MASTER NEGATIVE

NUMBER

00-268.5

MICROFILMED 2003

THE CLASSICS LIBRARY

UNIVERSITY OF ILLINOIS

AT URBANA-CHAMPAIGN

URBANAJL61801

AS PART OF THE

DITTENBERGER-VAHLEN

CIC 6 PRESERVATION GRANT

PROJECT

Funded by the Natlonal Endowment for the

Humanltles

Reproduction may not be made without

permission from The Classics Library,

University of lllinois at Urbana-Champaign.

COPYRIGHT STATEMENT

The copyright law of the United States (Title 17, United States Code) governs the making of the photocopies or other reproductions of copyrighted material including foreign works under certain conditions. In addition, the United States extends protection to foreign works by means of various international conventions, bilateral agreements, and proclamations.

Under certain conditions specified in the law, libraries and archives are authorized to furnish a photocopy or other reproduction. One of these specified conditions is that the photocopy or reproductlon is not to be "used for any purpose other than private study, scholarship, or research." If a user makes a request for purposes in excess of "fair use," that use may be liable for copyright Infringement.

The institution reserves the right to refuse to accept a copy order if, in its judgment, fulfiliment of the order would involve violation of the copyright law.

AUTHOR: Stahl, Johann Matthias

TITLE: De Pindari carmine Pythico primo.

PLACE: [n.p.]

DATE: 1891

BIBLIOGRAPHIC RECORD TARGET

The Classics Llbrary Universlty of lllinois at Urbana-Champaign

CIC 6 / NEH Dittenberger-Vahlen IVIicrofilming Project

Storage Number : OO^^cJCoT) » D

De Pindari cannine Pythico primo.
Author(s) : Stahl, Johann Matthias,	1833-1916.
Publication:
[n.p.]
Year:
1891
Description: 16 p. 4to.
Language : Latin
SUBJECT(S)
Neuned Person:
Pindar .
Note(s) :
Dissertation: Pr.
OCLC: 43724372

Technical Microfilm Data

Microfilmed by

Preservation Resources

Bethlehem, PA

On behalf of

The Classics Library

University of lllinois at Urbana-Champaign

Urbana, IL

Film Size: 35mm microfilm

Reduction Ratio: 1*4 : 1

Image Placement: lA Qj5> IB IIB

Date filming began: I^L-^o- o ^

Camera operator: P\Cr-

M

O O

3 3

oo	CX)	-p^
o	CJI	(ji
3	3	3
3	3	3 >
	0)	DD
0) cr	CT O > S-ro
o >	^o	o m
OQ r-j		CD O
±.rn		— ►> -r
GHIJKLMN dmnopqrsti	— -T-	1— '3-;~
IJKLMN nopqrst	KLMN ijklrnn 23456
OPQRS jvwxyz	<2	-^o o
	oo-o ^
TUVW 12345	STUVW Z12345	RST stuv 3
	$ cz
OOM	cr>x	X <C
^	->j-<
O	oorvj
	^	X
	o	-< M

<0/

SvA

>

s^M

.^/

Ul

o

3 3

^^^

.-#'

^^

^

4^ ^^>

^^.

o o

3 3

^' V^ ^ W

f;rri!ri!|^|;|?

I!

I^ llllls

o

00

b

k)

Ul

2.0 mm

ABCDEFGHUKLMNOPORSTUVWXVZ abrdefShi,tilmnopqrstiJuwxv7l?34S67aOO

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ abcdefghijklmnopqrstuvwxyz 1234567890

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

1234567890

m

o -o m "0

og

m

D O

m

2.5 mm

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

abcdefghijklmnopqrstuvwxyz

1234567890

1— »	r>o	ro
CJI	o	oi
3 3	3 3	3 3

		>
	0) o- o >>	W 0,0
o-	(S-*^	o m
^s	00.0	CL~n
!iS	?.rn	fD O
	1-'^	(j?X
^O	3 I	^^^C
3i	3 ^	N>= ?s
li
c^	^z	cr)3 Z
	<2	■vj o o
Kc	N C/)
	F^c
00 NJ
s	CTiX	^ <
	OOM	^^
	VO	X
	o	•<

t"

-=«:■.,• i-:

IKDEX LECTIONUBl

QUAE AUSPICUS ■ <

' ■''-'—■ -i-T^-

"• - % - . - -

'augustissimi AC POTENTISSIMI PRmCIPIS

^UILELMI

GEEMANORUM IMPEEATORIS BORUSSORUM REGIS

IN /^

THEOLOGIGA ET PHILOSOPHIGA MONASTERIENSI

PER MENSES HIBERNOS A. MDCCCXCI— II

INDE A DIE XV MENSIS OCTOBEIS

PUBLICE PRIVATIMQUE HABEBUNTUR.

PRAEFATUS EST I. M. STAHL DE PINDAEI CARMINE PYTHICO PRIMO.

.! A.

MONASTERH GUESTFALORUM.

EX TYPOGRAPHIA ACADEMICA COPPENRATHIANA.

:'fi

.!•.>*> l-X-»:L-^;r-,a*.1

■H:'-^ '' ' V> >,'

r:

' , ■ -V-;

1

■-*f;

' ■ . »

^«■.■t>ii;.T]it;

:<=-■ „■ -.L

an^-; >f>i?;;-x'>'; ■\-'

^/-

■■ •■:ST>.

AUCTORITATR

RECTORIS ET SEBfATIJS

CIVIBUS S. D.

LITTERARUM GRAECARUM PROF. P. 0.

Ex Piudari carmiuibus rix ullum est cuius de uuiverso argumeuto et singulorum locorum et iuter se et cum hoc couexu plures dissensioues ortae siut quam in Pythico primo factum esse videmus. Quae iuterpretum discrepautia mihi iude videtur potis- simum repetenda esse quod ipsius poetae verha non ab omui parte tam presse quam oportet secuti suut, sed licentius exspatiati ipsi sibi cogitaudo effiuxerunt quae poetae meuti supponerent quibusque laxam sententiarum eius iuncturam tanquam adstringere studerent. Sed quo magis reconditae sunt atque disiunctae Pindari sententiae, eo intentius caveudum est ne nostris rationibus eas accommodantes aliena atque ab eius meute diversa ei tribuamus. Nolo tameu varias de hoc carmiue opiniones perstringere et quantum quisque eorum qui in eo enarrando versati sunt ab ipsius poetae dictis desciverit singillatim persequi (hoc enim longiorem postularet disputationem), sed satis habebo breviter exponere quid ego de eius argumento et sententiarum ordine existimem. Hoc enim sufficit ad eam viam demonstrandam qua€ in hoc quaestionum genere mihi videtur ineunda esse, et cum evitare studebo ne alieua poetae verbis inferam, quid iu aliomm enarrationibus mihi iustum int«rpre- tationis modum excedere videatur sponte iis apparebit qui illarum cognitionem habent.

Primum igitur hoc auimadvertendum est, priucipalem uuiuscuiusque carminis epinicii seuteutiam iu victoris laudibus, quibus, si placet, commode vota vel preces

. ■ "-v'e.

■'.^^i^j^:i^i^i^.^^^aiiL.

pro futura eius salute vel felicitate conceptae adduntur, versari debere aut saltem cum illis intima quadam necessitudine coniunctam esse. Non aliter res se habet in hoc carmine, cuius media eaque principalis pars tota yictoris laudibus et adiunctis t>ptationibas ac precibus continetur. Tres enim sunt huius canninis partes, quarum prima (1 — 28), quae pro exordio haberi potest, vim ac potentiam artis musicae po6ta celebrat, altera (29 — 80) victoris res gestas laudat eumque faustis ominibus prosequitur, tertia, qua conclusionem facit, virtutes illi commendat quibus famam rebus gestis partam conservatums sit^ Aptissime igitur inter se cohaereut secunda et tertia pars, quippe quarum summa sit praedicatio victoris cum admonitione con- iuncta et ad gloriam ab eo comparatam et conservandam tota pertineat. Laxiore vinculo cum reliquo carmine conexa est prima pars, quippe cuius sententia geueralior sit et quae cuivis fere laudatioui poeticae praemitti possit. Attamen ne haec quidem proprio quodam momento caret quo principali canninis sententiae applicetur. Quid enim convenientius erat quam musicae artis vim coram eo celebrare qui insignem poetarum fautorem et patronum se praeberet atque hoc patrocinio regno suo decus et omamentum addere studeret? Deinde vero in fine huius partis po6ta Typhoei et Aetnae montis eruptionis commemoratione commodum transitum sibi parat ad caput laudationis quae insequitur, Aetnam urbem ab Hierone sub eius montis radi- cibus recens conditam. Validissima omnia in hoc exordio poeta dicit arte musica deleniri praeter ea quae lovi invisa sint; haec euim illam aversari ac reformidare. Hoe posterius Typhoei exemplo illustrat sub Aetna monte prostrati et inde fumum saxa igneosque amnes evomentis. Splendida autem quam hic profert descriptione respicit Aetnae eruptionem brevi ante factam, quae animos spectantium et audientium maximo stupore affecerat cuiusque etiam Aeschylus in Prometheo mentionem iniecit, eaque propius ad res sui temporis et Siciliae accedit eamque ipsam quam maxime hoc carmine celebratums est. Hiero euim Delphis in renuntianda victoria Aetnaeum

^ Valde abhorreo ab arbitrariis eorum rationibus qui Pindari carmina et Aeschyh cantica in nomi Terpandrei partitionem cogunt, quorum in Aeschylo conatum nuper sobrio atque intellegenti iudicio refutavit Alfredus Dippeus de canticorum Aeschyleorum composi- tione disputans in archigymnasii Susatensis progr. a, 1886. Cf. quae idem postea de omni hoc commento exposuit in diario hebdomad. philol. (Wochenschr. fiir klass. Philol.) a. 1888 p. 1018 sqq. 1050 sqq. 1082 sqq. 1114 sqq.

Ai

f '-"*■'-'

•« V - . - »-

- l^ifJi-(VTi?TTf[^-ri--' ■'-■''r*^ ■

;'/•-

r

;-*.

86 appellari iusseral, quae eausa fuit poetae cur euin Aetnae urbis conditorem prae- cipue praedicaret, sed ita ut cum hac laude reliquarum rerum ab eo praeclMre gestarum commemorationem apte coniungeret. Videamus igitur quomodo hanc prae- dicatiouem iu altera carminis parte Pindams instituerit. Initium facit exoptandd-ut lovi placere liceat Aetnam montem administranti. Aetna autem sub lovis regimine est quod Typhoeum ibi perdomuit (01. IV 6 sq.), et idcirco etiam Aetnaeus alibi a poeta luppiter appellatur (01. VI 96. Nem. I 6). Eiusdem Aetnaei lovis sacer- dotio ipse Hiero inde ab Aetna condita fungebatur (cf. 01. VI 96 ibique Boeckli.). . Quid igitur magis conveniebat poetae consilio quam, cum Hieronem Aetnae conditorem celebraturus esset, lovis Aetnaei favorem sibi et choro implorare, cuius sub tutela cum monte urbs esset sub eius radicibus collocata cuiusque sacerdos ipse Hiero esse voluisset ? Hoc enim urbi et monti commune est quod utrique luppiter Aetnaeus patrocinatur. Haec igitur primae et secundae partis est cohaerentia significata verbis og TovT kpineiii 6(jog, praeter quae alia quae illarum coniuuctionem perspicue in- dicent non inveniuntur. Pergit poeta dicens iuclitum conditorem urbem •Aetnae monti cognominem et vicinam illustravisse victoria Pythica, quam proclamans praeco illam renuntiaverit ; eam victoriam urbi faustum omen esse futurae prosperitatis, quam ut sibi cordi esse velit ApoUinem orat, in cuius honorem Hiero certamini inteifuit. A victoria deinde transit ad victorem, de quo se ita dictui-um esse confidit ut rerum summam plane assequatur et aemulos longe superet. Optat igitur ut praesens felicitas atque opulentia regi permaneat laborumque oblivionem afferat, in eoque commemorat honorem quem rebus bello fortiter gestis ille sibi comparaverit, praecipue efferens gloriosam expeditionem quam nuper a Cumanis auxilio vocatus susceperit; tota hac fortuna ut rex futuro quoque tempore fruatur ei in votis est. lam vero ad Aetnam urbem redit pro quadrigalis victoriac praemio cantaturus quae Dinomeni, quem filium Hiero huic urbi praefecerat, imprimis grata siut. Quod igitur urbs legibus et in- stitutis Doricis, quae Spartani constanter adhuc servent, constituta sit, lovem eius praesidem implorat ut et ipsa eiusdem atque illi sortis particeps in his legibus et institutis permaueat et iude veram apud homines famam habeat; ita dei auxilio eventurum esse ut rex, cuius sub imperio Dinomenes urbem administret, populum summa obseiTantia colens ad concordem tranquillitatem perducat. Hoc lovem pre- catur ut adnuat, ne denuo bellum moveant Carthaginienses et Etrasci, sed cladium memores sint quas pugnis apud Cumam et Himeram factis acceperint, quaram alteram

■:■ ^ -wi^r^

p«.

■•---. ■■-■.':': ■ .■■ •■ ■',.••' ■;. ..-•■^^

;«;»" -^^,-:^-

praecipue effert aequiparans eam Salaminiae et Plataeensi. Bipartita igitur est altera carminis pars: primum (29 — 57) poeta Aetuam urbem celebrat ex curuli Hieronis Tictona magno honore oniatam et fausto omine auspicatam ipsumque regem omnem '(^'uEm rebus gestis adeptus sit felicitatem retinere cupit; deiude (58^ — 80) ad Aetnam urbem reversus ut legitimum statum couseiTet precatur, unde civium quieta concordia exsistat et hostium impetus arceautur. Utrobique deus pro urbis salute iuvocatur: priore loco ApoUo, posteriore luppiter; utrobique, postquam de urbe dictum est, commemorantur victoriae ab hostibus reportatae: priore loco praecipue Cumana, altero praeter hanc Himerensis. Tertia pars, quae sequitur, cum secunda hoc modo cou- iuncta est. Cum antea (72 — 80) poeta victorias apud Cumam et Himeram ex hostibus relatas summis laudibus extulerit, iam se quodammodo revocat a longiore laudatione, dicens eum maxime hominum vituperationem effugere qui in praedicando modum teneat multaram reram capita, ue taediuni moveat, summatim comprehendens ; facillime euim homines gravari audieutes praeclara facinora alioram. Sed hanc hominum invidiam nou ita esse fugieodam ut houesta praetermittantur. Ita transitus fit ad id quod caput est tertiae partis. Postquam enim regem poeta hortatus est ne propter hominum invidiam honesta praeteraiittat , ex virtutibus uominatim ei commendat iustitiam veritatem liberalitatem eumque admouet ut a callida fraude et quaestus cupiditate animum abstineat; hoc enim niodo bonam apud posteros comparari famam, quae sola homiuum defimctorum vitam rerum scriptoribus et poetis cele- brandam tradat, ut Croesi et contrario Phalaridis exemplo demonstratur. Qui autem cum felicitate bonam famam coniuuxerit, eum summum tulisse praemium. Hanc igitur apparet huius partis cum superiore esse cohaerentiam ut poeta, postquam de rerum ab Hieroue gestarum prospero eventu antea dixit, iam adiungat quomodo huic felicitati bouam apud posteros famam ille additurus sit, eumque conexum apertissime ostendunt postrema verba:

Tu (^f Tiaf^tiv tv TiiivJTOV d(&).ioi', tv d^dy.ovnr dtVTtfja u()7(/' du(po-

Tf()oiai (^dvTK)

og av iyy.vfjafi xal a/.fj, aTe(pavov vtpiaTov StdexTai. Adhortatioue autem illa non tecte reprehendere Hieronem tanquam ad iuiustitiam frauduleutiam illiberalitatem iiiclinautem Pindaro iu animo est (id enim si rex sen- sisset, hoc carmiue magis offensus quam delectatus esset), sed commendat ei virtutes regiae dignitati maxime proprias et quae omnem principem imprimis deceant.

r-a:

> ,A.

-ii'.'litii'.j!r-

Postquam de camiinis argumento et sententiarum ordine et coniunctione exposui, de aliquot eius locis meam proponere volo sententiam de quibus emendandis vel explicandis non satis videtur constare. . ,

Ad V. 10 sqq. aal yaQ (SiaTOig L4()rii; jQa/nav avtv&B hnatv W^^^:

iyXtvDV dy.fiav laivei xaQdiav

xwiiaTi, xriXa dt yat daiuovwv d^ih/ei (p()€vag, du(pi rs Aaroida aocpia

(ia&vy.oXnoiV rs Moiadv haec adnotat Bergkius: 'nescio an verba traicienda sint y.fila dt ywuari; nam laivei y.a()diav iunge;idum cum verbis d^npi rt x. r. X^ Sed nihil huic iuncturae obstat, si yfiXa dt . . . . ipQtvag in pareuthesim redegimus. Cf. 01. VIII 28 sq. Pjth. X 45. Nem. IV 66.

In V. 34 sq. toiy.ora yd^

y.al TfXtvrq (ptQrtQov vootov rv/jlv oifensioni est nudus dativus rtXtvra. Nam exceptis feriarum nominibus et paucis substantivis iu quibus ipsis temporis notio iuest, velut vvxri, yaiQcp, dativus hoc modo ita tantum usurpatur si substantivo attributum aliquod additum est. Cf. Krueg. Grara. § 48, 2 adn. 6 et 7. Synt. poet. et dial. § 48, 2 adn. 8. Kuehn. Gram. max. § 426, 2 adn. 4 Nihil autem ad rescribendum facilius quam quod Moscho- pulus iam restituit ydv rtktvT^y. Cf. tv y.al rtktvra 01. VII 26. Paulo enim longius a traditis verbis distat Boeckhii emendatio y.al rtltvrdv (ptQrtQav (plerique codd. (ptQTtQ(i). Nec meliora alii protulerunt. De nudo infinitivo aoristi post toixora sequeute cf. quae dixi in Quaestt. gram. ad Thuc. peitinentium p. 7.

V. 46 sqq. tl y(\Q 6 ndg XQ(')Vog oXjSov /titv ovrio xal XTtdvvov doaiv

tvS^vvoi, xaudroyv (T tnikaaiv naQda/oi.

rj xtv duvdatitv o/'«<^- iv nof.tuoiai ud/aig

rkduovi ^iv/Ji. naQii.itiv , dvr/ tvQiaxovTO &t(x)V na'/.duaig riudv

diav ovTig 'Ek/.dviov (^Qtnti,

nXovrov art^pdvcou dytQco/ov. Consentiunt tl yd.Q hoc loco in initio optationis positum esse, quoniam aliter yaQ explicationem non habet, et xaudTtov d^ iniutaiv nuQda/oi eo referunt quod Hiero calculo laborabat. Ita iam scholiasta intei-jnetatus est, apud quem haec leguntur: ro tl TOVTO vvv tvxTixov iariv dvTi rov ti&t .... xaudrtov (prj<Tl tiov avve/ovrujv rov '^liQ(ov(t ix rov voafjuarog rfjg Xi&ovQiag. (pT]al ydQ nov xal l^QiaTorilrjg

:.Vii--: :.,'

.* ,*.,^;"S;;iiiS^-

8 ■ ■ ■ ''■'''■^t

ey rfi rioy l'iX(mov noXiTfia I'fXwya rov rov '/((jwpoc ddiX(pov vdi(i(p voarjjuari rov ftiov rdsvTrjaai, avjov dl rov ^HiiUira, iv rfj rtuv ^v()axoaiu)v nolireicc, dvGovQiq dvarvyiiaai. Sed parum distincte sic po6ta y.aiKxrviv vocabulo usus esset, quod in universum labores significat, cum praeterea ne levissimo quidem indicio hoc loco morbus desiguetur neque in toto carmine eius alibi fiat mentio. Aliter enim se habet Nem. VIII 49 sq. enaoi^al]; (T d)'f)(j vco^vroi' y.ai rig y.duarov Srjxfv, ubi Inaoidalg et rvoSvvov satis indicant de valetudine morbo vel Tulnere afflicta sennonem esse. Et quanto clarius poeta rem in v. 62 — 80 carminis Pythici tertii significavit, quo regem gravius aegrotantem consolatus est. Sed aliud accedit, quod etiam gravius est. Nonne etiam belli labores, qui deinde commemorantur, y.diiaroi sunt? Eorum tamen recordatio, non oblivio regi ostentatur. Et qua tandem ratione belli labomm recordatio cohaeret cum bonorum conservatione et morbi dolorum oblivione? Itane vero si opes rex futuro tempore conservabit, reminiscetur laborum quos in bellis perpessus est? Quid, si non conservabit? Num obliviseetur eonim? Ut sententia constaret, saltem dicendum erat tum iucundam fore regi praeteritonim belli labonim memoriam. At enim hoc ipsum non dicitur. Verum praeter illud pro condicione ad r; y.tv durdafur y. r. /.. cogitaudum est el y.audrwr sni/.aaip nafjdaxoi. Sed cur regi, si morbi dolorum oblitus sit, belli quos olim sustinuit labores in memoriam redituri siut nequaquam perspicitur. Equidem non video quo- modo seuteutiae inter se conveuiaut, si, id quod necessarium est, ad tj y.ev duvdatiev y. r. l. praegi"essa optatio pro condicione repetatur. Nam a traditis verbis prorsus aberrat Disseni interpretatio, qui suaviter moneri regem vult ut morbi etiam labores rXduori ^pvxq ferat et quantum fieri possit obliviscatur maiorum et illustrium laborum memoria. Ita enim sic erat dicendum: ^niorbi dolorum oblivionem tempus tibi afferat reminiscenti quot antehac in bellis labores cum patientia sustuleris', non sic ut nunc legimus: '^tempus tibi morbi dolorum oblivionem aiferat; tum profecto iu memoriam tibi revocabit belli hibores patienter toleratos*. Nempe ex Disseni ratione dolorum oblivio sequitur belli laborum recordationem ; ut scriptum legimus contra haec iUam sequitur. Neque, ut Hartungius, si quidem ex eius translatione concludere licet, intellexisse videtur, etiam tj y.fr durdant pro optatione esse potest; nam neque optativus cum dr vel y.h' neque particula affirmativa ?/ usquam optationi exprimendae adhibetur; alius enim est optativus secundae personae cum dv qui leniter adhortautis est (cf. Kuehn. 1. 1. § 396, 4). Et ne sic quidem quomodo

/

■ f-. v ■.^•"*>*, ^^«;'

•

haec optatio curn superiore cohaereret satis intellegeretiu* aiit quid ipsa sibi rellet. Nonne enim per se melius est laborum praeteritonim oblivisci quam reminisci? Ac profecto felicitas, cuius perpetuam couservationem regi poeta optat, ad eos potius obliviscendos quam in memoriam revocandos conferre solet. Ipse quidem Pfndanis similiter in 01. II 18 sqq. prioris calamitatis oblivionem seeunda foituna exsistere dicit his verbis:

Xdi^a df noTUip avr fvdaiiwvi ytroir cir.

iakijjr yai) vtio /afjiidTiur mjua &raay.fi

Tialiyy.OTor dauaod^tr,

OTar &eov uoTfja TTtuifn

dny.di; o'K(ior vifTjXor.

Quae cum ita sint, sententiai-um convenientia ac consensus mihi restitui videtur, si leni

facta mutatione scribamus y.auaTwr d^ i.iilaair Tiafjaayivr — uijy.tr durdaeier

y.. T. l. Quo facto poeta optat ut omne quod instat tempus felicitatem et opes regi

sustentet (uam evd-vreir hic idem fere valet quod o^^d^oi^r Isthm. IV 43 et

oQ&ujTfii^a TJtleir infra in .. 56) et exantlatos labores in oblivionem adducens non

iam in memoriam ei revocet qualibus in pugnis toleranti animo perseveraverit, i. e.

eum oblivisci sinat quautos in bello labores toleraverit, ut illas sibi compararet.

Praeterea cum Bergkio diaig ir Tioleuoio udyai^ scribendum est. Nam Tiafja-

uereir riri, nisi instrumeutalis est dativus, quomodo Pyth. YIII 40 jiaQuerovTag

alyjia dicitur, 'perdurare apud aliquem* sive "^nulla in re eum deserere' sonat, et

cum eodem sensu queni hic desideramus infra in v. 89 ir oi^ya na.Q^triov legitur.

In sequentibus evfjiayorTo ad Hieronem et fratres eius refenmt, quorum tamen in

anterioribus nuUum est indicium. Quare probandus est optativus generalis ev(iiay.oiro,

ut iu uno codice Thomano scriptum est et Triclinius correxit. In initio optationis

ovTw paruni recte interpretatus est scholiasta w^ eyid tois* irarriovg nyfjaai

Tx^oadoy.w, quasi vero poeta regis felicitatem tam certam esse velit quam suam

exspectationem. Quod ab hoc loco alienum esse puto. Nam id ipsum iam poeta

dicit quo se adversarios superaturum esse (duevaead^ scribendum est) sperat. Cogi-

tandum potius est ovtuj iv^ eanr, de quo usu cf. Soph. OR. 256. 1427. OC. 1279.

Ant. 315. Pro^ter optationem quae verbis de quibus egimus continetur alrfjaai

in V. 43 non 'laudare* significat, ut plerumque interpretantur, sed in universum

'de aliquo dicere' (cf. Aeschj^l. Ag. 1482); nam sequitur optatio cum laudatione mixta.

2

..-ika^lf^.

Pergit Pindanis his verbis v. 50 sqq,: !

. . -_ vvv ye jLiar rav <i>iXoxTi]Tao dixav kpinwv

iaT()aTev^-ri' avv 3* dvdyxa fxiv (piXov

Tcai Tis iiov jueya).dyu)(j eaavev. (pdvTi (^i yia/Livo&ev elxei Tei(}6jiievov

jueTakldaaovTaa eX&elv

r](ju}ag dvTiS-eovg ffoiavTog vibv TO^OTav. Ita in libris mss. traditum accepimus praeterquam quod in parte eorum ^eTaXXdaovTag yel jueTakdaaoPTag exstat. Accusativus juiv Pindaro abiudicandus est; sed facillime rescriberetur viv, si ita convenientem nancisceremur seutentiam. Quod negandum est. Nam de Philecteta ita avi' (T dvdyxa . . . eaavev dicta esse nequeunt, quoniam is non amicus erat Atridis, qui eum per Ulixem et Neoptolemum arcessebant. Itaque Boeckhius auctor fuit ut ad Cumanos ea referrent. Sed sic minus aptum est pro- nomen indefinitum, nisi, quod sane licet, generaliorem esse putamus sententiam et simul etiam ad alios spectare qui Hieroni blanditi sint eius auxilium implorantes; deinde vero, id quod gravissimum est, sic prorsus intermmpitur comparatio cum Philocteta instituta, neque hoc incommodum, ut Boeckhius opinatur, satis eo reparatur quod in sequentibus Philoctetae nomen repetitur vocibus FloiavTog vlov. Kihil vero proficitur Hermanni mutatione avv (T dvayxaict, licet exempla ex Homero Tyrtaeo aliisque poetis vetustioribus allata sufficiant ad eius nominis usum Pindaro quoque attribuendum. Nam ne comparatio interpelletur, generalis quae sic exsistit sententia et ipsa ad Philoctetam potissimum spectare debet, qui Atridis non amicus, sed infensus fuit. Bepudiatis igitur Boeckhii et Hermanni rationibus Mommsenus ex scholiis scripturam avv (T dvdyy.q viv voaov assumpsit. Legimus enim ad hunc versum haec in iis adnotata: avv di tPj dvdyxjj Tfjg voaov y.ai Tig vmQri^pavog eaave xal ixoXdxevaev avrov, tov 'leQcova drilovori. iSovlerai (Tf keyeiv oti xal voaovvra avrov jiokXol tcuv vjje()T](pdv(x)y ixoldxevaav. Sed praeterquam quod ex hac interpretatione comparatio cum Philocteta non minus disturbatur, prorsus inepte viv voaov redditur verbis xal voaomna avrov, et quid morbo Hieronis cum blandis precibus commune sit quibus auxilium ab eo petiverunt nequaquam perspi- citur. Denique cogitari vix potest quomodo factum sit ut voaov in (piXov mutaretur. Sane dubium esse nequit quin illius scholii auctor voaov in suo libl'o invenerit; sed hoc interpretandi causa olim ad avv (T dvdyxq adscriptum erat a lectore qui hoc ad proximum mv (piXov spectare opinatus de Philocteta morbi necessitate conflictante

iv-.

:^-:_^" 11

cogitabat, et deinde in poetae verba illatum genuinum vocabulum tpUoy sede moverat. Eidem autem iuterpreti qui ad iusiticiam scripturam roaou scholion raodo allatum adscripsit rem in Hieronem detorquens proclive erat etiam supra, cum legeret xaudrcDV ^ imXaoir na^daxoi, de morbo Hieronis cogitare. Ex communi igitur origine utrobique eius error prodiit. Cum igitur generalis sententia (nam aoristus Boavev empiricus est) propter comparationis continuitatem ad Philoctetam praecipue spectare debeat, is autem Atridis, qui eum arcessebant, inimicus fuerit, plane neces- saria est Rauchensteinii emendatio ovv d* dvdyy.a jjrj ifilov, quam merito Bergkius inter poetae verba recepit. Pariter iu aliquot libris uiv (reliqui vtv vel firiv) pro fjuri traditum est in 01. III 45, ubi optime idem Bergkius ov /Ltrj ^ko^vd scripsit. Comprobata autem Rauchensteiuii emendatione, ut comparatio ab omni parte con- veniat, statuendum est aliquando etiam inter Hierouem et Ciimanos simultatem ex- stitisse, antequam hi ab Etmscis in angustias adducti illius auxilium implorare cogerentur. De ope autem quam Cumauis Hiero tulerit hoc loco agere poetam primus Boeckhius demonstravit, et ipsa hac coniparatione redarguitur Bergkii opinio, qui eum ad bellum contra Thrasydaeum et Agrigentinos gestum rettulit'; nam non auxilio vocatus hoc bellum Hiero suscepit, sed a Thrasydaeo temerario impetu lacessitus^ lu sequentibus verbis omnes fere editores offensi sunt verbo utTaklda- aovrag, et plerisque placuit quod pro eo Wakefieldius proposuit ueTavdaoovrag, i. e. ueToixiaovjag. Sed quanquam aoristus evaaaa (Pyth. V 67) a verbo vaiu) deductus iuvenitur, futuri tamen vdaoio nulla usquam est memoria. Bergkius /jeTa- vdiovrag scripsit, quod compositum alibi non exstat. Inesse videtur velle in eo vim secum reduceudi, quam tamen num habere possit valde dubium est. Neque enim novi dupliciter composita in quibus uerd "^secum' valeat, et simplex f^uTdytiv 'in alium locum ducere' est, secundum quod utTavdyeiv 'alio reducere' significaret. Sed reduci Troiam Philocteta nou poterat, quia eo uondum perveuerat. Melius esset Kayseri utTaftdaovTag (cf. 01. I 42), si revera quicquam esset mutandum. Mihi

' Ad hanc opinionem confugere Bergkius coactus est Pythiadum quam contra Boeck- hiura proposuit computatione, quam meo quidem iudicio plane confutavit Leopoldus Schmidtius duabus comraentationibus , quarum prior (Zur Chronologie der Pindarischen Gedichte) in Comraent. phil. in hon. Th. Mommseni p. 48 sqq., altera (Supplementum quaestionis de Pindaricorum carminum chronologia) in Ind. lect. Marburg. 1880/81" prodiit.

^ Cf. L. Schmidt. in prioris comraentationis p 51 sq. Holmii Hist. Sicil. I p. 242.

2*

12 • \

enim jueTakldaaoyrag videtur retiueudum esse. Nam hoc verbum transponendi vim habet etiam iu Plat. Tim. 19», ubi Tovg (^t naQa acpiaiv dva§Lovs dg ttjv Tuiv inaviovTOJv yw^iav f^itxalXdjTnv Stallbaumius vertit 'eos autem qui apud se - . indigni sint in locum eorum qui iam nirsus ex inferioribus civium ordiuibus escendant

transferre^ Ut enim apud Platonem loci significari mutationem eo indicatur quod additum est in quem locum mutatio fiat ifig t^v tuIv ijiaviovTwv ywqav), sic apud Pindarum idem addito ylauvod^fv, i. e. loco unde mutatio fiat, denotatur. De praesentis autem participio conatum exprimeute cf. quae exposui in Quaestt. gram. ad Thuc. pertin. p. 17. Saue Troiam eos Philoctetam traducturos esse nominatim nou dictum est; sed hoc quivis ex rerum cognitione intellegebat, idemque etiam in Wakefieldii Bergkii Kayseri coniecturis cogitando supplendum est.

Concludit poeta ea quae de Hierone dixit v. 56 sq. his verbis:

OVTUi (^ Ut^WVl S^fog O()0-(Jl}Trj() TJtXol

Tov TiQoatfj.iovTa yj)6vov, u)V tijaTai y.aiQov i^idovs- Ubi ovTw Boeckhius ita ad proxime praegressa respicere putavit ut hic evaderet sententianim conexus: 'ut Philocteta quamvis invalidus Troiam cepit, sic tibi quoque deus det ut iis quae appetis potiare'. Sed Philoctetae comparatio ad ea spectat quae Hiero iam perpetravit, non ad ea quae ut futuro tempore ei contingant poeta optat. Comprehenditur potius tota superior optatio quae a verbis d yd^ o ndg X()6vog (v. 46) incipit. Itaque ovtu) 'sic ut modo dixi' valet, et ovtu) ^t hic ut in 01. II 35. Pyth. IX 117 idem fere est atque ovru) di], ut saepius apud Pindarum dt propius ad ih] particulae significationem accedit. Subsequuntur in v. 58 sqq. haec:

^Jolaa, xoX 7id{) Jetvoufvn y.eKatiriaai

TJid-eo uoi noivdv Ted^fjinnvjv' yd()iia (V ovy d?./.6r()iov viyacpofjia naTtQog.

dy e.neiT ^-tYrvag [^aai/.el (pihov e^ev(ju)iiev vj.ivov. Quomm seusum Dissenus hunc esse putavit: 'mento et cogitatione eamus nunc etiam Aetnam ad Dinomenis domum' ; carmen enim Syracusis cantatum esse in aula Hieronis. Sed hoc modo poetae verbis aliena de suo addit; nam mente tantum et cogitatione rem fieri debere poeta non dicit. Quare recte Boeckhius statuit liunc hymnum Aetnae apud Dinomenem* cantan(him fuisse. Minus recte idem y.ai intcrpretatus est.

" # -

■-.^

^ Non perspicio cur Leop. Schmidtius, qui et ipse carraen Aetnae cantandum fuissc cxistimat, malit 'adversus Dinomenem (dem Deinomenes gegeniiber) interpretari (Pindars

• 13

Eespicitur procul dubio ad carmeu Pythicum secundum, quo iam quattuor fere annis ante ipsis Syracusis, ut prima eius Ycrba ostendunt, cumlis victoria Hieronis, quanquam non Delphis reportata, celebrata e.st; nunc alia talis Tictoria etiam Aetnae celebranda est. Deinde noivdv non licet meritam laudem intellegere (neque euim in sequen- tibus laudatur yictoria), sed poeta Musam invocat ut canat quod pro praemio victoriae sit, quo victoriam tanquam remuneretui". Cum autem ad excogitandum hunc ipsum cantum, qui gratus sit Dinomeni, verbis ay tjitn . . . tievfiiouev vuror se ipsum Pindarus adhoitetur, eTiena ibi 'igitur* significat, ut in Isthm. VI 20. Hom. II. V 812. Soph. El. 345.

V. 67 sq. Zev ikkei, aht ()V joiainar \4^ira naQ vdvn)

alaar daTolg y.al ftaaikevair diay.^ireir eTviior koyor dr&{)U)nwv. Ad hunc locum prolati sunt virorum doctorum diversissimi interpretandi et emen- dandi conatus. Emendationem incertam esse Bergkius concedit, ipse suspicatus scribendum esse didoi y.^aireirT uviior '/.oyor drO^(jujna)r vel i^i^oi, yQainor h. loy. dr&i). Sed sic qui sit loyo^ drO^{w')na)r, cum antea non memoratum vel indicatum sit, in obscuro est; nec opus est verum sermonem perficere, quoniam, si perfectionem non habet, verus non est. Etiani minus sententiae satisfaciunt aliorum mutationes a Bergkio alhitae. Sed haud scio an in traditis verbis acquiescere liceat, si ad Boeckhii interpretationem redeamus eamque causis idoneis stabiliamus. Utique enim discedendum est a Disseni et Metzgeri rationibus, quibus loci difficultas nullo modo expeditur. Ille enim ToiavTur alaar subiectum, eTviior loyor obiectum esse opinatus poctam hoc dicere vult: ""utinam seniper tali fortuna praeclara confimentur sermones hominum, ut nuuc meas laudes res ipsa confirmaf, in quibus non solum postrema verba ex arbitrio poetae sententiae addita sunt, sed etiam qui sermones quaeque laudes dicantur parum perspicuum est. Alter autem sic interpretatur quasi scriptum sit alel 61 iSiiioi roiavTar . . . aiaar . . . loare rir eriiior di(f.y(jiretv loyor dr&Qajnviv (ut eam veram esse deehiret senno liominnm). Sed Totavrar non verbis subsequentibus circumscribitur, sed ad supcriora respicit (nam jotavTar aloa.r poeta dicit constantem ac perpetiuiiu Doricorum institutorum observationem

Leben u. Dichtung p. 251), praesertim cum loci ab eo aUati (01. VI 10- Pytb. II 72) ad demoiistrandam hanc pi-aepositionis 7iaQa vim non valeant. Nam ibi ad significandum hominum iudicium adhibetur.

W^^^fW"^!^'

P

14

modo memoratam), et (^li^oi a Pindari verbis abest. Boeckliius igitur sic interpre- tatur: 'precor venis hominum sermo semper talem fortunam Aetnae adiudicet et deceiTiaf. Ita poota a love petit ut Aetnaei non per speciem tantum, sed revera instituta Dorica obsei*vent atque ex hac observantia veram apud homines famam adipiscantur. Quae sententia cum apta et congrueus esse videatur, unum restat ut quaeratur num revera diay.{)ivtiv eam vim habere possit quam ei Boeckhius tribuit nec tamen tribui posse satis demonstravit. Certe simplex xQivttv 'iudieando alicui aliquid tribuere' significat in his verbis, quae Pyth. VIII 83 sq. leguntur: Toig ovre voOTog oucji; enaXTfvog iv ITv&iddi S/i(jiS-r^. Idem igitur dtay.Qiveiv cum graviore pondere videtur exprimere, quoniam dta in multis compositis verbis sim- plicium vim intendit, velut, cum Yiyvutrsy.u) sit "^noscere', dtaytyvway.u) est 'pernos- cere*. Quare nihil videtur obstare quin diay.Qivftv intellegamus 'decernendo attribuere*. In transcursu commemoro in v. 71 aptissimum mihi videri autfjogj quod pro atiEQov Hartungius reposuit, et in v. 74 scribendum esse iv jiovto) [Sdltv rjlixiav, i. e. ttovtw ivf(3a}.fv ^'/.ty.iav. Neque enim medium satis excusatur locu- tionibus y()r,mda (UlKead^at (Pyth. IV 138. VII 4. fragm. 77. 101 Bergk.) et ayy.vQav l3dllea&ai (Isthm. V 13), quae 'fimdamentum, ancoram sibi iacere' sig- nificant. lu codd. primum [idUv leviter in ftdler' corruptum, deinde hoc in (^dltff correctum est.

Levioribus his graviora adiungantur. In v. 75 sqq. enim haec in plerisque codd. tradita habemus: aiQtouai

nd{) utv ^aXaulvog \4&avaia)v yd.Qiv

uia&ov, tv ^7id.QTa (T i^eu) rd.v tiqo Kt9a.t{)V)vog udxav, ralat iMfi^oi y.duov dyyv/.6Toioi,

Tia^a di rdv ti'vd{)ov dy.rdv lut{)a Tjaidtaatv vuvov Jtivoutvtog rtKtaaig, rov idt^avT d.u(f d()tra, Tio/.tuivjv dv^QWv yattovTcov. Cum iu paucioribus codd. i()touat vel aiQtouai inveniatur, metri causa illud recepit Mommsenus. Sed indicativus i{)touat alibi non exstat, neque eius seutentia, sive Micere' valet sive 'iuterrogare', couvenit. Itaquo metri uecessitate ad Dawesii con- iecturam d()touai ducimur inde a Boeckhio reliquis editoribus probatam. Eadem necessitate cum duobus autiquioribus libris rdv ante tt()() Kti)^at()(vv()g eiciendum est inierpretandi causa olim superscriptum. Post Mi^i^Jot, quod et ipsum contra metmm est, Triclinius uiv voculam inseruit hoc loco iuanem; Mi'i^ttoi autem cum Moscho-

15

pulo duo tantum libri vetustiores habent. Neque tamen Bergkium lando audacioribus coniecturis hic indulgentem, cum ipsam Mi^^eiot formam iam Stepb. Byz. s. v. Mri$La agnoscat. lam vero dissentiunt cui verbo adiungendum sit rarticipium TilEaaig. Sed sive ad d^bouai xaQiv jiiia&or id applicamus sive ad i^fHo, est in quo ofifendamus^ IUud enim non videtur fieri posse post interpositam sententiam iy ^ndfjTa (T ii^tio . . . dyy.uloToSot', si vero e()fw ad TfXeaatg repetitur, hoc languidum est atque inane, cum dicere carmina omnino non possimus, nisi ea per- fecerimus. Accedit quod ipsum fc(>ftt> sententianim aequabilitatem et concentum videtur turbare. Nam sic poeta se in ipsa Sparta dicit pugnam Plataeensem prae- dicaturum esse, quod perinde Thebis facere poterat quodque uon magis necessarium erat quam ut ipsis Athenis Salaminiam, Syracusis Himereusem victoriam caneret. Quare duabus reliquis victoriarum praedicationibus accommodatum est ad ir ^nd^jra cogitando supplere d(jfofiai /aQir uiaf^ov, quod tamen fieri nequit, nisi pro t(>fw participium aliquod substituitur. Hoc idem in causa est cur minus placeat Bergkii coniectura TtUaaia, ov; nam sic i{ino manet et iv ^jid{)Ta cum hoc iungendum est. Sententiarum igitur quani ostfendimus cohaerentiam cum iam intellexisset Boeck- hius, £(>ew in i^Hov mutavit; sed futuri participium nullo modo ferri posse et ktyvjv vel dTnuv dicendum fuisse suo iure contendit Schneidewinus. Scite igitur Christius pro d^ i{)Ho restituit di y.Xdov. Quo facto Te'/Jaaig quoque referre licet ad d()eouat '/d{)iv uta&or. Sed ne sic quidem omnis sublata est difficultas. Per- fecturus enim demum est propter victoriam Himerensem hymnum poeta Dinomenis filiis; quomodo igitur eum dici possunt iam accepisse? Neque aliter res se haberet, si Bergkii couiecturam Teltaatu, dv probaremus; poeta enim optare non potest ut illis hymnum perficiat quem iam acceperunt. Neque quicquam prodest quod Dissenus, ut suam interpretationem 'ad Himeram quem meruere' tiieatur, adnotat id^eiavro esse 'tulerunt divinitus concessum', conferens 'Sgbi. II 4 ; iiam ne hic quidem ^ede/.Tai aliud quicquam sonat nisi 'nactus est', et si hymnum tulenint. iam habent. Omiiino nuUo loco demonstrari potest dt/ea&ai vim mereudi habere. Ceterum na()d tov dy.rdv 'lue^ja significat 'propter (cf. y.evtdv 7ja{)d (VaiTav 01. II 65) pugnam ad Himerae ripam commissam'' et cum verbis cuvov Tt/.taai^ iungendum est. His de causis ego poetae reddendum esse puto toj' i7i()d$avT^: quem sibi effecerunt

^ Taceo de inepta Disseni interpretatione, quam missam fecit Schneidewinus.

..iiSa

■^ir^*^.

16 ' . ■ . ■ ' -;-■ ■' ■■^".v--:^^v;j;"|;

(sich erwirkt haben). Cf. Pyth. III 115 nav()oig ^t 7T(}d^aaS^ evjnaQeg, ubi item 7i(}d^aa&a.t nihil aliud est quam 'efficere ut aliquid sibi contingaf . Itaque emendate totus locus sic scribitur: d^fouai • ■-'.■%

Tid^ jiifv ^aXainvog "L^&araUov xd(jtv ' -jf^

iita&ov, sv ^nd()ja dt ^ktiov nQo Kt&ai(}(Jovog judxav, 'rj

TaXai Mrj^etoi xdiiov dyyvkoro^oi, '■'■

na()d df rdv tvvd()ov d}irdv'Juf()a naidtaatv vuvov Jeivojiieveog TeXiaaig, rov en()d§avT du(p d()tTq, noXeiiiiov dv^()wv y.auovTiov. lam si totam sententiam respicimus, poeta quodammodo pollicetur se pariter carmi- nibus celebraturum esse pugnas ad Salamina Plataeas Himeram factas atque inde exspectat ut victores sibi gratiam habituri sint, eaque re Himerensem yictoriam pari laude dignam esse declarat atque Salaminiam et Plataeensem.

Postremo loco breviter dicendum videtur esse de v. 92 verbis //?} doXio&Tig, d) ipilog, evTQanilotg y.f^dtaai. Boeckhio enim auctore plerique hoc dictum esse putant de artibus facetis et astutiis adulatonim aulicorum, quibus rex admoneatur ne se decipi patiatur. Sed hi adulatores ne tenuissimo quidem indicio sunt designati, et propter //?) y.duve Xiav dandvatg, quod proxime praecessit, multo magis in promptu est de quaestus cupiditate cogitare. Attamen cum apud Homerum y.i()dea sint fraudes dolosae talesque aptissime evT()dnela dicantur, ampliore sensu hoc loco sic coniunctim appellari mihi videutur callida fraus et quaestus cupiditas, quippe quae contrariae sint tribus illis virtutibus omnibus quas antea Hieroni tanquam regias poeta commendavit, iustitiae veritati liberalitati. Ab hac igitur callida improbitate his virtutibus opposita ut abstineat regem Pindarus hortatur, ne defraudetur gloriosa apud posteros fama, quae sola hominum defunctorum vitam rerum scriptoribus et poetis celebrandam tradat. Nam in hauc sententiam grave hoc dictum continuo .■

poeta adiungit: 6nt9^6u(S()OTov av/7]ua do^ag

olov dnoi'/of^iivv)V dvd()iov diatjav uavvet y.al koyiotg y.al doiSoTg.

« o «

ENDOF TITLE