Google
This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as pari of a projcct
to make the world's books discoverablc online.
It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to
prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain fivm automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machinc
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping them lind
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any speciflc use of
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe.
Äbout Google Book Search
Google's mission is to organizc the world's Information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs
discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can search through the füll icxi of ihis book on the web
at |http: //books. google .com/l
Google
IJber dieses Buch
Dies ist ein digitales Exemplar eines Buches, das seit Generationen in den Realen der Bibliotheken aufbewahrt wurde, bevor es von Google im
Rahmen eines Projekts, mit dem die Bücher dieser Welt online verfugbar gemacht werden sollen, sorgfältig gescannt wurde.
Das Buch hat das Uiheberrecht überdauert und kann nun öffentlich zugänglich gemacht werden. Ein öffentlich zugängliches Buch ist ein Buch,
das niemals Urheberrechten unterlag oder bei dem die Schutzfrist des Urheberrechts abgelaufen ist. Ob ein Buch öffentlich zugänglich ist, kann
von Land zu Land unterschiedlich sein. Öffentlich zugängliche Bücher sind unser Tor zur Vergangenheit und stellen ein geschichtliches, kulturelles
und wissenschaftliches Vermögen dar, das häufig nur schwierig zu entdecken ist.
Gebrauchsspuren, Anmerkungen und andere Randbemerkungen, die im Originalband enthalten sind, finden sich auch in dieser Datei - eine Erin-
nerung an die lange Reise, die das Buch vom Verleger zu einer Bibliothek und weiter zu Ihnen hinter sich gebracht hat.
Nu tzungsrichtlinien
Google ist stolz, mit Bibliotheken in Partnerschaft lieber Zusammenarbeit öffentlich zugängliches Material zu digitalisieren und einer breiten Masse
zugänglich zu machen. Öffentlich zugängliche Bücher gehören der Öffentlichkeit, und wir sind nur ihre Hüter. Nie htsdesto trotz ist diese
Arbeit kostspielig. Um diese Ressource weiterhin zur Verfügung stellen zu können, haben wir Schritte unternommen, um den Missbrauch durch
kommerzielle Parteien zu veihindem. Dazu gehören technische Einschränkungen für automatisierte Abfragen.
Wir bitten Sie um Einhaltung folgender Richtlinien:
+ Nutzung der Dateien zu nichtkommerziellen Zwecken Wir haben Google Buchsuche Tür Endanwender konzipiert und möchten, dass Sie diese
Dateien nur für persönliche, nichtkommerzielle Zwecke verwenden.
+ Keine automatisierten Abfragen Senden Sie keine automatisierten Abfragen irgendwelcher Art an das Google-System. Wenn Sie Recherchen
über maschinelle Übersetzung, optische Zeichenerkennung oder andere Bereiche durchführen, in denen der Zugang zu Text in großen Mengen
nützlich ist, wenden Sie sich bitte an uns. Wir fördern die Nutzung des öffentlich zugänglichen Materials fürdieseZwecke und können Ihnen
unter Umständen helfen.
+ Beibehaltung von Google-MarkenelementenDas "Wasserzeichen" von Google, das Sie in jeder Datei finden, ist wichtig zur Information über
dieses Projekt und hilft den Anwendern weiteres Material über Google Buchsuche zu finden. Bitte entfernen Sie das Wasserzeichen nicht.
+ Bewegen Sie sich innerhalb der Legalität Unabhängig von Ihrem Verwendungszweck müssen Sie sich Ihrer Verantwortung bewusst sein,
sicherzustellen, dass Ihre Nutzung legal ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass ein Buch, das nach unserem Dafürhalten für Nutzer in den USA
öffentlich zugänglich ist, auch für Nutzer in anderen Ländern öffentlich zugänglich ist. Ob ein Buch noch dem Urheberrecht unterliegt, ist
von Land zu Land verschieden. Wir können keine Beratung leisten, ob eine bestimmte Nutzung eines bestimmten Buches gesetzlich zulässig
ist. Gehen Sie nicht davon aus, dass das Erscheinen eines Buchs in Google Buchsuche bedeutet, dass es in jeder Form und überall auf der
Welt verwendet werden kann. Eine Urheberrechtsverletzung kann schwerwiegende Folgen haben.
Über Google Buchsuche
Das Ziel von Google besteht darin, die weltweiten Informationen zu organisieren und allgemein nutzbar und zugänglich zu machen. Google
Buchsuche hilft Lesern dabei, die Bücher dieser We lt zu entdecken, und unterstützt Au toren und Verleger dabei, neue Zielgruppcn zu erreichen.
Den gesamten Buchtext können Sie im Internet unter |http: //books . google .coiril durchsuchen.
3 5 7 Ol. •'-• ' =
WarHarl Collrgt liüraiT)
L) rr.<^ , lA \ üjln^j^SL/T-^
UL \^^^
G>
VERZEICHNIS
DER
DOKTOREN
WELCHE
DIE PHILOSOPHISCHE FAKULTÄT
DKR
KÖNIGLICH WORTTEMBERGISCHEN EBERHARD- KARLS- UNIVERSITÄT
IN
TÜBINGEN
IM DEKANATSJAHR 1901—1902
ERNANNT HAT.
BEIGEFÜGT IST EIN
VERZEICHinS DER GRIECHISCHE« HANDSCHRIFTEN DER t ÜNI7ERSITÄTSBIBLI0THEK ZU TÜBINGEN
VON
Dr WILHELM SCHMID
ORD. PROK£SSOK DUK KLASSISiUiKM PHILOLOGIE.
-<i/e>&sSy*>-
TÜBINGEN 1902
BÜCHDRÜCKEREl VON G. SCHNÜRLEN.
' - . / l. V. .
■1
■ / '.
-■ IC-,
V ^ ' " * — ' M H '*'^
[< ■: /. K
/^ n^r-W/ rf ^ ..^
]lv.\.vr-.f 'Ja--'.
Unter dem Dekanat des Professors Dr. Wilhelm Schmid (14. März
1901 bis 16. Februar 1902 und 8. bis 13. März 1902) und dem Pro-
dekanat des Professors Dr. Wilhelm Busch (17. Februar bis 7. März
1902) sind von 35 Bewerbern folgende 25 zu Doktoren ernannt worden:
1901.
Eugen Haug aus Stuttgart 9. Mai
Friedrich Schwend aus Eschelbach 9. Mai
Alfred Häberle aus Stetten i. R. 23. Mai
James Percival King aus Windsor in Canada 13. Juni
Edmund Mugler aus Lauffen 13. Juni
Gerson Hanauer aus Mosbach 4. Juli
Josef Kolb aus Gmünd 18. Juli
Hermann Kurz aus Reutlingen 1. August
Andreas Thierer aus Kuchen, OberprUzeptor in Nagold 8. August
Charles Julius Kullmer aus Sedalia (Missouri) 8 August
Albert BOrk aus Winterbach 29. Oktober
Hermann Weller aus Schw. Gmünd 7. November
Karl Funk aus Lorch 7. November
Otto Kieser aus Ravensburg 7. November
Albert Brand aus Störmede in Westfalen 7. November
Eugen Borst aus Göppingen 19. Dezember
Karl Reik aus Kirchheim u. T. 19. Dezember
Wilhelm HXcker aus Ebersbach a. F. 19. Dezember
IV
1902.
Heinrich Hermelink aus Mulki in Ostindien
Gerhard Diez aus Cannstatt
Adolf Frey aus Freudenstadt, Pfarrer in Erbstetten
Karl Sopp aus Idstein
Josef Fischer aus Ludwigsburg
Eugen Frick aus Calw
Nikolaus Steinhauser aus Ulm, Repetent am Wilhelms-
stift in Tübingen
.30. Januar
20. Februar
20. Februar
6. März
6. März
6. März
6. März
Erneuert wurde das Doktordiplom nach 50 Jahren für:
Prälat a. D. Dr. v. Burk in Stuttgart 20. Mai 1901
Professor a. D. Dr. Böhringer in WUrzburg 22. Dezember 1901
Zu Ehrendoktoren wurden ernannt:
Wilhelm Raabe, Schriftsteller in Braunschweig
Theodor Knapp, Professor am Gymnasium in Tü-
bingen
8. September 1901
24. Dezember 1901
/
VERZEICHNIS DER GRIECHISCHEN HANDSCHRIFTEN
DER
KÖNIGLICHEN UNIVEßSITÄTSBlBLIOTHEK
VON
DR. WILHELM SCHMID
ORD. PROFESSOR DER KLASSISCHEN PHILOLOOIE.
tj
I. Vorbemerkung.
\ on den jetzt als Klasse Mb zusammengestellten griechischen Handschriften
der Tül)inger Universitätsl)il)liothek haben A. v. Keller und K. Klüpfel im
Serapeum I (1840) p. 203—206; II (1841) p. 358—367; IV (1843) p. 184—188
ein vollständiges, aber ganz kurz gehaltenes Verzeichnis im Druck erscheinen
lixssen; es umfasst 39 Nummern; gegenwältig sind deren 40 vorhanden; nr. 40
ist aber erst durcli Ablösung von der gedruckten Ausgabe von Basilius de gramm.
exercit. , mit der sie ziLsammengebunden gewesen war, gewonnen worden. Das
nachfolgende Verzeichnis giebt einige Berichtigungen dieses älteren und ist, mit
Rücksicht auch auf manches für das Buchwesen, die Gelehrtengeschichtc und be-
sonder, den wissenschaftlichen Charakter des Martin Cursius Interessante oder
Wichtl ^e, was hier in Kürze bekannt gemacht werden konnte, erheblich ausführ-
licher ingelegt worden. Ein grossentcils sehr pünktliches handschriftliches Ver-
zeiclinis der Tül)iiiger Manuskripte von J. D. Reuss l)efindet sich auf der Uni-
versitütsbibliothek unter Mh 429 ; leider ist es nicht datiert, aber jedenfalls zwi-
schen 1774 und 1782 verfasst. Gegenwärtig ist es schwer benutzbar, weil ihm
ältere Numerierungen zu Grunde liegen. P]s entliält den ganzen gegenwärtigen
griechischen Bestand ausser Ml) 13. 16. 21. 40. Ausserdem liat Reuss in seiner
„Beschreibung einiger Handschriften der Universitätsbibliothek zu Tübingen" 1778
lune Basclireil)ung der Polybiushandschrift Mb 9 und des an Mb 4 angehefteten
Fragments aus dem Johannesevangelium gegeben. Ob die Handschriften 13. 16.
el)enso wie 21, für die- es feststeht, bis 1838 dem Universitätsarchiv angehört
haben, habe ich nicht ermitteln können. Aus dem handschriftlichen Verzeichnis
der Bücher der bibliotheea facultatis philosophicae von Reitss, das in der Tübinger
Universitätsbil)liothek unter Mh 449 steht und c. 1780 verfasst ist, ergiebt sich,
dass zu der Bibliothek der philosophischen Fakultät gehört hatten Mb 9. 10. 11.
12. 14. 17. 18. 19. 20. 26. 27. 34. 35. 36. 37. 39. In dem Kabinet der Uni-
versit4Usl)ibliothek lagen damals Mb 8. 22. 23. 24. 28. 29. 30. 31. 32. 33.
Der gegenwärtige Bestand der Klasse Mb zerfällt seiner Herkunft nach in
folgende Teile:
1) Handschriften aus der Bibliothek des Martin Crusius, die grossenteils
zuerst an die Bibliothek der philosopliischen Fakultät, später (nach Eisenbach,
1
— 2 —
Beschreibung und Geschichte der Stadt und Universität Tübingen S. 465 in den
Jahren 1769 und 1776) an die Universitätsbibliothek übergieng: Mb 8. 10. 11.
12. 13. 14. 15. 17 — 40; von diesen hat Crusius geschenkt erhalten von Marcoleon
in Esslingen Mb 8 (aus Reuchlins Bibliothek), von Occo in Augsburg 15. 24. 26,
von Wieland in Lauffen 22, von dem griechischen Mönch Symeon 25. 33, von
Haylandt 28 (aus Reuchlins Bibliothek), von Theodor Canter in Utrecht 29,
von Stephan Gerlach 23. 31, von Leonh. Büdina in Laibach 32, ankaufen lassen
durch Gerlach in Konstantinopel 18, dem W. Schweicker in Tübingen abge-
kauft 14, selbst abgeschrieben bezw. von seinen Schülern abschreiben lassen 10.
11. 12. 13. 17. 19. 20. 27. 34—40. Von zwei Griechen, die ihn besuchten, ist
21 geschrieben. Wahrscheinlich gehörte auch Mb 9 schon zu Crüsiüs' Bibliothek.
Von diesen Stücken besass Crusiüs, als er das Verzeichnis seiner Handschriften
in Mb 37 Nr. XX schrieb, ei-st Nr. 18. 23. 30. 31.
2) Handschriften, die in Stephan Gerlachs Besitz gewesen waren und im
Jahr 1613 durch dessen Erben um 12 Thaler an die Universitätsbibliothek ver-
kauft worden sind (Notiz darüber ohne nähere Bezeichnung der einzelnen Stücke
in der Registratur auf der Universitätsbibliothek Fach V, 5 „Acta senatus. Biblio-
thek. Schenkungen und Käufe I 1556—1702" nr. 34 zu a. 1613): Mb 1. 2. 3.
7, wahrscheinlich auch 4.
3) Die Nachschrift von Scheitbels Vorlesung über Euklid Mb 6.
4) Die von Pfarrer Grammer 1698 dem Stiftsephorus und Rektor Hiller
geschenkte 'Exeoaxe^j^fa des Kunius Mb 5.
5) Die ursprünglich in Fulvio Orsini's Besitz gewesene Longushandschrift
Mb 16, von der nicht klar ist, wie sie in die Tübinger Bibliothek gekommen.
U. Verzeichnis der Handschriften.
Mb I (K 14).*)
Papier 22x15*/« cm. 4". Gesamt 32 mit griechischen Buchstaben je unten
links auf der ei-sten Seite numerierte Bogen. Der erste Bogen scheint, nach der
Notiz eines modernen Bil)liotliekars fol. 8 r. o. („Gregor. Nyss. in Canticum Gantic.
defect.") zeitweise ganz verloren gewesen zu sein. Jetzt felilt vom ersten Bogen
Bl. 1, der ganze Bogen 31 und der Schluss. Eingebunden ist die Handschrift erst
1839 (Serapeum I, 203). Im Wesentlichen von einer Hand des 14. Jahrhunderts
geschrieben; von späterer Hand fol. 19()v. 191. 204 v. 217 v. 218 r. 241 r. 243 v.
245 V. Der Rul)ricator ist über den Anfang der 8. Rede (fol. 132 v.) nicht hinaus-
gekommen.
Inhalt: Gregorios' von Nyssa 15 Reden zum Hohen Lied.
Anfang der ersten Rede fehlt. Die ersten Worte sind (p. 766 B Migne):
laxt jiiv yip xaJ Sta (jpoßov yevoiievy] xiol awxijpfa . 8xav irpög x4; diretXag xfjg
iv xfj yeivvTj xoXccaecog ßX^Tcovieg xoO xaxoö )(^pi^(i)|xe6a.
Überschrift der ersten Rede fol. 7r: xoö auxoö et? xö ä?|ia xöv i^jiöcxwv
X6yos TTpöxog. Beginn von or. II fol. 18 v., III fol. 35 r., IV fol. 53 v., V fol. 73 v.,
VI fol. 93 r., VII fol. 108 r., VIII fol. 132 v., IX fol. 142 r., X fol. 161 v., XI
fol. 172 V., XII fol. 187 r., XIII fol. 204 v., XIV fol. 221 v. Nach fol. 229 fehlt
die Stelle or. XIV p. 1085 I) Migne von den Worten dcXXa o£ noir^xal incl. an
bis or. XV p. 1099 A zu den Worten Sti eBov yev^jöetaav inl yfj; incl.
Schluss (p. 1108 A Migne): xö 5k Xenupü) xfjs ^6ag xö jifjXov wpat^wv xfj^
Trapeta^, jieyöcXyjv xtva Tcpo^jiapxupel xfj v6ji:p>j x^v h xot^ dyaOsts xeXetöxijxa.
OYjjiafvet ydcp |i^ Jv öcXXü) xtv2 xöv Or^aaupöv aöxfj TiapeoxuaoOat. dXX' aux^v 6?vat
ÖTjoaupöv iauxfjs, Tcavxög iyaOoO. Damit bricht die Handschrift «ib. Der Rest felilt.
p]s ist wohl das Exemplar Gerlachii, von dem Grüsius in der Handschrift
Mb 7 fol. 85 V. (s. u. S. 1 3) l)emerkt, er habe aus ihm das in Mb 7 fehlende Blatt 86
ergänzt.
*) In Klammer bpigofüjyt sind ilio früboron Signatnren nach dem gescbrielienen Katalog
von Rfirss.
1'
— 4 —
Mb 2 (K 16).
Papier 22 x 16 cm. 4®. 37 V« Bogen. In schwarzes Leder gebunden. Schrift
s. XIII erste Hälfte.
Auf Bl. l r. rechts oben Notiz von der Hand eines modernen Bibliothekars :
Opus ineditum Philippi Solitarii cui titulus Dioptra sec. XI. Latinam versionem
dedit Jac. Pontanus Ingolstad. 1604. 4^.
Vermerk unten auf Bl. 1 r. : Stephanus Gerlach sibi suisque hunc librum
Constantinopoli comparavit anno 77 mense Novembri.
1) Blatt 1 — 286 Philippus Solitarius Dioptra, Überschrift (unter
einer Leistenverzierung in roter Farbe) rot : ßtßXfov tö Xeyoiievov Siönzpa (dies in
liturg. Unciale) |ieptxfj Ö7c6|iV7]ats Staai^x^v TroXtxtxöv (Minuskeln).
a (dies rot am Rand) nibq ii tj^üx^ öl^i 'coö acbiiaxo^ Sta^eöyvuxat • xal tioö
Tu^avet, d^xP^ '^^^ xtvfjs (ävaoTaaews : ß (rot auf dem Rand) Sit oö TiaxTjp oö
jiYJTTjp • ou xixva oö ODffeveX^ • oö (pfXot iv ixetv>j xfj öpa, SOvaviai aiifj ßorjOfjaat •
dcXXi xa Spya xa6x>js >tal jiova. y (desgl.) xfveg aöx^v 7iapaXa|ißavvouotv xal
Tioö |i6xdi xöv yb)pia[ib^ xaOtoxöatv auxfjV. S (desgl.) nola ii xptots, auxfjs xal
|i6xa x^v dcvocoxaotv xt yeviQaexat. xa2 ttö^.
Dann folgt in roter Schrift: xXauBjioJ xa2 Bpfjvot deixapxcoXoO xa2 ^evou 8»/
ü)v xa2 ÄTieXiyexo Tipö^ ^'^X^^ "^V fStav.
Dann folgen ax^xot TroXtxtxof, wie Prosa geschrieben, «aber durch rote Punkte
innerhalb der Zeilen getrennt.
Von Bl. 32 an wird immer regelmässiger der Anfangsbuchstabe jedes Verses
rot geschrieben bis Bl. 99 r — von da an hört die Distinktion der Verse durch
Rubrikation auf.
Anfang: Tztb<; xaOrj n&Q d|iepijiv6t. tiö; i|ieXers '^^xh V'^^- I^iß^er Abschnitt
schliesst Blatt 13 r mit: So^a^co oom xö ovo|ia xö Oau|iaaxöv xat jieya. xö (poße-
pöv xal JvSo^ov xa2 äytov h Ttdcatv vöv xa2 iel xa2 Tcavxoxe eig atöva atövo?.
d|ii)v d|ii]v xal yevotxo, y£votxo, y£voix6 |iot.
Bl. 1 3 r. rote Leistenverzierung und rote Überschrift : axiy^oi dTcoXoyrjxtxoE
SfjOev. Dann Anfang: 6 d|ia9i)5 Ttpö^ a|ia0))5, e§ wv tax6(o Xeyw xaE vouOexö
xal Tiapaivü) xaxd xö Süvaxov |ioi u. s. f.
Bl. 14 r., nach einleitenden Versen: xaSe Iveaxiv Iv xö B Xoyo).
Folgen Inhaltsangabe von 10 Kapiteln. Nach diesen die Notiz: axfxot ^acpt?6 (vgl.
die Subscr. Bl. 58 r: 6 Xoyog x£Xo^ erXTjcpev, Staaxt'xwv xooouxcov: ^a(pt?e). Darauf
Dialog zwischen ^^xh ""^l ^^p5 in Versus politici (^ux^ ^^^' ^^P^ jeweils beim
Pei-sonenwechsel rot beigefdgt).
— 5 —
Bl. 58 V. LeisteiiYcrzierung rot, darüber rot : Xdyos xptTo^. Dann rot : t a S e
eaxEv dv xö x^Jxü) Xoyo). Folgt (geschrieben wie Bl. 14) die Inhaltsangabe
von 13 Kai)iteln. Darunter Xcyo? y. oxcx^t ^a e^axoatoi vS.
Bl. 134 r. Leisten Verzierung rot. Dann mit roter Initiale : xotSe ioxJv ev
xö xexapx(i)X6yü). Folgt Inhaltsangabe von 5 Kapiteln. Darunter l^^i oxt-
Bl. 172 r. Leisten Verzierung. Darunter mit roter Initiale: xaSe eaxJv ev
xö Ti^jiTixcö X6y(i) (am Rand rot ßtßXcov e). Folgen Inhaltsangaben von 10 Ka-
piteln. Darunter Xoyo? t oxfx- ,ßxX.
Von Bl. 245 v. an hört der Rubrikator auf zu funktionieren.
Schluss der Dichtung des Phil. Bl. 286 r.: av Si t8t6x7]s i\iaQrfi, |ii] 5k
7coXi)7cpayji6v6t • jii) 8i ye nlbx aö6a8ü)$ bnkp xa eaxa|X{Jieva . aXX' r^ xöv voöv jioi
np6(;eye' xaJ 8uva|iiv xoO Xoyou. etTcep t^Tjxotr]? '];u)(tx^v (bcp^Xetav eöpaoOat.
2) Kleine theologische Abschnitte: Bl. 287 r. 'Eptoxanoxpiai? 6Öv(0|iiou izpbQ
xöv ji£yav ßaofXetov (von derselben Hand). Katechisnmsartiger Dialog über theo-
logische Begritfe.
Bl. 287 r. Z. 9 v. o. 'Ex xfjg ipcoxi^aeco^ xoö dcytou ßaatXefou xaJ ypr^yoptou
xoö 6eoX6yoü.
Bl. 288 r. Z. 2 v. o. mpl xoO 7i6x6 sxXtjOtj 6 xpioib<; -/ßioxö^.
Bl. 288 r. Z. 4 v. u. Tcepl xfj^ h xö a'5y] xa668o'j.
Bl. 288 V. Z. 4 V. u. Tiepc xfjs ^x vexpwv ivaaxaoeü)?.
Bl. 289 V. Z. 5 V. u. TiepJ xöv yepo\)^l[i xal oepa({){|i.
Bl. 290 V. Z. 10 V. u. Euaeßcou nepl xoö xax' eixova xal xa6' öjiofwoiv.
Bl. 291 r. Z. 2 v. o. ÜTiXifjvtoü cptXoaöcpou* Tiepl yevvi^oeü)? avBpwnou. xat SOev
xpfxa xat evvaxa xaJ xeooapaxooxa xor$ xeOveöotv eTiixeXoöatv , 7iapeX06vx(o$ xoö
dv6pa)7rou.
Bl. 292 r. Z. 2 v. o. 'A:c6 xivo^ §p|i7jv{as xoö yjp\)(Joaz6iLG\) eupov ev xfj aOxfj
ßfßXü).
Bl. 292 r. Z. 8 v. u. 'EpwxYjai? Tcwg ö Xfiavffi izpb xfj^ dcvaoxaoews etsfjXöev
e:$ xöv TwapaSetaov.
Bl. 293 r. Z. 9 v. o. 'Iwavvou jiova)(Oö xoö 8a|Aaax7jvoö tzGx; eixovfsei xö Betov
6 äv9p(i)7:os (293 v. Z. 8 v. o. : nepl £vü)ae(os der Dreieinigkeit).
Bl. 294v. — 300 V. (Schluss) auy(pi TcoXtxixoJ- Tcepl xfj^ TtXavr]? xoö xoajio'j
xaE Stkos TiXava xoö$ dv6pü)7üO'J5 (bpaiov in Vulgäi*sprache.
Die Handschrift ist von Crusius mit Randbemerkungen versehen, meist
kurzen Inhaltsangaben oder Stellennachweisen.
— 6 —
Bl. 103 r. zu den Textverseu: Oprjvoöat 5i t6v x^ptapiöv t^jv Sia^eu^tv xouxwv.
6 5£ ye dOaviaio^ 6 nEpl^XeKxo<; ayav JxxXTjcia^ 6 7rp6(ia)(0$ xal OejiiXtos xauxT]^
die Bemerkung: qui dicitur hie Tauirj^: existinio librum hutlc ex Alexandria
Aegypti Constantinopolim venisse: et inde huc Tybingani. M. Kpouato^.
Bl. 158 V. Perlegi 12 diebus (inter alia negotia) hoc opus, niense Decembri
1579 Tybingae, mihi a D.D. Stephano Gerlachio commodatum. M. Martinus Crusius.
In Mb 37 nr. X hat sich Crusius Excerpte aus dieser Handschrift gemacht
Ende 1579.
Mb 3 (K 15).
Papier 22V«xl6 cm. 4". In schwarzes Leder gebunden. 304 Bl. Schrift
des 15. Jahrhunderts. Miscellanhandschrift.
V. 1 : Ex libris Stephani Gerlachii 3 taleris Constantinopoli emptus. Anno 76.
1. Bl. 1 — 148 r. Philipp US Solitarius Dioptra, sehr fehlerhaft ge-
schrieben.
Bl. 1 Überschrift rot: BtßXo^ axi'xov xoö ev ayiot^ 7:axpö^ f^jicov 'Iw. xoö
Sa(iaaxr^voö . xat TTveupiaxopifixopo^ xfj$ )(ptaxoö exxXrjafa^, dcxpißi) Xi^i(;^ ix {^TiXO-
pixfj^ xal cptXoaocpia; XeyQf^ox eyei Soöxwg. 'Ev np&xriq 5taXeyo(i£v7] ^ux^ f^^*^^
xoö awfiaxos xal exepa 9au|iaaxa xal xepaaxeta* iioö dTrepxovxat aE ^w/jxl xöv
6txa(a)v xac OTUTjaOat (= OTTtaOe) xöv afiapxöXöv xaJ ttö^ 5* [leXXwfiev Travxe^
ev xfj dvaaxaaei. dXXTfjXcö^ yvwpfaat. xa2 cpuaioXoyTjxa? xai aeiixfj Speuva xal Tcepl
X7]^ auvO£aeü)^ xal TrXaaeo); aöptaxo^ xoö dv9p(i)7iou. xal Trept xtj^ auvxeXefa^, xa:
xoö dvxixptoxou' xal Jxepov dyfwv. in Xöywv iräv ö^eXt(iü)xdxü)v • Sirep 6 dva-
ytvwaxwv xrjv SJXxov xauxr^v, e av 6Xo']>uxw$ xac axpißw^ e^exaGci' xa^ew^ Suvi^-
aexai yvövat. xc^ äv Tcpo xtj^ Trapaßdaewg • xaJ xl$ ylyovev dpxi xal tioJo^ (ieXXoi
xe^ÖTfiaexat. —
Dann beginnt der Text mit den Worten "Ap^oiiat Xfyetv xapeuaxa, xoö vöv
aJövo^ xoöxou. Der nächste Vers &<; xdvtg ÖTcoXdXaTto^ d9p6(ö$ doxeSdaOTj ist
= Philipp. Dioptr. I, 69. Titel und Inhaltsangabe genau wie in Mb 2, ebenso
Dioptr. 1, 1 — 68, sind von der Hand eines westeuropäischen Humanisten mit
schwärzerer Tinte au den lländern von Bl. 1 v. und 2 r. und v. nacligetragen.
Der vor Dioptr. I, 1 geschriebene Vers gehört nicht zur Dioptra. Dieselbe Hu-
manistenhand hat den Text auch sonst durchkorrigiert und ergänzt.
Bl. 134 V. — 139 r. prosaische Auszüge aus griecli. Kirchenschrift^tellern ein-
geschaltet. Ebenso wieder Bl. 135 r. — 144 r.
Bl. 144 V. — 148 folgende Prosaabschuitte :
1) 144 V. — 145 r. 6xt yjpiiai[io'^ xfjg xeXeuxfjg xö Sidcpopov.
— 7 —
2) 145 r. — V. ip&vr^ai(; Tcepl ifj^ auTe^ouatcoTr^xos töv dcvOpwTcwv.
3) 14(> r. — 147 r. Staxptats xfj^ cpuaew^ xöv TrpayjiaTwv.
4) 147 r. Tzepl iipö^ ^^^X*^^ ^*' ^^X^i^-
5) 147 r. — 148 r. xa TcapaxrjpTfjfiaxa xöv dpfievfwv eJal xaOxa.
Vor dem Anfang des 5. Stückes hat die bezeichnete Humanistenhand ein
Auslassungszeichen angebracht und trägt nun unter dem Titel „'ÄTcoXoyfa SfjOev^,
auf den Rändern von Bl. 147 — 148 die Schlussverse der Dioptra von „T^piets 5i
Ttavxe^ h XP^ozib äSeXcpol xal Tiaxipeg" bis „etTcep ^Tjxofet^ cj/uj^ix^v ütpiXeiav ipoLa-
9at" und nach diesen eine 'EpwxaTcoxptat^ Euvo|i(ou npbq x6v (i^Yocv BaaiXetov
(Bl. 148 V.) nach, die auch Mb 2 Bl. 287 r. steht.
Die Abschrift der Dioptra ist (Bl. 148 r.) vollendet 28. Juli 1460 (ev exr]
2. Bl. 148 r. — 150 r. Verse auf den Gekreuzigten, von derselben
Hand geschrieben.
3. Bl. 151r. — 257 V. Eine zusammengehörige R e i h e von theologischen
Kapiteln. Überschrift des ersten: 8xt dxaxaXrjTrxov x6 Ostov xac 5xt oO Sei
^Tjxslv xal Tteptepyii^eoOat xa [lij 7rapa5e5o|i£va T^filv bnb xöv iyJwv Trpocpr^xöv
xal a:roox6X(öv xal eöayYßXtaxöv. Von derselben Hand geschrieben.
4. Bl. 258 r. ^xi^oi (iambische Trimeter). Überschrift: ol azly^pi ouxot
^Ypacprjaav eiq xb TipoawTcov xoö iyfou 6 e o 5 (b p o u . ä? wv xaJ x6 ^TiixXTjatv Sejrexo
YpaTCXö? dSeXcpö^ Si öeocpavTj^. gyP*^^ ^^ '^^^S axf^o^? öeo^tXo^ ößaatXeu?.
Anfang: Tcavxwv iioGouvxwv TTpo^xpe^etv Tzpb<; x^v irdXiv. Stcou TidvaYVOt xoö Geoö
Xöyou TioSe^. Von derselben Hand.
5. Bl. 258 r. — 264 r. über der Mitte Fragen und Antworten mit der
Überschrift xoO iXafiaaxTjvoö. Anfang: fi cpuat^ xoO Xfiyou JaapxciÜTj ij oO. Von
derselben Hand.
6. Bl. 264 r. — 296 r. von dei-selben Hand. ToO h dcyfot^ Traxpö^ i^liöv 'Aöa-
V a o ( u ^TciaxoTtou 'AXe^avSpfa^ npbq 'Avxfoxov ap^ovxa Trepl iiXetaxwv xal ivav-
xafwv ^r^xYjjiaxwv xöv Jv xal^ Gefat^ ypa^at^ äTcopoufievwv *) xai Trepl Tcaaiv XP^"
oxtavor^ ytYVwaxeaGai öcpeiXojiivwv. p]s sind 137 Kapitel, deren Inhalt Bl. 264 r.
bis 267 V. verzeichnet ist. Das ei*ste: Tiepl xoO maxeiaavxoc xa: ßajixiaGevxo? eJ^
xpia5a 6(ioGuatov; das letzte: xöv JouSaftov a|icptßaXX6vxü)v , 6xi ouxe Gec^ eaxtv
6 xpt<J^'^?- Anfang des Textes Bl. 267 v: maxeuoavxe^ xal ßa7rxtaG£vxes eis xptaSa
6|ioo6atov xal Xlvovxe^ Geöv etvai x6v nazipa. 6(ig{ü)$ xal Geöv e^vai xöv ucov
(b^auxcöc xal Geöv efvai x6 Tcveöfia xö ayiov. Ausgeführt sind nur 136 Kapitel.
*) Dasselbe Stück hat sich Crusius Mb 34 p. 605—611 excerpiert.
— 8 —
Nach dem 136. (Bl 296 r.) die Randbemerkung: xiXoq xöv JpwxTjiiaxwv. An
Stelle des letzten steht
7. Bl. 296r. ein geographisches Fragment, betitelt nepl TceXayöv.
Anfang: iiia5i)(ex(xi Si xb aiyalov niXa-^oq ^XAt^ottoviov Xi^y^^ ^^^ aßuSov xoci
GYiaTÖv. Schluss : xfj? data^ iiTri xavwßou ^ax; xaviiSo^ 7roxa|ioö [lexa xöv x6X7«ov
TcapaTtXoug, oxaSta Äpta, 6(ioö napiXoK; (a)uv xöXtcoi^ xfj? xa9* T^fia^ oixoujiivTj^
axdSta IrOöp. *)
8. Bl. 297 r. — 300 v. Eine Reihe kirchengeschichtlicher und theo-
logischer Notizen.
a) Ta 7cevx£ Traxpidp^ta. ä Po[1'Q(;, ß xwvaxavxfvou 7c6Xeü)$. y dXe^avSpeca^.
5 ivxioyeixi;. e lepoaoXufiwv.
b) yfvovxai oöv inb xoö doaji ?a)$ xoO xaxaxXua(xoO acxi (= 5xr^) Siaxoaia
xeaapdxovxa ß x.x.X.
c) Eoxopfa TTOxe xal :ia)$ xac xaxa Tzoioug xaipou^ dcpavepd)9r^aav afpiaei^ xwv
Aaxfvwv.
d) Bl. 300 r. — V. Isopsephen: taxeov, Sxi xo [iwua^^ Svo|ia (j/icp'.^6(xevov au-
vayei api9[iöv ^ä)(|i.T].
7) Nach 3 teils leeren teils mit Spielereien verkritzelten Blättern folgt
Bl. 304 r — V. 'EpfXTjvefa mpl laxpixöv xfj^ Tratovfa^. Anfang: yivwaxet
5x1 xfj^ naiGviaq 50o y£vet etatv xal xtjv (liv xaXoOai (i^po? xr^^ ßpiovia^. xal
5axiv apoTjv.
8. Bl. 305 r. Recept Ttepi xou(iia{as (?) oEvov.
Mb 4 (K 13).
Pergament 22x18 cm. 4". 254 Blätter. Eingebunden in Holzdeckel, die
mit braunschwarzem, gepresstem Leder überzogen sind. Schrift des 11. Jahr-
hunderts. Die Handschrift ist sorgfältig liniert, 25 Zeilen auf der Seite. Im
Anfimg fehlen 2 Bogen und das erste Blatt des dritten, der in der jetzigen Hand-
schrift der erste ist (die erste Bogennummer, A, findet sich fol. 8 r.) ; ausserdem
fehlt das letzte Blatt von Bogen 35 (Schlussblatt der Handschrift). Die Kapitel-
anfänge sind durch herausgesetzte rote Buchstaben bezeichnet, Anfangsverzierungen
über den einzelnen Reden, ebenso die Überschriften und die auf den Rand ge-
setzten Nummern der Reden (y — xi;) rot. Die Bogen sind von A — ^AE unten rechts
je auf den ei-sten Blättern numeriert.
*) Dasselbe Stück v. Crusiüs aus einer Basler Handschr. abgeschrieben Mb 34 p. 605.
— 9 —
1) BL 1 — 231 V. Gregorios von Naziaiiz Reden, von einer Hand ge-
schrieben. Die Scholien an den Rändern zerfallen in a) ausflihrlichere anf dem
äusseren Teil des Randes, zum Teil in Kreuzform geschrieben (BL 19r. 20 v. 21 v.
22 V. 106 V. — 108 r.) b) kürzere auf dem zwischen Randscholien und Text frei-
gebliebenen schmalen Raum. Die Scholien, anfangs spärlich, werden später reich-
licher. Von der Hand des Textschreibers sind ausführlichere Randscholien nur
BL 92 V. 93 V. 94 r. — 98 r. 105 r. — 108 r. beigeschrieben, sonst nur die Sr^ji. und
(i)p. Die übrigen Scholien sind von anderer Hand.
Anfangsworte (sehr verwischt): acpaXeoraTov xal dvopö^ Svtoi; Oyioö; xaZ
voöv exovxo? (Migne Patrol. Gr. XXXV p. 437 A).
BL 20 V. am Rand Xdyos F. Überschrift : Twpi^ tou^ xaX£aavxa<; bj xfj apx^
xac (XTj aTuavTifjaavTa^ [leia töv Trpeaß'jxepov iv tö Trao^a.
BL 22 V. Xoyoi; A. Überschrift: eiq Kataap'.ov xöv aSeXcpöv eTiiiacpio?.
BL 32 V. Xdyo? E. Überschrift; ei$ tt^jv ^auxoö äSeXcpijv (nach diesem Wort
von anderer Hand mit schwarzer Tinte einkorrigiert: Fopyovfav) eTuixacpto;.
BL 41 r. Xoyo^ <;. Überschrift: efprjvtxic Trpöxo^ inl xfj §va)aei xöv (xova-
^6vxü)v. Neben der Anfangsverzierung mit schwarzer Tinte : oi>Toq ippidr] Tiapou-
ata xoO 7raxp&$ aOxoö.
BL 50 V. Xoyo? Z. Überschrift : eJpr^vixö^ SeOxepog tiq xtjv aö(xßaaiv. f^v (lexa
xijv (diese beiden Worte zweimal geschrieben, die ersten 2 leicht radiert) axaatv
eTroir^aaixeGa ol b\i68o^oi.
BL 55 V. Xoyo^ H. Überschrift: aTcoXoyr^xixfe? el<; xöv ia'jxoö Tcaxepa FpTj-
yopiov aii(X7rap6vxo$ auxw ßaaiXecou* fjVixa dTctaxoTZo? exetpoxov/jÖTj aaac(ia)v va-
V-av^oO yap 6 Tüaxijp aöxoö i^v. i^? xaJ aOx&$ f^p^e (xexa 9öcvaxov xoO Tiaxpö^ ^xxXtj-
aia^. |xaXXov oe xal exi 7repi6vxo^ xoO 7raxp6g.
BL 58 r. Xoyo? 6. Überschrift : dcTuoXoyr^xixb^ eii; xobg aOxo'j; [lexa xt'jv
diravoSov xfjc: cpuyfjg.
BL 59 V. Xoyo; I. Überschrift: ef$ ypTjyopiov x&v i5eX(f&v fJaaiXeJou. eici-
axavxa (i£xa xijV )(eipoxov(av.
BL <i2 V. Xiyo^ lA. Überschrift: e:*; eauxöv xal xiv ydpovxa* t^Y^^'^ '^^'^
eauxoO Tiaxipa. Dazu mit schwarzer Tinte geschrieben: i^vtxa £7rexpe']>ev aOxo)
9povxc^£iv xoO va^tav^oO dxxXr^aia;.
BL 65 r. Xoyo; IB. Überschrift: ei$ xöv izxzipx aiwTcövxa. 5ia xijv TuXr^yijV
BL 75 r. Xoyo^ IV. Übei'schrift: Jmxacptog ei? xöv iauxoö Traxepa. Tcapovxo^
ßaaiXeco'j.
BL 93 V. Überschrift: ei<; zob<; X6you$ xaJ ei^ xöv J^iawx^v touXtavov.
— 10 —
Bl. 100 r. Xdyo^ IE. Überschrift: 7rpö$ toü^ TcoXixeuofievou^ aycoviövxa^. xaZ
xöv äpyp'^xa louXiav&v öpYtCilAßvov : '^lot töv i^tawn^v.
Bl. 105 r. Xöyos Ig. Überschrift: ei<; x^v xaivtjv xupiaxtjV xal x6 ?ap- xal
xöv äy^ov (xapxupa |iae|xavxa.
Bl. 109 V. Xdyog IZ. Überschrift: et? xi)v x^tpo'^ovLav Soal^wv. Mit schwarzer
Tinte beigefügt: dfiiXia £xSo9eraa eöXaXfo) dmaxÖTCü).
Bl. 111 r. Xoyog IH. Überschrift: Tcepl cpiXoTcxw^tag.
Bl. 127 V. Xoyo? 16. Überschrift: xaxa louXiavoö axifjXixeuxtxig Xoyog a.
Von Bl. 142 V. an verweist der Textschreiber mit den Worten „Eaxopfa a"
u. s. f. auf die Bl. 231 ff. stehenden Erklärungen.
Bl. 163 V. X6yg{ K. Überschrift: xaxi JouXtavoO axTjXixeuxixög Xfiyog ß.
Bl. 179 V. Xoyos KA. Überschrift: Ttepl SoyiAaxwv xal xaxaoxaaewg emaxdiwov.
Am Rand von anderer Hand mit schwarzer Tinte: nepl OcoXoytag Xiyo? a.
Bl. 184 V. Xoyog KB. Überschrift: Tzpb<; xoug euvo|itavoi)g TTpoSiaXe^is« "fj
Sxt oO Tcavxög xö Tcep! OeoO SiaXiyeaOai i) ;idvxoxe.
Bl. 189 r. X6yos KF. Überschrift: Tcepl GeoXoyfa^ X6yos B. ippeÜTj Jv xwv-
axavxivouTcöXei.
Bl. 201 V. X6yos KA. Überschrift: Trepl uEoö X6yo$ ä.
Bl. 211 r. X6yos KE. Überschrift: izepl u£oö X6yos ß.
Bl. 220 r. X6yo$ Kq. Überschrift: nepl xoO iyfou Trveufiaxo?.
2) Bl. 231 V. — 250 r. sogen. Kommentar des Nonnos Abbas zu
den beiden axrjXtxcuxtxof des Gregorios vonNazianz (s. über diesen
Kommentar H. Flach, Neue Jahrbb. f. Philol. 1882 S. 238 flf.).
Bl. 231 v. unter einer roten Anfangsverzierung mit schwarzer Tinte, von
einer anderen Hand als Nr. 1 geschrieben*): auvaywy^ %od i^i^^r^aK; öv ijivfjaGTj
[axopiöv 6 dv äyfotg Tcaxtjp T^jiöv yprjyfipto^ 6 GeoXiyo^. h xw xaxi JouXiavoO
axrjXtxeuxtxö Tcpcixo).
Dieser Kommentar schliesst Bl. 250 r. mit dem Homercitat: Oeol 5' ä|ia
Tcavxe? ?7iovxo.
Bl. 250 V. unter einer roten Anfangsverzierung mit schwarzer Tinte : öfioiw^
auvaywy^ xal ^5^']^'!^^^ ^^ i[iVT]a97] Eaxopiöv 6 iv äyiot^ 7caxi)p T^fiöv ypTjyöpiog
6 9£oX6yog h Xü) xaxcfc fouXiavoO axTjXtxeuxtxo) ß.
Mit Bl. 254 V. (dieses Blatt stark beschädigt) bricht dieser Kommentar in
der caxopfa x ab mit den Worten: '^v S^ x^^^^^S '^'^ xe^vr^v. xouxou yuv^ ^Jv
dcppoSfxrj. xal xauxTjv J|iot (^eöaaxo).
♦) Der Schreiber von Nr. 1 verweist zwar Bl. 142 v — 144 r. auf die btoptai a — i; des
Kommentars. Aber der Kommentar bringt es bis auf ?7) (98) tatopiat.
— 11 —
3) Zum Eiubiiideii dieser Gregoriosliaudsclirift wurden 6 Blätter eiuer in
2 Kolumnen geschriebenen Handschrift der P^vangelien in Uncialen
des 9. oder 10. Jahrhunderts verwendet. Eines dieser Blätter ist erhalten,
ausgelöst und am SchliLss der Handschrift Mb 4 eingeklebt w^orden. Eine Be-
schreibung hat Jebemias David Reuss, Beschreibung einiger Handschriften aus
der Universitätsbibliothek zu Tübingen 1778 in der Vorrede geliefert und ein in
Kupfer gestochenes Faksimile der ersten Seite diesem Büchlein beigegeben. Die
Unciale steht aufrecht; meist eckige Spiritus sowie Accente sind angebracht;
keine Worte, aber Satztrennung durch rote Kreuzchen; sog. liturgische Abkür-
zungen; kein löia subscr., keine litterae diductae am Zeilenschluss. Der erhal-
tene Abschnitt ist aus Evang. Joh. I entnommen und umfasst die Worte von
Twoö (xevet; Xlyei auTotg (v. 38) bis OcXittttov ^wvfj — (v. 48). Durch Beschneiden
ist aber die obere Hälfte der Buchstaben oben an beiden Kolumnen der Recto-
sowie an der zweiten Kolumne der Verso-Seite und die ganze oberste Zeile beider
Kolumnen der Verso-Seite abgetrennt worden. So geht
Col. Ir. von nou (xevei^ Xe (von diesen Buchstiiben fehlt die obere Hälfte)
yet aOxor^ v. 38 bis eOpcaxei oOio^ v. 41.
Col. II r. von aSeXcpöv x6v (obere Hälfte fehlt) v. 41 bis FaXtXafav xal eu-
V. 43.
Col. I V. von TO) 6 'lyjaoO^ dxoXoOOet v. 43 bis NaöavaifjX v. 46. Zwischen
col. II r. und I v. sind 24 Buchstaben = 2 Zeilen durch Beschneiden weggefallen;
von diesen 2 Zeilen stand eine jedenfalls col. I v. oben.
Col. 11 V. von SOvaxai äyaOöv (obere Hälfte der Buchstaben fehlt) v. 46 bis
OtXiTTTUov cpwvfj — V. 48.
Eine kurze Beschreibung der ganzen Handschrift von H. Flach findet man
Neue Jahrbücher für Philol. 1882 S. 238—240 (s. a. Patziü ebenda S. 550—552
und Flach ebenda S. 867).
Mb 5 (Y 200 e).
Papier 21 x 16 cm. 4^ 3 nichtpaginierte Blätter und 214 Seiten.
Albertus Kunius (Nachfolger des Crusius in Tübingen seit 1607) 'Eieo-
axe^fa, ein durch Psalm 65 angeregtes Gedicht in griechischen Hexametern
mit lateinischer Prosaübersetzung in 4 Büchern auf die 4 Jahreszeiten.
Titel (nicht von Kunius geschrieben) : Viri cl. Dr. M. Alberti Kunii, Graecae
linguae in antiiiua Tubingensi universitate quondam Professoris celcberrimi exeo-
orerj^ca sive Corona Anni; Opus eruditissimum, meliere fato typisque publicis
longe dignissimum; Academiae Tubingensis inclytis Proceribus ab Authore in-
— 12 —
scriptum'"); Post multoruiu annoruiii seriem nunc demum e tenebris extractum
et ab interitu vindicatuni Accurante M. J. J. G. Ao. MDCLXl.
Darunter von jüngerer Hand: M. J. J. Grammerus Pastor Reichenbacensis
dono dedit Mattheo Hillero P. P. et 111. Stip. Ephoro t. t. Academiae Rectori
Anno 1698. d. 19. Augusti.
Vom folgenden Blatt an des Kuuius eigene Hand. Das Blatt nach dem
Titelblatt enthält r. die Vorrede in lateinischer Prosa. Es folgt auf diesem Blatt v.
und dem folgenden zuei'st eine griechische, dann eine lateinische Übereetzung des
65. Psalms. Dann auf 214 paginierten Seiten der von Kunius geschriebene Text
links griechisch, rechts lateinisch.
Von anderer Hand geschrieben sind p. 1. 180.
Xach p. 194 eine Lücke, ebenso nach p. 200 und 213.
Das 3. Buch ist von H. Flach herausgegeben ('Exeoaxe^ia? ßtßXfov xpdov.
Carminis ab Alberto Kunio compositi librum tcrtium e codice Tubingensi ed.
Jou. Flach. Tübingen 1876), das 1. 2. und 4. von M. Gübsching als Programm
des humanist. Gynmasiums Bayreuth 1894.
Mb 6 (Y 17).
Papier 50,5 x 31,5 cm. Fol. 154 Blätter Text. Auf dem Vorderdeckel innen:
Autho. Jo. Geor. Christo. Udalr. Keim.
Titelblatt: Euclidis Megarensis, philosophi et mathematici sex
libri priores graeci et latini de gcometricis principiis (so korri-
giert; ursprünglich stand da: libri priores, primus nimirum totius operis tonius,
de geometricis principiis, graece et latine) una cum demonstrationibus proposi-
tionum novis, et aliis quibusdam, usum veterum cernentibus, non inutiliter ad-
iectis. Autore Joanne Scheubelio in schola Tubingensi Euclidis professori
ordinario.
Praemissae autem (V) sunt his regulae Algebrae ex tempore demonstratae,
Vel praemissa est et procedit autem (?) hos libros regularum Algebrae descrip-
tio, ex tempore (?) demonstratae.
Ein Collegdiktat von Scheubels Euklid, nachgeschrieben von Keim.
Die 6 ersten Bücher des Euklid, mit Scheubels Erklärung, sind in Basel
bei JoH. Her WAGEN 1550 gedruckt erschienen.
*) Dazu am Rand von jüngerer Hand bemerkt: Anno 1607 (was durch die Vorrede
auf dem folgenden Blatt bestätigt wird).
— 13 —
Mb 7 (Z 150).
Papier 25V» X 17 cm. Kl. Folio. 253 numerierte Blätter bescliriebeii mit
dem Text, davor 5 nicht numerierte, hinten 5 leere Blätter. Einband noch der
unten (S. 14) von Critsius beschriebene, nur defekt, die Schliessen abgerissen.
Schrift des 15./ 16. Jahrhunderts.
Gregorios' von Nyssa Proömium und 15 Predigten auf das
hohe Lied. Über jedem Abschnitt gemalte Leistenverzierung und an jedem
Anfang verzierte farbige Initialen.
Auf dem Blatt vor Beginn des Textes:
recto Bemerkung von Crusius' Hand: Attulit nobis hunc librum secum e
Constantinopoli , venerabilis et doctissimus vir, D. Stephanus Gerlach ins, mense
Decembri 1578. qui cum Generoso D. Davide Ungnadio 1573 Mense Maio in illam
Urbem profectus fuerat: apud hunc Imperatoris Romani Legatum ad Turcarum
Regem, munere Aulici Lutherani Concionatoris pie functus.
verso Dedikation von der Hand des Theodosios Zygomalas:
oocpols iivSpaai xupfot^
'laxwßcp Ttp av5p£ou, npenoai'ztf xod xayxeXXapcto, 9eo8(opTjX(p ItyytTZ<:fUf, laxwßco
Ttp depßpavSou, Xouxä xq) 6otavSpü), xolg StSaaxaXoi^ ifj^ OeoXoycag, xaJ (xapxfvü)
TW xpoua((p, TW inazipai; yXcoTTTj; StSaaxaXw, 9eo56oto; Tcpwxovoiapto^ xf^S ev
x(övaxavxtvou7r6Xei exxXr^afa^ xoö 7raxpiap)(etou, dx xöv Jvovxwv öpOöv xaE TcaXaiöv
ßtßX{ü)v xoOxo cpiXoxt|i>jaa(ievos, (xtxpöv iivxcotopov 7roi7]aa(i£Vo;, xfj ßißXtoOi^XT] xal
dxaSrjfica x^ Treptcpavei xußiyyr^vij avaOlaOai a^iö, (AVTfjfiTj? X^P^"^ ^^*^ xwvaxavxivou-
TToXews, ,a90>J exet, ättö xfj^ awxrjpca?.
Von anderer Hand geschrieben sind Bl. 67 und 68. Von CRrsirs geschrieben
Bl. 86; er bemerkt Bl. 85 v. unten zu einem A der Handschrift: Id est, XeItzei
(pOXXov. id vero ex I). Stephani Gerlachii Kxemplari (s. o. S. 3), eyä) (6 Kpouato^)
supplevi.
Bl. 1 — 7 r. rpr^yoptou emaxfiirou vuotj; 7rpoo((itov elQ xb dcajia xöv da(xaxü)v.
Bl. 7 V. — 18r. Predigt Nr. 1 (Anfang: TraXtv xotvuv xöv iv xoi^ 7:pooi(i(oi^
iTTavaXifjtj/ofiat Xdyov).
Bl. 18r.— 32v. „ „ 2 (Anfang: (ilXaiva ei|xt eyo)).
Bl. 32 V. — 49 r. „ „3 (Anfang: xfj Zttttü) (xou dv dcpfiaai).
Bl. 49v.— 68r. „ „ 4 (Anfang: iSob et xaXrj).
Bl. 68r. — 86 V. „ „ 5 (Anfong: cpwvTj dSeXcptSoö |iou).
Bl. 86v. — lol r. „ ^ „ 6 (Anfang: eizl Y.oiTr{^ (xou).
Bl. 101 r. — 123 V. „ „7 (Anfang: cpopclov eTwocTjaev eauxco).
Bl. 123 V. — 132 v.„ „ 8 (Anfang: SeOpo &Tzh Aißavou vujicpT)).
— 14 —
Bl. 132v. — 152 r. Predigt Nr. 9 (Anfang: xc dxaXXtcoOrjaav (iaa9oc).
Bl. 152 r.— 162 V. „ „ 10 (Anfang: dgeylperju ßoppa).
Bl. 162 V. — 176 r. „ „11 (Anfang: cpwvT) toö dSeXcptSoO (lou).
Bl. 176 r.— 193 V. „ „ 12 (Anfang: aviaxrjv iyo) dcvotgat).
Auf Bl. 182 V. fehlt ein Stück (Bemerkung von anderer Hand: 'ETceXaöexo
Bl. 193v.— 210v. Predigt Nr. 13 (Anfang: ßpxtaa ö(iÄs Guyaiipes).
Bl. 210v. — 228 V. „ n 14 (Anfang: aiayoves aöxoö o)? cpiaXai).
Bl. 228 V.— 253 V. „ „ 15 (Anfang: tcoö ÄTrfjXeev 6 a5eXcpi86c).
Auf Bl. 253 r. Randbemerkung des Ciiixsius: Descripsi ego M. Martinus Cru-
sius mihi hoc totuni opus a 14. Januar, usque ad 4. Martii 1579. Tybingae.
Diese Abschrift liegt vor in Mb 38, wo Crusius am Schluss das Äussere der
Originalhandschrift so beschreibt: Autographum, asserculis crassis ligatuni est,
rubro corio obductum: cui aliquot typi, quadrati et rotundi, impressi. Zwo
clausuren, die in steift gethan waerden. Auff dem schnitt, nit geferbt, sunder
weiss, geschabet.
Mb 8 (Gab. 21).
Papier 16,5x11,5 cm. 8^ 263 Seiten. Schrift des 14. Jahrhunderts. Ka-
pitelanfänge in roten Uncialen. Lateinische Randglossen von einer mit blasser
Tinte sehr reinlich schreibenden und von der Hand des Critsiüs.
Bl. 1 r. Liber grammaticalis Moschopuli emptus per Joannem
Reuchlin Phorcensem. Esse perpetuo debet xfj XP'^l^^^ familie Capnionum.
Von anderer Hand darunter: Dedit autem dono hunc D. Balthasar Plei-
ningerus (darüber von Cbusius' Hand: contionator) Schorendorfius Joauni Mar-
coleoni Marpachensi anno 1537.
Darunter von Crusius' Hand: Georg. Plieningeri (unter diesem Wort steht
ausgestrichen: patruelis erat) Baltasar praedictus. Nescitur, quo e Schorndorffio
migraverit.
Bl. 1 verso oben apx^ auv 9e6) xf^; ßtßXou xoO cpiXoao(f(i)xaxou xaJ Xoytü)-
xaxou xupfou Mavou^X xoö MoaxoTroOXou. mit blasser Tinte.
Darunter von anderer Hand: M. Johaimes Marcoleon Esslingensium advo-
catus et procurator dono dedit hanc antiquitatcm v. domino M. Martino Crusio
linguae graecae professori Tübingensis Academiae in tnemoriam sui et suorum
parentum.
Actum 4. novemb. Anno f. 76.
— 15 —
Darunter von Crüsius' Hand: Eo die Antverpiam saevissime diripuerunt
Ilispani. 1576.
Ilic M. Joan. Marcoleon 1578 septembri periit Marl)achi, ab affine suo Mi
Martino confossus, cognoniine Ilagio. Heu.
p. 1 Überschrift (mit zahlr. rotgeschriebenen Interlinearbemerkungon) :
Kupte 'Ir^aoO ;(piaxfe 6 Oei^ i^fiöv, 6 daTcöpcög eöSoxifjaa^ Texöfjvai ix ttj«;
(irfi<x<; OeoTOxou xal äei7cap9£vou Mapfa^. xac^ Trpeoßecaig aöxfjc xaJ toO ^P^^oppif)-
[lovo^ 'Iwai^jcpou, ^(OTtaov xöv voOv töv v£ü)V xoutwv xöv vOv ap5a(x£vü)v xoO o^eSo-
ypa^elv xal x^jV xaxap;(tjV eöXöyTjaov xoö o^^Soug.
Anfang der Schrift: Acl az ^ly&axei'^ & iiatStov, 5xi öxxcb etot iiavxa xjx
|i£p>] xoö Xöyou.
p. 40 von besonderer Hand : üq xag x6 xoO (lapxfou [ir^vt^ JSoxi (loi 6 iiaTcag
xXoußfj^ xi xotoöxov yapilo^ Sxoug ,<;^st (= ] 393 p. ("hr.). Diese Notiz citiert und
deutet Crusiüs in einer Bemerkung in Mb 11 (zum Text des Laonikos Chalkon-
dylas p. 45); auch im letzten Teil der Handschrift Mb 11 p. 22 spricht er von
diesem Exemplar des Moschopulos.
p. 262 von jüngerer Hand ergänzt.
Ebenda Schluss: xiXoq aijv Oeö xoO iipwxou ßißXfou.
p. 263 : M. Martinus Crusius. perlegi ego M. Mapxlvog 6 KpoOaiog professor
Tybingensis (commodante mihi D. M. Joanne Marcoleone iuniore, Advocato Ess-
lingensi) niense Septembri anno 1576 (quo Graeci numerant 7085 a condito mundo)
hunc librum totuni et quidem ita feliciter, ut ne una quidem litera meam effu-
gerit intelligentiam. x^ 9e^ 86Sa.
Nota.
Supra pag. 40 in summo margine scriptum est: quod 29. die Martii cuidam
donaverit librum hunc sacerdos Clubes, anno mundi 6901. Ergo anno Christi
1392. Ergo sunt iam 184 anni. Ergo hie liber, liac donatione vetustior est.
Intelligitur etiam ex quodam exemplo (am Rand: pag. 24), quod autor in 1. cap.
dat, eum vixisse tempore imperatoris Andronici Palaeologi (nempe senioris). Ergo
circiter annum Domini 1300. Ergo primum caput falso sub nomine Basilii magni
Basileae exiit: qui fuit anno 380. Et verus autor est Emanuel Moschopulus i. e.
vitulus parvus. n«am a iiöXo^.
Diese Bemerkung hat Crusius in die Turcograecia p. 45 f., wo sich einige
Notizen über diese Handschrift finden, aufgenommen. S. a. die Ausgabe des
Moschopulos von Titze 1822 p. 2 f.
— 16 —
Mb 9 (S.S. 186).
Papier 27,5x20 cm. Fol. Schrift des 15. Jahrhunderts. 248 pp.
Rote Anfaugsverzierung. Überschriften in roter Unciale, von B. X an in
roter Minuskel; von XIII an wieder in Unciale. Rote Buchanfangsbuchstaben.
Polybius Buch VII— XVIII.
p. 1 : IloXußtou Jx Twv taxoptöv xoö §u86|iou Xoyou xax' imTO(n^v. Beginn
mit VII, 6 (p. 604, 26 Hultsch); Schluss VII, 118 (p. 618, 32 H.).
p. 9 HoXußfou ix T. lax. toö öySoou x. i Beginn mit VIII, 1, 3 (p. 619,
13 IL), p. 40 Schluss mit VIII, 36, 13 (p. 661, 14 H,).
p. 41 ist Überschrift und Anfangsbuchstabe ausgefallen. Beginn mit IX,
1, 1 (p. 665, 5 H.) ; p. 46 und 47 von anderer Hand. p. 70 Schluss mit IX, 43, 6
(p. 710, 7 IL).
p. 71 Rote Überschrift in Minuskel: IIoX. Jx xöv £ax. xoO Sexaxou x. i.
Anfang mit X, 1, 1 (p. 711, 8 H.). p. 79 ist leer geblieben (es fehlt aber nichts
vom Text; Fortsetzung zu p. 78 auf p. 80). p. 118 Schluss mit X, 49, 15 (p. 771,
17 H.).
p. 118 IIoX. Jx xöv Eox. xoö ^vSexaxou Xcyou x. e. Anfang mit XI, 1, 2
(p. 772, 20 H.). p. 141 Schluss mit 7coXe(i{(ü|/ oxpaxo XI, 32, 1 (p. 805. 16 H.).
p. 142 giebt die Stelle | ^eiv i7rißaXX6(xevot (p. 857, 20 H.) bis JmSeixxixot^ X6-
yoi^ (858, 9 IL). Also ist ein Stück der Epitome von XI und fiist die ganze
Epitome XII ausgefallen.
p. 142 noX. £x X. l xoö ty Xoyou x. e. Anfang mit XIII, 2, 2 (p. 861, 2)
xa6a7:ep irzl xöv OopoTc. p. 146 Schluss mit 8tlcp6eipe xöv e5apvou|ievü)v XIII,
7, 11 (p. 867, 8 H.).
p. 146 IIoX. ix X. l xoö i5 Xöyou x. L Anfang mit XIV, 1 (p. 870, 19 H.).
p. 156 Schluss mit XIV, 10, 11 xaTcetxa (p. 883, 27 H.). Darunter geschrieben
von moderner Hand:
Röthenbach 1818
Hauff.
p. 158 üoX. Ix X. L xoö i£ X. X. L Anfang mit 6 Sk üotcXco^ xxX. XV,
1, 1 (p. 885, 15 H.). p. 188 Schluss mit xipTtwv (sie) Suva|X£Vü)v XV, 36, 10
(p. 929, 1 H.).
p. 188 IIoX. £. X. E. xoö ig X. X. L Anfang 6 8k (sie) (piXimzoq XVI, 1, 1
(p. 929, 11 H.). p. 205 Schluss mit laXwaav aOxöv XVI, 37, 7 (p. 966, 2 H.),
p. 206 IloXußtou M£yaXo7roXcxou i% x. L xoö i^ X. x. L Anfang mit iiTreXOovxo^
(Sic) XVIII, 1, 1 (p. 967, 12 ff.), p. 216 Z. 3 v. u. (XVIII, 18, 8) 2 Spatien in
;fi
— 17 —
einer Zeile, Lücke bezeichnend; ebenso Spatium p. 219 Z. 11 v. o. (XVIII, 20, 5)
und p. 235 Z. 4 v. o. (XVIII, 26, 9). p. 236 Schluss mit änpEJcf) XVIII, 55, 9
(p. 1023. 24 H.)-
p. 237 IIoX. iv. Toö iT] Xövou, AnfanR mit iyü Si ■x.a.xä ■rtjv Sxtrjv = XVIII
2ö, l (p. 994, 20 H.). p- 242 Schluss mit eitj Tip6; Aäpjjaoav XVII, 33, 8 (p. 1001,
15 H.).
p, 243 U'-Au^iw EX ToO 16 (tias 6 ist mit schwarzer Tinte über einen aus-
radierten Buciista))en geschrieben; von dereelben Hand nach 10 einkorrigiert in
Minuskel schwarz: Xifou) itep! xfjj Sxortfwvo; toG 'AtpptxavoO %e(iovix^5 Ijimpia;.
Anfaufj: xotTä 5e töv xatpiv xtX. aus X, 19, 3 (p. 733, 25 H.; 8. p. 90 Z. 6 v.
u. der Handschrift) bis X, 20, 8 (p. 736, 2 H.). Dann folgt ohne Absatz (p. 244
Z. 1 V. u.) X. 23, 1 (p. 738, 24 H.) bis X, 25, 5 (p. 741, 2 H.).
p. 247 Überschrift in roten Uncialun : mpi MjjSt'as, Anfang mit ioi:l toEvuv
■fl lirßlac X, 27, 1 (p. 742, 7 H.) bis X, 27, 13 (p. 743, 23 H.). Dies Kapitel
steht bereits in der Handschrift S. 94 Z. 3 v. o. bis 95 Z. lU v, o.
Die Beschreibung dieser Handschrift und Verzeichnung ihrer varia lectio
bildet den fast ausscliliesslichen Inhalt von Jbrbmias David Reuss' Beschreibung
einiger Handschriften aus der Universitätsbibliothek zu Tübingen 1778, Ueuss
giebt hier auch eine in Kupfer gestochene Schriftprobe. In sein Handexemplar,
das die Tübinger Universitätsbibliothek (L XV 24 a) besitzt, hat Reuss auf dem
letzten Blatt die handschriftliche Notiz eingetragen: Manuscriptuui Mart. Crusü
XX. 30 f.*) pag. 523. — Die 18. Jan. (a. 1682) D. Georgius Ludov. ab Hütten
ex Franconia — huc profectus, fere 2 horas niecuni domi meae fuit — Commo-
dato mi attulit manuscr. psalterium Graecum, et PolybÜ epitomen a 7.
usque ad 19. librum. Möglich, dass dies unsere Handschrift war, in der
sich übrigens, gegen die sonstige Gewohnheit des Cbcsiits, der sich sogar in ge-
liehenen Handschriften zu verewigen pti^^, kein Buchstabe von seiner Hand ein-
getragen findet. — Reusseiis Kollation ist berücksichtigt worden von Schweiq-
HÄDSEK (,l'olyl)iiiR Tom. II 1789 p. XII!).
Mb 10 (X.X. 4).
Papier 20x15 cm. 4*. In Schweinsleder gebunden. Auf dem Deckel Re-
formatorenkijpfe eingepresst. Miscellanhandschrift. Auf dem vorderen Deckel von
CaiTsius' Hand: Ligatura 5 bac. 4. Junii 1599. Map-cEvou toO Kpouatou.
•) Jetzt Mb me (M. C'riisii lüiiriura) T II.
1) p. 6 von Crüsiüb' Hand: Synopsis s. scri|iturae, autiire Ath»-
Dasio, Alexaiidrino Arcbiepiscopo.
Hanc ex Tiguro commodato mihi (Martiuo Crusio) a 1). Henrico Wolfio
missain (Graece manuscriptam) accepi 21. Septomb. 1578 afferente mihi Joanne
Bindero Tiguriuo, discipulo nieo in tertia paedagopii Tyhingensia classe.
Hie Wolfius (qui ante 7 aniios convictor nieus Tybingae hie fuit : cum Joan.
Jac. Nlischelero, ijul nxore dui)]o se maiore ducta, medicinat! nunc operani, cor-
pore et aiiiiüo TuBsüi, dat: et cum Sadracho Toinanno, (|ui iam in 3. classe scholae
Tigurinae docet) nunc Hehralcas litteras Tigiiri docet: ante himestre tiint, fiUa
D. Ilodolfi Gualtheri, D. Slmleri vidua, ducta.
Diligo hos vires: sed dogmati de s. coena Zuiiigliano non assentior.
p. (i von demselben : Inceptum hoc Atliaaasii opus mihi describi Tybingae
1. Novemb. et absolutuni 5. Decemh. die eiusdem 1678 anni.
Descripserunt mihi Studiosi adulescentes : quorura Paedagogus est bonns
iuvenis M. Fridericus Preuniiiger Roteburgotuberanus.
OeÄcUrieben ist, nach den Randbemerkungen von Chusios, S. 1 (die Seiteu
des Textes sind, unter Abrechimng des Vorsatz- uud des Titelblattes, besondere
paginiert von CRifsiüs) — 64 med. durch Georgiu» Eccardus Rot^burgotuheranus ;
64 med. — 101 durch Vitus Myllerus Buluhaimensis in Frauconia, non |irocul
a Mergetbam; 101 — 173 durch Michael Beringer Roteburgotuheranus ; 173 — 190
durch Laureutius Baer Rotehurgotub.
p. 190 Subscr. vou CausiiTs: -riXos, Contuli ego et puer Jac. Maier, mensc
Martiü 1579 cum Autographo, satis et ipso mendoso. Autographum reniisi 1, April.
79 I). Henrico Woltio.
2) Mit neuer Paginierung, von Cbüsiits selbst geschrieben 67 Seiten: Ex
libro Philostrati sls t6v 'AttoX^CuvEou toO Tnaviux; ߣov. Excerpte,
die sieh Obüsids zw. 7. Juli und 30. Sept. 1578 machte. Seine Subscr. S. 67: Ab-
solvi hoc opus 30. Septemb, 1578 Tybingae: usus exemplari D. Joan. Hartungi
Friburg. Acadeniiae professoris r.raeci: a quo commodato acceperam. tote fd^ii
Tivöv TuposfjXöov. MapTtvo; Kpoiato; utriusque linguae professor Tybingae. P. 68
von demselben: Autorem hunc latine, sed non optime, convertit Alemanus Uhi-
nuccius Flurentinus.
ludicium de Philostrati Apollonio, ex epistola Zenobii Aceioli. Doctorum
consensu Pbilustratus maxinms fabiilator est. Ideo Eusebius Caesariensis epi-
scopus, quibusdam Apollonium Christo comparantibus , recte fecit: quod contra
Hieroclem refutotionera illius scripsit, quam ego Latinam feci.
Ego M. Crusius existimo Diabolum omuiuo per huiic Apollonium voluisse
— 19 —
Christum et Christianam religionein affuscare: et sie omnem Ethnicoruni idolo-
latriam stabilitam retinere. Sed tenebrae mortis discussae sunt. Laus Deo. In
aliis elegans et Atticus scriptor est Philostratus : et multa pulchra habet.
3) p. 69 — 72 von Crüsiüs 1. Okt. 1578 hergestelltes Excerpt aus Eusebii
Caesariensis öcvxippr/Tixö^ contra Hieroclem.
Subscr. p. 72 von Cbusius: Finis calend. oetob. 1578 £v TußJYyTg. In fine
operis impressi (Graeea sunt 8 quaterniones folia 64 loO Trpwxou (xeYeöou^) scripsi
[am Rand: exeuderat Aldus 1501].
Hartungi semper fuit in me reeta voluntas.
Hartungus vivat, te rogo, Christe, diu.
Mapxtvoxpo'jatoc, SiavaYVou^ t^v ßfßXov, ^acpoTj (XTjvög asTCTeßpfou h TußJyYlD-
Reraisi ei Friburgum 29. Mail 1579, et ipse aegrotans accepit. non multo post obiit.
4) 328 Seiten von Cbüsiüs' Hand:
a) ToO cpiXoaocpou xuptou Ntx>jcp6pou toO Tpri*(op6t AtccXoyo?
OXcöpIvTiog yJ Tzepl oo(fias. Randbemerkung: Incepi 26. Oetob. 1578 Map-
Ttvoxpouato^, ex libro manuscripto bibliothecae Basil. per D. D. Joan. Jac. Grynaeum
commodato, 4 ae formae, chartaceo, carmina etiam Nazianzeni habente. Eum cum
aliis Cardinalis Ragusinus Joan. in concilio Basil. reliquerat. Unten: Menda in
plerisque studio retinui: ut describentium ruditas negligentiave (non autem una
manus fuit) conspiciatur.
Der Florentius des Niceph. Greg. p. 1—63. Subscr. p. 63: finis 30. Oetob.
1578 Tybingae Mapxtvoxpo6ato$.
b) p. 62 — 72 Ex eodem Basiliensi libro, varia continente, etiam quasdam
Libanii epistolas. Oetob. 30. Folgt p. 64—69 Lib. ep. 551 mit 3 Schollen;
1040. Dann Sittenlehren in Anredeform unter der Überschrift xlxvov
^(i6v, xa (ifev aXXa nazpbQ %od ^plpxepo^ eirj^ : y^xipei y^tp xe Tiaxijp i^ooü)(i£V05 ulio^
^aöXoO p. 69 — 70. ZwTrOpou iv xpixw 6 TjarjfSo? (Geschichte von Hippolytos
ähnlich wie Arg. Eurip. Hippel.) p. 70. Folgt p. 71—72 Liban. ep. 961. 1108.
46. 1087 (in Wolfs Ausg. ausgefallen, aber im Index der Anfänge s. v. auxijv
JSaxpuaa xxX. mitgeführt). 533. Dann ein bei Wolf fehlender Brief: oö xP'hV^^^^
(xexpecxe xi Tcap' i^(x(öv. äXX' dpxel x(j) [i^ 5uva(i£v(p SoOvat xö ßouXeoBai Xaßeiv.
idv Y^P a?a0ü)[iai xiva iv Tcevfa, Xoywv dpövxa, npb xöv tcXooxoOvxwv ouxog. xatxot
oö xoio6xü)v 7ce7re'.pa(ie9a SiSaaxaXwv, dXX' o05Jv xwXOet xauxig ycvdaOai ßeXxfou^.
[irjSei^ oöv TievTjg öxveJxü) 5eOpo ßaSt^etv, zi £v ixelvo xlxxr^xat, xb dTrioxaaOai iiovetv.
c) p. 73 — 83 Nachtrag zu Niceph. Gregoras' Florentius.
d) p. 87 — 134 Ex eodem Basiliensi libro carmina Gregorii Nazian-
zeni,. quae ego excusa non habeo. 1. Novemb. 78.
2*
20
p. 135 Bequens caruieo S. Gregorii Ttieulogi ex serinone de rirtute,
cuius initiuui Beiv tö nivcwv alnov xaXö, in 2. Nicaena syiiodo extat, toino c«n-
cilionim 2.
d) p. 139 — 140 ex eodem Basil. libro Exercitia quaedain graiiima-
tica sunt. Folgen Theophylact. Siiiioeatta epist. 13.52.
e) p. 141 — IH2. Kursus indidem quaedani Epiatolae Libaiiii. Folgen
Lihan. epist. 3fi5. 10(i2. 333. 361. 4ü, Dann ein bei Wolp nicht verzeiclmeter
Brief Aifjji^Tpiov i^ 'ApjiEvtwv viov i} [fijTijp äyoursi ]iO'. itapiScüxe; dann Lib. ep.
874. 27ä; dann ein bei Wolf fehlender: napai^iä aoi Tfj; itapoüar;; Ixsoöw til^ijs;
dann Lib. ep. 432. 256. 13f). 375. 391. 303. 47. 358. Dann ein bei Wolf feh-
lender: |i^XXei ivtlwz TeXioEiv dq xoii; aoü; xtTn^pizxq; dann Libau. ep. 344.
1198. 1199. 1195. 393. 382; dann ein hei W(jlf fehlender: oü 5' 55.ii); xpirn
Tijs YXtüaoj); xtX.; dann Lib. ep. 328. 321. 406, 72. 840. Dann ein hei Wolf
fehlender: eE ti xai iy^aXeiv Ef^ee xtX. Dann Lib. ep. 846.
f) p. 165 — 179 Ex eodem lihro aliciiius Latini Ü7icßapßap£i^&v
fragmentum, ad Graecos, qui ad concilinm venerant. (Itandbenierkung
von Ceusidb; Fortasse Lugdunense, non, non: sed Basiliense. In tertin tomo con-
ciliorum, in concilio Basil. Oberhalb: 11. Nov. 78).
g) p. 181 — 190 Ex eodcni Basiliensi libro, Fraginentuni hoc idolola-
tricum invocationis ad S. Mariani, soll Christo debitae. Apparet esse
canticum, propter certa diastemata oder Gesetz. Ex Lucae 1 etc. (Uand: No-
venib. 12).
SnhsiT. p. 190: postea 12. Febr. 1579 reperi totnm hoc in S. Mariani cannen
excusuni in libello (Venetiis 1564) üraeco, qui inscrihitur 'SpcÄ^Yisv. Vocatur
autem id caruien axoXouOi'a eig t6v äxäÖtaxov (seu toü dxaöioxou) Gfivov z-^i
OTiEpEuXoYTjjiivjjs SEcmoiva; i^pöv SeoTixou xai ÄEtJtapöevrsu Mapfa;. Ibi systeraa
(ein Gesetz) dicitur ofxo;.
h) p. 191 — 192 Postremo ibi Oua'.xiv qnoddani f ragnien t u ni est.
Köojio; eotI auoTTjjia tüv e^ oOpavoO xal ff^q niX.
Subscriptio p. 192: Reliqua desiderantur. Ahsolvi totnm opus 12. Noveiab.
inceptuni 26. Octob. 1578 describena oninia, quae non habehain excusa, praeter
complures Libanii epistoias, iiuas non magni feci. Liber 4 a forma est, asser-
culis albo cnrio obductis: qui uno loro quasi cingulo in aciileuin infibulato
clauditur. Multa in eo libro nnitila, niulta transposita. In extrenio fere in-
scripsi: M. Kpoüoio; .acpoTj. avEyviDv iv Tu^iYTTi' -^'" Rand: Keniisi 2. April. 79
D. D. Grynaeo.
i) p, 201 — 209 ToQ SxiXßfj OTlyfii [lOvtpSixti! kizl xiv. EÜ'^uei vew TEXEUTfjaavci,
— 21
k
xuLT IpünjOLV. Raiidiiemerkuiig dus Cküsiüs: M. Crusius la. Octob.
J. BeucliUni libro manuscripto.
Subscr. p. 2U9: Finis eodem 12. Oftob. 1578 Tybiiigae. Mavt. Crusius pater.
Librum qui haec et plura aüa, 4 a« foniiae continebat, comiiiodato niibi ex Dur-
laco miserat 14. Septeuib, 7S D. D. Joan. Pistorius (per M. Hieremiaiii Pistorem,
aulicum ibi concionatoreiii) auliciiä illic iiiedicus.
k) p. 210 Iiiitio codicis, iiidiileiii missi, opcra Dionysii Arüopagitae t'oii-
tiueutis, vetustissiiui ort^ot
t£ TBüia, lÜTpE; OavaTor? 'Avavtav,
ÄTta^ äfiap-rfioavca ; xai ja^jv oü^ äna^.
va[, Toö xaxoQ 5e -rijV aTi3:p);T']V xoiXu«.
Deinde,
'0 TTjv eauToö ÖspaiTieuwv yacrt^pa
xal JuvEöjia iTopvEt«; v.xfjoai ßcniXäjievo;,
ö[itjiö; loTt TiT) ixet' eXkiou oßevvüvTi ejinpTjtijiäv.
Huius codicis folia eraiit liäS. yav altfränckisch , und tunckel vor elte, in
quarta luaiore, seu foliis luinoris tormae chartaceae.
lüde Hierardiiam toelestem titc. Ciini excuso Graeco exeinplari niense
Oetob. 78 coutuli. Fuerunt alicubi scholia asporsa: lere iiou (leorRÜ I'achymeris
excusi, sed Maximi.
1) p. all. In eodem Diouysü e-xemplari frasnientuiu lioc (vetusto et ipsum
tenii)ore) post Ecelesiast, Hierarchiain (quia aliquid vacuae cLartae reiuanserat)
adscriptuin erat.
'Epaxoaöivouc tpLXooöcpou.
Tfji 5i aufutior,; i"^; 6 (darübergeschrieben -ii) irepfpeTpo? oTaSiwv [lupiiSaiä
(über at: e) xe xal Siox'^Lot. jit^xo? 6e ■rij; JJ^ETipa; otxoupiEVTj;, äizb oxdpaTo;
FäYYOu l(DS FaSEEptuv oraStiDV [ieyc(X«iv ^(upisJÖE;) xt]. tö 51 TcXi-co;, ÄTti -rf];
AfötGULXfj; ÜaXxTrrjZ itai; toO öaväVSo? (sie) MF*) _y<f: zb jiEia^tj Eü^päxou xa! Ti-
ypE(u; Tiota^oO xaXEiTOü, \Lkv MEao^coTajita , S'.aoTTj^a Se e)(et JTaS. ^y. toiijtijv ttiV
dva|t£TpTjatv nETtofrjTe (Über e: ai) 'Epax'jaÖivTj; 6 xöv äp^a'-wv na6ii[iKTt)t(i)Ta'C5;
(S. H. Bekgeb, die geographischen Fragmente des Eratosthenes 188U p. 157
fragm. II C 19).
'Enap^EaL yEtTviaoai (äXX-^Xaic:
MauptTavi'a x«! PaLTöuXia: MaaotCauXoi xaiMasouXoL: 'AtppLX^ xal NoojitSi'a:
Kup:fjV)j xa! Map[iap'.xfj : AtßuTj xa! UtvxiKoXiz : AryuTCTOi; xai 'louSafa : Sup{a xai
') Das r ist iu das M eingezeichnet.
23
Kojiaytvfj (Über i: r;); "to'.VLxij xai KuXtxt'a: üa^tpiXia xa! Auxta: Kai
xai 3>puyta : FaXa-cfa xai AuxoE'JvEa : 'Äaia xai BiOuvEa : II6vxoe xal öpctxTj : Ma-
xeSovia xai 0EaaaXia : 'Atclx^ xai 'A;(afa : Bottüiia xai 'Hnetpo; : AfiiüXta xa!
TpxKv.'a. Lego 'Axapvovfa.
Ilfipi öotlXrjs, TT]; iv Tifi d)XEava v^^oou, xai Tüiv iv aÖT^ xeXoujjivtov. —
p. 212 TauTijv T^jv vfjaov Xe^cuol BpEiavEa; SexaTcXititov zb y.ifsQoi eSvai :
xetoGai 5e süv^v änwÖEV xoO Jtpö; Poppäv Äv^fiou. ^v irauTTj rf) v+,o<ü yi^ jilv Ipr^fio?
äx ToD iniTcXeioTou xuy^j^ivEL oöaa : Iv 5k xfj oixoujiivjj X^^P* ^^^1 xptaxaiSEXa
TioXuavOptüJia TSpuviat ■ ßotaiXEtg te etoi xaii lövo; ixanTov ■ ivxaOÖa yivETat ti
ävaTcäv (sie) et-s; Öaujiäoiov toloütov ' 6 väp i^Xioä Äji<p! OEpivi^ f^^v TpoTt&s et?
■^jiEpag [1 O'jSajiö; Süvel' ÄXXi StrjvEXE; itävTse toötov TÖv -ffibioy üitep y^; ^at-
VETaL- |irjoi Se oCix f;tTOV t) e? OoTEpov: (i|Jitfii TÄg ^(etliepiväg TpoTcäg ^Xlo; (ilv
%epa; jt tfjs v^asu laO-nj; QÜSaiif; ^aJvExai vü^ te aü-Tjj dTtipavTO; xatcex^x'^tai :
xar^fpEiä TE I^Et Tcivxa toötov ■^pmm znhz "'^'^Se ÄvOpdiTtoui : itz (äXX'fjXoue lnt-
ji.[Yvuo9at |iETa^ü ouSejiiav (lij^ov^jv 2x°^^-^-' — 'f**^- £x°^'^**-
Paucissima sunt in eo exeiiiplari o^öXta ad margines , eiuiue toü Ma^t'jiQu ;
sed luiüta uon ad Dionysiuin pertiiientia: ijuae aliqiiis eo, tjtmquatii aliam chartam
non liahens, festinanter coniecit: quae et ipaa inultuni Iiuiiiorem sitHnique passa,
magna ex parte obliterata sunt: ut, quae ad inartpnea, TiEpi öeEwv övoiiaiiDV, oratio
quaedam ad Latinos sunt, contra usum .\2yu10rum in cüena Domini, seu Mi&sa.
Abaoivi totum librum 18. Novemb. paucis diebus, partim in Octob. partim
in Noviimbri, perlegens 1578.
111) p. 225— 239 Gregorii Nysaeni oratioiiein banf, ex uianiiMcvipto,
plura illius autoriis continentc, milii miait D. Tbeodorus Oauterua, *) ex Utrajecto
Holandiae Tybin^am 29. Äug. quam ego M. Crusius accepi 26. Septemb. 1&78 et
postea huc inscrijisi (am Kami: pistieram ab co literis: quia tiliolaiii halieo Piil-
cheriam).
Toö aäizm 8t{ IIouXxEpiav.
p. 238 Subscr,: Haec oratio nou \'idetur mihi esse Greg. Nysseni; quia,
cum de morte puellae virgiuis et uon aetate confoctae foeminae loquatur: uon
potest congruere sorori iniperatoris Theodosii minoris Pulcheriae ; praescrtim cum
parentes ambo, illi mortuae superstites, liic ponautur (am Rand: Pulclieria Theo-
dosii aoror ex Arcadio et Eudoxia procreata 394 obiit 457 circitev Cliristi die
Septemb. 10.).
*) Die Abschrift Ci>
ä üegt V
1 Mb 29.
— 23 —
Aliam Pulcheriam invenio in Tomo 3. Joan. Zonarae et in Georg. Cedreno,
filiolam Theophili et Theodorae Inipp., sed nihil de raorte eins; imperavit Theo-
philus anno Christi 830 usque ad 845. Invenio vero, illara patri Theophilo
superstitem fuisse.
n) p. 249 Toö aioeaifKOtaTou naxpidpypx) xwvaxavTtvouTuoXeü)? FewaSfou
a-^oXapiox) ßtßXtov auviojicv te xal oacpfe^ nepi xtvtDV xecpaXa^cov
xfj? i^liex^pa^ nlaztayq: nepl öv i^ SiaXe^t? yiyove (letä *A|ioipdc (am Rand :
legendum 'A|i7]pa) toö Ma)(ou|i^TOu : 3 xal inififpanzai nepl xfj^ 65oö xfj?
a(i)T7]p{a$ dv0p(i)7T:(ov.
p. 250 Excusus est hie libellus edente Joan. Alexandre Brassicano Jurisc.
cum conversione Latina e regione, Viennae Austriae, 1530 in Aprili.
Descripsi ego M. Martinas Crusius (cum exemplar excusum non amplius
reperiatur) ex M. Barth. Haettleri, compatris mei chari, exemplari, Tybingae,
tantum Graece 1579 Feriis paschal. in Aprili.
Gennadius presbyter Massiliensis in Catalogo virorum illustrium, Gennadium
Constantinopolitanae ecclesiae pontificem, ait mortuum esse seniore Leone impe-
rante. Is autem imperavit ab 461 usque ad 478 Christi. Tunc autem nondum
erat Turcarum nomen. Ergo praesens hie alius Gennadius fuerit. Post Constan-
tinopolin vero 1452 Christi captam, factus est primus sub Turcis patriarcha
Georgias scholarius : qui, mutato nomine, dictus est Gennadius. Hie Mechemeti IL
petenti summam religionis Christianae explicavit, hanc : sicut ego Crusius in ma-
nuscripta patriarcharum historia, quam 1578 e Constantinopoli accepi, reperi.
p. 251 'Epwxa 6 Toöpxo?, 6 5k Tiatpiipx^)? dcTroxpivexat. Text p. 251 — 267.
Subscr. p. 267: Finivi 17. April. 1579.
o) p. 269—272 de ritu missae qui in Aegypto servatur. Ex Ca-
techismi quaestionibus Nicolai Henningii, 1560. Hafniae 4. Decemb. editis.
p) p. 281— 320 Emmanuelis Chrysolorae de utraqueRoma. An-
fang : "Aptaxe ßaaiXeö, a (ifev e5ei 5ta tioXXöv npbq xö oöv xpaxo? iveveyxelv xxX.
(Gedruckt in Byzant. scriptores ed. Venet. T. XVI p. 79 — 98.)
p. 320 — 324 Alia epistola Manuelis Chrysolorae. Anfang: Mavou^X
XpuaoXwpag l(i)avv>j XpuooXwpa j^atpeiv. i\i.oi xe i^Scwv S|ieXXev i^ T(i)|i7) ^afveoOai.
p. 324 — 328 Alia Manuelis epistola. Anfang: Mavou^X XpuaoXtopÄ^
A7)|i7]xp£(p XpuooXcDpa avSpöv apfoxtp xal Tieptcpaveaxixq) x^fpeiv. ^Apa Suvaaai
Titoxeöoai Tiepl Jjioö. —
p. 324 Subscr. : Descripsi ego M. Martinus Crusius, Tybing. Acad. professor,
a lo. Aug. usque ad 17. eiusdem 1586 ex exemplari vetere: quod mihi Argen-
— 24 —
torato II. Israel Sjnichius iiicil. D. conimodato per M. .Iiisepiiuiii liuiittlerum niiserat.
Initio illius (4ae magiiiturimis) libri haec erant scripta.
Est P. Caiididi eniptus senis 1442 die XIII. Septeiiibris. Iste UIkt est meii
Franoclietz (?) de comite GaleacÜ Vicecomitis uec mm aniicoruni. Eniptus precio
"tfe 6ß 12 Januarii die p. 15U3.
Autographo ioscripsi MapTivog ö Kpoiiaco; Iv TußEfyg -ci; ipelq toö Xpu-
acX(op£ JmaToXii iv^Y^tuv ,a:pit; jAtjvis aöyoü<iTou [leaoövTos. 2(i. Auf!, eiiiadeiii
autographuiii D. Spachio, cum gratiarum acttoue in literis, reiuLsi.
q) p. 329—336 4 vou Ckitsidb besonders paginierte Ülätter.
p. 32y linliS oben Bemerkung von Cbüsiüs, deren Anfang aber dem Hobel
des Bmbbinders zum Opfer gefallen ist. Lesbar: . . . re, jier Alexandi-iain Aegypti,
per nrbeni Venetam et Augustam, M. Martinas Crusius, Tybingae. Dann von
anderer Hand :
MeXetCou*) Iv x(^ xeXXfip xijs |iov7]; xoö dytou Saßßa ev 'lepQutjaX^|X (sie).
Folgen 8 teils griechische, teils lateinische distichische Gedichte mit fol-
genden Titeln : (p. 329) 1 . voueiTixöv. 2. iv 'hpix^. (p. 33Ü) 3. iv 'IöpSävi[). 4. ad
'hpt^loN Guardianum (ita appellant) cellae sanctae qui dono dedit paterani (la-
teinisch), (p. 331) 5. iv T<p otycij) tcJ^ij) eö^^ MeXetiou. 6. ad Geot^ium Cropa-
ciuni Pülacum poetam et musicum. (p. 332) 7. In varia (sie) lectiones M. Moysü
Solini. Q). 333) 8. MeXeti'ou epTjvo; (oben Bemerkung von Crusius: per Alexan-
driam Aegypti Tybingae aceepi 22, Mail 1584 M. Martinus Crusius). Dann von
derselben Hand 2 Briefe: p, 334 an Franciscus Billerbeccus , p. 335—336 an
Franciscua Portus. Unterschrift von derselben Hand p. 336: Aiexandriae 3" Ca-
lendas Aug. 1581.
r) p. 337 — 341, 3 von Chltsius paginierte Bliltter. Text von Crusuts Hand
geschrieben.
p. 337 Titel : 'ExÖsots xpov.xT| ouvx&injJTepa auvtEÜeiaa £v inXizr^ii
X^Sewv, xoivö; SiTjytJU|i.evr( iv rxiq ii^ipaiq Vjfiwv, ä |iiv iStoL? ä!pöaX[iöCs eiSojisv,
ä Se ixTjxöatiEV ex töv Jtctxipwv T,|iö)v, oOx iiixv/jaajiev ypd<\iai. Anfan};: Baot-
Xeöiüv yip 6 xup Mavou'fjX 6 iraXaioXÖYoe, etj^s xai aSeXcpiv, töv xüpi 'AvSp&vtxov,
övjTEp itütpXüioEV 6 natTjp ai!iT^ö, Slä -ri veuTEpCoat aüxiv [leti xiv uEiv toö aü-
Öeviic, öv6[iaTi Mouoi T^sXenf.
Schluss: uy^iSbv eraelv näcnjv ävaioX^; xaeei^öjievog ev Tfj IlpoiJaoi.
•) IJber Meletios, den )tfiuTooiifTi).D; des Patriartliec vod Alfxaiiilria, s. (.iKuaiua Turco-
graecia p. 934. Ö3T.
— 25 ~
Subscr. p. 341: Reliciu^ couveuiunt ciiiii lilmi uiofie Tiircofrraeciuu iirimo in
plerisque.
8) p. 343—378 Eigeuhändiger Brief des .lakulius JliloUis au Ckusium.
\), 343 Hill Rand von CKtrsitrs geschrieben: TstO^a lypsK}'^ H°' tSLo^Efpw; 6
ix riäT(iou xüpio; 'laxw^o; 6 MijXofojs, iv TußCi'j'iQ x^ 15. Javouap. ^acpicTj' (iv),p
äpioxog xai ^iAoyepjiavö{, Maptfvw Tip Kpouattp.
t) p. 386— 398 Eigenhäudiges Schreiben dos Leuntios an CRL-iirus.
p. 385 Überschrift von Crüsius' Hand (Aufforderung an Leoutios zur Ab-
fassung des folgenden Schreibens): 19. Mart. 1590. Marl. Cruaius. 'OoiüiTate
xüpie AeövTte, xaöiTCEp i|xol Ttpour^vfü; ex^^S Tcapi tö Seitcvov IjcrjyystXw : vüv iv
xoÜTtj) x^ X*P'^^ (napaxctXö) xaxaypätjjetac loxiv a; eXXtjvlxä; xibv VEUiTeptuv xai
i£LopivTj(iQV£ÖT(ov Eoxopfaj.
Mb II (S.S. 116).
Papier 31 x2ü,5. Folio. In weisses Leder gebunden 157H von .Tfn[. (Ieb-
8TENMATKK in Tübingen. Miscellanhandachrift. Auf der Innenseite des vor(]eren
Deckels Iniialtsangabe, von Csusius geschrieben :
1. ümeosophicon i
2. Alexias Ämiae Conmenae [ (Iraeci^,
3. Tioouicus Chalcondyles |
4. CoIIectanea varia, praesertiin de rebus Graecorum.
Im Anfang M Blätter leer ausser 1 r, wo Crusius eingetragen hat: M. Mar-
tini Crusii Tybingae utramque linguaui in Acadeniia docentis. 25. Julii 1578.
I) p. 1 — 131 (die Paginierung von Gbcsius' Hand) das bogenweise von Cw-
siüs' Schülern Joannes Roucliius (Tpa^alos) Nerensis (p. 1— lö), Georgius Pfeuf-
ferus Wiltbei^ (p. 17—32; zwisclien p. 18 und 19 ein von Hieronynius Megisser
beschriebenes Blatt eingeklebt), Christophorus Stiugelhainierus Stutgard. (p. 33 — 48),
Petrus Spindlerus Goeppiug. (p. 49^62), Joan. Huldenrichus Glazensis Sileaius
(p. 63 — 80), Josephus KöUinus Flachtensis prope Stutgardiam , Sohn des Ulnier
Predigers Külliu (p. 81—112), Joan. Christophorus Breniius, Soiin des Lindauer
Lateinlehrers Martin Br. (p. 113^131) abgeschriebene („ex exemplari mendoso"
p. I)Bi[jXtov öpveooocpixiv (Text p. 1 — 123; KapitelUbersidit p. 124—131).
p. 131 Bemerkung von Cbcsiub: Hoc öpvtÖoooipixijv descripserunt mihi supra-
nominati Studiosi Tybingenses, ex D. M. Georgii Liebleri nianuscripto Exemplari,
a die 5. Juii. usque ad 4. dieni Julii 1576. DiscipuU mei. Sub exituui Julii,
ego et Hierouymus Megisser cum Exemplari coutulimus.
L
— 2« —
M. Martinas Crusius, utriusque liiiKuai; in Aeid. TvMiif;. Professor.
P. 132 u. a, Notizen von Gbusiüs' Hand auch liiese;
In Bibliotheca Gesneri.
Denietrü (Jonstantinopolitani Trepl tfj; ifiiv Eepäxwv äva-cpocpfK te v.xi Öepce-
TveE«;, libri duo. Eiusdein, ne.pl if^g töv xuvöv ETiijiEXeiag. Extaut in Bibliotheca
Äiigustaua, et Strozae, et Gesneri. Orneosopliicuni, seu iIl' acciititrum ediicatioiie
et cura, ad Michaelem Regem, extat quoque in Bibliotheca regis Gallorum.
Eimdöin libruui Conr. Gesnerus in Latinam linguam convertit, et avium historiae
inseruit.
a I Nach B leeren Blättern (deren letztes eine kurze Notiz des Causiüs aus
Gilb. Genebrardus Chronof^raphia Paris 1585 enthält): Alexias Annae tiliae
Alexii Cümueni historia de Patre iihris octo, Valde mutili (Zusatz von Ceusiub'
Hand: sed M, CrusÜ scholiis margiualibus non mediocriter illustrati Tybingae:
einendatis etiaiu siuguüs |iagitiiä, et lacunis impletis, quantum tieri potuit, pro-
babilibus coniecturis). Abgeschrieben auf 171 Seiten von M. Michael Oestfirlin,
der auf dem nicht paginierten Titelblatt noch beifügt: Jacobus Cniatins iurecon-
sultus brevi graece latineque historiam hanc editurus fertur integram (dazu Be-
merkung des Ckusius am Rand: 1559 Calend. Januarii, Respub. Angustana emerat).
Darunter von Chusiüs geschrieben: M. Martini Crusii, Tybingae Professoris
utriusque liuguae. 28. Mali. 1575.
Auf dem Titelblatt verso chronologische Notizen aua der byzantinischen
(ieschicbte, von Chüsius geschrieben.
Dann der Text der Alexias B. I — VIII. Pagiuierung und ein Teil der Rund-
bemerkungen von der Hand des CRtrsroa.
P. 171 Bemerkung des Ubusius: Desunt reliqui libri, seil. 7.
P. 172 von Ceusiuö geschrieben: Anno 1576 die Mali 4. accepi Aunae
Comnenae (Jaesarissae opus mutilatuni (slcut hie descriptuiu est) mittente nobili
et darissinio viro, D. Joanne Baptista Hentzelio, Cos. Augustano, ex Bibliotheca
Graeca nianuscrii)ta Augustana, ad me M. Crusiuni huc Tybiugam: quod opus
mihi sie totuni descripsit, domi meae, doctissimus et honestissimus iiivenis, AI. Mi-
chael Oesterlinus Wildpaergeusis ; iucipieiis 5. die Maii, et feliciter 28. Mali ab-
solvens, eodem hoc 1575 anno. Eiusdeni amil 31. Mail usque ad V2. Jun. con-
tulimuä cum Arclietypo. Tuue ego Crusius, Oesterliuo scribeute, Marginalia, et
obiter textus explementa, addidi.
Ttj> Oefp 56^a.
— 27 —
3) Xach y grösHtenteiLs leertrn lilättern folgt:
NtxoXiou XaXxovSüXou Eoxopiitiv, ööev T6 Yjp^avco oE aüöivcat xiüv
Tööpxüjv xaf Tcpct^eLj aöidiv xx! ävSpaY-aö^jiaTct eu); tüv ÄvSpayaÖTjiiä-ciDv toö
Darunter von CKiisma geschrieben: Studiosi iuveues, docti et boni, mihi
M. Martiuü Crusio, Tybiugae utrainque linguant tiocenti, ainicitiae ergo descrip-
serunt, meusibus Martio et Aprili, aiuio 1575.
Eseiuplar i)>suni, niinis per se fuit mendosiini: et uos de iiidustrla auiuus
i(i iniitati.
Margiiialibus itnuotatioiiibiis aliquid lucis ii mti Autori nieuiluäo accessit.
Auf der Rückseite dieses Titelblatts chrouologisebe Notizen des Causiüs
über türkische und byzantinische Herrscher.
Es folgt auf 42U von ÜBusirs paginierteu Seiten der Text der 10 Blicher
des LAimiKos (der Titel lautet p. I Aaovfxou äitöSsi^ic EoToptüv A), abgeschrieben
von folgenden Schülern des CaLraius; Michael Öaterlin von Wildpänj (p, 1 — IfJ;
33—48; ßö— 80; 113—120; 145—160; :200— 242; 293—308; 325—340; 357
bis 376), Ludwig Bartholomäus vou Stuttgart (p. 17 — 20), Georg l'feuffer von
Wiltpilrg (p. 21— 32; 161— 171J; 409), Joh. Rauch von Neren (p. 49— 64; 279
bis 292). Alexander Wolfhai-d von Waiblingen (p. 97—112; 121—128; 197—199),
Samuel Florus von Straasburg (p. 1^9—144), Lorenz Scheur von Ulm (schreibt
p. 129 — 144 nocheinmal; desgl. p. 293 — ^30H nocheiumal), Joh, Lang von Mem-
mingen (p. 177 — -196), Heinrich Welling (243 — 2ö2), Hieronyrans Megisser (2B3
bis 278. 341—356), Joh. Ijätus von Lauiugen (309 — 324), Joh. Morhard von
Tübingen (377 — 392), M. üeoi^ ßreuuing von Weiden im Voigtland [Weidensis
Variscius] (p. 393 — 408), Vou Cbusius selbst ist p. 81 — 9B g^chrieben.
p. 421 Bemerkung des Crpskm; Exemplar manuscriptum , sed plurininui
mendose scriptum, mihi a clarissimo viro, D. Guilielmo Xylandro, Heidelbei^ae
Orgaui Aristotelici Professore, amico meo veteri, conimodato datum 2. Martii,
anno 1575 curavi ego M. Martinus Crnsius, Tybingae Professor Autorum utrius-
que linguae, mihi per iuvenes illos doctos et hnnestos, Discipulos tueos gratos
et charos, (luurum nomina singutis Quaternionibus praeposui, describendum: qui
hoc Tcpoötlfiu; xzi (piXo-fpivü); fecerunt: moderante eam rem, et pro maiore part«
il)so praestante, M. Mich. Oesterlino. Jussi autem, quamvis mendose scriptum esset
Exemplar, ipsos etiam meuda haec ipsa retiaere. nihil nocet, rem intelligimus satis.
Acceperat Exemplar D. Xylauder a D, Joan. üporino piae luem. Ego vero
a Xylandro, ut posui, 2. Mart. 1575. quod mihi deacribendo oranino absolutum
est a die quinto Mart. usque ad ult. diem April. 1575. Tybiugae.
T4. 6e4) eöga.
— 28 —
11. 42iä von Ckupiuh geachriubeu : A 13. Juii. usiiiii; ad 2. Jul. 7ö i'fjo et
Oesterlimis , hoc Exemplar, cum Archetypo contuliniiis : illo ex nie Marpiiialia,
aliquotque probabiles coniecturas (ut sul)ito potui) annotante.
4) 11.425 — 429 Excerpte des CBusitra Ex tcrtio
de concilio Basilicnsi, ad quod et Graeci veneruut.
. II i: i I i I
5) Nach 9 leeren Blättern von Crpsids' Hand Excerpta ex cpistolis
Francisci Pliilelphi, de rebus Graecis et Turcicis, 13 Seiten. Daran schliessen
sich auf 1''h. Philelphus bezügliche Stellen aus Kliodiginus, Joviiis, Poggius.
6) p. 15— ao Excerpte des CBirsiL'B Ex epistolis Aeneae Sylvii.
7) p. 20— 21 Excerpte des ÜRrsius über die Eroberung von
Konstantinopel aus den Paraliponieiia der Ursperger Chronik und Ouspinianus.
8) p, 21 unten Notizen des CBüsitre über Grabdenkmiller von An-
gehörigen der cyprischeu Königsfaniilie in Padua.
9) p. 22 Verzeichnisse a) byzantinischer Historiker b) von
Griechen, die au den Ooncilien von Constanz und von Ferrara
teilgenommen haben, ttescbiieben von Causins.
10) p, 23 — 26 von Cbusiüs geschrieben: Docti Graeci, )|ui linguam
et studia Graeca in Italia resuscitaverunt: unde ad nos Germanos
ea Huxerunt (aus Paulus Joviug , Rlüpa doctorum viroruin , mit Zusätjten aus
Kaphael Voiaterranu.^) ; p. 27 ; Alienigenae Graece docti (Agricola, LiliiLS^ Linacer.
Grocinius, Reuchlin u. s. f.); p. 2Ö — 30 alü Graeci (Audronikos Kontoblakos,
Clemens v. Rhodos, Arsenios v, Moneinbasia, Joh. Crispua, Geurgios Balsamon,
Deinetrios von Thessalonike , .\lexios Rarturos, Demetrios Phlogas, Damaskeoos
von Thessalonike, Joannikios, Frauciscus Portiis von KretJi, Emmanuel MargunioB,
Daniel Furlanus, Jeremias der Patriarch von Konstantinopel, die beiden Zygo-
lualas, Symeon Kabasilas); p. 31 — 32 Militares Graeci recentiores, praecipue ex
operibug P. Jovii; p. 33 Beschreibung des in Tübingen befindlichen Grabmals des
Griechen GEORdios Samares (vgl. Cbusius Germanograecia p. 240 t.): p. 34 wei-
tere Notizen des Cbüsius Über Jacobus Basilicus, dei- dem Lehrer des Cr., Lbok-
HABD in Ulm, einiges Griechische aufgeschrieben hatte, u. a,
11) p. 35 — 48 Absclirifteu , gefertigt von Jon. Huldekich aus Glaz fUr
Crübios 2h. Dez. 1575, nämlich
a) Aeneas Silviis epist. CCCI, p. 35— 41.
b) Geuealogia fundatoruni munasterii Lorcli, et Baronum de
Hohenstauphen. p. 42 — 48.
12) p. 49^61) MoiiastBrii Hirsaii^iensis orifjo per iioltileni Heli-
zeiiaiii vidiiaiii, von Ceuhics geschrieben.
13) p. 61 — ^56 Abschrift von griechischen Inschriften aus (ler
Sammlung des Äpianus und Amautius, von Chusiüh genommen.
14) p. 57—72 Brief des Strassburger Theologen Samuel Florns
(Schüler des Crusius und Schwiegersohn des GrynÄits) au C'Hijanjs, für letzteren
abgeschrieben durch Joh. Hüldebich von Glaz, nachdem Ceusiüs das Original
dem Meoisser geacbeukt hatte.
lü) p. 73 — 94 Eigenhändige Auszüge des Crusius aus Wilhelm von
Tyrus und der Fortsetzung desselben.
Auf der Innenseite des Schlussdeckels bemerkt Grüsiüs, er habe diesen
Codex am 7. Juni ITjÖS dem David Höschel in Augsburg, Rektor der S. Anna-
Sfhnlc, geliehen und ihn am 18. Juni 16i)0 von dort zurückerhalten.
Mb 12 (S.S. 163).
Papier 29x20. Fol. Ganz von Crusius gescbriehen. In weisses Leder mit
! gebunden um '/k fl. von Jon. Gerstenmaier, Tübingen. 21. Sept. ir>7H.
Inhaltsübersicht auf der Innenseite des Vorderdeckels:
Hie insunt:
1) Symeon Metaphrastes, de sanctis mense Maio.
2) [dem, de sauctis nieiise Novembri.
3) Serniones, seu conciones, patrum Graecorum.
Im Anfang 7 leere Blätter, auf deren erstem der Vermerk über den F,in-
band (s. o.).
1) Dem Text des Matyrologiuras für Mai gehen 4 unpaginierte Blätter voraus,
auf denen steht: a) Titel Symeon Metaphrastes deSanctis mense Maio
(mit dem Beisatz: M.Martini Crusü Tybingae 1577) U) Inhaltsverzeichnis.
c) folgende Notiz: 1577 Gctob, ö. atcepi ego M. Martinas Crusius per (!e-
org. Eckardum, studiorum cau.sa ex Augusta Vindelic. hnc Tybingani profectum,
L^ui patreni illic Theologum (M. Georg, etiam inspectorem Bibliothecae, sicut est
Hier. Wolfius) habet, hoc, qnod postea sie descripsi, exemplar Graecum: mem-
braueum,*) folii niagnitudine, columnis distinctum: in qnibus plerumiiue singulis
36 lineae, seu versus (uani interdum 33) cuius literas non raro, praesertim initio,
*} Ain Rand: In bmeiteru, mit weiBüeiu leder, uud '2 clausuren.
— 30 —
pingenilo imitatus suiii: quod volumen, D. Jüan im Baptisto Henzelio septeiiiviro
ibi i)ro ine spontlente, et D. M. l'hristophoro Neubergio concionatore (tuius lilius
Juan. Christopli. iaiii hie stuiiet) fideliter procuraute , ex Bibliotheca Äufiustaiia,
cateua absolutum, initiü Iiisignifl Rcipub. illiiis habeiis, accepi: suo tempore fiile-
liter restituendum. Coutiiiet autein vitas Sauctorum , quoruni memoria Mouse
Mato celebratur apiid Graecos. Siniul etiani alteruiii, eiusdem generis, sed 8aiic-
toniiii Mensis Novembris, (Hversa iiianu descriptum, et vetustum, accepi eodem
die, iiididem simiil inissum.
Incepi hoc prius volumen Ifi. Oetob. desmbere mihi (in parte Vaeationis
Autumiialis a lectionibus *) : post etiam bis quotidie dücens, Homemni et Cieer.)
et absolvi 21. Novemb. 1577.
4) Auf demselben Blatt unten: Aiitores qnarmidam condoimm, seu Legeu-
danim, in hoc opere,
5) .\.uf der folgenden Seite r, Verzeichnis von Vocabula barl)ara, ant ohs-
ciira (am Band: Ergo lingua Graeca fuit ante multa secula ßapßstptiieEioa).
6) Auf derselben Seite v. : Cur haec descripsi : Ut melius cognoscerem, quam
nidis fuerit Graecia, etiam stante adhuc Imperio Graeco**}: cum lioc Augusta-
mim Exemplar, iu membranis descriptum, valde antiquum sit. Darauf Notizen
über Geschiclitsfölschungen, Sprache und Schreibfehler in diesen Legenden, schüea-
send mit der Bemerkung: Interim etiam alicubi bona elocutio Graeca est: quae-
dam etiaim piae res, descriptiones rerum, et varia cogiiitio.
Dann folgt der Text des Martyrologiums für Mai auf 292 von Ceüsiüs
paginierten Seiten (p. 287 Ilandliemerkung : Exemplar! A;iyouoTat(|) hie inseripsi
[fol, 238 der Augsbui^ev Handschrift]: 'Eyöj MapTlvo; 6 Kpoüiio^ öXov ib xeö^o;
xüüTo Scov^yvwv, ev TußJyYij «T°!- Noen^pfip).
Subscriptio p. 292: Absolvi ego M. Martinus Crusius Tybingae Professor,
21. die Novemb. 1577. Tybingae, es Augustano Exempliiri menil)raneo vetusto.
Äo5« xff 6e$.
2) Es folgen 15 leere Blätter.
Dann Titelblatt: Sy meon Metaphrastes de vitia Sanctorura mense
Novembri. M. Martini CrusÜ. Tybingae. 1577.
Auf dem folgenden Blatt r : Catalogus vitariim huius voluminis. Unten
•) Am RbhU daueben: P ebuB 37 fol \iitO(;raplii 241. Standn scii inciimbcnilo stantcr
(ut ita dicum) et uno eodeuniu alum
") Ähiilithp Bemerkung n u 1 Sermoues piitr. (Iraecor. ji. 3Ö.
— 31 —
Bemerkungen; Codicis huius inembrana, ex pellibus vitulinis est, quia crassa. —
Credo Imius inodi vitas, suo tempore in Tempiis a Graecis recitari solitas esse:
cum in multis foliis, hinc inde, guttae alhae cerae vetustae haereant (Randbe-
merkung desselben Inlialts zu p. 12; zu Sermones patr. Graec. p. 261). Me male
habet, in Manuscriptis, nee nomen scriptoris, nee tempus, nee loeum, inveniri.
Humilitas scilicet Monastica.
Ebenda v. : Barbara Vocabula huius codicis, aut aliter notanda (alphabeti-
sches Verzeichnis).
Nach einem leeren Blatt ein v. mit der Bemerkung versehenes: Valde an-
tiquum esse Autographum videbatur, in membranis descriptum : cuius antiquitatem
scire non possum: nisi quod 1. Decemb. 1577 in somnis mihi videbar habere
librum manuscriptum Graecum, anno Christi 1223 descriptum. Mapxivoxpouato?.
Es folgt der Text des Martyrologiums auf 241 von Crusius paginierten Seiten.
p. 1 Randbemerkung links: Incepi ego Mapxivoxpouatos 23. Novemb. 1577
Tybingae. Sampstag; rechts: In Autographo, quaelibet columna est XXX ver-
suum, seu linearum. Notizen über andere Hände im ArchetjT)Us: p. 92. 97. 237.
p. 239 : Autographo inscripsi hoc loco (fol. 233 des Archetyp.). Mapxivo-
xpoüoto^ iv Tußcyyg tö TiaXaiöv toutI Staveyvwv, ,acj)o^, aüyj^tDprjoavTO^ xupfou
'1(0. BaTUTtatoö 'Ev^eXtou xoO Tiavu : xat xupfou Xpiatocp. NeoTcepyifjpou fepoxifjpuxo?
öcyaTiYjxoö. Aexejißpfw.
p. 242: Absolvi hunc etiam, Martyrum et Sanctorum, codicem antiquum
manuscriptum *) : propter Ecclesiastica et linguam Graecam melius cognoscendam :
quem beneficio pii et clariss. viri, D. Joan. Baptistae Henzelii consularis, etc.
(qui, dum Autographa restituerem, pro me spoponderat: et ego Chirographum
meum ei, de grata restitutione futura, dederam) mittente D. Christophoro Neu-
bergio , concionatore Augustano (cuius iam filius , Joan. Christoph, hie Tybingae
operam studiis philosophicis dat) per Georg. Eccardum , studii causa huc pro-
fectum, M. Georgii, Augustae concionatoris filium, acceperam. Absolvi, inquam,
die 23. Decembris **). Anno Salutis 1577 hora 7. matuthia: in Museo meo,
aedium mearum, e regione Domus S. Mariae (Unser Frauwen) non louge a Lusch-
navia porta, sitarum.
Utrumque autem hunc Metaphrastae codicem, quotidie mane hora 4. sur-
gens (Interim etiam bis quotidie in Academiae Paedagogio, Graeca et Latina, ex
Honiero, Thucyd. et Cicer. docens) uno eodemque calamo describens absolvi.
*) Randbemerkung: In braettliu, braun laeder, gebunden mit 2 clausuren. Der vorige
Codex, alt, ist schöner geschriben, dann der ietzig ander.
**) Handbemerkung: Diel)U8 31 tblia Autograpbi 233 semper stando.
— 32 —
T(^ 6e(p Si^oL jcÄvTiuv Ivexz. Mapttvoxpoüaiog.
Auf dem Rand links: De industria retituii vitia codicis öpeoi-jsacpLxä, elc.
iiiterduin emendatiouem supevüiscribens, aut in niargine atldens.
Graecorum errata. Ficticia iniracula. Honorum operiini fidncin, jimeciime
per Monasticen. Sanctorum invocatio, eU-..
Clirysostomi vita, plus caeteris nie delectavit: et TheocHstae let(enda, olä
Ti iji.TEa6lj T-Xuxu-citTj est.
EÜayyeXnjfiöv.
iliiiii
3) Es folgen 16 leere Blätter.
Dann Titelblatt: Serinones jiatruiii Giiiefi.
M. Martini Crusii, Tybingae. 157ä.
Auf dem folgenden Blatt:
Contenta in lioi: liliro:
1) Andreas Cretensis Eiiiscopus, Hierosolymitanus,
Üinisi, quia alibi liabeo.
2) Antipater, Episcopus Bostronun. sie ttv eüayyEXicjjiiv pag. 1.
3) Gregorins Tliauinatiirgus Noocaes. ei; xby EÜay)'E?,L(j[i'iv, ( )nii.si ,
alibi habeo.
4) Joannes Damascenus^ eli ri^v xoEjitjolv -ri); öeotcxou pag. 9.
5) Andreas Cretensis in eaudeni xoEfiTjatv, pag. 27.
6) Andreas Cretensis et; t6v tetpa^nepöv Xä^apov, pajf. 37.
7) Andreas Cretensis efg Ti ßcJr«, pag. 51.
8) Germanus Patriarcha, etg t^jv Tacp^jV toö xupicu, pag. ß9.
9) Germanus Patriiircha, Ei; zbv züx'cfsXiQuv/, pag. 95.
Kl) Ideni, ef; ttiv sc' xtjpLaxTiV töv vjjaTEiöv, uhi de Bogouiilis et icnnouiachia,
p. 123.
It) Ideni, r^ y' xupiax^ xöv vijaTeiöv, xal ei; tiv ^(u&noiöv oiaupöv, p. 133.
12) Idem, £l; ■rijV 7tpo;xüvr;atv toO aiaupoö, p. 142.
13} Ideni, et; xtjv a-fay^jv Tüiv äyäuv vr/Tituv, xa! e!; t^jV ^px^j'' '^''■'^ xattä
Mf£pxcv eOstYyeXfou, p. 155.
14) Idem, et; u-^iaaiv xoö ti|ilou oiaupoü, xai xxTa BoyontAüiv, p. Ifi9.
15) Ideni, ei; ttjv xupLcextjV xijv np6 r^c XpLOTöö Ysvvfjaew;, et de 3 pueris
sanctis, p. 160.
16) Basiliua Caesar. Episc, el; tJjv tsö XpiatoO yivvijaiv ouiisi, rinia alibi halieo.
17) Eiusdem Jcp&Tp^n^i eE; t6 äviov ^än-n^ixa oniisi, quia alibi hiilien.
18) Georgias äp^- xai ^aptotpüXa^, ef; ■rijV djcdSooiv -ri); üeoTÖxou iv i:(j) vaip,
p. 191.
— 33 —
19) Amphilochius, Iconii Episc. , ec$ tI^v ÖTiaTcavT'fjV, et de Symeone Aiina-
que, p. 201.
20) Hesychius, Hierosolymit. Presbyter, ei<; tyjv aurfjV, p. 209.
21) Joan. Daiuascen. de Metamorphosi Christi, p. 215.
22) Antipater, de nativitate Joan. toö 7T:poSp6|iou, p. 231.
23) Joan. Chrysost. et? xijv aTccTOfjLYjv toö 7ipo8p6|iou, p. 237.
24) Idem, eü? ttjv opx>)aiv xf^; T^pwStaSo?, p. 244.
25) Idem, auvTfjyayov ol 'Iou5aioi ouviSptov, xal eXeyov, zi 7iotifja(i)|iev ; Tfj
dyta xac (leyaX'g ß'. p. 249.
26) Idem, e:; tdi; i 7iap6evou$, t^ iyta xal (leyaX'g y'. p. 253.
27) Idem, et? x^v Tiopvrjv, x^ 8' p. 259.
28) Idem, de, x^jv TipoSoatav xoO 'Iou5a, xal et? xö Tiao^a, p. 265.
29) Idem, ef? x^jv TuapaaxeufjV, p. 276.
30) Andreae Cretensis fragmentum, et? zb yeviotov xf^? öeoxoxou, p. 283.
Darunter alphabetischer Index auctorum.
Es folgt ein Blatt, auf dem Crusius aus dem Anfang seines Autographum
einige Bemerkungen, Verse und Zeichen abgeschrieben bezw. nachgemalt hat.
Dann der Text auf 283 von Crusius paginierten Seiten.
P. 1 links oben Randbemerkung des Crusius: Incepi Tybingae domi meae
15. die Augusti 1578. Ex libro membraneo Augustanae Bibliothecae, folii mag-
nitudine, binarum columnarum in paginis, quarum colunmarum quaeque habet
vicenos versus, opere vetusto, asserculis rubro corio tectis. Die Veneris.
P. 188 Subscriptio: Finis 3. Septemb. 1578. Mapxivoxpouato?.
P. 282 Subscriptio: Finis die XI. Septemb. 1578 die Jovis. Mapxtvo? Kpoö-
ato?, ev TüßtyyTQ , exaxepa? yXwaoTj? StSaoxaXo?. Tto öeo) oo^a. Am Rand : Ibi
in Autographo scripsi. Ataveyvwv eyö) Mapxtvo? 6 Kpouoto? öXov xö xeO^o? xoSs
ev TußfyyTQ ^a'^orj. TiaXatöv ov.
P. 283 das im Index unter Nr. 30 genannte Bruchstück mit der Unterechrift
(nach den Worten: xtjv xoö v6(jlou Tiepatwotv. (leaoxrjxa 5fe, xtjv Tipö? xa): Prae-
terea mhil amplius aderat.
lü) Btpyöxt?.
P. 284 : Hunc Codicem (sermones patrum) die 9. Maii accepi, allatum mihi
a D. M. Joanne Busereuto: qui iam hie Tybingae Discipulos Augustanos*) TcatSa-
ywyet: Joan. Jacobum, et Joan. Ludovicum Henzelios: item Marcum Thennum,
et Abrahamum Catzbegium. Eum codicem mihi commodato miserat, cum Georgii
*) Randbemerkung: Ilic Busereiitus 1580 Mensc Martio circiter, Basileae factus est
Doctor Juris.
3
— 34 —
Pachymerae historia Byzantiua, ex Bibliotheca Augustana, I). Joan. Baptista Hen-
zelius, duoruni praecedentium adolescentuni pater, vir piiLs et clarissiinus : agente
pro nie apud Dominationem eins, D. M. Cliristophoro Neubergio, ihi Concionatore.
Dens eis benefaciat. Incepi auteni hos Xoyou; Patrum mihi describere 15. die
Aug. et absolvi (piXoTcivw; (interim quotidie bis docens) die 11. Septemb. 1578.
Am Rand links: M. Martinus Crusius, Tybingae Professor. Descripsi hunc
totuni librum, et antea historiani Pachymerae, uno eodemque calamo, semper
stando, pectore inclinato in mensam. Laus Deo.
Am Rand rechts : Descripsi 28 diebus. Die 24. Decembr. 78 Chirographum
meum recepi, remissum a nobili et optimo viro , I). J. B. Ilenzelio : testificante,
ambos Codices esse in Bibliothecam restitutos.
P. 285: Die 5. Januar. 1582 accepi dono libellum carminum latin. D. Nicol.
Reusneri, Lauging, scliolae rectoris: in ([uo Epitaphium invenio, D. Joan. Bap-
tistae Henzelio, praeclarissimo viro, scriptum: quem Dens ad aetemam resuscitet
vitam, amen.
Mb 13 (S.S. 98 b).
Papier 31x20,5 cm. Fol. Ganz von Crusius geschrieben. Zerfällt in die
3 von Crusius auf der Innenseite des Vorderdeckels verzeichneten Stücke:
1) Georgius Pachymeres, historica.
2) Manuel Calecas, de processione Spiritus sancti.
3) de ecclesiis hodiernis orientalibus.
Dem Text des Pachymeres gehen 15 unpaginierte Blätter voran. Auf deren
erstem r. „M. Martini Crusii, Tybingae docentis. 24. Augusti 1578. Ligatura
4 fl. Auf demselben Blatt v. ein Index rerum memorabil. zu Pachymeres, der
sich bis Bl. 2 r. fortsetzt.
1) Bl. 9r.: Georgii Pachymerae de statu reipub. et religionis
in Graecia impp. Theodoro Lascare, Michaele, Andronico Pa-
laeologis libri 13 mutili*). MapTcvou toö Kpouacou ev TüßtYY-g ^acpor^.
Auf demselben Blatt v. chronologische Notizen des Crusius über die series im-
l)eratorum apud Nicephorum (Jregoram descriptorum und Schluss daraus: Pachy-
meres ergo historiani suam incipit 1255 circiter, claudit (in hoc (juidem libri 13
fragmento) 1305 circiter. Genevrardus in chronograi)hia : G. Pachymeres ab
anno 1.° Michaelis Palaeol. ad 23. Andronici senioris historiani Graecorum i)er
annos circiter 58 persecjuitur.
*) Über schlechte Erhaltunj^ der Originalhandschr. Bomorkungen des Crusius p. 168.
228. 457. 509.
— 35 —
Die folgenden 4 Blätter enthalten die Kapitelübei-schriften von Pachymeres
chron. I, 1— V, 17, die mit der Bemerkung abbrechen: sequentium librorum
argumenta capitum desiderabantur.
Bl. 1 3 r. : Hie posita erat imago Autoris, quae (ut et caeterae huius libri)
excusae sunt ab initio Historiae Nicephori Gregorae. Darunter koloriertes Bild
des retipyto^ TipwiixSixog vf^g &^nsi'zdTr^<; xoö ösoö (leyaXYji; ixxXrjofa^ xal 5ixaio-
(pöXa§, 6 ll(x,y\)\iipriQ xaJ ouyYpacpeu;, mit der Unterschrift: Christianus Pfister
mihi has imagines ex illo vetusto exemplari depinxit, scholasticus in Österbergica
schola Tybingensi.
Bl. 13 V. 7i£pl Töv JxxXYjataoTtxöv öcpcpixfwv l^ig TTpcixT), ein Verzeichnis der
26 byzantinischen Hofämter, in eine i^dg und 4 TcevxaSe^ eingeteilt.
Bl. 14 r. Koloriertes Bild des Kaisers Theodoros Laskaris*). Dann folgt auf
578 von Crusius paginierten Seiten die Abschrift von Pachymeres Chronik I — XIII.
P. 1 Randbemerkung links: incepi ego Martinus Crusius, Tybingae professor,
die 17. Maii 1578; rechts: Ex codice papyraceo folii magnitudine, pagina unam
columnam habente, asserculis in Germania albo corio obductis, cum 2 nostratibus
clausuris. Zahlreiche Randnotizen des Crusius, zum Teil Lücken im Original
bezeichnend (über neugr. Aussprache von ot, yj, t p. 133). Crusius ist, seinen
Subskriptionen nach, fertig geworden mit der Abschrift von B. I 20. Mai 1578;
von II 23. Mai; von III 27. Mai ; IV 2. Juni; V 23. Juni; VI 9. Juli; VII 19. Juli;
VIII 25. Juli; IX 29. Juli; X 5. August; XI 9. August; XII 14. August 1578.
Von XIII sind nur 3 Blätter vorhanden, an deren Schluss p. 517: Reliqua de-
siderantur.
P. 518 Nachtrag: supra pag. 453 in libro II haec sequentia in margine
adscripta erant (qui margo tamen accisus erat) superstitiosa quaedam, nihil ad
Pachymerem pertinentia, et barbare difficulterque scripta. Folgt ein Bruchstück
einer Heiligenlegende. Subscr. : Finis 14. Augusti die 1578 hora media
4. pomeridiana.
Auf dem folgenden Blatt r.: In extremo autographi scripsi: 5Xov xb TeO^o;
xiSe iyoi) Mapxivo^ 6 Kpouaioi; iv TußfyY'g xaxA Öepo^ Siiyvwv exet awxrjptag ^a(f orj.
xö Oeö 565a.
Auf demselben Blatt v. : Incepi mihi describere totum hoc (Augustanae bi-
bliothecae: humanissime mihi per D. M. Christoph. Neubergerum, Augustae Vin-
delic. evangelicum concionatorem : et per D. M. Joan Busenreutunr^), iam hie
♦) Ein drittes Bild, den Kaiser Michael Dukas Angelos Komnenos Palaiologos dar-
stellend, fol. 247 r. ; Andronikos Palaiologos fol. 252 v.
**) Randbemerkung: Ilic Busenreutus 1580 niense Martio circiter factus est Basileae
Doctor iuris.
3*
— 36 —
Tybin߻e praeceptoreui filiorum D. .Toannis Baptistae Henzelii : ab hoc ipso summo
viro Augusta Tybingaiu luissuui) GeorgÜ I'achyineris opus die 17, Maii et absolvi
magno labore*) (interim quotidie bis in Academia docens, et alia laborans) die
14. Augusti: utrumque faciens anno Domini 1578, in meo Miiseo: seinper stans,
pectore ad mensulatn parietis altioreni inclinato: uno eodenique nnserino calanio.
Menda autographi de industria retinui: nt Graeciae ruditas, etiani stante iuiperio
adhuc Graeco, conspiciatur. Kai taOT« jitv 5^ -ia^za: Sö^ct -cö eew.
Autograptiuni chartaceuin est, folii niagnitndine, vetustiun, liuniore aftlictuui.
M. Martinus Crusius, cpiWXXTjV: licet Uütesteiuo, Episcopatua Papebergeusis
o])pido petroso, oriundus: in Acadeinia Tybingae Clceronis, Hoiiieri, et Thucyd.
explicator.
2) Nach 26 leeren Blattern folgt: '
Sü'^pajifix Trapi Mavouf, X auvieÖev toö KaXüxci' 5; sv toÜtu TtEipätat
Sii x£ifixXa£(i}v SstÄViiva'., Ttpitipipciiv xai ^P^i'^^'-S eÜ3:yye).lx4;, xal i'^lmi lEy^yi^'^v.^,
ixi xt Tweüfia TÖ Ä-^i&v, EX ToO TTctTpi; xai ex toQ utoü ixTCopeüeTa;, Kaöti); Scy-
paTL^ouaLV oJ Aa-rrvot. o!; xal St' SXoii ouvayopEÜet toO Xä^ou, öpBö; xal dnTa'Orii);
StaTEtvöjjisvo; loüxou; cppovefv. d); 5^, xai eig tä Äomdi I6i] l^aiTtiToti xot! Ttapfo-
■njaw, w; äpijiTfr«); xai xati Xöyov ÄJtavca TipäTTovTa;. Darunter: Autor ine-
nünit Lugdunensis concilii 146. pag. in hoc Exeniplari. Item pag. 172. ubi in-
teUigitur, hoc opus non inultis annis post scriptum fuisse. Eo tempore fuerunt
duo papae. 2f)'2.
Goncil. Lugd. 1273. Christi.
Die Schrift füllt die folgenden, von Cbusios paginierten Seiten von 3 — 222,
I*. 3 oben Randbenierknug von Crcsiüs : Incepi describere Maii 26. anno
Domini 1577 iyw MapnvQxpoiiotö;, iv ti>^iff^ StScJaxaXo; exaxepa; ^Xüaurj;.
Subscr. p. 222 : Fiaivi ego M. Martinus Crusius , Graecus et Latiuus Aca-
demiae Tybing. Professor, 16. die**) Üctob. 1577 in Museo meo, media hora
11. diei: ac tnnc statiin tilius mens Marti nns nie ad prandlum de.scendi're iussit.
Laus Deo uni et trino.
Descripsi ex Basileeusis Acadeniiae Bibllotliecae (iinitaus litteram, et ortho-
graphiam, et errores, in plerisque) libro menibraueo, niagnitudiue niinoris folii
(kleiner bogen, oder ein regal quai-t) quem mihi conimodato dederant, Tybingam
mitteutes 18. Martii huius 1577 auni Domini Doctores Ulricus Coccius, et Joan.
*) Randbemerkung; Recepit autographum Pachj-iueris (ut et to1.j Xi-jaoi tc5v naxipuv,
•.tiiun iiiissoB) D. J. B. Henzeliua, Xüm mihi 24. Decemb. 78 chirograplium mnum remisit,
"J Raiiilljumerkuii)!;: tunc vindemia Tyb. inclioata, vacatioue a lectionibus.
— 37 —
Jacobus Grynaeus, aiiiici mei. Ist schön und scharpflf, geschrieben: auflf ieder
pagina, oder Seiten, 27 lineen, oder vers. Uli libri Graeci, quos habet pracdicta
Academia, feruntur 1439 (tempore Basil. Concilii) ibi Graecis inservivisse. Ca-
pitales litterae rubrae sunt. Stando descripsi totuin, et uno calamo.
3) Nach einem leeren Blatt auf p. 225 Excerpt des Crüsiüs aus einem
Brief des Beatus Rhenanus.
4) Nach weiteren 15 leeren Blättern Brief des Stephan Gerlach an
den Tübinger Universitätskanzler Theodor Schnepff über die
kirchlichen Verhältnisse des griechischen Ostens, geschrieben aus
der Türkei im Juni 1578, worin Leos des Weisen SiaxOTccöot; nr^xpoTcöXecov xal
£7cap)(iü)v Tö x(övoTavTtvoi)7c6Xe(ö$ u7cox£t|i£v(öv mitgeteilt wird. 5 unpaginierte
Blätter. Subscription : Descripsi ego M. Martinus Crusius mihi ex autographo
(benigne communicante D. D. Theod. Snepftio) calendis Augusti 1578, quo die
1559 feliciter Tybingam Travotxc (ante 19 annos) ad utramque linguam in Aca-
demia docendam, invectus eram.
KaJ xaöxa jiiv 5^ xaöxa. 86§a x<j) öe(j).
Mb 14 (S.S. 407).
Pergament 22x18 cm. 4^, 227« Bogen vollständig erhalten, 360 Seiten.
Die Bogen sind von A an je links unten auf den ersten Seiten von der Hand
des Textschreibers numeriert mit griechischen Uncialen. Die Numerierung der
Bogen mit lateinischen Buchstaben rechts unten ist später eingetragen. Beide
Numerierungen sind durch Beschneiden beschädigt. Eingebmiden in Holzdeckel,
mit braunschwarzem, gepresstem Leder überzogen. Der Text ist von einer Hand
des 11. Jahrhunderts geschrieben, die am Rand auch die Trapaypacpoi, Anführungs-
zeichen bei Citaten, Bogennumern und Notabenezeichen geschrieben hat; sonstige
Einträge am Rand stammen von Händen des 14. Jahrhunderts. Von p. 350 an
sind, der Raumersparnis wegen, viele Abkürzungen angewendet.
Auf der Innenseite des vorderen Deckels ist von Crusiüs geschrieben:
M. Mapxfvou Kpouotou ,acp^'. iv Tüß^yy^. te iavouaptou. A Wolfconrado Schweickero *)
comparavi: intercedens, fortuito accessu, ne ad compingendos libros hoc volumen
conscinderet, valde antiquum. Darunter ein in Holz geschnittenes Doppelporträt :
*) Vermutlich identisch mit Crusiüs' Gevatter, dem bibliopola Wolfconradus Schweick-
hardus, dessen Tod an der Pest 21. Juli 1571 Crusius auf dem Titelblatt von Mb 19 Bd. IV
erwähnt.
— 38 —
rechts der (pictor) Ulniensis Philippus (Rhele) (dessen Porträt auch auf der Innen-
seite des Schlussdeckels von Mb 18, wo der Name deutlich lesbar, eingeklebt ist)
mit der Beischrift des Crüsiüs „13. Septemb. 1578", links das des Crusius.
Piaton, 6 Dialoge.
Auf einem vorgehefteten Papierblatt steht, von später griechischer Hand,
die Inhaltsangabe: EuGucppcov, Kptxwv, OatSwv, IlapnevfSrj?, 'AXxi-
ßtaSyj? ß, T tfiai 0$.
Über jedem Dialog eine rote Anfangsverzierung; rote Initialen. Den Per-
sonenwechsel bezeichnet die erste Hand durch leicht geschwungene Trapaypacpot
am Rand; nur das später eingetragene Stück im Euthyphro hat die Anfangs-
buchstaben der Interlocutorennamen im Text selbst). Die Dialogtitel sind alle
von späterer Hand.
1) p. 1 — 21 EöS'jcppoDv y) nepl ^^x^^- I>" ersten Bogen ist die Mittellage
(3. und 4. Blatt) früh ausgefallen und das Ausgefallene (p. 5 — 12 incl., von p. 5 A
Steph. TotaOxa incl. an bis p. 10 B Sia toöto &^6iieyo^' oöSe incl.) von einer Hand
des 13. Jahrhunderts nachgetragen. Titel über der Anfangsverzierung.
2) p. 21 — 38 Kpcxwv i^ nepl Tcpaxxoö (der Titel steht nicht über dem An-
fang des Dialogs, sondern oben am Rand von p. 21).
3) p. 38—130 Oa£5ü)v ri Tzepl cpuxfjs (Titel wie beim Kriton).
4) p. 130—231 HapiievtSr]? y) nepl toeöv (Titel wie beim Kriton).
5) p. 232 — 250 'AXxtßiaSr^c: r) nepl 7cpo?eux6>v (Titel ebenso).
6) p. 251—360 Ttfiatoc yj nepl cpuaews (Titel wie beim Euthyphro).
p. 360 nach dem Schluss des Textes von späterer Hand : xsTpöESia änep
£Xei ri Tcapoöoa ßtßXo^ etxoai xal ipca. Darunter 2 Zeilen in der Schnörkelschrift
byzantinischer Urkunden.
Auf dem am Schluss eingeklebten Papierblatt recto oben von Crusius ge-
schrieben : huius operis folia scripta sunt CLXXX ; mitten von demselben : xexpa-
5ta inep ly^ei xtX. wie oben ; verso von demselben : Scholia in Genesin et partem
Exodi Graeca ex Bibliotheca Basiliensi in Octob. et Novemb. 1576 ego M. Mar-
tinus Crusius, Tybingae professor, perlegi (vgl. Handschrift Mb 34): librum in
4* forma 266 foliorum: cuius scriptura scripturae huius Piatonis assimilis erat.
Die von J. D. Reuss gelieferte Varia lectio ist für die Ausgabe von Euthyphr.
Apol. Crit. Phaed. von J. F. Fischer 1783 verwertet worden. Genauere Beschreib-
ungen der Handschrift geben M. Schanz Novae commentationes Platonicae 1871
p. 158—160 und W. S. Teüffel Rhein. Museum XXIX, 175—179. Neuerdings
ist sie für einzelne Stellen durchgängig verglichen worden Herbst 1889 von Gym-
nasialdirektor Dr. A. Jordan; für den Pannenides von W. Waddell 1892 zu
— 39 —
seiner Ausgabe des Dialogs (1894); für den Tiiiuius im Auftrag von Professor
M. Schanz von Cand. phil. J. Eberz Winter 1897/98.
Mb 15 (S.S. 451).
Papier 23 X 16 cm. 4^ 212 Seiten nicht paginiert. Schrift des 14. Jahrhun-
derts. Auf dem vorderen Deckel innen von Crusiüs' Hand: Ligatura 6. bac.
X. April. 1 584.
S. 1 oben links von Crusius' Hand : M. Mapxfvou Kpouofou iv Tußfyy^ ^acp7c5'.
Die ersten 52 Blätter von einer sehr säubern, die folgenden von einer tiüch-
tigeren Hand. Letztere setzt ein mit Rhet. H, 3 p. 1380, a 15 rfj$ ^9^'^ii ^^^^
Ubei-schrift 'Aptaxox^Xoü; x^x^^? ^i^xopixfj^ ßtßXfov Ttpwxov. Inhalt
die 3 Bücher der Rhetorik.
Subscr. des Crusius: Discedens 15. Febru. 1584 Tybinga a me Davides
Occo clarissimi viri D. Adolfi Med. 1). Augustae F. convictor mens, mihi dono
reliquit, M. Martino Crusio. 6 xOpto; aöxöv eöo8oux(i).
Mb 16.
Papier mit Goldschnitt 17,5x11,5 cm. 8®. 92 pp. Buchüberschrift und
Initialen jedes Buchs blassrot in Unciale. Vermerk auf dem vorgehefteten Blatt :
Codice di Longo fatto copiare da fuluio orsini su di un codice che sta alla va-
ticana sul principio della stampa. 11 codice di Longo del Sig. A. Astori e scritto
da Giovanni Ünorio Greco, di cui si serviva il chiarissimo Fuluio Orsino, come
si puo rilevare da molti altri codici della Vaticana.
Der letztere Satz steht noch einmal auf einem eingeklebten Zettel bei Blatt 1.
Sehr zierliche Schrift. Am Rand einige Inhaltsangaben, seltenere Wörter
vermerkt; auch Uonjecturen, mit toco^ eingeleitet.
Aoyyou 7cot|ievtx(bv xöv xaxi Aacpvtv xal XX6r^v Xoyo? Trpöxo?.
p. 7 med. ist eine leere Stelle gelassen, in der die Worte xfj? xaivfa*; (p. 247,
25 Hercher) — in aOxf^s incl. (p. 252, 10 Hercher) stehen sollten.
p. 10 unten fehlen die Worte von xepTcvij Si (p. 255, 21 Hercher) — P^yji
incl. (255, 22 Hercher).
p. 79 FiUde von Longus IV.
p. 80 'AxtXX£(o; 'AXe^avop^wc; Sxaxcou xwv xaxa AeuxfTtTcrjv
"CO*
xai KXetxocpövxa Xoyo<; a
Enthält Ach. T. I, 1— I, 10, 3 extr. (Schluss mit ^y||xaoiv p. 49, 19 Hercher).
Der Schluss hier ist beabsichtigt (Verzierung am Ende).
— 40 —
Mb 17 (S.S. 327).
Papier 21 x 16 cm. 4'\ In weisses Leder gebunden 1587 (auf dem vorderen
Deckel eingepresst mitten grosses Brustbild Luthers, auf dem hinteren ein eben-
solches Melanchthons, umgeben von einem Doppelrahmen kleinerer Reformatoren-
köpfe) um 5 Batzen. 3 nicht gezählte Blätter am Anfang, dann 532 von Crusius
paginierte Seiten, denen 11 leere Blätter folgen. Ganz von Crusius geschrieben.
[5.
Auf dem ersten leeren Blatt r. : Anno 158 \ 6. Conciones. 200. Auf dem-
l 7.
selben Blatt v., ebenso den beiden folgenden Sachregister.
S. 1 Titel: Conciones, quas Tybingae in teniplo S. Georgii ex-
cepi, ex ore Theologorum nostrorum, Germanice concionantium, scribens supra
genua mea. M. Martinus 19. Septembris die (meo natali 1526) anno praesenti
1585. Nunc agens LX. aetatis annum.
Folgen 200 von Crusius in griechischer Sprache nachgeschriebene Predigten.
Titel und Anfang der ersten: Concio 21. Septemb D. D. Jacobi Andreae Cancel-
larii, ex Matth. 9. die S. Matthaei. 'ETctoipocpT) ivxaööa toO aytou Maxöatoü. 6^
xal Stdt ToöTO ^oTia xöv xupiov xal xob<; auvxeXwva^, yoyy^s^^VKOv xwv cpapiaaccov.
ocpoSpa Trapafiuöi^Ttxöv toOto.
Schluss der letzten vom 30. Juli 1587: 5ta laöia liexavoetTO) nötq xt;, xaE
xa 8lovxa Trotetxco.
Diese Handschrift sollte richtigerweise nach Mb 19 Bd. XIII eingestellt sein.
Mb 18 (S.S. 380).
Papier 21 x 16 cm. 4^. In weisses Leder gebunden wie Mb 20 in Tübingen
um 4 Batzen. Vorgeheftet ein Bogen aus rauhem Papier, leer und unpaginiert;
ebenso am Schluss 2 Bogen aus demselben Papier. Der Kern der Handschrift
besteht aus geglättetem Papier. Das Titelblatt ist ungezählt, dann folgen 302
von Crusius ijaginierte Seiten, auf diese 4 ungezählte Blätter aus demselben Pa-
pier. Schrift des 16. Jahrhunderts. Verfasser ist nach Handschrift Mb 37 Nr. XX, 2
Manuel Malaxos. Titel: Patriarchae Constinopolitani, post urbem
a Tu reis captam, von Crusius auf das erste geglättete Blatt geschrieben.
Darunter: M. Martinus Crusius 1578 Decemb. 19 Tybingae. Unten rechts
von anderer Hand in Cursive: Historia patriarcharum xfj$ KcovaxavxivouTroXecöc;
ab Urbis occupatione, iussu et sumptibus clarissimi Viri Dni Martini Crusii,
Constantinopoli 3 taleris empta per Stephanum üerlachium, Anno 78 Martii die 6.
— 41 —
p. 1 — 302 der Text dieser Schrift mit zahlreichen Randbemerkungen des
Ceusius.
j). 1 Titel, von dem Schreiber der Handschrift mit roter Tinte geschrieben :
Ilepl xöv 7raxptap5(öv 6;wOö iTCaxptöcpj^euoav iv rfj xaOoXixf) \iEyiXri ixxXrjota xau-
x>j5 xfj? K(övoxavxivoü7c6Xeü)$ |iex4 xö Xaßetv xauxirjv aouXxav Me)^e\iivfi<;' xal xtva
YeyovaoLv h xw Ixaaxou xaipo) x. x. X.
p. 302 Subscriptio von Crüsiüs geschrieben. Absolvi legendo 23. April. 1579
Tybingae. Sunt folia 151 scripta. Mapxcvou xoö Kpouafou iv Tuß^yTTS '^?j B^P-
xe|Ji7repYt5L. IXaßov tö' 8exeßpcou ^acpor] ^x KcövaxavxivouTroXew^. x(j) Oeo) S6§a.
Converti hanc historiam Latine a 12. Decemb. 1580 usque ad 10. Febru. 1581.
Vom übernächsten Blatt an sind die 5 folgenden Blätter durch einen Index
der in dieser Chronik vorkommenden Patriarchen und ein Sachregister eingenommen.
Text und lateinische Übersetzung sind gedruckt in Crüsiüs' Turcograecia
p. 107—184.
Mb 19.
Papier 21x16 cm. 4^ 20 Bände. Band 1 in bedrucktes Pergament, Bd. II
bis VI in dünne Schweinslederdecken, VII — XX in lederüberzogene Holzdeckel
gebunden.
Bd. I (XX. 35) nichtpaginiert. Auf der Innenseite des Vorderdeckels Bemer-
kung des Ceüsius: Mart. Crusius. Obiit hie egregius M. Samuel Grammerus 1591
praeceptorem agens in schola mouasterii S. Georgii, in vertice Alemanniae, iu-
venis longa dignissimus vita, si Deo sie placuisset. Alles Folgende von Grammer
geschrieben.
Titel: Neavieujjiaxa sacra metrica.
Continentur conciones Herbrandicae 5. Brentianae 2 pentecosticae, Sigwar-
dicae conciones 9. E{)istolae sex et tres alias habitae. Stelini una Epistola pente-
costica. Von dem genannten Studiosus philologiae et theologiae Grammer grie-
chisch versificierte Kanzelreden von Tübinger Predigern.
Bd. II (XX. 24). Ganz von Crüsiüs geschrieben wie alle folgenden Bände;
gebunden 27. Juli 1571.
1) 268 Sonntagspredigten des Kanzlers Jakob Andrea (Schmidlin), von
Crüsiüs in der Tübinger Stiftskirche nachgeschrieben und zwar 55 lateinisch,
213 griechisch, von 1563 — 1571. Im ganzen 403 paginierte Seiten.
2) Nachschrift der von Crüsiüs geliörten Vorlesung des Jakob Schäck über
Aristoteles Analytica i)Osteriora. Die Vorlesung fand morgens 6 Uhr statt und
dauerte vom 23. Mai bis 28. Juli 1560. 64 von Crüsiüs paginierte Seiten.
— 42 —
3) (in der Paginierung von Nr. 2 fortfahrend) p. 65—76: von Crusius la-
teinisch nachgeschriebene Predigten des Kanzlers Jakob Andrea aus den Jahren
1562—63.
4) p. 77 — 128: von Urüsiüs teils lateinisch (p. 77 — 94) teils griechisch
(p. 94—128) nachgeschriebene Predigten desselben Kanzler auf den Prediger Sa-
loinonis, vom 2. Sept. 1563 bis 25. April 1566.
5) p. 129 — 142: von Crusius griechisch nachgeschriebene Predigten des-
selben auf das Richterbuch 1566 — 67.
6) p. 145 — 191 : von Crusius während der Flucht der Universität vor der
Pest in Esslingen griechisch nachgeschriebene Predigten.
7) p. 193—213: Predigten des Kanzlei-s Jakob Andrea nach der Rückkehr
der Universität nach Tübingen, gehalten 1568—1571, von Crusius griechisch
nachgeschrieben. Am Schluss Sachindex.
Bd. III (XX. 25). Eingebunden 27. Juli 1571.
1) Predigten von Jakoh Heerbrand aus den Jahren 1563—71 auf 456
von Crusius paginierten Seiten, von Crusius teils lateinisch (p. 1—49), teils
griechisch (p. 49 — 456) nachgeschrieben. Am Schluss Sachregister.
2) (Neue Paginierung). P. 1—12 Notizen des Crusius aus einer von ihm
1561 gehörten Vorlesung des Paul Scalichius über Dialektik.
3) P. 13 — 263 Predigten Heerbrands aus den Jahren 1563—71, von Cru-
sius teils lateinisch (p. 13 — 56), teils griechisch (p. 56 — 263) nachgeschrieben.
Bd. IV (XX. 26). 9 Serien von insgesamt 306 Predigten zur Erklärung des
Hrenzischen Katechisums, von Crusius teils lateinisch (58), teils griechisch (248)
nachgeschrieben 1563 — 1570, in 5 Teilen mit je besonderer Paginierung. Am
Schluss, wieder mit neuer Paginierung, auf 44 Seiten 23 von Crusius teils la-
teinisch, teils griechisch nachgeschriebene Leichenpredigten 1563—1569. Im Ganzen
329 Predigten.
Bd. V (XX. 2). 728 gezählte Seiten. 332 von Crusius in den Jahren von
1570 — 1573 griechisch nachgeschriebene Predigten von Jak. Andrea, Theod.
Schnepfe und Jak. Heerbrand.
In diesem Band bemerkt Crusius auf dem dritten vorgesetzten Blatt: Hac-
tenus, in quinque üilibus Voluminibus, a die 7. Februar. 1563 usque ad 24. Mail
1573 continentur Conciones MDCLXXXVII. Ex (luibus 1452 circiter sunt Graece
scriptae: reliquae vero, Latine, circiter 235.
Bd. VI (XX. 3). Gebunden 12. Jan. 1575.
1) Auf 782 gezählten Seiten von Crusius griechisch nachgeschriebene Pre-
digten des Jak. Andrea, Theod. Schnepfe, Jak. Heerbrand u. a. 1573—1574.
— 43 —
2) Ebensolche Leichenreden aus den Jahren 1570 — 1574, auf 46 besonders
paginierten Seiten.
1) und 2) zusammen 313 Predigten.
Am Schluss, vor dem Sachindex, bemerkt ('rüsiüs: llactenus ergo, a 7. Fe-
bruar. 1563 usque ad 24. Decemb. 1574 Conciones MM.
Bd. VII (XX. 6). 506 Seiten. 200 von Crüsius 1574—1575 griechisch
nachgeschriebene Predigten.
Bd. VIII (XX. 5). 532 Seiten. 200 ebensolche aus den Jahren 1575—1576.
Bd. IX (XX. 12). 406 ebensolche aus den Jahren 1577, 1578 (diese in
einem 1. Teil von 448 gezählten Seiten) und 1579 (diese in einem 2. Teil von
506 gezählten Seiten).
Bd. X (XX. 8). 648 Seiten. 261 ebensolche aus den Jahren 1579 und 1580.
Bd. XI (XX. 11). 578 Seiten. 216 ebensolche 18. Dez. 1580—11. April 1582.
Bd. XII (XX. 9). 730 Seiten. 250 ebensolche 12. April 1582—29. Sept. 1583.
Bd. XIII (XX. 23). 748 Seiten. 350 aus den Jahren 1583—1585.*)
Bd. XIV (XX. 20). 760 Seiten. 260 aus den Jahren 1587—1589.
Bd. XV (XX. 15). 725 Seiten. 301 aus den Jahren 1589—1591.
Bd. XVI (XX. 21). 714 Seiten. 501 aus den Jahren 1591-1594.
Bd. XVII (XX. 16). 786 Seiten. 507 aus den Jahren 1594—1597.
Bd. XVIII (XX. 18). 788 Seiten. 387 aus den Jahren 1597—1599. Schluss-
bemerkung des Crusius: hactenus in 19 Tomis conciones 6039.
Bd. XIX (XX. 22). 822 Seiten. 366 aus den Jahren 1600—1602 (p. 339
eingehende Nachricht über Crusius' Geburtsort und Herkunft).
Bd. XX (XX. 14). 651 Seiten. 264 aus den Jahren 1602—1604. Schluss-
bemerkung p. 651 : Hactenus in 21 Tomis quartae formae, ligatis, conciones scriptae
6804. L(aus) Deo. **) AI. 6669.
*) Nach Bd. XIII sollte richtigerweise Mh 17 folgen, in dem die Predigten 1585 — 1587
stehen. S. oben S. 40.
**) Reuss beschreibt unter XX. 1 noch einen in Pergament gebundenen Band von
Crusius teils lateinisch, teils griechisch nachgeschriebener Predigten, der jetzt nicht unter
Mb, sondern Mc 101 steht. Das Titelblatt lautet: M. Martini Crusii 27. Julii 1571 Tybingae
liber ligatus. Summae concionum I). 1). Thcodorici Snepphii, Parochi ccclesiae Tybingae, et
ibidem Theologiae in academia professoris. Ab anno 1563 U8<iue in annum Christi 1571 sie
a me M. Crusio in templo exceptao. Eae sunt 405. Rechnet man diesen Band und Mb 17
himsu, dagegen Mb 19 Bd. I ab, so kommen die von Crusius gezählten 21 Predigtbände heraus.
Mb 20 (X.X. 27).
I'a|»ier 19i/!Xl4Vs cm. 4". lu weisses Leder mit eiiigcinessten Köpfen
von Uefonimtoren und der Taufe Christi eing:ebundeu von Joh. (iEiisTENMAiBB
um 4 Batzen am 20. Aitril 1579. Im Anfang 5 ungezählte Blätter, dann 460
von Obüshis paginierte Seiten, dann 14 ungezählte Blätter, denen 146 von Chusius
pty^inierte Seiten folgen, am Schluss. 12 ungezählte Blätter, ("lanz von CRrsius
geKchriehene Miscellanhandschrift.
Auf dem zweiten Blatt ist bemerkt: Initio huius, a quo ego M. Martinus
Crusius hunc librum descripsi, inscriptum erat hoc sequens: Ego Stephanus (ier-
lach Knitliugensis, comparavi Coustantinopoli Suva-j-w-j-^iv xaÜTTjv xpovtx^jv öeoSo-
a£ou xo3 tieXiTuvcö, a docto et religioao viro, Domino Symeone, Hierodiacono
magnae l'atriarchalis Ecclesiae Constantinopolis iussu et sumptibus ILLVSTRIS-
SLMI PRINCIPIS ac DOMINI, DOMINI LVDOVin, UVCI8 WIRTEMBERGICI
ac Teekensis, Comitis Montispeligardi cet. Doniini mei dementissinii : cum ibi-
dem , eiusdem illustrissimae relsitudtnis Alumnus , Evangelium Christi , Serva-
toris Dostri unici, iuxta prophetica et apüstolica scripta, Augustanaetjue coufes-
sionis piam sententiam, in comitatu Generosissimi Herois, Doniini Davidis Un-
gnadii, liberi Baronis in Sonneck, et Domini in Pleiburg, sacrae Caesariae Maie-
statis in Aula Otthomanica ('onsitiarii et Oratoris prudentissimi, docerem. Actum
C'onstantinopoli, i». Januarii, anno ab incarnato Verbo 1578.
Es kostet das Autographum 12 Venedische Ducaten: da einer 2ti Batzen
gilt: ut mihi D. Gerlachins indicavit.
Nach l-t leeren Blättern: 1) p. 1—460 MeXittivoü. Et; t^^v xoofionoiiav,
ix -ri); Teväaeu;, xai i5 äXXuiv biopLXöv, i^s^ffi ouva^üiyTi, xai StatpopuM y^pav:-
xöv, SeoSooiou: — die Abschrift ist von Crüsuis vollendet 5. April 1579, das
Original zu Ende geschrieben Ifi. Sept. ]:)yi.
2) p. 1 — 146 Uirpix tf); KwvaTaVTivourtoXeto; von l'nuaii's abge-
schrieben 6, — 11, April 1579 aus demselben Autographum wie Nr. 1, das er hinter
Nr. 2 folgendermassen beschreibt: fulii magnitudine, vetustum, fnliginosum, asser-
culis crassis ligatum, membranea folia 1^5 habens, rubro corio obductum , cui
passini a compactni-e inipre^sae fuerunt aquüae l)icipites et lilia, hoc modo (folgt
Zeichnung). Autogiaphnm, e Stutgardia (mittente D. D. Liicii Osiandro) mihi
adolescens Typographi Geoi^ii Gruppenbacchii, Marcus Schmittheuser 8. Marl.
1579 attulerat. Rcstitui id 10. Maii 79 (in arce Tyb. cum D. Osiandro, et Melch.
Jegero Secret. coeiiatus, buc profecto jirincipe nostro) tradeiis Bibliüthecario,
D, Andreae Ryttelio.
— 45 —
Anfang: A6o xaJ ? xa? ipiaxoa'.a 2nr) dl::^ Tfj$ olü^oüozo^j xatoapo? (lovap-
)(ta$ SieXrjXuöOTWV.
Schluss : Töv ch ßXa^epvöv zb äyiov Xoöfia ßaocXeto; 6 euojrifjfiwv xaE xaXo-
7cpaY|i(i)V, xal 6 \)lb^ ßaaiX. ^(ojiavoö xoö viou xoO :rop(f upoyevvifJTou , TreptsxTtas
xaE dvifjyeipev aöxa v£(i)otI xaXXwTitaa? xpelTxov xal ßeXxiov nccpb f^v £? dpY'jpcu
TcoXXoO xaJ xP^^'^Q^ exayto£v (sie) xal xax£x6a|iy)aev ; es folgen noch 3 Zeilen
meist unverständlicher Worte, die Crusiüs im Original oiTenbar nicht lesen
konnte. Dann die Bemerkung: Ileliquu desiderabantur. Forte non ultra 1 fo-
lium, nee fortasse plenum.
Mb 21.
Papier 21 x 16 cm. 4°. 10 Blätter zusammengeheftet. 1838 aus dem Tü-
binger Universitätsarchiv an die Bibliothek abgegeben (Serapeum II, 366). A u f-
zeichnungen, für Cbusiüs gemacht von den 2 Griechen Andreas
Argyros und Joannes TholoUes aus Thessalonike, die ihn vom
18. Febr. 1585 an in Tübingen besuchten (Critsil^s, Schwäbische Chronik II, 358a).
Fol. 1 r. oben von Crüsius geschrieben: D.Andreas Argyrus 1585.
Fol. 1 V. ganz bedeckt von folgenden Notizen des Cbusiüs : iv tf^ KcDvaiav-
Ttvoü cji^(i£pov i^fj *Av5p6vixo$ Kavxaxoui^r^vög ap;((i)V, 6 xoö xp£naoÖ£vxo$ Mtxa7)Xou
uE6$, Mfi dyaOö;, tcXouoio?, d^iwfiaxixö^. (o dSwpyjaaxo 6 Toöpxog xdt xoö Tcaxpo^.
6 xup'.os Mapyo'jvio? ante 3. menses mortuus.
xöpto$ 'I(i)avvi^s 6oXotxT)€ t£- aöxog.
pev)^ OfiaoaXovcxrjs , 6 -fnii- -^ |A'i?j'^P Küpiaxoöv, 65 annorum.
X£po$ cp{Xo^, bnb 7r£ipax(bv i} yuv^ 6£o5(i)pa, dnb tcoXew; HXaxanöv, quod est
1580 circ. ^Xifjcpör^ xaXöv xaaxpov, 8 mill. German. a Thessalonica
Lucas 12
Matthaeus 7
Ipse Joan. £X£ipoxovTfj6r^ 6£aaaXovtxr^; Eep£Ü; ab Joasapho Argyropulo Metro-
polita ibi, seu Archiepiseopo, ante 17 annos. Joasapho successit KOpto? Mrjxpo-
cpavTj^. Faßpi^X 2ßupö$ (irjxpoKoXtxTj^ nunc OiXaS£X(pta^. r£(i>pyto^ 'ABTjvalo;, le-
p£Ü;, oi5aox£t äv 6£oaaXovcx'{) t' 7cac5a$.
filii 2
annorum.
84
Judaeorum
Turcarum
Graecorum, ^(Ofiatcov.
Tliessalonicae (inquit Joan. 6 :£p£6c:) sunt { 67 } millia
33
'Avx(I)vios Xto^, äv <I>£^^ap{a 5i5aoxaXo^ xfj$ IXXaoo; yXtoaorjg. KaXoxfj^
ZaxuvÖLO?, £V Ilaxaßicp oocpcixaxo? , (x' ixtbv: xaJ fjv £§ap)(os xoö Mrjxpocpavou;
Ttaxptapj^ou.
— 46 —
Mtx^t^j^ sTuapxos, 'Evextigat, X' Ixöv, aocpwTaio^. 'Icoavvrj^ Bovacp^; Zacyn-
thiiis, Patavii, 40 annorum, ayaöö^ xal ao^ptoxaTo;.
Von Crusiüs an den Rand geschriebene Inhaltsangaben:
Fol. 1 r. Patriarchae Hieremiae interitus. oux dXi^öl? , dXX' 6 dv^p J?r/7ca-
XY^Ör), xaöxa ypcctj^a^.
Fol. 2 r. l). Joannes fspsü^ Thessalonices 18. Febr. 1585. De The^salonica.
Fol. 2 V. De Alexandria Aegypti.
Fol. 3 r. De Cairo c. Aegypti.
Fol. 3 V. De ins. Greta.
Fol. 4 r. De ins. Sandorina.
Fol. 4 V. De ins. Corcvra 22. Febr. 85.
Fol. 5 r. De ins. Zacyntho.
Fol. 5v. Pueri Graecorum a Turcis in militiam abducti. 6 xupto; 'Itoavvrj;
6 6sxxaXovtx7]s c£peu;. 20. Febru. 1585.
Fol. 7 r. De ins. Cytheris. Argyrus 22. Febru. 85.
Ibid. subscr. des Crusiüs:
,r i. 1 (Joan. lepebc, OeaoaXovix.] ^ , lo i- t •
Venerunt ad nie { ^ "^ \ Febru. 18. die Jovis.
(Andreas Argyrus |
Abierunt 23. Febru. die Martis. Habent secum interpretein , scientem Ita
lice et tJermanice, adolesc. Andreain Merck Fiessensem. 1585.
Mb 22 (Gab. 1).
Papier 34x23^2 cm. Fol. 79 Blätter. Schrift des 15. Jahrhunderts; von
einer Hand geschrieben. Auf dem vorgesetzten Blatt Vermerk eines modernen
Bibliothekars: Joannis Scholastici capitula fol. 1 — 29, Harmenopuli epitome fol. 1
bis 44. MLscellanhandschrift mit juristischen Compendien des Konstantinos
Armenopulos beginnend.
1) Fol. 1 r. Überschrift: 'Ex xwv [Jiexcc x6v xtoSixa öetwv vsapöv
Staxa^swv xoö xfj; Beiac: Xif^^efos 'louaxivtavou. Stacpopot 8taxa^st^.
ouvaSouaai s^aipixto; xo:; Ösioi^ xa: iepol;, xavoai. xai ix Tisptouata^ x^v otxeiav
ioyby vlfiouaat. o£(; xa^'-v xiva xal dpi9|xöv iTceO'/^xajiev. Tcpö^ auvxojiov £upsatv xoö
e7ci!^r^xou|ievou xecpaXatou 5ia xö w.; efprjxai ex otacpoptov otaxa^ecov etvat xa ouv-
xa)^9£vxa (5)^ ÖTioxexaxxat.
Fol. 1 r. unten von Crusiüs geschrieben : Accepi ego M. Martinus Crusiüs
11. die Septemb. 1578 Tybingae mittente venerabili M. Israele Wielando, Lauflfae
— 47 —
Ecclesiam regente: qui nactus erat Spirae, ex lil)ris D. Siiii. Scharrtii Jurisc. |ia-
xaptTou, ibi aliquando camerae inip. Assessoris.
Fol. 1 r. — 5 r. die Überschriften von 87 Kapiteln.
Fol. 5 V. rote Überschrift : AuTOxpaxwp Kaioap ^l>Xauto<; louaTivtavö; euaeps-
oxaxo; aijyouoTo; iTcicpavtcp Tcji ayicoTaKo Äpj^teTctoxoTCfo xal otxoufjtevixo) Tiaxpiap^Tg.
Fol. 32 V. : Unserem gnedigsten Herren.
Darunter von Cbüsius' Hand: sunt 29 folia scripta.
2) Fol. 33 r. Rote Überschrift: 'ETciiofiy^ xöv Beiwv xai Eepöv xa-
v6va)v yevo|i£V7] xal auxT) Tcapa xoO aöxoö Travaeßaoxou aeßaoxoö vojiocpöXaxo;
xal xptxoö ÖeaaaXovtxTji; xupoö Kwvaxavxfvou xoö 'A p|i£vo7wo6Xoü.
Dem Text sind mehrfach Schollen beigefügt, deren späterer Schreiber ein
Latein verständiger war (p. 55 v. 56 r. ist nur a^oX. an den Rand gesetzt, aber
ohne Scholientext).
Die 'Emxo{ii) geht von fol. 33 r. — 72 r.
3) Fol. 72 r. neue Überschrift: Toö auxoö nepl öv oE xaxa xaipoü^
a£pexixol iSo^aaav, bis fol. 76 r.
4) Fol. 76 V. — 77 r. "Opxog Sv ö|iv6ouatv ol 'louSaloi, iizb xoO
indpy^ou ßißXcou TwapexßXr^Bet?.
Fol. 77 r. Subscr. des Crusius:
In
1 folia scripta: quae sunt simul 73.
hoc 44
5) Fol. 78v. Bücherverzeichnis von Humanistenhand:
Euclidis Oatvofieva .... die rechte Hälfte verwischt.
Euclidis SeSofiiv . . . die rechte Hälfte verwischt.
Theodosii nepl oixt] . . v.
Theodosii Tcepl i^ixepwv xal vüxxöv.
Aristarchi nepl . . . pwv xal dTcooxTjfiaxwv i^Xfou xa: oeXYjvrj;.
Autolyci Tcepc emxoXwv xal Suoetov.
Hu'lixXeous dva(popix65.
Autolyci TZcpc xivoun£vr^; acpatpa^. (am Rand: 426 plutoo septimo).
Valentis Antiocheni anthologion (?) versio (?).
Hipparchi i^i^-^rpi^ in Arati (darübergeschrieben Eudoxi) Phainomena.
(laudentii philosophi Harmonika eiaaywyv
Aiistoxeni harmonica.
Claudii Ptolemaei harmonica.
(Jregorii abbatis 247 pluteo quinto et i)luteo 7. dioi)s. arith. in 416 (am
Rand: ibi desiderantur in pluteo in 434).
— 50 —
vo|i(|ioü. Stcws xb ^TjToufievov eöpyji; eOxoXa)^. S. 11 — 28 die Überschriften der
234 Regeln über christliches Leben.
Der Text p. 29 — 147 vulgärgriechisch, von anderer Hand als der 7c(va5.
S. 29 — 58 allgemeine Betrachtungen ohne Überschrift. Anfang : 6 Se^oiievo^
Toi)$ Xoyioiiob(; xöv dtvBpwTrwv • 6cpe(Xei efvat tutco^ &yoc%z xöv tcöcvtwv xal ifULpot-
TfjS* xaTcetvö^ xal Jvöcpexog xxX.
S. 58 rote Überschrift: SuvoStxol xal dcTcoaxoXtxol xav6ve$. xaJ
xoO ixeyfl^Xou ßaotXecou. Folgen die 234 im niva^ bezeichneten Stücke.
3) S. 149 — 154 von der Hand des Schreibers von p. 1 — 8 eine Reihe Sätze,
zu denen der Titel nepl (iaXax{a^ an den Rand geschrieben ist, numeriert.
von v^'— 5t'-
4) S. 157 — 172 von anderer Hand weitere Vorschriften über christ-
liches Leben, beginnend mit *H ouyydveta Statpelxat et^ Tclvxe xcc^et^; Schluss
p. 172: fj8y) 8i xal x4 xouxcov 8iaYpa|i|iaxa aj^eStaacöfJiev.
S. 173—180 leer.
5) S. 181 — 274 von anderer Hand. S. 181 oberhalb der Anfangsverzierung
in roter Schrift : dl ipcoxaTcoxpfaei^ aßxai* a£ TrXetoxai tlal xoö iYtwxötxou
Tcaxptapxo^ xupoO Mapxou 'AXe^avSpfa^; unter der Verzierung: Ke-
cpiXata Sti^popa xaJ exXoya^ ^5 lx£pa)v xavovwv xoö vofiou.
Unterschrift von grober Hand p. 274: ei xamvtoxTjg eEiJiöv 8t4 xoö 7:ap6vxo;
aöxfjs ÄTCoXXüXYjxoö Ypa|i|iaxo$ 5tXü) Tttetxfj? dcTcavxaxoö (sie).
S. 276 von derselben Hand Zahlenspielerei.
Vgl. über diese Handschrift G. L. F. Tafel de coUectionibus quibusdam
juris (Iraecorum canonici Tubingensibus notitia literaria 1827, 9 — 13.
Mb 26 (X.X. 36).
Papier 19V« x 13V« cm. 4°. 228 Blätter ungezählt; je 10 Blätter zu einem
Faszikel geheftet (Bogenzahlen von A — KF angemerkt). Q u i n t u s S m y r n a e u s ,
Posthomerica. Schrift des 14. Jahrhunderts.
Bl. 1 V. ÖTcdBeots xoö ::p(i)xou ßißXcou.
Bl. 2 r. oben Titel : Kotvxou tcoitjxoö dptaxou Tzoirioi^ stg xi 7capotXeLir4|jieva
xfj; IXiaSo^ xoö 'OfJtifjpou : Kofvxou ßtßXJov a : Unten von Crusiüs' Hand : M. Map-
xcvo; 6 Kpouaio^, Tybingae. Accepi 23. Aug. 1583 a clarissimo viro I). I). Adolfo
Occone Med. Augustano.
Teilweise mit lateinischen Interlinearglossen, die nur in Buch VIII — XI
incl. und XIII. XIV fehlen.
— 51 —
Der Text stimmt meist mit der Aldina überein.
Als Probe folgt hier der Wortlaut der ersten ÖTcoOeat?.
TTOOeaig TOö npüxox) ßißXtou- h xq) np&xtf ßtßXtü) SiaXa|ißav6t 6 TtoiTj-dj?
KolvTog xijv 5(pi5iv xijs rievöeatXefa;. xa gpya* xal xöv 67c' 'AxtXXews SavaTOV
ino'Kxa^hxoq yäp xoö "Exxopog xal xöv Tptocov Se5t6x(ov J^^^vat inl xöv ttoXejaov
JXÖoOaa V) Hevöe^iXeta 'A|ia^(bv av5petoxax7) (Aexa ttoXXöv dcXXwv xod noXkä ütto-
oxdcaa x(p IIpLa|i(|) xal xol? Tpcoaiv a xeXeaeiv oöx SjieXXev Trapaöapuvaaa xe xou;
Tpöa? J^-Z^ei ^Ttl 7t6X6|iov. dTrovxo; xe 'A^^XX^cos ^«l AFavxo; flcvSpayaOifjaaaa xaf
xtvas xxefvaaa -ziXoQ bn* 'Ax^XX^co^ eöj^epös ixxaSrj ola -pv/j. xai auv auxf^ nötoai
bnb xöv 'EXXifjvcov. "^Ag Xaßivxe^ ol Tpöe? [xexa Saxpucov xa^pfjs •JjSfcoaav tS? «pr^aiv
6 Trapöv Tcotr^xifjg' 6 ydp Atxxug xauxa? et; 7toxa|iöv d7cop{t|>at xöv ^A-^iXkia ^rpl^,
iv xouxcü xal xöv 'A^iXX^a ÄTtoxxelvat xöv 6epa£xr;v Tri)^ Oßpf^ovxa xal Xot5opoOvxa
aöxö (pyjat. 5t' 8v ipytaöeZ; 6 tiio^ißri^ et; x^^P°^5 ^^^e xö *A)(tXXet auYYev'^j; öv
aöxtp. Jxa^yj SJ xat ixetvo; 6 (;pX6apo; Otto xöv 'EXXt^vwv.
Mb 27 (X.X. 206).
Papier 20 x 14 cm. 4P. 186 Blätter. Von Schülern des Cbusius für ihn
geschriebene Miscellanhandschrift.
Von Crüsiüs auf einem leeren Blatt im Anfang eingetragene Inhaltsübersicht :
In hoc libro Graeca.
1. Fragmenta ex Ephesinae synodi practicis.
2. Ex libro Graeco dicto sanctus Justinus.
3. Xpr^a|iol xöv "EXXrjvtxöv 6eöv.
4. AtatoTtetot |i06ot. Barbarograece.
5. axaupcoat; lyjaoö Xptaxoö.
6. Maxinuis Margunius, Cythereus episcopus, mihi ante 10 annos notus iam
mortuus.
M. Martini Crusii Tyb. Acad. professoris. 1606. Jun. 8. ligatur.
1) p. 1 TaSe etal xa 7teptej(6|i6va iv xot; Ttpaxxtxot; xfj; otxoujAevtxfj;
xp(x7j; ai)v65ou, eici OeoSoatou ßaatX^co;, xaxa Neoxopfoi) afpextxoö.
Rand oben links von Cbusius geschrieben : Misit mihi e Durlaco M. Beruh.
Hausius, gustum seil, ex codice manuscr. Graeco, quem ipse D. I). .loanni Pistorio
ibi describit. Accepi 14. Januar. 1580 Tybingae M. Crusius.
Fol. 1 — 6 r. Kapitel a — |ia. Dann 2 leere Blätter. Dann von anderer Hand
(derselben, die Nr. 2 geschrieben) fol. 9 — 14 v. Kapitel |iß— K-
4*
— 62 —
Nach 2 leeren Blättern folgen:
2) Epistolae aliquot ex Ephesinae tertiae synodi actis ((jui
liber manuscriptus et vetustus admodum Phorcae in bibliotheca Reuchliniana
asservatur) coUectae, anno 80.
Darunter von Crusiüs geschrieben: Descriptae mihi M. Martino Crusio, Ty-
bingae professori, a M. Bemhardo Hausio Knieling. discipulo meo charo : et mihi
traditae ab eo, ult. Novemb. 1580.
Die Briefsammlung steht fol. 18 r. — 47 r.
Nach 3 leeren Blättern folgt von derselben Hand wie Nr. 2 :
3) Liber GraecusJoannisReuchlinPhorcensis, emptus a prae-
dicatoribus ex consensu carthusiensium ibidem.
Codex hie dictus S. Justinus complectitur folia 200 et 60.*)
Der Index steht fol. 52 r. und v.
Toö iylox) louaTtvoi), (piXoao^ou xat ixapxupG^ Tcepi |iOvapj(fa^ toö 6eoO.
Toö aÖToO Xoyo;, Ttapaivexixö? npb^ "EXXYjva?.
Tcö aöxoö SxOeat^ Tttaxewg nepl xfj? Sp6f]s oixoXoyfa^, "^xoi Tzepl xptiSo;.
ToO aöxoO Ttpög "EXXtjvä^.
ToO aöxoö Trpög At6YV7jxov.
Tfjs SißöXXr)? *Epu6paCa( ozly^pi,
Xpyja|iol xöv 'EXXyjvixöv Seöv.
'A6Y)vaycpoi) 'ASrjvafou (ptXoaö^ou XptoxtavoO Trpeaßefa nepl xöv Xptaxiavcov.
ToO aöxoO Tzepl dvaoxaaeco^.
*Avx{ypa(;pov cTwiaxoXöv ypa^etaöv izapa KupfXXou eittaxditou 'AXe^avSpefa;
Tcpis Ne(jx6ptov.
'Ex xoö ßtou xoö ev iyioiq Ttaxpö; Vjjaöv 6eoSa)pou intoxoTroi) 'ES^aar^^,
auyypa^^vxo? itapa BaaiXeiou ^maxoTTou 'Eja^ot)?, dve^J/ioö aüxoö.
Toö iytoi) KuptXXoü Ttepc Ttfoxeo)?.
Aoyoc axTjXtxeuxtxö? xaxdc 'ApnevCcov.
llapa Xü)V 'Ap|i6v{(üv TtapaXöyco^ ytvöiieva xal 5o§a^6|ieva.
"KXeyj^o? aa^ij? xöv xax(i laiiaXifjXtov xaj xfj? ^Xuapfa^ xöv 5oy|iax(OV auxöv.
*E5o|ioX6yY)aig xoö iy(oi) KupCXXou.
'A6avaa£ou imaxoTcou Tipö? loßtavov Aöyougxov 7rep2 xffi Ttioxeco; öpöoSo^ou.
'Epwxr^at; Seßiyjpiavoö (sie), rjxoi laxcoßfxou.
ileßir^piavcov, y^xoi laxwßfxwv Ttpö; x^jv öp66So§ov Tifaxtv dvxCöeot;.
♦) S. über diese im Jahr 1870 in Strassburg verbrannte Handschrift K. Buresch, Klaros
1889 p. 92 f. B. hat für seine Ausgabe der Xc^r^atxoi' p. 95 ff. die Tübinger Abschrift benutzt.
— 53 —
Maxapiou öeoocopou inioy,ino\} Kap(i)v nepl noXXG>y (puaixcov.
<I>(!)t(ou nepl xoö 'A53c|i.
Moe§i|icg T(j) oo^(p l]oXo|i{avxi ^a^'petv Tiepl xöv TwoXXöv xaJ aaxpovGjAixcov.
Dann folgen:
a) loi)ax(vou Xoyo; Ttpö; "EXXrjVa^ toi. 53 v. — 56 v.
b) ToO aÖToO npb<; Atoyvrjxov fol. 56 v. — 66 r.
c) Xp7)a|iol xöv *EXX7)vtxöv Seöv fol. 67 r. — 87 r.
Der Index bezieht sich also auf ein Manuscript, von dem diese Abschrift
nur einen kleinen Teil wiedergiebt. Fol. 85 die Randbemerkung : in antigr. huic
de oraculis tractatui praemissa est Sibyllae Erythr. de Christo acrostichis, itidem
manuscripta: cuius initium £Spa>aei 5k x^cbv.
4) Ata(i)7iou (Aö6ot (darunter von Crusiüs' Hand: Barbarograece. M.Mar-
tini Grusii. Ex impresso Venetiis exemplari: quod Augusta commodate missuni
accepi a doctissimo viro D. M. Davide Hoeschelio Augustano 7. Januar. 1585.
Tybingae); von anderer Hand als Nr. 1 — 3.
Alphabetischer Index der Fabelüberschriften fol. 91 v. — 95 r.
Dann 150 Fabeln fol. 95 v.— 169 v.
Fol. 169 V. Subscr. des Crusius:
bnb AN. NOr. KEP. a^jiy.
Descripsit mihi M. Martino Crusio Tybingae professori u(triusque) linguae,
mense Januar. (8. usque ad 15.) 1585 Daniel Schuhmaierus Snuthaimius (1 mill.
ab oppido Gienga et 1 mill. a Lauinga) ex exemplari Venetiis a Joann. Antonio
et Tetro fratribus Nicolinis e Sabio 1543 excuso, hortatu Damiani Sancta Mariensi.
5) l]xa6p(oac^ xoö xupfou Vj|iö)v 'lYjaoö Xptaxoö.*)
Opfjvog 6?$ xa 7ia6r; xai x^jV oxaöpcoaiv xoO xuptou xal Oeoö xal acoxfjpo;
iQlicbv Irjaoö Xpiaxoö TtotrjOel; napdc xoö tiytyeoxiTOX) äpxovxo; xupoö MapLvou
xoö OaXXt^pou. Fol. 171 r.— 184 r.
Fol. 184 r. Subscr. des Crüsius : descripsit mihi M. Martino Crusio Daniel
Schuhmaierus Snuthaimius 22. Januar. 1585 Tybingae.
S. Sorzo Cavalliero. S. Georgius eques.
6) Von Crusius' Hand: über Graecus Maximi Margunii, agit de
processione Spiritus sancti, continens tria capita : et unum quodque horum
suos quosdam articulos. Folgt lateinisches Excerpt der 3 Kapitel fol. 186 r. — v.
*) S. darüber B.A. Mystakidis, Rev. des etudes grecques 1898 p. 302.
— 64 —
Mb 28 (Gab. 1 1).
Papier 17x12 cm. 8^ 4Vi Bogen. 36 Blätter. Schrift des 15. Jahrhun-
derts. Titel auf S. 1: 'EntaToXal (paXapiSog toö xupavvoü. Überschriften
und Initialen der einzelnen Briefe rot; die Rubricatio (zugleich mit den Über-
schriften) hört von Nr. LXVIII an auf; nur der letzte Brief hat wieder Rubricatio.
Vorgesetzt ist ein Blatt, auf dem je ein Zettel recto („manu Reuchlini
scriptus suni") und verso („pietate, doctrina et virtute omatissimo viro, Domino
M. Martino Crusio s. Dno et compatri suo fratema fide colendo dedi M. Samuel
Haylandt." Darunter von Crüsiüs' Hand „12. die April. 1579. Tybingae") auf-
geklebt ist.
Enthält nach den HEBCHEB'schen Nummern:
Ep. I'AXxiß^cp XXXIV HoXXoöxt
II Meyapaloi^ XXXV noXuyvcbxq)
XLI TTtTtoXixJcüvt
XLII noXuTf|iovi
XLIV Mt-rftp
XLV 'A5i|iccvT(!)
XL VII *AvTta6£vet xal Oeoxffiq)
XLIX 'EmoTpaxw
L 'Ov6T(5)pt
LI 'loToviSfco
LIII AeovTfvoi?
LVI 'AßiptSt
XXX Kaxaßfot^
LXl 'E7tij(cxp|iq)
LXIII 'ApioToX6)((!)
LXIV Ka|iapivaCoi^
LXVII HaupöXa
LXVIII— LXXXVI ohne Überschriften (es fehlen
LXXIII. LXXV— LXXXV incl.)
LXXXVII 'AptataJvovTt.
Bl. 1 r. der Vermerk von moderner Hand : CoUatus est hie codex secundum
editionem Lennep-Valckenaer-Schaeferianam II , collatio ipsa transmissa ad See-
bodium Prof. Hildesiensem.
III TtpxVjvq)
IV Auxfv(|)
V Aeovxfvots
VI Zeu^feTtcp
VIII Sa|i£?
IX 'EXeooxpixq)
X Aöaxofi£vt
XVI 'Apte£x(p
XVII 'Afi(ptv6fiq)
XVIII 'EpuOfqc
XIX naup6Xqc
XX naiip6Xa
XXI MeoTjvfot^
XXIII nueavopa
XXIV ecipaxL
XXVI 'Apt^iaSi
XXVIII Aöaxo|i£vi
XXXII *Aptaxocp£v(|)
— 66 —
Mb 29 (Gab. 8).
Papier 21 Vi X 16 V2 cm. 4". 7 Blätter.
Gregorii Nysseni oratio in Pulcheriam.
Im Anfang Bemerkung von Crüsius: Gr. Nysseni hanc orationem mihi de-
scripsit et misit D. Theodorus Canterus, ex Utrajeeto 29. Aug. quam Tybingae
accepi 26. Septemb. 1578.
Dieselbe Rede hat sich von dieser Abschrift des Ganter Gbusiüs selbst in
Mb 10 p. 225 «. kopiert.
Mb 30 (Gab. 7).
Papier 15'/» — 16^2X21 — 22 cm. 4^ „Gonciones" betitelt. Miscellanhand-
schrift (jede Nr. von anderer Hand) aus Grusiüs' Besitz. Dieser hat auf dem
letzten der vorgehefteten Blätter recto den Titel Gonciones, epistolae et
exercitia Barbarograecae linguae ex Gonstantinopoli, mihi M.
Martino Grusio Tybingam missa. 1578; verso das Inhaltsverzeichnis, das
aber mit einem Index rer. memorabil. verquickt ist, eingetragen.
1. Xoyo^ Joan. Zygomalae nepl i^upicov pag. 1.
2. De s. cruce historiolae pag. 27.
3. De igne purgatorio S. Pauli pag. 30 opinio.
4. De nativitate Ghristi (31) sententiarum farrago.
5. Xoyoc Theophanis mpl eSxovcov 45.
6. Xoyo? Matthaei nepl aöxe^ouafou, et de se- } vulgari lingua.
quendo Ghristum (69) et de s. cruce.
Darunter ebenfalls von Grüsiüs geschrieben:
post^a sequuntur.
Theodosii Zygo-
malae, mea causa,
exercitia Bär-
barograeca, seu
vulgaris linguae.
. , . . jvulgari lingua pag. 1.
Idoctis hodie in Graecia pag. 2.
SymeonisGi-
basilae
2) Epistolae, ex vulg. lingua docte conversae Septem pag. 3.
3) Epistolae, ex veteri docta lingua in vulgarem conversae
decem pag. 9.
.4) Themato-Epistolae LXI pag. 21.
Epistola ad me M. Grusium.
(D. D. Joan. Schwarzium
Iprincipem Wirtemberg. Lud.
Descriptiü hodiemarum Athenarum.
Epithalamii mei, ad
conversio vulg.
66
Nr. 1 p. 1— äo. Zu Nr. 1 ßaudbemerkuiigeu von Crdsids; oben links: incepi""
legere 1. Mail 1579; unten: icövqs xa! yelp D. Joanni» ZygoTualae, doetoris magnae
Ecclesiau, aimd patriarcham D. Hiereiniani, Constantiiiopuli. lUe mihi uiisit per
D. Stepli. (ierlach et aecepi ego M, Crusius Tybingae 19. Deceuib. 1578. Der von
Zy^oiualaä {feschriebene Titel lautet; Xöyoq nepi ä^u^Höv -oj xupioxf) ifjj 6pÖo-
5o5£a; ävaYtyvu)oxö|iEvo5 ^Jci "ri^s iXÄ^Tjata; tpwvfj jiEY^iXvj (y) xati jrapprjoia.
Nr. :ä p. 27 — ^29. Anfang: ix Tf;? ^P^"'^'''')! i-Tc^pi'xi; toü ev c6y'°'-S "«■'^pi;
lQ[Hi)V VLXTjtpÖpöU TtatpLCtp^OU XtÜVaTaVTCVOUTI&Xeü)? TOÖ öfloXOYTJTQÜ.
Nr. 3 p. Uu :tEpi toü ÖTtoiov äv eEt; xt xaöapT^ipiov exeivo jcOp, Uis hiehcr
alles von Job. Zygomalas geschrieben.
Nr. 4 p. 31 — 44 von anderer Hand. Überscbrift p. 31 von (JEirsius: Ex
Byzantio a D. Juan. Zygoniala, per D. Steph. Gerlach 10. die Januar. 1679 Ty-
bingae aecepi M, Martinus Crusius ; von demselben p. 31 am unteren Rand: haec
etiam Joaunis Zyijouialae sunt: (piia ipse solus Graecoruni Byzantü Latiue doctus
est. Erörterungen über die Geburt Christi.
Nr. 6 p. 45 — 08 Benierkuageu von Cedsiüs p, 45 oben: incepi Barbaro-
graeca haec 2. Mali 79 ; unten : Theophanes niouiichuä haue orationeni a se coni-
positam in teniplo patriarchico recitavit: sed Synieon Cabasilas descripsit; Rand
links: Aecepi ego Mart. Crusius ex Byzantio die lü..Ianu.79. Über Bilderverehrung.
Nr. ti p. 69 — «9 Bemerkungeu von Chusics p. 69 oben: Aecepi ego M. Cru-
sius e Byzantio per D. Steph. Gerlach 10. die Januar. 79 Tybingae; unten: Mat-
thaeus composuit, Metrophanis, toQ Tfjs BEppoia; [iTjTpoJcoXäTou, tVater ; Rand rechts
oben: incepi 3. Maii 79, Subscr. des Cbüsius p. 89: absolvi die Mail 1579 Map-
ttvoxpouoioj. über Willensfreiheit.
Angebunden ein zweites, von Ceüsius neu paginiertes Heft von 5(i Seiten,
enthaltend lauter von Theodos. Zygomalas Geschriebenes.
I. aus dem Vulgär in , reine" Sprache übersetzte Briefe p. 1— H.
1) Briet des Theodos. Zygomalas {= Turcogr, Ülti); Bemerkungeu von ÜRUsira
|}. 10: aecepi ego M. Martinus Crusius per 1). Steph. Gerlach a 1». Theodosio Zy-
gomala, patriarchico protonotario Byzantii lo. die Januar. 1679 Tybingae. In-
cepi legere 25, April. 79; unten: Manus I). Theodosii Zygomalae, in gratiani nieani
M. Crusii; links: mea causa Theodosius lias vulgares epistulas scripsit p. 1—2.
2) Brief desselben in reinerer Sprache p. 3 (= Turcogr. -JIS). Oben Bemer-
kung von CauBicrs: ex vulgari lingua epistolae (quas hubeo seorsini) docte conversae.
3) Brief des Herniodoros an Joh. Zygonialas p. 4 (= Turcogr. ai9 purior
conversio).
— 67 —
4) Brief des Syineou an Theodos. Zygomalas p. 4—5 (= Turcogr. 221 purior
conversio).
5) Brief au Theodos. Zygomalas p. 6 (= Turcogr. 223 purior conversio).
6) „ des Manuel an Theodos. Zyg. p. 6 — 7 (= Türe. 224 pur. conv.).
7) „ des Michael Sbiros an Th. Z. p. 7 — 8 (= Türe. 225 pur. conv.).
8) „ des Stamatios an Theod. Zyg. p. 8 (= Türe. 227 pur. conv.).
II. aus der „reinen Sprache" ins Vulgär übei-setzt p. 9 — 20.
p. 9 oben Bemerkung von Crusius: ex eleganti lingua in vulgarem conversa.
1) Theodos. Zygomalas an Crusius p. 9 (= Türe. 238—39).
2) Joh. Koresios an Mitrophanes p, 10 (= Türe. 240).
3) Hermodoros an Johannes Rhetor nebst dessen Antwort p. 11 (= Türe. 242).
4) Hermodoros Lestarchos an Joh. Zygomalas p. 12 (= Türe. 243).
5) „ „ „ „ „ p. 12-13 (= Türe. 244).
6) Hermodoros an Johannes Rhetor p. 13 — 14 (= Türe. 245 — 46).
7) an den fteya? ^i^xcop xfjg xou Seoö (UYaXrjg JxxXrjafag p. 14 — 15 (= Türe.
247—248).
8) Demetrios an Joasaph p. 15 — 17 (= Türe. 249).
9) Nikolaos an den Patriarchen p. 17 — 18 (= Türe. 252).
10) Manuel an Theodosios Rhetor p. 19—20 (= Türe. 255).
Unterschrift von Crusius p. 20 unten: absolvi 28. April. 1579.
III. öefiaxoemaToXat.
Bemerkung von Crusius p. 21 oben: incepi 29. April. 79.
61 Brieftypen in 2 Kolumnen: links vulgär, rechts Übersetzung in reine
Sprache, von Theodos. Zygomalas p. 21—50 (= Türe. lib. V p. 349—369). Bemer-
kung des Crusius p. 50 unten: finis 30. April. 1579. Von hier an keine Paginie-
rung mehr.
IV.*) 1) Brief des Symeon an Crusius 2 Seiten (= Türe. 460).
(Die Übe)*schrift des Briefs lautet im Original nur: xupJtp xpouatcp aujAecbv
eö TipaTietv). Bemerkung des Crusius zu Anfang: haec Symeonis secjuentia per-
legi 30. April. 1579.
2) Vulgärgriechische Übersetzung von Crusius' Hochzeitsrede
auf Dr. Joh. Schwarz, von Symeon, 4'/« Seiten.
Am Anfang Bemerkung von Crusius: *E7ii6aXa|itov meum (Martini Crusii)
in nuptias Joannis Schwarzii D. medicinae in vulgarem linguam a D. Symeone
conversum.
*) Von hier ab aües von Symkon geschrieben; auf dem vorgehefteten Blatt von Crusius:
accepi ego M. Martiuus Crusius ex Coustautiuopoli Tybiugae die 23. April. 1576.
— 58 —
3) Vulgärgriechische Übersetzung von Crusiüs' Hochzeitsrede auf Herzog
Ludwig von Württemberg, von Symeon. Bemerkung des Crusius im Anfang:
M. Crusii Epithalamium in nuptias principis Wirtembergici D.
Ludovici, ab eodem Symeone Barbarograece couversum. 12 Seiten.
4) Psalm 128 vulgärgriechisch von demselben. 2 Seiten.
5) Brief von demselben an Crusius. 2 Seiten (= Türe. p. 461).
Mb 31 (Gab. 5).
Papier 21—22x15 cm. 4^ 34 numerierte Blätter.
Bl. 1 r. von Crusius geschrieben: 'Oatoiiapxupe^. Martyres Graeci. 1. Da-
mianus vio^. 2. Dionysius Areopagita.
1. Damianus Bl. 3r. — 15 v. Schrift des 14. — 15. Jahrhunderts.
Bl. 3 V. oben von Crusius geschrieben : Attulit e Constantinopoli Tybingam
1). D. Steph. Gerlachius et mihi M. Martino Crusio 30. Junii D. D. 1581. —
Ebenda unten: 11. Decemb. 1572 Gerlachius Tybingam attulit. Anfang: [i^^v
cpevjpouapiog. et^ xa^ t5 {ivi^fiT] xoö d-^(lo\} 6oto|iflcpTupo€ Aa[iiavoO xxX. Schluss:
bnkp öv Titoxöc JxxeXouvxwv xtjv {iv/jjiTjv aöioö. Vergl. Mb 37 Nr. XV eine Ab-
schrift dieses Xö^o^, gemacht kurz bevor Gerlach die Handschrift dem Crusius
schenkte.
2. Dionysius Bl. 17r.— 30r.
Bl. 17 r. Überschrift: Mapxuptov xoö aytou tepofiapxupo^ Atovua£ou xoö apr^o-
Tcayixou. e^Xo^fioo"^ Tcixep. Am Iland von Crusius geschrieben: Autor est Theo-
dosius Zygomalas Byzantii Protonotarius. Unten von demselben: Allatum hunc
libellum Tybingam e Constantinopoli 28. Jun. 1581. teitio die post, mihi M. Mar-
tino Crusio, donavit D. D. Steph. Gerlachius.
Anfang: TiaXat (iJv iv xutcois fjv xa xfj? TiCaxewg xal aJvfyiJtaot. xal xö xfjg
iXrfielaq ?eyYOb '^^ '^^jS axtdc*; axoxet ouvexaXuTcxexo. Schluss: (p npinei xt{i^ xa:
Tipo^xuvTjats vöv xaJ ei^ xou^ a2ä)va^ xöv aJcbvwv. afnfjv.
Mb 32 (Cab. 4).
Papier 21 x 15 cm. 4''.; je 5 Blätter zusammengeheftet. 156 Seiten. Schrift
des 14. Jahrhunderts.
1) p. 1 — 133 Aristophanes Plutus.
j). 1 'Apiaxocpavou^ lIXoöxo;. Unten bemerkt Crusius : accepi ego Mart. Cru-
sius Tybingae 2. Septemb. 1572 Labaco mihi dono mittente D. Leonhardo Budina.
— 69 —
Subscr. p. 133: xiXoq xoö IIXouto'j 'ApioTG^avoug. T£Xo; xoö np&zox) 5pflE|iaT0?.
Von Crüsiüs' Hand: percucurri ego M. Martinus Crusius a 4.® usque ad
6." Augusti 1575. Tybingae.
2) p. 134 — 140. Lateinische Elegie desBasinius. Überschrift mit
roter Tinte p. 134: Elegia Basinii in qua conqueritur quod Hippodamia ru« iverit
sine eo execratur aurigam. conqueritur quod frustra laboravit laudat patriain suani
postremo poUicetur versus et laudes Hippodainiae se facturum. Am Rand be-
merkt Ceusius: Basinius vixit anno Christi circiter 1460.
p. 140 Subscr. vom Schreiber des Textes mit roter Tinte: Baotvto? nenofTjxe
XfltSe 2717) bnkp xfj? *l7r7roSa|ie£a; zf^q aöxoO cpiXou|i£v7)$.
3) p. 141 — 156 Überschrift p. 141: *Apt oxocpavou; vecf£Xat. xö Tipo-
o(|itov axexXtaaxtxöv ex xoö Tipayiiaxog; von derselben Hand wie Plutus.
Schluss p. 156 mit v. 144. Subscr. des Crusius: xaXXa XetTiei. 5. auyouaxou
^acpo£.
Auf dem vorgesetzten Blatt von einem modernen Bibliothekar geschrieben:
Collatus ast hie über secundum exemplar Brunkianum, coUatio ipsa transmissa
ad Seebodium, Prof. Hildesiensem.
Mb 33 (Cab. 12).
Papier 15x10 cm. 8^ Schrift des 15. Jahrhunderts. 180 unpaginierte
Blätter. Miscellanhandschritt.
I. Erbauungsschriften. 1) Gebete, von verschiedenen Händen ge-
schrieben.
Das erste Blatt des ersten Bogens ist abgerissen.
Anfangsworte : (iij Si dyxaxaXfTtT)«; {xe 6 9eög o owxifjp |iou • (iTjoe iniy^xpeir^aay
|XGt oc £;(Opa{vovxe^ |xoi dlSixo)^.
Jedes Gebet hat eine eigene rote Überschrift.
Auf fol. 47 V. Bemerkung von Crusius : Xcyoi xaXol xat TtaxepixoL Donavit
mihi M. Martine Crusio hunc libellum, Tybingae, 6 ootcixaxo^ xupto^ Sujiewv,
Monachus ex Coeuobio S. Parasceues in regione Macedoniae Chimara. 18. Jul. 1597.
2) Legenden:
a) Sifj-pjai^ i^ikri\iQ(; xoO aocpoO Ttaxpö^ TQ|iö)v Maxap^ou xoO AtyuTcxfou (An-
fang: nopeu6|X£vo^ Ttozk xiva$ xöv ayJwv 7rax£pü)v).
b) 5tif)Y7){Aa TiapaSo^ov nepl iva^Cwv £ep£a)v (Anfang: 'Ev xatg -fniipaiq xöv
6etü)xaxü)v ßaoiXewv Aiovxo^ xal 'AXe^avSpou apjjwv xt$ Jv IleXoTiovifjaaü)).
c) xai Äxouaov StifjyrjjAa cpoßepöv ottoö iyrjvev £tc: xöv xatpöv xoö (ieyaXou
BaatXefou (Anfang: 'lepeu^ x($ i?jv eic: xijv J7rap;(tav xoO jAeyaXou BaaiXe(ou).
— 60 —
d) nepi izipox) lepetog (Anfang : "lepeu^ xt? ex tfj^ 'Axtjvöv ixxXTjataf iTrcaev
eig 7ra9r) Ttopveca^).
e) Tcepl dp^tep^ü)^ (Anfang: Euptov y^P evypa^o)? otl 6 {xaxapia)TaTo; xaE
faayyeXo^ Traua^ Aewv 6 ifji; TwjAaJwv yevoiievo^ TrpoeSpo^).
f ) ToO &>[lo\} Fpiyopfou ^TiioxoTTou T(i)|ir)$ • Tcepl Tfj$ xeTpaSrjg, xal napaoxeufj^
(Anfang: 'Ev |it& oöv xöv i^|X£p6)v oxifjvwjAa vexpoO i^e^piptzo).
3) Aii^Yrjaig xoO iyiox) zotzqm xöv 'IepoaoXu|iü)v. SeoTioxa eöXö-^nfjaov
(Anfang: 'EtceiS^j xaxa xtjv dyaÖi/jv oou Trpoafpeoiv xat dxptßfj ^ifjXTjor^v, Tcepl xöv
ayiwv xGTTwv) 26 V« Blätter. Auf dem 26. v. ein neues Kapitel.
4) Ilepl z3c OaujAaxa (Anfang: aöxoO et$ zb äyiov jAOvaoxT^piov xo aiva jAeaa
£1^ xo öcyiov ß'/j{ia) 3V« Blätter. Auf dem folgenden Blatt in sehr kursiver Schrift:
recto: + exoOxo xo ßißXcov
+ &anep (xeXixxai (iij Suva|xevat <p£peiv xijv xoO xaTrvoö cptopotv Suwxovxat
Tcoppto, ouxü) xal 6 (iova^jo^ xfj$ xoö 9eou ^öcpixog, Sutixatxai Otto xcbv 5at{x6va)v
acpoSpü)^.
+ 'Itctcö? ^peuyexat avopa. avTjp o' inb nip oi xat Ititiov.
+ avfjp |ie yevva (?). xai Tcax^jp uTcep cpuatv.
^(oifj xaXifj (= xaXet) jAe, xat öavaxov 7rpocp£pü).
verso: + ezobzo xo TipogxryVTjxapiov (= Tipo^xuvrjx.) ÖTtap^t xoO xup dvOtjAou
inb xTjV ßXax^av xat i^Xöev xa2 eTcpo^xuvrjoev ei^ x^jV exXuafav xal Snoto; xo
xX^^j;6i va lyi xcc? apdt^- xöv xptaxootwv t xal öxxö Oeo^dpwv Tcaxeptov: —
Es folgt auf 2 Seiten ein Verzeichnis christlicher wSat.
Dann u. a. ein Mittel gegen den Grind (xfj$ ^j>opas xa yiaxpixaj.
II. Der zweite Teil der Handschrift (60 Blätter), besteht aus folgenden
Stücken :
1) 'luaoO |iou Tcpoeivoö.
'ETtiaxoXfj xal TuapayYeXfa xoö xoO xuptou xal öeoö xat aw-
xfjpo^ i^|x(bv 'IrjaoO Xpiaxoö.
Anfang: Fvtooxöv eaxo) Tcdcatv OjaIv ottco^ t^ ^maxoXf^ auxr^; ^Tieaev i^ oiipa-
voO. 6v [ATjvfj oe7txe|ißptü) T^filpa o* TrXrjatov ev xf] tioXtj 'lepouaaXijji • Jv xfj TroXr^
xfj auxf; Xcyoiievr^ Br^OXeeii. Der Text füllt 6V2 Blätter.
Es folgt ein Blatt, auf dem r. steht:
Toö xaoxTjßeXou. xoO {laoxpoTioöXou xa ovojAaxa. ttouXo^. Öo|ia^. po§d5pa.
axa{io. dpiavo. Treto ytoßdvt. |xap{va.
verso : Namenverzeichnis.
2) Legende von Euphrosyne auf 12 Blättern.
— 61 —
Titel: 'EtoOto^ 6 ßto^ zfj^ öoJag {ATjxpöi; ^niöv Eöcppoauvr^;. Sionoza eöXoyet.
Anfang: 'Eylvexo xlq iv^p* Jv xf^ dXe^avSpCa^ {leyaXoTroXrj. dv^p Sv5o?o$. öv6{iaTi
Tca^voOxios. Einzelne Inhaltsbezeiclmungen von Crusius an den Rand geschrieben.
3) MapTupiov iyitiiy inzi, 7ca£5(ov xöv Ivecploü). euXoYt^ov SeoTtoxa;
auf 197« Blättern. Anfang: BaaiXeuovxog AexJou Iv Kaöapy^vT). xaxfjXöev xaJ
ev£cp£a7) |xexa6u{xoO {AeyöcXou.
4) ToO Jv ayfot? Ttaxpö^ "^tA^^j 'Jw. dp^teTTtaxoTrou Kovaxavxfvou
7i6Xea)^ xoO Xpiooox6|iou Xdyo^ öcpeXijAO^ mpl iyinriq] auf lOV« Blät-
tern. Anfang: ^Ayanrizol' {atjSJv 7cpoxi|ir)0(i){Ae6a nX^v xf]s dvu7roxp(xou. dycETTTj^.
5) ToO dv dytot^ Ttaxpög i^{iü)v B a a i X e t o u ip)^unia%6no\} Keaapfa^ Kaira-
8cuxo£a$ xoO [AeydXou Seairoxa eöXoy caov * 7replxoO'EXa8£ou auf 8 Blättern.
Anfang: EXXccSto^ 5J 6 evoata xf^ tAvrjpirj aOxdTcxTj; xal u7D)p£x7]$ yev6{Aevo; xöv
Tiap' aöxoO 67il xeXeaO£vxü)v 6au|iax(ov.
Subscriptio: + 6ö xö Aapcov xal i{iapxoXou Av6t|iov 6uxt 7c6vog.
'luaoO |iou Trpoetyoö.
'EmoxoXfJ xal TiapayyeXta xoö xupfou xaE OeoO xaJ awxfjpo«; t^jiöv lifjaoO
Xpiaxoö. Fvü)
+ ei«; xtjV TtpoxT] xoO voiuptou. elX9a e2^ xoO xup vtxoXotou xoO 5t8aaxaXou
xb anlu.
Vorletztes Blatt:
recto: elg x&$ yj xß. xoO £ouX£ou (irjvö^ ^X6a et? xö xeXE. xfj? dyfa? xp(a8og.
ef? xijv SiXeva. Seuxepa fi[iip(x.
verso: + SSwxa orjiiftoat: + l^t 7t£vxe {lapxioc;- xal jA^av (iovTjv ÄTtpOvXiog.
6 5k {laVo; ?x^i xpet?. touvio? ox. foöXio? jifa u. s. w. Unten Zahlentabellen.
Letztes Blatt:
recto : etg x^v 6£Xiva Ap-/! i] Ayta xpiaSa • xaJ ^vOfjptryaic: Sia xoO? Av9p(o7roü$.
ÖTCou O^Xou 6 vLXoXa? bnou xdpivrjv xa ^oövapta 6 ptopilo;. 6 yeptov 9eo8ü)pos
6 xpaKei^ovx^o? • xal 6 xoa|ia? ötcou xafiVTjV xa xöcpt''« xijv oxflC|i7ra.
Ähnliche Notizen verso.
34 (X.X. 19).
Papier 21 x 16 cm. 4". Eingebunden in weisses gepresstes Leder wie Mb 20
am 20. Mai 1580 von Jon. CfERSTENMAiEB in Tübingen um 18 kr. 2 4. Im
Anfang 3 ungezählte Blätter, dann 724 von Crusius paginierte Seiten, denen 33
leere Blätter folgen. Ganz von Crusius geschrieben. Excerpte aus Tübinger und
Basler Handschriften.
— 62 —
Auf dem ersten der nicht gezählten Blätter r. : Hie sunt Excerpta 1) in
Genesin et Exodum, e patribus Graecis 2) e Legenda aliquot Sanctorum 3) ex
Athanasio. Cyrillo. Damasceno. Theodoreto. Auf dem dritten dieser Blätter r. :
Mapxfvou Toö Kpouatou monogrammartig geschnörkelt.
I. P. 1 in verziertem Rechteckrahmen in Uncialen: + xoO ayfou npo^Tox)
Mü)uq£(i)^ d(; T^v xoajAou •^i^Eoi'^ ; darunter in Minuskeln : Sv ip^fj inolrp&^ 6 Oeöj
TÖv oöpavöv, xaE t^jv yfjv ; darunter 6 xfj^ nockociä^ aal v£a$ StaOifixrjs aöaov Tljjia^
xupte. — P. 2 : Interpretes Bibliorum, Verzeichnis derselben.
1) P. 3— 115 Ex Geneseos Commentariis Graecis, excerpta
quaedam a me M. Martino Crusio, Tybing. Professore. 12. die Decemb.
1576. — P. 115 — 118 Beschreibung der von Crusius benützten Originalhand-
schrift: Haec ex membranaceo ex pellibus ovinis (in folio Regali) codice, qui est
principis Wirtembergici : quem ante 15 forte annos, Michael Toxites, principi
Christophoro [AaxapdTj donans (cum quidem antea M. Matthiae Garbitii lUyrici
fuisset) pro eo centum florenos dono acceperat. Eum codicem 3. die Decemb. 1576
mihi ex Bibliotheca Arcis Tybing. commodato dedit D. Joannes Hennannus Oxem-
bacchius, eins Arcis Castellanus. Absolvi, ex centum foliis membranaceis , quae
perlegi, excerpens (cum incepissem 12. die Decemb.) die 2. Januar. 1577 in Museo
Domus meae, non longe a Luschnavia porta, vicini mei Christophori Saxonis
aedibus contiguae: ubi communem portam habemus.
In eo codice, Textus Biblicus, quando nulla Scholia, aut paucissima adsunt,
in 2 columnas est fissus: aut etiam una columna interdum scriptus est: semper
maioribus literis, quia Scholia. Ubi vero multa Scholia sunt : Textus interponitur,
et utrobique Scholia apponuntur. Ubi parum Textus ast : figuris, rubrica scriptis.
is iucluditur (folgen kreuzartige Figuren). Deinde utrinque a lateribus, et supra
infraque, Scholia ipsa, columnis 2 fissa, apposita sunt (dies wieder figürlich illu-
striert). Similiter etiam Textus et Scholia Exodi, descripta sunt, foliis centum
et quatuor.
I. Aristeae narratio de LII Intei^pretibus, quam ante Genesin
perlegi. Excusa est. foliorum XX.
IL Genesis, foliorum C minus I.
III. Exodus, foliorum CIIIIj.
Totus ergo Codex seu Volumen, habet folia 224. Omnia sunt pulchre scripta,
interdum etiam abbreviaturis et pulchris ductibus: literae capitales, et Theodoriti
£pü)xif]a£c^, mit prisilgen. Opus, vetustum est: fornen herein mit bänden begriffen :
in brättlin, mit braunem läder überzogen: mit clausuren, die in ein stätft gethan
wärden.
Codicis huius libri
tres sunt:
— 63 —
Mense Augusto 1576 D. D. Joan. Jac. ürynaeus siiiiile meinbraneum , sed
iu quarta forma, opus, ex Bibliotheca Basilieiisi commodato niiserat: quod ante
136 circiter annos, in Concilio Basiliensi, Joannes de Raf^usio Cardinalis, Tit.
S. Sixti,*) Testamen to fratribus Ordinis Praedicatorum reliquerat: qui liber quoque
in Genesin, et usque ad XV. Exodi caput exclusive, Scholia ex patribiis Graecis
excerpta continet: alias eadem, quae Tybingensis codex, alias alia: maiore tarnen
ex parte eadem: Tybingensis vero saepe plura: qui Basiliensis liber est 266 fo-
liorum, altfränckisch geschriben: a me totus Octobri et Novembri 76 sine offen-
sione perlectus.
M. Mapxlvo^ Kpouaio^ utriusque linguae in Acaderaia Tybingensi Doctor.
2) P. 121 — 262. Ex commentariis in Exodum Graecis, prae-
cipua a me M. Martino Crusio excerpta. 3. die Januar. 1577 (abge-
schlossen am 29. Januar 1577).
P. 172 unten Bemerkung nach dem Commentar zu Exod. XIV: Huc usque,
Basiliensis Exemplaris (in 4» fonna) Scholia: quae Joannes de Ragusio, Cardi-
nalis Tit. S. Sixti , testamento Basileae reliquerat (in Concilio) fratribus ordinis
praedicatorum. Reliqua habet Tybingense Exemplar principis.
P. 263 Schlussbemerkungen :
In fine quaedam addiderat, non eleganter pingens. "Oxt zolq ÄvayiYvwaxo-
[levotc XP^i aÖTor^ J7rivev07){i^v(0$ npo^^X^tv, xaJ jxaXXov xapTcoOaOai xapTcöv 5cai-
(ovf^ovxa. Nihil inveni, ex quo vetustatem illius operis scire possem.
inl xiXoMq iniypaf^oL. "OXrjv ttjv ßJßXov iy(s) MapTivo^ 6 Kpouato^ dv^yvcov,
iv TußtyTDj ^^^ '^'S -ß AexejAßptou a^oq. 2(o$ xfjg x9 lavouap. ^acpo^. (x(j> 6eö
86§a) y^pipayxd^ |ioi 'lo). *Ep|iavvoO xoO 'O^evTiax^fou , xoö xf^; xoö XajATrpoxaxou
xupfou XoSotxou dxpo7i6X£ü)$ cppoupotpxou. Totum opus illud Graecum stando per-
legi. Haec et Scholia inde, stans excerpsi.
IL P. 267 — 69 erzählt Crüsius von zwei Pergament-Handschriften,
die ihm am 3. Februar 1577 bei Zurückgabe der Originalhandschrift zu Nro. I in
der Tübinger Schlossbibliothek von dem Schlossvogt Ochsenbach geliehen wurden.
Die erste wird beschrieben P. 267 f. Sie enthielt auf 314 Blättern eine
Erklärung der Psalmen von Basilius undHomilien von demselben,
„baides gezelet Xoyoi |i5". Crüsius hielt sie für ehemaliges Eigentum der Maria
Palaeologa; er las sie vom 3. Februar bis 15. März 1577 durch und schrieb eine
darauf bezügliche Bemerkung an den Schluss des Xoyo? (xS über den Märtyrer
Mamas (Seite 269). S. unten Anhang.
*) Am Rand eine Bemerkung aus dem 2. Band der Concilienakten über Johannes' von
Ragusa Anwesenheit beim Concii von Constanz am 4. Juli 1415.
— fi4 —
Die zweite Handschrift winl p. y71 folgendermasaen beschrieben: De al-
tero ducali iiiaiiuscripto <iraeco codice. Est id etiani ex ineiiibraiiis vJtulJiiis,
t'olii Hieratid iiiafinitudine, contineiis foUa elepaiiti manu scripta 143, in läher-
farbeiu Iftder über die brättlin, blaw tiefilrbt auff detii acbuitt. liu'epi id legere
5. Martii 1577.
Contiiiet 15 Coiicimies et L^endas de Siiiictis, per Menseiu Martiuiii, Aprilem
et Maium: et ideo pnma eius verba sunt, uhi Epigrapbae illarum Concionum
ponimtur: toG zpkw Tpiji-fjvou, fitjv Mäpii-j; etc. Es quo intellifiitur, fuisse i talia
de Saiictis totius anni voluiiiina. *)
UI. P. 271 — 300 Excerpte des Oitnaius aus der eben beschriebeiieu Ü.
herzogl. Tübinger Legendenlianilsphrift. umfassend 15 Legenden
Cbüsiüb hat die Handschrift vom 5. — 15. März 1577 excerpiert und einen Ver-
uierli darüber in dieselbe eingeschrieben {p. 301),
P. 302 bemerkt Cauaiijs, dass er hieunt sämtiiche 3 griechischen Hand-
schriften der Tübinger Schlossbibliothek durchgelesen habe.
T'. 303 vermutet Obusufs, diese griechischen Handschriften seien durcli Ver-
ndttlung der Kaiserin Iegne, Frau des Philipp von Schwaben, in die herzogl.
württcnibei^ische Bibliothek gekommen, und teilt mit, dass Dr. Scueok einen
()od. Budeusis des Ptotinus aus der Bibliothek des Matthias Corvinus habe.
P. 303—4 Notizen Über Aetios und das Kloster des Prodronios.
IV. P. 307—314. Capsius beschreibt eine ihm durch Vermittlung des Augs-
hut^er Predigers Ohbistop NßLTBEROEa, dessen Sohn damals in Tübingen studierte,
vom Augshurger Bürgermeister Joh. Bapt. [{&nzel im .lahre 1 577 geliehene Hand-
schrift eines Teiles des griechischen alten Testaments, enthaltend Josua,
Uichter, Könige, Ruth, Tobias. Von dem erwarteten üommentar des Gregor von
Naziauz zu diesen Büchern fand er nur weniges, was er P. 311 — 314 abschreibt.
In dieselbe Han^chrift versprengte Bruchstücke von Edikten byzantinischer Kaiser
teilt er p. 307—309 mit. Nachdem Cauaiua vom 9.-22. April 1577 die Hand-
schrift benutzt hatte, kam sie am 11. Juni des Jahres wieder an Neöbebokb
zurück.
V. P. 315 Notiz über eine Basier Pergament-Handschrift der 4 Evan-
gelien, die ÜKüsrirs von Joh. Jac. Orynaeus Milrz l.'>77 erhielt und vom 23. April
bis 1 . Mai dieses Jahres beuüt;!te.
•) Dazu Bemerknug von Profesänr Tapel: Ipsiita huius tpiri
II habet CoJ. Crus. s. s. 159 fol. (Diese auch von Ruirss in i
KttUlug bpai-hri diene MUcellanhandscIirift ist nicht unter Mb einher
potiore gehören würde, sondern unter Mce2; s, Anhang).
i?iH'
antographiim
idschriftlicbeo
wabin sie a parte
— 65 —
VI. P. 319 neuer Titel: Excerpta e magno Basiliensis Academiae
nianuscripto, pervetusto, D. Athanasii, et adiunctorum, Regalis magni-
tudinis chartaceo, Codice. 1580. A me M. Martino Crusio, Tybingae utramque
linguain profitente.
P. 320. Commodato illum Codiceni, agente D. D. Joan. Jacobo Grynaeo,
accepi 26. Novemb. 1579 noctu: adferente cive Tybingensi, Jac. Staehelino, sutore,
cui liberos e Baptismate tollo. Est caeruleo nigricante corio obductus: papyro
carie alicubi laborante: weiss auflf dem Schnitt, die clausuren abgerissen, schön
geschriben, auf einem jeden Blat (in quaque pag.) 30 lineen.
In prima pagina scriptum: Ex libris Bibliothecae Academiae Basiliensis.
1559. Hie thesaurus incomparabilis Beati Athanasii, est fratrum praedicatorum
domus Basiliensis, tandem redditus a Capnione An. MDXXII.
Incepi domi meae legere 7. die Januar. 1580 ego Crusius die Jovis.
P. 321 Excerpte aus derselben Handschrift:
a) Ex epigrammate praeposito.
Ad Arium.
Deinde de imperatoris inclementia.
b) Ex Epistolio Owitou, ip^iemaxÖTcou KtovaiavTivouTtöXeto^, npbq xöv
Ktov dSeXcpöv Tapaotov, nepl xöv Xoywv xoO iy d^ytoig {isyaXou 'AOava-
olou, äpyiZTZio%önQ\j 'AXe^avSpe^a^.
P. 322 Inhaltsangabe. Duo sunt in hoc Athanasii codice:
1) Ävaaxeu^ Arianae Haeresis, copiosa, saepe aliter repetita.
2) 8n^Y>)oi$ periculorum, certaminum, exilii, Athanasii ab Arianis illatorum,
et ipsa varie repetita.
1) P. 323 — 611. Unter der Aufschrift: sequuntur excerpta ex opere ipso
Auszüge aus 88 gezählten Reden oder Briefen des Athanasius,
denen P. 603—611 ein Brief des Julianus an Basilius, einer des Basi-
lius an J ulian, einer des Athanasius an Antiochus (vgl. Mb 3 fol. 264r.
— 296 r.) angehängt sind. Die Excerpte sind von Crusius am 26. Februar 1580
abgeschlossen.
2a) P. 613 — 641 Excerpte aus Kyrillos' Kommentar (Xdyot) zum
Exodus, derselben Basler Handschrift entnommen.
Überschrift p. 612: sequitur Cyrillus in Exodum. Darunter: Deest in hoc
Basiliensi Exemplari, unde sequentia et praecedentia excerpsi, principium Exodi.
P. 613 beginnen die Excerpte mit Exod. cap. II sub finem (Anfang: Sie
ia|i^v ^v Äyvo^oc 6£oö).
b) P. 642—654 Ex
aus desselben Kommeutar (XSyotjzum
Leviticus.
c) P, 655 — 663Excerpte aus desselben Kommentar zu den Numeri,
d) P. 667 — 675 Excerpte aus desselben Kommentar zum Deutero-
no m i u m.
Die Excerpte aus Kyrillos sind von (jrubius angefangen 27, Februar und
abgeschlossen 8. März 1580.
VII. P. 677— 682. ToQ dyfou 'Itoävvou loö ÄaitaaxjjvoO eito; axp:-
p^otaTov xatÄ Tfjs ÖEooTuyoOt aipicmn; töv Nearoptavöv. Von Ceüsius 8. März
1580 excerpiert.
VIH. P. 683—688. Von Crdsips 9. März 1580 excerpiertc Rede des Tbeo-
doretos. Titel: 6et35(up:-cou npi; xof); i\ t^ EO^pparijaia xai "Oapovjv^ xai ilupia
xaE C>oiv[xi[] xai KiXtxEijc [lovä^ovTa;.
VIII. P. 689—712. Brief des Tbeodoretos von Kyros gegen Kyril-
los, des Kyrillos an Euoptios Tipts tJ^v ttapi töö SEoSiupS-cou xatä töv iß xe-
cpaXaEwv ÄvTEppTjo-.v, ISJ ävaöejuzuono! und ^p(LTjv£taL des Kyrillos nebst ävTtpp'/jOEtc
des Tbeodoretos und IniWoeL;, von Cßüanja excerpiert 9, — 12. März 158Ü.
IX. I'. 713- — ^714 ToO ÖEoneofou KupLXXou jcpö; KaXaa6pLov ItcIoxo-
nov TÖV ÄpoivoifTTjV xaiä lävBpuTtojiop^ptTäiv, von Cboshis excerjiiert 12. März.
X. P. 715 'Ep]i.7]wtia luv TCKp' 'Eßpafois QXQi.x&iiüv.
XI. P. 716—723 Excerpte aus Reden des Kyrillos (xati ÄvepWTio-
liopcpLTöiv, Jtös xät' efx6va Beoö 6 äv9pwno;, Ttpö; toü; XfyoVTa;, et xa! ctYyeXoi
xai' eJx6va öeoü, Tcp. t. Xiy, 5x1 zb jilv xkt' Eixöva ^XtJßojiEV xuaöivte; Euöi^
xtX., Jtp. T. ?.£y. OTi oüx eCxwv 6eoö laji^v, Ttp. t. Xiy. 6ti äv t^ ^eXXoüoi;) xata-
aTKOEL xtX., 5ta t£ iv Tip äSän äicoövfjaxovTt TtKTpix^v extcvouev Stxr^v, ei Yiyovev
T^ ävioraaij, eü T^ t§ toQ ävöpwnou cputJEi itp^c^örjxe xtX,, öti TÄg aapxixäg ^5&väg
xxX., ÖTi T^v EÜ^apcaTiav xtX,, Sr. ö töv SXüjv Ösis xxX., npi; Toüg Xi^a'/ictq Stl
ilfvÖTflcv 6 ÖEÖ; tt|V eu^settjv i^|idpav, tiw; vo>]teov tö 6 Xöyo; aäp5 ^y^vexo, Ttp.
X, X£y. Sn £xäat<j> ävtanöSoaLf xtX., np. t. X£y. ■kSiq i<i&\iaxQi. övte; of 5ai|iovss xtX.
P. 724 Schlussbemerkungen : Absolvi taudeiu, maximo labore, perlectionera
totius Athanasiani huius codicis, 13. die Martii (Die Dominica, Ltetare) anno
Dom. 1580 uua cum hac praesenti excerptione praecipuarum ibi rerum oinnium.
3 Hebdomadibus. T^ Befp «{üvloc Sä^a, £ti:f|v. Tunc media 4. hora accessi in
Teiuplum, Goncionem auditurus.
Fol. 563 (ibi 583, corrupte) Codicis baec inscripsi: MapTüvog 6 Kpo6aio;.
'Ap^äjiEVo; Ävayvfiivai ti T£[itov xeö^^os TÖ5e, t^ ^.' Tavouapfou , iiiXüax t^ ty'
MapTfou, Itou; ^acpn'^" Xpiatcü, cux ävEU psyä^ou 7i6vsu, xat twv öpjiätwv XV^pT^;,
— 67 —
5t8aaxü)v xi iy tq (i>ca57)|ita: ^x xfj^ Tcepicpavoö^ BaoiXefa^ TcoXew^, cptXavOpwTio-
xaxa {101 61^ Tußtyyav xP^^ÖJv Tcapdt toO Koxxfou, xal 'I(o. 'laxcbßou xoO FpuvaCou:
oB^ iTcE {iT^xioxov eöSrjvoOvxas, cpCXe XptaiJ, acb^ot^.
Athauasii opus, Basileam e nundinis Francofurt. vernis, per Georg. Gruppen-
bacchium, Typographum Tybingensem, remisi: quod, D. D. Joannes Busereutus
25. April, mihi scripsit, D. D. Joanui Jac. Grynaeo redditum esse. 1580.
Mb 35 (X.X. 17).
Papier 20 x 14 cm. 4°, in weisses Leder gebunden von Jon. Gebstenmaier
um 4 Batzen, mit Pressung wie Mb 20. Im Anfang 5 nicht numerierte Blätter,
dann 528 von Crusius paginierte Seiten, denen 18 leere Blätter folgen. Ganz
von Crusius geschrieben.
Constantinus Manasses' Weltchronik in Versen. Auf dem letzten
der nicht gezählten Blätter im Anfang r. : Mapxivoxpouatos (monogrammartig ver-
schnörkelt) ^acpoT) h Tu^iff-Q Aexe|ißptou i9'. Historiae huius Gonstant. Manassis
Exemplar, unde ego hunc librum descripsi, vetustum est, quartae formae, in
asserculis valde crassis, nigro corio obductis: quod unam clausuram, in medio,
habuit, quae in cuspidem infibulari solita est. Corio, inter alias quasdam notas,
passim etiam aquilae figura a Bibliopego impressa fuit. Satis mendosum. Ali-
quanto tamen ego mihi correctius descripsi.
Initio Exemplaris, manu D. M. Stephani Gerlachii inscriptum est: iussu ac
sumptibus illustrissimi principis, Dni Dni Ludovici, Ducis Wirtembergici , Do-
mini mei clementissimi , emi Chronicon hoc Manassis, a Johanne (darüber steht
Manuele) MaXa§(j>*) Grammatico precio trium talerorum anno Dni 78 in festo
pahnarum Constantinopoli.
Stephanus Gerlach, illustrissimi principis Wirtembergici, Dni Dni Ludovici
alumnus : Oratorisque Caesarei in Aula Othomannica, Dni Davidis Ungnad, liberi
Baronis in Sonneck, Ecclesiastes.
Ebenda v. : Postquam ego M. Crusius haec ex principali Autographo descrip-
sissem: posterius correxi ex D. D. Joan. Pistorii Medici Exemplari Reuchliniano.
Praeposui lectionibus eins R. aut P. aut AI. (S. a. unten S. 72, IX).
P. 1—517 Text der Chronik.
P. 1 Titel: ToO {laxapKoxöCTOu cptXoaocpou xoO xal öorepov yeyovoxo^ lirjxpo-
tzqXIzox) vauTcaxxou. xuptou KwvoxavxJvou xoO Mavaaof) auvocj^t^ ;(povix^ 5iflc axt^tov
*) Vgl. über diesen Crusius Turcograecia pg. 106 und Handschrift Mb 37 XX, 2.
5*
— 68 —
TOü ßoxavEtiTou xupoQ VLXTjUJÖpüu. li Ttpooijiiov j:pi; TT/v asßaoToxpaTÖpiaav, XMpEav
eipfjVijv, T^jv vün^Tjv TöG ßaoLXIcuc xupoG [lavouTjX, inl tw auiKSIXtpu ccOtöö xupö
chfSpovfxtp.
P. 51Ö. Huiic lihruiii, a I). M, Steiili. Oerlacliin e CiiiistiintiiKipoli TyhinrEain
allatuin, cum ego M. Martiuus Crusius, utriusijue liuguae profeasor Tybiugensis
Acadeiniae, 20. Decemb. 1578 describere donii meae incepissem mihi, absolvi
5. die Januar. 1579 feliciter, uiagua contentione et labore: perpetuo pedlbus in-
äiateiido^ unoque calanio aiiserino^ mane hora 5 iDcipiendo: et liisce iiataliciis
teriis biiias couciunes Graece mort; meo, iu templo excipieiido, ita tiiiivi 17 die-
bus. Tqj es4) Siga £f5 def.
P. 519. In margine penultiiiiae pagiuae (scriptae) toO aiToypotcpou posui
liaec verba: itaveyvtüv iyii Mapt. 6 Kpoüaio^ iv TuP'YyT]! ^''^^ "^e "' \"i'^^i 5e-
xe|ißpwu ,atp&>i xal ixikzax favouap. e' Itei ^atpoö,
P. 52ij, Griecbische Uemerkungen des Crdsiüs über die (irüiide, aus denen
Manasse lesenswert sei.
P. 521. Beschreibung der Reuchlin'scben Handschrift des Manasse: 1579
Januar. 12. D.Joanne Plstorio Hessu, Medidnae Doctore, et Aulico Durlaci Me-
dice, mittente, accepi integrum et correctuni Cüiistautini Manassis Exemplar, non
vetustura, pulchre folii mi^uitudine descriptinn, pag. trlcenos versus continente:
identidem altera (e regione) pagiua, pura existente, tanquam ibi latina conver-
sione pnnenda. Folgt Notiz iil)er Titel, Anfang und Schiusa dieser Handschrift,
die von Hieronynius aus Kypros für den Papst geschrieben war. Zusatz P. 522:
Durch auss schön geglättet Papyr. Liber, in uiembrana ligatus. Intelligo eum
Roma vetere, Pforzam allutum a D. Joan. Capnione, sen Reuclilino, fuissc.
Von P. 522 — 526 wird unter dem Titel „Sequeutia, pertinent ad superioreiu
a23 pnginam, ibi desiderata" ein Nachtrag zu einer Stelle der Chronik gegelHm,
P. .5a6 Schlussbenierkuug wie in Mb 3«.
Mb 36 (X.X. 13).
Papier 19x14 cm. i". Von Cbcsius geschrieben. Miscelhmhandschrift.
1) KoupOJtaXätou Tcspi Tüv iffiv.lwv ßototXlo); x(i) v axavrivou-
■TzöXttag. Der Text füllt 150 von Urdsiits paginierte Selten.
p. 1 Rand l. o. : incepi describere 10. Septemb. 1584 Tybingae M. Martinus
Cmsius, Durchweg Randbemerkungen des Chusius, meist den Kapitelinhalt be-
zeichnend.
— 69 —
p. 150 Siibseriptio: absolvi ego M. Martinus Crusiiis iirofessor utriusfiue
liuguae Tybiiigae die 17. Septeiub. fxati li naXaiöv) 1584 descrihenB mihi ex
exeiuplari 'AvSpäou Aapjiaptou "EitLSaupfou Acixiüvo? : *) (jUDd 8. liiusdeui nienais
D. D. Steph. Gerlach et ego illustrissimo iiostro priacipi ac D. D. Liidovicn Puci
Wirten ibergico etc. cum aliis 7 iiianuscr. (jraecis übris, iussu eius, de Danuario
in bibliotliecaiii Celsitatis ipsius 35 Ital. coroiiatis emeramus. Tip öe^ Sö^a.
2) Ex Joanne Dociaiio excerpta. "lüiävvou Aoxiavoö syxiüjiLov ei{
■tfcv ßaatXifit KuvtjTaVTrvcv tiv Jt aXaioXi yöv. Der Test füllt 45 erst
nach CRUsrua paginierte Seiten.
p. 3 lUud oben links: iiicfpi ö. Septenib. 1584 describere ex Aiidreae Dar-
niarii Epidaurii Laconis exeinpiari, Tybiiigae M. Mart. Urusius. Folgen 9 Reden,
wovon aber nur I und VII vollständig abgeschrieben, die übrigen excerpiert.
p. 47 Snbscr.: Finis Dociani 7. Septeinb. 1584 e mannscripto xupiou 'AvSpea
Aap^etpSou 'EmSaupföu Asexwvos. Hie eniin hoc tempore Tybingae erat.**)
3)Eustathius de Hysminiae et Hysminae amoribus. Nach
diesem auf besonderem Blatt stehenden Titel auf dem nächsten Blatt 2 Prosa-
sprüche; dami folgen 3 Blätter, die 4 auf den Rouian bezügliche Epigramme ent-
halten, alle Warnungen vor den Gefahren iler Liebe gebend. Dann wieder auf
besonderem Blatt der griechische Titel : noErjpa Eiaraöiou itpuTovoßeXLaiiiou xai
[lEYäXou ^apTO^üXaxo; toO TtapetißoXETOu , toO jca! üaiepov }(pT;paT£aaVT05 liT/Tpo-
itöXiTOu öeoooXovExTjs ib xaö' 'Toiiivtjv xa! TafitvCav Späfia, ßißXia «piij^öv la'.
Der Text füllt 331 von Cbtoiüs paginierte Seiten.
Subscr. p. 331 : TiXo;. Absolvi ego M. Martinus Crusius 27. Septt-mb. 1.'>H4
Tybingae ex exemplari, folJi magnitudiue, habente 58 folia, xfiir.ap'Aüfo^jaxoiiaiq
ß'.fl)>io9tf|XTj5 : per M. Christoph. Xeiibei^um coocionatoreni , a\iyy_iapo^vzo(; xupCou
'AvTWvfou XptoTotpöpou 'PaLXXLyy^pou Suav5pou, misso. Postea remisi.
p. 332: Psaimo 116. ii ivxBinoSwaia t^ xup£ij) Ttep! nävxwv, wv ävTscniSuxi
[lot; doi öüdu) öuufov, xüpLE, EO^apiar^asü); : xal iv ävöjiaTf aou ^mxaXiaonai.
Mövov 5ia xb x«W.os -rt); qjpäoEwe t^jv ßißXov r^vSe psTETpail/äjiTjv, iy[J>£XX»]v üv.
Totuni Volumen hoc uno deacripsi calamo anserino. Ligatum 3. Octob. 1584
baciis integris 4 et dimidiato.
Auf der Innenseite des Schlussdeckels von Cbusiits geschrieben : Ego M.
Martinus Crusius, professor Acad. Tybing. aüxo3("pi fateor me ex bibliotheca
•) Über diese Origlnalliaiidachrift a.
Tta^od. Zfgoiiialas p. 184 Nr. 12.
**) Vgl. LEoaiüD 1. 1. p. 187 Nr. 4».
E. LGOiUk»D , Nolice blbliographiquo
— 70 —
Augiistanae inclytae reipublicae Graeca accepisae coinmodato nmim8cr.""co35ceim~
Graecum Eustathii Ta^iLvJou yaETajiEvij;: iiieque hunc ÄßXaßfj xai lixspatov, cum
primiim potero (dabo aiitem operam ^Ov 9e^ ut brevi) |iet' EÜ^apLaTtag Tf(S npo;-
rjXoÜOT;;, sine cuiusquani iiiipeiisa restituturuni. Tybiiiyae lueiise Julio, aiiiiu Sa-
luüs 1584.
MapTtvog ö Kpoiiaios; —
Ego M. Christophorus Neubergius, ad Minoritaä Aiigustanos parochus, pro
Dno Mgro Martino Crusio Sponsor, hoc chirographum manu subscripsi propria,
eodem meuse Julio, eodeiiiqut! anno salutis MDXXCIV ipso d. Jacobi festo.
Recepi ego M. Mart. Crusius 2. Mai*!!! 1585 libro dudum Augustanis reatituto.
Mb 37 (X.X. wy)
Papier 21 x 16 ein. 4". Moderner Titel „Crusii Varia Graeca", Fast lauter
eigenhändige Aufzeichnungen des M. Chüsius (Materialien zur Turcograecia). Von
seiner Hand auf der Innenseite des Vorderdeckels geschrieben: Ligatuni 4'/» bac.
10. April, 1584, JJur 2 Stücke (ex libro Graeco (äofiäTwv; Graeci homines etc.)
sind von Crdsids selbst durchpaginiert.
Nach 3 leeren (bez. von einem modernen Bibliothekar beschriebenen) Blät-
tern folgt:
I. Testimonia et chirographa Graecorum patriarchar um et
episcoporum, qui hodie vivunt per Graeciani, et Asiae partem, in honorem
venera bilis et doctissiini viri Do mini M. Stephani Gerlachi, qui
cum generöse D. Davide Ungnadio, Caesaris Romani l^ato (eins Aulicus {^oncio-
nator) Constantinopoli vixit ab Anno Domini 1573 usque ad 1578 Annum. 11 Blät-
ter, enthaltend Briefe byzantinischer geistlicher Würdenträger an Stephan Geb-
LÄOH u. a,, abgeschrieben von Crüsiüs, der sich besonders bemUht hat, die ver-
schnörkelten Unterschriften genau nachzumalen. Der Brief des Patriareben Jbse-
unAs II. fol. 7—9 ist abgedruckt bei Leorand Notice p. 120 — 122; fol. lUr. — 11 v.
ebenda p. 134—135.
II. Auf Blatt 13 r. M usicae nii tae Graecorum hodie.
III. Blatt 13 — 15 Beschreibung des Sinaiklosters, von Theodosios
Zygomalas für Gehlach gemacht, von Obusiijs 12. April 1579 abgeschrieben.
*) Die Handsclirift ist für E. Lbqujind durch B. Ä. Mystakidis beutit/C worileu. Die
wichtigBtea nicht Bclion in Crusiits' Turcograecia gedruckteu Teile hat Mystahidis für Limirari)
abgescbriebcn und dieser in aeineia Buch Notice biUliograpbique aur Jean et Th^odaa. Zygo-
malas (Paris 18811) abdrucken lassen.
— 71 —
Blatt 16 fügt Crüsius hinzu: Addiderat in marginibus primae paginae haec
sequentia D. Geriachius : EöyivLo;, ip)(}enl(jy,Qizo(; xal i^ou|ievo€ toO atvafou Spoug,
lif £epoaoX6|iü)v ÖTcoxexayjA^vos (= Turcogr. 263).
TExaxöv {lova^ol ypatxol inelae (Türe. 234).
Kt(tü)p xoO {leyccXou |iovacrn)p£ou, 'louortvLavö^ (Türe. 263).
Fflc^a, 7c6Xi$, ixpoTToXtv ?;(ouoa, 8uo i^iiepöv 5iaax>){ia dicö xöv 'l6poooXu|iü)v.
inb Fat^Tjc eZ^ KaVpov, iß iQ|ji£pai.
|X£xa^i) Katpoi) xat Stvaiou opou^ jAfa xcoptY), SouJ^ öv6{iaxt, X xpiT^pet^ S^owaa,
quibus in Mecham, Aden et Geur^n (?).
IV. Blatt 1 6 — 1 8 Besehreibung des Athos von Theodosios Zygomalas
für Geblach gemacht, von Ceüsius abgeschrieben Juni 1579; nebst einem Situa-
tionsplan.
V. Blatt 19 — 26 Brief des Theodosios Zygomalas an St. Gerlach,
geschrieben Mai 1578 in Konstantinopel, abgeschrieben von M. Crüsius 4. Sept.
1579. Schilderung einer Reise des Z. in seinExarchat mit Zusätzen
(Bl. 25 V.— 26).*) Abgedruckt bei Legrand Notice p. 123—134.
Ein leeres Blatt.
VI. Blatt 28 — 31 Literae synodicae, latinizantes Graeeos ex-
communicantes, Constantinopoli eonfectae (1548). Aus einem Exemplar Ger-
lachs von Crüsius 7. Sept. 1579 abgesehrieben (cf. Turcogr. 290). Abgedruckt bei
Legrand Notice p. 86 — 91.
Ein leeres Blatt.
VII. Blatt 33 — 39 Plures inseriptiones in libellum D. D. Stephani Gerlachii,
Biblicas ieonas continentem, ab Henrico Petro Rebenstoek editum, cum Epigram-
matibus Germanicis, Francofurti 1571 excusum. Eine Reihe von Namensinschriften
griechischer Geistlicher, als Erinnerungszeichen für Gerlach gesehrieben, von
Crüsius 27. — 30. Juli 1580 abgeschrieben und mit Notizen versehen. Bl. 38 — 39
Einträge, die von Geistlichen während Gerlaehs Reise in die Türkei in dasselbe
Buch gemacht wurden.
Ein leeres Blatt.
VIU. Blatt 41 — 48 Kataloge griechischer Klosterbibliotheken, von Crüsius
abgeschrieben (aus Abschriften, die' sieh Gerlach in Konstantinopel 1578 machte)
20.— 21. Sept. 1580:
a) Catalogus bibliothecae D. Metrophanis Patriarehae Constan-
♦) Nr. III, IV und V kannte Ducange aus einer Strassburger Abschrift : Lkgrand No-
tice p. 132 f.
— 72 —
Monttsteirlo insulae Chalcae*) Blatt 41 — 45. Abgedruckt bei Lbgrand"
Notice ]). 143—152.
b) Catalogus librorum Graecoruiii Georgii Cantacuüeui, Mi-
noretae**) (darüber geschrieben toQ vewTipou) Anlonii Cantacuzeni Filii quos
24. Mail 1578 praeseutibuB Geoi^io et Constautino fratribus, cum I). Theodosio
Zygomalft, Protonotario patriarchico, ego {inquit D. Gcrlachius) perlustravi. Bl.4(jr.
und V. Abgedruckt bei Leqbakd Notice p. 154 — 155.
Zwei leere Blätter.
IX. Blatt 49 — (iö Ituudscholieu aus einem vou Gehläch erworbenen,
von Herzog Ludwio von Wirtemltei^ gekauften Exemplar (s o, S. (J7) der Chronik
des Conslantinus Manasses, von Cbüsiüs fi.— 8. Jan, I67W abgeschrieben.
Ein leeres Blatt.
X. Blatt ti7 — ^78 Excerpte auH einem von Geblacii November 1577 in
Konstantiuopel gekauften Exemplar von Thilippos' Dioptra, von Cküsiub ge-
macht 12. Dez. 1579 bis 1. Jan. 158U. Die von CEOsirs benützte Handsclirift ist
die oben beschriebene Mb 2 (vgl. Mb 37 fol. 71 v. mit Mb 2 fol. 1U3 r.).
Ein leeres Blatt.
XI. Blatt 80 — 141 Exccrpte aus einer von Gbrlach 1578 aus Kon-
stantinopel mitgebrachten Miscellanhandsclirift, die enthielt OovSixxrjS sen
Xsinuvap'.ov virtutum und Xiyou; xat ßtou; senuui et s. patruni, gemacht von
CstTBrüs vom 30. Juli— a7. August 1580.
a) Blatt 80 — 9*i Aöyov xal ßloi Siacpoputv fzph'vxio'^ x«t äyciuv
jcotTiptüv. Unter dem Titel Bemerkung des CBirsrns: Autor, quicunque fuit,
eum librum tüv Xiytüv, scribit ad qnemhtni iluypöviov : quem vocat Eepöv xai
msrtöv Texvov. opus autem ipsum, XEijiüva vocat. Folgen !2(i Legenden.
Vier leere Blätter.
b) Blatt 101 — ^141 B£ß>.o; ■*) Xe^aiievT) TtavSixTij; xai XeqiuväpKJV.
Cbüsius hat bievon Blatt 101— 103 r. einen Briel des Rischofs Antiochos von
der Laura des h. Sabas au deu Abt des Klostei-s Atalene in Ankyra, Eustathioa,
und das Proöniium excerpiert. Blatt 103 v. schreibt er eine von Tb. Zygonialas
vor Kap. I eingetragene, an ihn gerichtete Notiz ab. Dann folgen Bl. 104 — 141
die weitereu Excerpte christlich-ethisdien Inhnlts.
Ein leeres Blatt.
*) Eine Stelle ist von It. A. Mystakiilis (bei Leorakd 1. 1, p. 151 d. 1) falsch gelesen.
Sit lautet: hos a Autorea (PauuitioB nipl lüv i»8T|xivT(uv und Tpüf'"' no|iioi(ou bTopfa) in mante
Atho extare Itali volunt: Graeui Ignorant.
♦*) So steht ilii, und damit erledigen sich die Verrautungeu vou Leorasd 1. i. j). 134 u. 1.
XII. Bl. 143 — 144. Ex fragmento quodam membranco D. D. GerlacMi
Constantiiioiiolitano, inouastico. 30. Septenih. 8U (Datmn von Caueiüa' Abschrift).
Fere quartae formae. Foliorum 27. Anfaiigsworte ; oxfjöt iv 7cpo;eux5 oüvTpo|to;:
xKTaoßEo^S 9u[i.ä.v SiÄceiou xpiToO. Schlussworte : Eiitev 6 yipuv ■ ttjv |ivf|[iijv xoO
ÖavctTou, xoti tüv xoXao'Ojptuv xoO |ie/J,ovxos atüvog.
Vier leure Blätter,
XJII. Bl. 149 Titel der Excerpte, welche die folgenden, von Chüsiüs selbst [la-
ginierten 31 Seiten füllen: Ex libro Graeco äajiiTuv. Sunt Festoruni (irae-
coruin Cauoaes, et explicatio libri jisaltici, qui Graecis usitatissimus, öxtiJ)tjx°S
dicitur. Die Excerpte sind entnommen aus einer von Gehlach 1.578 aus Kon-
stantinopel gebrachten und um 4 Thaler an Herzog Ltrowra von Wirteniberg ver-
kauften Papierhandachrift von 331 Blättern 4^ Cfioaiüs hat sie vom 9.— 13. Jan.
1579 gemacht.
Fünf leere Blätter.
Die folgenden 82 Blätter aiiiil neuerdings mit Bleistift numeriert worden.
XIV. Bl. 1^5 r. Gregorios von Nazianz Xöftn; £t; t^jv xaivijv
xuptaxf|v, xai tö iap, xal töv äyiov ^äpt^px Mänavia, von Cküsids
abgeschrieben (Original nicht genannt, s. aber oben S. K3).
Fünf leere Blätter.
XV. Bl. 11 — 20 Festpredigt auf den hl. Daiuianus für dessen Ge-
denktag am 14. Februar, für Crdbiüm abgeschrieben von Jakob Meiek, seinem
Famulus („öepäittüv") im April 1581,
Überschrift: Mt|V Osupcjapco;. Et; Ti; lÄ. Mv^hitj ioü aycou öawjtxpiupo;
Aajiiavoü. Vgl. Mb 31 Nr. 1. — Bl. 11 r. unten Notiz von Crusius: 6 TevS£vi^;. Hoc
manu Theodosii Zygomalae scriptum erat; reliqua omnia manu toü 'PevStvrje.
Ilic, vocatur D. Damascenus; cuius putatur propinquus fuisse hie Damiauus.
Zwei leere Blätter.
XVI. Bl. 23— 52. 22 Briefe griechischer geistlicher Würden-
träger meist an Theodosios Zygomalas. Titel Bl. 23: Sequentes epistolae 28. Ju-
nii 1581 e Llonstantinopoli Tybiugam allatae (niittente D. Solomone Schweickero,
a D. Theodos. Zygomala) mihi a D. Steph. Gerlach, describendae datae sunt. Hapx.
6 Kpoüoio£. Die Abschrift fertigte Ckusius an vom 1. — 8. Juli 1581. Die Briefe
sind zum Teil Turcograec. p. 281 tf. gedruckt aber nicht immer vollständig (vgl.
Mystakidis, Rev. des etudes grecques IWÜH p. 303 ff.). Die Handschrift enthält
sie in dieser Reihenfolge:
Nr. 1 der Handschrift = Tuni>|i;r. p. 281 Xr. 1.
Nr. 2 der Handsi^iirift = Turcogr. ji. 294 Nr. 11.
p. 297
13.
14.
„ t) „ „ fehlt in der Turcogr. Ee ist ein Brief des Joseph,
Bischofs von Skyros, an Theodosiua ZyKomalas. Anfang: EÜYsvIoxaTE, ivSo^wiaxe,
(fpovifiiüTaTE y.ai Ti|iT]{ äitäoTj; xai lyxoiiiwv ä^ie, {jiiep-f,5iaT£ xa: TtsptTtcÜT/Te, uts
Nr. 7 fehlt iu der Turcoip'. , Itrief des Mönchs Makarios von Patnios an
Theodosios Zygomalas. Anfang: eÜYevioiate xaE ivciiKiiiaxe äyie irpunovoiäpts
jix'. Tf/ o'f) eiyeveia äanaofuij.
Nr. Ö fehlt in der Turcogr. lirief des Metropoliten Kallistos von Rhodos.
Anfiing: Ilavxyi6za.xE i?,|iöiv aüH'nx xa! SsaTiiTr, xxi oixou[iEvixi Jtaxpiäpj^a Ktov-
nTavTtv&u;uiÄeiti; xai TtiifiTjs v£a;, lijv S' öcpeiXonEvi^v [iEtävoiav vijiu tu cpiXo-
trcipYW |iou Kaxpf.
Nr. 9 fehlt in der Turcogr. Brief des Jereniias von Adrianopolis an Theo-
dosios Zygomalas. Anfang: T6 tf|iLÖv aou yP^I^I^^' iXÖöv «>; :^[iä; äSei^Ev i^|irv
ivapYö; Trpötov |i^v ü; i4 jEEpt oüu xocXfi); l^cuotv oü IvexEV y^apäi äiretpou jce-
Tt?./jp&[iai. Abgedruckt bei Legrand Notice p. 158 — 159.
Nr. 10 = Turcogr. p. 339 Nr. 56, wo aber der Brief nicht vollständig mit-
geteilt ist. Vollständiger Abdruck bei Mystakidis, Rev. des etudes grecques 1898
p. 303 f.
Nr. 11 fehlt in der Turcogr. Brief des ()konon)eu von Kallipolis an Theo-
dosios Xygonialas. Anfang : TinifbiaxE xai ^pr;ai|iii)TaTE xilpte SeoSiate xai Ttpw-
TOVOTapLE Tf]? XpioToö ^VfiXrjg ixxXrjat'a;, tiv iv xupiu äaTt!xo\kbv inovi^io oot
HETÄ icavTi; xoü eCiXo^tjuevou aou ofxou. xai 54o[iat xiv öeiv üva Oyiafvetc xax'
ä[iifw. Abgedruckt bei Legrand Notice p. ItiO — 161.
Nr. 12 fehlt in der Turcogr. Brief des Dionysios von Athoa an Theodosios
/ygoinalas, Anfang: navevTiin!)TaTE , xal äytt ■npiaiowcipie xiipte 8eoS6oiE. xai
i^ji^tepE xaTÄ ncJvta äpiotE cptXe xai iSeX^i toü ^yfou öpoos, iv xgp(ü) j^aipoi;.
■rijV JtpETcouaäv oot jiETiivoLav xai xöv ■liSuTaTov äanao}iöv ÄJtovEfio|iEV.
Nr. 13 = Turcogr. p. 342 Nr. 58.
„ 14 = „ p. 341 „ 57.
, 15 fehlt in der Turcogr. Brief des Joasaph von Thessalonike an Theo-
dosios Zygoinalas. Anfang: TinLÜixaTE iyit Ttp^jtovo^äpie -nj^ iiyLWTätT); xoO GeoO
^tfiXvjZ ixxXjjofa; xai i^iiixEpe xaii nävca noOetvÜTaTe • x»^poi; iv Xpior^ t(^
ös$. Abgedruckt bei Legrand Notice p. Itil — l6y.
- 75 —
Nr. 1 6 fehlt in der Turcogr. Brief des Metropoliten Nikanor von Athen an
Theodosios Zygomalas. Anfang: TcavaYtcixaxe t^jiwv auO^vxa xal Sianoxa, xal oi-
xou(ievixi Tcaxptapjja* 9et6xaxe xal öeo^aptxcixaxe. xijv (rijv TCavayttüxrjxa SouXixä)^
Trpo^xuvö. xal x^v xtjifav aöxfj^ 5e§tdtv dorcaljojiat.
Nr. 1 7 = Turcogr. p. 320 Nr. 34.
„ 18 = „ p. 321 „ 35.
„ 19 fehlt in der Turcogi*. Brief des Germanos „xöv TcaXatwv Tcaxipwv"
an Theodosios Zygomalas. Anfang: Ttjittüxaxe xal Xoyiwxaxe xupte 0eo56ote Zuyo-
(laXa xaJ voxapte xfj^ xoö XptoxoO jieyaXTj^ JxxXyjafa^. dyaTcrjxöv x^xvov xal Tiept-
tcöStjxov 6v Xptaxö). x^P^€ ^^"S ^^^ ^^cl eJpifjVT) xal SXeo^ dirö 6eoö Tiaxpo^.
Nr. 20 fehlt in der Turcogr. Brief des Arsenios von Korone an Theodosios
Zygomalas. Anredeformel von Ttjitwxaxe bis xaXä)^ Ix^ii; wie in Turcogr. p. 322
Nr. 36. Dann fährt dieser Brief fort: ^Se^ajiYjv xö ypajiaxo oöv cpifjXXaxov, xal
eüxapiaxoO|iev xijv (rijv dyaTiTjv. aöxoO VJXÖev 6 STravoTiouXos 6 (iiapb). Abgedruckt
bei Legrand Notice p. 162 — 163.
Nr. 21 fehlt in der Turcogr. Brief des Priesters Johannes Nathanael aus
Venedig an den Erzbischof Jeremias in Konstantinopel vom 19. „Anthesterion" 1573.
Anfang: E£oxa|i^vou xoö dvOeaxrjptövo? X£av ioTiaaEcD^ ^xo|itoa{i7)v xö aöv TioOeivo-
xaxov Ypa{i|ia, Tcavoytwxaxe SeoTcoxa* Sizep iipili* dvayvou? ijnfjveaa aou {laXioxa
XÖV OXOTIOV.
Nr. 22 fehlt in der Turcogr. Brief des Gabriel von Philadelphia aus Venedig
an Theodosios Zygomalas vom 15. Februar 1579. Anfang: Ei xac (i^j ouvexö;
ypacpeiv aot cpaivojieOa, 6e£a jiot xecpaX^ 0eoS6aie, dXX' oöj^c 6taX(TC0(iev otcoi äv
(b|iev, (lij xTjv Tzepl xou? Xoyou^ oou ä{i7cetp(av xxX. Abgedruckt bei Legrand No-
tice p. 156.
Zwei leere Blätter.
XVII Bl. 55—63. Emanuel Margunios von Kreta, Rede x(p Tiava-
ywoxaxq) f/|iü)v TcaxpE, ip)^iemoy.6TZ(f KwvoxavxivouTciXew^ , xupEq) i^|iex£pq), xup£(p
'lepejifqc, für Cbusiüs abgeschrieben aus der Handschrift des Stephan Geblach
von Jakob Meieb 5. Juli 1581. Anfang: üoXXaxt^ i9au(iaoa zobg xö TcpoxpiTcetv
xiydcQ ini xi xöv dyaSwv TcXefoxrjv Sotjv aTTouSijv Tcotou(i£vou$. Unterschrift : äx Ila-
xaßtou ^acpoe"* §xei (1575) aicö xfj«; Xpiaxoö yevvifjaeo)«;. SapyTjXtövo^ ?xxt(j Eaxajiivou.
XVIII. Bl. 64 — 76. Materialien zu Salomon Schweickers Jeru-
salemfahrt*) (Briefe, Stammbucheinträge u.a.), aus Schweickers Papieren ab-
geschrieben von Cbüsius 25. November 1581.
*) Vgl. Turcogr. 527 f.
76
XIX. Bl. 77— 78 Ex theatro orbis Abiahami Ortelii sequeus. 16757
In tabula de MoBfuvia et Tartaria. Eiuipe von Ceühius' Schüler David Occo
aus Augsbui^ am 2. Februar 16H3 für CRuairs aus einem den Grafen Conradus,
Albicus, Hennanutis von Tübingen gehörigen Buch abgeschriebene Notizen über
Religion und Sitten von Stämmen des russischen Reiches.
Vier leere Blätter.
XIX. Aufzeichnungen des Cbüsius über Griechen, ilie ihn in
dun Jahren 1557. 1579. 1581. 1582. 1584. 1585 besuchten und
ibui Mitteilungen über Zustände und Sprache des damaligen Griechentums niachteu.
Bl. 83 der Titel : Graeci homines, (|ui mecuTii (in Gennania) fuerunt diversis
teniporibus: ex quorum ove ea qnae ad hodiernaui corruptam Oraecam linguani
pertinent, anuotavi. M. Martinus C'rusius, Tybingae professor utriusijue lint^iuie.
1659. 1579. 1581.
Bl. 84 r. Alphabetisches Verzeichnis der Namen der einzelnen Griechen mit
Verweisung auf die Seitenzahlen der folgenden Aufzeichnungen. — Bl. 84 v. Itegiimt
ein auf p, 183 der folgenden Aufzeichnungen foitgesetztes Verzüiclmis der (Jrie-
chen, die von 1686 — lti06 bei Ckösius gewesen sind. Daim genauere Notizen
über die von 1557 — 1686 bei ihm gewesenen:
a) Bl. 85 r. De Nicoiao Kali Peloponnesio ex urbe Gorone. Mit dem fol-
genden Blatt beginnt eine von Ckösiüs ausgeführte Paginierung. Die Notizen
über Kali stehen hier p. 1 — 5 (s. Türc<^r. 64. 273).
b) p. 7 — 54 De Stamatio üonato Cyprio (Randbemerkung : potius Gitrio.
KtTpö; est Pydna Thessaliae); s. Turcogr, 188 f. Einiges escerpiert B. A. Mysta-
kidts. Rev. des etudes gr. 1898 p. 287.
Ein leeres Blatt.
c) p. 57 — 76 De Luca et Andrea Argyris, ex insula niaris Aegaei Sando-
rina, olini Qr^paola. S. Turcogr. aü6 f. 522.
d) p. 77 — yu De Alexandro Trucello ex Cypri Nicosia. S. Crusius Annales
Suevici III, 78U.
Zwei leere Blätter.
e) p. 95 — 123 De Gabriele Caloiia (KaXovä) Corinthio. S. Crusius Germauo-
graecia 333.
f) p. 125 — 144 De .\ndrea Darnutrio Epidaurio Lacone, abgedruckt bei
Lbürand, Notice p. 181^192.
g) p. 145 — 151 Andreas Argyrus Saudorinus (iterum) et Thessalonicemis
Joan. Thololtes presbyter.
h) p. 152 Joannes Coustantinus Paraskeua und sein Neffe Andreas Nicola.
77
i) p. 153 — 160 Philippus Mauricius Gorinthius.
k) p. Ifil — 164 Daniel Palaeologus Äthenieosis.
XX, Bl. 1155 — 181 Catalogus mearuin k Coustaii tiiiopnli, et o
Graecia, reruni: quas praecipue a D. Patriarcha Hiereiiiia, et a Unis /ygo-
malis accepi. M. Martinas Crusius, Tybinftae. 1574. 1578 quibus, et inteniiediis.
annis, I). Steph, Gcrlachius Constautinopoli vixit, et mihi has res procuravit. Quae
1579 etc. venerunt: procuravit D. Soloraon Schweidcer, Gerlachii illic SHCcessor.
Daraus sei hier das Manuscripteii Verzeichnis p. 173 f. mitgeteilt:
Lihri mihi e Constantinopoli allati mauuscripti:
1) Barbarograecum Xpovcxfcv, ab initio miindi, usque ad tenipora Coniiie-
norum imperaturum Byzantii, quod fuerat Ü- Michaelis Cantacuzeni, viri lUnstris,
in patria Ancliialo a Turcis strangulati 78. constnns mihi III Tak'ris, aeu 100 As-
pris. In 4" foniia. Die Handschrift gehört jetzt der K. öffentliclieu Bibliotlick
in Stuttgart (W. Heyd, die Handschriften der K. öff. Bibl. zu Stuttg. I, 2 p. 56
Q 129).
2) Historia Patriarcharum , qui sederunt, postquam urbs a Mahometo 2."
capta fuit, nsque ad D. Hiereniiani inclusive: in vulgarem Graecam a Maimele
Malaxo*) conversa. Constat 3 Taleris. In 4" (= Mb lö).
3) Scholia Graeca in 3 libros Khetoric. Ariatotelis (quae olini Aldus excu-
derat) coiistantia 1 Talero. In folio. Randbemerkung: Haec 25. Jul. 95 dono
misi M. Davidi Hoeschelio, Augustae ad scholaiu Annae rectoreni.
4) Aliquot concioues Graecae, Joao. Zygomalae, et aliorum: quas (ut exer-
citia Barbarograecae linguae) colUgandas hie Tyl)ingae curavi. In 4.' (= Mb 30).
5) Historia rerum Graecarum, a capta urbe Constantiuopoli, usque ad ho-
diernuni tenipus. In 4."
ti) Aliquot folia in 8» habentia expüsitionem Barbarograecarum Dictiouum,
a Theodosio Zygomala. oniuia 1578 accepi (= Mb 30).
7) Excusum Venetiis Poematiou Barbarograecum, de Belisario, calumiiiis iipud
Justinianum Imp. oppresao: quod Gerlachius mihi miserat, et accepi 4. .Januar. 75.
8) Aliquot Icones, Byzantii pictae, seil. X et praeseitini personarum Grae-
carum. 1 Coronato. 1578 in 4",
9) Facies Joan. et Theodosii Zygomalarum, et D. Joach. a Sintzendortf, a
D. Sotom. Schweickero delineata: allata 21. Mail 79.
lü) Pictura toO Uxzpiapyelou Monasterii S. Mariae (rfjj Jia}i[iaxap'oxou) ubi
patriarcha habifjit. Et pictura Iinperatoris Imperatricisquf Graecoruni. Accepi
28. Juii. 1581 a Solom. Sch(weickero) depicta
k
) S. über ihn Mb 3r> (oben p. t)7J,
— 78 —
11) Libellus in 8* continens Barbarograeca, mihi a D. Theodosio explicata.
Sed in eo ligavi, in quo superiora sexti numeri sunt (= Mb 30).
12) Libellus oblongus, eiusdem generis, in 4*.
13) In Hippocratem nepl x^jiöv. In folio (= Mb 23).
14) 'laxpixa, fere Latina. In fol. lang und schmal.
15) 'OaiojiapTupes , Damianus novus, et Dionysius Areopag. In 4 figura
(= Mb 31).
16) naxepixflb xXoEa(iaTa. Fragmenta membranea patrum. In 4*.
17) WaXxtxi) Ti)(yri in 8*. omnia 28. Jun. 81 accepi. Unter dem Titel: Ali-
unde (sc. als aus Konstantinopel) a Graecis mihi data p. 177 f. sind noch zwei
weitere Handschriften verzeichnet: p. 177 Nr. 5 Epicteti Enchiridion, eleganter
Graece scriptum, et pulchre in membrana ligatum: mihi 23. Januar. 1581 a
2 Graecis, domi meae hospitantibus, Luca et Andrea Argyris, ex ins. Santorina
ortis, datum. — p. 1 78 Nr. 23 : Emmanuel Musikis Atheniensis, mihi domi meae
donavit libellum Graecum 16" magnitudinis crassum, versibus politicis constan-
tem. Incipit: ei ji^v oöv (laSelv, a Set TiaServ.
p. 183 s. 0. S. 76 und Mystakidis Revue des etudes grecques 1898 p. 287 ff.
Mb 38 (X.X. 7).
Papier 19x147« cm. 4**; in weisses Leder mit Pressung wie Mb 20 von
JoH. Gebstenmaier für 18 Kreuzer gebunden 1579. Im Anfang 7 ungezählte
Blätter; dann 644 von Cbüsius paginierte Seiten, denen 25 ungezählte Blätter
folgen. Ganz von Cbusius geschrieben vom 14. Januar bis 4. März 1579.
Gregorius von Nyssa Proömium und Predigten zum Hohen Lied. Titel
p. 1 : rp7)YOp(ou imaxoTiou vuar^g Tipooijiiov elq xb ccajia xöv dafiaxcDv. Abschrift
aus Mb 7 (auch seine eigene Vorbemerkung und die Dedikation des Th. Zygo-
malas hat Cbüsius abgeschrieben).
Auf dem ei-sten der ungezählten Blätter nach p. 644 bemerkt Cbusius:
Nysseni cantica
Constantini Manassis Chronica (= Mb 35)
Theodosii Meliteni xP^vtxöv ac Tiaxpia Constantinopoleos
(= Mb 20).
Uno eodemque calamo
descripsi anserino haec
Graeca*)
^) Dieselbe Bemerkung steht Ml) 35 p. 526.
— 79 —
Mb 39 (X.X. 30, 0).
Papier 20 x 16 V« cm. 4<>. Nächst dem ungezählten Titelblatt 130 von Ceü-
siiTS numerierte Blätter, denen 17 nicht numerierte folgen. In stärkerem l)e-
drucktem Papier. Ganz von Cbüsiüs geschrieben.
Auf der Innenseite des Umschlags vonie Bemerkung des Cbüsiüs : emi 1 552.
30. iulii : 5 crucig. et 1 4-
Phrasensammlung desCrusius aus Homer IliasV und VI, nach
der Versfolge angeordnet; am Schluss alphabetische Indices.
Titel: Phrases poeticae ex Horaero 1552. 1. Aug. die lunae. Anfang:
Si)v Saijiovt. Etiam neutra et activa verba construuntur cum praepositione ötcö
more passivorum. iliad. 2. vers. 72 etc.
P. 1 29 ff. auch einige Phrasen aus Sophokles.
Mb 40.
Papier 15*/2XlO cm. 8°. 32 Seiten, wovon 25 beschrieben. Vermerkeines
modernen Bibliothekars: „war hinter Basilius de gramm. exerc. angebunden" (d. h.
hinter die Basler Ausgabe von 1563).
J^^iSri seu exercitia grammatica Man. Moschopuli: in quibus
ipse postea vocabula grammatice explicat. Zwischen den Text sind fortlaufende
Interlinearglossen geschrieben. Text und Glossen von Cbüsiüs' Hand.
Anfang: Kupte 'ItjooO Xptoxe, 6 6efc$ i^|iö)v 6 ioKOptsx; eöSoxf^oai; TS^Sf/vat
8t4 xf^q äy^'^€ 6eox6)tou xxX.
p. 25 Subscr. : T£Xos x^ xe (itjvö? oeTCxe(ißpcou exet xfj^ o(öxr)p(a$ ^acpo^' (am
Rand : eo die D. D. Jacobus Andreae cum suis Witebergam migrabat Tybinga).
'ATceypatl^aiiTjv iyä) Mapxlvo^ 6 Kpouotos ev Tuß^YTÖ-
Anhang.
Mc 62 (S.S. 159).*)
Papier 30V»x20V« cm. Fol. In Ilolzdeckel mit Überzug aus gepresstem
weissem Leder eingebunden 1578. Ganz von Crüsiüs geschrieben. Im Anfang
6 ungezählte Blätter.
♦) S. obon S. 64.
igiKid ü|>iis
aiiiii 1S78 tum
emiemqiie ua-
laiiio, Rtiius.
Auf lier Innenseite des Vorderdeckels Inhaltsverzeichnis: Hie insnnt 1) Mar-
tyrologium ß Mensium, Graece, 2) Concioiies de sanctis, xpttov TptfirjVov. 3) Oratio
Graecormn contra purgatorium (dabei einige Bemerkungen von Professor Tafel).
Anf dem ersten ungezählten Blatt r. : M. iMartini Criisii Tyhingae utranique
linguam in Academia docentis 1578, Die Julü 3. Lieatura 7. Bac. Joanni fier-
stemeiero.
Folgen 3 leere Blätter.
Auf dem vierten ungezählten Blatt : I' r a e a in b u I a r e s e p i s t o 1 a e in
Synodum Chalcedonensem. I. Tomo Oouciliorum, Coloniae excusorum.
Auf dem fünften ungezählten Blatt: Insignis Descriptio picturae
Euphemiae Virginis pro tribunali stantis: ex Synodi Nit'aeuae II Actione 4.
Auf dem sechsten ungcziLhlten Blatt r.: Quando Autor huius Martyrologii ponit
-jOva^tv huius aut huius Sancti, xeXEla^x'. in hoc aut hoc Teniplo, praedicat Cou-
wtaiitinopüleos Tenipla. Ideo ilti ipse babitasse intelligitur. Auf demselben Blatt v.:
September inceiii describere
(Jctuher Fehru.
Menses Martyrologii November
huius Deceniber
Januarius
Februarius absolvi Mnii Ifi.
M. Martinus Cinisius, (pLXäJ^r^v, Tyhingae,
Es folgen:
1) 394 von Ckusios paginierte Seiten, die das Mn rtyrologium la-jvst-
^äptovj vom September bis Februar enthalten. Subscriptia p. 394: TeXo;
ToQ i^tK\LyffiOLiov aüv öerp ouvot^apfou : xi nxpiv ^iß^Jov eTeXeiiiöi] Tiapi tsO Ivu-
jAOTatou -/^xpzotfüXxTi'ii, xai ot avayiviäoxovTeg toüto, eüj^eofie aOT<|j. xai 'b aiüivta
il [iVTj|iTj 'ke-(iiii). (Am Rand: Quaedam, aboüta crant) (ü; XP^ ^eysiv stü-d. t«ö
('i*) yÄp djcafvou ä^io; eiTj : + dufiewv.
teXos xoö i^tuktjv. SQU (?) aüv Öe^"-
Absolvi ego M. Martinus Crusius, Tyhingae tiraec. et latiuus professor, die
16, Mali (die Veneris) hora meridiei decima 1578 in Museo meo, feliciter, es
Autographo papyraceo xaE taüta [liv St| TaOxa: So^st i^ Be^.
p, 395 (diese und die folgende Seite von späterer Hand paginiert): De-
scripsi propter Studium linguae Oraecae, quam protiteor : et ])ropter varios sauctos
et patiMw: nee non propter loca et civitates: et ut melius viderem erroi-es Grae-
corum inveteratos, de studio Monachatus, fiducia operum bonorum, invocationem
Sanctorum etc. Nou iutelie\erunt Articulum lustificationis u. a. f.
— 81 —
p. 396 Ex Epistola D. Joan. Jacobi Grynaei, Theol. D. et in Acad. Basiliensi
Professoris: ^uam Calend. Feb. 1578 ad me M. Crusium scripsit: ^o vero 14. Fe-
bru. die, cum Martyrologio accepi, per Franciscum Volckium, civem Tybingensein.
Mitto (inquit) Martyrologium : a me tandera inter Xeftpava literaria Ragu-
sini Cardinalis repertum.
Hie Cardinalis, nomine Joannes de Ragusio, Tit. S. Sixti, hunc, et alios li-
bros, Basileae, testamento Fratribus ordinis praedicatorum reliquerat. Obiit enim
ibi, tempore Concilii Basiliensis, quod fuit anno 1438 Christi. Eos nunc Aca-
demia habet.
Ex eiusdem Grynaei epistola 30. Mart. (die Resurr. Christi) scripta: quam
die 6. April. 78 accepi: qua ad meas literas respondit. TA ÖTcouXa, tä h xif
(lapxupoXoyfq), ipse quoque animadverteram. Agamus Deo gratias: quod luce sua
nos illustravit: nee sponte accersamus tenebras, eorum exemplo, de quibus apo-
stolus ait : Quia veritatis dilectionem non habuerunt etc.
In Autographi fine scripsi. Ataveyvtüv Jyß) Mapxtvos 6 Kpouoto?, Ixaxipa^
yX&aoriq iv Tuß^yy^j StSaoxaXoi;, jitjoIv ^aptvol^, Sxet owxrjpfa^ .öccpOTj, y^priaiyxtay
{lot xi]v ßtßXov, xö)V TceptßoTjxaxcDV xfj^ iv ßaatXefqc x^/ ^aupaxfSt OeoXoyfa^ Tcpooxa-
xö)v xod Soxxopwv: xupfou GÖXSpf^ou xoO Koxxtou xal xupfou cwavvou laxwßou xoO
rpuvacou: oös 6 6eö$ inl {nfjxtoxov o&^oi.
Nam Exemplar restituturus eram. Id autem 4. Jul. 78 Basileam D. D. Jo.
Jac. Grynaeo (liberis eins 1 fl. donans) per Jac. Schmid, Tybingensem civem (datis
3 Bac.) remisi. Rescripsit mihi 30. eiusdem Julii, D. Grynaeus, se accepisse.
Nach einem leeren Blatt folgt Barbarograecorum, vel aliter obscurorum in
hoc opere vocabulorum, index, ein Blatt füllend, alphabetisch. Dann auf 26 Blät-
tern alphabetische Namen- und Sachregister.
Nach weiteren 6 leeren Blättern der Titel:
2) Vitae sanctorum mense Martio Aprili Maio. M. Martini Crusii
Tybingae.
Die folgenden Seiten sind von Crusiüs paginiert, und zwar enthält:
a) p. 1 — 14 £iiiiyriai(; tpuj^wcpeX^c Tcepl xfj? xoö xupfou i^jiöv
lyjaoö XptoxoO xt(ifa$ eJxövo^ xöv ^^aXxoTcpaxfcDV. Subscr. p. 14: De-
scripsi ego Mapxivoxpouoio^ hanc Legendam (am Rand : Id est, TcXaajia eiq Tctaxwctv
xfjs xöv etx6vü)v 7:po^xuvifiaeü)^, post 7. synodum, ut existimo, ouvxe9£v) 20. Mart.
1577 adiectum in fine codicis manuscripti operum D. Basilii (am Rand: in Ducali
erant XI folia huius Legeudae), ad Bibliothecam Arcis Tybing. Ducalem pertinentis.
Est antiquum id opus: in cuius quodam margine est, Mapfa TcaXea: quod
lego, Mapfa TcaXatoXöy. quia margo est ibi desectus (s. o. S. 63 f.)
6
I p. 15 — 16 Sequentis ojieris eleuchus. + icivaS toO TpiTou Tpt[ii^vou + fo^
das Verzeichnis der Heiligeulebeu für März, April und Mai. Suhscr.
p. 16: ouYYPst^eis icapii toü öai'öu itaxpbi i^iiöv "Iwivvou toü itsTpivou.
äp)(aftci'j S£ 1^ (*o^ xXi)<JLC it^Tpa (s. o. S, 64).
Aiitographum continet folia 143, ünuinquodque follum 4 coliimims: quarum
uuaquaeque versus 34. Elenchus et Epigraphae xöv Xc^iuv, rhotgeschriben. Hiu
und mder ist wachs drein getreuft't, alt: quasi in Teiuplo fuerit id voluraeu
usurpatum ad cereos.
Auf dem nächsten nicht mitgezählten Hlatt r. : Autores sequentiuni vitaruui
seu concionum
Andreas, Archiepiscopus Cretjie, HierosolymiUinus. 64. vixit tempore Con-
stantini Coprouymi.
Gregorius Neocaes. Thaumaturgus 62.
IC'hrysostonius. 60.
Hagioclitus. 42. 76.
Petrinus. 16.
Nicephorus Monachus, vel Ardiimandrita, Biaclieniarum Sceuophylax. 93.
Procopius Diaconus. IIU.
Theodorus Protosecretarius. 17.
]i. 17 — ^179 Abschrift des Martyrolotciums, von Crusios angefangen 20. März
1577.
p. 179 Subscr.: V) ßißXog «öxtj xtX, wie oben zu p. ]R. Daneben Exeerpt
aus einem Brief des St. Gerlaoh an CBirsiiTs von 1578, enthaltend eine Be-
schreibung der Kirche des Prodronios in Koiistantinopel und ihrer Gemälde.
p. 180: Absolvi totum hoc opus feliciter 8. die April, 1577, quod ex Bihlio-
theca illustri Arcis Tybing. mihi öni xoO xaXoxäyaöou (ppoupip^ou 'Iwävvou 'Ep-
jiävvou ToO öis^nav/lfiii , conimodat« datuni descri|isi propter has causas totum
1) propter eloquentiam Graecam non conteninendani.
2) propter Graecoruni Religionem melius cognosceudam , operibus volunt
coelum promereri, Sanctos invocant, Monaehatum e-xtollunt, pro Sanctorum ima-
ginibus acerrime pikant,
Autographum, est menibraneuni , Regali nia^itudine, antiqua scriptura et
pulclira. Optarem, mihi eontingere alicunde reliqua huius generis tria volumina,
quae hic desiderantur.
M. HartinuG Crusius, utriusque Uuguae Professor in Academia Tvbingensi,
annum aetatia 51. agens, stans dcscripsi 20. diebus. T^ öeö Si^a.
— 83 —
3) p. 181 ueuer Titel: 1492. Ein büchlin (in quart aussgangen) inhaltend
die Stifftung dess Stifftes S. Peters zumAinsidel im Schaimbuch,
für Priester, Edeln und burger, dess lands zu Wirtemberg und Schwaben: ge-
schehen von dem hochgebomen hern hern Eberharten, Graven zu Wirtemberg,
und zu Mümpelgart, etc. dem Eltern. Getruckt zu Ulm 1493. 2. Martii, durch
Hansen Reger durch angeben dess erwirdigen und andechtigen hern und vatters,
Maister Gabriel Byhel in der H. geschriflft. Probst zum Ainsidel in Schonbuch.
p. 181 — 182 Text der Urkunde; p. 182 unten Notiz über die Zerstörung
des Stiftes Einsiedel durch Brand am 6. Januar 1580.
14 leere Blätter.
4) Auf 9 von Cbüsiüs paginierten Seiten: Graeca ecclesia, defendens
se in Concilio Basiliensi. Anfang: Ei jiJv nepl öjv iXXYjXoi^ dtjicptaßTjToO-
|iev, atSeatjKoxaTot xuptot xal Tcaxepe^, vfxrj (lovov :^v xö Tcpoxe£(ievov. Schluss:
(b^ 7rpo^So)ca)(i£v7)( izipocq xadapaeo)^.
Subscr. p. 9: Descripsi ego M. Martinus Crusius, Tybingae 7. die Septemb.
1578 ex libro 4. formae, varia (manuscripta et impressa) opuscula Graeca con-
tinente (quorum primum, MtOpyjSaxou xöv ßpouxou iTitaxoXöv auvaycD-pf)) qui liber,
ad Bibliothecam D. Joan. Reuchlini pertinens, mihi ab Aulico Durlaci Medico,
D. D. Joan. Pistorio Hesso, per Aulicum ibi Concionatorem , D. M. Hierem. Pi-
storem, die 14. Septemb. huius Anni, cum vetustissimo Exemplari manuscripto
Operum Dionysii Areopagitae, commodato missus fuerat. In Autographo, huius
de purgatorio Apologiae, folia paulo plus octo sunt.
- •• G*>ÄN»'WK.«) • • •-
6*
Register.
Accioli, Zenobius 18.
Achilles Tatius 39.
Aetios 64.
Aetites 82.
Ägyptischer Messritus 23.
Akoluthia auf Maria 20.
Alexias 26.
AmphilochioB 33.
Andrea Jak., Kanzler 13. 40.
41 f. 79.
Andreas von Kreta 32. 33. 82.
Äneas Sylvius 28.
Anna Komnena 26.
Anthimos aus der Walachei
60. 61.
AntiochoB apx**^ 7. 65.
„ Mönch der Laura
S. Sabae 72.
Autipatros von Bostra 32. 33.
Antonius v. Chios, Lehrer des
Griechischen in Ferrara 45.
Apianus und Amantius 29.
Apollonios von Tyana 18.
Apologia de purgatorio vom
Basler Concil 83.
Argyropulos, Joasaph, Metro-
polit von Thessalonike 46.
Argyros, Andreas und Lukas
45. 46. 76. 78.
Arius 65.
Aristarchos 47.
Aristeasbrief 62.
Aristophanes 58 f.
Aristoteles Rhetorik 39.
„ Analytica post.,
Vorlesung von Sch&ck dar-
über 41.
Aristoteles Kategorieen, Ana-
lytica 48 f.
Aristoteles Ethica Nicom. 49.
„ Schollen zur Rhe-
torik 77.
Aristoxenos 47.
Armenische Kirche 52.
Armenopulos, Konstantin 46.
Arsenios von Korone 75.
Äsop Fabeln, vulgärgriechisch
51. 52.
Astori 39.
Athanasios 7. 18. 52. 65.
Athenagoras 52.
Athosklöster 71. 72.
Autolykos 47.
Barbara vocabula , Barbaro-
graeca s. Vulgärgriechisch.
Bär, Mich. 18.
Bartholomäus, Ludw. 27.
Basileios der Grosse 5. 7. 32.
50. 61. 63. 65. 81.
Basileios von Emesa 52.
Basilicus, Jak. 28.
Basinius 59.
Beatus Rhenanus 37.
Bclisargedicht 77.
Beringer, Mich. 18.
Bibelkommentar zum Peuta-
teuch 62 f. 65 f.
Bibliothek s. Handschriften.
Bilder (Porträts) von Griechen
77.
Bilder in der Podromoskirche
in Konstautiuopel 82.
Billerbeck 24.
Binder, Joh., von Zürich 18.
Birgotis, Joh. 33.
Bonaphes, Joh. 46.
Brem 25.
Brenz 41.
Breuning, Georg 27.
Briefsammlungen 55 ff. 70. 71.
73 f.
Brutusbriefe 83.
Bücherdieb verflucht 60.
Bücherverzeichnisse 47.71f.77f.
Budina, Leonhard aus Laibach
69.
Busenreut, Joh. 33. 35. 67.
Byhel, Gabriel, Propst von
Einsiedel 83.
Gandidus P. 24.
Ganones festorum Graecorum
73.
Ganter, Theod. 22. 54.
Gatzbeg, Abraham 33.
Chalke, Insel (Bibliothek) 72.
Ghalkondylos, Nikolaos oder
Laonikos 26 f.
XpT)a(i.ot T(5v *GXXi)vtxb)v Octov 51.
52. 53.
Ghristoph, Herzog von Würt-
temberg 62.
Ghristusbild 81.
Christusbrief 60.
Chronik, byzantinische 24. 77.
Chrysoloras, Manuel 23.
Clubes 15.
Coccius, Ulrich 36. 67. 81.
Concil (s. a. Synodus) von Ba-
sel 19. 28. 37. 83.
— 85 —
Concil von Constanz u. Ferrara
28.
Concil von Chalkedon 80.
„ von Nicäa 80.
Conciones, epistolae, exercitia
Barbarograeca 55.
Constautinus Manasses 67. 72.
78.
Cropacius Polacus poeta et mu-
sicus 24.
Grusius, Martin, seine Biblio-
thek 1 f. 77.
sein Geburtsort Bote-
stein 36. 43.
— — Verzeichnis der aus
dem griechischen Osten in
seinen Besitz gekommenen
Gregenstände und Bücher 77.
— — Phrasensammlung aus
Homer und Sophokles 79.
Cypern, Könige von, in Padua
begraben 28.
Damascenus 73.
Damianus v/o?, Märtyrer 58.
73. 78.
Damianus von S. Maria 53.
Daniel Paläologus von Athen
77.
Darmarios, Andreas 69. 76.
Demetrios 57.
Demetrius Constantinopolita-
nus 26.
Deuteronomiumkommentar 66.
Dionysios Areopagites 21. 58.
78. 83.
Dionysios von Athos 74.
Dokianos, Johannes 69.
Ducange 71.
Eberhard im Bart 83.
Eckard, Georg 18. 29. 31.
Edikte byzantinischer Kaiser
64.
Einsiede!, Stift zu S. Peter,
Stiftungsurkunde 83.
'Enapytai YSiTvi(5aac dcXXYJXaic 21.
Epiktetos Encheiridion 78.
Eratosthenes 21.
'Epcütaicöxpcatc 6. 7, 50.
•ETioaTi^(a 11 f.
Eüxo^öfiov 49. 59.
Euklid 12. 47.
Eunomios 5. 7.
Euphemia 80.
Euphrosynalegende 51.
Eusebios 5. 19.
Eustathios, Romanschreiber 69.
„ Abt von Atalene 72.
Evangelienhandschrift in Ba-
sel 64.
Evangelium Johannis 11.
Exoduskommentar 63. 65.
Falieri s. Marino.
Florentius, Dialog 19.
Florus, Sam. 27. 29.
Fragmentum monasticum 73.
Gabriel von Philadelphia 75.
Garbitius, Matthias, Illyricus
62.
Gaudentius 47.
Gebete, griechische 49. 59.
Genesiskommentar 62.
Gennadios 23.
Geographische Fragmente 8.
21 f.
Georgios chartophylax 32.
„ von Athen, Lehrer
in Thessalonike 45.
Gerlach, Stephan 2. 3. 4. 6.
13. 37. 40. 44. 48. 56. 58.
67. 68. 70. 71. 72. 73. 75. 82.
Germanos, Patriarch 32. 75.
Gerstenmaier, Buchbinder 25.
29. 44. 61. 67. 78. 80.
Gesänge, christliche der Grie-
chen 60. 73. 78.
Gesner, Conr. 26.
Grammer, J. 12.
„ Samuel 41.
Gregorios Abbas 47.
Gregorios von Nazianz 5. 8 ff.
19 f. 64. 73.
Gregorios von Nyssa, Predigten
auf das hohe Lied 3. 13 f. 78.
Rede auf Pulcheria 22.
54.
Thaumaturgos 32. 82.
Griechen, die den Crusius in
Tübingen besuchten 76 f.
Griechische Geschichte seit der
Einnahme von Konstantino-
pel 77.
Gruppenbach, Georg, Buch-
drucker 44. 67.
Grynäus 19. 29. 37. 63. 65. 67.
81.
Gualtherus, Rodolfus 18.
Hag 25.
Handschriften aus Alexandria
6.
— aus Augsburg 26. 29. 33.
35. 64. 69.
— aus Basel 19. 36. 38. 62.
64. 65 f. 81.
— aus Budapest 64.
— aus Durlach 20. 51.
— aus Heidelberg 27.
— aus Konstantinopel 4. 6.
13. 23.
— aus Reuchlins Bibliothek
14. 21. 52. 67. 83.
— aus Strassburg 23.
— der Tübinger Schlossbi-
bliothek zu Crusius' Zeit
62 f. 81. 82.
— griechische, des Herzogs
von Wirtemberg 67. 69. 72.
— aus Zürich 18.
Handschriftenkataloge 71.
Handschriftenpreise 6. 40. 44.
67. 68. 69. 77.
Häretiker 47.
Härtung, Job. 18 f.
Hättler, Barthol. 23.
„ Joh. 23.
Haus, Bernhard 51. 52.
Haylandt, Samuel 54.
Hebräisches Alphabet 66.
Heerbrand, Jak. 13. 41. 42.
— 8(i —
^^^
^^P ileiizel, J, S. 2« 30, Sl. 33, 34.
Jnlianns »5.
Leviticuskommentar 66. ^H
^^B 36. M.
Jurtstische Schriften 4« ff.
LibanioB 19 f. ^M
^H Uermodoros 57.
Justiuianiis, Novellen 40.
Liebler, Georg 35. ^1
^^B üeafchioB \oa Jerusalem 33.
JustinuB 51. 52. 53.
Literae sjnodicac 71. ^M
^^M Hierarcliia eccleBiastica , coe-
LonguB 39. H
^M
Kabasilas (od. Kib.) s. Symeon.
Lorch 28. ■
^^M UierunymoB van Kypros ü».
Kalekas oder Kalykas, Manuel
Ludwig, Herzog von Winem- f
^H mUer, StifUephurus 12.
34. 33.
berg «. 55. 58. Ö7. KH. 73.
^M Hippartboa 47.
Kali, Nikolaus 76.
KalÜBtoB von Rhodos 74.
Maier (Meier), Jak. 18. 73. 7.5.
^M Hirsau, Kloster S9.
Kalonaa, Gabriel 76.
Makarios von Patmos 74.
^B Hohenstaufen 38.
Kalotes von Zante 45.
]t.Xkaiia 50.
^^P Ho nie rpli rasen des Cruäiiig 79.
Knvdvif ouvoiwo't xai inootoXwoi
Malaws, Manuel 40. 67. 77.
^^B HonoriOH, Joh. 39.
50.
Mamaa, Märtyrer 63. 73.
^H HÖBchel, Daviil 36. 53. 77.
Kantakueenos, ÄndronikoB u.
Manasses b. Conslautinus.
^H Hulderich, Joh. 25. m 29.
Michael 45.
Manuel 57 a. a. rhrysoloras.
^H V. Hütten, Georg Ludwig 17.
KantakuzenoB, Georgios 7ä,
Marcoleon 14 f.
^H llypsikles 47.
Kataloge griechischer Biblio-
Marcus, Patriarch von Alexan.
theken 71 f.
dria 60.
^H Jäger, Mebh., lierzogl. äekre-
Keim, Joh. Georg Ulr. 19.
MargunioB 45. 53. 75.
^H
KircheogeBcliidilüche Notizen
Maria, invocatio an sie 20.
^H Jakobiten 52.
H.
„ Paläologa 63. HI.
^H Jercmiiis üiiardianu); 24.
Klulies 15.
Marino Falieri 53.
^^H Patriarch 4ti. ob. 75.
Kock, Ulrich :i6. H7. 81.
Martyrium der 7 Knaben in
^H TOQ Adrianopolis 74.
KöUin, Jos. 25.
Ephesos Sl.
^H Jrruaalem, EkphraBÜ flO.
Kommentar z. Pentateuch 62 f.
Martyrologien 29 ff. 58. 80.
^H Juasaph (s. a. Argyropulos) 57.
KouBtaniinopel, Eroberung 28.
Mattbaiis Rtpi lÜTiEoualou 55. 56.
^M
Koresios, Joh. 57.
Mauricius, Philipp 77.
^1 Johannes Ubrrsostonios 5. 33.
Kosmas 61.
MaiinioB an Salomon 53.
■
Kreuzigung Chriüti s. tta.ipi^
MargunioB 53.
^K Johannes Uamaskeuo« 5. 6. 7.
a.(. Verse.
Medizinische Notizen 6. 60. 78.
^H 33. 33. m.
Kunius, Alben 11 f.
Megisser, Hierouym. 25. 37. 39.
^H Johannes HagioklitDH SS.
Kuropalatos K8.
^H „ Nathaoael, Priestt^r
Kjrillos 52. 65. 66.
Melitenos, Theod. 44. 78.
^V in Venediji 75.
Merck. Andreas 46.
^H Johannes PetrjnoB 82.
Lang, Joh. 27.
litTivoi», X6f>i Ttip. |i. 49.
^H von Bagusa 19. «>8.
LaskariB, Theod., Kaiset, seio
Mctrophanes, Patriarch von
^V
BUd 35.
Konstantinopel 71 f.
^B Johannes von Tbessalonike 4ti.
Lateinische Sekten 8.
— Metropolit von Thessalo-
^K Rhetor 57.
Latus, Joh. 27.
nike 45.
^K Scholasticus 48.
Logenden 30. 35. 49. 55. 58.
— Metropolit von Berröia 56.
^H Zfgomalas 55. 5» 77.
59 f. 61. 64. 72. 78.
Michael, e-Mpxoc in Venedig 4S.
MUoitiB, Jak. 25.
^H Joseph, Bischof von SkjrroH 74.
Leo der Weise, Si.tünua.s 37.
MithridatcB, Brutusbriefe 83.
^H Irene, Kaiserin »4.
Leonhard, Lehrer des Crufiius
Monatsdaten, antike bei By-
28.
xantinem 75.
^^H Isopsephen 8.
Leontios 25.
Moralisches 19.
^^1 Judeu-Eid 47.
Leslarcbos, Hermodoron 57.
Morhard, Joh. 27.
— 87 —
Moschopulos 14 f. 48. 79.
Müller, Veit 18.
Musicac notac Graeconim 70.
Musikis, P^mmanuel 78.
Neiiberger, Christoph 30. 31.
34. 35. 64. H9. 70.
Nikanor, Metropolit von Athen
SO.
Nikephoros Gregoras 19.
— Patriarch von Konstanti-
nopel (&[xüXoY>)Tii?) 56.
— Archimaudrit 82.
Nikolaos 57. 61.
Nonnos Abbas, Kommentar zu
Gregor von Naz. 10.
Notenzeichen , neugriechische
70.
Numerikommentar 66.
Nüscheler, Joh. Jak. 18.
Occo, Adolf 49. 50.
„ Davi<l 39. 49. 76.
Ochsenbach, Tübinger Schloss-
vogt 62 f. 82.
^^cpixia ExxXTjoiaarixa 35. 68.
Oktoechos 73.
Oporinus. Joh. 27.
Oracula deorum Graecorum 51.
Orneosophicon 25.
Ürsini, Fulvio 39.
()rt<»lius, Abraham, Theatrum
mundi 76.
Osiander, Luk. 13. 44.
Osterbergica schola 35.
Österlin, Mich. 26. 27. 28.
Pachymeres, Georgios 34 ff.
Palaiologos, Michael und An-
dronikos, ihre Bilder 35.
Palaiologos, Daniel 77.
Panaitios Tiep'i twv xaÖTjxövtwv
72.
llav$ExX7); 72.
Paraskeua, Joh. Konst. 76.
llaipia kcovaTavTivounöXeo); 44.
Patriarchae Constantinopoli-
tani 40. 77.
Patristische Fragmente 78.
Petra, Kloster 82.
Pfeuffer, Georg 25. 27.
Pfister, ('hristian 35.
Phalarisb riefe 53 f.
Philelphus, Fr. 28.
Philippus Solitarius Dioptra 4 f.
6 f. 72.
Philosophische Fakultät Tü-
bingen, ihre Bibliothek 1.
Philostratos 18.
Photios 52. 65.
<l>u9ixbv fragmentum 20.
Pistor, Jeremias 83.
Pistorius, Joh. 21. 51. 67. 68.
83.
Plato 37 f.
Pleininger oder Plieninger 14.
Plotinos 64.
Polybios 16.
l*ompeius Trogus 72.
Porpliyrios, iha^tayr] 49.
Portus, Fr. 24.
npaxTixa lij; TpiTi); auv^Sou 51.
Predigten aus der Tübinger
Stiftskirche , von Crusius
griechisch oder lateinisch
nachgeschrieben 40. 41 ff.
Predigten, byzantinische 55. 77.
Preuninger aus Rothenburg a.
T. 18.
Prodromoskloster 64. 82.
Prokopios Diakonos 82.
^'aXtix^ "f^X^^ 78.
Ptolemaios, Claud. 47.
Pulcheria, Tochter des Cru-
sius 22.
Quintus Smyrnäus 50 f.
Raillinger 69.
Rätsel 60.
Rauch (Kouchius) Joh. 25. 27.
Rebenstock, H. P. 71.
Reuchlin, .loh. 14. 52. 54. 65.
67. 68. 83.
Reusner, Nikol. 35.
Reuss, J. D. 1. 17. 38.
Rhele, Philipp, Maler aus Ulm
37.
Rhendines 73.
Rhinuccius, Alemanus 18.
Ryttel, Bibliothekar 44.
Samares, Georg 28.
Sbiros, Michael 57.
Sbyros, Gabriel 45.
Scalichius, P., Vorlesung über
Dialektik 42.
Schäck, Jak., Vorlesung über
Aristoteles 41.
Schard, Simon 47.
Schegk 64.
Scheubel, Joh., Professor der
Mathematik 12.
Scheur, Lor. 27.
Schmid, Jakob 81.
Schmidlin (Andrea) 41.
Schmittheuser 44.
Schnepff, Theod. 13. 37. 42. 43.
Schollen zu Aristoteles Rhe-
torik 77.
— zu Gregor von Nazianz 10.
— zu Libanios' Briefen 19.
— zu Hippokrates -ep\ yupioiv
48. 78.
— zu Constantinus Manasses
72.
Schuhmaier, Daniel 53.
Schwarz, Joh. 55. 57.
Schweicker od. Schweickhard,
Wolfkonrad 37.
— Salomo 73. 75. 77.
Sermones patrum (rraeci 31 f.
Severianer 52.
Sibyllinen 52.
Sigwart 41.
Simler 18.
Sinai 60. 70.
Sintzendort 77.
Solinus, Moyses 24.
Soplioklesphrasen des Crusius
79.
Sophronios 72.
Spach, Israel 23.
Spindler, Peter 25.
— 88 —
/^
Splenios 5.
Stähelin, Jak. H5.
Stamatios 57. 7H.
Stammbuch des St. (rerlack 71.
liaüpb>a(( Toü xupiou 53.
Stolin 41.
axiyjüi 21.
Stilbes, 9tixo( 20 f.
Stingelhaiiner, Christoph 25.
Symeon Motaphrastes 29 ff. 80.
„ Diakon in Konstanti-
nopel 44.
Symeon, Mönch aus Makedo-
nien 49. 59.
Symeon Kabasilas 55. 56. 57.
Synaxarion 80.
Synodus ephesina 51.
BffiaTocrtvToXai 57.
Theodoretos ^pconloii; 6S.
„ f^egen Kyrillos u.
a. 66.
Theodoros, ayto; 7.
„ Melitenos 44.
von Edessa 52.
n
Theodoros von Karien 52.
von Trapezunt 61.
Protose kretarios 82.
Thcodosios Zygomalas 13. 48.
55—57. 58. 70. 71. 72. 73. 74.
75. 77. 78.
Theodosios, Geograph 47.
„ Rhetor 57.
Theologische Traktate, kleine
5. 7. 8. 55. 59 f. 73.
Theophanes 7. 55. 5H.
Theophilos 7.
Theophylaktos Simokatti's 19.
Thermus, Marc. 33.
Theseis 19.
TholoUes Jos. 45. 76.
Thule 22.
Tomann, Sadrach 18.
Toxites, Michael 62.
Trucellus, Alexander 76.
Tübingen, siehe Handschriften
(Schlossbibliothek).
Tübingen, Grafen Conradus,
Albicus, Hermaunus von T.
76.
V. Ungnad, David 44. 67. 70.
Valens Antiochenus 47.
Varnbüler, Joh. Jak. 48.
Verse auf den Gekreuzigten 7.
Versus politici 78.
Volck, Franz 81.
Vulgärgriechisches 5. 30. 31.
35. 55 ff. 77. 78.
Walther (Gnaltherus) 18.
Welling, Heinr. 27.
Wieland, Israel 46.
Wilhelm von Tyrus 29.
Wolf, Heinrich 18.
„ Hieronymus 29.
Wolfliard, Alex. 27.
Xylander, Wilh. 27.
Zopyros 19.
Zygomalas s. Johannes und
Theodosios.
3 2044 031 545 56
\
^J???^jPV^
■^
■^ ^^-'■^-