p. 91): γεννᾶται
δ᾽ ἐν αὐτῷ (sc. và Ἰνδῷ) λέϑος κλειτορὶς óvouafOusvog* ἔστι δὲ λίαν
μελάγχρους᾽ ὃν κόσμου χάριν οἵ ἐγχώριοι φοροῦσιν ἐν τοῖς ὡταρίοις,
καϑὼς ἱστορεῖ ᾿Αριστοτέλης ἐν ὃ περὶ ποταμῶν (cf. Hercher p. 24)

corrigendum eodem modo videtur ᾿Αριστοκλῆς, cuius nomine sae-
pius abutitur Pseudoplutarchus (par. min. 25^. 295, 415), quanquam et
Aristotele Ptolemaeus Chenuus in nova historia (cf. aporem. Hom. fr. 805).
veri autem Aristoclis grammatici theologi (atque unius eiusdemque aucto-
ris, etsi non eiusdem operis omnia) fuisse credo quae modo Aristoclis
modo Aristotelis nomine citantur περὲ ϑεογονίας vel theologumena, περὲ

Ι

-- 616 —

γιγάντων, τελεταί, versibus partim scripta (ut Philostephani opera quae-
dam aliaque Alexandrinorum docti argumenti multa), id quod docet locus
Aeliani (n. a. 11, 4) ad τελετὰς spectans, ut videtur. sunt autem haec
quae sequuntur:

2.

Schol. Eurip. Rhes. 28 (cod. Vat. 000) ... διττὰς dà τὰς Εὐρώπας
ἀναγράφουσιν ἔνιοι, μίαν μὲν ᾿Ωκεανίδα, ἀφ᾽ ἧς (οὗ cod.) καὶ τὸ tv
μέρος τῆς οἰκουμένης κληϑῆναι, καθάπερ ᾿Απίων ἐν τοῖς περὶ ἐπω-
νύμων καὶ ᾿Πριστοτέλης (Δριστοκλῆς corrigi malo quam Aristopha-
neum intelligi commentarium de Hesiodi theogonia scil. ad v. 357) ἐν
πρώτῳ τῆς ϑεογονίας. ἑτέραν δὲ Φοίνικος, ἣ καὶ (porvax..... καὶ
cod.) ᾿Δγήνορος, ὡς καὶ Εὐριπίδης καὶ ἄλλοι ἱστοροῦσιν.

9.

Schol. Pind. Olymp. VII, 06... ᾿Αριστοκλῆς (ita Vrat. D, Gott., vulgo
᾿Αρίσταρχος et in simili scholio cod. Vrat. A 4946r0v£Aqgc. cf. Boeckh
p. 170) δὲ ὑφίσταται τὴν γέννησιν Onvag ἐν Κρήτῃ" νεφέλῃ yao
φησι κεκρύφϑαι τὴν 9eóv, τὸν δὲ Δία πλήξαντα τὸ νέφος προφῆναι
αὐτὴν (fr. 4 Müll.). ᾿ .

4.

Arnob. adv. nat. 3, 31 (ed. Hildebrand. Hal. 1844 p. 302): AMristo-
teles, ut Granius memorat, vir ingenio praepotens atque in doctrina
praecipuus, Minervam esse Lunam probabilibus argumentis explicat
el lillerata auctoritate demonstrat. [eandem hanc alii aetherium ver-
licem ... (cf. Arnob. 3, 34. Porphyr. apud Macrob. sat. 1, 17 extr. idem-
que apud Euseb. praep. ev. 3, 11 p. 113').

9.

Macrob. saturn. I, 18 (ed. L. Ian. 1852 t. Il p. 168): Aaec quae de
Apolline diximus possunt etiam de Libero dicla existimari. nam Ari-
stoteles qui theologumena scripsil Apollinem et Liberum patrem
unum eundemque deum esse quum multis aliis argumentis asserat, etiam
apud Ligyreos ait in Thracia esse adylum Libero consecralum ex quo
redduntur oracula: sed in hoc adylo vaticinaturi plurimo mero sum-
pio, uti apud Clarium aqua pota, effantur. oracula. apud Lacedae-
monios eliam in sacris quae Apollini celebrant, Hyacynthia vocantes,
hedera coronantur Bacchico ritu. item Boeotii Parnasum montem
"Apollini sacratum esse memorantes simul lamen in eodem et oraculum
Delphicum et speluncas Bacchicas uni deo consecratas colunt. unde

-- 617 --

el Apollini et Libero patri in eodem monte res divina celebratur, quod
quum et Varro et Granius Flaccus affirment, etiam Euripides his do-
cet ... (cf. Arnob. 3, 33: quid quum Liberum pollinem Solem unum
esse contenditis . . . Porphyr. ap. Serv. ad ecl. 5, 66).

Eodem igitur fonte, id quod etiam ipsa verba produnt quibus plauc
similibus utrumque Aristotelis testimonium infertur, et Arnobius et Ma-
crobius usus est, Granio Flacco Liciniano, qui quum de philosopho certe
non cogitaverit (ut Macrobii verba docent 47. qui theol. scripsit), atta-
men auctorem citaverit in doctrina praecipuum, Aristotelem omnino
nullum appellavit, sed appellaverit Aristoclem. scripsit autem Granius
incertae aetatis scriptor (ut ego autem credo Plinii aequalis idemque cum
Granio illo superstitioso quem medicum dicit index auct. Plin. l. 28 re-
spiciens ad locum 1. 28 s. 9. de Liciniano quem in epigrammate appellat
Martialis cf. Rh. Mus. N. F. XIII, 458) inter alia multa librum, ut Censori-
nus ait, de indigitamentis ad Caesarem nescio quem.

6.

Clemens Alex. protr. c. 2, 28 p. 8 Sylb.: vol μὴν ᾿Δἀπόλλωνα ὃ μὲν
᾿Δριστοτέλης πρῶτον Ἡφαίστου καὶ ᾿Αϑηνᾶς" ἐνταῦϑα δὴ οὐκέτι
παρϑένος ἡ ᾿Αϑηνᾶ" δεύτερον ἐν Κρήτῃ τὸν Κορύβαντος (cod. Par.
Κύρβαντος v. Klotz t. IV p. 104), τρίτον τὸν Διὸς καὶ τέταρτον τὸν ᾿4ρ-
κάδα τὸν Σειληνοῦ" νόμιος οὗτος κέκληται παρ᾽ ᾿Δρκάσιν. ἐπὶ τούτοις
τὸν Λίβυν καταλέγει τὸν ᾿άμμωνος. ὃ δὲ Δίδυμος ὁ γραμματικὸς
τούτοις ἕκτον ἐπιφέρει τὸν αγνητος.

Praecedunt tres loves, Minervae quinque, ex eodem fonte varias fa-
bulas colligente numerati quem theologos, ut ait, secutus vel eos qui
interiores scrutantur et reconditas litteras, uberius exponit Cicero in
tertio de natura deorum (c. 21—23. cf. 16), qui de quatuor Apollinibus
eadem habet c. 23 (57), quintum omittit. ex Cicerone hausit Arnobius
adv. nat. 4, 14 sq. quid igitur? iam Ciceronem Aristocle usum esse sta-
tuemus sicut Didymum Clementis (Didymo enim antiquiorem fuisse Aristo-
clem, id quidem certum est. cf. fr. 10 et 11. item Dionysio Halic., cuius
v. iud. de Dinarcho c. 8. cf. etiam Erotian. lex. Hipp. praef. p. 13 Fr.)?
an fictum lestis nomen vcl Aristotelis vel simile aliquod Clementem ap-
posuisse ex fonte parum sincero ductum quali quidem plurimum ille uti-
tur (cf. e. c. protr. c. 3 p. 12 et Hercher ad Plut. de fluv. p. 30)? etenim
si incertum est quomodo sive Aristotelis nomen recte emendelur sive ex-
plicetur Aristoclis, id certum est neque Cicerone Clementem uti neque
Clemente Arnobium.

— 61 —

7.

Servius ad Aen. l, 372 .... aut certe illud est quod superius dixerat
«an nympharum sanguinis una», quae non omnia sciunt. nam εἰ moriun-
tur secundum Aristotelem ut fauni panesque. cf. ad Aen. 10, 551 ...
nonnulli e(iam nympham non deam volunt sed graece sponsam dictam
ne incredibile sit ex duobus numinibus procreatam esse mortalem.
quanquam haec numina (scil. nymphae et fauni) secundum fristotelem
aliquando moriantur. item ad ecl. 10, 62 hamadrgades: nymphae quae
cum arboribus et nascuntur et pereunt (cfl. ad Aen. 3, 34... hama-
dryades namque cum arboribus et nascuntur et pereunt. idem ad Aen.
1, 500).

E Servio haec ut alia plurima hausit mythographus medii aevi A.
Maii Class. auct. t. III Rom. 1831 p. 184, qui et ipse Aristotelis nomeu .
habet ita: Nympharum vero hanc dat Servius differentiam (ad Aen. 1,
500)... amadryades id est (ut ex suo addit) amantes quercus, quae
videlicet , ut ail Aristoteles, cum arboribus nascuntur et pereunt.

7 ἃ.

Photius lex. s. μένϑα cit. Aristoclem ἐν τῷ περὲ γιγάντων (Aristo-
clis fr. 6 Müll.).
8.

Schol. in Theocrit. id. XV, 64 ed. Ahrens p. 394 (Aristot. fr. 287
Müll. cf. Aristoclis fr. 5) πάντα γυναῖκες ἔσαντι, καὶ ὡς Ζεὺς
ἠγάγεϑ᾽ Ἥρην: φησὶν ὅτι τὰ πάντα al γυναῖκες γινώσκουσι καὶ
ὅπως 0 Ζεὺς λάϑρᾳ τῇ Hoo συνῆλϑε. καὶ Ὅμηρος «εἰς εὐνὴν φοι-
τῶντε φίλους λήϑοντε τοκῆας». ᾿ἀριστοτέλης δὲ ἐν τῷ περὶ Ἐρ-
μιόνης ἱερῶν (ita corr. Hemst., codd. ἑερῷ. quod nescio an intelligen-
dum sit ἱερῷ λόγῳ. cf. Suid. s. ᾿Αριγνώτη et iufra fr. 10) ἐδεώτερον
ἱστορεῖ περὶ τοῦ Διὸς xol [τῆς] Ἥρας γάμου. [ἱστορία. haec quidem
auctoris mentione omissa extat eisdem verbis in Eudociae viol. p. 202
περὶ τοῦ γάμου τοῦ Διὸς καὶ τῆς Ἥρας]. τὸν yaQ Δία μυϑολογεῖ &-
βουλεύειν τῇ Hoo μιγῆναι, ὅτε αὐτὴν ἴδοι χωρισϑεῖσαν ἀπὸ τῶν ἀλ-
λων ϑεῶν. βουλόμενον δὲ ἀφανῆ γενέσϑαι καὶ μὴ ὑφϑῆναι ὑπ᾽ av-
τῆς, τὴν ὄψιν μεταβάλλειν εἰς κόκκυγα καὶ καϑίσαι εἰς ὄρος, ὃ προτοῦ
(ita Ahrens, vulg. πρῶτον) μὲν Θόρναξ (ϑρόναξ vulg., corr. Hemst.) ἐχα-
λεῖτο, νῦν δὲ Κόκκυξ. καὶ χειμῶνα ποιῆσαι δεινὸν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ"
τὴν δὲ Ἥραν πορευομένην μόνην ἀφικέσϑαι πρὸς τὸ ὄρος καὶ καϑέ-
ξεσϑαι ἐπ᾿ αὐτό, ὅπου νῦν ἐστὶν ἱερὸν Ἥρας τελείας. τὸν δὲ κόκκυγα
ἰδόντα καταπετασϑῆναι καὶ καϑεσϑῆναι ἐπὶ τὰ γόνατα αὐτῆς, πεφρι-

— 606019 —

κότα xal ῥδιγῶντα διὰ τὸν χειμῶνα (haec verba π. x. Q. δ. v. y. vulgo
supra ubi nunc /dovre. ordinem mutavit Ahr. ex M. Gen.^). τὴν δὲ Ἥραν
ἐδοῦσαν αὐτὸν οἰκτεῖραι xol περιβαλεῖν τῇ ἀμπεχόνῃ. τὸν δὲ Δία ev-
ϑέως μεταβαλεῖν τὴν ὄψιν καὶ ἐπιλαβέσϑαι τῆς Ἥρας. τῆς δὲ τὴν
μέξιν παραιτουμένης διὰ τὴν μητέρα. αὐτὸν ὑποσχέσϑαι γυναῖκα ταύ-
την ποιήσασϑαι. καὶ παρ᾽ ᾿Δργείοις δὲ οὗ μέγιστα τῶν “Ἑλλήνων τι-
μῶσι τὴν ϑεόν, τὸ ἀγάλμα τῆς Ἥρας ἐν τῷ ναῷ καϑήμενον ἐν ϑρόνῳ
τῇ χειρὶ ἔχει σκῆπτρον, καὶ ἐπ᾽ αὐτῷ τῷ σκήπτρῳ κόκκυξ (ἐπικάϑη-
ται add. M.).
8 a.

Aelian. de nat. an. XI, 4: de Cereris cultu apud Hermionenses et
Chthoniorum festo (v. Aristoclis fr. 5 apud Müller. Fr. hist. Gr. IV, 330.
haec, sicut fr. 8 et 9, fortasse pertineut ad τελετῶν librum fr. 10 citatum.
cf. Neanthes π. τελετῶν Fr. ἢ. Gr. lll, 8).

[4

9.

Proclus-in Tim. p. 275 ed. Schn.: ὅτε γε μὴν τὰ Παναϑήναια τοῖς
Δενδιδείοις εἴπετο λέγουσιν οὗ ὑπομνηματισταὶ καὶ ᾿Δἡριστοτέλης
(corr. ᾿Δριστοκλῆς) ὁ Ῥόδιος μαρτυρεῖ (ἰστορεῖ B) τὰ μὲν ἐν Πειραιεῖ
Βενδίδεια τῇ εἰκάδι τοῦ Θαργηλιῶνος ἐπιτελεῖσθαι, ἔπεσϑαι δὲ τὰς
περὶ τὴν ᾿Αϑηνὰν ξορτάς.

10.

Schol. Laur. in Apollon. Rhod. IV, 973 p. 511 Keil. (e Didymi lexico
comico, e quo eadem derivata tangit Hesych. s. v.) ὀρεεχάλποιο: ga-
Giv ὀρείχαλπον εἶδος χαλκοῦ ἀπὸ Ὁρείου τινὸς γενομένου εὑρετοῦ avo-
μασμένον. ᾿Δριστοτέλης δὲ ἐν τελεταῖς φησὶ μηδὲ ὑπάρχειν τὸ ὄνο-
μα μηδὲ τὸ τούτου εἶδος. τὸν γὰρ ὀρείχαλκον ἔνιοι ὑπολαμβάνουσι
λέγεσϑαι μέν, μὴ εἶναι δέ. τῶν δὲ εἰκῆ διαδεδομένων καὶ τοῦτο ...
οὕτως qv ἐν τῇ κωμικῇ λέξει τῇ συμμέκτῳ (M. Schmidt Did. fr. p. 70.
aliena videtur ᾿Δριγνώτη ἐν τῷ περὶ τελετῶν apud Harpocr. s. νεβρέξων
p. 131, 22 Bekk. cf. Suid. s. ᾿Δριγνώτη).

l1.

Schol. Bobiens. in Cicer. or. pro Archia (p. 61 ed. Maii 1814 vel edit.
a. 1817 p. 122. Class. auct. t. 11 p. 246) ed. Orelli (opp. Cic. vol. V part. 2.
Tur. 1833) p. 358 (ad v. epigramma in eum fecisset tantummodo
alternis versibus) ... alternos igitur versus dicit elegiacos, metris
Scilicet dissentienlibus varios. primus autem videtur elegiarum car-

-- 620 “--

men scripsisse Kallinos (cod. Aliinos). adiicit Aristoteles prae-
terea hoc genus poelas Antimachum Colophonium , Archilochum Pa-
rium, Mimnermum Colophonium quorum numero additur etiam Solon
ZAiheniensis legum scriptor nobilissimus.

Eadem fere poetarum nomina elegiae inventorum ex eodem fonte
similiter tradunt Etym. Gud. p. 180, 8. Et. Orionis p. 58, 10. Marius Vi-
ctorin. de metris 1. ΠῚ apud Putsch. p. 2555 (ed. Gaisf. Ox. 1837 p. 146)
cf. Terent. Maurus ib. p. 2421. quem fontem apparet fuisse Didymum qui
de elégo et elegia tractavit (Etym. Gud. p. 180, ?1. Et. M. p. 327, 1 Sylb.
cf. Etym. Or. p. 58, 14 οὕτω Δέδυμος ἐν τῷ περὶ ποιητῶν) atque in si-
mili plane materia, ubi qua differentia diffiuiantur ϑρῆνος et ἐπικήδειος
exposuit, Aristoclem Rhodium citavit ἐν rd περὶ ποιητικῆς (Ammon. de
diff. verb. s. ἐπικήδειος). cuius nomen huic quoque scholiorum loco re-
stituendum est.

| 12.

Proclus in chrestom. gramm. apud Phot. bibl. cod. 239 p. 320, 30
Bekk. : εὑρεϑῆναι δὲ τὸν διϑύραμβον Πίνδαρος ἐν Κορίνϑῳ Ay: τὸν
δὲ ἀρξάμενον τῆς ῳδῆς ᾿Δριστοτέλης ᾿Αρίωνά φησιν εἶναι, ὃς πρώ-
τος τὸν κύκλιον ἤγαγε χορόν (cf. ex eodem fonte schol. Pind. olymp. 13,
25 et Suidas s. 4o(cv).

IIoc quoque fragmentum ad Aristoclis librum περὶ ποιητικῆς. non
ad Aristotelis (fr. 275 περὶ ποιητῶν Müll.) pertinere manifestum esL cf.
de Callino et elegiarum scriptoribus eundem Proclum apud Phot. P 319^
6—14 et fr. 11.

13.
Synag. lex. Seguer. (Bekk. An. Gr.) p. 451, 31 40: c: $ κιϑαρα,
ἀπὸ ᾿Ασίου τινός (scil. ἀφ᾽ ov) καὶ ᾿Δσία xol oiov (scil. — Ἠσιόνη

cf. Steph. s. Ἡσιονία ubi Meineke p. 304. ut ᾿Ασιονεῖς — Ἠσιονεῖς ap.
Strab. Xlll p. 627. καὶ ᾿Ασία καὶ ᾿Ασιόνη si ad citharam referrentur, id
quod non est, legendum essel ᾿“σιανή)) ἢ (ἡ ap. Bekk., corr. C. Müller)
ἀπὸ ““σίας τῆς μητρὸς Προμηϑέως. pos δὲ A ρἐστοτέλης φησὶ
λέγειν, ὅτε ἐκλήϑη Acus ἀπὸ τῶν χρωμένων “εσβίων, οἴτενες οἰκοῦσι
πρὸς τὴ ᾿Ασίᾳ" οἵ δὲ ἀπὸ Τυρρήνου “υδοῦ εὑρόντος πρῶτου τὸ τρί-
yovov ὄργανον" of δὲ ἀπὸ Τερπάνδρου.

Primae duae quae traduntur in hoc loco male contracto ἀπὸ “σίου
et ἀπὸ ᾿Ασίας origines proprie pertinent ad Asiam τὴν ἥπειρον (Herod.
4, 45), non ad citharam quae una commemorari solebat ab iis qui IHlomc-
ricum illud (Il. β, 461) explicarent 746/c ἐν λειμῶνι (quamvis apud Etym.
M. quoque p. 153, 37 de cithara male addatur ἢ ἀπὸ ᾿Ασίου τινός): ex

-- 621 —

hoc enim (cf. Strabo XIII p. 650 τόπος “ειμών)., qui a grammaticis deri-
vatur ab Asia Lydorum rege filio Cotyis (v. Orus in schol. min. ad ll. 1. c.,
Etym. M. p. 153, 42. Etym. Gud. p. 83, 23. Eust. in ll. p. 254 idemque in
Dionys. v. 620), orta est urbs illa quae numquam fuit 4oíe juxta Tmolum
in regione Sardiana (Sardium φυλὴ ᾿“σιάς v. apud Ilerod. l. c.), de qua
Stephanus Byz. s. 4a (a: πόλις “Μυδίας παρὰ τῷ Τμώλῳ, ἐν rj (add. ἡ)
τρίχορδος εὐρέϑη xvOcQo. διὸ καὶ “σία (scrib. δεὸ xal /4oidg. ᾿Ασία
etc. cf. Naeke Choer. p. 115 et Meineke ad Steph. p. 130) ἡ ἤπειρος, of
μὲν ἀπὸ πόλεως “Δυδίας, of δὲ ἀπὸ ᾿Ασίου vo) Μυδοῦ ἢ ἐκ τῆς Προ-
μηϑέως γυναικὸς etc. (cf. Eust. in Dion. 620 p. 225 ed. Ox.) et in Etym.
M. p. 153, 31, ubi ita: ἀσιάδος κρούματα: τῆς κεϑάρας᾽ οὕτως "ApiGro-
φανῆς εἶπε παρῳδῶν τὸ ἐξ Ἐρεχϑέως Εὐριπίδον. ἡ τρίχορδος κι-
ϑάρα οὕτω καλεῖται. εἴρηται δὲ ὅτι ἐν ᾿Ασίᾳ τῇ πόλει τῆς “υδίας
κειμένῃ ἐν Τμώλῳ πρῶτον εὑρέϑη. καὶ τὰς γοώδεις δὲ ὡδὰς ὑπὸ
Νιόβης καὶ τῶν Μυδῶν γυναικῶν εὑρεϑείσας εἰς “Ἕλληνας ἀχϑῆναι"
0ϑεν καὶ Μύδιος ὁ τρόπος μετωνομασϑη. copiis Homericis usus vi-
detur Didymus in lexico comico ad vocem ᾿Ασιός in Aristophane repertam
(Thesm. 121, ubi scholia ex commentariis uihil retinent nisi haec: 46:aóa
δὲ τὴν κιϑάραν λέγει. ita etiam appellat Eurip. Cyclop. 413 οἱ poeta
quidam apud Strab. X p. 471 κειϑάραν ᾿“σιᾶτιν. usum Aristophanicum
tangit etiam Etym. M. l. c. et Suid. s. v.) eisque primum addidisse ea quae
in altera glossae Seguer. parle atque ex alio lexico sumta leguntur inde
ab explicatione Aristotelica (cf. Hesych. s. ““σιάς: ἡ κιϑάρα διὰ τὸ ἐν
᾿Δσίᾳ εὑρῆσϑαι. Schol. Apoll. Rh. 2, 777 p. 129, 16 Keil.: καὶ ἡ κιϑάρα
᾿Ασιὰς λέγεται, ἐπεὶ ἐν “υδίᾳ πρῶτον εὑρέϑη., ubi male scribitur A4aío
λέγεται). ubi si recte scripta essent auctorum nomina libri de musica
(musico enim libro, non Lesbiorum vel Mytilenaeorum politiae, haec ascri-
benda esse locus Plutarcheus infra comparatus admonet) Aristoteli tributi
auctor vel Duride Samio Theophrasti discipulo recentior fuisset, quod vix
credendum. si corrupta sunt, ut statuit C. Müller (ad fr. 239), aut ita le-
gendum est Δοῦρις δὲ IgiovoréAn φησὶ λέγειν, aut quod mavult Müller,
omnino alienum est Aristotelis nomen pro Aristocle positum (cf. in Fr.
hist. IV p. 331 fragmenta operis περὶ χορῶν 7—12 ab uno Athenaeo ser-
vata). sed utut haec sunt, sive Aristotelis sunt verba sive Duridis Peripa-
tetici (qui Pseudaristotelem citaverit ut politias Timaeus) sive utriusque
(si quidem scribatur ZfoUgrv δὲ καὶ guororéAg φασὶ à.) sive Duridis ab
Aristocle citati, ex antiqui certe Peripatetici de musica libro ea desumta
esse e Plutarcho concluditur, qui ubi in libro de musica, cuius omnis fere
al Heraclide et ab Aristoxeno doctrina accepta est, de citharodia Terpan-

-- 022 —

drica memorans eandem prorsus rem eodemque modo expressam refert
ita (c. 6): ἐποιήϑη δὲ xal τὸ σχῆμα τῆς κιϑάρας πρῶτον κατὰ Kq-
πίωνα τὸν Τερπάνδρου μαϑητήν, ἐκλήθη δὲ ᾿Ασιὰς διὰ τὸ κεχρῆσϑαι
τοὺς “Λεσβίους αὐτῇ κιϑαρῳδοὺς πρὸς τῇ Ασίᾳ κατοικοῦντας, Hera-
clide Pontico uti videtur, cuius appellatur (c. 3) liber iuscriptus συνα-
γωγὴ τῶν dv μουσικῇ (περὶ μουσικῆς Diog. L.). huic enim libro histo-
rica illa omnia deberi in capp. 3—4 et 6—10 prolata, ex ipsa rerum con-
tinuitate scriptoris de citharodica poesi et aulodica uno tenore consilioque
narrantis fontiumque antiquissimorum velut Glauci monumentorumque
agonistici generis publicorum citandorum aequabili constantia sequitur.
neque enim satis verisimile videtur ex ipsius Aristotelis de musica libro,
quem postea demum Plutarchus adhibet (c. 23), Heraclideis haec (ut in
cap. 3 ex Alexandro quaedam aliisque) interposita esse. cum Duride au-
tem et de Amphione citharodiae inventore consentiebat Heraclides (Plut.
c. 3 Ἡρακλείδης δὲ... τὴν κιϑαρῳδίαν xal τὴν κιϑαρῳδικὴν ποίησιν
πρῶτόν φησιν ᾿Αμφίονα ἐπινοῆσαι τὸν Διὸς καὶ ᾿Αντιόπης. cf. Plin. n.
li. 7, 57, 204. Etym. M. de cithara p. 513, 28 ὁ δὲ Δοῦρις ἀπὸ Κιϑαιρώ-
νός φησιν, ὅτι ᾿Αμφίων ἐκεῖσε ἐμουσικεύετο. ceterum de Lydia harmo-
nia in Graeciam illata ah Amphione vel a coniuge eius Niobe, de qua re
Paus. 9, 5. Plin. 1. c. Pindar. ap. Plut. de mus. 15, in ipso etiam Etym. M.
loco supra citato de cithara Asiatica legitur p. 153, 35. de Tvrrheno vel
Torrhebo cf. Dionys ap. Plut. de mus. 15 (μέλη Τορρήβια Steph. s. Too-
e1jBoc) et in universum de Lydorum instrumentis musicis et de Terpandro
Atlien. XIV. p. 634 sq.).

D.

Falsa varia.

Achilleus Tatius in libro περὲ τοῦ παντὸς (vel περὶ 6gaíoac, sicut
habet Suidas s. 47. id est de sphaera Aratca: hic enim verus titulus est
eclogarum quas e cod. Laur. 28, 44 Petr. Victorius Flor. 1567 cum Hip-
parcho edidit sic inscriptas: ἐκ τῶν ᾿Αχιλλέως πρὸς εἰσαγωγὴν εἰς τὰ
"Ag&rov φαινόμενα περὶ τοῦ παντός p. 81—106. alteram enim ecloga-
rum seriem p. 112 sqq. et commentarii cuiusdam Aratei principium p. 107
—11 ex codicc Romano is addidit, de quo loquitur in praef.), ubi ad Ara-
tum respiciens philosophorum de mundo sententias breviter exhibet, in
cap. περὶ ἀνέμων haec habet (p. 102): καὶ τοὺς μὲν ἐκ νεφῶν λέγουσιν
εἷναι ἀνέμους καὶ καλεῖσϑαι ἐκνεφίας. τοὺς δὲ ἀπὸ γῆς φερομένους

-- 6023 —

ἀπογείους (Pseudarist. de mundo c. 4 p. 304^14 cf. Ar. meteor. 2, 5. 303,
1), τοὺς δὲ ἀπὸ ποταμῶν ἐνυδρίας (corr. ἐξυδρίας .. ut in 1. de mundo
394^19), τοὺς δὲ ἀπὸ κόλπων κολπίας (ἐγκολπίας |. de mundo 394^15),
ἀπὸ δὲ ὀρῶν ὁρίας (sic) ἢ ὀρεστέας. καὶ γὰρ παρὰ ᾿Αριστοτέλει dv
τῷ περὶ ἀνέμων καὶ παρὰ Καλλιμάχῳ (fr. 35 Bentl.) οὕτως óvouotovza:.
ὥστε καὶ ἀπὸ τόπων τινῶν φασί τινας λέγεσϑαι, οἷον Καικίαν τὸν
ἀπὸ Καίκου (ed. Καϊος) ποταμοῦ πνέοντα καὶ Σκείρωνα τὸν ἀπὸ Zx&-
ρωνέδων πετρῶν (cf. Ar. vel Theophr. π. σημείων fr. p. 973919 Bekk)...
ἐπραγματεύσατο δὲ περὶ ἀνέμων καὶ ᾿Ερατοσϑένης etc.

quae etsi non nisi ἐκνεφίαι apud Theophrastum occurrant, — reli-
qua enim ventorum nomina poetae Callimacho concedenda sunt —, tamen
ad Theophrastum sine dubio pertinent eiusque librum περὶ ἀνέμων, non
ad Aristotelem. nam si apud Strabonem etiam inter claros de ventis au-
clores Aristotelem censeri opponas (I p. 29: φησὶ δὲ Ποσειδώνιος μη-
δένα οὕτως παραδεδωκέναι τοὺς ἀνέμους τῶν γνωρίμων περὶ ταῦτα,
οἷον ᾿Δριστοτέλη, Τιμοσϑένη, Βίωνα τὸν ἀστρολόγον), dicendum est ad
eas res spectare geographum quae Theophrasti monobiblum τὰ κατὰ μέ-
ρος προβλήματα (cf. Th. c. 1. Arist. p. 363, 24) tractantem praecedant, id
est ad locum de numero et situ ventorum in meteorologicis explicatum
(Arist. meteor. 2, 6: unde celebrem duodecim ventorum numerum efficie-
bant posteriores). nisi forte quum plurima quae in cap. illo de ventis Achil-
les affert, cum Aristotele pseudonymo de mundo libri auctore (p. 394^ sq.
qui Callimachi aequalis fuit sec. Rosam de Ar. libris p. 97, apud quem p.
99 deleas verba v. 30—34: Accedit ultimum ... usus est. neque enim
mirabilium Arist. auctor libro de mundo usus est, sed appendicis auctor
multo recentior) plane conspirent, statuendum erit ad Aristotelis male
nomen vel a librario vel ab auctore alius cuiusdam scriptoris copias de-
scribente libri titulum adiectum esse qui pertineret ad Callimachum (ef.
Suid s. Καλλίμαχος).

15.

Proclus in Tim. (25^) p. 50* Bas. (p. 129 Schneider.): ἀλλὰ μὴν ἡ
ἡμετέρα οἰκουμένη πολλὴν ἐπιδείκνυται τὴν ἀνωμαλίαν εἰσοχαῖς καὶ
ἐξοχαῖς. ἔστιν ἄρα ἀλλαχοῦ τῆς γῆς πεδία τε ἀνηπλωμένα καὶ εἰς ὕψος
ἐκτεινομένη διάστασις. καὶ γὰρ Ἡρακλέα λόγος διὰ πολλῆς ἀβάτου
χώρας διαπορευϑέντα εἰς τὸ ᾿Ατλάντιον ὄρος ἀπελϑεῖν, οὗ τὸ μέγεϑος
ἱστόρησαν of τὰ Αἰϑιυπικὰ γράψαντες ὥστε αὐτοῦ ψαύειν (p. 560) τοῦ
αἰϑέρος καὶ τὴν σκιὰν ἐκπέμπειν μέχρι σταδίων πεντακισχιλίων " ἀπὸ
γὰρ ἐνάτης ὥρας ἡμερινῆς ὑπ᾽ αὐτοῦ κρύπτεσϑαι τὸν ἥλιον μέχρι τε-

-- 6024 —

Adag καταδύσεως. καὶ οὐδέν γε ϑαυμαστόν " καὶ γὰρ 0 ᾿ἄϑως τὸ Maxt-
δονικὸν ὄρος ἐκπέμπει μέχρι Μήμνου τὴν σκιὰν ἑπτακοσίοις σταδίοις
διεστώσης, καὶ οὐ τὸν "ravra μόνον τὸ ὅρος τηλεκοῦτον ἴστόρησε
Μάρκελλος ὃ τὴν Αἰϑιοπικὴν γράψας ἱστορίαν, ἀλλὰ καὶ Πτολεμαῖος
τὰ Σεληναῖα ὄρη τὸ ὕψος ἄπλετον ἔχειν φησί, καὶ ᾿'Δἀριστοτέλης
(corr. ᾿Δριστόβουλος. cf. Arrian. Alex. 3, 28, 5) τὸν Καύκασον τὸ τρίτον
μετὰ δυσμὰς xol τὸ τρίτον πρὸ τῶν ἀνατολῶν μέρος τῆς νυκτὸς ὑπὸ
τῶν ἡλιακῶν ἀκτίνων καταυγάξεσϑαι. καὶ εἴ τις ἀποβλέποι πρὸς τὸ
ὅλον μέγεϑος τῆς γῆς ...

16.

Sept. Byz. s. Γέρμαρα (Γέρμερα codd. Rehdig. Voss. an Γερμέ-
oe? Mein. I*ouave, Γερμανοί L.Diefenbach orig. Europ. p. 190 cf. 132),
Κελτικῆς É9vog, ὃ τὴν ἡμέραν ov βλέπει, ὡς ᾿ἀριστοτέλης περὶ
ϑαυμασίων" τοὺς δὲ “ωτοφαγους καϑεύδειν ξξάμηνον.

Quum multis locis et mirabilia Aristotelis et politiae apud Stepha-
num citentur, hoc unum fragmentum nunc non reperitur. quod si qui-
dem in mirabilibus Aristotelis revera Stephani aetate illud legebatur ne-
que ad Aristotelis auctoris nomen Stephani quodam errore testimonia
confundentis male translatum est, ex Aristotelis νομέμοις βαρβαρικοῖς
(ef. fr. 3. Plin. 7, 2) ab eo desumtum fuerit qui ϑαυμάσια illa ex vario-
rum auctorum libris excerpta redegit.

17.

lo. Philoponus de creat. mundi IV, 5 (p. 152 ed. Balth. Corderius.
Vieunae Austr. 16030): τῶν γεγραφότων τὰς περιόδους τῆς γῆς οἵ uiv
φήϑησαν τὸν ὠκεανὸν κύκλῳ περιστρέφειν τὴν γῆν ἅπασαν οἷόν τινα
νῆσον αὐτὴν ἐγκολπισάμενον, πλανηϑέντες, ὡς “ἀριστοτέλης φησίν,
ἐκ τοῦ μὴ καλῶς ἀκοῦσαι τῆς Ὁμήρου ποιήσεως ἐξ ὠκεανοῦ τὸν ἥλιον
ἀνατέλλειν καὶ εἰς αὐτὸν δύσειν ποιούσης. ᾿

Ilaec quanquam causa erroris ex Homero repetita nunquam ita apud
Aristotelem legatur (cf. Rose de Ar. ]. p. 98), tamen spectare possunt ad
ipsa Aristotelis meteorologica quae in eodem argumento paulo post ci-
tantur de mari Caspio (p. 155 — meteor. p. 354, 2), ab ipso fortasse Phi-
lopono memoriter citante suppleta (ef. meteor. p. 347, 6. 362^12. de coelo
p. 298, 10).

18.

Io. Tzetzae exeg. in lliaf. p. 70 Herm. (ex cod. Lips. ed. post Dra-

conem Lips. 1812. ed. Bachmann. p. 788, 32) ad ας 9 “ητοῦς καὶ Διὸς

— 025 —

víog ... ὁποίαν τινὰ τὴν “ητὼ νομέξουσιν ᾿Αριστοτέλης xol Πλάτων
ovx ἴσημι. Πλάτων μὲν γὰρ (Cratyl. p. 4062) ἐκ τοῦ λήϑω τὸ λανϑάνω
ταύτην ἠτυμολόγηκε, πραεῖαν εἶναι λέγων αὐτὴν καὶ πάντας οἰκτεί-
eovoav* ᾿Δριστοτέλης δὲ πάλιν φησὶ παρὰ τὸ λῶ τὸ ϑέλω" 0 γὰρ
ἂν τις ϑελήσειε, παρὰ ταύτης εὑρήσει. τοῦτο δ᾽ ἀκριβῶς ἴσημι ὅτι
τριχῶς ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἑνὸς ἑκάστου τῶν ϑεὼν ὄνομα ἐκλαμβάνε-
ται. στοιχειακῶς πραγματικῶς τε καὶ ψυχικῶς.

Hic Aristotelis quidem uomen tueri videtur Platonis comparatio. cf.
etiam sch. p. 126: πολλοὶ τῆς Ὁμηρικῆς ἐτυμολογίας ἐπεμελήϑησαν (cf.
p. 3) Πλάτων καὶ ᾿Αριστοτέλης (ἀριστο ... cod.) οὗ φιλόσοφοι, Σωρα-
vog. ρωδιανός. Φιλόξενος, ᾿Απ(ίων). Tugavvlov , ᾿Δρίσταρχος, Ζη-
vodorog , Φιλητᾶς, Σαπφὼ καὶ ἕτεροι.

19.

Eustath. in Iliad. y p. 414 Rom.: ὡς δὲ καὶ ζωογόνος ὁ ἀλληγορικὸς
Ζεὺς δηλοῖ ᾿ἀριστοτέλης (ἢ) ἐν τῇ αὐτοῦ ῥητορικῇ λέγων ὅτι A4gpo-
δίτη ὡς ἄρχουσα ἀφροσύνης καὶ Ζεὺς ὡς ξωῆς αἴτιος ὦν.

Haec quo errore nitantur nescio.

20.

Nicetae schol. in Gregor. Naz. or. 20 (id est ad or. funebr. in Basil.,
quae 43 numeratur in ed. Benedictinor. Par. 1778 t. I, ubi p. 818* septem
orbis miracula memorantur), quod excerptum ex cod. Augustano (nunc
Monac. 368, ut coniicio v. llardt. catal. codd. Graec. bibl. Monac. ubi
saepius occurrunt orationes XVI Gregorii Naz. cum Nicetae commentariis)
David Hoeschel operum Philonis editioni addidit (Par. 1640 p. 1198. cf.
not. in fine: Jocum vero Nicetae de VII miraculis mundi ex membra-
nis bibliothecae Augustanae (ransscripsimus. latine idem legitus in Ni-
cetae commentariis a [ac. Billio excerptis apud Gregor. Naz. opp. t. II ed.
Paris. 1611 p. 783*. Nicelam citavit etiam Leo Allatius in notis ad Phi-
lonis Byz. opusc. de septem orbis spectaculis ed. liom. 1640 p. 66. idem
scholium ope Cyriaci Anconitani non quidem Graece compositum, ut ait
Morellius, verum Latine versum in codicibus quibusdam Italicis cum textu
graeco exhibetur. de qua re corrigas Morellium in bibl. ms. Ven. Bassani
1802 p. 391): '

πέμπτον ὃ ἐν Ῥόδῳ κολοσσός (ol. 122—2?5, cf. O. Müller, Archaeo-
logie S. 155, 1), εἴδωλον ᾿Απόλλωνος πάντων μέγιστον " τινὲς δέ φασι
κίονα εἶναι τοῦτον χαλκοῦν παμμεγέϑη ὑψηλὸν πηχῶν κατ᾽ 'ριστο-
τέλη 7 (πηχέων ἑβδομήκοντα Philo Byzant. in 1. c. eum Strabone cete-

ARISTOT, PSEUDEPIGR. 40

-- 026 —

risque. ceníum triginta sez pedum Anonymi fr. de VII mundi miraculis
iu Bedae opp. ed. Col. 1612 t. I p. 400).

Numerum non fabulose auctum, immo errore corruptum esse docet
simile scholium alterum quod ad eandem Gregorii orationem in mar
gine codicis Taurinensis (Pasini, Codd. mss. bibl. Taurin. t. I p. 73) leg
tur περὶ τῶν ἑπτὰ ϑεαμάτων, in quo sic: ὁ ἐν Ῥόδῳ κολοσσὸς πηχῶν
E, χαλκοῦ, ὃς ἐκτήκει (sic) ἐπὶ Τιβερίου Καίσαρος, κατὰ 4 os6101i-
λην πηχῶν ι9.

21.

Georg. Cedrenus p. 427 (p. 747 ed. Bonn.): προσμαρτυρεῖ δὲ τού-
τοις (eis scil. quae de fertilitate terrae sanctae Israelitis praedicavit Mo-
ses) καὶ ὁ σοφώτατος ᾿Αριστοτέλης λέγων «xal ydg πολναάνϑρωκὺς
ἐστιν ἡ γῆ τῆς ἐπαγγελίας καὶ παντοίοις καρποῖς εὐθηνοῦσα ἀμπέ-
λων τε καὶ ἀκροδρύων καὶ φοινίκων πλῆϑος ἄπλετον καὶ κτήνη παμ-
πολλὰ καὶ διάφορα καὶ δαψιλὴς ἢ τούτων νομὴ δι᾽ ὅλου τοῦ χρόνου
γίνεται διὰ τὴν πολλὴν εὐκρασίαν τῆς γῆς καὶ πιότητα" πολὺ δὲ πλῆ-
Soc καὶ τῶν ἀρωμάτων καὶ λίϑων πολυτελῶν καὶ χρυσοῦ παρακομιζο-
μένου διὰ τῶν “Ζράβων.»

Sequitur apud Cedrenum similis plane losephi locus. hunc ipsum
forlasse imitatus fuit auctor libri illius, quem Christiani hominis foe
tum Byzantinum fuisse patet Aristotelis nomine inscriptum, quales libri
multi sec. VI et VII apud Graecos et deinde apud Syros Arabesque cir-
cumferebantur.

22.
Speculum sapientie beali Cirilli episcopi alias quadripartitus
apologieticus vocatus. s. 1. e. a. 4. (llain 5904) — Apologi morales S.

Cyrilli ex antiquo m. s. codice nunc primum (!) ed. per B. Corderium.
Vienn. 1630. 12 (cf. cod. Berol. lat. qu. 254 scr. a. 1461, cuius hic est ti-
tulus f. 42: quadripertitus apologelicus beati Cirilli episcopi de qualuor
virtutibus cardinalibus. idem opus extat etiam in cod. Berol. lat. ful. 39
chart. sec. XV, ubi sine nomine auctoris in indice f. 1 simpliciter indica-
tur Incipiunt rubrice primi libri quadripertiti, ilem secundi — terti
— quarti: at in fine totius operis f. 50^ veri tituli reliquiae habentur εἰ
auctoris nomen a librariis corruptum: Expliciunt quatuor libri quadri
perliti ipsius gmidrini. elc.).

In hoc fabulorum libro (cuius auctor medii aevi Latinus, qui prv
antiquo illo Cyrillo episcopo temere acceptus est, in codice quodam dici-

-- 627 —

tur Cyrillus de Qwidenon, sicut refert Dobrowsky, Gesch. der bóhmi-
schen Sprache und Litteratur. 2. Ausg. Prag 1818 p. 295) hic est prolo-
gus: Secundum ristotilis sententiam in probleumatibus suis, quan-
quam in exemplis in addiscendo (sic cod. Berol. 2, vulgo ascendendo)
gaudeant omnes, in disciplinis (amen moralilus hoc amplius placet,
quoniam siructura morum imagine picla rerum simililudinibus pala-
cium vir(ulis ostendit (sub imagine picta paulatim ostenditur Berol. 2),
eo quod ex naturalibus animalium moribus et proprietatibus rerum
quasi de vivis imaginibus humane vile qualitas exemplatur. totus enim
mundus: visibilis est scola et rationibus sapientie plena sunt. omnia.
propter hoc, fili karissime, informaliva iuventutis tue. documenta
moralia .. . (rademus etc

llaec ita leguntur in text anlüiquo, longe aliter autem in Cor-
derii editione vel potius recensione, quae totum sermonem pro medii
aevi ratione difficilem et impeditum libere mutavit novavitque. ceterum
neque in antiquis Graecisque Aristotelis problematis eius modi quid-
quam reperitur, neque in latinis illis, quae quum ex Aristotele aliisque
medio aevo collecta esseut, sub hoc titulo Probleumata Aristotelis sae-
pius seculo XV edita feruntur

40*

J

ANECDOTA ARISTOTELICA.

I. ᾿Αριστοτέλους περὶ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως (latine).
Il. “Ἀριστοτέλους νόμοι ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς (latine).
Ill. ᾿Αριστοτέλους προβλήματα (Bambergeusia, latine).
IV. "4giorozé£Aovg διαιρέσεις.
V. Ἐκ τῶν ᾿Δριστοτέλους φυσιογνωμονικῶν.

I.

Aristotelis qui ferebatur liber περὶ τῆς τοῦ Νείλου ἀναβάσεως
seculo quo maxime interpretum medii aevi studia florerent decimo tertio
ex Graeco exemplari postea deperdito in Latinum sermonem conversus
est. quam incerti auctoris (fortasse Bartholomaei de Messana, inter cu-
ius versiones regi Mainfredo scriptas haec etiam, licet sine subscriptione,
habetur in cod. Patavino S. Antonii 370) versionem in multis operum
Aristotelis Latine factorum codicibus manuscriptis etiam nunc compre-
hensam iam novit Rogerus Bacon (cf. Rose de Ar. l. p. 62) atque adeo
commentario ad ceterorum Aristotelicorum istius aevi modum instituto
illustravit auno 1308 (qui idem super medicos auctores varios, Hippocra-
tem, Galenum, Theophilum, lohannicium scripta multa vel glosas edidit,
cf. e. g. cod. Amplon. qu. 175 et qu. 178) magister Bartholomaeus de
Brugis, cuius infra utpote unici [qui quidem existat: ipse enim aliorum
expositorum de hoc libello opiniones commemorat. qualis fuit Engelber-
tus Admontensis (t 1327), qui ipse in epistola de studiis suis ad Ulricum
scholasticum Viennensem memorat super librum de inundatione Nili
unum scriptum quod incipit Post librum Aristotelis. v. Pez, thes. anecd.
I, 429. bibl. ascet. t. II praef. — cf. etiam cod. Trecens. (Troyes) no.
1374] specimina subiicio. eiusdem autem licet seculo XV typis ter edita
fuerit (vid. Hain s. 1659. 1682. 1786), adeo deinceps memoria obliterata
est, ut quum virorum doctorum índe a seculo XVI ad hunc usque diem
notitiam fugeret (cf. e. gr. Marci Friderici Wendelini, qui veterum recen-
tiorumque de Nilo testimonia diligentissime collegit, 4dmiranda Nili.
Frf. 1632. 8. item Wesseling in editione Herodoti Amstelod. 1763 p. 788,
Chr. Meiners cuius dissertatio habetur inscripta Kurze Geschichte des
Nils in: Vermischte philosophische Schriften t. I Lpz. 1775 p. 180—101,
Ukert Geogr. der Griechen u. Rómer II, 1. Weimar 1821 p. 46, geogra-
phorum denique recentiorum opera omnium et inter novissimos Felix
Robiou, La question des sources du Nil dans l'antiquité, in: Nouv. anna-
les des voyages 1861 t. I p. 303 sqq. neque enim in censum veniunt nec
bibliographi, velut Hain, neque qui bibliographorum notitiam recolunt,

— 682 —

velut Buhle iu diss. de libris Arist. deperditis p. 127, quid momenti res
habeat aeque ignorantes. cf. Nouv. biogr. gén. t. HII Par. 1855 s. v. Ari-
stote p. 224: Nous devons regretter la perte du livre Sur la crue du
Nil), quamvis edita sit, inedita merito dicatur.

Ego textum tumultuaria typographi male legentis opera valde erro
ribus inquinatum ex Aristotelis operum editione latina principe (Ven.
1406. cf. Ifain 1659) olim Lipsiae in bibliotheca Paulina descriptum
(11. Dec. 1854) cum quatuor deinde bibliothecarum Germanicarum codici-
bus membranaceis partim sec. XIII, partim sec. XIV belle scriptis contuli
Lipsiae (17 Dec. 1854), Gothae (21 Dec.), Erfurti (22 Dec.), et anno sequente
Norinbergae (1 Oct. 1855). quorum numerum quum postea et in Gallia et
in [talia aliorum multorum inutili comparatione possem augere, tempori
parcere malui. itaque haec adhibui exemplaria:

l. Lipsieuse (bibl. Paulin. 1395) sec. 13: inter physica Aristote-
lis opera.

2. Gothanum (fol. 124) sec. 14: inter physica item Aristotelis opera.

3. Erfurteuse (bihl. Amplon. qu. 15) sec. 14: inter physica quaedam
Aristotelis et aliorum medii aevi scriptorum opuscula.

4. Norimbergense (centur. IV, 1) sec. 13/14: post phvsica Aristo-
telis opera.
quorum qui meliorem lectionem praebent sunt codex Gothanus et praeci-
pue Amplouianus, qui et in primae manus textu et in duplici correctione
(3a sec. XIV et 3b sec. XV) scribam prodit cautum reique conscium, simul
tamen propter emendandi quoddam studium fere incertum. contra Lipsien-
sis et magis etiam Norimbergensis scribarum negligentium errore ila cor-
rupti sunt, ut quum reliquorum lectioues ubicunque a textu recedunt iu
margine adscripserim, Norimbergeusis non nisi eas commemoraverim
quae cum reliquorum uno saltem. convenirent. praeterea adhibui (Oct.
1856) qui bonam et ipsi lectionem praebent Parisienses duos, quorum ta-
men alter mutilus est primaque libelli parte caret (2), alter in quibusdam
tantum locis singulis a ine inspectus est (0):

9. Paris. (antiq. 478) sec. 13: eum opusculis quibusdam Aristotelis
physicis, quorum quod praecedit de causis proprietatum elementorum
eadem manu anno 1286 scriptum est.

6. Paris. (St. Vietor. 30) sec. 14: Ar. opp. physica.

— 633 —

Incipit liber Aristotilis de inundacione Nili.

Propter quid aliis fluminibus in hyeme quidem augmentatis, in
estate autem multo factis minoribus, solus eorum qui in mare fluunt,
mullum estate excedit fitque tantus ul civitates solae supersint velut
insulae? crescit autem a versionibus estivalibus qualibet die el rursum
abscedit. exundaí autem per labia fluminis aqua et non sicut quidam
aiun( super terram, verumptamen iuxta ipsum fluvium putei apparent.
circa quidem ipsum igitur sunt accidentia lalia, causam autem sumat
quis sic quaerens, necesse enim aut estate ipsi advenire aliunde aquam,
aut hyeme auferri, videlicet desursum a sole attractam: hic enim ma-
nifeste hoc facit, aut in terra desiccatam. per eam quidem igitur que
in hyeme ablationem sic ulique in estate fiet maior, per apposilionem
autem hoc modo. aul enim propria supernatante propter obstructio-
nem, velut eliam accidit canalibus: si enim aliquis intercipiat, fluens
congregatum excresce( ad alla. aut aliena. superveniente : hoc autem
ulique fiel, si fontes plenissimi fiant aliunde adsupernalante aqua, ap-
ponantur autem utique aut liquescente aliquo aut pluente.

Modi quidem igitur (ales et tanti, per quos utique crescet fluvius
solus. horum autem qui quidem existunt dicti prius a dubitantibus de
ipso, hos nos dicemus.

0

2

Tales qui de ameo Milesius a ventis annualibus repulsum inquil 20

fluvium inundare. crescit enim si illi flant el e regione fluit ipsorum.
accidil autem contrarium. supernatat enim admodicum desubtus, prin-

Incipit liber ar. de inundacione fluviorum sive nyli (1). De inundatione
fluvii vel nili 4 (in indice opp.). nc. libellus de fluxu sive ínundacione nyli
Aristotilis (3), Inc. |. de inundacione (2). Inc. liber de nilo (ed.).

1) quid: quid autem ὃ. 8) multum: nylus 3. fitque: sitque 4. sic que 1.
4) a versionibus: ab aversionibus 1. qualibet: om. ed, 95) fluminis: fluctui:
(us 1. non: om. ed. quidam: om. ed., add, 3 et 2 (qui habet que). 6) su-
per: supra 3. apparent: 8ic 3, cett. apponunt, opponunt 4. 7) quidein om.
39. 4. quidem ipsum: ipsum quidem ed. sunt: om. 2. 4. 8) enim: autem
ed., pr. m. 83. aliunde: alicundum 2. aliquando 1. 10) terra: terram 3. 4.
quidem: om. 3. — 12) propter obstructionem velut: om. 2. 14) excrescet:
ita 9, -cit ed. etc. «aliena: linea ed. 15) fiant: fiunt 8. adsupernatante
aqua: ita scripsi. desuper natantem aquam ed. super n. a. 4. ad super-
natantem aquam ὃ. 6. αὐ supernatantem aquam apponantur. apponantur au-
tem utique etc. 1. 2. — 17) crescet: -cit 2 (-cens 4). — 18) autem: om. 2.
19) hos: hoc ed. 20) qui de ameo: ita ed. et codd. qui ameo 3. (ὁ Ἐξα-
u£ov). annualibus: animalibus ed, (item in seqq.) 21) et e regione: et
regione 1 et pr. m. 3.

-- 684 —

cipium autem repletionis videtur deorsum. adhuc idem alios oportebat
pali magis fluvios , qui ex opposito fluunt ipsis magis, et minores exi

?5 slentes faciles sunt cogi a ventis. frequenter autem el annuales nunc
flant, fluvius autem non videtur idem faciens.

Dyogenes aulem nakhitemius Apolloniates fontibus ait addi aquam
atírahente terra propter arefieri a sole in estate. natum esse enim in-
digens irahere ex propinquo. accidit autem et huic unum quidem, quia

30 frigidissimi estate quod secundum terram est, trahit autem omne cali-
dum existens el quando utique maxime fuerit calidum. | adhuc autem,
quia alios oporlebat fluvios eos qui in Libia idem facere. non enim
singulariter solum illius desiccat fontes.

Anaxagoras autem Egisiboli Clasomenius propter liquefieri nivem

35 estate repleri fluvium ait. contingil quidem enim sic augeri, quemad-
modum diximus, sed mullitudo inproporíionata facla in. excrescentie
fluvii. mulium enim superexcedit quam ut verisimile a nive liquefa-
cía: et mulla enim modica fil aqua, Nilus autem multam superinfun-
dil regionem et profundum iam aliquando etiam super triginta cubitos

40 fuit. adhuc autem neque locus videtur, talis puta, unde possibile sil
ipsum fluere a nive: Ethyopia enim el Libia inhabitabiles propter
estum, ex Asia autem non contingit ipsum fluere. Sythonis enim lacus
apud mare est illud quod est iuxia Syriam, huius autem et rubri quod
intermedium mille stadia sunt. rubrum quidem mare aiunt quidam

45 coniungi ad id quod exíra: ab hoc quidem non videtur fluens , ab hoc
autem immanifestum si possibile. nullum enim audivimus dignum fide
nondum de rubro mari, utrum ipsum per se ipsum est aut coniungitur ad
id quod extra Eracleas columpnas. deceptus est autem οἱ rex 4drlaxer-

20) et: om. l. nunc: ità 3 ex corr., pr. m. 3 οἱ cett. cum ed. non.
27) nakhitemius : ita ἃ (et 4), nachitemus 3, nakhytenus ed., nakhitenus 6, val-
hithetimus 1 ('AnoAloO8£uidog). 28) propter: ita 8, cett. cum ed. potest. 30:
frigidissimi: ita omnes. 31) adhuc: ad hoc 1. 582) non: nos 1. 33) solum:
corr, sol? solum illius: om. 1. — 34) egisiboli: ita ed. 2. 6. 3. eligibili 1
(Ἡγησιβούλου). propter: ita 3. post 1l. potest ed. cum cett. codd. 35)
repleri: ita 8, repletum ed. 4. 6. repleti uy 2. estate in fluvium repleti
ait 1. enim: autem 2. sic: fit |. 586) sed: si 1l. 57) quam: aqua 4.
39) etiam: et 1. ὃ. 40) fuit: sint 1. fluit 3. autem: om. ὃ. neque: om. 3.
videtur: ita 3. audetur ed. et codd. cett. (auditur?) — 41) et libia: om. 1l.
42) asia: alía 2. Sythonis: ita ed. 4. 0. Sytonis 1. 2. 3. (Σερβωνίς s. Σὶρ
βωνές). enim: autem 2. 48) huius: huius modi 64. autem: om. 1. — 44) sta-
dia: studia 1. — 45) quod extra: quod est extra ἃ. 47) ipsum per se: om. 1l.
48) Artaxerxes: arthawarxes 1l. 2, ἃ. 0. archaxarxes ed. (atarxases 4).

— 6035 --

aeg okhos cognominatus, quando super Egyptum debebat militare. cona-
lus est enim avertere Indorum fluvium tamquam existentem eundem, so
audiens quia cocodrillos habet quemadmodum Nilus. mittens autem ad
vocatos Onifalos audivit, quía fluit fluvius in rubrum mare, et cessavit
a conalu. iferum persuasum est dicentibus Indis, quia fluvius alter
esset ad illas partes Indie fluens ex monte vocato 4leto, ex quo qui-
dem Indus. hunc autem dicebant habere cocodrillos et circumfluere s5
exterius rubrum mare, sive veraces sint hoc dicentes sive mentientes.
verumplamen rex dicebal conari hunc avertere, sed ipsum prohibue-
runi, quoniam ad curam hanc miserant, dicentes quia maiorem de-
struit regionem quam accipil dominans Egypciis. de principio quidem
unde exislat fluens Nilus οἱ de rubro mari hoc modo, aut secundum 6o
quem Athinagoras dicebat Arimnisti. ille enim inquit unum esse mare
quod rubrum et quod extra Eracleas columpnas, nichil dignum ad
confirmandum ad regem dicens. (oium autem manifestum quod siqui-
dem ex hoc monte fluit liquefacta nive, subcontraria multa fierent hiis
quam nunc accidunt circa ipsum. | mons enim iste intrermedius Ethyo- o5
pum et Indorum distat itinere quinque mensium, utl aiunt. differl eciam
quantum differl fluxus longus aut brevis: fluentium enim de prope
primum pervenil fluxus plurimus, in fine autem minor atque deficiens.
eorum aulem qui a longe, primo quidem minus, in fine autem copiosis-
simum, quemadmodum ?( in ventis. propter quod proverbialiter lo- Τὸ

49) okhos: obkhos 6. okhoc 2 (oklos 4). cognominatus: regnominatus 1.
50) avertere: aute 1, 3. airertem ed. 2. arertem θ, arrertem 4. itaque
librariis nomen proprium latere visum est diversum ab Indo (avertere ai-
rertem indorum fluvium?). | indorum: nidorum ed. 4, 0. — 51) nilus: in hiis 4.
in hos pr. m. 3. mittens: mitentes ed. mittentes 3. ad vocatos: advocatos
ed. codd. — 952) onifalos: ita 3. ouifalos ed. 4. | omfalos 1. 2. 6. quia:
quod l. $4) aleto: ita 2. 4. 0. (ex niduce vocato) aieto 2. axeto 3. alete
ed. 67) dicebat: ita 2. pr. m. 3. debebat ed. et codd. cett. (item corr.
44). 58) quoniam: quam 3, sed ,quoniam* corr. 3a. eurum: causam (cám)
3, sed corr. 3b curam. — destruit: destruxit 4. 59) accipit: accepit 1.
egypciis: egyptus ἃ. 4. 60) et: aut 8. aut: autem 1. 01) quem: quod
ed. quoniam (qm) 4. quam 3a sed om. pr. m. 3, ubi: secundum achíina-
goram armi...ei. athinagoras: attimagoras 6. | arimnísti: ita 2. — arminisci,
ed, (et 4: arminisoi). armisti 1l. ἃ. arimensa 0. — 02) rubrum: rubeum 1.
63) dicens: ita scripsi. ed. et codd. dicentem (dicente 6). autem: enim 1.
04) liquefacta: om. 1. 65) accidunt: accident ed. — 00) differt: dret 3.
67) differt (drt): dicit 1. fluxus: fluens 1. hine incipit cod. ὃ. /luentium:
fluentum 1. 68) primum: principium 9. atque: et ὅ, 69) qui: ita ὃ, que
cett. 70) ín ventis: viventis ed. 2. quod: quod εἰ 4. loquentes: om. 1.

— 636 —

quentes dicimus «inchoante autem austro et. desinente borea». qui
quidem enim ausler quia a longe pervenit ad nos, primo debilis flat,
magnus autem fit consumens , boreas autem contrarium propter habi-
talum locum supponi ad boream. | Nilus autem venil primo maximus,
75 postremo autem minoratus et deficiens. adhuc autem conventibus men-
sium magis fluit οἱ deficiente luna magis quam stante et panselinis.
oportebat autem contrarium: plenilunio enim congelata tabescunt. οἵ
ventorum quando boree obtinent, sed non quando nothi: quamus li-
quefaciat quidem borea nunc magis nothus. eadem autem dicere con-
80 gruit et ad dicentes αὖ Eracleis columpnis fluere. Promathus enim
Samius ex Argenti monte, unde el Cremetis, liquefacta nive. adhuc
enim per amplius spacium fieri fluxum: per tolam enim Libiam ipsum
fluere inquit.
De causa quidem igitur, propter quam Anaxagoras ail. effluere
85 Nilum, tanta dicta sunt. reliquum autem modorum eos qui non ha-
bent raciones verisimiles posterius dicemus. sunt aulem quidam qui
aiunt augeri fluvium propler annuales, fontibus incidente eo quod extra
mari. hW autem, calidiores existenles fontes per estatem. superfluere
accedenle sole ad ursam: magis enim fervore fluere aquam quam fri-
90 gore. quorum u(rumque mediocri dignum est consideratione. qui qui-
dem enim propler annuales, videntur solvi eisdem racionibus, quas
quidem et prius diximus, et quod per totam Libiam fluens idem facere

71) dicimus: dicentes ed. 172) auster: ita 3 (austri 3a, sed rursus au-
ster Jb). | austri 1. 9. | avari ed. O. «ἃ longe: ita 3. 5. ed. et codd. a
longo. primo: principio ὃ. flat: ita 3. 4. 5. /iat ed, 1. 2. — 73) fit: sic
ed. consumens: consummans Ὁ (λήγων). | 74) locum: om. 1. supponi: sub
potu 3. venit: provenit 1. — 75) conventibus mensium: cumuentibus mensura

l. cum ventis mensium 3, 10) magis: om. 9. panselinis: panselmis 2. pan-

selnis ed. pa... 3, sed corr. 3a: paeniluniis, et 3b in marg. panselenis.
78) quamvis: licet 3. 80) ad dicentes: addicentes ed. | addiscentes 1l. ab:
et 2. Promathus: promatus 3. mathus 6 (hoc igitur teste usus est ipse Ar.
meteor. 1, 13. 350^*12—14). 81) Samius: samnis 0. saninis 5. (Promathus
aut) s«artanti ἢ. Argenti: argonti ed. organti 2. argeo 8 (3a: sarracis et e
gargonti). Cremetis: (servet) crernetis 2. creintis 1. (Χρεμέτης Ar. l. c.:
82) ipsum: om. 3. 84) quidem: om. 3. 4. propter quam -naragoras:
propter anaxagoram ed. ait: aut ed. 87) annuales:. annales 5 (item in-
fra. animales ed. ut semper). — 88) mari: mare ὃ. 9. calidiores: om. 1.
fontes: om. 2. — 89) fervore fluere aquam quam frigore: ita scripsi. fer-
vere (fluere 3) aquam quam frigore (frigere 9) ed. et codd. — 90) mediocri:
mediocriter 3. 91) propter: om. 2. 3. 4. videntur solvi eisdem: videtur soli
eisdem ed. videtur sol in eisdem 2. 5 (sol in eis 4). &nr (videntur) eisdem 3.

— 637 --

consuevil fluvius. quod aulem lantam sumat addicionem aqua propter
fervorem , irrationabile totaliter, quia non plus facit propter fervere
secundum iumorem maiorem eiusdem multitudinis.

Nicagoras autem Ciprius ait ipsum fluere amplius estate eo, quod
fontes habeat ex: terra ad illam partem, in qua hyems est, quando fue-
ril apud nos estas. non plane autem hoc determinat. videtur autem
nichil negociatus esse circa hoc quod dicilur: simul enim nobis estas
fit et hyems in altera zona habitantibus, intermedium autem inhabita-
bile est quod tropici incidunt de lerra. est enin una quidem pars hec,
altera autem quam semper manifestus circulus et quam semper imma-
nifestus determinant. media autem horum et iropicorum habilari con-
tingit in circuitu terre: sola autem que intermedia est, solis (ransitus
existens, duarum zonarum magnitudo, | due enim decisiones sunt, que
autem habitatur una. accidit igitur pertransire fluentem duplo tantam
regionem latitudinis habitate et per inhabitlabilem propter excessum ar-
doris. itaque si neque stet in circuitu maris Libie, sed continuus pro-
gressus lam interminalam pertransit latitudinem, propter quod quidem
et a nive dicentibus fluere accidit, οἱ sic dicentibus impossibile.

Restant autem tres adhuc modi dictorum , secundum quos contin-
gimus annuis augeri. in hyeme enim ablata que inerat aqua: hoc au-
tem utique erit sole desiccante, quemadmodum dicit Erodotus fabularum

93) quod: ita 9. qui ed. et codd. sumat: assumat 3. aqua: aque 3.
904) fervorem: fervere 2. — 05) tumorem: timorem 1l et pr. m. 3 (tumorem
3b). 90) Nicagoras: Nitagorus ed., Nithagoras 1, Nytagoras 2, Nyca'"* 3,
vitagoras 4, Pyctagoras 9, Pitagoras 0 (Νικαγόρας δέ φησιν ἀπὸ τῶν dv-
τοίκων αὐτὸν δεῖν sch. Ap. Rh. 4, 209. eundem citat Callimachus apud
Antig. mir. 157). 97) Ayems: yemps 4, yems 2 (item paulo post yemps
2. 4). est: om. 1. 98) non plane: ita 9. nam plane ed. 1. 2. 4. nam
plene hoc determinat 3. 990) negociatus: -ciatur 2, -ciacius 3. 101) est:
om. 5. pars hec: pars hoc ed. (À codd., praeter 5 ubi Aec pars). 102)
quam semper manifestus: qm est manifestus l1. — immanifestus: manifestus 1,
-festius ed. 4, -festius 3 (in utroque loco). 104) transitus: -tu 1. 100)
due enim: quidem due ἃ. 106) duplo tantam: duple quantam 1. 107) ha-
bitate: ita 9, habitare 1. 2. 3. 4, habiture ed. per inhabitabilem: per inha-
bilem 2, perinde habitabilem ed. et 1 (p in hab.). — 108) continuus progressus:
continus per(p)gressus 1. 109) tam: ita scripsi. tamen (tn, tam) ed, et codd.
omnes (praeter 3: ot). | quidem: om. 3. 4. 1110) a nive dicentibus: aw
dentibus 1. 111) autem: om. 3. contingimus: ita ed. et codd. omnes.
(contigimus 5). fort. contingere diximus. 112) annuis (?): ita ed. 2. ani-
mus 1. animis (aimis) ὁ, ats 4. a nivis 9. a nive 3. — 113) erit: est 3.
sole desiccante: solae desiccandae ed.

95

102

-- 638 —

scriptor. non enim ait in hyeme solem per Libiam facere habundan-
115 ciam, nisi si contingat 'atum hinc ducere humorem, circa versiones au-
tem estivales ad arcium venire. nequaquam aulem dicilur exquisite:
neque enim Nilum oportebat facere solum hoc. similiter enim ex Libia
tota idem dicit solem trahere humorem , putareque supervenire habita-
bili solem secundum quamcunque parlem, stullum. ubique gnomones
120 umbram ad meridiem faciunt el non hoc differunt, sed per maiorem
aut minorem facere umbram. | Libiam tolam amphithalassiam aiunt
esse, tamquam cum iste modus quidem quidem causae impossibilis.
Reliquum autem duarum utramque dicere est. est enim una qui-
dem causa, quia terra superfervens existens hyeme eo, quod in tali
125 fundo fontes sint, Nili desiccatur aqua. quod quidem δἰ aliis accidil :
pula in Frigia sunt pulei, qui in hyeme quidem sunt sicci, in estate
autem replentur. et in Olinthia Calcidonie quidam putei plenissimi
sunt estate. hanc quidem igitur causam ut racionabiliorem existentem
illa, quam predicti assignant, dirimamus prius.
130 Nunc autem relinquetur. sola causa dictorum. hanc causam di-
cendum, propler quod iam non problema videtur esse: in sensum enim

-- —— .---..--.-.ς.-Ξ... -.-..

118) Erodotus: erodothus 64. -dochus 9. -docus O. exodothus 3 (r
suprascr. 3b). 114) solem: solam 1. Libiam: libeam 2. 115) si: om. 5.
latum hinc: ita 3. 9. latus huic ed. 1. 4. latum huic 2. 116) arctm:
arthum 5. arcum l. artum 4. 117) Libia: libea 2. 118) putare que:
ita 3. 9. 6, puta teque ed. 1. 4. putate que 2. supervenire: -venite 2.
habitabili : habitaculi 1. — 119) secundum: in ὃ. sed 1. partem stultum wbi-
que gnomones umbram: partem multum regiones umbram 3. — ubique: ita 1.
5. 6. verbique (ubique) ed. 2, om. 3. | gnomones: ita cd. 2. 0 (guomones 4).
gomones 9. gomenes 1. 120) et: set 2. 3, differunt: deferunt 1. 151)
amphithalassiam : amphithalassam ed. 1. 2. 6 ( talaffam 4). amphitha'assani Ὁ.
amphitalasiam 3. — aiunt esse: esse aiunt 1. 2. 4. 122) esse: om. 3. tam
quam cum: ita 3, tamquam ed. et codd. cctt. — 124) existens hyeme: est
quidem hyeme existens 3. — 125) fundo: fondo ed. 1. 4. [luvio 3. fontes
sint. Nili: fontes sicut nili ed. et codd. sint fontes nyli 8. desiccatur: -can-
tur ed. 2. 4, et: om. 3. 4. 120) Frigia: ita scripsi. /risia ed. et codd.
(δία 3). qui: om. 2. — 127) et in: et s. in 2. in Olinthia: in molintkia
(molincia 1, mollinchia 5) ed. et codd. omnes. — Calcidonie: ita codd. omnes
(calidonie 9 et Ja). corr. Caleidice, plenissimi sunt estale: plenissimi sunl

/va
in hyeme. sicci autem sunt estate 9 (delenda igitur vidit quae addiderat).

128) racionabiliorem: -re 9. existentem: ita scripsi. existente ed. et codd.
omnes, 129) dirimamus (?): diruamus 1. diximus 4. enunciavimus 3. 130)
relinquetur: relinquitur ὃ. 4. causa: causam 3. causam dicendum propter
quod: (amen (tn) dictorum dd' quod 1. causam quidem propter quod 2.

-- 689 —

venit, quemadmodum per se videntes facti a visis. videntur enim aque
facte per tempora hec a cane usque ad arcturum multe et habundan-
ter, hyeme autem nulle. et fluctus nutriuntur, cum crescunt in ipsis.

et propler hoc simul annualibus advenit fluvius: isti enim nebulas ma- 135
aime ferunt in regionem el quicunque alii venti fiunt estivales anle hos.
quibus offendentibus ad montes defluunt aque ad stagna, per que Nilus
fluit. adhuc autem el que a nive dicentibus fluere subcontrarietates
testificanlur huic racioni, quodque et loti conventibus mensium magis
crescere fluvium: etenim aque consueverunt fieri tunc magis, el quod 140
non similiter copiosum inchoans cum postremo, adhuc autem quando
nothi flant minus quam quando utique boree: boreas enim nubes fert
ad locum, ex quibus aqua facta impletur Nilus. de Nilo quidem igitur
hec dicla sint.

Explicit liber de inundacione Nili 4ristotilis.

133) hec: hoc ed., hec autein 0. arcturum: arcturam 1.3. arturam ed.
2. 4. 9. 0. 134) /fluctus: ita scripsi. /fructus ed. et codd, — 135) et pro-
pter hoc: propter quod ὅ. annualibus: ita 2. animalibus ed. 1. 3. 4. an-
nalibus 59. fluvius: fluviis 9. — 130) ín regionem: ita 3. et regionem cett.
flunt: sunt 4, δ. ante: aut ed, 1. 8 (a). ant 2. autem 4. Ὁ. 137) offen-
denlibus: ita scripsi. ostendentibus ed. et codd, — 137—398) offendentibus
— dicentibus fluere: om. ed. 138) subcontrarietates: et subc. 3. sunt
' subc. 2. que: qui 2. 4, 5. ὁ (quia nive 3, a nive 3a, que aie 1). — 139) Auic
racioni: huic racionem 1. quodque et toti: quod est ἐπ ὃ (quod et toti 3a).
conventibus (Qntibus): consequentibus ed. 0. 140) «que: aquam ed. et aque
2. et quod: et quo 2. 141) inchoans: inchoaris ed. 1. 2. 6. inchoatis
(vel -cis) 3. 142) quando: om. ed. enim: autem 3. — 143) Nilus: om. ὃ.
de nilo quidem igitur hec dicta sunt (sint cod, Patav.): et hec de nylo dicta
sufficiant 3.
Explicit liber de [luxu sive inundacione nyli aristotilis 9. | Explicit liber
ar. de inundacione nyli 5. Explicit de inundacione fluvii 2. Explicit liber
de nilo 8.

Ex commentariis Bartholomaei de Brugis.

In codice Parisiensi Sorbon. 841 post expositiones et quaestiones
mag. Bartholomaei de Brugis super oeconomica Aristotelis (anno 1309 ro-
gatu anibaldi de cecano editas, cf. f. 1335. Fabric. Bibl. lat. med. I, 360)
et super poetriam (ed. a. 1307 cum legeret phisicam et metheora aristo-
filis f. 151^) sequitur sine nomine auctoris brevis expositio libri sub hoc
titulo De inundatione nili (f. 1525 — 1532), qua nihil nisi dispositio rerum
breviter ostenditur. ea sic incipit:

— 640 —

Propter quid aliis fluminibus etc. Iste liber, cuius ez-
positionem intendimus ad presens, inlitulatur de inundatione nili. nilus
quidem est fluvius transiens per ethiopiam el indiam, qui ín estate mul-
ium magnus est, et precipue cum sol est inter tropicum cancri el ca-
pricorni. ideo quia videtur hoc multum mirabile, idcirco voluit philo-
sophus hunc librum componere. Et quod hunc librum philosophus
fecit, patel ex (ribus, primo ex modo procedendi: nam primo enume-
ral opiniones aliorum et eas improbat, deinde ponit suam. secundo ez
obscuritate litlere, tertio ex brevi et sentencioso sermone. — Ulterius es
sciendum quod multis aliis fluviis hoc accidit quod diclum est de nilo:
(amen quia nilus est dignior el principalior inter eos , ideo ab ipso isla
scientia denominalur. Iste liber annexus est secundo metheororum,
ubi determinatur de generatione fontium et fluviorum. | Ex his igitur
que dicla sunt patet quis (corr. qui sil) libri huius (ilulus et quis (corr.
que causa, q ca) efficiens et cui parti philosophie supponatur: et
quarlum poles addi, scilicet propter quid fuit inventus. Iste liber ha-
bet octo capitula, sed ubi incipial quodlibet el que sit intentio cuiuslibet,
apparebit in prosequendo. et dividitur in duas partes, scilicel in pro
hemium el executionem que ibi incipit «tales aulem qui de ameo». pro-
hemium dividitur in tres partes cc.

lic tractatus desinit f. 153^ fin. in liaec verha: de nilo quidem
igitur elc. recapitulat et patet..— Explicit brevis expositio super libel-
lum de inundalione nili. eundem commentariolum in codice Montispes-
sulani 177 (sec. XIII), qui Aristotelis opera continet a libro de generatione
et corruptione usque ad librum de Nilo, post huius libri textum alia manu
adscriptum vidi: ubi quum idem initium sit, paulo aliter ita desinit e/ tunc
recapilulat in fine cum dicil «de nilo quidem igitur » εἰ pate(. in littera.

lam vero iu cod. Sorb., fragmentis quibusdam alienis interpositis.
sequitur f. 1515: Zrpositio supra librum de inundatione nili collecta
anno domini MCCCFIII in rogationibus ( regationibus cod.) « magi-
stro bariholomeo de brugis, quam domino concedente intendi artificise
copulare, quod tamen non potuit propter occupaliones ei in hoc mondo
Iransmutabili contingentes.

propler quid aliis etc. ποία primo quod iste liber videtur
esse faclus ab aristlotele, et hoc propter tria, primo quia similem ma-
dum procedendi habel in isto, scilicet primo ponendo opiniones altorum
ante propriam, sicul in aliis libris suis, secundo ex stilo eius qui breris
el obscurus secundum subieclam materiam, tercio quia quedam (radila
in libro metheororum hic replicat. Item notandum est quod dicitur de

-

-- 641 —

inundatione nili id est de causis inundationis nili, scilicet quare ma-
aime habundal aquis in estate el precipue in fine mensis iulii et non
in Áieme. Et intitulalur ab inundatione non quia eius solius reddat
causam sed el multorum aliorum, sed quia inter cetera accidentia circa
ipsum videtur inundatio miralilior et magis desiderata scire. El scien-
dum quod hic libellus annexus est primo libro melheororum, ubi deter -
minat philosophus de generatione fontium et fluviorum et natura eorum
in communi, non descendendo ad aliquem fluvium specialem aut ad
accidentia specialia alicuius fluvii, el hoc ne suam considerationem
transgrederetur. et ideo hunc librum ad illius complementum compo-
suif, ut sit hic libellus ut capitulum annexum illi. Item notandum quod
huius libelli sunt 4 capitula. in primo narrat accidentia specialia circa
nilum quorum causas non tradidit in meteorologicis, el tangit causas et
modos qui fuerunt assignati de causis illorum accidentium. et secundum
. bunc modum procedendi in secundo capitulo exequitur primo tangendo
modos de causis accidentium in nilo quos antiqui dixerunt magis ratio-
Aabiliter loquentes, in tercio capitulo tangit opiniones illorum qui mi-
nus rationabiliter circa hoc dicebant, in quarto capitulo ponit pro-
priam opinionem de causis accidentium circa nilum. et patent capitula.
Et dividitur liber in prohemium et executionem que ibi incipit tales
autem, prima in 3 (id est prima pars, scil. prohemium in tres
paríes dividitur). primo narrat accidencia nili quorum vult reddere
causas, secundo tangit causas et modos illorum dictos ab antiquis, ter-
tio tangit ordinem procedendi circa illas causas et illos modos. secunda
ibi causam autem sumat. tertia ibi horum autem qui qui-
dem. primo dicil sic inquirendum esse propter quid cum alii fluvii in
hyeme macime habundant in estate aulem minus habundant , ul patet
ad sensum, propter quid nilus inter alios fluvios qui intrant mare in
hyeme deficit, in estate autem est 11a magnus quod submergil civitates
et terras planas et supersunt aque quedam civitates que videntur (dnr
cod. pro enr) insulae. immo iste fluvius crescit versus meridiem quando
sol vadit versus versiones estivales, et quasi habet fluxum et refluxum
propler habundantiam maiorem el minorem suum (sic) in qualibet die,
non quod aqua huius fluvii primo habundat supra terram et posl in
litoribus, set primo e converso, licet aliqui dixerunt oppositum. Intel-
ligendum est quod quia in naturalibus investigat philosophus ea: effe-
ctibus causas, ideo primo accidentia nili narrat ut ex eis in cognitio-
nem causarum devenial. Item intelligendum quod anima multum

desiderat scire causam huius inundationis, quia anima appelit multum
ARISTOT. PSEUDEPIGR. 41

— 64 —

$cire nova et mirabilia, ul potesl haberi prohemio de anima el in se-
plimo et decimo ethicorum , ubi dicitur quod anima in. novis mirabi-
liter delectatur etc.

Manifestum est igitur brevem illam expositionem quae praecedit
fuisse eiusdem Bartholomei, qui uberiorem postea expositionem compo-
suerit atque, sicut in eodem codice (f. 1165. cf. f. 133") ad Aristotelis
oeconomica factum esse legimus, expositioni intenderit de singulis argu-
menti locis quaestiones varias adiicere. nunc autem post finem exposi-
tionis (f. 150^ desinit: de nilo etc. recapitulal et patet. et sic finitur
sententia de inundatione nili) duo tantum quaestiones sequuntur, una
ad prooemium, altera ad executionis initium, reliquae desunt ita ut com-
plurium paginarum vacuo spatio relicto rem praepropere omissam esse

significetur.
(Qu. L) Posset queri utrum de nilo possit esse scientia, et utrum
sil distincta a scientia metheororum ... Intelligendum quod scientia,

ut dicit Linconiensis primo posteriorum , dicitur dupliciter : uno modo
communiter, etl est cería cognitio rei quocunque modo sil id est sive per
sensum sive per intelleclum. | alio modo dicitur proprüissime, et est
idem quod cognitio rei causate per suam causam propriam et immuta-
bilem. primo modo de nilo id est de inundalione nili potest 6856 scien-
tia: polesl enim homo de hoc habere cognitionem certam sive per
intellectum, ut patel unicuique. Si queras secundo modo, tunc est dif-
ficilius propter hoc quod nilus esl particularis. et possel dici uno modo
quod nilus potest dicere vel fluvium in estate habundantem et non in
hyeme, vel polest dicere hunc fluvium singulariter. primo modo potest
esse de eo vel eius inundalione scientia propriissima: possunt enim co-
gnoscere causam eius, el sic secundum quosdam philosophus hic
delerminal. unde quamvis denominat a nilo, et hoc quia manifestior
est isla passio in nilo, tamen non intendit de eius inundatione singu-
lari sed omnium fluviorum similium in universali. et huic attestatur
quod in quibusdam libris inveni librum hunc intitulutum de inunda-
tione fluviorum. el sic patet ad rationes, quia sic nilus dicit quid
universale. item sic esl incorporalis, item sic est diffinibilis et inper-
mutabilis. Alio modo quia communiter intitulatrur a nilo, et ridetur
esse de nilo, potesl dici ...

De secundo videtur quod non differt, quia eadem est scientia ge-
neris et cuiuslibet sue speciei, primo posteriorum. | nilus aulem esl
spectes fluvii vel iudividuum, de quo determinat primo metheororum,
quare elc. item scientie ... Oppositum videlur velle philosophus qui

-- 64 ---

tradit libellum distinctum de inundatione nili. potest dici quod distin-
guilur quia. questio scienlie melheororum est. universalior quam ista
. .. Intelligendum tamen est quod iste est annexus et quasi subalternus
illi: multa enim ibi declaravit que hic supponit. | et iste videlicet ad
complementum illius .. . Alio modo posset dici || (f. 1573) ut videtur
quibusdam, quod hic libellus est distinclus ab illo sicut capitulum a
toto el sic secundum partem: pars enim dislinguitur a foto ratione al-
terius partis. unde dicunt quod hic liber est sicut capitulum illius et
ad complementum illius, quia forsan quando fecit aristotiles meteorolo-
gica, ignoravil accidentia nili. et utrumque est salis ralionabile, sed
primum videtur magis secundum intentionem huius libelli.

(Qu. 11.) Jtem quia dyogenes videtur velle quod fluvii et praecipue
nilus generentur ex fontibus, ideo queratur utrum hoc sil ... (des.) que
effluunt per totum annum, sic autem non ponimus hic, quare etc. —

41*

II.

Oeconomici duo libri habentur in codicibus latinis operum Aristotelis
ethicorum et politicorum, quorum alterum quem Hesychius in indice ap-
pellat νόμους ἀνδρὸς καὶ γαμετῆς, oeconomico qui etiam nunc Graece
fertur primo tanquam secundum (scil. οἰκονομικὸν ἄλλον, at non proprie
δεύτερον. ut facile intelligitur) in codicibus Graecis olim seculo XIII ad-
ditum fuisse patet (cf. Rose de Ar. ]. p. 600—063). idem postquam eius etiam
qui nunc in Graecis exemplaribus secundus habetur, versio latina vulgata
fuit, Aristotelis yconomicorum liber tertius appellatur, velut ab Hiero-
nymo de Montagnone (init. sec. XIV) in Compendio moralium notabilium
(ed. Ven. 1505) IV, 6, 4. 5. 10. cuius libri Leonardi Aretini culpa (is
enim, qui quum Graecus iam codex nullus extaret, versionem antiquam
nova sermonis facilioris specie indutam denuo edidit, nulla versionis illius
mentione facta oeconomica Aristotelis se de Graeco vertisse simpliciter
asserit: quod quum ad utrumque librum spectare videretur, de solo primo
pronuntiatum erat) doctorum virorum suspicioni obnoxii atque ideo obli-
vioni immerito traditi vel duplex medio aevo translatio ferebatur, altera
quidem multis codicibus scriptis veteribusque etiam editionibus vulgata
quaeque in omnibus fere bibliothecis reperitur, altera nunc deperdita.
atque vulgatae quidem illi in codicibus nonnullis (quales duos vidi, Sor-
bouensem 841 quem iam citavit Jourdain recherches p. 71, et Amplonia-
num qu. 23. cf. etiam cod. Oxon. coll. Balliol. 112 sec. Coxe catal. codd.
coll. aul. Ox. t. I. item cod. Oxon. coll. b. Mar. Magd. 189) nota quaedam
subscripta est, qua per unum archiepiscopum de Graecia (Guilelmum
de Moerbeka Flemingum intellexeris, si quidem tunc etiam vixisse eum
constaret) in gratiam usumve m. Durandi de Alvernia anno 1295 (cf. de
Bonifacii anno primo Drumann, Geschichte Bonifacius des Achten. Kó-
nigsb. 1852 t. [ p. 15. 20 sqq.) dici videtur facta esse: Explicit ycono-
mica ar. translata de greco in latinum per unum archiepiscopum οἱ
unum episcopum de grecia et magislrrum durandum de alvernia lati-
num procuratorem universitalis parisiensis lunc temporis in curia ro-
mana. ag. (sic. Ampl.) actum anagnie in mense augusti pontificatus

-- 64 ---

domini bonifacii pape VIII anno primo (inde annal. br. Wormat. ad a.
1294 in Monum. Germ. Script. t. XVII p. 97). ex alia translatione (sive
translationis editione) quae paulo recentior itemque correctior fuisse vi-
detur (cuiusque id maxime promptum indicium est ut testimonium illud
poeticum c. 1 fin. quod secundum herculem appellat vulgata, secundum
Orpheum 10alit citare) fragmenta afferuntur in commentario quem ad ob-
securum contortumque interpretis sermonem recte intelligendum apprime
utilem composuit Ferrandus de Hispania (cod. Par. Surb. 9063 f. 61— 72,
ubi Explicit scriptum yconomice compositum a magistro ferrando de
hispania colibriensi episcopo. deo gracias. cf. ib. f. 1—4 Explicit que-
stio de specie intelligibili utrum differat ab actu intelligendi determi-
nata a ferrando de yspania), atque ad eandem versipnem manifesto per-
tinent aliae lectiones quae in margine codicis Sorb. 841 ad textum vul-
gatum cum aliis glossis multis sententiam scite explicantibus adscriptae
sunt (cf. αἱ. transl. apud Ferr. — al. ἰ. cod. Sorb. ad v. 43. 52. 98. 124. 144).
utraque deinde versione usus est sive ipse Nicoletus sive librarius quidam,
qui recensionem a vulgata prorsus discedentem condidit eam quae typis
impressa legitur in Arist. ethicorum et politicorum editione Veneta a.
1483 (voluminis continentis libros decem ethicorum Aris. cum commento
mazimi peripalelici Averois: el octo politicorum : duosque economico-
rum sine eius commento: summa diligentia emendatos per eximium
virum dominum Nicoletum artium liberalium ac medicine professorem
in patavino gymnasio legentem. Venetiis impendio industriave Andree
de asula Bartholomeique Alexandrini sociorum regnante Ioanne moce-
nigo Venetorum inclyto principe impressos: Anno saluits christiane.
M.CCCLXXX.III. nonas februarias. Laus deo. ita in fol. ult. editio-
nis, cuius exemplar quo ipse usu$ sum Nov. a. 1854, repperi in bibl. regia
Hannoverana) huius enim auctor ita egit ut obscuriorem versionis vul-
gatae textum alterius versionis fragmentis hic illic insertis quodammodo
explicaret atque duabus versionibus confusis quasi tertiam faceret. quan-
topere autem libri quamvis sero latine facti argumentum et sancta prae-
cepta quibus plenus est, magistrorum seculi XIV studia allectaverint, ex
commentariorum multitudine patet qui manu scripti feruntur, velut Fer-
randi de Hispania, Bartholomaei de Brugis, Henrici de Oyta, Alberti epi
Halberstatensis etc. ex quibus Ferrandi opus unum dignum fuit quod ad-
hiberetur, utpote quod et verborum sententiam, altera etiam versione ad- .
hibita, diligentissime cautoque labore et critico explicaret el ad textus
speciem definiendam qualis quidem paulo post versionis Durandi cura
institutae annum obtinebat, utile videretur non minus quam ad reiicienda

-- 646 ---

correctorum tentamina, qui quum alieniores iam: essent a medii aevi ser-
mone, eo praesertim qui interpretum est graecorum verborum tenorem
anxie exprimentium, in faciles quidem singulorum locorum mutationes
abirent, attamen universae sententiae saepe conlrarias. in quo genere
quum iam a scribis recentioribus (sec. XIV fin. et XV) erratum sit (velut in
cod. 3 et 5, qui temerariae coniecturae exempla multa gerunt , cf. etiam
in cod. 1 hector pro actor ad v. 139 etc.), maxime tamen peccavit Leonar-
dus Aretinus, qui paraphrasi sua in alienam plane sententiam multis locis
hunc librum corrupit.

Praeterea adnotandum est, glossas quoque codicis Sorbonensis (qua-
rum exigua pars servata eliam est in Helinstadiensi 4) interdum ad ver-
bum consentire cum,explicationibus Ferrandi (cf. ad v. 63). deinde quod
ad ipsos commentariorum auctores, plurimis quidem codicibus repetitam
haberi Henrici de Oyta (cf. Fabric. bibl. med. lat. IIl, 225. cod. Lips. Paul.
1413) operam, rariorem autem (quam vidi etiam in codice Amploniano qu.
188) Bartholomaei de Brugis expositionem uua cum quaestionibus annexis
ad Annibaldum de Cecano (Fabr. Il, 366. ad eundem Annibaldum de C.
tunc canonicum Atrebatensem — afírabacen — comm. in Ar. ethica edi-
dit Henricus de Vrimaria cod. Norimberg. cent. IV, 3) scriptam fuisse a.
1309, utroque antiquiorem fuisse Ferrandi commentarium qui episcopus
Conimbricensis fuerit post a. 12901 et ante a. 1308 (cf. Monarquia Lusitana
P. VII lib. V c. 3. Lisb. 1683 p. 230: Dom Aymerico, Peregrino nas par-
(65 et na patria, bispo da cidade de Coimbra no anno de 1291, em que
baulizou ao princepe Dom Affonso. Seguiose - Ihe! Dom Fernando pri-
meyro da nome, insigne letrado; a quem succedeo Dom Estevao Annes
Brocardo, qui quidem ultimus episcopus erat a. 1308 quo condita est
universitas Conimbricensis, cf. F. Leitào Ferreira, Noticias chron. da uni-
vers. de Coimbra. Lish. 1729 p. 81 cf. p. 113, et ibidem de Aimerico illo
p. 9. 23. 36. 39. cuius auctoris, quod aegre fero, mihi non praesto est
Catalogo dos bispos de Coimbra. Lisb. 1724 qui extat in: Colleccao dos
documentos e memorias da academia real da historia t. 1V).

Ego ut textum meliorem ederem ipsiusque interpretis sententiae
verbisque propiorem quam qui fertur in ed. Lipsiensi vetere (Hain 1775),
ex codice Helinstadieusi (4) descriptum contuli (Dec. 1854) cum Helmsta-
diensi altero et tribus Lipsiensibus, deinde (a. 1856) cum Parisiensibus
duobus, quorum quum membranacei sint omnes οἱ sec. XIV scripti, longe
optimos esse cognovi eL inter se maxime consentaneos cod. 4 et 7, pes-
simos contra 3 et 5 (qui fere convenit cum ed. Lips.), medios denique 6
et 2 et qui niLidissime scriptus est 1.

-- 64 —

Lips. 1338 (Ar. opp. eth. polit. rhet. oecon. et magna mor.) f. 164---θ6.
Lips. 1337 (Ar. opp.) f. 181 —84.

Lips. 1397 (inter phys. Ar. et aliorum opuscula).

Guelpherbyt. Helmstad. 488 (Ar. eth. pol. oec. m. mor. rhet.) f. 90— 92.
Guelpherbyt. Helmstad. 593 (Ar. eth. oec. rhet. pol. poet.) f. 49—51.
Paris. antiq. 7695a (Ar. opp. eth.) f. 134—35.

Paris. Sorb. 841 (inter var. medii aevi magistrorum comment. Ári-
stot.) f. 191 —94. |

διῶ ΝΜ -

Incipil liber secundus yconomicorum Aristotilis.

Bonam mulierem eorum que sunt intus domihari oporiet, curam
habentem omnium secundum scriptas leges, non permiltentem ingredi
nullum si non vir perceperit, limentem precipue verba forensium mu-
lierum ad corrupcionem anime. εἰ que intus sibi contingunt ut. sola
sciat , el si quid sinistri ab ingredientibus fiat, vir habel causam. do-
minam existentem expensarum et sumptuum ad festivitates quas gui-
dem vir permiseril, expensis el vestimento ac apparatu minori utentem
quam eciam leges civilalis precipiunt, considerantem quoniam nec que-
stus vestimentorum differens forma nec auri multitudo tanta est ad
mulieris viriutem quanta modestia in quolibet opere et desiderium ho-
neste alque composite vite. etenim quilibet talis ornatus et elacio anime
est, εἰ mullo cercior ad senectulem iustas laudes sibi filiisque tribuendo.
talium quidem igitur ipsa se inanimel mulier composite dominari: in-
decens enim viro videtur scíre que intus fiunt. in ceteris autem omni-
bus viro parere intendat, nec quicquam civilium audiens , nec aliquid

1) eorum: omnium l. omnibus 2. 3. 60. ed. om. 5. 2) permittentem:
-tendum 2. 8) nullum: ita ὃ. 7. εἰ nullum 2. inillum 5. ullum 1. 6. ed.
aliquem intus 4, perceperit: ita 0. 7. percepit 2, 3. 4. percipit 1. pre-
ceperit 9. precipit ed. forensium: forencium 4. forentium 1, 4) corrupcio-
nem: correpcionem 1. correctionem 3. et que intus: et iustus 2, sola: solus
2. 9$) causam: curam 1l. causam offendendi 3. causam irascendi ed. 6)
quas: que 3. quidem: om. 7. — 7) permiserit: promiserit 4, 7 et pr. m. 5.
expensis: tamen add, ed. ac: et 1. 2. ὃ, 6. ed. 8) precipiunt: consuetu-
dine add. ed. — 9) vestimentorum: aut add. corr. 9, nec add. ed. et 3 (ubi:
nec differens forma vestium). — 10) honeste: om, 5. 11) atque: et 2. et-
enim: est enim 6. etenim quilibet: om. 9. anime: animi 3. 7. 64, 12) cer-
cior: ita 1. ὃ. 5. 6. ed. cercius: 2. 4. ἢ. fiiisque: et suis filiis 9. ed. tri-
buendo: retribuendo 1. 3. 5 et pr. m. 6. item ed. 13) íinanimet: in animet

ΤᾺ
4. V aiet 3. ἴ ai 5 (in anima ed.). indecens etc.: indicens nec viro oportet
(03 pro vr) scire 5.

' — 64 —

de hiis que ad nupcias spectare videntur velit peragere. sed cum tem-
pus exigit proprios filios filiasve foras tradere aut recipere, (unc au-
lem pareat quoque viro in omnibus et simul deliberet et obediat si ille
preceperit, arbitrans non ila viro esse turpe eorum que domi sunt
20 quicquam peragere, sicut mulieri que foris sunt perquirere. sed ar-
bitrari decet vere composilam mulierem viri mores vite sue legem im-
poni, a deo sibi impositos, cum nupciis et fortuna coniunctos. | quos
equidem si pacienter et humiliter ferat, facile reget domum, si vero
non, difficilius. propter que decet non solum cum coníingit virum ad
25 rerum esse prosperitatem et ad aliam gloriam, unanimem esse ac iuxta
velle servire, verum eciam in adversitatibus. si quid autem in rebus
deeril vel ad corporis egritudinem aut ad ignoranciam anime esse ma-
nifestam, dicat quoque semper optima et in decentibus obsequatur, pre-
terquam turpe quidem agere aut sibi non dignum, vel memorem esse
30 si quid vir anime passione ad ipsam peccaverit, de nichilo conqueratur
quasi illo hoc peragente, sed hec omnia egritudinis ac ignorancie po-
nere et accidencium peccatrorum. quantum enim in hiis quis diligen-
cius obsequatur, tanto maiorem graciam habebit qui curatus eatiteril,
cum ab egritudine fuerit liberatus. el si quid ei iubenti non bene ha-
35 bencium non paruerit mulier, mullo magis senciel a morbo curatus.
propter que decet timere huiusmodi, in aliis autem multo diligencius
obsequi quam si empta venisset ad domum: magno enim precio empta
fuit, societate namque vite el protectione liberorum , quibus nil maius

17) recipere: intus add, ed. — 18) et obediat: om. 2, item corr. 6 ubi
et obediat. 422) a deo: adeo 4. 5 (item 3. 7). impositos: inconpositos 4.
(impositos cum nupciis impositos fortuna coniunctos 3.) cum: om. 5. 23)
pacienter: sapienter 1. 3. 6. ed. 2425) unanimem: vaniorem 5. iurta: om. 5.
20) in: om. 9. 2428) quoque: quod 4. queque 5. ed. quecunque 3. in decen-
libus: et de videntibus et de indecentibus 3. — 29) quidem: quid 1. 2. 3 (tur-
pia quaeque ed.). non dignum: indignum 0. vel memorem: ita codd. omnes
(aut memorem ed.), nisi quod in 5 vel corrigendo mutatum est in in, ut
Sit immemorem esse. 530) passione: possessione (comp. scr.) 2. 4. pecca-
verit: ita 1. ed. -rint 4. 7 etc. 31) peragente: non peragente ed. ponere
et: ita omnes, 92) peccatorum: ita omnes. corr. predictorum ex comm.
Ferrandi. quantum etc.: quanto nempe quis 9. 88) obsequatur: obsequitur
1. 3. obsequetur 2. 6. habebit: consequetur 2. optinebit 9. — 34) et si quid:
om. 9. et si quis 2. οἱ iubenti: ei iubente ἃ. eo iubente 5. ed. iubenti (om.
ei) 2. 35) senciet: et add. 7. 37336) que: quod 1. 2. 5. 37) domum 1.
2. 9. 0. 7. ed. et rec. Ven. dominum 4. 9838) fuit: fuerit 3. protectione
(ptectoe): ita 4. Ἴ. procreacione (pcacoe) 1. 3. 5. 6. ed. (et rec. Ven.).
procuracione 2.

. — 649 —

nec sanctius fieret. adhuc insuper si quidem cum felici viro vixisset,
non quoque similitrer fieret divulgata. el quidem non modicum est uti 49
bene prosperitate et non humiliter, verum eciam adversitatem bene suf-
ferre multo magis merito honoratur : nam in multis iniuriis et dolori-
bus esse et nichil turpe peragere fortis animi esi. orare quidem igitur
decet in adversitate virum non pervenire, si vero quicquam mali sibi
contingat , arbitrari huic optimam laudem esse sobrie mulieris, existi- 45
mantem quoniam nec Alciste tantam acquireret sibi gloriam nec Pene-
lope tot et tantas laudes meruisset, si cum felicibus viris vixissent :
nunc aulem Δα el Ulixis adversitates paraverunt eis memoriam
immortalem. facte enim in malis fideles et iuste viris, a diis nec im-
merito sunt honorate. | prosperitatis quidem enim facile invenire par- 50
ticipantes , adversilati vero nolunt communicare non optime mulierum.
propter que omnia decet multo magis honorare virum et in verecundia
non habere, si sacra pudicicia et opes anímositatis filius secundum
Herculem non sequantur. mulierem quidem igitur in quodam tali typo
legum et morum oportet se custodire. 55
Vir autem leges a similibus adinveniat uxoris in usu, quoniam
tamquam socia filiorum et vile ad domum viri devenit, relinquens filios
genitorum viri et sui nomina habituros. quibus quid sanctius fieret aut
circa que magis vir sane mentis studebit, quam ex optima el preciosis-
sima muliere liberos procreare, senectutis pastores quasi oplimos el go
30) fleret — similiter: om. 5. si quidem: om. 1. 40) uti: ita 3 (rec.
Ven.) non uti cett, (et ed.). 41) sufferre: sufficere 2. 5. 7 et pr. m. 5,
ubi corr. sufferre. 42) honoratur: -rabitur 1. 43) esse: existentem rec.
Ven. et: add. 3. ed. animi: anime 1. 4. 5. orare: quare |. 2. 3. 5. 6,
sed corrigitur orare in 2. 3. 6. 44) in: om. ὅ, in adversitate: ita omnes.
pervenire: prevenire 1. 2. ὃ. 6. 46) alciste: asciste (vel astiste) 4. 5. 7.
alchites ed. αὖ hoste 1 (ubi: nec ab hoste acquiret sibi tantam gloriam).
acquireret: ita 5. ed. acquiret 1. 2. 3. 6. 7. acquirit 4. penelope: penolope
1. 2. 3. 5. 7, 47) vixissent: ita 1. 8, 0, at cett. (cum ed.) vixisset (cf.
gl). 48) nunc autem: sed nunc 5. admiti (i. e. Admeti): amicti 4. 5. 7
(amitti rec. Ven.). accincti 1. accinci 2. accinti 0. actencui 3 (iacincti ed.).
49) nec: non 3. ed. 60) quidem: om. 2. 5. enim (n.): non (n) 4 (n 1).
51) vero nolunt: non volunt 1. 2. 3. 4. non optime: non nisi optime 3 (vero
nolunt c. nisi optime ed.). | 52) ín verecundia: inverecundam $. — 53) si
sacra: simulachra 1. filius: filiis 9. — 54) herculem (hercolem 5): ita omnes.
corr. orpheum cf. gl. igitur: ergo 1. 2. 8. 0. 7. (ali: om. 3. — 96) adin-
veníat: inveniat 9. 57) devenit: venit 3. 5. — relinquens: et relinquens 2.
58) genitorum: genitura 3. genitorum viri: progenitorum ed. quid: quidem
nil 39. 60) optimos: optime 5.

— 650 --

pudicos patris ac matris custodes ac tocius domus conservaltores : quo-
niam educati quippe recte a patre et matre sancte atque iuste ipsis
ulencium quasi merito boni fient, hoc aulem non optinentes pacientur
defectum. | exemplum enim vite filiis nisi parentes dederint, puram el
es ezcusabilem causum adinvicem habere poterant: timor ne contempti
a filiis, cum non bene viverent , ad interitum ipsis erit. propter que
" enim nichil decel obmitlere ad uxoris doctrinam , ut iuxta posse quasi
ex oplimis liberos valeant procreare. etenim agricola nichil omittit
studendo, ut ad oplimam lerram el maxime bene cultam semen dispen-
70 Set, expecians ita optimum sibi fructum fieri, et vult pro ea ut deva-
stari non possil, si sic conligerit , mori cum inimicis pugnando: et hu-
iusmodi mors maxime honoratur. ubi autem (antum studium fit pro
corporis esca, ad quam anime semen consumitur quid si pro suis libe-
rís maíre atque nutrice nonne omne studium est faciendum ? hoc enim
15 S0lo omne mortale semper factum immortalitatis participat , et omnes
peticiones ac oraciones divum permanent paternorum. | unde qui con-
tempnitl hoc, et deos videtur negligere. propter deos itaque, coram
quibus sacra mactavit , el uxorem duxit el multo magis se post paren-
les uxori tradidit ad honorem. maximus autem honor sobrie mulieri,
80 $$ videt virum suum observantem sibi castitatem et de nulla alia mu-
liere curam magis habentem, sed pre ceteris omnibus propriam et ami-
cam el fidelem sibi existimantem. | tanto etiam magis studebit se talem

63) quasi: quare 9. ed. pacientur: paciuntur 3. 64) filiis: om. 2.
et: om. ὅ. 65) excusabilem: inexcusabilem ὃ. poterant: poterunt 1. 2. 3.
6 et rec. Ven. poterint 9. ed. timor ne: ita 1. 2. 3. 6. rV. timor vere
($e) 4. timor uere (i. e. vere pr. m., ne corr.) 7. timor (om. vere) 5. timore
enim ed. cf. Ferr. sch. 66) erit: erunt 1. 2. 3. 59. 6. ed. rV. 07) enim:
ita omnes. obmittere: omittere 2. ut: ne 1. 68) optimis: optima corr.
(mis pr. m.). omittit: obmittit 3. — 69) ut: ita omnes. ad: om. 3. e-
cime: magis 3. dispenset: ita 4 (et 7 al). consumere 1. 2. 3. b. 6. 7. rV.
conserere ed. — 71) si sic: «( sic 0. et sic ed. contigerit: contingerit 3, 3.
9. rV. contingit 6. contingeret ed. 18) ad quam etc. cf. schol. Ferr. quid:
om. 9, quid si pro: quid fit pro 3. quidem si pro 1. 74) nonne: non 3. hoc enim
s0lo οἷς. hoc enim solo esse omne mortale sempiternum el immortalitatis esse
participat 9. item ed. — 75) et: et sic ed. et omnes peticiones etc.: cf.
schol. Ferr. 76) ac: et 0. divum: ita 4. 7. dium 6. dm 2. divini 1. 5.
divine 3. ed. rV. 77) et: om. 5. itaque: igitur 4. 5. utique 2. coram:
coronam 3 (sed corr. curam). 78) multo: tanto 1. magis se: magis quia
se 9. 7 corr. magis se pr. m. 7. 790) ad honorem: cf. schol. Ferr. se-
lieri: mulieri est 1, 3. 6. ed. rV. — 80) sibi: om. 8. 5. 82) et fidelem sibi:
om. 9, sibi: om. 1. 2. 3. 6. 7. ed. rV.

-- 651 —

esse mulier: si cognoverit fideliter a(que iuste ad se virum amabilem
esse, el ipsa circa virum iuste fidelis erit. ergo prudentem ignorare

non decet nec parentum qui sui honores sunt nec qui uxori et filiis gs

proprii et decentes, ul tribuens unicuique que sua sunt iustus et san-
clus fiat. multo enim maxime graviter quisque fert honore suo priva-
tus, nec eliam si aliorum quis multa dederit propria auferendo, liben-
ter acceperit. nichil quoque maius nec proprius esi uxori ad virum

quam societas honorabilis et fidelis. propter que non decel hominem 9o

sane mentis ut ubicunque contingil ponere semen suum, nec ad qua-
lemcunque accesserit, proprium immitlere semen, ut non degeneribus

et iniquis similia liberis legitimis fiant, et quidem uxor honore suo pri- ^

vetur, filiis vero obprobrium adiungaiur. de hiis ergo omnibus reve-

rencia viro debetur. appropinquare vero decet eius uxori cum hone- 95

state et cum multa modestia el timore , dando verba coniunctionis eius
qui bene habet ac liciti operis et honesti, multa modestia et fide utendo,
parva quidem sponí(anea remittendo peccata: et si quid autem. per
ignoranciam deliquerit, moneat nec metum inc [ial sine verecundia el
pudore , nec etiam sit negligens nec severus. talis quidem enim passio
meretricis adullerium est, cum verecundia autem et pudore equaliter
diligere et timere libere mulieris ad proprium virum est. duplex enim
limoris species esi: alia quidem fil cum verecundia et pudore, qua

R3) mulier: mulierem 2. | cognoverit: cognovit 9. 84) iuste fidelis: iusta
et fidelis 9. ed. — 85) honores: honoris 3. uxori: uxoris 2. ed. filiis pro-
pri: filii proprii codd. praeter 3, ubi filiis propriis (nec qui uxoris et
filiorum proprii rV). 86) ut: et 8. iustus et sanctus fiat: om. 3. san-
ctus: sciens 9. 87) maxime: magis 9. 1. suo: om. 1. 88) quis: quid 7.
89) nichil: nec 3. quoque: add. 1. 2. 3. 5. ed. (nichil maius 4. 6. 7). maius:
magis 2. wzrori: wroris 2. 9. virum: minus 4. 7 (cf. a1. 1.)). 90) Aonora-
bilis et fidelis: et honor fidelis 5. ed. 91) ut: nec 2. 5. 0. non 3. om. 1.
ubicunque: ubique ὃ. contingit: contigerit 1l. contingerit 8. rV. — 02) acces-
serit: accessit 1. immittere: immittentem 1. est mittere 5 (est immittere ed.).
degeneribus: de generibus vilibus 5. 6. ed. (ex gl.). de generacionibus vili-
bus 3. 98) et iniquis: et si quis 1l. liberis: liberis et 9. 94) vero: non
1 (mot 5). adiungatur: -getur 1. 8. (5) ed. -getur 0. 95) viro: iure 4. 7
(cf. al. l.). vero: vere 9. cum honestate: composite 1. 2. 3. 5. 6 (compo-
site et cum multa honestate modestia et timore ed.). 96) et: ac 3. mode-
stía: clemencia 1. — 97) utendo: om. 5. 98) spontanea: et spontanea 1.2.
6. ed. εἰ non spontanea 3. rV. (utendo — pudore: in hoc loco ordo plane
turbatur in 3). 99) deliquerit: delinquerit 6. — 100) passio: possessto 2.
101) adulterium: adultere 5. ed. est: om. 5. — 103) alia quidem: alia qui-
dem ením 3.

*

-- 652 —

utuntur ad patres filii sobrii el honesti et cives compositi ad benignos
105 rectores, alia vero cum inimicicia et odio, sicul servi ad dominos εἰ
cives ad tyrannos iniuriosos et iniquos. ex hiis quoque omnibus eligens
meliora, uxorem sibi concordem el fidelem et propriam facere decet,
ut presente viro et non, utatur semper non minus ac si presens ades-
set , ul tamquam rerum communium curatores , et quando vir abest ul
110 senciat uxor quod nullus sibi melior nec modestior nec magis proprius
viro Suo. οἱ ostendet hoc in principio, ad commune bonum respiciens,
quamvis novicia sil in lalibus. et si ipse sibi mazime dominetur, opti-
mus tocius vite rector existet et uxorem talibus uti docebit. mam nec
amiciciam nec limorem. absque pudore nequaquam honoravit Homerus,
115 sed ubique amare precepit cum modestia et pudore, timere autem sicul
Helena ait sic dicens Priamum «metuendus et reverendus es mihi et
terribilis amantissime socer », nil aliud dicens quam cum timore ipsum
diligere ac pudore. et rursus Ulixes ad Nausicam dicit hoc «te mu-
lier valde miror el timeo». arbitratur enim Homerus sic adinvicem
120 virum et uxorem habere, putans ambos bene fieri taliter se habentes.
nemo enim diligit nec miralur umquam peiorem nec timel eciam cum
pudore, sed huiusmodi passiones contingunt adinvicem melioribus et
nalura benignis, minoribus lamen sciencia ad se meliores. hunc habi-
tum Ulixes ad Penelopem habens in absencia nil deliquit, Agamemnon
125 autem propler Criseidem ad eius uxorem peccavit, in ecclesia dicens
mulierem captivam et non bonam, immo ut dicam barbaram, in nullo
deficere in virlutibus Clitemnistre , non bene quidem, ex se liberos ha-

106) eligens: elegens 3. 0. — 107) meliora: meliorem 2. 110) nec: et 3.
proprius: proprio 1. sibi proprius 2. 111) ad: in 1l. bonum: bonum sen-
per 1. 2. 3. 5. 6. ed. rV. 112) ín talibus: in omnibus casibus 2. optimus:
et optimus 3. — 113) rector: recte 2. existet: -tit 3. uti: utique 5. doce-
bit: decebit 3. — 115) amare: honorari 3. honorare ed. diligere rV. om. 5.
precepit: precipit 1. 2. Ὁ. rV. cum: ita 1. 2. rV. aními (ai) rel. timere:
time 9. sicut: sic 7. — 110) priamum: priamus 1l. et: ac 3. 5. es: est es
3 (cf. al. 1. 7). 117) socer: socius 3. cum: ita 1. 6. 7. ed. rV. animi 1

etc. om. 3. 118) nausicam: ita omnes. dicit: disit 1. 2. 3. 5, 6. ed.
119) adinvicem: invicem 5. — 120) bene: om. 2. 121) peiorem: peiorem se
9, ed. (cf. al. ]. 7). 123) minoribus: moribus 5. in minoribus 3. tamen

(tn): ita 1. 3. 6. 7, rV. cum (c&) 2. 4. 5 (in moribus cum scientia tamen
ad se facit meliores ed.). — 124) ad: et 4. ín absencia habuit deliquit 3.
deliquit: delinquit 1. 4. 7. delinquit 6. — 125) criseidem: cirseidem 5. pec-
cavit: et add. 4 (om. 5. 7. ed.).. 126) nullo: nulla 4. 7. 127) in: om. 5.
clienistre 7. clienistre 4. cliemstre 2. cliemnst! 1. clmemstr 5. clichemestem 3
(cf. al. 1l. 7). habente: tem 3. ed.

-- 053 —

bente, neque iuste cohabitare usus est. qualiter enim iuste, qui ante-
quam sciret illam qualis fieret erga se, nuper per violenciam ducit?
Ulixes autem rogante ipsum Atlantis filia sibi cohabitare et promittente 130
semper facere immorlalem, nec ut fieret immortalis prodere presum-
psit uxoris affectum et dilectionem οἱ fidem, maximam arbitrans pe-
nam suam fieri si malus existens immortalitatem mereatur habere.
nam cum Circe iacere noluit nisi propter amicorum salutem, immo re-
spondit ei quod nichil dulcius eius pa(ría posset videri quamvis aspera 135
existente, et oravit magis mortalem uxorem filiumque videre quam vi-
vere: sic firmiler in uxorem fidem suam servabat. pro quibus reci-
piebat equaliter ab uxore.

Patet eciam et actor in oracione Ulixis ad Nausicam , honorare
mazime viri el uxoris cum nupcüs pudicam societatem. | oravit enim 140
deos sibi dare virum ei domum et unanimitatem optatam ad virum, non
quamcunque sed bonam. nichil enim matus bonum ipsa in hominibus
ail esse quam cum concordes vir et uxor in voluntatibus domum re-
gunt. hinc patel rursus quod non laudat unanimitalem adinvicem que
circa prava servicia fil, sed eam que animo et prudencia iuste coniun- 145
cla est: nam voluntatibus domum regere id significat. et iterum dicens
quia cum huiusmodi dilectio sit, multe quidem tristicie inimicis fiunt in
ipsis, amicis vero gaudia mulla, et maxime audiunt ipsum sicut vera di-
cenlem. nam viro el uxore circa oplima concorditer existentibus necesse
et utriusque amicos sibi adinvicem concordare, deinde fortes existentes 150
esse terribiles inimicis, suis autem utiles: hiis vero discordantibus dif-

128) iuste: ita 2. 3. rV. et corr. 6. nisi (ἢ) 1. 7 et pr. m. 6. ubi (u)
4. vir 0. ed. cohabitare: communicare 9. ed. usus: visus 8. ed. 129) du-
zit: dixit 1l. flere(: flerent 4. 131) prodere: ita rV. prodire codd. omnes
(prodire i. relinquere presumpsit 3). perdere ed. — 1383) immortalitatem: im-
mortalem 1l. mereatur: moriatur l. videatur 4. — 134) cum: om. 2. 8. no-
luit nisi propter: voluit nisi propter 1. 3. noluit propter ed. voluit propter
9. 1185) patria: ed. rV. propria codd. omnes (pria 3). quamvis: quam ut
l. 137) sic firmiter: sic et infirmiter 9. uxorem: uxore ὁ. 7. wrore sua
9. 5. pro quibus: pro cuius fide 3. — 130) patet: pateat 5. ed. (manifestus
est rV.) et: om, 1. 3. 9. ed. actor: auctor 3. hector 1. poeta rV. (ὁ ποιη-
τής). 142) maius: om. 4. 143) cum: om. 1, regunt: regant 5. ed.
144) laudat: laudant ὅ. adinvicem: om. 2. — 145) prava: ita 6 (cf. rV.).
parva (pva) 4. 7. ed. etc. prava et 3. eamque animo: ea animo 9. iuste:
iusia 2. — 140) est: om. 2. 147) dilectio: concordia 3 (delectatio ed. ami-
citia rV.). sit: fit 5. 7 (flat rV.). in ipsis: in ipsa 1. 2. 3. 5. 0. ed. rV.
(cf. al. 1. 7). 148) sicut: ut 1. 2. 3. 6. ed. 140) uxore: ita 2, rV.
rel. urori. 151) suis: amicis 9 (suprascr. cf. 7 gl.). suis amicis ed.

— 684 —

ferent οἱ amici, deinde vero infirmos esse maxime ipsos huiusmodi sen-
tire. in islis autem autem manifeste precipit actor ea quidem que prava
et impudica, invicem inhibere, ea vero que iuxía posse et pudica el
155 iusta sunt, indifferenter. sibimetipsis servire: siudentes primo quidem
curam parentum habere, vir quidem eorum qui sunl uxoris non minus
quam suorum, uxor vero eorum qui sunt viri. deinde filiorum et ami-
corum el rerum et tocius domus tamquam communis curam habeant,
colluctantes adinvicem ut plurium bonorum ad commune uterque causa
10) fiat eL melior atque iustior, dimitlens quidem superbiam, regens au-
tem recte el habens humilem modum et mansuelum. ut cum ad se-
nectulem venerint, liberati a beneficio mullaque cura et concupiscen-
ciarum et voluptatum que interdum fiunt in iuventute, habeant invicem
et filiis respondere, uter eorum ad domum plurium bonorum rector
165 factus est, οἱ stalim scire aut per fortunam malum aut per virtutem
bonum. in quibus qui viceril maximum merilum a diis consequitur,
μὲ Pindarus ait «dulce enim sibi cor et spes mortalium multiplicem vo-
luntatem gubernat», secundum aulem a filiis feliciter ad senectutem
depasci. propler que proprie et communiler decel iuste considerantes
170 ad omnes deos et homines eum qui vilam habel et multum ad suam
uxorem et filios et parentes: —
Explicit yconomica 4r.

151) different: om. ὃ. esse: esse et 5. ed. (cf. TV.) ipsos: om. 4 (in
marg. add. 7). 153) istis: hiis 5. manifeste: maxime 2. precipit: precepit 5.
ed. actor: auctor 1. 3. 9. poeta rV. quidem: om. 3. prava: parva " (cf. al.
].). prava sunt1.2.3.6. ed. 154) invicem inhibere : inhibere sibi invicem9 (ed.).
posse: posse eorum 9. 155) sibi mel servire ipsis 2. sibi ipsis servire 5.
primo quidem: enim ὅ. ergo ed. — 156) curam: omnem (omncs 3) curam 1.
2. 9. 6 (cf. al. l. 7). wir: et vir 9. ed. eorum: , curam eorum 5. ed. qui
(sc. parentes): ita. 2. 3. 9. que reliqui. — 157) eorum: om. 1l. qui: ita 2.
3. 9 (eth. 1. rV). 198) tamquam: om. 2. communis: om. 9. — 159) uter-
que: ita 8, 0. 7. utraque 4 etc. (cf. al. 1. 7). — 100) fiut: fiet 3. et: ac 2.
atque: et 2. — dimittens: ita 2 (-tes). Ὁ (-tentes). rV. dimittentes À et rel.
cum ed. quidem: om. 5. 161) recte: racione 2. 3. 5. ed. habens: ita
cum ed. rV. 1l. 3. 9. 6 et corr. 7. hiis 2. 4 et pr. m. 7. 102) venerint:
veniunt 4. veniunt ἃ. 9. ed, liberuti a: libancia |. 4. libati a 6. a: om.3.
multaque: et a multa ὅ. ed. (multam curam 3). — 104) respondere: tandem 1.
uter: uterque l|. 3. 9 (uterque enim ed.). plurium: plurimum 3. — 165) est:
om. 2. 4. statim: statum ὃ. virtutem: fortunam. iterum 2. 166) vice-
rit: vinceril 4. vicit 9. invenitur 1l. — 167) ut pindarus ait: om. 3. spes:
species rV. — 169) depasci: depasti ed. (cf. al. 1. 7). — 170) deos: dominos
(dnos) 3. et: ut 5. homines: vivere add. rV. (cf. sch. Ferr.).

— 655 —

Scholia ex commentario Ferrandi (cod. Sorb. 963)

cum notis partim ad marginem (αἰ. sive a. |.) scriptis partim inter lineas
(i. vel s.) codicis Sorbonensis 841 (7) et Helmstadiensis 488 (4).

2. non permiltentem ingredi etc.: nec debel permittere aliquem
virum exíraneum ingredi domum nisi in presencia viri. cuius ratio esl
triplex , ut patet in litlera. prima quia mulier debet timere verba mu-
lierum forensium ne dicant ad corrupcionem morum uxoris: loquaces
enim mulieres propler mobilitatem spirituum ideo statim dicerent «talis
ad talem accessit», non considerantes finem et causam ingressus. se-
cundo quia pluries inhonesta mulla sunt ublRabitant mulieres, in se
tempore mensirui, etjam in pueris propler immundiciam eorum ac
multis modis; que sola debel scire cum suis pedicicis (sic: pedisequis).
etiam multa utilia ibidem contingunt, que non expedil ut extranei
Sciant. lercio si aliquid sinisiri fieret in domo ab ingredientibus vel
operando vel loquendo, (unc vir haberet causam et occasionem contra
wxorem suam , et tunc posset eam molestare. (Ferr.)

non permiltentem ingredi nullum: al. aliquem intus 1 (quam
lectionem habet cod. Helmst. 4).

3. si non vir perceperit: i. absque scientia viri 7 (cf. Ferr. nisi in
presencia viri).

forensium mulierum: al. furentium afurio. ris 1 (haec igi-
tur lectio mera emendatio fuit scribae textus verba non intelligentis. ita
etiam in cod. rec. Berol. lat. fol. 40 f. 367} forensium altera corrigentis
manu mutatur in furentium).

5. vir habet causam: sc. contra eam 7. cf. Ferr. l. c. ad v. 2 et v. I.
hic quoque, ut in locis aliis plurimis, sententiam auctoris obseuro inter-
pretis sermone difficilem pervertit Aretinus, qui scripsit μὲ penes virum
sit culpa.

7. permiserit : promiserit 1 cum nota: al. permiserit.

expensis: al. victu 7.

vestimento: i. vestitu 7.

minori: i. humiliori 1.

9. differens forma: i. pulcritudo 1 (pro nominativo item forma
— quum sit formá — accipitur ab eis qui addiderunt nec cf. v. 1.).

quoniam nec questus vestimentorum differens forma: a. l. quod
nec vestium possessio differens pulcritudo 7 (cf. recens.
Ven.: quod nec vestium questus differt pulcritudine nec auri multitudo
tanti est etc.).

tanta: vel trantum 7.

10. quanta: vel qualiter 7.

11. etenim quilibet etc.: al. etenim invidiosus quilibet hu-
iusmodi ornatus est multocertior in senectute reddens
preconia iusta sibiet filiis in talibus igilur sibi affectet
preesse. difficile enim viro" (cf. recens. Ven.: etenim invidiosus
omni anime huiusmodi ornalus est, et multo firmior ad senectutem iu-

— 656 —

stas laudes sibi filiisque retribuendo, | huiusmodi quidem ipsa igitur
se inanimet ornare (sic) viriliter dominari. difficile enim viro etc.).

12. cercior: cercius 7 cum gl. scil. faciel modeste ornando se.

cercior: quia ipsa cercior erit quod in senectute laudes iuste sibi
et filiis propter eam tribuentur. (Ferr.)

13. talium quidem etc.: hic concludit dicens quod bona mulier
debet se inanimare et in animo suo ponere composite et recte dominari
predictis, scil. que pertinent ad ea que in domo et ad ea que in se, quia
viro indecens est scire ea que in domo et in ornatu mulieris sunt. (Ferr)

talium: i. in talibus 7.

inanimel: i. informé vel instruat vel instiget 1.

14. intus: i. intra dÓmum 7.

in ceteris autém omnibus: sc. exterioribus et magnis 1.

10. velit peragere: sed hoc dimitlat viro 7.

18. pareai quoque viro in omnibus: a. l. audiat quidem a
viro omnia 1 (ita rec. Ven. audiat quidem virum in omnibus).

et simul: sc. cum viro 1.

et obedial: sc. viro 7.

22. sibi impositos : sc. mulieri? (eadem glossa hic extat in Helinst. 4.

quos: sc. viri mores " (eadem gl. in 4).

20. unanimem esse: sc. (ita recte 4. a. 1. male 7) ipsi viro 4 et 5.

iuxta velle: sc. viri 4 (mariti 1).

20. si quid autem elc.: si viro accidat inforlunium in rebus vel in
corpore vel in anima, in rebus propter defectum vel amissionem ea-
rum, in corpore propler eius egriludinem vel per consimilia , in anima
per ignorantiam manifestam et racionis turbacionem, uxor semper de-
bel dicere verba consolativa optima et obsequi (obsequitur cod.) in pre-
ceplis decentibus, preterquam quod ipsa aliquod turpe agat aut aliquid
non sibi conveniens: in. (alibus uxor non debet recordari, si ipse ex
passione quandoque aliquid peccavit contra ipsam molestundo vel ver-
berando. de nullo malo quod fit per infortunium debet conqueri: non
enim (alia attribuenda sunt viro quasi ipso talia voluntarie peragenti,
sed omnia talia debel ipsa attribuere vel egriludini vel ignorancie rel
alicui accidentium forluitorum predictorum. (Ferr.)

28. dicat quoque semper optima: e. g. a pyratis est depredatus:
dicet predia nostra reddent 7.

29. vel memorem esse etc. locus corruptus. cf. praeter Ferrandum
rec. Ven. ubi sic emendatur: sibi autem ipsi recordetur siquid vir anime
passione ad ipsam delinqual , nec de aliquo conqueratur quasi ille hoc
peregerit, sed hec omnia egritudinis et ignorantie ponere et acciden-
tium delictorum.

32. in hiis: sc. malis fortunis 7.

33. habebit: sc. ad eam 7.

curatus : i. consolatus 7.

34. si quid: vel quidem 7.

30. decet timere: sc. mulierem "7.

— 6057 —

30. in aliis: sc. infortuniis 1.

autem multo etc.: sc. debet mulier 7.

37. obsequi: sc. viro 7.

empla: sc. pecunia 7.

38. prolectione: al. procreacione 7.

40. divulgata: sc. mulier in bona fama vel mala Ἴ.

uti: al. frui 7. |

4l. sufficere (ita 7): al. sufferre 7.

43. orare: Decet igitur mulierem orare non pervenire virum in
adversitate ... et hic habetur planius alia translatio sic: orare
quidem igitur oportel in nullo infortunatum fieri maritum, cum eam in
eius infortunio mala duplicia etc. (Ferr.) eandem lectionem, quam ex alia
translatione Ferrandus, significat margo Sorb., ubi sic: a. 7. orare qui-
dem igitur oportet in nullo iufortunatum virum fieri.
contra cum vulgata consentit rec. Ven.

44. decet: sc. mulierem gl. Helmst. 4, item 7.

Sibi: sc. viro 7.

45. arbitrari: sc. honestum est 7.

huic: sc. mulieri 7.

46. alciste: nomen proprium gl. Helmst. 4.

asciste: a. l. alcestis proprium nomen 7.

41. vixissel (ita 7): sc. utraque 7.

48. amicti: sc. vir asciste gl. Helmst. 4, item 7.

ulizis: sc. vir penelope 4, item 7.

90. facile: al. facile solet 7.

91. non volunt (ita 7): al. vero nolunt 7.

non oplime: sc. male gl. Helmst. 4.

92. el in verecundia non habere : el non verecundari si secundum
proverbium herculis*vel orphei non sequitur sacra pudicicia . .. et hic
habetur alia translacio sic: oportet multo magis honorare nec pu-
dere sui ipsius mariti, si non comitlelur secundum orpheum pudicicia

sacra ac divicie filie euthymosine (euthymo ) ὃ. lelificantes animum.
euthymos enim dicitur ab heu quod est bonum et animus quasi bonum
efficientes animum. et est eadem sententia. (Ferr. f. 08^ col. 2.)

hanc aliam (ranslacionem iterum indicat glossa margin. cod.
Sorb., ubi sic: al. l. nec pudere sui ipsius viri si non comi-

tetur (θεοῦ, quasi sit communicetur) secundum orfeum ac di-
vicie filie euthinocine. utramque miscet, ut solet, receusio Veneta
(in qua sc. vulgata ex alia transl. hic illic emendatur et commutando ex-
plicatur): et in verecundia non habere, eisi non consequatur secundum
orpheum mentis sanitas sacra et divitie animositalis filius.

et in verecundia non habere: sc. virum gl. llelmst. 4, item 7.

98. sacra: al. satis 7,

pudicicia: sc. viri 7.

94. sequantur : al. sequatur 7.

typo: i. in quadam tali summa vel universalitate (u^) 1.

ARISTOT. PSEUDEPIGR. 49

— (658 —

-

56. uxoris in usu: in usum i, in exemplo vel ad exemplum. (Ferr.)

rec. Ven. hunc locum pleniorem habet sic: quoniam tamquam so-
οἷα vite et filiorum, sicut ab extraneitate deprecator (ὥσπερ
ἱκέτις καὶ ἀφ᾽ ἑστίας ἡγμένη Ar. oec. 1, 4!) ad domum viri devenit.

57. et vite: sc. causa 7. cf. ed. Lips.: tamquam socia vitae gratia
filiorum.

relinquens: sc. vir 3.

98. quibus: sc. filüs 7.

sanctius: al. divinius 71.

600. senectulis: sc. parentum 7.

pastores: i. nutritores Ferr.

62. ipsis: sc. liberis i. utentibus ge. pro ab 7.

63. hoc: s. bonam educationem gl. Helmst. 4, item 7. cf. Ferran
dus: Aoc autem non obtinentes i. bonam educationem et nutricionem
pacientur defecium scil. ipsi filii.

65. poterant elc.: excusabilem causam poterant habere adinvicem
$cil. filii de inhonesta vita, et ex hoc timor scil. debet esse ipsis pa-
renlibus, ne ipsi contempli a filiis propter enormitatem vite scil. ipso-
rum parentum si malum exemplum vivendi dederint filiis, vel propler
enormilalem vile ipsorum filiorum qui ex defectu correctionis mal
sunt — et sic ad utrumque potest referri — sint ipsis scil. parenti-
bus ad interitum scil. infamie et dissipacionis bonorum quandoque ptr-
Ssonarum (Ferrandus).

poterant: sc. liberi 4 et 7.

poterani: al. poterunt 7.

limor: sc. a parentibus 7.

66. ipsis: sc. parentibus 4 et 7.

67. obmiltlere: sc. virum 7.

68. oplimis: sc. parentibus 4 et 7.

procreare: sc. optimos gl. Helmst. 4.

69. consumere (ita 7): al. l. dispenset 7.

70. pro ea: sc. terra A et 7.

et vull pro ea eic.: et eligit pro ea ut non secetur pugnando cum
hostibus, et sic contingerel mori. et huiusmodi mors ... rec. Ven.

78. ad quam etc.: sicut habet alia translacio, vitam exponi
in inimicos expugnando ila ut pro eius sc. terre deffensione moriatur
δὲ contingat, et (alis mors maxime honoratur cum sil pro conservatione
iusticie el truicione necessariorum ad vilam. pos(quam igilur tantum
Studium fit iusle el ractonabiliter pro esca corporis, nonne omne stu-
dium est adhibendum, si pro suis liberis matre, pro suorum liberorum
matre atque nutrice, ad quam i. in quam semen anime consumitur 1.
dispensalur, quid si i. si ila est q. d. immo multo forcius est omne
studium adhibendum. et cst ibi ordo preposterus in litera, cum dicil:
ad quam semen anime consumitur quid si pro suis liberis etc. quasi
diceret: si ita est pro corporis esca, ergo multo forcius pro matrt
filiorum in quam semen anime i. animati dispensatur (Ferr.).

— 659 —

ordinem Graecis quidem verbis aptum ad sententiam cerrexit rec.
Ven.: ubi autem (anta fil cura pro corporis nutrimento, et multo ma-
gis pro filiis οἱ matre et nutrice, ad quam anime semen consumitur,
omne studium est faciendum. — atque similiter iam factum erat in alia
translatione sec. cod. Sorb., ubi sic: a. |. quippe pro suorum fi-
liorum matre ac nuírice, in quam anime semen dispen-
satur, omnis opera est adhibenda (1).

73. ad quam: al. l. in qua 7.

suis liberis: a. l. suorum liberorum 7.

74. hoc enim solo: per hoc solum scil. per generacionem sibi si-
milis gl. Helmst. 4.

15. immortalitatis: sc. aliquid 7.

el omnes peliciones: et subdit quod per hoc omnes peticiones et
oraciones divum i. deorum paternorum permanent, quod potest dupli-
citer intelligi etc. (Ferr.)

divum: al. deorum 4 et 7.

divum: al. divine 7.

71. itaque: sc. debet huiusmodi facere 7.

78. sacra macíavi(: al. (pro i.? cf. Ferr.) sacrificia immolantur
vel immolans Ἴ.

79. ad honorem: sc. eius et suorum 7.

ad honorem: ergo propter deos coram quibus sacra macíavit 1.
sacrificia immolavit, et uxorem duxit et se tradidil ipsi uxori ad hono-
rem i, ad honorandum ipsam multo magis quam aliquem alium post
parentes i. preter parentes quibus debelur honor et reverencia subie-
ctionis propter deos (Ferr.).

84. prudentem : sc. virum Aet 7 (inde in textu ed. prudentem virum).

ignorare: sc. honores gl. Helmst. 4 (eadem gl. in 7 ad v. 85 qui :).

85. uxori: 80. competunt 7.

86. iustus: al. l. honestus 7.

magis: vel mazime 7.

88. aliorum: al. l. ex aliis 7.

quid: al. l. quis 7.

libenter acceperit : quod non tantum gaudebit de datis licet multa
sint, qualiter dolebit de ablatione suorum iniusta. (Ferr.)

89. uxori ad minus (ita 7): al. virum 7.

90. societas: sc. proprii viri gl. H. 4.

91. qualemcunque: sc. mulierem 7.

92. degeneribus: al. (pro i.) vilibus 1 (cf. v. |. ad h. 1).

94. de hiis: sc. si faciat ea ἢ.

95. iure (ita 7): al. viro 7.

decet: sc. virum gl. H. 4.

cum hones(atle: al. 1. composite 7 (cf. v. 1. ad h. l.).

cod. Sorb. alius translationis, quam hie quoque ex quadam parte se-
quitur rec. Veneta, hanc habet in margine lectionem (certis tamen singu-
lorum versuum litteris recisis mutilam): al. 1. habendum vero mu-

42*

— 660 --

lieri su.. honeste ac modestia .. et pudore sermones et

.exhibentem. bene habentis et .. pudici. multa man-
suet.. fidelitate utentem inn.. modicorum peccatorum.
indul.. habentem.

cf. rec. Ven.: appropinquare autem decet uxori ordinate et multa
modestia et pudore. verba eliam et communicationem tribuenlem ei qui
bene habet ac liciti operis et honesti multa mansuetudine et fidelitatt
utlentem. eorum autem que non sponte el. parvorum peccatorum indul-
gentiam tribuentem.

96. timore: al. l. pudore 7 (ita rV.).

dando verba etc.: dando verba communicacionis eius qui benc
habel i. verba hominis bene se habentis et temperate, ac liciti operis εἰ
honesti i. licite et honeste operantis, cum mulla modestia et fide utendo
uxore quasi diceret quod verbis curialibus et honestis ... debet ab
uxore consensum illius actus requirere. (Ferr.)

98. parva quidem etc.: alia tamen translacio (cf. rec. Ven.
cit. ad v. 95) habel invitorum et modicorum peccatorum indulgenciam
habentem. et (unc est clarior sentencia. (Ferr.)

90. sine verecundia el pudore: et ad hoc concordat alia truns-
lacio que habet absque vituperio et dedecore. (Ferr.)

moneat: sc. uxorem gl. H. 4.

moneat: 86. eam ul caveat 7.

105. qua: sc. specie 7.

104. compositi: i. virtuosi 71.

106. rectores: sc. civitatum 7.

alia vero: sc. est species timoris 7.

servi: sc. utuntur 7.

100. eligens: sc. vir 7.

108. utatur: t. operetur 7.

109. ut tamquam etc.: ut ambo sint quasi curatores rerum com-
munium i. procuratores bonorum ad utrumque perlinentium. (Ferr.)

commumntium: Sc. 615 i.

111, oslendet: sc. mulier 7.

112. ipse: sc. vir 7.

114.- Homerus: 1l. y, 172 et Od. £. 168.

116. Priamum: sc. se diligere 7.

metuendus: ponit verba eius 71.

es: al. est 7.

119. enim: al. quidem 7.

120. virum et uxorem : sc. ordinatos ?.

121. nemo enim eic.: a. l. nemo enim neque diliget neque
amabit neque mirabitur unquam peiorem se nec meltuet
cum pudore si huiusmodi passiones contingunt oplimi:s
adinvicem οἰ naturaliter bonis, minoribus autem scien-
cia ad peiores se. hunc habitum elc. 7 (rec. Ven, convenit cum
vulgata).

— 66] —

121. peiorem: sc. se Ἴ (cf. v. 1).

123. minoribus tamen: $c. hoc proprium est 7.

124. 4 gamemnon autem etc.: non sic autem fecil agamemno erga
uxorem suam. immo ipse agamemno propter criseidem amasiam suam
quandam peccavit ad eius uxorem i. contra suam uxorem in ecclesia
i. in consilio, ut habet alia translacio, peccavit inquam dicens
mulierem captivam e( non bonam immo ut ita dicam barbaram i. ser-
vam barbari ... in nullo deficere a clitemnestra ... ipso enim aga-
memnone non bene habente filios ex se i. ex propria uxore , vel uxore
non bene habente ec eo ... vel potest intelligi hoc quod est non bene
ex se liberos habente de criseide . . . et hanc sententiam videtur. so-
nare alia translacio que habel sic «non bene ergo filios habente ex
ipso nec iuste edili muliere usus est». (Ferr.)

125. in ecclesia: a. l. in concilio 7.

127. non bene quidem: sc. dixit 7.

habente: sc. ipso 7.

128. usus est: sc. cum criseide 7.

qui antequam etc.: i. antequam cognosceret mores eius et ante-
quam consensum eius haberet ad amplexus thori violenter duxit. (Ferr.)

129. illam: sc. mulierem propriam 71.

per violenciam: quia ex prelio acquisita fuit Ἴ.

ducit: sc. aliam ex bello vel in bello troiano 7.

131. prodire (ita etiam 7): sc. in opus ? (cf. v. 1).

182. arbitrans: sc. quia amplius non teneret sibi si peccaret ?
(interpungunt enim codices post presumpsit).

133. mereatur: al.l. sortiretur 7.

134. noluit: sc. ibi 7.

135. quamvis: i. valde 7.

136. vivere: sc. infideliter 7.

137. pro quibus: a. l. (pro i.?) pro eo quod secundum rationem
ipsi que a muliere occurrebant 7.

139. actor: sc. homerus 7.

140. oravit: sc. nausica 7.

142. ipsa: sc. nausica 7.

143. ait: $c. homerus 7.

concordes etc.: concordes in voluntatibus vel intellectibus ut ha-
bet alia translacio. (Ferr.)

144. hinc patet rursus etc.: a. l. hic manifestat rursus poeta quod
non qui erga prava obsequia invicem consensum commendat sed qui
intellectu et prudencia iuste coaptatus est. nam intellectus agere do-
mum hoc manifestat 7.

cf. rec. Ven.: iterum manifestus poeta est quod non de malis ob-
sequiis invicem concordiam laudat sed eam que cum prudentia et in-
tellectu iuste coniuncta est. quod enim dicit voluntatibus et concordia

illud significat.
cf. Ferrandus: intellexit enim per voluntate domum regere et ra-

-- 662 --

tione recta et regulata domum regere et ideo alia translatio ha-
bet loco voluntatis intellectum.
' . 146. dicens: sc. homerus 7.

148. ipsis: al. ipsa 7.

el maxime: probat immediate dictum 7.

ipsum : al. ipsam 7.

150. fortes: sc. vir et uxor 7.

151. esse: sc. contingit 7.

$uis: 86. amicis 7 (cf. v. 1).

152. infirmos esse : i. debiles sc. contingit ipsos 7.

ipsos: ipsos sc. amicos el coniunctos , vel virum el mulierem 3.

153. parva (pva): al. prava (pva) 7.

154. inhibere: alia tamen translacio habet loco inhibere
mandare , sic videlicet: prava quidem et difficilia mandare invicem. εἰ
secundum hoc erit ibi quedam species allegorie que dicitur tropus vel
charientismos (chanenlismos cod.). est enim tropus quo dure dicla
gracius proferimus. (Ferr.) -

155. servire: i. minis(rare 7.

quidem : a. l. uterque 7.

186. curam: al. omnem (sc. curam) 7.

158. tamquam: sc. alicuius eis 7.

159. colluctantes etc.: contendentes adinvicem ut quilibet ipsorum
sit causa plurium bonorum ad commune i. quod quadam aviditate el
invidia i. zelo ad bonum debet quilibet eorum conari ut plura bona ad-
quiral pro communitate amborum, ita ut ex hoc el aliis virtutibus me-
lior et iustior altero possel dici. (Ferr.)

uterque: a. l. utraque 7 (cf. v. 1.).

160. melior: sc. ut uterque fial 7.

regens autem: et sc. ul fiat uterque 7.

161. μέ cum ad senectutem etc.: a. l. ut cum ad senectutem
venerint exempli glo. s. per etatem a collationibus el
cura populi et voluptatibus et desidiis ut quandoque in
iuventute fiant habeant invicem et filiis respondere 1.

162. liberati a beneficio etc.: liberali a beneficio i. a conferendo
el dispensando bona domus illis qui sunt in domo ... habeant quid re-
spondeant invicem sc. unus alteri el etiam filiis ita quod unus alteri
possit dicere: «ego iux(a posse meum laboravi in laudabili et honesta
vita el honesta adquisitione bonorum, merito debeo quiescere », et hoc
idem filiis poterunt allegare. et hoc est quod ipse: subdit quod uterque
eorum factus est rector i. dux vel ductor plurium bonorum ad domum.
possint etiam stalim scire (amquam experti prudentes et regulati ma-
lum quod per fortunam i. adversam advenerit et bonum quod per vir-
tutem similiter venerit, esse scil. sustinenda ita quod qui in talibus ci-
cerit ... maximum meritum consequitur a diis ... nam sicut. dicit
pindarus quidam doctor: cor sibi dulcc i. benignum et paciens et
spes morlalium s. spes quam mortales habent de retribucione deorum,

— 663 —

gubernat multiplicem voluntatem i. regit et regulat appetitum affectus
varios et diversos. dicitur enim cor sibi dulce esse cum est benignum
ei paciens in tollerancia adversorum el non elatum in prosperis. vo-
lebat igitur pindarus dicere quod per cor tale quod vocavit dulce sibi
el per spem quam morialis habet de retribucione deorum, potest homo
regulare varias cegitationes mentis et varios motus nature que inter-
dum ad vicia inclinant. (Ferrandus.)

102. concupiscenciarum : i. concupiscentiis 7.

163. voluptatum: i. voluptatibus 7.

164. uter: et dicere quod 7.

1605. et statim: et quod filii habeant 7.

malum: sc. quod uterque passus est Ἴ.

106. bonum: $c. acquisivit 7.

vicerit: al. vincerint 7.

107. Pindarus: v. fr. 130 Boeckh. t. II p. 672 (fr. 198 Bergk: ex Pla-
Lon. rep. I p. 331 in.).

169. depasci: al. depasti 7.

depasci: utl ad senectulem i. in senectute sua depasti scil. sint fe-
liciter a filiis. (Ferr.)

. .. depasti et honorati. (Ferr.)

109. propler que etc.: propter que scil. iam dicta oportet pro-
prie i. singulariter et communiter iuste. considerantes, hoc est dictum
quod quilibet singulariter et omnes communiter oporlet eum qui vitam
habet s. rationabilem et regulatum, considerare iuste ad omnes deos i. ad
honorem et reverenciam impendendum deorum et etiam considerare etc.
(Ferr.)

De duobus libris oeconomicae secundum Ferrandum.

Ferrandi comm. (Sorb. 963) incipit ita:

Antequam descendatur ad lexium sciencie yconomice (ria sunt
prenotanda, primo quid sit subiectum in ea, secundo quem ordinem te-
net inter sciencias morales, et tercio quot sunt libri parciales in yco-
nomica aristotilis nobis translata ad presens. dicamus ad primum
quod subiectum in dicta sciencia est operacio hominis ut est pars com-
municacionis domestice, ila quod ipsa hominem instruit quomodo ipse
debet se habere in domo erga uxorem filios el servos, ut patebit in se-
quentibus. de secundo dicatur quod predic(a sciencia est media ordine
docírine inter sciencias morales. prima est monostica que apud nos
dicitur ethica, secunda est yconomica, tercia esl politica. quia, ut di-
cit eustratius supra primum ethicorum , ethica est melioracio hominis
secundum se ipsum, yconomica vero est melioracio hominis ut est pars
communicacionis domestice, politica autem ut est pars multitudinis seu
communicacionis civilis ... ad tercium dicatur : in yconomica aristo-
tilis nobis translata ad presens sunt duo libri parciales. in primo phi-

— 664 --

losophus tangit convenienciam differenciam et ordinem istius sciencie
ad politicam ... et cum hoc principaliter determinat de communica-
cione domini ad servos, que primo politice vocatur despoltica. in se-
cundo vero libro determinat de communicacione viri ad uxorem, el
ista vocatur nupcialis, et in eodem libro de communicacione filiorum ad
parentes. et isla proprie vocatur yconomica. "plures aulem commu-
nicaciones non sunt in domo, ut habetur primo politicorum (f. 615).

... (f. 625) hic determinat de possessionibus que sunt in domo,
$c. de uxore et servo. et ista dividitur in duo: prima delerminal dt
uxore, secunda de servo. secunda ibi «de possessionibus autem». wl
posset aliter dividi isla pars in ires secundum aliam divisionem priu:
tac(am: primo ponit leges convenientes ad virum et ad uxorem, sc
cundo ad possessiones, tercio de convictu viri et uxoris. | secunda ibi
«de possessionibus autem». tercia ibi «bonam mulierem» ..

f. 67*: Secundus liber.

« Bonam autem mulierem». Postquam philosophus determinan
de communicacione despotica principaliter et quodammodo de ycono-
mica, hic determinat de nupciali yconomica proprie dicta, liber hic
determinat leges et documenta circa convictum viri el mulieris. et ista
dividitur in tres, primo determinat de moribus uxoris in ordine ad ti-
rum, secundo de moribus viri ad uxorem, tercio quomodo insimul de-
beant domum regere ...

Des. f. 72: hic autem videtur dictis finem imponere. utrum autem
liber sit completus dubium est. nam cum ad complementum domus per-
tinent filii servi et bestie ut boves et talia animalia, in hoc autem libello
non tangitur gradus filiorum ad servos nec que sunt opera propria
filiorum nec que servorum, nec etiam servorum gradus et distinctio.
nisi si dicatur quod ex quibusdam generalibus hic positis et in primo
politicorum voluit illud intelligere.

Bartholomaei comm. ita incipit iu cod. Sorb. 841 (in quo non estat
ipsa eius expositio, sed solum modo quaestiones satis prolixae quae e1-
positioni subiunctae fuerant):

f. 116^: Circa librum yconomice aristotilis, quem deo adiucante
iam exposuimus, querenda sunt primo aliqua in communi, et primo de
comparacione yconomice ad suum genus remotum quod est sciencia ...

f. 128*: et hec super primum yconomice ad presens sufficiant.

« Bonam mulierem etc.» Circa hunc librum secundum yconomice

-- 60665 —

querenda sunt aliqua et primum circa primum capitulum, utrum mu-
lier seu uxor debeal facere expensas conviviorum ...

f. 133^: et in hoc sit consummatio secundi voluminis scil. que-
slionum supra librum yconomice arist. quod una cum volumine expo-
silionis eiusdem libri ob reverenciam vestram, domine anibalde de
cecano , compilavi et sit in consummatione deus benedictus et laudatus.
verum quia difficile est et forsan omnino impossibile videtur in primis
editionibus ab homine omnino completum producere, rogo studiosos vi-
ro$ ad quos hec opera pervenient, ul ea que deficiunt adimpleant et
quod exislencia pie εἰ ad inlentionem interpretentur meliorem. nam
doctrinas corrumpere seminaque errorum spargere ac ymaginationis
pandere simulacra monstruosa, non pertinet ad studiosos et veritatis
amatores sed ad ipsorum el vere philosophie emulos, qui in hoc tan-
quam in summo bono gloriantur. a quibus secundum sapientes maxime
est preservandum. nam assuesci in. erroneis οἰ falsis a principio est
impedimentum maximum in cognitione veritatis.

Expliciunt questiones supra yconomicorum aristot. edite a ma-
gistro bartholomeo de brugis anno domini Mille CCC* nono.

III.
Problemata quae dicuntur Aristotelis philosophi

ex codice Bambergensi sec. X verbotenus descripta cum emendata
lectione codicis Bruxellensis sec. XII (B) et v. 1. cod. Berolinensis
sec. XII (C). cf. supra p. 219.

Incipit procblema 4ristotilis
philosophi (in B hic titulus est:
Interrogatio et responsio magi-
$iri et discipuli atque unicuique
interrogationi et responsioni prae-
figitur Inf. et Resp. nullus titulus
in C).

1. Quare si venter (venter om.
C) inferius (inferior B) reumatizat
(-tizaverit C) desiccat (-cantur RB)
ea quae (que BC) circa stomacho
(-cum B. stom C) sunt. Resp. quia
humor ver(luntur ideo desiccatur
stomachus quem desiccatur sitem
generat (quia humor fertur ab sto-
macho ad inferiorem parlem quo
desiccato nascitur sitis cum sicci-
tate. B. — quia h. fertur a stom.
ad inf. p. ideoque desiccatus sto-
machus sitim generat. C).

2. Quare lacrimantur oculi tri-
stantis ((ristantium C. oculi el tri-
stamur B). Resp. quia in mininga
Subito exprimit humorem ibidem
conslitutum aperiuntur poris are-
facti lacrimantur hunc et ex ga:
lium fiet aliquos dicentes usque ad

. . M
Arist. probl. ined. II, 1: Zia τί

Li , ,
of τὴν xaro κοιλίαν ῥευματιξομε-
, et -
vo, καταδιψοι γίνονται; Ort τῶν

e - ,

ὑγρῶν κάτω φερομένων αναξηραί-
M N - '
νεται τὰ πρὸς τῷ στομαχῳ᾽ κατα

ξηρότητα δὲ τὸ δίψος.

ib. Il, 2: Διὰ τί δακρύουσιν οἵ
λυπούμενοι; Ott πνεύματος πάϑος
ἐστὶν ἡ λύπη ἀνατρέχει οὖν ἐπὶ
τὴν μήνιγγα καὶ ἀϑρόως ἐκϑλίβει
τὸ παρακείμενον ὑγρόν. τὸ δ᾽ αὐτὸ
καὶ τοῖς χαίρουσι γίγνεται (cf. Alex.
Ι, 31).

lacrima (quia humor in mininga
constitutus subilo exprimilur quo
opertuntur oculi et arefacti lacri-
mantur. Aliquando ex gaudio fiunt
lacríme. Uxde dictum est usque ad
lacrimas risi. B. — quia in mini-
gna exprimitur subilo humor ibi-
dem conslitulus et operiuntur ra-
refacti occuli et lacrimantur. hoc
ex gaudio dicentes. usque ad la-
crimas risit. C).

3. Quare inquid differit spaton
ab eunuchus (In quo differt spado
ab eunucho BC). R. quia eunuchis
(-chi B, -cho C) ab infantia (sua
add. C) auferuntur testiculi (test.
ab inf. auf. B) spaton autem iam
(spado iam BC) dure (-rus BC) ca-
stzatur. .

4. Quare spatoni (El quare spa-
d'ones BC, nisi quod et om. C) non
Jaexbent barbas (-bam BC). Resp.
g*€ia obtunditur et deperit in eis
C«&For ex calore enim crescunt ca-

P0li vel (et BC) pili.

9. Quare eunuchi angustam ha-
bent et adtenuem vocem hunc gra-
P€ntur in ruucidinem (angustas vel
léz?ues habent voces el gravantur
" €Uudcedine B. ang. habent vel t. v.
ἐξ gr. raucedine C). Resp. quia
9b twu p ditur et extinguitur in eis an-
9"S(wus igitur spirilus quem festus
ἐξ itepnuens deficitur vox quasi la-
"oris steterent deficientis vox gra-
"alus (quia omnes pori extenuan-
'Ur. ip eis. similiter et meatus unde
"Ox egreditur. Igitur spiritus qui
fértur veniens ad angustum iter.

667

*

ib. II, 3: Τίνι διαφέρει σπάδων
εὐνούχου; ὅτι ὃ μὲν εὐνοῦχος μει-
ράκιον ὧν τῶν διδύμων ἐστέρηται,
ὁ δὲ σπάδων προκόψας ἤδη τὴν
ἡλικίαν.

ib. II, 4: Διὰ τί οὗ σπάδοντες ov
φέρουσι γένεια; ὅτι ὑστερεῖ ἐπ᾿ αὖ-
τῶν τὸ ϑερμόν. ὑπὸ δὲ ϑερμασίας
αὔξονται af τρίχες.

^

[cf. ib. Il, δ: Διὰ τί of μὲν εὐ-
νοῦχοι obugovor , of δὲ γάλλοι ov;
ort οἵ μὲν στενοὺς ἔχοντες τοὺς πό-
ρους ἐκτέμνονται, of δὲ ἤδη εὐὑρυτέ-
ρους ἀποκόπτονται" διὰ στενοῦ δὲ
πνεῦμα φερόμενον λεπτὸν ἠχεῖ, δι᾽
εὐρυτέρου δὲ βαρύτερον (cf. Alex.
pr. I, 8)].

deficit non promens vocem. defi-
ciente voce gravantur eunuchi rau-
cedine B. — quia omnes pori ex-
tenuantur in eis, et laciores absce-
dunt. angustus igitur spiritus qui
fertur est et tenuis. deficit. voa.
quasi latiores steterunt. deficiente
voce gravantur C).

6. Quare sitientes si lavaverint
arescent sitem (laverint carent siti
BC) et qui non sitiunt si lavaverint
sitiunt (laverint mox sitire inci-
piunt B. moz sitiunt C). Resp. quia
siccioris (-res BC) pori effectis (ef-
ficiuntur B. effecti C) arefacti (ra-
refacti C) aperiuntur et trahent
(-hunt BC) ad se humorem infusio-
nem (ex infusione B) balnei et in
profundo (balnei in profundum B
— (r. ad se humorem infusione in
profundum C) illi autem sudantes
effusum humorem desiccati sunt
(illi autem qui non sitiunt dum la-
verint sudantes desiccato humore
mox sitire incipiunt B. illi autem
sudanles infusum humorem desic-
cati sicunt C.

7. Quare de siccis et humidis ci-
bis eructuamen fit (de siccis eru-
ctuant B — de siccis cibis eructua-
mus C). Resp. quia permiscitur
(permiscetur spiritus BC) in supe-
rioribus locis οἱ levioribus efficitur
in ipsa loca (locis cum qualitate
siccorum ciborum B — locis. et le-
viora efficiuntur ipsa loca C).

8. Quare si matrex patitur mu-
lieris (album in cod. m. infir-
matur mulier alienatur B — matrix

668

Cass. 5: Διὰ τέ μὴ ὄντες ἐν oL
spes. εἰ περιβάλλοιμεν [πρὸς λου-
τρόν. προσγίνεταε τὸ διψὰν καὶ
ἀνάπαλιν εἰ ἐν δίψει ὄντες. πανε-
ται τὸ δίψος; ὅτι τὸ δίψος γίνεται
κατὰ ξηρότητα (cf. Cass. 8). εἶ οὖν
διψῶντες περιβάλλοιμεν τὸ λου-
τρόν, τὸ σώμα, διὰ τὸ μετέχειν
ξωτικῆς δυνάμεως αὐτό, οἵονεὶ ἐπι-
σπᾶται διὰ τῶν τῆς ἐπεφανείας πό-
ρῶν τὸ vygov καὶ οὕτω συμβαίνει
ὑγραίνεσϑαι τὸ βάϑος,, ἐξ οὗ μα-
λιστα γίνεται τὸ δίψος. ἐπὶ δὲ τῶν
μὴ διψώντων καὶ περιβαλλόντων
τὸ λουτρόν, ὑπόκειται ὑγρὸν ἐν τῷ
σώματι καὶ προίεται τοῦτο διὰ τῶν
ἱδρώτων, διὰ τὸ μὴ ἀντιποιεῖσϑαι
ὑγρασίας (cf. Alex. probl. 1, 41).

Arist. pr. ined. II, 6: Διὰ τί μετὰ
τὴν ξηρὰν xol ὑγρὰν τροφὴν ἐρευ-
γόμεϑα; ὅτε κτᾶται (!. κέκραται)
τούτοις πνεῦμα. τῆς οὖν ἀσϑι-
νεστέρας τροφῆς κάτω χωριξομένης
λεπτομερὲς ὃν τὸ πνεῦμα ἐπὶ τοὺς
ἄνω τόπους ξαυτὸ κουφέζει.

ib. II, 9: Διὰ τέ αἱ γυναῖκες τὴν
ὑστέραν παϑοῦσαι παρακόπτουσιν;
ὅτε νευρώδης οὐσία ἐστίν" ἔχει δὲ

patitur mulieres | alienantur C).
Resp.quia nervosa es( — (album in
cod. est ipsa matrix BC) habet enim
(et habet B) initium principalitatis
ab (a BC) stomacho et mininge (-ga
B — miningna C).

9. Quare aliquantis (-ti C) se
exercientis (-centes C) perducant
(perdurant C — aliquanti diutius
exercitanles unus alio plus durat
B). Resp. quia alius alius plus cali-
dior (alius alio calidiori B) est na-
iura (quia alius ab alio calidior
natura C).

10. 'Quare (a lumine add. BC)
ingressus (-si C) in obscuro (-rum
BC) non moz videt (vident C — mox
non vident B). Resp. quia niger in
oculos (-lis BC) constitutus humor
inpingalur si vivificum spiritum et
vivificum spiritum (spr cod.) te-
nuens manens aperiens porus (in-
pinguatur obscuritate obtusi oculi
clare videre non possunt B — im-
pinguatus obscuritatem facit sibi
vivificus. lenuis manens adape-
riens C).

1l. Quare menstrua mulieribus
(-ris BC) fient (-unt (BC). Resp. quia
fatminae (femine B, -nis C) natu-
rae plus pinguioris sunt (naturali-
ter pinguiores B) et humidioris
(fiunt add. B — natura plus pin-
guior et humidior est C, ubi cetera
ut in Bamb.) οἰ ideo (in eis add. B)
amplius superfluitatem | sanguinis
(superfluit sanguis et eis B) leviga-
tionis causa habundant (-dat B).

12 (deest in C). Quare seneeis

669

τὰς ἀρχὰς ἀπὸ στομάχου καὶ μη-
νίγγων,) ὅϑεν καταπέπλεκται.

ib. Il, 7: Διὰ τί πλέον τινές τι-
νῶν συνουσιαζουσιν: ὅτι "μᾶλλόν
τινές τινων ϑερμότεροι.

ib. II, 8: Διὰ τέ of ἀπὸ φωτὸς
εἰς συνηρεφεῖς οἴκους εἰσελθόντες
οὐχ ὁρῶσιν εὐϑέως; ὅτι τὸ μέλαν
παχὺ ὃν ἀποκρύπτει τὴν βλεπτι-
κὴν οὐσίαν ταύτην ἐπιμείνουσα
γοῦν ἀνύει (cf. Alex. II, 37).

ib. Il, 10: Διὰ τέ ἔμμηνα ylve-
ται; ὅτι ταῖς ϑηλείαις ἀργότερον
βίον ξώσαις τὸ περίττωμα πολὺ
πλέον. πολὺ δὲ τὸ αἷμα πανταχοῦ.
τὸ περισσὸν οὖν ἐκκρίνεται κουφι-

σμοῦ χάριν.

(senes B) facilius ieiunium ferunt.
Resp. quia senecis (senibus B) do-
minantur (-natur B) flegma et ipsa
flegma (d. flegma quo eorum appe-
titus B) temperatur. ideo (et ideo B)
facilius ieiunium (iei. fac. B) fe-

. runt.

a4

13 (deest in C). Quare infantes
amplius appetunt cybum (cibos ap-
petunt B) quam senecis (senes B).
Resp. quia infantes plus (plus om.
B) calidiores sunt (natura add. B)
et mullum ludent (-dunt B) pro hanc
rem cibum (proinde cibos B) plus
appetunt.

14. Quare post mortem omnia
membra relaxantur testiculi autem
(autem om. B) sola adtrahuntur (t.
vero attrahuntur C). Resp. quia
morientis et semen quieral exter-
nitur (moriente homine semen quod
eral in eis excernitur B et C nisi
quod om. ἐπ eis) semen (semine BC)
ergo recurrentis (-te BC) testiculi
adtrahuntar (a testiculis attrahun-
tur testiculi B).

15. Quare idropicus (ydrop. BC)
dum sil aqua plenus sitiens (sitit B
— ydr. aqua plenus cum sit sitit C).
Resp. quia aqua qui in ipso est non
est (est om. hic BC) intrinsecus (est
add. C) sed extrinsecus esi acutem
(est iuxta cutem B — sed extr. a
cute C). Nam ideo (el ideo BC) si-
tiunt idropici (ydr. BC) quia quod
bibit (quia illud quod bibunt B) il-
luc trahit (-hitur BC) ubi humor
habundat.

670

Cass. 40: Διὰ τί of γέροντες,
οὐχ οἱ παῖδες. τὴν ἀσιτίαν φέρου-
σιν; ὅτι δυσκίνητον τὸ γῆρας dx
κατεψυγμένον. τὰ δὲ βρέφη πολυ-
ϑερμα καὶ πολυκίνητα. διαφορεῖ
δὲ καὶ ἡ κίνησις. οἵ δὲ διαφορου-
μενοι τροφῆς δέονται.

Cass. 47: Διὰ τί μετὰ τὸν ϑάνα-
τον πάντων τῶν μελὼν χαλωμένων
οὗ δίδυμοι μόνοι ἄνω σπῶνται:: ὅτι
ἐν τῷ τελευτᾶν σπερμαένουσιν οἱ
ἄνθρωποι. ἐκκρίνεται δὲ τὸ σπέρ-
μα συνήϑως τῶν διδύμων ἀνατρε-
χόντων, ὅϑεν ἄνω κρατηϑέντες μέ-
νουσιν.

-

Cass. 4: Διὰ τέ ἐπὶ τῶν ὑδρω-
πικῶν δίψα γένεται καέτοι πολλου
τοῦ ὑγροῦ ὑποκειμένου; δητέον ὅτι
ἡ ὕρεξις αὑτὴ γίνεται κατ᾽ ἐπιζή-
τησιν τοῦ κατὰ φύσιν ὑγροῦ, ου
τοῦ παρὰ φύσιν" τὸ δὲ παρακεί-
μενον ἐπὶ τούτων παρὰ φύσιν ἐστί.
γένεται δὲ ἡ ἀνάπαυλα τῆς ὀρέξεως
παρατιϑεμένου τοῦ κατὰ φύσιν
ὑγροῦ. ἢ ὅτι οὐκ εἰς δεομένους πό-
ρους τὸ κατὰ φύσιν ὑγρὸν μερίξε-
ται, ἀλλ᾽ ἔξω διωϑεῖται - διψῶσιν
οὖν ὡς μὴ πίνοντες (cf. Alex. 1,81).

16. Quare superposita in ven-
trem epitima (epithima superposita
centri B — supposita ventri epi-
thima C) digestionem facit cyborum
(ciborum BC). Resp. quia calorem
amplius prestat quam (quem BC)
admodum et (et om. B) cataplasma
(cathapl. C) calefaciendum (-ciendo
C) ventrem ciborum degestionem fa-
cit (dig. facit ciborum C — calefa-
cto vero veníre digestio fil cibo-
rum B).

17. Quare mullum bibentes vi-
num (vinum om. C) tremuli facti
sunt (tr. fiunt BC). Resp. quia mul-
tum calidum est vinum Multum er-
go potus in nervosis locis (ergo in-
ter voces locis C) nimium ministran-
tur (-tratur C) conturbatus spiritus
hunc (hic C) autem in mininga (mi-
ningna C) cerebrum (-bri C) contin-
git ubi anima vicina est (m. e. po-
tatum cerebri miningam contingit
ubi anima vicina esl et ideo con-
turbatur spiritus et iremuli fiunt B).

18. Quare inrationabilia anima-
lia mox ut nata fuerint ambulant
et (et om. BC) infantes (vero add. C)
non. RHesp.quia animalia in omne
(-ni BC) membra (-bro BC) habent
calorem (cal. habent C) Nam (nam
om. B) infantes in capite solum
(solo C) Ideoque (ideo quia C) om-
nia alia membra graves (gravia C)
sunt cum per tempus se equare et-
lorem ambulant (cum autem post
tempus se coequaverit calor ambu-
lant € — in capite solo et alia om-
nia gravia sunt. Cum autem per

671

Ar. probl. ined. II, 12: Διὰ τέ of
τρομικοὶ πένοντες παραφέρονται;
ὅτι πολύϑερμος ὁ οἶνος. πολὺς οὖν
γενόμενος τοῖς νευρώδεσιν ὑπεισέρ-
χεται καὶ ταράσσει τὸ πνεῦμα τὸ ἐν
αὐτοῖς. τοῦτο δ᾽ ἐπὶ μήνιγγας φέ-
pera.

ib. II, 138: Διὰ τί τὰ μὲν ἄλογα

᾿ξῶα τεχϑέντα περιπατεῖ εὐθέως, οἵ

δὲ ἄνϑρωποι οὔ; ὅτι ἐπὶ μὲν τῶν
ἀλόγων ἔσον ἐν παντὶ μέρει τὸ ϑερ-
μόν, ἐπὶ δὲ τῶν βρεφῶν πλεῖον
περὶ τὴν κεφαλήν. ὅταν οὖν ὅμα-
λισϑῇ πανταχοῦ τὸ ϑερμόν, aví-
σταται.

tempus se coequaverit calor am-
bulant B).

19. Quare senecis (seniores C)
aliqui calvi fiunt e( aliqui non (aliqui
vero non C — senes cephalici albi
fiunl B). Resp. quia alius ab alius
(alius alio B — alius ab alio C) plus
(plus om C) calidior est natura et
ipsi capillantur aliis magis frigdan-
tur (calidior est illa vero capilla-
tura magis ex frigida materia fit B
— calidior esi. illi capillatura
ipsius magis infrigidatur C).

20. Quare in furore rubei (-bri
BC) fiunt colore (-res BC) et ἐπ
amore (timore BC) pallediscunt (pal-
lescunt BC). Resp. quia in furore
spiritus per totum corpus currit
ideo (ideoque BC) rubei (-bri BC)
fiunt colore (-res BC) Timentes au-
tem ideo pallediscunt (pallescunt BC)
quia in. profundum (-do BC) fugit
sanguis (et locum add. B — et add.
C) ubi subtrahit se pallidum et fri-
gidum (fr. et pall. C) relinquid
(-quit C).

21 (deest in C. in B infra ponitur.

post pr. 31). Quare colera (-ram B)
nigra (-gram B) vomentes pericli-
tantur. Resp. quia melancolicus
humor non sedit ad epate sed ad-
huc sanguis ministrat (non solum
ipse egreditur sed adhuc sanguinem
secum trahit B).

22 (deest in B et C). Qüare ma-
gna vulnera incurabiles sunt. Resp.
quia δεδίασι mortuus per plurimos
enim porus exsolvitur spiritus.

672

Cass. 50: Διὰ τέ τενες τῶν προ-
βεβηκότων φαλακροῦνται, τινὲς δὲ
οὔ; ὅτι τινές τινων μᾶλλον πολύ-
ϑερμοι" of γὰρ κατεψυγμένοι οὐ
τριχοποιοῦσι.

Cass. 49: Διὰ τί of. μὲν ὀργιζύ-
μενοι ἐρυϑαίνονται τὸ πρόσωπον,
ὠχριῶσι δὲ of φοβούμενοι; ἡ uiv
ὀργὴ ἀϑρόα τοῦ πνεύματός ἐστιν
ἐκδρομή, ὁ δὲ φόβος ὑποστολή.
ὅϑεν ὅπου μὲν περισσεύει, πυροῖ᾽
ἔνϑα δὲ ὑστερεῖ, ψυχοῖ (cf. Aler.
probl. I, 14. 15. 12. 19, 32. Ar. ap.
Gell. 19, 6).

Ar. probl. ined. II, 15: Διὰ τί
ἐπὶ ταῖς yoleig (corr. χολέραις) οἱ
μέλαιναν χολὴν ἐμέσαντες κινδυ-
νώδεις; ὅτι μηκέτε τῆς χολώδους
ὑποστασεως οὔσης τὸ ἀπὸ TOU ἥπα-
τος αἷμα ἕλκεται.

(458. 52: Διὰ τέ τὰ μεγάλα ϑλκη
ἐν τῇ ϑεραπείᾳ ὅτε ἀνακαϑαίρονται
ϑανάσιμά ἐστιν; ὅτι διὰ πολλῶν
πόρων κατὰ τὸ λεληϑὸς τὸ ψυχι-
κὸν πνεῦμα διαπνεῖ.

23 (deest in B et C. Quare qui
concipiunt cissa paliuntur. R. quia
conira naturam concipiunt passio-
nem in maíricem et quia nervosa
sunt eius viscera ideo stomachus ex
ipsis nervis qui ad ipsum pertin-
gunt conpaliunlur et general pas-
sionem.

24 (deest in B et C). Quare in ti-
picas febres deiactatur seeger. Resp.
quia ex congregalur humoris foris
calore rumpunl inirinsecus causa
molestantur.

25 (deest in C). Quare quartana
sunt (quartane febres fiunt pro-
lixe B). Resp. quia terrestris est
humor melancolicus (et add. B) pu-
trefactus accendit (-ditur B) et diu
(diutius B) permanet.

26. Quare luxupis dicitur (quare
in luxuriis debililantur viri C — q.
mulieris magis quam viri luxurian-
tur B). Resp. quia veris (viris B—
viri C) subitanea evacuatione (sub.
facta evacuatio Β — sub. facta
evacualione C) debilitantur faemine
autem addilum (feminis vero addi-
tur el C) ideo nutriuntur (debilita-
tur mulieribus autem additur B).

27 (deest in C). Quare si (si om.
B) in febribus spasmo superveniet
(spasmus si supervenerit B) mor-
tale est. Resp. quia desiccatus (-tur
B) corpus a febre spasmo superve-
nientem (f. si superveneril spasmus
B) contrahitur (et add. B) ideo mor-
talis (-le B) est.

28 (deest in C). Quare super
$pasmo si febre (si super spasmum

ARISTOT. PSEUDEPIGR.

673

Ar. pr. ined. II, 19: Διὰ τέ af
συλλαβοῦσαι κισσῶσιν; ὅτι τῶν
παρὰ φύσιν ἐστὶν ἡ σύλληψις, τὸ δὲ
πάϑος περὶ τὴν μήτραν" νευρῶδες
δὲ τὸ σπλάγχνον" στομάχου δὲ πά-
Soc ἡ κίσσα, ὥσπερ ὄρεξις καὶ
ἀνορεξία (cf. Alex. II, 73).

Ar. pr. ined. Il, 20: Διὰ τί οἵ τε-
ταρταῖοι χρονεώτεροι τῶν ἄλλων
τύπων; ὅτε περὶ τὸ γεῶδες τοῦ σώ-
ματος σύγκριμα γένεται, βαρὺ δὲ
τὸ γεῶδες, ὅϑεν βραδεῖς οἷ τεταρ-
ταῖοι.

Ar. pr. ined. Il, 14: Διὰ τί οὗ
σπώμενοι πυρέξαντες ἀπαλλασσον-
43

-- 6074 —

B) nata fuerit (febris B) bonum est.
Resp. frigidis autem repletis humo-
ribus calefacti pori (quia pori fri-
gidis repleti humoribus calefacta a
febre B) relaxantur.

29 (deest in C). Quare infantes
fortiter febriant (-un B). Resp.
quia multum sunt calida natura
profectionis in ipsis calor est (quia
maior calor in ipsis B) ubi maior
calor est maior est febre (est et fe-
bris B).

30. Quare in articulis vulnera
facta non (facia om. C — facta
non om. B) cicatricantur (-zantur
C) Resp. quia multum in articulis
acer humor incurrit (h. decurrit et
B — quia in articulis mullum acer
humor currit C) ideo non sanantur
(sonantur et C) quia arliculorum
fines (-nis B) cartillaginosae (car-
tilagines B — cartillagines C) sunt.

31. Quare rotunda vulnera non
facile cicatricanlur (-zantur ΟἹ.
Resp. quia initium cicatricis non
habet (-bent B — quia in. non ha-

bent cic. C). .
[hic sequitur in B pr. 21 supra
omissum.

32 (deest in B et C). Quare in
dolore magno cum inflammatione
facta oculi corrumpuntur. | Resp.
quia ex inflammatione humoris
chrisialo id est humor expellitur et
extrinsecus sub membranlium vi-
sum tenuem excertur.

33 (deest in B et C). Quare ver-

ται TOU σπάσϑαι; ὅτε ϑλιβομένου
τοῦ ἐν τοῖς νεύροις πνεύματος καὶ
ψυχομένου ὁ σπασμὸς γένεται, ὑπὸ
ϑερμασίας δὲ λύεταε, ϑερμὸς δὲ ὁ
πυρετός.

Cass. 56: Διὰ τί τὰ βρέφη σφο-
δρότερον πυρέσσει; ὅτι πολύϑερ-
μά ἐστιν" ἐπίτασις δὲ τῆς ἐμφυ-
του ϑερμασίας ὃ πυρετὸς γίνεται.

Ar. pr. ined. Il, 21: Διὰ τί τῶν
περὶ τὰ ἄρϑρα ἀποπρησϑέντων ov
κατουλοῦται τὰ ἕλκη ; ἐπί τινων
τετήρηται τοῦτο, ὅτι πλείων ἐν τοῖς
ἄρϑροις ἡ ὕλη" φερομένη οὖν ἡ
ὕλη ἐκεῖσε δριμντέρα γένεται καὶ
ἀναξηραίνει. ἢ ὅτι τῶν ἄρϑρων τὸ
πέρας χόνδρος ἐστίν ; ἀπολισϑαί-
νουσα οὖν ἡ κατούλωσις οὐ κρατεῖ.

[Alex. pr. 1,99: Διὰ τί τὰ στρογ-
γύλα τῶν ἑλκῶν δυσίατα; ὅτι...
οὕτω μὲν οἵ ἰατροί: oí δὲ φυσικοὶ
καὶ of φιλόσοφοί (Arist. in probl.!)
φασι và μὴ εἶναι ἀρχὴν ὅϑεν ἡ
οὐλὴ ἄρξηται" ἐν γὰρ κύκλῳ οὔτε
ἀρχὴν οὔτε τέλος ἐστὶ λαβεῖν. d.
Cass. 1.]

[cf. Cass. 16.]

tebre exdiens (ita cod.) non sudan-

tur. Resp. quia leverticis (ita cod.)
precinctus est aut extuat extinsor
longior factus est, nervus igitur
suptus non glutinantur.

34 (deest in C). Quare aquae
pluvialis (-les B) leviores sunt. R.
quia ea quae in ea sunt gravia in
aere remisit (quia que que in eis
plus graviora suni in aere dimise-
runt B).

35 (deest in C). Quare carnis
(-mes B) porcina (-ne B) leviores
sunt a pane. Resp. quia (que add.
B) mixturata (mist- B) sunt acriora
sunt tenues aulem evanalt tota vana
sunt (autem vane sunt tote B).

36 (deest in B et C). Quare su-
dantes in luxoriis deficiunt. Resp.
in voluptare deficientes semina re-
funduntur et quod emanat violen-
ter emittunt.

37 (deest iu C). Quare simul tum
(sí multum B) luxoriantur (luxur-
B) sanguinem emittunt. Resp. quia
semine (-men B) substantiae effusum
excernitur.

38 (deest iu C). Quare mel dul-
cis (-ce B) est in gustu et in vulne-
ribus acer est (et in vulnus acre B).
Resp. quia quod ipsum tenuem (-nue
B) est acer (acre B) est et quod
ipsum (ipsum om. B) humidum est
(est om. B) dulce est.

675

Ar. pr. ined. II, 22: Διὰ τί τὸ
ὄμβριον ὕδωρ ἐλαφρόν ἐστι, καί-
πὲρ ἀπὸ ϑαλάσσης ἁρπαζόμενον,
ἔστε δὲ τοῦτο βαρύ; δητέον ὅτι
ἀναληφϑὲν τοῦτο καὶ γυμνασϑὲν
ὑπὸ τοῦ πνεύματος λεπτύνεται καὶ
ὑπὸ τοῦ περιέχοντος αὐτὸ ἀέρος γί-
νεται κοῦφον, τὸ δὲ κοῦφον ἄνω
φερόμενον ἐκχεῖται κατὰ πλείονα
συναϑροισμόν (cf. Cass. 63).

Ar. pr. ined. II, 28: Διὰ τί of
πλείονα συνουσιάσαντες αἷμα ἔσϑ᾽
ὅτε ἀποκρίνουσιν; ὅτε τῆς σπερ-
ματικῆς οὐσίας ἐκκενωθείσης προ-
χειρότερον αἵματος ὑγρὸν οὐκ ἔστιν.

ib. Il, 29: Διὰ τί τὸ μέλε τοῖς
μὲν ἕλκεσι δριμὺ τυγχάνει, τῇ δὲ
γεύσει γλυκύ; ὅτε τοῖς ἕλκεσιν
ἀνεξαμμένοις ἡ ὑπὸ τοῦ μέλιτος
προσπίπτει λεπτότης, δριμὺ δὲ τὸ
λεπτόν" ἡ δὲ γεῦσις ὑγρὰ οὖσα τῆς
ἐν τῷ μέλιτι λειότητος ἀντιλαμ-
βάνει.

43*

39 (deest in C). Quare nervus
(-υἱ B) punctus (-ti B) inflammatio-
nem (inflationem B) excitat et (et
om. B) perincisi (-sus B) non (non
c. B). Resp. quia per incisus solvi-
tur spiritus nam punctus subcludi-
tur et indignatur (quia indignatur
punctus. perincisus subcluditur B).

40 (deest in C). Quare si ante
accessionem (in accessione B) sudor
fuerit. (f. s.B) pessimum est (-mus
erit B). Κα. quia post accersionem
(access- B) fiet (fit B) declinatio fe-
bris.

41. Quare ieiunis hos (os BC) fe-
lit (-tet BC). Resp. quia in stoma-
cho non est degeslio bona agrito ex
hoc fumum sursum ascendit οἱ dat
malum odorem (quia in stomacho
est digestio acida el fumus sursum
ascendens reddit malum odorem B
— quia in st. est dig. el hic fumus
s. asc. m. reddit odorem C).

42 (deest in C). Quare lavantes
in aquis calidis (in calida aqua B)
inprimis venter eorum turbatur.
R. quia ex ipsa egritudine ipsorum
(acritudo eorum B) solvitur.

43 (deest in C). Quare in tibicas
febres (quare tipicas febres haben-
tes) inprimis rigorem patiuntur.
Resp. quia acer humor mordens
(momordit B) membra acute (acute
om. B) et (inde add. B) paviscent
(expavescente B) natura ideo (ideo
om. B) fi! rigor.

676 —

ib. II, 30: -Διὰ τέ τὰ νεῦρα νυσ-
σόμενα μὲν φλεγμονὰς ἐπιφέρει.
κοπτόμενα δ᾽ οὐκέτε; ὅτε τὸ μὲν
πνεῦμα διὰ στενῶν τῶν πόρων
ἀνωμάλῳ τῇ διαιρέσει προσπῖπτον
ἀποστρέφεται καὶ εἰς αὑτὸ πιλοῦ-
ται, ἐπὶ δὲ τῆς τελείας διακοπῆς
διαπνεῖ.

ib. If, 31: Διὰ τί of πρὸ τῆς ση;
μασίας ἰδρῶτες χαλεποί; ὅτι of μὲν
μετὰ τὴν ἐπισημασίαν γίνονται κα-
τὰ ἄνεσιν, οἵ δὲ πρὸ τῶν ἐπισημα-
σιῶν κατ᾽ ἔκϑλεψιν.

ib. II, 82: Διὰ τέ of νήστεις dv
σῶδες ἔχουσι τὸ στόμα: ὅτι τῆς ἐν
τῷ στομάχῳ δριμύτητος μὴ κατα-
κιρναμένης νεαρᾷ τροφῇ ἡ avaóv-
μίασις ἀηδὴς γίνεται.

IV.

Librorum qui διαιρέσεις dialecticis suppeditarent (δεαερέσεις εξ et
διαερετεκὸν duplex in indice Aristot. cf. fr. log. 2) specimen habemus
librum Aristotelis auctoris inscriptum Πλάτωνος διαιρέσεις (cf. anonymi
Πλάτωνος ὅροι). quem varias sine ordine rerum eodem vocabulo (sive
generali sive etiam homonymo) expressorum divisiones fortuito enume-
rantem atque ut exempla quaedam allata (D. L. 3, 83. 92) docent floren-
tibus adhuc Carthaginiensium rebus regibusque et Lacedaemoniorur et
Macedonum (ante ol. 145) scriptum quasi integrum (licet multa revera
omissa esse videantur sive librar?l culpa sive ipsius Laertii, velut praeter
ἀνομίαν στερήσεις fere omnes) Laertius philosophorum historiae vitae-
que Platonis inseruit (D. L. 3, 80: διήρει δέ, φησὲν ὁ ᾿Αριστοτέλης, καὶ
τὰ πράγματα τοῦτον τὸν τρόπον — usque ad 3, 109: ὧδε καὶ τὰ πρῶτα
διήρει κατὰ τὸν ᾿Αριστοτέλην, sunt autem διαιρέαεες numero 32). atque
similem διαιρέσεων libellum et ante et (quamvis negante Philopono) post
Laertii aetatem seorsim scriptum extitisse docuit (ad locum Ar. p. 330516
Br.) Alexander Aphrod. (apud loannem gramm. in Ar. de gen. et corr. Ven. -
1527 f. 50^: ὁ uiv ovv ἐξηγητὴς ᾿Αλέξανδρος λέγεε τὰς φερομένας
Πλάτωνος διαιρέσεις νοϑεύεσθϑαε.... ἰστέον δὲ ὅτι πρῶτον μὲν
διαιρέσεις Πλάτωνος ὅλως ἐπιγεγραμμέναι οὐ φέρονται), docet etiam-
nunc codex Marcianus 257 (bomb. sec. 14, qui et vitam Aristotelis inedi-
tam, quam ex Cobeti apographo nunc edidit Robbe Lugd. Bat. 1861, prae-
buit fol. 276 et physicorum medicorumque problematum ex Aristotele
Alexandro Cassio libros quinque f. 2—56), in quo non idem quidem tex-
tus habetur qui apud Laertium, sed vel eiusdem qualis seorsim ferebatur
vel similis cuiusdam libri recensio easdem partim partim alias praeterea
διαιρέσεις continentis, numero quidem si appendicem neglexeris ex cate-
goriarum apparatu ductam, sexaginta tres. ubi in capitulis eis quae re-
spondent Laertíanis, praeterquam quod aliis saepe verbis et brevioribus
eadem expressa sunt, distinctionum et ratio et (velut in c. 10 etc.) nume-
rus passim mutantur (quaedam bis tractantur velut ἀρχῆς δεαέρεσις c. 51
et quod Laertiano respondet c. 63, alia Laertio integriora sunt velut φι-
Aag διαίρεσις c. 58 cf. Stob. ecl. II, 308, alia denique desunt quae tangit

-- 6078 —

Laertius), quaedam autem libri antiqui editorem Christianum produnt, ve-
lut c. 4 de iustitia (cf. ἄγγελοι in app. c. 64. vocab. ἔμβεκες c. 12) et
Nili ascetae et monachi nomen (c. 10 de nobilitate), quod pro antiquo
Gryli εὐγενεέας exemplo cum Xenophonte positi substitutum esse credi-
deris (cf. Leo Allatius de Nilis p. 5 sq. apud Fabric. B. Gr. vet. t. V. Nice-
phorus hist. eccl. 14, 54: τῷ δὲ ϑεσπεσίῳ Νείλῳ πατρὶς ἡ τοῦ Kaw-
σταντίνου ἐτύγχανε πόλις, ἧς τῷ περιόντι τῆς εὐγενείας καὶ
ἔπαρχος ἐχρημάτισε" πλούτῳ γὰρ βαϑεῖ καὶ δυναστείᾳ περιρρεόμενος
ἀσκητικὴν ἀντηλλάττετο ἀγωγήν). textum libri etsi vilissimi tamen quod
ad ipsas res antiquissimi, cuius specimen olim dedit Villoison Anecd. Il,
254 (cf. Rose de Ar. l. p. 65), e cod. Marc. Venetiis a me descriptum
(20 Mai. 1857) hic edendum censui, ut et Laertianorum vicem gerant quae
ex libro vulgatissimo repetere taederet, neve Aristotelici quid deesse ezi-
stimet si cui Villoisoni verba codicis illius desiderium fecerint. ceterum
similes δεαερέσεων collectiones plures olim extitisse Aristotelis nomine
inscriptas, documento est etiam Ptolemaei index Arabicus (Wenrich p. 151.
cf. Hadschi Khalfa V, 136), in quo habentur divisiones libri (i. e. capitula)
26: fractat in hoc libro de temporis, animae atque cupiditatis divisio-
nibus, de agente patiente et actione, de amore, de bonorum generibus
in quibus alia quae intellectu percipiuntur alia quae in anima alia quat
extra animam sunt, denique de bonitate atque malitia nec non de va-
riis disciplinis artibusque. |

Διαιρέδεις “ριστοτέλους
apud Diogenem Laertium (coll. cod. Marc.).

1. ἀγαϑά — 5 (cf. 56). 17. εὑεργεσέα — 44.

2. φιελέα — 58. 18. τέλος (om.).

3. πολιτεία — 7. 19. δύναμις — 33.

4. δικαιοσύνη — 4. 20. φελανϑρφωπία (om.
9. ἐπιστήμη — 8 (cf. 53). 21. εὐδαιμονία (om.).
6. ἰατρική --Ξ- — 61. 22. τέχνη (om.).

7. νόμος — — 20. 23. ἀγαϑόν — — 36.

8. λόγος — 16. 24. ὄντα — 55.

9. μουσική — — 60. 25. εὐνομέα — — 14.

10 ἕνεια — 10. 20. ἀνομέα — 15.
11. κάλλος — — 02. 27. ἐναντία — 23.

12. ψυχή — 1. 28. ἀγαϑά (om.).

13. ἀρετή — — 2. 29. συμβουλέα — 18.
14. ἀρχή — 68 (cf. 51). 30. φωνή — 24.
15. ῥητορεία — 17. 31. ὄντα — 26.

16. ὀρθὼς λέγειν — 52. 32. ὄντα (om. cf. 67).

-- 6079 —

. Διαιφρέσεις AQuGToTEAOUg.

dd 1. Διαιρεῖται ἡ ψυχὴ εἰς vola: ἔστε γὰρ αὐτῆς tv μὲν λογιστι-

.12)x0v, ἕν δὲ ϑυμικόν, ἕν δὲ ἐπιϑυμητικόν. ἔστι δὲ τὸ μὲν λογιστικόν,
ᾧ λογιξόμεϑα" τὸ δὲ ἐπιϑυμητικόν, ᾧ τὰς ἐπιϑυμίας avalaufavoptv:
τὸ δὲ ϑυμικόν, ᾧ ϑυμούμεϑα καὶ ὀργιζόμεϑα καὶ ϑαρσοῦμεν καὶ ἀμυ-
νόμεϑα καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα. τῆς ψυχῆς ἄρα τὸ μέν ἐστι λογικόν, s
τὸ δὲ ϑυμικόν, τὸ δὲ ἐπιϑυμητικόν: ---

-13) 2. διαιρεῖται T] ἀρετὴ εἰς τέσσαρα" ἔστε yag αὐτῆς tv μὲν φρό-
νησις, ἕν δὲ δικαιοσύνη, ἕν δὲ ἀνδρεία, ἕν δὲ σωφροσύνη. ἔστι δὲ ἡ
μὲν φρόνησις ἐν τῷ λογιστικῷ, ἡ δὲ δικαιοσύνη ἐν πᾶσι τούτοις τοῖς
μέρεσι γίνεται, ἡ δὲ ἀνδρεία ἐν τῷ ϑυμικῷ, ἡ δὲ σωφροσύνη ἐν τῷ 10
ἐπιϑυμητικῷ. τῆς ἀρετῆς ἄρα ἕν μέν ἔστι φρόνησις, ἕν δὲ δικαιο-
σύνη, v δὲ ἀνδρεία, $v δὲ σωφροσύνη : —

8. διαιρεῖται ἡ κακία εἰς τέσσαρα" ἔστι γὰρ αὐτῆς tv μὲν ἀφρο-
σύνη, ἕν δὲ ἀδικία, ἕν δὲ δειλία, ἐν δὲ ἀκολασία. ἔστι δὲ ἡ μὲν ἀφρο-
σύνη ἐν τῷ λογιστικῷ. ἡ δὲ ἀδικία ἐν πᾶσι τούτοις τοῖς μέρεσι γίνε- 15
ται, ἡ δὲ δειλία ἐν τῷ ϑυμικῷ, ἡ δὲ ἀκολασία ἐν τῷ ἐπιϑυμητικῷ.
τῆς κακίας ἄρα ἕν μέν ἔστιν ἀφροσύνη, ἕν δὲ ἀδικία, ἕν δὲ δειλία, ἕν
δὲ ἀκολασία: ---

- 4) 4. διαιρεῖται ἡ δικαιοσύνη εἰς vola* ἔστε γὰρ αὐτῆς tv μὲν πρὸς
τὸν ϑεόν, ἕν δὲ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους, ἕν δὲ πρὸς τοὺς ἀποιχομένους. 20
ἔστε δὲ ἡ μὲν πρὸς τὸν ϑεὸν δικαιοσύνη μετ᾽ εὐσεβείας εὐχαριστία
καὶ τὰς αὐτοῦ ἐκπληροῦν ἐντολάς, ἡ δὲ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους περὶ
τὰ σύμβολα εὐνομία καὶ περὶ τὰ ἄλλα νομιζόμενα δίκαια, ἡ δὲ πρὸς
τοὺς ἀποιχομένους δικαιοσύνη ἐστὶ ϑάπτειν καὶ τὰ ἄλλα ἐπιφέρειν.
τῆς δικαιοσύνης ἄρα ἐστὶν ἕν μὲν πρὸς τὸν Otóv, ἕν δὲ πρὸς τοὺς ἀν- 35
ϑρώπους, ἕν δὲ πρὸς τοὺς ἀποιχομένους : —

. 1) 5. διαιρεῖταε τὰ ἀγαϑὰ εἰς τρία' ἔστι γὰρ αὐτῶν τὰ μὲν ἐν τῇ

nfra - ἢ P n , ' . ,

. Jvygj, τα δὲ iv σώματι, τὰ δὲ ἐκτος. ἔστι δὲ τα μὲν ἐν ψυχῇ φρόνη-
σις δικαιοσύνη ἀνδρεία σωφροσύνη καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ἐν
σώματι ἰσχύς κάλλος ὑγεία εὐεξία καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ἐκτὸς so
φίλοι πλοῦτος εὐδοξία πατρίδος εὐδαιμονία. τῶν ἀγαϑῶν ἄρα τὰ μέν
ἐστιν ἐν ψυχῇ, τὰ δὲ ἐν σώματι, τὰ δὲ ἐκτός: --

6. διαιρεῖται τὰ κακὰ εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτῶν τὰ μὲν ἐν ψυχῇ,
τὰ δὲ ἐν σώματι, τὰ δὲ ἐκτός. ἔστι δὲ τὰ μὲν ἐν ψυχῇ οἷον ἀφροσύνη -

1) cod. διαέρεσις ἀριστοτέλους διαιρεῖται etc. -- 7) hic add. cod.
διαέρεσις τῆς ἀρετῆς: διαιρεῖται ἡ ἀρετή etc. — 11) ἐστιν cod.

-- 680 —

ἀδικέα δειλία ἀκολασία καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ἐν σώματι olov
νόσος ἀσϑένεια αἶσχος ἔχϑρα καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ἐκτὸς οἷον
πενία ἐχϑροί ἀδοξία ἀτυχία πόλεως καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα. τῶν κα-
κῶν ἄρα τὰ μέν ἐστιν ἐν ψυχῇ. τὰ δὲ ἐν σώματι. τὰ δὲ ἐκτός: —

5 7. διαιρεῖται ἡ πολιτεία εἰς πέντε" ἔστι yag αὐτῆς ἕν μὲν Óqpo- 0.1
κρατία, ἕν δὲ ἀριστοκρατία, ἕν δὲ ὀλιγαρχία, ἕν δὲ τυραννίς, ἣν δὲ
βασιλεία. ἔστι δὲ ἡ μὲν δημοκρατία, ἐν q τὸ πλῆϑος τῆς πόλεως κυ-
ρεεύει, ἀριστοκρατία δέ, ἐν ἡ οἵ κράτιστοι ἡγοῦνται μήτε διὰ γένος
μήτε διὰ πλοῦτον ἀλλὰ δι᾽ ἀρετήν ἡ δὲ ὀλιγαρχία, ἐν ῇ τὰ τιμήματα

10 μεγάλα ποιήσαντες ἀπὸ τούτων πολιτευονταί τινες, ἢ δι᾽ ἑταιρίαν
βιασάμενοι τὸ πλῆϑος τὴν πόλιν διοικοῦσε" τυραννὶς δέ, ἐν ἢ παρα-
κρουσαμενός τις τὸ πλῆϑος ἢ βιασάμενος, τὴν πόλεν διοικεῖ" βασιλεία
δέ, ὅταν ἢ κατὰ νόμον ἢ κατὰ γένεσιν βασιλεὺς τὰ πράγματα διοικῇ
τῆς πόλεως. τῆς πολιτείας ἄρα τὸ μέν ἐστι δημοκρατέα, τὸ δὲ ἀριστο-

15 κρατία, τὸ δὲ ὀλιγαρχία, τὸ δὲ τυραννίς. τὸ δὲ βασιλεία : —

8. διαιρεῖταε ἡ ἐπιστήμη εἰς vola ἔστε γὰρ αὐτῆς τὸ μὲν ϑεο-ῦ.
ρητικόν, τὸ δὲ ποιητικόν, τὸ δὲ πρακτικόν. ἔστι δὲ ἡ μὲν ϑεωρητικῆ,
ἧς τὸ κεφάλαιόν ἐστε ϑεωρία, οἷον ἡ γεωμετρικὴ καὶ ἀρεϑμητικὴ καὶ
ἁρμονικὴ καὶ af τοιαῦται" ἡ δὲ ποιητική, ἧς τὸ κεφαλαιόν ἔστιν ἔρ-

?0 yov συντελεστικόν., οἷον οἰκοδομικὴ καὶ ἀνδριαντοποιητικὴ καὶ ἄλλαι
τοιαῦται" ἡ δὲ πρακτική, ἧς τὸ κεφαλαιόν ἐστι πράξις. οἷον ἐατρικὴ
καὶ στρατηγικὴ καὶ πολιτικὴ καὶ ἄλλαι τοιαῦται. τῆς ἐπιστήμης ἄρα
ἡ μέν ἐστι ϑεωρητική. ἡ δὲ ποιητική, ἡ δὲ πρακτική: —

9. διαιρεῖται ἡ ἄγνοια εἰς τρία: ἔστι γὰρ αὐτῆς ἐν μὲν περὶ τὸ

25 ϑεωρητικόν, ἕν δὲ περὶ τὸ πρακτικόν, ἕν δὲ περὶ τὸ ποιητεκόν. ἔστι
δὲ ἡ περὶ τὸ ϑεωρητικὸν ἡ ἐν ταῖς ϑεωρίαις ἄγνοια, ἡ δὲ περὶ τὸ
ποιητικὸν ἡ ἐν ταῖς ποιήσεσιν, ἡ δὲ περὶ τὸ πρακτικὸν ἡ ἐν ταῖς πρα-
ξεσιν. τῆς ἀγνοίας ἄρα ἕν μέν ἐστι περὶ τὸ ϑεωρητικόν, ἕν δὲ περὶ τὸ
ποιητικόν. ἕν δὲ περὶ τὸ πρακτικόν: —

30 10. διαιρεῖται ἡ εὐγένεια εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἀπὸ.
ἐνδόξων καὶ ὀνομαστῶν γονέων γεγονέναι, οἷον ἀπὸ βασιλέων καὶ ἀρ-
χόντων γεγονέναι ἢ αλλην τινὰ δόξαν ἐχόντων" τὸ δὲ ἀπὸ σπουδαίων
καὶ δικαίων. οἷον ἀπὸ Ξενοφῶντος καὶ Νείλου καὶ τῶν τοιούτων᾽ τὸ
δὲ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ ἔχοντος ἀρετῆς, οἷον ἐὰν m γενναῖος καὶ μεγα-

35 λοπρεπὴς καὶ δίκαιος καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα. τῆς εὐγενείας ἄρα ἣν

3) ἀτυχία om. cod. (cf. c. 57), qui habet ἐδοξέα πόλεων. --- 17) ἔστι
δὲ ἡ μὲν ϑεωρητικὴ τὸ κεφάλαιον. ϑεωρία δὲ ἐστὶν, οἷον ... — 20) cod.
συντελετικόν (comp.). — 35) ὦρα om. cod,

0 b.

— 681 —

μέν ἐστι τὸ ἀπὸ ἐνδόξων xal ὀνομαστῶν προγόνων γεγονέναι, v δὲ τὸ
ἀπὸ σπουδαίων καὶ δικαίων, ἕν δὲ τὸ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ ἔχοντος
ἀρετῆς: --

ll. διαιρεῖται ἡ δυσγένεια εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἀπὸ
ἀδόξων καὶ φαύλων γεγονέναε γονέων, ἕν δὲ ἀπὸ ἀδίκων καὶ πονη- s
οῶν, ἕν δὲ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ ἔχοντος κακίας. ἔστι δὲ τὸ μὲν ἀπὸ
ἀδόξων καὶ φαύλων γεγονέναι προγόνων, οἷον ἐὰν ὦσιν of πρόγονοι
ἀγεννεῖς κατὰ φύσιν καὶ ἄλλως ἀνώνυμοι" τὸ δὲ ἀπὸ ἀδίκων καὶ μο-
χϑηρῶν, οἷον ἐὰν ὦσι προδόται ἢ ἄλλην τινὰ ἀδικίαν καὶ μοχϑηρίαν
ἔχωσι" τὸ δὲ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς τοῦ ἔχοντος κακίας, olov ἐὰν ἢ αὐτὸς 10
ἄδικος ἢ κακοπράγμων ἢ ἄλλην τινὰ κακὴν δόξαν κατ᾽ αὐτοῦ ἔχωσι.
τῆς δυσγενείας ἄρα ἐστὶν ἕν μὲν τὸ ἀπὸ ἀδόξων καὶ φαύλων προγόνων
γεγονέναι, ἕν δὲ τὸ ἀπὸ ἀδίκων καὶ μοχϑηρῶν, ἕν δὲ τὸ ἀπ᾽ αὐτῆς τῆς
τοῦ ἔχοντος κακίας καὶ μοχϑηρίας: —

12. διαιρεῖται ἡ κίνησις εἰς τρέα᾽ ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν κατὰ 15
τόπον, ἕν δὲ κατὰ ἀλλοίωσιν, ἕν δὲ αὐτὴ καϑ᾽ ξαυτὴν ἡ κίνησις. ἔστι
δὲ ἡ μὲν κατὰ τόπον τὸ ἐξαλλάσσειν τύπον ἐκ τόπου, οἷον οἷ τρέχοντες
καὶ πηδῶντες καὶ πλέοντες καὶ αἴ ἄλλαι af τοιαῦται κινήσεις" ἡ δὲ κατὰ
ἀλλοίωσιν. οἷον αὐξανόμενοι καὶ γηράσκοντες καὶ φϑίνοντες καὶ ἄλλα
τοιαῦτα. ἡ δὲ αὐτὴ καϑ᾽ ξαυτήν, οἷον of τροχοὶ καὶ οἵ ἔμβικες καὶ ὃ 20
κόσμος καὶ ἄλλα τοιαῦτα. τῆς κινήσεως ἄρα τὸ μέν ἐστε κατὰ τόπον,
τὸ δὲ κατ᾽ ἀλλοίωσιν, τὸ δὲ αὐτὴ xaO. ἑαυτήν: ---

13. διαιρεῖται ἡ στάσις εἰς τρία - ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν μονή, ἣν
δὲ διχόνοια, ἕν δὲ βαρέων καὶ κούφων ϑεωρία. ἔστι δὲ ἡ μὲν μονὴ
αὐτὴ ἐν ἑαυτῇ στάσις, οἷον of νεκροὶ καὶ οἵ λέθοι πεπόνϑασι καὶ ἄλλα 25
τοιαῦτα᾽ ἡ δὲ διχόνοια τῶν πολιτῶν ἢ ἐχϑρῶν ἢ ἄλλων τινὼν ξώων
κατ᾽ ἔχϑραν ἢ μάχην᾽ ἡ δὲ βαρέων καὶ κούφων ϑεωρία, olov διὰ
σταϑμοῦ τοῦ βαρέος καὶ τοῦ κούφου δοκιμασία: ---

25) 14. διαιρεῖται ἡ εὐνομία εἰς τρία᾽ ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν νόμοις

σπουδαίοις χρῆσθαι, ἕν δὲ τοῖς ὑπάρχουσιν av ὦσι μὴ φαῦλοι πείϑε- 30
σϑαι, ἕν δὲ τοῖς ἔϑεσι τοῖς σπουδαίοις πολιτεύεσϑαι ἐὰν μὴ ὦσι νόμοι

γεγραμμένοι: —

..36) 15. διαιρεῖται ἡ ἀνομία εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτῆς tv μὲν νόμοις

φαύλοις καὶ μετρίοις κεχρῆσϑαι, ἕν δὲ τὸ μὴ πεέθεσϑαι τοῖς κειμέ-
^ τ LS ἢ 4 , , Ἥ 4

νοις ἂν ὡσι σπουδαῖοι. ἕν δὲ τὸ φαύλοις ἔϑεσι πολιτευεσϑαι av μὴ 35.

ὦσι νόμοι τὸ σύνολον : —

18) cod. καὶ αἴ τοιαῦται αἴ ἄλλαι. --- 28) cod. σταϑμοῦ (compendio
scr.) βαρέος. --- 30) cod. ἂν ὦσι μὴ φαῦλοι, μὴ πεέθεσθαι.

-- 6082 —

16. διαιρεῖται ὁ λόγος εἰς πέντε" ἔστε γὰρ αὐτοῦ ὁ μὲν Gqropi- 0.1
κός, ὁ δὲ πολιτικός, ὁ δὲ διαλεκτικός, ὁ δὲ τεχνικός, ὃ δὲ ἰδεωειπος.
ἔστι δὲ ὁ μὲν δητορικὸς καὶ ἐπιδεικτικὸς καὶ κατηγορικὸς καὶ ἀπολο-
γητικός, ὁ δὲ πολιτικὸς συμβουλευτικὸς καὶ παρακλητικός, διαλεκτικὸς
5" δὲ ὁ κατὰ βραχὺ τῷ ἐρωτᾶν ἐμφανίζων ὁ ἃ προαιρεῖται, τεχνικὸς δὲ ὃν
λέγουσιν οἵ τεχνῖται ὑπὲρ τῶν κατὰ τὴν τέχνην ἑκάστου αὐτῶν. ἰδιώ-
τικὸς δὲ ὃν οἵ ἰδιῶται λέγουσι πρὸς ἀλλήλους καϑ᾽ ἑκάστην ἡμέραν
διαλεγόμενοι: —

17. διαιρεῖταε ἡ ρητορεία εἰς πέντε" ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν κατη-Ο..!
10 γορέα, ἕν δὲ ἀπολογία, ἕν δὲ συμβουλία, ἕν δὲ ἐγκώμιον, ἕν δὲ
ψόγος: —

18. διαιρεῖται ἡ συμβουλία εἰς τρέα᾽ ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἐκ τῶν(..
παρῳχημένων; ἕν δὲ ἐκ τῶν παρόντων, ἕν δὲ ἐκ τῶν μελλόντων. τὺ
μὲν ovv ἐκ τῶν παρῳχημένων ἐστὶν olov τὰ παραδείγματα, ὅτε καὶ
15 πρότερον ἡμῶν ἀπειϑήσαντες ἀνηκέστοις κακοῖς περεέπεσαν᾽ τὸ δὲ ἐκ
τῶν παρόντων olov τὰ παρόντα πράγματα ἐμφανίζειν, ὅτι ἐὰν τὰ τείχη
ἡμῶν ἀκατασκεύαστα ὦσι καὶ ἡμεῖς ἄοπλοι ὦμεν, of δὲ πολέμιοι ἅπασι
τούτοις κατεσκευασμένοι᾽ σκοπῶμεν δὴ ὅπως πολεμεῖν δυνησόμεϑα'
τὸ δὲ ἐκ τῶν μελλόντων οἷον τὰ ἀποβησόμενα ἐμφανίζειν, ὅτι «ogaxt
20 μὴ ἐὰν ἐπιπλευσάντων πολεμίων ἥ τε χώρα ἀπόληται ὑμῶν καὶ τὰ σώ.
ματα τὰ πολλὰ μάτην διαφϑαρῇ,. καὶ ὑμεῖς μὴ οὐδὲν ἧττον ἀναγκα-
σϑῆτε ταῦτα πράττειν ἃ νῦν ἔστιν ὑμῖν καὶ ἀκινδύνως πραττειν»: —

19. διαιρεῖται 0 χρόνος εἰς τρία" ἔστι γὰρ ἢ παρεληλυϑὼς ἢ πα-

ρὼν ἢ μέλλων, ὃν xal παρεσόμενον καλοῦσιν. εἰσὶ δὲ ἐν μὲν τῷ πα-
25 ρεληλυϑότι μνῆμαι καὶ τὸ μνημονεύειν" ἅπαντες γὰρ τὰ παρῳχημένα
μνημονεύουσιν" ἐν δὲ τῷ παρόντι af. ἐπιστῆμαι καὶ αἴ γνώσεις καὶ oí
λογισμοὶ καὶ af πράξεις ef πρασσόμεναι" ἐν δὲ τῷ μέλλοντι af προσδο-
κίαι καὶ ἐλπίδες καὶ πᾶν τὸ τοιοῦτον: ---

20. διαιρεῖται 0 νόμος εἰς δύο" ἔστι γὰρ αὐτοῦ ἕν μὲν γεγραμμέ- o.
30 vov, ἕν δὲ ἄγραφον. ἔστε δὲ ὁ μὲν γεγραμμένος xa9' ὃν τὰ σύμβολα
συναλλάσσομεν καὶ τὰς ἄλλας πρὸς ἀλλήλους πράξεις διακρένομεν καὶ
πᾶντα τὰ τοιαῦτα οἰκονομοῦμεν, 0 δὲ ἄγραφος καϑ᾽ ὃν τὰ ἔϑη ἐν ταῖς
πόλεσιν αὔξεται καὶ διαμένει: —

21. διαιρεῖται ἡ ὄρεξις τοῦ πράττειν εἰς vola* ἔστι γὰρ αὐτῆς ἣν
35 μὲν τοῦ ἡδέος, tv δὲ τοῦ καλοῦ, ἕν δὲ τοῦ συμφέροντος. ἔστι δὲ ἡ μὲν

8) ἔστιν δέ cod. — 5) τῶ: cod. τοῦ. --- 0) cod. ἑκάστου τῶν αὐτῶν. —
7) ὃν: cod. ὅτι. --- 9) cod. δῆ (δητορεέα D. L.). — 16) cod, τὰ παρόντα
γράμματα ἐμφανίζουσιν. --- 19) cod. ἐμφανέζοντας. — 34) αὐτῆς ἕν μὲν:
αὐτῆς μὲν cod.

-- 683 —

τοῦ ἡδέος ὄρεξις ταῖς ἐπιθυμίαις ὑπηρετεῖν, ἡ δὲ τοῦ καλοῦ τιμῆς ἕνε-
κεν καὶ εὐδοξίας, ἡ δὲ τοῦ συμφέροντος κέρδους καὶ ὠφελείας ἕνεκεν
γινομένη:

22. διαίρεσις τῆς τῶν ὄντων ὀνομασίας εἷς πέντε γίνεταε' ἔστι
γὰρ αὐτῶν λεγόμενα τὰ μὲν ὥσπερ ἕν πρὸς πολλά, τὰ δὲ ὡς πολλὰ ὃ
πρὸς πολλὰ καὶ πρὸς ἕν, τὰ δὲ ὡς ἀνόμοια ὡς πρὸς ὅμοια, τὰ δὲ ὡς
ὅμοια πρὸς ὅμοια, τὰ δὲ ὡς ἕν πρὸς ἕν. τὰ μὲν οὖν ὡς ἕν πρὸς πολλὰ
οἷον τάχιστος καὶ μέγιστος καὶ κάλλιστος καὶ τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ὡς
πολλὰ πρὸς πολλὰ καὶ πρὸς ἕν οἷον πλείω τάδε τῶνδε καὶ μείζω τάδε
τῶνδε καὶ καλλίους οἷδε τῶνδε καὶ τὰ ἄλλα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ὡς ἀνό- 10
μοια ὡς πρὸς ὅμοια [..., τὰ δὲ ὡς ὅμοια πρὸς ὅμοια] οἷον ἀδελφοὶ
πρὸς ἀδελφοὺς καὶ φίλοε πρὸς φέλους καὶ τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ ὡς ἕν
πρὸς ἕν οἷον καλλίων 00s τοῦδε καὶ ϑάσσων ὅδε τοῦδε καὶ τὰ
τοιαῦτα: -- .

11) 28. διαιρεῖται τὰ ἐναντία εἰς τρία" ἔστι γὰρ αὐτῶν τὸ μὲν ὡς ἀγα- 15
ϑὸν κακῷ οἷον ὑγεία νόσῳ καὶ κάλλος αἴσχει καὶ τὰ τοιαῦτα, τὸ δὲ ὡς
οὐδέτερον οὐδετέρῳ οἷον λευκότης μελανότητε καὶ κουφότης βαρύ-
τητι καὶ τὰ τοιαῦτα, τὸ δὲ ὡς φευκτὸν φευκτῷ οἷον ἀσωτία ἀνελευ-
ϑερίᾳ καὶ ϑερμότης ψυχρότητι καὶ ἰσχνότης παχύτητε καὶ τὰ τοι-
αὕτα: --- 20

..30) 24. διαιρεῖται ἡ φωνὴ εἰς τέσσαρα" ἔστι γὰρ αὐτῆς ἡ μὲν ἔμψυ-
χος, ἡ δὲ ἄψυχος, καὶ ἡ μὲν καὶ ἐγγράμματος. ἡ δὲ ἀγράμματος. ἔστι
δὲ ἡ μὲν ἔμψυχος ἡ τῶν ξώων, ἡ δὲ ἄψυχος οἷον ἦχοι καὶ ψόφοι καὶ
ἡ τῆς λύρας καὶ τῶν ἄλλων φωνή" καὶ ἐγγράμματος μὲν ἡ τῶν ἀν-
ϑρώπων φωνὴ καὶ ξώων τινῶν οἷον ἀηδόνων χελιδόνων στρουθίων 25
καὶ τῶν τοιούτων, ἀγράμματος δὲ ἡ ἀδιάϑετος ὡς οὗ ποππυσμοὶ καὶ
ἦχοι καὶ ψόφοι καὶ τὰ τοιαῦτα: —

25. διαιρεῖται τὰ ὄντα εἰς τρέα" ἔστι γὰρ αὐτῶν τὰ μὲν κατ᾽ οὐ-
σίαν, τὰ δὲ κατὰ συμβεβηκός. τὰ δὲ κατὰ πάϑος. ἔστι δὲ τὰ μὲν κατ᾽
οὐσίαν olov τὸ εἶναε ἄνϑρωπον καὶ τὸ ἕκαστον τὼν ὄντων εἶναι, τὸ δὲ 90
κατὰ συμβεβηκὸς τὸ τρέχειν καὶ καϑεύδειν καὶ ἄλλα τοιαῦτα, τὸ δὲ
κατὰ πάϑος οἷον τὸ ἤδεσϑαι καὶ λυπεῖσϑαι καὶ ϑαρρεῖν καὶ φοβεῖσθαι
καὶ τὰ τοιαῦτα.

.8}) 26. ἔτι τῶν ὄντων τὰ μέν [ἔστε μεριστά, τὰ δὲ ἀμερῆ. καὶ τῶν
μεριστῶν τὰ μέν] ἐστιν ὁμοιομερῆ. τὰ δὲ ἀνομοιομερῆ. ἔστι δὲ τὰ μὲν 35

5) γὰρ αὐτῶν: γὰρ αὐτῆς cod. — 10) cod. τὰ δὲ ὡς ἀνόμοια ὡς πρὸς
ὅμοια οἷον ἀδελφοί etc. quibusdam propter homoioteleuton omissis. ---
34) quae uncis inclusa addidi, in cod. item omissa sunt.

— 684 —

μεριστὰ ἅπερ ἂν ἔχῃ διαίρεσιν olov οἰκέαε καὶ ἱμάτιον xal ἀργύριον
καὶ κτῆμα καὶ τὰ τοιαῦτα, ἀμερῆ δὲ ἅπερ ἂν ἀμέριστα οἷον μονὰς
καὶ στιγμὴ καὶ σημεῖον καὶ φϑόγγος καὶ τὰ τοιαῦτα. καὶ τῶν μεριστῶν
δὲ ἄρα τὰ μέν ἐστιν ὁμοιομερῆ || ὧν καὶ τὰ μέρη ὅμοια οἷον ὕδωρ πῦρ (5.

5 χαλκὸς καὶ τὰ τοιαῦτα [τὰ δὲ ἀνομοιομερῇ ὧν τὰ μέρη ἀνόμοια οἷον
οἰκία καὶ τὼ τοιαῦτα.

21. διαίρεσις τῶν βελτιόνων καὶ τῶν χειρόνων καὶ τῶν καλλιο-
νων καὶ αἰσχιόνων καὶ λευκοτέρων καὶ μελανωτέρων : τούτων ἕκαστον
λέγεται τριχῶς" ἢ γὰρ τοῦ ἐναντίου ἢ ἑαυτοῦ ἢ μέσου, οἷον ἐναντίου

10 βέλτιον εἶναι λέγεται τὸ ἀγαθὸν τοῦ κακοῦ ὡς τῆς πανουργίας καὶ τῆς
ἀφροσύνης ἡ φρόνησις, τοῦ δὲ μέσου λέγεται βέλτιον εἶναι τὸ ἀγαϑὸν
olov τοῦ μήτε ἀγαθοῦ μήτε κακοῦ, αὐτὸ δὲ ἑαυτοῦ λέγεται βέλτιον
καϑὸ ἀγαϑὸν ἀγαϑοῦ ἐὰν ἧττον τὸ ἕτερον. ὁμοίως δὲ καὶ τὸ καλύν'
λέγεται γὰρ καὶ τοῦ αἰσχροῦ κάλλιον καὶ τοῦ μήτε αἰσχροῦ μήτε κα-

15 λοῦ κάλλιον εἶναι, λέγεται δὲ καὶ τοῦ καλοῦ ἧττον δὲ καλοῦ καλλιον
εἶναι. ὁμοίως δὲ καὶ τὸ λευκότερον λέγεται" τὸ γὰρ λευκὸν καὶ τοῦ
μέλανος λέγεται εἶναι λευκότερον καὶ τοῦ μήτε μέλανος μήτε ὄντος λευ-
κοῦ ὕπερ ἐστὶ μέσον. καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων δὲ τῶν οὕτως λεγομένων τὸν
αὐτὸν τρόπον ἔχειν φατέ. κατὰ τρεῖς ἄρα τρόπους λέγεται βελτίω καὶ

20 χείρω καὶ καλλίω καὶ αἰσχίω καὶ λευκότερον καὶ μελανώτερον: —

28, διαιρεῖται τὰ ἐξ ὧν πόλις οἰκεῖται εἰς τρία " ἔστε γὰρ αὐτῶν
ἕν μὲν ἐκ τοῦ μαχίμου μέρους τῶν ἀνθρώπων, ἕν δὲ ἐκ τοῦ βουλευε-
σϑαι δυναμένου, ἕν δὲ ἐκ τοῦ ἐργάξεσϑαι. τὸ μὲν οὖν μάχεμον μέρος
τὸ ἀλκιμόν ἐστι, τὸ δὲ βουλεύεσϑαι δυνάμενον τὸ τῶν πρεσβυτέρων, τὸ

25 δὲ ἐργάξεσϑαι τὸ τῶν τεχνιτῶν καὶ γεωργῶν καὶ τῶν ἄλλων τῶν τοι-
οὕτων. τούτων δὲ ὅτι ἂν ἀπῇ οὐ ῥαδίως ἡ πόλις οἰκεῖται: —

20, διαιρεῖται ἡ γένεσις εἰς τέσσαρα" ἔστι δὲ αὐτῆς ἕν μὲν ἐξ ovx
ὄντος εἰς οὐσίαν μεταβάλλειν οἷον τὸν οὐκ ὄντα υἱὸν γενέσϑαι καὶ av-
δριάντα τὸν οὐκ ὄντα γενέσϑαι καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, ἕν δὲ ἐκ τύπου

30 εἰς τόπον μεταβάλλειν καὶ τεϑῆναι ἐν ἄλλῳ οἷον of πλέοντες καὶ πορευό-
μενοι καὶ πᾶν τὸ τοιοῦτον, ἕν δὲ ἕξεως καὶ διαϑέσεως μεταβολὴ οἷον τὸ
ἐξ ἀπαιδεύτου πεπαιδευμένον γενέσϑαι καὶ ἐκ νέου πρεσβύτην καὶ ἐξ
ἐχϑροῦ φίλον, ἕν δὲ πραγμάτων μεταβολὴ οἷον ἐκ πλουσίου πλάνητα

5) addidi quae exciderunt in codice. — 7) καὶ τῶν καλλέων καὶ al-
σχίων cod. — 8) (item 20) μελανοτέρων cod. — 12) τοῦ μήτε: τὸ μῆτε
cod. — 27) αὐτῆς: αὐτῶν cod. — 29) ἐκ τόπου εἰς τόπον: ἐκ τοῦ εἰς τό-
πον cod. — 30) τεθῆναι: τιϑεῖν cod. — 32) πεπαιδευμένον: τὸ παιδευ-
μένον cod.

— 685 —

xal ἐξ ἰδιώτου ἃ ἄρχοντα καὶ ἐξ ἄρχοντος ἐδιώτην γενέσϑαι καὶ ἄλλα
τοιαῦτα: —

80. διαιρεῖται τὸ ἀληϑὲς εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτοῦ ἕν μὲν τὸ
πρᾶγμα ἀληϑὲς εἶναι, ἕν δὲ τὸν λόγον, ἕν δὲ τὸ συναμφότερον. ἔστι
δὲ τὸ πρᾶγμα ἀληϑὲς ὅταν ἢ οὕτως ἔχον καὶ οὐκ ἄλλως, οἷον τὸ τὸν 5
ϑεὸν ἀϑάνατον εἶναι" οὕτως γὰρ ἔχει τὸ πρᾶγμα καὶ οὐκ ἄλλως. τὸ
δὲ λέγειν, οὗτος ἐστὲν ἀληϑὴς λόγος, τοῦ ἀληϑοῦς ἐστίν ἔστι γὰρ ὃ
λόγος πρᾶγμα ὑπὸ τὸν λόγον τοῦτον ὄν. τὸ δὲ λέγειν ὅτι of ἄνϑρωποι
ἔμψυχοί εἶσι. καὶ ὁ λόγος ἀληϑής ἐστι καὶ τὸ πρᾶγμα: —

31. διαιρεῖται τὸ ψεῦδος εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτοῦ ἕν μὲν τὸ τὸ 10
πρᾶγμα εἶναι ψεῦδος, ἕν δὲ τὸν λόγον, ἕν δὲ τὸ συναμφότερον. τὸ
μὲν οὖν πρᾶγμα ἐστὶ ψεῦδος, ὅταν μὴ οὕτως ἔχῃ ὡς λέγεται ἀλλ᾽ ἄλ-
λως οἷον ὁ καϑήμενος ἢ ἑστηκὼς ἢ ὁ λευκός [μέλας]. ὁ δὲ λόγος ἔσται
ψευδὴς ταν τις λέγῃ τὸν ἀληϑῆ λόγον εἶναι ψευδῆ, οἷον ὃ λέγων
τὸν περὶ τοῦ ϑεοῦ λόγον olov ὁ λέγων ὅτι ἔστι ϑεός, καὶ τοῦτον ὃ 15
φάσκων ψευδῆ εἶναι ὃ λόγος οὗτος ἐστὶ ψευδής" ov γάρ ἐστιν ὑπὸ τὸν
λόγον τοῦτον πρᾶγμα οὐδὲν ἀλλὰ ὁ λόγος. ὁ δὲ λέγων τὴν ἡμέραν νύ-
κτα εἶναι καὶ τὸ πρᾶγμα ψεῦδος ἐρεῖ καὶ τὸν λόγον: —

32. διαιρεῖται ἢ τιμὴ εἰς role ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν εἰς ἀργυ-
ρέου λόγον, ἕν δὲ εἰς ἐπαίνου λόγον, ἕν δὲ εἰς ϑεραπείας τινὸς καὶ 20
ἐπιμελείας λόγον. τὸ μὲν οὖν εἰς ἀργυρίου λόγον ἐστὶν ἀξία ἐν πράσει
καὶ ὠνήσει,, οἷον ἄξια τῆς τιμῆς φαμὲν εἶναι" τὸ δὲ εἰς ἐπαίνου λόγον
εἶναι οἷον af ἐν ταῖς πόλεσι τιμαὶ δι᾽ ἐνίας πράξεις γινύμεναι καὶ δω-
φρεαὶ διδόμεναι ^ τὸ δὲ εἰς ϑεραπείας λόγον καὶ ἐπιμελείας οἷον τὸν
ϑεὸν τιμῶμεν ϑεραπείᾳ τινὶ καὶ ἐπιμελείᾳ τινός, καὶ τοὺς γονεῖς δὲ "6
τιμῶμεν, ὁμοίως δὲ καὶ τὰ ἄλλα τὰ διὰ ϑεραπείαν γινόμενα: --

.19 —— 33. διαιρεῖται ἡ δύναμις εἰς πέντε" ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἐν
ψυχῇ. ἕν δὲ ἐν σώματι, ἕν δὲ ἐν ταῖς πράξεσιν, ἕν δὲ ἐν ἐνίοις τῶν μὴ
ὄντων, ἕν δὲ ἐν τῷ παϑεῖν ἢ ποιῆσαι. ἐν ψυχῇ μὲν ἃ μανϑάνομεν καὶ —
διανοούμεϑα, ἐν σώματι δὲ οἷον αἴ ve κινήσεις καὶ af ἄλλαι δυνάμεις 30
xaO ἃς πράττειν τε ἐν τῷ σώματι δυνάμεϑα; ἐν δὲ ταῖς πράξεσιν οἷον
αἴ στρατιωτικαὶ δυνάμεις λέγεται γὰρ μεγάλην ἔχειν δύναμιν ὦ ὅταν
χρήματα καὶ στρατιῶται πολλοὶ συνηϑροισμένοι ὦσι. τῶν δὲ μὴ ὄντων

------ .

4) τὸν λόγον: τῷ λόγω cod. — 7) οὗτος ἐστίν: ita semper accentus
ponitur in codice cf. 31, 12. 16. 46, 35. 36. 59, 27. 66, 32. 67, ὁ etc.
in reliquis summa inconstantia, plerumque autem inclinatio negligitur.
— 18) in cod. deest μέλας vel μὴ λευκός. — 14) τις : τί cod. — 15) ἔστιν
θεός cod. — 28) ἕν δὲ ἐν ἑνὶ ὀστῶν μὴ ὄντων cod, — 33) συνηϑροισμέ-
ψοι: συνειθισμένοι cod.

— 6086 —

ἐν ἐνίοις ὅσα δυνατά ἐστι γενέσϑαι ἢ ποιηϑῆναι" ἐν δὲ τῷ παϑεῖν ἢ
ποιῆσαι ὅσα δυνατά ἔστιν ἀναιρεῖν Ἶ ἀναιρεθῆναι: —

84. διαιρεῖται τῶν ἐπιστημῶν ἢ ἢ κρίσις εἰς τρία" ἔστι γὰρ αὐτῶν
ἕν μὲν ἂν ἢ βελτιόνων ἢ f καλλιόνων, 1» δὲ ἂν ἡ συμφερόντων μᾶλλον

s καὶ κατεπειγόντων, ἕν δὲ ἂν ἢ τῶν ἀκριβεστέρων μᾶλλον δὲ καὶ εἰς
ἀπόδειξιν συντεινόντων. ἔστι δὲ τὸ μὲν βελτεόνων καὶ καλλιόνων οἷον
ἡ ἀνδριαντοποιητικὴ τέχνη καὶ ἡ ἀγαλματοποιητικὴ καὶ ἡ πορφυρο-
βαφικὴ καὶ αἷ τοιαῦται᾽ συμφερόντων δὲ καὶ μᾶλλον κατεπειγόνταν
οἷον ἡ σκευοποιητικὴ καὶ οἰκοδομικὴ καὶ af τοιαῦται" ἀκριβεστέρων

10 δὲ καὶ μᾶλλον εἰς ἀπόδειξιν συντεινόντων af τε μαϑηματικαὶ καὶ ἡ
φιλοσοφία: ---

35. διαιρεῖται ὁ στρατηγὸς εἰς τρία" ἔστι γὰρ 7] τῷ νόμῳ σερα-
τηγὸς ἢ κατὰ δύναμίν τινα καὶ πραγμάτων κυρείαν στρατηγὸς ἢ κατὰ
ἐπιστήμην. ἔστι δὲ 0 μὲν κατὰ νόμον στρατηγὸς olov of ἐν ταῖς πόλε-

15 σιν αἱρούμενοι, ὁ δὲ κατὰ ἐπιστήμην ὁ ἔχων τὴν στρατηγικὴν ἐπιστή-
μὴν, ὁ δὲ κατὰ δυναμίν τινα καὶ πραγμάτων κυρείαν οἷον ὃ ὑπό τι-
νος ἐπισταϑεὶς ἢ αὐτὸς ὑφ᾽ ξαυτοῦ κύριος χρημάτων καὶ στρατεωτῶν
γενόμενος: —

86. διαιρεῖται τὸ ἀγαϑὸν εἰς τέσσαρα" ἔστε γὰρ αὐτοῦ ἕν μὲν (νι.

20 ἀρετὴ καὶ δικαιοσύνη, ἕν δὲ τὸ ἔχον ἀρετήν, ἕν δὲ τὸ συμφέρον, ἕν δὲ
τὸ τερπνὸν καὶ τὸ ἥἤδεσϑαι ποιοῦν. οἷον ἀρετὴ μὲν καὶ δικαιοσύνη CIT
τούτων ἑκάτερον ἀγαϑὸν λέγεται εἶναι, ἕν δὲ τὸ ἔχον ἀρετὴν οἷον ζπ-
πος καὶ ἄνϑρωπος καὶ τὰ τοιαῦτα᾽ καὶ γὰρ τούτων ἕκαστον λέγεται
ἀγαϑὸν εἶναι ἐὰν ἔχῃ τὴν ἀρετήν. τὸ δὲ συμφέϊϊρον οἷον γυμνασία [5

25 καὶ φαρμακεία καὶ τάλλα ὅσα πρὸς ὑγείαν καὶ εὐεξίαν" καὶ γὰρ τού-
τῶν ἕκαστον λέγεται ἀγαϑὸν εἶναι ᾧ ἂν συμφέρῃ. τὸ δὲ τερπνὸν καὶ
τὸ ἤδεσϑαι ποιοῦν οἷον ὑποκριτὴς καὶ αὐλητὴς καὶ τῶν βρωμάτων
ἕνια καὶ τἄλλα τὰ τοιαῦτα" ὁ γὰρ ὑποκριτὴς καὶ 0 αὐλητὴς οὐ τῷ
ὠφελεῖν ἀγαϑὸν εἶναι λέγεται ἀλλὰ τῷ τέρπειν τοῦ ἀγαϑοῦ εἶναι: --

30 37. διαιροῦνται αἴ μέϑοδοι αἴ εἰς τὰ προβλήματα εἰς volo
γὰρ αὐτῶν αἱ μὲν κριτικαί, αἱ δὲ ϑεωρητικαί, af δὲ ἐριστικαί, wi
κριτικαὶ μέν εἰσιν αἷς vo βέλτιον καὶ τὸ χεῖρον διακρένομεν . olov
πότερον βέλτιον δικαιοσύνη ἡ ἀνδρεία" ϑεωρητικαὶ δὲ αἷς ϑεωροῦ-
μὲν τὸ τοιοῦτον, οἷον πότερον ταὐτὸν νόσος ἐστὶν ὑγείᾳ καὶ εὐεξία ἢ

85 0v* ἐριστικαὶ δὲ αἷς τοὺς ὄρους ἀναιροῦμεν, οἷον οὐκ ἔστιν εὐεξία
σωμάτων ἡ κρατίστη: --

38. διαιρεῖται ἡ λύπη εἰς τρία᾽ ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἐν οἷς προῦ-

16) ὑπό: ἀπό cod. — 17) ὑφ᾽ om. cod, — 26) συμφέρει cod. — 37) ἡ
λύπη: εἰς λύπη cod.

-- 6087 “--

ἥκει τὸν φρόνιμον λυπεῖσθαι, ἕν δὲ ἐπὶ τοῖς ἀλλοτρίοις ἀγαϑοῖς καὶ
κακοῖς καὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς μηδὲν προσήκουσι λυπεῖσθαι. ἔστι δὲ τὸ
μὲν ἐφ᾽ οἷς προσήκει τὸν φρόνιμον λυπεῖσθαι οἷον ἐπὶ τοῖς ἑαυτοῦ
ἀτυχήμασιν ἢ τῶν αὐτοῦ τινὸς οἰκείων ἢ φίλων ἢ τῆς συμπάσης πό-
λεως καὶ ἐπὶ τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων τὸ δὲ ἐπὶ τοῖς ἀλλοτρίοις ἀγα- s
ϑοῖς λυπεῖσϑαι ἐστὶ φϑόνος τις καὶ βασκανία καὶ πὰν τὸ τοιοῦτον" τὸ
δὲ ἐπὶ πᾶσι κακοῖς καὶ ἀγαϑοῖς καὶ πᾶσι τοῖς ἄλλοις τοῖς μηδὲν προσ-
ήχουσι λυπεῖσθαι, τὸ μὲν ἐπὶ τοῖς κακοῖς τοῖς ἀλλοτρίοις ἕλεος , τὸ δὲ
ἐπὶ τοῖς ἀγαϑοῖς φϑόνος, τὸ δὲ ἐπὶ τοῖς ἄλλοις τοῖς μηδὲν προσήκουσι
φϑόνος καὶ βασκανία. 10

80. διαιρεῖται ἡ ἡδονὴ εἰς τέσσαρα" ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν περὶ
τὸ λογικόν, $v δὲ περὶ τὸ ϑυμικόν, ἕν δὲ περὶ τὸ ἐπιθυμητικόν, ἕν δὲ
περὶ τὰς αἰσϑήσεις. ἔστι δὲ ἢ τὸ μανϑάνειν περὲ τὸ λογιστικὸν ἢ ἀπὸ τοῦ
μανϑάνειν καὶ ἀνευρίσκειν ἡδονὴ καὶ τὰ τοιαῦτα᾽ περὶ δὲ τὸ ϑυμικὸν
olov 1j τε τοῦ κρατεῖν καὶ νικᾶν καὶ ἀντιτιμωρεῖσϑαι καὶ af τοιαῦται" 15
af δὲ περὶ τὸ ἐπιϑυμητικὸν αἴ τε ἀπὸ τῆς τροφῆς καὶ συνουσίας καὶ αἴ
τοιαῦται ἡδοναὶ γινόμεναι" ἡ δὲ περὶ τὸ αἰσϑητικὸν περὶ τὰς αἰσϑήσεις,
οἷον ἥτε διὰ τοῦ ὁρᾶν καὶ γεύεσϑαι καὶ ὀσφραίνεσϑαι καὶ αἱ τοιαύταε: ---

40." διαιρεῖται ἡ εὐταξία εἰς τέσσαρα " ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν περὶ
ψυχήν; ἕν δὲ περὶ σῶμα, ἕν δὲ περὶ πλῆϑος, ἕν δὲ περὲ κινήσεις. ἡ 10
μὲν οὖν ἐν τῇ ψυχῇ εὐταξία ἐγγινομένη κοσμιότης καλεῖται, ἡ δὲ ἐν
τῷ σώματι εὐταξία κάλλος καλεῖται, ἡ δὲ ἐν κινήσει εὐταξία εὐρυϑμία
ὀνομάζεται, ἡ δὲ ἐν τῷ πλήϑει οἷον ἡ πρὸς ἄρχοντας εὐταξία πειϑαρ-
χέα προσαγορεύεται: ---

41, διαιρεῖται ἡ ἀταξία εἰς τέσσαρα" ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἐν 1.
ψυχῇ. ἕν δὲ ἐν σώματι, ἕν δὲ ἐν πλήϑει; ἕν δὲ ἐν κινήσει. ἡ μὲν οὖν
ἐν τῇ ψυχῇ ἀταξία ἐγγινομένη ἀσωτία ἢ Ἶ ἀκολασία καλεῖται, ἡ δὲ ἐν
τῷ σώματι ἀταξία αἰσχρότης καλεῖται; ἡ δὲ ἐν τῷ πλήϑει ἀταξία ἀπει-
ϑαρχία καλεῖται. ἢ δὲ ἐν κινήσει ἀρρυϑμία προσαγορεύεται: —

42. διαιρεῖται τὰ ἐν φιλοσυφέᾳ προβλήματα εἰς πέντε" ἔστε γὰρ so
αὐτῶν ἕν μὲν πολιτικόν, ἕν δὲ διαλεκτικόν, ἕν δὲ φυσικόν, ἕν δὲ ἠϑι-
κόν, ἣν δὲ ῥητορικόν. πολιτικὸν μὲν οὖν ἐστὶ τὸ ὑπὲρ νόμων καὶ τι-
νῶν τιμωριὼν προβαλλόμενον, οἷον πότερον δεῖ κολαζειν τὰ ξενικὰ
ἁμαρτήματα ἢ τὰ πολιτικὰ ἢ ἀνόμοια ἢ τἄλλα τὰ τοιαῦτα διαλεκτι-
κὸν δὲ οἷον πότερον τῶν ἐναντίων αὑτὴ ἡ ἐπιστήμη ἢ ἑτέρα, καὶ τἄλλα 85

12) ἕν δὲ περὶ τὸ θυμικόν: om. cod. — 23) πειϑαρχία εὐταξία cod.
— 28) ἀταξία: cod. ἀκολασία. --- ἀταξέα: cod. iterum ἀκολασέα. ---
29) ἀρρυϑμέα: cod. εὐρυϑμία. — 34) ἀνόμοια: sic cod. fort. ἄνομον.
— 95) αὐτή: cod. αὕτη. — ἑτέρα: cod. ϑτερα.

— 688 --

τὰ τοιαῦτα φυσικὸν δὲ olov πότερον εἷς κόσμος ἐστὶν ἢ πλείους, καὶ
τἄλλα τὰ τοιαῦτα᾽ ἠϑικὸν δὲ οἷον πότερον δεῖ πάντα χαρίζεσθαι voi;
φίλοις ἢ τὰ μὲν τὰ δὲ οὔ, καὶ τἄλλα τὰ τοιαῦτα " ῥητορικὸν δὲ οἷον
ἐάν τις ὑπὲρ ποιητῶν κατηγορῇ ἢ ἀπολογῆται, οἷον διατί vov Ὀδυσσία

5 of. ἑταῖροι φρονιμώτατον ὄντα ἐξέϑηκαν εἰς τὴν νῆσον καϑεύδοντα,
καὶ τὰ τοιαῦτα: —

43. διαιρεῖται ἡ κόλασις εἰς τέσσαρα ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν ἀναΐ-
ρεσις , ἕν δὲ εἰς ἀργυρίου λόγον, ἕν δὲ εἰς προπηλακισμόν,, ἕν δὲ εἰς
κάκωσιν σώματος. ἡ μὲν οὖν ἀναίρεσίς ἔστιν οἷον ἐπὶ τοῖς ἀνηκέστοις

10 ἁμαρτήμασιν ὕπερ τιμωρία ὀνομάξεται" ai δὲ εἰς ἀργυρίου λόγον οἷον
af ὑπὸ τῶν νόμων ζημίαι κολαξουσιν" αἵ δὲ εἰς προπηλακισμοῦ λόγον
οἷον a£ ἀτιμίαι αἱ ἐν ταῖς πόλεσι γινόμεναι, οἷον ἄτιμον εἶναι ὃς ἂν
ἀσπίδα δίψῃ ἢ παρακαταϑήκην ἀποστερήσῃ, καὶ αἴ ἄλλαι ef τῶν vo-
pov ἀτιμίαι" af δὲ εἰς κάκωσιν σώματος olov of μαστιγοῦντες καὶ οἱ

15 λοεδοροῦντες καὶ of τοιοῦτοι: ----

44, διαιρεῖταε 7] εὐεργεσία εἰς τέσσαρα ἔστε γὰρ αὐτῆς ν uiv.
λόγῳ εὐεργετεῖν, ἕν δὲ δι᾿ ἐπιστήμης καὶ τεχνῶν, ἕν δὲ εἰς ἀργυρίου
λόγον καὶ ἕν διὰ σωμάτων. διὰ λόγων οὖν εὐεργετοῦσιν ol συνηγο-
ροῦντες καὶ συνδικάξοντες καὶ ἐγκωμιάξοντες καὶ of τοιοῦτοι, δι᾿ ἐπι-

20 στήμης δὲ καὶ τέχνης of παιδεύοντες καὶ ἰατρεύοντες καὶ οἱ πρὸς τὸν
βίον χρήσιμα δημιουργοῦντες, εἰς ἀργυρίου δὲ λόγον of προεστάμενοι
τῆς εἰς ἀργυρίου χρείας, διὰ τῶν σωμάτων δὲ εὐεργετοῦσιν οἵ apv-
vovreg καὶ βοηϑοῦντες ἐν τοῖς τοιούτοις συμπτώμασιν: ---

45. διαιρεῖται ἡ ἁμαρτία εἰς τρία ἔστε γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν μετὰ

25 ἀδικίας, 3v δὲ μετὰ ἀγνοίας, ἕν δὲ μετὰ ἀτυχίας. τὸ μὲν οὖν μετὰ ἀδι-
κίας ἁμαρτάνειν ἐστὶν οἷον τὸ εἰς ϑεὸν ἀσεβεῖν καὶ τοὺς φίλους κακῶς
ποιεῖν καὶ τὰ ἐν ταῖς πόλεσιν ἀδικήματα, τὸ δὲ μετὰ ἀγνοίας ἁμαρτα-
νειν οἷον γραμματικῇ ἢ ἀριϑμητικῇ καὶ ταῖς τοιαύταις ἐπιστήμαις"
ταῦτα γὰρ οὐ μετὰ ἀδικίας γίνεται ἀλλὰ μετὰ ἀγνυίας. μετὰ ἀτυχίας

80 δὲ ἁμαρτάνειν ἐστὶν οἷον of τοῦ σκοποῦ ἀποτυγχάνοντες καὶ of τῶν
ὁδὼν καὶ of ἀκούσια ἁμαρτάνοντες: ---

40. διαιρεῖταε ἡ ἀτυχία εἰς τρία" ἔστε γὰρ αὐτῆς v μὲν ἐν ταῖς
πράξεσιν, ἕν δὲ ἐν τοῖς καιροῖς, ἐν δὲ ἐν τοῖς συμπτώμασι τοῖς ἀπὸ
ταὐτομάτου γινομένοις. τὸ μὲν οὖν ἐν ταῖς πράξεσιν ἀτυχεῖν βλάπτε-

35 σϑαι καὶ ξημιοῦσϑαι ἐστί, τὸ δὲ ἐν τοῖς καιροῖς ἀτυχεῖν ὑστερεῖσϑαι
ἐστὶ καὶ προτερεῖν καὶ τοῦ διαμαρτάνειν καὶ τοῦ καιροῦ γενόμενον, τὸ
δὲ ἐν τοῖς συμπτώμασι τοῖς ἀπὸ ταὐτομάτου γινομένοις οἷον af πληγαὶ
af ἐξαίφνης καὶ αἴ βλάβαι αἱ ἐξ ἀπροσδοκήτου προσπίέπτουσαι: ---

13) ῥῤέψει cod. --- af ἄλλαι: αἴ om. cod.

— 6858 —

47. διαιρεῖται τὰ ἴδια καὶ va κοινῶς ἀγαθὰ εἰς πέντε" ἔστι γὰρ
αὐτῶν τὰ μὲν ἴδια ϑεοῦ, τὰ δὲ ἔδια ἀνθρώπων. τὰ δὲ κοινὰ ϑεοῦ καὶ
ἀνθρώπων, τὰ δὲ κοινὰ ἀνθρώπου καὶ τῶν ἄλλων ξώων πλὴν ϑεοῦ,

4 , , » 1 φ - i5 4 1
τὰ δὲ mevrov κοινά. ἔδια μὲν ovv ἐστὶ ϑεοῦ τὸ αἶδιον εἶναι καὶ τὰ
- 4 , M , 4
τοιαῦτα, ἴδια δὲ ἀνθρώπου τὸ σύμφρονα καὶ δίκαιον εἶναι καὶ τὰ 5
τοιαῦτα, κοινὰ ϑεοῦ καὶ ἀνθρώπων τὸ σπουδαῖον εἶναι" καὶ γὰρ τῷ
ϑεῷ ὑπάρχει καὶ τῷ ἀνθρώπῳ σπουδαίῳ εἶναι. ἴδιον δὲ ἀνθρώπου ἡ

, - y , - - »
ἐγκράτεια κακοῦ τινὸς ovoa ἀποτρεπτική, τῷ ϑεῷ δὲ οὔτε γενέσϑαι
οὔτε ὑπάρχειν κακὸν καλῶς ἔχει λέγειν" καὶ τἄλλα τὰ τοιαῦτα. κοι-
νὸν δὲ ἀνθρώπων καὶ τῶν ἄλλων ξώων πλὴν ϑεοῦ ἀνδρεία" αὕτη γὰρ 10
κινδύνου τινὸς καὶ φόβου ἀντιστατική ἐστε" καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα.
πάντων δὲ κοινὸν τὸ καλόν: —

48, ἕκαστον τῶν ὄντων ἀποτελεῖται διὰ τέσσαρας αἰτίας" ἢ γὰρ
διὰ τὸ περὶ χρηστὴν ὑπάρχειν ἀπροσδόκητον τύχην ἢ δι᾽ ἐπιστήμην ἢ
διὰ φύσιν ἢ διὰ βίαν καὶ ἀνάγκην. τὰ μὲν διὰ τύχην ἐστὶ τὸ ἀπὸ 15
ταὐτομάτου καὶ ἀπὸ προνοίας ἀποτελούμενον, τὰ δὲ δι᾽ ἐπιστήμην αἴ
τε οἰκίαι καὶ af νῆες καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, τὰ δὲ διὰ φύσιν οἷον οὗ
ἄνϑρωποι καὶ τὰ δένδρα καὶ τὰ ξῶα πάντα, διὰ δὲ βίαν καὶ ἀνάγκην
οἷον αἴ τῶν ἀλόγων ξώων δαμάσεις καὶ af κρατήσεις καὶ δεσποτεῖαι
καὶ τυραννίδες καὶ τὰ τοιαῦτα: — 20

49. διαιρεῖται τὸ ψευδολογεῖν εἰς τέσσαρα " ἔστι γὰρ αὐτοῦ v μὲν
ἐν ἀλαζονείᾳ. ἕν δὲ εἰρωνεία, ἕν δὲ κερτόμησις, ἕν δὲ ψευδολογία τις

1 , e τ , , “- ᾿ ΄
μετα βλαβης. o μὲν ovv ἀλαζονευόμενος ἐπὶ πλεῖον καὶ μεῖξον ψευ-

1 , t , er 4
δεται" προσποιητὸς γάρ ἔστιν, 0 ovx οἷδεν εἰδέναι ϑέλων καὶ ἀπὲερ ovx
ἔχει ἔχειν. ὁ δὲ εἰρωνευόμενος ἐπὶ τὸ ἔλαττον ψεύδεται" 0 τὲ γὰρ 25
πλούσιος πένης φησὶν εἶναι ἐὰν εἰρωνεύηται, καὶ ὁ σοφὸς οὐκ εἶναι
σοφός. ὃ δὲ ἐν τῷ κερτομεῖν ψευδολογῶν μετὰ τοῦ σκώπτειν οἷον τὸ
ἡττᾶσϑαι κρατεῖν ἢ καλὸν τὸ κακὸν λέγων καὶ σοφὸν τὸ ἀπαίδευτον,

e i] , e i] ^ - 3 [4 [|
0 δὲ μετα βλαβης olov ὁ τὰ ψευδῇ μαρτυρῶν xal ἀἁπαρνούμενος xai
τἄλλα τὰ τοιαῦτα: — 30

50. διαιρεῖται ὁ ψευδόμενος εἰς δύο" ὁ μὲν γὰρ ἑκὼν ψεύδεται
ὃ δὲ ἄκων. ὁ μὲν οὖν ἑκὼν ψευδόμενος ἐξαπατῷ τινὰς καὶ ἄλλως ἀπά-

. € "v ’ LE" d " $5 8
την ἐμποιεῖ, 0 δὲ axcov ψευδόμενος αὐτὸς ἐξηπατημένος ψευδεται ἀπὸ
τῆς ἐν αὐτῷ ἀπάτης οὔσης: —
fa — 5], διαιρεῖται ἡ ἀρχὴ εἰς τρία" ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν κατὰ φύ- 30

4) ἐστὶν θεοῦ cod. — 14) ἀπροσδόκητον: ita scripsi, cod. obscure
ἀπροσδέγτον (-δεκτονῦ cui repugnat accentus, - δέητον). — 15) ἐστὲν
τὸ cod. — 35) τρέα : cod. τέσσαρα.

ARISTOT. PSEUDEPIGH. 44

— 690 —

σιν, ἕν δὲ κατὰ βίαν, ἕν δὲ κατὰ ταξιν καὶ ϑέσιν. κατὰ φύσιν μὲν
οὖν ἄρχει τὸ ἄρρεν τοῦ ϑήλεος καὶ τὸ ἰσχυρότερον τοῦ ἀσϑενεστέρου
olov ἐν μὲν βουσὶ ταῦρος ἐν δὲ προβάτοις κριὸς καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα,
κατὰ βίαν δὲ οἷον oí δεσπόται τῶν δούλων καὶ οἵ τύραννοι τῶν ne

5 λεῶν καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα, κατὰ τάξιν δὲ καὶ θέσιν οἷον τὸ πρῶτον
τεχϑέν" ἐντεῦϑεν ἀρχή ἐστι τῆς μὲν τραγῳδίας « ὦ παλαιὸν Ἄργος»;
τῶν δὲ στοιχείων τὸ ἄλφα καὶ ἀριϑμοῦ τὸ ἕν.

52. διαιρεῖται τὸ ὀρθῶς λέγειν εἰς πέντε" ἔστι γὰρ αὐτοῦ tv μὲνρ!

ὅσα δεῖ λέγειν, ἕν δὲ ὅπου δεῖ λέγειν, ἐν δὲ πρὸς ovg δεῖ λέγειν, ἣν δὲ

10 ἡνέκα δεῖ λέγειν, ἕν δὲ d δεῖ λέγειν. τὸ μὲν οὖν ὅσα δεῖ λέγειν ἐστὶ τὸ
μήτε πλείω μήτε ἐλάσσω τῶν ἱκανῶν, τὸ δὲ ὅπου δεῖ λέγειν ἐστὶν ἐν
τόπῳ οἷον ἐν ἀγορᾷ καὶ ἐν γυμνασίῳ καὶ ἐν διατριβῇ καὶ ἐν τοῖς δέου-
σιν ἄλλοις τόποις, τὸ δὲ πρὸς oUG δεῖ λέγειν ἑκάστῳ τὸ ἁρμόττον καὶ
πρὸς ὃν ὃ ἁρμόττει οἷον πρὸς πρεσβυτέρους πρὸς μοχϑηροὺς ἢ ἡδεῖς

15 καὶ πρὸς ἐχϑροὺς ἢ φίλους, τὸ δὲ ἡνίκα δεῖ οἷον τὸ μήτε πρότερον
μήτε ὕστερον μήτε διὰ μέσου ἄτερ τοῦ καιροῦ ἀλλ᾽ εὐκαίρως,, τὸ δὲ ἃ
δεῖ λέγειν οἷον τὰ συμφέροντα καὶ ὠφέλιμα καὶ αὐτῷ καὶ τῷ φίλῳ: --

ὅ8. διαιροῦνται αἴ ἐπιστῆμαι τῶν πρώτων καὶ τῶν δευτέρων εἰς
τρία" εἰσὶ γὰρ αὐτῶν αἱ μὲν πρῶται, αἵ δὲ δεύτεραι; aí δὲ τρίται. ^s

20 πρῶται μὲν ovv εἰσὶν αἴ παρασκευαστικαί τε καὶ μεταλλευτικαὶ καὶ
ὑλοτομικαὶ καὶ λιϑοτομικαί, δεύτεραι δὲ ai τε ποιητικαὶ καὶ μετασχη-
ματιστικαὶ οἷον ἡ μὲν χαλκευτικὴ τὸν σέδηρον " τοῦτον γὰρ λαβοῦσα
μετεσχημάτισε καὶ ἐποίησε χαλινοὺς καὶ ὅπλα καὶ τὰ τοιαῦτα, ἡ δὲ λι-
ϑουργικὴ τοὺς λέϑους παραλαβοῦσα μετεσχημάτισε καὶ ἐποίησε τείχη

25 καὶ οἰκίας καὶ τὰ τοιαῦτα. πάλιν αἴ τρίται" ἡ μὲν γὰρ ἱππικὴ πα-
ραλαβοῦσα τὸν χαλινὸν ἐχρήσατο καλῶς καὶ ἡ πολεμικὴ τὰ ὅπλα καὶ
ἐπὶ τῶν τοιούτων, καὶ πάλιν ἡ αὐλητικὴ παραλαβοῦσα τοὺς αὐλοὺς
ἐχρήσατο καλῶς καὶ ἡ κυβερνητικὴ τοὺς οἴακας παραλαβοῦσα καὶ ἐπὶ
τῶν ἄλλων τῶν τοιούτων: —

30 54. διαιρεῖται 0 καϑαρισμὸς καὶ ἡ κάϑαρσις εἰς τρία ἔστι γὰρ
αὐτῶν ἕν μὲν νόμῳ, ἕν δὲ φύσει, ἕν δὲ τέχνῃ καὶ πραγματι. νόμῳ μὲν
οὖν ἐστὶ καϑαρμὸς οἷον 0 τε τοῦ ἀέρος ὅταν ἀποκαϑαίρηται καὶ orav
τὰ ὕδατα cgi καϑαρὰ καὶ τὰ βρώματα καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα... τέχνη

4) κατὰ βέαν δέ: haec ego addidi, om. cod. — O0) Ἄργος (Eurip.
Electra): ἄρτος cod. — 10) ἐστὲν τό cod., ut supra. — 10) ἅὥτερ cod. —
16) εὐκαίρως: ἐσκαίρως cod, — 32) ἐστὶν καϑαρμός cod. — 33) ὦσι:
cod. εἰσί. — καὶ πάντα τὰ τοιαῦτα... τέχνῃ δὲ: cod. xal πάντα. τέ-
χνὴ δὲ. excidit igitur alterum, sc. φύσει δὲ etc.

"

— 691: —

δὲ xai πράγματι olov 5j τε τῶν χαλκωμάτων καὶ τῶν ἱματίων πλύσις
καὶ τὰ τοιαῦτα: — ——

) 55. διαιρεῖται ἕκαστον τῶν ὄντων εἰς τρία" ἔστι γὰρ ἢ ἀγαϑὸν ἢ
κακὸν ἢ οὐδέτερον. τὸ μὲν οὖν ἀγαϑόν ἐστιν ὅταν ὠφελήσῃ τινὰ καὶ
οὐ βλάψῃ, τὸ δὲ κακὸν ὅταν βλάπτῃ ἀεί, τὸ δὲ οὐδέτερον ὅπερ ποτὲ s
μὲν βλάψει ποτὲ δὲ ὠφελήσει olov οἵ περίπατοι καὶ οὗ ὕπνοι καὶ of
ἑλλέβοροι καὶ τὰ τοιαῦτα, ἢ οὔτε βλάψει ὅλως οὔτε ὠφελήσει: --

L — 86. τῶν ὄντων ἀγαϑῶν ὁμοιότης τῶν περὶ τὴν ψυχὴν καὶ τῶν

) περὶ τὸ σῶμα καὶ τῶν ἐκτός ἐστιν αὕτη" τὰ μὲν οὖν πρῶτα τοῖς πρώ-
τοις ἐστὴν ὅμοια, τὰ δὲ δεύτερα τοῖς δευτέροις, τὰ δὲ τρίτα τοῖς τρίτοις, 10
τὰ δὲ τέταρτα τοῖς τετάρτοις “ ἔστε δὲ τὰ μὲν ἐν ψυχῇ; τὰ δὲ ἐν σώ-
ματι, τὰ δὲ ἐκτός. ἡ μὲν γὰρ φρόνησις ἐν ψυχῇ οὖσα αἰτία ἐστὶ τοῦ
κράτιστα τὴν ψυχὴν διακεῖσθαι, ἡ δὲ εὐεξία αἰτία ἐστὶ τοῦ τὸ σῶμα
ἄριστα διακεῖσϑαι" ὅπερ γὰρ βούλεται πράττει... 0 εὐδοξῶν. ἕκαστον
ἄρα τούτων τῶν ἀγαϑῶν πρωταγωνιστεῖ καὶ πρώτη λαμβάνεται ἡ 1:
ὁμοιότης. καὶ πάλιν ἡ μὲν δικαιοσύνη ἐν ψυχῇ ἐστὶν 1] καὶ αἰτία οὖσα
τῶν τῆς ψυχῆς μερῶν, ἡ δὲ εὐπρέπεια ἐν σώματι οὖσα εὐταξία ἐστὶν
τῶν τοῦ σώματος μερῶν ψυχροῦ καὶ ϑερμοῦ καὶ ξηροῦ καὶ ὑγροῦ, ἡ
δὲ εὐτυχία ἐκτὸς οὖσα εὐκαιρία τίς ἐστε πραγμάτων συμπτώσεως ὥστε
ταύτῃ πάλιν παραλαμβάνεται ἡ ὁμοιότης τῶν ἀγαϑῶν. καὶ πάλιν ἡ 20
μὲν ἀνδρεία || ἐν ψυχῇ οὖσα ἰσχύς τίς ἐστιν καὶ oim πρὸς φόβους καὶ
và τοιαῦτα, ἡ δὲ ἰσχὺς ἐν σώματι οὖσα πρὸς τοὺς πόνους καὶ τὰς κα-
ςοπαϑείας ἰσχύς ἐστιν, οἱ δὲ φίλοι ἐκτὸς ὄντες ἰσχὺν τήνδε ἔχουσιν
σερὸς τὴν ἐκτὸς βοήϑειαν" ᾧ γὰρ πολλοὶ φίλοι εἰσὶν ἰσχυρότερος οὗτος
ἐν πόλει" λαμβάνεται δὲ καὶ ταύτῃ τῶν ἀγαϑὼν τούτων ἡ ὁμοιότης. 25
2εαὶ πάλιν ἡ μὲν σωφροσύνη ἐν ψυχῇ οὖσα κοσμεῖ τὴν ψυχὴν καὶ συμ-
εεέτρως ζῆν ποιεῖ, τὸ δὲ κάλλος ἐν σώματι ὃν κοσμεῖ τὸ σῶμα καὶ σύμ-
getrQov παρασκευάξει, ὁ δὲ πλοῦτος ἐκτὸς ὧν χορηγὸς καὶ κοσμητὴς
κῶν ἀνθρώπων ἐστίν" καὶ ταύτῃ λαμβάνεται τῶν ἀγαϑὼν τούτων 1j
Διιυοιότης: —

57. τῶν κακῶν ὁμοιότης vOv περὶ τὴν ψυχὴν καὶ τὸ σῶμα καὶ
τῶν ἐκτός ἐστιν αὕτη. ἐν τῇ ψυχῇ μέν ἐστιν ἀδικία κάκιστα τὴν ψυ-
Av διατιϑεῖσα, ἐν δὲ τῷ σώματι νόσος κάκιστα διατιϑεῖσα τὸ σῶμα,
ἐν δὲ τοῖς ἐκτὸς ἀτυχία κάκιστα διατιϑεῖσα τὰς ἐκτὸς πράξεις" καὶ
rerUzg λαμβάνεται ἡ ὑμοιότης τῶν κακῶν τούτων. καὶ πάλιν ἐν μὲν 30
DU ἢ ἀφροσύνη ἀρρωστία τίς ἐστι καὶ ἀλογιστία ψυχῆς. ἐν δὲ σώματι

30

Γ
7) ἐλέβοροι cod. — 8) τῶν ἐἀγἄϑῶν, ὄντων cod. — 12) ἐστὶν τοῦ
'O«À. — 14) cod, πράττει ὁ εὐδοξῶν, confundens εὐεξίαν εἰ εὐδοξίαν,
[Ὁ δὰ 45 τῶν ἐκτός οὖσα comparari debebat. — 16) ἡ: cod. 7.

44"

-- 692 —

καχεξία ἀρρωστία ἐστίν, ἐν δὲ τοῖς ἐκτὸς ἀδοξία " προπηλακισμὸν yap
καὶ ἀρρωστίαν καὶ ὀλιγωρίαν περὶ τὰ ἄλλα τινὰ ἐμποιεῖ ταῖς ἐκτὸς
πράξεσι" καὶ ταύτῃ πάλιν λαμβάνεται τῶν κακὼν τούτων ἡ ὁμοιότης.
καὶ πάλιν ἐν μὲν ψυχῇ δειλία οὖσα ἐκπληκτικὰς καὶ πάντων ἥττους
6 τῶν φόβων παρασκευάξει τὰς ψυχάς, ἐν δὲ σώματι ἀσϑένεια πάντων
τῶν πόνων ἡττᾶσϑαι τὰ σώματα παρασκευάζει; ἐν δὲ τοῖς ἐκτὸς ἐχϑροὶ
ὄντες ἀσϑενὴ περὶ τὰς ἐκτὸς πράξεις καὶ εὐκαταφρόνητον ποιοῦσιν" ᾧ
γὰρ πολλοί εἶσιν ἐχϑροὶ οὐδὲν τούτῳ ῥαδίως ὑπάρχει. καὶ ἔστιν ἡ μὲν
δειλία ἐν φόβῳ εὐκαταφρονήτους ποιοῦσα, ἡ δὲ ἀσϑένεια ἐν πόνοις

10 εὐκαταφρόνητον τὸ σῶμα ποιεῖ, ἡ δὲ ἔχϑρα ἐν πράξεσι ταῖς ἐν βίῳ.
καὶ ἡ μὲν ἀσωτία καὶ ἀκολασία αἰσχρὰν τὴν ψυχὴν καὶ ἄκοσμον παρα-
σκευάαξει. τὸ δὲ αἶσχος ἐν σώματε ὃν αἰσχρὸν τὸ σῶμα καὶ ἄκοσμον πα-
ρασκευάξει, ἡ δὲ πενία ἐκτὸς οὖσα αἰσχρὸν βίον παρασκευάξεε" καὶ
ταύτῃ λαμβάνεται τῶν κακῶν τούτων ἡ ὁμοιότης: —

15 58. διαιρεῖται ἡ φιλία εἰς τέσσαρα ἔστι yag αὐτῆς ἡ μὲν συγγε- 1
νική, ἡ δὲ ἑταιρική, ἡ δὲ ξενικής ἡ δὲ ἐρωτική. ἔστε δὲ ἡ μὲν συγγε-
νικὴ οἷον πατὴρ πρὸς υἱοὺς καὶ ἀδελφοὶ πρὸς ἀδελφοὺς καὶ οἵ ἄλλοι
οὗ οἰκεῖοι, ἡ δὲ ἑταιρικὴ ἢ κοινωνοῦσιν of διὰ συνήϑειαν φέλοε ytvo-
μενοι, ἢ δὲ ξενικὴ ἡ διὰ γραμμάτων καὶ συστάσεως ποιοῦσα φίλους . ἢ

20 δὲ ἐρωτικὴ ἡ δι᾿ ἐπιϑυμίας τῆς τῶν καλῶν φιλίας κοινωνίαν παρα-
σκευαζουσα: —

59. διαιρεῖται ἡ ἀποβολὴ τῆς ἐπιστήμης εἰς vola: ἔστι γὰρ αὐτῆς
ἕν μὲν ἐὰν φϑαρῇ οὗπερ ἐστὶν ἡ ἐπιστήμη, ἕν δὲ ἐὰν λήϑη γένηται,
ἕν δὲ ἐὰν ὁ ἔχων τὴν ἐπιστήμην φϑαρῇ. ἐὰν μὲν οὖν οὗ ἐστὶν ἡ ἐπι-

2 στήμη φϑαρῇ οἷον Σωκράτους, ovx ἔτι ἐστὶν ἐπιστήμη" ἔφϑαρται yap.
ἐὰν δὲ λήϑη γένηται. καὶ οὕτως ἀποβάλλομεν τὴν ἐπιστήμην. ἐὰν δὲ
ὁ ἔχων τὴν ἐπιστήμην φϑαρῇ ἄνϑρωπος, ἀναγκαῖον ἐστὲ συμῳϑείρε-
σϑαι καὶ ἀποβάλλεσϑαι αὐτήν: ---

00. διαιρεῖται ἡ μουσικὴ εἰς τρία" ἔστι γὰρ αὐτῆς ἕν μὲν αὐτοῦ q.i

80 τοῦ στύματος ἔργον, ἕν δὲ χειρῶν καὶ στόματος, ἕν δὲ τῶν χειρῶν. ἣν
δὲ μόνον αὐτοῦ τοῦ στόματος ἔργον οἷον at τε δαὶ καὶ of τερετισμοὶ
καὶ τὰ τοιαῦτα, τῶν δὲ χειρῶν καὶ τοῦ στόματος ἢ τε χοραυλητικὴ καὶ
αὐλητικὴ καὶ τὰ ὅμοια, τῶν δὲ χειρῶν ἡ κιϑαριστικὴ καὶ τὰ τοι-
«Uta: —

35 61. διαιρεῖται ἡ ἰατρικὴ εἰς πέντε" τὸ μὲν γὰρ αὐτῆς ἐστὶ qag- (1
μακευτικόν͵ τὸ δὲ χειρουργικόν, τὸ δὲ διαιτητικόν, τὸ δὲ νοσογνωμι-

23) γένηται cod. — 30) ἕν δὲ τῶν χειρῶν: tertium hoc in cod. omis-

sum ego nddidi. — ἕν δὲ χειρῶν — ἔργον in margine scripta sunt. —
33) xal αὐλητική: haec item in margine suppleta sunt.

-- 6983 —

xóv, τὸ δὲ βοηϑητικόν. καὶ ἡ uiv φαρμακευτικὴ διὰ φαρμακείας
ἰᾶται τὰς ἀρρωστίας, ἡ δὲ χειρουργικὴ διὰ τοῦ τέμνειν καὶ καίειν
ὑγιάζει τοὺς κάμνοντας, ἡ δὲ διαιτητικὴ διὰ τοῦ διαιτᾶν ἀπαλλάττει
τῆς ἀρρωστίας, ἡ δὲ νοσογνωμικὴ διὰ τοῦ γνῶναι τὴν νόσον οὕτως
ἑᾶται τὸν νοσοῦντα, ἡ δὲ βοηϑητικὴ διὰ τῶν βοηϑημάτων ὑγιάζξει τοὺς 5
ἀσϑενοῦντας: ---

11) 62. διαιρεῖται τὸ κάλλος εἰς vola: ἕν μὲν γὰρ αὐτοῦ ἐστὶν ἐπαι-

νετόν, οἷον ἡ διὰ τῆς ὄψεως εὐμορφία᾽' ἄλλο δὲ χρηστικόν. οἷον ὕρ-
γανον καὶ οἰκία καὶ τὰ τοιαῦτα πρὸς χρῆσιν εἰσὶ καλά" τὰ δὲ πρὸς
ὠφέλειαν, οἷον νόμος καλὸς καὶ ἐπιτηδεύματα καὶ τὰ τοιαῦτα πρὸς 10
ὠφέλειαν εἰσὶ καλά:

M 63. διαιρεῖται ἡ ἀρχὴ εἰς μέρη πέντε" ἕν μὲν εἰς τὸ κατὰ νόμον,

ἕν δὲ εἰς τὸ κατὰ φύσιν͵ ἕν δὲ εἰς τὸ κατὰ ἔϑος, ἕν δὲ εἰς τὸ κατὰ γέ-
voc, πέμπτον δὲ εἰς τὸ κατὰ βίαν. of μὲν οὖν ἐν ταῖς πόλεσιν ἄρχον-
τες ὅταν ὑπὸ τῶν πολιτῶν αἰἱρεϑῶσιν, οὗτοι κατὰ νόμον ἄρχουσιν. ἡ
δὲ τοῦ κατὰ φύσιν ἀρχὴ οὐ μόνον ἐν τοῖς ἀνθρώποις ἀλλὰ καὶ ἐν τοῖς
ἄλλοις ξώοις ἐστίν" ἐπὶ πολὺ γὰρ πανταχοῦ τὰ ἄρρενα τῶν ξώων τῶν
ϑηλειὼν ἄρχει. ἡ δὲ τοῦ κατὰ ἔϑος ἀρχὴ τοιαύτη ἐστίν. οἷον of παι-
δαγωγοὶ τῶν παίδων ἀρχουσι καὶ of διδάσκαλοι τῶν φοιτητῶν. κατὰ
γένος δὲ ἀρχὴ τοιαύτη τις λέγεται, ὅταν πατέρα βασιλέα τελευτήσαντα 10
υἱὸς διαδέξηται καὶ πάλιν τοῦτον ὁ τούτου υἱὸς καὶ ἐφεξῆς δὲ ὡσαύ-
τως. ὅσοι δὲ βιασάμενοι || ἄρχουσιν ἀκόντων αὐτῶν, ἡ τοιαύτη ἀρχὴ
κατὰ βίαν λέγεται εἶναι: —

-

5

64. Σκεπτέον ἥτις ἐστὶ τῶν ξώων πρὸς αλληλα διαφορά. φαμὲν
kf - , , τ
ovv εἶναι τῶν ξώων τὰ μὲν ϑνητά, τὰ δὲ ἀϑάνατα. ϑνητὰ uiv ovv ss
Δ 4m , e “ »
εἰσὶ ὅσα πέφυκε φϑείρεσϑαι καὶ αἵματος κοινωνεῖν, olov ἄνϑρωπος
4 -μ N ^ - , , P1 » - L]
xal βοῦς καὶ τὰ τοιαῦτα τῶν ξώων" ἀϑανατα δὲ olov ἄγγελοι. τῶν δὲ
ϑνητῶν ξωων τὰ μέν ἐστι πτηνά. τὰ δὲ ἔνυδρα, τὰ δὲ πεξά. πεξὰ μὸν
kJ , - U -
ovv εἰσὶν olov ἄνϑρωπος κύων ἵππος καὶ τὰ τοιαῦτα καὶ ἁπλῶς οἷς ὁ
βίος ἐπίγειός ἐστιν, ἔνυδρα οἵ τε ἐχϑύες καὶ τὰ ὄστρεα καὶ ἁπλῶς οἷς so
e A e ^ , 4 » 1 - P]
ἢ διαγωγὴ ἐν ὑγρῷ ἐστί, πτηνὰ δὲ olov ὄρνιϑες καὶ σφῆκες καὶ μέ-
[4] ν 4 - , 9 - LI
λισσαι καὶ ἄλλα ὅσα τοιαῦτα ἃ διὰ τῆς οἰκείας φύσεως ὀχοῦνται κατὰ
τὸν ἀέρα. πάντα δὲ τὰ τοιαῦτα καὶ κατὰ ψυχὴν καὶ κατὰ τὸ σῶμα δο-
- , , 5 - ,
κεῖ διαφέρειν ἀλλήλων. ὅτι μὲν ovv κοινῶς κατὰ πάντων τούτων κα-
τηγορεῖται ξῶον εἶναι δῆλον, διαφορὰν δέ viva. ἔχει τούτων ἕκαστον 35
, 4 L1 M LEES , N M ἢ
καϑάπερ εἴπομεν" τὸ μὲν γὰρ αὐτῶν πεζον, τὸ δὲ ἔνυδρον, τὸ δὲ πτη-

28) ἐστὶν πτηνά cod.

,

— 604 —

) 0 δὲ ἀϑα * τὸ δὲ ; J ἐφ᾽ ἀπά
vOv, τὸ δὲ ἀϑάνατον" τὸ δὲ κοινὸν κατηγορούμενον ἐφ ἀπαντῶν
, a A
φαμὲν εἶναι τὸ γένος. ἕκαστον δὲ τούτων ἐστὶ ξῶον,, τὰ δὲ διαι-
ρεϑέντα τῶν ξώων λεκτέον εἴδη εἶναι. τὸν αὐτὸν δὲ τρόπον καὶ ἐκὶ
“ - -ὦ PT 4
σχήματος xol ἀριϑμοῦ. τοῦ τε γὰρ τριγώνου καὶ τῶν λοιπῶν κοινὸν
- ’ [4 e -

5 φαμὲν εἶναι τὸ σχῆμα" τούτων γὰρ ἕκαστόν ἔστιν ὅπερ ὑπάρχει σχῆμα
τί" δῆλον οὖν ὅτι τὸ μὲν σχῆμα γένος ἂν εἴη τούτων, ταῦτα δὲ τοῦ
σχήματος εἴδη" τὸ γὰρ σχῆμα διαιρήσομεν εἰς τρίγωνον καὶ τετρά-
γωνον καὶ τὰ λοιπά, ὁμοίως δὲ καὶ τὸ περιττὸν καὶ τὸ ἄρτιον εἴδη

- 9 - ^w 3 ? - « e , L1
τοῦ ἀριϑμοῦ εἶσι" κοινῇ γὰρ αὐτῶν κατηγορεῖται ὁ ἀριϑμός. ἐπεὶ δὲ

10 τὸ μὲν γένος δυκεῖ πρότερον εἶναι τοῦ εἴδους, τὸ δὲ πρότερον οὐχ
ἁπλὼς λέγεται, εἴπωμεν περὶ αὐτοῦ: —

, b Ἃ
65. τὸ πρότερον λέγεται πενταχῶς" ἢ γὰρ φύσεε ἢ χρόνῳ 1
, *« , , Hi -

δυνάμει ἢ ϑέσει ἢ τάξει λεχϑήσεται. ϑέσει μὲν ovv olov τὸ ἐπὶ τῶν
κειμένων ψήφων εἰώϑαμεν λέγειν, οἷον ὅτι πρότερον αὕτη ταύτης"
ι5 τάξει δὲ οἷον ὁ ταξίαρχος τοῦ λόχου καὶ ὁ λοχαγὸς τοῦ ἰδιώτου καὶ τὸ
ἃ τοῦ β' δυνάμει δὲ φαμὲν εἶναι πρότερον τὸν στρατηγὸν τοῦ στρα-
τιώτου καὶ ἁπλῶς τὸν δυνάστην τοῦ ἰδιώτου" χρόνῳ δὲ οἷον πατὴρ
υἱοῦ καὶ πᾶν τὸ πρεσβύτερον τοῦ νεωτέρου" φύσει δέ ἔστι πρότερον
οἷον τε μονὰς τῆς δυάδος καὶ τὸ μέρος τοῦ ὅλον καὶ τὸ γένος τοῦ
20 εἴδους, καὶ ἁπλῶς ὅσα αὐτὰ ἀλλήλοις μὴ συναναιρεῖται, τούτων τὸ

3 - , " ,
μὲν ovv ἀναιροὺῦν πρότερόν ἐστι. τὸ φύσει δὲ συναναιρούμενον ὕστε-
gov: οἷον τῆς μονάδος ἀναιρεθείσης ἡ δυὰς ἀναιρεῖται καὶ πᾶς
ἀριϑμός, δυάδος δὲ ἀναιρεϑείσης οὐδὲν κωλύει μονάδα εἶναι" sroo-
τερον τοίνυν τῇ φύσει μονὰς δυάδος. ὁμοίως δὲ καὶ τοῦ μέρους ava-
, ὦ , - - o." |» 9 ’ Y
25 ρεϑέντος τὸ 0Àov αναιρεῖται, τοῦ δὲ 010v ur ὄντος οὐδὲν κωλύει τὸ
μέρος εἶναι. φανερὸν δὲ ὅτε ὁσαχῶς τὸ πρότερον λέγεται, τοσαυταχῶς
καὶ τὸ ὕστερον λεχϑήσεται" τὸ γὰρ ὕστερον ἐροῦμεν ἢ φύσει ἢ χρό-

Ἃ "^ , Ἢ [4
vo ἢ ϑέσει ῃ τάξει ἡ δυναμει: —
Ν - N , e - 4
00. οσαχῶς τὸ πρότερον καὶ τὸ vortQov λέγεται; τοσαυταχῶς καὶ
10 περὶ τοῦ & μα λεχϑήσεται, olov ἢ φύσει ἢ ϑέσει ἢ δυνάμει ἢ χρόνῳ ἢ
τάξει. ϑέσει μὲν οὐν εἰσὶ τὰ τοιαῦτα ἅμα ὅσα τῷ τόπῳ ἐξ ἔσου ἐστίν.
οἷον τὰ τρέχοντα ἅμα φαμὲν εἶναι καὶ τὰ ἑστηκότα" τάξει δέ ἐστι τὰ
τοιαῦτα ἅμα οἷον οἵ τοῖς ξυγοῖς στοιχοῦντες. δυνάμει δὲ ἅμα λέγομεν
1 1 , ’ , , , 1 1 ^ v
τὰ μηδὲν ἀλληλων πλέον δυναμενα, χρόνω δὲ τὰ τοιαῦτα φαμὲν εἶναι
"^ ἅμα τὰ κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον ὄντα, φύσει δὲ λεκτέον ἅμα εἶναι to
- » 1 ' , " 02 ,

τε συναναιροῦντα ἀλληλα καὶ τὰ μὴ δυνάμενα χωρὶς ἀλλήλων εἶναι,

οἷον τό τε διπλάσιον καὶ τὸ ἥμισυ ταῦτα γὰρ συναναιροῦνται ἀλλή-

19) τὸ γένος: cod. τὸ γένους. --- 32) ἐστὶν τὰ cod.

— 695 —

λοις καὶ τὸ ἕτερον χωρὶς τοῦ ἑτέρου ἀδύνατον εἶναι" διπλασίου γὰρ
ἀναιρεϑέντος οὐκ ἔσται ἥμισυ καὶ ἡμίσους ἀναιρεϑέντος οὐκ ἔσται
διπλάσιον καὶ ἀδυνατόν ἐστι διπλασίου ὄντος μὴ εἶναι ἥμισυ. τούτων
οὕτως ἀποδειχϑέντων ἀκόλουϑον εἰπεῖν περὶ τῶν ὄντων: ---

y?) 07. τῶν ὄντων τὰ μὲν αὐτὰ xaO ἑαυτὰ ἐστι, τὰ δὲ πρός τι. 5
αὐτὰ μὲν οὖν καϑ᾽ ξαυτὰ ταῦτα ἐστὶν οἷον ἄνθρωπος οἰκία ἵμάτιον
χρυσίον καὶ πάντα ὅσα ἁπλῶς μὴ τῷ ἕτερόν τι εἶναι ἐξ ἀνάγκης ἐστί,
τὰ δὲ πρός τι τοιαῦτα ἐστὶν olov τὸ διπλάσιον καὶ ἡ ἐπιστήμη᾽ τό τε
γὰρ διπλάσιον πρὸς τὸ ἥμισυ λέγεται καὶ ἡ ἐπιστήμη πρὸς ἄλλο τι: ---

68. διαιροῦνται τὰ ἐναντία οὕτως. τῶν ὄντων τῶν μὲν ἔστε 10
τε ἐναντίον τῶν δὲ οὔ - χρυσῷ μὲν γὰρ καὶ ἀνθρώπῳ καὶ ἱματίῳ καὶ
τοῖς τοιούτοις οὐδέν ἐστιν ἐναντίον, ἀρετῇ δὲ καὶ ἀγαθῷ καὶ ϑερμῷ
ἔστιν ἐναντίον" ἀγαθῶν μὲν γὰρ ἐναντίον τὸ κακόν, ἀρετῇ δὲ κακία,
ϑερμῷ δὲ ψυχρόν. τῶν ἐναντίων τοίνυν αὐτῶν τὰ μὲν ἔχουσί τι ἀνὰ
μέσον τὰ δὲ οὔ. ἀγαϑοῦ μὲν γὰρ καὶ κακοῦ ἔστι τε ἀνὰ μέσον, κι- 15
νήσεως δὲ καὶ ἠρεμίας οὐδέν ἐστιν ἀνὰ μέσον" ἐξ ἀνάγκης γὰρ πάντα
ἢ κινεῖται 1] ἠρεμεῖ. καὶ ξωῆς καὶ ϑανάτου οὐδέν ἐστιν ἀνὰ μέσον ἐξ
ἀνάγκης γὰρ ὅπερ τῆς ξωῆς δεκτικόν ἐστιν, ἢ ζῇ ἢ τέϑνηκεν. αὐτὰ δὲ
τὰ ἐναντία λέγεται περιττῶς" ἢ γὰρ ὡς ἀγαϑῷ κακὸν ἐναντίον ἐστίν,
οἷον τῇ δικαιοσύνῃ ἡ ἀδικία καὶ τῇ σωφροσύνῃ ἡ ἀκολασία καὶ τὰ 20
τοιαῦτα, ἢ ὡς οὐδέτερον οὐδετέρῳ ἐναντίον ἐστίν ... τούτων γὰρ οὐ-
δέν ἐστιν οὔτε ἀγαθὸν οὔτε κακόν. ὡς κακὸν κακῷ δὲ ἐναντίον ἐστὶ
κακὸν ἡ ὑπερβολὴ τῇ ἐνδείᾳ καὶ τὰ x«9' ὑπερβολὴν καὶ ἔλλειψιν λε-
γόμενα olov τὸ ὑπερβαλλόντως ψύχεσϑαι" ταῦτα γὰρ καϑ᾽ ὑπερβο-
λὴν λέγεται" καὶ τὸ ἐλλεῖπον τοῦ ϑερμοῦ τῷ ἐλλείποντι τοῦ ψυχροῦ" 25
καὶ γὰρ ταῦτα κατ᾽ ἔλλειψιν ἐναντία : —

69. μετὰ ταῦτα τοίνυν περὶ καταφάσεως σκεπτέον πὼς λέγο-
μεν. φαμὲν οὖν πᾶσαν κατηγορίαν ἢ δηλοῦμεν ὑπάρχειν τι κατάφασιν
εἶναι, οἷον τὸ καϑῆσϑαι τὸν ἄνϑρωπον ἢ λευκὸν εἶναι τὸ ἱμάτιον καὶ
πάντα τὰ τοῦτον τὸν τρόπον λεγόμενα. ἀπόφασις δέ ἔστι τοιοῦτον 30
οἷον τὸ μὴ καϑῆσϑαι τὸν ἄνϑρωπον καὶ τὸ μὴ λευκὸν εἶναι τὸ ἱμάτιον
καὶ ἁπλῶς οὗ τὸ μὴ ἢ τὸ οὔ προστεϑὲν σημαίνει μὴ ὑπάρχειν τι: —

9) ἐστι (cf. v. 6): cod. εἰσί. — 10) ἐστὶ τί cod. hic et infra. --
18) ὅπερ: cod. ἅπερ. — 21) ἐστὶν. τούτων cod. sine lacuna, at desunt
exempla. — 22) ἐστὶν κακόν cod.

V.

Integrioris olim physiognomicorum Aristotelicorum textus reliquiae
etiamnunc habentur et in eis quae Polemonis epitomator (Christianus,
cf. p. 197 Fr.) Polemoni supplementa addidit (inde a 1l. II c. 15 sqq. excepto
tamen veri Polemonis epilogo c. 24 p. 306 ταῦτα ὅσα εἴρηται — ἐπιστή-
μὴν — Adam. p. 448, qui inter ipsa haec additamenta male detrusus est),
el in eis quae in libro suo physiognomoniae ex Graecis tribus auctoribus
Loxo medico nunc deperdito (quem citat Origenes) integrisque tunc el
Aristotele philosopho et Polemoue (quem Palemonem codices appellant
omnes) rhetore compilata exhibet interpres Latinus anonymus), quem
ipsius Polemonis et Favorini sub IIadriano florentium, quorum quasi quos
ipse testis viderit rixas et inimicitias (Philostr. vit. soph. 1, 8 et 25) post
utriusque mortem reminiscitur, subaequalem fuisse patet id est seculi
post Christum secundi ad finem vergeutis **). cuius opusculum ut pluri-
mum memorabile, quod pro primario rerum physiognomicarum fonte
quemque totum fere exhausit Alberto Magno fuit in opere de animalibus
modo Loxum citanti modo Palemonem modo corrupte Platonem, interdum

*) qui ita incipit: Ex tribus auctoribus quorum libros prae mamu ha-
bui, Loxi medici Aristotelis philosophi Palemonis declamatoris qui de phy-
siognomonia scripserunt, ea clegi quae ad primam | institutionem huius rei
pertinent et quae facilius intelligantur.

**) auctoris nomen propter tria auctorum nomina in principio ad-
Scriptorum deperditum esse verisimile est. videtur autem is fuisse A pule-
ius, quem physica multa praeter Aristotelis de mundo librum ex Graeco
transtulisse scimus: hunc enim et Albertus uno loco auctorem appellat
(opp. t. II p. 24 ubi ea citat quae sunt in f. 22^ cod. Leod.) et in ti-
tulo libri habuisse videtur codex Harleianus 3060 (sec. XIV): nam licet
ipsum libri de physionomia initium nunc uno folio exciso perditum sit,
in indice tamen qui in fine huius codicis & recentiori quadam manu
sec. XV adiectus est eorum quae continentur pro ordine in hoc libro Àpu-
leio ille tribuitur id est eidem auctori cuius praecedunt de secta Plato-
nica et de deo Socratis. nec sane est qui praeter eum huius aetatis scri-
ptor magis conveniat (cf. de magia c. 36 cit. in Add. ad p. 277). ipsa
denique libri natura utpote ex Graeco conversi non tantopere repugnst.
sed de his alibi.

— 697 --

etiam Philemonem (unde nunc plane collustrantur quae olim disputavi de
Arist. libr. p. 222—25), postquam magna sui parte scriptoris ad alia de-
clinantis desidia truncatum in antiquo codice Berolinensi (m. lanuar. a.
1855) reperi, nunc tandem mihi in itinere Anglico (m. Sept. a. 1862) rena-
tum ex codicibus tribus Londiniensibus unoque Oxoniensi atque ex ipso
praecipue Leodiensi integerrimo cum aliis artis venatoriae (ut Henrici
Stephani utar) Analectis edendum praeparo. in quo negotio quum de Ari-
stotele et Polemone eiusque epitomatore Graeco anonymo quem pro ipso
Polemone legimus, itemque de altero eiusdem Polemonis metaphraste
Adamantio ampliorem mihi disputandi occasionem fore sperem, haec in-
terim tenenda esse moneo «ἐκ τῶν Πολέμωνος φυσιογνωμονικῶν» (qua-
lis est librorum manuscriptorum titulus) non nisi membra excerpta atque
disiecta misereque turbata nunc haberi, genuini autem Polemonis partem
maiorem rerumque ordinem genuinum (quem Adamantius etiam quanquam
inverterit, Aristoteli concedens a pedibus ordienti, tamen secutus est, a
Polemonis epitomatore plane destructum) ex antiquissima versione Latina
apud auctorem illum anouymum manere uua cum Loxi deperditi fragmen-
tis (quae ex codice Leodiensi partim edidit Pitra in Spicilegio Solesmensi
t. III Paris. 1855 p. 321—23 cf. p. 58, indicavit autem primus I. ἢ. Bor-
mans qui de hoc codice accurate disputavit : v. Compte rendu de la comm.
d'hist. sér. 11 t. 4 Brux. 1852 p. 128 cf. 126. 134) et libri Aristotelici ex-
cerptis, quae Polemonis quam reddit disputationi supplementa ille addi-
dit. deinde: autem alterum hoc addo, librum istum qui ferebatur Aristo-
telis, quamvis ad modum quidem similium multorum librorum qui male
ex fragmentis redacti antiquitus extant inter Hippocratica, eadem qua
nunc est condicione antiquissimorum iam librariorum auctoritatem nactus
sit, non tamen integrum quendam esse unius scriploris fetum sed ex duo--
rum librorum antiquitus perditorum fragmentis inter se similium qui de
physiognomonicis Peripatelice tractaverant, a librario quodam resarciente
atque ex altero alterum congplente fuisse conflatum: id quod et ordinis
defectus prodit et singula capitula ipsaque capitulorum fragmenta arguunt
nullo inter se nexu consuta (praecipue in c. 1—2: cf. Fülleborn, Beitráge
zur Geschichte der Philosophie VIII p. 52. vide fragmentorum initia p.
806, 7 ὅσα μὲν ovv ... 806, 33 καϑόλου μὲν ovv τοιαῦτα ... cf. 800, 21
ἐφεξῆς et 800521 ὅσα μὴ ἐν τοῖς προειρημένοις δεδήλωται. 807, 3 ἔστι
δὲ ἄλλος τρόπος... 807, 11 ὅπερ ἐστίν... 807, 18 περὲ φωνῆς...
807, 25 ἔστε δὲ κράτιστον... 807, 31 ἀνδρείου σημεῖα. iterum in c. 4
p. 808530 πολλὰ δὲ καὶ ... et 800, 1 δεῖ μέντοι, deinde c. 5 init. p. 809,
26 νυνὶ δὲ πρῶτον. item lacuna patet inter c. 5 et 6, cf. 810512 et 14. —

— (698 “--

p. 814, 5 ὥσπερ ἐν ἀρχῇ διῃρέϑη).. item duorum ex duobus tractatibus
prooemiorum reliquiae quae quum eadem fere praedicent in eodem
tamen libro nunc quasi diversa se excipiunt capitula (primum c. 1—2 p.
805, 1 sqq., alterum c. 4 p. 808511 sqq. quae aperta est διττογραφία,
cf. 808511 — 805, 1. 808527 — 805, 11. 808532 — 805^19. 809, 19 —
807, 3). non igitur unum corpus est quod conspicimus, sed membrorum
mutilorum fortuita fere congeries. quae libri natura quum antiquissima
sit et cum ipso libro nata, partes tamen sunt quibus postea demum quum
uberiores olim fuissent, librariorum festinantium negligentia et breviandi
studium gravius damnum intulit, eas dico quae utpote merum recensum
agentes rei uniformitate taedium moverent, velut specierum physiogno-
micarum descriptio (c. 3) et ipsa praecipue ἡ ἐκλογὴ τῶν σημείων (c. 0
sqq. usque ad finem). in his quidem a scribis multa omissa esse mani-
festum est, revera autem olim haec extitisse pleniora docet Polemoais
epitomator Graecus qui quae Polemoni in fine assuit ex Aristotelis par-
tim qui ferebatur tractatu. verbotenus descripsit, docet antiquior etiam
interpres Latinus qui et ipse Polemonis εἴδη aliis ex Aristotele additis
auget. quo factum est ut eadem quaedam capitula apud hunc legantur
Latine quae Graece ex Aristotele integriore extant in epitoma Polemonis.
scilicet quatuordecim species (una tantum ϑυμωώδους omissa) habet Po-
lemo easdem eodemque ordine quas priores posuit Aristoteles apud quem
nunc numerantur 22:

1. ἀνδρεῖος 14. μικρόψυχος (φιλοχρήματος P.
2. δειλός φιλόργυρος Adam.)
3. εὐφυής 15. φιλόκυβος

4. ἀναίσϑητος (huc usque Polemon)
5. ἀναιδής (ἀναίσχυντος P.) 16. φιλολοίδορος

6. κόσμιος 17. ἐλεήμων

7. εὔϑυμος 18. ἀγαϑὸς φαγεῖν

8. ἄϑυμος (ἀνιαρός P.) 19. λαγνός

9. κέναιδος (ἀνδρόγυνος P.) 50. φέλυπνος

10. πικρός (21. λάλος)

11. ϑυμωώδης (deest apud P.) 22. μνήμων

12. πρᾶος (23. φϑονερός).

13. εἴρων

post φιλόκυβον ultima Polemonis sunt περὶ μωροπονήρων.. post quae
ut apud Adamantium p. 448 scqui debebat epilogus qui est p. 307. sed
epitomator ex Aristotele addidit capitula Adamantio ignota quibus descri-
buntur species 11, 16, 19 (cum figura Socratis ex Aristotelis nunc id est

699

Peripatetici cuiusdam antiqui testimonio descripta), 21 et 20 (quas con-
fundit Aristotelis textus nunc vulgatus), denique 23 (quae nunc deest apud
Ar.) iam vero apud interpretem Latinum praeter species Polemonicas
alio loco exhibentur octo haec: 5, 0, 11, 12, 17, 19, 20, 22. praeterea au-
tem in Polemonis epitoma Graeca ex Aristotele item excerpta sequuntur
quae ad ἐκλογὴν τῶν σημείων pertinent (p. 302—5: reliquorum enim
quae addit scriptor II, 23 extr. 24. 25— 27 ignotus fons est. c. 26 — Adam.
If, 2). atque eadem signa Aristotelica excerpsit Latinus, qui postquam
Polemonis (quem Palemonem vocant codices ubique omnes) disputationem
reddidit integram, repetit quae proprie Loxus seu Aristoteles posue-
runt. omnia autem haec quae Aristoteli debet auctor libri de physiogno-
monia, desunt in vulgato eius textu seculi XII[ et XIV qui mutilus est et
perturbatus: hunc quidem multi continent. codices (velut. Londinienses,
Oxonienses, Amplonianus, Marburgensis etc.) nec alium novit Albertus
(et qui Albertum expilant Petrus Paduanus, Matthias Farinatoris et au-
ctor physionomiae regiae quae dicitur) rari contra sunt in quibus illa
conservantur antiquiores seculi XII, velut Oxoniensis Ashmol. 3099 qui
licet ipse negligentissime sec. XIV scriptus sit, archetypum exprimit anno
1152 scriptum: cuius tamen ipsius iam tenor turbatus fuit. eundem plane
textum refert Berolinensis (lat. qu. 108) scriptus in era 1170 i. e. 1132, in
quo maior pars libri omissa est. unus autem omnium, quos quidem ipse
noverim, integer est (licet emendatus) et integro procedit ordine Leo-
diensis, quem iam anno 1856 Leodii frustra quaesitum postquam ex Án-
glia revertens nuper inspexi, nunc demum a Belgis liberaliter ad usus
meos commodatum penes me habeo.

Ἐκ τῶν ᾿ριστοτέλους pvovoyvouovixóv.

Aristoteles secundum codices qui
nunc extant (sec. XV).

(15) ἀναιδοῦς σημεῖα. ὀμμά-
τιον ἀνεπτυγμένον καὶ λαμπρόν,
βλέφαρα ὕφαιμα καὶ παχέα" μι-
κρὸν ἔγκυρτος" ὠμοπλάται ἄνω
ἐπῃρμέναι᾽ τῷ σχήματι μὴ ὀρϑός
ἀλλὰ μικρῷ προπετέστερος, ἐν ταῖς
κινήσεσιν ὀξύς, ἐπίπυρρος τὸ σῶ-
μα᾿ τὸ χρῶμα ὕφαιμον στρογγυ-

Aristotelis codex ab anonymo inter-
prete seculi II fin. latine redditus.

Qui inverecundus est ita esse de-
bet: patulis oculis lucidis, palpe-
bris crassis et sanguinolentis, ali-
quanto incurvus, scapulis in acu-
ium eminentibus, non lamen ere-
cíus, pronior, mobilis, aspersus
rubore, sublucente intrinsecus san-
guinolento colore, vultu rotundo,

λοπρόσωπος" τὸ στῆϑος ἀνεσπα-
σμένον (p. 807528---38 Bk.).

(6) κοσμίου σημεῖα. ἐν ταῖς
κινήσεσι βραδύς, καὶ διάλεκτος
βραδεῖα (βαρεῖα cf. Pol.) καὶ φω-
νὴ (καὶ διαλεκτικός" φωνὴ βραδεῖα
καὶ codd. cum vers. ant.) πνευματώ
δης καὶ ἀσμενής, ὀμμάτιον αλαμπὲς
μέλαν καὶ μήτε λίαν ἀνεπτυγμένον
μήτε παντάπασι συμμεμνκός, σκαρ-
δαμυκτικὸν βραδέως" τὰ γὰρ τα-
χέως σκαρδαμύττοντα τῶν ὑμμά-
των τὰ μὲν δειλὸν τὰ δὲ ϑερμὸν
σημαίνει (p. 807"88---808, 2).

700

pectore superius reiracto, infe-
riore palpebra magis cras-
sa. et quibus caput in modum
mallei prolixum est et pro-
minel ante ac retro (cf. Ar. p.
812, 8), et quibus cutis oris
tensa est, inverecundi sunt.

honestas morum et tranquillitas
hominis qui (sic Berol., que 0x:
Graece dicitur his indiciis col-
ligenda est: movetur tardius, lo-
quitur gravius, vocem infirmi po-
lius spiritus quam expressum (sc.
sonum gl. interl. Leod.) εἰ clarum
subit (subiit B, corr. mittit) quod
(que Ox.) Graeci vocant oculis
erit non perluctdis, magis nigris,
non salis clausis nec [adde apertis,]
tardis [adde palpebris]. palpebras
enim celeres diximus alias imbel-
lem alias calidum indicare.

Aristotelis codd. vuly.

(I) Θυμώδους
σημεῖα. ὀρϑὸς τὸ σῶ-
ue, τῷ σχήματι εὖ-
πλευρος εὔϑυμος (corr.
εὔρυϑμος). ἐπίπυρρος
(corr. ὑπόπυρρος)" c
μοπλαᾶται διεστηκυῖαι
καὶ μεγάλαι καὶ πλα-
τεῖαι, ἀκρωτήρια με-
γάλα καὶ ἐγκρατῆ:
λεῖος καὶ (corr. τὰ)
περὶ τὰ στήϑη καὶ
περὶ βουβῶώνας. εὐπώ-

Aristotelis codex ἃ Ρο-
lemonis epitomatore
excerptus.

᾿Θυμώδους σημεῖα
τάδε εἰσί. ὀρϑός. τῷ
σχήματι εὔπλευρος &U-
ρυϑμος, ἐπίπυρρος" ὡ-
μοπλάται διεστηκυῖαι
μεγάλαι (hic desunt
quaedam) καὶ éyxoa-
τεῖς" λεῖος τὰ περὶ
στῆϑος καὶ βουβῶνα,
δασυπωγων,τὰ νῶτα
εὐρύς" ὁ περίδρομος
τῶν τριχῶν κάτω βλέ-
πων. καὶ ὅσοις τὸ

Aristot. apud interpr.
lat. sec. ll.

Homo animosus qui
Graece dicitur ila
erit: corpore reclus,
lateribus idoneis, artus
omnibus membris at-
que concinnus, prope
rubicundus (ὑπό πυρ-
Qoc) huius scapulae
grandes separatae la-
tae, extremitates. pe-
dum et manuum gran-
des tenaces, leve pe-

clus, levia inguina,

yov, εὐαυξής (εὐαν-
ϑὴς edd. priores cum
vers. ant.)* ὁ περέδρο-
μος τῶν τριχῶν κάτω
κατεληλυϑώς (p. 808,
19—24).

701

περὶ τὴν κεφα-
λὴην δέρμα περιί-
όσταται9. καὶ
στρογγυλοπρόσω-
mou" καὶ ὀφρύες
οἷαε τῶν στρυ-
φνῶν᾽ καὶ δινῶν
κοιλότης.

oí

barba facile incre-
8068, ullima linea ca-
pillorum capitis deor-
sum demissa, frons
rotunda, capillus
non planus sed
assurgens. super-
cilia (rucia atque

(12) πραέως σημεῖα. ἰσχυρὸς τὸ
εἶδος. εὐσαρκος" ὑγρὰ σὰρξ καὶ
πολλή. εὐμεγέϑης καὶ σύμμετρος,
ὕπτιος τῷ σχήματι᾽ ὁ περίδρομος
τῶν τριχῶν ἀνεσπασμένος (ρ. 808,
24— 21).

subrecta habebit,
et nares (album in
cod. Ox. pro ultimo
verbo quod non intel-
lexit scriptor, fort. ad-
uncos).

mansue(us homo ita intelligitur:
erit solido ac forti vultu, carne
ampliore ac molli, idem corpore
"idiore magis quam minore, men-
suris corporis in se congruentibus,
aliquanto resupinus, ultima linea
capillorum capitis superius redu-
cta, imum (ime L, sine O. cf. f. 88
el 59?) manus ac pedis (pedes
corr. L.) [Ox. addit aut intelligen-
dum esi] quod non uniforme
est nec congestum sed dis-
creíum tanquam intlerra-
sum vel insculptum.

(169 Φελολοέΐέδο-
QoL οἷς τὸ ἄνω χεῖλος
μετέωρον᾽ καὶ τὰ εἴδη
προπετεῖς, ἐπίπυρροι
(p. 808, 32—33. cf. in-
fra p. 811, 20: ὅσοι δὲ
τὸ ἄνω χεῖλος καὶ τὰ
οὗλα προεστηκότα ἔχ-
ουσι φιλολοίδοροι᾽ ἀ-

Φιλολοιδόρου ση-
μεῖα: τὸ ἄνω χεῖλος
μετέωρον, καὶ κατω
προπετές" [del. ὑπέρυ-
ϑροι,] ἐπίπυρροι. ἀνα-
φέρεται ἐπὶ τοὺς κύ-
νας" ἴδοι δ᾽ av tig
καὶ ἐπὶ τῶν γεγη-
ρακότων ἵππων

(cf. Ar. apud Anon.
cod. Leod. f. 56^.)

ναφέρεται ἐπὶ τοὺς
xvvag).

(17) ἐλεήμονες
ὅσοι γλαφυροὶ καὶ λευ-
κόχροοι καὶ λιπαρόμ-
ματοι καὶ τὰ ῥινία
ἄνωϑεν ᾿διεξυσμένοι"
καὶ ἀεὶ δακρύουσιν.
of αὐτοὶ οὗτοι καὶ φι-
λογύναιοε καὶ ϑηλυ-
γόνοι καὶ περὶ τὰ ἤϑη
[...] ἐρωτικοὶ καὶ ἀ-
ειἰμνήμονες καὶ εὐφυ-
εἴς καὶ ἔνϑερμοι" τού-
τῶν δὲ σημεῖα εἴρηται
(p. 808, 33—37).

(19 “ἄγνου ση-
μεῖα. λευκόχρως καὶ
δασύς, ἐυϑείαις ϑριξί
[quae deesse videntur,
suppl. ex lat., cf. Pol.
ep.] καὶ παχείαις καὶ
μελαίναις " καὶ of κρό-
ταφοι δασεῖς εὐϑείαις
ϑριξί' λιπαρὸν τὸ ὁμ-

702

(haec ultima ἀναφέρε-
ται etc. ex signorum
descriptione .huc tradu-
cta videntur).

“αγνου σημεῖα. δα-
σὺς τῇ ὑπήνῃ εὐ-
ϑείας καὶ παχείας τρί-

v »t A η
χας ἔχων" λιπαρον τὸ

ὄμμα καὶ μάργον, 6 κἕ-
λη λεπτὰ καὶ νευ-
ρώδη᾽ καὶ ὅλος ὁρ-
νιϑώδης. δασύτης
σκελῶν, γαστρὸς

Misericordem ez his
intelliges esse: mem-
bris esse debel ylagv-
Qoic, cuius nominis si-
gnificationem suprain-
sinuavimus. coloris al-
bi, nigris oculis, nari-
bus ex superiori parle
tenuioribus. huiusmodi
homines et ad lacrimas
sunt faciles, mulieri-
bus dediti, et edunt fa-
cilius sobolem femin-
nam, moribus aulem
propemodum mul-
tiformes. Qui amo-
ribus (moribus Ox., di-
versis moribus Leod.
est deditus ita intelli
gilur: memor esse de-
bet, ingeniosus , cali-
dus, oculos habere
prope lacriman-
tes et prope pal-
lidos.

Libidinosi id est in-
temperantes libidinum
τα sunt: color. albus,
corpus hispidum, re-
cti capilli. partes
oris hispidae dire-
ctis el solidis capillis
el nigris. 1(em tem-
pora hispida si-

μάτιον καὶ μάργον (ρ.
808^4—96).

(20) φέλυπνοι οἵ
τὰ ἄνω μείξω ἔχοντες
καὶ γυπώδεις (corr.
ὀγκώδεις. cf. Ar. 810b
15) καὶ ϑερμοί, &ve-
κτικὴν σάρκα ἔχοντες.
[(21) λάλοι of τὰ ἄνω
μείξω ἔχοντες suppl. ex
Pol. ep.] καὶ γλαφυροὶ
τὰ εἴδη καὶ δασεῖς τὰ
περὶ τὴν κοιλέαν (p.
80856---9).

(22) μνήμονες οἵ
τὰ ἄνω ἐλάττονα ἔχον-
τες καὶ γλαφυρὰ καὶ
σαρκωδέστερα (p. 808ὺ
9—10).

708

καὶ ὀμμάτων λι-
παρότης᾽ καὶ τὸ
ἀνεσπασϑαιτὸ γέ-
νειον πρὸς τὴν Qi-
να, καὶ περιφέ-
ρείαν κοέλην ἔχειν
τὸν τόπον τὸν με-
ταξὺτῆς δινὸς καὶ
τοῦ γενείου. οἷον
εἶχε Σωκράτης ὃ
καλός (nota bene!).
xal οἷς ὑγροὶ of
ὀὑφϑαλμοί, of xoi-
οὗτοι λάγνοι, καὶ
οἷς ἡ φλέψ ἐν τῷ
βραχίονι, καὶ οἵ
ἠριενοὶ (sic. fort. νεύ-
θενοι, cf. Ar. p. 810, 30)
τὰς κνήμας.

λάλου σμεῖα. οἵ
τὰ ἄνω μεέξω ἔχον-
τες καὶ γλαφυροὶ τῷ
εἴδει καὶ δασεῖς τὰ
περὶ τὴν κοιλίαν.

φιλύπνου σημεῖα. of
τὰ ἄνω ἔχοντες μείξω
καὶ ὀγκώδεις (ed. male
ὑπνώδεις) καὶ ϑερμοὶ
εὔεκτον σάρκα
ἔχοντες.

ἢ
x«t

(23) φϑονεροῦ σημεῖα. of τὰ
ἀριστερὰ μείξω ἔχοντες καὶ οἷς af
ὀφρύες ἐπὶ τὰ βλέφαρα καϑήπουσιν.

milibus capillis.
oculos habebunt pigrio-
res humidos, cru-
ra (enuia nervis
intenta atque hi-
spida, ventrem
pinguem, mentum
reflexum, nares
ita ut inter nares
et mentum cava
sit quaedam pla-
nities. et quibus
vena in brachiis
est, et qui in pal-
pebris capillos
raros et defluen-
tes habent.

loquaces sunt qui
superiores partes cor-
poris multo maiores
habent quam inferio-
res ab inguine, qui
vultus habent [intell.
γλαφυρούς] — supe-
rius autem expositum
est hoc nomen (cf. sub
ἐλεήμονες) — , qui ven-
irem hispidum habent.

quibus memoria vi-
gel superiores partes
corporis minores ha-
bent, easdem etiam
Sicciores.

(cf. Arist. apud Anon.
cod. Leod. f. 56).

— 704 —

His addenda est quae sequitur apud anonymum latinum cinaedi
figura ad Aristotelem auctorem et ipsa pertinens, non ad Polemonem
(q. v. p. 290 avógoyvvov σημεῖα), licet ab Aristotelica descriptione, quae
nimis nunc exilis habetur, mirum quantum recedat.

(9) Κεναίδου ση-
μεῖα. ὄμμα κατακε-
κλασμένον" γονύκρο-
toc* ἐγκλίσεις τῆς κε-
φαλῆς εἰς τὰ δεξιά, αἴ
φοραὶ τῶν χειρῶν v-
πτιαι καὶ ἔκλυτοι, καὶ
βαδίσεις διτταί ἡ μὲν
περινεύοντος 7] δὲ κρα-
τοῦντος τὴν ὀσφύν, καὶ
τῶν ὀμμάτων περιβλέ-
ψεις" οἷος ἂν εἴη Διο-
νύσιος ὃ σοφιστής (p.
808, 12—10. cf. Anon.
cod. Leod. f. 41").

Cinaedi aut quos quidam dicunt (album
in cod. Ox., supplendum videtur avógoyvvow)
ita sunt: inclinato ad latus capite, coniunctis
scapulis, qui extollunt calcanea , qui plerum-
qae iunctos habenl pedes, quum loquuntur qui
glauciunt aliquatenus ut oves, qui narem suam
respiciunt et qui narem digitis suis diriguni
atque fingunt, qui quod aul ipsi sputant aul
alii sollicite calcant et obterunt, qui saepe in-
spiciunt parles eas sui corporis quas pulcrio-
res sibi habere videntur, qui frequenter sub-
rident loquentes, qui vocem tanquam perfra-
clam habent, qui supercilia seiuncta, qui
demissum superius cilium ita ul inferius oc-
cupetur, quibus salientibus eliam scapulae
prosiliunt, qui movent corpus ut mulieres, qui
brachia perversa habent et qui tunicam circa
lumbos tendunt, qui quum ridenl clamani el

qui frequenter manus aliorum apprehendunt.

Sequuntur alia in Polemonis epitoma additamenta
Aristotelica de signis (p. 302—5 Fr.).

l. Ὅσοις ὃ σπόνδυλος ἐξέστηκε κατὰ τὴν συναφὴν τοῦ
τραχήλου, ὑβρισταί. ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς Uc.

2. Οἵ τῶν χειλῶν τὸ κάτω τοῦ ἄνω προβεβλημένον ἔχοντες βλάκες
μετέωροι (μωροί Ar.) ἀσϑενεῖς μοχϑηροί. ἀναφέρεται ἐπὶ
τοὺς ὄνους (Ar. p. 811, 24).

3. Οἱ τὴν (iva ἄγαν πλατεῖαν (ἀκρόϑεν παχεῖαν Ar.) ἔχοντες
δειλοί (ἀναισϑητοί Ατ.). ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς vg (p. 811, 29).

4. Οἱ τὴν ῥῖνα ἄγαν βραχεῖαν (ἄκραν παχεῖαν Ar.) ἔχοντες Qa-
ϑύυμοι. ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς βοῦς (p. 811, 28), ἢ (vulg. Of) τῶν
ὀρνίϑων τοὺς πλατυρύγχους.

-- 705 ---

5. [01] τὴν [δῖνα) εὐϑεῖαν ἔχοντες πρόγλωσσοι. ἀναφέ-
ρεται ἐπὶ τὸ ϑῆλυ καὶ τὰς ῥδώνας (sic corrupte legitur.
corr. χῆνας).

6. Οἱ τὴν ῥῖνα βραχεῖαν καὶ σιμὴν ἔχοντες κλέπται καὶ λά-

γνοι. ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς ἐλάφους καὶ τοὺς ἀγρίους vc
(p. 81152).

NL

. Ὅσοις μυκτῆρες πεπταμένοι καὶ σιμοί, ϑυμώδεις. ἀναφέρεται
ἐπὶ τὸ πάϑος τὸ ἐν τῷ ϑυμῷ γινόμενον (p. 81103)" ἔδοι δ᾽ ἂν
τις καὶ ἐπὶ τῶν γεννάδων ἵππων.

σ᾽

Οἵ τὸ πρόσωπον σαρκῶδες ἔχοντες ῥάϑυμοι. ἀναφέρεται ἐπὶ τὸ

θῆλυ καὶ τοὺς βοῦς (y. 8110).

9. Οἱ τὸ πρόσωπον ἄγαν ὀστῶδες (τὰ πρόσωπα ἰσχνὰ Ar.) ἔχοντες
ἐπίπονοι (ἐπιμελεῖς) καὶ δειλοὶ (of δὲ σαρκώδη δειλοί Ar.) καὶ
ψυχροί. ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς ὄνους καὶ πιϑήκους καὶ ἐλά-
φους (p. 81156).

10. Of τὸ πρόσωπον ἄγαν μικρὸν ἔχοντες "πακούργοι.

ἀναφέρεται ἐπὶ τοὺς ὄνους.

11. Οἱ τὸ πρόσωπον μικροπρεπὲς ἔχοντες μικρόψυχοι ανελεύϑεροι
(p. 811512 et ^8). —

Reliqua ad Aristotelem nil pertinent.

Anonymi excerpta miscella ex Aristotelis
physiognomonicis.

(cod. Leod. 77 f. 54*—57^5. cod. Oxon. Aslimol. 399 f. 105—122.)

Nunc repetenda sunt, ut supra proposuimus, quae proprie
Loxus seu Aristoteles posuerunt vel aliter. interpretati sunt,
quamvis etiam locis suis aliqua adiunxerimus. quae enim Polemon dixit
et consentanea sunt reliquis auctoribus propemodum prosecuti sumus.

Lozxus tres oculorum colores optimos constituit . . . (f. 52» —54^).

Aristoteles (81134) dicil, quum frons compressior fueril ad
capul, el nares in origine sua prope simae!) sunt, liberales esse et re-
ferri ad leonem, | Idem dicil eos qui supercilia obducunt, pupillus

Ex glossis interlinearibus codicis Leodiensis: 1) sime: depresse ut
caprarum.
ARISTOT, PSEUDEPIGR. 45

— [2106 —

autem superius tendunt atque omni vultu summisso sunt, esse quidem
inhoneste blandos et referri ad canes. Idem (811530) dicit eos qui
vullu omni tranquillo, pari modo blandos esse et hos ad | canes referri. t.
Idem (811, 31) dicit, quibus origo narium tenuis est impudentes esse:
referri ad speciem corvorum. |

Aristoteles (811523) dicit promptos satis oculos inertes esse:
referri hos ad asinos. Idem (812^6) dicit oculos caprinos (sic L, ra-
pinos O, οἰνωποί Ar.) libidini esse deditos: referri hoc ad caprum.
Idem (812^11) dicit, qui rotundiores oculos splendidosque gerunt in-
satiabiles esse veneris , ut galli.

Aristoteles (812524) dicit animosos eos esse quorum post pri-
mam iuventutem genae duriores et nudae sunt, extimum autem men-
tum barba est obsitum. | Idem (813*5) dicil eos qui voce ita intendun!
ut proxime caprino balatu eam exasperent, furiosos esse in venerem:
referri hoc ad capras. -

Aristoteles (811, 17) dicit insidiosos qui brevem habent cerci-
cem tanquam si infulciat?) cetero corpori, et quibus subsannatio rel
aspiralio est narium et concussio prima | vultus ac reducti oris, ut in t. *
risu solet fieri vel certe quum indignalione concepta sermone ulimur :
ut €st ille sermo (ut Vergilius ΟἹ in bucolicis (8, 30) «Mopse, noras
incide faces: tibi ducitur uxor. sparge, marite, nuces : tibi deserit He-
sperus Oetam». et slatus oris vel motus corporis esse dicitur hoc vultu,
qui?) frequentes sunt absque indignalione. igitur Aristoteles prohibe!
contingere ea loca*) quae non oportet (sic in utroque cod.). Jdem
(812534) dicit, quotiens torus in fronte ^st superpositus (-tis L) super-
ciliis, inquietos esse ac furiosos.

Aristoteles dicit eos qui colorem varium habent tanquam lente?
aspersum, vitam lurpem facla turpia exercere, tam mulieres quam
mares. Idem dicit imperitos ac rusticos esse qai quum incedunt
brachia inferunt et immoderate commovent et qui calcaneis innituntur.
Idem dicit eos quibus parvum est veretrum atque siccum mulieribus
esse | deditos, et quibus etiam quum non intenditur rectum est, et qui. ὦ
feminis proximos habent vullus et ceteram corporis speciem. masculis
autem esse deditos?) qui corpore el vultu sunt virili, et qui alterum ex
oculis habent glaucum. ita et de mulieribus dicit, mulieres coire cum

2) infulciat: incumbat. — 8) qui: status vel motus. — 4) ea loca: ut
culi cunni et talium, — 5) lente: lens. lentis, genus leguminis. — 6) ma-
Sculis autem. esse deditos: nota sodomiticos.

-- 7007 —

mulieribus quarum species est muliebris, masculis autem magis deditas
quae!) magis ad virilem speciem respondent. Qui virilia habent magna
laneaque?) stolidi sunt. Idem dicit eos qui quum ambulant calcaneis
introrsum pedibus autem forinsecus conversis incedunt posteriora?)
sectari. Idem dicit a tentantibus se facilem1?) esse qui in alios tur-
pis est, qui vultum gerat femininum, et qui nigrum quod est intra ocu-
lum aliquanto pinguius habeat, et qui laevum oculum glaucum gerat.
Aristoteles dixit sensibus esse eos tardiores quorum crura in-
δι Curva sunt, quos | certum est detractione potius delectari: sunt enim
otiosi homines convenientes ad locum certum ineptisque narrationibus
studentes. | Et stolidos Aristoteles dicit esse quibus aures magnae
et ad vultum conversae sunt pedesque in modum falcium recurvi, quo-
rum voci insonant nares, et quorum lacerta tumida sunt ac recurva,
etl quorum genua introrsum retiracta sunt. Idem dicit colorem plumbo
similem et qui distinctus est maculis rotundis omnemque sordidum co-
lorem cutemque crassam.ac rugosam, rotundum venírem et prominen-
tem, quibusque caro durior est, el quibus surae crassae a(que nervo-
$ae sunt, et quibus vullus naresque crassae sunt: stoliditatis omnia
haec esse indicia. | Deinde Aristoteles (— Ar. in epit. Polem. 2, 20)
dicit invidos esse qui sinistras partes maiores habent, et quibus super-
yb cilia ad oculos detracta sunt. Idem (811, 26) dicit, | ubi ea pars quae
supra gingivas et oram labii superioris est eminet, id est medietas eius
spacii quae inter nares est oramque labii superioris (haec inde ab id
est om. Ox.), maledicum designari. Idem (808, 32 cf. Ar. in Pol.
epit. 2, 16) dicil maledicos esse quibus labium altum superius est, vul-
tus pronior hispidus subrubeus. Idem dixit suras quum retractae
sunt ad genua vel suffragines indicare hominem qui ad coitum facilis
sit et velox.
Aristoteles (810, 35) dicit femur quum nimia carne circumda-
(um est femininum potius videri, siccis solidisque ossibus virtuti assi-
gnari. Idem (812*13) dicit quum hispida nimium sunt femina et
curva, pronos in venerem ostendere: refertur hoc ad capros. Idem
(810*1) dicil nates sicciores viriles esse, nates amplis carnibus effemi-
natum ostendere, nales autem tanquam abscisas malignitatis esse signa :
refertur hoc ad ursum et simiam. | Idem (cl. Ar. 808, 31 γαλεαγκῶ-

7) cod. Leod. legit ve! quae cum falsa explicatione: sc. illis rebus.
— 8) lanea: mollia. — 9) posteriora: canino more. — 10) facilem: ad
agnoscendum.

45*

— 708 --

veg) dicit | pantomimis et aleae deditos esse qui brachia ab humero !.5
usque ad cubitum (ita O, caput male L) breviora habent quam est spa-
lium ab humero usque ad caput summum. — Isdem (codd. male Idem)
viliis altineri dicil eum qui femina parva, crura autem habet longiora.
Idem dicit trisles esse quibus vultus omnis rugosus est.

Aristoteles (813^7) dicit parva corpora velocia. (813511) quum
gitur sicca caro est in parvo corpore colorque calidus (codd. candi-
dus), inefficacem esse: (813510) quum vero magno corpori caro mollis
est vel color est frigidus, inefficaces sunt. color autem calidus niger
est, subniger , ignitus, rubeus: color frigidus albus est: medius inter
nigrum et pallidum habetur. et calidi coloris signum , ut supra dictum ἢ
est, ineridianae plagae, frigidi septentrionali attribulum est. rursus
(813»20) guum corpus parvum molli carne circumdatum est | et colo- τ. 8
rem ex frigidivribus sortitum est, facile perficit coepta et est efficax:
(813523) corpus autem magnum quum sicca carne circumdalum est el
colorem ex calidioribus sumpsit, efficax est vigetque sensibus.

Haec sunl quae apud Loxum et Aristotelem notanda esse
credidimus, quae etiam a Polemone vel non dicla vel aliter dicta
esse perspeximus. in ceteris enim propemodum omnibus hi tres auclo-
res sibimet consentiunt.

Quae supra iam locis suis pauca adiunxerat haec sunt Aristotelis:

1. (cod. Leod. f. 388): 4dristoteles huiusmodi oris homines id est
concavi (cf. Polemo p. 252 — 5 Ad. 400: στόμα κοῖλον καὶ ἔμβο-
ὅρον) libidinosos magis ostendit.

(cod. Leod. f. 10): Aristoteles (808, 13) etiam ad dexteram

partem declinationem capitis cinaedis attribuit.

3. (cod. Leod. f. 178): Aristoteles addit etiam hos esse rersutos
qui habent inflexa supercilia, sicul sunt in personis senum comi-
corum.

i
.«

[De Ar. f. 405 citato in ipsa huius de physiognomonia opu-
sculi editione dicetur. |

Addenda.

Ad p. 3 not.: de auctore tertii rhetoricorum cf. nunc Sauppe: Gótt. Nachr.
1863 p. 72.

Ad p. 10: nuper quum schedulas meas Mediolanenses perlustrarem, sero
adverti hanc ipsam Hesychii vitam haberi in cod. Ambros. R 117
sup. ch. s. XV, cum Herennii expos. in Ar. inetaphysica, Barlaami Io-
gica aliisque. incipit 49. υἱὸς vixoue ov καὶ φαιστιάδος. ὁ δὲ vix.
fergog ... des. περὶ μεϑόδου. ad finem adiecti sunt iidem quatuor
versus de Aristotele qui apud Menagium, atque idem etiam titulus est:
"Ao. βίος xai συγγράμματα avrov.

Ad p. 22: delendus est titulus ἀστρονομικὸν no. 43. v. infra ad p. 254.

Ad p. 39 (fr. 11): hunc Syriani locum quem ego tacite (σύνεσεν pru σύν-
ϑεσιν etic.), dedita opera nuper correxit Bernays: Rhein. Mus. N. F.
18, 149.

Ad p. 43: hic fortasse inserendum erat fr. (15a) sedis incertae 170 de
mundi principio uno (p. 185).

Ad p. 61 (fr. 37): de Eudemi fragmento Plutarcheo post Bernaysium cf.
Sauppe: Philologus XIX, 580.

Ad p. 06 v. 19: cf. fr. de Pyth. 9, non 8. ita et postea in numeris frag-
mentorum citandis nonnunquam peccatum est. nam quum seriem
fragmentorum numerosque appositos varie postea mutarem, numero-
rum in ipso textu corrigendorum hic illic oblitus sum. ita p. 103
v. 17 citandum erat reip. Athen. fr. 19, non 18 — item p. 155 v. 27
Syracus. polit. fr. 5 (id est polit. fr. 200), non 6 — p. 230 v. 11 m.
δακ. fr. 15, non 11.

Ad p. 89 v. 3: nisi potius Ἔἰκπωλον finxit ipse Photius ᾿Εκπώλου putans
ea quae essent ἐκ Πωώλου: eum enim similiter saepe in indice illo
peccasse notum est.

Ad p. 115 (fr. 80): cf. Spengel, die Herculanensischen Rollen: Philologus
Suppl. t. II p. 913.

— 710 —

Ad p. 156 (fr. 128): hoc scholium, quod ipse in codice Veneto quum alte-
ram partem a Villoisono omissam exscriberem, festinans relegere ne-
glexi, ex codice olim dedit Mehler: Rhein. Mus. N. F. VII 1850 p. 145.
cf. etiam R. Wachsmuth, de Aristot. studiis Homericis. Diss. inaug.
Berol. 1863 p. 36. unde hoc potissimum notandum est in codice revera
scribi καὶ εἰ μήτις ἔλεγε, non μάρτυς ἔλεγε sicut male (ut saepe) legit
Villoison. itaque sic legitur: διατέ ὁ Καλχας εἰ (corr. O, ut recte
Wachsmuth) μὲν οὐδὲν qv τέρας τὸ γενόμενον... ovx ἔδει δὲ ava-
μνῆσαι" εἰκὸς γὰρ ἦν ὑπολαβεῖν καὶ εἰ μήτις ἔλεγε. καὶ (κἂν corr.
W.) τότε ἀξίως ἔλεξε τοῦτο, (ἠπόρηται scil.) ὅτε οὐδὲ ἀπέδωκεν ἂν
εἴη (corr. ἃ ἀνύει vel ἃ vooíq vel ἃ ἂν εἴα vel tale quid: non suf-
ficit enim τέ ἂν εἴη, ut W.) τὸ τέρας ... βραδύτητος (βραδυτῆτος
habet cod.) σημεῖον .., ἐλήφϑη δὲ ἐν (non ovv, ut Vill) ἔτεσιν
ἐννέα...

Ad p. 185: fr. 170 videtur esse dialogi de philosophia. cf. supra ad p. 43.

Ad p, 201 (fr. 182): Hieronymi haec sunt quae in multis medii aevi codi-
cibus feruntur seorsim scripta (vel inter sententias philosophorum,
velut in cod. Leod. 77 sec. XIL f. 3) Enigmata Aristotilis. cete-
rum pro quinto hoc est in Leodiensi: Cum profectus fueris, retro
ne respicias. id est proficiens in bono ne deficias.

Ad p. 224 v. 26 (fr. 199): pro ὑποπλασϑῇ legendum videtur ὑποπιεσϑῇ
(al. ὑποπιασϑῇ).

Ad p. 248 (fr. 232 s. 11): facilis si litterarum quidem «ductus respexe-
ris (quanquam ita sane oritur urbs mediterranea quaerenti warili-
mam) huius loci emendatio fuit, quam sero vidi: Ιαπυξ. οὗτος ἐν
Τάραντι Σκυλλητῖνος ἀπὸ χωρίου Σκυλλητίου. κατὰ (δὲ) Δορύλαιον
τὸ Φρυγίας .. ., ὑπὸ δέ τινων φαραγγίτης etc. scriberem κατὰ δὲ
Δορύλαιον Φρυγίας ut venti nomen esset Φρυγίας. si nomini con-
veniret venti meatus: id quod non est. deest igitur nomen venti.

Ad p. 254 (fr. 236 et 237): de his fragmentis v. infra ad p. 285. titulus
XLIII plane delendus est.

Ad p. 277 fin. alter zoicorum titulus quo utitur Apuleius ἀνατομαὶ lesi-
ler mutatus (περὶ ξώων ἀνατομῆ ς) reperitur apud eundem Apu-
leium (de magia 36), cuius verba (quae tantummodo citavi p. 312) quum
Graeca ipsa verba revera extent in codice archetypo Florentino 68, ?
(Hildebrandi enim testimonium ad p. 523 positum et hic et iufra ad p.
533 gratiose mihi nuper confirmavit Gustavus Krueger futurus Apuleii
editor. Graeca eadem in altero etiam esse Florentino 29, 2 idem addi-
dit), digna sunt quae adscribantur: .... pro (ua eruditione legisti pro-

— "711 —

fecio Aristotelis περὶ ζώων γενέσεως περὶ ξώων ἀνατομῆς περὶ ξώων
ἱστορίας mulliiuga volumina, praeterea problemata innumera eius-
dem, lum ex eadem secta ceterorum, in quibus id genus varia tra-
ctantur. quae tranta cura conquisita si honeslum et gloriosum illis
fuit scribere, cur turpe sit nobis experiri? praesertim quum ordi-
nalius el cohibilius eadem Graece et Latine adnitar conscribere et
in omnibus aut omissa anquirere aul defecta supplere.

Ad p. 285: ante titulum περὶ ὀρνέϑων inseras haec:
(254 a)

Apud Solinum de Africa eiusque belluis narrantem Aristotelis men-
tio a Plinio aliena reperitur inter ipsa Pliniana, quam quum antea spre-
vissem, nunc ubi monente Trendelenburgio diligentius quaesivi, ad ipsa
etiam zoica Pseudaristotelis referendam esse existimo, utpote eius partis
quae erat περὶ τετραπόδων unicum quod extet fragmentum:

Solinus c. 27, 12: verum, ut ad Africam redeam, interna eius
plurimae quidem besliae sed principaliter leones tenenti: qui, ut Ari-
stoteles perhibet, soli ex eo genere quod denlatum vocant vident pro-
tinus alque nascuntur.

etenim observationis huius ratio qua uovov leonem id proprium ha-
bere auctor narrat quod e. g. de elephante etiam expressis verbis Aristo-
teles posuerat (ἢ. a. 0, 27: βλέπει εὐθὺς yevvnOeíc) , zoicorum scripto-
rem redolet grammaticum, quem :wzica talia venari solitum in multis
fragmentis deprehendimus. cuius operis praeter Athenaeum vestigia multa
gerunt Plutarchus et Aelianus (item Oppianus etc.) qui scientiae Aristote-
licae compendiis ubique nituntur, non ipso Aristotele. quanquam hic
quoque eadem manet dubitatio quam tetigi p. 277. quaeritur enin, quum
plures extiterint de natura animalium ex Aristotele epitomae, utrum ad
Aristophaneam aliasve referenda sint ea quae Aristotelis dicuntur quidem,
non lamen leguntur apud Aristotelem, an ad hanc de qua agimus ignoti
cuiusdam granmatici epitomam, quae sub ipso solo nomine Aristotelis
antiquitus ferebatur, eam scilicet quam citant Athenaeus et Apollonius et
Apuleius, id est ad libros ἀνατομῶν. — Aristotele enim excerpto non ipso
Aristotele plurimi veterum scriptores usi sunt, nec magis Plinius etiam
qui Varronem Nigidium Trogum Fabianum Mucianum similiumque verba
Latina exscripsit compilatorum omuium imprudentissimus atque levissi-
mus *), ipsius unquam Aristotelis Graecos libros adhibuit: ad fontem enim

*) qui quomodo librorum quos legerat fragmenta excerpta postea
consuere solitus sit, docere potest hoc exemplum:

-- 712 —

recentiorem quem praedatur, non ad Aristotelem neque ad ipsius operam,
pertinent verba compendium librorum Aristotelis de animalibus praefan-
tis 1. VIII s. 17, 43: Aristoteles (de leaena scil.) diversa tradit, vir quem
in his magna secuturus ex parie praefandum reor. Alexandro magno
rege inflammato cupidine animalium naturas noscendi delegataque hac
commentalionc Aristoteli summo in omni doctrina viro, aliquot milia
hominum in totius Asiae Graeciaeque traciu parere iussa, omnium
quos venatus aucupia piscatlusque alebant quibusque vivaria armenta
alvearia piscinae aviaria in cura erant, ne quid usquam genitum igno-
raretur ab eo (quam eandem ineptam fabulam atque e sola coniectura
natam in Graecis vitae eius narrationibus tradi notum est). quos percon-
Lando quinquaginta ferme volumina illa (Aristotelis scilicet et Theo-
phrasti aliorumque quae pseudepigrapha circumferrentur apud Alexan-
drinus) praeclara de animalibus condidil. quae a me (3) collecta in
arium cum iis quae ignoraveralt (" quaeso ut legentes boni
consulant, in universis rerum, naturae operibus medioque clarissimi
regum omnium desiderio cura nostra breviter peregrinantes. is ergo
(radidil leaenam etc. en ipsa verba Graeci auctoris quae Pli-
nius temere repetit, en ipsam Graeci cuiusdam περὶ ξώων
opusculi praefationem, quam loco ineptissimo suis inserit mediis-
que rebus quae principii essent ipsique de leone disputationi!

[am vero. quod ad Solinum, qui praeter Plinium quem recoquil ex
aliis etiam seculi primi auctoribus Latinis eisque qui ipsis Plinii fontibus
uterentur nova haud raro addidit aut novos saltem testes quos Plinius

Plin, VIII s. 19, 48: Solinus c. 27, 16:

credit Libya pervenire intellectum ad | nec a misericordia separantur. (leones)
€0s (leones 8c.) precum. captivam cerle . . . Gaetulae. ctiam mulieris nomen
Gacluliae reducem audivi multo- Iubae libris comprehensumest,
riin in. silvis impetum a se mitigatum quae. obtestata. occursantes feras im-
alloquio «usae (sic) dicere se feminam punis rediit.

profugam infirmam supplicem animalis

omnium generosissimi ceterisque impe:

ritantis, indignam eius gloria praedam.

"udivi 8cil. ego Iuba, non ego Plinius! — similiter vel Plutar-
chus saepe (ἔτε νῦν i. e. netate eius auctoris cuius narrationem repetit?,
de quo in superioribus passim monui (qualis recentiorum scriptorum vel
illustrium incuriae hoc indico exemplum Plinio commune cum Plutarcho
lapidis κατὰ τὰ Περσικὰ sec. Strabonem atque Ánaxagorea aetate 8
coclo delati εἰς Αἰγὸς ποταμούς, quem proelii celeberrimi postea prae
sagium fuisse voluerunt: qui lapis etiamnunc ostenditur (Plin. 2, 9t, δεί-
κνυται ἔτι νῦν (Plut. Lys. 12).

— 713 —

omiserat *) et Varroniana nescio unde desumta, — cum eo de leonis ca-
tulis consentiunt. qui eodem aperte fonte utuntur de Aegyptiis narrante
quique ex Aegyptiorum sententia venerabilem esse leonem produnt utpote
soli sacrum Plutarchus qu. conv. 4, 5, 2: τὸν λέοντα τῷ ἡλίῳ συνοικει-
οὖσιν (sc. Aly Union ὅτε τῶν γαμψωνύχων (en dentatum genus Solini!)
τετραπόδων βλέποντα τίκτει μόνος — et qui Democritum testem cilat
Aelianus n. a. 5, 39: λέγει Δημόκριτος τῶν ξώων μόνον τὸν λέοντα ἐκ-
πεπταμένοις τίκτεσϑαι τοῖς ὀφθαλμοῖς (sequuntur similia apud utrum-
que de somno leonum vigile). itaque si eadem quae Democriti libri Ale-
xandrini apocryphi habebant, in Aristotelis compendium intulit Alexan-
drinus Zoicorum auctor (huic sane ita similia sunt quae ponit Solinus,
ut vix credam hunc suo solo errore — quae quidem una relinquitur con-
iectura — Democriti nomen commutavisse cum Aristotele), iam perspi-
ciemus rivulorum naturam quibus oceanum augebat iste. nam Aristoteles
quidem non solum simile nihil de leone habet μυϑολογούμενον, sed con-
trarium asseril, sicut τὰ πλεῖστα σχεδὸν τῶν πολυσχιδῶν vel σχεδὸν
πάντα, leonem τυφλὰ τίκτειν de gen. an. 4, 6, 774}13---16. cf. h. a. 6,
33. 580, 4 (cf. quoad singula animalia de canibus h. a. 6, 20. de leporibus
6, 33. de lupis 6, 35. de panthera et thoibus 6, 35). atque ex Aristotelis
epitoma idem non solum tradit Plinius 10 s. 83 sed ubi puriore fonte uti-
tur (qui ex alio fonte contrarium asseverat) Aelianus 4, 34.

Itaque si verisimile est narrationem illam de leone quam reddunt
Plutarchus et Aelianus, ad Zoica pseudaristotelica recte referri cum So-
lino, ad eandem disputationem pertinere videbitur cuius partes essent
quae supra de leone ex Aeliano item posui fr. 236 (λέων δὲ μόνος etc.)
et fortasse etiam fr. 237 (Plinii): de quibus aeque olim dubitavi. iam igi-
tur prorsus repudiandus est quem ex coniectura posui titulus XLIII:
᾿Αστρονομικόν.

Ceterum, quod nulla hic interest, Solini locus in plerisque libris
non habetur, in aliis extat, ut ait Salmasius exercit. Pliu. f. 229* (ed.
Traj. 1689), atque in optimo codice Pauli Petavii senatoris Parisiensis
haec verba ad marginem adscripta erant, ut monuit me v. cl. Iosias
Mercerus.

*) maxime in c. 1 et 2 ubi de Italia. cf. e. g. auctorum Latinorum
testimonia Gellii 1, 8. Varronis 1, 17. 7, 12 (cf, Plin. 2, 231). 7, 27 (cf.
Plin. 2, 230). 11, 7. 11, 30. 19, 3. 27, 4. Bocchi 1, 97. 2, 11. 2, 18. Cato-
nis 2, 2. 2, 8. Sextii 2, 8. Antonii 2, 11. Liciniani 2, 11 et Granii 2, 40.
Cosconii 2, 13. Heminae 2, 14. Caelii 2, 28, Crispi 3, 4. item plurium
Cincii Pictoris Lutatii etc. 1, 21.

— 714 —

Ad p. 317 περὶ μαλακίων cf. Herm. Aubert, die Cephalopoden des Ari-
stoteles (Zeitschrift für wissensch. Zoologie XII. 1862. p. 372—408).
Ad p. 328 col. 2, ubi citatur Plinius 8, 83: mutae sunt (ranae) etiam-
num in Seripho insula, eaedem alio iranslatae canunt, quod acci-
dere et in lacu Thessaliae Sicandro (sic) tradunt. corrige sic:
Nicander tradit vel etiam lenius Vicandro tradunt (quau-
quam hoc quod historico conveniat qui referat quae φασέν, minus cun-
venit poetae). Nicandri enim mentio, qui in indice auctorum libri
octavi reperitur post Archelaum (cit. 8, 81), sic Plinio restituitur nunc
desiderata. narraverit autem Nicander de ranis Thessaliae in libris ἔτε-

ροιουμένων.

Ad p. 395 v. 14: immo quadraginta quinque, non quatuor. delendi enim
sunt unci, quibus p. 405 “οκρῶν reip. num. 36 inclusus est.

Àd p. 401 v. 8: ad Aristotelem fortasse eiusque politiarum opus celeber-
rimum a Latino quodam auctore sive conversum sive excerptum spe-
ctat hic Symmachi locus in epist. III, 11 ad Iulianum (ed. Io. Ph. Parei
Neap. Nemetum 1617 p. 113): non silebo alterum munus opusculi tui,
quo prisca cuiusque reipublicae (in margine haec adnotat
editor: ifa mss. Fuld. Bertin. Bess. et Iur. cf. ed. lac. Lectii S. Ger-
vasii 1601, ubi in textu male sic quo priscam rempublicam civitatis
hutus, in margine autem v. c. rempublicam cuiusque) ex libro
Graeco in Latinum transtulisti. arma ab Samnilibus. in-
signia a Tuscis, leges de lare Lycurgi et Solonis sumpseramus: luus
nobis posthaec addidit labor peregrina monumenta quae iam sui
nesciunt. nunc vere civitas nostra populorum omnium parens facia
est: docere potest singulos antiquitates suorum.

Ad p. 470 v. 33 (fr. 451): legendum est cum Pflugkio uix Q9ov δόρυ pro
μακρόν, cf. Schol. in Eurip. ed. Dindorf. Oxon. 1863 t. [ p. 29. Hesych.
s. σχέδιον. σχέδια.

Ad p. 472 v. 10 (fr. 454) πρὸς ἡμᾶς διόςκορον: desideratur vocabulum
quod exprimat τὸν διαπορϑμεύοντα (cf. v. 21 et intulisse v. 25) potius
quam rov διδάσκαλον : at nihil invenio (Gu«croAov?).

Ad p. 516 v. 22 (fr. 521): en accuratissimum huius scholii ex codice Reh-
digerano (Vrat. A) apographum, quod debeo amicitiae operaeque
Eduardi Lühbert nunc Vratislaviensis :

Διαγόρα νικήσαντι τὴν 09 ὀλυμπιάδα. τοῦτον δὲ τὸν διαγόραν
of ῥόδιοι ἑρμοῦ παῖδα φασί. πορευομένην γὰρ τὴν μητρῖ (sic) αὐτοῦ
εἰς ἀγρὸν καὶ ἀναπανομένην πρὸς ἑρμαίω τινὶ μιγῆναι τὸν ϑεὸν ἐκ
τούτου γενέσϑαι τὸν διαγόραν. περὶ τοῦ διαγόρου εἶπε μὲν καὶ ἀριστο-

— 715 —

a

τέλης. καὶ ἀπόλλας μαρτυροῦσιν ὅτι δυῶν (sic pro à) πηχῶν xoi y
ἤσαν δακτύλων ἠνέωχε (sic) δὲ καὶ δαμάχητον υἱὸν πρεσβύτατον τῶν
παίδων. τετράπηχυν τὸ μέγεϑος. τοῦ πατρὸς ἐλάττονα € δακτύλων.
ἔσχε δὲ καὶ ἄλλον ἀδελφὸν ἀκουσίλαον. ϑυγατέρων δὲ υἱοὺς εὐκλεέστα-
τον. καλλιάνακτα καὶ πεισίρροϑον. οὗτοι δὲ πολλὰς νίκας ἐκ τῶν
ὀλυμπίων ἔσχον δέκα. ἐκ πυϑίων δὲ ἔφη ὅτι παῖδες τούτων διαφόρους
ἀγῶνας νικήσαντες καὶ περιβαλόντες τὸν ἀδελφὸν διεξῆλθον μακαρι-
ξόμενοι. ἀφ᾽ οὗ ἡρακλῆς συνέϑηκε τὸν ἀγῶνα μηδενί πω τοιαῦτα
συμβῆναι. ὥστε καὶ τὸν πατέρα καὶ τοὺς υἱοὺς ὀλυμπιονίκας γενέσϑαι
ἡ ϑυγατὴρ καὶ τούτου ἦλϑεν εἰς τὰ ὀλύμπια v ὄνομα καλλιπάτρει.
ἐκωλύετο δὲ ὑπὸ τῶν ξλλανοδίκων γυνὴ οὖσα θεωρῆσαι τὰ ὀλύμπια.
ἡδὲ ἠδὲ (sic) οὐχ ὁμοῖα ἔφη εἶναι vai (sic) ἄλλαις γυναιξίν. ἔσχε γὰρ
καὶ τὸν πατέρα διαγόραν καὶ τοὺς τρεῖς ἀδελφοὺς ὀλυμπιονίκας. δα-
μάγητον. δωρέα. ἀκουσίλαον. καὶ & ἁ 0:196 παῖδας εὐκλεα. καὶ αὐὖ-
τῆς υἱὸν πεισίρροϑον. καὶ τούτων εἰκόνα εἶναι ἐν ὀλυμπία of ἑλλανο-
δίκαι. af δὲ ἡσθέντες συνεχώρησαν αὐτῇ ϑεωρεῖν:

Ad p. 559 did, 4 (leg. κατὰ ὀλυμπιάδα ὀγδοηκοσὴν πρώτην ἔτει ἃ) et 5
(leg. ὀλυμπιάδος πὲ ἔτει B, cf. cod. A. Vat. 909) — vid. Schol. in Eurip.
ed. Dindorf. IV, 86.

Ad p. 595 (fr. 608): quod in vita Marciana legitur sic supplendo corrigit
Robbe: ἐπεὶ δὲ τὰ αὐτὰ καϑήκοντα οὐκ ἦν πολίτῃ καὶ ξένῳ. ait
autem in magine codicis scribi τὰ αὐτὰ καϑήκοντα, quod ego quidem
(16 Maii a. 1857 quum vitam hanc ex codice Marc. 257 Venetiis descri-
bebam) non enotavi: verum paulo post in verbis quibus ipsis finitur
pagina τὸ ᾿4ϑήνησι διατρίβειν ἐργῶδες vocabulo ᾿4ϑήνησε sub scri-
ptum legitur αὐτά.

Ad verba auctoris de Nilo p. 630: videntur enim aquae factae per tem-
pora haec a cane usque ad arcturum multae et abundanter , .hieme
autem nullae. et fluctus nutriuntur, cum crescunt in ipsis. et pro-
pter. hoc simul annualibus (i. e. etesiis) advenit fluvius: isti enim
nebulas maxime ferunt in regionem et quicunque alii venti fiunt
aestivales ante hos. quibus offendentibus ad montes defluunt aquae
ad stagna per quae fiuit Nilus.

cf. Ptolemaeus geogr. IV, 8, 3: τοῦτον μὲν οὖν τὸν κόλπον περιοι-
χοῦσιν Αἰθίοπες ἀνθρωποφάγοι, ὧν ἀπὸ δυσμῶν διήκει τὸ τῆς Σελή-
νῆς ὅρος. ἀφ᾽ οὗ ὑποδέχονται τὰς χιόνας αἴ τοῦ Νείλου λίμναι

(cf. ib. IV, 7, 128: εἶτα xa9' o ἑνοῦται ὃ Νεῖλος ποταμὸς ἀπὸ τῶν

δεόντων ποταμῶν ἐκ τῶν ὑποκειμένων δύο λιμν ὧν).

itaque quod nuper demum de reperta Nili origine nuntio allato

-- 16 —

primos vidisse accepimus Anglos duos Speke et Grant, hoc primorum
iam Ptolemaeorum aetatis florentissimae inventum fuit mox ingruente
denuo barbarie obscuratum. etenim sicut posteriorum fere auctorum
atque Romani imperii litterae omnes priorum Alexandrinorum copiis nu-
triuntur qui per duo paene ab Alexandri morte secula novo cum ipsa
scientia studiorum ardore oborto ipsi speculati inquisiverant, ita quod
de Nili stagnis tradiderant Theophrasti aequales (inter quos auctor
de Nilo Pseudaristoteles) Ptolemaeus post quinque fere secula repetiit
ignaris iam hominibus et mirantibus: quibus diu renatum erat problema
illud de Nilo abhinc denuo ad haec nostra tempora celeberrimum, quod
οὐκέτι πρόβλημα erat, Aristotelis discipulis (cf. supra fr. 229), quod pro-
cul abire iusserat Eratosthenes ita locutus οὐδὲ ξητεῖν χρῆναι αἰτίαν τῆς
αὐξήσεως τοῦ Νείλου, σαφῶς καὶ ἀφικομένων τινῶν εἰς vac
τοῦ Νείλου πηγὰς καὶ τοὺς ὄμβρους τοὺς γινομένους ἑωρακότων.

Ad p. 622: inter dubia exhibendus erat (13a) (quamvis ter recurrat no-
men Aristotelis errore quodam positi — cf. in simili causa paulo ante
citata Eratosthenis auctoritas 3, 28) geminus locus Sexti empirici adv.
math. 3, 57 (et adv. dogm. 3, 412): ἀλλ᾽ 0 γε AoiororéAgg ... φησὶ
μὴ ἀδιανόητον εἶναι τὸ ὑπὸ τούτων (sc. τῶν γεωμετρῶν) λεγόμενον
μῆκος ἁπλατές, ἀλλὰ δύνασϑαι γωρὶς πάσης περισκελείας εἰς ἔν-
νοιαν ἡμῖν ἐλϑεῖν. ἴστησι δὲ τὸν λόγον ἐπί τινος ἐναργεστέρου ὑπο-
δείγματος καὶ σαφοῦς. τὸ γοῦν τοῦ τοίχου μῆκος, φησί, λαμβάνομεν
μὴ συνεπιβάλλοντες αὐτοῦ τῷ πλάτει. διόπερ ἐνέσται καὶ τὸ παρὰ
τοῖς γεωμέτραις λεγόμενον μῆκος χωρὶς πλάτους τινὸς ἐπινοεῖν.
ἐπείπερ ὄψις τῶν ἀδήλων ἐστὶ τὰ φαινόμενα. πλανώμενος ἢ τάχα
κατασοφιξόμενος ἡμᾶς ... προὔκειτο δὲ τῷ ᾿Αριστοτέλει παραστῆ-
σαι οὐχ ὅτι τινὸς πλάτους ἀμοιρεῖ τὸ κατὰ τοὺς γεωμέτρας λεγόμενον
μῆκος, ἀλλ᾽ ὅτι παντὸς ἐστέρηται πλάτους" ὅπερ οὐκ ἀπέδειξεν. per-
tinuisse enim liaec ad dialogum de bono (fr. 23a) vix equidem crediderim.

Dum haec ultimarum paginarum Addenda imprimuntur, editur no-
vum Bernaysii opusculum (Die Dialoge des Aristoteles. Berl. 1803), quod
ul fere solent scripta Bernaysiana, etsi summam rei quam Luetur gnaro
non probet, tamen et expositionis artificio et inventorum novitate quo-
dammodo delectat. in quo quum vulgaris atque antiquitus receptae de ti-
tilorum. Alexandrinorum auctoritate opinionis quae nullo fundamento
nititur patronus ille extiterit, ita ut meum quidem librum olim editum
nec legisse totum videatur neque intellexisse nec novam de litterarum
Peripateticaruin historia sententiam reruinque momenta recte aestimasse,

-- 717 —

insunt tamen quae meis post Addenda addam haec quae statim sequuntur.
ipsa autem fabulae Bernaysianae commenta atque lenocinia nihil moror:
sihi enim quisque scribit.

De exotericis sermonibus quos vocat Aristoteles quibusque ipsius
eum dialogos citasse praeter veri speciem fingit Bernays — hoc enim
Lotius disputationis debile sane fundamentum est — ego nihil muto (cf.
de Ar. libr. p. 104 sq. supra p. 25): significantur enim scholae Platoni-
cae sermones quales de certis philosophiae locis habebantur multorum-
que etiam scriptis dialogis editi erant, Platonicorum igitur disputationes
omnibus qui philosophiae operam darent notae, non Aristotelis dialogi
(διοριξόμεϑα polit. 3, 6 ut notum illud in metaphysicis τέϑεμεν τὰ εἴδη
et similia Bon. p. 109). atque hac quidem ratione iidem sane sunt (id
quod l. c. exposui) o£ ἐξωτερικοί, o£ ἐν κοινῷ γιγνόμενοι, of κατὰ φι-
Aocogíav λόγοι, eadem τὰ ἐγκύκλια φιλοσοφήματα.. ex eisdem denique
— sic enim me ipsum libenter et corrigo et suppleo, cf. de Ar. l. p. 109
el supra p. 70 — qui ipso verbo editi dicuntur poet. c. 15 o£ ἐκδεδομέ-
νοι λόγοι de poeticis Platonicorum.

Nec magis in ceteris quae olim scripsi, praeter levicula quae in
lioc opere partim tetigi, vel nunc video quod corrigam, duobus fere locis
exceptis qui maioris momenti sunt, de mirabilium libro altero de quo
accuratiora dixi supra p. 280, altero de Pseudoplutarcheo illo pro nobi-
litate, cuius in superioribus mentionem nullam invenies. haesitationes
enim illas de libri huius origine aliunde natas atque nimis confidenter
olim contra Wyttenbachium (qui rectum recte dixit p. 970. cf. 962) pro-
latas, dudum ipse reieci qui bene noverim Plutarchi hoc pro nobilitate
libri fragmentum Zrnoldo Ferrono Burdegalensi regio consiliario in-
terprete non ab ipso quidem Ferrono, at ab ltalo quodan philologo se-
culi XV (quo de nobilitatis celebri hoc argumento scripserant etiam Pog-
gius et Platina) ex Stobaei codicibus vulgaribus qui auetorum nominibus
(sicut in editione Trincaveliana) saepe carerent (ita 88, 2— 11. 13. 86, 25.
cf. Ps. Plut. c. 15. 14. 18), Graece compositum atque consutum fuisse,
quod quasi genuinum fetum Latine vertit Ferronus (Lugd. 1550) sicut
alios libros Plutarcheos*), quorum exemplaria **) amico partim debuisse

*) contra Coloten L. 1555, eroticum et de Ei L. 1557. cf. Catal. bibl.
Thuanae 1704. II p. 8, Fabric. B. G. 5, 225. 224. 221. quas versiones
collectas habes in Plut. operum moralium ed. lat. Par. 1506 t. III. de
aliis cogitavit cf. Comm. in consuetud. Burdigal. L. 1585 p. 158. idem
vertit Ar. de Xenophane Zenone Gorgia L, 1557.

."*) praeter alia multa manu scripta, cf. Comm. p. 74. 255. habebat

— 118 —

videtur Iul. Caes. Scaligero, qui et carmina ad Atticum suum dedit multa
et nomine eius praefationes scripsit *). ipsum autem ut videtur Ferroni
exemplar Graecum (membr. sec. XV) olim Hafniense una cum apographo
Moshemiano atque Wolfiano ex bibliotheca Wolfiana etiamnunc extans m.
Nov. a. 1854 repperi in bibliotheca publica Hamburgensi (cod. Gr. philos.
qu. 2), paulo post quam liber meus typis expressus est.

lam vero quae addenda Addendis videbantur haec sunt:

Ad p. 23: de sermone dialogorum plano suavique citari poterant Quint.
10, 1, 83. Dionys. Hal. V p. 430. David in categ. p. 20535 (B. p. 136).
Ad p. 38: ad dialogum de philosophia pertinere ait Bernays (p. 98) hunc
Sexti locum a me consulto omissum, in quo Aristotelis nomen sive
ipsius errore male memoris sive eius quem sequitur positum est pro
Platone, cuius celeberrimi erant of τοῦ ὅλου στασιῶταε... Μέλισσοί
τε xai Παρμενίδαι e Theaeteto p. 180—81. ita quidem ille adv. dogmat.
4, 46: μὴ εἶναι δὲ (sc. κένησίν φασιν) of περὶ Παρμενίδην καὶ Mé-
λισσον, oUg ὃ ᾿Δφριστοτέλης στασιώτας τε καὶ ἀφυσίκους κέκλη-
κεν, στασιώτας μὲν ἀπὸ τῆς στάσεως, ἀφυσίκους δὲ (qui per ἐπεξή-
γήσιν additi erant in Sexti fonte) ὅτε ἀρχὴ κινήσεώς ἐστιν ἢ φύσις ἣν

ἀνεῖλον φάμενοι μηδὲν κινεῖσϑαι.
Ad p. 38: inserendum est dialogi de philosophia fr. hoc (B. p. 47. cf. 46)

' 10 b.

loannes gramm. c. Proclum de mundi aet. II, 2. Ven. 1535 f. B, 1":
xai αὐτὸς δὲ Πρόκλος dv πολλοῖς τε ἄλλοις tijv τῶν φιλοσόφων
(Platonis et Aristotelis) διαφωνίαν διαφερόντων τῇ περὶ τῶν ἰδεῶν
ὑποϑέσει φιλαλήϑως ὡμολόγηκεν. ἐν γοῦν τῷ λόγῳ ὃν ἐπέγραψεν
ἐπίσκεψις τῶν πρὸς τὸν Πλάτωνος Τίμαιον ὑπ᾽ ᾿Αριστοτέλους avtti-

autem et Stobaei codicem Comm. p. 22 et Plutarchum de placitis phil.
ib. p. 105, testamentum Porcelli p. 168 et Senecae fragmenta p. [1]
cf. ed. Fickert III, 743. etc.

*) praef. iu Erot. et 1, adv. Col. — ep. 18 et 13: I. C. Scal. epi-
stolae et orationes. Lugd. Bat. 1600. 8. item ep. 14 — praef. in ed.
sec. Commentarii in consuetudines Burdigalensium. in quo multo ante
versiones illas edito p. 227 citaverat Plutarchi fragmenta de nobilitate
apud Stobaeum. cf. ep. 22 p. 100. ep. 63 p. 214: redde mihi praefatio-
nes meas. — de Plutarchi quodam libro obscure ep. p. 210 cf. 197, ce-
terum easdem plane quas fictus ille Plutarchus nobilitatis cum virtute
coniunctae laudes identidem praedicat ipse Scaliger, cf. ep. 27 et poe-
mat. p. 133 in ed. Commelin. 1600 t. II cum Plut, c. 9. mortuus nu-
tem est Ferronus a. 1503. cf. de eo A. Teissier, Eloges des hommes
savans t. II Leyde 1715 p. 107.

-- 719 —

ρημένων ἐν τῷ πρώτῳ πεφαλαίῳ ταῦτα φησιν ἐπὶ λέξεως" «ὃ δὲ
᾿Αφιστοτέλης καὶ πρὸς αὐτὸ τὸ ὄνομα δυσχεραίνει τοῦ παραδεί-
γματος μεταφορικὸν αὐτὸ λέγων καὶ πολλῷ μᾶλλον πρὸς τὸ δόγμα
μάχεται καὶ ἁπλῶς τὸ τὰς ἰδέας εἰσάγον καὶ διαφερόντως πρὸς τὸ
αὐτοξῶον, ὡς ἐν τῇ μετὰ τὰ φυσικὰ γέγραφε. καὶ κινδυνεύει μηδὲν
οὕτως ὁ ἀνὴρ ἐκεῖνος ἀποποιήσασϑαι τῶν Πλάτωνος ὡς τὴν τῶν
ἰδεῶν ὑπόϑεσιν, οὐ μόνον ἐν λογικοῖς τερετίσματα τὰ εἴδη καλῶν,
ἀλλὰ καὶ ἐν ἠϑικοῖς πρὸς τὸ αὐτοαγαϑὸν διαμαχόμενος, καὶ ἐν φυ-
σικοῖς οὐκ ἀξιὼν τὰς γενέσεις εἰς τὰς ἰδέας ἀναφέρειν ὡς ἐν τοῖς
περὶ γένεσεως καὶ φϑορᾶς. καὶ ἐν τῇ μετὰ τὰ φυσικὰ πολλῷ πλέον
ἅτε περὶ τῶν ἀρχῶν πραγματευόμενος καὶ κατατεένων μακρὰς κατη-
γορίας τῶν ἰδεῶν ἐν τοῖς πρώτοις ἐν τοῖς μέσοις ἐν τοῖς τελευταίοις
τῆς πραγματείας ἐκείνης, καὶ ἐν τοῖς διαλόγοις σαφέστατα κε-
κραγὼς μὴ δύνασϑαι τῷ δόγματι τούτῳ συμπαϑεῖν κἄν τις αὖ-
τὸν οἴηται διὰ φιλονεικίαν ἀντιλέγειν.» οὕτω καὶ Ó
Πρόκλος λαμπρᾷ τῇ φωνῇ τὴν διαφωνίαν τῶν φιλοσόφων ὧμολό-
γηκεν.

Eodem fonte quo Proclus iam Plutarchus usus esse videtur adv.
Culot. 14: τάς ye μὴν ἰδέας περὶ ὧν ἐγκαλεῖ τῷ Πλάτωνι πανταχοῦ
κενὼν ὁ ᾿Αριστοτέλης καὶ πᾶσαν ἐπάγων ἀπορίαν αὐταῖς ἐν τοῖς
ἠϑικοῖς ὑπομνήμασιν, ἐν τοῖς [μετὰ τὰ φυσικά, ἐν τοῖς] φυσικοῖς,
διὰ τῶν ἐξωτερικῶν διαλόγων. φιλονεικότερον ἐνίοις ἔδοξεν
ἢ φιλοσοφώτερον Pk τῶν δογμάτων τούτων ὡς προϑέμενος τὴν Πλά-
τῶνος ὑπεριδεῖν φιλοσοφίαν" οὕτω μακρὰν ἦν τοῦ ἀκολουϑεῖν.

Ad p. 43: Ciceronis auctoritatem (fr. 15) confirmat alterum quod accedat
dialogi de philosophia fragmentum (B. p. 100)

15 b (de fr. 15a vide supra Add. ad p. 43)

apud Pseudo-Philonem περὲ ἀφϑαρσίας κόσμου (t. II p. 480 Mangey
cf. de mundo p. 609): 49:6v0or£Ang δέ, μήποτ᾽ εὐσεβῶς καὶ ὁσίως
ἐνιστάμενος, ἀγένητον καὶ ἄφϑαρτον ἔφη τὸν κόσμον εἶναι δεινὴν
δὲ ἀϑεότητα κατεγίνωσκε τῶν τὰ ἐναντία διεξιόντων, o? τῶν χειρο-
κμήτων οὐδὲν φήϑησαν διαφέρειν τοσοῦτον ὁρατὸν ϑεόν, ἥλιον
καὶ σελήνην καὶ τὸ ἄλλο τῶν πλανήτων καὶ ἀπλανῶν ὡς ἀληϑῶς
περιέχοντα πάνϑειον᾽ ἔλεγέ τε, ὡς ἔστιν ἀκούειν, καὶ κατακερτο-
μῶν ὅτι πάλαι μὲν ἐδεδίει περὶ τῆς οἰκίας, μὴ βιαίοις πνεύμασιν
(δεύμασιν corr. B.) ἢ χειμῶσιν ἐξαισίοις ἢ χρόνῳ ἢ ῥαϑυμίᾳ τῆς ἀρ-
μοττούσης ἐπιμελείας ἀνατραπῇ νυνὶ δὲ φόβον ἐπικεκρεμάσϑαι
μείξονα πρὸς τῶν τὸν ἅπαντα κόσμον τῷ λόγῳ καϑαιρούντων.

Ad p. 61 v. 10 (fr. 35): scribendum quam artissime (B. p. 144).

-- 720 --

Ad p. 71 (fr. 44): arguta haec conclusio protreptici Aristotelici in re-
centiorum scholis (Quintil. 5, 10, 70) pervulgata erat rediitque (sec.
Lactant. inst. div. 3, 17) in ipso Hortensio Ciceronis quem (ut legitur
in vita Salonini Gallieni c. 2) ad exemplum protreptici scripsit (B.
p. 119).

Ad p. 86 (fr. 601) cf. locum notissimum Cic. de fin. 5, 4 (quumque uterque
eorum — sc. Aristoteles et Theophrastus — docuisset qualem in re-
publicü principem esse conveniret, pluribus praeterea etc. ceterum
in epistola Ciceronis legendum esse videtur (p. 87 v. 8) de praestante
cive (non viro. B. p. 154).

Ad p. 87: dialogum π. δικαιοσύνης ex Cicerone tangit etiam Lactantius
inst. div. 3, 14 (ubi de Carneade Romae disputante): Carneades autem
ul 4dristolelem refelleret ac Platonem iustitiae patronos etc.
cf. 3, 17 (B. p. 50. 152).

Ad p. 95 (fr. 72): ad hanc ipsam huius loci sententiam alludit Eratosthe-

nes in fine l. II geograph. apud Strab. | p. 660: xi τέλεε δὲ rov ὑπο-

μνήματος ovx ἐπαινέσας τοὺς δίχα διαιροῦντας ἅπαν τὸ τῶν av-
ϑυοώπων πλῆϑος εἴς ve Ἑλληνας καὶ βαρβάρους καὶ τοὺς ᾿“λεξάν-
δρῳ παραινοῦντας τοῖς μὲν Ἕλλησιν ὡς φίλοις χρῆσϑαι τοῖς δὲ βαρ-
βάροις ὡς πολεμίοις. βέλτιον εἶναί φησιν ἀρετῇ καὶ κακίᾳ διαιρεῖν
ταῦτα. quod quidem, ut contra ait Strabo, revera ita fecit Alexander
non ad verba sed πρὸς τὴν διάνοιαν σκοπῶν τὴν τῶν ἐπεσταλκό-

τῶν. (B. p. 155.) .

Ad p. 99 v. ult. (fr. 74): σκεπτέον ἄλλον τρόπον τίνε τοῦτο ἔνε mori;
(ita artificiosius B. p. 141).

Ad p. 101 v. 4 (fr. 76): καί τινες εἰρήκασιν οὕτως, ἐκ τούτου διελέγ-
χειν προσποιούμενοι τοῦ συλλογισμοῦ τὴν εὐγένειαν (ita optime B.
p. 141).

Ad p. 608 c. 9: cf. B. p. 161.

Sane igitur de dialogo περὶ φιλοσοφίας bene meritus est lacobus
Bernays, cui nova eius fragmenta duo gravissima debentur. alia post
meas curas iam suppeditabunt alii, in primis ut spero Aemilius Heitz,
cuius collectio fragmentorum Aristotelicorum magnas academiae Bervli-
nensis laudes tulit (cf. Monatsberichte 1802 p. 608) : nam εἷς ἀνὴρ ov
πάνϑ᾽ ὁρᾷ.

Index auctorum

qui Aristotelis fragmenta praebent

(omissis tamen Byzantinorum scriptorum eis locis, in quibus ipsorum antiquiorum quos
etiamnunc legimus auctorum verba, velut Harpocrationis Plutarchi Athenaei etc., tantum

Achilles Tatius

modo repetuntur).

de univ. p. 102 Vict. (fr. fals. 14)

Aelianus
de nat. an, 4,
9,
D,
o,
ὃ,
d,
9,
12,
12,
13,

v&r. hist. r

12
14,

Alexander Aphrodisiensis
in Ar. metaph. (Bon.) p. €

in top. (Ald.)

1 (318)
8 (315)
14 (317)
27 (313)
14 (321)
7 (235)
6 (236)
35 (354)
40 (525)
4 (280)
34
20 (524)
14 (256)
26 (177)
504 (002)
] (607)

Θ᾿. Ὁ Ὁ

(313. 314)

p. 126 (100)
Pseudo-Alexander Aphr.

in meteor. (Ald.) f. 131 (223)
1, 99 (221)

problem.

Pseudo-Ammonius
in cat. (Ven. 1845) f. 9b (71)

f. 17 (102)

de diff. voc. (Valck.) p. 98 (502)

p. 147 (453)

Anonymi

antiatticista (Bk.) p. 84 (161)
cataster. 41 (320)
fr. de met. Cypr. cod. Par. 1310

f. 444^ (245)

ARISTOT. PSEUDEPIGR,

f. 51 (108)

proleg. phil. (in Porph.) cod. Par.

Anonymi
(Seguer.) de or. polit. p. 206 (113)
in Porph. isag. cod. Par. 1939

1973 f. 17^ (108)

protege in Isocr. (Dind.) p. 105
123)

111 (359)
onus

Antig

mirab, 18 (554)
19 (316)

20 (322)

25 (323)

144 (483)
169 (249)

Antonius

melissa (vid. fr. dub. sentent.)

Apollonius
mirab. 6 (177)

Apostolius
prov. 11, 97 (551)

Apuleius
de deo Socr. 20 (178a)
de magia 40 (205)

91 (222)
Arnobius
adv. nat. 3, 31 (fals. 4)
Athenaeus
l p. 6 Cas. (03)
1, 23 (550)
24 (219)
31 (540)
34 (02)
2, 40 (89)
44 (581)
44 (90)
46

Athenaeus

3, 88 (275)
4, 173 (579)
δ, 188 (165)

412 (427)
281 (το

300 (264)
301 (261)

. ef. 304)

Augustinus

c. Iulian. 4, 78 (35)

Boethius

in praedic. (Bas.) p. 113 (102)
de interpr. ed. sec, p. 208 (66^
Caelius Aurelianus

celer. pass, 2, 13 (335)

tard. pass. 1, 5 (3360)

Choeroboscus

in Theodosii can. t. I p. 57 Gf.
(616)

Cicero

ep. ad Q. fr. 3, 5 (01)
ep. ad Att, 12, 40 (503)
12, 28 (593)

de invent, 2, 2 (118)
de oratore 2, 38, 160 (118)
Brut, 12 (119)
orat. 51, 172 (115)

57, 194 (110)

54, 218 (116)
acad. 2, 38, E (16)
4

de nat. deor. 1, 13 (21)
1, 38 (10
2, 15 (17)

128. --

Cicero
de nat. deor. 2, 16 (20)
2, 87 (40)
2, 49 (259)
de divin, 1, 25 (31)
de off. 3 2, 10 (78)
Clemens Alexandrinus

protrept. 2, 28 p. 8 Sylb. (fals. 0)

pgaedag. 2, 1, 18 p. 05 (295)
, 12, 84 p. 111 (169)
strom. 1, 14, 60 p. 129 (0)
1, 14, 01 p. 129 (7)
1, 14, 62 p. 129 (170)
l, 21, 183 p. 144 (5952)
1, 20, 170 p. 152 (487)
ib. (900)
«0, 6, 53 p. 272 (36)
6, 16, 130 p. 290 (325)
Damascius
de na eod. Hamburg. p. 409
(19
David

proleg. phil. (in Porph. is.) p. 13
Br. (41)
ib. cod. Par. 1000 f. 86 (168)

in Ar. eateg. p. 20^ (0614)
p. 24^ (32)
p. 255 (168)
p. 265 (608)
Demetrius
περὶ Égu qv. 28 (02)
20 (610)
144 (0609)
154 (610)
223 (000)
230 (011)

233 (600)
Dexippus
in Ar. cat. p. 10 Sp (I0L)
Dio Chrysostomus
orat. 47 p. 0601 Emp. (601)
03 p. 634 (p. 24)
Diogenes Taertfus
l, 1 (29)

Diogenes Laertius
7 (016)

evo
Ἐξ
ES

27 (012. 613)
61 (333)
13 (442)
19 (179)
34. 36 (180)
91 (54)
97 (48. 53)
63 (49)
74 (54)
29 (48)
53 (40)
94 (90)
81 (90)
Dionysius Halicarn.
ant. Hom. 1, 72 (558)
de comp. verb. 2 p. 8 R, (114)
de Isocr. 18 p. 516. (122)

Elias
proleg. phil. p. 391 Cr. (44)
p. 424 (108)
Etymologicum Magnum
p. 144 Sylb. (457)
p. 199 (477)
p. 226 (311)
p. 408 (307)
p. 722 (8)
Etymologicum Gudianum
p. 120 (311)
Eudoocia
viol. p. 201 Vill. (472)
Eusebius
praep. ev. 15, 2 (604)
Eustathius
in Il. y p.

"0 9 9 Ὁ

0

Δ 8

5050 500 90 9: 9o go 9e ge se Sn SA Sn sn go

414 Rom. (fals, 19)
443 (437)
741 (497)
851 (145)
932 (250)
1365 (149
1408 (562
1712 (156)
1727 (562)
1746 (449)
. 1796 (458)

in Od.

4*vtRSOet»*29
"UCUCUCUCU UC p S Ὁ

Galenus
de simpl. med. 1 p. 474
Lips. t. XI (205)

Gargilius Martialis
de hortis (Mai. auct. class. I)
p. 408 (253)
Gellius 1, 11 (220)
2, 12 (347)
, 6 (212)

isag. in phaen. p. 61 Pet. (231)
Geoponiea 3,3, 4 (2952)
15, 1, 20 (318)
Georgius Cedrenus
p. 747 Bonn. (fals. 21)
Gregorius Corinthius
in Hermog. x. us9. δειν. (Walz
VII, 2) p. 1277 (64)
Harpocration
8. ἀγορανόμοι (402)
ἀδύνατοι (424)
Ἄμφισσα (514)
ἄνακτες (478)
ἀντιγραφεύς (392)
αἀποδέκται (3903)
᾿πόλλων πατρῶος (337)
ἀποστασίου (381)
ἀστυνόμος (401)
βουλεύσεως (411)
γραμματεύς (302)
δατεῖσϑαι (370)
δεκάξων (364)
δήμαρχος (353)
διαιτηταί (407)
διαμεμετρημένη (410)
διδάσκαλος (572)
δρυμός (560)
δωροξενία (372)
εἰς ἐμφανῶν (375)
ἑλλανοδίκαι (445)
ἐλληνοταμίαι (355)
ἐπὶ Δελφινίῳ (412)
ἐπιμελητὴς ἐμπορίου (403)
ἐπιμελητὴς τῶν μυστηρίων (379)
ἐπὶ Παλλαδέῳ (410)
ἐπιστάτης (300
εὐϑῦναι (308)
ἐχῖνος (408)
ϑεσμοϑέται (371)
aves (344)
Ἵππαρχος (384)
ἵἱππάς (344)
καὶ γὰρ τὸ μηδένα (405)
κατὰ δήμους δικασταί (406)

724
Harpocration

Κύϑνιοι (474)
κύρβεις (346)
κυρέα ἐκκλησία (388)
λέϑος (310)
λογισταί (399)
λόχοι (103)
ἸΜασσαλέα (503)
μαστῆρες (519)
μετρονόμοι (405
μόραν (492)
μύριοι ἐν M. x. (438)
ψαυκραρικαά (353)
ὅτι νόμος (425)
οτι ξένους (596)
παράστασις (372)
πάρεδρος (382)
πεντακοσιομέδιμνον (3414)
περίπολος (421)
πολέμαρχος (381)
πρόεδροι (391)
πρυτανείας (386)
πωληταί (394)
σῖτος (977)
σιτοφύλακες (404)
στρατεία iv τ. ἐπ. (422, 423)
στρατηγοί (383)
ταμίαι (395)
τετρακόσιοι (305)
τετραρχέα (450)
τετρυπημένη (117)
τριττύς (341)
φύλαρχος (385)
Hesychius
8. ἡμμοῦς (482)
Ἄσπετος (515)
Βοῦϑος περιφοιτὰ (564)
Κερκυραία μαστιξ (405)
Hieronymus
adv. Rufin. 3 p. 469 Par. 1706 (182;
Himerius
orat. 6, 7 (616)
Iamblichus
de vita Pyth. s. 31 (178)
Ioannes Lydus
de mens. 4, 02 (79)
Ioannes Philoponus
in Ar. de an. (Ven.) f. E 1a (38
f.F 3a (10)
in Ar. cat. p. 39 Br. (102)
in ΑΓ. de gen. et corr. (Ven.) f.
22 (228)
de mundi aetern. 2, 2 (10b Add.)
de cerent. m. 4, 5 (fals. 17)
Isigonus
mirab. (exc. Florent.) 19 (483)
Pseudo-Iulianus
epist. 24 p. 33 Heyler (200)

--Ῥ 1725 —

Lexici rhetorici fr. neris Placita philosophorum

s. εἰς δατητῶν p. 667 (876) 5, ?0 (17)
θεσμοθετῶν ἀνάκρισις p. 070 Plinius
(368) nat. hist. 2 sect. 101 (237)
ἴσαι αἴ ψῆφοι p. 670 (418) 4, 22 (441)
κυρέα ἐκκλησία p. 672 (380) 4, 22 (545)
λογισταί p. 672 (400) 4, 23 (507)
ξενίας γραφή p. 074 9) 5, 37 (522)
Πάραλος p. Back (396 7, 2 (555)
Lex. Seguer. (Anecd. CURES 7, 51 (388)
p. 436 Hi 7. 57 (494)
p. 451 (fals, 13) 7 57 (454)
Macrobius 7 57 (501)
sat. 1, 18 (fals. δ) 7 51 (549)
5, 18, 19 (58) 8, 84 (554)
Marcianus Capella 11, 114 (330)
7, 731 p. 584 Kopp (183) 98, 21 (334)
Marius Plotiüs Sacerdos Plutarchus
art. gramm. 3 p.26024 Putsch. (471) vit. Aristid. 27 (75)
Maximus mon. Camill. 22 (559)
serm. (vid. fr. dub. sent.) Cim. 10 (350)
Michael Ephesius Cleomen, 9 (491)
in Ar. metaph. p. 815 Bon. (171) Lycurg. : (485)
Moeris attic. 8. φοιψεκές (494) 5 (489)
Nicetas 6 (488)
in Gregor. Naz. or. 20 (fals. 20) 28 (490)
Olympiodorus 81 (480)
in Alcib. p. [44 Cr. (44) Nic. 2 (302)
in Gorg. r 895 Iahn (505) Pericl. 4 (397)
. 995 (614) 9 (858)
in Phaed. A 22 Finckh (19) 10 (360)
p. 142 (38) 26 (528)
p. 105 m 28 (528)
p. 203 (18) Pelop. ὃ (71)
Oribasius 18 (82)
coll. med. 22, 5 ben Solon. 11 (503)
22, 7 (327) 25 (340)
22, Ἴ (828) 32 (348)
Parthenius Themist. 10 (354)
erot. [4 (508) Thes. 16 (439)
Pseudo-Philo 25 (340)
de mundi incorr. p. 489 (15b Add.) — de aud. poet. 12 (164)
Philodemus de prof. in virt. 6 (605)
περὶ ὀργῆς col. 74 (80) cons. ad Apoll. 27 (37)
Photius de san. tu. 19 (210)
biblioth. cod. 230 p.320 Bk. (fals, — de mul. virt. 17 (511)
12) qu. Rom. 6 (558)
cod. 240 p. 441^ (229) 92 (542)
lex. s. AE rs (536) qu. Graec. 5 (542)
ναυκραρέα (843) 14 (459)
ὄνου σκιά (573) 19 (547)
πελάται (345) de fort, Alex. 1, 6 (72).
Σαμίων ὁ δῆμος (529) de Is. et Os. 80 (211)
σκυτάλη (461) de cohib, ira 11 (557)
Τενέδιος πέλεκυς (843) de tranq. an. 13 (005)
τὸ Μηλιακὸν πλοῖον (500) de cup. divit, 8 (11)
Phrynichus de se ips. rw 16 (605)

voc. Αἴ, p. 225 Lob. (101) qu. conviv. 1, 9 (200)

Plutarchus Quintilianus

qu. conviv. 2, 2 (214) 1l, 4, 18 (114)
3, 3 (04) 2, 15, 10 (110)
; 7) 3 (202) 2, 17, 14 (2)
δ 4 1) 3, 1], 18 (121)
6, 5 (196 4, 2, 03 (112)
Ἵ, 8, 8 (206) 9, 4, 88 (1106)
8, 7, 8 (praef. Zoicor.) Rufinus
8, 9, 3 (891) de metris 2, 2 p. 388 Gf. (116)
8, 9, 3 (332) Rutilius Lupus
8, 10, 1 (45) de fig.sent. 1, 18 p. 62 Ruhnk. (504) -
8, 10, 1 (224) BSoholia
erot,. 17 (83) . in Apollonium Rhod.
qu. nat. 2 (198) n 1, 188 (523)

de fac. lun. 19 (194) l
de pr. frig. 11 (195) 1
de sol. an. 27 (300) 2
de Stoic. rep. 13 (05) 4, 204 (541
adv. Colot. 20 (5) 4
de mus. 22 (40) 4

Pollux 2, 95 (479) in Aratum v. 1004 (234)
3, 17 (3090) in Aratea phaen. Germa-
4, 56 ved nici v. 426 p. 88 Buhle (319)
4, 174 (431 in Aristidem
4, 174 (402) Panath. p. 328 Dind. (585)
5, 176 (520) in Aristophanem
6, 10 (535) Acharn. 108 (518)
7, 99 (243) 234 (349)
8, 62 (409) 320 (494)
9, 62 (481) av. 281 (567)
9, 7' (5831) 471 (520)
9, 80 (431) 1354 (340)
9, 80 (540) 1379 (577)
9, 87 (539) 1403 (465)
10, 165 (518) eq. 1150 (419)
10, 170 (248) Lys. 6065 (350)
10, 179 (435) 1153 (351)
Polybius Plut. 278 (413)
12, 5. 6. 8. 11 (499) 925 (480)
Porphyrius ran. 404 et 429 (578)
vit. Pyth. 41 (181) 1532 (363)
Proclus vesp. 145 (210)
in Tim. p. 27 Bas. (fals. 9) 157 (866)
f». 37 (229) 502 (352)
p. 96 (fals. 15) 18 (420)
| p. 338 (33) 684 n0)
in rempubl. p. 350 Bas. (166) 691 (400)
p. 390 (167) 1436 (408)
p. 302 (57) in Aristotelem
p. 431 (329) Anal. pr. cod. Par. 2064 f. 263
Mai. Spic. VIII (44) '
. 705 (34) in Ciceronem
iu Hes. opp. 359 (68) or, pro Árchia p. 358 Or. (fals.
031 (517) 11
Proverb. coll. (Vat. et Bodl. ined. in Demosthenem
Gotting. t. I uh 932 Par. (124)
p. 496 (517) n Dionysium Thr.

Psellus qu. var. c. 134 (201) δὰ need. Bk.) p. 660 (172)

cx 0327 -

Scholia Scholia
(Aneed,. Bk.) p. 788 54. ῃ Od. D 9 337 (100.
p. 786 (454)
in Euripidem in T
Androm. 446 (496) . Tim. 30 p. 47 Iac. (361)
Med. arg. (583) in Pindarum |
Med. 19 (476) Olymp. 7 inscr. (521 cf. Add.)
Rhes. 28 (fals. 2) 7, 66 (fals. 3)
Rhes. 307 (451) 9, 86 (513)
in Hesiodum Pyth 11, τ 440)
id ?,
in Homerum 2, 127 (471)
Il. «, 303 (117) Nem. ὃ, 27 (430)
481 (117 Isthm. 2 inscr. (505)
B, 93 ΤῊ 6, 18 (484)
126 (456 in Platonem
169 (126 Apolog: p. 930 Bk. (570)
183 (127 Axioch. p. 405 (341)
305 (128 legg. Vli p. 493 (451),
649 (1290 in Proverb. Salomonis
y, 296 (130 cod. Par. 174 f. 46 (170)]'
276 (181 in Sophoclem
211 (132 Oed. tyr. prooem. (470)
441 (133 Oed. Col. 701 (339)
δ, 88 (134) in Theocritum
207 (135 3, 21 T.
&, 741 (136 4, 6 (472)
118 (197 9, 93 (403
£, 234 (1388 7, 22 n
$3, 93 (139 183, 9 (470
228 (140 15, 64 (fals. 8)
ι, Y (141 Seneca
x, 98 (142 de ira 1, 3 (848)
153 (1438 1, 9, 2 (84b)
252 (144 1, 17, 1 (84c)
4, 385 (145) 3, 9, 1 (84d)
688 T qu. nat. 7, 30, 1 (41)
zx, 283 (117 Servius
v, 108 ἫΝ in Aen. !, 372 (fals. 7):
qz, 98 (324 in georg. 1, 19 (342)|
*, 130 (471 Sextus Empiricus
209 (126 adv. dogm. 1, 6 (48)
o, 195 (147 3, 20 (12)
420 (148 4, 46 (10a Add.)
569 (149 adv. math. 3, 57 (fals. 13a Add.)
Od. δ, 356 (150 Simplicius
e, 98 (151 in cat, f. 4 $ Bas. (102)
334 (192 f. 16 « (101)
c, 106 (153) f. 08—103 (103—109)
345 (154) in phys. £.325 Ven. (23
525 136. de coelo p. 487 Br. (15)
4, 034 (136 p. 488 (193)
p, 128 132) p. 492 am)
3974 (182 p. 492^ (191)
» extr. (158) p. 905 (189)
o, 326 ΤῊ cod, Par. 1910
c, 2 (311 f. 235 (42)

ΗΝ B —— À MEE

— 728 —
Simplicius Suidas .
de an. f. 14 Ven. (38) to Mylaxo» πλοῖον (506)
f. 62 (89) τῶν φιλτάτων τὰ φίλτατα (505)

Solinus c. 27, 12 (254a Add.)
Stephanus Bys.

8. ᾿Αδραμύτειον (502)
Apvsta (447)
ἤἌφντανδρος (433)
Γέρμαρα (fals. 10)
detoapuevot (432)
Κύϑηρα (473)
Σχερία (404
Τάναγρα (561)

Τένεδος (543)
Ὦρωπός (501)
Stobaeus
ecl, I p. 380 H. (180)
p. 790 (17)
20, 47 (88)
20, 55 (87)
21, 26 (0)
86, 24 (78
. 86, 25 (74
88, 13 (76
95, 21 (43)
flor, (cf. fr. dub. sent, et chriae)

Strabo
. 321 Cas. (428)
. 321 (429)
. 421 (512)
. 322 (498)
322 (504)
349 (440)
3973 (430)
374 (444)
380 (544)
. 445 (95950)
p. 447 (991)
13 p. 598 (103)
Suidas

8. A4vticOévng (27)
βλακα (471)
Ἑὐρύβατος (64)
καλλικύριοι (586)
Σαμίων ὁ δῆμος (529)
Τενέδιος ξυνήγορος (543)

floril.

Synesius
encom. calv. 22 (3)
yrianus

in Ár. metaph. p, 2 (7D

b

», 6 (171)
Themistius
de anima f. 70 Ven. (38)
f. 905 (32)
de coelo (lat.) Ven. f. 26* (191)
orat, 8 p. 128 Dind. (70)
20 p. 3S2 (p. 70)
83 p. 356 (47)
Theon Smyrnaeus
arithm. 5 (181)
Tzetzes
in Hesiod, opp. proleg. (517)
in Hom. Il. p. 70 Herm. (fals. 18)
in Lycophr. 799 (460)
Varro
de ling. lat. 7, 70 (553)
Vita Aristotelis Marciana
cod. Ven. 257 (non 300, sicut errore

quodam sive Cobeti sive ipsius in praef.
posuit Robbe ed. L. B. 1861)

f. 270^ (69. 597. 599)
f. 276» (22. 598. 608. 614)

Vita Aristotelis (praemissa Psen-
do-Àmmonii comm. in categ. ed.
Ven. 1845)

f. 9* (599. 014).
f. ὃν (69)

Vita Homeri

(et aliorum et) Pseudoplut. 1, 3
(60)

Zenobius
prov. 2, 24 (406)
, 49 Mh
83 (45)
9 (497)
, 12 (527)
17 (455)
0, 29 (415)

Ὁ

c oUen

»

Finitum Berolini
die 29 m. lanuarii a. 1862
deinde autem postquam die 3 m. lulii academia Berolinensis iudicio suo
comprobavit praemioque ornavit, cum additamentis quibusdam ex itinere An-
glico auctumnali reportatis notulisque paucis híc illic adiectis, Lipsiam ut
imprimatur transmissum die 6 Octobris eiusdem anni 1$62.
Anecd. V. et Addenda «dieci m. Iunio 1963.

Valentinus Rose.