(SE
ZOOGNOSIA
TABULIS SYNOPTICIS.
ILLUSTRATA ,;
ULUGTORE
GOTTHELF FISCHER,
S. C. M. a Consiliis aulicis; Ordinis Sancü
Volodimiri quarte Classis Emquite , Philoso-
phie et Medicine Doctore , Universitatis Imp.
et Academis Imp. Medico-Chirurgice Professo-
re P. O., Musei ÜUniversitaus et Soc. Imp.
Nature Scrutatorum Directore , pluriumque
- Socc. litterariarum Sodali.
Iu usum pralectionum Academize Imperialis Medico-
Chirurgice Mosquensis,
VOLUMEN SECUNDUM
Prolegomena, Organologiam et Quadrupe-
dum manuatorum explicationem continens,
MOSQUAE.
TYPIS NICOLAI SERGEIDIS VSEVOLOZSKY, *
E a Ae a eU a a EP EP ^ E
10123.
*
SENSE WPESENE SEN E ISIESEINPSIPUE SENE SINE BSEISSEESISE UPROAPIPIDSEIPI EE IPNPSISIUPE PTUS
Auctoritate Academise Imperialis Medico-Chirur-
gice Mosquensis impressa.
ENSE SEMPUS ESMDSNSIPSBSAIDSE SISSE NIS SENE SITIS NIS NIPU IPSE SWDSESDPAENSN MD UPS SP
ES s
* t
4:2.
Md : "
-—
H
d
"T
19
MN D ^ n DM eU QU am aU a au a
;
PR/EFATIO.
Ex, juvenes dilectissimi , opus jam
dudum a vobis exspectatum, sed secus,
atque volueram, et conscriptum et im--
pressum. Fuit in animo, nisi perfectum
et absolutum , saltem diligenter curatum,
et studiis vestris fructuosum quid. vobis
offerre. Quare per plures annos dedi
operam, ut singulis capitibus ex anima-
lium, inprimis rariorum, adnunistrationi-
bus anatomicis , et ex adparatu bibliogra-
phico adderem , quz ad argumentum pro-
positum illustrandum et recte cognoscen-
dum precipue valerent. Enimvero aliter
fatis visum est. Nam et Museum Univer-
sitaüs publicum pretiosissimum , et So-
cietaüs Imperials natura Scrutatorum
& '
IV
thesauri, et propria, quae habueram ,
eimelia, et, quz jam tunc preeparaveram,
manuscripta , — delineationes , tabulze
aenea, omnia hec (proh infandum do-
lorem) paucis horis igni absumta sunt.
Restat unicum solatium, quod dixit
vates lomanus: | Et mihi res, non ine
rebus subjungere conor (*). Nec tamen ,
vel his ipsis temporum ac copiarum an-
gustus, liber, quem manu tenetis , plane
inutilis vobis erit.
Tria igitur potissimum fuerunt, ad quae
animum meum in opere hoc edendo con-
verü: primum fuit, ut ad T'abulas meas
synopticas facilius intelhgendas scientia
necessaria vos imbuerem; secundum, ut
ita vos instruerem et compararem, ut
ipsi viribus proprüs de hoc vel illo
argumento judicare possetis ; tertium,
(^) HonaATII Epistt. lib. I. epist. 1, 19.
-
idque in his, quibus versamur, terra-
rum oris longe difficillimum , ut statum
monstrarem, in quo nunc sit Historia
Naturalis.— Huc igitur et ad. hanc ratio-
nem referendum est, quod expositio
mea, inprimis ubi sermo est de syste-
mate , de ordinum dispositione , et. dis-
iributione generum, ut plurimum sit
historica : ita enim optme fieri posse
judicaui, ut non solum observationes,
et mutationes a viris erudiüs facte,
clare et in aprico , ut ajunt, adpareant ,
verum etiam ut restet vobis propria volun-
tas, vel meam sententiam sequendi, vel
amplectendi eam opinionem , quz magis
vobis arnrideat. Huc etiam pertinet noti-
tua bibliographica, singulis paragraplus
addita, sine qua plena et perfecta argu-
menti cognitio esse nequit, Tenendum
iamen est tironibus, scripta, ad mate-
riam uberius tractandam a me indicata,
VI
item observata varia et dissertationes, non
semper cum placitis meis convenire eaque
defendere, sed haud raro diversissimx
cum illis esse opinionis. Id quod eorum
mentem non confundere et incertam sus-
pensamque fíacere , sed muito magis
acuere, varia rerum scientia imbuere ,
et ad id, quod verum aut verisimilhi-
mum sit, inveniendum promtam et 1do-
neam reddere debet.
In descripüone animalium rariorum
nihil neglexi, quod ad cognitionem. eo-
rum accuratam conferre videbatur: si
quid omissum est, oblivioni et omnium
fere subsidiorum inopie unice est tri-
buendum. 1n animalum vero vulgarium
et bene coguitorum expositione satis erat,
auctores tantum meliores. adduxisse et
commemorasse delineationes eorum po-
—
tiores.
VIE
Revisio generum critica, cum. Lix-
NAEI nature systemate ed. GMELINI
collata, et specierum dubiarum no-
tatio, ut mihi ipsi magnum pepererunt
laborem , ita haud. spernendze, nisi fallor,
üronum utilitati erunt.
Denominum propriorum in Historia Na-
turali significationibus alioloco vobiscum
agere decrevi, ne liber , explicationi. cor-
porum naturalium dicatus, grammaticis
observationibus refertus videretur. RKe-
petii tamen subinde origines eorum cri-
ce, et nomina nonnulla, ab omnibus
vulgo accepta, mutavi vel propter ambi-
cuam eorum significationem , vel pro-
pter etyma male intellecta. adhibitaque.
Omnino dolendum est vehementer, viros
doctos isi Historie Naturalis parü parum
adhue curz impendisse. Nam si in disci-
plina nostra tradenda, antequam ad ipsas
res periractandas et explorandas venias,
ze I
VIII
prius in verborum significationibus , recte
et cum judicio constituendis, desudan-
duim tibi sit; quid tandem erunt insti-
tuuones nostre, nisi erunt libri obser-
vationum philologicarum ? Neque tamen
haec res per se tam levis est, ut viri
quidam docti existimaverunt. Etenim si
nomen, ex gr&ca aut latina lingua peti-
tum, goneris eharacterem plane et per-
fecle exprimit; tunc fit, ut non solum sin-
gula genera ab alus ita distinguantur , ut
nulla obscuritas aut difficultas supersit,
sed etiam tiro statim ex solo nomine, cujus
significationem perspicit, de ipsius cor-
poris natura bene judicare possit. (*).
Neque Indica vocabula omnino reji-
cienda sunt, vel ob ipsam eorum eu-
(") Quz vero etiam contra nomina graeca vel latina, a
eharactere quodam generis desumta, moneri possint ;
alio loeo vobis communicaba,
IX
phoniam , qualia verbi caussa sunt: Loris,
Indri , 4luatta, Galago, Pongo. Et ta-
men Pongo significationis est ambiguz ,
quum mox pro Simia Satyro , mox pro
Papione , mox pro alia simia adhibea-
tur; mihi est Zophotus. Galago pro-
pter famili: similitudinem sub 7a-
cropodis nominein systemate meo occur-
rt. Phaelanger galhcum vocabulum esse
videtur, latinum non est; vobis Sipalum
proposui, grace et verze originis ver-
bum, quod idem valet.
In historia opinionum et observationum
ordinem et veritatem, quantum fieri po-
tuit , tenere studui. Auctorem invenü
eum semper nominavi , qui primus illud
in vulgus protuht et litteris. expressit ,
saltem ab alus auctor illius praedicatur.
Potuisse autem diversos viros doctos diver-
sis locis et. temporibus in idem inven-
tum eandemque opinionem simul venire ,
B
X
res est notissima. Sic virum inter Gal-
los clarissimum ita disputantem vidi de
ossiculo in peneursi, quasi hujus inventi
laus ad ipsum pertineret: et tamen jam
dudum eam rem noverat ARISTOTELES.
Animalium. spondylioidorum et aspondy-
lioidorum , h: e. vertebris. przeditorum
et destiutorum expositionem primam
sibi vindicat LAMARCK: sed jam vene-
randus noster KiELMEYER ante hos vi-
£inüi annos eam observationem cum
auditoribus suis communicavit. Cranium
primam esse sceleti vertebram, est thema,
de cujus inventione certant inter se
clarissimi OKEN et DUMERIL: enimvero
ingeniosissimus I. P. FRANK idem
ante hos viginti annos et vidit et scri-
psit (. CuvigsR , HERMANN.et WIEDE-
MANN eodem fortasse tempore in sce-
() Vide Prodromum Craniologiae mee comparatae ,
pag. 5.
| AI
"letis suis observarunt , bradypodem tri-
dactylum unicam esse excepüonem ex
regula generali , qua septem vertebrae in
collo ponuntur, quippe qui novem ver-
tebras habeat: nihilo minus CUVIER fuit
primus , qui inventum hoc litteris consig-
navit.
Singulis hujus operis voluminibus in-
dices generales addendos curavi. Locu-
pletissimi vero indices, inprimis biblio-
graphici, in fine totius operis exspectan-
di sunt; ita ut ex hac qüoque opera
mea non parvam prorsus utihtatem in
vos, juvenes dilectissimi ,redundaturam,
sperare mihi liceat. Scribebam Mosquze
octavo Idus Augustas. MDCGCGCXKXIII.
G. FiscHER.
MPINISANISASESNSINA GR IAGJSUNSISUISGNANGAARSAGAPUIASAAPUPIUPINIP IPPUPUPIPUI UPS PNG S
ELENCHUS
Foluminis secundi Zoognosia,
PROLEGOMENA.
I Objectum historie naturalis. 1.
Corpora organica. 4.
Corpora inorganica, 5.
Nexus scientiarnm physicarum, 7.
Animalium et vegetabilium distinctio. 9.
Vit€ actiones et elfectus. 15. 16.
ll De methodo observandi corpora naturalia. 17;
IIT Historia Zoognosia et historize naturalis in universum, a1.
Auctores 2r.
Beriodi Zooguosiz diverse. 24.
IV. Litteratura histori: naturalis inprimis Zoognosiae. 29.
1, Auctores bibliographici.
a. generales, 29.
b. topographici. 34.
2. Encomia historiz naturalis. 36.
3. Elementa historiz naturalis, 42.
4. Systematici. 49»
5. Gritici. 5r.
6. Lexicographi. 53.
7. Diaria. 56.
$. Acta Societatum, 62.
a. Anglia. 62,
i. Soc. regia Londinensis. 62.
2. Collegium Medicorum Lond. 6;.
XIV ;
3. Soc. Reg. Linnzan. Ind. 6/.
4. Soc, Rez. Edinensis. —
b. Delgii feederati. 65.
5. Soc. Harlemensis. 635.
6. Soc. Vlissingensis, —
7. Soc. Roterodamensis. 66.
c. Gallia.
8. Academia Heg. medica Parisin. 68.
9. Soc. Reg. medica Parisin. 65.
10. Soc. hist. nat. Parisin. —
11. Institutum. gallicurs. —
32. Soc. philomathica Paris. —
. 19. Soc. Reg. scient. Monspel, 69.
d. Germania. ;
14. Academia c&sar. natur, Curios. 69.
19. Ácad. regia scient, et eleg. litter Berolin. 70.
16. Societ. natura curios, Berol, 71.
17, Soc. reg. Scient. Góttingens. 72.
18. Academ. Electoralis 'Theodoro-Palatina. 72.
19. Soc. oeconom. Palatina. 72.
20. Acad. scient. reg. Boica. 73.
21. Soc. oecon. regia Lipsiens, —
22. Soc, Linnaan. Lipsiens, —
23. Soc. phys. Jenensis. | 73.
24. Soc. pbys. Gótting. 74.
25. Acad. Elect. Mogunt. Erfurti, 74-
26. Soc. phys. Hzllensis. —
27. Soc. phys. Gedanensis —
. 28. Soc. phys. Hanoviensis, —
29. Soc. phys. med. Erlangensis, —
e. Helvetiz. 75. S
3o. Soc. phys, med. Dasileens. 75.
31. Soc. phys. "Tigurensis. 75.
32. Soc, phys, Lausann. —
"
f. Italis. 76,
Jopis Instit, Scieut. Bononiense. 76.
Jr bis Academ. Reg. scient. "llaurinens. 76.
3abis Soc. italica Veronens, —
33. Academ, Scient. Senens, 76.
34. Acad. Reg, Neapolit. 77.
g. Lusitani. 77.
35. Acad, Reg. Scient, Ulyssiponens. 77.
h. Russi. 77.
36. Academ. Scient. Imper. Petrop. -7.
* foc. !mper. libera oeconom., Petropol.
37. Soc, lmper, Natura scrutator, Mosquens. 79.
38. Soc. physico-medica Mosquens. 78.
ij. Sueci» et Imperii Danici.
3q. Acad. Reg. Scient, Suecana. 79.
40 Soc. Reg. scient. Upsal. 79.
41. Soc. Reg. scient. Danica. 8o.
42e Soc. hist. natur. Haíniens. 8o.
Kk. Americae,
49. Soc. Americana Philadelphiz. 8o.
44. Acad. American, Art. et Scient. —
n. Topographi
A. generales. S1.
B. particulares.
|. Europae.
1. Hispaniw et Lusitani 53,
3. Gallie. 84.
3. Ptaliz. 96.
4. Helvetiw. 88.
. Germanis. Qo.
. Polonis. Q3.
. Hungarii. Q3.
. Belgie. —
(Q0-3 C» y
XV
XVI
9. Magne Britannig. 94.
10. Islandia. 9.
11. Danie , Norvegie ;, Suecis. 97.
12. Russie. 99.
fl, Asie 1oo.
IIT, Africe, 109.
Insulerum Africe adjacentium.
'Teneriffz. 113.
Madagascar.
Francia.
Dourbon.
Canarie&.
IV. Ámericz 115.
V. 'Terrarum australium. 123.
10. Museographi. 126.
1. De rebus naturalibus colligendis , praparandis ; com-
servandis. 126,
3. Musei instructio. 128.
3, Musea varia. 130.
4. Anglizm., 132.
Britannicum,
'Tradescantianum.
Petiverianum.
Leverianum.
. Edinburgense.
5. Belgii: foederati. 134.
6. Gallie. 136.
7. Germanis, 137.
9. Helvetie. 1409.
9. tali. 14t.
io. Russie. 142.
i1. Suecim. 143.
12. Danig. 149.
4 XVII
M
11. Observationum collectores, 146.
12. Anatomici et Physiologi. 150.
ZOOGNOSLILIJZE
PROPRIE SIC DICT X.
SECTIO I. De animalibus in unigersum. 160.
Cap, Y. Auctores de hac sectione —
Cap. 1I. De organorum animalium modificationeg, 102.
1. Organa digestionis.
a, Mammalium. 169.
b. Ávium. 179.
c. Reptilium. 18o.'
d. Piscium. 18r.
e. Molluscorum, 19r.
f. Annulatorum. 182.
Canalis intestinalis. 192.
Glandula salivales. 194.
Hepar. — |
. Cystis fellea. 185.
Lien. 196.
Pancreas. 189,
Chylus 189.
Systema vasorum lacteorum. 199.
e: )
XVII
Vig urinarig. 10.
2. Organa Hespirationis, 193.
Pulmo. t95.
'Trachea. 197.
Larynx. —
Tuspiratio, Exspiratió,
Respirationis finis. 199.
Sanguis. Cor. 204.
Circuitus sanguinis. 207.
a. Mammalium. 210.
b. Avium. 213. ,
c. Reptilium., 217.
d. Piscium. 222.
e. Animalium sine vertebris. 231.
Molluscorum.
f. Aunulatorum.
g. Crustaceorum.
h. Arachnoidorum. 235.
i Insectorum. 235.
k, Enthelminthorum. 239,
1l. Radiatorum. —
Corollarie quedam. 2o.
Respirationis modi per tabulam synoplicam expressi. 242,
3. Organa motus. 242.
Musculi, 243.
Irritabilitas. 248.
Ossa, 252.
Articulatio ossium. 2355,
Sceleton.
a. Mammalium, 254.
b. Avium, 271,
c. Reptilium. 275.
d. Piscium. 2989.
4. Organa sensationis. 285,
Cerebrum. 296,
Nervi. 288.
a
. Mammalium. 293
b. Avium. —
c. Reptilium, 294.
d. Piscium, —
e
. Animalium sine vertebris. 20r.
Sensus
a.
o mor
Organon tactus. 303.
—-—— gustus. 3o6.
——-— olfactus. rr.
ere GUESS. 915.
——-— visus. 33g.
5. Organa reproductionis seu generationis, 35s
a. Mammalium. 369.
b. Avium. 371.
c, Reptilium, 375.
d. Piscium. 378.
e. Animalium aspondylioidorum. 3$o,
Corollaria. 387.
Cap. lll. De animalium in Classes divisione. 394.
Systema Linnzi, 394.
SECTIO.
Cuvier, 398.
Lamarck. 397.
Dumeril —
Fischer. 39g,
II. Ze animalium Classibus. 406.
I, Mammalia.
Cap.
T. Auctores de Mammalibus. 406.
Cap. ll. De Mammalibus eorumque in Ordines
divisione. 408.
Systema Ray. 413,
XIX
Linnaei. 415,
L. Gmelini.
. Klein. 419.
Drisson. 420.
Pennant. 423.
Storr. 426.
Cuvier et —
| Geoffroy. 429.
Blumenbach. 430.
Dumeril. 433.
Lacepede. 434.
Fischer. 453.
I QUADRUPEDA.
/À, Fissipeda.^
a. Unguiculata. 2;
C. Manuata.
i. BÜimana,
1. 470m.
Fontes anthropologici, 465,
a. Ejus differentia ab animalibus. 468.
b. — — a propria specie, Varietates. 474.
c. in vitz periodis diversis, 502.
d. quoad facultates intellectus. 503.
a, Quadrimana. 508.
Familia Simiarum. 5rr.
2. Simia, 917.
"'roglodytes. 518.
Satyrus. 919.
Lar. 526.
varla, ——
cinerea. 52r,
Pd
XXE
E Callithris, 521.
capucina, 522,
sciurea. 222.
Midas. 524.
Lacepede. 524.
gracilis, 525.
argentata. 526. .
Jacchus, —
leonina. 527.
spec. adhuc distincte: 528. Maura, Rosalia ;
Oedipus, leucocephala, pithecia,
spec. dubie: 528. appella, trepida, morsa 3
$yrichta , antiguensis. .
,
4. Mteleus. 529. «
pentadactylus. 530.
Paniscus. 53o.
arachnoides. 531.
DBeelzebuth. 53r.
polycomos. 532,
marginatus. —
5. Cercopithecus. 532.
Naso. 524. j
Nemaeus, 535.
Entellus. —
Atys. 536.
Patas. —
Diana. —
6. Cynocephalus. 535.
Innus, 539.
€, natalorius.
cynomolgus. 5/0. 1
sinicus, 54r.
Nemestrina. 5412.
XXII
Rhesus. 542.
Hamadryas. 543.
Sphinx. 544.
7. Papio. 545.
Mormon. —
8. Lophotus. 547.
Wurmbii. 549.
9- Aluatta, 549-
nigra, 990 -
rufa. 550.
4. Familia Tarsiorum. 551.
10. Tarsius. 553.
Pallasii. 554.
Fischeri, —
Daubentonii. 555.
ir Macropus. 556.
Geoffroyi. 557..
Demidovii. 558.
Cuvier. E
2. Familia Lemurum.
12. Indii.
brevicaudatus. 5606.
longicaudatus —
139. Loris. 560.
gracilis. 56r.
ceylonicus. 563.
bengalensis. —
1j Lemur. 563,
Catta. 564.
Mongoz. 565.
AXI
fulvus. 566.
varius, —
albifrons. 567.
griseus, —
pusillus, —
rufus. | —
Revisio generis. 567.
9. Pedimana. 569.
Didelphidum tabula. 571.
Note bibliographicz. 572,
15. Didelphis. 574.
marsupialis. 576.
opossum. — 577.
virginiana. -——
murina. 578,
cayopollin. —
Revisio generis. 579.
16. Sipalus. 581.
orientalis 5823.
17. Dasyurus. 583.
maculatus . 584.
Maugei. —
viverrinus. 585,
"T'afa x
penicillatus, —
minimus, —
19. Cheiromys, 586.
madagascariensis. 587.
Iudex alphabeticus, 539.
FiNis ELENCHI SECUNDI VYOLUXMINIS
ZOOGNOSIJE,
12
" weed Ri
" g" e
t
Ww
2^
As
^
Lese -
fee MET
A
"Nh
: wd
!
T
Tta
. ED 2 "iy
n c
, LA.
ZOOGNOSIA
TABULIS SYNOPTICIS ILLUSTRATA
AUCTORE
G. FISCHER.
ZOOGNOSIJE
PROLEGOMENA.
Hisronra NamvURALIS sensu latiori omnia
comprehendit objecta naturc , omnia corpora
qua in universo reperiuntur. Quo quidem
sensu nomen potius PAysicae generalis, Cosmo-
logiae meretur.
2.
e
Corpora naturalia ea sunt universi hujus
producta , qua arte hominis non sunt. mutata.
Examinari possunt quoad speciem eorum ex-
ternam , aut quoad eorum proprietates, (phae-
nomena , effectus , Erscheinungen) , quod exa-
men duas constituit partes Physicc generalis,
Somatologiam et Phaenomenologiam.
Retzius producta vulcanica e corporibus naturalibus
perperam proscribere videtur.
uc a.
Proprietas et phznomenon szpissime promiscue ad-
hibentur, hic vero tanquam termini historiz'natu-
ralis distinguendi.
Phaenomenologia objectum prcebet variarum
scientiarum , /Matheseos applicatae ,| Physicae
experimentalis ejusdemque Chemiae. 245trono-
mia s. Üranologia ipsa vix ex ejus limitibus ex-
cludeuda, phaenomenorum et motuum potius
corporum coelestium leges docens , quam eo-
rum proprietates.
2.
Somatologia corpora ipsa examinans eorum-
que proprietates , non nis! ad corpora natura-
lia terrestla pertinet, qui? sensu stricüori
objecta constituunt historiae naturalis proprie
sic dicte? s. Geologiae , sensu etymologico ,
et sunt vel organica vel non organica.
D.
Corpora organica organis diversis sunt in-
structa, uni scopo respondentibus , ideoque
ideam individui efficientibus ,. zntus-suscep-
zione volumen augent et modo determinato
propagantur. Formam si servant distinctam
lineis curvis conscriptam et mutabilem habent.
Ovum. Larva. Chrysalis. Papilio.
Infans. Adolescens. Adultus.
Semen, Planta junior et adulta.
Coníferva bronchialis ?
s"
Y e
Lo)»
Conditio qua existunt organismus est:
Motu non interrupto regenerant partes,
excludunt alias, propriam formam sem-
per conservando. Motus hi constituunt
vitam, et in primis corporibus organi-
cis sunt proprii. Inde nomen corporum
animatorum , vita praeditorum , anüna-
lia et vegetabilia s. plantas designan-
tium,
6.
Corpora inorganica sunt partibus simplici-
bus composita , aggregatione s. juta-positio-
ne augentur, divisione sola multiplicantur ,
sunt dirisibilia , sola fragmenta totius , quod
ignoramus, et forma sczepissime gaudent deter-
minata sed perplurimum rectis lineis expri-
menda.
Forma crystallorum determinata , si aberrat a lege,
in vi externa s. impulsione externa quzrenda.
Conditio existentie est a/finitas.
Nullum alium. motum ostendunt; quam
motum attractionis, formam mutant,
dum volumen eorum juxta-positione
augetur aut dissolutione minuitur.
Jnorganica siwe anorganica etiam bruía,
vita destituta, alio respectu /Minera/o ,
( 6)
Fossilia appellantur. Nomen anorgico-
rum nihil siguificat et erronez brevitau
originem suam debet.
/
Doctrina de corporibus naturalibus organi-
cis in universum nomine Organologiae insig-
niri potest; et 24norganologia corporum
inorganicorum historiam designat. Vix alio
generaliori principio corpora naturalia secerni
possunt :
Divisio in tria regna naturz.
Regnum intermedium MüNCHHAUSENI.
Regnam aqnaticum WALLERII.
Reguum àáerosum s.atmospharicum PRIESTLEY,;
WERNER , VoLTA.
* *
Ordo nature s. continua corporum series. ÁAffinitas
corporum HgRRMANNI.
Corpora intermedia.
Conr: , Bonav. Osservazioni microscopiche sulla
tremella, sulla chara etc. Modena. 1774. 8.
* *
*
Hic explicantur verba ;5;o0; et yvo5g;; in compo-
sitione, (Zoologia Zoognosia , Oryctologia , Ory-
ctognosia etc.) quarum posterius ad cognitio-
nem characteribus externis nitentem , prius ad
historiam corporis completam designandam spe-
ctant, Germanis commendantur vera notiones
((38]
verborum : Nazurgeschichte , Naturbeschreibung ,
Naturkunde , eic.
* *
r
Offertar hic nexus scientiarum physicarum, tabula
synoptica expositus :
À. Phaenomenologia,
1. Mathematica applicata.
2. Physica experimentalis,
-
9. Chymia,
a. Universalis.
b. Specialis.
«. Organurgia.
I. Zourgia,
2. Phyturgia.
8. Anorganurgia.
1. Lithurgia.
2. Halursgia.
5. Pyrumenurgia.
4. Metallurgia.
4. Uranologia.
«. Astronomia.
8. Astrognosia.
B. Somatologia.
Geologia.
«. Organologia.
I. Zoologia. Zoographia.
a. Zoognosia,
Zoononia,
(8)
1. Mastognosia.
92. Ornithognosia.
. Amphbibiognosia
. Ichthyognosia.
3
4 |
5. Malacognosia.
6. Cyeloidognosia.
7. Malacostracognosia.
$. Entomognosia.
Qo. Arachnognosia.
10. Helminthognosia.
11. Ásteriognosia.
12. Polypognosia.
12. Chaognosia.
b. Zootomia.
c. Zoophysiologia.
d. Zoopsychologia.
e. Zoopathologia.
f. Zootherapia.
^. Phytologia.
Phytonomia.
Botanologia.
a. Phytognosia.
b. Phytotomia.
c. Phytophysiologia.
d. Phytopathologia. etc.
8. Anorganolozia.
I. Oryctologia.
Mineralogia generalis,
a. Oryctognosia.,
Lithognosia,
Halognosia J
——AR—dl
(9)
Pyrumenosnosia. —-c-
Metallognosia.
b. Mineralogia chemica.
c. Geognosia (Geologia Gallorum).
d. Mineralogia geographica.
e. Mineralogia economica.
* *
*
Qui cupit generalioris scientiarum nexus notitiam
sibi comparare, is adeat auctores sequentes :
Knuc's Versuch einer systematischen Encyelopádie
der Wisseaschaften. JVttenberg , Leipzig u. Jena,
1796. 1797. 2 vol. in 8».
KaAwT's metaphysische Anfangsgründe der Naturlehre.
5 Anuíl. Leipzig. 1802. 8.
OsrrnRsTED s Ideen zu einer Architectonick der Na-
turwissenschaften. Ber/in. 1802. 8.
BouTTERWECK's Anleitung zur Philosophie der Na-
turwissenschaíten. Gó//ingen. 1803. 8.
LrHMANN, Versuch einer systematischen Encyclo-
pàádie der DBergwerkswissenschaftlen, — Freyberg,
1804. 8,
8.
Corpora organica, animalia nimirum et rege.
zabilia, certis inter se limitibus non distant ,
saltem definitione , nulli contradictioni obno-
xia, distingui nequeunt. Id quod opiniones
variorum auctorum probarunt; e. g.
LINNEI system. n, ed. 13. n. 4. Lapides esse corpora
congesta, nec viva nec sentientia 5. J"egctabilia ,
( ro )
eorpora organisala et viva, non senlientia 5 4ni-
malia corpora organisata et viva et sentientia spon-
teque sese moventia,
luNGiI.
LupwiciI ; in forma semper servanda , et locomo-
tiva differentiam quzrentis.
SMELLIE opiniones recensenda. Philos. I. 6.
HrrpwiGiI in eo differentiam ponentis , quod anima-
lia speciem suam organis pluries adhibendis pro-
* . 1" LJ * *
ducant , cum vero plantz, semel istis adhibitis, pe-
reant.
* x
x
Opponenda hisce opinionibus sunt sequentia :
Locomotivitas restricta in ostreis , patellis, et aliis 5
non neganda iu radicibus repentibus.
Planiz sensitivz.
Ozxalis sensiiza , Mimosa »ipa , casta, sensitiva,
pudica , plena , pernambucana , natans , asperata,
pigra.
Cassia nictitans , chamaecrista, dimidiata, procum-
bens.
Aeschynomene indica , pumila, »iscidula , ameri-
canda.
Aspalafhus persica Burm. Sznithia sensitiza.
Dionaea ruscipula.
lohz. E//s De Dionza muscipula ad perill. Car. à
Linné Epistoia latine et german. ex Anglic. versa a
D. Ioh. Christ. Dan. ScAreber. Erlangen. 1771. 18
gc. in 4^. cum £Zab. zn. color.
Hedysarum gyrans.
(1)
Viber die Bewegungen des Hedysarum gyrans und
die Wirkung der Electricitát auf dasselbe. S. l1. H.
V'oizt s Magazin. VI. 3. n. 2. p. 5—27.
Flores sensitivi.
Omnes fere sentiant e. g. influxum atmosphzrz,
magnam vim in omnia vitalia habentis, etiamsi
varii illius gradus sensus nostros fugiant,
TsBEoPnBRasTUS l. 4. c. 3.
RórnEUTER das Geschlecht der Pflanzen betreffen-
de Versuche. 3* Forts. p. 125.
DvnBANMEL physique des arbres II, 161.—167.
OcT1NGER diss, de irritabilitate vegetabilium. Tü-
bing. 1768. 4. — Iac. Ed. SuirH.
Somnus I.) plantarum.
44nagallidis, Asclepiadis, Atriplicis, Oenotherae ; etc.
presertim plantarum leguminosarurn.
2.) Florum quam plurimorum diu apertorum nocte
clausorum.
LisNuvs de sommnu plantarum. V. Adnotat. acad.
vol. IW. a. 353.
Toscaw sur le sommeil des plantes dans son ouvrage
qui a pour titre : 247: de Ja nature, p. 118.
J. Hirr.— Fr. v. PAULA ScuRANK.— hl. PULTNEY.
R. A. VoGEL. J. G. ZiNN.
- x
x
Contra Hedwigii opinionem certat tota classis inse-
ctorum, cujus animalia statim post coitum pereunt;
certant plante quedam e. g. Parnassia palustris,
Berberis vulgaris etc, quarum antherz, nisi fun-
ctionis saltem motus coitus repetiti speciem pre se
ferunt.
( 12)
F. A. V. HuMroLDT's Áphorismen aus der chemi-
schen Physiologie d. Pílanzen. aus d. latein. v.
GoTTHELF FiscHER , mit Zusátzen v. HEDWIG Uu.
LupwiG , Leipz. 1794. 8. $. 7. p. 5o— 6o.
v. UsLAR's Fragmente.
9.
Auctor libri hujus tribuendo (ed. secunda
Zoogn. p. 181.) animalibus facultatem generandi
dependentem a quibusdam partibus organis-
mo singulari preditis et organon singulare et
centrale, propellens fluida;
plantis vero facultatem plantam producendi
novam, omnibus partibus communem , (radi-
ci , trunco , ramis , foliis , gemmis,) et organon
centrale, propellens fluida, nullum aut si
adest, cuivis parli, (radici, trunco etc.) pro-
prium, ita se limites corporum organicorum
iraxisse existimavil ;
Sed et hoc respectu plante nom nisi animalia com-
posita videntur , qu:e structura , organismo poly-
pos superant; simulque classes animalium varigz;
in quibus cor hucusque nondum fuit observatum ,
secundum hanc divisionem excluduntur,
IO,
Auctor in solo organo motorio, in anima-
hbus quidem ad totum corpus divisum , in
planus vero, si adest, quibusdam partibus
tributum , lineam disunctionis trahendam opi-
( 13.)
natur. Nam qui nutritionem mpendere ab uno
organo in animalibus , a pluribus vero, scili-
cet a radicibus in plantis (Boerhaave et ali!)
dicunt, opinionis suz obJectionem in Rhizosto-
mate Cuvier offenduxt.
In Molluscis , velamentum musculosum totum cor-
pus invoivit,
Polyporum fabrica et Radiatorum gelatina, musculosa
esse videtur.
Idea hec in sequenti paragrapho magis explicatur.
II:
Quodvis individuum motum in se et circa
se exercet voluntarium, magis angustum et
conscriptum in polypis et omnibus calcigenis,
magis extensum et liberum in classibus altio-
ribus. Plantarum motus quicunque, haud
. excepto etiam hedysaro gyrante, a causa ex-
terna vel interna, certe non arbitraria, depen-
dere videtur.
" Plante motus semper ab irritamento exierno pen-
dere videtur , temporali aut constanti , directio-
nem semper distinctam tenens, et necessario illi
obediens. Animalium vero motus ab externo irri-
tamento non pendet , neque necessario illud sequi-
tur.
I2.
Repetendo ideam animalis et plante , vide-
mus, unicum esse regnum organicum , cujus
qom
animalia et plantze, tanquam articuli nectentes
considerari debent, et im quo limites na-
ture conformes vix sunt indicandi , organo-
rum autem modificatio semper ea tantum ,
qua est simplicior , examinanda.
19.
Regnum organicum , generationis lege ,
arcto vinculo Junctum , in tres partes dirimi
potest , quibus omnibus natura vim. zquili-
brium sustinendi, s. conservationis et destru-
ctionis , indidisse videtur.
Plantae materiem brutam ex solo trahunt :
eamque mutant et regno organico Si-
milem reddunt;
Animalia medium occupant locum ; poly-
pi coralligeni et alia animalia calcigena
materiem organicam iterum consumunt,
et terr? reddunt, calcareum creant ;
augent. |
Circulis duobus sese decussantibus rem clariorem
reddere cupivi.
V. G. FiscHER , Programme sur les fossiles de Mos-
cou. No. r1 sur les térébratules. à Moscou. 1800
in 4? c. figg. in introductione.
In quovis corpore organico ejusmodi zquilibrium
pendet ab organis materiem vitalem vel prepa-
( 15)
vantibus , vel consumentibus; de quibus in po-
sierum.
14.
In quovis corpore organico partes inveni-
mus solidas et fluidas, quc intimam inter se
conjunctionem habent. Liquores semper sese
mutantes, quovis momento renovati , quodam
modo partes corporis dici possunt praecipuae,
quibus coagulant solidi.
15.
Coagulationis hujus , tam etsi principia che-
mica indies augeantur, dilucidentur et ad
explicandas corporis organici functiones plus
aut minus facere videantur, syntheticus est
processus et a ita pendens, cum contra
in processibus chemicis fere omnibus ars ana-
lytice progrediatur.
16.
Vite actiones et effectus clare videmus;
sed ejus processus et principium, quid sit ,
huc usque nondum sunt explicata.
Galvanicum esse processum vitam, censent HuM-
BOLDT, SPRENGEL, R1TTER.
Id quod resultat organismo DAnw1x.
Actionem esse mutuam vis organice et materiei vi-
yificanda. SNIADEZKLI.
( 16)
Processum vitz comparandum esse cum combustio-
ne quidam dicunt.
In processu acris et respirationis exislere vitam. Cir-
culationem immediatim tanquam motus aut vitae
phanomenon apparere alii contendunt.
Corporum imponderabilium qualis cst in corpus
organicum influxus ?
GC. R. TnzviRANUS's , Biologie oder Philosophie der
lebenden Natur für Naturíorscher u. Àerzte. Góf-
lingen 1802. 2 vol. 8^.
-C. E. Schelling Cogitata. etc. 1805. 8.
OxzN's , Abriss des Systems der biologie. Góffirgen.
1805.
J. W. RiTTrR's, Beytráge zur nàáhern Kenntniss
des Galvanismus. Jeza. 1800. 8. imprimis vol. II.
n. 2. 3. p. 259. $. 121 (Jena. 1805.)
A. SwrADEZELD, Theorie der organischen Wesen,
aus dem polnischen v. J. Monirz. Kómigsberg.
1810. 8.
H. C. A. Osrnorr's Ehapsodien aus der Lehre von
der assimilativen und reproduktiven Function des
Organischen. Er/azgen. 18006. 8.
Opera physiologica auctorum HALLER, AUTENRIETH,
PRoCHASKA , SPRENGEL, WALTHER, ÁCKERMANN,
HuMzoLDT,Prarr, TnoxtrR , DARTHELS, Dun-
DACH ; DARTHEZ , KICHERAND , BicHAT , et alio-
rum.
( 19)
TT.
De methodo observandi corpora naturalia.
17.
Observationes circa corpora maturalia
duplici modo instituimus , aut enim superfi-
ciem tantum contemplamur, et conditiones
sensibus , inprimis visui obuias , perpendimus,
et ita distributionem corporum suscipimus ;
aut structuram internam dissecando vel dis-
solvendo corpora rimamur et hinc genesin et
mutationem eorundem cognoscimus, Prior
cognitio est historica (jvc0:g) , altera scienti-
fica (Aoyoz). Haec Physica , 44natomia, s. Phy-
siologiía animalium et vegetabilium audit ; illa
historiam eorum naturalem vulgo dictam s.
descriptionem constituit.
Vide nexum scientiarum physicarum $. 7. p. 7.
18.
In descriptione natur: aut corporum na-
turalium characteres externi sunt. qucrendi ,
colligendi, discernendi; atque ita acquisita
cognitio vulgo historia naturalis dicitur ; —
Animalia (Zoe) , nimirum , plantas , (Qvra) ,
minerala, (ogvxr«) characteribus externis
2
(18 )
rite distinguendi et mcethodice disponendi
cognitio sive scientia , Zoognosia, Phytogno-
sia, Oryctognosia, appellatur.
Evolvas iterum schema scientificum scientiarum. 6. 7.
Characteres sunt note proprietatum , que sensibus
nostris percipiuntur.
Terminorum principia nec in Zoognosia, nec in Phy-
iognosia ita sunt stabilita , quin s:zpissime pro-
miscue adhibeantur , inde difficultas stadi termi-
nologici. V. DECANDOLLE, Discours préliminaire à
la Flore Francaise par LAM4nc& et DECANDOLLE
Paris. 1805. 8. vol. 1. p. 4. sqq.
19.
Methodus est ordo corporum naturalium
ex convenientia characterum , in ipsis cor-
poribus inveniendorum, constitutus. 1
Non quilibet itaque corporum naturalium dispo-
sitio methodica dici potest , sed illa tantum quae
fit per characteres adsumtos,
20.
Insignis corporum multitudo exigit, ut ad
ea cognoscenda plures characteres colliga-
mus, et ex his recte constitutis et perspe-
ciis, differentiam" aut convenientiam corpo-
rum eruamus, Semper igitur, inprimis ubi
corpora plura distinguenda sunt, certiores
et evidentiores characteres exponantur; sin
aulem pauciora corpora examinantur et cha-
( 19 )
racteres adducti distinctioni haud sufficiunt ;
tunc corpora sub una notione aut nota unius
speciei comprehenduntur.
2I.
Sed quum experientia ostendat partes aut
partium. proprietates multum inter se diíferre;
in methodo constituenda e:e tantum propr:e-
tates, eaque partes eligend& sunt quo mi-
nus variant et constantiores deprehenduntur.
Florum partes iu. vegetabilibus.
Forma pedum iu mammalibus , avibus , repülibus
pedatis , insectis.
Forma et situs pinnarum n piscibus.
22.
Sunt animalia, quo prorsus et omnibus
characteribus inter se differunt, sunt quc
non nisi mulus characteribus; sunt tan-
dem, quie nec ullo charactere mter se di-
stant. Inde theses sequentes, quie tamen
non ubique sunt bene definite, tanquam |
regulc generales deducuntur.
25,
Quodlibet corpus organicum ab aliis ita
differt, ut tanquam individuum seu singu-
lare considerari- queat. (S. 5.)
Simia, Psittacus. Podurus. Bodianus. Conus. etc,
» oa
( 20 )
24.
Similitudo multorum individuorum species
dicitur, qui? tamen semper characteribus es-
sentialibus differt ab aliis speciebus.
Characteres unius speciei accidenter variantes 7/a2-
riefates dicuntur.
25.
Multarum specierum characteres similes
ideam generis pariunt; est enim genus simi-
litudo specierum,
56.
Similitudines hw inumeros ferme gradus
admittunt, ideo habemus genera inferiora »
$
media, et summa ( familie ), que licet ex
arbitrio definientis pendeant, ita tamen dis-
poni debent, ut nature legibus non repu-
gnent.
Quamobrem per cognitionem individuo-
ram ad species et genera pervenerunt exerci-
tatissimi viri, qui nunc a generibus summis
ad media et inferiora progrediuntur, et or-
dinem captui discentium accommodatum si-
stunt,
Classis. Sub-Classis. Divisio. Sub-Divisio. Ordo
Familia.— Genus.— Species.— Varietas.
Lnd
/*
—
Comparaüs corporibus eorumque chara-
( 21)
cteribus inter se, note ab auctoribus col-
lectz?, traditee, cum nostris notionibus suut
comparande, s1 cognitio nostra corporum
naturalium certa et accurata esse debet. Quare
primum omnium aperiendi sunt fontes gene-
rales, ex quibus hujusmodi cognitio compa-
rativa hauriri possit.
TII.
i
Historia Zoognosiae et Historiae naturalis in
universum,
28.
Zoognosiae historia parum est cvlta , etsi
fragmenta egregia variis auctoribus debea-
mus. Sequentes nominabo :
Pehr W ARGENTIN,
Vetenskapernas historia , om Natural historien i
semen,
Vetensk. Akad. Handl. 1750. p. r61-170.
—— : Historia scientiarum, De historia naturali in
genere.
Analect. Transalpina Tom. ». p. 288-293.
Schwed. Academ. Abhandl. J. 1:750. s. 167.
Om Zoolosien i gemen, och om fvrfotade djuren
i synerhet,
Vetensk, Acad. Handl 1751:. p. 8i-9r.
22 Zoognosiae
—-—* de Zoologia in genere, etinprimis de qua-
drupedibus.
Analecta transalpin. Tom. 2. p. 335.-3/1o.
Schwed. Academ. Abbhandl. :. 1751 s. 85.
Iohannes PECKMANN.
De historia naturali veterum libellus r. Pefropol et
Góttingae 1766. 246 pgg. 9.
Johann Samuel ScHROTER.
Uiber den heutigen Zustand der Naturgeschichte , wo
und wie weit wir seit eiuem Jahrhundert vorge-
rückt sind , auch durch was für Mittel das gesche-
hen konnte. Leipz. Magaz. 1796. p. 40o7-459.
James Edward SMITH.
On the rise and progress of natural history.
Transact. of the Linnean Soc. vol. I. p. 1.-55.
: sull'origine e progresso della storia naturale ;
iradotto dall'idioma inglese cou note (da Greg.
Fontana.)
Paria; 1792. 66 peg. 8.
—— : (the original, with a translation of Ab. Fon-
iana's notes.)
Smith's Tracts relating to Nat. hist. p. 47-162.
Johannes Seix. Geschichte und Beurtheilung aller Sys-
teme in. der Zoologie nach ihrer Entwickelungs-
folge von Aristoteles bis auf die gegenwártige Zeit.
Nürnberg. 1911. XXVI. 710 pgg. 8.
VMubin-Louis MiILLI1N.
Discours sur lorigine et les progrés de l'histoire
historia 253
naturelle en France. Actes de la soc. d'hist nat.
de Paris. Tom. I. p. 16.
Gotthelf. F1ScRER.
Uiber den jetzigen Zustand der vergleichenden Ana-
tomie in Frankreich 5 in eiuem Briefe an. Hrn.
. Hofrath u. Professor blumenbach.
Reil's Archiv für die Physiologie. Tom. 4.
p. 939-104.
J. 5$. WYTTENBACH.
Einige Betrachtungen über den gegenwártigen Zu-
stand der Naturgeschichte He/vetiens , und insbe-
sondere des Kantons BSerz.
Hópfners Magaz. für die Naturk. Helvet. 5. Dand ,
pP. 1-22.
Alexander Bernhard KOLPIN,
De eultura historie naturalis in. Poreronia , Pro-
gramma,
Steltini. 1773. XII. pag. fol.
Karl von SANDBERG.
Versuch einer Beantwortung der von der Bóhmi-
schen Gesellschaft aulzegebenen , die Naturge-
schichte Bóhmens betreffenden Preis-Aufgabe.
Abhaàndl. der Bóhm, Gesellsch. 1785. p. 1-42.
Adaukt vo1cr.
Abbandiaug über die Naturgeschichte Bolmens,
ibid. p. 43-104.
—-—— Physikal. Arbeit. der eintr, Freunde in Wien.
2 Jahrg. i Quart. p. 85-128.
Morten Thrane BRüNNICHR.
Natur - videnskabernes fremgang under de Dazske
24 Zoognosiac
konger siden Universitetets suftelse. impr. cum
ejus Dyrenes historie.
Kióbenhayn , 1782. XXXVII. pag. fol.
: Les progres de l'histoire naturelle et des |
sciences analozues en Danemarck et en Norvége, de-
puis la fondation de l'université de Copenhague.
Copenhague. 1783. 123 pag. 8.
Huic et Bibliothecz ejusdem przíixus est titulus :
Literatura Danica scientiarum naturalium.
Olcf SwAnRTz.
Tal om natural-historiens uphof och framsteg i
Srerige.
Stockholm. 1794. 49 pag. 8.
Gustap PAvkvL Tal om Djurkánnedomens historia
(1 Sverige) for Linnés tid. .$toc&holm. 1797.
4 pag. 8. |
Carolus von L1NNÉ.
Dissertatio demonstrans necessitatem promovendz
historie naturalis in. Rossia, resp. Alex. de Ka-
ramychew. Upsaliae. 17660. 27 pag. in A4? tab,
I preter floram Sibiricam.
—-— Amconit. Academ. vol. 7. p. 428-460.
Christiani Friderici Lupwi1Gc. Historiz anatomiz et Phy-
siologim comparantis brevis expositio.
Exercitationes academicz. fascic. 1. ( Lipsiae
1790. ) III. p. 98-126.
20.
Quatuor periodis circumscribi potest histo-
ria Zoologie ,
historia 29
I. antiquior periodus continet:
Graecos, Romanos, et Arabes.
1. Scliola Pythagorz ; Alemzon ; Empedocles; Àna-
xagoras; Democritus; Heraclitus ; Hippocrates 5
Plato 5 Aristotcles ; Theophrastus Eresius 5 Diocles
Carystius; Erasistratus, Aristotelis discipulus 5 CI.
JElianus; Pelops , Galeni praceptor; Galenus ; —
Athenaeus. — Dioscorides.
2. L. Apulejus; Lucretius Carus; Cornelius Cel-
sus; Ca. Plinius secundus 5
3. losephus ; Is. Avicenna; Alhazen3 Avenzoars;
Averrhoes ; Avaharavius.
30.
IT. Secunda periodus, ad sseculum deci-
mum sextum usque tendens , commentatores
antiquorum exponit,
Magna imitatorum cohors.
Sed Divi Alberti Magni de animalibus libri vigin-
ti sex novissime impressi. Venetis per J. et
Gregor. fratres. 1479. 254 pag. in fol., rarissi-
mum opus, et alia facillime distingues.
SI.
III. Periodus comprehendit animalium ob-
servatores et incisores, per secula duo,
per sextum nimirum et septimum post. deci-
mum excurrens;interest quam maxime natu-
re scrutatori inde a societatum litterarum
origine usque ad Linnaei tempora. (173o.)
26 Zoognosiae
Rondeletius. 1554. V. Coiter , 1573. V. Aldrovand, .
1599; H. Fabricius , 1600 ; Asellius, 1625 ; Har-
yeus, 1628; Severinus, 1629; Ol. Rudbeck,
16505; Steno , 16615 de Graaf, 1664 ; Fr. Redi,
Malpighi, 1:665; Swammerdam , 1667. Perault 5
Charas, 1660; G. Blasius, Leeuwenhok , Olig.
Jacobz:us, 1673. Jo Muraltus , 1676. M. Lister,
16:8; Duverney , 1679 ; Neh. Grew, 1681 5 Ty»
son, 1682 ; Collins, 1685; Caldesi 1687 ; BRa-
jus, 1692; Valisnieri ,. 17005 Jac.; Douglas ;
Réaumur, 1:714 5 B. S. Albinus, 1719. Duvernoy,
17255 Haller, 1727.
32.
IV. Recentüss:ma periodus amplectitur spa-
tium inde a Linuzi reformatione usque ad
nostra tempora.
Artedi 17385; Al. Monro. 17445 C. Bonnet. 1745;
y. Rosel. 1746 ; I. D. Meyer. 1749 5 Steller, Fr.
Griselini. 1749 5 Buffon, Daubenton. 1750. Bonr-
gelat.— de Geer. 1752; Rederer.— Zinn. 17555
Monro Fil. 17555; Kolreuter. 1758 ; C. F. Wolf.
1759. P. Camper. Lyonunet; Pallas; qua/e fri-
Jolium anni 1760? Bohadsch. 176:. Wrisberg.
1763. Spallanzani 1765. La Fosse. 1766 ; Hewson ;
Fontana , 1767. Erxleben. 1768; J. Hunter. 1763.
Gouan, 1770. Vinck.— v. Gleichen ; — Gülden-
stládt, eoderzs. O. F. Müller 1771. Vittet ,. Clark,
eodem.
J. Chr. Fabricius. J. Chr. Pan. Schreber. 1:771.
Scarpa. Datarra. 1772. Brugnone. Leske. Vicq-
historia 3^
d'Azyr. Sulzer. 1774. Blumenbach, L. Ingen-
housz, 1775. Murray , 1776. P. F. Meckel, La-
voisier , 1777. Geoffroy , Prochaska, Soemmer-
ring, E. 6. P. Hebenstreit, Broussonnet, Bod-
dacrt, 1778. Bloch, Wallbaum , Ludwig 1779;
lonsen 17845; Ebel, 1788; Andr. Sparrmann,
Sonnini, I. A. Weber, Storr, de la Méthrie,
Gó'ze, 178o. Blasins Merrem, E. M. L. Patrin,
1787. Werner, Malacarne , Molina, Bloch, J.
F. W. Herbst, Oiüvier, J. Sam, Schróter, 1782.
Mitterpacher , Esper, Schneider, Woilstein , €*
P. Thunberg , 1783. Th. Pennant, À Vosmaer,
1784.' Fourcroy , Pini, 1785. I. Ed. Smith , M.
Houttuyn, PBatsch, 1786. Josephi, Nau, Ma-
.nesse , 1787. Lacépede, Retzius. 1788. Rómer,
Panzer, Hübner , Paykull, G. Cuvier , 1789. Smel-
lie, Oken, F. A. A. Meyer. 1790. M. Galvani,
G. Fontana, À. Volta, G. Shaw, L. Bosc ,
Giorna, Schulz, 1791. Gius. Olivi, Eus. Valli»
I. M. Bechstein , Stellen, 1:792. K. F. Kiel-
mayer, À. v. Humboldt, W. Bell. I. F. Acker-
mann, K. Ksp. Creve, Rudolphi, 1795. Er.
Darwin, Townson, G. Fischer, 1794. I. C. W.
Ilger, Pfaff, 1795. G. Caradori, Malherbes;
Reil, 1796. G. R. Treviranus , J.. Girard , P. A.
Latreille, Gall , Th. Hutchinson, Coquebert , Le-
veillé, Millin, 1797. F. Jos. Schelver, Wiede-
maun, Geoffroy St. Hilaire , E. Donovan, Auten-
rieth , Quatremére Disjonval, 1798. Sm. Barton,
Faujas St. Fond, Fortis, D. Rush , E. Home
J. Corse, Daudin, Creutzer, 1799. K. Hatchet
W. Kirby, Juch , Tilesius , F. W. Jos. Schelling.
28
Zoognoszae historia.
1800. Lamarck , Himly, K. Schreibers , Ch. L.
Weiss , J. Schmidt , A. Carlisle, L. Thomas ,
E. D. A. Bartels, 180r. Froriep, Dvigubsky ,
Denys Montfort , Schneegass , Rosenthal , Zinke,
1802. J. L. Augely, A. Moreschi , 1803. Posselt,
Starck, P. Russel, Bory de St. Vincent , 1804.
Kessler, N. Andria. 1805. Lepelletier, D. de Fe-
russac, Jurine , Dzondi, Neergaard, J. F. Me-
ckel, Billerbeck , Kieser, Bóber, Steven, Th. Ren-
ner, 1906. Fr. Cuvier, Gravenhorst, M. Spi-
nola , Menard de la Groye, J. Peron, Lorenz,
1807. Iórg , Albers, Marcel de Serres, 1808. Bonn,
Spix , Tiedemann , de la Roche, Pietro Consi-
gliarchi , 1809. Lesueur, Meyer, Wolff. 1810.
Langsdoríf. Ramdohr. 1811.
IUS NESINIS NISENIS IIS ESOS PNESBNESSENSB PIS IPIS PAUNENISINOIS PSISFNISIISSESENPSIISINISINEIS
IV. LITTERATURA
HISTORLE NATURALIS INPRIMIS ZOOGNOSLE.
I. z4uctores bibliographici.
à. Generales.
1. Franciscus Ernestus BRUECKMANN,
Bibliotheca animalis, oder Verzeichniss der mei-
sten. Schriften so von Thicren und deren Theilen
handeln.
JVolffenbüttel. 1743. 277 pag. 8.
Bibliothecz animalis continuatio.
Ibidem. 1747. 178 pag.
2. Johannes Jacobus SCHEUCHZER.
Bibliotheca scriptorum histori» omnium terre re-
gionum inservientium.
Acced. Jac. le Long de scriptoribus historie natu-
ralis Gallia.
Tiguri. 1210 et 1751. . 241 peg. 8.
5. Herrmann BorRHAAVE.
Methodus studii medici aucta ab Alb. ab Haller,
"Amstelodami. 1751. 4. |
3o Zoognosiae litteratura,
A. Christiani Henrici ERNDEL11I
De flora japonica, codice DBibliothece Regiz Bero-
linensis rarissimo , epistola.
Dresdae. 1716. IA pag. 4.
De variis codicibus Bibliotheez Berolinensis figu-
ras animalium et plantarum continentibus , agit.
5. F. B. von RouR.
Physicalische Bibliotheck mit Zusátzen von A. G.
Kàstner.
Leiptig. 1754. 8.
6. Georg Christoph KnEYvsIC.
Bibliotheca seriptorum venaticorum , continens au-
ciores, qui de venatione, sylvis, aucupio, pis-
catura, et alius eo spectantibus, commentati
sunt.
"Altenburgi. 1750. 190 pag. 8.
7. Laurentius Theodorus GRONOVIUS.
Bibliotheca regni animalis atque lapidei, seu re-
| censio auctorum et librorum , qui de regno ani-
mali et lapideo traciant.
Lugduni Bat. 1760 326 pag. 4.
8. Joannis Caroli HEFFTERI
Museum disputatorium physico-medicum. vol. I.
II. Zittapiae. 1763. 64. 4.
9. Otto »on MüNCHHAUSEN.
Hausvater. 2 Theile.
Hannover. 1766. ; 9.
"ductores. bibliographici. 3i
Io. Ed. SANDIFORT.
Natuur-en geneskondige Bibliothek.
"Amsterdam. 1766. 4. T. HI.
II. bertus ab. HALLER.
Bibliotheca anatomica. 2 vol.
Tiguri. x. vol. 1774. $16 pag. 4.
— — 2 vol. 1776. 870.
12. Johann Traugott MüLLER.
Einleitung. in. die ókonomische und physicalische
Bücherkunde. 3 Bde.
Leipzig. 1x. B. 1780. 558 pag. 8.
2 B. 1. Abth. 158». 718. —
2 Abth. 1784. 759.—
13. Jos. Paul von ConBREs.
Delicie Cobresiane. I. P. v. Cobres Büchersamm-
lung zur Naturgeschichte.
44ugsburg. 1782. 1 Th. 470 pag. 8.
2 Th. 471 — 956.
Notas auctor addidit egregias.
14. ÀNON.
Systematisches Verzeichniss aller derjenigen Schrit-
ten, welche die Naturgeschichte betreffen , von den
áltesten bis auf die neuesten Zeiten.
Halle. 1784. ' 446 pgg. 8.
Judicium fecit de auctoribus succinctum et cri-
ticum,
.15. Georg Rudolph Bómwrn.
Bibliotheca scriptorum historie naturalis cecono-^
32 Zoognosiae litteratura.
mie aliarumque artium ac scientiarum ad illam
pertinentium , realis systematica.
Pars. 1. Scriptores generales.
Vol. 1. Lipsizm. 1785. 778 psg. in 8.
2. 1796. 772.
Pars. 2. Zoologi. vol. 1r. 604 pgg. vol. 2. 536
pg8. 1787.
5. Phytologi.
vol. 1. 808 pgg.
2. 642. —
4. Mineralogi. vol. 1. 1788. 510 pgg.
2..1789. 412.
5. Hydrologi et Index universalis. pgg. 74o.
Opvs triginta fere annorum. Judicia, in variis
diarüs de operibus lata, diligenter et exacte
sunt indicata.
16. Jonas DRYANDER.
Catalogus Bibliothece historico - naturalis Josephi
Banks. Londini.
Tom. I. 1798. Scriptores generales. 3o9 pgg. S.
Tom. II. 1796. Zoologi. 578.
Tom. III. 1797. Potanici. 656.
Tom. IV. Mineralogi et Indices
Opus insignis doctrine et diligenti: quo nullus
carere potest nature scrutator.
17. (J. G. EnschH.)
Systematisches Verzeichniss der in der medicini-
schen , physicalischen , chemischen und natur-
historischen Literatur in den Jahren 1791 bis
'" "ductores bibliographici. 33
1795 herausgekommenen in und auslàndischen
Schriften.
JY'eimar. 1799. 4.
Horum tantum annorum repertorium possideo; ne-
scio num et quando prodierit continuatio ? La-
bor litterario dignus qui eum suscepit.
18.7. D. Russ.
Repertorium commentationum a societatibus lit-
terarus editarum.
Güttingae. 1801. 49.
Tom. I. Historia naturalis generalis et Zoolo-
gia. 574 peg.
II. Botanica et Mineralogia cum indice aucto-
rum. 604. pagg. Opus utilitatis recognita;
laboris eximii.
19. Johann Friedrich BLuMENBACH.
Anzeige verschiedener vorzüglicher Abbildungen
von Thieren in áltern Kupferstichen und Holz-
schnitten.
Gótting. Magazin. 2 Jahrg. 4Stück p. 136-156.
20. Petrus DODDAERT.
Notice des principaux ouvrages zoologiques enlu-
minés impr. avec sa table des planches enlu-
minées de M. Daubenton.
Utrecht. 1783. | XV. pag. fol.
34
21.
ey
22.
,
Que
Zoognostae litleratura.
b. Topograp hici.
Cornelivs NozEMAN.
Anitwoord op de Vraage , wat iscr tot nu toe
over de natuurlyhe historie van ons vaderland
geschreeven ? wat ont breckt'er nog aan? en,
welke is de best wyze, waarop de gemelde ge-
schiedenis zoude dienen geschreeven te worden?
Verhandel. der Maatch. te Haarlem. Deel ll.
Si 2. Bl.
lohannes Florentinus MARTINET.
dweede Antwoord op dezelve vraag. Ibid, Deel II.
St 9, bL'6r.
Golllieb Emanuel de HACLER.
Catalogue raisonnée des aüteurs qui ont écrit sur
lhistoire naturelle de la Suisse.
Acta helvetica. vol. 7. p. 181.
Louis-4dntoine-Prosper HBERISSANT.
Bibliothéque physique de la Zrazce, ou liste de
tous les ouvrages , tant imprimés que manus-
crits , qui traitent de l'histoire naturelle de ce
royaume.
Paris.. 1771. 420 pag. 8.
Supplément. p. 421—496.
FAuJAs de SA1NT-FOND.
Notice bibliographique des divers auteurs , qui ont
écrit sur quelques parties d'histoire naturelle, de
physique, de médecine, d'agriculture et d'éco-
nomie, relatives à la province de Dauphiné.
"Auctores. bibliographici. 55
Histoire naturelle du Dauphiné, Tom, L1. p.
403-433.
26. Joseph QvuER.
Catalogo de los autores Espagnoles, «que han escrito
de historia natural. v. Ejus Flora Espagnola. Tom.
2. p. 105-128.
27. Iohann Daniel Dz£Nso.
Von einigen Pormmerischen | Naturalscribenten.
in ejus physicalischen Briefen. p. 189-216.
—ÓMá
28. Martinus Thrane BRUNNICH.
Bibliotheca , ordiue chronologico recensens Darziae ,
Norpegiae, Islandiwe et Holsatiw auctores et li-
bros, scientias naturales tractautes.
( Hafniae ) 1783. 242 et 14 pag. 8.
29. Iohannes Philippus BREYNIUS.
De scriptoribus rerum naturalium JZorussiae et
Poloniae praefato ad Helwingii Floram quasi-
modogenitam. p. I—II. Gedani. 1712, 4.
Jo. Christoph Gotllieb yon Munn,
Beytrüge zur Naturgeschichte von Japon und Sina.
Naturforscher. 7. Stück. p. 1-51. De libris Japo-
nicis et Sinensibus ad historiam naturalem perti-
nentibus.
31. Ioannes Theophilus DUHLF.
Essais sur les ouvrages qui nous restent des Grecs
sur lhistoire naturelle
*
56 Kncomia
f. Observations critiques sur les livres d'Aristote
touchant l'histoire naturclle.
Mém. de la Soc. Imp. des Natural de Moscou.
Tom. i. p. 260-279. Seconde Editiou 229.—240.
HL ENCOMIA HISTORLE NATURALIS.
32. Iohannes BROWALLIUS.
Discursus de introducenda in scholas et gvmnasia
histori: naturalis lectione 5 impr. cum Linnzi
crit/ca botanica.
Lugduni Batav. 1737. 24 pag. 8.
33. Iohannes Golítschalk W ALLERIUS.
Dissertatio de historig naturalis usu medico. Resp.
OI. Malmsten,
Uvpsal. 1740. 44 pag. 4s ;
54. Carl LINNAEUS.
Tankar om grunden til Oeconomien genom na-
turkunnogheten och physiquen.
Vetensk. Acad. Handl. 1740. p. 411-429.
Andra uplagan p. 405-423.
Gedanken von Gründen der Oekonomie aus der
Naturkunde und Physik.
Schwedische Abhandl. J. 1740. p. 187.
Dissertatio de curiositate naturali , resp. Ol. Sóder-
berg.
Holmiae. 1748. 25 pag. 4
historiae naturalis. 37
Amoenit. acad. 1. cdit, Holm. 540-563.
Lugd, 429-455.
Erlang. 541-563.
Fundam. botanica ed a ,Gilibert. Tom. l1. p
ly—1xxvj.
Dissertatio : Quaestio historico - naturalis , cui bo-
no? breviter soluta ; resp. Chph Gedner.
Upsaliae. 1752. 29. pag. 4. ;
——— Amen. acad. vol. 5. p. 551-255.
Fundam. bot. ed. a Gilibert. r. xxxi-liij.
—— Of ihe use of curiosity 5 in Sulling (leet's
miscellaneous tracts, edition. p. 128-162.
2d. edition. p. 159-200.
Praefatio ad Museum Adolphi Frideriei Regis , la-
tine et svethice.
Holmiae. 1754. XXIV. pag. fol.
—— Reflexion on the study of nature; (transla-
ied by James Eduard Smith ).
London. 1785. 4o pag. 8.
—. ——- Suiuths Tracts , p. 1 - 46.
Tal vid deras kongl. Majesteters hóga nmárvaro,
hàllit uti Upsala den 25 sept. 1759.
Upsala. 2 plagg. fol.
Oratio coram Rege et Regina Sveciz
Ameonitat. acad. vol. 7. p. 409-437.
Fundamenta bot. ed. a Gilibert, Tom. I.
p. I2 XIX.
—-— Nutzen der Naturgeschichte , übersetzt uud
mit Anmerkungen und Zusálzen vermehrt.
38
36.
37.
38.
5, Encomia
Bórners Samml, aus der Naturgesch. r Th. p.
76-156.
Delicie nature. Tal hoallit uti Upsala Domkyrka
ar 1772 den 14 Decemb. vid Rectoratets ned-
làggande, pa Svenska ófversatt.
Stokhoim. 1773 32 pag. 8.
latine, in Amocenit. Academ. vol. 1o p. 66-99.
Iohann Daniel Drwsc.
Yom Nutzen der Naturlehre in der Rechtsgelehr-
sambkeit,
In seinen physical. Brief. p. 277-300,
Von dem Einílusse der Naturkunde in das gemeine
Wesen,
In seiner phys. Bibliotheck. 2 Band. p. 135-166,
Tiberius LAMBERGEN.
Oratio inaug. de amico historie naturalis cum
medicina connubio, j
Franequere. 1751. 79 pag. fol.
Olapus HABRWECH.
Dissertatio de praestantia studii historici nature 5
resp. Jon. Holm.
Holmiae. 1752, 498 pag. 4,
3g. Peter KALM.
Dissertatio studium Oeconomis» et Histori2 natu-
ralis Informatori mecessarium , exhibens , res-
pond. Dav. Deutsch,
dboae. 1757 pag. 12. 4
historiae naturalis. 39
40. Alexander Bernhard KOoLPiN.
Oratio auspicalis de historic naturalis et speciatim
botanices prestantia ac dignitate.
Gryphiswaldae, 1766. 24 pag. 4.
41. Dominicus V ANDELLI,
Dissertatio de studio historiz: naturalis necessario
in Medicina , economia , agricultura , artibus
et commercio.
Cum ejus Disserlat, de Draczna. p. 11-29.
Sue co
Olisipone. 1769,
42. Ilohann Samuel ScHRÓTER.
Von dem Nutzen der Naturwissenschaft für die
Geistilichen auf dem. Lande.
Berlin. Sammlung. 2? Dand. P. 30-59.
In seiner Abhaudl. über die Naturgesch. 1 Theil
p. 21—4t.
49. Ludwig Wousskav.
Rede von dem wechselweisen Einfluss der Natur-
kunde und Chymie auf. die Wohlfahrt eines
Staats , in Erweiterung der Künste und. Wissen-
schaften.
Stralsund. Magaz. 1 B. p. 469-528,
44. Alexander HUNTER.
On the study of Nature.
In his Georgical Essays. vol. 2. pP. 7-13.
45. Ermenegiido P1Nt.
Introduzione allo studio della storia naturale,
M; 2-2.0
Milano. 1773. Üe
92. Eincomia
46. Godofredus Christophorus BEIREIS.
Commentatio de utilitate et necessitate. historie
naturalis.
Helmstadii. 1770. XXIV pag. 4.
. Leopold zou HARTMANN.
Yon der unentbehrlichen Nothwendigkeit die Na-
turkunde in jedem weisen Staate zum Glück der
sáàmmtlichen Bürger und Unterthanen óffentlich zu
lehren.
Abhandl der Landwirthsch. Gesellsch. zu. Burg-
hausen. Iahr. 1776. S. 1.
LJ K. e. 9 * 9 e.
Vom Nutzen der Naturgeschichte.
Derlin. Samml. 8. Band. p. 5-44.
49. John A1IKIN.
Àn essay on the application. of natural history to
poetry.
VVarrington, 1777. 156 pag. r2.
Versuch über die Anwendung der Naturhistorie
.auf die Dichtkunst ; mit Zusátzen.
Leipzig. 1779. 174 pag. 8.
5o. Christian Friedrich REvss.
Abhandlung wie die Naturkunde der Grund zu
einer wohleingerichteten Oekonomie, und wie
gross der Einíluss derselben in diese Wissen-
schaft ist.
Beschàft. der Berl Gesellsch. naturf. Fr. 3 Bd.
P. 3-28.
à historiae naturalis. 41
Bri. Laurentius Christophorus HAGGREN.
Dissertatio de economico histories naturalis usu.
Pars. I. resp. Ander. Egnell.
Upsaliae. 1790. pag. 14. 4.
52. zntonius dugustus Henricus L1YCHTENSTEIN.
Prolusio de luce quam auctorum classicorum in-
terpretatio ex historia naturali lucratur.
Hamburgi. 1782. pag. 32. 4.
35. Petrus CAMPER.
Redenvoering over de aangenaamheden der natuur-
lyke historie, en baare verknogtheid met de ken-
nisse der fraaje letteren , en der oudheid. impr.
cum ejus Verhandeling over den Orang-outang.
Amsterdam. 1782. 4. p. 129-145.
-—— : Rede über die Annehmlichkeiten der Natur-
geschichte , und ihre Verbindung mit der Kennt-
niss der schonen Wissenschaften und Alter-
thümer; impr. cum ejus Naturgesch. des Orang-
Utang.
Düsseldorf. 1791. 4. p. 13-27.
54. Johann LosTn20w.
Dissertatio de historia naturali ordini ecclesiastico
necessaria. Pars prior Resp. Sam Liljeblad.
Upsaliae. 1788. peg- 10. 4.
55. Christianus Paulus ScHAcHT.
Oratio de utili ac prznecessaria historie natura-
lis cum reliquis disciplinz: medica partibus con-
junctione et vinculo arctissimo.
Herdervici 1793. pag. 58. 4.
— —— — M
42
56.
57.
58.
59.
60.
6r.
3. Elementa
IIl. ELEMENTA HISTORLE NATURALIS.
Andreas CARLBAUM,
Dissertatio. sistens. ideam generalem historiz na-
turalis stricte sic dicte. Resp. Sam. Godenius.
drosiae 790: pag. 8.-4-
(1ohann TaRNER.)
Utkast til feerelasningarna ofver naturkunninghe-
ien, hàállne i Linkoepnings Gymnasio.
Linkópning. 1758. pag. 64. 8.
Ioh. Goitschalk W ALLERIUS.
Dissertatio sistens indolem histori;m naturalis in
genere. Resp. Laur, Lyth.
Holmiae. 1704. 8 pag. 4.
Daniel Gottlob RuporPH.
Rurze Anweisung wie man Natauralien - Sammlun-
gen mit Nutzen betrachten soll.
Leipzig. 17606. 432 pag. 9.
Iohann DBECKMANN.
Anfíangsgründe der Naturhistoric.
Gollingen u. Bremen, 1767 3o2 pas. 8.
Iohann Christian Polycarp ERXLEBEN.
Anfangsgründe der Naturgeschichte,
Gótlingen uw. Gotha. 1768. 8,
1 Th. 271 pag. 2 Th. »81 pag. |
Aufs neue herausgegeben von Johaun Friedrich
Gmelin. Góttingen. 1782. 756 pag. 8.
4 Ausgabe. ibid. 1791. 670. pag. 8 c. 5 tbb.
ES
historiae naluralis. A48
62. 4dam Danie? RrcnTER.
63.
63.
65.
Lehrbuch einer Naturhistorie.
LLeipzig. 1275. 2 Auflage. 404 pag. 4.
loannis dnt. ScoPOLrI.
Introductio ad historiam maturalem sistens genera
lapidum , plantarum et animalium.
^ - A^
Pragae 177^. 506 pag. 8.
lohann Daniel TiTiUs.
Lehrbegriif der Naturgeschichte.
Leipzig. 1777. tabb. aen. 19. 415 pag. 8.
Gottlieb Konrad Christian STORR.
Entwurf einer Folze von Unterhaltungeu zur
Finleitung in die Naturgeschichte. :r Paud.
Frankfurt u. Leipzig. 1777. 632 pag. 8.
Iohann Friedrich BLU MENBACH.
Handbuch der Naturgeschichte.
GOTTINGEN. 1779 tabb. aen. 2, 449 pag. 8.
2. Th. 449—559. 1780.
7 Auflage. 1805. pág. 8.
Pykosoacmimso kb ecmrecmm, mncnmopia Daywenuó6axa.
Cm. IHemepó. 1797.
3 vol. 89,
Manuel d'histoire naturelle de J. Fr. Dlamenbach
par Soulange Artaud, à Me/z et à Paris. 19803.
Tome. r. 526 pag. 8.
2.4. 47s.
In ista editione tabul: repetuntur quas in « ADbil-
dung. naturh, Gegenst. » fuerunt exhibita,
44 92 Elementa
Handbog i Naturhistorieu , af J. F. Blumenbach,
oversat efter den 4de tydske Udg. ved O J.
Mynster. 1793. 64o pag. 8. c. 3 tbb.
Iohann Heinrich PonowskY.
Systematische Tabellen über die allgemeine und be-
sondere Naturgeschichte.
e
Sa
142 pag. in 8 min.
*
Berlin. 1775
68. Christ. RarF.
Naturgeschichte für Kinder.
Gótlingen. 1777. 1781. 8. c. tbb. zm.
Abrézé d'histoire naturelle pour l'instruction de la
Jeunesse; imitée de l'Allemand de M. Raff par
? . Artaud.
Londres 1794. c 12 tabb. aen. 4 vol. 8 min,
e
T
Ioseph BERGMANN.
Anfangsgründe der Naturgeschichte.
777. MI. 1778. 4 Auf-
lage 1783. 8. 3. Theil Thierreich 4o7 pag.
Mainz. 8. vol. I. 1774. ll. 1
Ecmecmsennoe zeuxaeonucanie, cokpanieggoe D'omr-
dqpzuaow» LIpocce; a ga PocciBckoM Z3bIKb Cb
HtMeuk2ro nepeaorzeHHoe HB H3AaaHHOQe Omkox-
MEcCla OÓ6b ysipezxaenHlg ySHAHIHHL.
Cm, IIemep6. 1794. 8. Hac» II.
7o. (EsvspEM.)
Tabellarischer Entwurf der Naturgeschichte. Maizz.
1778. fol. oblong.
71. Nathanael Gotílieb LrskE.
Anfangsgrinde der Naturgeschichte. Leipzig. 1779.
8. cum 12 tbb. aen. in /» obl.
historiae naturalis 45
Elementi di storia naturale, iradoiti dal te-
desco, aumentati e migliorati da Ermenogildo
Pini.
Milano. vol I. 1785. 268 pag. 8.
vol. II. 332. LXXX. pag. Indices:
"Versio multo przferenda originali et aucta intro-
ductione : sull'Unicità degli Essecri fisici e sulle
loro variazioni , CLXIV pag.
HauaABHBI3 OCHOBaHi3 eCIHeCHIBeHHOM HCIHODIH 5
HapCcHIBO 7KHMBOIHHBIXD, M3A3HO ÁkaaeMHEOAMEL Hi-
KOAaeML Os3epeHukOBCKHMM?P.
Cm. IIemep6. 1798. 1791. 2 Voll. 9. c. tabb.
73. J. F. GMELIN.
Anfangsgründe der Naturgeschichte — Güitingen.
1782. 8.
739. Josephus CONRAD.
Philosophia historie naturalis, Specimen inaugu-
rale.
Viennae. 1779. 84 pag. 8.
. Anton Friedrich BüscHING.
n2]
4
Unterricht in der Naturgeschichte , für diejenigen,
welche noch wenig oder gar nichts in der Na-
turgeschichte wissen.
Berlin. 1781. 4 Auflage. 190 pag. 8.
. Franz pon PíAULA ScHRANK.
3
2
Alleemeine Anleitung. die Naturgeschichte zu
studieren.
Munchen. 1785 225 pag. 8,
26. ÁNON.
Grondbeginzelen der natuurlyke historie.
46
77.
7101
79*
8o.
9r E Dean estu
Algem. geneeskund. Jaarbocken 3. Deel. p. 336-558.
4. Deel. p. 92-108.
et 111-124.
CoTTE.
Lecons élémentaires d'histoire naturelle. |
Paris, 1787. 471 peg. 8.
Manuel d'histoire naturelle, pour servir de suite
aux lecons élémentaires d'histoire naturclle.
Ibidem. 1787 180 pag. 8.
loannes Reinholdus FonsTER.
Enchiridion bistori& naturali inserviens , quo tcr-
mini et delineationes ad Avium , Piscium , Inse-
clorum et Plantarum adumbrationes intelligendas
et concinnandas, secundum methodum systema-
us Linncani continentur,
Halae. 1788. 224 pag. 8.
-Aug. Ioh. Georg Carl BarTscH.
Versuch einer Anleitung , zur Kenntniss und Ge-
schichte der Thiere u. Mineralien.
Jena. 1788. 1 Th. 528 pag. tabb. aen. 8.
1789. 2 Th. 529-860. tab. 6. 7.
lohn WWVALKER.
Institutes of natural history , containing the heads
of the lectures in natural history , delivered in
ihe University of Edinburgh.
Edinburgh. 1792. 169 pag. 8.
39:1. Hauepmrauie ecmrecrseHBon wucmopis wagaHmoe AJ
R2apoAaHbIM? ysHauinb Pocciickon l-imnepiu.
Cm. llemepó6uype. n3aag. III. 1794. 8.
Secundum volumen p. 241-260 regnum animale ex-
ponit.
82.
85.
85.
86.
historiae naturalis. 47
Aubin Louis MirrLiN.
Elémens d'histoire naturelle; ouvrage courouné
par le Juri des livres élémentaires et adopté par
le corps législatif pour les écoles nationales.
Seconde édition.
Paris. 1797. 563 pag. 8.
HaxaarHbUt OcHOBAHia ecnrecHiBeHHOlrt Hcnropin
X3aaHbr a23 yrompeOA2eHii 5b YHusepcumtermr-
ckoMb Daaropoauow» Ilagncionb (Tl. IIpod. jAsu-
ryOÓCKH Mb.)
Baagausuipo. 19300, a Tow. $.
J. Ph. HOoBERT.
Lehrbuch der Naturgeschichte : cin Auszug aus dem
Reecardischen Lehrbuche , welcher die Abschnit-
te von der menschlichen Seele, der Naturlehre
uud der Naturgeschichte enthált.
Berlin. 1792. 181 pag. 8.
Georg 4dolph Svckow.
Anfangsgründe der theoretischen und angewaud-
ten Naturgeschichte der Thiere.
Leipzig. 1797. «.« 4 Theile 8.
George CUVIER.
Tableau élémentaire d'histoire naturelle.
Paris, 1798. c. XIV tbb. aen. 710 pag. 8.
Deutsch von Wiedemann u. Illiger ; BraumnscAieig.
1800, 2 vol. 8.
Gotthelf FrscHER.
Tabulae synoptice zoognosie; tabulis singulis ro.
(1804 et 1805). Secunda editio (descriptione con-
48
87.
$8.
Elemenia
chyliorum Musei mosquensis aucla ct tabb. aen,
illustrata.)
Mosquae,. 1807. 186 pag. (sine tabul. synopt.) 4.
Chorles CHAISNEAU. |.
Atlas d'histoire naturelle ou collection de tableaux
relatifs aux irois regnes de la nature.
Paris.an XL 41 pag. et 36 tbb. in 4 majori.
Consiant DUMERIL.
Traité élémentaire d'histoire naturelle.
Paris. 1804. 394 peg. 8.
Seconde édition avec 32 pianches qui représen-
tent plus de 50oo objets.
Tom. l. contenant la Minéralogie et la Dotani-
que. Paris. 1907. 2065 pag. 9.
Tom. II. contenant la Zoologie. 360 pag.
Les planches sont les mémes qui représentent les
développemen s des caracteres du Dictionnaire
d'histoire naturelle de Déterville.
EjrvspEM.
Zoologie analytique ou méthode naturelle de clas-
sification des animaux.
Paris, 1806. 344 pag. 8.
qo. (Iieanó ABHT'YBCKIIL)
'Ta6aurna xxuvBomnmHbrx» ; aa4 6Aaaropoanubsixe Bocunu-
IHIAaHHHKOBRP» YHHBepcHmnieHiCKaro HaHcioHa.
Mocxsa. 19809. 3s pag. 8.
gi. 4uapea TEPHEBA.
CucmreMamMwueckoe pacHoAO;keHle JKMBOIHIHbIXP H
MCKOIIAeMPIXLb IIi'bAb.
Cm, IIemep6óuype. 1810. 113 pag. 8.
historiae naturalis. 49
92. Moriz Balthasar BORKHAUSEN.
Versuch einer Erklàrung der zoologischen Termi-
nologie.
Frankfurt am Main 1790. 391 pag. 8.
93. Johann Karl YVilhelm lLLIGER.
Versuch einer systematischen vollstándigen Termi-
nologie für das Thierreich und Pflanzenreich.
Helmstàdt. 19800. 469. 8.
Huc pertinet proprie Forsteri enchiridion, m. 78.
terminos avium , piscium , insectorum et plan-
tarum explicans , nec historiam eorum naturaiem
continens,
IV. SYSTEMATICL
94. Caroli a LINNÉ.
Systema nature. Leidae 1755. fol.
edit, XII. Holmiz. 1266. 4 vol. 8.
XIII. cura J. F. Gmelin. Lips. 1788 P. x.
2 vol. 8.
95. Car. CrERK.
Nomenclator extemporaneus rerum naturalium
plantarum, insectorum , conchyliorum, secundum
Systema Linnzanum edit. X.
Stockholmiae. 1759. 67 pag. 8.
96. Iohann Samuel ScHRÓTER.
Einige Erlàuterungen für das Linnàische Natur-
system.
Schróter's Journal, 6 Band, p. 315-349.
4
50 4 Systemaiict.
97. Johz HiLr.
À general natnral history.
London. 1:748. vol. r. fossils , tabb. aen. r2.
654. pag. fol.
: 1751. 2. Plants, tabb r6. 64». —
1752. 3. Animaly, tabb. 28. 584.—
98. Marlinus HovTTUYN.
Natuurlyke historie oftuitvoerige beschryving der Die-
ren, Planten en Miuneraalen , volgens het samen-
stel van Linnzus.
Amnsterdam. 1 Deel. Dieren. io Stuck. 1761-1773. 8.
2 Decl. Planten. 14 Stuck. 1774-1795.
3 Deel. Mineraalen. 5 Stuck. 1780-1785.
99. Des Ritters Corl v. Linné vollst2ndiges Natursy-
stem , nach der zwolften lateinischen. Ausgabe,
und nach Anleitaang des Houttuynischen Werks ,
mit einer ausführlichen Erklaárung ausgefertigt
von Philipp Ludwig Statius MüLLER.
Nürnberg. 1773-1776. 6. Theile; nebstSupple-
ment u. Registerband.
Das Pílauzensystem ist von Gof/Heb Friedricf:
CaHRISTMANN bearbeitet 1777-1798. 14 Theile.
Das Mineralsystem in einer freyen u. vermehrten
Vibersetzung von Johann Friedrich GMELIN..
1777-79 4 Theile.
100. James Edward SMITH.
Review of a dutch edition of the systema Na-
ture of Linneus. in his Tracts p. 203-214.
historiae naturalis. 5
101. Eugenius Iohann Christoph ESPER.
Naturgeschichte im Auszuge dvs Linneischen Sy-
stems, mit Erklárung der Kunstworter,
Nürnberg. 1784. tbb. aen. 7. 74o pag. 8
lo2. Robert KERR.
The animal kingdom or zoological system of the
celebrated S. Charles Linnzus, being a transla-
tion of the systema nature Gmelini, together
with numerous addiuons. Edinburgh. 1792. 4?
c. tabb.
Vol :r. P. :i. Mammalia. Pecora. 304 pag.
2. — — — Aves, Picae.
103. Áx4ekcauagpó CEBACTIAHOFP.
CucmreMa npupoabr Kapaa JAeuges, ga Pocciickov'
ASbBIKb LM3AaAb Cb npHMbu4aHi3MM LH AOHOQAHeHBilae
MU
Cm. Ilemep6. 1804. 8,
Vol. r. continet Primates, Bruta, Feras.
ioÀ. J. 4. DoNNDORFF'Ss.
Zoologische Beytráge zur '13ten Ausgabe des Lin-
neischen Natur-systems. Leipzig. 1792. r-3
Dand. 8.
V. C RI EFGL
105. Johannes MITCHELLI.
Dissertatio de principiis Botanicortm et Zoologos
rum deque novo stabiliendo natur: rerum con-
gruo.
Acta. Acad. Natur. Cur. vol. 8. App. p. 187-202,
— seorsim edita. Norimbergae. 1709. 46 pag:
Á? cum generibus plantarum récens conditis.
* o»
52 Bw Neb
106. ANON.
Uiber die systematische Eintheilung der Minera-
len, Pílanzen und Thiere in Classen und Ord-
nungen.
Physic. Belustigung. 3 Band. p. 1491-1496.
107. Johann Samuel ScHROTER.
Haben wir auch ein vollstándiges System der Na-
tur zu hoffen ? Und wenn es ist durch welchen
Weg gelangen wir dazu?
Berlin, Samiml. ?. Band. p. 249-271.
3. Band. p. 353-575.
—-— in seinen Abhandlungen über die Naturgesch,
1 Theil. p. 41-81.
100, Jacobus Theodorus KLEIN.
Summa dubiorum circa classes quadrupedum et
Amphbibiorum in Linnaei systemate naturz. Ge-
dani. 1743. 4.
pag. 3o praeter tractatus de crustatis etc. — :
Doutes ou observations $ur quelques animaux
des classes des quadrupedes et amphibies du
systeme de la nature de M. Linnzus.
Paris. 1754. c. 1. tab, 108 pag. 9.
io9. ÀNON.
Vorschlag zu natürlichen Characteren in Bestim-
mung der Ordnung und Geschlechter der Thiere.
Physical. Belustig. 3. Band. p. 1373-1385.
iio. Johannes Daniel 'TiTivus. |
De divisione animalium generàli programma.
Witteberge. 1760. pag. 16. 4.
6 Lezcxicographai. 53
Ilt. Zaioine Nicolas DUCHESNE.
Mémoire sur l'établissement d'une nomenclature
européenne d'histoire naturelle.
Magazin encyclopéd. 2 année, Tome. L p. :47-
154.
VL LEXICOGRAPHIÓ
ir2. Jalmont de BomManE.
Dictionnaire raisonné universel d'histoire naturel-
le, contenant lhistoire des animaux, des végé-
taux et des miuéraux,
Paris. 1765. $ vol. 8.
Edition augmentée par l'auteur et par beau-
coup d'additions fournies par Haller, Deleuze,
et Bourgeois.-
Jverdun. 1768. et 69. $ vol. 12.
Nouvelle édition. Paris 1775. G ;vol. 8 Lyon.
1776. 9 vol. 8.
Supplément au. Dictionnaire de Domare par Vi-
cat. Lausanne, 1778. 8.
Algemeen en bereedeneert Woordenbock der na-
luurlyke historie. eh uit het. fransh van Valm.
de PBomare door Charles Papillon. 1. rz. Deel.
Dordrecht, 1767. 4.
Caosape pysueii Hamypaasuon llcmopin, coaep-
zxamia Memnmopirn: onmcauHie uH raasubüunla C50
CHIBA- jKMBOHIHBIXb, pacmrbHiM 4H MuuHepaAOEb.
Ilepes. co. (ppaunuy3ack. Bacuasewb JAeBUIMHBIME
2, dacmn , Mecreqg. 1789. s.
54 6 Lexicographi
1:13. F. H. W. ManriNI Allgemeine. Geschichte der
Natur nach Alphabetischer Ordnung , nach Vo-
marischer Einrichtung. Berlin. 1774. ... 4 vol.
8. c. tbb. aen. Non est versio sed opus auctori
proprium , per observationes optime collectas ,
commendandum.
i14. Neuer Schauplatz der Natur in alphabetischer Ord-
nung.
Leipzig. 1775-1780. 9 vol. 8.
115. Onomotologia historie naturalis completa, oder
Lexicon der Naturgeschichte.
Ulm. 1760. 2 vol. 8.
116. A new and complete Dictionary of arts, and scien-
ces; by a Society of Genilemen.
London. 1754. 2 vol, 8.
117. Encyclopédie méthodique.
Paris. histoire natur. des animaux. 1782. 4. Varii
auctores hoc opus illustraruut. Historiam natu-
raiem hominis, quadrupedum, reptilium etc,
Daubenton scr;psit, eam cetaceorum BDonaterre
composuit; historam avium Mauduit exposuit; *
Jnsecta Gueneau de Montbeillard et Olivier de-
scripserunt, Bruzuiére Mollusca enumerauit etc.
Systema animalium anatomicum incepit Felix
Vicq-d' Azyr.
118, Deutsehe Encyclopádie von einer Gesellschaft Ge-
lehrten,
Frankfurt a Main. inde a 1778..., 4 Opus egre-
gium ast nondum completum,
historiae naturalis. 55
119. PAilipp 4nd»eas NEMNICH.
Allgemeines Polyglotten-Lexicon der Naturgeschichte.
Hamburg. 1793-1796. 3 vol. 4-
Sola nomina variis linguis continet. Nomenclato-
res alios, Brunfelsium , Rayum , d'Argenville
non commemoravi. Domingos Vandelli terminos
technicos Linnaei in. hispanicem iimguam verti,
(Dictionario dos termos technicos etc. Coiv
bra, 1788. 4.)
120. Nouveau Bictionnaire. d'histoire naturelle appli-
quée aux aris, par uue Sociélé de Naturalistes
et d'Agriculteurs. País, chez Deterville. 19805.
24 vol. 8.
Classes Mamumalium et Avium elaborate sunt au-
ctoribus Sonnini et Virey.
Piscium , Reptilium, Molluscorum, Vermium au-
ciore Dbosc.
Classen insectorum Olivier et Latreille in se susce-
perunt ^
121. Dictionnaire des sciences naturelles. par plusieurs
professeurs du Muséum d histoire naturelle de
Paris.
Paris. 1804. in 8.
Quinque volumina accepi litteras A et B. continen-
tia; auctores hic commemarandi sunt rerum se-
quentium :
Mammalium , Et. Geoffroy.
Avium , Ch. Dumont.
Reptilium, fratres. Cuvier,
56 7. Diaria
Piscium , Lacépede.
Molluscorum , Radiatorum , Polyporum , Lamarck
et Duvernoy.
Insectorum , Dumeril.
Anatomiz et Physiologie comparate, fratres G.
et F. Cuvier.
VIL DIARIA.
122. Journal des savans, à Paris 4. 1665 etc.
123. Acta eruditorum Lipsiensia. 4. 1682 etc.
124. Commercium litterarum norimbergense ad rei
medicae et scientie naturalis incrementum insti-
tulum.
Norimbergae. 1731-1745, 15 vol. 4.
125. Hamburgisches Magazin oder gesammelte Schrif-
ten zum Unterricht und Vergnügen aus der
Naturiorschung und den angenehmen Wissen-
schaften. überhaupt. Hamburg 1747-1767. 27 vol.
8. vol. 27 n'um continet. indices.
Neues Hamburg. Magaz. 1767. 8. continuatio.
126. Physicalische Bclustigungen.
Berlin. 1751-1357. 16 St. 8.
127. Commentaria de rebus in scientia naturali et me-
dicina gestis.
Lipsiae. 1752-1794. — ^ 56 vol. 8.
128. Allgemeines Magazin der Natur , Kunst und Wis-
senschaften.
Leipzig. 1761 13 B. 9 maj.
. Aistoriae naturalis. 57
129. Dresdnisches. Magazin oder Aausarbeitungen und
Nachrichten zam Behuf der Naturlehre,
Dresden. 1759. etc. 8.
13o. Bremisches Magazin zur Ausbreitung der Wis-
senschaften , Naturlehre, Künste und Tugend.
Bremen. 1760-1764. ze vol. 5.
Neues bremisches Magazin. 1767.8.
131. Giornale d'Italia spettante alla scienza naturale e
principalmente all'asricultura , alle arti e al
commercio.
Venet. 1764-1774. 11 vol 4.
132. Berlinisches Mazazin , oder gesammelte Schriften
u. Nachrichten , für die Liebhaber der Arzney-
wissenschaft, Naturgeschichte und. der angench-
men Wissenschaften. überhaupt.
Berlin. 1765. $8 vol. 8.
133. Siralsundisches Magazin, oder Sammlungen auser-
lesener Neuigkeiten zur Aufnahme der Natur-
lehre , Arzneywissenschaft und Haushaltungs-
kunst.
Berlin u. Stralsund. 1767. etc. '8i
134. Berlinische Sammlungen zur Befórderung der Arz-
neywissenschaft, der Naturgeschichte , der Haus-
haltungskunst u. s. w. (von. 7. H. JT. MaR-
TINI.)
Berlin. 1769-1777.
i3
. Mannichfaltigkeiten , eine gemeinnützige Wochen-
tv
schrift, Berlin. 1769. etc. 8.
58 7. Diaria
Neue Mannichfaltigkeiten. Berlin. 1774 7 1777- 4
vol. 8.
Neueste Mannichfaltigkeiten. BerZn. 1777. 8.
136. Neue physicalische Belustigungen. Prog. 1770 etc. 8.
137. Ilohann BECKMANN.
Physicalisch óconomische Bibliotheck , worinn von
den neuesten Büchern, welche die Naturge-
schichte , Naturlehre und die Land-und Stadt-
wirthsschaft betreffen , Nachrichten ertheilt wird.
Gottingen 1770. etc. 8.
138. Observations sur la physique, sur lhistoire na-
turelle et sur les arts, par Mr. l'Abbé RoztrER.
Paris. 1771-1778. 18 vol. t2.
139. Sammlungen brauchbarer Abhandlungen aus des
Hrn. Abt Rozier Ebcobachtungen über die Natur
und Kunst.
Leipzig 1775. 1 vol. 8..
140. Observations ct mémoires sur la physique , sur
lhistoire naturelle et sur les arts, par Mr. l'Abbé
Rozier. (Journal de Physique ) Paris. 1773.
1792. 43 vol. 4.
Depuis 1778. par Bozier et Mongez.
1705. par Rozier, Mongez et Lamethrie.
Journal de physique, de chimie et d'histoire na-
turelle, par Jeaz Claude Lametihrie. Tom, I. an
If. etc. Á-
i41. Encyclopàádisches Journal, C/ere und Düsseldorf,
1774. B 5t. 5.
historiae naturalis. 59
142. Immanuel Karl Heinrich Bónwzü's Sammlungen
aus der Naturgeschichte , Ockonomie - Polizey -
Kameral-uud Finanzw issenschatt,
Dresden. 1774. 1 Theil. 567 pag. tab. aen. 1. 8.
143. Johann Christoph Polykarp ERXLEBEN.
Physicalische Eibliotheck. 1-4 Band.
Gótlingen. 1774-1779. 8.
144. Der preusische Sammler zur Kenntniss der Na-
turgeschichte, zur Verbesserung der Land-und
Stadtwirihschaft , etc.
Kónigsberg. 1774. * B. 8.
145. Der Naturforscher. Halle. 1774-1799. 29 St. 8.
mit Rupfern.
146. Opuscoli scelti sulle scienze ed sulle arti 5 tratti
dagli Atti delle Academe e dalle altre collezioni
filosoiche , e litierarie, etc.
Milano. 1778-1795. 18 vol. 8.
147. H. SANDER.
Vaterlàndische Bemerkongen [für elle Theile der
Naturgeschichte,
Carisruhe. 1780. 8.
1:49. Neue nordische Deytráge zur physicalischen und
geographischen Erd-und — Vóolkerbeschreibuug ,
Naturgeschichte und Oeconomic. ( edidit. Petrus
Simon PALLAs) St. Petersb. u Leipzig 1781-1796.
2 vol. 8.
Vlümis 3 voluminibus tituli etiam prefixis : Neu-
este nordische Dey!ráge. 1. 2. 23. U.
60 Aq mmo auo maa.
149. Leipziger Magazin zur Naturkunde, Mathematik
und Oeconomie, herausgereben v. C. B.Fuwk,
N. G. Lrzskre und C. F. HiNpENBURG.
Leipzig. 1787-1784. c. tbb. aen. 4 vol. 8.
Leipziger Magazin zur Naturkunde und Oecono-
mie, herausgegeben von Naihanael Gottfried
Lrskr. Jahrgang 1786 , herausgegeben von einer
Gesellschaft von Gelehrten , (nach Leske's Tode)
Jahrgang 1787. 1788. 8.
:50. Magazin für das Neueste aus der Physick und
Naturgeschichte, herausgegeben von ( Ludwig
Christian) LICHTENBERG.
Gotha. 1781-96. 3 vol. 8.
Forizesetzt von (Zohann Heinrich) Voi1cT. Z- 11
Baud. 1786-1796.
Magazin für den neuesten Zustand der Natur-
kunde.
Jena. 1797 — c. ibb. aen. 8.
t5r. Physicalische Arbeiten der eintráchtigen. Freunde
in Wien; aufgesammelt von 7gnaz Edlen ron
BORN.
JVien. 1783.-1787. c. tbb. aen. 2 vol. 4.
152. Oberdeutsche Beytráge zur Naturlehre wu. Oeco-
nomie für das Jahr 1787; gesammelt und her-
ausgegeben von Karl Ehrenbert pon MoLL.
Salzburg 1787. tabb. aen. 6. 72 et293 pag. 8.
153. Magazin für die Naturkunde Helvetiens , heraus-
gegeben von .ibrecht HOPFNER.
Zürich, 1787-89. c. tbb. aen. 4. vol. 8.
historiae naturalis. 61
154. FrEBi1G et B. Nav.
Bibliotheck der gesammten Naturgeschichte. 1 u.
2 Dand. Frankf. a. Main 1789-91. 8.
155. Neue Entdeckungen und Beobachtungen aus der
Physik , Naturgeschichte und Oekonomie, he-
rausgegeben von Bernh ard Sebastian Nav.
Frankfurt. a. Main. 1791. tabb. aen. 7. 364 pag. 8.
156. Sammlung physicalischer Aufsátze , besonders die
Bóhmische Naturgeschichte betreffend , von einer
Gesellschaft Bohmischer Naturforscher , heraus-
gegeben von Johann MAYER.
Dresden. 1791-94. c. tabb. aen. ut A DOS;
157. Magazim encyclopédique ou Journal des sciences,
des lettres et des arts, redigé par Mirriw ,
NoEL et WARENS Paris. (1795.) 8.
Seconde année, par. A. L. MiLLIN. 1796. etc,
continuatur,
158. Iohann Christian REIL.
Archiv für die Physiologie.
Halle. 1796-1802. c. tabb. aeu. 5 vol. 8.
159. E. R. JP. WIEDEMANN. |
Archiv für Zoologie und Zootomie. Berlin. 1806.
I BS St c. tabb.s95.
Braunschweig 1. B. 2. St. etc, — 1804. 4 vol. 8.
160. 77. G. TILESIUs.
Jahrbuch der Naturgeschichte zur Anzeige u. Prü-
fung neuer Entdeckungen und Beobachtungen.
Erster Jahrgang , mit 10 Kupf. Zeipzis. 1802».
486 S. 8.
62 6 cta Societaturm.
161. Annales du Muséum d'histoire naturelle , par les
Professeurs de cet établissement.
Paris. 1802.-1811, 16 vol. 4.
Opus hoc observationibus ditissimum continua-
tur. :
162. Annale de historia natural. en. Madrit. 3 vol. 8.
VIIL ACTA ACADEMTIARUM
EI SOCIETATUM:
l ANGLIZ.
1. Societas Regia | Londinensis.
1045.
t. Partiostns Transactions giving some account
of the present undertakiugs , studies and labours
of the ingenious in mauy considerable parts of
the world.
London. 1665-1775. 65 vol. 4.
Philosophical Transactons of the Royal Society of
London.
1776-1802. vol. 66-9t 4.
3. The philosophical Transactions to the year 1:700
abrig'd and dispos'd under general heads, by
lohn LowTnhoRP. London. 1701. 3 vol £.
DPo4ngliae 62
To the year 1720. by Peni. MoTTE. 1721. 2 vol.
To the year 1732. by RE1p. and Joan. GnAY. Lond,
1233574.
5. Memoirs of the Royal Society, being a new abrid-
gement of the Philosophical Transactions , from
1665 to 1735. inclusive by Mr. BappaM. Lon-
don. 1738-1741. 10 vol 8.
4. Abhandlungen zur Naturgeschichte Physik und Oe-
conomie aus den philosophischen Transactionen
und Sammlungen , vou dem ersten Bande apge-
fangen, gesammlet und mit einigen. Anmerkun-
gen übersetzt.
Leipzig. 1779. $0. 2 Theile. 4.
5. Abrégé des Transactions philosophiques de la So-
ciété Royale de Londres, traduit de langlois
et redigé par M. Gibelin.
1. Partie. Histoire naturelle. Tom. I. 467 pag. tabb.
aenez 8. Tome 2. 466 pag. tabb. i4 8.
6. Partie. Anatomie et Physique animale par Mr
Pinel; pag. 476. tabb. 2. 1790.
6. Diplomata et statuta Regalis Societatis Londini pro
scientia naturali promovenda,
Londini. 1752. 115 pag. 8.
—-— 017226. 59 et 48 pag. 8.
. 7. The history of the Royal Society of London for the
improving of natural knowledge , from its first
rise, as a supplement to the philosophical Tran-
sactions ,. By Thomas Birch.
London, 1750. 1757. | $ vol. 4.
64 8. Acta Societatum.
8.
Philosophical Collections (published by Robert Hoo-
KE, during the interruption of the Philosophical
Transactions. ) ;
London. 1679-82. 7 Numb. 4.
9. Miscellanea curiosa, being the most valuable dis-
cours, read and delivered to the Royal Society,
for the advancement of physical and mathema-
tical Knowledge; also a collection of travels,
voyages, antiquities , and natural history of coun-
tries , presented to the same Society; revised
and concited by W. DrnnuAM.
London. 1726-27. 3 vol. 8.-
1:0. À Review of the works of the Royal Society of
London, by ZoAn HiLL. (Satyra in Acta Socie-
tatis.)
London. 1751. 265 pag. 4.
2. Collegium Medicorum | Londini.
1I. Medical Transactions , published by the College
of Physicians in. London.
London.91772 etc. 3 vol. 8
3. Societas Linnaeana Londint,
12. Transactions of the Linnean Society.
London. 1791 etc. 4.
4. Societas regia Edinensis.
13. Essays and observations, physical and literary,
read before a society in. Edinburgh, and publi-
shed by them.
Edinburgh. 1754-1771. 3 vol. 8.
Transactions of the Royal Society of Edinburgh.
Ib. 1788 etc. Áe
AciaSocietatum. 65
1I BELGII FOEDERATL .
ET
b!
5. Societas harlemensis,
(.1793.)
i4. Verhandlingen uitgegeeven door de Hollandsche Maat-
schappy der Weetenschappen , te Haarlem.
Haarlem. 1754-1786. 22 Deele. 8.
Register, ofte hoofdzaallyke inhoud der Ver-
handlimgen , enz. die in de 12 eerste deelen
van de Hollandsche Maa!schappye der weeten-
schappen te Haarlem voorkomen; door JoAaz-
nes Florentius MARTINET.
-
Haarlem 1772. xxxiv ct 146 pag. 8.
Der Hollàndischen Gesellschaft der Wissenschaften
zu Haarlem Abhand!ungen; übers. von 4r.
Gotih. KàsTNER. 4lienburg, 1759. 8.
Abhandlungen. aus der Naturlehre, practischen
ÁArzneykunst und Chirurgie, aus den Schrifteu
der lHiaarlemer und anderer holláàndischer Gesell-
schaften,
|^ 5; —30* -5 m^, "S
Leipzis. 1773 76. pu vo!. 9.
6. Societas FP lssingensis.
(5, Werhandelingen uitgegeeven door het Zceuwsch
Genootschap der wectenschappeu te Vlissingen.
Middleburg. 1769-86, i1 Deele 8.
5
66 Acta Societatum;
7. Societas Roterdamensis.
(1769-)
16. Plan en grondwetten van bhet Bataafsch Genootscbap
der proefondervindelyke wysbegeerte te Rotter-
dam.
Rotterdam. 1771: 46 pag. 4
1788. 29 — —
17. Verhandelingen van het Bataafsch Genootschap
der proefondervindelyke wysbegeerte te Rotterdam.
Ib. 1724-1785. 7 Deele in 4.
Algemeene bladwyzer over de 6 eerste deelen der
Verhandelingen van het Pataafsch Genootschap
der proefoudervindelyke wysbegeerte te Rotter«
dam.
Ib. 1784. Jo pag. 4
III. GCALLI.E.
6. Academia Regia Scientiarum Parisina.
( 1666. )
18. Histoire de l'Académie Royale des Sciences. Tome
J. depuis son établissement en 1666, jusqu'à
1686. Paris 1733. 4.
II. depuis 1786 jusqu'à son renouvellement ex
1699. 436. pag.
19, Mémoires de l'Académie Royale des Sciences, de-
puis 1666 jusqu'à 1699.
Paris. 1733. 11 vol 4.
Galliae. €7
30 Histoire de l'Académie Royale des Sciences, avec
les mémoires de mathématiques et de Physique;
pour lanuée 1699.
Paris. 1702. 4.
Pour les années 1700-1788. 1703-1791.
Der Kóniglichen Academie der Wissenschaften in
Paris physische Abhandlungen ; übers. von J7o/fz.
Baith. von STEINWEHR. Breslau. 1745 - 59. 15
vol. 8.
Der Kónigl. Academie der Wissenschaften in Paris
anatomisch-chymisch und botanische Abband-
lungen ; übers. von 7T. B. 44. v. STEINWEHR.
Breslau, 1749-60. 9 vol. 8.
21. Mémoire de mathématiques et de physique , pré-
sentés à l'Académie Royale des sciences, par di-
vers Savans et lus dans ses assemblés. Tom. I.
1750. — Tome II. 1786. 4.
22. Table alphabétique des matiéres contenues dans
l'histoire et les mémoires de l'Académie Royale
des sciences, dressée par M. GopiNw.
Tom. I-IV. 1734. — dressée par M. DrMovRs.
Tome V-IX. 1747-1786.
25. Nouvelle table des articles contenus dans les vo-
lumes de l'Académie Royale des sciences de Pa-
ris, depuis 1666 jusqu'en 1770 , dans ceux des
Arts et Métiers publiés par cette Académie et
dans la collection Académique; par Mr. lYAbbé
Rozirn. Tome, I-IV. 1775. 1776. 4.
* s
68 Acta Soczeftatur
24. Regis Scientiarum | Academia; historia , autore
Ioanne Daptista du Iur.
Parisis. 16099. A4t1 pag. 4.
Lipsiae. 1700. 426-4.
9. Societas fegia Medica Parisina.,
25. Histoire de la Société Royale de Médecine , année
1776 avec les mémoires de Médecine, et de
Physique médicale , pour la méme année.
Paris. 1779. 4.
Années. 1776-1785 5 1780-1788.
10. Societas Historiae JNaturalis Parisina.
26. Actes de la Société d'histoire naturelle de Paris.
Paris. 1792. Tom. lI, 1 Partie. 129 pag. tab.
aen. 13. fol.
1r. Jnstitutum. gallicum.
29; Mémoires de l'Institut national de France,
Püris 1797 elc. Á.
12. Societas philomatica parisina,
28. Bulletin de la Société philomatique.
Tom. 1.No. 1-24. 1797. 192 pag. 4. c. tbb
ác. 2... Nor ;2 5 ete,
^9. Rapport général des travaux de la Société philo-
miaüque, par SILVESTRE.
París. 1799. 272 pog. 8.
3
Germaniae. 69
13. Societas Hegia scientiarum | Monspeliensis.
Jo. Histoire de la Société Royale des Sciences établie
à Montpellier, avec les Mémoires de Mathéma-
tiques et de Physique.
Lyon. 1766. Tom. I. 276 et 4oo pag. 4. tbb. aen. ro.
IV. GERMANI.E.
x4. - Ícademía caesarea. naturae Curiosorun.
( 1652. )
3i. Miscellanea curiosa , sive Ephemeridum Medico-
Physicarum Germanicarum Academie Naturae
Curiosorum.,
Decurie 1. Annus r. 1670. 4.
Miscellanea curiosa medico-physica Academis Nà-
turz Curiosorum , sive Eohemeridum Medico-
: p
physicarum Germanicarum curiosarum,
Annus. 2. 1671. — 10. 1679.
Decurie. 2. Annus. I — 1o. 1682-1691.
Decuriz. 3. Ánnus. I — ro. 1694-1700.
Ephemerides Academic Ciesares nature curioso-
rum sive observationes medico-physicz. Cent,
I-X. 1712-1722.
ÁÀcta physico-medica Academies Casaree Naturz
curiosorum. vol. I-X. 1727-1754.
b
76 cta Societatum
Nova acta physico- medica Academize czsarez Loeo-
poldino-Caroline Nature Curiosorum. Tom. I-
VII. 1757-1783.
Medicinisch-chirurgisch-anatomisch-chymisch | und
botanische Abhandlungen der Kaiserlichen Aca-
demie der Naturforscher. ANurnb. 4 Th. I-VIL,
1755 eic.
5a. JTVillh. 4ndr. KELLNERI, index rerum memora-
bilium in deczriis et centurüs ephemeridum
academ. natur curiosorum. Norimbergae. 1739. 4»
33. Andr. El. BücHNER, Academize S. R. T. Leopol-
dino-Caroline nature curiosorum historia. Ha,
1756. 4.
15. fcademiae Regiae scientiarum et. elegantiorum
litterarum. Berolinensis.
( 1700 ).
54. Miscellanea Berolinensia ad incrementum scientia-
rum, ex Scriptis Societaü Regie scientiarum
exhibitis edita, Berlin, 1710-1743. 7 Tom. 8.
Histoire de lAcadémie Royale des Sciences et des
belles-lettres de Berlin, année 1745, avec les
mémoires pour la méme année, tirés des re-
gisires de cette Académie, jb. 1746. 4.
Années. 1746-69. — 1748—71,
Nouveaux Mémoires de l'Académie royale des
Sciences,
Années 1770-85. Berlin. 1772-97,
Germaniae "t
Mémoires de l'Académie Royale des Sciences et
belles-lettres | depuis lavénement de Frédéric
Guillaume iI au tróne.
1786 et 87. 1792.
1788 et 89. 1793.
1792 et 93. 1798.
Histoire de l'Académie royale des sciences et bel-
les-lettres depuis son origine jusqu'à présent.
Berlin, 1752. iabb, aen. 2. 312 pag. 4.
16. Societas ]Vaturae Scrutatorum | Derotinensis.
35. Bescháftigungen der Berlinischen Gesellschaft Na-
turforschender Freunde.
Berlin, 1-4. B. 1775-1779. 8.
Schriften der Berlinischen Gesellschaft Naturfor-
schender Freunde.
1-6 B. 1780-1795. 8.
Beobachtungen und Entdeckuugen aus der Natur-
kunde von der Gesellschaft | Naturforschender
Freunde zu Berlin.
Berlin. 1-5 B. 1788-1793.
Zweifaches Universalregister über die bisheri-
gen Schriften der Gesellschaft Naturforschender
Freunde.
Berlin. 1794. 192 pag. 8.
per Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Ber-
lin Neue Schriften.
1 B. Berlin. 1795, etc. 4,
Magazin für die neueste Entdeckungen in der ge-
sammien Naturk. 1808, etc. 4."
73 Acta Societatum.
i7. Societas Regia Scientiarum Goltingensis.
( 1750)
36. Commentarii Societatis Regiz Scientiarum. Cottin-
gensis.
Goilingae. Tom. I-IV. 1752-1554. 4.
Novi Commentarii Societatis Regie Scientiarum
Gottingensis.
ib. Tom. I-VIII. 1771-1779. 4-
Commentationes Societatis Regie Scienbarum Got-
tingensis per annum.
1778-1793. vol. 1-12. 1779-1796. 4.
37. Deutsche Schriften von der kónigl. Societüt der
Wissenschaften herausgegeben.
Gotlingen. 1771. 8.
19. .fcademia £Flectoralis Theodoro-
Palatina.
38. Historia et Commentationes Academiae Electoralis
Scientiarum et Elegantiorum Literarum Theo-
doro-Palatina.
AManhemü. vol. 1-5. 1766-1783. 4.
19. Socieias. oeconomica Palatina.
39. Bemerkungen der physikalisch-ókonomischen und
Bienen-Gescllschaft in Lauiern vom Jahr 1 7069.
Mannheim. 1770-1785. 16 Bànde. 8,
Germanzae. 23
Vorlesungen der kurpfàlzischen Phvsicalisch-óüko-
nomischen Gesellschaft.
ib. 1-5 Band. 1785-1791. 8.
20. Zcademia Scientiarum | Electoralis Doica.
4o. Abhandlungen der Churfürstlich-Baierischen Aca-
demie der Wissenschaften.
27727 LN, f» -—1^ »
München. 1-6. Band. 1763-1769. 4.
Tagebücher der kónigl Academie der Wissen-
schaften, von Daron yon MoLr. Muzchen. 1906.
cic. 4.
21. Societas oeconomica Regia Lipsiensis.
4T. Schriften. der Leipziger ókonomischen Societát.
Dresden. 1-8 Th. 1771-179o.. 8.
^
22. Societas Linnaeana Lipsiensis.
42. Nachricht von der am 3r. Jan. 1789 gestifteten Na-
turforschenden Privatgesellschaít zu Leipzig.
Leipzig. 1799. 92 pag. 9.
Monographie varie, nomine Societatis hujus editae
suis locis commemorantur.
23. Societas physica Jenensis.
?. Nachricht von dem Fortgange der Naturforschen-
den Geselischaft zu Jona.
,
*à
Achtes Jahr 1i8or. Neuntes Jahr 1902. 8.
74 eta Societatum
24. Societas physica Gottingensis.
44. Auszug aus den Gesetzen der physicalischen Ge-
sellschaft zu. Gottingen.
Gütlingen. 1796. $ p38. 8.
25. Jdcademia Electoralis Moguntina Erfordiae.
45. Acta Academiae Electoralis Moguntinz scientiarum
utilium , que Erfordim est. Erfordiae et Gotha.
1757 6r. 2 vol. 8.
Acta Academ. ad annum 1776-95.
Erfurti 1777-1790. 12 vol. 4.
26. Societas physica Hallensis.
46. Abhandlungen der Hallischen Naturforschenden Ge-
sellschaft.
Dessau Uu. Leipzig. 1783. I. B. 8.
, 27. Societas physica Gedanensis.
47. Versuche und Abhandlungen der Naturforschen-
den Gesellschaft in Danzig.
Danzig. 1-5 Theil. 1747-1756. 4.
Neue Sammlung von Versuchen und Abhandlan-
gen der Naturforschenden Gesellschaft in Dan-
gis.
I». 1778, ; B, 4 c, tabb. 4,
Germaniae. 75
298. Societas physica Hanowiensis.
48. Annalen der Wetterauischea Geselischaft für die
gesammte Naturkunde.
Frankfurt am. Main. 1809. 1 B. 1x Heft. tabb. aen.
4. 168 pag. 4. |
20. Societas physico-medica Erlangensis,
49. Schriften der medicinischen Gesellschaft in Er-
langen.
V. HELWVBTIZ.
3o. iocietas physico-medica Basileensis.
5o. Ácia helvetica. physico-mathematico-botanico - me-
dica.
Nova acta Helvetica , physico-mathematico-anato-
mico-botanico-medica. vol. ;. tabb. 7. 317 pag.
1787 4.
3i. Societas physica Z. isurina.,
51. Abhandlungen der Naturforschenden Gesellschaft
in Zürich.
3 Pànde. 1761-66. 8.
22. (Societas physica Lausannensis.
52. Mémoires de la Société des sciences physiques de
Lausanne.
Lausanne. 1784. : vol 322 pag. tabb. 7. 4;
7o Acta Societatum
VI TEATISNE.
3o. institutum Scientiarum Ziononicise,
53, De Bononiensi Scientiarum ei artium lastiulo
atque Academia commentarii,
Bononiae.
Er E SE Co
Vol. 1-7. 17 Aoc, 91.
3i. 4" cademia Áesia scientiarum Taurinensis.
54. Miscellanea philosophico - mathematica Societas
private Taurinensis. :
Augustae Taurinorum. 1759. 4.
55. Mélauges de Philosophie et de Mathématiques de
la Société royale de Turin. 1760—? — 5 vol. 4.
56. Memoires de l'Académie Poyale des Sciences.
ex
1780-1795. 5 vol 4.
32. Societas üalica (F eronensis.)
57, Memorie di Matematica e Fisica della Società ita-
liana.
FK'erona, 1782-1794. 7 vol. 4
y
33. Academia Scientiarum Senensis.
5$. Gli atti dell'Academia delle Scienze di Siena , det-
ta de' Fisiocritici.
Sienz. 1761-1781. 5 vol. Á.
Italiae-Russiae. viri
34. Academia Regia Neapolitana.
e
59. Atti della Reale Accademia delle Scienze e Belle -
Lettere di Napoli, dalla fondazione sino all'an-
no 1787.
Napoli. 1788. tabb. aen. g. 4.
VIL LUSITANIJ/E
39. «dcademia Regia Scientiarum. Ulyssi-
ponensis.
$o. Memorias economicas da Academia Real das Scien-
cias de Lisboa , para o adiantamento da Agri-
cultura das Artes e da Indusiria em Portugal,
C suas conquistas.
Lisboa. 1789-1791: vio S ivol. 4.
Memorias de Agricultura etc. 1:788. 1791. 8.
Memorias de Litteratura Portugueza etc.
1792. 1793. 4 vol. 4.
VIII. RUSSIE,
20. 4d cademia. Scientiarum. Imperialis Petro-
litana.
61. Sermones in primo solenni Academizx Scientiarum
Imperialis conventu die 27 Decembris anni 1722
publice recitati.
etropoli. 120 pag. 4.
79
Acta Societatur.
62. Commentarii Academie Scientiarum Imperialis
Petropolitanz.,
1729—1751. 14 vol 4.
63.
6í.
65.
66.
Novi Commentarii. Academige Scientiarum. impe-
rialis Petropolitanz.
1750-1776. 20 vol. 4.
Acta Academis scientiarum — Imperialis Petropo-
litanz pro anno. 1777-1782. 1778-1786. r2 vol. 4.
Nova Acta Academie scientiarum Imperialis Pe-
tropolitang. |
1787 — vol. 4.
Mémoires de l'Académie Impériale des Sciences.
St. Petersb. 1809. etc. 4.
7. Societas Imperialis Naturae scrutatorum
4Mosquensium.
Journal périodique des travaux de la Société des
Naturalistes.
Moscou. 19809. 16 Pag. 8
Mémoires de la Société des Naturalistes de Mos-
cou.
Tom. I. 1806. tabb. aen. 17. XXXIV. et 296. pag. 4.
Seconde ed. 1811. LXXX et 262.—
Mém. de la Société Impériale des Naturalistes.
Tom. 2. 19809. tabb. aen. 24. XLVIII. et 353. pag.
Tom. 3. 1812. tabb. aen. 14. 221 —
38. Societas physico-medica Mosquensis.
Commentationes Societatis physico - medicz apud
Universitatem literariam casaream mosquenseni
instituta.
$ r»eciac. 79
Vol. 1, P. 1. Comment. ad historiam naturalem
spectantes.
Mosquae, 1808. 195. pag. 4.
P. II. Commentationes medicxz. i811, XXII
eic. 196. pag.
IX. SVECLE et IMPERII DANICI.
39. -4cademia Regia Scientiarum Svecana,
67. Kongl. Svenska Vetenskaps Academiens Handliu-
gar. 1739-1779. 4o vol. 8.
Kongl. Vetenskaps Academiens nya Handlingar.
Stockholm. Tom. I-XIX. 1780-1798.
Der Kónigl. Schwed. Academie der Wissenschat-.
ten Abhandlungen aus der Naturlehre, Haus-
haltungskunst u. Mechanik; a. d. Schwed. vom
dritten Bande an durch Hrn. Hofr. K;sTNER:
Hamburg. 1749. etc. 8.
40. Societas regia scientiarum. Upsalensis.
68. Acta literaria Svecie , Upsalix publicata.
Vol. I. II. 1720-1729. 4.
Acta Literaria et Scientiarnm Sveciz. vol. 3. 4.
1730-1739.
Nova acta Regie Societatis Scientiarum. Üpsa-
liensis.
Upsaliae. 17435-1792. 5 vol. 4.
80 Acta Societaátum
41. Societas Regia Scientiarum Danica,
69. Skrifter, som udi det Kióbenhavnske Selskab of
Lazrdoms og Videnskabers Elskere ere fremlagte
og oplaeste 1 aarene 1743 og 1744.
Kióbenharn. 1745. . ds
1745-1769. ro Deel. 1746-1770. |
Skrifter , som udi det kongelige Videnskabers Sels-
kabere fremlagde.
I1. 12, Deel. 1777. 1779.
Nye samling af det Kougelige Danske Videnska-
bers Selskabs Skrifter.
1781-1792. 4 Deele
42. Societas Historiae naturalis Hafniensis.
70. Skrivter af Naturhistorie - Selskabet. Aiübenharn.
1790-1793. 9 Dbiud. 8.
-
X, AMERIC ..
43. Societas .4mericana, Philadelphiae.
71. Transactions of the American Philosophieal Socie-
ty , held at Philadelphia , for promoting useful
kuowledge.
Philadelphia, 1773-1793. 3 vol. 4.
45. 4 dcademia Americana. d rtium. et. Scientiarum.
72. Memoirs of the American Academy of Arts and
Sciences,
Boston. 1793 mo 2 vol. Á
9 Topographi. $i
iX. TOPOGRAPHI. a. GENERALES.
1. Allgemeine Historie der Reisen zu Wasser und zu
Lande , oder Sammlung aller. Reisebechreibungen.
Leipzig. 1747. 4.
9. Sammlung merkwürdiger Reisen zu Wasser u. zu
Lande. Gó/fingen. 1750. 8.
3. An account of the voyages per formed by BYynoN,
WALLIS, CARTERET aud CooxE drawn up from
ihe journals and from the papers of Jos. Banks.
by John HaAwxrEswonTH. London. 1773. 3 vol.
4. deutsch von Schiller. Berlin. 1775. 8.
Á. Account of a new voyage round the world , by W.
DaAMPIER. Zorndorm, 1697. 8.
Dessen Reisen um die Welt. Zeipzig. 1703. 8.
5. À voyage round the world, in the years 1740-44.
by G. Awsow. Lendon. 1748. 4.
Dessen Reise um die Welt. Leipzig u. Góiti
gen. 1749. 4.
« Voyage autour du monde en 1766-69. par M. de Bou-
gainpille, Paris. 1771. 4. deutsch, Leipzig. 1772. 8.
7. À voyage round the world during the years 17724
1775. by George FonsTER.2 vol. 4. 1772. 8.
Reise um die Welt, aus dem Englischen über-
iex
setzt vom Verfasser ; mit Zusützen für den deut-
schen Leser vermehrt, Ber/in. 1778. 2 vol. 4.
/8. Iohn Reinold FonsTER.
Observations made during a voyage round the
world, on physical geography , natural history;
and ethie philosophy.
London. 1779. 4.
E e Eri NS. ;
$2 9. J'opographi
Observations faites, pendant le second voyage de M.
Cook, dans lhémisphére austral, et autour du
monde, sur la géosraphie , lhistoire naturelle
etc. (par PrNGERoN) Paris. 1778. 4.
9. The historical Collection of the several voyages aud
discovery in the south pacific Ocean. by 47
DarnYuPLE. London. 1770. 2. vol. 4.
10. Jean Francis Galaupe de la PrEYROoUSE.
Voyage auiour du monde, publié et redigé par
M. L. 4. MaiLgT-Munmrav. Paris. an. 5. (1797)
4 Tomes. 4.
La Perouses Entdeckungsreise in den Jahren
1785 — 1788. herausgegeben von M. E. À. Mi-
let-Mureau. a.d. Franz. mit Anm. v. I. R. For-
ster u. E. L. Sprengel. Beriz. 1799. 8.
Magaz. von merkwürd. Reis. 16. Dand.
i1. Voyages d'dexandre de HuwnBoLDT et.dirmé Dow-
PLAND;
Paris e Tübingen. 1805 etc. fol.
£2. Joh. TunNBSULL Reise um die Welt in d. Jahren
1900-1904.
a. d. Engl. v. PA. CAr. WxYLAND. Berlin. 1$0g.
S. Magazin. ib. vol. ?7.
12. 44. J. von KRUSENSTERX.
Reise um die Welt,
S£. Petersburg. 1810. 4:
if. G. H. von LANGSDORIF.
Bemerkungen auf einer Reise um die Welt,
Frankf. e. Main. 18:7. 1 Bd. 28 Kupf. 4.
$9. Topographi. 83
15. Plantes recueiles pendant le voyage des Russes
autour du monde, expédition dirigée par Kav-
SENSTERN , par C. LANcsponrr et F. FISCHER.
Tubingue. 1810. 1o tabb. fol.
b.. EU R O P J£.
1. Hispaniae et Lusitaniae.
16. Apparato pàra la historia natural Espannola. Autor
el Rmo P. Fr. Jos. ToRRUBIA. en Madrit. 1754. fol.
Vorbereitung zur Naturgeschichte von Spanien,
aus dem Span. übers. durch Hrn. von Murr.
Halle. 1773. 4.
17. Pet. Loejlingii iter. hispanicum , eller reza. til span-
ska lànderna uti Europa och America, fórrát-
ted ifraon 1757 til 1756. med beskrifningar och
rón Otwer de márkwárdigeste waxter. Stockholm.
1758. gr. 8.
Pet. LórLiNG's Reise nach den spanischen Làn-
dern in Europa und Amerika; a. d. Schwed. über-
setzt von. d/ex, Bernh. Kólpin. Berlin. 1766. gr. 8.
18. Historia natural y medica de el principado de
Asturias, obra posthuma que escribio el D. Ga;s-
par. CaASAL , sacra al luz D. I. Jos, GARCIA; en
Madrit. 1762. 4..
i9. Introduccion à la historia natural y a la geografia fi-
eica de Espana , para Guil. Bowrrs. Madr. 1775. r
Traduit en francois à Paris. 1776. gr. 8.
» dp |
X. Xx
e
MN
20.
co. dopographi
Einleitung in die Naturgeschichte und physische
Geographie von Spanien aus BowLEs Papieren.
Madrit 1776.
Travels through. Portugal and Spain in 1:772. and
/4^7*
rd - T zo - -
1; / Js by Rich. Tw ISS. London. 1779. Sr. Á-
aus dem Engl. übers. mit Anmerkungen von C.
EsELING. Leipz. I. B. 1776.
d'AncET discours sur l'état natur. des montagnes
des Pyrénées, et sur les causes de leur degra-
daüon, à París , 1776. 8.
John AnWsTRONG history of ihe Island of Minorca,
Lond. $8. 1752. 1756.
Beschreibung der Insel Minorka, aus dem engl.
des Hirn. ZJoh. AgMsTRONG und Georg CrEc-
HORN's übers. Gotting. 1754. gr. 8. Gotiing.
Samml. von Reis. B. VIII.
23. Travels through Spain with a view to illustrate
,
24.
Á
ihe natural history and physical geography of
that Kingdom , by JIohnz Talbot DiLLoN. Lon-
don. 1790. 4.
Aus dem Engl. v. J. À. ExGELBRECHT. Leipzig.
1782. 2 Theile 8.
2. Gallíae.
years journey through France and a Part of
Spain , by TuickNEssE. Ba/A and London 1777.
2 yel. &
Reise durch Frankreich und einen Theil von Caia-
lonien. Leipzig. 1778. 8.
26.
27.
28.
31.
32.
33,
34.
2 Galliae. $5
Histoire naturelle de la France méridionale par M.
lAbbé GrgavD -SouraviEe. Paris. 8. T. I. II.
1780,
Mémoires pour servir à lhlistoire naturelle des
provinces du Lyonnois, Forez et Beaujolois , par
Mr. 4/leon DuLAGC. à LLyor. 98. T. l. DL. 1765.
Mémoire historique et économique sur le Beau-
jolois par Mr. Brisson. à 2íoeignoz. i770. 8.
Voyage au mont Pilat dans la province du Lyon-
nois, par Mr. de la TovnETTE. à -wignon.
1770. gr. 8.
Mémoires pour lhistoire naturelle du Languedoc ,
par Mr. AsTRUC. à Paris. 1737. 4.
Histoire naturelle de la province de Languedoc.
etc. par Mr. de Genssane. à Monfpellier ( à
Pazenas) 98. T. I-III. 1776 - 1777
quu
Descriptiou générale et particuliére du ducbé de
Bourgogne, précédée de l'abrégé historique de
cette province. par M. Cour£rÉx et M. B£cvurIL-
LET, à Eus S. T. I. 1775.
le Begue de PRrstES, Manuel du naturaliste pour
Paris et ses environs. Paris. 1766.!
Histoire générale des animaux , des vésétaux et des
minéraux, qui se trouvent dans le royaume
etc. Premiére Part. représentant les quadrupé-
des de la France, par M. Pierre Jos. Bov-
cHODZ. à Paris. 1778. fol.
Description de la Lorraine et du DBarrois , par Mr.
DuRiVAL lainé. vol. J. II. 1778, 1779.
86
35.
$6.
37.
88.
$9.
ÁO.
á1.
á2-
9. Jopographi.
T JU5sTUe
Voyages en Espagne et en Italie par le P. LA&AT.
12.8 Juris, T. JR. TT. 1230.
à zmsterd. T. I-VIII. 1731.
Fracesco CE&TI descrizzione della Sardegna. Sassari.
1774.
Naturgeschichte von Sardinien. a. d. Ital. Zezpz.
1783. 3 Theile. 8.
Paul BoccowE, Recherches et observations naturel-
les touchant le corail, la pierre étoilée etc. et
les plantes qu'on trouve dans la Sicile, avec
quelques réflexions sur la végétation des plan-
les. edmsfterd. 1674. 8. |
Domin. SmHiAvo, Descrizzione di varie produzziont
naturali della Sieilia in una lettera al Sign. Se-
guier. Palermo. 17023.
Lettere scritte. dalla Sicilia. e dalla Turchia dell
Abb. Domen. SEsTiNI. Pirenz. T. I-Lil. 1780.
übersetzt. Leipzig. l. Il. D. 1780. 8. '
Voyage en Sicile et en grande Grece. Lausanne,
E73 DE
Wbers. Zürich 1755.
BavpowE, Tour through Sicily and Malta. London.
yok E. IL. 1773.
A voyage to Sicily and Malta, written. by Mr.
John DnvpEeN, when he aceompauied M. Ce-
cill in that expedition in tbe years 1709 and
1701. London, 1770. 8.
3. Itaiirae. 85
43. An account of Corsica, by 7. BoswzLL. Lon-
don. 1769. 8.
Nistorisch-geographisehe Beschreibung von Corsi-
ka. Verb. Ausg. Leipzig. 17609. 8.
£4. Essai chronol historique et politique de Corse
par M. Ferrand du Pvuv. Paris 12. 1775.
45. Storia naturale dell'isola di Corsica al Signor Ha-
senoehrl. Firenz. 1774. 8.
46. Jo. «int. Targioni TozzEkTTI relazioni d'alcuni viag-
gi fati; 1n diverse parti. della Toscana, per
osservar le produzioni naturali. Firenze 8.1751.
etc. T. I-XI.
In einem Auszuge yon J. C. JAGEMANN. Leipzig,
1787. 2. vol 8.
Á;. Ejusd. prodromo della corogrsfia e della topografia
fisica della Toscana. Firenz. 1754. 8.
4B. Lettres sur l'histoire naturelle de l'ile d'Elbe écri-
tes à son Excellence Mr. le Corte de boncn par
Ch. H. KOsTLIN. Pienne. 1780. 8.
$9. Catalogo delle piante, che nascono spontaneamente
intorno alla città di Siena, coll'aeggiunta d'altro
catalogo dei corpi marini íossili, che si trovano
in detto luogo di B. Bag ToLIN1 5$2707a.1776. 4.
5o. ZJnt. MaTANI delle produzioni naturali del terri-
torio PistoJese. Pis/oja. 1762. 4.
51. Seggio orittografico ovvero osservazioni sopra le
terre nautiliche. ed. ammonitiche della Toscana
con appeudice o indice latino ragionato de' pi-
coli testacei e d'altri fossili d'origine marina etc.
da] Padre D. Ambr. SoLpANI. Sea. 1780. 4.
52.
53,
56.
57.
58.
0. J'op ographz
Lettere sal. moute Volture à sua Excellenza ilSig-
nor Hamilton dell'Abb. Do;:ez, TaATa. Napoli,
1778. 8.
J. J. FERBER, Briefe aus Wálschland über natür-
liche Merkwürdigkeiten dieses Landes an deu
Herausg. Ignat. Edl. v. Bonmw. Prag. 1773. 8.
traduites en francois et enrichies par Mr. 1e
Baron de DirTRICH. Sfrasb. 1776. 8.
Osservazioni sopra l'isola Cherso ed Osero. dell
Abb. 44b. FoRTIS. 1771. 4.
lohn. Rav, Observations topographical, moral and
physiological, made iu a Journey through part
of the Low Countries, Germany, ltaly and
France, with a catalogue of plants not native
of England, íound sponteneously growing in
these parts and their virtues. London. 1673. 8,
Viaggio in Dalmazia del Abb. 4b FonTis. 7e-
net. vol. I. II. ar. 4- 1774.
Aus dem ltaliàn. übers. DB. I. IT. Berzi, 1776. 8.
Osservazioni sopra diversi pezzi del viaggio in
Dalmazia del Abbate FonTis. 7'enez. 4. 1778.
Lettere odeporiche di Angelo GuaraAmDRIs. 7e-
765. 1790. 8.
J. 4. de Luc. Reisen nach den Piasbdto en von
Fauciguy ia Savoyen. Leipzig. 1777. 9.
4 Helvetiae.
. Voyage dans les Alpes précédé d'une histoire natus
relle des environs de Genéve, par ZH. B. de
SaussunE. JVeufchatel T. Y. 1779. gr. 4.
4 Helvetiae. 89
Áus dem Franzós. übers. und mit Aumerkun-
gen bereichert. Th. 1. Leipzig. 1781.
60. Jo. Jac. WaGNrn, historia naturalis Helvetiz cu-
riosa. Tigur. 16980. 12.
61, Jo. Jac. ScuEUcHzERI itinera alpina tria. Lozd,
1708. í.
Ejusd. iünera per Helvetie Alpinas regiones,
Lugd. B. 4. T. I. 1. 1725.
62. Ejusd. Melvetiw historia naturalis , oder Naturge-
schichte des Schweizerlandes. Zürich. 4. B. I-1IT,
1716-1718.
Joh. Jak. ScnuzucuzER's Naturgeschichte 4les
Schweizerlandes sammt seinen Reisen über die
schweizerischen. Gebürge, aufís neue herausge-
seben und mit Aumerkungeu versehen von Jo.
Georg SuLZzEeRN Zürich 4. Th. 1. 2. 1746.
63. GnuwNErn's Naturgeschichte Helvetiens in der alten
Welt. Bern. 1774.
64. Beytráge zu der Naturgeschichte des Schweizerlan-
des: Bern. St. 1. 9. 172
65. Jog. Georg SuLzER, Beschreibung der Merl würdig-
keiten , welche er in einer 1742 gemachten Rei-
se durch einige Orte des Schweizerlandes bco-
bachtet hat. Zürich 1743. 4.
66. (ANDREZ) Briefe aus der Schweiz nach Hannover;
geschrieben in dem Jahre 1763. 2ter. Abdr.
Zürich und JYinterthur 1776. 4.
67. Lettres sur différens sujets, écrites pendant le
cours d'um voyage par l'Allemagne, la Suisse,
la France méridionale et l'Italie en 1774 et 1775.
ar 0. Topographi
avec des additious et des Notes plus mouvelles,
concernant l'histoire naturelle, les beaux arts,
lastronomie ei autres matiéres , par Jeaz DkR-
NOULEI, Berhy. 8. P. D, I3. 1777&
68. Reisen durch die merkwürdigste Gegenden Helve-
tens. London. Th. I. II. 1778. 8.
69. Sketches of the natural, civil and. political state
of Swisserland in a series of letters 1o W. Mel-
moth from 77. Coxr. London. 1779. 8.
70. Eman. Dan. PDRUCKNER's Versuch einer Beschrei-
bung historischer und natürlicher Merkwürdiz-
keiten der Landschaft Basel Zase/. 8. St. 1-23.
1748-1763.
71. Maur 4nt. Cappellerii historia. Pilati montis in page
Lucernensi siti. Basil 1767. 8.
5. Germaniae.
75. J. M. DBrcHsTEIN'S gemeinnützige Naturgeschichte
Deutschlands , nach allen 3 Reichen. Leipzig,
17989. 8.
53. Fr. v. PAVLA ScHRANK, Abhandlungen einer Pri-
vatgesellschaft von Naturforschern u. Oekonomen
in Oberdeutschland. München. 1792. 8.
Z4. Joh. TVeich. ron VALY ASOR Ehre des Herzogthums
Krain. Zaib. und NZzrzb. Fol. b. IL - IV. 1689.
. Fr. Nw, PAULA ScuHRANK und Ai/fer v. Mott Naturhi-
sa
et
storische Driefe über Oestreich , Salzburg, Passau,
und Berchtesgaden. Salzburg. 1785. 2 Theile. 8.
75. Mich. Bernh. N ALENTINI prodromus Listorig natu-
ralis Hassig. Giess. 1707. 4.
5. Germaniae, 9t
gy. Petr. WotrARTR, amcenitatum lHassie inferioris spe-
cimen primum. Casse//, 1711. 4.
Ejusd. historie naturalis Hassiz inferioris pare
prima. Cesse//. 1718. fol.
Ebend. Naturgeschichte von Niederhessen. Cassel,
1719. Fol.
529. R. E. Rasrr, Deytráge zur alleráltesten und natür-
lichen. Historie von Hessen. Casse, 1774.
79. Georg Henn. BrnHnENS, Hercyuia curiosa oder cu-
rioser Harzwald. Nordhaus. 1703. 4.
8o. Jul. Ber i. von Rong, Merkwürdigkeiten des Vor -
und Uuterharzes. Frazkf. 1730. 8.
8
-
. Ebend. Merkwürdigkeiten. des Oberharzes. Frankf.
1739. 8. |
82. Joh. Friedr. ZuECKERT, Naturgeschichte des Ober-
harzes. Berlin. 1763. 8.
83. ZiMMERMANN , DBeobachtuugen auf einer Harzreise.
Braunschw. 1775.
$4. Deytráge zur Naturkunde des Herzogthums Zelle,
von J. TaAuBE. Zelle. 8. St. 1. 2. 1768. 1769.
$5. PLANER, diss. de aére, aquis et locis territorii Er-
furtensis. Erf. 1779. £4.
$86. Franc. Ern. DRUECKMANN , epistola itinerarig Guéel-
pherb. 4. Cent. I- IIl. 1742. 1749.
857. J. MavEn's Sammlung physicalischer Aufsátze, be-
sonders die bóbmiscbe Naturgeschichte betreffend,
Von einer Gesellschaft bóhmischer Gelehrten.
Dresden. 1791, 2 Theile. 8,
92 90 Topographi
$8. Beobachtungen auf Reisen nach dem Riesengebirge ,
von J. JinaseK , Abt GnusER, 77. HJENKE,
Fr. GERSTNER. Dresden. 1791. 4.
89. G. H. KnRaMERI Elenchus vegetabilium et. anima-
lium per Austriam inferiorem observatorum.
Viennae et Pragae. 1756. 8.
9o. N. J. JaAcQUIN Miscellanea austriaca. P'indob. 1278. 4.
9r. N. G. LEsxE Reise durch Sachsen. Leipz. 1785. 4.
92. Christ. LrBMANN's ausführliche Beschreibung des
Meisnischen Erzgebürges. Leipz. 1699. 4.
93. Joh. Chph. und Bernh. Ludw. BEckMANN Deschrei-
bung der Chur - und Mark Drandenburg. Ber/in.
1751. Fol.
94. KarpPiN de cultura historie naturalis in Pomera-
nia. Sfettin. 1774.
95. L. V.BRüGGEMANN s ausfübrliche Beschreibung des
gegenwártigen Zustands von Vor- und Hinter-
pommern. Sfe?tin. 1779. 4. 2 Theile.
96. F..$. Bock's Versuch einer wirthschaftl. Naturgesch.
von dem Konigreiche Ost- und Westpreussen.
Dessau, 1782. 4B. 8.
6 Poloniae.
97. G. RzACZYNSKI Hist. nat. curiosa Polonis, Dacatus
magni Lithuaniz , annexarumque provinciarum.
Sandomiriae, 1721. 4.
Auctarium, Gedani, 1736. 4.
Hungariae-Belgiae. 93
99. J. P. voa Canosr's Reisen durch verschiedene pol-
nische Provinzen. Leipz. 1781. 2 Theile, 8.
7. Hungariae.
99. M. KrrIN's Sammlung merkwürdigster Naturselten-
heiten des Kónigreichs Ungarn. Presb. u. Leipz.
1778. 8.
100. Franz GRISELINI, Versuch einer politischen und
natürlichen Geschichte des Temeswarer Bannats,
in Brifen an Standespersonen und Gelehrte,
JWVien. 1778. 4.
AOI. 4d/Joys. Ferdin. Corm. MansiGLI Daunubius panno-
nico - mysnicus , observationibus | geographicis ,
astronomicis, hydrographicis, historicis, physi-
cis perlustratus. ag. Corm. 1726. 6 vol. fol.
imper.
102. Journal des voyages de Mr, de MoxcoNrs. à Lyor.
1665. 3 vol 4.
Io3. Joh. G.KEYSsSLER's neueste Reisen durch Deatsch-
land, Bohmen, Ungarn, die Schweiz ,; italien
und Lothringen. Hanzop. 1740. gr. 4.
Mit Zusátzen von M. Gotffj. Scaürz. Hannop,
vos Bru Thi 1. 32."
8. Belg iac.
104. Natuurlyke historie van Holland , door J. 7e Francg
van DERKHEY. Jdrnsterd. gr. 8. D. T. 1769. etc.
ins Deutsche übers. Leipz. 2 B. 1779.8.
105, J. J. VoLkMANN's Neueste Iteisen durch die sieben
vereinigten Provinzen der Niederlande , YOrzüc-
bp4 . 9: Topographi
lich in. Absicht auf Kunst-Sammlungen , Natur-
geschichte etc. Leipz. 1785. 8.
9. Magnae Britanniae.
206. Natural history of England , by Benjam. MARTIN:
London. 8. Vol. I. 1I. 1759. :
107. Ch. MrnnET, Pinax rerum maturalium britanni^
carum continens vegetabilia , animalia et fossiliá
in hae insula reperta. ZLozdoz. 1667.98. — 1677-
I 708.
108. Outlines of the natural history of Great-Britain and
Irelaud , by. Joh» BERKENHOUT. London. 8.
Vol.I- HI. 1769 - 1771.
109. FAuJAs ST.-FoND , Voyage en Angleterre, en Ecos-
se , et aux isles li cbrides, Paris. 1797. tabb. aen.
2. vol, 4.
110. JV iliam Georze MATON.
Observations relative chiefly to the natural hi-
Story , piciuresque scenery , and antiquities , of
the western country of England. denstunt. 1797.
$. 2 vol. c. tab. aeh.
131. Zdrihur ATKIN , Journal of a tour through North
Wales and part of Shropshire, with observa-
üons in mineralogy aud other branches of na-
tural history. London. 1797. 8.
112. The natural history of Cornwall, by 77i. BoR-
LASE. Oxford. 1759. Íol.
1153. The natural history of Oxfordshire, by £o£. Pro.
Oxf. 1677. !ol.
Ed. IE. with additions by Mr. Burmann. Oxf.
1705.
Afagnae Britanniae. 95
$14. The matural history of Northamptonshire, by
Thom. MonToN. 1752 fol.
115. The natural history of Staffordshire, by Rob,
ProT. Ozford. 1679. fol.
116. The naturallhistory of Lancashire , Cheshire , aud
the Peak in Derbyshire , by Char/. LE1GH. Ox«
Jord. 1700. fol.
117. À Tour in Wales 1770 by TAom. PENNANT. Lon-
don. A. P. 1. 1779.
118. An essay towards a natural history of Cumber-
land and Westmoreland , by 770m. RozniNsoN.
London. 1709. 8.
i119. The natural history and anüquities of Northum-
berland and of so much of the country of Dur«
ham, as lies between the Tyne and Tweed, by
John WALLIS. London. Vol. J. 1E. 1769. gr. 4.
120. NrmMo, general history of Siirlingshire with
the natural history of the shire. Edizb. 1777.
12r. Aob. SisALDI Scotia illustrata. sive. prodromus
historie naturalis Scotis Edinb. 1684. Íol.
122. Thom. PENNANT tour in Scotland , and voyaze to
the Hebrides 1772. Chester 1774. 4.
Ejusd. Tour throagh Scotland. Zozdoz. vol. I.
FE. (1726.7 8.
122. Irelands natural history by Gerard BoaTE, pu-
blished by Sam. HanTL12. London. 1652. 8.
cC€
124. Rich. Twiss tour through Ireland 1775. Lond.
1756;.:8.
Àus dem Enusl, übers. Ze/pz. 1777.
96 o Topographi.
125 À YoUNG iour in Ireland made in the Years
1776-1779. 8. Edit. I. II. 178o vol. T. II.
Anus dem engl. übers. Leipz. Th. I. 1I. 1780. 8.
126. The antient and the present state of the coun-
iry of Down. Dublin. 1744. 8.
127. The antient and present state of the country of
Wateford , by Charl. SMirTH. Dublin. 1746. 8.
128. The aucient and present state of the country of
Wateford, by CAarl. SM1TH. Dublin. 1746 8.
129. The ancient and present state of the country of
Cork , by Chari, SMivrB. Dublin 1750. 8.
150. Essay toward a natural history of the Country of
Dublin, by RuTTY. Dubl. T. I. IH. 1772.
i31. J. J. VoLkKMANN.
Neueste Reisen durch England vorzüglich in Ab-
sicht auf die Kunstsammlungen , Natargeschiche
ie, Oekomie etc. Leipzig. 1781. 4 B. 8.
:. lslandiac.
139. De Kerguclen '"TREMAREC, Relation d'un vos
yage dans la mer du Nord, aux cótes d'Island;
de Groenland, de Ferro, de Schottland, des
Orcades, et de Norwegen fait en 1767 et 1708.
Paris. 1771.
133. Joh. AmsprnsoN's Nachrichten von Island , Grón-
land, und der Strasse Davis. Frazkf. und Leipz.
1747. 8.
134. Nils HonEBow Efterretninger om Island. Kioben^.
1752. 8.
it, Danzae. 97
135. Nik. HonREBOW s Nachrichten von Island. Ko-
penh, $753. Ln
136. Uno »on TaoiL Bref rórande en resa til Zs74zd-
1772. Upsal 1777. 8.
Daniae, Norvegiae , et Sveciae.
137. Den Danske Atlas, eller Kongeriket Dannemark
forestillet ved en udíórlig Laudesbeskribelse , at
Erich PoNTOPPiDAN. Kiobenh. 1763. eic. gr. 4.
Erich PowToPP1DAN'S dàánischer Atlas, oder Be-
schreibung des Küónigreichs Dànnemark, nach
seiner politischen und. physikalischen Bescháffón -
heit, Kopenhk. 1765. etc. gt. ' 4.
138. Det fórste Forsóz paa Norges natuurlige Historie,
forestillende dette Kongeriges Luít; Grund,
Fielde, Vaude, Váster, Metaller , Mineralier ,
Steenarter , Dyr, Fuglej Fiske, etc. af EricA
PowToPPIDAN. Kiobenh. 1752. 4.
Er. Pontoppidau's natüriiche Historie von Nor-
wegen, übers. vón Jo/& .idolph. SCHEIBEN. Ko-
penhag,. 8. Th. I. IL, 1553, 1754.
139. Joh. Chr. Fasnicius, Reise nach Norwegen ,
mit Bemerkungea aus der Naturhistorie und
Oekonomie; Harburg. 1279. 8.
t4o. Car. LiNNA: Oclànska och Goihlánska resa.
Slockh. 1745. 8.
Carls ron Linné Olàndische und gothlàndische
Reise, übersetzt durch Joh. Chr, Dan. SCHREBER.
Haile. 1763. gr. 8.
j
o8 oTopographi
14I. Ejusd. VVásipOia resa; af riksens slánders befal-
ning Íórráttad. Stokh. 1:747. 8.
Caris von. LiwNEÉ westgo!b;sche Reise, übers.
durch JoA. Chr. Dan. ScHREEBER. Halle. 1765.
gr.»
142. Ejusd. Skáuska resa, forráttad a. 1749. 3SzoAh.
1751. 8.
Car, LiNN4g1 Reisen durch das Kónigreieh Schwe-
den, aus dem Schwed. übers. r. Tbeil. Zeipz.
4
756. 9.
143. Joseph AcknPr, Reise durch Schweden und Finn-
land bis an die àussersten Cràánzen von Lapp-
land. Aus d. Engl. von C^. WEYvLAND. Berin.
1905. 89. mit Kupf. u. Charten.
Magaz. merkwürd, Reisebeschr. Pand 26.
144. Pehr KarLMs Wiastgótha och Bahuslsndska resa.
Stokh. 1746. $.
145. Carl HAnLEMAN Dagbok ófwer en ifran Stockholn:
igenom atskilliga rikets landskaper giord resa
Stokh. 8. 1749. 1751.
146. Hans SrROwMs pbysiske och ókonomiske beskri-
svelse ótwer Sóndmor. Soroe. 4. I. II. 1762. 1760.
147. Ol. RupB2ECk:1 fil Nora Samolad sive Lapponia
illustrata : O/9f Rudbeck's Sonens Nora Samolad
eller uplyste Lappland. Upsa/. 1701. 4.
148. Pehr HocsTnów Beskrifumg Gófwer Lapmarkerne.
Stokh. 1747. 8.
12. JflUssLiae. 99
Pet HocsTrnOw's
beschnreibung des der Krone Schweden gehóren-
den Lapplandes , nebst Arvid EnRENMALN's Reise
' durch Westnordland nach der Lappmark Aschle.
Kopenhagen. 1749. 8.
149. 4. HENNING's Oekonomische Beobachtungen auf
einer Reise durch Jütland. XKopenA. u. Leipz.
1788. 8.
150. C. LrgrEw Beskrivelse over. Finmarkens Lappen.
Hafn. 1307.4.
Nachrichten von den Lappenm in Finmarken mit
Aumerk. voa J. E. GUNNER. Leipzig. 1771. 8
151. J. ScuxrrER Lapponie descriptio. Francofurti.
1673. 1678. 4.
Dessen Lappmark. Frankf. u. Leipz. 1675. 4.
152. Pr. WEesER und M. H. Moun, Naturhistorische
Reise durch einen Theil Schwedens. Gücztinger.
19o4. 3 iabb. 207 pagg. 8.
12. Russiae.
£53. Gerh. Friedr. MürLrR, Sammlung russischer Ge-
schichte, Petersób. 8. n. ! "—-" X. 1732 —À 1766.
1:54. Johann Gottlieb GEoRGI, Geographisch-physicali-
sche und naturhistorische Beschreibung des Rus-
sischen Reichs, A&ünigoberg. 1797-1800. 3 Theile.
6 bànde, 8.
» €
o Topographt
Topographische Nachrichten von Liefíand und Estha
land, gesammelt und herausgegeben durch zug.
JVih|MHvPEL. Riga. 9. I. 1774. M. 1777
Fil UO
Versech einer Naturgeschichte von Liefland , ent-
worfen von J. L. FiscHER,. Leipz. 8. 177598.
Demetr. KANTEMIR, Beschreibung der Moldau.
Frankf. wu. Leipz. 175 E. 8.
Histoire de la Moldavie et de la Valochie, avec
une dissertation sur l'état actuel de ces provinces;
par M. Canna. Paris. 1778. 12.
Fr. WWilh. yon TAusE, Historische und geogra-
phische Beschreibung des Kónigreichs Slavonien
und des Herzogthums Syrmien , sowohl nach
ihrer natürlichen Beschaífenheit , als auch. nach
ihrer jetzigen Verfassung und neuer Einrichtung
in kirchlichen , bürgerlichen und militairischen
Dingen. Mit untermischten Nachrichten von den
angránzenden Làndern und von den lilyriern,
welche sich in denselben stark ausgebreitet ha-
ben, aus eigener Beobachtung und im Lande
selbst gemachten Wahrnehmungen entworien.
Leipzig. 1777. 2 Voll. 8.
c, AB. TE S,
160. Der nord- und éOsiliche Theil von Ásicn, von
Phil. Joh. yon STRABLENBERG. StocKA. 1703. 4.
161. Joh Georg. GmrELIN's Reise nach Sibirien. gr. 8.
Gotüngen. Th. I-IV.. 1751. 1752.
Gotüng. Samml. von Reisen. BD. 4-7;j
e. vus ia 101
i62. Voyage en Sibérie, fait. par ordre du Roi, par
Mr. l'abbé Chappe d'AuTEROCHE , à Paris. T.T,
IL nt768. er: A.
163. Antüidote ou examen du mauvais livre, intitulé:
Voyage en Sibérie. à 2msterd. 1771. 8.
164. M. Erich. LAXMANN'S Sibirische. Eriefe , herausge-
gehen von Zug. Ludw. ScHLOzER. GO/fing. 1769. 8.
165. Cnen. KP53;KECTUHIHHHEOBA onucanie a3eMauH Kaw-
xamiku, Cn. Ilemep. 1754. 4-
Steph, Krascheninnikof , history of Kamscbatka and
the Kurilian islands G/oceszr. 1764. 4.
Beschreibung | des Landes Kamtschatka , übers.
von Jon. Con. KonHLER. Lemgo. 1766. gr. 4.
166. Georg. JVilh. STELLER's Beschreibung von dem
Lande Kamtschatka. Frankf, 1774.
167. Pet. Sim. PALLAs, Reise durch verschiedene Pro-
vinzen des russischen Reichs. — Pefersb. gr. 4.
]-MI. Th. 1771-1776.
Auszug daraus I-Ill. Th. Franzf. uud Leipz,
1776. 1777- |
168. Sam. Gott. GwELIN's Reise durch Russland zur
Untersuchang der drey Naturreiche. Pefersb. gr.
Á. Th.:1I-IH. 1771-1774.
DLI'MEAMIHA nymenrecmnie no Poccir. c» Hbwerrk.
1 1acm5, Cm. IFfemep. 1771. 4. c» durypana.
169. PbDIHKODA aHebsHbIS 3anMCKM, JrymientecmIbia o
pasubrwb PocciücKuMb HpOBMHHLAIMb, 1769. 1770,
Cm. Ilemepoó. 4.
Nicol. RyTscuxow's Tagebuch über seine Reisen
durch verschiedene Provinzen des russischen
102 Acta Societatum.
Reichs in den Jahren :769-1771. übers. durch
Chr. Heinr. HasE. Riga. 1774.
170, AETTEXHHA AuHeeHbBta 3anuWckHM, mymerrecmibis no
pasuberm» nposzuniaw» Pceciuckaro locyaapcrnisa
Bb 1768-70,
Cm. Ilemepó. 1771. 72. 2 vol. 4. c» dparypawa.
Iwan LEPECHIN, Tagebuch der Reise durch ver-
schiedene Provinzen. des russischen Reichs in
den Jahren 1768 und 1:769; aus dem Russischen
übers. von Chr. Heinr. HASE. .ltenburg. gr. 4.
IH. Th. 1774. 1775.
17r Demerkungén ciner Reise im russischen Reiche
im Jahre 1772, von Joh. Gott. GEORGI. Pe-
tersb. B. T. IL. 1250. BT. s
172. Allgemeine Geschichte der neuesten Entdeckungen,
welche yon verschiedenen Reisenden in Russland
und Persien gemacht worden. Berz. gr. 8. I. B. 1777.
23. Account of the Russian discoveries between Asia
and Amerika, to which are added the conquest
of Siberia and the history of the commerce bet-
ween Russia and China, by J7i/. CoxE. Lond.
1780. 4. |
174. Corn. »an PguYvN, Reysen door den Levant
en klein Asien, Scio, Rhodus , Cyprus , Aegyp-
ien, Syrien. en Palestina. De/f. fol. 1698.
Travels into Muscovy etc. with Isbrants journey
to China. Lond. 1757. 2 vol. fol.
175. Les observations de plusieurs singularités et. cho-
ses mémorables trouvées en Gréce , Ásie, Judée,
Egypte, Arabie, par Pierre BELON. à Paris.
1:233. 4.
c. dsiae. 103
176. Leonh. RAUWOLF , eingentliche Beschreibung der
fais, so er in die Morgeniànder volibracht,
PFrankf. 1582. 4. mit dem vierten Theile ver-
mehrt. Zauwingen. 1583. 4.
177. Voyages en Europe, Asie et Afrique, par MeJ-
chis. Tu£vENoT. à Paris. 1664. 4.
178. Voyages de Jean Bapt, TAVERNIER. à Paris. 1676.
As IJ I3)
179. Relation, d'un voyage au Levant par Mr. Jos.
Piton de TounwEFonRT. 4. à Paris. 1698. 1712.
à udmsterd. T. .r..1L;. 127t.
Aus dem Franzós. übersetzt. NZrnberg. B. I-IIT.
1790: 17737:.92r. 8;
19o. À deseription. of the East, by Richard Pococxt.
London. fol. 1743. T. I. II.
ARirhard PocockEg's Beschreibung des Morgenlan-
des uud einiger anderer Lànuder, übers. durch
Chrn. Érnst yon WiNpHEIM. Erlangen. gr. 4.
[! -R -RLRA
Th. [- lil. 17535. 172).
Neue verbesserte Ausgabe. ebend. 1771. 1772.
181. Frid. HASSELQUIST,iter palestinum aller resa til
heliga landet, íórrattad ifran 1749 til 175».
Stokh. 1757. 8.
Friedr. HassrLQUIST's Reise mach Palàstina,
herausgegeben von €ao7/ LiNNZEUS, aus dem
Schwed, übersetzt. ARos£ock. 1762. 8.
.
104
Q9. Topographz
182. Giov. ManriTI viaggi per lisole di Cipro, per la
183.
185.
190.
/
Soria e Polen. dal' auno 1760 all 1768.
T. I - V. Torino. 1769. 8.
In einem Auszuge aus dem ltalánischen über-
setzt durch Crist. Heinr. MasrE. Zltenéurg.
1777. 9.
Joh. Dav. MicnarLrs Fragen an eine Gesellschaft
gelehrter Mánner, die auf Befehl des Konigs
von Dannemark nach Arabien reisen. Góf/fingen.
1763. 8.
|. Carsten NiEBUHR s Reisebeschreibung nach Arabien
und andern umliegenden Làndern. Kopenhagen.
hr.4. Th. L 1:774 I|. 1779.
C. NtEBUHR, icones rerum naturalium , quas in
itinere orientali depingi curavit Forskal, Ha/f7.
1776.
Joh. Albr. yon MANDELSLOH heisen. ScAlesmwig,
1645. fol.
Adam OrrAnIiUt moscowitische und persianische
Reisebeschreibung. Schleswig. 1647. fol.
Journal d'un voyage en Perse, du jneyalor Cuan-
pIN. London. 1686. fol.
Engelb. KAEMPFERI amcenitatam exoticarum po-
litico-physico-medicarum Fasciculi 1- V. Lemgo.
1712. 4.
À voyage Met England to India in the year 1754s
by Edw. lvEgs. Lond. 1773. gr. 4.
Eduard YwEs Reisen nach 1ndien und Persien
im einer freyen Uebersetzung aus dem enslischen
E Ez
e. «d siae 105
Original geliefert , mit historisch-geograplischen
Anmerkungen und Zusàtzen vermehrt von C.
JVih, Donw. Leipz. gr.8. Th. I. II. 1774. 1775,
i91. G. Eper. RuwPRH amboinische Rariteitenkamer,
behelfende eene beskrvüng van allerhande zoo
weeke als harde Schaalvissen , te weeten Krablers
en Kreeften , en Diergelyke Zeedieren , als meede
allerhande Harntjes en Shalpen 4 die men in de
amboinsche Zee vind, daar benevens zomige Mi-
neralen, Gesteenten , en sorten van Aerden,
die in de amboinsche en zomige omlegende Ey-
lauden gevonden worden. zímsterd. 1741. fol.
192. Franc. LEGUAT, Voyages etavenutures en deux iles
désertes des Indes orientales , avec la relation des
choses les plus remarquables qu'ils ont obser-
vées dans l'ile Maurice, à Patavia , au Cap de
Ponne-Éspérance, dans lile de Ste Héléne, et
en autres endroits de leur route. Zozdoz, 1708.
9. DILE
i93. Voyage dans les mers de l'Inde, fait par ordre
du Roi à loccasion du passage de Vénus sur
le disque du soleil le 16 Juin 1761, et le 3 du
méme mois 1769. par M. le Gzwrir. T. I.
1779. 8.
194. Voyage de Siam , par les PP. Jésuites. à Paris.
1686. 8.
Second voyage à 24msterd. 1789. 8.
195. De la LousERE du royaume de Siam. à Paris.
Vol. I, II. 169r. 12,
ro06 9 Topographi
/
196. Histoire civile et naturelle du royaume de Siam.
Paris. 1771. 12.
Cap. 12. de arboribus et 13. de quadrupedibus ;
germanice in berlin. Samml. 8. B. p. 137 - 167.
p. 254- 265. et p. 596 - 625.
197. Joh. dug. ran LiNSCBOTEN navigatio et itinera-
rium in orienlalem indiam. Hag. 1599. fol.
198. Voyage de Francois PYRARD , contenant sa mavi-
gation aux Indes orientales , Maldives , Molucques
et en Bresil. à Paris. 1611. 8.
199. Begin ende voorigang vau de mnederlandse ostin-
dische Compagnie, vervatiende de vornaemste
reyzen eic. 4msterd. Vol. 1. 1L. 1646. 4.
200. Franc. VALENTYN Oud en nieuw Ostindien. 4m-
sterdam en. Dordr. fol. D. 1- V. 1724. etc.
2or. Description générale historique, chronologique,
politique et physique de la Chine, par le P.
Ju BO dusHALDE. à Dore)lis354 fero fnb 203
Haye T. I-1V. 1736. 4. (deutsch. 1747-49. 4 vol. 4.)
»
202. Charpentier CossiGNY, Voyage au Bengale; suivi des
notes critiques et politiques , d'observauons sur
le voyage par SrAvowNiUvs. Paris, VI. Tom. I. 8.
Voyage à Canton , capriale de la province de ce
nom, à la Chine, par Gorée , le Cap de Bonne-
Yspérance. Paris. VIL. 8.
heise nach China und Bengalen. Nebst Betrach-
tungen über die Sitten. und Gebráuche der
Tinwohner der Süd- See - Inseln Berlin. i8or.
S. Magazin merkw. Reis. Pand 22.
CoU we rPge 107
203. Pehr Osszck Dagbok óofwer en ostindisch resa
med anmerkningar uti naturkuudigheten. Sfo£A,
125258:
Pet, Ossrck, Reise nach Ostindien und China
nebst Oi. Coreens Reise. nach. Suraite und C. C.
Ekeberg's Nachrichten von der Landwirthschaft
der Chineser , a. d. Schwed, übers. von GEORGI.
Rostock. 1765. gr. 8.
204. A voyage to China and the Fast-Indies transla-
ted from the German by J. AR. FonsTER. ZLon-
dons Ur«r. 8." 3. Voll.
205. Histoire naturelle, civile et politiane da Ton-
quin, par M. l'abbé RicHARp. à Paris. 1777.
2; Vell... 8:
206. Ergelb. KamwrPrrR history of Japan, translated
into english, by J. C. ScHEUCHZER. London:
POLL 773. fel
Engeib. KzMPrFER Geschichte und Beschreibung
von Japan, aus den Originalhandschriften des
Verf. herausgegeben von Donw. Zerngo. 4. B. I. II.
1779. 1779:
207. SEsTIN: , Voyage dans la Gréce asiatique , à la
peninsule de Cyzique, à Brusse et à Nicée.
Paris. 1789. 8.
208. Opusculi r. Descrizzione de littorale del Cazale
di Constantinopoli , e della coltura delle Vigne
lungo le coste del medesimo.
2. Della coltara di varie cose geoponiche lungo
le coste medesime.
108 o Topographz
3. Idea dei Jardini Turco-Bisaniini, e coltura
dei vari fiori che si fa nei medesimi.
4. Della Caccia Turca, con una descrizione degli
animali et degii uccelli, che si osservano annual-
mente lungo il Canale di Constantinopoli. Fi-
renze. 1795. 12.
209. Zrchange LAwPrRTI Relation de la Colchide ou
Mingrélie , traduite. de l'Itaben.
Collect. de Voyages de Thevenot. Vol. T. p. 31-52.
210. Zlexander RUssrEL, The natural history of Aleppo,
and parts adjacents. ZLondom. 1756. 266 pags. 4.
The second edition , revised , enlarged , and il-
lustrated with notes by Paf. RussELL. ib. 1794.
4. Vol. I. 446 pagg. et XXIII. tab. aen. 5. Vol. 2.
43o pagg. et XXXIV. 5- 16 tab.
21i. De ]la RoouE, Vovage de Syrie et du Mont-Li-
ban. Paris. 1722. 3 Tomes. 12.
212. Jerome DawnDINI, Voyage du Mont Liban , ira-
dait de l'italien, Paris. 1685. 12.
À voyage to Mount Libanus. Lord Orford's
Collection of voyages. Vol. I. p. 831 - 873.
213. Henry Maundrell, À journey from Aleppo to Je-
rusalem. Second edition. Oxford. 1707. 8.
214. E. $. SowNINrI, Reise nach Griechenland und der
Türkei. Aus d. Franz. rait Anmerkungeu von
Ch. WEYLAND. Berlin, 180r.
S. Magazim merkwürdiger neuer Reisebeschrei-
bungen. Dand 24.
d. 4fricae. 109
GCUOATRICI.
215. Thom. SnaAw's Travels, or observations relating
io several parts of Barbary and the Levant.
Oxford. 1738. fol.
Supplement 17416.
The second edition , with great improvements.
V | Zondon. 1557. 4.
Thom. Suaw , Reisen oder Ánmerkungen , ver-
schiedeue Theile der Parbarey und der Levante
betreffend ; aus d. Englischen übersetzt. Zeipzig.
1765. gr. 4.
216. Job. LupoLPui historia zthicpica. Frazcofurt.
1681. fol.
Ejusd. commentarius in historiam zthiopicam.
Francof. 169r. fol.
217. Histoire naturelle du Senegal, par M. ApaNwsoN.
à, Paris, 1957. 4
Aus dem Franz. herausgegeben von JoA. Chr.
Dan. SCHREBER. Leipzig. 1773.
Àus dem Franzósischen übersetzt mit Anmerkun-
gen von Fr. H. JV ih. ManmrINI. Brandenburg
und Zeipzig. 1774.
.218. DrwanET, nouvelle histoire de l'Afrique francaise.
Paris. Vol. I. II. 1767.
219. Nouvelle relation del'Aífrique occideutale. à Paris.
T. 1- V. 1758. 12.
110 Qo Topographi.
220. JY'ilh. BosMAN meauwkeurige Peschryvinge van
de Guinese Goud- Tand- en Slavenkust. Utrec/ft.
1704. 4.
221. Voyage to Guinea , by JJ7JJ. Surrn. London. 1750.
422. Voyage to the coast in Africa, by JoAz LiNDsEY.
London 1759. 4.
225. Histoire de Loagno, Kakongo et autres royaumes
d'Afrique, par labbé PnRovanrT. Paris 1766. 12.
424. Prosper. ALPiN1 historia natural Aegypti Leid.
1735. 4.
225. Relation du voyage fait en Egypte en 1730, par
Mr. GnaNGER. à Paris. 1745. 12.
übers. im 3ten Bande der Gótting. Samml. yon
Reisen.
226. À Series of adventures !in tbe course of a voyage
up tbe Red-sea jon ihe cossts of Arabia and
Egypt, and of a rout through the desearts of
Thebais hitherto unknown to the european tra-
vellers in the y 777. m leurs. to a Lady,
by Eyles àawim. London. 1780. gr. 4.
227. Description de l'Egvpte ou recueil des observa-
tions et des recherches, qui ont été faites en
gypte pendant lexpéditüon de l'armée francoise.
JParis. fol. atl. (Góttrg. Anz. 1811. Jun. p. 934.)
238. F'ivant DENoN's Reise in Nieder- und Oberagyp-
len; a. d. Franz. von Dieferich TIEDEMANN. Ber-
lin. 1805. 8. mit 8. K. V. Magaz. von merk-
würd. neuen Reis, vol. 25.
d. Mfricae. 111
229. Beschreibung des Vorgebürges der guten Hofi-
nung , 8ezogen aus den Anmerkunzen des Herrn
M. Peter KoLBEN s. Prankf. und Leipzig. 1745. 8.
23o. Journal historique du voyage fait au cap de Bou-
ne-Espérance, par Mr. de /a CaILLE. à Paris.
1763. 12.
231, Nieuwe algemeene PBeschryving van de Cap de
goede Hoop met Plaaten. .dms/erdam en Har-
lingen. D. I. IT. 1777. 8.
aus dem Holiàndischen mit einigen. Anmerkun-
gen des Uebersetzers St. I. li. Leipz. 8. 1779.
252. Nouvelle description du Cap de Bonne-Espérance,
avec un journal historique d'un voyage de terre
fait par ordre du gouverneur feu Mgnr. AR»
TuLsacH dans lintérieur de l'Afrique par une
caravane de quatre-vingt-cinq personnes sous le
commandement du Capitaine M. Henri Hor.
Amsterdam. 1778. 8.
333. James DRucE of Kinnaird.
Travels to discover the source of the Nile, in
the years 1768-1773. London. 1790. 5 vol. 4.
Reisen in das Innere von Aírica, nach Abys-
sinien, an die Quellen des Nils, mit nóthiger
Abkürzung übersetzt von. £. JP. Cunw. Ainfein.
1791. 8.
Anhang zu J. Bruce Reisen, welcher Berich-
tigungeu u. Zusátze aus der Naturgeschichte etc,
enthült, von J. F. GMELIN. ib. 1791. 7.
Anmerkungen zu J. Bruce Reisen v. Johann
Friedrich BLuwMENBACH. vol. 5. p. 239-2394.
112 9 Jopohraphi
Anmerkungen zu J. BnucESs Reisen von Th.
Chr. Tychsen. ib. 293-360.
Reisen nach Abyssinien ,. die Quellen des Nilszuü
entdecken. hm Auszuge von Sam. Suam. a. d.
Engl ZE;/amgen. 1792. 2 Theile. 8.
254. 4ndreas SPARRMANN. Anaccount of a journey
intro. Africa from the Cape of Good-Ilope. Philo-
soph. Trans. vol. 69. p. 38-4».
Resa till Goda Hopps-Uden , sódra pol-Kretsen
och omkring jerdkiotet, samt till Hottentott-och-
Caffcr-landen , áren 1772-1776 Stockholm. 1783.
2. vol. 8.
Reise nach dem Vorgebirge der guten Hoffnung,
den südlichen Polarlándern und uin die Welt ,
haupisüchlich aber in. den Làadern der Hotten-
iotten u. Kaffern , frey übersetzt von Chr. Heinr:
GROSKURD , mit einer Vorrede von G. FonsTER.
Berlin. 1784. 8.
À voyage to the Cape of Good-Hope, towards
the antarctic polar eircle , and roand. the world,
but chiefly in to the country of the Hottentots
and Caftres. London. 1785. 2 vol. 4.
555. PTFliam PATERSON , Anarative of four journeys
into the couutry of the Hoitentots , aud QCaffra-
ria, in the years 1777 , 78 , 79. London. 1789 4.
5236. PF. le VAILLANT , Voyage dans intérieur. de l'Afri-
que, par le Cap de Bonne-Esperance , dans les
années 1780 - 1785. ;Paris. 1790. 2 Vol. 8.
Reise in das Innere von Aírika , von 1780 - 85.
Aus d. Franz, frankf. 1790. 2 Th. mit Kupf. 8.
d. Jfricae. d) ua IH
Second voyage dans l'intérieur de l'Afrique par
le Cap de Bonne- Espérance , dans les années
1783- 1785. ib. an. 3. 3 Voll. 8. tabb. aen. 18.
Neue Reise in Afrika von 1783 -— 1785 , aus dem
Franz. von JoAL. Reinh. FoRsTER, mit Anm.
Berlin. 1796. 2 Theile. 8. mit Kupfern.
S. auch Magazin von n. R. Vol.
237. Muwco-Pank , Voyage dans l'intérieur de l'Afri-
que. 1797.-1798. trad. de l'Anglois. Harburg.
180o. 2 Voll. 8. avec 1 carte.
238. BAnnow's Reisen in das Iunere von Südafrica.
1797. 1798.
Aus d. Engl. mit Anmerk, und einer Charte,
Leipzig. 1801. 8.
239. HonNEMANN, Voyage dans l'Afrique septentrio-
nale, depuis le Caire jusqu'à Mourzouk , suivi
d'éclaircissemens par Rennell, trad. de l'Angl.
et augment. de notes. Paris. 1803. 8.
240. P. $. LICcHTENSTEIN , Reise in das Innere von
Africa. Berlin. 1910. 8.
Insularam fricee/ adjacentium.
341. RYE, an excursion. to the Peak of Teneriffe in,
1791. London. 1793. 4.
242. Richard BoorHBY, À brief discovery or description
of the Island of Madagascar. ( 1644. )
Lord Oxford's Collection of voyages. Vol. 3.
9
114 9. Topographt
243. MonrssoT , Relation du voyage que Francois CAv-
CEE à Íait à Madagascar, uisles adjacentes et
coste d'Afrique. Relations véritables de VIsle de
Madegascar. Paris. 1651. 4. p. 1 - 193.
244. Elienne de FLAcounT, Histoire de la grande isle
Madagascar. Paris. 1601. 4. tabb. aen.
24b. Robert Dmv1s , Madagascer, or journal during
fifteen years captivity in that Island. Zozdon.
1729. €. tabb. aen. 8.
246. (Bernardin de SA1wT-PirnnE), Voyage à l'sle de
France, àlVisle de Bourbon, au Cap de Bonne-
Espérance eic. 2znsterdam. 1773. 2? Vol. $8.
247. J. G. M. Bory de Sr.-VrNcENT , Voyages dans
les quatre principales iles des mers d'Afrique,
Paris, XI. — 1804. 5 Voll. 8.
Fn Extrait V. MiLLIN , Magazin encycl. 1805.
Mars. Tom. Il. p. 85- 123. les découvertes en
histoire nat. n'y sont pas citées.
2/48. Esusprw. Essais sur les isles fortunées et l'an-
tique Atlantide, ou précis de l'histoire générale
de lArchipel des Canaries. Paris. 522 pagg. 4.
avec figg. Chap. V. sur lhistoire naturelle des
Canaries e particulierement sur celle de Téné-
riffe.
2419. André Pierre LgpRU , Voyage aux iles de Téné-
riffe, la Trinité , Saint- Thomas , Sainte- Croix et
Porto-Ricco exécuté par ordre du Gouvernement
francais , depuis le 3o Sept. 1796 jusqu'au 7
-
e. Americae 115
1
Juin 1797, ouvrage accompagné de notes et d'ad-
ditions par M. Sonnini.
Tom. I. XLVII. 316.8.
IL. 324. S. 8.1810.
Gótting. Ànz. 1811. Jun. n. gr. p. 9o4 etc.
250. Driefe von der Insel Teneriffa, Brasilien , dem
Vorgebürge der guten Hofínung und Ostindien;
aus dem engl. der Misu. Kindersley. Leipzig.
1777.0:
251. Noticias de la historia general de islas de Canaria,
| par Doz Joseph de WViERA y CLAoJo. En Ma-
dm. Mob. L-IIL. 1521.78.
252. Détail d'un voysge fait au Pic de Teyde connu
plus généralement sous le nom de Pic de Tene-
riffe, en r754. in Rozier Journal de physique
1779. Févr. S. 129.
e. AMERIGC K.
253. Jac. Theodorici de BRvy America, Jrancof. fol.
T. I- XIV. 1590 - 1627.
254. Nieuwe Werelát, of beskrivinghe van Wesuündie,
door J. de LaET. Leid. 1625. fol.
| 255. Recherches philosophiques sur les Américains, par
ap de Pv aBenmom. DIL 1768. 8.
Philosophische Untersuchungen über die Amerika-
ner. Berlin. 1769. Th. I. II. 8.
256. Dissertation sur l'Amérique et les Américains, con-
tre les recherches philosophiques de Mr. de
P * * par Dom. PERNETY. à Berlin. 1770. 8.
CES
116 o Topographz
257. Défense des recherches philosophiques sur les Àmé-
ricains, par. Mr.de P...à Berlin. 1770. 8.
258. Examen des Recherches philosophiques sur l'Améri-
que et les Américains, par Dom. PERNETY ; à
Berlin 'T. Y. II. 1771. 8.
259. De l'Amérique et des Américains par le Philoso-
phela Douceur. à Ber/iz. 1771. 8.
260. Don Felix de AzARA, voyages dans l'Amérique mé-
ridionale, publiés d'aprés les manuscrits de l'au-
teur par C. A. WALCKENAER avec des notes par
G. Cuvier et llhist. nat. des oiseaux du Para-
guay par SoNNINI. Paris. 1809. 4 vol. 8. avec
atlas 4 mai.
361. A voyage towards the Northpole undertaken by
his Majesty's command 1773, by Const. Johm
PnuiePs. London. 1774. gr. 4
Àus dem Fngl. übers. mit Zusátzen und Anmer-
Luugen von Sam. ENGEL. Bern. 1777. gr. 4.
262. Hans EGEDE, gamle Grónlands nye perlustration.
Kiobenh. 1729. 4.
Vermehrt 1741. 4.
Hans EG6EDE Beschreibung und Naturgeschichte
von Grónland; übers. durch JoA. Georg Krü-
ziiz 1763. descript. ct hist. nat. du Grónland
trad. en franc. 1765. 8. avec fig.
265. Friedr. ManTIN's Spitzbergische oder grónlándische
Reisebeschreibung. Harnburg. 1675. 4.
264. Da». CRANZzEN's Historie von Gróuland. Barby. 8;
Th. I. II. 1765-1770.
e. dmericae. Il17
265. À voyage to Hudson's bay in the years 1746 and
1747. by Henr. ELLis. London. 1748. 8.
Heinr, Ett1s Reise nach Hudsonsbay. Góftin-
gen. 1750. 8.
Gottingisch. Samml. von Reisen. B. r.
266. En resa til Norra Amerika, pa kongl Swenska
267.
268.
269.
270.
Vetenskaps | acalemiens Befalning och Publici
kostnad fórrátted af Peer KALM. Stock. 8. T.
I-HI. 1753-1761.
Peter KALM's Reise nach dem nórdlichen Àme-
rika. Góttingen, a. B. 1-3. 1754-1764.
Gótüing, Samml. von Reisen. B. 9-tr.
Relation du voyage de Port-Royal d'Acadie, par M.
DIEREVILLE, à Aouen. 1708. 12.
übers. in Gótting, Samml. von Reisen. DB. 3.
Histoire et description générale de la nonvelle
France, par le P. de CnaRLEvoix. à Paris. 4.
T. I-III. 1744.
John , BARTRAM'S observations on the inbabitans
climate, soil, divers productions , animals ete,
made in h!s travels from Penusilvania to Onon-
dago, Oswego and the lake Ontario. Zozdon.
1751. 8.
Chr. LgrsTE , Beschreibung des brittischen Ame-
rica zur Ersparung der englischen Charten ,
nebst einer Specialcharte der meisten brittischen
Colonien. 7/olfenbuttel, 1778. 8.
118 o0 Topographt
271. J. CARVER, travel through the interior parts of
Northamerika in the years 1766-1768. London.
1779. gr. 8.
272. Travels through the midelle Settlements in North-
america in the year 1759 and 1760, with ob-
servàtions upon the state of the colonies, by
4he rever. Znder.BURNABY. London. 1775 gr. 8.
Reisen durch die mittlern Kolonien der Englán-
der in Nordamerika , nebst Anmerkungen über
den Zustand der Kolonien von M. ndr. BUR-
NABY, aus dem Engl. übersetzt mit Anmerkun-
gen und Zusátzen, (durch EsrrixcG) Hamburg.
1776. 8.
273. Description of Eastíflorida , by JV;J. Sronx, with
a journal kept by Johz BamgTRAM. Zondon.Ed.
3. 1769. gr. 4.
274. The natural history of Carolina, Florida and the
Bahama- islands, by Marc. CarEsEY. London.
vol. I. II. 1721-1743. gr. fol.
Marc. CaTEsBY, Beschreibung von Carolina , Flo-
rida und den Bahamainseln. Nürnberg. 1767. fol.
275. Lion. CHALWMER's account of the weather and de-
scases of Soulhcarolina. Zozd. 1776. 8.
276. Migu. VENEGAS S. T. historia natural y civil de
la California. Madri. Tom. I- III. 1757. 4.
Natürliche und. bürgerliche Geschichte von Cali-
fornien. Lemgo. B. 1-3. 1769 - 7o. £.
277. Histoire générale des isles Anulles par du
TERTARE. à Paris. 1654. 4.
e». dmericae :IQ
278. Voyages aux isles Antilles, par le P. LaBaT. à
Paris, Tom.l1- VI. 1721. 12.
279. Hans STOANE' s Voyage to Jamzica , Madera, Bar-
bados etc. Lozdon. 1707 -27. 2 Voll. fol.
28o. Patr. BRowNE, The civil and natural hisiory of
Jamaica. London. 1756. fol.
28:1. Griffh HvcnrEs, The natural history of Barba-
dos. London. 1750. fo].
282. Rich. Lrcow , Natural history of Barbados. Loz-
don. 1657. fol.
283. Thibault de CHANVALLON, Voyage à la Martini-
queo dams. 1263. pis, f
284. Essai sur lhistoire naturelle de l'isle de St. Do-
mingue avec les figures en taille- douce , ( par
NricoLsoN). Paris. 1776. 8.
285. Considérations de l'état présent de la colonie frau-
coise de Saint-Domingue par M. H. Dr. Paris.
1777* 2 V oll. 8.
Betrachtung über den gegenwártigen Zustand der
franzósischen Colonien von St. Domingo ; über-
setzt von J. A. Engelbrecht. Hamburg. 1779.
2 Noll 8.
286. Nouvelles considérations sur Saint-Domingue. à Pa-
hi9. 1778.2. Voll. 8:
287. C. G. 4. OrprENponmnr's Geschichte der Mission
der evangelischen Erüder auf den caraibischen
Inseln S. Thomas, S. Croix , und S. Jean ; her-
ausgegeben durch J. Jac. BossART. Zarby. ian
3 Voll, 8
140 o Tepographi
488. Gonzalez Hernandez de OviEpo , historia gene-
| ral y natural de las indias islas y tierra ferma
del mar Oceano. Toledo. 526. fol.
489. Franc. HrRNANDEZ de la naturaleca y virtudes
de las arboles, plantas v animales de la nueva
Espana en especial de la provineia de Mexico.
Mexico. 1615. 4.
390. EyuspEM Nova plantarum , animalium et minera-
lium regni mexicani historia. Aor. 1626. fol.
29r. Jo. Euseb. NvmEMnERGII Filosofia curiosa y te-
soro de maraviglis de la naturaleca. Madrit.
1637; 2 Voll. 8.
292. EJUspEM historia nature maxime peregrine in.
]l XVI distincta. ziz/we»p. 1635. fol.
293. ^ni. de HgRRERA , descriptio Indiz occidentalis.
Amstelod. Y622. fol.
294. Philip BALD4EUs, Description of the East- India,
coasts of Malabar and Coromandel, as also of the
isle of Ceylon.
CuvncHILL's Collection of Voyages. Vol. 3. p.
509 — 793.
295. SrRACHAN , Observations made in the islands of
Ceylon.
Philosoph. Transact. Vol. 23. n. 278. p. 1094-1096.
n. 282. p. 1248-1250*
296. Jos. GUMILLA , El Orinoko illustrado e defendito.
en Madrit. 1741 - 45. 2 Voll. 4.
Histoire naturelle de la Hollaude équinoxiale,
ou de Surinam, par le P. FrRMIN. zímsterd.
1765. 8.
497
e. "dmericae. 121
298. Description générale historique et géographique de
la Colouie de *urinam. Znsterd. 1769. 2 Voll. 8.
Deutsch. Berlin. 1775. 2 Voll. 8.
4
299. Louis FEUILLÉE, Journal d'observations. physi-
ques, mathématiqnes et botaniques , faites sur
les cótes orientales. de l'Amérique méridionale
et daus les Indes occidentales, depuis l'année
1707 jusqu'à 1712. Paris. 1714. 3 Voll. 4.
Suite de Journal. 1715.
3oo. Pierre BARRERE , Essai sur lhistoire naturelle de
la France cquinoxiale. Paris. 174t. 12.
3or. EsuspEM , Nouvelle Relation ^de la France équi-
noxiale, Paris, 1742. 12.
Deutsch in den Gót/ing. Samml. yon Reisen, B. 2.
502. Edw. BANCROFT , Án essay on the natural history
of Gujaua in South- America. Zozdon. 1769. 8.
Naturgeschichte von Guiana. Frankf. u. Leipzig.
1769. 8.
3o3, BAzoN , Mémoires pour servir à l'histoire de Ca-
yenne et de la Guyane francoise, dans lesquels
on fait connoitre la nature du climat de cette
contrée, les maladies qui attaquent les Euro-
péens nouvellement 2rrivés, et celles qni ré-
guent sur les blancs et les noirs; des observa-
tions sur lhistoire naturelle du pays et sur la
cnlture des terres. Paris. 1777. 78. 2 Voll. 8.
3o4. Joh. 4 GCosTA, historia natural de las Indias:
Segilla, 1590. 4.
122 o0 Topographz
3o5. Pedro LozANO , descripcion chorographica del ter-
reno , rios, arbores y animales de las provincias
del gran Chaco. Cordub. 1753. 4.
306. de la CowDAM1iNE, Relation d'un voyage fait dans.
l'intérieur de l'Amérique méridionale depuis la
mer duSud jusques à la Guyone. Paris. 1745. e.
Deutsch in den Gó£tizg. Samrmn!. von Reisen. B. 2.
3o7. D. Jorgé JuaN y D. Antonio UrLo^ relation hi-
storica del viage de la America méridional, Ma-
drit. 1748. 4 Voll. 4.
3o8. 4nt. UrroA Notitias americanas , entre tinimen-
tos physicos sobra la americana meridional, y
la septentrional-oriental. Madrif. 1775. 4.
3og. Jean LEgRY , Vovage en la terre du Brésil, autre-
ment dite Amérique. à /a Rochelle. 1578. 8.
310. Guil. PrsowIis de medicina Drasiliorum liber, et
Geo. MancGRAAF de LrgpsTAT historia natura-
lis Brasiliz. 2fmszelzed. 1648. fol.
311; Jo. de LaET, historia naturalis Brasilie. Lugd.
1648. fol.
312. Tnrzzirn, Relation du voyage de la mer du Sud
aux cótes du Chili, du Pérou et du Brésil,
Paris. 1716. 4.
TaEgzien's Reise nach. der Südsee. 1749. 8.
313. Thom. FALKNER , À description of Patagonia and
the adjoining parts of South-America. Zozdon.
1774. 4
314. Dom. PeRNETTY, Journal historique d'un voyage
fait aux iles Malouines en 1763 eL 1764. Berlin.
1769. 2 Voll. 8.
e. "ddmericae. 125
315. Histoire d'un voyage aux iles Malouines. Paris.
1770. 2 Voll. 8.
316. MorrNA, Essai sur lhistoire naturelle du Chili,
trad. de lialien, et enrichi. de notes par M,
GnuvEL. Paris. 1789. 8.
fS TERRARUM AUSTRALIUM.
317 De BRossE, Histoire des navigations aux terres
australes. Paris. 1756. 2 vol. 4.
Hue referendi auctores jam commemorat. Z/,
DarRYMPLE. p. 92. n. 9. Jon. HiAWKESWORTH.
P. BI 7.0253. Georg et Reinhold FonsTER,
ibid, "
318. James CooxE, a voyage towards the southpole
and round the world performed in H. M.Ships
hesolubon and Aventure in the Years 1772-75.
to which is added Capit. Fourneaux narration of
ihe proceedings im ihe adventure during the se-
paration of the ships. Zozdoz. 1777. 2 vol. 4.
Tagebuch von Capit. Koox's neuster Reise um
die Welt in die sádliche Hemisphere in den Jah-
ren 1772-75, nebst dem Tagebuche von Lieut.
FounNEAUX Reise u. s. w. À. d. Engl mit E,
D. EsELING's Geschichte der Entdeckungen in
der Südsee und Geographie des fünften Welt»
theils. 1 Th. Zeipzig. 1770. 8.
319. -4ndr. SPARRMANN , om den tilváxt och nytta,
som Vetenskaperne i allmánhet, Sárdeles Natu-
124 o9 Topographi
ral-Historien , redan runnit och ytterligare kun-
na vinna genom undersokningar 1 Sóder-hafvet.
Stockholm. 1778. 8.
320. TRasrrn, Description or acccunt of the islands,
lately discovered in the soutbsea, with some
account of the country of Camtschatka. Londoz.
1777. 8.
321, SowNERAT, Vovage à la nouvelle Guinée, dans
lequel on trouve la description des lieux , des
observations physiques et morales, et des details
relatfs à Vhistoire naturel'e dans le regne ani-
xal et le regne végétal. o. 1776. 4.
Tieusch durch EBELING. 1777. 4.
322 FonnrsT, Voyage to new Guinea and the Molluc-
cas from Balambangam during the years 1774-76.
London. 1779. 4.
323 PuriLiP's, Voyage to Botany-Pay, etc. London,
1789. c. figg. 4.
Deutsch in dem Magazin von neuen merkwürd.
Reisen. Band,
324 John WuiTE , Jornal of a Voyage to new South-
JVales with sixtyfive Plates of non. descript ani-
mals, birds, lizards, serpents, etc.
London. 1790., 4.
Deutsch in dem Magazin von nm. m. R. Band.
345 George VANCOUVER , À Voyage of discovery to
the north Pacific Ocean and round the world , in
which the coast of northwest America, has been
carefull examined and accurately surveyed , —
FK. Terrarum | australium. 135
performed in the years 1790 - 1795. London.
1798. 4.
Reisen nach den nórdlichen Theilen der Süd-See
wührend der Jabre 1790 - 1795. Aus dem Engl.
überseizt und mit Anmerkungen begleitet von
Joh. Fr. JVillh. HgRs2sT. Berlin. 1799. 2 Voll. 8:
S. Magaz. vou merkw. n. Reisen. Band 18. r9.
326. James WILSON , ÁÀ missionary voyage to the sou-
thren Pacifie Ocean performed in the years
1796 - 98. London. 1799. 4.
Missions Reise in das südliche stille Meer, un-
ternommen in den Jahren 1796-98 mit dem
Schiffe Duíf. Aus dem Engl. mit Anmerk. vou
CANZLER. Berlin. 1800. 8.
S. Magaz. von merkw. n. Reisen. B. 721.
Nihil fere ad historiam naturalem attulit.
327. Eberh. Jug. VVillh. von ZIMMERMANN , Australien
in Hinsicht der Erd- Menschen- und Producten-
kunde, nebst einer allgemeinen Darstellung des
grossen Oceans, gewóhnlich das Südmeer ge-
nannt. Harburg. 1810. 1. D. 066 S. 8.
126 | E
X. MUSEOGRAPHI,
1. De rebus naturalibus colligendis , praepa-
randis , conservandis.
1, Brief directions for the easie. making, and preserving
collections of all natural curiosities for James
PrETIVER.
pag. 1. aert incisa. fol.
-—— — in operum ejus volumine secundo.
2. (Henry Louis Du HAMEL DU MoNCEAU.)
Avis pour le transport par mer des arbres, des
plantes vivantes , des semences , et diverses autres
curiosités d'histoire naturelle Paris. 1753. 2 de
édit. pag. 9o. 12.
3. (Tuncor.)
Mémoire instruüctif sur la maniere de rassembler ,
de préparer, de conserver, et d'envoyer les di-
verses curiosités d'histoire naturelle. Zy07. 1758. 8.
4. Joannes Gotthelf HERRMANN.
Dissertatio de odo cavendze corruptionis corpo-
rum naturalium in Museis. Resp. Zo. Dar. REI-
CHEL, Lipsiae. 1766. 4.
5. Iohn Reinhold YoRSTER.
Directions in what manner specimens of all Kinds
may collected, preserved , et transported to distant
countries ; printed with his catalogue of the ani-
mals of North America; p. 25-43. London. 1771. 8.
Beschreibung au was Weise allerley Arten Natu-
ralien gesammlet, aufbewahret, und nach ent-
10. JMuseographi. x37
legenen Làndern verschickt werden kónnen.
Beilin. Samml. 4 B. p.458-469.
6. (Iohn CoaKley LzTTSsOM.)
The noturalisUs and traveller's companion , contai-
niug instructions 'for discovering and preserving
objects of natural history. London. 1772. 8.
7. Johann lacob DossanT.
Kurze Anweisung Naturalien zu sammlen. Barby.
1774. 8 i
774: 9
9. ANON.
Breves instruccoes aos correspondentes da Acade-
mia das Sciencias de Lisboa, sobre as remessae
dos productos e noticias pertencentes a' historia
da natureza, para formar hum Museo nacional,
Lisboa. 1781. 4.
9. Thomas DaAvIES.
Some instructions for collecting and preserving
the various productions of Plants, Animals,
Minerals , Vegetables, Birds, Insects, and sub-
jects of natural history. pag. 15. 8
io. E. DoNovaw.
Instructions for collecting and preseving various
Subjects of natural bistory ; as Animals , Birds,
Repüles , Shells , Corals, Plants. etc.
London. 1794. 96. pag. 8. cum. 2 tabb.
11. Dr. Joh. Jacob RowER.
Anleitung alle Arten natürlicher Kórper als Sáug-
thiere, Vogel, Amphibien, Fische , Pflanzen u. s.
w. zusammceln und auízubewahren; nach Donoyan's.
120 10. Museographu.
Instruction. mit vielen Abanderungen u. Zu-
saizen frey bearbeitet.
Zürch. 1797. 255 pag. 8. c. tabb. a.
15. Karl Phil Christ. STgYN.
Handbuch des Zubereiiens und Aufbewahrens der
Thiere aller Classen , welche für Naturalienka-
binette bestimmt sind 5 enthaitend die Metboden
des Bürgers NirkoLas , der Herren SCHAUMBURG
und HoFFMANN.
Frankfurt. a. Main. 1802. 159 pag. 8. c. tbb. 2. aen.
Methode des Herrn Nofintendant ScHAUMBURG
die Thiere verschiedener Classen auszustopfen
und auízubewahren. 46 pgg.
9. lMusei instructio,
13. Dan. Guil. MoLLERo,
Praside, Dissertatio de Technophysiotameis, Resp.
Frid. Sig. WURFFBAIN.
Altidorfii. 1704. 4. pag. 60.
14. Joh. Dan. DENSO
Von Anulegung einer allgemeinen Kunst-und Natu-
ralienkammer 5
in sein. Deitrag. zur Naturk. 6 St. p. 431-488.
15. Carolus LYINNZEUS.
Disertatio : Instructio Musei rerum naturalium,
Resp. Da». HurtTMAN Upsaliae. 1753. pag. 19. 4.
——- Amanit, Academ. vol. 3. p. 446-464.
16.
17.
18.
19.
20.
2I
10. IMuseographi. dao
MADONETTI.
Discours sur l'utilité des cabinets d'histoire natu-
relle dans un Etat , et principalement en Russie,
( Pétersbourg ? ) 1766. plagg. 2i. 8.
Immanuel Karl Heinrich BORNER.
Von der AÀnlegung und Anordnuny eines ókono-
mischen Naturalien - und KuNsSTKABINETS.
in sein. Samml. aus der Naturgesch. 1 Th. p.
368-395.
ANON.
Verhandelng over de Kabinetten van natuurlyke
zeldzaamheden.
Geneeskund. Jaarboeken , 4 Deel, p. 105-125.
ÀNON.
Handbuch bey AwonpNvNG und Unterhaltung mna-
türlicher Kórper in Naturalienkabinetten, — Leip-
zig. 1794. 8. 372 pag. aen. 4.
lohann BECKMANN.
Naturalien sammlangen.
in sei. Beytr. zur Geschichte der Erfind. 2
Pand, p. 364-39r.
—-—— Collections of natural curiosities.
in his Hist. of inventions, vol. 2. p. 45-64.
Gottheif. FISCHER.
Sur l'utilité des collections publiques pour lins-
truction en général, etsur l'influence de l'étude
de la nature sur la culture de l'esprit en par-
ticulier.
JMMoscou. 1805. 4-
130
22.
?
Je
BD
24.
25.
qi. RON 7 *
io. Atuscographi.
3. JMusea varia.
Pierre DoR&LE.
Roolle des principaux cabinets curieux , qui se
voyent ez principales villes de l'Europe ; dans ses
rareiés de Castres, p. 124-131.
Iohan Daniel MAJOR.
Unvorgreitiiches Bedenken von Runst and Naturalien-
Kammern in. America und. Asia, Vorstellung et-
licher K&unst- und Naturalien- Kammern in Afri-
ca, und an Grinzen Europz. Vorstellung et-
licher Kunst- und Naturalien- Kammern in Italien,
Impr. cum Valentini Museo Museorum. Vol. I.
Frankfurt a. Main. 1704. 76 pagg. fol.
Michael Bernhard W ALENTINI
Verschiedene Kunst - und Naturalien-Kammern,
welche entweder rar zu bekommen , oder gar
nicht im Druck sind. Impr. cum ejus Museo Mu-
seorum , Vol. 2. pag. Li6.
Joannes Christianus KUNDMANN.
Promtuariam rerum naturalium et artificialium
Y ratislaviense.
Vratislapiae. 17260. 4. p. 1- 88, varia musea Vra-
lislaviensia 5 pag. 99 - 364 , museum auctoris.
26. Caspar Frid. NEICKELIUS. ( EINKEL )
Museographia , oder Anleitung zum rechten Be-
griff und nützlicher Anlegung der Museorum ,
oder Raritàten - Kammern , mit Zusátzen und
dreyfachen Anhang vermehret von Jo. KANOLD.
Leipsig wu. Breslau. 1727. 4064 pagg. 4.
10. Museographi. 131
27. Franciscus Ernestus BRüCKMANN.
Epistola itineraria 3» ( Centuriz. ) sistens me-
morabilia Musei MhRitteriani.. JVolffenbuttelae.
1743. 4. pagg. 16. tabb. aen. 2.
Epist. itineraria 5o memorabilia musei Lesseriani
sistens.
pasg. 10. tabb. aen. 2. 1735.
Ep. it. 57, 58, 59, sistentes sciagraphiam musei
Bruckmanni. pagg. 12 , 8 et 8. 1757.
Rariora musei Ott. Joach. Auhalt,
Ep. 10532, Gent. 2. p«:94 — ro».
Thesaurus rerum naturalium Comitis Johannz So-.
phis (de Hohenlohe). Epist. 49. p. 524 - 532.
Museum Oloffianum. Epist. 66. p. 737 - 750.
Cimeliotheca , Mus. antiqui. nec non nummo-
phylacium regium Berolinense. Ep. 70. p. 873-
$91.
Museum Orpbanotrophii Halensis. Ep. 79. p. 1010-
1025.
Museum Dresdense. Ep. 88. p. 1124 - 1136.
De Museis Lipsiensibus, Ep. 14. Cent. 3. p. 144-187.
Rariora Musei Brückmanniani. Ep. 5o. p. 575-581.
Memorabilia Ratisbonensia. Ep. 6o. p. 795 — 818.
(p. 818- 814. , rariora variorum museorum Ra-
tisbonensium. J
De Bibliothecis ac. Museis Noribergensibus. Ep. 63.
P. 942 m 857.
Bibliothece ac Musea Cobergensia. Ep. 65. p. 863-
868. |
LE
192 io. MMuseographi.
De Museis Lycopolitanis. Ep. 69. p. 928 - 940.
Rariora Musei Schmidtiani. Ep. 72. p. 964 - 966.
Memorabilia Vallis Salinarum, Ep. 73. p. 967-981.
(Rariora Musei Ducalis Guelpherbytani in Salzdal.)
4. -ngliae.
28. Nehemiah GRrw.
Museum Regalis Societatis , or a catalogue and
description of the natural and artificial rarities
belonging 1o the Royal Society , and preserved
at Gresham College. Zozndoz. 1681. fol. pags. 386.
tabb. aen. 22. prater anatomen comparatam in-
iestinorum.
1
20. ÀÁNON.
The general contents of the British Museum.
London. 1762. 9 edition. 210 pagg. r2.
Britisches Museum nebst der Beschreibung der
Naturalien - und Antiquitáten - Cabinets des Rit-
ters Hans SLOANE. Aus dem Engl. übersetzt.
Berlin. 1764. 8.
3o. John and Andrew vAN Rmspyk.
^ Museum Britannicum , being an exhibition of a
great variety of antiquities and natural curiosi-
ties, belonging to the British Museum. Zozdoz.
1778. fol. pagg. 94. tabb. aen. 3o:
31. John 'TRADESCANT.
Museum Tradescantianum , or a collection of
rarities presenced at South - Lambeth neer Lon-
don. London. 1656: 183 pagg. 8.
10. Museographi. 135
32. James PETIVER.
Musei Petiveriani centuria prima , rariora natu-
r» continens, viz. animalia, fossilia , plantas,
ex variis mundi plagis advecta , ordine digesta,
et nominibus propriis signata,
Londini. 1695. 8. pagg. i5. tab. aen. r.
Centur. 2 et J. pag. 16 - 28. tab. aen. 1, 1698.
Centur. 4 et 5. pag. 33 - 4». 1695.
6 et 7. pag. 49 - 64.
8 65 - 8o. 1700.
9 et 1o. 81 - 93. 1703.
Omnes in Volumina tertio operum ejus.
35. Peiiveriana , seu naturze collectanea , domi foris-
34.
C
|]
*
36.
que auctori communicata. London. t - 3. 1716-
1717. fol. :
Volumine secundo Operum ejus.
À campanion to the Museum , late Sir: zsZoz.
LEvER'S
Part r. pagg. 53. tab. aen. 1. London. 1790. 4.
Musei Leveriani explicatio anglica et latina opera
et studio Georg. Sgaw. s. l. impr. Jac. PAR-
KINSON. 1792. 4.
Robertus SIBBALD
Auctarium Muszi Palfouriani e Muszo Sibbal-
diano, sive enumeralio et descriplio rerum ra-
riorum , quas Rob. Sibbaldus Academiz Edin-
burgene donavit.
Edinburgi. 1697. 8. 216 pagg..
124 10. M uscographi.
37.
38.
39.
40.
AP
5. Belaici foederati.
Description générale naturelle et historique des
plus rares et des plus merveilleuses productions
de la nature, qui se trouvent dans le riche
depót du Prince d'Orange. par 44. VosMAER.
Amsterdam. 1767. 4. etc.
Res curiose et exotico in ambulacro horti acade-
mici Lugduno - Datavi conspicuz.
V. Valentini Museum Museor. Pars 2. Append'
p. 21725.
À Catalogue of all the cheifest varities in the pu-
blik theater and Anatomie - hall of the Univer-
sity of Leiden. Zeiden. 1683. 4.
À Catalogue of rarities , which is to be seen in the
chamber of varities belonging to. the faurous
physik carden at Leyden. plag. 1. Ànno 1737. 4.
Catalogus rerum memorabiliam , qux iu "Theatro
anatomico Academic , que Lugduni Batavorum
floret, demonstrantur per Franciscum, Scnuvr.
Lugd. Bat. 1726. pagg. 16. 4.
Catalogue de ce qu'on voit de plus remarquable
dans la chambre de l'anatomie publique de l'uni-
versité de la ville de Leyde, par Frangois
ScRUYL. pags. 16. ib. 1755. 4.
A Catalogue of all the cheifest rarities in the pu-
blick Anatomie - hall of the university of Ley-
den, by Jo^n ÉYSENDRACH. pagg. 16.
ibid. 1753. 4.
1o. Museographi. 135
42. Descript. de la chambre de raretez de la ville
d'Utrecht , par Nicol, CHEVALIER. Ufrechft.
1707. fol.
43. Levinus VINCENT,
Wondertoncel der nature , zeopent in. eene Korte
beschryvinge der hooíddeelen vande byzondere
zeldsaamheden daar in begreepen.
Amsterdam. 1706. 4. pagg. 3o.
Het tweede deel, of vervolg vau het wondertoo-^.
neel der natuur, ofte een korte besehryvinge zo
van Dieren , als van Hoornen , Schuipen, enz.
von de welke een zeer groote meenigte word
bevat in de Kabinetten. van. Z. VINCENT. zm-
: (y eO. *
sterdam. 1715. 4. pagg. 279. tabb. aen. 8.
Jzenchus tabnlarum , pinacothecarum , atque non-
nullorum cimeliorum, in Gazyphylacio Zee
ViNcENT ; latine et gallice. Haorlemi. 1719. 4.
pagg. 52. tabb. aen. 9.
Rorte besehryving van den inhout der cabinetten
begreepen in de rariteitkamer , of wwondertooneel
der Natuur, van £L. VINGENT.
A. ibertus SERA.
Locupletissimi reram naturalium thesauri accu
rala descriptio, et iconibus artificiosissimis ex-
pressio , latine et gallice.
Tom. 1 — 4. ztmstelaedami, 1734 - 1765, fol.
45. Museum Gronovianum , sive index rerum natu-
ralium et arte factarum qnas sibi comparavit
L. T. GRoNoviUS. Lugd. 1778. 8.
126 ro. JMuseographi.
46. Catalogue systématique du Cabinet d'ornithologie
et de la collection. de Quadrumanes de C. 7.
TrEMMINCcE. Zmsterdam. 1807. 8. 270 pagg.
Notes des oiseaux doubles etc. 34 pagg.
6. Galliae.
47. OEuvres de Burrow et de DAvBENTON concernant
les objets du cabinet du Roi.
48. Adresses et projet de réglemens , présentés à l'as-
semblée nationale par les Officiers du Jardin
des plantes et du Cabinet d'histoire. naturelle.
Paris. 1790. pagg. 8o. 8.
49. Décret dela convention nationale , du t0 Juin 1793,
relatif. à l'organisation du jardin national des
plantes et du Cabinet d'histoire naturelle sous
le nom du Muséum d'histoire naturelle. in-49.
V.;.G. FiscHER JXNational- Museum zu Paris.
Vol. t. p. 492 et sqq.
50. Áutre décret concernant l'agrandissement du Mu-
séum , du 21 Frim. lan 3.
V. G. FISCHER ib. p. 500. et sq.
51. Das Nationalmuseum der Naturgeschichte zu Paris 5
von seinem ersien Ursprunge bis zu seinem
jetzigen Glanze geschildert , von — Goz/Ae/f. F1-
SCHER.
Frankfurt a. Main. 1. B. 1802. 547 pagg. 89.
2 Band. 422 pags. mit 6 Kupfer und einem
Plane.
10. Museographi. 197
52. Notice historique sur le Muséum d'histoire na-
turelle par .4.. Z. JusstEU.
X. Annales du Mus. dhist. nat.
Tom. 1i. p. 1 - 14. depuis sa fondation jus-
qu'en 1643.
Tom. 2. p. 1 - 16. depuis 1643 - 1683.
Tom. 3. p. 1r- 17. —— 1682 - 1718.
Tom. 4.p. r-19. —-— 1718- 173g.
Tom. 6. p. 1- 20. —— 1739- 1760.
Tom.1i. p. 1- 41. —— 1700 - 1788.
53. Mémoire sur plasieurs morceaux d'histoire natu-
relle, tirés du cabinet du Duc d'Or/éans , par
Jean Etienne GUETTARD , Mém, del'Acad. des
Sc. de Paris. 1753. p. 369 - 400.
54. Catalogue systématique et raisonné des curiosités
de la nature et de l'art, qui composent le ca-
binet de Mr. Davila.
Paris. 1767. 3 Voll. 8. c. tabb. aen.
7. Germaniae.
55, Kurzer Entwurf der Kónigl. Naturalienkammer zu
Dresden. deutsch und franzósisch.
Dresden u. Leipzig. 1755. 4. tabb. aem. 2.
56. Nachricht von dem Naturalien - und Kunstkabinet
des Herzogs zu JVeimar; n Johann Sam.
ScunóTER's Journal. 5 Band. p. 498-506.
6 band. p. 596 - 41:0.
158 10. Museographi.
57. Beschreibung des Hochfürstlichen | Nataralienkabi-
nets in Meerspurg. Bregenz. 1796. 25 pagg. 8.
58. Ign. v. Bomnw , Iudex rerum nmaturalhlum musei
Caesarei J'indobonensis. Viennae. 1778. P. t. 9.
59. Neue Einrichtung der K. K. Naturaliensammlung
zu Wien, herauszegeben von 44. Srürz. Mit
5 geslochenen Grundrissen. JP ien. 1793. 8.
60. Goftorffische Kunstkammer, von 4d. Olearius.
' — Schleswig. 1674. 4. 8o pagg. 37 tabb. aen.
61. Fasciculus rariorum et aspectu dignorum vari ge-
neris, qux collegit et. suis impensis zri ad vi-
vum incidi curavit. Basilius BESLER. ( 1616.)
tabb. aen. 24.
Gazophylacium rerum naturalum — nunquam
hactenus in lucem editarum , fidelis cum figuris
neis ad vivum incisis reprasenlalio, opera
Michaelis Ruperti DESLERI.
1642. Tabb. aen. 24.
—-—— Leipzig, 1733. fol. tabb. aen. 25.
' Rariora musei Besleriani, qus olim Basilius et
Michael Rupertus Besleri collegerunt , zneisque
tabulis ad vivum ine!isa evulgarunt, nunc com-
mentariolo illustrata a JoAhanzze Henrico Locm-
NERO, denuo luci publiez commisit Michael
Fridericus Lochnerus. 1:716. fol.
112 pagg. tabb. aen. 4o; quarum 24 ezdem ac
Basilii Besleri super dicte.
10. Museographi. 159
62. Museum Brackenhof/?rianum delineatum , a. Jof.
Joch. BRACKENHOFFER. -rgertorati. 1677. 4.
— NWalentini Museum Museorum P. 2». append.
p. 69 - 8r.
Museum Zrackenhofferianum , das ist Eeschrei-
bung aller sowobl natürlichér als kunsireicher
Sachen, welche. sich in weyland Hru. Elie
Prackenhoffers hinterlassenen. Kabinet be(inden.
Strassburg. 1683. 160 pagg. 8.
63. Beschreibung derer raren und auslándischen Sa-
chen , so bey Hrn. Gottfried Nicorar zu Wit-
tenberg befindlich von Christian VY ARLITZ.
Valentini Museum Museorum P. 2. append
p. 981-95.
Museum curiosum auctum, oder neu verbesserte
Beschreibung derer raren und auslàndischenSa-
chen, so zu be(inden bey Hirn. Cristian Nr-
COLAI.
JVittenberg. 4. plagg. 7.
64. Abrahamus V ATER.
Catalogus variorum exoticorum qua in Museo suo,
brevi luce exponendo, possidet A. Vater.
JVittembergae. 1326. 4. 16 paeg.
65. Christian August. LANGGUTH.
Eine kurze Beschreibung seiner naturhistorischen ,
ókonomischen , physischen und medicinischen
Sammlung.
( JFittenberg. ) 1802. 18 pagg. 8.
140 10. Museographi.
66. Von einigen Seltenheiten in dem Kabinette— des
Hrn. Erbprinzen zu Schwarzburg- Rudolstadt und
des H. G. K. v. Brockenburg3 von J. Sm.
SCHRÓTER.
S. den Naturforscher. 25 St. S. 157 - 69.
67. Naturalien - Kabinet in dem Minoriten - sogenann-
ten Franciscener - Kloster zu Würzburg , ge-
sammelt und geordnet von Bonayita BLANK.
JVürzburg. 1795. 188 pagg. 8.
68. Verzeichniss der Naturalien meines Kabinets, be-
sonders aus dem Thierreiche, wehrentheils in
Weingeist , mit naturhistorischen Anmerkungen,
Nachweisung des Systems und Anzeige der be-
sten Abbildungen, von J. 44. Ephr. GOTZzE.
Leipzig. 1792. 8. pagg. 8.
69. Johann Heinrich VLtNk.
Index Musei Linkiani , oder kurzes systematisches
Verzeichniss der vornehmsten Stücke der Lin-
kischen Naturaliensanmlung in Leipzig.
Leipzig. 1783 - 1787. 3 Theile. 8.
7o. Museum Zeskeanum , auctore D. L. Gustap KAR-
STEN.
*
Lipsiae. 1789. 2 Voll. 8f e. figs. colorat,
71. Museum Goffvaldianum , sive Catalogus rerum
rariorum , collectarum a Christophero Gottwal-
dio, et Joh. Christoph. Gottwaldio.
Gedano. 1714. plagg. 2;. 8.
2
HELNET:IZ/ZE
52. Muezi Eliae BERTRANDI conspectus, dans son Recuei]
de traités sur l'histoire naturelle. p. 497-508.
ro. Museographi. 1 4t
73. Das Museum der Naturgeschichte Helvetiens in
Bern, oder Beschreibungen und Abbildungen
der merkwürdigsten Gegenstánde , die in den
naturhistorischen Sammlungen auf der Biblio-
iheks- Gallerie in. Bern enthalten sind, von
Friedrich MEISNER.
Bern. 1807. No. 1. 2.
DI MLT7E,
74. Museo Cospiano , annesso a quello del famoso Ulisse
Aldrovandi , e donato alla sua patria dall ill.
Sig. Fernando CosrPri; descrizzione di Lorenzo
LEGATI.
Bologna. 1677. fol. 532 pagg. c. figg. ligno in-
cisis,
75. Museum Kircherianum , sive Maseum a P. Atha-
nasio Airchero in Collegio Romano Societatis
Jesu Jam pridem inceptum , nuper restitutum,
auctum , deseriptum , et iconibus illustratum a
Philippo BONANNI.
Romae. 1709. fol. 522 pagg. tabb. aen. nume-
rosissimse,
726. Enumeratio rerum naturalium , que in Museo
Zannichelliano asservautur.
Venetis, 1736. 4. 126 pagg-
77. Produzioni naturali che si ritrovano nel Musee
Ginanni m Ravenna.
Luca. 1762. 259 pagg. 4. tabb. aen. 15.
Museographi.
RUSSIZ.
78. Musei Imperialis Petropolitani Vol. i. P. 1. qua
"
8o.
continentur res naturales ex regno animali.
Petropoli. 1742. 755 pagg. 8.
Pars 2. qua continentur res maturales ex regno
vegctabili. 1745. 636 pagg.
Pars 3. qua continentur res naturales ex regno
minerali. 1745. 227 pagg.
Vol. 23. Pars i. qua continentur res artificiales.
m / 1 y
1741. .212 pagg.
Pars 2. qua conünentur nummi anliqui. 1745.
794 pags. ;
Pars 3. qua continentur nummi recentiores. 1745,
477 po28
Essai sur la bibliothéque et le cabinet de curio-
silés et d'histoire naturelle de l'Académie des
Sciences de St. Pétersbourg.
Petersbourgz. 1776. 254 pagg. 8.
79. Nachricht von den Naturaliensammlungen in St.
Petersburg. Aus J. Gli. GEonGr1's Beschreibung
dieser Residenzstadt. S. Mag. für die Naturhi-
storie aus der Phys. und Naturg. VII Band,
A. St. S. 160- 7r.
Gotthelf FiscHER.
Muséum d'histoire naturelle de l'Université Im-
périale de Moscou.
Moscou. 1906. c. tabb. aen. 119 pagg. 4.
10. AMuseograph:. 143
Description des objets rares du Muséum de l'Uni-
versité Imperiale de Moscou. Moscou. 1810. fol.
c. tabb. aen. color.
Muséum - Dem:doff.
Jom. tr. Moscou. 1806. 275 pagg. 4. Catalogum
Bibliothecz continet.
Tom.
t2
— — — oo pagg. Mineralia et
Petrificationes exponit.
Co
Tom. — — 1807. 33o pagg. Vegetabilium
et animalium collectionem continet,
S MN ISO i5
81. Laur. DALK.
Diss. sistens Museum Adolpho-Fridericianum sea
Museum principis Adolphi Friderici. — Upsaz.
17406. 4.
LisNzsi Amen. Acad. T. 1. diss. 19.
82. Carolus LiNNzEUS.
Museum -4do/phi Friderici Regis : Hans Mjts 4do//$
Frideriks Naturalie Samling. Stockholm. 17494
fol. ma].
Museum Zudopicae Ulricae Regine Suecorum.
Holm. 1:764. 8.
83. Carolus Petrus 'TRUNRERG.
Museum naturalium. Academiz Upsaliensis. ( Dis-
seriationibus Academicis. )
Pars 1. Resp. Frid. Wilh. Radloíf. Upsaliz. 1787. 4.
2. Resp. Laur. Magn. Holmer. p. 19 - 32.
3. Resp. AÀnt, Gust. Ekeberg. p. 33 - 42,
144 10. Museographi.
Pars 4. Resp. Petr. a Bjerkén. p. 45-58. tab. aem. r.
5. Resp. Ol. Gallén. p. 59 - 68.
6. Resp. Car. Gust. Schalén. p. 69 - 84. tab.
üen, Y. 1785.
7. Resp. Joh. Branuzell. p. 85 - 94. 1789.
8. Resp. Car. Er. Rademine. p. 95 - 106.
9. Resp. Joh. Mart. Ekelund. p. 135-140. 1791.
o. Resp. Har. Kugelberg. p. 141 - 164.
11. Resp. Joh. Petr. Sjóberg. p. 165-191. 1792.
12. Resp. Car. Alex. Lindblah. p. 93 - 102.
15. Resp. Nicol. Ferelius. p. 103 - 109.
14. Resp. Nicol. Mathesius. p. 111 - 120. 17935.
15. Resp. Magn. Hedrén. p. 121 - 129. 1794.
16. Resp. Sven Algurépn. p. 132 - 139.
7. Resp. Gabr. Sandsten. p. 140 - 153.
18. Resp. Car. Zetterstróüm. p. 157 - 161.
19. Resp. Sveno Eric. Albom. p. 165—172. 1796.
20. Resp. Carl Nordblad. p. 175 - 186. j
21. hesp. Joh. Berndison. p. 185 - 162. 1797.
22. Resp. Ge. Wahlenberg. pag. 208 - 226.
Appendix r. Resp. Jon. Lundelius. p. 111 - 120.
17015
2. Resp. Hans. Yman. p. 123 — 129.
3. Resp. Petr. Aspelin. p. 121 - 143.
v. 1794
4. Resp. Petr. Sundberg. p. 145— 150.
1796.
5. Resp. Eric. Gadelius. p. 103 - 108.
3
10. Museographi. | 145
84. Carolus LINN&US.
Museum Tessinianum , opera Comitis Caroli Cus-
tavi Tessin collectum , latine et. svethice.
Holmiae. 1753. 123 pagg. fol. tabb. aen. 12.
35 Caialogus gencralis seu. Prodromus indicis specialio-
ris rerum curiosarum , qu: inveniuntur in Pina-
eotheca O/ai DROMELII.
Gothobursi, (1698) pagg. 2. 4.
DANI.
36 Museum Regium, seu Catalogus rerum tam matu-
ralium , quam artificiaiium , quas in basilica
bibliothecie Christiani V. Hafniz asservantur,
descriptus ab O/igero TAcoz.Eo.
Hafnic. 1696. 201 pag. tab. aen. 37 .ífol. Ad histo-
riam naturalem spectat pars I, p. 1 — 40.
Auclarium rariorum, qua Museo Regio per trien-
nium fíavore accesserunt, uberioribus illustrata
07. tabl./38 — 4r.
commeutariis. 1699. P2883. €
o
Museum Regium, seu catalogus rerum tam. na'ura-
lum, quam arüticialium , quz in basilica bib!io-
thecz Friderici IV. Havniz asservantur, uberio-
ribus commentariis illustra tus, aceuraite JoZiczue
LAUERENTZEN.
Harnice (1710) fo!.
Index alphabeticus deseriptionis Musei hecii rario-
rum que tjavniz asservantur, secundum cuitionem
uilimam et aucliorem, una cum quib*lam ana-
leetis uM HE Hornice. 1626. fol pars. r.
plagg. 12X pars 2. plagg. 18.
146 1o. Museographi.
87. Thomas FUIREN.
Rariora Musei Henrici Fuiren , qu: Academiae Re-
gio Hafniensi legavit. Hafnic. 10665. 4. plagg. 37.
88. Georgius SEGFR.
Synopsis methodica rariorum tam naturalium quam
artificialuum , que Hafnie servantur in. Musaeo
Olai W oRMII.
Hafnic. 1653. 44 pagg. À.
Olaus V ORM1US.
Museum W ormianum,, seu historia rerum rariorum;
tam vaturalium , quam artificialium, quae Hafniz
Danorum in zdibus Authoris servantur. Lugd.
Bat. 1655. 389 pagg. fol. cum figg. ligno incisis.
$89. Museum Carlsonianum. 4 fasciculi. Ho/miae. 1789. 4.
9o. Peirus Gusta» LiNDROTH.
Museum naturalium Grillianum Goderforssiense in-
stitutum anno 1783 et in catalogo redactum1 788.
-Holmiae. 1788. 21 pagg. 4. maj.
XL OBSERVATIONUM COLLECTORES.
x. ARISTOTELIS et THEOPHRASTI ,
Historiz, latine, Z^eodoro GAzA et Petro ÁLCYONIO
interprete; edidit Zznd./ CRATANDER. Basilec
1534 fol. Lugduni. 1552.8.
2. Jacobus PETIVER.
Opera historiam naturalem spectantia. Zondon 1764.
3 voll. fol.
11. Observationum Collectores. 147
3. Peter Simon PALLAs.
Spicilegia Zoologica Berlin. 1767. sq. 4 maj.
Miscellanea zoologica. Deutsch von BALDINGER.
4. Ioannes Anton. Scovor1.
ÀÁnnus 1 — 5 historico- naturalis.
Lipsice. 17609 — 1772. 8.
Dissertationes ad scientiam. naturalem pertinentes.
Praga. 1772. 8.
5. Johann Samuel ScmnROTER,
Abhandlungen über verschiedene Gegenstánde der
Naturgeschichte. Halle. r776. 77. 2 Theile. 8.
6. Lazaro SPALLANZANI.
Opuscoli di fisica animale e vegetabile.
Modena. 1776. 8.
Opuscules de physique, animale et végétale, traduite
par J. SEN EBIER.
Genépe. 1777. 8.
Fisica animale e vegetabile.
V'enezia. 17825. 8.
Dissertations relative to the natural history of ani-
mals and végétables.
London. 1754. 2 voll. 8.
Deutsch. von Hebenstreit. Leips;g. 1789. 8.
7. Blasius MERREM.
Vermischte Abhandlungen aus der Thiergeschichte
Góttingen. 1781. 4. c. 7 tabb.
Anatomiam muris domestici, falconis leucocephali
et caracteres aquila et falconis generis sistit,
x o
148 /ir. Observationum
9. Qito Friedrich Mvurrrn's.
Kleine Schriften aus. der xatur-historie herausgege-
ben von F. A. E. GoEzEkE. tr. D.
Dessau. 1782. 8.
9. C. 5ttAW, the naturalist's miscellany containing accu-
rale and elegant coloured figures of the most cu-
rious and beautiful productions of nature, with
descriptions in latin and english in the Linnean
manner.
London. 1771 — 1799. 118 fasciculi
Etiam sub titulo: Z'earium naíurae, etc.
io. Franz MVilibald ScaurDrm.
Sammlung physicalisch-ókonomischer Aufsátze, zur
Aufnahme der Naturkunde und deren damit ver-
- bundenen Wissenschaften in bóhmen.
Prag. 1795. 9. tabb. aen. 3.
1I. James Edward SMayTH.
Traits relating to natural history.
London. 1795. 9. tabb. aen. 7.
12. Peter CAMPER ' S ; à
&leinere Schriften. die Arzneykunde u. fürnehmlich
die Naturgeschichte betreffend. a. d. hollànd. v.
S. F. M. MHERBELL. Leipzig. 1782 — 179o.
3 voll. 8.
Oeuvres de Pierre CAMPER qui ont pour objet l'his-
ioire naturelle, la physiologie et l'anatomie com-
parée, Paris. 1805. 3 voll. 8. avec figg. in fol.
Collectores. 1 49
13. Got/helf FiscHER s.
Naturhistorische Fragmente.
Frankfurt a. M. 1801. 1 vol. 4. c. 4. tabb.
De Craniologia simiarum , respiratione piscium
varia huc pertinentia continet,
14. Karl Asmund RAuUporepnur.
Anatomisch-physiologische Abhandlungen.
Berlin. mit 9 Kupfert. 1802. 249 pa22. 8.
15. Oeuvres de VicoQ-D'AzYR, recueillies et publiées avee
des notes et un discours sur sa yie et ses ouvrages,
par Jacq. L. MonEAU.
à Paris, 1905. 6 voll. 8. avec fige. in fol.
16. Joh. Fr. BLUMENRBACH'S.
Beytráge zur Naturgeschichte.
Góttingen. 1790. 1. Th. 126 pag. 8.
Kleime Schriften. übersetzt. und. heravsgegeben von
D. Joh. Godfr. GRUBER. Leipzig 1800. 8. m. 1 K.
Abbildungen naturhistorischer Gegenrslànde Góf-
tingen inde a 1796. in 8.
Observationes egregias, icones acuralas eta Deze-
mann nitide sculptas, exhibet.
i7. Chr. Fr. LupwIG.
Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spe-
ctantium, Z/psize. vol. 1. 560 pagg. 8. 7 tabb.
16. C. P. THUNBERG.
Dissertationes acadeinice Upsalie habito. GCoet/ingae
(a PrRsooN collectz) vol. 1. 1793 8. c. 5 :abh. vol.
2. 1809. 5 tabb. vol. 5. 1801:, t2 tabb.
150 12. Znatomict.
. XII. ANATOMICI zr PHIYSIOLOGI,
1i. VoLcHER KOoYTER.
Diversorum animalium sceletorum explicationes.
Norimbergae. fol. 1575 fol. ib 1595. Hall. Bibl.
anat. 1. 234.
2. Cornel. xan Dvx osteologia , of granden van Diren.
"Amstelod. 1680. 9. 20 continet sceleta,
5. Giov. GrRMANO, Breve e sustantiale trattato intorno
alle figure anatomiche delli pià principali animali
terrestri , aquatili e volatili, colla convenienza che
hanno con il corpo umano. Napoli. 1725. fol.
Hall. Bibl. anat. I. 354.
. M. A. SEVERINI.
e
Zootomia Democritea s. anatome totius animalium
opificii, cura Volcameri.
Norimbergae. 1645. 408 pagg. 4. sine indice.
Pars quarta icones partium animalium continet.
. PERRAULT.
[ox]
Mémoires pour servir à l'histoire des animaux.
C est le troisieme volume des Mémoires de l'académie
des sciences, (depuis 1666 jusqu'à 1699).
Seorsim editum opus est: à la Haye 1731. 4.
à Paris , 1733. à Amsterdam. 1736, 4.
a Paris , 1671. ev 1676 fol. ma].
Znglice , vertente PITFIELD. Zondon. 1687. 4.
Latine m VALENTINI Amphitheatro zoot,
Germanice von J. S. HALLEN. 2 voll. 4. BerZiz v757.
et Physiologi. 15r
6. ÀNoN. OssgRVAT!10NES Amstelodlamenses) anatomicae
selectiores Collegii privati Amstelodamensis , fig.
aliq. illustratae. Amstelodamze. 1667. 12.
Onpnsculnm hoc rarissimum varias coutinet notas
anatomicas de capite vitulino, equino, de cunicu-
lo, bubuli hepate, cygno, cane, testudine, ardea,
rana ,anate, carpione etc.
7. THoMAS WirLis.
Dean:ma brutorum , quz hominis vitalis et sensi-
tiua est, Fxercitetiones duae. Oxoniae. 1672. f»
Londini, 1672. 8. imstelodami. 1672. 12. 1774. 12.
"Anglice vertente PonDAGE. London. 1683. fol, :
3. GERARD Bras'us.
Miscellanea anatomica, 2£stelod. 1673. 8.
Observata anatomica practica in homine et brutis
variis. Lugdani Batap. et Amstelod. 1674. 8.
Anatome animalium terrestrium variorum, volati-
lium, aquatilium , serpentum insectorum ovorum-
que structuram naturalem proponens. Ji7:5e/o-
darmi. 1681. 4.
9. Samuel! CoLrINs.
System of anatomy treating the body of man , beasts,
birds, fishs, insects and plants. 77 zhe Savoy. 1085.
2 voll. fol. c. m. figg. |
io. Jo. Jac. HARDERI.
Apiarium observationibus medicis etexperimentis re-
fcrtum, scholiis et iconibus illustratum. BasZeae.
1687. 4. recusum. 1736.
Experimenta instituit. cum oleo tabaci et ejus
effectus in animalia, e. g. in ciconias, serpentes
etc.Caterum observationes anatomieas conscripsit
22 1:2. zEnaiomici.
i--
b
de serpentum, vitulint et leporini foetu , porcini
vieri, de. intestinorum cervi, rupicaprae, aquilae,
gallinarum, tardae, lacertae, talpae (ex Muratto)
structura, de ductu hepatico triplici camis , et
glandulis pinealibus elc.
t1. BERN. VALENTIN.
Amphitheatrum zootomicum s. historia animalium
anatomica. Francofurti. 1720 fol. recus. 1742.
Opus, dissertationibusaliorum recusis, conzestum.
4*2, ÀNTON. MoNRACA Roca.
-
'heatrum | anatomicum animalium, plantarum et
aliorum corporum naturalium. Madrit. 1740.
Operis hujus videndi opportunitatem adhuc quaero.
13. JoA. DAN. MEYER.
Angenehmer und nützlhcher Zeitvertreib mit. Deo-
bachtung curioser Vorstellung allerhaud Thiere
sowohl nach ihrer Gestalt als anch nach der aca-
ratest dayon verfertigten Structur ihrer Scelete.
Nürnberg. 1748 — 1756. 3. in fol.
14. ALEXANDER MoNno. ,
À treatise on comparative anatomy published by his
son Ar. Mosno, with. considerable improvements
and additions. Edinburgh. 1795. 8.
Traité d'anatomie comparée d'ALExANDRE MoNRO
publié par son. fils Al. Monro, traduit de l'anglois
par M. SvE, fils , à Paris. 1787. 8.
Versuch einer vergleichenden Anatomie, Gü/fizn-
gen. 17906. 8.
et. Plgcsipiogj- | 155
15. EnAsu. DARWIN. iud
Zoonomie on the laws of organic life. Deutsch vou
/
BRANDIS.
16. L. SPALLANZANI.
Opuscoli di fisica animale e vegetabile. 1odeza. 1776.
2 voll. 8.
Deutsch von HzsENsTREIT. Leipzic. 1786. 8.
17. W. SurLLiE
The ibd of natural history. — Edinburgh.
] o 7 69- 4.
Bbilosoulite der Naturgeschichte. asl. Engl. mit
Zusáizen lirn. Prof, LicnTENSTEIN's herausgzege-
hen von E. A. W. Zimmermann. Berlin, 1791.
2 th. 8.
18. HíAUvCHECORNK.
Anatomie plhilosophieue et raisonnée.
Paris. IV (1795) 2 voll. 8.
i9. b. Hanwoop.
À system of comparative anatomy and. physiology.
System der vergleichenden Anatomie und Physio-
logie. Aus d. engl. mit Anmerk, und Zusáàtzen v.
E. R. W. WIEDEMANN. Zerlin. 1799. 4. m. K pi.
GroncE CUVIER.
Lecous d'anatomie comparée , recueillies et publiées
sous ses yeux, par C. DuuEmniL. Paris. 1800. 8.
Tom. I. Organes de mouvement.
Tom. If. Organes de sentiment. ,
Deutsch $ Noriesungen über verzleichende A nato-
154 12. "fnatomici.
mie etc. aus d. franzósischen mit Zusátzen von G.
FiscHER. Braunschweig. Y. D. 1801. Orgaue der
Bewegung 623 pagg. 2 B. 1802. Organe der
Empfiudungen. 749 pagg. 8.
Publiées sous ses veux par G. L. DuvERNovy Pa-
ris. Genet. 1805. 8.
Tom. III. Contenant la premiére partie des orga-
nes de la digestion, de 558 pagg.
Tom. IV. la suite des organes dela digestion et
ceux dela circulation , de la respiration et de la
voix; de 539 pagg.
Tom. V. Les organes de la génération et ceux des
secrétions excrémentielles ou des excrétions , de
368 pagg. et 52 pl. (Lpz. Litt. Z. 1806. N. 77.
p. 1218).
Deutsch von MECKEL in vier Dànden. in 8.
4dnglice, vertente. . . ..
2I]. J. J. BLUMENBACH.
Handbuch der vergleichenden Anatomie.
Gótlingen. Dietrich. 1804. 549 pagg. 8. tabb:
aen. 8,
Gotting. gel. Anz. 1804. Àug. N. 133. p. 132r.
Jen. allg. Litt, Z. 1806. p. 105. etc.
Kleine Schriften zur. vergleichenden Anatomie v.
GnUuBER. Leipzig. b. Meissner. 1800. 8.
29. N. D. RrEGEL.
Philosophia animalium fasciculus I II. Zavpniae.
180oo. 8.
Fasciculus I de erinaceo, II. de inspiratione cuta-
nea tractat.
et Physiologi. | 155
23. J. C. DELAMETHRIE.
Considerations.sur les étres organisés.
Paris. an XIII. (1804) 2 voll. 8.
Hartenkeil. Beil. (805. No. 65.
24. Jens VV'eibel NEERGARD.
Beg!ráge zur vergleichenden Anatomie, Thierarzney-
kunde u. Naturgeschichte. | Gó//ingen. Dietrich.
1807. 8. XVI. 152. pagg. c. 2 tabb. aen.
Góotting. gel. Anz. 1806. N. 190. Nov. p. 1875.
Lpz. Litt. Z. 1807. Mai N. 65. p. 1025.
55. C. DUMERIL.
Mémoires de Zoologie et d'anatomie comparée. à
Paris. 1807. 8.
Hic collecte fuerunt variz dssertationes in /757i-
tuto gallico lecta. et seorsim edite in diario MEr-
LINI, Magazin encyclopedique. etc.
26. J. B. P.-A. LAMARCK.
Philosophie zoologique ou exposition des considéra-
rations relatives à l histoire naturelle des animaux 5
à la diversité de leur organisation et des facultés
qu'ils en obtiennent etc. Paris. 1809. 2 voll. 8.
27. Alexandre de HUuUMBOLDT.
Recueil d'anatomie et de physiologie comparée. Paris.
1805. 3íasc.c figg. 4.
156.
ZOOGNOSIA PROPRIE SIC DICTA |
CONTINET, jo
Examen animalium in universum; eorumque
Classes ,
Ordines,
Genera ,
et Species.
ZOOGNOSIX
PROPRIE SIC DICTA.
M WD WU M AW IU P DP P P P DP aU aU P UP P
ZOOGNOSIJ/E
PROPRI/E SIC DICT E.
SECTIO PAIMA
De animalibus in universum.
(;APUT PRIMUM.
Bibliographi.
ARISTOTELES. Histoire desanimaux d'Áristote avec des
notes etc. par M. Canvs. Paris. 1783. 2 voll. 4.
CoNRADI GESNERI icones quadrupedum viviparorum
item avium , et animalium aquatilium cum no-
menclaturis singulorum in linguis diversis Europa.
Tiguri. 1558. Edit. 2. ib. 1560. fol.
Urvssis ALDROVANDI Opera.
1o. JouNsTOoN Historia naturalis de animalibus Fraz
cofurti. 1649 — 1655. in fol.
et sub titulo sequenti.
H. Rvvscu ( Frid. fil.) Theatrum universale omnium
animalium, 24znsferd. 1718. 2 voll. fol.
160 Zoognosiae
Le Clerc Comfíe de Burrow ; Histoire naturelle générale
et particuliére,. Paris. 1749. 49 etfol. avec figg. |
Nonvelle édition, ovrvrage formant un cours |
complet d'histoire naturelle , redigé. par C. S, 3
SoNNINI. Paris. Duíour. 8 ma]. avec figg. Huc
E
pertinent articuli sequentes :
Homme. (Buffon) 3 voll. |
— — (Virey. histoire nat. du genre hum.) 2 voll.
Animaux en général (Buffon)2 voll.
Singes (Buffon. Latreille) 2 voll.
Quadrupédes (Buffon. Sonnini) 13 voll.
Cétacés. (Lacépede. Sonnini) 1 vol.
Oiseaux, (Buffon. Sonnini) 28 voll.
AReptiles. (Daudin) 8 voll.
Poissons, (Lacépede, Sonnini) 13 voll.
Mollusques. (Montfort. 4 voll. Felix de oissy 5.
et6 vol.)
Crustacés et Insecfes. (Laireille) 14 voll.
Tables analytiques. (Sue.) 3 voll.
Editio Detereille. 1799. 12. cum figg. propter plurimos
articulos et inprimis generum expositionem
commendanda.
Discours généraux tom. III.
Homme et quadrupedes (Castel) 7 voll.
Oiseaux (Castel). 16 voll.
Reptiles. (Sonnini et Latreille) 4 voll.
Poissons. (Bloch. Castel) ro voll.
Proprie jbod2€6De. 0. "i£6H
Coquilles (Bosc) 5 voll.
E Crustacés (Bosc) 2 voll.
ONARE Insectes (Olivier. de Tiguy) t0 voll.
b V'ers. (Bosc) 3 voll.
Minéraux (Patrin) 5 voll,
Editio Didot. 1799. in 12. c. fizg.
Matiéres générales. 24 voll.
Quadrupédes. 14 voll.
Oiseaux. 18. voll.
Reptiles, (Lacépéde.) 4 voll.
Poissons (Lacépede.) 14 voll.
Iohn HiLL an history of animals. London, 1752. fof.
BarssoN , Regne animal et la division de deux premi?rec
classes , lat. et gall, Paris. 1756. 4.
Hall. Bibl. Anat. 1T. 317. (natus a. 1723. mortnus
1806. Vid. Necrol. fen. Allg. Litierat Z. Febr.
1807. Intelligzbl. p. 127)
George EDWwARD's, Gleanings of naturalhistory. Lozndos,
1758-64. 3. voll. 4.
C. LINNAEI, Fauna suecica. ed. ». Holm. 1761.8.
M.D.L.C.D. B. Dictionnaire. raisonné et universel dos
animaux ou le regne animal, d'aprés Linnaeus,
Klein, Brisson. Paris. 1769. 4 voll. 4.
Th. PENNANT's british Zoology. London. 1768 - 1757.
4 voll. 4.
Icones sub codem titulo inde ab ann^ 1763.
CuvIER et LAcÉPEDE. La ménagerie da Muséum national
d'histoire naturelle, ou les animaux peints d'apres
nature sur vélin par ManÉCHAL , peintre du Mu-
LEN d
162 Zoognosia.
séum , et gravés au jardin des plantes avec l'agré-
ment de l'administration par M. Mrcrzz.
Paris. chez Miger , Dentu et Grandcher. inde a 1801. —
(TX) fol.
Editio in 8. Paris. (XIT) 1804. 2 voll.
i
G. SuAw , General Zoology. London. 1900. sqq. 4. c.
figg. HrATHII. -
Góit. gel. Anz. 1804. No. 122. p. 1214 et 1244-
W. BiNcGLEY's Biographien der 'Thiere nach den engl.
.mitZusátzen v.J. A Brnck. Zeipzis. Baumgaàri-
ner. 1 Th. 517 S. 2 Th. 346 S. 8. 3. 3468. 8.
Mera compilatio de animalium moribus Jen. Liit.
Zeit. 1807. Febr. No. 45. p. 358.
Fr. [1EDEMANN , Zoologie zu seinen Vorlesungen r. DB.
allgem. Zoologie. Mensch u. Sáugthiere ZandsAut.
Weber. 1808. XVI. 6t0 pagg. 8.
Jen. Litt. Zeit. May. 1809. No 122.^p. 561. sqq.
De organorum modzific. 165
D a e QU GP aU AN a a a aU aU aW QE QU aU ARP NP a
CAPUT SECUNDUM.
4
De organorum animalium modificatione.
I.
ANIMALIA partibus sunt composita, qui sine
analysi chemica cognosci possunt, qua functioni-
bus gaudent propriis , et, in organismum conjun-
cte ,systema vite efformant.
2,
Organismum in variis animalium gradibus sim-
*
pliciorem , vita et ejus effectus sequitur imper-
fectior.
3.
Organa ipsa in vlümis animalium gradibus. non
solum simpliciora sed etiam szpissime conflata
observantur, ita ut alterum alteri inserviat. Hic ita-
que functiones vnius organi se se multiplicant.
Sic organa respiralionis molluscorum uteri functio-
nem gerunt,
Sic canalis intestinalis in. polypis omnium organo-
rum vicem supplere videtur.
« * xXx
164 De organorum
4.
Hinc difficilis organorum animalium qualiscunque
ordo. Omnia circulo coherent, omnia ab omnibus
dependent. Systema respirationis sine vllo dubio
primarium , relicto tamen digestionis exauiine, vix
indagari, vix absolvi potest.
5.
Plurimi proposuerunt organorum seriem diuer-
sam, natnra plus aus minus accommodatam. Sic
Vico-d'Azxn, et alii qui eum secuti sunt, primum
éxaminat Digestionem, tum Nutritionem, subsequen-
übus Circulatione , fespiratione ,' Secretione , Ge-
neratione , Irritabilitate et Sensibilitate.
V1cQ-d'AxYR Plan d'un Cours d Anatomie et de PES
siologie. V. Oeuzres Tom. IV. p. ob et pi.127: hie
quidem ordinem hunc quodammodo E apa enu-
merans functiones scrie sequente 1. Áctio sensuum
et nervorum. 2. Locomotio. 3. Digestio. 4. Rhespi-
ratio. 5. Circulatio. 6. Secretio. 7. Nutriuo. 8. Ge-
neratio.
Ali (ingeniosissimus KiELMEYER) organa anima-
lium duplici considerant respectu :
i. eo, quod organa quidam conservationi vite
inserviant, materiem vitz necessariam pre-
parent , assimilent.
C
Cat
animalium modificatione. 1
Canalis intestinalis.
Systema lymphaticum,
Systema circulationis.
Pulmones. *
Cerebrum et nervi,
Generationis orgaüa.
3. eo, quod alia organa vite materiem denuo
consumant, ingenium s, vim vitalem dimit-
tant,
Sensus.
Organa motus.
Organa vocis.
7.
Quo quidem examinephysiologico hoc mihi com-
memorandum videtur, quod organa ipsa eorumque
effectus diversis explicanda sint momentis,
Cerebrum et nervi. — Sensus.
Pulmones, — — — Vox.
Organa generationis,
Organa eorumque functiones ad. quinque systc-
mata referri possunt que rationem organismi faci-
liorem reddere et repeuuonem demonstrationis
evitare videntur. :
i, ad systema respirationis in alia omnia agens ,
in ommibus animalium classibus diversum ,
166 ^ ADeorganorum
sanguinis circulationem et vocem efficiens ,
tandemque nutriuonem et absorptionem ab-
solvens.
x, ÀÁd systema reparationis , s. digestionis, nutri-
tionis, secretionis et excretionis momenta
involvens preeipua.
J. Ad systema mervorum sensus externos et
internos modificans.
4. Àd systema motorium.
5. Tandemque ad systema generauonis s. repro-
ductionis.
LI
animalium modificatione. 167
6.
Tabula synoptica I. Canalis intestinalis.
2. Secretio salivz.,
I. Digestionis. Doulcd i Cla
4. —— — chymi,
5. ——— chyli.
Excretio fecum,
zd ATPERD SE.
p
Systematum
Organorum 4I. Respirationis.
. Pulmo , cor , vasa.
. Sanguinis circulatio.
3i V OE-
Animalium. : 4. Calor animalis.
5
bentia et
|
- Absorptio. ) Vasa absor-
Cs
. Nutritio.. Jiymphatica.
iII. Motus. I. Ossa.
2, Musculi.
I. Cerebrum et nervi.
IV. Sensationis. 3. Sensus externi,
J
. —-— interni,
V. Reproductionis. A. Genitalia.
KrIELMEYER alio loco : sensibititatem, irritabilitatem, re-
productionem , propulsionem ianquam fontes orga-
nismi commendat. Vide Ejus: Aede über die Reihe
der verschiedenen Organismen , die Gesetze u. Folge
dieser V'erháltnisse. (Stuttgardt. 1793.)
DuMas systemata 1. sensitivum , 2. motorium , 3. calo-
rificum , (vasa) 4. reparatorium , (intestina) 5. col-
: 68 De organorum
lectorium , (vasa Iymphatica) 6. reprodnetorium,
(genitania) 7. fundament^le ( ossa ) felici ingenio
admittit. V. Lbjus Principes de Physiologie. Pa- |
ris, D eéterville. 1800-1803. 4 voll. 8. deuisch von
L. ^. KRaus, u. Dr. L. F. RickHanpD. 1857.
2 voil. 8.
MaupuvT ( Anatomie pathologique. Oeuvres de
Vicg-d'AzyR. V. à la fin) sequentem propo-
suit classificationem :
I. Actio cerebri, ;
I. Functiones existentiz
pr &scnli necessaria.
2. Circulatio.
) 3, Respiratio.
I. Digestio.,
II. Functiones exis'entiz :
29, ÀÁctio sensuum,
prolong ala necessarii, SO
3. Locomoriio.
III. Functiones existentiz]' 2. ( onceptio.
perpelui necessarig. 3. Evolutio. (Dévelop-
pement.)
|
[ t. Coitus.
|
IO.
Hec organorum systemata, in Zoognosia, tantum
quoad Classinm animalium differentiam, examinan-
£r, Observationes particulares ad historiam na-
turalem particularem et Anatomiam comparatam
proprie sic dictam spectant,
———————
animalium modificatione. 169
r Organa digesiionis.
DI.
Digestio est functio animalis, alimenta in corpus
animale sucipiendi, et, ad nutriuonem partium et
totius corporis, apta reddendi.
12.
Organa duplicia concurrunt ad hanc functionem
gerendam , ea, quz cibum suscipiunt, elaborant,
Os, pharynx, oesophagus, ventriculus, tractus
intestinorum, anus, Illa deinde, quae liquida se-
cernunt ad digestionem absolvendam. Glandulz sa-
livales oris; cisophagi ; venuiculi. Hepar. Lien.
Pancreas. |
15
)e
1n omnibushue nsque cognitis animalibus canalis
adest intestinalis. In ipsis infusoriis cum cute con-
fluere videtur. Est enim ductus sive utriculus duo-
bus orificiis vel vno tantum przditus.
14.
Unicum datur orificium et simplicissimum , et
alimenta et excrementa per eandem intrant et
exeunt aperturam , in infusoriis, polypis, in quibus-
dam radiatis, in quibusdam annulaiis, (inprimis cyr-
rhipedibus LaAmanck), in quibusdam tandem mol-
luscis.
170 Digestionis
I).
Canalis hic tubum s. ductim alimentarium cy-
lindricum elformat in vermibus , insectis, arachnoi-
dis , crustaceis et annulatis ex parte.
16.
In aliis stomachus ab csophago et ductu intesu-
nali per auctum quendam diametrum cognosci po-
test. In molluscis quibusdam, in piscibus, in re-
pulibus.
E 17.
/
Ventriculus adest (simplex vel multiplex) disun-
ctus ab esophago atque ductu intesunali, in avibus
cetaceis, quadrupedibus , homine. |
Nchem, GREW. Anatomia comparata ventriculi et in-
testinorum ; annexa Museo hegie societatis. Lond.
1681. fol. '
rccus. in. Mangetii Biblioth. T. P. II. p. 5:7.
Bernh. Martin LuTHER Diss. de ventriculo humano
et quorundam brutorum. resp. BRüHN Erfurt.
1225 7.
Ger. Hieron. V ELsCH, Experimenta circa digestio-
nem quorandam animalium ; in Áppend. Heca-
tost. Ll. observation. phys. medic.
BaTiGNE, Essai sur la digestion et les principales
causes. de la vigueur et de la vie etc. Ber/in. 1768.
12. de digestione quorundam animalium habet.
Organ.a. 174
SPALANZANI opuscoli di fisica animale e vegetabile.
in Modena. 1776. 8. vol. 1. Versuche über das
Verdauungsgescháfte des Menschen u. verschie-
dener "hierarten nebst Anm. llrn. SENEBIER'$
übersetzt v. D. C. F. MicHAELIS Levyzig. 1795.
44o pagg. 8. |
GRnrMAUD Mem. sur la nutrition, St. Peftersbourz.
1789. 4. Ueber die Nutritionskraft, ib. eod.
BruxENSACH u. DonwN über Nutritionskraft. St,
Petersburg. 1789. 4.
SENNEBIER, Versuche über den Magensaft. Mün-
: chen. 1785. 8.
Jens. VF. NEERGARDT Vergleichende Anatomie u.
Physiologie der Verdauungswerkzeuge der Sàáug-
ihiere u. Vógel , durchaus nach eigener Zerglie-
derung , mit einer Vorrede v. BLU wMENBACH. Ber-
lin. 1806. 275. s.8. 6. Kpf. (Gótt. Anz. 18060.
Sept. 152 St. p. 1513. Ergànzbl. z. Allg. Litt. Z.
sept. 1806. No. 108. p. 245-247.)
18,
Si canalis intestinalis duobus terminatur orifi-
ciis , alterum (os) ad suscipiendum cibum , alterum
vero (anus) ad removenda excrementa destinatum
est.
10.
Orificium, susceptioni nutrimenti accommoda-
tum , fere inomnibus animalibus , si Rhizostomatis.
singulare genus exciperis, unicum , nec, ut in
172 | Digestionis
plantis, multiplex. Sed hoc os variis szpissime ad-
ditamentis sustinetur extenditurque: labiis, dentibus,
linguá, buccis, (bucciz fluentes , saccus buccales,
salles, abajoues, Backentaschen) in mammalibus 5
rostro, linguá plus aut minus -extensili, majori
glandularum saliyalium copiá in avibus; maxillis
sepissime dentaus in reptilibus ; piscibus; palpis aut.
brachiis longis, in variis molluscis ,annulatis; appa-
ratu magno et mire composito, in crustaciis 5 arach-
noidis y insectis, etc.
20.
Oesophagi structura admodum conformis , glan-
duloso-muscularis in mammalibus. In camelo ap-
pendicem habet s. saccum membranaceum mobi-
lem, pendentem in faucibus, bursam palatino-pha-
ryngeam DBrvowsrws. glandulis repletam.
Ejusmodi saccus, sub lingua sese aperiens , in
otide tarda, observatur. (Dovorass, Drocs) In aliis
avibus, imprimis in granivoris (gallinaceis) saccus
Ls
glandulo - membranaceus in collo cum «cesophago
coheret. (Ingluvies. gallice Jabot.)
X. HowTER Beytráge zur Oeconomie der Thiere.
In reptilibus, testadinibus v. c. , oesophagus acu-
leis est horridus.
In piscibus quibusdam extensilis est.
Organa. 175
2I.
Ventriculus plerumque maxima est extensio inte-
sinorum, form: ovalis, membranosus in plurimis
anammiferis, orbicularis et magis musculosus in
avibus. Ostia habet duo, in homine sursum, in
animalibus anterius directa, ostium csophageum ,
cardiam , et ostium duodenale, p)lorum. Prope hoc,
iunicz ventriculum efformantes, inprimis vascu-
losa s. nervea , et intima s. villosa, plicam sistunt
(valvulam pylori), in. qua fibrz/ circulares sphin-
cterem constituunt,
H. P. LEVELING pylorus anatomice et physio-
logice consideratus. 44rgentorat. 1794. 4.
Récus, in SaNpiFoRnTI Thesaur. Tom. lll.
22.
Swpissime restrictiones aut coarctationes ven-
tviculum in plures cavitates s. ventriculos dividere
videntur. Sic in Camelo duplex, in Bradypo trida-
ctylo triplex, in Cetaceis vero et Risulcis quadruplex
app aret. .
174 Digestionis.
23.
Ín bisulcis ventriculorum dispositio hec est:
1, Primus ventriculus (Koi:e, rumen, aquaticulus,
magnus venter, sallice, la panse, le double ,
Vherbier, ross. 3Xeayaok», pyGeu», mpe6ymuma.
german. der Pansen ,) parte sinistra cardiz.se
habet, fortibus fibris muscularibus externe ob-
ductus, interne vero tunica villosa, quie, in-
primis in adulüs ,foliosa et verrucosa appa-
ret, vestitus. Fere semper rumen maximum
omnium eífformat cavum.
2. Secundus, (reticulum, receptaculum, pyxas»,
le reservoir, le bonnet, die Haube, der Netz-
magen,) appendix est primi, sed structura
diuersus, et ad csophagi dextram situs. Fibrz
iusculares quidem adsunt sed debiliores. In-
uümus vero paries, alueariorum apum ad instar,
reuculatus. Magná comamunicat aperturá cum
primo ventriculo , a reliquis vero valuulá dis-
pescitur. :
3. Omasus , (Exwoz, Cenüpellio, xmuxka, aucumosoiá
xeayaokb, Pseautier , l'euillet , der Psalter , das
Duch , der Drüsenmagen , Valtenmagen ,) oppo-
situs est reticulo a tergo , et minor. Foliolis est
Organ a. 175
compositus duobus latioribus et angustioribus
semper alternantibus , (numero 66). Directio-
nem servant longitudinalem , si ventriculi ,
transversa!lem, sj corporis situm spectas, Pa-
rietes foliorum scatent. glandulis innumeris ,
minimis , elevatis — milii granulis simillimis.
Apertura ejus.cardiam spectat, angusta, et
ita obliqua, ut alimenta eam przteréant , et
in rumen intrent. Fibris etiam muscularibus
instructus est omasus , ]ta ut sese constrin-
gere possit. Nomen echzni a forma sua externa
accepit.
4. Quartus ventriculus s. abomasus (AMMORiIS CbI--
"yr, rossice; la caillette , sallice; der Lab-
magen , der Fettmagen, germanice ;) ab omaso
valvulá semilunari distinctus , recto latere
cardis situs, cseteris longior, interne plicis
longitudinalibus repletus est "Terminus cjus,
pylorus , prolongatione quadam in duodenum
prominet,
24.
Functio horem ventriculorum est rumiratio. Non
omnia animalia ruminant, quz restrictore ejus—
modi gaudent ventricelorum. Quibusdam euam,
simplici ventriculo przaitis ; rumiuat;o tribui potest.
176 Digestiónis
J. C. Prvrn: Mervcologia siue de reminanrbus et
ruminatione, Basi 1675. et 1685. A. c. fig. Mis-
cellan. Acad. Nat. Curios. Dec. 2. Á. 1. 1682.
p. 207. "
Manget Bibl. To. II. P. 1. p. 496.
D. Ludovici, De ruminatione humana bruiorum-
que. Act. Erud. Dec. r. A. 9 et 10. 1678 et
1679. p. 353.
Ackonp, Diss. de ruminatione humaná singulari
quodam casu illustrata. Hall. 8.
. Yoh. Dan MErTzGrn, Untersuchung des Vagens und
der Gedárme beym Rindvieh, in Vergleichbung mit
dem menschlichen. V. Schriften. der Gescllsch.
naturforsch. Freunde. B. 4. S. 4^1.
LES
Fred. GrARE, an account of a ruminating m:n
*
lately living at Bristol, Phil, Trans. Y. 1691."
p. 525. :
E
22.
Transitus alimentorum hisce ventriculis viam ser-
vat sequentem. Alimenta per esophagum in ru-
men admodum cruda descendunt, succo gastrico
imbuta, in reticulum revolvuntur, quod eadem
gaudet functione, ea magis diluendi. Mic tamen
magis in portiunculas s. bolos dividuntur. Nene,
contractione reticuli, regurgitantur iterum cibi, per
spertnram ruminis, in esophagum et os. Hzc re-
gurgitatio magis cum ructu quam cum vomitu com-
Orsgana. 177
paranda, Cibi remasticaii et salivá imbuti, denuo
deglutiuntur et. statim, per canalem. muscularem ;
psalterium petunt. Qua quidem secunda deglutitione
üpertur:e ruminis et reticuli, alimentorüm press10ne,
clauss videntur, Inter foliola psalterii alimenta per
tempus stagnant, et tota ex parte commutantur ,
tandemque intrantia in omasum mutatio hz:c,succo
gastrico acri, absolvitur, ita ut nunc cibi odorem
plane alium et fere ingratum adsumant,
26.
In junioribus adhuc lactantibus quartus tantum
ventriculus s. omasus efformatus et in usu est , re-
liquis cavis parum disüncüs. Ruminato hac ztate
nulla. Cum vero alium cibum sumere incipiunt ,
ceterz cavitates etiam sese evoluunt, extendunt,
et ruminatio descripta succedit.
Auctores quidam de ruminatione,
Ioh. AEMILIANUS, Ferrarensis, historia naturalis dé
ruminationibus et ruminatione. J/enet, 1684. 4.
Ioh. Fr. LAVE, de ruminatione animalium bisul-
corum, respond. Wachsmuth. J7 ;ttebergae. 1707. 4*
Charles PRi1cE, a letter relating to the villi of the sto-
mach of oxen, and ihe expansion of the cuticle
ihrough the ductus alimentalis, V. Phil. (Trans,
Y. 1329-585: 532.
12
178 Dipestionis :
Pefer CAMPER , Lessen over de thanz zwervendé
veesterfte. Leeuward. 1769. 8: de ventriculis ru-
minantium habet.
H. N1NKk , Lessen over de herkauwing der runde-
ren en deres woedende Veeziekte. Botterd. 1770. 8.
Vom Wiedersauen des Rindviehes und der Vieh-
seuche mit Anmerk. Leipz. 1779. 8.
L. I. M. DAUEENTON , Mém. sur le mécanisme de
- la rumination et sur le tempérament des bétes
à laine; Mém. .de l'Acad. des Sc. de Paris. A
1763 Hist. p. 42. Mem. p. 589.
BounGELAT, de veniriculis animalium ruminan- €
tium, praes, ovium ,
In Griselini Giornale d'Italia Tom. X...
Y, GinanD, Eposition des estomacs des ruminans
et des phénomémes qui dérivent de leur action,
Vid. Ei. Anatom. des an. domest, in fine primi:
voluminis,
27.*
— .
Corpora sepissime offenduntur extranea in istis
venitriculis, e. g. larvz cestri bovini , egagropilz ,
fibris vegetabilibus (Aethusz Mei etc.) compositz ,
convoluiiones pilosz, concretiones lapidee , Ze-
zoar dicta.
Von den Haarballen welche sich bisweilen in den
Magen der Thiere finden, "V. Neue Gesellsch.
Erzühb. x, Fh. p.75.
Auctores de Bezoar lapidibus Vid. Reuss Repert. 1.
506. 507. ,
3.
Modificationes formz horum ventriculorum natura
indicavitin Sue scrola, tajassu , in Lepore timido,
Organa. | 170
ceuniculo, Árctomye marmotta. In equi venuiculo
divisio quedam in interno observatur pariete,
29.
Ventriculus avium magis est musculosus, qua-
ternis magnis musculis , binis lateralibus , et bi-
nis transversalibus instructus est. Differt inprimis
a ventriculo mammalium divisione quadam in dua
cava, in bulbum ventriculi , s. ventriculum succen-
£uriatum , et in ventriculum proprie sic dicíum. Py-
lorus et cardia valde sibi sunt approximau. Com-
parari potest forsitan ingluvies, cum rumine mam-
inalium , balbus , cum reticulo aut psalterio , ven-
wiculus tandem proprie dictus, cum abomaso.
Iohann Georg SowMER, de singulari animalium vo-
latilium. digestione, V. Misc M. Ac. Nat. Curios,
Dec. 3. Ann. 5. et 6. 1697 et 1698. p. 582.
René Antoine Ferchault de REAvuMUR sur la diges-
tion des oiseaux ;
1. Expériences sur]la maniére dont se fait la di-
gestion dans les oiseaux qui vivent principale-
ment de grains et d'herbes , et dont l'estomac est
un gésier.
2. De la maniére dont elle se fait dans l'estomac
des oiseaux de proie.
Mém. de l'Ac. des sc. dé Paris. A. 1752. hist. p.
49. mém. p. 266. et 46r. (Edit. in 8, A. 1752,
p. 72. mém, p. 395. et 7oI.
x ox
180 Digestionis ?
G. ConnRIDAnRI, Expériences pour prouver que léà
oiseaux de proie nocturnes (Stryx passerina 5
Aluco) digérent les substances végétales; com-
muniquées au Prof. Spallanzani. V. Mém de la
soc. médic. d'émulation. A. 5. p. 382.
Lazaro SPALLANZANI, Réponse à G. ConniDanr.
ib. A. 255 P: 385.
:] i
AwoN. Esperienze intorno alla digestione d'alcuni
animali (delle Calline et dell' Anatre)
Sagsi di Academia del Cimento: edit. 1667. p. 568.
edit. 1691. p. 268.
edit. 1761. p. 176.
Memorie dell Academ. del Cimento , Raccolta 1.
TanGIONI TozzkTTI. T. 9. P. 2. p. 593.
Edit. MvscHENEROECK. 17321. P. 2. p. 186.
Ioh. Conrad PEYER, de ciconie ventre et affinitate
quadam cum ruminantibus. V. Misc. Acad. Nat.
Curios. Dec. 2. À. 2. 1683. p. 245.
Laurentius WrisTER, de glandulis copiosissimis
in ingluavie Coccothrausiae observatis V. Acta
Acad. Nat Curios. vol. 1. p. 408.
Francois Darid HERISSANT , observation anatomi-
que sur les organes de la digestion de loiseau
appelé Coucou. V. Mém. de l'Acad. des sciences
V de Paris. A. 1752. Hist. p. 41 Mém. p, 417.
Ed. in Oct. hist. p. 6o. Mém. p. 655. ,
3o. i
Fieptilium ventriculus parum ab csophago est di-
sünctus, magisque membranosus, quam musculosus.
[|
Organsa. 181
In unico individuo huc usque cognito ; (Croco-
dilo gisanteo) muluplex.
51.
In piscibus ventriculus sepius est membranosus, |
in quibusdam vero vaide musculosus, forma ob-
longa, interne sulcis longitudinalibus exaratus.
Quidam genera (Gadus e. g. et alia) appendici-
bus gaudent numerosissimis , appendicibus sic dic-
üs pyloricis.
Observat. anatom. selecte collegii privat. anatom.
Amstelod. 4£nstelod. 1673. vol. 2dum rarissi-
mum.
Emanuel KorwicG, Lupi piscis et Mugilis ventri-
culi couformatio. V. Miscell. Acad. Nat. Curios.
Dec. 9. A7 5. 1680. p. 208.
Peter CorLiNsoN , Some observations on the hard-
ness of shells and on ihe food of the soal-fish. V.
Phik dXrans , Y. 12445 p. 37.
1n quibusdam moliuscis, (in. Jfplysia e. g.) wes
observantur ventriculi membranosi, quorum se-
cundus aculeis dentatis munitus est.
P. BopnDAERT von den Theilen des thierischen Le-
bens in-verschiedenon Tbhieren. Vid. Verhandel
de Maatschap. te Haarlem, vol. 14. p. 457.
182 Digestionis
Ceterum Jolluscorum ventriculus est simplex
et formam habet sphaeroideam. In Crustaceis et
quibusdam Arachnoidis (Phalangiis) stomachus
sceleto singulari osseo est extensus.
G. CuviER in variis dissertat. in. Annales du Mu-
séum eommunicatis.
G. FrscurR de Astaco fluviatili observationes ana-
tomicz, Mascr. Mosquce comÜustum.
— Some observalious on the anatomy ofspiders
in a letter to. the honourable Sir Joseph Danks,
Mnscr. ineditum.
[rd
2»
o
Ventriculus aznulatorum, bhirudinis e. g. totum
implet corpus; cyliudricus est , ut intestina, in in-
sectis , in vermibus. Sunt quidam animalia, quo-.
rum totum corpus non nisi ventriculum reprae-
sentare videatur. |
34.
Intestina in carnivoris breviora sunt et cecum
fere nullun datur , cum in herbivoris intestina
sint maxima et cccum eximiz extensionis. Cocum
in quibusdam gliribus s. palmigradis , Lepore ui-
mido et cuniculo , eximium est et valvula spirali
perductum, Rectum in canibus rugis transversa-
libus horridum.
Organ a. 1955
Herm. Stenr. Christ. ScHRADER , Diss. de digestione
animalium carnivororum. Gocttizgae 1755. 4.
an.
In avibus intestina multo longiora sunt iis Mam-
malium, Nullum datur discrimen inter tenuia vel
crassa, Rectum perlongas habet appendices , cum
! cieco. duplici comparandas , tandemque sese exten-
dit in saccum s. receptaculum (cloacam) 'urinz
atque excreinentorum , glandulis ditissimum,
36.
De reptihum pisciumque intesünis pauca sunt
commemoranda, nisi generalia hec, quod in
reptilibus pedatis, in testudine, lacerta, rana, in-
iestina sint magis tortuosa , imprimis in junioribus,
ubi fere spiraliter sunt intorta, In. piscibus , prz-
primis in Chondropterygiis intestinum rectum val-
vulis spiralibus est undulatum. In reliquis anima-
lium classibus, fere recta, «quali Ciametro, intestina
procedunt.
: 37.
Cseterum canalis intestinalis examinari potest
quoad texturam, differentiam ab aliis organis , aut
respectu alimentorum aut liquidorum ibi confluen-
iium.
194* — | Digestzonis
Glandule salivales , in mammalibus ut in homi-
ne; in avibus , carnivoris inprimis , propter cana-
les excretorios largos, notandz. In quibusdam re-
ptilibus apodibus ( serpentibus venenosis , Crotalo ,
JVaja , Colubri, glandule altius sit, sese in vesi-
culam exonerant, et huic, dentes perforati loco
ductuum excretoriorum, inserviunt, Glanduleejus-
modi etiam in classibus sequentibus adsunt, situ ta-
men diverse; in quibusdam Jol/uscis e. g. utwo-
que latere csophagi - descendunt.
9.
Hepar,hic solummodo respectu digestionis, con-
sideratur, etsi effectus ejus etiam arcte cohaerent
cum circulatione et cum liquido propulso. Hepar
fere in omnibus mammalibus adest, ln quibusdam
avibus deficit in piscibus permagnum , sipissime
eximie magnitudinis e. g. in Jtajs. In mollusczs cum
ovario coheret, parenchyma molle constituens.
In ultimis classibus ambiguum. — Nexus vasorum
hepatis permagnus, x. vasorum sanguinem hepati
demittentium , (vena portarum, arteria hepatica , )
2. vasorum bilem praeparantium et excernentium 5
3. vasorum sanguinem reducentium, (venae hepa-
P /
Organa. 185
ticae 4. vasorum absorbent'un , 5. vasorum in
juniori statu circulationem saguinis sustinentium,
(vena umbilicalis , ductus venosus zrantiü.)
1. B. BraANcHI historia hepatica. Gezez. 1725. 4.
TE
F. 4. W ALTER, annotationes academic. Bero. 1786. 4.
W. SauwNDEns , Abhandl. über dieStructur, die
Oecononie u. die Krankheiten der Leber. a. d.
engl. Leipzig. 1795. 8.
TnanEW, von einigen Verschiedenheiten , welche an
dem Menschen vor and mach seimer Geburt
wahrgenommen werden. f. 74. e. (duct. venos.
Arantii.)
NiEMEYER , de Commercio hepatis cum aliis vi-
sceribus. etc, Gó/fiagae. 18 . . 4.
G. CuviER in anatomia varior. anumal, inprimis
Moiluscorum.
40.
Vesicula s. cysts fellea non ubique adest ubi
hepar. Deficit e. g. in equo. In elephaute in duode-
no haeret. (Caxrzn) In mulüs piscibus et animali-
bus ultimorum classium non offenditur. Functio
ejus non secretio sed condensatio bilis. In Sepia
intestinum: squamosum pro hepate, bursam pro
vesica fellea, et awamentum aut liquidum pro
felle habetur (Moxno).
1:36 Digestionis
C. J. Worr de vesicule fellee humanz ductus-
que cystici et choledochi superüciebus internis ;
in Áct. Pefrop. 1779. P. I. II.
HERLIN, tentamina incisione vesicule fellecs canis
et felis, ejusque exstirpabon» facia ; in. Roux
Journ. de Médec. Tom. 27. p. 463. (Comment.
Lips. Vol. 18. p. 206j.
Fel quorundam animalium inprimis avium et pi-
Scium egregium offert colorem , sepie similli-
mum. Auctor experimenta instituit cum felle
phoenicopteri rubri eic.
C. F. Worr, Descriptio vesicule fellez Zeridis,
ejusque cum leonina et humana comparato. V.
Ácia Acad. Pezropol, A. 1778. Mem. p. 254.
Guichard Joseph DuvERNEY , dans le 7on la vési-
cule du fiel a plusieurs plis; cause de l'ardeur
de cet animal. V. Mém. de lAcad. des Sc. de
Paris: A. 1704. hist. p. 24. (éd in 8. eod. hist.
p. 3o.)
A
Lienis s. splenis consensus inprimis cum ventri-
culo considerandus. In hypochondrio sinistro , pe-
ritonzeo incluso, fere in omnibus mammalibus o(fen-
E
ditur. Magnitudo ejus differt quam maxime, major, e.
g. in cane, fele , erinaceo , — mure ,—5sue. Cum abo-
maso sive cum quarto ventriculo cohzret imm rumi-
Organ a. 187
nantibus. Vasa ejus omnia ad venuiculum plerumque
tendunt e. g. in equo et aliis. Lien, non cum ventri-
culo, sed cum duodeno et intestinis coheret in
reptilibus et piscibus. Yn. his quodammodo duplex,
e. g. in squalo. Arteria linealis plerumque magna ,
sepius ambitum aortz squat, et ramulos suos non
solum ad ventriculum sed et ad iugluyiem demitit,
in avium quibusdam generibus, In ultimis vero ani-
malium classibus nondum est demonstratum.
. Y. F. LozsTkEIN de liene. 4rgenrí. 1774. 4.
C. H. MrnR, diss. sistens anatomiam et physiolo-
: con "ee SR
giam lienis. Giessae. 1784. 4.
.4, Monzscur, Del vero e primario nso della milza
nelluomo e tutti gli animali, in. Mi/ano. 1803.
256 pagg. 8.
Jdimotheus CrtAnxE, De lenis resectione in. caue
vivo. Misc. Ácad. Nat. Cur. Dec. 1. A. Aet. 5:
1673. 74: p.: 203. | ;
Just. Frider. DiiLENIUS , de lienis exsectione iu *
cane; vivo. ibid. Déc. 3:4 À. 7. 'et 9. 1699 et
1700. p. 280.
Ant. VALLISNIERI , de lieni cani exemto.
Ephemerid. Acad. Nat. Curios. Cent. 3. et 4. p. 55.
Laurent. HxisrER , De cane, cui lienem exstir-
pavi. ibid. Cent. 3. et 4. p. 468. Cent. 5.et 6.
p. 233.
188 Digestionis
42.
Pancreas, glandula est conglomerata , acinis telá
cellulosá conjunctis , composita , plerumque in cur-
vatura duodeni sita; convenit structurá glandulis
salivalibus et liquidum secernit saliv& similem ,
quod per ductum pazcreaticum s. YFirsungianum
conducitur in cAoledochum , canalem communem
e ductu cysüco et pancreatico orientem et in duo-
denum sese aperientem. Multum variat pancreas
situ et formá in variis animalibus sed et ibi adesse
videtur, (aut glandule analoge) ubi nullum hepar.
In aliis e. g. piscibus, canales exeretorii, hepaus ni-
mirum et pancreatis, seorsim et s:spius plures,
vel in ventriculum, vel in duodenum, vel in uwa-
que,sese exonerant.
J. G. WinsuNG, figura. ductus cujusdam cum
multiplicibus suis ramulis noviter in pancreate
observau. Pata». 1642. fol.
43.
Liquida hec , bilis et succus pancreaticus, quam
maxime sunt necessaria, ad mutationem chemicam
alimentorum absolvendam et ad chylum preparan-
Qum. Qua in metamorphosi , gas qualecunque , in
statu sano, nec requiritur, nec evolvitur.
I. C. L. OCKEL, an àer secundum sanitatem adsit
in primis viis. Za/ae. 1790. 8.
*o(Y j
Orergana. 189
Experimentis ingeniose in hominibus et animali-
bus institutis, quzstio negatur.
Hartenkeil med, chir. Zeit. 1794. 2 B. p. 20.
j 44.
Chylus intestinis, motu perista!'tico magis secer-
nitur, certe parietibus intestinorüm magis appro-
pinquatur, ubi ab ostiis innumeris vasorum lacteo-
rum s. ]ymphaucorum absorbetur.
45.
Systema vasorum lacteorum s. lymphaticorum ,
et digestionis et respirationis functionem arcto
vinculo conjungit, imo circulum claudit , quo am-
bz sunt inelusz, Vasa h»c , non solum in mesen-
terio repartita, sed ad omnes partes totus corpo-
ris divisa, chylum, glandulis conglobatis (mesarai—
cis) magis elaboratum , in receptaculo chyli (cz-
sterná lumbali) colligunt. Inde lympha per ductum
ihoracicum adscendit et in vená subsclayiá sinis-
trá sanguini guttatim sese admiscet. |
Vasa absorbentia, lactea s, lymphatica unum sy-
- ? . 1 3 .
stema vasornm constituunt. Omnia lIympham ve-
hunt, plus aut minus condensatam , solummodo
lemporis pastus lacti similiorem.
Casp. AsrLLIUS , de venis lacteis. Mediol, 1627.
A. Lugd. Bata. 1640. 4.
n e 2 L] ^
199 Digestionis
Jo. SALZMANN, Diss. de ductu thoracico. 1711. f.
Alb ab. HALLER , Observ. de düctu thoracico.
G. HEwsoN, experimental inquiries. P. IT. p. 64.
with an appendix relating to the discovery of
the lympbhatie system in birds, fishs and am-
phibious animals. Zozdon. 1772. 8. Philosoph.
'rans. Vol. 58. p. 217. Naturforscher. vol. V.
p. 188.
Histoire du systéme ]ymphatique dans les oiseaux,
lettre addressée à G. HuNTER. V. Journal de Phy-
sique. I. P. 297-302.
Histoire des vaisseaux lymphstiques dans les ani-
maux amphibies, addressée au méme. ib idem.
p. 350-353.
Histoire des vaisseaux lymphatiques dans les pois-
sons. ibidem p. 4oi-406.
Tnuouv£NEL, Mémoire chimique et médical sur les
produits de la sauguification, qui a remporté
le prix de l'Académie Imnériale de Pétersbourg
pour launée. 1776. Petersbourg. 1777. £f.
DuvrRNoY de ductu thoracico Catopardi.
46.
Residuum, per vias cognitas, ejicitur. Partes a-
quos: etsalin? in renibus a sanguine sejungun-
Organ a. 191
tur, per canales proprios, ( uretheres ) in vesicam
urinariam conducuntur, et per urethram amoventur.
7-
Jiae urinariae solummodo animalibus vertebris
donatis, dicatz videntur, et in iis quam maxime
differunt. tenes avium, in cavitaübus pelvis
propriis, resideut. Éos vero hic, potius secretioni
liquidi caleigeni, quam urinze, inservire, semper opi-
natus sum. Vesica urinaria deest in Ornithorhyncho
ei Echidna, in tota Classe avium , ubi cloaca
uretheres in se recipit. In ranis duplex datur
vesica urinaria, in reliquis repulibus , s&que ac in
piscibus abest.
G. BrEupT, de fabrica et usu viscerum uropoé-
ticorum. Zugd. Bat. 1744. 4.
Y. HALLERI diss. anat. Tom. III.
J. F. DnoYSsEN, diss. de renibus et capsulis re-
nalibus. Gó/fingae. 1752. 4.
JV. RuTTY , Traité des parties, qui servent de
passage à l'urine. Paris. 1745. 8.
4. ScHUMLANSKY , de strucutra renum. fgent.
1793. 4. recus. a Würtz. Zrgentorati. 1788. 8.
I. PAnsoN's, description of the human urinary
bladder , and ihe paris belonging to it. Zozdoz
1742. 9.
Deutsch 5 Nurnbers. 1299; 8.
P4
192
Digestionis
I. A. WkzEnR, Versuch auf die Bestandtheile des
Harns bey den Kühen; "Vid. dessen Magaz. 2
'Th. p. 100.
RoUvELLE , Observ. super urina humanz, vaccina et
equina inter se invicem comparatis 5 Vid. Roux
journal de Médecine. etc. Tom. 4o. p. 451. et
T. 46. p. 65. Comment. Zipis. vol. 23. p. 248.
Lrwrny, de urina vaccarum ; in Mém. de l'Acad.
roy. à Paris. 1707. p. 41.
CazLL's chem. Arch. 2? Band. p. 33r.
F. Giese, Analyse chimique de l'urine des chats,
Vid. Mém. de la Soc. Impér. des Natural. de
Moscou. Tom. III.
In fetu observandus zrachus, adscendens e fundo
vesic:? inter arterias umbilicales , et per umbili-
cum exiens. . .. 1
I. NoR&EN, de mutatione luminum in vasis homi-
nis nascentis, in specie de uracho. Gó/fingac.
1749. 4.
1. À. WmnIisPERG, descriptio anatomica embryo-
mse GO'npae. 1704. 4. Eoo; 10 2L EET
OxrN, Anatomisch physiologische Untersuchung
angestelit im Schweinsfoetus , Schweinsembryonen j
und Hundsembryonen zur Lósung des Problems
über das Nabelblischen.
V. OxzN u. KirszEn Beitráge zur vergleichenden
Zoologie , Anat, u. Physiol. Barnberg. u. JY ürz-
burg Y Hft. 1806. 122 psg. 4. Hartenkeil.
Med. chir, Zeit. 1897. lan. p.33.
Organa. 195
48.
Digestionis et absorbtionis organis observatis,
»hecessario sequuntur ea , qu: lympham istis orga-
nis preparatam recipiunt, nutritioni, per meta-
morphosin in pulmonibus aut organis analogis effi-
ciendam, aptiorem reddunt , et in totum corpus
distribuunt, et propellunt. Hac sunt circulationis et
respirationis organa.
2. Organa respirationis et circulationis.
G. FiscHER , Mémoire pour servir d'introduction
à un ouvrage sur la respiration des animaux,
contenant ]la bibliographie. —Paris. Drisonnier
1798. 8. et in MrrLIN , Magaz. encyclop. eod.
deutsch , vou ScuERER. V. ejus Uebersetzung
von CAvALLo über die Luftarten. Leipzig. 1802. 8.
Continet omnes (numero 280.) auctores, qui
tractarunt de respiratione :
A. Anumaalium in universum p. 7-15.
B. Mammalium.
a. hominis , p. 16-71.
b. mammalium reliquorum, p. 71-72.
C. Avium , p. 72-75.
D. Animalium sanguine rubro et frigido.
a. Reptilium. p. 76.
b. Piscium. ibidem.
13
194 Organa
E. Animalium sine vertebris.
a. Molluscorum. p. 84.
b. Insectorum et Vermium p. 85-96,
49. .
In connubio aéris cum sanguine, scilicet in respi-
ratione , residet vita. Respirationem immediatim et
necessario sequitur circulatio. Systema circula-
tionis, in se ipsum semper recurrens , ante adest in
embryone, quam canalis intestinalis efformatus sit.
Verum enim vero cum hoc systema in adulto lym-
pham nuwientem, digestione przparatam, in se re-
cipiat, in partes omnes propellat, itaque nutri-
tioneni terminet, de digestonis funcuüone aniea
egimus.
5o?
Actio respiratonis primaria in eo nititur , quod
vasa sanguifera exponantur medio, in quo anima-
lia vivunt, mediatim in pulmonibus et organis ,
iss analogis, sügmatibus nimirum, immediatim
vero in branchiis.
io :
Inde sequitur duplex organorum respirationis
modus, alter, qui ultimos vascrum fines sistit
involutos , vel substantiá spongiosá , ut in pulmo-
nibus proprie dictis , vel vesiculosá , ut in stigma-
respirationis et circulationis. ^ 195
übus, sive pulmonibus vesiculosis , alter, qui
ulümas vasorum propagines immediatim exponit
medio , quo animalia vivunt, ut in Dbranchiis. Hic
animalibus aquaticis, ille animalibus terrestribus
proprius est.
52.
Puüulmones vocantur viscera, cavo thoracis inhz-
renia ,fabricz mollis, spongiosze , vel vesiculosz
vel spongioso-cellulosz. Sunt in duos lobos di-
visi, ope membrane, quam ;nediastinum vocant,
REISSEISEN und SoEMMERRING , Preisschriften über -
die Structur, die Verrichtung , und den Gebrauch
der Lungen. Berlin. 1908. 8.
Halleri Elementa phys. Tom. III. p. 159. Sóm-
merring's Eingeweidlchre. pP. 179.
C. Fr. HILDEBRANDT , diss. de pulmonibus. Gót-
üng. 1793. 4.
M. MaLPIGHII, Epistole dus de pulmonibus ad
Borellum. 1661.
a BAnTHOLINO cum suo de pulmonibus libello
recuse, Hafnie. 1663.
tum Zeidae. 1672. 12.
Decus. in Operibus MarPiGHir.
— — in MANGETI Bibliotheca.
Acon pulmonum VN. EusTACHIUM. Tab. XV. f. 1-G.
— -—- meognitudine naturali. P. MASsCAGNI, vasa
lymphatica corpor. h. iconographica sezis,
1787. Tab. XX. deutsch von Lunwrie.
* *
196 Organa
Icon pulmonum iníantis a superficie posteriore.
Chr. Fr. Lupwi1c , Icones cavitatum tho-
racis et abdominis a tergo apertarum.
Lipsiae. 1789. fol.
55.
L:
Maximam vero et principem partem pulmonis
substantie constituunt cellule, quz in corpore
sano ita sunt distincte, ut spiritus, tenerrimo
bronchiorum ramulo caute inflatus , particularem
tantum regionem elevet, nec exinde in ipsas vi-
cinas cellulas, nec in telam cellulosam, aéreis
istis cellulis intertextam , penetret.
Ad lites intelligendas de exitu aéris ex bronchiis
in telam cellulosam , hoc commemarandum.
Quodsi animam urseris, ruptis aéreis cellulis et
cum ambiente iela cellulosa coníusis, facile
hanc ultro permeat; id accidit facilius , in tene-
rioribus animalibus etc,
Adfirmant exitum aris ex bronchiis in lobulorum
intervalla cellulosa : MarricnHii, WiwsLow,
SAUVAGES, ESCHENBACH.'
Nezant ali: Wirris, MoncacNi , CowPrrR,
BóuumrR, DovnGELAT, DLUMENBACH.
M
Pulmones communicant cum cavo oris per ca-
nalem, ex collo versns pectus excurrentem ,
membranosum, annulis semicircularibus cartila-
respirationis et circulationis. 197
gineis intextum , inferius duobus ramis, ad pul-
monum lobos direetis, divisum, quorum ultime
tandem propagines in vesiculas pulmonales. de-
sinunt. Iniuum hujus canalis appellatur /arynzx,
media pars, trachea, s. arteria aspera , ramifica-
tiones vero , (bronchus dexter et sinister) bron-
chia nominantur.
55.
AÀ laryngis formatione mirifica dópendet vox.
Loquela vero , que sonos articulatos efficit, in ore
formatur, ita, ut preter variam ejus aperturam,
lngue et labiorum motus, nec non dentes , ad
diversas modulationes soni efficiendas concurrant.
Cartilagines laryngem efformantes, sunt: thyreo-
idea, cricoidea , arytenoidee , Santoriniane ,
Wrisbergiang. Epiglottis.
Lisamenta. WREITBRECHT f. 8r.
Musculiin eas agentes : hyothyreoideus, cricothy-
reoideus , thyreoarytenoidei , cricoarytznoidei
postici et laterales , arytenoidei obliqui et trans-
versus,
Glandula thyreoidea.
FABRICIUS AB AQUAPENDENTE , de larynge, vocis
instrumentis. Frazcof. 1614. fol.
198 Orrgana
FrennEIN, de la formation de la voix de lhom-
me; V. Mém. del'Ac. roy. des Sc. 1741. p. 409.
J. G. RuNGE, de voce ejusque organis. Lugd. Ba-
lay. 1753. f.
I. M. BuscH , de mechanismo orgaui vocis hujus-
que functione. Groeningae. 1770. &.
HarLLEn, element. phys. T. 3. p. 366.
— — prime linez phys. ed. WRisBERG. not. 82.
h6,
AÀér itaque atmosphericus, interno frigidior,
in canalem descriptum ejusque ramificationes ten-
dit, et pulmones distendit; sicuti vero tborax, ex me-
chanismo suo, ingredienti aéri cedit, et pulmonibus
expansis locum relinquit , ita idem quoque ite-
rum contrahitur, et pulmones in expellendo aére
juvat. Tenetur enim homo, cum reliquis anima-
libus calidi sanguinis , ea necessitudine , ut aérem
haustum non diu retineri possit. Evenit inde ea
' respirationis divisio , ut zuspirationem. praegressam
sequatur aéris accepti explosio , sive exspiratio.
Vires agentes mechanic» sunt: diaphragma, mus-
cul intercostales, serratus posticus superior, cum
eorum adminiculis, vertebris, costis, sterno.
In inspiratione voluntaria s. violenta et musculi
scaleni, mastoidei —trapezii, cervicales descen-
dentes, serrati superiores, levatores pectoris,
coagunt,
respiralionis ci circulationis. 199
55.
Exspiratio sponte sequitur, adjutrice tamen ela-
sticitate integumentorum abdominis, quae inspi-
ratione, ope diaphragmatis, tendebantur. Gosts
situm ejus consuetum repetunt, sicuti diaphrag-
ma in prisünum redit statum. Sin. forüter exspi-
ratur vi, naturá majori, etiam musculos abdo-
ninales , triangulares sterni. quadratos lumborum,
longissimos dorsi, agentes videbis. Exspirauüone
aér iterum expellitur, qui quidem nunquam nec
copiá, nec proprietate , aérem aequat inspiratum.
Modificationes expirationis violents , oscita-
Lio , suspirium , singultus , sternutatio , tussis,—
risus etc,
58.
In respiratione gas oxygenium sanguini accedit,
hydrogenium vero et carbonium , e sanguine
emissa , abeunt. Efficitur nimirum respiratione :
i. ut sanguis venosus dimittat hydrogenium
" carbonatum et oxygenium in se recipiat
.
Inde color ejus rubicundior.
z
^ -
2. ut volumen sanguinis augeatur ;
- . &. utgas oxygenium atmospharz, partim a san-
guine yenoso absorbeatur, partim vero car-
* dix
200 Organa
| — bonio sanguinis et mucilaginis pulmonum
seas carbonicum producet, partüm tandem
hydrogenio sanguinis venosi accesso, aquam
gignat. Pars oxygenii , sine dubio , inmu-
tata exit.
4. Ut caloricum, decomposito gase oxygenio
gignitum, conjunctum restet ex parte cum
oxygenio sanguini venoso accesso , ex parte
in conjunctionem gasis carbonici abeat. Ter-
ta pars cum vaporibus ortis connubium init.
Varia in universum egregie huic thecri; respon-
dent, etsi infitari nollem, premi eam hac-
tenus difficultatibus quibusdam. Sic adhuc sub
judice lis est , an et quomodo carbonaceum istud
elementum et hydrogenium , in ipsis demum
pulmonibus oxygenio ita nubi possit , ut gas
carbonaceum et aqua, exin prodeant?
BRUGNATELLI, Elementi di chimica. Tom. r1.
I20E. p. 129.
JI. Fr. GMELIN , de acidorum origine ex acre vi-
tah adhuc dubio; in Comment. Soc. reg. sc.
Góttingensis, T. XIIT.
Area pulmonum consideranda, a variis diversi- -
mode indicata ;
KrrL 1,740 milliones cellularum in utroque
lobo adsumit.
LiEBERKUHN 17,500 pedes quadratos superfi-
ciei pulmonum attribuit.
Respirationis et. circulationis. 201
DLUMENBACH capacitatem ad. 60 uncias cubicas
aeris redire. contendit,
GoopnwywN; MENZIE; ÍNGENHOUSZ.
Experimenta commemoranda , quibus constat, guam-
diu animal, certam aéris cujusvis speciei quan-
titatem, iterata respiratione, haurire possit , ante-
quam lethalis illi cedat?
BLUMENBACH institutiones physiol. p. 115. $. 144.
Medicinische Diblioth. vol. t. p. 174. 59. tab. 1.
F. FoNTANa, Ueber das Athemhohlen über-
haupt, besonders über das Athmen künsii-
cher Luftarten.
Journal de Physique. 1:783.
Voigt's Magazin. 2 B. 3 St. p. 3o - 38.
Monozzo , Ueber die Verschluckung künstlicher
Luftarten durch glühende Koblen. Vorcr, iid.
py t79-
Versuche und Beobachtungen über die Ver-
schluckung der gemeinen u., verschiedener kün-
silicher Lufstarten. VoricoT,. ibid. 2 DB. 2 St.
P. 7-1 7*
G. ScuuEBLER, Diss. inaug. medica sistens expe-
rimenta quadam influxum electricitatis in. san-
guinem et respirationem spectantia. T'bizg. 1810.
55 peg. 8.
Calor animalis.
lo. LriNpsAY , Diss. de calore Edimb. 1732. 8.
Georg ManTINI, de similibus animalibus et
animalium calore. 1740. 8.
203 Organa
4rn. DUNTZE, diss. experimenta colorem anima.
lem spectantia. Lugd. Batav. 1754. 4.
Jo. .G. RagpERER, deanimalium calore, Gótt. 1758. 4.
lohn CAYERHILL, Experiments on ihe cause oí
heat in living animals. London. 1777. 8. maj.
Jos. de PrENGIZ y, de calore animali. Viennz,
1773.8.
Zac. MacLunc , de calore. Edimburg. 1770. 8.
Patr. Tucup, Diss. de caloris animalium caussa.
Edünb. 1/2795 9.
Dugud LESLIE, a philosophical inquiry in to the
cause of animal heat. London. 1778. 8.
John HuNTER, of the heat of animals and vege-
tables. Vid. Phil. Transactions. vol. 68. 1:778.
Adaci CRAWFORD, Experiments and observations
on animal heat. London. 1778. 8.
Deutsch , in den Sammlungen zur Physick u. Na-
turgeschichte. 2. B. 3 St. p. 33r.
Versuche über das Vermügen der Pílanzen u,
Thiere Wárme zu erzeugen u. zu vernichten
aus dem Engl mit einer eigenen Abhandl.
über denselben Gegenstaud vermehrt, von Zor.
CnrLL. Heimsi. 1748. 8.
Pet. Moscarr, Neue Beobaehtungen über das
Blut und über den Ursprung der thierischen
Wáàrme. 1780. 8.
Dell. Woid. ALBRECHT, Disquisitio theoriz Craw -
fordianze de calore animali cum quarundam hy-
pothesium examine, Gó///;g. 1787. K.
SEcuIN sur le calorique. An. de chim. 3. p. 148:
Aespirationis et circulationis. 203
LavorsrkR , Expérience sur la respiration des ani-
maux , et sur le changement qui arrive à l'air
en passant par leur poumon. V. Mém, del'Aca-
dém. 1777. Paris. 1750. p. 105.
Color sanguinis.
F^id. Goít. YAcoBr, de. sanguinis colore, ZLip-
siae. 1748. 4. e
lo. Theod. Pyr, diss. de rubedine sanguinis.
Gryphisw. 1775. 4.
De igne sanguini prz chylo lacteque essentiali, ru-
bedinis, caloris fermentationumque ejusdem
caussa, Peftrop. 1777. 4.
50-
Omnia animalia respirant, omnia egent pabulo
vite , quod ex medio , in quo vivunt , extrahunt,
absorbent, Ea, quibus natura organa respirauo-
nis proprie dicta denegavit, copiam oxygenii, vi-
4? necessariam, per epidermidem sugunt.
Mira est cutis absorptio oxygenii, quz multo ex-
cedit eam pulmonum, uii constat ex ingenio-
sissimis experimentis Clarissimi SPALLANZANI.
Lazare SPALLANZANI, Mém. sur la respiration
trad, en francais d'aprés son manuscrit inédit
par Jean SENEBIER. (à Genóvre. 1803. 8. Letire
sur.la respiration en général p. 59-93.
I, Mém. de la respiration. de quelques testacées
terrestres et limacons nus. p. 119-260.
.204 Organa CN
U. De la respiration des testacées aquatiques. p.
261-316. j|
il. Reflexions et expériences nouvelles sur les
crustacées examinés jusqu'à présent et sur quel-
ques autres animaux d'ordres difíérens. p.517-
373.
Hie magni interest mca, equilibrium aliud. (Vid.
p. 14. $. 13. hujus operis) commonstrare inter
vegetabilia €t animalia. 2ínimalia viva et mor-
iua, eorumque partes, musculi, tendines, ce-
rum, adeps, sanguis, (bilis hujus operatio-
nis incapax videtur) diversa proportione, oxvge-
nium aéris aumosphzrici consumunt , quod p/azi-
iae iterum producunt , restituunt.
60.
Sanguis, qui in pulmonibus processui aéris ex-
ponitur et commutatur, duplici in corpore mo-
vetur circulo , minori, s. pulmonali, per arteriam
et venam pulmonalem, et rnajori, s. aortico,
per aortam, Centrum aut punctum conjunctionis
hujus est cor, illius pulmo. Circulus aorticus et
a corde exiens, etsi major, tamen secundarius
est, et a pulmonali pendet.
61. :
Cor musculus est conicus, sacco membrana-
ceo, pericardio dicto , libere inclusus , quatuor
cavis, duobus inferioribus et majoribus , (rentri-
Respirationis et circulationis. 205
culi) duobusque superioribus et minoribus ,-
(atris) inswuctus. ;ftria cordis, venas recipiunt.
Datur itaque atrium venarum cavarum , s. ante-
rius, s. dextrum, et atrium venarum pulmona-
dium, s. posterius , s. sinistrum, quz? septo sunt
divisa, in quo, in juniori animali, observatur
foramen ovale. Quodvis atrium duo habet ostia,
alterum superius et exterius, alterum inferius et
interius, conjunctionem atrii cum ventriculis
effciens, quod ostium venosum ventriculi vocant.
F'entriculus pulmonalis , s. dexter , s. amterior
paulo brevior est sinistro. Ostium. ejus venosum
cum atrio dextro, arteriosum vero cum arteria
pulmonali conjunctum est. J'entriculus aorticus ,
s. sinister , s. posterior, structurá cum pulmonali
convenit, Ostium ejus venosum , inferius , con-
junctionem init cum atrio sinistro. Ostum ejus
arteriosum aort? initnum respicit,
Ceterum in structura cordis adhuc notanda: /ra-
beculae carneae , musculi papillosi , et duplica-
iure prope ostia cavorum , valvulas efformantes,
Ostia arteriosa utriusque ventriculi vaZrulis semilu-
naribus (cum nodulis ab ARANTIO dictis) celaudan-
tur. Valvulas vero ostii venosi ventriculi pul-
monalis, £ricuspidales s. triglochines, et ventriculi
aortici, zitrales appellant,
j DAS js MM
3 Vk ALT
jM "rS ^
206 Organa :
4
Vasa propria cordis, arteria coronaria dextra
$inistra.
VIXEUSSENS, traité nouveau de la structure du cceur.
Toulouse. 1715. 4.
De SENAC, traité de la structure du cour. édit.
2. de PonTAL. Paris. 1777. 2 voll. 4..
llALLER , Elem. phys. T., 1. pi 255i
De corporis humani fabrica. Tom. II. de cordis
fabrica et motu.
Foramen oralé, in atrio venarum cavarum.
I1. G. R«aprnrER, de fotu perfecto. Argent. r750.
in-opusc. T. 1. p. 95. f. 5. 6.
Worr in nov. comment Petrop. T. 2d. p. 3506.
MaAyvERn, DBluigefasse , t. 6. f. g.
Fossa oralis; LopER "tab. 117. f. 1. 7. Isthmus ,
HALLER ,:1cones fasc. 4. tab. 2. f. 8. G. LoDER.
ib. 8.
Zaipula Eustachii ad ostium vena cave inferioris.
—
FH. Fr. LonsTEIN, Diss. de valvula Eustachii.
Agrent. 1771. £4.
4. P. LrvELING, de valvula Eustachii et fora-
mine ovali. Anglipol. 1780. 4.
WorLr in nov. comment. Poefrop. T. 20.
HALLER, de valvula Eustachii in diss. anat. T. IT.
p. 189.
BnazNDEL , de valvula Eustachii , in HALLERI Diss.
anat, T. 2. p. 171. tab. 2-11.
et
[
Jespirationis et circulationis. 207
62.
Cireuitus sanguinis, a vi liquidi hujus organici
ipsá, in naturam cordis et arteriarum irritabilem ,
pendet Advena sanguinis unda, cor et vasa irrita-
tur , ad systolen subeundam, et ad sanguinem, ista
contractione , propellendum, JZiastole necessario
systolen sequitur, uti quies aciionem, relaxatio?
contractionem fibrarum, etc.
Hic exploranda differentia arteriarum venarumque.
Hic varia adhuc disserenda restant, quibus re«
solvendis auctores ansam praebent sequentes :
Z'on. HALLER, de motu cordis a stimulo nato; in
Comuient. Soc. Scient, Gótüng. T. 1.
4«Inder. VWirsow's, Enquiry into the moving po-
wers employed i the circulation. of ihe blood.
AZLondon. 1774. 8.
P. D. lac, BEHRENDS , diss. qua demonstratur , cor
nervis carere. Moguní. 1792. recusa in LuDpwi-
61i scriptor. nevrolog. minor. Tom. IV.
Ánt. ScanPaA, tabule nevrologicz ad illustrandam
historiam cardiacorum nervorum. Zcz:. 179.. fol:
Sam. Chrisi. LUcz , quaedam observationes circa
nervos arterias adeuntes et comitantes, F'razcof.
ad Moenum 1810. c. tab.
von HALLER, de nervorum in arterias imperio.
Gottingae. 1744. p"
(9
208 Organa 2v
Gualí. VERSCHUIR , de arteriarum et venarum
vi irritabili , ejusque in vasis excessu , et inde
oriunda sanguinis directione abnormi, Groning.
1766. 4.
Rich. DENN1SON , Diss. arterias omnes, et vena-
rum partem, irritibilitate preditas esse Edimb.
^ 1775. 8.
Chr. KRAMP, de vi vitali arteriarum. Árgentor.
1765. 8.
A. WuyTT, physiological essays, containing an
inquiry into the causes , which promote the
circulation of the fluids in the very small ves-
sels of animals. ed. 2. Edimb 1761. 12.
H. v. d. Boscu , über das -Muskelvermógen der
Haargefássgen. Monast. 1786. 8.
LAzz. SPALLANZANI, dellazzione del cuore nme'
vasi sanguini nuove osservazioni. 1768.
De' fenomeni della circolazione osservata nel giro
universale de" vasi ; de moti del sangue indepen-
dente dell'azione del cuore e del pulsare delle
arterie. 1773.
Dissertationes ires, minus cognitae, seriem experi -
mentornm subtilissimorum contient de phaeno-
menis in ramulis vasorum extremis obviis. Nu-
perrime gallice versa:
Expériences sur la circulation observée dans l'uni-
versalité du systéme vasculawe , les phénoménes
Ld RUSSE
Respiratiomis et circulationis. 209
de la circulation, languissante, les mouvemens
du sang indépendans de l'action du ccur, la
pulsation des ariéres. Paris. 19800. 8.
In examiue /hymi non immemorabor , etsi novum
equilibrii momentum inter fetum et adultum. —
nobis su2gerit.
MzTzcER,B:DLoo, VERHEYEN , PccLrn de thy-
mo traclarunt; sed pr: ceteris commendandi
sunt:
"Alb. ab HALLER resp... 4ug. Lud. de Huco, Diss.
de glandulis in genere et speciatim de Thymo.
Gottingz. 1746. 4. c. figuris.
Io. Georg. DuvERNOY , observationes eirca stru-
cturam Thymi ; in Commentat. academ. Petro-
pol. Tom. VII. p. 203.
Samuel Christian Luczg , Anatomische Untersu-
chungen der Thymus im Menschen vnd Thie-
ren. Frankf. a. M. 18i1. 85 pagg. 4.
63.
Quoad extensionem s. diametrum hujus cir-
culi datur adhuc alius et quidem major circulus ,
scilicet is nervorum, vasa comitantium et ambien-
tium, Quoad concentrationem ejus, fines excur-
rentes offendes, si, uti debes, systema !ym-
phaticum tanquam znitium s. o5 considerare , finem
vero , s. anum in secretionis organis quzrere
velis.
T
210 J'espiratio et. Circulatio
64. :
Resumamus nunc respirationis organorum aber-
raüones, in- variis animalium classibus obvias,
iia ut. primum uiacheam cum pulmonibus; dein
cor examinemus.
À. In. mammalibus.
65.
Laryngis epiglottis musculum habet, ab osse
hyoideo oriuntem , omnibus fere mammiferis
proprium, excepüs vespertülionibus, quibus et
epiglotus deficit. Margines glotüdis formantur
ligamentis ihyreo-arytznoideis. In. quibusdam ad-
sunt membranule s.,saccul vocem modifican-
i105 5 v. c. membrana falciformis equi hinnitum
causans, membranulae 1i: felibus ;, sonum eorum
swepentem creanites, sacculi. laryngei simiarum ,*
(in genere Jftelis, Sim. seniculo, et Beelzebut
L., tympanum osseum. referentes,) sine dubio vo-
cem acrem efficientes. In asini larynge cavum
inest singulare , carülagini thyreoides impressum.
HALLER, de corporis humani pastium fabrica.
Tom. Vil.
CuvirR , Lecon d'anatomie comparée. Tom. IV.
E
Mammalium. RIE
BivuMrNRACH, Handbuch der vereleichenden Ana-
itomie. Abschnitt, XII... XIV; XV.
De sacculis simiarum laryngeis. Vide infra artic.
de inis.
Joh. Georg GocKEL , de voce animalium. Miscell;
Acad. Nat. Curios. Dee. a. A. 5. Append, p. 114.
Francois Darid WHrERissANT, Recherches sur les
organes de la voix des quádrupédes ci de celles
des oiseaux.
Mém. de lAcad. des Sc. de Paris. A. 1753. Hist:
p. 107. Móm." B 279. Ed. in 8. À. 1753.
Hist. p. 158. Mém. p. 419.
Leéliv VicQ-D'Azyn , Mémoire sur la structure des
organes qui servent à la formation de la voix, .
considérés dans lhomme et dans les différentes
classes d'animaux et comparés entre eux,
Ibidem. A. 1779. H. p. ^ Mém. p. 178;
Joseph BALLANTUS et Cajetanus UrrTiNUS, de
] 2
quorundam animalium organo vocis.
Commentarii Dononienses. Tom. 6. C. p. 5o.
Peter CAMPER , Account of the organs of specch
of the Orang-Outang.
Philos. Trans. Y. 1779. p- 139;
66.
Trachea et pulmones mammaliumi , si Ceta-
€eorum structuram eoruni densiorem ,non loba-
X *
212 Respiratio et. Circulatio ,
tam excipere velis , parum differunt ab humanis.
Nam hic non est, quod loborum sectiones , nec in
structuram eorum, nec in vasorum divisionem in-
fluentes, enumerem.
«ug. BROUSSONET , varie positiones circa respi-
rationeii Monspel. 1778. 4. ;
Recuse in Lupwrioir delect. opusculorum ad
scient. naturalem spectantium, Lipsic. 1790. 8.
p. 118.
Golthelf FiscHER , Abhandlung über das Athmen
der Thiere. (Leipzig. 1797. Mazuscriptum ine-
difum ; ) Bibliographia Parisüs impressa , (Vid.
p. 193 Auj. Operis) non nisi sectionem primam
hujus tractatus sistit.
6^
7-
Cor potius situ , quam structura discrepat in
mammalibus ab eo hominis. Verum enim vero
in bisulcorum corde ossicula sunt notanda, quz
prope ostüum aorticum jacent, quorumque uti-
litas adhuc est exploranda. /'oramen ovale in pal-
matis et Cetaceis adulüs rarius apertum obser-
varunt recentiores , quam crediderint antiquiores.
Glem. Iac. KEUCBEN , de ossiculis e cordibus ani-
malium. Grozingae. 1772. 4.
»ium. : SU
Bernhard ALBINUS, Excerpta ex dissertatione de
cervo , corde glande plnmbea trajecto , mortui
instar prostrato, et post tres borc quadrantes
quatuor passuum millia aufugiente. j
Misc. Acad. Nat. Curios. Dec. 2. À. 5. 1686. p. 7.
Sunon Schulz, de catellis exsecto. corde viventibus.
ibidem. Dec. 1. À. 3. 1672. p. 475.
John TEMPLER, an observation upon ihe motion
of the hearts of two urchins after being cut out,
Philos. Trans. Y. 1675. p. 6016.
Guichard Joseph DuvrERNEY , observation sur le
ccur d'un hérisson qui n' avoit point de péricarde.
Mém. de l'Acad. des Sciences de Paris. T. 2. p. C.
B. In vibus.
68.
Larynx in avibus duplex, superior et infc-
rior, trachealis et bronchialis. Superior , foriá
simpliciori, epiglottidem non habet, quz quidem
fibris muscularibus conicis , rimam glottidis cin-
genübus, suppleta videtur. Larynx inferior , ma-
gno musculorum apparatu donatus , inprimis vo-
' ci avium extensissim:e inservit, quas et arteriá
asperá medio discissa , adhuc perdurat. Musculi
membranam tympaniformem tendunt , laxant,
nam ceterum nihil est, quod hoc in larynge pos-
214 Respiratio et. Circulatio ,
sit arctari, '"Frachea , annulis fere completis com-
posita, in quibusdam generibus ( Z4rdea, v. c.)
incurvationem singularem , corniculum venatorium
zmulam, in cavo sterni singulari sitam , efformat,
Masculi laryugei inferiores s. externi Vrco-d'Azvn,
omnibas avibus proprii , deprimendo laryngem
et bronchos contrahendo, membranam ovalem
.5. tympaniformem rélaxant, Quinque dantuc
musculi in quovis latere laryngis passerum.
AwoNYWw. sur les organes de la respiration dans
les oiseaux. Vid. Mém. de l'Acad. des sciences
de Pons Du I opo cf
Michele GYRARDI , saggio di osservazione anatomi-
che intorno agli organi della respirazione degli
uccelli. Y. Memorie di Verona. T. 2. P. 2.
p: 732.
Vincenzo MALACARNE, Conferma delle osserva-
zioni anatomiche intorno agli organi della re-
spirazione degli uccelli; ibide;zm. T. 4. p. 18.
E
Iohzu. LATHAM , Essay on the traches or wind-
pipes of various kinds of birds.
Trans. of the Linnean Society. vol. 4. p. 9o,
G. J. DuSznwkv, Observations sur l'endroit oà
se forme la voix du. cocq. Mém. de l'Acad.
des Se. de Paris. Tom. 2». p. 7.
HrnissaNT, Mém. de l'Académie. 1753. p. 29o.
Féliv VicQ- D'AzYR. Vide 6. 54. p. 128. huj.
operis.
Av»ium. 215
George CuvIER , sur les organes de la voix dans
' les oiseaux. Soc. philomatlique.. À. 1793. p. I15.
Magas. encyclopédique. An. LV. To:a. 2.
ScuNEIDER, Leipziger Magazin. v. 1786 uud 1787.
BrLocu , Bescháftigungen der Berlin. Gesellch.
Tom. IV. p. 579.
Schriften. T. III. p. 372.
Peter. CAMPER, Aaumerkingen over het gezang
der Manneties Kikvorschen.
Verh. van het Gcaootsch, te Rotterdam. Deel.
T Bl 245.
Pulmonum fabrica multum discrepat ab ea
iÍmammalium. Sunt enim avium pulmones poro-
siores, rubicundiores, cum vertebris concreti,
et interstitia costarum implentes. Ambitu itaque
minores , sed appendicibus, sive sacculis s. ve-
. . ta . U . uw A 7 . s
sicis aéreis, extensione gaudent maximá. Vesicz
hz in pectore a pleura, in abdomine a poritonaco
Pp / ,
formantur. In plerisque avibus et cum ossibus ca-
vis cohaerent , ita ut aér usque in cellulas ca»
pitis rostrique transeat.
Diaphragma in avibus nullum.
Sacculis s. vesicis islis areis falso tribuerunt fi-
br: musculares. Ex!ensio earum ab aere inspi-
3216 JAtespiratio et Circulatio
rato , contractio vero a musculis abdominalibus
pendet.
Opiniones hac de re divisz :
Casp. BAnTROoLIN , de diaphragmatis structura no-
va, Paris. 1676. 8.]
M. GriRARDI. l c.
J. HluNTER , Observations on certain parts of the
animal oconomy. London. 1786. 4. c. tbb.
No. VI. j
P Philosoph. Trans. LXIV. P. 1. p. 297.
BruwENBACH. l. c. et in Osteologia. p. 60.
De cer colorata, per pulmones in ossa. injectá. CAM-
PERS Kleine Schrift, 1. B. x1 St. tab. 1 u 4.
Experimenta ingeniose instituta , de respiratione
diversorum gasorum per ossa vivarum avium
effecta. Vide ALnsEn's Beytrige 1 Hít. p. iro.
WVROLICK.
70.
Cor avium seque divisum ac in mammalibus ,
eo tamen differt , quod loco valvul:e tricuspida-
lis ventriculi .dextri, alias. membranos:s, muscu-
lus adsit triangularis, quai semper valde tensus
observatur.
4l. LirTRE Poulets qui avoient des coeurs dissé-
/ qués. Mém. de l'Acad. de Sc. de Paris. A 1709.
hist, p./26.. ed. 1u 891602. p. 52.
AReptilium. 217
Christia: MENTZEL , De tribus in uno ansere cor-
dibus. Misc. Ac. Nat. Curios. À. 9. et 10. 1678.
et 1679. p. 267.
lean MrzRY , Observation sur le ecur de l'oiseau
royal.
Mém. de l'Acad. des Se. de Paris, T. 1. p. 430.
BLUMENBACH, Comment. soc. reg. Gótting. Tom,
IX. p. 128. f. 2. Musculus triangularis cordis
Ardez.
Lad. CnHERNAK, de respiratione volucrum. Gro-
ningz. 1773. 4.
C. In. Reptilibus.
DT.
Reptilium larynx eo avium adhuc simplicior ,
non nisi dilatetionem — trachex sistere videtur.
Rima glottidis parva, brevis, epiglotiide non
tecta, cujus functionem — constrictores glotudis
gerunt, ita eam constringentes, ut stylus s. in
vivo s. in mortuo animali , difficillime immitti
queat. ln ranis vesicae larynscae sonum vocis co-
axantem augent.
Falso tribuitar ab O7. Bonnicnuro , Crocodilo , « epi-
« glottis latissima et fere circularis tolasque fauces
« claudens ».
Crocodili Orenoci Larynx. Vid. v. Hu um 8oL DT Obs.
Zool. IV nio, VI. VIL.
g
c
7218 Respiratio et. Circulatio — .
ARanarum larynx. WV 1cQ-D'AzyR. l.c. t. 12 f. 45. 46.
Testudinum — — lpEM fig. Ai. 42. 44.
Crotali horridi — 'Tysow's Anatomy of a rattle -
snake Phil. Traus. vol. XIII. n. pM »
Vesiculae laryngeae ranarum , CaAwPER's Kleine
Schriften. 1. B. 1. St. p. 144. t. 3. f. 1-4.
Testudini marinae CorLiNs laryngem — denegavit,
IL XLIX. p. 820. Nullum laryngis vestigium
invenit VELSCH.
723.
Trachea reptilium plerumque brevis, in aliis
iamen, ut in Crocodilis, longissima et tortuosa.
Annuli carülaginei vel circulares vel semicircu-
lares sunt, ita vero ut pars membranacea liberum
offerat descensum csophago. Ramificationesbron-
chiorum plerumque in hac classe cessant. 7es-
tudinis wachea statim sub larynge in duos insi-
gnes dividitur truncos, quorum «nus colli petit
latus dextrum, alter sinistrum, Uterque sui late-
ris thoracem ingreditur, mox ab introitu ante-
quam pulmonum ipsum accedat, variis modis
contortus. Notabilis inprimis circulus ille est ,
quem hic constituit , traductioni aortz:e miro mo-
do inservientem. Circa eum enim, arteria haec,
quasi circa trochleam convolvitur. Tracheam hanc
Reptilium. ; 219
eonstituentes annuli integri omnes sunt," etam
ubi pulmones ipsos transeunt.
BLaAsiUs, Ánat. Ànim. cap. XXXVI. p. r18 sq.
lab. XXX. fr. A..H? H., Gor et-tgachearia
situ naturali,
JI. lingua cum parte trachez.
III. Aspera arteria cum pulmone ex uno latere,
VI. Cor separatum,
75.
Pulmones reptilium vesiculosi s. cellulosi, ma-
£na gaudent elasticitate , ita ut, libere hzrentes
in pectore et sese extendentes in abdomen, dia-
phragmate nullo, non facile collabantur, pectore
adperto: Quod quidem maxima ex parte a con-
strictoribus laryngis pendet, (Vide $. 7:). Sed
pulmones, ipsi discissi, ne corruant , a vi eorum
vitali derivat Bazxoxr. Cellulas istas vero, fibris
muscularibus longitudinalibus et transversalibus
esse instructas , irritamento artificiali facillime de-
monstrari potest, In junioribus, in Jarvis, pul-
monum loco, branchiae , (4ppendices fimbriatae
SwawMERDAM.) adsunt, quarum structura analoga
in aliis animalibus mox explicabitur.
SrEvERIN Zootom. p. 521. et in BrasII Amat.
CoLLiss. t. II, c, XXXIX, p. 802,
.230 Respiratio et Circulatio
Charles LEROY , sur les organes de la respiration
de la tortue. Mém. des Savans étrangers. 1751.
ztppendices fimbriatae SwAMMERDAM , bibl. natu-
re. p.922. ROSEL , Jab. 2. f. 18.
LU
Bronchia esse foraminibus periusa, DUVERNEY ,
DLaAsIUS, et alii, contendunt.
74.
|
Cor plurimorum reptilium iricuspidale , et uni-
loculare, sive uno ventriculo unoque atrio do-
natum est. Ín zestudinibus marinis vero , duc
auricule adsunt , septo divise , correspondentes
duobus ventriculis. Convenit itaque per distribu-
tionem cum mammalium corde, ejusmodi tamen
proprietate, qui ventriculos inter se valvulá car-
nosá , fere tubiformi, communicare, originem
vero vasorum magnorum e solo dextro ventriculo
sumere sistat.
Hinc circuitus sanguinis, in istis animalibus , re-
spiratione suppressa, non cessat. Sanguis sese
movet per circulum aorticum solum.
Inde respiratio horum animalium minus regula-
ris et magis lenta, inpiratione. longe distante
ab exspiratione.
Hinc vita per longum temporis spatium sine respi-
ratione existens.
Per 8 dies sub aquis raras vivas detinuit ,
BnowNE. Erreurs poplaires; Tom. III. p. 515.
Aeptilium. 221
Testudines caput linteo, ichthvocollà oblito, obvol-
vit BAcriviUS , animal tamen per viginti et
plures dies vivum mansit. (Opera omnia p. 460)
Per dies integros chamaeleontem aerem reservare
viderunt Academici Porisini.
Testudines a. Clariss. Hrrw.ex urbe Uralensi Orez;-
burg, Mosquam , ab illa 1515 Verstis distantem,
cursu publico , mihi misse , bene involutz , et
sine nutrimen!o per mensem et ultra, cistá in-
cluse , vinculis omnibus solutis, hilare sese
moverunt.
Inde dubia solvenda ,;, quomodo rane in intimis
arborum aut saxorum locis, viva fuerunt re-
perta.
Jean Mrny , pourquoi le foetus et la tortue vi-
vent tréós-long.tems sais respirer.
Mem:"de l'Acad; d. Se. de, -Patis. T. 5, p. 155.
Te vol p.
Towsow, de hHRespiratione amphibiorum. in ob-
servationibus physiolog. de amphibiis.
Gótüngse. 1794. 4-
C. G. WkrsTPHAL , de organis circulationis et re-
spirationis reptilium. Z/a/ae. 1806. 28 pagg. 8.
ANONYM. Observation sur la maniére de respi-
rer des grenouilles.
Société. Philomathique. A. 3. T. 3. p. 42.
G. J. DuvrnNEY, Description. du conr de la
tortue, de la vipére, de la grenouille, des
poissons , de la carpe.
222 Respiratio et/ Circulatio
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris A. 1699: Hist.
p. 34. Mém. p. 227. ed in 8. hist. p. 39^;
Mém. p. 285.
Jean Mgnv, Examen des faits observés par G. Ji
DUvERNEY.
Criüque des deux descriptions que P. Buissiére à
faites du ccur dela tortue de mer.
Description du ccur d'une grande tortue terres
tre de l'Amérique, avec des réflexions sur
celle de DuvERNEY Mém. de l'Acad. des Sc.
de Paris. 1703. Mém. p. 345. 405. 437. 45r
457. ed in 8. p. 415. 490. 533. 551. 558;
Paul BUrIssiERE , Anatomical descripüon of the
heart of land tortoises from America.
Philosoph. 'Yràns. Y. 1710. p. 170.
G. F. DuvERNEY , Description du cour du Cro-
rodile. Mém. de l'Académ. des Sc. de Paris;
1703. p. 39o. édit. in 8. p. 474.
Émanuel SwWE&pENRBORG , Oeconomia regni anima-
lis in Transacüiones divise. Lozdini. 1740. 4.
Cap. V. p. 210-216. de corde testudinis ma-
fing.
76.
Natura piscibus pulmones denegavit, Hinc la-
rynx nullus, àec trachea, neque vox. Aér intrat
per o5; cum quo nares non amplius commu-
Piscium, 223
nicánt , et exit per aperturam branchialem.
DBrànchiae, pulmonum loco, adparent. Sunt enim
branchie organa respirauonis singularia , quz a
quatuor ossiculis arcuatis , superne canaliculatis,
formantur. Ab utroque latere gule , in cavitate
propria, operculis sive membraná tecus; locan-
tur. Árteria branchialis canalem sequitur semi-
* N
cireularem , sese ramificans in membranulá fal-
ciformi, qui? plumis aut pectinis ad instar est
divisa. Quamlibet arteriam , et vena et nervus co-
mitatur.
77*
Membrana ista falciformis nimirum duplice se-
rie laminularum instructa est, qus juxta totam
longitudinem setas ( plumas, dentes ) dispositas
gestant, supra quas myriades vasorum sargui-
Íerorum serpunt. lta ut videatur, naturam hac
siructurá effecisse , quod maximam in minime
spatio obtineant superficiem. vasa sanguifera.
G. FiscHER, Uiber die ausserordentlich feine
Vertheilung der Blutgefásse in den Kiemen der
Fische; in Ejus. Fragmenien, om. E. p. 213-
239.
79.
Omnes fere pisces foramina s. aperturas ad bran-
chias habent , aperturas branchíales sive. foramina
224 Respiratio et. Circulatio -
branchialia. Unica apertura datur in. maxima pis-
cium parte. Quinque utrinque foramina observan-
tur, in piscibus carülagineis plurimis, quorum
genus quoddam , Petromyzoy nimirum , septem
utrinque gerit.,
Apertura branchialis variat situ, figura , propor-
iione, tegmine, qui quidem variatio , tanquam
character externus, in generum distinctionem
quam plurimum facit , et ibi etiam examinabitur.
M. A. SrvrnIN , de respiratione piscium diatriba.
Neapoli. 1659. fol.
M. ZEFIDLER , Diss. de respiratione piscium. Jezae.
1656. 4.
Pierre Marie Auguste BRoUsSONET , Mémoire pour
servir à lhistoire de la respiration des poissons.
Mém. de l'Ac. des Sc. de Paris. 1785. p. 174.
En Extrait au Journal de physique. Octbr. p. 289.
G. CARRADORI, esperienze ed osservazioni sulla
respirazione dei pesci. in L. BRUGNATELLI An-
nali di Chimia. e storia naturale. Tom. V. 1794
p. 53-59.
C. DuMERIL, Mémoire sur le méchanisme de la
respiration des poissons.
Magasin encyclopédique. 1807 t. 5. p. 99. seor-
sim impressa in Mémoires de Zoologie et
d'anatomie comparée, Paris. 1807. 8.
79:
Corpiscium, in cavitate singulari et triangu-
lari, ab abdomine membrana diaphana , scilicct
Piscium. 235
diaphragmate divisá, mox infra branchias situm
ést. Sepe in sacculo ex subülissima membrana
constante, quod pericardium est, locatur. In
mulis piscibus form: est triquetre , vel pyra-
midate , ante arctioris , pone oblique truncatz.
Auriculam unicam tantum sed maximam habet,
quie in superiori parte lateris sinistri cordi ad-
heret. Ád insertionem. vero hujus atrii in cor,
. due valvule adsunt, una superne, altera inferius.
Ín inferiore sui parte auricula , receptaculum ve-
narum complectitur , quod ad insertionem in auri-
culam quoque duas valvulas , semilunares habet,
4
Ventriculus ipse semper valde musculosus est.
DuvkRNEÉY , Observation sur la structure du cceur
des poissons.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. 1699. p. 3oo.
recusa in ARTZEDI., Philos. Ichthyol. ed. WALL-
BAUM. p. 156-167.
4. Mosnao, a description of the heart, vessels
and circulation of ihe blood in fishes.
V. the struct. and physiol. of fishes. Edimb.
17985. fol. maxim.
Recusa ibidezm p. 184-102.
Friedrich 'TYEDEMANN , Anatomie des Fischherzens.
Landshut. Thoman. 1809. 4. c. A. tabb. Auctor
examinavit corda generum piscium sequentium:
: Raje , Torpedinis, Squali, Acipenseris, Mure-
15
226 Respiratio et. Circulatio
ne , ÜUranoscopi, Trachini, Gadi , Gobii;
Scorpenze, Zei, Pleuronectis , Chaetodontis,
Scionz , Scombris ; Loricariz, Salmonis , Fistu-
larie , Esocis, Mugilis, Cyprini.
Cordis icones , PERRAULT , Essais de phys. IV. t. 19.
DuvEnNEY , Oeuyres anatom., ll. t. 9,
GouaN , hist. piscium. t. 4. f. 4. 5.
Mono, Fhys. d. Fische. t. I. f. 1. 4.
t. XVIII.
80.
Arteria ampla , cujus pars, cordi' proxima, sa-
t€s angusta, duas valvulas sigmoideas conuünet;
jx in cavitatem magnam sive ventrem , interne
pluribus columnis carneis instwuctum, sese ex-
tendens , sensim vero iterum coarctatur in formam
coni; arteria hxc pulmonalis sive bianchialis ;
(&vàov qàsfovevooóg , AÀRISTOTELIS3 ceyysi» cornow
9:c, RowpzrzTg1,) recto itinere. ad. branchias ten-
dit, singule branchis s. semicirculo osseo utrin-
que ramum impertit, qui vero paulo infra exor-
tum in alios quatuor ramulos plerumque dividi-
iur. Hi ramuli secundum longitudinem cujusque
folii procurrentes , singuli tandem in tot dividuntur
propagines, quot dantur laminule foliorum , iu
quibus aut penitus evanescunt aui cum venis per
anastomosin conjunguntur. Singularis ille cum
Ld
Pise: 2275
"venis coitus nullibi tam evidens videtur esse ;
quam in istis animalibus. Übi vens vero e bran-
chiis recedunt mox confluunt in unum truncum
C arterizformem, qui aorta dici meretur, et qui
,ad singulas corporis partes, recto wamite, de-
vehit sanguinem vivificatum.
DuvEnNrY, lArNE, Mémoire sur la circulation du
sang des poissons qui-onut des ouies.
Mém. de l'Acad. des Se; de Paris. 1701 retus.
im] A&TEDI Philosoph. Ichthyologica ed WAL-
. YY*" er Qo?
DAUM ? Pp. 16 ;-lOJ3.
e
Q [ L]
hite vero omnibus perpensis organa adhuc. alia
in piscibus contribuere, videntur ad. carbonium
sanguinis diminuendum , et oxygenium augen-
pete piscium permagno fieri, quotidic mihi ma-
cis persuadeo,
823.
"esica aérea est folliculus membranaceus , ra-
ro fibris muscularibus donatus , szpius rete va-
sorum inirabili,, exiexno, sive interno; instructus ,
in abdomine, extra peritone?um, sub intestinis ,
in fossa vertebrali situs. Vel simplex est, vel du-
plex ; vel triplex, vel varie forme. Canali sin-
2 ox*X
528 Ftespiratio et. Circulatio
gulari cum cesophago. cohaeret, breviori in vesicis
simplicibus , longiori , ibi ubi vesica in plures fol-
liculos est,divisa. Hsc vesica est repleta aére
diverse nature. IAn quibusdam aér in ipsas cos-
ias Cavas, caulibus penne similes , (v. c. in JYava-
ga , Gado Callaria ? L. Gwzr.) penetrat. &
Varii hoc organon soli natatui inserviens credide-
runt, inde nomen: /J'esicae natatoriae , .folli-
culi natatorii. |
De vesica aérea, temporibus recentioribus, ingeniose
traclarunt multi doctissimi viri, sed , quod mi-
rum est, vera ejus uüilitas videtur adhuc in du-
bio relicta.
IJ. .4. BORELLI.
|
N
Gu. NEEDHAM, Disq. anatomic de formato foetu.
Amstelod. 1668. 12. c. figg. p. 172-194.
F. REDI.
44. I. Comnjecture concerning the bladders of air,
that are found in fishes , illustrated by R. Boyle.
Philos. Transact. vol X. 1765. p. 3ro.
J. Rav, Letter containing some consideration. on
the conjecture about the swimming bladders in
fishes.
Philos. Transact. vol. X. p. 34g.
Lrskr' s Uebersetzung. 1 B. 1 Th. p. 85.
4. C. P. ERXLEBEN , Uiber den Nutzen der
Schwimmblase bey den Fischen; in Ejus: phys.
chem, Abhandlungen. Zepzig. 1770. 8. p. 343-247.
Piscium. 229
Mich. Chr. HANow , Aumerkuugen über die Dla-
sen der Fische. Vide Ejus: Seltenheiten der Na-
tur u. Oeconomie , herausgegeb. v. T. D. Tiris.
Leipz. 1755. 8. 1. B. XVIH. Abschn. p. 610.
4. MowRo, l. c. ed ScuNEi1DER1. VI Abschn.
p. 27-33.
G. VrscuER , Versuch über die Schwimmblase der
Fische. Leipzig. 1795. 8. c. figg.
Francis RrGnv BRoDpBELT , Account of some ob-
servations and experimentis which he has made
on the gas contained in the air-bladder of the
sword-fish.
Annals of medicine for the Year 1798 by 4ndrew
DuscaN. vol. r. p. 393.
Schreiben des Dr. Fr. PRopbELT an Hnw. Dr.
DuNcAN, über die Luft in der Schwimunblase
des Schwerd(sches.
S. ScurgnEa's, Allg. Journ. d. Chemie. x B..2
Hít. 1798.
WirkiNsoN , Uiber die Luttblasen der Fische. Ver-
kündiger. 1804. 61. St. p. 485.
4l. »on HuwsoLpT, dans les Mém. de la Société
d'Arcueil. Tom, 2. p. 4o7.
Bior, Mémoire sur la nature de l'air contenu
dans la vessie des poissons. ibidem. t. p. 263.
Pietro GCoNsrcLr1ARCHI , Memoria sull analisi dell
aria contenuta nella vesica natatoria dei Pesci.
1809. 80 pagg. 8.
Góotting. gel. Anz. 18:0. No. 13. et r4. p. 130.
i]
250 Respiratio et Circulatio
F. DELanocHE, des observations sur ]la vessié
aérienne des poissons.
Annales du Muséum d'hist, n. Tom. XIV. p.
249 -
G. CuvirR , Rapport sur le Mém de DzLAnocHE
ibidem.
GrorrRovy St. H:rraArpke, Des usages de la vessie
aérienue des poissons.
Annal. du Mus. Tom. XIIl. p. 460-4064.
Pulmonem sine vasis , rcprosentore folliculum
acreum , contendit:
DarLiNGER , Uiber den Lnftsack der Fische 5 Vie
de WIEDEMANN S Archiv für Zoologie u. Zooto-
mie IV. B. 2 St. p. 160-171. Canaiem ejus cum
iracheá esse comparandum,
Sonum, si quem edunt pisces muti, ut Cobifis
Jossilis et alii, per explosionem aris, super- .
ficie aqux hausti, ex ano, tanquam e tuba pro-
pulsi. producunt. Quod quidem saepius, et me-
cum multi, qui vasa piscaria vivis istis piscibus
repleta ,. apud me contempleri voluerunt, in-
primis instante tempestatis mutatione, observas
runt.
,
In 4dnimalhnbus sine vertebris. 32I
* * In jnimalibus sine vertebris.
E. In Molluscis.
F. In 4nnulatis.
G. In Crustaccis.
G2.
Tres has classes hic conjungere licet, quia
respirationis modo , per branchias , inter se con-
veniunt (4. Branchise Jolluscorum folia oblonga,
vel duplicata , in sepiis nimirum, vel quadripli-
cata efformant, ut in plerisque bivalvibus. In
his plerumque sub involucro aut pallio, et in
——— ÁN
(^) In rossicis harum classium , quz proposui dis-
cipulis, nominibus , sizii terminatione signilicare vo-
lui eundem respirationis modum. Vaunrko-oó6paasbtt,
animalia similha Limacibus , ( Mollusca nimirum ; )
KOARUeo6pas3HbLit , Annulata ; Paxo-oó6paanbis , animalia
Astacis. similia, Crustucea scilicet , respirant omnia
branchiis. Qua de causa Arachnoidum — denomina-
tionis lerminatio rossica est mutata, nàykKynOAOBHBUI
quippe qui non per branchias sed per stigma!a sui
seneris respirent. Non dubito fore plerosque qui huic
rationi adsentiantur. Ceterum quan!um prosit discipu-
lis, non potui non cognoscere plurium annorum prz-
lectionibus. Nomina latina, gollica et germanica , Mo/7
dusca , Mollusques ,. JV'eichthiere ,| magis. oppositionis
causa , (testaceis) , et contradictionis. arbitrio, quam
felici ingenio fuisse electa , quis nescit,
LI
233 JKespiratio et. Circulatio
latere pedis, si adest, locantur. Seriem folio-
rum majorem componunt branchix in animalibus ,
in quibus, exterius site, cum pallio cohaerent.
Branchige externae, per se ipsas, cum medio am-
biente coeunt, branchiw vero Znternae, per ira-
cheas cum aqua communicant. Traehearum du-
plex datur species , altera branchialis , et respi-
raàioni et fecum excretioni inserviens , altera
vero, qui cun pallio conjuncta est, orificia ha-
pet duo, quorum unum aquam suscipit, alterum
vero, sepius longe lateque , iterum spargit.
TinEsivS , Diss. de respiratione sepiz officinalis,
Lipsiae. 19801. 4. c. 2 tab. aen.
PoLr, Testacea utriusque Sicilie corumque historia
et anatome Par;nae. 1791. 1795. fol.
Im Auszuge: in Mayer's Ánnalen, Tom. r.
in WIEDEMANN S Archiv. Tom. 1. p. 164. u. f,
G. CuviER , Lecons d'Anatomie comparée. Tom.
IIl. et in. Monographiüs variis, infra commemo-
raudis.
84.
In Annulatis branchie plerumque sunt exter-.
ne, distantes et fere semper fimbriata.
85.
3n Crustaceis branchiz arcuate , et pectinifor-
Émes utrinque in sinubus costarum et sub tho-
In fnimalibus sine vertebris: 3233
racis clypeo s. loricá sunt locate. "Tot existunt.
arcus, quot pedes; accedente tamen primo s.
anteriore, cum palpis coherente, itaque par quin-
tum constituente. Basi tantum, quz obtusa et Jata
est , partemque inferiorem et exümam facit,
branchie, pedunculis musculosis sterno appen-
sis , adfhiguntur. Coherent et cum cruribus pedum,
quórum musculi et crura et branchias movent,
Superior earum ,pars, sensim mucronata , adscen-
dit sub loricá, soluta et libera. Flec est forma
branchiarum Ástacorum; in Cancris vero et aliis
hujus classis generibus, plures pyramides sistunt,
et in latere dorsi libere fluctuant. :
E ir
Cor in his Classibus animalium musculosus
.
est, albiusculum , membraná, pericardio rimi-
rum, inclusum , exterius plerumque leve, inte-
rius fibris muscularibus , varie fasciculatis ,, do-
natum. Ventriculum habet unicum, plures vero
auriculas. In quibusdam cor duplex, quovis latere
unum datur. lu Jnnulatís extensionem .vasorum
majorem et muscülosum siátere videtur.
Cor palpitans Crustaceorum , pericardio tenui
involuto, infra ventriculum , in imo dorso collo-
234 Respiratio et Circulatio
catur. Musculus coniens est, cujus cavitas Satis
ampla, fibris sive columnis, pluribus , | robustis
instruitur, Árteria branclualis, fastigio ejus sum-
qo egressà, statim in duos ramos, qui versus
branchias incedunt, finditur. Ven: cave trunci,
descendens, alterque adscendens , e cordis tergo
coeunt, ibidemque ejus auriculam mgrediuntur.
Cordis systole et diastole , prout in Zpsis sangui-
/ neis branchiatis, in piscibus nimirum, celeres sunt
et fortes.
WILLIS , de anima brutorum , cap. 3. t. 5. f. 5. 3.
BLastUs , Anat. animal. cap. IV. p. 260 (ex Wir-
Lis$10) figuram cordis pericardio inclusi, t.
XLVIII. fig. 1. r. s. auricula cordis.
Yy, branchiarum quarundam apices.
RósEL's Ensectenbelust. ILI. Tb, tab. 58. f. 9. 1 1.
tab. 59. f. 17,
Cor in quibusdam harum classium animalibus , a
eapite ad caudam extensum , hinc inde inzqua-
le, a primo ejus observatore, MALPIGHI, non
pro unico corde fuit habitum, sed pro corculo-
rum serie, e quorum uno in aliud , lenta suc-
cessivaque contractione, in modum motus peri-
staltici arteriarum , 'propellitur guttatim. humor.
|
albescens , qui cruoris vices tenet.
83.
Respiratio istorum animalium plane arbitraria
videtur, nam s:iepissime per plures horas non re-
In Animalibus sinc vertebris. | .935
spirant. Fonctio hzc per tracheam branchialen
inprimis efficitur, cirros vero, in fine wachearum
locatos, et ductibus respiratoriis inservire, exa-
mine microscopico facile patet. Ceterum mercu-
rius in tracheas injectus, per'cirros desiillat.
89.
Cum sanguis in animalibus indicatis similis sit
lymph:ze tenui, diaphanz,ea de causa ab anuüquio-
ribus fuerunt appellata, animalia exsanguía, sanie
alba , s. sanguine albo , donata. J£znulata vero ru-
bro gaudent sanguine.
H. In ztrachnoidis;
QO.
ZA rachnoidis vas est musculosum , systoles àtque
diastoles capax , et organa respirationis ad stigma-
ta sui generis sunt delata , qu: nomine rhigmatum
s, thylacorum designare mallem. RKhigmata nimi-
rum hec, hihylaci, quorum, in scorpione exem-
pli gratia, quatuor in quovis abdominis latere
adsunt, vesicis ovatis, interne follis multüs re-
pletis, quai tot repraesentant pulmones vesiculo-
sos, communicant. Quivis folliculus vasa sua,
arteriam et yenam habet, quorum ramuli in fo-
236 Respiralio e£. Circulatio
liorum superficie serpere videntur. Pars inter vasa
intermedia pro musculo habui, vasa comiiante
et inspirationi favente.
Tocyue. Significat proprie punctum impressum ,
quod ad puncta marginata insectorum , organis
respirationis inservientia, optime valet, Ab illis
etiam MaLPiGHuI primus hoc nomen desumsit,
Cum vero aperture rachnoidorum potus ri-
mam reprasentent , nomen rhigmatam a ro
oyyuc , rima , fissura, proposui; ad cohesionem
vero folliculi cum ista rimá indicaudam , nomen
thylaet, a 9 Seiexog, folliculus ,| zagina siliquce
multo preferendum mihi videtur.
G. FrscukR , observations on spiders. l.c. tab. 3.
G. €uvrER, Analyse des travaux de la Classe des
Sciences mathématiques et physiques de l'Insti-
tut pendant lannée 1810. 4. p. 44.
F. In Insectis,
De
Organa respirauonis insectorum orificiis sunt
demissa, ad latera corporis plerisque annulis
abdominis insculpta , quibus nomen spiraculorum
a functione, sugmatum vero a formá externa, fuit
inditum, Per hec stigmata, circumvalata circulo
corneo prominente , cui musculares fibrillas, trans-
- verse positas , Mazrnuionmi tribuit, aér intrat in
L7
dnsectorurn. 254
iracheas eorumque fasciculos, propagines effor-
mantes argenteas s. niveo-albas, et valde splen-
dentes, qua vel, id quod rarius accidit, in ca-
nalein generalem , a capite ad caudam vtroque
latere oesophagi extensum, coeunt, siye prope
canalem intestinalem et materiem spumosam eum
tegentem, evanescunt. Cor illis nullum, nec vasa.
Iusecta nonnulla aquatica respirare per os,exspi-
rare vero per anum, SWAMMERDAM opinatus
est (p. 138) quam quidem observationem con-
firmare nequeo.
Alia per partem s. anum respirare , id quod Farscu,
LvosEgT ,MaRTINET, de epa et de plurimis
scarabaeis aqguaticis contenderunt, non minus
certum est. Nam bullula aéris ano s»piuscule
adhaerens , nuin sit aér exspiratus , jam insecto
emissus , an gas digestione evoluium , quis di-
cet ?
Manc. Mar£PrGHr: , Dissertatio epistolica de bombyce
Londini. 1669. 4.
Gallice, 1686. 12.
Recusa in BLasrif Anat. P. IV. c. ÍT. p.
309-2327.
— — in VaLENTINI Amphitheatro Zoot.
Sect. CXXX. p. 194-220.
Charles EosNrT, RHecherches sur ]a respiration.
des chenilles.
Mem. de Mathém. et de Physique. T. 5. p. 276.
Philosoph. Trans. Y. 1743. p. 3oo.
Vm Respiratio
I. Flor. Martinet , de respiratione insectorum Zzed.
Bata».: 1753. 4.
VAUCQUELIN, observations chimiques et physio-
logiques sür la respiratiod des insectes et des
vers.
Annales de Ghimie. Tom. XII. i792.
Deutsch. Chymische und physiologische Beoba-
chtungen über die Respiration. der Insectex
und Würmer ; in GnEN's Journal d. Chy-
mie. 1793. vol. 7.
VIEDEMANN , über das Athmen der Insecten
und Würmer.
Gótt. Gel. Anzeig. 1799. n. TIT. p. r:1:2.
F. Loth. Aug. SoRG ,| disquisitio physiolog. circá
respirationem insectorum et vermiüm. Gó/rgae.
Fr. HAUSMANN , Tentamen solütionis a Soc. Reg.
scient, Gotüngen. circa insectorum respiratio«
nem propositz;a quaestionis. Goffingae.
UL in Fermibus s. Enthelminthis,
PL
Vermes s. Énthelminiha , (nam Classis hác re-
sürictionibus rite factis, non nisi vermes intesti-
nales comprehendit ) vivunt in animálium inte-
sünis itaque in loco , ubi medium ambiens respi-
rationem, sensu vulgari, vix admittere videtur.
In Enthelminthis, etc. 239
Organa respirauonis eorum etiam parum sunt
cognita, Foraminula tamen lateralia teniarum siue
dubio huic functioni dicata sunt.
h. In Radíiatis.
i 03.
JJ
In fRadiats, etsi organon respirationis non
minus obscurum sit, tubuli tamen observamus ,
sive wachezs aquiferse, quz huic functoni inser-
vire videntur. In. quibusdam generibus ; in spa-
tangis nimirum et aliis, foraminula teste? calca-
. ree , per quz tubuli isti exeunt, mira regulari-
tate, petalorum ad instar, in imo dorso collo-
cantur. In alis, in Ásteriis scilicet , sub radiis
serie continua offenduntur,
L. In. Polypis.
04.
lu ulümá animalium classe, in polypis inquau:,
aique in infusoriis, ubi nulla organa conspiciun-
tur disüncta , praeter canalis intestinalis, ille
plovima organa supplere videtur. Totam vero epi-
Mermidem animalis absorbere oxygenium atmos-
phxre cum. aquá mixte, analogia docet.
240 Jespirationis
95.
Sequuntur in fine hujus articuli corollaria nou
"ula, qus veri notam secum ferre videntur:
1. Ànimalium frigidi sangüinis et oviparorum pul«
mones, nisi inílati , valde exigui.
ÁRISTOTELES, de usu part. III. c. 6.
2. Aérem et aquam, simul ducentia, velocius re«
spirant. ARISTOTELES. ibidem.
Quod quidem contra observationés nostras pugnat.
3. Quo perí:ctior animalium respiratio , eo majus
est iis cor, quod quo majus iterum cum eorura
voracilate ratione videtur esse rec!á.
Cor magnum, omnibus timidis commune.
PriwiUvs. XI. 7.
^ * 8$. | A * : e e . . :
Cor avis octies et novies, piscis cor, equali pou-
dere superat.
GIRTANNER's Chymie, p. 210:
Hominis cor , ad piscis cordis proportionem —
546 :. 247.]
Pondus cordis Esocis ad Tineae cor, reliquis
omnibus «qualibus 39m 5L
4. Quo perfectior animaliam respiratio, eo major
in iis sanguinis quantitas est,
5. Ares extensissima respirationis organa habent,
ei sanguinem calidiorem , rubicundioremque. .
6. Animalia ztate nondum advecta , majorem quan
titatem aéris respirant , quam adulta.
Corollaria. 241
5. Quz acrem respirant animalia , eum per ean-
dem viam demittunt , quà eundem acceperant 3
confluit in his itaque os c/ anus respirationis ,
sicuti. has partes cozfiuentes vidimus in dige-
süonealiorum ; quae vero aquam cum aére im-
pregnatam hauriunt , eam per aliam aperinram
demititunt..
8. Sanguis variis corporis regionibus diversus es!,
alius in pectore , alius in hepate, alius in mu-
seculis aliusque in. glandulis; sic et in variis
animalibus colore , censistentiá , odore, tempe-
raturà differt.
RoUELLE sanguinem bovis, equi, vacce , ovis ,
asini, hirci, chemice examinavit et producto
obtinuit eadez? , varia tamen proportione.
9. Hepar cum organis respirationis rationem ser-
ues . : i:
vat inversam , quod, quo majus, eo simplicius
videtur esse organon respirationis. Sic in omni-
bus animalibus branchiatus hepar maximum.
10. Modus respirationis itaque triplex, pulmona-
lis , branchialis et trachealis , cujus vero mo-
dificationes vari& , sequenti explicantur tabulá
synopticà ;
16
242 Respirationts Corollar.
" / a. Spongiosos.
1. per pulmones
bh. vesiculosos.
C. arcuatas,
QUT UNE 1 d. foliatas.
Respirationis /2, per branchias
modus e. fimbriatas.
f. ramosas.
P s A : ^
8. cum rimá , per rhig-
ma!a s. ibLalacos.
h. cum punctis mar-
3. per tracheas ginatis.
per sugmata.
|, aquiferas. s. per tu-
bos simplices et
liberos.
5 Organa motus.
06.
Organa motus constituunt musculi, et, quibus
sustinentur , ossa.
Sf
/
Musculus pars est carnosa, cujus ope motus
sensibilis producitur ; comporiturque fibris sive
fasciculis rubrorum aut albidorum filorum qui-
bus motus manifestus perüicitur.
Organa motus, 245
| 99.
In omni musculo reperiuntur fibre longs, gra-
' viles, molles, cum quodam elatere , fere semper
parallele, qus multa cellulosa tela cinuctz in la-
certulos colliguntur. Püncto insertionis fibre ita
albescunt et ita sibi sunt coadunati, ut exinde
tendines fiant. Hi tendines liquido singulari , burszs
Sic dictis mucosis, secreto, illinuntur, et lubridi
glabrique redduntur.
Hane siructuram in homine ostenderunt :
LawrwHokck , Cowrrn, Muys, PnRocHasxra,
HALLER, SOMMERAING 5
In aliis animalibus musculis rubescentibus :
BLasrus , BLuugNBACH, RuzsEL, CuvieR , Geor-
FROY, VVIEDEMANN 5
In animalibus inferiorum classium mon sine sum-
ma admiratione depiciam dederunt :
SwaMMERDAM , LvoNET , Porr, Cuvizna,
PossEeLT , RAMDbOHR.
Bursas mucosas hominis descripserunt :
FouncnoY in hist de l'Àcad. roy. des Sc. 1785.
«4, Mowno , description of all the burse muco-
se of the human bofly. Edinb. 1788. fol.
Esuspzw , Icones et descriptiones mucosarum
c. h. correctiores auctioresque edidit I. Ch.
RosENMBÀLLER. Lipsiae 1799. fol.
Kx
244 Orzana motus.
GrRLiAcH , Diss. de b bursis tendinum mucosis
in capite e! collo reperiuudis. Z'emberg. 1793.
4. c. figg.
Ch M. Kocn, Untersuchungen des matürlichen
Baues und der Krankheiten der Schleimbeu-
tel. Nurnberg. 1795. 8.
SóuMERRING , Notiones super bursis mucosis
generales; in ejus opere de musculis p. 72-78.
6. LXXXXV et sequent.
Eas Suniarurmn pinxit :
G. FrscHER, in Anatomia Lemurum., Tabulis
secundi voluminis nondum editis.
eU.
Museuli gaudent Zrriabilitate propria , stimulo
» vel ipsis musculis, vel nervis , quos accipiunt ,
admoto , sese contrahendi et tremendi, quie
proprietas mox vis vitalis , tonus , wis insita , vis
innata, mox wis musculosa , vis musculi propria ,
s. irritabilitas Halleriana , fuit appellata.
Jon HALLER , de partibus corporis h. irritabilibus,
in Commentar. Soc. Sc. Gotüng. T. II.
De isdem in Nov. Comment, Gott. T. IV.
ZIMMERMANN , de irritabilitate. GoZing. 1741. 4.
Orpnan, Diss de irritabilitate, Hafniae. 1752. 4.
HALLER in Operibus minoribus.
GavuriER, Diss. de irritabilitate. Hale 1795. 8.
ÜOrgana motus. 245
BrvMrNPACH , Instit. phys. ed. n. p. 255. $. 269.
SOMMERRING, de musculis. p. 35. 6. XVH.
WaissERG egregie disserit de tribus illis virium
animalium notissimis classibus, elastica , irrita-
bili et sensi? , 1n nota 111. ad HALLERI primas
lineas physiolog. p. 220.
160.
Irritabilitatis gradus musculorum varius est,
alii musculi a lenioribus , alii a vehementioribus
tantum stimulis; admotis deducuntur.
SóMMERRING de musculis. p. 37. 6. XX.
IOI.
« Sed mirum et hic circulum existere organo-
rum agentüum per se et in ala, experimenta
Galvanica nobis docent. Misce experimentis par-
tes circuli, vite lesione quasi interrupta , sup-
pleri videntur, ita ut circu!us iste catenz galva-
nic: et ejus effectus , vit:e imaginem, vitzeque reas
ctionem iterum producant, ad minimum, reprz-
sentent.
Moisii GALVANI, de viribus electricitatis in mo-
tu musculari, commentarius. Bozeziae. 1791. 4-
Luigi BRUGNATELLI, Giornale fisico medico, lit-
teras Eus. VALLI, Bassani CARMINATI et ez,
VOLTA continet,
Deutsch von ZIoZA. MAYER. 1793. 8.
246 Ürgana motus.
Florianus, CALpANI, Riflessioni sopra alcuni punti
ed esperienze sulla eletiricità animale.
Padopae. 1792. 8.
GazN, RxiL, LicHurENBER6, HrckreR, KrEL-
MEYER ; in Journal de Physique. 1792. etc.
Edm. Joseph Scmmuck , DBeiuáge zur XKenntniss
der thierischen Eiectricitat. MazAeim. 1792. 8.
Iprew , Gottinpg. Ànz. v. gelehrt, Sachen. 1794.
Euseb. VALLI Experiments on animal Electricity
with their Application to Physiology and so-
me pathological Observations. London. 1793. 8.
Lettre de Mr. des CrwxTTES à Mr. de Laur-
TBRIE sur l'Éleciricué animale; in Journal de
Physique. 1792.
FovschRov, la médecine éclairée par les sciences
physiques. Tome. IV.
&iovachino CoRRADORI , Letlere sopra lElettri-
cità animale. Fiorenze. 1705. 8.
C. C. CnrvE, Ecitráge zu Galvani's Versuchen,
Frankfurt. 1793. 8.
Alex. MoNnRo , Experiments on the nervous sy-
stem , with opium ,and ,meteliime subsiances.
London. 1793. 4.
lpEM in Transactions of the royal Soc. of Edin-
burgh. vol. 3. 1794.
Tiberius CAVALLO , Philosophical Transactions. 1793.
G. FiscHER ,. Uiber Galvanism , in BAUMANN'S
Uiberseizung von CavALLo's Abhandlung über
Electricitàt.
Organa motus. 247
Richard FowLkR , Experimenis and. Observations
relative to ihe in(luence discovered by M. Gal-
vani and commonly called animal electricity,
Edinburgh. 1,93. 8.
AÁNoNYwvus, dell'aso e dell' Attività. dell'arco con-
2
daltore nelle contrazione dei Muscoli. Bologna,
1794. 8.
Christ. Henr. PrFArF, über die thierische Electri-
ciiát und. Reitzbarkeit. Leipz. 1795. 8.
WVzLL's, Beobachtungen über den Einíluss , wel-
cher bey den Galvanischen Versuchen die Mus-
keln der Thiere zum Zusammenziehen reitzt.
Philos. "rans. 1795. Hi. Voigts. N. Magaz. Tom.
li. p. 87-91.
l|. v. HuMPortDT, Uiber die gereitzte Muskel
und Nerveníaser. Beriiz. 1798. 2 Bde. 8.
Espériences sur le Galvanisme etc. traduit par
JADELOT. Paris. 1799. 8.
GRAPPENGIESSER.
RrirTER's Schriften und Beytráge zum Galva-
nismus.
SuE , histoire du Galvanisme. Paris. 1802. 4
vol. 8.
NvsrEN , Nouvelles expériences galvaniques. Pa-
ris. 1803. 8.
Rapport de la Commission de l'Institut. national
sur le Galvanisme. Paris. 4.
^
249 Organa motus.
IO2.
Trritabilitas musculorum in quibusdam anima-
lbus singularem adsumit proprietatem, qua mo-
üs singularibus quibusdam musculis, ictum, ele-
cirico: similem inferre possunt. Quse quidem pro-
prietas in primis in piscibus fait. observata.
Pisces quinque hactenus innotuerunt, quibus inest
ejusmodi proprietas singularis.
1. Raja Torpedo L.
Brocs. Tab. CXXIT.
lohn MuwTrn. 1773. p. 48r. Philosoph. Tran-
sact, vol. LXIIT. tab. XVIII.
EF. Gzorrnov. Mémoire sur lanatomie comparée
des organes électriques de la rae forpille , du
gymnote engourdissanf, et du Sire trembleur,
Annal du Mus. d'h. m. vol i. p. 392 -tab.
XXVI.
2. Gymnotus electricus.
Brocm. tab. CLVI. scintillas sparsit.
GxorrnaoY. l. c.
3. Jrichiurus indicus.
De la CoxnAwmiNE Mém. de lAcad. des Scien-
ces. 1745. p. 4606.
4. Silurus electricus.
jRoUSSoNET. Mém. de l'Acad. des Sc. 1782.
Tab. XX.
Journal de physique 1785. Aoüt.
A!
Organa motus. 249
5. Tetrodon.
IP. PATERSON Àn account of a new electrical
fish in Philosoph. Transact. Y. 1786. Tab. XH
p. 382.
Auctores reliquos de piscibus istis electricis sub
eorum articulis paulo infra invenies.
102.
De motus animalium modificatione, de gressu,
natatu, volatu , hic non est quod disseram , cum
capita hec pouus ad Physiologiam pertineant,
Commendandi sunt certe quidam auctores, qui
vitzte optima momenta ad investiganda et explicanda
phenomena hec mechanico-physica impenderent.
AnrsTOTELIS liber de animalium incessu (mogsw)
grece apud Aldum 14905. c. aliis; latine Basi-
lez. 1534. fol. ex versione Nicolai Alcyoni.
Nic LowicER: , Opuscula scil, Paraphrasis in Com-
mentarium Aristotelis de animalium motione et
incessu, Bonon. 1519. 4. et 7/enet. 1525. c. f.
Bernh. CR1PPA , in Aristotelis librum de anima-
lium motu Ecphrasis. J^enef. 1566. 4.
Mich. FE»rursrr Annett. in Aristotelis librum de
memoria, de motu animalium, ed. cum Simpli-
€ii Comm. im Aristot. de anima. F'ezef.in zd.
Aldi et Asulani. ppt fol. grace.
Ge. FarRrCHUS ab Aqnapendente, Tract. de mota
locali animalium, secundum totum. J/enet. 1616. 4.
250 Organa motus.
Cum tractatu. de actione. alarum , h. e. vo-
latu, matatu et reptatu. JPafap. 1618 4. c.
tabb. 19.
Exstat in Ejus Operibus. p. 333.
WICHELMANN, de motu animalium in genere,
b]
Regiom. 10645. :
Joan. Alphonsi BoRELLI , de motu animalium opus.
Romae. 16980. 81. 2 voll. 4. c. tbb. Opus clas-
sicum hoc prodiit et Zvgduni. 1685. et. 1711. in 4o
denique. Hagae Comitum. 1745. 4. c. tab. aen.
cui ad calcem accedit 7o. BERNoUrLLI , Disser-
tationes de Motu Musculorum et de effervescen-
tia et fermentatione. p. 1-45.
IpEM, de vi percussionis et motionibus naturali-
bus a gravidate pendentibus sad illustrandum li-
brum de motu animalium , cura Zohanzis BROEN.
Lugduni. 1686. 4.
J. 4. DonrErLrtr, Philosophia de motu animalium
ex unico principio statico deducta, moderante
G. H. ScHMIDT. 1704. fol.
BanTHFEZ, sur les mouvemens progressifs des ani-
maux. Mon/pellier. 4. deutseh von 5rRENGEL?
Joh. Christ. STURM, Fpistola 1-5 ad oA. Georg. Vor-
KAMER de veritate propositionum in 7o. zilphonsi
Borell Lib. I. de animalium motu subtilius
demonstratarum. Misc. Acad. Nat. Cur. Dec. 2,
A. 23. 2583. p. 3039 A. 3. 1684. App. $. 1525
A. 4. 1685. App, p. 1475 À. 5. 1686. App.
p. 125. :
Orrgana motus. 5351
Jacques Benigne WiwsLow , Remarques et éclair-
cissemens par l'anatomie coraparée sur plusieurs
arücles de la secoude partüe du Wwaité de Bo-
rcli, de motu animalium, imprimé à Rome.
1687.
Memoire I sur le mouvement de la respiration.
Cnuar. VlI. Propos. LXXXI. jusquà la XC.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. A. 1736*
Mem. ps 65. ( eu.. 8. p.,32..)
Johann Esaias SYLBERSCHL AG , Von dem Fluge der
Vogel. Abschnitt I. Von den Werkzeugen des
Fiusges.
Schriften der Berl. Gesellsch. Naturforsch. Freun-
de B, 22 8S. ZI
Tilliam ÀRDERON , Ábstract of a letter , concer-
ning the perpendicular ascent of eels.
Philos. Transact. Y. 1747. p. 395.
Emanuel W'giss, Mémoire sur 1e mouvement pro»
gressif de quelques reptiles.
Acta helvetica. vol. 3. p. 373.
R. A4. F. de RrAUMUR , Du mouvement progres-
sif et de quelques auires mouvemens de diverses
especes de coquillages , orties eV étoiles de mrner.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. A. 1710.
hist. p. 10. Mém. p. 439. (Ed. $. Hist. p.
13. Mém. p. 573.)
Observations sur le mouvement progressif de quel-
ques Coquillages de mer, sur celui des Aéris-
ions de mer et sur celui d'une espéce d'étoile.
252 Oreana motus.
Ibidem. A. 1712. Hist. p. 13. Mém. p. r15:
(Ed, 9 Hist p. 16. Mém. p. 148.
104.
Basin etfulcrum musculorum, sicuti et totius
eorporis, constituunt ossa. Os vero describitur
pars corporis durissima, exterior durior, maxime
compacta , inflexilissima et insensilissima , constans
lamellis multis exiguis quae denuo ex fibris ex-
surgunt rigidis, debito situ, arctissime sibi mu-
tuo adpositis.
ALBINI Annotationes academics. L. VII. c. 17.
44. ScARPA, de penitiori ossium structura com-
mentarius. Lipsiae. 1799. 4.
Deutsch von Roosr. Zepzig. 1800. £.
Latine recusus cura LEvEILLÉ, Parisiis 904.
8. in Mémoires de Physiologie et de chirur-
gie pratique par ScARPA.
Leopoldo 4. M. CaLDANI, Memorie sulla strut-
tura delle ossa umana e bovine. ( 1795 ) Vide
Ejus: Memorie lette nell Academica di scienze,
lettere e arüi di Padova. 1804. 4. No. I.c. fig.
nilidissimis.
105,
Ossa omnia membrana obducuntur vasis atque
nervis ditissima, quam periostium vocant, et quae
mutrioni ossium in primis inservit.
Orzana motus. 253
ALEINI, Icones ossium foetus f. 162. periostum
ostis frontis internum.
J. C. RENARD Uiber den Nutzen der Beinhaut,
Leipzig. Scháffer. 1803. 8.
106.
Ossium fines teguntur substantia singulari, alba,
semi-diaphana , glabra et perquam elastica , car-
tlagine inquam, quse semper etiam membraná
ista vasculosa est decorata, quae hic nomine
perichondrii insignitur.
F. G. HaasE, de fabrica cartilaginum. — Lipsiae,
1767. 4. W. HuNTER in Philosoph. Transact
No. 470. |
107;
Interna vero eorum pars repleta est substan-
tia oleosa, medulla ossium, quae in primis in
ossibus longis, cavis, et in diploé latorum depo-
nitur. Ibique membrana tenuissima observatur
similis. externae , quae, eadem de causa, perio-
stium internum fuit appellata.
108,
AMedu/la ossium periostio interno secernitur et
ab osse absorbetur, quod inde elastücitatem quan-
dam, certe naturam tenaciorem acquirit.
J. GnüTzMAcHER , de ossium medulla Zipsiae.
1748. 4. v. HALLERI diss. anatom. Tom. VI.
254 Organa motus.
IOQ.
Qnodsi ossa. corporis omnia, legitima et natu-
rali serie, sibi mutuo sint unita, unio haec sub
sceleti nomine venit, Ossa in. naturali conjucuo-
ne hgamentis revincuntur.
In conjunctione hae notanda sunt:
Y. Partes conjunctionis.
1. Ligamentum, s. membrana capsularis 5
3. Termini cartilaginei ipsorum ossium 5
3. Meniscus ,s. carülago interarticularis 5
4. Ligamenta interna, e. g. ligamentum rotun-
dum acctabuli.
5. Glandule synoviales s. Haversiane,
6. Synoria ipsa.
II Modus conjunctionis ; c. sine motu distincto,
synarthrosis ,
I. Sufurae ossium craBii$
29. Gomphosis dentium 3
3. Symphvsis ossium pubis, iluim cum sacro;
8. Cum mota manifesto , DiartArosis.
1. Znphiarthrosis ,| ubi mobilitas minori. gradu
observatur, e. g. Tarsi et carpi inter se,
maalleoli cum talo53 costarum cum vertebris.
23. Rotalio , Zrochoides , articulatio semicircula-
ris, e. g. Ailantis cum epistropheo, radii
cum ulna.
3. Ginglymus , articulatio: per angulum s. recta,
quiz non nisi flexionem aut extensionem per-
Organa motus. 255
mittit; e. g. iuter ossa femoris et libiam,
inter humerum et antibrachium , inter digi-
'
torum phalanges.
4. Arthrodia , cam motu manifesto, humeri v,
c. et scapulz , ossium melacarpi et phalan-
gum digitorum. i
E tabula synopüica sequenti res clarior evadet $
profundo, Enarthro-
5i55 femoris in acetabu-
lo.
cum mo!n mani-
superficiali, |.4r/Aro-
festo , (Diarthro-Y |. P C
dia3 humeri in sca-
sis. ) ;
pula.
reciproco. Ginglymus;
ulng cum humero,
cum motu ob- Ossa carpi et tarsij,
rticulatio . 1
scuro, Syzarthro- )Jcumcossibus metacarpi
OQssium, :
Sis. et metatarsi.
cum mo!u TOU] Ossa earpi et tar;
xu cr
perceptiniii, An; inc Eu
phiarthrosis.
356 Orzana moius.
. Exceptis tamen his modis articulationis ossinm in
animalibus , in avibus in primis et in piscibus,
observantur adbuc modi proprii generis, qua
suis locis commemorabuntur.
IIO.
Dividitur sceleton in. caput , truncum et. extre-
initates.
III.
Caput cranio et ossibus faciei absolvitur. Cra-
nium constituunt octo ossa: loco antico os frorn-
&s,postico os occipitis, superiori , et laterali ossa
duo parietalia, laterali et inferiori simul ossa
duo £emporalia; anieriori sub osse frontis, os
ethmoideum , inferiori os sphenoideum , quod,
cum saepissime cum esse occipitis concrescat ,
cum illo tanquam unicum os, nomine ossis basi
aris, seu sphenobasilaris , ab aliis consideratur.
Processui cuivis petroso ossium temporum in-
haerent ossicula ires auditus; utpote: mal-
leus, incus, cum apophysi sua, ossiculo orbicula-
ri, s. Sylvii, proprium os non consttuente, et
stap €5.
Ossicula exigua , qui sepius inter suturas ossium
cranii adsunt, £riquetra s. PV ormiana appellane
fur.
Orrgana motus. 257
112.
Faciem Anatomici in maxillam superiorem , ac
inferiorem. dividunt : maxilla superior constat ossi-
bus tredecim, scilicet: :z. ossibus binis maxil-
laribus ; 2. binis nasalibus; 3. binis lacrymalibus ;
4. binis zugalibus ; 5. binis palatinis; 6. binis spon-
giossis inferioribus; et 7. osse vomeris.
Maxilla inferior in adultis nonnisi unico osse
componitur.
Hinc vero ,faciem , absolvunt ossa quatuordecim 5
inler qua sex sunt paria, duo imparia.
La.
Maxillis binis lege naturali infiguntur dentes
triginta duo ; ea ratione, ut sexdecim in supe-
riori, sexdecim in inferiori adsint maxilla. Ante-
riores quatuor cujusvis maxillae, medii, lati,
primores s. Zncisores; bini eos in utroque latere
excipientes, Janiarüi,s. canini dicuntur. Caninis
posteriora versus adjunguntur utrinque zlares
quinque, quorum duo ultimi quum sero plerum-
que prodeant, dentes sapientiae etiam salutantur.
I1Á4.
Jruncum constituunt spina dorsi, thorax, et
pelvis. Spina dorsi denuo constat vwertebris vi
ginti quatuor veris seu legitimis ; nimirum septem
1^5.
358 OÜrcana motns.
vertebris colli, duodecim wertebris dorsi, et quin-
que vertebris spuris plerumque coalitis, ossis
sacriet ossis coccygis nomine posticam partem pel-
yis eonstituentibus; qua quidem de causa a qui-
busdam etiam adnumeraniur ossibus pelvis.
Pelvis componitur ossibus innominatis s. coxa-
rum, quae ad meliorem hujus ossis intellectum ab
anatomicis iterum in tres dividuntur partes. Pars
lateralis nimirum et suprema pelveos nomine os-
sium. ili notatur; infimam partem lateralem cons-
situunt ossa ischiü, coxae, s. coxendicis. Partes
vero àánteriores per synchondro-symphysin con-
junctae , ossa pubis audiunt,
Ld uL T
llo.
Thorax consütuitur ex utroque latere costis
duodecim, quarum septem supremae verae , quin-
que inferiores spuriae vocantur, omnesque verte-
bris duplici ratione adnectuntur; — anterius vero
sterno , quod ex duabus constat partibus, et in ex-
tremitate inferiori adnexam habet cartilasinem
xyphoideam.
Sterni humani in duodecim ossicula divisi exemplum
. - J» 1 . . .
unicum vidi , quod nunc, ni fallor, in Collectione-
dilissima ccleberrimi B/umenbacA conservatur.
Oreana motus; 259
116. |
Éxíiremitates quatuor sunt ; binae superiores
ad latera thoracis, binae inferiores ex inferiori
parte ossium innoniinatorum dependenies ; prio-
res brachiorum, posteriores Jemurum et crurum
eüam veniünt nomine.
117;
E xtremitates superiores. distinguntur i
i. Àn humerum , ex scapula, et clavicula com-
positum,
2. in. brachium.
3, in antibrachium , compositum. ex uli&a et
radio.
4. in manum , divisam in carpum, metacar-
pum et quinque digitos.
Ii9.
Ad carpum xeferuntur ocío ossicula, ordine ab
rFàdio ducto;
I. lNaviculare; 8. lunares J. cuneiform&; 4.
pisforme; 5. multangulum majus; 6. mul-
tangulum minus; 7j. magnum 5 9. unciforme.
Metacarpum. constituunt ossa quinque , et disitos,
in universum quatuordecim; quorum pollici bi-
ma, reliquis vero digiüs quatuor, nimirum in-
D A o*
b
260 Orcana motus.
dici , medio , annulari ev auriculari tria. singilla-
üm propria, et in totidem series , speciali no-
mine phalanges dictas, divisa sunt.
IIO;
Zxtremitates inferiores constituunt:
x. Ossa femoris.
2. Crura , divisa in tibiam , fibulam , ev pa-
tellam. ^
3. Pes extremus , subdivisus in tarsum 5 meta-
tarsum et quinque disitos.
I20.
Tarsum componunt ossa septem; nimirum ;.
astragalus ; ^. calcaneums 3. os nayiculare 5 4. OsSi-
cula iia cuneiformias 5. ossiculum | cuboideum.
Metatarso quinque sunt ossa , disitis demum qua-
tuordecim, simili serie ac. in anterioribus distri-
buta. Occurrunt praeterea, vix non semper, inter os
primum metatarsi, et pollicem ossicula bina sesa-
moidea; quae subin et in manu, rarissime vero
inter femur et tibiam, reperiuntur.
12I.
Misce praemissis aberrationes sceleti anima-
lium ab eo hominis tanto melius et brevius ex-
plicari possunt,
Orsana motus. 261
(5. À. Sceleton. Mammalium reliquorum.
EN
Sceletorum | animalium icones
dederunt J/oicher KoYTER. Vide p. 150 huj.
van Dyvx. operis, n. 1. 2. 12.
E 1EYER.
Sceleta sculpa a Zippo d'LrAGNO , opus raris-
simum. Vide G. Fischer's F'ragmente. Vol. 1. p.
18. et. 19.
Io. Fr. HERRMANN , Observationes et anecdota ex
osteologia comparata. Zdrgent. 1792. 4. insunt
quidam de Vampyro, de Urso mele, Talpa ,
de avibus, Falconibus nimirum, Colymibo, Trin-
&a Vanello L. , de Rana et de Raja.
122.
Omnia ossa sceleti et plura in sceleto quadru-
pedum adsunt, etsi s»pius loco et formá diversa.
Cetacea, nec pelvim nec extremitates posterio-
res habent, et loco anteriorum analogon quoddam
humeri et brachii vices gerit.
. Modificaüones vero ossium , s. numero s. for-
má, quie in generum distinctionem efficiunt , hic
silentio prztereundze , quippe quze melius in ge-
nerum dispositionem intrent. |
122.
In cranio os apparet, quod subin maxillam su-
periorem multo prominentorem sistit, scilicet
os inlermaxillare , incisores, quedsi adsint, re-
262 Organa motus.
cipiens. Adest in omnibus classibus animalium
vertébris donatorum, inde a simia ludibunda ad
mutum piscem usque. Homini vero hoc os de-
ficere, nec ulla :etate ili proprium esse, dis»
quisiiones multorum annorum, et in multis col-
lectionibus repetite me edocuerunt.
Os intermazillare ,| BLUMENBACHII denominatio
omnibus ailis praferenda.
Os incislpum HALLERI.
Os maaillaire inféricur. V1TET.
'G. Fischer Uiber die verschiedene Form des Iun-
iermaxilarknochens in verschiedenen — Thieren.
Leipzig. Scháffer. 1800. 8. c. tabb aen.
Satura incisiva cranii hominis debilem sistit ana-
logiam suiurze ossis intermaxillaris , quippe qua
plaue aliam servet directionem,
Nemini accidit, ut ossa hec in homine observa-
ret , nisi clarissimo AUTENRIETH, qui «di-:
«stinctissima vidit ossa intermaxillaria in foetu
«humano» ina dissertatione , quam auctori ipso
debui, eujus vero, nune combusta , titulus mi-
hi excidit.
WMirpEMANN, vorlàufige "Bemerkungen über das
Zwischenkieferbein , in. Ejus Archiv für Zoolo-
gie und Zootomie. Vol. I. p. 25-28 $. 6.— 9. —
etiam de praseutia ossis intermaxillaris n heo-
nine convictus esi.
Ürgana motus. , 263
4 124.
* Aliud deinde os cranio in postica parte acce-
dit in quadrupedibus quibusdam, inter ossa pa-
rietalia et occipitale intercalatum , cum ossibus
triqueuris nullo modo confundendum. Hoc os epa-
ctale s. Góthianum , forme diverse, vel trans-
versum , vel triangulare, in minoribus hujus
ordinis animalibus, mejus, ia majoribus , minus ,
constans observavi, in palmigradis s. metatarsigra-
dis, quorum maximam partem G/ires Lixsx1 con-
sütuunt, »
Os epactale , ab Erexroz , intercalatus propter situm,
Os Gófhianum , a primo ejus ingeniosissuno obser-
vatore in muribus, in quibus et MrnREM et
MrvER id observarunt, ct a forma /ransrersum
appellarunt,
Equidem vero, in omnibus fere metatarsigradià
observavi et delineavi. Vide G. FiscHER, ob-
servata quzdam de Osse epactali s. Góthiano ,
inservienüia prodromo Craniologis animalium.
Mosquae. 19810. fol. c. tabb. aen, 3. E
125.
Hinc maxilla et in universum ossa facialia se-
se magis extendunt, et os occipitale magis de-
scendit, ita ut ex harum partium longitudine et
directione varietates generis humani, variaque
264 Organa motus.
animalium genera optüme cognosci queant. Qua |
quidem de causa viri doctissimi variam propo-
suerunt methodum, ad fabricam istam bene co-
gnoscendam, Sic CawPznz, lineam facialem , DAv-
BENTON neam occipitalem , tandemque Brv-
MENBACH zormam verticalem proposuerunt.
126.
Pzrzn Caurzn binas lineas rectas se invicem
secantes ita ducit, ut horizontalis per meatum
auditorium. externum et narium fundum permeat,
altera vero, ut ossis frontis supra nasum promi-
nentem partem tangat, et inde ad extremum
usque limbum alveolarem superioris maxillae de-
currat, Ex angulo, qui binarum istarum linearum
concursu efficitur, zstumandum putavit vir egre-
gius differentiam craniorum , tam in brutis animali-
bus, quam in diversis generis humani nationibus.
Cv vira hancce methodum emendavit, Fiscgen vero
angulum occipitis addens ^et foramininis magni
situm atque formam referens , eam claram , om-
nes alios methodos conjungentem, et ad omnes
varietates , ac minimas quidem notandas , valen-
tem reddidit.
Orcana motus. 265
P. CAMPER, Uiber die natürlichen | Unterschiede
der Gesichtszüge. a. d. holláànd. übersetzt von
SówmMERRiNG. Berlin. 1792. 4. |
J. F. BruMENBACH de generis humani varietate
nativa, ed. tert. Go/fing. 1795. 8. p. 200. $. 59.
GC. CuvireR in methodo simiarum ; Vide infra
simias.
C. FiscHER in Prodromo craniologie eomparata
&italo.. lab. [.
rv.
DavzsrxsTow alia est usus linea, a postico mar-
ine foraminis occlpitalis per mareinem iuferio-
P P |
rem orbiue tacta, et comparativa alia horizon-
tali, inter condylos foraminis magni a margine uno
ad alterum decurrente, et priorem lineam decus-
sante. Hinc nomen Zineae occipitilalis, Angulus in-
ter lineas decussantes illi est nota craniorum dif-
ferentium.
DavzENTON , Mémoires sur les différences de là
situation du grand trou oecipital dans l'homme
et dans les animaux. Mémoires de l'Ac. roy.
des Sciences. 1764. p. 568.
WizrDEkMANN's , Beschreibung verschiedener Thier-
schádel. in Ejus Archiv für Zool. u. Zootom.
vol. I. p. 22. 5. re .
366 Organa, motus.
128. ;
Celeberrimi Bruwrzwszacsm methodus, ut eanr
propriis auctoris verbis tradam, in «eo consi-
sit, quod «crania plura ossibus suis jugalibus
versus eandem lineam horizontalem directis ,
junctim cum maxillis suis inferioribus eidem ta-
bule una serie imposita retro a vertice intuamur. »
*« lunc enim quidquid maxime ad gentilitium cra-
niorum characterem confert, sitve mandibularum ;
siye jugalium ossium direcuo, latitudo calvarie
aut angustia, planities frontis aut tuberositas ,
uno obtutu tamque distincte ita oculos feriet , ut
eum adspectum, non inepte, normam, verticalent
appellare liceat».
BriuwENPBACH de generis hum. v. n. ed, c. sect.
HT."p. 30$ Tab;
WIiEDEMANN 5 FiscnurR locis c.
120.
Q5sa jugalia, seu Zygomatica, seu ossa male, ex
utroque latere faciei, in parte superiore sita sunt.
Yorma eorum, in homine incequaliter quadran-
gularis, ita variat , ut marmmiferis stpius arcum
mox formam s, prcstraü v) , mox aliam aemulan-
tem, representet. Qua de causa Pixzr, ingenio-
sissimus physiologus et miedicus parisiensis, im
Orsana motus. 267
hec osse basin methodi novi quadrupedum fun-
davit, addito maxillae inferioris motu.
PrNEL, Recherches sur une nouvelle méthode
"de classification. des quadrupedes , fondée sur la
$irncture méchanique des parties osseuscs qui
servent à larticulatxon. de la machoire inférieure,
Vid. Actes de la Société d'hist. mat. de Paris,
dom. IP. d. (Pon 1792. fol. p. 50-60.
139.
Mazxilla inferior longe discedit ab ea homi-
nis. Facies inprimis ejus anterior, mentum ho-
minis referens, sese ita diminuit, aut ita in-
tlinat, ut angulus inde acnutissimus originem ca-
piat. Et in adulto semper duplex et synchondrosi
est unitum. Àdsunt quidem extremitates et rami ad-
scendentes, adsunt proressus condyloidei et co-
ronoidei, sed varia proportione et modulo,
15r.
Denies exigua quidem, sed durissima ossa , inu-
meras admittunt varietates, qua suis locis in ca-
pie de mammalium generibus sunt examinanda,
Superficies coron exterior obducitur substantiá
siugulari, encaustum vel crusta. adamantina dicta,
tenuis , candida , vitri ad. instar splendente,
268
Organa motus.
Jóh:z. HuNTER, ihe natural history of ihe hamen
teeth , with the method of treating them. ZLoz-
don. 1771 4. C. tbb. aen.
LI
Natürliche Geschichte der Záhne , und. Beschrei-
bung ihrer Kranlheiten, in zween Theilen.
Mit Kupfern. Zeipzis. 1790. 8.
(Ios. Guich. DuvERNEY) Lettre contenant plusieurs
nouvelles observations sur l'ostéologie. Paris.
1689. 4.
Io. Iac. KonER , de dentibus eorumque diversita-
te. ergent. 1774. 4. C. fig. aen.
P. Marc. 4ug. MBRoUSSONET , comparaison entre
les dents de l'homme et ceiles des quadrupedes.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. 1777. p. 550.
Kil. STOoBAXUS de inauratione dentium quorumdam
animalium.
Act. literar. Suecix. vol. IIT. 8. 1753. p.85.
De dentium mutatione inprimis equi, Vide.
TrNoN sur une méthode partüculiere d'étudier
lanatomie.
Mém. de lInstitut nation. T. I. p. 558.
| 1253.
Ín examine £runci mammalium varia notanda
veniunt. Constans numerus vertebrarum colli , sci-
licet septem adsunt in omnibus, in Giraffa uu
in Delphino , ubi coalite non misi apophysibus
Organa motus. 259
wansversis cognoscuntur ; excepto uno individuo,
Bradypode nimirum tridactylo , ubi Cvvrzn, Hznn-
xANN-et WiEDEMANN novem colli vertebras nu-
merarunt, Relique vertebr:z dorsi numero et for-
ma variant, sic dorsales a numero 12 ad 20,
lumbares a 5 ad 9, alternant. Forma diversa
inprimis ab apophysibus pendet.
Apophyses spinose quibusdam mammalibus per-
longe, £Élephantibus , .4ntilopibus in primis.
Inter ossa fossilia Volgze dantur apophyses exi-
mis longitudinis animalis nondum cogniti.
Tabulam comporativam numeri variabilis vertebra-
rum mammalium exhibuit CuvirR Anat. com-
,parée. vol. 1. 3eme legon (deutsche Ausgabe v.
G. Fischer. vol. I. p. 196-192.)
C1
159».
Thorax quidem etiam conum refert, sed sem-
per longiorem magisque compressum. Imo ceri-
natus observatur ihorax in quibusdam generibus,
Formam sterni numero ossiculorum differentem,
in primis vero in Zradypode singulari modo va-
riantem vidit auctor.
154.
. Pelvis formá discedit quam maxime ab ea ho-
minis, sic ossa cjus innominata fere semper lon-
470 Organa/ motus.
giora, et magis appropinquata observantur. Hinc
Clarissimus Blumenbacle contendit, sensu quo-
dam nulli animali, nisi homini, pelvim esse tri-
buendum. 1n 2Didelphidibus adsunt duo ossa in
Superiore parte symphyseos ossium pubis, bur-
sam seu marsupium sustinentia , inde ossa marsu-
pialia , eiiam cornua pelvis abdominalia dicta. Ce-
taceis nec pelvis est, nec analogon quoddam.
BrvMENBACH, Vergl Anatomie. p. 62; $. 37.
Bernh. Gotil, ScHREGERI , pelvis animantium bru-
torum cum humana comparatio. Lipsiae 1787. 4;
J. H. F. AvTENRIETH et J. FiscHER , observatio
nes de pelvi mammalium, Zubi:gae. 1798. 8.
icones pelvis Simiarum et Lemurum, Vid, Fi-
scher Anat. der Maki. t. XX. XXI.
«— -— Didelphidum. V. Ej. Zoognosia. (ed. 1808.
á-) tab, t.
135.
E xtremitates mammalium , potius nomine pécto-
ralium ev abdominalium disignandz sunt. Pecto-
: 1 H . . 3 2A VS e E d ib d UE
rales sive anteriores in. quibusdam generibus de
fectu. clavicularum, in aliis, in fossoriis nimitum;
. * * "* . .
exiensione majori sese disungunt, In quibusdam
Cetaceis non nisi analogon humeri et scapula-offen-
editur.
Orzana motus. 271
BruMENBACH l, c. p. 71. $. 42.
Jo. Gottl. XYiAAsE, comparatio clavicularum ani-
mantium brutorum cum humanis. Lipsiae, 17066. 4.
VrcQ-d'Azvn , sur les clavicules et sur les os cla-
viculaires,
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. 1785. p. 350.
Io. Bapt. Com. a Covoro , de metamorphosi duo-
rum ossium pedis in quadrupedibus aliquot. Do-
non. 1765. 4.
FovucrRoux,; Mém. de lAcad. des Sc. 1772. P. If.
p. 520.
136.
Exiwemitates abdominales, seu inferiores, s.
posce, plerumque anterioribus sunt longiores 5
femur tamen brevius tibia, quz: sepissime cum
fibula concrescit, ita ut hec chordam tibize superius
paulo arcuatz representare videatur. In pinrimis
multungulaus fibula nulla. Cetaceis nullum pedum
posticorum analogon.
B. £n Avihus,
Pierre CAMPER , sur la structure des os dans les
oiseaux , et de leurs diversités dans les différen«
ies especes.
Mém. présentés à l'Académie, Tom. VII. p.
328-335. avec. 2 pl.
272. | Organa motus.
107:
Cranii ossa avium raro ita suturis distincta ob-
servantur quam ea mammalium, plerumque con-
creta sunt , aut harmonia tantum secreta. Sinus
cranii multo extensiores ceteris, ita ut occipi-
iales per parietales cum frontalibus, ique ite-
rum cum cellulis rostri communicent. Áccedit os
singulare, a forma quadratum dicium, conjun-
gzens maxilam inferiorem cum cranio, Maxilla
superior, non articulatione, sed elasticitate mo-
bilior esse videtur.
Craniolosiam, avium . iconographicam "Vide Jac.
Theod. KLEIN stemmata avium. Lipsiae. 1759.
4. €. 40 tabb. aen.
HnRiISSANT sur les monvemens du bec des oiseaux.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Pari. 1749. p. 355.
avec figg.
158.
Zruncus mobilitate colii sese distinguit, verte-
bre colli a 12 ad 23 variantes, cum vero dorsa-
les tota ex parte concrete et eque ac lusibilc: im-
mobiles sint. Pelvis unico osse formatur dorsa-
li, vertebras tegenü, apophysibus duabus abdo-
minalibus incurvatis , nulla symphysi conjunctis ,
instructo. Thorax per structuram costarum peni-
Ürgana motus. $. 78
tus ossearum, et apophysi ossea hamata instru-
ctarum firmior est et antice aut inferius magno
sterno cristato clausus. Crista hec sternalis fere
omnibus avibus communis. Struthio exceptionem
singularem ab ista norma offert, quippe qui pel-
vim anterius symphysi clausam, sternum vero non
cristatum gestet,
Pelvis szruthionis figüram optimam, Vide BLUMEN-
BACHII Vergl. Anat. Tab. Il.
Totum ejus sceleton exhibetur a DaAuprN, Orni-
thologie. Vol. r. Tab. |
Tabulam comparativam verlebrarum avium , vide
Cuvirn Lecons d'anat. comparée. vol. r. (deut-
$che Ausg. Y. G. FISCHER.) Yol. E. P: 203,
159.
Extremitates pectorales articulatione gaudent
multo firmiore, intercedente osse fürculari , (far-
cula , germ. Gabelknochen ; gall. lunette , fourchette;
anglice, merry, thought,) quod claviculam rotundam
et scapulam ensiformem sustinet , itaque vim ala-
rum auget. Carpus et metacarpus non WT
plicem seriem ossiculorum offerunt.
Forniam singularem ossium ale Pinguini (4Mpteno-
dytes demersc L.) icone illustravit egregia Bru-
MENBACH. l, c. Tab. IJI.
18
2 4 Organa motus.
140.
Exiwemitates abdominales offerunt femur per-
breve, tibiam plus aut minus longam , fibulá quz
vel chordam format, vel tanquam crista appa-
ret , sustensam, Tarsus plerumque longus, is qui
sepius solus in pede avium disunctus, plumis
abdominis. nou tectus; conspicitur. Metatarsus e
contra brcvior simpliciorque. Arüculatio femoris
cum tibia in Cícon&s, et forsitan. in quibusdam.
generibus vicinis, proprietate gaudet singulari , ea
nimirum, qui?» magno lisamentorum apparatu su-
stensa, aculeo fibulie, cuim tibia coalitze , tanquam
instrumento. quodam elastico clausa, pedem vel
extensum, vel curyatum et retractum, firmiorem
sistere possit. Id quod primus Duxwzrnir optime
exposuit.
C. DunMERIL , sur une espéce d'articulation. à
ressort. "Vid. Bulletin de la Soc. philomath.
No. 25.
Auszug einer Abhandlung über eine Art von
Gelenk , wobei die Bewegung der Knochen
vermóge einer Springfeder geschieht. in Wie-
demann's Arhiv. vol. 2. p. 182-185.
Ürgana motus. 275
C. In Reptilibus.
IÁt.
In reptilibus, forma eorum externa, multum di--
versa, et LOST aberrationem indicare videtur.
Intercedit magnum discrimen inter Reptilia pedata
et apoda ; hiec pedibus carent, illa pedibus sunt
instructa, sed sceleton eorum in variis ordinibus,
nimirum Testudinum seu Gheloniorum, Lacerta-
rum seu Sauriorum, tandemque Ranarum seu Da-
trachiorum, varie est modificatum,
143.
Capitis artüiculatio fere in omnibus est hori-
zontalis, linea vertebrarum column: servata; et
vel per unum, vel per duos, vel tandem per
tres condylos (ut in serpentibus) efficitur. Arti-
culatio maxillae inferioris ab omnibus . recedit in
crocodilo , quippe qui. condylum maxilke supe-
rioris in se, h. e. in cavitate condyloidea profun-
da recipit. Plurina hujus classis animalia sunt
edentata, Crocodili vero et Serpentes multis sunt
donati dentibus.
Dentitionis singularem modum viderunt naturali-
stz in Crocodilo, ubi modioium sive nucleum,
seu dentem iu dente observarunt. Verum enim
TM X
226 |-— Organa moíus.
etin animalibus aliis, inprimis ia piscibus ejus-
. modi observatio locum habere potest, etsi non
ita distincto. In ipsis dentibus humanis distin-
ctissime' formatos vidi modiolos dentium inpri-
mis molarium , et conserravi usque ad incean-
dium Mosque acerrimum.
De mobili serpentum masilla. superiori idem
valet quod de avium maxille mobilitate. di-
ctum fuit,
In serpentibus dentes obveniunt non in maxilla
inclusi , sed cum vesicis venenosis cohzrentes,
isque ductibus excretoriis inservientes.
Capitis Crotali horridi et Boae constrictoris iconem
BrumENBACH exhibuit. Vide Ejus Abbild. nat.
Geg. tab. 57. Boae cranium in Sebae Thesauro.
— Tom. II. |
145.
Cranii ossa cum maxillis conum formant, cujus
apex osse intermaxillari, basis vero osse occi-
pitis constituitur.
144. .
Numerus vertebrarum variat, ab 8 ad 3oo ( in
Crotalis). In testudinibus omnes dorsales verte-
bre inter se et; cum scuto dorsali concretae sunt,
Ín Crocodilo quinque ultima vertebrze colli apo-
physibus transversis ita inter se sunt intexi2 , ut
animal diffcilime collum ad latus movere possit.
Orsana motus. ! 277
Costgrum numerus et disposiuo etiam singularis.
In fanis nulle cost: adsunt, ideoque nulla
divisio admitütur vertebrarum, quarum in univer-
sum octo numerantur, plerumque magnis apophy-
sibus transversis donatarum. In Serpentibus omnes
fere vertebrc sunt costis instruct? , exceptis cau-
dalibus.
Tabulam comparativam vertebrarum — reptilium.,
Vide G. Cuvirn Lecon d'Anat. comp. Tom. 1.
G. Fischer's Ausgabe. T. I. p. 215.
145.
Thorax ex parte musculis clauditur in quibus-
dam hujus classis generibus, nam Ztazae sternum
habent, neque costas ; Z'estudines, costas quidem
sistunt, sed sternum cum scuto abdominali coa-
litum. Zacertís cose sunt et sterum; hoc vero
»axima ex parte cartilagineum est, Crocodilt
sternum offert. appendicem singularem , quam,
cum/pelvi cohzrentem , sternum abdominale appel-
Iazunt,
1 46.
Extremitas pectoralis, scapnlá et claviculá ab-
solvitur. Scapula cristam non habet, et clavicula
jn quovis latere , in Aanis nimirum , duplex est.
Drachium et antibrachium adsunt parum modi-
278 Organa molitus.
ficata; exceptis testudinibus et ranis. In Ranis
radius antibrachii solus adest, vestigio tamen sin-
gulari ulne, in finibus radii tubulo duplici in-
fundibiliformi expresso. In testudinibus radius
incurvus est.
Mich. TRo3A, Memoria sopra la struttura singo-
lore della tibia et del cubito nelle Rane et nei
Rospi, in Ejus sperienze intorno alla rigenera-
zione delle ossa. NapoZ. 1779. 8. p. 250. t. 7. 8.
147.
Pelvis formam in testdinibus habet singularem,
ita ut quidem ossicula wia adsint, sed ratione
inversa. Articulatione mobili cum vertebris cohz-
ret, Etiam in Ranis ossa innominata sunt per-
longa. Femur paulo recedit ab eo aliorum, sed po-
tius directione quam forma, nam szpius plus aut
minus distincte binis locis est incurvatum. 'Tibiam
et fibulam plerumque sejunctam cognosces , ex-
ceptis ranis, quibus sola tibia, simili ratione
adjumentum fibulz in se includens, sicuti in anti-
brachio, radius ulnae vestigium. Quatuor adsunt
ossicula metatarsi, quorum astragalus et calcaneus
Ranarum valde elongati. Digitorum ossicula seu
phalanges numero et proportione differunt.
Orsana motus. 279
Ratio phalangum tabula expressa, Vide CuviER
.Anatom. compar. ed G. Fischer. Tom. I. p. 479.
quam, cum paucis exprimi poterit, hic repetam:
Pollex, Index. Medius. quart. quint.
Creeodilh . 1. c9. 3. 4d. 4.
«:iaGeRP. neu 4 T Á- 5. "de
Chamzleontis; . 2. o: 4. "x"
Salamandre tua, LONE 3e 3. 3.
Testudinis gig. . 2. 3 3. FE
Testudinis lacustr. 2. d. 3: Ju T n
Piana ONT QUE 2. 2. 9. pte
Testudinum et Lacertarum paries interna et ossa.
Giop. CALDESI osservazioni anatomiche intorno alle
lartarughe. Firenze. 1687. 4.
KovTER.
CHESELDEN.
MEYER.
Crocodili dM Neh. GnEW. Mus. R. Soc. Lond.
368r. fol. t. 4.
FAvuJas St. FoNp hist. nat. de la montagne de
St, Pierre de Maestr. t. 24.
Ranaàrum partes internae et ossa , RósrgL et ScuNrE1-
DER. Vide infra,
Serpentum partes interne et ossa, Vide MEYER ,
SEBA , cic.
280 Orgara motus,
D. In Piscibus.
1 49.
Piscium eranium tuberculo infra foramen mag-
uum sito cum vertebris articular. Forma atque
structura ejus in plurimis simplex, in aliis vero ita
complicata, ut ad octoginta ossicula sint expli-
canda. In piscibus maxilla superior fere semper
mobilis, szpius extensilis, Multi pisces sunt eden-
tati, plurimi vero non solum dentes in maxillis,
sed etiam in palato, et in faucibus gerunt. Denu-
üonem singulari nature legi esse submissam, alio
leco ostendi.
G. Frscurn , Anatomisch-Phisiologische Beobach-
iungen über eine Hauptverschiedenheit der Sáug-
ihier-und. Fischzáhne. !
]u WiEDEMANN'S Archiv. Vol. II. St. r. p. 151.
G. CuviER, observations sur les dents des poissons,
lues à l'Institut.
En Extrait dans le Bulletin de 1a Société philom.
n. 52.
Uiber die Zàhne der Fische , in WriEDEMANN'S
Archiv. 1lI[. 1r. p. 218-220.
Vergleichende amatomische "Untersuchungen über
die Zàhne.
Aus demselb Bulletin, N. 82. WiEDEMANN. l.
C. P. 205-214.
Orgzana motus, 281
Etsi observationes hz» comparative sint, inpri-
mis tamen ad dentitionem piscium spectaut.
Dentes formá valde diversi , in quibusdam ha-
mati et duplici radice instructi ut in $qualis ,
quorum dentes szpissime fossiles inveniuntur
et vulgari nomine G/ossopeirarum cogniti sunt,
Fabius CoLUMNA, de Glossopetris , in ScILL4E opere
de corporibus lapidescentibus. Rozzae. 1752. 4.
p. 75 — 84.
In aliis. dentes humanos zxmulantur, ut in Spar
quibusdam speciebus. Ad has pertinet piscis
fluviis inprimis rossicis proprius, a quibusdam fal-
so ad Cyprini , ab aliis potiori jure ad Spari ge-
nus relatas, nomine B»rpesy6» indigenis cogni-
tus. Ossicula ista rotundata, (dentes molares hujus
piscis , inprimis vero fossiles spari probatocephali)
annulis gestant Rossi, vim illis singularem
antispasmodicam et antirheumalicam tribuentes.
1 49.
Vertebrz piscium plerumque eo conveniunt quod
sint rotundate , apophysibus minoribus. Dorsales
sepius apophyses habent transversas, quibuscum
coste coherent, et qui in quibusdam gadis cau-
lium pennarum ad instar sunt excavate, Vertebre
caudales spinosis gaudent apophysibus superiori-
bus et inferioribus.
dabula comparativa vertebrarum piscium, Vide,
J. CvuvIER Vergl. Anat, edente Fischer. Tom. 1.
p. 219.
282 Organa motus.
150.
Piscis thorax, si cavum, quod cor includit, ita
nominare velles, brevis et conicus est absque cos-
tis. Sin vero cavum costis inclusum atque confir-
matum, thoracis nomine insigniendum sit, totum
abdomen, ut in Serpentibus, illi adnumerandum
est. Costae vel deficiunt, vel perbreves sunt, vel
horizontalem, vel curvatum habent situm. In qui-
busdam piscibus adest sternum articulotum, squa-
mulis osseis compositum, quocum cost:e coherent;
in Zeo nimirum , Uranoscopo , Clupea et aliis. Co-
st observantur in quibusdam etiam, furcatae, ti-
dentate, quadridentatae, imo. duplicatae.
Io
Excepts vero costis et vertebris dantur etiam
partes osseae, cum sceleto non cohaerentes, in
solis musculis inclusae, motum muscularem , et
inprimis eum pinnarum dirigentes ct confirmantes.
Sic os furcatum plerisque piscibus commune in
pectore haeret et musculos pinnarum thoracica-
rum sustinet. Os pyriforme inde a JFormii tempo-
ribus celeberrimum, orüculatione gaudet annular
cum duobus ossiculis subcompressis, conicis, in
musculis inclusis, et in primis motum pinnae ven-
iralis in. Chaectodontibus sustinet,
Orsgana motus. 2383
GEOFFROY St. HiLAIRE, sur los iurcuiare des
poissons.
Vid. Annales du Mus. d'h. n. tu
O/ WonRM in Mus. Wormian. p. 270.
G. FiscHER , Brief an Hrn. Hofrath. und Professor
BLUMENBACH, über den Zustand der vergleichen-
den Anatomie in Frankreich.
In Rzgir's Arcbiv für Physiologie. IV. D. 1 Hft.
p. 68. sq.
Hocce singulare ossiculum unicum ex incendio
Collectionis mex zoologice et anatomice li-
beravi.
BrLuMENnBACH'S Vergl. Ànat. p. 114. $. 79.
152.
Extremitates pectorales piscium constituunt pin-
nae pectorales quae in quibusdam, scilicet in 77i-
&la Scorpaena ct Exococto volitante ita longae sunt,
ut volatui inserviant.
G. Cuviza von dem Vorderghede der Fische. In
s. Vergl Anatom. ed. G. Fischer. Vol. I. p.
Auct 412.
152.
Pinnae ventrales extremitatibus posticis sunt
analogae. Os annulare in quibusdam pelvis formam
aut imaginem aemulari videtur.
284 — Organa motus.
G. CUVIER , von dem hintern Ghede der Fische ;
in s. Ánat. comp. d. von G. Fischer. Vol. I. p.
4989 — 495.
E. In animalibus rértebris destitutis.
154.
Organa motus horum animalium potius muscu-
lis sunt delata, Ea enim , quae iis sunt fulcra, non
semper cum musculis cohaerent, certe cum ossi-
bus, minus adhuc cum sceleto articulato , com-
parari nequeunt. Os nimirum Sepiis datum, in dor-
so inclusum, octopodibus abdicatum, machina
ossea ventriculi Ástaci Üuviatilis, sceleton ventri-
culi echinorum , Jaterna sic dicta Hippocratis, nec
analogon quidem sceleti articulati et columnz ver-
tebralis modificate, offerunt, Sunt quidem variae
partes motum sustendentes, sic pallium atque con-
chylium in Molluscis, crusta coriacea, sub-calca-
rea in Crustaceis. In Insectis motus sunt quam
maxime exiensi, ita ut plurimi, ut Lixwxvs et alii,
locum illis adsignarent multo altüorem in serie
animalium vertebris destitutorum.
Paucis hic solummodo indicatus multorum viro-
rnm multorumque annorum indefessus labor.
Wide G. CvvirR, von den Organen der Bewc-
gung in den Thieren ohne Wirbelbeine,
Organa sensationis. 285
Vergl. Auat. ed. G. Fischer. Vol. r. p. 496—570.
Lvoxzr, LEEUW ENHOEK, SWAMMERDAM, POo$SsELT ;
RAuponR, locis catatis et adhuc citandis.
4. Organa sensationis.
Ürgana sensationis repraeseniantur per systema
nervosum, quod quidem, etsi flos organisationis ,
ut verbis ingeniosissimi Krxrwzvra utar, quoad
actionem internam,nondum cognitum est. Materiem
vitae necessariam, spiritum vitalem, ut dicunt,
hoc secernere atque iterum consumere certi sumus,
etsi ratio hujus functionis nos fugiat, Nervi nobis
tanquam adjumenta, involucra s. instrumenta sen-
sationis adparent ideoque hoc respectu examinan-
di sunt,
156.
Nervi sunt fila mollia , alba, medullosa , cum ce-
rebri et spinae medulla conjuncta, arachnoide
membrana et meninge media vestita.
gon.
Itaque et in hoc systemate organico circulus
est, cum catena galvanica comparandus, cujus
centrum cerebrum et medulla spinalis, cujus radii
586 Orsana sensationis.
nervi, cujus vero peripheriam eorum anastomoses
absolvunt et plexus ; imo sympathicus nervus solus
catenam optime claudit,
158.
Cerebrum superiorem partem. cranii occupat, in
cavo ejus inclusum, ac in hemisphaeria duo ova-
lia, dextrum et sinistrum direzitum. Constat sub-
stantia duplici, subcineritia, substantia corticalis ,
et interiori alba, substantia medullaris dicta.
Locus hic non est omnes cerebri partes recensendi ,
uti corpus callosum, fornix, pedes hippocampi,
psalterium , septum pellucidum , ventriculi ce-
rebri, thalami nervorum opticorum , corpora
Ssiriata, lubercnle , seu eminentie quadrigemi-
ne, glandula pinealis , crura cerebri , medulla
oblongata , cerebellum , medulla spinalis etc.
nam methodus hodierna cerebrum dissecandi,
cum situ partium harum , alia directione visa-
rum et nomen multarum mutabit.
VicQ-D'Azvn, Traité d'Anatomie et de Physiologie,
avec des planches colorices. Paris. 1786. fol.
ALrx. Mono, observations on the structure and
functions of the nervous system. Edinburgh. 1783.
fol. deutsch. Leipzig. 1784. 4.
Three treatises on the Drain, the Eye. etc. Zez-
don. 1797. 4.
7. Gotll. HAAsE, Cerebri nervorumque corporis
humani anatome repetita. Lipsiae 1791. 8.
B $5 Mr S Pd
Ürrgana sensaitonis. 283
P. Gott. WavrHER, Tabule nervorum thoracis
et abdominis. Beroiizi 1783. forma alflantica,
"nt, SCARPA , Tabule nevrologicz. c.
F. L. FrscugsR , nervi lambales. Lipsiae. fol.
S. Th. SóugzRnRING, Tabula bascos encephali etc,
Fraucof. ad Moen. 1795. fol,
de corporis humaui fabrica. Tomus 4. de cere-
bro et de nervis. Trajecti ad Meenum. 1798. 8.
Ioh. Chr. RgiL , Exercitationes anatomice fasci-
culus primus de strüclura nervorum. Haijae,
1796. fol. maj.
EsuspEM Arhiv für die Physiologie. inde à 1796.
DtssELBEN und MrexzL's Untersuchungen über dem
Dau des kleinen Cchirns in. Menschen und Thie-
ren betrachtet. Ha//». 1906-1807.
Allgem. Litterat. Zeit. 1809. n. 81. p. 1286-1290.
,
1810. n. 4T. P. 64r. —lia
F. J. GarL et G. SruRnzuEIM, Recherches sur le
sysieme nerveux en général et sur celui du. cer-
veau en particulier, Mém. présenté à l'Insti-
tut etc. Paris, Sehoell. 1809. 277. s. 4. c. tab. r.
Aligem. Litt, Zeit, 1809. n. 8t. p. 128r.
REeHMANN , Neue auatomische Ansicht des Gehirns
hach den Gailischen Entdeckungen. Vid. Peter-
burg. Monatschrift. 1805. Juni, p. 71-94.
Christ. Friedrich. LupwiG, Collectio scriptorum
nevrologicorum minorum. Z;psiae. 1793 — 1794»
4 voll 4.
388 ^ Organa sensationts,
AnNEMANN, Versuche an lebendigen Thieren. 1 B.
Versuche über die Regeneration der Nerven.
2 B. Versuche über das Gehirn und Rückenmark.
Góltingen. 1787. 8.
159.
Omnes cerebri partes sunt geminz , ipss etiam
partes, quie in medio posite, simplices viden-
iur, cujus generis est medulla spinalis, quz accu-
ratius explorata, ex duabus partibus symmetricis
est conflata.
SOXMERRING; de corporis hum. fabrica. Tom. IV.
p. 37. €. XXII.
160.
Sic et neryi utriusque lateris similem servant
incessum, et paria formant, qua ab anatomicis ad
quadraginta et tria relata fuerunt.
Duodecim dantur paria nervorum cerebri, nimi-
rum :
Par olfactorium.
Par optcum.
Par tertium, s. oculomotorium.
Par quartum, s. patheticum.
Par quintum , s. gustatorinm.
Par sextum, s. oculos abducens.
Par sepümum , s. faciale.
Orzana sensations. 289
Par octavum, s. auditorium.
Par nonum s. glosso-pharyngeum.
Par decimum, s. vagum.
Par undecimum , s. accessorium,
Par duodecimum, s. linguale.
Jrisinta paria nervorum medullae 5 scilicet :
Octo paria nervorum cervicis quorum primum
par caput inter et primam vertebram, ultimum
vero ultümam colli vertebram inter, et pri-
mam dorsi exit.
Duodecim paria nervorum dorsi , quorum quod-
libet infra costam, abs qua nomen accipit ,
positum est, ergo primum par infra primam
costain, duodecimum infra duodecimam co-
stam,
Quinque paria nervorum lumborum, ad lumbo-
rum yertebras se habentia, ut nervi dorsi ad
costas,
Quinque paria nervorum ossis sacri, quorum
quatuor foramina ossis sacri penetrant , quin-
tum véro par extremo ossis sacri et primo
OSSi COCCygis est interposituin,
19
-
za
.200 Organa sensationis.
lVervus sympathicus; qui quidem su: sponts est,
verum famen cum cerebri et spinz medullae
^E
nervis est corjunctus,
SóuMzERRING. l. c. p. 125. 126. $. CXXVIIL
IC 1.
Nervi, quod actionem attinet , dividi possunt: -
par olfactorium ;
SW MONURIUP
I. solis organi par opticum ;
sensus dicatis. par auditorium
/
par tert;:um ;
2. solos muscu-| — quartum 5
Inu nervos , los et vasa ad-4 — sextum ;
euntes. xe nonum 3
— cervicale primum,
1. mixtos qui et
Reliqui
orsSana sensus
et musculos ai- onanes,
eunt,
153555
Fila nervorum inter se invicem coeunt et vel
plexum , vel aliud genus counexionis, gangáon
vocatum, constituunt. Ganzlia inveniuntur in poste-
riore omnium spinae medulla nervorum radice,
antequam cum priore coit. Etsi varias super usu.
Organa sensationis. agk
gangliorum propositze fuerunt sententié, genuinus
tamen eorum usus adhuc in obscuro latet.
L]
HaasrE de ganglis nervorum. Zipsiae. 1772. £4.
SCARPA, Annotationes academice. 1779. 8.
YonwsTOoN, on the use ofganglions. London. 1774:
editio aucta. Ezershami. 1795. 8.
SowMERRING, l. c. Tom. IV. p. 145-153.
165. ^
Nervos esse conductores sensationis, nullis du-
biis patet. In cerebro vero, in quo nervi omnes
colliguntur, ex quo omnes oriuntur, sensorium
commune, vel aliis verbis, animi sedem quzren-
E.
dum esse, necesse inde non sequitur, si inprimis
cerebrum tanquam organon secretionis, vel tan-
quam aceumulatorium , sicuti columnam Vorr
in catena galvanica, considerare vellemus.
& Verum enim vero, peculiares quasdam ideas iü
peculiaribus cerebri partibus servari , functiones
quasdam animi in peculiaribus locis peragi;
vel multiplicibus animi viribus peculiares in ce-
rebro sedes esse, non omni veritatis specie ca-
ret, huc enim consíans cerebri struetura no$
ducit. » SóMMERRING l. c. p. to4.
164.
Nobis non est, ut de sensatione et de sensibus
interüiis commuentemur. Quedam yero de syste-
» ox
a "
292 Organa sensationis.
mats nervosi presentia et forma in aliis anima-
libus exponere tandemque de sensibus externis ,
animalium pauca addere necesse judicamus.
165.
Eisi cerebri et nervorum effectus fere in omni-
bus animalibus appareant, nervi tamen ipsi non
ita clare in omnibus demonstrari possunt. Cere-
brum in singulari cavo inclusum est in animalibus
vertebris donatis, ita tamen, ut cavum reptilium
ei piscium non tota ex parte repleatur. In omni-
bus legem hane observavit sagacissimus SóuwmEn-
AING , nervos, ratione habita cerebri, grassiores
esse ijs hominis.
Venerandus SóMMERnR(NG bancce observationem pri-
mnm in Zenure Mococco instituit et mihi de-
lineationem suam cerebri ejas. humanissime com-
muuicavit, quam sculptam conservat bibliopola
Anatomie mese Lemurum, secundo volumini di-
catam, vid. Ejus Diss. de basi encephali p. 17.
DLUMENSBACH Specimen physol. compar. inter ani-
mantia calidi et frigidi sanguinis. Vid. Comment.
Soc. reg. GOtting. vol. VIII.
166.
Omnibus animalibus vertebris donatis propria
cerebri hzc fuerunt notata :
1. Divisio cerebri in. duos lobos, in thalamos
nervorum opticorum, et in cerebellum.
| — Organa sensationis. 203
23. Venuiculi anteriores, ita ut ventriculus ter-
tius et quartus,
J. Presentia corporum striatorum cum eorum
hemispheriis.
4. Commissura cerebri postica et anterior cum
valvula cerebri. |
5. Glandula pinealis.
167.
Characterem distinctivum cerebri Clarissimus
CuvikER posuit:
1. Mammalium.
a. in presentia corporis callosi, commissurae
anterioris, cornuum Ámmonis et pontis Va-
roli.
b. in situ tuberculorum quadrigeminorum supra
aquaeductum Sylvii, inter thalamos nervo-
ruim opticorum et cerebellum.
c. in defectu cavi thalamorum et in eorum situ
intra cerebri lobos.
d. in striis mutuis griseis et albis corporum
striatorum.
2. vium.
a. in pariete tenui radiato , ventriculos ante-
riores interno latere, claudente.
,;
294 Organa sensationis.
3. .44Amphibiorum.
a. in situ thalamorum post cerebri lobos.
4. Piscium. i
a. in nodulis nervorum olfactoriorum et in tu-
berculis variis post cerebellum sius.
168.
Mes, Reptilia, Pisces communes quasdam. no-
ias habent, quibus a mammalibus se distin-
Suunt : |
a. nec corpus callosum, nec commissuram ;
b. tubercula plus aut minus numerosa , corpo-
ribus quadrigeminis analoga, quae vero inter
corpora striata Jacent.
c. cava in thalamis, extra lobos cerebri sitis.
d. defectum tuberculorum inter thalamos et ce-
rebellum aeque ac ponus Varoli.
169.
Partes quaedam vibus atque Piscibus commu-
nes sunt, quae in reliquis duabus classibus ver-
iebris munitis non observantur:
a. situs thalamorum ub basi cerebri ;
b. numerus tuberculorum , plerumque quater-
norum, ante thalamos nervorum opticorum.
Mw
Orzana sensations. 20
170.
4
Piscibus tandem ev Amphibiis notae quaedam
propriae sunt, in primis duabus classibus non
obyiis ; nimirum :
a. absenua arboris cerebell:,
b. corpora perparva; striatis analoga.
Felir VicQ-d'Azvn , sur la structure du ceryeau
des animaux avec celui de l'homme. Mém. de
l'Acad. des Sc. de Paris. 1783. p. 468.
Alb. ab. HaALLER, de cerebro avium et piscium
in Fjus Operum anat. argument, minorum. Tom.
IHf. p. 19f. (ed. Lausann. 1768. 4.)
Comment. Zipsiens. vol. 16. p. 431.
Over de Herseneu der Vozelen en WVisschen.
Verhandl. van het Maaisch. te fiaarlein. Deel.
To. 95 2:1 DE: 23B72. Ou 4.
lo. Godo/ír. EBEL , observata uevrologica ex ana-
tome comparata. Francofurti ad Fiadrum. 1788. 8.
SOMMERRING. l. c.
METZGER, specimen anatomiz comparate primi
paris nervorum.
In Ejus Opnsc. analom. et physiolog. Got.
1790. 8. p. 100.
MaLAcaARNE, Lncefaletomia di alcuni quadrupedi.
Mant. 1795. 4.
G. Cuy1ER , Lecons d'adatomie comparée. Tom. II,
296 Orcanis sensationis.
4s
Sur les différences da cerveau , considérées dans
tous les animaux à sang rouge. Bulletin de la.
Gop. philomat, A.,"3. "T. 52. n. 22. 17.
Uiber die Verschiedenheit des Hirns bei allen
rothblütigen Thieren.
V. WiEDEMANN's Archiv. IT. 1. p. 180-193.
P. BoprparnT, Consideratio organorum vitalium
in variis animalibus. in Comment. Soc. Harlem.
.Tom. 14. p. 437. Comment. Zipsiens. vol. 20.
p. 209.
BrLuMENBACH's Vergl. Anatomie. p. 291:-318.
" * 4
y Peter Paulus MoriNELLus , Cerebri lobo sinistro
e ane vivo extracto, quid cani ipsi factum sit.
Commentarii Dononienses. T. 1. C. p. 13g.
9
* » e
Mrwtrs, ob die Thiere denken , an der Selbsthei-
lung eines kranken Hundes geprüft.
V. WikDEMANN'S Archiv. vol. IV. 2. p. 175-177.
B. G. HrnENsTREIT, Schediasma de corporum
animalium fabrica animarum facultalibus accom-
modata. Lips. 1778. 8.
WENZEL, über die Seelen der Thiere. 8.
[76
De iis, quae ordinibus variis mammalium pro-
pria sunt, quoad structuram cerebri, haec com-
ineinorarl possunt;
Orecana sensationis. 207
a. Lobus posticus cerebri adest in Zomine et
Simiis.Yn his appendix digitalis observatur,
in fossa singulari prope os petrosum sita,
cujus usus nondum cognitus est,
b. In Carnivoris nates minores sunt testibus.
c. In Zsdem cerebrum per laminam osseam ,
&£entorium nimirum osseum, a cerebello est
sejuncium.
Frid Ferd. DBRETsSCHNEIDER , resp. Toa. Bapt. Bow-
ZrtLIO, Diss. sistens descriptionem tentorii cere-
belli ossei quorundam animantium mammalium.
Ienae, 1797. 17 pagg. 8.
Tentorium cercbellh osseuz, in generibus ursi,
Jfelis , canis , mustelae fait observatum. In si-
mia quadam , fele panisco GEOFF. (simia pa-
nisco L.) losEePHr vidit.* Vide Ejus Anatom. der
Sáugthiere. Deytr. zum 1n BD. p. 24. tab. 4. fig. t.
d. Iu metatarsigradis, (gliribus L.) nates pei-
magnae, gyri vero cerebri parum distincti,
e. In ungulatis magnitudo natum conjuncta est
cum mulüs et profundis gyris. |
f. Cetacea. cerebrum perlatum habent, ratione
longitudinis, nervos vero olfactorios nullos.
sg. Non nisi homini et quadrimanis nervi sunt
olfactorii , qui in quadrupedibus proprie di-
ctis per processus mamillares supplentur.
398 Orsgana sensationis.
h. In herbivoris semper testes sunt. majores na»
tibus; contrarium verg: in carnivoris obser-
»P
vatur,
i. Acervulus prope &landulam pinealem in ho-
mine constans obyius, non nisi in óisulcis
huc usque fuit recognitum.
SómwERnRING de lapillis vel prope vel intra glan-
dulam pincalem sitis. Moguzif, 1785. 8. acer-
vulum bunc invenerunt :
in cervo Dama , SóuwEnnrING. l. c. p. 1o.
in oze capra, Malacarne l. c. p. 31.
* *
2
Ícones cerebri variorum animalium sequentes ex-
hibuerunt auctores :
i. Mammaliurmn.
Simiae troglodylis , 'TysoN fig. 13. 14.
Papionis Maimon. BLuMENBACH de generis hum,
var»ndt ede set 5. L^ Enid
Canis, Cortrws l.'c. vol Il. t. 55. f. 1. EBEL,
bus 1. he. y.
j
Felis , CorriNS. tab. 53. f. 2. EBEL. tab. i.f. 3.
Equi , VicQ-d'Azv& , Mém. de lAcad. 1783. t. 7.
ERER. b Isi "
Opis. V1cQ-d'AzvB , xu 8. f. i. EBkLOES 8. 4
Boris, VicQ-d'Azva. tab. 8. f. 2. Ebel t. 1. f. 6. 9.
Suis. CorriNs. tab. 54. EDEL, tab, 1. f. 10.
Organa sensalionis. 299
3. 4dpium , !
Falconis,. Ebel. Tab, 1.f. 13.
Siiss. In.dh; L 12.
-dlcedinis , CoLLiNs. t. 49. f. t.
Cor»i , VicQ-d'Azvn. Mém. 1755.. t. 10. f. 3.
Fringillae caelebis. EBEL. tab. 2. f. 6.
— — — cristatae , CoLriNs tab. 58. f. 3.
Columbae , Corriws t. 58. f. 5.
Perdicis , ID ib f. 8.
Phasiani Galli foem. Vtco-d'Azyn. l. c. t. 9. f.
Meleagris , CoLriws. t. 57. f. 5- 4. 5.
Quis, 10. 1, 57. F..1..3.
Scolopacum.Yn. t:54. 1. 06. 9. t.58. £L 2.
nahm Lu; £500 f o :535 4 U 57. É 7. Xs DOS
f. 5». LupwicG de cinerea cerebri substantia:
Lipsi.1279. 4 £& 1. 2. 3. EBEL, & 2. f. |.
5. Reptilium.
Testudinis, CALDpESI t. 2. f. 5.
Ranarum , Lupwic , Vico-d'Azvn , EnEr.
F'iperae, VicQ-l AzYR t. 10. f. 8.
A. Piscium.
CoLLiNS. t. 60. ad 7o.
CauPER, Kleine Schriften. vol. IT. 2. St. t. 3. f.
Jüe. 39.
ScARPA de auditu etc. t. 1. f. T.
NVico-Q AzYu 15 10. 4..4- 5.
EBEL, 6201 20 3. 4.
500 Oregana sensationis.
172.
Nervis videtur inesse actio propria nec a cere-
bro, nec a musculis vel partibus adjacentibus
dependens, scilicet contractilitas seu vbratio fi-
brarum, quae facillime percipitur nervo abscisso.
E»erard HowE , the cronian lecture on the irrita-
bility of nerfs.
Philos. Transactions. 1801. P. 1r. p. 1-22. tab. 1
Uiber die Reitzbarkeit der Nerven, in VorGT'S
neuen Magaz. der Naturk. t. IV. rz. p. 166.
Clarissimus Home instituit experimenta in cu-
niculis et equis, ad irritabilitatem demon-
EA
. Strandam. Nervus equi abscissns sese E pol-
licis retraxit, et formam undulatam adsumsit.
Undulatio hzc novum offert documentum stru-
cturz tubulose nervorum , uti mihi videtur,
jam a viris sagacissimis REIL et SPALLANZANE
observata.
G. Th. SóuMEnRING , Uiber. den Saft welcher aus
den Nerven :' wieder eingesaugt wird , im gesun-
den und kranken Zasiande des menschlichen
Korpers , eine Preieschrift. Landshut, 1811.
207 pagg. 8.
Organa sensationis. 305
* * De cerebro et nerris in animalibus
sine werlebris,
173.
$
Articulus hic , ne nimium limites hujus seciio-
nis transgrediar, paucis mihi recensendus est.
Jn animalibus, quibus systema nervosum demon-
strar| potest, plerumque annulo repraesentatur
oesophagum cingente, saepissime tamen globulo
uno vel pluribus cohaerente, e quibus ramuli
nervorum egred!untur. Magis itaque conyenit cum
medulla oblongata, quo nomine etiam in tabulis
synopticis commemoratur. Mirum in modum me-
dullam hauc in Molluscis, Annulatis, Crustaceis,
Árachnoidis, Insectis, Vermibus variare, docent
auctores infra notauü. Radiata systemate nervoso
non carere; ingeniose detexit Clarissimus Six.
LvowNET Traité de la chenille qui ronge le bois
de saule.
Opus triginta annorum, miranda sagacitatis ,
industri; ingeniique,
SwAMMERDAM. 1l. c.
PoLr l. c. SPALLANZANI.
G. CuvizR, Beschreibung des Nervensystems ia
den Thieren ohne Wirbelbeine. in s. verglei-
Organa sensationis,
r]
chend. Anatom. deutsch von G. FrscHER. Ton;
lI. p. 321 - 3oí.
Y]
o
v]
los. MaANGILI, de systemate: nerveo hirudinis ;
lumbrici terrestris, aliorumque vermium, ZTici-
ni, 1795. 8 |
Deutsch in R g1r's Archiv der Physiolog. vol. II. pag:
REDI, BIBIENA , BENING.
E E ^
SPIX, Mémoire ponr servir à l'histoire de l'Asté-
rie rouge , Ásterias ruber L., de lActinie co-
riacée Cuv. et de l'Alcyon exos.
Annal. du Maus. T, 13. p. 438-459. pl. XXXL
XXXli. XXXIII. |
I47.
Sensus sic dicti externi animalium, secundum
formam sitiin organorum illis respondentibus, sae-
pius differunt. Series horum organorum in qua-
vis animalium classe secundum perfectionis gras
| dum diversa, a variis auctoribus etiam varie indi-
catur. Nos hic primum de tactu, deinde de gustu;
qui non nisi modificaüo hujus esse videtur, de-
inde de olfactu, de auditu, tandemque de visu
quaedan dicenda necesse judicaius.
Organon. tacíus. 303
a. Organon tactus.
175.
Organon tactus in homine per epidermidem effi-
citur, in animalibus vero varie modificatur. Si
manus et digiti soli tanquam organon tactus
agnoscuntur, id non nisi. hominibus et quadrima-
nis attribui potest Plurimis quadrupedibus et
ipsis avibus, rostrum inservit organo tactus. Ele-
phanti est. rostrum non solum organon tactus sed
et manum supplens. Verum enim crines, pili et
ipse sete subtilissimi videntur esse tactus condu-
ctores, non solius temperature alternantis, sed
etiam aliorum objectorum. Zystax variorum ani-
malium e setis longis et fortibus formatus , omni
jure tanquam organon sensilistimum consideratur,
quippe qui fere omnes prapagines nervi infraorbi-
talis in se recipiat. Est enim radix harum setarum
ita comparata, ut non solum bulbus sed etiam.
capsa quidam cartülaginea adsit, quz nervum ,
bulbum ambientem, recipit. Membranam, rostrum
ornithorhynchi interne involventem , omnes fere
ramulos secundi rami quinti paris. accipientem ,
sensilissimam esse et tactui inservire, nulli du-
bio oxbnoxium est.
504
Organa tactus. !
Mystacis radices in Cane Vulpe examinavi et de-
lineavi, ubi inprimis communicationem per com-
munican'em faciei regnantem vides intimam cum
aure et partibus vicinis.
BLvMENBACH. Vergl Anat. p. 52r. u. f
" * &
WIEDEMANN, Bemerkung über das feinere Gefühl
an einigen Theilen der Thiere.
Gotting. gel. Anz. 1798. p. 210.
VoicT's Neues Magazin l. p. 19. 20.
Arsrn's Gótting gel. Anz. 1805. p. 603.
VnoLIK, over het Nut der Knevels bey viervoe-
tige Dieren. Amsterd. 1800. 8. Belletin de la
Soc. philom. n. 5o. Uiber den Nutzen der
Kuurrhaare bei gewissen Thieren.
S. WiErnEMANN's Archiv der Zool. IIL. 1. p. 217.
176.
In avibus membrana interius rostrum tegens, ab
omnibus ramis quinti paris nervos accipit, quz
nervorum muluütudo ad tactum hujus membranz
subtiliorem et sensiliorem necessario contribuere
deb
et.
BruxrNs2AcH. Vergl. Ànat. p. 224. $. 223. Tab.
IV. c. f—o nervorum distributionem ad mem-
branam rostri in anate exhibet.
Orsgana tactus. 505
177.
In reptilibus nihil observatur quod cum organo
tactus comparari possit, nisi discos lenticulares
digitorum hyle et quarundam lacertarum Lin. tan-
quam analogon ejus considerare velles. Pisces
mobilitate maxillarum , cirrisque szpissime lon-
gissimis objecta palpantur.
179.
. Omnibus vero animalibus reliquorum classium;
seu tentacula, et quidem saepissime eximiae lon-
gitudinis , ut Sepis, Octopodibus etc. seu pal-
pi,seu antennae , seu tandem capilli tenuissimi",
sicuti Cupieriae , ITydrae , et al. sunt , quibus ad
tangenda corpora vicina utuntur,
L£zHMANN, de sensibus externis animalium exsan-
guium. Goetting. 1798. 4. p. 43.
IDEM de antennis insectorum Diss. I. II. Lond.
1799. 8.
* ^ ^
F. Jos. ScHELVER , Versuch einer Naturgeschichte
der Sinneswerkzeuge bey den Insecten u. Wür-
mern. Góüftingen. 1798. 8,
ao,
3o6 Organon gustus.
b. Onganon Gustus.
170.
Loquele, masticationi, deglutitioni, suctoni,
inprimisque gustui sacra est Zngua, pars mollis ,
carnosa , in omnem sensum mobilissima; crganon
gustus una cum pariete palati, nervis diussimo ,
constituere videtur, in quo, quz gustanda trituran-
wir, itaque melius sentiuntur,
Daniels , de gustus organo. Gottinge 1780. 8.
1980.
Fabrica //nguae interna fibris componitur. mu-
scularibus , que | amiciuntur tunica, productione
epidermidis, reticuli subjecti hie loci inprimis
crassi Malpighiani, tunicaque oris. In tunice dicte
superficie superna, dorso lingue, inprimis vero
apici , inarginibusque binis lateralibus inducte ,
corpuscula plurima conspiciuntur, verrucas refe-
renüa, sub papillarum nervearum lingualium no-
mine nota.
18r.
Papillarum harum tres potissimum species dis-
üngni solent, Qus primam consituunt maxime
sunt, et septem aut novem in parte linguze postica
a
Orsanon gustus. 307
circa foramen coecum disposite , pyramidales. s,
conum inversum referentes, cernuntur. Quse ad
alteram referuntur, fungiformes sunt; minores pri-
oribus; et teneriores; mediam iuprimis dorsi lin-
gus partem tenent; anteriora versus sensim de-
crescunt. Terüam classem constituunt conoideae
papillae; basis harum latior adheret lingue,
apex sursum tendens cernitur tenuior; insi-
dent inprimis, hz copiosissimz pre reliquis ,
parti solum anteriori lingue, et apici ubi infle-
xe nonnihil conspiciuntur.
182.
ZArteríae lingue copiose sunt; maxima, quz
lingualis , seu ranina audit, enascitur ex carotide
externa, ac in facie inferiori lingus ad apicem
hujus usque excurrit. /Vervz oriuntur ex pari octa-.
vo, nono, et quinto, motui, sensuique dicati lin-
gue, alter ramus .et posticus , glossopharyngeus ,
alter medius , Aypoglossus dictus, terüus tandem
anterior, l/ngualis nomine cognitus est,
183.
Lingua sustinetur osse singulari , Ayoideum di-
ctum , musculis propriis motum, quod quidem
* £€
3o8 | OÓrsanon gustus.
forma atque swuctura in animalibus quam maxime
variat.
FAsniciUs ab ÀQUAPENDENTE de larynge p. 276.
CassERIUS de vocis organis.
Sam. Thom.SówwERRING , Abbildung d. mensch-
lichen Organe des Geschmaks u. der Stimme.
Frankf, a. M. 1806. sol. c. 4 fabb. aeneis.
184.
Ín quadrupedibus lingua fere tota ex parte hu-
mana similis. In simis tamen longior et crassior
evadit; in Jemuribus quibusdam dus papille ad-
sunt majores prope foramen c«ccum stellam ra-
diatam referentes ; in bisulcis, epithelio denso ,
papillis retrorsum versis donato, instructa est.
Papi he vere sunt aculeate et reversae in
Felibus, Civettis , F'espertilionibus quibusdam, et
alis. In. Myrmecophagis ,| Echidna histrice lingua
duplici musculorum genere formatur, alterum an--
nulare , anterius situm , et versus apicem semper
decrescens, alterum cylindricum, quod interna
parte musculorum sternohyoideorum prope sternum
incipiens, ante os hyoideum linguae se inserit. In
echidna hystrice usque ad apicem linguae decur-
runt,
Organon gustus. 309
6G. L. DuvERNOY , Anatomische Untersuchungen
über die Bewegungen der Zunge bey einigen
Thieren , vorzüglich aus der Classe der Sáugthiere
und der Amphibien 5 in der Gesellschaft der
medicinischen Schule gelesen. Aus dem Bulletin
. de la Soc. phil. n. 86.
in WIEDEMANN's Archiv. IV. 2. p. 229-237.
Icon lingue Simiae. Lupw16 , Menschen-species. t*
Lemuris (Loris ceylonici) FiscuEeR , Anat. d.
Maki. vol. r. Tb. 24.
Pantherae. DAUBENTON. IX. 15. 2.
UG xb 3. E 3:
ui
Xynacis rn. ibi i. 97. f£. 2. X
. F'espertilionis cephalotis. PALL. Spicil. IIT. t.
2 f. 35 6.
185.
Avibus et reptilious lingua etsi minus mollis,
neque vero minus mobilis, e contra quam
maxime extensilis est. Forma ejus vel fibro-
sa vel ciliata , vel furcata, cum in generum
definitione saepius sit commemoranda, in spe-
ciali generum examine erit exploranda,. In ser-
pentibus lingua est elongata etin vagina singulari
carnosa inclusa, qua aeque ac lingue propriis
musculis donatur. In his classibus inprimis os
hyoideum variat; sic in avibus quibusdam , arcu-
bus longis clasticis , musculis annularibus invo-
310 Organon gustus.
lutis, inter aurei et oculum adscendenübus et
prope fronüs os terminatis, instructus est,
Iac. Chr. ScHurrrR , elementa ornithologica. Ratis-
, $
bonae. 1774. 4. in tabulis iis adnexis.
Mrnv, Mém. de lÀcad. des Sc. 1709. p. 95.
WALLER hilosoph. Transact. Vol XXIX.
».P P P
p. 509.
Worr Bemerkungen über die Zunge des Grün-
spechts und einiger mit ihr in Verbindung ste-
bender Theile.
VoicT's Magaz. f. d. neuest. Zustand d. Na-
turg. 1900. Tom. 2. p. 468-474. m. r. k.
* * $
Icon linguz Boae. ELUMENBACH, Abbild. naturh.
Gegensiande. iV. Hft. t. 37.
Os hyoideum serpentum form: singularis. Tysox
Phil. Transactions. vol. Xlll]. p. 58 f. 5.
196. :
In piscium lingua papille non observantur etsi
pars haec in vivo animali irritabilissima sit. In
quibusdam, dentibus est horrida.
197.
In animalibus sine vertebris frustra quaeritur ,
lingua carnosa. Sunt quidem partes JMollusco-
rum, quae linguae analogae recensentur. IÍn znse-
«torum vero ordinibus pars observaiur,: plus aut
Orsganon ol factus JII
minus extensilis, quae omni jure etsi plerumque
cornea aut tubulosa, cum lingua comparari po-
test, cujus tamen explicatio ulterior ad sec-
üonem , terminologiam horum animalium con-
ünentem , remittenda.
c. Organon Olfactus.
198.
Olfactui dicatur nasus et inprimis tunica, qua
cavitates ejus vestiuntur, mollis, spongiosa, ru-
bicunda, periosteo firmiter undique adnata, ab
anatomicis £umica pituitaria dicta. "Tunica haec
gaudet nervis plurimis, odoratum perficientibus ,
vasis, folliculisque mucosis, mucum secernen-
tibus.
Naso totum par nervorum cerebralium primum
dicatam est, una cum ramis variis, a quinto
pari enatis.
4rteriae veniunt. ab arteria maxillari et caro-
tide interna,
189.
Membrana ista pituitaria sive olfactoria omni-
bus, pulmonibus respirantibus , tributa videtur ,
exceplis tamen cetaceis ; et eo magis est extensa;
quo extensiores laminae spirales concharum,
312 Organon olfactus.
quarum capacitas augetur muliüs accessoris ossis
J
frontalis , ethmoidei, sphoenoidei, et maxillae
superioris, | à
Ossa turbinata s. conchae , sunt laminz ossex vel
simpliciter incurva , vel spiraliter intortze , vel
tubulosz. Suprema dicuntur , seu. Morgagniana,
vel media , quae cum osse ethmoideo sunt con-
juncta. Zzferiora ad os maxillare pertinent :
Sinus marium augentur, sinubus frontalibus, cel-
lutis ethmoidalibus , sphoenoidalib. :* et maxilla-
ribus.
DLuwENBACH prolusio de sinibus frontalibus.
Gótlingae 1779. 4.
100.
Quo major hujus membranae capacitas, eo per-
fecüor odoratus. Id quod vidimus in quibusdam
mammiferis, iu carnivoris nimirum , in bisulcis,
in multungulatis, ubi et conchae et sinus fronta-
les eximiae sunt capacitatis. ln avibus et re-
puülibus minores sunt conchae, inque reptilibus
membranaceae. In piscibus quibusdam lamellae
membranaceae sunt et parallelae , in aliis ;
inprimis osseis, radiatae sunt, Pisces vero opti-
me et sub undis iurbidis escam sentire jam
ARISTOTELES cognovit
Ir. €hrist. RosgzNTHAL , Diss. de organo olfactus
quorundam animalium. Je;ae; 1802. 4.25 pogg.
Orsanon olfactus. 313
Lamellarum facies in cauis venatici naso , facta
sectione trausvers& et ad palatum perpendicu-
lari. Casp. Bartholini specim. hist. anat. partium
corp. hum. JZafniae. 1701. 4. p. 172. Tab. IIL.f. 6.
Crvirzn von den Organen des Geruchs; in s.
Vergl. Anatom. Tom. ll. p. 673-725 ed. G.
Fischer.
BLUMENPBACH von den Geruchswerkzeugen in S.
SCARPA.
HaARWOOD.
191.
In Cetaceis narinae fistulis respiratoriis forman-
tur, quibus aer respiratur et aqua per os hau-
stum iterum ejicitur. Membrana canalem istum
investiens , nullum continet nervum itaque olfactui
inservire nequit. Canalem vero istum cohaerere
cum sacculo, in fossa prope tubam Eustachia-
nam intra aurem internam et cerebrum , locato ,
membrana tenui, pituitosa , nigrescenii, in qua
rami nervorum quinti paris repunt, vestito,
ibique olfactum residere, Clarissimus Cuvrizn opi-
natus est. Valvula est clausus ille saccus , ita
ut aeri quidem , neque aquae aditum concedat,
G. CuvirR Vergl. Anatom. Tom. II. p. 721-723.
Uiber die Nasenlócher und das Geruchsorgan
der Cetaceen.
314 Organon olfactus;
Aus dem Magazin encyclopédique in VoigvUs N.
Magaz. vol. 1r. p. 34.
VinEY, article Odorat dans le Dictionnaire de
l'édition de Sonnini et de Déterville.
IC2.
Animalia sine vertebris, quae nares distinctas
et visibiles non habent, facultate tamen" odores
percipiendi non destituta videntur. Quaenam vere
eorum pars , proprietate ista gaudet, res est ig-
nota. Limacem vero odore casei attrahi, apes,
vespas, formicas et al. odore mellis, sacchari,
jpsiusque aquae inodorae longissime irritari et
appellari, muscam carnariam, carne putrida, ipsa-
.que stapelia variegata, odore simili carnis pu-
trescentis gaudente adlici, plures observarunt.
105.
Olfactus videtur communis omnibus animalibus,
diverso tamen gradu, secundum varias classes ,
secundum varia eorum genera. Analogus est gu-
stui, cujus maximum. Rationem servat eandem
cum gustu, quam gustus cum iactu.
| 104.
Organon olfactus inprimis medicis commen-
dandum est, ad citius in systema nervosum agen-
dum, Effectus principiorum odoriferorum vidimus
bh.
Orsanon auditus. 315
singulares , a quibus medicus ingeniosus Saepius
sanandi facultatem derivare potest.
DEMOCRi(TUS vixit par tres dies ope odoris pa-
nis recentis et calidi.
DiPPEL , celeberrimus chemicus, odore arsenic?
moriuus est.
d. Organon Auditus.
165.
Organon auditus constituit auris, motus tremulos
aeris exciplens , eosque ad .ossicula auditus, ex-
hinc vero per partes auris intimas omnes in cere-
brum usque deducens.
G, FALLoPIUS in observat. anatom.
CassEnRIUS , de vocis auditus que organis, Ferrar.
1600. fol.
B. EusTACHiUs de auditus organo in opusc. anat.
G. F. DUvERNEY , Traité de l'organe de louie,
Paris. 1683. 12. et Oeuvres anat. Tom. E. re-
cusum. Norimbergae. 1684. 4. Leidae 17931. 12.
in Bibl. Manget.
Anglice. London. 8. Phil. Trans. XII. p. 259.
Germanice. Berlin. vertente J. Al. MrscHEL
246. pag. 9 sine anno. (1732. Hall. bibl. an.
1. 625) Auctor hic Frazcisci prx:nomine erro-
nee indicatur, cum opus à Guichardo Josepho
conscriptum sit.
316 Orsganon auditus.
A.M; VALSALYA, Tract, de aure humana Bonon.
eV FAEME :
1704. a.
Rh. ViEUSSENS , traité. de la. structure de l'oreille.
Toulouse. 1714. 4.
J. F. CassEBoHM , deaure interna. Fr.cd Viadr.
1730. 4. de aure humana, I-VI. HALL. 1734. 4.
4. ab HALLER , Elément. physiolog. T. V. p. 186.
Andr. CoMPARETTI observationes, anatomice de
aure interna comparata, Patav. 1789. 4.
À. ScanPA, Disquisitiones anatom. de auditu et
olfactu. ciu. 17989. fol deutsch. Nürnberg.
1800. 4.
Gótt. gel. Anz. 1790. Ian. N. 18. p. 177.
A. IMoNRO three treatises. , ..
Sam. Th. SóuwuEgRING , Abbildungen des mensch-
lichen Hororgaus. 4£7ankf. a. M. 1900. fol. c.
tabb. aen.
Neue Leipz. Litt. Zeit. 1806. N. 36. p. 561-565.
G. CuvixR, Vom Gehórorgane oder dem Ohre.
s. Dessen Vergi. Anatom. v. G. Fischer. vol. 2.
p. 491-574.
BruwmENBACH, Von den Gchórwerkzeugen. s. Dessen .
Vergl. Anat. p. 360-380.
196.
Ín homine ct in quadrupedibus auris dirimi
potest in tres regiones;
Organon auditus: Jig
i. in externam, s. auriculam externam, mea-
tum auditorium externum et membranam
tympani conünentem.,
2. in mediam, cavitatem tympani, ossicula
auditus, tubamque PEustachianam in se
includentem.
3. in labyrinthum s. aurem internam, partibus
dictis a cochlea, vestibulo, canalibus se-
micircularibus , meatu auditorio interno,
aqueductu Fallopii et aquaeductu Cotunni
compositam. ;
107-
Fabrica auris exierne componitnr cartilaginibus,
membrana tenui, textuque celluloso, cui glan-
dule multe sebaces inherent, obductis. J7ea-
tus auditorius canalis est tum cartilagineus , tum
(in homine adulto maximam partem) osseus, a
trago et concha incipiens, introrsum et non-
nihil antrorsum ílexus, ad membranam tympani-
terminatus, Membrana hzc ovalis adnata est sulco
annuli ossei extremitati meatus acusticl adpositi,
cum osse petroso in unum sensim concrescentis,
Sejungit extremitatem jniernam meatus auditorik
à cayo tympani,
315 Organon auditus.
Ererard HoME , the cronian lecture on the strnc-
ture and uses of the membrana tympani of the
ear. V. Philosoph. Trans. 1800. p. 1-12.
Inprimis de auditu Elephantis et aliorum quo-
rundam.
PBRUGNONE, anatomische Beobachtungen über den
Ursprung des Trommelfells und der Membran
der Pauckenhchle.
In den Mém, de lAcadém. des Sciences, litté-
rature et beaux -arts de Iz. Tom. Vl.
P. I —— IO.
108.
Cavum tympani insculptum est ossi petroso ;
figura est irregulariter rotunda, ut longitudo pro-
funditatem superet; cingitur anterius a membrana
tympani, posterius in parte interiori ossis pe-
irosi a septo osseo, cujus ope sejungitur a laby-
rintho, seu intima auris regione, Septum hoc
pertusum est binis foraminibus, ob figuram
nomine fenestrae ovalis ev rotundae insignius.
Ossicula zz que in caza tympani consideranda
veniunt, commemorata fuerunt $6. i11. p. 256.
ab aliis guaf£uor adsumuntur , qui ossiculuzn orbi-
culare s. Sylrii tanqnam proprium considcrant.
Os, £lsi non nisi apopbysis sit incudis.
Organon auditus. 519
Chorda tympani nervus est , qui chorde ad in-
s'ar per medium faciei interne membranz tym-
pani descendit , a. portione dura nerri auditorii
enatus.
JTubae acusticae s. Éustachianae , quaevis ex aure
sua ope semicanalis ossei ab extremitate antica
iympani, ante promontorium enascitur; excur-
rit tum antrorsum et simul introrsum , per hunc
vero decursum sensim angustior fit ; et, perío-
ralo osse petroso , terminatur apertura aspera
iuequali in meatum partim cartilagineum, par-
iium membranaceum , sub exortum angustum,
per decursum sensim ampliorem , antrorsum,
et introrsum excurvrentem , demum vero retro
palatum molle prope alam externam processus
pterygoidei orificio amplo, et obliquo in sca-
pham abeuniem. Per tubam istam fauces cum
aure communicant, Ipsa nunquam non patet,
hine per eam liber transitus est aeri in tympa-
num, humorum liber exitus ex tympano in
fauces.
1099:
In regione aaris intima , ob anfractus plures va-
riosque; Jabyrinihus dicta , notentur x. vestibu-
lum 2. canales semüicirculares , 3 cochlea.
1. F'estibulum cavum exhibet rotundum, in osse
petroso retro tynipanum positum. Totum
amicitur membrana molli nervea, et re-
pletur aqua, per canalem specialem ad-
520
Organon auditus.
lata. In vesübulum aperiuntur fenestra
ovalis, orificia quinque canalium trium
semicircularium, meatusque nervorum ac
arteriarum, tandemque aquzductus vestibuli.
5. Canales semicirculares tres hzerent postror-
sum et superius in osse petroso. Compo-
nuntur cortice osseo duro, circulum di-
midium magnitudine .nonnihil superant,
in medio angustiores quam in extremita-
übus, interne vero cavi sunt. Vestiuutur
interne periostio, ac pulpa nervea replen-
tur; utrisque latex aquosus interponitur.
3. Cochlea nomen a figura sortita fuit. Col-
locatur in osse peiroso anterius ante ca-
nales semicirculares ea ratione, ut basis
postrorsum, apex antrorsum et extrorsum
spectet. Componitur gyris binis cavis co-
chleideis, et axi ossea conoidea, in medio
per canalem divisa, ac per totam longi-.
tudinem, uti et in basi foraminulis plu-
rimis exiguis pertusa. Et cochlea tota re-
pletur aqua per canalem osseam adducta.
Diswibuuntur preterea per cavum cochleze
fibre nervez mollissim:, a pari nervorum
septimo orte.
i
Orscaron, auditus. / Jot
^ — D. CoruxsN:, de aqueductibus auris bumanz in-
ternz. Neapol. 1761. 8.
Ph. J. Msckrr, de labyrinthi auris contentis.
-rgent 1777* pÀ-
Nervi esterni et interni auris veniunt maximam
partem a pari septimo, ad excavationem pro-
ficiscuntur , in parte interna et superiori OSS1$
petros: retro. labvrinthum sitam, quz meatus
acustici inferni nomine venit. ac in ramos di-
rimuntur binos, quoram minor portio dura,
major portio mollis adpellatur.
200.
-
Si quis virtutem cuivis parti auris tribuendam, ex
presentia in omnibus animalibus, quz audiunt, aut
certe organi auditus analogon quoddam gerunt, col-
ligere vellet, portioni molli aut potius septo mer-
voso Cotunni, ab ea formato, in quo omnes
neryi auditorii propagines dirimuntur, quo facies.
auris intern: et inprimis canales semicirculares
obducuntur, primas dare deberet, Hoc septum
enim observatur inde a homine usque ad Se-
piam et Ástacum; quomodo vero animalia infe-
riorum classium sonum percipiunt, non constat.
20I.
Meatus auditorius externus concha istructus
est in solis mammiferis , ubi e. g. in Vesperti-
21
322 Orcanon auditus.
lione aurito, in animali nondum locato, Fenec
dicto, eximi: magnitudinis est, In quibusdam
mammalibus aquaticis meatus auditorius exter-
nus valvula diversse structure clausus est, e. g.
in Sorice fodiente, Phoca et aliis. In Ornithor-
bhyncho tortuosus est.
6.
| Quibusdam mammalibus tympanum est osseum
singulare , et ab osse temporis sejunctum , infe-
rius liberam vel oblougam bursam referens os-
seam , quie superius inter ossis Occipitis proces-
sum mastoideum et os temporale est intercala-
tum. Sic in Carnivoris, Gliribus plerisque , Bisul-
cis quibusdam, Ossicula tympani tria adsunt,
excepto ornithorhyncho, cui duo solum sunt tri-
à
buta. Cetaceis os peirosum etiam liberum est,
periostio tantummodo cum temporis osse conjun-
ctum, In physetere concha adest sed arcus la-
byrinthiformes deficere videntur.
Lapis manati est ejusmodi bulla ossea , non sem-
per Manati sed sepius alius balenz.
Peter CAMPER , Over het gehoor van den Cache-
lot, of Pot- Walvisch.
' Verhandl, van het Maatsch te Haarlem. Deel. 9
St, 3. Dl. 195.
Orsanon auditus, 323
Over de zit plaats. van het beenig gehoortnig , en
over' an voornaam gedeelte vaa het zintuig zelve
in de Wal-vischen.
Ibid. Deel. r7. St. 2. Bl. 157.
In seinen kleinen Schriften. vol. r.
202.
In avibus concha cartilagmea externa nulla ,
exceptis strigibus quibusdam ubi ejus analogon ,
in ipso osse exaratum distincte cognoscitur,
Capsa s. bulla tympani arcte cohzret cum ossi-
bus cranü, exterius permagua membrana clausa.
Parum est excavata, sed cellulis cranii, quibus-
cum conjunctionem init, qux et eadem mem-
brana sunt investitae , volumen ejus quam iaxime
augetur. Ünicum tantum datur ossiculum tympa-
ni, cylindricum , stapedem reprzesentans, per
quod tympanum cum fenestra ovali conjungitur,
Labyrinthus canales quosdam habet membrana-
ceos, in os non insculptos, Concha duplici est
instructa spira.
Feli V1cQ-d AzvR , De la structure de l'organe
de louie des oiseaux , comparé avec celui de
lhomme, des quadrupédes, des reptiles et des
poissons,
Mém. de l'Acad. des Sce. de Paris: 1779. Ist.
: P. 5, Mém. P. 381.
524 Organon auditus.
Aloysius GALVANI , de volatilium anre.
Commentarii Bononiens, T. 6..C. p. 58. O. p. 420.
G. CuvrER , lecous d'anat, comp;r. II. p. 464.
deutsch . v. G. Fischer. Ii. p. 5oo u f. Bru-
MENBACH , Vergl. Anstomie. p. 369.
204.
In reptilibus tympanum adbuc adest cum tuba
' Eustachiana, quam Gxorraov non vidit. Àmbo
tamen et Salamandris et Serpentibus deficiunt.
Meatus auditorius externus solis Crocodilis pro-
prius est. Ceterum legem hanc servasse videtur
natura, quod, quo magis amphibia sunt terrestria,
tento tenuius externum inembranze tympani inte-
guienitum sit, qvod iterum eo firinius atque cras-
sius reperitur, quo magis amphlübia vitam suam
in aqua degunt. Internain. vero aurem. magnam
subiisse mutationem jàm ex eo patet, quod ve-
sübulum et canales semicirculares adsint , concha
vero deficiat Loco ejus videtur accessisse saccu-
lus vestibuli membranaceus, aqua repletus, la-
pidulumque continens calcareum, filis nerveis
cum sacculo isto cohizrentem.,
Elienne - Louis GEarrRoY , Mém. x. sur l'organe
de l'ouie des reptiles et de quelques poissons,
que lon doit rapporter aux reptiles.
P
Mém. de Mathém. et de phys. T. 2. p. 165,
Organon quditus. ^ 328
Gabrie! BRUNELLI, de reptilium organo auditus,
Commentarii Dononienses. T. 7. C. p. 24. o.
p. 3or.
G. Cuvirn. Lecons d'avat. comp. ITI. 462. deut-
sche Ausgabe von G. Fischer. lI. p. 499. u. folg.
BrLuMENBACH. Vergl. Anatom. p. 372.
395.6 :
In piscibus plurimis. né rudimentum quidem
aperturce extern: aut meati auditorii externi adest
et arcus labyrinthiformes in cranio superiori 'sunt
exsculpti et nervis repleti. Abeunt in sacculum.
qui medullam et ossicula, unum, duo vel tria
continet, Canales igitur semicirculares sunt memc ,
branacei et membrana non tota ex parte. arcus
istos in capite effossos implet. In Rajis et Squa-.-
lis tamen labyrinthus per cylindrum cum medio
ambiente coimnmunicat et apertura minima postice
rope capitis Suncturam cum nucha , exii.
3
Georg SEGNER , de piscium audit",
Mise, . Acad. Natur. Cur. Dec. 1i. Á. 4. et 5
1613. 14. p. 152»
CaAssERIUs l c.
Guichard Joseph du VERNMEY, observations sur
louie des poissons,
Mém. de YAcad. d. Sc. de Paris. T. :. p. 280.
526 Orgaron auditus. i
Jean 4ntoine Abbé Nortrer. Mémoire sur l'ouie
des poissons et sur la transmission des sons
dans l'eau.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris À 1743. p.
199: Ed. 1mm 9. p. 2795 4*4 4
Jlilliam A&DERON , Extract of a letter concerning
the hearing of fish. |
Philos. Trans. Y. 1748. vol. 45. n 486. p. 149.
Hamb. Magaz. 5 b.
Iobus BASTERUS, de piscium auditu, in Operibus
subsecivis. ( Harlemii. 1762.) Tom. 1.
Recens. in Commentar. Lips. vol..8. 9- 11cetq5.
Acta erudit. 1760.
* ; ^ D.
— Cótt gel. Anz. 1763. 1768.
Schro!:er's Journ. 11. 528.
Cobres Deliciz. r. 183.
Richard DRockLEsPY , Upon the sounds and hearing
of fishes. by I. lh. KLEIN.
o Phil. Traus. vol. 45. n. 456.
KrLsiN, Dass F:sehe weder stumm noeh taub
sind. Abhbandl. der Danz. Naturi. Gesells 1. Th.
Peter CAwmprEB , Verbandeling over het gchoor de
d geschubde Visschen.
WVerhandi. van het Xaatsch. te LHiaarlem. Deel. 7.
St. 1. Bl. 79. |
Kleine Schriften. Tom. 1. St. i.
Comment, Lips. vol. :ró. p. 581:
Orcanon auditus. 327
Mémoire sur l'organe de l'onie des poissons.
Mém. de Math. et de Phys. présent. T. 6. p. 177.
F. Vico - d'AzvR. l. c. et in Schneider's Sanm-
lungen. p. 17. 18.
John liuNTER , Account of the organ of hearing
in. Fish. ; .
Philos. Trans. Y. 1782. p. 379.
AOrLREUTER in Nov. Comment. petropol, T. X VIT.
.Mosno, Von dem Gehórwerkzengeu der Fische;
in Ejus Physiol. der Fische. ed. Schneider. p.
53-72.
George CuvrkR , Lecous d'Anatom. comp. t. II.
. p. 454. sq. deutsche Ausgabe v. Fischer. 1I. p.
49o u. f.
DbLUMENBACH , Vergl. Anàtomie p. 375.
206.
In animalibus sine vertebris partes, organon
auditus repraesentantes, difficillime demonsuari
possunt. Ín sepiis nimirum annuli dantur duo
cartilaginel, basin tentaculorum constiteentes , in
quo-se habent sacculi, ossiculis, varios nervos
recipientibus , repleti. Naturalistae hancce orga-
nisationem cum labyrintho compararunt, In. Cru-
|Staceis, in Ástacis scilicet, auditus organon
primus invenit MixAsI, enjus observationes Scan-
PA confirmavit et exteudit. Tubuluin nimirum
5290 ) Organon auditus. ;
sub antennis, nervum excipientem , membrana
tensa clausam , massa pulposa et aqua repletum
pro»tympano aut vestibulo habuerunt, In his ani-
malibus igitur organon auditus, ad organon ta-
ctus arüculatum, non ampblus in capite inclu-
sum , descendit, Quaenam vero partes ergano au-
ditus, reliquis animalium classibus inserviunt,
quibus "natura sensum sonos percipiendi, non
iota ex parte denegavit, huc usque nondum est
deiectum. Hoc in isüs tactu. confluere dici potest.
MonNo,in sepia
;. SCARPA.
CoMPARETTI. locis citatis.
LEHMANN. *
SCHELV ER.
^7
P. nf. MriNasr, Continuaz. delle dissertazioni
sopra vari fatti meno ovyi della storia naturale.
Nap. 1775. 8. f. 4. de cancro paguro.
Fohann Chiistian FABRICIUS, om hüre-redskaber-
pe hos krebs og krabber. |
Skrivter des kiobenh. Selskab. Nye Saml, Deel.
2285 1027
George CuvtrER , Lecons d'anat, compar. Tom. II.
p. 453. ete. deutsche Ausgabe v. Fischer, T. II.
p 498.
BLuMENBACH, Vergl Anatom. p. 378. $59.
Organon visus. 329
: e. Organon visus.
207.
Organon visus oculus est, cujus ope radii
lucis excipiuntur, franguntur, in focum adunan-
tur, ac ratione hac objecta exierna in retina
depinguntur, imago vero depicta in encephalon
ulterius propagatur.
208.
Oculi in homine, ac animantibus plerisque an-
ierius sub fronte cavo osseo, orbita dicta , insi-
dent. Circa oculum notentur :
1i. Partes ad oculum pertinentes conservationi
? E
hujus, motui, ac perfectioni famulantes:
a. Supercilia.
b. Palpebrae, cum suis cartilagineis tar-
sis , et ciliis.
c. Glandula lacrymalis.
d. Caruncula lacrymalis,
e. Puncta lacrymalia, ductus lacrymales,
et saccus lacrymalis.
* f. Musculi.
2. ÜOrganon visus, seu oculus proprie sic dictus,
aut bulbus oculi.
2230 Organon visus.
209.
Pulbus inhaeret in. parte superiori faciei cavo, -
osseo, figura globosa est, et tunicis pluribus ac
humoribus tunicis inc/usis constat,
1. Tunica extima, dura ob suam firmitatem
sclerotica dicitur. Ánterior ejus pars densa,
robusta, insensilisque ob pellucidatem
Suam cornea dicta fuit, quae tamen sui ge-
neris est, nec a sclerotica producta. Àmbae
teguntur a tunica adnata, membranae in-
ternae palpebrarum productione.
2. Tunica altera chorozdea est, subjacet scle-
roticz? , eique vasorum interventu plurimo-
rum adfgitur; facies interna speciali voce
membrana fiuyschiana vocawr, quum Ruy-
schius adsumserit , choroideam ex laminis
binis esse compositain. Antrorsum ad initium
usque corneae progreditur, ubi textu plurimo
celluloso scleroticae sub forma limbi albi ,
orbiculus ciliaris dici, adhaerescit. Orbiculus
hic discum rotundum includit , cujus facies
(membrana) anterior, ob diversos quibus
saudet colores, is audit; posterior facies
a pigmento, quo inducta est nigro , uvez
adpellatur. Lris medio est perforatus fora-
mine, quod pupa dicitur.
m
hd
Orsganon visus. 551
Ibi ubi cornea cum sclerotica et /orbiculus
ciliaris cuim choroidea se conjungunt , ca-
nalis oritur Zon£anae.
- 9. Tunica tertia, et intima oculi , retina vo-
catur, quae pro expansione pulpae ner-
vorum opticorum habenda, vasisque plu-:
rimis instructa est. Oritur loco posteriori
a nervo optico ; et ad ligamenium ciliare
usque antrorsum fertur eique adhaeret.
In centro fere ejus , ad quasdam lineas ab in-
troitu nervi optüci distante, . exterius
foramen observatur, 4mbo flavo. inclu-
sum, cujus utilitas nondum est explorata.
'Tunica haec ipsa genuinum visus est organon.
y
2n
Ex Aumnoribus oculi nonnisi ob fluiditatem suam
aquosus nomen hoc meretur, quuin secundus fir-
. mum, tertius molle corpus sit.
1. Alumor aqueus humor est fluidissimus , dia-
phanus, inierstinum magnuui inter corueaum
e: pupillam , (cameram anteriorem) uu et
spatium triangulare parvum ab uvea ad
lentem usque productum , (cameram poste-
riorem) expiens.
232. Organon »isus.
2, Lens crystallina a figura, et diaphaneitate
sic dicta, firmum corpus est , g'aciato ge-
tatinoso analogum , sed vere glaciatum
lauelloso -fibrosum. Haeret anteriora ver-
sus, pupillae directe opposita, in excavaiio-
ne humoris vitrei sphaeroidea, lens cry-
stallina ; humori vitreo ope tunicae hya-
loideae, capsula lentis crystallinae dictae, a
qua undique cingitur, esi adnexa. Lens
in statu naturali diaphana est, in senibus
nonnunquam [lavescens; in statu morboso
(in cataracta) opaca redditur.
3. Humor vitreus seu potius substantia vitrea
aut corpus vitreum, corpus est molle, ro-
tundum, diaphanum, faciem totam exca-
vaiam reünae ad uveam fere, hinc maxi-
mam oculi partem explens ; anterius foveo-
la donatur , cui lens. crystallina incumbit.
2iI.
Badii, ab innumeris punctis lucidis ad oculi
corneam deducti, conos formant, quorum bases
iu cornea sunt. lnnumeri igitur radii corneam
transeunt, per hanc et humorem aqueum, in len-
iem ducuntur, et ita refracu in similibus- conis
Organon visus. 555
per corpus vitreum transeuntes, in retina pictam
sistunt 1maginem.
1. P. LoBE, Diss. de oculo humano. Lugd Pa-
lav. 1742. Vid. HarLrni Diss.-anat, T. 7. P.
2. p. 605.
P. CaueER, Diss. de quibusdam oculi partibus:
Lugd. Bata». 17460. Vid. HaLLERI Diss. anat.
Tom. 4 P* 261.
JI. G. ZiNN , Descriptio anatomica oculi humani,
Gultingae. 1755. 4. curante H. À. WaISBERG
Gotling. 1780. 4.
À. MoNnRO, three treatises on the brain, the Eye
etc, London. 1797. 4. p- 73.
HALLER , Elementa physiol. Tom. V. p. 3o6.
SoMMERRING's Abbildungen des menschlichen Auges.
Frankfurt a Main. 1801. fol. latine vertente I.
Schreger, juniore, ibid. 1804. fol.
loan. Ludop. ÀNGELY , Comment. medica deoculo
- organisque lacrymalibus ratione etatis, sexus,
gentis et variorum animalium, ZEr/az;gae. 1803.
110 psg. 8.
V. Denkschristen der phys. medicinischen Societ.
in Erl. (Fraukf, a tn, 1810. 4.) vol. 1.
Chr. Heinr. Theodor ScHREGER , junior, Versuch
einer vergleichenden Anatomie des Auges und
der Thránenorgane des Menschen u. der übri-
gen Thierclassen,
Leipzig. 1810. 150 pgg. 8.
354 Organon visus.
Anctor hoe iu opere laborem suum in Commen-.
tatione Angely expressum , recudit et auxit.
C. 4. Rvporrnr, Diss. oanatomica de oculi qui-
busdam partibus, (defendente F. C. Rosenthal)
Gryphize. 18o:. 8.
VUiber einige Theile des Auges , in dess. Anat.
phys. Abhandl. n. r. p. 1-3o.
ALBrRs, Bemerkungen über den Bau der Augen
verschiedener Thiere.
" |
Denkschriiten der Kónigl. Acad. der Wissensch.
zu München. 1808. N. 11. Tab. II.
De oculis testudinis Myde , Gadi morrhuz ,
. ^ , LII
Corybhaen:e equiselis. tractat cum egregiis
figuris.
Li * *
DBriuwxrNBACH, de oculis leucethiopum. Gottingae.
- 1796. 4
| € * EJ
Thomas YXouwNG on ihe mechanism of the EYE.
Phil Trans. 18or. p. 23-88. c. tabb.
Mathematice et physice theorema absolvit , que-
dam^»addens de nervis cilaribus , et partibus
oculi avium pisciumque.
j s L3 [3
Cornea.
MAUCBART , Diss. sistens Cornes oculi examen.
Tubingae. 17492. 4.
in HALLERI dissert, anat. Tom. 4.
Orsanon wisus. 559
£ris. : | "
Feliz. FoNTANA^, Uiber die willkührliche Dewegung
der lris. Forenz. 1804.
In HanrtEs u. BRrrTER'S Journal d. auslandi-
schen med. chirurg. Litteratar, 5. Bds. 2 St.
N. lI. P: 11-68.
Lens.
RriL, Diss. de lentis crystallinz structura fibro-
sa. (respond. Satüg) Halàe. 1794. 8.
Canalis Fontanae,
F. FowTANA, sur le venin de la vipére. tab. 7.
s. 8-10. LopkR tab. 56. f. 18 (6).
Humores oculi. |
Richard CmBENEVIX, observations on the chemi-
cal nature of the humours of the Eye.
Philos. Trans. 1804. p. 195 - 199. deutsch von
GEgHLEN Journ. iil. 394. Francois vAN MoNs
Journ. de Chimie. XII. Tom. V. p. 16-23.
TuowsoN chimie animale. (systàme de Chimie
Tom. IX) p. 258-2/1.
Antoni VAN. LEEUWENHOEK , Ondervindingen over
het maoaksel vant humor crystallinus son van
verscheyde dieren , vogelen , ende visschen , het
draad-agtig wesen dat in 'toog voet komt, enz.
tot Leyden. 1694. 4.
Limbus luteus seu foramen centrale retinae,
SoówmMERRING in den Goótting gel. Anzeis. 1795,
Aug. N. 140, Comm. Soc. Reg.S. Gotting. T. XlilI.
336 Oreanon visus.
Howzr in GaEN' s Annal. der Phys. T 3 55 ws
Jn
P: e p»
Loprna taàB. 57. £4. 5.
* * *
WzsEn, anatomiisch-physiologische Erklàrung. der
Sinnesverrichtungen des Gesichts.
RkErL s Archiv f£ Physiol. vol. VI. p. 282.
AÀ. Mammalium.
212.
Structura oculi hac in classe cum ea hominis ;
convenit. Ünica tamen excepiio datur , quae sin-
gulari modo a lege generali cedit. Spalax nimirum,
(Mus typhlus L.) ne vestigivm quidem rimae pal-
pebrarum offert. Pellis e / contra suprà orbitam
densissima est et multa adipe suffulta. Orbita
ipsa adipe est repleta et bulbns oculi, remotis
variis telae cellulosae et adipis straiüis, tanquam
punctum nigrum adparet.
: 2135
Dulbus ipse magnitudine , directione , situ variat,
sed variatio haec potius particularis est et huic
vel alteri speciei propria, quam generalis. Ma-
enitudo tamen bulbi rationem inversam cum cor-
poris magnitudine servare videtur. Sic Elephant,
*
| AMommalium. 337
fihinoceroti , T'richecho, Getaceis, proportione cor-
. poris habita, parvi sunt oculi ; familiae toarsiornm
vero , Tarso "nimirum, et Macropodignihi (Galago
Gíf) fere minimis inter quadrimana , maximi sunt
dau.
KiEsER de anamorphosi oculi Gótting. 1804. 4.
Ox£N'sund Krzsza's Deitráge zur vergleichenden
Zootomie, Bamberg. 1906. 8. N. Hi.
LI
Joh. Gotil. WALTER, Gedanken über die Frage,
eb der Mensch und die Thiere die aussern Ge-
geustande recht oder verkehrt sehen. .
Deutsche Abhandl, der Akad. zu Berlin. J. 1788.
1759: 9..3.
. LzvErmtÉ , Considérations philosophiques sur
les animaux dépourvus de paupiéres et sur la
maniere dout la nature à suppléé à ce déíaut
de parties $i essentielles pour la perfection de
lorgane de là vue.
Recueil. de. la Soc. de Santé de Paris. T. 23:
p.267.
Francois Pourfour DU PETIT, Mémoire sur plu-
sieurs découvertes faites dans les yeux de l'hom-
- à ; : i
me, des animaux à quatre pieds, des oiseaux et
des poissons.
Mém de l'Ac. des Sc. de Paris. À. 17256. h. p.
21. M. p. 69. ed in 8. p. 96.
22
339 Organon visus
n
Mém. sur le cristallin. de loeil de l'homme,
des animaux à quatre pieds , des oiseaux et
des poissons.
dbidem. 1730. p. 4. ed. 8. p
Deutsch. in FnonigPs Bibl für die vergl.
Anat. TJ. b. p. 2900.
De la capsule de erisiallin.
Ibidem. 1730. p. 435. ed. 8. p. 622.
Iohann Gottíried ZiNN, de differentia fabrice
oculi hamani et brutorum. Diss. I1. 2.
Commentarii Gotiingenses. Tom. I. p. 4. p. 47.
Tom. IV. p. 247.
Philipp de la H1RE, Observation sur les yeux
de cbat.
Mém. de l'Acad. &es Sc. Tom. 9. p. Orr. sur
l'expérience des veux duchat plongé dans l'eau.
Ibidem. 1712. p. 94.
Yean MERY , Observation anatomique sur les yeux
d'uue chate noyée.
Méum. de l'Acad. des Sc. T. ro. p. 656.
« . BipnLoo, de oculis et visu variorum anima-
lum. Zugd. Baía». 1715. 4.
214.
Sclerotica et in mammalibus non aequalis est
crastitudinis, postice u'micum crassior est; hanc
vero struciuraim) ju Imulauones oculi internas,
Mainmalíium. 339
ieprimis in mammalibus amphibiis, influere, Cl,
BruwzwNsSACER ingeniose ostendit.
BruwENBACH in phoca gróniandica.
Comment. Soc. Reg. Gottingensis, vol. VIT. 1784.
p. 46.
Vergleichende Anatomie p. 384. t. VI,
ÁLBERS in Trichecho HRosmaro.
Gott. gelehrt. Anz. 1803. p. 6or.
Qua quidem cum observatione mutationis cujus-
dam interne oculi quorundam aniumalium inti-
me cohzrere videtur organuisatio singularis. oculi
Rhinocerotis asiatici ,, in quo choroidea annulum
possidet muscularem , ligamentis quatuor cum
sclerotica cobzrentem.
V. Leigh THoMAS, anatomical description of a mal
RBhinoceros , in Philos. Transactions 180r. P. 1,
p. LAg. t. d0.)0: 1,2. A
ar5.
4
Scleroidea distinctius in duas membranas di-
rimi potest in plurimis, inprimis in Cetaceis, in
quibus, uti in bisulcis membrana interna s. Ruy-
schiana adhuc alio pigmento seu lamella flocco-
sa obducta est, quam Academici Parisienses pri-
mi in leone observarunt et turpetum appellarunt,
in hisalcorum oculis, diametro quasi aucto for-
* A
340 E Organon visus
matis, omnes partes, e. g. canalis Fontanae ,
processus ciliaris ete multo distinctiores adparent.
. Salomo RgisEL, Uvez membrana in oculo bovino
textura.
Miscell. Acad. nat. curios. Dec. 2. A. 6. 1687.
p. :18.
Sronn et H. Fr. ELsussER , de pigmento oculi
Ed nigro, deque tapeto. Tubingae, 1900. 8.
216.
Retuia magis fibrosa videtur esse, et foramen
centrale SóuwurnaniwGir ià Oculis quadrimanorum
LI Li * — LJ - *
et quorundam aliorum animalium fuit observatum.
Dissentionem auctorum de praesentia forami-
nis centralis in animalibus Clarissimus
*
Scnnrcza (l c. p. 98) methodo inquirentis
wibuit, Observanti reunam iride et lente
crystallina nou remotis , limbus major ad-
paret, sed pallidior, neque foramen; lente
vero soluto, macula minor est, et coloris
dense flavi, medio vero punctum fuscum.
AIT.
Cartincula. lacrymalis omnibus hisce animalibus
propria videtur, sed divisa, aut adpendice sim-,
plici aut duplici aucta, quarum singula ductu suo
^
vium. AAT
excretorio gaudet. In. Lepore timido, cvniculo ;
in Sciuro permagna est , in Mure vero e«mplubio
eximiae miasnitudinis, accedente adhuc alia sic
dicta glandula Han»pzs:i Puncta vero lacrymalia
plurimis deficiunt, Elephanuü , verbi gratia, nec
saccus lacrymalis , nec os unguis est.
BrznTiN in Mém. del'Acad. des Sc. 1766. p. z&i
»
et sq.
J. Ch. RosENMüLLER , Partium externarum oculi
humani inprimis organorum laerymalium des-
eripiüo anatomica iconibus iiiusirata,. Lipsiae.
. 1707. 4.
310;
Palpebra hic tertia adparet, Membrana nicti-
fans seu perioplhthalmium dicta , qua homo caret.
Haec palpebra interna in variis quadrupedibus ,
Felibus e. g., Élephante, in primis vero aquaticis,
Phocis scilicet," valde est distincta et extensa.
TABARRANI in Atti di Siena. "Tom. Ill. p. 115. sq.
| B. -fvium.
219.
Oculus avium 1iualor est eo mammalium; ratio-
ne capis. Formam sepius adsumit conicam ,
qua quidem a parte singulari hic noviter acces-
343 Organon visus.
sa, annulo nimirum osseo pendere videtur. Ínsunt
enim scleroücz ibi, ubi sese conjungit cum cor-
nea, squama ossec, in accipitribus, sirigibus et
alis in annulum completum conjunctae , capaci-
tatem orbitae osseae augentes , et bulbum exte-
rius magis firmantes, tegentes et defendentes.
4 VW. CoirER , Miscell. observat. antomic, chirurg.
p. 120.
Rawzy Philosoph. Transactions. XXXIII. p. 2233.
Abrégé. VII. p. 435.
WannEN, Phil. Trans. XXXIV. p. 115. Abrége,
VII. p. 437.
Em. KóN16 , Ephemerid. Acad. N. C. Dec. II. a.
A4. observat. 34.
F. P. duPzTriT, Description anatomique de l'oeil
du coq d'Inde. |
Mém. de lAcad. des Sc. 1735. p. 123. ed. 8.
p. 163.
Description anatomique de l'oeil de l'espéce de
hibou appellé u/u/a. !
Ibid. 1736. p. 121. ed. 8. p. 160.
Deutsch in FnonrEP's Biblioth. vol, i.
€. F. Du VxnNrY, Observation. anatomique sur
les yeux de l'autruche.
Ibid. Tom. 2. p. 65. et i18.
Pierce SuiTH , Observations on the structure of
the eyes of birds.
A vium. 343
Phiiosophical Trausactious. 1795. P. IF. p. »63.
Uiber den knóchernen aus schuppeníürmigen
Bláttern. zusammengzesetzten Ring in'der Scle-
rotica im Auge der Vózel.
VoicT's Neues Magazin. r. p. 45-47.
BLuMENBACH, Comment. Gotting. Tom. IX. sectio-
nem iransversam hujus annuli strigis exhi-
buit.
s
Houwr, Philosoph "lrans. 17096. p. 9.
Deu!sch in RErz's Archiv |I. Bandes 2 Hít,
Th. YouwsG, Phil. Trans. 1801. P. I p. 8r.
ALBrns's Deytráge I Lift. p. 69.
G. FiscHER, sur l'oeil d'4gu/a. albicilla , mé-
moire inédit. lu à la Société 1mpériale des
Nat. de Moscou. en 1809.
220.
Sclerotica wibus. compouitur lamellis et antice
multo crassior et purior est, postice vero tenuior
et inollior.
121.
[ris avium colore multo magis variat, quam
in reliquis aninalibus Observationes tamen. ha-
yum varietatum potius ad historiam naturalem
parücularem tendunt. Pupilla earum plerumque
344 Orgünon visus — -
Es est. Choroided nullo tapeto est obducta,
4mo in quibusdam avibus nociurnis, strigibus
silicet, quaedam loca in fundo oculi tota ex
parte pigmento denudata et albescentia offen-
duntur. Uveae foramernfclausum observarunt Áca-
demici Parisienses, et quidem membrana tenui
dura atque pellucida. Jristoteles hanc. membra-
nai) non nisi aquilae ossifragae propriam opina-
tus est, quam hac de causa, ERG Oy SUO» , nubecu-
lam super oculos gerentem, nominavit. Miranda
fabrica interna oculi avium, quae radios lucis
varia directione recipiunt et refrangunt, inprimis
in parte nititur, quam .pecten plicatum , ( marsu-
pium, le peigne, la bourse moire, den Fücher)
adpellarunt. Pecten. hoc nerveum ex fibris ner-
véis et vasis compositum, pigmento saepius den-
siore obductum, in fundo reünae , prope introi-
tum nervi optici, qui in. bulbum avium . magis
compressum ad latus internum sese inserit, inci-
pere, aut potus ex nervo ipso emanare videtur,
oblique dividit corpus vitreum, anterius procedit,
nunc in multas propagines tenuissimas di-
visum , maxima ex parte ad corpus ciliare sui
lateris sese dividit; ramulos tamen quosdam
LU
! " sedium. | 348
ES ad alterum latus decurrentes distinctissimos
vidi in oculo Aquilae albicillae, quem spiritu
vini inmersum adperui. Hoc pecten inprimis in
refractionem luminis agere ex hac suuctura elu-
Cescere videtur,
PrrrT. l. e. 1755. t. 6. exhibuit figuram pectinis
Meleagridis gallopaponis , et Strigis ululae.
KiEsER l. c. pectinis iconem ex 2dqu//a ossifrage
offert.
G. Fiscuzn l c. eam pectinis .4quilae albicillae.
G. CuviER lecons d'anat. comp. Vol. IT. p. 414.
deutsche Ausgabe v. G. Fischer, Vol. Ii. p. 447.
BruwENBACH's Vergl Anatom. p. /07.
Dubia de pectinis vera natura et usu genuino
adhuc solvenda restant.
Cuvier pecten analogum choroides dicit, qua-
eum vero nou cohzret. Equidem et pecten hoc
inprimis processus ejus ad corpus ciliare sese
extendentes albicantes, vti retinam, vidi.
Estne Ííorsitan modificatio — singularis arteriz
centralis quz alternantibus stratis, | nervosis
et arteriosis ,'pecten producit, tandemque ra-
mulis variis ad corpus ciliare sese dividit ?
223.
In externa oculi facie alia consideranda veniunt,
quae jam antiquissimi animalium incisores, ( Of.
-
' 946 | Organon visus
Borrichius, Thomas | Bartholinus) | Dei. artificia
cognoverunt admiranda. Membrana nimirum ni-
citans, in avibus extensissima , musculis gaudet
duobus, altero pyriformi s. pyramidali, altero
quadrato, seu marsupiali, priori trochleam ten-
dineam exhibente. Solus pyriformis sufficeret
ad membranam nictitantem movendam sed simul
iendiue suo circulari constringeret nervum opti-
cum, nisi eodem tempore inu partes oppositas
waheretur a quadrilaterali, cujus altera extre-
mitas sub insertione rectorum scleroticae ad-
haeret, altera nulli parti adnexa canalem ten-
.dineum format, per quem pyriformis musculi
. tendo transit. Apparatu hoc musculari membra-
na haec subito magnaque vi supra oculum du-
citur, Membranam hanc (pelliculam pellucidam
FaiprRicr dHÍ) non solum integumento oculi tuto-
ro sed imprimis peniculo corneam defricandi
inservire, jam eo patet, quod glandula lacryma-
lis ad istam ductum excretorium. demittat. suuni.
Hinc frequens ille lusus membranae nictitantis
accipitrun, aliarumque avium, tempore, qno nia
hil adest, quod timeant.
Reptilium. 347 j
JTHoMAs DARTHOLINUS, Descr. anatomica aquila
saxatilis ( secundum O/ai BomRICHII dissectio-
nem et observationem ) in. Ácus Hafniensibus.
NoL- 1." p... 6.
VALENTINI Amphitheatrum Zootom. vol. 2. p.9.
Dbrtasir Anatom. compar. c. IV. p. 126.
Jean. MRY, Observation sur deux muscles par-
ticuliers à la paupiere interne des oiseaux.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris T. 1o. p. 60g.
PrriTl. c. 1736. pl. V. f. IV. musculi oculi szri-
gis ululae.
G. FrcuEgR l. c. tab.... musculi membranz nicti-
lantis oculi Zouilae albiciliae ; quo ia casu au-
etor tendinem circularem , ante. locum ubi in
irochleam tendineam quadrati intrat, divisum et
adhuc tertio, musculo superiori nimirum pyri-
' formi , instructum vidit.
T Reptilium.
Bulbus oculi Reptilium sphaericus est, et pel-
licula transparent, epidermidis productione, ob-
ductus, quae inprimis tempore quo cutem po-
nunt, mox albescit, mox caerulescit, diaphana ta-
men semper restat. Sclerotica admodum est crassa,
etin quibusdam, testudinibus nimirum, annulus etiam
345 Organon visus
adest osseus, seu carülagineus, quem in oculo
avium observavimus.
F. P. du PgTiT, Description anatomique des yeux
de la grenouille et de la tortue.
Mémoires de l'Acad. des Sc. de Paris 1737. p.
142. ed in & p. 199.
FmRoniEPSs Biblioth. der vergl, Anat. Tom. I.
G. CuvrER, Lecons d' Àuat. comp. Tom. Il.
BLUMENBACH Vergleichende Anatomie. p. 405.
029
Processus ciliares , in testudinibus parum exten-
sj, in Serpentibus ^et Lacerüs deficiunt. dris
euam horum animalium est colorezia, Lens eorum
erystallina globosa observatur.
D. Piscium.
Oculus piscium forma gaudet subglobosa, pa-
'rum depressa est; etsi musculis instructus sit
quatuor, parum tamen mobilis videtur, et non
nisi ratione directa radiis solis movetur, h. e.
oculus piscis vivi, vario niodo moii, semper
sequitur unicam direcüonem, nimirum eam lu-
minis. Palpebris destitutus oculus, irritamento exter-
$0 nullo modo aíhcitur. | :
».
Piscium. ' 349
Cornea tenuis est et velamento tenui, pellu-
cido, adhzrente, quod alii falso membran: ni-
ctitantis nomine nuncupant, obtegitur. In Anable-
pe Lp, (Cobiti anablepe L.) cornea divisa adpa-
ret, cujus sectio superior major et nigra, infe-
rior minor etargentea evadit, Altera .magnant
et ovalem gerit pupillam, altera rotundam. Scle-
rotica, tenuls est ac versus nervum opticum cras-
sescit. lu duas dirimi potest laminas, et in qui-
busdam piscibus fere ossea observatur. Etiam
in piscibus testa aunularis- ossea sub sclerotica
latet, membranz pergamentez crassitie. . Tunica
choroidea intus. livet, extusque infusca est; di-
sincte componitur tribus Jamellis, externa nimi-
rum argentea, media vasculosa HALLERI, tertia
tandem, et infima vera, membrana ve vscuianA.,
Ideoque Üveae tres observantur lamellze, quorum
teria, scilicet interna, fuliginosa, campanula sic
dicta arrzmr, pectinis avium analogon quoddam
suggerit. Circa nervum opticum annulus observa-
tur incompletus, inter choroideam et ied gc
nam Ruyschianam situm, qui nec musculus
est, id quod Hoxrzna contendit, nec glandulam
i
55o Ürganon visus '
refert, quod Clarissimus CuvirR opinatus est,
sed potius basin sive fontem vasorum constituere
videtur, qu: membranam vasculosam producunt.
228.
Retina albida atque mucosa est, qux, corpore
ciliari nullo, sese extendit usque ad uveam.
Dividi potest cultro. anatomico in duas laminas.
Rudimentum pectinis jam Harrznvs cognovit atque
descripsit, Retina et in Anablepe simplex est.
2260.
In piscibus humor aqueus multo liquidior est,
qui sine dubio ad refractionem luminis celeriorem
conferre debet, etsi Harrzn contrarium conten-
derit. Lens crystallina , ratione corporis vitrei ,
inagna dicenda, forma vero magis globosa est
nuncupanda.,
230.
Quid quid auctores de decussatione nervorum
opticorum dixerint, observatio tamen quodam
sensu vera est, et in piscibus hausta videtur,
In variis enim piscium generibus nervi optici di-
stnctissime decussautur. Lis auctorum igitur. de
decussatione nervorum opticorum mon in re ipsa,
sed in quibusdam djndividuis vertitur, qua ex-
mL m m, STER
Piscium. 351
eeptionem a regula offerunt, Numerus itaque
major et constans individuorum nervis opticis
decussatis, regulam, minor exceptionem sup-
peditabit.
4 " ^
Gcorg En WwARDS , Observatio óptica de visu piscium
Philosophical Trans. vol. 53. p. 229.
Comment, de rebus in bh. m. gestis. vol. 13.
P. 671.
Albert. sh HaArrtrR, Mémoire sur les yeux de
quelques poissons.
Mém. del'Acad. des Se de Paris. T. 10. p. 656
Sectio 1. de nervo optico tractat;
de introitu. nervi optici.
de retina.
de corpore vitreo et vasis ejus.
lente. crystallina. .
de tibus Choroidez laminis,
c
e
uvea et corpore eiliari.
co "3 CO uu cM. £9 M9
e.
3»)
LJ
[e
1]
cornea.
Extat et iu. Operib. minorib. Tom. JT. Recens.
in Comment. de rebus. vol. 15. p. 76. 16 et 456.
Alexander MowgRo, Von den Augen der Fische,
in Ljus Physiolog. von Schneider. p. 75. cap. XI.
Peter CAMPER , Von dem Baue de Schenerven in
einigen Fischen,
352 Organon wisus
Ibidem p. 165. |
George CuvtEeR , Lecons d'Anat. eomp. vol. 2.
p. 588. (lecon. -XII) deutsche Ausgabe v. G. Fi-
scher. vol 9. p. A15. ui f.
Jl. F. byuMxNBACH, VVergleichende Anatomie, p.
494-
L4 ^" »
€ 4
Bernard Germain Etienne LACEPEDE , Mémoire sur
lorgane de la vue du poisson appelé | Cobe/e
Anableps , ou Gros-yeux de Cayenne. Soc. phi-
lomathique. À. 1797. p. 57.
Mém. de lInst. Nat. de$ Sc. et Arts. T. II.
Sciences mathém. et phys. p. 572
SE9A, Thesaurus. Tom. IH. tab. 34-
GUENELLON , AÀnatomie des Auges des Kabeljau's ;
in BAyLE, Nouvelles de la republique des let-
tres. 1686. Mars. p. 326.
Dr. AtnERS, Beobachtungen über das Auge des
Kabeljau's , der kónigl Gesellschaft d. Wissensch.
zu Gótüngen mitgetheilt,
S. Gótt, Anzeigen 1806. 6g stes St. p.
AM, Chrstph. HANoW , Von den Augen der Flun-
der auf der linken Seite.
in Ejus Seltenheiten der ,Natur, von Titius
Leipzig 1753-55. n. 9.
Comment. de rebus. Vol. 9c
PrriT dans les Mém, de l'Acad. 1726 et :73o.
E &
e
-— MOT DM
ET er ERUNT IRS
n INE NEN E RET m
Molluscorum. SEE
SóMMERRING ct NogTnuiG, Diss. dé decussatione
nervor. opticorum , recus. in LUDWIGII script,
nevrol. minor. T. F. p. 134 et sq.
Karl 4smund RWuporLPHr, Einige Bemerkungen
über die Durchkreuzuug der Sehenerven. in
WirpnEMANN's Archiv für Zoologie Tom. I. p.
156-162.
In Ejus Anatomisch-physiol. Abhandl N- II. p.
31-38.
E. Animalium sine vertebris.
59r.
Classium animalium, quz sceleton articulatum
non habent, habitus, vitz genus ita est diver-
sum , ut etiam multis eorum oculi tota ex parte
dificiant, etfunctio oculi forsitan cum tactu sese
commisceat, aut ab eo suppleatur. In AMolluscis,
Crustaceis, rachnoidis et Insectis | observantur
oculi, structurz diverse , quorum modificationem
paucis verbis indicabimus.
2232.
In AMolluscorum classe non nisi sepzs oculi sunt
distincti. Organisatio eornm eo recedit ab aliis
jam examinatis, quod cornea membrana sit rela-
xa neque tensa, humor aqueus deficiat, lris
25.
354 Organon visus.
gaudeat structura durjiore, iia ui eam aa sclero-
tica productam diceres. Processus ciliares sunt
disüncti. In gaswopodibus , limacibus nimirum et
aliis , puncta quidem duo, ac minima,in tenta-
culis collocantur , quibus tamen a variis aucto-
ribus facultas videndi denegatur.
SWAMMERDAM , tab. 52. f. 5. t. IV. f. 7. 8.
LEHMANN.
locis citatis. n -
SCHELVER.
SLEVOGT in VoicT's neuem Magazin. vol. VI, p.
466.
G. Cuvira l. c.deutsche Áusg. v. G. Fischer. vol.
M. p. 399. NS
PLuMENBACH s Vergl. Àmat. p. 412.
255.
Et in Crustaceís oculi plerumque sunt petiolaü.
Cornea eorum apparet gibba, ovalis , nigra, durior
superius, inferiusque tenuior sensiliorque. Oculi
enin Ástacorum e. g. superius taciti immobiles
locum suum conservant, inferius vero etsi levi-
ter irritati, statim. retrabuntur.
G. FiscHER de Asiaco fluviatili. Mnscr. c.
FVilian ANDRE, a microscopic description of the
eye of ihe zozocalus polyphemus Lin, or King
Crab.
Philos. Transacüons. Y. 1782. p. 44o-
Insectorurm. 555
234
Ín J4rachnoidis et in. Insectis duplicia oculorum
genera adparent, attamen in utraque Classe valde
; NE :
diversa, Alterum genus oculorum simplices, mi-
nores, alterum , majores et compositos exhibet.
Ocul simplices sive stemmata eo convenire vi-
"dentur, quod tanquam puncta elevata, splenden-
tia, minima adpareant, Plures adsunt semper in
Árachnoidis, tres plerumque , rarius duo, in In-
sectis offenduntur. Oculi majores Arachnoidorum,
aranearum scilicet , phalangiorum etc, globosi-
sunt et cornea eorum iride cincta est colorata;
Ínterne membrana observatur subfusca qua ocu-
lum investitur et cum choroidea comparanda est,
Similem membranam Cavoriw: in Cancro pagu-
ro, SwAuuERnDAM in Cancro Bernhardo L. , Cunrsz
et CouprARETTI in lusectis observarunt,
235.
Omnia Ínsecta alata, nimirum orthoptera , he-
miptera , hymenoptera , nevroptera et diptera com-
positos gestant oculos, seu reuculatos seu po-
lyedricos, quorum faciebus multiplicatis etiam
capacitas videndi quam maxime augetur. Coleopte-
ra sive Éleutherata simplicibus sed magnis oculis
959
356 — Organa reproductionis
gaudent , duriore cornea, quz epidermidis produ-
ctio esse videtur, obtectis. Tactu, nec mobiles,
nec irritabiles observantur. Oculi plerumque in
Capite sunt locati , exceptis Arachnoidis, quibus
caput cum thorace est conjunctum,
Hoox micrographia restaurata, t. XX. f. 3. t. XXI.
SwaMMrERDAM, tab. XX. f. 1 et 5.
Cuvirn, Mém. de la Soc. d'hist. de Paris. Tom.
i.p dnb ok
CunisT, Geschichte -d. Insecten vom Bienengeschl.
eic. p. 50.
ÁÀpaAMs , "nicroscopical essays. in 4?.,
BLvMENBACH , Vergl. Anatom. p. 409.
V. Organa reproductionis seu gene-
rationis.
250.
Ortus animalis doctrina quantis diffcultalibus
prematur, quot sententiarum discordiis ansam
prebuerit, quantoque hypothesium numero op-
pressa sit, neminem latet. Hominem ex homine,
animal ex aminali oriri, idque post cooperationem
peculiariuin utriusque sexus organorum evenire res
est certissima. Explicatio vero hujus mirandi phz-
seu generationis. 354
*
nomenis completa adhuc desideratur, neque ad
Zoognosiam sed ad Physiologiám pertinet, Nos
.
hic difficillimo labore defungimur , perscrutaturi ,
quomodo organa generationis in variis animalibus
sint comparata.
Clarissimus OxxEN nuper ingeniosam simpliciorem-
que generationis theoriam proposuit, Vide Ejus
librum: Die Zeugung. Bamberg u. JV'urzburg.
1805. 210./s. 8.
Gott. gelehrste Anz. 1806. 18 St. p. 169.
357.
Genitalia virorum ad duas classes referri pos-
sunt, alteram exiernam , qua exterius in con-
spectum venientes partes continet, alteram in-
iernam, qui in cavo pelvis inclusas exponit.
Ad exiernam pertinent:
1. Z'estes cum involucro eorum , scilicet seroto,
2. Funiculi spermatict.
3. Penis, seu membrum virile.
Sub internis intelliguntur :
1. Prostata.
2. F'esiculae seminales.
J. Pars ductus deferentis.
P. de GRAAF, de virorum organis generationi in-
servientibus; in Ejus Operibus, L. b. 1677. B.
358 Orzana reproductionis
Al. Mowno ((il.) de testibus et de semine in vas
riis animalibus. Edinburg. 1755. 8.
Recus. in Guil SMELLIE thes. med. Tom. II. p.
317-399.
Alb. ab HALLER; de viis seminis. Gottinga. 1749-
4. Elementa physiol. Tom. Vll. p. 410.
Y. G. RópERER , de genitalibus virorum, Got/in-
gae 1758. 4.
NEUBAUER, de tunicis vaginalibus testium et fu-
niculi spermatici; in Ejus oper. cura Hindereri.
L. TrnaRANEUS, de glandulis in universum et in
specie de novis ad urethram virilem. Z. B.
1721. ^8.
HaasrE, (fib) de glandulis Cowperianis. Zipsiae.
1802. 4. c. figg. egregiis.
Genitalia mulieruz dirimuntur euam in exter-
na et interna. )
Ad externa referuntur.
1. Labía pudendorum majora.
2. Clitoris.
3. Labia minora, seu Nymphae.
Á. Orificium urethre.
5. Orificium vaginz uteri.
Genitalia mulierum znterua constituunt;
1. J'agina.
2. ÜUterus cum ligamenus.
Mammalium; 359
3. Tubae Fallopianae.
4. Ovaria. ,
AR. de GRaAF, de mulierum orzanis generationi
inservientibus. Lugduni Bafap. 1672. 8.
HarrEn, Element, physiol. Tom. VII. P. 2. p. 45.
WaLTER, Betrachtungen über die Geburtstheile
des weiblichen Geschlechts. BerZn. 1770. 4.
HavrNscHILD, Diss. de musculosa uteri structu-
ra. Jenüe. r792. 4.
rd
lo. Gotfífr. VW EgrssE , priside G. Aud. BoEFHMFER,
» de structura uteri. non musculosa, sed celluloso-
vasculosa. J'ifembergae. 1784. 4.
G. AzzoGUiDI , observationes ad. uteri construntia-
nem pertinentes ed. SANDIFORT, cum scriptis
Palette. et Brugaoni. Z. 8. 1788. 8.
Deutsch. Heidelberg. 1791. 8.
Chr. H. RrskE; über die Structur der Gebármut-
2
ter. Berlin. 1793. 8. ;
I. F. HursR, de vaginze uteri structura rugosa nec
non de bvmene. Goffingae. 1742. 4
lo. Guil. TorsEeRG, de varietate hymenum, Za/ae,
791. 4
A. Mammalium.
DiE Begattung und Zeugnng organische, Wesen,
nach der Stuíenleiter der. belebten Natur. Gy-
nàáologie. X. Bandchen. 1797. Ber/i. Oehmi;ke.
313. s. in 8. | :
T » *
360 Organa reproductionis
Edmund KiNG and AHegnerus de GRAAF, some ob-
servations concerning ihe organs of generation.
Philosoph. Transact. Y. 1669. p. 1403.
Henri Alexandre TESssYER, Extrait d'un mémoire
contenant des recherches sur la durée de la ge-
station dans les femelles d'animaux.
Société philomatique. A. 7. p. 177. de Vacca,
Equa, Sue, Cunicalo.
Vide iníra. p. 365.
239.
/
|
[577
Tesüculi aeque numero suni duo, et forme
ovalis. Sunt tamen et globosi et valde elongati.
Locus scroti magis variat in inguine ante vel post
pelvim. Si unquam in homine in scrotum descen-
derunt testiculi , ibi restant. Inter mammalia dan-
tur quz testculos in abdomine semper abscon-
ditos gerunt, inprimis subterranea , et aquatica ,
testiconda dicta, aliüs vero annulus abdominalis
restat apertus, ita ut testiculi ( tempere amoris )
liberi in scrotum. descendere tandemque iterum
in abdomen sese rewahere possint; e.g. in Cri-
ceto vulgari (Mure criceto L.)
240.
/
| In mammalium quorundam testiculis , inprimis
in cane, equo, ove , distinxerunt structuram inter-
nam singularem, densiorem, quam nomine corpo-
Mammafium. 361
ris Hrenwonr designarunt, Corpus hoc angustum,
vitta simile, medio testiculi, ejusque arcu ad
epididymidem verso, decurrit,
In cane de GnRAAF de viror. org. gener. t. 5. f. 4.
In cane , equo , sue , MoNno de testibus (Edinb.
1755. &) t UE f. 5: eb B. Tabl, 3.1.5
Corpus IDighmoria CuvrgR pro ligamento babetur,
partes testiculi firmanti, vasa semimifera con-
jungenti et ad epididymidem conducenti.
CuvirR Lecons d'Anat. comp. Vol. V. p. x8
BruwENBACH, Vergleichende Anatomie. p. 4323.
241.
Penis in omnibus animalibus sanguine calido
praeditis , offenditur, in plurimis mammiferis sim-
plex, in aliis furcatus est, e. g. in Rhinocerote
et.in Didelphidibus. In Simiis aculeis coro-
natus, in Leonibus glandulis rudibus obductus est.
In Cavia aguti glans laminis duabus osseis est
firmata. In Ornithorhyncho glans est divisa, in
Echidna vero quadruplex.
Penis suffuluus est osse cylindrico , canalicu-
lato, in quadrimanis, planügradis , d'gitigradis ,
excepta hysna,in metatarsigradis, dactylopteris
(cheiropteris Cuv.) phocis , balaenis.
/
562 Organa reproductionis
Ossiculum penis. iconibus illastrarunt: Rrpr, de
"viventibus intra viventia t. 20. MEYER. Scel. DAv-
BENTON.
249.
Prostata in plurimis mammalibus cum ea ho-
minis convenit structura, in multis form: lunz
crescentis , e, g. in simiis , in aliis quam maxime
extensa est, nimirum in felibus, in canibus, in hye-
na. Duplex est, aut in duas partes divisa, in
Lemuribus, Ruminantibus, et al. Quatuor, dus
nimirum glandule in quovis urethre latere collo-
cantur in Elephante, qux vero magis distant im
Solidungulatis. Deest in hirco et ove?
249,
F'esiculae seminales existunt in. quadrimanis, in
coato, et erinaceo inter plantigrada , in gliribus ,
multungulatis, solidungulatis, dactylopteris, in Oxy-
siomo mihi (Trichecho manato L.) inter pinnipeda.
Desunt in reliquis plantigradis, in omnibus car-
nivoris, omnibus pedimanis seu didelphidibus p:
in. Bisulcis, Phocis, Cetaceis , Ornithorhyncho
et Echidna. In aliis vesiculie accessorie obser-
vantur ut in plerisque gliribus et aliis.
Mammalium. 565
244.
S3 "
Partes foeminecw in eo conveniunt , quod in om-
nibus, excepto Ornithorhyncho, adsit clitoris , qua
in primis in plerisque quadrimanis fungiformis ;
?t ita longa est, ut primo intuitu pro pene ha-
beri posut. Üterus quadrupedum plerumque ma-
gis musculosus est et forma ejus ad sequentes re-
ferri potest varietates :
Y, Simplex est, plerumque pyriformis aut ova-
lis, sine appendice, (Uterus simplex) in qua-
drimanis et aliis,
2. Simplex cum appendicibus incurvatis , (Üte-
- rus bicornis) in. Bisulcis , etc.
3. Duplex, cornua referens duo , quae imme-
diatim cum vagina conjunguntur. (Uterus du-
plex) in. Lepore et alis,
4. Duplex .cum anfractibus sinuosis ( Uterus
anfractuosus) , in. Didelphidibus.
PBlumenbach Vergl. Anatomie. p. 260. t. VII. Ute-
rus Didelphidis Opossi.
245.
In pedimanis seu didelphidibus plerisque organa
generationis ferinea singulari gaudent. structura,
Embiyones in isto utero anfractuoso non tota ex
Y*Y
5045. Organa reproductionis
parte formari possunt, sed quasi per abortum ge-
"perantur et in bursam abdominalem, Marsuptum
dictum, recipiuutur, ubi fere semper mammis
affixi lacte materno ad statum perfectum perve-
niunt, Marsupium hoc ossiculis duobus singula-
ribus pelvis, istis animalibus solis propriis , osse
marsupialia dicta, extenditur et sustinetur. Marsu-
pium proprio gaudet musculo, spÁinctere , aper-
turam ejus constringente, et alio a crista pelvis
oriente, et marginem ejus non solum aperiente ,
sed etiam ita deprimente , ut. embryones nascen-
tes. facillimo negotio in bursam istam intrare pos-
sint.
E. GEorrFRov . sur les animaüx à bourses. Vide
infra artic. pedimanorum.
BanTOoN , Facts , observations and conjectures , re-
lative to the generation of the Opossum , in a
letter to Mr. Roumce, PA/ladelphia. 19806. 8.
HoME, Philosoph. Transact. 1795. P. ILI. p. r.
DuvrnNoY, sur le muscle de la bourse des Di-
delphes , dans le bulleiin. de la société philo-
mathique. p...
in variis Didelphidibus loco bursie plica adest
mammas paululum coníirmons ; e contra in ani-
malibus, non pedunana dicendis, sed potius ad
seclionem metatarsigradorum pertinentibus , e. g.
in Kanguru , Phalangero , Phascolomye, et Pe-
AMammalhum. | 505
ramele bursa, d:delphidibus analoga , observatur.
G. CuvireR de la bourse des didelphes. Vide
Ejus Anatom. comparée. vol. Vi^pe 165.
x d E *
Hic quidam auctores adhuc sunt indicandi qui de
generatione animalium in universum tractarunt.
Frid. Morrrn, Diss. de animalibus ortis ex putre.
Respond. ilENcE10. Prazcof. ad. Viadr. 1602. 4.
Fortunat. LicETUS , de spontaneo viventium ortu
lib. IV. 7icetiae. 1618. fol.
Hieron. FAPRICIUS, ab Aquapend. Liber de for-
matu foetu et de formatione ori et pulli Paar.
1625 fol.
et in Operibus ejus.
Eccard LgrcHNER , de generatione s. propagativa
animalium , plantarum et mineralium multipli-
catione.
Erfurt. 1649. 4.
Guil HARvZEUs , exercitationes de generatione ani-
malum. Zondin. 651. 4.
Amstelod. 1651. 12.
Ibidem. 1662. 12.
Hagae Comitum, 1680. 12.
Cum praefat, B. S. Albini, acced. Opere de
motu cordis, Zug. Bata». 1757. 4.
Et m Mangetii Biblioth. anatom.
Nathan. H1cuMon, history of the generation, exa-
mining the opinions of different authors chiefly
366 Organa reproductionis
of K. Digby, and a description in plants and
animals. Lond. 1651.
Anton, EvERaRDI, Novus et genuinus hominis
brutique auimalis exortus. Medioburgi. 1661. 12.
Theod. AvDpES, Diss. epist. de generatione anima-
lium contra Harveum. Amstelod. 1666. 12.
In SrvrnRiNI Opus. anat. Francof. 1668. 4.
MaNczETI Bibl. anatom.
Ioh. Crist. SrunM , Sciagraphia quzdam deducendi
alias uberius argumenti de plantarum animalium-
que generatione. zí//dorf. 1687, 4.
Ejusdem Diff de plantarum et animalium gene-
ratione, Resp. BECKMANN. ibidem. 1697. 4.
Exstatin Ejusd. Physica eclectiva. ibidem. 1658.
4. Tom. II. p. 287.
Phil. lac. HARTMANN , de generatione mineralium,
vege'abilium et animalium in aére. .Regiomn:
1689, 4.
Exstat quoque Fphemerid, Nat. Curios. Dec. II.
an". npp. p. d |
Christ. Frid. G4ARMANN , Oologia curiosa, ortum
corp. natur. cx ovo demonstrans. Cygzeae. 1691. 4.
Rec. Valentini Hist. liter. Acad. Nat. Cur. p. 150.
lan. Pet. VucoPipawUs, Diss. de animalibus,
quae spoute generantur. Hafniae. 1703. 4.
Joh. Frid. PFiov , Diss. de generstione animalium
equivoca Respond. Giers. Luzd, Goih. 1706. 4.
AMammahum. | 365
Ld
-Rud. fac. CawERAnIUs, Diss. de generatione ho-:
minis et animalium, hesp. Pfíeister. — Zubing.
1715. 4.
Ios Mar. Vipussr, Motivi di. dubitare intorno
la generazione de^ viventi sensitivi secondo la
commune opinione de' moderni. in JZenez.
1717. 12. /
Acta Fruditor. 1718. n. 185.
Manget: Bibliotb. anatom.
Zint. VALLISNIERI , Istoria della generazione. 7/e-
nzezia, 1722. 8. ct in. Operib.
Act. Erud. suppl. Tom. IX. p. 156.
Manget. Bibl. Anatom.
Pet. MassuET , Diss. de generatione ex animalculo
in ovo, Lugd. Bat. 1729. 4.
Ot. Cas. BAnrcHwECHT , Diss. an. omne vivens
ex ovo. Resp. Vandermonde Parisüs. 1733. 4.
Godofr. PLovcQUET , de corporum organisatorum
generatione disquisitio, SZu/gard. 1779. 4.
Nov. Act. Erud. 1750. p. 546.
( Alb. de Harrrn ) Réflexions sur le systéóme de
la générauon de Burrow. Gezf (Paris) 1751. 12.
Excerpte ex praefatione germanica Halleri iu
MALES . &
Buflonii hist. nat.
Gott gel. Zeit. 1752. p. 181.
James PaARsoN , Philos. observations on the ana-
logy between ihe propagation of animals and
that of vegetables, London. 1752. 8.
368 Organa reproductionis
Gott. gell. Anz. 1753. p. 518. Hall Bibl. bot.
II. 34:1. belgice: Over de voorstelling van
dieren en gewassen. Haag. 1755. 8.
Giov. Mino, Diss. epistolare intorno la genera-
zione degli animali e vegetabili con riflessioni
sopra $l'involuppi. Bassan. 1753. 4.
Casp. Frid. WoiLrF, Theoria generationis. Hale
1559. 4.
Gott. gel. Ànz. 1760. p. 1226.
Deutsch. Berlin. 1764. 8.
Editio nova et aucta. 7Za/ae. 1774. 8.
Carl. LiNNAEr , Diff. de generatione ambigena. Resp.
Ramstrom. Upsa/. 1759.
Amoenit. acad. vol. VI. p. 1-16.
Comment. Lips. Decad. IJ. suppl. p. 1.
BoNNET , Considérations sur les corps organisés ,
ou lon traite de leur origine. etc. .4msterd.
1762. 8.
Lazar SPALLANZANI, Saggio di osservazioni mi-
croscopiche , concernenti il sistema della gene-
razione di NEEDHAM et Brrrrow. Modena. 1765.
m NE
Gott. gel. Auz. 1765. p. 1171.
Gallice. Nouvelles recherches sur les découvertes
microscopiques etc. Paris. 2. voll. 8.
Deutsch , über die Künstliche Defruchtung der
'Thiere (aus. dem Journ. de Phys. 1783. sept.)
in Lichtezberg's Magezin. 2. Band. 3 St.
p. 89. (Vide et $. 269.)
Mammalium. —— 363
Franc. | Garcia l'ERNANDEZ, Nuovo discurso de
la generacion de las plantas, iusectos, hom-
bres y animales, Madri. 1707. 4.
adib. HaALLERI, Opera minor. Tom. II. P. 1. et
lI. (Lausann. ed, 4) et locis citatis.
Comment. Lipsiens. Vol. XV. p. 527.
Fel. VicQ-d'Azvn , Quaestio an similis vegetantium
et generantium generandi modus? Respond.
Tessier.- Paris. 1775. 4.
Joh. Chr. No1GT , Gedanken über die Naturkráfte
thierischer Kórper in. dem Zeugungsgeschátte ,
besonders der Dieneu. Cuzmnbach. 1778. 8.
len. gel. Zeit. 1778. p. 692.
Joh. Fal. WiILLIUs , de ovariis etovis animalium,
Ephem. Nat. Cur. vol. III. Observ. 83.
Manget. Bibl. anatom. T. II. P. 2. p. 629.
RrnRkRiNG, über die Eyer , die sich in allen Thie-
ren weiblichen Geschlechts (inden.
Philosoph. Trans. n. 81. LEskEN $ Uibersetzung.
1B. 2 Th..p4 16.
BurroN , de liquore seminali in viviparis anima-
libus detecto , ejusque receptacu!o.
Mém. de l'Acad. d. Se. de Paris. 1748. p. atr.
Histoire natur. Tom. II.
Comment. Lipsiens. vol. II. p. 597.
LrruwrENHOEx' s Demerchuuzen über die Saanien-
iiergen,
24
370 Organa reproductionis
. Philos. Trans. n. 142. et 152. Lesken's Uiber
seizung. 1 B. 2 Th. p. 59.
M. F. LEpERMüLLER, Physicalische Deobachtun-
tungen der Saamenthiergen. Nürzberg. Y756. 4.
Pei. Ern. AscH , Diss. de natura spermatis obser-
vat. microscopicis iudagata. Gü/fing. 1756. 4.
Vogel's neue medic. Bibl. 5. B. p. 558.
Ernst. Gott. vosr, Progr. I. II. de generatione
hybrida. Zipsize. 1777. 4.
F. Ch. G. Iónc , Uiber das Gebárorgan des Men-
schen u. der Siugthiere im schwangern u. nicht
schwangern Zustande. Zeipzig. 1808. fol. Ien.
allg. Litt. Num 26 1810. p. 2or.
OxzN, Anatom. phys. Unters. angestellt imSchweins-
fótus , Schweinsembryonen zur Lósung des Pro-
blems über das Nabelbiaschen. Vid. .OkrN u.
KiEsER Beitr. zur vergl. Zool. Tom. :. No. r.
De regeneratione partium quidam auctores.
ScALIGER , Animalium partes an renascantur ? de
subtilit. Exerc. p. 632.
GuETTARD, de regeneratione partium amputata-
rum in animaii et. vegetabili regno.
Mémoires. Tom. Il. praef. p. 58.
Comment. Lips. Decad. IL. suppl p. 563.
Ioh. .4ndr. MunRaYv, Progr. de redintegratione
partium cochleis limacibuspue przcisarum. Got-
ting. 1776. 4. recusa in Ljus Opusculis. Vol.
l. p. 315.
Mammalium. 371
ARNEMANN. l. c.
BLUMENBACH de nisu formativo; (Uiber den Bil-
dungstrieb. 5. Ausg. 1791. 8. Institut, phiysiol,
ede», p. 459.
Distinguendze sunt idee , 2/5 plasticae antiquorum,
Bildungskraft , mechanice efficientis , et nisus for«
mativi BLUMENBACHII, Bidungstrieb , organice
agentis. Sunt nimirum modificationes vitz , me-
chanismus et organisatio nature.
L3
* *
F. P. Zweifel gegen die Entwickelungstheorie. ÀÁ.
der franzoóf. Handschrift. von. G. FonsTER Gót-
tingen. 1788. 8.
246.
Tubae l'allopianae conveniunt cum iis hominis ,
attamen observatori diligenti multe et variz distin-
cüones sese offerunt, quce anatomis: comparate
sunt conservande. Quod quidem etiam valet de
ovariis, DruMeNnBACn fubas fallopianas in Simiis et
Didelphidibus glomi ad instar involutas et funbrias
infundibiliformes observavit. »
B. vium.
! 247.
Testiculi in avibus semper in abdomine inclusi,
collocantur immediatim post pulmones, sub parte
*Y *
572 Organa reproductionis
antica renum. Sinister fere semper dextro major
est. Penis parvus est in plerisque non nisi papillam
vasculosam sistit, inferiore parte cloace sitam.
Quedam aves penem foramine non pertusum ha-
bent, mirz tamen capacitatis. Multum vero discre-
pat in variis avibus, Ad duas formas przcipuas
referri possunt penis varietates, quarum exemplum
Clarissimus Cvviza in discriptione penis struthio-
nis et anatis sibi elegit et ad comparandas reliquas
proposuit. Partes genitales avium femineas Cele-
berrimus Druurssacu descriptione harum partium
anaus illustravit.
G. CuvirR, Anatomie comparée. Vol V. p.
107. Sqq.
BruxENBACH's Vergleichende Anatomie. p. Á6g.
ALDROVANDI Ornithologia. Tom. Il. p. 209 ( ed.
1657) de Graat. Tab. i8.
-uctores quidam de generatione apium.
Marcell. MarPrGHi, de formatione pulli in ove
liber. London. 106606. 4. dein. 1672.
In Ejus Operibus. ed L. Pat. 1687. 4. p. 49- 84.
Jheod. ÀLDES, Observat, naturales in ovis facla.
f
-msterd, 1673. 12.
vium. 373
Gustag Casimir GAHnLrxEP , Notabilia quedam circa
formationem pull gallinacei.
Misecsll Acad. Natur. Curios. Dec. 2. À. 10.
1691. p. 13.
Paulus Baptista Barypr, de Delliniano problemate
circa ovi cicatriculam et de ovo quodam mon-
slroso,
Comment. PBononienses. T. 2. P. 1. C. p. 85.
P. 2..O. p4 369.
Znt. Maitre-IEAN , Observat. sur la formation da
poulet, ou les divers changemens qu'arrivent à
mesure qu il est couvé, sont exactement ex-
pliqués et représentés en figures. Paris 1722. 12.
De Belliniano problemate , seu de ovorum elixato-
rum cicatricula.
Miscellanea Soc. Taurinensis. T. i. C. p. 3.
f. B. LÉvEILLÉ, extrait. d'un mémoire sur les
membranes, qui enveloppent le poulet dans l'oeuf.
Société philomathique. A.. 7. p. 1:86.
Dissertation. physioloeique sur la nutrition des
foetus des mammiféeres et dans les oiseaux.
Paris. aun VII. 8.
* ^ *
L
Iosephi Prosperi Z1NNANI , Delle uova e dei nidi
degli uccelli collo loro imagini; n«sl cui fime
aggiunte alcune osservazioni con una disserta-
zione sopra varie specie di Cavalette, in J/eznc-
zia. 1737. fol. c. fizg.
374 Organa reproductionis
Jac. Th. KLEIN , Ova avium plurimarum ad na-
tuaralem magnitudimem deiineata et genuinis co-
loribus picta. Leipz. et Kónigsberg. 1706. 4.
Gotüng. gel. Anzeig. 1766. p. 784.
len. gel. Zeit. n. 57.
Allg. deutsche Bibl. 6. B. 2. St. p. 284.
Comment. Lipsiens. vol. 15. p. 97.
4d. Ludwig. WiRsiNG u. Fr. Chr. GüNTHER ,
Sammlung vou Nestern u. Eyern unterschiede-
ner Vogel. Nürnberg. 1772-77. fol.
Aic. SrTENo , de ovo et pullo observationes.
Act. Hafniens. 1673. p. 8r.
Manget. Bibl. Tom. 1I. P. II. p. 314.
249.
Ornithorhynchus et Echidna quoad partes ge-
nitales externas magis cum avibus convenire vi-
dentur, Unicum datur ovarium in avibus, sub
vertebris collocatum , penitonzo involutum et af-
fixum. Est enim adcumulatio ovorum varis mag-
nitudinis. , quorum minora alba, majora flava ad-
parent, Oviductus etiam simplex est, infundi-
biliformis incipit et parum tortuosus in cloacam
abit. Parietes ejus in quatuor dirimi possunt mem-
branas, quarum secunda fibris constat muscula-
d mphibiorum. 3-5
ribus longitudinalibus. Non nisi in struthione ru-
dimentum clitoridis observatur.
C. 4mphibiorum.
249.
In Reptiibus testiculi analogi observantur iis
avium, semper in abdominis cavo inclusi sunt,
aut renibus adfixi, aut prope eos siti, Spharica
corpora éefformant in Salamandris. Epididymis
glomum sistit vasorum deferentium semper flexu-
osorum. Ín Ophidiis in papillas desinunt, quz
perperam pro pene fuerunt habitz. Penis in testu-
dinibus simplex, in lacertis ct serpentibus du-
lex est. Batrachii pene carent.
P SB
250.
Clitoris, ei avium analoga, et hic offendi-
tur, h. e. in Cheloniis, in reliquis deficere vi-
detur. Duo adsunt ovaria, prolongatione continua
peritonzi nexa, et quovis latere column spinali
ad pelvim usque, adfixa; ideoque duo oviductus,
membranosi vertebris peritonzo nexi. Infundibili-
formes incipiunt, plerumque cylindrici , in bawa-
chis vero plerumque valde tortuosi sunt,
-
Ürzana reproauctionis
O1
1
[op
Richard. WALLER , Some observations made on the
spawn of frogs and of the production of tod-
poles therein.
Fhilos. Trans. Y. 169r. p. 523.
Rosinus LENTILIUS , Ranarum iu pisces curiosa
Metamorphosis.
Fphemerid. Acad. Nat. Curios. Cent. 5: et 4.
p. 386.
Flor(a4o CALDANI, Osservazione sopra la trasfor-
mazione di uu insetto e sopra le idatdi delle
Ranocchie.
Memorie di Verona, T. VII. p. 205.
Pierre DgMouns , Observation sur le crapaud mále
* accoucheur de la femelle.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. 1741. p.28,
ed. in 8. p. 59.
Observation au sujet de deux animanx , dont le
mále accouche la femelie. (Crapaud.)
- x c Er x
Ibidem. T2 8. P. P et 13. ^
Joseph Franciscus lacQUIN , Lacerta vivipara ob-
serva!io,
Nova acta helvetica. Vol. I. p. 33.
ANoNYM. Observation touching the bodies of sna-
kes and vipers, as also of the brooding of sna-
les and vipers.
Philos. Transactions. Y. 1665. p. 158.
"dmphibiorum. 377
2534
Metamorphosis Ranarum hac in classe omni
attentione est digna. Pipe vero mutatio eo cu-
riosior , quo inümior pullorum cum matre est ne-
xus, In. Pipa nimirum omnia metamorphoseos
momenta in cellulis dorsi accidere solent. Cel-
lulae iste cum marsupio Didelphidum comparari
possunt. Structurz singularis non sunt, sed plicis
epidermidis formantur, Mas dorso feminze ova
. adprimit. Ipsa foemina sese in ova dorso incum-
bit, eaque in cellulas imprimit. Mas denique ibi ea
fecundat, quas tibus mensibus peractis, exclu-
duntur, et per metamorphoses cognitas trausfe-
runtur.
Sibilla MERIAN prima bhanece observationem et
quidem Surinami instituit.
P. CauPrEn, Over de voortteeling. der america-
nischen padden, of Pipz.
Verhandl. van het Maatsch. te Haarlem. Deel.
6. St" t. BL 966.
Rosinus LgNTILIUs, Dufo ex dorso pariens.
Ephemerid. Acad. Nat. Cur. Cent. 3. et. 4.
P. 393;
Ejusd. ad I. F. BruxENnaCH Epistola de caudatis
piparum gyrinis.
Comment, Góüttingeus, Vol. IX. P. i. p. 129.
PBruMENBaCH's Abbild. 4. St. N. 36.
C»
M)
co
Organa reproductionzs
E. Piscium.
252.
In piscibus testiculi singularis sunt structurz ,
parum cum ea classium precedentium convenien-
us, Duplex videtur esse hujus formz modificatio ,
altera piscium carülagineorum , altera piscium os-
seorum, Penem duplicem piscibus cartilagineis
tribuit LixsAzvs, Brocnm vero partes genitales ma-
ris exterhas prorsus negat.
Marc. Elies. Briocn, Von den vermeinten dop-
pelten Zeugungsgliedern der Rochen und Haye.
chriften der Berl. Gesellsch. der Naturforscher.
Vol. VI. p. 377-393. tab. XI.
Georg YVilhelm SrELLER , de generatione piscium.
Novi Comment. Acad. Petropol. Vol. IIT. p. 405.
Thomas HanMER, Remarks on the very different
accounts that have been given of the fecundity
of fishes, with fresh observations on that sub-
Ject.
Philosoph. Transactions. Y. 1767. p. 280.
Phil. CavorLiNr, Abhandlung über die Erzeu-
gung der Fische und Krebse. a. d. Italienisch.
mit Anmerkungen von. E. A. W. ZriMMER-
NANN. 1792. 192. S. in 8. c. 3 tabb.
D.
Piscium. 370
Editio italica. Neapol. 1787-1789. 4.
Gótt. gelehrte Anz. 1792. n. I11. p. 1106.
253:
Ovaria eximi: sunt magnitudinis. Sacculum re-
ferunt ovis &qualibus repletum , per totum abdo-
men latere intestinorum regnantem.
In AHajis, Squalis, Chimaeris ova non «equalis
sunt magnitudinis. Majora etam flava sunt et prius
quam cetera minora albaque in oviductum descen-
dunt, Qua quidem fabrica cum avibus conveniunt.
In quibusdam piscibus duo euam adsunt ovidu-
ctus etsi perbreves , tamen distincti. In CAumaeris ,
Squalis, Rajis oviductus corpus glandulosum inclu-
dit, quod materiem crust ovorum secernere vi-
detur. Ova quadrangularia et cornea, filamentis
longissimis instructa , sub. nomine murium mari-
norum, (Seemáuse, germanice ,) cognita sunt,
JY. G. TirEsiUs , über die sogenanten Seemáuse
oder hornarügen Fischeyer. Leipzig. 1802. 4.
tab. 4. 5.
254.
Ova piscium estra corpus fecundantur. Sunt
vero alii pisces vivipari, Ánguila nimirum ,
Gaswobranchus, Blennius, Siluruns Ascita, etc.
380 Organa reproductionis
Isüs oviductus est simplex ,qui statim cum rima
communicat.
AnISTOTELES Rajam ad viviparos numerat pisces.
Rajam cum femina cohaerere, Pennant observavit ,
ilisque vulvam bifurcatam tribuit.
E. 24nimalium sine vertebris.
29/0.
lu AMolluscis quadruplicem | generationis diiíle-
yenüam statuit Ciarissimus CvviEn ;
1,Sexu sejuncto, cum coitu. Gasteropoda nimi-
rum, eorumque óuccinunt.
2. Sexu sejuncto sine coitu.
In cephalopodibus.
3. Sexu conjuncto, cui coitu reciproco. 1a
Limnace, et pluribus Guida
4. Sexu conjuncto, ipso individuo sese fecun-
Ln 2E
dante, Hermaphrodismus compietus.
In acephalis.
In acephalis oviductus adest, sese cum ovariis
conjungens, quorum vices branchiae gerunt.
Molluscorum. 981
O&rN, über die Eyergánge des Muscheln, der
Konigl. Acad. der. Wiss. zu. Gótting. vorgele, :
Gott, Gel. Anz. 1806. Aug.
Partes genitales horum animalium muitum variare
optime intelligi potest ex observationibus liiu-
sissimi CuviER in Ejus Anat. compar. Vol.
V. p. 164. et in variis ejusdem monographiis:
Ceierum | adhuc auctores sequentes consulendi.
Jacob PnaAcH , de ovis ostreorum.
Miscell, Acad; Nat. Curios. Dec. 2. A. 8. 1689.
p. 506.
Nicolaus WiTsEN , The description of certain shells
found in the East-Indies. :
Philos. Transact. Y. 1693.. p. 37o.
Aobert. WnuyrT, a description of the | matrix
or ovary of the buccinum ampulletum., Essays
and Observat. physical and litterar. Vol. 5. p. 8.
Guichard Ios. Du VEknNEY , sur la génération
des lunacons. !
Mém. de l'Académ. des sciences de Paris. 1708.
p. 49; ed.8, pi ^58.
Denis DopART , Observaton sur les limacons her-
maphrodites.
Mém. de l'Acad. des Sc. de Paris. T. 5». p. 337.
Jlohann Carl WILKE, Anmárking om Suüàackors -
n EL "C-e2!
pesrnings satt.
Vetenskaps Academ. lHandl. A. 1761. p. 285.
282 Organa, reproductionis
Anmerkung über die Paarungsart der Schne-
cken. Schwedische | Academ. Abhandl. 1761.
p. 587. :
«dolph MoprER, Anmirkning om snáckors par-
ning. Vetenskaps Academ. Handl. 1764. p. 47*
Anmerkung vom Paaren der Schnecken. Schwe-
dische Abhandlung. 1764 p. 5o.
[can lacques d'Ortous de MarnaN, observation
sur laigui'on du limacon dans laccouplement,
Mém. de lAcad. des Sc. de Paris 1724. p. 34.
ed. 8. p. 49.
Oito friedrich MürLER, Von den Pfeilen der
Schnecken.
Schriften der Berliner Ges. Naturf. Freunde.
B. v.-S. 394.
Iohann le Francq vàn BEgRkHEY , Brief over een
hard geschaald ey van een Zee- hoorn.
"Verh. van het Genootsch. te Vlissingen. Decl.
3. Bl. 576.
Iosephus Theophilus KóLREUTER, Observationes
anatomico - physiologicie Mytili Cygnei. LiNNzEI
ovaria concernentes. Nova acta Acad. Petropol.
4: WL n. 109 et 236.
2360...
Annulatorum organa generationis in annulo car-
noso, seu cingulo Liww*1, fascia Krxziwn, Par-
della Rxpn1, residere videntur. Inferior hujus annu-
Crustaceorum. 335
l]i pars plana est, et quovis latere tribus forami-
nibus pertasa. (WicuuamwwN) Nocte presertim plu-
viosa libenter coeunt, et ad auroram usque cohze-
rent, Non complicantur in venere ut Serpentes, sed
lateribus arcte conjunctis, mutuo adhzrescunt ,
spumosam quandam salivam inter coeundum emit-
tentes, Dum coeunt precipue rubent. (ArpRovANnI!,
Movrrtri.)
Ioh. Érnst W1CHMANN , Vom Gürtel des Regen-
wurms. i
Beschàftig. der Berlin. "I:Gesellsch. naturforsch
Freunde. Vol. IIf. n. XIV. p. 23r.
B. N. BERKENMEYER , Om 3glars fórókande.
Vetenskaps Academ. Nya Handl. 1784. p. 81.
Uiber die Vermehrung des BruTicErLs.
Neue Schwed. Academ. Abhandlung. 1784. p. 8o.
255.
In Crustaceis organa generationis externa dupli-
cia sunt. Vagin: duz cornes dantur, qui penes
in vulvas foeminae conducunt. Vasa deferentia
albissima, longissima, atque valde tortuosa sunt.
Testiculi sex-lobau , et structure glanduloss esse
videntur.
Ova foemin: sub cauda filamentis, pedibus cau-
dalibus et natatoriis adnexis, secum ferunt usque
394 Organa reproductionis
ad exclusionem. ÉExeunt ex duabus aperturis pro-
pe pedes abdominis, et a pede ad pedem usque
ad ultimum deferuntur, qui ovis repletus nunc an-
terioribus reliqua cedit, ita ut omnia sub cauda
locum linyeniant;
558.
SPALLANZANI coitum Astacorui negat, quemi
quidem alii observarunt, Coeunt verno tempore,
Pulli Iunio aut Iulio excluduntur ; atque per quas -
tuordecim dies adhuc filamentis istis cohzrentes
a matre circumferuntur. Astaci itaque inter ani-
malia sine vertebris cum Didelphidibus altioris
sectionis conveniunt. Tertio anno maturi sunt.
Lucas 4níonius PoRTiUs, de Cancri fluviatilis
partibus genitalibus.
Miscell, Acad. Nat. Curios. Dec. 2. À. 6. 1687. v. 48.
259.
Et in Jfrachnoidis genitalia duplicia sed sita
quam maxime diversa. Nam mari in papillis maxilla
ribus insident In phalaugiis ad finem abdominis
penis exit simplex.
Aranes in marsupio quodam griseo seu albe-
scenü ova secum circumfíerunt usque ad eorum
exclusionem.
Scorpiones vivipari sunt.
Insectorum. 585
Michael Bernhard "NALENTINI, Mira aranearum
generatio.
Miscellan. Nat. Curiosor. Dec. 2. A. 8. 1689.
p. !90.
Philipp. FRAUENDORFER de partu millepedarum,
Jbid. Dec. 3. A. 3. 1695. et 1696. p. 3.
260.
Insectorum organa generauonis ex pene varie
armato, canali spermatico communi, et duobus
organorum paribus consistunt, quorum alterum
cum testiculis, alterum cum vesiculis seminalibus
comparari possunt, Partes hse tamen multum vya-
riant.,
Partes foemineze magis constantes oyiductum
offerunt communem in vülvam sese aperiuntem.
Oviductus variis gaudet appendiculis conicis , ova
continentibus.
G. CuviER Ánatomie comparée. Tom. V. p. rgo.
BLUAXENDACH's Verjl Ana:om. p. 447 et 48r.
Antoni ron LEEUWENHOECK , Abstract of a letter,
concerning generation by an inseci.
Philos. Trans. Y, 1685. p... 1120.
25
396 Orsgana reproductionis
lacinto CESTONE , A mew discovery of the origi-
nal of fleas.
El
Philos. Transactions. Y. 1699. p. 42.
Generatio insectorum absque coitu.
Iohann Peler ALBRECHT , De insectlorum ovis
sine previa maris cum foemella conjunctione ni-
hilominus nonun quam foecundis.
Misc. Acad. Nat. Cur. Dec. 3. A. 9. et ro. 1701-
1705. p. 206.
Peter Simon VAULAS, Phalenarum biga, quarum
alterius femina artubus prorsus destituta, nuda
atque vermiformis, alterius. glabra quidem et
impennis, altamen pedata est, uiriusque.vero ,
sine habito cum masculo commercio , foecunda
ova parit.
Nova Acta Acad. Nat. Curios. T. 3. p. 43o.
Réné Antoine Ferchault pg REAUMUR , observation
sur les insectes qui se mulüplient sans accou-
plement, et par la seule fécondité de chaque indi-
yidu,
Mém. de l'Acad. d. Sc. de Paris. 1741. p. 32.
ed. 8. -p. 44.
Iean BERNOULLI , Observations d'histoire naturel-
le; (sur quelques chenilles.)
Mémoires de Berlin. i772. p. 24. a.
2D I.
De Vermium iniestinalium partibus genitalibus
fere nihil constat, de eorum vero generatione et
JAadiatorum. 387
reprodaciioue varias proposuerunt hypotheses quae
suo loco sunt examinanda.
Vide infra Classem EnheLmninthorum.
Claude PrRRAULT, Rapporti. qu'il a fait de deux
choses remarquables, qu'il a observées, tou-
chant les vers qui s'engendrent dans les inte-
stins,
Mém,. de l'Acad. des Sc. de Paris. T. X. p. 550.
Sinon ScHULZ , Vermium in vivorum corporibus
generatio singularis, in oculorum palpebris et
aurium cavitatibus..
Miscell. Acad. Nat, Curios. Dec. 1r. A. 23. 1671.
P: 49.
2562.
In radiatis que hermaphroditi esse videntur,
series quinque corporum uvaformium observan-
tur, qui ovarium "constituunt et ova rotunda et
rübescentia gestant. De reliquis Classis ultime
animalibus observationes anatomicz nulla dantur,
que ad structuram harum parüum illustran-
dam valere possint, etsi reproductio polyporum
per cymas aut germina szplus sz observata.
263.
Cocollaria quedam generauonis hic notanda
restant:
288 - Organa reproductionis.
Plurima animalia maguo excitantur insünctu ad
coitum exercendum. In quibusdam tempore amo-
ris partes varie agunt, ad liquidum singulare va-
ri& nature et variis locis seceruendum. !
Frederic CuvigR , Du rut. Annal du Museum.
Wol. IX. p. 118-130.
, /
John. HuxTER , Ánimal oeconomy. m. ll.
264.
Periodi fixe plerumque in anüunalibus obser-
vantur quibus coeunt. Sic e. g. Cervus , Decembri,
Canis Fulpes ev Lupus , lannuario, Castor fiber
coit autumno , parit lanuario ; Z/ves vernali tem-
pore coeunt; Zsoces verno, Cyprini lunio depo-
nunt ova, Ranae coeunt verno, sex ad decem die-
bus egentes ad hance functionem absolvendam.
Martio mense testudinum coitus incipit, Majoque
terminatur. Ánimalia , quae longiori tempore egent,
ad maturitatem perveniendi, minus eiiam ferülia
: |
*
*
sunt.
: 265.
In insectis fere semper coitum mors adprime
Dr . . . . .
sequitur, 1ta ut diutius conservari pessunt, conu.
non admisso.
Ápum coitus visus est nunquam, PLIXIU S.
Corollaria. 389
RravmuR hance observationem confirmavit et
Manarpr inde conclusit, ova apum , ut apud pi-
sces, post coitum , jam in celiulis deposita, fce-
cundari.
-
De generotione apum ^muliae observationes
existunt , quae Huuuzrz, Scuinacu , Harronr,
Lzuuawx, Nripnanr, Hrenorp, Wirurziur,
Vocrzr, "UÜr:irgsronr, OszznmsEck, Lawcrn,
HUBER et alii instituerunt et collegerunt.
205.
Numerus ovorum a variis animalibus positorum
eüam multum differt5 v. c.
Áquaticae aves ovum ponunt 5 . . . IF.
Colinmbag? c o AS cld4 35 0x QNI ES
aei 1 dear SS a sv qua nU d ME
Corvibvoc oS E a EET qd a TB.
Pyrhulàe s) € e qo rue ys LP
Hirundihes. SM IU uq. 0. PESO:
Poditbs) QUEM EIL. uso REB
Callinae , ovis sensim remotisad. . . 5o.
Crocodili plura quam. . . . . - . 100
Cyprini
Gadi
etaliorum ad . . . 100,000.
390 Organa reproducttonis. : T
267.
Animalibus omnibus instinctus est mirandus cu-
rae progeniturae , et Insectorum Classis inprimis
innumerabilia exempla offert, qua sagacitate et
constantia papilioues sibi eligunt certam plantam,
qua praecisione quaevis species reliquorum ordi-
num sibi quaerit locum distinctum.
2368.
Collectis itaque observationibus de reprodu-
ctione animalium, differentiae hujus functionis ad
sequentes referri possunt:
Corollaria. 391
Polypi.
/ Gemmipara , Seu ger-
f
"minipara per gemmas, Infusoria,
ocrmima , 861 cy p1o35 I Radiata 2 Qraxdams
Sese producentia.
Crustacea. ;
matrem ex-
clusis,
Mollusca.
Pisces,
ÁNIMALIA, 4 Ovipara. Reptilia.
Aves.
d Radiata reliqua.
Ovis extra
Insecta.
treexclusis. HD Classium
Sic dicta
Vm Animalia
Ovis in ma-
vivipara.
Quadrupeda.
y . 2, » .
V'ivipara, proprie (Cetacea.
. dicta. . 6
Homo,
269.
De fecundatione animalium artificiali comme-
morari potest, quod Marrrienr primus instituerit
eiusmodi observationes, quae a SeArrazaAwir fue-
runt repetitae et ad varia animalia adplicatae.
AcuanivS electricitatem, loco fornacis calorem,
205. Ürgana reproductioris.
adhibuit ad ova gallinarum incubande,. De hybrido
. animalium coitu pauca huc usque fuerunt notata.
SPRENGER , in opusculis physico-mstbematicis de
hybridis animalibus quaedam exhibet, Simiam
cum caze coeuntem ; HALLER et EDLUMENBACH. Ca-
nis aquatici , SPALLANZANI letiera scritia. al S.
Prof. L. M. Caldani (saggi di Padova Tom. Ill.
P. 1p. LXXKXIF.
Versuche über die Erzeugung. a d. franz. v.
MicnHarLrs. Leipzig. 1786. 8.
Vide p. 368 hujus voluminis.
Mustelee Martis cum Fele cato; PALLAS itinera.
Nicolas de Vskvokoasky , Observation d'un Chat-
Marte.
Mém. de la Soc. Imp. des Natur. de Moscou.
Tom. I. p. 349. éd. seconde p.
E" A au di* QUU au uU au aU iP QU a P P aa Dit iU a a
CAPUT TERTIUM.
De animalium in classes divisione.
270,
Digestio animalium in Classes variis temporibus
diverso successu fuit effecta. An1sToTELES jam ince-
pit principia methodi exaranda. Prixivs eum secutus
est. ALBERTUS Magnus, Ray, GzssxER, ÀÁLDROVAND,
varia correxerunt atque addiderunt. Attamen feli-
ciori ingenio vix quisquam rem in se suscepit
quam LixwAzvs. (Quatuor ejus primae classes,
cum caracteres eorum in organisatione nitantur ,
in aeternum erunt fixae. Aliter res se habet cum
secunda divisiore sive animalium sine vertebris ,
cui characteribus nimis vagis et plerumque
externis, solummodo duas classes adsignavit ,
alteram znsecta , alteram vero vermes exponentem,
quaeque omnia reliqua animalia in se recipit quae
non insecta sunt.
27I.
Nobis hic notitia systematum historica praeter-
mittenda videtur quippe quae commodiorem locum
394 "Animalium | divisio
sibi postulat ibi , ubi de meritis auctorum in ipsam
dispositionem animalium influentbus , sermo est,
in historia nimirum scienti: (Vide Prolegomena.
6. 29. p. 54 et sequ. hujus voluminis). Deinde quia
mutationes auctorum magis classes singulas earum-
que ordines tangunt, ideoque infra in classium
examine sunt commermnorand:e.
272.
LiwwAEvs sex stabilivit Classes animalium, ab
interna structura indicatas , quae tabula sequenti;
propriis suis verbis in editione XII sytematis
nature p. 19 hausta, optime cognosci possunt.
Ll
biloculari, biau- (Vivipara. Mammatia.
- rito 5 Sanguine
X calido, rubro. (Ovipara. pes.
S 2s CERAM E
bh Uniloculari, uni- (Pulmone arbitrario. zimiphicía.
E: aurito 5 Sanguine
- E: x bs .* . .
E frigido , rubro. (Eranchiis externis. Pisces.
iS
Ld »
"E - . . . .
- Uniloculari, in(Antennatis. Insecta.
» auritto. Sazie fri-
gida, albida, [Tentaculatis. Fermes. -
275.
Rav,Krrrs,DavssewTON, Vrco-d'Azvn, KizzMEYER,
Cuvizg, Grorrnovy, Lawanck, Dunzgnn, multas
In Classes. 395
observationes proposuerunt, quz nunc accuratio-
rem et forsan magis naturalem dispositionem ani-
malium concedunt. Bnuissow regnum | animale in
novem classes distribuit, Classes Linnaei conser-
vanus, Cetacea , Pisces cartilagineos cx Pisces osseos
táànquam classes singulares exponens. Crustacea
vero primus ab Insects optime distiuxit, Hic
Cuvizni et DuwznRinn tabulas esse exhibendas
necesse judicamus. Cuvizn tabulam generalem se-
quentem. in Ànatomia comparata praeparavit.
396 Animalium divisio
mala.
L
j
An
N
Viripara; mam-
Sangu'n2 cali. |. mae... . . . 1. Mammalia,
do, corde bi-
loculari. Ovipara; mammae
Verte- nullae . . . . 2. fpes.
bris j
Sanguine fri- ( Pu/mones, saepe simul cum
eido; corde |
uniloculari. ( branchiis. . . 5. 4mphibia.
Vasa sangui |Medulla spinalis nodosa ; .
P fera. membra articulata nul-
la: S o ES V CTHEE:
Sine Medulla spinalis nodosa 5
verte- membra articu-
bris lata. . . . .« . 7. Crustgced,
Med ulla spinalis nodosa ;
membra articu-
Vesa sangui lata, wes D. Inseefa:
fera nulia. ADT
Medulla spinalis nulla ;
nulla membra articu-
Medulla spinalis simplex;
membra articulata nul-
la. [] e o [] [] t] 4 Mollusca,
| lata. . . «.« « 9. Zoophyta.
/
"Annulata deinde sejunxit, quae infra comme-
morabuntur.
In Classes. 397
27d.
Constans DuwxniL, auctor zoologiae analyticae
multarumque dissertationum progressibus sciene
üz faventium, tabulam, cum ea Clarissimi CuvrER
convenientem , exaravit, cum vero organisationis
momenta quaedam evolvat, qus in altera ne-
glecta sunt, hic eam repetendi non superfluum
duximus. ÁxruALIA viventia, digerentia , sentientia
sese moventia lnstructa sunt:
mammis; vivipara. 1, ZMammalia,
, |i
Iw plumis. ,. . 2, ves,
verte-
sine mammis.
bris
sine plumis, 3. Reptilia,
QUE sine ininenibus; branchiis, . .. . 4. Pisces,
pore 9 ; csimplicibus, ......,...... 5, Molusca.
nervis,
sine
verle-
membris articulatis. 6. Crustacea,
nodosis.
bris
membris nullis. , 8 J/ermes,:
pne nervis. , , . e . 7. Insecta,
aevi
nec membris, nec nervis, 9. Zoophyta,
255.
Clarissimus Laxanck methodum suam reeentio-
rem in Philosophia Zoologica proposuit, et limi-
tes scientie etiam hoc in opere quam maxime
extendit. Tredecim adsumit Classes quas in Ta-
bulis synopticis generalibus exposui.
398 "dnunaliwn divisto
Vide Tabulam ejus animalium. verbotenus repeti-
tam in Vol. I. huj. operis p. 8.
276.
Nos hic, collectis observationibus capitis ante- -
rioris, charactere divionis animalium faventes
summatim, in tabulis sequentibus, repetamus, In-
verso tramite ad simpliciores divisiones adscen-
dere debemus, characteribus particularibus pri-
inum electis, sequentibus generalioribus.
Vide tabulas synopticas generales. Vol f. p. 4— 7.
277. j
Generatio in sequentibus non commemoratur ,
quia hac functio potius ad omnia corpora organica
conjungenda quam distribuenda valet, Verum qui-
dem est, et a. Clarissimo Oxrw ingeniose dictum,
omne vivum oriri] ex vivo, attamen Hanvazr ob-
servatio, omne vivum ex ovo, sensu quodam optime
defendi potest. Generationis et reproductionis
lege tota natura existit et nectitur ; modificationes
ejus vero innumerz dantur, etsi tres tantum per-
cipimus. Ánimalia nimirum vidimus vivipara quae-
dam, h. e. «vos foetus parientia eosque lacte,
organis singularibus, mamm:e dictis, secreto, alen-
ia. Alia ovipara sunt, alia denique per gemmas
- sese reproducunt, i
in Classes. 299
278.
Modus respirationis quadruplex est (p. 242) 1. per
pulmones; 2. per branchias; 3. per tracheas; 4. per
epidermidem. Modificauones ejus -vero duodecim
observantur, ita ut Classes animalium respiratione
differentium inde deduci possint sequentes duo-
decim:
bus IAS Ao $c MAMMALIA.
spongio-
I. per "n Vig queer 2. AVES.
nes
vesiculosos etsaccatos. 2. REPTILIA,
I. artuatas ;, . . . . . 4. PISCES.
II. per'bran- [2. foliatas.. ......5. MOLLUSCA.
chias
3. fimbriatas. . . «.. 6. ANNULATA.
4. ramosas. ..... 7. CRUSTACEA.
Eu
s I. cum rima , per
z rhigmata seu thalacos. 8. ARACHNOIDA.
i 2. cum punclis mar-
e III. per tra-
E cheas ginatis, per s77g-
-—c
Didaco. CM Cy ELA 9. INSECTA,
3. tubulares et aqui-
feras. ;. * «v. «. £10. ENTHELMINTHA«
t. RADIATA.
IV. per epidermidem. ...... 12, POLYPI et
INFUSORIA.
00 Animalium dipgisto
M24,
270. *
Circulationis organa non nis! quiuque tribus ad-
mittunt, consequenter non nisi altiori divisioni in-
servire possunt. À praesentia cordis atque vaso-
rum, seu ab absenüa ejus, tandemque a stru-
ciura cordis aut ejus analogi hae sectiones desu-
muntur.
I. biloculare habent et I. MAMMALIA.
sanguinem calidum. |
2, AVES.
II. uniloculare et sangui- 3. REPTILIA.
nem frigidum 5 |
4. PriscEs.
rias et venas. 6. ÀNNULATA.
7. CRUSTACEA.
IV. Arteriam pulsantem
cordis loco. . .
Con Hf. musculosum , M 5. MOLLUSCA,
1 8. ARACHNOIDA.,
9. INsECTA.
V. Nullum , nec vasa. i 1o. ENTRELMINTHA.,
1I. RADIATA.
12. PoLvPr etiNrFU-
SORIA.
280.
AÀdhibitis nunc ceteris organis, animalium divi-
siones semper majores existunt. Sic sezsationis or-
sana ires tantummodo offerunt sectiones.
Classes. 401
1. MAMMALIA:
/- 1l. Systemate nervoso . AVES.
.AEPTI LIA.
sympathico.
2
duplici ; cerebrali c4. 3
l 4. PisCESs.
Ih Sy stemate nervoso
4
simplici ; S ympathi-. 3. MoLLUsca.
. NN r F
ANIM. AT, IA € (9; ,oesophagum cin- 6 A NUT ATA:
genuie et sequente, 7: CRUSTACEA,
LT. Systemate üuervos 8. ÁRACHNOIDA,
radiato, sae pius 1n o-] INsECTA.
mide iutermixto. THA.
.RADIATA.
. PoLv Pr et IN-
FURORIA.
leculari cum epider- , LO, LE NTHELMIN-
281.
Organa motus tandem duas primarias sectioues
animalium offerunt :
/
M
- 4
q
402 nunalium | divisio.
Vertebris dona-
ta, seu sceleioj I. Spondy-( T. MAMMALIA.
plus aut minus? Zoida. | M. Avzs.
completo — in- | IIT. REPTILIA.
structa, IV. PISCES.
ÀNIMA-
EIA. 5
V. MOLLUSCA.
V[. ANNULATA.
VII. CRUSTACEA.
Veriebris aot : IA MASLCUNDUDE
sceleto articula- V T. spon
t0 destituta, dylioida.
IX. INSECTA.
X.ENTHELMINTHA,
XL BADIATA;
PoLYvPr.
X.
INFUSORIA.
Hisce observationibus nititur. tabula. generalis
animalium m. III p. 6. Voluminis primi exposita,
quam nunc etiam in examine animalium parti-
culari prosequemur.
IL. MAMMALIA,
" P P QU QU QU ARP QU EP aU aU RUP GP aU a QU a a a
Z-'OFO GN OS LIB
PROPRIE SIC DICTE.
SECTIO SECUNDA.
De Animalium | classibus.
CLASSIS PRIMA
AMMammalía.
CAPUT PRIMUM.
Aurtores de Mammalibus,
«i
CoNnR. GrssNERI histori; animalium , L. r. de
quadrupedibus viviparis. Dasilez. 1551. fol.
Ur. ArpnRovaNDI de quadrupedibus digitaus vivi-
paris. L. III. Bonon. 1627. fol.
— — — De quadrupedibus solipedibus. ib 1616.
Íol. |
406 "Tuclores
— — — De quadrupedibus bisulcis. ib 1615. fol.
— — — De Cetis. L. 1. ( in fine operis ejus de
piscibus). ib eod. fol.
To. Ravr, Synopsis animalium qae an perum. Lond.
1693. 8.
LeCrERc de BurroN, hist. nat. des quadrupedes.
, vide editiones p. 160 hujus voluminis,
Ad editiones BurroNr sequens anglica est addenda:
BurroN's natural history , containing a theory of
the earth , a general history of man, of the
brute creation. and of vegetables, minerals etc.
- translated from french and interspersed. with notes
by J. $. BARR Esqr. to which is added by way of
complete supplement a natural history of birds ,
reptiles , fishs, aud insects. London. Symonds.
1901. 8.
À. D. PnrssoN le régne auimal. V. p. 161r. edi-
lio altera auctior latina Lugd Batar. 1762. 290.
pagg. 8.
Thomas PENNANT's History of quadrupeds. Lond.
1781. 2. yol. 4.
— — -— Arctic Zoology. vol. tz. ibid 1784. 4.
british Zoology. Vide. p. 161. latine et germanice
edente Munn. zugustae apud Haid.
Svnopsis of Quadruneds, Chester. 1771. 98. c.
tabb. 31. |
J, Cn. DaNriEL von ScgnzBER, Sàáugethiere Ér/az-
gen. seit 1784. figg. 4. 55 Híte u. 8 Hfte Sup-
lement.
de Mammalibus. 407
S. Chr. Por. ERXxLEBEN , systema mammalium
Lipsiae 1777. 8.
E. A. W. v. ZIMMERMANN, geographische , Ge-
schichte des Menschen u. der allgemein verbrei-
leten vierfüssigen Thiere. Leipzig. 1778. 5 D. 8.
Goftl Conr. Chr. STonn , Prodromus methodi mam«4
malium. Tubingae. 1780. 43 pgg. 4.
|. BzRwick , ageneral history of quadrupeds , the
fisur engraved on Wood. Newcastle upon tine.
1790. 8.
Dr. Gorprus, Vergleichende Naturbeschreibung der
Saugthiere , mit einer Vorrede von Iirn. Prási-
dent v. Schreber und 60 illum. Kupfertafeln aus
dessen S&áugthierwerke. £r/angén. A4.
CAPUT SECUNDUM.
De Mammoalibus eorumque in Ordines
dipisione.
I.
Mammalia sunt animalia vivipara, YlVOS
foetas parientia , eosque lacte organis pro-
prüus, znammae dictis producto , nutrientia.
Mamm: lactantes feminis omnibus , numero
determinato pares, etiam maribus (excepto
Equo) propriae sunt. Dantur pectorales ,
abdominales , inguinales , aut longitudinaliter
hisce regionibus digest.
2.
Respirant pulmonibus spongiosis libere
herentibus in pectore , corde biloculari ,
biaurito et sanguine rubro ac calido in-
struuntur. Cerebrum Labent, medullam spi-
nalem et nervos; motusque eorum sustinen-
tur atque confirmantur sceleto períecto et
articulato.
Organorum Mammalium uberiorem expositionem
Vid. hujus voluminis pagg. 1609, 210, 261,.
293 etc.
-
De Mammalibus 409
[rd
2.
Terrestribus quatuor sunt pedes, aqua-
ticis pinnze loco pedum; horum character
esi corpus nudum et elongatum ; pinnze car-
nose, cauda horizontaliter plana. Illorum
character est corpus pdosum , saltem m ali-
qua sui parte et pedes quatuor.
3 4.
Pili flexiles, mollissimi, vario. gaudent co-
lore , forma vero parum variant , plerumque
enim tubulosi sunt, raro undulau , (Phocz,
Moscho;) suleati (Elephanti) compressi annu-
lauque. (Sciuris.)
D.
Pili rigidi setae. dicuntur , molliores vero et
mgenio suo [flexi lane nomine salutantur,
Seto óris, seu F'ibrissae, scopus mystacen
formant , (Tigridi , Lepori et aliis). Pili cor-
poris apicibus decussantibus, su£uras eftor-
mant, qua iu dorso aut pedibus variorum
animalium observantur.
LzrevwEeNHoEE, de fabrica pilorum, in secunda
littera qui. c. Rob. WHookEg philos experim.
Lond. 1726. 8. impressa est.
Philosophical Transactions n. 1 4o.
410 De Mamimalibus eorumque
PasTER's Abh. von den Decken der Haut bey des
Thieren, insbesondere von den Haaren.
Verhandel de Haarl. vol. 14.
Uibersetzung. p. 303.
SARASSIN , Mém. de lAcad. des Scienc. de Paris
1727.
6.
Pili variorum animalium confricati. elecri-
cas scintillas spargunt, e. g. pili felis, canis (in-
primis terrarir) , muris, leporis et alior. Idem
observatur in lana jam preparata seu crinibus
revolutis etc.
WiINEKLER , de electricitate animalium. — Lipsiae
1770. 4.
4 4
PALLAs, Spicileg. Zoolog. T. XIV. p. 88.
E b 'li
Pilorum loco in quibusdam, (Erinaceis , Hy-
siricibus , ) aculei; aculei explanati in squa-
mas (Manibus), squamae coadunatz? in. scu-
tum (Dasypodibus) cognoscuntur.
8.
Pedes fulcra sunt. vel motus instrumenta ,
pro assequendo pra dam aut expeditiori fuga
in eviiando hostem. Anteriores paímis in
struuntur, tanquam manus interdum adpa-
rent, remoto et opponendo pollice, ( Homi-
in Ordines divisione, ATE
ni, Quadrimanis , Pedimanis). Posteriores
auiem plantis mun:iuntur, ut validius prope-
rarent, et hi vel pa/mati, digius membrana
counexis, ut volarent aut natarent, vel fissz,
digitis separatis, ut facilius currerent, aut
talis innixi ,. ut. firmius persisterent,.— Digiti
vel unguibus c :'omplanatis , subulatis aut arcu-
atis munitr Sunt, aut ungulis tecti. Varice
iste res optime valent ad ordines nostros con-
ficiendos,
9.
Árma mammalium, preter ungues, et den-
ies et cornua sunt, Dentium tria genera (p.
257. S 118.) apud mammalia |. offenduntur ,
primores compressi incisores, pro evellendo,
rodeudo, conscindendo ; /Janiarii conici lon-
eiores pro lacerando ; molares latiores pro
conterendo , et hi obtusi phytiphagis, acu-
tiores. carnivoris. Dentes optime definition
generum inserviunt,
10.
Cornua capiti inserta sunt, vel so/da pe-
rennia, ( Rhinoceroti) , vel ramosa aunua ,
primumque pilosa apiceque crescentia , (Cer-
vis), vel cara, vaginantia, crescentia, ( Bo-
bus, Capris, Ovibus), quibus adversarium
Occursaut, penetrant, verberant.
412 De Mammalibus eorumque
Opus egregium Clarissimi GEorrnov St. THirraArinE
de diversa cornuum structura nondum publice
adparuit,
II;
Partium reliquarum externarum mentio et
denominatio in sequentibus exponetur. Hic
vero mammalium utilitatem paucis tangere
debemus. Coluntur varia, inprimis Pecora, ob
carnes , lac , corium, vellera , pinguedinem ;
alia vero ad onera ferenda, Equus scilicet,
Camelus, Elephas, Bos; etc. Pili equorum,
cornu cervi, dentes, ossa, tendines, vesica,
adhibentur ad gluten praeparandum. Intesti-
na chordarum filaturo inserviunt. Sanguis
tinctur:? utilis, sic ex eo rite tractato coeru-
leum berolinense obtinetur. Ceterum sal am-
moniacum , moschus , castoreum , cornu cer.
yl, lac etc. in medicina sunt in usu.
12.
Ordines mammalium, uti disi, optime ex
pedum forma et structura diversa depromi pos-
sunt. Verum enim cum pedes non semper tan-
quam characteres distnctivi fuerint adhibiti ,
hic comparaüonis gratia methodos variorum
in Ordines divisione. AE e
auctorum summatim exhibebimus. Zoannes
Rav systema suum anno 1607 exaravit. (1)
L]
Animalium viviparorum pilosa seu quadrupeda,
sunt vel
Ungulata , eaque vel
Movoz1àe , i. e. Solhidipeda ; Equus , Asinus, Zebra,
Za , V 0. Dbisulca, seu ungula bifida , qua vel,
huminantia , Mrzovectorre , cornibus:
Perpetuis , quorum tria sunt genera,
1 deciduis , Cervinum genus.
Tergnz7l« , Seu quadrisulca , Rhinoceros, Hippo-
potamus , etc.
Unguiculata , quae pede sunt vel:
Bifido , duobus duntaxat unguibus donato, Ca-
melinum genus ;
Multifido , z04067,85y, qua vel sunt
Digitis. indirisis, sibi invicem coh:zrentibus
el communi cule tectis, eorum tantom
extremis in margine pedis extantibus, et
uuguibus, obtusis minutis; E/ephas.
Digitis aliousque separatis, et a se invicem
divisis, quae vel
(1) Ad opus Clar. Episcopi WiLxiNs ornandum. Essay
iowards a Real character , and a philosophical Lau-
gage. London 16068. fol. Synopsin methodicam pau-
blici juris fecit. 1695. Io. Rar, Essexiensis, mat.
1628 , obiit. 1705.
414 De Mammalibus eorumque
Iliatvervra et ev Jowzouopqpt s Simiae
Unguibus angustioribus. Dentibus primoribus seu
incisoribus in utraque maxilla, vel
Pluribus3 haec autem omnia vel carnivora et rapacia
sunt, vel saltem insectivora, aut viclu promis-
cuo ex insectis5 et vegetabilibus.
Majora j rostro.
, breri, capile rotundiore. Felinum genus
! productiore. Genus caninum.
Minora, corpore longo.gracili, cruribus bre-
vibus , J'ermineum genus seu Mustelinurn.
Binis insignioribus , cüjus generis species omnes
phytüvore sunt, Leporinum genus.
I2.
Qui Zoologiam tum temporis ad discipli-
ni; praecepta | ALDROVANDI , GESSNERI
perpendet , ingeni laudibus hujus mag-
ni zoologi nihil obtrectabit;, Methodus ejus
basin constituit omnium sequentium. E qua-
drupedibus viviparis, pede mulufido, tanquam
anomala consideravit, Echinum terrestrem ,
Tatu sive zdrmadillum. (/Dasypodem LL.) Mu-
rem araneuin , Tamanduam ,. V'espertilionem et
zi sive Ignaprum. Priora quinque rostro pro-
duciiore cum genere canino aut vermineo
convenientia dixit, etsi ipsum non fugeret
in Ordines divisione. 415
dentium forma et disprositione. ab iisdem
differre, Tamanduam dentibus omnino carere,
posteriora duo rostro breviori instructa esse,
optime cognovit,
14.
LixuQEUs RAYUM sequituf; nam prima
editio systematis nature 1:725 adparuit , ulti-
ma seu duodecima ab ipso curata 1766.
Multa correxit, plurima melius disposuit.
Series animalium , quam proposuit, bac ta-
bula synoptica facile cognoscitur. Editione
x dentes solos tanquam characterem distri-
butionis admittit, in editione duodecima ve-
ro et pedes ad sectiones altiores formandas
adhibuit.
Primores nu/E uiringue DnuUTA, y
Primores zscisores 2.
p
CET RAAD d Laniarii o. GLIRES. 4.
Unguicula- Primores izcisores £4.
ta ;. Dentes. Laniarii [zF. PRIMATZS.TI.
Primores conici 6, 2, t0.
Laniarit I. lEnE. 32
Uneulata ; Primores superiores et
Dentcs inferiores. DELLUGA. .6.
Primores superiores nulli. PECORA. 5s
MAMMALIA.
aT E CECS - '
(Mutica. Dentes rari in paris CxTr.
416 De Mammalibus eorumque
12.
Genera, sub hisce ordinibus distributa,
quadraginta, omnia mammalia illi. cognita
continentia, adsumit, characteres generum
ex tabula comparativa (p. 17 , voluminis 1.) jam
cognita sunt. Tabula hec nomina generica
repetit et exhibet simul numerum specierum,
in editione XII, ultima nimirum LINNAEI et
sequenti, GMELINI scilicet, descriptarum ,
ne mera repelitio videatur.
[
A — € MÀ M MÀ M —— —
1
3 Spec. : Au
Ordo. Genus. Ld. Gmelini.
ed X H.
r. Homo. 2. 2.
; 5, Simia. 335 49.
p " n 'T 59e
À I. ParMATES 3. Lemur. 5.- 10,
4. Vespertidio. b. 23.
5: Elephas. I. I.
6. Trichechns 9». 5.
: 7. Eradypus. 2 2.
PIT. LRUTA. 8. Myrmeco-
: phaga. 4. 5,
9. Manis. 2, 2.
10. Dasypus. 6. 19.
i Ordines divisione. 417
^ Spec. NE
Ordo. Genus, d. XIL Ed. Gmelini.
II EU TUO IT Phoba: 3. IO.
12. Canis. . 9. 17.
13. Felis. 7. 14.
14. Viverra, 6. 27.
15, Mustela. PR rA.
III. FERAE. PORTIPCBS. » f
17. Didelphis. 5. sab I2e
18. Talpa. e. MW
I9. Sorex. 5 II,
20. Erinaceus.| 3. 6.
21. Hystrix. Á4- 4.
22. Lepus. 4. 15.
IV. GLIAZS. 23. Castor. 3. 2.
24. Mus. 5I. 42.
25. Sciurus, IP 24.
26. Noctilio. I. 7 Arctomys.
4 Myoxus,
5 Dipus.
2 Hyrax.
27. Camelus 4. 7.
28. Moschus. od 6.
29. Cervus. 7: E
NOPACORA 3o. Capra. - | t2. & 1r Camelop.
27 Antilope.
31. Ovis. j. :
32. Bos. 6. 0^ 6.
I Tapir.
; 33. Equus 3. 6.
34. Hippopota-
mus. Le I.
VI. BELLUAE.135. Sus. E. | 8
36.Rhinoceros.| :. 2.
MT
418 De Mammalibus eorumque
Gmelini. ||
| Genus.
37. Monodon. I.
"VIL ij 58. Balaena. 6.
Ves 39. Physeter. 4.
40. Desphinus. 4.
VII. | 40. 229. 447- Summa.
— —— — 'H— ———,I EE
16.
Multi conjunctionem | variorum generum
vituperarunt, kLEgiN, DAUBENTON , e. g. et
ali dubia excitarunt. et. quidem non inepte ,
de conjunctione hominis cum simiis et ve-
spertilionibus, elephantis cum mane, tri-
chechi cum myrmecophaga , et sic porro.
Sed dummodo diutius. viveret Celeberrimus
vir, ipse sine ullo dubio erroneos suc sy-
stematis locos correxerit.
Linmzvs litteris Clarissimo de M. .. datis ita
de ediuone XII systematis naturz loquitur:
de nova editione systematis nondum cogitavi;
sed habeo, et meo exemplari adscripsi
bene multas nuper detectas animalium spe-
$1e$.» eic. !
uw Ordines divisione. | 419
Et in editione X jam ipse excusat conjun-^
ctionem hominis cum simiis , dicens : « Et
certe si vera fatebor, qua historicus na-4
turalis ex scienti:& principiis, nullum cha-
racterem hactenus eruere potui , unde ho-
mo a simia internoscatur.»
17. i
KLEIN systema suum 1751: exhibuit, pe-
des tanquam characteres divisionis sibi eli-
gens. Quisque facillime ibi lineamenta syste-
matis RAYr cognoscet. Simplieiori sed. non
feliciori conamine. rem absolvit. Quadrupe-
da nimirum subdividuntur in ungulata, et
dizitata.
1. unà Equus.
2. duabus. Bos. Capra. Oris. Qer»us,
T. ÜNGULATA; Porcus.
ungulis , tribus. AAinoceros.
2:
4. quatuor. ZHiprpopotamus.
5. quinque. E/ephas.
420 De Mammalibus eorumque
1. duobus. Camelus. 4i.
2. tribus pede antico. Bradypus. Ta-
mandua.
3. quatuor. Tau. Ca»ia.
II. DrGtrATA; 4. quatuor pedibus anticis. Lepus, .$0-
oie rex , Mustela , Canis , Felis, Ursus.
digitis ,
caudatz.
cauda perbrevi aut nulla.
cauda longissima.
Satir u$ ,
SR cs
5. quinque, singulari modo conforma-
tus. Luftra. Castor. Rosmarus. Pho-
ca. Manatus.
18.
BnissoN 1756 systema mammalium con-
didit, qui iterum. dentes. adhibet ad ordines
formandos. Divisiones vero :nferiores quas
sectiones et genera appellat vel a pedibus vel
avariis partibus desumsit. Itaque incipit cum
animalibus edentulis et ea, majori dentium
numero donata , m finem posuit.
Tabula ejus synoptica quadrupedum secun-
dum Ordines, Sectiones et Genera , sequen-
tibus est expressa. (QUADRUPEDA sunt :
Edentula,... Ono. 1.
j Corpore piloso. . . Myrmecophaga. 1. «. Sect. Lot
^Corpore squamoso. . . Z/olidotus. 2. . . Sect. LI.
Deutata.
in Ordines divisione. 421
Dentibus molaribus tantum. .. Onpo Il.
j Corpore piloso. — Tardigradus. 3. .fectio. Y.
Corpore cataphracto . . CofapAractus. 4. Sectio. YI.
Dentibus molaribus et caninis . . Onpo. III.
Duobus dentibus caninis maxille superiori affi-
xis, longissimis , sursum recurvis 5 proboscide
longissima flexibili.....E/ephas. 5.
' Duobus dentibus caninis maxill: superiori affixis ,
longissimis, deorsum incurvis ; proboscide nul-
la. . Odobenus. 6.
Dentibus incisoribus :
In inferiore maxilla. tantam,
Sex .. . . Camelus. 7. Onpo. IV.
! Octo v. ORDQ.. V.
Cornibus simplicibus . . . Seczio, r..
Sursum versis
Femoribus anticis longioribus. . Giraf/a 8.
Femoribus zequalibus.. . Hircus. 9. ,
Retrorsum versis. . zíries. IO.
Ad latera versis. . Bos. rr.
Cornibus ramosis. . . Cereis. 12. Secfio. TI.
Cornibus nullis. . . . Zragulus, 13. Sectio. III.
In utraque maxilla : :
422 De Mammalibus corumque
i
Pedibus solidungulis. . . Eguus. 14. OnDo. VI.
Pedibus:bisuleis. ....—. . $us. 15. Onpo. VIT.
Pedibus terungulatis antice et postice. .. A/izoceros.
Onpo. VIII.
Pedibus quaterungulatis antice, terungulatis pos-
tice : dentibus incisoribus ,
Duobus supra, totidem infra . . . Hydrochae-
FUSD QU VATEBDOU PX,
Decem supra, totidem infra, .. Tapirus. 18...
Onpo X.
pu ; ; ) ;
edibus quaterungulatis antice et postice. Zppo-
potamus, 19. Onpo. XI.
Pedibus unguiculatis : dentibus incisoribus.
Duobus supra, totidem infra. . . . Onpo. XII.
Caninis nullis :
Corpore aculeato. . . Hysírix. 20. Sectio T.
Corpore aculeis destituto . . . . Sectio IK.
Cauda plana, squamosa. .. . . Castor. 21.
Cauda brevissima vel nulla:
Aumculs longi. . . .- Lepus. 29.
Auriculis brevibus vel nullis. Cuz iculus 23.
Cauda longa, vestita pilis ita dispositis ut
caudam planam efficiant. . . Sciurus. 24.
Cauda longa, vestita pilis 1ta dispositis ut cau-
dam rotundam efficiant. . . . Glis. 25.
Cauda nuda, aut raris pilis obsita . . Mus. 26.
Caninis prosentibus :
Corpore aculeis destituto. . . . Musaraneus. 97.
; Sectio. 11I.
Corpore aeuleato. . . Erinaceus. 98. Sectio. IV
Quatugr supra , totidemque infra. . Onpo. XIII.
Digitis omnibunsa se invicem separatis. . . i-
y mia. 20 Sectio. 1.
Digitis pedum anteriorum membrana , in alas ex-
pansa, inter se connexis. Peropus. 3o. Sect. ll
i
in. Ordines divisione. 1233
^
Quatuor supra,sex infra . . . Onpo. XIV.
Digitis omnibus a se invicem separatis. . Pro-
simia. 31. Sectio. I.
Digitis pedum | anteriorum membrana, in alas
expansa, inter se connexis. . . Jespertilio.
| 3a. 4Seetios TT
Sex supra, quatuor infra... PAoca 33. ORpo. XV.
Sex supra , totidem infra . . . Onpo. XVi.
^ -Digitis a se invicem separatis i5 ceca T
Digitis quotuor ante , quiuque postice. . , 7yae-
na. o4.
Digitis quinque ante , qualuor postice SE Ca-
HIS. 232.
|
Digitis quinque ante, totidem postice :
Pollice ab aliis digitis remoto. . . Mustela. 56.
] Pollice aliis. digitis proxifno , . Meles. 33.
Pedibus ealeaueis incedentibus . . Ursus. 38.
| Unguibus lhamatis et retractilibus . . leis. 39.
Digitis membranis inter $e nexis . . ZLufra í .
- Sectio YI
Sex supra, octo infra . . Talpa. 41 . . ORDo. XVII.
Decem supra , octo iufra. PAiIander. 42. ORDo XVIIL
lO.
Clavissimus PENNANT in Synopsi quadru-
pedum 1:77: npvam mammalium methodum
proposuit. Characteres prudenter in. pedibus
Ravuw secutus, quaesivit. Quatuor itaque divi-
siones mammalium sive ordines stabilivit , un-
gulatorum nimirum, digitatorum, pinnato-
rum et alatorum , quos in genera partitus
est sequentia,
424 De Mammalibus eorumque
I. Ungulis solidis.
whole hoofed.
I. UNGULATA.
Hoofed gua-
drupeds. II. Ungulis fissis.
cloyen hoofed.
w o» O op. o ou
. Equus,
Bos.
Ovis.
Capra.
». Giraffa,
. Anülope:
. Cervus.
. Moschus.
. Camelus.
Sus.
. Rhinoceros.
, Hippotamus.
Tapirus.
Elephas.
in Ordines divisione.
I. 4nthropemorpha ,
fr HplvO d
tibus caninis, ab in-
CiSIV1S separatis
Sexincisores cujus-
libet maxillae.
II. cum largibus "
Carnipora. Rapa-
cia.
I DIGITATAS TE, | Sine. dentibus
caninis, incifori-
bus binis maxillae
utriusque.
Herbipora. Frugi-
gorda,
IV. Sine dentibus in-
i Simia,
. Lemur.
Canis.
. Hyaena.
. Felis.
. Ursus.
. Meles.
Didelphis.
. Mustela.
Lutra:
Cavia.,
Lepus.
Castor.
. Hystrix.
. Marmotta.
Sciurus.
Dipus.
.Mus,
. Sorex,
Talpa.
Erinaceus.
cisoribus. 36. Dradypus.
Frugivora. Herbi-) 37. Dasypus:
gorda.
V. Sine dentibus. Hi . Manis.
Insectigora. 39. Myrmecophaga.
Piscipora
seu
Herbirora.
3I. PINNATA. |
IV. ALATA.
Vide C. G. von. M...
| Insectigora.,
Nachricht von
41. Phoca.
42. Manati.
fi Trichechus.
| 43. Vespertilio.
den ver-
schiedenen Methoden die vier(üssigen "Thiere zu
classific ren.
426 2. De Mammalibus eorumque
Naturforscher. 1. St. N. 16. S. 277. — 385 impri-
mis ad expositionem systematis Pennantii tendit.
Gottfried REevGER 1n praefatione ad KrziNi:
hist. quadrupedum.
Seix, Geschichte d. zool. systeme.
20.
STOoRR inler recentiores nulo modo si-
lentio praetereundus est quippe qui inpul-
su antiquiorum etpropriae sanioris doctrinae
tabulam exaraverit, quae paucis additis ad
perfectiores referrenda , quaeque sine dubio
eliam scrutatoribus naturae gallicis in con-
dendo systemate ante oculos fuit.
Mammalia, nimirum Classem primam,
aciei calidorum , agminis rubrisanguium , rei-
publicae animalium, regni organici, imperii
naturae in tres phalanges divisit, scilicet
Pedatorum, Pinnipedum et Pinnatorum.
T ^ j "d U »
Onors. . AN - ;
CULATA. III. Murici.
À. PEDATA. Ordo. 1l. J
S r O0. e UMENTA.
" T JNGU-
Cohors. 1I. UNGU j 1T. "PECORA.
LATA. ! HI. BerLrvAE.
in Ordines divisione.
Sectio. l.
Missus.
I- NEA
NUATI.
Sectio. II.
Sectio. III.
[. PnrI-
"MATES.
Sectio. T.
Missus.
Ii. EM A-
NUATI.
ae
Sec-
üo
M.
lu IM l
A.PEDATA
]. Uncvr-
Sectio 1I.
CULATA.
II. RosoREs.
Jil. Muri&r.
Simia.
Prosimia.
Procebus.
m
|
427
Homo.
Tarsius.
Lemur.
Didelphis.
Phalanger.
Sorex.
l'alpa.
irinaceus,
Meles.
»ulo.
M ellivora.
Ur Sus.
Nasua.
Procyon.
Canis.
H yaena.
Velis.
M iverra.
[ete
Lutra.
Hvstrix.
Castor.
Mus.
Glis.
Sciurus.
Lagomys.
Cds la.
di AM
Lepus.
Pradypus.
Cataphra-
ctus.
Pholidotus.
Myrmeco-
phaga.
428 De Mammalibus eorumque
Ordo I.
Jumenta, Equus.
Camelus.
d Giraffa.
Ordo II. ies
j Pecora. - Anti ope.
À. PzDATA. II. Ungulata. ecor eicit
Cervus.
Moschus.
X 1S.
Orto XH: H ydrochaerus.
Rhinoceros.
Belluae.
Elephas.
Hippopotamus;
Phoca.
Rosmarus.
Trichechus.
Manatus.
Delphinus.
Diodon.
Physeter.
Balaena.
P. MAMMALIA PINNIPEDA. . .^. .
(C. MAMMALIA PINNATA. ..-. *- .
2I.
CuvrER et GEOorFFROY plurimas species
examini strictiori sabmiserunt, genera multa
firmiora constituerunt eaque in familias di-
viserunt, utex sequentibus patebit. Hic met-
hodum mammilium Clarissimi. CUviEnR, in
anatomia comparata expositam, referremus.
Characterem divisionis et a. pedibus et a
dentibus simul 'desumsit.
I]. UNGUICULATA.
MAMMALIA: | II. UÜNcULATA.
III... PINNATA.
in Ordines divisione. 429
in extremitate 1. DIMANA
anteriore.
genera den-| in utraque ex- 2. QUADRUMANA,
tium tria 5j tremitate,
pollex di- i;
stinctus. A. Chiro-
pollex pedis an- ptera.,
rz tici non distin- DB. Planti-
» clus. 3. CanNI-] grada. |
-« .
p ora.
€ D. Pedi-
Q
- j mana,
- LJ LJ
AC Canini. o. 4. RosonEs.
unum ge-
nus den- primores et ca-
tium àpD-Ynini O. 5, EDENTATA.
sens. "
incisores Oo. 6. TARDIGRADA.
plus quam duz
ungule |. . 7. PACHYDERMATA.
Il. UNGULATA,J ÜUngule duse. 8. RUMiNANTIA.
Unica ungula. 9. SoL1DUNGULATA,
quatuor pedes. 10, AMPHIBIA.
III. PiNNATA. pedes postici
nuli'. . . x1. CkTACEA.
A30 De Mammaltbus eorumque
25
Systema Mammalium Clarissimi: BnLuMEN-
BACHII meihodos variorum conjungit. In-
pr'mis subdivisio fissipedum | et palmipedum
in tres familias illi. propria est.
Ordo
x. DiMANA. Fomo , duabus manibus.
2. QUvADRUMANA. Animalia quatuor manibus in-
structa ; Sémiae, Papiones, Cer-
copitheci et Lemures.
3. CuirnorrrnA, | Mammalia quorum pedes antici
membranis , volatui inservien-
tes, sunt obducta; K'esperti-
liones.
F T- LJ . . . . LI
|, FrssrPEDA sive |Mammalia digits liberis quatuor
DicorrATA. extremitatum , secundum den-
tes tribus familiis distincta.
A. Giinzs. Dentes similes 1süs murium ;
Sciuri, Arctomyes, Caviae, Di-
podes, Lepores , lHystrix.
D. l'znak. j| Animalia carnivora proprie dicta,
et quaedam alia genera den-
tibus convenientia ; Érinaccus,
Sorex, Talpa, Dedelphis, Vi-
verra, Mustela, Ursus, Canis
et Felis.
C. BavrA. Sine dentibus aut certe sine in-
cisivis; Dradypus , Myrmecop-
phaga , Manis, Dasypus.
LO rm un
Ln
5. SOLIDUNGULA.
6. Brisvzca.
7. MurrUNGULA.
. 6. PArLMIPEDA.
À. Grrnazs.
B. Fzaar.
C. BavzA.
9. CzrAczA.'
Ordises divisione. 431
iE ruus,
Aaimalia ruminantia , ungula di--
visa.
Ánimalia magna, informia cor-
pore setis aut pilis raris te-
cto, pede plerumque pluri-
bus quam duo ungulis munito;
Sues (nam proprie quatuor
habent ungulas quovis pede)
Tapirus, Elephas Rhinoce-
ros , Hippopotamus.
Mammalia pedibus nmatatoriis ,
in tres familias divisa secun-
dum numerum dentium:
Castor.
Phoca. Lutra.
Ornithorhynchus. 'Trichecus,
Manatus. Hic transitum ad ul-
timum ordinem parit.
Balaena, ete. quorum nexum
naturalem cum reliquis mam-
miferis optime perspexit Ray.
23.
Tabulam meam mammalium 1804 exhibui,
itaque ante systema Clarissimi DUMERIL ex-
432 De Mammalibus eorumque
ponenda esset, quc 1806 in Zoologia ana-
lytica adparuit. Etsi hzc systemata multum
inter se conveniant , tamen suum cuique ;
DUMERILII primum exhibebo; id, insignis
omnibus notis ingenu , illustrissimi. Comitis
de LACEPEDE totum inseram ; — meum tan-
demque sequar in explicandis generibus.
Etiam DuMERIL dentes adjutores divisionis
sibi elegit, ita ut Ordines ejus, CuviEni1 Di-
vision], quam proxime accedant.
'
435
PLSLORE.
L
F
ines d
Ord
MAMMALIA.
Ln
: solis. [ . I. DIMANA.
manibus
separato, et pedibus. — 9. QuADRUMANA, 5s
dil it ibus. x
. . LI S []
distinctis ; pedibus sine unguibus. 3. PEDIMANA.
. pollice , - . 2M. À
ria ge- ^e Gun MN QM cr Pax ; RADA,
tria g non. disün; Vgius 4. DIGITIGRADA
ciu) cto, gressu
: mem- (5 Aplenta. .— 7. 00 2. PDANTIOIRADAM
unguicula- bri
ta; den- E
HO membrana alaeformi cinctis. . . . , , 6. CurRoPTERA.
[
lmiaorum, .. —— 294 1 Sos s « * 7. RosoREs. '
defectus et-laüigriórüum. ^. 5599. s B. PDENTAGTAS
incisivorum
SUlorünb su e qe eS 9. TARDIGRADA.
Wuübteenlen. oS ues oe Le M ras « I0, PACHYDERMATA.
angulata ; s à
üneulis dügbus, o 2 0. RE LL eben. Tum 6c8C Nui. c EIOUEUMINSBDN
S unica. e e. . . L] . . t . e r] [i . t] s e. *. I1. SOLIDUNGULATA.
nectopoda ; $quatuor, saepius unguculalis, —. 4 . 7. 2.1.7. ST2/ ADIEHERIA.
pinnis duabus antrorsum , sine unguibus. (o6 Us cav TALSDEMR CEA.
^
454 De Mammalium divisione.
24.
Celeberrimus LACEPEDE tabulam metho-
dicam avium et mammalium Instituto. g«lli-
cO 1797 proposuit, Adnotationes egregias de
methodo systema condendi, characteres eli-
gendi atque per gradus adhibendi adjecit.
Divisionum et subdivionum characteres a
pedibus desumsit, ordinum vero notae a
dentibus petiit.
LacrP£DE sur une nouvelle table méthodique des
animaux à mammnelles,
Mémoires de l'Institut. Vol 3.
Abhaudlungz über eine neue systematische Ta-
belle der Sáugthiere; in
WIEDEMANN'S Árchiv für Zoologie u. Zootomie
Vol. 1l. St. 2. P. 15i — 21I,
i ,
F. M. DaunIN repetiit tabulam hanc, indicatis
speciebus editionis Burro a LACEPEDE cu-
ratae ( Paris. an X. chez Plassan. 56 pagg. 18).
25.
e
Verum enim cum haec tabula non ita co-
gnita sit, uti meretur, cum varia genera au-
ctore celeberrimo constituta, in oncre meo
saepius commemoranda, solummodo hac in
tabula siot consignata, hic cam cum chara-
Syst. Lacepede. ; 435
cteribus genericis ut inseram, necesse mihi
videtur.
Tabula Celeberrimi LACEPEDE divisionum,
subdivisionum , ordinum et generum mam-
malium.
DEVISIO PRINMA
Nec alae membranaceae nec pinnae.
QUADRUPEDA PROPRIE DICT 4.
SUBDIVISIO PRIMA.
Pedes quatuor formae manus.
QuADRUMANA.
Onpo Pmnriwes.
Dentes incisivi, lantarit et molares.
Dentes incisores cujusvis rhaxillae
]. mia. ries ; angulus facialis 65 graduum;
nec saeci buccales, nec cauda,
Simia satyrus.
Dentes incisores quatuor; angulus fa-
2. Cercopithecus.Qcialis 9o. graduum ; sacei buccales ;
cauda; nates callosae.
Cercopithecus nasica.
Dentes quatuor incisivi , angulus
3. Sapajou. faciaiis 6o graduum; sacci buccales
nulli ; cauda preheusilis ; nates pilosa,
Sapajou paniscus.
436 De Mammalium divisione.
4. Sagouin.
5, Aluatta.
6. Macaca.
3. Pongo.
8. Cynocephaius.,
E d
9. Lemur;
I0. dndri.
Li
Dentes incisores quatuor im quavis
maxilla; angulus facialis 60 graduum;
sacci buccales nuili; cauda non
prehensilis ; nates pilosa.
Sasouin jacchus.
Dentes incisores ^n quavis maxilla
quatuor; caput pyramidale ; sacci
buccales nulli3 cauda prehensilis 5
nates pilos:e.
Aluata beelzebut.
maxilla, angulus, facialis 45 gra-
duum; sacci buccales ; nates callosz.
Macaca inuus.
Quatuor dentes incisores in quavis.
maxilla; angulus facialis 3ograduum;
sacci buccalés ; cauda nulla ; nates
callosae.
Pongso borneo.
Quatuor dentes incisores in quavis
maxila ; angulus facialis 50 gra-
duum ; sacci buccales; càuda ; na-
tes callosz.
| Quatnor dentes incisores in. quavis
x
Cynocephalus maimon.'
Dentes incisores quatuor superiores;
sex inferiores antrorsum inclinati.
Lemur catta.
Dentes incisores ouaíuor superie-
res; quatuor inferiores. antrorsum
inclinati 5 0s acuminatum,
Indri niser.
E
Syst. Lacepede. 437
Dentes ineisores quatuor superio-
dU ER res ; quatuor inferiores anirorsum
SURAEDAN inclinati ; caput rotundum 5 os re-
iusum,
Lori iardigradus.
Dentes incisores quatuor; duo in-
I2. Macrotorsus. Y.
feriores 5 tarsus longissimus.
Macrofarsus indicus.
A Dentes incisores superiores duo 5
IJ. Galago. RUNI: bag
inferiores sex 5 tarsus longissimus.
Galago senegalensis,
SUBDIVISIO SECUNDA.
Pedes postici manuformes.
PrprIMANA. -
QOnpo sECUNDUS.
Dentes incisivi, laniarii ev molares.
Dentes incisores superiores decem ;
1/4. Didelphis. ! ; : P ?
octo inferiores,
Didelphis opossum.
j Dentes. incisores superiores octo 5
15. Dasvurus. ep
. inferiores sex.
Dasyurus maculatus.
Dentes incisores superiores sex;
inferiores duo; pedes postici binis
16. Coescoes. aut tribns digitis; ad unguem us-
que conjuncts ; cauda squaniosa pre«
hensitis.,
Coescocs amboinensis.
438 De Mammaliuni dirisione.
Dentes incisores superiores sex;
miferiores duo; pedes postici binis
aut tribus digitis , ad ungues usque
conjunctis.
17, Phalanger.
PAalanger polans,.
On»o TrRrTIUs.
Dentes incisivi et molares.
Dentes incisores superiores octo
aut decem ; inferiores duo antror-
I8. Karguroo. sum inclinati 5. binis digitus inte-
rioribus pedum posticorum ad un-
gues usque conjunctis.
Kanguroo g!gas.
Den!es incisores Superiores duo;
I9, Aye-aye.
inferiores duo valde compressi.
Aye - aye madagascariensis.,
SuspIVISIO TERTIA.
Planta pedis ita. articulata, ut animal eam
incedendo in terram ponere possit.
PrANTIGRADA.
Oxpo QvAnTUS.
Dentes incisivi , lantarüi et molares.
Dentes incisóres sex utrinque 5 se-
430. Ursus. cundus incisorum inferiorum ceujus-
vis lateris paulo retrorsum locatus.
Ursus arcítos.
Syst. Lacepede. 439
Dentes incisores in utraque maxil-
la sex 5 secundus 1ucisorum infíe-
21. Coati. "iorum cujusvis lateris , paulo re-
tvorsum locatus 5 nasus longns, mo-
bilis,
Coati nasua.
Dentes incisores in utraque maxil-
la sex 5 primus aut secundus in-
feriorum incisorum cujusvis laierié
paulo retrorsum locatus; cauda pre-
hensilis.
mma mem,
22. Kinkajou.
Ainkajou caudirolpula.
Dentes incisores. utrinque sex ; se-
cundus incisorum inferiorum cujus-
vis lateris paalo retrorsum loca-
tus ; lingua papillis duris horrida.
a3. Ichneumon.
Ichneumon pharaon.
Dentes incisores utrinque sex ae-
: d $s ales ; iarii br 3 Spi-
24. Érinaceus quales ; laniarii breves , corpus spi- ,
nis lectum.
Erinaceus europaeus.
Dentes incisores utrinque sex ae-
35. Tenrec. quales 5 laniarit. longissimi 5. corpus
spiuis ibo
« Tenrec ecaudatus.
26. Dentes incisores u' rinque sex
aut oclo inaequales ; primus inCiso-
36. Sorer. 4rum cujusvis lateris longissimus ,
| antrorsum porrectus 5 laniarii bre-
vissumi; corpus pilis tectum.
Sorexr musaramnemus,
"
440 De Mammalium dirisione.
Deutes incisores utrinque sex aut
ET in:quales ; secundus inciso-
27. Desman. rum inferiorum longissimus 3 la-
| niarii brevissimi; corpus pilis te-
ctum,
Desman meschatus.
Dentes incisores utrinque sex aut
octo inaequales ; secundus cujusvis
28. Chrysochloris. 4 lateris longissimus 5 laniarii brevis-
l simi ; cauda nulla , corpus pilis te-
ctum,
Chrysochloris capensis.
^
Dentes incisores superiores sex, 1n-
29. Talpa.
feriores octo &quales 5 laniarii lon-
gissimi.
Talpa cristata.
SUBDIVISIO QUARTA,
Digiti sine ungulis.
Onpo QuiNTUSs.
Dentes. incisivi , laniarü et molares.
CanNIVORA,
Dentes incisores plures emarginati;
3o. Canis. ^ molares numerosi ; lingua non aspe-
ra ; ungues non retracules.
Canis familiaris.
Dentes incisores parvi et. zquales ;
molares parum numerosi; lingua
papillis duris aspera 5 ungues reirá-
ctiles.
Felis leo,
2DIVUFEIBL
Syst. Lacepede. ! HA.
32. F'ixrerra. que; lingua papillis aspera; un-
Molares quatuor aut quinque utrin-
gues semi-retracules.
Firerra ciretta.
Incisivus secundus cujusvis lateris
33. Mustela. maxille inferioris paulo retrorsum
locatus; pedes breves.
Mustela .zibelina.
Onpo srzxrvs.
Dentes incistvi et molares.
Rosonxzs.
Dentes incisores superiores duo,
duplicati molares laminis vertica-
libus conjuncti ; pedes antici posti-
cis longiores; cauda.
34. Lepus.
Lepus timidus.
Dentes incisores superiores dupli-
5 ; cati dno; molares laminis vectica-
35. Pica. 2 IAE
; libus compositi; pedes postici fere
zquales anticis; cauda nulla.
Pika alpinus.
36. Daman.
Den!es incisores duo incurvi et
acuti 5 inferiores quatuor plani et
dentati 5 nec clavicule nec cauda.
Hyrax capensis.
Dentes incisores utrinque duo; mo-
7. Can»ia. lares sulcati; nec clavicule , nec
cauda,
Cazia cobaya.
442 De Mammalium divisione.
38. .4guti. ] Dentes incisores utrinque duo ; cla-
vicule nulle; cauda.
4guti paca.
i Clavicule 3 cauda ovalis depressa et
39. Castor. squamosa,
Castor fiber.
Dentes incisores superiores duo non
compressi; inferiores duo acu-
tij; molares sulcati3; cauda com-
pressa et squamosa.
4o. Ondatra.
Ondatra zibethicus.
Dentes incisores superiores duo non
compressi; inferiores duo acuti;
molares superiores decem 5 cauda
villosa.
AY. ZIrctomys.
Zrctomys alpina.
non compressi ; inferiores duo acu-
minati; molares sex superiorcs; sac-
ci buccales ; cauda villosa.
42. Hamster.
Hamster nigricans.
Dentes incisores Super: ores duo non
compressi 5 inieriores duo acumina-
u5 molares sex superiores ; bucce,
non saccato 5 cauda squamosa.
3. Mus.
m
me incisores superiores duo
Mus decumanus.
Dentes incisores superiores duo,
non compressi, iníeriores duo acu-
minati ; molares sulcati ; buccie non
saccalz 5 cauda villosa.
Á4. dr»icola.
DAE on x amphibius,
Syst. Lacepede. A49
Dentes incisores superiores duo non
compressi; inferiores duo acumi-
45. Myoxus, d )
nati ; molares superiores sex ; buc-
ce non saccate 5 cauda villosa.
Myoxus glis.
( Dentes incisores superiores non
: compressi; inferiores duo acumi-
46. Talpoides. ompressi; inferiore:
nati ; molares superiores sex; nec
sacci buccales, nec cauda.
dalpoides typhlis.
Dentes incisores superiores duo acu-
minati; molares sex superiores 5
47. Dipus. buccze non saccate ; pedes postici
multo longiores anterioribus 5 cauda
villosa.
Dipus jerboa.
Dentes incisores duo superiores 5
E isciuhus. inferiores duo compressi; cauda den-
se villosa, pilis longioribus utrin-
que, ut barba pennae, locatis ;
$3
Sciurus zulsaris.
49g. Hystrix, | Corpus spinis longis tectum.
Hystrix cristata.
50. Coendou Corpus spinis tectum 5 cauda pre-
j hensilis.
Coendou prehensilis,
A44 De Mammalium divistonc.
On»o SEPTIMUS,
Dentes laniarit et molares.
Pedes anteriores posücis longiori-
51. Bradypus. bus; digiis ad ungues usquc con-
junctis.
Bradypus didactylus.
On»no ocrTAYUS.
Dentes molares.
52. Dasypus. | Corpus testis cataphractum.
Dasypus noeemcinctus.
Os longissimum ; lingua longissima,
Lb] t
53. Orvycteropus. .
53. Orycterop tenuis; ungues plani.
Orycteropus capensis.
Onpo mONUS.
Dentes. nulli.
54. Myrmecopha-$ Lingua longissima , tenuis , i
ga. silis; corpus pilis tectum,
Myrmecophaga jubata.
Lingua longissima, tenuis et exten-
silis , corpus aculeis tectum.
[1
b. Echidaa. Í
^
Echidna noegae Hollandiae.
Lingua longissima , tenuis, exten-
8 8 . à
56. Manis silis3 corpus squamis magnis te-
cium.
Manis brachyura,
óyst; Escepedes vs 449.
SUBDIVISIO QUINTA.
Digiti membrana densissima inclusi, aut. ungu-
lae plures qaam duae,
PACHYDERMATA,
Onpo DpECIMU:.
Dentes. incisivi, laniarii, et molares.
Dentes jineisores antrorsum por-
57. Sus. recli 5 os rostriforme 5 digiti inter-
medii soli terram. tangentes.
Sus scrofa.
: 5 Os in proboscidem brevem sed
58. Tapirus. 1 P YERSO
mobilem , terminatum.
Japirus americanus,
59. Hi ippo potamus.
;
tuor iníra incurvi3 iuferiores qua-
iuor autrorsuin porrecti.
imer incisores superiores qua-
Hippopotamus , amphibius,
QOnpo vNDERIMUS.
Dentes incisores et molares. ,
Dentes duo longissimi maxillae su-
6o. Elephas. perioris ; proboscis mobilissima et
flexilissuma.
Elephas asiaticus.
446 De Mammalium divisione.
ORnDpOo DnUODECIMUS.
Dentes molares.
Cornu maguum unum aut duo in
61. A/hinoceros. «€ nasoj ungulae duae magnae quovis
pede.
Rhinoceros asiaticus.
SUBDIVISIO SEXTA.
Ungulae duae.
BisurcA aut RvMrINANTIA.
OÓnpo pEzcCIMUS TERTIUS.
Dentes incisivi , laniarii et molares.
Dentes incisores inferiores quatuor
62. Carmelus.
aut sex.
Camelus bactrianus.
j Dentes incisores octo; laniarii lon-
)2. Moschus S etiim : lori
65 : gissimi maxillae superioris,
Moschus moschiferus.
Onpo DECIMUS QUARTUS.
Dentes incisores et molares.
Dentes incisores maxillae inferioris
64. Cervus. octo; cornua cretacea , annua, ra-
mosa, marium; lacrymalia.
Cereus elaphus.
Prominentiae duae cranii, eoni-
cae, permanentes , et corio dense
piloso tectae.
65. Cameloparda-
lis.
Camelopardalis africana.
Syst. Lacepede. 447
66. 4xtilope. Cornua permenentia, cylindrica,
basi sursum directa.
-Antilope dorcas.
Cornua persistentia , compressa ,
transversim — sulcata 5 lacrymalia
nulla. !
67. Capra.
Capra aegagrus.
68. Ovpi:. cata , basi retrorsum et iníra di-
recta, dein spiralia.
Opis aries.
Cornua persistentia, ad latus et
69. Bos. retrorsum directa, et deinde semi-
| Cornua persistentia, angulosa, sul-
circulo érecta,
Bos taurus.
SUBDIVISIO SEPIIMA.
Ungula unica.
SoniPEDES. SoLIDUNGULA.
QnRpo DECIMUS QUINTUS.
Dentes incisores, laniarii et molares.
70. Equus. | Dentes incisores sex utrinque:
4498 De Mammalium | divisione.
DIVISIO SECUN D A.
Alae membranaceae.
MAMMALIA ALAT A.
SUBDIVISIO PRIMA.
Pedes antici membranis , forma | alarum ,
|j
muniti.
CurIROPTERA.
OÜnpno DbECIMUS SEXTUS.
Dentes incisivi, laniarit et. molares.
Antibrachium, brachium et digiti
quatuor antici valde elongota ; den-
tes incisores superiores duo aut
qualuor; inferiores sex aut octo.
71. F"'espertilio.
Vesperülio auritus.
| Antibrachium, brachium, et qua-
tuor digiti antici. valde elongata 5
dentes incisores superiores duo aut
quatuor; inferiores quatuor.
72. ópectrurm. !
Spectrum rampirus.
Antibrachium , brachium , et qua-
twor digiti antici. valde elongata ;
23. Rhinolophus. 4 dentes incisores superiores duo aut
quatuor; inferiores quatuor; cri-
stae in naso simile quid.
Rhinelophus ferrum equinum.
Systema. Lacepede, Uo vu SSMO
Anübrachium , brachium , et qua-
tuor digiti antici valde clongata ;
74. Phyllostomus. |. dentes incisores duo aut quatuor;
laniarii apicioris approxuaati; mem-
brana folii forma in naso.
Phyllostomus hastatus.
Digiti pedum. anticorum. cum po-
slicis aequali fere longitudine, et
unguibus uncinalis et. acutis mu-
niti,
75. Galeopithecus.
Galeopithecus rufus.
Oapo pECIMUS sEPTIMUS,
Dentes. laniarit et molares.
| Digiti pedum anteriorum qnatnor
260; NociHlü :
76; Noctilio. ralde elongati.
JVoctilio noreboracensis.
Á50 De mammalium divisione.
L4
DIVISIO TERTIA.
Pinnae.
MAMMALIA MARINA. :
SUBDIVISIO PRIM A.
Pedes postici pinnae forma.
EMEPÉTRÉS. LAC.
Onno DECIMUS OCTAYUS.
Dentes incisores, laniarü ev molares.
77. Phoca. siens incisores sex superiores 5
quatuor inferiores.
Phoca jubata.
LI «s e .
Dentes incisores inferiores duo,
78. Trichechus. superiores nulli; laniarii superio-
res magni ; inferiores nulli.
Zrichechus$ rosmarus.
€
Systema Lacepede. 49r
Ünpo pECIMUS NONUSs.
» Dentes laniariüi. et molares.
jLaniarii superiores duo, recti bre-
79. Dusgong. toe :
M E | vesque 5 inferiores nulli.
Dugons indicus.
Onno viGEstMUSs.
Dentes molares.
TR LM E, oer postict et cauda tota ex parte
sub cute conjuncti.
Manatus aequatorialis,
SUBDIVISIO SECUNDA.
Pedes postici nulli.
CETACEA,
(npo vIGESIMUS PRIMUS.
Dentes. laniarii.
Masille ambz serie deftium for-
SUE te CIR tinum munita 5 spiracula duo con-
e. 121uS. E . E
x Vaf juncta 5 oculi prope angulum orig
siti.
Delphinus delphis.
Lougitudo capitis tertiae aut dimi-
diz parti longitudinis | animalis
equaus; maxilla superior larga,
$2. Physeter. alia, sime dentibus aut dentibus
minimis munita sub ginziva laten-
tibus ; maxilla inferior anzusta , et
denüubus inagnis et conicis armata,
Physeter rmicrops.
**
A
452 De manimalium divisione,
Dens unus aut duo , longi , tecti ;
83. Menodon. | spiraliter. sulcati.
Monodon monoceios.
Onrpo YvIGESIMUS SECUNDU $.
Dentes nulli.
Maxilla superior laminis coórnei£
84. Balaena. munita 5 Spiracula duo in verüce
capitis,
Balaena mysticetus,
26.
Quod: quidem systema illustrissimi Comitis
de LACEPEDE omni logices arte et rei cogni-
tione esse expositum, quis non videt, Numne
vero semper naturz presse insistat, alia est
quistio. Facilitas tamen magna, animalia
determinandi inde oritur, quod sub-divisiones;
aut ordines divisionum oppositarim,semper sibi.
corresporideant, affirmando aut negando, e. g.
1 Nec alae nec pinnae ; 1 a/ae ; MI pinnae ;
Ordines deinde a dentibus petiti in. quavis
subdivisione ita sunt dispositi, ut et animalia
collocanda essent, quz nondum cognita sunt.
Quz in natura inveniuntur dentium diversitas
tes ad quatuor reduci possunt.
. 3. Dentes null.
Systema Fischeri. 452
2. Dentium genera omnia ,
incisores nimirum, laniarii ,molaresque.
3. Dentes laniarii et molares.
4. Dentes molares tantum.
Hi quatuor ordines sub paucis subdivisioni-
bus omnes offenduntur , v. g. sub digitigradis;
sub alius, tres, aut duo, et sub alius unus
tantum ordo observatur.
27.
Que cum ita sint pauca in serie naturali
mammalium desideranda videntur. Omnia e
contra quz& in meo. systemate adprobanda et
laudanda opinor, antecessoribus debeo , quce
niutav1, forsitan vituperanda sunt.
Equidem ante omnia Mammalia in duas ma-
gnas secliones sive sub-classes dirimo, alteram
ea pedibus distinctis, quadrupeda nimirum
continentem , alteram ea, pedibus distinctis
destituta , scilicet. Cetacea sive ;4poda expo-
nentem. Hanc tanquam Classem distinctam
representarunt BnissoN , LAMETHRIE et alii,
28.
Quadrupeda sub duabus magnis divisionibus
iterum collococantur;
"d
454 De Mammalium. divistone.
sub altera ea exponente, qu:e pedes habent
liberos, nu//a membrana nexos , Fissi-
peda dicta,
sub altera ea continente, quz? pedibus, mem-
brana nexis, sunt instructa , scilicet
INexipeda , quc JINVectopoda ( *) appel-
lantur, si membrana ista natatui in-
servit.
Sub JVexipedibus sive Plectopodibus omnia
comprehenduniur quadrupeda, quc mem-
branam qualeincunque , vel inter digitos ex-
pansam, vel nter pedes extensam 5 vel pedes
^ota ex parte involventem , possident.
29.
Quadrupeda fissipeda distinctionem cogni-
tam et naturalem unguiculatorum et ungula-
iorum admittunt. Horum ordines a divisione
unzularum, illorum divisiones a pollicis pro-
sentia vel defectu desumuntur. Pollex distin-
"
(*) A vrzxroc, natans, natatilis, et zoósc, pedes. Deno-
minationi Nec/opoduz ibi iu tabula generali (p. 15 Vo-
luminis I), etiam. Pteropoda comprehendentium , melius
igilur ea Plectopodum, a z4sxcog, nexilis , conjunctus ,
est substituenda.
Systema Fischeri. 455
ctus et reliquis digitis opponen/!us est in rzza-
nuatis ; poliex deficit aut ita apnproximatus est
reliquis ut illis non opponi possit, in einanua-
ts. Manuata a presentia pollicis vel in. ex-
tremitate duioridn) vel posteriori, vel :n uira-
que dijudican'ur. Inde ordines bimanorum ,
pedimanorum quadrimanorumque.
Nota. F'isszpeda oppositione palmipedibus dicta,
solum defectum membran: cujuscunque
per pedem /zssum indicant. Nam equus so-
lidungulus pede suo non diviso fissipedi
contradiceret. i
Manus adpellatur in historia naturali extremi-
tas digitata, cujus pollex est distinctus et
opponi potest ceteris digitis; inde nomen
divisionis manuatorum et emanuatorum, in-
dicantis animalia manibus instructa vel
carentia.
Auctor hujus libri non quadrumana cum ante-
cessoribus scribit, sed quadrimana, quia
hoc etymologiz analogia aliorum vacabu-
lorum suadet, v.g. longimana, septimana.
Num vere in natura quadrimana existant,
infra uberius exponetur.
3o.
Quadrupedum emanuatorum distinctio ab in-
cessu eorum, qui etiam cum externis pedum,
456 . | De Mammakum divisione.
characteribus intime cohzret, pendet. Incessus
quadrupedum nimirum peragitur vel toto pede,
talo nimirum, metatarso ct digitis; ut in omni-
bus manuatis et inter emanuata in plantigradis;
vel metatarso; vel tandem digitis solis aut
digitorum phalange ultima sive unguiculari.
Sunt nimirum animalia qua, incedentia, to-
iam ped's plóntam in terram ponunt , p/anti-
grada dicia; sunt, quo non nisi dimidiam
pórtem , metatarsum scilicet. adhibent, hec
mihi me£atarsii (metatarsigrada) nuncupan-
tur; sunt denique digitigerada, qus tantum-
modo digitorum apice incedere solent.
Ordo AMetatarsiorum in anterioribus editioni-
nibus Zoognosiz sub nomine palmigradorum,
in his metatarsigradorum nomine fuit recen-
situs, Verum enim amba denominationes fal-
se sunt, altera, quia minus indicat, quam
debet, nam palmam etiam plantigrada in ter-
ram ponunt, altera, quia est vocabulum zne-
5071, sive duplicis originis, rem bene 'expri-
mens, et nature quidem , nec grammatica
conforme. Qua de causa hec animalia
nomine JMetatarsiorum sive JMetatarsibema-
ium, a u&, gressus, sunt designanda,
3r.
Plectopoda pedes habent nexos membran ;
vel volatui vel natatui inserviente, inde dus
Systema Fischert, 457
divisiones originem acceperunt , P£eropoda et
Palmata, Membrana ista tanquam ala inser-
viens, vel duplicaturam cutis sistit et ambas
extremitates ita investit, ut non nisi digiti
adpareant; vel inter digitos inprimis est. ex-
pansa, hinc duo ordines fuerunt stabili , sci-
licet podoptera et dactyloptera.
Dactyloptera, cum Cheiropteris Cuvt1£R, conve-
niuut ; nomen ea de causa mutatum fuit, ut
rei propius accederet.
Palimata iterum duos offerunt ordines , qui-
bus membrana est, vel inter solos digitos expan-
sa, Scilicet pa/m;pedis , vel digitos ad ungues
usque involvens , Pinnipedis inquam. E tabulá
sequenti divisiones hae clariores evadent.
- 4568 De Mammalium divisione,
membrisan- 1. Bimana.
i1c1s.
distinctcd membris po- 3. Pedimana.
licis
membris 2. Quadrimana.
UNGUIL. ; utrisque, ;
CULAT S.
» poilice talo. 5. Plantigrada. -
non m
tinc!io ;J metatarso., 4. Metatarsibemata.
; x gressu EE.
D EUN mme . 6. Digitigrada.
» tribus certe. /L Multungulata.
- Y
E UNGULATA; un-Jduabus, . 98. Bisulca.
z gulis
cz Huc 9. Solidungulata.
-
-
Exc) H / ,
z pedibus nexis mem-( inter pedes !
brana volatui in- expansa. 10. Podoptera.
servierte ; inter digitos
Àm pnLpg.] PTEROPODA. expansa, II. Daciyloptera.
CTO-
PODA. inter digitos
natatui inserviente; expansa. 12. Palmnipeda.
PALMATÁÀ. digitos in-
volvente. — 13. Pinnipeda.
323.
Huic. methodi , ita reprzesentatee , jure op-
poni potest , quod animalia quzdam structurá
eonvenientia, nimis$ distent ; quedam nimirum
fissipeda analogam pr:ebent fabricam cum
plectopodibus. Verum enim systema hoc ita in-
genio relatum esse debet, ut observator, ex
parte et altera, animalia sibi respondentia, sive
Systema Fischeri.
«hibebit in exponenda fissipedum structurá,
recurrenti in nexipedibus. Observator in me-
dio cogitatur, animalia collocans vel fissipeda
vel nexipeda, ad dexirum suum, vel ad suum
sinistrum.
FISSIPEDA.
[, UNGUICULAT A,
À. Manuata.
Bimana,
Quadximana,
Pedimana
B. Eanuata.
Metatarsii.
amr
I.
PLECTOPODA.
Pteropoda
Paimata.,
2, | Pterotherium. Cynocephalus
[7v
4
Galeopithecus natator. Fr.
Dactyloptera,
Pteromys.
Memina,
Castor.
Trogon-
therium.
Ondatra.
Hydromys.
459
fissipeda , sive plectopoda , uno intuitu conside-
ret. Tabula sequens, ex parte, ideam meam ex-
460 De Mammalium divisione.
FISSIPEDA.
|
Bess
EIS
|
jPlantigrada,
|; Echidna.
Digitigrada.
IIl. UNGULATA.
Maltungulata.
Diculca.
Solidungulata.
PLECTOPODA.
——— —, — ÉIÀ ÓÀ.
Paimata.
Ornithorhyn-
chus.
Lutra.
Mygale.
Canis terre
novae
Phoca.
Hydro chaerus.
'Fricheehus.
Pla tystomus.
Dystomus.
Ox ystomus.
Systema Fischeris '46t
33.
Sed?semper adhuc lacunae implendae re-
stant, et inprimis Zchidna et Ornithorhyn-
chus naturali seriei sese opponunt. Clarissi-
mus GEorrROoY st HILAIRE ea, hac de causa,
in ordinem singularem sub nomine monotré-
mes (lege monotrymatum , a zgvuc, foramen
et Lovos, solus) conjunxit, quia illis, sicut
avibus, unicus est ex'tus uro et excre-
mentorum. Sin autem haec animalia, tota ex
parte destituta essent mammis, quas qui«
dam observatores frustra quaesivisse conten-
dunt , non ordinem novum , sed classem no-
"yam inter mammalia et aves intermediam ,;
constituerent,
Ad cognitionem systematum mammalium adde
note sequentes:
Frrrx Vicq-dÀzrn tabulàm suam in folio pa-
tenti 1774 exhibuit Parisis; quie tamen gene-
ralis est et omnia corpora organica conside-
rat. Titulus ejus est: Zable pour servir àlhiss
toire anatomique et naturelle des corps
vivans. Repetita est in Ezcyclopédie métho-
dique. Syst. anat, des animaux, et jn ejus
Operibus. Vide hujus voluminis paginam
164. Mammalia disposita sunt secundum
€or , ventriculum , dentes, — clayiculas,
De Mammalium divisione.
Observationes generales quidem, sed hic adhuc
commendand: sunt Clarisrimi Scuzrvxn ,
Beitráge zur Begründuug eines zoologischen
Systems; in WixpEMAxN's ÀArchiv. I. 1.136.—
ir XL a. 148 — 1953. ab apertura oris,
ejusque forma et structura notas divisionis
desumsit.
Jacobi Theodori Krxiw, dispositio quadrupe-
dum. Lipsiae. 1751. 4. euam. a BznzN in ger-
manicum idioma fuit versum. Clastification
der vierfüssigen Tiere. Lübeck. 1760. 8 c.
tabb. Vid. p. 419 hujus voluminis, 6. 17.
Joh. Frid. BruwENBACH systema suum ($. 22.
p. 43o huj. volum.) exhibuit in editione
sepuma libri elementavii ejus. (vid p. 43.
hui. vol.) idque indicavit: Z'erbessertes Sys-
tem. der Sáugthiere ; in Vorer's neuem Ma-
sar. vol. lll. St; 4. p, 638.
G. FiscugR's Naturhistorische — Fragmente
vol. 1. p. 92. et sq. ubi etiam de Systemate
Clarissimi Pisxr (p.101) sermo est, quod
in structura mechanica partium ossearum,
articulaüoni | maxille inferioris inser-
vientium , nititur.
lLL162n1 Prodromus mammalium , an pro-
dierit, nescio,
Ex mea quidem opinione, systema naturale
sive mammalium , sive aliorum animalium ,
Systema, Fischeri. 463
serie continua repraesentari nequit. Circu-
lis se se decussanüibus , adjutoribus radiis;
ad structurae analogiam etsi remotissimam
indicandam , res multo feliciori successu
effici "potest. Organisado perfectisuma ,
completissima |. in centro praedominat ,
Aomo scilicet , circuli nunc recurrentes in-
volvunt ordines illi proximos. Radii deni-
que hujus centri prolongantur in alios
circulos , ad structuram vel pedibus vel
aliis partibus convenientem , referendam.
Ejusmodi vero methodum ingenio quidem
satisfacere, neque vero doctrinae inservire |
posse, facile patet ex eo, quod sola de-
lineatione, nec impressionis lege ejusmo-
di concentratio systemaus exhiberi possit,
Tabulam hujus exaraveram et aeri in-
sculpseram, sed et hanc, cum aliis, incendio
acerrimo Mosquaz oblato , perdidi.
QUADRUPEDUM
DIVISIO PRIMA.
JVec membranae, nec ale digitos aut
pedes cingentes.
FISSIPED À.
SUBDIVISIO PRIMA
Dis iti unguibus instructi.
$
UNGUICULAT A.
TaisUS PRIMÁ
Pollex distinctus et opponendus;
MANUATA.
Onpo PRIMUS.
Pollex extremitate anteriore distinctus
ei opponendus.
BIMANAXA.
Homo, species unica unici generis.
I. Hono. Dentes primores (quatuor incisores
approximati in utráque ellas
laniariài solitari , longitudine
—
x
u————————
Homo. 465
subzquales, primoribus molari-
busque approximati ;
7olares quinque utrinque lati mar-
£: nibus rotundatis.
mentum prominulum.,
I.
Historia naturalis hominis sectionibus sequens
libus examinari potest:
1, Homo comparandus est cum animalibus ;
(exponendi nimirum sunt characteres , quibus
ab animalibus differt.)
2. Homo comparandus est cum sua specie 5
( examen varietatis nativae; )
J3. Homo considerandus est in vitae periodis
diversis.
4. Tamdemque quoad ejus facultates intellectus.
2.
Fontes 44nthropologiae.
Joh. Fr. BLUMENBACH de generis humani varie-
tate nativa. GO/fingc. edit. prima. 1776, tertia,
1795. 8. c. figg.
deutsch, Viber die natürliche Verschiedenheit im
Menschengeschlechte, v. Dr. loh. Gottfr. GRUNER.
Leipzig. 1798. 89 m. Kupf.
Christ. Friedr. LUupwtc , Grundriss der Naturge-
schichte der Menschenspecies. Zeipzig. 1796.
mit 5 K,
3o
4606 Mammalia. Bimana.
Burrox, histoire naturelle de l'homme. ed. Sow wisf£;
Vol, 18, 49/26: 81
deutsch. Naturgeschichte des Menschen frey über-
selzt vou Friedrich Willhelm von UÜULMENSTEIN.
I. Th. 1805. M. Th. 18o7. 8. Berlin. Pauli.
$. len. Allg. Litt. Z. 1805. No. 250. yp. 580. et
1812 Febr. p. 325. 326.
J.'J. VrnEv , Histoire. naturelle du. genre humain atec
figures. 2 Voll. 8. Paris IX. editionem DurFoNI-
SowNiINI duobus hisce voluminibus auxit.
Articulum de homine composuit in dict. dhist.
natur. Paris. Deterville. Tom. XI. p. 99 — 35r.
Bunniw vom Menschen , deutsch von Dr. u. Prof. REuss
— Jübingen. 1803. 2 Voll. 8.
Anatomice magis quam anthropolozice rem ira-
cavit,
Cranium forma.
Joh. Fr. DruwENBACH, decades collectionis suae cra-
niorum diversarum gentium. Góf/fingae. 1790. —
1795. 4? et in. Commentariis Góttng. Vol. XII.
Ed. SaAND1FORT , Crania variarum genüum in /Museo
anatom. academ. refert. Lugd. Bataz. 1793. fol.
G. Y'1scneR , Craniologix comparatae prodromus. Mos-
qua. 181r fol. c. tab.
JY. GonrrE, Natuurlyk en Scbilderkonstig Ontwerp
der Menschkunde. t'zzisterdam. Andr. v. Damme
1704. 8. c. figg.
SóuMERRING , Ueber die Verschiedenheit der Knocheu
nach den Nationen.
Homo. 467
S. Neues deutsches Museum. 7'es St. 1790 S. 715.
De F'arietatibus homznis auctores;
John WNTER , de hominum varietatibus. Edinbur-
$v6 1775. et in Thesauro medico Edinensi novo,
Edemb. et Londini. 1785. Tom I. jm syn
HH. VALLERIUS et N. SrROM de varia humana forma
externa. Upsalic. 1705. A.
John MiTCHEL, Philos. Transactions Vol. 49. n.
474. p- 102 — 15o.
P. L. MonEAU de Mau»EnTUIs.
J. KaANT, Von den verschiedenen Racen der Men-
schen , in ENGEL's Philosoph für die Welt. 1772.
4. Ta.5;:t2Y, |
jerl. Monatschrift 1785, Nov. s. 590.
DrumENBACH. l. c. et Handbuch der Naturgesch.
et Naturhist. Abbild. N. r.
Joh. AReinh. FoRsTER S et KLügELr's, Abbildungen
merkhwürdiger VoOiker und Thiere. Hae. 1793.
B. 52 Op.
GnossE , über die Menschenracen , im Magaz. für
die Naturgesch. des Menschen. I. 2. s. 314. II.
I./ Sw 180.
Peter CAMPER , Ueber den natürlichen Unterschied
der Gesichtszüge in Menschen. verschiedener Ge-
senden und verschiedenen Alters, nach des Verf,
Tode herausgegeben von seinem S5ohne .driaz
Gilles CAMPER, übersetzt von 5, 77. SÓMMERRING,
Berli 7 :allice; Dissertation sur les va-
Berlin. 1792. 4. gallice; Disserta !
riéctés maturelles qui caractérisent la pbhysio-
» *
468 Mammalia, Bimana,
zomie des hommes des différens climats et
des différens áges ; trad. du hollandois, par. H.
J. JANSEN. Paris. S. is
Cornel de P. (At) Recherches philosophiques sur
les Américains pour servir à lhistoire de l'es-
peéce humaine. Berlin. 1770. 12.
Chr. RoMMEL , Caucasicarum regionum et gentium
straboniana descriptis. Ácced. excursiones non-
nulle de nomine caucasi , de metallis €aucasi
eic. Lipsiae. Crusids. 1804. 8.
S. Th. SoumEnnRiNG, Uiber die kórperlicebe Ver-
schiedenheit des Negers vom Europzer. Franke
furt am Main. 1785. 8.
ACKERMANN , Uiber die Cretinen.
Jos. u. Karl. WENZEL. Uiber Cretinismus. Wien.
1802. 8.
BLUMENBACH; de oculi leucaethiopum etc. 1. c.
Y. De characteribus , quibus homo ab
animalibus differt.
3.
1omo differt ab animalibus ,
1. situ erecto sive positione erecía;
»Os homini sublime dedit coelumque
tueri ;» Ovipnius.
Positio erceta hominis pendet,
Homo, 469
a, ) a musculis cruris et tibi:e ,. inprimis
soleis musculis , et ab insertione semi-
membranosi et semitendinosi,
b.) a forma pelvis lata, et articulatione
ossis femoris in acetabulo.
€.) a proportione extremitatum posti-
carum et anteriorum.
d. ) ab articulatione ossis Occipitis cum
vertebris colli.
Semimembranosus et semitendinosus muscu-
lus in simiis paulo inferius sunt inserti ,
ita ut tibiam non plane extendere possint.
Imo inaliis quadrupedibus , seimper sedenti-
bus, hi musculi insertione fere dimidiam tibiae
tegunt. Simiz itaque, eisi sepius pedibus
posucis incedant , semper tameu in-
clinatam servant directionem. — Figure ,
quie situm erectum simiarum inprimis
Sunim satyri ostendunt , e. g. Trvsonir ;
EpwaAnnr, DausENTONIL , ÁLLAMANDI, nà-«
turi? conari? sunt depicta.
In aliis simiis pelvis fabrica inferius ita promi-
net, ossa nunirum ischii ita protuberant;
inprimis in iis quibus mates calios:z , ut
femur nullo modo lineam rectam adsu-
inere possit cum columna vertebrali,
470 Mammalia. Biüinana.
Ridicule igitur et absurd: inde evadunt ides
quorundam auctoruin, qui contrariunm con-
tenderent,
RovssSrEAUv.
P. MoscaTr, delle corporee differenze essenziali
che passano fra la struttura animale ed umana.
in Milano. 1770. 8.
deutsch. Gttingen. 1771. 8.
James Burnet MoNn2opo , natural history of man.
Edinburg. 1774. 8.
A4. ScHRAGE, Verhandeling over de Longteering ;
in Genees - Natuur-en. Huishoud —- Kundige Jaar-
boeken, T. III. P. I. p. 32.
5. Formatione manuum binarum.
Proportio manuum , et totius extremitatis
anterioris sive cum pedibus sive cum thorace
conico , largo, comparare velles , non nisi
homini tribui potest. Liberrimus usus ab ista
organisalione pendet, et manuum et totius
membri.
Hinc Anrsrorzr:8 assertum , hominem so-
lum vere habere manus , qne veroe manus
$1ut, et quas alio loco, «organon organo-
rum ,» appellat.
Homo. un
Joh. Gottfried de Maus de manu hominem
a brutis distinguente. ZLipsic. 1710. 4.
5:
3. Defectu ossis intermazillaris.
Linea facialis, situs. dentium cequaliter
approximatorum, mentum prom'nulum, inci-
soribus inferioribus erectis pendent a de-
fectu hujus ossis , quod , s! adparet , statim
istas partes mutatas, et magis prominentes
sistit.
Nec Clarissimis CAMPzR , SóuugnnING , War-
THER , DLuuENBACH , Lupwic, nec mihi,
innumera fere crania omnis zetatis et
collectiionum totius Éurop: examinanti,
hoc os in homine videndi accidit.
PLuMENRACH. de gen. h. var. mat. p. 54. —-
Ibi etiam de dissentione Svrvir et VEsALrI , hoe
osse ejusque sulura excitata , sermo est.
G. FiscurR , Intermaxillarknochen 5 ct $. 125 hujus
voluminis p. 26r.
Sunt, et quidem peritissimi observatores, qui
suturam sic dictam incisivam , pro sutura
ossis intermaxillaris habeant, | GórzE 5
AvcrHENRIETH; WiEDEMANN; Josreur. Verum
enim suturam hanc nullum sejungere oj ,
jam VxéaLiUS vid.t
472 Aammalia. Bimana.
Ceterum foramen incisivum, prope dentes pri-
mores, non nisi debilem sisut iuiaginem,
analogiae cujuscunque, fabrice animalium,
6.
4.) Normd cranü sive proportione crarii
ad faciem et inde peudenti maxino
ejus cerebro, inprimis ratione ad ner-
vos habita.
SówMERRING V. S. 165. p. 292 huj. vo-
luminis.
5. Loquelá. ( S. 55. p. 197- huj. vol. )
7^
| Ceterum quaedam partes animalibus sunt
propria , qua in homiue non inveniuniur,
Omnia hoc sub sequentibus resumi pos-
sunt.
a, Hymen et menstruatio non solis homi-
nibus sed etiam animalibus quibusdam
sunt propria.
b. Septimus oculi musculus, suspensorius
nimirum S, bulbosus, in hominibus
non invenitur. '
€. Paniculus carnosus s. musculus subcu-
taneus solis animalibus convenit,
Homo. 173
Gabr, 4nt, GaAvrrizR Recherches anatomi-
ques sur le systéme cutané de lhomme,
Paris. 1811. 39 pag. 4.
Auctor loco trium stratorum sex adsumit,
inter corium nimirum et epidermidem ,
I. bourgeons sanguins ,cum villis Cavrk-
SHANK comparandi ; 9. couche albide
profonde ; | corpus reticulare — aliorum ;
J. gemmules, rete mucosum sedem coloris
prebens ; 4. couche albide superficielle ,
satum superficiale albidum. Ipsos ungues
et ungulas pilis concretis esse composi-
tos, id quod Gzorrnov jam antea, de cor-
nibus animalium , observavit.
Gótt. Anz. 1811. 199. St. Dec. p. 1987.
d. Pancreas Aselli;
e. Corpus Highmori ;
f. Ductus hepatico - cystici
g. Membrana nictitans ;
h. Ligamentum cervicale, aut suspenso.
rium coll: ; |
i, Membrana allantoidea;.
partes sunt qua non nisi in anima-
libus inveniuntur.
BrvwENBACH. l.c.6. 14. p. 3i. ibi etiam morbi
memorabiles , bomini proprii, commemorantur.
P. 57.
474 Mammalia. Bimana.
ceneris humani.
Il. De varietatibus E
8.
In genere humano non species sed vari-
etatles observamus.
o.
Varietates a formatione cranii eta colore
€utis desumuntur.
IO.
Color ab albo puro virginis Europaecx ad
nigrum fuscum Aethiopissc senegambensis-
iterum iterumque mutat multumque variat
Attamen ad quatuor vel quinque pracipuos
reduci possunt colores;
1. Ad album , plurimis Europas proprium,
qui ceterum genis gaudent rubescen-
tibus, rarius certe in aliis obvenien-
tibus.
2. Ad laveum , ut apud populos ZMon-
goli COS.
3. Ad rutilum , fere aeruginosum , (copper-
colour, kuglorum , bronzé, Gallorum.)
«&mericanis proprium.
H omo: 475
4. ad badium, ( tawny , Anglorum; basané Gal-
lorum ) varietatem /Malaicam t:ngentem.
5. ad nigrum, .4ethiopibus proprium,
IT.
De sede coloris in muco tenerrimo corium
oblinens, vulgo rete Malpighianum dicium,
hodie nullam est dubium. Verum enim. de
causa mutationis coloris non aeque consen-
Utur. Causa haec in abundantia elementi car-
bonacei ponenda videtur, ex mente Claris-
simi BLUMENBACH, (l. c. p. 125.) quod
processu cutaneo cum hydrogenio segrega-
tur et accessu oxygenis aeris atmosphaerici
praecipitatur et ad reticulum Malpighianum
deponitur.
Color aethiopibus non innatus est cute-
que destructo mutatur, Accessu demum aéris
externi acquiritur.
Opiniones de coloris variw* hic breviter recen-
sendae.
1, Climati v. c. plurimum tribuunt , Durrox hist.
nat. Iw III 52»26.
Z:MMERMANN , geograph. Geschichte des Men-
schen. T. I. p. 77
476 Mammalia. Bimana.
Navuron , Journal de Physique. T. XVIII. Sept;
1791,
2, bili causam attribuit Petr. BAannznE, diss. sur
la cause physique de la couleur des negres.
Perpignan. 1541. 12.
3. Sanguinem in cutis colore efficiendo defendit
Th. Towss, Philosoph. Transacüons. T. X.
p. 398.
4 Ferri in sanguine aetbiopum abundantiae ;
tanspiratione acidi phosphorei in reuculo
mucoso pracipitati , tribuit Kaxr, vid. Ex-
GEL's Philosoph für die Welt. P. IL p. 15r.
Ceterum Opiniones variorum auctorum colle-
gerunt:
B. S. Axsiuvs , de sede et causa coloris ae-
thiopum. Zugd. Batav. 1737. 4.
'"Harrzz, Element. physiolog. T. V. p. 20.
Knaüxirz, Hamburg. Magazin. T. XIX. p. 379.
12.
Craniüi forma et angulus facialis optime
dijudicatur ex linea faciali sive faciei norma.
Methodos varias crania hominis et animalium
dijudicandi jam proposuimus $. 126. 127.
128. hujus voluminis p. 264 — 266. Confe-
renda inprimis est tabula II voluminis primi
zjethodos omnes conjungens et explicans,
Homo. 477
13.
Quibus praemissis , articulum hano ita ab-
solvemus , vt primum varietates hominis na-
tivas indicemus, deinde producta designe-
mus, quae ex varietatum harum conjuncti-
one oriri Solent, tandemque de forma ho-
miais anomala quaedam addemus.
14.
L!si inmumerae varietates generis humani
insensibili gradatione invicem quasi coníluant,
principes tamen , secundum Clarissimum Br v-
MENBACH, ad quinas referri possunt.
A. ad Caucasiam.
B. ad Mongolicam.
C. ad ethiopicam.
D. ad zZmericanam.
et E. ad Malaicam.
Caucasiam ob causas mox enarrandas , pro
primigenia habendam , primo loco posuit.
Hc utrinque in bina ab. invicem remotis-
sima et diversissima extrema abiir, hinc
nempe in 4Mongolicam , Mlinc 1n 24ethio-
picam.
47 9 Mammalia. Dimana.
Medios vero inter istam primigeniam et
hasce extremas varietates locos tenent
reliquae binae :
4d mericana nempe inter Caucasiam et Mon-
golicam.
Malaica inter eandem Caucasiam et Ae-
thiopicam.
Aliorum auctorum opiniones de divisione ge-
neris humani in varietates hic succincte ex-
hibebimus.
x.) Axoxruus, (Journ. des savans. 1684. p.
133.) in quatuor dispescit stirpes: scil. x.
universae Europae, sola Lapponia excep-
ta, tum Ásiae australis, Africae borea-
lis, et universae ÀÁmericae; 2. reliquae
Africae ; 3. reliquae Ásiae cum insulis
versus Vulturnum posius; 4. Lapponum.
Cfr. e: Rob. de VAUGONDY fil. nouvel atas
portatif. Paris. 1778. 4. t. 4. |
a. Lzrswirivus (apud Fzrrza ih otio IHano-
verano. p. 159) nostri continentis hominum
| quatuor ordines statuit, I. Lapponum ni-
mirum , et », Aethiopum; totidemque me-
dios ; 3, orientalem nempe alteram (Mon-
Horno. ! 479
&oliéam), 4. alteram occidentalem ( Enro-
paeis similem. )
3. Lixwarzvs in editionibus systema naturae;
homines in rz. Americanum rmübrum, 2».
Europaeum album, 3. Asiacum luridum et
Á&. Afrum nigrum dividit.
In Edit. Gwrzriwi, DBrvwrxsAcnm divisio
fuit. adhibita,
4. Burronivs sex hominum varietates distin-
xit: 1... Lapponicam sive polarem ; 2. Tata-
ricam, 2. Asiae australis; 4. Europacam;
5. Aethiopicam ; 6. Àmericanam. |
Cfr. Hxznpzn, Ideen zur Philosophie der
Geschichte der Menschheit. T. II. p. 4-68,
5. Davszwrow ( Encyclopédie | méthodique )
quatuor varietates a sola colorum: faciei va-
rietate pendentes adsumsit; rz. alba; ».
flava; 3. brunnea; 4. nigra.
6. Powsarr (a new collection of voyages.
London. 1767. 8. T. IL. p. 273.) primus ad.
formam genülitiam. craniorum attendit,
stemmata eorum vero secundum colores
dividit in 1. album; 2. rubrum; ct 3. in
nigrum.
490
Mammalia. Bímana.
7. KANT quatuor varietatés recenset 5 r. cati-
didam Europae borealis; ». Americanoni
cuprei coloris; 3. nigram Senegambiae; 4.
olivaceam Indicam,
Cf Esczr's Philosoph für die Welt. T. II.
Berliner Monatsschrift. 1785. T. VI.
8. Jo. Hoxrzz (Disputat. de hominum varie-
tatibus. Edinb. 1775. p. 9.) septem varie-
tates observavit, ettanquam normam propo-
sul. nigrorum hominum, Aethiopum nem-
pe, Papuorum etc. 2. subnigrorum Mauri-
tianae et Capitis bons spei incolarum, 3.
cupreorum , Indiae orientalis ; 4. rubrorum,
Americanorum; 5. fuscorum, Tatarorum ,
Arabum, Persarum , Sinensiüum , etc. 6. sub-
fuscorum, Éuropaeorum meridionalium, v.
c. Hispanorum, etc. Turcarum , IHabessi-
norum, tum et Samojedarum, Lapponum-
que; 7. alborum , Europaeorum reliquo-
rum, tum et Georgianorum , Mingreliorum
-
et Kabardinorum.
9. ZiuurznMAxNN, (Geograph. Geschichte des
Menschen u s. w. T. L) sub. quatuor va-
xietatibus omnes homines comprehensos
Homo,
AB l
vidit; r, Europz , 2. Asi: borealis et Ame-
ricae maxim: septentrionalis ; 3. Arabiae ,
Indiae et Archipelagi Indici; 4. Asiae Eu-
ronoto obversae, Sinae, Goreae, etc.
xo. Clariss. Vr&srY (1.
cies generis humani ab angulo faciei petitas
c.) duas admittit spe-
,
et cuilibet tres tribuit. varietates, à colore
designatas. Tabulá hac idea ejus patebit.
'
Species I.
angulus fa-
cialis 85-90*.: 2.
varietas P
-
34
Generis hu-
mant, :
4t
Species IH.
angulus fa- 1.
cial. 75-85». d
varietas ,
6.
Arabico-In-
diana,
Celtica
Caucasia,
alba, et
Sinensis.
Calmucco -
Mongolica.
Lapponico-
Gstiaca,
bruna.
* Americana aut
Caraibaea,
cuprea.
Malaica aut In-
diana.
fusca.
Nae Cat(ri.
$'- Aethiopici,
Hottentott,
nierescens. .
» Papuant,
|
|
NT
482 MAMMALIA. 1. D3imana;
Cfr. ad hüncce articulum ctiam ;
Benj. RusH , Uiber die schwarze Farbe der Neger i
Trans. of the American phil. Soc. Vol. IV.
B. XXXW.
Sam. Stanhope SMrrH , Versuch über die Ursa-
chen der ungleichen Farbe u. Gestalt des Men-
schengeschlechts , nebst einer Kritik der Abhandl.
des Lord KaAtmrs über die ursprüngl. Verschic-
denheit der Menschen. à. d. Engl. iit Ánmer-
kungen. v. Fr. J1Aeod. KünwE. Braunschweig,
Schrüder. 1790. 175. pagg. etc.
15.
A. Füárietas Caucasia sive. Celtica,
Colore albo, genis rubentibus, capillo
subfusco aut coloris caryophyllei, ca-
pite subgloboso;
Facie ovali, rectiore, partibus ejus modi-
ce distincüs, fronte planiore , naso an-
gustiore, leviter incurvo, ore parvo.
Dentibus primoribus utriusque maxillz ad
perpendiculum positis ;
Labiis (prcsertim inferiore) molliter expli-
catis, mento pleno rotundato;
In universum ea vultus specie quam ex no-
stratum de symmetrià judicio maxime
venustam et formosam censemus.
Homo. 485
Characteres Clariss. BruuzwsáacH, Generis
hum. variet. nat, p. 289.
Cranium feminae Georgianae. Vide nostram
tabulam primam. Vol. I.
Brumrx2acH.l. c. t, 1. f. à. t. II. f£, 3. Decas
cranior. illustr. IL t. 12. m t. 21. 29. Abbild.
nat. Geg. t. 3 et 51.
Ad hance varietatem pertinent: Europaei,
(exceptis Lapponibus et reliqua Finnica
progenie) Sueci, Dani, Angjli, Germani,
Galli, Poloni, Rossici , —
in regionibus meridionalibus color albus pau-
lulum mutatur, ad flavum tendit, apud
Graecos, Neapolitanos, Siculos, Corsos
Sardinenses , Hispanos.
inter Asiae incolas, inde a 65 »o gradu , Ka-
bardinski Tartarorum , Circassii circa mare
caspicum , incolae provinciarum septen-
irionalium , Mongoliae , Persiae, Natoliae,
Armeniae , Georgiae, Mingreliae.
in insulis Asiaticis, GCeylanae, Guineae no-
vae, quidam.
in África pauci, in montibus ad littus ma-
ris Mediterranei , versus montem Auantis ;
1 T^c
454
MAMMALIA. I. Bimana.
teste DnvcEe in media Africa homines albi,
Europaeis similes inhabitant ; ( Aethiopes
sola vero littora.)
Si color albus ad albedinem niveam accedit
status. morbosus est, sicut apud accolas
isthmi Panamae.
Vid. Pzvuzxzacn, de coloreleucaethiopum. c.
Hanc varietatem clarissimus Vrixzr, in duos
subdividit ramos, 1. alterum , colore per-
albo , capillis saepius albis, et vi musculari
magna; maximam partem Europaearum na-
tionum comprehendit; Cimbros nimirum ,
Scandinavios, Teutones, Celtos , Gothos ,
Saxones, Ánglos , Gallos , Italos, Graecos,
Georgicos , Circassios.
2. Alterum magis coloratum , Vandales , Aly-
ricos, Sarmaticos, '"lThracicos, Rossicos ,
Jurcas, Persanos, Arabicos, etc. amplec-
tentem.
16.
B. Farietas Mongolica.
x 4
Corpore givo,
capillo nigro nigridiore , recto et raro:
/
Homo. 485
capite quasi quadrato ;
facie lata, simulque plana et depressa,
pàrübus :deo minus distinctis $ed quasi
confluentibus ; |
glabella plana, latissima ;
naso parvo, simo ;
genis fere globosis, extrorsum eminentibus;
palpebrarum apertura angusta lineari ;
mento prominulo.
BruwrssAcH, gen. hum. var. nat. p. ?9t.
Complectitur haec varietas reliquae Asiae
incolas (exceptis Malais extremae peninsu-
lae Transgangetanae) tum Finnicos Euro-
pae refrigeratae populos, Lappones etc.
et ex Ámerica maxine boreali latissime dif-
fusam Eskimotarum gentem inde a Beringii
freto ad extcemam usque habitatam. Groen-
landiam.
Fcones craniorum hujus varietatis Clarissimus
BrvwEN2ACHÓ exhibuit sequentes :
Junsusae rangiferini; l. c. t. z. £i x. t. E. £: 5.
Decas cran. HM. t. 16.
f'ungusae sinensis s. Daurici ; Dec. UL. t. 23.
486 MAMMALIA, Ll. Bimana.
Jacutae Dec. Il. t. 15.
Calmucci; Dec. IL. t. 14
Infantis Buraett. Dec. TIL. t. iy
Feodoris loannidis , Avrüficis Calmncci effigies,
Vid. Naturbistor. Abbild. Fasc. I. n. 5.
J. Eberh. YFiscnrn, conjecturae de gente et
nomine Tatarum;inter Ejus quaestiones Pe-
tropol. p. 46.
Sibirische Geschischte. Y. p. 28. 142.
Commercio vivunt pellium mustelarum vari-
arum, hermineae, putorii etc.
Nutrimentum eorum pisces siccati, "caro ursi,
tarandi , panis ex farina et piscium ossi-
bus detritis praeparatus.
Oleum balaenarum et aqua baccis juniperi
infusa eorum potus.
Vestimenta eorum hiberna, tarandorum coria;
aestaiis, avium pelles.
Feminae quaedam bujus varietatis nares et
auriculas perforant , ibique ornamenta co-
ralis (Bactiria mihi) s. lapidibus facta , fe-
runt,
Homo. 487
Calmucci nomadae vivunt carne equorum et
camelorum , piscibusque sole siccatis. Po-
tus eorum lac cum farina miliari fermen-
tatum , illis Kumzs dictum. Divitiae equi.
V. BzaeuaANSN, Streifzige unter den Kalmuc-
ken etc.
Tatari , quorum nomen erronee ad mongoli-
cas gentes ab auctoribus translatum fuit
per Kirgisas af&nesque populos cum Mon-
golis eadem ratione confluunt qua hi per
Thibetanos ad Indos, per Eskimotas ad
Americanos, imo et quodaminodo per Phi-
lippinos insulanos ad Malaicae varietatis
homines transire dicuntur. DBrumuzmsacn ].
€. p.307.
17.
€. Farietas 4ethiophica.
olore fusco ;
Capillo nigro et crispo ;
Capite angus!o a lateribus compresso;
Fronte gibba, fornicata.
Ossibus jugalibus antrorsum prominen-
tibus ;
498 — MAMMALIA. I. Bimana.
Oculis magis eminentibus;
Naso crasso et cum mandibulis porrectis
quasi confuso ;
Limbo alveolari angustior, antrorsum elon-
gato;
Dentibus primoribus superioribus oblique
prominentibus ;
Labus (prosertim superiore) tumore i1m-
pletis ;
Mento retractiore.
Muluü cruribus valgis.
Brvwzxaacm. lc. p. 293. t. E. f. 3. x. 1L f£. 5.
Cranium Zfcthiopissae Cuineensis. BLUMENBACK
Dec. Il. t. 19. Abbild. t, 5.
Aethiopis. Dec. I. v. 8. IE. t. 17
A ethiopis nco-nati. YII. t. 3o.
AÀd hanc varietatem reliqui, praeter boreales,
Africani pertinent,
Genere vitae gaudent simplici viresque possi-
dent musculares fortes.
Haec varietas, cum longissime inprimis co-
lore distet a nostrate, a multis auctoribus
pre singulari specie fuit. habita.
Homo. 489
Clarissimus Vrnzvy duos adsumsit stolones hu-
jus varietatis, quam etiam speciem nomi-
navit,
T. plus aut minus niger, pelle crassa, sericea,
pedibus valgis i angulo faciali 75 graduum.
Incolae Africae equatorialis , Nigritiae, Gui-
neae, Cafreriae, Congi , Angolae, Zangue-
bariae , Terrae papuanae, et novae Gui-
neae.
]I. alteri stoloni colorolivescens est, ad ni-
grum tendens. Exstenditur in Hottentotos ,
Namakesos, incolas fere totius continentis
novae Hollandiae et terrarum adjacentium,
Quir nimirum, et novae Caledoniae.
Populi hi stupidissimi sunt et bestiales , figu-
rae ignobilis fereque triangularis et elonga-
tae, ore prominente ad simiarum modulum,
nasoque simo,
H. GREGor1RE, De la littérature des Négres, ou
recherches sur leurs facultés intellectuelles ,
leurs qualités morales et leur littérature. Paris.
XVI. 283. pgg. 8.
Uiber die Litteratur. der Neger oder Untersuchun-
gen über ihre Geistesfáhigkeiten. a. dem fran-
züsischen Tübingen. 1809. Vl. 216 pagg. 8.
490 MAMMALIA, I. Bimana:
Die Neger, eim Begtrag zur Staats u. Menschen-
kunde, Berlin. 1809. XIL et 3o5 pogg. 8.
Allgem. Litt. Zeit. 1811. n. 169. p. 393.
15.
D. Zarietas z4mericana.
Colore cuprino ;
capillo nigro , rigidiore , recto et raro ;
fronte brevi ;
oculis profundius locatis ;
naso subsimo , attamen prominente ;
facie in universum. lata quidem , malis emi-
nentibus, sed non plana et depressa , ve-
rum parübus ejus, si a latere specta-
tur, magis elaboratis et quast profundius
exsculptis ; frontis et verticis forma plu-
rimis arte efficta,
BrumwrzwsacH gen. hum. var. nat. p. 294. et 3ro.
t. IL. f. a. Abbild. n. C. t. 2.
Cranii ducis Caribaei figura V. BruMzwaACE
Dec. L tab. 1o.
fundi 4mericae septenirionalis , ibid. iab. 9.
feminae Caribeae. Dec. LL t. 20.
Maec varietas reliquas, praeter Eskimotas,
Americae incolas in se conjungit.
E —
Homo, 491
Viris barbam negavere quidam , muliebribus
alii purgationem menstruam , at perperam ,
uti BruwENBACH l c. aliorum documentis
demonstravit,
19.
E. F'arietas Malaica.
Colore badio ;
capillo nigro, molliore, cinciunato , den-
so et ubere;
capite modice angustato;
fronte subtumida ;
naso pleniore, latiusculo , quasi diffuso ,
apice crassiore, ore magno.
mandibula superiore aliquantum promi-
nente, attamen partibus faciei, a latere
spectata , satis prosilientübus et ab invi-
cem distinctis.
BrvuwrzwsAcH gen. hum. var. nat p. 295. t.
II. f. 4. Abbild. n. G. t. 4.
Cranü Otaheitae icon ; BEuuxNsBAcu Dec. If.
tab. 4. Novo - Hollandi. Dec. Hl. tab. 27.
Concipit haec ulüma varietas maris pacifici
iusulanos , simul cnm Marianarum , Philip-
492 MAMMALIA, I. Zimana.
pinarum , Moluccarum, Sundaicarum insu-
larum et Malaccae peninsulae incolis.
Malaicam Clarissimus BruumrxBAcH eam appel-
lavit, quod longe plerique hujus varietatis
homines, praesertim qui. Indicas insulas
Malaccae viciniores , tum et Sandwichias ,
Societatis, et Àmicorum incolunt, imo vero
inde a Malambis Madagascariae usque ad
Paschaüs insulae habitatores malaico 1idio-
qmiate utantur.
20.
Mira porro est constantia qua proles ex pa-
rentibus diversi coloris natc , mediam et
ex utroque parentali quasi mixtam corpo-
ris tincturam prz se ferunt. Verum enim hy-
bridi istiusmodi partus variis generationibus
legem ita constantem servare videntur, ut
nominibus propriis fuerint insigniü , quae.
hisce breviter recensebinus.
21.
.À. Hybridi partus primae generationis,
Ex Europaeis cum Aethiothipus nascuntur
Mulati.
Homo. | 495
Ex Europaeis cum Indis mati, vocantur
AMestisst. -
Ex Europaeis cum Ámericanis geniti itidem
AMestiss audiunt, sive Mestindi, Metifi
et Mameluckt.
Ex Aethiopibus cum Americanis. zambi ,
quos vero ali itidem Mulaios vocant,
ali Lobos, ali Curibocas et Kabuglos.
Hi omnes utriusque parentis gerunt vultum et
colorem, huncque minus subfuscum aut
luteum , vixullo genamim rubore conspicuo;
capilli Mulatis plerumque crispi , reliquis
prolixi, omnibus tantum non semper nigri; -
oculorum irides autem fuscae.
Creoli male cum. Mulattis fuerunt confusi. An-
gustiore sensu intelliguntur homines sub
Creolorum nomine, qui quidem in Indiis
sive occidentalibus sive orientalibus, sed a
parentibus Europaeis nau.
22.
B. Secundae generationis.
Mulat inter se coeuntes Casquos generant,
Europozi cum Mulatis Zercerones, «uos
494 MAMMALIA. l. Bimana
vero ali Quarterones vocant , alii Mori-
scos imo et Mestissos.
His vultus ét coma ut Europaeis , cutis levis-
sime ex subfusco tincta, sed genae rube-
scentes. Feminis labia oris et pudenudi ,
violacea, masculis serotum nigricans.
Aethiopes cum Mulatis Gri/fos, alias quo-
que Zambos de Mulata vocatos , item
Cabros.
Europaei cum Mestissis Indis Castissos ge-
nerant.
Ex Europaeis et Mestissis Ámericanis: ve-
ro nati vocantur Quaterones , s. Qua-
iraülvi, ab Mispanis quoque Castissi.
Quatralvi , «por dezir que tienen quarta
parte de Yndio y tres de Espaiiol » GAn-
ciLAsso , del origen de los Incas. p. 255.
et sq.
Ex Americanis autem et iisdem Mestissis
nascuntur quos 7'resaleos vocant.
Ex Americanis et Malatis nati itidem. pas-
sim Mestissi adpellantur. :
Ex Europaeis et Zambis s. Lobis prioris
generationis nali passim iterum 7Mulatz
S
d.cuntur.
RTT cR paced, Pe cina. m
Homo. | 492
Ex Americanis et iisdem Zambis s. Lobis
Zambaigi.
—
Ipsorum vero Zamborum s. Loborum pro-
lem Hispani contemptum Cholos vwoca-
bant.
523
C. Tertiae generationis,
. Ex Europzis et Terceronibus genitos qui-
dam Quaterones vocant , alii Ochavones
sive Octavones , Hispani quoque z4ivinos.
Íin his nullum amplius aethiopicae originis :
restare vestiginm asserunt acutissimi obser-
vatores, v. c. AUBLET et al.
Ex Mulaus et Terceronibus natos, Salta-
iras vocant. e
Ex Europaus et Castissis Indis, | Postissos;
Ex Europois et Quateronibus Ámericanis
secunde generationis Oc?aveones.
Ex Quateronibus et Mestissis Ámericanis
primae generationis Coyotas.
Ex Gri/fis s. Zambis de Mulata cum Zam-
bis primze generationis Giveros,
Ex Zambaigis et Mulaus Cambujos.
496 MAMMALIA. I. Bimandas
Sunt quidem qui in quartam usque generatio-
nem hybridorum genealogiam extendant et
ex Europaeis et Quateronibus tertiae gene-
rationis natos Quinterones , hispanice Pu-
chuelas dici referant.
Testimonia nominum horum diligenter et ad-
curate, more suo, a Clarissimo BruwEx-
2AcHII fuerunt allegata, (l.c. 142-149) a quo
istam notitiam hausi.
24.
Forme anomale generis humani, sive co-
loris , sive cutis, sive magnitudinis ad | histo-
riam hominis naturalem non pertinent , cum
fere omnes a morbosa corporis affectione pen-
dere videantur.
1. coloris.
a. Leucaethiopia humana, ad cachexiam refe-
renda, etiam in animalibus observanda. Brv-
MENBACH var. gen. hum. nat. p. 274. $. 78.sq.
b. Aibinos, Dondos, Africae, (cackerlack
Indiae orientalis) denominatio est varieta-
tis hujus affectionis, designans infantes
albos, a rubris et nigris parentibus pro-
genitos.
Homo. 197
Leucaethiopibus (Cackerlacken) Amboinen-
sibus et Ternatenfibus loquelam sibi-
lantem et acutam tribuit suecus Korixe,
qui hasce regiones inter 1644 et 1656
visitavit. Jeskrifning om en resa genom
Asia, A fricay; och andra hedna | lánder.
Stockholm. 1734. p. 159.
€. J4ethiops maculatus. INógres - pies. Piebald -
AVegroes,
DruurwsacH.l.c. p. 150. $ 48.
E:svsprm Naturhist. Abbildungen. 1. n.
W. Bxa», Philosophic. Trans. XIX. p.75
GvnuirrA, Orinoco illustrada. I. 109.
Bvrrosw , Supplement. IV. ». p. 565.
d. Cretinismus. vid. AckERMANN; Wzmzxr. (p.
;69 huj. volumini s)
2. Cutis.
a. homo verrucis , spinarum ad instar, obdu-
ctus. L'homme pore —épic ; Porcupine-man ;
Stachel- Schweinmensch ; Krustenmann.)
Philosophical "Transactions. i73r. n. 424.
POS IS. D. AI.
EpwAnr's, Glean. of nat. hist. Vol. F. t. 212.
23
498 MAMMALIA. l. Bzmana.
Áscawiv5, Journal encyclopédiqué. 1756,
adam AE. P. 3. poxig.
Srzrzri6MAxXm, Seevogel. Torn. VII.
ManrINI Ánhang zu Burrox. Tom. VI. p. 222.
Berlin. Sammlungen. III. B. p. 266.
Tirzsius , Ausführliche Beschreibung und
Abbildung der beyden sogenannten Sta-
chelschweinmenschen. -ltenburg. 1902.
15 Dog. in fol. , mit 2 gemahlt. Tafeln.
s. Voigts N. Magaz. IV. B. S. 42».
J. F. AusxwarizrE, über die ehglischen Stachels
schweinmenschen.
Ibidem. 4 B. p. 587.
BrvursüBACH, über die dritte Generation dese
selben.
Ibidem. 3 B. p. 687.
.9. Magnitudinis.
a. Pumiliones.
1, Bebe, nanus Lunae-villae, mortuus est
anno 1764. aetate »3 annorum. Longit. ejus
fuit ?» pedum 9 pollicum. Natus vix rj li-
brae fuit; calceolus ligneus (sabot) per
longum tempus lectulum ejus ; 0s ita pars
Homo. 409
!* vum fuit, ut mammam matris recipere ne-
quiret; anno 6 aetauis suae longit. 15 poll.
pond. 13 librarum. Sceleton ejus in Museo
Parisiensi conservatur , in quo omnia ossa
bene proportionata vidi.
2. Nanus trium pedum. Harrrn.
2. Nanus DBristoliensis, 175r, 7 anno aetatis
suae , 19 libras ponderavit; decimo tertio
tantum 132, vigoris decrepitudine.
4. Nanus, etiam 1751 Londini visus, lon-
gitud. 2 ped. 5 pollice. et 57 librarum et
dimidiae fuit, aetatis suae anno vigesi-
mo secundo.
5. Nanus duorum pedum; CanpAuvus de sub-
tilitate p. 357.
6. Nauus 2: poliicum. Journal de médecine
Tom. XII. p. 167.
7. Nanus 198 pollicum, Telliamed, T. II. p.
194.
b. Gigantes sic dicti.
Medium longitudinis hominis statuitur a llar-
LERO inter 5 pedes , et quinque pedes t
ad 4. pollices. Feminae proportione sem-
per minores.
06
MAMMALIA. l1. Bimana:
*
Dantur exempla, quae medium hoc multunt
excedunt magnitudine , qua de causa etiam
ab observatoribus fuerunt notata, e. g.
1. Finnonensis Lundensis , Parisiis 1735 visus;
6 pedum, 8 pollicum, 8 linearum;
2. Cajanus , Finnonensis, 8 pedum, 8 linea-
rum longitudine fuit. :
5. Gili, Tirolensis, 8 pedes, » pollices, 8
lineas, habuit.
4. Miles borussicus, cum mensura 8 pedum, 6
pollicum , 8 linearum fuit aequatus.
5. Goliathes , 6 ulnarum uniusque palmae, me-
tendo ulnam 19 pollicibus, proceritatis fuit
eximiae, 9 pedum scilicet , quatuorque li-
nearum.
6. Patagoni Ámericae meridionalis magnae
sunt prolixitatis , itaque mirandum non est,
si inter eos, homines longitudine majores ,
inveniuntur. Verum enim inde a MaAcArnmarNrI
iemporibus, qui eos 9 ad 10 pedes longos
vidit, observatores recentiores non nisi ho-
mines constitutionis bonae 6 ad 7 pedes lon-
gitudine in iis detexerunt, Magrixi Nachtrag
zu Buxrzox. Vl. p. 242.
Homo. 5ox
7. Ceterum omni. tempore , uti hodierno , ossa
insignia animalium fossilium , Elephantum
nimirum , Rhinocerotum etc. gigantum ossa
fuisse habita, testimoniis romanis, e. g.
Suzroxip, constat.
IIl. Homo consideratus in vitae suae periodis
diversis.
25.
lIomo in diversis vitae periodis consideratus,
objectum praebet doctrinis variis ad medici-
nam pertinentibus. Ideoque haec sectio in hi-
storia naturali est preetereunda, Sequentia tas
men commemorari possunt, !
26.
Periodi hominis, ut omnium corporum ors
ganicorum, observantur duae :
^
1. Altera scilicet increment et vigoris, vitae
expansa. et abundantis ;
2. Altera vero decrementi et debilitatis, vitae
convergentis et insufficientis.
Illa periodus est juventutis 'et reproductio-
nis ; haec senectutis et desiructionis,
502 MAMMALIA. I. Bimana.
-
Quidam hominis ctatem in tres diviserunt
stationes 5
1. Juventutis, sive temporis incrementi ;
inde a partu usque ad ctatem adultam
JO annoruin.
2. Aetatis virilis, a 30 ad 60 annos.
5. Senectuüs; O60 annis peractis usque | ad.
mortem.
28.
Ingenium hominis atque indoles physica et
morals, si cum climatibus comparemus, quo-
run est incola, videmus , septentrionalem
magnam habere analogiam cum temperamen-
to et moribus Juventulis ; voracem esse atque
impatientem ,. bell:cosum , complexionis pul-
chre, animi mobilis, generosi, sinceri etsic
perro.
20»
Incoloe tropicorum similes sunt senibus;
macilenti, lenti, timidi , constantes; consti-
tutionis corporis aridz , fibrosze ; animi cir-
cumspecti tristisque.
30.
Incole regionem intermediarum horum et
ilius indoles participare videntur.
Homo; 503
91.
Quodsi vero ejusmodi comparatio climatis
eetate admittitur, dici potest incolas frigida-
darum regionum reprassentare genus huma-
num in juventute; illas temperatarum , in
aetate virili, eas denique regionum calidarum
in decrepitudine. UMP
IV. .Homo consideratus quoad facultates
entellectus.
92.
Facultates intellectus hominis pertinent ad
Psychologiam , quie , simul cum proprieta -
tibus corporis physicis consideratze , scientize
singulari obJectum probent, quam 24nthro-
pologiam dixerunt. ;
. .Nec haee sectio ad nostram scopum perti-
net. [Tic semper in lectionibus meis quedam
dixi de facultatibus animi, num nimirum et
quomodo pendeant a cerebro? Cum vero Cla-
rissimi GArr systema quam maxime valeat
ad hasce questiones solvendas , corollaria
ejus recensui, qui quidem euam 1n arti-
culo de sensationis organis (post $. 164 p.
391) commemorari possunt.
5o4 MAMMALIA. I. Bimana.
Iam medio seculi ultimi Academia Divionen-
sis proposuit objectum premii quzstioni ,
determinandi experimentis, numne quaeque
animi facultas pendeat a cerebro, et qui-
busnam locis resideat?
Metu ducti , animam reddendi subjectam ce-
rebro , impedit sunt philosophi , quo minus
viam veram invenirent.
Res tamen nulli dubio obnoxia videtur, defe-
ctum cerebri influere in manifestationem
intellectus.
Facultates intellectus. esse gradatim dispo-
sitas, aeque ac organisationem,
Clarissimi GaArr principia ad hec reduci pos-
sunt :
i. Facultates animi sive dispositiones esse
innatas. ,
2. Cerebrum esse organon anime.
39. Cerebrum non simplex esse organon sed
compositum variis organis, facultatibus
variis intellectus dicatis.
4. Phenomena somni, vigiliarum , sonnam-
bulisini, visionum , inservire documento
organorum pluralitatis,
Jomo. / 565
5, Organa hec, superficie cerebri sese ma-
nifestare, ideoque cranii, cerebri figu-
ram aemuli,
6, Physiologiam hanc cerebri non solum
morbos mentis quosdam explicare, sed
etiam ad Pathologiam cerebri, et ad hi-
storiam alterationum ejus ducere.
j. Quamvis animi facultatem in organo ce-
rebri proprio residere. (n. 3.)
8. Quodvis cerebri organon formam coni-
cam aut pyramidalem imitari, enjus pars
summa medullam oblongatam respicit,
basis vero ad superficiem cerebri forman-
dam concurrit.
9. Dasin cujusvis organi, participem esse
forme aut evolutionis cerebri, eiusque tu-
berculi proportionati cranii,
40. Quodvis organon tanquam vim regentem
considerandum esse, cui organa externa
obediunt.
a1. Operationes anim:e non esse ita secre-
tas, ne documentum, vi organi proportio-
natum , in cerebro relinquant,
506
MAMMALIA. Ll Bimana.
2. Organa hzc indicari posse ex praesen-
tia tuberculorum, et cum ea, facultate
una velaltera coexistente, vel a defectu
eorum, sive presentia cavi, indeque secuta
facultatis privaüone.
Ad systema Garrrr Illustrandunm (exceptis citatis
p. 287; hujus voluminis ) auctores sequentes sunt
consulendi:
FRonRrEP, Darstellung der nenen auf Untersuchun-
gen der Verrichtungen des Hirns gegründete
Theorie der Physiognomik des Hrn. Dr, Garr
in Wien. 3ie Auflage. M. Rupf. JZ'eimar. 1802. 8.
(WarrBHEÉm's, Moedicinalraths in Landshut) Kriti-
sche Darstellung der Gallischen anatomisch -
physiologischen Uatersuchungen des Gehirns,
u. Schádelbaues. Zürch. 1802. 8.
ManTEN's Pr. Heinr. Etwas über die Phyeiogno-
mick. Leipzig. 1802. 8.
FsuspEM Leichtfassliche Darstellung der Theorie
des Gehirns u. Schàdelbaues in Briefform. Zeip-
zig. Leo. 1805. fol.
Charles ViLLERS , Lettreà. George Cuvier, sur une
nouvelle théorie du cerveau par le Dr. Garr,
ce viscére considéré comme l'organe immédiat
des facultés morales. à Me/z. Collignon. 1802.
(X) 82 pag. 8. deutsch ; von GmunER in Jena,
Dr. GaALL's Darstellung der Gehirns, JV;en u.
€£cipzig Schiegg. eodem.
Homo. 507
Fr. Fos. Aw»nos PnrGA, Nove Clarissimi Gallii
phvwsiognomiz brevis explicatio. Francof. ad
Viadr. 1802. 4.
MzTzcrR, Uber den menschlichen. Kopf in au-
thropologischer Ràcksicht. Kógsberg 1803. 8.
I. 4. BEnGK , Pemerkunzen und Zweifel über die
Gehirn u. Schadeltheorie des Dr. GALL in Wien,
Leipzig. Reim. 1803. 8.
Joh. Carb Friedr. LruNE', Entwickelung der Gal-
lischen Theorie über des Gehirn vorzüglich be-
irachtet als ein. Inbegriff unsrer intellectuellen
n. moralischen Eigenschaften. Leipzig. 19805. 8.
m. Kupf
M. H. Hacrponw, Beschreibung u. bildliche Dar-
stellung der von Dr. Garr im Hirn entdeckten
Orgaue. Leipzig. Gráfífe 18023. 8. mit einem in
Gips modellirtem Schàdel.
WALTHER, Neue Darstellang aus der CGallischen
Gehirn u. Schedellehre. Earziberg. 1804. 168. pagg.
8. (Gott. gel. Anzeig. 1804. St. 147. p. 1451.)
ACKERMANN, Beurtheilung u. Widerlegung der
Gallischen Hirn-und Organenlehre.
Heidelberg. 1804. 8.
Beantwortung, berausgegebeu von seinen Schülern
und von ihm selbst berichtigt. /277e. 1806. 8.
PBLoDE,
Exposition de la doctrine physiognomique. du Dr.
Gall.. Paris. an. XII. 8.
Versio est gallica operis Clarissimi FRORLEP.
508 MAMMALIA. I. Bzmana.
Il. B. NacQUvART, Traié sur la nouvelle phy-
siologie du cerveau. Paris. 1808. 8.
RrnManxN,l c.
Jenaische allgem. Litteraturzeitung. 1805. N. 7p
49-58.
GaLL et SrPunznrerIM. l. c.
STERNBERG'S Antwort auf die Vorwürfe, welche
der G. R. Walther der so ausserst wichtigen
Gall'schen Lehre macht; in dessen Litteratur.
NWeL HH. &s 2.
Dr. MreRcxEL im Freymüthigen.
ÁNALYsE d'un cours du Dr. GALL, ou Physiologie
et Anatomie du cerveau d'aprés son systéme,
Paris. 1808. 9. LA
ORDO SECUNDUS.
Pollex distinctus et opponendus reliquis digi-
(s n utraque extremitate.
QUADRIMANA.
I,
Idea manus pendet , ut succincte repetam
hoc, a pollice distincto et opponendo reliquis
digitis, quem Graci etiam hac de causa, avzz-
X59, digitum manui oppositum adpellarunt.
Motus oppositionis hujus multum augetur in
omnibus fere quadrimanis zuusculo adductore
pollicis proprio. Proporto phalangum ctiam
multo magis cum ea digitorum manus quam
pedis, convenit , ut ex figuris comparativis
tabule sene: prima, prim! voluminis, optime
adparet , ita ut denominatio horum animalium,
scilicet quadrimanorum , tanquam
terniunus
histori:e. naturalis , externum characterem
animalis explicans, omni jure, defendi possit.
2.
Verum enim pes simiarum et omnium qua-
drimanorum est pes, etin manum non est mnu-
510 MAMMALIA. ll. Quadrimana.
tatus; h. e. tarsus adest, nec carpus, ataque
talus et astragulus sub eodenr angulo reci-
piunt tibiam et fibulam , ut in. homine.
Res ita repraesentata dubio nulli est obnoxia.
Überius de hac re tractavi in libro , cui ti-
tulus : Naturhist. Fragmente. Vol. r. p. 94.
sq. et descriptione Galagi s. Macropodis
Demidovii in Actis Soc. phys. medic. mos-
quens. Vol. T. p. 58.
Holoz0y Graecorum, non indicat animalia su-
per manus incedentia, sed omnia quz pede
fisso s. digitato incedunt , ideoque non solas
simias, sed et canes, feles etc.
Incessus quadvimanorum est quidem planti-
gradus, sed incertus et vacillans. Pes ple-
rumque latere exteriore in terram colloca-
tur, ut pedis plantam magis conservent. Mul-
to melius scandent quadrimana , quam ince-
dunt.
Quadrimana m tres dirimuntur familiae,
in Simias nimirum , Tarsios et .Lemures ,
qui continent genera sequentia:
Simia. 511
Simia,
Callithrix.
Atelés.
Dentes incisores/ Cercopithecus,
utrinque quatuor;j Cebus,
I. Sümniae. Papio.
Aluatta,
| Tarsius,
Dentes superiores
! ; uatuor inzauales. ropus.
DUADRIMAKA. qu Ed Macropus
: 2. darsü.
| Indri,
Dentes superiores Lemur.
quatuor per paria
remoti. Loris.
3. Lemures.
1. Familia Simiarum.
Oe
Simi dentium numero et proportione pe-
dum et digitorum a reliquis quadrimanis se-
se distinguunt. Quatuor dentes in utraque
maxilla adsunt incisores , laniarii. superiores
plerumque illis adproximati ; molares obtusi,
in quibusdam vero generibus etiam acumi-
nati. Caput eorum rotundum est, sed os
plus aut minus prominulum , neque an-
tbropomorphum. Artifices scpius similitudi-
512. | MAMMALIA. II. Quadrimana.
nem istam remotam et primo intuitu adpa-
rentem , maturo vero examine disparentem ,
delineatione nimis auxerunt.
6.
Egregiá quidem gaudent memorià, ita ut
per longum temporss spatium eorum, qui
bene aut male eos tractaverint, sint memo-
res. Verum enim defectus rationis aique lo-
quelo eos quam maxime distantes ab. ho-
mine Sistit.
m
7:9
Defectus loquelce in simiis a formatione
laryngis et linguoc pendet. Larynx nimirum in-
ferius non est clausus sed sacco membrana-
ceo , inter cartilagines thyreoideam et crico-
ideam expanso, dilatatus. Hic saccus ma-
xunam partem aéris In se recipit, inde si-
miarum vox, non nisi acuta et histulans,
ad quam et rima glottidis , magis coarctata,
confert. Lingua illis crassior multo minus est
mobilis human.
Vide Organologiam. huj. voluminis
p. 2500/5765.
2i Simíid: 513
8.
Divisio simiarum in varia geüera Jam a
multis auctoribus fuit tentata. Nomina vero
scpius ita fuerunt mutata et inter se con-
fusa , ut fcre semper auctor addendus sit ; ad
nomen, cum re designata ; intelligendum. Ta-
bula nostra quatuor familias exhibet, (p. 1:4.
Vol. L) 1. Simias proprie dictas; unum ge-
nus eodemque nomine continentem ; 2. Calli-
ihriches, duobus generibus, Callithriche, ERXL.
et Atele GEOFF. compositam ; 5. Cynocephalos,
Cercopithecum EnXr., Jebum EnXr. Papi-
onemque Enxr. Cuv. GEorr. ; tandemque 5.)
Aluattas, unum genus ejusdem nominis ex-
ponentem,
GmuECI cognoverunt simias antiquloris conti«
nentis, quas nominibus sequentibus com-
memorarunt: /I;25xoie dictis; Kvvoxtguotg ; K15-
Boic ; Kynow ; Xarvgoic; ex Kvvenolyoig. Vide ARIA
srOTELEM, hist. an. II. 8. g. AztraNvu M, XVIÉ,
c. 8; Garzxouw. l 27. Hzsvcurvw; Srna-
5oNEM, XVI. p.53o. m. XVII; Driopontw
Sicórva, libr. 3. Hxnoporvw. L 3. 4. 183.
Vide Ant. A. I. LicurEeNsrEIN , Comment,
philolog. de Simiarum formis earumque
nominibus, IHfamburg. 1791. 98 pagg. 8.
514 MAMMALIA. II. Quadrimana.
IIzsmuzr simias uno nomine, — BR (kophim;
1 Reg. X. r1. 12.22) insigniverunt, quod
antiquiores recentioresque commentatores
ita explicarunt , ut simiam , s. z4ervevvze ,
evOgemouoeg«, pede unguiculato | mulüfido
intelligerent.
Inde Ázrnrorrcrs Cephus ; Priwivs , hist. nat.
VIII. 19. «Iidem ex Aethiopia quos vocant
Cephos, quorum pedes posteriores humanis
et cruribus prioribus manibus fuere simi-
les.» ev Soriwvs de Zethiopia; «lisdem
ferme "temporibus (quibus Circenses exhi-
buit Cesar dictator,) illinc exhibita mon-
stra sunt, Cephos appellarunt , quorum pe-
des posteriores crure et vestigio humanos
artus mentiuntur , priores hominum menus
referunt.» PrixiUs, exceptis cephis, et cer-
copithecos et sphingas nominat.
Pxznsawmis Kebi; Kippi; Kubbi; Mzwrxsxz
Lexic. p. 3866. hodiernis , Mammun.
Bnurssow simias omnes sub tribus generibus
descripsit , sub. sizniis nimirum, papione , et
cercopitheco ; qua in re Clarissim. Bruwrn-
BACH eum secutus est.
2... Simia. 515
Secundum RaAx simiz dividuntur in caudá ca-
rentes , quz& szmiae simpliciter dicuntur et
caudatas , que cercopitheci appellantur. Quz
prioris generis suni, anglice apes dicuntur,
quz posterioris mozeys, Syn.quadrup. p. 149.
Enxrz»EN primus simias 1n quinque genera
divisit, in simias scilicet , sine caudá , Pa-
piones, caudá brevi, Cercopithecos, caudá
elongatá , natibus callosis ; Cebos, caudá
prehensili, natibus pilosis ; Callithriches tan-
dem, caudá elongatá, non prehensili , na-
tibus tectis. |
Liwwzvs in systemate natur? unum genus
constituit, szmiae , quod in simias caudatas
et ecaudatas subdivisit. Scunzszn hunc ordi-
nem conservavit.
Quvizn et GEorrnov deinde genera exactiora
et ab.angulo faciali desumta et firmata sta-
biliverunt , quz et basin generum nostrorum
constituunt. Sunt sequentia :
Y. Simia , (Orang.) satyrus, troglodytes.
IL Callthrix. (Sapajou) Cebus et Callithrix.
Enxrzs. excepus simiis beelzebut et seniculus;
*ox
516 MAMMALIA. lf. Quadrimana.
Wl. Cercopithecus (Guenon Burrox) Roloway
nimirum, diana, talapoin, petaurista , mo-
na , rubra, nemus; sab:iea, cephus, aethiops;
nasica,
IV. Pühecus (Macaque) , veter scilicet, sile-
nus , faunus , cynomolgus , sinica.
V. Cynocephalus,| (Magot.) , inuus, sphinx ,
hamadryas.
Vl. Papiío. (ÉEabouin) Maimon et mormon ;
Pongo.
VII. Cebus (.4louatte.) beelzebut , et seniculus;
LaczerpkE octo exhibuit genera , Simize , Cer-
copitheci ; Sapajou , Sagoin , Alouate, Ma-
cacae, Pongo, Cynocephali, Vide hujus
voluminis pag. 4235.
AÀunpxzrrznr,Durrowm divisionem, secutus est. in
opere suo splendidissimo jam citato, et Du-
MÉRIL genera conservavit Clarissimorum
Cuvixn et Grorynov.
LATREILLE simiis proprie dictis nomen pethect
proposuit , ipso tamen de eo dubitante id-
que improbante; ceterum et suo. utilissimo
cr—————
&
2. Sümnida. 517
labore eum antecessorum inprimis Quvirna
et Grorrnov magis confirmavit,
2, SIMIA. Os parum prominens; angulus
facialis 65 gradum,
Caput rotundum. Aperturo narium
inferiores. ct pariete. tenui. se-
parate, Nec burso bucceales ,
nec cauda; Decem molares cu-
jusvis. maxillc.
Simia LixwAxr, EnxrknExN, Scunnxpnzn. Dro wmgENnACH,
Gsovrnov, Domni. Lacrkpzgpr,. Pihecus,
CuviEgn.. LaTRAEILLE.
Li
O6earp ana , Rossor, Affe , German. Zpe , Anglor, Sin-
ge, Oallor. Simia , ltalor.. Xia , Hispan. sunt
denominationes toti familie simiarum propri.
Nomen genericum Orazg àn omnibus | idiomatibus fa-
cillime conservari cumque nomune specifico con-
jungi potest,
Observ, Simice prie. ceteris. animalibus | intel-
lectus vestigia offerunt. Caput earum est ro-
tundum , et cerebrum admodum extensum,
Facies plana. Frons nuda brevior quam ha-
mini, Nasus depressus, vix prominens, Os a
naso remotius quam in homine, margine hir-
LIU ) prominens,
518 MAMMALIA. Il. Quadrimana.
Mentum barbatum. Auriculae humanis similes ,
majores. Brachia longa, pollicibus breviori-
bus. Corpus suberectum , undique vestitum ,
pis antice rarioribus, postice densioribus.
Pili inlacertis reversi versus cubitum.
Sacci in buccis nulli, at laryngei omnibus sine
dubio , etsi Turrrivs eos in specie sua non
observaverit.
Troglodytes. 1. S. corpore fusco; brachüs genu
non excedentibus ; capite superius
plano.
Der braune Orang , oder der Orang-Schim-
panse.
S. troglodytes L1iNN. GMELIN. p. 26. n. 24.
Der africanische WWaldmensch BLuUMENBACH
Handb. p. 71. n. 2. Abb. n. h. Gegenst.
t. Ir.
Orang chimpanzé , Pithecus troglodytes LA-
TREILLE 36. p. 277.
Satyrus indicus , 'TurPi1 Observ. med. P.
284. t. XIV.
"^ . le Pongo, AUDEBERT , Fam. 1. Seo. IL LCE
Burrow et ERxXLEBEN speciem hanc et se-
quentem in una descriptione conjunxerant,
ille sub nomine Jocko et Porgo, hic sub
eo simiac satyri.
Hab. in Angola , Congo,
2. Simia. 5rg
Satyrus. ». S, corpore rufo; brachiis ultra genu
descendenübus ; pollice utrinque ab-
breviato.
Der rothe Orang , oder der Orang-Outang.
Der ostindische JW'aldmensch. BLUMENBACH
Abbild. n. h. Gegenst. t. 12. et 52.
L'orang roux, Pithecus satyrus, LATREIL-
LE. 56. p. 276. r. et optima figura BUFF.
SoNNINI. 35. p. 154. t. III.
$. satyrus , LINN. GMELIN. p. 26. n. r.
Tvsow's anatomy ofa pigmy. London. 1699.
fol.
CaxPER, kort Beright wegens de Ontle-
ding van verschiedene Orang-Utangs. 24m-
sterdamn. 1778. 8.
Verbandeling over de Orang-Utang.i^. 1782.
4. deutsch3 von HERBEL. Dusseldorf. 1791.
4. Kleine schriften. B. II.
VosMAER , descr, de l'Orang-Outang. 2£zisf.
1778. Áá«
Tirresrus, Bemerkungen über deu Jocko
oder Orang- Outang von Borneo, oder
den ostindischen Waldteufel, (simia saty-
rus). S. Naturhist. Früchte etc. (Petersb.
1813. 4.) s. 109-13o.
Le Jocko, AUDEBERT , Fam. ri. Sect. rz.
fig. 2.
Habitat in insula Borneo, laa.
520
Lar.
varia.
MAMMALIA. II. Quadrimana.
3. S. corpore nigro , manibus longissimis,
ad malleolos usque extensis , facie
fusca , pilis griseis cincta.
Der schwarze Orang.
Orang noir, LATREILLE. 36. 276.
Le grand Gibbon. BUFFON. XIV. 92. t. 2.
ed SoNNINI, t. 35. p. 197.
$. longimana , ERXLEBEN. p. 9. n. 2.
SCHREBER, Sàáugth. I. 66. t. III. 1. fig. DUrr.
The longarmed ape. PENNANT. Syn. quadr.
69. n. 66.
de gibbon , AupERBERT. Fam.2. Sect. 1. f. x.
S. lar , LiNN. GMEL. ccaudata , natibus cal-
vis, brachiis longitudine corporis.
Habitat 1n. India , Coromandela 5 mitis , se-
gnis, frigoris pluviaeque impatiens.
&. S. ex griseo fusca, scapulis et dorso
ex nigro fuscis, facie. badia, pilis
griseis cincta.
Der gefleckte Orang.
L'orang varié , Pilhecus varius , LATREILLE.
9b. ^p. 277.
Le petit gibbon.BurroN. XIV. t. 3. Sox-
NINI. 35. p. 207. t. 9:
ERXLEBEN et alii hanc speciem pro varie-
tate antecedentis habuerunt..
Habitat in. India , (Malaca.)
3, Callithrix. 521
einerea, — 5. S. corpore cinereo, facie nigra.
Der graue Orang,
CanmPER hancce speciem jamcognovit.
Le Gibbon cendré ou le wou-wou. PUFFON
SONNINI t. 55. p. 207. t. x. fig. bona.
Moloch ,'AupERERT. Pam. 2. Sect... 1. f. 1.
S. ecaudata , natibus calvis, brachiis fere
longitudine corporis , vellere griseo, laneo.
Habitat in insulis Sundensibus et Molluc-
censibus.
3. CaLLITHRIX. Caput planum; angulus fa-
cie1 6o graduum;
"dperturae nasales laterales,
pariete larga , divisa.
Duodecim dentes molares in
quavis maxiliá.
Cauda longa pilosa.
Callithriv «X Cebus ERXLEPREN, Callithrix
CuvIER, Sapajou et Sagouin LACEPEDE 5
Cercopithecus, DRISSON , BLU MENBACH, F1-
SCHER.
Camaxy, rossice; Sapaschu et Sapajou, in
reliquis idiomatibus hoc genus designari
potest,
Observ. Burrow simias continentis novi, in duas
[4
divisit familias, in Sapajous et Sagouins; in
P
532 "MAMMALIA. ll. Quadrimana.
hanc, simias caudá pilosá et inerti ; in illam,
eas caudá longá prehensili, comprehendentem.
Cuvizn , mulus characteribus, formá con-
veniente capitis et corporis, genere vit2 si-
uili ductus, has familias in unum genus ,
Callithrichis nimirum , conjunxit. Cauda pre-
hensilis etiam non nisi iis propria videtur ,
quibus natura pollicem denegavit, et quas
Gxorrnoy genere, fele dicto, optime definivit.
Natura vim organo cuidam majorem attribue-
re videwr, subtrahendo eam alterius et vice
versa.
Ungues plerisque canaliculati , pollicum plani.
Omnes inter tropicos Àmericae meridionalis vi-
cüitant; et fere omnes Moschum redolent.
capucina, x. S. imberbis fusca, caudá hirsutà,
pileo artubusque nigris.
Canaxyy cain ; der Sai; le sai,lesizge pleu-
reur, musqué. JYeeper Penn.
S. capucina. L. GMEL. p. 57. n. 3o. cau-
data imberbis fusca , caudà prehensili ? hir-
suta, pileo artubusque nigris, natibus
tectis.
Cebus capucinus , ERXLEB, syst. p. 48. n. A.
sciurea.
3. Callührix. 523
Sai BurroN. XV. p. 5r. t. 8. ed. SoxNr-
NI 36. 1506. t. 67.
Der JVinselaffe Schreber's Sàugth. I. p.
120, t. XXIX.
FrscHER , Mus. de Moscou. I. p. 76. fig.
cranii.
AUDEBERT. Fam. 5. Sect. ». f. 4.
Longitudo corporis 12-14 pollicum. "Variat
colore fusco, nigro , griseo , et 7e sayou
de BUFFON, etsi minor, tanquam varietas
ad hanece speciem pertinere videtur.
Habitat m Brasilia et Surinamo, mitis , do-
cilis, timidus, gregarius.
Plura individua hujus speciei viva vidi, et
dissecui, caudam etiam corpore longiorem
et pilosam , neque vero prehensilem ob-
servavi.
3. S. cinerea et olivescens, nigro pun-
ctulata , pedibus ferrugineis.
Caiwmpm, rossice 5 Saimiri ; Sapajou aurore;
Orange Monkey. Penn.
S. sciurea , LiNN. GMELIN, I. p. 38. n.
31. caudata unberbis , occipite. prominulo,
unguibus quatuor plantarum subulatis ,
natibus tectis.
Saimiri, BUFFON. XV. p. 67. t. 51. ed Sox-
NINI. tom. 36. p. 183.
ScHREBER. I. p. 121. t. XXX,
554
Midas,
MAMMALIA. lf. Quadrimana.
Cebus sciureus ,, ERXLEBEN , p. 5r. n. 8.
AUDEBERT , Fam. 5. Sect. 2. fig. 5.
Muséum de Moscou. L. p. 9r. n. rr.
Habitat 1n Brasilia et Guiania.,
4. C. imberbis, labio superiore fisso ,
auribus quadratis, pedibus croceis.
Tawapume, rossice. Tamarin, great- eared
Monkey. Penn.
Callithriv midas , ERXLEBEN , p. 62. n. 6.
Simia. Midas , LINN. GMELIN. p. 41. n. 27.
Le Tamarin , burrow. AOV 13. ed. SoN-
NINI. t, 36. p. 203.
ScHREBER , Sáugth. I, XXXVIL p. 152.
Audebert, ram. 6. Sect. 9. f. 5.
FrscHER , Mus. de Moscou , I. p. 55. n, 2.
Cauda corpore duplo longior , cylindrica ,
pilis brevioribus, nigris, tecta. Longitudo
nostri individui 12 pollicum ; Daubenton
itaque speciem nondum adultam, 7 poll.
examinavit,
Habitat in. calidioribus 4mericae australis.
Lacepede, 5. C. imberbis, niger, pedibus rufis;
&
auriculis rotundatis, vellere brevi-
oribus, labio superiori indiviso.
Aaceneackoi cauaxy. Der Lacepedische Sa-
paschu,
gracilis.
3. Callithrizx., 555
Le sajou de Lacepéde , FrscHER Muséum
de Moscou. I. p. 51. n. rz. tab. I.
"Inter Callithriges fere minimus et. pulcher-
rimus; pelle dense nigra, pilis inprimis
capitis longissimis. Pedes raro pilosi. Un-
gues subuiati, exceptis pollicibus pedum
posticorum , unguibus planis, Corporis lon-
git. 9. pollicum,
Differt inprimis a. Mida et sciurea , fascicü-
lis istis capitis, auriculis minoribus , ro-
, ,
tundatis et labio non diviso. Cauda deni-
que est cylindrica, pilis densissima , cor-
pore paulo longior.
Hab. m zmerica meridionali
6. tota nigra , facie ferrugineá.
Un6kia Camna:ky ; der schlanke Sapaschu.
Lesapajou noir ou gréle, FiscHER, Mu-
seum de Moscou, I. p. 79 n. 10. cum figura
cranii; )
llanc speciem novam, vivam observavi, iü
thyriotropheo ambulante Mosquz , et mor-
tuam dissecui.
Sceleton ejus l. c. descripsi. Omnibus nu-
meris differt a reliquis, ut ex anatomia
ejus distinctissime ostendi,
Habitat in. «ámericw australi,
526
MAMMALIA. II. Quadrimana.
argentàáta. 7. C. imberbis , flavido- exalbida ; fa-
lI
cie rubra, cauda fuscescente.
Muxo, rossice; der Miko; le Miceo; fair
Monkey. P. -
$. argentata. LiNN. GMELIN. Í p. 41. n 47.
Callithrix argentata, ER&LEBEN Syst. p. 61. n. s.
le Mico. BurroN. XV. 18. ed. So&NiNr. 36,
p. 225.
Mike. ScunREBER. T. t. XXXVI.
AUDEBERT. F. 6. Sect- 2. fig. 2.
Cercopithecus argentatus, Fischer, Muséum de
Moscou. Il. p.65.n. 65; ubi sceleton ejus
descriptum fuit.
Habitat ad Amazonum f[fluvium.
8. C. cinerea, ex nigro ,et fusco macu-
lata, auribus villosis, patulis, cauda
cylindrica, cinerea , nigro-maculata.
Yucmummu, rossice, der Uistiti , the striated
monkey. Penn.
Callithriv , PrrN1IUS , VIII. 54.
Callihriv Iacchus. ERXLEBEN. p. 56. n. ^.
ZL'ouistiti. BUrFON. XV. 14. ed. SoxNiNI. 56.
p. 208.
AUDEBERT, Fam. 6. Sect. 2. fig. 4.
$. Jacchus, L1NN. GMzEI. I. p. 39. n. 24.
Pansow's Philos. Trans. Vol. 47. p. 146.
b
3. Cailührix. 5a7
Cercopithecus lacchus, FiscHER, Mus. de
Moscou I. p. 56. n. 4.
VicQ-d'Azyn , Syst. anat. p. 120. secundum
observationes DAUBENTONII.
Longitudo corporis 6-7. pollicum, caudze
poll. 1i:. et ultra. Corpus pilis mollis-
simis , cinereo , nigro et fusco transver-
sim striatum. Manus pilis brevioribus.
Ungues subulati , pollicum rotundati. Ob-
servavi par horum animalium vivum, hic
Mosque, et marem dissecui. Omnes au-
ctores inde a Buffoni tempore, qui fe-
minam vidit, huic animali fasciculi pilo-
rum longissimi , a/bi, circa aures, tribuunt.
Quod quidem de femina valet , neque ve-
ro de mari, qui eos nigros habet. Hos fa-
sciculos semper peragitant, ita ut circa
aures, motu eorum, semicirculum des-
cribant.
Habitat in Brasilia , agilis, irrequieta , scan-
dens more sciuri, caudá incurvatá,
leonina. — 9. C. ex olivaceo fuscescens ; facie atra,
ore albo, dorso suiis albo flave-
scentibus notato.
Aeoniumr , rossice5 Leoncito, le Leoncite.
HUMBOLDT, mémoire sur une nouvelle espéce
de singe trouvée sur la pente orientale des
Andes. p. 27-31. in Recueil d'observ.
zool. Tom. 1l. tab. V.
5238 . MAMMALIA. Il. Quadrimana.
Caput parvum , depressum, nigrescens. l'aà-
cies antliropomorpha atra 5 macula — albo-
cerulescens circa os et nares. Auriculae
subtriangulares, distantes, ^ margine su-
periore deflexo , magnz , aterrimz , pilosz;
Corpus ex badio-olivaceum , pilis nigro-
annulatis , in collo long iori Dorsum -
maculis et striis albo-flavescentibus varie-
satum; Cauda longitudine corporis , su-
perne atra; inferne badià, apice incurva
et incrassata. Manus et pedes aterrimi ;
ünguibas subulatis , excepto pollice postico;
ungue plano.
Longit. 7-8 pollicum :
Habitat ad fluvios Putumayo et Caqueta, parte
orientali Cordilerarum.
Species alie ; adhuc ad hoc genus pertinens
ies, sunt ;
1o. Le .$apajou mnógre , C. maura3 ERXL.
Durr. SowN. 36. p. 169. t. 65.
it. 7e Marikina , €. Rosalia; L.
12. le pinche, C. oedipus; L.
13. le Sapajou à téte blanche , €. leucos
cephala. L. Burr. SowN. t. 73.
14. le Saki , C. pithecia, LL.
Species dübiz,
le sajyou , S. apella , L. lesapajyou cornu ; S;
fatuellus L., S. trepida; quas varietates
C. capucinz opinor. S. morta , syrichta L.
ihe antigua monkey , S. antiguensis Penn;
ÁÀ. «dteleus, 529
4: ATELEUS,. Caput rotundum, angulus fa-
cialis 60 graduum ;
zfperturae nasales laterales , pa-
riete larga distinctae,
Cauda longa, prehenusilis,
Manus polhce destitutc.
teles , GEOoFFROY St .HiLAIRE , a redevog ,. 8$. ré2e02,
perfectus , et e privativo 5 (noraen | itaque ,
manus imperfectas indicans , scribendum
esset, .lelius, s. Jteleus, quam etymologiam
seculi sumus.) Simia LINNAEIS; Cercopithecus ,
DarssoN, PLUMENBACH , V1scHER 5 Cebus ALIOR.
isamo , rossice 5 Quato BANCROFT , nomen gene-
ricum profero ei Coaiía buffonii , quod e Quoata
factum est.
Dbserv. Extemitates non proporüonatae , tenues
longae, máànus sine pollice, cauda corpore
longior, prehensilis.
Cauda prehensilis adpellatur cauda ; ^ quz ultimis
suis vertebris , inferius pilis tota. ex parte de-
stitulis, ita sese involvere potest , ut organo pro-
prio, digiti ad instar, apprehendendi, cin-
gendi inserviat. Animalia hzc , inprimis velocis-
sime scandendo, caudà prehensili utuntur.
«Pollicem manuum non totum dificere, sed adja-
mentum ejus sive phalanges primas sub cute
54
530 MAMMALIA.]l. Quadrimana.
obtectas esse jam alio loco demonstravi. Fri-
SCHER Fragmente. I. p. gr. $. 3.
Satyro sese adpropinquant capitis formá, fronte
et ore prominulis. Occiput planam, pili ver-
sus frontem ducti.
Oculi magni , auriculte minimz , superius ro-
tundate,
Nares latere aperte , pariete largá separata.
Corpus parvum, elongatum , inprimis regione
abdominali resuictum.
Ungues ut in Callithrichibus facti.
Habitant iun f merica meridionali gregarii.
Vid. Grorrnovy. St. HirAiRE sur les singes à
mains imparfaites , ou les Ateles.
dans les Annaies du Muséum. VII. p. 260. sq:
pentadactylus. 1. A. niger , palmis pentadactylis.
Kearnro-XaMek» ; der fünffingerige Quato ; le
Chamek. Uitima phalanx pollicis palmarum
est distincta, sed sine ungue.
Habitat ad littora Peruviana , Bazcet.
Paniscus. 2. À. niger, palmis tetradactylis.
WMepuodn Ksaamio; der schwarze oder vierfin-
gerige Quato; (leCoaita;) four fiugererd
Quato.
Simia paniscus L. Gwrr. l1. 36. m. 14.
Cercopithecus panisc, BRISSON , BLUMENE.
Á. dteleus. 551
Cebus pan. ERXLEBEN. 46. n. 3.
le Coaita. Buffou. XV. r. ed. Sonnini 36.
136. t. 625.
SCcHREBER. T. 115. t. XXVI.
AUDEBERT. Fam. 5. sect. t. fig. 2.
4natom. VicQ-d'Azvn syst. p. 154-161 ex
DAUBENTONII observationibus,
Habitat qn. Guiania , Brasilia, Peru, In ma-
gnibus gregibus arbores inhabitat, raro
in terra videtur. Salit ex arbore in arbo-
rem ex cauda dependens , etiam pluri-
bus inter se cauda concatenatis, Gesticu-
latur, ramos, urinam , excrementa inji-
cit in peregrinantes. Agilunus, sat mi-
tis et. docilis.
Caudà omnia arripit , cibumque eadem ori
admouet, dieiturque caudà piscari. Pa-
rit I-2. Meustruat.,
arachnoides. 3. A. fuscus , palmis tetradactylis.
ByponM Hksamnio ; der braune Quato.
l'Arachnoide. GEorFROY p. 9o. t. IX.
Singe araignée, EpwaRD's Glanures. p.222.
Existit in Collectione d'Ajuda prope Ulys-
siponem.
Beelzebuth. 4. A. supra niger, albidus infra, pal-
mis tetradacty lis:
Kaamo-Beeaaeóyur». Der Bectehun
532 MAMMALIA. Il. Quadrimana.
Le Deelzébut; Cercopithecus in pedibus an-
ierioribus pollice carens, cauda inferius,
versus apicem pilis desututa, BAtssoN ;
rcgn.an. p. 21I. n.29. (ed. m 8. p. 150)
Cum bac $z»ia beelzebut LINN. non est con-
fundenda, quippe quae àd .4/uamtas siwe
Cebos Cuvicr, pertinet,
Polycomos. 5. A. comatus, palmis tetradactylis ,
caudá albá.
Full-buttom PENNANT.
le Camail Durrow. la guenon camail ed,
SONNINI, t. 35.
Species adhuc dubia.
marginatus. 6. A. niger, margine faciei albo.
Der geránderie Quato, L'atéle à face en-
cadrée. |
GrorrRoYy l. c. t. 13. p. 92. t. X. hancce
speciem Ulyssipone accepit a Clar. SrEBER.
5, CERCOPITHECUS. Caput planum. Angulus
facici 60 graduum.
"d perturae narium infe«
riores et pariete tenui
separata.
Decem dentes molares
cujusvis maxillc.
3. Cercopithecus. 532
Sacci buccales.
Cauda longa ; nates cal-
losaze.
Cercopithecus CuviER, LAcEPEDE , ERXLEBEN ;
BoppaERT; Cebus FISCHER.
FLeuonus. (la) Guenon, oder Meerkatze.
Observatio. Veteres simias cognitas in ecauda-
tas et caudatas diviserunt , illas pitbecos
adpellarunt , has vei Cebos, vel Cercopi-
thecos , vel Cynocephalos nominarunt. Cum
hisce taudaus omnibus facies sit plus aut
minus canina, familiam creavi cynocepha-
lorum , wia genera comprehendentium , Cer-
copitheci scilicet, sive cynamolgi , Cebi s.
Cynocephali proprie dicti , Papionisque.
Verum enim vero ne innovatüoni cuicunque
favere , nec synonymiae diflicultates augere
videar, subdivisionem familiarum hic prae-
termittam et genera tria sequentia nomini-
bus CuvirzR , optime electis, Cercopithect
nimirum, Cynocephali (loco Cebi tabulae ge-
neralis et particularis) et Papzonis exponam.
Cebus in universum in terminologiam hodier-
nam non amplius intrare deberet; quippe-
P
254 MAMMALIA. ll. Quadrimana.
quo auctores nimis promiscue fuerunt
usi. Minus adhuc valet ad Aluattas (Cebos
Cuv.) designandas , animalia nimirum ve-
teribus incognita.
Cercopithecorum anatomen instituerunt DaAv-
»ENTON, VicQ-d'Azvn, CuvirR, Fiscuzm.
Foetum Cercopitheci Burszow figurá conserva-
vit. Suppl. VII. Pl. XXIV. p. 86. ed. Soz-
NINI Tom. 36. p. £4. pl. LV.
Naso. 1. C. barbatus , fulvo-rufescens, facie
nigra , naso prolongato.
Karay. Kahau. Der Nasen-Guenon $ la gué-
non nasique.
Fred. van WunMs2 , Beschryving van de Ka-
hau, ecn lang staartige aap.
Verhand. van het Bataviaasch Genootsch.
Deel. 5. Bl. 545.
ÁrDEBERT, Fam. 4. Sect. 2. f. 1r. Simia
barbata, rufa, facie nigra , naso longis-
simo , barba brevi, contracta , acute
reflexa.
Cercopithecus nasica , LATREILLE , in Buff.
Sonnini. 36. 283. /a guenon à long nez ,
BurrFoN-SoNNINI. 35. p. 294. 1. XXIX.
XXX. figure nove, optima.
5. Cercopithecus. 555
Habitat in. ludia orientali. Consery. 1n Mu-
$€0 parisiensi. "
Nemaeus. 2. C. ex albo , fulvo et nigro varius ,
facie rubra, pilis longioribus cin-
cta, fascia frontis fusca, cauda alba.
Ayre; le Douc$; Conchinchina -.4pe Penn.
S. ANemaeus. LiNN. GMEL. p. 52. n. 4o.
Cercopithecus Nemaeus , ERXLEBEN. syst. p.
42. n. 22.
le Douc. BUFFoN. XIV. t. 41. p. 298. ed. Sow-
NINI t. 56. p. 65. PL LI. LII. fig. bona.
AUDEBERT. fam. 4. Sect. 1. f. 1.
Statura bipedalis.
Habitat m. Conchinchina , Madagascaria ?
Entellus. .3. C. corpore obscure stramineo ,
palmis plantisque nigris, cauda elon-
gata.
Enumeap», Entell. Nomen ab athlete hujus
nominis (Virgil. Aeneis. lib. V.) desum-
tum est.
DUurRESNE, sur une nouvelle espéce de sin-
ge; (Simia Entellus) Sociét. philom. A.
1797. p. 45.
AvupERERT , Fam. 4. Sect. 2. f. 2.
BurrFoN-SoxNNINI. Tom. 36. p. 85. tab. LXT,
figura bona.
Habitat in Beugalia. ( Museum Parisiense.)
€
536
Átys.
Patas.
Diana.
M 4MMALIA. I. Quadrimana.
4. C. imberbis, corpore albo, fron-
te plano , caudá reliquis breviore.
Amzus?. dfÍys.
Simia atys , caudata , imberbis , alba , fron-
te plano., AupEBERT. Fam. 4. Sect. 2. f. 8,
L'atys. LATREILLE ; PurFoN-SONNINI. t. 36.
97. t. LVIII. fiz. bona.
Simiae candeutes toto corpore. PrINIUSs.
YII. 21. SkBA Thes. t, LVIiI.
Cercopithecus senex, ÉRXLEBEN. p. 24. n. 3,
5. C. barbatus, supra ruber; infra ca-
nus.
Iamas». Paías.
Cercopith. Patas ERXLEBEN. p. 24. n. 12,
Süunia rubra , caudata , barbata, buccis bar-
batis, vertice dorso caudaque ex rufo san-
guimmeis LiNN. GMEL. I. p. 34. n. 2.
Le patas. BUurroN. XVI. t. 25. 26. ed Sos-
NINI. t. 36. p. x. pl. XXXVI.
Muséum de Moscou. n. 12. FIscHER I. p. 93.
Habitat in. Congo.
6. C. barbatus, barbá fastigiatá ,
albá, corpore supra fusco , inferius
albo.
Aia&ao Diane.
La Diane, Nudebert. Fam. 4. Seet. 2. f. 6.
5 Cercopühecus. 533
Le Roloway ou la Palatine BuFFON. Ped.
SONNINI , t. 556. p. 46 et sq. tab. 46. 47,
ultima nova et optiia,
Exrquima, s. Exquouima. MAREGRAVE,
l
Cercopithecus diana et roloivcay ERXLEBEN.
Simia diana el roloway GMELIN,
Car! LiNNAEUS, Markattan Diana, Veten-
skaps Akadem. Handl. A. 1754. p. 21o.
Die Meerkatze Diane, in den Schwedichen
Abhandl. I. 1754. S. 213.
Habitat in Congo etc.
Species hic pertinentes sunt: C. Silenus et
Vetulus Egxrcs. (/oucanderou); mona , L.
aethiops, L. Engxr. (Mazgabey B.) faunus
L. (Malbrouk, D.;)cephus L.(Moustac.
B. ;) Ascanius AvDEsnERT. f. 4. 5. 2. fiz.
13. caudata , facie subcaerulea , naso albo 5
petaurista, L. Enxt. Scunsgs, (banc-néz.
B.); nictitans, EnxLErR. L. Auprn. (^o-
cheur, guenon à blanc nez proéminant),
talapoin, Burro L. Enxt. ScunEs. Aun.
ater, LATREILLE, (Maura L. Enxr,
ScHREB. Guenon négre); sabea,L,Enx-
LEB. AUDEB. (CaZitriche Duvrow.)
Species dubiae: C. comosus ad .4feleos,
Grorr. pertinere videtur; C. evnosurum
Sco». Liw. C. aethiopem esse , non du-
bito.
533 MAMMALIA, Il. Quadrimana.
CYNOCEPHALUS. 6. Caput deplanatum , ore
prominulo 45 graduum.
"dperturae narium inferiores,
et pariete tenui sejunctae.
JDDecem dentes molares utrius-
que maxilla.
Sacci buccales.
Jates callossz.
Cauda waria. (nulla, brevis
aut admodum longa.
Cynocephalus. Guvig& , GxorrRov; Macaca ,
LacxrrpE; Cercopithecus BaissoN ERXxLEBEN ;
Sinia LixwNAEU
Maxaxó, rossice, Z2akack germ. Macaque gallice.
Plures dissecui cynocephalos, nemestrinam sci-
licet, inuum, cynomolgum , sphingemque. Vi-
di saccos buccales musculis esse instructos
validissimis , alterum superiorem , alterum
iuferiorem, Superior binis incipit initis a
suturá ossis intermaxillaris et a margine ma-
xilae inferioris , corpore suo totum sac-
cum tegit et fundo ejus extremo desinit. Alter
sive iuferior in angulo maxillae inferioris inci-
6. Cynocephalus. 539
pit, anteriorem partem sacci obducit, tandem-
que fibras quasdam musculares inferius di-
mittit, quae sese cum subcutaneo colli com-
miscere videntur.
Saccum laryngeum plerumque duplicem, h. e
quovis cartilaginis thyreoideae latere vesicu-
lam offendi, medio cohaerentem.
Anatomiam horum animalium consignarunt ; DAv-
BENTON, VicQ-d'Azyn, Cuviza, F'iscuzn et al.
Inuus. — 1. C. corpore griseo-flavo , s. virides-
centi ; inferius albescenti. Caudaelo-
co tuberculum.
Maeo; der Mago ; le Magot.
Der Hundskopf. ScRREBER. I. 71. 4. t. 5.
Le pithéque et le Magot BurroN. XIV. t.
7. 8. p. 109. ed. SoNNINI. tom. 35. 176.
t. 4... 6. le magot, bs «p. 210. t. XE
et XII. figure nove et bonz.
AUDEBERT. Fam. 1. Sect, J. fig. 1.
Simia sylvanus elinuus ERXLEBEN et L1xNN.
GMEL.
«, natatorius. C. membrana inter digitos posticos
magis expansa, natatoria,
G. FiscHER Muséum de Moscou , I. p. 102.
n. 17. 18. fig. cranii et pedis postici
(p. 104) et musculorum ejus.
Ct
do ^ MAMMALIA. IE. Quadrimana.
Sceleton , Vide F'isciER , Prodromus Craniol,
t. IIT.
Habitat. in. Arabia, India , Malabaria, Bu-
charia? gvegaria.
cynomolgus. 2. C. corpore cinereo, viridi mixto ,
inferius griseo; pilis verücis fasti-
giatis, fronte proiminulo , facie ru-
bescente rugosa ; cauda corporis lon-
gitudiae,
Maxaxó, Der Makack, (die Meerkatze.) le
Macaque.
Cercop. cynomoigus ERXLEB: p. 28. n. 7.
imberbis , naribus bifidis elatis, cauda
arcuata , natibus calvis.
S. cynomolsus. LINN. GwEL. L p. 31. n. 15.
SaHREBER. I. 91. n. 13. t.. 13.
Le Macaque BurFoN. XIV. 19o. t, 20. cd.
SONNIEIS4 39. p. JoA. "LL XX XII et
AXXIII.
ZL'aigrette. NupgsERT. Fam. 4. Sect. 2. f. J.
Quidam auctores. etiam. S. aygulam (l'ai-
gretée ,. burFoN ) hie trahunt, et Dav-
BENTON ipsam. sinicam meram. varictatem
cynomolsi credit factitiam. , A;
Verum eaun res est facillime decideuda , si
ad cranium cynomolgi, duplici cristáà
instractom, attendere vellent. observatores;
sinicus.
6. Cynoccphalus; 54t
Vide G. FrschgR , Naturh. Fragmente. t.
IE L HE S. smuca ns caret,
Habitat n. Guinea, Congo , Angola, Africa
australi,
3. caudata imberbis , capillitio caput
obumbrante.
Le bonnet chinois BurroN. XIV. p. 224.
tab. 3o. edit SoxNINr, tom. 36. p. 2.
ubi eam cum Ma/brouc&. B. (S. Fauno L.)
con;uinxit,
Der Hutaffe ScHREBER , I. 108. n. 25, t.
23. fig. Burrow.
Huc pertinet varietas, la guenzoz couron-
née BurrFoN ed. SowmNiNi. 36. p. 235. t.
XLI.
Ex mea quidem opinione, haec species non
videtur esse non solum coníirmanda , sed
simia aygula (l'aigrette de BurroN) potius
ad hanc, tanquam varietas, referenda, quam
ad Cynomolgum. Causam opinionis mez
supra enunciavi.
Comparandum est cranium adultum Cyno-
ceph. sinici (Fiscurn , Anat. d. Maki, tab.
XVII.) et id junioris animalis, aygulz,
(Museum de Moscou p. 97.) cum co Cyno-
molgi, quz toto coelo diíferunt.
flabitat in. India. oriental, gregaxius,
542 MAMMALIA. lf. Quadrimana.
Nemestrina. 4. C. corpore e griseo-flavo aut fusco;
inferius griseo aut albescenti ; facies
livida. Cauda brevis.
Maüsonó. Der Maimon. Le Maimon.
5$. Nemestrina LiNN. 12. I. 35. 4. ed. GMEr.
12586, nis
Papio Nemestrina. ERXLEBEN. p. 20. n. £4.
Le Maimon. BurroN. XIV. p. 176. tab. 19.
ed. SoxNiNi. tom. 35. p. 298. t. XXXI*
a. Le Singe à queue de Cochon. EDWARDS
Glanures p. 8.
Der Schweinschwanz-4Affe. ScHREBER. ].
p« 79m 7. Kk 9, fig. Bw.
Le Maimon. ÀUDEBERT. Fam. 2. Sect. 1. f. 2.
b. Zar. le patas à queue courte. BUFFON.
ed. SocNINI. tom. 36. p. 12. t. XXXVIII.
Vivum vidi et mortuum dissecui et pellem
in Museo mosquensi exposui.
Habitat in. Sumatra, laponia, muitis doci-
lisque.
Rhesus. 5. C. corpore ex griseo viridis , hic
illic rufescente , inferius griseo. Fa-
cies rubra. Cauda brevis, intumida ,
prope basin profunde rugata.
Pecysó. Rhesus.
Simia rhesus AUDEBERT , Fam. 2. Sect. i.
f. 1. Simia caudáà abbreviatà , basi rugosá
6. Cynocephalus. - DZ3
«
genis: laevibus , natibus genitalibusque
coccineis,
a. Le Macague à queue courte. Burrow ed.
SONNINI, tom. 35. p. 312. t. XXXIV. et
nova fignra ( Audebert) UOXXXV.
AUDEBERT animal hoc vivum delineavit, et
pro varietate cynomolgi habuit. Multo ma-
gis cum &Nemestrina convenire mihi vi-
detur.
Habitat , . -* 5 9 .
Hamadryas.6. C. cinereus, et olivescens, auri-
ribus comosis, pilis longis penden-
tibus, facie rubra, naso nigro; cau-
da corporis longitudine.
Dlasmaapiacó. Hamadryas.
Kvyoxsqadoz, ARIST. hist. anim. II.- c. 13.
Aelian. anim. II. 46 5 IV. 465 VI. 10;
VII. 19... X-: 39.
Cynocephalus ,| PriNius , hist, n. VIII. 54.
5$. hamadryas. LINN.
ercopith. hamadryas ERXLEBEN , 29. 4. t.
The dogfíaced Monkey , PENNANT , Syn. p.
107. n. 2296 ArA. f. 31. dig. Edw. et
Quadr. t. XXI. p. 179.
De graue Papian , ScHREBER I. S2. 9. t;
19, fig. Edw.
Huc pertinent :
544
Sphi nx.
MAMMALIA. Wl. Quadrimana.
Le Bàbouin à museau de chien. burFoN Sox-
c 19.
NINI,L 09, p. 2/5.
La Guenon imuseau alongé, ibid. p. 284.
pl XXV. (ex PENNANT hist. quadr. 1.
i87. t. XXIII.)
Le Singe Mico. ibid: p. 28:. pl; XXIY.
He species et sequens ore multo magis
pronisnente , transitum faciünt ad papio-
nes, quibus et vitz genere conveniunt.
Valde feroces, impudentes áique lascivi;
difficulter domandi.
Jlabilat gregarius in calidissimis siae et
Africae.
7. €. e flavo-viridescens, nigro - pün«
ctatus , ore prominulo, auribus et ex«
iremitatibus nigris, caudà (statu sano)
corporis longitudine.
JIlaeiauó. Der Parian. le babouin. the ba-
boon. Sphinx, PLiNIUS h. n. VIII. 21.
Sphingion. WIIK 29.
Onnia Sphina. I] INN. I. 29. ne 5.
Papio sphina Erxleben. 15. m. r.
LLe papion , ou babouin proprement dit. Bure
FON XÍWVip. 739.
Le grand papion. Burr. XIV, t. 13. ed.
SoNNINI. 35. 222. t. XIV.
Detit papion, ib. t. AINA SoNN. t. XV:
P APIO.
6. Cynocephalus. 949
Le babouin, des bois. (S. porcaria LINN. ?)
SoxwiN:I p. 237. tab. XVI.
Le babouin à longues jambes ib . 246 t. XVII.
S. platypygos, ScHREBER Sáugth. 1.87. t. v.
Omnes hae figure non nisi varietates aeta-
tis sphingis representare videntur.
Sphingem semicaudatum , ut auctores eum
describunt et depingunt , esse animal cau-
dà mutilatá, testem ocularem offero.
Vivum hoc animal variis locis vidi, sed hic
Mosqux 1804 sphingem observavi caudá
optime conformatà , corporis longitudine,
]ta ferox fuit, ut reliquas simias socies
tatis morderet, et nec quisquam illi acce-
dere auderet. llle tedio captivitatis et ca-
iene pondere et retentione irritatus , cau-
de apicem morsit, et spatio quinque die-
rum plures articulos deglutitus est. Cu--
stos ejus timens, ne vulnus illi lethale
cedat, truncaturam caudg resolvit, et in-
stituit. Sic ex animali perfecto spatio quin—
decim dierum , species sic dicta sezicau-
data (le grand et le petit papion de Bur-
FON) nac!a est.
Habitat 1n calidissimis .4/7ricae Indiaeque.
6. Os prominens 3o graduum;
«perturae nasales inferiores ,
tenui pariete sejuncta.
Sacci in buccis.
35
546 —A MAMMALIA. Ik. Quadrimana.
JDecem dentes molares.
JNates callose 5 cauda brevis aut
nulla.
Papio, ERXLEBEN,. CuviER, GroFFROY 5 Cynoce-
phalus , LACEPEDE3 Simia, LINNAEI.
Manapuaó; Der Mandril ; le Choras, le Mandril, the
Mantegar. | |
Observ. Caput eorum in longum est tractum , et -
dentibus validissimis instructum. Üngues om-
nes sunt canaliculau, exceptis iis pollicum
deplanatis. x
Mormon, 1. P. brunus, facie rugosa, (in junio-
re cyanea, in adulto rubra) natibus
calvis , purpureis. 2a
j Manapua$. Der Mandri.
Simia Mormon et Maimon , LiNN. GMEL
29. D. 36. et. 7.
Papio Mormon ei Maimon , ERXLEBEN. P.
17. n. "s P. 18. n. 3.
Simia Mormon , ALSTROEMER, Act, holmiens.
1766. p. 144. t. 3.
ScHREBER Sáàugthiere. IT. 65. t. VI. et. P.
74. t. VII. |
Le Mandril, Burrow. XIV. 154. t. r6. et
17. ed. SoNNINI. 25. 248. t. XVIII, XIX.
8. Lophotus. 547
: Le Choras. BurroN SoNwNwINI. ib. p. 254.
t. XX.
Le Mandrill , AUDEBERT. Fam. 3. Sect. 2. f. t.
Papio maimon et mormon sola ztate diffe-
runt.
]lüm vivum observavi et mortuum in
Museo nostro conservavi farcitum 5 cya-
neas habet rugas facic, cum hie, sive
adultus, illas sanguinéas habeat.
Habitat in Africa , lascivus valde et fortis.
LoPHOTUs 8. Cranium sub-triangulare , non
retrorsum sed sursum verso,
cristáà magná gaudente. ;4ngu-
lus faceialis 30. graduum ?
&
Nec cauda, nec nates callosae.
Pongo. LAcxrzpz, Papio Cuviza, Gzor-
rüov, LarnzizLE ; Simia Wonws.
Observ. Equidem non possum non
agnoscere causam hujus generis, quip-
pe quod cranio magis Aluatte acce-
dit, et cristá ab omnibus reliquis
differt, Excepto hoc charactere , de-
fectus caude et natium callosarum id
suadere videtur.
548
Wurmbii,
MAMMALIA. Il. Quadrimana.
1. Unica species et haec parum cóg-
nita; corpore fusco , facie ex nigro-
fulvo. Exwemitates anteriores ulua
malleolos extensa.
Frederik v. WunMB, Beschryving van de
groote P'orneoosche Orang - Outang of de
Ost-Indische Pongo.
Verbandel. van het Bataviasch Genootsch
Deel. 2. Bl. 245.
AUDEBERT. fig. anat. pl. 2. f. 5. et 6. sce-
leton et cranium.
Sceleton etsi parvum , tamen bene propor-
tianatum, a BARABAND delineatum, BUFFON
SoNNINI1. 35. p. 262. t. XXI.
e
Cranium magnitudine naturali ; FiscHER
Naturh. Fragmente. ]. p. 207. $. 150.
tab. III. et 1V.
Le Pongo, CuviER Tableau.
Pongo Borneo Lacepede. Tabl. (p. 436 huj.
voluminis) GEorFFRov. Journal de phys.
1798. 1I. p. 342. verum locum illi pri-
mus adsignavit.
Habitat in insula Borneo; quatuor pedum
quinque pollicum magnitudine,
Nomini -Pogzgo, acceptionis ambigue , id
Lophoti substitui, propter ejus cristam
insignem capitis, à Aogwroóg , cristatus.
0o. -luatta. 549
ALUATTA. 9. Caput pyramidale.
«dperturae mnasales laterales et
poriete larga separatze ;
Duodecim dentes molares, in
quavis max1illá ; inferior ma-
xilla altissima. -
Nec sacci in buccis , nec nates
calv» , Cauda prehensilis.
Aluatta. LACEPEDE , FiscHER ;. Cebus , CUVIER j
Cercopithecus , BR1SsoN , ERXLEBEN 3 Simia
LINNAET.
Aayanm?», Zluatte , Z/ÁAlouatte.
Observ. His animalibus multi characteres pro-
prii sunt, qui ea ab omnibus aliis distin-
suunt.
1. cranium formá triangulari;
G. Fiscurg Nat. Fragm. Ll p. 203. $. 145
IL f£. iV:
»?. tympanum laryngeum osseum.
P. Caurzn, Oeuvres. Vol. I, p. [D HLE:.
in ed. Soxwiwr tom. 36. p. 124. t. LXI.
v. Housorpr, Observ. Zool. fasc. I.
Vid. huj. vol. p. 51e. $. 65.
3. inde dependens forma singularis maxillze
inferioris et collum intumidum , barbatum. -
4. cauda prehensilis.
550 MAMMALIA, IT. Quadrimana.
nigra. 1. Á. niger, pedibus et parte caude
brunis.
Jepuou Aajamó , Der schwarze Aluatte.
5$. beelzebul, caudata barbata nigra , cauda
prehensili , extremo pedibusque brunneis.
LiwwN. Gwmzr. I. 35. 12.
Cebus Belzebul, ERXLEB. p. A4. n. I.
.Guariba , MaARcGRAVII Bras. p. 226. fig.
bona.
L'ouarine. BvrFFoN. XV. 6. ed. SowwNiNI.
36. p. 104. t. LX. fig. nova, sed mala.
The preacher monkey, PENNANT. p. 122.
n. 9r.
Der schwarze Brüllaffe , ScHREBER. IL. 122.
9i, 398.
Habitat 1n Brasilia et propinquis terris,
gregarius.
rufa. 2. À. barbata, rufa.
Kpacuoi Anyamó6, Der rothe Aluatte, l' Alou-
atte rousse,
S. seniculus , L1NN. GmEL. caudata barbata
rufa, cauda prehensilh. I. 36. n. 13.
Cebus Seniculus. ÉRXLEB. p. 46. n. 2.
L'olouate , BurroN. hist. nat. XV. 5. ed.
SoNNiINI tom.36. p. 115. t. XIX. figura
optima.
AUDEPERT, Fam. 5. Sect. 1. f. 1.
9. zdluatta. | 551
K
Muséum de Moscou p. 117. n. OI.
Habitat in. Guiania, in sylvis ad fluvios.
Transeuntes ex arboribus voce ingrata,
rauca admodum. simul clamosa eminusque
audienda salutat; vix, adspici se sinit,
quin illico clamet,
. Nocturmus, Victitat Muse fructibus. Caro
editur sapida.
Caraya d AZARA , novam et tertiam speciem
bujus generis sistere videtur. 4nimaux
du Paragouay. II. 208 - 229.
Lal
Ad cognitionem simiarum completiorem adi-
piscendam et auctores sequentes sunt con-
sulendi.
Ioh. de MuRaLTO, Anatomia Simiz.
Ephem. Cur. Dec. II. an. t. obs. 61. p. 150.
Joh. RroLANt , Osteologia Simie s. ossium
hominis et simiz comparatio, edit. cum
ejus Osteologia. Paris. 1614. 8.
4findr. MynnHEN, an Simia menstruat;
Ephem. Nat. Cur. Dec. III. an. 9. et 10.
observ. 217. p. 397.
Gabr. FALLOPIUS, Anatomia simis et ca-
nis, MSC. in 4. pl. 17. in Bibl. Henr.
Meibomii. Vid. Ejus Bibl. pars posterior.
p. 49. et Blumenbach med. Bibl. : B. p. 372.
HuNavLD, sur quelques parties d'un singe;
in Mém. de lAÀcad. des Sc. de Paris.
553 . MaMnALIA. Il. Quadrimana.
1735. p. 516. c. f. Commerc, Noriberg.
1749. p. 21. €. fig.
JFilhelm YoskPH: , Anatomie der Sàáug-
thiere, 1 B. Góttingen. 1787. 8. c. figg.
et Nachtrag etc. gallice versum ex partea
RicHE in Vico - d'Azyn , Syst. anat. p.
265-279.
Vico-d'Azvn , description anatomique des
singes en général. Vid. Oeuvres , Vol. V.
p- 295-318.
L3
2. Familia Tarsiorum.
Tarsis longissimis; quatuor dentibus inci-
soribus adproximatis , dissimillimis ;. laniariis,
incisoribus brevioribus in a/ferutráque ma-
xillàá; unguibus planis, exceptis uno vel bi-
nis pedum posticorum , verticalibus , pyra-
-midalibus, subulatis, integris, non canali-
culatis; articulis phalangum unguicularium
discis rotundis obducus. Cauda longa, apice
floccosa.
E. Grorrnor, Mémoire sur les rap-
ports naturels des Makis. ZLemur
Liww. in Mirris Magasin encyclo-
pédique. Ll p. 20 sq.
10. Tarsius. | 553
G. Fiscuzn , Anatomie der Maki , u.
der ihnen verwandten Thiere. Frankf.
a. M. 1804. in 4. c. 24 tbb. aeneis.
Observ. | Familia hzc , etsi caudata, tamen in-
termedia , inter Szmiías et Lemures
locanda. Forma cranii inprimis hoc
suadet. Orbita, qua hisce anima-
bbus maxima , pariete ossea, ut in
Simiis, a fossá temporali est sejun-
cta, cum in Lemuribus arcu osseo
tantum repraesentetur, et in sequen-
übus ordinibus tota ex parte dispa-
reat. Auriculae magnae, oculi magni
indicare videntur, haec animalia esse
nocturna. Victuin — eorum esse
insecta, ex molaribus eorum valde
acuminatis, concludimus.
19. TAnsius. Dentes incisores quatuor inae-
quales , intermedii externis lon-
gitudine alternantibus.
Ungues secundi et tertii. digiti
pedum posteriorum verticales.
Tarsius. DAUBENTON , STORR , GrorrFRoY ,
CuviEn , FiscnkEn 5 Macrofarsus , LACE-
PEDE ; JDidelphis LiNNAE! , SCHREBER;
554
Pallasii.
lischeri.
MAMMALIA, lI. Quadrimana.
Lemur PALLAs, ERXLEDEN. /loaronoriü.
rossice ; Der Tarser, germanice ; le Tarsier,
gall.
1. T.'sulphureo-brunus , auriculis acu-
minatis., |
Lemur specirum , PArras. Glir. p. 275. in
nota.
B. S. Nav, Beschreibung des Tarsers. im
Naturforscher, St. 25. n. I. Tab. I. figu-
ra bona.
FisCcHER , Anatom. d. Maki, p. 36. 6. 28.
n. I. Tarsius Pallasii 5 incisoribus obtu-
sis , intermediis brevibus.
-—
Le tarsier de Pallas , ^. DESMAREST , tabl.
meth. dans le Dist. d'hist. nat. vol. 24.
p. 1o. n. 2.
2. T. badius, pedibus ex nigro fuscis,
auriculis rotundatis.
Tarsius fuscus s. fuscomanus , G. F1scHER,
Lettre sur une nouvelle espéce de 'Tar-
sier. Mayence. 1902. 4. c. fig8.
G. FiscHER Anat. d. Maki. p. 37. 6$. 3o.
n. 5. T. fuscomanus, incisoribus acutis,
intermediis longis, latere exteriore depres-
si$, cristá acutá obductis. ( marginatis )
Tab. IV. et V. animal et ejus |sceleton..
La Tarsier de Fischer, 4. DEsMAREST, l.
€; p.-10, 15. 9. 3.
10. 4Zarsius. 555
Daubentonii. 3. T. gracilis , ex nigro cinereus,
auriculis rotundatis.
Le Tarsier , BurFoN. XIH. p. 87. t. 9. ed.
SONNINI t. 32. p. 168. |
The wool jerboa , PENNANT, quadr. p.
298. n. 225.
Lemur Tarsier , ERXLEBEN , 7I. n. 6. caudá
gracili nudá, apice subfloccosá , tibiis po-
sticis nudis.
Didelphis macrotarsus , LiNN. GuEL. I. rog.
n. I2. caudà gracili nudà apice subfloc-
cosá , plantarum talis elongatis nudis un-
gue pollicari plano.
Macrofarsus indicus , LACEPEDrF. l. c.
Tarsier de Daubenton, GEorrRov , DEswa-
REST , ÁUDEBERT, p. 29. fig. tr. cauda-
tus griseo-fuscescens , cauda basi apiceque
villosa.
Tarsius Daubentonii , G. FISCHER , Ánat. d.
Maki, I. p. 37. 6$. 29. n. 2. incisoribus
acutis intermediis rotundatis, longis.
Hzc animalia parum sunt cognita , ipsaque
patria eorum est incerta, Species, quam des-
cripsi,ex Madagascaria Insula dicta fuit. in-
cisores ab antecessoribus supra et infra
duo indicantur, idque pendet ab ore ita
coarclato et acuminato , ut non nisi duo
. adpareant. Verum enim in osse inter-
maxillari quatuor recipiuntur, qui nume-
516 MAMMALIA. Il. Quadrimana.
rus etiam de maxilla inferiori valet, etsi,
propter seriem dentium non interruptam,
non facile sit eraendus. Ceterum de hac
re non disputabo , nam in maxilla supe-
riori tantum, legem certam nobis offert os
intermaxillare, dentium incisorum , si
ejus sutura est distineta. In maxilla infe-
riori, res arbitraria videtur , si laniarii
ab incisoribus non distant , isque sunt
breviores.
11. MaACROPUS. entes incisores superiores
duo , remoti;
inferiores sex , in. planum
porrecti; mediis per pa-
ria conjunctis ;
uno tantum ungue verticali
digiti secundi pedum po-
sticorum,
Macropus , FiscHER , 3 4axgoc, longus, et
zae , pes,
Galago , GEOFFROY , LACEPEDE, AUDEBERT;
FrscuER 5 Lemur Cuvier.
FEVaaaro, rossice, Galago, nomen sene-
galense et in reliquis idiomatibus con-
servari potest.
Observ. Animalia haec magnam habent
similitudinem cum tarsiis , tarso lon-
Geoffroy.
^
11. dMaéropus. 957
gissimo, oculis et auriculis magnis;
hac de causa ea in unam familiam
conjunxi.
ApamnsoN ea in Senegaiia primus obser-
vavit, et GrorrRov iis verum locum
systematis adsignavit. Rarissima sunt,
et rarius adhuc in Collectionibus
offenduntur. Duz tamen species op-
üme sunt descript:e , ita ut ex lis co-
gniuo reliquarum hauriri possit. Cau-
da iis tota est pilosa et cylindrica.
1. M. ex griseo flavus , capite griseo,
cauda fusca.
Galago Senegalensis, GEorFRoY , LAckEPE-
Bk Ls |
AUDEBERT l. 6. p. 27. f. 1. fig. nova.
BurroN-SoNNIN:, t. 233. p. 88. (ig. Gror-
FROY.
?
FiscHER , ÀÁnatom. d. Maki. I. p. 43. $. 32.
Lemur Galago, Cuv t1EnR, Tableau, p. too. n. 6.
Galago Geoffroy , FiscnueR in Comm. me-
dico phys. Mosquens. l. p. 57. Actis Soc.
Imp. naturz curiosorum. Vol. I.
Macropus Geoffroy , Objets rares du Mus.
de Moscou. l. p.
558
*
MAMMALIA. lf. Quadrimana.
Habitat in Senegalia, .ADANSON. Magnitu -
dine sciur:.
Demidovii. 2. M. totus ferrugineus, gulá nigre-
Cuvieri.
scente, auriculis magnis.
GC. FiscHER , sur une nouvelle espéce de
Galago; in Mém. de la Soc. Imp. d. Natu-
ral. l. p. tab. E. fig. primz edit. melior.
Galago Dermidorii, nova species quadrima-
norum, observatis anatomicis | illustrata.
V. Comment. Soc. physico-medice mos- |
quensis Vol. 1. p. 57-79.
Galago Deinidorien , | 6G. FiscHER , Descris
püon des objets rares du Muséum de
Moscou. fasc. r. fig. bona.
Magnitudine muris.
J. totus griseus, auriculis vellere bre-
vioribus.
Galago Curzier 4 G. FiscHER, Mem. l. c.
Description , Fasc. I. p. 6. n. 3.
Le petit Galago , CUvIER , Tableau, p. 1or.
Et hec species magnitudinem iuris non
excedit.
Species dubia.
Macropus 4dansonii FISCHER , species ma-
gnitudinis felis, n. 1. l. c. temere stabi-
lita videtur, quippe qux non nisi ex no-
ta Celeb. ApaNwsoNIi coram Clariss.
GEOFFROY communicata, cognita fuit.
12. dndri. 559
3. J'amilia Lemurum.
Familia tertia quadrimanorum , Lemures ,
police gaudent postico fortissimo, ungue
plano. Secundus vero digitus abbreviatus
ungueque arcuato, excavato, acuto munitus
est. Os iis prominulum , sed. valde acumi-
natum et tringulare, inde nomen galhcum
vulgare , singes à museau de renards.
Dentes incisores in maxillà superiore IV,
per paria remotu, in imferiori 1V aut VI,
strictiores, oblique inclinati aut. in planum
porrecti.
Orbitze magna ut in tarsus, et canalis
lacrymalis extra orbitam.
Habitant in. Madagascar , insulà Fran-
ciae , St. loannae.
Gzorrnov, surles raports des Makis.
Frscurn ; Anatomie der Maki.
12. INuDpni. Dentes incisores quatuor, in
maxillà suporiori per paria re-
moti ; !
in inferiori contigui , in pla-
num porrecti, prominentes.
Indri, Soxwznarz, Gzorrnox, Lacz-,
PEDE, FiscueRn; Lemur, LiwNAEI
CuviIER.
56o MAMMALIA. If. Quadrimana.
brevicaudatus. r. Ll. niger, caudá brevissimá,
Indri , SONNERAT , Voyages. p. 142. t. 88.
Indri brevicaudatus , GkorrRov. l. c.
Indri niger, LACEPEDE , Tableau.
Lemur ind, LiNNAEI OwEL. l 1i. p. 42.
n. 9.
AUDEBERT, Maki , pl. r.
Burrow SoNN1NI. 55. p. 8r. t. VIT.
FrscHER , Anat. d. Maki. I. p. 15. $. 12. n. r.
longicaudatus. 2». I. ex flavo rufescens , caudá lon-
gissimá.
Le Maki à bourres , Sonnerat,. ib. p. 142.
t. 89.
Le Maki fau»e; Buffon, supplem. 7. t. 35.
ed. SowNINI. 33. 85. t. 8.
Lemur laniger, LliNwN. GMrr. ]. 1. p.
44. n. IO.
FriscHER, Áuatom. d. M. I p. 16. m.
15. Lonis. Dentes incisores superiores qua-
Zuor , intermediis remotis ;
inferiores 6, oblique adscen-
dentes, prominentes ;
cauda nulla aut perbrevis,
Loris, GzorrRox, LaczrrpzE, Frscurn;
Lemur , LissArzri, Cuvien; Z'ardi-
159. Loris. —. 56r
gradus, BopnpArznT; Sunia, Krriw;
Bnissos.
Observ. lec animalia , gracilem eorum
adspectum , abdomini longo, infe-
rius inprimis constricto, debent,
qui? longitudo pendet a majori nu-
mero vertebrarum lumbalium , qua-
rum novem adsunt. Agiles sunt et
optime scandent, etsi quidam aucto-
res ea lenta et tardigrada adpel-
larent. Caput rotundum habent , ore
valde acuminato, Oculi magni, obli-
qui. Auricule subnudz, breves, urce-
olatae , intus bifoliatz.
Mammae quatuor , quarum duae in fine
ectoris duae initio abdominis,
P P
Pariunt 1-2, quos secum, mammis
adfixos , ferunt.
Nutimentum eorum, fructus, passim
insecta, Pauia eorum, Zengalia, Zey-
lonia.
Tres species optime distingui possunt,
quarum duae ecaudatae, tertia vero
caudata.
36
562 MAMMALIA. II. Quadrimana.
a. Lorides ecaudati.
gracilis. 1. L. ex flavo-ferrugineus , ore recto;
tenui, inferius concavo.
Loris gracilis , GEoFFRov , CuvrER , LAck-
PEDE.
'- Loris. BurFoN. XIII. p. 210. t. 2o. ed. Sow-
NINT. 33. po39 bu NA
Adnimalculum cynocephalum tardigradum di-
ctum , SEBA , thesaur. 1. p. 55. t. 55. £
1. 2. figuris optimis.
Lemur tardigradus , ERXLEBEN , p. 63. gen.
7j. Sp. i.
ScHREBER , l. p. 134. mn. t. t. 38.
AUDEBERT. f. 9. p. 24. L. gracilis, ecau-
datus, griseo rufescens capite magno, pe-
dibus gracilibus.
FiscHER , Anat. d. Maki, I. p. 26. y. 23.
n. 10.
ceylonicus. 2. L. fuscus , ore obtusiore, reflexo ,
inferius convexo.
G. FrscHER , Lettre sur une nouvelle espé-
ce de Loris. Mayence. 1804. 4. c. figg.
EjsuspEM Anat. d. Maki. I. 28. n. rt. tab.
VIT. VIII.
Cercopithecus ceylonicus, SEBA , Thesaurus,
I. 75. t. XLVII.
Figuram optimam feminz cum iuniori la-
ctaute hujus speciei offert: Descript. des
14. Lemur. 563
objets rares du Muséum de Moscou. I.
t./ IH.
b. Lorides caudatti.
bengalensis. 3. L. ferrugineus , lineá dorsali fuscá,
Fn Cucang , oder der bengalische Loris.
Loris bengalensis , FISCHER , Anat. d. Maki,
I Jo. n. 15.
Le paresseux pentadactyle du Bengale; 4.
VosMAER Descript, à -dmsterdam. 1770. 4.
p.198. t. VL
Loris tardigradus. GEoFFROY , AUDEBERT.
f. r. ecaudatus, subferrugineus , linea dor-
sali brunuea.
BurroN SoNNINI. tom. 33. p. 62. t. VI.
Tardigradus Cucang, BopnDpAERT Elench,
67. n. 2.
14. LEMUR, Dentes incisores superiores IV,
per paria remoti,
CM. 4 . 2 3 » e
inferiores VI , in planum por-
recti. Cauda longa, pilosa.
Lemur, LiNNAEr, GEorrnov , CuvrER,
LACEPEDE , SCHREBER, DLUMENBACH, F1-
SCHER 5 Prosimia , BRissoN , SToRR , Bone
DAERT j Cebus, KLEIN.
Zles54pÓ Cesacmiag. I. 163. Maxu, Maki,
Observ. Lemures mites sunt, fructibus
victitant et cum Callitrichibus gene-
*» *
564
Catta,
MAMMALIA. II. Quadrimana.
re vite et habitu generali quam ma-
xime convenlunt. Verum enim ca-
put magis oblongum, cranium mi-
nus rotundum et os valde prominu-
lum et acuminatum est, Auricule
minores. Pedes postici anticis lon-
giores. Character vero disünctivus ;
inventuque facilimus in pollice et
indice pedum posücorum est que-
rendus. Mic abbreviatus , debilis est,
ungue cahaliculato, et subulato in-
svuctus. llle fortissimus, ungueque
plano munitus est. In Loridibus ab-
breviatio indicis ad disproportionem
abit, Ab hac pollicis et indicis stru-
cturá, facultas scandendi pendet sum-
ma. Plures, nescio an omnes, os
in pene elongatum, gracile gerunt.
Mamm: axillares et pectorales.
Habitant in insulis Madagascar, S. Ioan-
nae, Franciae,
1. L. griseus nigrescenti-maculatus,
caudá albo nigroque annulata.,
Moxoxo. Cesacm. Y. 168. Der Mococce.
Mongoz.
14. Lemur. 565
LeMococco , Buffon. XIII. p. 175. t. 22.
ed, SONNINY. k 233, p.223
Lemur Catta. KERXLEBEN. p. 68. n. 4. L.
GMEL. 45. n. 4.
ScHREBER, Saugthiere, I. 242. t. XLI.
HERRMANN , Naturforscher. XV. p. 159. |
ihe ring-tail Maucauco ,|, PENNANT , Syn.
quadr. p. 157. m. 1060.
AUDEDBERT, Maki, Pl. 4.
GrEorrRovy , Menagérie du Mus. livrais. VII.
figure egregie.
FiscHER. Anat. d. Maki, I. p. 17. t. XIII:
XIV. XV. sceleton , cranium, pedes. VrcQ-
d'AzvR, p. 161—177 , ex Daubentonii et
propriis observationibus anatomiam exhi-
bet. Craniologiam dedit WIEDEMANN ,
Archiv; LIL 42 E.
o. L. griseus , caudá unicolore.
Monryc»e. CesacmiaHomr. Ll 165,
Le mongous, BurroN. XIII. 174. t. 26. ed.
SONNINI, t. p.
The woolly Maucauco , PENNANT , Synops
p «139. n. 105.
ScuREBER's Sáugthiere 5. I. p. 132. t.
XXXIX. B.
Zemur Mongoz. LiNN. Gmrr. I. 42.n. 2.
Warcn, Naturforscher. VIIL p. 20. t. r.
fig. mala.
566
fulvus.
varius.
MAMMALIA, lI. Quadrimana.
G. FiscHER Anat. d. Maki. I, p. 19. $. 16.
n2.
ZAnatom, VicQ-d'Azyn , 177-180. ad Dauben-
tonii observata.
Variat pedibus albis et fulvis, facieque di-
versim colorata. F'iscHER octo commemo-
rat varietates hujus speciei l. c. Dormit
in arboribus, phytphagus. Salax , ludi-
bundus, mitis, tener. Vox porcelli.
3. L. cauda, bicolore , superius fusca,
inferius grisea.
BurroN, suppl. VILE. p. :1o. t. 33.
Le maki fauve, Grorrnoy , Ménagerie. VII.
FiscHER , Ánat. d. Maki, I. 21. 6$. 17. n. 5.
4. L. pilis colli auribus longioribus.
L. Macaco L. GwEL. caudatus niger , colla-
ri barbato. I. 45. n. 3. ERXLEBEN. 67. n. 5.
Bapu, Cenacmianosz. I. 66.
Der Pari. ScHREBER. l1. 142. t. XL.
Le Fari, .BurFow, XIII. 174. t. 27. Maki
pie, ed. SowNIN1, t. 33. p. 36.
Fiscurn , Anat. d. Maki. I. 21. 6. 18. n. 6.
the ruffed Maucauco , PENNANT , syn. quadr.
p. 158. n. 107.
14. Lemur. 567
PEIUS V1co-d'AzYn. p. 180-184. (Dau-
benton.)
Species adhuc distincte :
5. albifrons. GrorrRov, AUDEBERT, F1i-
SCHER , SoNNINI. p. 54.
6. griseus. GrForr. ÀAvD. FR.Zemur murinus ,
7. pusillus, GEorr. AvupER. SoNN. p. 5i.
FiscHrR, p. 24. Rat de Madagascar, Bvr-
* FoN. Supl 5. t. 20.
8. ruíus. AuDpEB. SoNNiNr. ibid. p. 56.
Rerisio generis Zemuris ad systema naturae
LÓiNNAEI GMELINI et ERXLEBENII.
I. tardigradus. V. Loris gracilis, Cuv.
Io. Indri
9. laniger : Vide 7ndri.
. c o
2. Mongoz; Vide Lem. Mongoz. L.
3. Macaco; — — varius, Fr.
4. Catta — — Catta. L.
7. murinus, — — griseus. Gff.
8. bicolor. — — albifrons. GÍff.
5. volans. Vide Galeopithecum.,
6. Potto, BosuaNN. (Sonmimi. 33. p. 87.)
est species dubia.
968
MAMMALIA. TI. Quadrimana.
* Fla»us , ERXLEB. p. 5. /he yellow Mau-
cauco , PENNANT Syn. quadr. p. 138. n.
108. t. 16. f. 2. Der Maki mit dem YV'ik-
Kkelschwanze ,| SCHREBER. 1. 145. n. 6.
t4». (fig. Penn.) buccis crassis , tumi-
dis, pedibus brevibus , po/licibus non re-
zotis, non est species Lemuris.
9 Tarsier , ERXLEBR. V. Tarsium Dauben-
tonii,
MPSCUIDUAPSIPSNA SEINE MIPPSIPMPSESSIPAPMIN MUN UPS SENFPNINPSEGNSPNININS RSS UN ISPs
ORDO TERTIUS.
Pollex (sine ungue) £antum in extremitate
posticá distinctus et opponendus.
PEDIMANA.
l.
Omnia pedimana sunt didelphides aut dy-
delphyes, sive animalia duplices matrices
gerentia; (a óvo , duo, et OÓsAgvg, matrix,)
verum enim non omnes didelphides, hoc
sensu sumti, sunt pedimana. Mic itaque sy-
stema vim inferre videtur nature, consti-
tuens ordinem pedimanorum, qui tamen non
omnia animalia ejusdem structure ample.
i
ctitur.
2.
Omnia animalia duplici utero gaudentia ,
sive bursá marsupiali instructa , ordinem na-
turalem constituere videntur, qui si functio
precipua, generationis nimirum, tanquam
character divisionis adhibetur, ab omnibus
reliquis optime distinctus est. Qu:c. quidem
animalia per abortum sive semifoetus pa-
570 MAMMALIA. IIT. Pedimana.
riunt, coecos , nudos, qui statim in marsu-
pium intrant, sese mammis adfigunt, et
lacte. matris nutriuntur, donec maturi fiant.
Huc pertinent, Didelphides, Phalangeri, Da-
syurt , Perameles , JTY'ombatus , | Phascolomys,
Kangurus. Quidam et in ZEchinopode mihi ,
( Echidna Cuv.) ossa marsupialia invenisse
contendunt , etsi álrs characteribus quam re-
motUssime a. Didelphidibus distent. Didelphi-
des sine bursá pullos in dorso secum ferunt.
Respiciens ad formam pedis Cheiromyos Cuv.
et hoc genus, Dasyuris vicinum , hic loca-
re cogor,
3.
Iam inde et imprimis vito genere patere
videtur, alium esse characterem organisatio-
nis, alium vero eum, qui in animalium di-
visionem optime adhiberi potest. Genus vite
horum animalium, eoque intime cohzrens
pedum structurá, multum. differt. Quadam
sunt scansores, caudá prehensili, pollice
remoto et opponendo instructi ,' Didelphides
scilicet , et Phalangeri. Hi potius in arbori-
bus quam in terrá vivunt. Alu. semper in
terrá restant , lente incedentes, ut Dasyurus,
Perameles; alii vero sunt fossores, ut Pha-
scolumys, VVombatus; ali denique saltant
II. Pedimana. 571
potius quam incedant, pedibus disproportio-
natis, ut hangurus. |.
Omnes habitant in Nová Hollandiá, etsi
plures etiam in. aliis regionibus sint frequen-
tes, Victitant sacchar!i culmis, radicibus , fru-
ctibus, ovis, gallinarum sanguine. Quidam
et insectophagi et carcinophagi esse videntur.
Er
Hoc animalia in. nostro. systemate in duos
ordines esse divisa , serie vero continuá esse
conjuncta , omn: jure defendi potest. Verum
enim vero ne genera disjuncta videantur,
qui natura conjunxit, eorum conjunctionem
hic tabulà synopticá exprimam , ita. ut. tran-
situs a pedimanis ad. metatarsibemata eo cla-
rius evadat.
incisores. *?. Didelphis.
Cauda pre-
pollice remo-| hensiiis. incisores. 5 Phalanger.
to, PEDIMA-
NA. incisores. 2 Dasyurus.
Cauda iners.
incisores. $ Cheiromys.
a
Cauda ab-
pollice ad- | breviaia.
proximato
METATARSI- P incisores. 77. Perarneles.
DiIDELPHIDES.
E]
incisores, 2. Phascolomys.
2
incisores. 5 JP'ombatus.
BEMATA. Cauda elon-
gata. incisores. $ K'argurus.
5723 MAMMALIA. III. Pedimana.
Nota. Dentium incisorum indicationem per
fracturam -?, facillime esse ita intelligen-
82
dam spero, ut numerus superior, nu-
merum dentium incisorum superiorum ;
inferior, eum inferiorum denotet.
Cheiromys Cuv. animal est incerta sedis ;
pedibus cum pedimanis , habitu cum da-
syuris convenit , etsi bursam non habeat,
Quzdam species Didelphidum etiam mar-
supio carent, neque vero ullus eas ab
hoc genere removebit,
6.
Note bibliographice, exceptis iis, quc jam
in. S. 245 p. 565. de pedimanorum genera-
à1one commemoravimus , sunt sequentes :
'* E. Gzorrnor, Dissertation. sur les animaux
à bourse , (Didelphis L.) lue à VInsiutut.
etc.
Voy. Magasin encyclopédique. Tom. IIL p.
445. (imprimé séparément in 8^.)
EsvspEem , Mémoire sur les espéces du genre
Dasyure.
Vid, Annal. du Muséum. T. III. p. 353-363,
Soc. philom. N. 8r.
Wiedemann's Archiv. IV. ». p. 199.
^.
IIT. Pedumnana. 573
P. $. Parras, Observatio circa Myrmeco-
phagam africanam, et Didelphidis novam
speciem e litteris CAupznr excerpts et illu-
strata.
V. Acta Ácad. Petropol. À. 1777. P. ». M.
p. 223. Didelphis brachisura descripta ;
ibidirA, 1980: Dots) ipi: 935.
Tvsos, Descriptio anatomica marsupialis ;
in Philos. Trans. 1699. N. 239.
Martin Vorxrs, Observation et description
de l'animal appellé Opossum.
Mem. de lAcad. des Sc. de Paris. 17406.
hist. p. 38. ed. 8. hist. p. 55.
Fr. van. WunMs , De Philander beschreben;
in Verhandel. van het bataviaasch Genootsch.
Deel. 4. Bl. 525. !
JFiliam Yowzs, Asiaük Researches. Vol, 4.
p. 135.
CanristE, Philosoph. "Transact. :r800 Pu
p. 98.
Nachricht von einem neuen in Neuholland
von dem englischen Reisenden Herrn Bass
entdeckten Vierfüsser. (Wombatus.)
574 MAMMALIA. IIT. Pedimana.
Soc. philomath. N. 7».
WirpzwmANN's Archiv. IV. s. p. 139.
Dvuvrznwovy, Anatomische Bemerkungen über
zwey Weibchen des Maniku ( Didelphis
vireiniana.)
V. Bulletin. de la Soc. Philom. N. 81. Wiz-
DEMANNS Archiv, IV. 9». p. 20».
Opus magnum et egregium , Clarissimi Gror-
*Rox quod figuris quibusdam , ab auctore
mihi humanissime communicatis , cognitum
habeo, desiderio magno expectamus.
15. DipELPHIS. Dentes incisores superiores
decem, £nferiores octo ;
intermediis duobus bre-
vissimis.
Cauda nuda , longa, gra-
cilis atque prehensilis.
Didelphis LiwwArzr , Enxrirzsrw , Cv-
vIER, Grzorrnov Lacr»zpr.
Asyympoóxa, rossice; Jeutelthier,
germanice.
Observ. Animalia haec vocem porcelli
aemulantur eamque felium, si manu
tractantur levi.
15. Didelphis. 575
Orsana nutritionis.
Didelphides omnia reliqua animalia
dentium numero superant. Possident
nimirum , exceptis incisoribus jam
indicatis , septem molares quovis la-
tere , qui ex parte acuminati , ex par-
te vero obtusi sunt.
Orszana motus.
Pollice postico sejuncto .Simüs sunt
similes , etsi characterem proprium
habeant, nec cum Simiis, nec cum
Lemuribus convenientem. Pollex ca-
ret nimirum ungue, et fere angulo
recto ab indice distat. Ungues reli-
qui sunt canaliculati et acuminat.
Cauda prehensilis animalia hzc scan-
denua sistit.
Orsana generationis.
Scrotum maris solum adparet, et qui-
dem tenuissime pediculatum, pene
in ano incluso. Glans ejus duplex
est , aut divisa. T'esticuli magui , for-
ma vero secundum species diversa.
576 MAMMALIA. IIl. Pedimana.
Clitoris eüam est duplex aut divisa.
Urethra atque vaginà in unum .con-
junctze sunt canalem.
Mammarum dispositio atque numerus
multo constantior esse videtur, quam
auctores eum describunt. Qua de
causa optimum characterem esse, ad
species definiendas, opinor.
* Didelphides, vero* marsupio in—.
structae, ad foetus recipiendos.
marsupialis. :. D. Caudá longitudine corporis ,
pilis lanuginosis , longioribus inter-
mixtis; mammis octo.
Asyynripo6ka c» xonieabKoMÉ. Cenacmr.. Í:
gen 18. sp. 1. p. 346.
Le sarigue , BurroN. X. 279. t. 45. 46.
Didelphis marsupialis et cancrivora L. GMEL.
Enxr. D. carcinophaga , Boppazmr. I.
VB e ;
Philander amboinensis, atro-spadiceus in dor-
so, in ventré exalbido-cincreo-flavicans.,
maculis supra oculis obscure fuscis. BR1s-
SON , Quadr. p. 2or. |
Philander maximus orientalis. SEBA , T. 64.
LAE
ScHREAER. III. 536. t. CXLV.
15. Didelphis. — | 577
BLuMENBACH, DBeob. eines lebendigen Beu-
telthiers, D. marsupialis. in VorcT's Neuem
Magaz. III. 4. p. 685.
-natom. NX 1cQ-d'Azvn , Systéme. p. 192 -
228. n. i. ex Tyson, Flandrin, Dau-
benton et propriis observationibus. et in
ejus Operibus. Tom. V. p. 319-544.
Sceleti figura in editione Zoognosiz. t, I.
Habitat 1 Cayenna , et Surinam 5 major om-
nibus , magnitudine nimirum felis cati,
Opossum. 2. D. caudá corpore breviore, supra
fulva, infra exalbida , mammis 8.
OrnoccyM». Cesacmian. I. 349.
Opossum. BurFFoN. X. 279. ed. SowNiNI,
vol. 38. p. 1-59. t. 1. mala.
ScHREBER. IIl. 537. t. CXLVI. A. B,
SEBA. 1. p. 56. 6:36. 1. 3. 3.
GEOFFROY , opus ineditum. fig. egregia.
Abundat in irsginia , Louisiana , Mexico;
Brasilia ; Peru,
yirginiana, ^3. D. caudá corporis longitudine ;
pilis longissimis , mammis. . ..
PrENNANT. Quadr. p. 204. n. 144. t. 21. f. 1,
GEorFRoY , Opus ineditum. tab. egvegis,
$7
578 MAMMALIA. lI. Pedimana. :
"m Didelphides plicá instruct, mam-
mas adumbrante.
murina. 4. D. caudá corpore longiore, mam-
mis abdominalibus nonis.
Maimeo6paaxasa , Ce6acnian , I. 351.
Düllphis murina , L1iNN. GMEL.. ]. 107. n.
ERXLEPEN , p. 9o. n. 5.
SEBA; 1, 48- t. 31. f. 1. 2.
La Marmose, BurroN , X. p. 335. t. 52.
mas; t. 53. femina; ed SoNNwiNr. 28. p.
65-72.
the murine Opossum , PENNANT Syn. quadr.
p. 207. n. 145.
-Anatom. V1cQ-d' Azyn , Systeme p. 228-225.
secundum Daubenton.
Habitat im z4merica australi.
Magnuitudo ratti, Auriculae magne, nitide
nude. Oculorum orbite nigra.
carppeits, 5. D. caudá corporis fere longitudine,
auricule parva mou mamme
abdominales quatuor.
Kaionoaunr, Cesacmian. I. 350 ;
Cayopollin, BurFoN. X. 350 t. 55. ed Sox-
NINI, 28. p. 75-77.
Didelphis cayopoillin , dorsigera , philander ;
LiNN. GuEL.
SCHREBER , llI. 544. t. 148. 150.
Mexican Opossum ,, PENNANT Syn. quadr.
p. 208. n. 1406.
15... Didelphis. 579
GrEorrRoY, Opus ineditum , tab. perpul-
chra.
natom, Nt1cQ-d'Azym , Syst. p. 235-248 ;
ex Daubentonii | datis.
JVota. 1. — Didelphis memina, Gzorrov, Lutra
memina BopnpAznT, ex mea quidem
Opinione novum genus constituere
debet, membraná natatoriá ad ne-
ctopoda pertinens,
Rerisio generis Didelphidis LINN. GMELIN.
I. p. 105.
1. et. 7. Marsupialis et cancrivora, unam
speciem denotat.
2. Philander, ) aliam, quam sub nomine
5. dorsigera CAYOPLLIN , descriptam
6. Cayopollin. vidisti,
3. Opossum.
distincte sunt species ;
4. murind.
8. brachyura PALLASII, caudá abbreviatá
crassàáà, quidquid auctoritas celeberrimi
viri valeat, mihi species dubia, et contra
analogiam generis pugnare videtur.
9. Orientalis ; Vide Sipalum. (le PAa/anger.
Burrow.) ;
10. Bruni
Vid. Kangurum.
II. gigantea
12. Macrofarsus , Vide Tarsium.
&s*
58o MAMMALIA, III. Pedimana.
Nota. 2. Le micouré premier ou micouré pro-
prement dit de d'AzanA (Quadrupedes du
Paraguay 1. p. 244-274) est Didelphis
irginiana PENNANT 5; 2. le micouré second,
ou micouré laineux , b. p. 275-283 , vi-
detur esse JDide/phis cayopollin ; 3. Mi-
couré troisiéme ,. mnicouré à. queue gros-
se ib. p. 284.289. videtur esse species
nova, JDidelphis crassicaudata. DksMA-
AEST Dict. d'hist. nat. V. 24. 4. Micou-.
ré quaàiriéme ou rnicouré à queue longue,
ib p. 290-294, Didelphis murina L.
5. Micouré cinquiéze , )u zicouré à queue
courte; (Angouya, vulgo, rattum desi-
gnans) ib. p. 295-303. quandam analo-
giam prebet cum JDidelphide brachyura
PALLASIIj.6. Micouré sixiéme, micouré
nain, Didelphis pusilla DEsMAREST ]. c.
nova habetur species, 7 pollicum longi-
tudine , cauda 3$ poll., tenuis , denuda--
ig, prehensilisque. Sed cum ;zuriza (exce-
piá caudá corpore QUERIOC) multum con-
venire videtur.
16. Sipalus. 581
16. SiPALUS. Dentes incisores sex, inferio-
res duo;
Pedes postici binis aut trinis
digitis ad unguem usque
conjuncti. '
Cauda squamosa , prehensilis,
S/palus mihi, a o/ze2o2, deformis, pro-
pter pedem posticum phalangibus
concretis quodammodo deformem,
Phalanger , GarronuM nomen est
gallicum, neque latinum. Coescoes LA-
CEPEDE, est nomen javense varietatis
hujus generis. Didelphis , LixwAEr.
Enxrzsrw.
Observ. Sipalus est animal scandens,
quod pollice remoto , caudá prehen-
sili, marsupio optime conyenit cum
Didelphidibus , denübus vero Kan-
suris accedit. Ventriculus ejus totus
in sinistro heret. lHepar quinquedi-
visum ; vesicula fellea magna, pyri-
formis aut fusiformis. Coecum mag-
num et longum.
582 MAMMALIA. TII. Pedimana.
Habitat in regionibus meridionalibus et
orientalibus continentis antiqui , in
Java, inque JVova Hollandia.
orientalis. 1. S. corpore ex rufo, et flavo varie-
gato cauda corpore longiore.
AMó6ouHckaas. CenacmiaHoBr. T. 355, le Pha-
langer, |
Le phalanger, BurrFow. XIII. p. 92. t. 10.
1]. ed SoNNINI. 31. 3o2.
Didelphis orientalis , L1NN. GMEL. tz. 108.
Oo. ParrAs. misc. zool. p. 59.
ScHREBER , Sáugthiere, III. 550. t. 152.
ERxLEBEN. p. 79. n. 3. D. digitis duobus
intermediis plantarum. coadunatis.
The surinam opossum. PENNANT , Syn, quadr.
p. 209. n. i48. Magnitudine Cati. Editur
in Amboina , quamvis foeteat. Mamma 4,
iot etiam puli.
e. Coescoes , varietas albida, habitans in
. Japa.
p. fusca , varietas alia, a Cook ex XNoza -
Hollandia allata.
Le Phalanger solant , Yidelphis volans,
Cvv. a nature $crutatoribus | gallicis hic
locatur, secandum nostra principia , pro-
pter prolongationem pellis inter pedes ex-
pansam , uti in Galeopitheco , Pteromye,
ad ordiaem Podopteroruz pertinet.
&
17. Dasyurus. 583
17. DAsvuRus. .Dentes primores superiores
octo, inferiores sex.
Cauda. longa hirsuta.
Dasyurus Gzozrnoy St. Wirarng ; Me-
moire sur les espéces du genre Da-
syure; Vide Ann. d. Muséum. IIl
p. 353-3623. a «ce, pilosus, et óver
cauda. LAczeepz. J'iverra, SuaAw.
Observ. Dentes canini utriusque maxil-
lx; duo; molares quatuordecim, quo-
rum 6 sunt acuminati et 8 coronati.
Organa generationis , ossa marsupia-
lia, bursa feminz inguinalis , glans
maris divisa, cum organisatione di- -
delphidum conveniunt,
Ditferunt ab his tamen genere vitz ;
semper in terra vivunt, non scan-
dent ,caudá inerti , pilis longis tectá
et pedum posticorum pollicis rudi-
mento: impediti.
Os eorum magis est prominulum eo Di-
delphidum, nasi ossa minora, Auri-
cule breves pilos.
584
MA FTU II. Pedimana.
Habitu cum Viverris. conveniunt.
Habitant in IVova Jlollandia.
Species cognite sunt sequentes :
maculatus. 1x. D. brunus albo-maculatus , caudá
Maugei.
corpore fere longitudine, apice floc-
cosá, aeque maculatàá.
Lc Dasyure à longue queue. GEorrRoY. I.
C. n. ES
Spotted Martin , PurriPP's Travels. p. 2706.
fig. mala, characteribus neglectis.
'iverra maculata. SHAw Zool. I. p. 433.
Dasyurus macrourus. PERON , Voyage. t.
XXXHI. fig. egregia.
Longitudo hujus species. pedis et dimidi:
est, cauda fere aeque longa. Color pellis
jucundus , uti Luire , maculis diversz
magnitudinis -adornatus 5 abdomen album;
caput ex. rufo-fuscum , tergo clarius. Pe-
des anteriores flavescentes.
3. D. lividus., albo-maculatus , cauda
concolore.:
Dasyure Maugé , GEOrFFRoY. l. c. n. 2.
Maucf hancce speciem , itinere circa glo-
bum a Celeb. BaunIN directo, primus
detexit.
17. Dasyurus. . 585
viverrinus, 3. D. niger albo-maculatus , caudá
concolore. |
Dasyure viverrin , GEorrRoY. l. c. n. 3.
$potted opossum , PRIILIPP's. p. 147.
Japoa Tafa, Iohn WniTE, t. 285.
Dasyure facheté, CuvIER, tableau , p. 125.
Didelphis maculata , TuRTON Syst. natur,
Didelphis viverrina , SnAw , I. p. 49r. tab.
IIT.
Dasyure tacheté, DrEswAREST Dict. d'hist.
nat. vol. 24. p. 19.
T afa. 4. D. Totus fuscus.
Dasyure Tafa. GEOoFFROY. l.c. n. 4. Le
pelage brun , non tacheté,]la queue de la
méme couleur.
lIohn WniTE p. 287.
WnuriTE et Ssaw hoc animal varietatem
viverrini habent. GEorFRov eam tanquam
novam speciem consideravit , expectans
tamen observationes eam confirmantes.
penicillatus. 5. D. cinereus , non maculatus , cau-
dá nigrá. |
Dasyure à pinceau, G&orrnRoy. ]. c. n.. 5.
Didelphis penicillata , SRBAW , p. 502. t. 113;
Eris non dubia, sed dubii generis. Lon-
^ gitudo ejus octo pollicum 5 caput rotan-
dius , frons magis elevata, Auriculg ma-
£ne , nudiores quam in congeneribus
BER" Ma MA LEA: TII Pedimuma.
Corpus pilis densis, lanuginosis tectum ,
griseo-cinereis et. ventre albis. Cauda se-
tosa nigra, Si animal hoc in hypochon-
driis membranam fert expansam , uti Cla-
rissimus SHAW nos certiores facit , ne-
ccssario ad podoptera mihi referendum vi-
detur.
minimus, 6. D. rufus, non maculatus, caudá
concolore.
Dasyure nain , GEorrRov. l. c. n. 6. Le
pelage roux non tacheté, la quelle de la
méme couleur.
Parvum animal quatuor pollicum longitudi-
ne. Cauda pilis brevibus est munita. Ca-
put conicum. Auricule breves, large et
roiundatze. Pollex longior.
1:9. CuEIROMYS, Denies incisores duo valde
compressi, aeque largi ac
alti;
Molares superiores quatuor,
inferiores ires.
Pollex distans , ungue plano.
Cauda longa, hirsuta.
Cheiromys, Cuvixzn; a zs; manus, et
uve, mus , nomen formam dentium
et pedum conjungens. Seiurus , Art-
ORUM,
18. Cheiromys. 587
madagascariensis. 1. C. caudá longá hirsutissimá ,
mammis inguinalibus duabus.
Chceiromys madagascariensis , CuvrER , Ta-
bleau , GEorrRov , Decade philos. n. 28.
S$ciurus rnadagascariensis ; LINN. GMEL., r.
152. 29.
-ye-aye, SONNERAT , Voyages aux Indes
orient. t. 2. p. 137.: Ézncyclop. method.
29; 34
Dictionnaire d'hist, natur. Tom. 2. article
aye-aye. Figura hie, pollice postico un-
gueacuto, representata.,
. Magnitudine 14-15. pollicam ab oris apice
ad auum, caudae longitado 1:5 pollices
aequat. Caputsciuri; dentes adproximati
rostrum psittaci aemulantes , inferiores
superioribus fortiores 5 auricule magna
nude. Clavienle. Cauda longa, pilosissi-
ma, pendens, Pilis setosis fuscis est te-
clum, animal nocturnum , fossorium.
Digiti pedum anteriorum longi quartus
longissimus , 4 pollices longus medius
ires habet pollices, index et minimus
duos, articulis ultimis binis, tenuibus, .
pilis denudatis , unguibus canaliculatis.
Animal incertz sedis, circulos nostros tur-
bans. Cauda et unguis planus , si pere
planus est , id Callitrichibus , pitheciae , et
leucocephalae , e quibus D&sMAREST . no-
588 MAMMALIA. llII. Pedimana.
vum genus , Pitheciae nomine , formavit,
a quibus vero iterum distat, dentium
numero, qui constantes in Simiis obser-
vantur. Hisce et mammis inguinalibus
aeque sese adpropinquat Dasyuris , inpri-
mis pedibus et quodammodo habitu. Ulte-
rioritaque cognitio atque autoptica exigi-
tur ad. locum verum in systemate illi
adsignandum. |
FINIS SECUNDI VOLUMINIS.
SUP NES AIUP PUPPI BISWPSAPUP PUPPES INPS POP PN NEENMNÉPIaaA eq smagvi
INDEX
RERUM ALPHABETICUS
HUJUS VOLUMINIS.
Nota. Index bibliographicus in fine operis
est exspectandus.
Abomasus. 175.| mio. 12. eorum divi-
Academiarum acta Vid. Sio. 294.
Societ. Annulus carnosus lum-
Acta Societatum. 62.| bricr: 393.
Aethiopica hominis va- Anuulatorum — organa
rietas. 487. gencrat. 382.
Aethiops maculatus. 497. Anorganologia. 6.
Affe. | 517, | Anorgicus ,(anorgiscA)
A ffinitas. ^. verbum perperam
Aguti. A42.| abbreviatum. 6.
Aigrette. 540. | 4v2oenouooge. A14
Albinos. 496. | Anthropologia. 503.
Alouatte.. 549. 55o.|Antilope 447-
Aluatta, - 436. | -4pe. 517.
ALUATTA. 549. the longarmed. | 520.
caraya, 551. | Aperture branchiales. 2253.
nigra, 559. | Apoda. 453.
| rufa. 55o. | Aquzeductus— Cotun-
lvini, 495 nii. 337.1398.
Amphiarthrosis. 255 Fallopii. pg.
Angouya. 58o.| Arachnoidorum gene-
ANIMALIA. 5. definit. ratio. 584.
LiNN. et alior. 9. Arctomys. 442.
quie his opponuntur Articulationis ossium
Xo. 11]. aucloris opi-
tabula synoptic. 255.
T
590
Index
singularis tibiz in Bos.
avibus. , 974. | Bourse noire , oculi.
Arvicola. 442. | Bradypus.
Atcle à face encadrée. 552. | DBrauchie.
ATELEUS. 529. annulatorum.
arachnoides. T5 3T. crustaceorum.,
Beelzebuth. Ile molluscorum.
marginatus. 532. piscium.
Paniscus. 53o. | Brüllaffe.
pentadactylus. — j|Bruta (corpora)
polycomos. 555. | Bulbus oculi.
Atys. 536.
Auciores varii de hist. Cackerlacken.
n. 21. sq. vide Z/u-. |CaiHette.
lum articuli; et n CALLiTHR1X.
fine operis Jzdicem . antiguensis.
| bibliographicum. árgentata.
Auditus organon. 315. capucina.
Avium. 32X/[-.. gracilis.
hominis. 316. | ]acchus.
mammalium. 324. Lacepede.
piscium. 25. leonina.
reptilium. 324.| ^ leucocephala.
Auris, organon audi- maura. ;
tus. 315. Midas.
Ayc-Aye. - 438. 587. morta.
Oedipus.
Baboon. 544. Pithecia.
Babouin à longues jam- . Rosalia.
bes, Uy, sciurea.
des bois. — |. Syrichta.
Balana. 452 trepida.
Bardella lumbrici. 382. | Camai.
Bebe , pumilio. 498. | Cambuji.
Beelzebul.. . 550. | Camelopardalis.
pilis. 188. | Camelus.
B1MANA. 464. |Canalis Fontana.
Blanc-nez. 537. intestinalis,
Bonnet, (le) ventricu- Canis
lus. 174. | Capra
Bonnet chinois. 541. | Caraya.
Carpus,
Caruncula lacrymalis. :
Casqui.
Castissi.
Castor.
Caucasjia variet, hom.
Cauda prehensilis.
Cavia,
Cavum tympani.
Cayopollin.
Cebus beelzebul. Erxl.
cinereus.
Celtica variet. hom.
.Centipellio
Cercopithecus.
CrncorPITHECUS.
Aethiops.
Ascanius ,
ater.
ÁAtys.
cephus.
ceylonicus.
comosus, sp. dub.
cynomolgus.
cynosurus,
dub.
Diana.
Entellus.
Faunus.
Hamadryas.
Mona.
Naso.
Aictitans.
Nemzus.
Patas.
"Sabaea ,
Senex.
Silenus.
Vetulus.
CEREBRUM.
ejus icones.
Sp.
Index 591
259. ejus. partes gemi-
340. nz. 288.
493 Amphibiorum. — 294.
494 Animalium sine
442 vertebris. 3o1.
482. Avium. 293.
5258 Mammalium. : —-
44t. Piscium. 204.
518. | Cervus, 446.
578. | Cetacea. 453.
550. | Chameck. Sat.
534. | CaEIRoMYs. 556.
482 madagascariensis, 587.
174. | Cheiroptera. 457.
435. | Choras. 547.
533.| Chorda tympani. 319.
557.| Choroidea. oculi. 33o.
— |Chrysochloris. 440.
— |Chylus. xs 189.
556.^ Cingulum lumbrici. 385.
537.| Cireuitus sanguinis. 297.
562. | Circulatio. 193.
537. | Coaita., 529. 531.
540. | Coati,: 439
Cobitis anableps. (ocu-
537.| lus.) 34g.
536.| Cochlea auris. — 517. 320.
535. | Coendou. 443.
37.|Coescoes. 437. 58r. 58».
543. | Conchinchina- Ape. 555.
556. | Con. 204.
534. Animalium siae
537. vertebris. 233.
555. Ávium. 216.
536 Mammalium. 2p2,
5375. Piscium. 224.
556. Reptilium. 220.
557 tabula — synoptica
— animal. secundum
286. ejus strucluram. 4oo.
298. | Cornea divisa. 349.
92
Cornua pelvis abdomi-
nalia. 270.
Corpora naturalia. 1.
eorum divisio. 5.
Corpus vitreum oculi. 332.
Index
Diane. 536,
Diana. 56.
Diarthrosis, 255.
Diastole. 207.
Didelphis, generation. 363.
Coyota. 495. eorum tabula sy-
Creoli, 492. nopt. 57
Cretinismus. 497.| DrpELPRHIs. 437.570. sj
Critici hist. nat. 51. brachyura. 579
Crustaceorum genera- Bruni. —
tio. 383. cancrivora. "5767 570.
Cucang. 563. carcinopbhaga, 576.
CYNOCEPHALUSs. , 436. 538. cayopollin. 578.
cynomolgus. 5 40. crassicaudata, 580,
Hamadryas. 549. dorsigera. 578.
Inuus. 539. gigantea. 979.
Nemestrina. 542 Macrotarsus. 579.555.
Rhesus. — marsupialis. 574.
Sinicus. 541. Meniina. 579.
Sphinx. 544. murina. 578.
Cystis. feliea. 185. Opossum, 529,
) orientalis. 579,
Dactyloptera. 457. penicillata, - 585,
Daman. 441. philander. 578.
Dasypus. 444- pusilla. 580.
Dasyure. virginiana. 373
Nain. 585. viverrina. 585.
Dasvunvs. 435. | Digestionis organa, 169.
maculatus. 584. | Digitigrada, 456,
Maugei. — (|Dipus. 443.
minimus, 586. | Divisio animalium Linn,344.
penicillatus. 585. | Dondos. 496.
Tafa. — '|Douc. 535.
viverrinus, — |Drüsenmagen, 174.
Decussatio nervorum Dugong. 451.
opticorum. 350. | Zvzyàc. 413.
Delphinus. 451.
Dentes. j 567. | Echidna. 374 44M.
eorum modioli,. . 276. | Echinopus. | 570,
piscium. 280.|Electricitas — animalis
Desman., 440.| innata, 248,
Index 295
Elementa hist. uat. 45. | Galvanismus. 245.
Flephas. 445. | Ganglion. 290
EMANUATA. 455. | GENERATIO. 356.
Lncomia hist. nat. 36. Arachnoidorum. — 384.
Fntelle. 525 Avium. 371.
Equus. 447- Crustaceorum. 383,
Erinaceus. 439. Insectorum. 385,
Exocoetus volitans. 285. Mammalium. 359.
Fxquima. 557 Radiatorum. 387.
Exquouima. — Piscium. 578.
Exspiratio. 198. Reptilium. 375.
Extremitates. 259 Tabula synoptica. 371.
Vermium. 386.
Facies, ejusque ossa. — 257. | Genitalia. 357.
eam metiendi me- Mammalium. sq. 359.
thodus. 264. | Genus. 20.
Fdcher, (oculi). 344. | Gibbon le cendré. 520.
Faltenmagen. 174. le grand, D21.
Familia Lemurum., 559. le petit. sd
Simiarum. 511. | Gigantes. 499.
Tarsiorum. 555. | Cinglimus. 255
Fascia lumbrici. 3627 Gireri. 495.
Felis. 440. | Glandula salivales, 184
Poucsrdovaliqaun | 308 MS iffi. 494.
Fettmagen. 175. | Guariba. 450.
FissIPEDA. 454. | Guenon. 533.
Foramen centrale reti- couronnée, 5 At.
na. a long nez. 534.
Foramina branchialia. 223. à museau alongé. 544.
Fossilia. 6. négre. 537.
Fourchette. (os furcul. Gustus. 3o6.
avium). 273. | Gymnotus electricus. 248.
Full-buttorn. 532;
Hamster. 442.
Gabelknochen. 275.| Haube. (Ventricul.) — 174.
Galago. 437. 556. | Hepar. 184.
Geoffroy. 557. | Hippopotamus. 445.
le peut. 558. | Histeriz natur.objectum. r.
du Senegal. 557. | Historia Zoognosia. 2I.
Galeopithecus. 449. | Hocheur. 557.
Galli principia cerebri. 504.
38
ludex
594
Honuo. 464.
character. proprii. 468.
varietates ejus. — 474.
zthiopica. 497.
americana. ^ 449o.
caucasia. 492.
malaica. 49t.
mongolica. ^ 484.
not bibliographi-
ca. 465.
periodis diversis. 5or.
quoad facultates
intellectus. 503.
Humor vitreus oculi. — 232.
Hutaffe. 541.
Hystrix. 443.
Ichneumon. 439.
lerboa , the woolly. | 555.
Individuum. Á. 19.
Indri. 435.
INnnI. 559.
brevicaudatus. 560.
longicaudatus. —
niger. e
Insectorum generatio. 385.
respiratio. 23206.
Inspiratio. 199.
locko. 519.
Irritabilitas. 244.
Kahau. 534.
Kanguroo. 4239.
' Kangurus. 570.
K»8osg. 513.
K5noc' xs
Kinkajou. 439.
Kota. 174-*
K ophimn. 514.
Krustenmann. 497-
Kwveuoaroc- 513.
Kvvoxsqoaog. 513.543.
Labmagen. 175.
Labyrinthus auris. SI".
Lapis manati. 312.
Larynx. 197.
avium. 2 13.
mammalium. 210.
reptilium. 217.
Laterna Hippocratis. | 284.
LEMUR. 426. 563.
albifrons. 567.
Catta, 564.
flavus. 568.
fulvus. 566.
Galago. 557.
griseus. 567.
Indri. 560.
laniger. —
Macaco. 566.
Mongoz. 565.
murinus. 567
pusillus. —
rufus. 567.
Spectrum, 554.
varius. 566.
Lens crystallina. 2925.
Leoncite. 327.
Lepus. A41.
Leuczthiopia. 4906.
LEgxicoGRAPHI hist,
nat. 53.
Lien. 186.
Limbus luteus. 33
Linea facialis. 264.
normalis.
occipitalis. 265.
Lingua. 506.
Avium. 309.
Piscium. 310.
Index 595
Quadrupedum. ^ 308. Lacepede. 455.
Reptilium. 309. Liunzi. 415.
LiwNo&Us, ejus divis. Pennant. 425
animal. 394. Ray. 412.
LoPnorvs. sy circulis decussan-
Wurmnibii. 548. ;, tibus reprzsen-
Lonrs. 437. 560. 562. | tandi. 462.
bengalensis. 563 | Manatus. A51,
ceylonicus. 562. | Mandril. 546.
gracilis. — ]Mangabey. $37.
tardigradus. 563. | Manis. 444.
Lumbrici partes geni- MANUATA. 455.
tales. 385. | Marus. x
Lunette (os furculare), 273. | Marikina. 528,
Marmose. 578,
Macaco. 436. | Marsupialia ossa, 270.
Macaque. 540. | Marsupium oculi. 344.
aZ queue courte, 543. Maueauco the ring-tail. 565,
Macnorus. 516. the wpoolly. —
Adansonii. 558 the ruffed. 566,
Cuvierii. LI ihe yellotp. 568,
Demidovii. — ]|Maxilla inferior. 267.
Geoffroy. 557, | Meatus auditorius. 217,
Macrotarsus. 555. 457. | Meduila ossium. 253.
Mago. 539. | Meer&atze. 533.
Magot. — | Membrana uictitans, 341.
Maimon. 542. avium. 346,
ldaki à bourres 560. pituitaria. — 31r.
Jfaure.. — Ruyschiana. 33o,
Malbrouck. 5D. tympani. — 3r7,
Mamelucki. 493. 3 Merry-thought, (os fur-
MAMMALIA,eorum au- culare). 273.
ctores. 406. [ Mestindi. 493.
eorumque ordines, Mestissi. 492.
Blumenbachi. 430. | Metacarpus. 259.
Brisson. 420.| Metamorphosis rana-.
Cuvier. 428. rum. S yp
Dumeril. 433.| Methodus — observandi
Fischer. |(cK453.] | eorpoya. 17.
Geoffroy. 429. | Metifi. 495.
Klein. 410. | Mico. 26.
2e. yy
cime
S
396 Index
Micouré. 580. eorum paria. 288.
Midas. 524. decussatio. 950.
Miko. 526. proportio ad ce-
Mineraltia. 5. rebrum. 292.
Muypvxazovta. 413. contractilitas. 300.
Mococco. 564. | Netzmagen. 174.
Modioli dentium , in Nexipeda. 454.
Crocodilo. 275. | Nexus scientiarum phy-
in homine $ 276. sicarum. a.
in piscibus ; — |Noctilio. 44g-
Moloch. 521. | Norma verticalis blu-
Mongolica var. hom. 584. menb., 266.
Mongous. 465.
Mozkey , the dog.faced. 445. | Ocharvones. 495.
Ihe preacher. 550. | Octaegones. -—
the stiriated. 526. | Oculi petiolati Crustac. 354.
Monodon. 452. Arachnoidorum. 355.
Movoyyie. — 413. | Oesophagus. 172.
Monotremes. 461. Olfactus. 9 1I.
Monotrymata. zu Cetaceorum , etc. 3rr.
Morissi. 494. | Omasus. 174.
Moschus. 440. Ondatra. 442.
Motus organa. 342.| Opossum. 579.
animaliuni, 249. | Orang. y
Moustac. 537. chimpanzé. 518.
Mulatti. 492. gef leckte. 520.
Mus. 42. graue. 5201.
Muscali. 243. outang. 519.
Mustela. 441. rothe —
Myrmecophaga. A44- schwarze. 520.
Myoxus. A443. | Orang. noir. 520.
Mystax. 409. roux. 519.
varie. 520.
Nani. j 499. | Organa. j
Nasen- Guenoz. 4934. eorum modificatio. 163.
Nasus , organon Oolfa- secundum Aucio-
€ tu. SY. rem. 165.
Neégeres-pies , 497. Dumas. 168.
Nervi. 285. Kielmeyer. — 165.
conductores sen- Mauduyt. ton
sationum. 291. Vicq-d'Azyr. 164.
Indes 597
circulationis., 193. | Pan MI PEDA. 457.
digestionis. 169., Palpebra teriia aui-
generationis, 356.| malium. 34r.
gustus. 506. | Pancreas. 198.
motus. 242. 204. 40o2.| Panse (la) 174.
olfactus. 311. | Pansen (der) ——
reproductionis, — 356.| Pappille. nervezx lin-
respirationis, 193.| gua. 3o6.
sensationis, 285. | PAPIO. 547. 9495.
tactus. 3o7. Maimon. 5406.
visus. 329. "ERU i
Ornithorhynchus, 374. Nemestrina. 547.
Oryctognosia. 18. Sphinx. 544.
Orycteropus. 444. | Papion.
Os annulare piscium. 283. le grand. 544
communicans ayi- le pctit.
um. 272.
epactale. 263.
furcatum piscium, 28».
furculare avium. 273.
Goóthianum. 263.
hyoideum. 3o7.
intermaxillare. 261.
pyriforme piscium, 5825.
quadratum avium. 272.
Ossa. 352;
coricha. 312.
]u3alia. 266.
marsup'alia, 270.
turbinata. 312.
Woruniana. 256.
zvgomatiea, 266.
Ouanderou. 557.
Ouarine. 550
Ouisiiti. 526.
Ovis. Ns 147-
Ovorum numerus va-
rius. 389.
Palatine. 39)
PALMATA. 457.
Paresseux pentadacty-
le. EN |
Partes. fluide . et soli-
568.
da corporis. 15.
Patagoni. 500.
Patas. 536.
Patas à queue courte. 545.
Pavian 544. der graue. 543.
Pecten plicatum oculi. 344.
PEDIMANA. 569.
eorum generatio. 365.
Peigne. (oculi.) 344.
Pellicula pellucida. — 346.
Pelvis. 278.
Penis varior. animal. 536r.
Pericardium. 204.
: Periophthalmium, 341.
Periostium. 252.
Phanomenologia. 2«
Phalanger. 438. 570. 58r.
volant. 582.
Phascolomys. 570.
Phoca. 450
Phyllostomus. 449»
l'ivseter. A91.
598 Index |
Phytognosia. 19. | Raja. Torpedo. 248;
Pika A41. | Rat de Madagascar. — 567.
Piebald- Negroes; 497. | Receptaculum. 174.
Pinche. 598. | Regeneratio. 370.
PiINNIPEDA. 457.! Regna natura. 6.
Pithéque. 539. | Reproductio. 356.
JI.95xoc. 513, | Respiratio. 393.
PLANTIGRADA, 456. quoad divisionem
J3IAcrvovv xa. 414- animal. 399.
PLECTOPODA. A54. ,Enthelmintliorum. 238.
Polyporum : respiratio. 239 Insectorum. 236.
Iozvoy:n, 413. 310. Polyporum. 239.
Porgo. 456. 518. 547. Radiatorum. t o
Porcupine - znan. 497. | Reticulum. 174.
Postissi. 495. Retina. 540.
Potto , 567. | Rhigmata , organa res-
Producta vulcanica. 1.| pirationis. 035.
Prosimia. 563. | Rhinoceros. 4406.
Prostata mammalium. 362. | Rhinolophus. 448.
Provincie regui orga- Roloway. 537.
nici, 14. | Rumen. 174.
Psychologia. 5o3.| Ruminantium ventri-
P:t5tROoPODA. 457. culi. 170
DPuchuelas. 496. Ruminatio, 175.
Pulmones. 195.| Ruyschiana — membr.
Avium. 215.| oculi. 320.
Mammaiium, 2E.
Reptilium. 219. | SJagouin. 436.
Pumiliones. 498. | .5a7. 523.
Pupilla. 33o. 1 Sazmiri — 523.
Sayou. 528.
QUADRIMANA. 508. | $a&i. NE
eoram tabula sy- Saltatras. 498.
noptica. 511. | Sanguis. 204.
Quaterones. Á94. | Sapayou. 435.
Quato. 529 noir ou gréle. 555.
Quatralxi. 494 à téte blanche. 520«
Quinterones. 496. cornu. —
&
Radiatorum generatio. 387.
respiratio. 239.
Z'arvpoc. 213.
Sceleton mammalium. 256:.
Scelet, ÀÁvium. om. Maimon, ( mor-
Reptilium. 2785; mon.) 1546.
Piscium. 280. Maura. 537.
Divisio ejus. 260. Midas. 524
Schwein - schyy»anz-Af- Mona. 537.
Je. 542. Mormon. ( Mai-
Sciurus. 443. mon). 546.
madagascariensis, 587.. Morta. 525.
Sclerotica oculi. 33o. Nemaeus, 39.
Sensationis organa in Nemestrina. 542.
divis. animal. AOT. nictitans. 237.
Sensus externi. 302. Oedipus. 5258.
Silurus electricus. 248. Paniscus. 530.
SiMIA. 435. 518. Patas. (rubra.) 5306.
Aethiops. 539. Petaurista. 597.
antiguensis. 5258. Pithecia. 528.
Apedia. — platypygos. 545.
Apella. 529. Porearia. —
argentala, 526. Rhesus. 542.
Ascanius. 537. Roloway., (Diana.) 557.
- Atys. 536. Rosalia. : 529.
Aygula. 5/0. rubra. (Patas.) ^ 536.
Beelzebut. 550. Sabaea. 537.
capucina. 522. Satyrus. 519.
Cephus. i 87) sciurea. 522.
cinerea. - seniculus. 550.
£omosus. — Silenus. (vetulus.) 537.
cynocephalus. 521. sinica. 5AT»
Cynomolzus. 540, Sphinx. 544.
cynosurus. 537 Sylvanus. 539.
Diana. (Roloway) — Syrichta. 528.
Entellus. 335: Talapoin. 37s
fatuellus. 529. trepida. 528.
Faunus. 537. Troglodytes. 518.
Hamadryas. 543. varia. 520.
Iacchus. 526. Veter. (Vetulus) 537.
Iunus. 539. JÉFurmbii. 548.
Lar. 520.1 Simi: veterum. 515.
leonina. 527.| Singe pleureur. 522.
leucocephala. 5258. musqué. Le
à queue de cochon, —
600
Sinu
8 narium,
SIPALUS.
orientalis.
Societatum Acta:
Academiz ameri-
canz.
Boicz,
Berolinens.
Curiosor. nat.
Petropolit.
Suecana.
Basileensis.
Berolinensis.
Dononiensis.
Danica.
Edinensis.
Erlangensis.
Gedanensis.
Gottingensis.
Hallensis.
Hanoviensis
Harlemensis.
Havniensis.
lenensis.
Lausaunz.
Londinensis.
Moguntin. Erfort.
Monspcliensis.
Mosquensis.
Neapolitana.
Palatinz.
^ Parisinz.
Philadelph.
Roterodamens.
Senensis.
"Taurinensis.
Tigurensis.
Veronensis,
Vlissingensis.,
Ulyssiponens.
"Upsaliensis.
Index
Sometologia. I.
QI?
581. | 5orex. 439.
382. |Spalax typhlus. 336.
62. | Species , qua sit? 20.
Spectrum. 449.
8o. | Sphingion. 544.
73. | Splen. 186.
70. | Sfachelschwein-Mensch. 497.
69. | Stemmata , ocul. spec. 555.
77. | Stigmata. 236.
79.|Succus pancreaticus. 188.
75. |Sus. 445.
79. | Synarthrosis. 375;
75. | Systematici hist. n. 49-
8o. | 5ystole. 207.
64.
7í.| Tabula synoptica or-
REN gan. ut
76. | T'actus. 3o3.
74. | Tafa. 585.
— |Talapoin. 536.
65. | Talpa. 440.
8o. | Talpoides. 443.
73. | Tamarin. 425.
75. | Tapirus. 445.
64.| Tardigradus cucang. 503.
74. | Tarsier. 555. 568.
69. | TARs1vs. 553. 555.
78. Daubentoni. 555,
77. Fischeri. 554.
72 Fuscomanus. —
66. fuscus. —
8o. Pallasii. —
66. | Tarsus. 260
76. Tenrec. 439.
76. | Tercerones. 493.
75, | Testiculi. 360. 3571.
L [Teoezqie. 413.
65. | Tetrodon. 249.
77. | Thorax. 258
7.0*
- Index
Thylacus ,. folliculus
respirat. Scorpion.
Tibie artic. singul. in
235.
6or
Vermium generato. 385.
respiratio. 258.
Vesica aérea piscium, 227.
Ciconia. 274 fellea. 185.
Topozraphi. 8r.| Vesicula seminales. — 362.
Trachea Mammalium, 2r1:.| Vespertiiio. 448.
Reptilium. 218. | Vestibulum auris. 319.
Tusectorum. 236.| Vi urinariz. 19r.
aquiferz. 239. | Vibrissz. 409.
T'resalvi. 494. | Visus. 329.
Trichechus. 450. Animal. sine vert. 355.
JTrichiurus indicus. — 248. Ávium. 541.
Trigla scorpzna., 283. Mammalium., 556.
Truncus. 257. Piscium. 548.
Tuba acustica. 319. Reptilium. 547-
Eustachiana. — |Vitze acuones et effe-
Fallopiana. 371 ctus. 15.
Turpethum oculi. 339. | Viverra. A41.
Tympanum. 317
VValdmensch, der afri-
Uranologia. p. canische. 518.
Ursus. 438. der ostindische, | —
Uteri forma diversa. 363. | JY'eeper. 323.
Uvea. 33o. | JF insel- Affe. 525,
Wormiana ossa. 256.
Jari. 656. | Wou-wou. 521.
Ventriculus. 170.
Annulatorum. 182. | Xia. 517.
Avium. 179.
Bisulcorum. 174. | Zambuisi. 495.
Molluscorum. 181. | Zambi. á94-
Piscium. — | Zoognosia. 18.
Reptilium. 180.
Ruminantium. 17
602
Index.
1]. INDEX NOMINUM ROSSICORUM.
ÁAayamr. ..
KpacHo:
"epHoi.
Amu3a3b.
BeeAaneó6yrms,
Bapu.
Taa?ro.
TaMagapiacrb,
lenBHoHv.
Asyynirpoó6xa.
Cb KOIBHG/bKOMPb
QldHa. 07
AoA2roHoriue
Ayr».
EunnieAb.
JReAyAOKb. ..
JA CHIOBOM.,
Karay.
Ksanro.
Beearte6ynrr.
6ypon.
Rnwxxna.
Koaieo6pas3nmbia.
JAeMy p.
AeOHHHMIIPs
JAaMOnsla.
Maro.
MannMwoHst.
MaxkakKb.
ManBapuab.
Mokoko.
JdJonrycb.
Mako.
O6esriHa.
OrnoccyMb.
ITaàBiaHb,
ITarnra3r.
IIayky-noao6nbra.
Pako-o6pasanbia.
Py6emnr.
Pykasr.
Pecya3».
Can.
CaunMupy.
Canaky.
Tux.
JAacerneACKOZn.
'TaMmapun*b.
'Tpemnynina.
Vaumnko-0o6pa3Hbut.
XaMeKEb,
CORRIGENDA ET ADDENDA.
(7^
pag. —
4. lin. ult. adde: con-
Jerva umbilicata , fi-
lamentis reticulatis ,
ceutro- adfixa.
io. addenda. Peter Cam-
per Oratio; A. Lid-
beck et E. Lageriof
Diss. ; Modeer ; Fi-
scher Untersch. Vi-
de /nd. bibliogr.
:r, post Oettinger adde
Medicus phys. Arbei-
ten.
II. lin. 9 a fine p. 135-:
158.
8 — loco Pultncy 7..
Pulteney.
17. penult. ioc 7 (oa.
19. l. ro. florum, lege (lo-
rum cet íÍructuum.
22. adde Link Betracht. et
Frey: Vid. Zzd. bibl.
36. post 4. adde Ejus de
iontibüs Alterti Magni,
NV. Ind. bibi.
46. l. 4a fine papoauprM
]. HapOAHBIX».
47. Millin. alia ed. Lausan-
ne 1796. 2 voll.12.
ed. 3, Paris. 1802. 8.
c. figg.
49. Dumeril, Traité
dücutsch von einer
Geseuschaít Gelehr-
ten, (Erfurt)
Zool. anai. deutsch v.
Froriep.
5o. 9. oftZ. of.
pag.
51. post r9 adde vol. 2.
Glires , Pecora, Bel-
]uae , Cete.
ed. gallica. par Van-
derstegen de Putte.
à Bruxelles. 1793. 8.
55. 8. verti /. vertit
61. 62. ad Diaria adde:
DBorkhausen, Weigel,
Gmelin , Meyer, Ni-
cholson, Flórke. Vid.
Ind, bibl.
C6. Adde Colleg. anatom.
Amstelod. ( Vide p.
15i. n. 6.)
68. n. 28. pars zoologica
germanice versa in
ITiedeman's árchir.
71. ultim. 1808. /. 1807.
902. adde Thunberg Resa;
Tilesius Früchte 1813.
vid. Zzd. bibi.
Parkinson 1797 , Mac-
kensie 180r uihil fe-
re ad hist. nat. con-
tinent.
no. ro. Pérouse, Bo-
lanice "magis favet
quam Zoologia.
85. 2. recueilles 7. recueil-
lies. Hispaniae. Adde
Cavanilles.
n. 19. italice. Parma.
1783. 2 voll. 8.
96. Siciliae s adde Bartel's
briefe..— Spallanzani
Viaggi.
604
paz.
96. Islandiae ; Adde Olsf-
sen ei Povelsen ; Ola-
vius; Mohr ; Landt.
p9. L 1. ef 7, pa.
6. Skànska 7. Skanska.
16. Eahuslándska 7. P.o-
huslandska.
7. ifràn.
19. ats killiga Z. átskil-
liga.
100. Aussire. zddde. Falk,
G üldenstedt, Hablizl,
Marschall de Bieber-
stein. Steven.
102. post. n. 175. Olivier,
Voyage.
a. 204P G.Staunton.
Vid. Ind. bibi.
n. 207. nihil fere ad
historiam naturalem
continet.
267b Marsden.
Ind. bibi.
n. 210. deutsch.
Gmoelin. |
Isert's Guinea;
lanicum.
18. ifran.
1097.
4
Vid.
108. von
110. iter bo-
III. n.2232. Bruce im Avs-
zuge von Zimmer-
mann.
112. Adde Mémoires sur
l'Egypte.
Poiret Voyages.
lohn Barrow Account
Vid. 4nd. bibi.
116. 4dmericae. Adde Schept,
Castiglieni, Bartram,
qui Potanico impri-
mis intersunt. |.
Corrigenda
pag.
PDrowne. P. À. Éu-
phrasen. B. S. Dar-
. lon Pensylv. 1799.
119. 3. Stoane 7, Sloane.
I22. zrmericae meridion.
adde: Mears Kinnen.,
G. Tolis.
123. Molina n. 316 deutsch
von Dranudis.
Terrae austr. adde Pe-
ron.
post n. 12. adde Osi-
ander et Sómmer-
ring.
132., 17. ^ der 74 des.
155. 16. Mellm 7. Millin.
161. Buffon ed. anglica Barr,
vid. p. 406.
— 16. 317. /. 513.
— 251. adde ed. A. I. he-
tzi Lips. 1800. 8.
ante Girard adde Cha-
bert Organes de [a
dig. 1797. 8.
4 a fine, coterum /,
ceterum,
19. genere telis
deleatur.
I3. cer 7. cerà.
23. a fine folliis 7. fo-
liis.
42. 9. tbalaces 7. thylacos.
7. 9. spongiossis 7. spon-
giosis.
17. occipititalis 7. occi-
pitalis.
20. ierry, thought 7.
merry -thought.
4- distincto 7. distin-
cta.
2102].
et .dddenda.
pag.
285. 4. catalis 7. cilatis.
287. 19 Sturzheim 7. Spurz-
heim.
— 22. 5. l1. pagg.
293. post d. adde e. appen-
dicem digitatam in
Sinis.
297. 21. natum /, natium.
503. ultima.
obnoxium.
314. &- 192. adde Dumé-
ril, sur lorgane de
l'Odorat.
361. q. semimifera 47. se-
minifera.
379. post $.253. adde Hel-
wing von muribus
marinis.
381. 1o. ostreorum 7. ostre-
aruiag,
387. penult. Cocollaria 7.
corollaria.
395. 6. exaranda /. exa-
randi. *
oxbnoxium /. | 470.
605
pag. l
398. 6. divionis 7. divisio-
nis.
399. 17. thalacos. 7. thyla-
COS.
405. 3. prima. 7. secunda,
413. 8. Zuge. L. Ava.
415. 2. disprositione. /. dis-
positione,
1o. Monbodo 7, Mon-
boddo.
513. 1r. Callithriches 7.
Callitriches ( propter
etymol. Zoi£, Quy oc.)
1 1. Callithriges 7.. Cal-
litriches.
515.
522. 7. Callithrigis 7. Cal-
litrichis.
525. 4. Callitriges 7. Cal-
litriches.
55o. 12. Callitrichibus.
548. 13. parvum 4, parvi
diametri.
— ultimá , capitis 7. cra-
nii.
* rm Hs j
p
J.":NITUTT
9088 00993 9547