%
m-.
*
r^^'^.^:
»
l»i>
■^^*^.
(t
i
t^
•6'
f«
-.diittL.
A
BERNARD M, ROSENTHAL, INC.
BOOKSELLERS
1 ^ I Poi? Strcct,San 7ranci5co,Cmiforuia ^^io8
Tclcpnonc T^ i j ^: 9 8 1- 1 1 1 ^
BALBINUS, BOHUSLAV, S.J., 1621-88.
Vita S.Joannis Nepomucenis, sigilli sacra-
mentalis protomartyris, nunc aucta ex actis
processuum, i^^saque solemnitate canonizationis.
With 33 full-page engraved plates (incl.
engr.title) by J.A.Pfeffel. 2 leaves, 76 pp .
19.2 cm, old (prob .contemporary) leather-
backed marbled boards; rubbed, spine partly
torn. Augsburg: Pfeffel, 1730.
A native of Ktiniggratz, Balbinus entered the
Jesuit novitiate in 1636, and S|£SKK his entire
life to his studies and publications —
DeBacker/Sommervogel lists over thirty titles,
not counting unpublished MSS (based on
Balbinus' bibo-bibliogr . in vol.ii of the Bohemia
docta) .
of St.John Nepomuk (1345-1393), national saint of
Bohemia, was martyred following a dispute be-
tween King Wenceslaus IV and the archbishop of
Prague . But "it appears certain that the per-
son canonized in 1729 was not the historical
John of Pomuk or Nepomuk" . XKSXKXSpQf|Ql|[ His
canonization 5S[5XSSSKX|[ was strongly supported
by the Jesuits, who hoped that his new cult
in Bohemia would obliterate the memory of
Jan Hus. Almost half the text is taken up by
material related to the canonization proceedings.
The beautiful full-page plates illustrating
St.John's life from infancy to sainthood,
are the work of J.A.Pfeffel.
Two 18th-cent .owners' names, exlibris of the
Dominicans of Woodchester. A few light stains but
internally a nice copy.
DeBacker/Sommervogel i,792,etc; Enc.Brit .llth ed.vol.l9
(cited above) .
ciSVc;^-/^^'- ^.^V- i^a^^ CV^^,- >^.-..^ - c4..9,^- ^^.^..^P.
•''/. J'!-.'-
^%.
^«-Mt*^ w^c^i^A^cT Ayi^^
Cwn Jrizr S C M.
I .V /■
VITA
S.JOANNIS
NEPOMUCENI
SIGILLI SACRAMENTALIS
PROTOMARTYRIS
CONSCRIPTA PKIMUM
P. BOHUSLAO^^BALBINO S. J.
NUN^C AllCTA
EX ACriS PROCESSUUM,
IPS^giUE SOLEMNIIAIE
CANONIZATIONIS
EJUSDEM S.MARTYRIS:
ILLIISTRATA ICONISMIS XXXI II
PRiEClPUA DlVl ACTA EXHIBEN HBUS,
SECUNDO INCISIS, AUCTISQUE,
ANNO, QllO
eeatVs nepoMVCenVs festo IosephI saCra
APOTHEOSl DoNATVs fVIt.
CUM LICENTIA SUPERIORUM.
AUGUSTJE nNDELICORUJI
SuMPTiEUS ET cura JOANNIS ANDRE/E PFEFFEL,
C;ESAREI CHALCQGRArHI , I73O.
m (o) m
VITA
S. TOANNIS NEPOMUCENI
ECCLESI^ METROPOL. PRA-
GENSIS S. VlTl CANONICI,
PRESB. ET MART.
BOHUSLAO BALBINO S. J.
Aftis Sanaorum ab Hagiographis Socie-
tatis Jefu Aiitverpienlibus ad diem
i6. Maji inferta.
PIIOLOGUS.
I. TW TUllumumquarntarninfelixjtarnbonisinimicum, ac
I X^ tanta fterilitate damnatum Chriftianae Reipublicae
feculum illuxit , in quo nafci U crefcere pietas U
*Avtus non polTent : imo quae deteriora fuere tempora , ea-
dem feraciora fuere fandiitatis : adverfa enim virtutem non
opprimunt, fed faciunt, & fadam corroborant. Quod vel
in Bohemia noftra Wenceslai , Caroli IV. degeneris filii,
Regis ac Caefaris Imperium fatis oftendit : qui cum Prin-
ceps eflet ignaviffimus , idemque in luto fanguine macerato
X2 (quod
PROLOGUS.
(quod ei Sc in baptifmo , U poftea dum infans coronatur,
ominose contigifle fcribit Paulus Zidets in Chronico Bohe-
miae M.S.) federet, id eft libidinose U crudeliter regnaret;
tamen in tanta univerfi regni a capite fuo corruptela, Eccle-
(ia Bohemica, U praecipue Pragenfis Metropolitana , tam
infigni numero virorum, fumma generis claritate, doQ:rina,
rebus fortiter pro Ecclefiae immunitate gefiiis, vitae innocen-
tia ac fandimonia , caeterisque magnorum Sacerdotum vir-
tutibus eo tempore abundavit , ut non ferrea , vel lutea;
fed aurea 8>c gemniea Ecclefiae tempora rediifle viderentur.
De lais iiluftribus Pragenfis Ecclefiae viris in hiftoria Metro-
politanae Pragenfis Ecclefias egimus: nuncS.Joannis Nepo-
mucenfisvelNepomuceni vitam &c mortem feliciffimam bre-
vi compendio compleQar , idque in arcani Confefilonis Sa-
cramenti (cui ille vitam fuam impendit) honorem hc glo-
riam. Ac nihil ego quidem dubitem , tanti Martyris Vitam
pridem confcriptam in antiquitate fuifle : at haerefis, quae S.
Joannis mortem paulo poft excepit, iisdem flammis,quibus
templa Sc coenobia omniaapud nos confiderunt, corrupifTc
videtur. Quae igitur de fantio Martyre adferemus , in ma-
nufcriptis plurimis ea aetate viventium hominum (quorum
mihi fuppetit copia ) tum in typo expreflis codicibus reper-
ta, &i in ufum fumma fide U religione colleda, non
tani diligentiae cuicui meae, quam felicitati,
quod inventa fint, adfcriban-
tur.
CA-
MiiteMiiii
iitiiisi
r.- A i:
m (0) m
-rv '»--.■'»-«- ■- ■■ .■..■...- - - -. . -.' il? *V» Stf" ^
CAPUTI.
Fueritia S. Joannis , Sacerdotium ^ ce-
tera munia,
1. "T^ TAtus eft S. Joannes Nepomucenfis in Bohemi^ oppido
j^kl Nepomuk, vel (ut veteres appellabant) Porouk , in
^ ^ Pilsnenfi regione, Praga diftans Bavariam verfus ma-
gnis decem milliaribus. Oppidum Nepomuk argenti fodinis
quondam nobile, tum religionis antiquae veftigiis , nec minus
Monte, qui oppido incumbit, & Viridis dicitur, celebratum eft:
quod nimirum in eo monte (ut ex Annalibus Bohemicis conftat)
S. AdalbertusPragenfisEpifcopus, Roma adBohemos gentiles fuos
redicns,multisannis negatamBohemiae pluviam, randifTimsCru-
cis figno, cum bonis precationibus in campos late jacentes efFor-
mato, ftatim coelo dediixerit; ac primum hunc montem, totain
deinde reliquam Bohemiam gratiflTimo furgentium herbarum vi-
rore recrearit ; unde ctiam Pomok vel Pomuk, ab immadefcen-
do, loco nomen datum exiftimo. Quo annoS. Joannes editus
in lucemfit, fcire non pofllimus, ex aetate reliqua fufpicamur, in-
ter annum M.CCC.XX.&XXX. ortum efle. Parentes, oppida-
ni & mediae fortunx fuerunt, pietate magis quam genere & opi-
bus illuftres. Pietatis hoc indicium eft, quod jetate jam feneda,
cum prole omni carercnt, precibus & votis faCis ad Dei Mairera
(quae in ftatua fua fub Viridi- monte in Coenobio Ciftercienfium,
non ita procul Nepomuko, religiose a populo colebatur ) impe-
trarint filiuro ; cui, ut aftete ergaMariam Dei Matrem ipfo no-
A mine
2 f^ita S. Jonmis Nepomuceni
mme adtnoneretur, Joannis impofuere nomen. At non uno be-
neficio cpntentaVirgoMater, qux nuper cx utero fterili Joannem
eduxerar, & prope creaverat, eadem recreavit ; nam cum puel-
lus Joannes in graviiTimum incidifTet morbum, voto ad ejusdem
Div£ Virginis fimulacrum a parentibus edito, & promiHis in ceta-
tem reliquam pro filio obfequiis, protinus furrexit incolumis.
3. Scd ante id quoque fervi fui fandimoniam & cceleilem
vitam coelefti indicio comprobaverat DEUS : nafcente enim Ne-
pomuci Joanne, ferenifiiraae quaedam flamma:, coelo vifas defcen-
dere, amabiii & innocenti luce, gratifilmo civitati fpe^laculo,
totam domum, in qua Joannes nafcebatur, circumfuderant. Hoc
fiaramarum auguriumfandifllmis quibusdam viris in ortu conccf-
rum,S. Joannes nofter tota reliqua vita, ardentifTimis ad populum
fermonibus, 5c ignitis ad Deum precibus approbavit : eaedemque
flammas coeleftes ctiam mortuum funt comitatae , & merfum in
fluminis alveo prodiderunt. Sed m hiftoria prasverti non decet.
Puer Joannes, ut primum fcholis admotus eft, formulam divino
facrificio miniftrandi exafte perdidicitj eaquc in ufum deduda,
nuUo poftea impellente, quotidie cum prima aurora ex oppido
ad Ciftercienfe Coenobium decurrere, omnibus ex ordine quot-
quot facra facerent Sacerdotibus ad aram miniftrare, confuetudi-
nem fibi fecit; tanta tamque pertinaci pietate, ut jam velut do-
mefticus & Sacrificiorum ftabilis adminifter inter altaria verfaretur.
Quo, parvo quidem in fpeciem , fed non plane futili adextremum
argumento, magnum aliquid fejamtum in puerojoanne viderc
prudentes credebant.
4. Erat ei, eum dulci & rofea quadam ac pudibunda pieta-
te, acre, vividum & igneum quoddam ingenium j cui ut paren-
tes crefcendi darent copiam, Zatecium ad celebres ea tempeftate
Latinitatis Scholas miferunt. Hic prima latinae grammatics ele-
menta, ac reliquasannisfequentibus humaniores difciplinas, egre-
gio profeftu & rara ingenii commendatione percepit. Praecipue
juve-
i.A.p f^- A.ir
Cm Pt.SC. M.
L i T ^.,. A..K
Cicm li-.S.r.M.
i.A. i'.c.r.~. A i:
Fresbyteri k5 Alartyris, 3
juveni ad bonas fpesgenito eloquentiae ftudium placcbat,ad quam
cum natura ipfa conformarat & finxerat : plerumque enim g^nio
cujusque impcllente id in ftudiis noQris fcquiraur, quod nos afle-
qui pofle confidimus; fine fpe captare profcclum,irritus laborcft.
Cum jam Zatecii (urbs efl: Bohcmiae celebris) nihil rcflaret di-
fcendum, ad altiores fcientias, nequelinguam tantum,fed pedus
ipfum excolcndum , Pragam Joannes contcndir. Paulo ante tem-
poraUniverfitatemStudiorumPragac excitaratCarolus IV. Impcra-
tor&BohemijERex : & conquifitis ex omnibus litteratisUrbibus,
Parifiis, Bononia, Padua Magiflris, omnis dodlrinae divina? & hu-
manai Scholas aperuerat. Ad eos igitur (z(q. Joannes nofler ap-
plicuit, acpriroumPhilofophizeMagifler inter primos, tumTheo-
loglai ac Sacrorum Canonum & Decretorum creatus efl Do£tor.
Theologiam ad Ecclcfiam Collegiatam S. ApoIIinaris in Nova - Ur-
bc Pragenfi (ubi ea frequenriflime docebatur : nam ex vicina
Wiflehradeijfi ELt-Iefia Clerici omncs Iiuc itabant) audiviflfe con-
flat, fub optimis Magiflris 5 ccteras fcicntias in quibus Collcgiis
perceperit, incertum eft.
5. Jam pridem ex quo dare litteris operam coeperat Joannes,
ad Sacerdotium & animarum obfequia vocari fe fenferat: arden-
tius, cum jam prope mctam cflet, ad id etiam ferebatur. Quam-
vis vero ftudiis litterarum pietatem & virtutem fcmper conjunxe-
rit j tamen cum exiflimaret, quo quis magis ab animi cultu com-
paratus ad fufcipiendos Sacerdotum ordincs accefl^erit, eo poflea
felicius inanimarum falute verfarij integrum menfem abomnibus
profanis negotiis vacuum , Sacerdotio pra:mifit : quem menfem
totum in afflidando corpore, repurganda confcientia, impetran-
dis coeleflibusad tantum tamque divinum munus auxiliis,piisque
commentationibus & confiliis in futurum, traduxit. Ex hac foli-
tudine cgreflij?, & facris initiatusOrdinibus, ciim nullas ad popu-
lum phaleras & mulfa dida, ut ait Comicus, fed Spiritu divino
anirnata vcrba & coekflia fenfa, veiut haflas amentatas, autpo-
A 2 tius
4 P^itd S.^oamis Nepomuceni
tius ipfos currus falcatos in fubjedam concionem ex alto immit-
teret, & regnaret in animis, ex auditorura commendationc, mo-
tUjlacrymis, & magis emendatione vitas , magnam paravit fibi
audoritatem, & brevi praeftantis Ecclefiaftac nomen apud Pragen-
fes eft adeptus. Itaquc approbatione omnium Joanni in bafilica
BeatiffimjE Virginis ante Laetam - curiam (vulgoTeinam vocant)
in antiqua urbe Pragenfi, primario urbis !oco, concionandi mu-
nus iraponitun Difficilc efie potuiflet, auditores jam pridem ma-
ximis & difertiflimis viris afluetos tenere dicendo. Succedebatur
ConradodeStiekna, quem unumaetatis fuae eloquentifllmuroPra-
genfes fuifle crediderant : fuccedebatur Joanni Milicio , non ita
pridem extindo, quo dicente, una omnesraatronasPragenfes ve-
ftium luxum abjecerant, meretrices poenitentes magno numero
coenobiis Ctic^ incluferant, lupanaria cives ipfi dejecerant. Tamen
Joarmes nofler omnem illam populi exfpedationera implevit, &
defideria fupcriorum concionatorum extinxit , prudcntiHima mo-
deftia femper abfiiinens a contentiofo diccndi genere, & invidio-
fis inOrdinesMendicantes inveftivis, quod magnis illis quos mo-
do nominaveram Ecclefiaftis, ut tum erant tempora, grave apud
multos odium, Romae accufationes , ac prope exitium legimus
attuliflfe.
6. Jam S. Joannis labor, dodrina, virtus, & parta tot mc-
ritisapud omnes auftoritas altiorera raerebantur gradura. Itaque
Joannis Archiepifcopi commendatione, de coramuni fententia,
in Canonicorum Collegium fandae metropolitanae Ecclefia; Pra-
genfis adlegiturj fimulque ei in eadera S. Viti Ecclefia ante Cae-
farera concionandi defertur provincia. Primum illum honorem
diu recufavit S. Joannes, diuque cum beati viri modeftia pugna-
tum eftj cum verofe eo loco indignum diceret, omnium ramen
vocibus fuperatus eft, clamantium, Tanto meliore^«5c digniorem
efle, qui non ut ceteri honores quasreret, fed ab honoribus quas-
reretur. Corapluribus igitur annis in Ecclefia S. Viti Boheraiei
Ecck'*
Citm J^. S. C.
Cum R-. S. C. M
Presbyteri k^ Matyris, 5
EcclefiaftjE munus S. Joannes jam Canonicus obiit: eiimque non
modo Rex & aula univerfa, fed iidem,qui olim inTein concio-
nantem audierant, fequcbantur. Prscipuum concionum argu-
mcntum poenitentia fcelerum fuit; tum adversiis licentiam nobi-
lium & Aula;,adversiis ebrietatem qux tum invaluerat, adversus
luxum ac ceteros corruptifTuTii illius fccuii mores contentio , &
poenarum coelitus infligendarum reprasfcntatlo. Nondum Wen-
ceslauslmperator ad irnum maiorum devenerat. Itaque viri do-
drina, fapientia, & interioribus litteris captus, & eloquentia vi-
dus, audito Joanne multa faciebat.
7. Tradunt veteres memoria? , ctim forte per id tempus
Sedes Epifcopalis Litomifslii in Boheraia vacaret, Joannem a Re-
ge ad eam Cathcdram ante omnes fuifle deftinatum : at is m«I-
tisin fpeciem probabilibus caufisaIlatis,Ca^fareniabeacogitationc
dimovit. Pracpofiti exemptje Ecclefia! Wiflchradenfis dignitas eo
tempore in regno par erat dignitatibus primis : Princeps regni Can-
cellarius, primus poft Archiepifcopum regni Primatem, Prxpofi-
tus Ecclefiac illius (quae ingenua uni Romano Pontifici immedia-
te fubjeda efl) habebatur: adde opum ingentem vim, nam an-
nui proventus ad odoginta florenorum Hungaricorum millia afcen-
debant: fumma profedo prsflans, quze, npndum apertis naviga-
tione Indiis, alterum tantum hodie conficeret. Haec ipfa digni.
tas Praepofiti a Weneeslao Rege ac Cicfare S. Joanni oblata eft,
fed & hanc repudiavit , quod abftrahi a lucris anlmariira & a fa-
cris concionibus, quibus inflammabat omnes, gravifllmum duce-
ret. Sed Eleemofynarii munus ( dignitas eft in Aulis Regum ufita-
ta & gratiofa) a Rege 6c Regina magno honore & comitate ver-
borum oblatum, ne omnia afpernari videretur, & honorum con-
temptio in fuperbiam verteretur, accepit : eoque in munere ita
itk probavit, utejus dexteritatem &fo]ertiam & integritatem au-
lici, mifericordiampauperes, prudentiam & in diftribuendo jufti-
tiam commendarent omnes.
A 3 8.Crc-
/
6 yita S.^oamis Nepomuceni
B. Crcfccbatlndfes viri fandiaudoritas: itaque Imperatrix
Joannanomine, AlberciBavarijeDucis &HoIIandia2Comitis filia,
matrona candore animi , morum innocentia , pietate ac ceteris
Reginarum virtutibus fpedatifTima, quxS. Joannis facra didionc
mirum in modum tenebatur, & validifllme ad omnem virtutem
incitari fe fcnticbat , hunc fibi confcientis fuae arbitrum , hunc
vitae magiflrum , hunc patrem deicgit. Valuit ad plures exem-
plum. Religiofs Virgines in Parthenone facro ad D. Georgium
in Arce Pragenfi , & ipfx S. Joanne duccnte & docente ad fummum
religiofscperfedionis apiccm, non tam pafTibus, quam volatibus
fercbantur. Veteresquardam memorix addunt: S, JoannemMe-
tropolitanae Ecciefis Decanum eledum cile hoc temporc. At
cum infcriptioSepuIcrihoc titulo carcat, & meliores codicesnon
fubfcribant, credibileeft, crrorem fubefle. Id certius: inS. Joan-
ne fandam Pragenfem Ecclefiam oraculum quoddam dodrinae,
atque, ut fic loquar, fententiarum Magiflrum habuifle. Tanta
enim erat de viri virtute & fapientia apud omnes exiflimatio, ut
quidquid S. Joannes confultus ftatuiflet, id partes velut squitatis
plenum probarent, ac fine contradidlione fequerentur. Atquc
ejus rei veteres quidam codices faciunt fidem, ubi in caufis difli-
cillimis , quae per fententias Judicum diu finiri non poterant,
Joannes Nepomucenus fenior (^nam alter Joanncs Pomuk Decre-
torum Dodor, Canonicus Wiflehradenfis & Archidioecefeos Vi-
carius Generalis, primum poft S. Joannis mortem florere coepit,
poft annum M.CCC.XCVi.) nofler, inqua.m, S. Joannes arbiter,
atque ut illi loquuntur, laudator eligitur, idque Beatum virura
fiducia doCtnnx &: pacis amore fscpius fufcepifle , ac Ubere
pronuniiaflc, ex fententiis ipfis, qu2E recitan«
tur, cognofcimus.
CA-
. Pyesbyteri k$ Jlartjm, *j
CAPUTIL
S, Joanms ob fcrvatum ConfeJJionis arcanum
fruflrd torti ac demiim in jiumen merfi
€xeqia\e,
9, TNterea Wenceslaus Cxfar (^ut lubrica omnis nequitia eft,&
-■■ in defcenfum & cafum prsceps) quotidie feipfo cvadebat
deterior. Reginam Joannam , quam prsfentem oderat & ferre
non poterat, eamdem abfentem mifere depcribar. Pravum de
fe & prsepoftera educatione corruptum ^)C^cncesIai ingenium (ut
fert muitorum opinio) philtris quibusdam magicis efFeraverant,
&prorfus infanum expravo fecerant, fcelerum regiorum admini-
ftri. Non eft hic locus licentiofam illam , cruentamque & macu-
lis foede notatam regis vitam defcribendi : Annales eorum tem-
porum confulantur. Annus agebatur poft Chriftum natum
M.CCC. LXXXIII. Regina, Wenceslai quotidianis fceleribus of-
fenfa, ciim nullum amplius ex Rebus humanis Solatium caperer,
neque per mariti fufpiciofos oculos capere pofTet, crudelitatem
cjus perhorrefcens (maxime quod etiam raenfam dapesque re-
gias, caedibus procerum & fanguine refpergere pro deliciis & bel-
lariis habebat) quod tutiflimum videbatur, omnem roundi amo-
rem abjicere? uniquc fe Deo totam (quantum vita eonjugalis fi-
neret) donare conflituir. NuUa res ita animum divino amorc
femel occupatum Deo adftringit, quam gravis,diuturna, & quarn
tuo eapiti continenter impendere videas, calamitas. Itaque Re-
gina facrum tribunal adire frequentius, cum lacryrais minimas
quasque labeculas aperire, afllidare fefe , egenorura curam fufci-
pere, iisque dura licerct, miniftrare, Deum aflldue cogitarc, pre-
cari, ut mcliorem conjugi menccm darct; diu no^tuque orare,
10. Quod
8 P^ita S.Joannis Nepomuceni
10. Quod Wenceslao, fi faperet, placere debuerat, id vcr-
tit in odium j incelTic deinde libidinofum & ex libidine furiofum
Regcm cupido, fi quo pa£lo refcire pofTct, quid Regina adSacer-
dotem expiandum affcrret, quas praecjpue noxas haberet,quid dc
marito unquara cogitaret, an quem alium araaret, aliaquehuius-
modi, qux fibi ftulta tyrannis, amore accenfa, & fufpicionibus
cinda , poteft & folet confingere. Sed ha:c ab ipfa Regina inter-
rogando expriraere fruftraneum erat. Vocat S. Joannem, quem
unum omnibusRegins confiliis intimum efle fciebat. Poftmul.
tas verborum ambages, quafi aliud ageret, mcntione Reginx in-
jeda, paulatim ad ConfelTionem facram delabiturj uxorum eam
efle conditionem & fubjedionem, ut earum omnia maritis nota
efle oporteat, maxime in familiis Regum acC-Efarumj opes dein-
de, honores &quidquid felicitatisunquam Joannes exfpeclare pof-
{ct^ verbo regio pollicetur, fi induceret in animum , vel pauca>
Qux Joanni Regina in facro Poenitentiac tribunali aliquando apc-
ruiflet, uni fibi concrederej id vero fibi pro omni, in tot Regiis
Caefareisque curis , folatio fore. Exhorruit ad fceleratas preccs vir
beatus, & gravi liberaque oratione quantum crimen pofceretur
oftendit j damnarct proinde curiofitatem fuam Rex, & quod fieri
non poflet, defiderare omitteret. Commovit objurgatio fanda
fulphuratum , ut ita dicam, Principem : repreflTit tamen kk, cum
cof^itaret, fsepe qui in primo aflultu & hoftium conatu fortcs fefc
probarint, ad fecundura , & tertium mollefcere ac vinci j primam
hanc admotara efle machinam, qua.- fi non proceflTerit, fortiorem
feadmoturumj qux etiam nolenti vidoriara facile extorqueat.
11. Necdiu abfuit, quod jfgrura animum exulceraret ma-
cTis. Forte cocus regius caponem male aflTura ad roenfam Regis
miferat. Ea res improvifa in tantam egit rabiem Wenceslaum ,
ut naturse huraanx & omnishuraanitatis oblitus, cocum protinus
alligatum verubus, flammis adraoveri juflTerit. Perculfi barbara
crudelitate aulici omnes horrebant,pallebant, kk mutuo intue-
bantur :
±0
I. A.F. ^-^- A.TI
11.
Ciim /^. s. r. M.
12.
C^, R-S.r.M
1 .4 r ,. 4.7'
Presbyteri k^ Jlariyris» 9
bantur: vldcbant, fi quld paululum tltubaflent, cadem fibi fiip-
plicia conftituta: Sed nemo erat, qui crudelitatiRegias intercede-
ret. Unus S.Joannes, qui tum verfabatur in aula, & filere & lo-
qui in teropore dodus, poftulato & impetrato ad Caefarem aditu,
verbis primum mollibus negotium tradare ; ciimque apud iratum
& impotentem Principem nihil valerent, gravioribus fententiis
fadi atrocitatem explicare coepit. Pauciffima protulerat: confe-
ftim irrirabilis & crudelifllmus Princeps Satellites inclamat, nulla-
que Sacerdotalis Ordinis revcrentia, nullo etiam ad feipfum &
rDajeftatemregiam refpedu, Joannem rapi, &: in ultimos carceres
trudi jubet. Ibi aliquot dies (quaIIore& horroreloci, triftifilmis-
que tenebris, tum fame & fiti prope cnedus exegitj in Deo Tolo
acquielcens, eoque Isetus, quod pro ejus honore & amore dignus
cflTct habitus & carceres & contumeliam pati. Non ignorabat S.
Joanncs, quo Regis ira fpedaret: nam etiam carceris cuftos mo-
nucrat, unam efle falutis viam, fi Ca:fari morcm gereret , & ad
ejus fe volunrarera accommodaret. AtSandlus Martyr contra ob-
firmarat animura, & millies difcerpi ac mori quam verbura ex
confeffione facra efferre decreverat.
12. Pauculi intercefferant dies, ciira ecce honoratus vir ex
aulicis aRege mifius apparet, nuntiatj Regem eorum poenitere,
qu3E in Joannem illibcralius admififlet : proinde Csefari petenti
donaret injurias, oblivifceretur quae gefta fint, ac liber abiret; fed
m firmior cfletreceptus ad gratiam, cras ad menfamRegis negra-
varetur accedere. Venit Joannes, fummaque honoris fignifica-
tione raenfceRegis adhibctur. Rcmotis menfis &arbitris, Ca^fac
iterum, cur ad fe accerfiri juficrit, aperit: quiefcere fe non poflle,
aperiat tandem quccReginain facra exomologefi in aurem dixerit»
ex ordine omnia ; mifcet blanditias, pollicetur filentium; modo
dignitates & prjcmia ofFcrc , modo carnificinas omnes minatur:
nolit iram prius experiri quam gratiam. S. Joanncs excelfo ani-
mo honorcs perinde ac minascontemnere, ConfeflTarii munus ex-
B plicarc.
10 f^Jta S.Joannis Nepomuceni
plicare, filentii facrofandam legcm extollere, poenas tcmporales
& rempiternas iis, qui fecrctum non tenuerint, paratas exaggera-
re; denique Regem monere, abftineret eaptahdis, quse uni Deo
eognofcendafervanturj fine Sacrilegio talia tentari non pofle; in
ceteris omnibus Regis imperia adorare fe, unura hoc deprecari,
quod fi mille mortes fubeundae eflent, non faceret. Rex iracun-
dia ardens, fine mora carnificem (quem femper habebat ad ma-
num, & patrinum per deJicias appellabat) cum fociis adeflTe ju-
bet: a quibus in carcerem traftus crudelifTime in catafta juflu Re-
gis extenditur, & facibus admotis torquetur. Adfuifle fupplicio
Caefarem (etfi idanemine traditum legerim) cetera ejus vita pro-
babilem conjeduram facit ; qubd ejusmodi fpedtaculis obledari
6c oculos pafcere folitum accepimus, tum etiam quod fine dubio
fperaret in tormentis auditurum fe tandem , quae numquam ante
Toannes in publicum eflferre voluiflet. At vir Sandus & Chrifti
Martyr , abftrada quantum licuit a fuppliciis praefentibus mente,
facra JESU & Mariae nomina ingeminans, nullum aliud verbum
prolocutus , dolores omnes fuos, vitam & mortero Domino com-
mendabat. Nihil fibi diligentiae adfummamdiritatem reliquum
fecere cruenti carnifices , praefertim Caefaris urgente praefeniia :
omnis tamen illa carnificina intra S. Joannis patientiara fuit. De-
nique cum proficerent nihilCaefare ipfo abeunte, feflj & vidi de-
fiftunt, ac de catafta depofitum dcferunt. Veteres codices coele-
fti confolatione recreatum Joannem tradunt: at qualiseaconfola-
tio fuerit, an interna quaedam ad animum divinitus illapfa , an
ctiam externa, ex fandorum Angelorum colloquio, aliove coe-
lefti afpedu ( ut fspe aliis viris fandis evenire in eorum geftis le-
gimus) non explfeuerunt.
13. Poft haec Imperator, five ne qua rcs emanaret veritus,
five Imperatrice agente ; quas fortaflls beatum virura attineri in-
audierat, quem ipfa patris locohabebat; Joannem dimittit. Joan-
nes, quafi nihil injuriae paflTus, omnes iiios dolores & crueiatus fi-
len.
13.
ii
r,:^ /}- s.r.Af
14.
r«'/7 /'/. s r M
l A P -.... A V
Presbyteri kS /Tlartyris. II
lentio eoncoxlt, nulli fuorum aperiens : & curatis quae tormenta
fecerant, vulneribus, proceflit in publicum ; tum vetera fua mu-
nia> majori quam unquam ante fpiritus ardore coepit repetere,
co pado fefe comparans ad mortem, quam vel coelefti admonitu,
vel ex ipfa importuniffima Wencesiai Regis natura & humani
cruoris avidiflima iracundia , pauio poft infercndam fibi dubitare
noii poterat. Ad flationem itaque fuam reverfus, eiim ad con-
cionem in Ecclefia S. Viti diceret; verba illa Chrifti, Modicum
videbitis me, &, jam non multa loquar vobiscum identidem re-
petens, vultu laeto & facili, mortem fibi, pro Chrifti & Ecclefia:
legibus oppetendam , diferte prsdixit: tum coeleftibusoraculis pa-
tefada femel via, fpiritu prophctico plenus, lacrymis ubertim
fluentibus, futurum BohemijE ftatum, & venturas brevi ealamita-
tes coepit defcribere: hafrefin ab inferis fufcitandam, cui facra &
profana perindc eflent, nullumque facerent difcrimen ; ecclefias
omnes &coe.nobia perBohemiam arfura , quasdam etiam dejicien-
da roanibus ; facros & religiofos viros omnibus tormentis excru-
ciatos perituros ; denique cxitiura univerfae Religionis inftare. Poc-
ne incredibilis res vifa , feliccm eo temporis Ecclefize Bohemicae
ftarum, & opibus & potcntiafumma florentem Religionem cogi-
tantibus. Extrema oratione vale omnibus dixit, ac prscipue a
Praclatis & Canonicis Ecclefis Pragenfis humillimis verbis veniam
pofcens , & fe vitamque fuam ac vitia multis accufans finivir,
magno luclu, & in re tam nova & tot vaticiniis, eum admiratio-
ne omnium auditorum.
14. Paucis poft diebus S. Joannes Boleslaviam , ad antiquif-
fimam totius Bohemia: Divinx Matris efligiem , a Sandis Slavicas
Gentis ApoftolisCyrillo & Mcihodio Chriftianis traditam «Sc eom-
mendatam, qus eo loci religiofifllrae eolitur, iter fufcipit. Hie
quam liquido pietatis & amoris fenfu coeli Rcginam (cui a pri-
ma state confecraverat fcfc, & in qua fpes omnes flias habebat
repofitas) orarit, ut fibi paulo poft morituro adeflet, ut Filium
B 2 pro-
12 yita S.Joannis Nepomuceni
propitiura redderet, quisque ex JoannisinDeiMatremveteriamo-
re, expericuli ingruentis magnitudine, cx vicina? mortis horrore,
vel de fe conjeduram facere poteft. Pragam vefpertinis horis re-
vertentem Boleslavia Joannem, Wenceslaus Casfar, tum forte ut
erat otiorus Princeps, e feneftra profpedans obfervat^ recurrunc
cxtemplo furiofo Principi omnesillce triftcs deRcginaJoannaCon-
juge imagines, dolet acceptae toties ^ S. Joaiinc repulfce, neque
jam animum regere poterat. Ergo non hominem , fed malum
djemonem fpirans, mittit continuo quijoanneraaccerfant: neque
multis, ut in prscipiti ira, verbis eft ufus: Audi, inquit, Sacer-
dos, moriendum tibi eft : nifi e veftigio jam hic Conjugis mea^
ConfeflTiOnem , & quidquid umquam illa tibi confitens dixit, ex
ordine exponas: adum eft, perifti. JuroDeum, aquam potabis:
merfionem infiumine ea voce volebat intelligi. S.Joannes, in-
dignum ratus ea de re toties obtundi, non vcrbis, fed toto capi-
te & fevero vultuSacrileglum averfatus eft. Vix fignum dcderat
Imperator, jam fandiftfimum virum validifTimi fatellites circumfi-
ftuntjRege vociferante , atque inter manus in aliud cubile fublimem
deportant. Vetufti codices fignificant filentium fupplicio quaefi-
tum, & vitatum eflfe populum, ne quis arbiterinterveniret. No-
de igitur adPontem, quiPragenfi flumini Moldavse impofitus ur-
bes duas Majorem & Minorem conjungit, deducitur j tum mani-
bus & pedibus vindis (quod diferte expreffum legitur) in fubje-
dum fluroen ex ponte dejicitur in pervigilio Afcenfionis Domini
AnnoM.CCC LXXXIII.
15". Mortem quam occultifllmam eflfeCa^far voluerat, coe-
leftia ftatim prodidere miracula. Ignes & flamma; , quae olim S.
Joannem nafcentem fignificaverant, mortuum cinxerunt ; totus
continuo Moldava fluvius reluxit. Videre erat innumcra, & mi-
ri candoris , lumina innoxie toto fluvio innatare , commodum
enim id temporis excreverat flumcn , & latiiis atque altius fludus
attollebantur, corpus vero S. Martyris, fecundo flumine lentiflime
defcen*
IS
Presbyteri ^AIartyris, ^ IJ
defcendens, numcrofiores & exporredae magis comitabantur fa-
ces 5 indc alisc alia:quc faces fcquebantur , quafi pompam funeris
deducerent. Eifufa ad fpedaculum Pragcnfis civitas quid fadum
cflet, aut quid ficret, cogitabat. Reginam quoque Joannara, ex
arccRegia dcfpedantem, &omnis rcihadcnus ignaram, tam no-
vum fpedaculum atiraxif. Curfu iila ad Casfarem maritum con-
tcndit, miracula luminum oftendit, & innocenti fimplicitate,qua2
iftud fibi oftentum velit , interrogat. Percufllt illico animum fce-
leris confcientia , & vifo coelefti miraculo velut fulgere idus pro-
ripuic ex confpedu fefe, ac feutimore feu dolore, vero autficlo,
triduum publico abftinuiflTe dicitur , neminem nifi neccflarium
admittens. Tota illa node circum corpus Sandi Martyris luxerant
flammae, fed dies, quid faclum cflet , oftendit : jaccbat in arena
corpusexanime, fuo in habitu, vultu placido ac renidenti, decen-
tifllme compofitum. Statim tota urbe fpargitur rumor, neque
diu caedis auftor latere poterat, ciim plura ejus crudclitatis Ca^fac
ediflet exeropla: ad hsc confcii, carnificcs, aulici, fatcllites ne-
fcicbant tacere. Tandcm adCanonicos Metropolitana: Pragsnfis
Ecclefiae atrocis rei fama pervenit. li protinus adornata fupplica-
tione, fan£tum Fratris fui eorpus exfluraine fummohonore lcvan-
tes, ad proximam ecclefiam fandaeCrucis, Rcligioforum quos vo-
cant de Pccnitentia , tantifper depofucrunt, dum gloriofius fepul-
crum in eccIefiaMetropoIiranapararetur. HafcCanonicorum pie-
tas, cum infigni animi fortitudine conjun<5la (quis enim cruenti
&tam irritabilis Principis iram non pertimefceret, aut fufpedam
habere nonpofllet?) fine praemio non fuit. Cum enim loculum
in ecclcfia S. Viti eflbdiunt, thefaurum divitem, & multa auri ar-
gentique talenta ac rcrum cetcrarum pretia defofl^a repcriunti
quafi fandus vir , pro tumulo 6c fepucri honore , hanc ecclefiae
& Canonicis deputafl^ct mercedem.
16. At infcriiis in Canctx Crucis ecclcfia innumera homi-
num vis ad facrum corpus videndum afl^uxit, primusque ille cul-
B 3 tus
14 f^ita S.Joannis Nepomiiceni
tusSandiMartyris apopulo fuit: conQantiam & fortitudinem dc-
prsdicare, pedes manusque certatim ofculari , ejus (q.(q precibus
commendare, facrumcorpus reverenter contingere nullum facie-
bant fincm, praefertim quod ipfa Afcenfionis Domini dies a labo-
ribus vacua, majus otium & facuitatem pra:beret. Non ita fe in
familiares tenebras abdiderat Imperator, ut qu2 circa corpus fie-
rent, ignoraret. Itaque ( ut funt omnium , qui tyrannicos habent
animos, fufpiciofa & violenta confilia) ad religiofos illos viros
fante Crucis, fateliites cum mandatis dimittit : nova re abftine-
rent, tumultum non concirarent, arcerentturbam, & JoannisNe-
poraucenfis corpus procul e confpedu in angulum aliquem abji-
cerent. Fa£lum , quod Rex imperarat, folicite : fed majore S.
Toannis gloria : fiquidem claufum corpus tantam ex fefe coelcftis
odorisfrangrantiam effundebat, ut occultari non poflet, magno-
que iterum hominum concurfu locus celebraretur. Jam parata
erant funeri ducendo omnia, Canonici, Clerusque univerlus, co-
mitante innumera populi multitudine, campanis tota urbe refo-
nantibus, fupplicationem inftruunt, & beati viri corpus ex fandla;
Crucis ecclefia ( tanto intervallo ! ) ad arcem S. Wenceslai in ec-
clefiam Metropolitanam deporrant. Obfequendum populo po-
tenti fuit, rurfusque aperta funerali arca ad venerationem oftcn-
fus eft. i£gros plurimos contaO:u facri corporis curatos vetera
manufcripta teftantur. Tandem , ut aliquando finis fieret , huma-
tus eft cum lacrymis. Pauperes prxcipue , quorum erat pater,
planxerunt: grandis lapis fuperjeaus j infcriptio ferius appofita,
quam- hodicquc legimus^ Honorabilis DominusMagifter Joannes
Nepomucenus, hujus ecclefia: Canonicus, Reginae Confeflarius,
quia facrofan6"li Confeffionis figiUi cuftos usque ad mortem fuit,
a Wenceslao IV, Bohemia^ Rege, CaroiilV. filio, tormentis ten-
tatus, ex Ponte in Moldavam prscipitatus, miraculis clarus, hic
jacet fcpultus. A. D. M.CCCLXXXIII. K.Klenus infcriptio.
At Regina Joanna, pofteaquam de morte S. Joannis, quem ha-
bebat
Cum B- S. r. M.
I.A.F..JI:-. A.l-:
■, /■■,. X , ' _tr
/ ./ p .-j-.- A r
Presbyteri k^ Afartyris. 1 5
bebatproPatre,tnfte nnntium accepit; eamque mortem fua cau-
fa a crudeli conjugc illatara animadvertit ; cum priterea nullara
ex tot & tantis malis evadendi viam cerneret, in gravem animi
SEgritudinem lapfajCarpi paulatim coepit, & quarto abhinc anno,
nuila edita ex (c prole , contabuit, mortua anno M.CCC.LXXXVII.
die I. Januarij, ut contra Hagium olkndit Lupaeius.
CAPUT IIL
De z)eneratione & cultu , qui Joanni , w-
lut SdnSo ^ Adartyri , ab omni memoria
tribuitur.
17. \JOn erit abs re forfitan , priusquam ad miracula S. Joannis
percenfenda veniamus , pauca qua:dara de publico ejus
apud noscultu pramittere. Sciendum in primis eft, etfi S.Joan-
nis memoria nullo nequeSacrificio, neque divino officiohonore-
turintemplis (quod fine fandla^Sedis Audoritate fieri non folet)
reliqua tamen omnia, quibus Divorum nomina confecrantur, ad
facrum ejus tumulum aidhiberi. Itaque quoties ad falutandos
fandos Bohemi^ Patronos , Vitum , Wenceslaum , Sigismundum ,
Adalbertura , eoriimque tumulos in Metropolitana ecclefia hono-
randos, Proceres, NobiIes,Sacerdotes, Prxlati, Canonici, Reli-
giofi , Matronae , verbo , minimi maximique conveniunt , S. Joan-
nis tumulum nunquam omitti videas. Hic provoluti in genua
fupplicant, preces ad eum fundunt, ejus opem implorant. Su.
fpenfa eft ad tumulum tabella, latino, Bohemico & Germani-
co idiomate, in qua oratio majufculis litteris ad S. Joannem Ne-
pomucenum defcripta eft : eam recitare populus confuevit. Pen-
dent hinc inde cerea lumina, & varia anathcmataj tum S, Joan-
nis
I6 yUa S.JoMnis Nepomuceni
nis imago radiata. Tumulus cratibus ferreis duplici ordine prac-
iTiunitur: laminis depidis, in quibusjoannis nomen legitur, ad-
ditur vox Martyris & Beati : laropas ab omni memoria tumulo
imminet, ardetque : alias faces cereas fere quotidiana piorum
hominum devotio accendit : earum quaedam humani corporis
magnitudinem aequant : his facibus confumptis, novas alias libc-
raliter apponuntur, ab iis prsfertim, qui fe ad S. Joannis tumu-
lum coelefte aliquod beneficium accepifle Istantur. Sereniffimus
Leopoldus> Auftrias Archidux, candelabrum perelegans (de quo
poftea fermo recurret) huic Divo ftatuit , & in co S. Joannis ef-
figiem aeream cum eeteris Bohemia: Patronis affabre fieri fecit.
Rcges ac Principes noftri S. Joannem coluere femper : Ferdinan-
dus I. Impcrator , quoties Pragenfem adiret ecclefiam , antc
hunc tumulum genua ponebat : idem aditafie pium Principem
Ferdinandum II. atque etiam III. multi meminerunt. Hic po-
ftremus , Cardinale Archiepifcopo Pragenfi Ernefto II. in confi-
lium vocato, faepius de publico S. Joannis cultu, deque ejus ab
ApoftolicaSede petendo canonifmo (ut vocanr) egifle narratur:
fed piam optimi Casfaris mentem primum bella , deinde mors
abrupit.
i8. Jam vero imagines S. Joannis a:ri incifje habentur in
manibus: in his&SandititulusJoanni apponitur, &capitisapexar-
dens coelefti lumine ac circumfufis radiis fpe£tatur. Neque ho-
nores ifti n'iper inventi , novique dici poflunt : fed jam ab ipfa
ftatim roorte, & ab omni memoria hodie viventium hominum,
& ab omnibus impenfi. In Sacrario Ecclefias Metropolitana^
Pragenfis ara qua-dam eft : fuper eam (ut fieri folet) depidit in
pariete antiqua manu Sanctorum Bohemiae Patronorum , Yu
ti, Wenceslai, Adalberti, ac ceterorum vifuntur imagines: pi-
ftura (quod appofiti indicant nurneri annorum, & pingendi ipfa
ratio feculis noftris ignota ) centum & odloginta annos fuperat
antiquitate. Has ergo inter imagines Divorum Joannes Nepo-
rauce-
lO
A.P ^v.- A l-
Presbyteri ^ Afartjris. vj
mucenus palmam fuftinet manibus, radiato capitc undiquc illu-
ftris. Neve dubitare polTis, quera cogitarit artifex, & qucmCa-
nonici depingi julTerint j trabalibus litteris titulus iegitur 5 S.
Joannes Nepomucenus. Paucis paflTibus a S. Joannis tumuio in
Ecclefia Mctropolitana Pragenfi capella feu Sacrarium eft, pretio-
fis imaginibus ab arte, & maufoleo Berkarum Baronum Bohe-
n\'\x antiquorum fpedabile : in eo Sacrario, fub marmore por-
phyretico aite edudo, conditus jacet JoannesWlafllmius, fecun-
dus ab Ernefto I. Archiepifcopus Pragenfis. In capellae altari ve-
nuftiflimo certis diebus Sacra faciunt Sacerdotes : altaris titulus
nianu propria Cafpari Arfenii, facrxTheologisDodoris 6cEccIe-
fia; Metropolitanae Decani fcriptus , hschabet: AnnoM.DC.XXr,
XVI. Julii per Uluftriflimum & Reverendiflimum DD. Joannem,
ejus nominis tertium, Archiepifcopum Pragenfem, confecratum
cft altare in capclla e rcgionc fcpukri S. Joannis de Nepomuk,
Confeflarii , in honorem Vifitationis Beatifliraa; Mariae Virginis,
ac fandlarura Virginum & Martyrum Lucix- & Ottilio: , nec non
S. Ciementis Papa: & Martyris , & S. Joannis Nepomuceni , in
quo inclufae funt ifla: Reliquis &c. Hanc tabellam Arfenii a fe
defcriptam , nuper mihi dedit in manum Reyerendifllmus D.
Thomas Joannes de Czechorod Metropolitans ejusdem EccIefiiE
Decanus, Archidioccefeos Pragenfis Officialis &c. vir ofticio, li-
bris editis, aliisque meritis clarus, eiimque titulum in hanc hifto-
riam jufljt imponi.
19. Jam & fcriptorum noflrorum omnium, in aflerendo
S.JoannisMartyrio& fandimonia, confentit au6toritas. Videa-
tur Dubravius Olomucenfis Epifcopus, Hagccius Ecclefix Colle-
giatxBoIesIavienfis Prxpofitus, pluresque alii. Simon Fagellus,
EccIefiiE CoIIegiatas omnium Sandorum in caftro Pragenfi Decanus,
qui ante centum & quod excurrit , annos de Sandis Bohemix
Patronis Hymnos fcripfit typisque vulgavit , Hymnum unum
cum titulo ad S. Joaouem Nepomucenum concinnavit , verfu
C pro
I8 Vita S.Joamb Nepomuceni
pro stnte illa non plane invenufto. Georgius Bartholdus Ponta-
nu3, Mctropolitanse Pragenfis Ecciefije Prspofitus, Joanncm Ne-
pomucenum BeaJ^um Martyrem appvilat. Eamdem appellatio-
nera tribuunt ceteri fuperiorum letatum, atque etiam hujus no-
ftra: fcriptores ; ut venerabilis Pater Aibertus Chanowsky , vir
Apoftolicus (qualem Vita ejus nuper ab amicilTimo viro R. P.
Joanne Tanricr edita fatis oftendit) tum GeorgiusFerus ejusdem
Societaiis , pluresque alii.
20. Pridem narraveram S. Joannem Nepomuci in Bohe-
mia ortum eflc. Ex ea igitur domo, in qua Joannes primum vi-
tze lucem afpexit » oppidanorum pietas facellum S. Joannis hono-
ri ftatim ab ejus morte exftruxit : traduntque veteres memoriae,
neminem in ea domo nodurnam quietem capere potuifle, om-
nesquc infomniis fatigatos femper coados abfcedere , donec ca
in Sacrarium veifa fuiflet. Noftra aEtace llluftiiffimus Baro Fran-
cifcus de Sternberg, Nepomuci Dominus, R. P. Georgio Fero in-
citante, faccllumhoc, vetuftatc paulatim concidens, totum di-
rui juflfit: novamque & formofam ecclefiam S. Joannis Nepomu.
cenfis honori magnis fumptibus exftruxit. Benedici ecclefiam il-
lam Erneftus Archiepifcopus Pragenfis & Cardinalis per alios vo-
luit, cum ipfemet per invaletudinem adefte & confecrare non
poftet. In fumma novi hujusce templi ara S. Joannis iraago ra-
diata confpicitur , atque in veneratione habetur. Per hanc recens
exftruditempli caufam idemR.P.GorgiusFerusAnnoM.DC.XLI.
hbellum edidit, qiiem Famam pofthumam S. Joannis Nepomu-
ceni infcripfit: in quo venuftis imaginibus> fummo pidoreCaro-
lo Scrcta Bohemo operara commodante , vitam & mortem S.
Joannis brevifllmis titulis triplici idiomate Latino, Bohemico &
Germanico comprehendit. AditurS.Joannis ecclefia multis fup-
plicationibus : parochi a multis paflTuum millibus ad certam diem
ab Oijcribus vacuam, Dominicis inter Pafcha &Pentecoften, po-
pulum adducunt : idque agitur a tempore iainiemorabili. Sacra
de
zo.
I A r ^^. AV
21
I A r ., Aj
Fresbyteri y Alartyris I9
dc S.Joannc non leguntur quidem, fed dc fandifljma Trinitate:
concio tamen ad populum deS.Joannis virtutibus haberur. Ap-
penfa vifuntur ad ejus aram anatliemata plurima, fatcntutque di-
verfi ejus fe meritis varia beneficia ciiitus impetrafle. Pro com-
pcrto eft, fi campi ficcitate laborent, fupplic.uione una alterave
ad hanc ecclefiam publice duda , pluviam impctrari celcriter.
Cantio qua^dam pervetufla de S. Joannc per hanc viciniam cir-
cumfertur, quam plebs ruftica modulatur iibenter, S. Joanni pc-
cudes fuas & jumenta cctera commendare folita , openique fcnti-
re. In peftc, quaEBohemiam anno M.DC.XLIX. petvagata gra-
viflTime afflixit, omnes, qui (^(c. Nepomuci S. Joanni commen-
darant, periculo funt ercpti.
II. Pragas quoque S. Joannis tumulus, ut ante dixcram,
in fummo habetur honorc : & quamvis imperiti quidam & in rc-
ligione nimium cauti timidiquc, ipfius rciigionis pra^textu, inS.
Joannis veneratione obturbare aliquid tcntarint 3 populus tamen
ceterique omnes de conftantia juftze pietatis dimoveri non potuit,
rcdiitquc fempcr fua S. Joanni gloria, quidquid unus & alter ti-
midi conarentur. Dc ejusmodi vetufta religione & cultu Beato-
rum antiquo, optimedixit vircruditiflimus, & in geftisDivorum
defcribendis & illuftrandis diligcntifllmus, rcrumque iftarum pc-
TitiflTimus, Godefridus Henfchenius : Vcnerationi Divorum , in-
quit , a tcmpore mcmoriam unius fieculi excedentc , Urbanus
VIII. Pont. Maximus nihil voluit derogatum , quo miniis perpc-
tua deinceps cflTet. Jam S. Joannis cultu ab antiquitate probato,
admiracula, adcjus facrum tumulum patrata, faciamusgra-
dum: fimul iliud patebit, quam meritotantusei-
dem apopulocultushabcatur.
CA-
20 f^ita S.Joamis Nepomuceni
CAPUTIV.
Mra qu£dam ad S. jQannts tumulum parata
^ beneficia ccelefiia omnis generis.
11. TOt ac tanta S. Joannis interventu beneficia coelitus impe-
■^ trata fuifle tradunt manufcripta memorice , ut ex iis ju-
flum librum majores noftri eonfecerint, qui in facrario Pragenfis
ecclefia; fervabatur. Citat eum librum Wolfgangus Clianowsky
de Longaviila, Ecclefiae Metropolitanae Canonicus, vir illuftris,
qui anno M. D. LXXXIII. raoriens, ejusSandiamore, non procul
ab ejus facro tumulo, ut conderetur, impetravit, Scribit is, in
illo miraculorum libro, S. JoannemNepomucenumThaumatur-
gum Bohemiae appellari : cscum ad e|ns tnmulnm recepifte vi-
fum, alios praEfentiflTimam opem fenfifle, alios in vita^ mortisquc
confinio ftantes, quosdam etiam ad fupplicia mortis Judicum feii-
tentris damnatos,beati viri, quem invocabant,auxiIio, mirabili-
ter evafifle mortem. Addit, plura fe non defcribere, quod liber
fit obvius , quem tamen una mecum ecclefias Miniftri omnes in-
venire non poflTumus, &fubtra£lum ex oculis, ob haerefim nuper
regnantem, dolemus.
2.3. Illud permirum, ncquc minus ccrtum & pcrvulga-
tumr quicumqueS. Joannis tumulum calcarint, praefertim fi con^
tempferint, eos ipfa die infamiam incurrere, & vitare non poflfej
id omnium Catholicorum Pragenfium noftra^ & fuperioris aetatis
confenfu, atque exemplis plurimis conftat. Anno M.D.LXXXVIII,
eiim Radzivilus Princeps , Regis & Polonae Reipublicae nomine,
Legationem apud Rudolfum II. Caefarem obiret, acceflTerat Pra-
gam Magnificus D. Chriftophorus Sluska Palatinus Vendenfis
(Catholicusne an haereticus a TheophiloCriftecco, CollegiiS. J.
ad
. 22
^
I A l'.v. 1 I
2.4.
/'• .V r.M
i.A.racc.A.v:
Presbyferi k^ JHartyris. 21
ad S. Clementem Rc6lore id temporis, cujus chirographum eo-
dem anno confcriptum habeo, non traditur) fed vir hic dignita-
teclarus, MetropolitanamPragenfemEcclefiam aliquando ingref.
fus, aliis ecclefiae monumentis curiose luftratis , ad fepulcrum S.
Joannisadducitur. Narrat Palatino, qui duccbat, CaaonicuS; mi-
rabilem hunc efle tumulum ; nam fi quis calcaflet, co die poe-
nam non effijgere. RifitPalatinus, & confeftim pedc lumulum
prellltj gloriolum exiftimans (ut ingenia funt) quacceteri time-
rent, calcare. At eece e veftigio, quafi percuti frontem & tur-
barimentem fentit; turbationem perfentifcens templo egreditur.
Equum & currum Domino adduxerant famuli (numerofo enira
fatellitio vir inter fuos admodum potens cingebatur) equum pri-
mo nominat : fiftitur. At ecce, quafi intemperiis ageretur, a
dextra equi parte tentat adfcenfum : afcendit denique & evadit in
equum. Equus neque hortatu ullo, neque flimulo moveri fe lo-
co pafllis eft. Ergo dcfcendere equo cogitur, curriimque con-
fcendit: fed nulla iterum vi,quidquid agcrent aurigae, vel paflflim
promovere poteranr. Tandem pudore confufus Palatinus, fpeclan-
te & vidente Caifaris aulaex arce, toto illo&impedito itinere pe-
dibus confedo , multiim admirans, & quid adlura eflfet, fecutn
verfans, ad hofpitium in urbe reverfus eft.
14. InVitavenerabilis &Apoftolici viri AlbertiChanows-
kySocietatis Jefu aliud exemplum legitur, quod verbisipfius no-
ftri fcriptoris audire placebir. Duro Pragae Albertus Grammati-
cae daret operam , eflTetque annorum quatuordecim , pater ejus
Joannes Chanowsky Pragam advenit, eiimque co Sanciorum ac
prsEcipueBohemicaePatronorum Corpora venerationis ergo vifita-
vit. Acciditvero, utetiamadS. JoannisNepomuceni monu.men-
tumvcnirent: ubireferente patre didicitjquantaelocusefl^et vene-
rationis, quantae martyris illius honor Deocurx, quam certa eo-
rum poena qui terram illam proterve conculcare auderent : adeo
ut virgini cuidam facrum illud fepulcrum pede protervo calcarc
C 3 impu-
22 ^^i'^ S.Joannis Nepomuceni
iropudenter aufs, dura raaximam inter populi frequentiam pcr
pontera Pragenrem domum rediret , exorto repente vehementi
vento, quafi quodam turbinc involuta veftis feu toga , in altum
fit ab imo elevata cum incredibili virginis pudore. Ad hjec co-
gitare coepi (juvat P. Albertum haec de (e (cribentem audire) fa-
cile id contingere potuiflc feminae, fed viro aut puero qua ratio-
ne aliquid iimile contingere poffet? Quare experiundi gratia,cuni
co tempore adhuc clathra circa fepuicrum Sandti eflfent rara & dc-
mifla, pedem codaia opera impofui , ita ut fepulcrum calcarcm.
Accidit autem, cum ad antiquam urbem per parvum pontem re-
diremus, ambulando fequebar parentem: &ecce incidi in laten-
tem quamdam foveam usque ad genua, quae Pragae folent eflfe
in plateis hieme ex congefta glacie & nivibus ; & fere illic calceum
reliqui, atquc irridente me omni populo, pudore infigni fui fuf-
fufus. Et veniens ad pontem Pragenfem , prope imaginem Cru-
cifixi, illic recidi; & in luto circumquaque in pallio meo obvo-
lutus fui; & quafi tura interiiis hanc vocem audivi: in hoc loco
ille Sanftus de ponte in aquam fuit praecipitatus & fubmerfus.
Summo autem pudore aifedus fui , mirantibus & ridentibus ho-
minibus, quid & cur & quomodo hoc mihi accidiflet. Haec ve-
nerabilis Pater Albertus Chanowsky manu propria.
2f. Alia eaque longe gravior pana fecuta eft Calvinia-
num horainem, Wenceslaum Wilhelmum de Raupovva BarO"
nem, rebellionis quae in Bohemia ab exteris fere hominibus Co-
mite Turriano & Hohenloo, item Felfio ahisque novis Bohemis
incolis , foedo incepto, ac foediore exitu mota eft, haud poftre-
mura incentorem. Hic cum aliquando in Ecclefia Metropolita-
naS. Viti, velut in profana domo, cum fociis otiofus inarobu-
iaret anno M. DC. XIX. in S. Joannis tumulum forte incidit. Re-
currithomini vctusde eo fepulcrotraditioj quare multumCatho-
iicorum ftultitiam, ut putabat, demirans & deridens , qui rebus
tam vanis tenerentur; tumuium S. Joannis calcat, & quafi nihil
egiflet,
2^.
• Ci^rx. f^ s. r. JI.
I A p ^ -1 r:
I.AP .:.:■ A.V
Presbyteri k5 Jhrlyris, 23
cgiflet, cetera idololatriae Catholicae, ut ipfi appellanc, rrionimen-
ta perluftrat, ncque multo poft templo egredicur. In iplo templi
limine famulusanhelans cum trifti nuntio accurrit adDominum;
filium,quem Raupovva habebat unicum, hoc momento inopina-
te exfpirafle. Nimirum eodem temporis articulo Deus contera-
ptum fervi fui S. Joannis morte unici filii vindicavit. Difcite jufti.
tiam moniti & non temncre Divos. Atque utinam hunc finem
vindidae, divina habuiflet ira • Conftat inter oranes, poft annos
pIurimosRaupovvam haereticum adum in rabiem, dum homines
ftriao ferro infeaatur , mifere Litomcricii periifle. De hac Rau.
povvs fceleratatemeritate, ne dicam magis, dcque poena irroga-
ta, eft inter manus meas Teftificatio Icgitime confeaa, annulo
familix illuftrifllma? fignata, chirographo firmata, quam Illuftrifll.
musComesZdenkoWratisIavv deMitrovicz, Vilemovii, Zero-
tinii Dominus,&SIanenfis diftriaLisPrxfeaus,annoM.DCXLVII[.
confecit : qui & familiariter Raupovvam novifl"e, & ha:c omnia*
fibi conftare per animi fui confcientiam teftatur.
26. Venio nunc ad narrandum exemplum , quo triftius
ad S. Joannis tumulum accidit nullum, Ac nefcio fane quid il-
lud efle oporteat, quod tanto femper odio in S. Joannis memo-
nam & fepulcrum h^retici ferantur. In illo, de quo modo dixe.
ram, ha^reticorum in Bohemia regno, poft annum M.DC XVIII
cum Caiviniani Pragenfis Ecclefiae Metropolitan^ dimidium, par-
tem fcflieetpofteriorem, occupaflent, fuaque profana & umbra-
tiliCoena contaminaflbnt; habebant illi fine dubioprsoculis fan-
tlorum Patronorum Viti , Sigismundi , & alioruro Divorum cor-
pora, ac ferebant placide; unius tantum S. JoannisNepomuceni
humilem tumulum videre non fuftinebant. Neque modo crates
circa turaulum evellere, fed ipfum fandi Martyris corpus (faci-
nus profedo etiam in quocumque humano corpore indignum .-)
cxhumare & in communem locum abjicere ftatuerunt. Scd S.
Joanncs locum egregie tutatus eft. Mittuntur ad eertam dicm
valcn-
24 yita S.Joannis Ntpomuceni
valentinimi & confidentifliroi fateliites , quibus id datum erat nc-
gotii. VixSacrilegium tentarant, & crates ferreas ligonibus con-
vcllere coeperant5 cumecceduo, quafi e coeio percufTi , repentc
in terram concidunt: alrer omninoexanimis numquam vitaro rc-
cepit; alteri operi praefedus, Anglushomo, epheborumFrideri-
ci Palatini (qui (do, Regem Bohemise ferebat) praeceptor, femi-
vivus ac agre fpirans e templo inter manus elatus , paulo poft &
ipfe miferam animam efflavit : ceteri periculo & damno fuorum
adraoniti, una tantiim fepulcri parte cratibus dejedis , opus im-
perfeO:um reliquere. Res efttragica, fed eorum teftificationibus
iirmata qui adfuere : quos inter vivit hodieque fenex, campanis
in ecclefiaS.Vitiprxfcdtus, rei gefta: olim fpedator: hiftoriaquc
hcxc tota ante S. Joannis Nepomuceni fepuicrum , teflelato operc
pereleganter in ligno exprefla, cum admiratione peregrinorum
fpedatur. Recenfet hoc etiam triftemiraculumGermanicusHber,
cui titulus eft Veridici , Auguftac anno JVl.DC.XXX. typis editus
pag. 89. & feqq- ac primum Angli ilUus Calviniani , fepulcro in-
fultantes facrilegas voces , tum coeleftem ultionem humi allifo
corpore , demum eadem nofte intcr horrificas vociferationes ac
ejulatus, quafi ab igne aliquo ureretur, infeliciflTimam mortem
multis verbis defcribit. Adjicitur in eodem libro 5 paulo antc
decretoriam in Albo- monte pugnam , quae hjereticorum res con-
ciderunt , cum anno M.DC.XX. nodequadam haeretici fatellites,
in eadem ecclefia, in Chrifti Crucifixi ftatuis aliisque Divoruna
iroa<^inibus dejiciendis ftrenue laborarent; a Catholico pioquc
homine, qui tum aderat & dolenter quae gerebantur, fpeaabat,
vifos tres viros humana forma auguftiorcs e fepulcris prodire:
primum cultu Regio, alterumEpifcopali habitu confpicuum, ter-
tium facro quidem in habitu, fed ignoto. Hos conveniflfe una,
ac ftantes , quafi de futuro rerum ftatu capita conferrent , poftea
amiflbs ex oculis j nihil dubitari a Catholicis S. Wenceslaum Rc-
g€m,& S.Adalbertum Epifcopum primos duos fuiflTe, tertium omnes
luipi-
127
Preshyteri ^ Alartyris. 25
fpicari S. Joannem Nepomuccnum , qucm tantopere odifTent hxre-
tici,qucmque exhumare etiam voluiHcnt. Italibcr ilic. Inretam
recenti fidesfitpencs audorcm: ad tumulumS.Joannisrcdeamus.
27. Ob hanc igitur caufam, & fajva in calcantes exempla
edita, cum jam pridcm ferrei clathri ad unius fere ulnae altitudi-
nem practcnti cflent, Canonici novis aliis cratibus fepulcrum cin-
xerunt : qui Clathri facile trcs ulnas altitudine a^quant , ut nifi
xgerrime vixefle cuiquam improbo & injurio liccat. PorroCal-
viani, tam male a S. Joanne accepti, quamdiu Pragenfi ecclefia
funt ufi, tumulum ipfum totum^prsfligiasin eo latere vociferan-
tes, aflferibus & tabulis quibusdam ciaufcre, ne ullo modo adiri,
imo ne fpedari poflbt. Obturbaie illos, dum ad coenam intem-
plo federent, S. Joannes videbaturj & velut mortuaiis umbra, ni-
miiim odiofus & non vocatus, intervcnire conviviis. Jam vero
hanc ipfam Ecrlefiae Mccropolitanas profanationem, & ftantem in
loco fando abominationcm ex facro fuo tumuloS.Joannes figni-
ficavir. Siquidem imminente illa ab ha^reticis calamitate, fxpius
noi^e gemitus & lacrymofx qusdam voces ab imo templi audie-
bantur ; Cuftodes autem templi, ftudiose gemitus illos fecuti,
animadverterunt non fcmel , cx S. Joannis tumulo exire. Nimi-
rum dolebat fandlo viro (quantumSandi dolcre poflunt) diledam
Pragenfem ecclcfiam tot brevi facrilcgiis profinandam, qu.^ nun-
quam ante, ex quo aS.WencesIao fundata erat, ne quidem Huf-
fii aut poftea Rokyczanas temporibus, hjereticorum impuris facris
profanata fuiflet. Sed plures facri illius tumuli praTOgativs pof-
fent adferri : nam aliis quoque temporibus eccIcficE S. Viti cxcu-
bitores, ad indicandam fortafle fandi viri fandimoniam & in coe-
lo gloriam, amabili quadam luce fepulcrum illud cingi, & radiis
corufcare viderunt. Neque id mirum : pro thcfauro eftPrao^cnfi
eccIefiaeS. Joannes, ubi vero thcfauri lateanr, ajunt ignes cmcro-cre.
28. Prxcipuus S.Joannes Ncpomuccnus Patronus &Tuta.
tor eorum habetur, quibus infamii periculum aliquod imminet,
E) * qui-
26 yita S.Joamis NepomKceni
quique ne admiflum fcelus fadumve emanet in publicura, perti-
mefcunt: occurrit enim mirabiliter periculis , & fadum abfcon-
dit. Exeropla in eam rem publica darc nec poflum, ncc audeo:
quia ut filerem, atque etiam nefcirem, ipfe SantlusJoannes,qui
texit, eff^ecit: fed res eft inter omnes conteflata : folentque eos,
qul afl!^idi, quo fe vertant nefciunt, adSandi fepulcrum mittere,
ut timores fuos exponant & commendent. Hujus feftinati & to-
ties perfpedi auxilii argumento, edita typis pridcm oratioeft, quse
fubS.Joannis efiigie legitur hisce verbis concepta : Praefta qusefu-
mus, omnipotens Deus, precibus noftris, quas inS. Joannis Con-
feflToris veneratione deferimus, pium benignus audituro j ut ejus
meritis & interceflTione fufFulti, ab infamia & confufjone tempo-
rali liberati , ante mortem rcatus noftros fincera ConfeflHone ex-
piare, falutari poenitentia dclcrc, «Scportum xternas falutis contin-
gere feliciter valeamus. Per D. N. Jefum Ouiftum fihum tuum.
lis quoque fert opem S. Joannes , qui exitiali verecundia crimina
fua in facro tribunali aperire reformidant: nam ad ejus tumulum
fupplicantes , audaciam quarodam ad proferenda omnia addi fibi
fenierunt , idque aperte Sacerdotibus funt teftati. Anathemata
ad S. Joannis tumulum plurima olim pependifle meminerunt fe-
nes : hjerefis Calviniana anno M. DC. XIX. laceravit omnia , aut
flaramis corrupit. Noftra memoria matres aliquot, ad parrum
graviftime laborantesj alii hydrope, alii febribus diuturnis crude-
liflTime vexati, fufis ad S. Joannem precibus, convaluere, ut ana-
themata hodierna teftantur. Quibusdam ipfa fides & in S. Joan.
nem amor opemattulifle videtur: nam cum alia deeflent, pulvc-
rem, ex eius lapide fepulcrali modice abrafum , ad varios morbos
valuiflfe fenferunt.
29. Matrona Illuftris (quam nominare nihil attinet) cum
aliquando de Sandi^ in Metropolitana Ecclefia conditis mentio
fieret, & nefcio qus ex domefticis puellis S. Joannem Ncpomu-
cenum inter eos numeraflfet j illa fupercilio fublato , Quem tu,
inquir,
Cum Pr„..S.C.M.
1. A P. ^v . A. /.
C^r, B-iz,. S. C. M.
I. A P. ea.: A V.
Presbyteri fe? Jfiartyris. 27
inquit, Joannem nominas ? nihil de illo Roma fcit : colitur illc
a rudibus perperam, neque forfitan hanc venerationem merctur:
nam fi fandus eflet, pridem eum Pontifices in Divorum nume-
rura retuliflent. Poft aliquot dies cum eadem matrona, nihil
jam de S. Joanne cogitans , oraret in templo ; reperit in libello pre-
cumBeati effigiem capite radiato in habituCanonicorum vetuftif.
fimam, quam ante numquam viderat. Paulo poft cum domi in
fcriniolo fuo aliud quaerit, alia item ejusdem Sandi effigies quafi
fponte venit in manunn Ea res iroprovifa ita tenerum matronae
animum vulneravit, ut confeflim in lacrymas foluta, S. Joanncm
Nepomucenfem inclamarir. Dicque altero ad Ecclefiam Meiro-
politanam profeda, ConfefTione peccatorum prsemiifa, divinam
Euchariftiam fumpfit ; & fepulchro beati Martyris advoluta, au-
dacias veniam poftulavit. Nec omittenda eft religiofi cujusdam
viritemeritas, divinitus ut videtur caftigata. Hic in difceptatio-
ne cum focio fui Ordinis inita, negabat rite fieri, quod S. Joan-
nes a populo colcretur , addcbatquc cum ftomacho, male agere
eos,qui cum facile impedire poftent, cultum horoinis tam ignoti
tolerarcnt. Nondum abierat dies, en tibi gravem xgritudinem :
nulla data caufa tremore artuum infolito concutitur ; ac ne mali
originem ignoraret, fimul ultro fuccurritcogitatioS. Joannem dc
fe vindidam fumere. Neque aliud fuit: namneque tremor,ne-
que dolor pofuit, donec a:ger S. Joannem voto honorafl^t , ac
veniam poftuIaflTet. Rem vero, ut fecum gefta erat, ipfe religio-
fus vir ad perpetuam raemoriam fcriptoconfignavit. Ardet adS.
Joannis tumulum fufpenfa lampas, ut ante dixi. Ex ea lainpade
Servus-capellae (itatempliCuftodem appellant) oleumomnecf-
fuderat, oleique loco aquara puram infuderat, ut focium fuum
(cuicommifla&nutrienda lampas erat) vexaret. Acceditrerum
cmnium ignarus focius,altcrvideIicetitditimus,priore illo procul
obfervante, & benignam fibi focii irridendi materiam oblatam
gaudcnte. Accenditur larapas , aqua fine omni elementorum pu-
E> 2 gna
28 Vita S.Joamis Nepomuceni
gni exardefcit, lampas nitidilTinie lucet. Territus rei novitatc
ocularis ille fervus,fatetur quid egiflfet: uterque agnofcit miracu-
lum: plures ecclefiae Miniftri advocantur : rem ita fe habere de-
prehcndunt, Deum in fervo fuo S, Joanne glorificantes.
30. Stat fuper S. Joannis Tuniulum candelabrum ex ori-
chalco ingens,cujus pedem artificiofiffimis ftatuis puerorum un-
dique ludentium, aiiisque imaginibus asreis diftindum, inter ce-
tera fpolia, excifa urbe Mediolanenfi a Friderico Barbarofia Caefa-
re, Wlasdislaus BohemiaGRex belli ejus^cius, anre annos faci-
le quingentosj quod ex Salomonis templo fuifTe diceretur, Pra-
gam attulerat, & ecclefia; S. Viti donarat. Eum pedem, adjeda
nova mole, iam ab annis centum odoginta, antiquitas in cande-
labri formam eleganter aptavit , & fcpulchro S. Joannis impofuitj
quod in manufcriptis templi codicibus non aliter, quam Cande-
labrum S. Joannis appellatur. Id candelabrum noftra raemoria
ornandum fibi fumpfit Serenifiimus Archidux Leopoldus, Ferdi-
nandi lll. Cselaris frater, & ftatuas omnium Santtorum Bohemix
Patronorum, fuo quemque in habitu (quos infer S. Joannes no-
fter fpettatur) itidem ex orichalco apponi jufirK , fuperne in or-
bem quali in coronaftantiuro gratiofilTimofpedaculoeffidasabo-
nis artificibus , ut erat Princeps artium e;usmodi amantiiTimus &
sei^imator peritifiimus. Hoc opus novum, cum lacrilegis oculis
quidam fuiflent intuiti, & aurum efle crederent^ cupidirate vidi,
defradam S. Joannis ftatuam, quas ceteris vidcbatur forniofior,
rapuere. Magnam illisfacrilegium attuiitcuram, quippe diu no-
^tuque laniabatiir intemperiis mens, ut nec (omnum nec quie-
tem ullam capere poflent. Adadi igitur a monitore & tortore
aifiduo, quem habebant intus, retulere ilatuam: & ad tumulum
S. Joannis, mox ad facrum Poenitentis tribunal advoiuti , rem
omncm Sacerdotibus aperuere.
3 1. Hadcnus de S. Joannis Nepomueeni Vita & Miracu-
lis concinnata Nacratio. Porro ne quem lua laude defraudem^
prsci-
^o.
J'r- SCM
31.
aj:
Oralh ad S. Joannem Nepomuc. 29
praecipuarn mihi materiam fuppeditavit Periliuftris & Rcverendif.
fimus Dominus Joannes Ignatius Dlauhowcsky de Longavilla,
Protonotarius Apoftolicus, fandas Metropolitans Pragenfis, ncc
non exemptae Wiflehradenfis, & Collegiatae Veteroboleslavienfis
ccclefiarumCanonicus: cujus verbis, cx ejus ad melitteris, hanc
narrationem concludam : Mitto, qux de S. Joanne Nepomuceno in-
venire potui j caque ex variis fidiflimis & indubiis manulcriptis col-
icita, lub fide Sacerdotali communico: faxitDeus,.ut quem
honoramus in terris, ejus confortio perfruaraur
in coelis. Amen.
Oratio ad S. Joannem Nepomuc.
Quam tribus lingws , Bohemice , Germanice fe? Latine fcriptam,
^ in tabellis ante ejus tumulum appenfam , populus pie reci-
tare confuevit , adnjerbum defcripta.
SJoannes , Martyr ac Patrone, Nepomuci m
Regno Boheniiae oriunde, templi S. Viti in
* arce Pragenfi Canonice ; eo quod ad in-
ftantiam Wenceslai IV. regis, ulcifci fe de con-
juge, faepe illum de vita corrigenda moncnte,
volentis , ante & poft torturam , Confeffionem
Auguftae propalare recufafti , in flumen Molda-
vam exPonte praecipitatus , k luminibus, nodu
fupraflumen ubi corpus tuum jacuit apparenti-
bus,cerdffimis tuae innocentiae & fanditatis te-
ftibus oftenfus , folenniter ab univerfo Clero ac
popu-
1(5 Oratio adS.Joamem Nepomuc*
populo ad Cathedrale templum deportatus fui-
fti; ubi usque hodie, qui tuum fepulcrum exho-
norat, vulgi infamiam effugere rion folet. Tu
enim admirandam , inauditam , ac fempiternam
memoriam fecreti exomologefeos tuendi poft
te reliquifti. Per haec tua merita & dona divi-
nitus tibiconceiTa, precamur fuppliciter ac fidu-
cialiter, apud Omnipotentem Deum eam im-
petra nobis gratiam , ut ira ejus conquiefcat,
peccatorum poenas, uti peftem, bellum,famem,
aliasque tam corporis quam animae , plagas cle-
menter avertat; & ut nos ante obitum confite-
ri, pro peccatis fatisfacere, omne periculum &
feculi dedecus, hominumque fcandalum effuge-
re, Deo placere & adhaerere, vitam laudabiliter
concludere, & ad vitam aeternam pervenire pof-
fimus. Per Jefum Chriftum Dominuni ac
SalvatoremNoftrum. Amen.
Cujn Fra'. S ■ C ■ M .
SUPPLEMENTUM
SJOANNIS NEPOMUCENI M.
OLIM CONSCKIPTiE
A
P. BOHUSLAO BALBINO S. J.
DESUMPTUM
EX ACTIS CANONIZATIONIS
EIUSDEM SANCTL .
m co.) m
& ew ^if 2i5 ^Ci cJb 1
\i (ifii CiSi '■yi ffyi t?5L^ "^^'3 2.vi kliii di* 2.03 c5i c5i 2x*' ^Si cifli (?5i f
PR^FATIO.
ALteris iam typis prodit Vita S. Joannis Nepomuceni
fub an. 1670. a P. Bohuslao Balbino S. f. confcripta
ea approbatione,ut non modo Antuerpienfes Hngio-
graphi caeteris S. S. adis totam , eamque notis illuftratam
inferuerint, fed etiam in ipfo Canonizationu proctffu qua l-^ra-
gae, qua Romae, inter reliqua ad eum pertinentia monu-
mentalocum, autoritatemque prsecipuam obtineret : con-
tra quam etfi exceperit Reverendiflimus Promotor Fidei (feu
ut a nonnullis audit , diabolus rotae ) eum tamen in juridi-
cis refponfis ad oppofitiones eius faQ:is ita refelli legimus ,
ut , quod ultra opponeretur, nihil repertum fit. Vifum eft
igitur vitae huic denuo in lucem produdac, pro au^lario ad-
jicere ea , quae circa eiusdem Divi folennem Confecratio-
nem, praefertim lapfo decennio gefta funt , in quinque par-
tes, ac capita tributa, quorum primum difquiret, cur in
fefqui quatuor prope fascula facram eius apotheofim differri
contigerit , fecundum generatim ritum, modumque Cano-
nizationis exponet, ultima tria vero ea, quas circa haec fub
pollremis tribus aetatis nortrae Pontificibus contigere , per-
fequentur, quae quidem coronidis, &c fupplementi loco,
ferviant ad augmentum honoris, &c cultiis Magni
huius Coelitis, hc honorati in Sandis fuis
DEI ter O. M. Gloriam.
CAPLH^
3. . BejT^ . Xm. T M Z. Ccwdin.al&s DiiZ^ni^ a/su-te^rues S. Cizrdiruxles Afj-u-ten.^
tes .4,- CoUeA/iiLm. Ccwdin.alu^jn. . 5 . OrcUores Tteffiuri. 6. ArchiefrtsccrprL ei Mpisco.
pi^ T. Clervcs li.omcim.1^' . 8 . Cererru?n.t.cLriLtj- TonXz/icor . g Hc?nxjrczriy- Ccu-^des 2^
go 2Kuzzu^J .10. .Abbatxs eJ^ .AtccUJxrres Hotce j.i. CcLrdcn^alcs de ^ltfvcuc frocurCL,,
tor. li . Z>u.o eidzsdem. azzlcci. qfferenJxs cereos 60 . librarccrrc .J.3. ccU,- offer&nJxs dj^ .
rrVLduj rrujxores.14.. Carduxales S . C ^ituzu' cu/ sius MuuStn^ eereos Ue' ^estccrcUbs.is-
ra.nes pro ofl-ertorio , cucro lut^. alter cuaento dliu, .j.6. DolioLa z im aibi et ru^ -^ ^. ff „
jcdlu/S^^fyie/prceferens.it. Jtorruuux. 7<iobditcis .ig.Harrn.cmuz.Portii/icif-.io.MilesB-cetjrixtris.
Cum I^a^. S . C- M.
..#••'
J.A.Ffeffkl ex.c.A.t:
mB co) m 53
CAPUT PRIMUM.
Quando , & quomodo agt ceperit defacra apo-
theofi S. Joannis Nepomuceni.
^Uod Divi Leopoldi Auftriacolira Marchionis,nunc tutela-
ris,folenni interCoclires recenfione fad:um legimus,non
.diverfum admodiim eft ei , quod in nuperna Divi Au-
ftrix , totiusque feptentrionis Thaumaturgi , ac facrofandi poeni-
tentias figilli proto-martyris Joannis Nepomuceni confecratione
cffedum tandem effe gratulantibus animis , ocuhsque ipfi fpeda-
vimus. Leopoldo fiquidem illi, facros honores ab Innocentio
fexto decerni effli£tim expetierat Rudolphus Archidux, Alberti
Sapientis filius, Aibertique Csefaris nepos : jamque Pontifex cu-
ram inquirendx virx,& prodigiorum,quibus ad fepulchrum fuum
fanQus Marchio inclaruerat , demandarat Archi - Epifcopo Pra-
genfi , Epifcopo OJomucenfi , & fan<aje crucis Ciftercienfium ab
€odem Divo fundati afceterii Abbati , datis ad Eos literis 13^7.
anno, qui fuit poft fata fan(5li principis 121 , imperante tum Ca-
rolo quarto, Rudolphi Archiducis focero, Joanne autem Nepo-
rouceno tum metropolitanx Pragenfis Canonico. Egerat quidem
eam in rem omnia Rudolphus, Auftria; fux, in quam Archidu-
cis honorem, & Vienna: Bafilicam fandi Stcphani , Collegiatam
ibidem Ecclefiam , & Academiam , feu fiudium generalc intule-
rat, Leopoldina etiam apotheofi ornandiE ftudiofi^limus. Hceferc
nihilominus pia Auftriae vota, ultra fsculum.rei conficiendx glo-
ria refervata Friderico Pacifico Caefari , cui pariter Auftriali nomi-
,nis ad fumma provehendi par fuit & voluntas,& facultas,quique
E fedem
34 Supplementum
fcdem Epifcopalem , quam Paflavio transferre Rudolphus medita-
tus erat , Viennas erexerat. Sed toto vicennio Frideyco duran-
dum fuit , quo publicis cultibus Leopoldum infigniri videret.
Anno 14-^S- Imperator, Prseful Patavienfis, Univerfitas Viennen-
fis, & Ccenobia Auftriae omnia,/upplicibLis, fuper Leopoldo fan-
dis adlegendo , litcris Paulum fccundum P. M. convenere , qui
rem ternis Cardinalibus Beflarioni, Alano, & Sandi Euflachii, hi
porro Epifeopis Patavienfi , Gurcenfi, &Petinenfi, ac Scotorum
Viennae , & in Cellis Abbatibus commifere. Quod cum prxdi-
dis pluribus legere efl: in tomo primo Germanioe fandse D. Mar-
ci Hanfizii S. J. praecipue fol. y f i. Sed neque Paulus II, nec fuc-
ceflbr , Sixtus IV. negotium confecit , quod tandem Innocentius
o£lavus ad optatum finem deduxit , ac Leopoldum rite fandum
dixit anno 1485 , qui erat ab obitu ejusdcm Sandi 3491. & ab
co,qui primus eidem facrum cultum molicbatur, Innocentio fex-
to , annus 128, & Pontifex fucceflor jam fextus , & decimus.
Cuius quidem moriE caufaralnnocentius odavus exprimit in Bul-
la Canonizationis ubi fic : Cum ea de re agi cceptim ejjtt morte In-
nocentti, Stirgentihitsque procellis in 'Ecclefa Dei^ exortts usque ad
tempora 'Pauli II. pr^deccfforis mftri , inqtiifitio interrm(ft efl (fc,
Sed fatis de primo illo Auftriae Coelite Lcopoldo, cui paral-
lelus Auftriaci Septentrionis Divus Nepomuccnus , qua ratione
confecratus fit, nunc expediemus. Siquidem Canonica eiusdem
ad fandos adledio obtigit anno poft gloriofum ejus excefllim
346 , in quam poftremi tres xvi noftri Pontifices Roraani , Cle-
mens XI, ac Innocentius , & BenediO:us uterque XIII. fymbolas
fuas contulere, namque ^nmm introdu&ionem caufs. fignavit, pri-
m\\.vc\Q^Q. proceflum probavit, fecundum alter, concefsis und Mar-
tyri Beati honoribus , tertius denique prioribus fato luo prasven-
tis, folenni Martyris canonizatione fsculorum, & orbisAuftriaci
vota coronavit. Suprema porro rci confcdtae cura, & gloria fuit
penes duos facratos vertices, Carolura VI. Romanorum Impera-
torera
ViU S.Joannis Nepomiiceni M, 55
torem gloriofifTime hodicdum imperantem, itcmque Celfiffimum
Metropoliten Pragenum Fcrdinandum e Comitibus de Kynburg
in bencmcrito de profanis iuxta , ac facris ncgotiis fcnio etiam-
nura fupcrftitcra, Cui & ipfi ultra deccnnium tum Pragae, tum
maxime Roms, quo anni 17 19. menfe Januario caufam hanc
authoritatc eiusdem ordinaria plene confedam fubmiferat,labo-
randum fuit, donec Divo Martyri collatus jam pridem \OQt po-
puli San£li honos, ac titulus voce etiam Romani facrorum Anti-
ftitis Chriftique in tcrris Vicarii Benedidi Xlll. ratus habcretur
anno hoc 172.9. die 19. Martij.
Ac fane mirum cuiquam vidcri pofljt, undc hOiUtn fit, quod
in hanc usque atatem prorogata fic folennis canonizatioD. noftri
Nepomuceni, Viri tantcu apud Deum glorix, totque portentis ro-
boratx, tantas in fcptcntrione, totque fsculis venerationis, tan-
torum prodigiorum, tanrarumque etiam neceflTitatum patroni, &
jam a XIV. faeculo voce populi , & Gcrmanicarum potiflTimum
Ecclefiarum Sandi, Martyris, Thaumaturgi. Sed qnis non per-
fpiciat tribuendum id primo eflTe arcanisDivinaeProvidentiaecon-
filiis, ex hoc ipfo, cultum quo impeditum, hoc accenfum magis
Viro Bcato elicientis , fidclibus velut in vetitum pie nitentibus.
Dcinde accenfendum id eft carteris afflidx ultra terna fiecula Bo-
hemae Ecclefix fatis , ac proccllis , quas ipfe Sanclus in extrema
ad concionem Pragenfem didione diferte prsnuntiarat. Nerape
pod "Wenceslaum , qui Virum fandum una , ac religionem per-
diderat, patefado iate rabiei, & hsrefi huflTiticae aditu, Sigismun-
dus Crefar fratri diillmillimus, & bini brevis acvi Reges Auflriaci,
AIbertus,ac Ladislaus, fpem meliorum temporum eam feccrant,
quae vclut in herba, ufurpante regnum Podiebradio exaruit, fede
ipfa Archi-Epifcopali in fequialterum prope fasculum vacante;
templis flamma , Sacerdotibus exilio , facris juxta , ac profanis
Juribus in regno Bohemix foede turbatis; ac ctfi fub Apoftolicis
binis ejusdem Regibus Vladislao, & Ludovico Ecclcfia Boiohema
E 2 refpi-
36 Supplementum
refpiraret, & Metropolis Pragena redintegrarctur, novas tamen,
aut continuatas turbas religioni facclTivit rediviva e ncfandis Huf-
fii cineiibus feda , anferi , aut corvo fuo par ovum , perquam re-
gnicola; in eos, qui (cfitbuna^ eosque, qui [c fub utrAqne vocita-
bant, fcifTi tamdiu funt, dum inHgni illa>& Auftriacae pierati de-
bita vidoriflponePragam in Albo raonte, Dco, Cjcfarique pcrduel-
les domiti , ac utrique fua dare compulfi , in Ecclefiie unionem ,
unitatemque redigerentur. Sed mox novum inde regno, & reli-
gioni e feptentrione malum tricennalis fuecici, & Luthero jurati
Martis furor j poft quem paxWeftphalicaGermanise magis, quam
BohemisE facrisnoxia, quietis nonnihil attuliflet ? nifi paulo poft
lues Epidemica, moxque othomannica arma, vi AuOriee, formi-
dine Bohemise illata, maia ea, quse viximus, protuliiTent.
Atque hsc quantum humana conjedtura valet, fecifle cenfe-
mus, quo minus ferio unquam,ac efficaciter agi potuerit de coe-
litum honoribus,qui fervo Dei mox a fado marryrio habiti funr,
cidem Apoftolicas fedis oraculo firmandis, atque ad publici , fo-
lennisque cultCis gradum efFerendis. Quamquam fupremum Nu-
men Beato Martyri dilatam tam diu, intermifsdmque veneratio-
nem canonicam , viis aliis abunde penfavit, quando nihil in con-
trarium proficientibus iis, quas fupra recenfuimus, perdita; prope
religionis tempefl:atibus , fuus perpetuo Viro Dei , cultus conf^i-
tit : ac quantumvis iisdem, quibus facrx Deo jedes, & Coenobia
per Bohemam hsrefim conflagrarunt, flammis, antiqua de Joan-
ne monumenta confumpta fint, fa£lum tamen efl difponente ita
Divina Providentia , ut plures falvarentur codices ab Authoribus
contemporaneis , & vicinis de gloriofo Viri Martyrio, de cultu il-
li praeftito, de gratiis eo interveniente obtentis, confcripti , qui-
bus fidem roborabant afl^xa anathemata , & infculpta parietibus
prodigia j probdntque (ut legere efl in opere, cui titulus : ABa
utriuscpte procejjits in caufa Canonizationis B. JoAnnis Nepomuceni
Martjris ^c, Viennae fecundum exeroplar Romae excufum edito
anno
ViU S.Joamis Nepomuceni AL 37
anno 172 1.) cultum hunc monumenta poflta, fundati igncs per-
petui , radii imaginibus eius adpi(fti , firmat denique traditioPa-
trum noftrorum, aliorumque virorum Apoftolicorum ad nos us-
que perducla , plurium graviffimorum teftium aflertione jurato
dcpofita firmata , & quia gratiae , quas Deus per intercefllonem
hujus fanfli Martyris liberaliter fparfit , indies multiplicabantur,
crevit cultus, & per omnes mundi partes {^^q dilatavit, fic ibi.
Qux quidem , pofleriores maxime Archiprsfules Pragenfes
jam diu ad procurandam Martyris Apotheofim impulere , prcEfer-
tim eos , qui uno abhinc f£EcuIo ci Cathedrae prsfucre e familiis
Comitum ab Harrach, Kolowrath, Bilenbcrg, WaIdftcin,<ScBreu-
ner 5 fed hxc fcilicer gloria zelo, meritisque hodierni Metropo-
htae debebatur, quod priusquam cxplicemus, juvcrit capite fe-
quenti ex libro fupra nominato excerpere, qux- huc faccre vifa
funt.
CAPUT SECUNDUM.
De Canonizatione San&orum.
^um Sandorum Canonizatio inter gravifllmas, easque Ecclefiag
^ materias, qux ad univerfale ejusdem regimen fpedant , rc-
cenfeatur, iitque affedus omnis, & abufus ab adtu illo , quo la-
tcr Coeli Cives quis adfcribitur, cxulentj Ideo fummi Ponrifices
Sandiorum Canonizationes fibi refervarunt, in fpecie autem fan-
dix memoriae Urbanus VIII. pro dcbito paftoralis oflicii fcria V.
fub 13. Martij an. 1615. lege lata fancivit , ne impofterum cul-
tus, aut veneratio praeftetur ulli, antequam ab Apoftolica Tede
Beatificationis , aut Canonizationis honore infignitus fuerit , nifi
aut per communem Ecclefia^ confenfum , vel immemorabilem
temporis curfum, aut per Patrum,virorumque fandorum fcripta,
vel longiflTima cemporis fcientia ; & tolerantia pracfatae Sedis Apo-
E 3 ftolicx,
-jg Supplementum
(lolica! , vel Ordinaril celebretur. Unde licet Proceflus Revc-
rendifiimorum , & IIluftrilTimorum Dominorum Ordinariorum
autoritate pro informatione fanda: fedis conftruantur; attamen
fpes impetrandae Beatificationis,YeI Canonizationis haberi nequif,
nifi ex adis conftiterit de non cultu, vel cultu immemoriali , feu
Cafu excepto , paritumque efle decretis Urbani VIII. , Innocentii
XI., aliorumque Romanorum Pontificum ; & tunc demura ad in-
ftantiam Principum, Epifcoporum &c. Apoftolica fedes annuere
folet; ut interveniente PromotorcFideiCaufae materialia traden-
tur fecundum ea, qux latius defcribit Matta de Canoniz. finB.
part.S' p^r tot.
Prudenti itaque circumfpeO:ione , priusquam raanus fabri-
candis proceffibus apponatur, probandi media per hiQoricos, te-
ftes, & raonumenta conquiri, & ponderari debent, an nimirum
ad probandum cultum immemoriaIera,feucentenariura (itaenim
Urbanus VIII. per novam Bullam die f . Julij 1634. immemoria-
le tcmpus declaravit, & dcfinivit) concludant, & fufficiant? qua:,
fi non adfint, via non cultus progrediendum , & figna cultus fal-
tem tantifpcr pro obedientia didlorum Decretorura amovenda;
fin verb ex conquifitis Probis centenarius cultus ante Bullam ap-
pareat, in cafu excepto agendum eft, quod pro fervoDei eo glo-
riofius, quia & polTcfilo venerationis continuatur, & figna cultus
manent j & tunc duo inftrucndi funt procefius, unus fuper fama
fanctitatis , virtutum , & miraculorum fervi Dei, quem vocant m-
trodiiBiQms canpi. Scil. an caufa venerabilis fervi Dei coram Apo-
ftolica Sede ^it introducenda, & ventilanda. Alter fuper cafu ex-
cepto, feu cultu immcmorabili Servo Dei ante Bullam Urbani
Vlll. exhibito ; etenim, fi de altcrutro non conftat, nulia figna-
tur a fummo Pont. commifilo, & caufa deponitur tanquam vitio
laborans, non amplius, aut faltcm non facile reaflumenda.
Ex gencralibus hifce principiis fluit, qubd in caufa Beatifica-
tionis Venerabilis Scrvi Dei Joannis Nepom. alterutra via eligi
debue-
PlU S.Joamis Nepomuceni AL 39
dcbuerit , ut vcl figna cultus amovcantur , vel probatio culius
publici Ei ab anno i f 33. exhibiti furcipiatur,& quia primum ci-
tra populi offcnfionem & fcandalum fieri non poterat, quia quo-
tidie ad eius tumulum rummi,& infimi in genua provoluti facros
veneraotur cincrcs , & fine numero fufpenfa anathcmata a piis
clientibus indics augentur ; ideo fecundum eo confidentius afiii-
mebatur, quod Divi nofiri gloria tot miraculis, tantaque vctufia-
te ftabilita, ut nedum terapus centenarium ante BuIIam longc ex-
eedat, fed & cultus cum Ejus gloriofo coeperit Mariyrio.
Et licet in difcutiendis Martyrura caufis tantus rigor , ac in
caufis Confcfl^brum haberi non foleat, eo quod Martyriura confi-
ftat in perfediflTiraa charitate, a qua reliqua: virtutes informantur,
fpeciem, & eflTcntiam accipiunt; quae mortera Martyris pretiofara
faciunt in confpedtu DEI , attamen de vera Martyrii caufa lucu-
lcnter, imo & de miraculis conftare debet; cum enira Deus no-
lit omnes juflos dccorare honore Canonizationis, neceflfe efl) ut
ex fignis, & miraculis certa rcddatur Ecclefia railitans, quosDeus
prsdido honore decorari velit. Hsc habentur in dicto libro.
CAPUT TERTIUM.
De aBisfuper Canomzatione S. Joannis fub
Qemente XL
QUod itaque bonum , felix, faufium , fortunatumque nccidit
*. Reverendifljmus, & Cclfifljmus Princeps, & Archi Epifco
pus Pragenfis Ferdinandus e Coraitibus dc Kynburg, mox ut La
bacenfera cura Piagena mitrara commutarat , Cafarcaque ad au
lam Lufifanam iegatione defundus fuiflTct, ad id, quod Dcccflb
ribus, fupra did^s de caufis non licuerat, animos, conarus , cu-
rasque omnes adjecit, quibus cum Auftriaca Regnantium pra^rfer
ticn
40 Supplemenfum
tira Auguftarum Maieftatum pietas fociaretur, effe^tum tandem
eft, ut Pragae folemni, & ad Roraani rigoris amuflTim exado pro-
cefilii Canonizationis initium daretur ab ipfomet Celfiffimo Me-
tropolita, qui cum fuper gravibus EccleficE Cux caufis cum Revc-
rendifl^imo ad aulam Caefaream Oratore Pontificio Georgio,nunc
fantlae Romanoe Ecclefia? Cardinali Spinola collaturus Viennam
iter fufcepiflet , pro fc fe hac in caufa conftituit Judices delegatos
Revcrendiffimum 5c Uluftrifllmum Dominum Danielem Jofepiium
de Magcrn Ep.Tyberiad. Suffraganeum, Vic. Gen. ac Officialem
fuum cum Patre Maxlmiliano Wietrowski S. J. S. S. Th. Dodo-
re , & D. Francifco Antcnio Langer J. V. Dodore , Procuratorc
caiifK D. Bernardo Hcnrico a Gcrmeten J. V. Dodore , Promo-
tore autcm feu Fifcali, D. Joanne Franciico Blowski J. V. Dodo-
re. Hi , ubi proceffum informativum fuper fama fandlitatis, vir-
tutum, Martyrii, & miraculorum S. Joannis Nepomuceni fecun-
dum Conftitutiones Urbani VIII. , Innocentii XI. , aliasque facrs
rituum congregationis, & fubmiflam recens Roma a Revercndif-
fimo Promotore Fidei , peculiarem inftrudtionem , ad finem de-
duxere, id ipfum ad dictam facrorum rituum congregationera rc-
tulere 3. Januarij anno 17 19, quod & 29. ejusdem menfis prae-
ftitit ex munere fuo Celfiffimus ArchiEpifcopus (qui & alterum
proceffum fuper cultu immemoriali eodem fubmiferat an. 1720.
die 9. apr.) fuis & Ecckfis , ac Regni totius Bohemiae votis in.
ftantifiime fupplex fadlus, ut introdudioncm ejusdem caufse , iU
liusque proiecutioncm admittere eadem facra Congregatio, &
fummus Poniifcx Clemens XI. dignetur.
Quo plurimum contulit jnratus Portitor Romam fubmiffus
Reverendiffimus D. Joanncs Ludovicus a Stcger Capituli Metro-
politani Praelatus Archi- Diaconus. De quibus omnibus plene
edod:us Suromus Pontifex, Ipfe privata pietate Divum Nepomu-
cenum peculiariter, & fiato precum penfo indics venerari folitus
(quod ex ore Sandtiirimi accepifle , reducem Roma ex fludiis II-
luftrif.
Plt£ S. Joannis Nepomuceni AL 41
luftriflimum , & ReverendifHmum D. Epifcopum Agrienfem co-
ram aliquando audivimus) tandem in vota Auftriae concefllt, ac
caufsE hujus Ponentem , ac Procuratorem noroinavit EminentiflTi-
mum Cardinalem ab Althan , motiisquc amplius fupplicibus ea
fuper re literis ex omni feptentrione, Auguftarum,RegiarLimque
Maieftatum, Purpuratorum utriusque fori Principum, Praefulum,
Religionum , & Academiarum prope quinquagcnis anno 17 19,
& 1720. advolantibus, iam Congregationum terminos definive-
rat , in quibus dc caufas introdudione , confirmationc fententise
Pragcnfis, & concedcndis mifla, ac oflicio decernendum erat,im6
& caufx introdudionem iam probaverat , fignavcrdrque , & pro
confirmatione judicii ArchiEpifcopalis ftatutum erat,cum pio ne-
gotio ut plurimiim ferventi manu ultima nondum impofira idem
Sandifllmus Clemens XI. anno 1721. fatis fun^ftus vacuara Petri
fedem fucceffori Innocentio decimo tertio reliquir.
Illud memoria dignum, quod in primo proceflli, in quo agi-
tatum erat, an fit fignanda commiflio introdudionis caufe in ca-
fu prxfente, ipfe Reverendiflimus Promotor Fidei coram facra
rituum congregationc in animadvcrfionibus fuis non modo palam
profiteretur validitatem proceflus huius rite, redeque fe habere,
nullumque eius menti fcrupulum quoad hoc inhaLrere, fed etiam
poftea , quae de more ab eo opponi folent , fubjunxerit protefta-
tionem fequentem :
Hsc autem dida fint, ut muneri meo fatisfaciam, & ut vc-
ritas c6 magis clucefcat, quarn proteftationem taeitein omnibus
caufis huius generis , in quibus fcribo tanquam fidei Promotor,
facio, & in caufa prsefenti exprefse emitto, ex quo m Snf/im. hu-
jusce caufz num. 19. Tcftes , & Scriptores video memoratos, qui
dicunt infortunium aliquod five in corpore,five in fama nonevi-
tari ab eo, qui San^aitatem Servi Dei Joannis impugnat, aut de
illa dubitat.
Quare &c.
^2 Suppkmenfum
Trofper de Lamlertmis S. Confiftorii AdvocatuSy (fFidei Pro-
motor.
Porro citatus numerus 19. Summarii caufae fic habct:
Ex Procejju Pragenfi,
Ad Articulum nonum interrogatorium trigefimum pri-
mum proceff! fol. 3f 8- & tergo.
Verumne eft, pubiicam vocem, & famam fuifle, quod omnis,
qui fspe didi fidelis Servi DEI Joannis Nepomuceni Sanctitatem
impugnare , aut de illa tantiim dubitare , vel etiam fcpulchro
ejusdem pedem temere inferre aufus fuit, infortunium qualicun-
que modo, five in corporc, five in fama non evitavcrir. Id ipfumnc
(ic, & non aliter a Majoribus fuis Teftis narrari audiverite
Interrogatorium trigefimum fecundum.
Etiamne hi Majores id ipfum a fuis Majoribus fibi narrar^
audiverunt >
Ad Articulum decimum nonum , Interrogatorium fexa-
gefimum quartum Procefs. fol. 362. terg.
UndeTeftis fcit veritatem efle, quod, qui huncServumDEI
dishonorant, infortunio five in rebus , five in bonis afficiantur?
Audivitne hoc Teftis etiam a Maroribu& fuis ?
Interrogatorium fexagefimum quintum.
Etiamne hi Majores aliqua cxempla Tefti rccenfuerunt dis»
honorantium, & infortunium perpeflbrum?
I. Teftis ad 3 1. Proccfs. fol, 6f 5 & tergo.
Refpondit : Fama publica femper fuit talis , qua: non eget
Teftibus, & ita etiara a Maioribus oaeis, & etiam a Patribus Spi-
rituahbus mcis femper audivi»
Ad 3x,
Refpondit : De hoc non dubito, quia femper fuit haec faraa
pubhca.
Ad 64. Procefs. foU 659. & tergo.
ViU S.Joannis NepQmitceni AL 45
Refpofidit : Ex fama publica hoc fcio, & hoc ipfum audivi i
raeis Majoribus.
Ad 6<^.
Refpondit : Non tantiira audivi , fed etiam legi dishonoran-
tes fepuichrum , infortunia pcrpelTos fuifle.
III. Teftis ad 51. Procefs. fol. 681.
Refpondit : Omnino.
Ad 32.
Refpondit : Sic etiam.
Ad 64. Procefs. fol. 684. tergo, & 685.
Refpondit : Omnino audivi a Majoribus , & eft fama publi-
ca, non tantum inter Catholicos, fed etiam Acatholicos 5 mihi
enim Acatholici hoc ipfum , & quidem viri graves fspiiis narra-
runt.
Ad 65-.
Refpondtt: Narrirunt plura,quorum non recordor, nifi prout
de hac foemina fupra rccenfui.
VI. Teftis ad 3 1. Procefs. fol. 718. tergo, & 719.
Refpondit : Audivi hoc etiam , & fic , & non aliter a Majori-
bus raeis narrari audivi , quod nemo confufionem publicam ef-'
fugerit, qui aufus fuit Sandium hunc contemnere, aut fepulchro
eius pedem temere infcrre.
Ad 31.
Refpondit : Sic mihi rctulerunt mei Majores, fic pariter fe a
fuis Majoribus audivifle, & fpecialiter etiam a pluribus aliis audi-
vi dc ccrta foemina, qus ex contcmptu pedem temere ad fepul-
chrum pofuit, dicendo : quid mihi ifte Phaphus nocebit ? defu-
per ipfifllma die , ubi per pontem Pragenfem , aura tranquilla
tranfiens, publicam confufionem, & denudationem per elevatio-
nem togce, & veftimentorum paflJa fuerit.
Ad 64. Procefs. fol. 713.
Refpondit : Hoc iam fuperius dixi.
F 2 Ad
44 Suppkmentum
Ad 6f.
Refpondit : Jam dixi fuperius, me ab aliis audivifle illud cx-
emplum, quod de certa foemina fupcriiis recenfui^ aliorum non
recordor in fpecie , pafllm tamen exempla referri audivi.
IX. Teftis ad 31. Procefs. fol. 754. tergo 755.
RefpondU : Hoc efl: verum , quod femper audiverim , & talis
fama continua fuerit,& absque dubio alii Anteceflbres pariter id
a fuis Majoribus habuerint , & fic narrari audiverint , quis enim
vellet mentiri in re tam gravi, & aggravare fibi confcientiam >
Ad 64. Proccfs. fol. 7f8. & tergo.
Refpondit: Absque dubio, (ic feroper a Parente meo,& aliis
Prasdeceflforibus audivi.
Ad 6f.
Refpondit: Parens raeus mihi narraverat hsc prodigla conti-
gifle , quae fculptura e regione tumuli appofita exhiber. Recor-
dor etiara recentioris cuiusdara casiis,hominisAcatholici,& mer-
catoris Dresdenfis,qui curiofitate dudus cum meis confanguineis
AcatholicisDresdenfibusEcclefiamMetropoIitanam acceflTit, & ad
fepulchrum D. Joannis Nepomuceni quosdam fermones in con-
temptum Sandi protulit, & monitus ab eisdem confanguineis
Acatholicis, ut defifteret, non deftidt. Defuper mox defcen-
densegradibus arcenfibus, fibi fragmentum ligni profunde in ma-
num intrufit cum magno dolore , & copiofa fanguinis eiFufione.
Quod ipfi Acatholici ejus Comites , & priiis Monitores tanquam
punitionem DEI propter dishonoratum Sani^um ei infli^Hiara in-
terpretati funt.
XIV. Teftis ad 31. Procefs. fol. 815". terg.
Refpondit : Hoc eft verura, fuit femper talis fama> & de fa-
fto durat.
Ad 32.
Kefpondit: Omnino.
Ad 64. Procefs. fol. 819. tergo 8iO.
Re-
Vit£ S Joamiis Nepomticeni JI. 45
Refpondit: Audivi hoc a meis Majoribus, & ctiam a multis
aliis fide dignis.
Ad 6S.
Refpondit : Narrarunt plura , & mihi metipfi contigit : dura
enim circitcr ante 28. annos in florida a^tate mea conftitutus in
Ecclefia S. Wenceslai in monte Profik prope Pragam (\atuam hu-
jusSandi valde ruditer, & ad rifiim commoventc figura clnbora-
tam confpcxiflem , & cgo Viris honoratis mihi aflidcntibus , non
fine rifu illam oftendiflTem} fenfi immediate rcmorfiim confcicn-
tiae , ne ob id aliquem pudorem illa die incurrercm. Quod gc-
jam eadem die mihi accidit ; nam poftprandium, dum domum
Pragam curru perrexifl^em , vidi poft me pergentcs eosdem Viros
honoratos, qui prius mecum , in eadem Ecclefia crant , curavi
meum currum fifti, usque dum ipfi appropinquarent. Volens
ipfis loqui : defcendi ex meo curru in via plana, non lutofa, nec
uilo modo lubrica ; fijbito concidi in terram , & notabili tempo-
re, quafi manibus, pedibusque ligatus, nuliatenus me erigere,
& confurgere potui , donec difti viri honorati cum maxima raei
irrifione difcefliflent.
XVI. Teftis ad 3 1. Procefs. fol. 839. tergo.
Refpondit: Sic a meis Maioribus narrari audivi.
Ad 3x.
Refpondit : Utique narrarunt, quod hoc etiam a fuis Maio-
ribus audiverint.
Ad Procefs. fol. 843. tergo 844.
Refpondtt : Audivi tam a Majoribus meis , quam ctiam ex
publica fama tum Prags, tum alibi.
Ad 65-.
Refpondit: Narravit defunif^a Avia mea , Avus, 5c alii Majo.
res mei, quod tempore infultus Palatini quidam tcmerarii haere-
tici inceperint decutere Clathros ferreos ad fepulchrum S. Joan-
ais Nepomuceni ; & fupra fepulchrum cum contcmptu faltitnrc,
F 3 quorum
^6 Supptementum
quorum unus a Deo punitus , & proftratus veiuti mortuus ex Ec-
clefia fuit alportatus.
XX. Teftis ad 3 1. Procefs. fol. S77.
RefpondU : Hoc eft certum , hoc mihi femper meus Avus
narraverat, quod, quandocunque aliquis temere locum fepulchri
hujus Sandi inhonorate attentavit , poena Dei femper fubfecuta
fuerit.
Ad 52.
Refpondit : Neceflario etiam Majores raei id ipfum a fuis
Majoribus narrari audiverunt.
Ad 64. Procefs. fol. 88r.
Refponda : Hoc meus Avus jam narraverat , quod , quicun-
que dishonorat hunc Sanctum, Deus illum puniat.
Ad 6f.
Refpondtt: ita eft, narrarunt mihi de ilUs ha!reticis,qui in in-
vafione Palatini fepulchrum hujus Sandi temere violare attenta-
runt, a Deo tunc ftatim punitis, ita, ut Rex Fridericus, ut fupra
dixi , curaverit locum afleribus claudi , ut ampHus non daretur
acceftus, & dishonoratio evitarctur.
Concordmt cum ftiprd, diciis Teftibus II. Vrocefs.foL 668. ^67 1.
tergo ir. fol 69 3 , ^ 696. terg, V.foL 70S. terg. 7O9. VH.fol 731.
terg, 736. rilLfoL 74r. ^^^g^^ ^748- ^-foL 766. (S77O. XI.
foL '■J77> terg. 6^781. XII. foL 789. XIII. foL 803. £^807. Xr.
foL 8x9. G^^Ss I. xni.fol. 85-1. e^8f6. XIX. foL 864. tergoy ^
868. JOr/.>/. 888. ^890. XXIII.foL%^^,^^Q^.tergo.
Fuit autem I. Teftis llluftrifTimus , & Excelientiflimus D. Fran-
cifcus Carolus Przchorfowski S. R. I. Comes de Quafegowitz S.
C. Regiieque Majeftatis intimus Confiliarius , Locumtenens , &
fupremus Rcgni Bohemix Judex , annorum 75. Proc. fol. 65-0.
tergo.
III. Illuftriflimus , & Excellentiflimus D. Wenceslaus Igna-
tius Wratislaw S. R. I. Comes de Mitrowitz , SacrsCaefareae, Re-
giaeque
p^it£ S.Joannis Nepomuceni AL 47
giaequc Malcftatis inticnus Confiliarius , & Regiae Catncra^ Bohc-
mici' pariter Confiliarius annoruro 70. Procefs. fol. 676.
VI. Pcrilluftris D. Francifcus Nicolaus AUkrle de Aftfeldt
annorum 64. proc. fol.714.
IX Reverendilllinus D. Tobias Adalbertus Opitz Prxlatus,
& Archidiaconus fanto Metropolitanae Ecclefice ad D. Vitum in
Caftro Pragenfi annorum 71. proc, fol. 75*1.
XIV. Prasnobilis , & Confultifiimus D. Bohuslaus Joannes
Worzikowky a Kundratitz Sacrae CaEfarese , Regi^que Majeftatis
Confiliarius annorum 59. Procefs. fol. SiJf*
XVI. D. Martinus HaNxIiciek annorum 70, procefs. fol. 8 3<5.
XX. D. Joannes Bcnedidus Petzkcr ad Regias Tabulas Feu-
dales Camerlingus annorum 78. proccfs. fol.873' Teftis ex ofii-
cio indudus proc. fol. 137. terr
Ex ASis SanSorum apiid Continuatores BoUandi CompulfaK
procefs.fol. f 92.-
Vigefimo tertio. Illud permirum y neque minus certutn,
& privilegiatum : quicunque Beatr Joannis tumulum , calcarint,
praefertim fi contempferint,eos ipsa die infamiam incurrere,& vi-
tarc non pofle» & omnium Catholicorum Pragcnfium noftrae» &
fuperioris astatis confenfu, atque excmplis plurimis conftat,
Vigefimo feptimo. Ob hanc igitur caufam , & faeva in cal-
cantes excmpla edita, cum jam pridem ferrei Clathri ad unius fc-
re ulnae altitudinem praetenti eflent, Canonici novis aliis cratibus
fepulchrum cinxerunt, qui clathri facile tres ulnas altitudine a^quant,
ut nifi aegerrirae vix effe cuiquam improbo & injurio hceat &c.
Ex^oanne Thoma PeJJina de Czechord in Phofphoro fepticorni
P^g. 503 • Compulfat. proc. fol. fi i . i ^ergo^ ^ 5^ 3^ tergc.
Id porro, quod ultionem divinam non evitent, qui locum
fepulturae ejus temere,& per contemptum calcant pluribus cxem-
plis
2^8 Supplementum
plis reccntioribus juxta , ac vetuftis , & quidem tot, ut facile ju-
ftum volumen conficere poflem , fed propofits brevitatis me-
mor &c. defcribenda relinquo &c. Ampliora de hac materia
idem Author inferius repetit, procefs. fol. 532. & terg.
Ex Patre^oanne Tanner in vita P, Alberti Kanowski com-
pu/fkt. proccfs.fol. 5*48 . tcrgo.
Quia tamen reperti funt nonnulli , qui cultum Sandi , &
Martyris Venerabili huic Viro denegarent , ejiisque apud DEUM
merita dcfpicerent , adeoquc locum Sepulturse ejus per contem-
ptum auderent calcare, ficbat, ut raox Divina in eos ultio fub-
fecuta oftenderet, quo loco Martyr ille eflet in coelis^ deprehen-
fum namque, & v-ulgo obfervatum eft, ea ipsa adhuc die publi-
cara aliquam homincs illos pati folitos ignominiam , & gravifll-
mo aliquo coram plebe aftici a DEO confuevifte pudore, quaercs
in caufa fuit primum quidem, ut quibus ignominia; , aut erube-
fccntix periculum imminet , eum fibi paAim , hodieque apud
DEUM implorent patronum; deinde vero, ut auihoritate publi-
ca humus illa tota rudibus, & raris quibusdam cratibus ferreis
cingeretur in fignum populo, ne facrum locum incauti facile cal-
carent. Sed, quia adhuc petulantis patebat aditus, fuperadditae
funt elegantiores, ac dcnfiores ferre:K crates alterae, qua: ita nunc
locum alte ambiunt, ut videantur omnem injuriara a monumen-
to illo fatis prohibere , 6cc.
Ex Bartholom^o Paproczki in lihro , cui titulus : Diadochos,
fve fiicccffio Dncum (5 Regum BohcmU, Compnlfit,
pYQcefs. fol. 5-44.
Hic multa fa£ta funt miracula , quorum intuitu pro DEI
Martyie habitus fuit, & quicunque adversiis hoc errat, ac frivole
cum contemptu fuper crucem in lapide exfedam confcendir, hac
die mundi infamiam non evafit; ex qua caufa juflTeruntPfa^lati hoc
Sepulchrum ferrea crate circumdare. Ex
ViU S.Joannis Nepomuceni M» 49
Ex^oanne^acobo de IVeingarten in fpeculo Principum,feu Ato»
narcbta Seremffim^ Domus Auflriac£ part. z.foL 221.
Compulfit. Vrocefs. fol. 618.
Ac circa hunc locum Crates fadx func , ne ullus hunc lo-
cum dishonorare poflet ; fiquidera fa^pius miracula contigerunt,
atque etiam hoc, ut ille, qui data opera,feu ftudio tantummodo
unicum pedem fuper lapidem fepulchralera pofuit,hancdiem finc
infamia confumare non potuerit.
Ex extraSu litterarum, qu£ Frag£ fcript£ fuerant adqutndam
notum armcum fiper denjajlatione Metropohtan£ Ecclejfi£ ^
impreff. anno 1 620. Compulfat, Procfol, 62o.
Pagina fecunda.
Feria fecunda Natalis Doroini ex utraque parte penes cho-
rum, qua ad Sepulchrum Divi Confedoris Joannis, uti & ex al-
tera parte apud Sacrifliam, qua ad S. Vitum circuitur, omniaTa-
bulis , & afleribus, ac clavis fuerunt obfirmata j de caufa hujus
rei, rarus, & diverfus eft in communi difcurfus,totum celatur,&
fupprimitur, nonnuUi dicunt, quod quidam, qui temere fupra
Sepulchrum D. Joannis ivit, ficut furiofus ceciderit, & rugiebat,
alii dicunt, quod prseeipua quaedam pcrfona apud Sepuichrum S.
Viri fubitanca morte faiflet deroortua, alii dicunt, quod aliquid
mirabile ciica hic loca apud hos Sandtos contigerit.
Sequitiir Elenchus aliorum Scriptorum, qui te-
flantur, quod violantes Sepujchrum Servi DEI
femper infamiam incurrant.
T Aurentlus Beierlinck in Theatro vitx humans tom. 4. I. 10.
^ pag, 173. litt.L. Coropulfat. Proc. fol. ^03. terg.
Bzovius in annalibus Ecclefiafticis tom. 15". pag. 114. Cora-
pulfat. Procefs. fol. f 04. tergo.
G Mar-
50 Suppkmentum
MartinusBorcgk inBohemica hiftoria part. i.pag. 33/'. com.
pulfat. Procefs. folio 406. ita Audor hic Heterodoxus Procefs.
fol. 420.
Georgius Bartholdus Pontanus in Bohemia Pia lib. 4. fol. fo.
Compulfat. Procefs. fol. 574.
P. Odoricus Raynaldus in annalibus Ecclefiafticis tomo 17.
pag. 248. Compulfat. Procefs. fol. 5-54.
Joannes Thomas Pcffina in Marte Moravico fol. 43 7. Com-
pulfat. Procefs. fol. 614.
P. Georgius Ferus in fama pofthuma Joannis Nepomuceni
Compuh^at. Proc. fol. 624. tcrgo, & de cratibus.
Hxc item omnia ex ato, & hbro faepe didlo.
CAPUT QUARTUM.
Sub Innocentio dedmo tertio Joannes Beatis
adfcribitur , ejusdemque incorrupt^ linou£ , ^5*
reliquiarum translatio celebratur.
XJOndum menfis abierat, quo Innocentius decimus tertius Ec-
•*- clefiam gubernandam fufccpit, cum coeptam fub Deceflbre
Clemente caufam continuandam fibi fumpfit , Joannemque rite
Beatis adlegit , edito 31. Maji fuper hoc Brevi ApoftoHco. De-
inde votum congregationis tertias die 7. Junij habitae benigne ap-
probavit pro conceffione officii,& mifl^e de communi unius Mar-
tyris fub ritu duplici pro Regno Boemia? , & (ub ritu femidupli-
ci , pro Germania , & Statibus haereditariis Auguftiffimx DomCis
Auftriacae , & quoad translationem Corporis pro gratia ad eff^e-
ftum coliocandi intra menfam Altaris ad arbitrium Reverendiffi-
mi Archiepifcopi Pragei;fis.
Ac
yiU S. Joatinis ^epomucetii AL 5 1
Ac dc primo quidem , feu concefllone officii> & miflae literze
Apoftolica: dacas lunt 26. Junij : altcri autcm deftinata fuit Pragae
4. dics Julij cjusdem anni 1721. ; qui folennitas in faepc citatis
adis fub fincm pnfationis fic defcribitur:
Vix allatum crat Nuncium defideratifllmae hujus fententix,
& mox dies 4. Julij, Sando Procopio facra, dcncminabatur, pro
primis folemniis gloriolo Martyri exhibendis,qua£ pcr praefentiam
Auguflifllmae Imperatricis ex thermis CaroIinisVicnnam remean-
tis , magnificabantur , diimque tempeflive lacra ofla cum incor-
rupta Iingua cx tumulo levata in Capella S. Wenceslai tantifper
honorifice depofita cflent, comparuit didto die invitatus Rrgni
Clerus , Regium Gubernium cum cictcris Dicafleriis , Univer-
fitas Pragcna, cum Magiflratibus triurbis, confluxit vix non inte-
gra Boema Nobilitas, & innumerus fuit populus prsfcns, ut & vi-
derct prod gium, quod Deus cum conlervata facra lingua opcra-
tus erar, & ut lacra ofla vencraretur; porravit in ordinata procef-
fione farpius didam facram Imguam Revcrendiflfjmus , & CcIfiflTi-
mus Ordinarius, facrum Corpus autem humeris impofuerunt fex
Canonici Ecciefia: Metropolitana^ usque ad Domum Prapofitalem,
ubi iiiud .'uicepcrunt fcx in Regno Praclati , quibus in dcfignata
flationc fcx alii, & his Univerflraris Profeflbrcs, his aurem Leuto-
mericenfis , & Regins Radecenfis Ecclefiarum Canonici , & de-
mum Curati Pragcnfes fucc< fl^erunt , donec ad introitum Mctro-
poIit,an2E Ecclefis, portandi honor ad Canonicos iterum redierit,
qui illud ad mcn(am (uj:ra tumulum intra duo AltariaSando no»
ftro jara a pluribus annis conflruda repofuerunt , in qua defado
publicae vencrationi expofirum confpicitur, Sacra autcm lingua in
Capella S. Wenccslao dicata religiose cuflodirur ; claudcbatur
Solemnitas hymno Ambrofiano, 5c Sacrificio Mifls Deo in hono-
rem S. Joannis oblato ; conrinuata fuif folemnitas inexplicabili
hominum confluxu pcr odiduum , fed & hoc lapfo non ceiTat de-
votus populus quotidie apud Sacra Ofla comparere , & patroci-
G X niuQj
52 Supplementum
nium implorare , vel pro impetratis gratiis gratias referre ; frui-
tur is nunc Martyris honore per Authoritatem Chrifti in terris
Vicarii , qui ? ut ipfum formali Canonizatione ante diem Anni-
verfariam Sandorum Albo inferat, fperant, & rogant devoti Cli-
cntcs 5 eft ad hoc materia praeparata , prodigia , & miracula exa-
ininata, & per juratos Teftes prooara, & quid teftibus opus cft?
cum Deus Sandlitatem Viri per confervationem iilius inftrumen-
ti, quo Secretum Sacramcnti cuftodire,& potius mori voluit, mi-
litanti Ecciefise manifeftam reddat , nec enim hic naturalis ratio
obtendi, nec oculus falli poteft, qui de hoc dubitat,fcruteturMe-
dicorum, & Chirurgorum examina, adeat Pragam , & magnalia
Dei videbit , per quae virtutem fui fidelis Servi coronavit. Hasc
ibi.
Ultimum hoc novum, & infignc miracuhim Poftulatores
ProceflTis fecundi art. i . num. 6. fic propofuere :
Porro ejusmodi manifeftationis glorice B. Joannis novum
nupcrrime emerfit augmentum ob evidentiffimum prodigium,
quod hadenus in abdito manferat , occafione aperitjonis Sepul-
chri, prcemifsa recognitione identitatis, ex depoficione duorum
Teftium Summario ». 14. /. i. ^2., ac ex infcriptione nominis
Joannes de Pomuk ibidem §, 9. cum afliftentia triQm perirorum
in arte Medica, ac duorum in Chirurgica, ihidem /. :}. eo aperto,
egeftaque humo , qua loculus oppletus erat , afpedtui fe obrulit
cadaver ejusdem B. Joannis, ihidem /.10., quod, licet carne exu-
tum , nihilominus apparuit ea forma collocarum , ut infpedo na-
turali ordine concinnius adaptari non potuiftet juxta judiciumMe-
dicorum, ihidem §. 12. 16. jf. 19., 23. d/ 2 6. 30. & Chirurgorura
ihidem §. 33. 3 7. £1^40. Ulterius Caftae lateris finiftri fucco plen^e,
feu quodam oleaginofo humore madidje vifae funt, ut refcrunt
Medici, ihidem §. 13. 20. ^27, & concordant Chirurgi, ibtdem
At
ViU S.Joamls Nepomuceni Af. 53
At hic prodigiis modum non ftatuit Divinse difpenfationis
dignatio. Tota Corporis mole, utmoxdidum, exesa, edquc
oflibus duntaxat haerente, lingua reperta eft corruptionis expers?
manensque in fubftantia, figura, & colore, quibus pars hxc ve-
re praedita eft. Sic affirmant periti omnes, Simmario diBo n. 14.
^. 14. II. 28. 3f-^4-' una voce,& confenfu ejusmodi conferva-
tionem naturae vires exeedere concludentes , ex quo lingua inter
Cxtera hominis membra celeriori obnoxia fit confumptioni , &
citra miraculum in decurfu trium faeculorum, & ultra, illam dari
non potuifle, ibidem /.16.23.29. 37.^44.
Incorruptioni linguae mirabile aliud in occipite accefllt fti-
gma. In parte fiquidem illius finiflra obfervara eft duplex macu-
la rubrofufci coloris, parva? peripheriae, quarum una aliquantum
dura, altera vero moUis, paulatim comprelfa, in parvum defiit fo-
ramen, Summario n. 14. /. 15. 22. 29. 36. 6^43. quas maculas
produtlas ex allifione Corporis in aliquam petram , cum B. Joan-
nes inMoIdavam flumen dejeCtus fuit, vel ex alia violenta percuf-
fione,cum fcilicet cruciaretur, fententia fuit unanimis peritorum,
ut in §§. proxime citatis.
Quid autem portenderit Deus hifce Omnipotenti^ fignis,
humanae imbecilJiraris non cft fcrurari. Hoc unum tamen pro
Sanditatis Nepomuceni demonflratione revcrenter ediccre fas C\t,
quod, cum ille Divino obtemperans pricepto, cuflodiam linguae
pofuerit, ne arcanum Sacramentale vulgaret, ea proptcr ha?c pars
in heroica; virtutis prarmium fuperne clarificata fucrit : Notum
cft, quod deLinguaS. Antonii vulgo Patavini contigit, fex luftra,
pauloque pliis ab ejus obitu, cffluxerant, quando in translatione
Corporis perada anno 1263. Lingua illius apparuit incorrupta 5
quo prodigio percitus S. B naventura , lunc adflans in eas voces
prorupit : 6 Lingua hemdiBa, qnx femper Dominum henedixiflt-» (f
aHos bemdicere fecijli ^ nuvic maniftfte apparet ^ cfuanti extftts meriti
apud Deum - - Sic habetur in iibro vctuflo rairaculorum S. An-
G 3 tonii
A| y Supplementum
tonii cap. 7. num. 69. apud Continuatores BoIIandi ad diem 13.
Junii.
Nec difllTiile eft , quod de eodem S. Bonaventura in Ora-
tione habita pro ejus Canonizatione retulit Advocatus Confifto-
rialisOdavianusdeMartinis j pro compendio fiquidem iiliusSan-
ftimonix palam fecit, quod in transUtione cadavcris centefimo,
& fexa2;efim6 anno, poftquam Sandtus vita decefler.it, fecuta, dum
reliquum Corporis erat confumptum , Caput folidum in cunctis
partibus repertum fuerit, ut evincitur ex adis Canonizationis pofl:
ejus opuCcuIa tom. 2. Quare actum videtur , quod , Hcut Deus
morem, ac inftirutum pie, fancteque concionandi, ac loquendi,
quo uterque ConfetTor illum glonficaverant, prodigiosa Lmguae,
Capitisque confervatione honoravit, ita pari pado per Linguse in-
corruptionem Martyris fortitudinem , qui eUm filentio confefllis
cft, modo exalrare dignofcatur. Hxc in di£ta poflulatione. Sed
hxc juverit cx ipfis AQis Canonizationis edifcere , ubi fic a foL
363. Summarii fecundi Proceflus num. 14.
Die decima quinta Aprilis anno miilefimo feptingentefimo
decimo nono, hora nona de mane, & fubfequentibus habita fuit,
praemiflfis prxmitrendis , ac obfervatis obfervandis , Vifitatio Se-
pulchri, & Corporis, feu Rcliquiarum Venerabilis Servi Dei Jo-
annis Nepomuceni , in San^H^a Metropolitana Ecclcfia ad Divutii
Vitum in Caflro Pragcnfi, coram llluftrifllmo, &Reverendifllmo
Domino, Domino Ferdinando, Dei, & Sands Sedis Apoflolicx
gratia Archi- Epifcopo Pragenfi, Domino Promotore Fi(cali]oan-
ne Francifco Blowsky, Domino Procuratore caufi Bernardoi^en-
rico a Germeten. Minilris 6i Peritis, & aliis, vi Inflrudionis a
Domino Judice deputatis, nec nonTeftibus pro feflione alias ad-
hiberi folitis, & me Notario Actuario prselentibus, ubi claufis fo-
ribus Ecclcfia?, & omnibus aliis exclufis, deinde proceflum fuit ad
prxalVertam Vifitationem modo fcquenti.
Poftea-
yit£ S. Joannis Mpomuceni AL 55
Pofteaquam lIluftrifTimus , & RcverendilTimus Dominus, Do-
minus Archi- Epifcopus, qua Judex, fupradifta die, hora dimidia
nona de mane, ex Palatio, feu Refldentia Archi-Epifcopali comi-
tantibus eundem fuis-, quos habet, Aulicis, & aliis, ad fupramc*.
moratam Ecclefiam Mctropolitanam Divi Viti in Caftro Pragenfi
advcniflbt, & coram majori Ara ibidem genuflexus aliquantura
oraflet, comparuerunt deinde admodiim Reverendi Domini Joan-
ncs Florianus Hammerfchmidt ai^ualis Vetero- Pragcc in Theyn
Curatus, & Wenceslaus Conftantinus Potutzjek didx Metropoli-
tanx EcclefiaeDivi Viti inCaftro Pragenfi Sacriflanus ad perhiben-
dum teftimonium veritatis, de loco Tumulationis, fcu Sepukhri
Vcnerabilis Servi Dci Joannis Ncpomuceni , & co defignando per
Nuncium deputatum juratum MichaelemZaftiera pridie oretenus
citati. Quibus taliter, ut fupra comparentibus, IIIufirifiimus&
Reverend filmus Dominus, Dominus Archi- Epifcopus, qua Ju-
dex , detulit Juramentum vcritaris dicendje , & fccreti fervandi.
Quod juramentum etiam fibi dclatum & acceptum , ipfi in con-
tinenti in manibus alrefati Illuftriflimi & Rcverendifllmi Domini,
Domini Archi-Epifcopi, qua judicis, fingillatim, & unus poft al-
terum flexis genibus depofuerunt, ac pra^fliterunt in forma.
Sequitur lenor Formx JurAmenti,
Pofl quod juramentum ab urroque fupranominatorum fin-
gillatim, ac unus poft alterum corporaliter praeflitum, <Sc depofi-
tum, fuit unus pofl alterum interrcgatus.
Primo quomodo vocatur , & cujus eft aetatis ? Refpondit:
Vocor Florianus Hammerfchmidt adualis VeteroPraga: in Thcyn
Curatus, fum annorum lexaginta fex die quarta Maji prccfentis
miilefimi feptingentefimi decimi noni anni complemendorum.
Secundo inrerrogatus, Scitne locum Tumulationis, feu Se-
pulchri Venerabilis Scrvi Dei Joannis Nepomuccni, an,& ubi il-
lud in hac Metropolitana Ecclefia exiflat?
Refpon-
^6 Stipplementum
Refpondit. Sempcr audivi & legi, & fult talls fafha publica,
quod hiC m Ecclefia Metropolitana Sandi Viti j in ambitu versus
Portara ex parte fitam fepultus /aceat , eftque hoc publicum , &
notorium,& vidi etiam ad hoc illius Sepulchrum homines fledlcn-
tes, & orantes.
Poft hoc vocatus eft alter, intcrrogatusquc.
Ad primum qujefitum , ut fupra.
Refpondu. Vocor ^X-^enceslaus Conftantinus Potutzjek Saa-
Ccx Metropoiitanae EcclefiaE a£tualis Sacriftanus , aetatis mex fum
annorum triginta quinque.
Ad fecundum quxfitum autem.
Refpondit, Scio ufu quotidiano, quia video homines ad Sc-
pulchrum hoc fledentes, devotionem peragentes, ficut & Sacer-
dotes Miflas legentes, & etiam fic femper audivi, & legi, eftquc
de hoc publica vox, & fama.
Poft hanc fa£tam depofitionem , vocati fuerunt tres Medici,
& duo Chirurgi fuperius in adis jam nominati, videlicetD. Joan-
nes Francifcus Leo , feu Low ab Erlsfeldt , D. Joannes Carolus
Puchmann, & D. Sebaftianus Fuchs Medicinas, & refpedive Chi-
rurgisE Doftores, nec non D. Joannes Jacobus Schutzbreih, & D.
Ferdinandus Schoberth de Hochenorth jurati Chirurgi ; prxterea
duo Scriptores, feu Antiquarii, nominatim admodum Reverendi
Domini Joannes FlorianusHammer(chmidt, 6c WencesIausCon-
ftantinus Potutziek fupradidi.
Quibus omnibus Illuftriftimus, &ReverendifljnriusDominus,
Dominus Archi- Epifcopus dctulitjuramentum veritatis dicendx,
fervandi fecreti, quod Juramcntum etiam fibi taliter delatum, &
acceptatum , illico in manibus altememorati Illuftriflimi, & Re-
verendiflTimi Domini, Domini Archi- Epifcopi, qua Judicis, in
primis Medici, & Antiquarii fupradidi, poftea Chirurgi, ut infra
fingillatim , & unus poft alterum flexis genibus praeftiterunt , &
corporaliter depofuerunt in forma.
Seqtii'
FjU S. Joannis Nepomiiceni At 57
Sequitur Tenor Forr/i£ Juramentu
Poftmodum accefllrunt lupra rccenfid duo jurati Chirurgi,
& unus poft alterum genuflcxus praeftitit Juramentum.
Sequitur Tenor Form£ Juramenti.
Quo Juramento a ditlis Dominis duobus iuratis Chirurgis,
nempc Domino Joanne Jacobo Schutzbreth , & Domino Ferdi-
nando Schoberth dc Hochenorth corporaHter praeftitOj poftea de-
dudus fuit Illuftriirimus, & Reverendiflimus Dominus,Dominu$
Archi- Epifcopus, qua Judex, omnibus, qui ad Vifitationera, &
aperitionem Scpulchri fpeclabant, & neccflarii erant, cundem \
inajori Ara ad ambitum fupra nominatum in dida Metropohtana
Ecclefia firum comitantibus, cui ibidem conftituto a Dominojo-
anne Floriano Hammerfchmidt, & Domino Wenceslao Conftaii-
tino Potutziek jurato, ( ut fupra) hocinpaflii, auditis, ac cxa-
minatis, monftratus fuit locus tumulationis, feuSepuIchri, in quo
Corpus Venerabilis Servi DEI Joannis Nepomuceni fepultum ja-
cet; ubi remoto, die antecedente per Fabros murarios, poft de-
pofitum ab ejsdcm(ut fupra in actis) corporale juramentum, Mau-
foIa.'o, feu Cindura circa pra^didtum Sepulchrum venerabilis Ser-
vi DEI Joannis Nepomuceni, de anno millefimo fexcentefimo
nonagefimo fecundo affabre fada ut forma eius in Cupro excifa,
& in rubro tafteta exprefla, infra in adis appofita, plurimis Lam-
padibus potiflimum ex argenro, item Anaihematibus, &TabeIlis,
atque Cereis magna^ craflitudinis, & ponderis fupra, & circa prai.
didum Sepulchrum refpedive pendulis, & appofitis (de quibus,
uii & de infigni Candelabro, ex aunchalco, in lapide fepulchrali
frpedicli V^enerabilis Servi DEI Joannis Nepomuceni collocato,
nunc autem inde levato, ac remoto in vifitatione, & recognitio-
ne Lampadum, raonumentorum, &c. infra agetur) indicataquc
per Illuftriflimum , & ReverendiflTimum Dominum , Dominum
Archi- Epifcopum , qua Judicem , ad captum omnium ibidem
priEfentium deputatorum, 6c qui alias ncceflTarii erant , poena ex-
H Gom'
58 Supflementum
communicaiionis bta? fententis contra quemlibet > qui auderet,
Gujusvis devotionis praetextu , cx dido fepulchro , ku corpore,
aut Veftibus Venerabilis Servi DEI Joannis Nepomuceni aliquid
etiam minimum auferre, aut ibidem quidpiam apponere.
Poftea deventum fuit ad aperitionem Sepulchri, levaro pritis a
Sepulchro ejusmodi fuperimpofito lapideSepulchrali formaoblon-
ga,colorisfufciexmarmore; Iongitudinispropequatuor,&latitudi-
nis prope duarum ulnarum.crafTitudinis autem aliquid ftipra ulnx
quadrantem : una cumClathris,feu Cratibus ferreis minoribus rudis
operis lapidi infixis, longitudinis tantar, quanta eft lapis fepulchralis>
nimirum prope quatuor ulnarum,& altitudinis unius uIna?,perFa-
bros ferrarios,& ferrarios expoft ad vicinumSacellum depofiiis.Quod
autem memoratus lapis fepulchralis , in (ui per Fabros murarios
fafta, ex Sepulchro remotione, per medium fradus fuerit, dede-
rant iidem Fabri murarii rationem fcientiae , quod lapis ifte , fit
antiquilTirai laboris, & per temporis diuturnitatem hinc inde at-
tritus. Poft hoc vocati fuerunt Fabri ferrarii, & ferrarii fuprano.
minati, qui de antiquitate didorumCIathrorum,feuCratium fer-
rearum , vi a fe pra:ftiti Juramenti unanimiter edixerunt , quod
opus hoc Cratium fit ab aliquo Fabro ferario confedum, idque
propter ligaturas , judicentque ex ipfiusmet operis ruditate , efte
xiucentorum, vel trccentorum annorum ; has Crates autem feu
Clathros ferreos, ideo fuifl^e appofitos, ne dchonoraretur hoc Se-
pulchrum,& circa hujusmodi Sepulchrum fingulare efle id, quod
apud alia, etiam Archi- Epifcoporum & Epifcoporum, atquc Ca-
nonicorum in Sanda Metropolitana Ecclefia Pragenfi exiftentia
Sepulchra , quid fimile non inveniatur. Quoad lapidem fcpul-
chralem-, autem teftati funt, & judicarunt, teftantur, & judicant
periti, quod lapis ifte fepulchralis jam trecentis, aut ducentis an-
nis, & ultra videatur fuiflJe fepulchro fupcrimpofitus^cum fcrmc
lotus hinc inde fit mutilatus , & ab igne, & incendio , quod hic
PragsE de anno millefirao quinquagefimo quadragefirao primo in
Arce
FiU S.Joamis Nepomucem Af, 59
Arce Regia cxortum , eft , adco laefus , ut hinc indc fupra illum
fint foramina ad craflltiem unius digiti.
Et quia per reduiam infpedionem compertum fuit, quod fu-
per eodem lapide fepulchrali> in fummitate ejusdem incifa , feu
infculpta fint chara(flere prorfus antiquifljmo, fequentia videlicet:
JOANNES DE POMVK.
LJlnc auditi, & exanimati defuper Antiquarii, feu Scriptorcs
pradici charaderum antiquorum fupradidi , nerape Domi-
nus Joannes Florianus Hammcrfchmidt, &Dominus Wenceslaus
Conftantinus Potutzjek, vi fui a fe (ut fupra in adis) corporali-
ter pra^fliti juramenti , judicarunt,& cenfuerunt, judicant, & cen-
fent, quod fit in hoc lapide fepuichrali talis charader, prout illo
tempore, videlicet de anno millcfimo tercentefimo oduagcfimo
tertio in ufu crat, ac etiam ex ea ratione, quod apiccs literarum,
in Saccllo Sternbcrgico Bcatifljma; Virginis Annuntiatce , fepul-
chro Vencrabiiis Servi DEI Joannis Nepomuceni vicino , fupra
murum colore nigro fcripti,& appofiti de anno millefimo bifcen-
tefimo trigefimo , & ex parte adverfa de anno millefimo bifcen-
tcfimo, feptuageiiiTJo o<Stavo fint confimiles, & ejusdem forma?,
cujus funt apices literarum fuper lapide fepulchrali d. Ven. Servi
DEI Joannis Ncpomuceni incifi, feu exfculpti.
His peractis, deindc proceflum eft ad ejedionem Terrse, feu
cxpofitionem dc fepulchro prsfato , cujus longitudo trium ulna-
rum, hritudo autem unius ulna^, & unius quadrantis fuit obfer-
vata. Et poflquam ejusmodi Terra ad bonas duas ulnas infra la-
pidem fepukhralem, utfupra, Icvatum, acremotum, expofita
fuiflet, inventum fuit Corpus, quod jacuit in pleno ordine, pro-
ut pcfirum erat , verfus Orientcm , ficut Sacerdotes tumulari fo-
Icnt , capite ad dextram partem aliqualiter inclinato, pofitis per
Ciucem manuum Ofllbus fine carnc, & farcophago, praEterali-
H a quas
6o Supplemenftim
quas mlnutias cjusdem lignei rarcophagi,quas jurati arcularii, cir-
ea hoc examinati partim ex quercu , partim ex pinu efle depofuc-
runt5 ficut & minutias nigri coloris, quiE creduntur ex vefteCle-
ricali , 6i particellam materise fubrubrae.
Demum ad inftantiam D. Promotoris Fidei Joannis Franci-
fci Blowsky Juris Utriusque Dod:oris vocavit IIlufiriflimus,&Rc-
verendilTimus Dominus, Dominus Archi Epifcopus, qua Judex,
Dominos Medicos, juramento obftridos, una cum Chirurgis pa-
riter juramcnto obftridis, & petit d. Dominus Promotor Fidei,ut
tam iidcm Medici , quam Chirurgi, in virtute graviflimi Juramen-
ti circumftantialiter edicant , quid , & quaUter , de hoc Corporc
fentiant,& an aliquid particulare, ac ultra naturale penes illud m-
veniant, & fentimenti fui congruam reddant rationem 5 luftrato
jgitur Corpore, cdixerunt ad infrafcrlpta quaefita 5 Medicus pri-
mus D. Joannes Francifcus Leo , feu Low ab Erlsfeldt.
Qusfitum primum.
Quomodo vocatur, & cuius aetatis?
Refpondit. Vocor Joannes Francifcus Leo ab Erlsfeld ( fic
cnimRomae in Academiadeanno millefimo fexcentefimo feptua-
gefimo quinto in anno San^^o immatriculatus invenior) aetatis
feptuaginta unius anni.
Quifitum fecundum.
Quot annis in ProfeflTione Medica perfiftit?
Refpondit, Quadraginta odo anni lapfi funt, a quo in Uni-
verfitate Carolo- FerdinandeaPragenfi in Dodorem Medicini pro-
fnotus fum! Profeflbr autem in eadem Medicina, triginta aliquot
annis. Senior vero, annis viginti, pluries Redor Magnificus, &
facultatis Decanus , Aulae Ca^farea; Medicus , & fuae Sacrae Csfa-
reae , Regiaque Catholicae Majeftatis Confiliarius.
Qua:fitum tertium.
Multasne per hoc tempus exercuit Anatomias?
Refpm-
yita S.^oamis Nepomuceni JI, 6l
Refpofjdit. Romae , & Paduae plures. Hic aucctn Pragae ct-
iam plures, partim etiam praeparavi.
Quaefitum quartum.
Refpondeat in virtute gravis praeftiti Juramenti,quid dcCor-
pore hic exhibito Venerabilis Servi DEI Joannis Nepomuceni, 6c
qualiter fentiat?
Refpondit. Ego omni, qua humana poteft fieri obfervantia,
& fedulitatc, circumrpedione,& dexteritate, hocceCorpus,omni
quidcm Carne orbatum deprehendo. Ofla vero integerrime, ita
fibi unita, ut nuUa arte melius, & firmiiis jungi, ac componi po-
tuiflent. Unicum tamen Os Thoracis , Sternum didtum (quod
me6 judicio videtur a pondere lapidis , & copiofae terras incum-
bentis compreflum ) a Coftis alias ipfi infertis, disjundum , & fe-
paratum invenio; Coftas autem omnes fere integrae a parte pofti-
ca Vertebris dorfi firmiflTime, & naturaliter jundae funt. Imo
(quod admiratione dignuro invenio) lateris finiftri Cofta.' prope-
modum adhuc omnes lucculenta^ vifu , & tadu apparent 5 Caput
a multitudine incumbentis terrae ver(us Nucham , oblique depref-
fum , fubmifle ahqualiter jacens , confpicio externe integrum ma-
xillis utrisque cum Dentibus ad invicem rite uniiis, interneOflli-
bus Palati ^thmoidis, feuNafi, alJisquc vicinis, nonnifi fine fpe.
ciali DEI difpofitione confumptis, nam dum Calvariam Terra re-
pletiflTimam, fed evacuatam intueor, ad ftuporem, & adrairatio-
nem maflam quandam in figura, fubftantia, textura fibrofa, nec
non colore rubro^adaequate veram linguam reprsfentantem con-
fpicio, & reperio, qualem etiam tuta confcientia efl^e afl^ero, tan-
quam me6 iudicio Inftrumentum, quo Sandlum Sacramentum
fervavit, cuftoditam effe firmiter credo. Praeterea inCalvariae oc.
cipite, ex finiftra parte maculam quandara rubrofufcam , in ma-
gnitudine duplicati aurei , fimilem paulo fupra maculara magis
nigricantem undique mollem ( quae comprefla in foramellum con-
cidit) Calvariam penetrantcn) obfervo, prout in Ofle (lateris
H 3 cjus-
62 Supplementum
ejusdcm ) fcapuls. Quas raaculas forfitan ex dejedlione tantae al-
titudinis Pontis, & allifione in lapidem quendam.aut alia violen-
tia illata inde fubfecutas judico. Cxterum toti Corpori nihil
prorfus deeffe fedulo obfervo, praeterquam dextri genu patellam,
ac unum, alterumve Ofiiculum metatarfi, qux fenfum meum
hucusque efFagerunt. Poftea ad novam fadtam a D. Promotore
Fifcali inftantiam ex codem D. Medico.
Quaefitum quintum.
Poteftne Excellentifilma Dominatio Vefira optima confcien-
tia, & pro genuina veritatc haec omnia mox recenfita edicere,
praccipue autem ratione Lingus 5 & unde fcit, quod ratione ejus-
dem Lingux aliquid plane extraordinarium , & fupernaturale in-
veniatur? Defuper.
Refpondit. Po(rum,5c edico, qubd autem linguam concer-
nit, quod hxc citra miraculuro,naturaliter confervari non potue-
rit , inde infero 5 quia apud alia Corpora membrum lingus pri.
mum putrefa6lioni obnoxium eft. Hic vero in tanta temporis
intercapedine, qux tria Sxcula exccditcum hac fubfiantia,figura,
6c integritate , atque colore naturaliter confervari non potuit.
Quaefitum rcxtum.
Unde credit veftraDominatio, quod praefensCorpus fitCor-
pus Venerabilis Servi Dei Joannis Nepomuceni ?
Refpondtt. Hoc ego ideo credo , quia infcriptum eft lapidi
Sepulchrali JOANNES DE POMUK. Item quia hoc toto tem-
pore vitae meae ita audivi. Idem ex Hiftoricis probatifiTimis legi,
vidique Vcnerationem fieri ad hunc Tumulum. Item quia vidi
particulas veftimenti nigri, & fubrubei coloris, quod fepulturam
Viri. Saccrdotis denotat. Maxime autem me convincit tam fuc-
cofitas inconfueta Ofilum , quam fupernaturalis confervatio Lin-
gux , & figna Concufiionis Calvari:^ , 6c OiTis Scapuls finiftrj'.
Firmum autem eft , qubd violenter de Ponte dejed:us fuerit, 6c
hine haec figna vulnerum, & concuflionis monfirant.
Medi.
ViU S.Joannis Nepomucem M* 63
Medicus fecundus D. Joan. Carolus Puchmann,
Ad quxiifum primum ut fupra.
Refpondit. Vocor Joannes Carolus Puchmann, aetatis meac
quinquaginta quatuor annorum.
Ad quaifitum fecundum) ut fupra.
RefpoKdit. InProfclHoneMedica perfifto triginta annls. Pro-
motus autem fum in Carolo-Fcrdinandea Univerfitate Pragenfi
ante annos viginti quatuor, fui vero in praxi ante proraotionem
aliquot annis, quia apud D. Dodorem Medicinae quondam Jaco-
bum Dobrzansky de Nigroponte Socerum meum eandem praxina
frcqucntavi , & cum ipfo pra£ticavi.
Ad quaefitum quartum ut fupra.
Refpondit. Dum omni fedulitate, & cum omnibus circum-
ftantiis hocce Corpus fufficienter intuitus fuiflem, video quldem
fine Carne efle 3 Ofla autem ita articuiata fibi invicem , ut nuilo
modo meliiis componi potuiflentj & ita quidem,qu6d nulla fu-
fpicio fubefle poflitjCumOflfjbus his nunquam motum fuiflTe. Hoc
tamen obfervo, quod os Sterni, feu Thoracis deorfum compref-
fum fit a pondere Terra^ , Coftae vero fere integrae , partim pro-
tuberantes> partim fradae, & partes in Terra intraThoracem exi-
ftentes invcntae ; attamen Vertebris Spinae Dorfi firmiflime, & pror-
fus naturali modo cohasrentes , & quod fingulare efl a parte late-
ris finiftri, Coftae propemodum omnes adhuc fucculents vifu, &
tadu quafi oleoginofs apparent. Caput rcfpcdu vifac* peripheriae
cxternae totum intcgrum; Maxilla utraque, fuperior nempe, & in-
ferior , dentibus in urraque integris adeo arde claufis reperitur,
ut ne tenuiflTimum filum intra dentes imponi poflTit. Maxilia au-
tem inferiore amota , adverto , terram intus cflTe , hac feparata,
Calvaria expofita, adverto copiam terrae in eadem Calvaria eflfe,
hac eff^usa , invenio adhaerentem paululum excidcrc aliquam pe-
culiarem fubflantiam, edmque mollem, laxam, raram, & fpon-
giofam, adeo quod nihil aliud judicem efle, nifi vcram linguam,
maxi-
g^ Suppkmentum
maxime cum ad radiccm Linguae , quatuor propaginationcs ad-
vertam, quas nil aliud efle iudico, nifi quatuor mufculos, in prin-
cipio cufpidata, debite ficut lingua folet efle, in medio latior, co-
Jor vero prorsus linguac conveniens, rubellus. Calvaria exempta,
& a parte exteriore confiderata , in Ofle Occipitis parte dcxtra eft
macula fubnigra duplex versus partem magis inferiorem major,
& dura j ac fi tantum eflet quaedam fufFufa nigredo ; magis fupc-
rius pars prorsus nigra, & mollis, quam dum preroo, pertingo
usque ad peripheriam interiorem CalvarisE adeo quod perfedum
foramellum maneat. Ex quibus judico , tam foramellum hoc,
quam maculam hanc magis infra fitam , efl^e fa6tam ab idibus ad
Venerabile caput iropadis, an vero citius,quam deorfum ad FIu-
men prarcipitatus fuerit , fadi fint hi i£tus 5 an ferius dum in flu-'
men decidiflet contufione fadi fuermt, dici non poteft, nam cer-
tum eft, quod pars contufa citiiis corrumpatur, quam non con-
tufa , & inde etiam totam reiiquam Calvariam immunem man-
fifle judico.
Ad qucefitum quintum ut fupra.
Refpondit. Poflum,& etiam dico, quod autem linguam at-
tinet, Dcus peculiari, & linguae tacirurnx convcnienti miraculo
hanc repofuit adOcciput,quiaOflaPalati omnia confumpta funt;
Ita ut Calvaria exempta,fine omni fornice, feu fine omnibusOf-
fibus palati exiftat , & tantum Dcntes in Maxilla fuperiore h^re-
ant ; quod autem quid fpeciale , & fupernaturale fit circa hanc
Linguam , apparet exinde, cum lingua peculiaris fit fubftantia, ea-
que mollis, laxa, rara, fpongiofa de faliva multum participans,
adeoque facillime corruptibilis , confequent^r in quartum Saecu-
lum, circa mitaculum confervari non potuiflet.
Ad qua;fitum fextum ut fupra.
Refpondit. Ego credo Corpus hoc eflTe Corpus Venerabilis
Servi DEI Joannis Nepomuceni, ex eo, quod non tantum fuper
lapide Sepulchrali oculis meis viderim, & legerim infcriptionera
JOAN-
PlU S. Joannis Nepomuceni AL 65
JOANNES DE POMUK , fed etiam quia hoc loquuntur omnes
Hiftoriac, & per totum tempus vitx meae ira audivi, quod in hoc
ipfo loco jaceat Gorpus Venerabiiis Servi DEI Joannis Nepomu-
jceni j cultum etiam ibi vidi, & fignura Martyrii, dejed:ionis ni-
mirum violentse in aquam ex foramello , & concuffionibus dua-
bus qux' in O^Q Occipitis obfervo,me €onvincit,ac demum con-
fervatio Lingux mihi toUit orane dubium.
Medicus tertius Dominus Sebaftianus Fuchs.
Ad quxfitum primum ut fupta.
Refpondit. Vocor Sebaftianus Fuchs, Medicinae, & Chirur-
giae Dodor, xtatis meae quadraginta fex annorum.
Ad qujEfitum fecundum ut fupra.
Refpondit. Chirurgiae Dodor promotus fum Romae anno mil-
lefimo fexcentefimo nonagefimo, Medicinae autem in univerfita-
te Carolo - Ferdinandea Pragenfi anno millefimo fexcentefimo
nonagefimo fecundo ; praxim medicam fequor ab ifto tempore.
Ad quaefitum tertium ut fupra.
Refpondit. Exercui hic publice in Univerfitate Pragenfi bi-
nas, & plures privatas, & interfui tempore ftudiorum in diverfis
Univerfitatibus, in fpecie Romae, Patavii, & aliis plurimis.
x^d quacfitum quartum nt fupra.
Refpondit. Video, qubd Corpus Venerabilis Servi DEI Jo-
annis Nepomuceni ita jacuerit, ut non pofiitCorpus magis natu-
raliter compofite jaeere, in illo loco , ubi per Hiftoriam fide di-
gnam, fcimus, illud ante tercentum triginta fex annos rcligiosc
depofitum fuille. Ab omni Carne quidem efle orbatum , inte-
gerrime tamen ita cflc conjunclum, ut nulla arte etiam anatomi-
ca,ita naturaliter conjungi Ofla invicem potuiflent. In flcrno
autem tanquam Os Thoracis a pondere Terra: comprefliim de-
prehenditur, ita ut a Coflis illud ipfum Os fternum neceflario
disjundum fit. De cxtero Cofla: funt oranes fere integri' in par-
te podica vcrtcbris Dorfi firmiffime, & naturaliter connexx. Ad-
roiratione autem dignum eft , quod Coftae finiftri lateris prope-
I modum
SS Suppkmentum
roodum omncs fucculentae, & vere oleoginofae vifu, & ta£lu fint,
Caput in fuo (itu, & figura per Tuas vertcbras Colii debite anne-
xum eft, folummodo, quod parum versus dcxrram partem obli-
que deprefllim fuerit. Externae raaxillae fibi invicem mediantibus
dentibus limpidifllmis correfpondent , interneOITa Palati Athmoi-
d s, feu Nafi cum reliquis vicinis confumpta funt nonnifi fpeciali
gratia DEl fic difponentis, ut confervaretur Lingua? quam, poil-
quam Caput involutum fuiflet cum copia Tertae cx Calvaria de-
cidcntem, reperio j quam linguam fecundum figuram, fubflan-
tiam, texturam fibrofam , nec non colore rubro narurali confti-
tutam, aliam partem Corporis.vel aliud quid heterogennii mini-
me fufpicari poflum. In Calvaria pr^eterea , & quidem in Occi-
pitc ex finiflra parte obfervo maculam quandam rubrofufcam in
magnitudine duplicati aurei, prout aliqua macula paulo fupra ali-
qualiter fubnigricans, tota mollis, ita ut parura comprefla in fo-
ramellum deciderit. Quas maculas, prout, & illam, quam in
Scapula finiftra obfervo, judico obveniflfe ex aliqua violentia ante
mortem introdu<^as , five ex allifione ad lapidem in dejc6tione,
live ex idibus ante dejedlionem illatis.
Ad quaefitum quintum ut fupra.
Refpondit. Poflram , & dico , quoad miraculofam conferva-
tionem, & durationem Linguae,qu6d Lingua lit fubltantia: rcner-
rimaE,& maximecorruptioni obnoxia^; Omnis autem reliqua pars
carnofa denfior, tenacior, prout, & ipfa OflTa Palati, aliorumquc
confumpta fuerunt, ha,'c non nifi miraculose confervata dici po-
teft.
Ad quaefitum fextum ut fupra.
Refpondit. Credo primo ex infcriptione fuper lapide Sepul-
chrali , quam vidi, & legi tenoris fequentis JOANNES DE PO-
MUK. Item fecundo ex fide hiftorica, ex monumentis ibi pofi-
tis, & Cultu, qui quotidie fit ipfi. Item ex iftis particulis vefti-
mcnti nigri, & cerulei coloris, ex quo conje<Sluram capio,Sacer-
dotem ibi depolltum fuifle. ToIIic mihi autem omne dubium
mita-
J^iU S.Joannis Nepomuceni AL 67
miraculofa confervatio Lingus , 6c Maculae in Calvaria reperras,
qua? fufficiens teftimonium mihi pra£benr,Gorpus Venerabilis Ser-
vi DEI Joannis Nepomuceni illud ipfum efie.
Poftmodura vocati Chirurgi infra nominati, qui fingillatim,
& unus poft alterum ad eadem quifita, ut fupra in IdiomateGcr-
manico propofita depofuerunt, & edixerunt, ut fcquitur.
Chirurgus primus D. Joao. Jacobus Schutzbreth.
Ad quaefitum primum.
Refpondit. Ego vocor Joannes Jacobus Schutzbreth, aetatis
meas fexaginta quinque annorum.
Ad quxfitum fecundum ut fnpra.
Refpondit. Ego ab infantia pcnes hoc fum educatus, fiqui-
dem meus defundus Parens etiam Regni Chirurgus fuerit. Hic
autem fui examinatus, & approbatus in hujate Uni/erfitate Caro-
lo - Ferdinandea Pragenfi.
Ad quasfitum tcrtium, ut fupra.
Refpondit. Ego diverfis Anatomiis interfui , & etiam ipfc-
mct ejusmodi operi manum appofui.
Ad quaefitum quartum, ut fupra.
Refpondit. Ego aliter edicere non poffum, quam quod Cor-
pus hoc quidem fine carne ; Ofla tamen taliter fibi unita finr,
quod raelius, 3c firmiiis jungl , & coroponi non potuiflent. Prae-
ter os thoracis, quod fternum vocatur, & forte ex pondere Ter-
rae a Coftis feparatum invenitur. Coftas funt oroncs fcre intcgras,
& a parte poQica vertcbris dorfi formiter , ac modo naturali fibi
cohirentes, & quod fingularc elt, Coftas finifiri lateris funt fere
omnes adhuc fucculenta^, (k quodaramodo oleoginofae. Caput
cxterne eft integrum,ambabus maxillis cum dentibus ad invicem
unitis; interne autem ofla Palati cum aliis vicinis confumpta.
Ex Calvaria Tcrra: rcpleta, fed evacuata prodit quacdam mafia in
figura, fubftantia, & colore rubro, veram linguam repraefcntans,
prout etiara, quod hoc ipfura vcra figura fit, bona confcientia
4udico,& dico. Ultra inveniuntur inCalvaria^Occipite dua? ma-
I "L culs,
68 Suppkmenfum
cu'ae, quarum una rubro fufca, & aliquancum dura, altera autem
magis nigricans, & adeo moliis, ut digito comprefla , foramel-
lum apparuerit. Quac maeuloe conjeduraliter , vel ab impa^tis
duris idibus , aut in violenta iiia praeeipitatione ad aquam provc-
nire debent.
Ad quaefitum quintum, ut fupra.
Refpondit. Ita eft, hoc poflum edicere , & dico vigore a me
praeftiti Juramenti ; quod autem lingua miracuiose fuerit confer-
vata, hanc reddo rationem. Cum lingua fit talis pars , & mem-
brum corporis , quod facillime corrumpi folet ; ifta pars autem
)ara ultra trccentos annos incorrupta reperiatur, ideo aliter judi-
care ncqueo, quam quod hjec ejusdem con(ervatio fit fupernatu-
rahs, & vel eo magis, cum aliai carnofae, & duriores partes,prae-
fertim autem Os Palati, corrupta fint, confequenter lingua citiiis
in cavitatem Calvarix decidere, & corrumpi potuerit j nihilomi-
nus tamen incorrupta fuerit confervata.
Ad quaefitum fextum.
Refpondit. Hoc inde iudico, primo ex Infcriptionc fuper la-
pide fepulchrali fada, quam vidi, & legi fequentis tenoris : JO-
ANNES DE POMUK. Secundo, quia hoc ipfum ita, a quoPra-
gae fum, nempe quadraginta trihns annis conftanter audivi, quod
ifte Sandus in hoc loco fepultus jaceat. Tertio ponit me extra
omne dubium fupernaturalis confervatio Linguae, uti, & illae in
Calvaria inventae macula: [quas ego digito meo eomprefii] &dc-
fuper foramen apparuit. Quje roaculs conje<5l:uraHtcr, ex violen-
ta pra::cipitatione , aut aliis duris percuffionibus provenire debent.
Chirurgus Secundus D. Ferdinandus Schobcr.
Ad quaefitum primum , ut fupra.
Kefpondtt. Ego vocor Ferdinandus Schober dc Hoehenvurr?
quinquaginta unius anni fenex.
Ad quaefitum fecundum ut fupra.
Refpondtt. Sum juratus Chirurgus, quam profefllonem jam
viginti annis exerceo, & prailico. Sum in hac Arcc Chirurgica
ab hu-
f^itje S.Joamiis Nepomuceni AL 69
ab liujate Carolo- Ferdinandea Univcrfitate Pragenfi exart^inatus,
& approbatus, prout etiam ibidcm Juramentum depofui.
Ad quxfitum tertium, ut fupra.
Refpondit. Ego multas Anatomias tam in Italia , Anglia,
quam in Hollandia, & in Bohemia vidi, & ipfemet etiam mulro.
ties manum appofui , & etiam diverfa Corpora anatomizavi.
Ad qusfitum quartum ut fupra.
Refpondit. Quaravis Corpus hoc fine earne inveniatur , ni-
hilominus taraen ita integraliter eft conjundum, ut Ofla melius,
& firraius componi non potuifl^cnt 5 Os Thoracis autem ftcrnum
di£luai , a pondere Terra? compreflura deprchenditur , ira ut a
Coftis neceflTario fit feparatum , & disjundum. De reliquo Co-
fta: praefatx inveniuntur fere omnes iniegrae , a parte poftica, Ver-
tebris dorfi firmiter, & prorsus naturali roodo connexaej & quod
mirandam, Coftae finiftri lateris, potiori ex parti fucculents, &
oleoginofx vifu,& tactu apparent, Caput in fua fituatione,& figu-
ra per luas vertebras Collo debite anncxum eft. Ambx maxiilx
cxternae, mediantibus dentibus, fibi invicera correipondent. In.
terne autem ofla Palati cum vicinis confumpta funt fine dubio ,
cx fpeciali DEI gratia, ut confervaretur Lingua, quae cum copia
TerraE cx Calunria decidentis prodiit , quam ego fecundum figu-
ram, fubftantiam, colorem rubeuro, veram linguam judico , &
firmiter pro tali teneo. Pra;terea reperio in Calvariae occipite duo
vulnera, feu raaculas, harura unara rubrofufcam, & aliqualiter
durara,alteram autem raagis nigricantem,& adeo raollcm, utmo-
dice digito preflra,in foramellum deciderit. Quae vulnera, maculae,
ineo judicio, vel ex duris pcrcuflTionibus, aut ex violenta prarcipita--
tione deorfum ad aquam proveniunt.
Ad quaefitum quintum.
Refpondit. Ego poflum dicerc , & edico , in virtute gravis
a me praeftiti Juramenti. In quantum autem ad linguam attinet,
rationem,qu6d confervatio iiiius rairaculofafir.hanc reddo: cum
alias lingua Qx. fubtilis fubftantiac , atque ita facile corrupribilis,
I 3 prout
y5 Supplementim
prout ego plura deraortuorum capita in manibus roeis habui , &
obfervavi, ae animadverti, quod ibi internae partes priraum fuc-
rint confuraptx ; Hic autem contrarium invenitur , ubi nempe
Os Paiaii, & reliquae carnofae partes confumptae iunt, Lingua au-
tem in capite, feu Calvaria, ultra trecentos annos incorrupta rc-
peritur.
Ad quaefitum fextum.
Refpondtt. Id me credere facit Infcriptio fuper lapidc Sepul-
chrali, quam ibi vidi, legi & audivi. Item quia a juventute mea
femper, & conftanter audivi, quod Corpus hujus S., nempe To-
annis Nepomuceni, in hoc loco quiefcat; etiam confpexi, & vidi
qualiter Is in eodem loco colatur,& honoretur. Pncipue autem
in hoc me dubitare non finit illa fupernaturalis confervatio Lin-
gU3E. Item illa fupra recenfita vulnera, feu maculae, quas ego fu-
pra Calvariam inveni, qujE procul dubio in tortura, vel ex violen-
ta eidem impada percuflTione^aut ex dejeaione deorfum in aquam
provenire debent.
Poftea examinati fupra nominatiMurarii,& interrogati,quid
fentiant de antiquitate Sepulchri Ven. Servi Dei Joannis Nepomu-
ceni ? qui, in virtute a fe prsftiti Juramenti, unanimiter edixerunt :
Illud cfle antiquifllmum ex rationc, cjuorl ^h ijlo tempore, a quo
fofltim fuit, non fuerit apertum , & etiam qubd hoc appareat ex
ipfa fuper lapide fepulchrali appofita infcriptione , charadere an-
tiquiflfimo fa£la , & denique quod lapis fepulchralis in fui remo-
tione, ut fupra in adis, per roedium fradus feraper manferit fu-
perimpofitus dido Scpulchro, & nunquam ante hoc remotus.
Deinde repofitum fuit Corpus, feu Reliquia?, &OflraVener.
Servi Dei Joannis Ncpomuceni fuo ordine in Tumbam flanneara
ad id ex profeflb conftitutam , una cum Sacra Lingua Pyxidi ar-
genteae ftride accIufaE impofita. QuaeTumba ftannea fera claufa,
& clavi Illuftriflimo , & ReverendilTimo D. D. Archi - Epifcopo,
qua Judici, ad manus confignata , iterum impofita fuit in aliam
Capfam ligneam quercinam Sigillo Iiluftriflimi,& Reverendiflimi
D. D.
ViU S, Joamiis Nepomuceni yfl. *ri
D. D. Afchi-Epifcopi fupradidi , qua Judicis, & Sigillo Pricnobi'
lis. & Clariflimi D. Joannis Francifci Blowsky Juris utriusque Do-
ftoris Promotoris Fifcalis CurijE Archi - Epifcopalis Pragenfis De-
putati obfignaram, quae Capfa Jignea, cura dida Tumba (lannea,
in illam (uti fupra) impofita, in locum priftinum, ubi Sacruna
Corpus, cxcepta patella, feu Reliquia Ven. Servi Dei Joannis Ne-
pomuceni poftea reperta repofita,& Sepulchrum terra,quKex il-
lo cfFofia fuit, iterum repletum, ac contedum, & lapis fcpulchra-
lis, fuper quo Infcriptio : JOANNES DE POMUK (de qua fu-
pra) eidem Sepulchro fuit fuperimpofitus.
CAPUT QUINTUM.
Beatus Joannes JVepomucenus d Benedido
XIIL Sandis adlegitur.
o
3x.TNnocentioXIII. terminato nondum fufcepto Canonizationis
^ negoti6,Divina Providentia fuffecit Benedidum XIII. eledura
ap.Maji. 1724. Hic,Pater vereSandliflimus,fub finem lyzd.trium.
phanti Ecclefiae o6to novaNomina intulerat,& Sandorura honorc
confecrarat, fcilicet B. B. Turibium ArehiepifcopumLimanum , Ja-
cobura ex Marcha,& Francifcum «iolanum, urrumque Ordinis S.
Francifci , Agnetera de monte Politiano Ordinis S. Dominici, Joan-
nem aCruceOrdinisCarmelitarumDifcalceatorum, Pellegrinum
Laziofum Ordinis Servorum B. V. , Aloyfium Gonzagam, & Stanis-
laum Koftkam, utrumque Soc. JEfu. His nonum, B. Martyrem Ne-
pomucenura pro fua VicariiChrifti poteftate adjungendum,&San-
ftorum AlboSoIennitate maxima fibi adfcribendum fumpfit anno
hoc 1719. Celebrata jam fuper hoc fuerant quaternaConfiftoria,
Secreta duo, unum pubhcum, alterum mixtum ex utraque Soienni-
tatc, tandemque dies 19 Martij anni currentis ipfi Canonics Apo-
theofeosSoIennitatideputatafuit, e6confiIio,qu6dea facra efletD.
Chrifti Nutritio , & Deiparae Sponfo Jofepho , qucm Leopoldus Ma-
gnusCiefar Tutorcm, Patronumque S. R. I. Regnorumque,& Ditio-
nura
i^2 Suppkmentum
nuro hjereditariarum Augufliflimse Domus fujc folcnni forma elegc-
ratjdixeratque. Modum porro,qu6 ha:cRomanaECanonizationisSo-
lemnia Romas celebrata fuere, fequentibusdefcriptum accepimus.
Parabatur facrze huic fundioni, Princeps Romanarum Bafiliea
Lateranenfis pompa fupra fidem humanam fplendida, & veteris , tri-
umphantisque Romae a^mulaj fabricatum ineaafTurrexerat pegma,
aut verius theatrum ftru6lura, cultiique longe magnificentilTima, pa-
rietes Ecclefise tapetia auro, arteque pretiofa veftierant, lucem va-
riam, multamque,etiam nodesilluftraturam, induxerant raulti ge-
neris, fplendoris, & artis iuminaria, qua& novam rerum undique fpe-
^tabilium faciem, & continuum oculis illicium reddebant. Initium
folemnibusCerimoniis deditinfignis, celeberriiuaque fupplicatio,
ordine,tcmporeque longiftlmo expalatio Apoftolico ad Ecclefiam
Lateranenfem procedentium. Primusprogrediebaturuniverfus,ac
inomnesOrdines fuos tributusCIerusRomanus,quem fubfecutus
cft familize, famulitiique Pontificii eaetus 5 ab his loeum tenuere pii
religiofarum familiarum Procuratores, ac Praefides generales, quibus
in Saccllo Apoftolico alioqui ftatio fua eft : hos infecuti magno nu-
mero Confiftoriales, Advocati, ac Capellani, qui triregni Apoftolici
Diadema,acfacratasInfulasvenerationcmaximapra£ferebant: fuc-
ceflerc ii , qui fummo Pontifiri a Secretis CameriE obfequiis funt,
quorum feriem coronarunt conferti mufices l^apaiis phuudfci , &
philharmonici Italiae Principes j tum, quod oculos fpedantis Romae
maxime tenebat, geftabatur vexillum Divo Nepomuceno facrum
pretio, arte, & confpedu novum Coelitem condeccnte, quod CoUe-
giiGermanici Aiumnisbajulareconceflum fuerat, utpote pra;ferens
genuinam efligiem novi hujus Germanaf Nationis Tutelaris. Abindc
procedebatPraElatorumPontificiorum choruscomplexusCuriae, &
tribunahum variorum Papa: Miniftros,quos dicunt Abbreviatores,
Referendarios, Votantes de fignatura , Clericos Camerae, & Audito-
rum Rotci: fpcctabile Coilegium,qui omnes fuperpelliceisOrdinis fui
tunicis induci gradiebantur. Poft hos bini, aroidu Levitici Ordinis
ornati, Praelati Auditores,unusfacramcruccn),alter thuribulum ge-
ftans>
ViU S. Joattnis Nepomitceni At. 75
ftans, habensque riibfequos feptennos alios habitu pari, quorum dex-
teras ardentes cerei ornabant. Tum fuis tefti Infulis Abbates, mox
Epifcopi, atque Archicpifcopi, ac Patriarchx Ecclefiafticis palliis, feu
pluvialibus ornati. Procedentium latcra utrinque ftiparant miiitize
RomanaeOrdines ad arcendam concurrentis ad fpeiftaculum populi
vim, «5c confufionem intenti. Subfecutum denique eft Purpuratura
Eminentifllmorum Patrum Collegium omnino triginta ritu Epifco-
pali pluvialia, & mitras indutorum. Coronavit denique facrum
agmcn fubhmis in fella geflaroriaSummus Pontifex,qui fub ipfura
procedentis fupplicationis initium progreffus ad majorem Palatii fui
Januam ad eredum ibi Alf^re, ciquc contiguum Thronum indu-
xne^iris Pontificiis vcfliebatur, tumque pr^cantato EcclefiaE hymn6 :
Jve f?j4risjfeffa,p\uvh]i etiam ipfe)& triregnote^us,feilam infcen-
derat , fubfequentibus Protonotariis ApoftoHcis , & quaternis Revc-
rendilTimisOrdinum Mendicantium PatribusGenerahbus, ultimo
tandem loc6,Ordine fuo vehiculum Pcntificium comitantibus cu-
ftodia? Pontificiae deflinatis Helvetae gentis Praetorianis, novo, fplen-'
didoque cultu infignibiis.
Cum deventum fic effet in Latcranum, Summus Pontifcx in
tcmplo illico in gcnua prociduus Numen Eucharifticum adoravit;
inde dedudus in fnltnrr. Ponti^cia Mdjcflate dignum, & immenfo
pretio confpicuum. Vix in Petri Cathedra confederat Pater Beatiffi-
mus cum Eminentiffimus caufae Canonizationis Procurator Cardi»
nalis ab Althan, primis,inftantibiisque precibus pro decernenda Bca-
to MartyriNcpomuceno confecratione fupplex fadlus efl, comitan-
tibus Purpuratum Oratorem , Apof^olico Cerimoniarum Magif^ro,
itemque Pontificiae CunjE Advocato Domino Ludovico Di Valenti ,
quiexformaRomanavcrbisiis: infianter ^c. preces urgcbat, queis
ChrifliVicarius rogabatur prxdidoB. Joanni fupremos Sandorum
honores decernerc ; Quibus ex nomine Summi Pontificis refpon-
fum reddidit Reverendiffimus Dominus Majella Eidem a Secrctis in
cxpediendis ad Principes Europae literis,quo jubcbantur prasfentes,
ac univcifus populus^prx omnibus, invocare Patrem luminum ad
K reae
74 Supplemenfum
tcCth in hoc tanto fidei negotio decernendum ; quare & ipfe Sanftif-
fimus folio fe fuo demitrens, ac in genua procidens communi ora-
tioni initium fecir, concinentibus interim lytaneuticas omnium San-
^orumpreces (quibustamen B.Joannis nomen nondum infereba-
tur) Ponrificix harmonis Choragis. Coraprecatione finita reddi-
tum Throno fuo Pontificera alteris jam precibus Eminentiflimus
Procurator convenerat,folenni voce wftantms &c. Sacram Apotheo-
fim B. Joanni exigens, quibus auditisPapa denuo in genua volutus
orationi fe dedit, Cardinali Diacono ad popuium verf6,altaque voce
inclamante : Oratefiatres. ad quas univerfi in terram flrati preces ad
DEum fundebant, donec CardinaUs Suhdiaconus fignum alTurgendi
faceret fubclamans : levate. Poft quae Sandtifllmus Pater Diviniill-
mumSpiritum,folemnemhymnum: VeniCreatorSpiritus^Q. pras-
cinens adoravit,quem ubi Phonafci e Choro profecuti funtjverfusque
Ecclefiafticus- emitte Spiritum tutm^Q. fubjundus fuerat,Pontifex
folitam orationem - Deus,qui corda (fc. eredus concinuit, iterumque
folio fe fuo reftituit, cum illicb Eminentiffimus Althan tertium Pro.
curatoris munere fundus eft, iisque verbis: inftanter,inftantius,in'
ftantiffime a VicarioChrifti B. NepomucenoSandi nomen efflagita-
vit,cum Ilie pro fibi data coeliriis poteftate folemnibus verbis Bearura
facrx ApotheofeosCancUdaLuiw joartnem, ncwninzvitSanBumy^ Si-
gilli Sacramentalis Protomartyrem declaravit, totique Ecclefis Mili-
tantiproSanaohabendum,coiendiimquepromulgavit. Qiiahabita
fententia petiit Purpuratus Procurator, cum D. AdvocatoValenti,
hxc inftrumento publico confignari, itemque Apoftolicas fuper fa-
aaCanonizatione hac literas edi,utrumque ipso loc6,& temporc
concedente precibus Pontifice eftx-dum eft : qui eXhrono demiftus,
&mitrapofita hymnum Ambrofianum alacris intonuit,continuan-
te,inter feftivura, multumque tubarum , ac tympanorum fonitum,
Eucharifticos modulos Pontificiorura AuloeQOrum choro.
Intonuere fimul e Caftro S. Angeli tcrmentarix machinaE,idquc
tertiiim,universafimul militia qua ignitis,qua muficis applaufibus
foiennitatem augcnte, omni etiana sre Campano toiius Romae com-
pulfante.
yiU S.Joannis Nepomiiceni Jf. 75
pulfantc. Finito- T^D^wA^^prajcinuitEminentifrjmusDiaconus Ora
pronobis Sanciejoannes, rerpondcnte folita choro, <S: PoncifiLC dc co-
dcm orationem ex more Ecclefia.' canentc, ac confcrto populo benc-
diclionem Apoftolicam,acpoenarumremifllonem impcriicnte. In-
de ad miffam folennem Pontifex comparatus, eam celcbravit dc diei
ejus Sando Patriarcha Jofepho Germanis Patrono, unaque de novo
Coelite Nepomuceno, cujus nomcn in introitu mifTar ad confiteor no-
minibusPrincipum Apoftolorumfubjundumfuit. DumSymbolum
Nicenum decantaretur, folennis oblatio perada fuit a ternis Emi-
nentifTimis Sacrse Congregationis Rituum PraefedisCardinalibus,
pr^gredienteMagiftro cerimoniarum cum quatcrnis e familiaPon'
tiftciaOfficiaIibus,quosA/^^/>rjvocant,fequebaturPurpuratusbinis
aulicis fuis ftipatus,quorum uterque geftabat prsgrandem 60. libra-
rum cereum,imaginibus novi Ca^litis,itemque fcutorum gentilitio-
rum tum Pontificis fummi, tum Pragenfis Metropolitani Capituli pi-
dlum. Alii viri duo nobiles ad idem offcrtorium adportabant alios
geminos 30. pondo Cereos. Sequebatur fecundus Purpuratus , ad
cujuslateraPalatiniduo panesduos,alterumauro, argentoalterutn
illitum,adferebant in medio InfignePontificium prsfcrentes. Ter-
tiusdeniqueEminentiflimusoblatumibatpergeminos aulicosfuos,
duo rubei, albenfi^jaw» "j**^ doiioia, cO.^uo panes, modo coiorata.
Denique finitoMKTxSacrificio facra folennitas ipfas 6. horas conti-
nuas tenuit, Patre BeatilTimo in state tam proveda, vix fatigium fen-
tientcqui confimili in negotio, ut viribus iaffandis parceret,nupec
rogatus repofuerat illud fe dignum: oportefDontificem jianteryi mori,
^^.QuideniquefuaminhuncSanflumProtomarryrempoeni.
tenticE Joannem,venerationem conteflaturus in eadem Laterancnfi,
ac utrique Baptifta?, & Apoflolo Joanni facra Bafilica, tertio huic Jo-
anni novum,ac infigne Saceilura cxftruxit,in cujus Altaris medio,in.
figni penicilIo,exhibetur D. Nepomucenus racratifiTimam linguam
fua confidenti inMatris gremioDivinoPufionidegenibusolfcrens.
Namquc hoc facr.e Linguaeab annis 546 ab omni tabe,(5c
corruptione prjErervatas prodigium maximopere Regnantem Ponti-
K 2 ficem
76 Supplementum yiU S. Joannis Nepomuceni M,
ficem moveratad B.Martyremriteconrecrandum,praefertim, quan-
do non tantiim in prima facri Corporis vifitatione ab Archiepifcopo
Pragenfi clam, & jurato anno 1 7 1 9. 1 5*. Aprilis rurcepta,fed etiam in
iterata, & Canonica ejusdem Sacrx Linguze infpedtione hxc DEI ma-
gnalia vifebantur, ubi delegati Judices eam invenere non modo vi vi-
dam,& reccntem, fcd etiam,quod prxfentes omnes in ftuporem con-
jecerat, inocuIisArchipraEfuIis,Medicoruro,ChirurgorumTeftium,
& ad fecundam hanc vifitationem admifll populiconfertirfimi,plc-
namfucco vivaccarni plane Jtmulo, fanguine recenti intumelcente,
& arteriarum colore ebullientem. Aeceflerat novum eo ipfo tempo-
re miraculum unum & alterum, quorum primo quaedam San£to de-
vota mulier paralyfi, qua brachium finiftrum adftridtum habebat , li-
berataeft; alteropuellaquaEpiam,vot6Martyri fado,proximo fub-
merfionis in flumen periculo crepta erat ; quibus aliisque durantc
Canonizationis Proceffu fadis miraculis Coelum ipfum Martyris
honorem promovere vifum eft.
Ad extremum, quoniam hoc vitae Nepomucenianae fupplcmen-
tum hicGracciiStyriae confcribitur, oroitti non debet mentio alraac
Sodalitatis fub tituIoB. V.Mariae,&B. JoannisNepomuceniMarty-
ris inEccIefiaParochialiGraecii ereda£,& a S S. D.InnocentioXIII.
Brevi f. Jnnij anno 1722. Uato v^on^rma^T.. rjna* exeroplo fimilium
Confraternitarum S. Martyris, Praga?, Viennx , alibique jam dudum
credarum, cx trecentis Viris, fere omnibus primae Nobilitaris, toti-
demqae ex dc voto fexu Capitibus pie coal uit. Q.ucmadmodum hsec
lUuftris Nepomuceniana Congrcgatio nuperam Sandi fui Patroni
Canodizationcm, fumptibus fuis, & pio juxta,ac fplendido apparatu
per toram S. Martyris oi^avara celebrarit, fpedavit devotum Grae-
cium, quod, quo apparatu fadum fit, difcere, qui volet, poterit ex fo-
lio Romx ty pis Monaldianis dato,explicante apparatum Romanae
CanonizationisS. Martyris, quem haec GrsecenfisSoda-
htas fibi pro viribus imitandum fufcepit.
O. A. M. D. G.
i^%ta. l*
fn-'^.
t
•t- ♦.
#>
A
■,_ ^M*^,'-
^
•>>.
i- ■ gfc . -V'*!^'. .l,\'- «"^'