The Dibner Library of the History of Science and Technology 11 SMITHSONIAN INSTITUTION LIBRARIES * : ELIT CY HERALD OF SCIENCE No. 2.4- BURNDY LIBRARY Chartered in 1941 GIFT OF BERN DIBNER 2 dh Je ber D "s E. x ^ " & 1 7 D * " et ÀÀÀ—M | | 1 ] 1 l ] l !] | " a 4 | - | 3 ; m M. I " - 4 A ; * à E quoi v MT -— H ; NM. E ue MNT ; | isinozos sd T CAPERE al : . ME TREE OMNIS bs iie : dst o. vimos (itio e cen rt nA wj p a eB vi ENS ] gos AM 2s e Sh ARTER. n MEAS Bre d vi ure. TN, aile ct e^ nos n DP AHEPANET. n Hy u LU NS * ; QE RIA M i A UY NY Y "i e: j- n T TT WP TEM TA j HTrTOR DÀ. PLANTARUM Species hactenus editas aliafque infuper inultas noviter inventas & defcriptas complectens, | In qua agitur primó me - d . "De Plantis in genere, Farümque PanrisuS ÀÁccoipENTIBUS & DirrrtRENTIILS Deinde Genera omnia tum fumma tum fübalterha ad Species ufque infimas, o — Notis fui certis. eo Charatleriflicis X Definita, : M & I IH oD Oo | Natura veftigiis infiftente difponuntur ; Species fingulz accurate defcribuntur, obfcura illuftrantur, omiffa fupplentur, fuperflua refecantur, Synonyma neceffaria | adjiciuntur; VIRES denquc & USUS. recepti compendió traduntur, AUCTORE JOANNE R AIO E Societate Regia, «* SS. Individue "Trinitatis Collegii apud Cantabrigienfes RCS anat quondam. Socio. | TOMUS PRIMUS. aed | LONDINI: lyps MA &R 1.£ CLAR Kk: Profantapjd Hg N & 1cuM FAI THORNEXG JOANNEMKERSEY ad infigne Rofz in Casmeterio D. PauJz, & ? tegione xediuni Bedfordienfiuni in vico tfe &trannbdi&o. clo [5 cLxxxvi. ————————————ÓÀ— jeden JN RNOIEUT M M s ape 33 ^ eem Fi 3a 14. MEME mi ^ tipbdi). tnu prom i: 5 auno 2 m B — TREE p T———————————— BUR | DAE ^ 2 » m di m PRSE cni sigillo sunsAA pua Yum s ios TM l de o3: nuire bab 9A 2A y, p SA. AI PUT ia Dy: x Jis E . PALM LN e s pine dedans —! b. Prenobili Viro DCAROLOHATTON AnMtI:GER 0, Nobiliffimi Domini D. CHRISTOPHORI HATTON BARONIS LIBERT vw XCGLIJE FILIO, HANC Plantarum Hiftoriam Ipfius inftinctu. compofitam perquam officiofé dedicat & plurimam Salutem | vovet f$OANXN ES RAIUS UM tu, Nobilifime Vir, Operis hujus aggrediendi mihi auctor fueris, tibi in folidum debentur gratiz, fiquid indé vel emolumenti, vel honeftz (ltem oblectationis ad Le- &orem redundabit, Quód (i fucceffus votis non refs pondeat, nec multorum expectationi, quà me tua aliorámque ami- corum affectui nimium indulgentium malé fundata opinio oneravit, minimé fatisfaciam, paratam habeo excufationem, me non inftin&u proprio, fed tuo füafü tuóque confilio, qua apud me femper mandatorum vim obtinent, permotum ei confcribendz animum appuliffe — Qualifcunque autem fucceffus fuerit, hec veftra. de viribus meis opmio aliquem ufüm habuit, ad induflriam fcilicet noftram excitandam, ut veterno excuffo omni ftudio & con-. tentione niterer eam fi non mereri, faltem non penitus fallere & fruftrari, non minüs tamen irrito & ridiculo conatu, quàm fi Rana bovem intumefcendo &quare contendere, ni quantum in. viribus meis xílimandis affe&ui licere per- .miferis, tantum in opere ipo judicando permittas. Non ufque adeo Suffenus füm aut meiipfius palpo, ut magni aliquid me praftiriffe putem. Materiz maximam partem aliunde. mutuatam agnofíco, Quz tamen defiderari animadverti ipfe fupplevi, qua redundare amputavi, errata correxi, obfcura, qua potui illuftravi, brevitatem ubique fecutus fim, quatenus tamen cum perfpicuitare confifteret, né füfpenfum & incertum Lectorem dimitterem, | néve Specierum non neceffarix multiplicationi an- fam przberem. ^ Methodus denique & difpofitio in plurimis noftra eft ac nova. A 2 Hxc Hac fi Tibi tuíque fimilibus candidis & ingenuis probari intellexero, aliorum vel miniis idoneorum vel minüs squorum Hiftoriz noftre cenforum nec afterifcos capto, nec obelifcos metuo, verüm veflro judicio fretus, quic- quid illi fenferint fecurus, alacri & erecto animo ad reliqua. pertexenda, & co- ronidem tandem Operi imponendam progrediar. PRA&FA TIO. cerent n eh mr ei ente PR/EFATTIGO. AZ: Auca quedam, Amice Lethr, que vel tu fortaffe [cive defideras, (Sue vel nofira intere] ut. [cias, buic operi. prefanda. babeo, nimi- "S rum Primó, que me rations ad id aggrediendum. impulerint : deinde quam Metbodam fecutus fm; tandem quid in. eo pr«fü- terim, aut faltem me preftitiffe putem. Quod ad primum attmet, [cias me. fuafu ez bortatu DD. Franci Willughby 5. m. — Amici noflri. eterni. bonórandi plantas maxime «vulgares defcribere, materidmque, «v fupelle&lilem Fhflorie Planta- rum condenda e infbruende. parare ctepiffe. — Veri allo fatis fun&lo cim mecum re- putarem. Medicinam meari won effe. profejfionem, opus etiam illud plus opere ez tem- poris exigere, quam ego ei impendere po[fem aut deberem, remijfitis agere cepi, Gm paullatim omnem ejus curam €? cogitationem. abjicere s prefertim cim intelliserem Ro- bertum Morifonum fPerdonenfem, Scotum, Virum magni nominis € fame. ob fd- entiam (Botanicam, ínque ejus fludio &z- plantarum cultura diu ver[atum ejufmodi Ffi- flori confcribende infudare. — Audito tamen. poflea. opus illud, uno Volumine edito, mterruptum ob. Autorem re. alieno. implicitum, unde eum. brevi fe expedire c mfH- tutum perfequi. exigua. [pes effet 5 nec ita. multo poft certior fa&us ipfum D. Mosi- fonum infelici cafu rebus bumanis exemptum;in[lin&tu «v bortatu Nabiliffmi Viri D. Caroli Hatton aliorzmque Amicorum, quorum ego de facultate mea opinionibus nimis credulus, Flifloriam denuo in. manus. f[umere, edmque quanta potui induftria € fe- fHinatione profequi. € perficere. decrevi. — Rationes: autem. quibus. precipue. permotus amicorum precibus ce[fi &- confiliis obtemperavi fuere fequentes. | Primo "Divine glorie illuftratto : Cim enim mexplicabilis [lirpium varietas, exi- mia. pulchritudo, mirus ordo, immenfa utilitas infmite: [upremi Opificis potentie, fa- pientie, bonitatis. luculentiffma. indicia € argumenta. [mt, qui materiam banc gro dignitate tra&tabit, Attributa illa omnibus unà. agno cenda, [u|bicienda, deneranda. pro- ponet. €" | * | /Deinde, quód tale opus defiderari animadverterem : Cim enim multi jam efftuxe- rint anni ex quo Jo. Bauhini EZfforia Plantarum «7: Jo. Parkinfoni Theatrum (Bo- tanicum. evulgata [mt, plurimeque interea. temporis nove. plante obervata c de- fcripte fuermt: à. Clarifmis Viris Gulielmo Pifone, Georgio Marggravio, Taco- bo Bontio, Reccho, Hernandez, Paulo Boccone, [Jacobo Zanoni, Roberto Morifono, Jacobo Breynio, Horti Malabarici auctoribus, Chriftiano Mentze- lio, Muntingio, ali//que, tempeflioum videbatur olim defcriptis recens inventis additis e in fua genera diflributis , unam ex omnibus Fhifloriam componere, tum ut tenuioribus earum. cognofcendarum. avidis, quorum facultates tot libris coemendis non fufciunt confuleretur, tum ut rudioribus. facilior aditus ad. eas intelligendas & addi[cendas pa- teret. j Tandem cim nemo ba&lenus ex noftrá natioie Flifloriam. flirpium. | Latino fermioné confcriptam. publicavit, nà putarent exteri neminem id potuiJJe aut po[e. Ego autem tum infnétu proprio, tum. amicorum monitu feflimandum cenfui, par- tim ob etatem ingrave[centem, nà mors ce[[antem occuparet, «7 vite fium priüs in- tercideret quàm. Fliflorise telam pertexuiffem ;— partim ut à. diverticulo in viam ftudi- orum redirem, « fLationem. priffinam, quam in. aliena. caftra. transfuga. ad. tempus deferueram, quamprimim repeterem, «9 res meas agerem. 3 Sequitur PRUIUEFAM IC. Sequitur proximo in loco ut de. Methodo quam fecutus fum. compendio dicam. Méthodum. Memorie matrem effe apud. omnes in. confef[o efP,, Memoriam autem Mu- farum. fabulantur. Veteres. — Quocirca n& Fhifloriam Mufis. && Apolline nullo compo- fuiffe videar, de ea adornanda maxim. [olicitus, id. precipue. operam dedi, ut. ey umma Genera retlà con[Hituantur, & tanquam in. acie. bene. ordimata. Species omnes tum fubalterne tum. injume. [uis locis difponantur, quo &- unrver[e facilis. compre- bendi, «v fmgule claris intellisi queant, «7 indaganti promptitis occurrant, «- me- morie firmius mbereant. | Alis autem Mathodis reje&is ob rationes". alibi expofitas, eam qua. d convenientia füirpium in partibus praecipuis, flore puta &» ejus. calyce, [femine ejufque. conceptaculo, notas genericas fuit ample£tor «7 u[urpo : que & maximé naturalis c philofophica efl, «v: ad (Botanicen compendio addi[cendam longe. commodiffma. Hujus enim inter- ventu «x auxilio fludiofus. quifque quamvis [ub[idits aliens. deflitutus, &- proprio Marte rem aggre[Jus, (Plantarum. cognitionem baud. diffculter. affequetur. — Qblatá enim quacunque fürpe à non vulgo cognitis, cum Jummorum Generum notis. (quas ex- pedit ut. in. numerato babeat). eam conferendo, ad quodnam pertineat mox: depreben- det : deinde Tabule du&kum fequendo velut Ariadnao. filo. per Genera. [ubalterna. pari facilitate defcendet. ad Species ufque infimas, cum quarum de[criptionibus. collatà. plan- tà vel defcriptam agnofcet, vel novam € inob[ervatam concludet. Vernm quod. alias dixi illud bic vepeto «v: inculco, non Jperandam. à me Metbodum undequaque. perfe&kam. «2: omnibus fuis numeris abfolutam, que «7 plantas in Genera ità diflribuat ut univerfa Species comprebendantur, nullà adbuc anomalà €: [ui ge- neris reliquá, «7 unumquodque genus notis fuis. proprüs «| charatteri[licis ità. cir- cumfcribat, ut. mulle inveniantur | Species incerti, ut ita. dicam, laris, & ad. plura genera revocabilis, INec enim id patitur natura vei. (Nam, cim Natura (ut dici folet) non faciat faltus, seque ab extremo ad extremum. tranfeat mifi per. medium, inter fuperiores ez inferiores, verum ordines nounullas sedie «7: ambigue conditionis produ- cere folet, que de utroque participent, «7 utro[que velut. conne&lant, ut. ad utrum pertineant omnino incertum. fit. — Preterea eadem alma Parens in Methodi cujufcunque angu[Has coerceri repugnat, fed ad. libertatem. «7 &uqwopázs fuam nullis legibus ob- noxiam offentandam in unoquoque verum ordine nomullas fpecies creare folet, tan- quam exceptiones à regulis gentralibus, Jingulares «&& anomalas. Notandum autem, non femper «7 in omnibus plantis notas Generum. indices. cer- tas. iminiméque fallaces à. forma. feminis externa. ejlfve involucri. aut conceptaculi fu- qi ( ut nonnullos velle audio) ità ut quibus be partes funiles conformes [unt e« genere conveniant, quibus dijfmiles differant : [iquidem in. genere Cumnini. datur. ali- qua fpecies femine bifpido villofo, que reliquarum. partium. figura. earundemque « ipfius feminis odore, colore, fapore cum. vulgari Cumino femine. [Lriato levi con- venit, Paftinaca latifoliz fative femina lata «7 compreffa, feu foliacea funt ; Sifari «v Sii di&i angu[fa «v ffriata. — Quis. tamen. plantas ipfas ob convenientiam in foliis odore «v: fapore, ( que tanta inter Sifarum «e (Paflinacam intercedit. ut vix ovum ovo [milius fit) non potius ad idem. genus. veferendas. [latueret, quam ob. folam feminum difformitatem. feparandas, «v: procul à [e invicem removendas.. Fumnariam filiquofam 4 uweripe ego equidem. invitus. feparo. Spergulam. que femine eff foliaceo ab eo cui. femen rotundum nemo utique. fejunvit : — INec. probo Papaver. cor- niculatum 4 capitato divelli, quantumvis [eminibts. «v vafculorum figuris difcre- ent. Supereft ut quid in bac Flifloria. prefHiterim, aut me faltem. prafIitiffe putem bre- vibus exponam. (Prin DS! uf cc c C M M RR PRAEFWMTIO (Primo in loco (Plantas omnes batlenus editas, 7 per multa volumina. fparfas, in Genera «7: Species veluti tot membra diftributas in unum quaft corpus redegi, — Quod ut effcerem, non omnes quotquot. extant Stirpium. Fhiflorias, "D beatra, Pande&las, 44. verfaria, Obfervationes, Tlluflrationes, Commentarios evolvere «7» examinare nece[f a- rium duxi, nó affum agerem, cum Viri longe eruditiffrmi maximéque induflri . Bauhinus & Cafp. Bauhinus fratres immenfo labore. diligenter. perlettis € fludiose inter fe collatis Botanicorum [criptis. ante [e editis, fpecies jam. tum cognitas, pau- ciffimis omifrs excerptas « metbodice digeflas, bic in 'Vheawi Botanici pinace, ille in Hiftoria Plantarum generali exhibuerunt. — Stirpes. noviter. inventas, «7 poft (Baubinum utrunque denatum editas 4 Clariff. Viris Profpero Alpino, Joanne Ve- flingio, Jacobo Cornuto, Joan. Parkinfono, ali//que fuperitis memoratis ipfe collegi € ad fua genera retuli: non paucas denique 4 meipfo obfervatas tam in nglia, quam in tranfmarinis regionibus adjeci. Longi[fime tamen abeft ut me perfeetam Plantarum omnium Flfloriam compofuiffe, aut alium quemvis componere poffe exi[Himem, cum ne dimidiam quidem partem plaa- tarum toto terrarum. orbe na[centium Europeis ba&enus cognitam aut obfervatam efe certiffimum fit. Primum etenim vafiffrma terrarum fpatia dioerfo mundi cardini fub- je&la nondum dete£ta, at ne fando quidem. audita latere plu[quam verifinile efl: Quin earum regionum quarum. aliqualem notitiam babemus pars longé maxima Botanicis. in- acceffa, nondum certe luftrata eft. Tandem in üs etiam que omnium dilieentiffamà per] crutatae funt non. pauce (Botanicorum induflriam eluferunt &7 etiamnum inobfervatee latitant: ut bujufmodi Flifloriam vixdum inchoatam, non ante abfolvendam. putem Exitio terras quam dabit una dies. (Praterea non fum nefcius alias adbuc preter. boc opere compreben[as fpecies, novas c nondum defcriptas, in bortis Medicis quà Academiarum publicis, quà Magnatum «7 cu- rioforum privatis ali, cultoribus [no tempore publicandas : ego autem editarum pracipué hiftoriam pra me fero; ex quibus etiam nonnullas. per incuriam, ofcitantiam, oblivionem aut. feflinationem omif[as. effe. mibimetipfi cencius fum, plures fortaffe. Letlgres ob- fervabunt. Quid enim aliud fperari poteft ab. uno, «v bomine, qui ne Amanuenfem qui- dem babuerim, verum proprià mang, omnia exarare coa&tus [um. | Conflitutis fpeciebus proxima cura fuit [mgularum. defcriptiones plenas «7* accuratas tradere : chm autem. animadverterem. Clariffimos Viros utrofque. «Baubinos, Fabium Columnam «7 Car.Clufium in plantis defcribendis pra alis diligentes «7 curiofos effe, eorum pracipue defcriptiones mutuatus fum (quarum tamen non paucas emendavi & [up- plevi) autorum nominibus prafixis, né pro meis eas venditare videar. Alias multas nimis fucciné&là o obfcuré traditas, quales. [unt pleraeque familiariffma & paffim. na[centes, plenius & acuratitis defcribere adnixus fum. — Nove € po[F Baubinum. evulvate ab autoribus fuis, quos plerunque fingulares babent, [atis accuraté defcribuntur, ut de us: minis laborandum effet 5. [mgulee duntaxat fuis fedibus di[ponenda. Obfcuris «z ambiguis lucem aliquam fanerari conatus [um, multis nibilominus adm[- ffs fpaciebus incertis t» fufpe£tis, nec enim. quas pro. talibus babeo omes. rejicere c7 eli- minare aufus fum, ne Charybdin evitare cupiens in. Scyllam inciderem, «v [uperflua. am- putandi [Iudio vivo aliquo membro Fhifforiam mutilarem. | Cim autem plantarum numerum in natura ade. ingentem. moverim, ut baud facil à quoquam amemoria. comprebendi «7 vetineri onmes. po[[nt,, Jummopere. cavendum. duxi ne ipfe novas cuderem, unam € eandem [peciem in plures diftrabendo, quod in tanta multi- tudine fpecierum, brevitatéque «7 ob[curitate defcriptionm que eju| dem plantae in diver- fis libris occurrunt evitari vix poteft 5 quain parte à [ummis etiam viris fepins erratum novi. Errores Wn «cz md PRAEFATIO. Errores € «xepegps me. que in Botanicorum Jcriptis adnotavi obiter correxi, non ut cujuf quam famam. minuam. aut. exiflimationem. ledam, fed folo. veritatis iluffrandae f(udio quo nibil antiquius nobis effe debet. Aliis autem fiquid. bumnanitus. acciderit f«ale ig- nofco,ctm ipfe Jepius,quamcunque curam adbibeostitubem aut dormitemyequum autem fit, Exratis veniam pofcentem reddere rurfus. Quod ad [ynonyina attinet, quatuor. pracipué du&lorum Joannis Bauhini, Cafpari Bau- hini, Gerardi, & Parkiníoni nomenclaturas &7 titulos exhibui, nec plures nece[f arias putavi, cm relique jamdudum 4 C. 'Baubino. in pinace € 7. Baubino in Fhfloria tra- dite [unt. Nove € poft (Baubinum edite fingulos plerunque uz Autores tà titulos babent. /De fl1ylo € orationis nitore parum. folicitus, magis laboravi ut fententia clara effet quam ut fermo ornatus. — Per[picuitati etiam brevitatem quoad. potui conciliare fisidui E xwUltetto deba Percipiant animi dociles teneántque fideles, Vires € Mfus à (Botanicis qua Veteribus qua Recentioribus fusé traditas in compendium contraxi, Obfervationes etiam plurimas ab Amicis. communicatas adjeci. Icones nullas adbibui, non quod mintis nece[J arias aut. inutiles ducerem, fed partim. nà operis editionem morarer, partim ob. [umptus immodicos : Lignee enim ad euftum feculi non funt, «neis autem. exf[culpendis. vix cenfus Senatorins f[uffceret. — Quód Ji Ehflo- ria eas mereri videbitur, non mintis commodé ei jam edite addi quàm und. edi poffunt. (RefTat tantum ut. fatear per quos profecerim, eorímque nomina qui Fflorie buic ali- quid contulerunt vel m ea edenda mibi. adjumento fuere grata commemoratione recenfeam. li futre D. Gulielmus Bowle M. D. defunétus, D. Petrus Dent, Médicus c7 (Pharmacopeus | Cantabrigienfis D. Radulphus Johnfon, D. Martinus Lifter M.D. D.Gualterus Needham M. D. D. Jacobus Newton, D. Jofua Pal- mer M. D. D. Philippus Skippon Eques auratus, D. Barnhamus Soame, "I ho. Willifellus defunétus. — Florum mentio frequens in boc opere occurrit, eorámque nomina. fymbolis fuis ad[cripta Le&tor reperiet. — Quatuor autem pre aliis celebrandi ve- niunt qui Flifforiamnoftram. plurimis obfervationibus locupletárunt , vel aliter ei perfici- ende non inutilem nobis operam navarunt. Nimirum D. Edvardus Hulfius M; D. vetus Amicus nofler, de (Republicá Literaria optime meritus, [ua laude «zx multorum commodo Londini Medicinam exercens, cui ob promptum Operis bujus promovendi &z perficiendi [Tudium tot Obfervationibus medicis ultro collatis teflatum, maxime à me«z Letkoribus meis, fiquos babiturus fum, debentur gratia. JD. 'Tancredus Robinfonus M. D. quem ob praclaram eruditionem, Javiffrmos mo- ye, €. propen[um in me animum merito fuo plurimüm diligo, qui «2 opus ipfum variis Ob- fervationibus ditavit , inque ejus editione accurandá exornandáque mon minus diligens 7 induflrius futt, quàm fi ipfemet ejufdem Au&lor fuiffet. D. Hans Sloane, M. D. (Botanices apprime gnarus, qui «e multas rariores plantas à [e collectas, & curiose obfervatas quas mibi non antea videre contigerat, Juáfque de iis Obfervationes benevole communicavit, « plurima etiam rariorum femina impertrvit, quo flrpes inde enatas ob[ervare &z- defcribere po[fem. | ID. Samuel Dale, Medicus € Pbarmacopeus vicinus familiaris no[Zer /Brantriz in Effexia degens, qui libris. diligenter collatis Synonyma. examinavit, errata correxit, «x omiffa [upplevit, praterea fiquas [pecies per incuriam aut feftinationem omif[as obferva- vit, me commonefecit, ut ejus ope Fhfloria. noftra aliquot mendis repurgata, «7 fpeciebus aucta fit. . Det Deus Opt. Max. ut. quem. mibi. [copum. deflinaveram. petam, eáque abfoluto opere coufequar quibus me ad. illud inchoandum initio permotum dixi, nempe ut ipfius gloriam illufiriorem reddam, &?: proximi. commodis, 'Botanicorum precipue ffudüs pro- movendis in[erviam. | Explicatio Explicatio nominun. abbreviatorum. (7 receufio operum ab eifdem Autoribus editorum. Londini Anno 1470. additis circiter 284. figuris. Poftmodum Annor$76. Antverpiz: novus titulus przfixus, epiftolá ad Reginam omiffi: cui operi Lobelius Obfervationes fuas cum novis figuris junxit. "Tandem Anno 1605. iterum. Londini edidit Lobelius Adverfaria, unà cum parte fecunda & Pharmacopcea Rondeletit. À Amat. Amatus Lufitanus, qui. in libros quinque Diofcoridis enarrationes edidit, additis diverfa- rum linguarum nominibus. Argenunz 1554. in 4. | . Apul. Apuleius Platonicus, non antiquus ille Madaurenfis, fed alius récentior, quem Johnfonus in Prafatione ad Gerardum à fé emaculatum | fexcentis retro annis aut circiter vixiffe conjectatur, & opufculum fuum de pes virtutibus primüm Grace feripfile. — Idem obfervavit in duobus libris manufcriptis à fe vilis Autorem hunc Platonem Apolienfem nominatum. | Conftancnopolin. au- tem urbem. poly dictam fuiffe au&or eft Ferrarius. lp. Proíper Alpinus fextus. Horti Patavini prafectus de Balíamo Dialogum, additá ejus figurá, fcriplit. Venetis 1594... 4. Ejufdem de Planus ZEgypti liber cum figuris 46. & cum medicina /E- gyptiorum Venetiis 1592. 4. Liber de Plantis /Egypti & Dialogus de Balfamo unà cum Obfervati- onibus Jo. Veflingii fecunda vice impreffus eft Patavii 1640. in 4. ; Diem de Plantis Exoticis libri duo cum figuris neis à filio poft ejus mortem edic funt. Vene- tiis 1627. Zing. Aloyfius Anguillara Horti Patavini tertius in ordine. Pra-fe&us de plantis fuam fententiam diverfis communicavit: Opufculum in partes 14. divifüm operá Joan. Marinelli Italicé prodit; ad- ditis duabus figuris Chamaleontis & Sedi arborefcenus. | Venetiis 1561. 8. : Bell. Honorius Bellus Vicentinus, medicus Cydonienfis in Creta infüla. Extant Epiftolx ejus de Plantis ad Clufium confcriptz, ejáfque hiftoriz addit. Belles. Petrus Bellonius, fcripfit Obfervationum libros tres, qui à C. Clufio Latinitate donati, ad- ditis plantarum figuris Io. prodiere Ántverpiz 1589. 8. ltem tractatum de neglecta ftirpium cul- tura quem idem Clufius vertit, & unà cum Obfervationibus Exoticorum, librisadjecit. Item librum de arboribus coniferis, refiniferis & femper virentibus cum earundem iconibus 8. Parifiis 1543. 4. C. B. Cafparus Bauhinus in pinace. C. B. PAjr. Idem in Phytopinace. C. B. prvd. Idem 10 Pro- dromo Theatri Botanici C.B. Testr. Idem in primo volumine 'Eheatri Botanic. C. Bauhinus medicus & Profeflor Bafileenfis in Phytopinace 2460. plantarum nomina cum aliquot Synonymiis exhibuit, & 164. defcriptiones novarum plantarum, octóque figuras adpofuit. Bafilez 1596. 1n 4. ; S Pm Matthioli opera omnia in Germania priüis non cufa emaculata dedit, additis 330. figuris, & $0. novis ab ipfo primüm defcriptis, cum Synonymiis. Francofurti 1599. 1n fol. [dem Ánimadverfionesin Hiftoriam generalem Lugduneníem in quibus circiter 400. figuras in illo opere bis térve pofitas & repetitas efle oftendit. Francofurti 1609. in 8. Idem Jacobi Theodori Tabernamontani Hiftoriam Germanicam correxit, maxima parte auxit : figuras novas plures addidit: nonnullas defcripfit, & parti prima fynonymias adpofuit. — Francofurti 16135. in Fol. Ejufdem Prodromus "Theatri Botanici, in quo circiter 6oo. plantz ab ipfo primum defcriptz, ad- ditis 140. novisfiguris, Francofurti 1620. in 4. editus eft. — Continet. hic liber smultas fpecies nobis. [u- fpetias, à plantas [iccas de[criptas. Ejuídem Catalogus Plantarum circa Bafileam fponte tafcentium, cum eorundem Synonymiis & locis natalibus. Bafilez 1622. 1n 8. "Tandem Anno 1623. prodiit Pinax Theatri Botanici, opus abfolutiffimum, 4o. annorum, circt- ter 6000 plantarum nomina continens cum earundem Synonymiis & differentiis. — Liber iff bic Sphal- mats C erroribus fuis mon caret : Species aliquae bis térue repetuntur fub diverfis titulis, alize locis non [us difponuntur, ut. HifForiam generalem Ebrodunen[em, Morifoni Pralud. Bot. c. Hifforiam Oxonien[em, C noflram etiam legenti patebit. Multis poft obitum C. Bauhini annis Joan. Cafpar. Bauhinus ejus filius edidit primum. Volumen zB ue Botanici five Hiftoriz Plantarum, quod eft pars duodecima totius Operis, Bafilex 1658. in fol. Boccon, Paulus Boccone Siculus Panormitanus: Icones & defcriptiones rariorum plantarum Sici- liz, Melite, Galliz, Italie Oxonii edidit Anno r674. 4. Ejufdem Epiftolz Gallico fermone con- Ícriptz, & Amfterodami editz, nonnulla de Lithophytis alií(que plantis füubmarinis continent. Bont. Jacobus Bontius medicus Batavis novz libros 6. Hiftoriz naturalis Indiz orientalis con- fcripfit, quos morte przventus indigeftos reliquit, pofteà. Gulielmus Pifo eos 1n ordinem redegir, 1l- uftravit, & edidit fimul cum Hiftori naturali Indix occidentalis, Amftelodami 1658. cujus Hifto- rie Lib. IV. de Arboribus, Fruétibus, Herbis Medicis atque alimentariis naícentibus 1n. Brafiliá & regionibus vicinis agi. VI. Mantiffam Aromaticam continet, XII. Notas in Garciam ab Hort. XIV. &cultimus Hiftoriam quarundam plantarum Indicarum. Anf. Boetius de Boot edidit Hiftoriam quorundam Florum, Herbarum, Frugum cum Iconibus ene- 3$, Brugis de ; R 7 : : : : ^ Breym. Jacobi Breynii Patritii Dantifcani, Boruffi Exoticarum plantarum Centuria prima, Gedani 1678. cum zneis figuris elegantiffimis 1n fol. edita. * em A D. & Ad. Lob. Advérfariorum opus, à Petro Pena & Matthia: de Lobel editum, primó p ÀMÀÀ MÀ Explicatio nominum c9 Ve MAL eo Rel iret reete Idem Prodromum fafciculi rariorum plantarum edidit Gedani 1680. qui liber ad manus noftras nondum pervenit. Brusf. Otho Brunfelfius. Primus Germanorum vivas plantarum icones edidit. Hujus Hiftoria Latina tribus tomis prodiit ; primus Anno 1530. alter 1531. & tertius pofthumus Anno 1526. Ar- gentinzcum figuris 238. at [edecim bis ponuntur: fümmatim cum & fine figuris 288. defcribuntur. Idem & Germanice fcripfit in folio cum eifdem figuris, & in 4. parvis figuris additis Argentinz 1539. Jo. Theod. de Bry. Florilegii partes tres 1612. 1614, 1618. folio. Caf. Andreas Cafalpimus Aretinusin Acad. Pifana Profeffor de plantis 16. libros fcripfit, nullis : figuris additis: prodiere Florentie 15485. Ejufdem Appendix ad hoslibros Romz 1603. in 4. Cam. c Cam. bort, Camerarius 1n. hort. Cazz, ep. Camerarius in. Epitome Matthioli. Joachimus Camerarius Matthioli Hiftoriam Germanicam per Hantfchium primüm verfam & cum Matthioli fi- guris cufam rurfus emaculavit, novis iconibus 123. & notis auxit. Idem Matthioli epitomen dedit cum figuris 1003. Francofurti 1586. 4. Idem Hortum Medicum & Philofophicum ícripfit, figuras $6. addidit. Francofurti 1588. 4. Ceft. Caftor Durantes medicus Romanus Herbarium novum cum figuris plantarum que in tota Europa, India Orientali & Occidentali nafcuntur ltalicé. edidit, viribus Latinis verfibus expreffis. Ordinem Alphabeticum obfervavit, & plantarum figuras 879. adpofuit. Romz 1585. in fol. Cat. Aldorf. Catalogus Plantarum in agro Altdorffino locéfque vicinis fponte nafcentin m à Ludo. vico Jungermanno primó editus, à Cafp. Hofmanno recenfitus, à Mauritio Hofmanno denuo re. cognitus & auctus, A. D. 1662. in. 4. Cl«f. &. Claf. bif. Clufius in hiftoria. C/uf. paz. Clufius in Pannonicis. C/sf. ext. Idem. in Exo- Gcorutm libris. C/zf. eur. pof. Cura pofteriores. Carolus Clufins Atrebas, Botanicus infignis Dodonzi hiftoriam vernaculá linguá. confcriptam Gallicam fecit, & corollarium de Aromatibus addidit, cum figuris quz feparatim in octavo prodiere Anno 1560. in fol. Idem Garciz ab Horto dialogos de Aromatibus & fimplicibus, Lufitanicé conícriptos in Epitomen contraxit, Latinos fecit, Annotatiunculis & figuris plantarum 30. illuftravit. Antverpi Anno I PE in 8. cujus edito quinta auctior addius 36. figuris cum ejuídem exoticis 1605. in folio rodiit. : Idem Nicolai Monardis lib. de Medicamentis Indie Occidentalis ex Hifpanico tranftulit, notis & figuriso. illuftravi Anno 1574. in 8. cujus editio quarta cum Exoticis excufa eft. Ejufdem Monardis liber tertius ab eadem Laune redditus Antverpiz 1583. in 8. cufüs. Idem Chriftophori Acoftz hiftoriam ex Hifpanico Latinam fecit, in Epitomen contraxit, Scholis illuftravit, & anno 1582. edidit. Tertio veró additis 6. figuris cum Exoticis An.1605. in fol. prodiit. EUR de plantis per Hifpaniam obíervatis libros duos fcripfit, figuris 230. additis. — A ntverpiz 1576. 8. T boflca ab Imperatore Maximiliano II. evocatus Auftriam, Pannoniam & adjacentes provincias luftravit, & de fimplicibus ibi obfervatis lib. 4. confcripfit, figuras 353. addidit. Antverpiz 1583. 8. Idem tam Hifpanicá, quàm Pannonicá Hiftoriá fimul jun&á, & aliis quibufdam additis, unam ex omnibus Hiftoriam compofuit, fex libris comprehenfam, & füb titulo Hiftoriz plantarum rariorum evulgavit, additisfiguris 113$.. Antverpie r6or.infol. — Idem Exoticorum libros decem fcripfit, quorum fex priores variam materiam circa Animalia & Plantas cum 1conibus Plantarum 194. continent. Item Garcir, Monardis & Acoftz libros füpra- dictos, item Nicolai Monardis lib.3. De lapide Bezoar, de Scorzonera, De Ferro &Nive An.16o5 fol. M es pofteriores cam additam, poft mortem edita funt, additis 27. figuris, Antverpiz 1611. 1n fO.. Col. Fabius Columna Neapolitanus, 6 familia Columnarum Romana, dodiffimus Vir & limati judicii, ex Academia Lynceorum edidit Phytobafanon cum figuris 56. Neapoli 1592. Item De mi- nus cognitis plantis partes duas, quarum prima cum figuris 161. Romz Anno 1606. altera etiam cum figuris 44. ibidem 1616. cufa eft. Idem Annotationes & Additiones in Hiftoriam Plantarum Mexicanarum Fr. Hernandez & alio- rum fcripfit, quz cum dicta Hiftoria edit funt Romz 1651. Cord. & Cord. Hift. Cordus in hiftoria. Valerius Cordus fcripfit Annotationes in Diofcoridem: item lib. 4. de Sarpium hiftoria cum figuris 272. ex Trago, & aliquot novis à Gefnero additis: Item Sylvam obíervationum, qux omnia, Gefnero curante, Argentinz 1561. in folio edita. Ejufdem Di- fpenfatorium fxpius recufum eft. Cora. & Cornut. Jacobus Cornutus Gallus, Medicus Parifienfis edidit hiftoriam Plantarum Cana- denfium aliarámque, Parifiis 1635. 4. Diofc. & Diefcor. Pedacius Diofcorides Anazarbeus. Vixit circa Plinii tempora , Botanicus & Medicus infignis, non tamen Allexandrinus ille Marco Antonio & Cleopatra familiaris, fcripfit De Materia Medica ufu antiquiffimo & experientiá longi comprobatá libros 8. qui (pius recufi funt. Nonnulli C. Plinium Secundum multa ex hoc opere 1n Hiftoriam fuam tranftuliffe, nulla Au&oris mentione facta, opinantur. Quod quoniam candori Pliniano repugnat, ego potius cum Salmafio fentio utrumque tum Diofcoridem tum Plinium à Sexio Nigro ea mutuatum, nec Plinium Diofíco- ridis brum unquam legzffe, aut vidifie. 3 Dod. Dodonzi Pemptades Latine in fol. Do4. ga/. Ejufdem hiftoria Gallica C/sf. Do2. Belg. E- jufdem hiftoria Belgica. Rembertus Dodonzus Medicus Mechlinienfis ftirpium hiftoriam Belgicé fcripfit, qux à Clufio Gallice reddita cum quibufdam additamentis prodiit Antverpiz 1559. ut fuperius diximus. Anno 1555. edidit frugum hiftoriam in8. Latine; & pauló poft Florum & purgantium hiftor. in $. Eadem fimul juncta in libros 30. divifa Antverpie Anno 1583. in fol. cum 1305. figuris Hxc ILftoria denuó recufa Belgicé cam cujufdam annotationibus prolixis, additis adhuc 46. novis figu- ris um 0 sonet c ———RENDHENEEN ARecenfto operum. ris, Anno 1608. & Latine fimiliter ab Autore emaculata, paucis mutati His quei : editione habentur cum defcriptione add:tis, Anno 1616. prodiit E es Beigion . Dedart. Defcription de quelques Plantes nouvelles. A Paris 1676. Librum hunc mihi nondum videre contigit. D.Johannes Ewelysw, Vir eruditiffimus, Sylvam, feu tra&atum de Arboribus, Londini edidit in fol. unà cum aliis ad rem Botanicam fpectantibus. Eyf. Hortus Epifcopi Eyftettenfis in Bavaria, à Bafilio Beflero Pharmacoposo Noumbergenfi editus cum magnis figuris in as incifis 1083. Norimberge 1613. In hocopere exhibentur Syno- nyma tantüm & defcrptiones. In 4. partes fecundàm 4. anni tempeftates dividitur: & fingule partes iterum in tres fübdiiduntur fecundüm anni menfes. Ephem. German. Ephemerides medico-phyfice Germanice : five Mifcellanea. curiofa medico- phyfica S. R. Imperii Academiz naturz curioforum per Germaniam. A&a Haf. A&a Hafnienfia Medica & Philofophica à 'Tho. Bartholino edita. Emmanuelis. Swerti Florilegium Francofurti impreffum fuit cam figuris & plantis novis, fol. Ferrar, joan. Baptifta Ferrarius Senenfis S. J. d Floram feu de Florum cultura libros 4. editos ultimo Amfterodami 1646. Continet hic liber figuras & defcriptiones Plantarum aliquot novarum. ; Joannes Fragofus Hifpaniarum Regis. medicus & Chirurgus àromatum, fructuum, & fimplicium aliquot ex utraque India in Europam delatorum hiftoriam Hifpanice fcripfit. Ifrael Spachius medi- cus Árgentinenfis edidit Argentine 1610. $. KUORI m Fuch. Fuchíus in Hiftoria Latinain folio. Leonardus Fuchfius Germanus, Tubingenfis, me: dicus, do&tus & 1nduftrius Botanicus, Trag: mulus edidit Hiftoriam Latinam cum $16. figuris at- tificiofiffimé ligno incifis, Bafilez 1542. 1n fol. Hunc praeceptorem füum Jo. Bauhinus appellat. Flora D.Rea. Londini fol. Gal. Claudius Galenus, Pergamenus Medicorum omnium poft Hippocratem facilé princeps. Ger. joan.Gerardi Hiftoria plantarum Anglica cum figuris ipfius Tabernamontani, nonnullis etiam Lobeli, & infuper £6. novis additis. Londini 1597. 1n. fol. Joannes Gérardus (referente Johníono in Prazfat. ad Gerardum emaculatum ) natus eft Nantvici in comitatu Ceftrienfi, unde Londinum venit, ubi Chirurgiz operam dedit, in qua adeó profecit, ut magifterium 1n ea faculta- te adeptus fit, Linguarum mediocrem aut. nullam habuit peritiam. — Hujus. operis potiflima pars & quafi corpus funt Pemptades Dodonzi, Anglicé redditz à quodam Doctore Prie, quas Gerardus feré integras tranflumpfit. .. Hoc ut celaret mutavit Dodonxi methodum in Lobelianam, à Gramini- bus & Graminifoliis iniium fümens. Huic verfioni Dodonai addidit infuper nonnullas plantas é Clufio, alias ex Adverfaris Penz & Lobel. ex fuis circiter 14. non antea editas. — Affümpfit veró icones "'abernamontani, quas fxpius imperité confudit & tranfpofuit. Ger.emac. Gerardi Hiftoria emaculata & aucta à doctiffimo Viro "Thoma Johnfono, cive & pharmacoposo Londinenfi, quem ob infignem totius Medicinz, fed precipue Rei Botanice periti- am Academia Oxonienfis Do&oratüs gradu & titulo meriüiffimé auxit.,/ Opus hoc bis Londini im- preffum eft, primó 1653. iterum 1636. Ge[n. Geínerus. Ges. bort. Gefnerus in libro de hortis Germanix. —Gefz. col. in libello de col- lectione ftirpium. |. Gefz. car. in Catalogo plantarum quadrilingu.— Conradus Gefgerus Tigurinus, ingenio, eruditione, induftria, fide, modeftia nulli fecundus, Hiftoriam plantarum & vires ex Dio- Ícoride, ZEgineta, "Theophrafto, Plinio & recentioribus Grecis juxta. Elementorum ordinem edi- dit, Venetiis 1541. 16. Item, Catalogum plantarum quadrilinguem, Tiguri 1542. in 4. Item, De Lunaris & noéctulucenübus cum figuris $. & montis Fra&i five Pilati Lucernatum deícriptione ibid. 1552. 4. item, De Hortis Germanie librum cum Appendice & Corollario ad Cordi hiftoriam, in quo fig. 5. cum Cordi operibus. Argentinz 1561. in fol. Item, De Lapidibus, foffilibus & gemmis cum marinarum plantarum $8. figuris, Tiguri 1565. 8. Ejuídem Epiftole medicinales per Cafparum Wolfium editz, addito de Aconito primo affeve- ratione cum 2. fig. Tiguri 1577. 4. : - Item, De ftürpium collectione per Wolf&ium edit. Tiguri 1597. 8. Hunc Jo. Bauhinus Preceptorem füum fzpius appellat, & à candore: ac. modeftia commendat. Melchior Guilandinas Boruffus, quartus in ordine Horti Patavini przfe&us, emifit librum qui 1n- Ícribitur "Theon, five Apologia adversus Matthiolum. Patávii.1558. 4. Item Epiftolas aliquot de fürpibus. Ibid. "Item Commentarium in tria C. Plinii capita de Papyro, qui infcribitur Papyrus. Ejufdem conje&anea íynonymica plantarum cum horti Patavinr Catalogo füb annum 1391. Jo. Schenckii operá edita. Francofurti 16oo. 8. Hermol. Eiermolaus Barbarus Patriarcha. Aquileienfis fcripfit quinque libros Commentariorum 1n Diofcoridem, quos Corollarium vocat. Colon. 1530. in fol em in C. Plinii Hiftoriam Natura- lem caftigationes. Bafilez 1524. 4. | Hermaudez, Plantarum, Animalium, &c. Mexicanorum Hiftoria, à Francifto Hernandez primüm compilata & à Nardo Antonio Recchoin Volumen digefta. Roma 165t. infol. Hort. Malab. Hortus Malabaricus Indicus, continens Regni Malabarici omnis generis plantas rariores, Latinis, Malabaricis, Arabicis & Bramanum characteribus nominibüfque expreffas. . Unà cum Floribus, Fructibus & feminibus, naturali magnitudine delineatas, & in as incias; Addita in- fuper accurata earundem defcriptione, - Adornatus per Henricum Reed van Draakenftein alióf- que. mes operis quinque volumina, jam edita fünt ; nec tamen ultra arbores & frutices progref- Íum eft. Hort. Leyd. & Hort. Lugd. Bet. Hort Leydenfis Catalogus. — Hort. Parif. Hord. Regii Parifienfis Catalogus Anno 1665. editus in folio. Hort, Explicatio nominun c9 Hort. Bla. Hortus Blxfenfis auctus, à R. Morifono editus Londini 1669. 8. Catalogos variorum hortorum collegit, & unà edidit S. Paulus. Hafniz 1653. 16. Hort. Farnefianus.cum figurisà Tobia. Aldino, Romz fol. C. Hef;man, Cafpari Hofmanni Libri duo De Medicamentis Officinalibus. Catalogum Akdor- fienfem Jungermanni recenfüit, — Altorfi 1615. 4. T.B. Joannes Bauhinus, Cafpari frater, Ducis Wirtemberg. Archiater, ingeniofus admodum & eruditus, fumme fidei, infinitze lectionis, limati & maturijudicii, in omnibus Botanicorum tam Antiquorum quàm Recentiorum fcriptis verfatiffimus, omni humanioris & feverioris literaturz ge- nere inftrucuffimus, uno verbo Eferbariorum Coryphaus, prater opufcula quedam v. g. Libellum de Plantis à Divis denominatis. Bafllez 1598. 8. Libellum de Abfinthi generibus. Montisbeli- gardi 1593. $. Et De plantis circa Balneum Bollenfe nafcentibus Catalogum, Pomorum figuris 60. & Pyrorum 4o. additis cum Hiftoria de Balneo Bollenfi. Montisbeligardi 1 599. 4. Prxter hzc . inquam Hiftoriam Plantarum Univerfalem. inchoavit, ínque e$ perficienda exornandáque diu multámque laboravit, verüm morte praeventus opus illud imperfe&um reliquit: quod recenfüit & auxit Dominicus Chabreus M. D. Genevenfis, juris vero publici fecit Francifcus Lud. à Graffen- red, Dominus Gertzenzee, &c. Opus omnium qux hactenus lucem viderunt abfolutiffimum complectens quicquidfere fcitu & obfervatione dignum velapud Veteres vel apud Neotericos oc- currit: ufià cum fynonymis, zquivocis, fuccedaneis, &c. Summo ftudio cavet hic Auctor, né fpe- cies prater neceffitatem multiplicaret, & ex una plures faceret, veritati adeó addictus, ut hujus cau- fa non dubitet etiam v? om& dyegér — Mult in hoc opere fpecies defiderantur ex iis quas procul- dubio non omififfet Aucor fi fupervixiffet & editioni prafuiffet, quin potiüis alias plurimas addidiffet omniámque ordinem & difpofitionem 1n melius mutáffet. f Imperat. Ferrantes Imperatus Neapolitanus Pharmacopceus evulgavit Hiftoriz naturalis Iib, 49. cum figuris lapidum, corallorum, fpongiarum, &c. plantarum veró & fructuum 33. Neapoli 1599. in fol. & Venetiis 1672. ab Ant. Ferri aucti. Je. Bed. Joannes Bodzus à Stapel, medicus Amftelodamenfis in Commentariis feu notis in The- ophrafü hiftoriam, Amftelodami editis, unà cum Graco contextu. 1644. in folio. Habentur in hoc opere tum vulgarium, tum rariorum plantarum icones permulta. jung. Joachimi Jungu lMagoge Phytofcopica, &c. Hamburgi 1679. 4. Lac. Andreas Lacuna. Extant ejus Commentaria in Diofcoridem cum figuris Hifpanicá lin- guà confcripta.. Salmanticz 1552. 1nfol. Item Ánnotationes in Diofcoridem, in quibus Ruellii verfio caftigatur. Lob. Lobeliusin Obfervatonibus aut Adverfarüs. Lob. io. Idemin iconibus feparatim editis Lobelius prater Adverfariorum opus de quo fuperius diximus, edidit Plantarum feu Stirpium Hifto- Zu quam etiam Stirpium. Obfervationes infcribit, additis figuris 1476. — Antverpre 1576. in ol. Poftea Hiftoriam plantarum feu ftirpium. Belgicé edidit, in qua & Adverfària & Obfervationes complexus eft, aliis infuper additis. Cum figuris 2116. quz poftea feorfim cufz fünt Antverpiz informa longa. Defignavit infüper aliud magnum opus, cui titulus Stirpium Illuftrationes. | Veriim mors illud in- terrupit. Hujus fragmentum aliquod diu poft ejus mortem Londini impreffum eft. Lobelium, quantum memini, Jo. Bauhinus alicubi vagum & inanem jactatorem appellat: quam cenfüram quamvis minüs probem, obfervavi tamen Lobelium in plantis defcribendis parum curio- fum fuiffe & memoriz nimium fifum fzpius erráffe, in locis praefertim plantarum. | Nam multas pro indigenis Angliz habet, quas nemo prater ipfüm in Anglix fponte nafcentes obfervavit, quáf. que 1n locis ab illo defignatis fruftra um : 1mó nec alibi forté in rerum natura. Bera fit Lycopfis altera Anglica, & Nymphza lutea, necnon alba minor. . Lom Adamus Lonicerus: Is Herbarium Eucharii Roflin, fui in. Officio Francofurti anteceffo- ris Germanicé Ícriptum quarto auxit, quod poftremó anno 1$69. prodiit: poftmodum remoto Eucharii nomine aum praefixit, & cum figuris833. circiter Anno r582. dedit Francofurti, Lugd. Khftoria generalis plantarum lib. 18. à Dalechampio inchoata, per Joan. Molinzum col- lecta & edita, qui nomen fuum non adpofuit. Lugduni Anno 1587. excufa eft. In hac figurz 2686. proponuntur; verum circiter 4oo. bis térve repetuntur. | D. Marcellus Malpighius, Vir fagaciffimus, & D. Nebemiab Grew ediderunt Anatomiam plan- tarum fummo cum applaufu. Utraque Londini impreffa fol. Mattb. Petrus Andreas Matthiolus. Hujus Commentaria Italica cum 957. magnis figuris, 1 $68. Venetiis edita: Ejuflem Italica cum parvis figuris 1562. De ejufdem editione Germanica Came- rariana, & Latina à C. Bauhino emaculata fuperius diximus, déque Epitome. Ejuídem Epiftolz cum Commentarius Francofurti editz funt cum Apologia in Amatum Lufita- num. Lobelio aliífque magnam incurrit reprehenfionem. Mags. Petrus Magnol Monfpelienfis Medicinz Doctor, Botanicus infignis edidit Catalogum Plantarum circa Monfpelium naícentium, titulo Botanici Monfpelienfis Lugduni r676. 8. in quo & obfcura multa illuftravit, & novarumaliquot Plantarum icones & defcriptiones dedit. Margerav. Georgius Marggravius de Liebftad, Mifnicus Germanus fcripfit Hiftoriz rerum na- turalium Brafiliz libros o&o : quorum tres priores agunt de Plantis. Amftelodami 1648. in fol. AMentz;el. Chriftianus Mentzelius Furftenwald. March. Philofophis & Medicinz Doctor, Se- reniff. Ele&oris Brandeburgici Confiliartus & Archiater edidit Indicem Nominum Plantarum Uni- verfalem multilinguem, cum Pugillo rariorum Plantarum & figurisaliquot in xs incifis. — Berolini 1682. in fol. i Morif. prelsd. Moníoni Prxludia Botanica. 7Morif. Hif. Morifoni Hiftoria plantarum Uni- verfalis Robertus Morifonus Aberdonenfis Scotus M. D. Botanices Profeflor Oxonienfis, & Ho:ti Medici Prafe&us edidit Hortum Blxfenfem auctum, unà cum Plantarum inibi contentarum nemi- fa Recenfto operum. ni huc ufque fcriptarum brevi & füccin&tà delineatione, Hallucinationibus quas vocat C. Bauhini in MOS CONs Jo. Bauhini in Hiftoria, alifque nonnullis, Prxludiorum -Botanicorum titulo. Londini 1669. 8. TAE ; Yen: Plantarum Umbelliférarumi Diftributionem novam, per Tabulas cognationis & affinitatis, Oxonii 1672. in fol. : en) Hiftorie Plantarum Univerfilis Oxonienfis Partem fecundam Oxoniü 1689. in olio. Hic quandiu intra fios limites (& continuit, & Catalogis Hortorum componendis, -notis generum characterifticis indagándis, Botanicorum in Difpofitione fpecierum erroribus aut, ut loqui, amat hal- lucinationibus detegendis corrigendí(que operam dedit, laudem fane meruit. Verüm cum fibi ni- mis placeret füíque plenus alios etiam f& doctiores contemneret, majora viribus aggredi, & Planta- rum Hiftoriam Univerfalem confcribere aufüs, nec famae fux confüluit, nec multorum expectation fatisfecit. m AMumting. Abrahamus Muntngius M. D. & in patria Academia Groningenfi Botanices profef- for, edidit librum de vera herba Britannica cum Appendice de fpeciebus Aloes, Amfterodami 1681. 4- Hiftoriam etiam plantarum Belgicé edidit. An. 1672.4. P. B. Phytologia Britannica Londini edita. 1650. 8. P. Remealm. Paulus Renealmus Blefenfis fpecimen. Hiftorie plantarum cum. figuris 43. typis zneis expreffis edidic Lutetiz 1611. 4. Park. Parkinfonus in "Theatro Botanico. Park: parad. —Parkinfonus in. Paradifo-terreftri. Jo- annes Parkinfonus Londinenfis, Pharmacoposus Regius Anno 1629. edidit Paradifüm fuam ter- reftrem Anglice, in qua florum omnium hiftoriam, quin & Arborum fru&iferarum, olerum & fruti- cam elegantiorum quz in hortis aluntur hiftoriam laté perfequitur. Poftea Anno 1640. emifit "Theatrum füum Botanicum, itidem. Anglicà, omnes in univerfüm plantas exceptis Paradifo terreftri comprehenfis complectens, in quo nová Methodo ufus, plantas fecundum vires & facultates precipué in varias Claffes diftribuit. ^ Continet hoc opus plurcs fpecies quàm quzvis alia quz hactenus extat Hifloria. In plerique C.Bauhini vefligiis infiftit: multas tamen fpecies addit ex Alpini Exoticis, Cornuti Canadenfium hiftoria aliique, Ex altera etiam parte per oblivionem aut feftinationem multas omittit, aliquas etiam repetit, — — Plim. Caius Plinius Secundus, Vixit temporibus Vefpafiani. Vefüvii vaporibus falphureis faffo- catus, dum incendii caufas rimaretur interit, Anno Dom. 79. Plurima fcnpfic quz injurià tem- porum interciderunt : Superfunt de Hiftoria mundi lib. 57. in quibus multa habet de plantis earum- que cultura & viribus, quorum tamen nullam partem é Diofcoride tianfcripfit, ut vulgarem opi- nionem fecutus aliquando fcripfi, cm clari... Salmafius Diofcoridem Plinio vel xqualem vel potius pofteriorem fuiffe demonftret in Prafzt. ad Homenyma Hyles latrice: nec. conveniat candori Plinia- no quem erga omnes etiam füi feculi fcriptores & etiamnum viventes, quos expreflé nominat, fem- per oftendit, cot ab alio aliquo füffuratum effe quot cum DDiofcoride communia habet, nulla Au- ctoris. mentione facta ; quin potius verifimile eft utrumque ubi eadem habent, à teitio quodam, prz cipué Sextio Nigro mutuatum effe. Plura in hanc rem vide apud Salmafium Prafationis citatz pag. 25. & fequentibus. - | M Pom. jo.Pona pharmacopoeus Veronenfis fimplicium in monte Baldo naícentium Catalo- gum [cripfit, & nonnullarum defcriptiones cum figuris 16. addidit. — Clufzus fü: Hiftoriz rariorum adjunxit. Na efe [2s auétiorem dedit, & nonnullarum ftirpium ab Hohorio Belli in Creta obíervatarutn defcriz ptiones cum figuris 39. addidit. Bafilee 1608. 4. m Idem auctus cum plurimis aliis exoticisex nobibiff.. Nicolai Contareni Senatoris Veneti horto in- ftructiffimo accepus, fig. 91. additis à Filio Francifco Pona M. D. inlinguam Italicam tranflatus, Venetiis, 1617. in 4. produt. | ' Petrus Laurembergius, de plantis tuberofis, bulbofis, & de Horticulturá fcripfit. Francofuit. 4. cum fig. zneis. ,. Lemard. Rauwolfius, Med. Auguftanus in peregrinatione fud in. Orientem. plurimas plantas de- Ícrpfit, & Icones adjecit. Lavingz 1583. 4. Rud, Joan.Ruellius Diofcoridem Latiné vertit: De natura ftirpium libros tres fcripfit — Bafileae 1537. in fol. x Sebwenck. Cafparus Schwenckfeldius fcripfit Catalogum. Stirpium & foffilium Silefiz, Lipfiz 1601. 4. Scbd Joannis Schroderi Pharmacopoera Medico-Chymica fepius impreffa. Sibbald. Prod. Roberti Sibbaldi Prodromus Hiftoriz naturalis Scotiz. — Edinburgi 1684. Tab. Jacobi Theodori Tabernamontani hiftoria Germanica tribus partibus edita cum figuris 2087. Francofurti 1588. in fol. ds Y Idem emaculatus, & au&us plantarum. defcriptionibus &: figuris & medicamentis plurimis à C. Bauhino anno 1613. in fol. : Ejufdem icones cum nudo nomine Latino & Germanico Francofurti 1590. in longa forma pro- diere. Hunc ut ignarum in re herbaria taxat Jo. Bauhinus. Thal. -. Joannis 'Thalii Medici Northufani Sylva Harcynia five Catalogus plantarum in montibus & locis vicinis fponte nafcentium cum plurimarum defcaiptiouibus; cum Camerarii horto, 9. figuris additus, editus Francofurti 1588. 4. M | . Theophr. &&. "Theophr. Hif. Theophraftus Erefius Ariftotelis in Schola fucceffor. Vixit circiter 322. annis ante Chriftum natum. Scripfit De Hiftoria Plantarum libros 1o, quorum novem, de caufis Plantarum libros 8. quorum fex tantum ad manus noftras pervenerunt. EM | Trag. EMEN LL MMC —— A DENITRO SRM e s nM RR EMOMS Explicatio. nominum, «Sc. Trag. kheronymus 'Tragus Medicus Ge"manus. Scripfit ille. Hiftoriam Plantarum, quz fxpius Germanici Argentinz in folio produt : & per Davidem Kyberum Latiné reddita, cum 1conibus $67. licet ad 8oo. defcribantur, Argentine 1552. excula eft in 4. Editno Germanica à Melchiore Sebitzio & Nicolao Agerio emaculata eit 1595. in fol. Tur. Gulielmus '"Turnerus M.D. Anglus, vir folidx eruditionis & judicii Anno 1551. emifit plantarum hiftoriam Anglice, in qua figuras Fuchíii plerunque adhibuit. Nomina. expretfit Lati- Grace, Anglice, Germanice, Gallice. Ordinem Alphabeti fecutus eft. Uljffs, Aldrovandi Dendrologia fol. Bonon. joan. Sfenftenii Dendrologia cum figuris zeneis, Francofurt. fol. Zam.St Zenon. Jacobus Zanonius, Italus, Bononienfis, Pharmacopeeus, Horti Medici Bononi- enfis, qui eft in Palatio Cardinalis, prafectus, rei Herbariz peritiffimus, Ícripfit ftahicé Hiftoriam Botanicam Plantarum rariorum à fe obfervatarum & cultarum, partim in horto füo privato, partim in publico Bononienfi, quarum plurimae nondum à quoquam ante fe editz aut defcriptz fuere. Bono- nix 1675. in fol. cum figuris neis elegantiflinus. P": 4 D. Wheeleri, & Sponii Itinerarium 1n. Graeciam: & in aliis quamplurimis Itinerarus & navigatio- nibus ( przfertim ad Indiam Orientalem & Occidentalem ) variis locis editis plantz. paffim defcri- buntur, qux omnia enumerare Lectori tzdio effet. ERR A T A. Paglim, lege Pag.lin.lege | Pag. lin. lege. Pag.Lm. lege , Pag. lin. lege Pag.lim, lege. 4 28 efücitur, 18o 18 Aronis, 468 47 frati. 650 7o Caule tenui ro- 777 1e voces fingula & 53 Hoxoquamoclit 34 16 alis. 186 19 utilitas. 471 2 Simeoni. tundo,viridi;her- bina ram[ponen- 915 4. — Valer. j 22 Rubia. 195 24 mavis. 47$ 24 exortu. bofo ferpit, & de fant. 6r Éícire defiderar. 23 -22 inanteuteri&c. 208 8 commendat. ^ 482 30 Fra&u. fraticibusíe im-778 14 veces ille Ma-927 24 edite. ; 33 pro Nunc Nam- 20 melle. 41 Mart. plicat. Folia he- jore, foliis (&mi- 37 29 — comuleis. 44. Ori, 2IOo IS necne. 518 43 herbacea. dere fícandentis nalibus perriuent g40 39 fint, 25$ 5X etiamnum. 214 $o Boutonetum. 520 25 lanuginofis capi- foliisfigurá fimi- adlmpreced. 927 24 ceruleir, 26 ro aibores 229 30 extima. tulis, lia,intríacornua 790 7 perfert, 942 47 Gaftonii. 35 frontes. 230 30 Biftttt. 535 12 quà. didu&a, füpe- 23 alii. 944 15 longiori. $0 33 ni. 244 37 emitur. —— 542 49 fuzigicet. riüs fplendide vi- 24 muliirez odo-94: 57 dele J.B. 2r 12 affluxum. 257 44, Ípinofis foliis. 550 22 (unt flores. ridia, &c. rati. 948 49 aftingens, 24 4 leüs. 258 25 dele obfitis. 551 68 duabus. 654 wt. ei tribuir. 33 feu, 950 49 hoc. $5 57 ridetur, 259 22 Singulos, 554 69 autem fenfim, 666 zit. cauliculo. 791 33 floribus, 951 So continent, 37 6 liber libro: 261 13 lanuginofis. 567 30 formentur. 669 37 delein. 796 9 perferc. 955 22 Trifolium, 8 pro libre ligni. 269 5 maximo. 580 22 undeunde, 671 wit. Eft. 800 25 dele Acongeneri-956 17 te&is, 44 37 letiorem, 28r 4ocxpellunt Gt e- | — 5I que, 678 35 trium. bus, 958 13 exiccatis. 55 Hertoda. necant, 590 27 tranflatus. 679 4 diftin&z, 804. 35 Latium. 959 25 lique. 65 reta. 313 28 etatem. 597 16 deleteria. 684 Cap. XXVII. per er- 890 4 majora. d 7 poft diximus 47 18 fimilitudinee 289 32 fata. 605 zl. plantas. rorem operarum 37 acctariis, decft periodus, 56 imuQ-. 404. 27 dele à. 608 69 Carinthia- in medium Ca-916 27 B. M. 569 33 Alpini, Sx r zopbyta. 41IX 5 perficiuntur. cis. pitis XXVI. in- 833.56 continentes füc- 4X magni, 98 14 ner uting; & 424 66 Morinum. 609 9 yuueuupor. feritur, cedunt. 971 24 pinnatus. demonftrantib? 426 36 ceu. 617 23 compefcitf, 695 4 albis. 834 70 pro & Iege ad. 3nfere fe. 428 4 roftris, 623 42 radicis, 687 16 pediculus, S41 23 perfedti, Errata multa leviora in 10; 26 idem. 423. 2I x/ery 629 30 rotundifolio, — 689 29 fus. 877 3$ Piyllii. literis a & ej a & w, a 1og 6 duarum. 424. 55 dele per. 63r 9 florem, 694 47 inlege&. $84 41 fatus, & o, e&c, e & i ab O- 133 19 mücroftopüs. ^ 436 7 luxuria. — 633 t Hermmaphrodi- 796 69 dele quantum, 85 27 nigra. peri, easin MS. noftro 337 5X 3.m. p. 19 craffze, obliqua. tica. 709 7o flori. $90 10 filiqua. minüs accuraté pi&as non 144. IO raris. 39 Tridentum, 39 colorum. 734 17 profiliunt. $992 42. congefti, re&é diftinguentibus, in- 154 24 autem. 448 49 dele minora. ' 639 45 Lagenariam, — 727 17 trium. 98 48 purpureus. vicem permutatis, admiffa x56 45 ridicas. 459 X Hippomararhrü 641 42 (üccedunt. 742 45 Speculi. 900 I2 fylveftri. Le&orem femel monuiffe 357 I5 qui. fphzrocephalü. 643 12 inun&tionon. 748 70 obfoleti. 901 36 duasaut duas. füffidit: nam & ipfe facilà x59 28 macim. 464 x pro Danubio 7.647 71 humidum. 7268 42 His 902 33 item $5 Tine. ea detegere & emendare 3b. 59 Schorigenam, Ratisbona, 649 17 minutim. 765 18. &or.q.f 91i 22 fiiqua. poteft. i X69 35 ni. 467 9 uia, J erminor D T 'erminorum quorundam (v vocum generaliorum. Interpretatio (e Explicatio brevis. A. Blaqueare a:bores eft terrà circa. truncum feu caudicem in ambitu effofsá radices fü- eriores denudare & aeri exponere, ut ma- gis ÉLatücent; vel, Palladii verbis, circa. codi- cem dolabrá diligenter terram aperire, & purgatus omnibus "velut. lacus efficere, ut Solis teporibus c imbribus procvocentur. Acimus non pro uvx vinaceo apud idoneos au- tores, fed pro uva ipfa feu fru&u toto accipr- tur, qui ex fucco, & parte quz veluti caro eft, & ex vinaceis, & ex ambiente cute feu folli- culo conftat. Angl. 2l &5apre, not à «5ape- ffone, Columel. lib. 11. cap. 2. Cr expreffe- vis "vinacea, que acinis celantur, eáque jam in- fucata, d propemodum nigra fuerim, &c. Extenditur & hoc nomen latiüs ad. fructus mi- nutiores arborum fruticámve fpiffiüs crefcentes & coactus, ut Hedere, &c. & fic à bacca di- ftinguitur, quz rarius crefcit, ut in O/ez, Lau- ro, Gc. Jun. Medici recentiores pro. gigarto feu vinaceo ac- cipiunt, cüm dicunt «va exacimatz. cus, eris, pargamentum frumenti, palea. «rfe draft. Porró 4c Plimio dicitur cüm per Íe ípica pinfitur; Palea veró ubi cum ftipula teritur 1n area. "Adonidis borti vocantur wee xj p eiii opo, quales funt qui teftis & fictilibus & feneftris ad Solem exponi folent. ' Ala caulis eft angulus quem. cum caule vel ra- mo vel folium, vel pediculus folii conftituit, - qui femper feré acutus eft, vel re&us faltem, quia pediculi furfum nituntur. 7«»g.. Non raró etiam accipitur pro ramulo, ut cum di- cimus caule voultis. alis bracbiato, vel im euultas alas divifo, quia rami veluti totidem al cauli adnafcuntur. ZAlabafkra. fant folia illa viridia, herbacea quz flores fepiunt. fusius exponit elabaffrum Rofz globum nondum explicitum totum, fed con- niventem. LAlburnum Plinio dicitur exterior ligni pars tmol- lior & teredini obnoxia, à colore albo. lica vel Halica 1terdum accipitur pro. certo frumenti genere : Vide Plinium lhib.r8. cap.7. &. Celíum lib. 2..c. 6. fed frequentiüs pro re fa&titia, que fiebat ex Zea que femen appel- latur, cui admiícebatur creta, quz tranfibat in corpus, colorémque ac teneratem adfe- rebat. Hzc propria & genuina Alica res Ro- mana à Plinio dicitur, apud quem lib. 18. cáp. 1r. modum confidendi vide. Differt autem Alica laté fumpta à Grazcorum Chon- dro, ut genus à fpecie; fiquidem Chondrus non creta fed gypío & arena repurgaretur, quemadmodum altera Ze fpecies memorata Plinio, adulterina cognominata, ex Zea in Africa degenerante confecta. Zimylum dicebatur quód 29eis une ine mola pa- raretur: cujus conficiendi modum vide apud C. Bauhinum in 7Zearr. lib. t. Macerabatur fcilicet fzpius quotidie Triticum aut Siligo a- quá affüsá & effusi, donec ita mollefceret ut cremor exprimi poffet, qui deinde in Sole fic- cabatur, & hunc Amylum vocabant. Hujuf- modi Amylum ex avena paratumapud Wal- los in cibis aftimatur , & — LL Lunmzzery dici- tur. "Antberze Offic. fant fummitates. feu cacuminula jn florum medio ftamimbus incumbentia, q. aM0os fide, i. e. flos rofe. Grfje dtiueg, pies idem fignificant quod. 4ptberz. "Arbor. |. Ade ] eft planta lignofa, craffitudine & altitudine inter otmnes maxima, cui caudex pro füperficie eft perennis & naturá fimplex, qui in multos ramos majores, quos dxetjoyay & (Ce Greci vocant, & deinde in rgmuículos complures, quos iidem x^«4w Latini fürcu- los appellant, dividitur. Anglicé à & ree, 4trilli Offic. Vinacea, gigarta, q.aridula, quód ficci fint, & nullum fuccum praebeant. "rifta Kcus exilis ac longa é gluma extans. «ffe 2Dearb 02 20tor. Afharagus dicitur primum germen herbarum quod edendo eft vel oleris cujufque turio an- tequam in folia explicetur, à eee. Ge ten ber fp2out o2 ffoot of anp Berb from the grounb,. Hinc per Antonomafin dicitur herba quadam quz grandes profert & edules afparagos. B. Baccez dicuntur qui fparfim arboribus fruticibüf- que adnafcuntur fru&us parvo-rotundi, 2er». tieS Anglicé, & fic ab Acinis diftinguuntur, qui funt racematim dependentes baccz. Nos in hoc opere reftrictiore acceptione voce Bac- ce utimur pro fructu minore pericarpio feu pulpa carnéve molli & humida femina inclu- dente, & membrana tenuiore tecto. Balauffium, Íylveftris mali Punice flos. fe ffotorzr of tfc ipiln 30omegranatetree. Bulbas eft radix fübrotunda vel pluribus tunicis in orbem fe amplexantibus, vel pluribus fqua- mis imbricatim feré difpofits coagmentata, fibras plurimas ex ima fede feu bafi emittens. Interdum latiüs accipitur pro radice quavis uno tübere conftante etiam folidá & íubftanuá continuá, nec divisá 1n Íquamas aut tunica- rum involucra, fibras ex 1ma fede aut baíi emittente. Sic Croci & 'Colchici radices bul- boíz ceníentur. C. Calyx, folliculus feu involucrum floris priufquam dehifcat, precipue Rofz: interdum flos ipfe rofe connivens &: nondum expaníus. At nunc frequentiffimé accipitur pro folliculo, quo flos primüm deinde í&men herbaium & fru&us arborum cooperitur. & Be dup cene ciofing, 02 containing tfe fioturr, Capillamenta iunt filamenta illa tenuia, 1n florum medietate fürgentia, apicibus plerunque do- mnata, GL foeans. (a2) Gapitulum Capitulum eft. quod conftat ex pluribus floribus & ftaminibus ar&e in globofam aut. circula- rem five difci figuram congeftis, ut in Cyano, Scabiofa, Jacea, Carduis, &c. Capitate plante nobis in hoc opere dicuntur, quarum flores ex flofculis, etiam marginali- bus, fiftulofis componuntur, quoniam calyx eorum fquamofüs in ventrem plerunque ex- tumefcit grandiufculum & fübrotundum : cu- juÍmodi funt "facea, Cerduus, Centaurium, &c. Capreoclus, eft pars quzdam auxiliaris, filamen- t aut funiculi zmulus, cincinni in modum contortus,. quà planta quavis vicinis ftirpibus aliífve ftipitibus fe implicans, in altum. eniti- tur. Ángl. 20 clafper o2 tenborl. Hujuf- modi cernuntur in Vite & Leguminibus. Caro 1n Phytologia fubftantiam illam molliorem fru&uum fücculentorum notat, quam aliàs pulpam vocamus, ut pulpa feu caro Caffiz, caro Prunorum, &c. Scbrod. Catulzs apud recentiores Botanicos idem fonat quod Julus aut nucamentum, ut catuli Salicis m Juglandis, id eft Juli. 20 palm 02 €&at- 1t. Caulis eft. quod fupra terram fimplex 'affurgit, unde folia frondéfque feu ramufculi emicant: vel, definiente Jungio, eft pars herba füperna, ita in altitudinem exporrecta, ut anteriora à pofterioribus, vel dextra à finiftris non diffe- rant. In arboribus & fruticibus caudex, in Írumentis cwlmus appellatur. Grfje ffallk of anp Derb; Qe (fem o2 trunk, 02 bobp ot a Gee. Cicus & ciccum, membrana tenuis acinos in Ma- lo Punico di(criminans. Hinc proverbialis lo- cutlo Ciceuz mon interduim, id eft, Non curo, perinde mihi eft. Clavicula idem quod Capreolus. 90 tfatper o? tenbocl. Cozz iunt plantarum fummitates vel arborum frondes. Cons: in Phytologia dicitur fruétus ex compa- &ili lignofarum fquamarum ftrue compofrtus, coni frd emulans, hoc eft, à lata & cir- culari bafi in mucronem definens, qualis eft Pizi, Abietis, &c. Anglice, 2L. done 02 tlog. Cor five corculum feminis eft portiuncula femi- nis unde tum radix, tum germen enafcitur. Certex, exterior arboris quafi crufta, Ge bark pDíà «rec o2 0tfer plant. Interior tunica ipfi ligno adhzrens Liber dicitur. Cortex. au- tem à corium &c tego, quia quafi corium tegit, ut Iidorus tmenojiter. Corymbzs 3n. genere fignificat quodvis fummum. Nam prima notio vé we/pC« eft in capite Ve- terum Atticorum tutulus feu meta. fuggeRtüs capillorum, autore Scaligero. Verüm apud plantarum fcriptores Corymbi proprie Hede- rz racemi appellantur. Plin. lib. 16. cap. 34. in defcriptione Flederz ponit, Races im or- Lem circumatiis qui vocantur Corymbi. Corymbi nomen extendit Jungius ad fignifican- dam extremitatem caulis, ita fubdivifam, & floribus aut fru&ibus onuftam, ut fpharica fi- gura inde oriatur,ut in. Sazibuco aquatica Cepa, Perro, &c. Alii Umbellz fynonymum faciunt. Corymbus etiam | aliàs. fumitur apud recentiores Botanicos pro flore compofito diícoide, qui in pappos non refolvitur : qualis in Chryfantbemo, Bellide, Chry[ocome, &c. cernitur: Nam hu- . jJufmodi flores in latum extenfi umbellam feu cgrymbum quodammodo zemulantur. J erminorum quorundam c7 - Croci idem funt quod apices, Eft enim. Crocus nihil aliud. quàm apex croci herba floris fta- mini incumbens. Culmus, frumenti (aut etiam Graminis ) cala- mus à radice ad fpicam, € fe blape pf anp €onm o dafs, Cyma, e, & Cyma, atis, q. Mwinuz, id eft, partus novellus qui prima germinatione producitur eft ipforum caulium delicatior teneriórque cauliculus, & dicitur precipué de Braffica : verum & 1n genere Cymz fünt cauliculi te. neriores delicatioréfque Ícaporum, quos à pri- ma fectione przftant: imó Cymz apud Bo- tanicos adhuc latiüs fümuntur pro fümmita- tibus quarumcunque herbarum. Cytinus, tos mali Punicz fativee: fed & hic quo- que Balauftium Officinis dicitur, quibus Cyti- ni appellatio incognita eft. D. Daciylms, Palmula, caryotis, Palmz arboris fru- &us, à digiti fimilitudine ficdictus, 29 3Date. Digitatum folium nobis cum Jungio dicitur, in quo plures lacinim feu plura fimplicia folia quafi ad unum petioli pun&um five terminum aptata funt, ut in Peztapbyllo, Lupizo, Cannabe Vitice, Trifoliis, Fragaria, &c. É Difcss eft media pars floris compofiti ex com- preffis & confettis flofculis ita ut unam quafi apparentem füperficiem conftimant, ut in Caltha, Flore Solis, &c. à fimilitudine difci cujus figura plana erat ac rotunda, ut ex ve- teri flatua apparet. Hinc Sol Grzcis Difcus po Erat autem. Difcus moles aliqua e plumbo alióve metallo quam jacientes athle- tz ihter fe decertabant. E. Eclinus, afperum & fpinofum Caftanez oper- culum, & in genere quicquid numerofa con- gerie aculeorum fipatur, five tegmen, five caput, five cacumen fuerit, à fimilitudine E- chini animali. 20 25ur, o? amp peickin fruit, Emplaftratio, 25ubbing o inorufating, cujus efcriptionem vide Lib. 1. cap. 19. F. Fibre Íunt veluti ftamina rebus nonnullis inter- texta, V. g. Jio, foliis, &c. fic fibras ligneas vocamus corpora feu filamenta in longum ex- tenía, ex quibus maximam partem lignum componitur, vid. lib. 1. cap. 8. Item fibrz di- . cuntur minutiffimz & extremz radicula. Flos eft pars plantz tenuior, colore vel figurá, vel utroque infignis, fru&ui przvia, eíque plu- rimüm cohzrens, & tenello tegendo foven- dóque inferviens, que poftquam explicatur breviaut decidit aut. inarefcit, Flos implex & compofitus feu aggregatus, uniformis &c difformis, difcoides, radiatus, &c. quis fit vide Lib. i. cap. 11. pag. 18, 19. Folium, definiente Jungio, eft quod à fede cui adharet ita in longitudinem & latitudinem extenditur, ut tertiz dimenfionis termini in- ter fe differant, hoc eft, füperficies folu in- terna Íeu fuperior caulem refpiciens ab exter- na feu inferiore. Feli Eus cr REN RENE RESERRRRRREEE RRA V'ocum generalium Explicatio. Folii differentias, quidque per folium digitatum, pennatum & triangulatum intelligimus vide lib. 1. cap.9. p. 15. Folliculus, eft theca tenuis qux granum, vel fc- men continet involutum. 20 fjugkt-o2 con. Frit Varroni quod 1n. fümma fpica matura mi- nus eft quàm granum. Frontatum petalum feu floris folium nobis dicitur quod in extremum latius & non raró rec. li- neá terminatum definit, ut 1n Ca/endula & fi- milibus; cui opponitur Cufpidatum, in angu- lum definens, quale in Ptarmica Auftriaca Clsf. & Flore Solis cernitur. Fru&üus Íunt grandiores illi ac fücculenti plan- tarum feetus, feminum receptacula, ut Porza, Pyra, Pruna, &c. à fruendo, fed & latis ex- tenditur nomen fru&us ad omnem agrorum proventum. Jungio fru&as dicitur pars. plan- te annua, flori cobzreus Cv [uccedens, qui ubi maturuerit, id eft, ad perfectionem [uam perve- nerit, [Donte à planta ab[cedit, C terrd alid'ue com- smodà nutrice excepta, mowe plamtse fit initium. Angl rfe fruit. Sunt ergo fru&tus, vel Pe- ricarpia integra cum feminibus contentis, vel . Semina fola in iis quibus pericarpium deeft. Fruges, quicquid de terrz. proventu in alimoni- am cedit. Errant ergo qui difcriminant legu- mina à frugibus. Pyumenta Íwe frumentacea Botanicis dicuntur quecunque geniculato culmo & arundinaceis foliis conftant, feménque pultibus aut pani- ficio aptam in Ípicis aut Jubis producunt, ut Triticum, Hordeum, Milium, Panicum, &c. Fru- gum enim duo fünt fumma genera, Frumen- tacea & Legumina. Caterüm & Ficuum gra- na illaexigua Frumenta dicta fünt Plinio. Frutex, definiente Bodzo à Stapel, eft ftirps in- ter lignofas altitudine ac craffitudine medio- cris, cui pro füperficie ftipes perennis, natura multiplex, quíque faclé in naturam arbo- rum ítolonum. abíciffione tranícendit. 20 fbzub. / | Fundus plantz [79942 |] Jungio eft limes com- munis in quo radix & pars fuperna cohze- rent. G. Gemina in Phytologia idem eft quod Oculus. A n- glicé 94 95uB. Id quod in arboribus tu- meícit cum parere incipiunt Gemmze ple- niorem deícriptionem vide lib. r. cap. 8. . T3. eiu» eft nodus quidam herbarum in caule. 2L joint c2 knot. | Glans dicitur quod cortice conftat cruftofo uni- cum tantüm femen continente, cujus pars po- fterior, que arbori adhaeret, calyce proxime cooperitur, parte fuperiore nuda. Spigel. Ifag. Rectiüs Glans dicitur ipfe fru&us calyce con- tentus. Gluma, utriculus, folliculus gram feu involucrum feminum in frumentis, à glabendo, quod eo foliiculo deglubitur granum. &fe fusk o tBaft of £o o? &»afs. Granum proprie femen frugum dicitur, indé ge- neraliüs quicquid minutum eft, & fimilitudi- nem aliquam habet cum grano frumenti. Gumi eft fuccus plantz concretus, qui 1n aqua facilé diffolvitur, in igne non liquefcit , nec flammam concipit, fed duntaxat crepitat; cu- jus generis funt Gumi. Arabicum, Gummi Ce- rafr, &o. H. Herba ( definente Bodzo à Stapel ex Antiquo- rum fententia ) eft ftirps cujas füperficies eft ex foliis tantàm, vel etiam ex caule fed illo annuo, carnofo & qui diuttüs durare nequit, | lignofüfque non eft nifi cüm exaruerit.. In praxi medica pro foliis folis, utplurimürn ufür- patur, 1. Iniermodium eft intervallum. inter bina genicula, quale in culmis & arundinibus cernitur. qe Ífpace Bettoeen. tío. jointg, Jfuba in. Phytologia eft arundinacea coma laxé effufà, qualis in Milio eft. j"lus, nucamentum, quod in Corylo, Juglan- de, &c. vclut przlongus vermiculus dependet, & nihil aliud. effe videtur quàm florum fta- mineorum feries. 2U «Latin, anb in dit lotus à 39àlm. Salicum Juli à Juglandis,&c. diverfi fünt; nam in fertilibus plantis nume- rofis vafculis feminalibus conftant. Infiio latiffimo fenfu eft ejufmodi applicatio furculi feu gemmz ad truncum ramümve, vel fuum vel alienum, ut tandem uniantur 8 coalefcant: & multas fpecies feu modos füb Íe comple&itur. Angl. &52atting. L. Lacbryma eft humor & plantis, tum fponte ef- fluens (five is concrefcat v. g. in oleum, re- Íinam, gummi, five non ) tum fa&a incifione emanans. Scbrod. Spigelius lachrymam in eo diftinguit à fucco, quód liquor qui ex con- tüfa herba exprimitur aut tpi ade voce- tur, qui veró vel fponte, vel incifione manat lacbryma. Lacinia eft portio folii inter duas fiffuras (fiffa- ra eft profundior fciffara) inclufa. 90. €iag. Lanugo in Phytologia eft mollis foliorum aut fructuum lana, ut Cydoniorum, &c. wv. vel (ut Schroderus definit) filamenta tenella cuticule examz inftar pilorum aut lanz ad- naícentia, £Dokum. Legumen, legamentum, quicquid ex terrx fatis in filiqua. nafcitur, ut. Faba, Pifüm, Cicer, Lens; à legendo, tefte Varrone, quoniam id non fecatur fed legitur manu vellendo. 391lfe. Nos in hoc opere leguminibus acceníemus herbas omnes quz florem producunt papilio- naceum. Liber, interior tunica arboris ipfi ligno adhxrens. «n. Unde Liber adhuc dicitur, 1n. quo fcri- bitur ex quacunque fiat materia, quia ante re- pertum chartz vel membranz ufüm de libris arborum volumina compaginabantur. GLfje innermoff bark of à &vec. Loculamentum elt camera quxdam feclufà & di- Ítin&a in feminum vaítuliss, uti videre eft in capitulis Papaverum. 7s». à dell. Lecwfle in Phytologia Íínnt Avenacez glumz fingulares cum feminibvs ex longis filis depen- dentes, ob quandam [imilitudinem cum lo- cuftis dióz. Extenditur hoc nomen ad. Gra- - minum paniculatorum grana glumis involuta fignificanda. M. (a3) J'erminorum quorundam e - X In ———— M. Malicerium, Mali Panici cortex. Matrix arboris dem eft quod ejus medulla five Cor. AMedulla in Phytologia mediam cujuflibet plantz partem molliorem. & fpongiofam fignificat, quam & Cor matricémve appellant, cujus de- Ícriptionem pleniorem vide lib. 1. cap.4. p.7. Malleolzss, definiente Columella lib. 5. cap. 5. novellus eft. palmes innatus prioris. anni fla- gello, cognominatüfque à fimilitudine rei, quód in ea parte quz deciditur ex vetere far- mento prominens utrinque. Malleoli fpeciem probet. 7Merges, manipulus fpicarum, quantum fci. femel inftrumentum mellorium mergus dictum inter rmetendum capiat. Mutica Ípica dicitur quz ariftis caret;quafi mutila. N. Nervous, in. IPhytologia, przlongum & continu- um fillamentum folia perreptans, ut in Plan- tagine, quz 1ndé quinquenervia & feptinervia dicitur. , Nucamentum, idem quod jus, quxdam fci licet quafi panicula dependens é ramis nucum aliarámve arborum: 20 «attin 02 3oalm. Nucleus, Veteribus Nuculems, id veícum quod füb putamine nucis latet, & geneéraliüs femen quodcunque nucibus vel fructibus inclufüm & occultatum. ANux, agriculturz fcriptoribus dicitur omne Po- mum quod forisduro tegitur cortice, 1ntus ve- ró continet quod eft efur. Macrob. — H1 nem- pe exiftimarunt Pomum cum Malo haud idem e(lc, fed Pomi nomen Nuces atque Mala con- tinere. | O. Oculus, Gemma, tuberculum in arborum fürculis unde germinant 20 2DuB. Hinc zzeculatio in- fitionis fpecies, cujus defcriptionem vide lib.1. Cap. I9. pag. 37. Schroderus oculos exponit florum prodromos, ínque flores explicabiles, nimis reftricté, nam Oculus «qué laté patet ac Gemma. Olas, quecunque herba efculenta, ab olla nomen Íortita, quód in cibum veniat jw». Holus Julio Scaligero ab 948^ claro indicio prifcz fruga- litatis, quz ad victum nihil obfonii fibi deeife exiftimaret, modo né deeflet olas. Hoc enim (^w eft ficut Panis 7r. Jof. Scaliger in notis ad Varronem olus deducit ab o/eo ciefco, quod olera in hortum tranílata ex agreftibus culta fiant. 3ontferbs., Offculum, O, penetrale fru&uum .carne conte- &um, 1n quo nucleus eft, ut in. Cerafis pruníf- que. Qe ftone of à $9fum, C berrp o? tbe Tibe tuit. P. Palgnla, Dactylus, caryotis. 920 3Date. Panicula eft lanofa coma unde femen dependet,ut in Arundine, Milio, Gramine, &c. feu (ut Jun- gius definit) Spica laxé diffufa praeferum pro- pendentibus petiolis, ut in Aie ldem valet quod Juba & opponitur Spicz. Pappur, lanugo & Horibus veterafcentibus deci- dua & volatica, qualis in Carduis, Erigero, Hi- eracio, &c. cernitur, Hinc Herbarum claffis Pappoía feu Pappiflora dicta. rfe 3Deton gos to tfc feen o2 koberein tfe fcceh Pecfen asboris, linearum tractus qui in longum ex- currit in materia feu ligno, cujufmodi 1n peci- neconfpiciuntur dentes. e grain pf tfc 3iDoob. Pennatum folium, eft 1n quo bini lobi feu mavis folia partialia, é regione fibi ad idem quafi co- ftz pun&um five ad eandem coft« diftin&io- nem opponuntur, ut 1n Fraxiuo, T uglande, &c. feu folium compofitum ex folus partialibus bi- nis fibi invicem ad coftam mediam oppofitis. Petala nobis F. Columnam fequntis dicuntur flo- risfolia, feu lamina illae cenellz colore infignes & fugaces. Hoc autem nomine partim. ob brevitatem, partim ad Homonymiam evitan- dam pro floris folio utimur. Hinc monopeta- le herbx nobis dicuntur quorum flos unico fo- lio feu laminá conftat, tripetalz, cetrapetalz, pentapetale &c. quorum flos tribus, quatuor, quinque, &c. foliis componitur. Pediculus eft à quo folium, aut flos, aut fructus de- pendet. &fjc foot-fíallt of à Teat, flotuer 02 truit. Perianthium elt quod florem tegit, & dicitur etiam calyx. | Pericarpium, nonnullis reftringitur ad fignifican- dam pulpam mollem feu humidam femina am- bientem ut, Pyrz, Poris, &c. Alii latitis exten- dunt id nomen ad fignificandum thecam aut involucrum feminis quodcunque, five mem- branofum «id fit ut 1n veficis Ulmi, Staphylo- dendri, &c. five durum ut in. Ceffazea, five car- neum ut in. Pomis, &c. Petiolus idem eft quod pediculus. 20 footzftafk. Pomurm generale nomen eft, quo continetur om- nis fructus arboris efui aptus, five is molli corio tegatur, five duro, ut de Nucem & Malum fub fe complectatur. Nos cüm arbores quaf- dam Pormiferas dicimus Pomi, nomen flrictiüs accipimus pro fru&u cujus caro efculenta nec duro putamine includitur, nec officulum in fe continet. 20n 2Upple o2 à ar. Alu Po- mum à Nuce diftinguunt, ut Pomum fit quic- quid foris habet quod edendo eft, & durum in- tus includit, Nux quicquid foris duriore corio tegitur, intus habet quod eft efui. Pulpa eft caro feu fabftantia fruétuum fucculen- torum inter corticem ac nucleum comprehen- fa, v. g. Pomorum, Ceraforum & fimilium. Primarió fignificat partem carnofam in corpo- re animalis. Racemus eft integra uva é multis conftans acinis. 2j dufferoféDoapes, Ad alios etiam fru- é&us extenditur qui uvze in modum ex pluribus acinis funt conglobati. Radix, definiente, Jungio eft pars plantz 1nferi- or, qux intra corpus folidius, quod plantz fe- dem przbet, abdita (five illud terra fit ut ple- runque, five faxum, five-calx, five arena, five lignum, five quodcunq, aliud) & alimento at- trahendo defünata eft. Nonnulle ex plantis fübmarinis radices habent expofitas & minime intra corpus aliquod folidius abditas, fed dun- taxat faxa in fundo Jacentia amplectentes. Ramus eit in quem caulis dividitur, éftque velut brachium planta. 20 2Dougf) 02 252antfj. Refina l'ocum generalium Explicatio. Refina eft liquor pinguis & oleaginofus ex arbore feu fponte feu ei vulnerata deftillans, quz 1n aqua non diffolvitur (ed in oleo duntaxat, & flammam fadilé concipit. S: Sagitta dicitur fuperior pars fürculi aut flagelli. Vid.lib.r. cap.18. pag.33. Scapr eft caulis reus in column: modum. 7'ur. Eft enim fcapus ipfum corpus columna inter bafin & epiftylium. je Sjatt, vel Scapus eft pars caulis ramofi, qui à fundo ad cacumen uná quafi xm extenditur, cui rami utrinque adhzrent. Tun. Soobs quod ferra de ligno deteritur.. &akubuft. Sic etiam dicitur limatura, feu illa velut farina qua limá abraditur : à Scabendo. Semen in. Officinis minutiores plantarum fructus denotat ex quibus fimile nafci poteft. Scbroz. Servia, fertum e floribus, five paftillus & floribus compa&us 7a». 2l dSatlanu. Siliqua eft £olliculus oblongus cui Leguminum & milium grana includuntur. 20 €op 0 Dusk. Spadix, Ramus Palma unà cum fru&ibus revul- fus;inde color quidam Spadiceus denominatur. 9L colour appisacbing to 2Dap o2 €Befnut, butinith moe reb in it. "T Spica eft quod culmus extulit, contin&tque gra- num, glumam & ariftam, àn &aàr of on. Verüm hoc nomen latiüs extenditur: unde ' re&té à Jungio definitur, quod ex floribus vel Íeminibus TERT compofitum eft, ità ut conus ere&us fed oblongus, five admodum acutus indé evadat, ut in Plantagine,Biftorta, Secali, Hordeo, &c. Stamina idem funt quod. Capillamenta, que fic Je defcribit " Spigelius. Sunt autem ftami- Pe na in floris medio, quod umbilicus ap- ' . pellatur, partes oblongz, tenues veluti capillamenta, interdum paulo craffiores, pau- lulum prominentes in fummitate, apicibus frequenter przdite, que ftylum partem f» militer oblongam, fed pauló craffiorem, atque € centro umbilici emergentem ambiunt. SStirps, planta. firmitate predia Jw. in genere Plante Synonyma eft. - " Stalones fnt cauliculi inutiles à radicibus aut cau- . dlicislateribusfuccrefcentes. Aurlterg from ffe toot. Jo. Bodaus à Stapel Stolonem di- ci vult qux nafcitur circa füpites & avellitur €um radice & corporis parte; quo à Viviradi- ce differt, quz integra. ex arboribus élongin- quo extrahitur. Vid.lib.r. cap.t9. p.33. . Syylus in Phytologia eft pars floris medium ejus occupans & rudimento fructüs aut feminis co- hzerens. Dicitur ftylus quia in longitudinem tenuem plerunque extenditur fg. Vid.lib.r. Cap.1o. pag. 18. ET Suffrutex eit planta humilior, ligneícens.& per- ennis, à radice non foliata, & ab imo ftatim ramofà ; vel.Planta inter lignofas minimz.& altitudinis, & craffitudinis fuperficie perenni, non gemmipara, ut Sa/via,.Ruta, Lauendule. Surculus eft quod in ramis fimplex affurgit, tene- rum & exile. Eft etiam ramulus novellus, qui infpicatur ad ferendum. 3L fmall ttpig of à tree, alfo a d pon o2 graft, germen. arboris anniculum. iv Talea nonnullis eft farculus pracifus ab utráque parte ut terrz inferatur. — Vid. lib. r. Cap. 18. pag. 32. Termes, Ramus ex. arbore decerptus cum fructu, Proprie (ait * Perpbyriss) termes eft. Olivz, ut palmes Vitis. Gellius ta- « ag men termitem appellat ramum Pal- ; mz cum fru&u decerptum. Tbyrfus eft quod virgulz in modum, aut in teli re- éttudinem in planta confürgit: Caz/ez autem emedium fruticis qui vulgo tbyr[us dicitur : Servius. Voffius exponit, 2nicquid fic con[urgit ut in gra- cilitatem attenuetur, ut arbores coniferee, «uel coni picee. Apud Botanicos cum Spica. confundi- tur. Item Haftula frondibus veftita, quam fo- lebant Bacchantes ferre. Tomentum eit lana brevis forpicibus defe&a,aut in poliendo à fullone de pannis rudibus aut inter- polatis deducta, quà inferciuntur culcitra qua- lefcunque. fus. J'orhg 02 oy. Hinc ad plantas transfertur quz molli & lanoíá comáin capitulis eminente praditz funt, ut Carduus to- euento[us, Gramen tomento[um, &c. Topiarium opus vocant arbores & herbas egregio artificio in formas animalium aut aliarum re- rum. ductas: five quz in pi&uras opere hifto- riali trahuntur. Plin. lib.t6. cap. 33. A topiis feu funiculis nomen. obtinuit, quibus frutices aut arbufcule tonfiles religatz, multis hinc iridé diftinentur locis, torquentur, fle&untürque ad fingenda qux ludunt rerum & animalium ar- gumenta. Truncus caudex arboris ramis & frondibus defti- tutus. Zuber, eft fungus fübterraneus, à tumeo. Hinc dicitur de plantarum radicibus prztumidis, ro- tundis. Radices tuberofz, inobbp roots. Turiones, tenella arborum, fruticum aut herbarum cacumina, quafi teneriones; vel ut Voflius vult, quia facilé teruntur. "T'eneritates fum- mitatum ipfarum arborum quz fingulis annis creícunt. Sebrod. U. Verticillatz plantz dicantur quarum flofculi cau: lem articalatim. velut verticilli ample&untur foliolis interfperfis, ut in. Pa/egio 8€ Marrubio cernitur. Sunt autem Verticilli inftrumenta quzdam rotunda, quz fufis adhibentur ut fa- ciliis vertantur: Anglice diDferíes dicimus. Vimen, omne virgultum lentum ac flexile, ad li- gandumaptum, àviendo. 90 benbing tivig 02 tuptfje. Vinaceum,granum acini, y5edlo. 20 gvapt-ftone, Vidé 44cimus Accipitur etiam nonnunquam pro tortis uvze exprellz reliquiis. Virgultum, cremium, Ligna tenuia feu germina quorum ufus eft ad cremandum, 2D?uffztuonp 0? [mailflenber tivigS. — Vitilia, vimina, proprie quibus vites vinciuntur. Urbella vocatur floris feminifve velut pedamen- tum in plures divifum longiores pediculos, qui fimul ex eodem faftigio orti in latius continuó radiantur, fingulíque lorem fuftinent in orbem circumactum, utin Feeniculo, Anetho, Apio, &c. vel, ut Jungius definit, eft extremitas caulis per multas fübdivifiones in coni univerfi figuram aptata; à fimilitudine umbellz qua mu- ts rente etti ritate coegerit Fo s tnt rci d erminorum Explicatio. mulieres faciem à Sole arcent, In Umbelliferis enim fummus caulis, fümmique ramuli in plures ab eodem puncto ortos radios dividuntur, finguli radii itidem in plures pediculos qui flores fuftinent. Umibilicss, 1. quod in Pomis vel prominet, vel reconditur ab adver(à pediculi parte, 2. media pars floris unde ftylus & ftamina emergunt. Ungwuis pars ima. folii Rof albida. Extenditur etiam ad florum aliorum petala. Uniformem torem. dicimus. cujus anterior pars pofteriori & dextra finiftrz fimilis eft. Vide lib.t. cap.1r. pag.18. Volva, Pomi medium, in. quo ceu. loculo latent femina. Scribon, Uruneus, quod in. infima fpica ad culmum ftra- menti eft minus quàm granum, Utriculi fant. feminum in frugibus involucra & operimenta, quz trita & cribro excuffa Gluma five Acus dicuntur. MM ——MM——M MM E A litera Plantz alicui praefixa indicat fpeciem illam in. Aera fponte nafci. Verüm nota illa per incuriam aut oblivionem feu noftram, feu Operarum non omnibus Anglix indigenis prafigitur, fed in multis omittitur, quarum idcirco Catalogum dabimus. Uricula marina fewFungus auricularis Caf. quz nihil alid eft quàm Fucus mari- nus Gallo-pavonis pennas referens C.B. 7T- Spongia ramofa C. B. E Spongia amo[a fluviatilis Newtoni. ibid. Fungus minimas pediculo longo teuuiffimo latle[cens. 99- Mafcus denticulatus aimor. C. B. I12. Maca criflee aut. licbeuss modo arbowibus adna[cens CIHETEUS. 116. Mujcus clavatus fiue Lycapodium Ger. Park. 120. JMu[cus clavataus foliis Cupreffi. C. B. ibid. Mufcus terrefivis vepens class fingularibus. foliofis erecia. Mufcus erectus Abietiformis. I21. Mufcus terreftrzs erethus polyfDermos 429; AMufcus tevveffris latioribus folizs major feu dre 1DId., AMu[cus terreftvzs vnlearas minor Adianti aurei capi- tula. ibid. AMu[cus paluftris terveftvi fimilis. ibid. AMujcus aquaticus terreffri fimilis (ed major. — ibid. Polytricbum aureum medium. 124. Polyrrichum aureum minus. —— ibid. "diantum aurem. bumlius, foliis latas ene: ibid. AMu[cus paluftrzs Adiauto aureo affinis, &c. — ibid. Lichen minimus foliolis laciniatis. 126. Opbioglo[lon J. B. 126. Lunaria minor. Ger. 123. Xantbium fiue Lappa zinor. J. B. 165. Lapatbum pulchrum Bononien[e finuatum. 174. AMallefolium aquaticum pennatum []icatum. — 191. Müllefolium. aquat. cormeaum. ibid. Sonchus arbore[cens alter. 226. Hieracium . minimum Clun. 229. Lamp[ana Dodonei. 256. Helenium [eu Enula campana. Pip Virga aurea. 278. Carlina (ylveftras. 288. Senecio bir utus coifcidus emajor odoratus. 290. Conyzsa. major vulgarzt, 292. Eupatorium cannabinum, 293. facea nigra. 325. Eupatorium cannabinum femina. 360. Linaria adulterma, 399. Pimpinela (ylveftrzs Ger. 402. Sum majus latifolium. 445. Caucalis modo[a ecbinato femine, 468. Clinopodium majus Park. $58. Scerodonia [ive Salia agreft zs. 516. . Caryopbyllata Alpina Chamzdryos folis i. e. "Teucri- um Alpinum Cifti flore. 608. Pentaphyllum Alpinum [Hlendens aureo flore, — 612. Sagitta feu Sagittaria. 61g. Ulmaria vulgaris. 623. "Afparagus paluffris, 683. Helleborus niger bortenfis flore viridi. 697. Helleborus maximus Ger. 698. "Intirrbinum. anguflifolium [yl'oefre. 460. Serophularia. aquatica major. 764. Alliaria. 792. Thlafpifoliis Globularice. $32. Bur[a pa[Forzs. $58. Bra[fica marina monofpermos. ibid, Eruca marina Ger. $40. Gleffum [atiomm. $42. Coronopus Ruelli, 843. Papaver [pontaneuna fylueffve. $54. Pifum vulgare, parvum, album, arvenfe J.B. 891. Pifum arvenfe flore Rofeo, frutin fufco, aut ex cine- v€o vigricante. ibid. Latbyras [yveftrzs Dod. 894. "Apbaca Park. 899. Vicia maxima dumetorum. 9or. Vicia [ylueftss fFve Cracca major Ger. 902. Lens J. B. 904. Faba minor [ve equima C. B. 999. Glycyrrbiza vulgaris Ger. emac. 9IO. Catanance legumimo[a quorundam. 921. Trifoliis affine. uadrifolium pheum Lobeli. J.B. || 942. Trifolium fragiferum Ger. emac. 946. Afterifcus prafixus denotat plantam nobis nondum confpectam. INDEX, I N-D E X. 358, 359, 360. mas 371 A. . Brotanum femina Abfintbium Abutylan 4. e. Altbea lutea Acantbium "Acacia Acarna Acetofa 177, 9c. ad cetofella i. e. Trifolium acetofum. Achillea 2. e. Millefolium "Acinos feu Clinopodium "dconitum 7co "Aconitum racemofum i. e. Chriflophoriana AAtea Plinii precedenti idem eft. Adiantum album nigrum aureum "Adonis flos 4Efcbynomene fett Herba viva mimofa 4&tbiopss "Agaricus J"Ageratum Agrimonia feu Eupatorium Grecorum J"ixoonm j.e. Semperoivum "Alcea Alchymilla "Alcyanium "Alettorolophus i.e. Crifla. galli Ala Abffon Diofcoridzs m Galenz "llkakengi 2. e. Solanum balicacabum Alliaria "Alfine fpuria Altbea "Amaracis 1.0. Majorana, mar ants "mbrofia mmz "Inagalhs aquatica "Ancbufa "dndrofaces Mattbioli Anemone "Anetbum "Angelica "Anguria five Citvullus Anil five Nil Anifum "dAnonis "Antbyllis lesuminofa "dntbylls Cluf. 215. Alpini ibid. "ntbora feu Antitbora | "ntipathes i. e. Corallium nigrum dneéirrbinum "d parine "Aphaca "Apios Trtbymalz fpecies pium "Aquilegia "rachsdna "Arachus Vicig [pecies "drgemone Argentina "Ariftolocbia rtemifia "farum A[paragus "A[berula . Afplenium five Seolopendria After e Aftragalus A flrantia tractyli "riplex lm Auricula dude, Fungi fpecies "Auricula muri 242, 243. : Bacchars Mon fpelienfium. Balte; i. e. Marrubium nigrum Bal[amma 366, €9c. ad 370 699 313 976,877 314, 315 I8I 345; 346, 347 553 ; 701, 9c. ad 705 jr 661 146,152,153 147 123 596 982, 543 107 364 399: 400 687, 688 769, 779/171 79; 71,&c. 788 557 681 792 847,948 6oI, 602, 603 537, &c. ad 540 201, 202, 203 164. 454 852 496, 497 à 66 624, &c. 4d 633 415 434,435 643 926 449 957. 958, 959 922, 447: 448, 463 795,706 918, 919 617 761, &c. 44764 372 207 683 483 139 266, &c. 4d 273 928. 935, 936, &c. 474 304 I9I, &c. ad 195 . 1o6 Lepors 473 292 571 647 Bal/amita mas, five Coftus hortorum 363 Bal[amita fzmina, five Ageratuth 2364. Bangue 159 Barba capre i.e. 'Ulmaria major 709 Barbarea i.e. Naflurtium bybernum 8o9 Bardana. i. e. Xanthium (eu Lappa miner. 165. major 332. Becabunga i. e. Anagalli aquatica 852 Bella donna i. e. Solanum letbale 679 Bellis minor 349. major 35k Belvedere Italorum 421IO Beta 204. Betonica 550 Bifingua i.e. Hypooloffus 663 dios i.e. pis: p 6ox Biflorta, 186, 187 Blitum 200. Syloeflye 196,197, &c. Bulbonach i.e. Viola lunaris 787 Boletus i 9X Bonus Henricus 195 Borago 492 Botvys 196 Braffica 794; 795, &c. Britannica Antiquorum 172 Bryonia alba 659. nigra 660 Brunella feu Prunella 552 Bugula 575 Bugloffum 493,494 Bulbocaflanum 449 Bupbthalmum 451. Dodones 596 Bupleuron [eu Auricula leporis 472 Burfa paftorzs 789 Caaco Bafilienfibus 979 Cacalia 291 Cachrys 424. Cacabulum Plinii i.e. Alfine baccifera Calamintba 568, 569 Calcitrapa 1. e. Carduus flellatus 317 Calendula Caltba 337 Caltha palu[tes T 05 700 Camelina Dod. Myagri fpecies Srt Campanula 721, 722, C9 f6qq. ad 747 Campborata Á ; 210 Canab 158. fpuria Lamii fpecies 561 Capillus Veneris, i. e. Adiantum verum 157 Cap[icum [zu Pzper. Indicum , 676,677, &c. Caput gallinaceum 1. e. Onobxychss. Cardamine 814,815, 816. Cardiaca. j 561 Carduus: cbry[antbemts 257. benedi&us 303. varie fpecies 308. €9 fag. Caryophyllata 606, 607 Carlina 288 Cartbamum i. e. Cnicus fatious 302, 303 Carum 446 Catanance 92I Cataputia. "Titbymali fbeczes . 966 Gaucalis 411, 412. 466, 467 Centaurium majus 2329, 330 Cerinthe 506, 507 Ceteracb a. e. Scolopendria 139 Chamecrifta pavonis 983 Cheropbyllum : 430 Chaueocypariffus i. e. Abrotanum femina — 358, 359, 360 Chamedrys 527,528 Chameleon 301, &c. 314 Chbaméemelum 353 Chamaemorus 653 C bamenerion Gefners 860 Chamepericlymenum 655 Cham«epitys 573» 574 Chelidonzum majus 858 minis 579 Chinaradix 657 Cbhondrilla 22/7, 228 Chry [antbemum 336, &c. ad 342, Chrz[tophoriana 661 Cyanus 321,322 Cicer fativum 917 Gzchorzum 255 Czuta D E X I N Cicuta Czcutaria Cznara Cineraria i. e. gacobea marina Czrcea Lutetiana 40I Czrfium 395 Citrullus i. e. Anguria 643 Clematitt, Clematis, 620, 621,622, Clinopodium ^ 558. v. finos. Cnzcus 302,303 Cochlearia $32,833 Colus Sfovis i. e. Horminum luteum, Colocyntbi 642 Colutea 923, 924, 925 Conferoa Plinii 118 Con[olida. major 594, 505 media i.e. Bugula 575 sninor i.e. Bellu minor 351 Regalis i.e. Delphinium 707,708, 709 Convolvulus 724,723, 724, &c. Comvolvnlus niger 182 ConyzA 261, 262, &c. Corallina 5,67 Corallium 61, 62, Coriandrum 470 Corzs 882 Coronopts $79,88o, &c Coronilla 92,5 Coronopus Ruellii i. e. Nafturtium verricofum 843 Corruda i.e. A[paragus [yleftris 683 Coflus bortorum 1.e. Bal[awnta mas 363 Cotula fetida Cbamemeli fpecies 355 Cracca 2. e. Aracus. Craffüla i.e. Telephium 689,690 Crateogonon Euphrafie [pecies 772 Crifla galli i.e. Pedicularss 769, 770, &c. €rifla pavonina five. Frutex pavonznus — — 981 , Critbmum feu Feniculum marinum 456 Cruciata 879, 88o Crupina Belgarum j 331 Cucumss 645, 646. agrefui 647 Cucurbita 638 Cuminum 433 Cyants , 321, 322, Cymbalaria Italica Linarie fpecies — 759 Cynocrambe i,e. Mercurialis fyloeflvts 165 CynogloffJum . 489, 490 Cytifus D 979, 971, &c. 3:Daucus À 460 Delphinum Confolida vegalrs 707, &c. 3Dens leonis 245, 245,246 Dentaria l. 794, 795 Dentellaria Rondeletii, Plumbago Plinit. 3Dictamnus Creticus 537 igitar 767, 768 Drpfacus 381, 382 Dorycnzum Doronicum 274,275, &c. Draba 821 Draco berba 373 IDracunculus 4. e. Ptarmica 344. Diyopteris Lob. 146 Trag. 151 Vulg. 152 Dulcamara, i.e. Solanum lignofum 651 Dyabibala Cingalenfium 982 Eg 488,489. Scorpioides $04. Elapbobofcum 410 Elatine Linarice fpecies 759 Sy Mi £d Apium palu[tre 457 &lléborus feu Helleborus 697,698 Endivia feu Intybus 254 Enula campana i.e. Helenzum 353 Eguifetum 127, 128 Erantbemum i. e. Flos Adonts 596 Erigeron 3. e. Senecfo 299,291 Eryngium 384, 385, &c. Eryfimum $10,811, &c. Erytbrodanum i.e. Rubia tinBorum 478 "Eruca 806, 807 Ervum feu Orobu.— Efua Titbymali [pecies. Eupatorium Grecorum 359, 400 Mefua i. e. Ageratum 364 450 429, 451 299, 300 286 Aicemne i.e. Eupatorium cannabinum mas 293. femina 360 Eupbrafia 711,772, 773 Eupborbium 872 - EF, Faba 909 Fegopyrum I81, 182 Ferrum equinum 929, 930 Ferula 420 Filipendula 623 Fihx 143. mdi Y43, 144. fümina 149,150. florida 151 Saxatilzs 146 Flos Africans 342. Adonz 596 Cuculi i. e. Cardaminevulgarss 914 Cardinali, Tracelii fpecies 746. paffionis 649,&c. .— Soli 334, 335 Feniculum 4575458 Fenum Grecum 954. Fragaria 609, 610 Fraxtfnella 689 Frutex pavoninus [cu Crifta pavonina Sinenfium 98x Fucus 79; 715 &c. Fumaria 404, 405 filiquofa 974,975 Fungus 85, 86, Gc. G: Galega 9II Galeopfis, Lamium 547 Galiztricbum. e. Horminum, 542, &c. ad 54$ Gallium 482, Gentiana 716, 717, &c. ad 722, Geum i. e. Caryopbyllata 696, 607 Gzngidium 436 Glaftum, fatu 842 Glaux vulgar 935. — Hifpamca 940 Gbyoyrrbigza 910 Gnapbalium 294,295, 296 Granadilla 649, &c. Gummi Arabitum 977 Halicacabum 3. e. Alkahengi 68r Halimus, feu Portulaca marina 194,195 Hedera terre[ftvm 566, 567 Hedy[arum 929 Helenium, feu Entla campana 273 Helichryfam 28o, 281, &c. Heliotrepium tricoecum 165 vulgare 5oI Helleborus, albus 168 viger 697,698 Hemionitss 135, 142, Heparizca feu Lichen 124 qobilg feu trifolia 580 Heptapbyllon i. e. Tormentilla 617 Herba Doria , 279 Pará 670 Venti Monfpelienfium 56z Viva 982, Mimofa ibid. Herniaria 214 Hefperss 790, 79t FHieracsum : 230, &G. 4d 242; Fiydropiper. i.e. Perficaria, Fyofcyamus 711,712 Hypogloffus corrupt? Fsppogloffus 663 Happofelinum 436,437 Hippurs s, e. Equifetum 127, 128 Eyyffopus 516,517 Holoffeum 88r Horminum 542, &c. 4d 547 Hyofers- : 229 Jacea fpinofa. 318, &c. levis 323, &c. gacobea 271. 284, 285, &c. lieri 827 Imperatorza 436 Tudigo five Nil 926 Intybus 254 lfati five Glaftum / 942 artbritica i. e. Chamapitys 573 Iva mofchata 1 573 Suncaria Salmanticenfis Clufis 21E Suncus floridus 701 Kali Rgugarum 1t Majus femine coobleato Qc, — 212, inis aum 198,199 L. I N E; Labrum Veners i. e. Dipacus *— 381,382 Latiuca agnina, Valerianella, Marina TI Sativa 220 Sylveftrzs 221, 222, &c. Ladanum [egetum Sideritidg [pecies. Lagopus 948, 949 Lamium 559, &c. ad 562, Lampfana 256 Lapatbum. 169. €9 feaq. Lappa major 1.e. Bardana major 332 , minor, Xantbium i 3 : Laferpitium bi 893, &c. Latbyr5 866 Lavendula 512 Laurus Alexandrina 663 Lens 904, 905 Lenticula paluftris II7 Leontopodium Gnapbalii [pecies. Lepidium feu Piperitis 828 Leucoium incanum € marinum 779, 780. luteum D Leviflicum 437 Libanot? 4X3. cachryopboros 424« Tbeophrafts 427 Lichen I24 Ligu[ticum 438 Lilium comvallium 667 Limenium 396 Linaria 752. C9 feqq. ad 759 Lingua pa[ferina , Cervina i.e, Pbyllitis 134 Litbofpermum 502, 503 Lonchitis afpera 138 Lotus berba 967,968, 969 Lunaria botrytis Yyy, | Greca Lupinus 906, 907 Lupulus 156 opem. r " 120 Lycopfis, Echii fpecies eff. Dfioachia d " 572. 860, 861, &c. Majorana 537, &c- ad 540 Mala in[ana 673 Malva 597, &c. ad 6o1 Mandragora . 668 Marrubium. aquaticum 335. album 555, 556, 557; ae Marum 520 Matricaria 348. 357 Medica 960, 961, &c. Melampyrum 714115 Melilot us jfoplpl 950, 951, &c. Meliffa, Meliffophyllon 579 Mil : 644 Mentba 530, 521, &c. Mentaftrum 532 Mercurialis 163 Meum 432 Millefolium aquaticum 191. terreflre 345, 346, &c. Mirabilis Peruviana 396, 397 Mollugo 481 Molaca 568 Monopbyllum 669 Morus galline Alfines (purse [Decres. Moris Diaboli, Succifa Scabio[2 fpecies 380 Mofcbatellina 684. Sg feras IIÀ n Mujcus terreftris . 66 820.839 Myofootss 242, 5 Myrrbis M Napellus Aconit? fpecies. Napus : Sor Nardus Celtica 391 uflicaz.e. Afarum 207 TON dire 487. aquaticum 814. 816. bortenfe 824, &c. Nepeta feu Mentba. catarica 548, 549 INicotiana 713 Nil five Anil 926 Ochrus five Ervilia Dod. 899 Ocimum 540; 541 Qenantbe aquatica 440, 441 D E X Olufatrum, Hippofelinum 36, 437 Onobrycbis 913, 926,927, SH Ononts roe Ononis Opbiogloffum 126 Oreofelimum 413 Origanum 539» 540 Ornitbopodium 931, 932 Orobus 912, &c. genuimus 915 Ofyrss 21Io Ofmunda regalis à. e, Filix florida 151 Oxalis i. e. Acetofa 173 Oxylapatbum 169 p. & Pwonia 693, 694, 6 Paludaprum DG 2 Panax, Afclepium 417 Papaver, 853, 854, (9 feqq. Parietaría 205,206 Paronychia 789 Parthenium i.e. Matricaria 357 PafHina latifolia 410, AY1. tenuifolia 464, A65. marina A6 Pecten Venerz i. e. odi UE AU 28 Pedzcularzs do Pentapbyllum 611, 612, &c. Pentapbylloides 616 Peplis 869 Peplis ibid. Pepo — 639 Percepier 209 Perfoliata 471,472 Perficaria 182, 182 Rerfonata 1. e. Lappa major 332 Pes anferinus 197, 198 Petafites 260 Perrofelinum vulgare 448 Petum i.e. Nicotiana 713 Peucedanum 416, ATT Phafeolus 884, &c. ad 890 Pbyllitis i.e. Lingua ceroina 134 Pbyllon Mercurials s (beczes 164. Pbyteuma Mon[pelienfium Refédee fpecies; Pbtbora Ranunculi [(peczes 591 Phu z.e. Valerzana 388, 389 Pilofella i.e. Auricula muris 240, 241, 242, 243, 244. Pzmpinella fangusforba Aor Jaxifraga 445 Pznguicula 75I Psperitis i.e. Lepidium 828 Psfum cordatum 487. vulgare 890, 89r Pstyufa. Titbymalus prneus. Plantego aquatica. 618. aquat. flellata 7o Plantago : 8728 Plumbago Plinii 394 Polygaton. Polygonatum 664, 665, &c. Polygonum 184, 185. 212,212 Polypodium 136, 137 Polytrichum Trichomanes. Polium 524, 525 Pomum amoris 675 Potamogiton 183, 189 Potentilla i.e. Argentina 617 Poterium 400 Prunella 552 Pfyllium 881, 882 Prtarmica 344. -Au[lriaca 287 Pulegium 533 Pulmonaria maculofa 488 Gallorum Fheraciz |[pectes 238 Pul/atilla 633,634. Pyretbrum 353-. umbelliferum 462 Quamoclit. Indorum i.e. Comvolvulus penatus exoticus. Quinquefolium Pentapbyllum 612, 613, &c. R Radix cava i. e. Fumaria bulbofa. Ranunculus 581, &c. ad 596 apa L 800, 8or Rapifirum 802, 803, 805. — mono[permon 840 Rapunculus 737,738 €9 feqq. Rbapbanus 8c4. aquaticus 818. vuflicanus ibid. Refta boris i.e. Anon. Rbabarbarum 170, I7I Rhodia radix 690 Ricinus feu Palma Chrift 166, 167 Rofa Hierichuntina ; Tblafpeos [2ecies. Rof marinum 515 Rua Rubia 478,479, 480. cynanchica 485. fpiata ^ — ibid. Rufcus 664 Ruta vulgaris 874,875 canina Scrophularic (pecies 766 capraria, Galega 914 muraria, Adiantum album 152 prazenfisi. e. TIhahétrum 403 S: Sagitta, Sagittaria 619 Salfaparilla 656 Salvia 509, 510,&c. Salvia vite i.e. Adiantum allum. Sampluchus. z. e. Majerana 537, &c. Sangui[orba Pimpinella 401 Sanicula 475 Saturaie 519, 519 Saxifraga i.e. Sefeli pratenfe 453 aurea 207 Scabiofa 374.375. C9 feqq. Scammonia 722,723 Scandix, Pe&len Veneris 428 Scolymus i.e. Cinara. Scolopendria i.e. Afplenium 139 Scordzum 576 Scorodonza ibid. Scorpioides Bupleuri folio 930,931 Scropbularia 764,765,766 Scerzonera 248,249 Securidaca ' 921 Sedum majus 687, 688. minus echinatusn C9. flellatum ^ E 92, Selinum i.e. Apium 447; 448. 463 Seripervivum i.e. Sedum majus 687 Senecio 290,291 Seriphbium Abfinthii fpecies. Serpyllum 520, 5321, 522, Serratula 331 Selban 926 Sefeli Maffilienfe 414. 439. montanum 452. pratenfe 453 4Etbiop. 476 Siderirs » 562, &c. ad 566 Srgillum Solemonts , Polygonatum 664, 665, &c. Szler Án x 439 Sympbytum Con[olida major 504, 505 Sod ; 802,803, &c. Ssfer, Sifarum ' 442 $:on Cordi i.e. Amomum Germanicum 443 Sz[ymbrium à. e. Menthba aquatica Sum 443; 2 Smilax afpera 55 rn i.e. Pbu[zolus Smyrnium i.e. Hippofelinum — 436, 437 Solanum 671, &c. balicacabum [eu ve[icarium 683 Soldanella 726 Solidago 279 Soncbus 224,225 Sophia Chirurgorum 812 Speculum Veneris 743 Spbondylium 498 Spinachia 162 Spongia 8o, 81 INDE X. Stachys Stapbi agria 3s Wu 5 323,324 tecbas. Arabica 513, 514 Ano Media 280, 281, &c. 1a Srratiotes Millefolia apre Succifa i.e. Merfus Diaboli : 389 Symphytum majus 594, 505 Tabacum i.e. Nicotiana 713 Tanacetum 365 Telephium Terre glandes. ide al "Teucraum 526, 527 Thalicirum feu Ruta pratenfis A ai 403 Thapfia 418, 419 abyffelinum : 413 Tbymus 519, 520, 421 Tblafpi fpinofum 814. Alyffon. di&um 829, alie fpecies ab Tztbymalus 86 n das "Tordylium à € LIH. Tormentilla 617 Trachelium 731 G) feqq. Tragopogon 251,2 sn Tragacantba 933; 934. Tragos feu Tragum. j Tragoriganum 523 Jricbomanes NIA Trifolium praten[? 942, 943. Jftellatum 945. fragiferum 946. lupulinum 949 Triffago 3. e. €bamediys 527, 528 Tuber terra x Lo, III Turritzs 798, 799 Tuffilago 2 * B V. f: Vaccinia palufivia 685 Valeriana 388, 389, &c. Veratrum nigrum » 697 698 Verbena — 536, 537 Vermicularis frutex Tw Pl 99 Veronica 845. € feq. ad 853 licia H 890, 891, &c. Viola mariana — 732 lunarzs , 797 : matronals 790,791 Viorna vulgz j 620 Virga aurea 2 Paftori de n Vifnaga i.e. Gingidium 456 Viti alba i.e. Bryonia alba 659 migra i. e. Bryonia uigra e "Uhnaria 623. major 799 Unifolium 669 Urtica urens 159, 160, 161 ^ anortua i.e. Lamium 559. € fog. Xantbium i. e. appa minor 165 Xerantbemum 287 Plantz Omiffz quarum defcriptiones (ut & aliarum quotquot Occurrent ) in Appendice dabimus. Cetofa Indica Bontii, Alcee (becies videtur. A Fungus fpivalis feu Alga [piralis maritima P. Boc. Fungus typboides coccimeus Mehtenfis fubceerulea pulpa. avillis flavis vefevtus. Malicorzz f acte. Tuba marina Mufeorum Londinenfium. Malva altera repens, foliis Betonice A anoni. "After latifolius "Tripoli flore. "Urtica racemo[a Canadenfis. "Aftragalus Canadenfis flo. viridi flave[cente, Brunella Lufitanica flore 2 (pica majore. Cyanus Syriacus. flo. luteo fiflulofo. Saxifraga aurea Lichenm facie Morifoni. Loto anms Coryli folio. i Scabiofa flellata anmua prolifera. Sedum [erratum flore. albo smultifforum. "Thlafpi femper virens. "Tracbelium Americanum flo. ceruleo patulo. HISTO. Tant HISTUOPBIT.ZE PLANTARU LIBER PRIMUS QUI EST De Plantis in. Genere. e UJE Hüftonz noftre Botanice de Plants in genere przmittenda duximus ád fequentia Capita. reducemus. I. Primum erit de Definitione Plante. Ca ».. i. II. Secundum, deParübusPlantarum; Primó in genere. Ca ». ii: Secundó in fpecie: 1. De earum Radicibus. C A ». iii. 2. De Caulibus. C ». iv, v, vi, viii 3. De Gemmis. Car. viii. À. De Foltts. C A ». 1x. $. De Floribus. CA ». x, xi; 6. De Fructibus & Seminibus, C ». xii, xiii, xiv, xv. 7. De Partibus auxiliaribus. C A p. xvi. III. Teroum erit de Áctonibus Plantarum. Quz (unt, 1. Nutritio, Ca». xvii, 2. Au&tus; Car. vi. 3. Propagatio. Ca p. xvii. IV. Quartum de Accidentibus Plantarum refpe&u Quantitatis. 1. Permanentis; fc. De Statura & Magnitudine Plantarum. Car. xxi. 2. Fluentis; fc. De /Etate& duratione Plantarum. C r. Xxill. V. Quintum de Qualitatibus Plantarum. — 1. Primis; Frigore, calore, humiditate, ficcitate. 2.Se- cundis ; Odoribus, Saporibus. C A». xxiv. Viribus in Medicina. Ibid. VI. Sextum de Ádjunctis Plantarum externis, v. g. 1. De LocoPlantarum. Ca».xxv. 2.De üfibus quos hominibus praftant in Cibo, Medicina, ZVdificis, Mechanicis, &v. Ca ». xxiv. 3. De operationibus circaPlantas, v. g. — — I. De Satione. CA». xvii. ?. De Infitione. Ca». xix; Dereliquacultura, v. g. 'Tranflatione, putatione, ftercora- tione, protectione, &"c. Vid. Agriculturz & Hortculturz Scriptores. 5. De Collectione, exficcatione, affervatione, cc. Plantarum earumque partium. C A p, Xxvill. T . 4. De Chymica Plantarum Analyfi, & partium refolutarum ufü. C 4 ». xxix. VII. Septimum, De iis que prater naturam Plantis accidunt, v. g. De morbis Plantarumeorum- que remedis. C». xxx. | E ; A» ad VIII. O&avum, De Plantarum differentiis genericis & fpecificis , 8 de divifione Plantarum. Car, xxi, XXVl, XXVII. CaPur PRriMuUuM Quid (it Planta. LAN 'T A [$vrv] definiente "Jungio, eft corpus vivens, mon [entieus, certo loco, au? certe * Tf. Plyte fedi affixum, quod nutriri, augeri, [e denique propagare potet. Jeep cap. 1. Vita eft unio feu conjuinétio anime cum corpore, — Animám voco principium illud 1n- Vita quid; ternum, quodcunque tandem fit, five Subftantia, five. Accidens, à quo operationes Vegetabilium propriz, utifünt Nutritio, Augmentatio, feminis Productio , fluunt: quandiu enim principium il- lud intus corpori unitum manet, tamdiu Planta vivere dicitur. Non [entiens yn. Dehinitione additur ad excludendum Animalia, qu& non minüs quàm Plantz vi- vunt & vegetant. ! Objiciet quifpiam, Plantas nonnullas e4£fcbysomzenas fcu pudicas Veteribus dictas, Recentioribus ;- vas & Sen[itvoas &. Mimofar, haud obfcura fenfüs indicia prodere: Siquidem folia éàrum manu aut baculo tacta, & paululum compreffa, pleno etiam meridie, fplendente Sole, illico fe contrahunt & veluti marcefcunt, quod idem ab Aeris frigidioris appulía patiuntur. : Fatemur equidem quomodo hac fiant, f1 fenfum omnem & motum fpontaneum plantis denegemus, mechanicá aliquá ratione explicare perdifficile effe; B Herbarüm *: De Plantis JErypt. c. 35. T LUE zn Alpin. 4£- gp. plant. €ap. 35. * - Hisron:A PraummTARumw. Herbarum folia & füummitates avulfas aut. decerptas brevi flaccefcere & collabi experientid con- ftat: cujus Phenomeni ratio manifefta eft, nimirum ob. fucci eorum vaíà & poros replere & di- ftendere foliti fugam & evaporationem, novo non füccedente. Quemadmodum enim Animalium ulmones aere 1nfptrato leolert extenduntur & attolluntur, fic pariter folia plantarum fpiritibus & vaporibus per nervos influentibus: quemadmodum etiam € contrario iidem pulmones, aere feu exfpi- rato feu per poros elapfo vacui, concidunt & collabuntur; fic itidem folia fucco evaporato exinanita. Cur, inquies, in decerpus expirat fuccus, 1n mátri herentbuspon item? — Imo in gtrifque expirat : Plantarum enim omnium partes-humidz.1n perpetuo fluxu funt, pérque earum poros indefinenter c- vaporant: at in matri hzrentibus novz jugiter 1n locum abfcedentium à radice fübminiftrantur, non itemin avulfis aut decerptis, unde hzc flaccefcunt, illa etiamnum 'extenfa manent. Fieri ergo poteft ut tangentis manus nervorum compreflu fücci vaporofi influxum tantifper 1mpediat & retardet, unde eo qui nervos & vafa replebat exhalante, folia neceffarto contrahentur & collabafcant. Prarerea Plantarum nonnullarum partes, [ folia, ramuli, ariftz, ] ficcitate etiam contrahuntur & in- terdum convolvuntur , humore iterum explicantur & extenduntur , quod in ariftis Avenaceis ínque Planta illa, Rofz Hiericbuntina perperam dicta,evidentflimé cernitur. Haec enim poftquam plané ex- aruit, 1mó per multos annos ficca repofita in globum coeuntibus ramulis contracta fuerit, firadice tenus inaquam tepidam immittatur, illico fe explicat, & ramulos 1n orbem denuo expandit, humore fcilicet 1n ramulorum poros fefe infinuante eófque extendente. Notandum etiam tam folia, quàm ramulos plantarum ficcitate farfüm feu introrfüm contrahi & curvari : cujus ratio effe videtur, quia partes in- terriz feu füpinz folaribus radiis expofitz: humore evocato priüs & magis ficcentur, unde neceflarió illorfum contractio fit, non fecus ac in tabulis feu afferibus ligneis aut etiam librorum operimentis membranííve videmus, quz fi Soli aut igni exponantur, in partem Soli obverfam curvantur & infle- é&untur. Verüm contractio qua fit ex ficcitate hic, ut puto, locum non habet. Datur adhuc & alia contractio ex frigore, quod corporum fluidorum, praefertim in vaporem re- folutorum, motum illico fiftit eaquein anguftius fpatium coarétat: Atque ex hoc genere videtur effe contractio illa in foliis plantarum mimofarum, qua de agitur. Frigus enim feu digiti, feu ambien- tis, fucci in nervis motum expanfivum cohibet, ejüfque influxum magna ex parte fiftit , unde fpon- te fe contrahunt fibrz, & foliorum lobos unà adducunt; non fecus ac idem. frigus corporis noftri cutem condenfare & corrugare, uti € contrario calor eandem extendere folet. Lobi autem foliorum introríum ad fe. mutuo trahuntur, quoniam fortafle fibrillz in nervis füperiores ficciores fünt adeóq, promptis & citiüs contrahuntur , inferiores autem. molliores, adeóque facilis cedunt & exten- duntur. Quód contractio hecfoliorum à frigore fit, argumento eft Leguminofarum fere ompium que folia pariter lobata feu pinnata obtinent, fimilis proríus nocturno tempore contractio & diurno expanfio foliorum. Item florum nonnullorum internoctu fe claudéntium. comjpieffio, ut v. g. Calendulz, Cichoui, Convolvuli, &c, Etenim, Jacobi Cornnti experimento Flos anemones, qui ex hoc ge-. nere eit, decerptus & loco calidiffimo reconditus, velut arculá exiguà fideliter obfignata, illico prz- ter tempus aperitur, f1 modo ejus pediculus aqua tepenti immergatur. Verüm in caufis hujus phertomeni affignandis mibumenpfi non. fatsfacio. — Valvulas autem, quas nonnulli comminifcuntur in plantarum vafis dar1 neuaquam concefle: im. Augeri dicitur planta quae plus fübftantia fibi refbtuit quam diffipata eft. Planta autem non fo- lüm íecundüm omnes non fatis adultas partes in omnes dimentiones major redditur, verüm etiam novas partes fibi femper aggenerat, fol;a, flores, frutizts : in quo ab Ammali differt, quod neque a- mittit ullas partes, neque aggenerat, nifi pilos plumáfque pro partibus accipias, qua quotannis de- fluunt novis fuccrefcentibus. Exciprendum tamen hic videtur Cervinum genus, 3n quibus cornua uotannis decidunt & regerminant. Cornua enim zquo fi non potiori jure partes Á.nimalium quàm olia Plantarum cenferi poflunt ; nec obftat quód fentiendi facultate careant, cüm & offa periofteo denudata fenfus expertia fint ; nec minüs tamen Animalium partes ab omnibus habentur. — Fra£fas quiin plantis pro partibus reputari folent, non minüs in Animalibus quàm in Plantis à matre dece- dunt; an veró noviin Animalibus perinde ac in planus generentur, eft cür dubitem. Cüm au- tem Animalium ova plantarum fructibus adeó exacte refpondeant, eodémque fere modo ex ovario germinent quo plantarum fructus é gemmis & racemis, cur nomen Partis iis denegetur, his conce- datur, rationem non video. Plante perennes augmenti refpetu, ab Animalibus differunt, quód partes ille quz perennant, quandm planta vivit augentur, utin arboribus quantumvis annofis manifefté cernitur, quibus quotan- nis novus accedit lignicirculus: Animalia autem cüm juftum magnitudinis terminum affecuta funt augeri definunt. Additur in definitione, certo Ioco, aut certze fedi affixum , quod tamen nec omnibus in univerfum plantis, nec folis conveni. Non omnibus; fiquidem Srratictes Veteribus dicta, ( Diofcoride tefte, ) aquis (upermatans ine radice uioat, quamvis folium babeat. AAizzoo femile ac majus; quod & * Profper. A- pinus in parte confirmat, ro radicibas, inquiens, exigua quedam € rara lanugo dependet : &c eruditifs. 1 Veflingius, Planta teta fellili baft INilo incubat, aquis iumatans citva radicem, quamevm radicum «vicem demifla terram soer[is. temuifnna fibrarum veluti. filamenta [ufsimeant.— "Yenuia autem ifthzec. filamenta, quz versüs terram extendi, non terram attingere fcribit, non videntur plantam ftabihre pofle aut fiftere quo miniis huc illuc fluiter & locum mutet. At necíolis plantis convenit terree alive fedi affigi; verüm id Animalibus enam. nonnullis commune eft, iique non 1mperfectis tantüm, aut ancipitis naturz, qua Zjoophyta appellare folemus, fed euam perfectoribus. Sunt enim ex ge- nere teftaceorum certe íedi affixa, qua wwe, id eft, ftabilia, Anlioteli ob eam. rationem di- cuntur; idque non caíü aliquo, fed ex 1pfius nature infituto. — Vidimus enim 1pfi Mytilorum Ípeciem funiculo e tefta egrefío petris adnexum: quin & balani illy Cozchee enatifere dici fohti apophyfi quadam fiftulofá, coriaced, rugoíá, oblongá navium carinis alique lignis vetufusin mari fluitantibus adhzrefcunt. — Verüm terrz alitve fedi ità adhzrere ut. alimentum inde attrahat feu. ex- ugat, id plantz proprium eft, nec ulli (quod fciam ) Animali convert. Nam quz de zig» Scy- tbico traduntur pro falis & fabulofis rabeo. (RAD. ." Lib. I. | "De Plantis in Üenme. CA». II. De Partibus Plantarum in genere, Ntequam partium Plantarum divifionem inftituam, rion incommodum erit celebrem illam diftin&tionem partium in Jimilares & organicas paulifper excutere, quídque per fimilares in- telligimus, quid per organicas, paucis exponere, Pars fimilaris (verba funt * Sennerti) ut vel ipfum nomen Graecum 5enpseis indicat, eft qua fim- plicis & unius eft nature, & ex partibus naturá diverfis non conftat, & proinde proprié opponitur diffimilsri: cujus generis funt Offz, Cartilagines, Caro, Membrane, Nervi, l'en, &c. PUE go /i- emilaris quatenus eft fimilaris, nullum publicum Officium habet, fed faltem nutritionem ms IO^ curat. Pars Organica eft qua prater fui nutritionem. aliam aliquam actionem habet quà vel aliis partibus, vel toti corpori infervit. Hinc patet partem fimilarem non proprié opponi Organicz fed diffimilari, ut modó diximus: Eadem enim pars poteft efle & fimilaris & Organica diverfo re« Ípectu : fimilaris nimirum refpectu texture & conftitutionis ; Organica refpectu figure & confor- mationis, adeoque ufüs & officii in corpore. Sic vena quidem fui naturá fimilaris pars eft, fed quatenus eo modo conformata eft, ut fanguini refluo ad cor derivando aptus canalis fit Organi- ca dicitur ; fic tibiz os fuá naturá fimplex eft, fed quatenus fuam habet peculiarem figuram AER - nitudinem tibia nominatur. 8 Pars organica alia eft fimplex, alia compofita. Simplex eft, quz: conftat ex partibus ejufdem qui- dem nature & temperamenti, verum peculiarem aliquam figuram & conformationem requirit ad actionem communem, hoc eft in ufum vel corporis totius, vel aliarum partium AER Hau- jufmodi funt Os, Vena, Nervws, &c. Pars organica compofita e(t, qua conftat ex pluribus partibus. diverfe nature & conftitutionis, quz tamen fimul ad eandem actionem concurrunt, atque hoc fen- fu accepta Pars organica fimilari opponitur. Sic v.g. Oculus eft Parsorganica, compofita ex variis tunicis & humoribus, diveifz texture & conítitudonis, quz tamen fimul ad vifionem confpirant Hujufmodi actiones quae ab organis e multis diverfzque naturz partibus compofitis obeuntur Per- fectas vocat Galenus. il His ad diftin&ionis iftius intelligentiam pramiflis, nos partes plantarum dividemus in /émplices & compofitas. Simplices funt que conftant ex partibus ejufdem texture & conftitutionis. Compofite quz ex. partibus diverfz naturz coalefcunt. Simplices funt vel continentes feu vafa, vel contehtee feu fucci. Verifimile enim eft partes fimplices in univerfum omnes, corpus integrantes, iu Plantis faltem, finon & in Animalibus, vel vafa effe, vel fuccos feu liquores, in vafis contentos. Partes contenute omnes ad fenfum fimilares funt: quamvis enim chymicá Analyfi inalias adhuc fimpliciores poffint refolvi, funt tamen ita per minima divifz & commixtz, ut quelibet pars fen- fibilis pariter ex oninibus hifce fimplicioribus mixta fit, adeóque ejufdem natura cum reliquis fen- fibilibus partibus. Partes continentes dupliciter confiderari poffunt ; vel refpectu fubffantiz & texturz fuz uniformis, quomodo Jfilares funt ; nec aliam habent actionem prater fui nutritionem, vel refpectu figure & conformationis ad ufam aliquem & officium in corpore obeundum deftinata, adeóque organic ap- pellantur. Partes compofite quz ex pluribus partibus fimplicibus iifque (ut diximus) diverfz nature conftant, Orgazicee etiam appellantur, quia partes hz fimplices fimulad unam quandam actionem concurrunt, Partes compofitz in quas Planta dividi folet funt Ra4ix, Camis, Folie, Flos, Fruciws, de qui- busin fpecie agemus. Sunt etiarr aliz partes minüs principales feu fecundariz, ut v. g. Capreoli feu Clavicule, Pila, Spine, &C. C 4 r. III. De Radicibus Plantarum. dem praebet (frue illud. terra. fit, ut plerumque. [roe [axum, five calx, ffve arena, frve lignum; frve quodcunque aliud) abdita, € alimento attrabendo deffinata eff. Radices dividi poffunt in fibrofas & craffires. — Fibrofas voco qua plurimis fibris feu filamentis e plantz fundo feparatim exeuntibus confítant. I2 (definiente Jungio) eft pars. Plante inferior, que intra corpus. folidius, quod Plante fe- 1. Cap. 3. Craffiores quz corpore pro plante modo craffiore funt vel in furculos divifo, vel fibras emittente, Ha vel carnofz funt, & in Jatum extume[centes, vel in longum exten[z, plerunque ftrictiores & lignofiores. Carnofíe & in latum extume[centes funt vel Bulbo[z, vel Tubercf. Bullofas voco. quz unico conítant tubere feu capite, eóque vel fquamato vel tunicato, fibras plurimas ex ima fede feu bafi emittente. Balbo(z ergo ftrité dictz funt vel zunicate, hoc eft, ex pluribus corticibusin orbem fe amplex- antibus compofitz, cujufmodi funt Cepe, Allium, Hyacinthus, Tulipa, &c. vel Squamofe, b. e. & plu- ribus fquamis imbricatim fer difpofitis coagmentatz, ut Lilium & Martagon. Notandum autem Bwulofas ftriété dictas Fibrofis rectiüs accenferi. Fibre enim é bulbi fundo ex- euntes proprie duntaxat radices funt ; Dulbus ipfe nihil aliud videtur quàm gemma grandior fub- Ba terranea P — n TARUM. 4. HisroniA PraN terranea, ut recté eruditiffimus & ingeniofiffimus Vir, D. Nebemias Greivi M.D.ob preclara fua inven- ta & oblervata, in Zmatorme Plantarum, reliquaque earundem Hiftoria meritó celeberrimus. *Lilde4na- — Tübero[ze lünr qu& carne folidà continuá conftant, funtque vel fimplicitubere ut in Rapa, Croco, &c. eezie radicum, V.1 multiplici, uc in Z4fphodelo, Paeonia, &c. - Not. Plantz nonnullz duüm generum radicibus donantur, tnberofis & fibrofis, ut Orbis. Radices in longum exteníz quz plerunque ftrictiores funt & lignofiores, vel fzrezeztofze funt & tranfverfim progredientes feu reptantes, ut G/ycyrrbiz;e, Cardui viarum, Acetofie Oville, &c. vel cau- Viformes & in altum defcendentes. , Notandum autem, in plurimis reptatricibus propagines füb terra reptantes, geniculatz cüm firit, & é geniculis fibrasemittant, utn Grazie eanimo Offic. Mentba, Pilofella aurea, Ptarmica, &c. cau- les potius fubterraneos videri quàm radices. . Radices cauliformes & in altum defcendentes funt. vel frmpliciores, fibras tantüm & lateribus emit- tentes, vel ramo/z : Hz autem ad modum caulium velab exortu ftatim ramofz funt, vel fimpli- c1 fcapo aliquoufque defcendunt, deinde in ramos ; rami in furculos & fibras fparguntur. Nonnulla eriam plantz plures é fundo emittunt radicum truncos. P 5t Poffent & alix radicum differentiz, à coloribus, fapore, odore, facultatibus fumi, quas hocin loz co profequi ti»ftri non eft inftituti ; alibi fortaffe earum catalogos daturi fumus. i Radices nonnullas bulbofas ut v.g. Tuliparum, annuatim in terram defcendere à Botanicis du- d mobfervatum eft: idem nuper in aliis plurimis & quidem diverfornm generum radicibus ob- Írvavit t D. Grevius, ut v. g. Ziri, Valeriame, Seropbularie, Hellebori migri, Tanaceti, Lychnidis, AE cujus lil de Critbyi, Primule, Caryopbyllate, Acetofelle, Iridis, &c. quarum omnium, eodem obfervante, Ra- nat RAdicum dix quotannis ex trunco feu caule ipfo renovatur, aut potiüs particulatim reparatur. Bafis fci. feu dL NATU: ima pars caulis, ferifim infra fuperficiem terra defcendens, féque in ea occultansin naturam genu- mu. ^ in radicis tranfmutatur, ejüfque locum occupat, & officium preftat, Ad motum autem caulis radix etiam unà defcendit, & pro durabilitate fubftantiz fue brevior autlongior evadit, vetuftiore & inferiore ejus portionecifdem gradibus putrefcente quibusfüperiorécaule defcendente & tranf- mutato augetur, Sic in Scropbuluria v.g. fed pr&cipue Succifa, qua ab radice premorfía apparet, íma pars caulis gradatim. fubfidens donec terre. immetgatur fuperior radicis pars officitur, & de- Ícenfu continuato, fequenti anno, inferior ejufdem pars evadit, proximo deinde anno corrumpitur &evanefcit ; novà fcilicet quotannis é.caule acceffione facta, prout inferiores & vetuftiores par- tes putrcfcunt & abfumuntur. ltà pariter in Dracomt/, Croco, Gladiole, &c. ubi bulbus geminus eft, fuperior & inferior, bafis caulis anno infequenti fit fuperior radix, proximo inferior, tertio interit & abfumitur. Hujufmodi defcenfus caulis & transformatio in radicem in nonnullis plantis evidentiüis cernitur & clariüs demonftratur quàm in aliis, ut in tranfverfis & tuberculofis radicibus Primule 8z Aceto- felle. Karum enim Piantarum foliis fucceffivé marcefcentibus & abfcedentibus bafes eorundem copiofiore fucco enutritz in totidem nodulos craffiores turgefcunt. Idem in aliis nonnullis colli: gi poteft ex fimili vaforum & partium lignófárum fitu in trunco & in radice, ut v. g. Hellebo- raítro, fed precipue Lride tuberofa, in qua quamvis folia proxime juxta caulis fuperticiem deci- dunt, poftquam tamen caulis defcendit & in radicem intumuit, foliorum delapforum fedes feu vc. ftigia unà cum vaforum iis infervientnm extremitatibus non obfcuré apparent, radice fci. annulis quibufdam, & lineis punctatis variegatá, annulis foliorum fedes, punctis vaforum orificia demon- itrantibus. Dzícenfüs hujufce caufa proxima & vifibilis feu manifefta funt radices fibrofz, quas hujufmodi caules emittunt: hz enim in terram rectà deícendentes, velut totidem funiculi truncum poft fe rapiunt. Hinc radicum nonnullarum figura veluti invertitur. Nam cüm plerzque inferiüs in ra- mos aliquot ceu totidem crura divaricantur, nonnulla fuperné in plures veluti cervices feu cornua [capita vocant Botanici] dividuntur, ut in Dente [onis aliifque nonnullis cernitur. Hz enim ra- dices é fummo capite plures protrudunt gerimas, quz in totidem caules abeunt. Gemmz hz feu germina nova fucceffivé folia emittentia, vetera abjiciunt, adeóque paulatim continnó defcenden- tia, in totidem tandem cervices, 5,4, s. aut etiam pluresuncias longas, abeunt. Hinc iatelligitur quomodo radices nonnullz przmorfz videntur, ut in Szwccifz, perennéfque eva- dunt, nimirum fucceffivá aggeneratione novarum portionum in locum earum quz quotannis cor- rumpuntur & intereunt, ut in plantis de quibus egimus, ex parte trunci quotannis defcendente an- nua fua damna reparantibus, inque Orcbide, Battata, INapello, Cbelidonia minore aliifq, tuberofisin qui- bus, vetuflioribus radicibus feu cuberibus marcefcentibus, novz earum loco aggenerantur. Cüm his etiam confentiunt 7u/ipz alizque radices bulbofz : tunicz enim ex quibus precipue bulbi con- Óitant quotannis exarefícunt, & in tenues membranas feu cuticulas exiccantur, novis affidné in medio fuccrefceatibus foliis & corticibus. Ad eundem modum fibrofz earum radices aliz aliis an- nnatim fuccedunt; unde poft aliquot annos bulbus quamvis idem perfeverare videtur, alia omnino ievera res eft, nullà ejus particulà primitivá refiduá. Partes Radicis uti & Caulis funt Cortex, Lignum aut in herbaceis pars ligno refpondeüs, & medulla. CoRTE*. Cortex componiturex cuticula & fubftantia interiore. S . Cuticula à cortice originem habere videtur, & nihil aliud effe quàm corticem veterem exaref- €:ntem & contractum, novo quotanfis fübnato ; quemadmodum fpolium Serpentis quod quotan- nis exuit ejufdem cutis exarefacta eft, Cuticula in radice iifdem partibus compohi videtur qui- bus & in caule, nimirum utriculis feu vaficulis velut parenchymate, ligneis aliquot vafis feu fibris fiftulous intermixts; que quamvis etiam microfcopio zgré vifibiles funt, adeffe tamen colligit D. Grevius ex eo quód cuticula multo difficilius finditur aut dilaceratur tranfverfim quàm fecun- düm longitudinem, aliífque argumentis, que apud ipfum vide. Corticis fubftantia interior craflitudine plurimüm variat, in nonnullis enim radicibus ut Flor Sois pyramidali, Jragepom, & arboribus plerifque pratenuis eft, in aliis crafía admodum, lon- gi [uU CORMICPITEUUTTEOEDTTNPICT RR NE ge maximam radicis partem conftituens, ut in fibris Zifparagi : Quin cortex radicis in plurimis plantis multó majorem obtinet proportionem ad lignum, quàm Caulis ; atque hac in re radix à caule in- figniter differt, corticis nimirum craffitie. .—— " Cortex in radice iifdem feré partibus componitur quibus & iti caule, nimirum, r. Utriculis feu veficulis ceu parenchymate, Spharicis plerunque, interdum tamen oblongis, minimé perviis feu in fe mutuó hiantibus, fed undique claufis, & aquz bullarum inftar pellucidis, adeó ut corticis Paren- chyma, quoad compofitionem fuam, fpumam Cerevifiz aut ovorum conquaflatorum proxime re- ferat, aut panis probé fermentati medullam. Veficula hz adeó parvz funt ut abfque microfco- pio zgré fint vifibiles; magnitudine tamen differunt, tum in eadem, tum przcipué in diverfi ge- nerisradicibus, In rectas lineas feriatim non raró difponuntur tam fecundum longitudinem quam fecundüm latitudinem radicum. Liquore limpido feu pellucido femper turgida funt, qui per ea- rundem membranarum poros fe infinuat, nec enim datur patentior janua quiintret. D. Mal- pighius utriculos in fe mutuó hiantes & pervios facit. | e 5 Utriculos hofce in. nonnullis plantis duütm generum effe obfervavit D. Grevizs; pratér defcrip- tosenim alii dantur albidiores nec tranfparentes, ficciores etiam nec liquore turgidi, unde vere repletos effe opinátur. Pleniorem horum defcriptionem videfis apud laudatum autorem in libro de Znpatomeradicum. —. T 3 p^ To 2. Prater utriculos fibra etiaot ligne feu vafa fucciferà, plura paucioráve, corticis compofitio- nem ingrediuntur, ut ex faciliore dilaceratione corticis fecundüm longitudinem quam tranfver- faliter; exductu earundem fibrarum fecundum longitudinem vifibili, tenuium filamentorum fpecie ; & ex afcenfu fucci cortice tranfverfim fecto, iis in locis ubi filamenta ifthzc terminantur, pater. Reticulares plexus eodem modo componunt fibrz hz quo in cortice caulium. Quamvis tamen ad fe invicem accedant, & iterum reflectantür, nulle omnino (obfervante Grevio) dantur inter eas anaftomofes, fed unumquodque filamentum. ünicum & fimplex vas eft ab imo ad fummum continuum, non ramofum, cavitateab imo ad fummum zquali, At neque alia aliis circumyolvun- . tür, alitérve implicantur, fed fibimutuó duntaxat contigua funt. — Plexus hi in variis plantis numero & figurá variant, in aliis rariores, in aliis crebriores, Notandum autem fingula flamenta, nor fingula vafa effe, fed valorum parallelorum fafciculum feu congeriem, quz tamen iiec in fe mu- tuó pervia funt, nec fibi invicem in fafciculo fuo convolvuntur alitérve implicantur, ut de fila- mentis diximus. Eadem de tracheis feu vafis aerem. deferentibus que ih lignea parte occurrunt di&a fünto. Eft tamen cur fufpicemur dari in hujufmodi vafis anaftomofes, nec D. Grevii fen- tentiz penitus acquiefcamius, precipué quod ad fibras ligneas attinet, partim ab analogia venarum & arteriarum in animalibus quarum propagines. manifefté in fe mutuó perviz funt & reticulari- ter inofculatz, partim à foliorum, quz funt lignez expanfiones, ftructurá, in quibus fibra fibi mutuó occurrentes inofculate & reticulariter implexe videntur: partim denique ab experimento de fucci motu deorfum in fectione tranfverfa inferius propotiéndo. X r Color radicum in LA se albus CELL nonnullis flavus, in paucis ruber aut atro-rubens; hrodano, Paftinaca tenuifolia. vir D A ' E: he mee generum effe ex diverfitate liquorum quos continent colligit D. Grevius, quem confule : alia enim lympham continent, alia lateum fuccum, alia in plantis nonnullis rorem feu vaporem. Verüm vafa hec iis quz in caulium corticibus obfervantur dnaloga effe, & füccos congeneres deferre opinamur, atque idcirco plüra deiis dicere fuperfedemus. Ve Lignea radicis pars eifdem feré partibus conftat, eodémque modo contextis quo in caule, nimi- rum, r. Parenchymate feu utriculis in radios diametrales à circumferentia ad centrum tendentes difpofitis, ut in tranfverfa fectione patet. Pu" ET Uo m vel 2. Fibris ligneis feu vafis fucciferis, qua etiam ut it! cortice uüm generi funt, uon. e Ivmpham deferenitia, vel fuccum lacteum, aliómve planta peculiarem, feu, ,ut vocant, fpecificum. Y iftulis aeri excipiendo & derivando deftinatis feu tracheis, de quarüm textura feu compo- fitione infra dicemus. De earum magnitudine, numero, fitu, quz in variis plantarum generi- bus variant, vide Grevii lib. de ZAmatorze Radicum, cap. 4. Has autem in radicibus majores plerunque effe & magis patentes quàm in trunco ac ramis annotat Malpigbiis. NE che ent Medulla plantarum omnium radicibus commiunis non eit« Nonnu e&enim, ut v.g. M dye : Siramonii, &c.eà carent. Alie quamvis parte inferiore nullam habednt, faperhé camen atis con- Ípicuam obtinent. Ex utriculis componitur ut in caule, iifque etiam magnitudine & figurá di- voii: quibus vafa aliquot fuccifera interdum admifcentur. gm M. Notandum autem utriculos feu veficulas hafce ex quibus Medu 4 componitur, non * ;| rudes membranas effe, fed ex plurimis ordinibus feü feriebus tenuiflimarum fibrarum d a- mentorum ab imo ad fummum veficularum juxta pofitorum, & à veficula ad dE n dex fim, (ut in fubtegmine à ftaminis filo ad filum) decurrentium compofitas; adeo ut eam : 3t ; hil aliud fit quàm rete quoddam mirabile, feu infinitus fibrarum minutiffimarum uk M orc E complicatarum numerus, Quinetiam. fibre he non fitnplicis funt, fed ex pluribus imul conjun- &is compofitz, fibrillis etiam tranfverfis, ( que fimplices effe oy eris "NON T Quá ratione alimentum radices fubingrediatur meos adhuc fenfus fallit (inqui , alpig m ut probabiliter tamen conjectarilicet ; aquez particule folutos fales, & reliqua mineralia m a^ ram difperfa fibi affociant ac fluida reddunt, appellénfque hujufmodi ARA QU A Vneag. s tarum radices, veluti per cribrum trajectum, in ligneas fiftulas exprimitur; 9n per pi eel » circa tenellas radices copiosé luxuriant, orificia intret; feu per exteriorem dm E 2 i d coletur, adeóque vel fenfim utriculis communicetur & ab his in contiguas fiftu as derivetur Lb trema fiitularum ora intro excipietur, &z ab iifdem tranfverfalibus utriculis miniftretur-; Mecac m radiculis quz fibre appellantur probabiliter accidit, in quibus ad extrema ufque: fiftulz deducuntur, tranfverfalibus utriculis parum lüxuriantibus, : B5 ^ CAR. Licxuw] —P epa di -—————————— HO» -—— —————— ó HisronrzrAa PraurTARUM. m————UOoO DAE ——w— ——— u— —À— ——— À ——— À— n — á——— À— 1 Car. IV. De Caulibus Plantarum, c eorundem. partibus continentibus, & Clari[f. Malpighii e Grevil fcriptis. Aulis, definiente * Jungio ; eft pars Plantz fuperna in altitudinem ità exporrecta, ut anteri- oraà pofterioribus, vel dextera à finiftris non differant. Caulis in arboribus & fruticibus caudex | Stipes, truncus ] in fiftulofis calamus, in frumentis cu/yus dicitur. Caulis eft vel pzplex, vel ramofus. M n Scapus caulis eft pars caulis ramofi, que à fundo ad cacumen fummum uná quafi lined exten- ditur, cui rami utrinque adherent. Caulis partes funt Cortex, Lignum, aut in Herbaceis pars ligno refpondens, & 4Medulls. Cortex eft qui caulem. & ramos undique inveftit. Componitur autem 6 cuzicu/a & fubftantia interiore, Cuticula. Cuticula utriculis feu facculis horizontali ordine locatis, ità ut annulus efformetur, componitur, qui ambientis rigiditate & atatis vitio deplentur, & in feipfos collapfi aridam interdum epider- midem efficiunt, ut in Betula, Cerafis, Pomifque przcipué obfervatur. 7Mz/pigh. De Cortice, Coaricis fübftantia interior conftat, x. Ex fübrarum ligmearum in plexus retiformes contexe tarum plurimis involucris, exteriore interius tunicarum Cepe in modum ambiente : deinde, 2, Ex utriculis feu facculis fubrotundis [interdum ovalibus ant angulofis] plexuum modó di&orum ma- culas feu fpatia replentibus, horizontali fitu lignum verfüs radiorum inftar dire&is. ?. Denique ex vafis peculiaribus ; fuccum plante proprium & fpecificum continentibus, D. Grev. fübftantiam corticis interiorem in vafa & parenchyma primó diftinguit: parenchyma vocat utricülos modó dictos qui parenchymati vifcerum in animalibus refpondent. Vafa dividit inlympham deferentia que. duüm generum effe ftatuit : exteriora enim & cuticulz proxima fuc- cum fpecie diverfum ab interioribus & ligno vicinis deferre opinatur, [hzc vafa funt quas fibras ligneas diximus] & fuccum plante proprium & fpecificum continentia, qualia funt v.g. in A- biete & Pinurefinifera, in Prunis & Cerafis gummifera, in Tythymalolactifera. De tribus hifce partibus explicatiüs paulo agemus. | Fibwelignee, — 1. Fibre ligneze, defcribente Clariff. Malpigbio, funt tubulofa corpora, fubingredientibus liquoribus feu Vafa lym- pervia, ipfarümque ftructura é quadratis [aliüfve interdum figurz] corporibus, concavis, invicem pam d.feren- hiantibus conftat. "Vafa hzc nec recta, nec parallela ducuntur, & ut plurimüm in fafciculos co- fid agmentantur. Horum aliqua iterum inclinata, & [à fafciculis fuis] feparata rete efficiunt, unde rericularia qux diximus involucra, quibus lignum ambitur. Fibras hafce Lympha-ductus feu vafa lympham deferentia appellat D. Greviws, quia fcilicet liquorem aqueum, limpidum &*pone infi- pidum continent. Plexushi fibrarum retiformese fafciculorum portionibus digredientibus & ad prox- imos tendentibus cümque iis unitis, & rurfum reflexis contexti in radice Rapz caulefcentis, pra- fertim coctxz, manifefte poffunt difcerni, imo digitis extendi. Uiculi feu, 2: Utriculi dicti fant. veficulz feu ampulla liquore curgidz quem é fibris ligneis excipiunt, ho- Pavencbyma Tizontaliter plerunque fitz in lineis rectis feu radiis à cuticula ad lignum tendentibus, füntque ve- corticis, luti corticis parenchyma, ut fuperius diximus. [ D. Grev. utriculos corticales in radios diametrales rariüs difponi ait: quo à radicis corticis parenchymate differunt.] A fibris fiftulofisligneis horizon- tales (verba funt Malpighii) utriculorum ordines pendent & erumpunt. Etenim dum tenelli ad- huc corticis fiftulz vi evelluntur, continuatz utriculorum appendices fubfequuntur. In hos igitur cranfverfales utriculos afcendens humor chyli inftar exoneratur, ibique longiorem paífus moram antiquiori fucco intimé commixtus & fermentatus in naturam alimenti exaltatur. Copiofus ad modum in corticis hujufmodi horizontalibus appendicibus excoquituríüccus, quiligno, reliquífque plantarum partibus diftribuitur ; unde nil mirum fi cortex abundantius & validius pabulum pra re- liquis plantarum partibus igni fubminiftret. Vafafaccifera, s. Vafa fuccum plante proprium & fpecificum deferentia in variis plantis diverfum fuccum con- 'tinent, ut v.g. in Abiete refinam, in Tithymalo & Laétucaceislac. Succus hujufmodi é vafis ex- tractus humore aqueo evaporante plerunque concrefcit in refinam gummi, aliüdve craffamentum. Succi hujus (inquit 7Malpigbius) varia eft natura, frequenter aquei diaphaníque humores fpecie fa- flut, quandoque Latis initar, non raró luteo inficitur colore & interdum femiconcretus lento- rem acquirit, ità ut quot Plantarum fpecies extent, totidem peculiares fucci inveniantur. — Hie (pergit) fuccus, im fongulas partes delatus, voris inftar affunditur, Cv. conere[cendo ip[as auget, & ad. de- bitam maguitudinem perducet, Videtur ergo refpondere fanguini animalium : quamvis (ut verum fa- tear) fententiz D. Malpighii, nimirum fuccum hunc ultimum & fpecificum plantz alimentum ef- fe, non penitus acquiefco. Efle eum Quinte(fentiam (ut vocant) totius plante, ejufque & edo- rem & faporem reddere viréfque velut concentratas in fe continere non diffiteor. | Vafa aerem deferentia nulla in cortice obfervantur, certé fi adfunt, adhuc inconfpicua funt, nec fuo funguntur manere, ut in. Animalibus intra uterum conclufis accidit, & fola converfione cor- ticis in ligneam naturam manifeftantur & patent, ut loquitur Malpighius, De Ligno. Licwunweifdem partibus, eodóémque modo connexis componitur quibus cortex, nimirum, r. Fj- bris ligneis fiftulofis, in fafciculos coagmentatis, & in retiformes plexus contextis; 2. Uiriculis ca- rundem maculas & fpatia replentibus ; 3. Vafis fuccum fpecificum deferentibus ; & 4. Peculiari infüper vafis genere aeri derivando deílinato, & animalium trachee & pulmonibus refpondenri. 1. Fibrz ligne ejufdem funt nature cum corticem componentibus : iifdem enim (ut A4a/pighii verbis utar)componuntur minimis vacuííque orbicnlis, invicem hiantibus, & confimilem amittunt fuccum, Czterüm inter corticis & ligni fibras hzc intercedit differentia, quód illz trunco rranf- verüm diffe&o fuccum Íponte effundunt omnes; harum autem nulle femper, plerzque nun- quam » [i Ifag. Pby- eofeop. Elli S " Lib. I. De *Plzntis in Genere. 7 por, — o SSEEMEMEEEEEEEEEEEEDUEDSEEDEEEIDEIZZISIECTTEETELECTETÉTETCECCECEÉIEEEIÉERIDIEI E CLLUOPSIPN ÁN RR RR RR . ; quam idfaciunt, PFibrz hz ad majorem firmitudinem & robur tranfverfalium utriculorum ordi- nesfaperequitant, ità ut ex horum mutuá implicatione quadam veluti ftorea efficiatur. Przcipua autem & potior trunci caulifve portio ligneis hifce fiftulis conftat. Hz in variis plantarum E e- ciebus magnitudine, numero, fitu differunt, ut facile effet oftendere, Vide Malpigbii & Grevii Plin tarum & Truncorum Anatamen. Inter ligneas fibras anaftomofin intercedere, non aliter quàm in Animalibus inter venarum ramos probat Malpighius, Zsat. Planr. p. 11. 2. Utriculi in radios diametrales, fibras & vafa intercurrentes, à cortice ad medullam extenfos difponuntar ; non tamen omnes ipfam attingunt, fed interdum verfüs interiora ligni obliterantur novis fubortis in penitioribus ligni circulis: patent autem fecto per cranfverfum ramo feu caudice. 1n fruticibus (obfervante Me/pigbie) & in quibus non valdé craffum eft ligneum corpus, & 5r dita medulla ampla, à cortice utriculorum appendices in medullam deducuntur & in ipfüm lax- antur: unde eadem natura in utrifgue [corticalibus & medullaribus utriculis ] reperitur : quin & eadem phenomena quz in corticis utriculis contingunt, quandoque in medulla occurrunt. Utri- culorum autem ordines ovalibus invicem hiantibus corporibus compaginantur, unde & contento fuc- co turgent, in nonnullis plantis diaphano, inaliis colorato; tenui autem pellucidá, diaphanáque membranái finguli utriculi conftant. In diverfis plantarum fpeciebus plurimüm variant, numero magnitudine, texturá, extenfione, óc. s * 4. Vafa fuccum plante proprium & effentialem continentia in tot circulos difponuntur quot funt tunicze feu involucra annui incrémenti à medulla ad corticem ; eademmet enim funt cum cortica- libus interioribus quz à cortice quotannis abfcedunt, & ligno fe applicant, anguftiora duntaxat ob fibrarum lignearum undique circumftantium preffuram reddita. 4. Vafa aeri excipiendo & derivando deftinata, quz fiftulas fpirales & tracheas appellat Maipig- Tracbez; bius, argenced laminá in fpiram contortà componuntur, ut facile laceratione in oblongam & con- tinuatam fafciam refolvantur. Lamina hzc fi ulterius microfcopio luftretur particulis fquamatis componi deprehenditur. [Lamina hzc (obfervante Grevio) à multis fibris teretibus collateraliter in eodem plano fitis, tzniz feu fafciolze Staminum in modum, & minoribus tranfrerfis fibellis ve- lut fubtegmine contextis conftat.] Ampliores fpirales fiftule frequenter pulmonares quafi vefi- culas, trachearum fübftantiá, continent, quandoque invicem hiant, interdum ovali conftant formá, & altero nonnunquam fine imperviz funt, ità ut parüm diffimiles infe&trum pulmonaribus ve- ficulis extent. D Malpighius Naturam in Infectis & Plantis fpiralem laminam fquamofis fru- ftulis compactam trachez vice fabrefeciffe opinatur, ut conftrictionem & dilatationem in vehemen- tibus flexuris & curvationibus arborum, & in elaíftico conclufi aeris motu pati poffit, "Tracheas haíce fibra lignex perfzpe fulciunt & undique ftipant & interdum coar&ant, unde infe&o per tranfverfum ligno earundem orificia frequenter ovaliaapparent, vel rotunda, interdum angularia: "Erachez antem non multüm à re&o declinantes, à radicibus furfum in truncum, caulem, & ra- 'mos difperguntur, in foliis veró curvate in rete implicantur. Vafa hec exceptis fucciferis corti- calibus propriis omnium longé maxima ; per totam ligni fubftantiam frequentiffima occurrunt, in cortice autem nulla obfervantur. Tanta eft Refpirationis neceffitas & ufus, ut natura in fingulis viventium ordinibus varia fed analoga paraverit inftrumenta, quz pulmones vocamus, cum hoc difcrimine, ut quz perfecttera nobis cenfentur, eà minori pulmonum apparatu gaudeant, ut per Quadrupeda, Aves, Pifces, Ex- anguia aquatica & Infecta difcurrendo oftendit CI. Malpighius. In plantisveró, inquit, quz in- fimum Animalium attingunt ordinem tantam trachearum copiam & productionem extare par eft, ut his minimz vegetantium partes preter corticem irrigentur. | Qua parte aer vafa hzc fubintret quzítio eft, an fci. per radicis, an per trunci, foliorum, reli- quarümque partium fuperficialium poros, D. Malpigbius fe diu anxie quafiviffe fcribit, an in fo- liis & cortice orificia pro aere paterent, nec ea unquam deprehendere potuiffe : radices veró tot tantífque coagmentari tracheis obfervavit, ut in quibufdam plantis & arboribus hz reliquarum molem longe fuperarent. Quare (ut conjectari licet) vapor feu refpiratorius fuccus, à terra aqua & aeri admixta feparatus, tracheas fubintrans ipfas replet & diftendit. Lignez autem fibrzaut ho- rizontalium utriculorum ordines feparatam à trachearum tunicis halitüs partem feu fuccum pro re- fpiratione recipiunt, cüm lignez fibre Hederz inftar tracheas ambiant. D. Grevius aerem omnium partium tam fuperficialium quàm fubterranearum poros fubingredi ftatuit, hosautem pofteriores co- piofifimé, Pori enim in plantarum nonnullarum truncis adeó ampli funt, urnudo & inermi etiam oculo pateant, ejufmodi funt casse Indice quibus pro virgis & fcipionibus utimur : quin & in Pi- nuum foliis eleganti ordine per totam foliorum longitudinem difpofiti cernuntur ; verifimile ergo eft aliquam Aeris partem per hos fe in(inuare. Potiffima tamen & quafi regia via quà ingreditur Aer, funt radicis ofcula, in quz fucco commixtus fe ingerit. Radix enim in Plantis Animalium orirefpondet. Deinde fiaer per partium fuperficialium santüm poros intraret, antequam cum radicis fucco commifceri poffit, neceffario deberet defcendere, contra motum fucci qui perpetuo aí- cendit, adeóque Aer & Succus fibi mutuó occurrentes impedimento effent, quod non videtur ve- rifimile ; cum fi per radicem reciperetur motu afcenfüs & naturali unà cum fucco confpira- ret, Quod idem ulteriüs argui poteft à paucitate & parvitate diametralium portionum [utricu- lorum] in trunco prz quàm in radice, quas natura ibidem Aeri à fucco, quocum commixtus- ex- cipitur, feparando defignáfle videtur. Hactenus D. Grevius, apud quem plura vide. MrnurLA, cordi & cerebro analoga olim credita, multiplici globulorum per lengum loca- De Medulla. torum ordine conftat. Globuli quos diximus membranofi utriculi feu veficulz funt, in plerifque quidem plantis rotundi, in nonnullis tamen angulofi & vel cubici, vel pentagonis, vel hexagonis lateribus. Medulla quamvis à ligni & corticis parenchymate [ità voco utriculos diametrales fibrarum fpatia replentes] diverfum nomen obtineat, naturá tamen & fubftantiá cum eo convenit, ut & textura & continuitas evincunt ; continuitas, inquam : Nam utriculorum ordines à cortice emanan- tes (ut D. Malpighii verbis utar) per ligneas fibras producti in medullam terminantur, unde eadem natura Lympba. i natura in utrifque [corticalibus & medullaribus utriculis] reperitur : nec aliter quàm magnitudine inter fe. differunt utriculi szedullares, qui omnium maximi funt, cerzicales, qui mediz magnitu- dinis, & Jigmei, qui minimi. Medulle magnitudo in variis plantis varia eft: in Zbfintbio, v. g. Rboe, Fic, Oxyacantha, (ob- fervante D. Grevio) ampliffima: in Pimw, Fraximo, Agrifolio, "Tuglande minor feu anguftior feré du- plo: in Quercu, Malo, Pyro, Corylo adhuc minor : in U/zzo minima. Herba & Frutices majores plerunque obtinent medullas quàm Arbores, pro magnitudinis ra- tione, ut in RAee, Ficw, Oxyacantba apparet. . Medulla ex vafis & utriculis componitur, vafa ad marginem medulle fita funt, eámque circulariter ambiunt ; continent autem fuccum plante effen- tialem & proprium, Medullares utriculi quamvis reliquorum ejufdem plantz refpectu majores dicantur, in diverfis tamen plantis magnitudine infigniter differunt : In nonnullis enim, ut v. g. Carduo vulgatiff, cen- tuplo majores funt quàm in aliis, «. g. .Quercu, Notandum etiam utriculorum magnitudinem non fequi medullz proportionem ; cüm in medul- la Sambuci, qux multó amplior eft medulla Oxyacanthe; utriculi componentes duplo minores funt quàm hujus. Medaulle primi anni, eique foli convenit fucculentam effe : poft primum enim annum medul- la exarefcit, nec unquam poftea fuccum admittit ; unde laxa molléfque fuperfunt pellicule. Gre. In medullz utriculis, necnon in tranfverfalibus vafcula utriculos reticulariter ambientia occur- runt, unde conjectari licet vaforum plexibus tum medullarium tum tranfverfalium facculorum or- dinesirrigari, oORIA PLANTARUM. Ca». V. De Partibus caulium contentis c de wotu (ucei. Partim é C/arif.. Malpighii, & Grevii fcriptis, partimex noftra obfervatione, Uot vaforum genera funt in truncis & radicibus, totidem etiam partium contentarum dif- ferentiz Utriculos hic & vaforum numero excludimus, & parenchymatis afcribimus, quamvis & hi revera vafafint, Partes ergo contente funt, r. Lympha feu fuccus lim- pidus & aqueus, in' Lymphz-dudctibus feu fibris ligneis fiftulofis; 2. Succus plante ef- fentialis feu fpecificus, in vafis peculiaribus fucciferis reconditus; 3: Aer in fiftulis fpiralibus dela- tus; qui tamen plante pars non videtur dicendus. Succum limpidum in nonnullis plantis ex ftru&ura & fitu Lymphz-ductuum duüm generum efle colligit D. Greviz. Utriculi -(ut diximus) funt veluti parenchyma trunci, nec fuccum à fupradi&tis diverfum con- tinent, fed inter vafa mediant, & vel fucco crudiori concoquendo inferviunt, ut vult D. £Malpig- bius ; Vel etiam aeri € fiftulis fpiralibus excipiendo & in vafa fuccifera derivando, eodem íeré modo quo in animalibus pulmonum veficule aerem à bronchiis trachez exceptum. Arteriis imper-- tiunt, ut opinatur D. Grevizs. Succus limpidus feu lympha ab aqua. communi, cüm primüm effluere incipit, nec guftu, nec confiftenti multüm differt, "Tantá copiá verno tempore afcendit, ut in nonnullis arboribus & vulnere infliéto ubertim emanet. Vafa autem per que movetur, autore D. Grevio, fünt fiftulz fpi- ralesfei trachez D. Majpigbio didw. Ratio, feu caufa (inquit) propter quam primo vere per fitalashafce afcendie, eít, quia corticis Lympha-duétus feu vafa per que totá zftate fertur, - tum primürm formari incipiunt, cüm ergo hàc viam non invenit, in vafa aerea degreditur ; quam- primum veró lymphz-duétus predicti confiftentiam & extenfionem debitam confecuta funt, fuccus é diverticülo in viam redit, & tracheis derelictis in hzc utin proprium fuum receptaculum fe confert; Hzc D. Grevizs, qui tamen nobis non undequaque fatisfacit: quamvis enim fatis caufz fit cur fuc- cus in tracheas primüm irruat, cüm tamen vafa ifta ampliora fint & patentiora quàm noviterextructi lymphz-ductus, & nihilobftet quo minus curfum continuet, cur his derelictis velut ele&ione quadam ad novos canales fe. reciperet, rationem non video. Interim tamen fuccum verno tempore per vafa aerea furfum ferri, & vulnerato trunco per eorum orificia effluere minime negamus. Que de motu fucci vernali in Bersja, Vire, Acere majore. & minore, Sfuglande, Carpino, Salice (nam has folas arbores in noftra regione lachrymare hactenus obfervavimus) experiendo didici- mus, fubjiciemus. | 1. Per quecunque tandem vafa afcendat fuccus, per totam ligni craffitiem afcendere expert- menta evincunt: Siquidem terebrato trunco aut ramo radicéve, quó profundius factum fuerit fo- ramen eó copiofior fuccus extillat; & quidem pro altitudinis proportione, ut ex duplo profun- diore foramine dupla feré fucci quantitas eodem tempore emanet. Deinde ut omnem vel fcrupulofiffimo cuique dubitandi anfam prefcinderemus, grandiorem Be- tulz ramum ferrá reciprocatá ad medullam fere incidimus, fpatióque circiter femipedali interpo- fito ab eadem parte parisaltitudinis fulcum feu incifionem fecimus, deinde ligno ferraturas, inter- cedente exempto, inque arez lignez complanate medio foramine terebrato, panni laciniam feu filerum eiimmifimus, cauto interim. ne quid defuper liquoris in filrrum deflueret. Qüibus per- actis fuccum nihilominus à foramine copiofe extillare deprehendimus. 2. Succam in vafis tam deorfum quam furfum liberé moveri conftat. Virga enim Salicis aliüfve arboris cüm fucco turget recifa, & perpendiculari fitu fufpenfa,abinferiori majore extremo lachry- . mamaliquandiu extillabat: quin fi calez aut baculi faligni aut Acerni utrinque recifi fuperiori extremo fiftulam ceream ita applices & agglutines, ut vafculum quoddam efformet, cujus latera fint circum- terencia tubi, fundus planum extremi baculi recifi, eique perpendiculariter erecto aquam infundas, ) videbis Lib. I. | |. De ?Plantis in Genere. videbis brevi aquam tranfito ligno ab altera baculi extremitate paulatim extillare, nec celtare an- tequam vafculum pradictum exinanitum fuerit. Idem in Tithymalo aliífque la&efcentibuscernitur, quz recifz ab utraque parte, tam fuperná quàm infernà fuccum lacteum pariter effundunt. Un- de patet nullas in plantarum vafis valvulas dari. Quod indé etam confirmatur, quod [fi talea autfurculus inverfus plantetur, fuperiore nimirum extremitate terre immiífà, nihilominus com- prehendit, & quantumvis mutatá fucci directione germinabit, ut in Sa/ice experti fumus. Hoc tamen perpetuo evenit ( Malpigbio monente) plantatos taliter furculos minüs proficere. 3. Vaía fuccifera in progreflu inter fe communicant per mutuas anaftomofes, quod hujufimo. di experimento probamus. Serrato profundé per tranfverfum Betulx adultioris caudice, deind- inrerpofito fpatio ab eadem caudicis parte ad eandem quantum conjectari potuimus profunditatem ferráadactá, non ab inferiore tantüm fülco lachrymavit truncus, fed etiam à fuperiore, & qui- dem aquá quantitate, idque non tantüm cüm primo ferraturz feu fulci fa&i effent, fed eiiam poftaliquot dies, & de novo iterum poftquam cefláílet aliquoties efluere. — Vafa autem diffeéta non aliunde fuccum excipere potuerunt quàm ab integris & inractis in altero trunci latere. af- cendentibus, cum quibus in fuperiore arboris parte per anaftomofes conjungebantur. Hic autem obiter monere convenit, Sectionem Corticis tranfverfam circularem non femper aut omnem ar- borem perimere, ut vulgó creditum eft. Siquidem ex noftra obfervatione in Agrifolio corticis annulo palmaris propé latitudinis detracto, & ligno denudato, arbor nihilominus per plures an- nos fupervixit. D. autem Malpighius in variis diverfarum arborum furculis & ramis Ogu/i v. g. Pra- norum, Mali Cydonie, Quercás, Salicis, Populi, Avellanz, horizontalem fectionem in cortice fecit, ablata ejufdem & libri annulari portione: quo facto pars fuperior furculi feu caudicis fupra fectio- nem brevi vegetans ità excrevit ut longé turgida redderetur, Cortex enim, in Zueres. przcipue, in Pranis & Cydonia. salo, horizontales utriculorum ordines ita elongat, ut frequenter appendices promantur, quibus denudata ligni portio cooperitur ; & facti denuo mutuá anaítomofi cum inferi- ori fe&i corticis labio continuus redditur cortex : rami quoque portio ultra feétionem ligneo fu- perexcrefcente circulo & involucro, impeníé craffa protuberat. Denudata veró lignea portio gracilis adhuc fubfiftet nullo vigente incremento, quod reliquo quoque furculi infra fectionem con- tingit. Hinc autem patet, . Succum non tantüm inter corticem & lignum furfum repere, fed etiam in. vafis in ipfa ligni fubftantia fitis afcendere. Quandoque dubitavi (inquit D. Aalpigbiss) & nos quoque unà, an expofitus tumor ultra. cir- cularem fectioriem in füperioribus ramorum partibus excitatus, ab impetu fucci furfum propulfi contingeret : Secto namque cortice per folas ligneas fiftulas afcendens alimentum quafi ab angufto & aréto loco, laxiorem corticis campum, ultra fe&ionem inveniens ad extra dilatari poffet ; unde hzrendo nütritionem in proximis partibus promovere valeret. Quoniam tamen in novellis, prz- cipué Quercüs, facta corticis laceratione, fiexigua rami portio ultra fectionem circularem fuperfit, amputatá fci. rami extremitate, nullusferà tumor fübcrefcit : & in arboribus, in quibus facti pari- ter horizontali fectione, ità camen ut portio ejufdem corticis minimi unguis latitudinem zquans ádhuc integra fuperfit, cortice ità continuato ; certum eft nutritionis augmentum fubfequi in re- liéta corticis parte, & in fuperiori portione : Quare ex his probabilius conjeci nutriti fucci mo- tum à füperioribus etiam ad inferiora promoveri, kla&enus Malpighius, cui & nosetiam fuffra- gamur, imó fucci defcenfum ex fuperiüs allato experimento, atque etiam ex diíciffa radice ab utraque parte, tar] quz trunco heret, quàm quz iri terra reftat, lachrymante, neceffarió colligi & concludi opinamur, adeóque ramuli fupra annulum decorticatum germinationem & augmen- tum fucco defceridenti deberi, qui cum ulterius inferiora verfus ob corticem interruptum motum fuum continuare nequeat, corticis & ligni novum involucrum erogatur. ; 4. Succus non tantüm inter corticem & lignum, ut olim & vulgó creditum eft, neque inter an- nuostantum ligni circulos feu tunicas furfum repit, fed etiam in vafisin ipfa ligni fubítancii fitis, ut modo oftendimus. .. $. Arbores nonnulle citiüs lachrymare incipient quàm aliz ejufdem generis & aatis: adulti- ores & majores citius perpetuó quàm minores & juniores, & copiofiüs etiam ex zqua incifione. 6. Arbor quecunque ex incifione antequam fuccus afcendat facta, cüm idem afcendere incipi- et lachrymabit. | 7. Diffecta particulari aliqua radice, ab urráque parte, hoc eft, tamab ea quz trunco unita ma- net, quàm ab ea qu& ab eodem feparatur ; ut mox innnimus, fuccus exítillabit, unde etiam con- Íftat eum fufque deque in utramvis partem moveri. 8. Succus é vulnere infli&o in eundem locum aliquandiu deflillans gelatinam quandam feu coagulum albicans paulatim przcipitabit, & copiofius cüm arbor folia explicare incipit. Coagu- lum hoc videtur effe materia ligni. ! : ' e, In motu & eflluxu fucciin varii generis arboribus magna eft differentia, — cer zzajzs Au- tumno etiam poft delapía ftatim folia, & deinceps pertotam hyemem idoneá tempeftate vulne- rata fuccum extillat; idoneá inquam tempeftate, hoc eft, aeris temperie gelida & leviter pruino- fa. Zcer majtis, "fuglans, &c. incifm aut terebrate poft no&urnum gelu fplendente Sole, modó frigus non nimiüm vehemens fir, fuccum uberrimà manant, non interno&u quidem aut fummo mané fed duabus tribüfve à Solis exortu horis, & circa meridiem maximé. Poft gelu vehemen- tius & diuturnius, cim frigus incipit fe remittere, fuccus maximá omnium quantitate eflluit, etaim é vulneribus pridem fads, iífque arboribus quz vix unquam aliàs vulneranti refpondent. Quoda- deó verum eft, ut fi gelu forté inciderit adulto vere, cüm jam fuccus extillare defiit, fluxum de- nuó repit, & matutinis faltem horis emanat. Gelu ergo modó non fit valde vehemens fucci motum promovit, imó jam ceffantem revocat: vidimus enim € vulneribus Aceri majori & Ju- glandi infli&is no&u diüque extillantem liquorem càm ftatim poft egreffum vi frigoris in ftirias . concrefceret & condenfaretur. Notandum etiam in gelu vehementi, càm terra fuperficies ni- Ve obtegeretur, radicem Aceris majoris difciffam, & parte terre harente uberrime pena & copiofius Lc" —À— ——»—)€— —— ——— 'ODOMEMEMEEMNEESSOSELLLLILLE)AM!SEE!SH"IRRS SÍ, eemmmÁel 10 HisronrAa PraNTARUM. c -— ——— ] — — —————'ÓÓ!€€—?———————————À Gummi quid. Refina quid. Color la£leus 3n [uccis unde * Tom. 2. 94g 178. 155.16«.3** poftratibus d'Be ap of tfe €rce. D. Malpighius fibris & tranfverfalibus utriculorum ordinibus, copiofiüs quam aliàs unquam, cüm tamen ob vim frigoris fuccus in trunco vel congelatus vel ad motum pigrior redditus incifione fa&a non efllueret. Unde patet copiofi hujufce eflluxüs caufam gelu fuiffe ; an quia fuperficies terrx conttricta vapores afcendere folitos cohiberet & repercute- rec: qui exitum non invenientes, pauló infra terrz fuperficiem conftipati, impetu facto in radicis poros irruerent ? Verüm (ut verum fatear) in ratione hujus phenomeni reddenda mihimet ipfi non fadisfacio : eadem tamen proculdubio eft quz copiofiflime emanationis fontium vivorum in gelu vehementiflimo, quale bruma pracedenti accidit. Succi plantarum proprii & fpecilici plerumque concrefcunt vel in gummi, vel in Refinam, vel in mediam quandam naturam inter gummi & refinam. Gummi elt fuccus concretus qui in aqua facile diffolvitur, in igne nec liquefcit, nec flammam concipit, fed duntaxat crepitat ; cujus generis funt Gummi Zrabicum, Gummi Ceraft, &c. Hoc ge- nus [D. Grevio] nihil aliud eft quam macilago exficcata, cujus fubftantia parum vel nihil olei continet. Refina eft liquor pinguis & oleaginofus ex arbore fzpiüs fponte, interdum eá vulnerat deflu- ens: Eft autem ratione confiftentix duplex, liquida & ficca. C. B. Cüm aqua paucum, plurimum olei contineat, in aqua non diffolvitur, fed in oleo duntaxat. Hujus generis funt Terebistbima, AMafliche, &c. Medii generis fuccus infpiffatus cum partibus fuis oleofis plurimum aque admixtum habet; id- eóque tam in aqua quam in oleo diílolvi poteft, ut Galbanum, Sagapenum, Ammoniacum, &. Hzc autem nihil aliud initio funt quàm fucci lactei infpiffai. Cujufcunque enim planta lactef- centis fuccus probé exficcatus flammam facilé concipit, eámque lucidam & diuturnam emittit, non fecus quàm Zerebintbins aut Pixliquida. Dolor enim lacteus in plantarum fuccis ex admixtio- ne partium oleofarum cum aqueis copiofiore oritur. Eadem utique (ut recté D. Grevizs) vege- tabilium quz animalium lactis origo & caufa eft, mixtura nimirum prazdiéta partium oleofarum cum aqueis per minima, ut vocant, Hinc partes lactis ferofz & oleofz ab invicem feparata utrz- que diaphanz evadunt. Hinc in deftillatione aquz Anifi aut Cinnamomi v. g. qui primó exit fpiritus limpidus eft & diaphanus, verüm cüm fpiritüs pars maxima exhaufta eit, cámque refiduo aquez particule afcendunt qua oleofas fecum furfum rapiunt, liquor turbidus & albidus, ac (i la» éte fuffufus effet, evadit, Car. VI. De annuo truucd incremento, Rborum & fruticum trunci, indéque emergentes rami, novis quolibet anno additis lig- neis involucris augentur. Quolibet enim anno novus fibrarum annulus interiorilibro ac- crefcit, & bifariam tandem divifus in diverfa difcedit, parsexterior cortici adjungitur, in- terior fenfim indurefcens ante exactum Autumnum ligni duritiem & foliditamen acquirit, à cor- tice abfcedens ligno agglutinatur, adeóque truncum auget: ira ut son rar) oblongam €. continuatam fibram, mox in ligmum ferruminatam, pauló imfra corticis, maturam adbuc fervantem animadverterit D. Malpighius: s»de (inquit) mil mirum fi im truncis Ce ramis arborum, quibus corticis exigua portio detratia eff , [ubjeiia lignea pars cortice. deflituta. nunquam. incrementum capiat. Cüm ergo tranci & rami hoc rantüm modo augeantur, hinc olim creditum fuccum nutritium inter corticem & lig- num duntaxat afcendere ; quam opinionem erroneam effe fuperius oftendimus. Circulihi feu tunicz lignez in arboribus intra tropicos nafcentibus omni ex parte zqualiter inter fe diltant, & medullam pro centro legitimo obtinent, ut in ligno Brafiliano Acanthino di- , &o obfervavic * Gaffendus, in ceteris veró regionibus vel ad Auftrum, vel ad Septentrionem po- fitis meridiem verfüs dilatancur, & à parte polum refpiciente contrahuntur, adeó ut medullae re- Ípectu habito femper excentrici reperiantur: hinc multi ex hac circulorum pofitura meridianum invenire docuerunt ; & Geoponici peritiores arbores tranflaturos monent, ut eundem denuo plan- tatis partium fitum refpectu plagarum coeli fervent quem in priore ftatione obtinebant. Ex circulorum ligneorum numero trunci vel rami ztas innotefcit, fiquidem numerus circulo. rum numerum annorum quos duraverit equat. Circuli interiores anguitiores funt quàm exteriores, tum quia cüm planta robuflior eft copiofi- us alimentum attrahit & craffiores circulos efformat ; tum quia interiores ab exterioribus premun- tur & coníftringuntur, cum denique quia lignum tempore arefcit & contrahitur. Ilzc de arbo- ribus vegetis & nondum ftaturam & magnitudinem juftam adeptis; nam in annofis & "ódrkweis aliter fe res habet. Interiores circuli, dum annis & ficcitate contrahuntur, medullam fpongiofam magis magífque comprimunt & coarctant, donecin quibufdam omnino occultetur & evaneícat. Lignum circulorum interiorum durius eft quàm exteriorum, & plerunque colore faturatiore tinctum, nunquam certe dilutiore. Hinc exterior ligni pars à colore Alburnum f Plinio dicitur, quibus lignum contexitur, peculiarem affundi fuccum exiftimat, cujus corporaturá & concretione va- ria firmitas & durities ligno comparatur. Longum tamen (inquit) tempus requiritur, nt recen- tiligno talis concilietur fo'iditas, qualis deprehenditur in prxexiftenteligno: unde nova inducta lignea additamenta talem duritiem non fortiuntur quam fubcrefcentia infecta non erodant, fed teredini fummé obnoxia fünt. In Quercu octo circulos & involucra alburnum conftituere vidi, quare cum aeris & aquz injuriis cedant, à mechanicis ut inutilia abjiciuntur. Arbores & rami qui in altitudinem per plures annos crefcunt in parte fuperiore pauciores cir- cales oftendunt quam in inferiore, exteriores autem circuli utrifque communes funt, non interio- Ies; : E E m Lib. I De "Plantis jn Genere. 5d | ei res: exteriores enim interioribus quotánnis füperinducuntur, unde & interiores qui cacumen non attingunt, femper in punctum definunt, & finguli velut conum concavum efficiunt, ut perfpicue videre licet 1n Abretis tabulis per longitudinem arboris fectis. ( s . Ex comparatione horum circulorumi in varüs arboribus innoteftit differentia annui incrémen- ti quarumlibet collatarum. Sic «. g. triennale augnientum Quercüs quinquennale ulmi incremen- tum craffitudine adzquat. Ex comparatione etiam circulorum annui incrementi in eadem arbore (qui non femper zqualesfünt, fed craffitie plurimüm differunt, pro anni, ut verifimile eft, con- fütutione ) colligere licet. qualifnam anni temperies latitudinali arboris cujuftunque incrementa maxime propitia fit. Car. VII. De Caalium differentiis & Joach. Jungii Jfagoge Phytofcopica, additis 9. mutatis tonsallis; Aules multipliciter differunt, r. Refpectu Foliorum, Caulis vel eft fz/iis veflitus , velis omnino deftitutus, five zudus. p; Folus veftiti plerique plantarum caules funt. — Caulis sadus vel abfolutà, vel feeundum quid ier a nudus eft. —Abfolutà nudum dicimus qui nullis omnino foliorum rudimentis donatur, ut Zaraexaci, rum refpetiu, * Plantaginis, Bellidis, &c. Secundum quid nudum, qui foliis admodum exilibus, & à caule non fatis diftinétis eft amictus, ut T»ff/agimis, Petafrtis, Demarize aphylli, &c. Caulis foliis vefitus eft vel determinaté vel indeterminat? foliatus. — Determinaté foliatus eft qui ex cer- ta diftinétione tantüm folia profert: Ex zzica quidem in Anemone, Pulfàtills, He:ba Paridis, Aco- nito hyemali: Ex Zwabus in Phthora, Unifolio, Cotyledone altera. — Isdererminat? foliati fünt reliqui. 4. Refpectu ramorum & petiolorum, Caulis eft vel /zzplex, vel in ramos dévifus: Simplex, utin Differenhià "Faraxaco, Bellide, Plantagine, Pulíaulla, Anemone, Nymphza, Biftorta, Vincetoxico , Pyrola cuum ra- vulgari, cc. Ramofus 1n pleiifque. morum re[peo Inter fimplicem & ramofüm ambigit caulis in umbellam fparfus, ut in Primüla veris, Auriculaur- ^^ fi. In his tamen caulis petiolis potius quàm ramulis eft diffufus. 2. Refpe&tu fitüs florum, Caulis vel determinatus eft, vel indeterminatus. Differentie | Determinatus elt qui in extremitatibus five faftigus ftipitis flores & femina producit, ideóque vel in f 8 od firi capitulum, vel in fpicam five tbyr[um, vel paniculam, vel umbellam, velcorymbum terminatur. refpetu. Capitulum eft quod conftat ex pluribus flofculis & feminibus ai&té in. globofam aut circularem fi-. Capirulur ve difci figuram congefts, ut 1n Cyano, Scabiofa, Jacea, Carduis, &c. ínque Bellide, Chry(ànthe- 47. Vdetoig teg UR) Pa gi: ME de MR Spica eft quod ex floribus & feminibus fpiffé compofitum eft, ità ut conus erectus fed oblongus five Spica quid, admodum acutus inde evadat, ut in Lyfiimachia parpurea, Verbafco, Plantagine, Luteola, Reíeda, Biftoita, Secali, Hordeo, cc. Panicula, item "Juba, eft fpica laxe diffufa,. praefertim perpendentibus petiolis, ut in Milio. Panitula quid. U»bella eit extremitas caulis 1n plures longiores pediculos divifa, qui in latius continuo. radiantur, veil; quid- inque minores divifi flores füftinent 1n orbem circumactos :. à fimilitudine umbelle, quá mulieres fa- ciem à Solearcent, dicta. ^. às Corymbus eft extremitas caulis ita fübdivifa & floribus aut fructibus onufta ut fpharica figura inde Coryimbus oriatur, ut in Hedera arborea, Sambucoaquatica, Cepa, Porro. Corymbusinterdum pendulus eft, 24/2. — ut in Sambuco aquatica, feu rofea. Corymbi nomen latiüs patet, & in genere quodvis fummum fignificat. Nam prima notio 7$ soe/p£e eft, in capite veterum Atticorum,tutulus feu meta függeftüs capillorum, autore Scaligero. Verüm apud Plantarum fcriptores Corymbi proprié Hederz racemi appellantur. PJiz. ib. 16. cap. 34. 1n deícripti- 'one hederz ponit, Racemis iz orbem circumattis, qui vocantur Corymbi. Diofcorides in capite de Hip- pophae, F/eres corymbis Hederee fimiles, inquit, velut racemi coberentes inter [e.———— y Corymbus etiam aliàs fümitür apud recentiores Botanicos pro flore.compofito difcoide , qui in pap- c, ili pum non refolvitur. T vicceptio Caulis izdeterminatus eft qui petiolis à latere caulis prognatis flores & femen gerit. Doubs ibaoà Ideoque nullum extenfionis habet tezmmum nifi quem hybernum frigus imponit. zerminatus 4. Refpe&tu figures Caulis vel engulo[us eft, vel teres; & uterque vel folidus, vel caus. quis; "Angulofus caults vel triquetrus eft, ut Yn Cypero & Gramine Cyperoide, Papyro, &c. — Ad trián- D ; gulum caulem etiam referri poteft caulis qui ternis foliorum proceffibus, przfertm fpinofis diftingui- 77 d d tur, ut Carduus chryfanthemus. Pet Vel Quadrangulus, in Salvia, Mentha, Lamio, Marrubio, Rubia & fexcentis aliis; Vel Quinquangulus in Campanula, Polyacantha vulgari: Vel Sexangulus 3n. Lyfimachia purpurea trifolia. Inter angulatos & teretes caules ambigunt ftriati, ut 1n Siciliana. T Caulis zeres feu rotundus eft in. Anagallide aquatica, Nummularid, & infinitis aliis, praefertim in : Bulbofis. : Caulis sanis vel totus inanis eft, vel in nodis feu geniculis confolidatus, ut 1n Arundine, Frumen- tis, Graminibus, Foeniculo, Gentiana, óc. s. Tandem Caulis fitis refpe&tu vel re&zs eft, velvepens. — Re&us vel füis viribus fe füftentat; vel pigerenie adminiculis indiget, quibus vel circumvolvendo fefe implicat, ut Lupulus & Copvolvuli ; vel claviculis. caulium fitis fc alligat, ut Vitis, Bryonia alba, & Legumina pleraques vel foliorum pediculisannectit, ut Naffurtm. "effetto; Indicum & Fumaria; vel cirris adherefcit, ut Hedera, Repens — M áo HisroniAa PraNTARU M. Repens eft qux horizontaliter extenfüs ad intervalla folia emittit & radices agit: ut in Fragarit Pentaphyllo, Ranunculo. Quibuscaules hujufmodi funt Plantas plurium fundorum appellat Jungius Plerzque antem hujus generis plantz dutim generum caules emittunt, alterum ere£wzz, alterum repen- te»,ut in Fragaria, Bugula, Kanunculo cernitur. mM MEE T. - s rtt ESL T. MERE MR C ar. VIII. De Gemmis, € Clariff. Malpighii 9. Grevii preczpué Jeriptis. Emm: dicuntur arborum & fruticum foetus novelli, quos quotannis /iftate aut Autumno pa. riunt fquamofis tegumentis veluti fecundis obvoluti , in quibus per totum hyemem Vunset & vere tandem novo in fürculos explicari incipiunt. Hz (inquit Malpighius ) in noftris hifce regionibus circa Junium menfem | [ feriis apud nosin Anglia ] é tenello f Na erumpunt, in- tra folii axillam cubantes. Singulis enim annis € quibufcunque tenellisramulis nova emergunt par- tes, à quibus excoquitur & derivatur non tantur Íéminum materia, fed & Spermatica organa. Non enim idem uterus perpetuo viget, & reliquo infervit vegetanti corpori cui appenditur, ut in Anima libus, fed fingulus quique ramus anno quo luce fruitur propriis gaudet fpermaticis organis, & fic- cundus brevi viget, reliquum vero fü vitz 1nfoécundum tranfigit. ; Nec fürculi tantüm arborum & fruticum, fed & radices quoqué herbarum reftibiles gemmas quo-- tannis Áutumno pariunt, — Gemma cüm fit compendium fürculi, fcu tenellus fürculus cutn futurorum foliorum inchoamentis compendio quafi conclufas, iifdem partibus integratur quibus & rami componuntur. Media enim & profunda fubftantia tenellum eft lignum fuo cortice circumdatum, fibris ligneis utriculífque medul- laribus contextum, & frequentiffimé candidis pilis obfitum, à quo hinc indé erumpunt folia , fqua- matim locata, quorum exteriora quz protegendz gemmze 1nferviunt, vel temporanea fünt & cadu- ca, vel inalienam degenerant formari, ut multis exemplis oftendit D. Males Hzc autem (ut ille philofophatur) non tantüm interioribus & conclufis cuftodiam pariunt, fed contentus ipforum ' reliquorümque fuccus in propriis utriculis excoquitur, & longa illa. [| per hyemem ] quiete digeritur. donec exaltatus fpermatico illo fpiritu, ope ambienti aeris, 1n gemmze carinam, furculum fci. tenel- lum revehatur, ut ulteriorem folioriim vegetationem excitet. Unde hujufmodi gemmarum folia non unicam coftulam, ut in ftabilibus foliis feré femper. miramur per medium productam poffident, fcd multiplices fafciculi à bafi affürgentesin proprios appenfos utriculos definunt. | Contabefcunt poftre- mó foliola hxc gemmarum, dum gemina uni adftant ftabili folio, exhaufto jam concocto humore & tandem concidunt, vel gracilefcendo in petioli formam abfümuntur. : Non autem una perpetnó eft naturz methodus 1n augendis gemmarum foliis, ità ut primó caduca erumpant folia, mox ftabilia emergant , & tandem adauctis is ifta contabefcant & decidant, fed paffim in pluribus arboribus gemmarum folia, & pracipue quz bafin ipfius componunt, mitrali amif- sà figurá, novis mutationibus tandem in ftabilia evadant folia, quibus furculus condecoratur. Natur pariter methodus in producendis ftabilibus foliis mirabilis eft... Primó enim coftula feu pe- tiolus, carinz inftar, humore turgidus cum. appenfis fibrulis manifeftatur, à quibus probabiliter íac- culorum feu utriculorum tranífverfalium membranule pendent, utin Animalum primava delinea- tione obfervatur. Patent autem deducto novo alimento, quia complicata facculorum moles fubin- trante fücco turget, & ità folio latitudinem & laxitatem conciliat. Foliorum ftabilium fitus intra gemmae clauftra mirabilis pariter eft: tà enim ipforum partes con- torquentur & complicantur, ut fibi mntuó adaptata tutó cuftodiantur & minus occupent fpatium. . Sic, exempli caufi, in Lapatho, Zcetofa, Bifferta, &c. fingula folia membraneo tenuíque facculo involvuntur, geminz pariter foliorum partes convolutz verfüs exteriorem partem, minori folie intra roprium facculum contento locum fupra excurrentem. coftulam parant: quod pariter intra invo- ee faum cuftoditum, eandem füarum partium revolutionem patitur, minüfque adhuc foliolum fuo facculo circundatum. füpra coftulam cuftodit, & ità ufque ad minima, vel f1à minimis exordia- mur, hac cum proprio füo velo fcu involucro, femper cum folio proximé major alteri utrifque com- muni velo includuntur, deinde utraque hzc folia velis füis obtecta unà cum folio proximé majori al- teri itidem omnibus communi involucro obteguntur, & ità progrediendo ufque ad maxima. — Eft au- tem (inquit D. Grevius) regula generalis quam obfervat natura in gemmis, cüm foliorum pedicu- li longiores fünt quàm ut folia fibi mutuo commode obvolvi poflint , nec alia fpecialis tutela pro- videtur, é pediculorum bafi membranas latas extendere, velut ftragula folus protegendis, diens binas, interdum fingulas. Varios antem modos quibus natura folia tenella complicat, ut in gemm: anguftias coerceantur, pro uniufcujufque certé figura & compofitione commodiffimos, vide apud Grevium lib. de zinato- ze Plantarum, cap. 4. itemque lib. 4. de pat. Foliorum cap. 1. : Gemmarum duo funt genera, aliz folia tantüm intra fe continent, & in furculos foliofos expli- cantur, alia etiam floribus pragnantes funt, quz facile ab illis veris 1mitio. magnitudine füa. di cernuntur. Flores autem omnes, (obfervante Grevie) non fecus quàm fürculi perfe&té formantur omnibus fuis partibus abfolutis tribus aut quatuor menfibus, & interdum dimidio anno, aut etiam amplis antequam in lucem & confpe&um prodeunt: Adeó ut perennium. herbarum. omniümque in ge- nere Arborum & Fruticum, qui cenfentur anni cujufcunque flores, ann: illus revera non fint, Íed diu antea extiterunt, pracedenti fci. anno integram omnium partium formam & difpofitio- nem adepti : ut fingularum gemmas diffecando patebit. — Sic flos Mezerei v. g. qui Januario menfe interdum aperitur , circa medium Auguftum anni pracedentis integre formabatur: quo tempore folis gemmze viridibus caute detractis floris petala ejufdémque apices, feminis conceptaculum an- gentes iN Lib. I. *De fPlantis in Genere. T " . . nes - d | NRI D E E EE Lr S2r 1. dS NNI CU S SED 3e. entes, perfpicillo etiam mediocri claré & diftin&é vifibilia redduntur. — Alia exenipla adducit iu: atus Autor qu apud ipfum vide. "Tempus autem quo Flos generatur fca formatur à nemine anté fe obfervatum muratur. Invenio tamen in. Lunaria min. tempus illud ab. oculatiffimo F. Columna obíervatum. In hac fpecie (1nquit) omnes plants in imo petiolo füpra radicem folliculum quen- dam habent, veluti Ar florem exiguum, n quo plantulam exiguam, veluti foetuin SolhiBlida sen ex- tare vidi, intra folliculum, uteri vicem gerentem integram, foltofüm tantüm qux racemo vidua e: rat, poft annum proferendam, & quz racemofà cum ipfo exiguo fed integro racetno convol Et hocmirum. Nature inftitutum.— Alias plantas fimili modo infra terrain uterum gerere agnovimus & füo tempore proferre, fed non anno integro, & forfan non medio, verüm à nova radicis ipfius extumeícentia, nt 11. bulbofis quibufdam, in quibus intrà bulbum ipfüm fpicatum cauliculum obfarva- vimus, fuo tempore proferendum. uütam.; EN EAE EUN CE pri rie EELK (1r LEER cuerpo] Cr. IX, De Foliis Plantarum ? yoach. Jungii && alierum fcriptis. Olium, dehimiente * Jungio, eft quod à fede cui adhzret ità in longitudinem & latitudinem éxten- 5 r, Ifag.Ehy- ditur;ut tertiz dimenfionis termini inter fe differant, loc eft,füperficiés folii interna ab externa. tofcop. Saperficies folii interna, qua & füperior, item füpina dicitur, eft qux caulem refpicit, ideóque vel cavitatis aliquid obtinet, vel faltem minüs convexa eft quàni altera exterior, fivé inferior five prona füperficies. Folium aliud eft fzzplex , aliud compofitum. Folium cerpofitums eft quod ex petiolo five nervo, five cofta, & lobis vel laciniis [ potius quàtm, rol; compos ut vult Jungius, fimplicibus folus ] conftat. ' Totum enim illud, ut Theophraftus nos iei quod /um quid. cum petiolo decidere folet, folium des debet, ut in "uglande, Fraximo, Sorbo, &c. Partesautem ille, quz in multis fola videntur diftin&a, lobi funt & laciniz, non proprie folia. . Petiolus five pediculus folu pars eft in longitudinem extenía, quz folium fuftinet & cauli cohinedit, Petiolus ftrité. dictus à caule ufque ad folii initium intelligitur ; id quod inter folia eft zervzs fz- piis aut cofa dicitur. ——— Folium compofitum, dividente Jungio, eft vel Zigiratum, vel. pennatum, vel triangulatum, Folium Zigitatum eft ubi plures laciniz, [feu plura fimplicia folia Jungio ] quafi ad unum petioli punctum five terminum aptatz funt, utin 7rifo//is & Pentapbyllis, Fragaria, Lupino, Cannabe, l'itice, &cc. Folium penmatum eft1n quo binilobi [. Jungio folia] & regione fibi ad idem quafi coftz pun&tum five ad eandem coftz diftinéionem opponuntur. [| Lob son femper fibi muto diret opponuntur im buju[modi foliis, ut in multis Filicum [peciebus alií[que obferrvaoimus.] Hoc genus folia funt vel parirer, vel impariter pennata. Pariter pennata, ut in Faba, Vicia, Pifo, c. [ Una arbor Lentiícus pariter pennata folia obtinet.] Iwmpariter pennata, ubi ultimus coftz terminus fingulari folio clauditur, quod imparem lobo- rum numerum tribui, ut in Rofa, Juglande, Fraxino, Potentilla, Sorbo, v. Folium pennatum porro vel eft sviforme, vel Jifforme. | Uniforme, filobi circa-eandem coftam haerentia magnitudine feré zqualiafint. — Difforme, Íimajoribus minora fint interpofita, utin Ulmaria, Agrimonia, Filipendula. Folium friezgulatum eft cujus. cofta 1tà ramofa eft ut bini rami ex eadem diftinctione fibi pri- mario: oppofiti 1n tot ramos firrdantur quot reliqua exterior cofte primarie portio obtinet, dici- tur etiam ala foliofa five folium ramofüm. Hzc 7wsgiw. Verüm nos cam oculatifimo F. Co- lumna Lynceo Folium compofitum malumus dividere in. 1. digitatum feu circumfcriptione rotundum Petiblus duid. & ad pediculum uíque incifüm: 2. pesmatum . feu veregeusddor 8 4. zpultifidum (cu moxvosg. b. e. in plu- res lobos feu lacinias difle&um. — In hoc autem genere quz latos habent lobos feu lacinias folia 2«« gymAU/9, ut Ápr, Cicute, Ángelice, Sphondylii & fimilium ; quz veró. anguftioribus lobis feu Íegmentis dividuntur, AelemavadS dici poflunt, ut Liguftici, Thaplie, Rute, &"c. qux denique in capillares omnino lacinias dividuntur, 79729445 merito appellantur, ut Ferulacea, Ammi, Millefo- lii, Fceniculi & fimilium. ] Folium fimplex eft quod non dividitur in lobos fen lacinias disjn&tas. | Eftque margine vel inte- gro vel Íciffo, vel finuato vel fine finubus , denique vel planum, vel concavum. Sin dichotomian obfervare malumus Folium fimplex dividi poteft in planum & teres , teres autem in farétum & con- cavum feu fiftulofum : Plamum in saargime integro &c zequal; donatum, & margine inequali , eóque vel fimuato vel fciffe. Folium finuatum eft vel angulofüm vel abfque angulis. Angulatum folium inter integri & fciffi marginis folium quafiambigit, ut Efederz adulte, Bry- oniz; Abíqueanguls, ut Smilacis afperé. Saiffi marginis folium eft vel laciniatum, vel ferratum five crenatum, veldentatum [denticulatum.] Lacinia eft portio folii inter fiflàras. ( fiflüra eft profündior fciffura) inclufa. ; Folium teres eft vel far&um, utinJuncis; vel fiftulofüm & intus vacuum, ut in Cepa: in his au- tem infima pars & cauli proxima plana eft. Juegro& equal, — "Angulatum, ut n. Bryonia. r : Sinuato eu ; TUR E Plautm margi- X dLAb[que angulis, utin. Smilnce afpera. | ne vel Inequali, cóque vel - Laciniatum. Folium fimple Sciffo, eft- Crenatum, eít vel Deatatum. 3 que vel , Far&ura, utin Gramine junceo. ls. ídque yd ded: & fiftulofüm, ut 1n Cepz. ; Poflunt GUMMI IMMISIT sce T ESTEE EE t Se rte 14. HisrogrAà PLANTAR U M. Poffunt etiam folia aliter multis modis dividi, ut v. g. . 1. Refpectu Superficiei, in 1. Lxvia à Graecis ^&ie dicta, qualia funt Betz, Lapathi, &c. 2. Hir- füta feu lanuginofa & tomentofà, [ 44e: ] ut funt Verbafez, Lychnidis, &c. 3. Afpera [[rezjéz ] qualia obtinent Bugloffüm , Echium, &c. 4. Aculeata vel fpinofa [ d&xw$22 ] ut Carduorum, Agrifoli, &c. An dentur plantz quz fpinam pro folio habent dubito; Scorpius certé prater fpinas folia etiam habet. 2. Refpectu Figura & circumfcriptionis, 1n rotunda & longa, triquetra, tereti, &c. 53. Refpectu Quantitatis, 1n magna & parva, lata& angufta, longa & brevia, craffa & tenuia. 4. Refpectu Coloris, in viridia, ut fant major pars foliorum tam herbarum quàm arborum, in lu- teum languentia, obfcuré virentia, ad coeruleum vergentia, candida & incana, rubentia, maculofa, ftriata, &c. s. Refpectu Durationis, in perpetua feu diuturna, & decidua. | 6. Refpectu Sitüs & ortüs, in ea qux ordinaté caulem. cingunt, nimirum é. fingulis geniculis (ca caulis diftinctionibus vel Zize prodeunt, ut in Salvia, Urtica & aliis quamplurimis. Notand. Plantas quadrato caule preeditas omnes comjagatim Cv. bijugo ordine, quidem alterna- tim proferre folias itémque vamos ex aliis, five fimubus, froe angulis quos folia c pediculis folii cum caule conffituit. Alternatim prona[ci dicuntur folia, aut germina, aut vami petiolive, (i fuperioris paris oppofitio decuffet aut quaft ad angulos vettos ecet inferioris paris oppofitionem. Multa etiam plantee teretzs v mon. quadrati caulis bijuga babent folia, ut Bugula, Brumella, de. — Vel terza, utin Lyfimachia lutea, caerulea, purpurea; vel4uarerna, utin Crüciata 5. vel fezz aut plura, ut in Gallio, Rupia, Aparine, &c. velinordinaté & fingula herent : quamvis, inquit Columna, nec ifta tam inordinata dici poffunt, ut non aliquo numero, quino, aut majore vel minore in circuitu ra- muli ordinem aliquem obfervent, utin Vermicularia, Tithymalo & fimilibus. Partes folium | Quod ad partes folium componentes attinet, fciendum eft ealdem illas effe quibus truncus integra- smiezrantes. qur, nimirum fibras ligneas feu lympha-ductus; vafa fuccum fpecificum deferentia, tracheas ; utri- culos fibrarum reticulariter contextarum fpatia replentes; &: cuticulam. — Sciendum enim eft, folu petiolum fiftulis ligneis unà cum tracheis & vafe peculian à tenelli furculi profundiore ligno feu in- timioribus fiftulis fibrífve ad extra continuatá fübftantià derivatis, & 1n fafciculum collectis componi. Enafcitur autem é tenello fürculo & nunquam ab antiquioribus ramis aut. trunco 1pfo, nifi medio gemmxe fürculo. Petiolus velut peculiaris caudex in ramos & lürculos fcinditur. Frequenter per longum excurrens fub coftule fpecie hinc inde promit ramulos, qui tandem in reticulares plexus de- fiunt. In aliis autem foliis petiolus ftatim ac latitudinem attingit fcinditur 1n minores ramos, con- fpicuos tamen , qui quafi ab uno exorti umbilico alios minores producunt, ut in Hedera aliifque ap- paret; Notandum fibras petiolum. componentes, initio antequam pediculum ingrediantur reticu- lari opere implicari, ut mos eft Naturz. Petiolo appenditur folium dilatatum, cujus praecipua pars occupatur à coftulis feu nervis vario ritu produétis. Fibre etenim lignez unà cum tracheis & peculiari vafeconglomeratz, à petiolo exce- dentes, velut minima arbor hinc 1nde difperguntur, & folvuntur in ramulos, & hi denuo ulteriore divifione in fürculos, qui fibi mutuó occurrentes & unite in reticulares plexus contexuntur, qui 1n plerifque foliis confumptá utráque cuticulà emergunt, in Salviz autem. & fimilium folus etiam. vi- rentibus, aversá praefertim parte, confpicul funt. VafaSucsfera — Fiftulas 8c tracheas concomitari peculiaria vafa, qua conco&tum fuccum continent, humoris geculiaria da- eruptione patet, qui cüm alieno pollet colore, vel craffiore conftat fübftanti facilé in confpe&tum ri probatur. (» dat. Sicin fetis folus Tithymali, Cichorii & fimilium lac emergit, 1n Chelidonio fübluteus hu- mor: in reliquis autem herbarum & arborum folis, quia limpidus aut aquofüs humor eft, nullam fiu ! exhibet notam, cum tamen. adefle analogia evincit. UUricHi qua- — Reticularium. plexuum maculas feu areas utriculorum feries à coftulis emanantes & quafi ab ipfis les. pendentes replent, unde foliorum craffities confurgit. Ii autem utriculi ex contenti fucci natura, mutuá compreffione vel laxitate varias fübeunt in exteriori regione formas, unde quafi czcales aut vermiculares veficulz contortz apparent : Interdum angulis fcatent, & frequenter irregulariter ter- minantur. Inter utriculos & fibrofüm rete in plenfque foliis peculiares folliculi feu loculi difperguntar, qui patent: hiatu foràs vel halitum vel humorem fündunt.. Horum deferipnonem in. plantis aliquot. pe- * Anat.Plant. culiaribus unà cüm fucco quem continent vide apud " Ma/pigbiwm. —— 24-37: Has omnes partes quibus folia coagmentantur levis fuperextenfa cuticula feu epidermis obducit, quze fübjectorum colorem refert, ipsáque contenta inveftt & cuftodit. — Foliorum. extremus unguis feu margo quafi zoná feu crafliore lined circundatur. — Hzc in. ali- quibus fola: membranze cíle videtur, quibus hinc indé tegitur folium exiguis interceptis utriculis, un- de facilé ilumine pervaditur & diaphana fit. In alus hujufmodi zona craífior eft, & exterius ob- longis cooperitur utriculis, 1nteriüs veró lignez fibrze reliquis continuatz excurrunt.. Mz/pig. In laciniarum apice in. quas folia diffecantur dum tenella adhuc vegetant papillz & utriculi qui- dam eminent diveríos continentes fnocos. 7da/pig b. 294^ Plantarum feré omnium, paucis admodum exceptis, Atriplicibus v. g. & Amarantis nonnullis, folia poftquam explicantur, Herbarum etiam caules colore viridi imbuuntur : cujus coloris qua cauíA fit ambigitur. Plerique rei naturalis fcriptores aeri eum afcribunt, nec prater rationem. Nam non tantüm radices Plantarum in terra latitantes albe plerumque fünt, nunquam certe viri- des, fed & folia aere exclufo , ejáfve appulfü prohibito, albefcunt , ut in Brafficis &: Lachuezs capitatas videmus, quarum interiora folia exterioribus obvoluta, & liberi aeris ufürá. privata. colorem album contrahunt. Deinde ad La&/sucam, Endiviam, Cichoreum, Myrrhidem, Apium dulce, aháque ole- ra dealbanda pro. Acetaris, vel ligamentis quibufdam folia vinciunt , vel terrà obruunt, vel alio quodam artificio aeris appulfum arcent. Quin & planta in conclavi undique occlufo fata folia in luteum colorem languent, có pallidiorem quo, aeris externi ingreflus diligentius prohibetur. Aliud Lib. bo "De ?Plantis in Gee. | ES ^" Aliud.ádhuc expérimentum ad hanc opinionem confirmandam producit D. Grevizs: nimirum quód in caulibus Althez & aliarum quarundam plantarum tranfverfim diffectis, quamvis corticis parenchyma. album fit , vafa tamen faccifera parenchymate inclufà non. miniis virent quàm cuti- cula ipfà ; nimirum quia tracheis feu vafis aerem deferentibus proxima. & contigua fünt, cüm pa- renchvma ab aere externo cuticulà 1ntercluditur, ab interno vafis fücciferis interpofitis. Quód plantz Aerem liberum & apricum affectent luculerto experimento oftendit * D. Sharrocus, *. Lib. de Plantam tenellam é femine ortam, fi&tili exceptam in Feneftra collocavit, cui unica vitri quo ob- F//or. rop4- türata erat quadra deerat. Plantula qux aliter fürfüm füccreverat, relitá hac directione, illico (557^ REM inclinans versus foramen re&tà tendit, fitu ad. fuperficiem terrz in fi:ili propemodum depre(lo ac 5 ^ ^ 7^ feré parallelo: Deinde fictili converfo ita ut inclinatio caulis à foramine averíà aliorfüm fpe&a- ret; plantula caule reflexo. & in formam literz C incurvato, ad foramen iterum fe direxit ; muta- to denuo fictilis fitu, & füperiore curvature cornu à foramine averío; caulis pariter fümma pars directionem füam mutavit, & versüs patentem quadram fefe retroflexit, & in. litere $ figuram in- curvavit; & interdum animi caufa ut admirationem excitaret, amicos aut adftantes rogavit ut/dice: rent verius quam. partem vellent ut planta crefzendo tenderet, eámque noti aliquà in maigine fiáilis fignarent; quod cum feciflent. parte illa fiétilis feneftrz: foramini obversd, intra paucas ho- ras, fponte füà, nullà v1 adhibiti planta illa caulem fium illorfüm inclinavit. Nobis tamen non tam aer quàm lumen, luminifve actio coloris in plantarum folus viridis caufa effe. videtur. Nam externo Aere exclufo plante tamen nonnullz viridem utcunque colorem acqui- runt & retinent , utin vitreis operculis feu campanis tegi foliis cernitur, ut v. g. Plant mimosá humili noftragbus di&á, quz ob coeli noftri frigiditatem. aeris externi appulfüm non patitur, fed per- petuó tegi poftulat, & tamen colore viridi tingitur.. Vitrum antem quamvis lumen. admitzat, acrem excludit. Unde colligimus luminis actionem caufam viroris eflc. Exdem enim plante vafe opaco tectx haud dubié pro viridi pallidum 1nduerent colorem , ut 1n. conclavi claufis conungit./ Nec ta- men adeo lzté virere puto plantas vitreo operculo tectas ac aeri libero expofitas, quoniam vitrum quamvis radios aliquos luminis tranfimittit, alios tamen intercipit & reflectit , nec enim aliter vifi- bile effet. Quinetiam aqua vel aerem excludit, vel modicá' admodum quantitate. intra poros füos admittit, & tamen plante ei immerfe virefcunt, quod nobis luminis potiüs actioni tribuendum vi- detur, quàm (ut D. Grevius opinatur) aeri interno radicibus excepto. Verüm quicquid fit de lumine ejufque actione, nec enim huic fententie mordicüs adhzremus , certiffimum cft ad virorem indu- cendum non füfficere aerem conclufüm & ftagnantem , fed liberum & apertum requiri: unde in fylvis etiam opacis-nafcentes herbze dilutiüs virent, quàm 1n locis apricis & folaribus radius expofitis. Nec tamen omhibus plantarum partibus colorem hunc conciliat five aer, five lumen , fed cantüm rité przparatis &: difpofitis ad actionem füam excipiendam : Fieri etiam poffe non negamus ut Aer falinas aliquas particulas plant fucco communicet , qux eum in viridem colorem mutent Unut- qui(que quod fibi verifimullimum videtur fequatur. | Ad hunc autem. colorem inducendum non re- quiritur calor, fed. potis frigus moderatum : Aer enim in. conclavi occlufo calidior eft. quàm fub dio, ut patet ex celeri & immodico 1n. longitudinem. au&tu plantarum inibi ex femine nafcentium z. vidimus enim ejufmodi :n locis plantulz femipalis fcapum 1n femipedalem feré longitadinem. excre- Ícentem fubtus folia feminalia, feu antequam folia explicare. Quin inclinationem. przdictam caulis ad foramen in feneftra relictum. indé ortam putamus, quód Aer externus in. foramen irruens & parti caulis eidem obverfe occurrens, fngore íuo poros ex ea parte conflringeret, adeóque caulem illorfüm incurvari faceret. i Quis foliorum ufüs fit, quodnam officium quzritur. |Cafalpinus hujus gratiá folia data exiftimat ut tenerum germen (quod tanquam manibus inyicem fuperpofitis circumpleétuntur) tueantur , vel etiam fructum, ubi fructus erumpit cum germine. Poftquam veró eadem explicata funt, germine adultiore, alium ufüm praftare videntur, umbram fcilicet, né à Sole nimis urantur tum fructus, tum novella germina ; moderatos enim Solis radios utraque defiderant , quod foliorum pofitione & for- mà przeitatur, illos partim tranfmittentium partim retinentium. Ideo plurimis 1n. Autumno deci- dunt folia perfectis Euétibus & germinibus induratis. Ferunt autem 19 regione fervente, ubi perpe- tui feré funt zeftus, nullis arboribus folia decidere, quod re&á ratione fit: egent enim plant per- petuá inibi foliorum operá ad umbram faciendam. |^ Caef(/p. pu m. Clariffimus Adalpigbius alium praterea ufüm plantz przftare folia exiftimat. — A. natura , inquit; fabrefa&ta videntur ut coctioni alimena inferviant. — Nutritii namque fücci portio qux radices füb- ingreditur, nec in appenías traníverfales ftirias derivatur, poftremo à ligneis. fiftulis in folia exone- ratur ; ideó neceffe eft, utin 1pforam quafi traníverfalibus utriculis moram trahat , & antiquo fuc- co commi(ceatur & fermentetur, juvante non parüm externo ambientis aeris calore, ur facilis 1n- utilia tranfpirata evolent. Dari autem hujufmodi concoctionem in folus, fsiminalis plantule ftructu- raindicare videtur, Hzc geminis plerumque conftat foliis, quze propriis vafculis & | utriculis fucco turgidis ditantur, ut mole fui reliquum plantulz füperent. 1n germunatione veró foluti & turgidi hujufmodi plantule humores advenientem füccum fermentant & antiquum augent , ità ut in ampla. folia extendantur, ut patet in. Ezdivia, Pepomibus & Cucurbita, cujus. ferninalia folia jn. tantam. ex- crefcunt molem ut vix credibile fit, & ablatá cuticulá feries pendentium. utricalorum. tam. manife- ftó exhibentur, ut evidenter pateat folia hujufmodi conditoria effe feu penu concreti fucci. Quoni- am tamen fenfim, vegetante radicis trunco & plantule germine, contabefcere incipiunt hujufmodi folia, hinc conftat à folus in caulem & caudicem regreffum effe concocti fucci, &. quafi peculiarem circulationem. — Remittunt itaque & fo/;a probabiliter concoctum füccum , ipfimque in. announo & novello fürculo , cui adnafcuntur, congregant , ut in tenellam. gemmam abfumnatur. .Erenim non long? ab infertione & folii erupaone gemma polt aliquod tempus fuccreícir; & marüratus per longum tempus in. fürculo coercitus humor, adveniertus veris ope refermentatus, in gemmze. fcecum abfumitur, & nutritionem inchoat : Unde videtur nulla fuccreícere , ut. plurimüm gemma quam non antecedat & fücceffive alat folium. (3 Idem 16 CArY«x. PETALA. * Anar. Plan. yz 55- STAMINA. * lfag. ad vem Herbari- am. * Dfag. Phyto. Jcop. c. 20. Hisronr:a PrANTARUM Idem minifterium. praftant probabiliter folia feminibus, &c. Corruptis fingulis annis minimis meatulis, exhauftóque antiquo. ficco , cám folia ampliüs naturz nequaquam inferviant, abjiciun- tur, novumque organum formatur : & quibusin plants folia adhuc virent , novis tamen. zftate germinantibus gemmis antiqua marafmo confecta collabuntur. Haec omnia D. Malpighius , quz & nobis probantur. Car. X. De Floribus Plantarum, C8. primb de. eorum partilus. Los, definiente 7/4ngio, eft pars plantz tenuior, colore vel figurá, vel utroque infigrís , ru« dimento fructus cohazrens. Hzc definitio, vel 1pfo Jungio fatente, nimis angufta eft: nec enim omnis flos rudimento fructüs coheret: nam 1n frumento Indico Maiz, dicto , Pala Chrifti feu. Ricimo, Bardana minore Yeu Xantbio, Heliotropio tricocco, Lachryma "f obi, Ambrofia, à fructu aliquantulum. removetur. Nec in herbis tantüm fed & 1n arboribus ut v. g. fwplasde , Corylo, Swercu, Cc. dantur flores amentacei à fructu disjuncti. Quinimo non in eadem tantüm planta florem à fru&u removit natura, fed etiam in eadem fpe- cie flores & fru&us totis individuis difcrevit, tà ut. quz flores ferrent, infiecunde & fteriles effent, qua feecundz, flores non producerent : Has in eadem fpecie fexu differre volunt Botanici, 8 fertiles faeminas, fteriles mares appellant. — Praterea in plurimis plantarum fpeciebus, in quibus etiam flo- res fructibus cohzrent, dantur plurimi flores inutiles, hoc eft, quibus nullus fructus feménve fücce- dit, ut in Pomiferis, Pepore, Cucurbit4, Melone, &c. inque Malo & Pyro manifefte cernitur. Rectiüs ergo meá fententià definitur flos, Pars plantz tenuior & fugax, colore vel figurá vel utroque infignis, fru&tui previa, eíque plurimüm cohzrens & tenello tegendo fovendóque infervi- ens, qux poftquam explicatur brevi aut decidit aut marcefcit. Frutui prxvii dici poffunt etiam. flores inutile& & amentácei, quamvis eidem contigui non fint, quoniam plerunque aut decidunt aut marcefcunt antequam fructus maturefcit. Partes floris funt. 1. Calyx five Periamtbium, quod tamen nonnullis adjthétum potiüs quam pars floris cenfetur. 2. Folia ila temella &t fugacia , quz nos ad Homonytmuam vitatdam cuni Columna petals appellare folemus. 3: Szamima: & 4. Stylus. Flores perfe&; dicuntur qui omnibus hifce partibus donati funt: zperfed;, qui harum partium aliquà carent. Nos tamen 1n hoc opere florem perfe&/um vocamus quicunque petalis feu foliis fu- gacibus coloratis conftat, five calycem habeat, ut plerique, five non, ut Ca/tbe paluffris, J4nemones 8c bulbofarum nonnullarum flores; imperfe&tum: qui apetalos eft, feu folus illis fugacibus, coloratis ca- ret: Hunc etiam ftamineum vocamus, quia ftaminibus & calyce duntaxat conftat. Sub ftaminibus etiam ftylum comprehendimus quo pauciffimi flores carent. Calyx eft qui florem tegit & füftentat;ejufque velut bafis & fülcimentum eft;ideóque craffior eft 8c minis infignis flore ipfo.Oritur autem ex exteriore fürculi cortice, ideóq; (inquit Czefalpinus) herbacei coloris eft, nec decidit cum flore. Verüm ex noftra obfervatione 1n nonnullis plantarum generibus vel unà cum flore decidit, ut in Razunculo & Lyfrgacbia filiquofa ; vel etiam ante florem, ut in Papavere. Calyces feu Perianthia in. nonnullis plantis, tum colore, tum confiftenti, tenella florum petala proxime referunt, diftinguuntur quód non defluant aut marcefcant antequam femina maturefcant, verüm ipfis pro vafculis inferviant. Hujufmodi fünt Fegopyr? , Potamogitonis angu[Pifolii, Biffortze, &c. florum calyces. Calyces enim voco quantumvis coloratas has partes, quia nec deciduz fünt, nec fugaces. Petala feu floris folia funt laminz ille tenelle , colore infignes & fugaces. Ad petalum enim conftituendum dux hz conditiones concurrant oportet : 1. Ut fit tenue & colore infigne: 2. ut fit fugax & caducum : adeó ut fiqua pars plantz harum conditionum alterutrà careat, quamvis alte- ram habeat, petalum dicenda non fit. Ob defe&um prime conditionis Ranunculi & Papaveris calyces quamvis decidui pro petalis non funt habendi: ob fecunda carentiam Biftortz &c Perfica- riz füpradicti calyces à petalorum numero excluduntur. Quod ad. petalorum texturam & compofitionem attinet, Interioris cauliculi feu ligni. (docente * Malpighio) fubftantia, fiftulze fcil. & trachez extenduntur & elongantur 1n floris folia, que omni vaforum genere inftruéta pendentibus utriculorum feriebus integrantur. Kc tenui haltuofóque turgent fucco, unde incifüras non patiuntur: ob humoris etenim benignitatem. & ductilitatem utriculorum ordines extenduntur ufque ad extremum unguem, & ut plurimum vafa non ab una ex- cedunt coftula, fed copiofi fafciculi à bafi exurgant, & productis ramis in omnem dimenfionem elongantur. Quodad colores, excepto nigro & viridi, omnes in floribus fpe&antur. Stamina Íeu capillamenta, defcribente * Spigelio, funt in floris medio, quod umbilicus appella- tur, partes oblongze, tenues, veluti capillamenta, interdum pauló craífiores, pauló prominentes 1n fümmutate, apicibus frequenter przditz, qux ftylum partem fimiliter oblongam fed craffiorem at- que é centro umbilici emergentem ambiunt. Stamina pediculo conftant & capitulo feu apice. Pediculi ftaminum plerunque liberi fant, & in quamplurimis plantis à fundo floris. feu dilatatá petioli fübftantiá (ut cam D. Malpighio loquar) oriuntur: in Digitali & plerifque omnibus tubulofa p:tala habentibus (ut galeatis & labratis) ab interioris füperficie: petali ama parte erumpunt, 1nter- d.im tot eidem affixi fünt feu cohzrent, ut 11 Symplyto raajore, Lithofpermo, Polygonato, ec. Differentias ftaminum. Jungiusfic * perfequitur. Pediculi ftaminum liberi plerunque teretes funt, rarà latiufculi ut in erzitbogalas Pediculus teres vel tenuis eft, vel craffiufculus. Pediculus "5 Lib. L «De fPlantis n Genere, i7 Vaturam ejus imitantur, ut in Salvia, Lamro, Sclarza: &in Papilionaceiss 1n quibus latent in infe- riore carina fürfum recurva. | Ar Staminum pediculi porro plerunque glabri fünt, interdum hirfuti ; ut in Blatzaria. Stamina feré femper inter fe sequalia funt, interdum inzqualia , ut in Napello ; Colutea, Scor- pioide, &c. "ow M Staminum pediculi fer femper fimplices fint, 1n Lauro ramofi. Staminum numerus plerunque foliis aut laciniis ambitus refpondet, ità ut aut equalis fit, aut mul- tiplus, aut fubmultiplus. Sic in. Rute flore 4 petala fünt, 8 ftamina ; 1n. Cervicarix. flore campa- niformi $ lacinix feu cufpides intus in fundo $ ftamina ; in Iride 9 folia, 5 ftamina ; 1n Gladiolo Ttal. 3 ftamina, folia. 6. Sunt autem flores tam copiofa habentes ftamma, ut eorum numerus non facilé poffit iniri, fta- minofi idcirco dicendi; ut Ranunculo, Papavere, &c. E Capitula five cacuminula ftaminibus incumbentia Zfpices dicuntur ; Malpighio ftaminum ca- A» 16$ 5 píüle. Hac diverfimode colorantur & figurantur , frequenter tamen lutea aut crocea fünt, inter- dum nigricant, aliàs albefcunt ; obferwavimus etiam. purpureo aut rubente colore confpicua, quam- vis rarius, ut v. g. 1n. Hepaticze trifolue fpecie illa, quam Parkinfonus albam ftaminibus rubris ap- pellat, Gramine leucanthemo minore, Alíine pulchro flore, folio tenuiffimo noftrate, aliifque que non occurrunt memorie : 1ideóque fecuré nimis * affirmat Grevius, Apicum colorem nunquam rü- brüm effe ; quicunque tandem floris petalorum color fit, intus non raró concava funt, & globulorum ",De fier congeriem continent. T e ;" : A eap. eie Eadem velex medio longitudinis füz aptata funt pediculo vel quafi medio , raris extremo, vt v in Tulipis, Iridibus, cc. | ; Stáminum capitula plerunque ità fita funt, ut longitudo cujufque ad longitudinem pediculi (üi. fit tranfverfa, hoc eft, angulos cum ea vel re&os, velobliquos conftituat — Eft & ubi longitudo capituli longitiidirii pedicult 1n. directum quafi fita eft , ut in Zu/ipis : im. funt flores in quibus ftaminum capitula pediculis directim fita, lateribus inter fe coeant, ut fiftulam. quandam conftituant , in qua fylus ità includatur, ut extimá tantüm parte promineat, ut in Boragie, Solano, Dulcamara. Denique in ómnibus flofculis capitula florea conftituentibus, ut in. Eupatorio cannabino vulgari, Agerato, Centáurio majore, Scabiofis, Gyanis, Jaceis, Carduis; item in flofzulis difcos floreos con- fütuentibus, ut in Flore Solis, Helenio, Ptarmica , Millefolio , Tanaceto , ^canthio loco ftami- num eft foliolum aliquod oblongum, fronte 1n aliquot quafi ftaminum petoolos fcifS$ , quod com- plicatam fiftulz inftar ftylum involvit. D. Malpighius accuratius, tubum hunc efformari ait pe- tiolis quinque ab interiori floris fubftantia fürfüm prodüctis & unitis, qui enam in. capite laciniatur, 1n nonnullis. Hz ftaminum partes, pediculus nimirum & appeníà capfula (autore Malpighio) ligneis fibris & tracheis integrantur fingule, quibus utriculi per longum locati addüntur. Quare cüm in galeatis & quibufdam etiam alus ab elongatis floralibus folis producantur , iifdem etiam particulis neceffa- rjó componuntur. Quis harum partitim ufüs fit ambigitur: nonnulli ornatis tantüm grati floribus conceffas putant: alii ad materiam generationi feminum incongruam eliminandam , ut refidua purior & defxcatior evadat : adeóque velut emunétoria quzdam effe, per qux determinata quxdam (ücci portio excer- nitur, nimirumaerea, ut femen oleofius reddatur, ejüfque principia fixiora. Hinc (inquit 44- gizbiss) fortaffe non. incongrue derivato nomine, zezferue purgatioues, quac in mulieribus concepti- onis tempora proxime antecedunt, fferes dicuntur : nam ut in plantis. determinata fücci portio per ftamina & floris petala. excernitur, ità in viviparis, quz conceptüs particulas quoquo modo inficere poffunt, fingulo menfe cribratz per uterum foràs protruduntur, ut reliquum defzcati fanguinis in utero ftagnantis, faciliüs vi feminis feecundetur, & 1n animalis naturam dirigatur. Grevizs nofter non hunc tantüm ufüm. ftamina przftare opinatur, fed & pollinem illum feu glo- bulos quibus apices prxgnantes funt, quófque per maturitatem effundunt, fpermatis maículini inftar feminibus fcecundandis infervire exiftimat ; ac proinde maximam plantarum partem utriufque fexüs participem effe. Quod non adeó incredibile videri debet, cum & 1n Animalium genere nonnulla androgyna obfervantur, ut v. g. Cochlez terreftres; quamvis quidem in feipfis non generent, quo à plantis différint. Nec obftat, quód particule hz (fi modó fperma fint aut fpermatt analoga) in uteram aut femina non penetrent, nam & in pifcibus externé tantüm ovis Jam edis infpergitur ge- nitürá, necin ullo aninialium genere, quod Íciam, ovarium intrat, at né uterum quidem ipfum in plerifque , fed folus ejus halitus & etfluvia fübülia fufficiunt ad ova foecundanda, & embryon intus conclufum vivificandum. Hzc fi ità fint, non fimilitidine áliqua duntaxat, fed revera & ftri&é loquendo fexu. differunt plantz ille, quarüm alix femen abfque flore, ali» [ab ejufdem plantz femine ortz] florem abt que femmine producunt. — Tales fünt in Arborum genere Pa/,a. dactylifera , Salices. plerzque ex no- Ítra obfervatione, & fecundüm Plinium etiam Cedras major: in Herbarum , Lupulus [aliclarius, Cannabi:, Cymocrarile Metchrialis , Phyllon, Urtica, Spimachia, Sefamoides Club, aláque non pauca. D. Grevii fententiam mágnopere confirmánt, quz de Palma dactylifera à * Veteribus & Recen- « pj; 177 tioribus traduntur , nimirüm foeminas non omnino fructificare, nifi mas juxta ipàs cenfitus. fuerit: Nat. lib. Y quin & pulverem maris foeminze afperfüm eam feecundiorem reddere. Ni enmim JEgypti hoc fe- c. A cerint (1nquit pe * Alpinus) fine dubio fceminz vel nullos fructus ferent, vel quosferent non * Lib. de retinebunt, neque hi maturefcent. At inquies in arenofis & delertis , ubi nemo maris pulverem Plor: /£g- feu pollinem florum fcemineo fceetui afpergit, foeminx nihilominus feecunde fünt; mmo veró £//797 ventorum beneficio, qui pulverem marium foerriinis afflant. — -—-— — LEE aE pNReNE m c RE e RR NER R7 . Pediculus item, alius curvus eft, ut in. galeatis floribus 1n. quibus füb galea lateritia ftamina cur- C 3 Caterüm 19 Srvrus, "OCCASU cC C Hisronr:Aa PraNTARUM. Caterum recte à D. Grevio obíervatum, globulos hofce feu particulas feminiformes apicum thecis inclufas, illud 1pfüm corpus effe quod Apes colligunt & femoribus appenfüm geftant, quod no- ftrates panem Apum vocant, quod etiam 1n cellulas unà cum melle recondunt. Ceram enim ore domum portant, mel ventriculo. n Opinio autem hac de ufi pollinis predicti ulteriort adhuc. confirmatione indiget; nos ut veri- fimilem tantüm admitimus. — — 1 Stylus eft pars floris medium ejus occupans & rudimento fructüs five feminis inhzrens, Dicitur Stylus quia in longitudinem tenuem plerunque extenditur. Foliofa pars floris modó apict, modó fedi fructus feminifve cohzret ; Stamina vel medio, vel imo foliofe ; Stylus femper apici fructis feminífve inhzret, 1deóque reliquis floris. partibus deflu- entibus in planta remanet. Hac ungius. D. Malpigbius Stylum concavitate fua femen fovere, appendice affurgere, intérque ftamina ludere ait. — Vafculum ergo feminale Stylum facere videtur Malpigbius, &: Styli appendicem, quem alii Stylum vocant: hanc autem uterinis tubis analogam. exiftimat, & exemplis probat. — Eft ergo Stylus uteri feu vafculi feminalis tubus perpetuó hians, ad femen intus conclufüm ventilandum, &c halitus. expellendos. * Videndum in verticillatis an Stylus fummo femini infideat. nécne : nobis quatuor femina Sty- lum circumftare videntur. Stylus plerunque unicus adeft, interdum tamen plures, ut v. g. in Aquilegia quini, quia rudi- mentum fructus in quinas maturatur filiquas. Flores nonnulli Stylo carent, ut Papaver, Tulipa; &c. nifi vafculum feminale pro Stylo admittere velimus, In Iride tria folia 1nterna fib quibus ftamina occultantur Styli füccedaneum facit Jungius. Stylus proprie dictus terminatur vel cwfpie, velglobule, vel como, vel cornibus: Cu[pide, ut in Di- pil, Symphyto majore alí(que plurimis; Cowo, utin Lilis nonnullis; G/obz/o, ut in Convolvu- o peregrino purpureo : Cormua vel brevia funt, ut 1n. Convolvulo vulgari, vel prolixe, ut in Eupa- toro vulgari : interdum adeó prolixa ut plures adeffe videantur Styli, stà bini 1n Staphylodendro : quod ad numerum attinet vel /iza fünt, ut in Cichorcos vel ferza, utin Cervicaria; vel quod rarius, quaterza, ut in Lyfimachia Virginiana. Cornua plerunque z4u2/iz fünt, interdum z»equal longi- tudinis, ut 1n. Salvia & ZEthiopide ; plerunque etiam reflexa five recurva funt, ut in Cichorio, Cer- vicaria ; interdum rea. CaP, XI. De Florum differentiis : & Joach. Tungii Zfagoge Phytofcopica, additis & mutatis nonnullis. Los perfetts, qualem füperiüs defcripfimus, vel eft fzplex, vel compofitas. Simplex nobis dicitur qui non dividitur 1n. flofculos, five qui unico & fimplici plerunque ftylo five vafculo f&minali donatur. Compofitus Yeu aggregatus, qui ex pluribus flofculisin unum totalem florem coeuntibus conftat; quo- rum unufquifque non tantim folio feu bracteà coloratá, verüm etiam vel ftaminibus vel ftylo faltem conftat, & finguli fingulis feminibus coherent. — Ejufmodi flores funt, Lactucz, Hieracii, Cardu- orum, Cc. ! i Klos fimplex interdum opponitur muluplici feu pleno. [ Juzgius fimplicem abfoluté vocat quem nos monopetalon feu unifolium. ] Flos ergo fimplex eft vel 7Mozepetalos feu umifolius, vel PoIypetalos fou multifolius:' uterque per ac- cidens plenus feu multiplex eft. AMonepetalos eft qui unico petalo continuo conftat, quod plerunque cavum aut fiftulofüm eft. Polypetalos qui pluribus folus in una ferie aut circulo difpofitis componitur. Eftque vel Jiperalos feu bifolius, ut in Cireea Lutetiama, Hypocoo Clu, Alfines facie nva planta Columnae: vel triperalos, ut in Plantagine aquatica, Sagutaria, Militari Aizcoide, Nympheea alba minima: vel tetrapetalos, ut i Leucoio, -Bra[fica & congeneribus aliííque plurimis: vel pemtaperalos, ut in 4Ifime, Lychzide, Caryopbyllis, &c. vel bexapetalos, ut yn. Bulbaceis & congeneribus. Columna Flores nullos naturaliter heptapetalos ob- fervavit. "Trifolium hepaticam florem o&apetalon proferre obfervavit F. Columna ; Florem Afri- canum enneapetalon ; Granadillam Mexicanam decapetalon. — Verüm in hujufmodi polypetalis quorum petala fenartum numerum excedunt dubitamus an Natura certum numerum obfervet. Flos uterque tam monopetalos quàm polypetalos vel wziforzis eft vel difformis. AMonopetalon uniformer cum. Jungio woco qui terminos duarum dimenfionum inter fe fimiles habet, five qui dextrum finiftro & anterius pofteriori fimile, füperius inferiori diffimile obtinet, five figurz quafi tornatilis eft. "Tornatilis autem figura eft quz oritur planá. figurá. fuper uno latere re&tilineo quiefcente in or- bem motá, five rectilinea fit mota figura five mixtilinea. Dixi quafi tornatilis figure, quia fi plicz, ftriz & fiffurz accedant tornatilis figura effe definit. Monopctali flores uniformes funt in'Copvolvalo, Campanula, Bugloffo, Hyo[cyamo, Tabaco, &c. Flos monopet. uniformis margine fuperiore vel zvtezro eft, vel in /acizias foffo:: integro ut in. Con- «oloulos fi]o ut in. Bugloffo, &c. Si profunda fint fciffurze fiepe compofitum florem fimulat; fed difcernitur ab eo, quód totus. [feu : integer] decidat; uti flores Beragizis, Bugleff, Sambuci, Cyclamini. Fifi lores vel gwzero laciniarum differunt, vel frgurz. Numero, ut vel tribus in. Cafra Poetica, Phalangio l'irginiano & paucis admodum alus, vel quatuor ; vel quinque; vel fex ; ut in plurimis. Figurd Lib. IL. ye De fPlantis in Genere. | CR Figurá, velazgulof2, angulo acuto ut 1m. Boragimes obtu[o ut in. Hyofcyamo : velrotundd (eu (imuata, ut in Primulà «veris, feu fiapliciter votundd & comvexd utin. Bugloffo. Porró flos uniformis tunica eft vel uniformiter tereti ; vel plicis, wt in Convolvulo ; aut ftris, ut in Campanula, variatà, . Monopetalos difformis eft qui unius tantüm dimenfionis terminos inter fe fimiles habet, 5. e. cu- jus non füperiora tantüm ab 1nferioribus, fed & anteriora à pofticis difcrepat, uti fünt Lamu, & reliquarum verticillatarum. — Eftque vel r. Semififfularzs, qui fiftulá füperiüs obliqué refect conftat, utin Ariftolochia: vel à. Labiatzs, idque velunico labio, eóque vel füperiore feu interiore, ut in Acantho fativo ; velinferiore feu exteriore ut in Scordio, Teucrio communi & Bxtico, cc. vel du- obus, ut major pars florum labiatorum, in quibus labium füperius vel repandum eft five furfum re- flexum, convexam faciem alter: labio obvertens, ut in Chamazciffo c. vel convexum five deor- fum reflexum, cavitatem inferiori labio obvertens, quod frequentius eft; unde Labium hujufmodi Galea, Cucullus, Galericulus; & flos ipfe galeatus, cucullatus & galericulatus dicitur. Eft & labi- um aliud integrum, aliud fciffum 1n lacinias, &c, — vel 3. Flos monopetalos difformis corgiculatus eft; Corniculum in flore vocat Jungius quod alii Calcar feu Calcaneum. Eft ergo, eodem definiente; Corniculatus flos flos cavus qui partem aliquam corniculo fimilem füperiori füi parti connexam habet; b. e. cavam & rotundam partem, quz in cufpidem non perviam definat, utin Linaria, Delphinio, [^ Flos multifolius feu. polypetalos wziforzis eft, cujus petala figurá & fitu conveniunt, licet mag: nitüdine interdum dic ut in Umbelliferis. — Difformis eft cujus petala figurd , aut fiu, aut utroque differunt, ut v. g. Iridis, & Leguminum, licet fortafle horum TA potitis monopetalos pro: fundé laciniatus fit. Superis diximus florem fimplicem tam monopetalon , quàm polypetalon per accidens interdum plenum effe feu multiplicem. [ Simplicem florem appello quiex flofculis Compofito opponitur, non qui multiplici. J- à; Flos per accidens plenus eft cujus pars foliacea ob culturam, ubertatem foli, ali&dve accidens multiplicata eft. Quod fi laminà. unicá flos non plenus conftet, in pleno laminá aliquoties 1tera- tà, prima fecundam, fecunda tertiam includit, ut 1n Srramonia, Zquilegia, &c. fin ex pluribus foliis compofitus fit floris ambitus, gyri foliorum repetuntur, ut in Refz, Ramunculo, Zpermone, Papaveres Caryopbyllo, Leucoio, Pzeonia, Colcbico, Croco, Caltha, Melantbio. Quidam floresad plenitudinem culturá perduci nequeunt, ut Galeati & Papilionacei, c. Supereft ut Floris compofiti füperiüs defcripti differentias adferamus. Flos ergo compofitus vel eft difcoides, vel planifolius natur plenus, vel fiftularis. Difcus eft quod ex plurimis compreffis & confertis flofculis ità componitur, ut unam quafi áppa- rentem füperficiem conftituant. Flos difcoides eft vel difco vadiato, vel difco mudo. [ Flos difcoides difto radiato, interdum per accidens plenus eft multiplicatis foliis marginalibus; ut in Matricaria & Chamamelo cernitur ; interdum etiam prolifer, ut in Calendula, Bellide; é. ] Tiíco radiato eft. cujus exteriora folia que marginem quafi floris conftituunt. prolixiora. & di: fperfiora fünt reliquis quae difcum efformant, & quafi plana. Folia illa vel funt frontata & quafi parallelogramma , vel cufpidata , ut in Ptarmica Auftriaca CIuf; Flore Solis dc. frontata funt velintegrá, vel crenatá fronte, ut 1n. Caltha vulgari. —Diíco zuo eft qui flofculis marginalibus caret, ut 1n 'Tanaceto, cc. Flos planifolius, naturá plenus, feu fecundum fpeciem plenus eft qui ex flofculis quafi planis, 11 aliqnot gyros difpofitis confar&us eft. Frons autem horum foliorum plerunque crenata eft, ut in "Taraxaco, Sonchis, Cichoreis, Hie- - raciis, Scorzonera, "'Tragopogone. Flos fiftularis eft qui. plurimis concavis oblongis flofculis, ad margines in longas lacinias diffe tis compofitus eft, Eft etiam in hoc genus floribus differenua. — Nonnulli flofculos marginales cateris productiores & majores obtinent ; alii omnes aequales. Not. 1n floribus compofitis Qlofculi illi, qui à nonnullis perperam Stamina dicuntur, inferiori parte in prolixum candidum, quafi pediculum definunt , quo feminibus fingulis coherent, habént: que plerumque. oram füpremam five craterem 1n lacinias aliquot. fó&tum: & fingulis quoque pro: minet ftylus aliquis (bitidus plerunque ) qui peculiari fiftulà coloratá ufque ad apicem five core mua veftitus eft. Pevfetl ut, Hisronr:AaA PraNTARUM. vA. 2.55. 56. C Perfetius, qui petalis, ftylo & ftaminibus conftat; eftque vel | | | | moris dep arent (in | | ] ] | | | | | | | | Ufüs floris eft ad tenellos fru&us tegendos : Compofitus, qui ex pluribus flofculis, quo (Simplex, qui in flofculos non dividitur, ique vel (Monopetalos, qui unico petalo five laminà continuá conftat, ut in Corvo/uu]o Campanula, &c. éftque vel : 'F'Uviformis, qui dextram partem finiftre, & anteriorem pofteriori fimilem inferiorem füperiori diffimilem obtinet, ut in. Cozvolusle, Eftque ndr gine vel us lacinias fiffo, differentes D | Iutegro, utin Comvolvulo, d Numero, n nonnullis fci. tres, in aliis quatuor, vel quinque, vel fex laciniz funt. Figurá, vel angulof, vel rotundá. | Difformis, cujus nontantüm füperiora ab inferioribus, fed & anteriora à po- L. Éfticis differunt, éftque vel [CSemififtularis, ut in. Mriffolocbia. Labiatus, labio L NE E is fuperiore, ut in zdcantbo fativo $. vel inferiore, Gt | CDubus, fuperiore vel | ^c Reflexo fürfüm, ut in Cbamaci[. | jore ie denim reflexo, five galeato, ut in Lanjio & ple- LC Corniculatus corniculo feu calcaneo concavo & impervio retrorfüm ex- tenfo, ut in Delphinio, Liparia, &c. Polypetalos five multifolius eft qui pluribus petalis in unica ferie aut circulo dffpo- '—L fitis componitur ; éftque vel 'l'Uniformis, in quo petala, figurá & fitu conveniunt, quamvis magnitudine interdum differant; éftque vel Dipetalos, ut 1n Circea Lutetiana. Tripetalos, ut an. Plantagine aquatica. Tetrapetalos, utin Leucoio, Braffrca, Thlafpi, &c. " Pentapttalos, ut in. Lycbuide, Caryopbyllo, Alfrne, &c. Hexapetalos, ut 1n Bulbofis. —Polypetalos in aliis, A dem "LDifformis, ut in Viola, Papilionaceis, Gcc. ram finguli fingulis infident feminibus, in unum totalem florem coeuntibus conftat; éftque vel ( Difciides, in. quo flofculi breves, ar&é compreffi unam quafi planam füperficiem componunt, ut in Calendula, &c. eft vel | Radiatus, limbo vel margine foliorum planorum difcum cingente; folis marginalibus vel frontatis, fronte ecrenatd ut in Calendula & pappotis la&tef- 3 centibus, «quali: vel mh ut Prarmica. Auftriaca Cluf. . Nudus, qui petalis illis (eu flofculis marginalibus caret, ut 1n Zazaceto, óc. Naturd plenus, ut in Pappofis la&efcentibus. LEffularis, ut in Capitatis dictis, facea, Carduo, &c. Umperfetlus, qui harum partium aliqua caret. priufquam enim explicantur , aut infident ipfis fructi-. Ícente autem fru&u jam flores aperiuntur , ac paulo bus, aut illos undique circumplectuntur : cre : aperiu poft, tanquam 1 decidunt arefaéct. Cefaz/p. D." Malpigbius interdum florum * yat. Plant. petala in fuis utriculis füccum. excoquere , n futurum inutiles, dum quem intró refluentem tenello utero & feminis 1nchoa- doque petalorum. minifterium in incongrui potius hu- mento effünderent opinatus eft: quandoque pet : uratione verfari exiftimavit. Verüm cüm avulfis fzpius floris petalis antequam | hi- 'Tulipa pracipué ) interdum ftyli feu uteri incrementa remorari obfervavit, quandoque quzdam Lib. I. 4De fPlantis in Genere. 2I morari obísrvavit, quandoque quzdam f&nina ab(que noxa debitam magnitudinem fortita effe, (& adhuc dubium reftare ait, an floris folia tenello utero à.Solis & externi aeris injurus tutando dun- taxat inferviant; an ulteriüis etiam depurando przparent auctivam. feminis. materiam. Floris folia fi plus jufto luxurient. multiplicatis exortibus, vel femina manca redduntur, vel dc- ficiunt & nullus plerunque utérus adeft, ut in plenis floribus obfervatur. — An quia finguli fiftula- rum fafcicul in folia elongentur & abfümantur ? nulleque lignez fibre uteri ftructurz & col- liquamenti veficule relinquantur ? & tà 1nfeecundi contingunt. flores. | " Quam:;is autem plerique flores naturá pleni fteriles & 1nfoecundi fint,. hoc tamen perpetuum non eft in omnibus plantarum generibus: Caryophylli enim pleno flore nihilominus foecundi funt. Idem etiam obfervatur in floribus compofitis planifolio margine, per accidens plenis, ut v. g. Matricerie &. Chamsielo ; nimirum hujufmodi etiam fcecundos effc. Alix adhuc florum Differentiz à fitu fumi poffunt, ídque vel refpe&u càulis, vel refpe&u. fru- &üs. Caulis refpe&u flos aut folitarius eft, aut coacervatus. . : Solitarius eft qui ità in. caule difpofitus eft ut. alium, proximé non tangat. ES Coacervatus, qui vel in fpicam, vel verticillum; vel corollam ut in. Trifolio corniculato Doz. vel umbellam, vel corymbum, vel paniculam, vel racemum difpofitus eft. — . De Spica, Umbella, Corymbo, Panicula, in differentiis caulis füperiüs diximus. In Verticilli in plantis dicuntur flores & femina caules ad nodos in orbem cingentes, ad finiilitudi- nem inftrumentorum illorum. quz fufis adhibere folent mulieres, ut faciliüs vertántur. Solitarins Hos aut figillatim, aut foctatim cauli adhzret. Sigillatim fi unus ex una caulis aut rami. diftin&tione prodeat. Socialiter f1 aut bini üt in multis, aut tergemini nt in Sagittali, aut feni ut in Viola aquática. Refpectu frnétüs aut rudimenti fructüs Flos aut infidet fummo fructu, aut[edi fructüs coLa- ret. : io. : WT ] pops VET t4 EST Qui fummo fru&ui infidet, aut nudo femiüi infidet, ut in. Veleriana ;. aut pericarpio five folli- culo feminis, ut in Cucurbitz, Melone reliquífque Pomiferis, Bryomia, Periclymeno, Ariffolocbia, Li guftro, Rofa, Pruhio; Pomo,. Pyro, Gro[fularia Cc. Silique 1n. Lyfimacbia Siliquofa. — Elos fedi fru&tüs cohzret, 1deóque fructüs rudimentum quafi includit & protegit in. So/azis, Ca pfico, Geraniis, Papacveres Leguminibus & filiquofis omnibus (excepta. Lyfmacbia filiquo[a) Lychnide, Ranunculo, Nympha, Arbuto; Tulipa, &vc. —.... r x6 sa art dier Y Supereft ut Calycis etiam feu Perianthii differentias ex ejufdem Jungi * Ifagoge Phytofcopica ad- Jiciamus. NOE and. Perianthium ergo aliud ab initio caufum eft ,.. quod florem nondum explicatum totum involvit, & dehifcens deinde eundem retegit, ut in Papavere omni, Gapparide, Palma dactylifera, Lauro, Pzonia: Aliud femper. epertwz , ut in plerifque alius; y uo. Perianthium plerunque füum cuique flori proprium eft; interdum etiam pluribus comimuhe, vide- licet nondum explicatis, ut in Palma datlylifera & Lauro. . | Periantlsium aliud flori cum fru&u commune eft, aliud flori proprium. Commune in iis omrii- bus plants in quibus flos fructum complectitur, five quarum flos fedi fructüs affigitur, utin Sper- gula, item cavis floribus, quibus nuda fubfünt femina, five labiatis, ut in Salvia, Marrub:o aliíique Verticillatis, five uniformibus, ut in Bugloffo, Lithofpermo, &c. Perianthium deinde vel fimplex eft, vel compofitum. P Simplex quod. utriculus eft folá laminá conftans , ut in Salvia alitfque Verticillatis, Nicotiatiá; Lychnidibus, Caryophylis &c. —— — i Compofitum, quod vel foliis pluribus juxta fe pofitis conftat, nt in Eupatorio cannabino, & Scabi- ofis: vel ex folus aut. fquamis fibi invicem arcté & imbricatim infidentbus, ut 1n Jacea, Cinara, & aliis Carduis. A odi e » Perianthium fimplex plerunque in margine in lacinias fe&um eft, vel acutas ut in Sz/vie, Lam; vel obtufas, ut in Priapeia ; item vel profündé in lacinias prolixas, vel minus profundé in breviculas, ut in Othonna. * Ifagog: Pbv- zof cop. cap. 2.4. Perianthium plerunque inferiore parte ftrictius eft, interdüm tamen ventriofüm quafi & turgidum; ut in Geramiis, Ocymoide, Vaccaria, Ben albo &c. i; 7 Perianthium aliud rotundum & teres eft, ut in Caryophyllis ; aliud ftriatum five fulcatum; nt iri Othonna. Inter nudos & Perianthio veftitos flores ambigunt flores Cucurbitz & Peponum: Viridibus é- nim quibufdam five nervis, five dorfis, five ftrigibus à fundo ad marginem tendentibus variantur; quorum nonnulli [nervi] intra mediam floris partem à flore quafi avulfi fpeciení perianthii an- guftifolii exhibent. T: | Peculiare etiam. quid in iifdem floribus obfervatur, quód inferiores partes aliquid inter ftamen & ftylum. ambigens, vel ex ftamine & flylo conflatum obtinent. C A P. dir Hisrost PSP NAR. Car. XII. De Fratlilus C9 Seminibus Plantarum. —ARudtus à fraendo dicitur, éftque pars ea Plantae quá in. cibis fruimur, five Pericarpium fit, fi- ve Semen. Nomen autem fructus per analogiam ad omnim plantarum partes fimiles quam- vis nullum nobis ufüm praftent, nec in cibis neque in medicina, exrendi potefl. — ^ —- Fructus ergo. ( defcribente Jungio) dicitur Pars Plantz annua, flori cohzrens & fuccedens qui ubi maturuerit, 1. e. ad perfectionem fiam pervenerit, fponte à Plantá abícedit; & terrá, alidve Cdi modá matrice excepta, novze planta fit initium. Succedere dicitur flori fru&us, quód floris inchoatio, perfe&io, defluxio, fru&üs inchoationem perfectionem, defluxionem antecedat. Fructus igitur à reliquis plante annuis partibus differt, quód cüm primüm abíolutus eft, five ad perfectionem devenit, pars effe definit, cüm reliqu ( uti folia & flores) tum demum ubi marcefcere, putrefcere, alitérve corrumpr incipiunt, à plantá fud fépa- rantur. " - Fru&us vel femen eft, vel Seminis conceptaculum, [vafculum, folliculus, capfüla, theca, involu- crum. ] Coriceptaculum eft quod femini ad tempus undique tegendo [ alitérve continendo'] peculiariter deftinatum | eft. j | Excluduntur ab hujus appellationis ambitu perianthia illa in quibus flore delapfo femina lati- tant, uiri fit in.Salvia reliquífque Verticillatis plantis : nam nec undique tegunt femina, cüm fu- periore parte hient, neque peculiariter feminis tutelee 1nferviunt ; fed flori potiffimüm muniendo deftinata fünt. — Ha&ezus fungiss. Semina vel duplici conceptaculo feu involucro, altero alterum ambiente teguntur, vel Jtraplici &c unico; Duplici in Prunis & Cerafis, nimirum Pericarpio & Officulo; in Malis & Pyris; nimirum Pericarpio & Cartilagine ; in Nucibus Avellanis, nimirum Folliculo membranaceo & Officulo ; in Pinu, nimirum Cortice lignofo & Officulo, ut alia plurima omittam. Sizp/ici, in Faba, Pifo, aliíf: que Leguminibus, in Leucoio, Braffica, Thlafpi, alií(que filiquofis & capfülatis tetrapetalis &c. Seminum conceptacula fant vel folitarie, feu fimplicia unicá 1ntus cavitate, ut 1n Faba, Piío aliíf- que leguminibus, in quibus femina filique dorfo adne&tuntur; item 1n Lychnide, Caryophyllo Primula &c. in quibus feminis fedes eft in medio, exterius protegente vafculo : vel in ?/vres &lls- las feu loculamenta Zivifa, eáfque vel 4ifjas&las, ut in Aconito, Aquilegia, Delphinio: vel coz- junctas s feu 1. binas, vel cum. folitariis feminibus 1n fingulis alveolis, utin Xanthio, Mercuriali &c. vel cum pluribus in fingulis alveolis, ut in filiquofis, Braffice, Leuccio, Cc. 1n capfularibus, Verdafco, Thlafoi, Cc. | 2. Teruas, feminibus intus vel folitariis in fingulis alveolis, ut 1n Ricino, "T'ithymalo, Heliotro- pio tricocco, vel pluribus in fingulis alveolis, ut in Convolvulo, Viola, Hyperico, Afaro &c. 2. Multas, incerto numero, utin Papavere, Lim, Cc. — Cus fuu, Cxlalpinus recte meo judicio unum fru&um efle ftatuit qui uno. tegmine continetur externo, gas: quamvis interna divifa fint , ut in Pxonia, Aconito tres filiquz aut plures 1n eodem exortu, füb co- dem flore continentur, qui enim füb eodem flore fünt, fint etiam füb eodem floris tegmine, quod externum eft. Plures veró qui nullo communi tegmine teguntur, licet ex ejufdem fedis divifione oriantur, ut Uvarum acini, Gad enim füb fingulis floribus funt, licet racemus unus fit. Semina nudà vocoquz nullo prater perianthium vafculo aut tegmine donantur, ut Valerian, cc. Pro feminibus etiam nudis in hoc opere habemus quacunque pericarpio non inclufa, folitarie &c fingulatim decidentia, filiquas fuas fponte non exaunt, verüm iis induta à planta matre abfcedunt. Sic Malvz, v. g. femina, ut & umbelliferarum omnium, nobis nuda cenfentur. & Nuda, nullo prater perianthium vafculo aut tegmine donata, ut Fa/erieme , Thalidri, Umbelliferarum & Verticillatarum. Conceptaculis inclufa, Semina funt vel Simplicibus unicam intus cavitatem habentibus, ut in Leguminibus alií(que plurimis , Jo. plures cellulas [eu loculamenta divifís, HERD ut in Z4cozito, Zquilegia, De]pbinio, cc. Corjunéla, limul, vel Bina, cum feminibus in fingulis alveolis Solitariis, ut Yn. Xantbio, Mercuriali, cc. LUPA : ^ : Pluribus, ut in Siliquofis, Braffica, Leucoio, $c. ínque capfularibus, Versa. | fco, Thbla[pi, Cc. 5 Terua, feminibus itidem in fingulis alveolis Solitaris, ut in Titbymalo, Ricino," Heliotropio tricocco, ec. 1 J 4 2 t. Pluribus, ut 1n Convelvulo, Hyperico, Afaro, Viola, 8 Bulbofis omnibus. | 181771 incerto numero, ut in. Papavere, Ó«. De * Rd " T Iib. I. "De fPlantis in. Genere. Ape. * " c. —————Á— a RE LUE ne De [Us Nature im generatione feminum à D. Malpigbii Plantarum. Anatome, * ve Stylusin plantis utero 10. Animalibus refpondet. Nam ficut. in oviparis unica eft concameratio; in folitariam tubam. definens : 1n viviparis veró uterus geminis ovariis totidemque tubis [feu corni- bus] componitur : itàin plantis uterus feu ovarium. unicum quandoque eft, cujus tuba hiatu. patet, quandoque multiplex, totidemque exporriguntur tube. | Not. Conceptaculum [eu vafculum [aminale nobis Urerns potius plantee «uidetur. dicendum :/ quod qui- dem interdum fLylus eff, ut im Tulipa, Papaere, dc. interdum corpus à ftylo diffintlum ut, in Caryopbyl- lis inque. Pon c Pyro ali[que, im. quibus flori [ubef, cira Stylus pars. floris cen[etur : dm. bis tamen aliif- que ftylus conceptaculi apici infidet. / Vernm quam mos. [Pylum dicimus D. Malpighius Pli tubam. feu. ap- pendicem appellat. Nom eff ergo cur. de ominibus litigemus, fiquidem Uterus plante vel eft feylus ipfe, vel bafis [Pyli, feu corpus cui. feylus infidet, quod Malpigbius flylum. facit. Uterus 1gitur plantarum , feu conceptaculum feminis, in. aliquibus folo membraneo gracilique corpore, concavo & tubulofo, veficule inftar, conftat , hocque ligneis fibris, tracheis & utriculis contexto ; in cujus centro femina feu foetus gignuntur & adoleízunt, In aliis vegetantium ordini- bus, ut in filiquofis, craffiori fübftantid, quaft pericarpio, conftare videtur: In quibufdam oblongz quadam appendices adduntur, quz femina ftipant & fovent, & craffius pariter obducitur pericar- pium, elongatis fibrarum & trachearum faíciculis, à quibus utriculi. fucco turgidi pendent, adeóque uteri fubftantia conflatur e fafciculis Jam dictis & utriculorum füiriis in commune corpus quod fru- ctus dicitur, conglobatis ; non difpari ritu ac in Foeminis accidit, quarum uteri fübftantia contento fanguine ità tumet, ut folitam craffitiem triplo excedat. In aliquibus pericarpii hzc moles ; curgidi uteri vices füpplens ; ambiente interiis corpore obvelatur , quod plerunque cartilagineum eft ; ut goniüs pyrifaue accidit ; 1n altis autem offeam fübftantiam fortitur, hujufque ftru&ura in tenellis ad- huc é pericarpio uteri cavitatem cribratum extillat humorem. Pericarpium , in 1i$ quibus datur , conco&tum fortaffe füccum contento fctui fübminiftrat , vel faltem externi caloris vim obtundit , né folaribus radiis contabefcat. Quoniam tamen plures uteri pericarpio vel ejus analogo deftitiuntur, ideo fas eft credere, fuccum qui à pericarpio percolatur in Íemen, non omnino productiont ejufdém conducere ; fed materiam à fibris derivatis immediate. à petiolo & fe&cundinis excerni, pericarpii veró. fuccum tutari potilis quàm componere. Quód vero pe- ricarpia nonnulla nobis aliifque animantibus grátum. cibum miniftrent; non eft ex primària nature intentione, quz pericarpium ad feminis tutelam deftinavit, fed ex fecundaria. Seminis integumenta feu membranz femen involventes Secundinis analoga funt, quorum ope diu cuftodtuntur & terrz concredita pro germinatione juvantur. Officula in Cerafis, malis Perficis & Mefpilis, quibus (emen cuftoditur, pro uteris habet D. Mal- plghius, non pro fecundinis. Nunc licet craffioribus conftent parietibus, pericarpio tamen continu- antur, & per ipfos humor fortaffe in contentum femen percolatur;/ Secundinz autem proprie funt quz hiante utero unà cum femine excidunt. ! At pace tanti viri nullam video rationem cur Avellanarum & Juglandium putamina fecundinz cenfenda fint, Ceraforum autem & Perficoram officula minime ; cüm tamen fi fecundinam recte definiat, que biante utero unà cum | femine excidet , neceflario ita fe res habebit, cim illarum putami- na, utero íe aperiente, unà cum femine excidant, horum autem officula minimé. In plerifque Secundinis, ut v. g. Pyri & Porzi, hiatus aperitur arctiori in cacumine, ubi fcil. plan- tuülz conus latitat, inalis veró feneltra occurrit patenti cum. hiatu. Quis. hujus feneftellz feu fo- raminis ufüs fit ambigitur, an ut externus aer. admittatur ad. fermentationem excitandam aut pro- movendam ; an ut 1ncongrua eliminentur evidenti tranfpiratu; an. potis ad humorem nutritum excipiendum. Quod nobis magis probatür: Foramen ifthoc ovi in Animalibus refpondere exifti- mat 7MMalpigbiss. Sicut enim (1nquit) in Animalibus foetus non tantüm per umbilicum nutritur, re- cepto fanguine alimentitio fucco commixto, fed etiam per os, derivato fcilicet chylo 1n. ventricu- lum, indéque folitis vii$ in cavam, ut fenfim 1nftituatur hzc alimenti via, quz in edito foetu duran- te vita manuteneri debet , ità probabiliter. contingere reor in feminalibus plantulis : Siphones [qui in plurimorum feminum fecundtnis horizontaliter ordine collocau funt] alimentum foliis plantulze miniftrant, quod praexiftenti in. propriis utriculis fucco commixtum , per propria vafa gemmam versüs intro deducitur, & ità plantula quafi per. umbilicum augeri videtur. Et quoniam hiatus ir Pomis, Pyris, & fim. feneftella in. Ciceribus, Fabzs, cc. aperitur fub quibus extremum conici corpo- ris, radicum fcil. inchoamenta, conduntur, & eiídem externum miniftratur alimentum, ut regia nutritionis via inftituatur, ab extremis videlicet radicibus in caulem vel caudicem, & ab his 1n ramos & folia, 1deó hanc nutritionis viam analogam ei puto quz: per os celebratur in Animalium foetu. His ' accedat radicis truncum vagin, copiofis utriculis compaginatá condi, quorum ope extremo caudici debitum auctivum fübrogatur alimentum. Notandum autem naturam non in omnibus Pericarpium exteritis collocáffe , & fructui (eu femi ni circumpofüifle, quamvis nomen Pericarpit id videtur indicare & exigere; fed 1n aliquibus 1nver- sà viá, à pericarpio in globofum corpus coagmentato emergere voluit uteros & femina , ut in Fragis precipue cernitur. "RE Seminis autem feu potiüis plantule feminalis intra fecundinas generatio viventium productionibus analoga eft. Primó enim umbilicus occurrit qui manifefté perforatus eft , & fenfim 1n. extremitate laxatus feu dilatatus, colliquamenti ichore (qui in Fabis fluidus eft, in reliquis utriculis, coercitus) repletus, 1n molem diverfe [1n. diverfis femimbus] figure intumefcit. "Tractu temporis femen feu fcetus emergere incipit, inapice fal. amnii, füpereminentibus binis foliolis , alarum 1nftar aperus, & frequenullimé diduétis , ità ut angularis amni apex fiffüram impleat: à folis veró feu alis acu- minatum minimümque confimilis fubftantiz corpus (quod gemma eft) aflurgit.— Succeflivo 1ncre- mento auctior reddita amni moles foetum quoque feu plantulam auget & fovet. Amnio 1n pluri- mis plantis ntriculorum ordines chorii inftar. circamaffunduntur ; Chorium. autem in. quibus adeft à primordus turger, fensímque adaucto amnio exinanitur, & poftremo à plantula amnion, 1n quod perco- Vs *- Horticul- ture, L1. c.17. rr M HisronriAaA PtaANTARU M. percolantur omnia, abfümitur. Qnare probabiliter feminalis humor primo ex fecundinis in umbili- cum, & fenfim in lazatum amnion derivatur ; unde prima plantule delineatio. Verüm hec om- nia exemplo & iconibus appofitis clariüs intelligentur. — . " Augetur autem probabiliter amnion, non tantum fubminiftrato fucco ab umbilico, fed & tran- fadante humore à chorio , cüm tra&u temporis obliteretur umbilicus. Et càm. plantula femina- lis peculiari umbilico deftituatur, quo exteritis adveniens alimentum alté 1píam penetrans , in fin- gulas diffufüs partes eas augeat & alat: fed ut plurimüm contiguus amnii humor. foliorum hiatum repleat, ipsííque hreat , non incongruum fortaffe rationi erit cenfere, filtratione tranfductum cho- rii humorem in amnion, tandem plantulz folia, 1nversá nutritionis fübingredi, ex his in caulem & gemmam derivari. i " Mira autem eft Plantarum nonnullarum fcecunditas feminis refpe&tu , ut v. g. Verbafci Dio talis, Papaveris, Hyofcyami, Nicotianz. In uno Helenii flore (inquit P. * Laurembergius) nümie- ravi ultra 3600 femina, nequetamen perveniad finem. Helenium autem in eodem caule multos producit & geftat flores. Ex uno grano 4$ Mays, Ícu Frumenti Turcici iterum 1050; in Virgi- nia 2000 caligine: feritürque bis quotannis Martio & Junio. Ex uno flore Solis majore, progna- ta exuno femine eodem anno Camerarius exemit circiter 4000 femina: ego 3000 & paulo am- plius. Sed hxc nihil fant fi cum "Tabaci veri foecunditate conferantur. Ego curiofitati mex indul- gens, numerare aliquando coepi, quot granula feminum Nicotianz ponderent drachmam unam, & expertus füm ponderi unius grani medici (qux eft minima menfura) refpondere grana "abaci ro14. Jam veró ex una planta collegi feminum maturorum drachmas circiter ex, qux faciunt medic v. na 360 hxc multiplicata per 1000 (omiffis 12) largiuntur grana 360000, quorum ferax fuit una planta Tabaci nataex uno granulo. — | Papaver album (füpputante D. Grevio) femina 32000 annuatim producit, quam fümmam ità colligit: Quatuor plurimüm planta hzc capitula matura. profert, in quorum unoquoque denz mi- nimüm membranz feu parietes, totidem cellulas difterminantes funt. Harum uniifcujufque alter- utri lateri femina adnafcuntur circiter 800, quibus in 10, numerum membranarum, ductis, exur- git fumma $ooo, quiiterum 4 pro capitulorum numero multiplicatà efficitur numerus pradictus 2000. 3 Not. Plasta baec, (f celum d folum faveat, mon dico quatuor capitula , [ed duplo triplóve plura roducit. 'Typha major (eodem obfervante) ultra 120000 quotannis femina perficit, quod ità demonftrat, Semina enim unà cum lanugine fpicam. feu. clavam cylindriacam . efficient 6. uncias longam, dia- metro Í unciz zquali circumferentiá 1$ uncim. Horum autem feminum 9, latere ad latus jun&o ut in fpica collocantur, $ duntaxat uriciz partem efficiunt, adeó ut 72 lineam uncialem expleant. Verüm quoniam in fpica pili fenmnibus interpofiti fünt , 10 detracts, 62 tantüm füpputabimus : quibus fi addamus ? numeri 62, hoc eft 46, exurgit pro circuitu cylindri fumma. féminum 108, cumque cylindrus 6 uncias longus fit fexies 62, hoc eft 372, femina unam longitudinis lineam com- ponent. Quo numeroin 108 du&to producitur íümma 40176, pro numero feminum unius clava z próque trium quas planta illa fingulis annis plurimüm profert, 120000. » Verüm numerofiffima omnium femina producunt herbe capillares dictz. Unius Linge cervizue plante annuus proventus ad decies centena millia feminum afcendit. Vide Caput de Phyllitide, CA P. XIII. De Plantarum Semiuibus obfervationes quedam generales. I Atura non obfervat magnitudinis proportionem inter femina. & plantas ab iifdem ortas ità ut majus femen majorem femper producat plantam, minus minorem. Sunt enim in genere herbarum non pauca, quarum femina arborum nonnullarum feminibus non dico xqualia funt, fed multo majora, Sic v. g. femina Fab, Pifi, Viche, Lupimi, Peposis, Melonzr Cucurbitze, ut alias innumeras omittam, femina Ulpz, Populi, Salicis, Betule, Fichs, "c, multis vi. cibus magnitudine füperant. Atque hoc non in plantis duntaxat diverforum generum obfervari poteft, fed interdum etiam in ejufdem generis fpeciebus. Sic 1n genere. arborum glandiferarum I/ex coccifera dicta, quz fruticis modum vix unquam excedit, glandem edit Quercás vulgaris parem: Cerras arbor. Quercui. noftrati magnitudine cedit, glandem tamen duplo majorem producit. Ceriztbe purpurea annua »»ontand gerenni vuinor eft, fsmen tamen illius hujus femine majus. Eadem differentia magnitudinis refpe&u obíecvari poteft inter femina Rapiffri & Simapeos , plantarum productricium proportioni contraria : nam emen Rapiftri Sinapeos femine. majus eft, càm. Rapifrwm plum. Sisepi munus fit. At neque Natura in animalibus oviparis eandem perpetuó magnitudinis differentiam obfervat inter ova quz eft inter animalia quz ea ponunt, Quamvis enim inter. Loesf'as & zff/acos, magnitudine excepta qua Locufta. ALacum excedit, 1ndifcreta feré fimilitudo fit, ova tamen 24ffaci Locuf/ze ovis multó. majora fant; Sic in Avium genere ova atis Artic Clufii 41k Hoieri, ejufdémque Lornziz tanto Ana- tum domefticarum ovis majora funt, quanto z4ves ipfe z4matibus minores. Notandum tamen, Aves hafce palmipedes effe & tridactylas & unicum tantüm ovum una vice ponere antequam incubent, adeóque unum duntaxat pullum excludere. Notatu autem digniffimum eft, quó minora fünt eó effe feriliora : Feraciffima enim funt Papaver, Nicotana, Digital , & capillares omnes, Sinapi, 'Fypha, ut alia omittam, qua femina minutiffima proferunt. II. De Herbarum annuarum feminibus nota, r. Ea omnium longe maxima effe, ut in faz, p;fo, lupino, cicere, ueloze, pepoue, cucurbita, flore folis, Pbafeolo, aliifque patet. 2. In 1s etiam generibus 1a ». Lib. I. .. De ?Plantis in Genere. in quibus aliz fpecies annux funt, alix perennes; annuamm íemina feminibus perenninm majora e(le, magnitudinis plantarum ratione liabita. Sic v. g. P;fa vulgaria majora funt feminibus Lz- :byri majoris perennis: Sic. Triticum, Secale, Hordeum , Oriza, Avena , Maiz, [eu Frumentum Indi- eum, quz nihil aliud funt quàm Graminum anpuorum femina; majora fant feminibus cuJufcunqae Graminis perennis nobis cogniti, Árundinibus etiam maximis non exceptis. 3. Semina omnia quz hominibus in cibum veniunt herbarum annuarum genimina effe : five frumenta fint, ut. v, g. Secale, Triticum, Oriza, Sorgbum, Frumentum Indicum , Milium, Panicum , Avena , Hordeum, ec. five Legumina, ut Fabe, Pifz, Lentes, Vicie, cc. Cujus ratio effe videtur, quia ex feminibus fa- poris grati & nutrimenti falubris ea maxima funt, adeóque eorum purgatio facilior, proventus ube- rior & farinz ad fürfures proportio major. III. Quamvis in plantis nonnullis, quz flagellis radices fübinde agentibus fe propagant, aut quz radicibus proliferis vel reptatricibus fe rnultiplicant , utin Vzzea Pervinca , Colecafta, Battata Cana- denfi, Rapbano vufticano cc. verum fit quod à nonnullis obférvatur, eas fcilicet femen rarius perficere & ad maturitatem perducere, quoniam natura his propagationis modis intenta eum qui eft per fíe- men negligit: Quamvis inquam hoc in nonnullis verum fit, procul tamen. abeft 3. regula generali, cüm flirpes non paucz reperiantur quz aut radicibus reptant, aut flagellis fe. propagant , & tamen femen copiofum idémque fecundum gignunt. Prioris generis funt Herba. Gerard: , Solanum balica- cabum, (c. Pofterioris Fragaria Ó* Ramunculus repens, Vérüm ex altera. parte. in genere & fine ex- ceptione verum exiftimo, quód quz plantz: femen paucum perficiunt eedem. modis füperiis tactis fe propagant: aliàsenim natura, quz in neceffariis non deficit, talium fpecierum coníérvationt & perpetuitati non fatis caviffe videretur. IV. Plinius aliique rei naturalis fcriptores dudum de Animalibus obfervirunt , quód, diutuls ge- ftantur quibus fant longiora vite fpatia: Hanc obíervationem fi plantis M UNS velis mimm Veram invenies. Nam ex fpatio temporis breviore aut productiore , quod intercedit inter eruptio- hem floris & feminis perfectionem, de vita feu duratione iftius plant. nihil certi colligi poteft. Vi- demus enim Uu, cujus fénien primo vere ftatim à flore edito perficitur, atque eriam defluit ante quam folia explicantur, arborem effe fatis longzvam. M a, EI V. Semina plantarum oleo copiofiore fcatent quàm quzvis alia eaim pars; quod prxlo fübje&z & tortz fatentur, magna ejus quantitate fusi, Oleum autem cüm corpus fit vifcidum , nec facié evaporet, feminali fpiritui continendo. idoneum eft vehiculum. Hinc fit quod femina per multos etiam aiinos foecunda manent, & fàta germinant. Quin & copiofüm falem | volatilem. continent, ut luculenter demonftrat 7edelius in. Experimento novo cbymico de. (ale volatili plantarum, | Merüm dé chymica f&minum analyfi agere in prxfentiarum noftri non eft inftituti. VI. Quot annos femina plantarum feecunda durabunt, difficilis admodum quzftio eft: Veterum nonnulli vel 4o prodidere: D. Moerrifozus non ultrá decenritum. affirmat ; alu. feecunditatis fpatium quinquennio circumfcribunt. Proculdubio autem magna hoc refpectu inter femina. eft differentia alia enim diutiüis foecunditatem .füami cuftodiunt, alia eam citis amittunt & fterilefcunt ; ut verifi- mile fit nonnulla fcecunditatem fuam ultra decennium prorogare, alia ante quinquennium eam amittere, Oftendit mihi olim D. To curiofus florum cultor Lezme Nerfoleie fimetum, in quod ante aliquot annos proje&tz fuiffent uv. pafle corrupt, ut ibidem computrefcerent ; ex earum au- tem Vinaceis quotannis, ftercore moto, vites aliquam multe enafcebantur, & nove poft 4. mini- müm annos Ego (ut verum fatear) in nullo adhuc femine, $. annis vetuftiore experimentuni feci, quinquentia autem germinare compertum habeo. Multum autem conducit ad feécunditatém prorogandam feminum conférvatio ; cavendum enim eft ne humorem nimium. bibant indeque fi- tum & putredingm contrahant, neve nimium calefiant & exarefcant ; nonnulla etiam frigus ve- hementius urit &z corrumpit. Quicquid fit, in terre gremio latitantia, quamvis tot caloris , frigo- ris, hümoris & ficcitatis varietatibus ibidem obnoxia, diutius tamen (ut puto) fertilitatem fiiam tuen- tur, quàm ab hominibus diligentiffimé cuftodita; nam & ego & alü ante me multi obíérvafant Sinapeos vim magnam enatam in aggeribus foffarum recens factis, inque areis gramineis effoffis, ubi poft hominum iiemoriàm nulla unquam. Sizapeos eges füccreverat.. Quam tamen non fponte or- tam füfpicor, fed é feminibus 1n terra pertot annos refiduis etiara prolificis. VII. Semina omnia feu ab. hominibus fata, f&n fponte € conceptaculis fuis in terram delapfa, pri mum fuum alimentum per poros tegimentorum lauriunt; aut ((ut veriüs & magis Philofophicé lo- quar) primum feminum fatorum alimentum per tunicarum feu tegumentorum poros fe infinuat. In plerifque autem feminibus foraminulum quoddam feu feneftella patentior. obíervatur, quà humor alimentaris primitus fübintrat : quo femel admiffo, fpiritus vitalis 1ntus hofpitans plantulam femina- lem ejufque involucra fermenti 1n modum inflat & extendit, unde euam. humor terreftris copiofe iri eam irruat neceffe eft, quo nutritur & augetur. VIII. Magna eft analogia & fimilitudo inter vegetationem & augmentum feminum feu ovorum plantarum in terra, & viviparorum animalium in utero. Quemadmodum enim [emen plantz ple- nam maturitatem adeptum in terram decidit, ibidemque liberum & folutum jacens alimentum (ut. dixi) primitus per poros tegamentorum fuorum attrahit imbibitves poftmodum radices in terram agit; fic pariter ovum Animalis vivipari, maris femine feecundatum , & quafi ad maturitatem perductum ab ovario velut arbore in uterum ceu terram. delabitur, ubi aliquandiu. liberum & folutum perma- nens, abíque ullà cum utero cohzfione, primum füum alimentum per membranas 1nvolventes fcu íecundas attrahit. Aliquanto autem poft, velut radicibus actis utero fe affigens, aliquam faltem nutrimenti portionem inde exugere videtur, Ovaria voco corpora illa, teftes fcemineos vulgo di- &a, quz qui diligenter infpexerit, oculorum teftimonio victus nihil aliud effe quam congeries feu racemos ovorum neceffario confitebitur. Cüm Í&men humorem imbibere affero, aut fotum ali- - mentum attrahere, vulgari & ufitato loquendi modo utor, nec aliud intelle&um vellem, proprié. & Philofophice accipiendo, quàm humorem per poros fe infinuare, aut influere per venas & vaía: nec enim attractionem proóprié dictam in natura dari prs concefferim. Neque veró femina dun- taxat E — 26 Hrisronra PraNTARUM. taxat plantarum verüm & earunder radices maximam alimenti fui partem per poros tegumento- rum attrahere exiftimo, minimam autem per capillarium fibrarum extremitates , quas nonnulli pro totidem ofculis habent. Quód plante per corticum poros alimentum haunant à modo ramulos & &mimustuine. depangendi quem memorat P. Laurembergius Horticult. cap. 21. $. 1. clariffimé evinci- tur. Nulla (inquit ille) fer? ffirps eff quee mon queat propagari per vaemulos aumiculos, nodo x. inferior ex- tremitas abfcifla. oblinatur. emplajtro. [equenti : E cere $1 terebintb. 51 refine cómmunis 3i commixtis, 4. Non direclé infigas terre vamulum. fic oblitum , [ed incurvo arcu, ut [uprema pars promineat 2 terra evedia tangat imu, infima, quam oblinendam dixi [urfum mowmibil uergat, itá tamen ut delitefcat. Iri hoc cafu non ália patet via qua fuccus alimentaris fubmtret, quam corticis pori. | Quoniam autem mentio incidit hujus arboris ramulis feu dieci depaétis ferendi methodi, operz retium fore putem eam in omne genus Pomiferis experiri ; cüm fi füccedit facilbma omnium erit & fru&tuofiflima propagandi ratio. Quamvis enim furculus ifitus eodem pariter anno fructum pro- ducat, truncus tamen feu ftipes aliquot. annos à fatione exigit antequam infitioni 1deneusfit. Quin & ramulus cum multo major fit quam fürculus & uberius crefcat, fractus longe plures eodem tem- poris fpatio producit. His adde, quod fi planta quxvis non comprehendat, facilé extirpari aliaque ejus loco depangi poteft. — Quod vero hic plantandi modus 1n cujufcunque generis pomiferis arbo- ribus füccedet verifimillimum judico, cum nulla mihi fufficiens ratio reddi poffe videtur, cur in eo- dem Arboris genere alia fpecies ramulo fata comprehendat, ut v. g. €&oblings & 9fopis noftratibus did ; alie minimé. Qua in fententia valdé confirmabar à D. foffelivo , qui 1n fua Novae noli defcriptione hunc apud indigenas ramulis avulfis plantandi modum in omne genus Malis & Pyris cum fücceffu frequentari fcribit. Ca r. XIV. De foliis. Plantarum Seminalibus. didlis. Eminum fatorum pars maxima binis primulum foliis é terra exoritur, que quoniam multiplici refpectu füccedentibus diffimilia funt, hortulanis noftris non inepté , fol; feminalia. appel- lantur. 1. Folia hxc feminalia à füccedentibus differunt, primó Parvitate, ut quz in omne genus plantis il- lis minora fint. r^ vie s, 2. Figurá, ut qux integra fint & indivifa 11s etiam plantis quibus fübfequentia multifariam diffe&ta funt, ut v. g. Usbelliferis, circum oras equali 1is dus reliqua crenata ant dentata ; in plerifque plantis à fequentibus folis Surg divería. Hic tamen notandum eft, quód quamvis fo/ia feminalia in. plerifque plantis integra funt abfque ulla omnino crena, fectione aut divifione, non ta- men hoc in omnibus conftans eft & perpetuum , fiquidem waffurtii bortenfis folia feminalia in tres lobos dividuntur quz totidem folia mentiuntur ; Braficze, Rapbani, Sinapeos, Rape frondes unicá cre- ná incifàs obtinent, Naffurtiz Indici dupli crena 1n tres dentes divifas: Geranii mo[cbati pinnata fünt ad modum feré fubíequentium. — Verüm nullam hactenus plantam. novi cujus folia feminalia cir- cum oras undique crenata aut dentata fint, Urticze aut Berenice modo. ! 5. Differunt Superficie, lxvi v. g. us etiam plantis quarum folia hirfüta funt aut pilofa ; non. ta- men omhibus , nam folia feminalia Boregimis, Buglof? aliorumque quotquot obfervavi ex Afperifo- lis dictis hirfüta feu pilofa funt. 4. Differunt infuper Situ & nafcendi modo, cüm bina oppofita nafcantur , non in iis duntaxat plantis quarum folia in caulibus conjugaim difpofita funt , verüm etiam quibus fingulatim & alter- natim oriuntür, ad inferiorem articulum ex hoc latere , ad füperiorem proxime ex adverfo , vel 2 ftellatim plura caules ad nodos ambiunt, ut 1n Afperula, Aparine, &c. vel 3. crebra in caule confuse & nullo ordine nafcuntur, ut 1n. Limo, Limaria, Titbymale. j s. Folia (eminalia totáque in univerfum feminalis plantula ante germinationem , dum adhuc te- gumentis fuis includitur, pulpofa eft & fragilis , ut tota fere carne conftare videatur, fibre autem minimum. continere. Gap. De Plastula feminali reliquifque femine contentis. inveni, in nonnullis perfecte efformatam, ut partes ejus omnes nudis etiam oculis poffent dif cerni, & digitis à fe invicem diduci, in alus minüs perfectam , certé partés ejus non ità fa- cile à me potuerunt difcerni. 1. Plantula hac feminalis in. plerifque feminum generibus Pisis fols feminalibus conftat, aut fal- tem gemino lobo foliis piden: refpondente ; Raedicula & Gemm. Gemino dixi lobo folus íz- minalibus refpondente, quia funt ex hoc feminum genere quz lobos fuos füpra terram foliorum for- má non exferunt, unde nonnulli fortaffe foliorum titulum. uis minimé tribuendum cenfeant. Ve- rüm quoniam ejufdem omnino naturz funt, eundémque proculdubio ufum obtinent , nullam video rationem cur eodem etiam nomine non poffint infigniri. 2. In nonnullis feminum generibus plantula feminalis non conficitur ex /Liwis folüs feminalibus, Radiculd c Gemmá ; fed vel folo trunco abfque folus conftat, vel trunco fohofo, vel folio folo abt- que D oshibus qux unquam diffecui idonez magnitudinis feminibus plantulam. feminalem femper Lies ue trunco, nudo faltem oculo vifibil; Ex hac feminum diviliohe funii poteft generalis plantaram diftinctio,. eáque meo judicio omnium prima & longe optima , in eas ícil. quz plantula. féminal: funt bifolia. aut diee». & qux plantulá feminali adult analog. Y : ;3. E primi generis feminibus (1n quibus plahtula feminalis bini diculá conftat ) fant 1n quibus przter plasmulim feminalem nihil omnino pulpz aut medulla conc netur; fünt etiam in quibus prater plantulàm alia etiam. continentur , fcu in quibus plantula. pars tantüm eft pulpz feu medullz. gue m . Semina illa quz nihil alid continent prater plantulam feminalem in duplici itidem funt differen: tia; 1. In nonnullis plantula feminalis plana cft & extenía ab(que ulla plica, ruga aut convolutione; 2. In aliis folia feminalia cum radicula varié complicata fint aut convoluta. 1n primo genere folia feminalia nihil aliud fant quàm feminis lobi plariis (uis füperficiebus códptati, ut in 4vellana nuce vi- dere eft. Gibba. feu exerna lobi alterutrius faperficies eidem eft figar cum medietate feminis fc- cundüm longitudinem per medium fifi. HTujus generis (ünt Fable, Pifz, Pha[zoli, Vicie, Amygdalz, Prima, Glandes, cc. ve d. UN bebe) P , . : Hic obiter notare poffumus unionem hanc feu: connexioriem rádicule: cam lobis non. femper feit in omni plantarum genere ex ea parte effe qua femen fru&ui aut vafeulo feminali cohzree ; unde nec 1n omnibus fpeciebus germinatio à puncto cohxfionis incipit, ut nonnulli tradiderunt; fed in aliquibus ad diftantiam notabilem à loco cohzfionis, ut in. Fabis, Lupinis, cc. in alus ad extremum oppofitum, ut 1n G/azdibus, "fuglandi nuce, wraygdalis, Prunis , Beragine , Bugloffo, Cv. A[perifoliis reliquis. Jam vero 1n feminibus oblongis aut ácuminatis radiculam ad acutiorem extremitatem litat obfervavi , five extremitas 1lla vaículo cohxret , five eidem e diametro oppofita fit; Sic; v. g; in feminibus Por, Pyri, Floris Solis, Melouis, Pepouis, Cuctimeris Cv. Verticillatarum omnium, cum. acus tior extremitas eadem fit que vaículo feminali contigua eft, radiculee etiam apex cohzfionis punctum, refpicit: in feminibus autem. G/andis , Amygdali, Boraginis, Bugloffr:, éc. 1n. quibus acutior feminis extremjtas cohzíionis puncto é diametro opponitur , radicula quoque. eundem fitum obtinet, |n quibus feminibus medullzeicum lobis connexio vel loco cohzfionis feminis rpfius ,; vel. eidem oppofi: to adjacet, ;hoc eft, 1n feminibus productioribus in quibus alterutram extremitatem occupat, radicu: la neceffario brevis eft, 1n quibus veró connexionis locus à femimis cum planta cohxfione diftat, ra: dicula aliquanto longior eft, & juxta marginem loborum producitur, donec apice fuo ad cohzfionis locum terminetur: OY Hac obfervatio tionnullius usds effe poteft in ferendis feminibus faltem grandioribus, nani caruri- dem germinationem- proculdubio nonnihil promovebit, ità ea ferere ut plantule radicis apex deor: fum Ípe&et; ut vice verfa neceffarió vegetationem & augmentum impediet, eo fitu ferere ut ejuf- dem apex furfum tendat. : Radix enim 1n hoc cafu integrum. femicirculum feu duos angulos rectos inflectatur oportet antequam. deorfum defcendat, & ex altera parte fimiliter gemma tantundem 1n» curvanda eft antequam furfum erigatur , ita ut fuccus nutritius bis refle&atur. neceffe eft antequam € radice in caulem derivetur. ..: Secundi feminum generis 11. quo plantula fe. finalis convoluta feu complicata eft multe ' fünt varietates, cüm complicatio foliorum fe- EN In Mp RET) minalium &c radicule in variis generibus ad- ZW E. lA AE plantula modum variet. Exempla aliquot proponam | veminal cormoluta. Íeminum majufculorum in quibus tegumentis detractis. complications. modus. claré apparet; ut quivis facilé eum oculis difcernere queat, &. plantulam inclufam propriis digitis extendere m De Phantis in Genere. s foliis feminalibus, zemmá & ra: aut explicare. . r. In Raphano & ut verifimile x ERES M eft in aliis omtibus quz foliis feminalibus fimi« gas libus é terra exeunt, ut v. g. Bréffcis , Rapis, | Simapi, Rapiffro, Eruca, eb. Plantula femina- lis in figuram globofam elegantiffim& convol- vitur hoc modo. Foliis feminalibus fibi mutuo admotis íóu appreffis ut 1n aliis pleriíque , pri- mo radicula inflexa 11s füperimponitur , deinde foliorum eorundem partes dextra & finiftra ver- fusís mutuó incurvatx Ííüpra radiculam, & tandem occurrentes eam finu füo ample&un- tur; cujus fic convolutz & explicate plantule icones exhibemus & AMalpiglii Plantarum Ana- tome defumptas, Tab. $3. Fig. 319. 2. ln 44ceré e POSSE majore Sycomoro falío dicta, folia feminalia fibi. Y A a // mutuó admota, ut in priore, ambo fimul pau- Il : | ló fupra mediam longitudinis partem incurvan- tur; donec fibi mutuo dimidie earum partes coritiguz fiant, deinde unà cum radicula in glo- bulum convolvuntur, ut fiquis anguftam laci- niáth bis replicaret, deinde à flexurz loco inci- piendo convolveret. Appofita icon rem illu- itrabit. 3. In Naffurtii hortenfis femine late- ralia duo fegmenta utriufque folii feminalis par- ti poftice medii feu przcipui fegmenti adpli- cata (qux fimul ejufdem cua illo exacté la- A aphani f lantula femanalie UE licata " explicata ; Dz titudinis MEM ORDRES REL LC RC RE UE 7T 3mm npe omn an 20 HisronangrA PütANTARU M. titudinis funt) tegumentis includuntur, radiculá non nudá in folia reflexà , fed velut (1 priüs extenfa tegumentis involuta fuiffot, poftmodum autem una cum tegumentis ad folia feminalta inflexa, ut femen ipfüm contemplanti manifeflé patebit. 4. In feminibus Cemvolowlerum omnium , fed pra- cipué marinz feu Soldanellz, folia feminalia multis plicis feu flexuris corrugantur , adeó ut e tegu- mentis exempta facillimé poffint expandi & pd cum tenuiora fint minüíque fragilia quam in plerifque alus, quin & ' viridefcunt nonnihil; adeo ut ex omnibus quz ha&tenus obfervavi hujus ge- neris feminibus huic ufüi commodiffima fint, nimirum demonftrando naturz artificio im compli- cando intra membranas involventes plantulam feminalem, quod fané valde admirabile eft & fpe&ta- tu jucundiffimum. i Haáenus de Seminibus quorum pulpa. feu medulla tota nihil aliud. eft quàm plantula feminalis feu extenfa, feu complicata, fequitur ut de iis agam in quibus przter plantulam. feminalem aliud etiam corpus continetur , feu plantule feminali alendz feu. defendendz inferviat. H»c etiam con- Íimilirer in duo genera dividi poffunt. Primum efteorum in quibus plantula fcminalis plana. eft & extenfa abíque ulla plica aut flexura. Hujufniodi funt Fraxini femina & Umbelliferarum non- nullarum. Secundum eft eorum in quibus eadem plantulà inHexa complicata aut convoluta ex- ifti ; cujufmodi fünt femina Malvz, Stramonu, Atriplicis , Spinachize , aliarumque. plurimarum, 1n quibus pulpa refidua feminali plantulee dum adhuc tenella eft alendz aut (ut diximus) fovendz in- fervire videtur. i ! In priore genere caro feu pulpa foliorum feminalium fcu loborum. primum radici nutrimentum, cüm primulum germinat füppeditare videtur; quz poft produéctior facta, & in terram defcendens inde alimentum tum fibi exugit , tum foliis viciffim rependit. Folia enim feu lobi feminales in id genus feminibus dum adhuc tegumentis inclufà latent, craffi fünt. (ut ante diximus) carnofi & fra- 2iles. fibre paucum, carnis multum obtinentes: ideóque ordo feu proceffus germinationis in eis hu- Jufiodieffe videtur. Semine terre commiffo humor feu fuccus nutritius duplici filtratione per fe- minis tegamenta & plantulz ipfius membranulam depuratus à foliorum pulpa imbibitur , cumque eorundem falinis & oleofis particulis commixtus idoneum radicule nutrimentum füppeditat. Hsc autem primüm germinans tunicas difrumpit & producta in terram defcendit, indidemque nutrimen- tüm & fibi haurit, & foliis feminalibus reddit, quz deinde ancta & explicata é terra erumpunt, te- gumenta dilacerata exuunt, inque longitudinem & latitudinem extenduntur, rariores tamen magíf: que fpongioíz, lentz quoque & fibrofe evadunt. Verüm 1n feminibus quorum folia feu lobi femi- nales füpra terram mon exurgunt , ut v. g. Fabis, Pifis , Vicus reliquifque leguminibus radicula (quantum quidem ego obfervare potui) lobis alimentum non füppeditat, qui 1dcirco crefcere & au- gere proprie non funt dicendi, quamvis intumefcant admodum ratione humoris in eorum poros fe infinuantis, fpongie in modum. Lobi ut & folia feminalia aliquandiu poft plante germinationem turgida & extenía durant, poftea paulatim extennantur & flaccefcunt , tandémque exiccata deci- dunt. An nutrimentum aliquod plante poft emerfionem éterra fübminiftrent & quandiu turgide maneant, mihi non conftare fateor. Experimentum autem facile fieri poffet. folia feu lobos abícin- dendo quamprimum plantula é terra prodierit , eámque cum altera. cozva cui maneant comparan- do. Sienim mutila integram vigore & augmento zquat , manifeftum eft nullum folia nutrimen- tum plantule faltem neceffarium füppeditare. E E Ex quo hzc primum fcripfi ad manus meas venit fagaciffimi & veré incomparabilis Philofophi, naturz ipfià fecretis Marcelli Malpigbii Agatomes Plantarum pars altera, 1n qua. experimentum hoc 3 fummo viro factum invenio 1n variis feminum generibus tam ante quam poft germinationem in- choatam : quo fücceflü pfüm referentem attende. Primo, inquit, vere Fabaruz plurimas planta- las fevi, detractis prius cotyledonibus feu farinaceo pericarpio. .Ex his binz tantum plantule, reli- quis corruptis, parum vegetárunt, gemma fcilicet furfum excreverat immota hxrente conica radice: Circa undecimam diem gemma non expandebatur : fed foliola in extremitate arefcebant : caulífque non elongabatur ; fed maculis in atrum tendentibus inficicbatur. "Tranfactà vigefimá rprimá. totus caulis minimus nigrefactus tandem contabuit : corrupta pritis radice, quz nullum augmentum omnino erat experta. Meníe quoque AMaiz alias feminales plantulas Fabarum c Pbafzoloruze ablatis pariter binis feminalibus foliis feu cotyledonibus incubandas pofui; € quibus unica Fa/z plantula vegetavit, elatá füpra terram minimá gemmá, productáque parum infra radice, 1tà ut tota plantule longitudo femidigitum non excederet. Hec tranfactá vigefimá primá nigrefacta radice & exiccatis foliis gem- inz feu futuri caulis contabuit. Alias denuo plures feminales Faberwz plantulas detractis omnino cotyledonibus plantavi, quarum nullz penitus vegetarunt. Idem expertus fum imn plantulis Cucur- Liz, Pepomum, Lupimorum v Pha[eolorum : qux ynfigmt pollent trunco & gemma. — Haànceandem obíervationem progrediente 1n. cubatu & poft inchoatam vegetationem tentavi, dum fcilicet cotyledones fub fpecie feminalium foliorum fupra terram emergebant. In Cweurbite itaque plantulis vegetantibus difcuflo corüce, ablatis binis feminalibus folüs, protrahebatar quidem vegetatio, fed gemma feu. reliétus caulis nullum feré augmentum capiebat, hócqué fxpius mihi ac- cidebat. Idem contingebat in Lupizs , quorum cotyledones in ampla & craffa extuberabant folia. In Pepouibus quoque, 1n. Lacfuca, Endivia, Raphamo & Rapis ; quorum plantulz cotyledonibus or- batz, vegetationis incrementa non foriebantur; fed. vel citó extingnebantur , vel minima abíque Vegetatione tabida fübfiftebant. Plantulis veró à primordiis vegetantibus , unico detracto folio, altero autern füperftite, germinatio producebatur, non tanta tamen foelicitate qualis in non. mutila- tis obfervatur. Vegetantium cotyledonum vim & durationem exploraturus, plura fevi Lupinorum, Cucurbite c Fabarum ova: à quibus plantulis, dum füpra terram erumpebant fingulo die lemmnalia folia abftuli, Ín Lapinis, quarta die € terra emergentibus laceravi folia; in Cweurbita pariter, quinta die primó apparente planta; idem molitus fum, & feptima die in Faba vegetante cotyledones abftuli, & ità fubfequentibus diebus idem tentavi in confimilibus plantis per fpaium dierum decem , Lupinorum igitur tres primz plantule , cotyledonibus orbata, nullum fere forütz incrementum poft menfem i conta- Lib. I. "De *Plantis in. Genere. 219 contabuerunt ; relique veró longé minores perdurarunt. Cucurbie veró. quatuor prima | : * reltquis VOCUM pA funt. Fabarum plantz cotyledonibus orbatz, plures quidem. vegetarunt fed gracillimz & minimz. | Ex his igitur conjectart licet, bina illa, utplurimum craffa, folia qux plantulz: feminali herent uteriti placenta vel cotvledonum vices explere. Hxc autem. hurborem expofcunt à terreno utero emanantem, quo folu fermentativi & | fpermatici eorum fücci per propria umbilicalia vaítula quo- tidianam plantulz alimoniam & auctivani materiam füppeditant : unde plantulz: cetus € fermentacis & in motum actis particulis, 1n placentis fcilicet feu feminalibus foliis jam concretis, non folam la- xatis meatulis augetur ; fed ad vegetandum excitatur. Hactenus Mo!pibius "T Quód folia f&minalia ad primam vegetationem féu germinationem plantule neceffaria fint, expe- rimenta allata evincunt : feu quia humor terrenus minimé 1doneus. eft plantülz: àum adhuc cenella eft alendz, nifi przparetur per admixtionem fücci foliorum feminalium iermentativi, ut. 7Malpigbins conje&atur, & rationi confonum eft, feu quia tenella & imbellis plantula € terra nondum haarire valeat quantum fibi alendz (ufficiat, fed fupplemento adhuc egeat à foliis fübminiftraro ; ut pullo recens exclufo alendo vitellus geceffarius eft, quantumvis cibum ore capeffat ; feu ob utramque ra: tionem. : Quod folia hzc ad vegetationem profperam faciant aliquamdiu etiam poftquàm planta e terra. emerferit experimenta itidem probant. Quod veró non femper neceffaria fint, neque etiam utilia, manifeftum. eft , quia poft. aliquod tempus paulatim marcefcunt & intereunt, radice totum füum nutrimentum plante fnbminiftrante, -. Notandum quoque eft, quód poft vegetationem inchoatam plantula tenella recens nata partem faltem aliquam nutrimenti fui radice attrahit, ut patet à celeri auctu & exteníione foliovam femina lium. Sic in Animalibus videmus quód Embrya: partem aliquam nutrimenti & cotyledonibus feu lacenta uterina exugunt, partem ore admittunt, dum adhucin utero fünt : fiquidem in ventriculo ' Niffeito idem plané humor 1nvenitur qui 1n amnio cernitur, & in inteflinis etiam excrementa, poft ejufmodi humoris co&ionem & diftributionem reliqua, obfervantur. Ex his omnibus colligere licet primum plantulze feminalis alimentum, & (ut verifimile eft) feetus étiam in utero à cotyledonibus feu placentis uterinis, hoc eft 1n plantis à foliis fominalibus prxparari & przberi; poftmodum fucco nutritio partim ore feu radice haufto, partum à cotvledonibus füb- miniftrato aluntur, adeóque paulatim indies ore feu radice plus affümérites , à cotyledonum. ficco velutabla&tantur, eóque tandem prorfüus deficiente, animalia ore; plant radicibus integrum fuum alimentum hauriunt aut capeffünt. — A ! Supereft jam ut de is feminibus dicamus, in quibus plantula feminalis ion biriis fzminalibis foli- is, radice & gémmdá conftat, fed cujus folia priniüim apparentia fibfequentibus fimilia funt. Horum duo genera obfervavimus. Primum eft eorum 1n quibus plantila feminalis alteri. feminis extremitati, ei nimirum que vafculo feminali contigua eft, exteriüis afligitur, figurá feré germ cum fcuto füo in empláftratione arboris alicujus trunco aut ramo appofitz./ Secundum elt eorum ifa quibus plantula feminalis media fominis pulpa velut medulla includitur. 3 Prioj» generis funt frumenta omnia & gramina quz fibrof1s obtinent. radices ; plurimis minutis Bodl t inds plantz unà erumpentibus , non autem fimplici trunco qui poftmodum 1n. farculos & fübrasfpargitur. Sicin grano Herdei v. g. obfervavi fex ejufmoxi 1o uias caatas , «ntequam fo- lium germinare inciperet. Plantula Íéminalis 1n. his vix decimam partem. pulp feu. medullz fe- minalis magnitudine xquat. Reliqua pulpa feu farina. plantulz dum. adlinc tenella eft nutriéndx infervit, etiam poftquam radices egerit ; quemadmodum 1n Animalibus oviparis ovi vitéllus pullo alendo aliquandiu etiam poftquam excluditur, quamvis interim pfs cibum roitrocapeflat. Pulpam hanc feu carnem feminis in hoc genere folium conglobatum appellat vir unquam fatis laudatus Marcellus. Malpigbius, in. Plantarum Anatomes parte prima, pag. 7. qua. occafione 11. hanc opinio- nem indu&us eft ipfe declarat. In rriz;co (inquit) && avenaceis videtur plantula feminalis unico hóc- que obícurofolio przdita. KEfuic meditationt lucem tulit. feminam porzi Ztreeniaci Frequens infpe- '&io: femel enim incidi in feminalem plantulam folio deftitutam, & hujus gemma cum radice noni parumluxuriabat: aderat autem intra eundem nuclenm alterum femen feu plantula, in cujus au- ctionem primó confpiraverat natura, | Ex hoc itaque monftro interdum credidi. frumenzi & confr- milium feminales plantulas unico pollere folio, cui hzret gemma cum caubculi inchoomento & ra- dicibus. Sic in vezz praecipuum corpus feu feminis caro in ovale & oblongum conhiguratur corpus; quod in fài medio excurrentem exhibet fovcam. Namque ctt veluti craffa lamina. fürs extremis 1n medium reflexis & convolutis cujus fummitati plantula feminalis appendicur feu inferitur.— Hactenus Malpighiss. Verum hacc medulla feu. caro farmacea feminis, feu folium convolutum conglobattim- ve dicenda fit five minus, certe plantulz recens fàtz alimentum füppeditat, ut in /ririco, v. g. eviden- tíffimé apparet. Si enim cüm primüm exorta fuerit plantula, eam extirpes , pulpam 1n grano fere integram invenies; quod f1 de dicin diem plantulas fimul fatas extirpare pergas, pulpam fcu farinam íénlim quotidie minui obfervabis, donec tandem nihil reliquum fit prater vacuum folliculum plan- tz fundo adhxrentem. Pulpa autem feminis feu farina poft germinationem terre. humore per po- ros tegumentorum percolato commixta in cremorem faceffit chylo non diffimilem. 1n is autem frumentorum generibus quorum grana membraná tenui veftiuntur, ut v. g. rririco & fecal , folium tegumenta dirumpit, & ab eadem cum radicibus extremitate egreditur. ln quibus veró grana cor- tice craffiore obteguntur, ut Hordeo & 4vena, folium füb craffiori cortice reptans é feminis fümmi- tate exit, quamvis gemma feu plantula féminalis eidem Íeminis inferior extremo adnafcatur , pri- máque tum folii tum radicis germinatio ab eodem puncto incipit tam in hoc generc quàm in illo. | Secundi generis femina, h. e. in quibus plantula f&minalis medi$ feminis pulpà includitur nonni hilvariant. In nonnullis enim tum truncus tum folia perfeté formantur. Sic v.g. in nuclei pimsis (& ut verifimile eft, aliarum omnium coniferarum & refiniferarum arborum feminibus) Pisura PES pullum 30 "——————————— MÀ M —À— Hisronra PraNTARUwM. pufillum perfedté effigiatam truncóque & folus fuis difcretam , prout. apparet cüm primum fàta é terra emerferit, fi eos diffecueris facilé invenies. Pulpa exterior , cujus medium occupat plantula feminalis, eidem alendo non videtur infervire, faltem maxima ejus pars. Obfervavi enim à germi- natione poft plantulam enatam totam feré pulpam exteriorem in. cortice refiduam. Si conjecturas fequi licet, verifimile nobis videtur, pulpam infervire femini partim protegendo né areícat nimis & humidum ejus radicale evaporet, partim fucco nutritio per Rltrationem depurando, partim denique ut tenuior ejus pars cum humore commixta 1n nutrittonem plantulz tenelle faceflat. 4. In aliis plantula feminalis nihil aliud efle videtur quàm cylindrus aut. bacillus quidam, in non- nullis acuminatus, in aliis in capitellum extuberans. Plantula hec cylindroides in. nonnullis feri- nibus incurvatur, in aliis re&à extenditur, in omnibus eam. feminis partem occupat, qua matri ad- nafcitur, & ad molem pulpz feminalis minimam obtinet proportionem : reliqua autem. pulpa cor- pus eft durum & cartilagineum ; quod plantule feminali partim) alendz, partim protegendz infer- vire videtur. Hujus generis fant femina bulbofarum omnium, Iidum, 4ri, Afparagi, & (ut puto) Paonie & Cytlamini. Aliquam etiam inter hec femina differentiam obfervavi. Nam in. feminibus Cepz Gc Porri exterior terminus cylindric. füipitis [eu plantule feminalis, primüm germinans, deor- füm re&tà defcendit in terram, & fit radix, pulpá feminali alimentum eidem füppeditante, & eam velut protrudente. Radix deinde terram apprehendens alimentum inde attrahit, & viciffini trunco reddit, qui in longum extenfus fupra terram affurgit inflexus, cum alteri extremo radix alteri autem Í&men alimentum fübminiftret. Verum cum radix copiofilis przbeat quàm femen , hinc fieri vide- tur, quód à flexura trunci medietas illa qua radici continuatur, celerius crefcens & productior facta, alteram medietatem unà cum femine adherente é terra extrahat & fürfüm rapiat. Siquis autem plantulam feminalem videre defiderat, femen quodvis ex majufculis (quz huic ufui aptiora funt) adultum quidem, dum tamen adhuc viride eft. & humore turget, diffecandum fümat; 1 fferatur, aquá tepidà prius infundat donec intumefcat & germinare incipiat. » quód fi exiccatum o | j inii l 1 : "Tunc enim plantulam tunicis exutam facile explicabit, omneíque cjus partes folia feminalia, radi- culam & gemmam, clare difcernet. Quod fi fecerit, non poterit non. natur. artificium in plantis feminalibus tam curiose complicandis fummopere admirari, & tam amceeno Ípectaculo vehementer capi & delectari. C 4 ». XVI. Be Partibus Plantarum fecundariis. feu auxiliaribus, Capreolts, Spinis, Coc. UM Plantarum nonnullarum eximie etiam magnitudinis Caules infirmiores fint quàm ut er fe fübfiftant, quin humi provolvantur, neceffe eft in alienis adminiculis füftententur ; bare facuritati folicita partes aliquas fecundarias & auxiliares ingeniofa excogitavit Na- tura, quarum ope vicinis ftirpibus aliifve fulcimentis fefe implicantes adharentéfve firmentur & in altum enitantur , adeóque & feipías tutentur, & fru&us fuos ad maturitatem feliciüs. p, rducant. "Aliis enim Capreolos conceffit feu claviculos, quibus (ut Cefalpini verbis utar) tanquaur manibus vicinas plantas apprehendant, & velut funiculo circumducto amplexentur, ut /75, Cucurbite, Pifo, alifque leguminibus. Oriuntur autem Capreoli vel in ipfis foliorum alis, vel à latere, ve] ex. ad- verfo, vel etiam in fummis folis, ut Leguminibus quibufdam contingit. Hujufmodi capreoli ftyli- formes appendices feu flagella exferunt, modó tria, frequenter quatuor , & non raró etiam fex, Hxc à primordiis tenella, & parüm obliqua (verba funt Malpighii) producuntur ; temporis tractu folidiora reddita in fpiram contorquentur , unde occurrentes plantarum ramos arcte amplexantur. Capreolorum color viridis eft, & hiftulis, tracheis , & interpofitis utriculorum ordinibus compag;- nantur. Aliis eadem polydedala natura aliud vinculorum genus machinata eft. Sic. HeZerz vil. gari cirros quofdam feu radiculas pilofas indulfit per totam caulem frequentes hinc indé, velut Mil- lepedum pedes, qui, obfervante fagaciffimo de/pigLio , glutinofüm fundunt humorem feu terebin- thinam, quà arboribus aut parietibus occurrentibus pertinaciter adhxrefcunt & agglutinantur, Sic Hederz Canadenfi quinquefolie quafi manus quafdam elargia eft, velut in digitos divifas, qui diuturnitate cemporis cincinni inftar in Ípiram contorquentur. Horum extremitates (codem e. vante) dum tenelli funt acuminatz extant, tandem veró laxantur 1n corpus craffiufculum , quod papillis feu minimis fiphonibus refertum , terebinthinam fündit, unde parietibus hzrens concretam quafi cuticulam efformat, qux nifi füummá vi à muro vel fübjecto ligno avelli nequit. Aliis autem plantis infirmis (utid obiter notemus) vel caules volubiles conceffit, ut Coz-volvulo, Lupulo, Pha[tolis, Helxine, cc. quibus vicinas ftirpes aut pedamenta amplexentur; f&rpentum modo iis fe circumvolventes; vel foliorum pediculos tortiles, quibus fefe iis adnectant, ut in C/ematide, Fumaria, Naflurtio Indico cernitur. Alias prxterea Plantis partes miniis principales aut forte excrementitias donavit natura, pilos & aculeos. illos vel ornament vel tutele causi, vel (quod opinatur Malpighius) ut turgentis alimo- nie füb harum forma 1ncongrua portio erumpat. & Eras de quibus ipfum erudite & fübtili- ter, ut folet, philofophantem coníulas: hos ad arcendas injurias aut etiam inferendas, nunc in caulibus, ut Rubo ; nuncin folis, ut Agrifolio; nunc in fru&u, ut 77/bulo ; nunc fub folus cantum, ut Ononi; nunc ubique, ut in plurimis Acanaceis Caf. ln hi ipís plantis nonnullis elargien- dis providentiam naturz fatis admirari amplectíque non eft anquit Plinius) Naturz autem confili- um in hujufmodi aculeatis efformandis ingeniose fimul & füccincté explicat, pro more fio, verbis fequentibus. Inde excogitavit aliquas afpectu hifpidas, tactu truces, ut tantüm non vocem ipfius naturz fingentis illas raionémque reddentis exaudire videamur , né fe depaícat avida Quadrupes, ie procaces manus rapiant, né neglecta veltigia obterant, ne 1nlidens ales 1nfringat, his muniendo aculos Lib. I. "De *Plantis in Genere. ji —— aculeis telifque armando, [provifüm] remediis ut tuta ac falva fint. Là hoc odimus hominum causá excogitatum eft. ——— M — € — Jo—!& qucque quod in iis Ca». XVII. De Nutritione | Plantarum. Utritio dicitur alimeritt 1ntus pia & alterati in omnes Plante pártes diftributio, fti- que earundem fübftantiam tranfmutatio , ad fupplendum id quod continué caloris fea infi, feu adventicix vi abfumitur & evaporat. Pa:tes enim humidiores tam Planta: um, quàm Animalium 1n perpetuo fluxu funt :. id quod ex foliis & floribus decerptis evidentiflime ap- aret. Hxc enim flaccefcunt illico & contrahuntur, ob fucci eorum vafa & veficulas replentis & S ensndenids fugam. Eadem autem fucci evaporatio partibus hifce accidit dam adhuc plantz ma- tri coherent, nec tamen fentitur, foliis confiftentiam & extenfionem füam niliilominus retinendi bus, ob novi fcilicet humoris à radice fubminiftrati jugem effluxum. — Plantarum áutem nutritio X nutritione Animalium in eo differt ; quód hzc cibum ore affum tom in ventriculo concoquant, adeóque commiriuunt & partium ejus unionem laxant, ut fponte feré ab invicem fecedant , faltem purum ab impuro, clarum à fzculento, alimento idoneum ab excrementitio haud difficulter poffit í&cerni, adeóque illud vaforum mefentericorum (qua plantarum radicibus refpondent) feu poros feu orificia fübire, hoc per partes & meatus ad id officium deftinatos expelli : Plantz autem ficcuai nutritium non przparant; nullus enim 1n 1s ad hoc. przftandum partium apparatus , nullum os, nullus ventriculus, nulle primz viz; fed queni in terra 1nveniunt füccum radicibus excipiunt. & a- fimilant. k T S An Plantz ele&ione quadam in alimento attrahendo utantur, ut quod congmum eft & nutritioni idoneum imbibant, incongruum repudient; an veró quodcunque fe offert ridiférimmatim admit- tant, ambigitur. Nonnulli attractionem electivam afferunt : quz tamen nobis non probatur. Pri- 1nó enim attractionem proprie dictam in rerum natura dari, imó pollibilem effe, vix concedimus; Fieri tamen poteft ut radicum pori taliter figurati fint; ut particulas amicas & plant alendx aptas ántromittant, alienas 8 incommodas excludant ; quomodo Hepar bilem , Renes urinam tranímit- tentes à fanguine intus cohibito fecernunt. Vérüm id non fieri multis experimentis probatur, — Aqua enim vulgaris, fibrarum cava facilé fubintrat, eáque liberé permeat , ut füperits ofteridi- mus. Deinde verno tempore cie fa&tá incifione effluit liquor, pruinofa prefertim. tempeftate , ab aqua communi guftu vix. pote difcerni. Probabilus ergo nobis videtur ; ftirpes omnes. fuccum quemcunque in terra 1nvenerint intus fufcipere, quiin vafis cum füccis uniufcujufque propriis per- suixtus concoquitur & affimilatur, fuperfluo & ad nutriendum inutili rejecto & RPOENG! ad eun- dem modum quo tertia (ut vocant) conco&io in Animalibus peragitur, quz ex chylo in finguinem recepto partem aliquam affimilant, reliquum qui nutritioni fupereft , per tranfpirationem infenfi- bilem evacuant, qui fané longe maxima ejus pars cft. Animalenim plusexcrementorum hoc mo- | | — | do expellit quàm omnibus aliis viis fimul fumptis, ut Sanklorits demonftrat.. Viam : Lib.de Me: Plantas aquá folà nutriri poffe & aügeri tum noftra , tum aliorum experientia conftat. j D. TI. Bran Sharroczs Catalogum nobis exhibet herbarum quarum fürculi in phialas vitreas aquà oppletas à fe j^; jj, j, pé: immiffi germinárunt, quem non pigebit huc tranfcribere. Bal[amita femina , Mentbae quacumque, pasas. Vegez Pulegium, Sedum multifidum, Prunclla, Naffurtium. aquaticum, Bugula, Trifolium purpureum , Clema- talilium. tis daphnoides, Herba. Doria, Ranunculus, Becabunga ,. Altbaa , Lauro-cera[us , Scordium , Tripolium, Polygonum, Nummularia, Panau coloni, Matricaria, alieque quarum non. meminit. Nec dubium eft, quin & alix multz quas ille expertus non. eft pariter germinarent & radices agerent. Aqua enim non eft fimplex & purum elementum, fed multas heterogeneas particulas, praefertim falinas, in fe amada autem Aer hujufmodi Plantarum radices intret, non ità perfpicuum. eft, cüm enim vitri poros non permet, oportot ut per phialz orificium ingrediatur & per aqux poros fe infinuet. Aqua autem pori admodum ftri fünt, nec aerem nifi parvá admodum quantitate, & in minimas particulas divifüm admittunt. Et tamen (quod mirum) particule hz quas Aer aqux communicat non folüm plantarum vegetationi fed & pifcium refpirationi fufhciunt. Quandiu enim Aer aqux füperfictem lambit, tandiu pifces in vafe vitreo incarcerati bene fe habent: quamprimum veró Aer externus excluditur , ejus inopià laborant, &in füperficiem aque confeftim enatant , ut co liberi ore fruantur. Sive ergo Aer przcipitet. nitrofas particulas in aquam (ut nonnulli volunt) hve fübtilius aliquod corpus, certum eft continué & non interrupto tenore ab aere decedere hujus par- ticulas, & pér aquam diffundi: nam fi perexiguo tempore , aer (ut diximus) intercludatur , pilces conclufi ejus abfentiam fentiunt, & «gré fe habere incipiunt, quod & patiuntur in ftagais & pifcinis ampliffimis, cüm per hyemem aqua füperficies congelatur. Quód fi nitrum effet ab aqua folutum &c przcipitatum cujus particule pifcibus pro refpiratione inferviunt,, adeoque aqua perpe tuo nitrofas particulas ab aere 1mbibat, quomodo fit ut aqua omnis jamdudum tanti nitri copi ym- rzgnata non fit, quantam füftentare potis eft, ut falfedo vel guftui perceptibilis fiat ? faltem in diera immenfis & pifcinis : aqux enim fluentes & per terram multam percolate facilé in eam particulas hafce iterum deponere poflunt. - uomodo faccus nutritius per fibrarum poros arborum etiam aluffimarum fumma fafbigia con- mon mihi non penitus perfpe&um fateor. Aquam in tenucs tubulos utrinque apertos , perpen- diculariter etiam erectos aliquoufque afcendere experientiá conftat , cóque aláüs quó anguftiores fünttubi. Quis veró iftius afcensis terminus fit, certáfne an 1nceitus, & pro anguítia tuborum in cantum altior, ut in anguttiffimis ad excellarum etiam arborum füummos apices evadat, me latet, C.ontra- r X 32 Hisromgra PraWwTARUM. Contrarium tamen videtur cüm,;annotante nobiliffimo Boylio, fatis difficulter ad tres quatuorve uncids afcendat. Quo impulíore hoc fiat, difficile eft inveftigare. Aquam equidem in anguftiores meatus quam aerem, vel fponte fc infinuare, vel vi compelli poffe, adeóque tubulorum anguftias aeri im- pervias fubire, experimenta evincunt, quia fcilicet aqua minoribus particulis componitur quàm aer. Cüm ergo fibrarum cava ob anguftias fuas aerem excludant, aquam admittant, externi autem aeris gravitas effe&um fuum fortiatur, quidni hamorem in fibras uos compellet, ad eam fcilicet altitu- dinem, donec ad zquilibrium. cum aere externo veniat, hoc eft, ad triginta duorum plas minus pe- dum? Hzc quamvis ratiocinanti verifimilia videantur, fi tamen experientiam. confülas longe aliter rem fe habere deprehendes; fiquidem nobiliffimus Boylius aquam in iftiufmodi tubulis filtrifve non minus intra Recipiens feu vas magnum aere exhauftum íüfpendi quàm extra in Aere libero & aperto, experiundo didicit & nos docuit. Verum (ut id concedatur) arbores altiffime duplo triplóve hane menfüram excedunt. — Alia ergo adhuc afcensüs caufa, faltem adjuvans, quaerenda eft. Experientid conftat aquam in vaporem re- folutam, & in minima divifam, gravitatem füam amittere, & per aerem medium afcendere,, quz- cunque tandem gravitatis caufa ht. Videtur ergo ut gravitas fuum fortiri poffit effectum,requiri ut cor- pus grave aliquam habeat molem & magnitudinem ; aliàs enim (ut vidimus) fi in minima divida- tur, fieri poteft ut à fluido cui innatant ejus particule vel füftentari poffit, ut metalla etiam ponde- rofiffima in menftruss eadem in minima folventibus, vel etiam fürfüm compelli, ut aqua in vapo- rem refoluta in aere. Forté ergo fücciin anguftiflimis fibrarum canaliculis in tenuiffima filamen- ta divifio ad afceníum ejus promovendum concurrere poteft. Libdedg. D Grev afcenfüm fucci 1n. plantarum vafis, partim vaforum anguftix , partim. parenchymatis tome trunco. V8Ià ambientis, ex innumeris veficulis compofiti preffürz attribuit. Hie etim. veficule ad ingref rum. .. fm alicujus liquoris naturali quadam propenfione fe dilatant; ut in Spongis apparet , quarum tex- tura plantarum parenchymati non adeo diffimilis eft. Parenchyma ergo fucco repletum & intu- mefcens continuum fefe dilatandi & extendendi conatum exferit,unde & vafa unà comprimat & co- arctet neceffe eft, adeóque & fuccum fürfüm compellat. Verüm cum compreffio uttinque tam deor- füm,quàm furfum effe&um fuum fortiatur;non video quin afcenfum fücci initio impediat;nifi valvule obftent, quas neque nos, neque D. Grew, ob rationes füperiüs dictas admittimus. Adde quód unde oriatur hzc fee dilatandi propenfio in parenchymate plantarum , explicatione ulteriori indiget. Nos equidem füccum eodem feré modo plantarum fibras fübire &c confcendere , quo aqua panis aut fpongiz poros , panníque linei laneive lacinias aut aliud. filtrum folet, concedimus. Fibrarum etiam ftructura & conformatio (ut obfervat D. Malpighius) liquoris afcenfum adjuvat. Sunt enim fibrz tubulofà corpora, € corpufculis plurimis concavis, quadratis, aut interdum orbicularibus, aliáf- * nar, plane, V6 figurze, invicem hiantibus, compofita, Subintrans itaque. humor (D. " Malpighii verba. funt) pet v pag. 5. furfum afcendit & quafi fifpenditur. Singula namque portio qux fibrarum fruftula unit, cüm pa- rum interiis emineat, valvule vices füpplet , & ità minima quxlibet guttula veluti per funem , feu per gradus ad ingens deduciturfaftigium. | Quenam autem icd: hujiíce caufa efficiens feu 1m- pulfiva fit, quz fuccum furfum adigat & compellat, nos ha&enus latet ; nec enim in caufis affignatis nobifimetipfis fatisfecimus. Car. XVIII De Satione C9 Propagatzone Plautarum. furcilo, talea, salleolo, gemma, ffolone, wvirviradice. Semen quid fit notius. eft quàm ut definiri debeat: Ramus pariter, & Surculus. Talea nonnullis eft Surculus utrinque pracifus. Varro lib. 1. de Re Ruftica cap. xi. Demum in oleagineis feminibus arbores videndum, ut fit de tenero ramo, zquabiliter przcifüm, quas alit clavo- las, alii caleas appellant, ac faciunt circiter pedales. E Plinius aleam à Ramo atque etiam Surculo diftinguit;Ramum facit majorem "Talea/Taleam Sur- culo. Ejus verba fünt, [lib. 1. cap. r7.] AMulta fic. ferantur (ramisícilicet) ac imprimis: Ficus, omnibus quidem aliis modis na[cens, preterquam talea, — Optimà. quidem [i vvafliore. vamo pali modo exacuto. adi- gatur alt, exiguo [upra terram relitio capite , eáque ipfo barend comperto. Ramo feruntur & Punica, pala laxato pritts meatu :. item Myrtus : omnium borum longitudine trium pedum , craffitudine | minis. bra- cbiali, cortice diligenter [ervato, trunco exacuto, Myrtus C taleis feritur x smorus taled. tanti , quoniam vanis eam [eri religio fulgurum prohibet. — Quapropter de talearum [atu munc. dicendum eft ;. Cavendum in €o ante omma, ut lalez ex feracibus fant. arboribus, mà curuue, uà [cabrze aut bifurce, mue tenuiores quàm ut manum, impleant, nà minores pedalibus, ut illibato cortice, atque ut [etfura inferior ponatur [em- er Ó* quod erat ab. vadice, accumuletüroue. germinatio terrd, donec vobur planta capiat. Palladius Clavolam à Talea diverfam facit, quam Varro (ut diues cum eadem confundit. Menfe (inquit) Martio Citri arbor. 4 smodis [eritur, [emine , ramo, talea, clava: c* paulà poft, Clava feri commodius eff, quee fit smanubrii eraffitudine, longitudine cubitali, ex utraque parte. Levigata , nodis € aculeis vecifit, [ed velita. [wmmitate gemmarum, per quas. (pes futuri. geniminis imume[cat, vc. Ta- lea C. gracilior &. brevior effe poteft, quae [tmnliter ut. clava mergatur. Sed talea palmis duobus [uperfit ; clava omnis obruatur. Malleolus à Columella de Re Ruft. l. 3. c. 5. fic definitur. Malleolus novellus eft palmes, innatus prioris anni flagello, cognominatüíque à fimilitudine rei, quód in ea parte , quz deciditur ex vetere farmento prominens utrinque malleoli fpeciem praebet: & Plinius 7. 17. c. 21. Solebat capitulatus u- ting, é duro fürculus feri, eóq; argumento malleolus vocatur etiam nunc: & Columella, c. 1 7. Malleo- lis autem fic ab uídem [agricolis antiquis] pangebatur, ut novello farmento pars aliqua veteris hare- TG ; e ir & propiàgationis Plantarum varii modi fünt. Veteribus ufitati fuere Seine , ramo, LiblLl De fPlantis in Genre. | En C ret : Sed hanc pofinonem damnavit ufus. Nam quicquid ex vetere materià relictam erat depref- füm atque obrutum celeriter harnore putrefcebat , proximáfque radices teneras. & vixdum prorum: pentes vitio füo enecabat: quod cüm acciderat füperior pars feminis retorreícebar. — Secuti ergo quicquid refidui fuit ex vetere palma, per ipfam commiílüram, quà na(Citur materia nova , refecu- erunt, atque ita cum fuo capitulo farmentum deprelfferunt. Kn Me Et ad Mn malleolum füpremam flagellt partern refecaerunt, folámque eàm que eft jun- &a cam vetere farmento probaverunt. — Longitudo quz debeat effe parum certa eft. ( inquit idem) quoniam five crebras gemmas habeat, brevior faciendus. eft: íeu rarás longior : attamen nec major pede, nec dodrante minor effe deber. " Superior pars furculi feu flagelli Sagitta rufticis vocabatur, eodem autore, five quia longils receffit Saztra quid. àmatre & quafi micuit atque profilut; five quia cacumine attenuata predicti teli fpeciem gerit. Hanc prudentiffimi agricole negaverunt conferi debere : nec immerito: Omnis entm fecundus pampinus intra quintam aut Íextam gemmam fructu exuberat , reliqua parte , quanvis longiffima, vel ceffàt, vel perexiguos oftendit racemos. — Quam ob caufam fterlitas cacuminis jure ab Ai:tiquis accufata eft. He | Stolo à Stolone viro qui propter diligentiam culturz Stolonum confirmavit cognomen ditus eft; 5: 2d £3 quód fcilicet nullus in ejus fundo reperiri poterat Stolo , quod effodiebát circum arbores & radicibus "?4e dicus. quz nafcerentur e folo quas Stolones appellabant. Stolo ergo 7. Bod. 2 Srepe] eft qui nalcitur circa ftipites & avellitur cum radice & corporis parte & fic feritur : quo à Viviradice dif- V?viraix. fert, qux integra ex arboribus é longinquo extrahitur. — PZz. lib. 17. cap. ro. Er aliud genus fi- mile natura monftravit , avulsíque arboribus ftolones vixere. Quo in genere & cum perna fua avelluntur, partémque aliquam à matris quoque corpore auferunt scum, fimbriato corpore. Hoc t fenfu fi accipiatur non video quid differat avulfio à Stolone. Nobis tamen Viviradix dicta videtar vel foboles quecunque à radice, jam. ablactata à matre, & íüis radicibus fibi füfficiens; vel aliá quavis propago quz jam radices egit. ! fonieuam exponamus quot modis arte propagentur plantz, inquirendum videtur quot quibü(- que modis fponte nature fe propagant: Ti autem fünt vel r. Sezzme: vel *. Flagclis ceu funiculis emiffis ; ad nodos radices agentibus & fürfum germinantibus: quz flagella ad intei propagan- dam nata videntur. Nam germina illa ad nodos radices agentia, cüm invalefcunt , füntculis exa- refcentibus à matribus fuis fponte feparantur, & novz plantz fiunt : ut in Fragariz, Pentopbyllo, &c: videre eft. 3. Sebolibus ex radice, ií(que vel fürculorum feu virgarum fpecie & radice traníverfim acta feu reptante füuccrefcentibus ; vel gemmarum feu bulbillorum fpecie ; idque vel ex radiais fun- do vel ex fibris in bulbulos intumefcentibus, ortis. Qui ex tuüberbus fponte propagantur planté ad alterum genus, ex radicibus tranfverfis in tubercula extumefcentibus referende funt. 4. Cauli- bas ipfis , humi procumbentibus, & ad nodos radices agentibus, quod plurimis plantiscontingit, — . Dantur & alii modi peculiares quibus plantz nonnullz fe propagant, ut v. g: Ficus Indica gum-. mi éramis in. terram ufque demiffo funiculi fpecie. Alli quedam genera bulbulis feu. fpicis in Íummo caule confertim enafcentibus. Chelidonium minus. tüberibus 1n alis morum foliorum or- tis: Moly Homericum dictum bulbo in fummo folio excrefcente: Opuntia foliis depactis.. Verum quoniam paucarum admodum fpecierum funt, non eft cur eorum rationem habeamus. Supereft jam ut exponamus quot modis plantz arte propagari poffint, aut foleant. Ii autem ad pe Saone. duos reduci poffunt, /atiesem nimirum &c isfitiomem. Quod ad primum atünet, Plantz feruntar vel I. Semine, Vel 2. Ramo [Sub ramo comprehendo etiam £4Jeam , clawolamm , mmalleolum , [urculum] Propagació eoque vel deaifo, Íeu avulfo à caule antequam radices egesit, & 1n terram. depa&o ;. vel terra füb- per Semen. merío, necà matre feparato antequam radicesegerit: vel 3. Sobe/e feu ex flagello, ut in Fraga- ria; feu ex radice füb terra reptante , furculi fpecie affürgente, quz vel Stolo vel Viviradix dicitur, (eu & radicis fundo exeunte, Gemmo fpecie, ut 1n. Bulbofis. Bulbusenim (ut diximus) nihil aliud elle videtur. quàm Gemma grandior fübterranea. In bulbofis autem foboles non íemper & bulbi parentis fundo exit, fed interdum € fibra craffiore in bulbum extuberante , fe denique & radicum tuberibus in iis quz radicibus tuberofis funt. Poteft etiam propagari planta radice divifa in tot fcil. partes fi placet quot ex ejus capite gemma exeunt; gemmá cum parte aliqua radicis adhzrence decisa. Plante autem inferuntur multis modis, de quibus poftea breviter agemus, cüm varios fationis modos expediverimus : Primó ergo plantz feruntur Sezzize. Antequam autem Semina terrz mandentur , oportet ut folum debito modo preparetur, nimirum ut aratro fzpius vertatur , ligone fodiatur, fürculo findatur, bipalio fübigatur, occa & raftro in mi- nutias dividatur. LHocautem fieri convenit, partim ut 1nutilibus- herbis eradicaus & fübmecis, aut ejectis liberetur : partim ut folum laxius & levius, mollius & tenerius reddatur, quo fir tum uc fa- torum radices facilius 1llud penetrent, adeóque fibras undique fpargentes latiüis fe diffundant, & co- piofius alimentum attrahant, unde plant lztiores & vegetiores ant : tuni ut. particulz aes nitro- íx, quibus precipue vegetatio promovetur, in terreni interftiia liberis & copiofi'is fe 1nfinuantes ibidem pracipitentur & terreno adhzrefcant. Quin & aqua pluvie fortaffe ad falium folutionem conducunt, quos fecum unàin radicum poros convehunt. Przterea in terra laxa & foluta aqux promptiüs fübfidunt, adeóque nec humore nimio radices fuffocant, nec frigore corrumpunt, — Pra- terea terra laxa. & foluta ad hoc conducit ut Aer copiofior radicum tracheas fübeat àd refpiratioms ufum, quam Plants non minüs neceffarium effe quàm Animalibus füperiàs oftendimus, Commodiffimum ferendi tempus Natura indicat, nimirum quando femina Jam plenam maturita- tem adepta vel dehifcentibus conceptaculis in terram decidunt, vel contrahentibus fe. valvulis excu- tuntur, vel lanugine innafcente alata ventorum arbitrio huc illuc feruntur & lat diffeminantur. Harum nonnulla Autumno plantas producunt totá hyeme virentes ; alix per hyemem in terra re- Ítant, nec ante ver proximum ex involucris erumpunt. Ex 1s quz Autumno exeunt alia, ut v. g. AAngelice, ex obfervatione noftra & aliorum , collecta & affervata vere ferentem. plerunque frü- ftrantur, fponte delapía & terrz gremio excepta; vel etiam à fatore eidem mox concredita haud A dubie & Hoructult. lib. 3. c.1- * FHrtzc. L3. An Plante d pouce orian- [4/7 HisrTon:Aa PràAWNTARUM. .dubie germinabunt nifi tempeftas admodum ficca & zftuofa fuerit, quo in cafü per hyemem in ter^ ra quiefcentia, fequenti tamen vere in lucem exibunt; cüm tamen fi à colligente repofita vere fata fuiffent nequaquam germináflent. — Alia quamvis vere etiam. fàta haud infeliciter proveniant ; fide- liis tamen & latius Áutumno, firmiores etiam fiunt plantz inde enatz adversüs injurias coeli, & fe- quenti zftate uberiore quam vernales proventu , c&teris paribus , Agricolam aut. Hortulanum lo- (cupletant, grano quoque turgidiore, folidioréque feetz. Nam ex obfervatione prudentiffimi agrico- le, Amici noftri plurimüm honorandi, quó planta aliqua ex femine nata diutius duraverit ante- quam ià femen abierit, hoc eft, quo maturis fata fuerit, eo femen copiofius, plenius, ponderofius, cateris paribus producit. — Sic Triticum & Avena hyberna feu autumno fatà , vere editis, firmiora folidioráque funt. | ni^ * | Reliqua que per hyemem in terra reftant, proculdubio vel terreni vapore macerata , vel fàlinis quàsimbibunt particulis imprzgnata ad germinandum przparantur :. & fecuriüs interim latitant, tem- peftatüimque omnes mutationes conftantiüs tolerant, quàm in Apothecis recondita , & quàm dili- gentiffimé adfervata, . . 4] ü Exoticas tamen plantas & regionum calidiorum alumnas fi habere velimus,oportet ut eorum femina vere feramus, quandoquidem illz hyemes noftras non tolerant, fed à frigore facilé córrumpuntur. Quinimo fi pracoces fructus é tenerioribus defideramus, five rariores & delicatiores omnino. ad maturitatem perducere cupintus ; oportet ut pulvino calenti , € fimo equino recenti paleis permixto extructo, deinde terra pingui cribrata, ad trium quatuórve digitorum alutudinem inftrato, & oper- culo é ftoreis fuperinduéto tecto, fümina committamus. — — Quocunque autem tempore feras Semina eligantur recentia, zftatis proximé praeterit, fi haberi poflunt. Quamvis enim Plantz nonnulle ad decenmum & ultra foecunditatem fuam cuftodiant, alia tamen eam citis amittunt : omnia antem quó vetuftiora eó difficilis & parcius germinant. Quz in aquá fubfidunt firmiora funt, S: ad férendum fideliora , que fluitant languidiora & pro- pagationi inepta. In filiquis & fpicis media potiüs quàm ima áut flimma nobis probantur, quamvis Ferrarius ima in Caryophyllis commendet. d, 9 | Quód fi flores multiplices aut variegatos defideras, przftat femina. colligere é filiquis aut. conce- ptaculis ejufmodi floribus fuccedentibus. Sive enim varietatesille morborum fymptomata fint, five: naturz errores, five ejufdem lafcivientis lufüs, pronior certé erit natura in his ad ità iterum deerran- dum aut lafciviendum : quemadmodum videmus in Animalibus parentes morbo aliquo aut corporis vitio, tnembro v. g. deficiente aut redundante, laborantes fobolem non raró procreare iifdem vitis affectam, & morbis obnoxiam. Hoc autem. precipue in. 7Mirabili Perwéiana lervandum | fi floribus ftriatis infignem plantam obtinere cupias. — x cr Semina omnia ficca tempeftate ferenda funt, tertio quártóveé die à pluvia larpiore. Nec tamen inquit " Ferrarius). rrul ac magnis imbribus terra. germaduit. [eres, [ed tantifper. ex[petlabis dum pluvi- us ille tmador smodicé exficcetur, mà. madenti limmo[ique folo fLatutee radices exputrefcant..« Hoc autem in feminibus quee humore nimio in. mucilaginem facile'folvuntur, ut v. g.. 7Myrrbide, Ocymo, Scorzonera, praecipue fervandum eft ne folo madido ferantur, néve recens fata irrigentur. PEOPSEN oak; Cavendum etiam eft, n& recens fàta quecunque tempeftate frigidá irrigentur, név& aquá gelida fontaná aut puteali, nifi prius probé infolata fuerit. , OM Nonnulli Semina aqua feu fimplici, feu nitrate, vino, alive alicui liquori priis infundunt quàm terrx committunt ad germinationem promovendum : quod camen non neceffarium effe puto in fe- minibus recentibus & 1ndigenis, forté etiam nocivum in aliquibus. — Verüm in. vetuftis & aridioribus; aut exoticis Hez. Corvini Romani praxin non improbo cujus meminit * Ferrarius his verbis. — Z4pte- quam contumacis lentzeque. duritize femina. [olo committat , | agam. defundit im. catinum , mitri modicum faperfundit ac diffabe[cere [enit : im eam nitratam aquam [esmina immittit s duodenas. boras pro varia. da- vitie plus wüint[ue macerari medicari patitur, exinde [erit : eandem aquam in[pergit, ut vitrum ex igneo terre balitu concretum [eminalem contumaciam: ad uberem. germinationem proritet. Generale eft 1n omni fatione ut femina terrá operiantur, non quod expofita 8£ inte&tà minimé germinent, fponte enim. decidentia non minis feliciter pullulant, fed né avibus fpermologis przda fiant. Seruntur antem & conteguntur variis modis, nimirum vel 1n fülco terrá aratro. füperinjectá, velinfüperficie terrz occá aut raftro inhumata, vel in area cozquata;pulvgre aut velut farina terra inanu aut incerniculo infperfa, vel denique feorfim fingula 1n foraminulis paftino factis fepulta. Summopere autem cavendum eft né femina alté demergantur aut nimià terrá obruantur, adeó- quefine ulla. refürrectionis fpe fepeliantur. Plurimosenim hacin parte errare video. Nam quam-. vis Triticum aliáque Cerealia quorum fpiritus vegetiores leni etiam colore excitantur , germináque. validiora gravem terrz incumbentis molem haud difficulter penetrent , 1deóque ut. hyemem facilius tolerent altius inhumari folent, né fcilicet radices immodico frigore perurantur; non tamen omnium, imó paucorum feniirium eadem conditio eft. Pleraque enim ad vegetandum fegniora blando fola- rium radiorum tepore fovenda & ad pariendum invitanda funt, ideóque in fumma tellure modico infperío pulvere exponenda. - Quo Semina maturis ferantur vere , eó plantule indé enatz diligentiüs à frigore defendenda fünt; quó feriis, eó largiüs irrigandz & inumbrandz. An Plantz aliqua nullo femine -previo fponte é terra oriantur difficilis quzftio eft. Qui affirmativam tuentur rationibus & experimentis füfftragantibus non deftituuntur.. Cüm etim nulla non regio peculiares fuas ftirpes obtineat, verifimile videtur terram ipfam nullo impregnataim femine familiares regionibus plantas producere. . Deinde in aggeribus foflarum derivandis aquis ad paludes exficcandas ductarum 1n infula EZezff iagentem Sinapeos vim enatam, & alibi etiam in areis. gramineis effoffis , mirati fumus : quam Sinapeos feminibus in terra refiduis ortum fuum debere verifimile non eft, càm nullum unquam Si napi poft hominum memoriam ibidem nafcens obfervatum fuerat, In ruderibus euam Urbis Lez- dinenfis Lib. I. ZDe Plantis in (Jenere. 33 dinenfis poft. deflagrationem illam. funeftiffimam que anno Ero IMS Wefnhon cU CET Eryfimi anguftifolii Neapolitani faccmevifle Autores fide dignos h NERA i FUN PIER CODE d s i4 : PEE gnos abemus partim etiam ipfi vid ; cüm loca illa per multas annorum centurias edificiis occupata füiffent, nec ullus ibi bain 2 ide gens Oportet ergo ut vel fponte ortum fit, vel ex feminibus per tot annos in bina pue us : nififorté fufpicari velimus malé feriatum aliquem plantz iftius femina. de induftria ir Yr curiofis illuderet & admirationem excitaret. Non eftautem cur quis miretur , ubi Edi. fn inis copiam, quz ducentis agri japeribus. conferendis füfficeret, colligere potuiffet. Plantam ende: ad vias inter urbem & Ken[ingtoz vicum, & alibi circa. urbem copiofiflime provenientem Uli ag mus : femina autem minatiffima & numerofiffima profert. EUIBE "Tertio, Plantas imperfe&tas, Fungos, Tubera, Mu[zos &. id genus ex femine non nafci manifeftum eft, ciim nullum (quantum haétenus obíervatum eft) gignant : quin & Submarinas omnes, 4] "n Fucos, Cerallia, Alcyonia, &*c. ob eandem rationem fponte oriri arbitramur , quod fcilicer * dad ha&enus femen in iis animadverfüm fuerit , quod tamen fatis mirari nequimus in tanta fpecie Je multitudine, & uberrimo omnium proventu. Alii fortaffe poft. nos diligentiores aut [3 : io rum etiam femina detegent, aut propagandi modum invenient; PON" Vulgó receptum elt, & experientia (nt aiunt). quotidianá confirmatum , quód fi aqua in qua f1 diftabuerint, vel etiam abluti fuerint, veteri pulvillo calenti, qualem i Fungi aliquandiu infu defcripfimus, affundatur, vel etiam Fungorum fruftulatim diviforum particule minimz eidem in- fpergantur, magnam indé Fungorum vim illico exorituram ; unoquoque nimirum fruftulo feu ra- E . 7 * * * vA . 7 ". e mento imperfecte iftius plantz prolifico & fecundo, feminali v1 potilis dotari credito, ut in * Adal; t 9»«rroc. qe Cydoniz v. g. ramis cernitur, quàm ut Natura femen aliquod vifum fugiens, ceité nondum dere- Pr?4t Pe é&um, in aliqua ejus parte occultaverit. mw tali c; 3i m 3. Quartó & ultimó, Perfectiores etiam plantas interdum fponte oriri, aüt ex alieno fücco eermi- fiare magum nobis argumentum Vicus fuppeditat, arboribus innatus, etiam in prona feu WU ramorum parte. Unde omnino fabulofüm ello conftat, quod de ejus exortu Veteres udi ak quodque Proverbio ili Turdus malum ipfe fibi cacat originem dediffe perhibetur, Quanto Facil Maro : Vifcunm Fronde «irere nod cecinit , quam uon fua. feminat | avbos. Ex altera tamen parte fatis mirari nequimus, Naturam qwe lil facit fruffra, femen. alicui plan- tx dediffe abíque effectu, fed tota fpecie ad generandum inutile. His omnibusrationibus &: experimentis contrariam opponimus Clariffimi Viri Marc. Malpighii experientiam. Is enim ut exploraret an. Terra nullo femine fcecundata. plantas aliquas fponte proda- ceret, terram é profundo erutam vitreo vafe conclufit , cujus orificio multiplex Sericum velum fu- per extendit, ut Aer & affufa aqua admitteretur, exclufis minimis feminibus , que vento rapiuntur : Ín hácautem, inquit, nulla omnino planta vegetavit. Ego equidem donieanid opinantium nullam dari in plantis generationem fpontaneam libenter amplecterer, fi experimenta permitterent. Verüm quz adduximus contrarium füadent, necdum fatis perfpicio quomodo iis refponderi poffit. "Temerarium enim nimiis effet afferere, Plantas etiam 3mperfetas vulgó creditas femen gignere, cüm nullum in 11s oftendere poffimus. Notandum tanien fieri poffe ut plantule € radicum aut ramorum fruftulis enatz pro fpontaneis fal- lant, Radicum autem fruftula germinare 1pfe expertus fam in Rapbano ruflicano & Scorzonera: Ra- morum minimas particulas J. Bodxus à Stapel, in Sa/ice & Refa centifolia ut apud 1pfum videre licet; Corament. in. Theophr. bif. lib. 2. cap. 1. pag. 73. D. Sharrocus in malo cydonia. 4b. de propag . Plant. cap. 3. 8. 5. , Ceu Semina rariora in fi&ilibus ferere convenit, ut Plante indé enatz commodiüs transferri, & per hyemem, fi opus fit, in hypocaufta fübduci poflint. Oportet autem ut fiétilium fundi fora- minibus pertundantur, ut Plinius olim monuit, né humor in fundo ftagnans diutiná morá. putrefce- ret, & plantarum radices feu vapore, feu frigore füo corrumperet : forté etiam né refpirationis 1n- opia exdem füffocentur : quam ratronem Plinius etiam ipfe eleganter pro more fto 1nnuit, Per fo- ramina (inquiens) imfermb dato radicibus [piramento. Secundó, Plantz feruntur ramo aut farculo ,. vel avulfo decifóve & terrx 1mpacto, vel dum adhuc Prapagzrie e» matri hzret depreffo & eidem immerfo tantifper donec radices egerit. Surculo fato: Surculi hi majores minoréfve effe offunt pro natura plante ferende. —Alize enim feruntur ramo inajore, alie taled, alie malleolo, alix fagitta, quas voces fuperius expofuimus. "alex fürcülive ferendi recentes fint oportet, Olex tamen rami etiam ficci germinant; Veteribus id atteftantibus, ut v.g. Virgilio, Zraditur à fieco radix oleagina ligno. Quod quamvis Recentioribus nonnullis videtur; Fortunii tamen Liceti autoritas me movit ut Veteribus affentiar, Recentiorcíque eos dum temere rident feipfos deridendos propináfe putem. — Scribit autem. Licetus fe vidiffe Rechi in horto patrui füi ftrpitem Olez fativz aridum fere ac levem , per decennium & ultra à trunco fepa- ratum, neque diac unquam terrz Wrus e ; ad alterius ligni fulcrum in terram demiffum, &- ligno cui fülcimentum preftabat clavis feres affixum , pulluláfle germináfféque eodem anno plures Olivarum novellas, foliis ac fructibus onuftas, atque in. pofterum etiam. per plures annos protulifle: "Hinc virga illa arida, quam monachus à faperiore fuo, ut obedientiam ejus probaret , juflus affidue irrigavit, fi forté oleagina fuit, potuit fine miraculo radices agere &t germinare. —- Quo teneriores funt planta eó fürculi earum ferius pangendiíünt; adulto fcilicet vere 1n frigidi- oribus hifce regionibus. Oportet etiam fi tempeftas permittat fatos irrigare; Í1 tempeftas, inquam, permittat, nam fi Aer pauló frigidior fit, nimius humor recens plantatos facilé corrumpit : quin. & fereno ccelo radii Solares umbraculo oppofito folicité arcendi fint, né furculos depactos confeftim urant & exficcent. Obfervandum etiam in plantis quarum caules nodis intercepti funt, ut furculus ferendus vel in ipfo nodo, vel proxime infra nodum decidatur. Cüm enim radices ex nodistantüm pullulent, fi quid internodii relinquatur, neceffarió putrefcet & corrumpetur, adeóque vitio ferpente periculum: eft né proximum nodum veneno fuo inficiat 6 füreulum perimati Arbores Submer[ro. Czrcumpofitio. * Ylortzcult. lib. x. cap. 22. Hisrongz:A PrawNvTARUM. - Arbores fürculis feu ramulis propagandi modum docet P. Laurembergius his verbis, Ramulum elegantem non tortuofüm aut erofüm, vegetum, anniculum (relinqui illi poterit portio exigua adhz- recentis rami bimi.) Hujufmodi igitur ramum przcifum ab arbore , utraque extremitate mutilatum terr foecunda ad profunditatem dimidiz ulnz arcuatim 1mpone, fuübftrato fimo , bubulo aut ovil- lo. Foífam terrá conculcatà reple. Fruticum herbarumque taleolis vel ramulis pangendis alteram extremitatem malleo priüis conculca, ut filamenta ducat : 'Tum aqua irriga, non fimo, quem nullá ratione ferunt : poftea terrá operi. Nulla (pergit ille) feré ftirps eft qux non queat propagari per ramulos anniculos , modo 1. Inferi- or extremitas abfcifla oblinatur emplaftro fequenti vel fimili, Ek Cerz, 'Terebinthinz ana $1. Refinz commuhis Zi. commifceantur. Sic naturalis füccus non exfüdabit, nec inutilis humor fübibit , qui alioqui putredinem inferrefolet. ». Non dire&é infigas terre ramulum fic oblitum , fed incurvo arcu, ut fiprema pars promineaté terra, media tangat imum, infima, quam oblinendam dixi, fur- füm nonnihil vergat, ità tamen ut delitefcat. E medio illo ramuli du innumeras videbis radices pullulare. | Alium adhuc rmodum proponitStapelius. Ramus ab arbore avellitur fuperne deorfum , ut quafi pes illi adhzrefcat. Hinc pedunculus ant appendix undique perforatur fübulà: ad dimidiam ulnam defoditur 1n terra fertili, fzpiufque irrigatur. 9 i Propagationem illam. quz fit ramulorum fübmerfione ipfa etiam natura docuit , plantarum pluri- marum ramuls quamprimum reclinati terram attigerint radices fponte agentibus Ramuli autem fübmerfi non priüis abla&tandi fen à matre feparandi funt, quàm radicibus multis in profundum adis terram firmiter apprehenderint : quá autem parte matri hxrent. tranfverfim initio ad medium fere incidendi funt, ut fücco à matre parcé fübminiftrato e1 é terra exugendo affuefcant adeóque faciliüs & tutiüs cüm res poftulat abla&tentur. In Caryophyllis (monente D. Sharroco) fürculi fübmergendi fcapum füb infimo feu'radicis capiti proximo, aut faltem fecundo geniculo tranfverfim imà parte ad medium feré 1ncidito, deinde ab in- cifione faa fürfum ad fecundum (feu ab imo juxta quem incifio fit proximum) internodium findi- to, folii particula in. fiffüram immiffa ut aperta teneatur, quamvis id non fit omnino neceffarium : cüm enim incifio, ex ima (ut diximus) fi terram fpéctante parte fiat, fürculus autem leniter primo à radicis capite reclinetur feu deprimatur, ut moris eft, deinde fumma ejus pars terra fübftrata eri- gatur media in arcum flexá, fiffura fponte fua aperietur & hiabit , fi omnia rité peragantur. 'INon- nulli uncinulo ligneo in terram adacto fürculum apprehenfüm detinent né refiliat, fed in eodem Íitu in quo primó depofitus fuit perfeveret. "Tandem fürculi arcum feu partém inflexam terrá pin- gui operias cámque frequenter irriges. Aliarum etiam plantarum, exceptis iis que quoquo modo depofitz comprehendunt, ut Vitis, &c. furculos flagelláve fübmergenda pári modo incidere utiliffimum erit, né dicam neceffarium. "Tem- peftate etiam ficca fürculi fübmerfi affidue irrigandi fant, aliàs enim radices non facil emittent. 'Tempeftates autem huic. operationi cum. fücceffü exercendz commodiffima funt. Veris 1nitium, aut 7Eftas caloribus remiffis in Autumnum declinans. Circumpofitio non differt à fübmerfione, nifi quód in hac ramulus deprimitur ad terram , 1n illa - terra vafe idoneo vimineo ligneóve excepta attollatur ad ramulum , eíque circumponatur , ramulo fcilicet per vas recipiens. feu terram continens foraminibus ad 1d factis trajecto. Locum autem ha- bet ubi ramulus ob altitudinem fuam & diftantiam àterra eo ufque. non poteft deprimt. Solent au- tem nonnulli ramulum eá parte quá terrà circumpofitá latitat, vel aliquantulum delibrare , vel corticem ejus füperne fuübulà perforare. Itali utuntur ciftulis ligneis quadratis, qua ità confectz funt, ut non folüm foramen habeant in fando, fed & compacte fint ex duabus medietatibus, pro libitu feparandis, vel iterum conjungendis: ut ità commodiüs ramis circumponi, & poftmodum his in terram deponendis fegregari iterum pof- fint. * P. Lauremberg. Huc fpectant hec Plinii, lib. 17. cap. 13. Iterum. genus. luxuriofius vadices: in. ipfa arbore folllici- tandi, trajetlas per ua[a fictilia vel qualos vamis , terráque circumpatizs : atque libc blandimiento iapetra- tis radicibus inter pora ip[a & cacumina, audaci ingenio aliau arborem longé d. tellure faciendi. '[ertió, Plantz propagantur fobole, eàque vel à | r. Ex flagellis feu cauliculis funiculorum fpecie ferpentibus, & radices fubinde agentibus, ut in EFragaria, Pentaphyllo, Rammculo, m S i 4. Ex radicibus tranfverfis, flagelliformibus, .füb terra reptantibus , obiter germinantibus & fürcu- los emittentibus ; ut in U];o, Pranzo [ylveftri, Cerafo, Q*. Atque hoc genus Soboles proprié Pvi- radices appellantur. —Stolozes enim. dicuntur, qui é majoribus radicum. truncis propé ipfum matris corpus feu ex 1mo ipfius caudice oriuntur, autore "f. Bodo cpteter À 3. In herbis radicibus tuberofis donatis ex 1pfis radicum tuberibus, ut 1n Chelidenia mimere, Flore Solis pyramidali, Croco. 4. In bulbofis, ex ipfo bulbi fundo aut fibra aliqua crafliore propé bulbum , bulbillorum feu nu- cleorum fpecie egerminante, ut in Zu/ipz, Narciffo Alio, c. De his nihil precipiendum habemus, nifi ut opportuno tempore transferantur, éque folo fteriliore- in fertilius & pingulus ; nec antequam firmitatem aliquam & robur contraxerint à matribus abla- centur. CAP. ESSO De Plain Gore 0 L Ca ». XIX. De Infitione. Nfitio, voce latiffimo fenfü acceptá, eft ejufimodi applicatio fürculi. féu geramae ad truncum | ra- Infrzo quid, mümyve, vel fuum, vel alienum, ut tandem uniantur & coalefcant. Cüm autem potiffima fucci nutritii pars inter libram & lignum afcendat, "totum inferendi artificium 1n eo confiftit, uc in. trunco & fürculo libra librz, lignum ligno continua fint, & in ean- dem faperficiem difpofita ; vel ut fürculus gemmáve ftipiti fexi ramo ità applicentur , ut interftitium libre & corticis in utroque [trunco & infito| feré continuum fit, & unam. quafi füperficiem compo- nat, unde é truncoin infitum [fürculum gemmámve] facilis & expeditus fucci tranfitus fiat. Infitio eft vel fureuli vel gemmzz. Gemma autem àíürculo non. aliter differt quàm infans ab moie quim. adulto. Gemma enim ilis aliud. eft quàm velut embryon furculi , perfe&t& quidem .efformatum, 7/ex. omnibüfque fuis partibus diftin&tum, tegumentis camen velut fecundis obvolutum. & per Hyemem FM 4 latitans, Vere fequenti in lucem edendum, & in fürculum paulatim extendendam. «bern dun Surculus infertur. vel applicatione externa feu coaptatione, vel infitione ftri&té dicta. SEDI x Applicatio externa feu coaptatio eft vel ferendi mads. I. Quando virgz minori tranfverfim obliqué diffectz fürcülus paris craffitiei, pari obliquitate cz Prémus coap- füs, ità applicatur, ut interftitium librz & corticis in utroque (ut diximus) feré continuum fit; deinde 5474 modus. vinculo feu fafciá circumduétá. firmiter adalligatur, ut in fitu contineatur. Obliqua fectio uncaalis minimum aut longior effe debet. Hic modus inferendi noftratibus //bipgrefiizg dicitur, &c ob diffi- cultatem fürculum virgz, fectionem fectioni coxquandi , ut exacte congruant; minis frequentatur. 2. Vel fecundó coaptatio fit, cüm fürculus obliqué ut prior diffectus, 1tà tamen ut in. faprema ob- Secundus ro lique fe&ionis parte cultello perpendiculariter adacto cortex cum tantillo ligni auferatur,trunco tranf. 44. verfim primó d horizontaliter diffe&o, deinde ab uno latere [Auftro-occidentali] cortice. obliqua fe&ione eoufque denudato, ut plano fectionis in furculo exacte refpondeat, ità applicetur, ut an- gulus ejus feu proje&tura plano horizontalis trunci fectionis innitatur : adeóque vinculo adalligetur, & luto oblinatur. Hic modus inferendi Sboulder-graftizg. noftratibus appellatur: Infitio proprié di&a. duplex iterum eft, vel i rd I. Inter corticem & lignum. — "Timebant fcilicet Prifci, referente Plinio, trüricur findere, 1de6- 5o inrer que inter corticem & lignum inferebant. Hic modus à * nonnullis nunc dierum in ufüm revocatur, corzzcem 63 & in arboribus quarum cortex à ligno ob afoenfum fücci priüs feparabilis eft quàm | fürculi ob gem- i icad m nimis explicitas infitioni inepti (hujafmodi autem € frugiferis fol: Mali funt) omnium optimus 7.7 ang, quier NONETSER j "Trunco ergo & furculo ut in fecundo coaptátionis modo praeparatis corticem nà auferas, fed dun- taxat findas feu fecundum longitudinem incidas, à capite deorfum ad longitudinem feré obliqua fur- culi fe&ionis, ab Auftro-occidentali trunci látere.. Deinde cortice à ligno prinió cultello, deinde inftrumento ex ebore, offe, aut ligno aliquo folido, figurá obliqua furculi fe&tionis fed minore, ad idfacto, immiffo, leniter feparato & elato; inter corticem & lignum fürcüluni intrudas, ablato pri- us à tenui extrema furculi acie cortice, né inter demittendum replicetur. Deinde quoniam fürcu- lus infitus corticem à trunco elevans, & ad utramque cufpidis füz aciem. cavitatem relinquens , 1n- fluxum fucci interrumpit, cortex trunci ad utrunque fürculi latus incidendus eft, nà à trunco abfce- dat, & ut eJus orze cum corticis furculi marginibus concurrant & coaptentur, ad tranfitum fucco à trunco 1n furculum dandum. Quibus peractis vinculo obligandus & luto muniendus eft, ut in. prxce- dentibus operationibus. | 2. In fiffuram ipfius ligni : quam Plinii verbis exí&quar. — Aufertur, inquit, ferrá zqualiter fuper- 1ifzo in fif ficies, lzvigatur falce truncus : deinde eodem per media leniter fifío, cuneóque tenu fiffuram cu- /7z. Ítodiente , donec cufpidatim decifus defcendat 1n ramum calamus, operatio abfolvitur. Surculi in- ferendi cufpis 1tà folet incidi ut cum bafi ejufdem utrinque extante angulos efficiat, quó bafis fum- ta trunco firmius innitatur. Nonnulli tamen hanc praxin improbant, quia cufpis 1ndé infirmior t. , Verüm quoniam hzc inferendi ratio omnium long? ufitatiffima eft, defcriptio auteni Plintàna ni- mis fortaffe concifa & obfcura alicui videatur, pleniorem & explicatiorem é Petri Laurembergii Hot- ticulturz, lib. 1. cap. 24. mutuatam dabimus. Elige (inquit) verno tempore arbufculam craffitie trium circiter pollicum , cui deme partem fape- riorem ferrá, reli&a unius ulnz altitudine, operámque dato né librum, id eft, corticem fàucies. Si- quid 1nzequale reliétum à ferra, 1d cultro abícinde , & conformain xqualitatem. — Stipitem ita. dif- pofitum molli cultri 1&u leviter finde per meditullium, cavendo fumma diligentiá né fiffüras ducat fflüra. Hanc fifluram cuneolo eburneo aut buxeo fervabis apertam, ut e& promptiiis recipiat hofpi- tem venientem furculum ; fed neque illud negliges circumligandum effe ftipitem funi aut vimine, eo loco quoulque terminatam iri fifluram reberis, quz fi protundiüis penetrabit emorietur ftipes, rá- que omnem perdes operam. His fic paratis fume Íurculum inferendum , quem in fümmitate prz- feé&um altera craffiore parte, proxime füb nodo vel tumore, (qui omnibus bonis fürculis ineft, un- de incipit quod unius anni ztatem gerit) fcalpello conformabis in. triangularem formam , cunei | inftar, non przíeéto cortice ab uno loco, *integráque fervatá quantum fieri poteft, medulla. * Hanc olfer- Jam huric fürculum apice cuneato infere in. ftipitis ante przparati fiffuram, ei lege ut. cortex. für- vatzonem m- , culi cortici ftipitis refpondeat, totáíque furculus firmiter fiffurá comprehendatur , fübtracto iterum bili effe puto. cuneo. Denique fiffurám füperné & ad latera arctiffimé obtura ac obline emplaftro emphyteutico, móx argillà aut limo circumda, & linteolo invefti aut cannabino vinculo obliga fortiter. - | mpla- 38 Hisrongz:a PraWTARUM. Emplaftrum hoc emphyteuticumnon neceffarium ducimus forté etiam nocivum; fiquis autem il- lud experiri velit ita prxparet — ] EK. Refinz commun. 5i. Cerz £6. Vifci3iy Butyri antiq. q. s. ad form. empl. Que «rbwum | 1« Multa 1n hoc genus infinone fervanda fünt. Primüm omnium quz patiatur. coitum talem ar- fpicies[ibi — bor, &cujus arboris calamus. —Facillime coalefcunt quibus eadem corticis natura , queque pariter muriinite (florentia ejufdem hore germinationem | fuccorümque Íocietatem habent. PZz. Oportet certé ut codefewt. — (teculi truncis cognati & congeneres fint, aliter non coaleícunt. Hinc mirum nobis non videtur, Pyrum vel Cydonie, vel Oxyacantlue, huc Mefpilum, Promo Armeniacam infitam comprehendere, & vice verfa. Quid enim eft Malus Cydonia dicta quàm Pyrus fru&u tomentofo ? Malus Armeniaca uàm Pruni genus ? nec fru&us Oxyacanthze à parvo Pyro vel figura, vel qualitate multum ablu- ES Pyrus & Malus ob diffimilitudinem non coeunt, uti nec 7Malas & Oxjacantba, nec(obfervante D. Sbharroce) Pyr&s & Sorbus. — KIze tamen, (ut ex ejufdem obfervatione habeo) ut & aliz diverfi ge- neris, fibi mutuo infitz non. raró comprehendunt : poft perfectam tamen (ut videtur) unionem, & germina productiora edita, fürculi paulatim , quamcunque curam adlhibuers, languefcunt & tan- rifuaqual demintereunt, ob faccum vel deficientem, vel incongruum. ) e[Je debet. 4. Alia obfervatio eft, né fiflara in nodo fiat. Repudiat quippe advenam inhofpitalis duritia, ut in parte nitidiffima, né longior multo tribus digitis ; n& obliqua, né tranflucens , né hifcat. ni- mium rima laxéque capiat, aut né parüm & exprimat, aut expreflum necet. Plz Hinc fi trun- cus craffior fit monent hortulani, ut cufpidis fürculi interior pars, quz aliàs 1n aciem tenmari folet pauló craffior relinquatur, né exterior adeó comprimatur ,-ut cortex laxetur aut corrugetur, adeó- que fücci influxusimpediatur aut interrumpatur. Alü im hujufinodi truncis fifaram cuneo ligne EleBho fürcu- tenui adacto apertam tenendam malunt. — ! Dura 3. Certum eft (inquit Plinius) ab humeris arborum Orientem zftivum fpe&antibus farculos peten: dos,& é feracibus,& é germine novello,nifi vetuftz arbori inferantur ; i1 enim robuftiores effe debent. Praterea ut pragnantes, hoc eft, germinatione turgentes, & qui parere illo fperaverint anno ; deni- que ut é pulcherrimis & robuftiffimis ramis eligantur : ante omn1a gemmantes nitere convenit, ni- hil ufquam ulcerofüm effe aut retorridum. Hortulani noftri przcipiunt;at aliquid (uncia faltem) vete- ris, i.€. bimi ligni fürculo fuperfit, ità ut fürculi cufpis fiat paulo infra articulum feu commiffüram ve- teris ligni cam novello. Ità enim & ad refiftendum injuriis coeli firmiorem, & durabiliorem & fera- ciorem futurum, Surculum nimis gracilem & e germine tantum novello, contra prxceptum Plinii, inferi vetant ob contrarias raiones. Monent etiam uit fürculi cüm inferitur fümmutas przcidatur. Sakai Lit Ne Quod ad longitudinem fürculorum & numerum gemmarum attinet , à przcipiunt , Si trunci tudo€? gem- COTteX viridanti nitore fe fücco turgere prodat, ut largum 1nfito alimentum fe miniftraturum fpon- ma quot. deat, pluresin fürculo gemmae relinquantur , füfficiunt plurimüm tres quatuórve ad exitum fucco : dandum. Praferuntur autem fürculi quorum gemmse crebriores funt, nec nimis diftent vel à fe in- * plinzus fu- vicem vel à fürculi fui pede. Si arborem " patulam defideras, furculum longum inferas; qui füpra culum imwr- trunci caput ad $, vel 6 digitos extet, ut crebriores ramos emittat : fi arborem rectà affürgentem jo albas & proceram 5 brevem adhibeas, qui non. ultra 4 digitos fupra füpitem abíciffum emineat, duabus aniurura. Bem fapra lutum relitis; vel íiplacet, unicam tantüm gemtuam adolefcere fina. Quó enim Aer alertuido ; longyor eft furculus eà languidiüs füceum attrahit, eóque magis & ventorum concuflionibus, & avi- latitudinem fé um injuriis opportunus eft. aiffundat. s. Surculos decifos duas tréfve feptimanas antequam inferantur fervare expedit; ut trunci ficco ima- od on. BI türgeant, farculi exhauriantur, adeóque fitibundi avidius novum combibant. Non oportet au- do[iopu f, (em eOsterra humidá obruere, néad preproperé germinandum invitentur, adeóque qàm inferun- afjervands, tur aeri frigido expofiti perurantur &-exarefcant, Sub arbore aut tecto, alióve loco frigido reponere fufficit, aut f1à gelu periculum fit, terrà ficcá aut arená operire. Si longis afferantur furculi ra- o infixos optimé cuftodire fuccum arbitrabantur, inquit Plinis. Nonnulli é noftris imam partem uto madido infigere, reliquum mufco aut palea obvolvere jubent; verüm füfficit. vaículo inclofos, tempeftate prafertim tepidiore, mufco madido circumpofito, aut terrá cribratà munire. Qu parte 6. 1nferere aptiffimum quamproximum terra, íi patiatur nodorum truncíque ratio. P/js. Pra- trunci inftvere Yertim fi facculum arboris. natura craffioris & grandioris gracilioris trunco 1nferas üt Pyrwum, Cydoniz convenit. aut Oxyacantba. Item à parte trunci vento occidentali ant Libonoto oppofita (hic enim apud nos omnium vehementiffimé fpirac) ut vi venti ad truncum potitis cui pede fuo innititur, quàm à trunco impellatur : indé enim. periculum eft né abrumpatur aut luxetur. 7. Si fru&um copiofüm ab infito quamprimum defideras, adultiorem truncum decapites , eíque calamos inferas. Quor farculi $. Eidem trunco plures inferere farculos expedit, ut mortalitati ex numero füccurras. P/is. & ieend. ^ ne [i forté unus deficiat, truncus pfe periclitetur. Cautiores tamen Agricole vetant truncum tranf verfim feu in crucem findere, quoniam nimia 1ndé trunco injuria fit, & vulnera «gré confolidantur. Optimum virgz minori, & quz unum tantüm calamum admittat, inferere. Cuv fhipiici- , 9. Si mitem & generofüm füccum defideras, trunco fylveftri aut. fpontaneo né inferas , fed po- curiporiis — tMs cicuri & culto. Hinc enim fru&us mitior & delicatior evadit , ut qui alimento mitiore & me- quàm [ylveftri, lis pra parato utitur, quamvis arbor ipfa ad durandum minüs firma, & brevioris zvi, effe credatur. Surculus decifüs arbori fuz iterum infitus, meliorem dabit fructum quàm arbori etiamnum hzrens. Tempusine. — Yo. "Tempus inferendo aptiffimum cenfetur veris initium, aut ver proximé antecedens, antequam vendo aptiff- gemmse explicari incipiunt : quamvis per totarn. hyemem infitio fatis felicicer plerumque fuccedat ; mur. & D. Sbarrocas allerit fe obíervafíe fürculos Malo 1nfitos Novembri menfe & ctrca Natalia Cheift comprehendille. Pyrum vel florentem inferere licet, autore Plinio , & in Maium qnoque menfem protendere infitionem. — Verüm ex recentiore oblervatione , fürcnlus cujus gemma jam explicastur agre coalefcet : unioni non repugnat quód truncus germtinaverit. Lummad ix- ir. Adinfitum muniendum contra injurias cceli & beftiolarum, Cato olim argille vel creta ha- fitum munien- venam fimümque bubulum admufceri, atque ità ad lentorem fubigi jubet , idque interponi. & cir- dim quale. cumlini, cumlini. Plinii atate abundé arbitrabantur paleato luto libros farcire, duos digitos infito extante. Hortulani aliqui nunc dierum fimum. bubulum luto tenaci probé admiftum & in maffam (iba&tum ilinunt Non multam intereft ntrum adhibeas. P. Laurembergius emplaftrum. emphyteuticum commendat, de quo fupra. Novz fructuum fpecies ab. infitione fruftra fperantur. Eft enim regula generalis & perpetua m/frio fiu- in Horticultura, Fradium [emper furculi naturam [equi. à p Dp Aiunt tamen tranímarinos quofdam Horticultores furculorum vel gemmarum fpecie diverfarum, ^«^. per mediam longitudinem feu medullam fiffarum medietates difparatas tam. dextré coaptare & inter fe componere, ac deinde 1nferere nófle, ut & coalefcant & comprehendant , & fructus ex utráque fpecie mixtas producant. Nonnulli truncum.non findunt fed rimam feu fülcum in ejus latere cultello excavant, & fürculum eidem adaptatum dextré immittunt, & vinculo alligant. Dantur & alii furculum ad trunci! minimé decapitati latus applicandi modi, quos vide apud D. Langford in libro de Arborum frugiferarum fatu & cultura. Non immeritó autem quxritur quinam ex his inferendi modis przftabilior fit. Longus omnium Quam infc- feculorum ufüs eum qui fit in fiffura approbavit. At veró Auctor mox laudatus tertium. omnibus vendi modus aliis prafert, & poft eum fecundum reliquis, ob has rationes. prefnantior, ^ y. Quia trunci hujufmodi operationum capaces funt aliquot annis antequam. ad calamum. admit- tendum findi apti. 2. Quia abillis minüs lzduntur quàm ab hoc genere. Fiflura enim humorem facile admittit, qui arbores corrumpit, unde trunct infitioni iteratz minüs idonei fiunt, fi forté fürcult prima vice non comprehendant, aut alio quovis modo corrumpantur. 3. Surculus multó DR 1tiüs trunci amputati caput cortice & ligno obducet & integet, quod ad firmitatem, falubritatem & celeriorem auctum arboris magnopere conducit. 4. Hz operationes faciliores funt, citius perficiuntur & felicius plerunque füccedunt. Datur adhuc & alia inferendi ratio, quam APIa&fationem vocant, cüm furculus alicujus arboris ab /PlaBatio uno latere delibratus, matri adhuc haerens , arboris vicinze ramo pariter. delibrato applicatur & | al- 27^ ligatur donec coaluerit, deinde à fuo ftipite feparatus alieno duntaxat fucco ali permittitur. - Plinius in ite hanc operationem fic breviter przcipiendo € Catone defcribit. /— Si inter fe Vites contingant, in obliquum latere contrario adrafo jun&tis medullis colligari. | Notandum autem plantas nonnullas hoc modo fibi invicem implantari & concrefcere qux praedictis nfitionum rationibus in focietatem trahi non poffunt, ut v. g. Vites diverfarum fpecierum, Mali Zirmeniace & Perfice. Hactenus de infitione quz fürculo fit. Gemmá inferendi ratio duplex eft, altera. Ipoculatio dici- Germa sfe- tur, altera, que fola nunc dierum in ufü eft, Emplaffratio. rendiratio Tuoculatio Antiquis ufitata , defcribente Plinio , fiebat fütoriz fimili fiftulá aperiendo in arbore Meis oculum cortice excifo, feménque includendo eádem fiftulá füblatum ex alia. ^ amy! Emplaftratio, eodem Plinio autore , ex inoculatione nata videri poteft. Ergo (1nquit) ampu- Emplaftratio. tatis omnibus ramis, né füccum avocent,nitidiffima 1n parte, quáque precipua cerniter hilaritas , ex- emptá fcutulá (ne defcendat ultra ferrum) cortici imprimitur ex alia arbore cortex par cum fua ger- minis mamma, fic compage denfàta, cicatrici ut locus non fit, & ftatim unitas fiat, non humorem, non afllatum recipiens; nihilominus tamen & luto munire & vinculo melius. Alii non eximunt corticem, fed duntaxat incidunt, primó recté deorfüm , perpendiculari incifr- one, digitum longá, deinde in fumma hujus parte lineà traníversá eoufque utrinque extensá, ut cor- ticis anguli commode elevari poffint, & fcutum (quod ima parte in angulum. exacuari debet) ligno applicandum finu fuo excipere, tandem cortices angulis fcu labiis fcuto appreffis & vinculo ligatss 1n fitu omnia continentur. Alii perpendiculari incifione fa&a, media ejus parte tranfveríam lineam imprimunt , & cultello vel calamo elatis, ut prius quatuor angulis feu labiis corticis , fcutum cum gemma füa. inferunt & vinciunt, ut in przcedente fe&ione. Alii quadrata incifione fcuto equali in cortice fa&a ut in primo modo, totum tamen corticem non auferunt, fed inferiore medietate relicta & elata fcutum fub ea ligno applicant & vinculo ligant. Optima ratio gemmam à furculo integram & illefam auferendi eft lineis (cutum finienaibus cul- Quomodo gem- tello per corticem adacto duétis, reliquum lignum decorticare, fcuto folo cum gemma intacto; de- ma à furculo indeé pennz anferinz calamo per medium hiffo imbrice facto, acie ejus extrema. (quz acuta efle de- TP pati bet) fb cortice immiffa gemmam exfcindere feu exarpare. Ut loco denudato fcutum exa&té congruat neceffe eft, ideóque tum longitudo tum latitudo fcuti circino fümptz: in ramulo denudando fignentur ; vel furculo unde fcutum fumitur utrinque ad longi tudinem ejus decifo , & ad latitudinem per medium fiffo, applicetur fcutum cum fruftulo ligni adhuc adhxrente fürculo delibrando, & linex circumdiicantur. Antequam fcutum cum gemma eximitur, locus in quem transferendus eft rité przparetur,ut quàm. Gemma ex-" ocyflime poffitinferi: aliàs gemma aeri expofita vitium. contrahet aut exareícet. Vincula fiant ped ris ex materia extendi apta, v. g. Juncis lvibus, filo lineo laneóve , ut trunci fcutíque cortici 1ntume- * MENETage Ícenti cedant. Vincula enim non folvi antequam gemmz explicentur melius. Tempus inferendi gemmá à primo vere cüm pruine ceffaverint tandiu durat, donec tantüm fpa- 5, tii füperfit ad reditum pruinarum, quantum füfficiat gemmz cugi trunco. cui applicatur. congluti- p/;ffacion: Beide: & coníolidande, omnium aptiffimum cenfetur media xítas circa feftum 5$. Joannis Ba- apriffmum. ptftz. Quod ad electionem gemmarum attinet eadem obferventur quz de farculis przcepimus. ; Si gemma comprehendat fequente Martio que füpra eam funt omnia amputentur, & gemme 1n parte reliqua, unà except (quam nonnulli ad fuccum. deducendum hauriendum neceffariam arbi- rantur) omnes detergantur. BE Quzcun- 40 Gre arbores emp'aftra ad- "iutunt. Emplaftvatio- nem tufitio frerferendam probatur. Genef. 2. Hisrongra PraNTARU M. Quzecunque arbor fürculo infito eadem & emplaftratione propagari poteft, nifi obftet tenuitas & imbecillitas fcuti. Vitis soa recipit emplaffra, nec quibus tens ac. caducus rimo[í[que. cortex. Fertiliffima onmium inocttlatio, eadem tamen infrrmiffena. — Et. quae cortice. situmtur tantim "vel levi aurá ocyffimt. de- plantantur. In[erere firmiffinum d facundius quàm ferere,. Plin. Mali Perf & Armeniace raró & difficulter infitione, emplaftratione facilé propagantur. - Emplaftrationem in quibus füccedit. infitioni longe praferendam efle multis probare. nititur D. iac 1. Quia fhipes feu truncus duobus tribüfve annis citis magnitudinem. emplaftrationi quàm infiti- oni idoneam affequitur: unde & tempus lucrefit ; & arbor multó celeriüs augetur poft naturam im- mutatam quàm antea. 2. Arbor indé fànior efficitur quàm ab infito, quia ftipitem decifüm citis & feguritis obducit & inveftit gemma cum ftato quàm fürculus. 3. Arborem miniis ledit quàm infitio , & fi forté gemma non comprehendat , poteft arbor vel proximo anno, vel interdum etiam eodem, denuó emplaftrari. 4. Praxis ejus facilior eft , expeditior & dele&abilior quàm infitionis :. medià enim zftate per- agitur, quando nullum à frigore periculum imminet , quod perfepe vehemens eft, & vix fine in- juria aut valetudinis detrimento. delicatioribus tolerabile; Februario & Martio menfibus, tempeftate infitiont aptiffima. Car. XX. De fpecifca (ut wecant) Plantarum differemtia. 'T Plantarum trumerus 1niri poffit, & earundem divifio rece inflitii , oportet ut notas aliquas feu indicia [pecificze (ut vocant) diftinctionzs inveftgemus. Nobis autem diu mültámque indagantibus nulla. certior occürrit quàm, diftin&a propagatio ex femine; MEME ergo Differenuz ex ejufdem feu in individuo , feu fpecie plante femine oriuntur , ac- cidentales funt, non fpecificz. Hzc enim fpeciem füam fatione iterum. non. propagant : Sic v. g; Caryophyllos flore pleno feu multiphci pro pecie diftinétis à Caryophyllis flore fimplici non habe- mus, quia ab horum femine ortum fuum ducunt , & í&mine fati Caryophyllos fimplices iterum edunt. At quz ex eodem fpecie femine nunquam proveniunt ez demum fpecifice ceníendz funt : aut fr inter duas aliquas comparatio inftitüatur , quz plantz ex alterutrius femine non prove: niunt, nec unquam femine fatz tranfmutantur in fe invicem, ex demum fpecie diftin&tz funt; Sicut enim in. Animalibus fcxuum diftinétio non füfficit ad fpeciei diverfitatem arguendam, quia fexus uterqué ex eodem fpecie femine; eifdémique non raró parentibus oritur, quamvis multis & in- fignibus Accidentibusinter fe differant; nec Taurum cum. Vacca, Virum cum Muliere fpecie con- venire aliud requiritur argumentum, quàm utrofque iifdem perfepe parentibus eadénive matre or- tos effe : fic pariter in plantis convenienti i eAots non aliud certius indicium eft quàm ex femine ejufdem plantz feu in fpecie fea in individuo oriri. Nam qua fpecie differunt fpeciem füam perpe- tuó fervant, neque hzc ab illius femine oritur, aut vice verfa. Hinc pro diftinétis plantarum fpeciebusinon habendas cenfeo, 1. Quz folo floris colore, geminatione aut multiplicitate differunt. Cüm enim fpecierum numerus in natura certus & determinatus fit: cum " Deus fexto die ab omi opere [uo, hoc eft, à novarum fpecierum creatione , requievit: floris autem colore & multiplicitate variantium plantarum numerus, novis quotannis exorientibus, infinitus fit, meritó eas à fpecierum gradu & dignitate dejicimus & excludimus. j ; Deinde, f1 hc fufficerent ad fpecificam diftinétionem inferendam, 7Ethtops quoque pari ratione ab Europeo, Juvencus niger ab albo, rubro, variove fpecie differret ; quod nemo, ut opinor, fanz mentis unquam concefferit. Quinimo hz varietates coeli, autíoli, alimentíve differentiis debentur: qux quantam vim habe- ant adhxc & fimilia effecta producenda in domefticis &: manfuetis animalibus | ate. Cüm enim fera in plerique fpeciebus eofdem colores fervent, maníüeta & domeftica coloribus infinitüm vari- ant, nec coloribus tantüm, fed & carnis fapore, alufque accidentibus à feris differunt , ut à palato 110n admodum fàgaci haud difficulter guftu poffint diftingui. Praterea hz varietates feminio non propagantur, fed vel ramulis avulfis, vel fobole, vel ftoloni- bus. Denique arte & mangonio induci poffunt, nimirum tranflatione iterata de loco in locum , & irri- gatione aquá colore aliquo imbutà. Nam P. Laurembergim, vir fide dignus ,' Horticult. cap. 28. Sect. 3. fe 1n Caryophyllis fepius. expertum feribit , Caryopbyllos quos. fimplices: Vere primm , deinde "utummo, iterum Vere [equenti trau[po|uerat, (meque interim. florere pa[fus erat) etate omnes flores zaul- tiplices protulif[e. — Deinde. ad stationem | coloris. im. flore inducendam variis án. locis bec. vepetzt..— Terrá pingaiffmd im Sole exficcatd aut. cribratd veple vas aliquod. Ei implanta germen florum. candidorum (mara bi foli ting. po[Junt) ad irrigandum uon utere alid. aqud quam vubefatt ft flores rubeos defideras » "Viridi Jf. virides, cc. Tali aqua de die plantam. irriga mane C «ve[peri, motlu transfer im «edes , mà motlurnuma aut apatutintim bibat vorem per tres. [eptimanas..— Produci flores experieris tinétos mon pror[us eo colore quem effadifli, [ed partim eo, partim naturali. Ylzc quamvis à nonnullis ridentur ,' Laurembergio tamen Autori é£nziso in sis. quz fibi comperta tradit fidem derogare non audemus. Quid quod plantz florum coloribus aut multiplicitate fpectabiles in codem loco fine. cultura. ditiis relictz & negle&ae colorum delicias amittant paulatim , petalorum comam exuant , & ad fylveftrium ingenium rede- ant. Idam Lib. L "De *Plantis in Genere. . Li Ai Idem efto judicium de floribus nudis in 115 plantis quz radiatos plerunque proferunt , ut. Cbazeme- lo, Cotula, Partbenio : Pide dictis, in Bellide, Calendula, ahífque nonnullis Corymbiferis :| petalis fiftalofis donatis, in 1is quibus naturaliter plana funt, ut Be//iZe & Flore Africazo , & fiqu& prxterea fant hujufinodi florum differentis. —— » " Quoniam veró varietates hz. floribus plenis aut variegatis infignes ob pulchritudinem & eleganti- am raritatémque fuam à Florum cultoribus magni zftimantur, & non raró infanis pretiis redimuntur; non ab re fuerit quibus illz mediis obtineri poflint oftendere. : Et quod ad Cáryophyllos attinet, eose firnplicibus niultiplices fieri. tranflatione iterata de loco in locum Laurembergio ahiífque expertis credimus : nec dubitamus quin & aliis plániis ffores plenos producere aptis pariter. tranílatis idem eveniret. : egt s ha Quin & unica fola tranflatione in plantis nonriullis flores & fimplicibus 1n plenos evectos legirius. D. Sbarrocus íe novilfe ait qui Zmemonas memorum e Colcbica flore multiplici Àn horas habuerint , qui afferebant fe eofdem fimplici flore fylveftres ex agris 1n. hortos tranftulifle , foli luxarie, & culcurá diligenti mutatione illà inducta. i | . Verüm quicquid fit de tran(latione, varietates przdictas certiffimé & facillime. fàtione obtincbis. Si enim plantz cujufcunque florem mutare aptz femen folo Ixto & opulento làrgd mánu fevéris, in- ter multas flore fimplici, nulla colorum varietate fpe&abiles paucz enafcentur flore pleno , & non- nulle etiam variegato infignes. — Cujus generis ut plures obtineas. ex fententia. Hortulanorum Íemi- num ferendorum ele&&io Heridebet. Sic v. g. ex florum. Caryophylleorum Aiirárít mali. colore tinctorüri; tám purorum quam variegatorum feminibus fatis plurimz & pulcherririz hábentur va- ritate. —" Feirario autore, ex albi Caryophill: femine multiplex varietas provenire folet / item cx fufcis maculis diftincti. — Obférvatio nonnullóriini àd obdnerida Leucoia flore pleno ut femina. colligantur ex filiquá flori füccedente per luxuriam petitapetalo, experientià rioftrà frivola eft & falfa. In Tulipis przcocibus ad. produceridas varietates (osse áut purpurea marginibus albis femina omnium optima efle obíervavit Parkinfonus: im mediis quz coloribus lucidioribus fünt reliquis prz- feruntur. ; M Ln. 2. Plantas fola magnitudine differentes. Quamvis enim dentur certi mágnitudinis termini in una- quáque fpecie, quos neque excedere, neque ab iis deficere poffunt individua : neque enim. Groffu- laria v. g. Quercüs ftaturam & dimenfiones unquam affequetur, quamcunque cultaram adhibueris magna tamen inter hos terminos latitudo eft, & imaxinii fortaffe ad minimum decupla proportio. e tamen differenti: vel íoli ubertati aut flerilitati, vel regionis temperiei caloris aut. fi3oris refpectu, vel tempeftatificcz aut pluvie, vel alit cuipiam. accidénti debetur , non fpecificee plante nature. Si enim Plante, culturz patientis, in fuo genere minimé & pauperrime Ícmien. accipias, Ídque lzto & pingui folo, loco Soli expofito & ab aeris injuriis tuto leveris , brevi fobolem matre planta decuplo forté majorem obtinebis ; immo veró fi plantz alicujus perennis & cultucz páuentis radicem à monte fterili & aprico, ventis expofito, quem per byemem Bore penetrabile frigus adarit ; 1n hortum pinguérn & tepidum tranftuleris, mirum quantum luxuriabit & magnitudine proficiet, ut vix pró eadem ágnofícas. Nec minor hoc refpe&tu differentia invenitur in. Animalibus inter indi- vidua ejufdem fpeciei : fiquidem 1n Anglia noftra oves quz in. montofis. & fterilioribus. frigidis de- gunt quintuplo feré minores funt iis qux in pinguibus & temperatis pafcuntur, adeó ut illz vix quin- * Pb de pre- fag. Vegerabi- lium. zs Horticült, lib. 3. cap. 13- que folidis noftrz moneta fingule veneant , cüm hxy interdum. duas libras, 1. e. octuplum illarum pretu, valeant. Equi étiam qui in montibus Cambricis 1mmodico frigore peruftis educantur. & aluntur, adeo pumili fiunt & contemptz parvitatis, ut caném Moloflum magnitudine & ftatará non multüm fuperent. Vidimus enim Ceftrix qui quatuor aut quinque folidis emi poflent. Excipiendz ramen hic videntur fpeciés plantarum nonnulle à nobis & alus inventz , quz quan- tum hactenus obfervavimus, non aliá iti re quàm magnitudine differunt ; füfpicaimur tàámeri & alias inter eas intercedere differentias , rémque ulteriori obfervationt committirnus. Has fpecie diverfàs efle opinamur quia fimul in eodem loco nafcentes nos & ali obfervavimus, & tamen major mi- norem triplo quadruplove magnitudine füpérabat. "Tales funt Klyflopifolia major & minor à no- bis; Alchimilla major & minor à Morifoso i Helotropium majus Siculum & majus vulgare à P. Boc- coze, Millefolium aquaticum flore luteo galericulato majus & minus à D. Dezt Cantabrigienfi unà naícentes obfervatz. Vidimus etiam in horto Nobiliffimi viri D. Carol; Hatton. Aftrantiz nigra fpe- ciem minorem, quz non aliá in re quàm parvitate fua à vulgari differre nobis vifa eft. Alias etiani nón paucas invenies apud D. Morifonum in. Hifforia Plant. ámvverf. 3. Foliorum variegatio, qualisin Alaterno, Buxo, Rofmarino, Dulcámára, &c. cernitur, tan- tum abeft ut fit fpecificze diftinctionis nota ; ut fit potiüs fymptoma morbidx conftitutionis in Plan- ta aliqua; quz vel calce radici füppofita, vel pari mixtura calcis cim terra. rüderata 1nduci poteft ; undé 1n ramis depactis durat, in plantis € femine. ortis evanelcit: An floris petalorum variegatio morbi etiàm Íymptoma fit inquirendum. Àn planta foliorum marginibus crifpis à congeneribus foliis planis fpecie differant ambigo. Quan- tum enim hactenus obfervavi , qux hujufmodi funt fpeciem. fuam fatione femper propagant , nec unquam plantas planifolias producunt. Quin & Nafturtii hortenfis crifpi folia feminalia ab horten- fis vulgaris feminalibus figurá füà &c incifuris differunt, cüm hac tripartita feu in tres lobos divifa fint, illa unica duntaxat hinc inde incifione fé&a : quod argumento eft eas fpecie differre. — At 4. Quz radicis colore folo differunt, cujufmodi fant Paftinacz cenuifolie radice luteá, alba; atro-rubente ; Rapz radice alba & lutea pro fpecie diftin&tis non habendas ceníto : nec magis qux radicis tantüm figurá differunt, ut Rapz radice longa & rotunda. Denique s. Quz Fructüs feu Pericarpii magnitudine, fapoze, figurà, colore differunt ut Pomo- rum & Pyrorum infinite feré varietates: Catérum. (obfervante * D. Sbarroco) Arbores € Mali & Pyri hortenfium & cultarum feminibus fatis ortz non femper degenerant in naturam fylveftrium ; fed interdum fàpidiores & mitiores generofioréíve fru&us edunt, quàm earundem matres feu producta ces; contra quàm vulgo creditum & receptum eft; EB 3 Quae * Lib.de pro- 14g. Vegerab. Hisronra PraNTARUM. Hypomn. 5. cap. 2. Quz item. feminis coloreludunt, ut Phafeoli, Fabz vulgares, Frumentum Indicum, ob rationes füperitis allatas fpecie diftare non concedimus. Quin de induftria expermndi causá Fabas rubras plüres unà aliquando fevimus ; que tamen indé enatz fünt plante plerzque Fabas albas dederunt. Notandum tamen diftin&am propagationem ex femine non effe illud ipfum quod conftituit diffe- rentiam eflentialem feu fpecificam, five 1n quo illa. confift , fed ejus fignum feu indicium tan- tám. Deinde cum dicimus in Plantis fpecie diftin&is hanc ab illius femine non oriri, de eo quod ple- runque & naturaliter contingit loquimur, non de eo quod raró & inufitaté extra ordinem naturz. Nam ut inferius oftendemus, Plantarum nonnullarum femina degenerem & diverfz fpeciei fobolem interdum producunt ; unde colligimus dari in plantis veram fpecierum tranfmutationem. C 4 r. XXI. De Specierum zu Plautis trau[mutatione. Lantas quz ex eodem femine ortum ducunt, & fpeciem fuam fatione iterum propagant, fpe- cie convenire fuperiüs docuimus ; adeóque varietates illas in florum colore, geminatione & multiplicitate, 1n foliorum variegatione, radicis colore, fructüs feminífve (apore aut eti- am colore, fpecifice quam vocant diverfitatis notas aut indicia non effe, conclufimus. Verüm nota hxc quamvis fatis conftans fit fpecifice conveniente fignum, non tamen perpetuum. eft & infallbile. Semina enim nonnulla degenerare, & diverfe à matre fpeciei plantas interdum licét rariüs producere , adeóque dari in plantis tranfmutationem fpecierum, experimenta evin- cunt. "Triticum, referente * Sennerto, degenerat in Lolium ; Rapum in Rhaphanum ; Sifymbrium in Mentham ; Ocimum in Serpyllum: Vitis nigra 10 albam, alba in nigram mutatur : Zea in. Triti- cum, & é contra Trincum in Zeam. Si in Ungaria Secale Germanix feratur, generatur indé Triticum. Si ager pauló fterilior fit, Avena noftra alba quam appellant in nigrum degenerat. Si idem femen eodem 1n agro aliquot annis feratur 1n vilius degenerat. Galeni pater Triticum & Hor- deum aliquando fevit, omnibus diverfi generis feminibus quz 1pfis erant admifta , fcle&is , quo certó cognofceret num ex eorum mutatione Lolium & JEgilops nafcérentur, an proprium hxc quoque femen haberent. Cüm autem forté unà cum puris feminibus, in Tritico quidem frequens Lolium, 1n Hordeo autem magnam /Fgilopis vim, natam confpiceret , 1n aliis quoque feminibus idem eft aggreffus. Reperit igstur in Lente durum quoque rotundámque Aracum & Securinum, praterea Áparinem enatam. Hzc experimenta ex variis Autoribus colle&a Veteribus & Recentioribus, quamvis eorum non- nulla verifimilia nobis videntur , partim tamen quia vulgo per errorem non caufàm pro caufa accipienti, partim quia Philofophis vel nimis credulis, vel. minus circumfpectis in caufis phenome- nenaffignandis, & receptis opinionibus addictis, originem füam debent, pro incertis & fufpedtis habemus, nec füfficere putamus fententiz adeó ancipiti & conitroverfz ftabiliendze. Sic Galeni patrem in ratione phenomeni modó dicti reddenda deceptum putamus: Nec enim fequitur quia frequens Lolium in Tritico nafceretur, Triticum in Lolium mutatum fuiffe, feu ex Lo- li femine Triticum enatum ; potuit enim ex Lolii femine in agro fuperiore anno refiduo Lolium orin. Et quod ad Agilopem attinet, ipfe olim obfervavi in agro quodam ubi Triticum purum fà- tum fuerat magnam ZEgilopis vim enatam, idque fepius, etiam poftquam intermifsi fatione , ut mos eft, ager ille annum integrum requieverat : qux tamen ipfius /Fgilopis non Tritici femini ori- ginem fuam debuit. Cüm enim ZEgilops citiüs maturefcat & femen füum perficiat quàm Triti- cum, cümque femen ipfius per maturitatem facilé defluat, vel vento, & inter metendum manu de- cutiatur in terrafn, ibirelictum, quamvis ager non feratur fequenti anno, per integrum biennium durabit, & cüm frumento poftmodum íàto füccrefcet. Nec dubium eft quin. femina plantarum, non dico per biennium, fed per decennium & amplius in terra non. raró fccunda reftent, ut füpe- rius oftendimus. Verüm quanvis experimenta allata incerta. nobifque füfpecta fint, non. defünt tamen alia cer- tiora, idoneis teftibus confirmata , que rem plané conficiunt. & extra omnem dubitationis aleani ponunt. E Brafficz floridz femine fato Brafficam capitatam fzpius enatam hortulanis apud nos plurimis affirmantibus credimus , 1mó Brafficz fpecies omnes fatione in. fe invicem tranfmutari affirmat R. Morifonus, & experimentis probat. Braffice tophofz femina ex Italia ad Reverendiffimum Epifco- pum Londinenfem D. Her. Compton tranímiffa Brafficam produxere tophofam, fed hujus femen de- nuo fatum degeneravit in vulgarem apertam levem Brafficam. Idem dicendum de Braffica flo- rida botryte, nimirum ex femine plantarum in Anglia nafcentium. & cultarum fàto Brafficam lon- ifoliam apertam oriri: quod Rizberdus Baz! hortulanus Brainfordenfis multorum experimentis Lr Íuo didicit. Hic enim ingentem copiam feminis Braffice floride in horto fuo collectam, hortulanis quamplurimis in füburbanis LezZ;zi locis , vulgó dictis tfe 32cat-foufes degentibus ven- didit: atque hi cum fümma cura & induftria eadem femina terrz pingui à multis annis bene fter- coratzz commiferunt, quz Brafficas fatis magnas, longifolias apertas ipfis produxere. Quare prz- dici hortulani animadvertentes fe oleum & operam perdidifle, & in rem nihili labores & fum- ptus impendiffe, fe fraudatos queruntur, & przdicto Riebardo Baal litem intendunt in foro Weft- monafterienti: qui exfententia Judicum illic fedentium condemnatus eft, non folüm ut ipfis pe- Pod quas accepillet reftitueret, fcd ut jacturam temporis & amiffum terre ufum fructum re- arciret., Tdem Lib. I. «De "Plantis in Genere. 43 " Tdem accidit Braffice Sabaudx tam hyberne, quàm zftivz, cujus femina recenter ex Italia ad nos tranfiniffa, feliciter hic proveniunt [in Anglia] verüm femina ejufdem hic orte colle&a & (àta de- generant in Brafficam apertam. Oportet ergo f1 fpecies has habere velimus, ut nova quotannis femi- na é tranfmarinis regionibus petamus. Nec Braffice tantüm femina fàta degenerem prolem producunt, fed & Primule veris féu Para- lyfeos. Affirmavit nobis, Oxonir cüm effemus, facobus Bobertus Horti publici. Academici cuftos, é femine Primule veris majoris fibi enatas Primulam vulgarem & Primulam pratenfem. inodoram luteam. 1 Olaus Wormius AMafei, lib. 3. cap. *. pag. mihi 150. afferit fe habere Hordeum quod Hermaphro- diticum vocat, quia in una fpica & Hordeum & Secale contineret, cujus defcriptionem videfis lo- CO Citato. t akin quoque apud Gerardum emac. lib. 1. cap. 46. pag. 65. libi oftenfam refert à D. Goodyer Ípicam "Tritici albi, circa cujus mediam. partem tria. aut quatuor grana Ávenacea undi- que perfecta enata fünt. A, Hzc fi vera funt , ut à fide dignis narrantur , negativam fententiam, in quam proniores fumus, deferere nos cogunt, & vel invitos concedere, dani 1n plantis fpecierum tranfmutationem. Obfervandum tamen tranfmutationem hanc dari tantüm inter fpecies cognatas & ejufdem gene. ris participes; quáfque nonnulli fortaffe fpecie differre non. concedent. Quód vero plantz nonnullz bulbofze diuturniore 1n eodem loco morá abígue tranflatione , mi- rabili metamorphofi in alias fpecies vel degenerent vel traníiutentur , ut v. g. " Crocum in G/adio- * 9barroé. Ium, Leucoium in. Hyacintbum &. vice vería, utrique Boberto, n& Juratis quidem crederem. T eer 9. Á. ) Car. XXIL- De Statura C Magnuitudige Plantarum. .E magritudine Plantarum nihil notatu dignum habeo quod adjiciam iis qu» ab Hiftoriz naturalis conditoribus traduntur. Dari in unaquaque fpecie certos dimenfionum terminos, quos neque excedere, neque ab iifdem deficére poffunt individua, opinamur : Magna tamen inter hoíce latitudo exiftit, & ma- ximi ad minimuri decupla, feré proportio. Arbores Animalia, faltem terreftria(Belluz enim marinz excipiendz videntur) ftatura & magnitudine tantüm excedunt quantum. herbule minutiffimz pac- vitate ab iifdem vincuntur. Dantur enim Animalcula quz oculorum etiam Iynceorum aciem fugiunt, Arbores omnium maximas & altiffimas India utraque alixque. regiones fervide producunt : qui calor maximé viget, Quaque dies medius flagrantibus. ceffuat boris. Ibidem & animalia vifendz magnitudinis: 1n Quadrupedibus;Elephas, Rhinoceros,Hippopotamus : in Avibus Struthio & Emeu ; in. Serpentino genere, Crocodilus aliique ftupendz longitudinis & craffitiei, in Exanguibus aquaticis teftaceis Murices, Buccina aliáque portentofi molis innumera nafcuntur. | Mira funt & fidem pené füperantia, quz de arborum nonnullarum craffitudine & proceritate fc- runtur. Plinium JC IMREIAEE Volum. 16. cap. 40. exempla producentem. Ampliffima arborum ad hoc zvi exiftimatur Romz vifa, quam propter miraculum "Tiberius Cxàr. in ponte naumachiario expofuerat, advectum cum reliqua materie. Fuit autem trabs €. Larice, longa pedes 126, bipedalis .Pontis 8 Rbe- craffitudinis, equalis Quo intelligitur vix credibilis reliqua. magnitudo faftigium ad cacumen aft tiz. mantibus Fuit memoria noftra & in porticibus feptorum à M. Agrippa relicta, qué miraculi caus, 20 pedibus brevior, fefquipedal craffitudine. —Abies admirationis precipue in nave , qux» €x /Egypto Caii principis juffü obelifcum in Vaticano circo ftatutam , quatuorque truncos lapidis ejufdem ad füftinendum eum advexit. — Arboris ejus craffitudo quatuor hominum ulnas complecten- tium implebat. Cedrus maxima 1n Cypro traditur ad undeciremem Demetrii. füccifà centum. tri- inta pedum ; craffitudinis veró ad trium hominum complexum. |Germaniz przdones fingulis ar- io cavatis navigant, quarum quxdam & triginta homines ferunt. Quid hoc ad Congenfes arbores, € quarum fingulis pariter excavatis Canoz (tà vocant hoc genus cymbas monoxylas) du- centorum hominum capaces fieri poffunt. In Indiz Orientalis Regno Malabarico ftupendz magnitudinis Arbor enaíGitur ,| Ztti-seer-aTon Indigenis dicta, caudice quinquagirita. plerunque pedum ambitu : cujus generisin provincia Cochi- neníi prope templum Bey£az habetur, quz bis mille annos vixifle dicitur. Hort. Malab. Hic tamen obiter monere convenit falíüm omnino effe quod Plinius aliique de magnitudine Fi- cus Indicz prodidere,nimirum vafto matrem corpore cfle, ut 6o pedes plerzque orbe colligunt. Ce- leberrimus emra Vir, idemque fide digniffimus D. Gualterzs. Ralegbe eques auratus, qui vicies mille minimum hujus generis arbores in quadam valle non procul Paria Americz nafcentes vidit, nec pau- ciores in intimus Zrimidado, & alibi 12 etiam milliarium iter füb earum. umbra f& confecifla. (cribit, magnitudinem mediocrem earum truncis attribuit, & inter decies mille unam aliquam reliquis ma- jorem invenire. perdifficile effe ait. Quz fequuntur exempla arborum maximarum 8 celeberrimi viri D. oanzis Evelys Sylva, ut la- bori noftro parceremus, pleraque tranftulimus. Quod ad ftaturam atanet, Arborum in Fortunatis infulis proceritatem .ad 144. pedes adolefcere prodidit Sebofüs, —.P/is. lib. 6. cap. 31. Idem in India arbores quafdam tantz.proceritatis inveniri re- fert, ut fagittis füperari nequeant, lib. 7. cap. 3. Et quod omnia miracula excedit in infila. Barzados Antillarum una. Palmitas regales dictas fcfquipedali non inajore trunci diametro ad trecentorum pe- dum altitudinem adoleícere non folàm Ligonus fcripfit, fed & teftes edz/zi, nobis confirmirunt. Matthiolus xg Pyrus. Caflanea. Tila. Platanus. Unus. cius. AX. Salzx. Quercus. Hisronz:a PrawmTARUyM. Mati arborisin infülà Cypro natz meminit, qux ad 144 pedum altitudinem materiem pro- duxit. Quod ad magnitudinem, referente Plinio , fylveftris circa. Memphin. regio tam vaftas arbores producit, ut terni nequirent vcl circumpleét. Arborum ad Gambrze fluvium nafcentium 37 pedum diametro meminit Jul. Scaliger. .Aliiin Nicaragua & Gambra arbores tantz craffitudinis nafci re- ferunt, ut 17 homines ulnis exteníis eas xgré complecti poflint, nec minores in Brafilia, in quibus una ab Indigenis religioni habita, 120 pedum erat ambitu. In Hiftoria Chinenfi non ità pridem edita legtmus arborem quandam Ciezzicb, [i. e. Arbor mille annorum] dictam in Provincia Suc£z propé urbem Kies reperiri, adeó portentofz magnitudinis , ut füb unico folo ramo ducentas oves adeo integat & occultet, ut ab appropinquantibus difcerni non poffint: & aliud'etiam monftrum & miraculum potis arboris quàm arborem in. Provincia Cbekiang, adeó ftupendz amplitudinis, ut 8o etiam homines vix truncum ejus comple&i poflent. Verüm ut exotica mittamus, Arborum nonnullarum ex domeflicis & Europaeis in fpecie exem- pla proponemus. : : Pyrum prope Roffam in Herefordia 18 pedum ambitu meminit Autor nofter que feptem quot- annis dolia majora Pyracei exhibuit. In Siciliz monte /Etna ad locum g/; Caffayse inde dictum trium. Caftanearum meminit. Kirche- rus, quarum unius cortex tante. amplitudinis erat, ut intra eam integer pecoram grex à paftoribus tanquam 1n caula commodiflima no&u includeretur. — Chim illuffr. p. 185. "Tiliam vifendz magnitudinis & ftaturz Depcehamix in Norfolcia à fe vifam & menfam-literis ad D. Evelyn datis defcribit celeberrimus & eruditiffimus Vir D. 75omas Brown Norwicenfis, cujus hae dimenfiones erant. "Trunci ambitus gracillima füi parte, duobus fupra terram ulnis, 8* minimüm ulnarum noftre menfürz, i. e. 24 pedum erat: ima parte terre & radici proximá. 16 ulnarum : fuperius ad cubiti diftantiam 12 fere ulnarum :. Altitudo ad fümmos ramos 3o. Tiliam illam famo- fam 'Dgurt in Helvetia omnibus dimenfionibus fuperans : an à quaquam in. externis Tilicetis hoc genus arbore excedatur incertum, Nam prodigiofa illa Neoftadu in Ducatu. Wirtembergenfi con- Ípicienda "Tila, ob enormem magnitudinem tantopere celebrata ut urbi ipfe cognomentum dederit, Germanis INieuf'adt ander groffem Linden 1nd&. dict, humilior fuit , ut. cujus trunci. circumferentia non plus 27 pedum, & 4 digitorum erat ; ramorum extenforum ambitus 403, ejüfque diameter à Meridie ad Septentrionem 145, ab Oriente ad Occidentem 119. Platani ingentis duodecimo volumine Plinius meminit his verbis , Nunc eft clara in. Lycia gelidi fontis focia amcenitate, itineri appofita, domicilii modo cava 8o atque unius pedis fpecu, nemoro- Ío vertice, & Í: vaftis protegens ramis arborum inftar , agros longis obtinens umbris : ac nequid defit fpeluncz imagini, (axeà 1ntus crepidinis coroná, muícofos complexa pumices: tam digna mi- raculo ut Licinius Matianus ter Confül, & nuper provinciz ejus legatus prodendum etiam pofteris putavit, epulatum intra eam fe. cum duodevicefimo comite , largé 1pfa toros przbente. fronde , ab omni afflatu fscuram, optantem imbrium per folia crepitus, latiorem quàm marmorum nitore, pi- éturz varietate, laquearium auro cubuiffé in eadem, In manerio de Horton in Parcecia de Efham in Surreia , cujus Dominus Anutoris noftri frater, Ulmi etiamnum reflant in fepibus bene multi, truncis trium 1n quadrum pedum ad 4o plus pedum alatudinem. — Ulmus folio lxvi intra tres quatuorve annos in D. Gualteri Bagoti Parco in Comita- tu Sraffordie dejecta, ad 4o ulnas extenfà 48 ligni ad focum vehes in. fummo capite feu coma g&- ftabat, ejüfíque truncus ad fedem 17 pedum diametro prater 8. modiolorum paria 8660 pedes ta- bularum feu aflerum przbuit/ Tora materies ad 9 tonnas zcftimabatur. Eruditiffimus Vir D. Rob.Plot, in Hift. Nat. Oxonienfi Ulmi cujufdam. meminit, que paupercule cuidam gravidz ab inhofpitali vicinia cxclufe receptum & hofpitium przbuit, que in ejus cavo puerum enixa eft, marem adhuc viventem adultum & robuftum juvenem. , Fraxinos in Effexia 132 pedes longas nuper venundatas audivimus. His adde Taxum ingentem in Coemeterio Ecclefix de Crowberf? 1n Sutreia decem ulnarum am- bitu : & aliam annofam vilendz magnitudinis in coemeterio Brabournenfi 1n Cantio, cujus truncus É pedum & ri infuper unciatum erat in circuitu , unde colligitur diametrum 20 feré pedum. aifle. Dantur etiam & Salices enormus craffitiei, D. Plot € Joan. Ferdinandi de. Hortoda cujufdam in AMoravan Moraviz pago crefcentis meminit, 1ntus concavx 27 pedum ambitu. Sed ad Quercus tranfeamus, Hujus generis. arborem memorat idem celeberrimus Vir , in vireto de Kudlington Couutatüs Oxonienfis. adhuc ftantem , cujus interior cavitas carceris. extemporanei ufum przitat. Ei etenim incarcerandos tantifper includere folebant donec ad carcerem. publicum commode tranfmitt] poflent. Quercuum nonnullarum in. Weftphalia non ità pridem ftantium. & forentium incredibilis vaftitas, quarum altera Arcis & Propugnaculi loco munita , altera 130 pedes alta, 30 pedum diametro fuille fertur. Silenuo traníinittendz non funt arbores ille imprimis memorabiles quas Galfridus Chaucerus poeta avo fuo celeberrimus in Parco Denningtonenfi plantaffe fertur , tanto. fatore dignz , quarum una Regis, altera Reginz, tertia ipfius Chauceri dicebatur. Harum prima, qux Regis, ad 5o pe- dum altitudinem ex»er-. & enodiserat, ad imum quinque in quadrum pedum , tota firma & foli- da, optimá materie : Secunda, qux Reginz, ad 4o pedum altitudinem rectus & enodis, przftantifa fimà materie, imi parte 4 in quadrum pedum, fumma propé trium erat. "Tertia, que Chauceri, ftaturá & magnitudine inferior, pulchra tamen & ipfa erat. Hinc, fi vera funt quz feruntur de harum arborum fatione, colligi poteft ad quantam altitudinem & craffitiem intra 309 annos (nec enim antiquior eft Chaucerus) Quercus excefcere poteft. Ingens nobilis imprisuis arbor erat. ex qua trabes tranfverfe ad navem illam longé maximam. & pulcherrimam tfe 3iopal Sobereign dictam, ab optimo Principe Carolo primo exadificatam, factz fuere ; diametro 4 pedum & 9 infüper unciarum, in 4 ugna, fingula 44. pedes longa, difle&a. Nec pratereunda , quamvis. alterius ge- neris Lib. I. «De SPlantis in etierc. neris, arbor illa pregrandis & procera, que navigio przdicto mali ufüm prxftitit ; 99 pedes longa; diametro 34 pedum. Ingeniofiffimus Vir D. Rob. Plot in laudatiffima fia Hiftoria Nat. Oxon. Quéercum nieminit in- ter NevenbareCourtney &. Clifton creícentem, cujus diatneter ab extremo ad extremum ramorum ex- tenforum pedum erat 1, aream $60 ulnarum quadratarum inumbrans, in qua 2420 homines commode confiftere poflent : Et aliam adhuc majorem propé januám Ambulacrorum Collegit Mag- dalenenfis Oxonii, cujusrami à caudice ad r6 ulnas extenduntur : aliam deniquc Ricoti in. Parco nobiliffimi Baronis Dom. ANorrejs, cujus rami à trurico ad $4, pede& porrecti, 304. equitibus, pediti- bus 4374.opacandis fufficiunt. — — i . D. Rob. Harley literis füperiüs memoratis, Quercüs in edium. füarum vicinia non ità pridem de- je&tz meminit, cujus craffitudo 5 1n. quadrum pedum erat ad 4o ufiue pedum altitudinem, 1n cujus unoquoque pede (omnibus utique fimul fümptis divifione facta) dimidia tonpa materie erat. Rami praterea 25 ligni chordas fuppeditabant in focum. Multa adhuc exempla adducit Autor quem fequimur ingeniofiffimus, Ouercium enormis magni tudinis & craffitiei vel etiamnum ftantium, vel non ità pridem. deje&tarum , in. Sheffeldenfi Ebora- cenfis comitatüs precipue agro & locis vicinis; Ícitu non indigna, & 1doneis teftibus comprobata, qux omnia huc tranfcribere longum & operofüm nimis foret. Qui plura. defiderat librum 1pfüm adeat; cap. 30. Car. XXIIL De £Etate ( (obere Plantarui. B Lantze durationis refpe&u immenfum diftant. — Aliz brevis admodum xvi funt, aliz àdmoduni longzvz. Ali ZEftivz füne, quz Vere oriuntur, Autumno intereunt, & fequenti iterum Vere ex íemine in terra refiduofe renovant. — Hujufmodi funt Ztripliees, Blita, Sonchi, cc. Alix annuo fpatio etatem circumícribunt. Ile Autumno exeunt, per hyemem virent , zftate fequenti excaulefcunt, florent, & demum femine ad maturitatem. perdu&to radicitus exarefcunt. Hz tamen etiam Vere fate Autumno 1níequenti perficiuntur. Alix biennes aut triennes fant, aut plurium etiam annorum, ut v. g.. Petrofélimuin vulgare , 24m gelica, &c. loe primo aut fecundo poftquam fate funt anno in caulem non abeunt, imo. earum nonnulle quinquennium interdum & amplius excaules durant, at caule femel edito & feminibus perfe&is funditus marcefcunt. Alix denique perpetue funt, nec certum. durationis terminum obtinent. Hz autem vel radice tantüm fünt perpetua vel etiam füperficie.- Quz radice tantàm fünt perpetua refLibiles appellantur, qux etiam faperficie perennes. — Quazeradice perpetue cenfentur non. eandem omnes perpetuó radicem individuam fervant, nifi improprié & (ut Philofophi loqui amant) per zquivalentiam ; novà aggeneratione annua radicis damna reparantes, ut füperiüs in capite de Radicibus Plantarum oftendimus. Arbores admodum longavas effe plurimis exemplis allatis volumine xvi. cap. 48. probat Plinius: Vita arbarum quarundam. immen[a credi. poteff. (unquuit). frquis. profunda. mundi e. [altus inacceffos. cogi- tet, Verüm ex his quas suemoria bominum cuflodit , durant im Litermino. Africani prioris gganu [ate Olz- va, item Myrtus eodem loco com[picuee magmuudimis. Rome ver Lotos im Lucine area, Arno qui fuit fime Magiflratibus 369. Urbis ade condita: incertum. quantum ip[a vetufior. Effe quidem vetuftiorem von eff dubium, citm ab eo luco Lucina nominetur. — Haec nunc circiter augum. 480. babet, — Antiquior illa eft. [ed incerta ejus etas que capillata. dicitur , quoniam Veflalium Virginum. capillus ad eam. defertur. Verim altera Lotos in Vulcanali, quod. Romulus conflituit ex vidloria de. decimis , equarva. Urbi intelligi- tur, ut autor eff Mafarius.| Radices ejus im forum ufque. Coe[avis per. fLationes gmunicipiorum penetrant. l'uit cum ea Cupre[Jus equalis circa. [aprema Neronis. Principis prolap[a atque megletia. Vetuflior autem. Uvbe án Vaticano llex, in qua titulus cereis literis | Hetrucis veligione arborem. jam. ttm dignam fuiffe fvuificat. Reliqua quia incerta & fabulofa nobis videntur, omittmus : Videat qui volet apud Plinium loco citato. Idem celeberrimus autor lib. xvi. cap. 2. Hercynix, inquit, Sylvz arborum vaftitas, invicta avis &.congenita mundo, propé immortali forte miracula excedit. Ut alia omittamus fide caritura, conftat attolli colles concurfantium inter fe radicum repercuflu , aut ubi fecuta tellus non. fit arcus ad ramos ufque, &ipíos inter. fe rixantes , curvati portarum. patentium modo , ur turmas equitum tranfmittant. Jofephus de Bello Judaico lib. 5,.cap. 31. Sexto ab urbe Hebron ftadio "Terebinchum ' gerni refert, 9 eum Xa) writes u&yga vun diauMes Lawíonus noftras Horticultuzx fcriptor non incelebris arbores etiam frugiferas, ZMMalos & Pyros ad nongentos ufque annos vitam producere non contemnendis rationibus probare nititur. Habere íe in horto arbores, quas ante octoginta annos fàtas fuiffe feniorum teftimonio conítat. Has ta- men aliis congeneribus (quas noverat) nec commodis fitis , nec diligentis cultis , quin potitis negle&tis & male tractaus , necdum plené adulus triplo minimüm magnitudine & perfectione infe: riores fuiffe. Unde colligit hoc genus arbores trecentos circiter annos augmento impendere an- tequam ad dab) perveniant. Cümque in animalibus ftatüs & declinationis fpatia gncrementi mi- nimum dupla fint ; quanto magis in Arboribus quarum fubftantia folida, ad. dorandum firma, cocht injuriarum patiens ; victus naturalis & purus, nullis. f£ecibus aut 7eelese contamunatus? Quód fi arbores frugiferz, tot injuriis obnoxize ex iterata tranflatione , putatoris falce, aliifque accidentibus, quin & ex prodiga fücci nutriti 1 tot. annuos fructus impenía vigore exhauftx , tot annos darent , : 1 quanto Hisronta PraNwTARUM. qu magis longzvas effe credi par eft arbores illas ftatura. & magnitudine excellentes , materie irma. & invi&a, locis natalibus adolefcentes , nec fucci 1n foetus prodigas , quibus terra mater eft non noverca, àlimentum idoneum , nec vires cultu àut mangonio labelictata. Verüm faceffant rationes quantumvis fpeciofie; experimenta quaerimus non argumenta. Qux de arborum long&vitate feruntur apud nos non facilé fidem 1nveniunt. Cüm enim temporum quibus arbores primüm fàtz fint nulla aut perquam rara fide digna teftimonia, literis conlignata. extant ; quz de earum vetuftate traduntur, incertis & miale fundatis rumoribus & opinionibus conftant, ideó- que vel omnino falfa & fabulofà nobis videntur, vel incerta & conjecturis plena. Quercuum cér- té longxvitati repugnant qux D. Rob. Harley ad D. Rob. Murray literis ante decennium datis perfcri- pfit : Nimirum fe ex inquifitione 200 circiter abinde retro annis capta certiorem factum, in Parco quodam fio (fic vocant vivaria ferarum feptis circundata) & fylvis adjacentibus né unam. quidem üercum tunc temporis per ztatem glandibus ferendis parem extitifle, 1n quibus cüm hac fcriberet fe obferváffe phirimas eximize magnitudinis & proceras, intérque eas nonnullas jamdudum e?2ruue- (icu? & vigore defectas, in extremo fenii & marafmi declivio conftitutas. À Ca». XXIV. De Firibus C8 v/ftbus Plantarum in Cibo & Medicina, Lantarum ufus latiffimé patet, & ir omni vitz parte occurrit. Sine illis laute, fine illis com- modé non vivitur, at nec vivitur omnino : Quxcunque ad victum neceffaria fünt, quzcun- que ad delicias faciunt, é locupletiffimo füo penu abunde fübminiftrant. Quanto ex iis menfa innocentior, mundior, falubrior quàm ex Animalium cede & laniena? Homo certé naturá Animal carnivorum non eft, nullis ad predam & rapinam armisinftru&um , non dentibus exertis & ferratis, non unguibus aduncis. Manus ad fructus colligendos, dentes ad mandendos comparati. Nec legimus éi ante diluvium carnes ad efüm conceffas. At non victum tantüm nobis füppeditant, fed & veftitum, & medicinam, & domicilia aliáque xdificia,& navigia, & fupelle&tilem, & focum, & oble&amenta fenfüuum animíque: Ex his naribus odoramenta & [füffümigia parantur. Horum flores inenarrabili colorum & Schematum varietate & elegantia oculos exhilarant, fuaviffima odorum quos expirant fragrantia fpiritus recreant. Horum fructus gulz illecebre menías fecundas inftruunt, & languentém àppetitum excitant. "Taceo virorem amaeniffimum oculis amicum, quem per prata aícua, agros, fylvas fpatiantibus objiciunt, & Umbras quas contra zftum & folis ardores bens Vern, his miffis, de earum tantum viribus feu ufibus in Medicina verba faciam, queque dicenda habeo in pauca contraham. Medici tum Antiqui, tum Recentiores de Plantarum. temperament, Qualitatum primarum quas vocant, caloris, frigoris, bumiditatis & ficcitatis vefpectu, fuse differunt. Singulas enim qualitates in quatuor gradus,& unumquemq; gradum 1n tres mantiones fübtiliter nimis difünguunt. Verüm quoniam doctrina hzc argutior nobis quàm. utilis videtur , neque de qualita- tum gradibus in. plerifque plantis autores confentiunt , atque ex. faporum differentus & gradibus de temperamentis judicium faciunt, hujufmodi minutis immorari non neceffartum ducimus: qui iis dele&antur Infitütionum Medicarum Scriptores adeant. Magis ad rem foret Odorum fed przcipué Saporum differentias, caufas, effe&us indagare: ex his enim vires plantarum & ufus in Medicina certilis colligi pofle quàm ex aliis quibufcunque notis fignífve omnes confentiunt. Quzcunque enim plant faporibus conveniunt, facultatibus quoque confentire verifimillimum eft. Veràm antequam de faporibus in fpecie agamus, alios plantarum Vires indagandi modos excutiemus, quorum primus eft ex fignaturis dictis. Signatura vocant Plantzalicujus ejüfve partis, radicis puta, caulis , folii aut fru&üs, cum parte aliqua corporis, aut morbo ejáfve fymptomate , fimilitudo aut convenientia in figura, colore, textura, alióve accidente, unde eam tali corporis parti amicam & falutarem, ta- live morbo utilem effe conjiciunt. Ejufmodi enim fimilitudinem talis proprietatis fignum feu no- tam à natura impreflam arbitrantur. Signaturas przcipué crepant Chymiftz. | Chymicum autem dudum definivit Davifonus ut memini (quàm rede ipfe viderit) 44mimal credulum C mendax. Nos alibi Signaturas rejecimus, nec ullas notas nature confilio plantis 1mpreffas ut naturalium fa- cultatum indiceseffent, demonftravimus, nec dum fententiam mutamus, ob rationes ibi addu&tas, quas hic repetemus.. 1. E plantisfpecificis dictis, qua fcilicet cuivis parti aut membro corporis, aut morbo, ut proprie & falutares dicantur, numerus earum qux Signaturis carent longé major eft, ut 1n Cardiac, Tho- racicis, Cephalicis, Hepaticis, &c. facilé eflet oftendere. 2. Diveríz partes ejufdem plantz diverfas, imó norfnunquam contrarias exhibent Signaturas. 3. Plurimz plantz rerum naturalium & artificialium imaginesexprimunt, ad quas tamen nullum habent refpe&um 5; ut flores quarundam Orchidum, Mufcarum, Apum, Papilionum, hominis nudi, &c. [inter quastanta (ut id obiter notem) intercedit fimilitudo, ut nemo non ftatim illam agnofcat, nec facilé ibi erfüadeat in. tot praefertim fpeciebus cafü evenifle, fed potiüs nature ludentis confi- lium arguere 3 Buríe paftoris vafcula feminalia facculi : "Thlafpeos bifcutat clypei: Antirrhini vulgaris capitis vitulini; Phafeoli femina renum : 'Tragopogon Barbe hicine : radix Terrz glan- dium muris; Gladiolus gladii; Foenugroeci filique cornuum ; folia. Medice cochleatz vulgatiffimz 'cordis : cujus etiam imaginem expreffam geftat Pifum cordatum dictum ; ad que tamen referri nul- latenus aut debent aut poffünt. 4. Partes plantarum quarundam eas interdum partes corporis reprzfentant quibus quam maxime adverfantur. Sic Anacardii fructus cor reprafentat, eft ramen venenatus. Fungi arborei pulmo- nes figurá, colore & fpongioía mollitie referunt ; Fungus phalloides membrum virile ; Utrique ta- men maligni fünt & perniciofi. Tithymalorum füccus acerrimus lacti fimilis eft, nemo tamen il- lur Lib. I. — 5De 'Plantis in Genere. lum nutricibus propinat ad lac augendum , Mefpilorum caro ftercort colore & confiftentia refpon- det, alvum tamen non fübducit,- fed adftringit & conftipat. , $. Exdem corporis partes diverfis & non raró contrariis morbis afficiuntur, qui diverfa & quali: tatibus difcrepantia remedia expofcunt. 6. In diverfis plantis partes ejufdem fpeciei & figurz vires diverías aut etiam contrarias obtinent; üt in bulbofts radicibus conftat, quarum aliz vomitum cient, ut Narciffi, aliz cibum prebent gratiffi- mum ut Tulipe, Cepe, Allium, &c. 4. Signaturarum paucitas, & affignatarum obfcura nec cuivis facilé obíervabilis cum rebis qiias reprzfentare dicuntur fimilitudo nullum naturz intendentis confilium arguunt, fed. potius humani ingenti obíervantis & accommodantis fübtilitatem. | Utcunque tamen memoriz juvandz 1nferviunt; & efficiunt utfacilius recordemur facultatum earum plantarum, quz hujufmodi notam velut fron- tiimpreffam geftant. Alia ratio Plantarum vires inveftigandi eft Infe&torum eafdem depafcentium obfervatio ; quae revera nonnullius ufus effe poteft. Et primó quas nullum animal, nedum infecta attüingant, eas venenatas eífe extra dubium eft. Ethoc indicium babuerunt Europei cüm Ame: rica fylvas oberrarent, fructus aliquos edules effe, aut faltem impuné guftari poffe, fi nimirum ab. Avi bus decerptos aut admorfos viderent; Verifimile etiam eft viribus convenire quas eadem infe&a arrodunt. — Ipfi fpidis obfervavimus Scarabzi genus parvum, nigrum, ( quem à parvitate equali & aliquali fimilitudinem: Pulicem hor- tenfem hortulani noftri vocitare. foliti fünt ) plantas duntaxat acres. & calidas, Piperitin, Nafturti- um, lberidem appetere; unde certó colligere licet, quamcunque. plantam illud attingat ejufdem qualitatis participem effe. Sic & Erucam quandam annulis nigris & aureis tranfverfis infignem Jacobzam plerunque, interdum tamen & Senecionem depafci; unde concludimus plantas illas ut facie fic viribus affines efle. Quin fi quod Infect genus peculiarem aliquám. fpeciem. affe&tet, reliquis omnibus fpretis, veri- Íimile eft Plantam illam pollere etiam vi aliqua. aut proprietate. peculiari, quanvis forte ea fenías noftrosnon incurrat. Iníe&a enim fübtiliüs quàm nos fapores diftinguant. Non eft autem. hac obfervatio certa & univerfalis in omne genus infectis: dantur enim nonnul: la polyphaga & pamphaga, quz nullum fere efcze genus averfantur. 2e tertia & optima initio propofita Plantarum vires indagandi ratio, nimirum ex fàpo: ribus. Medici vetuftiores novem faporum differentias feu fpecies conftituunt, temperamentorum indt- ces, calidi tres, tres frigidi, & medii feu temperati totidem, quas tribus verficuls complectitur Schola Salernitana, Hi fervore «vigent tres, (al[us, amarus, acutus : "Alget aceto[us, eec. jo. Fernelius Autor imprimis eruditus & elegans pro ftyptico acerbum fubftituit, pro Pontica fapore aufterum : Saporum autem differentias (eu fpecies fic: defcribit, Sapor acer eft , qui linguam. & os acrimonià ferit atque. compungit, fimülque calfacit & inter dum quafi exurit: is maximé confpicuus eft in Pipere, Pyrethro & Euphorbio. "Acidus [apor guftum quoque penetrat & tenuitate ferit, fed citra ullum fenfum caloris. Tale taximé in aceto deprehenditur, deinde etiam in. fucco mali cytrii, limonum, &c. . Pinguis [o nec calore, nec acrimonia guftum follicitat, fed linguam orííque partes lentore quodam oblinit. Ts precipue animadvertitur in oleo, butyro, adipe, &c. Salfus [por linguam. on admodum calfacit, fed acriter ficcando corradit. — Hic imprimis elu cetin fale communi. i Aufferus [apor os & linguam moderaté conftringit & quadam afperitate coar&at: hinc qua- dantenus-ficcat &c refrigerat, Hic proprie erwdas appellatur, eftque immaturis fructibus peculia- ris, utin fucco uvae acerbe, pomorum, pyrorum, melpilorum immaturorum. Dulcis fapor. guftu fuavis atque Jucundus oble&at, nullaque qualitate exuperante moleftus eft. Ejuf- modi confpicuus eft in Saccharo, melle, glycyrrhiza, &c. "mars [apor dulci ex adverfo oppofitus, infuavis ac triftis; fenfum ipfum veluti corradit aut divel- lit Eo infignis eft Aloe, deinde abfinthium, centaurium minus & colocynthis. Acerbus fapor auftero finitimus , eo tamen gravior moleftiórque eft, ac magis linguam omném- que guftum conftringit & exafperat, ac proinde magis tum [iccat, tum refrigerat. Is luculenter in malicorio, in galla, in rhoe & nucibus cupreffi confpicitur, Infipidus , émvG- dictus, qui proprié fapor noneft, fed faporis privatio, nullaqualitate manife- fta guftum ferit. "Talis s videtur Farris univerfum genus, & cucurbita & citrulus — Hactenus Fernelius, qui & caufàs horum faporum affignat, in quibus tamen. nobis non fatisfacit. . Atneque hic, neque alii feu Medici, feu ee eda differentias fatis diligenter obferváffe videntur ; & nonnullos etiam compofitos pro fimplicibus habuiffe, alios gradu tantüm diverfos pro fpecie diflin&tis. Quocirca Grevius nofter doctrinà in Scholis tradità non contentus, rem totam ad examen revocans & curiofiüs expendens fexdecim minimüm fimplicium faporum fpecies diverfasani- madvertit & diftinxit. Ez funt, Primó Sapor «marw quahs in 4bfisthio íentitur: cui opponitur; — à: Dwhes, ut in Saccharo 4. ZAcidus, utin /4ceto; cuiadverfatur, 4. Salíus. —$. Calidus, ut. in Caryophylliss cui opponitur 6. Frigidu. Dantur enim corpora quadam quz frigoris fenfum linguz manifefte imprimunr, ut v. g. Sal prunella, ídque quamvis liquor in quo folutus faerit calidus deguftetur, 7. Zfromaticus, nec enim minüs faporiquam odori convenit aromaticum effe. Áromaticum autem íaporem à calido diftin&um effe manifeftum eft, càm plurima obferventur corpora calido gultu vel remiflo vel eti- amintenfo, qua nullatenus aromatica funt, ut v.g. Euphorbum. Adeo ut quamvis fapor Áro- maticus P 38 Hisron:ia PraANTARUM. maticus cum calido fzpiffimé conjun&tus fit, non eft tamen una eadémque faporis fpecies, fed di- verfa. 9. Nawfeofus ícu malignus praecedenti contrarius , qualis unà cum adftringente & amaro in Rhabarbaro fentitur, cum amaro & duldin Aloe. Malignus dicitur quia ingratus eft quamvis vel remiflo gradu cum aliis faporibus mifceatur. 9. Papidus, in albumine ovorum, Amylo,Bolis nonnul- lis. 10. Umciwofus, qualisin Oleo, Adipe, &c. atque hofce duos fàpores elles vocat Auctor nofter, quemadmodum Ícquentes quatuor dwros. 11. Pemetraus, qui fine acrimonia aliqua. in linguam fe infinuat, quomodo nonnulla infe&a in cutem : qualis in radice & foliis Cucumeris. agreftisfentitur. 12. Stupefaciens, qualis. in radice Hellebori nigri percipitur, quee commanfà, & linguz aliquandiu impofita, eam paralytico quodam ftupore afficit, ac fi nimis calidum forbendo uftulata fuiffet, Ac que hos duos proximé diétos fapores vapido contrarios facit ; quemadmodum íequentes duos 13. Zld[tringentem Ícilicet, qualis in Gallis fentitur, & 14. Pusgentez, qualis in fpiritu Salis Azmo- niaci; Unétuofo íeu pingui opponit. Deinde Sapores dividit in continuos quales plerique & 15. Jutermüttentes, cujufmodi obíérvatur in radice Dracontii, qui poftquam plané fopitus & extin- étus videtur, ad intervalla quafi revivifcit & renovatur, maximé ex appulíu linguzm ad fauces aut gingiva. Denique fapores funt vel zquales ut plerique, vel, 16. Trew, ut calor à Pyrethro productus, quem. vibratio quzdam comitatur. Verüm he dux ultimz fpecies nobis potiüs Affe- éiones faporum videntur, cutn & multis faporibus accidere poffunt, nec feorfim & ab aliis omni- bus feparati exiftere. Sapores compofiti nurnerofiffimi funt, interdum. enim bini, interdum terni, quaterni, quini aut etiam plures in eodem fübjecto concurrunt. - Ex innumeris feré Saporum conjunctionibus qux in variis corporibus obfervari poffent ob lin- guz Latinzegeftatem & inopiam verborum , fex tantüm ( quod novimus ) nomina impofita. (unt, nimirum J4cerbo, Zluffero, cri, Muriatico, Lixrvo c» Nitrofog quorum plerique fapofibus Íimpli- cibus annumerari folent, verüm admodum improprié, cim omnes compofiti funt, aut decompofi- ti, Eftenim 1. Zlflerus ex adftringenti & amaro compofitus; utin immaturis & mollibus uvarum nucleis feu vinaceis. 2. dicerbus proprie dictusex Adítringente & Acido ; ut in Omphacio. 3. cris ex pungenti & calido, nec enim fimpliciter calidus eft, cim multa corpora calida reperi- antur que non funt acria, ut radices Zedoarix, Millefolii, Contrayerve; nec minüs pungentiz pariter non acria, cujus generis eft Ari radix. | 4. Muriaticus eftíalfus cum pungente remiffo compofitus ; velut Salis communis Sapor. $. Lixivus dicitur Salfus cum pungente & calido. 6. Nitrofus vocatur Salfus cum. pungenti & frigido concurrens. Differunt prxterea Sapores va- ris modis; 1. Refpe&u graduum: 2. Refpe&u Durationis. 3. Refpectu fübje&ti quod affi- ciunt. 1. Differunt fapores in unaquaque fpecie refpe&tu graduum. Tn aliis enim corporibus remiffi- oresfunt, in aliis intenfiores, ílque eo exceflu, ut in nonnullis decem gradus poflint diftingui. Sic, v. g. Radix Curcumz primo gradu amara eft, Gentianz decimo, Cardui benedicti radix gradu primo calida eft, Clematidis peregrinz fllique decimo. Et quamvis in omnibus faporum fpecie. bus tanta graduum latitudo feu. differentia non inveniatur; plerique tamen quinque faltem gradus intenfionis & remillionis obfervabiles obtinent. 2. Differunt fapores refpectu durationis, & terminorum motüs. Quemadmodum enim morborum ita & Saporum quatuor tempora funt, feu motüs termini, nimirum Principium, ZAugmentum , Status € Declinatio. Ad quos rite obfervandos & diftinguendos oportet ut corpora duriorà quorum partes guftabiles non adeó prompté abícedunt & guítui occurrunt, in pulverem tenuiffimum reducantur. Aliàs de principio nullum poteft fieri judicium. Principium voco Ípacium illud temporis quod intercedit inter primum corporis guftandi conta- ctum, & primam Íaporis manifeftam perceptionem. — Sic ex. gr. corpora acida aut ara, ut z4ce- tum & Abfintbium ad primum ftatim. contactum, quatenus acida & amara funt, fenfüm afficiunt, & talia effe deprehenduntur, adeóque principium habent brevitlimum. — cria principium aliquanto longius obtinent. Sic Clematidis peregrinz folliculi, quamvis acrimoniam vehementiffimam ad de- cimum ufque gradum obtineant, ea tamen. non ftatim fentitur, nec tam citó guftum afficit quàm Rofarum amaror, qui fecundum gradum non excedit, Verum fàporum calidorum principium longius feu tardius plerumque eft quàm aliorum quorumcunque. Sic He//ebori zigri radicum ama- ror, qui gradum fecundum non tranícendit, mox tamen à contactu fentitur; calor veró quem in linguá excitant, quamvis uno faltem gradu intenfior, non ante duo minuta temporis à primo occurfü exacta omnino percipitur. Confimiliter Enulx amaror qui quartum. gradum non füpe- rat, cititis tamen fentitur quàm ejufdem calor qui octavum attingit gradum. "Augmenium. appello. interftitium illud inter primum faporisperceptionem & fummum quem affe- quitur intenfionis gradum interveniens. Siccalor Galazge non folüm ftatim percipitur, fed. & in- tra unius minuti dimidium ad exe feu fummum intenfionis gradum aícendit, At radicis esl calor ad augmenti terminum non accedit nifi poft integrum. minutum 5 nec Ze/Jebori nigri ante 4 à primo contactu minuta prterita. Status, feu fpatium quo Sapor in vigore fuo perfiftit, in variis fübftantiis variuseft. Sic, v. g. fr- liquarum Helleboraftri calor, ad &xs9 pervenit & declinare incipit intra dimidium minntum ; radi- e. Nafturtii hortenfis non ante minutum exactum ; radicis Zfzri polt duo demum minuta com- eta. TN j Declinatio, à prima faporis remiffione ad totalem ejus extinctionem extenditur, cujus etiam. cu- ratio varia eft, pro differentia corporum guftatorum. | Sic v. g. Folia 7Milefo/ji 1n quarto gradu ama- ra funt, 1n primo tantüm calida, & tamen calor aliquandiu durat, amaior illico evaneicx. Cala- 1 y 7H98$ LibI De Pláhtis in Genere. mas Avomaticus amarus eft in quarto gradu , in primo calidus, in tertio Aromaticus : Amaror ta- men illico extinguitur , calor duo minuta dhrat, Aroniaticus fapor 7. aut 8. Calor radicis Coz- frayerve ad duo propemodum minuta extenditur ; pungens fapor Gzzlappe ad [fex feré : calor Naffurtii bortenfis ad 1. aut 8. cucumeris agreftis: amaritudo ad horz. feré quadrantem: | Ac. Euphorbi calor, ut &: Hellebori nigri multó diutiüs, ad dimidiam fcilicet plus horam permanet, — 24 radix vere guftata per 12. etiam horas linguam compungere interdum perleverat. Adeó ut augmentum rariüs ultra 4; aut fex minuta à contactu primo extenditur, at declinatio ad 20, 4o, aut etiam plura; P 5. Differunt Sapores refpectu fubjecti feu. fedis feu partis illius corporis quam. prxcipué. afficiunt; Atque hoc refpe&u funt vel fix, vel sobiles. Fixzus Íapor dicitur qui ab initio ad terminum intra ejufdem partis limites fe continet;ut v.g. apicem radicémve lingua. Mobilis eft vel diffufrous, vel tranfitious; fiità loqui liceat. Diffufroum voco qui gradatim in partes vicinas fe diffundit & propagat, nectamen interim par- tem illam. deferit quam 1nitio affecit. Sic amaror radicum exficcatarum . Hellebori gri, qui in lin- gue apiceprimó fentitur, ad ejufdem mediam partem fe dilata; amaror foliorum Cwetwzeris agre- ffi: ab apice ad radices ufque linguz fe extendit. Sapor tranfiens dicitur, qui partem quam initio affecit poft moram aliquam penitus. deferit, & in aliam fe transfert. Sic Geztizzz amaror ab apice linguz ad ejus mediam partem illico tranfit. Partes ille quas modis pradictis fapores afficiunt, quibus etiam | refpectibus Saporum fedes & or- gana guftüs dici poffunt, fant. Labia, Lingua, Palatum, Fauces, Gula. Labii radix Hellebori albi, ut & Pyrethri caloris fenfum imprimit, quig.aut ro. minuta durat ; in aliis partibus multo diutius. — ! Linguam tribus precipue in locis faporesafficiunt. 1. in pice , ut plerique. à. Propé bafin, ubi Cucumeris agreftis foliorum fapor fe przcipué manifeftat. 3. Medid parte, ubi Geztiaze, Colocyntbi- dis, & aliorum plurimorum corporum fapor viget, cüm nec in apice, nec in alia parte omninó fen- titur. | ! Palato vadix Solani lethalis ( quantum memini ) fui fenfum prxcipué imprimit, & ad 4. minuta ibidem durat. Fauces fou Guttur faporum non raró fedes eft. Non pauca etenim corpora quamvis in Lingua re- liquifque partibus predicts faporem nullum pomi isurs gutturi tamen & faucibus vehemen- tem Íatisinfligunt. Sic Bellis saimoris, Chelidomii minoris, Cc. folia, ut & radices falappe, Mer- curialis, Afparagi,C "c. commanducata lingue exiguum aut nullum íApors fenfum imprimunt: at füccus eorundem deglutitus guttur quodammodo compungit, & laceflit, catarrhiacits in modum : qui affe&us ab alis acribus & calidis ut. v. g. Pyretbri & Geztiamz iucci deglutits non produ- citur. Poftremó, Saporis voce latiffimé accepta Gia quoque feu Oefopbagus ejufdem fedes feu fübjectum ( ut vocant) effe poteft. Sic v. g. calor à radice Z4bfrstbzi vulgaris productus, qui primó 1n. apice lingue percipitur, inde primo ad radicem ejus tranfit, deinde in fauces & paulatim in. gulam. de- Ícendit, ut ipfum tandem ventriculum. calefacere videatur, caloris feníü ad horz quadrantem dura- bili, ídque quamvis nihil omnino fucci deglutiatur, neque tamen ingratus eft aut caput tentat, quem- admodum folia; unde obiter colligi poteft , radicem hanc, quz ab ominibus vulgo ut inutilis rejicitur , praftantiffimis ftomachicis annumerari debere, prout eam revera effe etiam experientid didici. Quz de Saporum caufis Autor nofter habet apud 1pfüm quazrenda omitto, ne nimium ( quod at- unt ) extra oleas. Czxterum Saporum in plantis diligens & curiofa obíervatio ad nondum cognitarum. aut forté oblatarum vires inveftigandas eximii ufüs effe poteft, cüm enim in iis quarum vires traduntur , quae faporibus conveniunt viribus quoque convenire compertum fit, quidni in nondum traditis aut ex- pertis eadem obfervatio locum habeat ? Sic. v. g. cüm alappa, Mercurialis &* Bellis, que eundem fauces exafperantem faporem obtinent, vi cathartica intenfiore aut remiffiore omnes polleant, col- ligere licet alias etiam plantas qux eundem gutturi faporem imprimunt ( plures autem. ejufmodi funt) eadem quoque facultate purgatrice dotatas effe, ut alia exempla omittam. Deinde in plantisejufdem generis quz faporibus differunt & facultaubus unà diftare. verifimilli- mum eft : quemadmodum RZabarbarum à reliquis Lapathis. : y Intereft quoque plurimüm in diverfis ejufdem. plantz partibus faporum | differentias obíervare. Sic v. g. cortex arboris Saffafras ejufdem ligno triplo fortior eft; quod & in alus pleniíque vul- go cognitis arboribus experimur. Unde verifimile eft, Samtali, Ligmi Rhodi, Ligmi 4loes, Cc. cortices ( fi haberi poffent ) eorundem lignis efficaciores futuros & majorum virium, — Nonnulla- rum etiam partium ejufdem plantz, fapores quàm reliquarum delicatiores funt & palato gratiores, ut florum v. g. Cardui benedicti quàm foliorum ejufdem. Nos etiam alibi [ in catal. plant. Can- tabrig. ] indicavimus & allatis exemplis confirmavimus, diverfas ejufdem plant partes diverfis 1n- terdum. imó plané contrariis qualitatibus & viribus inftructas effe. Obíérvatu quoque. dignum eft quomodo plantarum fapores & facultates confervando , exfic- cando aut preparando vel immutantur, vel minuuntur, vel plané abolentur &: amutcuntur. Sic v. g. AÀri radix recens effoffa vehementer mordax acris & pungens eft, eadem penitus exficcata, przefertim fi diutiüs afférvetur , plané infipida evadit, & proinde, ut verifimile eft, prorfus inef- Hcax & nullarim virium. Idem efto judicium de aliis plantis quarum. virtus in parte humida & vaporofà confiftit. Olea multarum plantarum flillatitia earum partibus unde eliciuntur plerumque . validiora funt; in nonnullis tamen, ut 1n. Euphorbio, imbecilliora. 'Tandem ex fuperiüs de fàporibus dictis fummá verifimilitudine colligit Autor nofter, Plantis nonaullis vires fpecificas quas vocant, hoc eft, partem. aliquam corporis, Cerebrum, Cor, o oid E reípici- 50 HisrogrAa PraNuTARUM. refpicientes ineffe, quas Medici &: Philofophi nonnulli pernegant, alii 1n dubium vocant. Cüm enim una aliqua planta aut plantz pars uni alicui oris parti privatim fapors fui fenfüm | impri- mat, non alii: cur non & eadem vel alia quedam. unum aliquod vicus afficiat, aliud non. item ; praefertim cum oris partes textura & conftitutione minis differre videntur quàm vifcera nonnulla 1nter fe. Horum pleraque € D. Grevii ingeniofiífimo libello de d caufis & differentiis, in Latinum verfa huc transferre non piguit, quoniam fcitu digniffima funt, & nonnullifortaffe qui hzc noftra legent, Ánglicanum fermonem in. quo confcripta funt. non intelligent. Car. XXV. De loco Plantarum. Lantz loci refpectu dividi poffünt in eas x. Que certo alicui loco aut fedi ità adftri&z funt, ut alibi nec durare. nec vivere omnino poffunt, cujufmodi funt Vifcus erboreus, & Sub- urine omnes. 1 2. Quas quamvis locum aliquem peculiarem affe&ent , nec temere alibi fponte fia ortz reperi- antur, culturam tamen admittunt, & 1n hortis curd adhibiti educar, florere, femen perficere, íc- que propagare poffunt. 3. Quz plurium locorum communes funt, nec ullum feré folum aut colum refugiunt. Secundum genus multas admittit fübdivifiones coeli, folíque refpectu : Aliz enim locis! frigidis gaudent, alie temperatis, ali» calidis: Alie montanz fünt, alie campeltres, alie fylvatice, alix pratenfes, alix paluftrres & aquatic, alix maritimz, &c. Deloco plantarum coeli refpectu obfervavimus quód quo ad Meridiem & Solis curfum | propi- üs accedas eó plures plantarum fpecies fponte oriri deprehendes. Quamvis enim Regiones Ei. gidx & Septentrionales füas quoque peculiares ftirpes. obtineant, pauciffimz tamen ex funt fi cum illarum multitudine conferantur quz in temperatis & calidioribus tantüm proveniunt. Cui acce- dit, quod juga, vertices aut etiam latera montium in regionibus calidis cum frigidiorum deprellis, planis & ívlvofis aeris temperamento quodammodo conveniunt, quo fit ut eaídem feré ftirpes producant, adeóque né plantz quidem Septentrionales Meridionalibus defint. Deinde multe plante qux in frigidis & Septentrionalibus regionibus Fruticum modum non excedunt , in calidioribus Arborum ftaturam & magnitudinem affequuntur, ut íuperiàs often- dimus. ! Tandem in regionibus calidis mult obfervantur herbarum fpecies fruticefcentes, ut v. g. Sezs- pervivi majoris, Altes, Malve, Tubymali, Scabio[re, dc. Refpeétu fitàs fublimioris aut humilioris in eadem regione obfervavimus, Montes excelíos, quo- rum vertices maximam anni partem nivibus operiuntur, varietate fpecierum pracipue abundare. Alpes certé quz Italiam & Galliam Germaniámque difterminant , inexhaufto plantarum penu Bo- tanicorum foruints in hunc ufque diem füfficrunt, magná adhuc nondum proditarum refiduá mulstudine. Nec ullus feré vertex excelfior eft prafertim falebrofus & praruptus, qui non pe- culiares aliquas fpecies , nec alibi quàm in paris altitudinis &. naturz verticibus inveniendas. produ- cat. Quin & altiffimos omnium montes & montium vertices & plurimas & rariffimas plantarum Ípecies fundere obfervavimus. Hic fpecierum diverfitas foli differenti, partüni etiam. aeris tem- peramento deberi videtur. Si enim montes terre motibus originem fuam debent, ut Clarifs, Hookiüi fententia eft, materiam. eructatam € vifceribus terre , & 1n montes aggeftam, non 1n omni- bus verticibus imo nec 1n eodem uniformem efle, ejuídémve nature feu temperamenti certum eft, fed diverfiffimam , unde nil mirum fi diverfas plantarum fpecies producat. Obfervavimus infüper Plantas montanas omnim fíüi generis plerunque maximas effe , & pul- cherrimos flores edere, in partibus . montium non nimium apricis & ventis Septentrionalibus ex- pofitis. Quod tanta foli fertilitas dicam an. luxuria nivibus imputanda fit, nobis equidem. videtur ; feu quia nix velut veftis füperextenía radices foveat, & ab injuriis cceii & frigoris vehementiá defendat, five quód. Sale nitrofo, quo abundare creditur, terram latificet &. foecundet : Ob quas rationes agricole etiam noftri hybernas nives ad fàtorum tutelam in terre füperficie aliquandiu reftare exoptant. In montibus autem, colliquatis ftatim nivibus , brevi temporis fpatio , celezri- mo auctuadeó proficiunt pafcua, ut montium juga. vernantium pratorum Íípeciem exhibeant. Car. XXVI. 1 De Divifiue Plantarum in gcnere. Lantarum divifionem inflituere, cujus membra feu genera fübalterna univerías fpecies com- ple&antur, nullá adhuc anomali & íüi generis relictá , quaque fingula genera notis íüis charactariflicis ità circumícribat, ut non communicent in vicem, hoc eft, ut nulla poffit 1n- veniri fpecies incerti ( ut ità dicam ) laris & ad plura genera revocabilis, difficillimum eflet imó pla- né impoffibile. , i. Necenim primó id patitur natura rei. Cüm enim Natura (ut dici folet) svz faciat [alrus, nec ab extremo ad extremum tran[cat nifi per. medium, inter. füperiores & inferiores rerum ordines fpecies nonnullas medie & ambiguz conditionis , que utrofque velut connectant, producere folet, ut. ad utrum Lib. I. «De tPlantis in Genere, --— 5s utrüra pertineant omnino incertum fit ; ut v. g. inter Plantas & Animalia Zopbyta di&a. Deinde in unoquoque etiam ordine non paucas exhibet fpecies fingulares & anomalas, fui, ut vocant, ge- neris, tanquam exceptiones à regulis generalibus, ad libertatis fcilicet. fuz nullis legibus obnoxizé oftentationem. ] At neque fecundó, fi natura rei id pateretur , humana conditio admitteret. Cüm enim plan- tarum numerus ingens fit, in his xtatis anguftis , memoriz imbecillitate , intelle&üs 1nadvertentia & caligine ; quis adeó univerfalem fpecierum. omnium notitiam , adeóque claram & diftin&tam fingularum, fe unquam affequi poffe fperat, uttali incepto fuüfficeret? — Cis ade circumfpectus efle poteft ut ad omnes omnium convenientias & differentias attendar , eáfque fib uno quafi intuitu comprehendat, quod tamen ad eas inter fe conferendas neceffarium eft ? Nos ergo Methodum Plantarum omnibus numeris abfolutam non pollicemur , cüm natura (ut diximus) intra limites Methodi cujufcunque coerceri repugnet : at neque quam patitur natura per- fe&am & elimatam : non enim id unius eft hominis aut atatis; fed quàm potuimus accuratam pro ingenii noftri tenuitate, & modica harum rerum peritiá. Methodos autem illas quz plantas fecundüm locos natales, aut florendi tempus, vires & ufüs difponunt, rejicimus, quoniam omnes illz cognatas fpecies feparant alienas confociant ; eam au- tem qux àfimilitudine & convenienui partium przcipuarum, floris fcilicet , & calycis, fominis ejüfque conceptaculi notas characterifíticas generum fümit, amplectimur & ufürpamus. Car. XXVII. De Divifione Plantarum, in Arbores, Prutices ; Suffrutices & Herbas ; (9 fingulorum in geuera fua fubordinata. pu perfecta à Botanicis vulgó dividi folet 1n- Arborem , Fruticem , Suffruticem & Her- am. Arbor [A9/e] definiente * fo. Bedzo 2 Stapel, cujus definitionem probamus, eft Plan- * Coriaenz. i ta lignofa, craffitudine & altitudine inter omnes maxima, cut caudex pro füperficie eft, perennis & Toeophr. Hift. naturá fimplex, qui in multos ramulos majores, & deinde ramufculos muluplices finditur, ut Pyrus,. "Lies, Quercus, cc. Frutex. [Od0G-] eodem definiente, eft ftirps inter lignofas altitudine & craffitudine. mediocris, . cui pro füperticie ftipes perennis, naturá muluplex , quique facilé 1n. naturam arborum ftolonum abíciffione tranfcendit. Suffrutex [9ecyor] eidem ex Antiquorum fententia fic definitur ; fürps minimz inter lignofas 8c craffitudinis & altitudinis, caule perenni, interdum fimplici, interdum | muluplici & | farmentaceo, folio minuto & tenui, ut Rofmarimum, Lavendula, &c. Haec definitio mullas continet: motas quibus Suf- vutex d. Frutice certà po[fit diffingui y ideóque mos paulà pof. commodiorem dabimus. Herba (Yó«] eodem definiente ex Antiquorum fententia, eft ftirps cujus fuperficies eft. ex foliis tantüm, ut Phyllits, cc. vel etiam ex caule, fed illo annuo, carnofo, & qui diutius durare nequit, lignofüfque non eft nif1 càm exaruerit. . Divifio hzc quamvis unicuique € vulgo nota, & populari ufü omnibus feculis recepta & frequen- tata fuit, non tamen accurata & Philofophica oni ada eft. Nam primó, Plante nonnulle inter duo. genera ambigunt , ut ad utrum pertineant difficile fit judicare, alis Botanicis uni, alus alterieas acribenubus. Sic v. g. Pis "Theophrafto arbor eft, re- liquis Botanicis frutex, ut alias omittam. Natura enim tam in plantarum, quàm in Animalium ge- nere, inter fuperiores & inferiores ordines, fpecies nonnullas medie & ambigue conditionis produ- cere folet, quz utrofque velut connectant, ut ad utrum pertineant omnino incertum fit. Secundó, Arbores nonnullz recifis cymis in frutices; frutices avulfis aut abfciflis ftolonibus in arbores facilé tranfeunt. Sic v. g. Lentüiícus magná. folüm ex parte fruticat ; multis ab una. radice ftolonibus-& virgultis affürgens ; interdum veró quando non czditur fed. negligitur (ut plerique lo- cis ad Anam fluvium obfervavi) in arborem jufte magnitudinis excrefcit, inquit * Clufjus. — Junipe- * Hf? lb. 1. rus quoque apud nos in ericetis frequentiffima, caía aut à jumentis depafta plerunque frutizat ; fin ea? 1. permittatur nec violetur in arborem adolefci. Idem dicendum eft de Buxo , & (ut nonnullis vide- tur.) lice coccifera, que in Gallix Narbonenfi eifdem de caufis in fruticum ordine coercentur. Ex altera parte Myrtus nifi fpiüs purgetur in fruticem tranfit. "Fheophraft. Hift. hb. 1. cap. $. Coma- rus [ Arbutus] füá naturá pufilla eft, fed ramis expurgata 1n magnam altitudinem affürgit, quemad- modum etiam Malus Punica. Bellon. Ze segle&f. f'irp. cult. Prob. 12. 'Tertió, Plantz nonnullz in aliquibus regionibus fruticum modum non excedunt , in aliis arborum ftaturam. & magnitudinem aflequuntur. Sic Ricizus, que. Lobelio in 4ver[ar. annua nec rediviva lanta dicitur, in Creta multos perdurat annos, & in tantam excrefcit altitudinem ,; ut nonnifi fca- is admotis confcendi poffit, quod * Bellonius tradit. Clufius quoque in maritimis Bxtice. Ricinos craffitudine humana, altitudine trium hominum, multis prxgrandibus ramis brachiatos & multos an- nos durantes obfervavit, eófque exactiffimé congruentes defcriptiom Diofcoridis. Scbol. im Menard. cap. 4. Nos quoque 1n Sicilia Ricinum arbufculam, Sambuci zemulam lignofam & perennem , in fe- pibus frequentem obfervavimus. — Rbododemdri nonnullis Cretz infüle locis ad zdicularum trabes conficiendas aptz, qua alibi parvae fünt. Belloz. de neglect frirp. cult. Probl. 12. Idem Obferv. lib. 1. cap. 43. Rhododendri rubro flore, inquit, in monte Atho in fümmam celfitudinem attolluntur, ea- rámque caudices craffitudine ficubus non cedunt. | Árbuti quoque, quz in aliis locis plerunque dun- taxat fraticant, ingentes illuc fiunt arbores. .Belloz. ibid. Cornus foemina, quam Galli Latinos 1mitati Sanguineum fruticem appellant, haud minor 1n monte Caf/2ze , non procul Philippis ce LE j urbe, * Olféroat; lib. 1. cap. 18. 5z Hisron:a PrtaNTAR UM. ————n - urbe, nafcitur quàm majores noftri Corni mares, Idem Olfervet. lib. 1. cap. $6. Multis Auftriz locis nafcuntur etiam Corni feeminz arbores mare non minores. Cluf. Zmmot. ad di&lum locum Bellon. Suffrutices quoque. alicubi in fruticum aut. etiam arborum. altitudinem excrefcunt. Jofephus Rutzx cujufdam Machzrunte in ipfà Regia plantatz meminit, qux à nulla Ficu vel celfitudine vel magni- tudine vincebatur. . Nos quoque vidimus baculum tricubitale ligno fàtis duro & folido, à caudice Rute cujufdam in. Virginia nafcentis fa&um, uti retulit generofüs quidam ex. amicis noftris , qui fe- cum illud geítare & circumferre folitus erat. Quartó denique Arbores nonnulle cum Fruticibus, Frutices & Suffrutices inter fe & cum Herbis genere proximo conveniunt, eofdémque characteres féu notas genericas & effentiales obtinent, Sic in genere Buxi alia tepenitur arborea , alia pumila ; in genere Z4gdzli alia pariter. procera , alia nana; necnon in genere llicis, ut alias omittam. In. Sazbuco autem, Hyperico, Titbymalo, Semper- vivo, Malva, Scabiofa aliifque plurimis res eft manifeftiffima. Ebulus enim qux herba eft, cujáíque füperficies quozinnis emonritur, eafdem omnino cum Sambuco (quz arbor Botanicis ceníetur) notas genericas & effenualesobtinet, "Tragium quoque (quod frutex eft lignofus) cum Hyperico: Ti- thymalus dendroides cum. vulgaribus herbaceis ; Sempervivum arboreícens, Scabiofa arborea Creti- ca, Malva arborea, &c. cum. cognomunibus plantis notis genericis conveniunt ,.& primo ftatim aípe&tu ad eadem genera pertinere agnofcuntur. Verüm his non obftantibus, quoniam Divifio hzc paffim cognita & recepta, omniümque feré feculorum ufü approbata eft, nec alia commodior occurrat, nos quoque eam retinebimus, certiores tamen inter. Fraticem, Suffruticern 8. Herbam diftinctionis notas afferemus. Plantas ergo initio, divifione dichotomá, partiemur in eas quz caule funt ayzuo , vel fi perenni non hgnofo, & quz caule perezzi lignofo. * Quaramcunque caules annui fant, Herbas appellamus, five radices perennent five non ; nonnulle , etiam caule perenni non lignofo herbis accenfendze videntur, ut v. g. Brafficz fpecies nonnulle, Nicotiana cujus caulis interdum perennat, Malva ar- borea marina, &c. Quz caule fünt perenni vel gemmipare fant , & fürculos fimplices non ramofos annuatim producunt, vel non gemipare, germina producentes eodem anno in ramos & ramulos interdum divifa. Has Suffrutices appellamus; illas adhuc in Arbores & Frutices fübdividimus, inter quas hactenus certas & ftabiles diftinctionis notas non invenimus, ideóque füperitis in earundem de- finitionibus pofitis contenti fimus oportet. Gemmas appello Arborum & Fruticum fetus novellos quos quotannis Autumno, aut interdum etiam ZEftate, concipiunt, fquamofis tegumentis velut fe- cundis obvolutos, in quibus per totam hyemam latitant, quá exactá, vere novo in fürculos explicari incipiunt, ut füperiüs diximus. Arboresergo & Frutices à Suffruticibus diftinguo quód ille gemmiparz fünt , hz autem minimé, Efto ergo Suffrutex nobis definientibus, Planta minimae inter ligno(às altitudinis & craffitudinis, non gemmipara, caule perenni. Seu Planta caule perenni, lignofo, non fimplices tantüm fürculos an- nuatim producens, fed ramos 1n ramulos & fürculos divifos & fübdivifos. Verüm quoniam Suffrutices plerique cum Herbis notis genericis conveniunt, nec admodum nu- merofi fint, eos Herbis admifcebimus , adeóque tria. duntaxat fümma Plantarum genera conftitue- mus, Arborem, Fruticem, Herbam. Summis autem generibus conflitutis fequitur ut fübalterha, feu horum unicuique fübordinata ex- quiramus. ! Horum autem notz characteriftice non tantüm à femine ejüfque conceptaculo (quanquam ab his precipue) fed & à flore ejáfque calice defümendz fünt; non omnino neglectá Radics figurá & conftitutione, aut foliorum fitu. Flores enim. & perianthia nonnullorum generum certiores & magis confpicuos characteres exhibent quàm femina. aut eorundem involucra. Sic v.g. in genere teras Flos papilionaceus character eft infignis , quem fpecies omnes. Leguminum. velut front impreffüm intuentibus oftentant ; càm ex feminum eorümve conceptaculi numero , figura, fitu aliifve accidentibus difficile effet notam generis indicem fümere. De Arborum & Fruticum divifione inftituenda, cüm horum genera non admodum numerofa fint, non eft cur multum laboremus. Herbz autem cüm numerofiffimz fint, in iis rité diftribuen- dis & ordinandis prxcipua eft difficultas. Nobis diu multámque confiderantibus non alia prior aut potior differentia videtur quàm qua defumitur à Plastula feminali. Plantas ergo primo in loco di- videmus in eas quae Plautulam feminalem habent bifiliam aut bivalvem, feu mavis, binis cotyledom- bus inftru&am; & eas quz eandem obtinent a/rero vel utroque folio fe. cotyledone carentem 5 in his quz primó é terra exeunt fotia füccedentibus fimilia funt. Pofterioris generis omnes, paucis exceptis, /parago, Pzeonid, Aro , Cyclamino & fiqua fünt fimi- lia, folis funt Gramineis.. Florum refpectu dividuntur, in eas quz floribus fünt apetalzs (eu ffami- ze, & eas qux floribus petaliferis (eu bracteatis. Quae floribus ffaineis funt dividuntur in Ca/ozz- féras, hoceft, qux caulem teretem, geniculatum & plerunque concavum edunt, fingulis foliis ad fingula genicula eum involventbus : & Grasinifolias caule, geniculis nodo(is non intercepto. Cul- miferg grano majore quarum. femina hominibus in. cibum veniunt Frementa & Cerealia vocantur, relique grano minore Gramima. Quz floribus petaliferss funt, vel conceptaculum feminale in terna loculamenta divifüm. obtinent, feuradice L«/Losd proprie dictà fint, hoc eft, vel & pluribus fquamis invicem incumbentibus, vel pluribus tunicis exteriore interiorem ambiente context ; feu radice tuberos, ut. Crocon Colchicum, Afphodelus, &c. feu radice fibrofa, ut Phalangium ; vel Jaccifere funt, ut "fpavagus, zirum, Dracontium, Cc. : : Prioris generis herbe, quz fcilicet. plantulam feminalem bifoliam aut bivalvem obtinent , à floris conditione commodiflime dividi poffe videntur in eas qux florem habent epetalos. feu. ffazcineum, hoc eft, folis ftaminibus cum Stylo & Calice compofitum, folus illis fngacibus, tenellis, colcratis, pe- talis nobis cum Coluzzna diétis, qux vel decidunt vel marcefcunt ante feminum snaturitatem, caren- tem : & eas quz florem obünent zrzadd (cu bra&eatum, folus illis fugacibus coloratis inftructum. Not, Ád Lib. I. De "Plants in Genere. — | | | 53 Not. Ad petalum conftituendum duz conditiones concurrant oportet; r. Ut fit tenellum , & colore aliquo prater herbaceum infigne. 2. Ut fit fugax aut. caducum , hoc eft ut vel defluat, vel marcefcat antequam femen matureícat. B Quz florem habent petalis inf'ructum Í2u bracteatum, vel fant eodem compofito, vel fezoplici. Florem compofitum voco qui ex mulus flofculis 1n unum totalem florem coeuntibus conftat. Flo- rem hunc unicum compofitum voco potis quàm flofculorum agmen, quia unico pediculo donatur, & unico calice includitur, & id multus fpeciebus circulum in. margine habet fohorum planorum radi- atim medium diftum ambientium, diverfi à reliquis flofculis figurz & magnitudinis. Herbz flore compofito vel Jatfefeunt ,-fántque eodem planifolio plerunque naturá pleno ; vel fucco limpido ícatent. Hz autem vel fünt flore difcoide, h- e. ex pluribus brevibus , compreffis & confertis flofculis, in nnam quafi apparentem füperficiem digeftis compofito ; ficcedente femine vel Pappo innaícente alato, cujus generis herbae Pappofze dicuntur, vel folido & pappo defütuto, in Co- ryntiferis diétiss vel flore fif/ulari : hoc eft, ex pluribus concavis oblongis Hofculis, ad margines in longas lacinias diffe&tis compofito. In hoc genere flofculi etiam marginales fiftulofi fünt. Hz Capitatze vulgo. dicuntur, quia calyx earum. fquamofus in ventrem plerunque extumefcit. Quz florem habent. fiplicem, h. e. ex petalis, tantüm cum flaminibus & flylo conftantem , fe- minum refpe&tu dividi poffüntin duo genera, Primum eft earum qux. fóminibus funt vadzs ícu vere, feuapparentur tantüm, h. e. nullo prater Perianthium vafeulo auttegmine donatis: Alterum earum que feminibus cozceptaculo proprio, & à perianthio diftincto redis. e - Qui feminibus fünt zudis pro numero feminum fingulis floribus füccedentium dividi poflünt , in eas quz femitia ad fingulos flores obtinent. 1. Sisgula, 2. Bina, 3. lrma, 4. Quaterma, $. Multa incerto numero. Quz Biz ad fingulos flores femina obtinent in duplici funt differentia, Áliis ore; pentapetali yn. umbellas plerunque digefti, & hee Uwbelliferz dicuntur: alis flores monopetali, qua- dripartiti, folia caules ad fingula genicula ftellaüm ambientia , multa , & hz Sre//zze appel- lantur. Quz itidem quaterna producunt femina poft florem unumquemque, duorum fünt generum: Aliis folia in caulibus ad fingulos geniculos ex adverfo bina; flores labiari, quz Verticillarz appellantur : aliis folia alterna, feu fingulatim in caule fita, quae. Mfperifoliarum titulo innoteícunt. Verüm quoniam femina, quz videntur in nonnullis hujus generis plantis nuda , reverà non fint, fed folliculis feu thecis inclu, 1deóque titulum hujus membri divifionis fic emendabimus. Herbz flore perfe&o feminibus vel nudis, vel in fingulis folliculis, à planta matre unà abfcedenti- bus, fingulis. : - Nos equidem in Methodo plantarum non ità pridem edita pro nudis habuimus Verticillatarum fe mina, prout vulgo habentur, quamvis in nonnullis , ut ZLibazotidis. cachryopbore , dari nucleum , à Ípongiofo cortice difcretum non nefciremus, quoniam in plerifque FRUI generis cortex nucleo arcté adhzret, & "Theophraftus ipfe femina hujufmodi nonnulla pro nudis habet: idem. de reliquis hoc genus feminibus, ut v.g. Stellatarum, Afperifoliarum, & Polyfpermen dicendum, ea à nobis nudis: accenferi quia folliculi quibus includuntur interiori nucleo in multis fpeciebus adherent, in omnibus (etiam Malvis ipfis) unà cum feminibus inclufis à planta produétrice abícedunt ; ideóque videntur & vulgo reputantur non conceptacula feu uteri feminum, fed membrana tantüm involventes, & f&- cundinis analogi. ; " ,. Quz femina ferunt 1n conceptaculis feu vafculis propriis, à perianthio diftin&tis, diftingui poffünt 1n eas quze in pericarpio feu pulpa humida aut molli femina inclufà obtinent: Hx duüm generum funt, nimirum vel 1. Fr&& zjajore, corticofo , cui flos infidet; qux Pomifere dicuntur: vel 3. fructu minore membraná tenuiore veftito, qu Baecifere appellantur: & eàs qux in concept aculzs Jrccioribus femina continent. — Hze autem in. multa adhuc genera fübdividuntur. Suntenim vel cos- ceptaculs pluribus & disjunttis eidem flori füccedentibus , quas Mulrifiliquas dicimus , ut v. g.. Zconi- tum, ZAquileria, Delphinium, Cc. vel conceptaculis. fengulis , ant conjunclis , quas enim nos pro. eju dem vafeuli cellulis [rd n Cxfalpinus alifque pro conceptaculis diverfis fed conjunétis. Has au- tem pro numero foliorum in flore & eorundem figurá dividimus in. 1. Mowopetalas, quarum fcilicet flos unico & continuo folio conftat, eóque vel Uzzforosi, vel Difformi. Floremuniformem füperiüs deícripfifimus in capite de Floribus plantarum. 2. Terraperalas, Hore pariter vel Umiformi; cui fuccedit vafculum.feminale, feu oblongum ut in Tetrapetalis filiquofis, feu breue 8t. curtum in Tetrape- talis cap[ulatis s vel Difformi, quales funt Papilionacee di&z, quia earum flos Papilionem alis ex- panfis quadantenus imitari videtur. 3. Pentapetalas, fcu veras quarum flos quinque peralis diftinctis conftat; five zpparentes ; quarum flos revera. monopetalos eft, cüm lacini in quas dividitur ad HnENE Juncte fint, fed pentapetalum refert ob profundas & ad unguem feré pertinentes fcif- üras. Ca ». XXVIII De Colle&one, exficcatzoue, affervatioue Plantarum, earumque partium. N Plantis earíimve partibus colligendis obfervationum coeleftium, & Aftrologicarum de par- tübus Zodiaci, planetarum afpeétibus, configurationibus, influentiis, &c. rationem non haben- dam cenfemus . Quantum enim haétenus obfervare licuit, incertz & fallaces fünt, & füccef Íu carent. At neque multum referre putamus quá Lunz atate colle&z fuerint plante : quin zque durabiles effe crefcente & decreícente fydere collectas. Omnes denique de modo colligendi obfervatiunculas Eu vanitatis damnatmnus, y: Ín * Horticult. Iib. 2. cap. 7. Je&. 7. Hisrongr:Aa PrawNTARUM. In genere autem colligendas cenfemus cüm in ftatu & vigore funt, ciim. fücco jam miti & probé conco&to turgide, antequam indurefcentibus fibris lignefcere incipiant : & quod ad tempus attinet, die fereno, cim Solaribus radiis matutino rore. diffipato penitus exficcatz fuerint. Verüm (ut re&é Schroderus) finem duplicem colleaio refpicit , affervationem & ufürpatio- tiem. Affervationis causa (utille pergit). colligende fünt eà temporis periodo, quá vigent qualitates ad durationem facientes, ut furit ficcitas, caliditas, vel moderata frigiditas. Ufürpationis ratione colligi requirunt dum qualitates vigent medicationi aptiores. Sed ut de partibus plantarum in fpecie agamus, 1. Quod ad Radices attinet nonnulli Vere. potiüs quàm. Autumno colligendas judicant , quia tum (priufquam fuccus in folia & fructus abfümitur) major iis infit & vegetior vis, humórque aban- dantior: é contra Autumno parciort polleant fucco, fiquidem aftatis decurfü in caules, folia, flores, 'fru&us omnis facultas infumpta fit, & proinde radix enervata, — Alii przftare putant zftate eas col- ligere, cüm plantain vigore ac maturitate fuerit. Quippe ut integram plantam ità & radicem cum maturitate vigorari cenfent. Alii denique Autumno colligi fatius effe ftatuunt, cüm folia decidunt, cauléfque contabefcunt, ob hasrationes, x. Quia omnis humor à füirpe ad radicem re- cedit 2. Plurima per hyemem in terra relictz ad ver ufque pereunt non raró frigore , aut. gelu conftri&z corrumpuntur, ut v. g. Cichorium, Beta, Carrota, &c. 3. Non habent radices hyeme quod nutriant, adeóque fibi folis alendis vacant, & tunc temporis robuftiffimz fint oportet. 4. Ac- cedit frigus Autamni, condeníàns radicum calorem, omniíque exactiüs concoquens. $. Radices Autumno vegetiores efle inde etiam evincitur, quód Autumno tranfplantatz facilius proveniant quàm Vere. Hxc omnia * P. Laurembergius. Verüm rationes hz rem non concludunt, Iífque facilé refpondetur. Nam 1. Nullus eft Autum- no humorisà caule in. radicem receffus proprie dictus: quod tameti in idem recidit , humor qui in caule erat evaporat; cámque afcenfu à frigore inhibito, novus à radice non fübminiflrerur , tum folia defluunt, tum in nonnullis caulis ipfe 1narefcit. Radix autem 1n terra latitans fucco turgeat necefle eft, ciim humor femper przfto fit quem & terra combibat, nec ullum in folia. & caules im- pendat. Nectamen inde fequitur Autumno vegetiorem effe radicem, fed potiüs Vere, poftquam fuccus longa in vafis per. hyemem digeftione & velut circulatione exaltatus fuerit , mitiórque &c maturior evaferit. 2. Excipiendas concedimus qux à brumali frigore vel corrumpuntur, vel enàni dámnum & in- juriam fentiunt : has enim Autumno colligere przftat, 3. Cüm radices per hyemem non habeant quod nutriant, tunc temporis robufliffimas quidem effe convenit, non tamen initio hyemis, fed cüm temporis diuturnitate earum fuccus (ut diximus) probé conco&tus & maturatus fuerit. : 4. Quód frigus Autumni condenfct radicum calorem. omniáque exactitis concoquat concedimus. Quo ergo diutius infultus ejus fenferint, (ni. nimis vehemens fit) eó melius concocto fucco mitiores & maturiores fiunt ; ut 1n. Paftinacis latifolis experimur , quarum radices cempore Quadragefimali erütz longé fàpidiores & dulciores fentiuntur quàm. Autumno. &. Quód Radices Autumno tranfplantatz facilis proveniant, eas tunc temporis vegetiores effe non convincit [deó enim faciliüs comprehendunt, quia cum omnis germinatio fürfüm à frigore inhibeatur, nec aliud habeant quod agant, fibris duntaxat agendis vacant ; nec ante foliis & cauli- bis emittendis diftrahuntur, quàm diuturnitate temporis folo affüerint , eíque firmiter coaluerint. Adde quód per hyemem terra plerunque humore fcatet , ut nullum iis à fiti periculum. fit, qux zeftate plerunque calore ambientis humorem evocante, perimuntur. Nos ergo herbarum omnium radices colligendas ceníemus cüm plenam maturitatem adeptz funt, antequam caulem emittere inciprunt : atque nonnullas autumno , alias etate, plerafque vere: Plantarum annuarum zíftate : Biennium, fi periculum fit né Brumali frigore corrumpantur , aut vitium contrahant, ut Caretz , autumni initio; fi hyemem facile tolerent nec lignefcant , primo vere antequam germinent, ut Paffimace latifolie ; quód l1 ante hyemem exactam lignefcere inci- piant, ipsà etiam hyeme, ut Raps: Earum quz caule edito radicitus intereunt, vere antequam ger- minent; quo tempore pleraque etiam plantarum perpetuarum radices colligi poftulant: nonnulle tamen, ut Zcetofze, Altbes, Afari, Bugloffi, Cyclamimi, Dracunculi, c. quovis anni tempore excepta hyeme colligi poflünt. Ratio cur radices plerarumque plantarum colligende funt antequam cau- lem edant vel germinent eft, quia cüm caulem emittunt, fuccus illico radicem deftituit & fibrz lig- nefcunt. Flores (ut re&é Schroderus) colligendi fint, cüm pulchritudine fua luxuriant, nec tamen mar- cefcunt. Excipe paucas quz in gemmis colligi volunt, ut Rofze, fa[mini, & fim. Herbz & folia cüm odore, colore, fàpore, cacuminéque füperbiunt, & floreícentie appropin- quant, ad ufüm fcilicet, medicum, aut ad Herbarium ficcam conficiendum, cüm enim nimis tene- rz fünt, füccus aquofior eft, & tota feré planta in humorem refoluta evaporat. Hinc & gramen non ante demetunt pro fceno quàm in caulem abierit. Nam quamvis ad paícua aptius fit, dum ad- huc tenerum & recenseft, non tamen ut exficcetur in foenum : quia quamvis tunc temporis ha- more admodum turgeat, poftquam tamen exaruerir, fucco evaporante parum íolidi reftat pro. pa- bulo, fed in nihilum feré contrahitur, Deinde füccus. minüs exaltatus miaus firmum & iolidum nutrimentum przbet. "Tandem füccus ille fpecificus, vafis propriis contentus, in quo tota vis plan- tz quà talis confiftit, aliquo tempore indiget, ut rit przparetur, & maturefcat. Ad ufum culinz five in acetariis, five 1n olere, Herba feré aptiores funt. dum tenerz adhuc & recens natz, ut in 4/paragis, Latfucis, Portulaca, c. cernimus. j Herbe , utplarimum ad ufüm medicum cum floribus affervantur , coligende itaque hz erunt quando floribus triumphant; ut Celamiztba, Centaurium, Chamedrys, Cbamepitys, Daucus, Furaria, Majorana, Origanum, Polium, Pulegium, Serpyllum, Tbymus, c. Schrod. Semina Lib. I. De "Plaitis in. Genere. ng ? Semina colligenda funt cüm bene matura fucrint, ficcaríque ceperint, nec tamen. cxciderint : Idem. y à; : w- 5 E Frutlus ad medicinam cüm bene maturuerunt, ut redé idem Schroderns: ad afférvationem, ut idem € Bapr. Porta in Mag. antequam ominino maturefcant, at néque omnino acerbi. funt, ne- que ad juftam maturitatem. pervenerint; , Verüm nos eorum potiüs confilium probamus qui non ante plenam maturitatem fru&us.| colíi- gendos monent, Maturitatis autem indicia fünt quód fponte NE incipiunt, vel quód grana feu Íemina colorem mutare & nigreícere coeperint. £a Qui enim immaturi decerpti funt contrahuntur ádmodum & corrugantur, corímque caro fic- ca & lenta evadit. De exficcatione plantarum, earámque partium ambigitur. Plerique enim medici praecipiunt ut Exsrecarao] in umbra ficcentur. Nos potius is affentimur, qui citó. & in Sole ficcari Jubent, quod in Feeno etiam exficcando commodiffimuni experimur. Quo enim citius exficcantur eó meliüs. Nami que in umbra ficcantur , nidiligens cura adhibeatur, facilé fitum: & rubiginem contrahunt, & tandem corrumpuntur. Quod fi velles ut flores & folia colores nativos diutiis retineant, in umbra ficcare preftat. Cüm autem folia, flores & fümmutates plantarum in fole'ficcandos dico, nollem utfingulatim fparfa Solaribus radiis exponantur, fedin acervulos comipofita fzypiüis verfontur donec probé exficcata fuerint. t od Fru&tus pulpá molli conftantes quales funt Pruza & Uc in fole aut iri furno exficcári requirunt: reliqui exficcari non defiderant. Pro Héerbario ficco efficiendo Plantarum folia & flores diligenter explicata inter. chartas. ficca: reponenda, & moderaté premenda funt: nam fi nimis comprimantur, vafis ruptis humoribus con- fufis , colorem mutant & migrefcunt. | Szpiüs deinde TIDESNAE fünt im. chartas novas & ficcas, aliàsfacilé mucefcunt & corrumpuntur. Cüm penitus ficca evaferint chartis potius affenda quàm agglutinanda ftatuimus, quoniam agglutinatio minis firma & durabilis eft. Affervanda funt herbarum folia, flores & fummitates, poftquam probé exficcati füerint in fac- Assegvaz culis chartaceis ( alii coriáceos praeferunt ) iííque pyxidibus ligneis inclufis, inque loco ficco &fri- 19. gido potitis quàm calido repofits. Calor enim partes fpirituofas. & odoriferas (in quibus vis plan- tx precipue hofpitatur) agitando facilé evaporabiles & fugitivas reddit. | Conducit certe ad diu- turnam affervationem, ut aer feduló arceatur , qui partes. activas ei expofite plante brevi evocat & diffipa. — Aeris enim partes 1n. perpetuo motu iis movendo autem dividunt & partes volatiliores plante fecum auferunt, praefertim fifit Calidior. Proprium enim caloris eft partes agitando. à fe invicem feparare & dividere. — Quód fi hoc non effet, & partes plantarum vaporabiles non. minis in vafe claufo quàm in aere libero exhalarent; vafis tamen latera eos cohibent né longis rece- dant, fed ad plantam conclufam rurfus refle&antur, & ibidem quandam quafi circulationeni efficiant. Hinc morem illum 3mprobamus herbas in. fafcicülos colligandi, déque Officinarum te- &is füfpendendi. Fructus qui exficcari non defiderant, ut Mala & Pyra, aeri expofita & iri acérvos congefta fatis commode fervantur, fi modó loco ficco & frigido reponantur: nam filocus calidior fit fücco ex- inanitos contrahi & corrugari experientià didicimus. Sed né ínmius fim, varios modos fervandi fru&us vide apud P. Laurembergium Horticult. lib. 2. cap. 3. $. v. Semina 1n conceptaculis fuis optime fervantur loco frigidiore & ficco : fatis commodé etiam in facculis aut involucris chartaceisiííque ciftis ligneis inclufis, ínque loco ficco non nimis calido re- pofitis. Nam calor immoderatus eo ufque exficcat femina ut germinationi inepta evadant. Semina nonnulla fi probé affervata fuerint per decennium integrum foecunditatem füdm cuftodi- unt & fata germinant. Maximum ab humore damnum íentiunt & ad putrediném difponuntur. Et tamen ( quod mirum eft ) terrz gremio excepta, quantumvis per hyemem perpetuó feré ma- deant, fecura & illeíalatitant, novoque vere promptius & alacris germinant quàm qua diligen- üiffime cuftodita fuerint, ut fuperiüs innuimus. (Cas XXIX. De Chymicà Plantarum Analyft , € partium re(olutarum fu; "1sá controverfi illà inter Chymicos & Philofophos tantopere celebrati, an Ignis fit verus corporum Analyíta, vulgó notum eft, conftitutiva vegetabilium principia effe fpiritum, fàl, phlegma, oleum, & terram. Spiritus Vegetabiles fant vel Vinofi,vel Urinofi; illique vel Acetofi vel Sulphurei; hi veró ml aliud fant quam falia volatilia modico ph legmate foluta. Salia dividantur in volatilia & fixa; illa inUrinofa & Oleofa (Olea enim interdum concrefcunt in Salia fui generis) hec in effentiaha, feu marina, & lixivialia, ettam & in faccharina. Phlegma prout magis vel minüs participat de Sale, vel Oleo, varia fortiatur epitheta, ut fimplex; irifipidum, aqueum, frigidum, albeícens, aromaticuth, amarum, ca- lidum; phlegma per fe proprie loquendo. eft humiditas elementari. Olea ínnt vel diftillata, vel exprefía, eáque odorifera, balíatica, £etida, inodora, inflammabilia; ztherea, crafíà, &c. terra damnata & infipida audit, licet interdum variis operationibus & ufibus inferviat , quod quidam Chy- mici optimé norunt. Hxc principia Vegetabiliumin fe invicem tranfmutentur, funt enim fecundaria elementa. Modi eliciendi & przparandi hec principià , feu Membra Vegetabilia à feminibus, frugibus, floribus, folis, alufque partibus plantarum; putrefaciendo; fermentansdlo; digerendo,; deftillando, 2 parando, RÀ À——Há a a M LE eU LU ecu rM E HisrontA PriaANTARUM. parando, re&ificardo, incinerando, elixiviando, filtrando, evaporando, vel €ryftallizando, adeó triti & omnibus familiares funt, ut. hic non opus fit Cramben totiés coctam | propinare, In Scholis Medicis notiffimum eft, fpiritus. acetofos vim Bezoardicam habere, volatilem vene- natámque acrimoniam domare, ferocientes humorcs figere, & obtundere ; unde apud Chymi- Cos corrigentis Vice admodüm frequenter funguntur in praparando Antimonio, Saturno, Hellebero, Opio, Aro, &c. | . Spiritus fulphurei funt inflammabiles, inebriant, fanguinem. accendunt, abfümunt roridum ne- &ar partium, exiccántque tonum Vifcerum, & humores reddunt acres, undé horum potatores fa- piflimé evadant Phthifici, He&ici, vel Hydropici; modicé tamen fumpti funt Cordiales, & laban- tes vires fiepé revocant; 1n externis applicationibus funt egregii ufüscontra frigidas intemperies; in- ferviunt etiam extrahendis tin&uris, & refinis. à; ; Spiritus urinofi vegetabiles, & falia volatilia, fünt diaphoretica, diuretica, acidum deftruunt, & cum illo fe jungunt, undé fàl compofitum refultat Armomiaco fimile; fanguinem torpidum, craf: fum, vel emortuum, refufcitant, fluidum &: volaulem reddunt, & reftaurant; fpiritibus animali- bus, & gengri nervofo funt admodüm amici; undé juvant in Scorbuticis, Cephalicis, & convulfivis affectibus. Notandum tamen eft, quód hec falia vel fpiritus. urinofi frequentér vel copiofe propi- nati appetitum dejiciant , & digeftionem impediant , obtundunt enim glandulofüm fermentum primarum viarum, & interdum excitant paroxyímos Hypocondriacos, convulfivos & fcorbuticos ( licet cofdem eradicent, & tollant, ) fermentando cum materià morbificá, qux fiepenumero habet texturam acidatm. Salia volatilia plantarum raró. in Álembicum afcendunt fub ficcá formá, aut lateribus vafis ad- hzrent, fed liquore immerguntur,, & íolvuntur; quod patet ab odore, & mixturá cum acidis Hi fpiritus urinofi & volatiles reddantur fixi cum fpiritu falis, aut vitrioli: affirmant nonnulli omne hoc Salvolatile oriri ex animalculis copiofifimé repertis in plantis putrefa&is, fed hi nimis indul. gent füz phantafie ; multa enim experimenta faciunt ex contrari parte. — Hi fpiritus urinofi feu Salia volatilia non folüm eliciantur e plantis calidis, Aromaticis, aut vulgó dictis antifcorbuticis cephalicis , &: Stomachicis, ut Cinnamomo, Galangi, Züngibere ; Cochlearià, Aro, Nafturtio. Lepidio, Beccabungá, Raphano; Rofmarino, Majoraná, Salvia, Rutá, Lavendulá, Thymo ; Menthá, Abíynthio, Cbelidonio,&c. Sed etiam 6 frigidioribus vel infipidis, ut gramine, papavere, lacucá; portulacá, endivii, acetosá, fempervivo, melilsà, mufco, Nymphee, lenticulá paluftri, &c. quod ES perimenta & argumenta D. /Pedelii, & Coxii, extra dubium pofüerunt. Hoc intelligendum eft de Vreramas düm recentes & virentes fint; femina dicuntur maximá ex parte effe fertiliffima hoc ale. Phlegma maximé fungitur officio Vehiculi, & infervit Julapiis: Laudana, Spiritus, tin&turz, &c Olea vix. adhibeantur abfque idoneo Vehiculo. Olea deftillata habent fuos Ufus tam. internos, quam externos ; nam rarefaciunt, penetrant, dif cutiunt, & roborant, attamen cauté & cum judicio interné adhibenda fünt, n& inflammabili fu4 facultate. febrim fanguini, & uredinem viíceribus inferant, precipué in infantibus : verüóm Olea exprefla & cocta pigriora funt, lubricant, & laxant, commodéque mifcentur cum deftillatis, 1tà enim & horum caliditas & illorum fegnities corriguntur, quod re&té monet Jedelius : inferviunt eti- am variis ufibus mechanicis. I Salia fixa videntur differre in fuis viribus, faporibus, figuris, alifque qualitatibus, pro ratione plantz, vel operationis ; omnia tamen obtundunt & deftruunt acida, aperiunt & refolyunt coagu- lationes; undéin cachexia, affectibus Hypochondriacis , Ictericis, & febrilibus juvent. Hzc fa- lia inter fe non differre affirmat. Clariffimus Coxius nofter; attamen illa viribus difcrepare often- dit D. Greviss; & figuris fuis. multum variari demonftrat D. Lewesbeeck. Iníerviunt ctiam pro conficiendo Vitro, & Sapone. Wedeliss videtur. ( meà faltem opinione) rem acu tetigifío, affirmans Sal Alcali unum ab altero non differre , in genere, formá externá, feu affe&tu generali, attamen. figuris, poris, & viribus per omnia non convenire. T Salia effentialia, & marina € Ixviis Cryftallifàta , quorum przparationes, & figuras vide apud D. Grevium, í10s habeant ufüs 1n. Medicini, incidendo, & detergendo ; nec fermenta vifcerum tam facilé obtundunt, & debilitant, ut volatilia, & lixivialia. Salia feu. concretiones Saccharinz ( qualia fiunt é fuccis Fraxini, Aceris majoris, Cannz Indi- cx, & Arboris Coco dict ) 1nferviunt officinis pro conficiendis fyrupis, confervis, ele&uariis, con- ditis, &c.. variifque ufibus domeflicis. | Attamen Clariffimus JVillifius, & S. Paulus contendunt Scor- butum, tabem, aliofque morbos chronicos ab horum ufü generari, & propagari; continent enim particulas acres & corrofivas mixtas cum rotundis & rofcidis, palantibus acrimoniam, quae diftilla- done fe manifeffat. Deco&a plantarum, modó claus$ & diligenter fiunt; numerentur inter. optimas przparationes ; vires enim, & virtutes vegetabilium maximá ex parte continent, fic etiam & tincturz, extracta, & pulveres ; attamen fingulz partes plantarum chymica analyfi folut non donantur omnibus fpecificis virtutibus, quas inipfis plantis reperiamus ; licet f&piffime 1d feparatim agant, quod conjunctim non agant. Succi vegetabiles fermentati dant omnia genera Vinorum & liquorum inebriantium, qua varia induunt nomina & qualitates. pro naturis plantarum & regionum, & funt apprimé utilia neceffita- tibus humanae vitz, modó fobrié utantur fecandüm falatiferum.| natura 1nftitutum. — Hi fucci colli- untur vel incifione , vel maceratione, & cxpreflione, Succiinfpiffati dicuntur. Reb; quod fit vel li co&ione, vel mixtura facchariíeu mellis. Re cum liquoribus diluta effentias efficaces con- flituunt, velinferviunt pro fundamento bolorum & pilularum. Gummi feu Refinz nilalud effe videntur quam fucci vegetabiles magis cocti, digefti, & concreti. Omnia operantur pro ratione plan- t, hinc audiunt diuretica, cathartica, & narcotica, e. g. T'erebinthina, Gummi Gotta, Opium, &c. Meliora Lib. I. De "Plants in. Genere. 57 Meliora & nobiliora fiunt medicamenta e fpiritibus urinofis, falibus , & oleis, inter (e invicem mixtis, & unitis f. a. digerendo , circulando, & deftillando repetitis vicibus, Bal(ama, & fàpones componantur € lixiviis, & oleis, egregii u(üs in pharmaciá, & mechanicis. Tin&urz vegetabiles, & extracta optimé eliciantur & praparentur cum Ípiritibus , feu. menftruis ab spfis plantis abftra&tis, corpora enim facillime folvuntar à fuis proprus fpiritibus, feu. menftruis ; e. g. tinctura rofarum extrahatur cum ipfo fpiritu rofarum. Colores feu laccze eliciantur é floribus cum ficco limonum percolato, & depurato ; vel cum lixi- vio bené filtrato & calce vivá & cineribus clavellatis, feu fodá. Hoc fiac degerendo , decantando, &c evaporando. Hi colores fcu laccz inférviant. pingendis foribus, aliifque rebus colorandis, feu. mini- andis, quandó folvuntur & parantur i1 aquà gummatá, aut cum albumine Ovi ; habeant & fios : w. üfüs in pharmacià. Caput boc de Cbymic Plantarum nalyft partiummque re[olutarum ufu contribiit ingeniofflmus, «ir cd fingularis amicus m[er D. 'Tancredus Robinfon, M, D. QA P. XXX. De Morbis Plantarum. eorumque Remediis. Uamvis de morbis Plantarum eorümque remediis multa ab aliis dicta funt, & plura adhuc cum fructu dici poffent iis qui earundem culturze 8 obfervation: multum temporis & ope- rz impenderunt. Me tamen, cui aliud eft quod agam , quique ftirpes. de & z«e/4 & animi duntaxat causi contemplor, obfervationes & experimenta deftitaunt, nec quic- quam feré dicendum fuppetit, quod non ab aliis jampridem di&um eft: ad. quos Lectorem remit- tere mallem, quàm eorum commentarios exfcribendi tzdium devorare. Quocirca caput hoc paucis abfolvam, & primo huic libro coronidem 1mponam. Morbi Plantarum funt vel interni, vel extern. n ( AM | Internos voco qui à fucco nutritio intus füfcepto originem ducunt. Hic enim fi vel nimis parcà fübminiftretur, vel nimis copiose irruat, vel nimis frigidus & aqueus fit, vel maligna aliqua aut no- xia qualitate imbuatur, morbos in plantis generat; Fame plantas. non minüs quam animalia tabef- cere & tandem enecari minimé dubium eft. Nonnulle ex nimio alimento obefitate laborant: ut omnia que vefimam ferunt, miviia pimguedine in tedam mutantur s iue cum radices quoque piugue[cere. cm- pere intereunt, ut animalia nimio. adipe, autore Plinio. Eft & alius ab alimento nimis ubere morbus uem ouXwueray Gracivocant, cumrarbores aut etiam herbae foliis aut frondibus adeó luxuriant, uto nsn, vel nullum, vel paucum, vel ftrigofum edant. Luxuria bec in [egetibus caffigatur dente * pln, l8, pecoris dum in. berba [unt, & depaftue quideuz, vel. epius ullam in pice VK GP Trin Sed & ton- cap. 17. fura prodeft, quicquid contradicat Plinius. Ab humore nimio radices perpetuo | alluente aut inün- dante plerzque plantz pracipué lxduntur, velob frigiditatem , pu maximé panueume vel forté quod humor poros obftruens aeris ad radices liberum appulfum & in EE ohibet. Hinc in Septentrionalibus montofis Anglis & Scotiz, ubi folum paluftre rarum & fungo [um Spongix inftar aquam imbibit & retinet, Erice longé latéque omnia occupant, & pauciffimz praterea plantz pro- veniunt: hinc in fictilibus fundo impervio fatz ftirpes languent , & ad frugem non perveniunt : quamvis in. his fortafle etiam aqua. ftagnans computrefcat, & ad plantas corrumpendas conducat. Hinc, ni fallor, corticis in arboribus nimia conftri&io & denfitas, quz fucci liberum afcenfüm im- pedit, & truncum in latitudinem extendi & augeri non permittit ; cui malo hortulani noftri füb- veniunt cortice fecundüm longitudinem lineis aliquot duétis incifo : hinc denique arbores mufco ir- feftantur, quiab humore crudo & frigido ortum ducit. Uftilago frumentorum & graminum non« nullorum morbífne internis an externis accenfenda fit dubito. Difpofitio certé ad hunc morbum eft in ipfo femine, quamvis fortafle detur aliqua caufa procatarctica feu externa ME maim dif? pofitam agens morbum facilé inducat. Verum de uftilagine 1n. capite de frumento füfüus agetur. Externos morbos voco qui ab externa caufa inducuntur. Caufe externa morbos producentes funt vel injuriz cceli & tempeftatum, vel inf&&orum pun&iones, erofioncs aut etiam afflatus maligni. Coelefte malum (utcum Plinio loquar) & maxima fegetum peftis Ruligo eft , Anglice. Sp incto vocamus, Frequentiffima hecin rofcido tra&u convallibáfque & perflatum non habentibus ; edi verfo carent eà ventofa & excelía. Hujus remedium faperftitiofum & magicum proponit Plintus; nimirum Lauri ramos in arvo defixos, 1n quarum folia vitium ex arvis tranfit. Melius probiflem fe- rias, feftófque dies folennes, quos huic pefti averruncandz inftituebant , Roigalis appellantes , fi modo vero Numini & non falfis & fiétitus quibufdam Dis facrati fuiflen. Infe&orum punctionibus, erofionibus aut etiam afflatibus noxiis originem debent S RT ds & excrefcentix in plantis, quz generali Gallarum nomine complectitur. rs Ms n lus Mal- pighius, quorumque hiftoram & Anatomen folità fua. fagacitate ^ d BR ex quse Me dd Plantarum parte altera. "l'ractatum autem illum de Gallis fic COEUR it, Erunt ei go i z & re- liqui plantarum tumores morbofe excrefcentim vi difpotiti [ab In ecto] s tür ae p meum compage & vitiato humorum motu excitatz, quibus inclufa es animalcula, velut in utero fo- ventur & augentur, donec manifeftaus firmatílque propriis parti xus quafi exoriantur SEVA um ptantia auram, Nam füperiüs mulus adductis exemplis demonftrarat plantar um tumores reliquaf- ue fideratas partes mufcas & diverfa Infe&orum genera fovere & alere donec emancipata viam f faciant. Plura enim (inquit) infe&ta fua edunt ova, omni fere auctivo fücco deftituta , que: rum aliqua cortice privantur, ità ut mollis primzva partium. compages occurrat füb fpecie quafi vermis, Ut igitur inclufum animal debitam:acquirat parium manifeftauonem & foliditatem, uem ! í vel Hisron:a PraNTARUM. vel faltem vicariam ipfius opem exigit, quam in plantis fagax infe&torum natura perquirit.. Quare ex diverfa Ovorum contentorümque Animalium indigentia à parentibus Mufcis varie diverfis plan- tarum partibus ova committuntur ve] deponuntur. Qux enim robufto cortice muniuntur, & alimo- niam unà cum animali claudunt, quacunque arborum parte Jam tabefacta opportuné cuftodiuntur. Quz veró molliora fünt 1n folus ipfis deponuntur, vel f1 copiofius. exigant humidum, majorémque tutelam, intra gemmz tenellum corpus ; intra fürculos , flores, amentum , pericarpium ,. femina, lignum, radices & fingulas feré vegetantium partes conduntur, ope terebrz , qua Gallarum mufcz pre cxteris pollent. "'erebre enim quam diximus radix ovario nectitur, ità ut difperfa per multi- plices tubas ova per communem ductum, quafi per uterum feu vaginam foràs à bafi terebrze propel- lantur. His conjecturis fenfuum fidem addere liceat. Semel prope Junii finem. vidi mufcam. [qua- lem alibi delineavit] 1nfidentem Quercinz gemmz adhuc germinanti : Harebat etenim foholo fta- bili ab apice hiantis gemmc erumpenu ; & convulío 1n arcum corpore terebram evaginabat, ipfim- que tenfam gmmittebat, & tumefacto ventre circa terebrz radicem tumorem excitabat, quem inter- polatis vicibus emittebat. — In folio igitur avulsá mufcá minima & diaphana reperi ejecta ova, fimil- lima 11s quz adhuc in tubis fupererant. "Tam ferax itaque mufcarum familia 6€ Gallis erumpentium, fic dictànte natura, terebrz fcu duplicis limze ufu vulnerat & perfodit molles plantarum partes; ità ut ex diverfa ipfarum natura & compage variz pariter emergant morbofz excrefcentiz & tumores. Ex infufo namque liquore e terebre extremo effluente, qui fite activus & fermentativus eft, no- va in tenellis vegetantibus particulis excitatur fermentatio feu inteftinus motus, ita ut appellens nu- tritivus füccus & 1n tranfverfalibus recolle&tus utriculis, peregriná aurá 1nfpiratus fermentari incipiat & turgere, ut frequenter in nobis & fanguineis perfectis Animalibus ex apum 1nfli&o vulnere , & fubinde infufo ichore experimur. — At non ex vulnere tantüm & liquore fermentativo infufo morbi excitantur, fed afflatu tpfo ovi aut 1nfecti afficiuntur & contabefcunt plantarum partes: Mirabilius eft (inquit idem Clarifl.. Malpighius) quod paffim ex relicto uno vel altero mufcz minimo ovo 1n fo- lis Vitis, Quercüs & fimilium accidit: convulfis enim fibris totum folium circa expofitum ovum in fÍpiram contortum contabefcit: quin tanta eft depofiti ovi vis; ut non folim fübJe&tum folium, fed communicata pediculolabe, indéque continuato fürculo & appenfis foliis; totus tenellus ramus in fpiram contortus fummá colorum Jacturáexarefcit. Hxc omnia D. Malpighius. Notandum autem non omnes Plantarum tumores & excrefcentias ab. 1nfectorum vulneribus aut afflatibus venenatis excitari, fed quofdam ab 1nterno principio, nimirum fücco nutritio quomodo- cunque alterato, vitiato, & à debita füa crafi & confiftentia recedente oriri: interdum etiam. ab externo vinculo aut preffura, contufionéve impedito né per propria vaía liberé fluat: Cum enim à radice femper copiose fübminiftretur, & à dictis caufis impediatur né curfum continuet, in latus di- egreditur, & vafis impetu ruptis tumores gignit. Verüm de his confülatur Clanff. Malpighii liber modo laudatus. Nos hiscontenti hunc Tim finiemus. HISTO- Lib. I. | - "De 'Plantis in genere. (39) mes 5 05 00 UBPNURe Neo ci CPGE UR RE rc E Herbarum T abula generalis, fumma genera exbibens. Herba. funt vel Ipperfetie , quae partibus praecipuis, flore fcilicet & femine, fed prxcipué femine, vel carent, vel carere videntur, adeóque ortum habere fpontaneum ; ut FuxGr, Arcus, & Musci fpecies nonnullz.LiszR II. ; . Perfeéliores ; qux fore & femine donantur, faltem femine. — Hz vel funt femine Minutiffono, &: udis oculis inconfpicuo; adeó ut earum plerzque ante inventum microfco- pium à nonnullis etiam magni nomin Botanicis fteriles habite funt; ut CaPrrLARss herbe dictz, &c. LIB. EI. vM Majore quz: vel func Plantulà feminali r Bifolia, feu bivalvi, binífve cotyledonibus inflru&a. Hz femine fatz binis primó foliis plerunque é terra exeunt, rarius valvas feu cotyledones non efferunt füpra terram fo- liorum fpecie: Sunt autem vel flore | c Iperfatlo fou ftamineo, hoceft folis ffaminibus cum ftylo & calyce compofito, fo- | lüs illis tenellis, fugacibus, coloratis, que nos Petala dicere folemus, carente. LIB. IV. Perfetlo, feu petalode aut bra&eato, foliis 1llis fugacibus inftru&o : Hx autem vel fant eodem | ('Compofito, feu ex pluribus flofculis in unum totalem florem coeuntibus aggregato : qui ve (Plantifolius, naturá plerunque plenus, plantá la&efcente. LIB. V. | | Difcoides, hoc. eft, ex pluimis brevibus, compreffis & confertis lofculis, in unam quafi apparentem füperficiem digeftis compofitus, fuccedente fe- | mine, vel d d qPappoima[cente alato, yn PAPPosts inde dictis. LIB. VI. | j Solido &" pappo deftituto, n CoRgvwsirrRis. LIB. VILI. | * Fiftularis, h.e. ex pluribus concavis oblongis flofculis, ad margines in longas | lacinias diffe&is compofitus flofculis etiam marginalibus fiftulofis; quod L. genus herbe CapxrarA dicuntur. LIB. VIL Sigeplici, íeu ex petalis tantüm cum ftaminibus & ftylo conftantem. | Hae velfunt L "feminibus | ad fingulos flores, vel CSinguli. LIB.IX. PAR.I. Bins, foribus Pentapetalis, in umbellz formam | plerung, difpofitis, Uwzzr z1- FERAE, LIB. IX. PAR. II. Monopetalas, in. quatuor. lacinias diffectis, foliis caules ad nodos ftellatim ambientibus, SrEzrar.e. LIB. X. PAR. I. LN a —— Lei | Ternis, cujus generis eft. NafPurtium Indicum dictum. | Quaternis 5 YÀx vel fünt folus in caule rum in modum ambientibus, VsRTiciLLATE. LIB. XI. Alterno «vel mullo ordime pofita ; foribus monopetalis, margine quinquepartito ; qux ob folia in pleriíque Ípeciebus afpera | Ex adverfo binis, floribus labiatis, caules plarimüm verticillo- | ÁAsPERiFOLIZ denominantur. LIB. X. PAR. II. LConceptaculis propriis c à periantbio diverfis donatis, que conftant vel T Pericarpio Pluribus quatuor, nullo certo aut de&nito numero, quas Gymmofper- Lomas polyfpermas vocamus. LIB. XII. | | (Nada, hoceft, nullo prater perianthium vafculo aut tegmine donatis; | Infere inter pag. 58. & $9; J (60) Hisromgra PraANTARUM. ( Pericarpio moli, en. pulpá per fructüs maturitatem humidá femina ambiente ; Hz vel funt fru&u r quinquepartito 1nfidet, femina etiam majora funt: PowrrrnE | di&z. LIB. XIII. PAR. I. Minore, membraná tenui veftito, feminibus etiam minoribus. | | Majsre corüce craffiore tecto, cui flos monopetalos margine ' | Baccirrzx E. LIB. XIII. PAR. II. t Materi per maturitatem ficciore, Kx autem vel in continent, quas MurrisirrQnas dicimus. LIB. XIV. Conceptaculas folitaris c fingulis, aut conjunctis quas florum re- | Conceptaculss pluribus & diflinéiis eidem flori fuccedentibus femina | fpectu dividimus in feces flore vel Uniformi. j Difform;. Tetrapetalas, flore itidem ( Uniformi eu Srr1 curosas, capfulatáfve,vafculo fuccedente curto. Difformi, UE alis expanfis quadantenus referente, i quas idcirco PAP1LIONACEASs VOCAaDt. E | | 1 L10u05s, flori fuccedente vafculo oblongo. | S Pentapetalas feu Veras & genuinas, quarum flos quinque petalis diftin&is conftat : Apri quarum flos revera monopetalos eft, cüm acinie in quas dividitur ad ungues junctz fint, fed . pentapetalum fimulat, ob profundas & ad unguem feré pertinentes fciffuras. dos aut apbyllo, i. e. fingulis aut nullis cotyledonibus donatá, ideóque foliis fucceden- fL. tibus fimilibus, € terraexi.— Hz vel funt Flore imperfetlo feu ftamineo, feu f CuruirER, hoc eft quz caulem teretem,. geniculatum & plerung, concavum edunt, | fingulis foliis ad fingula genicula eum involventibus, füntque vel grano d Majore, quarum íemina hominibus in cibum veniunt, FnuwENTA & CenEALIA dictz Minore, GRAMINA. Cale geniculi nodofis non intercepto, vel non tereti. Graminifolie floribus fGarmiuei. fT | | t m perfetlo, feu. petalode, que vel funt radice i Bulbof4, hoc eft ex pluribus tunicis, exteriore interiorem ambiente, contextá, Tuberosá fibrosáve, in bulbofis affinibus nobis dictis. His adnumeramus plantas nonnullas quz femina pulpá per maturitatem humidá inclufa obtinent, ut Arum & Dracontium, quas ni obftaret nota generica cum aliis communis ad Bacciferas rectius retuliffern. 'Taz.IL RNC P HM MM Add V €—À— —————— — Lib. I. «De SPlantts in genere. (61) WEBS. "Plante imperf etl a. Plantas imperfeétas voco que flore & íemine carent, aut faltem carere videntur, cüm neque flos neque femen in iis hactenus obfervatum fit, adeóque fponte provenire creduntur. Hz ex loco natali diftingui poffunt in ( Marine, füntque vel confiftentiz Duriorzs & lapidee, plurimarum fpecierum ; Cog Ar1uwm, Corallina, Porus. Tenerioris &* berbacee 5 referentes — — Herbas, íeu frutices, a e n B majores & cauliferz feré ; Fucus. minores; A t.Ga. Utriufque generis fpecies plurimz obfervantur. "Aquaticar, qua vel den | Mu[cum. (eu Fungum ; SPowNGI1A. Aquarum dulcium alumna 5 vel foliis | Carentes, capillacez feu flamentofz ; CowrzRva. | Trifids; Les PALusrRIs, Lemticula. | is Extra aquas nafcentes, qus vel funt fübftantiz (f Crafforz, ad carnes aut ligna accedentis. Hae nihil feré commune habent cum plantis per- e&ioribus: nec enim color iis herbaceus, nec textura analoga, neque flos ullus feménve, aut folium proprié dictum adeft; Fuxcri: quivel ^ ( Arbore, fecundüm arbores quibus innafcuntur diftinguendi; peculiaria autetn nomina fora. fant Fungus Laricis Acan icuw di&us, & Fungus Sambuci Ztricula f ude. Terrefires, iique. vel f Cauliferi, qui vel i | : : t ! Lamellato ; quorum fpecies plarimz efculentz & noxia. | Pileati, pileo fubtus Porofos Fungus PoROsus. $ | | | | Non pileati, qui vel funt caule y | oue ; Fungus OpR10GLossoIpEs, Dieireli. | Ramo[o ; Fungus RAM osus. LCaule carentes, vel gi | Tenuiores, membranam feu corium referentes; Pezicug Plimi. | Cra & in formam globofíam coacti; Fusgus PuzvrRurrwTus, Crepitus lupi. | LSubterrane;, 'lTusERA ferra. LTenuiorz: & ficcioris, ad herbz naturam propitis accedentis. Hz vel funt Cauliferee Ó" ramo[2, plurimarum fpecierum; Muscr. —— | Caule carentes, cruftz modo in terre füperficie, aut in arboribus, lignis, lapidibus, "c. reptan- tes; Licuew erboreus Q terreftvas. Herbarii Fuci & Algz nomina feré confundunt: & revera admodum eft difficile plantas hafce fübmarinas ad genera aliqua reducere. qua notis certis & effentialibus differant. Quz Maífci marini Botanicis cenfentur, nobis Algz fpecres funt. X. Sürpes marinas à maritimis ità diftinguimus, ut. marinz dicantur quz. perpetuó aquis innatant, vel fingulis faltem zftuum acceffibus aquis opertuntur; maritime quz extra aquas 1n. maris litort- bus, aut paluftribus mari vicinis, alibíve i confinio maris oriuntur. Prater mufcos femine viduos de quibus in hac Tabula agimus, eft & aliud Plantule genus eodem nomine, femine minutiffimo pregnans, de quo 1n fequenu. 1 Sennertus Hypomn. Pbyf. probabile exiftimat tubera & fungos omrtes ? plantis provenire & nafci. T AB. IT, M ere etre e re rr ttr D ior t m ern T— : (62) Hisronth PrauTARUM. ———— TA B;CUIB Herbe [emine minitiffimo £o mdi oculis vix confpicuo funt vel eodem LI Foliis avverfis adna[cente: v. 'Tab. fequentem. e Caulis ipfis aut pediculis privatis innafcente infidentéve: Hujus generis fünt vel [C TImperfeciores fuperficie perenni Caule carentes, foliis in füperficie terrz reptatricibus late fe diffundentes, pediculis fémina fuftinentbus e foliis enatis ; Lt cuzw rerreffris, Cauliferz, ( Majores, | Spicate &b — $ Abietiformis ; Lycopoptum. d ci repentes — Q Cupre]/formis; SABINA SvrvssT. | | INon [picatee Gc erectae s Mu[cus Íeu abietiformis, feu Polyfpermos t Minores, vafculis feminalibus € Caules terminantibus s AnYANTHUM ÁuREuüM. 2 E lateribus caulium egredientibus , feu ere&tus ; Muscus terreffris five repens. L LPerfetliores fupevficie anmua funtque vel Y Monophbylla, Spicata, folio integro fimplici; OPnroGros suw. 4. Q(Paniculae, folio é multis fegmentis compofito ; LuxARIA. L rayons, folis teretibus, caules ad nodos in orbem ambientibus multis, radiorum in | modum ; foliis & caulibus pyxidatim articulatis; EoursETuw. ., Mufcus quamvis ab imperitiffimo quoque primo ftatim afpectu agnofcaturs cim latiffimé pateat id nomen, omnes ejus differentias unica definiaone complecti difficillimum eft. * 59 HISTORIE PLANTARUM LIBER SECUNDUS QUI EST De Plantis imperfecti. ANTAS imperfe&as voco qua flore & femine carent, aut faltem carere vi- dentur, cüm neque flos neque femen in iis hactenus obfervatum fit, adeó- que fponte provenire creduntur. Suntqui affirmant. Fungorum. plurimos é terra. erumpentes femen habere fi curiosé. examinentur, formà, quamvis minori, Álcee JEgyptiace femen feré exprimente. Ephem. German. 4m; 6.& 7. Obf. 174. Etclarif. Car. Clufms plantam quandam Submart- nam deíóribit Corallinz plumatze Íeu Myriopbylli pelagi Ru titulo, quz 1n nuculis quibufdam tenellas plantas, jam formatas , matri facie fimiles con: net, que nihil aliud funt quàm íemina. Unde fortaffe his etiam quz imperfeétz & feminum expertes cenferi folent vim generandi (emen, féque ordinario & ufitato modo propagandi natura contribui. — Verum. tantifper donec bac de rc certius conftiterit nihil innovabimus, fed receptz fententiz adherentes Plantas fübmarinas, Fungos, Mulfcos pro imperfe- &is habebimus. Plantz ergo imperfe&te (unt vel fübmarinz, Coralie, Fuci, Sposgiz, $c. — Vel terreftres. — "T'erre: ftres autem funt vel Fungi, vel Mufci. Proinde Librum hunc primum in tres partes dividemus. Prima erit de Plantis fübmarimis: Secunda de Fungis : Tertia de Mufcis , fterilibus fcilicet feu 1nfoecun- dis: Dantur enim aliqui hujus generis, aut faltem nominis, fertiles & femine przgnantes. ee SS (o9 2 S S SS PARS PRIM A. De Plants. fubmarinis, UAMVIS inipío maris fundo & imis gurgitibus innumerae Vegetabilium fpecies exoriáti- tur; in immenfo gaudio fertilitatis nufquam ceffante natura, fed ubique divitias fuas ex- plicante: Nobis tamen. per ampliffima fübmarina vireta fpatiari , & plantas ibidem pul- . lulantes indagare non conceditur ;. adeóque ex duntaxat in notitiam noftram venire. pof- iut, quas vel aftüs reciprocatio detegit, vel undarum agitatio. abrumpit, & in. littus expellit, cüm enti * Incnbuere mari, totümque à [edibus imis * Firg]. Un Eurá[zue Notü[que ruunt, crebérque procellis 4Eneid, t. Africus, & vaftos uolount ad littora flutus. Quin & harum etiam quota pars hactenus cognita & obíervata eft? cum plerique maris accole profundá barbarie opprefli, & coecis ignorantie tenebris merfi, & velut fepulti jaceant, nec quic- quam füblime aut ingenuum fapiant cogitentve : Alii qui ad eos commeant negotiandi causá. lu- cro intenti hujufinodi inquifitiones negligunt, & ftulte curiofitatis damnant. Horum tamen ava- rite ( ut id obiter moneam ) pleraque debemus quz. de Coralis alifque Lirepbytis nobis inno- tuere, dum infatiabilis divitiarum fitis explendz ftudio (efe. 1n profundum demergant, & Coralia retibus implicita à rupibus abrumpere & extrahere fatagant : Alu qui hujufmodi fcrutiniis liben- teroperam impendere vellent, ob rei familiaris anguftias. fümptbus 1n itinera. neceffariis facien- dis non füfficiun. Harum ergo hiftoriam plenam & perfectam texere, non dico nobis , fd ne exercitatiffimo cuique in re Botanica poffibile eft. | Sufficiat imprzíentiarum paucas illas fpecies quz vel ab aliis tradit, vel nobis obfervatz fuerint, curiofis exhibuiic, Primum 6o Hisronr:a PuauTARUM. * Ovzd.Meta- saorpb. Primüm autem mirari fübit, quód in tanta fpecierum multitudine, & uberrimo omnium proventu, modus propagandi curiofos mortalium oculos tamdiu latuerit : nullum enim in iis iemen hactenus deem fuit, nifi fort. Corallinam plumatam ícu Millefolium pelagium Cortufi C/as excipias. Interfuit fcilicet majeftatis Nature non omnia ftatim opera fua propalare, fed nonnulla vifibus humanis fübducere , & velut in adytis occultare, partim né omnium oculis expofita quotidi- ano fpe&aculo faflidiofz mortalitati vileícerent , partim ut ftudioforum induftriam ad ca indagan- da excitaret, & modefté inquirentium labores arcani alicujus revelatione compenfaret. Hz plante quamvis in fuo fortafle genere perfect funt, à nobis tamen imperfectis accenfentur, uoniam partibus generum indicibus, lore nimirum & femine, vel carent, velíàltem carere vi- deodk : eas autem in tria genera difpefcemus. Primum erit earum quz fübftantiá durá & lapided conftant, ut Coralie & Peri Jiid;, Secundum earum quz confiftentiz funt lignez & tenacis, aut. quodammodo cornez 3 Corallinze Botanicis dictx. "Tertium. denique earum, qux molliores funt & herbacez; ut ZIgz, Fuci, Sponsi, Mufci, cc. SECTIO PRIMA, De Plants [ubmarinis. Subflantie lapide. CaPrur Pma:inwuw. De Corallio, Orallium di&um volunt nonnulli $n & dAP uepétzu , quód in mari tondetur, quà Plinius re- fpicit, lib. 32. cap. 2. — z4iunt tatu protinus. lapide[cere f| vivat , itaque occupari evellique vetibas ," aut acri ferramento precidi: Hac de cau[a Curalium wvocitatum interpretantur... Va- rie autem fcribitur , vel cum fimplici l. Ceraliws : vel cum. duplici; cum ifequente Corelliuz, vel Éine 1 Corallum. d Subftantiá lapide folidd , 8: minimé porofà aut fpongiosi à Pero dicto reliquifque lapideis ma. rinis ceu notá characterifticá, diftinguitur. | Litbodendron. nonnullis antiquitus dictum fuiffe au- tores funt Diofcorides & Plinius. 1. Corallium rubrum J. B. Ger. rubrum majus. Park. Corallum rubrum C.B. Tiein dtooall, Corallium frutex (inquit Cafalpinus) villosá fübftantid obfitus eft inftar Mufci, colore viridi aut cinereo, intus rubrá, qualis eft color carnis, aut intenfioris rubedinis, qualis Cocci. Figurá au- tem eft arbore$, lapidibus haréns, cubito brevior, multis ramistortuofis [ qui rurfus in alios mi- nores divaricantur ] fine foliis, fine fru&u, ac fine radice. Falsó Plinius putavit baccarum for- mam artificio paratam fponte nafci. Subftantii petrosá eff, densá, que przclaram atque infignem polituram admittit. Quod Veteres tradiderunt, & plerique neoterici eos fequuti crediderunt, nimirum Coral. lium : / * Quo primiim contigit auras Tempore in lapidem durefcere , mollem fub undis. herbam. fuiffe Experientia falfi convincit. Te- ftantur enim viri fide digniffimi, qui ejus pifcationi ( ut loquuntur ) interfuerunt, non minüs füb undis quàm füpra undas durum & lapideum effe, cortice duntaxat molli & mufcofo ( qui tamen facilé deraditur ) integi. "B Obfervante ingeniofiffimo Viro & rei Herbarize callentiffimo D.Paulo Boccoze Panormitano Siculo, excipiendz funt ramorum fummitates fübrotundz , quz inflatz fünt & tenerz, füccámque lace- um parvalicet quantitate fundunt, Lactucz aut Tithymali quodammodo fimilem. —Extremitates hzícu fáfüigia tumida grandiora non fünt Ribefii aut Berberis baccis, neque apud Autores Bo- tanicos defcripta aut. depicta reperiuntur, quandoquidem .in corallio ex aquisextrahendo non fa- tis diligentes & cautifuere. Ipfe enim obférvando didicit Corallium retibus implicitum teneras fü- as extremitates abrumpi faciles plerumque amittere. | Tdem. Boccone cruftam tartaream corallium integentem, in rubro coral. rubram effe, in albo al- bam obfervavit: quin & fub crufta exteriore plures rugas feu fülcos ad extremitates predictas ter- minatos cerni, ubi cellule quxdam obíervantur. In extremitatum autem circuitu clariifimé dif: cernuntur complures pori feu foramina exigua ftellata, qua: & in omnibus aliis partibus ad pedem ufque habentur. Pororum nomine intelligit notas Suo in 7 aut8 fiffuras divifas, quz omnes fimul ftellam efformant, nudo etiam oculo abfque microfcopio confpiciendam, quos ramorum pro- duction infervire exiftimat. Extre- Lib. II. De Plantis lmperfeths, — Extremitates rotundas füpradictas curiofis examinans, & unguibus rumpens , plerafque omties invenit in fcx cellulas diftiné&tas , humore quodam albo & pingii repletas, faporz acri cum aliqua adfirictione ad Piperis & Caftanez faporem accedente, qui in recens 6 mari. extracto Coralio ma- nifefté fentitur, 1n exficcato evanefcit, adftri&tione tantum refidua. Succus quem diximus lacteus intrà fex circiter horas poftquam Corallium é mari extractum eft ficcefcit , & colorem mutat. | Caterum Corallium rubrum & album. Diofcoridis non vegetabilium modo per fucci nutriti in- tus füfceptionem crefcere & augeri contendit, fed per extra-pofitionem feu additionem partis ad partem: unde & lapidibus non plantis annumerandum ceníet; Argumenta quibus opinionem hanc fuam confirmat apud ipfüm vide in Epiftolis. Cum D. Boccone Íentit doctiffimus & ingeniofiffimus Petrzs Gaifosy M. D. Avenionenfis, cujus in Epiftola ad Paw. Boccoze hxc verba funt, Sed brevi propofitz diflicultai refpondeo, nullum prorfus Corallii genus efle pecu , at purum putam minerale ex multoíàle & paucá terrá potif- fimüm compofitum. Exiltimo quidem variorum falium cum terra aliifque mixtionis principiis ari- etantium occuríu atque przcipitatione tam nobile mixtum emergere, non fecus ac famigeratam illam incrementi tantüim non extemporanei Chymicorum arborem metallicam, qux Mercurii & argenti cupellati in aqua Stygia priüs diflolutorum, & aqux communi dein innatantium fübfi- dentià atque nexu per appofiionem partis ad partem accrefcit, &c. Nobis nondum fatisfa- étum eft, : In mari Tyrrheno & Siculo paffim invenitur, perbibente Matthiolo. Verüm non credo Co- rallium rubrum adeó frequens inveniri iis in locis. Nobis certe in Italia peregrinantibus de ejus pifcaiione nihil inauditum. In Catalonia Hifpanix ad promontorium | Car de creux indigenis di- étum, in rupibus copiose nafcitur, ubi ejus piícandi modum obfervavit D. Frazc. Willugbby. Machina, quá ibi loci ad illud extrahendum utuntur, eft Crux lignea grandis , cujus centro, ut in aquis prompte fubfidat, affigitur globus plumbeus magni ponderis: Huic autem adnectitur funis validus, prelongus. Unicuique cruriíeu extremo crucis rete orbiculare appenditur. Demiffa in aquas cruce, cüm urinatores in imo mari rupem invenerint cavernofam, Coralis fcetam, js cui funis regendi cura demandatur, 1n ejus cava unum vel alterum machinz crus impellit; adeóque Co- ralium ( fi quod 1nibi oritur ) retibus implicitum. abrumpunt & extrahünt qui füperné in lembis przftolantur. Color fruticis dum adhuc viget & rupibus adnafcitur pallidé cinereus eft; verüm cüm exteriore cruftá, qua cortici in arboribus refpondet, exuitur, rubet. .Cüm vel zftu. maris, vel pifcantium manu abruptum, fluctibus 1n litus. ejectum eft , corticem amittit, & rubiginem quandam e viridi cinerafcentem contrahit. Omnes autem quos confüluimus urinatores uno ore Íub aquis durum & lapideum efle conftanter affeverárunt. Nobis ob ventos vehementiores tur- bido mari pifcationem ejus propriis oculis videre non contigit, impoflibilis enim ea eft nifi mari admodura placido & tranquillo. Urinatores arbuículas Corallii , tectis & fornicibus tantüm cavernarum adnafci, atque deor- fum verfus crefcere nobis afferuerunt, verüm non perfuaferunt; fufpicamur enim illas pro fitu rupi- um tam fürfüm, quàm deorfum & ad latus creícere. : Interdum fed rariffimé ramos vel arbufculas tres quatuórve libras pendentes inveniunt & avel- unt. Quz de Coralli viribus traduntur pleraque nobis füfpe&a funt: verüm adftri&orii vi pollere, praíertim. uftum & in pulverem redactum non abnuerim ; unde & fluxus quofcunque alvi, uteri, penis, [ gonorrheeam || fiftit, & ad omnes affectus valet 1n. quibus adftricione opus eft. An ve- rÓ cor exhilaret, aut Epilepfiam infantium. przcaveat ( fi recens nato ante omnem cibum in. la- &e materno grana 1o. exhibeantur, ut przfcribit Schroderus ) 1n medio relinquimus. Extrinfecüs commendatur ad ulcera que carne explet, ad cicatrices quas extenuat, ad oculos quorum lachrymas fifüit, vifámque recreat in Collyriis. —Scbroz. Solent nutrices & mulierculz apud nos in Anglia de collo infantulorum corallia fufpendere ad dentitionem promovendam : infantés enim iisori admotis & commorfis (quod libenter faciunt quo- niam & levia fünt & frigida ) gingivas atterunt, & dentium. eruptionem faciliorem reddunt ; nec enim proprietate aliqua aut vi occultá, ut vulgó perfüafum efft, ad id valere concedimus. '(Tin&ura Corallii in febribus peftilentibus magnopere commendatur. Boetius de Boot ed cum fücceffu ufüs eft. Garenciers in. iis curandis fpem füam raro fefelliffe fcribi. — De Coral. pag. 1o. 46. & alius. Verüm quzftio eft inter Chymicos an detur vera & genuina tin&ura Coral. 2. Corallium nigrum C. B. vigrum fioe Antipatbes J. B. Ger. Park. . Imperatus Corallium nigrum fübftantiá omnino fimile ait rubro , &: colore mgerrimo tantàm differre atque raritate. la Mufeis eurioforum in Italia a[fervatum «vidimus mon femel. * 3. dntipatbes birfutum [roe Corallism foliatum Y. B. Corallina nigra [etacea birfuta C. B. Autipa- Ibes 2.. fpecies Pon. Foliis eft minutis inftar fetz porcorum feu ariftz triticee. Invenitur in maris Sardinix fundo in- ter Corallia pifcandum. — Eft autem longitudine unius hominis ftaturz , & vocatur 1n. illis partibus vulgó Sambeggia. G 4. Corallium Vires, 62 Hisrogng:A PraNuTARUM. — ————————————————À 4. Corallium album C. B. J. B. Lob. Ger. album majus Patk. . B. | J. Bauhinus Corallii albi officinarum truncum ramofum à fe. adfervatum fic defcribit. Maxima craffities fer& carpi humani: eft ; pars quá hzret lapidea , porofa ; fubftantia folida , lapidea, pon- derofa, exteriüis levis, tota candida, multis foraminibus, radiatim intus ftriatis donata. Rami te- mere & inzqualiter divifi, tortuofi, quos cum radice Polypodii, fi figuram fpectes, haud male con- ferri poffe dixeris. — | a IH t Imperatus diftinguit Corallium album à nigro denfitate & politurá quam recipit ; fed in cateris omnibus rubro fimile dicit, albedine pura & la&ea. "Tradit & alterum Corallium album , fiftulo- fum, valdé ramofum, in füperficie foratum, quod ex Sicilia adferri teftatur. Matthiolus autor eft Corallium nivei candoris 1n. "Tyrrheno & Siculo mari reperiri, non quidem ut rabrum compactum ponderofümque, fed lxvius ac rarius, fpongiarum modi inane. INos Genuee «venales vidimus pulcberrimas Corallii albi avbu[culas, «oaldé vamo[as, candoris nivei, * s. Corallium albusa verrucofum. punttatum C. B. candidius verrucofum punctatum J.B. ki B. ex Imp. Colore eft quàm vulgare candidiore, fuperficie tenus punctatum, tuberculofum , trunco cxtero- qui ramífque craffioribus quàm rubri. ai d. Provenit in Oceano : reperitur quoque in Mari majori, feu Ponto Euxino. * 6. Corallium ffellatum albi puri coloris J. B. Corallum album flellatum C. B. Jj. B.ex mp. —— CMT E Subftantiá eft ceteris Corallii fpeciebus fimili , colore exquifité candido , füperficie tenus denfo agmine ftellarum minutularum impreflarum obfita, unde & nomen. Planta eft de Coralliorum genere magna fatis, trunco & ramus teretibus, quadam füt parte ftriata. * «». Corallium ffellatum minus album J. B. alterum frve album [lellatum mints C. B. . B. ex Imp. T ex mari ^Hipduien delatum fubftantiá eft minüsfolidá , nec ità candidum ficut id. quod punétatum modó vocavimss, caterüm undique etiam ftellis parvis impreflis notatum. "Truncus quo- que & rami craffiores quàm reliqua -Coralli genera. Hanc aut fequentem [peciemm Londino babuimus Corallii Sinenfis titulo, 8. Corallii albi varietas ffellata. J. B. Corallium album ramofuta alterum C. B. Coral. album alte- rum Ger. Park. Coralloides five Coralli albi varietas. Lob. Lob. Stipite eft reliquis longé craffiore, brachium equante , & materiá magis fungosá , acetabulis in- fculptá aut infcriptá. Univerfa planta pedem unum longa eft , vízque cubitum proceritate füpe- rat. 9. Corallium album articulatum C. B. Park. geniculatum album J. B. (B. Ex argumento nomen inditum eft. Conftat enim hoc Corallium internodiis quibufdam ceu ar- ticulis antmalium. Ramofüm etenim eft , & rami ad. inftar articulorum | animalium. ad invicem committuntur. Figurá cateroqui fünt rectá, circa articulos nodofiore, per longitudinem ftriatá. Sub- ftantia ejus denfa, alba, in medio exiguum meatum, medullz ut puto vices fupplentem, habet, qui à radice produ&usin omnes ramos propagatur. Eft ut & alicubi velut pluribus corticibus conftare videatur, alioqui cortice unico obtectum eft, undique corallineo, albo, & reliquz fübftantize fimili. Percuffü fecundüm longitudinem fa&o facile diffinditur. Crefcit in Majorica 1nfüla, unde ab Imperato delatum eft. — Vidimus aliquoties in Mufeis Italicis. * 10. Corallium. afferum. candicans adulterinum J. B. AB: Ex lato principio craffüs exoritur caudex , qui mox in ramos divaricatur minutiüs divifos , albi- cantes, füperficie afperos, tortuofos. Subftantia interna. minutiffimis poris pertufa eft, & quàm ex- terna facies albicantior. Omnium maximé lapideum hoc Corallium effe videtur. Alctudo vix quatuor uncias adzquat. 11. À. Corallium album pumilum moftvar. — An album. minus Park. album. Ger. qui cum albo Lob. perperam illud confundit. Vix triuncialis eft, admodum tortuofüs, culmi craffitie aut paulo majore. E fundo maris in por- tus Falmuthentis receffibus copiofiffimé extrahitur. 12. Pfeudo- Lib. II. "De :Plantis Imperf etlis. 12. Pfeudo-Corallium. croceum, articulatum, puntiatum,ramo[um P. Boccone Epift. Valdé porofüm eft hoc genus, & 1n. medio coloris coccinei ad croceum inclinantis. Ab imo caule ad extremos ramulos in exiguas particulas feu. fruftula dividitur, pollicem circiter longas ex- tremis uniufcujufque rotundis. Materia articulos intercedens , iifque conjungendis inferviens fla- vicat, & molliufcula eft, quo fit ut feparatu admodum faciles fint. En medio perforatum feu con- cavum non eft,quemadmodum illud quod defcribit Imperatus : verim € contra meditullium partibus durioribus minülque porofis conftat quàm totum corpus reliquum, quod füperficie eft rugofa. Pori quibus fcatet hoc genus fünt fermé ovales. Lima autem dai & rotundato tum hoc , tum Corallio vero Diofcoridis, hujus fuperficiem glabram & politam ob(ervavi, corpus ipfüm ponderofius nec ullis qux alicujus momenti effent poris pertufüm ; ilius veró [Pfeudo-corallu] poris abfque mi- crofcopii ope confpicuis creberrimis perforatam , quorum refpectu corpus ipfum apparuit. velut fru- ftulum offis deep rotundati. Ramulos autem feu furculos extremos & tenues crufta perfepe fla- vicans, delicata, tomentofa & velut holofericea inveftit, quz punéus feu maculis rubris refperfa eft, ex oppofito uniufcujufque articulationis fitis [quae verba non fatis capio. ] Locum hujus natalem ignoravit. defcriptionis autor P. Boccone. J C A r. II. De Poris didis. Linius lib. 36. cap. 17. Porilapidis fervandis corporibus idonei meminit : Pario ffmilis caa- dere € daritie, minis tamen ponderofus, qui Porus vocatur. Cum Plinius ità brevis fit, an de his locutus ignoramus. Port autem hi à crebris poris feu foraminibus quibus pertufi feu in- tercepti funt dicuntur. Sunt autem fübftantii Corallis proxim , & porofitate tantüim ab iis diffe- runt. Horum alii propiàis ad Corallia accedunt, alu longiüs diftant. Qui candidiores denfioré que funt, 1i Corallus fimiliores , & eundem ramorum divaricationis modum. fevant. Omnes. au- tem communiter albi funt. Qui rugofi funt, lineas habent ftriatas fecundüm longitudinem tum truncorum, tum ramorum ad extrema ufque. Sed & meatus interná fud fübftantid porosá habent per ramorum longitudinem procurrentes, medio quodam atque communi filo 1nterpofito. | Quo- rum füperficies punctata eft, meatus habent. quos radii à centro à medio filo conftituto ad Pen tum ducti intercipiunt, Hxc é J. Bauhini Hiftoria : nec enim nobis multa ex hoc corporum genere videre contigit. uamvis diftinctionem quam affignant inter Corallia & Poros maxim probamus , ut quz certa & clara fit ; fufpicamur tamen corpora nonnulla que Coralliis accenfentur, ea nimirum quz füper- ficie funt punctatá aut ftellatá, non omnino pororum intus expertia effe. * I. Corallo affinis Porus magnus J.B. C. B. Imp. JM Ab una radice in ramos diffunditur. "Truncus circa radicem craffitudine fere eft brachii humani. At cum Corallis collata altitudine fua non refpondet. Nam brevi intervallo, quà truncorum divi- füra eft, à craffitie fua deficit atque minuitur : neque enim alté affurgit. "Terminatur in germina craffitudine digitali. — Circa truncos folidus eft inftar Coralliti, at ultimi rami admodum porofi füns & fragiles. Color ei albus, füperficies rugofa, cxteráfque obtinet conditiones Poris 1n genere tri» bui folitas. * 4. Corallo affnis Porus vamo[us C. B. Poras vamo[us np. J. B. WB: Ed habet Coralli albi; dictus eft autem ramofus ob frequentem ramorum divifüram & di- latanonem. Circa radicem craffitudine eft digiti humani. Rami exquifité ceretes , füperficic tenus punéati, in amplitudinem fpithamizam panduntur. Durities ejus prz caeteris Poris ad Corallii na- turam accedit. * 3. Ceralliis affnis Madrepora. J. B. Cor. aff. Madrepora flellata C. B. Madrepora Ymp. T. a Muültis cannis ex uno trunco prodeuntibus, & circa ortum fibi mutuó cohzrentibus conftat, Er- go favi formam quodammodo reprzíentant. Subftantia tubulorum oili fpongiofo fimilis eft, in quo- rum extremis cavitas apparet, radiis à centro ad ambitum protenfis: in quorum medio ceu flofca- lus quidam confpicitur, fegmento plano. Craffities eorum digito parvo xqualis, ab ortu ad extrema ufque eadem ; füperficie tenus tranfverfim rugofi, quod in nullo alio à nobis defcripto Poro obfer- vare licuit. Recenter exempti forde quadam purpurea obtecti funt , quae temporis progreffa. nigri- cat. G2 * 4. Coralliis — de Hisrongrz:a PraANTARUM. * 4. Corallüs affnis Madrepora vamo[a J. B. C. B. ZB Extrema huic fint plana, quemadmodum pracedenti; fed in trunco & ramis magna eft diffz- rentia : Quippe primarius truncus denfus eft" &. candidus ficut. Corallium , fequentes , qui velut annui adjunéti funt, rar admodum ac debili fübftantiá, colore obícuro & purpureo. Eadem fub- ftantia. aliquid habet membranei, unde (inquit Autor) colligi poteft Spongiarum in modum parti- cipare aliquid de vita fenfitiva. * $4. Corallimm adulierinum gorofum. ]. B. Millepera Ymper.. C.B. ez E ops Numerofz denfóque agmine ex lapideo feré principio exeunt fiftulz, albicantes, ftriatz, palmares, longiores plus minus, intus porofz, que à centro ad ambitum ità radiatz fünt , ut ftellam multipli- cem reprzfentent. Subftantia earum plané lapidea eft, dura, nec ità fra&tu facilis. Primum pon- dere füperat. A. Millepora Imperati differt, quod ftrias per longitudinem non prz fe ferat. * 6. Porus fimilis Saline J. B. facie Sabine C. B. Imper. Ramos habet fübtiles, altera parte compreflos : Superficies eminentiis quibufdam acutis donata eft. ) * 7. Corallüs affine. Alcyouium vubrum C. B. Coral. af. Alcyonium fiftulofuma vubrum J. B. Zsba- laria ptrpirea. Imp. "9 J.B. ex Imp. , "Tabularia purpurea. 2p. quam quidam inter Alcyonia receníent, &: quidam Alcyonium Milefi- um vocant, ex parvis tubulis concavis & ut plurimum connexis coagmentata eft, colore puniceis, intus politioribus, foris mediantibus quibufdam crultis tranfverfis quali intervallo ordinatis , unitis. Matricule putantur animilculorum marinorum, in quibus nafcantur ficut apes in favis. Hujus autem valde fimilis fpecimen habuit 7f. B. quod fpecie & figurá partium Corallio rubro accedens halcyonium quibüfdam zftimabatur. Ex meris tubulis rubris, Corallio albo fere concolo- ribus, aut certé faturatiüs tinctis, craffitudine culmorum Avenz , ex femunciali aut breviori inter- vallo cruftulis lapideis connexis. cxterá parte zqualiter diffidentibus coagmentatum | eft. Plerzque tamen füperhicie tenus albicante quadam afpergine obiter veftitz funt. Tota fübftantia lapidea eft fed Corallio rubro fragilior. * 8. Porus tubularis J.B. C. B. Imp. do . "Tubularis dictus eft quód parvorum tubulorum formam referat ; ex quibus alii tubuli etiamnum pronafcuntur, fuperficie interna rugofi, externá punétati & poroft. In. his fzpe materia Alcyonii aut alterius cujufdam fübftantiz reperitur. *9. Perus anguimus Ymp. J. B. C. B. Jd. B. ex Imp. Anguinus CH di&us eft, quód exuviis ferpentum fimilis fit (übftantid füá. — Adhzret radici Algz alteríve alicui materiz, eftque velut incruftatio quedam ex multis atque fubtiliffimis fpolus fibi mutuó incumbentibus coaggelta, five colorem , five fübtilitatem , five impreffiones atque deli- neationes fpectes. — Subftantia porofa eft & fragilis admodum, propter extremam fübtilitatem tuni- carum, colore candido, & ea parte qua altera tunica ab altera feparata confpicitur argenteo fplen- dore lucida. In aquis falfis & | maris quieti ftagnantibus concrefcit. Reperitur in tra&u Neapolitano, in mari mortuo füb Baiis. * 10. Zibrotonoides planta (axea J. B. Cluf. Mbrotono fimilis. [axea C. B. Caf. den hzc ex Orientalibus regionibus delata tota erat lapidea , pedalis fere altitudinis , in. mul- tos ramos divifa, qui deindein frequentes alios minores fefe fpargebant , elegantiflimo fpectaculo, & 1llos quidem Abrotoni fceminz foliorum formam pzne HERE E faxisautem in imo mar nafcentibus abruptam fuiffe arbitrabar. An Planta hzc intus porofa & foraminulenta fuerat, an plané folida, non. dicit Clufius : proinde an recté eam hic difpofuerim ignoro, an ad Corallia pertineat. C A P. ib. IL. "De :Plantis Imper ettis. C ^ r. Ilf. De Lithophytis frondes! imitantibus, reticulatis. I. Porus. veticulatus c Efchara. marina. Ymper. C.B. Efcbara jJ. B. Retepora Tmper: Rofz marina. Coe. Uz Efchara Rondeletio dicitur pro radice principium habet latiufculum , ex quo foliacea uzdam, & Lactucz crifpe in modum fübftantia exit lapidea , craffiufcula , albicans, f aaid cribri ihftar, foraminum feu rimarum longiufcularum plena. Dentibus facilé at- teritur, nullo manifefto nec odore, nec fapore. Elegantiffimam banc plantam: [axeam à. mari. Tyrrheno [zepitis inter pi[candum vetibus extrabunt. — Nos fragmenta ejus Rome im. foro. pi[catorio multoties vidimus. * 4. Efchara marina frondipora. J. B. Frondipora Ymp. C. B. Retiporz defcriptz quodammodo fimilis eft: Frondes quippe fübftantià fimiles, itidémque ra- mofír & incife, quibus extrinfecus eminentize quedam coftis aut nervis foliorum fimiles adnatz; quarum éxtrema rautuo connexu unita poros conftituunt, && retis formam quodammodo effi- ciunt; * 4. Reticulatum topbaceum marinum. J.B. 4m Porus in figura di mutaffa Imper. ? VAT Filamentorum, convolutorum in morem totum ex filis tophaceis candicantibus, ac etiam ( qued 1n tanta exilitate mirum ). fiftulofis ac cavis coagmentatum eft, ut rete quodammodo 1n. unum glo- merem confufum reprefentet. Tpía craffities früfti: coagmentati uncialis eit, multis cavernis Spongiz aut pumicis UE inftar cavata, fübftantiá levi. & dentibus facilé. friabili, durá, digitis non. cedente, odore falfo, fapore nullo. Adhzreícit alus fübftantiis & rebus marinis. His annumeranda videntur Corpora illa ex lamellis plurimis fibi mutuó incumbentibus & velut articulatim junctis compofita, fübftantid durá & lapided, quorum. nonnulla. ob figuram pentago- nam ftella in modum radiatam. Aféroites appellantur , alia ob figuram rotundam, rotz aut orbiculi zmulam 7roecbites & Entrochi dicuntur. Hc enim eruditiffimus Vir & fagacilmus Nature ope- rum indagator D. Martins Lifter M. D. vetus amicus nofter revera lithophyta effe & petris accref- cere & ramulos laterales emittere primus quod fciam detexit: Verüm quoniam in rupibus à mari longiüs remotis inveniuntur, an mari originem fuam debeant meritó dubitatur : 1deóque plura dé iis dicere hoc 1n loco fuperfedemus. Car. IV. De Mu[co marino lapideo, fem Corallina. 1, A. CorallnaJ.B. Mu[cus maritimus [roe Corallina Officinarum C. B. Mu[c, mar, five Coraj- lina alba Officinarum Park: Corallina Anglica Ger, [ aliàs rubicando, luteolo, herbaceo aut candido, | ramulis nurmerofiflimis, pyxidatim geniculatis, gracilibus, pinulis interdum 6 latere excrefcentibus, odore naufeofo, piícu- lento, fapore falfo, ingrato: Sub dentibus lapillorum inftar crepitat, & facile vel attritu digitorum 1n pulverem fatifcit. Rupibus marinis; petris, & interdum etiam conchis aut teftis accrefcit ubique feré apud nos : non tamen mollis eft quandiu füb aquis, (( ut fcribit Cefalpinus ) fed dura & lapidea. In pulverem craffiufculum contrita ad interaneorum vermes necandos atque etiam expellendos non immeritó celebratur; Datur pulvis in viro, lacte aut. Caffia, pueris qui nondum annum zta- tis I4. attigerunt 5 6. pondere, adultioribus 5j. Eo. | É | Nciam unam autalteram [ imo duas tréfve interdum |] alta eft, colore incano cinereóque , * 2. Corallina. foftulo[a fragilis J. B. 4. B. | Dutüm triámve unciarum numerofos progignit colicslos, cinereo llo craffiori pares, füperficie crifpá feminum Saccharo conditorum, alàs levi & veluti torno elaboratá, circularibus zonis den- fis przcincta, intus fiftulofa , decuffatífque cruciformium i1nterftitiorum. cancellis diftin&ta, fragilis admodum, & levi digitorum attritu in arenani folubilis, fapore fatuo. Propagines mediante tenui breviffimóque filo adne&tuntur. I G 3 Eg PrtaANTARUM. ^. HrisronrA Eft & alia fubtilior multó, ceu pili aut filamenta quaedam cruftulis obte&a effent. Intus enim velut pilus tennifimus : cruftá 1ntecta porosi eft albá, in plures ramulos vermiculatos divifa, Co- rallinz in modum, fed minimos, delicatulos, 4. A. Coralie aff [ive Mu[cus. marius tenui capillo J.B. — Muw[cus. marinus albidus Ger. capillaceus smultifido folio albidus C.B. marinus frve Corallina vubens Park. 3. B. Saxis aut concharum fragmentis innafcitnr , verum latiüs multó fe fpargit, propaginibus etiam 4. unciarum abundé circumfufis, ad. teretem , durum, nigricantem nervum adnatis cirris crebris capillaces, mollicellis, ramofi, colore albicante , cinereo, viridanti, rubente, vel denique nigro, fapore Corallinz falfuginofo. ^ Verüm licét ad ta&tum mollis fit, füb dentibus tamen Corallinz in- ftar crepitat, & nefcio quid lapidei refert. Et & ut vix uncialem altitudinem füperet, villis itidem ramofis denfiffimis. Saxis, teftis, Algz, aliifque plantis marinis innafcitur. * 4. Mu[cus candida Coralloides fauammulis loricatis Lob. Mufcus marinus fquamofus, [rve Caral- lina [quammata Park. Prater titulum hujus & figuram nihil habent. * &. Corallinz affrnis Nodulavia J.B. C.B. Ramulis eft brevibus, multifidis, coloris cinericei concretione lapidea, fragili, fub dentibus ^ crepitat. Cum Corallina nefcio quid commnné habet, nullo tamen thorulo farcta, ut funt. Co- ralloides frutices. Variat colore albo, pullo, puniceo. Car. IV. De Fungis lapideis. 1. Zindro[aces. Mattb. fioe Fungus D marinus , [roe Umbilicus smarinus J.B. Andr. Mattb, ffve Cotyledon marina € Umbilicus marinus Park. "Andro[aces Charmeconchee inna[cens, "vcl minor C. B. item Andro[aces petvee inna[cens, "vel rnajor ejufdem. 5. B. Itam agit fub aquis, concharum ftriatarum gibbis fcopulífve innaícens; ftaminuibus fili inftar tenuibus , uncialibus. & fefcuncialibus; quorüm fingulorum extremum excipit umbilicus clypeoli, circinatze rotunditatis , lineolis à centro creberrimis productis ftria- ti: color cinereus: fapor falfüginofüs. Androfaces Diofcoridis non eft, nec enim femen fert; fed Fungi petrzifpecies. Duplex habe- tur major & minor. Circa montem Cetium in ftagno Volcarum petris & conchis innafcens abundé invenitur : ut & nos obíervavimus. : : Quz de hujus viribus traduntur, conjecturis nituntur & incerta funt. Lobelius tamen ventrem fiftere novit, ut hic fcrupulus ( inquit) Anguillarz eximatur, nec expeti ut alvum folvat. 2. Fungus lapideus major in Nilo natus C. B. J. B. F.Saxeus Nili major Cluf. Cla. Quem Clufius defcripfit r0. unciarum habebat. circumferentiam : ejus diameter 32 unciz, totus autem faxeus erat & candicans, füperná parte ab umbilico ad circumferentiam multis profundis ftris, GU QeR quodammodo excurrentibus ornatus; inferná autem minus elatis ftris, itque aípe- ris & quodammodo echinatis erat przditus, que à circumferentia ad pediculum productz. define- bant, He videlicet parte magis fufcus erat. Pediculus ejus brevis & craffiufculus, qui à fcopulo aut petra abruptus videbatur. 3. Fungus lapideus minor C. B. J. B.faxeus. minor Cluf. Cla. Hic compreflus floris formam quodammodo exprimebat : circumferentia & ambitus [. qui valde finuofüs] íex unciarum erat, diameter in Jongitudine duarum cum femifle, 1n latitudine. autem unius aut pauló plus, & quia floris quodammodo in formam affürgebat, altitudo pxné duarum un- ciarum erat, ab extremo orbe defcendendo fenfim gracilefcens. Pediculum habebat brevem. & craf- fiufculum. Strie qux externa parte à pediculo ad circumferentiam excurrebant valde erant confpr- cux; quz autem in parte interna profundiores, & magis confpicuz, fimul etiam 1n medio coeuntes, Prater hos, Clufius aliorum é mari majorum meminit, quales in mufeis curioforumin Italia affer- vatos aliquoties vidimus. SECTIO: Lib. II. «De Plantis Imperfetlis. SECTIO SECUN D A. De fPlantis Submarinis. confiflentie lignee «7 tenacis, Cab L De Corallina reticulata, feu Flabello marzo uoflratibus didlo, 4. Corallinà. cortice veticulato maculofo purpara[cente C. B. Cor. reticulata plana purpura[cetis Parle, Frütex marinus. elegantiffimus albus, Corallium nautis J. B. Caf. D binüm interdum pedum aut etiam. majorem altitudinem affurgit , planus & in latum expaníus flabelli inftar , à caudice fimplici, brevi, ftatim in ternos, quaternófve aut plures craffiufculos ramos divifüs , à quibus innumeri alii tenuiores ramuftuli oriuntur, in longum & latum fe fpargentes , adeó miro ordine, ut fimul coalefcant, vacuáque tantüm quzdam fpatia relinquant , cribri aut reticuli maculas imitantia, Integer frutex purpuraícente materi ob- ductus eft velut cruftà quadam aut gypío, que facilé deradi poteft ; eo autem derafo apparet interi orfübftantia nigricans, lenta, frangi contumax, adeóque dura ut vix cultello fcindi potfit. Scopulis aquà mariná tectis adnafcitur, latá plerunque fede. Ex India tum Orientali tum Occi« dentali ad nos delata fuit, cefte Parkinfono. Fruticem quem defcripfit Clufius falfaginofà candida materia obduxerat : illam veró fAlfuginem creberrimis iiíque valdé exiguis foraminulis , tanquam acu impretfis tam affabre tantóque artificio elaboratam confpicere licebat ( przíertim in minutioribus ramulis ) ut nullum opificem imitari pof- fe fibi perfuaderet Clufius. Fruticem bunc [zepiis uidimus, é ipft etiam elegantiffimam ejus plantam babemus. *. 3. Corallina veticulato cortice altera C. B. Planta marina retiformis J. B. Claf. Cluf. ) Quam defcripfit Clufius, inflar virgulti lignofa erat, prorfus tamen plana, in frequentes ramos, eófque etiam planos fparía ; ex quibusin longitudinem & obliqué exibant multi nervi, retis in- ftar feré contexti, adeó firmi, ut ex neo filo conflati viderentur, lumini tamen oppofiti glutinis fübftantiam verius referrent. "Tota planta cubito longior erat, prorfus ( ut dixi ) plana, & multis maculis retis inftar pertuía, fübrubefcens, multis tamen locis falíugine quadam infecta, extima parte feré pedem lata, infima vero palmum, fed ea non integra, nam ex utroque latere plurimum abrue ptum fuiffe apparebat : Salfus ejus fapor. i Scopulis adnafcitur 1n Oceano Americano. A praecedente im paucis mibi. videtur differre. Car. Il. * Arbu[cula marina Coralloides Cluf. J. B. Coralime facie grumo[o cortice C. B. CI». i : Uam Clufiis vidit, tres cubitos alta erat, unde meritó arbufculam: dixit, in multos ramos laterales, eófque in. anteriorem partem | nutantes divifa. Caudexinfima parte * uncias in ambitu craífus erat, firmüfque & folidus cim videretur, materiá tamen quodammo- do fungosá-conftabat , illáque candicante & zingiber reficcatum referente. — Totus cau- dex cum ramis innumeris tuberculis refperíus erat, 1pfique rami in majufcula tubera definebant, 1n- tus fungofa, & feminum, 1nanium tamen, fpeciem in cavernulis continentia, externé autem orbicu- laribus notulis, lapidis Stellaris inftar, diftin&ta. — Tota planta, five veriüs arbufcula, tenui quidem fed grumofo cortice te&a erat, eóque rubri coloris, ut minio inducta videretur, qui an aícititi- us fuerit ignorabat Clufius, adeó autem fàlfi faporis erat tota cum fuo cortice NUT fubftantia ut merum Sal referret. De loco natali nihil inaudivit Clufius. 'Longé autem majorem poftea é Norwagia mifit Her. Hoi erus Bergen[is medicus, quamvis infimá parte mutilam, 6. tamen pedes altam, toram planam & fe- mipedem duntaxat latam, binas veró uncias fpiffàm ; reliqua apud * Clufium vide, CAP, * ExoticTib, (4) 5A V. Hisronz:A PraNTARUM. C 4v. Il. * Corallina fruticofa purpurea C. B. Quercus marina Theophrafti Cluf. C laf. Uam defcripfit Clufius pedalis erat longitudinis, in multos eofque planos ramos expanía ; & illos deinde in. plures alios minores divifos, multífque tuberculis quaquaverfüm obfitos, ut Myricz five Cupreffi veriüs foliorum formam 8&c exactiüs referrent, quàm alterius alicujus . plantz: coloris purpurei faturi qualis feré confpicitur in vini rubri fzcibus, falfi prorfus fapo- ris. Ípfa fruticis materia dura & lignofa erat, imó quafi corneaaut faxea. — Confracta porro infima parte erat hac planta , ut faxóne an Oftracez tefte. innata fuerit nihil affirmare potuit Clufius. C. Baubimus huc refert Corallinam rübentem Antipathus facie Lob. Lithophyton marinum ru- bri feu purpurei coloris Gefz. An recté ambigitur. 2f. Baubizus has plantas Coralloidis fui feati- coff marini vetlioris fynonymas facit, quod fic defcribit, Densé fruticat cornu cervini figurá : radicem veró fcopulis apprimit lapidefcentem, trunco bre- vi, ftatim in infinitos ramos divifo, modó patulos, modó fürrectos, & quàfors tulit. huc illuc di- varicatos, dodrantales & palmares, fingulos thorulo cornez duritie: & flexibilitatis, necnon colo- ris, farétos, cruftá obductos, jam penitus nived, Jam cinered, modó luteá, modó conchyliatá vi- vidá, aliàs cinere & rubri, aliàs lutei rubrá, non raró omnis coloris ftigmatibus punctáta. Cb. ING * Coralina fima Erice facie Park. Cor. ruffefcens exafferata C. B. — Erice facie frutex snarinus ]. B. Cla Claf. ) Rat is frutex quem defcripfit Clufius cubitalis ant. amplioris altitudinis, ftatim ab infimo in frequentes ramos affürgens : atque illi denuo 18 minores alios divifi erant, interdum fimul coalefcebant, ut in plerifque plantis in mari nafcentibus evenire folet: tenui cortice te- gebatur, terreftrííque coloris erat. Totus porró frutex planá formá excreverat, & in fefquicubita- lem latitudinem expanfuserat Omnes. autemrami tanquam quibufdam tuberculis erant. obfiti, fed minores longe frequentioribus & majoribus , ut tanquam flofculorum gemmis ornati. videren- tur, quz trita in tenuilfimum pollinem refolvebantur. 'Lóta alioqui plantalignofa & dura erat, atque lapidi aut fcopulo innata fuiffe. videbatur ; falfi faporis , ut quein. Oceano natz planta. C. B. Plantam hanc duobus in locis, fub duobus generibus collocat : füb Corallina, & fub Fuco folliculaceo cujusfpeciem XVII. eam facit, titulo Ertcz fimilis maritima. Ca». V. * Refede fimilis maritima C. B. Refedze facie Planta marina Cluf. J. B. CIf. "*Otus lignofüs & durus erat quem defcripfit Clufius hujus generis frutex, non fecus ac Eri- ca fruticans , falsi & albà materid obductus ; fequipedalis altitudinis, non tamen 1nteger, fed infima parte fra&us, in 1o. vel plures ramos inzqualiter & nullo ordine naícentes divifus, quorum aliqui abrupt. — Qui füpererant toti tecti erant exiguis quibufcam vafculis, rugo- fis , deorfum propendentibus, coloris ex albo cineracei, Refedz vafculis, quz femina jam matura continent, non valdé diffimilibus , longé tamen minoribus, & infima. parte ut plurimum connexis ipfis ramulis, qu vacua & valde fragilia, ut qu digitis attrita facillime in. pulverem refolveban- tur, falfi admodum faporis. De loco natali nihil potuit intelligere. Car. VI. * Hippuris [axea. Cluf. J. B. Equifeto [tnilis [axea C. B. CI«[. Ota quam vidit Clufius Planta in unam partem inclinabat, ut plerzque Pelagice Plantz fo- lent, & prorfus faxea apparebat, in imo mari fcopulo aliquo, ut videbatur, adnata, cujus fragmentum infima parte adhucretinebat. Ex Orientali Oceano allata ferebatur, erát- que 20, uncias longa, & in multos graciles ramos divifa, ac frequentibus nodis & articulis diftin- &a. Lib. II. De 'Plauis Imporfetlis. &a, Candicabat porro tota, fingulíque articuli ftriati. & veluti canaliculáti erant, ad fingula ve- rÓ genicula five nodos graciliores, & fufci, fplendentis tamen coloris, ut etiam. finguli articuli ( qui interdum ien. y ah d magna veró ex parte femunciales aut breviores erant ) faíco áliquo glutine connexr viderentur. Interior autem plantz pars lignofa erat, quemadmodum ex abruptis quibufdam particulis confpicere licebat, Ca». VII. * Coralloides grauulofa alba J. B. SA B. Ujus portio ex magno ramo decérpta, cervini cornu inflár plures ratios de fe mittebat, modicé recurvos , fürfimque fpectantes. Tota planta albo granulosóque cortice ob- ducta erat ac fi faccharo incruftata eflet; Interior ejus fübftantia, cui crufta hec gra- nulofà adhzrebat, nigra erat duráque. Car; VIII * Salix marina J. B. Park. zmaritima C. B. Lugd. Mot jm mult, ex glauco nonnihil rubentes, in aqua natant, foliis comantes longis, Salici fi- milibus, maxima ex parte per oras non 1ncifs , quibufdam -velut incifuras nonnullas oftendentibus, guftu falfis. Inter ramulos virgule furriguntur, florem Salicis fuüftinenti fur- culo haud abfimiles, apicibus plurimis veluti fquamatim compactis, non alii formá quàm quz fpe- &atur in Salice, dum herbaceo iulo florem parturit. "Feflis oftreorum & faxis qux füb aqua marina funt innaícitur & fic adhzret, ut iis agglutinata, non radice defixa videatur. m Car. IX, * Corallina plumata fioe Myriopbyllum pelagium | Cortuff. Clufro Park. AMyriophylum: pelagium J. B. Mufcus maritimis filicis folio C.B. ; CI. Uantum ex ejus pi&ura ( inquit Clufius ) quam mifit Cortufus conjicere. licebat, fuerat hzc planta cubitalis altitudinis, cawle recto, fatis tamen gracili, predita, in plures ra- mos, feu potitis, ut Pliniano utar verbo, ramulofà folia divifo, foliorum Filicis pené forma & effigie , fed long&tenuiora, nutantia inftar ramorum Palmz, colore pal- lefcente. Summus caulis minoribus folus obfitus , definebat in. nuculas quaídam ve-- lut in caput congeftas, quz nullum aliud femen continere deprehenfz funt, quàm tenellas plantu- las jam CUNP ALI matri facie fimiles, qux cadentes infimum mare petunt, deinde. crefcunt & in eandem magnitudinem evadunt quàm matres obtinent. Ipfe caulis quamplurimis tenuiflimis. & plus quam capillaceis fibris tanquam radice nititur, non fuper faxis aut Oftreorum teftis, ut ple- rxque alix pelagice plantz, fed füper arena autluto in imo marifito. —Fragilis eft caulis non mi- nüs quàm. vitrum aut Corallina dum ficcus eft ; at viridis & terra adhuc inhrens lentus eft. & flexibilis inftar Sparti. Naícitur in altiffimis gurgitibus maris Illyrici. "Tota planta etiam exficcata falíedinem fiam retinet. . Car. X Á. Fruticulus marinus cauliculis. craffiu[culis teretibus vigidis , penatus. Aulis hujus feu fcapus palmaris, craffiufculus rigidus : ab imo ad fümmum ramulos hinc indé pennarum pinnulas é fcapo exeuntes fitu. fuo imitantes emittit. Communicavit D. Nero. E i SECTIO HisronrAaA PraANTARU M. SECTIO TERTIA. De (Plantis Submarinis confiftentise mollioris e2* berbaceew. QA». JL De Fuco marino feu Alga marisa minore, folis diviftone fua dichotomiam plerunque obfer- vautilus. ^Ucus propria & primaria. fua fignificatione herbam marinam denotat, cujus ad tingendutm ufüs eft. Quod & Servius teftatur cüm ait, Fwcus berbee genus qud veftes tinguntur : & Acro quoque in 2. Sat. lib. 2. cüm fcribit, Fucum effe genus herbe marinz unde lana inficitur, & adfert illud Horatii ex Od. 5. lib. 3. Neque amiffos colores Lana vefert mmedicata fuco. Hinc & pro colore ipfo accipitur, & generatim pro quavis tin&ura. A Botanicis autem extenditur ad omne genus Álgz maiinz figmificandum, quamvis. ad tingendum utilis non fit, ob fimilitudinem nimi- rum & convenientiam in notis genericis. Quamvis autem. Plinius neget Linguam Latinam ha- bere nomen, quo Gracum 99xG- exprimat ; [ itaque etfi ipfe Algam maris vocat, tamen exiftima- vit non fats effe 1d homen accommodum | nihil tamen cau eft, cur putemus non pofle tranf ferr fucus. Nam & ipfe Plinius Jib. 2.5. cap. 10. ait, Phycos thalaffion, id eit, Fucus marizus : in- que indice lib. r. ait, PAyeos tria genera, quod Fucus marinis : Et ratio favet , eUxe enim ufz mulie- res ad conciliandum ort ruborem, ut Lucianus in Amoribus, aliíque plurimi auctores tradunt. At Latinorum fucus ad eundem ufüm adhibebatur, ut unicuique notum. Et Plinius capite ante citato fcribit, ecxer circa Cretam nato in petris purpuras quoque 1nficiunt.— Unde cognofcitur. quis color fuerit füci, nempe rutilans & quodammodo puniceus. Hec ozzmia-Voffrus in Etymolog. | Cüm autem mulieres genis fuco tifictis pulchriores viderentur quàm effent, & falfo colore viros fallerent, hinc fucum: facere eft falsá & fimulata fpecie alicui ;zponere , decipere: &. fucus 11. genere. pro quovis pigmento accipitur. | A e Hoc autem capite comprehendimus herbas marinas foliaceas minores, quarum folia divifione fua dichotomiam plerunque obfervant. Quibus etiam fübjungimus alias Mufco, Licheni, Confer- vz affines, necnon Spongias & Alcyonia. mt Cxterüm Fucus omnis five Alga marina ipfa per fe, ut eft à mari advecta, pro pinguiffimo lx- tamine habetur , non fecüs ac Marga , éftque in frequenti ufü apud Scotos maris accolas ad agros emaciatos reficiendos; ut ipfi obíervavimus cüm per Scotiam iter faceremus: Nec apud Scotos tantüm fed & apud Narboneníes Gallos: ut [| circa. cure oppidulum 1n. valle Frontiniana ] ob- fevavit & nos monuit D. Martizas Liffer, cüm Monfpelii commorabatur. A. p. Fucus maritimus vel. -SÉuercus. smaritima. veficulas babens C. B. Quercus marina Cluf. Ger.Park. Fucus fioe Alga marina latifelia vulgatiffma. e moft common Dbooandcaben Scapack. Caf. Nafcitur hec planta in. fcopulis qui mari. alluuntur, aut marini aqui operiuntur , fine ramis, fed oblongis latífque folis, adeó mollibus ut cüm zftus receffit nullo modo fuftinere fe queant, fed ftrata in faxis atque diffufà confpiciantur : multifida veró fünt hac folia, & fecundüm alarum exor- tus atque cavitates bullas quafdam feu veficulas aquá plenas eminentes habent; eorum veró extre- ma in folliculos pariter. intume[cunt, Clufio in quoddam velut rudimentum exigui Cucumeris. defi- nunt, fübflavefcens, aqui plenum: Atra viriditate pradita funt quamdiu fub aquá latent, aut recenter à marinis undis ejecta, ficcata autem nigrefcunt & glatinis inftar. fplendent. Nullis radi- cibus firmantur, fed. Lepadum modo (àxis aut Oftreorum teftis inherent. Hac plantaadeó lubrica eft, ut faxis. quibus innafcitur. fine lapsis periculo inambulare aut infi- ftere nequeas. Veficule: autem non femper aquá repletz funt, fed aere interdum aut flatu, adeó ut pedibus preffz non. fine crepitu rumpantur. Hujus [peciemm minorem , lids per ommia fimilem, nift quüd animis profunde , C aque fuperficiei proximé na[catur, cbfercacvimus. Iníaxis, rupibus, & clivis maritimis fingulis zftuum. acceffibus aquá 1nundatis & coopertis paffim & abundé oritur. A /—2. Fucus [rue Alga marina anguflifelia xveftculas babens. — Fucus mmaritimus modo[us C.B. — :Quer- cus marina tertia Ger. emac. i.e. Fucus maritimus 3. Dod. Belg. d3lLong nàrrolu- Íraben. Scatooack. Hujus flagella longiora funt multó & anguftiora quàm. przcedentis, frequentibus folliculis bul- e . . - . * . A lata, 1n acutos mucrones definentia. Cum priore interdum promiícué oritur, fxpiüs tamen pro- - Een ; fundiüs aquis inundatur, & fübmergitur, hj A 3$. Fe- Lib. II. «De SPlantis Imperf etkis. pee Hd z Zlga latifolia major demata. 251000AeatcO. Scadv2ach Yuitf inbenteb £aurs. Hzc vulgari latifoliz fimilis eft, fed aliquanto major, foliis circa margines dentatis ; nervo emi- nentiori media percurrente. In profundioribus , zftuum tamen recellibus detectis & nudis ori- tur. Veficulas autem in hac fpecie non obfervavimus. AR di "n tenwifolius folüs demtate. 32arvotudcatch &caAvadt ivit inbentceu taucs, Pedalem nonnunquam longitudinem affequitur, & in multiplices ramulos feu folia iteratá di- vifione finditur. Sunt autem folia feu flagella plana, perangutta & vix culmum lata , per tmargi- nes utrinque denticellis quibufdam longiuículis, ceu fpinuls, furfum fpectantibus incila: In litore Cornubienfi inter alia maris rejectamenta invenimus. A. 5$. Fucus [five Alga membranacea purpurea poros. — n Aga membranacem — ceramoides i e . Alitudine eft palmari: Pw: planis, tenuibus & membranaceis , ramofis, divifione fua plerur- que dichotomiam obfervantibus. Per ficcitatem purpureo colore ungiur, eftque pellucida Perga- meni feré inftar. i] Frequenterà mari inlitus rejicitur. —— Hanc fpeciem in Hibernia Delz& vocant, & contra vermes efitant pro remedio. Hujus varietatem à fein litore maris inventam communicavit D. Newtoz, in qua foliorum feg- menta initio angufta paulatim dilatabantur, deinde iterum. contractiora reddita fumma parte in duo cornyia acuta dividebantur. Aliam adhuc varietatem communicavit in quz extrema foliorum fegmenta dilatata, in multas lacinias fe&a & veluti crifpa funt. A, 6. Fueus five Alga exigua. dichotomos, foliorum [egmentis. longiu[culis cvaffrs C fubrotundzs, An. Fuctts ferulaceus Lob. Ger. Park 2. Fucus folliculaceas Feniculi folio longiore C. B? An Gramen aque innatans. cum utriculis fFve Feniculacea marina J.B ? Longitudinem femipedalém vix affequitür: eodem modo quo precedentes divifione fua dicho. tomian obíervat. Segmenta autem longa funt, fübrotunda, 1n acutum definentia, maligne viri- dia, per ficcitatem nigra, Crithmi foliorum fegmenta quadantenus referentia, Supremi ramuli ad divaricationes nonnihil funt compreffi, quod in figura Lobeliana Fu feralacei, folliculorum fpe- €ie reprzfentari videtur, unde & folliculaceus C. B. denominatur. In litus crebró rejicitur. * A. 08. Zllga exigua. dichotomos, arenacei coloris. Altitudine eft palmari, flagellis tenuibus teretibus, in ramulos plurimos divaricatis, divifione fua dichotomiam obíérvantibus, colore ex cinereo flavicante qualis eft arenz marinz. — Nullas in. hac fpecie veficulas obfervavimus. Circa Hollandiam pagum non longe ab Háarvico in litus maris reje- &um invenimus. A. 8. Aga marina. platyceros porofa J. B. Fucus. Corallio affnis, [eu Porus cervinus. Imperati C. B. Fucus telam. lineam. aut. [ericeam: texturd. (ud sesmulans. aille 3002ack. . B. Hi uno principio plures exeunt rami trium quatuórve unciarum , lati atque patuli, comprefli; flexiles, cruftofi, pallidi, colore exalbido,; cum ftris obliquis . quafi texturam. demonftrantibüs Da- mz cornua lata non infeliciter zmulatur; unde 7writos dici poteft ex re nata. | |j Siccam Jeepins im litora. vejettam collegi, -virentem [eu recentem momdum «videre contigit. .Eff. autem telié linee texturá fud. perfimilzs. Md burg A. — 9. Fucus teretifolins [pongio[fus parue. Small rounb4caben fpgiugu 302arck. Ad palmarem altitudinem aut etiam altis excrefcit, ramulis feu foliis teretibus, craffis, fordidé viridibus, fpongiofis, ut facilé inde aquam exprimere pofüis, mollibus & veluti holofericeis, Eo- dem modo dividitur quo praecedentes. In litus Cornubiz zftu maris ejectum vidimus. Á. — 10. Fucms parvus [egmentis preclongis, teretibus, acutis. Hic vix palmaris eft, ad imum quadam velut foliola habere videtur, difle&a in modum Um- belliferz cujufdam plantz. Scapiad ahorum hujus capitis Fucorum modum divifione füa dichoto- miam obfervant, & in fegmenta definunt pralonga, teretia, in acutos mucrones terminata, per ficcitatem nigra. Habui à D. Newtez in. litore maris collectum: i I1. A]gà "2 72 HsTounase POEUA NOTOASROUr Mn * r1. Zea crifpa Scabiofa vubra c pallida J. B. Ex foliis folia fra&u contumacia nullo ordine itémque ex ramulis oriuntur. Jv; quidem fünt tenuia, lucem tranfmittentia, uncialia & ícefcuncialia, culmum quadam lata, alia latiora, crifpa, rubra, vel ex fufco pallida, 1n ramos divifa, afpera ; quandoque hinc indé verrucis albis cruftífque cinereis & MHalcyonin íapore pradita falfo: in quibufdam adherent radices craffe, capite villo- fo, Algz radici fumiles , qux an propria afferere. non aufim , potilis tamen contrarium cenfü- erim. Cherlerus attulit Monfpelio ex tra&u Narbonenfi maris Mediterranei. D. Maggol albam. &c rubram copiose invenit versüs montem Cetium cum aliis maris purgamentis. A. 12. Fucus longo , angufto, cra[sóque folio C. B. marinus fecundus Dodenei Park. — Quercus marina 2 Ger. —— Figura Dodonzdi, quiz habetur apud Gerardum & Parkinfonum hunc optimé reprefentat. Fla ella angufta funt, crafía, coriacea, plana, dichotoma [xpius iteratá divifione. Paulo fupra ra- dee (in omnibus quas obfervavimus plantis ) rotula latiufcula caulem velut axem ambit, que & in icone Dodonzi pingitur: quá notá à reliquis hujus generis facilé diftinguitur. In litoribus noftris, «ftu marino ejectus, frequens invenitur. * 13. Rofa. marina. J. B. Patulisin orbem eft ramis, palmo longioribus, Quercüs marinz divifürá tenuiore , ligulis angu- ftioribus, coloris cinericei, per extremum digitatis; crifpis, afperis. Ex plantis Valerandi haburt f. Baubinus. Car. II. A. /— Fucus Kali geniculaio womibil fimilis, mn tamen geniculatus. lore fordido ex viridi fubluteo aut citrino. Ubi ramuli é trunco exeunt non efficiunt acutos cum eo angulos, verüm cüm ramuli tum truncus ipfe nonnihil refle&untur & angulos efficiunt rotundiu(culos : Ramuli aut, feu malis, folia, ubi cauli adnectuntur, minora feu gra- ciliora funt, unde & pediculum quendam habere videntur. Segmenta ultima (£u fuprema. femun- ID'* pálmaris eft & interdum dodrantalis ; ramulis feu flagellis foliífve teretibus, co- cialia funt aut uncialia. AT Lupa ; Rupibus propé pou S. Ives in. Cornubia innafcentem obíérvavimus ; proculdubio etiam &c alibi fatis frequens e ^ C A P. III. * y, Fucus folliculaceus Linarie folio C.B. Lenticula. marina Serapionis Q- Uva marina qurum- dam Lob. Lo. Nr e | Yrrheni maris & Adriatici ( inquit iei) indigena hzc, foliis anguftis Scopariz dictz Ofyridis, in flexilibusloricats petiolis , fefquipalmaribus, refertis & onuftis copiofis bac- cis, vacuis, membranaceis, teretibus, Lenticule fimilibus & paribus; unde ei nomen. * a, Fucus folliculaceus ferrato folio C.B. Lentieula marina ferratis foliis Lob. Lob. l at (eus. Perfimilis ( inquit) & eadem praecedenti, nifilatiora & breviora, nonnilul ambitu. ferrata effent folia. CAP. Lib. II. De 'Plantis lInmperf etis. Car. IV. * Fucus foliis Erice, Erica. marina quibu[dam Y. B. Tamari[co fanilis maritima C. B. FON T minor eft quàm Creminea Alga infra defcribenda, ità tov tenerior, ramis tenuibis, non lignofis rigidí(ve, non minus tamen frequentibus, 1mo latiüs divalfis & ad fcenicu- laceam. Algam accedentibus, fibris tamen utcunque tenuioribus, ínque turgidulas vefica- las definentibus. Sicca nigricat. D. Magnol in Ícopulis montis Ceti propé Monfpelium | fxpifTimé collegit. A. Huic fimilem fi non eundem. nobis communicavit D. Nevíoz in ramulos creberrimos varié divifum & fubdivifum, eófque foliolis veftitos crebris, brevibus, anguftis, acutis, Myricat zemulis Íéd minoribus multo. Sub aquis plantam pulcherrimé virere nobis retulit inventor. — CAP». V. A. — Fucus angufifolius vveficulis longis filiquarum eemulis. Uem in litus eje&um 1nvenimus circa Hollandiam vicum non procul ab Harvico portu, s.trans S. O(itbze gp milliaribus in Effexia, fefquicubitalis minimüm longitudinis erat: caule & ramulis compreffis, anguítis, ab imo ad fummum crebros fürculos alterna- tim hinc indé emittentibus, quorum plerique abrupti erant. Surculi & flagella extrema, feu folia mavis dicere, 1n veficulas oblongas, filiquarum zemulas, Aract minoris propemodum mag- nitudine, exteriàs velut nodofàs, interiüs crebris diaphragmatis interceptas, procurrente interdum ultra filiquam folio. — Per ficcitatem atro colore tingitur. Prater hic defcriptos alias Fuci parvifpecies nobis oftendit D. 2c. Newton in litoribus noftris à .f& colle&os. 1. Unum cauliculis teretibus tenuibus longis, obiter interdum capillamenta emitten- tibus, 2. Alterum fruticofum per ficcitatem nigricantem. 3. Tertium flagellis longis. follicula- cei, 4. Quartum parvum, dichotomum, fegmentis planis, compreflis & latis. Car. VI | De Fucis [rve Algis tintloriis. Os uno capite comprehendimus, quamvis fortaffe genere inter fe differant, eorümqué nonnulli ad primum caput feu gru pertineant, quoniam facultate tinctoria conveni- unt, & plerique nobis incogniti funt. * p. Fucus frve Alga tintboria Yugd. lentus. feniculaceus , fem Coralloides lenta. faniculacea J. B. Botan: Monífp. "au DE | À pede lato, quo fcopulis opprefía hxrereíolet , ssi prodeunt complures, dodrantales , multi- pliciter. divifi, lenti, flexiles, tenaces ; quorum minores in. minima, foeniculacea & propemodum mmuícofa atque capillaria crifpáque íegmenta íecantur. Colore porro variant. Sunt enim que livido aut pallido ac albo ; aliz quse fufco , fubnigro autrüfo, faturaté rubro, vel purpureo, alix penc que viridi funt colore, & hoc in eis vifü jucundum, quód bicolores plerunque fünt hingule plante ; crafliores rami uni, tenuiores alteri, colore donati. plerique tranfparenti. Sapor & guftus falfuginofüs, pifculentus, fub. dentibus nihil (àbulofi exhibent, fed glutinis. modo atterun- tur, cui quidam rami pzne concolores vifu. Qui Hepatis venas à parenchymate feparatas vide- runt, rem huic Coralloidi apprimé fimilem. confpexerunt. Quadam afperantur hinc 1nd& cru- ftaceis tuberculis albis. s Copiost obfervavit atque collegit Cherlerus in tractu illo Narbonenfi maritimo quo Magalon£ Agdam tenditur. Eundem etiam fxpius vidit D. Magzo] cam maris. purgamentis ejectum. * 2 ZAlgatinttoria. f. B. Hanc à Valerando Dourez habuit 7. B. cui infcriptum Alga 2. ex Candia, qus ei non abfi- iilis quà involvuntur vitra, latior, pari tenuitate & lentore, fractu contumaci, colore purpureo obfcuro feu fpadiceo, fapore nullo evidente, propter vetuftatem forté : chartam cui. involvebatur purpureo floridiore tinxit. H * 3. Fucts His roxsri:s PrraANTARUM. * 4. Fucus marinus ditius, Roccella tintlorum Y. B. C. B. Materies ejus colorem przbet nobiliffimi purpurei: quapropter prifcis. feeminis tingendis genis expeditum in fücum. Fucus hicantequam in tin&uram redigatur, parte interna ex rubello candi- cat, externa nigricat. Evocatur vividus ejus color maceratione facta in urina: fic paullatim tin&u- ram acquirit, donec ultimo fpecies quadam [ SoZz ] Salis Alkali complementi loco & ut denfetur addatur. Fuciin compofitione ad urinam portio eft quintupla plus minus pro bonitate Fuci, — Mfa- ceratio uno meníe completur. Salis pars duodecima additur, quod maceranti Fuco adjectam co- lorem pariter odorémque viole excitat atque producit. 7. B. ex Imperato lib. 27. c. 9. Reccella au- tem à colore rubro dicitur. * 4&4 Fucus capillaris tintlorius J. D. Imperatus lib. 27. cap. 9. ex Oriente delatum fcribit nomine. Roccelle, & excellentiffimum ait ad tincturam. - * $. Fucus verrucofas tintlorius J.B. C. B. Hic apud tinctores etiam Roccella dicitur, eodem Imperato autore, loco fuperiüs citato. Uter- que £f. Baubino & nobis incognitus. Car. VI De Fucis foliis longiffmis integris C9 mon dicbotomis. À./— og. Fucus folio fingulari longiffimo, lato, in medio vugo[o. u dix ei qualis Fuco phafganoidi , fed minor & tenuior, pediculus brevis, duos vel tres di- gitos vix excedens, tenuis etiam , & multis vicibus minor quamllius. Folium fingula- re indivifum, 4. & $. nonnunquam digitos latum , ad utramque oram membraná tepui & velut crifpá , ceu fimbriá ornatur, mediá parte craffius, & crebris rugis flexuofis adeo inzqua- leac fi acupictum effet. Longitudo ejus ulnam & dimidiam menfürz noftratis interdum. excedit. Versüs apicem fenfim anguftatur. Huic vel idem eft, vel perfimilis Focus longiffimo, latiffimo, cra[séque folio C. B. prod. Quem defcribit. za4ice brevi, ex craffis fibris compofitá ; ex qua pediculus craffus , rotundus fc- mipalmaris prodit, qui 1n folium expanditur unum, ingentis longitudinis, pedes aliquot. & ulnas excedens [ rariüs ex una radice duo folia ejufdem omnino formz & longitudinis ] latitudine unci- as 4. füperans, ejufdem feré per totum folium principio excepto latitudinis , in medio zqualiter lanum, ad utrumque veró latus parüm convolutum, tortuofum & finuofüm, obfcuré virens, craf- fun & dum terrz adhuc affixum tactu formá gelatinz vifcofüm & madidum : quare propter ni- mium madorem vix aflervari poteft, licet fepius Soli exponatur ; nam quoties charte reponitur mador ifte cum foetore recrudefcit, ità utà corruptione, nonnifi poft aliquot feptimanas, donec plané ficcetur, fervari poffit. Hic à noftro differt, qud ex uma vadice duo interdum folia emittat , quod im. noftro nunquam. ob[ervva- vis quodque medium folium equaliter plamum eff , cium im noftro vugis imaquale. fit. — Tobn[omus Gerar- di emaculator Fucum bunc C. B. eum. phaganoide (. querm interdum folio fimplici, interdum gemino. pro- venire ob[ervavvit ) eundera (pecie putat, mec mos magnopere vepugnamus. — INoffer autem , quem in. litori- bus Eboracenfibus c Cormubienfabus: copio[um. obfer'oaoimus , à pha[ganoide ditfo fpecie. diverfiflimus eff. Quid «weró C. B. de diffrcila bujus plantae exficcatione dicit Fucis omnibus commune e[Je experientia didi- cimus. * a. Fucus. Pongiffmo latiffmso tenuíque folio C. B. C. B. prod. Hic priori non. multüm abfimilis, qui ex radicula nigra, fibrofa pediculum tenuem, triuncialem emittit, qui in folium feíquicubitalis longitudinis, unciarum 5. vel 6. lantudinis, planum, per mar- gines hinc indé convolutum abfümitur, fübftantiz tenuiflimz membranacez, coloris pallide vi- rentis. Hunc cum alis Maris Mediterranei purgamentis reje&um non longé à montis Cetü radice collegit C. Beubisus. Si hic à fuperiore diverfus fit nobis certé 1gnotus eft, nec apud. D. Magool, 1n. Indice plantarum circa Monfpelium, ullam ejus mentionem. invenio. ÁÀ. 7*3. Fucos Lib. IL «De *Plantis Y mper fetis. 75 x * 3. Fucus. alatus rue pha[ganoides C. B. Am. Fucus. Scoticus, latiffigiits edulis duleis: Sibbald. in Prodr. Hift. Nat. Scot? 25?0ai-Teaven. cfeulent 3D2ack. .C. B. sod... | Hujus ( Bund Cargillus qui ex Abredonia Scotiz tranfímifit) admiranda eft forma. Saxis quse Oceanus lambit & in xftu quoque mergit adhzret, lepadum inftar, mytulis coronata : caule tereti, ennz aníerine magnitudine; colore quem exhibent pruna Damaícena, inter rubrum & nigrum Mito medio: At folia, qui Bossi caulem adultum ornant, faxo herencia [in ficco virefcunt] ad lutenm magis vergunt, quz palmz latitudine fupra radicem nafcuntur plurima , ligularum inftar, cartilaginea, 5, 4, 6, aut 8. uncias longa; inter. quz caulis, eouíque teres, latefcit, porrigitür- que interdum ad ulnz longitudinem, infirmus, ut nili aquis innatans fuftentetur, humi femper pro- cumbat : Huic, f1adultior, utrinque ala adnafcitur tant quanta & ipfe caulis eft longitudinis. Ea veró tota membranea eft, fibris hinc indé venofis à caule confperfa. Notandum autem membra- nam hanc, prout in fagittarum alis eft videre ; imá parte anguftiorem, fenfim latiorem reddi, ità ut tres ab ortu pollices tranfveríos equalis deinceps tota exiftat, 1, 2, aut 3 unciarum latitudine. Hic prafertim Septembri viget, alio anni tempore inutilis: membrane. abjiciuntur , reliquo vef- cuntur gravidz, aliííque etiam 1n cibos cedit. Sapore eft falío cum modica dulcedine ; fitim man- ducantibus excitat. D. Sibbaldus inftar Acetarit comedi aflerit. A. 4. Fucus arboreus poly[chides C. B. smaximus polyfchides Park. pha[ganoides e polyfcbides Ger. emac. Arivgirblfe anb fangerg, A radice fibrofa faxo alicui aut petrz adnafcente caulem emittit pedalem , cubitalem aut longi- orem, teretem , caulem Angelicz maximz (ut recte C. B.) craffitudine zquantem , cujus faftigi- um in latus cartlaginofas membranas varié dividitur, eo propé modo quo balthei pars de qua enfis füfpenditur apud Helvetios. [ Suprema caulis pars in 8, 9, 1o, 12, aut plura. pauciorave folia. longa di «iditur.] In litoribus noftris ubique feré invenitur... Vidimusetiam rupibus fingulis zftüs marini acceffibus aquá opertis innafcentem circa Monam infülam & alibi, copiofiffimé. Hzc planta eft quam Lo- belius in Obf. 3P2atft Normannorum appellat, ut mihi quidem videtur. Quin & Alga Maderen- fis grandi folio 7. B. 1. e. Alga latifolia chartz fimilis; cofta carens C. B. huic eadem videtur; aut penultimo in Joco defcriptz. A. &. Fucus chordam referens teres, tralongus. An. Fucus munus J. B. 3. e. Herba cava. Ymper.? radares, Ad duas nonnunquam ulnas feu quatuor cubitos longitudine accedit, ad radicem exilis, in me- dio craffior, tandem iterum 1n acutum tenuatus, teres, magnitudine & fpecie chordz mufice ma- ximz, fimplex & indivifus, intus concavus, verum crebris diaphragmatis interceptus. Ín litore marino ad latus Anglie Occidentale faxis adnafcentem | fzpius obfcrvavimus. A. — 6. Alga. augu[lifolia vitrariorum J. B. C. B. 4lga Ger. Fucus. marints. [Foe Alga. marina graminea Park. &5jatg3oath. "n: : "m longiffima, cubitalia & longiora, plana, lzvia, mollia, fragilia, modó alba, modó rubra vel atro-virentia , ligulas adftri&torias emulantia ; ex iis quzdam fünt latiora, alia anguftiora: herent fübftantiz cuidam lignofe, nigre, umbelliferarum plantarum inftar comofz, capillamentis cinereis, qu£ in fibras fatifcentia folia vetera & decidua reliquerunt. jJ] Cafalpinus folia initio virere, deinde cüm exficcantur albefcere fcribit. ib "Toto tractu mediterraneo ad Aquas Marianas Adriatici & Occidui maris univerfi poen? litoribus nihil vilius & frequentius algá. — Lo£. , Veneti hujus foliis vitrea vafa involvere & przmuniro folent, alioqui hodie nullius eft usüs. LoP. Mattb. Ea : Graminis potis marini quàm Alge fpecies videtur, ubiqué fere iri. litoribus marinis obvia. C 4 ». VII. Á. Fucus tmaritimus Gallo-paconis pesmas veferens C. B. C. B. prod. - ri é membratiaceus eft, fefe fenfim laté expandens, qui in plures lacinias, femicirculares, fibi quandoque incumbentes dividitur, per quas variz ftriz femicirculares vactegatz,diver- Íxque B MS ut in pennis Gallo-pavonis eleganti fpe&taculo cernuntur. Scopulis maritimis adnaícitur in Scotico, feu Britannico Oceano. Offendit mobis banc plantam D. Stevens d [e imventami prop? Exoniam. Devoniee urbem. — Funro auricu- lari Ceefalpini fimilem Mu[zo cuidam aut. Licbeni propiis accedentem. quàm Fuco, — Cim. ergo. confifrentid d textirá Auriculie marina d Opumic fit, binc. illuc transferri debere putamus. H2 CAP, H:isronz:a PutaNTARU M. Car. VIII. * Fucus folliculaceus foliis. Abrotam; C. B. Cremenei. Iffris Abrotoni vel Thymi folia 7 marinus folis Abrotani maris Lob. Ma[cus marinus Abrotomides Park. d bote MSIE Igura ejus & facies ceu fiquis arborem quandam afpiciat. Nam primüm trunco eft pedali craffiuículo, tuberofo, nigro. Ab hoc fuperné rami exeunt complures, pedales, breviores, in alios minores divifi, folis veftiti Abrotani & multipliciter difízétis, quorum fegmenta in oblongum intumefcunt turgefcántque , colore pullo aut nigricante : plerifque cxterum locis cine- reá quadam fàlfagine 1ncruftatur, alicubi etiam fungofo & Sonde tegumento. Sapor fàlfiginofüs ficut & odor. Valerandus, à quo 5f. B. habuit, ex Iftria detulit. Forté hzc planta re&tiüis Submarinis ; lignofis Íecundá Sectione contentis annumeraretur ; uti & fubfequens. 5 C A P. IX. * Fucus fruticofies caudice verrucofo Botan. Monfp. Fruticofa marina planta, quibu[Aam Conferva lignofa J. B. S. B. Atá bafi vel radice fcopulis adhzret, pedalis & cubitalis feré ejus caudex lignofüs, tortuofüs totus niger vel pullus, quafi aduftus foret, rugofus , fragilis, in. ramos palmares divarica- tus, quos obfident undique verrucofà tubercula, modó longiora, modó breviora , ad ra. dicis Polypodii tubercula accedentia, qua versüs fuperiora Ciceris pené magnitudine, olivari form rugoía, crifpa, racemorum modo cohzerentia, in quorum turbinato fine exeunt coliculi ramulíve nigri vel ruffi, ínque fegmenta incondita cfi, fubinde à medio ad fümmum ufque denticulati : in quibufdam foliola fegmentis ad Abrotanum accedunt, pauló tamen latioribus. ; Planta hec non parüm variat, ità ut quis diverfàs plantas fufpicari poffet. Quedam enim ftatim à radice. plures ftolones producit, alis unum plerunque videtur proferre. Oblérvantur etiam. ad radicem pili quales in. Algz vitrariorum radice. Quzdam tophaceis cinereis cruftis obducuntur : aliis adhzret Linum capillare vel mufcus tenuiffimus, &c. Sapor ligno nullus infignis, nifi aliquan- tulum aftringens cum levi falfugine, quz in foliis evidentior. 3 In litore Narbonenfis maris propé Monfpelium plures hujus generis. plantas collegit P. Magnol. Car. X. A. /— Fucus fpongiofus nodofus Ger. emac. &tà tamgen Statt. Ucculenta admodum & fungofà eft planta, craffiie pollicari, colore obfcuro fordidé flavi. cante, tuberculis verrucofis inzqualibus undique obfita. Propé Mergate in iníüla Tage; Canta invenit 72. ^fobe[onzs. Cars. XI Plante. [ubmarineg Mufco (9 Licheni affues, aliaeque parv iscerte pofitzonis; * y. Zlbies marina. Belgica Cla. J. B. Ger. emac. Z4bies searina Park. [077A Anc Clufius, ut & fequentem, f& obfíerváfle fcribit in Flandriz ora. maritima oftreorum teftis & Mytulorum conchyliis adnatam, qus Abietis figuram 1tà referebat , ut pumila Abies videretur, ramulis ordine utrinque difpofitis, fragilis, admodum pufilla, raró pal- mi altitudinem excedens, ex tenuibus velut fquamis contexta , nonnunquam omnino plana , aliàs interdum prominentibus in orbem ramulis. An huc referendum AMafci marini genus. folis pinnata ? quz trium unciarum eft altitudine, in pulchros ramulos unciales & fefcunciales fiffa, vivido virore tincta, foliis pinnatim annexis ut in Viola aquatica, apophyfibus nonnullis inz qualibus. 2. Cuprelfus Lib. IL "De *Plantis Imperfettis. 3. Cupre[Jus marina. Belgica Clufii J. B. Ger. emac. Capreffzs marina Párk. 4B. Focus cupre[frzus Imperat? Fucews Cupreffo fimilis C. B. ; Caf. "ERE * MA Hzc A ore adeó zmulabatur, ut Clufius fàtis mirari nequiret providentix divinz opus & artt- ficium, ramulis frequentibus 1n orbem fed nullo ordine nafcentibus, & furfum fpe&antibus, Cupref- finorum foliorum modo efformati. Harum autem , tametfi aliquot annos inter chartas affervata- rum & compreffarum rami, fi 1n vitrum aut aliud vas aquá plenum injiciantur, ftatim fefe explicare & in orbem diffundi féque fürrigere incipiant. A. 003. Lichen marinus Ger. Lailuca. marina. froe Intybacea J. B. Fucus. marinus. Latluca marina di&ius Park. Mu[cus marinus Laétuce folio C. B. ders Mas finubus innatantiá quzdam funt foliz, ab uno veluti pede prodeuntia, menmibranacea, 1z- via, & cum exficcantur quafi papyracea, pellucida, invicem incumbentia complicatáque & corra- gata, colore herbido dilutóque , Lactucam aut Intybum crifpam quodammodo repraíentantia, vel Rofam expanfam. ar - ij Petris & Scopulis aut etiam teftis in fundo maris ádnafcitur eodémque modo quo Lichen feu He- patica terreftris fe diffundit & expandit. HL UA Refrigerat & aftringit: commoditis autem applicatur Arthritidi quàm Muftus capillaceus five Corallina 7. B. Á. 4« Latluca marina tubulofz. Hanc in foffis paluftribus majoribus & fluviis quos mare fingulis acceffibus zftuum influit obíer- vavimus : eft autem przlonga concava feu tubulofa, velut in cellulas divifa coli inteftini evacuati amaula, eodem feré cum precedente colore & confiftenua. $. Scutellaria frue Opuntia. marina J. B. Opuntia marina Park. Fucus. folio roiundo C.. B. Lichen marinus votuhidifolius Ger. . B. J. Midino defcriptà pede erat craffiufculo , fungofo, unciali. A quo fürculi (fi ità vocare fas fit) prodeunt plures ex meris foliis mutuo incubitu conftantes , ità ut alterum ex alterius margine enaíci videatur inftar corollz cujufdam qua precés connumerari folent: aut uti propiüs accedamus in re non ufque adeó diffimili , ficut in. Ficu Indica quam. Opuntiam vocant. Surculi ifti. ruríüs in alios laterales dividuntur. Singulari porro iftius concatenationis folia orbiculata fant, utcunque la- tiora quàm longiora, nummi inftar compreffa, craffiufcula tamen, nonnihil rugofa, qux diligentius infpe&a velut ex binis membranulis compacta videntur , ac prima quidem unguis fer latitudine, pauca quedam Lupino paullo majora, alia rnedio modo fe habentia. Czterüm faüperius plerunque folium qua gibbum inferioris excipit modice finuatum eft. In extremis qux funt foliola plerunque vix Lentem füperant. "Tota planta falfüginofa eft, tum fapore, tum odore. In litore Siculo prop? gromontoriolum Cerciolo diéfura collegimus. 6. Auricula marina, Fungus auricularis Caf. J. B. . Ce. A rs TE Foliis conftat auriculs figurá, pluribus lineis circumductis, colore cinereo, mollibus fpecie Fungi, guftu mordaci. Er qo poft, eorum Fungorum figuram prz fe fert qui vetufüs. caudicibus innaf^ cuntur lignofi : fed hoc tenue eft, membranofum, molle, inferné afperum, fuperius leve; In litoribus: Maris Mediterranei [zepitis eje&ium. collegimus. 4. Palma [five Manus marina quibu[dam jJ. B. Fucis aliquibus PILIS p: dac. Amputatam à rádio cubitóque manum affabré exprimit ; ac ex carpo craffiore [compreffo tàmen] albicante, anguftiore in metacarpium fenfim dilatatur; hinc in digitos quaternos, quinos, pluréfve, ferrugineos, fungofos, rugofos, multifidos dividitur , qui rurfus in. minores particulas fübdividuntur: "Tota fübftantia coriacea quodammodo eft & membranofa. Sapor & odor íalíus. Hanc etiam in. Maris Mediterranei litora eje&ium collegimus aliquoties. * 8. Ara. córmu cervi divifurd. J. B. f. B. . , : ] ' : : px dfi ts ) - Foliis erat membrariaceis, rubentibus, duarum aut trium unciarum, cervini cornu denticulis in- ciía, fapore falfo. ' H 3 " 9. Pali Hisron:a PrawNTARU WW. * 9. Palma marina quibufdam ]. B. Jon , Ejus ramuli erant plani, dimidiati.culmi latitudine, multifidi, nigri aut cinerei, folis ami&i gra- Cilibus, brevibus, divifürà accedentibus ad Chondrillam, multó tamen minoribus. * 10. Muf[ci marini genus folis. pinmatis J. B. D dep T unciarum eft alatudine, in. pulchros ramulos unciales & fefcunciales fiffa, vivido virore &néa, folus pinnatim annexis ut 1n viola aquatica, apophyfibus nonnullis inzqualibus. Alias adhuc Fuci fpecies obfervavit & defcripfit Ferrantes Imperatus , quas quia nobis incognitz funt, nec ab alio prater eum Botanico, quod fciam, defcriptz aut pice, lubens pratereo. Earum 1 defcriptiones fi defideras , videri poffünt apud J. B. Huff. Plami. lib. 39. cap. 20. Latinz acta. : * II. Reticulum marinum Y. B. 44a. Rete marinum Ymp. ?. Lib. 38. cap. x. Sui. ! Nomen ex rei ratione aícivit fic namque veluti ftamine atque fübtegmine intertexto eft, ut rete aliquo modo reprzfentare videatur. Compreffü. duriufcula eft, neque renitens: colore fübcinereo obfoleto ; odore atque fapore falfuginofo. —Dentibus attritum cedit ob. lentam & tenacem fübftan- tiam, nec facilé comminuitur. ; Maritimorum accola eft. * * 12. Fuci fungiformes J. B. Fucus fungis affnis C. B. . B. Su de numero foliorum marinorum, folio quafi circino orbiculato, non fine impreffis linea- mentis, itidem 1n orbem contortis. Adhzrent rebus quibus innafcuntur ed parte qux in vicem eft centri Accedunt colore & figura ad fungos quofdam, qui fupra arbores crefcunt. Majores red-- diti finduntur fecundüm lineas quz ab ambitu vergunt ad centrum. in hoc genere altera fpecies quz major eft, acqui fpithamz longitudinem five altitudinem , atque in aqua provenit minutulis nixa pedicellis. Hc 1n ambitu foliorum crifpatur. Minor veró duas uncias vix excedit & plana eft, & fzpe alterum folium ftat fupra alterum. | Color utplurimum fpadiceus eft. * 13. Mafcus marinus. Cla, Mu[cus smaritimus viridis wmultifido folio C. B. Cla. Qu unciarum aut paullo amplioris eft cHgeuuE. in frequentes & laté fparfos ramos divi- füs, qui deinde 1n alios plures minores. & multifidos definunt inftar foliorum Chamzmeli , vel f; qux fant illis minora aut tenuiüs incifa, mollés initio & flexiles, tranfparentes fi lumini opponan- tur, virides infima parte , fupremá veró purpurafcentes. Sed nec réficcata planta , licet afperior ficcitate reddita, iae fragilis eft, ut Corallina vulgó dicta, tametfi ad ejusaliquod genus quodam- modo referri poffit, faporem tamen valde fal(um retinens, & fi aque immergatur, & aliquantulum maceretur denuó mollefcens. A. a4. Mu[cus marinus vubpens. peumatus moflras. Palmari eft longitudine, in innumeros ramulos divifas & fübdivifüs , foliolis breviffimis penna- tim difpofitis, creberrimis veftitos. Color totius intensé ruber aut fanguineus. In maris litus reje&um non longéà Bervico oppido collegimus. 15. Mu[cus maritimus. Adianto fimilis alter C. B. Polypodium marinum J. B. Nomen obtinuit à fimilitudine caulis quam habet cum terreftri, qui repens hinc indé locis hzret unde prognafcitur : folia quoque fimili ratione modóque Polypodii quercini fürriguntur, fed figurá diffimili & ad Adianti folia accedentia. Scapus fübftanuá conftat lanuginosi : Saepius zoophytis hzret, quz, referente Imperato, Italis Neapolitanis Carzume dicuntur. A. 16. Mufcus marinus wmajor, argutà. demiculatus. Altitudo huic vix palmaris ; color ad arenam marinam accedens. In ramulos innumeros fübdi- viditur, qui finguli caulem ipfum magnitudine zquant, feta equiná vix craffiores. Per totam lon- gitudinem argutis denticellis crebris ex adverfo binis ferratus eft. Folia commaníà mollia funt & non fcrupofa 1n modum Corallinz. In ramulis veliculas habet pellucidas. Fuco phafganoidi adnatum obfervavi in mari Britannico. A. x7. Mu[cus marinus. denticulatus minor. denticulis alteruis. Scapos plurimos é radice emittit, palmares, non ramofos nec admodum firmos, farculis creber- rimis ab imo ad fummum ufque, nunc longioribus , nunc brevioribus prout fors tulerit, non binis ex adverfo fed impari ortu, pennz capillamenta imitantibus divifos, colore arenaceo, utrinque E l -tatis Lib. IL. | De "Plastis Imperfeilas. tatis Denticuliautem valdé acuti fünt, veluti ar RE íeu foliola acuta tum Ícapis tum ramulis utrinque adnafcentia, non tamen bina ex adverfo, fed alterno fitu. Á. 18. Mou[cus mavimus denticulatus procumbens caule tenuiffmo, denticulis bijugis. Caule eft cenuiffimo , infirmo , fefquipalmari , ab imo ftatim ramofo, ramis aut filamentis capil- laceis, crebris fingulatim hinc indé emifftts:. Denticuli bini ex adverfo fiti funt. Singulare eft in hoc genere, AV caulisimus nihil major fit fummis capillamentis , quanvis tot intercedant divifi- ones & fubdivifiones. Color aliquá ruboris tincturá diluitur, veluti fabulum. A. 19. Mu[cus pemmatus. vamulis Ó. capillamentis falcatis. Cauliculo affurgit palmari, huc illuc undatim reflexo, ramulos crebros hinc indé emittente: Ra- muli digitales Biollichrd creberrima hinc inde promunt, non tamen adverfo fed alterno fitu pin- nularum plumule in modum ; omnia tamen uti & ipfi ramuli fürfüm reflexa & velut falcata. Ca. pillamenta autem fi curiosé fpe&entur compreffa funt & aliquam latitudinem habent, ab uno latere crenata. ; A. 20. Mufcus marinus. equifetiformis mom vamo[us. Plurimi ab eadem radice exeunt fcapi, intus concavi, creberrimis geniculis per totam longitudi- nem, breviffimis fetarum velut rudimentis, 11 ambitu quinis, obfitis.. Sunt autem fcapi [quos vidi- mus] palmares, fetà equiná craffiores. A. a1. Mu[cus marinus denticulatus denticulis bijugis unum latus. [peilantibus, Quam vidimus plantula vix palmaris erat longitudinis, cauliculo fetz» equinz craffitudine,, hinc inde ramulos crebros alterno aut nullo ordine emittente, qui in fegmenta capillaria iteraté divifà & fübdivifà creberrimé utrinque denticulata finduntur. Color velut arenz marin. — Denticuli ex ad- verfo bini versüs unam partem fpectant velut duz antennz Junctz. A. 22. Mu[cus Corallinz in modum articulatus ex albo: vube[cens. Palmari longitudine excrefcit varié in ramulos & fürculos ad tactum molles nullo ordine divifus & fübdivifus. A. 023. Mufcus capillaris vamofus, per. ficcitatem ob[curà. purpura[cens. A. 234. Mu[cus marinus ere&hior, vamulis in. innumera C temiffa capillamenta droifts, A. — 25. Mu[cus marinus. purpureus parvus , folis oblongis Milefolii feré divifurd. Hafce tres ultimas fpecies in maris litoribus À fe collectas nobis oftendit D. 7'acobus Newtoz, Suffi- ciunt eis tituli pro defcriptionibus. 26. Alga nigra capillaceo folio [eu Filum marinum Germanicum C. B. prod. C. B. prod. 1 4 . Hoc exiguo lapillo innafcitur, 8 in plurima bicubitalia, anguftiffima, nigricantia, levia, craffi- ufcula & firma, aliquando inter fe complicata fila abfumitur. Ex mari Baltico accepit C. Badhinus. A. 27. Cenferva. paluffris marina, [eu Filum marinum Anglicum. Color huic ex albo fübluteus : magnitudo fili quo veftes confüi folent. Longitudo filorum fingu- lorum fi extrahantur (nam varié invicem implicata 8& contorta fünt) cubitalis aut amplior. — Tn foffis paluftribus prop? Camalodunum in Effexia obfervavimus. — Alibi etiam haud dubié con- fimilibus in locis reperitur. | * 48. Mujcus marinus capillaceus Diofcoridzs Donati. Park. Corallinz fimilis non eft, utpote minimé dura aut lapidea, fed mufci terreftris aut arborei confi- ftentiá , petris aut conchyliorum teftis adnafcens, mollis & herbaceus, totus ex filamentis veluti laneis albis compofitus, abfque ullo ramo aut pediculo, colore rubente & cinereo interdum variat, viridis non reperitur. Datur & hujus minor fpecies petris aut lapidibus juxta mare adnaícens , 1n- terdum etiam lignis, nonnunquam in litore maris inter algas & alia purgamenta eje&us reperitur, priori fimilis, albus (pore nonnihilfalío & adftringente. Antonius Donatus obfervavit in Lio Venetorum infüla. * 29. Mu[cus marinus argenteus. plumiformis Donati Park. Rupibus maritimis, veletiam pifcium teftis innafcitur pulcherrimum hoc mufci genus, interdum etiam inter Algas in litus ejectum reperitur. In ramulos plurimos capillares aliornm Mufci gene- Á ruin 79 ee Tuus So Hisronra PraNTARUM. rum inftar dividitur, plumarum particulas proxima. fimilitudine referentes , colore argenteo adeó puro & claro, ut miraculi inftar fit ullum raufci marini genus vel naturá vel arte adeó candidum reddi poffe. | M ofc0 - Cum accto adhibitum lienem abfümit, tumoréfque & fcrophulas illico diffolvit: urinam copios? deducendo Hydropi confert. Renes expurgat,calculos & arenulas eluens , fi pulvis ejus drachmz pondere in aqua Eryfimi cum pari quantitate füccilimonum mixta fümatur. 3o. Muf[cus smarimus Venetus Cofti. Indici vadicis effgie Pone Park. Rupibus maritimis accrefcit, atque undarum agitatione non raró abrumpitur & in litus expellitur. Radicem nullam haber, fed totus velut ex fafciculo feu cefpite virgularum feftucarümve componitur. Siccus Cofti Indici radicem refert, nifi quod candidior fit, humectatus denuo intumefcit iterum, & informam prxdictam fe explicat. Salíus admodum eft, & fale velut arena refertus. 31. Penna marina amrea Donati Park. Colore aureo refplendent tum. caulis tum folia ; Ad Spartum Auftriacum. Clufii figurá (n4 pro- xime accedit. , AM ! , a Antonius Donati hunc. & antepenultimam 1n Lio Venetorum infula obfervavit, defcripfit & de- pinxit. Car. XII. De Ópongia im gemere. U /E Latinis Spongia Graecis Zm»yG- dicitur: Etymologus autem fic appellari (cribit que T) asi» Té yg, quód humorem attrahat & combibat. - Qua Veteres, Ariftoteles & Plinius, de vita, fenfu, motu & contractione fpontanea, efca & alimento Spongiarum tradunt partum. pro incertis & füfpectis, partim pro falfis habeo. Quis enim credere po- teft eas conchis ac pifce ali ? eo fcilicet argumento, quod conche minutz in eis reperiantur : quafi veró hzc animalcula non ultro irrepant in earum poros & foramina, feu ob tutelam, five ob eícam ; facilé enim credimus conchas marinas Spongias depafci, tantüm abeft ut Spongie conchas. Quis intelle&um iis ineffe putet, quia nimirum ubi avulforem íenfere contracte multó difficiliüs abftra- huntur? Ego nullam ejufmodi vim eis ineffe concefferim , confictam íüfpicor, quoniam S ongiz compreffe & in anguftum coactz ultro refiliunt & fe dilatant vi quadam elafticá, quá multa prz- terea inanimata pollent. Lon Buisncsa 4 Eft ergo (ut re&té Imperatus) Spongiarum natura Fungis proxima , dé vegetabilium marinorum genere, quarum fübftantia velut ex lana compacta, fiftulofa feu foraminata, & undique mucagine uadam membranea veftita. Vivunt Spongiz, ícopulis, teftaceis & arenz radice fua affixz. Avul- fs à fna radice repullulant & ut aliz plantz recrefcunt, | Earum proprium eft, facilé conftringi, &c 1n priftinam amplitudinem dilatari; adhzc humoris effe fitibundas, quem facilé imbibant, & com- preífe remittant. I. Spomgia globofa Ymper. C. B. J. B. Inp. Neapolitanorum litorum propria eft, figurá Pomi, aliquantünt turbinatá ; fübftantià tenerá, fle- xili [zrrendevole] & Spongiarum fimili, (2d maxime foraminatà hiantibus apertííque cavernis. Re- peritur fané magnitudine. capitis humani aut etiam majori. 2. Spongia compre[]e Ymper. C. B. Spongie compre[[z fchiacciate J.B. Ipper. Fig funt orbiculari, latá, parüm crafi, fubftantid flexuosá & quz facilé comprimi poffit , te- naci, foraminatà, fed exiguis poris, prz cxteris omnibus ad Spongiarum ufüm, ob plures conditiones requifitas quas habet, expetita. Has Spongias (fi Imperato credimus) Antiqui Achilles nominá- runt propter earum fübtilitatem firmitatémque : quapropter ad arma füftinenda corporibus equituin interponuntur, & uti motum eorum atque impulfüm prohibeant. Fulciuntur pédiculo inftar Fun- gorum, quibus fimilitudine quadam refpondent. 3. Spongia comprel]a magna C. B. compreffa. [chiaccitata Oceani latiffima Imper. J. B. Imper. Et hzc Oceani Spóngia propter fübftantiam denfam atque tra&abilem ad. ufis à Spongiis expeti folitos valet, tefte Imperato. A figurz amplitudine commendatur, quippe cujus diameter duos zequet cubitos : craffitudo duorum digitorum ; figura plana, expanía atque comprefía. Habet praterea foramina quadam quatuor radius ftellata. — Centro harens vivit ficut caterz fpongia, 4. Spongiee Lib. II. De Plantis Imperf eta. 4. Spongie bircine Ymper. C. B. J.B. Imper. i: Durz fant hz, ideoque à Spongiarum bonitate degenerant, figurá inzquali, cam eminetitiis di- verfis cavitatibáíque per quas aqua marina tranfmeat. 5. Sponge «uelares Ymper. C. B. J. B. Imper. quA dicimus quarum textura raraeft. "Nam ablatá mucagine , qux fibrarum vacua reylet fpatia, reftat tantüm quiddam lanuginofüm filamenti inftar, aut capillorum fimul ligatorum. Ha- rum ergo ufüs non eft qualis Spongrarum. Eft & hujus fpecies quzdam, cujus proceffus avium pedes quodammodo reprxíentat, quarum fu perficies afperitatibus eminentibus obfita. Etiamnum alia hujus caudz avis fimilis, cujus fibrz ab ortu ad extrema ufque extenduntur. Alia quie Cornu cervi figuram zemulatur : nam à radice affürgens in ramos uná tantüm parte, fine altero tantüm latere dividitur. | Hujus fübftantia fimilis eft laxo alicui nec condenfato filtro. 6. Spongia imfundibulum. imitata J. B. Spongia form Infundibuli C. B. Spongia elegans Cluf el. dnd defcripfit hujus generis Clufius, 1nhzrebat adhuc fuo faxo, eíque duriffimo & nigro, quod duodecim libras pendebat. Ipía autem Spongix forma quafi infundibulum imitabatur, aut floris imaginem repraíentabat, nam tota cava erat & infima parte, quà faxo adhzrebat, valdé angufta ; deinde fenfim fe attollens expandebatur, inzqualiter tamen, cüm uno latere ad. novem unciarum altitudinem duntaxat affurgeret, adverío autem ad undecim uncias pertingeret: orz inaequales erant & finuofz, 1n interiorem partem interdum adeó reflexe, ut foliorum formam quodammodo - exprimerent : amplitudinis diameter füperna parte 137 erat unciarum; exteriore parte lobum qua- fifoliolum adnatum habebat, interiore veró bina foliola 1nftar calycum formata: totá autem tnate- riá vulgares Spongias referebat. 3. Spengia ramo[a. C. B. ramo[a Britanmica Park. Conferwce sarime genus Lob. Lob. In Angliz litore Meridiano infulz Portlandiz vocate, ex adverfo Normannie , inter fluitantes Algas reperimus (inquit Lobelius) plantz quoddam rudimentum, cujus fi fpe&es & attre&es fürcu- lospalmares & fefquipalmares, puftulofos , molles , flexiles , Spongiam prorfus dicas, cui etiam concolor eft, & vixifle putes : fin habitum & ortum ramis brachiatum, Corallinis affimorem dicas : unde quidam apud Plinium Plocamon 1fidos Corallio fimilem, fine folus przcifum, mutato colore in nigrum durefcente, cüm cadat frangifolitum, conje&árunt. Ea tamen videtur Antipathes Diof- coridis. Quam nobis communicavit D. Newton ficca vix palmaris erat, colore ex viridi cinereo , 1n ramulos non ità crebros, culmo craffiores, in extremo dichotomos & veluti cornutos Algz fere in modum divifo. 8. Spongia vamo[a flwoiatilis Newton. Colore eft per ficcitatem magis cinereo quàm przcedens, ramulis digitum minimum craffis, non- nullis divifione fua. digitos imitantibus, aliis in extremo dichotomis & velut cornutis, alus varié & nullo ordine divifis. In flwvio Yare ob[ervata eff à D. Newton: Spongiarum multiplex ufüs eft : nimirum 1. ad fomenta ; multó enim diutitis deco&orum quibus membra fovenda fant calorem. retinent, quàm panni aut linteamina : 2. Ad fanguinem aliümve liquorem imbibendum & exficcandum, quo Anatomicis, Chirurgis, Mechamicis utiles funt. 3. Ad ulcera cava, nondum perfedté fanata, dilatanda & quandiu opus eft áperta tenenda , & ad putrida exficcanda. Uftarum cinere Veteres ufifünt ad ocularia medicamenta, & ubi quid extergere opus eft. Plerique recentiores Medici iifdem Spongix cineribus ex vino albo propinatis utunturin cura bronchoceles, toto unius Lunz curriculo, certiffimá experientiá. Duercetaz. Multa prxterea de Spongiarum viribus & ufibus habent Veteres, quos confule. Que XIII; De Alcyonio. Lcyonium Plinio lib. 32. cap. 8. fit in mari, ex nidis (ut aliqui exiffimant) Halcyonum & Ceycum. Quatuor ejus genera recenfet: Diofcorides quinque. Veterum. Alcyonium quodnam fit non certó conftat. Recentiores pro Álcyonii fpeciebus habent corpora quadam fungiformia in mar nafcentia. L "o eyonium 825 Hisron:Aa PraNTARU M. * y. ZAlcyonium [Dongiofum | Offsinarum J.B. -dlIcyon, durum frve x. Diofc. Imper, C.B. . B. Go fruftum à fe adfervatum ità defcribit 7. B. Duos pugnos craffitudine amphitudinéque facile equat: Subftantia, quá fuperficie tenus veluti. cortice obte&tum eft, albicat; aliàs cinerea eft, non- nunquam pulla, pro temporis ( ut arbitror ) ratione, cruftofa , tota punétis cavis notata, cavernis pluribus inzquali. — Interior facies Spongiz fimilis eft, fed firmior, colore pullo, tota porofa ; nam (es vel modicé preffa facilé penetrat. Pondus pumicis lapidis non. adzquat ; odor & fapor e üginofus. * 6. Alcyonium [Esppofum Imperati J. B. fFuppofum xvel 4. Diofc. Imper. C. B. Imper. ; Sruppis in glomerem convolatis fübftantiá interiore quodammodo fimile eft, ad ta&um | molle; Involucro tenus. Alcyonio duro aliquantulum flle, concavo, calycis formam imitante ; ex cujus concavo odor expirat pifcofus. Et germina inter zm protrudit, ficut de molli dictum. * 3. zilcyonium tuberofurn. J. B. Imp. Alc. form fru<s alicujus Fictts C. B. Imper. "Tuberofum eft hoc Alcyonium, pediculo latiufculo, firmo, füperficie tenus pund&tato : Subftan- da interior fibrofa, fibris dire&é é corticis cavitate porrectis, & circa media Jun&tis, & quafi in unum convoluts "Totum candidum eft, & plurimüm Algz radicibus adhzrens, figurá tuberosá inzquali, magnitudine interdum quantum vix ambobus brachiis amplecti liceat. rais "Alcyonium molle Imperati J.B. solle vel. 4. Diofc. Imper. C. B. lInper. Hujus materia fpongie fimilis eft, ad tactum cedens, cortice obte&tum & quo alia germina exeunt Juncorum fpecie, craffitudine calami Aüferini, concava : inter quz textura quadam te ffellata, pra- tenui filo raróque velamento obducta, confpicitur. *$. AIeyouium monfirofum Cluf. Exot — lc. Cerwi cornua cum. cramii parte veferens C. B. Claf. Monftrofum erat ( inquit Clufius ) & valdé admirabilis formz, quia cervina cornua cu m cranii cui adhafiflent parte quodammodo referebat, in varios ramos fparía, infernd parte denío cor- pore & craflo, fpongiofo tamen, & retinente fcopuli, cui innatum fuerat & adhaferat fragmenta. Cornua ipfa fefquicubitalis erant longitudinis, & palmaris aut amplioris craffitudinis , in varios ra- mos fatis craflos fparfa, cavos tamen , & fpongiosá, rudi, crafsáque materiá conftantes, ac veluti reticuli inftar compofitas, ut lumini oppofiti tranfparentes effent & pervii : color ad fpadiceum ten- dens : ramulorum/nonnulli fingulares erant, quidam etiam gemelli, & ex parte interdum coalefcen- tes. Sapor valdé falfus erat. Ex America delatum erat. * 6, Zlcyonium. Chiratbece facie. Cluf. C. B. CIAf. Qus defcripfit hujus generis Clufius miranda etiam erat forme, Nam chirothecam in 4. lacini- as, digitalis longitudinis , eáfque cavas & inanes, ac veluti tuberibus cineracei coloris exteriore parte obíitas, fectam valdé referebat: interiore vero parte lxviores & multis exiguis foraminibus praeditas. '"Potaplanta (fihac appellatione eam donare convenit ) fpongiofe quodammodo | natu- rx erat, & levis admodum. Ejus fapor non valdé falfus, ut diu M cca effe, & temporis diu- turnitate falfedinem exuifle credendum effet. Scopulo aut faxo inhzfiffe videbatur , nam fedes lana erat. Cum fecundo autem. Alcyonii genere à Diofcoride defcripto nonnullam affinitatem eee videbatur. * 4. Aloyonium ingens C 3. quod ad $. Diofc.veferri poteft. Cluf. exot. C. B. CIf. | illo majus ( inquit Clufius ) videre non memini : Craffitudine porro longitudinem valdé fupe- rabat: Nam cum 82. duntaxat uncias longum eflet, craffitudo in medio corpore 16. uncias ambi- tu continebat, in extremisautem partibus pxne 12. Ipfa enim forma prorfus inzqualis erat, mo- dó in dorfum affürgens, modó 1n multas Penis depreffi: totum autem Alcyonu corpus cinera- cei coloris cruftá te&um erat: interna pars fungosá five fpongiosá quadam materiá conftabat, & frequentibus lacunis erat prdita, falfique admodum faporis, & acrimoniz etiam particeps : nam ilius fupra candens ferrum reficcatz pulverem, fi cuti adfricaretur, non modó magnum pruritum excitare, fed etiam. valdé mordicare & urere experiebar, non fecus quàm aliorum Alcyonii ge- nerum. E 8. 4lcyo- Lib. IT. "De *Plantis Imperfetlis. 8. Alcyonium XII. féve Bur[a marina C. B. Algze pomum Mon[pelienfiums. J.B. . B. ri palmariz fimile eft, modó majus modó minus: turget & plenum eft aqux, colore Spori- giz, vel fungorum Juglandium, quiin ficco 1n album. mutatur. Comprimitur etiam inftar orbis, habétque umbilicum, & juxta illum nonnunquam pilos fimiles Algz pilis. — Quo gos. i2 Siciliz in- filze litoribus. imoenimus, colore erat viridi, & propitis accedebat ad. Bur[ze marine Cee[alp. de[criptionem erat enim intus concarvum , ex mu[cofa (eu. [pongio[a. [cilicet capillari |ubffamtid. conftaus, & offiolum. babes bat rotundum quà lapidibus adbaerebat. Arantium marinum Jrzper. nobis huic idem videtur: qua in fententia D. Magno! nos. confirmavit, cüm Burfam marinam Monfpelenfim vulgo lrasges de mer, appellatam fcribat — Jd, Plamr, AMonfpel. * 9. Zlcyonium feuppofum, vubrum. perforatum Pauli Boccone Epift; JBoccon, Radicemn habet Fungorum.| campeftrium [| Charepignons ] fimilem. Caulem nunc ünicum edit; [ interdum tres quatuórve ] non. ramofüm, rectum, craffitie pollicari, fernipedali longitudine; "Po- ta ejus füperficies erofa eft & foraminulenta, unoquoque foramine oblongo, abíque ullo vel radiorum vel fiflararum figno aut. veftigio. Leve admodum eft: materia. ex qua componitur albi- cans, porofa, in fibras parvas ordinatas divifa, paleis illis fimiles quz à Cannabe decidunt, aut à Lino, dum ab operariis contunditur, ut à quifquilus repurgetur. Verüm fi microfcopio obferves has ipfas partesin medio fitas, videbis fibras dictas fimiles fruftulis glacie1 oblongis que componuntur ex membranulis albis & lucentibus — Alcyonium ifthoc tranfverfim perpendiculariter. fe&um in medio maculam oftendit coloris rofei qu à radice ad fummum caulem extenditur, éftque valdé diverfa, à fibris & à materia. albicante , qux totum reliquum corpus Alcyonii componit. Hzc au: tem materia albicans & ftuppoía traníverfim fecta parvis arenz granis repleta cernitur. — Ut fora: minum ini fuperficie apparentum caufam inveftigarem ea quàm potui diligenter diílócui & aperui, & in unoquoque foramine inveni folliculum. infe&i cujufdam exuviis fimilem inter duas fibras firmatum, EE e parva a&mulum. Folliculus ifthic flavus eft, € pluribus membranulis valdé te- nellis compofitus & 1nterdum membrana intermedia diviíus in duas cellulas : unde minime dubi- um puto foramina illa fuperficialia ab infectis eroía effe, — Verum cur Infe&a hec in extériore tantüm & füperficiali Alcyonii parte nidulentur, in interiorem autem & medullarem non penetrent; difficilis quzftio eft. Reliqua vide apud Autorem. Pilam marinam cum Imperato de numero Vegetabilium effe negamus, quód fit € minutulis pa- leis atque pilis congeftus globus, feu à volutatione ab aqua marina factus, ut ille vult, feu in pi- fcium ventriculis conglomeratus. Innümerz autem in litus Maris Mediterranei rejiciuntur. Ex quo hec fcripfi invenio in Ephemerid. Germanicar. An. undecimo, Obferv. XIV. Novam fententiam. D. Lucx Schrockii de hus corporibus , nimirum Arundinisefle progeniem, & quidem foliorum ejufdem. | Cujus rei fidem ei fecerunt pilz ejufmodi quamplurimz, ad eum allatz, quz in- tus plantam ipfam tanquam circumvolutionis principtum & fundamentum continuerunt, Reliqua vide loco citato. Veficaria marina 7. B. Pila marina ex ampullis conftans ad Spumz fimilitudinem C; B. Iter Veficaria marina nigra, Favago Ariftotelis quorundam 7f. B. Oftrearum aliorámve toítaceorum & forté etiam Mollium foetura nobis videntur, ideóque hujus loci non funt. LIBRI 94 HisronRrirA PrANTARU M. * Iib. de Pefle. LIBRISECUNDI PARS SECUN D A. De FPungis. "De Fungis in genere. *X UM in univerfo Corporum naturalium, vità faltem praditorum , coetu, & fingulis eo. rum claffibus, quó perfectiora quxque fünt, eó pauciora eorum genera reperiantur, , quó imperfeétiora eó numerofiora, horum multitudine illorum pretium penfante ; ut "h.e. — Vegetabilia & Animalia inter fe, & in genere Animalium Quadrupeda, Aves, Pifces, In- fea, in. genere Vegecabilium 4rbores &*. Herbas. conferenti patebit ; Fungorum genus, ut maxi- mé imperfeétum, ità numerofiffimas omnium fpecies fub fe complecti deprehendetur. Quibus omnibus exquirendrs. & deforibendis cüm ego nec vacem, nec füfficiam, ab Hiftoria plantarum ag- gredienda nonnihil deterreor né fcilicet infaufto omine in ipfo ftatim operis limine impingere videar. Verüm cüm mecum reputem accuratam harum recenfionem & enarrationem, vel omni- no füpervacuam, vel curiofiorem quàm fit utilis plerifque Lectoribus vifum irn, me ob paucas ex propria obfervatione jam defcriptis additas multorum potius reprehenfionem incurfürum vereor, quàm ut omiffarum veniam ab iifdem facilé impetraturum dubitem. — is tamen qui ingenio pol- lent, & otio abundant, latiffimus aperitur campus, in quo fe cum fructu exerceant, & bonas ho- ras bene collocent, 1n tot nimirum fpecierum nondum traditarum hiftoria concinnanda, atque adeó Divini opificis in is magno miraculo abfque feminio. producendis infinita potentia celebran- da. Abíque feminio, inquam, quamvis unica tam 1n his, quàm in Submarinis fpecies contrario exemplo femen maniféftum oftentans huic fententiz refragetur ; nófque fuüfpeníos reddat &c dubios, annon & reliquz quoque feminiferz fint, quanvis femen 1n iis necdum compertum fuerit : Nec enim vertifimile eft has folas fpecies à reliquarum omnium norma & analogia abludere, Ve. rüm de Fungorum ortu pluribus füperiüs egimus. Fungus nonnullis à Fusere , vel à Funus & ago , velà Fungor dictus videtur, quia veneno füo ad Funus veícentes deducit. Quicquid fit de Etymo, Fungus certé liec nomine non immerito ma- lé audit, ut qui avidé deglutientibus non. raró funeftus & exitialis fuerit. Nam ut. eos prateream fungos qui fe noxios fatentur, & habitu ipfo malitiam produnt: Alii non pauci maligni cüm fit flubres fimulant, adeóque incautos perfepe fallunt, & ad fe colligendum invitant, Unde de oblatorum falubritate fecuros nos effe non finunt colligentium vel imperitia, vel incüria , vel forté etiam malitia. — Quin & falubres & efculenti habiti vitium facilé contrahunt, vel ex genio lo- ci ubi nafcuntur, vel ex natura fücci quem combibunt, vel ex putridorum aut venenatorum vicinia & afflatu, Quód fi nihil horum fit, confentientibus Diofcoride & Galeno vel optimi laregiüis Íumpti edunt, ut qui pravum füccum generent, egré concoquantur , ftrangulent, & bilis us ac deorfum eruptionem inducant. Recentiores etiam. nonnulli Fungos in univerfüm omnes in cibis damnant, & menfis abdicant. Prz aliis * Athanafius Kircherus his verbis, Fungus qualif- cuaque [rt [emper malirnm efe, femper. exitialium qualitatum apparatu inffru&us : etfi. mon fLatiy femiatur, frequemer tamen come[zs. me[cio quid. [ucce[Ju temporis occultee machinationzs interiore. vifcerum adminiftva- tione moliatur. Apagete ergo perniciofa ifthzc gue. blandimenta. —.Zuue rasta (ut cum Plinio loquar ) voluptas ancipitz ci? An ufque adeÓ vite txdet, ut cam tam vili off permutemus, mortémque femper 1n procinctu ftantem ultro folicitemus. Nobis przcipué Septentrionalis regionis incolis cavendus eft Fungorum efüs: nec enim ob de- fe&um caloris & humoris abundantiam in his oris probé concoqui & (utità dicam ) maturefcere poflunt Ex 48. Medie. Thome Bartholimi 4m. 1673. Obf. 116. hiftortolam in. hanc rem fequen- tem ad me tranfmifit Eruditiffimus fimul & ingeniofiffimus Vir D. Tancredzs Robinfonts, Amicus no- fter imprimis charus, qui & aliis multis. Obíervationibus, partim propriis, partim & probatiffimis Autoribus collectis Hiftoriam noftram locupletavit. | Ex Offer. D. Cafp. Collicben, Fungi non ubi- que innoxié eduntur. [n patria mea Silefia (inquit) in tanta copia crefcunt, ut non tantüm re- centes, fed etiam furno exíiccati, rufticis per hyemem gratum prebeant edulium: Hic vero in Dania, ubi rariores funt, magisíunt exitiofi: 1d quod accidit Hafnizcivi, qui in. Gallia illos fz- peinnoxié comederat; hic veró coctos & more folito przparatos cüm devoráflet in coena, hora nóétis duodecima Ápoplexiá corripitur: Sanguis enim torpidior reddebatur, & fpiritunm motus im- pedii erant à narcotica v Fungorum. 44: veró potuit forta[e civis ille per errorem. Fwmgos moxios pro e[culentis colligere & vorare. ! m A , Verüm quamvis eos in cibis improbamus, aliis tamen ufibus infervire poflunt, velin medicina, vel 1n operibus mechanicis. yer ; Fungi nihil feré habent. commune cum plantis perfectioribus. Nec enim color iis herbaceus, nec textura analoga, neque flos ullus foménve , quod hactenus nobis certó conftat, aut folium proprie LibIL 4$eThmti Imper etlis. 05 proprie dictum. Brevillimo temporis Ípatio plerique oruntur, & brevis pariter evi funr; A ligno plerunque autejus fruftulis elevantur. — * Sennertus probabile effe exiftimat, Fungos omnes in plan- tis & € plantis provenire & naíci; cujus fententia & nobis etiam probatur, Claniffimi Viri DD. Malpigbiss & Sbarrocus Fungos ex fungis fruftalatim difcerptis & diffeminatis pallulare ( ut vulgo etiam creditum elt) opinantur, , Etenim contentus 1n utriculis tranfverfalibus adhuc fuccus ( verba fant Malpigbii ) fuperveniente exteriore humiditate. fermentatur, & extra turgendo quafi netur. Effluvia namque pilorum inftar concreta contextum probabiliter efficiunt; unde ulteriori fübfe- quente fermentatione. & quafi vegetatione, ( urgente exterioris aeris elafticá v1) congefta fürfüm in caulem eriguntur, & deficiente. vi effluviorum prementéque aeris gravitate quafi reflexa. in capi- tulum definunt. MOVES r Ex quo hxc fcripfi monuit me mox laudatus D:Tazcr. Robimfon in. Ephem German. An. 6.8 7. Obf. 174. proditum, obíerváffe neício quos, Fungorum plurimos é terra. erumpentes fómen. habe- re, fi curiosé examinentur, formá quamvis minori Alcez JEgyptiace femen feré exprimente. At cur non addunt quibus Fungis, cui part accreícant; an nuda, an vafculis inclufa, aliáfque circum- ftantias? Cur rem tanti momenti, qux hactenus Botanicorum omnium induftriam elufit tam neg- ligenter & perfunctorié tradunt ? Nos in hoc libro Fungos in duo genera dividemus, Primuni erit 'Terreftrium. | Secundum Arbo- rum caudicibus aut ramis innafcentium. — Arborum intellige non deje&arum & in terra jacentrum, fed adhuc ftantium. — Aliàs enim Fungi plerique. (ut diximus) Arborum hgno putrefcenti origr- nem fuam debent, qui tamen humoris nutriti maximam partem e terra combibunt: Fungos terreftres dividimus 11. lamellatos & lamells carentes. Lamellati omnes pileati funt, Lamellati carentes funt vel pileati, vel abíque piles. Utrique autem tam lamellati quàm non la- mellati, vel efculenti funt, vel noxii. — Arborei variarum. formarum & generum fünt.— Hunc ergo tractatum, qui eft de Fungis, in quatuor Sectiones divideraus. Prima erit de Fungis terreftribus lamellatis, qui fimul & pileati funt, cujus duo membra, Primum de Efculentis, Secundum de noxiis. Secunda erit de Fungis terreftribus, lamellis carentibus, five pileati fünt, five minás. "Tertia de Fungis arbores cujufcunquefünt generis. — — Quarta & ultima, qux unico capite abfolvitur, de Fungis fübterraneis Taberibus dictis, qui tamen terreftribus non lamellatis potuiffent adjungi. SECTIO PRIM A. De Fungis terreftribus pileatis fomul. & lamellatis. MEMBRUM PRIMUM. De Fangis terreftribus lamellatis efculentis. QE rr * Fungus candidus regius. odoratiffimus Y. B. candidus odoratiffemus erbe magno C. B. Orta. ville lib. ro. cap. 7o. autor eft hunc fungum, Antiquis indictum, effe candidum, odora- tiffimum, orbem vix utráque manu didu&is pollice & indice cingi poffe, tam efui fuavem ut crudus edatur, przberi xgris innoxié: incolas Riebieze vocare, quafi magnum Fungo- rum regem dicas; Autumnalem effc; 5 ] "o ten : i : C a P. If. * Fung. efculentorum 11.genus Clu. 4n Gallinaccia. Neapolitanis dicta Portz ? max; Ungaricus; zmultis lacimis (quammatim incumbentibus C.. B. Cif. js H SENE, 7*Antá nonnunquam amplitudine excrefcere audivit Clufis ut bigam: facilé impleret, & monítrum veriüs Fungi quàm Fungus ceníeri poffet. Verüm quosin Ungaria obferva- vit multó minores erant: pediculo fefquipalmari aut. ampliore, femipedalis - altitudinis ; corpore in longitudinem & latitudinem diffafo bipedalemi aut majorem, multis valde ral & aciniatis * Hybomn. $6 Hisronra PraNTARUM. laciniatis foliis fquamatim velimbricatim fibi invicem incumbentibus conftans; quorum etiam nonnüli Quercüs finuofa folia imitarentur , coloris ex rufo nigricantis, vel ex albo nigri, aut multis maculis nigris in albo confperfis notati. Sufpicatur Clufius quinti generis à f& mu. fungos effe hujus generis nondum adultas fpecies. Fungus autem quintus Cr. Fungus angulofus pediculo exiguo nobis cum C. B. dicitur. C Ar. III. * Fungus bulbofns fufcus. duplici pileolo C. B. Fun. Quercints Dipfacoides Col. Col. Ctobris initio Campoclari in Quercetis humentibus poft pluvias hunc obfervavit F. Co- lumna; Totus albus eft prater pilei füperficiem, quz fufco colore Caftanez operitur, verüm crefcente intus carne difrumpitur, utin coris depi&tis evenit, deinde viextenfis ; & maculofa vi- detur : interna pile1 pars pectinatim à centro it circamferentiam. deduc&as lamellas obtinet, utin alis. In medio veró petiolo, aut circa fummum, labrum ineft, circa extremas. oras fufco colore, coriaceum, afperum limbum habens, ut dipfaci folia orca genicula herentia, cava, unde nomen 1mpofuimus Dipfacoidis. Petiolusintus cavuseft, in imo craffefcens, & extirpatus veluti capitatus bulbus apparet, 1n quo fibrz haerent alimentum é terra attrahentes, & parsterrz haerens nigrefcens pu & inxqualis ravenitur. Siccatus fervatur, nec putrefcit: quod innoxii fignum effe cenfe- tur fungi. Ca». IV. Fungi verni, Mouceron di&i, odori C e[culenti J.B. 4m. Fungus minimus odoratus, capitulo do- natus cinereus C. B 2 Prunali Caf. AB WUngi genus illud, quod quia füb Mufco communiter proveniat, ac fub eo latitet Galli 24ouffe- von qe magno in pretio eft, menfifque lautioribus expetitum. — Hi primulüm erumpen- tes pediculzs brevibus quc deorfum agentibus capitule fuftinent Pio magno aequalia ; duo- decuplo majorem molem [ nifi avellerentur ] affecuturi. Sed pediculus ipfe teres, & in imo crif- pus vel rugofüs, ex terra ron multum emergit. Caterüm clufiles funt , rotundíque in fummo, fübtus veró, quà inftar tentorii reflexi, rimofis à centro ad circumferentiam. ftris donati : ubi pe- nitus excreverunt cappeffrium Fungoruim inftar expanduntur. "Totá veró fübftanuá intus forííque candidi, guftüs gratiffimi, odorííque grati. Primo Vere "s Martii finem & Aprilis initium prorumpunt locis apricis, nemoribüfque inter fpi- nas: Montbelgardi potiffimüm & per Comitatum Burgundicum , finitimáfque oras nullo nóh feré obíervavimus Vere, inquit 7. B. Suntautem & in Gallia frequentiffimi; ubi diligenter re- urgatos, lotos, & in jure ex Vino, Agrefta, Aceto, Cepis, Sale, Aromats, Aurantris, Citriis, cum hs odoratarum aut Lauri tantillo parato decoquunt, coctos eximunt, & cremori lactis dul- ci, addito juris in quo cocti funt tanallo, immittunt. Nosin Anglia nomen hoc Moufcberoz, nonnihil tamen detortum & in 9fouffjzome mutatum, om- nibus in genere Fungis accommodamus : quód huic, ut videtur, principem olim inter Fungos lo- cum dedimus. : EMT. Funguli incarnati coloris miniati, mufco innati Zezrzel. hujus generis effe videntur. Ca B. A * Füngi D. Georgii coloris. exalbidi cum pauca flavvitie, efculenti, pratenfes J. B. orbiculatus exalbi- das pratenfis C.B.. Fungi efculenti. 3. genus Cluf. cid : | NE d n B Arva Fungi fpecies eft, duarum unciarum amplitudinem vix zequafis, orbiculari fere formá, füperné quidem aliquantulàm extuberante, & quodammodo pulvinatá, inferné veró con- cameratd, & quibufdam veluti venis diftinta, pedicwlo craílo, brevíque coloris exalbidi, cui flavi quidpiam admixtum eft... T "e i In ficcioribus atque pafcuis pratis circa diem S. Geergii, 1. €. 23. Aprilisinvenitur. — -- Aliorum Fungorum modo przparandus eft ( inquit Clufius ) qui repurgati ut plurimum elixari folent, & in frufta concidi, quz inter binas lances repofita, infperío oleo olivarum velbutyro, & pipere addito, füper prunas coquuntur: aut cum laridoinjicitur jufculum ex lactis cremore paratum. CAP. Lib. IL "De *Plantis Imperf ettis. Car. VI. À. — Fungus campeftvis , albus. fupernà , infernà rubens J. B. efculentus 13. ffue. pileolo. lato & vo- tundo Irvido C. B. efculentus y2. Park. fe mofí common efcufent 99uffzome o edtbampigion, 3. B. Ungi hi, quos à natalitio folo campeftri Cbampigzon: appellant Galli, primo pullulatu glo- bofi funt, poftmodum paullatim explicati membranulas infra oftentant rubentes, confer- tas : füperiuis inoffenfo lzvore zquabiles & albi, materiá intus candidiltimá, pediculis brevi- bus, craffis, Saporis & odoris funt boni primulum 6 terra erumpentes ; ideóque antequam expli cantur colligendos monent; nam vetuftate vitium contrahunt & noxii fiunt, gravem odorem contrahentes & fufcum colorem, ut re&é Lobelius. Sunt autem é Fungorum majorum numero. In pafcuis fterilioribus media zftate paffim proveniunt apud nos, 1n calidioribus forte maturis. Poft pluvias potiffimàüm exeunt. Boletis ( inquit f. B. ) membranulas lividi coloris, antequam in cibos veniant, detrahere opor- tet, ac tum demum ipfos aquá bullire, butyróque & aromatibus condire convenit. Hunc ad Fungi HUNEUE nonum genus Clufi referri poffe putat C. Bawbizus : cujus idcirco de- fcriptionem hic proximé fubjiciemus, ut Lector commodius ea invicem conferat. Car. VIL * Fungi pileolo lato € rotundo C. B. Fungi efculenti nonum genus Clu.— Germanis Xstewnling. eri valdé abfimilis non eft ; nam circinatz feré in plano eft rotunditatis, unciam aut binas magna, füpina parte pulvinata & candicans, inferné autem magis eit fufca, & evidentio- ribus ftriis donata quàm fecundum genus. 4. Àd quinti generis primam fpeciem plurimüm accedit altera fpecies : etenim. angulofa eft, fed amplior, ut quam uncias quatuor, autplures square exiftimem, füperne etiam albicans, non ut illa fufca: inferné veró non levis & glabra inftar illius, aut alba, ied craffis ftriis ab umbilico five pediculo in oras ductis infignita. ;. Tertia miagnam affinitatem habet cum octavi generis altera fpecie: quia ferà orbiculata eft, & zqualis pene magnitudinis: fuperné tamen 1n albedine magis fufca eft ; inferne illi non diffimilis , nifi quód ejus ftrix craffiores funt, &: pediculus illum fuftinens craffior, brevior atque magis nigricans. 4. Sola magnitudine ab octavi generis tertia fpecie differt hujus quarta fpecies: Illa enim. am- plior eft, hzc tninor, utraque autem circinatz feré in plano rotunditatis ; illa fuperné rubeícens, hzc multó magis rufefcens, eámque ob caufam Germanis fintte diremling dicta; graciliore illa pe- diculo fübnixa, hzc craffiore &: magis albo, ut etiam 1nferna hujus pars candidior eft quàm illa, &c miniis evidentibus ftriis exarata. ; Nafcuntur autem omnes eodem quo octavi generis fpecies tempore, atque in caduis plurimüm Íylvis , quemadmodum & ille. Nec locus, nec deícriptiones horum, me judice, bene conveni- unt campeftribus Fungis: Forté nomen Germanicum illis convenit. Clufis Fungorum eículen- torum o&tavum genus Gallis Champignons dici afferit : & reveràiin primz & fecundz hujus gene- ris Ípeciei defcriptionibus nihil eft quod contradicat, atque idcirco mihi plane perfuadeo rem ità (e habere. Eorum tamen defcriptiones fübjiciendas duxi, né Lectori impofuiffe videar. D hoc genere quatuor differentias obfervavit & defcripfit Clufius. — x. Prior fpecies Secundo ge- Fungus pileolo lato orbiculari candicamte C. B. Fung. efculent. otfarvum. genus. Cluf. Germans 3onfteritg, Galla Champignon c Potiron. Hujus tres fpecies facit Clufius: prima & fecunda fola magnitudine differunt. 1. Prima duas feré uncias lata eft, planz fed orbiculatz figure, fuüperné tamen quodammodo pulvinata & candicans, inferné veluti camerata & convexa, ftrus quibufdam à craflo pediculo in oras ductis diftincta. 3. AItera huic prorfus fimilis, fed amplioris magnitudinis, ut quz 4 aut plures uncias zquet, ejufdem cum prima figure, fed craíliore pediculo fubnixa, fuperné albi cute, cui infper(x ah- quot macule fufce & flavefcentes, inferné flaveícens aliquantulum, & magis conípicus ftris à pediculo in extremas oras productis exarata. 3. Tertia adhuc amplior eft Secundá fpecie , & magis circinatz rotunditatis, longiore graci- lioréque fübnixa pediculo, & colore füperna & inferna parte ex fuíco fübrubente, non minüs evidentibus & confpicuis ftris à pediculo in. orbem diffufis inferius diftin&ta quàm Secunda fpe- cies. Omnes autem fpecies ut plurimüm in. cuis fylvis nafcuntur circiter Pentecoften, h. e. füb extre- mum Maium aut Juni iniium. Priores duz ípecies palato grate effz.feruntur: 'Terüam edunt edam nonnulli fed per- pauci. I2 C. Baubinus 88 HrisronrAa PramTrARum. C. Bauhinus Fungorum tertium genus Tragi [qui J. B. Fungus piperatus lacteo fücco turgens] huic fvnonymum facit: Forté quia Clufius hunc Germanis 39 ffferiig di&um fcribit. C. Bauhi- num reprehendit Chabrzus, quia Clufius Fungum hunc amarum effe innuit , 'Tragus autem fuum Piperei faporisfacit. Jam veró (inquit) quantum inter faporem amarum & acrem feu ferventem intercedat, vel Fungus judicet. Quicquid autem fit de nomine (quo in univerfüm omnia pxne Fun- gorum genera donant) nullius acrimoniz feu fervidi faporis in defcriptione meminit Clufius ; fed priores duas fpecies palato gratas efle fcribit. Car. VIII Fungi punicei , la&le dulci mamantes, pratenfibus. fimiles edules J. B. Fungus. pileolo lato puniceo la- éenm e dulcem. fuecum fundens C. B. N nonnullis altiffimis fylvis , ut. eft Odemwaldt: appellata , nafcuntür , puniceo colore przditi, pratenfjum fungorum, quos boletos vocant, magnitudinem haudquaquam excedentes , lacte- um & dulcem manantesfuccum. Hi à quibufdam crudi devorantur , fed qua utilitate igno- ro, inquit "Fragus. Car. IX. À. Fungus piperatais albus, latleo fucco turgens J. B. Fungus 1o. five pileolo lato, orbiculavi can- dicagte C. B. item Fungus 17. frve albus. acris ejufdem. Fungus tertius Trag. quem piperei faporis facit. &e willp pepper-9puiboome. Ung: hi é majoribus fünt, Campeftres tamen [C/azzpignon:] magnitudine non multüm ex- cedunt, quibus etiam figurá perfimiles funt, pileolis circinate rotunditatis, craífis, carne multa [J. Bauhino Campeftribus pro magnitudine minüs denfi] ftris feu lamellis fübtus pratenuibus, laxis & profundis : pediculo tereti, iolido &: minime concavo , pollicem circiter craf- fo, fex interdum digitos tranfverfos alto. Non pediculus tantüm & pileolus , fed & lamelle huic fungo candidiffimz funt, cüm Campeftribus rubeant. Übilibet vulneratus lacteum füccum fervi- dum copiose effundit. ( Inveterafcentes, furfum flexis oris & pileolo tabefcente, fuperiüs cavi redditi metam 1nveríam aut infündibulum referunt. ] In altiffimis & tenebrofis fylvis Septembri & Augufto menfibus nafcitur. 7. B. Ingeniofiffimus Vir, & totius Hiftoriz Naturalis callentiffimus, D. 4. Liffer, in fylvis Martonenfibus prope ftag- num Piszo dictum, in ea Comitatüs Eboracenfis parte quz Crzvez dicitur , invenit , déque fücco lacteo obfervationes fequentes à fe factas nobis communicavit. 1. "Teneriores & juniores fungos promptius & copiofiüs lactefcere quam adultos & plenam | ma- turitatem adeptos : aridis & marcefcentibus nihil intus la&is apparere. 2. Succum hunc la&teum piper fapere & olere, 1mó omni pipere acriüis linguam vellicare & adu- rere. ^f. B. fcribit, fe càm füccum hunc digitis aliquando attigiffet, & ex improvifo palpebras digitis abfterfiffet, quamprimiim magnas punctiones & pruritum expertum effe, talem quidem qualis € Ti- thymali fucco evenire folet. wi 3. Eundem tamen fuccum ad tactum minime vifcidum aut lentum effe. 4. Quamvis eodem cultello centum (inquit) minimüm hujus generis fungos diffecuerim , lac ta- men ferro illitum & diu adhzrefcens colorem non mutavit , contra quàm aliis pleníque vegetabili- um fuccis evenire. folet. . In vafe vitreo quo eum excepi fübitó concrevit, intráque paucos admodum dies in maffam folidam condenfabatur, nullo intermixto fero aut humore. 6. Quod exiccatus etiam acrem illum & mordacem fàporem retinet, minüs tamen vehementem. Exficcati autem color ex luteo pallidé admodum viridis elt. 7. Quod fuccus ifte modó promptiüs & copiofiüs emanet ex parte exteriore, & ut ità dicam, fü- perficiali, quz cortici in plantis perfectioribus refpondet , quàm ex interonbus que ligno & me- dulla. x . $. Fungos hos cüm lacte maximé turgerent, ut eorum acrimoniam & fervorem lingua ferre non poffet, eulis quibufdam íeu vermiculis refertos obfervavi, eorümque recentiffimos & tenerrimos à Limacibus cinereis exefos. gore *. Fungus albus, ditlus Montbelgardenfibus c vicinis Wiffette J. B. E B. i H . P4 Uzufti fine (inquit) obfervavi hos fungos , Campeftribus fimiles, fed 1nfra fupráque totos albos. Hos olim eofdem putabam cum Coluzbettes, verüm. diftinguebam à Campeftri- bus, quód tardiiis provenirent, & pede longiores effent. In fylvis Quercuum, fed rariüs, occurrunt. — Przcedunt Columbertes &/ minores funt. ENT Lib. II. De *Plantis Imperfeili. Car. XL *. Fungus magnus, totus albus, fine. fucco laéleo, edulis, Columbettes Mostbelg. ]. B. a X. edulium quoque fungorum (inquit) cenfü funt hi , magnitudine excellentes , toti albi tani fubtus quàm fupra, omnífque fucci la&ei expertes, quo turgent Piperati illis fimiles. — Per ambitum aliàs criftatt, aliquando reflexi & inzquales fünt, interdum non. Diflinguuntur autem Columbettes à Bifette pede elatiore, & quód latiores fint tardiü(que proveniant. i] In fylvis é regione urbis Montbelgardenfis dictis /e Chefzois invenit J. B. & alibi. C à r. XII. A. — * Fungi lonpiffmmo pediculo dandicantés, fed. maculati efculenti Y. B. Fungus pileolo lato, log. gilfimo pediculo uariegato C. B. Fungus e[culenti 38. geuus Cluf Caf. : | "9 £j Nter fungos innoxios longiffimno pediculo hunc przditum putat Clüfius : eft énim illé'in 8 ànt g . unciarum loügitudinem, porrectus, digiti minimi craffitudine, rectus, verficolor & zwuAG. ftris quibufdam & maculis parvis & magnis, ex albo , rufo & fufco coloribus commixtis di: ftin&us, marmoris varii inftar. Ipfum veró fungi corpus pilei feu galeri formam quodammodo re- fert, valdé laxis oris, deinde fenfim inturbinatam metam definens, altitudine. trium unciarum. aut ampliore, orarum diametro uncias feré 8 occupante, candicantis füperne coloris, multis tamen ma- culis magnis & exiguis ex: fufco rufefcentibus 1nfe&, füpremo faftigio prorfus fuíco. Inferna pars cava admodum & camerata, candicans quidem, íód plurimis ftris fufcis, obliquis, & veluti in cin- cinnos compofitis, diftin&a : duabus autem fere unciis infra fupremum pediculi faftigium corolla di- gitalis circiter. latitudinis ipfum amplectitur, unde corporis ipfius Furigi orx abrupt videntur; dum 1n laxitatem fe diffudit. , In arvis plerunque provenit tum in. Hungaria, tum in Germania, tum etiam in Anglia ; miht ta- men nondum obfervatus. NEHLSSEAS w 3 HSEEUP Lori sesc HIT; * Fungus umbilicum referens ibis Ms C. B. Fungi efculenti 13. genis Claf. Uinque hujus affignat fpecies Clufius: 1. Quincunciali eft diametro, plurimüm orbicula- ris, pediculo.digitali, unciam craffo , füperné protuberans, ex albo vireícens ; inferne candicans & ftriata. 2. Diametro 4 uncias non excedente, coloris ex coeruleo viridi & fufco commixti , 1n- ferné ex albo fübfufci; pediculo pollicem craíffo, brevioré quam prima. 3. Precedenti feré zqualis eft, paululum angulofa; füperné ex purpureo & faturaté rubro com- mixti coloris, ràris albis maculis aliquando emicantibus ; inferne candicanus , fufcis ftriis afperfis, oris diluté purpurafcentibus. 4. 'Tertiá minor, diametro ^ uncias vix excedente, pediculo unciali, graciliore , fiperné flave- fÍcens veluti fuligine infe&a, inferné alba, fufcis ftrus diftincta. ..$. Quartz zqualis eft, reliquisafperior, füperné coloris ex albo fufci , inferis candicans , ftris facis in oras excurrentibus. ! Hujus plerzque fpecies figurz fünt orbicularis, füperná parte intumefcentis & pulvinatz in medio nonnihil comprefle ut umbilicum mentiatur. Nafcuntur promifcue in fylvis, & Junio Julióque menfibus inveniuntur. (am XD. Fungus in metam faffigiatus, albus, fuco tintius C. B. Fungi in metam faffigiati e[culenti, coloris albicantis fucotintli J. B. Fungi efculenti IV. genus. Clu. Res fpecies defcribit Clufius. | 1. Uncialis aut paulo amplioris magnitudinis, craffo pediculo, coloris albicantis fufco cincti. 2. Paulo planior eft & quafi in orbem circinata, duarum unciarum aut majoris ampli- tudinis, cxtera fimilis. tels - 3. "Trium plerunque unciarum magnitudine eft, craffiore pediculo, magis fufcus, interdum notis diftin&us. |. Superna pars utplurimüm lacera, & difciffà apparet. j Sub Pruni arboribus nafcitur. — j- i i3 T-—— Ne, LANTARUM. — M — às ec NS 9o Hisronrs P C as. XV. Fungus orbicularis fulcatus. albus fifa permixto C. B. Fwig? tuberoft e[culenti albi fuco permixti, vel maculis diftinéli J. B. Fungi efculenti VII. genus Cluf. & Uplex eft, 1. Alter nonnihil tumens, interdum etiam-in ambitu lacerus: 2. Alter orbicu- ) laris pzne, tota füperficie candicans, ut ovum éxcalptum exprimére videretur, préíér- A." tum adempto pediculo. In ficcioribus pratis & pafcurs Juxta pagos fitis proveniunt. Car. XVI ^ Fungus orbicularis oris intro veflexis C. B. Fungi. e[culenti 13 gems Cluf. Fungi Suilli Ungaris. Uplex eft , 1. Oibicularis feré , quatuor circitér uncias latus, brevi craffioréque pediculo, Íuperné nonnihil extuberans, utrinque fübalbidus & veluti fuligine infectus, at füperné ".. aliquot maculz albz afperguntur, ftriz inferne nigricant. 2. Major, cujus pars fuperior coloris eft purpurei rubro faturo commixti, 1n meditullio tamen fla- veícens & fecundüm oras maculis albis diftinéta: inferior ex albo fufca, ftriis tenuioribus. In íylvis nafcuntur, & Junio Julióque menfibus reperiuntur. Car. XVII. Fungus pileolo magno, plano, orbiculato , "venis exa[perato C. B. Fui JAbitini efculeni jJ. B. Fungi efculenti 20. genus. Cluf. Cisf. Riplex eft. 1. Binas aut ternas uncias latus ; fuperné diluté rubens aut latericei coloris, ve- nis quibufdam fic exafperata ut hirta videatur, in medio compreffus & velut umbilicatus; inferne pallefcens, ftris fufcis, pediculo uncià longiore, medium digitum craffo. 2. Craffiore paulló eft pediculo, füperné extuberat, coloris ex albo pallido & fufco mixti, inferné candicat, ftris bo. » 3. Longé amplior eft, faperné coloris ex albo, pallido, ruffo & fuliginofo mixti , extuberans ; inferné plana, rubefcens, ftris ex atro purpurafcentibus. Sub extremum Autumnum in fylvis, plerunque autem füb Abietibus, nafcitur. Car. XVIII. Fungus piledlo im plao orbiculari , wvillofo C. B. Fungi [yloeffres efculemti cereimi ]. B. Fungi efculenti X. genus. Cluf. CIaf. oles eft, 1. Duas uncias latus aut amplior, füperné nonnihil extumefcens, & veluti fericeis villis obfitus, colore puniceo dilutiore , oris in infernam partem valdé reflexis , quz ex albo rubefcit. 2. Longiore eft pediculo, füperné coloris ex rufo fufci, oris non adeó in infernam partem infle- xis, quz colore eft ex pallido nigrefcente. In hac fpecie bini plerunque füngi conjunctim ex eodem pede oriuntur. ] ya , Nafcuntur in cxduis fylvis füb extremum Maium aut Junii 1niium. — Cervinum vocat. J. B. à nomine Germanico Dirfcfjiimng. C A F. XIX. * Fungus pileolo plano fubfu[co oris laceris C. B. Fungi laceri, [ylveffres y e[culenti , fubfu[ci. coloris, anferné candicantes J. B. Fung.efc. XI. génus Claf. Ci. | g. | JI Nitio quidem inzquali eft figurá, magis tamen ad orbicularem tendente, per oras lacer, duas un- cias latus, füperne fufcus, mferné candicaris. Adultior magis orbiculatus eft & per oras la- cer, longé amplior [quatuor uncias] colore magis fufce füperné'Scalbicante inferné , cui fu- Ícedo quxdam admixta eft. u Circa feftum Pentecoftes in cxduis fylvis nafci fcribit Clufius. M. Lib. IL "De tPlantis Imperfedlis. H Mibess Car. XX. * Fungus angulo[us pediculo exiguo C. B. Fungi ferà fine. pediculo. coloris ex vufo fufei , ofculenti in joe caudicibus na[ci [oliti J. B. Fungt efculenti $. genus Cluf. : Claf. né conveniunt. 'Tres eorum differentias facit Clufius. 1. Angulosá eft figurá, quatuor uncias lata, brevi & quafi nullo pediculo fed eo valdà crafz fo : inferna ejus pars candicante & fatis densi materiá conftat; füperna fpongiofa eft & quafi vil- lis quibufdam obfita, coloris ex rufo fufci. 2. Magis orbicularis, craffiore & longiore pauló pediculo, $ aut plures uncias latus & longus. 3. Longé major, in tres lacinias divifus, pileoli diametro femipedali, pediculo unciam cra 1o; fü- pent fpongiofis quibufdam crafsííque villis five potis frondium. rudimentis ex fufco pallefcentibus praditus. - In Ulmorum Populíque albz caudicibus dejectis nafci folet, & bis plerunque, etiam tu: interdum in anno provenire. à; S horum differentia in magnitudine confiftit, quandoquidem formá, materid & colore pz. Car. XXI Fungus planus orbiculatus aureus C. B. Fungi lutei. magni, ditli Laferas , fpecioft J.B. Fungi ef- culenti 17 genus Cluf. Boletus Antiquorum. , à E Clf. j Rumum é terra erumpentis hujus Fungi forma ovum. quodammodo candore & figurá refert alterà auttertiá die laceratur hec alba cutis feu (ut Plimu vocabulo utar) volva füperná parte, & veluti ovi luteum oftendit ; deinde magis extüberat illud luteum, & fungi formam induit, paullatim .& feníim evanefcente pereuntéque volva. Magnitudo autem Fungi füá volvá inclu tres uncias in longitudinem patet, duas in latitudinem. —Confümpti volvà Fungus in planam orbicularem fefe explicat formam , cujus diameter quatuor pené unciarum eft ; füperna fa- cies aliquantulum intumefcens aureum five croceum colorem elegantiffimum habet, inferna [mem- branuls contexta] flava. eft. Pediculus digitalis longitudinis & crafitudinis eft, flavíque coloris. Át cüm jam adolevit pauló amplior eft ejus magnitudo, & in ternas aut quaternas partes fcinditur, colorifque illum florem & elegantiam deperdit; nam fuperne languidioris eft aurei coloris, inferné omnino pallidi. Provenit in fylvis rará Quercu confitis, iífque cxduis praefertim & editionibus ficcioribáfque locis, bis fingulis annis, circa meffem videlicet & ante vindemiam. Principem inter Fungos efculentos locum tenet : Et fane adeo elegans eft, ut non mirandum fit. f1 illos qui füngis libentur vefcuntur. ad Íe edendum invitet. | Non dubium autem eft;pergit Clufiusquin hic Fungus fit ille veteribus adeo celebratus Boletus;ac à principibus virisfic in deliciis habitus : nam fi conferantur que de Boleto (cripfit Plinius cam. hu- jus hiftoria, fimiliseffe deprehendetur. — Imfamis autem & immenfo. exemplo in crimen. adduttus. fuit, quid olim Tib. Claudium Cee[arera (qui. Boletorum efu impensà dele&abatur) conjunx Agrippina .Boleto *ue- neno illito [ufFulerit, ut Neronem. filium ipff uccelforem Imperio daret. Hinc illi Juvenalis in Satyris f- les de Boleto. Nam Sat. 5. Vilibus ancipites (inquit). fungi pomentur amicis, Boletus. Domino, fed qualem. Claudius. edit "Ante illum uxoris, poft quem nil. amplius edit, Et Satyra VI. Minus ergo wocens erit. Agrippina Boletus y fiquidem unius. praecordia pve[fit le (enis, sremulimque caput de[cendere. ju[fit In celum, | Hinc etiam illud Martialis. Quid dignum tanto «ventríque guleque precabor ? Boletum ut. qualem Claudius edit. eda. Sed & ipf Nero Boletum Deorum effe cibum cavillari folebat, quia illo periiffet Claudius Cxfar, &c defuncti Czfaresin Deorum numerum referri. folerent. Recentes boled [apad Ungaros] in aquá elixantur, deinde in tenuia frufta conciduntur : fruftu- la concifa 1n jufculum & cremore lactis confe&um injiciuntur, adjectis Selini. foliis minutim fe&tis & pipere. — Vel repurgati przcifo pediculo invertuntur, & füper prunas pofiti addito. ovi luteo torren- tur. Vel recentes etiam recifis pediculis friguntur cum butyro atque ovo fimul in fartagine cos, diffolutis & fimu] mixcis. — Sed & exficcati fervantur, deinde ovorum inftar in aqua elixantur, tum demura 9I 92 Hisron:aà PraNTARUM. demum cum condimento ex ipforum jufculo & pane tofto parato, additis aceto, piperis, zingiberis & caryophyllorum aromaticorum polline eduntur. Jufcalum in quo coquuntur croceo colore tingant.. SN ee | Fungus pileolo lato, orbiculari flavefcente C. DB. Fungus pallidus J. B. Fungi efculemi Y2. genus Cla Mi tics die | Utumni munus, Campeftri fimilis Fungus , pari feré. magnitudine, fcd variante, coloris tam externe quàm 1nterné luteo-pallidi :: Clufio inferne ex flavo rufefcit. Provenitin fylvis, Gc reperitur circa Pentecoften. — LI Car: XXII. Fungus angulofus e velut in lacinias fectus C. B. Fungus luteus [rue gallidus, Chanterelle Zicus, fe contorquens e[culentus J. B. 4m Fungi e[culemi Y4. genus. Cluf. ? muB. "es Onbelgardenfibus di&us Chazterelle Fungus raró dimetientem habet palmarem, fepilis eam M magnitudinem non affequitur, plano pileo, aliàs cavo , pallidus , oris fübinde contortis, ut crifpi nonnihil habere videri poffit, membranis infra-nec denfis contextus. — Hujus pediculus raró in umbilicum inferitur, fzepiusà medio deerrat. Odor gratüs & innocens eum com- mendat, & ob id menfis lautioribus curiofioribüfque expetitur. . ^ Clufius quarti generis duas fpecies, feu. forté atatis ratione differentias, defcribit. Prior füperné pallida eft; flavis maculis variegata ; inferne flavefcens cum [trus fufcis; Secunda duplo major, füperné flava, inferne croceo colore 1nfecta. $4 19 Oritur in fylvis & nemorofis locis fub. fagis utplurimim, menfe Junio ac etiam Septembri. * Car. XXIV. Fungi plures. fimul, albi, ad arborum VADE efculenti J. B. Fungi umbilicum exprimentes plures. fimul, albi C. B. Fungi e[culenti 6. genus Cluf.. CIaf. riche feré orbicularis funt, planz tamen, inferna parte albi & ftriati , füperné aliquantulum protuberantes, mediá autem nonnihil depreffi , ut umbilicum exprimere quodammodo vi- deantur, colore magis fufco quàm inferné. Minores circiter unciam lati funt , aut pauló ampliores: medii binarum unciarum latitudinem explent: Maximi quaternarum amplitudinem fu- perant. | Ad Ulmi, Quercüs, Populi, Juglandis & aliarum arborum deje&arum radices nafcuntur, à novo Vere in ÁAutumnum ufque. Populus alba humo tenus fecta ad radicem ufque, & aquá calidà 1n qua fermentum fuerit diffolu- tam perfufa infra quatriduum fungos copiofos edet, efu1 quoque gratiffimos. Maz. Lib. IL "De :Plantis Imperfetlas. SECTIONIS PRIME MEMBRUM SECUNDUM. De Fungis lamellatis terreftribus noxiis. IPC REMIT HOP UT EMEN RENS E CCP. eL Fungus Coryleus orbicularis C. B. Fungoum. moxiorum 6. genus. Cluf. ul. Rbicularis eft figure , duas uncias latusaut major : fuperné. nonnihil tumefcens , extre- mis oris in füpinam partem flexis ; coloris ex rubeícente fuliginofi, cui albedo quzdam permixta videtur, interdum etiam omnino fuliginofi & fufci : inferne nonnihil rubefcit ftriis craffiufculis fufcis: pediculo eft gracili duas uncias longo. , Sub Corylis crefcit Maio aut fub Junii initium. 4 C A ?. II. * Fungus bufonius orbiculatus C. B. Fung. mx. ^j. genus Cluf. Fungi bufonii perniciofi J. B. ^ CI. ! Ujus tres obfervavit fpecies Clufius. 1. Pedicülo erat valde gracili, duas plus uncias longo, pileolo in metam füblato , un- ciam feré lato, albo fuligine quodammodo infe&o, fummo faftigio flavefcente , interi- ore & cava parte fufco prorfüs cum ftriis nigris. 2. Magis orbiculata , craffiore pediculo ; füpernà & tumefcente parte, duas interdum , aliàs tres uncias amplá, modó fufcá omnino ex albo-pallefcente, modó flavá, fuligine infe&á ; Singu- li autem fungi maculis albis & nigris fumma parte notati, ut Rubetz colorem, praefertim fufcus, val- dé referre videatur. Parsinferna alba eft, cum levibus ftris fübfufcis. j 3. Reliquis major, orbiculatz 1n plano figurz, tres uncias lata, füperné alba admixto ruboris tan- tillo, raris pallefcentibus maculis infperfis : inferne palleícit, frequentibus ftris fuliginofis. Circa idem cum precedente tempus emergit. A M M HÀ — C ^r. Ill. * Fungus Betulaceus. orbiculatus. albus C. B. Fungorura moxiorum 9. gems Cluf. Fusgi Betularum albi maculati permiciofi Y. B. [01/7 A dune pane eft figurz, füperné paulo elatioris, albus fuligine levi adumbratus, in quo maculz quzdam gne dene ; duas uncias latus ; inferné totus albus exceptis ftrus fuligine infectis : pediculo gracili, binas uncias longo. | Curca Pentecoften provenit in fylvis ad Betularum truncos & radices. Car. IV. Fungus minimus pallefcens infundibuli ford C. B. Fungorum moxiorum X. gems Gluf. Claf. i Alde exilis eft : nam primüm emergens vix uncialis eft magnitudini: interdum fingularis, nonnunquam bini foi nafcuntur, ipfo Fungi corpore minimi digiti unguem vix zquan- te, rufefcentis coloris, cüm adolevit corpus in uncialem magnitudinem excrefoit , inferna parte valde à pediculo ftriata. fe invertente, adeó ut fuperna pars velut camerata. & cava reddatur, & cum füo pediculo parvum infündibulum mentiri videatur. Color flavefcit tam externe quam 1n- " terné, & füperna pars jam in umbilici fpeciem contracta rufis maculis eft diftin&a. Bis in anno reperitur circa meffem & vindemiam 1n Íylvis proveniens. (ATP: M HisroRiA PraNTtARUM. Ca». V. Fengus. fatuus candidus , pileolo in. metam. a[Jurgente C. B. Fungorum moxiorum XI. genus Cluf. Fungi fultorum boleto familes permeift J. B. Claf. dm tempore fimilibüfque locis reperitur. E terra antem erumpens valdé boletum imitatur, imo quodammodo mentitur Corpore dum é fua volva erumpit boleto eft diffimili , lon- giore pediculo fübnixo, minimo digito graciliore, fefcuncialis latitudinis , 1n metam aflur- gente, füperna parte candidà, inferná cameratá. : Car. VI. * Fungus mu[cas. interficiens C. B. Fungi -venenati $ mu[carii dicli J.B. Fungorum moxiorum x2. genus Cluf. Ujus quinque fpecies, I. Orbicularis, unam interdum , fepiffime duas uncias lata, vel fuperné pal. lefcens tantillo rubedinis & fuliginis admixto, vel lurida & fuligine 1nfecta , 1nfperfis al- bicantibus maculis atro permixtis : pars inferior alba ftriis fufcis: pediculo gracili, feícunciam longo. 2. Paulo major, pediculolongiore & crafliore, viz. digitum minimum longo & craffo : orbicu- lata paené, diametro triente paulo minore. Color füperné ex purpura dilutiore &t fatura, rufo, pallido & albo varié mixtus eft: inferné pallet cum nigris craffioribus ftris. — — . Primüm emergens contracto eft corpore, craffo & unciali, quasíque Ari radicem mentiente, pediculofulta, duas uncias lata & totidem longa, in metz formam füblata, coloris lateritii, frequen- tibus maculis albicantibus afperfis, fummo tamen faftigio pallida. Adultior vero palmari pediculo digitalis craffitudinis aflürgit, inferna parte tuberofa, orbicularem autem figuram acquirit , quatuor uncias lata, per oras interdum fiffa & lacear, coloris proná parte rubri, albis maculis 1nfect1, oris rufis fapiná albi prorfus, ftriis levi fuligine infectis. 4. Omnium elegantiffimz , recéns nate orbis minor, duas fcilicet folummodo uncias lata, rubro colore valdé faturo veluti concreti fanguinis tin&ta, frequentibus maculis albis. confperfa : Adultior latior fit, v. g. quincuncialis aut amplior , tumida füperné, rubro etiam colore fed paulo remiffiore, obfcurioribus veluti undis intercurfantibus, & crebris etiam ex albidis maculis infecta. Pe- diculo conftat protuberante infima parte, unciam craffo, trientem longo. — Striz crafÉe nigrz. Bini interdum ex eodem pede conjunctim nafcuntur. : Hancmufce valdé appetunt , & plerunque ei infident non fime ipfarum pernicie ; fiquidem quotquot deguftant intereunt: ideóque circa Francofurtum ad Moenum 1n conclavibus ad feneftras 1n hunc ufüm ejus frufta fpargere (eli 5. Junior duas uncias lata eft, 1n totidem unciarum metam affürgens, coloris ex rufo füfci & velut fuligine infecti : adultior trientalem aut ampliorem latitudinem habet, in metz formam affürgens, oris valde laceris, coloris füperné mixti ex albo, rufo, pallido , fufco, mixturà vel radiatim , vel maculis duntaxat infperfis conftante. Color inferna. parte prorfus fuliginofüs cum ftrus nigris. Car. VII. * — Fungus latus orbicularis candidgs C. B. Fungorum moxiorum 13. genus Clu. Fungi ranarum albi perniciofi J. B. Claf. ' m . Dultus quatuor unciaslatus eft, in orbem feré circinatus, immaculati fuperné candoris, nifi orbis centrum palleret; inferna etiam pars candida eft cum multis purpurafcentibus ftris : pediculus gracilis eft & longus. Junior minor eft & fuligine quadam utrinque infectus, ftriis raris & vix adhuc apparentibus. Secundam vias & femitas in czeduis fylvis provenit extremo Augufto. Car. VIII. A. -— Fungi albi venenati vifcidi J. B. E " Dulibus albis aliquo modo fimiles fünt, pediculo digitum craffo, 3, 4ve plus minüis alto, qui cly- peum (üflinet orbicularem, palmarem, preffüm, fübtus candidiffimo membranarum fquar- ro ftipatum : Superna facies fübcinericea , ad albidum nonnihil vergens , vifcido tactu, fungofis verrucis eminentibus confperfà, qua tamen fine membranz noxa avulíu faciles, quas m : acciden Lib. IL De Plantis Tperfethis accidentarías effe putamus, ut quz non in omnibus appareant. Sapore funt minime ingrato, fed fabdulci, fapore aqueo. » Intereft (ánà horum formam & naturam vel apprimé novifla, ob periculum quod ex errore con. tngere poteft. Nam civis (inquit) quidam Montbelgardenfis qui deceptus hos coctos imprudens voravit, primó vomitu infeftabatur; deinde vertiginofus fit, proftratis tandem viribus membrífque refrigeratis foporofus jacuit non fine mortis periculo. Nam & loquelà privatus , pula. deprehenfus fuit perexiguo, cum fuffocationis metu.-. Qui tamen pauló poft vomitu provocato priüs, Alexiphar- macts, "Theriacá potiílimüm, enematibus item reftitutus fuit, poftquam non paucas horas dubius 8c velut oppreffus inter vitam & mortem quafi füccubuerat. À Fungis campeftribus differunt pediculis tenuioribus & longioribus: capitellis minis craffis , la. mellis fübtus albis, odore ingrato. CA». IX, A. /— Fungus major, pediculo brevi evaffo, lamellis cvebyis dbi Ediculus vix palmaris, pollicem craffus , imá parte in latum extumefcens, capite eft craflo; diametro palmari, pulvinato, media tamen parte circa umbilicum depreffó , colore Sunc rubente , nunc fulvo fordidiore , creberrimis fübtus lamellis albentibus ftriato: füperior fpongiofa fubftantia candidiffima. Sub Quercubus Augufto menfe enatum obfervavimus. Car. X. Fungus laus orbicularis oris intus comverfis C. B. Fungorum noxiorum X 4 [ue appellati, albi fed maculati, fylveffres perniciofi J. B. * 4. gezus Cluf. Fümgi Claf. b in locis eodémque quo prior [us] tempore invenitur. Duas ejus fpecies obfervavit Clufius. | Prime recens natz corpus unciá majus non eft, coloris albi fuligine velut infe, pedi- culo unciali, minimum digitum craffo, 1nterdum geminum ex eodem pede nafcens. Adult tti- unciali eft diametro, orbiculatum feré, fuperné album fed fufco colore infe&tum, flavo faftigio, in- ferné veró pallidum, ftriis rufis , pediculo digitalis longitudinis & craffitudinis. Secunda circinatz feré rotunditatis eft, diametro trientem lato pediculo brevi pollicémque craf- Ío, füperné candida cui macule parve fufce & flaveícens nonnihil color infper(üs eit, oris aliquan- tulum in infernam partem converfa : 1nferné pallida ftriis fuliginofis. Car. XI. A. Fungus pediculo in bulbi. formari excre[cente C. B. Fuugorum moxiorum x5. ges Cluf, Fungus bulbo[o pediculo pallidus maculatus J. B. Claf. : *. plex eft, Prior pediculo duarum uriciarum, [corpore unciali] fuprema parte pollicaris craf fitudinis, inferná fefcuncialis, 1n bulbi formam excrefcente , coloris ex albo pallefcentis. Corpus rpíum fungi füperné etiam pallidum eft ; fed maculis diluté nigricantibus diftin- &um, atque oris in füpinam partem inflexis ; inferne ftriz ex pallido fufcz funt. Secundus valdé tetri coloris eft, ut verius ligni five radicis cujufdam nodofuüm & ^ nigrum frag- mentum videatur quàm fungus, quod utráque manu vix comprehéndi queat : craffo brevíque pedi- culo innititur. In czduis fylvis crefcit extremo Sextili. Car. XII. Fungus oris laceris Qin lacimas. dvvifis C. B. Fungorum. woxiorum 16. genus Cluf. Fuji fib. corylis ferpentini dicti permiciofi f. B. Cu » ; E hujus fpecies obfervavit Clufius, Prior oblongo gracilique pediculo eft, cii infidet initio velut ovum exícalptum, uncialis magnitudinis, externé album velut fuligine perfafum, in- terné nigrum : quod deinde oras explicans 1* unciz amplitudinem. acquirit, in pilei par- víque galeri fimilitudinem formatum, albi füperné coloris frequentibus fufcis maculis. diftin&um, atque ipfo faftigio veluti fuligine infecto. — i Secunda pediculo longo gracili, corpore parvi galeri figurá, initio vix ungue majore, dilutiore fuligine iDBbo, cim adoleverit fuperne atrá fuligine tin&o, 1nferné inftar fornjcis camerato & ni- gris ftriis exarato. Tertia 95 96 Hisronr:a PrawTARUM. ———MMÁÉÁÉÁÉÁÉ m URN Lr cl m ct ct elm, D PI en I pe n] QUY il Patr Tertia przcedenti «qualis eft, valdé laceris oris & quodammodo laciniatis, rufi interdum , aliàs albi coloris fuligine infecti füperné, inferné fuliginofis, aliàsinigriis ftris exarata : aliquando etiam inferna parte adeó inversá & reflexá, ut florem aliquem mentin videatur. »" T 1C ap XOU * Fungus latus oris laceris C. B. Famgorum noxiorum 17. genus Cluf. CI». Uplex eft, 1. dodrantali magnitudine, pediculi digitum. minimum craffo, duas aut tres uncias longo, ex cujus imo fübnafcitur exigua proles: orbiculatz feré eft figurz oris in infertorem partem nonnihil inflexis, colore füperné rufo ad nigredinem tendente, cui fla- veícens circa medium admixtus eft: inferna pars pallida eft, ftriífque fuliginofis exarata. 2. Illi zqualis eft, fed graciliore pediculo, circinatx etiam rotunditatis, nifi laceras haberet oras in ambitu, füperné plané luridus venis quibufdam exalbidis maculofüs, ipsi fübftantiá füb externa cute omnine atrá, uti etiam eft pars infima, fic tamen ut craffe nigra ftriz obícuré. appareant. Planis & apertis locis circa Feftum S. Bartholomzi apparet. C A ». XIV. Fungus parvus parvi galeri formam exprimens vufus C. B. Fungorum moxiorum. 18. genus Cluf CIuf. N íylvis eodem quo przcedens tempore oritur; eft autem eo: longé minor , nec uncialem aut fefcuncialem magnitudinem füperat, pilei aut parvi galeri figurá in metam füblatus, fuperné rufus, inferne exalbidus cum ftriis fufcis: pediculo gracili duas trélve uncias longo. Car. XV. * Fungus orbicularis [ecundum «vias € im Quercetis Autumno na[cens C. B. Fuhgokitn noxiorum 9. genus Cluf. Ujus fex fpecies defcribit Clufius : Prima tantüm hujus loci eft. Prima pediculo eft valdé gracili, duas uncias aut amplius longo, capitello orbiculato feícunciam lato, aliquantulum in infernam partem inflexo , coloris ex flavo, rufo, füli- ginofo commixti fuperné, ex pallido fufci inferné. Car. XVI. *— Fungus Abietinus oris veflexis, [ubflantid rubrd C. B. Fungorum noxiorum 21. genus Cluf. Fungi birfuti interna. parte. permcioft J. B. U B extremum Septembrem provenit fübter Abietibus. e^ T J E - . e Recens natus unciá non. multó major eft, oris valdé 1n 1nfernam partem inflexis; craf- fiufculo corpore & veluti craffis quibufdam venis fübrubentibus, in orbem füperné ductis notato in albicante planicie. Adultus vicefimi efculenti amplitudinem acquirit, oris eft. magis inzquahbus : inferne diluté rabet cum ftris rufis ; pediculo digitalis feré craffitiei , duas uncias lon- go, qui confractus rubrá fübftantiá conftare deprehenditur. Car. XVII Fungi dumetorum ex uto pede prodeuntes C. B. Fungorum moxiorum 23. genus Cluf. e— Uatuor hujus fpecies recenfet & defcribit Clufius. Primz fex ant. feptem nafcuntur ex uno pede fungi , longis & gracilibus pediculis, or- biculato feré corpore, (fornicato tamen Íeu camerato inferné) velfeémunciali, vel un- ciali, colore flavo, uti funt & 1pf1 pediculi, qui maculistamen nigris diftin&ti. Secundz etiam o&o aut novem ex uno exortu nafcuntur, breviore & perinde gracili pediculo; corpore in orbem veluti expanfo, unciam aut fefcunciam lato, fuperné preffo & tanquam umbilica- to, coloris flavi rufo fuffufi, inferne flavi, ftriis fuliginofis. "Tertiz viginti aut plures nafcuntur ex eodem pede, gracilibus pediculis, orbiculati, latitudine in- zquali pro atats ratione; nam & inveniuntur ungue non minores, unciales, & fefcunciales ; omnes rufo colore tinéti fuperne, inferné fufcis ftriis exarati. Quartz Lib. B 2De "Plantis Imperf etlis. Quarte triginta aut plures ex eodem pede proveniunt, pediculo pro fingulorum state bre- viaut longo , orbiculati, magnitudine tertie fpeciei fungis pares; colore variant, nam vel flavi fant, multo tamen rufo perfufi, aut omnino rufi fed nonnihil tumeícentes & fufci, inferne ftrirs nigri- cantibus notati. | E Ad Spinarum quz vetuftate corrumpi incipiunt atque inter dumeta náfcuntur, & in ipfis truncis humi jacentibus nafcuntur circa Calendas Octobris. Car. XVIII. Fungus femetarius. in plano orbicularis, candidus C. B. Fungi. f'erquilini: albi perniciofi. J.B. F ind: ox. 3. genus. Cluf. Clef. Ad 1. Ulgaris admodum (inquit Clufius ) eft hic fungus, ideóque nemini non notus, formz or- bicularis in plano, velut circino duétz, exili & tenui fultus pediculo, tenui non craffo corpore, candidus omnino, & veluti fariná confperfus, cum inferné tum füperné ; pars tamen averfa fufcis ftrus diftincta eft. - Car. XIX. Jungs orbicularis, ex atro. vufe[cens C. B. Fungi. quodammodo | orbiculati, atro-vufe[centes , perrii- cioft J. B. Fung. nox. 9. genus Cluf. Fore Cif. m Solftitium zftivum invenitur in fylvis tiafcens. Craífo & protuberante conftat corpore, fpharice quodammodo & orbicularis figurz; duas uncias lato in minoribus , in adultioribus tres aut etiam quatuor; füperné ex atro né ' fefcens, inferné exalbidus, ftris rufefcentibus. Cw w9 UVXXE * Fuupus orbicularit im paluftribis C. B. Fung. m0x.35. genus Cluf. Fungi rubri perelegantis coloris e rufi J. B. . Cl«f. . Orum primus Uncialiss magnitudinis habet orbem, fuperné rotundum, & rubri perele- gantiscoloris ; inferné albicantem, fufcis tamen ftrus exaratum, unciali pediculo, non tamen valdé gracili fultum. Secundus orbiculatz etiam eft formz, pauló tamen amplior fuperiore, longioréque pediculo fübnixus, prolem fungi ab exortu. plerumque próferente : fuperné rufi & ad lateritium tendentis coloris; inferné dilutior & frequentibus ftrus diftinétus. 'l'ertiis in. nodum velut colle&o eft corpore, inferné fornicato atque camerato, füis oris pedi- culum uncialis craffitudinis, duarum autem unciarum longitudinis ftringente & amplectente, coloris ex albo rufo & fufco varié commixta. Quartus duas uncias latus eft, fcd. inequali orbe, füpertia parte candicans ex cineraceo, infern? fimiliter, fed ftriis fufcis. — Pediculus brevis & craflus. Cx x XXL Á. — Fungus minor ex albido fubluteus , pileolo bemifpluerico. D trium aut quatuor digitorum. altitudinem interdum affürgit , fiepiüs humilior, pediculo culmum craífo; pileolo hemifphzrico, diametro unciali, ex albido fubluteo, lubrico & mucilagine quadam oblito, fübtus lamellis crebris füblividis, veluti tot radiis à pediculo ad circumferentiam extenfis , adeó ut 1nferné feré planus fit hic fungus & minime concavus. Lamel- lz autem admodum lat fünt, feu mavis profunde, ut exterior cutisfeu caro fit valdé tenuis. Per totum Autumnüm in pafcuis frequensoritur, plerunque e fimo vaccino aut equino. Figura Fungi parvi albi cum luteola parte in fümmítate capituli, vifco. nitente refplendenus * ^f. B: huic exa&té refpondet. K CAD 97 Tom. 3. lib.4o. €. 69. Hisronr:AaA PraNTARU M. Car. XXIL A. Fungus pareous galericulataus [Hris Iuidz aut nigris. n Fung. mox. tertium genus Cluf? utriufque.colore fublivido, füperficie ficca. nec muco oblita: pileolo magis nonnihil turbi- nato, intus magis concavo ; lamellis denique obícurioribus & per vetuftatem nigricantibus: Septembri menfe & per totum. Autumnum in. ídem cum przcedente locis, nec minüs frequens invenitur. Icon pag. 848. tom. 3. Hift. Plant. f. B. hunc fungum optime reprxfentat. Lobelius & f. Baubinus non fàtis diftinété fcribunt de his Fungis. Obféervavimus in pafcuis Fungum hujus generis pauló minorem pulverei coloris feu ex albo fordi- dé flavefcentis , ftris. fübtus dübure fulvis, quem ab hic deícripto fpecie differre fuüfpicamur. Qiu petioli longitudine & craffitie, necnon pileoli magnitudine refert. Ab eo differt s Car. XXII. A. Fungus pufillus: pileolo. tenui utrinque. feriato s [eu plicatilis plicaturis utrinque demonftran- tibus. Uobus proximé antecedentibus minoreft multó, pediculo tenuiore & teneriore , fragili ad- medum fecus quàm precedentium, lubrico & velut mucooblito: pileolo turbinato, de tro femunciali, €enuiádmodum & utrinque ftriato & fulcato, ac fi membraná in plicas compofitá conftaret, coloris ex albo cinere, Summus pileolus ubi pediculus inferitur non. raró planus eft, & macula rubente infignis. In pafcuis Autumno reperitur. Huic affinis eft non tamen 1dem. Car. XXIV. * Fungus albus pileolo imoerfo J. B. tom. 3. p. 847. lib. 40. cap. t3. ícit, plicaturis & foliis fe externé demonftrantibus, non füb pileolo [ tantüm ] ut in reli- quis. Pileolus etiam inverfus facit velua fcutellam. Suntetiam majores, altitudine trium digitorum, & latitudine duos excedentes. In prato loco clivofo menfe Septembri obfervavit 7. B. Dp admodum eft, vix ad unciam fe attollens ac etiam multó minor : 1nftar calycis cre- Car: XXV. A. — Fungui parous, gediculo tenui, longo, firmo, lentos pileolo in medio fafligiato, [Priis exterius apparentibus. cat , in medio turbinatus , ftriis exteris apparentibus, intus concavus , lamellis crebris al- bentibus ftipatus. D zoe aut altiore affurgit, tenuiat firmo, non fragili: pileolus & fufco albi- In paícuis meníe Septembri. ; Car. XXVI. A. — Fungus minor tenerrimus , farind ve[perfus , pileolo. [upernà cinereo, lamellis tenuiffimis: mi- ge. concavo, qui levi compreffü in longum finditur, pileolum füftinens unciali aut fefcunci- ali diametro, fuperné tenui membraná cinere fariná. refpersá conftans, inferne lamellis tenuibus creberrimis, nigrispropeé ceatrum, nam circum oras interdum cinerez funt, infun- dibulifigurá, concavum. —Orz pervetuftatem non raró lacerz furfum reflectuntur. In paícuis menfe Septembriaut etiam Octobri obfervavimus. p: affurgit tres quatuórve interdum uncias longo, tenello, albo, fariná albá refperfo, intus C À. P. Lib. IL | «De Plants Ymperfetlis. Car. XXVII. Fungus minimus, pediculo longo tesuiffimo latlefcens. Nter gramina 1n pafcuis oritur folitarius. ————— Car. XXVIII. À — Fungi praten[es paroi, externà "vi[cidi, albi, lutei «uel vubentes. — Am. F, orbicularis in pals- [ribus C. B? Apitelli diameter uncialis circiter; interdum major; figurz in plano orbiculatz, raris fübtus lamellis reliquo corpori concoloribus : Pediculus gracilis triticeuma culmum magnitudine vix zquat, binas circiter uncias altus. "Tum pediculus tum capitellum muco quodam viícido oblita funt. Strie in hoc genere ad pediculum inferiores multó funt quàm ad oras capitelli, ut in- fundibuli aut coni inverfi fpecie à pediculo aliquoufque affürgere videantur: hoc támen non eft per- petuum, nec in junioribus fungis fed in adultis & declinantibus. Augufto & Septembri menfibus in paícuis frequentes oriuntur. GN IEXXEX * Fungi luteoli dicli, colorem mutantes, maligni J. B: Imper. ; : Ujus capitelli figura vulgari fimilis eft ; fübftantia ejufinodi que. mox. vigorem perdat & in mucum abeat. Inferná parte filamenta quedam , in retis formam oblique intrica- ta, facilé à fuo capitello feparantur. Color aliquoties flavefcens, inox tamen in yi- rentem & inde in azureum abit. | Car. XXX. Fungi albi lucentes , ex uno principio plures , ex radicibus arborum. J. B. P DD: ^ cariofis arborum truncis occurrunt Fungi ex uno principio plures ; longis pediculis infideri- tes, emaculati undique candoris, etiam per membranas, animalculorum morfiunculis &. ar- rofionibus obnoxias, majufculi, tenues, lentore vifcido fuperius obducto nitidi. Invetuuntur his fimiles lividi aliorámque colorum. Car. XXXI * Fungi multi ex umo pede, clypeiformes lutei. cv rubri. J. B. Fungus clypeiformis major C. B. Orum forma plana quidem eft, fed rugofa. & per oras reflexa, flavi coloris, pediculis fufcis. Inveniuntur etiam alii ejufdem forme planz & orbiculatz, fed qui non funt. reflexi, & eorum etiam aliqui. peroras crenati. - Innafcuntur plerunque putridis lignis, autafferibus vetuftarum dium rufticanarum & ftabulorum; Inveniuntur adhuc alii lis non valdé diffimiles in arvorum aggeribus fub fepibus, ribri coloris, quoram nonnulli nullo peculiari odore fant praediti, alii veró moíchi odorem quodammodo refc- runt. Car. XXXIL Á. — Fungi plures ex umo pede, à Prunorum vadicibus enati. b Lurimi fimul confertim nafcuntur: pediculis binas circiter uncias longis, mediocriter crat fis, coloris lutei fülphureíve. —Capitelli rotundi diameter uncialis aut. fe(cuncialis; füpern? ' rufefcit , lamellis fubtus cenuiffimis && crebercimis, initio flavis, poftea in cinereum mutan: tibus. ME K 2 CAP: 100 HisrogrzP LANTARU M. Ca». XXXIII * Funghs latus [anguinei coloris C. B. Lingue in caudicibus Caftauearum Cu. Cef. ) T Ingue appellantur in caudicibus precipué Caftanearum, figurá crafsá, fanguinei colori tum extra, tum intra. Optimi atque innocentiffimi exiftimantur. : Car. XXXIV. A. /— Fungus fordidé fulous in acutum conum fafligiatus. nofüs, nec quicquam cartüs aut pulpa corticem & lamellas interjacet. Hujus icon ha- M 755 fubtus creberrimz, colore cinereo. Cortex exterior tenuis eft-& membra- betur apud Parkinfonum pag. 1321. Car. XXXV. A. Fungi minimi plurimi (imul na[centes turbinati, exterilts cinere aut fulfulwi, [Pris migricantibus. Ediculo albo, fili inftar tenui , longitudine digitali capitulum infidet turbinatum mete aut ga- leri figura, diametro vix quartam digiti partem excedente, colore exterius fordidé fulve- Ícente flrus fübtus in adulto fungo fufcis aut nigris : inter lamellas& cutem externam ni- hil omnino carnis intercedit; cuticula autem ipfa lineolis. feu fülcis ab apice ad circumferentiam ductis mmimé tamen profündis ftriatus eff. Augufto menfe Anni 1685. obfervavimus, prop? palos ligneos in terram depactos, denío agmi- ne exortos, qui vix quatriduum durabant antequam marcefcerent : poftea hujus generis decuplo etiam majores confertim nafcentes vidimus. SECTIOSECUN D A. De. Fungis terreflribus lamellis carentibus, Horum alii pileati fuut 5 alii pileolis. carent, funtque vel cauliferi ramo[! & non ramoft, vel 3 axauAot, forme vel globofe, vel plaue. X32 P 0l. 1. Fungus poro[us mognus. cra[fus J. B. 4m fungi efculenti Y6.. Clufii tertia. [pecies ? Fungus. Augufei zeenfis C. B. fiffimus, turbinatus, ex fufco albicans, inferné candidus, nullo fubtus membranarum plexu textilis , fed infiniti$ poris cenuiffimis pervius, fübftantiá interiore albá. Obfervavi in paícuis menfe Septembri. ^ Fungi efc. 16. Cluf. tertia fpecies colore fuperné ex fufco rufefcente à defcripto differt. ies : T sr Ts pedi craffo, longo, pileus palmari latitudine, omnium ( inquit 7. Banbinus) quos vidi den- A. 02. Fungus porofus. magnus moftrar. — 4m Fungi efculenti 16.genus 3. Cluf?.— Pediculus huic palmaris, craffus, fecundüm longitudinem ligni modo fiffils. Capitulum gran- de, diametro fcfquipalmari aut majore, colore füperné rubiginofo aut fulvo fordidiore, inferne citrino Lib. II. | "De *Plantis Imperfetkis. TE , Ao xod citrino feuex luteo virente. :.Duplici conftat fübftantid. Superior albicat: inferior, quz in aliis Fungis in lamellas feu membranulas à pediculo ad circumferentiam extenfas dividitur, in hoc in- finitis foraminulis pertuíus eft favi in modum, fed mulus numeris minoribus, é flavo ( ut dixi ) vi- refat. In pafcuis frequens occurrit. .— ^ 5:557 ^s FT Augufto menfe/&xit:. Ab omnibus aliis Fungis facilé diftinguitur fubftantia, inferiore foraminu- lenta feu poris creberrimis pertusá, ejáfque colore ex luteo virente, & interdutn plané luteo. | Ly , Car. I. | ^ Fungi efculemi 16. Clufü prima e (ecunda fpecies, — Fungus ugufti menfs: C.B; cla. ) à; : Rior pediculo eft trientali, fuperna parte minimi digiti craffitie, inferná unciali aut. ampliore, D coloris varié mixti ex coeruleo viridi & fuíco. —Capitello orbicularis in plano figarz, tume- Ícente & quafi pulvinato, cujus diameter trium unciarum aut pauló major, color ex candicán- te fübfufcus, inferne albus. - A NP. RI Secunda pediculo eft breviore , fed longé craffiore, ut qui fuperne digitali fit craffitudine, infer- né 2i unciarum : capite orbiculato fed 1nzquali & quafi finuofo ,' cujus diameter pediculi infimam partem amplitudine non valdé fuperet, colorífque eft ex flavo rufefcentis: verfa pars nonnihil ca- merata eft, colorífque eft ex flavo pariter rubefcentis. Habet veró. (inquit Clufius ) hoc Fungi genus aliquot notas ob quas Pauli "Agertzv effe. liceat conjicere. Etenim colore fuliginofo funt ejus fpecies, orbe etiam quarundam tam amplo ut fxpe caput humanum zquent, pediculo omnium crafío, infra colore nigro virefcente. Caxterüm hic Fungus apud Ungaros in hunc modum apparari folet. Repurgatus conciditur; frufta paululum in. clibano exficcantur, deinde in aqua elixantur: iis deinde exemptis panis vulga- ris, quo viz. familia ud folet, talez füper craticulam toftz 1n przdicto juículo coquuntur, 1d demum jufculum cribro farinario füccernunt: poftremó huic, condimento (quod nec tenue nimium, nec craffüm nimis effe debet ) elixa fungi frufta imponuntur, additoque aceto, piperis, zingiberis atque Caryophyllorum aromaticorum polline eduntur. Car. III. - M Fuugus paenà candidus, prona parte erimaceus J. B. sm erii m Aro natutz miraculo ( inquit . B. ) parte prona pro membranulis innumeris veluti aculeis muricatus erinaceum in memoriam revocat, unde ex argumento nomen impofaimus : majufculus eft Fungus, etiam palmo major, albus, minus tamen quam piperatus & feré ex- füccus. In fylvis propé Monbelgàrdum 7. Baubim óbfervatus eft ; nobis in fylvis Warwicenfibus ad 4i4- dleton vicum. ^s A P. IV. Fungus orbicularis fecundum oias d im Quercetis Autummo na[cens. C. B. Fung. nox. 19. genus Cluf. Ujus fez fpecies proponit Clufius. Priorem quoniam fübtus ftriata feu lamellata eft füperiüs fub genere Fungorum ftriatorum pofüimus. Religue huc pertinent. Quar- tam & quintam fpeciesC. Baubinus fub propriis & diftinctis titulis exhibet : nimirum quin- tz fpeciei titulum imponit Fungi tuberis figuri, fextz Fungi Cyclamini radicem colore & formà re- ferentis. Secunda amplior eft, craffiore pediculo, orbiculata, fuperné paululüm intumefcens, colore vel rufo raris quibufdam maculis confperfo, vel fufco omnino & fuliginofo ; 1nferné pallido; frequentibus fu- Ícis maculis notato, vel ex fufco pallido omnino, nec ullis ftriis diftincto. "Fertia crafífo eft pediculo, unciali; pileolo in metam affürgente, dum recens nata e/t; unciali, ex ci- heraceo fufco ; adulta duarum unciarum, magis exalbido, & notis quibufdam diftinéto;lacero & hiante. Quartá duplex videtur, vel infra duarum unciarum. magnitudmem, craflo corpore, gracilioréque pediculo, m eik ex atro rufefcens, inferné flava frequentiffimis parvis maculis infperfis : vel crien- tali magnitudine, craffo & protuberante corpore, fufco füperné & fciflüris quibufdam albis lacero ; inferné ex flavo pallefcente, ftriarámque experte. y ' Quinta fatis informis eft tuberis ( dum Junior ) figurá, fuperné valdé fufca, inferné rubra fatura & higricans, circaoras flava, binas uncias lata : Adulta quatuor eft unciarum, orbiculata, per intervalla protuberans fuperne, & fufca, elucente quibufdam in locis dilutiore rubeícente colore, inferné ex rubro atra aut obfcura, ftriis carens, pediculo valdé craffo, inezquali & fufco: ipfum autem fungi éorpus confractum ccerulei, virefcente intercepti, eft coloris. . K 3 Sexta 1oz Hisronr:ra PrtaNTARUM. Sexta magnum Cyclamini tuber valdé refert, tum amplitudine, tum colore, & inzquali rotundi tate : inferni autem parte ochrz colore eft, venis quibufdam rufefcentibus aut fübfufcis diftinéto ; nullis tamen ftris. Septima omnium ampliffima eft, v. g. fefquipalmaris , inzquali tamen. ambitu, füperne purpu- tafcentis coloris, cui permixti funt rufus & fuliginofus : ipfum interne corpus fübccerulei eft colo- ris, ut etiam pars füpina cui pedicalusinheret; reliqua pars inferior flava eft, binis aut ternis ma- gnis maculis rufis 1nfe&ta. Junior & primüm emergens minor eft. Gm UN. . ode Fungi prunorum commixti coloris, pernicioft Y. B. F. ex eodem pede, fed mon confpicuo, uumeroft C. B. Fung. noz. genus 2. Cla. Claf. | Ub Pruni arboribus novo Vere nafcuntur confertim ex eodem pede numerofi, nullo tamen pediculo confpicuo, varia magnitudine & forma ; nonnulli duas aut tres uncias lati atque etiam ampliores , alii vix unciam lai ; vel orbiculatz figure, velangulofe ; omnes ex. albo, pallido & fufco coloris commixti. Car. VI * Fungus eva[fus in metam [urreius C.B.. Fungi in mete formam [urredli pertüciof? Y. B. Fung. nox. 20. genus Clu. Uatuor hujus fpecies defcribit C/zfzz.. Prima craflo eft corpore, in metz formam fürre&o, füperné cineraceo, inferné ex flavo pallente, pediculo feícunciam longo, unciam craffo. Secunda longiore eft pediculo, non minüs tamen craffo parte terrz proximá, fümmá tamen graciliore : capite craflo, duas uncias lato, ex pallido fufco vel fuliginofo prorfus, inferne ochrz colore. Tertia craffo etiam eft pediculo parte terze proxima; capite in janiore fefcunciali, rufo, in adul- tiori duarum unciarum aut amplioris latitudinis, circinatz uterque fere rotunditatis & nonnihil extu- mefcens. Inferné ochrz eft colore fuligine perfafo. Ld Quarta fpecies, cüm inferne ftrias Aem non eft hujus loci. C A ». VII. A. Fungus favagim[us Park, Lob. vugofus «vel cavermfus [five Merulius | J. B. efculentus 1. féve porous C. B. Fang. efc. 1. genus Cluf Donepcomb 99uff2ome, Aarilles. 3.B Autiribus menfis expetitus, reponitur etiam exficcatus, ut alienis menfibus gulz ferviat, formi türbinatá, totus circumquaque fcrobiculis pervius, ut favos apum imitetur, ex albo nonnihil rubefcens, fulvus aut niger ; interiori cxterüm parte totus cavus, albus & velut farimaceo. quodam lzvore afperfüs : mue vero, qui fungi corpus füftinet, infima parte crifpus, totus albus, cavus quoque. Clafius quatuor hujus fpecies obfervavit, qux magnitudine & figurá differunt. Prima pollicis extre- mum. articulum raró füperat; cute valdé rugosd. & favi zemulá, albicante quafi fuligine infecta, , Secunda radicem Ariltolochiz rotundze exficcatam refert, coloris ex rufo füfci, priori magntitu- dine par. | i Tertia duplo amplior, plerunque erbicularis, colore & rugarum cellulis prime zmula. Quarta in longitudinem metz inftar excrefcit. Plenas deícriptiones íi defideras, Ciufium -adeas. In Germania, Gallia, Anglia reperitur in pratis & pafcuis, ínque dumetis verno tempore. Mentzelius in Pugillo füo plantarum rariorum Fungi hujus, pyramidalis & in metam faftigiati quatuor differentias exhibet : item porofüm communem inteftinorum gyros referentem. Fungus Autumnalis bifülcus velut apex. Flaminis Plinii Aezizel.. ex horum genere eft, frequens Autumni tempore in. fylvis Pinaftricis Marchbie Brandeburz, Quidam ungulam bifidam ; quidam tiaram feu Epifcopalem mitram referunt. CUN P. Lib. II. «De (Plauti TImperfettas. | E 03 Car. VIIL A. Fungus pballides J.B. Phballus Hollaudicus Park. F. virilis genis effizie Gv. F. fetidus E uis imaginem. veferens C. B. r Ongiffimis filis feu funiculis albis varié 1mplexis füb terra reptantibus cea radicibus, hic illic accrefcunt volvz di&tz, phallos claudentes, bulbi cujufdam aut pile palmari» fpecie & magnitudine , aut paulo interdum majores , albz , ponderoíe, tunicá fats crafsá ex- teriüs teftz; cui proxime fubeft gelatina quadam vifcofa & pellucida, gelatinz autem fecunda tunica paris cum extima craffitiei, füperhcie interna candoris nivei; quz finu füo amplectitur fübftantiam quandam coloris obfcuré & fordidé virentis confiftenti$ feré maffe farinacezx. — Huic fübjacet tertia tunica, cellulis quibufdam exteriüs reticulata, favi ad inffar, aut ventriculi bovini reticuli didi: erumpente phallo tunica hec protruditur , fitque. capitellum feu glans penis, füb- ftantid mucosá proxime di&à ei incumbente, ejííque cellulas replente, qux putrefcens colliqua- fur , & virofum foetidiffimum halitum. expirat; Hanc muícz avidifime appetunt & exugunt. Meditullium volvz occupat fübftantia candida, levis admodum | & fpongiofà, utráque extremitate acuminata, qui corpus veretri efficit. | Difruptà volvá glue exilit, & inJuftam magnitudinem: excrefcit brevi temporis fpatio, unius nempe aut alterius diei ; idque etiam volvà é terra revulsá, & 1n conclave aliquod repofitá. adhuc integrá, prinfquam colem effuderit: genitalis humani feré figurá. — Materii fcapus füngosá con- ftat, rará, plumà leviore, foramine pervio rimofus , €óque levi ac velut dedolato, teres, ad duo- rum palmorum longitudinem accedens. Huic infiftit, non uti Fungo petafus, fed galea aut ca- pitellum, in figuram metz propemodum faftigiatum, exemtle, cxtera glandis virilis fpecie, nifi quód cancellatá fit cute. 5 Invenimus Middletoni, in D. Franc. Willugbbei viridario , € Fraxinorum quarundum dejectarum radicibusin terra putrefcentibus enatum, ut conjecabamur. — Fungus Clufio pro quinta fpecie 23. generis Fungorum noxiorum defcriptus, ad hunc. non tan- 3m accedere videtur fd prorfus eundem effe, ideóque Chabrzus C. Baubizum hoc. nomine imme- ritó reprehendit quod illum hujusfynonymum fecerit. Car. IX. L Fungus Coralloides cancellatus Cluf. J- B. rotundus cancellatus C. B. Fungus lupi crepitus "unlei efflo- refceus Col. Fungo pballoidi congener. E Cla. Aícitur hic gallinacei ovi formá dum € terra primüm erumpit, colore prorfus niveo, radi- cémque habet tenuem, candidam, in multas fibras valdé tenues divifàm. Ovum autem illud five. volva dum maturefcit fenfim difrumpitur & dehifcit, & inde exilit tanquam marfaüpium aliquod, diftinctione cancellatim reticulatá conftans, & in obliquos veluti ramos invi- cem i (&cantes, atque fümma parte in unum coeuntes formatum,. rubri coloris; ut totidem Coral lii rami fibi invicem implexi videantur. Odorem fcetidiffimum exhalat, à craffo. cineraceóque quodam liquore, rubentes illos ramos füpina parte obfidente ortum 5 quem fimul atque? volva fua exclufus eft fungus, varii generis parva infecta mirifice appetunt, & tandem etiam abfumunt. Hos Fungos 1n. fylvis Belgenterienfi agro interdum, frequentiores autem inter harundines fecun- düm fluviolum magna ex parte agrum illum rigantem confitas fc reperifie fcribebat qui eos ad Clu- fium mifit N. Je Call Peirets toparcha. Hunc C. Baubinus à fungis pulverulentis non. oportere diftingui fcribit in Pin. — Verüm nos diver- fum íentimus, & ad Fungos phalloides potis referendum ceníemus ; fiquidem 8 volva pariter erumpit, eftque liquore quodam foetidiffimo oblitus, quem mufcz avidiffimé appetunt & exugunt : quamvis C. Baubinun Lynceum perífpicaciffimum F. Columnam in hoc fecutum fecimus. (UM VN A. — Fungus vamo[us flavus c albidus J.B. vamofus, c Imperati C. B. Fung. efcul. 19. genus Cluí. .4m F.digitatus major atque etiam minor C. B? S B Ubftantiá eft cum cateris Fungis parili, fed. figurá longé ali. Nam ex uno geminóve craffo trunco in alios minores , hi in alios adhuc minores ad. minimos ufque creberrimss & anfra- &uofis fegmentis Coralli fruticis in modum, fed longé denfiore ftipatu, inditur.. Eft & va- rietas quzdam. Nam ali in tenuiffimas ad extremum' venarum inftar hepatis divifüras abe- unt : alii in Coralli aut palez craffitudine fübfiftunt, — Colore íünt aliàs flavo, aliàs albido. Clufius in tres fpecies colore inter fe differentes, nonnihil ettam formá, hunc dividi poffe atbitra- tur : quem fi placet confüle. Septen- L04. Hisrongz:a PraANTARUM. Septembri menfe fib. Corylis nafci gaudet , inquit Clufius; 7. Baubizus Autumno in umbrofis Íylvis.. Nos. in ericetis obfervavimus. Huc pertinere. exiftimat 7. Baubinus Fungos digitellos à digitis dictos, quorum meminere Hermo- laus & Ruellius, itémque - Lonicerus; licét non demonfirent quid velint. Huc item refert Fun- gorum 5. genus, Digitellos, luteos prorfus, partim ex albo pallidos & rofeos 774g; Digitellos iive Maninas vulgó Czfzlpimi : C. Baubinus hos diftinguit; & quidem rectiüs, fant enim diverfiffimi, ut patebit ex defcriptione addita. Xujus generis quoddam reperitur in Caftaneis (inquit Cafal- pinus ) fpe&abili magnitudine, ut unus füfficiat. Hoc Ánno 1685. obfervavimus Fungi genus in pafcuts Augufto menfe , pluribus fimul abeodem principio feu radice exeuntibus, duas uncias longis, culmi triticei craffitie, non tamen exacte. rotun- dis fed paululum compreilis, digitum figurá quadantenus iiitantibus, nivei candoris, valdé fragili- bus, nulli partium diftin&ione. Figura Fungi digitati apud Parkinfonum pag. 1318. non eft huic fpeciei diffimilis— Ehic longiffime differt à Fungo ramofo 7. B. & C. B. & ab co omnino fépa- randus eft: accedit proximé ad F. Ophiogloffoidem. Car. XI. * Fungi vamofi argentei J. B. Fungus vasno[us candidus C. B. Fung. nox. js. genus Cluf; Clauf. N putridis deje&arum arborum caudicibus crefcit circa Calendas Novembris. .. Semipedalis eft magnitudinis aut amplior, elegantiffimz formz : Nam fruticofus eft, & in innumeros quodammodo ramulos divifus, candoris immaculati, quorum nonnulli abiegnorum ramulorum figuram exprimunt , adeó ut fi fplenderet, ex puro puto argento conflatum quis zftima- re poflét : aliquando nullum habet pediculum, fed ipfi deje&tz: arboris caudici inhzret : interdum fefcunciali fulcitur pediculo. Car, XII. A. /— Fungus vamo[us niger. compre[fus parvus, apicibus albida. - Tgnoputrido, praefertim radicibus adnafcitur, éftque compreffüs, durus & tenax, digiti lon- gitudine, fümmá parte veluti 1n cornua divifus, apicibus albicantibus aliàs totus niger. Figura fua adAlgam marinam quodammodo accedit. Car. XIII. Á. | Fungus Opbioglo[foides miger. gura fpicze Ophiogloffi : quibus notis à reliquis abundé diftinguitur ut ulteriori defcriptione non D mohtofis pratis agri Weftmorlandici copiosé provenit. Color einiger, magnitudo & fi- indigeat. A fequenti forté non aliter differt quàm vetuftate. Car. XIV. ÁÀ. 0a. Fungi parvi lutei ad Opbiogloffoidem. accedentes. adfümmumzqualiorvidetur. In vivario Middletoniano in agro Warwicenfi, & alibi in pafcuis copiofum obíervavimus. 2. Fungus digitatus Parkinfoni. Hujus defcriptionem vide Cap. X. A B Ophiogloffoide nigro colore differunt luteo, & nonnihil etiam figurá, quz 1n hisab imo Qa B, XV. A. Fungus pulverulentus ditus Crepitus Lupi J. B. Crepitus Lupi (Foe Fungus ovatus Park. F.3. ffve orbicularis Ger. F. noxius 43, [Fue rotundus orbicularis C.B. F.mox. XXVI. prima fpecies Cluf. 39utt-ball8 0? buftn 99uff?ome, 2Dul-fifis, CI. : : Ullo feré confpicuo pediculo nititur, glomerate rotunditatis , Jfuglandis magnitudine, & minoris, & majoris, primó albá cute& medullá itidem albà confpicuus , poftea ex albidá vellividá; medullá cüm corrumpitur in tenuiffimum ficciffimámque pulverem abe- unte. Calcatus crepitum edit & famum pulverulentum emittit. — Nobis ebfervati dum. juniores jn €J[ent Lib. II. ——. Spe Platis Inperfetli. effent cute quidem all, ad cinereum tamen. tendente, edque sn. Levi c equali, fed svelut granulatd te- &i erant, eorum autem pulpa interior smollis interdum, initio candidus, indé virefcens. In paícurs & pratis ficcioribus ubique feré Autumno invenitur. Hujus pulvis gravem. & foeti- dum fpirat odorem Imper. Siccat admodum & aftringit, unde vulneribus infperfus fanguinem fiftit, ulcera inveterata defic- cat, hemorrhoidum fluxum cohibet: oculis tameri 1nimicus , 1mó perniciofus, cenfetur. Á.-— 0n. Fungus maximus votundus guloerulentus di&us Germanis 30tofft. Fung.mox. XXVI. fecunda fpecies Clu. i 3. B. "Tantam aflequitur magnitudinem, ut caput humanum facilé xquet aut etiam excedat, cute membraneá fatis firmá [ quae 1n principio ex albo cinerea, mox cum tempore livida redditur ] un- dique cin&us, fübftantià partim cohzrente fed rará, eorum inftar quos excipiendis filice cha- lybéque excuffis (cintillis préparatos vendunt, colore etiam perfimili : Ts leviflimi fant, ut caput humanum finguli zquantes unciale pondus non excedant. Sunt qui pro certo afferant. vetuftiores & jam juftam, maturitatem. adeptos przftare ad compe- Ícendas famguinis eruptiones, etiam periculofiffimas ; quibus & 1pfi. multorum cuin prefent falute ufi fumus in. eo ipfo cafü, J.B. In quem ufurn toníores eos exficcatos & omni. pulvere vacuos in officinis fuis adfervare folere multis Germanie 1n locis fcribit Clufius. * o3. Fungus votundus. albus J. B. Grandis eft pile inftar, rotundus, foris pallenti cortice, intus candidá, füccosá, dulcíque carne, non in pulverem tranfiens , fed hyemis injuriá, Peponum exemplo, putrefcens. Nafcitur vere ex meris arenis. Cor4.:z [jlva OPJ. Vs Fungus ollularis soel botryoides fimarius J.B. Uvarum albarum, amplarum, craffarum & longarum, veteribus Grecis É«paso? dictarum fimili tüdineni quodammodo refert. Car. XVI A; Fungus minimus &vévwO- Cluf. zminimus ligneis tabellis. areolarum bortorum adna[cens C. B. An. Fungi calyciformes [eminiferi Mentzel. zCh.. W ix íemunciam altus eft, Autumno plerunque nullo petiolo fultus, ligneis tabellis pulvinos & areolas in hortis ab invicem fegregantibus adnafcitur, cineracei vel exalbid1 coloris, for- má pzné groffüm immaturam referens, minimi digiti extremum articulum maghnitudiné vix zquans, fingularis plerunque, vel (quando plurimi ) bini, terni aut quaterni fimul coherentes, qui maturi füuperná parte delufcentes, pleni apparentlento quodam íücco, & íeéminibus, magni- tudine quidem feminis Cyclamini, fed exiles fungulos formá figurz exprimentes, cineracei, ut pa- rens, colors. — T Mte ^ Ab aliis omnibus nobis cognitis fungis abundé diftinguitur quod f&mine przgnans fit. Car. XVII. Fungi Vayafienes femmimiferi. Mentzel. ita defcribit ; Rumpunt primo inftar globuloruri pyriformium & aperti jam formam calycis prftant ; in qui- bus ( quod mirum ) femen durum Lentis magnitudine continetur. Hos obfervavit Mentzelius fponte provenientes ad parietes arcularum lignearum femipu- tridarum, itémque in terra umbrofà putredinem ex lignis continente juxta edificia lignea, tempo- re Veris & Autumni, tempeftatibus pluviofis & ferenis alternatim mixus. Hujus generis fungos à fe obfezrvatos ad nos mifit eruditiffimus Vir & rei herbariz peritifflmus D. Hanfius Sloane M. D. &: Amicus nofter fingularis. Erant autem 1 femunciali longitudine, cam- paniformes aut calyciformes, fcyphulorum mufci pyxidati fimiles, figurá coni inverfi, ab imo. pun- to ad margines fümmos paulatim dilata. In fundo femina continent fatis grandia, rotunda, com- prefa, tenui. filo alimentum deferente annexa, per maturitatem. aquá pluvii fcyphulos replente & eorum labra praterfluente femina elevantur & unà quà fors tulit devehuntur. — Per ficcitatem nigricant. PI Locus 105 NIEICUv- 106 Vires. Hisronr:a PraNTARUM. —— Locus idem qui Fungi minimi anonymi Clufiüi, nimirum tabule lignez areolarum | hortorum. Radix parva. E tumore parvo rotundo erumpunt primulum. D. Merret in. Pinace rerum nat. Angliz, hoc genus Fungus campamformis mger multa [emina plana in. [e continens. dicitur, Car. XVIII. A. — Fungi Pewice Plimü. ol. Fungus acetabulorum: modo cavum , radite carems C. B. Cof. Uia fine radice aut pediculo nafcuntur, à terra minim? fe attollentes zti91 Gracis diti funt, autore Plinio. Solidior his caro , & callofior eft, qui non à ligni putredine, vel alterius rei, fed à terrx pituitá oriuntur. Horum ortus eft, quando imbribus praegnans humus eft, locis non putridis & uliginofis, fed in folidióre terrá cui ità herent, ut non- nifi cum ipía in imo hxrente evellantur, aut difrumpantur. Pyxidum aut acetabulorum modo cavi funt, profundo & lato fundo, ut quatuor uncias aqua majores capiant; alii rotundo ore, alu inaqualt' circumferentid, angulosi, trigoná, aut pluribus finubus, vellucernarum modo ro- ftrati, oblongi. Carne conftant crafsi, folidá , humanz auriculz modo, albi exteriüs, interitis veró purpuraícentes, atque ita densi & folidà, ut aquam pluvialem multis diebus. continere ob- fervaverimus; nec marcefcunt duorum menfium intervallo. — Fibrulas aliquot pro radice vix confpi- cuas diligenter excufsá terrá habere comperimus. Too obfervavit D. Liffer 6 terre rimis emergéntem circa Bwrwel in provincia Lincolni- enfi. A. — Bungi Pewice altera fpecies Col. Fungus. Hepaticee faxatilis formd C.B. Eft (1nquit Col. ) & altera. fpecies congener, iifdem locis, carne folida, KTepaticz aut Bryo fi- milis quafi, foliofa, crifpa & convoluta, humo adhxrens eodem modo, nec putreícit fed durat. Hic fimilem. fi non eundem obfervavimus & terra. enatam in vivario ferarum D. Fr. Willugbby, in 9fPibBletün pago agri Warwicenfis. Similis erat membranz craflz aut corio crudo, fragilis ta- men, füpina facie rubro aut faturo Mali Aurantiicolore. Ex uno puncto enati in látum fe diffun- debant hujus generis fungi, infundibulorum autcalicum feré in modum Circumvoiuti, oris tamen im commiflis feu continuis, adeó ut aquam continere non poffent ; ut de prima fpecie refert Co- umna. SECTIO TERTIA Fungi Z4rbore. Car. IL A. — Fungus mmembranacess auriculam veferens foe Sambucinus C. B. F. Auriculae fude, coluris ex cimeraceo migricantzs, permicio[us, im Sambuci caudice ma[cens ]. B. F. Sambucinus frve "uricula fude Ger. Park. Sfjeiogi-ear. Claf. Reviffimo vel potiis nullo. pediculo nititur, fed caudici arboris inhzret, aut fingularis, aut geminus, membranacea cute conftansimplicatá & finuosá, colors ex cineraceo nigrican- us. Vulgus Auriculam *$udz nominat, cartilagined enim. & membranaceá eft fübftantiá, quemadmodum auris. — - . Fungus hic exficcatus etiam per annum fervari poteft. In late decoctus aut aceto maceratus, in Angina aliífque oris aut gutturis tumoribus ant inflammationibus exhiberi folet ad gargarifandum aut uttur eluendum. Omnis generis inflammationes & tumores ex aqua rofacea aut vino impofitum jet & reprimere tradidere quidam. 7zag. . Oculorum affectibus medetur in aqua appropriata maceratus & impofitus. —.Sebrod. C À P. Lib. II. De Plo lwperfeh. ——— ; C A P. II. A. — Fungus Intybaceus. J.B. . B. i Emorabilis eft. magnitudinis & formz: planus & compreffüs, dimetiénte fefquipedali, exfoliis totus, alus incumbentibus , aliis fübeuntibus confarcinatus: Intybo crifpo haud inepté comparaveris : fingulares foliofz portiones criftatis crifpí(que oris, in quas radii ab infertione producuntur, pectunculos imitat. Color parte. fupina veluti cinericeus, proná al- bus; inveríus porofus apparet, Stellámque marinam arborefcentem egregie exprimit. Odor haud ingratus : fubftantia lignofior quàm ut in cibos venire poffit, meníe Septembri repertus ; menfe autem Augufto non ità durus obfervatur, quem quidam edulem dicunt. db iníylvis. Nos ad radices Quercuum 1nvenimus in Parco dicto Middletoniano agri War- wicenfis. Car. III. * y. Fungi Laricum maxiri lutei e[culenti J.B. Fungus. Lariceus aurei coloris C. B, l, autore Matthiolo, Laricibus innafcuntur 1n Ananienfibus montibus , triginti libra- rum pondere , aureo colore, per ambitum diffecti, in cibis gratiffimi, nullo amarore praditi, licet Agaricus ab eadem arbore productus fit amariffimus. 2. ZAlgaricum ). B. Agaricus frve Fungus Laricis C. B. — Agaricus ex Larice Park. 9Lgarick. 7.B. Concretu fungofo Larici adnafcitur, nunc majoribus, nunc minoribus maffis conglobatum, [ Parkinfono à manüs ad capitis humani magnitudinem ] leve, candoris nivei, in farinam digito- rum attritu friabile, fapore primüm dulci, mox fübamaro, tandem acri cum aliqua adftri&tione, Reprobum & candore cedit magííque nigricat, &: minüs facile friatur, pondere etiàm vincit; utrumque veró obveftitcallofus cortex & nigricans, Notz optimi Agarici hoc difticho continentur, Res frangi É pretiofus. Agaricus effo, P Candidus & [plendens, bonus in libra leve pendens. Hinc improbatur qui flirpi proximus eft, quia trahit aliquid de nigredine corticis, quin feré lig- nofior elt, ideóque minüs friabilis. Agaricus Diofcoridi & Plinio duplex habetur, Mas & foemina. Mas rotundus eft & undique fibi fimilis, Plinio crifpior amariórque ; Foemina rectas intus ha- bet pe&inum modo venas & quafi divifuras, Plinio Foemina folutior eft, initio dulcis, mox in ama- meom tranfit Hzc praefertur, illa reprobatur. Officinz hoftrz hoc modo non difünguunt, quod fciam. Agaricum in Ágariá Sarmatiz regione nafcitur, autore Diofcoride, uhdé & nomen | el inditutn. p;j»or; At non in Agariá tantum , quamvis ibi forte preftantiffimum, oritur, fed & in Delphinatu Gal- Locus. liz & 1n montibus Tridentini; necnon Rhatorum, Vindelicorum & Noricorüni tractu. Ad nos olm ex Hungaria, (ubi copiofe Larices crefcunt) delatus futt: hodie tamen optimus habetur qui in fylvis "T'ridentinis & Noricis oritur: candidiffimus enim, levis & mollis plerunque eft : 1mprobatur autem niger, & qui multis nervis 1n. medio. dum frangitur conftare. confpicitur, ut & compactus , gravis, &c. D. Palmer communicavit ex dictatis D. Herzzan:. Braffàvolus aliique fe Agaricum Quercui adnafcentem vidiffe fcribunt; alu lici, Abieti, Pi- cex, Matthiolus í& nunquam vidiffe Agaricum alii arbori prater Laricem innafcentem refert, neque in montibus "Tridentinis & Ánanienfibus, neque in. Carniola aut Dalmatia alibíve in Germania & Italia, ubi copiofiffime Quercus, Iices, Abietes , Picez crefcünt Quin & miratur Bellonius audere quenquam affirmare Agaricum nafci in aliis arboribus quàm in Larice. Verüm negativam propofitonem perdifficile eft probare ; neque vel Máatthiolus vel Bellonius certi efle potuerunt Agaricum aliis preter Laricem arbonbus non innaíci, quia ipfi innafcentem non viderant , nifi ( quod impoffibile eft ) omnes per totum térrarum orbem naf- centes Quercus, Mices, Abietes, Piceas, aliáfque arbores, quibus adnafci dicitur luftráffent : & vel un tefti fide digno a(lerenti fe. innafcentem vidiffe potis credendum eft, quàm vel mille ca- jufcunque autoritatis funt id negantibus. | Utcunque tamen ego in Matthioli & Bellonii fententiam inclino ; & Fungos illos, quos przdicti autores Quercui aliífque arboribus innafcentes viderant, Agarico affines & fimiles potitis quàm veros. Á garicos fuifle opinor. Agaricum purgat pituitam, przcipue craffam & lentam [tenuem, aquofam, ferofam & vifco- p;,,;, fam totius corporis, Schrod. ] & bilem utramque. Datur Hepaticis &- anhelofis , & 1&tericis, & nephriticis & dyíentericis, & 1n urinz difficultate, & in. uteri ftrangulatu , & in vitiato. colore, drachmz pondere. Faci quoque ad dolorem iíchiadicum & comitialem morbum. Ducit & men- fes, unde & prxgnantibus ufüs ejus interdicitur, aliáque multa praftat que vide apud Botanicos & Practicos. Datur 108 Hisronra PrtANTARUM. Datur in fübftantia à 5j ad ij, in infufione à ij. ad v. Duo vitia corrigenda funt in Agarico, 1. Tarditaripfius. 4. Levitas, ob quam ad fundum ven- triculi zgré defcendens naufeam & vomitum facit. Optima ratio corrigendi eft, fi trochifcetur Agaricus cum f. q. vini albi vel Malvatici in quo zingiber fuerit infufüm. Le Brez. Quia ventricu- lo naufeabundus eft corrigitur ftomachicis Zingib. Caryophyll Spica Celtica, &c. Quia tardé operari folet additur ftimulus ex Sale gemmz, Cryftallis "Tartari & fimilibus. — Sero. Hos corrigendi modos impugnat, nec optatum effectum conícqui oftendit. Aug. Ferrerius: fi- quidem zingiber ad flatulentiam quidem caftigandam prodeffe poterit, ad oris Ventricult adftrictio- nem plané nihil. Reliqua apud ipfum vide, Cx ps IN. * Fungus auritus CP uglandium albicans J.B. Imper. Recchivole fpeciés Fungi coriacei , figurá foliacei , qux ab uno pedicello in curvaturam abit , in ambitu Rofz dimidiatz inftar diffó&ta. Pars inferna reliquorum fungorum in morem ftris foliaceis fe&a. Nafcitur in arboribus, fpecialiter in nucibus, colore albicante. C A P. V, * Fungus lignofus arboreus ad furfures J.B. Fungus moxius 4. (Poe. ad cutim extérgendam aptus C. B. Imper. Ungus quo, autore Imperato , ad abftergendos capitis furfüres utimur, de lignoforum Fün- gorum genere eft, magnus & maximi capitis medietatem. àdxquans.. Nullo pediculo niti- tur, fed arboribus immediate. affixus hxret, divifuras, inferne manifeftas habens, quarum ope furfures decutiuntur. Car. VI. * Fungus vvillofus avboreus coloris ocbre tin&torius J. B. cosi obte&tus , qua in villos disungitur breves, quorum longitudo 1pfam tunicz. craffi- tudinem zquat. Interior quoque fübftantia villofa eft, que arbori adhaerens in filamen- ta quz ex corio emergunt, quaquaverfum terminantur. Colliguntur ex arboribus pomorum, colo- re intus ochrz, qui exficcati nigrefcunt. Utuntur muliercule horum decocto ad tingenda vefti- menta lugubria. M Sms eft, duobus pugnis fimul jun&is feré. zqualis, undique tunicá mu- Car, VII. A. — Fungi arborei ad ellycbnia J. B. F. durus arborum, [Foe igniarius Park. P. mox. 3. [roe incan- dicibus na[cens ungttis equim figurd. C. B. Gimucytuoob. DB; 7 X Juglandibus [ 1mó & aliis arboribus ] colliguntur Fungi, truncis annofis adnati, fübftannz callosá lignosáque in ambitu & fibris rectis contextá,in meditullio molliore ; in qua [ft recte memini] vix ulla apparent fibrarum veftigia. Color foris cinereus, intus obícurior, ad fuf- cum inclinans: przparatione autem affequuntur mollitiem illam, & vim ignium rapacem, | quos depopulantes ipforum fubftantiam ad extremum fovent. * Fungos hofce ad id negoti parare folent hoc modo. Decoquunt illos in. lixivio, & ficcatos tundunt, rursáíque nitro coquunt: hoc enim paco ad concipiendum ignem aptiores reddun- tur. QA P. Lib. II. "De :Planttis Luperf tiis. 109 Car. VIII. * Fungus putridus arborum vamis inberens, plurimis. fhnul. colerentibus C. B. Funti dili Sposgij Me | ANS lignorum permiciofi J. B. Fwnmgorum moxiorum 24. genus Cluf. porgus CInf. Res hujus fpecies obfervantur, — $* bow EN 1. Reliquis major, 4n majufculis ramorum fragmentis nafcitur, uncis aut duo uncis magnitudine, formà Auricule Jude ; colore rubro, interdum plures col pue Ut unum corpus veluti coalefcentes, valde tamen fe remittente colore. Dau eodn 2. Long? exilior , unguis latitudine & interdum majore , fingularis aliquando , interd Mi fimul conjun&ti, formá velut fuperné exfcalptá, coloris egregi? rubentis & adeó fori ps um provocare videatur. luhzret plerunque tenuibus ramorum aut corticis illorum £ M re DUNG umbrofis. ragmentis; in 3. In ufdem ramulis nafcitur, rugoío corpore, unciali aut. fefcunciali magnitudine - ; bini fimul coherent, unciá minores, plerunque etiám terni, & ilfi quidem ele i p cum teo rshous Bivbo gantiore aureo colore przditi, reliqu Od&obri menfe 1n putridis deje&arum arborum ramis crefcit. ze. £n: M Rule eet on jo uo MN Car. IX. — * Fungi Salicum colore "varii permiciofi J. B. Fmmgus Saligmms Lichemis form varitpatus C Fungorums moxiorum. 4. genss Cluf. . B. [00/7 À UN vere poft promaturas pluvias in Salicum caudicibus confertim plerunque. nafci (olet: firmiter inhxrens Lichenis inftar, in. corpus tuberofum excrefcens, vari4 figurá o Ue tudine: nam pleraque tubera uncialem magnitudinem non füperant, alia du eee * uncias interdum ampla fünt, coloris elegantis & varié commixti: nam in eis & albedo cenibudh eft, & pallor, & füave-rubens color, & fatur, atque etiam flavus; adde his fufcum fi e alofeiia lünc inde ipfis infperfum. ' . ; um five fuliginofum e AP. X, A. — Fungus arborum &— lignorum. putre[centium coloris arii. 4m Fungus Ceraforum. Cluf 2 F, Ca- va[orum imbricatim alter alteri innatus, -variegatus C. B. y 71 St hic, ut puto, quem Clufus alíque eum fequuti Botanici Fungum Cera[orum appellant uamvis non rarius aliis arboribus adnafcatur quàm Cerafis. — Eft autem pulchré Vade ani ucibus ceu fafciis, diverfi coloris ad marginem parallelis , aliis fupra alios. Hujus MCN plures. ex eodem pede nati , imbricatim five tegularum inflar alter fipra alterum conferti nafcun- tur, tt recté Clufrus, Infetné foraminulis innumeris punctatus eft, minimé ftriatus , Colore albi- cante. VURSCRITER Hic eft ut puto Fungus holofericeus Iridiformis san colorum alternatione variegatus Car All Supina enim ejus pars ad tactum interdum mollis eft holoferici inftar. T Clufius colores diverfos ordine tranfverfim eum fecantesrecenfet, primo ex albo pallentem un- ciali latitudine .à pede. Secundo ex rubro flavóque permixtum ; deinde flavum | maculis fuliei- nofis infe&um ;. extimis tandem oris faturá rubedine nitentibus , quam nonnihil feedat. linea 3 dam veluti fariná confpería. Verüm colores hi non iidem in omnibus hujus generis Fungis 789 fed in diverfis arboribus nafcentibus diverfi. - Car. XI. A. Fungus Fraximeus miger, durus, orbiculatus. [Raxinis marcefcentibus & tabidis accrefcit , varize magnitudinis & figurz , plerurique tamem fübrotundus, nullo pediculo pugnum interdtim zquat ,. plerunque minor eft: ex variis fi- brarum nigricantium velut areis feu ftratis aliis füpra. alias, compofttus, .ut 1n flaoribus qui« bufdam lapidibus aut petris accrefcentibus fepius obfervavimus. — Durus eft & ligneus, cum vetuftior levieft füperficie, calore nigro. L CKAY LIO cEbuarsur o mcr Po aT x R.u- wj Car. XIL À. Fungus Quercimus migef. aut duarum unciarum, nullo pediculo propri& di&o, fed à marginibus circumquaque fenfim f& contrahens, donec ad punctum ftu locum illum ubi ex. arbore enafcitur valdé gracius evadat. Interior cjus fubftantia dum adhuc junior eft & tener , gelatinz cuidam lentz aut vifco fimilis eft ; inferna parte color minüs niger fed potius fufcus eft & rugofus.. O&obri menfe hunc obíérvavi, puto tamen omni anni tempore inveniri. ( ; meds & ramis Quercuum deje&arum innafcitur, circulari ambitu , diametro fefcunciali CAP». XIII. Fungus pannis laceris. fimilis igneus. C. B. Caf. Uidam (inquit Czfalpinus) pannis laceris fimiles fint aut Sponpiis, colore igneo ; ideó ig- nem fylveftrem vocant , inutile cibis Oriuntur prxcipue ad radices Olez. Pulvis in- fperíüs valet ad ulcera putrida & erodentia. C aw XIV. Fungus coriaceus Quercinus bemnatodes Breynii in Epbemer. German. An. 4. & $. Obfer. 150. Breyn. : "CN pan Quercüs, medullz velut fübucula circumvolutus, inventus eft ; tener erat, mollis, fle- | xilis, planus, nonnihil rugofus, eá longitudine & latitudine ut. colobium ex eodem commode conficere licuiffet : colore pallido ad flavum nonnihil tendente; itemque. fübftantid, tra&ta- tione & figurá alutz ex pelle caprina. confe&z fimilior quàm ovum ovo, nifi quód craffior , mate- ria minüs compacta, intus praterea paffim duriufcula & rotunda tubercula, in manus magis quàm in oculosincurrentia occultante. Initio guftatüs vis ftatim quedam attractiva apparebat. Reperi- tur & in aliis arboribus. Nobiliffimum przftantiffimámque remedium hamorrhagiz narium inhibendz, fi cordi particula ejus imponatur, dicitur. Car. XV. * Fungus Cornu Dorcadis facie Breynil, ibid. Obferv. 152. Breyn. e^ . . dire ** "XL A Mftelodami hic ex arboris Pyri aut. Pruni trunco originem habuit. Duobus conftabat ra- mis formá, magnitudine, craffiue, ramulííque adharentibus cum cornibus Caprez me- diocris comparandus. Subftantia erat lignea, levis ac fungofa, color candens. SECTIO QUAR T A. De. Fungis Subterraneis, feu "Tuberibus terre. refi uber, à glubo glaber , & alia multa. Foff. Etymolog. Girzecis doy dicitur Sa) d Udvew, id eft, nutriendo , plurimum enim alimenti prebet. Ín Aldino & Bafileenfi [ Theo- phrafti Hift] codd. obfervante Jo. Bodzo , óv legitur , & fortaíle rectius, sw) 4 o» vel ódtiyey, quia funt éidYpure d yis terrx tumores. 15s Latinis à tumeo dictum eft, quomodo à facio faber , ab bumeo Lbuber & per aphr- Tubera J. B. C. B. Tubera terre Ger. Tubera terre edulia Park. 2049: Nihil aliud funt "ubera quam fine caule, fine foliis radices, magnitudine varia , pugillari inter- dum, aliàs Juglandis caftanez aut Avellanz, tuberculis extanübus inzequales, externá füperficie ru- gosá Lib. II. 2De *Plantis Imperfethis. 20sá & nigrá, fübftantii albá, confiftentiá carnis caftancarum , guftu. fatuo, odore nonnihil gravi; & B. 'Tubera é genere vegetabilium fünt, fub terrz cortice latentia " h gurá inzqualiter glo- bosi, Subftantia eorum callofa éft, tenérà, nutritiont dpta. — Crefcunt locis. arenofis & inter flir- pes. Noftratia ut plurimum ad Melonum magnitudinem accedunt, cortice te&a nrgro, fcabro at- que rimofo ; fubftantia interrià colore lacteo, Íipore communiter grato. Dignofcuntur "Tuberüni loca natalia ex rimis quz in. terrz füperficie fpe&antur. à! m Modus quo Ruftici 1n Italia (ut nobis relatum eft) Tubera indagant, pérridiculus eft. Procellum fcilicet Autumni tempore funiculo alterutri pofteriorum pedum alligato prz fe agunt n pafcua ubi horum proventum folere efle nórunt; qui ubi ad locum venit in quo tuber latitàt ; odore mox 1d percipit roftróque eruit , erutum qui infequitur prxripit , & ad. alia indaganda porcellum abigit. Chriltianus Mentzelius Porci a&orem ipfum fue, quamprimum roftro indicium dederit refti retra- &o, tubera effodere, ínque ufum humanum guleque delicias colligere (cribit. a A 'Tubera que Bononiz & Florentie vidic. Mentzelius. exteriüs fufci coloris erant , interius qno» que ejufdem, fed multo candore inftar marmoris interfufi, Frixa cum oleo recenti & pipere &u- Ítui grata funt, Venerémque ftimulant. ! ) ; Idem Mentzel. in Marchia Brandeb. prop? AO Be tubera quzdam à porcis eruta obfer- vavit, quz tefticulos humanos fcroto denudatos formi , magnitudine & colore exacte referebant. Cüm ergo tefticulos humanos proxima fimilitudine referant, & hircinum odorem f pirent, indicium eft non leveea Venen ftimulando idonea e e. f *x ^ à 'Tubera cocta & pro emplaftro impofita Anginofis adeó profunt, üt quidam jam morituros hoc auxilio liberárunt. Cardas. de variet. rerum, cap. 28; * Tuberum genus, quibu[dam cervi boletus J. B. Tubera cervina c Lob. C. E, Mignitudine eft Juglandis, interdum Avellanx, & minore, tuberofüm & inzquale , fübftantis inter duritiem. & mollirem mediz, cortice intectum ex cineraceo ad fulvum nonnihil inclinante, füperficie granulata, cui callus fübeft atro-purpureus, eà quam diximus confiftentiá , qui recentior fubaftringit, exiccatus adftrictione amifsá dulcedinem leviufculam lingux offert. Meditüllium fan- goa quam fubftantia ex albido purpurafcens occupat; texturz perquam rarz, ut fimiliter. Ara- nearum telis convolvatur, & iri nihilim ftylo vel mucrone cultelli terendo abeat, rehéto quà abfce- dunt calli latera fpatio 1nani. Siccum & jamdudum. repofitum nihil aliud continere comperitur quàm pulvifculum, ut in Crepitu Lupi, fcd farétiorem, fapore adftringente nonniliil, colore füuligi- nofo, null reli&à 1n medio cavitate, cortice circumjeéto fatis craffo, duriufculo. 05 Quae de locis ubi ma[cumur baec tubera, Ó eorum ortu. gemitura cervorum à. Mattbiolo c aliis refe vuntur, quoniam fabulo[a. v confitla mihi videntur, lubens omitto. Con[ulat Ledlor, fi pers Bauli- num tom. 3. lib. 4o. cap. 8o. pag. 851. Cordus eum invenit in preraptiffimis montium fylvis , quó né dama & rupicaprz quidem pervenire poffint, nedum cervi. San repertus eft, fübdit Jordanus, in locis ubi ab hominum memoria nullus unquam vifüseft cervus. Ad "Trenzinium. nobile Hungari oppidum circa Carpathi juga frequentiffimus montuofis locis, fylvis opacis , ubi licet cervos reperi- as, non tamen tantà coplà qua plauftris Fungorum fufficeret. Hzc J. Bauhinus. 3 Ceterum. fungi bi cum crepitu Lupi dicho plurimum convenire nobis "videntur , v. g. cute. exteridts granulatá, c [ME interioris confiffentid, Li LIBRÍ I1I II Hisron:iA PraNTARUM. —À LIBRISECUNDI PARS TERTIA. «De Mufcis flerilibus f eu af permis aliifque af fmibus. € Ufcus à Greco Mé4€- dicitur, quo notantur tenera & novella, uti tenera boum fobo- les, & tenelli arborum rami. Mufcus autem quamvis. res notiffima. fit , ejáfque fpe- cies ab unoquoque primo ftatim afpe&u agnofcantur , non tamen ità facile eit eam definire , aut generalem aliquam defcriptionem cudere, qux omnibus Mufcis & folis conveniat; Solent autem Mufci cenferi Aridiores ill» & exuccz, plerunque decolores , fübftantie , qux ori- untur vel in opacis, vel in muris, tectis, arboribus, petris, aliííque locis fterilioribus, immodico £ri- ore aut calore peruftis, aut etiam ficcis & fqualidis, in quibus plante perfect nec provenire, nec du poffünt; aut faltem plantis perfectioribus minis commoda & propitia funt. Mufíci fant vel fteriles & dazveuor, vel fertiles & evsppemp tet. De fterilibus, iis faltem qui fteriles cenfentur quoniam. nullum in. iis femen ha&enus detectum & obfervatum fuit, hoc in loco agemus. Coen De Mufcis. terreflribus nobis obferwatis. terdum aut xdium tectis innafcantur , quoniam in terra maximam partem oriun- tur. M * terreftres hoc capite compreheníos voco quamvis & horum plerique arboribus in- A. i. Muf[cus filicimis J.B. Ger. Park. füicinus smajor C. B. $'ernamofg Ad trium unciarum altitudinem affürgit, ejáíque caules, feu folia mavis dicere, filicina bene imi- tantur, funt enim ramofà, ramulis utrinque € fcapo feu nervo medio crebris exeuntibus, brevioribus fenfim, donec nervus tandem in acumen definat: inferiores autem ramuli, ut in filicibus ramofis, utrinque fürculos emittunt ; fürculi denique foliolis capillaribus creberrimis veftiti fünt: ità ut to- tum folium (fi parva magnis componere licet) filicinum proximá fimilitudine referat. — Color ex viridi flavicat. Umbrá gaudet , 1deóque in fylvis plerunque oritur, & quidem copiofiffimé. Ca- pitula feu vafcula feminaliain hoc genere non obfervavimus. Folia quz diximus in hac. plantula verius rami fünt feu cauliculi ramofi. 2. Muf[cus denticulatus major C. B. Park. Ger. terreffris. denticulatus Lob. Mu[cus julcber parvus repens J. B. &Lje gvcater Denteb. 9i2ofs. 2 uB- Serpit Chamzciffi modo pulchellus hic Mufcus, cui ad coftam tenuem | fili inftar denticulata. fo- liola, tenera, pulchré viridia, alterna plerunque, non adverfà ut vult J. Bauhinus, abfque pediculis lata bafi adnaícuntur. Caeterum in varios divaricatur ramulos, qui hinc 1nde tenues radiculas emit- tunt. Lobelius eum recté dénticellis & fàrmentofis viticellis compreffis argutà naturz folertiá ela- boratum fcribit. — Vafcula feminalia in hoc non obísrvavimus, fufpicamur tamen ei non deeffe. 3. Mu[cus denticulatus. minor C. B. Park. Ger. terreffris Lufitanicus J. B. &fe Teifer benteu 9ipofs. "Tenerrima hérbula eft hic Mufcus, dodrantalibus aut pedalibus interdum repens viticulis, filo te- nuioribus, numerofis utrinque adnatis ramulis in obliquum expanfis & fübinde capillaribus quibuf dam quas producunt fibris terrz adherentibus. Omnes autem. viticule. te&z funt frequentiflimis foliolis, five fquamulis potius tenuiflimis &: tenerrimis, pulcherrimá ferie digeftis , dilutioréque & quodammodo pallefcente viriditate przditis, tactu quidem mollibus, fed velud ficcis , adftaingente guftu cui tamen grata quzdam dulcedo admifta fit. ^ Nufquam hoc Mufci genus Clufio confpe&tum quàm in umbrofis aggeribus olivetorum ad Co- libriam Lufitanie urbem, trans flumen Mezdego Latinis Munda nuncupatum, non procul à de- ferto quodam facello, incollefito. Someríeti Anglie fterilibus montibus. [ Mezd;p vernacule ] ubi plumbum effoditur, nonnufquam magná glifcit copiá, referente Lobelio. Nos Clufio deferiptum nondum Ii IRAM "Plantis Imperf ettis. t2 NIC 05 2l clsmeta doa NEL MEE C RNMREE : " - . T b i y X E . 2. nondum vidimus in Ánglia fponte provenientem ; verüm fpeciem aliam longe minorem. in erice- tis, mufcis aliis adnaícentem. * 4. Muf[cus parvus ffellaris C. B. Park. — Mufcus im. ericetis proveniens J. B. Lob. Apud Lobelium fruftra delineationem aliquam hujus plante. inquifiveris prxter ejus picturam in Icon. Plant. & in. Hift. Belg. * s. Mu[cus. ftellaris vofets J. B. C. B. Park. C. B. Prod. . Ex fibellis nigris radicem conftituentibus pedicelli unciales prodeunt , quibus fingulis folia plura inftar rofz compacta pallidé virentia, acuminata, 1n modum ftellz difpofita 1nfident. In faxofis 'Telamontii provenit. A. 6. Mu[cus. corniculatus J. B. Park. — 4n. Mu[cus. tevreftris. ceranoides C. B? 4m. potis. M. ter. coralleides. incamus ejufdem ? Cornu cervino multis ramis fimilis cft, quem nos obfervayimus tubulofüs erat, ejáfque fummi für- culi in acutas fpinulas plerunque definebant. Lithobryon coralloides Co. huic perfimile eft, nifi quód plerunque colore fit virenti, quódque in humentibus faxis & mufcofis oriatur. A. 7. Muf[cus coralloides apicibus coccineis. Am Mucas terreffris coralloides eretfus cormibus vufe[centibus C D. Park? Hic (inquit C. Bauhinus) in ramulos rigidiufculos dividitur , qui licet candidus fit , illius tamen fümmitates cornutzx & rigidz rufefcunt. ! Ad Wiefàm fluvium laté expaníus in arenofis reperitur. Ab hoc Mafco à C. B. defcripto alium adhuc apicibus coccineis diverfüm habemus: nec enim cornutz fünt aut rigidz ejus fummitates, fed potius molles, apices etiam coccinei obtufig & ramuli tubulofi funt. Ad radices arborum dejectarum & 1n uliginofis fterilioribus nafcitur. A. 9. Mufcus tubulo[us vamofifmus Fruticuli fpecie, —.M. Coralloides ffve | Corallina. montana. Ger. emac. coralliuus smontanus Park. Coralloides frve cormutus montanus C. B. Ad duarum triámve unciarum altitudinem affürgit, in plurimos tenuiffimos ramulos teretes fiftu- lofos divifos & fübdivifos, eófque leves, aridos, albicantes, adeó ut corallinam quodammodo refe- rat, quamvis non omnino lapideus fit. In ericetis fqualido & fpongiofo folo oritur. A. 9. Muf[us pyxidatus J. B. Park. Ger. terreffris vamo[us 13. ffve pyxioides terreftris C. B. dpamefg. me Lichenis modo foliis terr inftratis 2 diffundit granulatus hic fungofz fübftantiz mufcus, furgen- tibus hinc inde uncialibus aut femuncialibus pyxidulis, craffis, cinere1 coloris , fuperius in acetabuli formam patulis, pede angufto nixis. In aridioribus é corio terreo faxis inftrato oritur, inquit J. B. * 10. Mu[cus pyxioides. faxatilis J. B. C. B. C. B. 'Tubulis eft longé minoribus, copiofioribus, nec ità candidis qui petris faxílve latiffimis innaíci- tur, eáque Qtegit quemadmodum in via Telamontium versüs videre eft, inquit C. B. Mufci pyxioidis vulgaris pulvis in zythogalo, Cerevifia tenui, alióve convenienu vehiculo per p, aliquot dies. exhibitus tuffim convulfivam puerorum , nonnullis catarrhus ferus feu ferinus dictam, fpecificá proprietate lenire & fanare dicitur. : C AED. Ml. Mufci quidam terre(lres C, Baubino in Prodromo defcripti. * r Mufcus Abietis facie C. B. GEB. i : nT- iur 3 Radicto [Mufco filicino minori] non multüm abfimilis eft, viticulis 1n ramos divifis , folus capillaceis, utrinque (ut. in Abiete ) coftz longiuícule adnaus, multó quam in priore brevioribus & viridioribus. L3 ^ 4. Mau[- L14. H:sronr:a PrtauTrTARUM. "o. Muf[cus penatus C. B. C. 4) Colore eft ex luteo virefcente, latéque ferpit multis viticulis, fed brevibus , ramofis, minutis fo- lis pennam zmulantibus veftitis, qui fibras tenues pro radicibus habent. In petrofis & íylvis reperitur; Hujus altera fpecies, radice rufefcente , & copiofiffiris fibris compofita , viticulis ramofioribus, foliis minoribus 1n fylva Vilenfi locis uliginofis provenit. ? *o 3. Mu[cus vamo[us vepeus C. B. velut. fpicatus. C. B. . Hic ad arborum radices nigris radiculis terrz affigitur, viticulis craffis & longis ferpit, & de fé co- piofas veluti fpicas oblongas, ex tenuiffimis & leviffimis foliis. compactas, ramulorum inftar emit- tit. Huic fimilis & alter foliorum tantüm apicibus candicantibus difurepans. Uterque in monte Crentzacho reperitur. » 4- Mujcus ceranoides major c minoy C. B. C. B. : Major trium quatuorve unciarum eft, foliis carens, cauliculis latiufculis, in ramos divifis, híque in alios breves, & hi (imiliter in tenuiffima fegmenta, trifida, quadrifida acuté fcinduntur. Minor totus incanus, unciam non excedens, ex plurimis ramulis proxumé junctis compofitus ; quorum füummitas communiter in duo minutiffima & acutiffima cornua abit. Uterque in. Hercynia colle&us fuit. C 4 ». III. * Mufcus Iflandicus Bartholini, Sibbald. Prodr. EEff. Nat. Scot. ; E hoc mufco 'Tho. Bartholinus A&. Med. An. 1671, 1672. obf. 66.-ex Obfervatione Bor- richii hzc habet. Fert Hflandia mufcum, nulli ha&enus Botanicorum , fed jam & pharmacopolis noftris cognitum : "Terreftris eft & firmus, colore fübalbidus, ramofüs, lato ungue vix latior, fed qui in lon- gum varié proferpit, coftis hinc indé fpinofis horridulus. | Eo infule coloni primo vere utuntur ad expurgandos humores corporis noxios ; reliquo xtatis ficcatum in farinam comminuunt, & pulmentaris admifcent, expirante demum vi purgatrice, & füccedente alimentaria. Ex adverfar. D. Tancredi Robinfon. - C a». IV. De Mufcis arboreis. A. x. Mu[cus arboreus : Ufnea Officinarum C. B. Mu[cus: arboreus. woulgaris &/ Quercinus. Park. AMu[cus Quermus Ger. Mufcus arboreus. villefus J. B. 23 V X arboribus adultis, inprimis veró fenio confectis, nifi frequentem fenferint putatoris falcem, vilh dependent incani, lignofi, tenuibus context filis, guftu adftringente. Varius eft, unus tenuior, craffior alter, quidam brevior, alius. prolixioz: omnes cande- Ícentes, pauci rutilantes, quandoque nigri. | Reperitur potiffimüm in Quercu, Populo, Ulmo, Betula, Pomo, Pyro, Pinu, Picea , Abiete, Cedro, Larice & aliis quamplurimis verüm primz nobilitatis, & odorati funt Cedrinus, Lariceus, Pineus & Abietinus, fecundum locum tenet Populneus: Candidus praftat, nigricans improbatur, rutilans medium locum tenet: viliffimus Quernus. C. B. é Dodonzo. In annofis Quercubus & Ilicibus Valenz fylvz reperitur non longé Monfpelio, unde Pharmaco- peeis defertur. Eft enim pulvis ejus bafis pulveris Cypri Monfpelienfibus dicti, & vulgó ib1 dicitur Corps de Cypre gris. Botan. Mon[p. ) ^ j Apud nos in Anglia rariffimum eft hoc Muf&i genus, nec miht , quod fciam, unquam confpe- um ; forté in exteris regionibus frequentius, quamvis & ibi rariffimé nobis in confpe&tum fe de- dit. Semel in Bavaria in Abietum vetuftarum fylva copiofiffimum obfervavimus muícum é ramis dependentem, Mufci arborei villofi Do. defcriptioni egregié refpondentem , qui à nobis. c lle&tus & inter chartas repofitus eas colore ex flavo rubente, ac fi igne torrerr inciperent, tinxit ; 1mó fiepi- us tranflatus novas adhuc chartas eodem colore infecit, ettam poft multos annos. Quocirca nifi abundet magis circa Monfpelium quàm alibi, minimé füfficeret pro bafe tantz pulveris Cyprii quan- titatij quanta quotannis ibidem przparatur & divenditur.. Quin f1 Quercubus & Ilicibus dum infer- Loctis. Lib. II. De Pliaiis Tmper]etlis. | inferviat pro corpore famofo illi pulveri odorato Monfpelienfi , non ade vilis fit oportet ut vult C. Bauhinus, nifi forté ob melioris penuriam eo uti coacti fint : quod non videtur verifimile, quo- riiam pulvis Cyprius Monfpelienfis in. hoc genere nobiliffimus cenfetur, Ego, ut veram fatear , fü- fpicor Monfpelienfes pro corpore pulveris fui Cyprii adhibere íeu aflümere Mufcum arboreum ra- mofüm nobis cum J. Bauhino dictum, necnon Dn muícum arboreum pellatum & fícutella- tum eju(dem, (eum 1ntellige qui Quercubus & Ilicibus 1nnafcitur) param quia hí ubique inveniuntur maximá quantitate, partim quia Fer. Imperatus utrumque hunc mufcum odoramentis àdmifceri fcribit, effe&u part. Imperatus autem, Pharmacopoeus ipfe cüm fuerit, hujufmodi pulverum odora- torum compofitionem 1ngredientia optime novit. Hzc ex conjectura fcribimus, non tamen nega- mus Mufcum arboreum in hunc etiam ufüm affumi, fi quando offeratur. Mufcus capillaceus longiffimus C. B. tioni videtur à defcripto fpecie diftin&us; vel fi differat, ex folo titulo fatis innotefcit.— Mufco arbore pulverifato extrinfecus fanguinem é vulneribus effluentem compeftere (olere Chi- iurgos in Germaniá fcribit D. Sach. Ephemer. Germ. An. 2. pag. 93. A. 2. Mu[cus. amaras Abfintbii folio J. B. fortà : 4n potius Maufcus arboreus vamofus Y. B ? Foglio diramato lmper. ? 4n M. alter Quermus latifolins, coralloides &àe*«8- — Gol. Similis eft pergameno diffe&o (inquit J.B. ex Imperato) [aut Algz vulgari] Principium latius, in ramos divifum latos pariter & planos, colore candicante fuperná feu adversi parte, nam inferne nonnihil admixtum habere videtur flavedinis , veluti flos lactis Non. raró etiam orbiculos habet. Differt magnitudine & latitudine fegmentorum. In omnibus feré arboribus reperitur, & quidem copiofffimé : nec in arboribus tantüm, fed & in lignis aridis; unde miror Botanicos ilius non. meminifle , vel obiter tantüm & obfcuré attigi(lc. Muti ceranoidis majoris C. B. defcriptio ei non inepté quadrat. Verüm ille rariorem eam facit; & longé ex Hercynia petit. Noftro ad defcriptionem füfficit, quód fit caulibus, feu foliis mavis. di- cere, compreffis, planis, alge feréin modum divifis, & in omnibus arboribus ubique vulgatiffimus; colore albicante feu incano. Vide defcriptionem Columnz, quz in plerifque Mufco. noftro con- venit, nifi quód lzvem ac fplendidum euni dicat: 1con non. bene refpondet : nam caulis & rami nimis angufti, divaricationes non fatis crebrz pinguntur. — Vide apud J. B. Mufci amari, &c. defcri- ptionem. Sufpicor hunc (ut dixi) pulveris Cyprii odorati compofitionem ingredi. Sententiam noftram de materia feu corpore (ut vocant) pulveris Cyprii confirmat D. Sacbfius, Scbolio in Obferv. $1. m. 2. Epbemer. Germ. ut nobis fuggeffit D. Tancredus Robinfon. Mufcus (inquit ille) arboreus ramofüs co- ralloides C. B. qui in cariofis & corruptis lignis, item truncis abfciffis arborum , feu humi füper ter- ram in eorum radicibus, maximé in Quercu, Larice, Abiete, Cupreffo, invenitur, & Coralii plan- tulam zmulari folet (etiam aliquando delicatiffimum | mufci odorem. fpirac) odoramentis fxpiffime admifcetur. Galli pulveres fuos odoratos, quos Cyprios vocant, ex hoc mufco parare folent , quos virgines & muliercule non veftibus tantüm fed & capillorum cincinnis afpergunt. Modum fingi larem parandi hunc pulverem habet fo. Zovelferus in Pharzmac. Regia, p. 100. Ego apud C. B. non invenio mufcum hoc titulo 7ofc. arbor. vamofus coralloides , fed Mufc. arb. coralloid. abíque epitheto ramofi ; eft tamen mufcus ille quem intelligit C. B. quémque depingit & defcribit F. Columna re- vera ramofüs ; ííque é quo przcipué, ut opinamur, fit pulvis ille odoratus, Gallis Cyprius dictus. A. 03. Muf[cus arborens. peltatus && [cutellaris J.B. arboreus cum orbiculis C. B. -£ercinus fnica- laceus Park. ramofus floridus Ger. arboreus. seudeuw G", Col. j. B. Msi ab aliis non differt, nifi quód veluti fructifer videatur. Umbellas fingulis cacumini- bus habetlatas, cavas, umbilicatas, leves, femunciali ad fummum latitudine, non raró minores, per ambitum radiis ftamineis circumcirca coronatas, intus leves, albeícentes : radii veró longi admo- dum ut diametrum uimbellz füperent aliquando, inter quos hirfüties altera eft. denfior, brevis ad- modum atquetenuior, per ambitum harens. Color huic ut precedenti ex viridi cinereus feu al- bicans. "Teretibus, craffiufculis, rigidis veluti coliculis, ramofis, quos cirri tenues veftiunt in arbo- ribus crefcere folet. Hoc aut praecedens genus cerevifia aut zythogalo inco&um & potum gravedinem & deftillationes compefcit & fanat. , * 4- Mau[cus arboreus. capitulis cavis C. B. Mu[cus alter vhasrzrouduav ou - Co]. Col. Ortum curri przcedente eundem habet, latis & planis folis five ramulis, cavis etiam, fed utrin- que hirfutis umbellas five capitula potiüs huic cavo umbone, nigrefcente intus, limbo circundata ali- quando dentato, ex cujus latere eodem riodo falcata five brachiata, fed huic ramis dividuntur. "To- ta brevior eft; colore cinereo caudicarnite incaniore, non ut füperior aliquando pallente. A. s. Muf[cus arboreus nodofas C. B. modofus fée. geniculatus Park. Deudrobryon geniculatum [rue uodo[um CCo]. | Cel. A Ll Ex arboribus prolixé dependet non tantüm in Italia fed & in Anglia. Oblongos quidem, ac eti- am breves, habet inanes, quam-plurimos tuberzulos, nervulo trajectos inter fe cohxrentes. | Candi- cans mme eee TT Vires, I16 HisrTon:iAa PrawNuNTARUM. cans eft, prolixum, ramofüm, ex craffo caudice in ramos fefe. diffundens, ut latam prolixámque barbam íéu comam pedalem aut fefquipedalem, in extremo. veró tenuitate capillarem efficiat , il- lámque ex ramis dependentem. In Lancafttix pago Barzell € Corylo dependentem invenit & ad nos attulit 770, 7Villifellas. À. 6. Mu[cus arboreus. pulmonarius C. B. Mu[cus pulmonarius five. Lichen arborum Park. Lic arborum Ger. Lichben arboreus. froe Pulmonaria arborea. f. B. » Licheni five Hepaticz fontanz fimilis, fed major per omnia, fquamato foliorum incubita, inef- fabili laciniarum variatione, profundiorum quàm in Hepatica , quz quà matri füz haerent albicant, Locus: Vires. alterá veró parte virent ; rugofa , lacunis eminendiífque 1nzqualia fapore amaricante non fine ad- ftrictione. Annofis rimosífque caudicum Quercüs, Fagi aliarumque arborum corticibus innafcitur, in opacis ac denfisfylvis. Dod. Obfervavimus etiam in faxis coacervatis 1n. umbrofis jacentibus, ^ Apud nos Quercui plerunque, raró aliis arboribus adnatam invenies. Siccat & aftringit, unde fanguinem profluentem compeftit, vulnera recentia glutinat, alvum ac menfes fifi. Utuntur eá vulgó ad pulmonem affe&iones, afthma, tuflim, füfpiria, noftrates eti- amad phthifin & tabem, confec&o ex eo pulvere, fyrupo aut aquá deftillatá non fine fücceffu. Eum qui Ouercui innafcitur in i&tero omnium. medicorum folertiam eludente efficax remedium expertus eft Andreas Golius mercator. De hoc autem mufco accepit manipulum additá librá. Ce- revifiz fecundarig, quam in olla fideliter occlufa ad dimidium. decoxit, poftea tredecim. cochlearia tepida mané atque vefperi imbibit, Epbemser. Germ. ann. 3. obf. 290. Cnm A. De mu[co arboreo aut petrzeo cru[faceo, [eu Lichenis facie. 1t. Mucus. cruflee aut Licbenis modo arboribus: adna[cens. cinereus. Lichen. Diofcor, & Plin, fecundus Col. "MRufte velLichenis modo fuper arborum cortices, ligna arida, petras, tegulas fe diffundit, fuperné cinereus, inferné niger, varié laciniatus , circum oras veluti crifpus aut fimbriatus nec caulem ullum edit, aut orbiculos habet, quantum hactenus obfervavimus. F. Columna Februario menfe acetabula quzdam emittere obfervavit, parva, Militi magnitudine, colore lutefcen- tia, veluti botrulos mufcofos , fericeos, duros, parüm emunentes, coacervatos , albentibus oris, in quibus nullum feminis veftigium nofcitur. Eft autem hic muícus ut & fpecies congeneres, velut folium quoddam varié laciniatum fupra arborum cortices aliáque quibus adnafcitur reptans & fe ex- pandens. A. 2. Maufcus eruftzo wmodo arboribus adna[cens cinereus mollior, & in angufHiores lacinias divifus. Hujus laciniz anguftiores funt & argutiores. — Sufficit titulus pro deferiptone. In hoc orbiculos non obíervavimus. A. 3. Mufcus cruflee modo arboribus adna[cens flavus. Hic colore fuo ftatim f& prodit, eft autem tenerior & minor quàm prima fpecies, fübtus cinereus aut canus. In hoc, verno tempore, efflorefcentias quafdam croceas obíervavimus. A. 4 Mufcus cruffee modo arboribus adna[cens. pullus. Hic tenuior eft quàm muftus cinereus, caudici cui innafcitur appreffus , fuperne pullus , inferne quafi ex nigro & candicante varius. A. 5. Mu[cus arboreus [upinus marginibus pilofis. Nota hujus characteriftica quá à reliquis füi generis facilé poffit dignofci eft, quód fegmentorum feu laciniarum, 1n qux varié & eleganter dividitur, margines & extremitates pilis quibuídam feu fetulis brevibus raris fint fimbriata. Habet quoque orbiculos feu fcyphulos circa margines cnfpos. In Malo, Fraxino, Juglande aliííque arboribus obfervavimus. ÁÀ. 6. Licbem petrus purpureus. Derbienfis Park. — Mucus. tintlorius. cruise quado. petris adna[cens. €of o) 9Urctl. fufcus hic cruftaceus lichenis modo fe in petris diffundit , colore obfcure purpureo aut cinereo. Hunc ruftici cultello alióve inftrumento ferreo à petris deradunt, & 1n. pulverem. comminutum in maflam humidam cogunt, & in doliis recondunt, quz pannis purpurafcente colore ungend . *n- fervit, qui quamvis facile eluitur nec diu durat, fufficit tamen pauperioribus pro veftimentis infici- endis. Joan. Lib. II. "De 'Plautis Dnperf etti. I7 Joan. Francifcus Abela in deícriptione Melitz Intüle hujus Mufci meminit, quem à Melitenfibus rufticis Fercella ditum. fcribit, & fuo modo prxparatum ad lanas colore incarnato tingendas adhi- bitum fcribit. Hoc genus Mufci nec Wallis ignotum eft, fed uíü frequentatum , & Kenkerig. di- &um. Eft autem hic cruftz cuidam aut licheni fimilior quàm plante, nec folia imitatur, ut mufci pradicti, éftque pinguior vifü & ta&u quam illi. Car. VI. De Licheue terrefhri Sterili, A. r. Lichen terreffris cinereus. 9ifytofoureb grounn 3Liberfuoat. Ullos hic flores aut capitella (quod ego unquam viderim) profert. Folia aversi parte albi- diora, & crebris fimbriatis radiculis inter reptandum emiffis terram aut fübjacentes plan- tas mufcümve apprehendunt, eodem enim modo (üper eas fe diffundit interdum quo Li- chen terreftris fuper terram. Supiná parte colore eft cinereo. t, In pafícuis ficcioribus, interdum & 1n uliginofis frequentiffimus eft , unde Botanicis noftratibos non defcriptum miror. A. 2. Licben terreftvis. folüs anguflioribus -vire[cens. In humidis & uliginofis nafcitur foliis quàm praecedens anguftioribus, virefcentbus cum nigrican- tibus lineis. "o3. Mu[eis: fugax membranaceus pinguis Botan. Monfp. Magn. Statim poft pluvias oritur in. herbidis fatorum marginibus; in iis precipue quz orientem folem fpectant, fed citó exficcatur, 1deÓ fugacem dixi. Membranaceus eft & pinguis, & feré femper con- volutus reperitur, dum autem expanditur Mufcum Lactucz folio refert, fed multo pinguior elt, pall:- dé virens, qui facillime difrumpitur. Mira deifto narrant Chymici, quem modó Solis florem, nio- dó Lunz fputum vocant, aliííque cosleftibus nominibus decorant, & vegetabilis naturx principitm ac radicem continere arbitrantur. Aliam adhuc Lichenis fpeciem nobis oftendit D. Newtoz, varié diffe&tam fecundum longitudinem in lacinias longas, membranaceam denfíàm feu coriaceam, cineream. AMuí[cus cramio burmano innatis. Non videtur nobis fpecies muíci ab omnibus aliis diftin&a, f&d mufco arboreo cruftaceo congener. Celebratur illeà plurimis Autoribus in hzemorrhagia, przíertim à Chvmicis Ufnez titulo. Ingre- ditur autem compofitionem famofi illius Unguenti Ármarii dici. Vide Ephemer. German. An. 2. p. 160. & fequentibus. Car. VII. . De. Lenticula paluftrz. . À. x. Lems paluftris Ger. J. B. paluftris ftve aquatica vulgaris Park. Lenticula galuftris vtilgaris C. B. 3Dutchs meat, SH; '"Tagnantium. aquarum incola Lenticula eifdem innatat, totam füperficiem denfiffimo folio- rum, inferné nigricantium , fuperné virentium , nitidorum, orbiculatorum , Lentííque modo compreflorum ftipatu obtegens, quz inter fe capillamentis- tenuiffimis & albis ar- été revinciuntur, iídémque ceu radicibus élimo adherefcente alimentum hauriunt. In lacubus & ftagnis aliifque non fluentibus aquis, ut urbium foffis, innatans, & laté fxpe earum füperficiem occupans reperitur. Quz de mirabili hujus plantulz metamorphofi in plantam Sifymbrio aquatico haud abfimilem. ha- bent Matthiolus, & pofteum Lugdunenfis, apud me fané fidem. non inveniunt, quantumvis Lug- dunenfis operum naturz indagatorem Dalechampium illud non fine admiratione obferváffe fcribat. Vis e1 refrigerans, unde 1nflammationibus, podagre, & ignibus facris convenit. — Agglutinat eti- ires; am in pueris hernias inteftinorum. — Vide fis Matthiolum & Lugduneníem. Nuper mihi communicavit pro fecreto infallibili ad i&erum infufionem Lentis paluftris in vino albo per novem dies , $vi. mané prebendo. D. Bates in. M. S. Veícuntur eá Anates magná voluptate, quod & nomen Anglicum ZDurligamreat. 1. e. Anatum eíca, indicat ; ut etiam gallinz cüm aquis exempta furfüribus permifcetur. 7. B. ^ r18 Hsu soÓueS uu UE eTuUEu "om$ Len paluftris quadrifolis Y. B. Park. Lenticula paluftvis quadrifülia C. B. Fibrofis radiculis nititur é crafüiore alid (licét e$. tamen tenui) tranfveríà demiffis, unde propa- gantur rami mult, 'mulafariam divifi, atque tum ex iis , tum ex. radicibus pediculi ad aqux füperfi- ciem pertingentes, quorum fingulorum extremis adhxrent aquz innatantia quaterna folia , trique- tra, per extremum lata, angulis acutioribus ad pediculum coeuntibus ; circa veró ramulorum diva- ricationes pediculorümque exortus numerofa VEREY pediculis nixa cohxrent grana, nigra, dura, Lentibus majoribus paria. (A. 3. Lenticula aquatica tri[ulca J. B. C. B.. Hederula aquatica Ger. Ranimculus: bederacens aqua- ticus Park. *fpdcaben XDutchmcat. Lenticulz paluftris vulgó notz ritu aqua ftagnanti innatans vifum pené fagientibus fibrillis limum arripit alimentum futuris : quibus etiam inter fe committuntur folia, non vulgarem fórtita conre- xum & formam. — Foliolo enim Lenti leguminofz pari pinnz utrinque. foliacex traníverfim Íquam- mosá commiffurá itá incumbunt, ut trahentem leviter Íequantur, & iis attractis tenuius redditu folium vifum tranfmittat : tota autem omnium trium connexio trifülcam hederacei foli formam quodammodo exhibeat : At hujus connexus capillari petiolo traníverfim incumbit folium veluti tc- mere proJe&um, nequaquam tamen folutum licet adhzesüs ratio oculos fallat. In aquis coenofis pigrioribus: in foffis paludofis infülze Elienfis copiofiffimé oritur. uc C EC IE I C C S HR n4 RR RR RR RR NT Car. VIII. De Conferva. e A. ax. Conferva Plinii Ger. emac, Linum aquaticum Imper. — Afra. viridis capillaceo folio C. B. Alga aqiatilis capillacea fixe Conferva Plinü, alit Linum aquaticum Park. . Dàitp fii Bertueeb, drotu-ilk. Ota ex filamentis viridibus fericeorum xemális i1 aqua fluitantibus conftat. Reperitur autent in aquis pigrioribus & ftagnantibus copiofiffima. — . Alga bombycina C. B. nobis Confervz fpecies videtur. Conferva à conferruminatido dictà eft. Curatum effe (cio omribus fere offibus confractis prola- pfum ex arbore alta putatorem circundatá univerfo corpori, aquam füam infpergentibus quoties irí- arefceret, raróque nee nifi deficientem herbam mutationis causi refolventibus: convaluiffe incre- dibiliceleritate. — Pis. ; A. 3. dga fontalis trichodes C. B. — Alga ftve conferoa. fontalis tricbodes Park. — Tribbomanes aquaticum : Dalecbampii J. B. Hujus figurz apud Lugdunenfem prorfus fimilem vidimus in cifterna feu confervatorio aquz fon- tanz Ledenfis Abbatiz feu zdium D. Guil. Mereditb, in Cantio, inque tubulis aquam fontanam de- ducentibus: unde putamus Algam capillaceo folio iv. feu in. tubulis aquam fontanam deducentibus C. B. minimé diftinguendam effe ab ejufdem Alga cap. fol. iii. feu fontali trichode. LIBER HISTORIJ/E PLANTARU LIBER TERTIUS, QUI EST De Herbis femine minutiffimo , florc vel nullo, vel imperfecto. RU NC Librum in duas partes dividemus, Prima erit de. Herbis hujus generis caulife- (| ris. Secunda, de caule carentibus hypophyllofpermis. Hz autem pracedentibus imperfectis & femine deftitutis meritó proxime fubjici- S untur, quia & ipfe non ità pridem fleriles & afpermz habitz fünt antéquam micro- Ícopii interventu eorum femina 1n. lucem & confpe&um venerunt. PARS PRIM A. De Herbis femine minutiffimo «2 nudis oculis inconfpicuo. Cauliferis, N horum nonnullis pediculi potis quàm caules dicendi fant ftyli illi. qui femina feu capitulà geftant, utin. Lichene terreftri, cüm ex ipfisfolus exeant. Quin & nonnulle Lichenis Ípecies cauliculos non. producant, fed eorum femina folus ipfis abfque pediculo innafcun- tur, nunc in prona, nunc in fupina parte , quas tamen ob 1d à reliquis non. disjungendas putavimus, cüm: in aliis omnibus notis characterifticis conveniant; Gur.L De Frutice. Mafciformi; 1. Planta mu[cofa d plumofa Guyauenfis major Breypii. HR hujus palmarem ac penitus planum €x Guyana accepit Breynius, quem fic deícri- ipu | Cauliculo Íquamulis denfis Mufci terreftris Lufitanici in. modum conte&to conftat füb- zili, aliquot utrinque adnatis ramulis expanfo, atque multis fo/ioLis ten&rrimis pectinatim. difpofitis denfo agmine ità ftipato, ut Abietis ramulum haud malé reprzfentare videatur. Adeó autem len- tus, & ad proportionem ità eft gravis, ut fublatus inftar plumz Struthionis deorfum fle&atur viridi- tate infuper venuftiffima, aureo cuidam intermixta fülgori, averfa imprimis foliorum parte, in fin- gulare hujus plant ornamentum, decoratur, velut fempiternam famze illius memoriam quá ob aut- 11 ubertatem celebratà olim fuit ejus patria, confervare Natura artificiofiffima conftituiffet: An Mufa denticulati majoris C. B. fpecies ? 2. Planta mu[cofa & plumo[a Guyanenfis minor Brey nii. . Aliam adhuc lepidiffimz 8c concinnz hujus plante fpeciem eadem ex regione obtinuit , priori multó delicatiorem, minüs ar&é fquamatis viticulis, atque foliolis longe minoribus. et Has plantas ob fimilitudinem quam habent cam Mufcis clavatis hoc in loco difpofüimus: quam- vis proprié ad Fruticum genus pertineant, quod & in aliis herbis fruticeícentibus,ut Malos | AItbaez Coluteis, Kali, &c. fa&uri fumus. Qus enim nots genericis & effentialibus conveniüht, me ju- dice, feparari non debent, quantumvis alix lignefcant, alie herbacez fint. Nefcimus nei dn hz plantz notis chara&erifticis cum Mufcis clavatis conveniant, cüm nec flores nec fru&us viderit Breynius, faltem non meminerit fe vidiffe. "M Es CAP, 120 Hisron:is PraNTARUM. Car. II. De Mufco clavato. Ufcum clavatum appellamus qui prater cauliculos foliofos humi ftratos & repentes pedi- culos emittit nudos 1n cacumine clavatos, geminis feu pluribus clavis, Iulos imitantibus, oblongis, teretibus, pulvifculo tenuiffimo fHavicante refertis. I. Mu[cus clavatus [rue Lycopodium, Ger. Park. terreffris repens [roe clavatus C. B. terreffris re- peus à Trago pitis J.B. Plicaria c cinguleria Polomis. d ub-motg, 02? d3Polfs-clatu. Sh om . Longé latéque per terram ferpit, fübindéque à traníverfis ramis demiffis fibris longis , lignofis, craffiufculis radicatur. Ipfi veró rami varié in multos fwreslos diducuntur , füniculi inftar habens craífiículi, folis amicti occultatíque confertiffimis Camphoratz feré nifilatiora effent. Adultis plantis faccrefcunt. pediculi aliquot, ex ramis poftremis producti, fefquipalmares , tennes foliis fere nudi, finguliin gominam, teretem fextantalem, mollicellam, imbricatam c/avaz definentes, colo- ris fulphurei, que Autumnali tempore digiti percuffü pulverem fubtilem copiofüm de fe Ípargere fo- lent. | Locur. In Hampftedienfi ericeto non procul Londino invenitur: Eftque in montibus J/allicis, Eboracen- fiis, Derbienfibus aliiíque in. Septentrionalibus Anglie frequentifima , hzc planta: nec minis in tranfmarinis, ut patebit Herbarios confülenti. : Vires. Vino deco&us & potus calculos comminuit & educit experimento certiffimo, ut plerique teftan- tur, 7rag. Contuíus aut in vino decoctus dolorem aut inflammationem fedandi vim obtinet , ideó- que podagrz calida 1mpofitus prodeft. — Pulvis ejus drachmz pondere fumptus cum vino rubro cohi- bet Eu alvi & dyfenteriam, & fi deco&to abluatur os, tremulos dentes confirmat. Vino pendulo impofitus intra paucos dies illud reftituit; unde Germanis. nonnullis abeingrein € 3Dcinlraut appellatur. Mene Augufto & Septembri colle&us pulverem dat fübtilifimum flavum ,. qui vi fulminante gaudet. Períisnon ignotà, uti rotat Olearius Irzer. 7Mofcovit. Perfic. lib. 4. cap. 24. — Perf enim, ut & Mofcovitz pulverem Augufto colligunt , in fornacibus ficcant, & ignibus artificialibus fib nomine Plauen inftar pulv. pyri adhibent. Pulvis recens dum eft & probé exíiccatus majus concipit incendium prz illo qui dudum collectus eft. Prunis inje&us non tonat, féd flammae , putà candele accenfz 1mmiífüs aut inflatus. [Pulvis refinz idem. praftat, tefte Oleario.] Huic pulveri fi aliquid addatur de Thur. Maflich. Succin, & Benzoe pulv. & per flammam füflletur , non folüm fulgur edit, fed & odorem fuaviffimum excitat inftar pulveris pro. füffümigio. Si folia Betule pulverifata fimul mifceantur firepitum. majorem edet. Commendatur hic pulvis in Epilepfia prácipué infan- tum, inque cardialeta eorundem & torminibus ventris flatulentis. Egregie urinz facilitat exitum, fi quantum cufpide. cultelli contineri poteft propinetur. Ephem. German. Zlcad. zatur. euriof. Anno primo Obfervat. 97. . Poloni & maxime Rutbewi ac Lituami, ob confuetum & jam quotidianum hujus plantz ufüm in extirpanda & curanda plica, morbo fibi familiari , Plicariam & Cingulariam eam nominare folent. Accpiunt autem plantam hanc feu muftum, quem priüs cultello aliquo fürfüm versüs diffecare (o- lent ; poftea infundunt decocto Brace wrfime, priis optime calefa&o , & poft unam aut alteram leniffimam adhuc ebullitionem adjiciunt aliquid fermenti [panis filiginei) illádque reponunt poftea ad fermentandum propé fornacem. —Decoctum hoc vel per fe, vel cum ovis recentibus , in forma jufculi quotidie bibunt & comedunt. Exterüüs cum illo deco&o priüs excalefado , & aliquando ad majorem potentiam feu virtutem fecundisyice cum. recenti muíco inco&o inftar lixivii obfcure rubri coloris, lavant caput bis in feptimana; nullo ampliüs adhibito pe&ine, &c. Unguentum ad Plicam. Ek. Plicerie &t radicum Bryesie partes quales, Adipis erizace; q. f: , Ex histribus optimé commixtis in vafe vitreo bene obturato, & coctis in B. M. per horam fiat un- guentum f. artem, cum quo radices capillitii in capite complicati bis in die inungantur. Oleum ex Exrinaceo quod ad confe&tionem hujus Unguenti requiritur parare folent in olla nova foraminata igne circulari per defcenfüm more confueto. Muliercule ruftice in U£raziz in nimio fluxu. menftruorum & doloribus ac ftrangulationibus uterinis cimgulum ex illo faciunt. circa nudum corpus applicandum ; pariter ad haemorrhagiam na- rium caput eo cingunt ceu corond. Ephem. Germ. Zn. [ecund. Ob[ervo. $2. Semen hujus plantz à gr. xii. ad D 1. przfentaneo. cum fücceffa exhibitum erat in Epilepfia cum iÍchuria complicata ex obfervatione Wedelii. Epbemer. German. 4. 3. p. 21. L»epodii aja — An montibus Stiracis Lycopodii fpeciem à vulgari fuperiüs defcripto diverfam invenimus, nimi- Jpeeaes. rum cum foliis 1n caulibus &- flagellis multo rarius fitis, & pauló, ut nobis videtur , longioribus ; clavis non diffimilibus, non tamen utin illo longo & nudo pediculo infidentibus, fed ufque ad ipfam clavam foliofo foliis fimilibus iis quz in reliquo caule. 2. Mufcus clavatus foliis Cuproffi; C. B. Ger. emac. clavatus cupreffformis. Pack. terreftris vamofus pulcher J. B. Sabina Sylveftris Trag. &pypietsS-motg, 02 Deatfyepyacts, Hzc planta eodem modo procumbit, & fibris fübinde demiffis férpit, quo przcedens, fz/s mul- tó brevioribus & anguftioribus, acutis, obfcuriüs viridibus, nec adeó confertis 1n caulibus, quaterno ordine Lib. IIT. "De Herbis femine minutifíimo, cec. ordine fquammatim furculos conveftientibus, Cupreffi aut Sabinz foliorum zmulis.. Ob parvitatemi foliorum caules & fürcalimulto minores feu graciliores videntur quàm in Lycopodio. E. fummis caulibus & ramulis pediculi longi exeunt raris foliolis veftiti, bifariam divifi & fübdivifi, Tulos feu clavas geftantes multas, Lycopodu amulas éd ftrigofiores , luteolas, confimili pulviículo fcetas, Secundum caules per 1ntervalla AE plures fimul conferti 1n agminulis oriuntur , ramulis pluria- riam divifis & fübdivifis. In montibus Suowdon & | Cáderidris 1n Wallia, lagleborougb in Eboracenfi provincia , 4nderkin in Scotia copiosé provenientem obfervavimus ; in tranfmarinis in ericeto Moz Trajecfo non procul, viá qua inde ad Sy/vaz Dues itur. Ramuli non adeó compreffi nobis vifi funt, uti eos defcribit o. Bauhinus. Hxc fpecies odorem interdum exhibet mofcho aemulum, quem | ficcata etiam confervat. Hujuft modi mufcum odoratum obíervavit E/[be/z. Germanus circa Berlinum enatum versüs domum ve- natoriam Grumwald. Vide Epbemer. Germ. An. 1. Obferv. 97. Nos talem odorem in hac planta non fenfimus. Ex mofchato hoc muíco (inquit D. Sacbf. obfer. citat.) egregiam & odoratiffimam mihi medi- cinam pronuper chymicus eximius communicavit fub nomine. Zr; borizentalis Vegetabilis. Colli- guntur nempe antherz ex hoc mufco, quz tenuiffimz & leviffim funt fübftantiz , coloris aureo- fulphurei, inflammabiles ad ignem candele, & per fe quoque, ut & flores Lycopodii Do. In cal- culo, Epilepfia & pulmonum affectibus cum butyro Maiali utiliter mané fümuntur: hz Antherz fi cum fpiritu. vini tartarifato aliquandiu macerentur, & poftea deftillentur , oleum przbent rubi- cundiffimum & odoratiffimum qux omnium fulphurum vegetabilium apex dici meretur. , C 4 P. III. Mufcus terreffris vepens clavis fmgularibus. foliofrs eret. &xeeping &tubamofs ivit uprigbt bcans, Ycopodio fimilis eft fed minor : terre per quam repit appreffüs ar&é adhzrefcit , ad eun- dem feré modum quo Hedera muris & arboribus. Praeter. cauliculos repentes alios etiam furrigit femipalmares, fumma parte 1n clavas turgefcentes , nec figurá , nec colore à re- pentibus diverfos. Clavz autem in. hac fpecie nec pediculis longis tenuibus infident, nec iulos feu nucamenta referunt, ut in Lycopodio, fed reliquo cauli fimiles & foliis fimilibus cinctz funt, in majorem duntaxat craffitudinem i1ntumefcentes ob femina in alis foliorum contenta. Ín ericeto Hampftedienfi primó 1nvenimus , dein in Bagfhotano,, poftea & in montibus -An- gliz Septentrionalibus cum aliis Speciebus, locis uliginofis invenimus & in. Alpibus aliííque monti- bus excelfis. Hc fpecies nondum (quod fciam) à quoquam defcripta eft. Hujus etiam Mufci aliam obfervavimus fpeciem in montibus (quantum. meminimus) .Galliz Nare bonenfis, non repentem, ramulis ab eodem pede plurimis confertis enafcentibus , quorum füm- mitates confimiliter in. clavas foliofas extumefcebant; C a». IV. Mu[cus eretlus abietiformis. 4m. Mucus. terreflris. vetlus J. B. 3DprigUt Jrirrmofg. Olüs oblongis acutis caules & ramulos undique cingentibus & opetientibus Lycopodio fimi- lis eft, verüm erectus, palmum aut. femipedem altus, ramis (ut vólt J. Bauhinus) craffiori- bus, in duas ac etiam quatuor partes divifis, urfi digitos exprimentibus In planta quam exficcatam affervo caules & ramuli divifione dichotomiam obfervant: verüm hoc (quantum me- mini) non eft perpetuum, interdum enim in fümma parte in plures, dividuntur fürculos : funt au- tem folia longiora pauló & latiora quàm Lycopodit, (ut re&é J. Bauhinus) fürfüm tendentia. —.A. Lycopodio abundé diftinguitur, quod nec clavas producat, nec repat. Inter fümmorum pené foliorum alias granula lutea quzdam exigua menfe Maio protruduntur , quz flores ac fructus, clavarum loco quibus caret: ut refert D. ac. Breymius Yn. Epbemer. Germ. An. 4. & $.. Obfer- qat. 149. Chamzpeuces Turner icon, huic refpondet , at on defcripuo : "Thalio Seago tertia di- citur. 121 Locus. In montibus excelfis Wallie, Suowdon v. g. &: Caderidris: ínque Eboracenfibus , Derbienfibus Lo aliííque Septentrionalibus copiosé provenit. Hujus defcriptionem vide in. Epbemzer. Germ. Anno & Obfervat. citatis, ubi de ejus viribus hzc habes: Vis ei ad foetus depellendos efficaciffima , meretricibus 1nfanticidium fxpius eádem committen- y;;z;. tibus plus fatis nota, ineft. Hincin officinis rioftris, quz 7Mafcblaber einomen tribuunt , ut alia noxia, non promifcué omnibus venditur. Rhizotomz muliercule febri & corrupto ftomacho ean- dem opponunt, decoctámque cum Cerevifia ac hauftam , multis fuifle falutiferam perhibent, & purgantem volunt. Vomitum ciet vehementiffimum , corpus humoribus variis peccantibus exone- rantem, fed maximé etiam alterantem : Tutiis robuftioribus quàm tenerioris texture. hominibus M przbe- [ 4 Hisron:A PraNTARUM. prabetur. Vilioris conditionis homines in aqua coquunt, quà ad abigendos pediculos caput la- vant, quod tamen turbare maximé dicitur. Apud J. Bauhinum in Hiftor. Plantar. tom. 5. p. 767. malé cum Sabina Sylv. 77g. eu Sela- gine prima. 7/4l. errore typographico; confunditur, ut recté obfervavit idem Jac. Breynius. Nam linex pofteriores 13, quz hujus Mufa terreftris defcriptionem fequuntur, poft Mufci terreftris. ra- mofi pulchri ; & linex 6 fequentes poft hujus defcriptionem funt ponenda. Muftus terreftris. ramofus. faturaté viridis C. B. minüs recté dicitur: nam noftra obíervatione Sabina fylveftris Tragi hoc longe viridior eft. — Car. V. AMu[cus terreftris ere&us pol;fpermos, &eening 9fountainanofg, IC minor eft multo. abietiformi mu[co fupra. defcripto , alioquin ei non. ufque adeó diffi- milis, infirmus & vix fe füftentans, caule & ramulis eodem modo foliolis creberrimis un- dique obfitis; quz tamen à ramulis magis extare & quafi refle&i videntur. Semine inajufculo cinereo in alis foliorum nafcente, aut potius vafculis feminalibus, abundat. — ' Loca montium humida & fcaturigines aquarum fe&tatur. In montibus Szowden & Ingleborougb, aliifque füpradictis Wallicis & Eboracenfibus nafcitur, minus tamen copiofé. Ca». VI. De Maftco terrefiri vulgar. I. Mufcus. terreftris latioribus. foliis smajor fen vulgaris. — Mu[cus. terreftis. c lortenfs J. B. rfe moff common cartfjamofs, ! e dad ' Mnium vulgatiffimus eft hic Mufcus , afpergine madentibus faxis , terreque | humidiori appreffus, repens, mollicellus, ramis longis, tenuibus, foliolis acuminatis, plumatim co- ftx herentibus, colore viridr, aut ex viridi flavefcentibus. Exc defcriptio etiam minori Ípeciei accommodari poteft, Func etiam capitula producere fufpicamur ; nondum tamen obfer- vavimus. 2. Mufcus terreflvis vulgaris minor. Adiantbi aurei capitulis. Hic paffim provenit tum in. pafcuis fterilioribus tumin fylvis, precipué ad. arborum & fruticum radices, tum etiam non.raró in truncis & ramis arborum, ii5 in. partibus ubi humor pluvius. non ad- €ó prompte & citó delabitur. Foliola hujus. minora funt & cauli magis appreffà quàm in przce- dente. Capitula ex alis foliorum ad caulium latera exeunt non ex fümmo caule ut in Adianto. Empirici hoc mufco.ad fiftendum fanguinem utuntur. ab urfis admoniti : bi enim, quamprimum vulnerati funt, eo fanguinem fiftunt. ^. B. Mufcus qui hortos & prata humecta obfidet, ità ut gramen füpprimat, Martio menfe cinere abo- letur, fed eo quo lixivium fuerit confe&um. 7.8. 3. Mufcus. paluffvis terrefevi. femnilis.. Mufcus. terreftris. vulgaris Dod. terreffris. vulgatiffmus Park. C. B. ! Omnino villofa eft hzc fpecies (defcribente Dodonxo) admodum denfà , candicans , quz laté fübinde expatiatur. Rarum eft hunc mufcum alibiinvenire quàm ubi aquz fübfunt. Hzc omnia Mufco noftro paluftri egregié conveniunt, terreftri autem vulgari minimé : quin & icon Dodonzi optime refpondet huic fpeciei, non autem Mufco terreftri , & capitula illa brevibus pedicellis nixa. versüs ramulorum apices, qux in hac fpecie cernuntur , pulchré repraíentat. Vi- detur tamen Dodonaus hunc cum terreftri muíco vulgari confundere , quod & titulus indicat ; FN Íequuti Botanographi noftrates Gerardus & Parkinfonus cum C. etiam Bauhino idem aciunt. A. Mujcus aquaticus terreffri vulgari fturlis, fed. smajor. — 4m Fontalis minor. lucens J. B. Hic aquis innatat, eft foliolis. multo majoribus quàm M. terreftris vulgaris, triangulis, lucidis : miniüs etiam quàm ille ramofüs eft. Fontalem minorem lucentem J. Bauhinus fic defcribit. Aquis innatat itidem ut. precedentes [Fontalis fpecies! ramulis exilibus. 1nfirmis, interdum lapidibus adhzrefcens , foliis alternatim pofi- tis, minutulis, nigricantibus feré. "l'ota quamproximé ad Mufcum accedit planta. In fontibus & fluminibus fepiüis obfervavimus. Capitula in hac fpecie nondum vidimus ut fte- rilem effe füfpicemur & ad pracedens genus pertinere ; ob fimilitudinem cum Mufco terreftri vul- gari hic eam difpofüimus. 5. Mü]cus Lib. IIL De Herbis femine minutiftimo, coc. s. Mu[cus. [axatilis. vepens. coma. [parfa C. B. Hic ex radice tranfverfim repente & nigricante ramos frequentes , laté fparfos & femipalmares emittit; quorum fummntates, ob foliola compactiora, velut in fpicam abeunt. Folüs eft brevibus, latiufculis primüm, dein acutis. ] M Hic apud nos aquz in rivulisinnatat, & nonnihil fplendet. Car. VIL Mufci quidam terreflres & C. Baubini. Prodromo defumpti. t. Mu[cus. filicimus sminor. floridus C. B. i: C. B. Prod. ro fedirs [4 Eee Er terram ferpit cauliculis tenuibus, in fummo ramofis, foliolis Filici fimilibus, fed ténáiffime diffe&tis : ex ramulis pedicelli aliquot capillares, rufefcentes, biunciales efferuntur ; quibus fingulis capitulum exiguum fübrotundum, incurvum in apicem exiguum definens infidet. * 2. Mu[cus. terreflvis vamo[us eretus major. C. B. C. B. prod. . Hic Ws inftar eleganter & ar&iffimé quafi compactus, ex radicibus oblongis capillaceis cau- liculum trium quatuórve unciarum emittit , qui in binos, ternos, quaternófve biunciales etiam triunciales ramulos, & hi quoque in alios, erigitur , qui minimis capillaceis foliis veftiuntur. Inter ipfa foliola pedicelli unciales, nudi, capillacei, capitulum ut in Adianto aureo íuftiuentes effe- runtur. i ! In Crentz4che monte ad arborum radices alus Mufcis commixtus confpicitur. * $4. Mujcus vamo[as. erettus minor C. B. Ex capillacea radicula cauliculus ad fümmum biuncialis, varié divifus, foliolis vix confpicuis cin- c&usemergit. Eodem cum priore 1n loco: * 4A. Moufcus faxatilis ericoides C. B. C. B. prod. Huic circa radicem folia multa. Mufco vulgari fimilia; inter qua viticuli funt palmares , áfperi foliolis Eric. Coridis folio fimilibus inordinaté veftiti, aliquando hinc inde nudi, quorum fümmo capitulum exiguum infidet. * s. Mu[cus. cupreffrformis C. B. C. B. prod. Parvuseft; raniofüs , foliolis Cuprefli formá atrovirentibus ; inter quz pedicellus cxurgit , qui minimas fpicas molles & pallidas füftinet. Ex. Harcynia. Car. VIIL De Adianto feu Polytricho aureo. A r. "Adiantbum aureum. majus Ger. Polytrichum aureum. majus Park. C. B. Polytrichum. Afu- leii & majus quibu[dam J. B. dDieàt golben Q9paibcen4jait, J.H. LN ) dicibus conftat tenuibus, longis. Cauliculi duas aut tres uncias longi abundant. foliolis lon- giuículis, poftea nudi funt & ad totidem unciasleves, quorum fümmitati innafcitur ca- & ^ pitulum füblongum, hians & nutabundum. . Hujus ( inquit idem ) aliud eft genus, radicibus multo longioribus cawicslis etiam multó ma- joribus, tum parte foliosi, tum nudá, qux palmaris : capitula quoque majora, hiulca, é quibus con- cuffalevi pulvifculus excidit luteus. ——— In paludofis, fpongrofo & putrido folo , praefertim in montofis Derbienfibus , Eboracenfibus, Wettmorlandicis copiohiffim? proverit, quod fecundo in loco deíCribitur: in fvlvis etiam udis no raró, M2 4. Pely- 122 124. HisronrAa PruraNTARU M. 2. Polytrichum. fcoparium J. B. Mucus. fcoparius , muf[cidorum: udorum. Belgii c Frifue Orien- talis fe&lator Lob. . B. Prolixz radices, cubitum plerunque longz, rigide, rubentes, angulofe, tenues in fcopas excuti- endo pulveri veftibüfque purgandis plecti folit, terrz fuperficiem versüs foliofis fquamis , vel. pilis nitentibus rutilifque comofx. Lobelius multis dodrantalibus, pedahbus etiámque amplioribus ra- mulis donatum fGribit, purpurá aureá nitentibus, innumerá cirrorum tenuium fobole comofis , qui- bus fingulis exferuntur capitula Lini, Ericz aut Selaginis minora. —À Hzc planta C. Bauhino füb titulo Polytrichi aurei majoris primó proponitur [ex fententia Cha- brzi,] deinde iterum füb titulo Mufci erecti ramofi pallidi /— Gerardo & Parkinfono noftratibus Lo- belium fequutis Mufcus fcoparius infcribitur. An & quomodo à Polytricho fecundo in loco defcripto differat inquirendum ? 3. Polytrichums aureum medium. Hoc pracedente omnibus füis partibus minus eft, aliàs non ità diffimile. In hoc genere peculiare efle obfervavimus, quàd ramuli interdum altius affüurgant, & foliis veftiantur oblongis cum latitu- dine aliqua, membranaceis & fere pellucidis, ad margines undulatis & veluti crifpis. In locis humidis & uliginofis invenitur. 4. Polytrichum aureum minus C. B. Park. Apuleii minus quorundam Y. B..— Mufcus capillaris ya Adiantbuna aureum minus. Ger. . Bi muro exiguitatis eft: Ex mufcofo cefpite tanquam ftamina capillaria , recta & rigidi- ufcula fe attollunt, femuncialia autuncialia, tenuiffima, colore purpureo aut aureo La e eti- am, faltem cüm primó erumpunt, flavo aut viridi] quorum unicuique infidet apiculus falcatus, quem avicularum unguiculis minimis haud inepté comparaveris, quem conveftit. confimili figurá 1ndu&ta vaginula, quz ubi cedere incipit extrema cauda. fürre&a galeritz caput miro naturz artificio ex- primere arbitreris; ubi deciderit capitellum relinquit oblongum, atro-purpureum. Lingua vinofi faporis aliquid imprimit. ^f 2 In muris, aggeribus antiquis, zdtum tectis & tegulis, fimilibáfque complutis locis & afperginofis limbis ubique feré oritur. 8. ZAdiantum aureum. bumilius foliis latis. fubrotundis. 48. Mufcus Tricbomanis. facie Tungermamni, folis. utrinque rotundis fplendentibus Cat. Aldorf? Surcili huic unciales aut fefcunciales, dens ftipati, exiles admodum, rubentes, aut ex rubro ni- po filüs ornati ftatim à radice alternatim pofitis, latis, fübrotundis, tenuibus & feré mem- ranaces. Án flores ant capitula proferat nobis hactenus incompertum. In ipfis fontium. fcaturiginibus, in. montofis Eboracenfibus aliííque Septentrionalibus Anglix, v. g. in aggere &joat dicto, ea montis parte que &ftiptor oppido imminet. 6. Mu[cus paluftris. Adiamto aureo affinis, [capis tenuibus, fuliolis brevibus. Hujus fcapi feu ramuli pratenues funt, foliolis creberrimis breviffimis cincti, colore ex viridi fla- vicante aut fübcinereo. Pediculis tenuiffimis fefcuncialibus capitula fatis grandia. — Adianthi eemu- la, fed breviora & turgidiora infident. In locis paluftribus, prafertim ubi aqux fcaturiunt, oritur. C Ar. IX. De Lichene. Ichen Gracis & Latinis ità dicitur quod lichenas, ideft impetigines fanat. Plin. lib. 26. Cap. 4. Licben berba im lichemis vemedüis ommibus praefertur, indà. momime invento. Eft autem Lichen herba ex meris foliis, in terre fuperficie aut in. arborum corticibus Íe diffundentibus conftans. Hic autem duplex eft, vel r. feriis, faltem quantum hactenus obfervatum eft, dequo füperiüs egimus; & fertilis feu femine prxgnans. À. 1. Lichen froe Hepatica vulgaris Park. Licben frve Hepatica. fontana J. B. Hepatica terreffris Ger. Lichen petreeus. latifolius [roe Hepatica fontana C. B. 3liuevkuoot. Cüm Lichenem primum Plinii, pileatum Col. pro Hepatica terreftri. vulgari feu Lichene offici- narum habeam, ejus defcriptionem fubjungam Columnianam, quz cum noftris obfervationibus exacte congruit. t In faxis aquofis oritur , umbrofis , Septentrionem maximé refpicientibus. Radicibus hzret fericeis fimilibus pilis, tenuibusadmodum, copiofis fub foliis, qux digiti func latitudine, & duplá Kreis Y Lib HL De Heri femine minti/Jimo, cr. p2 vel majore, fuüperné virentia vel dw flavicantia, fquamofa velut Serpentum cutis vel Limacis, fin- gulífque fquamis punctum in medio infcriptum elevatur. Florem non producit, quod obfervare po- tuimus. Cauler ex parte folii extrema parum fciffa & finuosi, lunatá, album, lzvem, firmum, iu füm, Junci craffitie, diaphanum, quatuor uncias longum habet, fupra quem pilcolus veluti fingus in- fidet parvusiin quatuor aut quinque partes inferné divifüs, [quibus fübtus impacta fint totidem (emina feu potitis vafcula feminalia, pulvifculo viridi repleta.] Column pileolus primó viridis eft, parum ad flavum inclinans, poftea flavefcit, atque demum ruffas efficitur, & partes illa: inferiores divifz fra- étum nigrum difruptz oftendunt, atque apertis fructus decidunt nigro-purpurei, füccofi cüm virides adhuc, ficcatos veró pulverem pro femine nigrefcentem fuliginofum habere comperimus. ! Martio menfe caulem edit, Aprili veró perficitur. A. 0. Licben petras umbellatus C. B. Lichen [roe Hepatica minor umbellata Park. — Hepatica. um- bellata Ger. ' . Hanc cum vulgari Hepatica mifcet J. Bauhinus, poft cujus defcriptionem addit, Ex foliis eminent interdum parvi velut umbilici, quales exprimuntur apud Lobelium. Nobis equidem fpecie diveríüs videtur. A, 03. Lichen petreeus fPellatus C. B. Lichen frve Hepatica mümor flellata Park. — Hepatica ffellata. Ger. J. Bauhinus hanc fpeciem à vulgari Lichene non diftingut, quem vetuftate tandem pediculos eri- gere fcribit, unciales & fefcunciales, tenues, glabros, quorum unufquifque florem ftellatum herbacei coloris füftinet, qui exprimit parvum galerum fuis radus deorfum nutantibus. Parkinfonus quoque Hepaticz vulgari flores parvos ftellatos attribuit; áliamm áutem adhuc minorem facit Hepaticz ftel- latz fpeciem, ex duabus Lobelii iconibus, ut puto, ad 1d inductus. Quicquid autem fit de Lichene ter- reftri vulgari, five is habendusfit qui fructu eft ftellato, five qui pileato: hostamen duos inter fe re- vera & fpecie differre minime ambigo. : [nuliginofis & umbrofis areis hortorum & ambulacris glareofis aut faxofrs fzcpitis obfervavimus, A. A4. Lichen petreeus cauliculo calceato C. B. Licben alter minor caule. calceato Col. Col. | Tiídem locis gaudet hic [cum prima fpecie] fimilíque modo oritur, minor omni fua parte ; delica- tiore folio atque minore, tenui admodum, tranílucido, ut in opaco obfcurum videatur, atque cüm ve- tuftius eft ex purpureo nigrefcat, lave nec fquamofüm, fed veluti & dorfo fere vagina vel calceus fim- briatis oris parum eminens, ex quo Martii Idibus pilula exit, Orobi magnitudine, atro-virens, levis, lucida, quz poftea fupra caulem quatuor digitorum fübeuntem emicat, parum lutefcens, atque in florem dehifcens lnteum quatuor foliolorum, iritus quamplurima continentem tenuiffima atq; impal- pabilia ftamina. Cawlzs arefactus terram verfus démittitur, qui rotundus erat, lxvis, nudus, fuccofus, diaphanus, albus, facilé tactu corruptibilis. RaZix villofa fericea eft, ut non fübtiior inveniatur. In udis paludofis ad aquarum fcaturigines in agro Warwicenfi obfervavimus. s. Lichen petrus minimus frudu Orobi C. B. Lichen alter acaulas "Vaowxówiem- Col. Col. : Simili cum füperioribus natali gaudet, eodémque tempore invenitur. Parvi digiti uguis magni- tudinem raró xquat foliis. Viride eft, punctis albidioribus extuberantibus afperfüm ; ut afperum vi- deatur. Eloris vice ante fructum, inferna folii parte dum parvum eft , utrinque. nigras ex purpureo cartilagines habet, coftarum modo vel vàlvarum interfe oppofitas, quas acie cultelli elevare potes : à folio differunt quód illud viride fit. Càm autem grandius eft cotum folium. migrefcit ex purpura, atque in extremo 1ntumefcit, fructámque emittat Orob: magnitudine, eodem colore, mollem, fucco- fum aqueo albicante fucco, poftea quid croceum emitténtem, maturiorem effectum. Duifrupto cor- tice illo nigro, veluti pericarpium continet fru&um, intus lutea pelle contectum , luteum pulverem continentem, & fiteratur fuccofüm, atque digiti calore ftatim humido illo exiccato, 1nfe&us digitus cernitur luteo pulvere illo. Folium tenuiffimis & quàm breviffinus, albicantibus, atque delicatiflimis fibrillis hzret. 6. Lichen petreus wm[co[us vacemo[us C. B. CB: ; Foliis eft longé minoribus Hepatic vulgaris foliis, fquamarum inftar junctis, pallidé virentibus & nonnihil hirfatis; inter quz quamplurimi pediculi capillacei, biunciales nudi efferuntur; quorum fin- guli capitulum parvum inftar racemi compactum fuftinent, quantum ex ficco colligere licuit. Á. 7. Lichen [ive Hepatica lunulata, émigyi xao Gr. Filia minora & breviora funt quam Hepaticz vulgar. Offcis. neque tam manifefté punctata; per margines finuata & veluti crifpa. In mediis foliis & interdum versis eorum margines lunulz quxdam foliacez füpra folii fuperficiem eminentes exoriuntur, quz finu fuo femina conferta füpino folio in- cumbentia excipiunt. Vere poftquam femen maturuit lunulz evanefcunt. M 5 In J D t 126 HrirsrTongr:ra PraANTARUM. Vires. Etym. Locus. Vires. * Annot. in Res Medicas Qove Hi fpen; In umbrofis uliginofis oritur fed rariüs: D. Da/e pharmacopoeus & medicus Brantriz , vicinus nofter, Botanices ftudiofus primus detexit nobííque oftendit, non longe à domicilio noftro naícen- tem ; & alibi etiam copiofiüs. : 7. Lichen minizmus folielis. laciniatis. Hic vulgani Lichene decuplo minor eft, eodem modo fe diffindens tenuiffimis capillamentis & me- diis folis emiffis. Foliola autem tenuia fint, non punctata, circa margines laciniata crebris laciniis unde velut crifpa videntur. Nullum hactenus fructum in hac fpecie obfervare potuimus. 3 , Idem cum Lichene vulgatiffimo 1n locis invenitur. Sub finem Augufti defcripfimus. — Vere cüm rn obfervavimus alia (quantum memini) facie apparuit. Lichen fipore eft aqueo cum amarore nonnullo & adítridione. —kepatica eft infignis [in ca- lidis cum d malis, C. Hofmar.] U fus pracipué in obftru&ionibus hepatis & veficz quorum fignaturas in foliis gerit : hinc in hectica, in 1&tero, in fcabie & lichenibus, in gonorrhcea m febri. Extrinfecus fiftit fanguininem. vulneribus. Scbrod. 1 Notavit Czfalpinus quod purget leniter humores aduftos, & craffos, fi in magna copia, ut pond. 1b n. ejus decoctum fümatur. Quo remedio iterato per multos dies fanatos multos vidit ex maligna Ícabie & ulceribus exedentibus. Oportet antem fingulis diebus novam decoctionem parare, praci- pué cum féro lactis, quia facilé exolefcit. C. Hofmannus Hepaticam peculiari vi purgante prxditam effe non magis credit quàm ferum Im [erura ipfum copiose. bauflum mon varó. purgat. J - -— —————————— M — Car. X. De Opbioglofo. Opbiogloffsm J. B. Ger. Ophieg. [fee Limgua [erpentima ark. Ophioslof. I. five vulgatum. C... B. 3i pberg-tongtc. S Phiogloffo floris arguta cufpis (inquit J. Bauhinus) linguam ferpentis exertam imitata , no- men impertivit, fictum quidem ex Germanico: Veteribus indictum effe nonnulli exifti- mant, certé quo nomine illis innotuit inter Botanicos non convenit. Multis & fatis craffis fibris in fafciculum velut. collectis cirratá, Ellebori modo, fi przfertim pin- guius nancifcatur folum, radice donatur, poft dulcedinem quam primüm linguz ingerit, caloris & acrimoniz nonnihil in. palato relinquens & paululum amarefcens Cew. Iluic fürgit pedicellus pal- maris folium fingulare füftinens, Betz parve quodammodo, pinguius tamen & carnofüm , mini- méque nervofüm, modó anguftum & longiufculum, modo latum & fübrotundum , leve, ere&um, fapore dulciufculo cum vifcohtate & virofitate aliqua ; € cujus finu quà pediculo committitur ligula ex- it bifürcata, non tamen fecta, in acumen fenfim definens, citra extremitatem utrinque denticulata Ícobinz aut Lime aurifabrorum effigiaturá. Seminis loco (inquit Camerarius) ci tenuis quafi pol- len in lingua infectionibus adeft, ií(que per maturitatem dehifcentibus excidit. In pratis & paícuis humidioribus frequens 1nvenitur.. Aprili vel demum Maio menfe prodit, & adufque Junium viget, paulo poft tota fuperficies marcefcit, radice in. terra füperftite ; quz profün- dé demergitur , ut extirpatu difficilis fit. Vulnerarium eft infigne, tum intus füumptum in potionibus, tum extrinfecus applicatum, Recen- tia folia vulnera conglutinant & enterocelas fànant. Datur potanda ex aqua Equifeti ad intrinfeca vulnera. Herba pulverem aliquot diebus exhibitum. ramices omnes curare poffe affirmat Baptifta Sardus. Verüm non modó ad vulnera recentia fed & vetera ulcera & ramices precipuz zftimationis eft oleum quod ex folis éjus in oleo Olivarum vel omphacino ad Solem diutius maceratis, vel bre- vis ad 1gnem decoctis donec inareícant &: exucca evadant, deinde expreffis, conficitur, przfertim, inquit Parkinfonus, fi refinz Terebinthinz tantillum in eo diflolvatur. Ophiogloffa ratione magnitudinis inter. f& differre deprehendit Mentzelius circa. oppidum Fur- ftenwaldiam. Minimum ultra unciam cum fua lingua & foliolo non affurgit. — Medium vero bis unciale folium habet longius & linguam ultra tres uncias excrefcentem: Majusautem folium obti- net quatuor uncias longum & unum cum dimidio latum, linguá in altum fàtts fe erigente. Ibidem quoque trilinguia Ophiogloffa, necnon bilinguia reperit idem. Car. XI De Launaria. — Unaria Recentioribus dicta à folus Lunz crefcentis modo falcatis, an Veteribus cognita am- bigitur, Vide C. B. Pin. | Folio fingulari pinnato, & in nonnullis fpeciebus ramofo aut mulufido, cauliculo race: mulis lofculorum & feminum onufto ab aliis omnibus plantis, nedum hujus generis, diftinguitur. Obfervavit * Columna in hac fpecie omnes plantas in imo petiolo fupra radicem folliculum ha- bere quendam veluti An florem exiguum , in quo plantulam exiguam. velua REDE. com- plicatum Lib. III. «De Herlis femine minuti/ [mo, c. plicatum | extare vidit, intra folliculum. uteri vicem gerentem, integram , foliofam tantàm quz racemo vidua erat, poft annum proferendam , & qux racemoía cumipío exiguo fed integro. ra- cemo convolutam : Et hoc mirum (inquit ) Naturz inftitutum. — Alias plantas. fimili modo 1nfra terram uterum gerere agnovimus, & íuo tempore proferre, fed non anno integro, & forfan nec medio, verüm à nova radicis ipfius extumefcentia , ut in bulpofis quibufdam, in quibus intra bul- bum ipfum fpicatum cauliculum obíervavimus, fuo tempore proferendum. Car. XIL ; 1. Lanaria mümov Ger. Park. LL. botrytis J.B. vacemefa minor «4l vulgaris C. B. Qaoit iuoot. [AT B. : : Radice tenuis, fubnigra , intus flavefcente folium exit Gingulare, unà cum pediculo inter- dum palmare, 4, 5,6, 7, aut pluribus pinnarum craffarum, ubi nervo medio connectun- tur anguftarum ; 1n latum & falcatum mucronem definentium, conjugationibus compo- fitum; pinnarum fuperiorum concavo inferiorum gibbum excipiente. Ex eodem pediculo ex im- fimz conjugationis finu fürculus prodit palimaris, fucculentus , craffus, & cujus lateribus alternatim oriuntur pediculi racemulis onufti; jubam 1mitantes. Racemuli acinos habent, congeftos, paucos, virides, qui nec florem unquam edunt, nec femen intus habere confpiciuntur, fed proeo pallido colore pulvis tenuiffimus atque impalpabilis invenitur, quoíàto an ex eo planta exeat incertum et, fepe quidem cüm expertus fum rtunquami exire aliquid cognovi , inquit Columna. Ego pulverem. bunc. ipfum plante [emen e|Je minime dubito, quantusmoz 2. Columna fatum , locoforta[- fe alieno, mon provenit, In montibus Eboracenfibus: propé SetzJe oppidum copiofiffimé provenit: & alibi in montofis. & frigidioribus varus in locis, tum in Anglia, tum in tranfinarinis regionibus. Lunaria botrytis minor multifolia f. B. Lun. racemofa ramofà major C. B. an fit Lufus naturz tantum ; an fpecies Lunariz diftin&a ambigimus, przíertim càüm Camerarius eam in Anglia inve- niri tradat? INos autem nihil. cale unquam invenimus, nec ab aliis inventum audivimus in Anglia, nifi forte accidentarium & monftrofüm. 2. Lunaria Botryites vamo[a Silefiaca. f. B. racemo[a multifido folio C. B. Clsf. Dodrantalis eft planta , ftatim à radice unam. aut aliam. foliorum alam protrudens, five. folium ramofüm & multifidum, frequentibus folus, Lunariz minoris vulgaris foliis feré fimilibus conftans, fed longioribus & crafliufculis, crebráque 1ncifurá divifis, colore ut in vulgari viridi dilutiore, & quodammodo pallefcente. Secunda ala, ut tenerior eft & poftremó nata, tenui quadam fed rara admodum lanugine pubefcere videtur , fucculentiórque eft quàm prima : ex ejus quafi utero fe- cundüm radicem emergit cauliculus pinguis & fucculentus, fuftinens multifidam & majorem uvam [ florííne an fructüs dicere debeam hzreo | quàm vulgaris, alioquin admodum fimilem. —Radis vulgaris inftar multis fibris lat? in ambitum íparfis, craflioribus tamen, conftat. In altis Silefiz montibusoritur; culturam autem refpuit ut plerzque montana; 3. Lunaria racemo[a minor. Adianti folio Breynii. Breyn, Vulgari folis laciniatis ( cujus effigies apud Camerarium in Matthiolo Germanic? edito fub numero II. exftat ) per omnia fimilis preter folia, que Capilli Veneris five Adianti foliis Cori- andri C. B. in modum eleganter funt diffecta. : Nafcitur in montibus Cafífubiz, fed admodum rara. 4. Lusaria racemo[a minor Matricariz folio Breyni.' .Breyn. : Montium Caffübie eft incola, unde fatis copiose allata. Caulici in omnibus allatis magis curti erant quàm vulgaris , racemis brevioribus magííque ramofis, ac fo/izs brevioribus; plures in la- cinias angulftiores difle&is, Matricarize haud imparibus onufti. E Car, XIIL De Equifeto. Quifetum Latinis à feta equina nomen traxit: Grzecis "Immeess.i, e. Cauda equina, à fixiilitudi- ne dicitur, quia folia habet fetis fimilia medio fcapo adnafcentia. 1 Planta eft fingularis & fui generis, tum fcapo medio tim foliis ( fi modo folia dicenda Ínnt) pyxidatim artculaus. Proprie loquendo folia non habet, qux enim folia dicuntur e ha- ent Eiynen. 158 HisrTon:aA PrANTARU M. füpinz partis diftinctionem 5. excepto tamen Polygono fcemina dicto, quod ab alus ' bent pronz & ciebus in tantum differt, ut diverfüm genus à nonnullis meritó conftituatur. Equifetorum fp A. n Equfetum majus. Ger. majas paluffve Park. anajus aqnaticum J. B. paluffre longioribus [eris C.D. é&9rcat 9parff o? 3DatecADoofe-tail. er UB. Pro radicibus funt creberrime tenuiffimaeque nigricantes fibrz longéé caulinm geniculis demif- Íx. A[paragos primüm protrudit palmares, & cubito altiores Polygoni fcemina crafíitie, interno- dus longioribus, pyxidata. infertione diftin&tos( cotylà fimbriatà nigricante alterius tubulum. exci- piente , quá notà etiam à Polygono fcemina differt ) ftriatos, inanes, quorum fummo faftigio cla- vatum infidet capitulum, veluti nucamentum, cujus divulfis dehifcentibáfque commiffuris oculi apparent ex fuíco albidi. Procedente tempore cales bicubitales &: interdum altiores, minimi propemodum digiti craffitie, teretes, concavi, albicantes plerunque, leves aut ftriis vix confpicu- 1s exarati, crebris geniculis pyxidatim coharentibus intercept. Singulos geniculos ambiunt folia feu fete plurimz [ ultra triginta. numeravimus ] przlongz, tenues, afperz, ftriatz, virides , non ramofe, octo aut novem , pluribüsve aut paucioribus internodis pyxidatim articulatis compofita. Cüm veterafcere incipit caulisin colorem doen aut 'atro-rubentem é latere Soli obverfo non raró mutatur. In paluftribus & aquofis paffim provenit. A. 2. Equifetum avven[e longioribus [etis C. B. Park. sumas terreftve J. B. fegetale Ger. dan Jyoote-tail. Radice eft gracili , nigra, articulatá & ferpente, fibris nigricantibus é geniculis exortis capillatá : quz Aprili meníe haud fecus ac Equifetum majus Afparagos emittit, fed graciliores , longioribus & laxioribus fimbriatis , nigricantibus cotylis tubulos excipientibus, nucamenti zmulum capitulum apicibus albis confertum , füftinentes. Maio menfe caules frequentes fequuntur , pedales genicu- lis diftinéti, pyxidatim inferti ; cavi, fcabri C. B. [, Ego nullam fere fcabritiem in caule aut foliis fentio ] Ex geniculis folia radiatim enata dodrantem zquant, & ipfa quoque ex articulis fobolem pariunt. . À pracedente differt cau/e multis numeris minore & breviore, viridi, manifeftiüs flriato, lon- MEUS internodis, cavitate intus minore : fo//is feu fetis pro plant magnitudine majoribus, pro- undiüs ftriatis [. quatuor fulcis] tortuofis, € geniculis interdum folia feu fetas fecundarias emitten- tbus, paucioribus ad fingulos caulis nodos. Inter fegetes folo humidiore non raró invenitur. : Sete in hoc minus afperz quàm in precedenti, imó nobis tractantibus vix omnino afperz vi- entur. Vires, Equifetam aftringit validé, hinc ad fanguinis rejectionem, ad profluvium muliebre, potiffimum rubrum, & ad dyfenterias reliquófque ventris fluxus ftrenuum & generofüm eft remedium vel herba ipfa autexaqua, aut ex vino epota [ pulvis 5j. pondere, aut deco&iin vino üij. mane &z vefperi propinatz ] vel aqua ejus füillatitia fi cochlearia tria duobus tribáíve diebus bibantur. Sanat haemorrhagias five per évesspeci, five per dJeípszw, ut loquitur Cafp. Hofmannus; item exul- cerationes renum & veficz. Hujus Afparagos, autore Matthiolo, in Hetruria, modo in defectu melioris cibi, modo in dy- fenterse aliifque alvinis fluxibus comedunt Hetrufci, & fentiunt. aliquando ità fibi ftringi ventrem ut colici fiant. n ii o emplaft: modo impofita conglutinat maxima vulnera, etiam ubi nervi fünt in- cifi. Diofcorides urinam movere refert. In diuturnis febribus, etiam malignis, miracula fecifle cum aliis fe comperiffe fcribit Cafp. Hof- mannus; i Ad fànguinis fputum exhibe radicis exficcat. & pulverif 5j. cum ficco Granatorum acidorum. Ad pe&oris pulmonüámque ulcera Decoctum Equif. in aquá mane & vefperi calidé potum ad $iJ. vel ejus fucci $3J. In phthifi pulvis Equifeti 3. pondere cum. Aqua Plantag. $iij. mané & vefperialiquot diebus fumptus commendatur. | Alios ejus exhibendi modos contra vomitum fanguinis & dolores ventriculi, contra rupturas * Theatr. Bo- contra. calculum, urinz ftillicidium, &c. vide apud * C. Baubinum. : £an. l. 1. Sea. cap.19. Á. 03. Equifetum [yl'vaticum. "Tab. Ger. fyloaticum tenuiffimis [etis C. B. omnium minimum te- DeL WU Lob. illuftr.. Equifeture feve Hippuris temnffima non a[pera J. B. 3MDopn- oofeztail. : C. B. í Caule eft pedali, geniculis far&o, € cujus articulis fingulis utrinque frequentiffima folia, tenuiffi- morum capillorum 1nftar prodeunt, quz varié & minutim dividuntur. Setas babet. omnium temui[[umas Ó* wmaximà vamo[as, quibus notas, ut C leere [uo à reliquis fue fortis facilà diflinguitur. Hanc fpeciem efle putamus quam defcribit Lobelius in Illuftrationibus ftrpium & ex eo Parkin; Íonus fub aculofüperius pofito. Et locus enim & defcriptio conveniunt, a ü Lib. III. "De Herbis: femine. iniautifimo, cc. 129 Inlocis humidis fylvarum & umbrofis oritur, folo paluftri, non tamen ità frequens. A. 4. Equifetum paluftre Lob. Ger. paluffre minas Park. paluffre bremicribus [etis C. B. the Iefict marf) Dopfe-tail.. patufrre brevioribus [etis C. B. — fe Ab Equifeto fegetali, cui alàs perfimile eft, differt, 1. Caule paucioribus & profundioribu: flriis feu fulcis exarato. 2. Pro numero ftriarum paucioribus ad fingula genicula fohis cin&to, ni- mirum feptem, o&to velnovem; cüm in ilo duodecim aut plura habeantur. — 2. Pyxidulis qui- bus inferuntur internodia longioribus. 4. Fols feu fetis mavis dicere, plerunque brevioribus, mi- nüs fparfis & tortuofis , minus profunde fülcatis, non ramofis, apicibus feu denticulis pyxidularum in quas inferuntur 1nternodia non ut 1n illo extrorfüm reflexis, fed cauli appreffis; quá notá, pri- má ftatim fronte ab illo ( cujus articuli velut fimbriati funt) difcernitur. | s. UN E Ca mis floriferis fummos caules foliofos terminantibus cum in illo fpicz feu capitula. feorfim, velut jim ragi quidam, exeant antequam caules oriantur. 1 à — addi poffet prima fetarum à fcapo medio internodia multó breviora eff in hoc genere quam in illo. ^ In paluftribus folo putrido & fpongiofo oritur, quo etiam ab Equifeto fegetali différt quod. folidi- orem & minüs aquofam terram non afpernatur ; quamvis & illud humore delectetur. Not, quot funtin caule ftriz tum in. hoc tum in aliis Equifétis, tot poris fecundüm longitudinem ceu tubis minoribus medium majorem circumftantibus, perforatur. T A. s. Equifetum paluftre. brevioribus foliis polyfpermon C. B. paluffre alterusa. brevioribus feni Park. Cauda equima femina Ger. Equifeti facie Polygonum famine J.B. $'emale Doete-tail. C. B. Radice nititur rufefcente nigricantéve, tenera, articulata , per tranfverfum fparía, plurimis ca- pillamentis fibrata & limo harente, quibus fe propagat ; à qua primo vere, antequam caules exe- ant, afparagi aliquot prodeunt, formá fpicatá , colore candicante, tenelli, efui apti, qui ejus fores Íunt. Cawlez habet aliquando unum, aliquando ternos & quaternos, Arundini tenerz fimiles & Junco multó craffiores, in tenuitatem. definentes, rectos, rotundos, leves neque ftriis afperos, cubitum füperantes, dense geniculatos, internodiis frequentibus commiffis: ex articulorum pyxi- datis infertiomibus brevi admodum intervallo folia radiatim exeunt, quz brevia & anguíta, mollia ác virentia , prima quidem Linariz parve, füperiora Picez fimilia; quibus fingula, ceu grana ob- longa ( Milio minora Cordo ) rufefcentia, ad articulorum commifluras difpofita, fxpe dena & plu- ra, eleganti ordine adnafcuntur. Verüm cum non femper reperiantur, idcirco Herbariorum figu- ra: his carent, &c. In lacubus & ftagnis & ad rivulorum ripas, fed plerunquein ipfis aquis oritur, aut aquis exficca- tisinlimo, ton tamen admodum frequens apud nos in Ánglia * 6. Equi[etum paluflre. mimus polyffachbion C. B. ^ - C. B. Radice eft repente, geniculis diftincta: caw/e tenui, cubito minore , geniculis craffioribus articu- lato: foliis aut potius geniculatis cirris ad articulum utrinque ternis vel quaternis, jJunceis, palma- ribus; quibus pené fingulis minuta fpica Iuli inftar. 1nfidet: caulis veró inlum. oblongum minüs - compactum, flofculis wird UA Nin donatum, fuüftinet. - Bafilez in aquofis Michelfeldenfibus obíervavit C. Baubinas. ÁÀ. 4. Equifetum mudum Ger. junceum [rue udum Park. foliis nudum non samo[ura [rae junce- am C.B. G2ahen Dowctail. ) j GB, Radice nititur nigricante, per tranfverfam repente, fibrofa & inf;pida: ex quáQaw/e: fingulares, ad radicem atro-rubentes & fplendentes exurgunt, iíque cubitales, juncei, ftrisafperi, cavi & nu- di, geniculis multis articulati, & tuborum modo fibi immiffi, quiin acuminatum faftigium, ali- uando & in afparagum terminantur, & quandoque circa fummum caulis, ex articellis folia admo- dum: parva emittit : rariüs ramus unus & alter é geniculo prodit. In rivulis & foffis aquofis, fepe ex fundo culmi tricubitales exoriuntur. Hzc fpecies à przcedentibus omnibus revera diftin&ta eft, fiquidem afperior eft multo, folidi- órque & perpetuo etiam viret ; quamvis nos f. Baubinum fecuti afparagum potius effe Equifeti pa- Juftris quàm plantam ab eo diveríam aliquando fenfimus & fcripfimus: Et revera Equifetum palu- ftre non raró etiam fcapos nudos feu junceos emittit. Hac prxcipué fpecies eft cujusjunceis virgis materiarii fabri multorum minutorum operum veluti pe&inum &: manubriorum fcabritiem in lvorem expoliunt; unde & Angli non minüs quàm Germanis &lfjabegrafsg dicitur. * $. Equifetum I39 Locus. Hisronra PraNTARUM. ot orae foliis nudum vamofum C. B. junceum vamofum Park. — alte. G2anc$ceb Dojtc tàti. C. B. Caule eft longiffimo, parte inferiore nigro, ftriato, afpero, foliis nudo, concavo & geniculato, at geniculis paucioribus , & à fe 1nvicem longis diftantibus quàm in alüs fpeciebus. Ex articulis modóutrinque unus, modÓ ab altero latere duo, & ab altero unus ramus, Junci craffitie, fcíqui- palmaris , colore, ftriis & articulis cáuli correfpondens, &c in tenuiffimum apicem finiens prodit. At ipfe caulis 1n pyxidulam feré femuncialem, ftriatam, albam & crenatam finit :: ad cujus pyxidu- lx latera fimiliter & communiter utrinque unus rámus cubitalis effertur. In fylvis uliginofis, fed rariüs, reperimus. * g. Equi[etum nudum mins variegatum Bafilienfe C. B. zudum tritists variegatum Park. &malt particoloureü. nàken 3ooote-tail. (SD; INA Ex radice parva, nigra, tranfverfa, nonnihil capillata ceuLcul; plures, inzquales, rariflim& pe- dales, communiter palmares , femipalmares & multó breviores, ftriati, pallidé virentes, geniculis parte inferna nigris, pe albidis, articulatis, foliis carentes & cavi: in quorum fümmitatibus capitulum breviffimum iuh inftar infidet,quod à corona alba, ex octo, novem, etiam duodecim foliolis acutis compofita. füftentatur ; & quando pedibus calcatur crepitat. Ad Rheni ripam, juxta locum Zie Baar dictum, ad minorem urbem provenit. Á« 10 P um fetidum [ub aqua repens C. B. J. B. Ger. Park. Atining tvater boxe fat Radice eft fibrofa 5 caulibus plurimis, tenuibus, rotundis, per obliquum ut Saccharum penidium ftriatis, geniculatis, fragilibus, füb aqua per terram fparfis ( in aquis enim plerunque demerfüm, raris emergens) quandoque cubitalibus , 1n plures cauliculos brachiatis: fes aliquot brevibus, in brevesapices diftinctis, & fimul ad genicula Junctis. "Tota planta fragilis eft, quz dumin aqua eft viridis eft [ non femper, naminterdum & in ipfà aqua cinerea cernitur ] at extracta & exficcata incana & friabilis, ita ut non folüm digitis minimo negotio in pulverem comminuatur, fed etiam fponte in pulverem abeat. Odoris eft lutofi & fulphurei. | In aquis coenofis abundé oritur plurimis in locis. Av Wes e Corallides Ger. emac. — Au. Hippuris. lacuflvis quedam folis sman[n avenofis Geín ? Multus exit fürculis, duas tréfve uncias altis, ad fingulos articulos foliola multa. emittentibus, cauliculum feu fcapum denfo agmine proximé circumftantibus, aliorum hujus generis more fitis. Versüs fummos fcapos articuli admodum crebri fünt. Color totius plantule cinereus ad viridem nonnihilinclinans. Valde fragilis eft & íüb dentibus fcrupofa Corallinz inftar; pedibus etiam preífa crepitat. ac fi congelata effet. In paluftribus putridis & fpongiz inftar aquam imbibere & retinere aptis oritur : ut v. g. non procul à Cbiffelburft vico 1n Cantio, necnon tribus trans Oxonium milliaribus, prope 'Trajectum Even[hami. Vide Ger. emaculat. Superfunt adhuc duz alis Equifeti fpecies à C. .Bawbime propofitz: & defcriptz, quarum altera Equifetum paluftre tenuilfimis c longiffzmis fetis, altera. Equifetum pratene longiffimis. [etis ynfcribitur : quz adeó parum differunt à nonnullis ex defcriptis, ut fpecie diftin&tas non exifimemus. — Vide, fi placet, C. Baubimi I beatr. Botan. 9 LIBRI Lib. IIL «De Herbis femine. imiautiffimo, cc. DRIDRUPOTERB- FII PARSSECUND A. Eleybarum caule carentium bypopbyllofpermen. feu Capillarium "Tabula. Erbe caule carentes, epiphyllofpermz ,. feu mavis, hypophyllofpermze, quia femina aver(z foliorum parti, 1n punéis lineolífve ibidem efflorefcentibus, adnafcuntur ; nonnullis Capi/lz- rts, aliis Dorfparee & Zergifete dicte, funt vel foliis. , ( Simplicibus, íeu integris & indivifis, oblongis, e in^bafi ad. pediculum falcato. excavatis, cum. appendice utrinque producta; Hx o- NITIS. d. ENullo ad bafin. folii fins autappendice ; PuvrrrrIs, Lisguacervima. & Diffé&is aut incifis | Simplici divifurd in lacinias tantüm. aut pinnas : Sántque vel Majores, folio 5 Breviore & latiage, radice purgatrice ; Porvpopriuw. ? Longiore & angufliore ; LowcurrIs. AMMigores, folio | - Laciniato, bu Majore, oblongo & utrinque velut dentato ; Scot orrzNpntra. Minimo, brevi, fummá parte in duastréfve lacinias, vel uti in totidem cortiu fiflo s Apraxrsuw AcRosTICHON 72a]. Pinuato, eu. ex foliolis ad mediam coftam utrinque adnexis compofito, Latiore & craffore Polypodii zemulo ; CuawJgrrLYX MARINA. "Angu[liore GC tenuiore , Viciz cujufdam fimili ; 'TR1 cH oMANzs. Duplici divifird, icu fernel fubdivifis; primaria divifione 1n tarfos feu fürculos, fecundariá iri e, Pinnulas fcu criftas, eáíque vel Prelongas, Ofmundz regalis emulas ; Hur oN1TIS mürTIFIDA. Brevieres, — . ! | ( Denfiks difpofitas, pediculis brevibus aut nullis hzrentes, di ' ( Dentatas aut aculeatas, i: | 4jor s FYLIX MAS. di Minor; Íeu repens, FrLix PALUusTRIS, Dryopteris Adm. Í&u non. repens E c Frrix SaxariLis. | v/Equales ad murgines, & non. dentatas. Firix Fontis dd. NON DENTATA LRaricéis di[pofitas, pediculis longis apenas, latas, breves, obtufas, vel Craffu[cular, pediculis We cm & craffioribus herentes, Rutz quodammodo amulas; AprANTUM ALBUM. Tenues Gc. mollicellae, propemodum triangulares, fronte altis 1ncisá, pediculis nigris, tenuibus, tremülis appenfas; AprawrüM NrGRUx. Ariplici divifuré,, feu bis fubdivifis, nimirum primó in ramulos feu alas, fecundó in taríos feu fürculos, tertió tandem 1n pinnulas five. criftas, atque hoc genus ramofz dicuntur. Hz funt vel Scandens, exotica s FxLIx scawprws Brafilaua. Reti, & fuis fe viribus fuftentantes, (Mame, . | | Florifera. di&a, in fürculis peculiaribus femina congefta proferens, paluftrium alumna; FEiniX rLORIDA; Ofmnuda regali. | 3 Non floriferz, feminibus averfe foliorum part, ut in reliquis, adnafcentbus; pinnulis 'SDentatis, F1L1X MAS RAMOSA. | Non dentatis, radice reptatrice ; Firix FoEMINA vulgaris. LUMEmores, Flerifera, ad Adiantum album accedens foliis pulchré incifs ; AbrawTuM AL- BUM FLORIDUM. : , Nor florentes in furculis peculiaribus, pinnulis craffis, anguftioribus & longo: i . " : : ribus, in acutum definenübus; Dav oPTERIS N1ORA: ps 022 Hisronra PraNTARUM. De Herbis caule carentibus. epiphyllofpermis, CaplMlaribus G9. Dorfiferis vulgb diclis ; & prim ia generc. * In Ifroge UM. Caulis (recté eum definiente * Jungio)) fit gars planta fuperna, in altitudinem ità ex- Phyoféopica. | porretla. , ut anteriora d^ pofPerioribus, «vel dextera d. [miflris mm differant herbas de qui- bus hoc in loco agimus, Capillares & Derfiferas dictas, in. univerfum omnes, tam ramo- fas quàm non ramofas, caule omnino carere, earümque füperficiem ex meris. foliis conftare manifeftum eft. Nam qui in Filicibus ramofis caules cenfentur, reverà foliorum compo- fitorum Íeu ramoforum pediculi funt, cüm partem anticam à poftica diverfam, illam fcilicet planam aut concavam, hanc teretiufculam & convexam obtineant ; cámque in folium terminen- tur, quod vero cauli nunquam contingit. | 4 Cacterüm Capillares dict funt hz plante, quia capillis fanitatem & nitorem. conciliare, omni- báfque illorum vitis mederi creduntur; Derfifere íeu Dorfipare, quoniam eorum femina averfz foliorum parti adnafcuntur , in punétis illis feu lineolis ferrugineis ibidem. efflorefcentibus. Filicem reliquáfque cepillares herbas femine. carere Veteres plerique Hiftorie. Plantarum. & Ret Medicz fcriptores ; ZLeophraffus, Diofcorides, Plinins 8: Galenus, prodidére; quos etiam fecuti funt e Recentioribus nonnulli, Dedemeus v.g. Spigelius v1 Ifag. ad rem Herbar. & Dalechazpius. Nec probabili fané ratione deftituti funt hujus fententiz patroni. Cüm enim (ut modó oftendimus ) hoc genus herbe caulibus careant, quibus fructus & femina plurimüm innafa folent, & femine unà carere verifimillimum eft: cámque nemo unquam in hujufmodi plantis, quantumvis oculatus aut Lynceus fuerit, femen ullum difcernere aut detegere valuerit, ratieni magis confentaneum vide- tur, negare ulla eis omnino femina adeffe, quàm fingere prz parvitate invifibilia, in tam eximia prafertim plantarum magnitudine. Alii é contra, ut v.g. Baitbizus uterque, obz[onus apud. Ge- rardum, Zragus, Parkin[omus 3n "T heat. Botan. & nobiliff. F. Coluzza , Botanicus egregius & veré Lynceus, 4imuotat. ad. ves medicas N, Hifpan. Ant. Reccbi, Filices & congeneres fpermatophoras effe contendunt; partim quia Hiftoria Creationis Genef. 11. 12. herbis in genere omnibus vim femen- tandi femen tribuere videtur : partim quód verifimile non fit; Plantas:adeó perfectas, tam eximiz magnitudinis & flaturz quàm funt nonnulle Filices, ab aliarum omnium norma & analogia ablu- dere : partim denique quód füb adultis & vetuftioribus Filicum ftirpibus tenelle & recens nate plantule non raró obfervatz fuere, quz femini deciduo ortum fuum & originem debere videntur. Volunt autem femina averfz foliorum parti accrefcere in. pun&is illis aut lineolis pulverulentis ferrugineífve ibidem extantbus. Hanc fententiam veriffimam efle non modó argumenta allata füadent, fed & autopfia convincit. Siquidem Federicus Czfius, iua olim Princeps, refe- rente F, Columna .Zmotat, mod laudatis, microfcopii adjumento obfervavit & aperté demonftra- vit ejufmodi plantarum femina ; quod quidem. [ Engyfcopium ] Polypodii & congenerum femina Pifo vel Ciceri paria oculis obtulit. Qui enim. ( 1nquit Columna ) fno tempore pilofam illam ex- tuberantiam in fimilibus microfcopio examinaverit, & flores virefcentes magnos , & femina con- Ípiciet, & infüper in femine umbilicatam partem; quà hzrebat atque alimentum & incrementum capiebat, clariffim? perfpiciet ; in hac fcilicet pilofa flavefcente 1n folii dorfo extuberantia bino ordi- ne difpofitos corymbos deprehendet, & in fingulis quinquagenos circiter flores five. fructus cum füis feminibus. Nec Cxfio tantum aut Columnz Capillarium fru&us perfpicillorum opein lucem pro- latos videre contigit, fed & nuperrime ingeniofillimus Vir. D. A. C. microfcopiis longe perfecti- oribus & fuümmá arte elaboratis ufus, earundem tum femina tum vafcula feminalia accuratiüs & diflinétius multó obfervavit ipfe, & amicis fpectanda exhibuit: Obfervationes autem füas de iis curiofiflimas literis Briftolio datis Septemb. 30. 1669. Clariff. D. Hvokio communicavit; qui eaf- dem pauló poftcum alis non minüs curiofis naturz arcanis in publicam lucem emifit. Harum bonam partem Latinam facere & huc tranfcribere 1n gratiam. tranfmarinorum Anglice nefcienti- um non ab re fore putavi. Pyxidale feu capíüle femina continentes in plerifquue hoc genus plantis perquam. exili granu- lo arenz vulgaris cinerez plus duplo minores funt ; imó 1n nonnullis fpeciebus vix tertiam quar- támve arenule partem magnitudine zquant, veficularum quarundam annulis aut fafciolis vermifor- mibus obvolutarum fpeciem. exhibentes. | Nonnulle ex his veficulis centum circiter femina continere deprehendebantur, quatenus fcilicet Obfervationum Autor füpputando, [ aut potius conje&tando ] affequi potuerit ; adeó eximiá parvi- tate ut nudo oculo prorfus effent invifibilia , nec nifi microfcopii interventu detegi poflent. Vide infra, in capite de Lingua. cervina, vafculorum defcriptionem. Folia F/icis utriufque , praecipue formis ( qua prz reliquis omnibus feminibus ícatet) fi cauté colligantur & afferventur né comprimantur aut lnc violentur, brevi deinde Soli aut aeri fe- reno exponantur, veficule íeminales quotquot maturuere, faíciolis modó dictis fe contrahentibus dirumpentur, & femina quaquaverfam. fpargent, ad eundem feré modum quo aliarum aliquot ftir- pium filiquz, Cardemines putà aut Perficarie iliquofz, per maturitatem diffiliunt & femina cum im- peu ejaculantur. : EV. Quin fi quantitas modica feminum à folis in fubje&am chartz munda aut Pergameni fche- dam decutiatur detergatárve, & deinde im acervum converratur, veficularum feminalium pluri- mis uni diffilentibus, & fibi invicem allifis, acervulus varié. moveri per partes videbitur, non fecus ac fi Syronibus aut iftiufinodi beftiolis repletus effet; mota nudo etiam oculo perceptibili : quin fi locus tranquillus fit, aure proximé admotá, crepitantium inter rumpendum vafculorum fonitus haud. difficulter percipietur ; & fi microfcopio circumducto chartam oculis oberres, femina per eam undique fpar(à, & ad notabilem ab acervo diftantiam projecta comperies, SU aícula Lib. III. «De Herbis. femine minutifiimo, co. Vafcula feminalia ut & femina ipfa Filicum omnium reliquar&mqueCapillariuz ejufdem proximó &- gurz funt & magnitudinis, quantumvis plantz eorum productrices utroque refpe&u plurimum diftént, dt v. g. Filicis femine vulgari, Rutz murarie , Pbylltidzs & Ofmundee regalis, quarum priores tres inter fe diffümillimz funt, pofteriores duz ftaturá & magnitudine admodum inxqua- les. : "7 : Ofsmunda regalis, qua aliis omnibus Filicis fpeciebus mole; pulchritudine, viribus antecellit , & à Botanicis nonnullis fterilis cenféri folet, vaícula feminalia obtinet »qu& curn reliquis congeneri- bus magnitudinis, ejüdémque proximé figurz, quorum immenfía & vifum fugiens parvitas cum magnitudine plantz collata. ( quam integram cum radice & füperficie tota appeníam decem inter- dum libras pondere füperare ammadvertit Autor ) adeó nullam gerere proportionem invenietur, ut tantam plantam e tantillo femine produci attentum obíervatorem meritó in admirationem rapiat. : WM j Quod veró, ( pergit). mihi aliííque qui unà mecum adfuerunt. teftibus oculatis przcipüé admi- rabile vifum. eft, fuere animalcula diverfarum fpecierum plurima, inermi oculo prorfüs inconfpi- cua, imo nec lentibus vitreis fimplicibus, magnitudinem valdé augentibus interpofitis vifibilia, quae microfcopio tamen 1n planta recéns collecta inter veficulas feminales velociter difcurrentia jucundo fpe&tacalo haud difficulter potuere difcerni: é quibus nonnulla àdeó infimz parvitatis fuere, ut bina é feminibus veficulis inclufis corpufculorunt roleculis vix. adsequarent. | Filicum femina microfcopio primze notz qua objectorum quantitatem immenfüm augent fpecta- ta & cxamináta Vicue exigue aut Lentis magnitudine apparuere, eorámque nonnulla per ficcitatem. contracta &: corrugata , valléculis depreffioribus & tuberculis feu. eminentiis inxqualia ad modum Piforum alborum vifa funt. Pelypodii autem íGmina tum figurá tum colore à reliquis difcrepant; cateris enim leucophzis aut rubentibus, hec lutea funt, & ad modum Medicz femi: num reniformia. a Capillarium f&mina non ante Áutumnum maturefcunt: unde patet quàm frivola & Ealfa fint quz circumferuntur. de collectione feminum Filiis, quam quidam ipfo Solftinali die, alit vigiliis S. foannis Baptiflee infticuendam afferunt, linteis. fubítratis. Mirari autem fubit Botanicumi dili- gentem &: minimé vanum Hieromymm;ys Tragum publico fcripto non dubitáffé teftari, (6. neque juperftitione ductum, nec prafügis aut. incantationibus, aut ullis characteribus ufum rem. aggret- iüm efle, &c quater in vigilia D. ^foazmis no&e tentáfle fubftratis linteis &: Verbafci folus, an femen id deprehendere & excipere poffet, & fané fibi contgiffe fateri; ut mané ante illucentem diem femeu parvum, nigrum, Papaverini fpecie repererit, & hocamplius ac copiofius füb alia at- que alia. Filice, alio item atque alio anno. Verüm quantumvis füperftitionis füfpicionem à fe amoliri ftudeat "Tragus, vix tamen apud íobrios judices füperftitiofe credulitatis notam. effugiet , quód à fe impetrare potuit, ut ejufmodi vanis fidem adhiberet, aut eorundem experimenta tenta- ret, quódque tandem feu imaginatione falía , (eu. przftigiis Daemonum fibi imponi. paflüs fuerit; ut exiftimaret fe videre Filicum femina quz tunc temporis nulla fuere, ( càm non ante menfem Septembrem producantur ) nec fi fuiflent inermi ( ut diximus ) oculo potuere difcerni. Quse. de antipathia inter. Zfruzdiwers &t Filicem tradunt Veteres pro fabulofis habemus, nec iis refutandis immorari operz pretium fore putamus. Confüle fi placet Dodonxum. Ceterum: Herba: caules Epipbyllofpermee foliorum vefpettu dividi po[Jumt. im. eas quoe foliis fum uel Cg, Simplicibus feu 1ntegris & indivifis; cujufmodi funt Pbyllitis & Hemionitis dicta. : l^ Laciniatis tantüm aut pinnatis fimplici divifurà, ut funt PoJypodium , Trichoma- A65, &c. B B » D . * 4 - z v 4 3. Bifarram divifis feu. femel fübdivifis, viz. primarià divifione 1n taríos feu furcu- los, fecundarii in pinnulas, quales funt Fix 4 vulgaris, Dryepteris Lob, &c. ! 4. Trifariam divifis feu bis fubdivifis feu. ramofis, primo fcilicet. in ramulos feu alas, deinde in taríos feu furculos,&c tandem 1n pinnulas, cujus generis funt Filix femina vulg. Adianthum album & nigrum, &c. m 1 i Hanc divifionem reliquis, quz vel à magnitudine varia, vel à punctis lineífve fominalibus peti poffént, commodiorem arbitramur, quoniam ànotis cum magis perfpicus & diftincts, cum magis obviis & vifui expofitis differentias generum fübalternorum conftitutivas fumit: Eam ergo fequuti Librüm hunc in quatuor Se£iozes partiemur. | Prima erit de Herbis Capillaribus quarum folia integra funt. & indivifa : Secunda. delis quarum | folia fimplici divifurá fecta fant, feu. laciniata fint five pinnata. Tertia. de iis que femel fübdivifa folia obtinent, primariá. fcilicet divifione in taríos feu fürculos ; fecundartá in pinnulas feu criftas factá. Quarta de iis quibus folia bis fübdivifa feu ramofà funt, primó in ramulos feu alas, deinde 1n tar: fos feu fürculos, tandem in pinnulas. N SECTIO I 34. HisronrA PrawTARUM. — SECTIO PRIMA De Herbis. Capillaribus foliis integris € indivifis. Car. L De Phylitide. UJE Grac? ?vXms, quafi foliofüm dicas, cüm nihil nifi foliofus cefpes appareat, Lati- nis pariter Grecum nomen retinentibus Phyllitis dicitur. — Officinis Livgua cerwina à fi- militudine foliorum appellatur. C. B. A. Pbyliis Ger. Pbyl. (fve Lingua cervina vulgi J. B. Pbyl. frve Lingua. cervina vulgaris Park. Pbylltis, Lingua cervina. Officinarum C. B. DDarts-tongue, * js Ü capillaribus radicibus, nigricantibus , numerofis 7rago, Cordo mafculz Filici [ id eft, vulgari ] fimilibus , implicitis, cum foliorum veftigüis connexis, foris nigricantibus, intus in pallido viridi- bus folia fundit longa, fena, octona, vel ena (inquit Lobelizs ) interdum etiam plura incerto nu- mero, dodrantalia aut pedalia, duarum unciarum plerunque latitudine, Core acuto Rumici. finu lia, Zrago & Cealpinoipleni, vel linguz cervinz, 1má parte falcatz Lunz modo corniculata, «to virore íplendentia füperné, 1nferné veró obliquis , pulverulentis areolis, ceu lumbricis ruffis [ Cor- do flavis aut rübentibus, 77ago fübluteis ] virgata; fapore acerbo, odore De. graveolente- Color ' linearum in foliis averfis variat pro ;ttate ; nam cüm primó erumpunt albidz funt, deinde coeru- lefcunt, poftea paulatim ad ferrugineum tendunt. Vafcula hujus feminalia prout à D. Grevio, microfcopio praftanti examinata defcribebantur, hu- jufmodi fuere. Unaquaque capfula feu vaículum feminale pediculo à femuncia ad unciam & amplius longo infidebat, craílitudine ad bafin (ut apparuit) fetz equinz duplà, ad cacumen. paulo craffiore. Capfülaipíà coloris erat argentei, magnitudine circiter officuli Cerafini, figurz fphari- cz, valido tendine coloris aurei circumcin&ta. "Tendinis hujufce fuperficies cochleam delicatam, Íeu vafa ligni aerea. referebat. Quampriimum autem feu Aeris inclufi vi, feu aliter, tendo. hic fa- tis rigidus evadit difliliens capfulam illico bifariam in duos fcyphulos diftrahit, & femina dif- jicit Capfüle hz in obliquis fülcis averfo. folio exaratis nafcuntur, à femuncia ad unciam longis & t circiter uncix partem latis. Singulis fülcis unciam longis plures 300 capfularum przdictarum innafcuntur, ideóque fi decem tantüm femina fingulis capfulis attribuimus, plus 3000 finina ; quo numero in fümmam fülcorum ducto, & producto iterum in numerum foliorum quz una radix ple- runque emittit, exurget fumma 1000000 feminum, pro annuo proventu unius plantz. iocus. In umbrofis, uliginofis & faxofis, praefertim montanis, in omnibus feré Angliz provinciis oritur ; in ipfis etiam puteis & fpecubus inter lapidum aut laterum commiflüras non raró exit. Hac herba in petrarum cavernis antrofifque cautibus enaícens pufilla, tenera & mollicella eva- dit ob venalationis defe&um, unde nonnulli magni etiam nominis Botanici eam pro diftinc&a fpe- cie, nimirum Herionitide vera. Diofcoridis habuerunt , & Losdipuwm, Mecbliniam, &c. eo nomine in hortis plantandam miferunt. KExc autem. non ità multo poft, libero aeri expofita, non mira- bili aliquà. metamorphofr, ut illi imaginati funt, in Phyllitidem abut, fed quod antea erat veram Phyllitidem fe effe prodidit. Vide Lebe. Obferv. pag. 469. Payrirrs , PDltidem poly[chidem five. multifidam, aliis folio lacinrato aut digitato dictam, à vulgari Phylliti- boryscu;. Qe fpecie diverlam effe nonlibenter conceflerim ; quin potius lufus quidam. natur aut accidenta- Acn lis varietas effe videtur. "3 sr Puyitinus —Ejuídem commatis efle puto & Pbyllitidem crifpam : Utramque pingit & defcribit 7. Basbinus, utramque & nos vidimus Lutetiz Parifiorum in horto Regio, clegantià & raritate fpectabilem. — Sive tamen fpecie , five accidentibus tantüm differant, titulifoli ad eas tum à vulgari Phyllitide, tum à fe nutuó diftinguendas fufficiunt, nec defcriptione aliaesopuseft. ——— . Vires Gb ufu; — Ufüs hujus plantz praecipuus eft 1n' liene tumido, fluxu alvi, expuitione fanguinis. Extrinfecüe mundificat vulnera & ulcera. Sebrod. | | Pulvisherbae exficcatz in palpitatione cordis, in füffocatione uterina , in motibus convulfivis mira przftat, fiin cerevifia tenui, aut Zythogalo feu liquore Poffeti noftratibus di&to,. modica ejus quantitas propinetur, ut plurimis experimentis nobis conftat: poteft & & foliis virentibus con- íerva ad hos ufüs parari Folia in vino pota ferpentum morfibus adverfantur , autore Diofco- ride. Ín Catalogo Horti Regii Parfienfis prater fuprafcriptas multas adhuc alias Phyllitidis varieta- tes invenio quas reliquis fpecie differre non puto. CRISPA, * 4. Plyllitis Lib. HI. De Herbis Jaune minutifiimó, cc. & s 125 * 4. Phyllis. Virginiana filis. quermis mon defcripta KXort. Lugd. Bat. Cüm nec ab aliis defcripta fit, nec mihi ha&enus vií4, de ea nihil dicendum habeo. Car. Il. De Hemionitide. Emionitis feu. eMe Gracis, Latinis fimiliter Hemionitis , quai Mulariam dicas & Splenium nominatur ; quód ejus folia ficut & Phyllitidis Medicorum fplenia, nimirum oblongas plagulas formá imitentur. Quidfi potins ab eorum ufü quód fpleni medeantur, fiquidem ex aceto pota lienem abfumunt, autore Diofcoride.C. B. Hemionitis autem dicta eft hzc herba. ob Rofibeodt: Mulum enim parere pro prodigio olim haberi folet. /— Verüm herba quz à Botanicis pro Herionitide traditur non. magis fterilis eft quàm P4yl/zis alixve | Capillares, fi- quidem linez vermiculate fimiles in avería foliorum parte eminent; imó nobis nondum plane conftat an fpecie à Phyllitide differat, an accidentaliter tantám. | Quinimo fi verum fit quod fcri- bit Dalechampius de Hemionitide smultifida dicta, nullum unquam omnino pulvifculum averíx ejus - foliorum parti adnafci, potiori jure Hemionitidis titulum fibi vendicabit quàm planta hoc capite à nobis propofita. * I. Hemionitis oulgaris C. B. major Ger. Park. Hemionitis JB. S9ulcs fern, J.B. Hemionitidis folium à Zuingero fibi datum his verbis. defcribit ^7. Beubizs:, Longitudo ejus quatuor erat unciarum» latitudo diametri ab una. ad alteram appendicem feré zqualis, figurd quo- dammodo ad fagittam accedente: ipfum quoque folium in pyramidem faftigiatum circa ima utriri- que appendicem infignem habet. Sinus circa pediculum qualis feré — Ariftolochi» rotundz , quem foli pratenfio quedam in anguftum porrecta comitatur. Ipfe pediculus videtur duarum unciarum eífe, coftam infignem per folii medii longitudinem emittens, à qua ab imo ftatim ad ambitum quaquaverfüm ipfe etiam apophyfes diriguntur. Parte adversá in ambitum eminen- tie vermiculatz apparent, quales in Phyllitide cernuntur; fed magis furfum fpe&antes ; facies op- pofita glabra. . Aliorum defcriptiones conveniunt, nec alias notas addunt, nifi quód radices à pluribus fibris te- 'nuibus conftent. In Italia provenire dieitur, in. rupibus nonnullis & faxorum intervenii. Nos eam Roms circa. Locys, . Amphitheatra antiqua. fruftra. quxfivimus, loco à Matthiolo memorato, ubi eam minime inve- niri Lobelius etiam teftatur. An fpecie diftin&ta fit à Phyllitide judicent quibus fpontaneam videre contigit: nobis certé nec ífpontanea , nec culta ha&enus vifa eft. * 2. Hemionitis peregrina Clufiüi C aliorum. tvamge 9ules 3er; Cif. Hujus folie quaternorum digitorum tranfverforum, vel circiter trium unciarum longitudinem non excedebant , ferrei venabuli mucronis formam explicantia , jnferiore bafi, quà fuo petiolo fa- ftinebantur, duplicem apophyfin habentia, & extima parte mucronata ; parte 1nterná levia & dilutà viriditate pradita , externá veró liners feu verfibus obliquis ex utraque nervi parte. in- fignita , quemadmodum P4y/litidis folia. Radices illi nigrae , fibrofz, quales 1n legitima Hemio- nitide. Eruta fuit € veteris cujufdam 'Theatri ruinis Romae. — Netwrz Jufus effe videtur bec, mon. fpecies Locus. Hemionitidis diftincta. ; Cxterum Hemionitis ex. aceto pota lienem abfümere dicitur , ut fuperius ex Diofcoride monui- rius. Car. III. ' De Plautis quibu[dam exoticis, Phyllitidi affuilus, quas fub. Polypodii &9 Scolopendria ti- tulis exhibet 9 defcribit Jacobus Breynius. * 1. Polypodium | Indicum Scolopendrie facie. primum Breynii. Breyn. dicem agit fübdulcem, verrucofam, longe latéque füb terra repentem, inftar Polypodii vulgaris, in qua fo/a multa, pediculis brevitfimis infidentia exfürgunt, viridia, acumina- ta, pedalia & duplo longiora, pollices tres lata, Phyllitidis confiftentiá. & figurá, inferius N2 autem e —M————————————————— 136 Hisrosagra PrawTARUM. autem faftigiata, quorum longitudinem nervus craffus, averfa parte confpicuus ac elatus percurrit, à uo ab imo ftatim ad ambitum quaquaverfum ipfe etiam apophyles diriguntur. —.F7ores Polypodii de more punétulis lanuginofis fed nigris conftantes, 1n prona foliorum parte proveniunt. Cm bujus plante folia confiftentid [ud & figurd. Phyllitidis folia veferant, fitque. indyvifas ex bis nw: tis oboiis &- amanifeflis ego potiiis ad Pbyllitidem eam rvetulerim quàm ad Polypodium, ob radicem repenterm aut punctula lanugino[a. cim be mote pluribus Capillarium fpeciebas communes. imr. "Atque boc mutatis mutandis de [equentibus etiam [peciabus diclum efto. * 2. Polypodium. Indicum Scolopendriz facie. [ecundum Breynii. Breyn. Radice nititur longiore, tenuiore ac magis albicante, minutioribus etiam tuberculis ac acetabu- Iis praediti: ex qui felis pedalia longioráve, pediculss longis fplendentibus fuffulta, pronaícun- tur, Phyllitidis facie, in mucronem autem longiffimum fübinde convexum definentia, & juxta gua faftigiata. Horum nonnulla ad M eponiuds propiüs accedunt, atque in lacinias tres divi- fa funt. * 4. Polypodii Indici. fecundi fpecies. altera Breynai. Breyn. Aliam, inquit, adhuc fecundi fpeciem affervo, Foliis in tres quoque lacinias divifis, cujus lacinia media feu, maxima in ambitu flamma in modum laxé ferrata, vel potius undulata eft : an autem fpecies diverfa , aut idem. Polypodium Indicum fit fecundum aflirmaare non audeo. : * 4. Polypodium. Indicum Scolopendrie facie tertium Breyni. Breyn. CE E Temi radix nihil à fecundi differt nifi quód longior pauló, validior & faturatiore viriditate co- lorata. Foliapediculis brevioribus fuffulciuntur, & non multó longiora quàm fefquipalmaria fünt, duas circiter aut tresunciaslata , fübftantiá & formá Phyllitidis , fcd duriora , folidiora & retufa, Limonii Matthioli formam pxné emulantia. In hujus ut & fecundi folus reficcatis, qux in Herbario affervamus noftro, fi Sole adverfo perfpiciantur, punctula innumera juxta extimam fibrarum crif- pitudinem apparent, quz flores imperfcétos, in utero ante partum fuffocatos arguere vidéntur. * &. Scolopendria Indize Orientalis Mu[z facie Breynu. Breyg. , Ex radice fibrofa, obícuré cinereá feu fufcá, & ex foliorum Jam confumptorum venis & nervis, qui-materiam ferrugineam, levem, ípongiofam, fibrarum putrefactarum tanta copid eáque figu- rá offerunt, ut eos ante accuratiorem contemplationem radices mufcofas & lanuginofàs exiftima- rem ; Ex venarum & nervorum?horum reliquorum. medio multa in orbem ordinata, Mufz junio- ris non diffimilia, pediculis fermé carentia prodierunt fo/is, tantá longitudine quantam feré cubitus, & latitudine quantam palma imó & fefquipalma implere folet ; fübitanaá Scolopendriz, tenuia'&& mem- branacea, colore ex fübalbido viridantia, & ad Olivarum conditarum vergentia. Horum quodlibet medium nervus , prxter morem craffüs & validus , ex purpurafcente cinerei coloris, diflecat, à quo rurfus utrinque innumerabiles , denfe &.fuübtiles venz, linearum inftar , in lateribus folu non- nihil fürfüm tendentes, in teneram ufque quá cincta, fimbriam fparguntur. In centro vero foli- orum juxta radicem hiríüties quedam rigida, àtra & fplendida , velut lana adufta , in globum Juglandis magnitudine conglomerata, occultatur. An veró fohorum pars füpina, Scolopendrize 1n modum vulgaris, pulverulentis areolis ruffis vargata fit, hactenus nec quidquam, ut neque de na- tura & viribus percipere potui. SECTIO SECUN D A. 2De Herbis Capillaribus, folis fimplici. divifura. incifis, feu laciniatis tantum, five pimnatis. Car. I. De. Polypadio. p [ose Grxcis dicitur hzc planta, quia n radice ejus funt tubercula, acetabulis uis fimilia qux -- in Polyporum cirris apparent. "Pig 4 dmg ducéias sher]aves oar mass iyu. — Diofcor. & Plinius Radix, inquit, acetabulis cavermo[a ceu. Polyporum cirri.. ac tubercula five acetabula funt veftigia foliorum annuatim abfcedentium, ut Cefalpinzs loquitur. ' A. 1. Pelypo- Lib. III. De Herbs femine minutif fno, cc. EST. Aw dits Polypodium J. B. Ger. vulgare C. B. Park. 39ofppony. f VB; n. $- . Polypodii radix obliqué füb terre füperficie reptat, altiüis fibras fuas ex tubercübs , quibus pluri- mis fcatet , demittens, ad craffitudinem feré minimi digiti accedens, nunc tenuior, colore foris buxeo, intus feré herbaceo, fapore dulci, tanderu acerbo & adítringente. — Foie. ex tranfverfa ra- dice filicea , € foliis feu potiüs fegmentis multis, guftu adftringentibus, non denticulatis , fuperné virentibus, inferné ad nervilatera utrinque ordine quodam acervulis quafi pulvifcul ruft puncta- tis, etfi interim hoc non femper obfervetur, ad coftam unam, media parte foliis viduam annexis, compofita. Hujus femina Microfcopio infpe&a tum figurá füá, tum colore à reliquorum Capillarium femi- nibus difcrepare deprehenduntur ; cxteris enim leucophzis autrubentibus, hzc lutea funt, & ad mo- dum Medicz feminum reniformia. Nafciturin muris antiquis &: zdium te&tis, in aggeribus terrenis, ad radices aut truncos arbo- rum vetuftarum , ínque capitibus czduarum Quercuum Salicámve putrefcenubus & carie exefis. Quod Quercui. innafcitur reliquis 1n. medicina praefertur, & à nonnullis pro fpecie diftin&a perpe- ràm habetur. Hujus radix medicamentis purgantibus accenfetur: Educit autem bilem aduftam ac pituitam lentam. Hinc utiliffimum in obítru&ionibus Mefenterii, Epatis ac Lienis, &t inde natis paflio- nibus, hypochondriorum, Scorbutici — Raró autem folum datur, fed aliis purgantibus fer. admif- cetur, & quia fegniter purgat , plerunque in decoctis vel infufionibus, raró 1n aliis formulis adhi- betur. Scbrod. : Dodonzus Polypodium per fé haudquaquam purgare fcribit, fed ex jure veteris galli, cum Be- ta aut Malva aliífve lubricantibus alvum. decoctum ad alvilenitionem nonnihil tantummodo con- ferre. Nonnulli Cumini fativi fen Romani, Foeniculi & | Anifi femina, cum radice Polypodii & Züngibere, in minutas partes confciffis , aequali pouces. cum vetulo gallo gallinaceo decoquunt, pofteáque Jufcalum hoc colicá paffione laborantibus exhibent. Eftque. decoótio hxc medicamen- tum certé perquam utiliffimum torminibus ventris. Radicis pulvis drachmx pondere ad minus exaqua mulía potus, ità tamen ut póft tribus aut quatuor horis Jejunes, iifdem pollet viribus qui- bus & decoctio Jam di&a : idem per aliquot dies exhibitus, addito, f1 placet, cremoris "Tartari & Caffiz lignez tanullo, ad lienem tumidum, i&erum & hydropem remedium | eft preftanciffimum. D. Bowle; - Aqua deftillata ad. febrem quartanam, tuffim, afthma, & pulmonis affeé&ones, adversüs me- lancholiam & gravia ac molefta infomnia aliquot dies continuos bibita facit. Trag. Turzerus ad quartanam & melancholiam magis probat deco&um radicum ex vino , faccharo ac melle dulcora- tum, quàri aquam ftillatitiam , nec fine ratione: imó tam hujus quàm aliarum plantarum. effica- cior Turnero videtur fuccus aut decoctum quàm aqua ftillatiia: cui & nos libenter fuffraga- mur. . Decoétum Polypodii incura Arthritidis univerfalis apud Menaypios aliófque Rheni & Mofz ac- colas in ufü effe fcribit Dodonzus, quem confule. Polypodium Quernum Diofcorides luxatis efficaciter imponi, & adverfus rimas digitorum, [ cubitorum & digitorum in pedibus Plisiss ] ícribit, [ radicem nimirum tritam. ] — Aridz radios farinam naribus inditam Polypum confümere fcribit Plinius. A. 2 Polypodium Cainbro-britannicum pinmulis ad margines laciniatar. Hujus folium bene affervatum nobis communicavit ingeniofiffimus Vir, & rei Herbariz peri- tiffimus D. Hazf. Sloane, M. D. Erat illud dodrantali minimüm longitudine, latitadine quincun- ciali feré, pinnulis feu laciniis ad utrumlibet cofte feu nervi medii latus adnexis. circiter feptende- cim, non ex adverfo binis, fed alternatim fitis, ex anguftiore principio féu cervice adeó circa mediam longitudinem dilatatis , ut fibi mutuó incumberent, & admodum crebrz & confertz ap- parerent, deinde in acutos apices contráctis. Singule autem pinnulz utrinque ad margines in cre- bras laciniolas acutas fatis profunde incifr erant, quo à Polypodio vulgari diffe:t. Rupi cuidam adnaícitur 1n fylvá prope Arcem Dezis Pois dictam tres mille paílus à Car4if4 op- pido in Glamorganenfi comitatu Walliz; ut nobis retulit D: Netor. * 4. Folypodisin Ilvenfe Lugd. J. B. £m Lonchitis afpera Marantba? Lug4. "Es "Lyrrheni maris infula Polypodium hoc gignit, quod Hift: Lugdunenfis autor ab aliis diver- fum facit, ficut etiam à Lonchitide afpera Ilvenfi, feu Maranthe leparat. Nafcitur autem in faxis, radice ut in aliis generibus velut Polyporum cirris nodosá, fibratà ; caulibur pedalibus e ruffo nigrefcentibus, inferné hirfütis ; fo/;z; oblongis pinnatis, zquah fitu in caule difpohitis, alterà parte virentibus, altera pulvifculo obfitis, guftu fübdulcibus & nonnihil aufteris: nullo flore, nullo femine [ nudo oculo conípicuo. ] nr - Hanc plantam C. Baubinus Loncbitidi affer Marantbz eandem facit, & Lonchitidem folio Ceterach appellat. 9. Beubimss dubitatan fit eadem nécne ; Parkinfonus noftras diverfam putat, fi modó radix recté depi&a fit craffa & oblonga, qua Lonchitidi fibrofa eft. Nobis non conftat, in C. Bas- bini tamen fententiam magis propendemus. Quibus infulam Ilvam adire & luftrare contigerit, plan- tam hanc inquirant, & cum Lonchiide Marantha diligenter conferant. N 3 . 4- Polypo- Loctt. Vires €9 'Ofus. Locus. r 29 Hisronra PraNTARU M. Loctis. JLocus. Strutbiopterm Cordi. ue d ded exoticum folis -uerchs C. B. Pol. Indicum Cluf. J B.Park *fnbion 3o poonp. Claf. Unde Clufius hanc plantam nactus fit apud ipfum vide: eam autem fic defcribit, Radice nitebatur fex uncias longá, unam pené crafsá hirtá, quemadmodum Europai Polypodii radices ferruginei coloris, & eodem modo fummá tellure obliqué repente, é qua terna. prodibant fo- lia, quorum tertium reliquis duobus minus, bina autem majora undecim unciaslonga erant ; à me- dio veró nervo fatis craffo folii longitudinem. fecante utroque latere in quinque pené unciarum lati- tudinem expanfa, per oraslaciniata, ad 1nftar foliorum Quercüs in novellis íurculis natorum, qua: plerunque ampliora iis qux in vetuflis. ramis nafcuntur effe folent. E medio illo nervo alii mino- resin lateribus oriebantur ufque ad laciniarum extrema protenfi; inter quos multiplices venule, re- ticuli inftar contexte, & fefe invicem: fecantes excurrebant, quz magnam venuftatem folio con- ciliabant. Firma autem erant ea folia, colori ex fpadiceo fufci, qualis in Quercüs ficis foliis confpicitur ; infima parte brevi pediculo e radice emergentia, etiam aliqua ex parte cam tegen- tia, quia ftatim ab ortu in latera fe fpargebant. Radix manducata Polypodii faporem quodam- modo retinebat, minüs tamen dulcem fed levi quadam acrimonia przditum, quem ex calidioris re- gionisin qua planta nata intemperie, aut ex vetuftate forfan contraxerat. Filicis cujufdam Indicz Polypodii facie iconem exhibet Chrift. Mentzelius in pugillo rariorum plant. LI C a ». Il. De Loenchitide. Onchitis Diofcoridi duplex eft, altera foliis Porri, quam folam Plinius novit, cujus femen triangulum. & lancez cufpidi fimile, unde etiam planta ipía fibi cognomentum | arroga- vit; altera quam alii afperam dicunt, folia proferens Scolopendrii, fed afperiora, majo- ráque , ac multó magis divifa, quae hujuslocieft. Hacforté ( inquit C. Baubigus ) à ^y [ lan- cea ] dicitur, eó quód folia inftar lancez in acutum definant. Á. x. Lonchitis afpera C. B. afp. major Ger. afp. major. Mattbiolo Park. altera cum folio den- ines five Lonch. altera Mattbioli J. B. íougB Splecntooot kvitf, inbenteu tabrg, J.B. Unius & ejufdem plante nulla eft foliorum diverfitas & lufüs, utin Lonchitide afpera vulgari: pinne ad coftam ligatz non penitus adnaícuntur, fed brevi hzrent pediculo, 1n 1ma fummáque ala breviores quàm 1n media [ longiffime unciam excedunt] formá falcatá, gibbo deorfum fpe- &ante, longitudine circiter unciali , latitudine minimum duplá ad Lonchitidis vulgaris fegmenta, & denticellis fpinulis fimilibus circumquaque exafperatz, fübtus ferrugineo pulvere obducte. 1» bac planta precipu? motabilis eff. proce[[zs quidam [eu auricula, ad. ba[im umu[cuju[que pinu à latere fuperiore. (eu dà vadice remotiore fecundum coftam [eu uerum folii gnedium produtlus 5. quo Filicem noftram non vamo[am pimmulis latis auriculatis fpimofrs imitatur. Folii pediculus mufco quodam ferrugineo ob- fitus eft. Plantam hanc in fummis jugis montis Jurz circa 75wiri, & alibi in Alpibus invenimus : quin E montis incola eft : Reperitur etiam Monfpelii in montibus circa Gangem, f. Baubino tefte. 2. Loncbitis afpera Ger. a[pera minor C. B. Park. altera folio Polypodii J.B. Yiougo &yteci- tuoot. 3.8. E radice nigra villofa, compacta, ac cefpitis inflar contexta fupra fexaginta aliquando foZiz pro- deunt, primo exortu Linguz cervine modo recurva, poftea cüm Íe explicaverint non tam lata quàm illius , fed adftritiore apparent, & ubi excreverunt in-ambituin terram reclinantur , peda- la aut cubitalia, nigris propter terram. pediculis , quorum primz cxfurz Afplenii folium fatis ex- primunt, füperiores ad fummum ufque faftigium ad Polypodium accedunt , fic tamen ut maxima fegmentorum ( quantum hactenus animadverterim ) longitudo vix fit uncialis, ambitu xquali, nec denticulato, nec alia ratione ullaincifo. Horum in medio aliud furgit foliorum genus, quz recta, longiora, raris cafüris, fatífque longo intervallo diftantibus fcalarum gradus imitantur, avería parte pulvere Filicum ferrugineo afperfa. ; In humidioribus, nemorofis, afperis & ericetis provenit copiose per totam Angliam. Dubitat 7. Baubisus An. Struthiopteris CorZ. Hifl. huc referenda fit: C. Baubisas diftinctam Fi- licis fpeciem facit fab titulo Filieis paluffvis alterius, fubfu[co pulvere birfute : & tamen quoad iconem Struthiopterin CorZ. hujus fgnonymam facit. Nos quoniam non libenter Entia fine neceffitate multiplicamus, Struthiopterin illam. pro una. & eadem cum. Lonclutide hac plantz fpecie. habe- inus. Herbam Lib. III. «De Herbis famine minutif fumo, cec. 139 Herbam effe vulneribus glutinandis lienibáíque abfamendis idoneam docet Matthiolus, illis enim impofita cum aceto trita né inflammentur vulnera impedit. * 3- Lonchitzs a[pera Marantbae J. B. Cluf. Park. Ger. — Leucbitis folio Ceteracb C. B. 42 Poly- gudium Ilven[e Lugd ? 99arentfja's vougb Spltentuo:t. . B. . IU ds duabus haud obícuré differt ifta, toto habitu alia : rami dodrantales ( üt in no- ftra planta ficca. obfervavimus ) in fpadiceo nigricant fplendéntque, ex ruffa lanugine prodeuntes, cui longe nigréque capillares fibrz fübje&tz. Nudifüpra medium fünt ran, inde veró fümmo te- nus breves exeunt pediculi, foliis cincti, qux avulíà planc dicas Afplenio, Ceterach vulgó dicto, de- tra&a, tam arcta eft fimilitudo divifionum, lanuginis parte inferiore, foliorámque 1n Scolopendrz formam convolutionis. ' Camerario radix nigra cirrosáque. In Stiriacarum Alpium jugis, locis editis & íàxofm, vel. in nemoribus afpero loco naícitur. roca; Claf. p H Cüm C. Baubinus Polypodium Ilvenfe LugZ. Lonchitidi afperz:; Maranthz eandem faciat, nec abnuat Joannes frater, his potiüs àccedimus quàm Parkiníono, qui diverfám plantam ftatuit. Vi- de füpra Polypodium Ilveníe. * 4. Filix Zeilanica Lonchitidis facie Breynii. Seíquipedales interdum furrigit caules, in. quibus fz/s falcata Lonchitidis afperz majoris Matthi- oli, fed majora multó atque latiora. Car. III. De Afplenio five Ceterach. Splenium. *AezMiry Grzcis ab 4, privat. & ez^bJ. dicitur, quia. lienem abfümere creditur. Eadem Scolopendrium dicitur à foliorum inaifuris Scolopendrz animalculo fimilibus ; vel, ut alii volunt, quód contra morfus Scolopendrz & aliorum reptilium. venenatorum conducat; Afplenium z/4vjs dici Diofcorides fcripfit. |Nomen illud 1mpofitum quód cum Eilice aliquam. habeat fimilitudinem : vulgo Ceteracb vocant, quam vocem à Pteryga manáffe volunt; P. in C. mutato, ut aJiàs fpe: fic ex Peteryga Ceteryga & corrupté Ceterach. — Boda. 2 Stapel. in 1e- ophr. Hift. A. — Afplenium zs Ceteracb J. B. Ger. Park. Afplenium frve Scolopendria, Ceterach Offecinarum C.B. S5ypleentupot o2 9pilttuaft, yy: "Te Capillaribus filamentis, nigricantibus, perennibus contexta eft zadix; ex qua, Fwí/a plurima, haud temere füpra digitum longa, brevibus pediculis appenfa exurgunt, falcatis utrinque incifüris Polypodii, fcd longé brevioribus, licet aliquanto jéciotione interdum divifa, pinguiufcula, fuperné viridantia , inferne lanuginofa, ruffà fariná afperfa: | Ea ( inquit Dodonzus ) cüm inarefcunt com- plicantur, & in teretem figuram contracta, forííque hirfüta Scolopendrz fimilia apparent. [ Nobis potitis ob foliorum fegmenta utrinque. Scolopendrz incifüris quibus pedes annex: funt aliquatenus íimiia Scolopendrium dictum videtur. | Saporem folia adftringentem, & aliquantulum tenuem habent. Folia 1n hac plantula vix unciam lata. fünt, laciniata potis quim pinnata, fiquidem incifürz ad mediam coftam vix pertingunt : laciniz autem feu divifüre non conjugaim. fed alternatim dige- ft funt, füntque breves & obtutz. Seminales efllorefcentiz in averíà foliorum parte non in pun&ula feu lineolas divi funt, fed continux, tum colore tum afperitate corii denfàti & praparati füperficiem interiorem quodammodo referentes. Ll microfcopio ípeótatz ab aliis omnibus diverfe apparent, jucundiffimo Ípe&&aculo oculos animámque exhilarantes: in. harum enim fabrica & conftructione curioliffimum & fidem pzné omnem, né dicam imaginationem füperans, in tam contemptz praefertim parvitatis. plantu- là, naturz artificium: &: ingenium elucet: fiquidem hx velut membranule quxdam tenuiilimz, quales fürit mufcarum ale, apparent; variisfiguris, ut ita dicam, reniculate, favorum cum cellulis melle repletis & cerá obturaus fpeciem exhibentes, inter. quas velut in toudem cellulis vafcula fe- minalia, qualia füperiüs defcripfimus, difponuntur. 77.C. | In faxorum crepidinibus, inque vetuitis muris, in Occidentali Anglie parte abundé provenit, p. V. g. circa Briffolium urbem & in rupe. S. Vincentii diti inter faxa. Hujus foliorum decocto in aceto per quadraginta dies poto lienem. abíumi aiunt. PZiz. Diofc. Z0 Stranguriz quoque, fingultui & morbo Regio auxiliantur folia, calculóíque velice comminuunt: non danda fceminis quoniam fterilitatem faciunt. dem. — Ufüs przcipuuseft in Liene tumido, ex- puitione fanguimis, fluxu alvi. Extrinfecüs munidificat vulnera & ulcera. — .Scbrod, Tradit Matchiolus aureum illum pulverem, qui inveaitur in aversá foliorum parte 3j. cam albi Succini farinx 3f). ex fucco Portulacz aut Plantaginis potum. gonorcheei laborantes mirifice juvare. ONCE arc. 140 HisrTonzr:Aa PraNTARUM. Loctit. Locus. Vires. 'ITR1cCHO- MANES RA- MOSUM, '[RtcHO- MANES M I-- NUS ALBUM. QA». l1Vi De Chamafilice marina. Ec tüm à Polypodio tum à Lonchitide in multis differt, ut deícriptiones conferenti patebit ; proinde caput peculiare ei affignavimus. "WA. Filix marina. Anglica Park. — Chamafilix marina. Anglicana J. B. Filicula petrea famina, ffve. Chamefilix marina Anglica Ger. emac.. Filicula maritima ex in[nlis Stechadibus C.B. :otvart Sea-qrern. E pufilla, autore Lobelio, multis implexa cirris, & compacta radice Trichomanis foliola exeunt binüm ternümve ( imó quaternüm aut quinüm ) unciarum, rigida, carnofa, numerofà, atro-viren- tia, lucida, [ füpina parte intellige, nam proná pallidiora funt ] o&to aut novem pinnarum, (que tamen non ex adverfo refpondent fed alternatim adnafcuntur ) paribus compofita. Pinnz áutem fingulz non immediaté annexz funt, ut in. Polypodio, Íed brevibus pediculis intercedentibus, fz- munciam longz, latiufcule, mucronibus obtufis, circum oras crenatz, lituris averfa parte extanti- bus ferruginei. Supremum folium in acutum mucronem procurnt. Pediculi & medius nervus fericeo nitore ex fufco lucent. | x E faxorum rupiümve interveniis, ut re&é Lobelius, enafcitur ad maris litus, in Occidentali & Meridionali Anglix latere, ut v.g. in infüla Preffbolzz prope Belum marifeem Anglefeix oppi- dum, ad Llamdwys vicum in eadem A4mglefeia feu Mona infula "Taciti: in muris templi 4berda- ren[isin Carmarvie comitatu : in rupibus prope Haffizg.e arcem jam dirutam in Suffexia. Car. V. De Trichomane. 4 «b Grxcis À vifüa dicitur, quód rara cute fluentem capillum expleat & fübnafci faciat ; ua enim illirarum vocant, & 7&3 capillum. C. B. ES Trichomanes Park. sas Ger. Tricb. ffve Polytrichum JB. rich. ffve Pelytrichum Officinarum C.B. e&&ngliff black gaimen-air, DES. Capillatá nigricantéque rZice &: conferta nititur. —.Fol;ivJa habet ad coftam, pedalem interdum, fepilis breviorem & femipedalem aut digitalem, teretem, rigidiufculam , fragilem, nervulo albo far&tam, atro-rubentem fplendentémque adnexa, plurima, 1mpari folio extremam | alam clauden- te, parva, femuncialia, 1n ambitu nunc crenata, nunc nullis crenis confpicua, interdum criípa, fü- perné virentia, inferne ruffo pulvifculo afpera, fapore mixto, adítringente, fübdulci, amaro. Fo- Iia integra Viciz aut Securidaczx aut terreftris Tribuli folia referunt. In umbrofis aggeribus & antiquis muris, ínque petris umbrofis & rofcidis magnus ejus per totam Angliam eft proventus; nec minor in regionibus tranfiarinis. Officinis noftris Adianti veri feu. Capilli Veneris, ( qui 1n Anglia non invenitur fpontaneus ) fuccedaneum eft & eifdem viribus pollere creditur ; quin & Tragus eaídem facultates e: attribuit. Vinoaut hydromelite decocta herba, & per aliquot ex ordine dies pota obftructiones Jecinoris fol- vit, morbum Regium expellit, pulmonis vitia expurgat, fpirandi difficultai. prodeft, melancho- liam per urinam ducit, tumores Lienis duros emollit, calculos trahit, & venenum hauftum, mulie- rümque meníes expellit. Rurfus przdicta decoctio, herbe pulvis, necnon ex ipía confecta ecle- gmata, fyrupi, aqua denique deftillata quafvis alvi fluxiones 1nflammationéfque Jecinoris refrige- rant. Inlixivio duse folia, fi caput eo abluatur, deflüentes capillos continent, ictibus ferpen- tum medentur aliorámque animalium morfibus. Paftores quidam in medendis porcorum affectio- nibus "Trichomane utuntur, fingulari experimento. U Sed periti dijudicent ( inquit 7. Baubimzs ) an. herbe adftringentes , frigide & ficcz poffint ea praftare quz hic prxdicantur de Trichomane. Vires precipux hujus plantz, de quibus inter medi- cos feré convenit fünt vitiis pulmonis & thoracis auxiliari, calculo renum. & urinz fhillicidio fub- venire. Trichomanes vamo[um. "f. Baubino aliifque depictum pro luxuriantis nature lufuü habeo non pro fpecie "Trichomanis diftinéta. | Tricbomanes minus album ejaídem Baubimi accidentaliter potius quàm fpecie à vulgari Trichoma- ne differre arbitror. Eft autem eo mollius, tenerius & albidius, foliolis nonnihil £inuatis, pediculis inferna parte nigricantibus, radicibus capillaribus. - M Duas praterea hujus plantae varietates in Scotia. obfervavit D. Sibbaldas ; alteram foliis mucrona- tis profunde incifis: alteram foliis crenatis. C A D. Lib. III. "De Herbis femine. minutifümo, cz. Car. VI. A. — Adiantum petraeum. perpufillum Anglicum foliis bifidis vel trifidis Newtoni. Lantula eft uncialis aut fefcuncialis, à D. 5facobo. Nexten obíervata in. rapibus quibufdam u- dis, propé fummas partes montium altiorum, Hardksor & Wrenofe verticibus dictis proxi- morum, intem muícos breves Iulio menfe Anni 1683. E radice tenui, capillacea & ( ut mihi videtur ) repente fo/;z edit uncialia aut pauló longiora, quo- rum pediculi & nervi medii tenuiffimi pariter & plané capillacei, tribus quatuórve hinc indé ad- nafcentibus foliolis bifidis trifidifve, feu potius foliolorum pinnularumve anguftarum, oblongarum, obfcuriüs virentium paribus aut ternionibus, non ex FwuE binis, fed alternatim pofitis alat. Ex- trema cofta, utin hujus generis reliquisin folium terminatur. Hanc ipfam plantulam ante aliquot annos à D. Daire Phartmacopeo Londineníi propé Tobri- giam oppidum in Cantio, inventam fuifle audio. D. Plackset M. D. in averfa foliolorum parte veficulas quafdam adnafcentes microfcopio detexit, quz proculdubio vafcula feminalia funt. : m Car. VII A. — Filix faxatilis Tragi J. B. Park. 4diantbum dxnesevev [eu furcatum 'Yhal. Filix faxatilis V, five corniculata C. B. 3902neà 02 foolieb gipaipenair. Nnumeris capillaribus, nigricantibus cirris radicat4r ; nec. minorem numerum coliculormzs pro- fert, palmum altorum, capillacez quoque tenuitatis, qui circa fummum in duas tréfve por- tiunculas, pauló latiores & ferrugineo pulvifculo, Filicum aut Afplenii ritu, refperfas findun- tur. Summitates hujus plantulz & fegmenta recurva funt. & deorfüm nutant. In rupium fiflüris prope. Rhenum fluvium in. Germania. primó hanc. obfervavimus, poftea in Ttalia locis petrofis: tandem 74e. IWillfelles 1n Vivario ferarum Edinburgenfiin rupibus nafcen- tem obfervavit &. ad nos detulit. feni y albo di&o feu Rute murarie colore & confiftentiá, texturique foliorum fimile effe videtur. Car. VIII Filices quedam exotice Z Jacobo Breynio defcripta. * r. Filix mn vamofa folizs integris [erratis Brafiliaua Breynii. — Filix am. Polypodium Marggrav. : Marg. Erba eft unico caule affurgens in trium circiter pedum altitudinem, recto, continente fo/ia fibi invicem oppofita. [ feu potiiis alternatim pofita] circiter quatuor digitos longa, an- - gufta, acuminata, & in ambitu fubtiliffime ferrata, atque poflica parte fecundum ner: vumin longitudinem ubique brunná afpergine variegata, * 2. Filix non vamofa foliis integris won [erratis maxima Indie Orientalis Breynii. Breyn. ; Omnium eft maxima, ut quz viri altitudinem füperet. Hxc à Bontio fub nomine Phyllitidis guratur. * 4. Filix mon ramo[a folis integris ferratis, Capitis bone fpei Breynu. Breyn Medium inter Filicis non ramofz foliis integris ferratis Brafilianz jam. defcriptz & Zeilanice proximo in loco defcribendz faciem obtinet. "4e Filix nom vamc[a foliis integris [erratis Zeilanica Breynu. — 4m Phyllitis vamofa Alpin. exot ? Cum Hemionitide altera Dalechampii adeó convenit, ut ab eadem nonnifi in folus, quz majo- ra & argutiüs crenata, fit difcernenda. Hzc planta eadem videtur Phyllitidi ramofz Profp. Alpizi, quam in libro de Exoticis defcribit. Pbyllitidemillam ramo[am. Hemionitidi alteri Dalech. eandem effe puto. — .-2u2 in fentemia: Catalogus bort. Pat. me confirmat, qui banc illi [ymonyriam facit. Patavini enim Pbyllitidem vamo[am Alpini proculdubio optimi nürunt. | Ny. liu Hisronrà PraNTARUM. * &. Filix non vamo[a folis integris nn [erratis Zeilanica minor Breynii. Breyn. De hac, inquit, caulem accepimus precedenti fimilem, pedalem, foliis véró multó craffioribus at- que folidioribus, magis venofis, & 1n mucronem obtufum exeuntibus, in quibus crenz nulle con- Ípiciuntur. Car. IX. * Polypodium Brafilianum Marggravii. AMargg. Sadice octo aut novem dig. longá, nodosá, digitum crafsi fübruffo mufco obdu&t4, interi: üis ex albo flavefcente, faporis fübdulcis cum quadam aufteritate, fücculentá, afcendit czs- lis tres aut quatuor pedes altus, ftriatus, contortus, niger aut ruber, qui in fümmitate mul- ta habet fWlis, bina fibi dirc&té vel alternatim oppofita, quatuor circiter digit. longa, plus digit. lata, leté viridia, mollia, nervo obfcure ruffo fecundüm longitudinem : juxta quem in utroque la- tere inferiori quadruplex feries punctorum pulveris lutefcentis € ruffo confpicitur ; & inter punctu- la à nervo per latera tranfverfim multe tenues venule virides. * Lens paluferis latifolia puntlata C. B. Park. paluftris Patavina J.B. Ob folia ad unam coftam longiufculam utrinque ale in modum adnata, füperiüs punctata, infe- riüs mufco obducta vafculis etiam. feminalibus adnafcentbus, huic gener accenfenda videtur. SECTIO TERTIA. De. Herbis Capillaribus foliis femel fubdrvifis. YT UE re a ie m a Car. I. De HEMIONITIDE zultifda dila. LANTA hzc, fi figuras & defcriptiones ejus quz apud Botanicos extant attendas, ad hoc genus non pertinet, fed ad przcedens. Verüm adultioribus plantis folia fübdivifa effe, non fimpliciter pinnata ' Avrlí2. certior magiftra nos edocuit: proinde in hac fe&tione primum ei locum dedimus, ut fiquis velit precedenti adjungat. Forté enim duz ejus ha- bentur fpecies, altera folio pinnato tantüm, altera folio fürculofo feu femel fubdivifo. Hemionitis mulifida C. B. Hem. altera. Dalechampii, Filici flride fimilis J. B., Hem. Ilvenfis Dalechampii , multifidofolio Park. 220mtfen giules jrern. In Ilva provenit radicibus multis capillacea tenuitate, brevibus, fübnigris: cauliculis pedalem alti- tudinem vix attingentibus, in folia feptem feré aut novem divifis, quorum quaterna, fenáve utrin- que caulem pari ordine veftiunt, terna veró in. fummo caule extantia inferiorum foliorum verfum claudunt. Sunt autem ea omnia longa, angufta, in ambitu nonnihil crenata, obliquis incifüris utrique parte diftincta, quas per medium folium procedens & eminens cofta feparat. —.Fjes ei nullus, nullum femen, atque adeó ne averfam quidem foliorum partem fubflavus pulvifculus con- tegit qui in aliis id genus plantis cernitur. Defcriptio eft Dalechampi:: verüm non in Ilva tantüm provenit hec planta, fed & in variis locis Regni Neapolitani. Nos eam obíervavimus propé Salernum, itémque propé Neapolin in viiumbrosi, quà ab urbe afcenditur ad Camaldulenfium. ceenobium, copioíé. Quinetiam folia ei cüm adultior eft fübdivifa effe obfervavimus, & non fimpliciter tantüm pinnata. Si nullus unquam omnino pulvifculus folis.averfis adnaícatur, fummo jure Hemionitidis titu- lum fibi vendicat hec fpecies; verüm hoc perpetuum effe 1n foliis omnibus ut credam gré à me impetrabit Dalechampius, quamvis in iis etiam quos ipfe collegi ramulis nullus cernatur: forté Íertós & poft folftitium. zftivum erumpit; forté rarior eft, & paucis duntaxat plantis accrefcit : forte etiam femina. feorfüm in peculiaribus füurculis nafcuntur, quemadmodum in Ofzuna regali, cul hzc planta fzmilior eft. quàm cuivis alii Filicis fpeciei. Parkiníonus Lib. III. De Herb femine. aiinutif/nno, c9. Parkinfonus iconem L«gZ. Hifl. fub titulo Phyllitidis ramofe Alpini exhibet, & pro Hemion. Ilvenfi Dalechampii novam proponit, quz quidem plantam à nobis obfervatam in agro Neapoli- tano melius refert. WT i Phyllitis antem ramofa. Alpini 2b hac plantá non videtur differre, & ut video, Catalogus Hor. Pat. hanc illifynonymam facit. 7 Cár. IL De FXLICE MARE 4X fen uon ramofa. Ilix Grzcis Tizíez à vie» ala dicta eft, quia Folia ejus in ramulis feu. potiüs pediculis diípofi- " alarum fpeciem referunt. Folia babet lateribus penmata, unde momen Graeci impo[uere.. Plin. ib. 2. cap. 9. : Filix Latinis eds nonnullis di&a putatur, quód folia habet minutim fiffa & divi. Haud dubito ( inquit offius 3n. Etymolog. ) quin à I!z£es derivata fit vox hec [, qux in libris antiquis Felix etam Ícribitur] eliífo fcilicet , ut :n pim[o à ose v in f mutato, utin fido à Tu92, Trophaum. à Stbmuy, &c. & e in^, ut in paulum à 7er, Lilium à Acer, &cc. Duplex eft Grzcis & Plinio, mas & foemina. Nos Filicem non ramofam marem facimus ad aliorum imitationem, ramofam feeminam. A. - 0i. Fix mas vulgaris Park. — Filix mon vamo[a dentata C. B. F. vulgó mas ditla, [Foe mon. ramofaj.B. F.mus mon ramo[a, pimmulis latis, denfis, minutim | dentatis Ger. emac, «ommon mafe dern. zB; Ting Aprili, autore 'Trago, aliquantó ferius apud nos, multos promit afparagos, primo exor- tu inflexos d ut in alis. Filicibus feré fit) cano capillitio obductos ; atque 11. progrefla: temporis abeunt in folis ampla, bicubitalia , crebra, recta, frangi facilia, diluto colore virentia, ferruginea lanugine avería parte hirfüta, aliis feu tarfisex quibus componuntur medizx coftz alternatim. ad- nafcentibus , non conjugatim, longiüs diftantibus quàm in proxime fequenti, in pinnulas feu criftaslatas, & latá bafi nervo.tarfi medio adnafcentes, i nuks circa margines dentatas divifis. Linea nigra nervum uniufcujufque ale medium füperné produéta notat. Singule pinnule füpina parte venulis infignes funt , pron duplici ordine pun&orum ferrugineorum, In hac fpecie cofta folii media mufco ferrugineo, minus tamen copiofo quàm 1n fequenti, ob- ducitur; aleex quibus folium. componitur longiores funt, adeóque folium totale multó latius. In aggeribus fepium prafertim umbrofis. ubique invenitur. Radix hujus generis mulieribus inimica cenfetur , fterilitatem enim facit, conceptionem impe- dit, abortum caufat, quemadmodum & Filicis feminzg. — 77eopb. Diofc. Pm. Quód fi equus conciderit, nefciatürque qua zgritudine laboret, particula hujus radicis linguze fübjiciatur, quo facto equus confeftim utrinque dejiciet excrementa, rurfüfque confurget ; 1d quod ipfe ita habere comperi, inquit Tragus. Credat qui volet, quique credit experiatur. Cxterüm planta hec cum Filice fcemina vulgari viribus convenit: peculiariter tamen Rachitidi morbo dicto confert. * Filix Brafiliana Marggravii. Marggr. In duorum, trium aut etiam quatuor pedum altitudinem affurgit : cauls quadratus ex rufo ni- gricans fplendens, lanugine ruffa obductus. Fwlis ejus alata fibi invicem alternatim. opponuntur, quinque autfex dig.longa. Foliola autem ale funt tenera viridia, itidem alternatim. oppofita, in ambitu fübtilter ferrata : in uno autem latere cujufque folioli pulvis fecundüm oram folioli in lon- gum adpendet ruffus. —— Nafcitur ubique in. Mediterraneis. * 4. Filix mas non vamo[a. Zeilanica , foliis integris. Filici vulgari [tmnilis Breyni. A filice vulgari eo tantüm differt quod alarum criftz alix alis annate funt. KA. 03. Filix mas mon vamo[a pinnulis latis auriculatis fpinofif Ger. emac. — 4g Filix mas aculea- ta major C. B. prod? . Radix huic non admodum craffa, foris nigricans, intus lutea, fibris tenuibus, nigricantibus terra firmiter adhzxrefcens , folis trià, quatuor, vel quinque quotannis producens, cubitalia & longiora, adeó utin adulta planta. Filicis maris. vulgaris foliis longitudine feré paria fint, quamvis iis lacitu- dine multüm cedant. Pediculus, idémque cofta folii media, per totam longitudinem mufco fer- rugineo obducitur: tarfi feu ale utrinque, eidem. adnaícentes breviores funt quàm in. Filice mari, vix palmum longe, non ex adverfo refpondentes, fed alternatim fitx. — Pinnulz € quibus tarft com-. onuntur alternatim pariter anguílis pediculis mediz tarfi coftz adne&untur, àíe mutuó non fnültüm diftantes, breves, latz, circa margines dentatz, fumimitate uninfcajufque in fpinulam ter- minati, Etymou, Locus. Vires. 144. Hisrongra PrawNumvTARU M. minatà, & interdum etiam denticulis reliquis. Vertim ( quod precipué notabile eft ) pinnulz, ITE coftz folii contigux, imá parte, e latere à cofta di&a remotiore proceflum ceu auricu- am quandam obtinent, infpinulam terminatam. Folia hujus plantz glabriora funt, fpiffiora & lucidiora quàm Filicis maris vulgaris. Lonchitidi afperz majori Matthioli perfimilis eft foliorum íeu pinnularum. confiftenti, glabritie, proceffibus auricularibus, denticulis fpinofis, toto denique habitu ; differt corundem compofitione. D I BOE In umbrofis fepium aggeribus, locis praefertim humidis. & petrofis frequens oritur. per totam fe- ré Angliam. Miror eam exteris fcriptoribus minimé defcriptam aut depictain fuiffe ; nifi forté fit Filix mas aculeata major C. B.prod. dui tamen auricularum in pinnis non meminit. A. 04. Filix smas non. vamo[a piumulis angufHis, rarior profundi dentatzs Ger. emac. 9f9ale J'en Yvitf tBirefet Decplp inbpenten 1cabesg. Radicibus cum reliquis füi generis convenit. — Caules feu potiüis folia fefquicubitalia. funt & lon- giora, erectiora. "Parforum feu alarum triginta interdum 1n uno folio paria fünt : qui 1n medio folio longiffin funt fefquipalmares, pinnulis utrinque circiter triginta componuntur. Neque tar- fi, neque pinnulz ex adverfo oppofitz funt, fed alternatim fit». — "Tum tarfi, tum. pinnulz 1n. acu- tos mucrones exeunt. Hi autem oblongz fünt, anguítz, rarz nec fibi 1nvicem contigue; denti- culis mollibus non pungentibus profundé incife. Nulle in pinnulis venz aut fibrz ut in przce- dente apparent. Ima pars fcapi ad tertiam fere totius longitudinis partem nuda eft, mufcofís fqua- mis obducta. Pinnule ut in alus fpeciebus averíà parte duplici punctorum ferrugineorum ordine donatzíünt. Plurima ex eadem radice ( vetuftiore intellige ) exeunt folia. In paluftribus, humidis & umbrofis non raró invenitur. * 8. Filix mollis [rue glabra oulgari mari. mon vamo[ze accedens J. B. 3.2. | Rects furgit & fimplicibus pediculis Filicis vulgaris in modum, fed. glabris penitus, omníque hirfütie deftitutis..— 'Tarfi particulares in fegmenta dividuntur duplo feré longiora, longis multó ab invicem diftantia, mucrone acutiore, modó zqualibus marginibus, modó obiter profundius inci- íis, nullo tamen ordine ferratis aut dentatis. Hanc fpeciem mollities & fegmentorum varietas à vulgari Filice mare diftinguit. Locus. Circa Tigurum collegit 7. Baubigaus. * 6. Filix Lonchitidi affinis y. B. jJ. B: Lonchitidi filicifoliz fimilis eft: pediculi tamen glabri funt, plures, unde ex adverfo pofitz ori- untur ale palmares & feíquipalmares, quarum unaqueque in criftas unciales & fefcunciales di- viditur, fingulas denuo in alia fegmenta, non admodum profunda, nutibus Ípinis donata fübdi- .00 vias. Locus. Hanc obfervavit ^. B. in proximis fylvis Fontis admirabilis Ducatüs Wirtemberg, & in valle Griesbachiana. * 5. Filix teuuiffim d profunda demiculata Montbelgardica J. B. J- B; Magnitudine non cedit vulgari Filici mari non ramofz. — Foliorum haud difpar pofitus ; verüm criftau folii portiuncule valdé funt concinnz, angufte, profundis & argutis. denticulis incifie; cri- ftz veró totz coftz annexz alternatim. oriuntur. Similis eft Filii Rhzticz, quz tenuior: ali- quid fimilitudinis habet cum noftro Adiantho albo Officinarum folio Filicis. Provenit in íylvis propé Montbelgardum ; item in monte Mafmunfter & in monte Rosberg, necnon in valle fontium acidorum Griesbachiana. * 8. Filix paluftris maxima dentata C.B. prod. &fje. gteateft gpartf-Tern. C. B. prod. ' Radice eft omnium Filicum craffiffima, duos pugnos füperante, nigrá, velut craffiffimis fquamis compa&tá, & multis fibris nigris capillat, unde emergunt folia plura, atro-virentia , tres cubitos füperantia, in latus ampliffimé expanfa, quorum pediculus rufefcens, angulofus, cavus inftar ob- longi aurifcalpii ex radice prodit, qui ur pedalem altitudinem adeptus eft, foliofüs redditur. ad modum Filicis maris vulgaris: nam veluti ex plurimis pinnis fecundüm | margines crenatis, &. ad unum pediculum cohzrentibus componuntur. Verüm ad radicem inter media folia plura folio- rum rudimenta cubitalia, velut futurorum principia, confpiciuntur, co modo quo in Filice florida five Ofmunda dicta circa fummos caules apparent, à qua tamen differt, quód Ofmunda caules edat, & caulium fummis veluti Hores five feminum rudimenta adhzreant, & folia habeat latiora, & haud- quaquam ad margines ferrata. | Hanc locis paluftribus circa thermas Marchicas copiosé obfervavit C. Baubisas: aliquando in & faxofis fed humidis montibus etiam reperitur, ut circa Rafei» arcem. Bafileenfium idem obfervavit. | * 9. Filia Lib. III. De Herbis Jeniine minutifimo, cc. * 9. Filix Indica Ofmundz facie Bod. à Stapel. Hort. Par. Bod. -i E Virginia, inquit, delata eft, folis egwaticz Filicis , latioribustamen, toti alioqui facie Filicibu Íimils. Huic quí parte ab homine tacta eft altero aut tertio, nonnuriquam quarto die , rubiginofà quzdam apparet macula, que totum folium percurrit & exficcat. Exliccatum alio fübnafícente de- cidit. - 5 * Io. Filix baccifera Cornutt. F. Saxatilis baccifera Americana Park. 9Detvp-ocaving ern of 2Umerica. Cornut. - : e j Dryopteridis inftar enafoitur, ac fenfim in cubitum erigitur , pennatis f//iis, in ambitu crenatis, luteo-virentibus; quz crefcunt utrinque ad cau/ez non. facile flexilem citra rupturam , poné rotun- dum, ante excavatum finu exiguo , per totam longitudinem exporre&o. Seis etiam rudimenta pofticis foliis adhaerent ; inter qux fparfim eminent rotundi globuli, nunc bifidi, virides initio, de- inde riigri, guftu füavi, Polypodii fere radicis faporem refererite, qui tandem. maturi vix tactum pa- tiuntür, fed fponte decidentes terrz 1nfiguntur, unde nova füccrefcit foboles. —Raice nititur mul- tis contextà fibris capillofis, colore fufcis & guftu fübacerbis. In America Septentrionalt paffim inter faxa provenit : pullulat A prili ineunte, baccze media xfta- te maturefcunt, folia Novembri marcefcunt, fola per hyemem fuperftite radice. Hanc in Angliam & Virginis primur intulife dicitur Joannes "Tradefcantius. —Cüm | plantam. hanc. nondum nobis vi- dere contigit, cujus generis fint baccz folus innatz, an fcilicet fructus, an excrefcentiz in(ectorum matrices, determinare nequimus. * ir. Zdianthum: Brafiliaumm Ávenqua Lafiamis Marggr. Marggr. . l Duplex eft, majus & minus. TO Majus in duorum pedum altitudinem affürgit , ex radice intus flava , extus nigricante, füb. terrá Íerpente, & multa habente filamenta. —Caw/is hujus tenuis, ftriatus, ex brunno nigricanus & fplen- dentis coloris, & lanugine quadam hepatici coloris veftitus. | Superitis ramulos aliquot. habet 1nor- dinaté pofitos, qui, ut & caulis fummus, fos habent alternatim pofita, quadam tres, quxdam duos, quedam unum digitum longa, diluté viridia, 1n ambitu dentata, atque fingularis figurz. Minus in eandem altitudinem affurgit, caulibus ejufdem cum priore figurz & coloris, non vefti- tis lanugine, verüm pulvere albo velutfarinà quadam afperfis. .Fo/ia alata, alternatim pofita habet, variz longitudinis, à femidigito fcilicet ad tres digitos ; in. extremitate enim caulium breviffima funt. In quolibet folio ale hz alternatim pofitz, interiores longiores, exteriores breviores, füperne fàtu- raté viridis coloris, inferiüs fariná pulvere nigerrimo mixtà afperíz. Inferiores caulicul; progermi- nantes parum convoluti (quod omnibus Filicibus commune eft) & pulvere farinaceo plané albi funt. Car. IIL * Filix fontis admirabilis ad marem oulgarem won. vam[am accedens mon dentata UND. AB. $ Afcule vulgó dictz non ramofz Filicis: in. morem. fimplices erigit caules, quos rami noti dividunt, non fine hirfutie aliqua : Criftz fingulares pauló MARET longiores, divifione feré foliorum Ceteracb, fegmentis minime crenatis, fed acutioribüs, quorum averfà parte ulverulenta ferruginea puncta agminatim proximé margines circumcirca confpiciuntur , medio li- ero. In montibus prope Fontem admirabilem in. Ducatu Wirtemberg. Augufto menfe collegit 7. B. Huic perfimilis eft, major tamen, tarsífque arcis pennata Fx mom ramefa Brafilaua, foliis Aflenii. acutioribus Breyn. * Filix rion vamo[a Guyanenfis, folis Afplenii obtufioribus Breynit. Obfervatur magis hirfüta quàm antecedens, atque obfcuriüs virens, pinnulis obtufioribus, puncta rariora habentibus. OÓ (CAD, Locus. 4.6 Locus. Locus. Locus. Hisron:ia PrammARUM. C a ». IV. A. a. Fix mimor men vamo[a j. B. Dryopteris Ad. Lob. Ger. emac. Filix ser paluffris nobis. dices locis paludofis füb. terrx fuperficie reptant , fibi mutuó implexz , radicum Polypodii inftar, caulmi craffitudine, 5, 6, 7, digitos longz, foràsatrz, intus albe, fapore fübdulci & aftringente , fibrillis sonumerts tenuibus capillatx. Caules fparfim oriuntur variis in locis, plures. paucioréfve fimul pro ztate, magnitudine aut vigore radicis, (vidimus pufillas & te- nellas radices qux. duos tréfve folummodo producerent, grandes & vegetasque 14 aut 15.] Dupli- citer tantüm dividuntur, nimirum 1n fcapum medium & ramulos foliis veftitos. | Scapus quem drxi- mus $, 6, 7, uncias longus eft, tenuis, anticá parte planus, pofticá rotundus, levis & viridis. Pri- tum ramulorum par tribus circiter digitis à radice exit; fuccedurit 8, 9, aut 10, paria , conjugatim fibi mutuo oppofita, longiffimo ramulo unciam vix excedente. Folia feu pinnule alis feu ramulis conjugatim quoque adnafcuntur, ad 8 aut 9 1n fingulis paria, nullis crenis aut denticulis incifa, co- lore paliido feu ex viridi luteo. — Filicula hec radicibus Polypodium zmulátür, caulibus Filicem ma- rem vulgarem, nervis & pinnulis Filicem fceminam. Defcriptio eft D. Goodyeri apud Gerardum emaculatum, à nobis Latina fata. Locis paluftribus putridis pluries obfervavimus in infula Elienfi & alibi, precipue in Septentriona- libus Angli. vb In tantam nonnunquam ftaturam & magnitudinem excrefcit, ut Filicem marem iientiatur ; ve- rüm facilé difcernitur, quod pinnule zquabili ambitu circumícripte fint & minimé crenatz; A. a. Filix pumila [axatilis altera. Clufii Park. — Filix mon. vamo[n, nigris maculis puntata C. E Sotuact-Stonc4rern not boancfen. CI«f. Quinos aut fenos habet cauliculos, teretes , rectos, initio virides, deinde temporis fücceffü omni- no nigricantes, palmares, à medio unicam foliorum infe&orum alam , unico ad faftigium uíque artu porrectam füftinentes, eàdem quá in mare vulgari formá & facie, multó veró minorum tenui- orámque, fapore nonnihil adftringente, proni etiam parte multis nigris maculis (quz vetuftate ef- florefcere videntur) afperforum. — Radix velut in caput coacta, ficutin mare vulgari, & multis ni- gris durííque fibris capillata eft. In montibus faxofis Derbienfibus, Eboracenfibus & Weftmorlandicis copios? provenit. Inveni- mus & intranfmarinis non procul à Spada in territorio Leodienfi. Przcedenti fimilis eft , mag- nitudine & natalibus differt. 3. Filix faxatilis mon ramo[a. minima. Folia exerit palmaria & longiora, angufta , tarfis feu alis femuncialibus, anguftis , 14 aut plu- ribus hinc inde ad utrumlibet coítz feu nervi medii latus adnexis, alterno potis quam contrario fi- tu, compofita. Ale longiores é 4aut $ pinnularum, exiguarum, obtufarum, & in extremo non- nihil crenatarum conjugationibus conftant, extremá alá in folium anguftum procurrente. —Pedicu- lus & cofta folii media 1n ficca alba & glabra videntur. E petrarum rimis versüs fummitatem montis Salevz propé Genevam exit. Car. V. De Adiantbo albo feu Ruta muraria, Diantum unde dictum fit vide Sect. 4. cap. $. 24diantum autem. album. dicitur hzc planta; quód cauliculi ejus feu re&tiüs foliorum pediculi minüs nigricant quam. Adianthi nigri dicti. Rata muraria ob aliqualem cum foliis Rutz fimilitudinem appellatur. A. ox. Addiantbum. album "Tab. Ruta muraria C. B. J. B. Ger. muraria, ffve Salvia "vite Park. AbDallfiue, &enttuoot. LB. Radice tenuiffimis fibris nigricantibus capillata, fübaftringente parietinas rimofàs occupat ; pei- cilos promens multos, femipalmares, tenues, juxta radicem nigricantes aut atro-rubentes , reliqua parte virentes, nonnihil in fummo divaricatos ; ex quorum tum. extremitatibus , tum lateribus fo/ja oriuntur Rutz vel Adianti veri, fed multó minora, ilriata, rigidula, per ambitum crenata, füperna parte virentia, inferis pulvifculo ruffo aut fufco afpera, guftu nonnihil acerbo & fübaftringente, cum tantillo dulcedinis Estate veftigio. In muris & pontibuslapideis, ínque petrarum fiffuris multis Anglix in locis invenitur. Amat faxa viva, coctis lateribus immoritur, inquit Camerarius; quod tamen nobis obfervantibus non eft perpetuum 5 vidimus enim in mure lateribus extructo ÁAdiantum album innatum. Facul- uc ea. INL Ios M PN E Lib. III. De Herbis famine minutifimo, (vc. 147 | Facultatibus cum. Adianto vero convenit, undein Tuffi, Afthmate, Pleurifi, I&éro, obftru&io. Vires. nibus Lienis prodeffe creditur : quin & ad renum. & veficz dolores valere, urinam clementer ciere calculófque & arenulas expellere. | i. de c p y Peculiariter przftare eam. perhibet Matthiolus ad. Enterocelas puerorum , continuis 4o. diebus pulvere exhibito. | ^ P 6 i Per totam hyemem viret, ron priüis emarceícens quàm incipiant emergere folia, qux quotannis Aprili menfe inter vetera prodire confpiciuntur. AP Manes Ap n Valde efficax effe dicitur 1n. Scorbuticis affectibus; hác enim omnes milites , arce quadam ob(effi « 14,74 liberati erant à Scorbuto. * Hof. medendi, L1. 2.347. * 5. Adiantum album erifpum Alpinum Schwenckfeld, Schwenck. ! : Huic e radice pluribus teriuibus capillamentis implicita coliezl; plurés , graciles, juncei , Izves, in fümmo brachiaii nafcuntur, foliolis Rutz murariz fimilibus, magnis, virentibus, craflioribus, crifpis ac veluti punétis Ledi infignitis, abíque flore & femine : afpe&tu jucunda plantula. . Rariffimum inventu nonnifi altiffimorum montium petrofis oritur. In montibus Pictlandicis Loco, Scotiz invenit D. Sutherlandus. Sz/54/4, *og. Adiantum album tenuifolium Rute murarie. accedens, J. B. MSBS Pedales ex radice emittit fed tenues cau/es, qui füperiüs 1n ramulos alternos feré dividuntur, at- que hi denuó fepius 1n alios minores, nullo feré ordine; folus Rutz murarie dimidio minoribus, incifis, pulchré viridantibus, tenerioribus, mollicellis. E monte Gothardo ad J. Bauhinum attulit Hen. Cherlerus. *o4p 4diantum mvum Germanicum Rute. murarie facie Breyni. Breyn. | A. | Speciofum hoc & proríus novum Adianti genus in. Frariconia non procul à pago illo, ob acidu- Jas celeberrimo, LLazgen Schwalbach di&to, 1n umbrofo inter faxa loco enatum quamvis rariffimé ob: fervavimus. : ) , iq Hoc é radice. ex plurimis cirris nigris capillata coliculos 3o vel plures fpargit, juxta radicem ni- gricantes, reliqua veró parte virentes, & 1n tertia. füperitis parte fol/el;s angultioribus, hilariore vi- rore przditis, inque lacinias longiores anguftioré(que quàm Rutx murariz diffe&is ornatos. Convenit 1n. multis cum Adianto albo tenuifolio Rutz murarie accedente 7. E. à quo tamen manifefté. differt. ^» Adianti cujufdam majoris Coriandri folio, Adianto vero affinis , pediculo pallidé rübente ; in Scotia naícentis, meminit D. Sibbaldus in ProZ. Nat. Hift. Scot. Car. VI. De Adiauto vero feu migro. JE C planta Adiantum nigrum meritó cenfenda eft, quia eauliculi ejus. feu potius folió- rum pediculi politiore nitore migricant, ut cum C. Bauhinoloquar. Capillus autem Ve- neris di&a eft, quia capillis nitorem & venuftatem conciliat. Y. ZIdiantum [ive Capillus Veneris J. B. 4d. verum. ffve Capillus: Veneris -verus Park. — Cap. Veneris veras Park. 4d. folis Coriandri C.B. &ue. 9ipaibendjair, Muüífco ruffóque cefpiti implexx funt capillares radicum fibre nigrz. Caules exeunt multi , te- nues, nigri, leves & fplendentes, dodrantalesaut etiam pedales, in ramos ftaminex tenuitatis di- vifi, per quos tremulo filo appenfía alterno ordine vifuntur fo/iz, viridia, crebra, mollicella cenellá- que, lzvia, Coriandrinis primitus erumpentibus fimilia, nec magnitudine. multum: cedentia, feré triangularia, fe&ionibus per extremum rarioribus, altioribus cxía. Cüm planta ad Zxel2. & ftatum fuum pervenerit'in. foliis extremis cernuntur parva veluti plicz, albicantes , füb quibus pulvis occul- tatur vix perceptibilis, 1l: fimilis qui alis plantis Capillaribus aversi parte accrefait. In parietibus, locis petrofis, umbrofis, humidis, fecus fontes & aquarum ftillicidia exire teftatur ; 5, Dodonzus, in regionibus calidioribus, Gallia Narboneníi & Italia : 1n frigidioribus, ut reliqua Gal-— — lia, Germania, Belgio & Anglia raró aut nunquam provenit. Nos Patavii in puteo nafcentem &c media hyeme adhuc virentem obfervavimus ; circa Genuam. ad. marginem cujufdam fontis. Vulgus Narbonen(e pro figno infallibil bonitatis & levitatis aquarum habet. Adianti circa puteos & fontes proventum. ) Quavis anni parte, etiam hyeme viret, Solem & aerem calidum & ficcum refugit, umbro(is & humidis dele&atur. - Folia & fümmitates hujus plantulz 1n ufüm medicum veniunt; quz, quod ad vires & ufüs atu: Vire: & Ow. net, Sanguinem purificat, humoréíque 1n. maffà ejus commixtos ad Juftam temperiem. reducit: praeparat & purgat pituitam , necnon bilem utramque, atram & flavam:; humiditates füperfluas 2 diffipat, » L 4.8 Adiantz "eri varietas. PraANTARUM. HisrontA diflipat, ferofófque humores refolvit & per tranfpirationem infenfibilem amandat : Sudores & uri- nam provocat, putredini potenter refiftit, unde 1n omne genus febribus, fimplicibus, putridis, ra- lignis, peftilentibus, continuis, intermittentibus felici cam fucceffu exhibetur, Singulari & fpecifica proprietate capillis conducit, omnibáfque illorum vitiis medetur, Alopecias fànat , fürfures aliáfque eorum fordes detergit, marcidis & decoloribus vigorem & nitorem conciliat, defluentes continet, raros denfat & honorem capiti reftituit , camtiem. denique. arcet [ Adiantum capillis dicare ,. tan- quám eorum remedium proprium & fpecificum fignatura (ut vocant ) eidem impreffa, nimirum caulium & ramulorum ejus cum Capillis in tenuitate, colore & nitore convenientia Botanicos , ut puto, induxit.] Omnes cerebri facultates exfufcitat humorum in illud decumbentium exceffus temperat & vitia corrigit: Spiritus animales depurat, vapores calidos & biliofos compefcit, acres, acidos & narcoticos lenit. Proinde adverfus vigilias immoderatas, affectus comatofos, catairhos, Epilepfiam, phrenefin, maniam, melancholiam, cephalalgiam, contráque omnigenas intemperies & tumores ui capiti accidunt conducit: vifum acuit, humores ad dentes, aures, colli aut faucium glandulas MERO folitos cohibet & diffipat. Odore feu halitu füo-füavi cor exhilarat, &c facultates vitalles recreat & corroborat: Pectoris vitia emendat, Pulmones expurgat, humores craffos, viícidos & te- naces afperz arteriz canalibus & bronchis impactos incidit & evacuat, ejufdem afperitates lenit, adeóque adverfus Tuffim, refpirationem difficilem, Afthma, Peripneumoniam, Pleuritidem, Hz- moptyfin, Syncopen, Lipothymiam, Cardialgiam remedium eft przífentaneum. | Oefophagi & ven- triculi fibras nimis laxas reftringit, 1ífque debitum tonum reftitut : Excrementorum naufeam cau- fantium colluviem expurgat & aufert : fitim extinguit; penetrat , hame&at. & purgat leniter ad. modum & benigné ventriculum & inteftina: Hepatis & Lienis calores temperat , eorundem obftru- étiones quantumvis inveteratas referat: Calculum renum & vefice comminuit, & urina: meatus omnesaperit: Adverfus I&terum & colores pallidos tum. Antidotum eft, cum remedium : Partibus generationi infervientibus inprimis utilis eft & amica? Sterilitati opitülatur, uteri immunditias ex- purgat, Secundas educit, menftrua ciet, & tamen (quod mirum eft) immoderata cohibet, fluorem album fiftit & emendat : Jun&uris & nervofo generi commoda eft, vapores halituofos, qui ad muf- culorum capita coacervantur diffipat, unde ad ftupores, fpaíinos, pandiculationes facit. Duritias & excrementa articulorum ligamentis impacta emollit & refolvit , hinc 1fchiadico dolori & omni- genz Arthritidi medetur : Ulis etiam eft ad tumores quofcunque feu calidos , five frigidos , cede- matofos & fcirrhofos, phlegmonas, eryfipelata, contra plagas, ulcera, offium fra&turas & luxationes, omnia denique cutis vitia, Hs omnes virtutes Adianto vero attribuit Petrus Formius M. D. Monfpelienfis in libello quem dehac planta Gallicé confcriptum publicavit Anno 1644. quz f1 univerfz eidem convenirent, pa- nacea quzdam effet & medicamentum univerfale , ad. omnium feré corporis partium fanitatem tuendam & morbos debellandos vel fola füfficiens. Verüm cum in qualitatibus omnibus temperata fit, vires ejus admodum remiffas & debiles effe oportet. | Schroderus facultates ejus approbatas paucis complectitur, Pulmonum, inquiens, renámque vitiis medetur: Epatis & Lienis obitructiones refe- rat: Urinam & menfes ciet. Varios modos plantam hanc ad. ufüm medicum praparandi, feu varias formulas medicamento- rum ex ea parandorum defcribit fapra laudatus autor. Nos aliis omiffis Ptifanam tantüm Adianti, quam miris laudibus extollit, proponemus. we E. fümmitatum aut foliorum Adianti adhuc virentium & recens collectorum tres circiter mani- pulos. Infundantur füpra cineres calidos per fpatium unius noctis in duobus tribüfve fextariis [pats] aquz fontanz optime, tandémque fi placet, leviter bulliant. Colatura vafi vitreo immiffa pro potu ordinario inferviet , vel fola, vel cum tantillo vini. Si tin&uram faturatiorem defideras, herbam ex aqua né eximas, fed tandiu relinquas donec contabu- erit, deinde recentem infundas eoufque continuando donec tincturam non ampliüs deponat. L Püfana hec füperfluas humiditates abfumit , & per infenfibilem tranfpirationem eliminat : fuüdo- rem & urinam provocat, & eadem feré omnia przftat quz de Adianto przdiximus. —Suffigiat (in- quit) affirmare, me complures parvulos & infantes exiccatos & feré. confümptos febre lenta; ab obftructionibus mefenterii ortá hujus ufu fanitati priftinz reftituifle. — Conf/derandum: annon. Rachitis noffratibus snedicis di&lus morbus. fuerit quo labordrunt bz. infantes. ' Czterüm Adiantum magnitudine & foliorum craffitie variat. Quod majus eft & craffioribus fo- lus zddiantbum: Syriacum 'Tabernzmontano, Capillus Veneris Syriacus Gerardo. dicitur. 2. dAdiantum American Cornuti, 44. fraticofum Americanum Park. 28faeft. 9aiben-jair pf 2Umerica, Coraut, Huic radix pufilla, capillamentis nigris fibrata s; Cauliculi exeunt atro-purpurei, in cubitum fe at- tollentes, feptémque aut octo ramulis divifiiin orbem expanfi, latiffime fe fpargunt; adnafcentibus in- terim proceflibus quamplurimis, qui cum ramulis leviter crifpantur extremo. Fo/ia Adianto vulgari fimilia funt, fed ampliora , Galli criftam referentia ; funt enim infima parte lineá. curvá. clau(à, füperiori nonnullis finubus laciniofà, omnia contrariis pediculis denfa inter fe & ex adverfo. Sin- gulorum foliorum pars altera gratá viriditate lucet, altera punctulis fufcis exafperatur. Sapor idem cum noftrate, parüm acerbus. Hoc Adiantum Canadenfi regioni frequentiffimum eft: nufquam adeó altum provenit. Tra- dunt duorum cubitorum altitudine amplius reperiri, expansí(que brachiis tantum umbrz parere, ut có faccedere poffint homines in xftu, faciléque fe ab eo hujus umbraculi prafidio tueri. Apud nos autem hujus plantz proceritas intra pedem unum aut alterum fübfiftit. Hanc € Virginia in Angliam invexit Joan. Tradefcantius filius. Rectius fortaffe ad quartum ge- nus feu Capillares ramofías refertur. . Filix Lib IIL De Herb femine minutifümo, csv. | 149 — Filik mom rameía Brafliama Breynu. Quz ad fefquicubitalem excrefcit altitudinem , Filicis mari noftratis facie, atris verà caulibus, quadratis & infigne fplendentibus , pinnulis obtufis, füperiore tantüm margine incifis. Adianti - Americani Cornuti colore, formá & toto habitu equalibus ; an à prxdicto differat Le&or judicet, mihi certé non videtur. "Adianthum fruticofum Brafiliamum C. B. prod. C B. Filicis inftar. excrefcit, cau/e tenui, lxvi, fübnigro, puniceo colore nitente, qui in alios fübdivi- ditur ; circa quos folia viridia, Adianto vero aliquantum fimilia, parva , oblonga, fed obtuíà, fi- perné tantüm 1ncifüris divifa , 1nferiore cofti quà capillaceo infident petiolo ,imtegra ; alternatim pediculo feu cauliculo, & quidem utrinque, à duodecim ufque ad. 20 per pedicellum junguntur. Apud Toupinambauluos 1n Brafilia natum à Burfero accepit C. Bauhinus. Ab Adianto Americano Cornuti eo tantüm differt, quód folia feu pinnulz cauliculis & ramulis alternatim adnafcantur, non contrariisinter fs pediculis bina. Verüm quoniam reliqua. defcriptio cum praecedente Cornuti egregié convenit, hanc plantam ab illa non feparamus: nam in iis Fili- cum fpeciebus quarum folia plerunque inter f& contraria oriuntur , reperiuntur interdum coftz non- nulle alternatim pofitis veftitz ; quin & in eadem cofta eodémve ramulo pinnulz feu criftx infe- riores adverfo fitu adnatz, füperiores autem alterno non raró obíervantur. Adianto vero affinis minoris Scotici, folio obtufo, faturaté viridi, altius incifo cum pediculo. vi- ridi meminit D. Silzaldas in Prod. Nat. Hif. Scotis. SECTIO QUAR T A. De. Herbis Capillaribus folüs bis. fubdivifis fen ramofis. Kc Po, A. — Fix femina. Ger. fem. vulgaris Park. major d prior. Trago , feu vamofz vepens J. B. ramo[a major, pinmulis obiufis mn. dentatis. C. B. $iemale dier 02 common 25:2alies.. ds «le [eu veriüs pediculo] affurgittres quatuórve cubitos alto, rigido, ramofo , folido, levi & aliquatenus angulofo. Foz (quod * nomen indiat) pinnata, alatáve, in taríós pri- mo, deinde 1n pinnulas feu lacinias anguftas, oblongas , acutiufculas , obiter interdum dentatas, aliàs equales, difsaa, Íuperné viridia, 1nferné canefcentia ; & punctis ferrugineis notata. Nos in Filicis foeminze foliis hujufmodi punc&a non obíervavimus: verüm qualibet folia in exteriore margine versüs interiora reflexo femina copiofà cuftodiunt & alunt. Nam elongatis utrifque mem- branis cutaneis folii fit. quafi nidus feminum, ut docet D. Melpigbizs, quocum confentit D. Colis, qui expreffiüs femina haus fpeciei marginibus dentium in quos folia dividuntur averíà parte accre- Ícere tradit. Revera enim experientid tefte margines pinnularum feu denticulorum in quos folia dividuntur circumcirca refle&untur. Radix digitum fübinde craffa , foris nigricans , intus albida, longe latéque importuno reptatu terram occupans , fapore amaricante faccóque glutinofo przdita, quz fumma parte obliqué aut etiam tranfverfim inciía bicipitis Aquilz fpeciem quandam oxhibor. In pafcuis fterilioribus ubique feré luxuriat hzc planta, agricolis maximé exofà : prolixa autem Locus: non indiget defcriptione; fufficit ad eam ab aliis omnibus diftinguendum dixiffe, quód fit &. maxi- mis, omniam 1n. Anglia vulgatiflima ; ramofa radice repente. Hujus etiam fpeciei non minüs quàm aliarum Filicum füperficies ex meris foliis conftat: qui enim caules efle videntur ramoforum foliorum revera pediculi fnt, ut patet tam quia partem anti- cam feu fupinam poftice feu pronz diffimilem obtinent, tum quia in. folium terminantur. Ex hujus & Filicisetiam maris exuft cineribus cum. aqua in maffam coactis pilas feu. globulos ;re; €? tUa, efficiunt noftrates, przfertim Warwiceníes & Staffordieníes, & in Sole exficcant : quorum ufüs eft lotricibus ad linteamina mandanda, (aponis aut lixivii loco. Antequam iis utuntur in ignem luca- lentum immittunt donec candefiant, tunc. enim facilé in pulverem faufcunt. | Hác. exficcatá, ligni autftraminis inopi, ad furnos excalefaciendos ruftici utuntur: in Su(lexia etiam ad calcem co- " quendam : eft enim ejus flamma vehemens admodum & huic ufui valdé idonea, ut ab* Amico in- E P ut geniofo, qni & ipfe (zepius expertus eft, & alios ejus ufum edocuit, certior factus fum. gero. jG Hujus radix 1n pulverem redacta, & pondere dimidix unciz [ 31. $. Paulo ] ex aqua mulfà füm- pta lumbricos latos [atque etiam longos] enecat, 1mó prfentifftma earum peftis eft, tefte S. au- lo, e3mque inter fecretiflima fecreta adverías lumbricos habent. & venditant Agyrtx, O 3 Eadem * TI7teres L50 Eier fwmi- "Lg VAYIELAS. Locus. H r39pOR bog PORGASNES ADR ULM C fc cp cc ccc cncccecd Eadem in vino decocta, & per aliquot dies pota laborantes Lienis excremento recreat ; Gravidis autem infenfa cenfetur, ut quz abortum faciat. E Veteribus. Ad ambufta omnia vel igne, vel fervidá aquá, aut oleo, inirific conducit radicis fuccus, vel recentis tufe, vel exficcatz, affusá aquá rofaced, vel aqui & fimo vaccino, vel florum Tiliz, vel hárum defeé&u fontaná communi: tunc enim fuccus lentus feu mucilaginofus exprimitur qui iis medebitur, ubi reliqua medicamenta auxilium negaverint. rag. S. Pauls. | Aremoricos & Neuftriorum ultimos, qui vaftas fylvas colunt in frugum inopia é rádice Filicis anem conficere notum eft ex Dalechampii relatione, ejufdémque cineribus nitri loco injectis faxa iquare, & vitrea vafa fingere colore viridi & fubobfícuro. — Hujus fpecier varetatis. cujufdam memunit 7. Baubimus, titulo Filiezs zzajoris mollis vamo[, cujus fcgmenta fingularia pauló videntur latiora. brevioráque quàm illius [ füperiis proxime. defcript ] nec ut illi durafed mollia nec fubtus 1ncana. 1 Circa Tigurum Helvetiorum fe collegifle putat Autor, meminítque (inquit) ejus Gefnerus in "App. Hort. nomine Filiis maris mollieris. T Plinius Filicem biennio mori fcribit f1 frondem agere non patiaris : Id efficaciffim? contingere germinantis ramis baculo decuífis, quod & experientia hodierna confirmat, quamvis-rationem quam addit Plinius ingeniose fane excogitatam fi experientia confirmaret, non probem, nimirum quód füccus ex ipfa defluensradices necet. — — Prseterea famam effe ait & circa. Solflitium avulfas non renafci, quod altis experiendum propo- nimus. C A r. Il. A. — Filix mas vamo[a pinmulis dentatis Ger. emac, deat Doancfet dern íoitf) imbenteb Icabes. Ibris plurimis, capillaribus, nigricantibus, ex infimis caulibus ( feu veriüs foliorum pediculis) qui in unum veluti corpus radicis coalefcunt , enafcentibus radicatsr. Primo vere folio- rum afparágos cohvolutos paulatim fefe explicare incipientes cernas, fquamis ferrugineis prope terram obtectos, arcté invicem Janétos. Planta junior pauciora habet folia, adultior & an- nofior plura ad decem aut duodecim. Fw/iuz autem unumquodque ab ima parte propé locum füi cum focus coalitüs, quamprimum íé prodit, antequam longitudinem di Solem affecutum fuerit, fibris ejufinodi. nigris demiffis alimentum attrahit. Folia jam extenfíà trifariam dividuntur, Filicis foeminz vulgó dictz in modum , nimirum in fcapum feu pediculum coftámve mediam, ramos la- terales primarios, & furculos feu ramulos fecundarios, quibus utrinque pinnulz feu folia adnafcun- tur. Scapusfoli di&tusin planta nobis defcripta ( quz € maximiserat ) quatuor minimüm pedes longitudme zquabat. [Sunt autem aliàs folia unius, duorum, triüimve pedum ] fquamis illis. feu Muco ferrugineo obductus, pracipué radicem versüs, firmus, anticá feu advería parte planus, po- fücà fübrotundus, ab imo d viginti circiter unciarum fpatium nudus, deinde ramofüs ramis in univerfum circiter viginti ex utrolibet latere egreffis. Rami tertii à radice paris, qui omnium longiffimi erant, novem uncias extendebantur, reliquis ordine brevioribus ad fummos ufque. Ra- dici propiores bini plurimüm oppofiti cauli adnaícebartur, quo ab ea remotiores eó magis ab op- pofiione aberrabant. Surculi feu nervi pinnulas füftinentes in ramis lateralibus duorum | erant digi- torum cum quadrante longiffimi, deinceps fenfim breviores ad extremos ufque ramulos, (qui ink - lia tandem faceffebant) in ramis longiffimis numero circiter viginti ad alterutrum Ícapilatus. Pin- nulx feu folia maximam partem bina: adveríà in furculis oriuntur, ad o&to aut. novem paria in fin- gulis, füntque per oras altis incia, fegmentis in acutos mucrones definentibus , fupina parte ob- Ícuriüs viridia, proná pallidiora, punctis fquamofis ferrugineis duplici ordine adnafcentibus. Folia totalia ( f11tà loqui liceat) cüm plene extenfa & perfecta fnt, in eorum medio ad radicem rudi- menta foliorum vere fequenti explicandorum Jam tum formata , conglobata feu convoluta & Íqua- mis obducta apparent. . Folia in hac planta nonnulla per totam. hyemem virorem fuum retinent, locis prafertim calidi- oribus, quz tandem novis fübnafcentibus fequenti eftate marcefcunt. In ut fabulofis pracfertim aut petras , ubi aquz fcaturiunt, quin & in paludofis ad ftipites Quercuum putridorum cum D.Goeodyero eam fzpiüs invenimus, non in Suffexia cantüm (quamvis ibi plurimam) fed & in multis aliis Anglix locis. REX Prolixam defcriptionem D. Gevdyer; non piguit Latinam facere, & é Gerardo emaculato huc tranfcribere, quoniam neícimus an à quoquam praterea defcripta fuerit hec fpecies ; planta autem ipfa ad manum non fit. Car. III. * Filix teuuiffanà [eéla. ex monte Balon, J.B. 7. B. Olia cubitorum aliquot, ferrugineo mufto obfeffis pediculiss in ramos particulares divifa, ron plané ex adverfo refpondentes, palmares & ícíquipalmares , quorum unufquifque criffae habet, alternatim pohitas, femunciales & duarum unciarum, in fegmenta exigua per extre- niam oram crenata fübdivifas. Hanc Lib. ia "De Herbis [femine iminuttfimo, cc; Hanc invenimus in Vogefi montis parte Ba/oz , quam ex fodinis argenti dictis Gerardrzegni. con- fcenidimus menfe Augufto. CA», IV. * FEilix Rbetica tesuiffemà dentata J. B. 7. B. D Filicem tenuifoliam profündé diffe&ani accedit; verüm criftz, quarüm alternátus or: tus in fingulares detuo criftulas dividuntur, unciales, paulóve altiores aut. longiores, te: nues admodum, crebróque & profundé diffe&tas, longé inter f& diftantes, averíà parte punctatas, ut aliz Filices. Similis eft Adiantho folio Filicis, fed differt non folüm in eo quód major eft Adiantho, (ed prz: terea. quód pediculi Adiantho àd radicem rubeant, quodque fegmenta. (unt quoque diverfa, Reperi in Rhatia primó, deinde in monte Rosberg prope. Maferun[er. Wr a4 cub Sun CUM. or | Car. V. A. — Filix florida féve O[munda regalis Ger. Ofmunda vegalis five. Filix florida Park. — Filis floribus infignis J. B. Filix. ramo[a mon. dentata florida C. B. 4Hfotunng fern 02 4D£ muni ropat, X uno perplexarum zadicur, longárum, nigricantium cefpite caules attollit bicubitales & al tiores, virides, glabros, ftriatos, ramis patulos. Hinc inde ale exoriuntur; pinnatis octo novémve conjugatiorübus foliorwz, impari una alam claudente , conftantes. — Singularia autem folia omnia fürfum fpe&tant, trium quatuórve unciarum longitudine, femunciam lata, ex prmeipio latiore fenfim extenuata, 1n obtufüm mucronem definentia, à nervo per longitudinem ecurrente exporrectis 1n. margines, (qui integri funt nec crenis í2&t) infinitis oblique. venulis. Caulis ícapusin furculos aliquot divifus , racemulos unciales in. fingulis farculis multos. füftinet, feminibus multis confertiffimos. I5í Nafícitur locis riguis ac paluftribus putridis, 1n humidis quoque fylvis, in multis Angliz provinciis. 1 o:u;, In infula Mona in clivis maritimis & rupium interveniis udis copiofam obfervavimus. Flores Herbartis dici nobis nihil aliud. effe videntur quàm folia ob femina adnafcentia noa. ex- plicata, fed ad margines reflexa. Hujus radicem ad Hernias & ulcera exploratiffimi commodi effe fcribit Lobelius, quinetiam pires; colicis & fpleneticis plurimüm conferre; nonnihil calidam effe & acrem, odoris non ingrati. Pars illa radicis media. fübcandida efficaciffimam putatur non modó vulneratis, fed & czíis, ruptis, ex alto deturbatis decocta vel etiam tuífa & cum aliquo liquore fümpta. — Dez. Rachitidi morbo dicto remedium praftantiffimum & quafi proprium & fpecificum cenfetur. hu- jus radix, cui percurandz vel fola fufficiat. In Rachitide uti foleo confervá ce DAN feu ger- minum teneriorum hujus & Filicis maris, vel etiam. Áfplenii & Phylliidis, profpero fücceflu. D. Bowles. Car. VL A. — Filix faxatilis ramofa maritima mffras. in puteo quodam Camaloduni in Effexia obfervavit. ' Plantula palmaris aut fefquipalmaris eft, ramofa; ramuli & pinnule non ex ad: verío (ed alternatim oriuntur; pinnule obtufz, latiufcule, per extremum crenatz. Intenfiüs viret hzc fpecies quàm plerzque alix Filices. Pediculi & coftz folxorum medizin ficca rubere videntur. Í I ad litis Angliz Occidentale rupibus maritimis adnafcéntem. invenimüs: D. Nowros C A P. VIL Á. — Fix ramofa minor Y. B. (axatilzs vamo[a nigris maculis. punctata C. B. pumila faxatilis rima Clufi Park. — Dryopteris Tragi Ger. emac. — Té fefter Doancten drerit, uh B. ; Arietinas & rudera fequitur, radicem babens Labyrintheo contextu multipliciter implexam, Polypodii radicibus tenuiorem, repentem, & in obliquum fe fpargentem, nigram, raris f- bris cenuibus & daris capillatam (inquit Clufius) fapore cum levi dulcedine infigniter acer- bo. Czuliculi multi , tenues, ex viridi fufci, palmares & dodrantales , loagioré(que yos Filicis cemina Leti. Locis. Hisronra PraNTARU M. fceminz vulgó dictse inftar ( cui tamen magnitudine plurimum cedit) quibus pinnatim annexa fo- lia Filicea, crenulis denticulata, fubinde averíà parte pulverulentis tuberculis afperfa. - In opacis ad latera montium obfervavimus fzpiüis tum in Anglia, tum in regionibus tranfmarinis ; in Anglia prope Abbatiam Tinternen(em in agro Monmuthenfi, inque Weftmorlandia plurimam vatis in locis: in tranfmarinis circa. Francbimomt caftellum 1n agro Leodienfi non procul à Spada urbecula Acidulis celebri; in fylvofis ad latera. montis Salevx prope Genevam, & alibi. Car. VIII. De Adiautbo. Diantum 'Ad/aymy Graecis dicitur 97 & delyeru, i. e. in aquis non madefcat, ob ficcitatem fci- licet fuperficiei, quz aquz contraria eft, & eam folet repellere, quemadmodum in pul- . vere & pennis, & aliis ficcis & lzevibus contingit, in quibus non confiftit aqua, fed aut ela- . bur, aut in guttulas rotundatur. PJ;z. lib. 22. c. 21. 4liud. Zidianto miraculum , aquas. ve[puit, perfu- fv mer [imeve ficco (imile eff , tanta Di[fociatio deprebenditur , unde C nomen 2 Graecis. Non quod nun- quam omnino madefcat, quafi longiore mora in aqua fübmerfüm non xqué ac alix plantz irrige- tut, fed quód 1mbris é deelo decidentis ftillicidia Els ejus non infideant, ut Nicander, ob ficcita- tem fcilicet & lzvorem fuperficiei. Alu eZ 5 wire marceícere & 4 privativa dictum ceníent, quia non ut reliquz herba illico decerptum | marcefcit. — Polytrichum dicitur quód. capillos multos & deníos faciat, eorámque defluvia expleat. A. gr. Zddiantum. album folio Filiis J. B. Filix. [axatilis caule teuui, fragili mobis. dici folita, etonedrern toitB a flenper Doittle ffali. y.B. Radice tranfversá, fatis craffa in parietum rimas & faxorum interflitia fe infinuat, fibris nigrican- tibus demiffis, fapore cum majore adftrictione fübdulci, herbaceo Polypodi: colore. Cawlicul; , vel otiis foliorum pediculi , dodrantales aut pedales, tenues, fragiles, viridantes nigricantéfve in- erna parte. Ramulialiàs bini oppofiti, aliàs alternatim adnati, ad duodecim aut quatuordecim paria, extremo fcapo in folium abeunte, ut in. aliis omnibus Filicis fpeciebus, longiffimi. duas tréf- ve uncias aquantes, pinnulis alternatim adnats, oblongis, altis incifis, ut & pluribus compofita videantur, unde hac planta ambigere videtur inter ramolas & furculofas feu bis & femel (übdivi- fas. Folia mollia fant & tenera, facilé marceícentia, minutis denticulis incifa, averfa parte ato- fnis virentibus, tandem ferrugineis extantibus afpería; fàpore citra evidentem adftrictionem dul- ci, tam evanido ut pene fatuum dicas cum vifcido lentore, inquit ^f. Baubinu. Filicem noftram faxatilem caule tenui fragili eandem fpecie plantam eflé cum Adiantho albo Filicis folio ^..B. minimé dubito, ideóque ejus defcriptionem Filici illi noftrz accommodavi, cui ab aliis Filicum minorum fpeciebus diftinguendz fequentes notz füfficiunt. Quód fit 6€ minoribus inhoc genere, altitudine tamen interdum dodrantali, cazle tenui, fragili 5 fo/zs mollibus, teneris & facilé marcefcentibus : pizzalis oblongis, altiüs incifis, raris. : In muris antiquis é lapidibus exftructis, ínque rupibus & faxorum interflitiis in. regionibus mon- tofi, utv.g. in Pecco Derbienfi, Weftmorlandia & Occidentali Provincie Eboracenfis parte £re- quens occurrit. ÁÀ. 2. A4diantbum nigrum Offcinarum J.B. vigrum vulgare Park. folis longioribus. pulverulen- tis, pediculo nigro C. B. Onopteris mas Ger. €&ommou black 9aipnen-bair, 02 cake. Radix pro plant modo fatis craffa, obliqué' a&a, plurimis fibris nigris terram firmiter appre- hendit. CauLculi, íeu veriüs foliorum pediculi dodrantem interdum longi, firmiores quam prz- cedentis, nec adeó fragiles, laves, in nigrore fplendentes, quibus in equali ortu adnectuntur zz- eli, wrinque pinnat , pinnulis altiüs incifis, & in alias znterdum fubdivifis, unciali feré circa principium latitudine, fenfim in tenuem mucronem definentibus, circum. oras crenatis, altius quàm in Ruta muraria, lineolis pulverulents aversi parte de Filicum more diftinctis. Folia huic plantz firmiora & denfiora funt quàm precedenti, adeóque Rutz murarix fimiliora, glabra & fplendentia. ] In opacisad radices arborum & fruticum, ínque aggeribus umbrofis & | muris antiquis paffim provenit tum 1n Anglia, tum in exteris regionibus. Dryopterisalba Par&. alba Dodonzi Ger. ezac. cüm à praecedente folo foliorum & pediculorum colore dilutiore differat, diftin&ta fpecies cenfenda non. eft, cüm hzc accidentia «tati aut loco na- tali deberi verifimile fit. Adianthum nigrum pulcherrimum Lugdunenfi fimile T5/. nos cum C. Baubizo huic fpecie idem efle cenfemss. Viribus cum reliquis hujus generis convenit. A. 3. Adiantum Lib HL $e Herbifomine mimefíms ioc. ———— i33 A, 083. Z4diantum. album floridum [eu Filicula petrea cria. wall ffotuping Tiock-ferm. n Adiamum album petreum. Rute murarie accedens J.B? cujus defcriptio Juperiis pofr- ta eff. n Ad. album crifpum. Schwenck£? cujus etiam fuperius meuunimus, — Am far- té Ad. foliis minutim in oblongum [ciffis, pediculo viridi C. 2 Radix ei firmiter in. terram. depa&ta plurimis fibris rufefcentibus conftat, guftui amara. Fig ex eadem radice multa, longis pediculis infident, palmaribus fcilicet aut femipedalibus, fatis firmis, glabris, virentibus, 1pfa quoque obfcuriüs virentia quàm reliquarum hujus generis, ramofa & va- rie divifa, Adianti albi folia. magnitudine & divifürd füá nonnihil referentia, majora utcunque at- que profundiüs & argutiüs fe&ta. Sunt autem duüm generum, alia fegmentis feu pinnulis latiori- bus conftant, füntque tenuiter incifa & Coriandri feu. Petrofelini crifpi folia quadantenus refc- runt; alia fegmentis longis, anguftis, ad. margines undique reflexis & flores dictos Ofmundz: re- galis referentibus. Sapor foliorum acris & calidus. Rara hec & perelegans planta in agro Weftmorlandico propé/ Orzoz vicum & alibi, ad macerias Locis; & muros antiquos € lapidibus nulla calce commiffis extru&tos, quibus eó loci agros difterminant, co; piosé provenit. Invenimus etiam in arduis & excelfis montis Suoz rupibus, tn Cambria Septen- trionali. Car. IX. * Filix [candens exotica amomala.. Filix (candens. gerpulchra Brafiliana Breynii. — Filicis an fecies Marggravio. Breyn. A ieri fané inter Filices jure meritóque obtinet Brafiliana hxc elegantiffima, quz vicinis D fruticibus aliífquerebus advolvitur, & ab 1mis ad fümma repit, farmentorum ope rigidiuf. culorum, fplendentinm, & viridi fpadiceorum, ex quibus per intervalla palmaria longiorá- ve noduli contrariis femper inter fe breviffimis nafcentes pediculis generantur, hirfuti, quorum fin- guli utrinque coftam, ejufdem quo farmenta coloris, proferunt, hirfutam, palmarem & fequipal- marem, foliolis viridantibus, elegantifimis , alterno. pofitu alatam, candémque in longum de. finentem. Quodlibet veró foliolorum aliquo modo Cozvolvuli folio Altbzee foliis conveniens, par- vo hirfutóque pediculo innititur, 1n tres plerunque divifim lacinias : utpote in duas breviores obtu- fas, denticulis quatuor, quinque, vel íex, longis radiatas, unámque longam , nonnunquam fefcun- cialem, ( & medio brevium exorientem ) denticulis utrinque inftar Priftis roftri ab imo. ultra medi- um, atque inde ufque ad extremum cacumen crenis fübuliffimis prditam. | Denticuli dicti omnes angufti funt, Coryli nucamentorum figurá, in. fuperiore latere (quamulis crifpis ar&tilfimé atque * Mofc: cla curiose veftiti fübtiliffimis ferrugineicoloris, inter quas granula orbicularia * Selaginis prime '"Thali v4? eureffe magnitudine & figurá occultantur. dormis. I 54. HISOP OUSESE PLANTARUM LIBER QUARTU S. QUI EST De Herbis flore imperfecto, fcu apetalo flamincove. SSNUN LOREM imperfectum voco quicunque foliis illis tenellis, fugacibus, colora- 9: ts caret que nos petala dicimus, adeóque folo calyce & ftaminibus com- ponitur. Sub ftaminibus etiam ftylum | comprehendimus, quo pauciffimi Hores carent. Notandum tamen calyces feu. perianthia 1n nonnullis plantis, utv. g. Fe- gopyro, Potamnogitone anguftifolio , C Biflorta , tum colore tum confiftentid tenella florum petala proximá íimilitudine referre. Diftinguuntur quód .non defluant aut marcefcant antequam femina maturitatem confequantur $ verüm ipfis pro vafculis inferviant. Librum hunc in tres Sectiones partiemur. Prima erit de iis quorum. fructus floribus contigui non funt, fed vél totis plantis dirempti; in Sexu diftin&is : vel in eadem planta paululum remoti feufejundti, ut in. Ricizo, «. Secunda de herbis femine triquetro donatis. Tertia de reliquis quz fémine funt rotundo, aut paululum compreflo, aliáfve cujufcunque figure prater triquetrum. , Flerbe flore imperfeéto, feu flamineo, petalis carente [unt vel fru&u f A flore totd plant dirempto; quae fexu diftindze habentur, quia ab eodem femine ortz aliz florem abíque fructu, aliz fructum abfque flore producunt. Ki aut funt vel oem fructibus fquamofis, in racemos congeftis, quorum ufus eft ad condiendam cere- vifiam né citó acefcat : Lururus. Eretlze, qux vel funt folio jr digitato, € cujus corticibus linteamina fiunt ; CaNNAz1s. M Simplici ; feminibus Solitarizs 5 plantá totá . Spinulis urentibus obfit4s folis in caule binis ex adverfo fitis : Unr1ca. 1 dir € imwoxia, folus fingulatim alterno ordine pofitis, feminibus in none- nullis plantis muricatis : SPxNAcutA. Binis colerentibus, tefticulorum feré in modum, vafculis inclufis, folis in. caulibus ' adverfis ; radice | 5 Perenni veptante : CYNOCRAME. -Aunud, folus 2 Glabris : MERCURIALIS, | 3 nouis: Pavrrow. | Li Iu eadem planta à. flore aliquantulum vemoto, frü&u. echinato aut afpero. Monofpermo, folis laciniatis Abfynthii : Awsnosra. ST Bina imus femima claudemte , foliis. fübrotundis Bardanez Xasthbium 4rüium, Bardana 7/HIHOF. Tricocco, verrucofo, 7 Elatior 9 arbore[cens , foliis laciniatis , fructu Ricino animalculo fimili : Ricimus, Pala ; Chriffi. E Punila, foliis & facie Hehotropii : HzrrorgoPiuw rRICOCCON, m contiguo [cu coberente, Vix ve] funt femine Triquetro; Lib. IV. "De Herbis fhvre tnperfetlo, eo. C Triqueiro, eóque vel f Lucido fcu fplendente ac fipolitum effet ; lateribus atque etiam angulis ('e"Equalibus, floribus feu florum calycibus Hexapbyllis, quorum tria conniventia femen, ceu vafculum quoddani, ample- &untur & occultant, interdum etiam arcté adharentia; foliis mollibus aut I. vibus, radice lutea aut rubente: LaParuuw. Hujus fpecies illa qux acido eft fapore Oxar1s feu Jcerofa dicitur ; quae radice purgatrice;, RuasARBA- RUM. Pentapbyllis, foribus 1n fummis caulibus & ramulis, in fpicas congeftis, radice intorta aftringente: BisroRra. UIpzqualibus , angulo duobus minoribus lateribus comprehenfo valdé obtufo, reliquis duobus majori lateri adJacentibus non minus acutis, foliis Perficz , flofculis quadrifoliis, 1n fpicas congeftis ; PeRst cAn1A, quz vel Acris folio emaculato ; Hydropiper ; vel Mitis folio maculofo ; ; i A Serdidiere & non. [plendente Major & elatior, floribus hexaphyllis , foliis amplis, liratim ftriatis facultaté fternu- tatoria & emetica vehementi : HerrEBoRus ALBUS. Minores, floribus pentaphyllis In (picis à foliorum alis egre[fis, foliis triangulis c fure floribus fpeciofis, femine elculento: FEGorvnuw, Evyfgnum Cir- Cae. Scandeus, floribus minoribus, fru&u non efculento , Coxvorvurus wr GER. In foliorum [mnubns, cauliculis crebris geniculis interceptis, foliis parvis anguftis: Porvcontu. ca essc JAS (77 oM c m taeiuiuun d VL nosad M T MIEL ER "e £ Rotundo aut paululum coripre[fo, aliüfve. cujufcunque figure prater triquetrum. — Hz vel funt flore florííve calyce Sedi [eu bafi np peru ut coluerente, femine vel £^ Nudo, nullo fcilicet prater calycem. vafculo feu tegmine claufo vel excepto; Du aquaticz, flofculis in fpicas difpofitis: Porawoci rox. Mono[perme, calyce interdum arcte connivente, & f&men ample&ente, interduni aperto, femen vifi exponente: DLrruw sYLvzsTRE ; cujus fpecies illa. quae LH folio eft quernum zmulante odorata Boravs dicitur, que in maritimis oritur | i folis Vermiculata KAriwrNus ALEüM; feliqui plerzque Atriplicum nomine cenfentur. Í Flofculo à perianthio. diftintlo inclufo, herba in parietinis & ruderibus nafcente: Panis 4 TARIA. t Vafculo à flore diftin&o prote&o, eóque vel | [Bivalvi, € duabus laminis ceu valvulis conniventibus tantüm, non cohzrentibus compofito ; ÁrRIPLEX. Subrotundo, membranaceo, undique claufo, quod per maturitatem horizontaliter rum- pitur , foliis ad margines equalibus, oblongis; feminibus in fingulis vaf- P culis Singulis, picis minüs pulchris: Brrruw saTrvuw. —— Pluribus, 1picis fericeis, colorííque gratiam diu retinentibus ficcatis : Awanax: TU$ HOLOSERIGEUS. "LCordato, flore flavo, folis crenatis fübrotundis, in aquofis nafcens : SaxirRAGA l AUREA. Suam [emini aut frutlui inna[cente, eique vel f Vafculo inclufo Verrucofo, offe, in fpicis pralongis anguftis, folio lato, glabro, radice efculenta : Bzra. Molliore & membranaceo, ullis verruculis fcabro, In terna. loculamenta. dioifo, folis. rotundis craffis, duris Hederz, facultate ca- thartica valida: Asanuw. J Simplici, nec divifo in cellulas, ftriato, flofculis & feminibus Y fummis caulibus. & vamaulis, folis fübrotundis, eleganter crenatis: Ar- — À — CHIMILLA., B . é Adlatera caulium 6 foliorum alis exeuntibus : PERCEPIERRE: UNudo; foliis anguftis Caryophylli aut Gramums : Kwawzzr. Prater lérbás liac Tabulá comprehenfas alias adhuc aliquammaultas flore imperfe&o feu apetalo huic Sectioni addidimus, quarum quoniam flores & femina, eorámque fitus, figura abáque acciden- tia nobis nondum probé obíervata & perfpecta funt locum iis fuum & proprium in "Tabula affig- nare non potuimus: j | Ez fant Kali geniculátum cujus ramulorum compages conftat ex frequentibus fqnamulis pulpo- fis, fub quibus inftar Lentis femina conicipruntur, qua decidunt arefcentibus fquamulis in hyeme; üt obfervavit. Cefalpinus. ' SALA Age Kali femine cochleato fpiriofum & non fpinofum, quod genere differt à Kali geniculato. Sedum £uticofüm feu Vermicularis frutex, qui quibufdam fpecies Kali habetur: Scoparia feu Belvedere Italorum: Crugho: 155 E M L56 Hi:srontia PraNTAR UM. Camphorata & Camphorate congener. Herbx nonnulle minima Polygoni & Anthyllidis nominibus Botanicis infignite, quarum flores & Íemina adeo exigua fünt, ut eorum. partes & figure, reliquzque proprietates & accídentia nudo oculo vix difcernenda funt. N. Prater herbás hac "Tabulá comprehenfas dantur etiam alix in aliis generibus fexu differentes, ut Sefámoides párvum C/af. aliz quoque quarum fructus à floribus remoti funt, ut v.g. Frumen- tum Indicam Z4aiz; dictum, Lachryma Jobi, Sparganium, &c. " N. Plante femine triquetro aliter & fortaffe commodius diftingui poflunt florum refpectu in eas quz funt floribus um CHexapb)llis ut Helleborus albus & Lapathurg. Pent apbyllis, u Speciofis, Ípicatitm difpofitis d In fummis caulibus : BxsTORTA, -« In [picis & foliorum. alis egre[fs : FEGoPvRuM, Minits pulchris, ut àn. Convolvulo nigro & Polygono. c Terrapbyllis, vn. Perficaria. SECTLOPRIMA. De FHerbis quarum fru£tus floribus contigui non funt. PARS PRIMA. De Herbis quarum fru&tus à. floribus totis plantis diffant, feu de Sexu diftin&is. LAN'T/E hác Se&ione comprehenfe, fi (exu reverà non differant, prout nos opinamur, umbram faltem aut fimilitudinem quandam fexüs obtinent, cüm 1n eadem [pecie non- nulle naturá fteriles fint, & feminis infoecundz; alie fertiles & femine przgnantes. Hàs nonnulli mares vocant, 1llas foeminas : alii rectiüs illas mares faciunt, has foeminas. Semina enim plantarum Animalium ovis refpondent, quz foerninz pariunt, non mares. C. Bauhi- sus quas nos fexu tantüm diverfas ftatuimus, fpecie diftin&tas facit: minüs recte ; cüm ex ejufdem planta femine utraque oriantur ; aequo enim jure Virum & Foerninam fpecies hominis. diftinctas fa- cere potuiffet. bac | Carus PaiMuMw, A. De Lupulo Saliclario. fit me latet, Sali&arius autem dicitur quia fubit fcandítque Salices & arbufta omnia cir- cumvolvendo: A fàlicibus autem potis quàm ab aliis arboribus denominationem fümpfit: íe nobis videtur, quia locis.humentibus & ad fluviorum ripas, ubi & Salices, naíci amat. —Lobeli- us Salictarium dictum exiftimat, quia fulera qua fcandit ut. plurimum Saligna funt. Mefüe PoJz- bilis folio a(pero. dicitur. Ceterüm notz Lupuli characteriftice quibus à reliquis hujus generis di- ftinguitur funt, Caules volubiles: Fructus fÍquamofi in racemis laxis; quibus incoctis efficitur ut Cerevifia ztatem ferat incorrupta, nec citó in vappam aut acetum degeneret. ! Upulumà Plinio 721.c. 15. Lupum fali&tarium nominatum volunt. Lupulus cur dicus Lupulus mas d femina. Y. B. L, feu mas d IL, feu foemina C.B. — 1. févefativus- & 5. ffve [;l- veftris Park. mec emm aliter differunt quàm magnitudine C exilitate alii[que accidentibus à. cul- iura tis, — Lupus [aliclarius Ger. 39opg, te 9 pale ann Jremaie, Anadendras Lupulus, per fe infirmus , facilé redicis & proxima adminicula, quz apprehendit, conícendit ; non ille quidem capreolorum, quos nullos mm ope, fed tortilibus aíperis, angulo- fis, purpurafcentibus & concavis frazentis , tenaci pedamentorum. complexu, in altum fübnitens, czteroqui humo fe tollere vix potis. — Fols é geniculis bina adverfa, pediculis palmaribus, afpecis, & interdum rubentibus adnexa; modó Mori amm imitata, integra in mucronem abeunt, plerunque trifariam - Lib. IV. De Herbis fre iuperfetlo, cec. wl. Enc EDU EE OR —ÓÉHÁ——————— Óá— ix -— trifariam aut quinquefariam divifa, cotidem mucrones oftentantia, tim hic, turn illic per ambitam Ícrrata. hores in mare dicto & foliorum als racemofi, cannabacei, colore herbido pallefcentes, Íox foliolis & totidem feminibus componuntur, nullo fequente fructu evanefcentes. — Frac. in fce- mina ftrobilorum inftar, íquamis compactiles, verüm membranaceis & laxis, colore pallido feu ex viridi luteo, feme» continent ruffum, amarum. — — In fepibus paffim abundat, & ad dumeta & margines pratorum humentium luxuria. | Lupuli tam in Anglia, quàmin Germania Vitium inflar, in lupuletis feruntur &-colrntur , magná curd, nec minore impensi, depac&tis prxlongis pertcis, quas farmenta conícendunt atque ctiam füperant. Solo gaudent humidiore, lzetiore & pinguiore , béhé ftétcorato. "Tota planta culta-lxtior multo evadit, florum thyrfis foliaceis & íquamofis grandioribus, femine etiam pauló majore. Vindemis tempore uvz decerpuntur, in furno ad id praparato exiccantur, in faccos deinde congeruntur & venum exponuntur. Hac partim ex Adeer[ar. Lobelii, partim. ex mo[lra ob[ercatione, -Harum ufus riotiffimus eft toti orbi;ad condiendam nimtrum Cerevifiam né citó-ace(cat aut corrum. patur, fedinlongum tempus affervetur: quod. przrftant mediante infigni amarore quem ei communi cant, quid tamen xtate paulatim evanefcit, Cerevifia interim vinofum faporem vetuftate contrahente. Quinimo Lupulus incoétus Cerevitiam falubriorem reddere exillimatur &. fapidiorem ; diureticam quoque & emmenagogam vim eidem communicare, fanguinem purgare, i&ero & hypochondriacis affectibus utilis effe. — An veró calculo renum & veficz atterendo & expellendo conducat, an à con- traad ejus generationem & coagulationem faciat, à nonnullis ambigitur. | Qui adversis calculum eum commendant eo argumento nituntur , quód calidus fit & diuretcus. — , Qui ufam ejus in calculo damnant, fententiam. fuam valido fané tibione experientii fuffulci- unt, quitefte Cerevifie lupulatz ( quam nos. Biera;z vocamus ) ufu calculoforum paroxyfmi exa- cerbantur ; quié contra Al& (fic dicimus Cerevifiam cui Lupulusnon fuerit inco&us ) potà leni- untur G& mitigantur: preterea ex quo Lupuli 1n Cerevifia ufus in Angliam introductus fit, calcu- Ium apud nos epidemicum factum effe, multóque plures quàm olim infeftáfle clamitant. — Nos iis potiüis affentimur, qui ufüm ejus 1n. Cerevifia probant &. commendant. Salubrior enim inde nobis videtur, & ventriculo gratior, & cibo concoquendo utilior. Nec obtat quód. Cereviliz lupulatz potus calculofis à medicis interdicatur, Alz praícribatur: illud enim fit ad leniendos paroxyfinos; cuiufüi Ala ob lenitatem & lubricitatem feu. levorem: fuum conducit, non ad. morbum eradican- dum, ejáfve caufam tollendam ; cum Ala ob lentorem & vifciditatem füam , utque Tartari aut fz- cum copiam quam deponit, calculo generando potiüs & coagulando quàm ditlolyenido-8&: commi- nuendo aptà nata videatur. Falluntur autem qui calculum epidemicum factum, ex quo Lupuli in cerevifià ufus introdüctus fit; exiftimant. Nam quamvis Lupulus frequentioris hodie uss fit in ur- be Londino quàm unquam antehac fuerit, pauciores tamen 1nib: nunc dierum quàm füperiore fc- culo caleulo laborant, utex accuratis D. Gráust, Obfervationibus patet. Quod ad calculum atti- net , putamus liquoresillos qui "Tartarum copiofum continent & precipitant, generationem. ejus in corpore humano promovere ; unde & aque potores à morbo illo immunes futuros arbitramur; qui autem vinoindulgent, & merum aflidué bibunt, perfpe calculo aut podagrá vexantur : quorum mor- borum eadem caufa, eadem materia efle videtur, ideóque non raró in fe. mutuo tranímutantür. Obfervatum quoque eft, longé plures in. Gallia, ub: vinum quotidianus potus eft, calculofos fieri, quàm 1n Ánglia ubi Cerevifià pro potu ordinario utimur. Vinum autem Gallicum copiofüm 'Tar- tarum pracipitare notiffimum eft. Verüm enimvero cim ingeniofiffimus Vir D. Fredericus Slare receptam illam opinionem, quód fcilicet "Tartarum calculi materia fit, experientià plan? refutavit, quamvis verum fit meri bibulos calculo obnoxios effe, & vinum etiam "Tartaro abundare, non ta- men idcirco calculum generat, quód Tartarum copiofüm deponat, fed ob. aliam aliquam noridum. exploratam rationem. Deinde ad calculum pr&cavendum conducere opinamur, ut renes & urc- teres copiofo fero feu uriná fubinde inundentur & proluantur, ità enim & meatus omnes urinàárii dilatantur, & arenule unà eluuntur. Hinc qui fe pluículum invitant, & ftrenué bibunt rariffimà calculo infeftantur : Diuretica. quoque fi effe&um fuum fortiantur , & urinam copiofam cieant, calculi materiam in renibus refidem auferunt, ejüfque concretioni antevertunt. Turiones Lupuli velut & Afparagi vulgaris verno tempore coquuntur, cámque butyro aut oleo communi, aceti tantillo & fale. menfis adhibentur. Eorum efu fanguis purgatur , fcabies przca- vetur, alvus folvitur, epar & lien obftru&ionibus liberantur. Ec Salis nigri; Lupulorum recentium ana manipulos duos, Uva:um | Corinth/aca:um | coerul, ib £.Probé contuíà, mixta, & in maffam fragilem redacta carpis applicentur pro epithemate ad Febrem quotidianam fugandam. D. Boyl. de Urilir. Pbilofopb. nat. mE Lupulus fcandendo perticas motum Solis obfervat, h.e. à dextra ad finiltram, feu ab Oriente per Meridiem versüs Occidentem flectitur, nunquam 1n contrariam. pártem; licec ipfe manu volvendo & dirigendo ut eó tendat afficere coneris. . Idém & aliis omnibus Convolvulis ab hac parte. ZEqua- toris nafcentibus commune effe aliquando. éxifimavimus. Nunc tamen experientiá contrarium edocti fümus , alii enim à dextra finiftram versüs fle&untur cum Lupulo, ut v.g. Briovia zi- gra, Comvoloulas niger, && Periclymenum 5. alii à finiftra versüs dextram, ut Phafeolus, Cu[cuta, Convol- ulus anajor & minor; ali nunc in hanc, nunc in illam partem, ut Duleamara. | Suntergo qui So- lem fequuntur ; funt etiam qui refugiunt ; funt- denique qui ambigunt. Idem & Cochleis terreftribus accidere, ut 1d obiter notemus, obfervavit ingeniofiffümus Vir & fine gularis Amicus nofter D. Martinus Lifler ; quarum quamvis maxima parsa finiftra dextram versüs circumaótis orbibus intorqueatur , nonnulle tamen ( minores hz fünt & acutiori vertice ) fpiris in lxvam tendentibus faftigiantur, Caterlim non omittenda funt quz Clufius habet. de Lupuli radicum apud. Salmanticenfes ufa. Vulgus (inquit) & Vetulz Salmanticenfes medicinam empiricam factitare folie ad curandam alopeciam à Venerea lue natam hac ratione lupulo utebantur. Ejusradices pondere libra unius probé lotas & à fordibus repurgatas per noctem in aqua libris octo macerabant ; pofttidie in illa ipfa Locus, Vires € ufui, 158 Hisrongr:a PrawNwNTARUM. ipía aqua lento igne & fumi experte ad tertiz. partis confumptionem coquebant, vel etiam ad me- iam partem, ft vehemens effet Alopecia. Decoétionem fervabant in ufüm. Ejus 3vii. mané zgris jejunis propinabant, deinde ítragulis injectis fudorem provocabant. Addebant interdum Api five Selini hort. duas aut tres uncias, & graminis aliquot radices , & nonnunquam etiam paf fas uvas à gigartis mundatas. C AP, Il De Caunale. Annabis nonnullis à Cazza nomen habere putatur [eft autem Canna, ut Calamo major, ità Aruündine minor] Cannabis enim propter Cannam feu Culmum precipué expetitur. Sunt autem Gracis Kdyafu fonticuli fpurczeque ícaturigines , quibus locis cim Cannabis fponte & fata luxuriet, videtur Lobelio id nominis indepta. Cannabis note chara&eriflice fünt Folia digitata; corticum filamenta valida & tenacia; ad funes & linteamina texenda idonea. A. — r. Cannabis [ativa C. B. mas & famina J. B. fativa mas &-femina Park. x.. feu mas € 2. feu femina Ger. emac.. Demy tle male aun female, 02 3Dinter anu ummeraDemp. Radix eifimplex, alba, lignofa, fibris aliquot donata: ceewls quadratus , hirfutus & ad tactum afper, intus concavus, fingularis, homine altior , licet (inquit J. Bauhinus) fcemina mari altitudine cedat, cortice in fila du&ili. Folia contrariis inter f& pediculis bina, in quatuor, quinque, aut plura fegmenta ad pediculum uf ue dividuntur, venoía, atro-virentia, afpera, ferrata, odore caput tentante. Flores in mare five terili ex alis foliorum exeunt 1n quatuor fürculis feu racemulis fe' decuflantibus, Crucis S. Andrez di&z in modum, utin Urtica ; quinque foliolis compofiti, exteriüs purpurantibus, albentibus inte- riüs, cum totidem in medio apicibus füblutems. Foemina feu fertilis nullo. przeunte flore femen co- iofum fert, fecundüm caules confertum , majufculum , fübrotundum, nonnihil compreffum, gla- rum. | Locus, Locum natalem ubi fponte füà oritur nondum novimus; veràm in omnibus feré regionibus in agris feritur. — Amat folum pingue, ftercoratumque & riguum , ut recté Columella. Commodum folum nacta adeà luxuriat, ut herbas omnes, tam noxias quàm utiles, füffocet, nec enafci , nedum adolefcere permittat, adeó terram totam occupat & inumbrat. Vires t9'Ufu; Semen Cannabis lacte decoctum tuffi opitulari dicitur. Sunt .qui eo frixo cum aliis tragematis utuntur. "Tragemata autem voco ea quibus poft coenam voluptatis inter. bibendum excitandz gra- tiá utuntur. Ga/ez. apud 7. B. In Francia Orientali , referente 'Trago, aliífque nonnullis regio- nibus femen Cannabis. quotidie inter ceteros cibos decoquitur , non aliter quàm Hordeum : at ca- put vaporibus replet & immodice fi eftur delirium facit, ut Coriandrum. — Serbi, Quin & F. de le Boe Sylvius à folo Cannabis femine 1n la&e bubulo pingui ad crepaturam circiter cocto & cola- to, atque bisterve in die ad 3v. aut vi. fumpto plures curavit i&tericos. —.Sy/vjus de Je Bee grax. lib. 1. ! pup Íeminis I&ero prodeffe dicitur, fiquando ex fola obftru&ione & citra febrim exoritur. Lugd. ions fuccus necnon feminis, é viridi expreffus inftillatus aurium dolores ab obftructione natos fanare traditur: eft infüper hic füccus certa pernicies infectis interaneis & vulnerum putridorum alumnis. Hinc (ut tradit Matthiolus) Cannabis recentis deco&tum, exprefsá validé herbá, terre- ftrium lumbricorum cavernulis infperfüm ftatim eos evocat, eodem modo quo foliorum Perficz aut Juglandium putaminum füccamentum decoctámve. Semen infüper Gallinas ovorum feraciores.reddere experientiá fefe. comperife fcribit adem Mat- : thiolus, adeó ut Cannabis femine paftz, etiam hyeme Ííxviente , quo. tempore aliàs rariüis parere Íolent, ova frequentiüs multo ponant: Verüm eafdem (ut fcribit Lobelius) ob alimenti copiam quam függerit, poftea fteriles & quafi pinguedinis mole obrutas reddit. — Aviculis etiam. cibus eft ac tantum faginz adfert (eodem referente) ut aut enecet , aut cantillandi adimat alacritatem. ant facultatem, ut €arduelibus, Rubicillis, Limotis, &*c. Nos quidem comperimus Aviculas canoras non alio femine libentiüs vefci quàm Cannabis, nec fi modicé prabeatur, & aliis feminibus, Rape v. g. aut Napi permiftum, ullum eis damnum aut nocumentum inferre obíervavimus. Quód femen hujus plantz genituram extinguat , inter Botanicos convenit. Verüm experientia meliór magiftra concordibus eorum fuffragüs refragatur. Períe enim nunc dierum ad Venerem ftimulandam femen Cannabis frixum & cum Sale commixtum in fecundis menfis efitant : quin & herbe nondum plené matur folia, 1n umbra ficcata, & in pulverem redacta, deinde in pilulas ovi Columbini magnitudine formata, ad eundem ufum vorare folent , ut refert Olearius in lrisera- 7i. Chirurgus Ducis Lotharingie laudabat unicó D. Heubergero fecretum füum ad ambufta, plurimorum falute expertum, oleum expreffüm ex femine Cannabis in quo Cerz aliquid. diffolu- tum fit, applicetur : Sedat dolorem & calorem extrahit. Succus ex eo recente expreílus aurium doloribus adhibetur apud Diofcoridem. D. "Turquetus [i. e. D. "Theodorus Mayerne] apud Pe- trum Affelineum referebat, Elizabetham Anglix Reginam do&am illam & mirá regendi prudenti Sexus impotentiam füpergreffam, contra&as Variolarum füppuratione maculas 1n feipfa delevifle emulfione lactea ex femine Cannabino, feparatis corticibus, cum aquí Rofarum parati, & cum Goflipio admotá. Ex obíervationibus Henr. Reufneriab Hieron. Velíchio editis. Obf. 88. & 183. excerpfit & ad nos tranfmifit D. Bars. Soame. Cunctis Lib. IV. "De Herbis flore inpol WENN T, -— Sa me. 2a es (Lobelio yid gone Lanz, Lini, Xylíque refarcit Cannabis , ad veftium traguía, Vea, Papyrum , quamlibet denique füpelle&ilem. ^ Mas robuftior [hxc nobis fcemina di citur quia. prolifica | rudentibus & capiftris torquendis nata habetur, mulierculis adagio jocantib i dicentibü(que effe. Fwminam potiorem mari. J MU oS : : 1 ^ E & fcrobibus aquáà plenis immerguntur utriufque fexus fafces & manipuli , ubi macerari- tur eluuntürque multüm & diu: deinde ficcantur in Sole ut tundantur, ac demum cortices ftaminei tundendo idonei fiunt ut pectine feparentur à craffioribus quifquiliis & füngosi caulium fübftaniiá ut Linofit, ad. flum & telas. Sed lacuftris aqua cui intabuerit tantopere viru nocet, ut epotd przcfentiffimo fit fitientibus exitio, cuíque antidotis przftantiffimis & tempeftivé etiam Da dod vix poflit Hinc legibus Anglix füb gravi mul&a cautum eft, né Cannabis aut Linum in flamine aliquo aut aqua currente, néve 1n fonte, ftagno, alióve conceptaculo aquarum publico aut com- muni, ubi pecudum greges & armenta folent adaquari, maceretur. . Galenus Cannabem Urtice fimilem. facit non folüm figurá fed & facultatibus ; Et revera Ur: tice cum Cannabe in multis convenit, nimirum flofculis ftamineis, fexüs differenti flofculorum & íeminum racemulis ad nodos cruciatim difpofitis, caulium denique corticibus & nervis ad lintea- mina efficienda idoneis. * 25. Bangue Park. Bangue Caumabi fimile J. B. Camnabi fimilis exotica C.. B. Simile feré eft. (defcribente Acofta) Cannabi : caule habet quinque palmoram altitudine, qua: drangulum, colore dilutiüs virenti, fra&u contumacem, nec adeó concavum ut Cannabinus cau- lis, cujus cortex non minüs quàm illius in fila diduci poteft [at Garcias ftolones lignofos, nullo fe- ré cortice veftitos ei attribuit] Fo/is Cannabina, fuperné virentia, inferne lanugine pubeícentia us ftu terreftri & infipido. —— nn Indi (inquit Acofta) femine & folus vefcuntur, cüm ut validiores in re Venerea fint ; tam ad excitandam cibi appetentiam. — Magnates & militiz przfecti ut laborum obliti fecuriüs & liberiüs dormiant, feminis & foliorum in pulverem redactorum quantum videtur fümunt , illíque addunt Arecam five Avellanum Indicam viridem, & Opit nonnihil pro arbitrio, omniaque faccharo ex cepta devorant. Si veró in fomno varias rerum fpecies fibi obverfari cupiunt, addunt felectiffimam Cam- phoram, Caryophyllos, Nucem Mofchatam & Maim : fi veró hilares effe volunt & facet, & pra- Íertim in Venerem procliviores, Ambaro & Mofcho additis, faccharo excipiunt, & ele&tuarium fa- ciunt. Multi autem affirmant, hujus femen & folia ad libidinem ciendam mult effe efficaciz, Unde (inquit J. Bauhinus) colligere licet, nihil affinitatis habere cum Cannabi , licet illi admodum fimilis fit: quandoquidem, autore Diofcoride , Cannabis calida & ficca fit, & genituram extin- guat. Quz de Bangue feruntur nos dubios reddunt annon Olearius , càm Cannabin apud Orientales in ufü effe fcribit ad Venerem excitandam, per errorem Bazgue dictam plantam pro Cannabe ha- buerit, & 6 contra annon Bague Orientalium fitipfiffiina Cannabis Europxa: fin veró plantze diftin&tx (int, annon utraque pariter Venerea fit. Ex quo hac fcripfi, Bangue à Cannabe plantam fpecie diftin&tam effe ab. eruditiffimo Viro & rei Herbariz peritiffimio D. Haz[. Sloane certior factus füm. Car. III De CUriica. Rticam ab urendo dictam effe confentiunt Grammatici, quód ignez fic nature, unde ad« mota cuti vel levitantüm tactu, pruritum ac puftulas excitat , quomodo hoc praftat paulo poft oftendemus. "Axsjen vel 'AusAien Grzcis dicitur , «Pe và sà toov xav. dol quod injucundo fit tactu, & pruritum cieat. — Ztbeneus. Dicitur & »i2» quód lanugine noxiá vel- licet, pungat, & füo morfà fenfum laceffat, à verbo sites, quod pungere & vellicare fignificat. Urücz quatuor tantüm fpecies novimus, duas racemiferas , duas piluliferas, Racemiferas voco quz flores fuos & femina. in quibufdam velut racemulis é foliorum alis egreffis geftant ; Piluhiferas que eadem in pilulas feu globulos congefta, eodem tamen fitu, proferunt: illarum. femina minora Íunt; harum majora, fplendentia, & Lini feminum zmula. Racemiferz fünt i I. Urtica vulgaris major f. B. 2. Urtica minor annua efu/Zem. Pildifere, — . | ; 3. Urtica Romana Ger. 4. Urtica Romana altera Parietariz folis Hort. Parif. Prxter has, alias exoticas, & nobis nondum cogrutas , ex Hiftor. Marggravii & Horto Mala- barico proponemus. * rz. Urtica Brafilienfis, Pin indigenis dicla Marggr. 4m. Bat Schorigeriam Hort. Malab.? AMarggr. Ex radice parva, filàmentofa , in o&o aut novem pedum alutudinem affürgit, caule ftriáto, aliquantulum pilofo & craffo. —.F//is habet hinc inde pofita, folitaria, vel juxta fe invicem , quo- rum quodlibet innititur. pediculo fefquipedem longo, aut etiam longiori, ex albo paulum rufefcenti. Felia autem Urticz noítrad fimülia, magna, in ambitu dentata, triangularibus dentibus, & raris Pai pilis Vir:s. I60 HisronRt:A PraANTARUM. pilis praedita. Fert füperiüs racematim plures ffefeulos plane parvulos, candidi coloris, longo pedi- culo infidentes, tenui& foliorum finubus egreffo. Hzc fpecies eadem videtur Batti Schborigenam feu Urticee Malabaricz fpeciei fecundze Horti Malab. illáà tamen procerior, utpote quz altitudine eft trium tantüm pedum. Adde Floribus delapfis in capitulis fuccedere gemmulas virides feminales, & quibus femina fermé in totum cüm matura funt emicant, albicantia, parva, ac magis minuta quàm aliarum fpecierum femina, rotundiola & plana, coloris albicantis & fübflavi. Plenam defcriptionem videfis 1n. Horto Malabarico. * 2. Urtica. frutice(cens Malabarica Schorigenam di&a. Hort. Malab. Hort. Mal. E radice parva, tenui, dura & albicante, plures longas capillares fibras tam fübtus, quàm à latere diffundente caulz exit trrpedalis, tenuis , teres, tenui viridíque claro cortice amictus, pilis feu fpinu- lis urentibus obfitus (uti funt & folia ex utraque parte & fructus) foliis veftitus alternatim pofitis, ca- terarum fpecierum minoribus, bafi fübrotunda, anteriora versus in cufpidem contractis, ad mar- gines ferratis exceptá parte pediculo proximá, fubtus ex viridi albicantibus , tribus nervis infigniori- bus donatis, quorum medius nervulos minores arcuatos hinc inde. emittit ; laterales nervulos fpar- euntin apices dentium definentes. —FJores in fpicis 6. foliorum tam fuperiorum quàm inferiorum íinubus egrefTis, pediolis parvis, tenellis valdé pilofis, nihil aliud funt quàm congeries gemmularum parvarum, qua coloris ex viridi diluto flavefcentis funt. Floribus deciduis füccedunt capitula trilatera ac. valdé pilofa, ex tribus globulis Junctis conftantia, ac fax fürrectis, oblongo-anguftis, viridibus foliis, quz denfis tranfverfis cufpidibus minutis obfita funt, comprehenfa ; funtque coloris primüm viridis, deinde fubflavi & nonnihil rubefcentis. In quolibet capituli globulo continetur fee» unum , rotundum. ac nonnihil oblongum , quàm reli- quarum fpecierum majus, cum umbilico bifido feu in duo labra fülcato, colore per maturitatem ni- gricante & in umbilico rubro-fufci. * 3. Urtica Malabarica tertia, Ana-Schorigenam diia. YYort. Malab. Hort. Mal. Radix quàm pracedentibus tenerior & albicans. Caulis craffior, minüs durus, humaná altitu- dine, füperiora versus profunde ftriatus , imá parte obícuré rubens , maculis albicantibus rarioribus afperíüs, füperiüs maculis albicantibus viridi, dilutis, tanquam cutis ferpentis Cobra capel/a dicti, va- rus. olain pediculis longis, craffis,fücculentis grandiora cateris, bafi lata ac rectiore minüfve ro- tunda, cufpidibus craffioribus circumcirca incifa 5; € coftis feu nervis craffioribus, ex viridi albicanti- bus , ternis, pluribus obliquis feu. tranfverfis nervulis 1n. cufpides excurrentbus, — Flores in petiolis longioribus racematim compacti, é gemmis ex viridi albicantibus parvis, rotundis, expliciti, in quatuor petala € viridi albicantia , angufta , anteriüs in. nodulos crifpata ac convoluta, dividun- tur. Floribus delapfis proveniunt feziza nullis inclufa capfülis, fpicatim ad. unam partem petiolo ejáfque ramulis viridibus adherentia , füntque petioli cum ramulis in altera parte rigidis albicanti- báíque fpinulis adeó dense obfiti ac tam. arcté convoluti, ut femina occultent, nec vifui offerant nifi ex convolutione in re&um explicentur. Semiza plana, rotunda, fübflava ant fübruffa , in medio craffiora. À./— 4. Urtica major vulgaris J. B. major vulgaris. c media [yloeffris. Park. Urens prima c fecunda. [Fue urens maxima. C altera urens C. B... diommon ftinging 32ettle, Radicibus luteis fub terra reptat & laté fe propagat. ^ Cauler furrigit bicubitales , interdum etiam aliores, quadratos, rigidos, ftriatos, uridá lanugine hirfutos, concavos, ramofos, fo/iis veftitos per intervalla ex adverfo binis, pediculis oblongis infidentibus, à lata bafi in acutum mucronem íen- fim anguftatis, majufculis & profundioribus denticulis per margines ferratis , fpinulis minacibus horridis. Versüs fümmutates caulium & ramorum ad fingula foliorum paria. quatuor exeunt. sace- suli in formam crucis difpofii, flofculis vel feminibus onufti ; nimirum ad latera ramuli é (inu uniufcujufque folü exeuntis hinc indé unus , appofitá ligulà ad racemuli pediculum | utrinque. Flores herbacei, quadrifolii, perexigui, ftamina quatuor apicibus donata continent. [cula [eminalia velut triquetra, duabus lamellis conniventibus compofita, fingula femina occultant , exigua, füb- longa, ruffa. Ex Utrticisautem alie mares fünt, aliz foeminz , alie nempe flofculos duntaxat in- utiles proferunt, alix femen. Mordacibus Spinulis, quibus tum eaulis tum folia obfita funt, Urtica ab aliis plantarum. generibus abundé diftinguitur. Spinule autem omnes (ut obíérvavit clariff: Hookius) concavze funt & fiftulofe, mucronibus acutis, tactu levi cutem perforantes , & folliculis quibufdam liquore venenofo repletis innafcuntur, fingule fingulis , qui. fpinularum tactu compreffi per earundem cava fyringarum modo liquorem füum 1n carnem transfundunt, qui pruriginem il lam moleftam & puftulas excitat. ZJEftate floret. Superficies quotannis hyeme marcefcit, radice reftibili. Ad fepes in locis ruderatis nimis frequens. Urtica omnis diuretica eft & lithontriptica, peculiaritérque Cicutz adverfari dicitur, ut & Hyofcy- amo. In olere fumpta folvit alvum, abftergit renes, calculos expellit, expectorationem morbillorüm- que eruptionem promovet. Matronz noftrates novella urticarum germina, '& folia primulum erum- pentia verno tempore juículis incoquere folent ad fanguinem depurandum. — Succus herbz aut fyru- pusexed confectus in hzmoptyfi efficaciffimus eft. — x. fücc. Urtice. 31v. 5 aut 6 diebus continuis mané bibatur jejuno ventriculo, & ipíà urtica Jufculis zncoquatur. /Pgri depofiti à medicis hoc reme- Lib. IV. ?De Es fore sperata e. | 161 remedio convaluerunt. "nates. Communicaverunt D. Needbam & D. Hulfe, Mq.1till. fp. vini q. f ad largam aciditatem mirifice reftringit hamoptyfin. ] Hizmorrhagiam. narium fibi frequentiflimam certo experimento fiftere folebant Hier. Rehlinge- rus Duamvir & Udalricus Jungius radice Urtice rubrz albi, lignofà & tereu naribus inditá à attra&á aquá. D. Seame € Cumani Obferv. à Velíchio editis. : Á Extrinfeclüs putridis, gangraenofis ac malignis ulceribus auxiliatur, duritias ac tumores difcutit ; reprimit uvulam inflammatam ( gargarifat. ) fedat heemorrhagiam narium ( Urtica minor fciliceg contuía, aut fuccus ejus naribusinditus) Scbrod. | | Semen Urtice [ Romanz przcipué ) Ufüs crebri eft. in pulmonum affectibus, afthmate, tuffi contumace, pleuritide, peripneumonia. Coníerva quz fit ex racemulis florum. & feminum i caleulo rerum ínque thoracis affectibus & fputo fanguineo medicamentum eft vustlanriifimnm: Semen Urticz urinam & meníes ciere, & Venerem extimulare inter Medicos convenit: tod à meretricibus amafiis füis propinari folet. Radix Urticz majoris commendatur maximopere ad icerum: Eadem vino & melle decocta non vulgare medicamentum eft adverfus frigidas tuffes & orthopncaas. -" ! | fÉftum, puftulas ac pruriginem ab Urticis excitatas. fedat & extinguit oleum olivarum, oleum. rofarum, Nicotianz füccus ilitus, aut etiam folium viride applicatum : ipfius denique Mni fuc- cus expreflus, referente Parkinfono. Quin & eruditiffimus Vir, Amicus nofter fummus, D. Tancredus Robin[?mis à. Riverii Centur. obfervv. p. 640. Centar. IV. Obf. 81. alufque Medicinz praéticz fcriptoribus íuggeffit nobis exem là immodici hemorrhoidum fluxüs cüm omnia fruftra exhibita faiffent zgro admodum Behiliro: tandem curati àíolo ufu fücci Urtice, levi ebullitione Zepurati, C dati ad 3i]. cura pauco Saccbaro. ] Populares mei certo experimento Cerevifiz recentis 1ntempeftivam fermentationem inhibent, &£ à tonitru defendunt collocando in dolus Urticam urentem maximam & frufta Chalybis. S; Poil; &uwadr, Bot. cl. 4- pag. $36, $37- A. $. Urtica minor Ger. minor ama. J. B. urens minor C.B.. $e. Yeffev ftinging 3Pettlc. Radix ei alba, fatis craffa, fimplex, fürculofa tamen, furculis fibrillis aliquot tenuibus capillatis, Caules crafli pro plantz. modo, femipedales & interdum pedales, quadrati, folidi, ftriati, fnis rarioribus horridi, ramofi, minüs recti quàm przcedents. Fwis per mtervalla ex adverfo bina pediculis longis appenía, atro-virentia, quàm precedentss breviora & obtufiora, per margines profunde dentata, Ípinulis venenatis utrinque minacia. Ad fingulos caulium. nodos, utin przce- dente; flofculorum aut feminum racemuli quatuor in crucis formam dipofit. — FJofcadi finguli te- trapetali, caduci. Vz[ewla femimalis exigua, bivalvia; 6 duabus lamellis conniventibus compofi- ta, ut in Átriplice, fingula femisa continent, exigua, longiufcula, fplendentia, figurá fere feminum Lini, | In hortis oleraceis & locis ruderatis, frequens oritur; nec ultra. annum durat; Locir) A. 6. Urtica Romana Ger. Park. — Romana frve mas. cum. globulis J.B. wrens, pilulab ferens, grima Dio[coridis, femine Lini C. B. &owmon fioman-gaettlr, , B, Ms füblutea plurimas fibras fpargit longiufculas, quibus terram. firmiter apprehendit, [ non ala (inquit 5. Basbius) quàm Urtice vulgari] non tamen perinde vivax: Cawls quatuor aut quinque interdum pedes altus. [hominis altitudinem. interdum multüm füperans 7. 5.) rotundus, ramofus, infirmior, rigidioribus pungentibus fpinulis pro urida vulgatz lanugine donatur; perinde ut & folia, qux ad nodos bina oppofita quàm in. illa alüüs incifa. E foliorum fuperiorum alis exeunt pilule virides afperz & mordaces, pediculis appenfe longiufculis , in quibus inclufum continetur femez, quod & compreflà laterum formd, & lubrici fuperficie femen Lini emulatur, fsfiulis precedentibus fibrofis luteolo pulvifculo plenis. Spontaneam obfervavimus in. 1pfis pluteis oppidi Yzrzmwtb, & in arenofis circa 4lldeburgum oppi- r jiu; dum in Suffolcia: inveniri ajunt & 1n plateis Romaniz oppidi in Cantio, & Lidde prope Romania. É *f. Baubinus Nlonfpelii paffim in. fepibus obfervavit florentem. & femina ferentem menfib. Aprili, Maio & Junio ; Bafilez in pratis. 7. Urtica. Romana. [vu. pilulifera altera. Parietarim folis. Hort. Paris. fe otfer fromarn 3octtíc, tuitf) 3Dclfitoop Icabeg. Caule affürgit fefquicubitali , tereti, ftriato, inani, in apricis purpurante, fpinulis mordacibus ob- fito, ramofo, folis veftito ex adverío binis, pediculis. oblongis infidentibus , minoribus, pro ma- nitudinis tamen ratione latioribus, quàm Urticz vulgaris, 1n acumeri productis, lanugine urida hirfutis, per margines ferratis, minus tamen profundé quàm Urtice vulgaris, nec ad mucronem ufque. Qua primulüm erumpunt folia marginibus funt integris & zqualibus, Parietariz zmula. Eh erioribus geniculis, ut in reliquis urticis, quatuor exeunt pediculi, in crucis formam diípofi- di, finguli fingulas pilulas füftinentes hirfutas , quz poftea in quofdam velut flofculorum racemu- los explicantur. Singuli ffofculi quadrifolii, quatuor obtinent ftaminula, apicibus albentibus infi- | lendentia, per maturitatem nigricantia, figurà & nitore fuo Lini gnia. Semina majufcula , fi im 1 femina referunt. Radix Íubeft alba, craffiufcula, fibris aliquot donata, quz tamen hyemem non fert. Elofculis in pilulas coactis, femine Lini emulo, cum Urtica Roniana vulgari convenit : foliis Paiietariz, &c. ab ea differt. | P3 Noftratibus t62 Locus tus. H i SunkopogwP uua uw Noftratibusludicro nomine Adaferama Hi[pamica dicitur: cüm enim adhuc junior eft, adeó. T'a- rietaris aut Majoranz cuidam fimilis eft, urticz: autem diffimilis, ut facilé. incautis perfuadeant eam naribus admovere; unde mordacibus ejus fpinulis ex improvifo compuncti, rifum fpctatori- bus excutiant. C 4 r. IV. De Spiuacbia. Pinachia , tam celebre & ufitatum nunc dierum olus, Veteribus indicta & incognita videtur, Spinachia autem Recendoribus à femine. fpinofo di&a eft, quamvis reperiatur etiam. femi- nelzvi & fpinis deftituto. C. Baubinas Zmrajda» à varitate in ufu medico Grxcis recentiori- bus dictam fcribit. Hujusan dentur fpecies diverfi nobis.non certó conftat. Duas tamen feu fpecies, feu varietates novimus, nimirum 1. Spinachiam [emine [Pinofo C. B. 2. Spinacbiam [emine uon [pino[o ejufdem. Spinachia femine non pungente, folio majore & rotundiore 7. B. fi àprecedente differat no- bis incognita eft : C. B. praecedentis fynonymam facit. Poeta fcemina feu fterilis perperam pro E . " M * "E : ^ fpecie diveríaà C. B. ponitur, cüm ex eodem cum fertili femine proveniat. 1. Spinachbia Ger. Park, Spin. mas c femina ]. B. Lapathbum bortenfe (en Spinachia femine. pino C. B. &pinate. j feni Taf E radice tenui, albá, fimplici, pauciffimis. fibris donatá, caules fürrigit pedales, fiflulofos, tere- tes, ftriatos, in alas divifos. Fols Atriplicis fere, longis pediculis nixa, inferiora ad. bafin (uam interdum utrinque laciniata , mucronibus acutis; quz autem in fummo caule exiftunt, duostan- tüm proceffus velut auriculas ad bafin obtinent, tenui quadam polline, Atriplicis in modum, afper- fa. Flores in caulibus à medio feré ufque. ad faftigium, in. Mare herbaceis aut purpurantibus apicu- lis é calice quadrifolio exeuntibus conftant, 1n BRA furculis feu. racemis € Bion» alis ortis utin Mercuriali. In Femina flores nulli cernuntur, fed tantüm apiculi quatuor albi in fümmo fe-- mine. Semina autem ipfa foliorum alis arte adnafcuntur , conferta, aliàs (ut nomen docet ) fpi- um ; aliis lzvia, in globulos fou racemulos congefta, majufcula, nonnihil compreflà, orbicu- ata. Spinachia ubi fponte oritur nobis non conftat. Hifpanix autem originem füam debere argu- mento eft nomen quo à quibufdam vocatur, nimirum O/us Hifpanicum. Paffim in hortis feritur, nullum folum aut celum refpuens, tum Martio & reliquo Vere, tum Septembri, non horrens hy- emis frigora, quz fi iniqua nimis, Juglandis folus confervatur ut vere cibum füppeditet, quo tempo- re femen Dec Martio veró fata intra duos menfes perficitur. — Autumno fata foliis magis luxu- riat, namque vere feritur caulefcit illico; unde ad pultes Autumno potiüis ferenda. In culinis per totam feré Europam, ( tefte Trago & experientid ) vix quicquam frequentioris eft usüs palis ex Spinachia confectis, quas oleo aut butyro condiunt & inungunt, herb minu- tim concisi; nonnulli uvas Corinthiacas eis admifcent, Citra aquam coquitur hoc olus, quód magnam vim humoris inter coquendum remittat, & velut proprio contentum jure alienum afper- netur. X Inter omnia olera culinaria meo judicio Spinachia laudatiffima eft & gratiffima. 7747. "Unde & in omni pené zgritudine cibo deligi poteft. Febricitantibus & fenibus ad&rictioris alvi maximo commendanda eft opere ; illis imó vel heai- cis, ut febrilem zrftum temperet, his ut alvum lubricet, quod longé melius eft quàm ut füppofita- riis & cathartcis femper extimuletur. — S. Paulus. Refrigerat & humectat, nitrofa fiia qualitate, alvum emollit, gutturis afperitati medetur & ari da tufli confert: naufeam facilé parit nifi zingibere aut alio dade condiatur. Succus & aqua deftillata Stomachi ardorem & rofiones mitigare, & lac elicere dicitur. Extrinfecus ventriculo & epati 1mpofita cataplafmatis inftar, eorum inflammationes dolorémque tollere creditur. 2. Spinachia [emime mom pungente, folio »mejore C rotundire J.B. e greater wnnichki epinare. j pc d pars dB. Longé major majoribüíque eft foliis quàm. Spinachia vulgaris, necnon rotundioribus, ceteroqui fimilibus, quemadmodum & floribus proximé circa caulem ad pediculorum exortum mufcofis. Se- mina fequuntur conglomerata velut 1n. racemulum , Lenticulis feré paria , rotunda, nullis Spinis horrida, cinericei coloris. i Nos Spinachiam. femine non. fpinofo , ut & femine fpinofo majorem Par&. à vuleari fpinofo femine fpecie non differre putamus, fed accidentibus quibufdam à loco natali & culturi ores. — Ve- rüm examinandum proponimus, an Spinachia femine fpinofo, necnon Sp. femine lavi (at fem- per producant fui genere fobolem, hzc nimirum femine Ixvi, illa femine fpinofo foetum, an i- terdum diverfi ? 2a Ph C Á p. Lib IV. — De Herbisfüre imperfelo, t9c.——— dd Car. V. De Mercuriati, Ercunalis à Mercurio denominationem fümpfit. — PZz. lib. 2.5. cap. 4. Linxoflis feve Par- tbenium. Mercurii, inventum e[L, ideo apud Graecos. Hermupoan multi votant. eam apud us omnes Mercurialem. d Pro Mercurialis fpeciebus habeo Cynocramben dicam & Phyllon: adeóque tres Mercurialis Ípe- cies agnofco, unam perennem, duas annuas ; ez fünt, 1. Mercurialis perenuis. vepens, Cynocrambe di&a, 2. Mercurialis annua. glabra "vulgaris. 3. Mercurialis annua birfüta, Phyllon dica. A. — 1. Cynocrambe mas & femina Ger. emac. mas C femina, foe Mercurialis repens J. B. Merz. fpyloeftris Cymocrambe dicta vulgaris mas & femina Park, Merc. montana tefficulata; e» Merc. montana [picata C. B. 20g Smercurp. . B. did fibrofis radiculi perennibus & lentis, fapore nonnihil dulci, (ed faftidiofo per terram re pit Cynocrambe tam mas quàm fcemina, nervo duro, fibrarum Hellebori inftar famis. — Caule; fürriguntur multi, teretes, concavi, longis 1nternodiis geniculati, pedales ,. propter terram purpu- raícentes non ramofi. Fv/ja ad articulosbina oppofita, lanuginofa, foliis Mercurialis paulà longi- ora, duarum fcilicet triumve unciarum, tenera, [ inferiora multó minora fünt ] acuminata, in am- bitu ferrata, pediculis brevibus, guítu naufeofo. Ex alis foliorum pediculi exeunt, in mari qui- dem breviores, quatuor vel quinque, femunciales, unciales ac majores, breviores alios interdum à latere proferentes, quibus infident ffofzul; herbaceo colore przditi, ternis foliolis conftantes, auo- rum medium occupat loculamenti feminum rudimentum, ex cujus cacumine emicant apicult bini corniculadi, extrorfüm reflexi: loculi hirfüti, compreffi, in geminos tetticellos Lentis magnitudi- ne divifi, femiza bina continent, diffepimento membranulz diftinéta, in uno pediculo tergemina, At in Cynocrambe fcemina ex foliorum alis pedicuh furriguntur, tres, quatuor aut quinque uncias longi, tenues, ftriati, in quibus flofcul; 1n fpicam digefti mufcofi , ternis foliolis herbaceis com- pofii, in quibus ftaminula aliquot. herbacea, qui nullo füccedente femine intereunt. Dodonzo tota herba virofi odoris ingratum redolet. ^" Cynocrambe in fylvis, fepibus, aliííque perinde umbrofis gignitur. Primo vereexit, autumno Locus. exeunte, folia & caules marceícunt, radice fuperftite. Facultatibus cum Mercuriali convenit Prevotius. Mercurialem fylveftrem olerum more coc&am & oleo ac fale conditam inter medicamenta ferofitates benigné evacuantia enumerat in libro De Medicina Paup. quod & Diofcoride haufit. Tempus. Vires. A. 2. Merenrialis mas & femina Park. — Mere. mas d Merc. femina Ger. M. tefliculata (fue mas Diofcoridis c Plinii, & M. fhicata [iue femina. eorundem C.B..— vent 9er cup. SE , ; 1» hujus ad Parietariz folia accedunt, fed glabra funt, átro virore fplendentia & 1n ambiti ferrata, fapore nitrofo, calidiufculo &: naufeofo. Cawles ei angulofi, fpithamzi ac etiam. majores, geniculati, lzves. Ex foliorum alis, foeminze quidem ligulz rez emicant, tenues, quas verticilla- um feu in fpica ambiunt ffofcul; glomerati mufcofi, qui in quatuor foliola herbida fefe explicantes, cirros apiculorum luteolorum aut herbidorum oftentant, nullo ficcedente femine pereuntes. — Mari autem ex iifdem alis breves pediculi oriuntur, quorum fingulis tefticulata /urfalz, tnionnihil compref- fà, hirfutáque infidet, gemina feima recludens. — RaZix utrique tenera & fibrofa, annua. In hac deícriptione 7. Baubinms vulgarem. opinionem fequitur, Mercurialem fterilem pro fa- mina, & fertlem pro mari accipiens: cüm é contra rationi confonum fit & aliarum rerum natu- ralium analogie, ut fterilis dicatur mas, fertilis foemina. —Foemina enim. eftin omni genere qux fcetificat & fructum edit. Mercurialis reperitur in hortis olitorus, vinetis, aliifque locis humentibus ac umbrofis. In I maris littore propé Rye Vectisinfule oppidulum fponte & copiose provenit. A Eft é numero quinque illarum famofarum emollientium herbatum ; abftergit, alvum movet, aquas ;;; ac bilem purgat, unde & hodie in enematis frequenti(fimus ejus ufüs. E Sunt & noftratibus mulierculis, qui Mercurialem infantibus cum pappa exhibent, ut alvum folu: tam retineant, tormináque precaveant. Sebrod. Obfervatum eft omnis generis verrucas hujus foliis vel eorum fucco tolli; item femen cum Abfin- — . .thio decoótum 1&ericos mirifice Juvare. — Mattb. & Ruel. ue Veteres habent de v: maris ad efficiendum ut mares gignantur, feeminz ut foerminz, nobis fabulofa videntur & falfa. 4. Pbyllon 164. Hisronz:a PrawTARUM. ———302 $ Pbylon marificum. e f'eminificum Park. errbenogonon & tbelygonon folio incano. Monfpe[[ulanum J. B. arrbenogonen [Foe smarificum, C tbelygonon five. Yeminificum Ger. tefliculatum: m. [pica- tum C. B. : . B. Pedales & cubitales habet caules, totos.candido tomento pubefcentes, & per statem lignefcentes, qui in ramos ex adverfo pofitos ordine certo abducuntur. Fa oblonga, fübrotunda, craffiufcula nervofa, mollia, lanuginofa, incana ad articulos oriuntur. — Flofculi minimi, in mari quidem ad jun&turas, brevibus pediculis nixi, vix apparentes ante fructus, funt duo apices ochrz colore pal. lido. Fruézs autem. funt gemelli, tefticulati, villofis loculis comprehenfi. Sezzs (inque Lobe- lius ) uti minoris Heliotropii exiliunt, immatura albida, matura veró cyaneo nitent colore, rotun- da & quàm Papaveris majora, guftu fervida, & nonnihil pinguia. Ra4ixlignofa, exilis In foe- mina flores fpicati racemofique, ut in Mercuriali foemina. 'Fheophraftus Phyllo Ocymi folia. tribuit, & re&é noftrá fententid. Tllud inter alia ei cum Mercurial, Cynocrambe & Heliotropio minore commune eft, ut erutz radices temporis füc- ceffu. coeruleum colorem contrahant. C/sf. quod & nobis obfervatum, etiam de caule & fru&u. Iww. Circa Monfpelium in. foffarum aggeribus & ad vias publicas, praíertim propé aquas oritur ; ut nobis obfervatum. — Clufius multis Hifpanie & Gallie Narbonenfis in locis naíc refert, ubi Aprili floret & interdum maturiüs, at in regiones frigidiores tranflatum nonnifi xtate. Vires. Salmanticenfes utriufque decoctum omnibus animalibus à cane rabido demorfis propinant, ma- gno fucceffu, ut inquiunt, Granatenfibus veró, Mauritanis przfertm, ad muliebres morbos ma- gno in ufu eft. C/zf. SECTIONIS PRIM JE PARS SECUND A. De Elerbis quarum fru&lus à floribus aliquantulum vemoti fen fejuntti funt, in eadem. planta. yONVENIUNT hz plante cum fuperiore fe&ionis hujus parte traditis, quód in his flores pariter fru&tibus contigui non fint. Differunt quód fingulz plante tam flores quàm fructus proferunt, quamvis à feinvicem feparatos feu remotos. Sunt & alie nonnulle plante flore etiam imperfecto quz flores à fructibus fejun&os ge- runt: ut v.g. Lachryma Jobi ita Militum arundinaceum, Maiz feu frumentum Indicum, Spar- ganium. Verüm hz ad aliud genus pertinent. Car. I De Ambrofa. vel quód qui eum edunt immortales evadant , ità eximie fragrantiz gratiá etiam. Diis expetita. €üm autem unica duntaxat Ambrofiz fpecies hactenus cognita & defcripta fit, non eft cur no- tas generis characterifticas adícribamus, cüm ez ex defcriptione peti poffint. A Mbrofia Veteribus 9? 2f 98v (eue, Deorum cibus dicitur, quód eum mortales non edant, "Ambrofía Dod. Ger. quibu[dam ]. B. bortenfis Park. maritima C. B. f. B. Dod. Compluribus fruticat flatim à radice ortis virgultis [ Dod. unico caule fruticis exigui modo. af- fürgere fcribit ] ftriatis, rubentibus, fübhirfutis, 1n ramos multos diductis: folia faaveolentia, Ab- Ímnthii communis magnitudine & divifürá, albicantia, lanuginofà, fapore àromatico, amaricante ^ non ingrato. Flores Íecundüm ramulos alternatim diffiti, füblutei, rotundi, mufcoft, abíque fru- &u pereunt, ut re&té Dodonzus ; fübfünt inferis angulofa, terreftris Tribuli inftar echinata capi- tla exigua, nunquam florentia , in quibus femez nigricans, fingulis unicum ineft, nigrum, gigar- to vitigineo fimile & feré par. RaZix lignofà, fimplex, fibris aliquot. capillata. Inalbicat é vire- re tota herba, & gratum odorem fpirat. Locus. In maritimis Hetrure arenofis fpontaneam. obfervavimus. C A P, Lib. IV. De Herbis fure imperfecto, «c. Qc». IL De Xanthic. Anthium Grzcis dicitur. i 78 ZaySve moiety mie eie, quód Havos reddat capillos: Lappa mi- nor Botanicis ob aliqualem florum & fructuum veftibus adhzrentium fimilitudinem. Vocatur etiam hxc planta in Officinis. Bardaze, voce vcl Gallicá vel Hifpanicá, inquit C. Hofmannus. Xanthii note characteriftice funt flores ftaminei, inutiles, nec fru&ui contigui : fru&us durus, echinatus binis intus cellulis bina femina, hoc eft, 1n fingulis fingula continens. I. Xantbium [ve Lappa minor J. B. Lappa minor, Xanthism Dio[corids C. B. Bardama mümok Ger. QLfeleffer 2ourr-XDOCK. "Br as eft cubitali circiter, hirfüto, puné&tis rubris guttato, ramofo. Fvljs alternata pediculis tii- tuntur tres uncias longis, cauli concoloribus, Tuffilaginis foliis quodammodo fimilia, finuata. & cre- nata, colore (id quod nomen ipfum loquitur ) Xantho, utrinque hirfuta, fapore acriuículo, & quodammodo aromatico. Quà foliorum pediculis eft ortus plura fimul capirula. fe promunt bulla- ta, flofculos ftamineos emittentia: quibus tamen non íuccedunt, fed in ramulis ex alis foliorum erumpentibus feorfim fine pediculis enafcuntur. ecbizi Mppnctesubis adharentes, oblongi, 1n duos acutos rigidófque inucrones definentes, qui duobus diftinétis loculis totidem grana condunt hordeacea. Radix parva, nec vivax, alba, multas undique fibras cratfiufculas profert, quibus terrae firmiter adhzrefcit. : | Gaudet folo lxto ac pingui: rariüs in Anglia fpontaneum vidimus: in tranfmarinis ad. rivulos & inaquofis fcrobibus fepiüs & cópiofum. i Guftu eft fübamaro & acri, unde calfacere & ficcare colligitur. | Ufüs przecip. (fecundüm Mat- thiolum ) in minera lepre educenda [cum R habarbaro exhibetur radix] in. lipothymia : extrinfecüs in ftruma & tumoribus difcutiendis | epithema ] in capillis luteo colore tngendis; in. quem ufüm Veteres fru&um colligendum prxícribunt antequam perfecte ficcefcat , deinde tuíum fictili vafe recondi; cámque ufus exigit ejus fextarii femiffem aquá cepidi dilui, móxque eo caput. nitro ante perfriétum illini, 2. Lappa Canaden[is minori éoxgener [ed procerior. Hort. Reg. Parif; Procera & fpecioíà eft lic. plánta, quz nobis hoc anno [1685] ex femine ab 1ngeniofiffimo Vi- ro & rei Herbariz peritiffimo D. Hazf. Sloane M. D. miffo fuccrevit;/ Non tantüm procerior eft vul- gari Bardana, fed etiam magispatula & ramofa , ramislaté diffufis, & ipfum etiam caulem longi- tudine fuperantibus. Foi quàm illius majora funt, longioribus pediculis nixa, altius incifa, in a- cuütiores apices producta , nervis rubentibus infignia, iííque (quod notatu dignum eft) fupra foli füpinam fuperficiem nonnihil eminentibus feu elevatis, magis quàm 1n vulgaris folus. Flore: &sfemina eodem modo quo in vulgari ex alis foliorum confertaexeunt; Leppe quam in illa multó majores funt, fpinulis hamatis rarioribus, iis tamen longioribus & craffioribus obfitz. Planta liec maturiüs & terra exit quàm vulgaris Bardana, ferius tamen floret & femen perficit; totáque viridior videtur quàm illa; Folia feminalia longiora funt & anguftiora. —————— Cx. IIl De Heliotropic. Tree Diofcoridi lib. 4. cap. 193. dicitur, quód 74 ed»« vi rà nle evumeeésmemu. 1.6. quód fo- -^ lia cum Sole circumagat : & Ziopzies&-, quód ramuli cum floribusScorpionum caudz modo circumagat. Pliniuslib. 42. cap. 2r. Heliotropii miraculum inquit fepiüs diximus, cum. Soleíe circumagentis, etiam nubilo die, tantus fyderis amor; No&u veluti defiderio contrahit coeru- leum florem. In Heliotropio Recentioribus dicto nulla hujufinodi ad Solem converfio obícrva- tur; ut neque inalia quavis fpecie plante nobis cognita. Plurima funt quarum folia, nec pauci- ores quarum flores interdiu expanduntur, noctu contrahuntur , quarum tamen é numero Heliotro- pium non eft; quod tamen aliàs fatis accedit ad veterum Heliotropii defcriptionem. Czterlim Heliotropium. tricoccum quamvis magnitudine, ut & caulis & foliorum figurá cum vul- gari Heliotropio conveniat : flores tamen & femina toto genere diverfum arguunt. . Heliotropium tricotcum C. B. J. B. Ger. Park. Xo: Radix ei fübeft lignofa , fimplex, paucis apoplivfibus fibrata, annua. | Caulis cubitalis, [ pedalis Claf. | reus, ramofüus incano comento obfitus , ficuti & folis, Heliotropu majoris fimilia, majo- ra, inuata, nervoía, mollia. Flores racematim in privatis pedicellis cohxrenr, exigui, luteoli , nullum 165 Locus. Virei. EE Loctit. *: Schol. in Monaárd, Hifl. €. 4- HisrosagrAa Prawv?tARUM. nullum poft fs femen relinquentes. — Silque enim. nullo precedente flore ex alarum cavis exeunt, ex longis petiolis dependentes, füb foliis quafi occultatz, tricoccx, cinerei coloris, afperá fuperficie & verrucosá, quibus dehifcentibus fzzen exilit cinereum. Hzc capita five filiqux pannis affricate florido viridi colore eos inficiunt, qui temporis mo- mento in cceruleum eümque elegantem mutatur. C/zf. Pannihi aque imtinéti & expreffi eam purpureo eleganti colore imbuunt, vini rubri zmulo , eorümque ufus eft ad. gelatinas, fcriblitas aliáque ejufmodi fcitamenta. coloranda. Circa. Monfpelium & alibi in Gallia Narbonenfi zftate Gc autumno in fatis paffim provenit, ubi ad ufüs przedictos à rufticis colligitur, & vulgo Turnefo! appellatur. CA P; IV. De Rico. Icinus, Diofcoridi Kbu »Ketrov à. fimilitudine. Crotonis vel Ricini animalis, quod femen ejus refert, dicitur. Khu autem vox eft Hebrza vel Orientalis, quz legitur in. Prophetia : Jonz, cujus fignificatio incerta. í Ricini note genericz funt caudex lignofus, fru&us tricocci muricati, in furculo peculiari race- matim feré difpofiti : femen. Ricino animalculo fimile. I. Ricinms «vulgaris J.P. C. B. Ric. f/ve Cataputia major "vulgaris Park. Ricimus five. Palma Chrifti, vel Kiki Ger. Palma Chrifti. . B. FEIER auctu celeriter adolefcit, caule craffo, ftriato, glauco, geniculato, inani, trium, quatuor & plurium cubitorum , füperiàs ramofo , ex obícura purpura nitente & glabro ; candido videli- cet deterfo tenui inftar farine pulvere, quo veluti confperíus fubinde apparet. Fwis ampla, Cordo Platano & Aceri fimilia, digitata, in feptem, o&to aut novem acuminata, ferratáque feg- menta, in quorum fingula nervus é folii centro exporrigitur, dividuntur, atro-virentia, fplendida, & interdum acetabuli inftar concava, potiffimüm loco quo fegmentorum nervicoeunt, unde & pediculus averfo folio oritur dodrantalis, purpurafcens, concavus : quanto autem fuperiora fuerint folia tanto ampliora exiftunt, fic ut ex his petafum zquantia. fit reperire, nullum é vulnere lac manantia. F/ores longá ferie thyrfoide fürculo peculiari racemati infident, € fanguineis crifpífque ftaminibus, qux terna e fructüs rudimento emicant , conflati: quibus muricata triquetra vafcula fuc- cedunt, qus femina claudunt oblonga, Ricini animalculi zemula DeZ. foris livida & maculofa, in- teriore medullá candida , quiz capitulis per maturitatem fiffis ac rimas agentibus, cum impetu exili- unt. AÁcprater flores dictos videre eft in eodem thyrío mufcofa glomerata nucamenta coloris her- bacei, quz nullo relicto fructu tandem marcefcunt. Radix fübeft fimplex, longa, crafía, dura, candida, crebras circumcirca. fibras emittens. Seritar apad. Germanos & Gallos (inquit 7. B.) non modó ad fpe&taculum fed etiam ad tute- lam adverfus talparum. injuriam, quas ferunt Ricinum fugere. Annua veró in Germania füirps eft, atque etiam 1n Anglia. Verüm in Creta multos perdurat annos, & 1n tantam excreícit altitu- dinem ut non nifi fcalis admotis poffit confcendi, quod Bellonius tradit OPfervar. lib. 1. cap. 18. *Clufius quoque. Ricinos craffitudine. humana, altitudine trium. hominum, multis przgrandibus ramis brachiatos, & multos annos durantes in maritimis Baticz obíervavit, eáfque exactiffimé con- ruentes deícriptioni Diofcoridis. Nos quoque in Sicilia Ricinum arbufculam Sambuci amulam, Todolun & fàtis longevam, in fepibus frequentem obíervavimus. ». Ricimus Zmtricanus Ger. Park. Zericur, Curcas Incolis Cluf. not. in Monard. — Ric. Zmeri- canus major [emine migro C.B. Ric. major Americanus Curcas. diébus C Faba purgatrix. Indie Occidue J.B. Munduy Guacu Brafilienfibzs Marggrav. & Pifonis. —.Paubones Lufitanis. Ricintms "Americanus folio Staphi[agrize C. B. app. | AMavggr. D eft in Ficüs magnitudinem & figuram excreícens, ligno molli & fragili. — Fo/ja habet cir- ca ramosinordinaté pofita, quodlibet fuo pediculo femipedem longo infiftens: füntque viridia, ad ta&um mollia, foliis Ficüs aliquo. modo fimilia, fed non ità profunde fe&ta, verüm fübrotunda, & anteriüs intres angulos definentia [ C. Baubiso folia. pallide virentia, pediculis oblongis & hirfutie afperis donáta, inferiora ad foliorum Ficüs formam nonnihil accedentia, & in lacinias quinque di- vifa, fuperiora veró quz Staphidis agriz foliis fimiliora, in ternas lacinias fecta funt, omnia veró per circumferentiam crenis acutis exafperantur, & nonmhil pubefcunt, ità ut attactu mollia fint: ] Lignum & folia fundunt é lado aquofum fuccum. FJefewles fert copiofos racematim, parvos, pentapetalos, petalis anteriüs viridibus, deorfum incurvatis, in medio flavis ftaminulis, quz de- cangularem ftellam referunt, fübduleis odoris. Sequitur hos. fraus turbinatz figurz, íeu inftar Juglandis mediocris, & ejuí(dem magnitudinis, primó viridis, mox flavus, ubi plené maturuit fuf cusíive niger, qui fponte finditur in tres partes, quamvisfex conftare videatur. In quolibet fru- &u fünt tres nuclei, magnitudine & figurá pines fimiles, 1. tribus concamerationibus diftin- &i, cortice nig ro corticis Caftanez cralfitie tecti, & in extremitate fünt macule albz [ Harum alii non meminerunt] Nucleus albus, inflar cuticule ovi, exterius etiam pelliculi albà obdu- étus. : Validé Lib. IV. De Harbis fre imperf etfo, crc. Validé purgant tres aut quatuor nuclei comefti, & quidem nimis fi pellicula interior non fepa- retur, idéó femper adimenda. Arbor facilé. tranfplantatur, nam ramus decifus & terrz infixus aliam. arborem progenera£, ideà ad fepes vivas faciendas circum hortos ufurpatur. — — "2 Arborem hanc pro Ricino Americo Clufii Curcas dicto habet Pifo, & re&é, quamvis in defcri: ptione fructtis non meminit operimentum illius tuberculis afperis non effe obfitum, utin vulgari Ri- cino, fed leve & cinerei colors. — Huic etiam eandem omnino plantam effé minimé dubito quam C. Baubinus in. appendice ad pinacem fub titulo Ricini Americani folio Staphi(agriz defcribit, cujus ramum duntaxat ficcum vidit. Ideóque eandem plantam bis ponit, pro duabus diftinais. Hzc arbor videtur effe quam Sueubayobuatli 3. nomine defcribit Franc. Hernandez, quamvis icon nofi conveniat. — Ex iisque de nucleis hifce tradunt Auctores Iiquidó conftat ( inquit ^oazzes de Laet ) cum fum- ma cautione exhibendum efle hoc purgans medicamentum, & fimmam effe habendam rationem ztatis & virium illorum quibus datur. * 3. Ricinus major. Africamts, Syriacus "vel e Egyptiacis Park. . Hujus generis meminit Camerarius in Horto, fcmine duplo majore quàm praecedentis, minüs pal- lido aut maculofo, e Syria allati. * 4. Ricimus minor Park. — Americanus smimor C. B.. Eraway ; Clu. exor, Vulgari Ricino omnibus partibus minor eft, precipué veró femine. * &. Ricinus ZAmericanus tenuiter dyui[o folio Breynii. Breyn. | E foecalrar Avellana Monardis Planta rariffima enata eft. Papazz pxn? arbufcule minoris for: 1ná, quz toto zfítatis autumníque tempore vix fefquipedalem . altitudinem obtinebat. Ea à radice Caulem re&um, levem, rotundum, geniculis omnino deftitutum edebat, pollicaris craffitiei, ac fübviridis cum purpurafcente quodam intermixti coloris, Serpentarizque inftar maculis obfoletis afperfüm. Hujus faftigium fo/iz ornabatur , inferius glaucis, (NE atro-virentibus & fplenden- tibus, Mosis & divifürá Aconiti feu Geranit batrachioidzs, fübftantiá autem Ricini, & quo- dammodo etiam figurá, qus im feptem, octo, novem, imó &' decem acuminata , aft Coronopi foliorum inftar laciniata, fegmenta ( in quorum fingulis nervus rufefcensé folii centro exporrigi- tur ) ad gyrum, in quo fegmentorum nervi coeunt, unde & pediculus longus averfo folio oriebatur, dividebantur. Inferiora horum foliorum letiffimum ad tempus virorem cum luteo trifti commu- tabant colore, atque tandem decidebant, relictis tamen quibufdam fübviridium macularum in cau- leveftigiis. Flores nullos proferebat, multó minüs fru&us. Hi tamen [aliund? accept ] Juglandis minoris funt magnitudine ac feré facie, rotundi nempe, & à medio corpore paulatim in. mucro- nem definentes, cordífque humani formam quodammodo reprzfentantes, tenuié cinereo candi- cante, nonnunquam ad fufzam inclinante cortice, lento & molli conftantes, qui exteriüs octo ner- visà fummo ad 1mum ductis, fibris frequentibus intercurfàntibus diftinguitur ; & interiüs in con- camerationes duas feparatur: ín quarum quavis fezzez; magnitudine, colore ut & figurá fermé Avellanam exoletam, vel .potiüs ( cüm pzne triangalare & altera parte femper planum ) Cafta- nellam peregrinam 5. B. referens, continetur, putamine tenui, Nucleo candido, folido, fübdulci, fübftantiá Avellanz haud abfimili : qui ia. Medicina apud Hifpanos in India Occidentali degentes percelebris, & alvo evacuandz fervit. * 6. Ricinus minor. Indicus Solasi foliis Breynii. Breyn. Rami, qui duo Autori fuere hujus plant, fefquipedalis erant longitudinis, teretes, glabri, inanes, diluto virore tinci, ac enodes: quos & contrario correfpondentia fe/ie, laxis dentibus circumferra- ta, pediculis pené uncialibus infidentia ambiunt, Solani non admodum diilimilia, longiora veró magííque venofa , acteneriora, & fubftantiá Ricini, eo fermé etiam colore , utpote fuperiüs íà- turaté, inferiüs diluté virentia, ac ibidem nervum, venas, fibráfque magis conípicuas habentia. . Efmgulis horum alis finguli furculi, Fofcules longa ferie mufcofos racematim fuftinentes, unciales prominent ;in quorum nonnullis iin jam unus, in aliis jam duo, pedunculis teneris dependentes vifuntur triquetri, magnitudine, formá & colore à Lathyridis nihil difcrepantes, nifi brevi quadam incanáquelanugme, inftar Tuliparum caulium, afperfieffent. Efi maturitatem adepti diffiliunt in trescapíülas, quarum qualibet in partes duas cum impetu fe aperit, & femine coloris lividi, Lathy- ridis non majore, aft magis fplendente, maculífque nigris, Ricini in modum majoris é Guinea eleganter variegato f& exonerat. Similitudinem. aliquam cum Pizeis zucleis Acoftz habere videtur. Cadel- Avanca. Hort, Malab. florum & fru&uum fitu à planta defcripta differt: fiquidem CaZz- "vancu flores ad extremitates ramorum proveniunt, cüm tamen hujus flores interfolia compareant, ut adnotavit doctis. Joan. Commelinus, ad CaZel-4vancu plantam dictam. * 4, Ricinus 1690 » H:sronra PrtaNTARUM. "n: Ricinus parvus. Orientalis Dende. ditus; quibu[dam c Faba qurgatrix J. B. — Ricinus Ame- ricanus falsb creditus , Dende Serapionis & Abelmoluch. Mauritanorum Imperato C. B. Hunc fructum ità defcribit 7. Bawbimus, — Dimidio minor eft Ricino Americo, corüce te&us cinericeo , maculis hinc inde pullis afperfo, gibbo, altera parte clatiore paulóque planiore, tribus interdum elevatis coftis confpicuo. —Cortici vulgari fimili tenui pellicula 1nvolutus fübeft nucleus, bipartitus, confiftentiá Ricini majoris Ame- rici, fed colore pallido : faporis non ingrati, acris, & fauces. diu multámque vellicantis. Fabas purgatrices Monardis quz Carthagine &: Nombre de Dios nafcuntur huic Ricino Orientali feu Dende fübjungit 7. Beubimus. Hz autem, defcribente Monarde, noftris fimiles funt fed mino- res, ejufdem cum noftris formz & coloris, pelliculá quadam tenui ut ceparum tunicula exterior illas per medium interfecante quz cum cortice abjicienda eft. Clufius diverfüm fentit. Interim quxrendum eft, An & quid differat Dezde à Ricino Americano minore C. B, * Helietropio fimzilzs aliquo modo ]. B. 3.B Frequentes per humum füpinos fpargit cawliculos palmares & fefquipalmares, ramis multis bra- chiatos, tenues: foliis veftitos ex viridi cinereis, afperis, femunci anguftioribus , oblongis, &: per extremum rotundis. Jes luteolos excipiunt filique oblongz , in ftylum definentes, cinerez, hir- fütz, duobus loculis totidem fewiza ruffa continentes. — RaZix parva, lignofa, alba. Ab Agerio in Auftria colle&um habuit fo. Baubinus. «A bec planta. bujus lovi fit me[cimms x. f£. florem tetrapetalon habeat, ad. T blapi patitis veferenda vvi- detur. SECTIOSECUND A. Ae Herbis. flore imperfecto, femine triquetro. CaruT PzaiwuMw, De Heleboro al£o. trum Latinis dictum volunt quód mentem vertat. Scribitur & "E»*&o(G-, fine afpiratione. Duorum generum eft, albus & niger. H1 quamvis nomine, & aliquatenus etiam viribus conve- niant, facie tamen externá minimé ; unde & toto genere nobis differunt. Flore fex foliolis conftructo, femine triquetro cum Lapatho convenit ; ab eodem differt foliis ner- vofis, tenuioribus, liratim ftriatis & velut plicatilibus; radice fibrofa, purgatrice, emeticà & fternu- tatorià vi praedita. 1. Helleborus albus Ger. ). B. albus vulgaris Park. albus flore [ubuiridi C.B. 3fite Del ibo. — - I [ autore Etymologo, Grzcis dicitur ee 7? éd 73 /£, quód cíü perimat, Vera- e Helleboro albo radices fubfunt fibrofze, albae in caput colle&z : Caulis bicubitalis interdum, teres, folüs ftpatus quorum pediculi caulem 1nvolvunt. Sunt veró ipía folia formá quidem quodam- modo Plantaginea, vel potiüs Gentianz fimilia, longitudine veró pedali, haud multó anguftiora, mollia, liris denfiffimis ftriata, & veluti plicata, fübhirfüta. Caulis à medio feré ad cacumen u- que ex foliorum quorundam parvorum alis thyrfos emittit palmares & cer M cre- berrimorum, fenis ex herbaceo albicantibus foliolis radiatis conftantium ;. quibus fuccedunt femize parva, longiufcula, triquetra, albicantia, nuda, nec ullo prater florem folliculo aut vafculo tecta, ut re&té Parkinfonus. 2. Helleborus albus praecox. atro-rübente flore Park. albus flore atro-rubente C. B. albus grecon Ger. Fols longioribus, tenuioribus magífque caducis: cale proceriore , paucioribus foliis cincto , fleribus. atro-rübentibus ; quódque priorem ortu fuo feu germinatione prima menftruo minimüm fpatio antevertat ; à fuperius defcripto differt. , Gaude Lib. IV. De Herbis flore imperfetlo, coc. 169 1 ur MEL Ey Gaudet. Veratrum album montanis & afperis ; non modó in Gracia, Italia aut alus calidioribus Locys. fegionibus; verüm & 1n. Germaniz ac Helvetiorum montibus viret. Nos in montofis pafcuis pa- Iuftribus propé fummitatem montis Jurz: offendimus copiofiffimum. . Hellebori albi radix ( quz fola hujus plante pars 1n ufum medicum venit ) ob violentiam purga- tionis quam per füperiora ac inferiora movet, ufum purgandi internum foli feré Helleboro nigro reliquit Sero. poteft tamen ( inquit 'Tragus ) per viginti qnatuor horas vino aut oxymelite ma- cerata, pofteáque reficcata, 36. pondere cum vino exhiberi furiofis & | melancholicis. Hellebo- rum utrumque , dicit Gefnerus, [fi cum aceto & melle temperetur & decoquatur ut fyrupus fiat ] medicamentum innoxium, &ad pleroíque phlegmaticos morbos ( thoracis & capitis inprimis, ut afthma, dyfpnosam, epilepfiam ) mdaensov fxpe utilifimé fe expertum efle : alvum enim, urinam & meatus omnes, etiam cutis , miriice nullà moleftiá expurgare. In ufi Hellebori albi ( inquit C. Hofmannus) duo precipue videnda, alterum ut morbi (int pertinaciffimi, alterum ut vires conftent, hinc non debet radix hzc leni, puero, foeminz ullíve de- licato dari. — Accedit tertium, né quidquam fiat nifi prxgrefíà & corporis & Hellebori diligenti prz- paratione. ! 148 ) Vetuftiffimus mos eft dandi cum Raphano, idque tripliciter, vel enim Raphanum radicibus trans. fixum ibíque per viginti quatuor horas relictum [ radicibus abjectis ] dabant : vel Raphanum b. m. transfixum in oxymelite infundebant, & oxymel folum offerebant : vel Raphanum ità habitum per noctem relinquebant, mane abje&is Helleborisin oxymelite. infundebant, oxymélque propinabant, Optima ejus przparandi ratio ( inquit Parkinfonus) eft ut fücco Mali Cydonii infundatur, aut Cy- donio indita 1n furno aut fub cineribus coquatur. Quin fi ab Helleboro fumpto Ttrangulationis pe- riculum immineat, Cydonia comefta eorámve fuccus aut fyrupus przfentaneo remedio funt. Radix in aceto decocta, ac 1n ore aliquandiu retenta dolorem dentium tollit. .— In lixivio decocta, fi eo ca- put abluatur, pediculos & furfures enecat & abftergit ; idem unguento aliquo permixta efficit: Ícabies,impetigines, ferpigines fanat : animalia pleraque interimit, talpas, mures, lacertas, aves, &c. in pafta exhibita. 7rag. Pulvis naribus 1nditus fternutamenta movet unde & Anglice 3Peeftuopt, i. e. fternutamentaria her- ba íéu Ptarmica dicitur. De Hifpanorum toxico ex fücco radicum in vafe ficüli fermentato confe&o, quo àgittas in- tingunt ut vulnera infanabilia 1nfligant, confule Parkinfonum , & Jo. Langium Epift. Medicina- liumlib. r. Epift. 68. Maxime murum alicui videri poflit quód venenum hoc epotum nullam fal- tem lethalem noxam infert fed cantüm vulneri infufüm, adéóque fanguini permiftum; verüm idem eft de veneno viperino, quod intró affumptum nulla perniciofà fymptomata inducit, verüm fàn- guini immiffum per vulneris aut pun&urz orificium maximas illico tragcedias excitat, & in oppor- tunis remediis occurratur, brevi animal interimit. Czterüm Helleborus uterque in furiofis & infànis fanandis olim fuit celeberrimus ; neque nunc nifiin morbis magnis, ut Epilepfia, vertigine, mania, hydrope, ifchiade, convulfione & íimilibus adhibendus eft. Lor deae w fuga PM I A ow emu poa 00 nl C 4 r. Il. De Lapatbo. Apathum, Gracis Adzeser XabT? dz (ou A«c!0ev i.e. xwsy, movere , evácuare dicitur, quia foliorum ejus decoctum alvum emollit ; Latinis Rumex, à rumo, 1. e. fügo, quia fole- rent fuccum ejus exfugere. Jof. Notz Lapathi genericx funt femen triquetrum fplen« dens, flos hexaphyllos, i.e. fex foliolis conftans, quorum tria femen obtegunt, ar&té interdum ad- herentia. - Lapathum in tria genera fübalterna dividi poteft: Aliud radice eft purgatrice, RIabarbarum dicum : Aliud folis acidis 4cetefz & Oxalis denominatum. — Aliud denique foliis magis infipidis, fapore oleraceo , .Lapatbum fimpliciter generico nomine dictum. Primi generis tres fpecies novimus, nimirum I. Rhabarbarum verum Ger. B cb 2. Hippelapatbum votundifolium «vel P[eudo-rbabarbarum Monachorum. 3. Lapatbum majus [rue Rhabarbarum. Monachorum J.B. Patientiam vulg dicam. Tertii feptem, fi modó Lapathum pulchrum Bononienfe finuatum reverà fpecie diftin&um fit ab Oxylapatho vulgar. — Ez fünt 1. Hydrolapathum majus. 2. Lapatbum vulgare folio obtufo J. B. 3. Lapatbum folio acuto. crifpo C. B. 4. Lapatbum. acutum [ve Oxylapathum J. B. 5. Lapatbum folio acuto, flore aureo C. B. 6. * Lapathum pulchrum. Bononien[e finuatum J.B. | 7. Lapathum folio. acuto vubente C. B. aliis Sanguineum, c^ Sanguis Draconis; Q t, Rbabarbarum Vires €9 ufus, 170 HisrOntiAaA PraANTARUM Locus. Vires. 1. Rhabarbarum Alpin. exot. — Rba «erum Dio[coridzs Ger. Hippolapatbum maximum rotundifoli- um. exoticum, [roe Rba. Ponticume Tbracicum, fed veris Rhbabarbarum verum Park. — rue fiubarb. Veris initiis cüm germinare incipit, czpwt grande, rotundum, fufcum protrudit é radice craffa, fangofa, lutea, quod in fo/ia aliquot fucceffive f& aperientia paulatim explicatur. — Sunt autem fo/;z initio cum primüm apparent valdé corrugata & complicata, poftea fenfim dilatata & extenía, rugis & plicis-cozquatis levia fiunt, perampla & fübrotunda, pediculis atro-rubentibus pollicem crafíis, & in lxtiore folo binos pedes longis infidentia, longitudine bipedali, nec minori latitudine, obícuré viridia & cüm juniora funt fübglauca, confiftentià craffiore quàm Hippolapathi rotundifolii vulg. fapore acido, Lujule aut Acetofe hortenfis gratiore. In medio foliorum ( nontamen fingulis annis) exurgit caz/zs craffus, robuftus, humilior tamen. quàm Rhabarbari monachorum, foliis ejuf- modi rotundis fed minoribus ad nodos amictus, ad fummum ufque etiam inter fferes, qui in hac planta, fecus quam in alia quacunque Lapathi fpecie, albi, hexapetali, cum multis intus ftaminu- lis albis. Flofculis, ut in aliis Lapathis, fuccedunt femi triquetra, maxima coloris Bztici feu caftanei, aut ruffi pulchré. fplendentia. Radix proceílü temporis in magnam craffitudinem. excre- fcit & multos ramos feu brachia emittit, colore foris obícuro feu atro-rubente. Cortici exteriori fübeft membrana tenüis, fublutea, pulpam f&u fubftantiam radicis interiorem proxime inveftiens : quà detractá apparet radix nuda, colore adeó vivido cum venis carneis eam permeantibus & diftiri- guentibus, ut praftantiffimum etiam Rhabarbarum quod ad nos ex Indiis & China advehitur eam vix poffit füuperare. Hec íi curiose & diligenter exiccetur blando hypocaufti calore, cavendo n& inter ficcandum frufta fe mutuó contingant, colorem füum retinet non. fécus ac fi recens effet, & Sa- livam Mafticata colore flavo tingit. Rhabarbarum, nullibi nifi in China provenire Garcias, Acofta, Linfchotanus confentiunt, unde per "Tartaram Ormmz & Alepum defertur, inde in. Alexandriam , & tandem Venetias; vel per Usbeken qi "Turciam, & hinc Venetias. Scribit Acofta Rhabarbarum in interiore Chinarüm re. gione duntaxat provenire, unde in urbem Caztoz (1llius Provincie portum & emporium ubi Lufitani habitant) exportatur, & indé navibus in Indiam advehitur , quod citius corrumpitur ; vel aliá viá per Tartariam camelis, quod non adeó cariofüm. Nunc dierum navibus ad nos defertur ex India Ortentali, non ut olim. ex Alexandria Z&gypti, aut Venetiis: in Indiam e Sinis (ubi fponte oritur ut diximus) advelutur. AnRha ponticum Antiquorum & Rhabarbarum modernorum fitütia. & eadern fpecie planta, à Botanicis controvertitur, aliis eandem efle affirmantibus, alis negantibus: nonnulli etiam fibi non conftant, & nunc candem, nunc diverfam affirmant , quorum fententas & rationes vide apud 7. B. in Appendice 'Tomi 11. Hif. Plast. Nec enim opus eft ut 1s immoremur ; nunc enim Rha- barbarum verum Sineníe (quod à Rha Pontico "Thracico toto genere diverfum eft) in hortis Lugd. Bat. & Groning. colitur, & ab Abrahamo Muntingio accurate defcribitur. — 7. 7e Brws im libello de materia medica hxc habet. Radix hec Dioícoridi & Galeno ignota fuit , unde malé quidam Rhaponticum eer: cum noftro Rhabarbaro confundunt: nam Rheum Diofc. non habet vim pur- gatricem, & notis veri Rhabarbari caret. Rhabarb. enim fübftantiá compactum eft, ponderofüm & aridum, fapore amarum, odore acre, colore exteriüs fubnigro ac rufefcente, intus ex rufo flave- Ícente, & ad nucis mofchatz colorem internum accedente , ac maceratum vel manducatum tin- gens croceo colore. Rhaponticum non eft compactum fed rarum , non ponderofüm fed leve ; nonaridum fed lentum ; non amarum fed fübacre, non odoratum nec colore fimile Rhabarbaro. Rhabarb. purgat benigné bilem flavam, pituitámque viícofam ac tartaream in. ventriculo primá- que regione ftabulantem. Epáti fpecificé confert , adeo ut cor Epatis dicatur : curat icterum, & quia vim quoque aftriétoriam. obtinet in omnibus morbis diffolutis , Dyfenteria v. g. & Diarrhoia, prz aliis commendatur. Exhibetur pulverifata in Vino albo aut fero lactis. Sunt qui Rhabarbari üfüm pueris & pregnanübus intérdicunt ob vehementiam : verüm fiie caufà füfficiente: nam J. Bauhinus aliíque fe pregnantes multas eo feliciter fine ullo damno purgáf- fc referunt. Infüfionem proferunt fübftantie , quo enim citius fine violentia médicamentum pur- gans evacuat, eó gratius. 7. B. Partem cüm purgantem, tum adftringentem obtinere creditur, quarutm ptior faciliüs elicitur, po- fterior difficihüs. Hnc pro diverfa intentione diverfimodé quoque tractatur. Nonnulli levi tofti- one vim purgantem minui, & adftringentem augeri fibi gmaginantür ; quod alii improbant, nec immeritó : Etenim cüm vis purgans fixior fit, quam ut levitoflione in auram evanefcat, toftio. illa vix fatisfaciet. — Prxftat itaque fi aftrictoriam vim auctam velimus, reject primi coctione denuó id coquere, & fortiffima expre(lione exprimere. ScbroZ. Alii quoque in. Dyfenteria improbant tor- refactum Rhabarbarüm $ tum quia niriá torrefactione vim purgatoriam penitus amittit ; tum quia moderatá vix evitari poteft, quin acrimoniam contrahat, unde inteftina rodit, & novam materi- am ad locum affe&um attrahit. Nos tàmen id Dyfenteria Rhabarbarum toltür bono ctm fuc- ceflà ufi fumus, etiam 1n noftro corpore. Non approbo ( inquit 7. Baubizus ) eorum morem, qui in dyfenteria à principio adftringentia ex- hibent: n augent morbum dum per ea retinent educenda : nempe acres, malignos & putridos hu- mores quó natura vergit eó ducere Oportet, fi per convenientia fiat loca : fiigitür ftatini à princi- po educantur-convenientibus purgantibus, füblevantur citó, & poftea tütó adftringentibus uti licet. Cüàm fübftantia frigida & terrea totum. permeat, ignea autem in füperficie fit; ideó per. infufi- onem feparantur partes calide & purgantes; manerit frigidz, terreftres & adftringenteés. Hinc in ifufo plus purgát quàm im fübftantia. Verüm quia hoc modo fit penetrantiltimum , time- tur1n lis precipue qui aliàs ardore & difficultate urinz laborant; ut Fallopius obíervat./ Diureticum enim Lib. IV. | b. IV. "De Herbis. flore imperfetlo, c c. rem enim cüm í[it, agitat: & pellit eó ; : : nas '* torpor hf pellit eó humores, ut ardor urinz fit moleftus, quamdiu a&io ipfius durat Ad febres ex obftructione diuturnas, Pv. 31j. Rhabarbari, vel $j. pro infantil T AG ) rnas, ^X. 51. Rhabarbari, j. pro infantibus: aleol: cifie linteo raro includantur, & in aq. Cichonii ib, infundantur. Dof. $iv. necs EE x expreffo. Supe E Febres fe curáffe hoc remedio teftatur Montanus. Hoc etiam ego its inm in quibufdam affectibus longis cum febre, parte affecta non bene cognita, & femper mihi benc id fi. Chefumeas. Communicavit D. Hole. Ew 1e cef- 2. Lapatbum folio rotundo Alpinum J. B. Hippolapathum votundifdli £i à : difolium montanum. C. B. Hippol. rotuedifolium Ger. M d id me » Me QD; rounirícaben zDock. 3.n. 1 Radice furculofa & longa nititur, cujus finguli furculi plufquam pollicarem craffitudinem faci lé affequuntur, rugofi & fibrofi, flavefcentes intense, (apore amaro. Cawl bicubitalis & CM talis, cavus, profundis fulcis exaratus, rubefcens, alis multisdonatur. — Fla Bardanz: dq je titudinis, rotunda, glabra, pallidé & quafi ex luteo virentia, pediculo rubente & Í'riato a end m vur. Flores mufcofi, copiohiffimi alas feré totas obfident, ex. heibidis fex foliolis a icibült 7 Suh cis luteis campofiti: quibus femina Íüccedunt triangularia, nonnihil rubentia. D reet ' Naícitar (autore Clufio) in omnibus jugis Alpium Stiriacarum & Auftriacarum, praferti circa humidiora illa loca ad quz armenta, ftationem iftic habentia, xítivis menfibus a ara 3 ma frequentiflimé convenire folent. ^f. Baubisus in Rhoetiz: Alpibus invenit. s - ipn Purgare aiunt fi ad duplum R habarbari exhibeatur. , Vires Hippolapat bum fativum Ger. Hippol. latifolium. C. B. Lapatbum majus [five Rhabarbaru monachorum J.B. Lapatbum [atrounm [roe Patientia Park. 99onks Ziubarb 22 dDarbcm 3paticnte, : 3- EAS. Hominis proceritatem. interdum aflequitur, caw/e fürgens flriato, rubente, fuperiora versis in numerofos furculos divifo: fferibus ferie longa per totos feré ramos mulcohis 5. fezzime fübíequente angulofo, folliculis membraneis circundato. Foie pedalia & feíquipedalia, latà Mu uir Cic tamen dura & rigida, ut vult 7. Baubinss, & rubentia, (ed potiüs mollia, lzvia & obícuiiüs vie: oris aliquando furfum nonnihil reflexis , ut canalem quendam imitentur, xqualibus tamen & um nimé crenatis, pediculis rubentibus longis nixa. —RaZix prolixa, crafía, multis adnatis fibris donata 3 intense crocea. | Folia meníe Martio emergunt, appetente Junio floret & fponte femine fe propagat. 3f. Baubi Tempus G 2 : ; aus Íe in variis Germanie, Gallic & Italie locis fe ob(erváffé fcribit. 5 Radix bilem flavam & ferofos humores educit. Rad. arida drachmam, zingiberis fcrupulum i PLA pulverem redige, fume jejünus in Jure calido. — Pro Rhabarbaro qui fübttituunt duplici dofe PU. » Trag. Radicis fuccum cum fulphure illitum fcabiem fanare, cam Lupinorum veró farina lentigur . ; alphos & alias cutis infe&tiones exterere refert Matthiolus —Radicis dilutum ex. vino par Aen i ficcze pulvis ex meraco potus ad pellendos renum calculos praftat. I4ez;. Quinetiam ex Marrubii de: coco hauftus auriginem curat. Ide. Huic idem nobis videtur Lapatbum [atroum Lapas J. B.. Lap. bortenfe folio oblongo, [eve fecundum Diofcorida C. B. . Hanc fpeciem Laufatine Sabaudix oppido Tragus & Gefnerus provenire fcribunt. Eft autem inquiunt, Rhabarbaro monachorum quadantenus fimilis, at folia tenuiora funt, pinguiora & mol- tipi. ac etiam magis exigua, quare inter olera reliqua, ob dulcedinem íüam inm culinas rece- pta eft. ee. 5f. Baubini judicium feu fententiam de hac planta adícribam, cui & ipfe libenter faffragor. Ut libere dicam quod fentio, fufpicor "Tragum & Gefnerum pro Lapatho hortenfi Laufannen- fi obíervaffe Rhabarbarum monachorum primo anno fatum, quod tunc delicatius eft quàm fequen- tibus. Siquis nos aliter doceat, rem gratam faciet. Caterum Bardanam majorem Monfpelienfibus Lappas diam fcribit D. Magnol 1n Indice plan« tarum circa Monfpelium naícentium. À. A4. Lapatbura maximum aquaticum [roe Hydrolapat bum J.B. Hydrolapatbum magnum Ger. majus Park. Lapatbum aquaticum folio cubitali C. B. &2eat AlDater-XDotkt, vp bs Magis huic in. fibras diduéta eft r44/x quàm vel Oxylapatho vel Hippolapatho, foris nigra, intus buxea, cum notabili adftricione amaricans. Caules aflurgunt ad duos tréfve cubitos , ffore & femi- ze Lapathi acuti fed majore. Folia lata, prxlonga Rbabarbari monachorum non diffimilia, fcd multo longiora, duriora & rigidiora, [ longitudine feré fe(quicubital, Lapathi acuti foliis üimilia ied leviora minüíque rugofà 7. B. ] leviter crifpatis oris, fübacida & ftrenue adftringentia. d Folia bujus plantae mon longiora tanti [unt quàm cujufeis. alterims nobis cognite. Lapatbi fpeciei, [ed c [urre£iora. Nafcitur, inquit 7. Baubinmus, aquofis, paluftribus ac. ftagnantibus locis, & foffis humidioribus ; zu; imo in xpfis plerunque aquis oritur, raró extra cas. Q2 Quic- n——— — e —AAA—————— !72 F AEN E M— Vives. Vires. . H:sTOoniaà PrANTAmRUM Quicquid éxiftimet 7. Baubinzs, hanc plantam à vulgari Oxylapatho tota fpecie differre & non va- rare tantüm ob fitum, minimé dubito. Radix crafla, crocea lenit alvum; Icteritiam difcutit. Folia podagricis calidis & ulceribus utiliter imponuntur fluentibus. Scborenckf. Hxc planta eft quam füb titulo Britammice Zmtiquovum "vere defcrbit & depingit Abrahamus Mantngius, quamvis defcriptio quoad radicem non convenit cum Bauhiniani. Verüm Muntin- gil veriorem & accuratiorem efie exiftimo, quam 1dcirco nonnihil contradtam proponam. Lapatbwm longifolium nigrum. paluftre, [roe Britanmica Antiquorum vera, xoel. Hydrolapathum mi- grum Muncngil. E radice crafía, rotunda, lata ac fpongiofà ( annofa dum fit) & fucculenta, manüs circiter lon- gitudine, 1n varias partes craffiufculas, non. adeó longas, inferius divisá, & radiculis fibrofis cinctá colore recens effofíain loco natali, exteriüs nigro, intus candido ; qui mox 1n luteo-rufefcentem qualis eft Rhabarbari vert mutatur, perficcitatem plané fufca, folia protrudit haud multa, Lapatho- rum omnium longiffima, Juxta fe pofita non tamen arcté juncta , (ed feparatim, furfum femper vergentia, fefquipedem aut duos pedeslonga, tresaut quatuor digitos lata, in medio latiffima, & in mucronem acutum tandem definentia, colore fuperius faturo-viridi vel é coeruleo atro-virente, füb- tus pallidiore, venulis pallidé. viridibus, fübftantid craffiufculá, tactu duriufcula,. denfa, conftipa- ta & firma, marginulis interdum, przfertim in cauli adnafcentibus, parum criípis, pediculo modi- cé longo & craío, propé terram 1nterdum rubente, adftringentia & ex parte acida, fub Augufti finem evaneícentia. Caulis unicus aut etiam plures pro ztate &: magnitudine plantz, duas, tres, & quatuor interdum pedes longus, rectus, teres, viridis, cavus, folus minoribus hinc inde adnexis ornatus, tam. fürfüm quim deorfum parumper vergentibus ; € quorum finubus ramuli. rariüs difpo- fiti exeunt, flofculis pallidis, fub Julii initium fe aperientibus, raró non tamen verticillatim ad articu- los difpofitis, & brevibus & teneris petiolis pendulis onufti- Foliola tria floris exteriora duabus, ab utra- que parte € pallido colore albidis hirfutis gemmulis, 1n nullà Lapathi fpecie preterquam Virginia- na Britannica vifendis exornantur. Semen parvum, fpadiceum. E Hanc plantam veram & genuinam Antiquorum Britannicam efle contendit Abrahamus Muntin- gius: Siquidem defcriptionibus ejus. quae apud Veteres extant tum facie tum viribus per omnia re- Ípondeat. Quin & nomen Britannice Frificz originis efle probare nititur ; neque enim à Britan- nia infula cur ut propinque. eam dicavére Frifit denominationem fümpfife ( ut conjectatur Plinius ) verifimileeft. — Brit Frifus confolidare, firmare, compingere, fignificat: 72» veró Dens eft: por- ro Ica vel Hica idem quod ejectio valet : unde Britannica dicitur herba quz firmat & confolidat den- tes vacillantes ; vel medetur morbo dentes excutienti. IN ! Omnes hujus herbx partes , caules, folia, flores, femina, fed pracipué radices validé aftringunt, indurant & conglutinant. Hinc omnia putrefcentia, ut Eryfipelata tam. ulcerata, quàm integra, Herpetes, Phagadenica, Gangrzenas,&c. inhibet & fanat. Undecunque manantem fanguinem, Hamorrhoides f1mul & menfes fiftit :uno verbo ad omnia valet ad qux exe adftringentia frigida, Nervis , eorámque incommodis, ruptis, vulfis, contractis, tremulis, fpafmo, paralyfi, febzilibus zxftibus, necnon rigoribus medetur; Venena ac ferpentes abigit, & 1&tus eorum fànat : quare ju- reinter Alexipharmaca numeratur. Omnes Anginz fpecies uvulz relaxationem, parifthmia , fi- miliáque oris, faucium ac ventriculi mala, aftrictione egentia, ac apoftemata, tumores & ulcera pro- bé depellit, variáque rheumata aufert. , 'Tandem latentium caufarum morbos. Stomacacen fcilicet, Scelotyrben, cruráque ulcerata anti- pathiá fuá curat. Folia imponuntur ulceratis partibus per horas duodecim viridia, renovantárque alia : Succus quo- que caniculari fole induratus, aut igne infpiffatus inungitur. | Varios hujus herbe ejüsque radicum a ufüm preparandi modos , itémque varias compofitiones &: mixtiones cum aliis quz. operationem ejus promovent medicamentis videfis apud Autorem no- ftrum predictum cap. 16. : à; ; Quoniam autem ( inquit ) Scorbutus altas adeó in quibufdam egit radices, ut ex folius Britanni- cx decocto parum commodi fentiant, hanc ob caufam confe&um Medicamentum, à nemine mortalium hactenus ( quod fcio ) fcriptis publicatum apponere volui, ut omnes notitiam illies hau- rire, fibíque facili negotio parare poffint. Eftenim auro pretiofius, ac domi adversus omnem mor- bi Scorbuti fufpicionem, inzftimabilis inftar thefauri habendum. E. Croci 53j. AMacis Glycyrrbiz.e Cinnamori opt. " Psperis nigri $5 Radicum. Gentiane ana Sij. Britaunice 3v]. "T WA - Omnia groffo modo pulverifata;immifceantur vini Hifpanici fpurii libris fedecim, aut pintis Hol- landicis 42 vel 4. | "ceti Sambucini vel alterius fortiffimi lbiv. Qvorum recentium -vitella tria. Macerentur fimul in vafe lapideo vitreato, probé obturato per horas 72. in cinere calido, fimo equino vel arenacalida, eo tamen modo, ut ultra caliditatem tepidam non procedatur. Repona- tur deinde & ufu fervetur. ^ Hujus Lib. IV. De Herbis fore tnperf etlo, c7. | Hujus decocti tres, quatuor, quinque, velfex etiam uncias pro natura fübje&ti fümac ager mane jejuno ftomacho per dies quatuordecim vel viginti, vel plures. Bibateuam quocdie ad fitim ex- tinguendam Vinum Rhenanum optimum: vel fi Cerevifix fit affüetus, fümat non recentem, fed elefecatam benéque coctam : Ác quoties 1llam ger bibit, toties ipfi cochlearia tria hujus. vini cx- hiberi neceffe eft. Notandum tamen, quód fiin hujufmodi agro ficcitas quedam tuffis vehemens , vel Tabis fi- fpicio adfit, Piperis loco fumat Glycyrrhiza $vj. Vino uíà feré confampto reliquiis adhuc femel vel bis tantum vini addi permittitur. Hoc vino non folum brevi temporis fpatio inveteratus Scorbutus , przfertim fi abfque febre vel inflammatione fit, verim etiam. reliqua Scorbuti genera omnia, inveterate. Herniz, Paralytici at- ' que Gallico morbo infeái feliciffimo fücceffu curantur. Hac omnia Muntingius. À. — $. Lapathum vulgare folio obtufo J.B. — fylv. folio [ubrotundo C. B. [ylv. vulgatis Park. [? . folio mnhs acuto Ger. Yigunüdcaten Voilb 3Oorh, rather, «rfe moft conv- mon great Dooapdcaben tuil. Dock. Radix huic fimplex, interdum fürculofa, craffa, alt in terram defcendens, exteritis fufca, interiüis lutea. Folia quz à radice exeunt longis infident pediculis, qux in caulibus fant brevioribus, palmum & fefquipalmum lata, longitudine ad latitudinem dupla, aliàs rotundiora & obi, ali3s longiora & acuta marginibus extimis finuatis ut crenata videantur, utrinque glabra, [media tamen cofta & nervi infig- nioreshirfutiaverfa parte] pallidiüs virentia. | Cales plures, cubitales 8c fcfquicubitales, teretes, ftriati, brevi lanugine hirfüti, medullàfar&i, ramofi foliis ad nodoslongis intervallis diftantes alternatim po- fits ciné. In fummitatibus caulis & ramorum fores in fpicas longas, laxastamen, & é pluribus flo- rum verticillatim difpofitorum agminibus conftantes digefti. —Flofculi finguli brevibus & tenuibus pediculis penduli, hexaphylli, fFamnibas intus pluribus cum apicibus fübluteis, Tria interiora flofculo- rum folia in magnum aucta vafculorum ufüm feminibus prxftant. — Sezez in unico vafculo unicum tiquetrum, fplendens, colore caftaneo, pallidius quàm Oxjlapabi ewpi. Foliola illa terna quz valculum feminale conficiunt ad margines dentata (unt, fecus quàm Oxylapatho crifpo. Hac planta Lapatbum [yFv. magnum vulgare "f. Baubini nobis videtur : nam & hujus etiam foliis ruftici butyrum obtegere & involvere folent; quin & locis humidioribus in areis pagorum plerun- que, ad [tabula reperiri folet. Eadem etiam Lapatbwn vulg are folio obtufo Lobelii nobis efle. vide-- tur: icon enim convenit; quantumvis Lobelius Lapatbure fuu vulgare folio obtufo Lapatho acuto fimile effe fcribit femine, caule, flore & radice ; foliis duntaxat füperne retufis, brevioribus & ro- tundioribus differre. Unde nos olim decepti, pro Oxy/apatbo feu Lapatbo acuto habuimus hanc La- pathi fpeciem. cüm folia acuta produceret, quod non raró evenit —Verüm jam videmus Lapathum acutum Xlerbaris di&um, eandem plantam effe quàm nos pro Lapatbo acuto vinim habuimus; & reverà Lapathbum acutum minimum Lobelii & reliquorum non videtur fpecie differre à Lapatbo acoro feu Oxjlapatbo eorundem; ut in ejus hiftoria oftendemus. At planta hec de qua agimus, tota (d differt ab Oxylapatho, non foliorum duntaxat figur, ut deícriptiones conferenti pate- it. D. Morifonus aliam hujus feu fpeciem, feu pótiüs varietatem adfert, quam Lepatbum fjlo. fal. ubrotundo feminis imvolucro. loi [eu plano denominat, quod non aliter à defcripto differt quàm fe- minum 1nvolucris planis & lzvibus, non aíperis, feu ad latera dentatis. A. — 6. Lapathum folio acuto crifpo C.B.. acutum crifpum J.B. acutum maim: Park. acuti vari- etas folio crifpo Ger. emac. &jarp-pointen 3Oock tuitf) cuticb Icaveg. Radice cum praecedente convenit nifi quód minor huic fit, uti fünt. & reliqua ejus partes, Fo liis differt anguftioribus, longioribus, obfcuriüs virentibus, per margines crifpis & finuatis, pradfer- tim propé pediculos. F/ofcu/; minores , longioribus tamen pedicellis penduli, verticillis crebrioribus, ut femina caulem plerunque penituscontegant & occultent. "Tria illa foliola, que conniventia fz- men ampleétuntur & includunt, per margines zqualia funt, non ut przcedentis denticulata. — Sgzez quàm illius rubicundius feu caftaneo colore intenfiore przditum, magnitudine zquale. In locis incultus, hortorum areis, humidis prafertim & uliginofis paffim & copiose provenit. Hanc fpeciem. "fobz[omus Gc Morrifonus pro Lapatho aquatico minore 725. & Ger.habent. Fi- gura tamen Hydrolapatht minoris quam adhibent Ger. Park. & 7. B. ad Lapathum anthoxanthon propius accedere nobis videtur: utcunque cum illis fantio Lapathiim illud aquaticum minus non dus Ípecie vel à Lapatho acuto crifpo, vel à Lap. anthoxantho. A. 7. Lapatbum acutum Ger. acutum frve Ox lapathun J. B. acutum majus. Park. folio acuto plam C.B. Sb5arpointen Doch. * Folia huic quàm praecedenti breviora, inferiora à lato principio in acutum mucronem fenfim an- guftantur, minora quàm penulumi, aliàs colore fübluteo fimilia. Cas/es. in parem altitudinem at-. tollantur, funt tamen graciliores & minores , rigidi, & interdum tortuofi;: rami à caule magis ex- tant, feu obtufiores cum eo angulos efficiunt. — FJorwr verticilli rariores , feu longiüs diftantes, ap- pofito interdum ad fingulos foliolo ligulz inftar. —Flofzul minores quàm prxcedentibus ; fzzziza plus duplo minora. Extimo fololorum quz femini pro vafculo inferviunt tuberculum feu. verruca rubens grandis innafcitur , cui & fimilis in przcedente Lapatho cernitur fed multo minor. In humidioribus, ad aquarum margines, interdum etiam in ipfis aquis, nec minis frequens ad foffas & fepes. : Q 3 Cum 175 Varzetas. ! 3- 174 Vires. Lectus. Locus. Hisrongra PraNTARUM. Cum hac fpecie convenire nobis videtur Lapathum acutum minimum 7. B. C.B. Ger.Park. Si quidem 7. Baubinus omnibus partibus minus Oxylapatho vulgato, catera ei fimillimum fcribit : inte- rm, (pergit) hoc peculiare habere videtur, quód ftatim à radice feré. caulis in alas incipit dividi, in quibus flores ex certis 1ntervallis verticillatim nafcuntur, mufcofi, luteoli, fingulis feré verticillis appofito foliolo ligulz inftar, quo verticilla tamen extrema carent. Notz hz non füfficiunt ad dif- ferentiam fpecificam arguendam, nam & Lapatho acuto vulgari ubicunque provenit flores verticil- lati fere fünt, appofitis foliolis ad. fingulos verticillos: quód autem caulis. ftatim à radice in alas in- cipiat dividi, natalibus imputandum cenfeo. Simon Paulus in fcabie & prurigine plurimum laudat decoctum radicum Oxylapathi cum vel fi- ne decocto ftercoris galli gallinacei, " pars affecta eo abluatur. . Ad hujufmodi affe&us duo fequentia remedia proponit, ut infignia, 1. Ek fücci Oxylapathi, Rhabarbari Monachorum, Rad. Chelidonie maj. an. 5). pingued. lactis 31v. Mifta coque ad. fücci vere confümprionem. — Adde Diapompholygos 3j. Cerufle 31. Aluminis 5j. "Thuris 36. Sulphu- rs 5j. Mifte deinde di multümque agitentur in mortar piftillo ligneo vel plumbeo. Quód fi inter agitandum ficcius fiat, addatur femper pinguedo lactis , ut fiat linimentum mol. lus. 2. Rad. Oxvlap. Althzz an. 23. Helenii 3j. Herb. Aniftolochie, Scabiofe, Nummulariz, Plan- tag. an. Man. f. Coque ad putrilaginem 1n. f.q. aquz fluviat, — "Trajciantur per fetaceum rarius : Addatur deinde flor. Sulph. 9j. Balfami Peruviani parum. F. l.a. linimentum ad Scabiem. Backmeifterus mihi & alis ceu certiffimum ad ferpigines tollendas remedium communicavit ulverem radicum Oxylapathi plani cum aceto miftum. — Sz. Paulus. Sola fricatio radicis Lappatu [1.e. Lapathi, forté de hac fpecie intelligit ]. delet impetiginem. Expertum à me fiepius... Ex Obfervationibus Marcelli Cumani ab Hieron. Velíchio editis excerpfit & àd me tranfmifit D. Barz. Soarme. | Làpathi acuti radix Cerevifie infufà laudatiffimum Antifcorbuticum habetur. JZ;lis 4e Scor- buto. j Oxylapathi radices decoctz velíeorfim, vel cum aliis fpecificis mixte , 1n I&tero fanando eximii ufüs funt. N. B. Caro quzcunque quantumvis vetus & dura, fi cum lapatho cujufcunque generis coquatur, mollis & tenera evadit. Lemghbam. Hort. fanitat. Pulvis feminum lapathi hepar roborat & fluxus alvi quofcunque fiftit. Eft quidem Medicamen- tum obvium & ubique parabile, verüm ufus non contemnendi : Ego ei 1nterdum admifceo pulv. 1ad. Tormentille, facch. rof. & pulv. putaminum ovorum. — D. Boe, A. 8. Lapatbum folio acuto flve aureo C. B. Lapathum autboxamtbon J. B. — &Dolben goth. | Radice eft brevi, fürculosá, fibratá, duri, lignosá : case nunc fimplici nunc multiplici angulofo, altitudine palmari aut dodrantali ; fo/iz oblongis, anguftis, flavicantibus: fleribus 1n fummis ramis confertis , inferioribus in verticillos habitiores compactis, colore flavicante. —.Seziza perexigua funt & pallidiora quàm reliquorum congenerum. In paluftribus & uliginofis locis fponte exit: Juxta Sovarffon pontem ad 7rentam fluvium copiose, necnon prope Crowland oppidum in infula Elienfi aut Lincolnienfi comitatu. Obféervavimus etiam femel Middletont in Warwicenfi agro in foífis Juxta zdes D. F. VWillugbby. 9. Lapathum pulchrum: Bononien[e finuatum J. B. €&fe fribble-3Doch. Ex craffa radice multa folia, duarum pleraque unciarum. pediculis ejufdem pené lengitudinis profert, unciam plus minüs lata; in medio profündo utrinque finu. ex adverfo refpondente, extre- mitate fübrotunda, ut muficum illud inftrumentum noftratibusà 3Diol dictum figurá. fud imitentur. E medio foliorum caulis pedalis, nonnunquam fefquipedalis exit, 1n plurimos ramos incuivos bra- chiatus. Ad fingula genicula fferes herbaceos mufcofos ceterorum Lapathorum more profert: quos fingulis füccedunt terna foliola angulofa dentata, continentia femina triangularia füb- ruffa. [n areis & pafcuis circa Londinum ; & in agris. S. Georgi dictis propé Seutbovark copiosé prove- nit. In Helvetia itinerantibus paffim fe nobis obtulit: unde non eft cur é Bononia natales ejus arceflamus. T Deícriptio quam adhibuimus partim & 7. Baubizi, partim. € Morifoni Hiftoria defümpta eft, cüm planta ipíà ad manum non fi. Eft cur dubitemusan hoc à Lapatho acuto feu Oxylapatho fpecie differat nécne. D. Magzol. Oxylapathum vulgare foliis miré ludere fcribit, modó acutis, ma- dó fübrotundis, fzpiffimé etiam finuatis. Io. Lapathum folio acuto rubente, C. B. — Lapatbum [anguineum Park. — Lap. fanguineum, (ive Sanguis Draconis berba j. B. 2loeptuopt. J.B. Facilis eft hujus à reliquis Lapathis difcretio, fanguineo fucco quo fcatet, nervis perfolia La- pathi minoris acuminata crebris difcurrentibus, varióque implexu ruborem Íangineum virentibus folis conciliantibus, quorum füccus & manus & alutam primüm purpureo, mox in cceruleum de- ( q purpui : generante colore tingit ; quo fimul & pediculi foliorum turgent.— Reliqua effigiatura non abfimi- lis Lapatho acuto, nii quód magnitudine fuperetur. ? g In Lib. IV. "De Herbis fore imperfetlo, 2" In hortis feritur pro olere: Junio floret & femine deciduo facile Í& propagat. Folia alvum cient in Jufculo, aut expreffus fuccus fanguineus totius plante. Lob. Nitrofor Oxy- lapatho effe! deprehenditur : SR funt«cum eodem commiunia, Semen pulverifatum & in 1 aliquo decocto aftringente potum fingularem habet efficaciam in fiftendis nimiis menfibus & fimili: busfluxibus. | Camer, Yr. * Lapatbum Chalepen[e folio acuto feminum: involucris vofand? dentatis Morifon. | arae yointci 2Licppo-IOnck, : ? Barg Hujus caulis valdé ramofus afcendit. ad altitudinem fefquipedalem, ad cujus fingula genicula na« Ícitur unicum folium acutum. — Flres ibidem producuntur confertim naícentes, herbacei ; atque fingulos deciduos fequuntur involucra valdé dentata, quafi fpinofa, in quorum fingulis fingula con- tinentur femina triangularia, ut in cxteris hujus claffis. ( Plantam hanc ipfe nondum vidi; deícripionem ejus é D. Morrifoni Hiftoria mutuatus utn. 12. * Lapathbum marinum [inuatum J.B. Lapathum. maritimum fetidum C. B. Park. trong: fentey. ScaXDoth. f 8 (5. B. Radice eft & caule atro-rubente, pedali, incurvo: quem fo/iz atro-rubentia, fübrotunda, longis pe- diculis donata, & uncialia , interdum, finuata , communiter alata ambiunt, ex quorum finu. za- sili exurgunt, fimilibus foliis cincti, quorum füperiora leviter per ambitum dentatafunt. Incau- lis fummo ffofeuli quadrifol, miufcofi, quafi 1n. fpica difpofiti, quibus. utriculi foliacei, fübrotundi, fatis exigui fermen continentes fuccedunt. — Haec dum viret gravis odoris eft & in maritimis non longe Monfpelio provenit. , Hzc planta, fi modó re&e à C. Baubino defcribatur, Lapathi fpecies effe non poteft, cüm flos ejus quadrifolius fit, omnis autem Lapathi hexaphyllos, ut de vafculis feminalibus nihil dicam, D. Magnol in. Botanico [uo. Monfpelienfi! Lapatbum marinum finuatum f. B. hujus fynonymam facite nec fané prater rationem, cüm & defcriptio & locus conveniant. Lapathum autem marinum finu- atum ^. Baubinus fic defcribit. Cauliculos emittit humi procumbentes, aliis obliqué ere&os, dodrantales, in ramulos divifos an- gulofos atque ftriatos, quibus fz/;z uncialibus feré pediculis hzrent, alternatim pofita, laciniata, du- abus infignibus lacinus imám | pártem in totidem appendices dividentibus , figur oblongá, e quo- rum finubus ramulorum exortus eft, qui velutin fpicas longas ex femunciali intervallo flofzzlos mi- nimos aggeftos habent, obfolea coloris & ex luteolo virente quodammodo albicantes. — Raj ru- feícens, fimplex feré, paucífque fibris donata. D. Magnol ob aciditatem quam habet ad Acetofam refert hanc plantam. Nos ad aliud genus pertinere putamus ; verüm quoniam à tribus magni nominis Botanicis hic fuerit collocata, nec nos uó pertineat certó fciamus , noluimus eam temere loco movere , donec de numero petalorüm in fiios & figurá feminis & vaículorum feminalium certius edocti fuerimus. In fabulofis monticulis parüm ultra Cetium montem, quos reptatu fuo occupat, Collegit D, Aa- gmol. Cherlerus apud 7. B. Junio cum flore circa Zigues sortes, i Prater hasà nobis aliífque vifas & defcriptas Lapathi fpecies, alias adhuc aliquammultasà fe ob- fervatas producit Abrahamus Muntingius M. D. & in patria Academia Groningenfi Botanices Pro- féflor. Ez funt, " 1, Lapathum | Chinenfe longifolium, five Rhabarbarum longifolium vel vérum Matthioli, quz cüm fit Planta pentapetala, lore coeruleo, non eft hujus loci. T 2. Lapathum longifolium nigrum paluftre , five Britannica Antiquorum vera, vel Hydrolapa- thum nigrum. Quod idem efle putamus Lapatho aquatico fol. cubitali C. B. 3. Lapathum Virginianum five Britannica Americana. 4. Oxylapathum planum paludofüm. 5. Oxylapathum vulgare minus. 6. Oxylapathum minus dentatum. 7. Oxylapathum fibrofum feu Bulapathum Plinii. 8. Oxylapathum tuberofum Americanum. Has plantas prolixé defcribit Muntingius in libro de vera ztiquorum.| Herba. Britannica. Verüm quoniam longe verborum ambages Lectori plerunque tzdium excutere, réfque ip(às obícurare potius quàm illuftrare folent, omiífis minüs neceffaris, que qux vel omnibus in ge- nere Lapathis, communia fünt, vel iis que à Muntingio noviter inventa & defcripta fufpicamur, defcriptiones contrahere conati fümus, né eadem multoties repetere cogeremur. Lapathis omnibus in genere convenit florem habere non deciduum aut fugacem, fex foliis, cum totidem ftaminulis, fuos apices geftantibus, compofitum, quorum tria interiora magnitudine aucta & connivenua femen triquetrum fplendens, & plerunque fpadiceum aut nigricans amplectun- tur. Iis que à Muntingio defcripte funt. commune eft, Nervum feu coftam habere inferne pro: minulam in medio folio, fecundàüm ejus longitudinem excurrentem, é qua hinc inde nervuli ad folii latera producti, & ibidem femicirculariter coeuntes cernuntur. Item tum folia ipfa, cum eorum petiolos & nervos medios maculis & punctis rubentibus conta- minata habere: petiolos fübrotundos inferius fed. ftriatos, füperiüs planos. Caterum Muntingius duobus nominibus nobis reprehendendus videtur. 1. Quód non indicet locos particulares, in quibus fingulas fpecies viderit aut invenerit. 2. Quód non dicat, quas fpe- cies 175 Locus; 179 Hr s$oauewu Pax rk du cies novas & à fe primüm obfervatas, quas ab alis ante fe, quibüíque nominibus traditas aut de^ Ícriptas putet. Qux certé nobis pauló hebetioribus plus lucis affudiflent ad eas rità. intelligendas & difcernendas , quàm defcriptiones partium etiam verbofiffimz. * 13. Britaumica Americana [em Lapathum. | Virginiantm Munting. E radice craffa, varié divifa, & fibrofis appendicibus onufta, exteriüs fufca, interne & rubro lu- tea, medulli in vetuftioribus & fufco rubrá, circulo quodam albo intrinfecus exornati, fübftantiá firmá & folidá, per ficcitatem tamen fpongiofiore, fücculentá, inodorá, guftu amara & adftringente, acore maflicata fuccum quafi luteum exhibente, Folia edit non adeo copiofà , ar&é quafi conjun- cta, fürfüm magis quàm deorfum vergentia, magnitudine varia, in planta nondum florente mi- nora, breviora & rotundiora, in florente majora & acutiora ; infima cum petiolis fefquipedem circiter longa, 6, 7ve digitos lata ub: latffima, in acutum mucronem parüm fe contorquentem fenfim definentia, modicé craffa & pinguia, füperne herbacea, inferné e viridi fübcoerulea, margi- nibus plurimüm rubris; necnon media cofta, & venulis indé ad latera excurrentibus , que camen inferné parum. aut nihil ruborts oftendunt, guftu validé adftringente & acida, petiolis craffis, nec plus quinque unciaslongis nixa. E quorum medio menfe Junio erumpit caulas tripedalis, pollicem craffüs, ceres, ftriatus, cavus, viridis, ad genicula tamen feu foliorum fedem annulo plané rubido, digitum lato cinctus, foliis hinc indé adnaícentibus, & deorfum plerunque vergentibus, infimis multum minonbus, & fenfim anguftioribus ad faftigium uíque alt € cujus apice primó non inter folia ei annexa, ut in aliis Lapathis, Julio meníe flores producuntur. Qui tamen caulis poftea in paucas quafdem partes tranfverfas , admodum anguftas, acà fe invicem feparatas diffipatur, qui- bus inferiüs pauca quxdam foliola adherent. Flores & femina ut 1n alus Lapathis, à quibus tamen omnibus prxter przcedentem differunt, quód albida gemmulz plané lanuginofz ipfis eorum foliis ab utraque parte adne&tantur. : Frigoris minus patiens, 1n regionibus feptentrionalibus per hyemem reponi defiderat- * 14. Lapatbum planum paludofum Munting. E radice modicà longa, digitum craffa, & iri quafdam partes rectà tranfverfas divifa, colore ut in Britannica vera, faporis experte, necnon admodum adftringente, Fv/js profert non. multa Acetofz vulgaris effigie, plana & explicata, vix manum longa, duos digitos fere lata, € bafi latiore in mu- cronem defmentia, viridi colore, confiftentia durmícula, pediculis longis nitentia,| marginibus planis, interdum nonnihil velut plicatis, coftá mediá füuperné interdum rubrá, parum amara, nec- non valdé adftringentia, inter que. & alia quzdam minora, longioribus pediculis, plana in obtu- füm mucronem Snicnta, fübftantiá atque effigie Acetof vulgaris perfimilia. E quorum medio meníe Maio unus, vel pro magnitudine plante duo Cawliculi , re&i, bipedales circiter, tenues, du- riufculi, teretes, flriati, rubei plerunque, interdum pro naturá loci ex parte virides affürgunt ; fo- liis hinc inde raró à fe invicem diftantibus, iis quz ad radicem latioribus, planioribus, brevioribus, atque in obtufüm mucronem definentibus, Acetofx vulgaris fimilibus vefüitus: 1nter qux à fuperiori parte ramuli tenues, czteris Lapathi fpeciebus feré omnibus numero frequentiores, permultis foli- olis minoribus, & in acutum plane definentibus necnon füo in virore ad feminis perfectionem per- feverantibus onufli, oriuntur. Flofculi verücillatim ad articulos difpofiti füb finem Julii aperiuntur. Semen pufillum, triangulum. Flofculorum foliolis tribus internis tres gemmule ex albido rubentes oculos protuberantes non inique efformantes extern? adnafcuntur : quod nos in Oxylapathi etiam flofculis obíerva- vimus. * 15. Lapatbum vulgare misus Munting. E radice fere lutea, digitum vix craffa, fex circiter digitos longa, in acutum definente. foli pro- fert digitum plus minus longa, ac pollicem [ tranfverfum ] lata, 1n obtufüm mucronem definentia, füperné hilariüs viridia, inferné pallidiora, pediculis tenuibus herentia, plerunque plana, rariüs nonnihil quafi crifpata, guftui ingrata, atque nonnihil interdum amaritie. quadam. acefcentia. E quorum medio Cauliculus producitur tenuis, fefquipedalis aut altior, teres, parüm rubefcens & ftriatus, varios in ramulos, tranfverfos, graciles divifus, quibus nonnulla exigua foliola , 1nferiori- bus acutiora, ab utraque parte; rariüs difpofita adhzrefcunt. Ad quorum exitum é caule flofculi artculatim difpofiti proveniunt. Semen pulillum, fufcum. Ín ficcis potiüs quam paludofis oritur. * 16. Lapatbum minus dentatum Munting. E radice tenui, tuberofa, manum tranfverfam longá, tam interné quàm externé pallidé lutef- cente, Folia edit pauca, inferiori parte Juxta^fe pofita & quafi ex uno loco emergentia, pufilla, di- iti longitudinem vix continentia, brevibus admodum petiolis, ad bafin circiter. pollicem lata, 1n- dione íe contrahentia 1n acutum mucronem tandem definentia , füperné graté virefcentia, inferi- üs pallidiora, folo plerunque incumbentia , rariüs fupra illud elata, undique fermé plana, margi- njbus ex parte rubidis, parumper incifis, aut graté dentatis, guftum valdé tenuiter ferientia. — Caa- I;s plerunque unicus , vids gracilis, fefquipedem plus minus longus, teres feré, parüm ftriatus, ca- vus, colore fpadiceo ; non admodum alté füpra folum in quinque, fex, vel feptem ramulos tranf- veríos, ab utraque parte provenientes diffipatus, quibus foliola quxdam exigua, vix tamen aut ni- Lib. IV. "De Herbis. flore imperf elo, cz. hil crenata, verüm. inferioribus planiora adne&tuntur hinc indà procul à fe invicem. diftantia, ad quorum exortum caulibus verticillam adnafcuntur fores perpufilli, pallidé virides. — Sezzes pufil- lum, nitidum, fpadiceum. * 17. Bulapathum Plinii, frve Lapatbum fibrofum, Munting. Humilis & exigua eft planta, e zd;ce tenui, brevi, pallidé pupurafcente, necnon plané fibro- fà, & nullo modo ( ut czterz Lapathi fpecies umiverfz ) tuberosá, aut amariufculá, fed fapore poti- üs ingratá, Folia protrudit haud pauca rotunda quafi ferie quadam difpofita, tam deorfum quam für- fum vergentia, brevibus petiolis haerentia, effigie ac magnitudine Sargainei Lapatbi foliis, qux par- vam bubulam linguam repraíentare videntur, non diffimilia, juxta petiolos latiora, & tandem an- guftiora, in mucronem definentia, parvam manum longa, duos digitos lata, fuperné atro-viridia; inferné pallidiora, plerunque plana, interdum tamen in hac vel illa marginum parte parüm inver- íà vel quafi plicata , fübftantià modicé craíla, ore commanía parumper acida, adftringentia, at- que amaritudinem quandam propinantia. E quorum meditulo Caulis fxpiüs fürgit unicus, fef- uipedem circiter longus, teres fere, ftriatus, concavus, foliis pallidior, quatuor, quinque, vel fex foliolis pufillis, hinc indé emergentibus onuftus, necnon circa faftigium 1n. duas, trefve partes di- vifus, in quibus flofculi non verticillaim, verüm undique xquali femper ordine cauliculos ad fum- mum apicem cingentes difpofiti cernuntur. — Semen pufillum, fpadiceo vel fufco colore nitidum. Floret Vere ; Semen circa Maii exitum maturat. Semine prolato fepius, non tamen femper emoritur, * 18. Oxylapatbum tuberofum Americanum, Munting. E radice pollice nonnunquam longiore, craffà, ovali, tuberofi, anguloía, fibris paucis hinc indé enatis donatá, exterius fulvá, interné candida, fub finem Aprilis aut. Maii initium fv/ia pro: trudit rufefcentia, ex angufta origine in látius finientia; fex digitoslonga, in medio duos tréfve la- ta atque ibidem rotundiuícula, in. mucronem. acutum dehinentia, modice longo & angulto quafi pede nitentia, mollia & leviter flaccefcentia, fuperné atro-viridia, inferne pallidiora, marginibus planis, palato pergrata, quamvis & acidiufcula & parüm adítrngentia. Cauls circa finem Junii nunc unus, nunc plures, pro radicis ztate aut magnitudine, pedem longi vel paulo altiores, tere- tes, tenues, duobus parvis, aliquando oppofitis interdum feparatis foliolis, vel unico tantum, aut fx- pius plané nullo onufti exurgunt. In quorum faftigio tres, quinque, vel feptem nonnunquam, à Íe invicem feparati, bini tamen femper ab utráque caulis parte juxta fe politi, flofculi, in cacumine nihilominusin unum definentes, petiolis pufillis nixi, à-przcedentibus omnibus Lapathi fpeciebus formá, magnitudine, foliis ac colore plané diverfi, ex albido fcilicet rufefcentes, explicati & omni» no rotundi, conjunctim interdum & quafi coacervatim difpofit, & foliolis fex tenerrimis, intrin- fecüsfive meditullium verfus admodum anguftis, extrinfecüs veró ladoribus, atque in tres particu- las ibidem acuminatas Cyani modo incifis conftantes, cum perpufillis in meditullio apicibus luteis : qui poft triduum in fe. marcefcebant nullo relicto femine. 4n hec planta "vera C genuina. Lapatbi [pecies [it mobis mon conftat, cum. Autor nofter nec [emen, mec ejas conceptaculum de[cribat. Superficies hujus plantz quotannis hyeme interit: radix perennat. —— —— $a: Car. Ill. De Acetofa. Getofa ab aceto recentioribus di&ta eft, quia acido fapore acetum emulatur : Grxcis Oxa- lis pariter ab acido fucco. In nonnullis Aceto fpeciebus puto me obferváffe alias plantas fteriles & floriferas tan- tum, alias fertiles & femine przgnantes: ut in his quoque fexüs diftinctio cluceat. . Hujus generis o&o fpecies nobis innotuere, Ee funt 1. ZKcetofa vulgaris. . Moentana maxima C.B. . — Sterilis Mo[covitica Mor. Veficaria Americana Park: Rotundifolia bortenfis C. B. . Scutata repens C. B. ..— Zhrvenfis lanceolata. ; Cretica femine aculeato C. B. — Quee eadem Aceto[ee «Ocimi folio Neapolitame Bucephalepbos ve Col, ec OA d os IJ Á. i. "ceto[ 177 €——— —ÓAÓ (€ Áá— M e 178 Locus €3 Tempus. Vires. Hisron:a PraNTARUM. A. a. Aeetofa onlgarzs Park. prateufs C.B. | Oxalis voulgaris folio longo J. B. | Oxalis feu Atce- tofa Ger. 3Oilb Sorel. " ; Cubito altiores promit caules ftriatos, concavos & in apricis rubentes, 1n alas divifos, & fo/iis alter- natim pofitis cinétos, Biftorte minoribus, acuminatis, quà pediculo adherent falcatis pinnatífve füc- culentis, glabris, atro-virentibus, fapore acido. Flores & [emen Lapathi acuti (inquit 7f. Baubinaus. ) Inhac fpecie plante nonnullz flores duntaxat proferunt, hexapetalos cum duodecim ftaminulis & apicibus lnteis , quibus nullum füccedit femen: Aliz femen proferunt triquetrum, fplendens in va- Ículo tribus foliolis conniventibus compotito, ut in Lapathis fit. — Radix fibrofa, lutea, ftrenué ficcan- te & aftringente fapore. ÍIn pratis & paícuis paffim & copios? provenit, in hortos etiam admittitur in ufüm culinz. 7E- ftate floret & femen brevi perficit, quod ( ut recté Gefnerus ) difficulter: colligitur, cüm fubito deci- dat antequam probé maturefcat. . Hujus varietas habetur, quam f. Baubizus fub titulo Oxalidis crifp depingit & defcribit. EIxc, inquit, natali loco, tempore & crefcendi modo à priori nihil plane differt quàm quód natura foliis" crifpis in hac miré ludat. Acetofà omnis, ut alia feré acida, refrigerat & ficcat; appetitum excitat, choleram reprimit , fitim. íedat, putredini refiftit, unde in bins biliofis , fis plius ac pefhlentibus ufitariffima eft, atque etiam utiliffima, feu füccum expreffüm jufculis & forbitionibus immifcere, feu. folia eif dem incoquere malueris. Aqua deftillata eifdem ufibus inferviet hyemis tempore, cüm folia eva- nuerint; eft autem, ut plerzque hujufmodi aquz ftillatitie, languidior multó & minorum vi- rium. Semen medicamentisadditur cordialibus, éftque proculdubio facultatis adftringentis particeps, ut aliorum Lapathorum femina. Herba zftivis menfibus acetaris infertur, éftque idoneum multorum ciborum. condimen- tum. : i Singulare eft ( 1nquit Simon Paulus ) quod aliqui practici pro horribili fecreto habent, quód Ace- tofz radix ficcata & decocta rubello eleganti colore aquas tingat, cujus tamen Rnlandus jampridem meminit. : Gronlandi miferé vexantur Scorbuto, fed' quafi renati convalefcunt, mifcendo. Cochleariam & Acctofàm fimul in Brodiis fuis Avenaceis vel Hordeacei. — Hz duz plantz. femper. crefcunt fi- mul in hac regione, quafifeorfim fiumi non debeant, né (eparatz noceant, quippe una fale volatili, altera acido turgeícit, ex quarum miftura media qualitas exultet. Bartbolim. AG. Med. 1671. Obf 9. Ex adverfar. D. Tancredi Robinfon. 2. Oxalis montana maxima C. B. Sylvatica maxima J. B. Mceto[a. maxima Germanica Park. 3. B. Duorum cubitorum circiter altitude eft caulis ftriatus, foliis ex intervallis certis amictus fingu- laribus, fefquipalmaribus, uncias tres latis, acuminatis, glabris, inferioribus veró. duplo majoribus, acido fapore praeditis. Acetoíe maximz fpeciem cüm Cantabrigie: degerem, diu in. hortulo nutrivi füb titulo A4cerofz enaxime Hifbanice, cujusfolia non tantüm majora fuere quàm Acetofz vulgaris, fed & colore dilu- tore, fücculentiora, & teneriora. An forté Acetofa Hifpanica grandiffimis foliis Cao. ? quz ta- men differenti natalibus 1mputandz videntur. Hanc plantam C. Baubinus in. montibus, Helveticis .& Sabaudicis provenire fcribit : 7. Baubinu in monte ZZuiri prope Genevam. * 4. "cetofa montana. geniculis nodofis C. B. smontana. maxima Park. qni banc cum precedente ean- dem facit. Oxala folio ampliffimo, geniculas tuberofis J. B. «Seat. Rnottp-jointeb. So? rho Claf. dem genus.in jugo ZFecbfell Clufius obíervavit, fatiyo multó majus, foliis valdé amplis, cui hoc peculiare erat, ut. in caulis nodis & geniculis fubinde velut tubera. quedam. adnaícerentur, & quibus folia tandem fefeexplicarent ; qua tubera tellure obruta [ periculum. enim fecit ] (i1 generis plan- tas protulerunt. * 4. ZAceto[a tubero[a vadice Y. B. — Oxalis tuberofa vadice]. B. Park, Sugvel. Xoitf) tuberous 02 knobbp roots. ; "Terram füprà Oxalidem pratenfem refert, fv/iis paris magnitudinis & forms, aliis. caulem alis fuis complexis, aliis longiore pediculo nixis. —.F/Jos ftamineus, luteolus, racemofus, ( Lobelio tefte, E primam ejas notitiam: debemus );. radicibus tüberofis Filipendulie vel. Oemanthes pergseza: fpecta- ilis. Jacobo Zanoni hac fpecies Acerofa Ragufiana dicitur, unde verifimile eft eam 1n confinio Ragu- Íz urbis, unde tranfmifía eft, fponte oriri. Caterum Zanoni Acetofam fuam tuberofam, repen- tem Ragufinam à Lobeliani tuberosá fpecie diveríam effe contendit: Siquidem Ragufina füb ter- xa reptaris fe anultiplicat, & novas in circuitu plantulas feu ftolones emittit: fis habet. fanguineis maculis ( cüm primo erumpunt) notata; flore rubicundum; & in fingulis radicibus fingula dun- taxat Lib. IV. Dé Herbis flore iperf'etlo, cz. taxat tubera , longa, craffà, Paonis feeminz aut. Afbhodeli majoris tuberibus fimilia: Lobeliana autem his ominibus notis caret, cüm Acetofz hortenfi vulg. tuberibus exceptis, per omnia fimilis fits tuberá autem multó fint minora, duo ant tría 1n eadem. interdum radice aut radicis fibrá fimul juncta; Filipendule vulgaris craffitie, — Verüm his non obftantibus Lobelio defcriptam & depictam, cum Ragulina Zanoni eandem efle füfpicor. Potuit enim & Lobeliana reptando (à propagare, quàmvis proprietatem iftam Lobelius vel non animadvertit, vel non. meminit: maculas autem (àn- guineas vel infecti cujufdam punóture, vel morbidz aut vitiofze alicujus efforeícentix notas cífe verifimile eft ; tubera infuper 1n icone Lobeliana non multüm figurá füá abludunt à Ragufinz tube- ribus, nec plura funt 1n fingulis fibris, nifi quando fibráe majores in ramos dividuntur, quod forté etiam 1n. Ragulina interdum. poteft contingere, aut fi nunquam contingat, pi&ori vel fculptori 1n- m aut cerebrofo feu temere, feu de induftria. iconem. corrumpenti, & fibris tubera appingentt eberi. $« hcetofa fFerilis €Mofcovitica Moorifont. SDarreri &oorel pf Ruffia, Hac parüm admodum differt ab Acetoíà vulgari, nifi quód fit foliofior, rotundior & omnino minor. Raró caules edit, rarius flores ; femina apud nos ad maturitatem nunquam perducit, unde non inepte fterilis appellatur. : Folia ejus ineunte Vere teneriora cüm fint, acetariis funt aptiora. Locum ttulus indicat: vidiin horto. D. Jillusbhy Middletoni cultam. Qui nobis communic£- runt à JNovo caftro Northumbriz oppido ad. f& tranfmiffam retulerunt. * 6. ddcetofa montana, radice. etf, pedali aut fefquipedali Lapathi inftar abfgue fbrit Mord Miongcroeteb Qopimtain Arr. patbi inflar abus füris Mori Morif. Radice longi; rectá, abíque fibris adherentibus à reliquis Acetofrs differt 5 quoad caeteras par: tes convenit curii congerieribus. | * 4. Metto[a quarta Col, montana bulbo[a C. B. bulbofa montana mejor Park. . De hac Columna ; Quarta montium frigidiorum incola, rotundior, bulbofà. Fui promit lata in imo, bafibifurcata ac veluti alata, quodammodo hederacea, trifida. Ex brevi hac defcripaione. an hacc fit-fpecies à füprafcriptis omnibus diftint&ta certó definire nequis mus. 8. Acétofa "veficaria Americana Park. — Americana. longiffrmis pediculis donata C. B. — Oxalis fiis cana]. B. SÜümeritan &oarel, — atcerofa Iodica Park. quid differt ? C. B; E radice fimplici, alba, paucisfibris donata caules plures, rotundi, ftriati,]leves, in terram reclina« ti prodeunt, qui mox in plures ramos oblongos brachiantur, Fea gemina oppofita, aliquando eti- am figularia , pallida & velut mitrofo pulveré obfita, angulofa, non tamen ut in vülgari bifurca« ta aut alata, fed potius Atriplicis formá, pisa, & pediculis triuncialibus donata, mollia, carno- fa [ vel Portulaca ipfà araffiora, 7. B. ] (apore acido ; ex quorum finubus alx fürgunt foliis minori- biis, fed eádem forma; in quorum, ut & in caulis fummo ffofculi ex lüteolo virentes & rubello quo« dam, higurá Oxalidis vulgaris, folà magnitudine diferentes, quippe majores, ex recurvo pediculo penduli, vel ut. in fpicas difpofii: quibus fr&&ws foliacei ( ex tenuibus rufefcentibus membranis, clegantiffimis venulis, veluti 11 Fritillarid per eas. difcurrentibus compofiti ) ut in aliis, fed quadrus plo quàm in vulgari majores, ex parvis pedicellis dependentes faccedunt, quibus femina triangularia oblongá, ruféfcentia & fplendentia inclufà continentur. Ceterüm tota planta guftu & aciditate delicatiore reliquis congeneribus praeferenda. J« Baubinus dubitat an haec planta fit Zacystbi Oxels Alpino in lib. de Plant. /Rgypt. quam ex- ilem herbam fuiffe fcribit, folus parvis ; craífis, oblongis, Calthz foliorum zmulis, guftum ut no- ftram acido fapore feriertem. Nos Zacyn. Oxalidem huc referre malumus, quàm pro nova fpecio proponere cujus notz omnes huic non inepté conveniunt. * 9. Aicetofa. "veficaria. Tingitana perennis vepens, foliis longis femuatis Morifoni ; perennes Tingitana major dentata Zanoni. Q20labbtt-Sorrel of Tangier tuitlj küabrb Irabcg, Morif. Folia protrudité terra plurima, longa, mucronata, profunde laciniata feu finnata, imó undulata, E meditullio horum exit cawzs, per terram ftratus ; ad cüjus genicula nafcuntur folia fingularia, iti dem finuata, In fümuis caulibus nafcuntur feres mufcofr : quibus fingulis füccedunt veficz trian- gulares, in gremio continentes femina triangularia, —Radicem profert ciaflàm, repentem, multis fj- bris donatam. cotolkn provenit :1 Mauritania 'Tingitana, unde D. A4Jex4gder Balem in Angliam tranf. mifit. à D. Zanoni omnes hujus plantz partes prolixé & accuraté defcribit. | Fo/;a quoad formam Ari fi- miliaer attribuit, nifi quod. dentata & undulata per margines fint, & ad bafin füam in duas lacinias profunde incifa , caw/ezz cubitalem, dum adhuc tener eft humi ftratum, poftea fe erigentem, pen: nz anferinz craffitie, inferne ad medium ufque diluté rubentem, reliquà. füperiore parte virentem, ragilem I90 Hisron:iA PraNTARUM. fragilem adeo ut non fine ftrepitu rumpatur: flores & capitula tenuibus pediculis pendula, interdum folitaria, aliàs duo aut tria fimul, ex codem puné&o prodeuntia. Cztera apud. ipfum vide. Cum Acetofa veficaria precedente mihi non multüm convenire videtur, fiquidem radice eft pe- renni & durabili ; fz/;is oblongis finuatis & ad bafin profunde laciniatis : floribus eófque fequentibus Tubs inÍfinguls pedicellis fingulis, non pluribus fimul in unum capitulum conglobatis, ut in illa. I0. cetofa votundifolia borenfis C. B. Oxalis Franca fen Romana Ger. Sativa Franca five Ro- mana votumdifolia Park. folio rotundiore vepeus J.B. 3áomam vo evene. &oorei. TA t fübinde hac fo/iis, modó rotundis feré, Cochleariz vel Chelidonii minoris proximis, modó alarum appendicibus donatis, alis fagitte inftar mucronatis pinnatííque velut Spinachiz foliorum extremum, colore glauco aut pallido, pinguiufculis, delicatóque acore przditis. | Cae; inanes, cu- bito longiores: Flofcult e fibris componuntur ex luteo rubentibus, ut 1n aliis, quibus & femen re- Ípondet. Radix tenuis reptat, fapore minüs acido, fed magis ficco quàm folia. In hortis paffim feritur. Huic affinis eft, A. ar. Aeetofa fcutata repens C. B. prod. Park. Ep: Cauliculis nodofis tenellis, per terram repentibus, unciasquatuor longis: foliis unguem latis, fed longis pediculis cauliculos zquantibus donatis, formam fcuti, vel potiüs Avonis folium referen- &übus , 1n medio tamen utrinque finum obtinentibus, & in apicem definentibus. Huic eandem fpecie. effe exiftimo ;Acetofarz rotundifoliam. vepentem Eboracen[em folio im medio deli- quium patiente Morif. ut & Cambro-britannicam mentanam Park. quam & nos olim 1n agro Weftmor- landico fponte ortam invenimus. Morifonus eam vix alia in re QM foliis rotundis, fpiffis, viren- tibus, in medio deliquium patientibus à vulgari Romana rotundifolia differre fcribit. Nec multüm abludit Tape zcetofa rotund;folia Alpina C. B. Park. (B; Planta palmo minor, cuifolia quina vel fena Violz lutez Alpinz modo rotunda, unguem lata, pediculis tresetiam quatuor unciaslongis & tenuibus donata prodeunt, & inter hzc cauliculus levis & nudus, fexuncialis exurgit ; in cujus fummo flofculi mufcofi parvi velut in fpicá unciali; cui £oli- olum fimili formá fübjicitur. * 13. Zlcetofa Caltba folio peregrino C. B. Oxalis Zacyntbi Alpin. AÀ noftris (inquit. Alpinus) Oxalidibis omnibus admodum diverfa erat : Quippe exilis herba, folus arvis, craflis, oblongis, Calthz foliorum «mulis, guftum. non minus quam: noftra acido fa- pore feriens. A. 0x4. Zcetofa arvenfis lanceolata C. B. minor lanceolata Park. parva | auriculata repens J. B. Oxalss tenuifolia Ger. jeep &oovel, Prolixas habet radices , tenues, fibrofas, rubentes, fub terra reptantes & novaobiter germina ad intervalla protrudentes, quibus longé latéque brevi temporis fpatio fe diffundit, folo przfertim arenofo. Caules in lxtiori folo femipedales funt aut altiores, ftriati, folidi, folus cincti crebris, fi- tu alterno, fumma parte in plures ramulos divifi, in quibus flofcu/; & femina eodem modo oriun- tur quo in vulgari Acetofa, longos racemos efficientes,. Sunt enim flofculi hexapetali inutiles qui- bus nullum feret femen: fünt & femina quibus nullus flos przvius | Semina non conteguntur tribus foliolis conniventibus tantüm, utin aliis plerifque hujus generis, fed herbaceo involucro ar&e adhzrente. FWlia íémunciam aut unciam longa fünt, ad imum auriculata, guftu reliquorum inftar acido : Superiora in caule plerunque angufta funt, & auriculis carent. In arenofis, lapidofis & 1ncultis agris paffim provenit, reptatu fuo odiofa. Hucrefero Acetofam XIV, feu lanceolatam anguftifoliam repentem C. B. item XV. feu arven- Íem minimam non lanceolatam repentem ejufdem, quz accidentibus quibufdam à loco natali or- tis potius quàm fpecie differre videntur. "Acetofa angu[Hifolia elatior Park. ' Án ab hac fpecie. differat me nefcire fateor: notz ejus diftinctivze funt tantüm Caulis gracilis ela- tor, Folia angufta, oblonga, Nihil adfert autor de loco ejus natali, nec unde habuit aut plantam ipfam, autejusiconem, dicit ; quocirca nifi aliunde ejus notitiam habuerimus, oportet ut adhuc in- certi maneamus. 1$. MAcetofa Lib. IV. De Herbis. flore imperfetlo, czc. 18: 15. Zlcetofa. Creiica [emine aculeato C. B. Park, | Oxalis minor aculeata Candize J. B. 3orick- . Bcatbeb. Sorel of d&'anbp. Ramulos complures dodrantales & cubitales, huníi fufos, undatim flexuofos, graciles, ftriatos pro- ducite, colore propter terram rübente, alióqui viridi: fo/;a pauca. Oxalis vervecinz, pinnis muti- la, oblongis pediculis donata : fferesex 1ntervallis per totam feré ramorum longitudinem , mufco: fi, luteoli, velut in fpicas difpofiti ; quibus fees fuccedit triquetrüm; purpurafcens, triplici mem- branulá aculeata circumclufum, contorto, latiufculo' fucculento pediculo appenfüm. ^ Ra4ix gra- cilis, fibrofa, rufefcens, fümma tellure hxrens. : Ex femine fub hoc titulo à D. de Caf bona niffo, Montbelgardi in horto Ducis füccrevit, Junio flo- ruit, & Julio femen maturuit; ; Huic fpecie omnino eandem effe mihi perfüadeo, quz frequens circá — Neapolin oritur à D, Fa- bio Columna defcripta & depicta fub titulo "Aceto[ze Ocymi folio Neapolitarize bcepbalepboree. Cujus defcriptionem, né Lectori temere impofuifle videar hic fübjungam. Folia huic Ocymi modo íunt fefcunciam lata, carnofa, ovali figurá, petiolo longo Ieréntia, ve- luti nitrofo pulvere obfita, acido fapore utin congeneribus, alternatim cauli herentia; ex quorum finubus /; fürgunt, minoribus.eodem modo folus: 1n quorum & in caulis fummo in fpicam, ut in alis, fleres emicant. difpofiti , parvi, herbidi, lutefcentes, mufcofi, ac etiam circa fümma folia hz- rentes, feliolis quibufdam parvis pro calice : quibus fuc/zs füccedunt foliacei, utinalis, fed huic miro natura artificio Bubulinum caput exprimentes, nam veluti collo cauli hzrent, & indé ad ca- pitis extrema velut cornua parüm inter í& curva; pauló inferiüs veró, & veluti é regione ocülorum, aures veluti apparent utrinque & fupercilia ; & ab his reliquum dependens capitis totius iconem exprimens. Cau/es pluresà radice exeunt, aliquando pedales aut majores, parüm angulo fi ac veluti Íftriai, Radix tenuis refpectu plantz, in fumma tellure hzrens. Autumni fine exit 5 caulem edit vere; xftate perficitur. Hanc plantam circa Neapolin, locis à Colurma indicatis abundé provenientem vidi & collegi. Prima facie Oxalida smuünimam vervecinam putavi, verüm curiofiüs eam infpiciens diverfam agnovi; & revera Defcriptio Z4cetofze Cretice. femine aculeato, quam ex 7f. B. Hift. defümptam propofüimus ei egregie convenit, ut non dubitem eandem effe quam Bauhinus defcripfit. * 16. JAcetofa amua Ocymofolia Lufitaniea Munting. Planta eft ántiua, & radice parva, tenui, fufca, fibrofà folia portrudens non magna, pediculis ar: ticulum longis nitentia, digitum minimum fermé lata, ovali figurá, ad pediculos, nimirum angu- fta, 1n medio latiffima, indéque in obtufüm mucronem definentia, craffiufcula, marginibus planis, Íuperné obfcuré virentia, ifernà pauló pallidiora, guftu acido, unica in medio, tenerá venulá, é 2s aliz quedam pufille ac vix vifibiles exortuntur. — Caulis; inde exurgunt unus, duo vel tres s ollis predictis minoribus anguftioribus, magííque acuminatis, hinc inde ad. digiti à fe invicem diftantiam cincti, vix manum longi : quorum fummo faftigio fpicz in modum fed verticillatim ad articulos difpofiti flofeuli , breviffime ac arcté admodum füis pediculis adnati Augufto ac Septembrs menfibus explicantur. Seminis involucrum Lunz in cornua falcatz: modo difpofitum, inferiori parte rotundiore parumper purpurafcens, pluribáíque fpinulis quafi molliufculis plenum necnon longiformi cuid am, craffiufculze & lanugino fparti, ut in Calendule femine, annexum. . Herba eft tenera, frigoris minüs patiens, nec femen nifi calido in. loco Soli expofita, in oris no- ftris ad maturitatem perducit. : Hzc plantula ab Acetofa Ocymi folio Neapolitana bucephalephora Co7. folá feminis, feu. veriüis conceptaculi feminalis figur, Muntingio ipfo fatente, differt: ut eandem fpecie effe füfpicer, &c naturá cantüm ludente in vafculi feminalis figura variare. * 17. Zcetofa anmua Africana Munting; A. praecedente, cui aliàs fatis fimilis eft, differt Statura paulo altiore, Foliis rotuftdioribus & ob- tufioribus, ramulis floriferis € caulium lateribus inter foliorum ortus erumpentibus. Car. IV. De Fegopyro. JEc planta Fegopyron íeu Fago-triticum recentioribus dicitur à figura feminis, quód Faginam glandem formá triquetrá & colore fordido quodammodo refert, licet quan- titate multó minus: apud Veteres nullum nomen obtinuit, quibus vel non cognitum, vel non ufitatum, vel negle&um. DoZ. C. Baubizo Eryfimum "Pheophrafti folio hederaceo dicitur. Frumentum Saracenicum nonnullis, quia ex Africa primüm delatum creditur. . Convolvulus niger diétus Fegopyro adeó fimilis eft, ut procjus fpecie fcandente meritó cenfe- 11 poffit. | ; R. Hujus 182 fus; Hri:sronra PiaNTARUM. Hujus note characterifücz funt Flofculi pentaphylli fpeciofi, in dx € foliorum alis egreffis. Semine triquetro cum congeneribus convenit, ejus tamen colore fordidiore & fariná e(culentá ab ufdem differt. AÀ. —r. Fepopyrum Dod? Tragopyron Ger. emac. Park. —Fagotritieum VB. 2D kunfieat D2 ?DoontK Eryfimum T beophr. folio bederaceo C. B. : ! J : Radice nititur furculofa, plurimis fibrillis capillata. — Cau/e fürgit cubitali & altiore, fimplici, te- reti, glabro, folido, viridi fed 1n apricis purpureo, ramofo, ramulis alternatim &. foliorum finubus exeuntibus. Feliz ima pediculis duas uncias longis infident, fuperiorum 1n caule pediculi fenfim breviores funt, donec tandem 1n. fümmo immediaté adnaícantur, hederacea, glabra, atrovirentia, per margines «qualia, fapore fatuo. In fümmis caulibus & ramulis ex alis foorim egrediuntur urculi féu pediculi unciales [ f. B. trientales aut quadrantales,] tenues, flores füftinentes in fpicas habitiores feu. racemos congeftos, fatis amplos, pulchellos, pentapetalos, ex albo purpurafcentes, apicibus rubentibus. In umbilicis florum fingulorum fingula nafcuntur fezisa, oblonga, triquetra, nigris glumis obducta, farinam intus continentia candidiffimam, infipidam. — . De loco ubi fponte provenit mihi non conftat: Aint Africanz originis effe : Apud nos in arvis feritur, nec ullum feré folum refugit. Gaudet imbribus, citó provenit, celeriter maturefcit, ut re- &e 7. Baubinus. Veteribus incognitam & indictam fuiffe hanc plantam Botanici peritiores opinantur; Rura ( inquit Matthiolus ) non folüm ex ea panes pinfunt , fed & pultem quoque conficiunt, quz noningratus eft cibus, ubi re&é fit. Dodonzus pulmentaria ac placentas, quz ex ejus farina con- ficiuntur, facilé concoqui, citó defcendere, alimentámque corpori adferre, exiguum quidem non tamen aut malum vitiofum ícribit ; Panem qui ex eo aliquando, cogente annonz penuriá coquitur, aut farinam ejus admixtam habet, humidum effe citiáfque defcendere, ac flatulenti plus. obtinere quàmex Secalico&um. | Herbam viridem, priufquam femen maturuerit, boves jumentáque pafcun- tur, Semine gallinaceum genus paftum citiffimé pinguefcit. 7. B. A. — 2. Comvolvulas minor Atriplicis folio Park. — Volubilis nigra. Ger. Comvoloulus minor. femine triangulo C. B. — Helxine femine triangulo J.B. 2Dlack 2Dinbtuccn. Radice firmatur furculofa, lutea, lenta, fapore nulloinfigni. Caulis plurimüm fimplex, verüm radice ftatim. ramofus, plurimis przlongis, tenuibus flagellis, quibus plantis vicinis i circumvol- vendo in altum emicat, fpiris à dextra finiftram. versus tendentibus. Folia in caulibus & ramulis ad intervalla rara, alternatim aut. fingulatim pofita, pediculis femuncialibus aut longioribus appen- * fa, triquetra hederz aut potiüs Fegopyri, glabra, per margines equalia. In fummis caulibus & ra- Locus, mulis & ad exortum foliorum flofculi racematim coherent. hexapetali, alii inutiles & femine caffi, albidi, qui interdum aperiuntur, alii femine przgnantes, qui perpetuó connivent, & finguli fingu- la femina triquetra, fatis grandia, ex obfcura purpura nigricantia complectuntur. Naícitur 1n locis cultis, arvis, vineis, fegetibus, quin & fepes interdum longiffimis fuis flagellis fi- perat. Subfinem 7Eftatis & Autumno femen perficit & brevi radicitus exarefcit. Uus ejus, quod fciam, in medicina nullus. Car. V. De Perfcaria. zmula obtinet : Hydropiper Grzcis à loco & fapore: in aquis enim aut circa aquas oritur, eftque valdé calidum & acre inftar Piperis: quamvis non omnis Perficaria acris fit, imó plerzque nutes. Perficaria flofculis tetraphyllis in. fpicis fümmos caules terminantibus à reliquis hujus familiz di- Ds: Latinis à foliorum formá haud dubié dicta eft, quod folia Perfice mali foliorum fünguitur, fpeciatim à Biftorta radicibus non intortis/ Forma quoque feminis à reliquis non pa- rum differt, quod non adeo concinné & exacté triquetrum eft; uno latere reliquis duobus fere pari, adeó ut angulus iis contentus valdé obtufus fit, reliqui duo acuti... : Hujus quinque fpecies nobis cognita fant, nimirum: 1. Perficaria "vulgaris acris ffve Hydropiper. 3. B. 2. Vulgaris euitis feu maculo[a. 3. Pufilla repens Ger. emac. 4. — Frate[cens maculo[a Virginiana Park. $. Salicis folio, Potamogiton augu[Hifolium dicia. Án Penficaria vulgaris acris. féve Hydropiper J. B. vulgaris acris ffFve minor. Park. P. ureus Jive Hydropiper C. B. Hydropiper Ger. SIalekoeen 02 2Ucfmart, ' Radice parvi, ligno, albá, fimplici, pluribus fibris capillatá alimentum attrahit. Caw/es plures pedales aut cubitales, folidi, teretes, glabri, pluribus geniculis nodofis intercept, in apricis rubeti- tes, Lib. IV. *De Herbis fre imperfetlo, c... 185 tes, aliàs luteo-virides, ramoht. — Folia ad .genicula íngularia, membraneis appendicibus caulem amplexa, pediculis brevibus infident, pallidé viridia, non maculofa, glabra, per margines xqualia, Perficz foliis fimilia, unde & nomen impofitum. In. fummis caulibus & ramulis fores in fpicas di- geftilongas, laxas & ftrigofàs, perexigui, € quibus alii inutiles fünt, nullo faccedente femine, & in quatuor petala panduntur, alii perpetuó conmvent, & femina fingula majufcula triquetra, fplenden- tia, & per maturitatem nigricantia, continent, ipfi exteriüs rubent. Sapor plantz acris & mor- dax: annua elt. "Ad nivulos, foffifque, & in aquofis nafcitur. Aiuntfolia huic interdum maculofa effe ; quod tamen nobis nondum obfervatum. Facultatem habet evidenter calidam &ficcam. ^ Ufus przcip. extrinfecus, in vulneribus, tumori- V;res, bus 1nduratis, ulceribus inveteratis, &c. ScbroZ. | Aqua. hujus füillatitia efficax eft ad comminuen- . dum calculum etiam vefice , experimento cujufdam nobilis noftratis, qui quotannis in ufüim pau- perum magnam ejus quantitatem deftllare folebat. D; Boyl. De Urilitate Philofopb. INat. part.2. pag. 65. : E. Piper aquaticum, indatur de eo in dentis cavum. Hoc remedio fnavit mulierem J. Heur- nius. | Expellendis mufcis vix quicquam efficaci reperias: nam quzcunque in pecoribus vulnera vel ulcera fücco Perficar obhta fuerint, ea ab injuriis mufcarum tuta manent, etiam. ferventiffima zítate. Trag. Parkinlonus noftras aliam praterea Perficariz fpeciem defcribit, quam acrem Virginianam ap- pellat, quz non alia ( 1nquit) in re. à precedenti differt quàm fpicis gracilioribus feu tenuioribus & longioribus, quod tamen vix fieri poteft, cüm vulgaris Ípicz pralongz fint, necnon tenuss admo- dum & ftrigofx. Quocirca eam pro Perficaria acri vulgari tantifper habebimus, donec quis certi- ores notas & characterifticas adferat. Hydropiper Brafilianum ZMarggr. à noftrate non videtur diverfum, proinde dantur plantz nof nulle Novo Orb: cum noftro communes. Nefcio tamen an noftras füb aquas natans ad nodos capillatas fibras copiofas edat nécne. Locus * Penfearia anguflifolia C. B. Prod. C. B. Prod. : Ex radice nigricante, fibris oblongis capillati caules plures, cubito altiores, rubentes, leves, ge- niculis diftin&i exurgunt : quos. fva Perficariz vulgaris folus triplo quadruplóve minora, duas, rarüs tres uncias longa ambiunt, & in fummo in ramulos brachiantur ; quibus fpicx oblongz, onus pallidé purpuraícentibus ornatz, ut in vulgari infident. In humidis circa Michelfeldam zftate oret. A. — 2. Perficaria maculof[a Ger. mitis J. B. vulgaris mitis fin maculofa Park, mitis maculo[a o uon maculo[a C.B. XOpam o2 (potten 20 rfmart, Hzc ab urente Perficaria differt, caulibus brevioribus & ramofioribus, intüs concavis, ramulis caulem ipfum longitudme excedentibus: FoZis latioribus & pro latitudine brevioribus, maculi ni- grá majufculà circa. mediam partem notatis, obfcuriüs etiam quàm illius virentibus z. florzz fpicis brevioribus denfioribus & habitioribus multo; ffzfculis confertis, colore plerunque purpureo nitenti- bus, interdum albidis. Hujus fpicis nullum apponitur folium, verüm pauló infra eas flofculi aliquot pediculis earundem .adnaícuntur. Saper huic non acris, fed adftringens & acerbus. Ad rivulos, ínque aquofis & hunudioribus arvis & hortis abundé provenit. Locus A. — 3. Perficaria. pufilla repens Ger. emac. Park. 4. Jffve simr C. B. &mali 90xf mart. Hac non erigitur quemadmodum praecedens, fed caules edit fapinos & in terram reclinatos : éft- que duplo minor Perficaria maculofà vulgari, aliàs non ei ita diffimilis. In pratis humidis & aquofis invenitur frequens. 4. Perficaria frute[cens. s»maculofa. Virginiaua, flore albo Park. 3Ócrennial fpgotteb 2Urfmartt 5t 3'irginia toit tobite Tiotuers. Park. Caules emittit plures, rigidos, teretes, virentes; in nodos ad genicula protuberantes, aliorum in- ftar ; foliis veftitos amplis & fpeciofis , fex digitos longis, latitudine ad longitudinem fübdupla, in mucrones tenues & oblongos exeuntibus , ex coeruleo viridibus , maculofis plerunque ut Perfica- rze mitis vulgaris, aliàs fine maculis, nervis aliquot à media coíta productis eadem ambientibus, cum aliis minoribustranfverfis. In fummis caulibus & furculis & foliorum finubus exeuntibus ff;- euli in. fpicas digefti, claufi feré, quàm przcedentium majores, femiza confimilia, lata, fplendida, nigricantia continentes. Radix plurimis fibris congellis nigricantibus conftat que. non emoritur quotannis przcedentium more, fed in. plures annos durat. Caules tamen. períipe intereunt. Autu- mno, novíque fequenti Vere füccrefcunt. Locum titulus indicat, Plantam hanc Cantabrigiz 1n hortulo noftro aluimus, ab Edvardo Morga- no Londino miffam. R5 Parkiníon: 194. LLocus. Locus. Vires. H :5£0 Ara Pon a UNUEXA EK C M Parkinfoni defcriptionem íàts accuratam in Latinum. veríam adhibuimus, cüm planta ipfa ad manum non elfet. * g. Perficaria. altera. frute[cens, longifolia, maculata. Virginiana flore. carneo Park. — Bav ote Icabeb 3Dirginian 2Urfmart Wuitl) a ffeff)«coleuren ffotuer, Park. Caulibus teretibus , erectis, quàm precedentis multó altioribus füccrefcit, foliis veftitis longiori- bus & anguftioribus, pariter perfzepe maculatis, nec rariüs maculis carentibus. Hzcípecies fürcu- los floriferos plures producit, ffofculis in fpicas breviores & denfiores congeftis, diluté rubentibus, quàm füperiorum amplioribus. Semes ad maturitatem non pervenit in horto D. Joannis Mauritiü de Thifllewortb, cui € fomine Virginia tranfmiffo enata. eft. — Radix major fuit & lignofior quàm praecedentis, verüm hyemis inclementiá M corrupta eft. Hujus etiam. defcriptionem Parkinfono debemus. A. — 6. Perficaria Salicis folio, Potamogiton auguflifolium dita. | Potamogiton angu[Lfolium Ger. 2. ffve Salicis folio C. B. — Potamogiton [roe Fontal Per(icarie folis]. B. — Fomtalis enincr longifolia Park. — $2avvotudcaben 39onptueeb. 02 2L r(mart, Folia huic Perficariz maculofe foliisfimilia fed majora, venis obliquis & tranfverfisin marginem à nervo, qui unicus fecandüm longitudinem decurrit, exporre&tis ; alioquin etiam non. ità fünt obtufa, fed in acumen definentia, & pro loci fitu [ extra aquas ] nonnunquam | hirfuta, aquis plu- rimüm innatantia, pediculo fefcunciali aut fextantali ex caulium gepiculis orto : inter que palmo Íxpe brevior pediculus exit, in fpicam congeftos flofzulos Perficariz gerens ex albo rubentes. Guftu eft fübacido. In paludibus, lacubus, ftagnis, necnon in rivulis & aquis fluentibus ubique frequens reperitur. Cüm extra aquas crefcit, ( quod non raró fit, vel aquis exiccatis eam deferentibus, vel ipfius radi- cibus in foflarum aggeres ejectis) folia obtinet hirfuta, afpera, & Perficarie in modum maculofa, unde tunc à nonnullis pro nova Perficariz fpecie à Potamogitone anguftifolio divería habita eft. Quin in eádem individuá ( ut loqui amant ) plantá folia nonnulla, nimirum extra aquas nafcentia, obfervavimus afpera & hirfüta, alia, aquis fcilicet innatantia, levia & lucida. Hxc ergo planta Perficaria acida. peculiaris. Car. Z4/rdorf. nobis videtur, Perficaria hirfüta radice perenm Car. Lugd. Bat. Perficaria longiffimis & anguftis foliis feu fol. Salicinis D. Merret, quam pro fpecie à Potamogitone anguftifolio diftinéta per errorem. habuerunt, quamvis recté eam Per- íicarus annumerárunt. Nos etiam, ( nec pudet fateri ) in eodem errore aliquandiu hafimus, nimi- rum hanc Perficariz fpeciem fuifle à Potamogitone anguftifolio dicto diveríam. C a ». VI. De Polygouv. hoc in loco Polygoni nomen ad eas duntaxat plantas reftringimus qua flore funt imperfe- &o, femine triquetro in foliorum alis, caule provoluto & crebris geniculis nodofo. Scien- dum enim eft, Polygoni nomen extendi ad plantulas nonnullas comprehendendas, quz prater florem imperfe&tum feu ftamineum toti huic tribui communem, vix alid notá genericá quàm parvitate Ííüà conveniunt, de quibusin fine hujus Sectionis agemus. p^ à frequentibus geniculis quibus caules intercipiuntur dictum fuiffe patet, Nos A. /— rg. Polygonum mas vulgare. Ger. mas. vulgare majus. Park. latifolium C. B. — Polygonum Jfve Centinodia J.B. € ommon Xinotgrafs. Radix dura, lignofa, fimplex, contorta, multis fibris capillata, fatis craffa pro plantz modo, terram firmiter apprehendit, ut extirpatu difficilis fit, fapore adftringente. —Ca/es inde emergunt plures, interdum erecti, ficpius in. terram reclinati feu refüpini , cubito longiores, lenti & tenaces, tenues, teretes, folidi, glabri, glauci, foliis veftiti nonadmodum crebris, alternatim pofitis, oblon- gis, anguftis, glaucis, glabris, 1n. acutum exeuntibus, pediculis admodum brevibus nixis. Ex alis foliorum inferiorum ad caulium nodos exeunt ramuli, ex füperiorum alis flofcul; pediculis brevibus duo tréfve fimul, pentapetali, ex albo purpurafcentes, calice nullo, apicibas intus fübluteis. Flofcu- lis fingulis ceu vafculis fingula continentur fezizz, majufcula, triquetra, colore caftaneo obícurio- re. Sub finem zflatis floret, & brevi femen maturat. a Provenit in locis culus juxta ac incultis prafertim glareofis: vias & femitas laté fübinde occupat, ut reté Dodonzus. Polygonum 2. & Polyg. 3. 74. h.e. Polygonum oblongo anguftóque folio, & Polyg. brevi an- guítóque folio C. B. pro varietatibus hujus plantz, accidentibus quibufdam à loco natali ortis, di- ftinctis habemus, non pro plantis fpecie diverfis. Polygonum omne (iccat & aftringit, vulnerarium eft. Ufüs pracip. in fiftendis fluxibus quibuf cunque , diarrheed, dyfenterid, fluxu uterino, vomitu, hemorrhagia narium. Extrinfecus prodeft 1n. vulneribus, ulceribus, inflammationibus oculorum, &c. — Scbrez. . Came- Lib. IV. De Herbis flore imperfetlo, cc. | Camerarius ín Nobilif. quodam viro hujus fuccum pauco Vino ftyptico propinatum contra vomi- tum fanguineum, aliis remediis fruftra adhibitis, maxime profuiffe expertus eit, — Anunmam cicat, aut caloulum renum pellat, dubitatur: Diofcoride id affrmante, Galeno non coníentiente. Polysonum Saxatile C. B. Prod. Parks Cujus radix tenuis, lignofa tamen, fibris capillata & alba eft: ipfum ramulis multis oblongis & crebró geniculatis ferpens, circa quos f/ia fübrotunda, unciam longa, femunciam lata, fuperné vi- rentia, at Inferius albicantià, quafi polline afpera, qus fenfim minora reddantur: cujus à genicu- lis flofculi exigui, ut in vulgari, pallidé rubentes exeunt , quos femiza triangularia fequuntur : Hoc inquam Polygonum pro diverfa fpecie à C. B. exhibitum, nobis non alia in re quàm accidentibus quibufdam à loco nataliortisà Polygono vulgari differre videtur. A. a. Polygonum marinum J.B. marinum majus Park. marinum. maximum Get. maritimum lati- foiwn C.B. Seadinotgrals. 3. B. Prolixas habet radices lignofas , craffiufculas, contortas, nigras: Viricule fuping, craffiores quàm Polygoni vulgaris, frequentioribus brevioribüfque internodiis intercepte ; non tantüm foliis vefti- tz majoribus, candidioribus, verüm etiam íquamis tenuibus, pellucidis, albicantibus. — Flores pul- chri numero & magnitudine vulgaris flores vincunt : Semez nigrum, triquetrum, Oxalidis femini fimile. litoribus, v. g. circa. Pen[antiam Cornubie oppidum, & alibi, — , Polygonum maritimum anguftifolium C. B. ab hoc non fpecie, fed accidentaliter differre. nobis videtur. * ' ; T 4 : z^ ri ; : D n : 3. Polygonum. masimum longiffimis cauliculis & foliis Moon. Polyg. smaximis fülüs. Park. ico. «e greatcft longádcauen Tinotgrafs. à i Morif. Caules protrudit fefquipedales & nonnunquam bipedales, cortice rubentete&tos, in. multó plures ramos & cateris teneriores divifos, Genicula in caulibus longiore intercapedine diftant quàm in " predictis. Folis duplo triplóve longiora & tenuiora fünt Polygoni vulgaris foliis, anguftiora itidem magífque mucronata. F/;res rariüs multo in geniculis difponuntur, e purpura albeícentes, penta- petali ; quibus pariter triangularia femina, parva, fufca fuccedunt. Semina hujus planta: Chalepo Aíue tranfinifla funt ad D.Morifonum Defcriptionis auctorem à D. Roberto Huntingtoti, * 4. Polygouum majus erettum angu[Hifolium flore candido Mentzel, AMentzs. x Ex radicelignofa, digitum craffa caules emittit fpithamam unam, quandoque duas excedente; Foliola unciam longa, teretia, tenuia per terram fparguntur, caulémque tanquam per genicula ve- fiunt, fubinde bina fibiadvera. Summo cauli infiftunt ffo/zuli pentaphylli, albi; ex pericarpiis vi- ridibus tot foliolis conftantibus enati, Polygonorunt formam obtinentes. Circa Furftenwaldiam, Berolinum , Francofurtum ; Crofnam & alibi in March; Brandeburg; obfervavit Chriftianus Mentzelius defcriptionis autor; 5. Polygonum mimus. candicans. C. B. montanum. Ger. smontanum. urveum Park. — Paroiychia Hi- Jpanica Clwfü, five Amtbylis mivea jJ. B. , Siloerdcalpocanen. 9p9ountaim Yinot- grafs, — j. B. j i Afpectu pulcherrima. eft planta, fparfis per terram. palmoribus, & iri adultiore herba dodranta- libus, caulibss junceis, nodofis, quibus adnaícuntur fo/« Polygoni vulgaris breviora... Ad nodos foliorum finubus prodeunt glomeruli feffiles, uriciales; fquamulis árgenteis confertiffimis conrpofi- t, pre glomerulorum deníitate vix confpicuis; emicantibus é fcandularum commiffüris hinc indé raris folüs viridantibus, Herniariz paribus. F/os illi candidus, Polygoài vulgaris floris inftar, fed adeo exilis & inter membranulasiftas latens, utvix appareat. Semes Polygoni Radix fubeft h- gnofa, alba, craífiufcula, longa, multifida. Clufius hanc obíervare meminit in collibus petrofis & ficcis propé Salmanticam in Hifpanid; itémque circa Valentiam. & Murciam. Nos copios? provehientern in paícuis & collibus iaxofis circa Meffànam & alibi in Sicilia; & in. Calabria ftaliz vidimus. à Afpectu cüm primüm emergit, guftüique Polygono vulgari fimile, unde & iifdem. viribus pollere verifimile eft. : dh JU Hujus aliam fpeciem * proponit D. 444720], quám Polygonum minus candicans capitulis furre&tis vocat. Q.andiverfa fit à. deforipta; R 3 * 6. Polygonum 195 In litoribus maris Mediterranei copiosé provenit: invenimusetiam in arenofis Oceani Britannici . Dum» * f» Botanice Mofifbel. 196 Hisronr:rAaA PraNTARU M. * Onadri- Part. Bot. Clafs. 2. P. 113, II4. ALoeu, * 6. Polygonum. Polenicum: cocciferum |J. B. cocciferum | D» Cam. ep. C. B. coceiferum: | Polonicum Park. be 39oloniam SrarletAinotgrafs, Cam. 'Fenuiffimis prodit foL;; & mucronatis; cauliculis. nodofis, exalbidis ; & flofculis in fummitate candidis, inter Íquamas virefcentes. Ad radices ipfius coccum | adnaícitur elegantiffimo rubore ad Chermefina tingenda commendatum, inquit Camer. in ep. Matth. qui ftirpem hanc in ejufdem Ehift. Germanica Polygono 'Trago Kzawel diao valdé fimilem ait, & à Polonis, apud quos in areno- fis locis reperitur Kofmaczek vocau fcribit. * Planta haec, fi recte. depingitur, à Kzewel Germanorum fpecie omnino diverfa eft. Semina quippe triangula funt, flofculi candidi. Verüm five fit. Kgavel, five diverfa Polygoni fpecies, coc- cus ejus radicibus adnata fpecificz diftinétionis nota non eft. — Coccus enim nihil aliud eft quàm ex- crefcentia praeternaturalis à punétura. cujufdam infecti excitata, ut fit matrix feu uterus ovi ibidem depofiti, fovendi & excludendi, — Quin & * S. Paul. obfervavit non ad hujus folüm radices fed quo- que ad. Pilofelle maj. hirfut. repentis circa folftitium zftivum aut ad feftum S. Joan. Bapt. bacculas .feu coccos Bapbicas Íeu grana Kermes zmulantes reperiri, quas ova alicujus infecti fibi ignoti effe ideo hariolabatur, quód ex iis capis pennz Anferinz, aut Cygnez inditis, mox epiftomio chartaceo obturato, ac dehinc apricationi commiffis fponte fua intra fex vel feptem dies prodiit infectum non diu füperftes, quod unus- ex amicis meis alatum avoláfle obfervavit. Ufus & utilitatis Cocci Polonici, radicibus hujus Polygoni adnafcentis, in tingendis Sericis pur- purei coloris, pro colorandis Lanis, Setis, Corio, Jubis & Caudis equorum, pro componendis con- fecionibus, dnéturis, laccis piótoriis & cofmeticis, extat in Ephemer. German. — 2f». 3. Obferv. 104. ; De modo colligendi & preparandi hunc Coccum in. Ukrainá ad ufüs predictos confule eafdem Ephemeridas Hxc omnia D. Zascred. Robin[on, Ca ». VII. De Biflrta, reliquis diftinguitur femine . triquetro donatis fünt Flores fpeciofi 1n fpicis habitioribus fum- mos caules & ramulos terminantibus, Radices intortz & convolutz. Speciatim à Perfica- ria diftinguitur numero foliorum in flore que huic quinque, illi quatuor duntaxat funt. Differt praterea & figurá feminis quod huic exacté triquetrum elt angulis omnibus acutis, illi minus con- cinnum, angulis inzqualibus uno valdé obtufo, reliquis duobus acutis. Bs à convolutis & intortis radicibus nomen obtinuit. Notz ejus chara&teriftic quibus à A. /— rg. Bifforta major Ger. sna. oulgaris Park. qma. vugofroribus foliis J.B. radice minds intorta C.B. je greater 20iftoot oo Snahetoeeb, 5. B. : s | Cabitum nonnunquam altitudine füperant Biftortz caules, tetmes, glabri, geniculati : in quorum faftigio fpica florum. coloris carnei, Perficariz, quorum finguli explicati quinque. foliolis conftant, oblongis, apicibus in medio flori concoloribus: quibus füccedit femen ruffüm & fere nigricans, tri- quetrum Lapathorum modo. oz Rumicis feu Lapathi acuti, minora, füperné in atrovirentia, inferné glauca, pediculo utrinque foliaceas appendices, anguftas largienda, rugoía. — Radix arti- culum digiti refert in fe contortum, rubra, fapore ftrenué adítringente. Reperitur Biftorta locis humentibus, ut re&é 7. Baubinus, in opacis fylvis, pingui ac lutofo folo: apudnos in Anglia circa Zapovortbam 1n pratis, necnon circa Sheffeldiam & alibi 1n Provincia Ebo- racenfi. In calidioribus regionibus montium juga occupat. In hortos tranflata facilé comprehen- dit, & feliciter adolefcit, radice perenni. *3. Bifforta media folio minis vugofo J. B. major vadice magis sntorta C.B. — Biff. magis intorta i Park. Biffortalatifolis Ger. &xmontlj-lcaben grcat 20iftoot tuit) a moe tuzi- ijo toDt. re ' À priori difert folus minoribus & levibus, radicéque magis intorta. Rependo multüm f: multiplicat. In monte Jura reperitur. — Hc f. Basbinas, nec plura cxteri Botanici. | "3. Bifforta Alpina maxima C.B. Prod. Alpina major Park. — Alpina maxima. C. Baulini, J. B. «fc qvcateft Sipeuntain 25ittoot. C - 9. Ex radice quadruplo quàm in vulgari majore, contorta, geniculata, fibris capillata, foris nigri- cante, intus alba, Caw/es bicubitales, nodofi, ftriati, majori ex parte nudi exurgunt, quorum qui- libet fpicam florum fübpurpureorum unciarum quatuor fuftinet, Fols habet oblonga, in acumen wi definentia, Lib. IV. De Herbis fr e unperf ec 0, Cc. 185 definentia, venoíà, füperné virentia, inferné cxfia, veletiam incana, quorum quzdam ad cubiti longitudinem accedunt, fed angufta, uncias tres lata. | In altiffimis Silefiorum montibus reperitur, ut in Sudetorum jugis & ad Albis fontes. Hec planta nobis nondum vifa eft; ex defcriptione tamen conjicio eam. à vulgari majore Biftor- ta fpecie diverfam efie. A. 4. Bifforta minor Ger. minor noftras Paxk, sninima J. B... Alpina media C. B. mall 26i: fícot o2 nahlictuceb, 3.B. Clwf. * Radicem pollicari habet minorem, contortam tamen & geniculatam, brevem, foris nigricantem, intüs albam , multis tenuibus fibris capillatam. —^Cauliculwz autem promit dodrantalem interdum vel palmari pauló majorem, aut etiam. minorem, tanta eft varietas, tenuem, geniculatum, foliis veftitum paucis, anguftis oblongis, acutis, duris, venofis, per oras reflexis, venulis quibufdam ità diftinctis, ut ferrata videantur, fuperné viridantibus, inferne glaucis aut jncanis, non fecus ac ma» jos folia: alia veró ex radice orta folia habet uncialia aut fextantalia, unciam plus lata. — Caulis fummo faftigio fpicam gerit exiguam candicantium ffofculorum, unciá longiorem, quibus exculfis grandior fit fpica, feqnente dein femme, non triangulo utin prioribus, fed rotundo, ruffo, ut re&té Jj. Baubinas : Clufius male ( 1 forté aliam Biftorte fpeciem deferibat ) femen majoris femini fimi- leei attribuit : non raró tamen, inquit, feminis loco multa foliola brevia & vivida in capitula con- gefta profert, quibus fponte decidentibus plantulas ejufdem generis in eadem in qua alebatur areola, & vicinioribus fxpe vidi. Biftortam nunimam 5.B. (cujus deferiptionem mutuati fümus ). fpecie omnino eandem. effe cum noftrate Weftmorlandicá figura feminis convincit. Biftorta Alpina minor C/uf. fi femen re- vera obtineat majoris Biftortze femini fimile, prout eam defcribit Botanicus ille eximius, à noftrate divería eft ; cüm tamen alix omnes notx egregié conveniant noftrati. 5. Bif eerta Alpina media C. B. minor Alpina Park. smimor [eu Alpina Cam.in Matth, minima J.B. Camerarius hanc Biftortz vulgari majori fimilem facit, fed multó minorem, cuifolia in margi- nulis pulchré punétulis quibufdam diftincta & velut ferrata apparent. Hanc olim habui pro. Bifforta snimore moffrate, at neque. C. Baubinum ve&tó. diftnxifle Biftortam Alpmam mediam & minorem putavi; verüm nunc fententiam muto, & concedo eas fpecie di- ftingut, càm & Camerarius diftinguat, & utraque habeaturin Catalogo Hort; Regis Parifienfs : GG aliunde ab amicis certior factus fam f& utramque vidiffe. * 6, Biftorta Alpina pmila-caria Park. pumila foliis variis, votundis c longis Morifoni. Cüm non alia in redifferat fecundüm Parkinfonum, à vulgari minore Biflorta, quàm foliis du- üm unde alus fcilicet latis, brevibus & fubrotundis; aliis longis, anguftis, ab eadem radice ex- euntibus , pro diverfà fpecie non habuiffem, càüm & Biitorta minor vulg. hujufmodi foliis Judat, ut ex defcriptione ejus Bauhiniana apparet: pro diverfa inquam fpecie non habuiffem, ni D. Mo- pum tanquam fibi nota peculiare nomen ei impofuüiflet, & praterea femen triangulare attribu- 1ffet. Quicquid de alus fit, Biftorta minima 77. B. eadémque minor noftras, in monte 75uiri, quz Ja- rx pars eft non procul Geneva Junio & Julio floret. fn Weftmorlandia varis in locis reperitur ; nobis à 7/2oma VWillifelle ofteníA eft in montano quodam paícuo fefquimilliari circiter remoto. à vi culo J/barf dicto, propé femitam quzindé Sert/g;m Eboracenfis comitatüs oppidum ducit. Biftorta Alpina minor C/zf. in diis Auftriacarum & Stiriacarum. Álpium | jugis tenui. grami- ne veftitis nafcitur. Cüm plant hujus (radix cnjus przcipué in medicina ufus eft) facultate adftri&toria valida polleat, vi;e:; ad omnes affectus valet in quibus adftrictione opus eft, ut v. g. urinz incontinentiam , menfes nimi- os, fanguinem é vulneribus manantem, biliofas vomitiones, fanguinis fputum, dyfenteriam, alii que ventris flaxiones, deftillationes in. dentes, gingivas, tonfillas &: fauces. — Ad hos ufus adhibetur aqua deftillata, & radicis in vino decoctio: precipué autem commendatur pulvis radicum cum con- Íerva rofarum affamptus. DR: ; Abortum prohibet pulveris drachma fe&mis cum pari Succini portione ex ovo forbili diebus ali- quot continuis ufürpata. ; Quin & Alexipharmaca cenfetur. hc radix & füdorifera : unde in pulverem redactam ac drach- mz pondere in potu fumptam veneno peftilentiz refiftere, ac illud per fudores expellere fcribi "Tragus. Ad eadem valet aqua deftillata & radicis in Vino decoctum. Summá, eifdem pollet viribus quibus Tormentilla, ut re&? Matthiolus, S EC ETT. Hisronas:A PraNTARUM. Locus, Locus € Tempus. S E-CIMLO- T ETRETOIPA, ZDe Herbis flore impeyfetto, feminibus votundis, paululum compreffis alitifve cu- jufcunque figure prater triquetrum. | Car. L De Potamogitone. OTAMOGITON quafifluminibus vicina, quód in aquofis & paluftribus nafcatur : flo- ribus eft fpicatis, quadrifolus, feminibus etiam quaternis nudis fimul jun&tis, foliis fim- plicibus, integris in ramulis fingulatim pofitis, nifi ubi fpicee exeunt ubi bina adverfa. Q- mnes ejus fpecies aquisinnatant, nec extra aquas durant. Á; x. Potamogiton. votundifolium C. B. rotundiore folio Y. B. latiflium Get. Fomtalis major latifolia oulgaris Park. 2520andtaten 39onüucch. Radicibss. obliquis, craffis, teretibus, albis, geniculatis, longis internodiis, € genieulis fibras tenues, crebras, alté in terram feu limum defcendentes emittentibus, füb aquis reptat. E. geniculis radicum cauliculos feu flagella praclongá, culmi craffitie, teretia, geniculata, longis internodiis, ramofa in fümmas aquas emittit. Ad PE genicula fingula exeunt folia, fub aquis graminea, angufta, fu- perné nonnihil concava, 1nferné rotunda, dodrantem longa, in acumen definentia, at poftquam 1n fümmas aquas planta emerfit longé diverfa, nimirum plantaginea, figure feré ovalis, baf obta- fiore, mucrone acuto, pallido virore fplendentia, per margines zqualia, nervis fecundüm longitu- dinem decurrentibus ftriata, haud — aliter ac Nonis aquis innatantia, longis pediculis, interdum palmaribus aut fefquipalmaribus, nixa. Ad exortum fpicarum bina folia oppofita in caulefünt. Ad exortum pediculi folii cujufque membrana pellucida, duos digitos longa, acuminata, ( intra folii pedi- culum ) apponitur, caulem & gemmam 1nvolvens, & etiam fpicz pediculum ubi adeft. — Flores in Ípicas, duastréfve uncias longas, difpofiti, petiolo infident craifitudine caulibus pari, palmari aut longiore, 6 flofculis ftamineis racematim digeftis compofitz. — Singuli flofculi quatuor foliolis herba- ceis cochlearis formam habentibus, introrífim conniventibus conftant : Seine unicuique infünt quatuor, fatis grandia, nonnihil ad latera compreffà, dorfo gibbo mucronate pallidé viridia, & per maturitatem interdum purpurafcentia : Apices octo. In aquis ftagnantibustrequentiffimum habetur. Junio & Julio menfibus floret, & femen perficit. Á. — 2. Potamogiton aquis. immer[um, folio pellucido, lato, oblozgo, acuto. — 4n Potamogiton fols angu[His [plendentibus C. B? Potamogiton longis acutis foliis Ger 2 ie. Potamogiton alterum Dod. Belg. Fontinalis lucens major J. B? Eodem feré modo quo praecedens füb aquis reptat, fibris fubinde demiffis : differt ab illo cag- libus crebris geniculis interceptis ; foliis longioribus multó, anguftioribus pauló, [ interdum zqué latis ] totis lucidis [ 11s fcilicet que aquis immerguntur, nam qux aquas füperant (ut interdum & colore, confiftentià, brevitate & nervis pracedentis folia 1mitantur ] pediculis brevibus, fuperné planis infidentibus ; tis qux aquis immerguntur non ut in illo graminis inftar anguftis, fed latis. Spice florum non multam diiliniles, pediculis cratfis, palmum longis infident, € flofculis pariter herbaceis, tetrapetalis, petalis quàm 1n illo minoribus, compofitz; quibus, ut 1n reliquis hujus generis, innafcan- tur quatuor fezsza nuda, pracedentis paria, comprefla, acuminata & quodammodo triquetra ; non ità gibba feu. convexa in externa parte ac in illo. Folia aquis immerfa brevi corrumpuntur & mar- ceícunt, ut inferna & maxima pars caulis foliis nuda fit. In. foliis tenues fibre creberrimz in latus diffeminatz nervos conne&tentes cernuntur. Folia eundem. cum reliquorum foliis fitum obtinent, nimirum alternum, nifi ubi fpicze exeunt ubi bina oppofita; & ad fingulorum exortum intus mem- branula appofita longiufcula, aliquoufque caulem amplectens, ut in przcedente. . Julio menfe floret & brevi femen perficit. In fluviis majoribus & leniter fluentibus frequens naf- citur. Á. 3. Petamogiton perfüliatum. — Potamagiton folüs. latis fplendemtibus C. B. Petamogiton 3. Do- donei Ger. emac. at mal?, eft emm Potamogiton altera Dod. Potam. altera Dodonai J. B. 3orrtoliate 39onp-ivceeb, Compluribus tenuibus ac teretibus cagliculis luxuriat, in alas fubinde diftributis. Folia lata funt oblonga, acuminata, abígue pediculis adnata, lat bafi caulem undique amplectentia, nervis fz- cundüm longitudinem decurrentibus ftriata, alterno non bijugo ordine fita, preterquam ubi florum Ípica exit, 1bi etenim bina. ex adverfo. Spica brevis pediculo craffiufculo fefcunciah infidet, flofcu- lis & feminibus reliquorum semulis. Aquis Lib. IV. | De Herbis flore ünperf ello, (zc. " $9 Aquis plerunque 1mmergitur hzc planta, eminente tantummodo cacumine. | Folia tenuia & pel- Locus, laut : Nulle in hac fpecie membranule in caulibus & ramulis, eos obvolventes, utin Potamog; latifolio. : A. /— 4. Fontalis media lucens. J. B. Tribulus aquaticts minor Mufcatelle floribus Ger. émác. Trib, aquat, minor alter Park. — Potamogiton foliis erifpis [roe Lactuca ranarum C. B. qui fpe- ciem bauc mn [eparat à Tribulo aquatico. mimore. uercits floribus, Qt0e leftez. aDater daltrops 0? d rogs alettuce, si Pu radiculis rami multi exeunt, imbecilles , pedales, denfs geniculati, non plani feu com- preffi ut 1n precedentibus duabus plantis, fed rotundi. — Felis per genicula bina fibi correfponden- tia, oblonga, in acumen definentia, viridia & pellucida per margines nonnihil finuata feu flexuofà & crifpa. Flores ex pediculo uno aliquot. [ terni vel quaterni C/»f. ] parvi, fimuljundti, formá & colore quodammodo Maufcatell Cordi; quibus feziza füccedunt fimiliter conferta, parva, contorta ut Meliloti vulgaris. D. Goodyer apud Gerardum fingulis pediculis duos. tantüm flores attribuit fibi mutao oppofitos, quatuor foliolis conftantes, quibus fuccedunt octo folliculi, fex quadrata (éminum efficientes : hoc eft fingulis feminibus quaterna in figuram cubicam fex quadratis comprehenfam difpofira. Nos Clufio & Bauhino potius affentimur ternos. quaternófve flores in eodem | pediculo nafci, aut forte etiam plures, quadrifolios, quibus fingulis quaterna ficcedunt femina. | Verüm cüm planta ad ma- num non fit, nihil certó affirmare audemus. Hzc fpecies à reliquis. fui generis infigni notá differt, nimirum foliorum in caule conjugatim dif- pofitorum fitu. M pus aquse przfertim purz & limpidz non infrequens Aquis innatat, & Junio Julióque men- ibus floret. Poramogiton racemofüm anguftifolium C. E. vel huic eadem videtur, vel hujus minor fpecies. Locus; A. 8$. Fontinalis cri[pa J- B. Potamogiton foliis crifpis foe. Latluca vanazum C. B. Tribulus aqua- ticus mümor Quercis floribus Ger. emac. Cluf.— Tribulus aquaticus minor. prior Park. ADater Caltrops o2 $'rogg 3Iettuce. Clu[. Bicubitales, tricubitaléfque aut longiores, pro aquz altitudine ex radice profert fcapos, tenues, punicants coloris, planos, nodofos, (qui reficcati lenti fiunt & flexibiles ) circa fümmum divifos in plures ramos, alternatim ferentes 1n fingulis nodis fingularia fols, duarum. interdum unciarum longitudine, & femuncialilatitudine, tenuia, & quafi tranfparentia, in. ambitu adeo crifpa & finu- ofà ut laciniata. videantur, colore ex viridi fübpuniceo : pediculi fextante longiores, exiguos, candi- cantes flofculos, uvxquein. modum congeltos füftinentes , craffinículi fant, & inter folia exoriun- tur, quz ibi bina femper ex adverío fita nafcuntur , contrario quàm reliqua inferiora modo. Sin- guls flofculis plerunque füccedunt quaterna aculeata. grana. fimul cohzrentia, paucam. candidam medullam continentia. |. Scapi infima parte ad fingulos nodos oblongas, tenues, candicantes fibras agunt, quibusfirmantur & alimentum attrahunt. "Tota lanta aquis immergitur. Junio & Julii initio oret. Singuli flofculi é quatuor perexiguis, fübrotundis foliis cómponuntur. Ín rivulis, prafertim tardius fluentibus , frequentitlimum eft hoc genus. Locus; Cauliculis planis & compreffis cum fequente fpecie convenit, à reliquis omnibus differt, A. — 6. Petamogiton caule compre[fo, folio Graminis canini. Cauliculi cubitum & tnionunquam fefquicubitum excedunt, ramofi & valdé compreffi. Folia lon- ga, angufta, Graminis canini foliorum aemula, nifi quód breviora & ubique feré ejufdem latitudi- nis fint, & in obtufum mucronem definant, alternatim pofita, nifi ubi fpicarum. pediculi oriuntur, ubi bina ex adverfo; in fingulis nervi tres infigniores per foliit longitudinem decurrunt... Sub uno- quoque folio membrana tenuis & pellucida dene inveflit. Spica brevis flores dilute virides füfti- nens, quatuor foliolis compofitos, ad ftylum incarnatos. Szy/4; duobus utplurimum apicibus ter- minatur. Semina ex altera parte rectá, ex altera circulari lineá. clauduntur. In fluvio Camo prop? Cantabrigiam copiosé oritur, ínque aliis multis fluminibus. Lus Cauliculis compreffis cum precedente convenit, à reliquis fpeciebus differt. A. — 4. Potamogiton millefolium [eu folüs gramineis vamo[um.. An. Potamogiton gramineum vamofum S ed B. Park? Müllefolium temuifolium Ger. emac. 1co. d'enneldcauru 3?oniv [ua Ad pedalem & majorem longitudinem excrefot, caw/e tenui, tereti, albicante, crebris genicu- ]is intercepto. Ad fingula genicula é finu folii, ima parte dilatati & veluti vagina amplectentis ex- eunt ramuli finguli, aut bini, & non raró terni unà ; in ramulos & fürculos creberrimos pariter divifi & fübdivifi. Summ1 cauliculi & ramuli in fpicas laxas exeunt, & tribus quatuóive florum ve- lut verticillis compofitas. Folia fupra vaginam. poftquam à caule abfcefferint. perangufta funt, 1n- ' feriüis fubrotunda, fuperius aut plana, aut nonnihil concava, duas tréfve uncias longa. — Ramuli & e in hac fpecie adeo crebra & numerofa ut non 1nepté. Millefolium Potamogiton denominari poffit. Aquis 190 Hisrongr:Aa PraNTARUM. CTI * . . - . . . Locus, Aquis plerumque immergitur ; & eodem cum reliquis tempore floret ; in fluvio Camo propé Cantabrigiam & alibi variis 1n fluviis frequens. A. — 8. Potamogiten. pufilum gramineo. folio, caule votundo; Ehmall &afsAcatcb 39onb- Yoerü, Aquis innatat flagellis pedalibus, tenuibus, ramofis, internodiis longioribus quàm in. Potamogit. ramofo millefolio. Fw graminea angufta, duas uncias longa, tenuia, quó à Potamog. millefolio & maritimo differt, quorum folia craffiora funt & angufliora, nervo medium percurrente, eodem fitu quoin aliis congeneribus. E fingulorum finubus exeunt tum ramuli tum membranule eos invol- ventes, ut in Potamogit. latif. Ubi florum fpica exit bina ex adverfo folia fita funt, ut in reliquis, & bini ramuli in quorum divaricationis angulo fpica confiftit: duplex ibi membranula exoritur, una Ípicam & unum ramulum obveftit, altera ramulum oppofitum. | Spica brevis, tribus quatuórve flo- ribus compofita, quorum unufquifque quatuor foliolis concavis velut calyce octo apices albentes, & totidem in medio femina continent. Locus. In fluviis variis inlocis obfervavimus. ÁÀ. 9. Potemogiton maritimum pufillum folio gramineo. Caules huic minüs ramofi, longioribus internodiis: Fols longiora nonnihil latioráque; verüm florum fpicz multo minores quàm 1n precedente , & toto genere diverfz: nam in illo fpicz fex, feptem, octo, aut pluribus floribus componuntur, quorum finguli quadrifolio calice octo apices al- bicantes, ínque eorum medio quatuor femina per maturitatem gibba feu incurva continent, ut in reliquis precedentibus: at in hoc [ Potamog. marit. ] fpic multó breviores & minores fünt, é qua- tuorapicum albentium paribus eidem difpofitione & figurà qui lamellz 1n fpica Ophiogloffi, quibus interpofita funt aliquot femina, vel (quantum difcernere potui) duo tréfve feminum quaterniones. Spicá é membrana exeunte apices decidunt manentibus feminibus. Spicz autem pediculus inlongi- tudinem interdum feré palmarem excurrit, éftque tenuis & infirmus. In foffis paluftribus mariti- mis exit. * Léeys, Circa Camalodunum in Effexia obfervavimus. À. 1o. Petamogiton maritimum pufilum alterum. À praecedente differt folus brevioribus , fpicis fimilibus fed minoribus, quorum apicibus deciden- tibus interpofitorum feminum pediculi in longitudinem interdum uncialem 'excreífcunt, unicum in apice finguli femen incurvum füftinentes ; ut ex eadem fpica. quinque vel fex pediculos velut tot radios in umbellaexeuntes, & fingulos fingula femina füftinentes obfervaverim. Loci. In foffis paluftribus viàà Camaloduno ad Geldbanger. rere Winrcpes minimum capilaceo folio C. B. J. B. Park. mali fintdcabeb 39oniv teu. C. B. Hoc parvum eft, capillaceo & caule & foliolis oblongis, inordinate difpofitis, pallidé virentibus : in fummo pedicello paryo, modó uno, modó duobus, capitulum. minimum & acuminatum, prioris ta- men formáinfidet, quod minutiffimo flofculo, pallidulo fücceffit ; quorum aliud expanífum, aliud quafi veficulz foliacezx in acumen definenti inclufum eft. PX. Monfpelio allatum eft. In Ludi amnis aquis circa molendina obfervavit D. Adaguol. * I2. Potamogiton capillaceum capitulss ad. alas trifids C. B. J. B. Park. QE Cauliculo eft palmari, pilo non craffiore, ramofo, articulato. Ad quemlibet articulum folia bi- na, oblonga, quovis pilo tenuiora, ex adverfo refpondentia : quorum alis minutiffimi ffofzul; palli- duli infident; qui Juncti nodulum quafi referunt, quo maturato nodulus five capitulum ex tribus portiunculis femicircularibus in apicem abeuntibus & rufefcentibus compofitum confpicitur; nihilo- minus tamen ex priorum foliorum alis pedicellus exurgit, qui in tria, etiam plura foliola abfumi- tur, fimilífque 1n medio nodulus adponitur; in fümmitate namque capitulum nullum eft. PN Hoc etiam Monfpelienfe eft. 5 A. — 13. Potamogit. affinis graminifolia aquatica, Folia habet longa, angufta ; cauliculos tenues, imbelles. Ad pedalem & ampliorem altitudmem aflurgit, femper aquis immerfum. Flores nondum obfervavimus. — Siliqua feu cornicula parva , re- curva, duo aut tria, aut etiam quatuor fimul juncta, geniculis ar&é adhzrent. Eas In aquis ftagnantibus non raró occurrit. C A P. | | Cax IL De Millefolio aquat1co floribus flamineis, : M eem aquaticnm dicitur hec herba à folüs in plurima & tenuiffima fegmenta divifis s quódque aquis perpetuo 1nnatat. r. Millefolium aquaticum pennatum, [picatum Park, C. B.peunatum aquaticum ].B, eatüera apater-9pitfoil. feat (^B: E Radicibus fibrofis tenuibus 7a; prodeunt plures, cubitales, cavi, ftriati, internodiis fatis cre- bris intercepti, 1n alas brachiati, aquis innatantes: ad idus geniculorum quemlibet foliz terna aut quaterna [ imó quina aut plura interdum ] quafi ftellatim circumje&ta, tenuiter incifa, pennam St formá & tenuitate referentia colore fufco, prodeunt. —Cauliculorum fümmitates palmares &c longiores ex aqua. re&i attolluntur, fpicam purpurafcentem , 6 pluribus flofculorum verticillis ad intervalla fcapum ambientibus compofitam fíüftinentes, Flores habet ftamineos quorum fingulis fingula füccedunt femina nuda. ] In fluviis & ftagnis majoribus in agro Cantabrigienfi & alibi in Anglia invenitur, Locis; 2. Milefolium aquaticum cormitum C.B. J.B. 3booneb 3Dater-gpiltoit. Radice eft fibrofa , caulibss przlongis , tenuibus, infirmis, teretibus, fragilibus, dens? ceniculatis, inplures ramos diductis. — Fila ut in Equifeto genicula ambiunt, viridia, fragilia, fingula primo in duo velut cornua divifa, 8: utrumqueferé cornu denuó in alia duo [cornuum cervinorum ramofam divifionem imitata 7. B.] extuberantüis quibufdam ad latus pronum velut denticulata, — Flores ad genicula caulibus & ramulis utrinque arcté adherent, glomerati, mufcofi, [ herba feré concolores, quibus fuccedunt fzziza parva, quaterna fimul juncta 7. B. ] In aquis pigrioribus & ftagnantibus circa Cantabrigiam & alibi abundé provenit. Locus Nec higura, nec defcriptio Millefolii aquatici cornuti apud. C. Basbizum in Prodromo huic plantae convenit : ut dubitem an eadem cum noftra fuerit nécne. Minoris hujus fpeciei, quam non defcriptam dicit, meminit idem C. Baubizzs in Pinace, C a r. III, De. Atriplice, Triplex à Greco AzedesZis nomen fa&um fea corruptum videtur: aliisab atro. colore quód comeftum faciat homines lividos. "AzpdesLw autem 7e vi d9pbue diEc di&um volunt Grammatici : nam octavo ex quo fàta eft die erumpit éterra. "Theophr. lib. 7. cap. 1. Nos pro Átriplicis fpeciebus hoc in loco non habemus plantas omnes quibus id nominis à Botanicis inditum eft, fl eas duntaxat quz 1n folliculis € duabus valvulis conniventibus compofitis femina in- clufa habent, & quidem fingula in fingulis: reliquas Aciplicis nomine infignitas Blitis accenfemus, aut Amarantis. 1. Zitriplex alba bortenfis J.B. Park. bortenfis alba, [eve pallidà virens C. B. fativa alba Ger.emac; aphite barpen dracoe o2? 20rcacy. Non raró hominis ftaturam adzquat, caule imo terete, fupremo angulofo, re&o, ramofo. Folia Betze [alus Bliti] minora, triangula ad pediculum quafi alata, nonnihil in ambitu finuata, co- piosá fariná refperfa, colore ex viridi in. luteum languente feu xerampelino, guftu fatuo. — Flofzul 1n fummo caule & ramulis copiofi apiculis conftant luteis vel herbidis, quibus fuccedunt /Zguze foliacez, rotunda, bivalves, valvulis non coherentibus ad margines fed contiguis tantüm, 1n quibus femen rotundüm compreffüm Amaranthi —Ra4ix re&ta, palmum longa aut circiter, fibrofa, an- nua. Folia primulum emergentia & caules novelli candicant, farini albicante refpería. In fingulis folliculis fingula nafcuntur femina. E Atriplex alba & rubra. hortenfis non nifi fata provenit ( inquit ^f. Baubinz: ) Aft proculdubio ali- Locus; cubi cerrarum fpontis füz eft, quamvis locus ille nos ha&enus lateat. 2. ZAtriplex rubra bortenfis J. B. Park. bortenfis rubra. C. B. [ativa parpurea Ger. 30uvple 02 ven dBarben dDorarje. Hac fpecies cum przcedente omnibus fuis partibus totáque facie externa convenit, preterquam fanguineo féupurpureo obfoleto colore quo penitus tingitur, & 1mbüitur, In 192 Hisronra PraNTARUM. Vires. Locis. ILocti. In hujus feminibus etiam in eodem caule nafcentibus notabilem differentiam. obfervavimus: alia enim minora funt & nigricantia ; alia majora multó, ad latera comprefliora & rubentia. Atriplex hortenfis alba & rubra fpecie differre videntur, quoniam femine fàte in fe invicem ton tranfmutantur , fcd alba femper producitalbam , rubra rübram, ex obíervatione f. Baubini & noftra. Atriplex hortenfis utraque femel in hortis fata ex femine deciduo fe quotannis renovat. Auiplex refrigerat & humectat; cocta eftur ut olus; in alvo folvenda celebris eft, unde etiam nonnulli quinque herbis emollientibus eam annumerant. — Ufus Officinalis precipue. externus eftin clyfteribus & epithematibus "E | Quz praterea Veteres tradunt de Atriplicis facultatibus apud ipfos vide. Semen exhibitum tum alvum. abundé fübducit non fine moleftia, tum crebros vomitus provocat, experimento Pharmacopost cujufdam, qui ad ruftieos purgandos eo uti folebat. Marb. De vi pur- gatrice & emetica vehementi hujus feminis aliud exemplum ex Serapione adfert. 5f, Baubizus. Á. 03. dirriplex (ylveftris folio baffato [eu deltoide, | Am triplex yIo. altera Ger. emac ? C. B. 2510andcabrb toilh d2racfe. Radice. alba fimplici, fibris aliquot majufculis ceu ramis, & fibrillis plurimis capillaribus donat4, terram adeó firmiter apprehendit , ut extirpatu admodum difficilis fit. Caulis inde. exurgit fefqui- cubitalis aut bicubitalis, minimo digito minor, ftriatus, glaber, medulli far&us, ab imo ad fum- muin ufque ramofus. Ramalt imi propé radicem bini adverf;, ut in alus hujus generis, & caulem ipfum interdum longitudine zquantes, fummi alterni. Felis triangula, haftx cufpidi aut Cheno- podiiaut Spinachiz fimilia; pallidis feré virentia, ad. margines quodammodo dentata ut in Spi- nachia aut Chenopodio, glabra ; pediculis uncialibus appenía. —F/ores in fümmis caulibus & ra- mulis ftaminei, 1n fpicas anguftas, rubentes digefti, adeó exigui ut eorum partes obtutum feré. fu- gant, Succedunt vafruls Íeminalia duabus valvulis triquetris conniventibus compofita, fingula fc- "ina comprelfa nigra continentia. In hortis oleraces, inque fimetis & locis ruderatis necnon foffis füburbanis copios? provenit ; atate &c initio Autumni viget ; & ubi femen perfecerit radicitus exarefcit. A. 4. triplex [yleftris anguftfolia Ger. emac.Park. — tr. (yl|o. anguffo oblongo folio C. B. vulgaris angufrifolua cum folliculis J. B. d2arrotudcabeb toilà. dDaracbe. Filia huic quàm praecedenti longiora & anguftiora fünt, minüs dentata ad margines ; ima enim perfzpe latiufcula fünt & leviter dentatafeu laciniata. Quz in fümmis caulibus funt oblonga angu- fta, ad margines equalia fint, nec omninolaciniata, colore glauco & figurá fud Polygoni foliorum zmula. Caii, feíquicubitalis & altior, re&us, infirmus tamen & tenuis ftriatus, folidus, ab imo ftatim ramofus ramis imis przlongis, binis ex adverfo nafcentibus , fummis alternis. Radix il- lius fimilis , fimplex , alba, fibris numerofiffimis cincta, quibus terrx pertinaciteradhzrefcit, & di£ ficulter evellitur.. Summitates hujus plantz canefcunt magis quàm füperioris, & fpicz laxiores funt, flofculorum & feminum globuli rarioribus feu longis à fe invicem diftantibus. Pericarpia folliculacea pracedentis fimilia, que dehifcentia femen oftentant fingula fingulum, compreffüm ro- tundum. In hortis oleraceis & locis ruderatis frequens oritur. P$. triplex [yloeftris fruifu compre[fo vofeo uel flelato C. B. Park. — abili dD2vactje toitfj com- poefien derit. C, B. A radice caulis exurgit pedalis, rotundus, incurvus, levis & albus, qui ftatim in aliquot ramos inxquales, & hi in alios minores, dividitur. — zia habetalba quafi polline afpería, unguem lata, finu- ata vel angulofa, utin Atriplice fylveftri quae Pes aferinus dicitur, pediculis carentia. His fere fingulis ferutios foliaceus, pallidus, compreffus apponitur, cujus formam elegantem vix exprimere licet, is enim 1n medio leniter extuberat, quatuor aliis extuberantus in. circumferentia appofitis, quas tamen finus leves intercedunt, ed plané formá, qui rofz deprefl in quorundam nobilium infignibus pingi confuevére : in fingulis quatuor extuberantiis femen compreffüm mediocris magnitudinis contine- tur. Hanc Monfpefluli circa moenia collegimus. Hc planta nobis incognita eft, nec ícimus an vera fit & genuina Atriplicis fpecies, ob fructum tetracoccum : tantifper tamen hic locum habere permifimus, donec vel nobis eam videre contige- rit, vel ab aliis quibus innotefcit ad quod genus proprie pertineat certitis edocti fuerimus. D. Magnol Atriplicem maritimam]laciniatam C. 2. ad hanc multüm accedere exiftimat, qua paf- fim etiam circa Monfpelium nafcitur. 6. Vitriplex anpufHifolia. dentata, Atriplex angufifolia laciniata minor ]. B. 300ilt dDovarge toitf narroto tmpenteo Icateg, Caules huic cubitales , erecti, ftriati, fatis craffi, valdé ratofi. Felis angufta, femunciam lata, tres digitos longa, ad margines dentata, glauca, füperiora anguftiora, marginibus zqualibus abí- que denticulis. Flores & iemina in fümmutatibus caulis & ramorum in Ípicas longas & laxiores di- gefta. | afcula [eminalia bwvalvia. valvulis conniventibus tantüm, non cohzrentibus , monofperma. Caules finiores craflioréfque quàm tüllius Atrplicis 1n Anglia fponte provenientis mihi cog- nitz, ECOLCOOLOGCE NT UMTILIe A NIGRO UA o NR ONCE Rn ce DÉ- SEP EN Lib. IV. De Herbis flore ómperfetdo, cec. 193 nitz, flriati, foliis 1mis contrarus, fiümmis alternatim adnaícentibus ; ut. in plerifque congeneri- bus. In hortulo noftro nata eft ex femine Londino miffo. Atriplex maritima anguftifolia. C. Baubino in. Prodr. defcripta huic eadem effe videtur. Ex quo hzc fcripfimus Atriplicis fpeciem 1n maritimis noftris copiose nafcentem. obfervavimus, quz huic vel eadem videtur, vel non multüm diverfa. ÁÀ. — uriplex anguflifolia maritima dentata. E radice alba, ligno(à, fimplici, interdum rec, aliàs tortuosá, fibras crebras é lateribus emitter- te caulem emitaüt. fimplicem, craffum, digito tamen minimo minorem, glabrum, folidum, ab imo ftatim ramofüm ramulis crebris, imis oppofitis, füperioribus alternatim fitis, ut 1n reliquis*feré con- generibus, altitudine fefquicubitali interdum fed plerunque minore. Fo/iz angufta, inferiora tamen di- gitam unum lata, duos longa, füperiora paulatim anguftiora, per margines dentata, denticulis ra- rioribus & fatis profundis, fpiflà, glabra, glauca. — Flores in fummis caulibus & ramulis in. fpicas lon- gas & laxas digefti, ftaminei, externé purpurafcentes, quinque intus ftaminula cum apicibus lu- teolis continentes. . Floribus fuccedunt vefcwla [eminalia triquetra 6 binis valvulis conniventibus compofita, fingula fin- gulis feminibus fceta. ! In paluftribus falfis propé Camalodunum in Effexia copiosé provenit. Locut; . À precedente differt foliis latioribus, & pro latitudine brevioribus multà, Íüpremis etiam in cau- libus & ramulis dentatis. * 4. Htriplex [yloeftric Mon[pe[Julana cum pulchris imvolucris J. B. 32Dilà dD2vacfe of Montpel- lier £uitfj fair Sreebobeftcis, i 7. B. Folie eft. breviore, albicante, finuato Atriplicis vulgaris, brevi pediculo conftante: isvolucrz: (e minum angulofis, quodammodo Cynogloffe noftre topiarie fimilibus [1.c. Aparine majori PliniiGer. | intra ramulos & foliorum pediculos prodeuntibus, [een includentibus parvum, com- preffum, nigrum ; lappis etiam multó majoribus, nec velut in fpicas definentibus. Hac planta, inquit, ad Atriplicem 2. Matth. in poft. figuris acced it, ut facilé eandem exifti- márim. An ab alio quoquam praterea Botanico defcripta fit hzc planta incertum : nobis nondum con- fpe&a elt, f1 defcriptionem re&e intelligimus. "A D. Magno] Atriphicem fylveftrem lappulas habentem C. B. hujus fynonymam facit; & revera defcriptiones in plerifque conveniunt. D. Morifonus Atriplicem fylv. lappulas habentem Atripli- cis fragiferz fpeciem facit; quà & nos eam retulimus, incerti adhuc quó debeat referri. A. — 8. Zitriplex maritima J. B. maritima laciniata C.B. marina Ger. marina repens Park. fag pneu ea«dDiradjc. j 25. o humi fpargit cubitales, numerofos ex craffa fatis radice exortos, totos albicantes, per quos & folia candicantia, finuata, Pedis anferini fimilia. —.Flofcu/ per. extrema potiffimum ramulorum, racematim congefü, flores Portulace marinz imitantur. In folliculo bivalvi rugofo, afpero, in dorío aculeato, femen continetur unicum. Lobelius & nos quoque. in maritimis Mediterraneis & Adriaticis nufquam non obviam habuimus hanc Atriplicis fpeciem, humi ftratam. —Lobelius eam perperàm repentem vocat: fparfa eft füpra terram, non tamenrepi. Hanc plantam nuperrmé in Anglia invenimus in litore maris arenofo rope Hollasd, vicam 5. m. p. à S. Ofithz oppido remotum 1n Effexia : D. Da/e in Mereia ctiari in- ulainvenit copiofiffimam. 9. triplex Halimifolio C.B. fylveftris Halimi folio Park. — Halimoides Lobelii J.B. itémque [;l- veforis folis integris vacemo[a ejufdem ex fententia. D. Morifoni C noftra. Sea-dDovatü)e tuit te. Irabes of Seajourflane, Lob. IBfüvaeft, caules edens ternüm & quaternüm cubitorum, & fo//s Halimi integra, aut parüm fr- nuata: f/ores &: femina racemofà, folliculis membranaceis bivalvibus incluía, cxterarum more, Nobis incognita C fufpecla eff. A. — 10. triplex smaritima perennis folio deltoide triangulare, seins incano Mor. .— 42. triplicis maritime [pecies Valerando J. B2. triplex: maritima noftras Cat. Ang. Mori[. CUN provenit multis, bipedalibus, lignofis, humi ftratis, atque medio fürre&o longiore [ forté longioribus | ad quorum fingulos nodos proveniunt fo//z triangularia, finuata tamen & acu- minata, colore magis incano Atriplice fylveftri folio deltoide , fed minüs Halimo fruticeícente. Flores profert muícofos, herbaceos czterarum Atriplicum maritimarum more, quibus fingulis fucce- dunt fingula femiza binis foliolis 1n do:fo verrucofis inclufa. — Radix longa eft, brachiata, diu durans, ficut Halimi. cxteri marini. S In Loctis. Tempus. Locus. Locus. HisrTonr:A PrANTARUM. In maritimis Anglix & Belgii provenit. — Floret eodem tempore cum cateris Halimi feu Atripli- cis marin. fpeciebus. , Hac eft ( ni multum fallor ) quam in. Car. Z/zg. füb titulo Atriplicis maritime noftratis defcripfi- mus, & cum Átrip. 4. feu fylv. folio. deltoide. eandem. effe »fufpicati fümus. — Verüm fi radix pe- rentus fit, ( quod. nobis tunc non innotuit ) omnino fpecie diverfa eft. Hujus duas varietates obfervavimus, colore differentes, nimirum Arrip. mar. albam, & "trip. ma- vit.vubram. * x1. Ziriplex minima angu[lifolia maritima Bocconi. e leaff narroto-cabirü Std rate. Folia Vic angufta funt Antirrhini minimi facie, incana, pulveris marí(que afpergine femper for- deícentia. Semuma in exiguis nodis capituli modo in unum congeftis, fingulis tamen binis foliolis inclufis, fpicam quafi racemofam componunt, Kali minimi formá. A Bigarone süaGaibduds ex Steechadibus allatam habui. Hzc Paulus Boccome. Atriplex maritima anguftifolia C. B. cujus ramum duntaxat ficcum Rupellz colle&um vidit, de- Ícriptá major fuifle videtur, cawle nimirum cubitali, fols etiam diverfa, anguftis, crenatis, duas un- cias longis abíque pediculo. Verüm mutila defcriptio ad. ramum ficcum facta, an plantam. no- vam demonftret, an aliquam ex defcriptis nefcimus, nec eft cur ejus rationem habeamus ; eandem tamen effe putamus Acriplici noftrz anguftifolize dentatz füperius defcriptz, ut ibidem monuimus, aut forté Atriplici noftrz anguftifoliz maritimz dentatz. — Car. IV. Atriplex maritima fruticofa, Halimus dicla. 1. triplex Halimus dita latifolia, — Halimms Clufi J.B. Hal. latifolims Ger. latifolius frve frutico- fas C. B. latifalius fiue Portulaca marina incana major Park. deat DoootrTcaten d rce- ara purifanc. ClWf. T. B. , d eft omnino candidus, Rhamno fimilis, ipfo etiam candidior, eidémque altitudine [ tri- um quatuórve aut plurium cubitorum ] affürgens, multis ramis ex una radice prodeuntibus, craffis, lgnofis & fragilibus, & dum junioresíünt ut Atriplicibus fungofis. Folia Olez feu potis Rhamni [ 7. B. Atriplicis marin, non tamen finuata ferratáve ; ] breviora tamen & latiora, interdum rhomboide figura, ordine nullo per ramos difpofita, pediculis fatis longis hzrentia, etiam hyeme virentia, craffa, fücculenta, candicantia & quodammodo fplendentia, fapore fübacido pr- dita. Flo: Olez pzné, parvus, mufcofus, purpurafcens, racematim in fummis ramis coharet. Semen parvum, compreffum, fufcum, in lappulis non abfimilibus noftrz Atriplicis lappacez. Monf- peffülanz, minoribus tamen & candidis. Radix dura eft, lignofa & in multos ramos fparfa. Floret zftate, femen Autumno maturefcit. Hyemes afperiores in regionibus Septentrionalibus, Anglia fcilicet aut Belgio, non fert nifi dili- genter cuftodiatur, & à frigore defendatur. ; Sponte provenit Ulyffippone vicinííque locis ad 'Tagum aut ejus oftia & zftuaria. mari proxima infepibus. Hifpali etiam infepibus. Nos in fepibus mari vicinis prope Meffanam copiofam inve- nimusfponte ortam. ; * ^. Halimus angu[fifolius procumbens C. B. Ger. — Hal. tenuifolius frve Portulaca marina incana mi- mor Park. Pertulaca marina frutico[a, quee Halimus 2. Clufi J. B. 32arrotudeaben Sea- 3outflare. CIaf. SM cubitalem aut fefquicubitalem non affurgit. altitudinem, f/agel/;s potis quàm ramis adeó infirmis, ut plerunque procumbant. & humi fundantur, candidis quidem illis fed minüs fuperioris ramis. iujusfolis oblonga, angufta, pingtia & carnofa, cinerei & albicantis coloris. — Flosfüm- mis flagellis racematim cohzrens innafcitur : herbacei potiüs quàm purpurafcentis coloris : quibus füccedunt folliculi rugofi, binis valvis triquetris compoftti, finguli fingula femina continentes, prio- ris feminibus minora. o In maritimis regni Valentini nafcitur, itémque 1n aggeribus infülz illius quam dao Rhodani cor- nua faciunt. " Hanc plantam cum fequente 7. Baubinus eandem. facere videtur : verüm Clufio potiiis fides ad- hibenda, qui diftinguit. A, 3. Halimus Li.lV. e Heba fareimprfého, coc. ——— x98 — A. 3. Halimus feu Portulaca marina C. B. — Hal. oulgaris roe Portulaca marina Ger. — Portula- ca marina noftras. Park. marina fruticofa, , que. Halimus 2. Clufa Y.B. dommorn Ara purtane. Lj y. B. Pedales promit remes aut etiàm longiores, humi plurimüm procumbentes, ex coeruleo colore purpurafcentes albicantéfve, tenues, lentos ; in quibus fv//a quodammodo ad Olex ant Rhamni Mattb.folia accedunt, nifi breviora effent, pinguia feré & Portulacz fàtive zmula, exalbida & fe- ré cinerea, levia [ priori fimilia, pinguiora & magis carnofà, minüs tamen incana & ex viridi potiüs canefcentia C/ufro ] faporis falfi, quem 1n hortos tranílato frutice exuunt, In ramuloruní extremis femen copiofum, racematim congeftum feré, minutum, prxcedentibus floribus, qui ex vi- ridante in purpurilum quoddam vergunt, Bliti aut Atriplicis feré fimiles. — Illi radix lignofa, vivax, velut & ipfa firps, que decidentibus paucis foliis hyemem füftinet. In maritimis non Mediterranei duntaxat marisfed & Zelandiz, Flandriz, Hollandiz atque eti- Locus; am Angliz aggeribus & tumulis arenofis nafcitur, copiofiffimé veró 1n aggeribus foffarum in paluftri- bus falfis, quas fingulis acceffibus ftus marinus influit. * 4. Halimus minor C. B. minor. Germanicus Park. — &fe feaff German Dalimus. C. B. Ex radice tenui, capillata, caulis cinericeus palmum füperans, varié incurvatus exurgit, qui pauló füpra radicem in ramulos plures, tenues, uncias tres longos abit : fo//s paucis cinericers 8c oblongo-rotundis , fed in ramulis anguftioribus, nonnullis inftar Atriplicis utrinque uná lacini divifis. — Flofculi plures, E herbacei, mufcofi, intus luteoli, longis pediculis per ramulorum fum- mitates fparguntur: quibus vafcula quadruplicia, femen. parvüm, grifeum, reniforme continentiá füccedunt. Infra Northufam provenit. Planta hec non eft vera & genuina Hzlzzi fpecies , tum quia flofculi ejus prater normam ali- Locus. arum Atriplicum pediculis longis appenduntur, tum quia vafcula f&minalia quadruplicia obtinet. Verüm quia nefcimus quo cam commodius referamus (necdum enim nobis cognita aut confpecta eft) quem affignavit autor locum occupare permifimus. (anb. V. De Blito Sylveftri. Litum, Gzcis BAínw, fcu Baizlo ut aliis fcribitur, quafi Bawiv abjiciendum, vel propter iner- tiam & vilitatem, vel ob iníülfum, fatuámve faporem C. B. Hinc Comici occafionem fümpfíérant jocandi in homines nullius rei, quos Bliteos vocant & Blitomammas. | Feftus à BaZ£ pifce nullius usüs deducit. Nos Bliti notas characterifticas facimus femina rotunda íeu compreffa, fingularia feu fólitaria quibus flofculi 1pfi feu maris perianthia pro vafculis fünt, interdum ar&e, interdum laxiüis conni- ventes. Ob notas characteriflicas communes huc reducimus , fpecies non paucas Atriplices vulgó dictas, Botryn vulgarem & Mexicanam , Kali fpecies aliquot ; necnon Sedum minus fruticofum C.B. feu Vermicularem fruticofam alis, quoniam Kali minori albo cognata & afüinis videtur, quamvis (ut verum fateamur) illius femina & vafcula íemunalia nondum curiosé obfervavi- mus. Quod Blitum vulgó dicitur notis characterifüicis, h. e. feminibus vafculis que per maturitatem, tranfverfim 1n medio rumpuntar aut diffilunt inclufis , cum. Amaranto. convenire füfpicamur ; ideóque duo Bliti genera conftituenda putamus; Primum de quo hoc capite. agimus Blitum fylve- ftre iden Alterum de quo fequenti Blitum hortenfe, A. r. Blum Bonus. Henricus didum, | Bonus. Henricus J.B. Ger. Tota. Bona Spinachiz facie Lob. lLaepatbum untwo[um C.B. Park. dEnmliff 9gercurp o2 2Ufbgoob, — E radice crafla, füblutea, fibris aliquot donata, acri & amara plures emittit caules ftriatos, conca- Vos, partim erectos partim (üpinos , brevi lanugine hirfütos, pedales aut cubirales. — Folia triangula, Atriplicis aut. Arifimilia, & interdum paria, fuperné glabra, inferne farina tenui. refperfà, longis pediculis nixa, caulibus alternatim adnata, fapore nonnihil nitrofo. —Flofcul; in fummis. caulibus confert in thyrfo, Bliti aut Amaranthi modo, ftaminei lutei, & cal/ce quinquefolio, ádeó exigui üt earum partes vix liceat difcernere. Singulis autem flofculis fingula füccedunt femisa, parva, per maturitatem nigra, compreífa & ad renis figuram accedentia, in veficulis membranaceis aut 1pfis flofculis inclufa. Inareis & compitis, ínque locis ruderatis ad femitas, aut etiam oleraceis frequens occurrit. Aprili rocu; €3 & Maio menfibus floret. "Tempus Mercurialis noftratium vulgó per errorem dicta eft hec herba, ejüfque turiones, germina novel p; € "Uf. la & florum thyrfos, dum adhuc teneri funt, in aqua aut carnium jure decocta, & cum butyro & fale condita efitant, Spinachiz, Lupulorum & Afparagi modo, quibus faporis fuavitate non mul- tum cedunt, facultate deterforià preferuntur. S2 Mirificé 196 Hi1so sxurcuwPepACNUBSR R o AD * Onadrip. Botan. cl. 3. pM. Locus, Vires €9 ufus, Mirihicé confert ad ulcera fordida purganda & glutinanda, autore Fuchfio. Vermes in ulceribus putridis animantium quadrupedum natos excutit certiffimo experimento, fi herba tufà ulceribus im- ponatur, id quod non femel ipfe vidi- — Trag. f. Baubinus hec de Atriplice olida di&a accipit. Ego (inquit * Sim. Pauli) non fine felici fücceflà Bonum Henricum [totam plantam ] cataplaf- matis formà ad mitigandos Podagricos dolores adhiberi femel atque iterum apud plebeios obfervavi : nec quidquam periculi timendum eft, cim non repellat fed difcutiat & digerat ; 1mó infuper ano- dyna eft, qux qualitates raróin uno fimplici conveniunt, D. Zanéered. Robinfon. Cataplafma ad Podagram, Ex. Herbe Boni Henrici recentis fine floribus Mv. Florum Sambuci, Chamomille ficcorum ana 7M. 3j. Contundantur, groffé : coque in f. q. aq. Sambuci ad putrilaginem. Remifce gummi Carannz 506. Camphorz $(. M.F.lege artis Cataplafma. — Sz. Pauli. A. 2. Blitum erettius [rve tertium Tragi J. B. minus Dod. polyfpermon C. B. Park. itémque Bli- tum. album sminus eorundem c Ger. 3Dynight 925lite o2 2Lib-feca. Radice cft fimplici, rubente, fibris aliquot tenuibus capillata, alté in terram defcendente. filo. cum commodum na&a fuerit, aliàs (ut ait jf. Banbinus ) fibrofa. Caules dodrantem | alti, ftriati, glabri, folidi, plurimos prop? terram ramos fundentis ipfis etiam caulibus longiores; in quibus nafcuntur folie modó adverfa, fxpiüs alternatim pofita, pediculis uncialibus hzrentia, glabra, mi- nüs crebra quàm in aliis Blitis, foliis Prunelle aut. Majoranz fylv. fimilia, fed tantillo majora : ?f. Baubinus Ocymi folis ea comparat : Ex quorum alis & in ramorum extremis racemati flofcul; coherent purpurafcentes; fubfequente femine parvo nigro Portulacz, fanguineo florido colore, in- quit ^f. B. ex affricu tingente. Semina 1n fingulis flofculis fingula non occultantur fed vifüi patent; proinde Lobelius florum mufcoforum fceturam Botryi non. diffimilem eidem non inepté attribuit. In fimetis, Lupuletis & arvis pinguioribus abunde provenit, 3. Botrys Ger. ulraris Park. Amobrofroides "ulgaris C. B. Botrys plerifque | Botanicis J.B. dDak ot Jerafálem. Radice nititur parva, alba, rectà defcendente, paucis fibrills donata. —CawJis ei dodrantalis , aut pedalis pro ratione foli, teres, rigidus erectus, hirfutus, crebris foliis alternatim pofitis veftitus, ab imo ftatim ramofus. — F/ofculi in fummis caulibus & ramulis numerofiffimi, longa ferie velut in fpi- cas laxasdigefti. Ex uniufcujufque autem folioli finu duo exeunt fürculi & velut racemuli flofcu- lis & feminibus onufti. — Hi fürculi divifionibus fuis dichotomian obfervant, & in unoquoque di- varicationum angulo flofculus fedet nullo pediculo, itémque in ipfis foliorum alis inter pediculos fürculorum modó dictorum. — FJofzul; fefüles, ftaminei & herbacei vitium botros zmulantur : fingu- lis fingula füccedunt. (ezziza Sinapeos fimilia fed minora multo. Fvwlis quernorum zmulá divifürá, venis majoribus rubris infignia, pediculis longis infident; cüm primó emergunt. rubra funt, poftea pallefcunt; Florum racemuli ex viridi pallefcunt, fántque ad tactum glutinofi. | Odor totius plante Íuaviseft & aromaticus. Botrys annua eft planta, zftate florens & femen perficiens ;. Bliti fpecie- bus acceníenda. In arenofis circa Rhegium in Calabria, Florentiam in Etruria, Monfpelium. &: Nemaufüm in Narbonenfi Gallia copiosé provenientem obfervavimus. 4. Botrys. ZAmbrofieides. Mexiocana. C. B. fruticofa Americana Pork. SUmerican dDak of. Sfc rufalem, GUB; Radice eft oblongà, fufcà, capillaribus fibris cinétá, intus candidá: caw/e pedali, etiam altiore, fed cubitum non füperante, eóque fübrubente, quandoque, rotundo, ftriato, pilis leviffimis & ra- riffimis afperfis : fo/zs pallidé virentibus, Atriplicis. fylveftris vulgaris formá fimilibus, oblongis, fi- nuatis, pediculis oblongis donatis, & abíque ordine caulem. ambientibus: adfingulorum exortum ramult unciales ut in Atriplice emergunt, pluribus velut capitulis. alternatim difpofitis onufti, qui bus fingulis foliorum exiguum fubjicitur, quibüfque apertis /fofcw; exigui, luteoli, utin. Botry con- fpiciuntur, hífque femeu minutam copiofümque füccedit Planta annua eft, ex femine deciduo fe propagans. Et licettota planta primo intuitu Atriplicem referat, 1tà ut Atriplex Mexiocana dici poflet, attamen propter odorem, gravem quidem, fed non ingratum, & faporem aromaticum ad Cuminum accedentem, & propter florum & feminum copiam ad. Botryn referre maluimus, Hxc eft (ut nobis videtur ) Epazor] Íeu Atriplex odorata Mexicana Fram. Herwandez., Botrys herba in. pulverem redacta, melléque 1n. Ele&uari! formam excepta przítat contra pul- monum vomicas, quo remedio multos ego curavi qui pus fcreabant 7MMart&, — Valere dicitur ad do- lores uteri, ad menfesciendos & emortuos foetus ejiciendos. Nonnulli inter veftes Botryn reponunt ad tineas abigendas & odoris fnavitatem communicandam. Caterüm Botrysdicta eft hec herba à femine racematim caulibus adnafcente. Fr. Hernandez Epazotl feu Atriplicem fuam odoratam Mexicanam (quam pro Ambrofia Mexio- cana C. B. habemus ) crudam | coctámve adjectam condimentis. corroborare fcribit, pectori afth- maticis & obftruétis conferre, & gratam alimoniam praebere. Jus decocti radicum dyíenterias co- ercere, diflipare 1nflammationes & noxia venenis pellere animalia. Blitusm Lib. IV. «De Herbis flore imperfetlo, cc. — 19 "CT PE T. Blitirm Atriplex di&um. "mE n "triplex baccifera Ger. emac. baccifera rubra Park. Syloeffris mori frattu C. B. ?Berrp bearing &racb, 5p fome ràallen 251oonp Spinatfe. E radice alba, dulci, tenera, d & fatis crafSi pro plante modo, plures emittit caules craffiutz culos, teretes, ftriatos, rubentes, odrantales aut pedales, ramofos, ad terram fübinde reclinatos, quamvis medius caulis non raró erigatur. Fols longis pediculis nixa, triangula, Spinachie aut Atriplicis hattato. folio, nullo ordine pofita, inferiora obiter dentata, ut in congeneribus. Ad exortum foliorum inque caulis & ramorum fümmitatibus, florum & feminum densé ftipatorum glo- buli gemini, baccas feu mora imitati, cauli & foliorum alis arcté adhzrent, per maturitatem rubri, & fucco quodam vini rubrizmulo przgnantes. — Fjofculi autem finguli ( feu calices aut vaícula femi- nalia mavis dicere ) quatuor foliolis compofiti videntur, & finguli fingula femiza parva, nigricantia, fübrotanda continent. — Annua eft planta, femine deciduo quotánnis fe renovans. 6. ZAtriplex Mori fru&u minor [eu fragifera minoy Moroni s zttr. fj]. baccifera Cluf. Hift. Claf. dar unt à fingulari radice paucis foliis predita terni aut. quaterni caules, intérdum utticus, fta- tim à radicis capite divifus in aliquot ramulos pedem aut circiter longos, inxquales & angulofos in terram procumbentes, minoribus alis ramulis donatos: in quibus, ut. & majoribus fingularia-ad- naícuntur folia, modó inunum latus, modó in alterum dilbofica, angulofa, qualia 1n Atriplicis cxteris quibufdam fpeciebus, incana, ad quorum exortum mult 1n unum caput congefti orbiculi, fructüs Mori rudimenta quodammodo referentes, qui per maturitatem rubellum colorem contra- hentes exigua fraga mentiuntur, atque magnam toti plantz addunt venuftatem & gratiam : fin- guli autem illi. orbiculi femina multa continent exigua, rotunda, cineracei coloris, qualia feré in Papavere ceratite, violaceum florem ferente. Eandem aut fimilem plantam in Tirolenfi comitatu reperiffe fe affirmabat Gulielmus de Me- ra Medicus, dum ex Italia rediens peream regionem iter faceret, füb extremum Auguftum. ma- gis fruticantem, & fuis fructibus onuftam adeó elegantibus, ut ipfüm etiam ad vefcendum invita- rent, Hacomnia Clufis. * 9. AAtriplex Jylueftvis. lappulas babens C. B. Park. — tr. [ylFo. Mon[pe]]ulana cum. pulchris imvo- lucris. J.B. ex fententia D. Magriol. j. B. Éx radice parva fibrofa cauliculi palmares, ftriati emittuntur, quos fi//z átrovirentia parva, án- gulofa, alternatim difpofita, brevibus pediculis donata. cingunt, ad quorum exortam Jappsle due Coriandri feminum magnitudine adlixrerit, fzzzez nigrum, parvum compreffum continentes, D. Magnol hanc plantam ad Atriplicem íylveftrem. Monfpeffulanam cum pulchris involucris *f. B. refert, & fortaffe rectilis, nam defcriptiones in plerifque conveniant, Expungas ergo Lector, Íi videtur, hanc fpeciem, nobis non invitis. A. 9. triplex fylveftris J. B. fylo. ulgatior Ger. emac. fylo. ulgatior. finuata. major Park, I. five folio finuato candicante C. B. dy'ymmon toii «Drache, Radice fimplici, albá, lignosá, obliquá non raró & huc illuc reflexá, pluribus fibris capillaribus donatá niztur. —Cawlem fürrigit nunc unum, interdum plures, cubitales & altiores, íatis craífos & firmos, folidos, angulofos feu ftriatos ab imo ad fümmum ufque ramofos ramulis. crebris, € folio- ram alis exeuntibus; qux ad modica intervalla alternatim adnata , pediculs fefcuncialibus, duas tréfve uncias longa, feícunciam aut duas uncias lata, figurá feré rhomboide, circum oras finuata aut dentata, dentibus 1nzqualibus, levia, fuperné obfcurius viridia, non raro tamen farinaceo candi- cante pulvifculo refpería inferna parte magis. — Flofcwl in fümmis caulibus & ramulis racematim congelti exteriüis candicantes, finguli quinque foliolis herbaceis acutis, totidémque ftaminulis albis compofiti, ade exigui ut eorum partes obtutum fere fugiant. Hitandem ar&é connivent, & fin- guli fingula feziza, rotunda, compreffa, nigra, fplendentia ample&untur & occultant : occlufi au- tem ftellam quinque radiorum intuentibus reprefentant. In fimetis & locis ruderatis & hortis oleraceis pinguioribus exit, Julio menfe florens & per reli- Locus, quam deinde xftatem. Folia plantz marcefcenti xerampelina & rubra evadunt. Annua elt. A. 9. triplex [yFaeftris. latifolia altera. Ger. emac. latifolia acutiore folio C.B. Atrip. dicfa Pes anferimus alter, (roe vamoftor J.B. gavpagointcü &Sootctoot, Radix huic alba, fimplex, fibris capillata, dura & lignefcens, interdum ramofa. Caulis cubita- lis & fefquicubitalis, erectus, glaber, viridis, fatis firmus & craifüs, medullà far&tus, & ab imo fta- tim LAGE Folia caulibus adnafcuntur crebra, nullo ordine, pediculis fefcuncialibus, triangula- rij, 6 lata fcilicet. bafi in acutum. mucronem fenfim definentia, obfcuré viridia, glabra. — FJofcu conferti velut in racemulis in fünimo caule & ramulis é foliorum alis egreffis, perexigui & vix con- fpicui, ftaminei. Singulis flofculis fingula infünt (ezziza rotunda, nigra. | In fimetis, & locis ruderatis, fecus vias & femitas alibíque in inculus, praefertim humentibus, in- Locus. venitur frequens. | $5 À. 1o. Ziriplex 198 Hisronr:aA PraNTARUM. A. ro. Ztriplex [yloeffris latifoliaYob. C. B. fylrv. latifolia [rue Pes an[erinus Ger. emac. Park. "triplex di&a Pes anferinss J. B. &5oofctoot 02 Sotubane, SUBE dois eft Atriplici fylveftri folio finuato candic. fed hujus folis ampliora, laxius & rariüs fi- nuata, atro-virentia, caput gravante odore przdita. F/os racemofus, Atriplicis Jam. dictz, ante- quam explicatur plerunque rubens. See» exiguum, rotundum, nigrum. Redixlignefcit. Cala craffiufculus rectus cubitalis. Humilior eft przcedente, magííque. in latitudinem diffufa, foliis magis finuatis, obtufioribus &c rotundioribus. : : Eifdem cum priore locis invenitur. His addit aliam — Atriplicis fylveftris latifolie fpeciem | eruditiffimus Vir D. Rob. Plot, quam Atviplicem «vulgarem finatam [picatam appellat, que à Pede anferino altero five ramofiore 7f. B. in eo faltem differt, quód Fragiferz inftar femina in globulos congefta caulibus arcte. adhzrentia geftet. A. rr. Zliriplex olida Ger. olida frve fylveffris fetida Park. fylv. VIII. five fitida C. B. ftida J- B. pufilla, olida, bircina, Vulvaria vocata,garum olens Lob. — &tinling dD2racfe. . B. Vie humo tollit caules, ut plurimüm ramofos, dodrantales aut etiam majores; quós veftiunt fo- lia ex rotunditate modicé in acumen definentua, potiffimüm füperiora, in inferioribus quadam fi- nuata, farinaceo pulvifculo afperfo candicantia: odoris virofi tolerabilis, ut qui vel attactu levi manus ita inficit, utlongo tempore vixpoffit elui. —FJofcw/i racemoli Atriplicum aliarum. fylveftri- um modo. Redix gracilis, fibrata. Juxta parietes & 1n locis ruderatis provenit, fed rariüs. Atriplicis hujus folia contufa cum Saccharo confervam efficiunt hyftericis utiliffimum. D. NeeZ- bam. erba hzc arefacta & in. aquá co&a inftar 'Thez miré paffioni hyfterice prodeft. D. Pa/- ?HET. ILoctis. Vires. * 15. Atriplex fjloeftris altera, folio fimuato. [atur virente, [Bicd' [ubrubrd Moni. AMorif. Hzc tam laxuriofa proceritate prodit, ut quaternos fepe cubitos excedat, caw/e ut hortenfis angu- lofo, purpurafcente & ramofo : folis horteni non. admodum diffimili , potiffimüm quod ad colo- rem attinet, fed pauló minore, crenato: ffere luteo & exiguo : femine racematm digefto 1n füm- initatibus caulium & ramorum: dice fibrata. Lec Ín fuburbiorum fimetis & foffis paffim provenit. | | Án Atriplex proprie di&a hacíi, an. Blitum Atriplicis facie defcriptio hac nos incertos relin- quit: ob femen racematim digeftum Blitis potids fubjunximus: quod & de fequente planta, nobis pariter 1ncognitá, dictum efto. * 13. Zitriplex procumbens folio finuato, lucido, craffó Morif. Mori. e eft pedalis, procumbens : fo/is habet craffa, pron parte lucida, in margine finuata: cav- Ies & folia ut plurimum fünt rubra : Semize onerantur caules fummi racematim compacto, cxtera- rum íylveftrium modo, nigro. ) Reperitur in humidis pinguibáfque terrenis locis circa Blas in Gallia. Flores & femina fua, nigra, minuta perficiteodem tempore cum cxteris fylveftribus, Hujus notitiam. D. AMorifozo debemus, cujus etiam defcriptionem adhibuimus. K£octit A. a4. Blifum marimtm. teretifolium. Kali. minus album ditum. | Kali minus Ger. minus al- bum Park. mimus album [emime [plemdente C. B. sinus, frve Sedum minus. arbore[cens vermiculatum J.B. abite aDiafstuoot, X Duris lignofifque ramis cubitalibus, interdum rubefcentibus, aliis albidis fruticat, € quorum la- teribus denfiffime enafcuntur propagines unciales & fextantales , foliolis perpufillis, teretibus, glau- cis ftipatz per ramorum | fcapos longa ferie, fefcuncialibus plerunque aut longioribus; uniufcujufque finum implente globulo exiguo, Milii granum quante aut majori, qui ubi explicatur apiculos oftendit numeroíos luteos. Sees exiguum, nigrum, lucidum, compreffüm : in fingulis calicibus quinquefoliis fingulum occultatum, ad eundem fere modum quo in Átriplice folio finuato candi- cante. Locus. In falfis maritimis frequentiffima eft hzc planta. Magnitudine infigniter variat; Alicubi enim in fruticem lignofum adolefcit, alibi pufilla eft & humi projecta, adeo ut, an duz fint illus fpe- cis necne mihi nondum plane fatsfit. Erectam & fruticefcentem obfervavi copiofiffimam in Lingula illa (eu crepidine petrofa, quz à Porrlezdis Infula versüs littus Anglicum porrigitur. * 15. Kali * 15. Kaliminus vilfum C. B. Cali parvum. birfutum. B. &e leffer faic &Safstuopt, E V Plantula eft Kali minori nonnihil fimilis, rice oblonga, fibrofà, nigricante, cave pedali, inz- quali, ramofo, ramulis multó brevioribus quàm illius, nec ità rectis fed incurvis ; f/zis nonnihil brevioribus, anguftioribus, craffis, fucculentis, falfis. "Tota planta albicante lanugine caneícens, Kali minore mollior eft, Hactenus 7. Baubimss. Addit Cafparus frater, in cauliculorum fummis capitula parva ferre, florem minutum continentia ; femina fe non obferváfle. Forté hzc planta à Kali minore non differt fpecie. Monípelio nonlong?é ad mare oritur. Kali ffve Vermiculari marine non. diffmilis planta J.B. — c Kali bir[uto: affinis, forté Autbyllidis aliqua fpecies ejufdem, Cüm ex ficcis plantis defcriptz effent, eifdémque tum flore tum femine carentibus, nefcimus plane an ad hoc genus pertineant, necdum ab aliis defcriptzc & depictz fint (üb hoc aut. alio aliquo genere. Videfisearum defcriptiones & figuras apud Bauhinum Tom. 3. 9. 705. Kali soinus foliis lucidis Botan. Monfp. Foliis copiofis lucidis & in acutam definentibusà minori villofo & minori albo difinguitur. Prz- cedentium varietas videtur. À. — 16. Sedum minus frutico[um C. B. Vermicularis fruticofa altera Park. | Cali fpecies fiue Vermie : cularis marina arbore[cens J. B. Szubbp aolafsiuoot, wb. ; Cubitalibus & bicubitalibus, teretibus, glabris lignofis /folenibus cineri coloris fruticat, in ramos longiuículosdiduéctis, per quos confertim nafcuntur foZz, femunciá breviora, quxdam etiam uncia- lia, facculenta, Cali hirfüti excepta. hirfutie fimilia, alternatim difpofita, fapore falfo: ad quorum alas luteoli flores, minores, herbacei apparent. Radix in multas vatieutas fibratas finditur deorfum versis, füperiüs fatis craffa & lignofa. Plantam hanc in íqualidis campis Arelaten inter & D. Egidii oppidum non procul à Rhodani fluentis uberrimam perennantem nos quoque poft Lobelium obíervavimus. Hzc planta ( ut recte 7. Baubinus ) habet multa que cum Kali minore conveniunt. * YT. Sedum minus fruticofum alterum C, B. Verszicularis arbore[cens Park. Cali fpecies, foe Ver- miculati fruticis varietas major Y. B. — &xee«eblatstuo2t, o? Sca-2Dlite Woitf tone: ttop4dcabeg. Hzc, autore Lobelio, fo/is eft albis, denfiffimé confertis, denticulatis, Vermicularis acris tnajo- ribs. [ Addit Morifonus; | flores producit ex herbaceo luteos, quàm pracedentis majores : femina funt, uti Kali, nigra. Parkinfonus nofter eam ità defcribit, Hoc genus Sed1 (ut vocat ) in hortis cultum. ad quinque aut fex. pedum altitudinem affürgit, ab imo ad fummum ufque ramulis crebris, foli/faue creberrimis exiguis, longis, teretibus, infipidis, Se- di minimi vermiculati perfimilibus, verüm minoribus & viridioribus obfitum. — Flores in fummis ra- mulis quàm przcedentis minores ( forte error eft fcribe. aut "Typographi pro majores ) pallidé lutei. Radices longz, lignofx interra fe diffundunt. An hzc. & przcedens planta fint vere & genuinz Bliti- Atriplicis dicti fpecies mihi non conftare fateor, cüim flores & femina prezcedentis non fatis curiosé obíervaverim, ob fimilitudinem tamen cum Kal minore albo congeneres ei plantas effe íufpicor: & propterea hunc eis locum afü- gnavi. 18. Blitum Zimericanum fpino[um. Gr yoymp American 28ite, Hujus fpecimen pulcherrimum, à fe curiose exficcatum ad me tranfmifit ingenioff. Vir & eximius Botanicus D. Hanf. Slosne M. D. Erat id. dodrantali longitudine ; caule ( ut videbatur ) recto, fatis firmo, ramofo, ramulis alternatim é foliorum finubus exeuntibus. — Foliz Bliti polyfpermi fer&. figu- rá & magnitudine, ['aut Parietariz ] pediculis fefcunciam aut. duas uncias longis herentia, [inferro- raintellige | per margines xqualia, nervis in ficco admodum confpicuis. In alis foliorum flofculi Ítaminei, feifiles, in. globulos conferti, & ad exortum flofculorum fins inde fpina rigida, acuta, fe- muncials. Summus caulis & ramuli in fpicaslongas, crebras, é plurimis flofculis confertas, Ama- rantiin modum, ex herbaceo flavicantes. Spicis autem nulle intermixtz funt fpinz: Flofculorum fingulorum partes ob parvitatem claré difcernere non licuit; neque quomodo femen geftec.— Foll- iculi tamen bivalves videbantur. In horto Regio Monípelienf ínque Parifienfi cultam obfervavit D.S/oame, — . ! Leer, CATDP, s» 200 Hisron:A PraNTARUM Loctir. Locus. Locus, C A r. VI. De Blito bortenft. Litum vulgo di&um (ut fuperrs etiam monuimus) femina vafculis quz per maturitatem tranfverfim 1n medio levi ta&u diffiliunt, ut in. Portulaca, inclufa obtinere füfpicamur Amaranti in modum ; adeóque ab. Amarantis, fpicarum przcipué colore & elegantia di£ ferre. Ali dihgentiis rem examinent. Si feminum refpe&tu cum Blitis fuperiori capite compre- henfis conveniant, non eft cur Caput peculiareiis atfignetur, fed illis fübjungi poffünt. 1. Blitum rubrum majus Ger. C. B. Park. — Blitum pulcbrum retium magnum rubrum J. B. é»rat ten 2Dlite, J.B. ee eft adolefcentiz, radice pollicari fatua, it & tota planta; caule fiftulofo, intus extráque fanguineo rubore perfufo, concolorémque füccum preffü remittente. —.Fo/iz Betaceis minora, magis rugo(, quà ccelum fpectant ex rubro nigrefcunt, prona parte hilariüs rubent. —Flofzwli muícofi ío- cundüm caulem apiculis pallidis conftant, — Sezez. Atriplicis fylveftris vel Amaranti, nigrum, ni- tens. Planta eft hortenfis, necdum novimus ubi fponte proveniat. Vidimus Monfpelii in hortis olera- ces, Ex femine deciduo fe quotannis renovat. 2. Blitum rubrum minus J.B. C. B. Ger. rubrum fylo. minus Park. &mall ven 2lite, Det. Satis magnam radicem pro plantz ratione habet, rubentern fibrofam, ex cujus capite plures caules oriuntur, fupin, rubentes, & 1n his fz/a multa, Solani hortenfis minora, nervofiora, colore atro- virente, fapore fatuo : ex quorum alis fecundàm caulem numerofi nafcuntur ffzfculi, ex herbidis & muícofis fibris compofiti, obtutum feré eludentes. Seritur in hortis, ac etiam in 1i fponte provenit [ in tranfinarinis regionibus ] ut & prafertim in tislocis in quibus fimus pecorum aliquandin affervatus fuerit. — Nos fpeciem hanc in hortis, vineis & fimetis circa Monfpelium & alibi tumin Gallia, tum in Germania, copiosé provenientem obfer- vavimus. 2i pie pulchrum magnum album J. B. — Blitum album majus C.B. Ger. Park. deat tofjite fite, j. B. Eft hoc fimile rubro, nec ab eo nifi colore differens, caule ut illud affürgens unico, magno; fir- 1no, ad duos tréfve cubitos erecto, albo : fed foliis majoribus, nifi locus interdum aridior diver(ita- tem faciat. In Burgundionum Fauclofe vidi, inquit f. B. 4 Em alium. minus J. B». C. B. Ger. alum. fyloeftve mimis Park. &e. leffer. tofite ite. Radice nititur fimplici, fuperiori parte rubente, tenuioribus fibris donatá, profundiffimé in terram ad perpendiculum defcendente ac proinde evulíu difficili , /zpre non ingrato. — Cau/es emittit plu- res, femipedales aut dodrantales, interdum longiores, teretes, itriatos, folidos, in terram reclinatos & vix fc füftentantes, fungofos , fucci plenos, füperius nonnihil rubentes, aliis albos ; foliis per in- tervalla alternatim difpofius veftitos, inferioribus ad radicem minoribus, breviore pediculo hzren- tibus, füperioribus majoribus, longiore nixis, nervofis; glabris, atrovirentibus, ad Majoranz aut Noui folia quodammodo accedentibus fed majoribus, fübrotundis, per margines zqualibus, in extremitate obtufis ac f1 abíciffa effent, & filfisfeu crenatis. Cüm primo exeunt liturá in medio albi inter duas nigras fitá infignita funt; cüm adolefcit planta, maculá albá evanefcente in fingu- lis foliis nigra remanet. — Flofculi & femina foliorum alis racematim adnafcuntur, ut & fummis cau- hbus, qui velut in fpicas definunt. F/ofewi vix confpicui, ftaminei herbacei Semez nigrum, fplendens Amaranthi, vafculis feu folliculis herbaceis (qui fingula continent finguli ) inclufum. Odor ex viriditate quodammodo gravis, fapor viícidus. Montbelgardi ( inquit 7f. Baubinus ) abundat paffim Blitum minus album vel potiüs viride ; Ge- neya quoque frequens, Tubinga: aut "Figuri in agris non cultis, fecüs itinera, in hortis & areis. * &. Blitum Virginianum majus Park. € fe gteatet Virginian Bite, Caule aflurgit fimplici, craffo, tereti, ftriato, quinque aut fex pedes alto, ramulis multis, crebris ab imo ad fummum ufque undique cin&o; fia veftto quàm Bliti hortenfis cujufcunque majori- bus, colore viridi faturo , aliàs 1is fimilibus : Sezez in fpicis exiguise fummo caule & ramulis exe- untibus, parvum, per maturitatem nigrum, compreffum, fplendens. * 6. Blitum v ——c2———————————— Lib. IV. qe lola fiore timperf etio, (zc. | 201 * 6. Blitum | Virginiamm minus , dAmarantbi fpecies Park. parad. fe fimaller Virginiari ?otitc. Hic fpecies przcedenti fimillima eft, verüm minor. & humilior multo, caulibus & foliis fübru- bentibus, minüs ramofà: fpicis longis, tenuibus é fquamis mollibus rubentibus compofitis, fezmem parvum, nigricans minüs tamen quàm precedent, minüfque fplendens continens. Radix parva fibrofa, annua. Planta ex femine deciduo fe renovat, nif1 hyems afpertor fit. : Sufpicor ego has plantas Amaranti fpecies efle & eafdem quas nos Ztmarantbi Nove Anglie viri. di, & Amar. IN. A, ob[oletà parparei: titulis infignimus. * 4. Blitum Brafilianum Cararu Brafilienfibus, Lufitanis Bredos. Marggr. Marggr. Ex radice alba, fatis craffà multi prodeunt caules, ab uno ad quatuor pedes alti, cum foliis fimili- bus Blito, qux interdum quafi fariná videntur afpera. In fümmitate fert flofculos virides fpicatim congeftos, ut in Blito, dehinc feme» provenit minutum, inftar feminis Papaveris minoris, rotun- dum, paulum compreffüm, nigerrimum, fplendens, pelliculz grifeo-fufcze inclufüm. ) Hoc etiam Amaranti fpecies effe videtur: & forté non alia quàm Amarantus viridis Nov An- gli. Car. VIL De Amaranto. florem notat, & adjective fignificat immarcefcibilis, ab « privativa & we ezíro marceo. Nec immeritó ità di&us eft hujus plante flos, quoniam decerptus non ftatim marcefcit fed coloris gratiam quàm diutiffimé retinet ficcatus.. Pro flore. hoc in loco cum vulgo fpicam to- tam feu comam habeo. Amarantus autem à Blito differt. comá fpeciosi & immarcefcibili, femine in vafculis membra- nacer inclufo, quae per maturitatem tranfverfim feu horizontaliter rumpuntur ad modum Portula- cz Íeu pm lege terreftris..— [ Forté Blitum vulgare hoc refpe&u convenit cum Amaranto, nec aliter differt quàm fpicarum colore, ut füperiüs diximus. ] Amaranti duo genera funt, alterum majus & elatius, fpicis afperioribus & longioribus, minüs lucidis & fplendepntibus; alterum minus & humilius, fpicis mollioribus, brevioribus, & Serici inftar fplendentibus, undé non inepté Zmarantus fericeus hortulanis vulgó dicitur. llle in fingulis vafculis fingula habet femina; hic in fingulis plura ad quatuor aut quinque. A Marantus, malé cum £5 vulgó fcribitur Amaranthus. Nam. Grace eft 'AuesrzG-, quod 8c 1. ZImarantbus snasimus: C. B. paniculd fpar[4. Ger. purpureus major ganiculis [parfs Park, — Bli- tum maximum (ege AAmarantbus major, [emine albo. J. B. J.B. In hominis altitudinem lxtiore folo excrefcit, cas/e crafío, canaliculato, fubrubente, ramis cre- bris ftipato: fols Amaranthi purpurei, acuminata fed majora, ex viridi purpurafcentia, rugofa, in- fipida : flores tum é fummo caule extremííque ramis, tum é foliorum alis emicant, in fpicas palma- res & fefquipalmares digefti [ imó pedales non raró ] eáfque frequentes, & Jubz inftar nonnunquam in latum luxuriantes, colore fuüliginofo, aut. purpurz obíoletioris , ftaminulis luteis, quibus femina füccrefcunt minuta, alba, Milit excorticati mula. Cüm JSuinuze feu Bliti majoris Peruani C/uf. Ípicz feu paniculz fparfe & dependentes pingantur & defícribantur, dubius hareo, an Qwizuz illa eadem fpecie fuerit Amarantho vulgari fpicis fürre- &is obfoleté purpureis, femine albo, cüm hujus fpicx plerunque fürrectz fint, nec unquam, quod obíervaverim, nifi leviter admodum nutent: verifimilius tamen videtur eandem effe, cüm reliqua defcriptio conveniat. — Verüm quicquid fit de £uimuz illa Clufi, certum eft, plantam 7. Baubizo de- pictam & defcriptam fub titulo allato ipfiffimum noftrum 24merantbur vulgarem efe [picis [urzgélis ob[oletà purpureis, [emine albo. . Catalogus Horti Regii Parifienfis duas. alias varietates feu fpecies hujus Amaranthi recenfet, ni- mirum : Amar. max.paniculà fparsá & longiore, femine albo. Et Eundem rubello femine: qui granis rubris Petri Ciecee C. B. variat: & idem videtur Amaranto noftro max. paniculá long pendulà, femine rubello. 2. Amarantbus (ylFoeffris maximus INooc Angli, [picis purpureis. carneis aut viridibus. Spicis eft longis, minüs confertis quàm in Amarantho vulgari femine albo : feéwinibus minori- bus, nigris cum obfcuro rubore, lucidis: fo/iis pro fpicarum colore vel noe vel viridibus. . 5 t". ? *S UNI Fa TR . E Amarantus hic Novz Anglie fpicarum colore ludit, aliàs viridi, alis diluté, aliàs obífoleté, pur- pureo. Imo obfoleté purpureus, feu ex purpura nigricans frequentior eft multó quàm viridis. Ex 202 Hisronia PrtaNTARUM. Ex femine deciduo fe quotannis renovat! Semen autem né afperrima quidem hyeris corrumpit, ut hoc anno 1684. experti fumus. | "Lol Hocgenus (ut puto) colore feminis etiam variat. Habemus enim in horto noftro ex femineor- tum, quod femen album producit, nec caule, nec foliis, nec fpicis ab eo quod. femine eft nigro difcernendum. 3: Zimavantbus maximus, paniculd longd penduld, femine vubello. — Myaay,. cocciteus elegans maxi- mus Park. Caule. affurgit fimplici, terete, craflo, procero, quàm pracedentis etiam altiore & majore : folüs veftito. illius qualibus aut majoribus, pallide feu ex luteo virentibus, pauco rubore afperfis, inter- dum tamenin medio maculatis, (quá notá etiam antequam floreat à przcedente facilé dignofci- tur) Flores in fuis caulibus & ramulis difpofiti, & principio craffo in plurimas fpecis fparfi, me- dià longiffimá dependente , reliquis brevioribus eam ad bafin cingentibus, ut fpica totalis ad bafin feu exortum fuum admodum craffa fit, & pulcherrimum afpe&um. prabeat ; colore eleganriffimo purpureo [alus perperàm coccineo] lucens; quz per maturitatem. collecta. coloris gratiam diu re- tinet ficcata, prarfertim fi Solis radiis, aut aeri procellofo non exponatur. —Semez paniculis inclufüm non ut in przcedente album, fed pulchré rubellum. Locum hujus natalem neícimus: Parkinfonus e Brafilia alive aliqua Americe regione dela- tum fcribit. C Ar. VIII. De ZAmarautis Sericeis, Poly[permis. , Orum fpicz molliores fint quàm praecedentium. & Serici inftar lucent ; colore autem vari- ant, purpureo, coccineo, flavo, aureo, albo, incarnato. Semina in vaículis per matu- ritatem tranfverfim diffilientibus continent plura, quinque numeravimus. Tope Zhomarantus purpureus. Ger. J. B. EM minor Park. pamiculd conglomeratd, atque etiam Jimplici panical4. C. B. 30uvpe 3rlotuer-gentic. . B. Ded. as huic craffa, Bliti, fücculenta, e rubore candicans : caulis fingularis, purpurafcens, potiffi- müm propter terram, ftriatus, alternis alis concavus, cubitum aut Íefquicubitum altus: folia Bliti, acutiora, minüs rugofà, [mollia, glabra] colore virentia, per margines nonnihil rubentia, fapore fatuo. Pro floribus exeunt /Zice in fummis caulibus & ramulis, éque foliorum alis, afpectui gra- üffimz, cxterum inodorz, m. purpura fplendentes, tactu leves, modó fingulares, modó conjunctz pluresquz in attritu. fimilem feré colore fuccum reddunt, quarum fi Íingulares fümas flofculos, quinis foliolis totidémque apicibus conftant. —Sezez per maturitatem nigrum, parvum, nitidum, lu- bricum, rotundum compreffum. Spice decerpte diutiné pulchritudinem. füam retinent, aliquot etiam annis non marcefcentes. Dod. Alhofa planta, hyemis impatiens, quotannis € fernine fuo repullulafcit. 7. B. An fpecie differant Amaranthus paniculá conglomeratà C. B. & Am. Paniculá fimplici eju[/Zerm alis inquirendum & determinandum relinquo : mihi certé non videntur differre. 2. — ZImarautbus panicnld fpecio[A criftatd. J. B. paniculd incurcod C.B. paniculd. incurvd bolofericed Ger. €refíeb veloet. Jriofuer gentle, 4. coccinezs Park. Parad. 3. B. Ex omnibus Ámaranthis palmam obtinet (inquit 55. Baubinus defcriptionis autor) floris elegantize pracipuz fpecies, mediz inter obfoleti coloris Amaranthum, & eum qui fpicá eft purpureá feri- cei, magnitudinis ; caul/2zs nempe multis ab eadem radice fürgentibus, ií(que ramofis Itriatí(que, cubitum alterum altis, quos. cortex: obtegit fucco. fanguineo propter terram turgens. Felja ex in- tervallis quàm Amaranthi. fimplici fpicá majora panló, multó veró anguftiora quàm illius obfoleti, ex quorum alis adeóque in ramorum faftigiis fulgentes fores non tam fpicati, quàm reticulatim decuf- fatímque reflexis implexífque paniculis, criftatis latioribus confpicui, ftaminulis dilutiore purpura tincis. Pamculas interdum fert palmares, ac uncias tres latas. Hujus ut. & praecedentis fpicz colore variant coccineo, nimirum, carneo, flavo, aureo, Cc. Nobis tamen nondum conftare fatemur, an Varietates hz accidentibus duntaxat differant, an etiam ipecie. Si femine fata fpeciem füam perpetuo fervant, nec in f2 invicem tranfmutantur, argu- mento eft etiam fpecie differre. , In Catalogo Hora Regii Parifiezfis, Anno r665. edito, hx varietates, feu fpecies mavis dicere, occurrunt. Amaranthus criftatus rubicundiffimo flore. Idem reticulatus feu corniculatus ferotinus minor. Amar. cramelino colore Swertii. Amar. paniculí conglomerati majore, puniceo colore fplendid4. Amar. fpicatus fericeus flore luteo-virefcente. Amar. Ípicis carneis, interfufa flavedine micantibus. Amar. fpicatus zneo colore fimul & carneo varius. Amar. Lib. IV. "De Herbis flore inperfetio, «7c. Amar. fingularibus paniculis flammeo colore lucentibus. Idem aureá fpicá. & ignis fulgore verficolor. : Amar. paniculá multiplici obfoleté violacea. Amar. paniculá multiplici ex fufco purpurafcente. X 4. Amarantbus carnes [bicá. Park. parad. darnation Jfolueregentié, Hzc Planta tum ex figura, tum ex defcriptione fpecies à reliquis diftincta effe videtur. — Folia ei aliquanto longiora funt & anguftiora quàm aliis plerifque hujus generis. | Panicule ramofz, € fpicis brevibus velut frumenti, multis, ramulis adnafcentibus, villis quibufdam extantibus velut. ariftis cir- cumvallatis, compofitz: colore incarnato. 4« "Amarantlus [picis longis, fimplicibus, alb;s. eat iulite T'iotuer-gentic. Hzc Planta Florentie 1n Horto 7M. Dwcis Etrurie nobis vifa & colle&a eft. — Spicas habet lori- gas necadeó confertas 1n. fummis caulibus, nt in. Z&arantbo vulgari floribus obfaleté purpureis , (enine albo; molles tamen, & ferici 1nffar fplendentes, ftrigofiores etiam (quantum meminimus) & gra- ciliores quàm illius. — Semizz nigra, compreffa, lucida. Amaranthi fpicis albis nullam apud Botanographos mentionem factam invenimus. 8. "Amarantbus. tricolor Ger. Park. Symphonia Dalechampio, five Awarantus tricolor Y. B. Amar. filio variegato C. B. 3Hfogamout, o? fpotteb Tutcrmeutle, Lugd. Ln» eft brevi, candida, in fürculofas propagines divifa: camJe unico, pedali, rubente: foli Bliti, alternatim viridi, rofeo & luteo colore pictis, fic ut. in fingulis foliis adultis & perfectis ea. co- loris varietas, (Pfittaci plumas referens) jucunditlimum intuentibus prxbeat fpe&aculum. Sezez pro- fert in exiguis fpicis villofis, cauli adhzrentibus fine pediculis, flavefcentibus punctis notatis. Variat (inquit. C. Baubinzs) colore, 1n. altero Dilariore, extremo flavo, medio puniceo, reliquo vi- ridi, aliquando viridi, luteo, rubro, in altero obfcuricre, illum foeminam, hunc marem faciunt. — Ha- betur & alia varietas 1n Car. Parif. Amaranthi folio variegato ferotini titulo. ' Folia, Flores & Radices Amaranthi ad ficciorem accedunt temperaturam. — Hodié in corollis pa- ellarum texendis duntaxat ufurpantur. | Caeterum tribuuntur huic paffim vires quzdam, quibus fides fine ratione nequaquam eft adhibenda ; ut quód coeliacos & dyfentericos juvet, menfium. abundan- tiam cohibeat & albas uteri fluxiones, &c. f. B. 6. 4Amaranto affinis Indi Orientalis, floribus glomeratis, Ocymoidis folio Breynu flore albo, Breyn. Cid rotundum, pilofum, geniculatum, medullà niveá fpongiosi refertum, & complurimis ramis diffafum ad bipedalem altitudinem erigit; Folia ex intervallo1n contrartislateribus, alterno or- dine & cruciformi pofitu. proferentem, Lychnidis Ocymoidis flore purpureo fimilia, temperaté vi- rentia, & mollilanugine tam füperna quàm inferna parte afperfa. Ex horum finu, aliquando fi mul cum ordinariis ramis ramuli etiam alii minores exoriuntur, quorum zequé ac ramorum ordina- riorum fummo pervenuftum, globofüm infidet capitulum, effigie ac. magnitudine poene Lupuli fol- licalarium. fructuum, foliolis duobus plerunque, vel quatuor etiam aliquando, 1n modum Globula- rie lutez Co]. juxta bafin circumvallatum. Hoc inquam Capiswms ex innumeris femilunaribus compreffis, Gnaphalii Americani florum fquamulis qualibus, membranaceis argenteo. candore ni- tentibus compactum eft g/wzis; quarum binz femper conjugatz utriculum chelarum figurá afficiunt ; ex cujus cavitatis centro Flofculus admodum parvus & quinquepartitus , Amaranthi quodammodo refpondens, fed omnino niveus & lanuginofus, teneram intus tabulam comprehendens emicat: Qui fücceffü temporis indurefcens, ac ampullule in formam craíleícens denfa lanugine candidiffimá ità obducitur, quafi humaná induftrii goffipio involutus effet ac. vafculus admodum pufillum. coni- forme, ex tenui pellicula confe&um, Amaranthi fimile occulit, 1n. quo femez. orbiculare, unicum, cum Amaranthi pariter conveniens, fed altero tanto pené majus, ac fubrubicundo colore conti- netur. Altera. fpecies. [rue flore ptrpureo, minor nonnunquam & ftrigofior, magífque ramofa fe often- dens, Capirula profert minora, ex lepidiffimis, vegete Rofàrum purpura nitentibus, oculófque hi- lari luce perftringentibus glumis, Gnaphalii montani purpurei florum íquamulas mentientibus com- pofita : qux ob venuftatem formz ac pulchritudinem, ab Indis filorum, quibus flores Mogorr; tra- Je&ant, extremitatibus, globuli loco ornatüfque gratia anne&untur. h Prater has tertia etiam [fecies in Brafiliareperitur. Haec nonnihil altior quam Afiatica flore albo excrefcit; cxterüm cumilla convenit, excepto quód capitula ejus minora & minoribus glumis com- pofita, ac circa bafin (quantumobfervare potui) foliis nullis circumvallata fünt.. An. Planta ex qué fít. Anil. alia [becies Marggravi? 4. Amarantus. Siculus fPicatus radice peremi P. Boccone. Boccone's perennial tpilkebi 3rTotuee- gentíe of Sicily. Boc. Folia hic gerit figurá & formá Amaranthi vulgaris, minora atque pauló acutiora, molli candi. dáque lanugine fübtusargenteo nitore lucentia; qux conferta nafcuntur circa. ramos multiplices, ^ " e radice 203 Locuse Locus- 204. Hisron:ia PraNTARUM. e radice lignofa atque perenni exfurgentes. Gali pollicari craffitudine perfzpe fruticat, éftque juxta fingulas alas quafi nodofüs. Spica fimplicior eft & exilior quàm im-cateris füz fortis, neque ut Ámaranthi fpica vulgariter 6 pluribus compacta, fed ffofculis ab rubentibus longo ordine fim- pliciter ufque ad cacumen diftributis conftans, fübeuntibus cozis perquam exiguis, iííque deorfum nutantibus, in quibus /ezzes oblongum includitur. | Oritur locis Cataniz vicints. Hxc Paulus Boccone. Plantam hanc in Horto medico Meflfanenfi vidimus & collegimus, Anno 1664. unde & in vici- nia etiam Meffanz urbis ortam füfpicamur. UM IAS EU Tiii erae otra rene QUA TD . De Bera. DE à figura literz Bis, quam liabet clim turget femine, dicta putatur: Nam fümmitatem rc- flexam obtinet. Columella. TNomine tum Graio, ceu litera proxima primae Pangitur in cera docti mucrone magiffri : Sic C bumo pingui ferratze cu[pidis itu Deprimitur folio «viridi, pede candida Beta. Grzcis 7wrAo) & ew ab impulfu, quód facile excrefcat. Beta fru&u verrucofo offeo cui flos infidet, à reliquis hujus claffis generibus diftinguitur. Sicla officinis dicta eft omnis Beta, contracté à Sicula, quo cognomento Betam duntaxat candi- dam olim donatam fuiffe Plinius & Theophraftus memoriz prodiderunt. I. Beta alba Ger. communis alba Park. par. alba «uel. pallefcens, quce Cicla Offi, C. B. candida J. B. 30bite 25rcet. JasBs . Radicem habet lignofam, minimi digiti craffitudine, mediocriter longam, candidam. Fl dilu- tus virent, Lapathi, craffa & fücculenta, fapore nitrofo. ^ Caulis duos cubitos altus, aut etiam ma- jor, gracilis, ftriatus, multis alis concavus ; 1n quibus longa ferie ffofuli exigui ex foliorum alis, a- picibus luteis conftantes, quinis calicum foliolis obvallati: Sezmes rotundum, & crifpa füperficie a- fperum, fufcum. 4. Betarubra Ger. communis rubra Park. rabra vulgaris J. B. C. B. fich 9Bect, ^ Fols eftbrevioribus quàm przcedens, plurimüm rubentibus plus minüfve, interdum atro-ruben- tibus. Radice elt alba; folus duntaxat diftinguitur à precedente. Quz folio eft obfcuriore Beta wigra dicitur : aliàs enim. Beta nigra. Rara avisin terris eft, nigró- que fimillima cygno. A. 3. Beta [yloeftris maritima C. B. Park. communis [eu viridis C. B. &ea-Sbeet. T Betz albe fimilis eft, verüm folis minoribus & viridioribus, planis & zqualibus, venis rubris in- " terdum variis, aliàs fine illis: caule etiam graciliore & minore. In paluftribus falfis & ad maris litora frequens eft. Johnfonus apud Gerardum aflerit hanc non differre fpecie à Beta [ativa alba: Parkinfonus, quem fequimur, Sylveffrem [pontaneam marit. | communi viridi Bet eandem facit, & recté noftrá fententiá C. Bauhinus viridem communem albe candem dici permittit, verüm maritimam fylveftrem fpecie di- veríam facit: Nos fylveftrem maritimam Betam cum viridi communi fpecie convenire exiftimamus ; ab alba vulgari differre. Radice perenni à reliquis Betz fpeciebus differt. "4M Beta rubra vadice vape C. B. radice rubra. cra[fa J- B. Romana rubra, Rapofa. dicla Park. Ü Tioman 2Scet, tuit) à &urnep-liRe voot. . Hac caule eftaltiore quàm. Beta vulgaris rubra: radice crafsá, ventricosá interdum Napi inftar, interdum produ&tiore, & Carotz zemulá, 1ntus forífque fanguineo fàturo colore infect. * &. Beta lutea major C. B. lutea J. B. Iutea Syriaca Park. 3Belloturooten 2Bcet, J. Bauhinus hancà praecedente, radice buxeà tantüm differre fcribit; Parkinfonus etiam foliis pal- Tidioribus quàm Betz albz vulgaris, feu luteo-viridibus. C. Bauhinus à przcedente etiam genere di- functam facit, cüm hanc inter Betz majoris. folüs latiffimis fpecies recenfet, illam awimoris fpeciebus annumerat. 6. Beta f PF Lib IV. * De Herlisfhre tniperf etlo, cs'c. | 205 TC WO CE. coca LE E MM D I e P RR 6. Beta Italica pas. Sicula, coftd lata, albd luted, aured, vulrd rübervimd F , cilian BooateribDen 25ert. . » reeré vi^errima Mon; ee Si- Hajus caulis elatior eft [ o&o interdum. cubitorum ] foli amiplifima cum coft4 mediá latiffim4 [ ad palmum interdum ] diverforum colorumi : nec enim quie coftz colore, ctiám fpecie difébune cüm ex. codem femine proveniant, quod & Gerardus olim obfervavit: Nam ex femine illins que coftá fait rubrá 1n horto .D; Norden fato plantz váriorüm colorum enatz funt. Fruftra ergo e diftinguunt nonnulli Botanici. ed Beta platycaulos non eft fpecies Betz à reliquis diftin&a, fed monftrum potiüs, feu naturz vel THER vel deerrantis extraordinarius effedtus; cujufmodi & in aliis plantarum generibus interdum cernitur. 7. Beta Cretica [emine aculeato Ger, C. B. Cret. fDinofa. Pàrk. Cret. femine [ii Er. ; feebcb 2Dret of &anbp. Pina ver, femine [ginofo J.B. gonichly : ^ . A wi " NUN Ex radice fen vide Dry AA annua Caules. plures cubitales & ininores, per terram Íparfi, rotundi, ftriati, ad radicem levi hirfutie" canefcentes, in. ramulos effufi exureunt. Feliz flrati fimilia fed minora, longis pediculi SES CE habet pauca, Betz nodtratt fimi minora, longis pediculis donata, per extremum rotunda ant faltem. obtufa, juxta pediculum anguftum nonnhiüalata. Flores patvi, ex flavo vireícentes, fpica- ti in ramorum extremitatibus. —Frus ftatim ad radicem multi confpiciuntur, & hinc indé per caulem ad quodlibet feré folium, afperi, 1n tres fpinas radiatas, in latera reflexas definentes, coftis pulcris donati, traníverfifque canccllis: reticulati ; quorum unicuique femez ineft. uum, formá fe- minis Adonidis fübrotundum, in apicem abiens, duplici membranulá te&tum, interiore proximé medullam albam farinaceam cingente. Non in Creta tantüm infula provenit, fed & in Sicilia, ubi nos eam invenimus, ininfüla parva ad Promontorium Pachynum. i; LI Lj E 5 Si hzc non ufürpáffet nomen Betz ad Lapathum vel Spinachiam potiüs referrem, inquit 7. Bas- bimus. Ego de hac planta, quó fcilicet referenda fit, pronunciare non aufim, cum florentem non- dum obférvaverim. ^ Herz es " ws - Beta eftur ut olus ; eáque n;ihil in culinis ufitatius. Martialis fatuitatem ei exprobrat hoc Di- Vire; 63 ares fticho, Ufo. Locus, Ur [apiant fatue fabrorum prandia Betee, O quàm [pé petet uina. pipérque coquus, Calfacit & ficcat, laxat alvum ob nitrofitatem : errhinum eft, rzcipué radix; nam füccus ejus naribus exceptus fternutamenta proritat, humores pituitofos à DN magná copiá elicit, adeóque Cephalalgiam quantumvis inveteratam compefcit & profligat. Hoc medicamentum à nonnullis pro fecreto habetur. At Olaus Borrichius apud 72. Bartbolizum ét. Med. An. 1673. Obf. 63. ab experientia edoctus fcribit fuccum Betz effe errhinum periculofum & valdé noxium. | Habui à D.ancred. Robin[on, Plantulz recentes cum radicibus leviter bullitz, & ex aceto poftea devoratz, cibi appetentiam afferunt, fitim compefcunt, choleram in ventriculo reprimunt. à Betz Italice coftá latà 1n aqua bullitz coftz cum oleo, aceto & pipere conditz delicatiffimz ha- bentur in. acetariis, fummóque in pretio funt. Betz: rubrz Romanz radices 1n affülas feu circulos tranfverfim fe&, & deinde in figuras & ima- gines monogrammas à coquis ad margines patinarum & fercula exornanda adhiberi folent. Ejufdem Betz radices co&z, tum calidz, tum frigide, cum olei & aceti tantillo, hyberno tem- pore in acetaríis praecipuz funt aftimationr. — Radices hafce ex plurimis circulis feu tunicarum in- volucris Ceparum 1n. modum componi non. fine admiratione primüm cüm in Italia & Gallia in ace- tariis nobis inferrentur, obíervavimus. Radix Betz raío nonnihil cortice, ano glandis modo indita, infantium alvum ad excremento- rum expulfionem invitat, przfertim exiguo fale confperfa. e À Car. X. De Parietaria. Arietaria dicitur hac herba quodin parietinis exeat, item Muralis: Helxine quód afporá fo- liorum hirfutie, REM femine, tenaci nexu veftibus adhaereat : Perdiciumn à Perdicibus, quz eam efitare folent : Vitriaria & Urceolaris quód ob nitrofitatem fiam tergendis urce- olis vitreífque vafis efficax fit. . Calycum & totius comz hirfutie afpera & veftium tenaci ; feminibus fplendentibus quibus flofca- li fünz pro vafculis, à reliquisdignofcitur hujus familiz plantis. 206 Hisronr:a PrtawNwTAR UM. Làcus. Locus. Vires. Locus. * A. 0x. Parietaria Gers]. B. vulgaris Park. Officinarum. € Dio[coridis C. B. S3Prilite?p of tbc JiDall. Radice nititur fibrofa, rubente. —Cazle: ramofi, hirfuti, rubentes, folidi. Foz Mercurialis aue Majoranz hirfüta, atrovirentia & fplendentia , pediculis longis donata, alternatim pofita. F/ofcs]; conferti circa caulem e foliorum alis floccos coccinei ferici imitantur primulom e nodulo emican. tes: póft fe ftamina oftendunt obfcure, ex albo purpurafcentibus apiculis involuta, quz fi flylo evo]. vere coneris, fubfülum excuflo pulvere cum impetu, fpe&taculo jucundo, fe expandunt repapda. Singulis flofculis ca/ices font. trifolit; ffamiza quatuor ad crucis formam fe decuflantes. Flos ipfe rubet & vafculi feminalis vicem fupplet, unicum in. fe fezez minutum fplendens, vinacei fere figu- rá, continens. Flores hi femine died ab aliis fterilibus quibus nullum. ineft femen, figurá di. verfifünt. —Vafcula feminalia afpera funt & veftibus adhzrefcunt, unde & planta ipfa Helxine dici. tur. Eft hzc major & minor, quz Parietaria Ocymifolio C. B. In horto Leydenfi pro diftinaa fpecie colitur, ut ex annotatis D. 7ofwe Palmer didici, In muris & locis ruderatis exit copiof. Defcriptio eft J. Bauhini, à nobis interpolata &caucta. i "o. Parittaria Sicula Alfimes folio Boccon. Sicilian 30cWlitoon toitl) &'fjichtueeb-Ieateg. A Parietaria minore Tragi & à vulgari Matthioli differt hac foliis tantüm, qux minima fünt, figura atque magnitudine Alfines paria. ; Paffim (inquit Autor ) per Siciliam viret : in montibus Hyblais, oppido Melilli vicinis, Cata- nix, Meffanz & Agrigenti fepius vidimus & legimus. ,,l Parietaria abítergit & leviter adftzingit refrigerátque. — Ufüs internus rarior eft ; fünt tamen qui ad tuffim commendant; calculofifque & iis qui difficultate urinz laborant füccum ejus utiliter propinari dicunt. Multi hodie usüis in enematis ad ventris, uteri & renum dolores. Extrinfe- cüs ad tumores, eryfipelata, ambufta, &c. conducit. Scire. Ejufdem leviter tufz & impofite vis magna ad recentia vulnera fananda effe dicitur. Herbz exiccate pulvis vel melle exceptus, vel in cerevifia aut zythogalo potus ad tuffim invé- teratam & tabem pulmonum mirificé conducit, experientiá tefte. Quin & à Veteribus adversüs tuf: fim & Afthma exhiberi folita eft. Idem efficit vel decoctum ejus in vino aut aqua mulíà, vel aqua deftillata : verüm pulvis efficacior eft. Salem nitro-fulphureum praebet hec. planta non fecus quàm Borago & Bugloffum. D. Bol. De Utilitate Philofopb. Nat. Quod fale nitrofo abundet, vis ejus deterforia oftendit. Urceolaria fiqui- dem dicta eft, quód urceolis vitreífque vafis detergendis & mundandis efficax fit, ut Íüperiüs mo- nuimus. * Parietarie affnis. "3. fine fitida, Fabio Columme Diofcoridaa J.B. — Alftne Parietarie folüs C. B. Phyt. Cyze. crambe legitima Pon, Cysocrambe Dio[coridis C» B. legitima Dio[cor. Park. .B. i radiculis fibrofis & frequentibus cases complures enafcuntur, cubito longiores, humi re- ptantes, teretes, crebris nodis intercepti, leves, inanes, fragiles ut Portulacz. Ex geniculis pro- deunt folie, non illa quidem utplurimum utrinque, fed altero duntaxat latere, ( licet fit etiam ubi conjugatim adverfà, ubi etiam trigemina emicent) plura fimul juncta, quorum unum produétio- 11 pediculo appenfum, conjugii expers, multis numeris reliqua, quz & adverfa & contrario fitu po- fita , indidem oriuntur, magnitudine Íuperat, Hippiz maximz paria, pinguiora , atro-virentia, attritu putidum quid redolentia. Ex oppofito foliorum conjugii expertium, cateroqui ex alis, fem- per tamen ad genicula ffofcul; mufcofi plures, ex albido in herbaceum colorem languent ex duobus aut tribus foliolis, fübacta bra&eolarum tenuitate nitentibus, & oris plerunque extroríüm reflexis : quibus delapfis fuccedunt femiza Cannabinis minora. Hac Planta Parietariz affinis videtur, quocirca proximum ei locum dedimus. C. Baubinss flofzulos binos, ternos aut quaternos ad fingula genicula € foliorum alis exire fcri- bit muícofos, ex herbaceo albidos, plurimis filamentis donatos; quibus füccedunt fructus totidem, geniculis inter folia herentes, Mercurialis formá, fed minores, rotundi, duriufculi, primüm virides, poftea nigricantes, medullà albi referti, — Ex iníula Capreis, ubi fequens fponte oritur, adve&tam habuit Columna. Circa rupes antri Frontignani, vià Miravallis collegit V. C]. D. "fol M. D. Monfpelienfis non procul Monfpelio. Botan, Monfb. Vere floret, atque afftate perhicitur. Lib. IV. De Herbis fore imperfetio, ce. Car. XL De Saxifraga aurea. Erbz nonnullz Saxifragze ab effectu diétz funt, cüm aqua earum füillatitia ut & deco&tuti lapides renales & frangere & pellere dicatur, ut & farina granorum ad radicem [ 1n Sa- xifraga alba vulgari]ex decocto fumpta. C. B. ———— — Saxifraga aurea ob fimihtudinem quandam in folis cum Saxifraga alba hoc nomen obtinuit. Flores autem & femina genere diverfam effe arguunt, né quid de D CAM dicam. Flore flavicante tetrapetalo : vafculo feminali bicorni plurimis minutiflinus feminibus repleto à reliquis hujus £a- miliz generibus differt. A. — r. Saxifraga aures Ger. Park. votundifolia aurea C. B. aurea Dodonei. J. B. aolüen a xitragt. In aquofis reptat é ramulis Duncumbenribts fibris plurimis capillaribus Tongiffimis albisin limum demuffis. Caules cenues, quadrati, raris pilis hirfüti, teneri, infirmi & vix fe fuftinentes, folidi ta- men, palmares aut longiores, fo/i;s veftii per intervalla ex adverfobinis, fübrotundis, Hederz ter- reftri minoribus, circum oras leviter crenatis, raris itidem pilis hirfütis. Caules qui flores produ- cunt reliquis erectiores, paucis foliis veftiti,primüm in duos ramos divaricantur, nullo neque flore in divaricationis angulo, neque ad latus appofito folio: finguli deinde ramuli in. binos alios fübdi- viduntur, & fic deinceps, inque ipfis. divaricationum angulis plerunque fedet ffos pediculo :nullo aut perbrevi, quatuor petalis exiguis acutis flavicantibusin crucis formam pofitis conitans, cum ffa- minulis Gt apicibus in medio flavis, Ad latus uniufcujufque floris apponitur foliolum. In medio Hore ( qui neque defluit neque marcefcit ) exoritur vafculum feminale bicorne, qui per maturita- tem dehiícit, & femina aliquot parva minutiffima ruffa oftendit. Sapor planta nobis guftantibus nullus infignis ; f. Baubinzs fübacidum & amaricantem ftipticámque ei attribuit. Ad rivulos frequens, inque humidis, umbrofis paluftribus & mufcofis locis. Aprili menfe floret & brevi femen perficit. NN Saxifraga. aurea foliis pediculis oblongis infidentibus. dolben &oaxitrage tuit feabes ftanbing upon long foot-ftalls. Hzc à precedente differt, quód non eodem modo fc diffundit füper terram, quód omnibus füis partibus, caule, folio, femine major fit, quódque folia pediculis fefcunciam aut duas uncias longis infiftant, fintque concinniüs crenata, fegmentis latis cordatis. Sub terra reptando fe propagare videtur, viticulis € radice exeuntibus. Floret cum priore & eifdem in locis oritur: Hzc fpecies effe videtur quam defcribit & depingit J- Baubinus qui &. duas fpecies agnofcit, diveríà inquiens obfervavi gerentem folia, ità ut diver- fas ejus fpecies quis exiftimárit. t ACUTE MEM ou UM eiui nu Cap. XII. De A[aro. Ié&um eft Afarum (fi PIizio credamus ) lib. 21.Cap.6.ab a s«mmé & ede», quodinter alia fig: nificat orno: non enim adhibebatur coronis. Hofz. Dicitur & Nde/- 4yela i.e. Nar- dus Íylveftris, eó quód odore Nardum zmuletur, vel, ut Plivius quód Nardi vim. ha- beat. An Bacchar idem fit cum Afaro vel diverfüm ambigitur. — Vid. f. B. tom. 3... lib. 35. cap. $. ubi Autor totum caput de Bacchare fpurium & Diofcoridis textui infertum fuifle multis probat ; No- men autem Baccharis Latinz originis effe, & Gracis antiquioribus ignotum exiftimat. Officine ut in Ágno cafto utrunque nomen conjunxerünt, hanc plantam Zara baccara appel- lantes. Afari notz funt cytini in tres lacinias divifi : laciniz hz funt calyx floris, cui fübeft fru&us in ter- na pariter loculamenta diftin&tus, & per maturitatem in tres carinas dehifcens: Folia craffa, colo- ! : re Hederz & feré confiftentiá. : 1. farum Gor. J.B. C. B. valgare Park. Afarabacca. SB. Non immeritó Nardis Afarum accenfüit Ántiquitas, tanta eft in radice tenui reptatrice odoris a£ fintas: folis veró. Cyclamini, circinatz: rotunditatis leto. virore fuperná parte fplendent, rigida, inferná autem magis albent, tenerá lanugine pubefcentia utrinque, magis tamen infra quàm fü- pra : inter folia proximé terram in brevibus pediculis hirfuti, fexanguli cyrizi, purpurafcentes, Hyo- Ícyami , intres lacinias divifi oriuntur, interné atro-purpureas, externe ex virore ruübeícentes, me- - 2 dium 207 Locus €9 — Tempus, 2098 Hss3470g1XvgxXIN TRUM dium occupantibus fLazinibus purpureis. Cytini per maturitatem in tres carinas finduntar, femén- que oftendunt, acinis uvarum quoad formam externam fimile, tuniculá fufcá, qua medullam in- tus albam continet; guftu acriufculam. , Radices Áfàri crudi quamvis magna cum anxietate vomitum cieant, in aqua autem non in vino inco&e mutantur indeoppilans, diureticum & tardarum febrium remedium, quod occulta tum 1n eo atoma prodit: ad hoc tanquam ad facram anchoram confugiebat D. Oheimius in febribus diu- turnis ab hypochondriorum 1nveteratis obftructionibus dependentibus. Frid. Hofmannus M.M. lib. i. cap. 12. Afaram in infüfo conveniunt unde mitius evadit, in. decocto vis volatilis magis abigitur, unde vomitorium feréeffó. definit, nifi levisfit decoctio. Radicem quàm folia mitiorem deprehendimus: moriebatur hypercatharfi vir quidam. robuftus qui cochlear unum foliorum pulveris fümpferat, fruftra datis Àntidotis. I/edelizs de S. Med.fac. p. 158. Adnotavit & ad me tranfmifit D. Edv. Hul[e. Craffam, pituitam & utramque bilem per vomitum ac. nonnunquam per feceffum violenter ex- purgat Dof. radicis à 39. ad 3j. in fubftantia, à 5j. ad 511. 1n infufo. Folia exhibentur num. 6,7,8 9,infufà, cocta & expreffa. : Diureticum eft & emmenagogum infigne : unde Meretriculz plus fatis frequentant decoctum ejus, cüm fentiuntíe gravidas. Quo tenuiüs eft tritum eo magis urinas movere , minüs autem al- vum ducere creditur. In Arthritide & dolore ifchiadico, inque Hydrope & febribus, precipué tertiana & quartana, tan- démque ini&ero utile effe cenfetur. Folia in vino aut aquá decoquunt, & deco&um molle edul- corant: ad arthritidem 1n fero lactis. Mefües monet cüm pro purgatione coquimus debere coctionem effe mediocrem, aliis peritu.- ram, primüm quidem vim vomitoriam, deinde purgatoriam quoque. Unde prxceptum nos ca- pere par eft, fi volumus ut per inferiora tantüm purget decoquamus plufculum. C. Hofman Vomitorium ex prafcriptione Nicolai Cefgezs. — E. pulver. radic. Afari à 3f. ad Djiij. capiat ager cum hydromel. aut Oxymel. Aliud. E Deco&t. radic. Afari aut fem. 3iv. Propinetur poft cibos pingues & liquidos, eófque diveros. Rondelet. Communicavit eruditiffimus vir & vetus amicus nofter D. EZv. Hulfe. Ej * 4. Afaron Canaden[e Cornuti. Cornut. Hujus facies à noftrate partium amplitudine potis quàm viribus diftat. | Mox ubi brüma confe- cta eft apad nos fupra terram emergit, fine caule, foliis hederaceis mollioribus, non circinatz ro- tunditatis, non convolutis infe, nec fplendidis ; fed expanfis, & in mucronem definentibus, adje- c&táque minuta cxíarie hirfütis. Foliorum pediculi viles, florámque cytini pari lanugine pubef- cunt. Pro flore ab radice prodeunt caZicu/ plures, quorum viridis color languefcit: dum hiant fin- guli in tres cultratos velut mucrones diffecantur ; qui non intro fle&untur, fed in exteriora inver- tuntur : Cujuíque floris cavitate delitefcit fezzez, acinofum, mordens guftu, fervéníque in ore. — Ra- dix carnofa, viváxque terram obliqué perreptat, ab ea longiores fibre profluunt favit odoris, Acoro fimilis intenfiorí(que. Lx fingularem vino gratiam adjiciunt, 1i pinfitz linteíque nodulo Miis in cadum mufti colentur, cum pondufculo ut fidant, trimeftríque fpatio macerentur an- te ufüm. "Afarinam folüs Afari C. B. farinam Matth. CAMS in Hiftor. Tuffilaginem Alpinam fecundam effe füfpicatur, quod & nobis verifimile viaetur. Car. XIII. De Alchimilla. ! Lchimilla dicitur hzc herba quód Alchimiftarum przconiis celebrata fit; Pes leonis à folio- rum forma. Percipierre dicta plantula Alchimille proprie dictz fpecies non eft: Differt enim & fi- tuflorum, & foliorum ex quibus componuntur numero, & feminibus in fingulis vafculis fingulis, non binis utin Alchimilla. Confer ti placet defcriptiones. Notz Alchimille genericz fünc flofculi in fümmis caulibus, o&onis folis herbaceis compofiti, vaf- culis feminalibus, fingulis bina femina continentibus infidentes, umbellatim congefti. A. 0r. Aldebimilla Ger. vulgaris Park. major «vulgaris C. B. Pes leonis féve Alcbimilla J. B. dlabiesg mantle. 3. B. Ex radice minimi digiti aut pollicari craffitudine, plurimis fibris donatá, ftrenué adftringente & deficcante caules furgunt aliquot tenues, teretes, hiríüti, ramoft, dodrantales, quibus 1nfident ffofcu- li herbidi, umbellatim congefti, quorum finguli otonis conftant foliolis, majoribus quatuor, toti- démque minoribus , alternatim pofitis, in quorum medio apiculiluten — F/ofculi Lu icd eminali- ICI DU GO DOUULEA M prer Eus mss. ga ib. IV. De Herbis flore unperfetto, cc. 209 feminalibus infident, füntque eorum velut umbilici. In fingulis vafculis bina.continentur femina parva, non exacté rotunda, fed ex una parte productiora, fplendentia. —Foliz alia ftatim à radice exoriuntur longis, fefquipalmaribus, pediculis hirfütis, alia cauli pediculo aut brevi aut nullo adha- rent. Caterüm folium ad Malvam accedit, ex luteo virefcens, infra hirfütum, in octo ant novem angulos obtufos feu plicas divifum, 1n fingulos angulos fingulis nervis .à pediculo prodeuntibus, con- cinnéin ambitu crenatos. In pratis & paícuis, prefernm montofis, fepius fbontaneam invenimus. In Septentrionalibus Locus €9 Anglie montolis paícuis Eboracenfibus & Derbienfibus abundat, ubi à vulgo Pes urfi 2Beaygz Tempi. foot dicitur. ZEftate floret. Dicitur autem J4/ebimilla quód Alchymiftarum | przeconiis celebrata fit: Germ. chirurgis Sani- cula major, quód fit illi tum facie, tum viribus admodum affinis. Vulneraria eft & nobiliffimis. Calfacit, ficc. aftring. (ànguinem fiftit, meníéfque & alba mu- Vires lierum profluvia. Folia & fümmitates atque etiam radix vulnerariis potionibus, pulveribus, empla- ftris atque unguentis adjiciuntur. Mulierum mammas impense laxas linteum ejus decocto intinctum & impofitum duras folidát: que effici... Decoctum hoc. interanea vulnera rupturáfque glutinat: idem decoctum, aut arida: herbz pulvis in eodem aut aquá ftillatitiá fümptus ramices inteftinorum, potiffimum in pueris fa- nat. J. B. € Fuchfio, quem. confülat qui plura velit. Praecipua eft in hac planta vis adftri&toria qua mediante agit quicquid agit. * V. Alchimilla sminor Mor. Praluad. Pracedenti in omnibus accedit excepta partium parvitate, Eft enim triplo vulgàri in oimnibus minor, ejáfque folia dilutius virent. * 4. Alchimilla minor quinquefolia Park. AIpina quinquefolia. C. B. C. B, prod, Radicem Quum oblongam, nigricantem, fibras plures de fé emittentem, | ex quo folia aliquot parva, longis pediculis donata & glabra prodeunt, quz in quinque lacinias ad pediculum, hzque in profundas crenas dividuntur: inter quz pediculi bini terníve, tenues, glabri trium quatuorve uncia- rum longi, reclinati: quorum fümmitatibus flofculi, vulgari Alchimille formá & colore fimiles trifolii, pallidi ac herbacei, finguh fingulis minimis pedicellis donati quafi umbellze infident. 1 In monte S. Bernhardi majoris & Gotthardo locis Bst eus Augufto florens reperitur. Planta hec fi à C. Bauhino re&é defcribatur flore trifolio, « Alchimillae fpecies non eft : quà tà- men referri debeat neícimus, 1deóque loco movendam non duximus donec certiüs conftiterit, Locus; A. 4. Alebimilla Alpina pentaphyllos, Pentaphyllum [rue potiiss Hepraphyllum avgenteum.. Flore mu[co[o J. B. Tormentilla Alpina. folio. fericeo. C. B. Torm. argentea. Park. dingucfoil 3Labieg mantle, ^ 2:5; . des habet craffam, longiufculam fibratámque ex rubro nigricantem, nunc fingularem,nunc in multa capita divifam : pediculi palmares circiter, argentea lanugine obducti folia (uftinent in quin- que aut feptem fegmenta ad pediculum ufque, ut plurimum divifa, per extremum ferrata, fübtus argenteo nitore fplendentia, mtollíque villo te&a, fuperiüs atrovirentia, glabra: caules dodrantales & majores, tenues, paucis folus veftiti, ramof1 müfcofos confertos gerunt jfofcwlos Alchimillz modo, fingulos quaternis foliolis virentes foris incanis hirfüífque. | Adftri&ionem aliquam. perci- pimus in foliis. id In celfioribus montium | jugis gelidí(que cautibus occurrit, autore Lobelio : nos in monte Jura Locus. propé oppidum 4j invenimus : 1tem in rupibus Juxta ftagnum DDuls-tyater di&um, non longe à Peretb oppido, 1n Weftmorlandia Anglix provincia. Car. XIV. De Percepier, comminuendis efficax cenfetur. Non eft autem cur Percepier Anglorum dicatur, quafi An- glix propria fit, cim in exteris etiam regionibus fatis frequens occurrat ; nifi forté hoc citulo intelligant non Anglie peculiarem effe hanc herbulam, fed tantüm hoc nomine Anglis notam : fic cüm Geranium batrachioides Gerzanorum Gratiam Dei appellant;non intelligunt hanc plantam Ger- maniz peculiarem cfle, fed taritüm Gratiam Dei Germanis dici. p fcu Percepierre vox eft Gallica Saxifragam denotans: Hxc enim plantula calculis A. — Percepier Anglorum, Lob. Ger. emac. Anglorum. quibu[dam J. B. Polygonum Selinoides V: Charopbyllo nonnihil fimilzs C.B. Alcbimilla montana minima Col. 30 arllenepert, e; Park, Radix in plantis quas erui tenuis, fimplex, paucis & tenuiffimis fibris donata, lignofa ; unde emer- gunt caulical; complures, tenues, palmares, teretes, hirfüti, quos & geniculis crebris ad Íummum ufque foliola ftipant fübrotunda, tripartita feró, profundé laciniata, ad Geranii columbini folia quadante- 3 nus 2iÓ — Locus. Vires. Locus. HisrTong:A PrawuNTARUM. nusaccedentia, licet. minora hirfütáque, alternatim pofita, inferiora quidem pediculis donata, fü- periora brevi aut nullo, viridi dilutiore colore, inferne albidiora. Ad fingula genicula folii pediculus in finum. foliaceum dentatum dilatatur, qui & caulem ipfum & geminum flofculorum ordiném ample&itur. Flofculi namque ad fingula genicula exceptis tribus ant quatuor imis, pedicalis brevibus 1n dus ordines difpofiti fedent, herbacei, é quatuor foliolis com- pofiti, quibus fübfünt utriculi femina intus fingula continentes Mili aut Panici effigie fed minora. Inter fegetes & 1n folo reftibili fteriliore paffim. Vehementer & repente urinas ciere & calculum comminuere dicitur. Crudum eftur ut olus, tuti muriá conditam affervatur, & ex eo aqua ftillatitia magno ufu elicitur. f Car. XV. De Scoparia frve Belvedere Zralorum. Ingularis & fai generis cft planta quam I4// ob pulchrum afpec&tum & venuftatem füam Bj. vedere appellant; Herbarü nonnulli ob convenientiam in folis Linariz fpeciem confti- tuunt. An ad hoc genus proprié pertineat nec nobis nondum conflat, cüm flores & "femina nec ipfi haétenus obfervavimus, nec Botanici in eorum defcriptione confentiunt. Scoparia, five Belvedere Irelorum Park. parad. —Sceparia [rve Ofyris Graecorum. Ger. Linaria Scoparia C. B. Linaria Belvedere dida. J. B. Radicem habet multis nigricantibus fibris compofitam ;*éftque planta perquam fürculofa, rigidula fragilis, cubitali altitudine. —.Fo/ia quàm vel Lino vel Linarix vulgari longiora, frequentiora, in- condita, faporefübamaro. Flofcwli fecundüm caulem & alas herbacei, vel etiam purpurei orbe tum prz parvitate propemodum fügientes, quibus füccedunt exigui loculiin quibus owes. Parkin- Íonus floresin femuma parva, rotunda,ex cinereo migricantia abire fcribit. Cx(àlpinus femina ei exigua, neque multa inter folia fine flore attribuit. — Verum flore non carere J. Bauhini, Dodonzi Parkinfoni confenfüs Gc autoritas, & 1píà experientia convincit; an veró femina nuda ad fingulos flores proferat, an conceptaculis inclufa, mihi non conftare fateor. Flores minimi funt, herbacei, quinquepartiti cum ftylo in medio, in alis foliorum abfque pedicu- lis feffiles, conferti in fümmis caulibus & ramulis velut 1n fpicas breves ex alis foliorum majorum egreffas: Spicz: autem ex flofculis & foliolis inflexis eos occultantibus componuntur. | Se;ez in horto noftro ad maturitatem non perduxit, ideóque de eo nihil dicendum habemus. JEflate viret ac viget, fub Autumnum femen maturat, féque ex femine deciduo quotannis re- novat, eft enim tefte J. B. annua. herba; etiam 1n calidioribus regionibus. Apud nos primis fta- tim pruinis corrumpitur. Italis ob ramulorum denfitatem & foliorum frequentium gratum virorem in pretio eft, unde non in hortis duntaxat ferunt, fed etiam in fictilibus alunt ad feneftras exornandas. Car. XVI 1. Camplorata bir[uta C. B. Campb. Mon[pelienfium J. B. major Monfpelienfium. Park. Mon[peli- enfruns an Chamepeuce Plinii Lob. J. B. dicem habet pollicaris feré craffitudinis, multorum capitum 5. caes emittentem lignofos, craf- fiuículos, cubitales aut. breviores, ramofos, fübhirfütos, albicantes; per quos vifuntur nodi, alternatim pofiti; é quorum fingulis confertiffima prodeunt fv//v/a, trientem unciz non ex- cedentia, tenuia, pilofa, mediocriter rigida, odore aromatico, fapore aliquantulum acri. — Augufto & Septembri florens (inquit D. Magnol) herbaceum producit vafculum, ex quo quatuor, parva fta- rhina prodeunt, quorum quodlibet apicem rubrum, vel potitis rofeum, in medio fülcatum füftinet. Succedit flori fezez nigrum, oblongum. Circa Monfpelium, Nemaufüm, Avenionem & alibi in Gallia Narbonenfi fpontaneum obfer- vavimus. Camphorata dicitur quód herba digitis confricata odorem Camphorz nonnihil referat. C. 2. 2. Campboratze congener C. B. Antbyllis altera Italorum Ger. Campboratee congemer [foe Amtbyllis altera Italorum Park. Lob. Surculis, foliis, ortu & facie Campzpeucen five Monfpelienfium Champhoratam adumbrat, fed exilior tota & fümmis virgulis tomentofis [ hoc nos non obfervavimus ] mufcofis flofculis luteo-pal- lentibus guftanti praficcis. . Nos quanvis plantam hanc in Germania, Ttalia & Gallia, in arvis & vervactis frequentem ob- Íervavimus, nunquam tamen floribus aut feminibus onuftam videre contigit. Fo/ja autem 3 cau- 1culis Jiculis refüpinis creberrima. funt, alterno fitu, anguftiffima. & mucronata, 11 ramulis minoribus, (qui in caule numerofiffimi ex alis foliorum egrediuntur) adeó conferti ut totos fere contegant, Campborata minor Yugd. glabra C. B. Nec nobis cognita, nec hujus loci eft. Juncaria. Salmanticenfis Cla, Park. Rubia linifolia afpera C. B. Claf. Aw juncea eft, fcd Equifeti modo afpera & geniculata. Habet autem in fingulis genicu- lis bina foli ex adverfo fita, Afperula odoratz foliis quodammodo fimilia, breviora tamen; & Lini fativi non abfimilia. Frequentes ramuli ex alarum finu prodeunt, fimilibus foliis przditi, copiofos, paleaceos, candi- cantéfque proferentes flores: femen deinde exile, nigricans. Radix tenuis eft, candicans, non vi- vax, fed fingulis annis femine deciduo novellz plantz enafcuntur, illo ipfo anno etiam, füb neni menfis Augufti. Provenit locis arenofis, inter vineta, fecundo à Salmantica milliari. Floret Julio; f&men A&u- Liu; gufto maturum eft; Car. XVIII De Kali. K5 nomen Arabicum pluribus & quidem genere diverfis plantis fignificandis imponitur, Siquidem Kali geniculatum à Kali femine. cochleato genere differt. Kali minus album, de quo fuperiüs inter Bliti fylveftris fpecies egimus, ab utroque. Kali geniculatum, foliorum carentiá & fürculis viridibus fücculentis é quibufdam. velut Íquamis pyxidatim geniculatis compofitis, ab aliis omnibus plantis primo ftatim afpe&u difcernitur, 1. Kali geniculatum majus C. B. Cali geniculatum five Salicarmia J. B. Salicornia féve. Kali geti« eulatum Ger. Park. eSfafstnoot o2 &alttuoot. Hujus (ut re&é monet C. Bawbizz) dux habentur fpecies ; una fimplicior & brevior, dodran- tali altitudine, re&ta & annua, qux fola apud nos habetur in Anglia: altera multis ramis fruticans lignofa & grandior, perpetua, qux ad Mare Mediterraneum plurimis in locis Occurrit, & cultu- ram etiam admittit: nam ]J. Bauhinus fcribit fe habuiffe Montbelgardi in horto, Monfpelio. dela- tam quz repofita per hyemem duravit. Hanc autem ita defcribit: Frutex eft fzepe cubito altior, re&us, fapore falío : Folia non habet, fed ramos duntaxat teretes, deníos, ut füuntfolia Aizot, Cepzze & fimilium, dense geniculatos, pyxidatim geniculo alio aliud ex cipiente, fücceffü temporis circa radicem lignefcentes, quibus füccedunt novi, cráffi, virides, inter- dum intensé rubentes: 1n quorum extremitate fores parvilutei ex apicibus parvis conftantes, Se. mina non obfervavi nec radicem... Ac Cl. Vir Andreas Cacfalpinus femina obíervavit. Sub fquamu- lis pulpofis (inquit) ex quibus ramufculorum compago conftat, inftar Lentis femina concipiuntur parva, quz decidunt arefcentibus fquamulis in hyeme. Hzc defcriptio, mutatis mutandis minori etiam fpeciei accommodari poteft. In falis maritimis paffim & copiofiffimé provenit. Loci Hanc (minorem fc. fpeciem herbaceam & annuam) in agro Lincolpienfi & alibi aceto & (ale Ca. Crithmi marini inftar condiunt, & affervant ad Aceraria, & giparff &ire, i. e. Crithmum paluftre appellant. A. 2. Kali geniculatum alterum «el mimus C. B. Cali Arabum aliud J. B. &fe Yeffer jointch dsIafs-Xunt. Hoc ex radice craffa fatis multos fürculos fücculentos, geniculatos, pedales & bipedales protru- dit: in quorum fümmís faftigus proveniunt fpicatim multi ffofeul; muícofi & herbidi, quibus (ub- veniunt femina nigra, oblonga. Surculi ad genicula craffeícunt, & füperius internodium videtur inferi 1n. 1nferius femper, unde obfervantur inferiora internodia crailiora fuperioribus. Hxc é D, Morifoni Hift. Plant. Circa Tripolin obvium habuit Rauwolfius, ? a Cali 212z Hrspj^o"Ror oes s PXEXADMS TOXA & onu Wi Locus. "fus. Locti. * 3. Cali Arabicum J. B. Kali Zrabum primum gems Rauwolf Lugd. ap. C. B. 2L cabian dDlafs- ivo2t. |; . B. kal minori noftrati haud abfimilis eft planta : Denfo prodit coliculorum agmine in varios fürcu- los graciliores divifornm, quibus fümmo tenus capitula hzrent penitus repleta: fub quibus anguftiffi- ma acuminatáque funt foliola, formá & viribus Kali minoris jam dicti, cum levi quadam acrimonia, inferná parte penitus alba, faperná cinerea, inquit Rauwolfius. Juxta Tripolin copiofiffimum obíervavit Rauwolf. cajus cineribus ingentes naves onuftas Veneti- astranífvehi ad faponem & vitra alba conficienda idem teftatur. C 4 r. XIX. r. Kali majus [emime. cocbleato C. B. Ger. smagus cochleatum Park. vulgare J. B. Snóoibfeem en d5lafstuoot. 7-5. ) hLanta eft bicubitalis, [ quando culta eft intellige, aliàs vix cubitalem altitudinem affequitur, ] laté fe pandens, nullis fpinis horrens, intense rübens, divifàin zazos rectos, craffiufculos, cubitales; in quibus fz/ia infima quidem palmaria, füperiora minora, quóque magis ad fummum fcapum nafcuntur breviora, incurva, exlato principio in mucronem feré definentia ; juxta quz veluti capitula "Tragi Mattbioli capitulis fimilia, fed non aculeata ; in quibus femiza lima- cibus five cochleis fimilia. Sapor totius plante fíàlíus, ingratus. Annua eft planta. Ad mare Mediterraneum fponte oritur plurimis in locis. Seritur Monfpelu in lacubus fàlfis ad Sal Alkali conficiendum, cujus modum J. Bauhino referebant conflatores ipfi. Scrobiculo effoffo prope mare traníverfim affülas ligneas imponunt, quibus fuperaggerant cu- mulatim herbam przdiótam , ex qua accenfo igne ftillat in fübjectam fcrobem liquor, qui tandem concrefcens fit fal Alkali, coloris partim nigri, partim cinericei, valdé acre & cathzreticum, fàl- fum. Etfaxum hoc, Ka/j vocatum vel Sede ad vitrum conflandum aptum in Italiam ínque Sep- tentrionem ex Gallia Narbonenfi & Aquitania deferunt. * Galli in tra&u Montifpeflulano cum fale Kali & Oleo nativo Gabiano in fonte adversüs Bezjers faponem parant, quem arte colorare pro libitu norunt. Ex Epiftol. Med. Th. Bartholini. Habui à D. Tancr. Robin[on. A. 2. Kali [pinofum cochleatum C. B. .— Tragus [rve Tragum Mattioli Park. Tvagon Mattbioli . [Foe potius Tragus improbus. Mattbioli Ger. Tragus [pinofes. Mattbioli, fiue Kali fpino[um J.B. 390p eafstuvet, | Seíquipalmares, interdum etiam pedales ant cubitales per terram. fundit caules , craffos, fuccu- lentos, atrovirentes, multis alis brachiatos, per quos felia crebra, longitudinis uncialis, angufta, craffa, falfuginofo fucco przgnantia, in aculeum rigidum, pungentem definentia ; € quorum finu flofculi emicant parvi, herbacei; fuccedente femize it. cochlez: formam convoluto in vaículo acu- tiflimisrigidisfpinis per oras munito. — Radix fibrofa inutilis. In arenofis maris litoribus frequens invenitur. ; Plantarn hanc (quz nullibi apud nos praterquam in arenofis maris litoribus invenitur ) in areno- Ío quodam agro prope. Viennam Auftriz, 300. minimüm milliaribus à mari remoto, obfervavimus fpontaneam ; poftea etiam Florentie ad Arnum fluvium. Spinz quz vafculum feminalé in circuitu muniunt fex numero fünt, fecundüm Parkinfonum, in quorum medio flos albus membranaceus qui non diu durat ; eóque delapío fuccrefcit in centro me- diz partis (. quze extüberat ) fpitia exigua. *3. Kali menia Vigno[ura floribus smembranaceis Bocconi. — Siciliom aSlafgtuo?t tuitl) tuaobp ffalRs. Radices hujus robuftz (int, atque altiüs in terram. defcendunt, fubinde humano crure, vel etiam coxa craffiores: ab his virgz plures lignofz exoriuntur, in tenues ramulos diftribute, circa quos fo- lia Kali minoris, non temere fparfa , fed bina femper ex. adverío cité pofita refpondent. — Flores zftate albi, quadrifolii, patuli, membranacei, inftar alarum papilionis, qui longo ordine, fpecta- bili elegantia, densé congefti, ramulos omnino geniculatim onerant. Semen cochleatum, exigua rubente tunica coopertum. Juxta Saccam, Catanam & Agrigentum reperit Autor, ubi vocatur ab indigenis Liuta, atque ejus cinerein linteis mundandis & dealbandis maximé utuntur. Planta hzc cum. Kali majore femine cochleato & Kali fpinofo five "Trago Matthioli flore & fe- mine convenit, ideóque cum iifdem meritó copulatur. Sequentem plantam rectiüs ad Aizoon aut "Telephium retuleris. 4. Kali Lib. IV. «De Herbis flare imperfeffo, (c. NS * 4. Kali flovidum repens aicoides Neapolitanum Col Ezli Craffalee minoris folio C. B. Kali ffori- dum. vepens INeapolitanum Columna Park. Col. adis . Radiculam promit ftaminss craffitie [ adulta etiam planta tenuem, parüm flavicantem, tenui- bus& longis fibris] parüm füpern? rubefcentem , & ex illa bina, craffa, carnofà veluti vermicula- ia, fed latiufcala. folia, fupra hamum expanía aut parüm elata ; ex quorum finu bina alia digital; longitudine, parüm canaliculata, & rotundiora, Aizoo fecundo Diofcoridis xmula emittit, in füm- nio parüm craffiora, deinde ex adverfo alia bina, & fic deinde in viticulos produ&ta geniculatim alia : in ramos dividitur, & humi procumbit: Adulta autem refupinis affürgit parüm viticulis, in quibus alternatim folia erumpunt , & ex illis fingule ale, in quibus flores in craffis petiolis, meridiano prz- fertim fole 1lluftrati dehifcunt, candidis barbulis tenuibus radiantes, viginti numero ut plurimum, medium exiguum umbilicum luteum habentes, exiguisluteis flawoinibus, compofitum. His fra&lus füiccedit, quinque angulis definitus, totidémque apicibus carnofis vallatus, in quo femen copiofüm, ex nigro falvefcens continetur, exiguum ; & (fructus ftellatá quinqueparüitá line dehifcit , ut femen decidere poffit, atque in hoc non parum Aizoo fimilis eft. M Augufto mente floret, & Septembri proficifciturs in. terrenis editis locis maritimis, non arenofis, Locu. ut nonnifi maris zftus afpergat, & fata in hortis lxté provenit, fed gracilior. "Tota falfo admo- € Tempus; dum eft fapore, ut fal guftare ceníeas, füccofa, carnofà & afpergine quadam fplendida depicta. eL T NM rrr à CEP XO De Herbis quilu[dam minimis Polygoni nomiue vulgb infiguitis: Olygoni nomen cum Botanicorum vulgo hoc in loco extendimus ad plantulas. tionnul. las comprehendendas , quz nec genere proximo, nec alia fortafle in re quàm parvitate fua & flofculis ftaminets herbaceí(ve conveniant. Cüm enim earum partes generum in- dices adeó exiguz fünt ut nudo & inermi oculo non facilé poffint difcerni, fàtius duxi: mus, iis omiffis, obviam & expofitam parvitatis notam pro charactere generico aflumere, quàm importunà fübülitate Lectorem fatigare emque perplexum potiüis reddere quàm erudire, A 1. Polygonum Germanicum «vel YAnaágel Germanorum Park. Selimide: fre Yinatuel Ger. zer: tum. Dodonei, five tenuifolium J.B. angufHiffemo eo acuto «vel gramineo folio. minm repens "m r an potis gramineo folio majus erectum. ejufdem ? «Berman Tinotgrafs o2 Xena- [4n "Tota planta cineraceo colore predita, ex radice lignofà, fra&üque contumaci, albicante cau/;- culos complures emittens, palmares, fili inftar tenues, hirfutos, propter terram aliquando paulüm rubentes, crebris nodis geniculatos; ad quorum fingulos folia bina appofita, anguftiffima, acuta, medium digitum & ampliüslonga. —Flofcwli numerofiffimi, incaulis & ramulorum divaricationibus fingulis finguli fedent, inque extremis ramulis plures fimul ftellati, e quinque foliolis acutis herba- ceis compohti. Flofculus unufquifque femini fno infidet umbilici inftar , necper feminis maturita- tem decidit, fed eidem perpetuó inharet, nec enim flos eft f2d potius calix Horis. Caulis hujus plan- tulz creberrimis fubdivifionibus 1n numerofiffimos tandem ramulos finditur, innumeris feré femini- bus onuftos. In agris fterilioribus& arenofis ubique fere invenitur. Hujus fpeciem aliam in arenofo folo inter fegetes obíervavi in Suffolcie comitatu propé Elden vicum inter Thetfordiam & Novum mercatum oppida copiose Bunuepseniesm, quz procumbit ma- gis quàm vulgare Kzawel, tenuioribus eft cauliculis, brevioribus foliis, floribus majoribus , albidiori- bus, magíque diffufis, atque etiam hyemem fert. ^ Huic titulum affcripfi smatuel zrcozz flore ma- jore perenne. Eaídem vires & ufus intus & extra ufürpata poffidet quas Polygonum vulgare. Quoflibet ardo: y;,z;, resextinguit, fluxus ventris fiftit, dyfenterias fcilicet, uteri profluvia, ac ctiam hzmorrhagiam nari- um ; Lapides pellit, calculum & urinam ciet. 7. B. ex Tabernz-montano. Locusi fox diera mu mimis flofculis fpadiceo albicantibus C. B. Polygomum alterum. Germani- eum Park. C. B. prod. Ex radicula candicante, tenui, longiufcula prodeunt viticuli plurimi, tenerrimi, per terram fpar- fi, ramofi & dodrantales, fo/iz: oblongis, anguftis & albicantibus alternatim cincti, ad radicem veró longioribus & biuncialibus Viticulorum fummitatibus ffofzuli plures, minutffimi, intus albi, foris n ice infident : quibus /ezzza minutiflima & copiofiflima, ut finguli coliculi eo turgeant, füce cedit. In arenofis ad Wiefam fluvium propé Bafileam Autumno florens reperitur ; alibi etiam in fabu- p jus, lofis ad fluminum ripas, A3. Polygonum 214. Hisronr:a PraNTARUM. Á. 3. Polygonum parcum flore. albo verticillato J.B. — 4n Pelygala. vepens nuperorum Lob. Ob? Polygala repens Park. repens nivea C. B? cur niveam dicit ? 3 E radicula alba, fibris pro plantule. modulo. majufculis capillata plures fundit cauliculos, infirmos, humi procumbentes, teretes, geniculatos, rubentes, alios interdum de fe ramulos Ípargentes: Ex quorum geniculis unciam feré à fe invicem diftantibus bina. emergunt foliola Herniariz. fere fed chamzfyces inftar rotunda, pallidiufcnla, concava, [ nobis Serpylli folia exprimere videbantur ] Flores ad caultum nodos verticillati, albi, & quinque velut theculis coagmentati , fpeciem vafculo- rum Delphini aut Aquilegiz exhibent. /Succedunt vafcula feminalia parva, femina longiufcula con- tinentia. Locw €9 Amat fcrobes humidos, & loca uliginofà cum Nummularia rubra & Portulaca aquatica. Floret Tempus. Julio & Augufto menfibus Non alibi apud nos, quod Íciam, provenit quàm in Cornubiz parte Occidentali circa Penfantiam & alibi. Eandem in tranímarinis obíervavimus, 1n Belgio & Ger- mania. Lobelius in Obfervationibus hoc defcribere videtur füb titulo Polygale repentis nuperorum. * 4. Polygonum capitulis ad genicula echinatis Bocconi. Bocc. "Tenuts huic eft radix, prolixa & dura: Cauliculos habet tres aut quatuor, humi jacentes, palma- res, circa quos folia Herniarie aut Polygoni montani in crebris geniculis plura fimuljuncta, atro- virentia, inter quz nefcio quid flofzulorum. mufcoforum apparet, fübfequentibus verticillis, brevibus aliquot apicibus veluti echinatis, in quibus minutum fezzez includitur. Eos 1n Ilva infula juxta Portolongoni munimenta & nova moenia vifitur. * 5. Polygonum Creticum T bymi folio C.B. C. B. prod. Heb eft füpina, humíque procumbens, cauliculis five viticulis palmaribus, ramofis, hinc inde fparfiss flofculis parvis, albicantibus, pluribus fimul quafi in. nodis jnctis ; quibus foliolum "Thymi formá, modó unum, modó bina ternáve, magnitudine imparia adponuntur. Semezpufillum ac copiofum füccedit. Non, multüm abludit à Polygono noftrate parvo, flore albo verticillato. Á. — 6. Herniaria Ger. J. B. Millegrana major [roe Herniaria uulgaris Park. Polygouum minus Jfve Millerrana major C. B. — Yiupturc-tuoot, 3i Late fübje&um folum opacat luxurie lta. complurium ramulorum, quos ex pufilla radicula fun- dit, hinc indé fparfos, teretes, creberrimis geniculis interceptos, ad quorum fingula adverfà foli- ola, Serpylli minora, ex viridi lutea, guftu acri, eifdémque locis erumpunt mirum in modum nu- merofi flofculi ex apiculis luteolis compofiti. Hzc duplex eft, alia glabra, alia hirfüta./— Glabram invenimus fpontaneam in promontorio Cor- nubienfi &ge 3li3arb point dicto: Hirfutam in arenofis propé. Sylvam Ducis in Brabantia, pér- que Germaniam , Italiam & Galliam Narbonenfem copiofc. à Vires. Epipacti feu Millegranz infignes tribuit facultates tres. Anguillara. Succusait potus aut herba efitata, vel etiam emplaftri modo plagz impofita, morfis à vipera auxiliatur. Secundo emplaftrum ex ea herniam miré reftituit. Poftremó jecori prodeft & ictero: Aqua enim deftillata & pota cu- rat intra diesocto. Camerarius aquam deftillatam, Clufius decoctum Herniariz feliciter calculofis propinari referunt. : D. Coberus collutionem ex decocto Empetri Tragi. i.e. Herniariz vulgo dictz, ad dolorem Den- EU certà experientià 1n pluribus probatum commendat. Hieroz. Reufueras in Obferu. à. Velfchio editis. ODbfl. 44. Padenfonus Herniariz alterius, quam majorem Africanam vocat, meminit ; que przceden- te major ereétior & ramofror eft multó, in aliis paràm differt. Hanc Guilielmus Boelius ex Africa fecum attulit. Hac forte eff. Herniaria fruticofa, viticulis lignofis, foliolis oblongiufculis, brevis, denfifima C. B. Herniariz facie & folio, perampla- radice Aftragali Lob. In plurimis í- TY torum marginibus circa Boutontum repit, & 1n flerilibus locis verfus pontem Villenovz. KLocus. A. 5. Polygouum pufillo vermiculato Serpylli foliolo J. B. emaritimum minu foliolis Serpyl: C. B. Serpylli folio Lobelii Park. alterum pufillo «oermiculato Serpylli foliolo Pene Ger. emac. 3lobels Sinotgrafs. tuitf 99otbcr ot & Bpme Icabeg. Lob. Ranilis & cauliculis fürculofis , prolixis, gracilibus humi fparfis luxuriat ( inquit Lobelius ) E. ge- fuculis f2/is pufilla, teretia, fücculenta Atzoi vel Ilecebrz , "Thymo parvo noftrati zqualia & fi- milia. Radix przlonga, lignofa, fapore amaricante, calidiufculo. — bs ( Cüm Lobelus tantüm hanc plantam viderit & defcripferit, ( fiquidem reliqui Botanici que. de €a habent é Penz & Lob. Adverfriis tranícribunt ) fitque ipfius defcriptio brevis admodum T 28 perfecta, Lib IV. : « $De Herbis fire imperfetlo, COME: AB m pzrfetw nulli przcipuarum partium, floris & feminis, mentione fa&á, orandi fünt ii quibus vi- ventem & florentem videre contigerit ut accuratiüis defcribere vellent ; ut fciamus ad. quod pro- prié, genus pertineat & an hujusloci fit necne. Oftendit riobis D. Jacobus Newton plantülam à fe in Anglia. colle&am radice (atis craffa, prelonga, lignofa 3 cauliculis &: ramulis multis, confertis, humi fparfis , folis Serpylli aut Alfines minimzx, flofculis parvis ad. cauliculotum nodos; quales au- tem fuerint in planta ficca obfervare non potuimus. Erat hzc ut putamus ipfiffimum: Polygonum Serpyllifolium Lob. . D. Goodyer apud Gerardum emaculatum Ericam maritimam füpinam Anglicam Par&. Lob. fib hoc titulo defcribere videtur: cujus. fenteritie | & ipfe fácilé- fübfcriberem , íi.locus conveniret. Vix autem puto in collibus maritimis Gallo-provincie Ericam maritimam |noftratem luxuriare. -D. Magno] fe Ízepilis collegiffe fcribit circa pratulum luci Gramuntii, & Juxta viam. in locis depref- fis 2a garrigue. de Perauls.. Utinam accuratiüs defcriptum nobis dediffc:. ys "Antbyllidis fpecies quibu[dam J. B. maritima, Chame[yce fimilis C. B. Aubyllis Valentina Clufü Ger. Polygonum Valentinum five. Antbyllis Valentina Cl&fi Park. 30alentia . Tinotgrafs, CIsf. ! Ex unica radice multos profert caulieulos, five viticulas dodrantales, humi ftratas, ramofàs, fub- ruübentes : fzliola Lentis, exigua, fcu potius Chamzfyces ( cui tota planta adeó fimilis eft, ut primo afpectu Chamzfycen putarem, illam tamen diligentius confiderans lacteo fucco carere deprehendi ) & plerunque cum füis ramulis veluti quadam falfugine afpería, etiam ipfa falfi guftüs. — Flores. inter 204 folia enafcuntur pufilli, quatuor foliolis conftantes, ex. albo purpurafcentes : radicem fingu- larem habet nigricantem. Hanc plantam nufquam alibi confpexit Clufius quàm ad foffas urbis Valentie in Hifpania, juxta Loco. eam portam que Regiam arcem fpectat. J. Bauhinus folia minima ei attribuit, acervatim congefta circa nodos, multó Serpylli foliis mimo- ra, per extremum latiora & fübrotunda : fureulos lignofos firmos, teretes, repandos, variéque qua- quaverfum brachiatos. | Cherlerus in montis Ceti litoralibus obíervavit. 9. Polygonifolia per terram [par[a flore Scorpioidis J. B. — 4 Polyganum minus 9. ffve tenuifolium 11. féve lentifolium C.B 2. minis Monfpelienfe Park ? 9s 3. B. Ex radice, quz tenuis, fingularis, interdum multifida, fos emergunt Lini vel Linarim, caule: antevertentia : at illi ubi prodierint perterram fparguntur, palmares aut etiam dodrantales ramofi , filis nullo ordine pofitis veftiti, Polygoni, minores, czfüi coloris, fapore nullo evidenti. In extre- mis ramulorum acervatim congefti flofzui , numerofiffimi, Polygoni floribus fimiles, minores ex- trinfécus purpurafcentes, intus albi, caudam Heliotropii aut Scorpioidis aquatici circumflexu imitan- tes: femina parva, alba, virentibüfque ftriis variegata. In Etruria. non longé à Viterbo, vi$ quà Romam itur, copiofam obfervavimus : D. dMMagnol af. Locus. cendendo ad montem Efperon, non procul Monfpelio. Quarit idem D. Magnol, an de ifta intelligendus fit C. Bauhinus in Prodr. dum Polygonum len- tifolium defcribit, cujus flofculi in cauliculorum fümmis tantüm fitifünt. In simace C. B. fub diver- Ío nomine bisponitur. Nobis alia & diverfa videtur planta Polygonum lentifolium C. 2. Planta hzc tum ob florum colorem, tum ob fpicam caudz Scorpii in modum reflexam ad Afpe- rifoliarum. genus potiüs pertinere nobis videtur ; & Heliotropii aut Echii Scorpioidis fpecies effe. 'Verüm quia non conftat an czterz*notz refpondeant, non temere folicitandam , aut locum quem occupavit movendum duximus. Alios interim quibus eam videre contigerit hortamur , ut nn floículos, tum femina curiofiüs obfervent , quo nos omni fcrupulo de ejus loco & gene- re liberemur. * ro. ZIntbyllis Alpin, Exot. Alpin, Ese eft herbula, palmum alta, fruticofa valdé. Namque ab radice plures cases fert, nume- ro ad minus quinque, longos, graciles, rotundos, albicantes ; à quibus hinc indé brevibus inter- vallis exeunt furculi multi, tenues, atque breves, fz/iis multis minimis, Lentis magnitudine & figu- rá undique circumfepti, qui & ipforum & foliorum ipfos circundantium multitudine. frutex. denfus admodum apparent & in orbem etiam actus. In fürculorum veró cacumine flofculi parvi exeunt quibus pro feminibus fuccedunt frudus parvi, oblongi, teretes, Tritici feré magnitudine & figurá. "Tota planta albicat & falfum íapit. Radix vero longa, tenuis, geniculata, alba cernitur, eodem falfo fapore guftum 1nficiens. In locis maritimis [ infula Cretz ] copiosà nafcitur. Locus, Accedit ad Anthyllidem à Clufio & ]. Bauhino defcriptam. Differt autem à Clufiana florum fitu, qui inter ipíà folia nafcuntur. Polygonum minus Lentifolium C. B. ipfo monente, cum Anthyllide Valentina C/uf. quz tota fubrubens eft, longé minoribus foliis, & copiofioribus flofculis ex albo purpurafcentibus; iílque non folàm in cauliculorum, fümmitatibus, ionlends non debet. 1I. Polygonum 216 H:sronz:ia PtaNTARUM. 11. Polygonum mu[cofum. minimum Bocconi. Boce., Cauliculis eft pluribus, uncialibus, densé geniculatis: Fols crebris, capillaribus, breviffimis, radi- atim ad cauliculorum nodos difpofitis : Floribus herbaceis, minutiffimo femine eis füccedente. Hu- mi fpargitur, Camphorate congenerem plantam zmulans. Cüm primüm exit Iulum quendam minimum primo afpectu refert, Locus, Propé Catanam in Sicilia, & in ambulacris horti Piani. crebró reperitur, & deciduo femine fe propagat. D. Magse| Maio meníe copiofum obfervavit in fatis luci Gramuntii propé Monfpeli- . um. .Modó viride. eft, inquit, aliquando purpurafcens. Ob parvitatem plantulz, ut verifimile eft, nondum fuit obfervatum. PLANTA HIST ORI LIBER QUINTUS. dn QU Pus De Hetbis florc Compofito planifolio, natura plerun- que pleno, lactefcentibus. | e LO S conpofitus Íeu aggregatus tobis dicitur qui ex pluribus flofculis in unum € «otalem ( tà enim cum Philofophis loqui liceat ) florem coeuntibus conftat ; quorum unufquifque non tanrüm folio feu bra&ed coloratá, verüm infüper vel ftaminibus, velftylo faltem conftat, & finguli fingulis feminibus cohz- rent. Hujufmodi flos ab zbella, corymbo, fpica differt quód flofculi omnes comimuni Perianthio includuntur & continentur, quód plerique petalorum 3 majorum circulum medium orbem radiatim cingentium obtinent, quódque SS - flofculi finguli fingulis feminibus nudis ar&é ftipatis infident. Herbz flore compofito funt vel fucco lacteo pregnantes, flore planifolio, naturá plerunque pleno : plerunque dico quia in paucis quibufdam hujus generis, h. e. lactefcentibus, ut v. g. Cbondrilla cerulea Cyani capitulis C. B. flosdifcoides eft: vel fucco limpidiore. Hie autem vel funt flore Zifzoide, hoc eft, ex pluribus brevibus compreffis & confertis flofculis (quos nonnul- li perperam ftamina vocant ) in unam quafi apparentem füperficiem digeftis compofito ; vel flo- re frfiulari, quiex plurimis concavis oblongis flofculis ad margines 1h longas lacinias diffectis com- ponitur, ut Cyazi, 7 2cez, &c. .'Hoc genas herbz capitatee dicuntur, quoniam calyx earum fquamo: ^us 1n ventrem plerumqueextumefcit. Quz flore difcoide fünt diftinguuntur in Pappofzz , quorum fcilicet feminibus pappus feu lanugo innafcitur; 8 Corymbiferzs, quarüm femina folida fünt feu pap- po defüituta. : ! Alii vulgó hoc genus herbas flore compofito donatas primarii divifione in Pappefzr & Corymbifz- r&; diftnguunt; Pappoías deinde in Capitatas & flore difcoide przditas. Verüm quoniam ex pap- pofs dics, & us qui feminibus folidis fant, ( ità enim cum aliis vocamus commodioris vocabuli in- opiá ) feu Corymbiferis nonnulle infignibus notis conveniunt , nimirum ficco lacteo & flore pla- nif olio naturáà pleno, quz hujufmodi funt omnino conjungendas cenfui ideóque novum genus conftitui Herbarum flore compofito planifolio naturá pleno, lactefcentium. SAM Not. Jo. Bauhinua Corymbi nomen floribus compofitis non pappofis attribuere, initio lib. 26. Hiftoriz Plantarum. | Cüm enim (inquit) apud Plinium legimus comentes auri fulgore corymbos dictos . flores, feu. ut ille ait, fructus C£ryfocomes, éftque Corymbus quodvis fümmum, unde & Columella de Cinara dixit, Huec :odà purpureo. [urgit glomerata. Corymbo. Et plerzque hujus generis florem gerant denfüm &. in cápitulum aggeftum quendam 'flofculo- rum ftipatum, eum Corymb: nomine tantifper complecti libuit, dum tu [. Le&or ] certius ac me- lus invenias nomen; & plantas hujufmodi ans infignes Coryimbiferas dicimus. Hunc& nos Íequimur, necfine ratione. cüm floículos in capitulum aggeftos, & in gibbam feu globofam figu- N . : : ram non raró extuüberantes merito Corymbos dixeris. U Hebe UM 2,18 HisronriAa PraNTARUM. Herbz flore compofito feu aggregato, funt vel eodem [fF Plenifolio maturd. plerique. pleno, la&tefcentes, qua vel feminibus funt CPappofis feu. alatis, ( Latiuculis & compre[fis, br evibus, utrinque acutis; Eu [ Gracilioribus, firmioribus, folidioribus & minüs concavis, capitulis anguftioribus & mi- noribus: Lacruca, cujus duo funt genera, alterum efculentum, AES la&eo dulci praegnans; Laf«ca [atvoz; alterum non efculentum, odore opii, coftá folii fpi- nosà, La&íuca [yloeftvis. dum feu craffioribus, tenerioribus, fiftulofis , capitulislatioribus , floribus gran- dioribus, foliis carduorum fpinofis, fpinulis mitioribus : Soxcuns. ! x eretiufculis aut angulofis, cvalfitie latitudini ferà equali, oblongis, f Majoribts, flore circa meridiem f& claudente, calyce | E fimplici foliorum. acutorum florum petala longitudine excedentium ordine cormpofito, £o- 2 liis gramineis, radice annua : TRAGOPOGON, | t^ SSquamofo, Íquamis majoribus, non ultra florum petala excurrentibis, radice in 4 pleriíque craffa, vivaci : SconsoNERA. & Minoribus, [ Ere&liores & non vepentes, folis plerunque laciniatis, caule LEonts. Ramofo, folus cincto, floribus in fingulis caulibus pluribus, femine H | | | | | us feu mos amofo, folis nudo, flore in faftgio unico magno: Dzws ALTRE Citrino, aut ruffo, majore: HirRACIUM. j*m minore s feu elatior, caule multis foliis cin&to ;. Hieraciuz fruticofums five burilür, paucis in caule foliis; Pulozonaria Gallorur. | Reptatrices flagellis emiffis,. foliis longioribus pilis obfitis; P1LosELLA, Zaricdla iL — CUPBMILS, Selidis & pappo deftitutis, foliis & caulibus Spinofis, Carduorum in. modum , lacteis lineis notatis: EgvNGIUM LUüTEUM , Carduus 3 ebryfantbemus. J Levibus, floribus á E lateribus caulium & vamorum exeuntibus, cxruleis: Cicn onEuM, ln£ybus. | JSummos caules &* ramulos terminantibus ;. Hieracioides [eminibus ins His accenfeémus Cichoreum verrucarium di&um, Lamp[anam, Hieracium [tellatum C falcatum, quarum flores flavi funt & Hieraciformes. 1$Quz fionane nomine feruntur plantz, vel ad Lactucas fylveftres, vel ad Hieracia referri i$ poflunt. E! | I 1 l | | | | || Difzoide, hoc eft ex pluribus, brevibus, compreffis & confertis flofculis, ( quz nonnulli vec Mies vocant) in unam quafi apparentem füperficiem digeftis compofito. Hz vel fünt femi- [L. nibus ("Pappofis, quz vel funt floribus [ cum cauliculis] I , JC Erumpentibus ante folia, & brevi marcefcentibus, ; In fingulis caulibus. fimgulis, radiatis, folis fübrotundis ungulee equinz figurá, fübtus przcipué incanis; "lussrtLAGo, Becbiwm. — In ue Ri pluribus, in thyrfum difeof ts, nudis, foliis fübrotundis.Becbzi, fed majori- : PrETasITES. io folia exeuntibus, difco | Radiato, foliis pidatis: Can L1NA, Chameleon, Acarna. E cis s Carduorum zemulz, foliis florum marginalibus ficcioribus & exuccis, cuf- ] Lavilus Ííeu mitibus abfque fpinis, Maximis Lib. V. TDe Hebis flore compofito, c. Maximis, oblongis, acutis, fubtus incanis, floribus itidem rnaximis, flavis, radice craffa, aromatica; Hrrrwiuw, Egwla campana. Minoribus, floribus i (Mureis, amplis, (parfis, im [ummo caule C vamulis inpediculos preelongos excita rentibus. [ingularibus, petalis difcum ambientibus longis; ' foliis in genui- nis fpeciebus fübrotundis, radicibáfque tuberofis & vi deleteria przditis ; $ JDonoNicuw. Pluribus in caule, in brevioribus pediculis, barbulis difcum ambientibus itidem. brevioribus ; foliis produ&tioribus & anguftioribus ; radicibus innocuisz LL. florum petalis "ÉC'Succulentioribus &: brevi marcefcentibus ; foliis & coma Odoratis & plerunque ta&u glatinofis aut pinguibus: CoxYz, Inodoris aut minüs odoris, f Integris, floribus ( Majoribus, ftellam radiantem zmulantibus : Asrzn, é qui- bus, maritima quz eft florum petalis marginalibus purpuraf- 4 cCentibus Tripoliem dicitur; qua barbulis & diíco flavis Criz- mum Chry[antbemum. | Minoribus, 1n fummis caulibus confertis in thyrfum aut um- A bellam, aureis: V1RGA AUREA. | - | | | | | $ Laciniatis floribus 1n fummis caulibus velut in umbellam difpo- t dius: Jacona. Exuccis & aridioribus, unde durabiliores funt , nec citó marcefcunt, co- lorífque gratiam diu retinent ficcata, E IcurEEEE ———————— n P P9 L——X i5 Frontatis aut velut bullatis, aliàs flavicantibus; Srogcuas crrR1NA $ *$ aliàsalbentibus, ut 1n Gzapbalio Zitiericano, ; &Cufpidatis : foliis !SIntegris s YAcEA Olee folio. 1 &Laciniatis & fpinofis Carduorum zemulis ; C«nr1NA. Laciniatis, floribus flavis aut purpuràfcentibus; Sexscro; ———— 4. foli Digitati , floribus purpuralcentibus velut in umbellam difpofitis ; Nude, tons "EnpAronrux Ávicennz — ecmturctamdi pcc i | Integris, floribus | Purpura[centibus, vel foliis fübrotundis maximis ; Cacar1A vulgaris ; l velfolislongi; Ewpatoriwm Canaden[e Cornuti. | A Flavis, | '$ Maritima & incana odore aromatico; GwAPHALIUM smaritimum. | 4 Mediterranee , | Major, flonbus flavisvelut in umbellam difpofitis, Conyzae fa | 9. de; Baccaanis Mopfpelienftum, &c.———- j . ; )Minor, tota tomentofa & 1ncana, flofculis minimis ; GNAPHA- | C ru. uc Solidis feu Pappo deftitutis : Vide Tabulam Libri Octavi. U 2 SECT. 219 220 Hisronzr^ PrzANTARUM. SECTIO PRIM À De Lathefcentibus Flore compofito. pappofar. | E Car. I De Latluca. P ACTUCA [0b] quód copi lactis exuperet dicta eft, quódque foeminas nutrientes la&te impleat. Hujus notz peculiares, quibus à congeneribus diftingui poffit, funt Semina brevia, lati- ufcula & compreffa, utrinque acuminata; caules graciliores, firmiores & miniis concavi, capitula minora. Hujus duo fünt genera, fativum & fylveftre. Ad pofterius genus reducimus Plantas nonnullas Chondrillz dici folitas; unam etiam cujus femen Lactucz femini non refpondet, ob capitula parva. quibus Lactucam refert ; nimirum CBondrillam i- snineam dictam. LACTUCZIE SATIV A. I. Latiuca Satrva C. B. Ger. fativa men capitata J. B. &arben 3Iettuce, j. B. Olio eft Endiviz, longo, lato, rugofo, pallidé virente, la&e prxgnante per primam adolefcen- tiam grato, tandem amaro & cibis abdicato, quod fit ubi caulefcit planta. Caulis firmus, te- res, gracilis, fefquicubitalis & altior, in sies dE crebró deinceps dividendos: Quorum extremis flofculi herent lute, parvi, ex fquammato capitulo profilientes ; quibus in pappos faceffen- tibus femen füccedit parvum utrinque acuminatum oblongum compreffüm, coloris cinerei. fons Seriurin hortis — Vii. Lactucz ftiv refrigerant,ftomacho grat habentur 5 bilis effervefcentiam & zftum compefcunt ; fomnum conciliant. Declinante xtate ( inquit Ga/esss) ex fe infomni, graviter hoc incommodo afficiebar: Adversüs quod unicum mihi przíentiffimum remedium Lactuca vefpere commanducata fui. Plerique antequam excauleícat in aqua elixá utuntur, ut ego jam facio ( inquit Galezus ) ex quo dentes mihi deteriores effe coeperunt. Lac augent, alvum leniter movent ; [neque alvum cohi- bent, uti neque 1mpellunt ] ventriculo conveniunt, multíque ac laudabilis nutrimenti funt, verüm decoctz magis alunt, coitum tamen avertere dicuntur, & fi affidué edantur visis hebetudinem indu- cere. In phrenitide, delirio, febre ardente, &c. applica temporibus & füturz coronali, imó carpis, nempe linteum duplicatum aut triplicatum permadefactum aquá Lactucz, inqua v. g. 1n Íb 1. pond. medicin. Salis nitri pp. & cryftallizati, aut Salis Prunellz 5 (5 diffolutz fuerint: Quod medicamentum longé pracfero his 1n cafibus oleo rofaceo cum Lactuce fücco permifto. — Sizzon. Paullus. 2. Ladluca capitata Ger. C. B. Park. fativa vulgaris capitata. J. B. «&abbage 3Iettuce. .— Folia huic breviora, latiora, extrema circumfcriptione rotundiora quàm fative vulgari, plana & levia, quae brevi in caput rotundum conglobantur, Brafficz capitatz in modum. — Sezzez priori fimile, fed nigrum. Dodonzus La&ucam fàtivam culturz mangonio folia ità mutare fcribit, ut vel crifpentur, vel ità in fe contrahantur, ut capitatam Brafficam zmulari videantur. — Ejufdem fententiz J. Bauhinus et- am effe videtur. Veràm tum figura foliorum, tum feminis color, fi perpetuó niger fit nec unquam mutat, differentiam fpecificam (/ ut vocant ) arguit. Parkinfonus Lactucz Venetz capitatz meminit, cujus capita in eam magnitudinem interdum ex- crefcunt ut caput humanum zquent. Hujus, inquit, femen album eft; caulis humanam alutadi- nemaffequitur. Poft folftitium zftivum feritur pro acetarüis hybernis. Haec proculdubio eft, quam J. Bauhinus Monfpelii abundare fcribit, tante magnitudinis, ut una patinam fatis amplam repleat, to- ta hyeme in ufü. — Alterius etiam fpeciei meminit Jo. Bauhinus cum pluribus capitibus, quz vix. ( in- quit) differre videtur à catteris capitatis, capita tamen minora; alteram tamen fpeciem exiftimárim, quandoquidem ex particulari femine nobis provenit. Hzc ille. 3. Latluca rubra. J. B- »yaculofa C. B. Y$cà Al ettitee, La. Capitata 3najor. Ca. . Rubra eft hxc fpecies, ac fi vinum foliis effet afperfum, latiffimis folus conftat ac patulis ; dulci- or cxteris fed durior, idcirco recentia tantüm folia fecant, regerminat enim diutiis antequam cau- lefcat: Semina ei nigra, Hxc J. Bauhinus ex Cxfalpino. Hujut- Lib. V. 2De Herbis. flore. compofito, cec. 219 Hujufiodi Lactucam 1n hortulo noftro habuimus fepius, quz foliis erat brevioribus & rotundio- ribus quàm Lactuca vulgaris. 4- La&uca Romana longa dulcis. . B. La&aca Intybacea Ger. foliis Endivie C.B. c Lac. folia ob[cirritis suivante, femine migro eyudem. — L. Romana. rubra , & L. Romana alba Park. parad; TiomansIettuce reb anb Iofite, o? &nbibeAcaten 3Lettier, .B. Ce. iv eu anguftius eft & productius, planum & minime rugofüm aut bullatum, modice finu- àtum, & inferna parte fecundum coftam Ífpinulis armatum. | .F/ore eft & caule Lactucz vulgaris; fed femine fuccedente nigro. Duplex eft, 2/je, & miraícu fufca: Eft autem omnium La&ucarum maxima. In caput non fürrigitur (inquit Caefalpinus) nifi vinculo alligentur folia, fic enim candidiffimam reddi & fragili teneritudine cxteras vincere. J. Bauhinus fé ignorare fcribit an. La&tuca fylveft. lato folio culturi mutari poffit in Romanam, quz cum fylveftri communes habet fpinas in dorfo & alia quzdam. | Hoc nobis minime? verifümile videtur, fiquidem odor virofus & vehemens opii, folia in caule füperiora valdé laciniata, totus de- nique habitus plantz reclamat. * $4. Latiuca lougo Ó valdé anguffo. folio J. B. folio oblengo acuto. C. B. Park. Sbarg-point £n alettuce, 1B? Huic foliz à radice ftatim. oriuntur tnulta, palum aut fefquipalmum longa, unciam unam ant alteram lata, fuperiora veró ut breviora, ità anguftiora, fpinulis quibufdam per margines donata; utraque veró acuminata. Cawlis cubitalis & fefquicubitalis, ramofüs, — Flores & femen cum La&ucis vulgaribus eadem, í&d femini color fufcus. 6. La&luca criffa C. B. Ger. Park. criffa, laciniata. J.B. fe bioabidcatbeb cuvíeb ietture, Hzc fülio eft latiore & breviore, calore viridiore quàm proximé fequens, ad margines quidem la: ciniato & difle&o, minüs camen tenuiter & profundé quàmilla: Semie nigro. 4. La&uca crifpa altera C.B. crifpa. minor Ger. crifpa & temiter diffetta J. B. &urioauffp eut iub tuaben curten 3Iettuce, : Hujus fz/ia pallidiàs virent quàm przcedentis, laciniis tenuioribus & profundioribus incifa, iifque undulatim intro forííque flexis reflexííque crifpa, pulcherrimo afpectu. —FJores conveniunt. Semen album eft. In parem cum pracedente altitudinem affurgit. LACTUCZE SYLVESTRES. I. Latluca fülis quernis, au Latiuca Italica laciniata C. B? dDalcateb 3Lettuce/ k auló quàm Lactuce vulgaris, minora, & ad radicem pauca. antequam excaulefcat. In p qt be Drs PHP E : fumma hzc planta toto habitu propiüis accedere videtur ad fylveftres Lactucas quàm ad fà- I [7 folia figurá fu& & laciniis Quercüs folia quadantenus referunt, füntque viridiorá tivas. Lactuca Italica laciniata C. B. folio eft tenuiffimo, pallidé virenti, in plures partes femi-palmares & laciniatas divifo, per reliqua vulgari Lactucz fimilis, qux efü tenerrima. — Hinc à noftra fpecie di- . verfa videtur. : Nobis ex femine Londino accepto füccrevit. "Tragus La&ucam fuam fecundam ait effe foliis Quercinis incifis. A. 03. LaBuca [ylveftris major odore Opii Ger. emac. fylsov. odore virofo C.B. Endivize foliis odore virofo Park. fylo. lato folio, [ucco xvirofo J. B. Qe gveatct firong-tenteb koilbatetture. 3. p. Ex radice minimi digiti craffitudine, candida, paucis fibris capillata, caule tricubitali & altiore a: doleícit, fatis craffo & rigido, tereti, levi, inani, ramofo, lac perquam amarum, tetro & virofo o- dore opri, ex radicis & caulis vulnere fundens. — Folia infima lata, Intybo fativo proxima, nigrican- tia, non laciniata, fed fpinulis duntaxat levibus per ambitum quali ferrata, ad medium feré caulem: füperiora veró profundélacimiata, Laétucz fylveftris Fuchfii & aliorum in modum, quà terram fpe- é&ant fpinulis per coftz longitudinem hifpida. — F/eres conferti Lactucz, colore luteo, calice fquam- mato, fubrubente. Semen ex copiofo tomento pendulum, nigrum. In aggeribus foffarum nafcitur, inque lapidofis faxosííque locis, minüs tamen frequens. Locus; Quz de viribus La&uc fylv. veteres prodiderunt, quód fcilicet femen ejus non minüs quàm fati- ires. iz libidinum imaginationes in fomno amolitur, & Venerem arcet; quódque füccüs ad eadem valet, an huicplantz conveniant dubito. Narcoticam eam effe & foporiferam, adeóque viribus Papaveri X3 fimilem, 22l Locus. Locus. Locis, Hisron:A PrtaANTARUyM. Pe xe COS fimilem, ut Diofcorides & Plinius tradunt, Opii vehemens & virofüs odor abundé convincit. Verüm omnia in genere oplata irritare potilis quàm extinguere appetitum ad Venerem me Jampridem mo- nuit D. Mart. Liffer, faltem modice fümpta, non fecus ac vinum ac alii generofi liquores, quibus & viribus quodammodo refpondere videntur. De La&uca fativa aliter fe res habet: Hxc enim dum adhuc recens & tenera eit, antequam excaulefcat, commanducata certo certitis Veneri adverfàtur, .& libidinem extinguit. Hujus herbz incenfz fumo animi cáusá riaribus excépto fe veluti confternatum & vertigine fubita correptum, & eodem pláné modo affe&tum fenfit idem D, Liffer, quo folent illi qui Nicotianz fu- mum haurire primó aggrediuntur. A. 3. Latiuca [yloeffris coftd [pinosd C. B. flo. laciniata Park. [plu foliis difféslis Ger. emac. (ro. frue Endrvia wultis dita, folo lacimiato, derfo [pimofo J. B. drutAeaven tuilu A ettuce. " HB: Pd habet per caulem fo/iz, Sonchi divifürá, laciniata & ferrata, fpinis fecundüm coftam a- verfa parte donata, amaro lacte przgnantia : Caulis veró bicubitalis & major, in principio fpinofüs, qui in fummo in multos abit ramulos, quos flores ornant parvi, lutei, la&ucacei, 1n pappos degene- rintes. Hic odore eft minüis gravi & vehementi quàm praecedens. Ad fepes & agrorum marginesreperitur, locis prxfertim petrofis, ínque vineis & hortis. À. /— 4. Latluca [ylveffris folio non laciniato J. B. puo. 2. Ger. emac. &nbitieIcatieb foilb 3Iet- tiic. ; Hanc fpeciem Johnfonus Gerardi emaculator primze fpeciei varictatem facit ; J. Bauhinus fecuri: dz, cui & nos füffragamur ;. fiquidem ill4 humilior eft, & foliis minoribus, odore etiam miniis gra- vi, noftris faltem naribus: Non alia autem in re à fecunda differt quàm foliorum figurá, quz huic ne in caule quidem laciniataíünt. Bifdem cum priere locis provenit. A. 5. Clhondrilla [re&izs Latiuca] vi[co[a humilis C. B. Park. Ger. emac. Latluca [yluefteis la- ciniata minirta Cat. Cant. &malí jaggen toiln 3Iettuec, GB: Ex radice tenui, longa, alba, eauliculi plures, tenues, reflexi, pedales & cubitales prodeunt, quos utrinque ad palm: [ imó duorum triámve palmorum ] longitudinem flores lutei, o longi, in pap- pos abeuntes alternatim cingunt. Fol;a habet ad radicem ob onga, angufta, quedam finuata, quz- dam integra, & in caule pauciffima. Hanc in foffarum aggeribus nafcentem nos prop? Cantabrigiam, Th. Willifellus Londini propé "Templum S. Pancratii, invenimus. Poftea in tranfmarinis circa Neapolin & Monfpelium eandem obfervavimus. Inagris Bafileenfibus Autumno florens invenitur. C. 2. 6. Chondrilla | rettis Latluca ] fylv. vifcofa caule foliis obdutio C. B. Jaxatilis vifcofo aule Park. faxatilis vifcofa, caule wmmdtotpo Galeni Col. ail 3Ietture tuitb Bopteb ffallis, Col. Radix longa inter faxorutm rimas fe infinuat, ut difficila nifi difrupto faxo excipi poffit : atque fi vel minimo difrumpantur radix, folia, caulis, vel etiam flores, copiofüs 1ndé exit lacteus füccus vif coíüs, paucotempore in grumos concrefcens. alia funt Cichorii vel potitis Dentis leonis dicti mo- do incifa, profundioribus etiam incifüris, tenuioribus lobis divifà, radicem verfus aduncis, pedem longa, & circa radicem oblique dependentia, in orbem KC e Caules raró plures, fed unicum fzpius, nec etiam multis alis divifum emittit, rotundum, zvem, tenuem, albicantem, cubitalem, folis multis veftitum in imo , & medio veró ad fümmum ufque tenuiora anguftioráque funt folia, per ambitum non incifa, nec erofà, fed per medium ipforum nervum divifa, hinc atque hinc caulis & alarum latera cingunt, ut parum caulis adverfarum partium confpiciatur, vel nudus remaneat ; adeóque tota harent perlongum caulem amplexantia, utrinque frequenter alternata, ut vix ab inferio- ribus füperiora diftent, totáfque caulis ità foliis obductus fit, ut velut ocreatus videatur Horum quidem foliorum reliquum ad fummum quod illorum pars quarta eft vel minor, integro dorfo hazrens à caulerecedat, ex quo veluti alà & caule cui haeret flores brevibus petiolis infidentes emicant, oblongis calathis, bini terníve aut plures etiam, intus lutei, forisalbicantes per medium foliolorum florum: Alu [emen partarientes, alii enafcentes vel dehifcentes , icà ut diutius floreant, fimülque perfecta femina ab aliis pappo volent, aliaveró ab ipfius plant & florum vifcofa intercepta fucco maneant ex pappo dependentia. Nigra funt atque db incacumine, ut in congeneribus pappo albo pilofa. —.Sa- pore eft amaro admodum. /Eftate & Autumno floret. Manus tata fimpliciter la&e inficit, difficiléque abluitur ut vifetim. In vetuftioribus meeniis Campoclarenfium ficuti & ZEquicolorum Materii caftri & montanis lecis provenit. Noba in collibus [axofis circa Me[Janam in Sicilia, c Maca in Gallia Narbonenft ob[er- vata fait. Chondrillam vimineam vifcofam vinearum 44. huc refert D. Magzol, & re&é quidem noftrà fententiá. A. v Ladu- Lib. V. 2De .Herbis flore compoftto, cc. 223 ML comi —u Uoc ose EOCLC-IOTEMC UM NEN TECUUeC er LCD SÓLO PENNA G RE RE A; 7. Latiuca fplozftris murorum fore lateo J. B. Sonchus Levis muralis Ger. Levis alter. tar- gis floribus Park: lavvis laciniatus muralis parvis floribus C. B. *fup-Icaben 3Ietturce, Bi ENT: Aes lac fundit tota planta, qux ex radice digitali amara caw/e: perquam tenues erigit; cubita- les & fefquicubitales, leves, fübrubentes , fübinde inanes aut medullà fungosá plenos : ad quorum genicula oriuntur folia profandé laciniata, extrem laciniá trianguli, hederaceum folium referen- te, colore quà terram fpectant purpurafcente interdum ; Flofcali n ramulis exigui, Lactucz, pla- res congefti colore luteo, quinque foliis conftant, totidémque corícoloria ftamina 1n medio eri- gunt, poftmodum aliorum more in pappos abeunt. — — : In faxorum rimis, ínque muris & aggeribus umbrofis, interdum etiam & in opacis Íylvis oritur. Locus. La&lucee anurorum affinis Sonchus dendroides Dalechampii J. B. dendroides Dalech, Park. Levis lacini- at, lut. mont. major C. B. Lugd. : Radicem habet craffam, nigricantem, ex qua radiculz multe prodeunt: Caules bicubitales atque interdum altiores, teretes, foliis ftipatos finuofis, fcu per oras ex intervallo infectis, lis, Quercui haud diffimilibus, lacte diffluentibus; Rami in caulibus nulli funt, fed ab imo fcapo ad fummum ufque, non procul à foliorum fingulorum éxortu, finguli nafcuntur petioli, tenues, qui multos fores füftinent luteos, quales funt aliorum Sonchorum aut Lactucz, qui tandem in pappos abeunt. Sonchus hic Dalech. habet multa communia cum. Lactuca murorum; veruntamen fi defcriptio & icon Dalech. vera eft, neceffarió differunt. f. B. quem confule. 9. Latiuca (yl'vatica purpurea J. B. euentana purpuro-czrulea ssajor C. B. [yloeffris purpureo Park. Seschus. [ylvaticus Ger. emac. 2Dletudfoluerco monntaineettuce of the Prset d Col. Radix huic obliqua, nodofa, dentata germinum oculis tam recentibus quàm vetuffis, [ pollicaris] é qua multe undique craffz, longiffimz dependent fibrz, [ fapore grato, dulci, cum levitlimo ama- rore przditz.] Case eft tenui, bipedali [J. Bauhino bicubitali & altiore, variat utique ratione loci;] abro, tereti, albicante, medullà albà pleno : quem folia ex intervallis alternatim veftiunt , ima pufilla, deinde majora femper multámque latiora, parm in ambitu finuata, glabra, tenella, füpe- riüs pallide viridia, "fubtus glauca, mollia, tenuia, [nullo aut breviffimo pediculo doriata angufto prin- cipio mucronéque] maxima femipedem longa, duas uncias lata caulem amplexantia. Folia in fummo caule latiore appendice eidem haerent, iterümque minora efficiuntur vix unciam fepe lata, [.J. B. fapore nullo excellente, ] manfu grata, ut nonnifi modicé aut vix amara fentiantur. Caulis ad foliorum exortum non rectus, fed obliqué, nunc dextrá, nunc finiftrá inflexus &. finuofus vidc- tur. E foliorum füperiorum alis obliqui & admodum tenues, rotundi, juncei petioli exeunt, quaqua- verfum in caulis cacumine expaníi; florum onufti deorfum fpectantium fquamofis ca//cibus, oblon- is, ex viridi purpurafcentibus, in binos ramulos fe dividentes, in quibus hiantes fores quatuor ex- erunt media famine, longa, quorum pars media purpureo colore tandem emittit luteam veluti pul- verofàm & fummo trifido apice divifam atque intortam partem, quz totidem peta/s lata, nigro-pur- purea, oblonga, incurva, ínque fefe inflexa circundant, ora in fummo habentia longis fimbriis di- vifa. Semina poftmodum füccedunt parva, levia, cinerea , candidum mollémque pappum exfc- rentia, latiufcula, brevia atque comprefia. 2 d In fylvis montofis calidiorum regionum frequens eft. — Nos invenimus in "Tura & Salewa montibus Locus. groph,Genevam s. ínque [lois montofis quas. pertran[Foimus eundo à. Scaphufía ad Conftantiam 5. C alii confimilibus im locis. 9. Clondrilla [retis La&luca | wviminta J. B. juncea Ger. juncea vi[cofa arvenfis, que prima Dio- fcoridis C. B. «viminalibus virgis Park. &uw-Swuceoon Witf) ruffp tluigs. zs ; PAN primüm per terram in orbem fparía fz/i» magna, Hedypnoidislaciniis, glabra, qux in caulem fürgente planta marcefzunt: ipfe veró caulis propter terram denfis fpinulis totus horret, at- que ad cubitos duos aut tres affurgit, frequentibus ramis vimineis varié divaricatis fruüicofus, foliis aut nullis, aut raris, iíííque viminez tenuitatis. FJores [ ad ramulorum latera & ] extremis ramulis harent , lutei, la&ucaceis pares, nec formá diffimili, fezzme fuccedente iterum Lactucz pari, ve- rüm non compreflo, fed rotundo feré, ftriato, oblongo, cinereo, cum tornento villofo appenfo. Radix Íubeft fimplex, pollicaris & craffor, glutinofiffimo lacteo fucco abundé prxgnans, cubiti aut fefquicübiti longitudine, non ingrata dulcedine praedita. "Totam plantam amaro effe guftu tra- dit Columna, TAE defcribens. In Germania, Italia & Gallia Narbonenfi in arenofis copiosé provenienteni obíervavimus. Locus C. Bauhinus Chondrillam vimireám vifcofam Monfpeliacam ab hac diftinguit, ob folia füperiora "ramos cingentia, in tenuiffimas & ácutiffimas lácinias divifa: Nobis fuperiori eadem fpecie vifa eft, D. Magnol fe nondum inveniffe ait ejufmodi plantam. Boray. Moz. | * 10. Sonchas, L1 Locitt. ILocus, Loci, HisTonrX4 PrAYYT3AEu. * arat Sopchus, (re&lits Latiuca) fruticofus petreeus ifricanus. [binofus Park. &oomp Sante Aiotfiftle, o2 kuilà 3fettuee o£ Africa. - In altum exilit casibus lignofis, versüs fummitates in multos ramulos varie divifis & fübdivifis ui- dequaque diffufis, fingulis viminibus feu. virgulis in acutiffimas Ípinas definentibus. —.Foliz inferiora valdé ieitiuti fant & fpinofa; füperiora fere integra aut parum admodum laciniata. Jores parvi, Íimplices, pallide lutei, quibus füccedunt fezziza pappo adhzrente alata. Guilielmus Boclius circa Tamifiur & Sappbi Africa: urbes locis petrzis invenit 8c eruit. Hie due ultime plante non. [unt fortaffe uere c genuine Latluce [Pecies 5. cevtà praecedens feu! Cbon- drilla viminea. (emina compre] mom. babet ad modum Latiuce, [ed votunda ferà, flviata c oblonga 5 «ve- vim quia aliis vefpettibus Lattuce fmnlior eft quam. cuivis alii bujus. generis plante, Laíbuceze Jubnetlen- dam duximus. Ultima Latlucam ceteris partibus. refert, c forté etiam femine : «veriim. bujus figuram mo» exprimit aut. defcribit Parkin[onms. Ca». IL De Sonucho. alusse 4$ cbw 54 dictum, quia falubrem füccum de íe fundit ad zftuofas ftomachi lancina- tiones, & biliofas hepatis obftructiones utiliffimum. Sonchus à Lat&tuca (quácum in maltis convenit) diftinguitur capitulis grandioribus ; caulibüfque tenerioribus & fiftulofioribus, quibus etiam ab Hieracio differt, à quo & femine compreflo diftin- uitur. É Sonchus duplex eft lzvis & afper ; utriufque plures fünt varietates, quas ego fpecie differre non libenter conceflerim. m Cy aliis corruptum videtur à e«ueie rarus, quia fcil. rarum & cavum caulem habet, A. d. Sonchus levis Ger. levis laciniatus latifolius C. B. lacimatus mon [pimo[ns J. B. Levis vulgaris Park. quamvis icon ton vefpoudeat. €&owwmon. finootl) Sototbililr. Parvà, fibrosi, albique radice nititur: «aule cubitali &: ampliore, intus concavo, purpurafcente : folia longa, levia, feré glauca, Dentis leonis divifur, latiora, teneriora , la&e przgnantia alter- natim prodeunt, aliàs pediculo longo, aliàs nullo, fed latiore bafi caulem ampleétentia, in circuitu quafi dentata, in quibus vel nulle fpina, vel molles. | Flores foliofi, lutei, Dentis leonis minores, [ plures fimul 1n fummitatibus caulis & ramulorum, dilutiores quàm Dentis leonis aut Hieracii] quo- rum extima folia avería parte purpurafcunt, & in pappos abeunt, Semen parvum, oblongum & in fufco rubens. In hoc genere extremum folinm latius eft & triangulare, haftz cufpidem quodam- modo referens. [n culus, horüs, vineis, &c. nafcitur, przfertim lztiore folo. : Variat interdum floris colore niveo vel albo: foliis etiam in plures & tenues lacinias divifis. A. 2. Sonchus miniis lacimiofus mitior. fioe mimis. pino[us Y. B. lois mimor paucioribus laciniis C. B. Levis latifolius, Ger. &wootf) Sotutbifile Xuitf tetuer jags. j. B. Lactetota planta turget amaro: Cali inanis, cubitum altus & major, hominem interdum alutudine excedens, ramofüus. Fv/a parüm laciniata, tenera, Endivie fere, fpinulis in ambitu do- nata, fed parüm aut nihil pungentibus cauli immediaté adnafcuntur. F/oreslutei Hieracii, fed calice glabro, qui celeriter in pappos abeunt. — Rzd;x longiufícula, multis fibris donata. — Haec varie- tas in bortis oleraceis inter veliquas [Becies frequens eff. m Chondrilla lutea J. B. retis Sonchas. levvis in plurimas d tenn[f.. lacinias dioifus C. B. forté. Tn In lxvi & glabro caule folia. habetad Sonchum levem vulgarem proxim3 accedentia, nifi quód multó minora fint, divifurá feré Chondrille ceerülex: extremz. laciniz paffis alis librantem fe. in aere Ciconiam exprimunt, per fegmentorum ambitum denticulata, quod notatu dignum, hácque notà non florens facilé à Chondrilla coerulea difcernitur. Ex horum finu ramuli exeunt, quorum fingulis flos unicus, fümmo autem cauli plures infident Sonchi, lutei, in pappos evanefcentes. In vineis & aggeribus circa Monfpelium, inque muris ipfius urbis obfervavimus. Hzc planta Sonchi fpecies eft, non Chondrill. "Toto feré anno floret. Sonchis SENT OCSSLU SPEM CN | Lib. V. "De Herbis flore. compoto, cc. 225 f i i iti i Sonchis affinis Terracrepola. Sonchus levis atgu[ifolins C.B. Park. $:Parrotu-icatet &ofi- tbifilt, Hieracii fpecies eff. e Radicem habet Intybo fimilem, longam, tenuem, paucis fibris donatam candidam, Caules mul. tos, cubitales, foliatos, 1n duostréfve ramos divifos. Folia Invybo fimilia fünt, candidiora, minüs infecta ac lacinita, guftatu fuavia licét nonnihil amara fnt. — F/os luteus in pappos evanefcens. Nafcitur fponte 1n aggeribus terrenis agri Monfpelienfis, ut aiiint. . Tn cibis cruda ex oleo & aceto expetitur. a Herba qua nobis Monfbelii pro Terracrepola offen[a. fuit valdó frmilis evat, ff mm eadem plantae illà quam. 5f. Baubinms defcribit e depingit fub. titulo. Cboudrills affinis. laciniatee cupti[dam an Trinciatelze ; cui c» iconas Terracrepolge aptd. Lobelium, Ger. & Park. aliquatenus. vefpondent. Fori) Trinciatella J. Bau- bini eff Terracrepola aliorum: autorum. — Trinciatellam Italorum: Cameravii C. Baubinus. Dentas. leonis fge-. ciem facit. Qualifnam planta fitt quam 7f. Baubimus. [ub boc titulo. defcribit me. ne[cire fateor. Ex quo hzc fcripfi, Indicem plantarum circa. Monfpelium nafcentium à D. Magzo| editum na&us füm, ubi invenio ipfam crepidem Dalecb. LugZ. à Trinciatella 7.8. non diftinguendam putare. Eft autem crepis illa quam intelligit J. Bauhinus titulo & defcriptione hic allatis. Vitiofa Lugdunenfis figura (ut verifimile eft) 7 Baubinum decepit. v. Trinciatella. S Loctt 4« Senchaus ceruleus latifolins J.B. Lees laciniatus cerulens , [foe Alpinus. czruleus: C. B. Alpinus . cerulezs Park. 25letu-ffotuereo mountain Sotothiftlc. Ch. Cubic aut ampliore exiftit caw/e, rotundo, ftriato, lanugine obfito, intus cavo, quem ambi: unt multa fo/z, ampla, aliquot profundis laciniis utrinque. divifa, extremo mucronata, latiore pe- diculo caulem amplectentia, in ambitu nonnihil dentata, fübtus aliquantulüm incana, lacteo fücco plena: Plurimos in fummo caule fores profert, purpurafcentibus & villofis petiolis inhzrentes, vice- nis folis, utplurimüm conftantes, elegantiffimi coloris caerulei, qui per maturitatem in pappüt cum femine cinereo exiguo evanefcunt, — Radix pollicaris eft craffitudinis, oblonga, non in profun- dum. acta fed obliqua, candicans, clara, velut internodiis diftincta, multas circumquaque. fibras craffas agens & vivax, fingulis annis novos ex latere caules profert. In fylvis ad latera montis Jurz, montiümque maximo Carthufianorum coenobio imminentium Locüt connafcentem vidimus : Clufius variis locis umbrofis, in. Durrenflain, Sueberg, Sneallen, jugis Et- Ícherians, &c. * 4. Sonchus montaums Levis laciniatus minor C. B. C. B. prod. Ex Aui craffiufcula cawlis in principio craffus & lignofüs, rotundus, levis, ftatim. 1n alas bra- chiatus, ad cubitalem altitadinem accedens exurgit. Fols eft fefquiunicialibus, in paucas lacinias laté diftantes & acuminatas divifis. - Flores 1n caulis fummo veluti in fpica alternatim difpofii, parvi & palliduli, In montibus Euganeis frequens elt. — Lactucz potiiis quam Sonchi fpecies eft. Locis. A. — 6. Sonchbus a(per. lacimiatus Park. C. B. lacimiatus [pinofus . B. afperier Ger. 39zicklp &ntutfifife titf jaggen Teaueg. A Soncho fzvi laciniato differt Foliis craffioribus, obfcuriüs viridibus & fplendentibus, in ere- bras minus tameri profundas lacinias divifis, fpinulis longioribus & rigidioribus afperis. Quinetiam folia extrema & laciniz in angufliores & acutiores mucrones definunt. A. 0. Sonchus afper non laciniatus C. B. aper Ger. aper major uon laciniatus Park. minis lacinio- Jis afperior five fbimofior. Filiis eft quàm Sonchus minüs laciniofus mitior craffioribus, obícuriüs viridibus & fplendentibus, fpinulis longioribus & rigidioribus afperis, aliàs fimilibus, nimirum. ad Endivie folia accedentibus, bafi fua caulem amplexantibus. Hz Sonchifpecies in. hortis & vineis, inque fimetis & locis ruderatis przfertim folo pingaiore Lorw. frequentiffimz funt. " * 8. Senchus a[per [ubrotundo folio C. B. Park. $ountdcatieb prichin &ototbittle, C. B. prod. Ex 3pm longiufcula, cauliculus rotundus palmaris, aliquando fefquipalmaris, parte inferiore breviffimis aculeis exafperatus exurgit, circa quem folis pauca, fübrotunda, fefquiuncialia, quo- rum quzdam fimuata, omnia tamen.per marginem, ut & nervus per folii medium excurrens, le- viffimis aculeis exafperantur. In cauliculi fummo duo tréfve pediculi, quorum finguli unum fore Hieracio fimilem, parvum, luteum, qui in pappum abit, füftinent. Monfpelii fponte nafcitur, & Sonchus afper vulgi flore Hieracii nominatur, I Eft 226 Hisron:a PraNTARUM. Spedes min. — Eft inquit & hujus minor fpecies, capillari radicula, à qua pedicelli bini, quatuor vel fex uncias óngi, áliquot veró vixunciales, unicum fforez parvum luteolum füftinentes exungunt. Flori /ezez nigrum, pappo adhzrens füccedit. Circa radicem folia fena, feptena, obtufa, per latera dentata. Jbidem reperitur. Hieracit potis quàm Sonchi fpecies effe videtur. D. Magnol neutram fpeciem circa Monfpelium vidit. * g. Soncbus angu[Hifolius maritimus C. B. Park. — 3Davrotudvateh Sra Sontpittir, C. B. .Radice. eft palmari, tenui, fibris carente : foliis ad radicem pluribus, atrovirentibus, uncias qua- tuor, quandoque fex longis, rariüs unciam latis, per margines fpinulis exafperatis, & reliquorum Sonchorum inftarlac fundentibus; inter quz caulis unicus, palmaris &feíquipalmaris, tenuis, levis, duobus tribüíve foliis eum bafi fua cingentibus, cujus fummo flos unicus (rarius duo ) fatis magnus & luteus infidet, & tandem in pappum abit. In litore Veneto ad Lie primüm, dein. circa Monfpelium arftatis initio collegimus inquit C. B, In maritimis propé Monfpelum inter Juncos copiose repit, & Augufto mení(s floret. Horas. Monfp. Locus. A. — 10. Sonchus repens, emultis Hieracium majus J. B. erborefcens Gier. emac. — Hieracium ma- je folio Sonchi C.B. — &tee-Sotothiftic. tB: i5 long? latéque repentes nonnifi difficulter evelli poffunt, perennes, lactiflue. — Caulis cu- bitalis vel longior [vidimts qui hominis altitudiném longe fiperaret in paluftribus nafcentem] nifi hic diftin&a fpecies fit ; concavus, minus tamen quàm Sonchi vulgaris, 1nferiore parte glaber, quo- dammodo angulofus, ibi demum pilofus ubi in ramulos dividi occipit. — Folia & per terram fparía, & quze cauli adnafcuntur, Sonchi afperi aut Dentis leonis folüs fimilia, palmaria & plufquam bi. palmaria, non admodum lata, profundis laciniis incifa, in acutos. mucrones definentia » fpinis mollicellis circa margines donata, colore feré glauco. Fleres in. fümmitatibus caulis & ramorum plures, quàm Sonchi majores, faturatiüs lutei, FSnib foliolorum atrovirentium compage coerciti, qui dien in pappos abeunt. Villi quibus caulium fümmitates & capitula obfidentur, obícuré a- vicant. Florum petala angufta funt. Inter fegetes, & in aggeribus terrenis recens egeftis, folo laxiore frequens occurrit. C. Bauhinus ex una hac planta duas, nifallor, facit. Nimirum Hieracium Dentis leonis folio acuto I, feu Hier. majus folio Sonchi ; & III, five Hieracium majus erectum latifolium. Vires Sonchus viridis & tener ( inquit Galenus ) eftur ut olus, praefertim ejus radices, Mattb. Apud . noftrates 1n ufu non eft, f&d pro cuniculorum tantüm & leporum efca ufurpatur, unde & Lac£uca leporina dicta eft. Succus ftomachi rofiones forbitione mitigat. — Caulis decoctus facit la&tis abun- dantiarn nutricibus, colorémque meliorem infantium. PJijs — Ex Vino potus füfpiriofos & afthma- ticos juvat, & ftranguriam fanat. Succus auribus 1nftillatus eorum dolores E dicitur. Quz praterea habent Veteres, apud .J. Bauhinum vide. Nos iifdem cum La&uca viribus pollere pus mamus: juniorem fcilicet & tenerum refrigerare, adultum. & caulefcentem potiüs excalfacere, ut fapor amarus arguit. Locus. YI. Sonchus arbore[cens alter Ger. emac. Soncbus leis paluftris altiffmus. rfe ereeateft Sparff- Greece Sokutbifie. Ad quinque vel fex cubitorum. interdum altitudinem affürgit, & tamen flores minores obtinet quàm praecedens, ut à D. Sams. Dale moniti fumus, ipfique etiam in planta ficca obfervavimus. Ad ripas Thamefis fluvii nonlongé à Greenvico obfervavit 7Zerzar Willifellas : Nos quoque in Suffexia & 1n tranímarinis non procul Francofurto ad Moenum, ubi & olim Clufüus , inveni- mus. Sonchi arborcícentis "Tabernz-montani icon huic equidem plantz non convenit, & tamentum Jo. Bauhinus , tum etiam Cafparus frater Sonchum arborefcentem Taler. Sonchi lzvis altiffimi C/uf. Íynonymum faciunt. ; Nos ergo horum autoritate inducti plantas illas fpecie convenire, & quicquid intercedit difcri- ininis loco natali imputandum effe aliquando fenfimus & fcripfimus : verüm infignis differentia in. flaturá & magnitudine, & hujus quoque florum parvitas prz illius floribus, quamvis planta ipía mul- tó major fit, contrarium fuadent. Ejuídem fententia eft & Zo. Jfobn[onus in fio Gerardo emacu- latos quem confüle. C A P. Lib. IV. "De Herbis flore imperfetío, cc. 227 ; e penis De EJjeracmo Chondrilla diio, IHondrilla di&a cft c 9$ 2dv/y« quod eft grumus, mica, & fev, quod continere fignificat, ', quáficontinens grumos, quos Maftichz fimiles effe ait. Diofcorides. In multis enim hu- jus generis. plantis in regionibus calidioribus concrefcunt grumi fulvefcentes in foliorum alis, ínque ipfis caulibus. | Quz autem hoc nomine ferantur plante, vel La&ucz, vel Hieracii fpecies effe videntur. Nec enim quz fuccum exudant in grumos concrefcentem ejufdem omnes generis fünt. Chondrilla coe- rulea ad Lactucam accedit, relique ad. Hieracium pertinent.. Trinciatella & Kyoferis mafcula Ger. infigni notaà reliquis Hieraciis differunt, quód extimus in flore petalorum circulus calycis qui- bus incumbunt folia longitudine vix excedit. Cüm Hieraciorum familia admodum numerofà fit, ut ordinem aliquem clarioris doctrinz caus in iis defcribendis fervaremus, quxcunque à Botanicis quácunque tandem ratione Chondrillz di- Qe Íunt, preter eas quz notis genericis cum Lactucis conveniunt, feorfim tradendas duximus. De pone tamen fpecie f:u Chondrilla. coerulea ob femen latum dubitamus annon La&ucz potiüs fpecies fit. 1. Clondrille «vel Chondrilla cerulea J. B. Chon. cerulea fre purpurea Park. cerulea. Ger. corulea altera Cicborei (yl. folio C. B. B. Dus erigit cubitales, teretes, leves, fungosá medulla refertos, ramis fatis frequentibus brachia- tos. Filia priora palmaria aut dodrantalia, laciniis ad Cichoreum accedentia, glabra & pane glauca; füperiora autem profundioribus laciniis incifa, leviüis etiam aliàs diffa&a, glabra. In (üm- mis ramorum flores crebri, radiati, ceerulei, ex calice longo, fquamato, in quo des nigrum lon- .guim, latum. — Radix perennis, Sales longa, digitali craffitudine, paucis fibris donata, Pu tenui & nigro cortice veflita : intus candida, carnofà, tenera & admodum fragilis. "Tota planta lacteo turget liquore, & guftu dulcis eft. ( Nafcitur in. editis apricííque vineis & montibus, folum amans albicans, pingue & calcario lapidi L^c*. mixtum, ut annotat Cordus. 7.8. Noseaminter Confluentes & Moguntiam, fecus Rhenum flu- men invenimus, & alibi in Germania. Chondrilla cerulea. latifolia laciniata C. B. Park. Non aliainre à precedente differt quàm foliis brevioribus, latioribus & in profundiores lacini- as divifiss unde nec fpecie diverfam exiftimamus. 2. Chondrilis affinis laciniata quedam am Trinciatella ]. B?. Crepis Dalechampii Lugd. Terra-cre- pola. Mon[pelien(ibus, E radice alba aut nonnihillutefcente, fimplici, paucis fibris donata , fucco la&eo turgida caules exeunt piurimi ( ad octodecim in una planta numeravimus ) in lxtiori folo cubitales & longiores, teretes, leves & velut jJuncei, infirmi & vix fe füftinentes, ftriati, glauca. quadam farina obdu&i, folio unico infigniore ad primi ramuli egreffüm praediti, reliquis qua ad reliquorum. ramulorum exortum & prope fümmos caules funt anguftis, exiguis nullius notz. Ramuh pauciíunt, & ad. longa intervalla, ipfi tamen interdum fübdivifi. ^ Flores fümmos caules & ramulos termiriant ut in congeneribus, parvi, lutei, ex numerofiffimis flofculis anguftis, frontatis, densé ftipatis compofiti. Quin petala extima feu flofculi extimi. circuli calycum foliola longitudine vix excedunt, quod vel fingulare eft in hoc genere, vel paucis commune. Flofculis delapfis feiss càm maturuere, appo fatis denío & longo innafcente, in fphzricam füperficiem explicantur, longa, anguít3, ru- iM Folia € radice exeunt plurima, 1n orbem diffüfa, angufta, longa, longiufculis utrinque la- . cinis, non. tamen crebris velut dentata, raris pilis hirfüta ut glabra videantur. Annua eft planta. Plantam hanc J.Bauhinus & nos etiam. circa Monfpelium invenimus. D. Magnol in Indice jj; plantarum circa Monfpelium naícentium eam non diftinguendam putat à Crepide Dalechampii Lugd. quam J. Bauhinus alio 1n. loco proponit fub titulo Sezcbis affmis Terracrepole : figuram au- tem " uam adhibet vitiofam ex Lugdunents non bona icone exprefíam exiftimat, cui & nos liben- cer aflentimur. * 3 Chondrilla Sicula Tragopogonoides smaritima Bocconi. Radix hujus plante candida, fragilis, digitalis pené. craffitudinis, alté in terram depacta, füper- né in tres aut quatuor partes divifa, ex qua Caulis oritur pedalis & altior, pluribus alis ramo(is dona- tus, concavus. wa Reícda divifurá. Flos & [emen ut in Chondrillis & ceteris "Tragopogis. JB arenofo maris litore nafcitur, in Catanz , Agrigenti, Sacce paftoralibus agris. paffim Locus. obvia. . ; Cüm plantam ipfi nondum vidimus, nec figuram feminis deferipfit &utor, an hic eam re&é col- locavimus neícimus. 4« Chondrilla 338 Locus. ILocts Locus. Locus. A PLANTARUM. HisTronr 4« Chendrilla folio wn. diffetlo, caule mudo & foliato J. B. dumedcéoop tuitf àn unbiti- beb Ieat. WOBS ^ j *4 d Radice firmatur longá, crafsá, la&teo fucco turgente, 1n capita aliquot divisi, fo//a emittente mul- ta, palmaria &longiora, femunciam plus minüs lata, Plantaginis tenuifolie folis fimilia, acurmi- nata, glabra, crafía, Chondrillz coerulez inftar, ejufdem pzné coloris. Caules frequentes, juncei, dodrantales five pedales, glabri, fungofi, foliis plerunque nudi, nonnunquam foliati, in binos ra- mos utplarimum diducuntur, quorum fingulis lios ere unus, magnus, luteus, in pappos eva- nefcens, quibus femina adhzrent tenuia, longa, ftriata & ruffa. Ad radices montis Salevie, & 1n arenofis ad fluvium: 4rve prop& Genevam obfervavimus. Invenimus etiam 1n Alpibus. Carinthiacis quam hoc tituló donavimus: Verüm ut in planta fic- ca à D. Philippo Skippon. aflervata. ob(ervamus, radices ei fibrofe erant," & caules pratenues, ut jam fpecie diverfam fufpicer, s. Hieracium. Chondrilla di&tum. imcanum. — 4m. Cbondrilla prior Diofcoridis legitima: Clufii Park 2 Chondr. lutea Ger 2. Cbondr.foliis Cicboracems tomentofis C. B. Hujus femen Chondrille legitimas C/zf: titulo ad me miffum eft ab ingeniofiffimo Viro & peritif- fimo Botanico D. Hanf. Sloane M. D. E radice dum. adhuc junior eft alba, fimplici, alté & rectà in terram. defcendente, lacte turgida, raris fibris predita, nuncfimplex, nunc plures cawlicul; exeunt cubitales aut etiam longiores, tere- tes, tenues, & vix fe füftinentes, tomento brevi, denfío, candicante Gnaphalii 1n modum obfiti, uti eft & tota planta , foliis ab imo ad fummum ufque per intervalla veftiti, non admodum crebris, al- terno ordine pofitis , tres uncias longis, vix unam latis, ab angufto principio fenfim dilatatis, circa margines utrinque raris & majufculis dentibus extantibus, ut in Hieractio flore magno Dentis Leo- nis, comento molli candicante utrinque obfitis. [ Suprema in caulibus folia interdum ad margi- nes zqualia funt & in acutos mucrones exeunt. ] Sunt infüper Caules ramofi ; inque fümmis cau- libus & ramulis flores fingulares antequam aperiuntur pro calyce fimplici foliolorum anguftorum, ob- longorum vallo obfiti, ut florum gemm«z | ftriatz vilisiticus aperta Hieracii minoris floribus fimi- les funt, colorislutei. Semina ob 7Eftaus frigusrion. maturuere 1n hortulo noftro. Seriüs & fub Autumnum floruit apud nos. — Hzc planta longé divería eft ab Hedypnoide Monfpeffülana five Dente leonis Monfpeffilano J.B. Atneque Chondrllz prioris-Diofc. legitimz Clufii icon aut defcriptio ei per omnia refpon- dent; ut MR patebit : eandem tamen efle puto ob caules, folia; fummitates incana & den- fa lanugine tomentóque obducta, qualia in nulla praterea. Hieracii aut Chondrille fpecie mihi ha- tenus videri contigit. it Foliorum alis, ut etiam ipfis ramulis (inquit Clufius) plerunque inherent grumi fulvefcentes gum- m1 ifthic concreti; ; Invenitur Salmanticenfiagro locis incultis &c multis aliis Hifpanie, Augufto florens. vel etiam eriüs, : 6. Hedypnois MonfpefJulana, fiue Dens leonis Mon[pe[fulanus ]. B. — 4m. Hieracium folis & floribus Dentis leonis bulboft Lob. ! 3. B. Ex radice craffiufcula, longa, nigricante, raris fibris praedita, & fumma parten aliquot capita, interdum divifa caw/is furgit. palmaris, culturá etiam cubitalis & bicubitalis, craffiufculus, conca- vus, pauló füpra radicem 1n. ramos tres, quatuor, aut quinque divifus, quorum unufquifque fforezz gerit unicum, magnum odoratum, Hedypnoidis noftratis flori fimilem , calice. multó. craffiore, pulchriore, pilofo, é foliis multis latis uno ordine circumvallatum; floris folia extrinfecus rubef- cunt, cateroqui lutea; tandem is in pappos evanefcit. Fs Cichorei foliorum inftar divifa tunt, incaná & deníà lanugine tomentóque obducta. jJ. Bauhinus hanc. habet pro Chondrilla priore Diofc. legitima C/sf. fed erronee noftro quidem judicio. : Nos circa Meffànam Sicilie, & Monfpelium copiosé provenientem obfervavimus. 7. Chondrilla la&lucacea Foro-7f ulienfis. Radice eft fimplici. .Fo/is ad terram plura triuncialia, valdé angufta, uno vel altero dente hinc indé extante, ex angufto principio, ut in hoc genus folenne eft, fenfim dilatata, in acumen de- finentia. | Caules ab eadem radice plures, (quinque velíex in planta nobis colle&a -obfervavimus ) fefquipalmares aut femipedales, foliis nudi, fümmá parte in ramulos & furculos multos diviti & fuübdivifi, quorum- fingulos terminant feefculi lutei, pro. calice fimplici. foliolorum vallo cin- cti, ut capitula oblonga, angufta Lactucaceorum inftar appareant, Semuze quod ad formam attinet Lactucaceis fimilia funt, verüm non ità compreffa; fulva, & , quantum in. ficcis difcerne- re licuit, nonnihil afpera. Ad divaricationes caulium apponuntur foliola minima & anguftiffi- ma ; extremi etiam furculi five petioli quibus flofculi infident tenuiffim: funt. — Folia in. ficca gla- bra videntur. In Foro-Julii invenimus vi que ducit à Vinfona ad Venetias. 8. Choudrille Lib V. ^ - De Herbis fore compofito, nc. p2 8. Clondrille Creticze nomine miffa, [emine crifpo . B. Hieracium smajus. Creticum Park. magus folzo Soncbi, [emine curvo C.B.. &anbp Datoltucen tuitf cropkeb fecn. UB. | ; b Dentis leonis : caules fpinulis horridi, varié nullóque ordine in alas divifi: Fw; La&uce Íylveftris, prima & infima 1ntegra fere ; füccedentia & füperiora inci(à, minüstamen quim Son. chi: aliàs non diffimilibus dp em Flores Sonchi : Semen pulchrum incurvum, ex cervice denti- culata in roftellum pulchrum definens, per maturitatem ruffum. — — TRAIT Brevis avi planta, ante hyemem, imó ante Autumnum etiam perit. FloretJunio & Julio, & femen ii(dem menfibus maturat. | Huc referendus videtur Sonchus afper laciniatus Creticus C. B. nam & figura & defcriptio con- veniunt; adeóque C.Bauhinus perperàm, utaliàs fpe, ex una planta duas facit. ' * 9. Chondrilla altera Diofcoridis Rauwolfii Cluf, Hanc Bauhinus uterque pro Conyza marina Lugdunenfis hiftoriz habent, cujus hiftoriam. infra proponemus inter Conyzas. Mihi ( ut verum fatear ) defcriptio Rauwolfiana non videtur conve- nire Conyzz illi marinz LegZ. ea autem, interprete Clufio, fic fe habet : Radice eft levi, ex fufco flavefcente, fuperná parte. circiter minimum digitum crafz, quinque vel etiam. octo tranverfos digitos longá, 1nfimá parte tenuiore, cui inhiret rotunda alia radix, ca- ftanez magnitudine , lacteo fucco adeó plena utturgeat. Superna radicis pars, quà (& in tres cau- liculos dividit, multa habet oblongá, & graminis inftar angufta fo/iz, fimul naícentia , 'ad terram valdé inclinata, inter que prodeunt ceulicul aliquot. foliis onufti; & quorum alis longiuículi exeunt pediculi, finguli fforezs füftinentes, Pilofslle majoris flori zquàálém, flavum. In arvis Halepo vicinis fatis abundanter invenitur. : An hzc defcriptio fit Conyzz marinz Lugz, an alterius cujufdam plantz, Le&oris judicio (ub- mitto. Parkinfonus nobifcum fenut diver(z eflc. M Cap. IV. De Hieracio Hyoeferide aut Fiypocher:. Ur Hyoferidis nomen huic generi tribuatur rationem non video. Notam tamen irifignem qua ab aliis Hieraciis differt obtinet. Hyoferis mafcula Gerardi, nimirum quod petala flo- ris extrema feu marginalia calycis folia longitudine non excedant, quz an reliquis fpecie- bus communis fit nefcimus. Convenit ramen Trinciatellz Cordi fuperius inter Chondrillas pofi, quz idcirco rectis hic collocaretur. * T. Hieracium minus. Dentis leonis folio [uba[pero C.B. —. Hier. afperum Hypocheris [Foe Porcellia di- Gum Park. | Hypocbaris frve Porcellia Ger. gines: Dakolitoreb, Folia huc multa é radice. exeunt per. terram 'fparía, Dentis leonis foliis fimilia fód minora : e quorum medio caw/es exurgunt plures femipedales, tenues, fübafperi , aphylli, (üperitis in ramulos aliquot divifi, flores fuftinentes ingulos, fatis amplos, Hieracii. | Radix parva, longa. In quibufdam Bavariz fylvis plantam. hanc obfervavimus, ejus iconi apud Tabernamont. & Ger. fimillimam. * 2. Hieracium mimus: Dentis leonis. olio oblongo glabro C. B. Hieracii parva. [pecies Hyoferis am» gu[ifolia afpera J.B. &e lefier: vines Succoop 0? Datuitueco. Exigua fed craffiufcula donatur reZice, füccisá nonnihil ac fi. przzmorfa effet, pluribus fibris or- nati: foliis longis & anguftis, hirfütis, 1n terra fparfis : caulibus duobus aut tribus, glabris e radi- ce prodeuntibus, non. multó plus palmurm longis, versüs füperiora utplurimum in binas alas divi- fis, quarum extremitatibus infidet flos unicus, luteus, plenus, fatis magnus. "Tota planta amari- cantiseftíaporis. Zaberz. Lucos multum amat ( inquit ) frequens etiam in folo arenofo, gramineo & fecus vias. Magnitudine, foliorum anguftiá &: caulibus minüs ramofis à prxcedente differt. 3. Hieracium minimum Clufii, Hyo[eris Tabermamontani & Gerardi Park, — Hier. minus folio fubro - fundo C. B. — Hyeferzs ma[cula Ger. mati ineg &uccozp 0? Datoliocen, Radix quam eruimus alba. erat, fimplex, alté in terram defcendens, paucis fibrisdonata; — Foliz € radice exeunt malta, bellidis feré fed pauló longiora & ferrata aut. dentata ; five ex angufto prin- cipio paulatim dilatata, apicibus fübrotundis; fübglauca, lanugine adeó brevi obducta ut. negligen- tüs intuenti glabra videantur. Cawles ex eadem radice emergunt. in foliorum medio plures | in- rerdnm unicus ] nudi, propé terram rubentes, versis fümmum ramofi, ramis juxta exortum ruben- tibus, ad quosexigua quadam foliorum rudimenta cauli adnafcuntur. Caules omnes, contra fere quàm in aliis plantis, extuberantversüs capitula, craffioréfque fiunt. & tandem fiftulofi, cüm infz- X rius Locus. Locis Locus. |NO 220 Locus. Locis. LE: s ro s gta Pp NS DE ALES 15. M. riüs folidi fuerint ; finguli fingula capitula globofa fuftinentes, ex quibus ffores parvi, lutej, flofculis brevibus , calicibus vix productioribus compofiti. | Provenit inter fegetes locis parüm arenofis & terra friabili, ut recte Clufiüis. A. Hieracium parcum Creticum Park, Cluf. minus flore ex albo carueo C. B. &wali Candy. Datvhtveeb or Cla[. zm eft plantula cujus fena aut plura fala fümma tellure diffunduntur, quá parte radici adh rent anguftiora, extrema parte latiora, per ambitum incifa, medio nervo Diriudis cue : e cw nafcuntur bini aut terni caulicul;, circiter pedem alti, enodes, prxterquam füprema ferc P HUE in binos ramos dividuntur, fübnafcentibus parvis foliolis valdé incifis. —Flees in extremis Éiflio; is nafcuntur , fatis grandes pro plante proportione, ex multus foliolis fibi invicém inci I8 falügi- conftantes, fuperná parte prorfus albis, fubtus carnei ( í11tà appellare licet) coloris, DUE gularis, oblongiuícula, fuperné craffior, deinde paulatim ad infimum ufque gracile 7x elt fin- lateralibus fibris donata, 1nftar radicis Cichorei fylveftris. € parte ubi Ícens, aliquot ———————————— MÀ Car. V. De Hieracio fimpliciter diclo, Ieracium "Iee£iuey 1, e. Áccipitrina eó dicitur quoniam Accipitres fcalpendo eam £23 los ti bfícuri üm fenfere difcuti i. li , Hccoque oculos tingendo obfcuritatem cum fenfere difcutiant. Plin. lib. 26. Cap. 7. ve . 7. forté quód pappi ejus Accipitrariis utiles funt ad vomitum Accipitribus uae Peres Hieracium à Oa. differt caulibus gracilioribus, nec adeó teneris & fiftulofis - SUN ib gioribus, non compreffisfed teretiufculis aut angulofis.. Quz Chondrille nomine Pontes : lon- vel ad Lactucz, vel ad Hieracii genera pertinent. ür plantz, Pulmonaria Gallorum, cui congener eft Hieracium arboreícens , à reliquis Hrieraciis (45,5, sparvis nigris differt. | eminibus Pilofella feu Auricula muris feminibus parvis nigris cum Pulmonaria Gallica conyepi; . flagelli reptatricibus, & caulium foliorümque pilis rarioribus rigidiufculis, ab eádem & à reliqui; NU) differt. s leraciis Á. x. Hieracium minus praeov[a vadice, [roe Fucbfii J.B. Hier. Chondrille folio gla] : : . 1 z r 1 J £^2bro, TAdice fuc- cifa majus C. B. minus praemor(a radice Park. 22akulitocen Iuitf bitte : 3oebils bit. S Ditter 0018; Heifotm Radix ima parte plurimüm przemoría, fibris plurimis albis, alimentum haurit. Folia ad radi plurima, longa, angufta, utrinque laciniata laciniis longis anguftis acutis , in mucronés d E acutos definentia, aliàs hirfüta & pilofa, pracipué circa coftam mediam, aliàs Nobis Ongos bra, hilari interdum virore fplendentia, nervo medio albo. Inter hzc caue; emergunt ite gla- terram primó reclinati, don flexu arcuato paulatim í& erigentes, cubitum aut is Guiculers x EE gi, ftriau, inanes, ramofi. Caulium & ramorum fümmitatibus feres innafcuntur bene aas ed culis longis, lutei, foliofi, & calice oblongo, modicé fquamato, hirfüto. Ad primam di is pedi- nem apponitur folium iis quz ad radicem fimile, ad füperiores caulis & ramulorum dE minora, angufíta & oblonga: quin & fümmi caules & ramuli feu mavis florum pediculi TU dam foliolis feu foliorum rudimentis veftiuntur. —Sezez pappo adharente alatum, quibuf- In paícuis frequens Julio & Augufto menfibus floret. Hieracium folus & facie Chondrille Lol. Chondrillz folio hirfütum C. B. item Hierac, Chondril A. 2. Hieracium longis radicatum Ger. emac. Park. Hier. Dentis leenis folio obtu ; macrocaulon qunceum, foe eminus primum Dodonei J.B. dong-rooteb uds S B. Ex radice craffa, alba, fimplici, fucco lacteo amaro turgidá, alté in terram defcendente 2/ eunt cubitales & altiores, complures, angulofi, atrovirentes, concavi, in ramos aliquot divif id parte raris pilis hirfuti, fuperné glabri, rudimentis potiüis foliorum quàm foliis veftiti Flore x f EE mo cauli & fingulis fürculis infident finguli, Hedypnoidis, lutei, € fquarrofo & glabro ca itul NU cantes, pluribus flofculis arété ftipatis compofiti, quorum finguli fingulis infident Pins c sos tenuibus, ruffis, quibus in longos & tenues mucronés productis adnafcuntur iir x He quá not à reliquis fut generis facilis & certiàs diftinguitur, quàm alia quácunque, Filia ola iud omnia ex radice ftatim orta per terram fparguntur, utrinque laciniata, hirfüta, in D td enu nem definentia , tenera, lanugine breviore quàm Hieracii Dentis leonis flore ingulari, Pr Junio, Julio & per totam zftatem floret, in pafcuis ubique. 2. Hieracium p M LL I Uno Lib. V. "De Herbis. flore compofito, cc. 221 3. Hieracium «villofum Sonchus lanatus Dalechampio dium. | Senchus lanatus Dalechampii J. B. Sos. villofus luteus major C. B. Park. 3D20llp DatuRtnccb, . B. In cubitalem altitudinem & ampliorem excrefcit, filiis per caulem craffiufculum, pilosámque for- tuitó difpofitis, duarum triumve unciarum longitudine, culmi latitudine, nonnihil finuatis & fübin- de veluti corrofis, ad Cyani folia nonnihil accedentibus, nervo unico fecundüm longitudinem excur- rente, tomentofis, nullo pediculo nixis, ad quorum radices ramuli enafcuntur. Superior pars caulis ramofior in plurimos fürculos molli lanugine obfitos divaricatur ; ffores gerens aureos Erigerontis, tandem in pappum fatifcenres, calicibzs circundatos tomento delicato & molli pubefcentibus. —Ra- dice nititur fatis craffa & longa, non multüm fibrofa. Planta ficca nonnihil amara. Circa Meflanam Sicilie, & Monfpelium Gallizs-Narbonenfis plurimum Íponte ortum obí&rva- Locus. vimus. . Tota planta (inquit J. Bauhinus ) lacteo fucco turget Cichorei modo, guftáque amaro prodita eft, fed minüs quàm reliqua Cichorea, quorum & facultates obtinet, licét imbecilliores. 4. Sonchus. «villofus luteus minor C. B. Park. re&its, Hieraciue tomento[um mimus. De Yeftev ivoofíp Datuhivrcep, Ex radice rufa, longiufcula, fibris carente cauliculi bini, terni, rotundi, nonnihil villofi palum Tuperantes, & in fummo in ramulos binos ternófve divifi prodeunt; folia pauca ad radicem, uncias quatuor longa, fed anguftiflima, laciniis laté à fs diftantibus & levibus divifa, qux circa caulem ftrictiffima & uncialia: Fleres 1n. fummis ramulis intensé aurei, ex parvis capitulis füavi tomento villofis prodeuntes, in pappum abeunt. "Tota planta leviter tomentofà eft; Monfpeli in luco Gramuntio provenit. Defcnptio eft C. Bauhini 1n Prodromo. Hujus etiam J. Bauhinus verbo meminit in prioris de- " Ícriptione; interdum, inquiens, hzc planta palmaris eft, foliis minoribus, laciniatis. Circa Meílanam Sicilie metropolin alteram Sonchi lanati fpeciem. à lanato Dalechampi di- verfam invenimus, folis tamen (quantum memini) minime laciniatis. 9Ctif. de Pod Apulum [uacve-rubente flore Col. Dentis Ieonis folio, flore fuave-rubente C. B. DDatuli- Luerb. o£. Apulia tuitlj à. ffeffscolouren 02. ren. ffotucr. Radice nititur fimplici, alba, re&à defcendente, paucis fibris donatá, fücco la&eo turgidd. — Folia in orbem fpargit, ut congeneres, brevi lanugine utrinque hirfuta, ima feu primó erumpentia fere in- tegra, paucis denticulis donata, ab angufto principio 1n obtufüm mucronem fenfim dilatata, pofte- riora & quz 1n caulibus exiftunt profundioribus laciniis Cichorei aut Dentis leonis fpecie inciía. Caules ab eadem radice emergunt plures, dodrantales aut pedales, tenues, ftriaii, folidi, rigidiuf- culi, raris pilis obfiti, foliis ad intervalla majora veftiti alternatim pofitis, & quorum finubusramuli ex- eunt. PFloesin fummis caulibus & ramulis, antequam aperiuntur deorfüm nutant, Aquilegiz flo- rum in modum, é calice fquamofo, fuave-rubentes, fatis grandes : quibus marceícentibus, capirula lanugine albá, longá, füpra calicem eminente pubefcunt. —Sezzez longum, anguftum & tenue, ruf- fum. Oder totius plantz ad caftoreum quodammodo accedit aut opium. Loco natali Aprili menfe floret, feris apud nos; natalem autem locum titulus iridicat. Huic affine eff. C ut puto, idem, Hieracium intybaceum floribus ex purpura vubpentibus. C. B. intyba- ceum X.Cluf. hift. istybaceum flore careo Park. Quod ex fingulari radice ftatim multa promit folia, Cichoreo fylveftri fimilia, Erucze modo in lateribus divifa & velut erofa : deinde inter illa multos breves co«lcslos, minoribus folis, mináfque incifis cinétos, &c in frequentes ramulos divifos, dodrantales aut longiores, nudos, fummo faftigio fuftinentes. calicem Íeu capitulum feptem aut octo fquamis hirfutis conftans, & quo flos exit denis aut duodenis foliis exterioribus, totidem internis minoribus praeditus, coloris elegantis ex purpura ru- bentis, cui fuccedit pappus, in. quo oblongum & gracile feez fufcum. Annua videtur planta, fubinde tamen novos flores proferens, ut tota atate, 1mó etiam in medi- um ufque Autumnum florida confpecta fit. Hzc defcriptio Clufiana in omnibus feré convenit noftro Hieracio flore carneo ; ut minimé d«- bium fit eandem plantam fuiffe Hieracium ifthoc Clufii cum nobis defcripto, ut rect& judicat Par- kinfonus nofter. Quin & locus convenit, nam planta Clufiana nata eft femine ex Italia miffo; quocirca C. Bauhinus perperam eas diftinguit & diverfas facit. ^ . Huic infüper, defcriptiones ejus apud. Bauhinum utrumque attente legenti & confideranti, om- ninó eadem efle videtur. Chondrille purpura[cens fetida C. B. Park. bir(uta vubente flore J. B. cujus defcriptionem [ubjiie- IMS. : : SB. Plures ex eadem radice fimplice, albá, durá, fibrisdonata, lac fundente caules attolluntur, pedales & cubitales, folidi, lactiflui, tenues, ftriati, fingularibus folus donati, quorum fingulis finguli infi- dent flores, monocloni, colore ex albo purpurafcente; densé folis per extremam oram crenatis fti- pati, ex calice thorulis hirfutis canaliculato, cui ad ry Íecus atque in Hedypnoide EPA X2 a Locus. Locus. Locus, Varietas. HisrOoOn:A PraNuNTARUM. la appofita folia eique glabra: Ea porro florum fübinde eft. prazmatura fecunditas, ut vix femun- cialem longitudinem aífecui caulium rudimentis jam tum capitula florum praludia innafcantur. Folia vel à radice ftatim, vel ab imo caule per terram fparguntur [ nam in caule reliquo rariora funt] Hedypnoidis laciniis, quibus magnitudine tamen cedunt, utrinque hirfüta, odore gravi, füc cedunt femina longa tenuia cum pappo. Vide fis defcripionem hujus & figuram apud C. Bauhinum ín Prodromo. Unde apparet C. Bauhinum ex una planta tres facere. A. 6. Hieracium Caftorei odore Monfpelienfium. Hier. minus Cicborei «vel potiiis Stebes folio bir[u- tum. Cat. Cant. fiougl) Datuhtoceo with tbe fcent e£ «Laftoz. Ex radice fimplici, lignofa, alba, caules exurgunt plures, ramofi, hirfuti, femipedales aut altiores. Folia ei angufta, hirfuta, laciniata , ^ Stebes Salamautice prime. Clufi, fed longé minora, in a- cutum mucronem definentia: Flores lutei parvi, citó marcefcentes, quibus delapfis, calicibus con- niventibus, capitula in ventrem canaliculatum turgefcunt , pappofam lanuginem nitidam e fummi- tate prominentem oflentantes, qui in re Hieracium flore carneo aemulantur. "Tota etiam planta non obícurum Caftorei odorem Ípirat, quemadmodum & illa. Àn Hieracium Ámygdalas amaras olens, five odore Apuli fuave-rubentis Cat. Parif. In paícuis non. procul Cantabrigia primüm invenimus, poftea aliis in locis. Monfpelii, ubi etiam fponte provenit, nobis oftenía fuit haec fpecies füb titulo Hieracii Caftorei odore ; füb quo etiam in Indice plantarum circa Monípelium nafcentium à D. Magno] depingitur & defcribitur, * 4. Hieracium medio-migrum Beticuma Park. Park. Quatuor aut quinque parva, oblonga, angufta, glabra é viridi albicantia, 1n terram refüpina e« mittit fo/ia, minüs profundo laciniata, medii cofti albicante: inter quz cewliculus exfurgit, ple- runque unicus, ex viridi albicans, ftriatus, ramofüs, íefquipedali alutudine, fols paucis, minori bus ad nodos feu divaricationes veftitus, denticulis paucis aut nullis incifis.. Summis caulibus & ra- mulis infident flores, finguli fingulis, Hieracii, parvi, denfo multiplicum flofculorum ftipatu con- ftantes, colore pallido cum macula in medio atro-purpure ; quibus füccedunt femiza parva, leu- cophza, lanugine brevi barbata. Ra4ix lignofà, annua. Hujus femina ex Hifpania attulit Boelius, Datur & alia hujus fpecies omnibus partibus triplo minor, aliàs fimilis. Eee planta infigni motd, maculd, migro-purpured. im medio flore ab. aliis ommibus Hieraciis facile di- flinguitur. 8. Hieracium calice barbato Col. falcatum. barbatum Park. proliferum falcatum C. B. Col. : Huic floris ca/ix oblongus, fquamulis five foliolis oblongis, tenuibus & incurvis, ut hirfütus five barbatus undique videatur. —F/os veió pallidus Maio meníe oblongus, nec íatis hians & latus. — Fo- lia parva, triunciali longitudine, angufta admodum, raris denticulis ferrata, mollia, neclxvia, nec hirfuta. GalL tenuis elt, pedali, duobus tribáfve foliolis haerentibus alternatim ornatus, & in fummo florem, & ex illius latere foboles emittit, in quibus alii flores aliis emergunt Impiz vul- garis modo. - k Ei Locis Auftralibus in maritimis feré provenit juxta oppidum dictum Torre de] Znnunciata non lon- gé à Stabii ruis 1n. Vefüvit radice. /— Circa. Mef[anam &* Mon[pelium frequentem ob[ervavimus. — Hujus defcriptionem pleniorem «videfis in C. Baubimi Prodromo. Y Hujus fpeciem minorem ibidem defcribit C. Bauhinus, quam Hieracium minimum falcatum appel- lat, quz in. paucis à precedente. praterquam parvitate differt. In arenofo maris litore non longé Menípelio. * g. Hieracium alterum levins minimum Col. Col. Nudus feré huic caulis eft, pedalis ad. fümmum, tenuis admodum: RaZix exigua, parüm fibro- fa. Feliola emittit vere, 1n. terram ftrata, circa radicis caput exigua, oblonga, nec unciam longi- tudine füperantia, finuofa atque lanugine quadam hirfüta, locis veró pinguioribus triuncialt longi- tudine, & femiunciam lata: cui plantz. (ob humoris abundantiam putamus) caulem 1n. medio fti- pite extuberantem monftrofum 1n multis obíervavimus. | Exiguis ac vix confpicuis alis alternatim veftitur, ut nudus feré appareat, fingularis plerunque; fed aliquando binos etiam caules deinde ob- fervavimus. —Flerez in fummo profert luteum Senecionis, calice fquamofo, lxvi, oblongo, quo fe- neícente 1n globum pappofüm ees oblongum, fulvefcens efformatur, atque perfectum, ut in con- generibus avolat. , Maio menfe floret. Cum füperiore invenimus uná. Á IO. Hi- Lib. V. "De Herbis flore compofito, c9c.— 233 Á. ro. Hieracium echitides capitulis Cardui. benediclài C. B. Hier. capitulis Cardui beneditli ma: ximum, BuglofJum ecbioides quibufdam J. B. Buglo[Jum luteum Ger. Bugloffum luteum [roe Lingita. bovis Par. parad. Lang de boeuf. 5 ey Malsbda radice nititur, craffitudine digitali, albà, lac amarum fundente, annua. Caulis bicu- bitalis radicis craffitiem zquat, ftriatus, rubens, denfiffimis fpinis, acutis, rigidis, fed facilé caulem relinquentibus horrens, fuccum itidem lactenm & vulnere fundens, ramis compluribus brachiatus. Folia Bugloffe, finuofa, longa, multó magis fpinis minacibus horrida. Flores Hieracii crocantes, in pappos faceffentes, calice thorulis hifpidis canaliculato. | Sezzez oblongum fulvum aut fubruffum. Annua eft planta, feipfam refeminans; floret Junio & Julio. Ad agrorum margines inque fepium. aggeribus, non raró & in cxduis fylvis fponte oritur. : : ; Locus. Ufürpatur pro olere 1n cibo: Ventrem mollire creditur. * 1I. Hieracium Ecbioides capitulis Cardui benedicli majus Arabicum fulio femuato Hort. Edinburg. Hanc fpeciem mobis nondum | videre contigit. A. 12. Hieracium a[perum majori flore im. agvorum limitibus J. B. Cicboreum pratenfe luteum a[- perum Park. Cicb. prat. lut. birfutie a[perum , «vel Hieracium. bir[utuma folüs caulem ambi- entibus C. B. c Cicb. montanum anguftifolium birfutie [perum ejufdem. ex fententia J. B. fratris, — Hier. [perum Ger. Y$ougl) Dotohtuero tvitl) a large ffotuer, pefíotu uc t02p. Hi s craffz radices, multifide, compluribus fibris donatz, colore ad buxeum inclinante, lac fün- dentes amaro fàpore, verüm non infigni przditum. — Caules ex eadem radice multi fürgunt, teretes, ftriati, rigidis pilis afperi, ramofi, lacteum füccum manantes, cubitales & altiores. Foz inferio- ra quidem duos interdum palmos longa, fefquiunciam lata, acuminata, primüm atrovirentia, poft de coloris intentione nonnihil remittentia, hifpida, acuminata, finuata per raargines, & aliquan- tulum crifpa ; füperiora veró alternatim. caulibus adhzrent, minora, acutiora czteróqui fimilia: Sa- por utrifque fubamarus. Flores futs finguli pediculis, modó longis, modó brevibus, pofteriores pri- oribus, ut 1n Impia Plinii, altioribus infident, Tuffilaginis floribus pares, lutei. Foliola exteriora majora, crenata, ex capitulo é longis foliolis multis fquammato, fubafpero, quod delapfis floribus in ventrem canaliculatum turgeícit, femez claudens lanugine obíitum. Cum Hieracio capitulis Card. benedicti multa communia habet. In agrorum marginibus, ínque afperis collibus fecus agios & vineas provenit. 7. B. Julio, Au- Locus & guíto, Septembri & Octobri menfibus florens. Tempus, *o 13. Hieracium smontanum majus latifolium J. B. latifolium montanum Ger. emac. montanum la- tifolium glabrum majus C. B. Park. &52eat Dioabdeaven mountain atolituceb. jJ. B. Radice nititur brevi, nigro-incana, fuccifà, digitum minorem craffitudine xquante, fibris multis albis, in extremitate bifurcatis donatá, lace pregnante faporis multüm amari: Fo/is longis, la- tis, crifpis, ex albo incanis, rigida lanugine obductis, Hieracii echioidis folii in modum efhigiatis, fed duplo latioribus, brevi petiolo hzrentibus, caulem amplectentibus, przíertim füperioribus, a- cuminatis. Inter folia ad finem Augufti procedit caulis rotundus, afper, pilofus, fpithamam unam & mediam longus, quandoque in duas aut tres alas divifus, in quibus capitula crafía exoriuntur, multis foliolis conftantia ; flerez producentia luteum, plenum, qui, ceualii hujus generis, in floc- cum abit, ac una cum /eize nigro ventis difpergitur. "Tota planta lacte turget. Harcynie fummis montibus incola. You. * I4. Hieracium montanum latifolium mimus Ger. montan. latif. glabrum mimus Park. C. B. Jatzfo- lium glabrum ex valle Griesbacbiana. J. B. €t Yeiter D20andeaben mountain Datuk- iuccp. SB. Priorem hzc zmulatur, licet radix minor fit, & folia anguftiora & pauló breviora, inferiora etiam longiore prxdita funt pediculo, cxtera veró pediculo carent, caulem amplectentia, ad exortum an- guftiora quàm prioris, tenera, mollia. Caulis abitin quinque, fex aut feptem ftaminula, quibus fin- gulis ffos infidet unicus, luteus, przcedentis floribus par fed pauló minor. — Tota planta amara eft. Hanc obíervavit J. Bauhinus in valle Griesbachiana Maio florentem ut & "Tabern. Defícriptio- rocu;, nis autor. In Catalogo Horti medici Leydenfis invenio Hieracium montanum latifolium glabrum wn. deferip- tum. X 3 1$. Hiera-. — rM. NE TS Web Ada s Jin. D nome Rama rerom SPA Locus. Varietas Se- mine citvino. Locus. Lectus. Hisronra PraNTARUM. 15. Hieracium wmoutamums alterum ^erlouauetuasNo | Co], sgontamum bir[utum minus C. B. 99oun- tain Datvftucen tuitb Tong fienber ffalg, ant fmall foturrg, Co[. E tenui, brevi, fibrofa, parüm flavicante radice pauca promit fa/a fecus terram magna & longa Hieracio aut Seridi fimilia, hirfüta, mollia & quz facile citóque marceftunt. —Caulez: quidem Ja- nio & Julio menfe, tenuem [ prope terram tamen fatis craffüm ] admodum longum, hominis feré ftaturam zquantem, ex viridi latefcentem, hiríitie albentem, alperiufcalum, laétefcentémque, al- ternatis in femipedalibus diftantiis herentibus folis, abfque petiolo ut in congeneribus, latiore origi- ne eum amplexantibus, fummá parte in longas alas pluréfque fiffüm, in multos fe tenues longóíque petiolos dividentes, 1n quibus oblongi calices foliolis dens conftru&i füperftant, & in illis fleres emi- cant lutei, admodum parvi, fed. Hieracii zmuli & fimilium, congenerífque plantz Dodonxo Lamp- fana diti. Semen parvum, nigrum pappofum. Tota planta lacte turget, nonnihil tunc amaro ía- pore vifa. Hujus ortus in. f2pibus 7E quicolorum ville Mercato di&z, nec ibi multa. Poftquam femen dederit radicitus exarefcit: ex femine autem deciduo novz plantule Autumno exoriuntur, quz pertotam hyemem durant. C. Bauhinus Hieracium mont. hirfütum minus appellat, cüm tamen planta fit fatis grandis & procera. Ejus plantae quam mos à. (emnime boc titulo milfo ortam im borto wmoftro colizsus caules fummi vel glabri funt «el adeb brevi lanugine bir[utz ut glabri videantur, flriati, concavi : Flores exigui, pallidà flavi, antequam aperiantur oblongo C «veluti columnari calice & fimplici palorum. ordine compofito, Senecionis floribus fimniles apparent : ad. calicis baffn unus [quamarum. acutarum ordo. — Delapfo flore calices in ventrem turge[cunt. Semen nun nigrum ut in planta. F. Columme de[cripta, fed citrinum eff. A. 16. Hieracium lutum glabrum [eu | mimis bir[utum J.B. Cichoreum. pratenfe. luteum Levius C. B. Park. Radice tutitur crafsá, fimplici, pluribus fibris donata. | Folia ad radicem plurima, profunde? lacinia- ta, glabra, adeó Cichoraceis fimilia ut diftinguere fit difficile: Caulis nanc unus nunc plures majo- res & firmiores quàm in alia quavis Hieracit fpecie nobis cognita, canaliculati, inanes, cubitales aut bicubitales, rubentes, propé fümmitates in ramos aliquot divi. Ad fingulorum autem ramu- lorum exortum apponitur folum iis quz ad radicem fimile. Flores pediculis finguli donati, Lamp- fanz florum forma, nonnihil majores, fimiliter lutei ex capitulo caniculato hiríüto, qui 11 pappos abeunt : Semen relinquitur minutam, ftriatum, fufcum. Hujus flores, capitula, & femina omnium 'quz in Anglia fponte proveniunt Hieraciorum mini- ma funt, fi Hyoferim excipias, caulis autem major & firmior reliquis. In paícuis frequens occurrit, & zftate floret. * I7. Hieracium pulchrum J. B. Cat. Monfp. MB "i Dentem leonis laciniis, & Cichorium Sylveftre accedunt hujus folis formá & hirfatie, pri- ma veró minus laciniata, alia alternatim per caulem, at faporem nullüm manifeftum guftanti of- ferunt, quóque altiora eó minora redduntur. Caes unicus, rectus, ftriatus, hirfütus cubitalis, foliis alternatim orientibus amictus, qux fine pediculo latam habent bafin cum alis. — Flores in cacumi- ne numerofi, ex pediculis propriis Hieraciifimiles, lutei, in papposfaceffentes, — Radix non mag- na cum fibris aliquot craffiuículis. Monfpelii vidimus florens Maio, inquit J. Bauhinus. D. Magnol copiofüm invenit in humidis (4- torum & vinearum foffis tota zftate cum flore. Nobis mec ibi, mec alibi apparuit : nec mirum, ffquidema "Autumno duntaxat v byeme: Mon[pelii commorabamur. * 18. Hieraciem pulchrum vamo[um. Sprengerianum J.B. Caule eft fefquicubitali & altiore, pilofo, ramulis alterno fitu ex longa diftantia brachiato, ad quo- rum alas hzrent inferné quidem ex principio angufto longa ac dodrantalia feré fo/iz, fefcunciam la- ta, profundis & amplis incifuris ordine quodam lerrata ac pené laciniata, nervo infigni per medi- um excurrente : füperné veró folia breviora, lato principio & velat alis caulem amplectuntur Per- foliatz inftar. — Fleres in fummitatibus lutei, AE 1n Hieraciis, 1n fingulis ramis quini, feni plus mi- nus, qui temporis progreflu 1n pappos facellunt. "l'ora planta pilofa, potiffimum in ramis, in qui- bus pili longiores. Ex ficca planta defcripfit Autor, eique non perfecta. * 9. Cichorium dulce Neapolitanum Park. Sonchus latifolius leviter. birfutus C. B. re&ins Hieraci- um dulce Cicborii folis, Sgeet DealuRiucen tuitf) Succoop Tcatueg. (0/7 À A. radice longa, nigro cortice obductá, intus albá, & lacte difruptá manante dulci, frequens toto anno regerminat. Folia illi Cichoracea, minus profunde incifa, pulpofa, carnofiora ceteris conge- neribus, nec afpera, fed leni obdu&ta hirfütie, colore obícuré virentia. — Caules veris fine producit, )j bipedali Lib. V. - De Herlis fire compofíto, (t. | 23 5 bipedali & aliquando majori altitudine, rotundum, folidum, hirfutum, colore candicantem, ramu- lis in fümmo brachitum; 1n quibus fo/;2 lata, magis profundé 1ncifa fine petiolo hzrent, fimilia ilis Sonchi & Cichori veficarii dicti. In fümmo 1n oblongis hirfütis calicibus Hieracio aut Son- cho fimiles fed hilari aureo luteo colore flores edit; quibus marcefcentibus copiofo fezize turgidi re- manent calices oblongi, colore obícuré rufefcente, atque pappam candidum, tenuem mollem ha- bente quo maturitatem adeptoavolat, ut congeneribus evenit. — /Eftate perficitur. In umbrofis vallium faxofis & Septentrionalibus locis Valvenfium frequens eft. Sylveftris Cichorii figuram foliis repraíentat & habitu plante: guftu veró eft adeó amaroris expers, ut omnino dulcis palato fentiatur. . Locis. 20. Hieracium latifolium montanum Geneven[e folio Conyzue majoris Mon[pe[falane, j. B. . Caules edit plures, cubitales ac etiam majores, cavos, craffos, hirfütos, qui füperiüs in aliquot breves ramulos divifi, flores gerunt luteos, magnos, Hieracii capitulis afperis pares ; tandem in pap- pos evanefcentes: folia inei Conyzz Monfpeflulanze majoris foliis paria, palmari circiter longi- tudine, unciam lata, finuata nonnihil, & iiea ferrata, per caulem alternatim funt difpofita, cau- lem modice ample&entia, hirfuta potiffimum parte inferiore, miniis tamen afpera quàm Hieraci- umafperum. Radices fibrofe, craffinfcule, nigricantes & craffis capitibus. In afcenu. sgomtzs "fur. propà Thuiri banc plantam invenimus (pontameam. | Sufpicatur. f. Baubinus. Locus; banc traditam à Clufio pro Hier. Britammico: Nobis aliter videtur. . A. mr. Hieracium vmontamm. Cicborei folis. moftras, — 4m. Hieracium. Britannicum Clufü? Hier. "Alpin. a[perum Conyee facie CB? Sueco?pdeaben 9pountain Datilituecb. Radices habet fibrofas vivaces; caulem íefquicubitalem & altiorem, angulofüm feu ftriatum, glabrum, inanem, non admodum firmum; fe//is veftitum per intervalla quinque vel fex, glabris, circa margines dentatis, bafi fua caulem amplexantibus, ad Pulmonarie Gallorum folia acceden- tibus. Pola inferiora & ad radicem longiora fünt, 8t círca margines profundiüs incifa, Dentis lco- nis aut Cichorei foliorum zemula. In fütismitate caulis, Pulmonariz di&tze inodo, fores complures gerit Pulmonarix, quorum calices pilis longiufculis fufcis hirfüti fünt. — Sessa fübruffa. In montofis Septentrionalibus Anglie, locis udis & humeétis, prafertim fylvofis oritur. Locus, Defcriptio Hieracii Britanmici apud Clufium in plerifque cum noftra. convenit, nifi quód femen longiufculum, ftriatum candicans faciat, quod nobis fubruffüm: verüm hzc differentia non eft tanti ut diverfas plantas credam : przfertim cüm quas ille vidit ftirpes Londini in hortis Richzi & H. Morgani Pharmacopoeeorum (qui Cichorenm montanum nuncupabant) ex Borealibus Britanni regionibus, ubi fponte creverunt, delatz fuerint. Hieracinm 'Cicboroides "veficarium nobis. 22. Ciebovium [yloefeve oeficarium pratenfe Col. praten[e oeficarium Park. pratenfe, birfutum vefi- carium C. B. 2Dfanber duccony. Col. "Folia habet virentia, fplendida partim levia, tenera, mollia, Cichorii magnitudine, divifurá & colore; [variat quidem iifdem locis, foliis aliquando latioribus & hirfütis afperioribus & minus pro- fundé divifis per ambitum] petiolis circa radicem & caulem rubentibus: Reicez parvam, lon- gam, craffiufculam, nigrefcentem, intüs la&eícentem. Martio menfe fols invenitur in orbem expanír, in medio umbilico veficá, regie nucis magnitudine, molli, tenui membraná obducta, intus membranofos folliculos habente: Hi caule fe perficiente dehifcentes in alas & flores mem- branofis conceptaculis expanduntur. —Caw/is eft ftriatus, craffus, afper, nigricante hiríütie, cavus, rotundus, alternatim folus haerentibus cinétus ; circa fummum latioribus, brevioribüíque minüs pro- fundé incifis, atque folliculi modo alas cum veficis etiam amplectentibus in caulis fummo : in qui- bus éfoliacea, membranule modo tenui bafi, fex foliolis cavis conftru&ta, que antequam flores pandantur illos botrorum modo. inclufos habet, flores emicant, longis calycibus Hieracii modo lu- tefcentibus foliolis, inferné purpurantibus Eranthemi modo, intus multis coacervatis ftaminibus ex- tuberantem ümbonem conficientibus, que tandem perficientibus f& pappofis feminibus evanefcunt, ipfáque fsmina perfecta evolant. "Tota lacte türget amaro, atque in Apuliz Cirinola in caule con- crefcit: ufu pro Cichorio ufürpatur, fapore fimili. Nos bane plantam in. [epibus. v. agrorum marginibus qon longà à. Liburno portu in Etruria. copiofam Locus. fponte provveniemem ob[ervavimus, Iunio mene. Si flo[culi coacervati umbonem sedium. conficientes plamifolii mon funt, fed. breves margine in aliquot fagmenta. dyvifo ut in Corymbiferis di&tis, ammala c [ui genéris planta eff , pappo[a quidem c lactefcens, mon tamen fore plamifolio, maturd lem. — Ego (quod dolet) florem mon ob[ervais dw fort nondum floru- erat cim eam primum imueni, uec enim bene recordor. CAP. 236 Id S*ryovm go Poo a mor ws Car. VI. Hieracia. quedam. complectens C. Baubimo in Prodromo defcripta , mec mbis vifa, nec aliis ante eum (quod (cimus) Botanicis tradita. Orum nonnulla à P. Magzol M.D. Monfpelienfi circa Monífpeltum inventa defcripta & de- lineata funt, in Botanico fuo Monfpelienfi. Eg FER SAC. minus glabrum C. B. prod. Park. mall Datokinerb tuitf) (moatl) ffining tar. : Ex radice albicante, oblonga, tenui, cauliculi palmares, rariüs pedales, tenues, lxves, virentes, in alas divifi exurgunt. — Folia habet. pauca, ex virore fplendentia, oblonga, angulta, raris laciniis przdita, quorum quzdam bafi latiore, & alata, cauliculum amplexantur. Flobzs eft minoribus quàm inulla fpecie, aureis, quorum finguli fingulis pedicellis unciam fuperantibus infident, & alio- rum more in pappes abeunt. Apud noscirca autumnum floret. In agris reperitur. * 2. Hieraciums Dentis leonis folio, floribus parvozs C. B. prod. Park. Ex radice parva, lignofa, fibrofa, capillacea & albicante, caulis pedalis, rotundus, aliquan- tum hirfutus exurgit, quem ad radicem folia pauca, fübafpera, corrofa, acuminata, uncias tres longa, femunciam lata cingunt: In caule ad ejus. medietatem pauca, folüm dentata, eumque bafi fua completentia: cujus fummo flofculi plures lutei pedicellis breviffimis infident. T7 Hoc in. Gallia Narbonenfi circa Maffiliam reperitur. * 3. Hieracium Dentis leonis folio bulbofum C. B. prod. Park. Radix ex aliquot oblongis quafi Afphodeli bulbis compofita, de í& mittit cau/ezz cubito alti- orem, nudum, lrvem, ftriatum, circa médium in ramos pedales, (unum vel alterum) divifüm, quorum quilibet florezz parvum, fubflavum füftinet. — Fo/ia ad radicem per terram fparía Dentis leo- nis fimiliter finuata & corrofà, inferné molli lanugine pubefcentia, fuperne fübafpera, unciam lata, tres longa. Monfpelio delatum fuit. Locus .In herbidis pratorum & fatorum marginibus circa Laterum invenit D. 7Magzo. cui pro hoc. ma- ximé placet figura Hieracii intybacei Za/. * 4. Hieracium tomento[um. Hifpanicum C. B. prod. Park. "Tota planta mollis eft, incana, tomentofà, radicem habens cortice rufefcente te&um: | caulem palmarem, rotundum, incanum : folia ad. radicem oblongis pediculis donata, uncias tres quatuórve longa, femunciam lata, mollia, craffiufcula, ad formam foliorum. Dentis leonis vulgaris finuata; quz in caule anguftiora, minüíque profundé finuata. — Cauliculi fümmo ffores bini ternive lutei bre- viffinus pedicellis infident,quorum finguli ex eleganti calice hirfüto,in plures apices divifo emicant. Locus. In aridis & faxofis Aragoniz provenit. * $. Hieracium maximum a[perum Chondrille folio C. B. prod. Park. Caule eft fcíquicubitali, craffo, rotundo, inaquali, ftriato & afpero, in fummo in ramos femi- palmares brachiato, quorum finguli fingulos flores luteos füftinent. Folia habet pauca, alterna- &m caulem ambientia, Chondrillz modo 1n laciniasdivifa, uncias tres longa, & hirfutie afpera. Locus. Monfpelii in afperis, quae loca Garigwes vocant provenit. * 6. Hieracium Alpinum angufliffrmo oblongóque folio C. B. prod. Ad radicem duriufculam rufefcentem fv/z plura graminea, palmo longiora, glabra, atroviren- tia obfervantur ; inter qua caulis cubitalis, lxvis, rotundus, ftriatus, paucis foliis cinctus, & circa medium in plures ramulos divifüs exurgit.. Ramulis fingulis ffos unicus, parvus, luteus infidet, cui femen parvum füccedit, quod cum fuo pappo à vento. excutitur. Locus, In monte Baldo reperitur. * 7. Hieracium Alpinum purnilum Chondrille folio C. B. prod. Park. 2tuart mountain Dafol iueeb. toitf d3um«srco?p Ieabes, Tota planta palmaris eft, ex cujus redice alba, cortice migricante te&a fla aliquot prodeunt, levia, pallidé virentia, uncias quatuor longa, pediculis longis donata, vix laciniata : inter qua cauliculus exurgit rotundus, foliis Chondrille modo divifis cinctus, qui in fummo in duos tréíve ra- mulos unciales dividitur, quorum finguli flerez unum, luteum fatis magnum füftinent. Creícit in. Smeeberg: Aultriz. Loctis: * 8$. Hic E V DEL faeta dre. - . 137 * 8. Hieracium intubaceum flore luteo C. B. prod. Park. ' Hoc foliis eft Intubi, caulem proximé ambientibus, aliquibus integris, aliis in. finus profundos laciniats, longitudine uncias quatuor, latitudine. fefquiunciam füperantibus, atrovirentibus & lz- vibus. Caulem habettenuem, pedalem, ramofum, reclinatum & levem. —Cauliculo poené palma- ri & nudo ffos unicus, luteus, media magnitudinis infidet, cui feme» parvum, pappo inclufum fuüccedit. * g. Hieracium intubaceum flore magno albido C. B. prod. Park. Hoc foliis eft priore longioribus, latioribus magííque laciniatis: flore etiam. majore, albido me: dio luteo, foris fübrabente. * 10. Dens leonis latifolius caule[cens C. B. prod. : Caule eft cubitali, hirfüto, rotundo, ftriato & cavo, quem folia bafi alata, in lacinias aliquot divifa, fübrotunda, uncias fex longa, fefquiunciam lata, marginibus nonnihil pilofis cingunt, quz- quein caulis fummo leviter tantüm finuata proximé cundem veftiunt. — F/os magnitudine feré. & colore, fed pallidiore, utin Dente leonis vulgari. * rr. Hieracium montanum vapifolium C. B. prod. Park. &utmeyleateb Dotukiperb. .Ex radicerufefcente, oblonga, parum capillata folis pauca, ad: Rapz vulgaris modum, in laci- nias fübrotundas, per marginesfinuatas & ad ta&um afperas divifa, pediculis oblongis, rubentibus & afperis donata, prodeunt : inter quz caulis cubito altior, cavus, ftriatus, rufefcens, uno alteróve brevi folio cin&tus exurgit, qui fuperné in. ramulos plures dividitur, quorum fingulis fos communi- ter unicus, raritis duo, pediculis camen diftinétis infidet, luteus, mediz magnitudinis, qui tandem 1n pappum abit. In monte /afferfal! provenit. — Locui * 12. Hieracium montanum foliis dentatis, flore magno C. B. prod. Park. 3Dentet: 3oatuliiterh ivitb à grcat Tlotucr. Hoc foliis eft atrovirentibus, lanugine carentibus, ad radicem maximé difpofitis, uncias quinque longis, unam latis, per circumferentiam & dentatis & leviffima lanugine pubefcentibus: inter quae calis peené nudus, pedalis, cavus, hirfütus, afper, exurgit qui flere nudum eámque magnum fufti- net, faturaté luteum, eleganti quahi calict inclufum. Hoc 1n Helvetiorum montibus Gothardo, & circa "Thermas Fabarias crefcit, Locus, Hc planta flore ejáíque calice Hedypnoidermm Monfpe[[ulanam J. Bauhini refert. |. Ad Dentem leonis retuliffem fi caulis prorfus nudus, non pn nudus fuiffet. : vi s ramo[um magno flore C. B. prod. Park. 262ant5eb Dakuktucen tuitf à great olUcr. Hoc caule eft bicabitali, rotundo, fübafpero in ramos divifo, quibus fingulis /fos magnus, auzeus Dentis leonis formá infidet. Fw; habet pallidé virentia, nonnihil afpera, Íinuata, & per margi- nes exiguis pilis donata, longitudine palmum füperantia, tres unciaslata, per quorum longitudinem cofta infignis excurrit, à qua per tranfverfum vena feruntur. In montibus Bellunenfibus reperitur. 12^ "O14. Hieracium montanum lanugimo[um , laciniatum parco flore C. B. prod. Park. Ex radice oblonga atrorubente fia plura, pediculis tres uncias longis donata, craffà, profundé laciniata, acuminata, molli languine pubefcentia, füperné atrovirentia & quafi maculata, alia fef- quiunciam lata, alia anguftiora ; 1nter quz. cauliculus palmaris, tenus, mollis exurgit ; cujus füm- mo flores aliquot lutei, parvi, & quidem finguli fingulis pedicellis infident. Apud Monfpelienfes in horto Dei crefcit. : Loctits * 15. Hieracium profundà finuatum pube[cens C. B. prod; Park; Radice eft nigricante, lignosi, fibrosi ; caule bicubitali, rotundo, fiftulofo, levi lanugine, ut & tota planta, pubefcente, in ramos brachiato : faliz ad radicem oblongis, acutis, profande finuatis, etiam lacinitrs, oblongis pediculis donatis, per caulem paucis, fimiliter acuté laciniatis. Flores finguli fingulis pediculis, aurei in pappum abeuntes infident. : : UL, iri : , Locus. In pratis Michelfcldenfibus ficcioribus ad dumeta, etiam in dumetis provenit. CAP. 239 Loctit. ————— —— Hisron:a PraANTARUM. C x. VIE Hieraciuze Pulmonaria ditlum. Oc nomine Hieracia etiam fruticofa dicta comple&imur: Eorum autem nota charadteri- H ftica qui à reliquis Hieraciis diftinguuntur eft (emen parvum, nigrum, breve. A Pilofel- la five Auricula. muris, quacum femine conveniunt, 1n eo differunt quod non reptent flagellis quemadmodum illa. A. 0r. Hieracium fruticofum latifolium. glabrum Paxk. fruticof.. latifolitm fülüs dentatis glabrum C. B. majus latifolium. Pannonicum 2. Clufüi.J. B. Ge fmoother bxoan-icab Dotoltivcep. à ; ee vae Caf. Y pui atque etiam bicubitales interdum. fünt huic caules, firmi, rotundi, quadam lanugine obfii [leviffimis pilis hinc indé afperfis C. B.] quos inordinata, five confufo ordine nafcentia multa ambiunt fz/ja, tres uncias aut ampliüs longa, unam lata, mollia, in ambitu dentata, la&eo fücco plena, [atrovirentia, acuminata C. B.] Summus caulis in aliquot ramulos finditur, füftinentes im- bricata capitula, € quibus prominent fores lutei, denis, duodenis aut pluribus foliolis extima parte incifis conftantes, medium occupantibus multis luteis fibris. Raix minimi digiti craffitudinem z- quat, multífque tenuibus fibris capillata fingulis annis augefcit' & ad latera novos frequentioréfque caules profert. Ejus generis reperitur graciliore caule, anguftioribus & vix femunciam latis foliis, in reliquis con- veniunt. In extremitatibus ficciorum pratorum inter vepres nafcitur, atque etiam ad cxduarum fylvarum margines. Plantam hanc aut ei valdé fimilem inveni non longé à ftagno DulsAtater di&o in Weftmor- landia. Folia ejus & caules nulla omnino vel brevi admodum lanugine obdué&a fuere ; maturitis etiam floruit quàm Hieracium fruticofüm latifolium hirfutum, quod & eodem in loco crevit. À. — 2. Hieracium. fruticofum. latifolium. birfutum Park. C. B. Hieracià Sabaudi varietas. altera J. B. 25uffp Datolituren tvitf) rougb booan Icatres. Caules huic bicubitales funt, hirfuti, teretes, rigidi, multis folüs inordinaté nafcentibus veftiti [alternatim quafifitis] aversá potiffimüm parte hirfutis, tres pollices longis, duos latis, in acumen definentibus. Flores 1n fummus caulibus quales Hieracio Sabaudo aut Pulmonariz Gallice. Semina nigra. iso planta Pulmonariz Gallice perfimilis eft, uifdémque in locis, nimirum fylvis & frute&tis, pro- venit; Differt caule altiore, robuftiore & rigidiore, pluribus foliis veftito, : Variat (inquit C. Baubinzs) 1. Foliis uncias quinque longis, fefquiunciam latis, fübrotundis, den- tatis & afperis, quemadmodum Patavii provenit, & à Guilandino Militaris Galeni & Lactaris Plinii dicebatur. Secunda Foliüseft multó longioribus anguftioribus, parum dentatis, molli lanugine pu- befcentibus, quod apud nos reperitur, licet rariüs. Ab hoc neício an fpecie differat. * 3. Hieracium frutico[um folio fubrotundo C. B. C. B. Quod caule eft cubitali, rotundo ftriato ; folis cinco fuübviridibus, fübrotundis, uncias duas lon- gis fefquiunciam latis, acuminatis & dentatis, leviter hirfutis: cxtera prxcedenti fimile. An Hieracii Sabaudi varietas prior J. Banhino? cujus plantam ficcam fibi à fratre Cafparo miffam fcribit, cui in cave cubitum excedente fo/z priora. alternatim difpofita, uncias duas longa & pollice anguftiora, ovalia feré, non crenata, füperiora quofdam dentes habent, hirfüta fünt. * 4. Hieracium. fruticofum minus C. B. C. B. Hujus (inquit) triplex varietas occurrit ; nam licet ex radice fibrofa & quafi przmorfa caulis pe- dalis fimplex exurgat, attamen foliis brevibus & leviffimis circa Patavium; at circa Norimbergam paucis, brevibus, fübrotundis, in circumferentia crenatis & afperiufculis provenit. Hiec varietas loco natali forté debetur. A. s. Hieracium fruticofum anguftifolium majus C. B. Park. Intybaceum Ger. retium, vigidum quibu[dam Sabaudum Y. B. 32avrotudicabeu buff Datohiucen, - j.8. Ad cubitos duos affurgit, interdum proceriüs, caulibus rotundis, rigidis, hirfütis, rubentibus, lacte pragnantibus, qui in fummitate in aliquot furculos faceffünt, quorum finguli fingulos flores nip üteos i ——————— ÀÀMÀMÀÀÀ—— LLL Lib. V. De Herbis flore compofito, cv. lnteos Hieracii vulgaris. Foi prz omnibus Hieraciis rigida, oblonga, rigidis denticulis firuata, hirfüta, atrovirentia, alternatim pofita. — Radix dura, longis fibris donata. | Inter frutices & ad fepes locis fabulofis & petras, non tamen admod Miror Botanicos odoris non meminiffe, in hac planta à fe inventa hoc anno 1685. & alicubi opium olet, alibi minime. ib etras, n um frequens oritur. qui huic fatis vehemens eft opi, D. Dale vicinus nofter Opii odorem non percepit. Variat forté hoc repectu, Locus. 6. Hieracium frutice[cens foliis anguft iffimis mon defcriptum. Hort. Lugd. Bat. * 4. Hieracium. 1. latifolium Clufii, Ger. latif. Pannonicum frue. 1. Clef Park. Alpium latif. bir [utie incanum flo. magno C. B. Pannonicum latif. 1. Clufio, Pilofzlle majori «vel Pulmoria- vie luteg accedens maculatum. non macilatum J.B. 2520a84caven Hungarian Datol- luren, chi. "e Huic quina aut. fena. funt fo//a, humi ftrata, lata, Ttitybo fativo latifolio non. multüm diffimilia, in ambitu nonnihil finuofa , interdum etiam laciniat : a, mollia, hirfuta, nigricantibus maculis íz- piffimé infe&a, aliquando nullis, la&eo fücco turgentia : inter quz Cauhs exit, cubitalis, cavus, raris folis feptus, in quo plerunque unicus( nonnunquam alter & tertius ). flos ex craffiufculo ni- gráque lanugine hirfato calice emicat, Hedypnoidis flori fimilis (ed pallidior, plenus, nonnihil odo- ratus. Semen deinde oblongiufculum, coma incani pappi inftar. praditum, ut diragadobi d mers quod maturum leviffimo flatu difpergitur. — Radix illi minimi digiti craffitudine, nigro atque craffo cortice obducta, lactei fucci plena. Floret Maio. Invenitur plerifque Ungariz, Auftriz. füperioris& inferioris at DU MORIR neo Easy tibus, gramineis & (imul apricis locis, ficcioribüfque pratis; In multis accedit ad Pulmonariam Gallorum. * 8. Hieracium Alpinum. -oillofum latifolium magno flore C. B. Park. Hier. s. Cl«fi; Ger. Alpini " birfuto folio $. Clu[. quodammodo incanum ]. B. — 2020 andtaben 99ountain Daiuiucca toitf à large ffotuer, Cla. Am funt huic folia & radice. prodeuntia , uncialis feré latitudinis, oblonga, molli crifpáque lanugine admodum hirfuta, & quodammodo incana, lacteo fucco przdita, é quorum medio caa- li pedalis plerunque. emergit, hurfütus, quem per intervalla ambiunt fo/jz, fuperioribus breviora; attriplo latiora, & 1n mucronem definentia, non minüs quàm illa hirfüta, aut lacteo fücco prz- gnantia. Unicum in fummo fert capitulum, & multis hirfütis & incanis foliolis compactam ( non- nunquam in lateribus alterum & tertium ) quod in florem fefe explicat Hieracii fioribus fimilem, multis foliis luteo colore praeditis conftantem ; qui deinde in. pappos cum fuo brevi & nigro /ezine evanefcit. Radix nigricat, multis tamen candicantibus fibris przdita, fingulis annis novos caules producit. "Tota planta valdé amara eft. La Ra" r Inveniturin herbofis Alpium jugis, ubi Julio , interdum etiam Augufto floret ; Maio: femen Junio perficit. | Dubitat Clufius an fit ea planta quam Dalechampius Sonchum lanatum appellat: Nobis non vi- detur, cüm Sonclius ille fit regionum calidiorum incola, non montium frigidorum. A femine fpecies effe videtur Palzzonariz Gallicze dictze. in hortis autem p ,,,,,; A. 9. Hieracium murorum folio pilofizmo C.B. Hier. murorum. Baubini quod efl Pulmonaria Gallarum. Lobelii Park. — Pulmmonaria Gallica [roe aurea. latifolia Ger. emac. — Pilofella major quibu[dam, aliis Pulmonaria flore. luteo J.B. jirency) 92 golpen A ungtuoot : rather, Datulitucen fo calfep. S ; ui radix geniculata, rubra, fibratáqué, lac manans fapore amarum : àqua caula fürgit uni- cus [ inter duo tréfve ] la&e fimiliter pregnans, unico plurimüm folio circa mediam altitudinem donatus, cubitalis, tenuis, hirfütus, fumma parte in aliquot furculos divifus, quorum extremis ffo- res infident lutei Ylieracu, qui in pappos marcidi faceffünt. —Fo/iz à radice ftatim exoriuntur, fr nuofà inzqualiter , precipué versüs pediculum, füperné virentia & hirfüta, inferne denfiore lanu- ine caneícentia, maculis pulchris interdum notata, fapore amaro & nitroío, pediculis fübrubenti: As villobis, longis quibufdam, alis brevioribus, — Semina parva, nigra. | Nafcitur plerunque in fylvis, muris antiquis & aggeribus umbrofis. Floret Junio & Julio. LM In Suffexiz fylvis propé Cuckfie/2 vicum folio pulchris maculis notato obfervavi: inque tranfinari- nis [x pits. ! 10. Pilefelle majoris [ve Pulmonarie lute fpecies magis laciniata J. B. — Hieracium snurorum la- ciniatum, minus gilofum C. B. &olben 3Lunglooot tuitfj moe jaggen feabeg, c Proxime dict eft hec à radice fimilis : folis autem majora, latiora, longiora & profundiüs laci- niata, in angulos profundos, acuminatos, ad pediculi finem diffcéta, ftellam. mediam répraden- tantia, quorum quzdam rotunda, quedam acuminata, pilofa; lanuginofa. Caulis cubitalis, unicus, unice folio in media füi parte, magis laciniato praditus, 1n alas aliquot. divifüs, ad quaram exor- tum 2.4.0 " Hrs AU PUTRNUTOAENM. - tum foliolum admodum exiguum, acuminatum anguftámque exoritur. Flo in fine Junii ap- paret, in Julio explicatur ac perficitur, luteus, plenus, in pappum abiens. "Tota planta la&te madet. In fylvis denfis & opacis fagorum non adeó frequenter occurrit. Nefcio an Varietas feu naturz lufüs potius quàm fpecies diftin&a cenfenda fit. ILocus. A. rr. Pulmonaria Gallica five aurea anguflifolia Ger. emac. daarrotu-Ieatieb French 0? rolben 3Lungtooot. Ger. i Radix huic parva, fibrofa : folia exigua, magnitudine & aliquatenus etiam figur4 ( aliter tamen dentata ) Bellidis foliorum, albicantia & incana. Caulz palmaris aut fefquipalmaris , ftriatus, inca- nus, foliis pluribus longiufculis anguftis obfitus, in fümmitate quatuor aut quinque flores brevibus pe- diculis donatos gerit, colore. flavo fplendentes, &: pro plantz parvitate fatis grandes, qui tandem in pappum abeunt. Hzc planta à Lobelio in 44v. pag. 255. fub titulo Pulmonariz Gallorum flore Hieracii defcri- pta eft : cujus. etiam figuram in. Off. pag. 317. exhibet, quamvis perperam eam cum Pulmonaria Gallorum vulgari confundat, ut ex titulo figura prafixo apparet. V. Ger. emac. Hanc invenit ( & ad Johnfonum Gerardi emaculatorem tranfmifit (D. Gulielmus Cot, incolle quodam in prediis D. Brigitte King[mill, Sidmontoni ,' non procul Novo-burgo oppido , in antiquo Romano caftro, propé portam decumanam. ILo:us. * Forté explz- catt. "e * Forte cant. Loctis. Loci. 12. Pilofellge majoris [eu Pulmonariee luec laciniatze fpecies mimr J.B. 20 Yefiev foot ot gol ben 2hungtuot. J.B Radix huiccraffa, adeó multis craffiufculis fibris donata, ut nonnifi lacerata evelli poffet, — Fo/ja ex pluribus ceu capitibus uncias feptem longa, quxdam breviora: quedam gon aut vix lacinia- ta, eáque minora, majoraautem profundé laciniata, parte füperna vix hirfüta, in averíà pili ma- aifefti 1n coftis vel nervis : foliis inferioribus pediculi longi : fuperioribus per caulem multó brevio- rT65: caules ipfi dodrantales, inferna parte rubentes, rotundi, cavi, hirfuti, in paucos ramos divifi : quorum extremis flores infident fingulares, fatis magni, lutei & pappofi. INecinradice, nec in fo- liis faporem ullum infignem animadvertimus, "s | In muro pontis Clarxvalle urbis, nec alibi fe obferváffe meminit J. Bauhinus: nos in monte Saleve. Flores & femina decidunt Augufti principio. TM iig »ajoris [eu Pulmonarie lutezt [pecies angu[Hifolia J. B. dBarvotudeateb golben ungtooot. : yo Pracedentibus nititur radice magis curta & longioribus fibris donata. Folio donatur longo ut prior, fed. anguftiore, pilofo, lanuginofo, laté diffe&o, nec profunde laciniato, non duntaxat à radice orto, fed & caulem, ufque ad fummum amplexo; in fümmitate ad alarum exortum inte- gro, nonlaciniato. Caulis & flos prioribus refpondent. I4. Pilofella [pue Pulmonaria lutea, qugufliori folio, valde pila J. B. 32avvotudraten Bairp nolpen 2I ungtooot, Pilofellz majori five Pulmonariz luteze fimilis, cujus tamen fo/je acuminata fünt, longis pilis valde hirfüta, non tantüm à radice ftatim orta, fed etiam per caules pedales, hirfutos : fols lotos fin- guli vel bini, ac etiam terni, majores quàm in vulgari, qui nondum * pallefcentes foliis obveftiun- tur, quz * cavi longíque pili ornant, & tandem 1n pappos evanefcunt. — Radices torofz, nigra, in fibras craffiufculas definentes. , Florebat menfe Junio in monte Saleve propé Genevam ; ubi & nos eam invenimus. Noftra planta brevior erat; folia quz in caulibus latá bafi abíque pediculo adnata & denfim in acumen tenuata, pilis longis flavicantibusobfita, 3.aut 4. in caule. "r$. Hieracium murorum. angu[Hifolium , mon laciniatum C. B. murorum. angufGfolium. Park. &Solpen 3Iungtooot tuitfj narroto untoabeb feátieg. (Oo Ex radice craflà rufefcente caulis fefquicubitalis, pen& nudus, rotundus & afper exurgit; in cujus fummo, quafiin umbella, flores plures, parvi, lutei refident. —Fwlie ad radicem (übnigra, mollia, uncias fex longa, vix femunciam lata, in caulis parte inferiore pauciora; breviora, anguftiora, lon. geàe invicem diftantia, & inordinate pofita. In muris noftris reperitur, quod circa Patavium longé minus obfervavimus, Folio modó eft lati- ore ( 1nquit ) modó anguftiore, & hxc Pulmonaria Gallica tenuifolia 74/. 16. Pilefella Lib. V. — De Herbis fre compofito latfefcentibus, cz. 24i & ' - 16. Piofela major eretha C. B. wmajor Ger. Pilofella altera erefta. Park. — Pilofella. msinori flare, bir[utior C elatior, mom repens J. B. d2arrotodeauea aDolpen 3Lunglumt iot fuonen n») inbcnfcn ; 02 121g bt Q2oufcar, CEPB Von eft huic rzZix, lacteo fücco acri & amaricante, reptatu fibrarum non fe propagans, nec hum: procumbens, fed Hieraciorum more nonnunquam ad bicubitalem altitudinem excrefcit in lures caules modice hirfutos, interdum hirfütiffimos, maximé vero parte. inferiore, cui filia qux- "nn adnata, admodum angufta, uncialia, quadrantalia & palmaria: latiora veró & longiora fünt nonnunqnam quz à radice ftatim exoriuntur, fapore fübdulci, nulla excellente adítri&tione, que lac manant, ficut & caules, qui propé fummum cacumen in aliquot fürculos quadrantales & fex- tantales dividuntur, hique rurfum plures breves, hirfütos pedicellos promunt ; quorum fingulis finguli infident féofcul;, Heracit alicujus, lutei pleni, calice. ambiti fliiato, lanugine nigra ob- fito. Provenit in muris circa Montbelgardum : Nos circa Genevam invenimus. Locus. Quarendum an hzc, anejus varietas fuerit quam proponit. D. //beeler in Itinerario füo füb titu. lo Pilofellz majorss pilofiffimz; in Lefina infula Ptolomzo Phariz dic invente, cujus folia pilis crebris unciam fer longis obfita fuere; non tamen dicit an repat, an erectafit. — Forte eft Pilofellz vulgaris repentis major fpecies. 17. Pilofella montana hifpida parvo flore. C. B. smajor, umbellifera, wanedtunO- mutana cv pra- tenfis Col. montana parvo flre Park. Q9)fgountain 9poufc-car toit) à fmall ffotuer, "m. Pilof. major pilofifena D. Wheeler zz Inner ? , Col. t Huic rzZix non longa, nec re&a, fed obliqua & velut decurtata ( putrefcic quidem facilé ) mi- nimi digiti feré craffitie, innumeris fibris, albis, longis, í& circumreptantibus, quibus hzret, obfita, Folia Íuperné virentia funt, ac hirfütie admodum longá, rigente, densi, albente, feré afpera z inferné albicantia, mináfque hirfuta, & pauca qux proximiora radici brevia funt vulgatz paria, S deinde femper longiora, ut dodrantem fere adzquent, nec ità tunc deinde hirfütie obfita & mi- nimum digitum lata: caw/e tripedali in medio aflürgente, 1n imo lxvi, in füperiore parte hirfüto ad flores ufque, rotundo, virefcente, afpero, cavo, lacte(cente ficuti folia, nudo, recto, tribustan- tüm follis femper decrefcentibus per caulem raró difpofitis. FJoes in caulis fümmitate veluti congefti denfique. corymbi umbellarum feré modo, longis petiolis triuncialibus infidentes, parvi admodum, Agerati vel Millefolii magnitudine; quibus fezza parva, nigra, pappo denique evolan- tia faccrefcunt. Aftate in /Equicolorum montium jugis pratenfibus herbofis altioribus invenitur perfecta. Locus. * 18. Piefella incama Saxatilis lutea. C. B. — duricula. muris. altera, incana. [axatilis frigidarum regionum Col]. Col. Radix huic nigra, rugofa, craffiufcula, ex qua flaventes longz Helleboracez fbrz, ubi terreni quid adeftinter rimas faxorum, ( in quibus herentem obfervavimus, viá quá à Flaminiano villa ad montium cacumina S. Zzgelo dicta tur, in folidis illis propter. viam alus excavatis faxis füpra medium iter) ut alioqui breviores & crifpx cernuntur: Folsin orbem. quatuor aut quinque circa radicis caput expanía, obliqué dependent, parva & recentiarotundiora toto Autumno atque hye- me, fed Vere deinde adultora oblonga, ovalia, parámque finuata. fiunt, incana, hiríütie densi, longi, Verbafci maris modo, & magis hifpida auricularum Quadrupedum modo. Caw/e unico vel gemino ex radicis vetuftz cefpite bifido prodeunte hiríüto fatis, rotundo, pedali altitudine, aucis rarífque foliorum alis intercepto [ duabus vel tribus; ] in fümmo caput habente craífum, hir-- Dk congeneri vulgatz non diffimile, fed incanum, in quo Flo: luteus eodem modo :. ferzinz pa- riter as. nigra & pappoía funt. "Tota lacte manat, fapore foliorum non amaro fed ficco. Nullis hzc maculis ut in Vulgari infecta obfervatur, fed toza incana lanofa admodum huríütie albi- cante, Julio perficitur. * * 19. Hieracium alterum pumilum II. Col. feu Alpimum. | alterum. minimum lenuginofum. Hier. "Alpin. gumilum folio lamepinofo C. B. Col. Radix ilius carnofa, ex qua longe fibre nigricantes, major quàmi füperioris latifolii [ Pilofelle aurez : | folis pilofiora, & longiore hirfütie obducta tota planta : foliola longitudine pollicari, lati- tudine dimid digiti : caw/is unicus, quatuor digitos longus : fos luteus. " Parüm füperat iconem rpfà planta. "Tum ex figura, tum cx deforipaione, Pilofella fpecies effe videtur, non repens. bd * 20. Piefella Locus. HistoOondià PqsuTARKuM * 20. Pilofella phlomoides exotica J. B. Syriaca C. B. maxima Syriaca. Lob, Park. dDoeat Syrian cfon(e-ear, —4n potins ad Gnapbalia referenda ? Lob. Foliis eft majoribus carnofis, dens? ab imo ftipatis ; candore & lanugine fericeóve vellere, holo- ferici attrectatu , hilari & fpeciofo afpe&u incanm. —Cawles ternos quaternófve , quadrangu- los, geniculatos, pedales emittit. —F/ores videre non contigit. Radix durior, lignofa, fibris do- nata. J.Bauhinus hanc vidit apud D. Fel Platerum. Folia ( inquit) ab imo ftatim longis & craffis pediculis annexa, denfo füpatu oriuntur, quadam ovata, quedam rotundiora, craíla, carnofa : ip- fo exortu holoferico vellere donata, reliquá parte tota incaná lanugine pubeícentia, velut Dictam- nus falfus aut Stachys, lxtiffimo afpe&u. | Caulem etiam, qui unicus eft, fulia ftipant alternatim haerentia pradictis minora, longis interim craffifque pediculis donata. Nondum flores ferebat, fed prima tantüm florum rudimenta. ed Clondrilla. altera Diofcoridis Rauwolfio Cluf. Chond. bulbofa Syriaca angufifolia Park. bul- boa, Conyzue facie, foliis angu[lioribus C. B. Caf. ed eft levi, ex fufco flavefcente, füperná parte circiter minimum digitum. craffi, quinque vel euam octo tranfverfos digitos longá ; infimà parte tenuiore, cui inhxret rotunda alia radix caftanez magnitudine, lacteo fucco adeó plena ut turgeat. Superna radicis pars quà fe in tres cauliculos dividit, multa habet oblonga & graminis inftar angutta fo//2 , fimul nafcentia, ad terram valdé inclinata ; inter qu prodeunt ceuliculi aliquot, foliis onufti, € quorum alis longiuículi exeunt pediculi, finguli florem füftinentes Pilofelle majoris ( quz Auricula muris à vulgo nuncupatur ) flori zqualem, flavum. In arvis Halepo vicinis fatis abundanter invenitur. Non proculindé, afpenioribus tamen, magííque petrofis locis nafcebatur ( inquit ) aliud. infüper Chondrille alterius genus, radice & floribus cam füperiore conveniens, cujus tamen folia latiora, magis tamen villofa & cineracea, Holoftei Monfpeliani foliis feré fimilia. Hzc pofterior fpecies, Conyzz marine affimis Cbondrilla alia Rauwolfii J. Bauhino dicitur Cbosdril- Ja bulbo[a Conyzee facie major folis latioribus C. B. Priori fpeciei uterque. Bauhinus fynonymam faciunt Conyzam marinam Dalechampii Lsg4. quibus refragatur Parkinfonus, nec prater rationem meá fententià, cum defcriptiones non con- veniant per omnia; praíertim quód hoc loco defcriptz radix lactefcere dicatur; cujus qualitatis in alterius. defcriptione nulla. mentio ; deinde flos huic Auriculx: muris effe feratur, h. e. planifolius naturá plenus; illi autem Conyzz majoris , qui ex brevibus quinquepartitis flofculis conftat. Ca». VIII. De Pilofella frue Auricula muris. Ilofella à pilis rigidiufculis quibus folia ejus obfita funt nomen fortita eft, Auricula muris à foliorum fimilitudine di&a. Flagellis reptatricibus à Pulmonaria, ( quácum femine parvo nigro convenit ) reliquíf- que Hieracis diftinguitur : unde definiri poteft, Klieraciigenus femine parvo, nigro, flagellis reptatricibus. A. — r. Pilofella repens. Ger. minor vulgaris vepens Park. major vepens. bir[uta C. B. majori flo- re, [rue vulgaris repens J. B. d'ommon crecping 99oufccat, 2 3. B. Paflim fecus vias & in paícuis fterilioribus obvia humi decumbit, & repentibus furew/zs hirfutis amarum lac fundentibus novam fobolem per demiffas fibras fubinde propagat. FJ pilis oblon- gis fupina parte. obfita, murinis auribus fimilia , füpra virentia, infra incana, fapore exficcante. Flores 3n. fingulis caulibus tenuibus, nudis, hirfütis, fefquipalmaribus finguli, Dentis leonis. mino- res, pallidé lutei, extimis flofculis, feu mavis foliolis, foris bue S calice hirfüto, fufco : quibus füccedunt femina pappofa, parva, nigra, tenuia, oblonga. — Radix tenuis, fibris aliquot de- miflis terram firmiter apprehendit. Junio & Julio menfibus interdum etiam Maio floret. Notavit Sini. Paulus non folüm ad Polygoni minoris feu Polygoni anguftiffimo & acuto vel gramineo folio repentis C. B. rádices circa Solfüitium xftivum aut ad. feftum S. Joannis Bapuftz bacculas aut coccos, coccos baphicas feu grana Kermes zmulantes, fed quoque ad Pilofelle majo- ris hirfütz repentis C. B. radices reperiri , quz ova alicujus mihi ignoti infecti effe ideo hariolor; quod ex iis Ícapo pennze anferinz aut cygneze inditis mox epiftoniio chartaceo obturando, ac dehinc apricationi commuflis cernamus fponte fua, intra fex vel feptem dies prodire infectum non diu fu- perítes, quod unus ex amicis meis alatum. avoláffe obfervavit. Hanc veró TUNER ien in f cademia Lib V. De Herba flore compofito latlef centibus, c7. Ácademia Leydenüi: communicavi An. Dom. 1623. Bodxo àStapel, aliííque meorum commilito- num inftudüs Botanicrs — iz. Paulus Quadrip. Botan. Claff. 2. pag. 112, 114. 2. 4uricula muris Hifhanica, alis Hieracium Panmonicum flore faturaté croceo J.B. Pilofella vzajcr Park. Hieracium bortemfe latifolium [Pve Pilofella zmajor Ger. emac. Hier. bortenfe floribus atropurpura[centibus C. B. &S0loert Qooutr-car. o2d52im tbe €olüicr, APAE , ! a huic fibrofa, fumma parte purpurafcens, inferius albicans, amiard, fücco la&eo 1nanans, ex fe emittit clemata inftar Pilofelle majoris Fuchfii & Confolidz mediz, qux radiculas albas in terram defigunt, ac ea ratione plurimüm íe multiplicat &: expandit. Pa ad radicem plura, Ja- cex aut morsus Diaboli feré figurá & magnitudine, fex feptémve digitos longa, duos lata, atiovi- rentia, pilis rigidiufculis utrinque hirfüta, ad. margines qualia, quzdam tamen in margine quof- dam habent velut denticulos longis fpatiis difpofitos. Caw/es cubitales & feíquicubitales, teretes , inanes, pilis rigidioribus, oblongis, crebris, fufcis, quorum bafes nigricant, obfiti, unde & caules punétulis nigris afperfi videntur. Per caulem tria folia, inferiora majora, füperiora minora : caulis fümma parte in aliquot fürculos dividitur & fürculi iterum in pediculos breves quibus infident flores conferti, é calicibus ftriatis, pilis nigris hirfutis. Meníe Maio aut Junio folus flos qualis Pulmona- tix Gall. fe expandit, colore infigni croceo aureóve: in medio apices plurimi lutei, bifidi: folia floris in circuitu qualia Calthze denticulata aut crenata. Ubi los unicus evanuit, multi fimul flo- rent & velut umbellam exhibent. Odor parvus, feré Hedypnoidis five Dentis leonis. Floribus fuccedunt femina pappo alata, parva, breviufcula, nigra. "Tota plantalac&te amaro & opium redo- lente turget. Hzc fpecies ab Hieracio Alpino non laciniato flore fufco C. B. i.e. Hier. Germa- rico I. Co]. vel ipfo fatente, culturá folüm differre videtur. In monubus Germanie collegs F. Gregorius, Hieraciitm biy[fütum feré: umbellatum C. B. Hier. 1X. Cluf. Eift. Hujus defcriptio que habetur apud Clufium in plerifque convenit plant przcedenti ; ut vix dubi- tem eandem effe ; praecipua differentia eft in folus, qux Hieracio vulgari formd non diffimilia eífz Ícribit & 1nferné pené glabra. Confüle fi placet Autorem ipfum in Hift. plant. lib. s. cap. 57. 3. Pilofella minor, folio anguffiore, svaimis. pilo[o, repens J. B. major vepeus, minis lirfuta C. B. ziedia wulgarisereta Park. — &veeping gpoufe-car toitf an upoiggt tíallt. e .B. ETE repit & hzc, foliis per terram fparfis, anguftioribus, minoribus, tam infra, quàm fü pra. glabris, firaros quofdam pilos in adverfo folio fitos excipias , quorum inferiora fübrotunda, fu- periora longiora. Caw/es proceriores, interdum cubito altiores, non fine folis, 1n aliquot pediculos circa faftigium divaricati, ubi flores duo, tres, quatuor, lutei ut alterius [ Pilofelle vulgaris repentis ] fed minores. In paícuis & collibus circa Genevam obfervavimus. * 4. Pilofella Indica Cornuti, Indica odorata Park. — Hieracium peregrinum Eyft.— eet Indi- an 9footufcecat, Cornut . "c Folium oblongum, pilífque longioribus hirtum habet : radicem quoque carnofam, obliqué re- ptantem, & fibris munitam longioribus. Cawli ei exit palmaris & fingularis, fforibz apicem or- nantibus nunc feptem, nunc o&o Pilofellz fimilibus, prxter colorem qui 1n eis eft Croci, aut malo- rum aureorum. Odorem mofcho fragrantiorem afflat flos, alioquin ut Solftitialis, ità folaris lucis & avidus & fequax. Loci, Auricula muris aftringit vehementer & ficcat, unde & ovium gregibus noxia cenfétur. —Ster- pj; nutatora eft & vulneraria, unde additur utüliter tum. in potionibus vulnerariis, tum in. empla- ftris & unguentis: vi etiam przentiffima effe dicitur ad calculum. — Ob adftrictoriam facultatem, dyfenteriam, reliquóíque alvi & uteri fluxus Íiftit, biliofas vomitiones compefcit, hernias ( infan- tum przcipué) curat. Sunt & qui ad icerum, incipientem hydropem & lienis tumores eam com- mendant. . Extrinfecüs medetur ulceribus oris ( in collationibus :) hemorrhagiam narium fedat ( pulvis in- ditus. m herbz inditus Herpetem. miliarem efficaciter compefcit & fanat, D. Hul/e. Succus decoctütmve aciem ferri vel chalybis fpe merfam indurare. creditur. Y ^4 C A P. 244. Hisrogr:a PrawNwNTAR UM. ILoeus, Locus. Locus. Vires. (Apr n De Dente Leonis. Ens leonis Recentioribus dicta eft hec herba ob foliorum laciniis füis. dentes quodammodo imitantium fimilitudinem.: Sub hoc titulo comprehendimus quotquot hujus generis funt caule non ramofo, anicum in fümmo florem majufculum geftante. I. Dens leonis smontanus glaber, caule cubitali foliofo, flore magno. — 4m. Dens leonis. latifolius caulef- cens C.B? Hieracium magnum Hifpanicum Park? 9f9ountain fmootf) ZDoanpelion tuitf) a Icatm ftafk. Radix huic minimi fere digiti craffitudine, la&eo fücco turget. Caw/is fingularis, cubitum. altus, ftriatus, medullá farctus, fatis craffus, non ramofus, foliis multis veftitus, hirfutus, przcipué versüs fummitatem, unicum in fummo geftans f/erezz, magnum, luteum, e calice amplo, ex multis fqua- mis compofito, ut in alus Hieracus, fübnigro, villofo, villis obfcuré ex luteo virentibus. —Fv/s Pul- monariz Gallorum di&z formá fimili, non profundé laciniata, fed potiüs dentata, non prorfus glabra, fed rariribus & vix confpicuis pilis donata, ad margines tamen crebrioribus & longiori- bus: quz ad radicem funt pediculis longiufculis donantur, quz in caulibus exiftunt illis omnino ca- rent. Semen non obfervavi. In alüffimo montis Jurz cacumine Lz Dolaz dicto copiofam inveni circa finem Juniimenfis florentem. | Planta eft fingularis & ab omnibus quas hactenus viderim Hieracii fpeciebus divería , caulibus fcilicet non ramofis, crebris foliis veftitis, & flores in fummo fingulares gerentibus — Ambigere vi- detur inter Pulmonariam Gallorum & Dentem leonis. A. 2. Dens leon foliis. integris, caule raris foliis -veffito, monantbes fere. Radix fatis craffa, fimplex, fv/iz emittit in orbem plura, in terram reclinata, duas uncias longa, unciam lata, acuminata, interdum tamen extremo obtuía, per margines obiter dentata, brevibus utrinque villis obfita, tractanti afpera, pediculis brevibus: media foli cofta. fupiná parte leviter in- terdum purpuraícit. E foliorum centro exit caw/is fingularis, teres, nonnihil ftriatus, inanis, villis obfitus, unde & tractanuü afper fontitur, fxpius fimplex & indivifus, interdum tamen ramum emittit unicam in fummo florem geftans amplum, Hieracii, pallidiorem, e calice fquamofo, hirfüto emicantem. Invenit & ad nos attulit D. Da/e in colliculisfeu tumulis olim. aggeftis juxta Bartloviam vicum, in extremis Effexiz limitibus Cantabrigiam versás. Nos olim eandem herbam obfíervavimus in agge- re foffe illius celeberrima tfe 3Deils 3Dittb Anglice di&z non procul ab oppido Novo zercato, dicto, inter viam quz inde Cantabrigiam ducit & Recle vicum iftius foffz ab hac parte terminum, "ubi & D. Dale hoc anno ,1685. copiofàm invenit. Herbam hanc 1n Catalogoplantarum Anglix Hieracium montanum, non ramofüm, caule aphyllo flore pallidiore denominavimus, fed malé, nam & unum interdum amittit ramum, é finu folioli exeuntem. Accedit ad Hieracium Pannonicum latifohum primum Clufii. ÁÀ. 03. Dens leonis Ger. vulgaris Park. Jatiore fulio C. B. Hedypmois froe Deus leonis. Fuebfi J. B. "Aphaca ex olerum genere Tbeopb, 7. Hiff. 10. C. B. Bodzià Stapel. ZDambelion, E radice digiti feré minimi craffitudine, lactefcente, fürgunt nudi & inanes pediculi, palmares & pluíquam .dodrantales, aliquando hufuu lanugine facilé cedente, quibus infident fingulis finguli flores, pulchri, patuli, lutei, majores quàm Hueraci cujus floribus fimiles funt : exterioribus. foliis prona parte ex fufco rufefcentibus, calice glabro, multifido, extra quem quatuor aut quinque folia, viridantia, reflexa : Flores 1n pappos abeunt, calyce dehifcente & circa pediculum retlexo, nudam florum fedem porosi pelliculá calvitium Ííenile imitante obductum oftendente : unde nonnullis Caput monachi dicitur. PU Ín hortis & areis, ínque paícuis ubique oritur, & per totam zftatem floret. Variat foliis anguftioribus & profundius laciniaus, itémque feminibus ruffis & citrinis. | Epatica eft, cum Endivia conveniens quo tamen potentiis operatur. Ufüs praecip. in febribus putridis inveteratis Scbrod. Aquam deftillatam magnopere commendat "Tragus in Apoftematibus & febribus ardentibus, trium aut quatuor cochlearium menfura fingplis vicibus fümptam 5 ex quá & optima collyria adversis oculorum maculas fiunt: quin & inflammationi membrorum medetur aqua deftillata, Bon 1n ea madefa&tis & impofitis. Herba cocta ftomachum diffolutum aítringit: cruda. etiam alvum fifti. Eadem dyfíéentericis auxiliatur fed magis cum lente decocta. 7Martzb.. Succus potus iis prodefle dicitur quibus genitura efllu- i. Uhniverfz plantz decoctum potum Icteritiam tollit. 4 | Alvum fupprimendo , obftructionéfque referando Mefàraicarum, plus lotii derivat in. veficam quàm pueruli reunendo funt, przfertim inter dormiendum, eóque tunc imprudentes & invia ftra- gula permingunt, unde Gallis pueris P;ffenli& ( noftratibus etiam eodem nomine ] quafi Lectimin- ga, & Urinaria herba dicitur. Radices enim plebecula Gallica in. acetaris edit, aut jufculis addit. Parkinfecnus Lib. V. —. fDe Herbis flore compofito, dec. 245 Parkinfonus radices & folia deco&a in Vino aut jufculo commendat in phthifi, tabe; cachexia & febrium acceflionibus. 4. Dens leonis. bulbofus Ger. D. l.— Afpbodeli bulbulis C. B. D. 1. AMon[pelienftum feve | Afpbodeli bulbulis Park. j Lob. Radices hujus plantz tenues funt, carnofz, fucco refertz, rotunda in mucronem ad verticem, ob- longe fabz quadantenus fimiles. Juro & Julio flores luteos pappófque geftat, multó majores, pal- lidiores quàm Dentis leonis : nec tubi caulium. abfimiles multum : folia etiam humi ftrata, fed mi- nüs alté incifa, aliquantum glauca & hirfüta, propiüs Cichoreum Íylveftre referentia, fed multó la- tiora: guftu amaro, acri & Dentis leonis. Hujus (inquit Lobelius ) facilis proventusin Hetruriz, Gallo-provinciz & Norbonz pratis & fatis. Loos. .Nos propé Sellam novam viculum Monfpelio vicinum invenimus & eruimus. Cum Hedypnoide Monípeffulana confundit J. Bauhinus. A. $. Hieracium. caule apbyllo birfutum. Y. B. afferum flore magno. Dentis leonis C. B. Hier. D.l. folio bir[uum Ger. afperum folis C floribus D. 1. bulbofi Park. iDambelion Datolitureb. ? Radice nititur fibras multas demittente, foris fufca, intus alba, quz aliquando fingularis, aliquan- do juxta terram in plura capita dirimxtur, tàhdem in unam radicem coeuntia. Folia per terram fparguntur angufta , oblonga, valdé hirfüta, ad margines finuata feu dentata, velut Taraxaci, mucrone obtufo. Cawles pedales & cubitales, tenues, ftriati, hirfuti, non ramofi, foliis nudi, 1na- nes. Flores Dentis leonis, infingulis caulibus finguli; ex Inríüto calice, plurimis flofculis arct? fti- patis compofiti, quorum finguli fingulis innafcuntur femimibas. oblongis, fordide rufüis aut fufcis. Floret hzc fpecies omnium quz apud nos fponte oriuntur Hieraciorum prima, meníe Maio, in Leu. pratis& pafcuubiqueferé, — Figura Hieracii foliis & floribus Dentis leonis bulbofi Lob. co. quam adhibent Gerardus & Parkin- fonus füb titulis fuperius allatis non convenit huic plantz à nobis hoc in loco deícripts fed potiüs LI Hedypnoidi Monfpeffülanz 7f. 2. * 6. Hieracium montanum laciniato folio lamugim[o Clufío J. B. snoutanuma Dentss leonis folio incamo, «vel laciniatum lanugino[o folio. C.B. smontamum Dentis leonis folio incano Park. Sipountaimn Bairp 3Damnpelion. — Hier. 7. Clufi Ger. | Cif. - Ex ue obliqua & rugofa, minimíque digiti craffitüdine, multis etiam fibris donata aliquot ex- tuberant capita, unde fena aut plura enafcuntur fo//s, unius, duarum & trium unciarum Miti. dine, femunciam lata , craffiore nervo per mediam longitudinem exeurrente, mollia, brevi inca. náquelanugine przdita, infima parte valdé laciniata & anguftiora, füperna vero latiora & den- tata duntaxat, candido fuccoturgentia, 6 quorum médio bini aut terni emergunt caulLicul;, palma- res, enodes, foris leves, intus concavi, fuftinentes fores luteos floribus Hieraci Alpini hirfüto fo- lio fimiles , quibus tamen color pauló faturatior. —Sezes maturum tenue, longiufculum, tigrum pappo involutum, vento abripitur. Crefcit in Leytenberg, florétque Junio. UM * 7. Hieracium. alterum [axatile montanum Col. Dents. leonis folio afberum Park. D. 1. folio, bir- Jutie afperum, mimis laciniatum C. B. 3éougl vockp Datultiuceh, Col. Radice tigra, pedali, corticofa, parvis fibrillis, non tantüm rimis faxorum, fed ipfis integris feré faxis, in quibus nulla apparet fiffura, fe infinuat, ut nonnifi difrupuis faxis ejus aliquid evelli poffit. Folüs per orbem dU: & obliqué dependentibus atque herentibus viridem ftellam exprimere vi- detur. Felis veró femipedem aut magislonga fünt, per ambitum laciniata minoris Hieracii modo, hirfínta, afpera, dura, amara & la&efcentia: é quorum centro exeunt duo vel tres juncei duri caa- liculi chyrf fpecie, hirfüti, tenues, pedales, afperi, lactefcentes, fecundx Chondrille. Diofcoridis à nobis depictze gs & fimiles: in quorum cacumine finguli fünt flores oblongis calathis inclufi, qui aperti lutei pallentes apparent : illifque pappofà, oblonga femiza & fufca füccedunt, hiantéque ca- lice evolantia. Junio floret & Julio menfe perficitur. Immanibus & altiffimis faxofis folidífque vallis Campoclarenfium lateribus oritur. Invenimus p, etiam eandem poftea in 7Equicolorum montibus faxofis, inquit. Autor. " 8. Hieracium montanum. angu[Hifolium: nonnibil incanum. C. B. montanum. angu[lifolium Pack. Hier. montanum. (extum | Clufio, anguftifolium J. B. 32avrotudeabeb. mountain Datok- turc, Claf. Radix digiti craffitudinem interdum xquat, longa, nigricans; tenuibus fibris predia, fümma parte in plura nonnunquam capita extuberans, qux fumma tellure fena aut plura oblonga fo/iz, fe- munciam feré lata & nonnihil gncana. proferunt. E fingulis radicis capitibus prodeunt inter en , X $ fingulares 2.4.6 LEoctis, JLocits. Locus. Locus. Htcs-ro gru Pp€*wt&kuM fingulares cauliculi, duri, nudi, dodrantales aut palmares tantüm, unicum florem faftinentes & mul- tis oblongis, extremo infectis foliis, luteóque colore praeditis conftantem, quo defluente fzzez ob- longiufculum cum pappo levi aurz flatu excutitur. ! Aliud ejus genus invenitur, cujus folia nonnihil in lateribus laciniata fünt fermé inftar foliorum Leucoii marini minüs incani: Flos aureo colore magis rutilat, alióqui per omnia fimile. Utriufque planta lacteo fucco plena, & amariuículo güftu eft. In omnibus illis montibus à Ca/ezberg Danubio imminenti ad Alpes excurrentibus nafcitur. * g. Hieracium Dentis leonis folio, hir[utie afperum minis. C. B. Prod. &mall roug? :Danbe lion Dotohtoccb. Hier. D. ]. folio, bir(utie afperum, magss laciniatum C. B. (UB. Radice eft parva, oblonga, ad cauliculorum & foliorum exortum rufefcente, Fol ad radicem pilofa, afpera, angufta, uncias duas longa, 1n lacinias divifa: inter quz cawlicul; nudi, afperi, modó unus, modó bini terníve, palmum non excedentes exurgunt ; f/erezs unicum, aureum, 1n pappum abeuntem fuftinentes. Monfpeffuli provenit. Hzc non parvitate tantüm, fed & floris coloreaureo, & figurá feminis prout in. icone exhibetur, differt à precedente. Huic perfimile eft, f1 non 1dem. Hieracium parcvurm birtum, caule apbyllo crifpum ubi. ficcatum Jj. B. Vu. Quod fimplicem pedali altitudine caw/ez tollit, ta&u afperum & fingularem, cujus cacumini ffo impofitus unicus Hieracii quod Cicbereum fylveffre luteum. appellant, 1n pappos evanefcens. — Folia ex radice gracili complura per terram fparfa denfá rigidáque lanugine fpinulas quodammodo imitata, hirta & incana, fefcunciam aut. duasuncias longa, fatis lata, divifione Erucz purpurez nobis dictz, Íiccata crifpa videntur. 1 Monfpelii etiam collegit J. Bauhinus: nos quoque in agro Monfpeffülano, nonlong? à Sella sov, in arvis. Ab eodem etiam non multüm abludit. * 10. Hieracium alterum minus [eu pumilum IV. Col. Alterum Álpinum minus F. Gregorio di&um, aureo flore, glabrum; triunciali. cauliculo, foliis fefquipollicem longis, laciniatiss Dent leonis, di&o Pi[cisletto flore aurato finule eft, differt exi- guitate totius plantz, radice carnofa, nigráficc, ex quà fibrz longz humum petunt. Differt foliis glabris. Hüuic plané [fimile (inquit C. Baubints ) noftrum. Hieracium pumilum, [axatile, a[perum, vadice pra- emor[a C. B. prod. C. B. prod. Cui ad Lobo craffiufculam, nigricantem, in fibras oblongas przemorías abeuntem folia plura, villofà, acuta, longis pediculis donata, uncias tres, quatuórve longa, femunciam lata, 1n circuitu rarioribus dentibus donata; inter qua caw/s palmo minor, hifpidus, tenuis & rotundus, uno alte- róve folio veftitusexurgit, florem fablateum füftinens, cui femes parvum, nigricans, pappo immer- fum füccedit. In Alpibus provenit. * lr. Dens leonis minor. affero folio C. B. Park. &malf raugf) Oanbelion, C. B. prod. Ad "ido parvam albicantem folia plura, fübrotunda, duas tréfve uncias longa, unam lata, la- ciniata, & per ambitum leviffimis REGRER ut in Soncho, exafperata: Cauliculus duarum. unciarum florem làtis magnum, pallidé luteum fuftinet. f Monfpeffüli provenit, Atcirca Monfpelium non invenit P, Magnol. Bora. Mozfp. * 32. Dens leonis minor foliis radiatis C. B. Park, eui Q* Trinciatella Italorum Camerarii. teet 3Danbelion. T 'C. B. prod. Ad radices parvam, nigricantem f2//z plura per terram fparía, uncias tres longa, femunciam la- ta, 1n plures lacinias profundas divifa, quibus hoc peculiare, quod quodlibet folium in fümmo in tres profundas lacinias dividatur, & harum quzlibetapices plures quaft rad1s obtinet : foliorum pe- diculi leviffimis pilis pubefcunt. — Caulieu; plures, ]xves & nudi, quorum unus palmo minor erigi- tur ; reliqui breviores reclinati, finguli florem unicumin pappum abeuntem füfünent. * 13. Der FUN Io 1 037790700700 * 13. Dens leonis Gadenfis Park. D. L. minimus C. B. Cichorium (slveftre vusnilum Ia Clufcur.poft. $Danbciion of Cadis in Spain. Deoufro punihdn (roe Hodgggs Park. . . E radice m alba, tenella fi emittit plurima, fpithamam aut eo amplius longa, coft4 media à radice ad dimidiam longitudinem nud, deinde in lacinias utrinque Dentis leonis vulgaris fimiles in- cifa, utfolia Dentis leonis exacte referant, nifi quód minora & angufliora fint. — Flores pariter Dentis leonis modo longis pediculis, aut fi mavis cauliculis, 1n i.ent, parvi, lutei, in pappum abe- untes: Semina longa, tenuia, fübruffa, ut in Hieracus nonnullis. à Locum titulus indicat ; fiquidem — é Gadibus infula à Gulielmo Boelio in Angliam dela- tus eft. Radice eft vivaci, gelu tamen corrumpitur, fi hyems afperior fuerit. Frequens ejus ufus apud incolas in acetarus; ciet enim urinas, & hepar ab obftru&ionibus liberat y;j«; c haud minüs quàm vulgaris. | C/uf. ex propria experientia. NUS. I4. Hieraciwm Dentis leomis folio obtu[o mimus C.B. Park. fe Yefter XDombclion-Dotvk- fuceb. ivit) a blunt Icaf. M ? C. B. Ad radicem parvam folia fena fcptenáve terre incumbunt, qüx craffa: & afpera, uncias duas lon- ga, unciam femis lata, obtufa, nec profundé laciniata: inter quz caulis lzvis, nudus & cavus exurgit qui florem unum, pallidé luteum & magnum füftinet. : Provenitin pratis extra minorem Bafileam. Defcnrptio hujus in omnibus feré convenit Hieracio moffro montano mon vamofo caule apbyllo, flore pal- Locus; lidiore , practerquam loco: Noftrum enim Ííolo ficco. & cretaceo, nimirum in aggere feu vallo fa- pu ilius fof£e GBe zDetiilg Dite dicte provenit; & in collibus Bartlovientibus, vide & con- er. F 1$. Hieracium INarbonen[e votundifolium. caule aphyllo J. B. J55. . Hoc ftatim à radice alatis pediculis longiufculis f2/iz fundit o&ona. aut dena plus minus , rotun- dis, in ambitu exacutis, fed innoxiss apiculis, veluti aculeis donata, lzvia, (àpore manifefto defti- tuta. E quorum finu ceuliculi juncei bini exeunt, palmo vix longiores, nudi, quales in Dente leo- nis vulgi dictos quorum fumma forem füftinent luteum, minorem quàm di&z plantz, fed in ele- gantem pappum pallidulum fatifcentem, qui multiplex fingulos flocculos fed Lactucx pedicello fu- íftinet. Semen exiguum, longum fed Lactuca minus, fübruffum, ftriatum. Saporem nallum manife- ftum animadvertimus. — — — Monfpelio ex rupibus illi vicinis evulíam habuimus. 7.2. In fatorum marginibus circa Bouto- Locuss natum frequenseft. —.Boram. Monfp. 1 * 16. Hieracium III. fetidum Col. Dens leonis tenuiffimo folio C. B. prod. Col. Levi eft fo/jo & profunde 1ncifo Dentis leonis modo, magnis lobis Sonchi mulis, femipedali longitudine; radice carnofa, quam tuberofam feré & foetidam retulit [ Fr. Gregorius ] qui recentem obfervavit : caule nudo, tenui, dodrantali, unicum 1n fummo florem pallenrem proferente, ut con- generum, fed paucis barbulis coronatum. | Hujus Defcriptio plenior habetur apud C.Bauhinum in Prodromo; qui in Auftria propé montem Locus. Drawen[!ein vepertum fcribit. In teli viis circa Monfpelium frequentiffimé occurrit, & mira fo- liorum varietate SR Botan. Monfp. Defcriptionem Bauhini in gratiam ftudioforum non pigebit huc tranftribere. . Ex radice craffa, rufa & fibrofa folia aliquot tenuiffima , virore fplendentia, palmaria, uncias du- as lata, primüm profundé lacinta, deinde qualibet lacinia ut plurimum utrinque duplici vel tri- plici levi lacinia ( vel potiiis apice ) fubdivifa prodeunt, ut& pediculi tenuiffimi, nudi, duabus unciis toliis longiores, florem parvum fuftinentes. "NS. UIT bulbofums J.B. Chondrilla bulbofa Park. marina Ger. bulbofa, frve Chondrilla 2. Diofc. an VlsedYuy Theoph. y. Hiff.131. C.B. 9Dwuibous $uttop. T D Ut rarum ità pulchrum eft Cichoni genus, innumeris fibris tenuibus longe latéque perreptans, quibus appenfi /u/bi Avellanz circiter magnitudine, Alabaftrius marmoris candore, folidi. — Foi - fefcunciam aut uncias duas longa, femunaiá latiora, leviter finuata, glabra, in obtufum mucronem definentia, craffiufcula, rubefcentia. Inter hzc fürgunt cauliculi palmares, hirfuti, quorum faftigiis fores infident Hieraci lutei, inpappos evanefcentes. Hxc planta amara cft & lacteum fuccun habet. Per arenam ferpit: floret menfe. Aprili propé montem Ceti ad mare. Locus. Radicem iftam globofam ad ftrumas curandas multum conferre fe experimento. dilici [ conius afferit, unde &c Cicberiwm ffrumo[um plantam. nuncupavit. Sumuntur autem quinque aut Vires. 24.8 Hisronià PutANTARUM. Í:x integrz cum melle multis diebus continuis: vel earum decoctum, vel aqua deftillata, qux tamen 1nefficaciora fant; vel conditum ex iis cnm melle paratum. Qar. X. De Scorzonera. Corzonera nomen eft Hhifpanicum, huic herba inditum, quód animalis Efcerez. Catalaunico fermone appellati morfus curet. Formam hujus animalis vide apud Monardum, qui inte- grum libellum de hac herba & lapide Bezaar Ícripfit. | Ad ferpentinumautem. | genus perti- net hoc animal, unde Scorzonera idem feré eft ac Serpentaria, quód contra Serpentum venena ef- ficax.! fit. ENDE qui ad Chondrillam Diofcoridis referunt, fed magis ad Tragopogonis genus reducenda eit GEB. Clufius Scorzoneras à Tragopogis in eo folüm differre putat, quód illarum radix vivax fit, "Tra- gopogi autem minimé. Nos potiiis ex floris ejüfque calycis formá Scorzoneram à Tragopogone diftinguimus, ut. Scor- zonera fit cujus flos à calycis radiis non. füperatur, verüm floris orbis. calycis oras excedit potiüs: Tragopogon autem cüjus florem. ambiunt & continent calycis radii floris ipfius petalis multó longi- ores. Flosquoque in Scorzoneris plerunque major eft & plenior quàm in Tragopogis: calix quo- que in ills Íquamofüs; in his fimplici radiorum, longitudine feré equalium, ftellatim flore aper- to expanfarum, ferie conftat. I. Scorzopera Hifpanica major Park. latifolia finuata €.. B. Viperaria [roe Scorzenera. Hifhanica Ger. Tragoporon Hifpanicus [rue Efcorzonera aut Scorzonera ). B. down aDiperg gvafg 0»? Sro)5oncra. uH. Pedali longitudine eft raZix, craffitudine pollicari & majore, raris & majufculis fibris albis & lateri- bus demiffis, nigricante exteriüs cortice obducta, la&e dulciffimo non fine aliqua adftri&ione pregnans, in multosannosvivax. Caulis feíquicubitalis, teres, ftriatus, inanis, multis alis conca- vus, & ab imo ftatim ramofüs, ramis longiffimis, lanugine quadam rafili obfitus; quà etiam inferius pubefcunt fo/iz, latiore bafi caulem ample&entia, longa, Tragopogonis, fefcunciam lata, per mar- gines zqualia, interdum. tamen finuata feu crifpa, in perquam longum & anguftiffimum mucro- nem defmnenti, nervis aliquot per. longitudinem excurrentibus, glabra, obfcure virentia. — FJores infident extremis ramulis pralongis finguli, 'Tragopogonis lutei, & calicibus fÍquammatim compadti- libus [ Íquamis magnis Deae qui mané fe pandunt, poft meridiem clauduntur. Flore marcef cente calix in ventrem turgefoit. —Semez oblongum, angulofüm, album, non tamen ut in 'Trago- pogone in longum mucronem producitur, verüm pappus fummo femini infidet. Radix efculenta eft, & apud nosin frequenti ufü in cibis, imo Paftinacz & ipfius etiam Sifari radicibus antefertur. In hortis noftris Junio menfe floret & in Autumnum ufque. ^ 2. Seorzonera major Paunonica latifolia Park. latifolia altera C. B. Bobemica Lob. precedentis va- vietas eff. ) LTuic folia à radicis capite. plura exire dicuntur quàm precedenti, anguftiora, ad margines zqua- Iia, leviora, colore viridi obfcuriore & fordidiore : caules etim períxpe ab cadem radice plures: in reliquis cum ea convenit, & proinde quicquid intercedit difcriminis, loco natali imputandum cenfemus; nec Matthiolus ipfe, neque Clufis diftinguit: Parkinfonus quoque fatetur hanc cum aliquot annos 1n hortis duraverit faciem mutare, nec poffe ab Hifpanica difcerni. Scorzonerz radix fapore eft non ingrato fed fübdulci, unde & cruda &cocta & condita, non fecus ac Paftinaca noftra, editur: imó menfis etiam magnatum infertur, & cuivis Paftinacx aut Silàro praefertur. Contra morfum non folüm Serpentis Efcurzo, fcd & quorumlibet aliorum valet: contra febres peftlentes, contra quofcunque cordis affectus, melancholiam, palpitationem , fynco- pen, epilepfiam, vertiginem, contra vifterum obftructiones, uteri mala, quid dico autem ; omnia. Ici enim nova remedia celebrari folent. De vi ejus adverfus ferpentes Efcwerzos mira & prorfus incredibilia narrat Monardus , qui fingularem de hac planta edidit libellum, quem cum aliis ver- tit Clufius. ks. Amagrie infüle Scorzonera amarulentior eft Hifpanica & nobis hortenfi, & in hydrope inci- piente & 1&tero contumaci plurimum valet. Ratum fitillud Hofmanni apud medicos. $i medi- camentum vis hepaticum 1n bile craífa & adufta idem amariffimum fuerit opportunum. Si. Paulus. Scorzonere montana vis Alexipharmaca deprzdicatur in Epbemer. Germ. tu. 11. Obf. 81. , "O3. Seorzonera Lib. V. De Herbis flore compoftto, cec. 249 * 4. Seorzonera. bumilis latifolia. Pamnica Park. latifolia. humilis gervofa C. B. Tragopogonis fpecies, five Scor[onera bumilis latifolia J. B. Viperaria Pannonica Ger... 3Dkuavt. Dioat Itrabeb Hungarian Diperg gvats. Cif. , Latiora brevioráque habet folia quàm Scorzonera major Pannonica r. Clufio, Bupleuro latifo- lio five Elaphobofco Mompelliano non valde diffimilia, craffiora tamen & duriora, quinque nervis feu'venis per longitudinem excurrentibus diftinta, ccerulet quodammodo viridi permixti colori, uftu vero aliquantulum amaro & fervido. Caulis inter hxc aflurgit gracilis, pedalis altitudinis, ftriatus, raris folus feptus, cui infidet ffo: fuperiori fimilis, luteus, magnus : quo marcido nafcitur in calicibus fzzez oblongum, afperum, "Tragopogo fimile fed minus. 1n villofa materii albi latens. Radix pollicaris eft craditudinis, interdum | major, longa, nigro rugofóque cortice tecta, intus alba, . uz confracta lacteo fucco manat, fücceffü temporis flavefcente; fuperiore parte hirfütá veluti cz- iso donata eft, & in plura capita plerumque extuberat, ex quibus folia prodeunt. Hanc Clufius in monte. Badenfibus thermis in Auftria imminente vicinifque alis ob(ervavit. — L«c7 * 4e Scorzonera. Panonica. anguflifolia Ger. anguflifülia prima C. B. Tragopoponis [Decies , [ive Scorzonera bumil angufHfolis J.B. 3EoXg matrotudcaben Dipcrs nrafs p? Acor onera. Claf. dien hzc crafsá radice, longá, nigro, denío rugofo cortice. praditi, la&teo fucco pleni, qux nonnunquam füperiore parte in. plura capita, quemadmodum pracedens, extuberat, craffitu: dine fninimi e (novellarum plantarum inftar ) villosá, ex quibus multa nafcuntur folia 'Yrago- ogo fimilia, firmiora tamen, breviora, & ejufdem cum pracedentis foliis coloris ; inter ca excre- fcit humilis, palmum vix excedens caulis, aliquot brevibus foliolis feptus, cavus, flerezm in Íummo faftigio ferens flavum, alteri feré fimilem. — Semez deinde in longioribus caliculis, Scoríonerz Hífpanice femini par, minus tamen, quod maturitate leviffimo aurz flatu. excutitur, & ejus arbi- trio fertur. ; Hzc & fequens non modó in Hamburgenfi monte quá parte glaber eft & tenui gramine duntaxat Locus te&us, & quà Auftriam fpectat, fed etiam in vicino Prellezberg, Leytenbergz, cateni illà montium à Calenberg ad. Alpes excurrentium & plerifque Ungariz locis nafcuntur. Florent Aprih & Maio, femen interdum Maio, aut füb Junii initium. matarefcit. Tempus, * og. Scorzonera angu[Hifolia. [ubeerulea C. B. elatior anguftifolia Pamnica Park. anguffifulia elatior Ger. Tragopogonis fpecies, frve. Scorfimera. major. auguflifalia [ubceruleo fore J. B. — & alex narrotu4dreatben 3Dipers grafS. — ' * Cif. Frequentia huic funt fo//z, longa, "Tragopogi foliis minora & anguftiora, inter qux cubitalis aflurgit cauli, cavus quidem ille, fed firmus, durus, viridis, aliquot oblongis foliis feptus, & füpre- ma parte 1n binos aut plures ramulos divifus, ferentes in longioribus calicibus fferezz Scorfonerz an- guftifoliz. floribus non diffimilem, nifiquód pauló minor fit, & coloris ex caeruleo purpurafcentis, Jucundi odoris, paftillorum é Benzoino confe&orum nidorem quodammodo referentis, fed fugacis admodum. Sena deinde octona aut plura in fingulis calicibus fziza, Scoríonerz feminum zmula, : uz matura cum fio pappo à vento excutiuntur. Radix fingularis, minimi digiti craffitudinem azquat, dium foris mgricante & rugofo cortice obducta, fuprema parte hirfüra & villofa, quz vulne- rata fuccum extillat initio lacteum, deinde flavefcentem, guftu. primüm gummofo, poftea aliquan- tulum acri : vivax eft ut reliquarum radices vetuftate cratlior evadens, & füperiore parte in plura ca- pita fübinde extuberans. * 6. Scorzonera angu[fifolia altera. C. B. item Hieracium Tragopogonis folio ejufdem. — Hieracium 7- humile Cluf. Hift. item Scorzenera 4. ejufdem Pan. —«&Dje ptfer narrolu-dIcaben 2r perg graís. i Claf. Anguftis conftat fo/iis, "'ragopogo aut Scorfonerz anguftifoliz proximis, carinatis, colore cine- reo, digitalis longitudinis, la&eo fucco plenis, amariufculis; ex quorum medio exilit tener caulica- lus, dodrantalis, per quem fparía funt rafa folia, aliis minora: 1s in aliquot ramos divifus füftinen- tes capitula aliorum more fquamata, qua in luteos ffofculos Tragopogo fimiles, fed minores expli- cantur, maturitate 1n pappos evaneícentes. RaZix nigra eft, multis fibris albis capillata, lateribus propagines quotannis agens. Hanc quam in Pannonicis ad Scorzoneras retulerat Clufius, propter radicis cum illis diffimilitudi- nem commodiüs inter Hieracii genera reponendam cenfet in Hiftoria. : Copiosé naícentem obfervavit duntaxat in faxis ad Gamingam | Carthufianorum coenobium, Julio r5. flores proferentem. * 9. Scorzonera bulbofa "ittica, Galacorta dicla Wheeler. E radice rotunda, bulbofa, Juglandis magnitudine, paucis fibris appenfis, exeunt folia aliquot longa, anguíta, argentei lanugine pubefcentia , inter qua flos Scorzonerx fimilis, pediculo S . OzItur. u3rescis Hisron:a PraNTARUM. Gracis Galacorta, id eft, Herba laclea dicitur, quoniam tota planta lacte fcatet. In Hymetto Attice monte invenit D.J//beeler. * 8. Scorzonera Cretica Wheeleri, Galacorta gariter di&a. Quod ad f?/iz attinet. Afphodelo fiftulofo perfimilis eft hec planta ; funt enim ea intus concava feu tubulofa Cepaceorum inftar. Ra4ix craffà, alté in terram defcendens, la&e albo dulci tur- Hanc etiam Galacorta Graci vocitant, eáque mulieres utuntur ad colorem candidum cuti concili- andum: Commendatur etiam in cibo ad lac augendum. Cum priore in Hymetto monte oritur, Eft. baec planta fimgularis &* Anomala. — INos nondum «vidimus, certà mon. meminimus -vidiffe, beybam ul- Jam, preter. bulbofas. iifque affines, que folia babet fiftulofa, — Si caulem C flores vidifet v defcvipfffat "Autor, certins qudicium de ea ferre po[Jemus, Nos in infula parva promontorro Sicilie Pachyno olim continuá, nunc angufto freto diremptá , ubi Arx Hifpanorum praffidio tenetur inter. alias multas rariores plantas Scorzonerz etiam fpeciem invenimus, cui titulum fecimus Scovzonere foliis angulis incanis, floribus dilutà purpureis. Caules eo loci vix femipedalem altitudinem füperabant. 9. Tragopogon Coromopi folio C. B. Clondrilla: veaoemwyoviysipg- "Thal. Siebe Plamtagimis folio Alpin. exot. Foliis multis Plantagini anguftifoliz figura & magnitudine fimilibus, humi ftratis, craffis, colore viridi 1n luteum languente, fapore n in orbem in terra acis, mollibus fragilibáíque dona- tur: Ex quibus cealiculi femidodrantales, teneri, graciles affürgunt, 1n quorum fümmitatibus capi- tula parva, oblongáque cernuntur, é quibus flofculi toti lutei exeunt quibus füccedunt femina par- va, oblonga Scabiofz. Radix digiti minoris craffitie, alba, mollis, tenera, guftu infipido. * I0. Scorzonera folüs nervofis C. B, auinor angu[tifolia Pannonica Park. | Germanica angu[ifolia Folia eilonga, perangufta, viridia, Tragopogi foliisvaldé fimilia, fed breviora & pauciora. Cas- les graciliores & humiliores multó quàm majori Pannonice latifoliz : flores minores, paucioribus petalorum gyris compofiti : Sezziza etam minora, aliàs fimilia: Radices duplo minores, graciliores, nec fucco lacteo adeó przgnantes. 250 Losus. gens. Alpin. 'Tab. Park. Locus. Reperitur propé Monfpelium, in depreffis herbidis & incultis locis ad dexteram viz quà à ponte Ville nova: itur ad Miram vallem Julio menfe cum flore. Boran. Mon. * 11. Hieraciums capillaceo folio C. B. prod. — 44m. Scorzonera minima tuberofa vadice. Hifpanica Park? USB. Radice eft Scorzonerz fimili, crafsá, oblongá, tunicá fuícá & rugosá veftitá ; ex qua cauliculi bi- ni, palmares, lxves, finguli flores unicum, pallidé luteum, mediz magnitudinis füftinentes exur- gunt. Fia ad radicem plurima, pili inftar tenuia, duas, rarius tres uncias longa, rigidiufcula, atro- virentia, ratius cauliculorum partem cingentia. Monfípelio allatum fuit... An forté (inquit) Scorzonerz fpecies ? Scorzonera minima tuberofa radice Park. in multis cum hac planta convenit, differt foliis ali- quantulum latioribus : radice brevi, lace pauco ; Flore parvo, fimplici: femine minore, nigro : eandem tamen effe Autor ipfe füfpicatur, cu1 & nos fübfcribimus, nec enim libenter citra neceffita- tem Entia multiplicamus. * 12. Scorzonera [ylveftvis, fol. anguffis, fl. coruleo major & minor Mentzel. In fylvis temperatis, maxim? ex Fagis & Quercubus confitis Marchiz Brandeburg. circa vallem Joachimicam, pagum Schornbeck, Furftenwaldiam, menfibus Junio ac Julio floret. Flos egregie cceruleus eft inftar Cichorei coerulei..— Radix nigrefcit. * 13. Scorzonera. Illyrica Park. Alpin. 30iperg-grafs of Slavonia: Filiormm longorum, anguftorum, trinerviorum ad numerum quinquagenarimm aut etiam. cen- tenarium £ Caulium exilium ad vicenarium accedens multitudo : FJofculi exigui, flavi : Semina quàm przcedentibus minora : Radix craíla, nigricans, hanc fpeciem à reliquis congeneribus abunde di- fünguunt. | Hu [ubjungemus duas tréf'oe plantas 'Tragopogis accen[cri [olitae, ob radices puto cum cam! lus und mar. cefceutes, mec ut Scorzonera wivaces € diuturnar, — Verum quoniam. florum calicibus. C [eminibus ( 4 quibm Lib V. De Herbis flore compofuto la'*of centibus, «oc. 15i —5 quibus preecipuà gate genericze de[umendee [unt ) ad Scorzoneras propiis. accedunt, iis potis [ubnettendas putaroumus. 14. Tragopogon laciniatum luteum C. B. laciniatum. majus Park. folio. laciniato, flore pallido. J. B. Gr ocgrcater jaggeb Scoosonera. Tragopogoni radix fimilis, tenera, lactiua. —.Fo/iz priora longa, angufta, ad margines xqualia, ad exortum angufta, versüs apiceslatiora : pofteriora & que caules occupant inferiora, alia utrin- que, alia ex altero tantüm latere laciniata, füperiora paulatim minora fünt minüfque incifa & tan- dem integra, fübtus pallidius virentia. — Czw/is cubitalis & altior, foliis veftitus, fümma parte in tres quatuórve ramulos divifus, quorum finguli capitulum füftinent Tragopogi vulgaris: [ calix camen non componitur € foliis mucronatis ultra florum petala excurrentibus & in longitudinem produ&is quemadmodum in genuinis "Tragopogis] florem claudens minorem quàm Tragopogi lutei vulga- rs, mané expaníum, circa meridiem fe contrahentem: fuccedit femen minus quàm illius, minimé afperum. ! Plante J. Bauhino defcripte folia priora tenuia, qua tamen per ramos ftis frequentia, triplo quadruplóve vulgati Tragopogonis foliis latiora, it crebras profundas lacinias difle&ta, qux aliquid commune habent cum Dente leonis: Semen ad Scorzonerx femina propius accedit. Hanc J. Bauhinus Tragopogoni à Columna defcripto fidenter eandem facit: Defcriptiones tamen non fats convenire videntur. Nos in hortulo noftro aliquando aluimus "Tragopogonis fpeciem, Coronopi folio dictam quz ab utroque (quantum memini) differebat; & certe. C. Baulunus. in pinace "Tragopogona quem Coronopi folio inícribit ab utroque diftinguit : verüm exactiüis eam de- Íícribere negleximus. * 1$. Tragopogon tenuiffmà laciniatum C. B. laciniatum minus Park. C. B. adice eft oblonga, craffiufcula, fibriscarente, rufefcente & lacte turgente: ad quam fo//a plura, oblonga, angufiflima, acuminata, & in plures anguftiffimas lacinias divifa. — Case eft cubito non multüm breviore, rotundo, levi, ftriato, nonnihil foliofo, in alas brachiato: fingulis flos unus magnus & pallidus infidet, cui fezez oblongum, fcabruim, crifti pilosá in fümmo praeditum & cali- ci oblongo 1nclufum, füccedit. Monípefful obfervavit C. Bauhinus defcriptionis autor. Si (emen re&té defcribatur, à preceden- t omnino fpecie diftincum eft. * 16. Tragopogon bir[utum. C. B. birfutum. humile Park. Apulum. bumile birfutum luteum Col. mall rougl) pelfotu d50ats-Drarb. Col. Huic radix longa fatis, nigro cortice obducta; intus alba, lacte pallente turgida, dulci fapore; viícofo dum concrefcit, minimi digiti craffitudine. — Fz/ja Croceis pauló latiora, ad graminea acce- dentia, per longum venofa , & medio circa radicem plurima, longa féricea hirfütie obfita, pedalia, partim recta, partim verÓ convexa. Cawle;m edit breviorem alis, parüm fupra folia excedentem [ quandoque duos tréfve habere confpicitur] hirfütam, cavum, lineis ftriatum & lactefcentem, bre- vioribus foliolis interceptum ; 1n cujus fummo ca/ix eft magnus fed aliis rninor, balin foliofarn ha- bens, quod in alis non obíervatur ; flerem emittens luteum, plenum, radiatum, quindecim cir- ca Íe foliolis radiantibus, calicis orbem | füperantibus, intus habentem coaceivata alia foliola, Hic- racii modo ftaminibus intortis, bicornibus, luteis, etiam Aprili emicantem ; deinde contractum poft non multum temporis pappum emittentem longum , admodum fülvum, colore prz alus ni- greícente, duriorem rigidiorémque , Hircinz barbe pilorum modo, femumelongo, fcd duplo mino- re aliis, dentats edam ftris afpero, contra aliorum. normam circa imum tenuijore itémque tul- Viore. Variat hec planta, femine tantüm, quodin Cirmolz inventi brevius, latius, incanum, lanugi- nofüm, acanaceis proximum, pappo fuperiore admodum breviore, eodémque colore, minüíque r1- gente. Tota planta guftu eft dulci & grato. Martio caulem edit, Aprili floret , & Maio perti- citur. Miror quid Parkinfono in. mentem venerit ut lianc plantam in duas fpecies dirimeret. Car. XIL De Tragopogone. Ragopogon nomen accépitipappo cano grandiori, qui 6 fummo ejus vertice nafcitur, & hirci barbam imitatur. 7beopbr. Diefc. Pofílet autem non inepté dici Tragopogon hzc herba à figurá floris nondum aperti, qux barbam hircinam proxime refert. Cxterüm Tragopogon à Scorzonera, ad quam aliis accedit, in eo diftinguitur, quód calycis ra- dii florum petala longitudine excedunt, & flori circumferentia. calycis radiis excedentibus ftellata eflicitur, majoréque ambitu protenditur. Calyx quoque Tragopogi ( quantum quidem memini ) minimé fíquamoíus eft, fed omnes ejusradii feu folia zquali fere longitudine. extenduntur, contra quàm in Scorzoneris, Ao x.J7« 25 HisronrA PrANTARUM. Hi Locus, ILoctis: Locus. Vjyes, e À./— gd. Tragoporon luteum Ger. Park. parad. flore luteo J. B. pratenfe luteum maj: C. B. 38cYtoku dDoats-Bearb. Radice eft la&e turgente dulci, minimi digiti craffitudine, longa, paftinace quadantenus fimili foras nigricante, intus alba ; Calecubitali, tereti, glabro, folido, fa/iz? ab imo ad. fummum veftito, feré Porraceis, carinatis, caulem amplectentibus : ex quorum finu rami pronafcuntur, quorum füm- mis infident. fores magni denfo foliorum radiatorum agmine ftipati, lutei, qui in pappos abeunt femine appenío longo, magno, afpero, cinereo. — In pratis & pafcuis paffim provenit. j Ratone loci magnitudine variat, hinc duz fpecies apud Parkinfonum. * 2. Zragopogon sinus luteum Park. Tragop. folio oblongo, fiato C. B. (5vats-Dearb, fuitf a . long tvabeb Ica. (oo . Redice eft oblonga, laéteo fucco manante: caule gracili, pedalis altitudinis, raris foliis alternatim Íepto, qua oblonga, non multüm palmo breviora, at angufta, finubus brevioribus & quafi ferratis exafperata, pallidéque virentia. Caulis fummo ffo: infidet pallide luteus, magnus, Tragopogo vul- gari fimilis, ex calice magno, apicibus acutis donato prodeunte: quo marcido [emez. oblongum in materia villofa alba latitans fuccedit. —Ferté praecedentis varietas eff. Monfpeffuli legimus, inquit C. Bauhinus, defcriptionis autor. 'ragopogon fpicatus Hifl. Lugd. fi non fit figmentum, certé Tragopogi genuini fpecies, non effe fed alterius cujufdam generis videtur. : i 3. Tragopogon urpureum Ger. Park. flore purpureo J. B. purpuro-ceruleum Porri folio, quod Artifi vulgo c B. 39utple dDoats-Bearnp. Quaelibet plante pars vulnerata Jac fundit, album emanans, mox in luteum faceffens, vifcidum, quod radici recte, digitali vel minori crafficudine, tenerz copiofüm & dulce cüm fit, culinis expeti- tur. Caules inanes, ramoft, majores & firmiores quam Scorzonerz, foliis multis ftipantur Porraceis, qua interdum valdé lata, 1nterdum angufta, longa, acuta. F/eres 1n fummis caulibus & ramulis, fo- lis o&to, novem aut decem, virentibus, longis & acuminatis obvallati, tribus unciis, füperantes ; qui colore funt vel atro-purpureo, vel purpuro-cosruleo, vel ceeruleo; qui poftea in pappos abeunt, quibus adhzret femen duas uncias longum, teres, ftriatum afperum, per maturitatem extremam ni- gricans. "T ' . Hzc planta totá fpecie differt à Tragopogone luteo, & non floris tantüm colore variat, ut vult Lobelhus Nam nec luteus ita longa & porracea habet ima folia, fed breviora, triplo anguftiora, rigidiora; nec in montofis oritur, fed 1n pratis & pafcuis depreffioribus tam calidarum quam frigi- diorum regionum. Praterea florum effigie inter fe diftant & magnitudine: purpureo namque mi- nor eft flos, atque calicis apices radiantes circumcirca altero tanto floris diametrum excedunt, ita ut floris ambitus parvus videatur refpectu calicis atque radiorum ipfius expánfo flore. Lutez veró Ípe- ciei vulgari plenior admodum eft atque grandior, calicis apices magis occupans. Circa Flaminianum. villam, & Cirinole, ínque /Equicolorum valle Collrofcio dicta purpuream, nigro-purpuream &obfoleti coloris plantas invenit & eruit F. Columna. Radices in deliciis habentur tum co&z, tum etiam crude in acetariis, lancinationibus zftuanti- bus ventriculo ac thoraci auxilio fünt. Valde nutriunt, unde tabidis & macilentis conducunt. — Vitiis pectoris, tuffi & refpirationi diffi. cili, necnon pleurifi mederi dicuntur; quod quomodo efficere poffint, fiquidem dulcia fint, non videt Cafp. Hofmannus. Urinz quoque ftilicidio fübvenire & calculum expellere. creduntur ; unde Szffffica feu Saffifrica quafi Saxifragae Italis dict funt. Sed. & vulneribus uuliter imponuntur. Eadem przftat tam füccus radicis expreffüs, tum aqua ejus deftillata. : 4- Tragopogon eft roum Park. &ummet dboatszbcarb, Tragopogo vulgari luteo aut purpureo minus eft czu/e unico pedali affargens, tribus vel quatuor foliis fapto, anguftis, oblongis, brevioribus tamen quàm fapradictorum, & ad bafin feu exortum la- tioribus, paulatim deinde ad mucronem ufque anguftatis, pallidé viridibus cum cofta media albente, Caulis in duos tréfve ramulos brachiatur, quorum unufquifque caput amplum füftinet, quod cum aperitur florem oftendit parvum pallidé ex cinereo purpureum vel carneum, matutino tempore ex- panífum, circa meridiem fe claudentem : calicis folia ultr florem in acutos mucrones producuntur. Flore dilapío capitulum augetur, femiza conunens, quorum exteriora 1n ambitu majora funt, & pap- po deftituta, 1nteriora minora. Radix longa eft & lignofa, ante hyemem marcefcens. Radix etiam Juvenis & tenera, Foliáque feurupta, feuincifa, vix aut né vix quidem lactefcunt. — — Hiec planta Parkinfono füccrevit ex femine Itahà miffo: feiplam autem non refeminat ut plera- que aliz hujus generis, fed oportet ut vere de novo quotannis feratur, unde & xftiva denominatur, Venfimile eft famen in terram delapfüm in regionibus Septentrionalibus hyberno frigore cor- rümpl. Plantam hanc Cantabrigix in hortulo noftro aliquot annis fevimus. * 5. Tra- cos Co uec IU ERN Lib. V. — 2De Herbis flore compofito late[ entibus, ccc. 253 * $. Tragopogan gramine felis bir(utas C. B. Apulum. [uave-vubens: Park. alter gramineo foli a Juavve rabente. flore Col. 3iofe-caloureb dsoats-bearb. d Col. ' Radice eft parva, omnium minima, trientem longa, 1n fummo rubeízente, reliquum albi, durá la&eícente, guftu dulci, multis lateraliter. obliquis. fibris humum. amplexante: Fili anguftis, do- drantalibus, gramineis, hirfutis, tactu levibus extrinfecus, intus veró albidioribus, tactüque deoríum versüs afperis, ut. in Hordeaceis: Cawle longo, bipedalt, tenui, albicante, tereti, nervofo, duro foliis multis densé alternatím illum cingentibus, circa nodos latioribus, raris alis divifo, 1n TN ho ex magno refpectu plantz calice, octo foliolis radiantibus divifo, //os intus ex albo rubens feu PH neo colore füave-rubens, undecim foliolis intus alia foliola continentibus compofitus, ex quibus ffa- mina nigrocorulea lutea acie pulverofa, in medio elevantur, umbonis vice. Floshuic cüm femina perfici incipiunt occultatur, calice inclufüs, pappofía feminum cacumina exferente. Hujus calix anguftus eft, inanilongóque infidens collo, oblongis femimibus refertus, quorum exteriora ab aliis omnibus differentia, oblongiora internis, non 1n pappum definunt, fed in quinque [duas breves te- nuiores, & tres longas admodum] ariftas: reliqua veró 1nterna femina pappum ut congenera infi- dentem habent, ipsaque breviora funt: omnia levia, omnium minora, angultiora, enàmque fla- ventia. Sapore abalüs differt nihil. Maio floret & perficitur. | Cirinole Apuliz in Pyraftrorum fylvala illa exoritur prop? D. Rocchi zdem. Floriscolore, & feminibus 1n capitulo exterioribus ad przcedentem accedit. E Tonpus. * 6. Tragopogon gramineo folio, radice villofa C. B. Trag. folio gramineo, flore albo c luteo cum tantilla garpara J. B. luteum angu[Hifolium Park. &alsAcabceb pelloto aboats-ocarb, . B. , Je eft minoribus, Garyophyllorum florum fylv. alborum foliis fimilibus, anguftis & acutis: Radix aliis Tragopogis fimilis, capite capillato : Cases tenues, rotundi, in quorum füpremitatibus capitula Cyano fimilia, ex quibus ubi aperiuntur prodeunt f/ofculi albi; -aliis fimiles, nifi longiores & acutiores effent, fimiles Bellidi majori. Provenit incultis locis humidis. — Floret Junio & Julio. Huic idem nobis videtur Tragopogon parvum ex luteo purpurafcens C. B. 1. e. Trag. pàrvum flore Chondrille purpuro-coerulez Lob. ob. quam Spithameam pufillam plantam. vocat, nulla füi parte à "Tragopogis difidentem : Flore Chondrille ex luteo tanullàm purpurafcente: FoLis gramineis, pal- mum longis ; in Hetruria & agro Romano obviam. i Capat capillatum radicem perennem effe arguit. Deícriptio hujus adeó brevis eft & obfcura, ut non fàtis fciam, quz planta fit, an forte Scorzonerz fpecies ?.— 5 In Horto Regio Parifienfi colitur. * 4. Tyagopogon purpuro-curuleum. crocifolium. C. B.. erocifolium purpureum Park. crocifolium mont. ie gg five. Theopbrafti & Dio[coridis Col. &affrondeaten, purple dboats- £ar à Col. Hujus f?/i4 Croci folia ità zmulantur, ut anguftiora potiüs quàm latiora cenfeantur, pedem & magis longa, trigona feré, parüm rigentia, canaliculata, albá hineá in cavo percurrente crifpa, & extuberante oblique rugofa, ut etiam in Ornithogalo veriore obfervatur. Circa radicis caput, quod craffum, tuberofum & nigrum eft, alba & longa lanugine obfita funt folia, atque latam, candican- tem originem ducunt, reliquó angufta, virentia & in acutum definettia, & copiofa. Radix longa, recta, minimi digiti craffitudine, obliquas undique fibras tenues atque denfas emittens, craflo cortice, medulli lignos4. Cawlem edit in imo craffum, rotundum, folidum, levem, atque tribus alis divi- füm fübrubentibus, magnis, cauli feré paribus, tenuioribus, levibus: quibus, ut & cauli, ad nodos quatuor alternatim rarius difpofita herent foliola, in fümmo admodum tenuia. Omnibus in füm- mo calix infidet magnus, craffus, quinquefoliatus ; qui dehifcens parvum. proportione quinque ra- diorum calicis oftendit florezz nigro-purpureum, raris & angulis barbulis compofitum, ex quibus fin- gula ffamina bifida, intorta prodeunt. Foliola veró illa nigro-purpurea & flriata fünt, in. extremo ferrata, ibíque lutea, ficut & circa eorum initium, quod convolutum eft tubuli inftar, ex quo fta- mínula illa nigro-purpurea in fummo bicornia, lutefcentia atque hirfüta, veluti luteo pulvere in- íperfa. Brevi quidem tempore, non fecus ac congenerum modo flos clauditur, atque [ees con- cipiens intrà calicem, longam, canam , hirfutam, anguítam, rigidámque hirco fimilem emittit barbam. : In ZEquicolorum montibus & 6 regione Capuccinorum coenobii inter Flaminianum villam , ac Los. etiam füpra viam qui inde ad Caftrum Podium Poponifcum itur, Z SECTIO Hisrog za PrhüamNmTARUM. SECTIO SECUND A Hierbe fore compofito matura pleno & planifolio la&tefcentes feminibus folidis. Caru-c ParMwuw. De Intybo frve Endivia Cichoreóque. fius) cogitare debuit, quod ibidem ait, effe Grzcum nomen. GlofI. 'iynw, ;ztyba. Intubum Latini vocárunt à cavo tuba fpecie caule BoZ. 2 Stapel. quod. Etymon ejufdem com- matis eft cum Ifidorano. Cichorium /Egyptium nomen effe, & indé in Graciam, poftea in ceteras nationes commigráffe, verba Plinii,//b. 20. cap. 8. docere videntur. I» e£gypto, inquit, Cicborium "vocant, quod fylveftre fit, fatioum autem. Serim. — Varie fcribitur, Kuieeev cum e diphthongo, quod fecutus eft Horatus in verfu illo Alcmanico, I Ntubus five Intubum quód. ;ztus fit tofus dici nugatur Yfdorus Jb.17. cap. 10. Saltem (inquit Vof- Me Gicboreee levé[que maloz. : vel Kufew» cum fimplici £4 Xi54ew» veró (quod Atticum eft) nomen hoc habere creditur erpg. mà did jjj yvueloy sie, dT. 6er mogeuechva quod p.v agros prediáque «vadat. [eu [erpat. off, Etymolog. j. Bodxo dictum videturà we invenio, reperio, quód frequens 1n campis inveniatur. Czterum Cichoreum à reliquis planifoliis la&efcentibus dignofcitur floribus € lateribus caulium. & ramorum exeuntibus velut fpicatim. Intybus autem à Cichoreo differt foliis brevioribus non laciniatis, & quód annua planta fit, cüm Cichoreum perennet. 1. Intybus fativa Ger. fativa latifolia froe Endrvia vulgaris C. B. Endivia [ativa Park. Intybuns fativum latifolium J. B. dBarben 02 2520andcabreb cfnuibe. HRftva eft planta, hyemis apud nos haud. facilé patiens, raZicibzs fibrofis, la&e pregnantibus. Folia per terram fparfa antequam caulefcat, longa, lata, Lactucz foliis fimilia, 1n ambitu fübinde crenata, fubamara. Caulis cubitalis & fefquicubitalis, lovis, ftriatus, inanis, multis ramis brachia- tus, tortuofus, vulnerelac fundit. Flores ex foliorum (quz in caule hederacea funt, minora) alis emicant ccerulei, Cichorii fylveftris; femen quoque confimile. Seritur in hortis. Ab hác non videtur aliter differre quàm ut fpontanea à cultá. 2. Intybus fatroa angu[flifolia C. B. Intybum fat. anguftif. J. B. Ietybum. [yFoeffre Ger. Intybus. five Endivia minor anguffifolia Park. 30Dilu o2 navrotudcaben &nbiue, Quz foliis eft anguftioribus, fapore amariore, Cawle ramofiore; in reliquis cum priore con- venit. 3. Intybus. crifpa C. B. Ger. Intybum fatio. crifpuma J. B. Eudivia crifpa. Park. &urfeb. dti Hc folis eft quàm Endivia vulgaris majoribus, ubique in ambitu crifpis ac finuatis; caule cx- teris majore, craffiore, teneriore, ut recté Matthiolus : femine nigro, Lactucaceo : cxtera fimilis. J. Bauhinus Hortulanorum mangonio Intybum crifpam effici opinatur. Nos Intybum crifpam à vulgari fativa fpecie differre exiftimamus, nec accidentia tam diverfa & difcrepantia arte. induci offe. $ Seritur Intybum. in hortis, & quod vere fatum celeriter adolefcit, ac ipfa zftate florens femina profert, ac deinde intercidit: Julio veró fatum 1n. hyemem reftat: Septembri aut Octobri terrá ob- rutum, colligatis prius foliis, nivis inftar candidum redditur, ac deinde menfibus hybernis menfis aliorum acetariorum locoinfertur. Etrevera noftro palato Lactucá ipsá fapidius eft & gratius. Sim. Paullus in arena ficca tumulatam integram hyemem ad ver ufque fervari fcribit: quo man- gonio mirum dictuquàm fragilis& ori grata reddatur, ità ut magno dele&tamine anorexiá alioqui laborantes eá crudá velcantur. A. 4. Ci- Lib. V. De Herbis flore compofito uon latlojcentibus, cz. 255 A. 4. Cicborium (yloeff re & [atroum J.B. Cichorium Satioum c» Cicb. (slve ^D C. B. Ger. Park. &Batben ànb tvifo. Suerozp. ». [yFvefrre ffe officinerum Radice eft pollicari, la&e pregnanti —Caw/les ab eadem radice plures profert, teretes, hirfütos in fylveftci tortuofos, bicubitales interdum, variéque in ramos fümma parte divaricatos, —Zuliz Tie tis leonis profunde 1ncifa aliàs integra aut quàm leviffimé difle&a, pilofa, quz in caulibus funt al- ternatim adnafcuntur abíque pediculis, longa, in. acutum definentia, utrinque hirfüta : Flores füc- ceffivé emicant, plures fimul, & foliorum fupremorum alis, feffiles & pediculis omnino deftituti pulchri coerulei, é pluribus foliorum planorum extremitatibus latis & dentatis, ordinibus compofíti. 'Tota planta amara 1nfigniter deprehenditur. |. Sezeiua pappo deftitauntur. Flores interdum albi func. Caulis monftrofam acquirit latitudinem. Per cultaram niajus & mitius evadit. ! l "Tanta eft (inquit J. Bauhinus) Cichorii. fimilitudo cam Dente leonis veris principio, ut difficile fit. difcernere has plantas. x Non folüm 1n hortis feritur, fed & fponte exit paffim in Anglia fecus vias & femitas locis incul- Lecu: tis, & in agrorum limitibus, ac potiffimum (ut re&é Dodonzus) folia habens profundionbus inci- L furis laciniata, quod & reliquis amarius eft. Cichorium fativum ( inquit J. Bauhinus ) ego cum fratre non feparo ab erratico, quod culturá tantüm mutat nonnihil: (1 non colatur quod fuit fativum iterum fit erraticum. ZE(tate demum & poft folftitium floret. Tempus Variatinterdum floris colore rubello & albo. Cichoreum plerifque Botanicis frigidum cenfetur ; verüm fapor amarus caliditatem arguit. Vires.: Intybus & Cichoreum (autore Matthiolo) fcle&iffimum praebent medicamen immodice? calenti [aut etiam obítru&o] hepati quocunque tandem modo ufürpata, five foliis recentibus crudis aut coctis comeftis, five fucco, five aquá ftillatitià aut deco&o haufto, five foliorum ficcorum pulvere affumpto : modic? enim refrigerant & aftringunt, inquit, quod nobis non probatur, quin potiiis attenuant & abftergunt, ut re&té Schroderus. | Commendantur & in febribus. Ufüm radicis Cicho- rei in febre hectica. infigniter laudat Crato ab experientia. Aqua é floribus ceeruleis deftillata, anflammationibus & caligini oculorum impofita potenter re- medium adfert. 7rag. Folia co&a ex aceto comefta gonorrheeam reprimunt. Mattb. | Flos hujus plant ad Solis ortum & occafum fe recludit, five füdum, five nubilum fuerit coe- lum. 7rag. Notat Spigelius podagricis Cichorii fylv. herbam valdé conferre, In caufa calida (inquit) nihil uto magisconvenire, experientiá edoctus quàm pulverem foliorum Cichorei fylv. menfe Maio col- ectorum & in umbra exficcatorum. Ejus datur 51. vel 9ij. in jure carnis pulli non (liti, mané quatuor horis ante prandium, & vefperi cum vadit dormitum, vel abfque caena, vel cum ccena pauca. $.Paul Vidi in biltofa podagra 1ncipientes jam fluxiones ità cefsáfle ut mitior paroxyfmus redierit & breviori tempore durárit duobus "i tribus diebus continuis affumpto. Spigel. Je Zrtbritide. à Joan. Rhodius Centur. 1. Obferv. med. 44. teftatur quód. Profeffor quidam Patavinus diu pluri- mis medicamentis quolibet anno fine efficacia tantüm non confe&us mutato demum confilio juf- culis Cichoraceisin prima menfa hauftis melancholiam hypochondriacam profligaverit. 7 &. Cicborium verrucarium [Fve Zacintba Ger. Park. werrucofuna (foe. Zacintba, Hieraciis admumc- randum J. B. Chbondrilla verrucaria folis Intybaceis viridibus C. B. 3MDavt-Succogp. vB: pAdlm admodum humo tollit caz/es graciles dodrantales, aut etiam cubitales, intüs fungofos, ramofos: ad quorum latera feffiles adnaícuntur rari flofculi, alii etam ramulorum extremis lutei : uibusin pappum evanefcentibus füccedunt pericarpia pulcherrima, verticillatim radiata, Lupini : eminis magnitudine, 1n quibus fzzzez copiofum Lactucz par, non ita compreffum. — F/ja oblonga, Dentis leonis, laciniata, multa per terram fparguntur, in ramis pauca. Radix longa, multis fibris donata. Ad oftia Tibridis copiose oritur : invenimus etiam fpontaneam circa Liburnum portum & Flo- rentiam. : Mira hujus plantz facultas effe dicitur ad. tollendas verrucas, vel fwlis in acetariis devoratis, vel fco eoram illito. 6. Cicborium fpinofum Ger. J. B. C. B. fpinofum: Creticum Park. Q0oonm Suetoop. | Cbosdrille genus elegans ceruleo flore Claf. Folia huic indidem plura ceu ex eodem pun&o, alternatim oriuntur Cichorii, anguftiora, finuata, virentia, [craffiora & minora magiífque amara quàm Cichorei vulgaris Belle] Cav: glaber in ramu- los dividitur rigidiufculos, inconditos, mulufariam divaricatos, in duras abeuntes fpinas, Tragacan- thz aut potis Afpalathi Monfpelienfis imitatione. — Flores ad ramorum divaricationes, 1pfortimque adeó furculorum cacuminibus impofiti, ccerulei, denticulatis foliis conftantes, duplo triplóve quàm .. Cichorei vulgaris minores, cui feme fimile. —Radice firmatur fingulari, magná, ut Cichoreum. In maritimis & ficcis collibus & arenofis locis oritur, non in Creta tantüm fed & in Sicilia, ubi r ;;;;, nos illud obfervavimus in infüla parva à Promontorio Pachyno vi maris divulà, ubi Arx Hifpano- — rum przfidio tenetur. Floret]Julio & Aug. Recens femine nata antequam 1n caulem abeat1n acetariis manditur, inquit Bellus, fed durior & amarior eft Cichorio, ' Zar Vocatur 256 Vzres. Locus, MÀ MM M — MÀ À—M——À ———. Hisron:A PraNTARUM. M , - . * . . P * j , Vocatur vulgó, eodem referente, sureyém, 1. e. Hydrize ffina, quia vulgariter in tota Creta ficti- libus hydriis utuntur ad haurieridam aquam é fontibus, quas hác herbá obturant, né mures aliüdve animal intus penetrare poffit. Videtur enim ad hoc muntisifta planta à naturá fortnata: nam fem- ^ A , per rotunda figurá cernitur; Ca Pr. Il De Lampfana. Lamp[ana Dodonei]. B. Lamp[ana Ger. emac. L. vulgaris Park. Soncbo affinis Laimp[aua dorae« [fica C. B. Pippleiuoot. 1. e. Papillaris berba. talis & altior, teres, firiatus, pilis rarioribus hirfutus, rubefcens, concavus, ramofus. Pwiz ad radicem & 1n 1ma parte caulis uno vel altero pinnularum pari donata, extremitate -la- tiore, magnitudine & figurá ers folorum Sonchi levis. muralis, aut. Barbarex dicte, mollicella hirfüta, alternatim pofita : quz 1n caulibus & ramis füperiora, oblonga, angufta, acuta, nullis pe- diculis fulciuntur, nullis pinnulis lobífve donata. Supreme caulis & ramorum partes glabrz, in flores terminantur exiguos, luteos, é plurimis compofitos flofculis, quorum fingulis fingula coharent femina oblonga, nigricantia, nonnihil incurva, minimé pappoía, utcunque J. Bauhinus flores. in pappos abire ícribat. "Tota planta vulnerata lac fundit amarum. Floret Junio & Julio menfibus; In hortis & cultis frequentiffima eft. * Efficax effe cenfetur in fanandis papillis exulceratis, unde & nomen Papillaris fortua effe vi- etur. HR nititur alba, fimplici, farculosá tamen & varié fibrosi. Caw/i indé exurgit, bicubi- Car. III. Hieracium falcatum alterum Ger.emac. Hieraciis affinis Ragadiolus edulis J.B. Hier. florerm inclinans J- B. capitulum inclinans [emine. adunco C. B. Adice nititur fimplici, alba, & lateribus fibras emittente. — Fo/iz ad radicem plura, in terram ' refupina, Lampfanz feré figurá, palmaria & femipedalia, principio anguíto finuato aut la- ciniato; lobis quibufdam fubrotundis utrinque velut pinnata, extremitatibus latis, obtufis, Caules ex eadem radice plures exeunt, dodrantales aut pedales, teretes, hirfuti, medullá albá farci [interdum etiam concavi] fatisduri & rigidi, ima parte foliis nudi, ubi in ramos dividi incipiunt veftiti. —.Fo/iz hxc in lacinias acutiores dividuntur quàm quz à radice exeunt, extremita- tibusquidem latis nec minoribus, verüm in acutos mucrones productis. —F/ores in fummitatibus cau- lis & ramorum perexigui, lutei, vix pluribus uno flofculorum circulo compofiti, pro calice unico foliolorum ceu palorum vallo cincti, columnz ftriatz fere fimiles cürà noridum aperiuntur. Flore de- lapfo fingula calicis foliola fingula femisa finu fuo amplectuntur (quod fingulare eft in hoc genere) & in ftellam fe expandunt, fuperfunt adhuc in medio duo vel tria femina nuda introrfum flexa. Semina autem in hac fpecie folida funt & pappo deftituta. — Flores alii feffiles funt pediculis brevibus aut nullis, alii, id eft, 1n ramulis extremi, pediculis, fatis longis infidemt. "Tota planta lacte amaro Ícatet, ut congeneres. Car, IV. | . Hieracium fellatusm J. B. falcatum. Lobelii Ger. falcatum [roe ['ellatum Park. falcat4 filiquà C.B. A&tardeenen Datvkiueene Sutrony. terram vix hirtis, non fine foliis multis, — Fo/iz primüm erumpentia Hedypnoidis, & pingui folo palmari & plufquam fefquipalmari longitudine, fextantali & quadrantali latitudine, nonnihil finuofa, hirfuta. —F/ores fimplices, parvi; Lampfanz, lutei: quibus fuccedunt, [eium ftella radiatz hirfütz, quz poftmodum falcis in modum irfcurvantur. ——— | | Propé Monfpelium non longé à Caftro novo dicto hanc plantam invenimus. Habetur & alibi Circa Monfpelium, & Bononiam in Italia, A D cubitalem altitudinem. affürgit tenuibus coliéulis &: ramofis, tantilla lanugine nifi propter i | C A P. t f" yx — Lib V. De Herbis fre cómpofito llofcentibu pé. — ig] Qu. V. * Camara Vuba. Brafilianis Marggr. Marger. ] T ei E: N esi altitudinem affurgit , caw/e hirfuto, nodofo. — Fols quoque hurfüta & ad ta&um a- fpera , 1n ambitu ferrata, Urticz foliis fimilia, inzqualis magnitudinis, bina femper dire&té fibi oppofita. In extremitatibus ramornm enafcuntur fores, magnitudine florum Buphthalmi, egregie lutei, novem foliis conftantes, & in medio umbilico magno luteo, cui admixta fta- minula nigra, odoris quafi medii inter Urticam & Mentham. Poft flores fzquitur femen oblongum, nigricans, utin Cichoreo. Planta ad cactum plané glutinofà fentitur. ! Coa planta beec mibi incognita fit, neque Marggranoius praecipuas ejus partes, flores puta. C femina fatis accurat?. defcripferit, am eam. re&à boc in loco po[uerimm won [atis [cio: fufDicor tamen eam ad aliud potis genus periimere ob folia im caule Lima conjugatim pofita. fNusepi xoc i-. di ru... Car. VI Sefamoides paroum Mattbioli Ger. Chondrilla Se[amoides dila Park. Chondrilla cmrulea Cyani capi» tulis C. B. Catanance Dalechampii flore Cyani, folio Coronop: J. B. e JE d habet Coronopi, hirfuta, candidiora, fepe integra, aliquando uno. aut altero denticello inzqualia, fapore nullo excellente. —Caw/es cubitales in varios fifli ramos, non fine foliis, teretes, brevibus, fed aliquantum afperis, pilis obfiti, lac manant. Ramorum fatis longorum extremis infident fingulis fingula fquarrofa capita, Íquamis pulcherrimis, membraneis, pellucidis; albicantibus, ftriá rufefcente per medium decurrente, laxo. connexu incumbentibus, & tanquam aftu nimio fquallidis, compacta: quz in: ffores expanduntur ceeruleos, Cyani equales, fed foliorum formá longé diverfi, quippe latiufculá, non corniculatá, extremá ord Cichoreorum rita crenatà, uorum fingulis adnatz fibre ex. purpureo flaveícentes, apicibus luteis. Medium occupat cincinnus dn corniculatorum, violaceorum. — Radix (übeft craffa, longa, exteriüs rubens. In aridis & faxofis collibus agri Narbonenfis paffim obvia: invenimus etiam propé Gratianopolin ; ,.,.. in collibus quos tranfivimus eundo ad maximum Carthufianorum coenobium. d? Hzc planta à reliquis hujus generis la&efcentibus diverfà eft floribus non plenis ut in illis, fed dif coidibus. 2. Catanance affinis Se[amoides parvum flore. nugis completo Camer. J. B. Chondrilla. crulea Cyani capitulis altera C. B. Ad Intybacea potiiis referrem hanc plantam (inquit Camer.) cim radix la&e non pauco turgeat. Flores Cichorii figurá refpondent , & alii fimplici foliorum texturá conftant, alii denfiüs ftipantur, colore elegante cceruleo, /famina 1n: medio lutea habentes, & quibus relinquitur fezzez fübnigrum, an- gulofum pufillum, fquamatis capitulis inclufüm. Sapore eft omnino dulci, nihil vel minimum ama- ritudinis obtinente. Hanc à precedente non puto fpecie differre)non magisquàm Matricariam aut Chamzmelum flore pleno ab eifdem cum flore fimplici: nihil tamen affirmo. Hc etiam frequens eft circa Monfpelium. 7 C ^r. VII. De Carduo Chryfautbemo diclo. B fuccum la&teum quibus turgent, & florem planifolium natur plenum plantas hafce hue retulimus, quamvis lacipiatis & fpinofis, caulibus etiam membranulis Ípinofis auctis Car- duos fimulent, I. Carduus chry[antberzs Dod. Scolymus. Theophrafi: Hiffanicus. Cluf. Seolymaus Chry[anthbemat amus hori Regu Parif. Cardums Chry[autbemus Hifpanicus Ger: emac. Caule aflürgit fimplici, fefquicubitali, bicubítali, aut altiore, pollicis craffitudine, ab imo ftatim ramofo, ramis prxlongis, alternatim e foliorum finubus exeuntibus; fpinis crebris acutis horridis, la: é&eis venis Cardui Mariz in. modum variegatis, quatuor aut pluribus fimbriis foliaceis laciniatis fpi- nofis fscundüm longitudinem produ&is. Summos caules & ramulos occupant capitula fquamofa Íquamis lanuginofis; innoxiis feffilia, quatuor aut quinque foliis laciniatis, laciniis in Ípinas rigidas acutas terminatis binas ex adverfo, extremo folio in przlongam cufpidem procurrente, cincta. Flores ipfi flavi, 6 pluribus flofculis aggregati, quorum finguli fingulis infident feminibus, nullo pappo feu lanugine vel innafcente veladjacente. Tota planta la&eo fücco turget, — Fo/jz primó erumpentia & quie ad radicem fünt, finuata feu laciniata fant, ad margines fpinoía, fpinulis mitioribus, lineis lacteis Cardui Mariz didi in modum notata, iis tamen anguítiora & minora multo. Seminain capitulo ' arte ftipata, compreffà, alba, brevia. Z3 Propé 258 ILoctis. Vires 9'U fus. Loctk. ILoctis. Hisronra PraNTARUM. Propé oppidulum S. Lupiani eundo ad Pedenatium & alibi circa Monfpelium. hanc fpeciem in- venimus. Salmanticenfes (inquit Clufius) tenellam adhuc plantam & primiim germinantem, cum ipfa ra- dice elotam crudam aut etiam. coctam cum carnibus edunt : ipfius lacteo fucco omne lactis genus coagulant; etiámque ejus flore Crocum adulterant, ut quzdam nationes Cnici flore. Hujus autem radice fues non minüs libenter vefcuntur quàm Eryngii. Omnino fpecie diverfa eft hec planta à Carduo Chryfanthemo feu Eryngio luteo Monfpelienfi : eft enim elatior, nec adeó longis crebris ramis luxariat, flores tamen. frequentiores profert ; &, ni multüm fallor, hec planta radice eft annua, illa perenni. Quin. & in ipfo foliorum colore diffe- rentia eft notabilis, cüm hujus albicent magis, illius flavicent ; & in foliolis illis fpinis utrinque acu- tis horridis capitula obvallantibus. D. Magzol in Botan. Monfp. conjecturam noftram confirmat, hanc plantam annuam effe, fequentem perennem affirmans : de qua etiam, utpote vivaci, intelli- gendum efle Clufium ait, dum tenellam adhuc plantam & primüm germinantem cum ipfa radice lotam, crudam aut cum carnibus coctam edi refert, &c. Nos tamen aliter fentimus, nimirum de hac ipfà planta verba Clufii accipienda effe. Vidimus enim in oppidulo quodam Sicilix ad radices montis /Etnz, octo fupra Cataniam mill. Cardui hujus fimilis caules fpinulis derafis crudos cum aceto & pipere acetarii loco à vulgo comeftos : hujusinquam, fimillimz proceriores plantz magnitudine pracipué differentis : quin. & 1con Clufii hujus plante eft, non fequentis, quam Clufius Scolymi 'Fheophrafti Narbonenfis titulo exhibet. Varietas illa hujus plante: quam roceriorem caule eduli deno- minavimus, Scol. Chryfanth. Africanus procerior Hort. Reg. Parif. dicitur. 2. Carduus Siculms Chry[antbemus procerior caule eduli.. 4n Scolymus Chbry[autbemus Africam proce- rior, Hort. Reg. Parif. ? Hic precedente major eft & procerior multo: caulibus & capitulis totáque adeo plantá tomento feu lanugine obductá; floribus & capitulis majoribus, foliolis fpinofis paucioribus, is tamen angu- ftioribus, longioribus, robuftioribus utrinque fpinis armatis, obfitis quàm in illo: membranulz quoq; Ípinofz idum caulium longitudinem decurrentes anguftiores fifi Ííeu humiliores multó in hoc quàm 1n illo. Ad radices montis /Etnz obíervavimus rufticos caules hujus teneros membranulis & lanugine de- rafis, etiam crudos, in acetariis comedentes. 3. Carduus Chry[antbemas Narbonenfis Ger. Scolymos Chry[antbemus C. B. Scolymus T hbeophra[li five Eryngium. luteum Mon[pelienfium Park. Spima alba J. B. 2B. nU nititur pollicari, fulvefcente, la&eum füccum fundente, vefcá: ex qua caulzs fürgit bicu- bitalis & altior, multisalis concavus, hirfutus, — Fo/iz primüm erumpentia, palmo longiora, perter- ram fparguntur, dodrantem mox zquantia, viridantia la&eis maculis confüfis, leviter finuata, fpinis horrida, la&tiflua, at quz 1n caule & ramis fünt, ut breviora, ità rigidiora funt magífque fenticofa, à quibus productz alz fpinofz, cauli ramífque adnatz, tum hos, tum illum intra&abilem reddunt. Flores interfolia. refident aureo fulgore comantes, ex capitulo Ponticam nucem zquiparante, fqua- mis 1nnoxiis compacto, lac non fecusac folia fundente. —Sezez compreffum. In Italia, Sicilia & Gallia Narbonenfi ad mare praíertim frequentiffima eft hzc Spina. HISTORI.E 259 HISTORIE PLANTARU M LIBER SEXTU S QUI EST Dec Herbis flore Compofito difcoide pappofis, non la. Ctefcentibus: (» primo De is que flrem babent vadiatumi. Gator]: De Ferbis rotuudifoliis, floribus folia antevertentibus , in fimgulis caulibus ftugulis, feu De Tafflagine. S39 USSILAG O Latunis, Grzcis Bj dicitur eodem fenfu, à commodo com- pertiffimo quod przftat anhelofis & tuffi afflictis. Nonnullis Chamzleuce. di- IS. cta putatur quód folium fübtus albefcat inftar Populi albz, ^ Ungula caballina $i. à fimilitudine foliorum. : Notz ejus characterifticz fünt Flores folia antevertentes & brevi marcefcen- tes, in fingulis cauliculis finguli, radiau : folia fübrotunda fübtus incana. Á. rx. Tuffilago Ger. J. B. Park. vulgaris C. B. d&ommorn droltgfoot. Folia huic circurnfcriptione fubrotunda, multis angulis prxdita, Petafitis fimilia fed minora multó, inferné fübalbida, füperné virentia cum tantillo tomenti quod digitis facilé poteft detergi. Plures ex eadem radice, feu potius radicis capite, emittit Cau/es, palmum & non raró dodrantem altos, con- cavos, tomentofos, rubentes, foliolis veftitos iis que é radice exeunt multüm diffimilibus, nimirum longis, acutis, tenuibus, nullis pediculis, cauli appreffis, alternatim pofitis, Flores füftinentes fingu- li fingulos, luteos, foliolis numerofiffimis in ambitu radiatos, flofculis plurimis quinquepartitis [cum ftylo in medio] dense ftipatis, luteis, medium difcum componentibus. —Radicibus tenuibus albis füb terra reptat & laté fe propagat. . Flores cum: caulibus brevi quidem marcefcünt ( veràm non intra diei unius duorámve fpatium, ut nonnulli fcripfere) ex quo factum ut aliqui herbam hanc fine flore ac fine calice effe exiftima- verunt. Natales circa Scaturigines aquarum & loca rígua. Folia hujus recentia temperatis proxima funt; unde extriníecus impofita. [ cum melle trita Diofc.] ulceribus calidis & inflammationibus [ ut & Eryfipelati ] profünt: íiccata veró modice acria & ca- lida evadunt. Éorum fumus [ per infundibulum ore exceptus ac deglutitus f&cundüm veteres, rectiüs tubo inditorum & incenforum hauftus,ad modum Nicotianz] tuffi, orthopncez, vomicífque pectoris conducit. Ad hos ufus paratur Syrupus ex fucco foliorum recentium : item conferva, tabelle & eclegmata. Ad eadem valent & radices ficcatz. Summá thoracica eftinfignis. — Übi fylveftris nafcitur "Tuffilago fübeffe aquas credunt, & hoc habent fignum Aquileges, tefte P7;- zio lib. 26. cap. 6. Hujus radici adnafci dicitur fubalbida quedam lanugo, quz à radicum fegmentis prius expurgata, & deinde linteolis involuta, & in lixivio parüm decocta, addito falis nitri aliquanto ,' ac demum fo- le ficcata, omnium optimus eft fomes ad ignem ex filice excuffuüm excipiendum : quippe adeó ig- nis capax eft, ut primo ftatim chalybis concuffu accendatur. fo. Bod.in 7 heopbr. biff. lib. 4. cap. 12. pag. 977. € 'Tuffilaginis foliorum cum flore Sulphuris & Succinoin pulverem comminuto mixtorum & incen- forum fumus ore hauftus 1nftar Nicotianz phthifin. aliquando fanavit. D. Boy/. 4e utilitate Philofopb. zat. ad medicinam. D. Hillerus Med. Marchionis Brandeburgici pueros Átrophii laborantes plurimos reftituit folis fo- liis ungulz caballinz, quz & concifa oleris ritu, & pulte farinacea 1mbuta, atque in butyro Salviz in modum frixa comedenda diutiüs exhibebat D. Soame ex * Obfervat. Hieron: Reuíneri à Velfchio editis. * QEf 147. 3. duffilago Loctk; Vires. 260 | Hisronia PrtANTARUM. 2. Tuffilago AlIpina Ger. emac. Alpina minor. folio votando J. B. Alpina folio cane[cente Park. Alpina rotundifolia caue[tens C. B. &montl) mountain &olts-foot. 3. B. Quinque aut fex, interdum duodecim, fas, humi fufa, Chamxciffo vulgari non valdé diffimilia, eircinatz feré rotunditatis , nifi levi finuum veftigio inxqualia effent, fuüperné cum faturo virore fplendentia, inferné tomento albo obducta, magnitudine femunciali, aut plufquam unciali, longiut- culis hirfatis pediculis nixa, exiccante initio guftu, deinde amaro. —Catw/is purpurafcens, unicus, palmaris aut cubitalis, concavus, lanuginofus, fore in fummo geftat fingularem, magnum, purpu- rafcentem, alioqui T'uffilaginis fimilem, in pappos fatifcentem, femine affixo, longo, gracili. [ Bre- V1 poftea arefcit & perit cauliculus, ut reliquo anni tempore fine caule planta conípiciatur. ] Radix villo obvoluta, fatis craffà, longis fibriscapillata. Clufius radicem fibrofam ferpere affirmat, & in latum fe diffündentem multas propagines agere, tenuibus fibris fefe firmantes. Oritur (inquit Clufius) in fummis Auftrie & Stiriz jugis, & totos interdum cefpites occupat. Nos in Alpibus Stiriacis primó, poftea 1n monte Jura, (ubi & J.Bauhinus) obíervavimus. . Sub finem Junii, utplartmum floret, interdum veró tantüm Augufto menfe, pro aeris conftitu- tonc. 3. Tuffilago Alpina. glabro folio Claf. Park. Alpima retundifolia. glabra C. B. &mootfdcateh meintain £olts-toot. Claf. z A Snc non multüm diffidet, figura enim foliorum eadem eft, fapor idem, flos fimiliter purpu- rafcens, radix etiam fümma tellure ferpens, nováíque plantas fubinde producens: f/s duntaxat pauló ampliora nonnunquam conípiciuntur, neque adeó fplendent füpernà parte, neque aversi candicant, fed tantummodo nonnullis villis obfita. fant. | Locus. Invenitur in fuperiore collis parte poft monafterium Neuberg, ad radices celfiffimi Jugi ejufdem nominis. Poftea etiam obíervabam inferioribus jugis aliarum. Alpium, gramineis locis. C/f. Locus. Tempus. C;Ar. IL De Herbis rotundifoliis floribus folia auteverteutibus, in ibyr[um congeflis, feu De Petafite. Etafites à foliorum amplitudine & forma Petafum feu galerum referente dicitur. Notz ejus diagnofticz fünt flores folia antevertentes, 1n eodem caule plures in thyrfn: difpofiti, nudi, brevi unà cum caulibus exarefcentes : folia fübrotunda Bechii, fed majora. Á. 3. Petafites Ger. vulgaris Park. major C vulgaris C. B. vulgaris rubens votundiori folio C. B. oDuttecburr; 3ocftilentAduoot. J. B. Caules primó omnium erumpunt dodrantales plus minüs, concavi, lanuginofi ; fo//is anguftis a- cuminatis veftiti, qui in thyrfum faftigiantur flor purpuraícentium, nudorum, 1n pappos tandem evaneícentium, quorum delapfüi füccedunt marcefcente caule, fo//s ampliffima, Tuflilaginis figu- rá, fed duplo triplóve majora, ad pediculum falcata, rotunda feré & in ambitu duntaxat ferrata, non angulofà, ut Petafitidis albe, inferné lanugine incaná pubefcentia, füperné obfcure virentia, nec penitus tomenti expertia. — Radix craffa amarefcit, & reptando fe propagat. — nos In humidis propé fluviorum ripas, juxta lacuum ac ftagnorum margines ac vicinos aggeres li- . benter nec raro provenit, ut recté Dodonzus. Tempus. Circa Calendas Aprilis Spica cum floribus viget, fequuntur deinde folia in hyemem ufque per- manfura, novis fubinde fübnafcentibus. 7. B. In. calidoribus regionibus, atque etiam frigidioribus, vere blando, & temperato Martio meníé aut Februario exit. Infigniter amara eft, fed non perinde acris. Germanico vulgo Peftilentialis radix dicitur, quia experientiá comprobatum eft mirificé eam conducere peftilentialibus febribus. Radices cortice exu- tas aceto indunt quoad viribus imbutum fuerit, éxque illo cum Rutz fucco & "Theriacá propinant. Commehdatur etiam in lipothymia uterina, fpiritus difficultate, tuffi, afthmate. Facit & ad latos ventris lumbricos: urinam etiam & menfes ciet. Extrinfecüs ad bubones & ulcera maligna prodeffe dicitur. Eft locus (inquit C. Hofmannus) non procul oppido ex adverío Monafterii Gnadenbergici ultra Nigrum flumen, ubi folia excrefcunt in humanam altitudinem, ut quafi inter arbores ambules. Vires. ^. Petafites Lib. V; "De Herbis fre compoto wm lifef centibus, ec. tía 261 "a mum. 4. d albus angulofo folio J. B. Pet. mimrv C. B. Park. 3ohite-ffokner'i 9 utter: ut. 4 habet validam, craffitudine pollicari aut majore, longam, proferpentemi, geniculatani, nonnihil ad Calami Offic. radices accedentem, cortice rubro te&am, cai alius fübeft lignofüs, & in medio cartilaginea matrix alba, guítu calido, aromatico, acri, fübamaróque, cui adnatz fibrz niul- tz, mediocriter craffz & longz, colorealbo. Cawles profert multos, fefquipalmares, ftriatos, mol- lilanugine incanos, craffos, concavos, in quibus fo/ia e3dem lanugine pubefcentia, flriata, oblon- ga, mucronata, fena feptenáve aut plura, alternato fitu, fine pediculo, vaginx inftar caulem fo- ventia: 1n fummo caule ffores ante folia multi fimul congefti, albi, quorum finguli componuntur ex ffofculis plurimis quinquepartitis, in medio fibrillipallidà donatis, multis foliolis viridantibus circundantibus. Folia angulofa, inferne denfrore lanugine quàm füpern? tecta, albioráque, ex pe- diculis longis, la&uginofis, albis, ftatim à radice exortis appena. Petafiten leucanthemon obfervavimus in declivibus montium quos tranfivimus eundo à Gaviz op- Locu:. pidoad Genuam, Aprili florentem. 3. Petafites minor folio Tuffilaginis alter Morif. przlud. Hort; Reg; Parif. Petafitis folia fcabra & afpera funt; hujus autem * proná. parte viridia, füpiná incana Tufüligi- * Prozam nisinftar: & nifi flos Petafiten proderet, vera videretur Tuffilaginis fpecies. partem. vocat Hujus folium in horto Regio Parifienfi colle&um &c curiosé affervatum nobis oftendit D. S/czze, foie i ia ' "icit, fupi- nam que ter^ Yam. Car. III. Jes 0nyza. "«Onyza à «dweL dicta putatur, quód culiceslentore íüo capiat, & pulices necet. Verüni Etymon hoc non probat Jo.Bodzus, eft enim ( 1nquit ) inter uve. & 1v ?4 magna ni- misdifferentia, Ego, falvo meliorijJudicio, dictum puto eg z wrifer, quód pulvere fce- detur, pulví(que glutine quafi ac pinguedine obfitis caulibus ac foliis inhreat, quz idcirco obfo- Jeti non rar videnturcoloris, Vel »"(« nomen accepit €P2 7? »z Trev, quód caninum pra fé ferat odorem. — Bod. 2 Stapel, apud quem plura vide. Czterüin Conyzz nobis dicuntur Herbz flore compofito in pappos abeunte, foliis integris, odo- rate, hirfütz, & glutinofz. Frutex cum folus fübftratu fuffitüque venenatas beftias fugat, culices abigit, ac pulices quoque necat, autore Diofcoride : quz preterea de ejus viribus Veteres habent apud ipfos vide : Conyza enim recentioribus dicta an eadem Veterum Conyza fit incertum eft. Officinis noftris rarioris usüseft. Ad profligandam fcabiem unguentum ex radice ejus & foliis parant nonnulli. Vires. I. Conyza major Ger. major Mon [pelienfis odorata Y. B. major verior Diofcoridzs Paxk. vazs Theopb. major Dio[coridis C. B. &»eat toeet. 4o fcabanc. . B. i65 fruticat fefquicubitali & bicubitali, multiplici, lignofo, rigido, hirfüto & ta&u glutinofo, [ Clufio obfoleti coloris ] in multos ramos brachiato. Fes germinatione prima inordinata, alter- natim caulem amplectentia, tres uncias longitudine xquant, non totam unciam lata, [ Clufio du- plo quàm Olez majora ] obiter ferrata, mollia, pilofa, & glutine quodam lento viícidá, ex viridi pallentia. Flores fecundüm extremos ramos fpicatim frequentes exiliunt lutei, Clufio rotundi, Se- necioni feré fimiles, in papposevanafcentes, femme parvo, cineraceo. —Radix fubeft crafía, fibro- fa, vivax, quotannis novos pluréfque caules proferens. "Tota planta pinguis, glutinofa & odorata eft cum quadam gravitate. In Italia, Sicilia & Gallia Narbonenfi paffim provenit juxta vias & vinearum margines. Roh 2. Cenyca üor vera Ger. J. B. winor vera Pene Park. fwmima hbeophrz[ffi, minor Dio[coridis C.B. &mall truc dicabane. a EL "Tam. hzc majorem refert, ut qui illam nórit & hanc quoque oblatam noverit, odore fimili fed vegetiore. Ea minor eft precedenti, cubitum. feré alta, utplurimum recta, quod in altera non temerevideas, ramoíà. Folia multó tenuiora, anguftiora, breviora, fübhirfüta, vifcida, uti eft & caulis, Extremi ramuli fecundum longitudinem, velut in majore, flores füftinent minores, & longé tinüs fplendidos, numerofiores, 1n. pappum fimiliter evanefcentes. — Radix, inquit Clufius, omni- um quidem quas obíervavi ejus generis ftirpium fingularis & annua. Provenit circa Monfpelium & in Italia ad mare inferum: Floret cum Majore fub Autümnum, & Locus. fübinde femen profert. — Crefcit ( inquit Clufius ) frequentiffimé in agris non procul Madritio, vià quà Toletum itur. j | Conyzam H 262 Locus. Loctit. Locus. Temput. H:sronr:a PrANTARUM. Conyzam minorem illam qua in. Bztica nafcitur longé odoratiorem effe intelligo füprà defcri- ptá, licet formá non fit diffimilis, ut ex planta ficca, que mihi confpecta ( monftrante Guil. Bo- elio) conjecturam facere queo. C/uf. in Cur. poft. * 4. Conyea. Syrie quibu[dam J. B. minor Rawwolfi Park. major altera C.B. mall Syrian jicabanr. Rauw. . Plures ex eadem radice profert Cauliculos, circiter pedem aut pauló. amplius altos, quorum tion- nulli funt. fürrecti, potiffima veró pars humi procumbit, nováíque fibras agens, fübinde alios cau- liculos producit. Longiufcula habet Olez folia, pinguia, fübhirfuta, fats gravis odoris, cui ta- men fíuavitas quzdam admixta eft : alioqui floribus & categs notis Majori non valdé diffi- milis. À e. Circa Tripolim Syriz obíervavit Rauwolfius, cujus defcriptionem Clufius Latiné vertit. * 4 Conysa Paumonica lamugim[a C. B. — duffriaca 3. Clufii Ger. fferà montano birfuto. ma- gno flore, frve Oculo Chrifli fimilis fi mon idem, frve Conyza 3. Clufái J.B. 3óoatp. Au- itrian J'ícabane. Clu. . E. habet interdum cases, re&os, firmos, duros, incana lanugine te&tos; quibus longa inhz- rent folia Conyzz majoris foliorum amplitudine, mollia, incana, hirfuta, dorfo prominente, longi- ore qux circa radicem fünt pediculo, quz autem füperiorem caulis partem amplectuntur brevi aut roríus nullo: ea trita non 1njucundum fpirant odorem, guftata amariufcula & acriufcula depre- enduntur. F/eres extremo cauli & ramulis illi inhzrentibus infident magni, Heleniiflorum for- má, multis foliolis luteis medium diícum feu orbem pallefcen tem ambientibus, nullo odore praediti. Radix longa, tenuis, nigricans, ferpens, fubinde ad ipfa capita unde caules prodeunt , multas candicantes fibras undique fpargens, refinaceum quippiam olet, guftatáque amara & acris deprehenditur, vivax & perennis. Exit fponte ficcis & aridis locis, herbiferis tamen, declivibus collium ad Zàmmerin, quà ad Pha- fianorum iter eft, primo ab Urbe Vienna milliari; ad Badeníes thermas, ;Radaun ; Petronellam, atque fecundum vias publicas. Floret Junio. Johnfonus Gerardi emaculator hanc plantam Coz)se belemitidi smellitee incanz eandem putat; fed errat noftre judicio. Conyza enim illa planta eft aquatica. J.Bauhinus Afteri montano hirfito luteo magno flore, five Oculo Chrifti eandem füfpicatur: quocirca Afteris illius defcriptionem | ex ejufdem Bauhini Hiftoria mutuatam hic fubjiciemus. Geniculatim veluti incedit oblique acta radix, nigricans, craffiufcula & capitata, fibras fatis lon- gas & numerofàs demittens, ex pluribus difparatis capitibus, fübinde in unum coeuntibus conflata. Caules complures ex fapina radice pedales & majores furgunt, nonnunquam palmares tantüm, pilis obfiti, foliis veftiti füperiüs raris, frequentibus veró terram proximé, tomentofis, albidis, uncias tres vel quatuor longis, femunciam latis, ex principio angufto valdévirofo. Fleres in ramulorum ex- tremis eminent fingulares, magni, aureis in ambitu comantes foliis, diíco concolori, foliis flori cir- cumjectis, albidis, evanefcentes 1n pappos. Hzc C. Bauhino After Atticus. luteus montanus villofus magno flore dicitur. Lob.;c. After montanus hirfütus, LugZ. Aíter luteus five Oculus Chrifti minor. Hanc invenit. Bauhinuspropeé Pontem d«Gar4 inter Nemaufüm & Avenionem. A. — 8$. Conyza media Ger. media Aferis flore luteo, «vel tertia Dio[coridis C. B. media Mattbioli, flore magno luteo, bumidis locis proveniens J. B. Herba dy[enterica Cat. Altdorf. — 9jpine ule Jricabanc. Ad cubitum unum & alternm excrefcit, interdum altiüs cau/e tereti, firmo & fatis craffo, lanugi- te incana obducto, lento, folido, rubente : fo/zs crebris nullo ordine accrefcentibus , alis utrinque caulem ample&entibus , anguftis & oblongis, acuminatis, rugofis, albicantibus villofis, ad margines interdum velutfinuatis Ex alis foliorum ab imo ad fummum ufque ramuli exeunt, quorum extre- mis ut & fümmo cauli 1nfident flores Buphthalmi, circinatá foliolorum luteorum anguftorum ferie difci medii orbitam. concolorem fed faturatiorem radiatim ambiente, odore nullo excellente, femi- ne fuccedente. Radix fübeft caulem craffitie zquans, obliqué feré acta, paucis fed majufculis fibris donata, nova fubinde germina protrudens. Folia & fümmitates hujus plante digitis compreffà fàponem olent aut lintea fapone repurgata.. Locis humidis & aquofis ubique feré tum in. Anglia tum in exteris regionibus oritur. Defcriptio eft J. Bauhini à nobis aucta. Flores poft nati in hac non minüs quàm in minore fpecie fupra primigenios eminent, ramulis quorum faftigiis infident medio caule altis exfürgentibus, ut in Gnaphalio vulgari. , Julio & Augufto menfibus floret. A. 6. Conyma minor Matth. münima Ger. emac. medie mmor [fecies, flore "vix radiato J.B. minor flore globofo C.B. Small 3 icabanr. Radix plurimis fibris majufculis albentibus conftat : J. Bauhinus radicem ei attribuit unicam, ;ferc / MUN; 2. n E É *N E * palmarem aut fefquipalmarem, aliàs pauciffimis fibris donatam, aliàs plurimis, nunc rectam, num capreo Lib Vl. De Herbis flore compofito uon latfef centibus, coc. capreolorum ritutortilem, lignofam, albam, infipidam. |^ Caulzs felquipalmaris aut dodrantalis, tc- res, purpurafcens, brevi & vix confpicua lanugine hirfutus, ficmus, folidus, ab imo ftatim. ramo- fus, ramaliscrebris € foliorum. alis exeuntibus. — Fz/jz alternatim. pofita , unciam aut fefcunciam la- ta, tres uncias longa, per margines undulata & veluti crifpa, ablque pediculis immediate adnara, velelabra, vel brevi admodum lanugine hirfüta. Flores in fummis caulibus & ramulis ex plurimis flofculis dens? ftipatis aggregati, calycibus fquamofis, lanuginofis, limbo, feu circulo foliorum ad- modum brevium, luteorum difcum pariter luteum ambiente. Semisz minima non pappofa. Flo- res poft nau fupra primos eminent, ramulis quorum fummitatibus innafzuntur medio caule altiüs exurgentibus, ut in Gnaphalio vulgari. julio & Augufto floret in locis ubi per hyemem aqu ftagnárant. * 4. Conysa. Alpina J. B. facobea. latifolia Paunonica altera Park. "acobea Alpina foliis vaundis [erat C. B. 9pountain ficabanc. aB, eid. frequentibus fruticat, fefquicubitali, rigido eawle.' Folia alternata feró, pediculis unciali- bus & fefcuncialibus herentia, ex rotundo nonnihil oblonga, uncias circiter ternas lata; pauló lon- giora, modicé in acumen definenda, profundé in ambitu ferrata, fübtus incana. lanugine pube- icentia, füuprà virentia. — F/eres ramulorum extremis crebri inhzrent, lutei, Chryfanthemi. fimiles, 1n pappos evanefcentes. In monte prope /Zefzz, non longe à lacu Tigurino menfe Julio florentem obfervavit J. Bauhi- nus. Gefínerus & J. Bauhinus hanc plantam Conyzis annumerant, reliqui qui de ea. fcripferunt Jaco- bzis; & revera folis integris cam. Conyzis convenit, neício an odoratis, nec enim odoris ullius meminit Clufius aut J. Bauhinus. * * e? UN 2: ) e. * &. Cozmyma Sicula annua lutea foliis atroviridibus, caule rabente Bocconi. 2) 2 Boc. Caulis hujus planta fubrubens eft , rotundus, pedalis, quandoque. bipedalis altitudinis, in varias ac multiplices ramos diffufüs, ad inftar Linariz Belvedere difpofitos, circa quos Folia inferna longa, atro-viridia, angufta, Olex fimilia cüm primüm exeunt, deinde angufliora, & obtuía deveni- unt Kali formà. F7os aureus & minoris Conyze flore minüs compa&us, qui feneícente planta abit in pappos. » : yes Excepto colore & exilitate partium multüm affinitatis habet cum. Conyza minore vulgati. — An- nua eft: paluftribus locis circa Catanam urbem plurima nafcitur. * 9. Conyza caulibus vubpentibus tenuioribus, flore luteo nudo Botan. Monfp. Magnol. Caulom habet cubitalem, rubentem, in varios ramulos fübdivifum. —Fwz, cüm adhuc planta femipedalis eft, Conyzz majoris latitudinem habent, & Cifü ladanifere folia reprzfentant, dum veró debitam acquifivit magnitudinem & floret, anguftiffima funt & contracta. Ramuli omnes ffo- res proferunt rariores multó quàm fint in fuperioribus, luteos, in calice rotundo & oblongo, nullis foliolis radiatim cinétos, & 1n pappos, evanefcentes. Annua eft planta, gravem. habens odorem Conyzz majoris. We ) | Septembri menfe invenit defcriptionis Autor copiose florentem in foffis humidis fecus viam. quá pago Perauls itur ad ftagnum Volcarum, ad dextram: ubi & nos cüm Monífpelii eflemus, eandem obfervavimus & collegimus. A uti A. Io. Comyea belenitis , suellita, incana Lobelii J.B. mmonmtama 4.[tu incama C. B. helenitis mellita incana Park. incama Ger. 390atp ftuect 4 dcabance-gultet. Caulem emittit feíquipedalem, tomentofüm, incanum ex radice fibrofa, Baccharis vulgaris non abfimili. Folia oblonga, Digitalis foliis affinia, 1nferiüs exalbida feu cinericea, fuperiüs purpuro- virentia, foliorum Rhapontici inftar. — F/ores lutei, Conyzz alterius fimiles, multo majores quàm Senecionis, mellis virginei odore, fapore amariufculo Lo£e/. Nafcitur in fylvis quibufdam Artefix. Lob. Hanc plantam Johnífonus Gerardi emaculator pro Conyza Auftriaca III. Clufii habet ; C. Bau- hinus quoque Conyzi montanis eam annumerat: Lobcelius fylvarum incolam facit — Ego potiüs cum Parkinfono Conyzz paluftris foliis laciniatis varietatem facio: nam in aquaticis in agro Norfolcienfi me ejufmodi Conyzam foliis integris vidiffe memini. * ir. Conyma belenitzs pif Lobelii J. B. Alpima pilofifiuma C. B. Ger. belemitz pilo[a Park. did Doarn jicabanc-gmulet. | Proximé ad Conyzam helenitem, mellitam incanam accedit foliis, radice & floribus. In eove- ró potiffimum differunt, oe & caules & folia admodum afpera & pilofa funt. Hzc nobis incognita eft. Adeó pilofa eft ut à quibufdam Zlpiza pilofa dicatur. Á. ^ i2. Conyeá VM ^ ) —— Lecus €9 Tempus. Locus. Locur. —— aao | toss Loctit, * Cernti. Locus. * Exot. lib. 4- Cap. 25. Locus. ISTORIA PraANTARU M. A. 13. Conyxa folüs laciniatis Ger. emac, aquatica laciniata C. B. belenitis foliis laciniatis Park. *jjaggen gparff T'icabanc. Radicibus eft tenuibus fibrofis: cawlibss craffis. ftriatis, concavis, versus fummnitates 1n plures ra- mulos divifis. — Folie tam quz à radice exeunt, quàm quz caules cingunt profundiüàis laciniata, aut faltem ad margines finuata. — FJores ftellati, flavi, reliquis hujus generis fimiles, in pappos abeunt. 'Fota planta zo//; & tenera lanugine obducitur, & mel nonnihil redolet. In paluftribus & aquofis nafcitur. Nos eam in. Infülze Elienfis foffis paluftribus circa 7Mar[p & CLhattereffe vicos obíervavimus, copiofiffimé autem in foffisaquofis circa paludem Pilizmoffe dictam in Lancaftria : & paluftribusarenofis prope Aberavon in Comitatu Merionethenfi Walliz. Planta hzc facobzis potius quàm Conyzis annumeranda videtur ob folia laciniata, quamvis folic- rum figurá longi & acuminatá. ab eifdem fatis differat. 13. Afleris (potis Conyzue) altera. fpeoies pula an Baccharis Col. After loteus vadice odora C. grellotu Startuot tvitf) an onooate root. Col. x Radicem habet diuturnam, ex cefpite. Ellebori modo fibrofam ; atque fibrz femipedales, durz, ni- gra, craflo cortice, carnoíe, pullo colore, fapore & odore aromatico, nervum albicantem intus lignofüm, tenuem admodum oftendunt diffe&z, aliquibus etiam «tenuibus fibris intermediis alben- tibus immixtis Fwlia" Afteris füpradicti modo, craflis nervis multis predia, in terram | ftrata, la- nofà, mollia, per ambitum obfcure dentata, colore ex viridi pallentia, odorata. Cazlez € foliorum umbilico emittit, femipedalem, hirfutum, angulofum, folis veftitum. abfque petiolo herentibus, Drabze vel Glafti modo, acutiore ferraturà dentatis ; 1n fummo duabus vel tribus alis divifüm, 1n uibus capitula Afteris modo, tenuiffimis barbulis ac denfis radiantia, luteo. umbone intus parvis Bolts conftructo. Maio menfe floret, & Junio vel Julio perficitur, /ezize in pappos abeunte exiguo & odorato. Hujus radicis odor & fàpor adeó fenfibilis naribus & guftui, ut nulla alia à Re- centioribus defcripta planta zquiparati ei poffit. à Rarior Cirinolzin fylvula propé D. Rocchi zdem ; frequentior in monte Majella dicta. Ob radicem oderatam banc plantam Conyzis amumeraroimus, quamois folia & reliqua plant [uperficies an odorata fit necne non dicit Columna. Circa Meffanam in Sicilia invenimus. * 14. Bantamica planta foliis Helenii J. B. — 4m Conyza odorata, [eu Helemium odoratum. Salis odorem [Pirans Doc. Colii * Cluf. CIsf. ; Hujus folia Helenii formam referunt [. palmum longa aut majora, tres feré uncias lata, per oras crenata, aliquot venis à medio nervo folium per longitudinem medium fecante, inxqualiter na. fcentibus & ad latera excurrentibus przdita, pronáque parte incana: foliorum pediculi parvas ap- pendices adnatas habebant veluti aures : tenelli rami & recenter nata folia albi lanugine pube- Ícebant, etiam in reficcata; & deguftata aliquid arnaritudinis habere deprehendebantur. CInf.] Fi ves parvi, flavefcentes, & in pappos abeuntes ; Conyza minores. Bantanwe comedunt. Hanc ex India Orientali deportatam exiccatam tantüm vidit Clufius in chartis affervatam. 15. ZAfler. conyzoides Ge[neri Ger.emac. conyzoides Park. lutezs auguflifolius C. B." Conyzsa ma- vina J.B. J'eabanc-ike &tartuo.: - ie iab. Prolixas fub terra agit radices, non fine fibris, in tuberofum velut bulbum tandem definentes. Caules ftatim complufculi, dodrantales circiter emergunt. hirfut, foliis amicti frequentibus, duarum triumve unciarunilongitudine, vix culmum latis, rigidis, nervo unico per longum donatis Caulis fuperius divifus flores geftat Conyza majoris, luteos, in pappum evanefcentes. Cherlerus & Nos etiam 1n Gallia Narbonenfi plantam hic defcriptam obíervavimus & collegimus, 1n campeftribus illis juxta montem Lupi. ) , Huic plante nec 5gura, neg defcriptio, ( nimis-quam illa brevis & ambigua ) Lobelii fatis exa- &é convenire videntur. Hinc C. Bauhinus Afterem conyzoidem Gefneri & Conyzam marinam Lugd. pro diverfis plantis habet, hanc Chosdrille, Conyzee facie, foliis anguftiortbus titulo proponens, illam Zfferis lutei euguftifoli. Egotamen J. Bauhini fententiz potius accedo, nec libenter citra ne- ceffitatem Entia multiplico. Nefcio annon rectiüs hzc planta inter Afleris fpecies collocaretur, cüm nulliusin ea odoris meminerint autores ; & à Gefnero After dicatur. At neque Conyzis annumeranda eft, fi eadem fit Chondrillz alteri Diofcoridis Rauwolfio, ut vo- lunt Bauhini fratres , fiquidem ejus radix lactefcit. | Verüm nos Parlanfoni potius fententiam am- plecimur, qui has diftinguit, unde & fuperiüs de Chondrilla illa egimus inter Hieracia. * [6. Conyea Melitenfis vetufis foliis Bocconi. Bocc. ' - 4 Surculis pullulat pluribus, pedalibus, rectis, ramofis, duriore pilo fubafperis: Felzs pariter hirfü- tis, inordinaté caulem ambientibus, oblongis, indivifis, Hyflopi aut Olea folus non. diffimilibus, atque MÀ Lib. VL. De Hobis fbre conpofito nm lafcentius, vc..—— 263 atque per extremum retufis. Flores huic. radiati, 1n cacumine caulium auri luteo colore fplenden- tes; quibus flaccefcentibus (üccedunt femizz , qux Conyzarum more in Pappos folvuntur. Gignitur inter difficultates & acclives a(cenfus (axorum & cautium Melitz infule füb Ca pucino. Locus rum cceenobio. An odorata (it. hc herba non dicit defcriptionisautor Paulus Boccoze ; proinde an recté cam hic collocavimus neícimus. * I7. Conyzma montana Myconi, filii Hy[Jopi oulgaris «vilofis J. B. Conyza montana. pilofa. Park. montana, foliis glutimofis pilofis C. B. 90irp mountain Jicabane 0f Myconius. Radice eft lignosá folidá; intus candicante, foris nigrefcente, minimi digiti craffitudine, guftu aliquantüm adltringente, exfücca non minüs quàm Suberis cortex. Ex hac Srologes multi prode- unt, teretes, villofi, folidi, dodrantales, in om folia tenuia, Hyffopi vulgaris, fed glutinofa Le- di modo, odore gravi & virofo, & hircinum quid olente. In fammo cauliculorum fünt ffofculi Soncho fimiles, luteoli, in pappos abeuntes. Guftu fübamara eft cum levi acrimonia, capüt ten- tans. Naícitur in faxofis, praruptis & montofis locis, przfertim inter faxorum rimas, florens Augufto Leo — maximé. € Tempus Si hc Planta red defcripta fit, floreSonchi, ad hoc genus minimé pertinet: mihi incognita é eft, nec cuiquam, ut puto, Botanico preter Myconium defcripta. * 18. Conyzwe fpecies folis Virga aurez J. B. Folia per caules alternatim difpofita, feré fimilia Virgz aurez vulgaris foliis, quatuor vel quinque uncias longa, ex angufto pediculo longo dilatantur ad unciam unam, dein paulatim tendunt in a- cumen, eo modo quo Virga aurea, in iis pilos non animadvertit J. Bauhinus. Folia in füperioribus partibus breviora & anguftiora funt, ex principio lato. Cales rotundi, cubitales & fefquicubitales, in aliquot ramos divifi, 1n quorum longis partibus füpremis capitula magnitudinis circiter Chamz- meli lutei vulgó dicti, qua cinguntur coron parvorum foliorum luteorum, ut ceterz Conyzz &c Af; qualis difcus fit non recordatur. Calyx conftat ex foliolis five Íquamis cinereis & albi- cantibus. Collegit. J. Bauhinus Spire in horto D. Tegnagel ; vidit etiam apud Gefnerum; & reperit inter Lect plantas pne Val. Dourez. "4n odorata [it planta nécne, (quà. [old motd Conyza ab. Affere C Virga aurea differt) mon dieit , unde nec nobis confeat, ad quod genus proprie pertineat : "veri quoniam Conysam eam appellat, uobis quoque Co- 72a effo. * I9. Conysa montana lutea foliis oblongis C. B. major montana Germanica Park. deat moumn: tain Jicabane ot Germany. "Ehal.- Caules farrigit plures cubitales & altiores, rotundos, virides, minüs glutinofos quàm Conyzz ma: joris Diofc. dictze, foliis cinétos crebris, nullo ordine pofitis, oblongis, acuminatis, colore viridi ob- Ícuro, quatuor aut quinque uncias longis, fefcunciam latis. Flores lutei, quàm pradicte Dioftori- dex nonnihil majores, in fummis caulibus & ramulis finguli longis pediculis infidentes ut in illa, pe- talorum luteo-pallidorum circulo difcum medium ambiente compofiti, . qui tandem fatifcentes in pap- pum abeunt. : ; a y: ! k pus & aliam feu fpeciem íeu varietatem. meminit "T halius, foliis longioribus, floribus mitio- ribus. Hanc plantam Parkinfonus in Anglia, multis locis: fponte oriri tradit: verüm falfuseft. |No- bis cert incognita eft, nec ullibi vel zn Anglia, vel in regionibus tranfinarinis obfervata. BO. VL De flere. Ster dictus eft à floribus ftellarum inftar radiatis. A Nobis After cenfetur Herba flore compofito irt pappos abeunte, inodora, foliis integris & indivifis, innoxia. Difficile admodum eft notam aliquam affignare quá differat ab Aftere Virga aurea di&a: Sive enim floris colorem accipias, non pauci Afteres funt flore flavo aureóve; five florum parvitatem; nonnulli ex Afteribus dictis flofculis funt perexiguis, ut v. g. Afterifcus latifolius Virginianus Corguti ; five flores in umbellas aut capitula congeítos, crebros; in Afterum numerum relatas invenies non- nullas flofculis in fummis caulibus creberrimis 1n capitula aut umbellas conglomeratis. Eft ergo Vir: ga aurea Herbz fpecies Afteri fubordinata, floribus parvis, aureis, plurimis in fümmis caulibus in corymbos feu umbellas congeftis; Ka i, fle 2,66 Hisronr:ra PrLaNTARUM. Locus, Loctit. Locus, Locut. I. Zlfler smontamts lutezs Salicis glabro folio C. B. montanus folis Salicis Park. Ger. Conyza media Mon[pelienfis, quibu[dam. Aferis. Attici genus. folio glabro rigido J.B. 33ellotu tavtunot ivitfj 3:9illotudcancs. Caule eft pedali & plufquam cubitali, ftriato, glabro, duro, foliis alternatim pofitis, pallidé viren- tibus, amicto, iífque duris, rigidis, nervofis, edictis deftitutis, femunciam latis aut pauló látiori- bus, tres uncias plus minus longis, acuminats, leniter in ambitu crenatis. — Flores Chryfanthemi, confpicuz magnitudinis, lutei, é capitulo fquarrofo, fzecedente cum feminibus pappofà lanugine : Atque hi quidem non fecundüm caules & ramos nafcuntur, fed Afterum modo finguli fingulorum fürculorum extremis infident. Radix (übeft longa, fibrata. In collibus juxta. Caffelpeuf & alibi in vicinia Monfpeli oritur... Eundem obfervavimus in Germa- nia Juxta Rhenum flumen ex adverfo Manhemii, &in fylvis fupra Neapolin Italiz versis Camal- dulenfium ceenobium. — Florere incipit Junio. Ab hac non feparat D. Magzol Conyzz medie. Monfpelienfi affinem multifloram 7. B. Nam in noftro inquit Aftere flores aliquando fingulares, & fxpius plures, umbellz modo oriuntur: folia (;- militer admodum crebra fünt. * 4. After anguffifolim [roe 6, Auffriacus 4. Cluf. Aff. 6. Clufii Ger. Affer luteus Linarie rigido glabro folio C. B. luteus anguftifolins Park. J. B. $aarroto-dcateb pelfotu &tartuo:t. Cluf. Pedalem altitudinem raró füperat, numerofasà radice (non minüs fibrofa quàm quarto Clsf. nec pauciores ill propagines agente) proferensvirgas, graciles, duras, virides, quas frequentia, fed con- fufo ordine nafcentia ambiunt fv/ia, fuperiore anguftiora, nigriora, duriora, Ptarmicz vulgari non diffimilia, minimé tamen per oras ferrata, amariufculo fapore, cut nonnihil acrimoniz adjunctum fit. Summis virgis infident ffores, quinto Clufi formá fimiles, attamen minores, capite etiam folia- to, five crebris foliolis imbricato : ramofz etiam circa fummum funt virge, fed rami matrem rariüs füuperant: Semen füperiori fimile. in umbrofis montium urbi Viennz vicinorum pratis, in ipfis etiam collibus herbofis, &c. copiose crefcit. Floret paulo feríüs fuperiore. Conyza mediz Monfpelienfi aut Britannice Lugdunenfimm congener videtur. Planta J. Bauhi- 3s y ab hac diverfa videtur, fiquidem caulibus & folus eft villofis, & floribus in fingulis virgis angulis. Planta D. Wheeler yn monte Olympo obfervata, & Itinerari lib. 3. pag. 219. defcripta defcriptioni 3. Bauhini caulibus villofis & floribus in fingulis virgis fingulis refpondet. * 3. 4ffer auricomus glaber latifolius folio mon rigido J. B. 3. 8. Non penitus omni pilo caret, verüm tam brevem, támque rarum, tam per folia, quàm per cau- lem habet, ut vifus vix capiat : adnafcuntur autem alternatim f?/jz, caulem pinnis complexa, unci- am circiter lata, tres longa, nonnihil in ambitu finuata : ex quorum uniufcujufque finu palmaris cir- citer emicat pediculus, flere plerunque unicum, interdum binos fuftinens, aureo intenfó colore mi- cantem, magnum, "Tragopogonis lutei emulum, difco luteo, denfo extrinfecus agmine obvallatum foliorum viridantium, levium, acuminatorum , tantz longitudinis ut ipfum florem interdum füpe- rent. In campeftribus & íquallidis propé montem Lupi collegit Cherlerus: At D. 7Magzol eum ibi diu fruftra quafivit. 4. "After lanuginofo folio roe $. Cluf. Iuteus lanuginofus Park. 4uffriacus 5.Clufii Ger. luteus birfuto Saliczs folio C. B. 3. Pannonicus Clufi, luteus folio birfuto Salicis J. B. &alfotu-caticn &tar- iuo. Caf. d eft villofis, teretibus [ gracilibus, firmis, cubitalibus virentibus aut purpurafcentibus, ab una radice multis] dodrante altioribus, per quos alternatim nafcuntur folie, nullis fübnixa pedicu- lis, Saligna circumfcriptione , venofà, pilis obfita, femunciá latiora, nonnunquam anguftiora, un- ciam unam aut duas tréfve longa, leviter in acumen definentia. [ latà fede caules amplectentia, fa- pore fübamaro & acri] Fles fummo infidet cauli Calthz par, luteis per ambitum folus [longiufcu- lis, Helenii florem ambientibus foliolis fimilia, anguftiora tamen, flavi coloris dilutioris | medio or- be fatis magno 6 plurituis luteis mufcofis flefcalis compacto. Circa fummum caulem àfoliorum ex- ortu terni, interdum quaterni aut plures exeunt ramuli, fummum ipfum caulem fuüperantes, fingu- li florem primario fimilem füftinentes. — Reficcatis floribus fezez exiguum in capitulis remanet, quod maturum cum pappo à vento difcutitur. — Ra4Zix admodum fibrofa eft, nigricans, deinde novas pro- pagines é lateribus emittens & recentibus fibris fefe firmans. Provenit plerifque locis ad montium & collium radices, fecundüm vias agro Viennenfi & cxduis Pannoniz fylvis. Floret Junio, femen Julio matura. Plantam huic fimilem, fi non eandem, ob- fervavimus in Germania ad Rhenum, | ínque Italia ad margines foffarum inter Liburnum & Pias: femper in aquofis. Tog. Afler Lib VL 4ekHerbi flore compofito non latlefcentibus, D-— 267 "og. ffe tomentofus luteus, Verba[zi folio Bocconi. Ragufenus Verba[ci folüs Zianoni. Bocc. Folia promit à ràdice multa, oblonga, indivifà, tomento(à, Stachydis aut Verbafci cujufdam fyl- veftris zmula, candidiora: Inter hzc caulzs dodrantalis rectus emergit, minoribus foliis cinctus, 8c ipe molli albentéque lanugine incanefcens; cujus in cacumine flores, Afteris formá, radiato foli- orum ambitu lutei, qui in pappos folvuntur. Radix fübeft vivax, totáque planta fi füb tectum hye- me revocetur, pluribus annis perennat. D. Alexander Balam Autori noftro communicavit, verifimiletamen eft D. Balam à D. Zanoni hanc plantam habuifle: pleniorem omnium partium defcriptionem videfis apud przdictum Zanoni in Hiftoria fua Botanica. 3k 6. Ziffer montanus luteo magno flore C. B. Aff. mont. sregrandi. Helenii flore Ad. Lob. Floreys unicum luculente magnitudinis oftentat: magnitudine feré colore & effigie Helenii, in eaule fingulari, cubitali, re&o, gracili, fo/a ferenti fuíca, magnitudine Afteris Italici, & adeó fi- milia ut plané eadem putes: Rad;ce fibrofa Succi: aut Britannics Lugdunenfis. In montibus Allobrogum & Gallo-provinciz celfis, nonnifi raró invenitur. | Locus. T 4 montanis alte. folio & caule birfutis Kd. Aff. Atticus luteus gontanus villofus magno fore C. B. Proceritate & flore prxcedenti non abfimilis, fed caule & foliis hirfutis, longioribus, Cynogloffi noftri parvi paribus & fimilibus ; radice veró minüs fibrosá. In monte Capouladon. Junio meníe cum flore reperitur, tum etiam in campeftribus & fquallidis Locus € montis Lupi. D. Aagnol. Tempus. Si Lobelius hanc & pracedentem plantam re&é defcripfit cum unico flore in caule, à fequen- te feu Pannonico majore Clufii diverfus fit oportet: quocirca an idem, an diverfüs fit in medio relinquo, fufpicor tamen eundem effe. 8. After Pannonicus major [Fue 3. Auffriacus Y. Claf luteus major foliis Succif.e C. B. lut.maj. Au- ftriacus Park. Iur. foliis Succi[ze Ger. d1eat pellotu 2Uuftrian &tartuozt. Clu. à "rS ; . "e. ' Ex radice nigra, obliqua, mulus albicantibus fibris capillata, & lateribus propagines fundente multa initio promit fo//z, Scabiofe, aut ut veriüis dicam Succifz foliis Íimilia, dilutiore tamen viri- ditate & tenui etiam interdum lanugine prxdita , guftu aliquantulum acri & amariufculo : inter , quz prodit caulis cubitalis & amplior, teres, plerumque rubefcens, per quem fparía funt Tos jam deris anguftiora, mucronata, & nonnihil dentata : 1s extrema parte 1n aliquot ramulos divifüs eft, magnos fuftinentes feres, ex multis quinque foliorum luteis flofzulis, atque 1n orbiculare caput con- geftis conftantes, quos per circumferentiam ambiunt oblonga, latiufcula, plana folia, elegantif- fimo colore flavo, nullo autem (aut certé perexiguo) 'odore przdita. Floribus fuccedens /emez in- ter villofum quandam in capitulis materiam latet, angulofüm & quafi triangulare. Paffim ad Alpium Auftriacarum & Stiriacarum radices, aprico loco, nonnunquam etiam umbro- Locis & fo nafcitur, ubi Julio floret, Augufto ejus femen maturum eft. Tempus. Confiderandum proponitJ. Bauhinus, an Britannica Gefneri & Lugdunenfis tradatur à Clufio nomine After terti, Auftriaciprimi? quam ille Britannice Conyzoidis titulo defcribit. Verüm defcriptiones non in omnibus conveniunt : Siquidem Britannicz caus incanus & villofüs defcribi- tur, folia densá, canáque lanugine fübtus pubeícentia. Unde Britannicam Gefíneri & Afterem Pannonicum majorem five 3. Clafi diverfs plantas effe opinamur. Ad hanc Gefneri & Lugdunenfis Britannicam, h. e. Britannicam füam conyzoidem refert J. Bau- hinus Afterem montanum Inteum marem 722. & dubitanter etiam Afterem montanum przgrandi flore Helenii 42. Lob. cui & Clufius ipfe Pannonicüm fuum tertium majorem eundem füfpicatur: unde fequeretur C. Bauhinum in Pinace ex una fpecie planta tresfeciffe ; nimirum ex Aftere Panno- nico majore C/vfj, Conyzz affinem ; Afterem montanuni luteo magno flore ; & Afterem luteum majorem foliis Succie: Verüm (utdiximus) Britannicam Gefs. & Afterem Pann. 3. C/uf. rect fe- arat. : Hoc genus Afteris nos quoque in montofis non femel obíervavimus in Gerniania & Gallia. Locus. 9. Britannicam conyzoidem, quibu[dam. Afferem Panmanicum Clufto dittum 5f. Baubinus. fic. defcri- Lit: Radice nititur obliquá, repente, fibrosi, acri cum aliqua aromaticitate: caw/e cubitali, incano, villofo, in alas aliquot. circa fummum didu&o: fo/; maximis quidem (cuu longis, duas uncias latis aut amplioribus, reliquis palmum circiter longis ant brevioribus, femunciam latis, utrit que longá, densá, canáque lanugine fübtus pubefcentibus, fapore amaro praeditis, citra ullam ad- ftrictionem flore Helenii, fed minore multo, luteo difco in pappos avolante. Aa a2 * 1o; Santo- (————— (€——— 269 Hisrong:Aa PruANTARUM. Locus. Loctli. Locus. * 1o. Santolina flore amplo. Alpin. exot. Alpin, Mo confpe&u tenera, mollis, ac delicata, tota candida in montanis infüle Crete nafcitur, arboris figurá, foliis parvis, oblongis, multis fimul ftipatis, circum ambientibus ramulos, & fpiffi- tudine occultantibus, candidis, Abrotani feeminz adprimé fimilibus, non tamen per oras ferratis, Hc planta ab una radice longa, craffa, cenera. caulem rectum, rotundum, digiti craffitie, album emitüt; ex quo virge exeunt rem, graciles, complures, in cacumine in furculos duos vel tres di- vie , habentes flores Santolinz , id quadruplo majores, ad Calendule vulgaris magnitudinem atque aureum colorem maximé accedentes: quibus fuccedunt /éwi»s minuta, oblonga, Soncho proxima. Planta eft inodora, levi amarore linguam inficiens. De genere hujus plante, & an re&é huc referatur nobis non conftat, Nihil habet Alpinus de odore, nihil de pappo. ÁÀ. rr Afer maritimus flats Critbmum chry[antbem. diébus. Critbmum chbry[antbemum Park. Ger. maritimum flore Afferis Attici C. B. vaarinum tertium Mattbiolo, flore luteo Bupbtbalmi J. B. eDofbendffotoeren. Aampire. Suffrutex eft maritimus, ftatim ab ipfa radice multos emittens ftolones, cubito altiores, rectos, robuftos, teretes, rubentes, per quos fs/i« denfiffima , uncii longiora, angufta, craffa, teretia, glabra, extremo incifa, acri, falíuginofo, aromaticóque fapore przdita. Stolonum fcapi in folio- íos ramufculos finduntur, quorum fingulis infidet fios majufculus, luteus, in pappos evanefcens. Variis in locis maritimis circa Angliam obfervavi, v. in rupibus ad L/andwyz in infula Anglefeia ; in palude quadam prope Herff-Caftle ex adverfo infulz Vectis copiofiffimam. Afteris fpecies eft non Crithmi:/ unde A4ffer zaritimus luteus Critbium cbryfantbemum qulgà di- &ws, non inepte infcribi poffit. | * I2. Jacobea Critbmi literei foliis Morif. pralud. AMorif. Planta eft bipedalis, fv/s anguftis, craffis, oblongis, viridibus Crithmi chryfanthemi inftar. Flo. vera fert lateum Jacobeez, ftellatum, cujus petala lata, lutea difcum luteum ex plurimis flofculis az- &é flipatis conflatum cingunt. Flos abitin pappos. 13. Zlffer Atticus Italorum flore purpureo Park. Italorum Ger. Atticus cwruleus vulgaris C. B. Att, purpureo && albo flore J. B. 30utple Italian Startuot. * $ . B. Caules habet cubitales & fefquicubitales, tenues, teretes, duros, hirfütos, fübrubentes, folis ami- €&os oblongis, acuminatis, afperis & pilofis, interdum crenis paucis incifis, fapore fübaromatico & Íübamaro ac ficcante. Caules circa faftigium in fürculos dividuntur, quibus flores infident amoeni radiato Bellidis majoris pofitu, fed colore violaceo [ Dod. coeruleo-purpureo ] aut albo, difco me: diofulvo, in pappos faceffente. Ra4ix tenuis, tranfvería jacet, à qua multz demittüntur fibrz fapore amaro, nonnihil aromatico & calfaciente, quidam aiunt nonnihil Caryophylli refipiente. Semen parvam, füblongum, Intybo non multum diflimile. á ue dass incultis & afperis collibus & convallibus, 1n Italia, Sicilia, & Gallia Narbonenfi paffim obvius. ! Duplex habetur latifolins & anguftifolius. — Sic qui maturiüis floret minüs alté affurgit, quàm qui eritis. ! 14. Mfler AIpinus flore purpura[cente.. 4n [Feri smontano purpureo fimilis J. B2 Radix ei fats craífa, obliqua, intus nonnihil lutea, fapore acriuftulo, fibris aliquot donata Folia ad radicem plura, longa, angufta, figurá feré Polemonii petrzi Gefzeri, faturo virore fplen- dentia, ad latera gonnihil pilofa, at neque iU neque ferrata. Caules femipedales aut dodran- tales, fürrecti, foliis veftiti alternatim pofitis is quz ad radicem fimilibus, ramofi, fingulis ramulis florem fuftinentibus Bellidis minoris, nifi quód limbus feu corona foliorum radiatorum in margi- ne, minoribus brevioribáfque barbulis cEYTUN colore purpuraícente praeditis: interiores autem fof: culi, qui fundum floris componunt, inter viridem quafi & luteum colorem ambigunt. In afcení(ü montium maximo Carthufianorum ceenobio adjacentium Julii decimo feptimo floren- tem inyeni. 1$. Afer purpureus amontanus J. B. Alpimus cevuleo. magno flore Park. montanus, ceruleus magno fire, foliis oblongis C. B. Affer 7. Clufa Ger. deat Blue mountain &tartuopt, Radix huic fatis craffa, longa, nigricans, fbrata, in plura dividitur capita, ac fe propagat: Exquo- rum fingulis emergit cawliculus unus, palmaris,. rariüs dodrantalis, interdum etiam cubitalis, ' hir- fütus, paucis folüs veftitus, in fümmo forem geftans majorem quàm vulgaris purpurei Afteris, cz- ter Lib VI De Herbs fre compofito non. lactef entibus, cc. tera fimilem, foliolis coeruleis, purpureífve luteum veluti oculum ftellatim ambientibus: quem in pappis appenfüm [emez Íequitur. — Folia circa radicem multa, pilofa, unciam unam, duas aut tres longa, femunciam lata, per extremum rotunda. Autore Camerario, interdum globuli tumentes, villofi, propé radicem adnaícuntur foliolis, éftque omnino minor vulgari Aftere. In fummis jugis montis Jurz, item 1n montibus maximis Carthufianorum coenobio imminentibus invenimus. Oritur herbofis Auftriacarum. Alpium jugis, inquit Clufius. Floret Julio. C. Bauhinus Afterum Atticum minorem Cz. ab Aftere purpureo montano diveríum facit, quàm rede ipfe viderit: ego J.Bauhini fententiam amplector, qui E eum refert. * 16. Afler birfutus. Auflriacus carulens magno flore C. B. Prod. Park. 29ltte Auftrian &tat- tvo»t uit a prcat ffoiucr, C. B. Caule eft rotundo, hirfutie afpero, pedali in unum alterüámve ramulum brachiato ; fois latis, füb- rotundis, per marginem nonnihil exafperatis, & in apicem rigidiorem definentibus, rigidis, craffis, hirfutie levi exafperatis & fcabris cincto:: cujus füummo fos magnus infidet, eJáfque orbem pallidum folia multa, tenuia, oblonga, pallidé coerulea ambiunt, qui maturus fimiliter in pappum abit. Hic licét in. Auftria circa Cremfam reperiatur cum Aftere mont. ceerul. magno flore, confundi non debet C. B. Huic affinem Cantabrigie in hortulo noftro aluimus füb titulo 4fferis Hifpazici Londino miflam, qui radice erat vivaci, folus lanuginofis ;. floribus amplis, pallidé coeruleis; forté After Pyrenzus pracox flore majore coeruleo Hort. Parfienfis. 15. Zffer Tripoli flore C. B. sminor anguftifolizs Park. Ztticus Mon[pelienfis purpureus , | anguflicri- bus filiis J. B. 2arrotudcaten purple etartuoit. 3. B. Cognatus eft After: Attico Fuchfii, caulibus rectis, cubitalibus, teretibus, hirfütis;. per quos fo/;z cre- bra, glabra, nervofa, Linariz foliis magnitudine & formá refpondentia : Flores 1n frequentibus pe- diculis, aliis palmaribus, aliis uncialibus, umbellam mentiuntur, Afteris Fuchfiani fimiles, pauló ta- men minores, violaceis in ambitu foliis, difco luteo, qui in pappos refolvuntur. In prato juxta molendinum Caffri zovi, ínque fylva Valena & alibi prope Monfpelium invenimus, Augufto etiam & Septembri menfe florentem. — After minor Narbonenfium Tripoli flore, Linariz folio medio-purpureus Lobelio in Adv. dicitur, Flos Septembri meníe fuavem Croci odorem fpi- rat. Betan. Mon[p. 18. Zffer ceruleus [erotinus. frutice[cens, "TYradefcanti. 3Iatefokucring Dictu Startupmt. Radix ei alba, fürculofa, fibris multis donata, ad latera propagines emittens, hucilluc füb terra vagantes, & virgas fübinde emittentes, ut planta brevi fpatio longé latéque fe diffundat. — Cales exerit bicubitales, teretes, rectos, rigidos, glabros, medullá far&tos, craffitie propemodum minimi di- giti, folis crebris, nullo ordine pofitis cinctos, fuperiora versüs valde ramolós, ut ex uniufcujufque folii finu ramulus exeat , & planta arbufcule fpeciem reddat. Supremos caules & ramulos occu- pant fires multi, Bellidis minoris magnitudine & feré formá, fed colore diverío; medium quippe umbonem ex viridi flavum ambiunt numerofa petala angufta; oblonga, pallide coerulea, uná in- terdum vel alterá crená in extremo incifa. Felis Salignorum xmula, inferiora digitum lata; tres uatuórve digitos longa, acuminata, per margines interdum obiter dentata, aliàs zqualia, lata ba- á abíque pediculis cauli adnata: fuperiora fenfim breviora & anguftora. Floribus marcefcenabus fuccedunt femina pappo innafcente alata, parva & brevia. Septembri aut Octobri meníe floret, E Virginia in Angliam primus intulit. Jo. Tradefcantus, nunc nihil frequentius eft in hortis, eft enim admodum vivax nec ullum feré folum refpuit. Duas praterea hujus fpecies exhibet Morifonus in Prz/aZ. Bor. Ex funt 1. After ferotinus anguftifolius Canadenfis flore caeruleo. Foliorum anguftià à defcripto differt, & flore minore. 4. After pracox flore coeruleo majore. Hujus caulis humilior, flos major, media autem aftate floret. E 19. ZHfferifcus latifolius Autumnalis Cornuti. — Virgimens latifolius praecocior purpurante flore parvo, Park. € fe carfier Yooateleaben purplif Virginian &tartmoot. Cornut. Radix huic crebris compa&ta filamentis : caules lignofi, teretes, graciles, fübrubri, bicubitales ; fülia in ambitu ferrata, longis pediculis innixa. ( velut Pyri) ad bafin lata & fubrotunda, in mucro- nem Íénfim gracilefcunt: coloris quidem fuprà luteo-virentis, inferna autem parte velut Cyclami- ni Caulimm cacumini luxurians adeÓ form infidet copia, ut complurimis contextum flofculis íertum potilis quàm genuinum plantz florem dixeris. Singuli flores duplo minore ftellá falgent quàm vulgaris Áfter Atticus Ceámque ob caufam Afterifcum potis quàm Afterem appellavimus medium cineracei coloris umbonem habent [ pallide lutei potius ] circa quem folola velut ra- dii dilutiffimé purpuraícunt, fuccedente fezzse pappoío. Caulibus marcefcentibus radices peren- nant. Sub finem Augufti & interdum feriüs pro anni temperamento floret, Planta eft Canadenfis. Aa 3 ÁÀ. 20. Afer 269 Locus. Tempus; Locus. Locus € Tempts. 270 H:srogrAà PyuaNTARUM. Locus Vires, Á. — 20. Affer maritimus purpureus Tripolium ditlus : Tripolium majus C minis J. B. vulgare ma- fus d vulgare minus Ger. majus [Foe vulgare & minus. Park. majus caeruleum & mui: um C.B. &cà &tartomt. EH. NN & fefquicubitalem. altitudinem. affequitur, raZice fibrofa, Folia àd Limonii majorie folia accedunt, ftridiora, longitudine feré paria, nervis rectis Plantagineis donata, glabra, crafía, pinguia, colore coerulefcente interdum, per caulem & ramulos nullo ordine creícentia. Caulis faftigium ramofüm flores. gerit, furculorum extremis hzrentes, purpureos ceeruleófve, [ umbonem medium luteum cingente foliolorum purpureorum limbo íeu corona] qui in pappos evanef- cunt. "Tripolium majus & minus, cum non aliter quàm magnitudine differant, non feparo : "Tripoli- um flore nudo circa Briftolium obfervavi copiof&. Scatent hac plantá (ut veré Lobelius ) Narbonica & Anglica litora & fluminum crepidines, quas refluxus & maris ftus inundant. — Minorem fpeciem in paluftribus mantimis non longe. Monfpe- lio obfervavimus. | Hac etiam planta Afteris fpecies eft, nobis Zlffer smaritimus ceruleus, Tripolium «vulgó dictus. 21. Ziffer Virgineus anguffifolius ferotinus parc2o albente flore Park. &fe narrotudeaven. late fíotming Virginian A&tartooot, Multis fruticat folonibus, quàm pracedentis elatioribus, gracilibus, rigidis, fw/is ad nodos veftitis fingularibus, abíque pediculis adnatis.. E foliorum alis, à medio caule fürfum, exeuntramili prz- longi, & ipfi non raró in fecundarios ramulos divifi, ad fingulos nodos foliis pariter fingulis obti verum minoribus & crebrioribus quàm in imo caule. F/efeuliin fummis ramulis & furculis per- exigui, ftellati, circulo petalorum. albentium medium diícum purpurafcentem cingente radiati, in pappos evanefcentes. Radix fibris plurimis, longis, albentibus conftat, in multos annos vivax, & plurimum í& propagans, caulibus quotannis marcefcentibus. Multó ferius dd quàm füperior, interdum, non ante finem Octobris aut Novembris initium ; tempeftate calidiore maturiás. Locus natalis 1dem qui precedenti. 22. "fter vamo[us anmuus Canadenfis Mori. Bellis vamofa umbellifera. Cornuti : -ramofa major umbellifera Americana Park. 2Ünmual Xobite flotoereb. Startuoot of Canada. Cory. Seíquipedalis herba eft, radice minutiffimis contexta fibris: folis longiufculis, pinguibus, aíperis, obícuré virentibus, crenaturis ambitüs altiifimé laciniatis. —Cau/ez habet pariter Ícabrum, pullulan- gpus omni ex parte ramulis, quibusin apice numerofa fram copia crefcit, Bellidis minoris effigie, lenf;ioribus tamen. barbulis medium luteo-virens. orbiculum.| concinne ftipantibus. — Barbulz nun- quam rubefcunt, ut noftrats, fed emaculato femper candore funtinfignes. Singuli flores fingulis fuftinentur pediculis, qui licét ab eadem cauliculi parte prodeant, diveríz funt & 1nzqualis femper longitudinis. F/os Junio, Julio& Augufto viget, ambitus poftea marcefcit, medius orbis in. femen formatur, [ quod pappo adnafcente alatum eft ] Caulis tandem & plantz pars omnis arefcit; nec tufi femine vegetat, quod à (atu. duodecimo fere die germinat. Guftata linguam acriter pungit, eamque. amaritudine inficit noningrata, neício quid enim aro- maticum prz fe fert, cujus odoris halitus cerebrum ferit, € quo pituitam crebra fpuitione. fubinde per 0s exigit. Car. V. De Aflere Conyza dicte. Lantas hafce Conyzis acceníeri folitas ob. odoris defectum Afteribus potitis. fübjungimus, quamvis faporem obtineant acrem & aromaticum. Siquis ob hanc rationem non follici- tandas aut loco movendas putet, fruatur ille fuo judicio , nec enim ego hac de re cum quo- quam valdé contendertm, prxfertim cüm flores in hoc genere vix fint radiati, ac proinde "Afteris feu. Stelle nomen eis minüs apté conveniat. À. — rz. Conyza cerulea acris C. B. Ger. emac. odorata cerulea Park. — Senecio frve Erigeron ca- rules, aliis Conysa cerulea J. B. 2fue ffotouer'a ftoect 3icabanc. ub EA Conyza hzc fübinde magnitudine, foeicius aut mfoelicius folum nactus, variat, aliis fefquipal- maris, aliàs plufquam dodrantalis: radicibus fibrotis, albicantibus, guftu nonnihil aromaticis: ex quibus ca«/es füurgunt, multi, tenues, ftriati, rubentes, hirfuti , ramofi, medullà albá plem: Fwis integra, nec ufquam diflecta, crenatáve, lanuginofa, intorta, inferiora quidem uncias feré duas longa, femunciam lata; fuperiora ut breviora, ità anguftiora, utraque fapore acri & aromatico. Capitula quàm in. Senecione vulgari longe craífiora, canaliculata, tomentofa, nonnihil P we orum LOEO, Ge. am Floram foliola dilutiore purpura tin&a funt, medium obtinente pappofo tomento exalbido in lute- um vergente. m : In fterilioribus & ficcioribus pafcuis, praefertim arenofis, frequens oritur. Locus; * 3. Conysa cerulea Alpina major Park. C. B. &53cat, blue qipountain ficabane, Ex radice lignofa rufefcente caulem craffüm, pilis afperum, palmarem , mox in ternos raniulos; (& horum aliquos in pediculos ) divifüm protrudit : circa. quem foli? pauca, hiríüta & afpera, crafla, uncias tres quatuórve longa, unciá anguftiora, nervis aliquot. diftin&ta. Singulis pedicu- lis flos unicus, cceruleus , Conyzz coerulez vulgari fimilis, & fimiliter 1n pappum evanefcensin- fidet. In monte S. Bernhardi provenit. Locu:, Si planta hec à Conyza coerulea acri vulgari fpecie differat, cur non certiores diftin&tionis notas attulit. C. Bauhinus ? * 4 Conyzsa cerulea Alpina minor C. B. Park. — Smalf bíue 9gountain Jicabanc, GI. Plantula eft (&mipalmaris, aliquando minor, levis, raris nonnihil pilofa ; radice nigricante, £- brofa; cauliculo rotundo, tenui, unicum florem coeruleum, illius quidem flori formi fimilem, fed tripló minorem, multis apicibus donatum, & in pappum abeuntem füftinente, Fwliela habet ad radicem plura, angufta, triuncialia, pediculis donata, pallidé virentia, at que. caulem bafi fua cin- gunt breviora funt. In monte Gothardo reperitur, Lociits 4. Conyza. Canaden[is annua, acris, alba, Linarize foliis Bocconi. | Con. alba, acris, ama, Monf. 4n Eupatorium camnabinum. Americanum. angu[Hifolium Park ? Bocc. Conyza hzc priufquam in. caulem affurgat foliorum humi jacentium orbem & quafi ftella radi- antis fpeciem exhibet: Fs huic primó naícent finuata & hirta, atque versüs extremum retuía ; quz tandem in cawibus adultis Linariz fünt mula. CawLi pedalis & bipedalis interdum. — F7eres parvi, albo-virides, feré innumeri, atque in pyramidis modum difpofia , qui fenefcente planta ver- fus autumnum in unum verfum fle&untur , tandémque in pappos ( Conyzarum & Senecionum mo- in )folvuntur. Sapore acris eft. — Arida planta fi digitis teratur non infüavi Mali Aurantii odore acet. : Ex Creta vel Canada vel aliunde allatam negant nonnulli, repugnante feniorum Parifienfium fi- de, quibus in prima ztate ignotafui. Quód nufpiam non oriatur, & quafi de induftria fata, hoc copiz feminis pappefcentis debetur, quod facilé vento huc illuc impellitur. Hanc plantam effe exiftimo quam Parkinfonus fub Eupatorit cannabini anguftifolit Americani titulo proponit & defcribit : LER ad margines interdum dentata. efle ait, aliàs z«qualia. Car. VI De Aflere jacobea ditto; "Um plante fequentes, Jacobxa aut Seneciones dici folite, folio fint integro , neque nos certam aliquam notam novimus qui Jacobxa ab Aftere differat, prxter foliorum. divi- furam, ad Afterem potidis quàm ad Jacobzam eas referendas duximus, I. Jacobea Senmeciomi affmz. Senecio folio mon lacimiato J.B. C. B. fulio mom lacimiato Myconi Park. «5owunbfell iuitf) ax 1mbibiben icaf, Herba. eft cubitali altitudine, radicibzs tenuibus, candidis, lignofis , dulcibus : caw/e aliquantif* per pilofo, rotundo, cavo, Medullà lanuginosá far&o ; in quo folie funt exigua, pilofa, in ambitu ferrata, craffa, aliquantulum vividia, inferne rubeícentia, qua quandoque colore vinofo manus 1n- ficiunt. In caulis füummitate ffzres funtlutei, in pappos protinus abeuntes. Sapor totius plante aqueus eft, ut vulgaris Senecionis. Nafícitur in quercetis,locífq, non admodum ficis, fed humidis, interdum & in pratis. Nos in fabulo- Locy;; fis inter oppidum Rot & Norimbergam celebrem Germanix urbem obíervavimus: eundem etiam Meflànz Sicilie, 1n afcenfu montium propé urbem. Calix floris Senecionis calicem exacte refert, ve- rüm circulum feu coronam foliorum in margine ad modum Chryfanthemi obünet. — Plantula tenc- ra eft, radice fibrofa, foliis Bellidis majoris, * 2. dacobea 272, Locus €9 Tempus. Locus. aou. Hisrogra PruxaNTARUM. * 4. Pfacobea Pannonica falio mon laciniato J. B. anguflifolia Pann. mon laciniata Park. smont. [a- nugimo[a. angu[Hif. mon lacimata C.B. angufhfolia. Ger. 99ountain fsagtuoot ivitfj án unpibiben [cat. Cl«f. m quaterna aut plura habet foZiz, latiufcula, in ambitu leviter dentata : Caulez cubitalem lerunque angulofum, gracilem, per quem inordinata fparíà funt fo//2,. infimis pauló minora, atin doma anguftiora, lata bafi ipfum ample&tentia. Infümmo caule quaterni aut quini tanquam 1n umbella nafcuntur fores , Jacobzae vulgaris floribus non. multàm abfimiles, antequam explicen- tur ex atro-rubefcentes, fed ubi aperti funt auri fulgore fplendentes, quos in ambitu füpant quinde- na aut plura foliola, per extremum incifa, füperné phoenicea, fübtus veró quodammodo rubentia. Ti Hores maturi in pappum abeunt, cui involutum elt feme nigricans, oblongiufculum, vulgaris Jacobzx femini non difpar. — Radix non valdé magna, nigricans, tenuibus fibris candicantibus do- nata, füb Autumnum nova denuo folia latiora ad veteris caulis fedem fingulis annis producit. To- ta planta mollicula, & quadam lanugine obfita confpicitur : amari autem eft faporis. Naícitur apud. Nezetbwywar, aliifque Pannoniz & Auftriz montofis & czduis fylvis. Floret Junii initio, & fub ejufdem extremum finem femen maturum eft. * 3. Dacobea rotundifolia incana 4D. B. prod. Park, diounteeaten foarp fiantunot, C. B, Radice elt craffiufcula, tranfverfa, rufefcente, in fibras oblongas abeunte : caw/e pedali, incano: foliis fübrotundis, craffis, füperné virentibus, inferné incanis, uncias duas abíque pediculis longis, fefquiunciam latis, 1n ambitu dentatis, at in caule paucis & angufliffimis. F/e, qui Scorzonerz flori fimilis fummo cauli infidet, fatis magnus & luteus. Toti plantz lanugo quzdam afpera eft. Si hzc planta recte defcribatur. flore Scorzonerz fimili, hoc eft, naturá pleno, vel adaliud. genus pertinet, vel eft in hoc genere fingularis & anomala. Wo T4 Td montana uon lacimiata moftrar. S owntaimdfíagkuoot uit) am unbitibpch eat, Radice eft craffiufcula, tranfverfa, fibras albas plurimas, & ipfas fatis craffas emittente. — ulia ad radicem huini fparfa 1n orbem plura, fefcunciam longa, unciam plus minus lata, per ambitum leviter dentata, füperné cüm, juniora funt viridia, brevi tamen in luteum languefcunt, & tandem exficcantur. In horum medio feu centro exurgit caulis femipedalis authumilior, purpureus, ftria- tus, fols parvis, angufts, oblongis, acutis, abíque pediculis, bafi fua adharentibus, voftitus ; in faftigio tres quatuórve feres velut in umbella ve ms Jacobzz zmulos, € calyce ftriato, tum me- dio de tum barbulis ambientibus flavis; quibus in. pappum abeuntibus fezzza parva Jacobzze ma- turefcentia vento diflantur. "fum caulis, tum foliola eum ambientia araneosá quadam lanugine obducuntur. Folia mafticata initio nullo infigni fapore linguam afficiunt, ido poft nonnihil acria fentiuntur. : In montofis fterlibus cretaceis prafertim, ut collibus Gegzzageg dictis, & planitie Novi Mercati oppidi, & colliculis contumulatis Bartlovie in Agro Cantabrigieníi aut Effexienfi, oritur. * og. Jacobus affinis planta tubero[ a Capitis bong Spei Breynii. Breyg. Radice eft tuberosá, fufcá, in orbicularem latitudinem effusá, Cyclaminis facie; foliis multis Cy- claminisetiam haud valde abfimilibus, ex fàturá & dilutiore amcená viriditate eleganter variegatis ; inter quae cauJiculi teretes, concavi, paucis foliolis fepti, bini, termi. pluréfve dodrantalis longitudi- nis exurgunt. Florez unicum, aureum, Jacobzz latifolie Pannonicz 3. C/uf. fimilem, in pappum abeuntem, füftinentes. Hzc(inqut Breynus ) inramulo ficco & figurá fummo ftudio coloribus expreffa, qux in Be- verningiano horto floruit, notare potui. * 6. Jatobzea e"]tbiopica Lavendale folio Breynii. Breyn. NA radice quas fundit, rotunde fünt, flriatz & incanz, magnitudine Millefolii fylveftris : per quas f?/i viridi-incana, uncias duas longa, culmum lata, nervo per medium decurrente craffo, imila folis Lavendule. —Virgarum faftigia in. fürculos quofdam, & hi in pediculos, duos, tres, quatuor, pluréfve minutiffimis donatos foliolis abeunt, quorum finguli florez é calyculo torulis vi- ridibus canaliculato Jacobzz geftant minorem, radiatis, aureis, per extremum incifis foliis umbo- nem concolorem ex multis apicellis five tubulis conftantem. coronantibus: qui in pappofüm tan- dem femen, oblongiuículum, Jacobxz vulgaris non difpar, abit. Gaudet locis herbofis Promontorii beze [Pez * o0 aces RIT T0175 8 TXLD YONNEN RH m WU RERUEE Ine EI. * 94. dacobea etbiopica. Laricis filio Breynii. Breyn. Hac ligaofus & parvus eft frutex, Ericz fimilis ; v4» ferens multos, diluté virides, rotundo; ac ftriatos, inferiüs, ubi nudi, tuberculis denis , five foliorum veftigiis delapforum, pun&ulis ve- liti, inzqualiter utrinque & in medio. pofitis, inftar Euonymi alterius Cfi infignes ; ceceroquin abimo ad fummum numerofo ac denfo agmine FoLis uncialibus & dimidio minoribus, anguftiffi- mis, leté viridibus Pinafta tertii Hifpanici pumili C/zf.. vel Laricis accedentibus, at. mollioribus, ità circundati ftipatíque, ut ipfos ramos penitus occultent. ; Florem in ramulorum & furculorum cymis plerunque folitarium producit aurei coloris, ftellatum Jacobzzx haud multüm abfimilem, minus autem foliofüm, ca/jce longiore, maturitate in pappum evanefcentem, & femen nigrum Jacobzz longius relinquentem. In ericetis ad Promontorium Bonz Spei, TCU ions * 8. Jacobea fficata Mosomotapeufis Breynii. Breyn. : res caule longiore quàm pradictz adolefcit , rotundo, ftriato, in ramos didu&o fatis longos; quos hinc indé fo/;a fepiunt fübrotünda, craffa & ferrata, Euphrafix foliis quodammodo acceden- tia, in mucronem veró acutiorem definentia. Flores Ícanfiles per ramulorum longitudinem ferie quadam íuccedentes gerit, velut in fpicam congeftos, flavos, radiatos, difto melino, Jacobxze vulgaris minore, ca/ycslo quoque longiore & anguftiore, ex numerofioribus fquamulis. viridibus fimbriam albam lanuginofàm habentibus imbricatutm compacto. Horum florum apicelli in pappos refoluti, unà cum femize, Jacobzz paulóexiliore avolant. "Tota planta hirfutie. quafi fübafpera & albá lanugine obfita confpicitur. ) Datur & altera hujus fpecies, cujus caules itidem ftriati fünt, aft minüs lanuginofi, Folifaue x paucioribus fepti, ac floribus rarioribus, fürculo longiufculo fxpe folitariis infidentibus onufti. Iifdem in locis cum prioribus reperiuntur. Locus. Car. VII. De Helenio frve Eaula campana. Elenium "ExGoy quód € lachrymis Helenz natum dicatur, & ideo in Helena infüla lauda. tiffimum effe perhibetur. Caterum Helenium partium omnium, radicis, foliorum, florum magnitudine à rcli- quis integri-foliis flore difcoide pappofis diftinguitur. Helenium Ger. vulgare C. B. Helenium frve Enula campana Park. J.B. «fecampare, Folia multa à radice exferit longa, lata, in terram reclinata, utráque extremitate acuta, ad ta. &um mollia, fuperné pallidé viridia, fubtus 1ncana, per ambitum crenata, brevibus pediculis hz- rentia : é quorum centro caules exurgunt nunc unus, nunc plures, recti, canaliculati, villofi, füb- rubentes, ad trium & quatuor ufque. cubitorum proceritatem, aliquot alis concavi, quibus folia ali- quot nullis intervenientibus pediculis adnafcuntur, Verbaíci latioris. Flores odorati fed obfcur& Buphthalmi effigie, fed multis numeris majores, aureo fulgore comantes, quibusfquarrofüm fübeft latius capitulum; femen continens gracile & oblongum, pappo coronatum. RaZix notandz craffi- tiei, foris fufca, intus alba, fapore aromatico, acrimoniá cum nonnullo amarore mixta, odore etiam, praefertim cum exiccata fuerit, füavi & grato, càüm nulla prxterea plantz pars odorata fit. K In pratis & pafcuis, pra-fertira humidioribus, occurrit, fed rariás. Flores JunioacJulio vigent, — L^" Radix, cujus precipue in medicina ufüs eft, 1nfigniter amara eft, hinc calida & exficcans. Vires. Recens Saccharo condita ad modum Zingiberis, vel exficcata & 1n pulverem. redacta Saccharo vel melle mixta, ut fiat eclegma, vel cum Saccharo in tabellas redacta, É in ore continetur, & con- tinué falivá foluta unà cum ipfain afperam defertur arteriam, plurimum prodeft adversüs refpiran- di difficultatem, orthopnosam; afthma, veterémque tuffim. In Tufli inveterata Decoctum radicis Enulz cam Uvis Corinthiacis abundé commendat Dolus L. i. C. 9. S. 16. D. Soame. Ventriculo infüper commoda eft à ccena fumpta ad co&tionem pro- movendam. Hinc Platerus, referente C. Hofmano, eam vocare folebat aroma Germanicum, &c valde laudabat prz Zangibere & alis Indicis. Hoc etiam tempore, quod mirum alicui videatur, alvum faciliorem reddere dicitur. Commendatur praterea, ut peculiare przfervativum peftis tempore mané fümpta. Utile etiam eftad remorantes urinas & menfes ciendos feu. decoctum ejus fecundüm Diofcori- dem, feu exficcatz farina cum Saccharo mixta. Vinum Gallicum albumin quo radices in. fruffa concife per triduum maceratz fuerint mané je- juno ventriculo fümptum ad dimidii fextarii menfüram: Chlorofin Virginum. mijrific? expugnat && fanat. Decoc& uti 174. Loc. His-ron:ia PraN TAR UM. Decoóum radicis à Parkinfono, & aliis intro fumptum ad fpafmum, contufiones & dolorem ifchiadicum commendatur ; vel etiam exteriüis applicatum. Radices vino decoctz, aut recentium füccus vino infufus & potus lumbricos & tineas ventris enecat & expellit. Vinum quod ex Helenii radicibus paffim in Germania paratur, frequenter in potu fümptum mirifice vien acuit. 7. B. Enula campana in aqua communi deftillata falem volatilem exhibet falis C. C. xmulum tum odore, tum virtute. Vide /e Febure. Ad peftem prafervativum: & Rad. Enulz campanz bene à fibris mundat. q. v. Decoque in aqua quoufque mollefcat, ut per fétaceum tranfmitti poffit, de qua accipe part. r. mellis defpu- mati p.i. & coque lento igne ad humiditatis confumptionem. Dofis 3i. Car. VIII. De Dorosico. Oronicum vocabulum fa&um eft ex Arabico Dorozigi vel Durunsi, quorum illud Serapio- nis eft Szzplic. c. 325. hoc Avicenne 212. c. 210. Horum verba fi afferam nihil agam: tam enim non conveniunt cum Doronico quàm non conveniet album cum nigro. C. Hofman. ; Doronici notz characterifticz funt flores aurei fpeciofi, fparfi, in fummis caulibus & ramulis, in longos pediculos excurrentibus fingulares: Semina in pleriíque parva nigricantia ; folia itidem lata & fübrotunda; radices tuberofz autcrafle, qualitate venenata & deleteria pradictz. Huc etiam ob florum fimilitudinem 1n figura & fitu refero nonnullas que foliis fint oblongis, ra- dicibus fibrofis, nec quod fciam deleteriis. Poflent fortaffe certiores hujus generis notz à feminum figura ahííque accidentibus fümi. Ve- rüm quoniam nobis paucas admodum Doronici fpecies videre conugit, nec multa quod fciam in hortis à noftratibus coluntur, ea obfervare & inter fe conferre nondum licuit, necdum licet, I. Doronicum vulgare Park. latifolium Cluf. majus Offcinarum Ger. emac. Dor, radice Scorpii C. B. Zatifolium Cluf. d&&ommon 02 booandcabeb 3Ieoparbs banc. Dod. - Folüs exit pluribus, fübrotundis, latis, diluté virentibus, mollibus, tenuíque lanugine pubefcenti- bus, Hederz cujsfdam & unius Cyclamini foliorum formá, fed amplioribus, ad Cucumeris inagis accedentibus, hujus tamen & minoribus & mollioribus —Ca/is dodrante altior, & ipfe lanugine haud carens, ftriatus, quafi multangulus, alioqui rotundus, qui 1n pauculos divifüs ramulos, ipfis fa- ftigiis flores promit, Chryfanthemi zrnulos, & medio videlicet difco & orbiculato ambitu luteos, qui in tenues & candidos pappos refolvuntur, quibus fübfünt exigua, nigricantia feziza. — Radicule haud magnz, candide dum recentes funt, geniculis veluti articulate, non recte defcendunt, fed per obliquum Graminis modo ferpunt; & fubinde extuberantes novella protrudunt. germina ( ità Íef& multiplicante fürpe ) demifIis etiam ab 1pfis tuberofis partibus aliquoc deorfum concoloribus fi- bris. Referunt radiculz exanimatos Scorpiones : nam anterior & tuberofior cauliculis proxima cor- pufculum cum pedibus, pofterior articularam videtur exprimere caudam. In montibus propé Genevam copiose provenit. 2. Doronicum Cyclamini folio, nigra radice Campoclaren[e Col. 2Dlacfarooten 21eopavns banc, ivitb Sotuborcan Icaveg. Col, Differt hxc ab aliis vulgatis radice, qu nigrefcente & fufco cortice exterius tecta eft, intus veró alba, odorata, cupreffi ligni derafi modo, fapore dulci & aromatico, cerebrum petente : in fàxorum rimas excelfiorum montium in valle Campoclarenfium longioribus fibris craffioribus & albicanti- bus minime nodofis fe infinuat: ipfa veró radix obliquam, geniculata & in. globulos intumefcens obliqué reptat in fumma tellure, ut etiam nuda reperiatur. Fw; differt etam, quz non cucu- meris modo ut vulgarium mollia, & hirfutie incaná obfita, fed Cyclamino proximiora, carnofiora vulgaribus & duriora, majoribus dentibus circumferrata, lzviora minüfque pilofa, viridiore colore ac nitdiore, venulis quibufdam denfis ac reticulatis, ut cutis, depicta, magífque circa petiolum lunato finu conjuncta. | Cave pedali & (emipedali 1nvenimus, ftriato, cavo;tribus aut quatuor alis foliorum abfque petiolo alternatim harentium 1ntercepto. Folia ab radice plura quatuor é fingulis germinibus, quz plura edit. Flerem in fümmo habet unicum ex calice foliofo virente, quatuor unciarum diametro, quamplurimis barbulis radiantem luteis, Afteri zmulum, medium continentibus umbonem floículis exiguis compactum, qui Maio meníe emicat. Tota planta majoreft vulgata Cucumerino rotundi- folio Doronico, & pulchriore afpectu reliquis aliis oritur in monte Nei locis Borealibus. Dubitat C. Bauhinus, an. hzc planta fit Doronicum radice [Scorpii | Brachiata Lob. cum tamen neque figura neque defcriptio Lobeliana e1 apté conveniant. Fieri tamen poteft ut eadem fuerit : nam Lobelius perfzpe in planus defcribendis labitur, memoriz nimium fidens; & figurz etiam ipíz non raró minus exacte fürt nec plantis per omnia refpondent. No Lib. VI De Herbis flore compofito mon latle[ centibus, cov. 275 Nos certé plántam hanc F.Colwzme deícriptam Cantabrigiz in. hortulo noftro aliquot annos a- luimus. T Doronici humilis Striaci Cluín defcriptio ab hoc non multàm abludit, ut eandem plantam fufpicer. ; De Doronici radice hoc cumprimis controverfum, eft, sítne venenata." Quantum comperi. ( in- quit Cafp. Hofmannus in De Aedicem. Officin. lib. cap. 4.) qui primus illüm accufàvit Maranta fuit, r. Meth. 11. Ejus opinionis fuifl& Aldrovandum quoque Gefnerus fcribit /. e Ztcozir. Mat- thiolus ab initio quidem acriter. fe oppofuit, fed demum conféenfit, partim Cortufi motus autori- tate, partim experimento canicule quam quatuor drachmis radicis ftrangulavit. Huic iterüm feop- poíuerunt Gefnerus l.c. & Lobelius in Adv. qui etiam more fio in Matthiolum acriter invehitur : nec refert, inquit, quod caniculis perniciofum fit, cüm non pauca reperiantur aliis animantibus noxia & lethifera qux homini non modó 11nocua fed & falutaria fint: Nam & experimento cer- tum habemus Aloe faluberrima interfici vulpes, & ex Plutarcho eafdem ene&as Amygdalis amaris difcimus, &c. — Fruatur ille fuo judicio; ego certé mallem füffragari Matthiolo quàm. in humano corpore experiri quod canibus aliífve Quadrupedibus perniciofüm comperi. Nec refert quod fine periculo utimur Electuario de gemmis, &c. Nam & venenis ut Opio, &c. exigua dofi innoxié, imó cum commodo uti poflumus, & 1n. El. dicto Doronicum alus falutaribus mixtum corrigitur. Gef: nerus autem deplorando experimento vim lethiferam radicis Doronici in femetipfo comprobavit, fiquidem verum fit, quod Coftzus fcribit in EJec. Ze 44romat. Mefue , - illum efü hujus radicis obiiffc. Quod ut credam ( inquit Hofmannus ) ipfus facit. Ut enini manifeftó rédargueret. Matthiolum ( fic loquitur à Epifl. 20 & 22.) fe 3it rad. hujus fümp(iffe, & per o&o quidém horas bene ha- buiffe; verüm iis elapfis ventrem ac ftomachum inflar fenfifle, & circa os ventriculi imbecillira- tem quandam, & corpus totum infirmius, ita feré ut aliàs femel ac iterum ex nimio frigidz: potu perceperat. e Syniptomata cüm biduo durarent, & non viderentur fponte ceffürz ingrellum fuiffe aqua calidz folium & curatum fuiffe. Ín Itinerario D. Georgii Wheeler invenio fpeciem Doronici, quam Graci circa Athenas Scor- pido corta vocant , ob radicem fcilicet Scorpio fimilem, íquamofo corpore, in. medio intumefcen- tem, caudá acuti, fibris pedes imitantibus utrinque productis, in terra reptantem, & fübinde in tubera Scorpionum zmula intumefcentem, ut velut catena Scorpionum Íe iutuó in(squentium videatur. Folia Chelidonii minoris aut Tuffilaginis foliorum minorum emula. Florem non vidit. In Hymetti montis. faftigio Athenis non longé hanc plantam invenit Autor, quam eandem Lecw. puto przcedenti à Columna defcripte ; certé à nobis. Cantabrigiz. cultz ipfiffima eft. 3. Doronicum radice dulci C. B. Dor. folio (ubrotundo, [errato Y. B. Dor. brachiata radice Park. D. radice repente Ger. &xceping Meoparpg Dane. Clo[. i Calera habet aliquando cubitalem, rotundum, ftriatum, viridem, intiis concavum ; capitulum iri fümmo caule magnum, ex multis flofculis luteis concavis & quinque crenis divifis congeftum, quod ab aliis longiufculis. & 1n extremo crenatis folis fulgore auri fplendentibus ambitur, non inodo- rum. Semen exiguum, nigricans, cum fuo pappo facilé evanefcens. Folie circa radicem longo pediculo inhzrentia, orbiculata feré funt, fenfim tamen à pediculo in latitudinem fe explicant, in ambitu dentata & fervata ; quz veró caulem ambiunt longiora, & ab ipíà ftatim pediculi fede in latum expanfa, omnia faporisacris & amari. Radix ex viriditate candicans, minimum digitum crafía, geniculata & quaft fquammata, internodiííque diftin&ta, fed nodis fürfüm tendentibus, non inferne, ex inferiore geniculorum parte longas agens fibras, albas, fàtis craffas, & propagines in la- teribus, guftu feré fücci à Glycyrrhizz radice expreffi & deníati. Invemtur 1n. Etfcber, Durrenffein & quibufdam aliis Auftriacarum Stiriacarámque Alpium jugis in- Lec: & teríaxa. Floret Julii initio, aut etiam feriis, in. hortos veró tranílatum, ubt non diu. permanet 17?" Maio plerunque. Hoc unà cum Doronico maximo venatores paftoréfque montani, qui Rupicaprarum rádiceni áp- Virzs. ellant, adversis verigines non. minus commendant quàm Auricule urfi flavo Hore. radicem, viri- bitis firmandis apprimé utilem effe ferunt. — Huic fimile eft fi non idem * 4. Doronicum brachiata radice Ger. radice Scorpii brachiata C. B. Lob, Hxc fpecies Dodonzo paulo major eft Doronico primo feu vulgari, fàturatiüs virens, procerior, radice pluribus corticeis Íquammulis, nitentibus, candidis, marmoreis tranfverfim cincta, cui ala utrinque apta una eft, due marinz, Cancellíve aut Scorpii forcipulis non abfimilis, dulcicula gu- ftant. Folia majora paulo & rotundiora. Umbrofis hec montibus oble&atur. Hanc Parkinfonus precedenti eandem facit, nec immeritó meo judicio; ac proinde folia in Lo- belii icone minüs recté picta funt zqualia abíque crenis. Locus; * $. Doronicum Stiriacum flore amplo Ger. emac. bumile Stiriacum Clufü Park. latifol. flore Wut C. B. folio lato, flore magno J. B. Stirian 3leoparbs bane tuit à. large niprr. Caf. Humtilius plerunque eft jam dicto, & capite floris majore, fo/is à pediculo ftatim pxn? orbicula- tis, ut Cyclamino, alioqui fuperiori non diffimilibus. Radicwz 1tem nodi & propagines, neque in hoc, ut 276 v — e — MÀ M MÀ HisrongrirAaA PraANTARUM. Locus. ILoctis. Locus. Vires. Locus & Tempus. ut neque in.przcedente, deoríum tendunt (nodi autem in hoc minüs apparentes) aut anfarum inftar longé à matre fefe fpargunt, fed quafi matri contiguz furfum tendunt, & extra terram folia promentes, fibris in tellure fefe firmant, nequis fine fibris aut utrinque atifatas exiftimet. Naícitur in. Veytzalben fupra Neuberg in Stiria, & eodem quo przcedens genus tempore floret. Idem videtur Doronico Cyclamint folio, nigra radice Campoclarenfi Cof. fuperius defcripto. * 6. Doronicum Germanicum Park. Plantaginis folio alterum C. B. Germanicum , folis. [emper ex adverfo na[centibus, villofis J. B. Calendula. Alpina Ger. d&xxman 3leoparba bane, Cla. 'Terna aut quaterna. fumma tellure fundit fo/z, Plantagini latifoliz feré qualia, longiora tamen, & ad Digitalis luteum feu pallidum florem ferenus fimilitudinem magis accedentia, nervis diftinéta, mollia, viridia, füperné nonnihil villofa, inferné candidiora & leviora, bina femper ex adverfo nafícentia, guítu nonnihil amaro & acri. Cawlerm habet feré cubitalem, nudum, rotundum, hirfi- tum, ex quo magnus emergit orbis, multis ffofeulis luteis 1n quatuor foliola divifis conftans ; eum or- bem ambiunt quindecim aut plura folia,Doronico latifolio fimilia, latiufcula,& per extremum crenata, coloris flavi elegantis. — Semen floribus füccedens, ut 1n Doronici generibus, in pappum evanefcit. Radix minimi digiti craffitudinem pane zquat, nodis quibufdam informibus diftinéta, multííque fi- bris donata, lateribus propagines fundens & fingulis annis nova germina proferens. In omnibus feré pratis fublimioribus ad Alpium radices, tum in. ipfis Alpibus Auftriz fitis prove- nit: item in czduis fylvis ad Meenum amnem. | * 4. Doronicum VY. Paunonicum Clufi : Alifma Mnttbioli, [roe Plantago montana J. B. 2Dattavü 3icoparbs bane tit 3olantain ieates. Claf. Superiori (inquit Clufius) non valdé diffimilis, plura tamen fecundüm radicem habebat expanfa folia,minus nervata & anguftiora, anguftiora etiam qux caulem ambiebant, perinde tamen ut illa ex adverío nafcentia, qux cum füo caule nonnihil hirfüta erant : ejus fuprema pars in plures ramulos di- videbatur, füftinentes hirfütos calices, unde emergebant fimiles fere fferes, coloris tamen aurei ele- gantiffimi, duplici interdum foliorum medium orbem ambientium, & quodammodo per extremum fimbriatarum ferie conftantes. — Radix gracilior eft fuperiore, non paucioribus tamen adnafcentibus fibris donata quàm illa. Maio etiam florebat. Copiosé nafcentem inveniebat Clufius vicinis Nemethwywar Ill Balthafaris de Batthyan arci czduarum fylvaram. declivibus. Hanc plantam C. Bauhinus eümque fecuti Gerardi emaculator & Parkinfonus precedenti ean- dem faciunt. Clufius tamen, qui utramque novit, diftinguit, & poft eum J. Bauhinus, apud quem plenam & accuratam omnium ejus partium defcriptionem vide, Note autem precipue quibus ab ea differt, prater memoratas à Clufio, funt, radicis fapor acris, aromaticus & ingratus, cujus tamen in füpertoris defcriptione nulla mentio : fezez longum,ftriatum,hirfutum,compreflum,acre,odoratum, à Doronici feminibus multum differens. Nos, ut. qui non neceffariam fpecierum multiplicationem quantum poflümus cavemus, 1n C. Bauhini fententam proniores fumus. Planta Arnica reperta eft à frequenti experientia unica & optima panacea lapforum. — Ephes. Germ, Ann. 9. & 10. $ * $. Derenicum maximum Ger. maximum. Aufriacum Park. smax.. foliis. caulem amplexantibus C. B. max. foliis Hyofcyagoi Peruani modo caulem amplettentibus J. B. &fe gveatefi 3l ftrian 3Doltebane, ; Claf. Genus hoc Doronici omnium taximum bicubitalem interdum aut ampliorem habet caw/ezz, mi- nimi digiti plerunque craffitudine, ftriatum, hirfutum, fummo cacumine in aliquot alas divifüm : Folia circa radicem orbiculata, longo pediculo inhzrentia, rugofa & nonnihil hirfüta, qua veró nullo ordine digefta caulem ambiunt, ampliora funt, mucronata, leviter dentata, pediculo nullo, fed inftar foliorum Tabaci majoris latifolii, caulem latiore bafi amplectentia, viridia, hirfüta. — F/o- res extremis alarum ramulis infident, magni, vicenis aut tricenis oblongis foliis & orbem fatis la- tum ambientibus conftantes, lutei coloris, odoris expertes. Sezez ut aliorum. Doronici generum ftriatum, virefcentis tamen coloris, quod cum fio pappo aurz leni flatu defluit, initium. ab exte- riore ambitu faciens, ut in reliquis Doronici generibus. — RaZix ex viridi candicans nodofa, fquil- lule fimilis eft, fed ubi propaginibus aucta eft, craffior fit, & ex mulus velut corporibus in. unicum conflatur & cauleícit. 4 LA PM P. Secundüm rivos é montibus labentes, locis umbrofis in defcenfu jugi Wecbfell primm obfervabam (inquit Clufius). poftea longé majori copia declivibus, fylvofis tamen locis Eftcheri & Herrenalben Augufto flores proferens: tandem in montanis fylvis ultra Dravum Pannonia interamni Maio flo- rens. Hortis libenter affüefcit; in quibus Maio flores dat, femen Junio maturum. * 9 Dere- Lib. VL - «De Herbis fre compofito uon latlefcentibus, cc. EUM R oeos onufi s o0 o rLL * 9. Doeronicum minus Park. minus Officinakum Ger. Plantaginis fülio C. B. fulio fer Plantae inm oblongo J. B. 301antaindcateb 3Lcoparug bane, Lob. Hujus caules erant. teneri, pufilli : 2/7 mollicella, oblonga, uti Plantaginis, nonnihil ex viridi flaveritia, confpicué hirfuta Pilofelle modo, vel Cucumeris agrefts, fed attrectanti levia, ambitu rotundo, fed nonnihil laciniofo & füperné angufto, Cucumei agreíti quàm Cyclaminis fimiliore, terna vel quaterna; pediculis innatis radici exigux, tereti, orbiculatz, fed inferno in anguftum fen- Íim adducte, íübtus & tránlverfis quafi fquamularum torulis articulatz, apprimé Scorpionis cadaver & caudicellam exprimenti, plufculis donatz fibris : color candidus, fapor dulcis, amaricat, & len- torem multum pauxille conjun&tum aftri&tioni prafert. | Sefquipalmum altus cass, floribus in. fum- mo donatur luteolis aut pallidis, radiatis. Buphthalmi aut medi» Confolids. Hanc fpeciem Burdegalz vicinis locis delatam habuit Clufius. Io. Doronicum ZAuffriacum angu[Hfolium Ger. Park. Iongifolium, birfutie a(perum C. B. Doronici fpecies ex borto Ferrarienfé, folio longo biruto J. B. 3Long-icabeu bairp2Ieoparbg bare, Cluf. Caule T brevi, pedali duntaxat, molli, hirfüto, ftriato. Folia illi rara, parva, craffa, longiufcula, füpiná parte admodum viridia, & quodammodo fplendentia, omninó tamen villofa, prona autem levia, dilutiüs virentia; at que caulem ambiunt anguftiora funt, omnia porro peracris faporis. Summo caule unicum plerunque fert fferezz, Tertio Lobeliano [vulgari noftro] fimilem, fed magis aureum, quo evaneícente füccedit exiguum. femen nigricans, lanugine & pappo coronatum, quod levi aurá excutitur, & ventiarbitrio fertur. Radix parva, geniculata, & internodiis diftin&ta, ni- gricans, craffioribus candicantibus aliquot fibris donata, gultu aromatico. Hoc genus Doronici Clufius obfervavit in. Sneberg, deinde in Snealben & Neuberg, nufquam Loc veró majori copia quàm in fummo Etftheri Jugo, inter faxa, tenui, nigráque terrá leviter tecta, 9 Tempus. Floret Julio, nonnunquam etiam Augufto, quo menfe femen fubinde maturitatem confequitur. II. Doronicum Helveticum incanum C. B. Park. d9oatp Delbetian 3I 2oparbs bane, C. B. prod. Ex radice geniculata & quafi íquamata, caulis emergit pedalis, rotundus, incanus; cui flos magnus luteus, foliis aureis, longiufculis, non crenatis, difcum cingentibus, qui tandem in pappum abit cum femine aliorum fimili. |. Fo/ás eft craffis, ad radicem aliquibus fübrotundis, aliis ex rotunditate oblon- gis, dentatis & férratis, parte 1nferiore unà cum pediculis obincanam lanuginem mollibus, faperné veró pallidé virentibus & nervo albicante : quz vero caulem. ambiunt longa fünt, angufta & acu- minata, acris & amari faporis. In Alpibus Helveticis reperitur. An Doronicum folio longo ferrato 7. B? cujus folia longa, parum lata (unciam circiter) & in ambitu ferrata, aliàs Doronico vulgari. fimile. Locus. * I2. Doronicum Helveticum. bumile, craffis foliis C. B. Park. 3Lotg thick-leaten Delvetian dIcoparas bane. C. B. prod. Planta vim eft, foliis craffis & denfis, fuperne atrovirentibus, inferné pei nonnihil hir- futis, primis quidem ex rotunditate oblongis, per ambitum crenatis, pediculi ba(i caulem ambienda- bus, fubfequentibus veró unciasíex longi, fefquiunciam latis, quorum fuperiora pediculis carent. Caule eft brevi, hiríüto, in ramulos biunciales divifo, quorum finguli fferezs luteum mediz magni- tudinis füftinent. Julio menfe in. Valefianorum jugis floret. TUTNIS Tempus. 13. Tuffllago Alpina folio longo J. B. Alpina folio oblongo C. B. Park. reis. Doronicis affais longi- folie. 3Long-ieabeb, 2BaffarB 3XIcoparbs banc. Hellebori fibras zmitatur quodammodo hujus plantz radix nigricans, tranfver(a, fibrofa, fapore (ut miht videtur) nonnihil aromatico , Folia craffa, quzdam palmo longiora, parte inferiore hir- íüta, per margines ferrata, multó breviora latioráque adolefcenti quàm adult planta. . Caules ine terdum cubitales, fummum cacumen ornat ffo: magnus, Doronici vel Calthz aut Plantaginis Al pina (à qua tamen differt) aliquando duo, tandem in pappum abeuntes. qu In montis Jurz verticibus altiffimis 72uiri & Dole dictis invenimus : J. Bauhinus in przalto monte 7 5j; Braulio & Albula in Rhatia florentem Julio. Bb | * 14. Firga Locus & Tempus. Vires. e mis in fummis caulibus in thyríós aut corymbos, umbelláfve congeftis. Hisronr:a PruaNTARUM. * n4. Virga aurea stagno fore C. B. Confolida aurea nemorum Park. Con[olida aurea nemorum. Li- sopii folio, mm Alifma montanum . B. Lob. Foliis eft nigrz Betz aut potius Limonii, atriüs virentibus, carnofis, aliquantulum hirfütis, craffis nervofis, Dori fimilibus, amplexis pedales Doronici cauliculos binos aut ternos: fforibss caducis Doronici aut Calendulz, TORY CMT UN feré, fcité pectinatim confertis & commitfis foliolis ante- quam pandantur eleganti fpectaculo, radice multis filamentis albidis fparfa in cefpitem fümmum Bellidis modo; fapore mediz Confolidz tantillum acrimornie prodentis, aut Herbz Doriz cujus etiam vires & quandam aromaticitatem zemulatur. À In Aurelie Gallicz fylvofis denfiffimis oritur. Hzc defcriptio habet multa, [non omnia] qua conveniunt Tuffilagini Alpinz longifoliz, füperiüs proxime defcripta. d Car. IX. De Firga aurea. Irga aureaà forma & floris colore dicta, Afteris genus videtur, floribus parvis aureis, pluri- D 1. Virga aurea. Ger. aurea. vulgaris Park. aurea. vulgaris latifolia J. B. aurea. ansu[tifolia suinà Jürrata C. B. &ommon é5oltenaob, EA eris 3. B. Geniculatim hujus incedit radix, obliqué per terram acta, fufca, frequentes demittens fibras, al- bicantes, faporearomatico. Cawles recti & rigidi, duos aut tres circiter cubitos alti, ftriati, fübhir- füti, medullà fungosifar&ü. Folia tum à radice, tum in caule, & hec quidem alternatim longis pediculis appena, 1nterdum nullis aut. perquam brevibus donata, quorum quz ima funt palmum fere lata exiftunt, duos circiter longa [in noftris regionibus eam longitudinem & latitudinem non affequuntur] füperiora minora, atrovirentia, utraque birfuta & per ambitum ferrata. Flores tum in fümmo caule, tum in pediculis peculiaribus ex foliorum alis exortis frequentes infident Doriz vo- catz floribus fimiles, lutei, in pappos evanefcentes. In ericetis ac montofis fylvis & faltubus frequens oritur. Augufto menfe floret. Variat foliis (utrecté C.B.) quz fzpe fine crenis, aliquando faltem minis confpicuis ferrata fünt Vulnerariaeft. é celeberrimis intrinfecus & extrinfecus adhibita, 1pfi etiam Solidagini Sd aic praeferenda. In vulneribus internis (inquit C. Hofmannus) prodeft fübductione ichorum per urinas. Quod enim notárunt fummi viri plerzque omnes potiones vulnerariz fünt diuretice : Ec pugiles fo- lent in potu ordinario Valerianam fumere, quz inter diuretica familiam ducit: in externis juvat exficcatione & abfterfione, quibus qualitatibus valdé excellit. Lithontriptica diureticáque eft non e poftremis omnium confenfü: incalculo primam experien- tiam habuit Villanovanus, qui in pulvere ufürpavit: & celebrat in hoc affe&u Barclaius Argen, Gc Eupborm. of. 3ij. in vino albo calido quoque mane fümptze. infigni vi abfterforia dotatam effe ait Hofmannus, Eme tante ipfius laudes in vifcerum obftru- onibus, ad hydropem Jam inclinantibus, ut diu in fecretis fuerit habita in decocto. — Ad fluxus ta- men omnes alvi & uteri fiftendos, necnon hemorrhagias internas commendatur, qux adftri&toriam ae quàm ablterforiam effc arguunt; nifi forté exliccatorià vi hic przftet, quam. omnes ei at- tribuunt. ; 2. Virga aurea Mexicana C. B. aurea. Limonii folio, paniculd umo verfu difpofitá, Mexicana Hort. Parif. Mexican. éSofben vob, tuit Scadabenber Ieabesg, C..B. app. ; Ex una radice caules plures, nonnihil tamen. reclinati affurgunt ; circa quos fo/iz palmaria féfqui- unciam lata craffiufcula fplendentia, 1n fummitate camen multo breviora. Ex foliorum dli: ramuli prodeunt, quibus flores faturate lutei, fürfüm fpectantes, & unam tantum caulis partem occupantes, infident. Hanc Londino acceptam Cantabrigiz in horto aluimus füb titulo Virgze aurez Limonii folio. Huic eadem nobisvidetur Virga aurea. Americana Pzr£.cujustamen defcriptionem d ut Lectorde ea ipfe judicium ferat. Caulem nonnihil pilofum, folia leviter dentata ei adfcribit, qua: note an huic conveniunt nécne dubito. Quód fi diverfa fit mihi incognitam fateor. 3. Virga aurea Americana Park. dofoen von of. America. Park. .Huyus folia antequam excaulefcat, folia pr&cedentis [ Virgz aurez. ferratis foliis] magnitudine &- quant, angufta, oblonga, 1n medio latiora, utraque extremitate acuta, circum orasobiter dentata, celere viridi obfcuro. —Ceulis nonnihil pilofüs, pedali & interdum fefquipedali fer. alatudine, ffoi- bus Lib. VL. De Herbis fbre conpofito n» laclefcentibus, ce. 279 bus ab uno tantüm latere, feu uno verfi difpofitis, aliarum hujus generis fimilibus onufti. Sez füccedit pappofum. aix 1n terra reftat caulibus hyeme marcefcentbus. 4. Virga aurea Canadenfés, bir[uta, pamiculd miniis fpeciosd Hort. Pari. doften vot of. Canada, luit) Dairp leaUeg, — V. aurea ferratis folis birfutis Hort. Bl; au. Hanc Virgz aurez Canadenfis nomine Londino miffam in hortulo noftro Cantabrigiz aliquot annos aluimus. 5. Virga aurea folis angu[His, Levibus mon. [erratis Hort. Joncq. $2attotu-cauen. dolci tob iuitb fmootf) ana not inbpenten Ícabes. Hanc quoque Londino accepimus fub titulo Virgg aurez. Arnoldi Villanovani; eft tamen puto planta Canadenfis. ; * 6. Virga aurca latifolia errata C. B. aurea. [erratis foliis Park. aurea. Arnoldi Villanvani Ger. aurea, [iue Solidago Saracenica. latifolia ferrata J. B. 2810andcauen, inbenten dDolpen tob, 02 &onfounp, "EVER Tripló latiora huic funt quam '* jam di&z foliz, longiora, cateróqui fimilia, perinde ut caules " eid Aurea ramíque : at veró ffores lutei pappofi, non. fecundüm ramulos fpicati, fed. fummis extremífque um- "9 bellam quodammodo effigiantes hxrent. . J. Bauhinus hanc reperitin monte Rosberg propé Mafmunffer, florentem O&obri : C. Bauhinus Locas. in Bafileenfi monte Mancbezffein. 7. Selidago Saracenica Dod. Lob. Saracenica vera, Salicis folio Park. Virga aurea anguff ifolia fer- rata C. B. aurea. angu[lif. [errata, five Solidago Saracenica J. B. &araceng &ontounb. CELA Bicubitalis eft hic & tricubitalis, caulibus ftriatis, glabris : ex quibus alternatim fola nafcuntur palmum & fefquipalmum longa, unciam unam aut duas lata, fimilia fere foliis Salicis auriculatz, Doriz inftar per ambitum crenata, fed tenuiora, glabra, non hirfuta ut in vulgari, fapore quodam aromatico przdita, calidiufculo. — F/eres non fecandüm caulem ot in Virga aurea vulgari, fed in ex- tremis fürculis, utin Doria, ut urgbellam quodammodo mentiantur, lutei; foliis longiufculis ter- nis vel quaternis conftantes, flofculis confertis in pappos refolvendis medium obtinentibus. In foffis propé Argentoratam in Germania, ínque fümmis jugis montis Jurz collegimus ; J. Bau- dh: hinus in monte Rosberg propé Mafinunfter. : Floret Septembri atque etiam Octobri. Confolida five Solidago à conjungendis vulnerum labris Vire. aus & Saracenis di&a eft. L«gd. Ad eadem valet ad qux Virga aurea, cujus etiam fpecies cenfetur. * * 8. Solidago maxima Americana Cornuti. Corn. Caule multiplici,rotundo;glabro, levitérque purpurafcente in tantam proceritatem attollitur quan- tam cubita tria aut quatuor implere folent. Circa quemque fola fübpinguia, & fine ordine hinc inde difponuntur: formam habent fingula Saponarie aut Plantaginis aquatice, minüs tamen deníà funt, nam adverfo fole intuenti mille velut foraminulis pertufa apparent, quod fibrarum cri- Ípitudo facit, nec magis inde fcabra funt ad. ta&um ; attenfx fiquidem membranz planities afperi- tates illas velut vore quodam perpolit & exzquat, quó fit ut fplendidé admodum vireant. Fjes adeó ferotinus apud nos eft, ut fepiüs hyeme praoccupatus velut foetusin ipío utero ante partum elidatur : fi vero aut. zftas plurimum deflagrárit, aut intempeftivi calores autumno inceflerint, pà- niculam promit veriüs quàm florem, luteam, nec nifi tübulis & filamentis per floccos prodeun- tem, ac non longé poft maturitate in. pappos abeuntem. — Radix numerosá fibrarum copid contexi- tur. Ineftplantz fapor jucundus, odoratüíque citra acrimoniam calefaciens, nec parum habens aftrictionis. | Peculaaris 1n hujus plantz partibusvivacitas obíervatur, &c. vide. 9. Herba Doria Lobelii Ger. H. D. vulgaris Park. Alifia Mattioli ffve Doria J. B. Virga aurea major uel Doria. C. B. ZDotia'8 3Dounbtuot. ! e LH Obliqué fertur radix, craffitudine digitali, alba, multas longas ab inferiore parte. fibras demit- tens, concava ubi in caulem excrevit, fapore aromatico & amaro. Caulis trium aut quatuor cubi- torum eft altitudine, cui alternatim fine pediculo fo/iz adnaícuntur, Lepidii foliis accedentia, non nervofa; ut funt Plantaginis aquatic, quibus etiam funt longiora, acuta, crenata, pinguia. Folia imm & priora habent aliquid fimile cum Plantagine aquatica, non tamen funt ità lata, nec nervos fecundüm longitudinem obtinent, cum pediculs funt cubitalia; fapore Angelice aromatico fed remiffiore, amaro. Caulis faftigium in aliquot dividitur fürculos, qui f/ores fuftinent Jacobzz luteos, Íed min*is foliofos, in papposabeuntes. Radice eft vivaci & perpetua. Monípelii ad Ladi amnis ripas fponte & coprosé oritur. FloretJulio & Augufto ; Semen matu- Loc: rum Septembri. ; Bb2 Io. Herba .590 HisrongrA PrAaANTARUM. 1o. Herba Doria minor Americana Park. SDopia'S ADounbíuoot of America. Herba Doria al- tera Ger. emac. : Park. Doriz vulgari perfimilis eft fed minor, folis per hyemem etiam virentibus, craffis, oblongis, an- guítis, duplo quàmillius minoribus, & brevioribus pallidiüs virentibus, aliàs figurá fimilibus. Cases complures ad dimidiam illius altitudinem non affurgunt, teretes & plerunque deorfum nutantes, foliorum & florum multitudine przgravati ut re&i ftare nequeant. F/orzz capitula fquammofa quàm . praecedentis majora, uti funt & flores ipfi, magííque expanfi, multis anguftis foliolis oblongis & medio flofculorum agmine compofiti, in pappum abeuntes. —Ra4;x plurimis fibris nigricantibus con- ftat in cerra late fe diffandentibus, unde planta ymmenfum í& propagat; & plantas vicinas enecat. Accuratam hujus defcriptionem videfis apud Gerardum emaculatum. A. ir. Pige aurem [roe Solidagini anguflifolie affnis, Lingua avis Dalechampii J. B. Conyza paluffris Park. paluffvis ferratifolia C. B. 9avtb J'iee-bone, o2 9Ditng tongue, 3:8: Duorum aut trium eft cubitorum, caule ftriato, cavo, per quem ex longis intervallis alternata folia, Solidaginis Saracenice non multüm abfimilia , fine pediculis adnata, palmum aut fefquipal. mum longa, femunciam aut unciam lata, in ambitu ferrata , in acutum mucronem definentia, & fubtus veluti tomento obfita. [füperné obícuriüis virentia] Supremus caulis in. farculos crebros di- ducitur, atque hi rurfüm in pediculos, in quibus flores lutei Solidaginis Saracenica. . Folia (quantum memini) 1n plantis nobisvifis unciá. latiora erant, unde in Defcriptione Bauhi- niana mendum fubeffe T'ypographicum füfpicor, & pro femunciam fefcunciam legendum. Locus. . In foffis paluftribus & earum aggeribus, 1n infula Elienfi obfervavimus, fed rariás: In tranfmari- nis propé Naziuam oppidum ad ftagni latus, eundo à Geneva ad Lugdunum. "Qn X ; De Stechade citrina feu. Helichryfo. Toechas ( Arabicam intellige ) ab infülis ejufdem nominis, ubi copiosé nafcitur, cognomen- tum accepit, tefte Diofcoride l. 3. cap. 32. & Plin. l. 28. c. 18. non tamen 1n iis duntaxat infülis nafcitur, ut fcribit Plinius, fed alibi etiam. multis in locis. Herbam quz Stoechas citrina hodie vulgó dicitur, veterum Helichryfon effe Botanici peritiores exitimant. Varié autem fcribitur hzc vox, nimirum vel Helichryfus vel Heliochryfüs, vel 'Exetaju- eG ve] Heleiochryfus. Heliochryfus Plinio probari videtur, cüm fcribat, florem ad Solis repercuf füm aurez lucis in modum dependere. Quid autem paludi cum. auro, 1nquit C. Hofmannus. Aliis Chryfocome Veterum putatur, qua à comantibus auri. fulgore corymbis ( ut Plinius loqui amat ). nomen accepit. Notz ejus characterifticz fünt flores foliis marginalibus aridioribus & exuccis, quxque coloris gratiam diu retinent ficcata, cincti; folia oblonga, angufta, canefcentia, aut etiam tomentofa & 1ncana. Huc autem ob notas communes plantas nonnullas Gnaphalia dici folitas refero, quamvis colore floris difcrepent, ut Gnaphalium Ámericanum, Gnaphalium montanum, &c. * qp. Chry[ocome ezEtbiopica Plant aginis folio Breynii. Hac ex radice nigra & fibrofa caulem fert lignofum, firmum, plus fermé quàm pedalem, fz- piüs alios cauliculos producentem, vel minimé, vel parumper & quidem íüpertore tantüm medio lanuginofum, ubi pxné nudus aut pauca faltem foliola habet: inferior veró ejus medietas foliis com- pluribus condecoratur , virefcentibus & glabris, Plantaginis lanceolatz perbellé zmulantibus; fed brevioribus, latioribus longéque multo rigidioribus, per oras modicé reflexis & crifpulis, füpina par- te eleganter fplendentibus ;; in quibus nervi quinque infigniter. confpicui fecundüm longitudinem, cum ventulis fatis validis per latitudinem vario flexu difcurrentibus, cernuntur. Horum 1nfima lon- eiufculis & latis pediculis fulciuntur, reliqua veró (ine pediculo cauli adnata, marginibus utrinque in caule adeó devergunt , ut plané alatus videatur. —FJofcu/i caulium & ramulorum faftigia occu- pant, in comam cohzrentes, Steechadis citrinz Italice 7. B. fimillimi, at breviores, e fquamulis ex ftramineo & ferrugineo mixtim colore compactiles, quorum apices medii cum maturitate in pappo- fiim Semen exiguum. Stoechadis citrinz Germanicz abeunt & aurá leviffimá diffipantur. Locy. In locis Capitis bonz fpei fterilibus luxuriat, ubivere floret. ^. Stechas citrina floris & magnitudine C colore. fpeciofa J. B. Helicbry[on Orientale C. B. Heliochry- fim. Orientale, frue Amarantus luteus Park. parad. dDoieiita] eDolopAocks 02 &5olbei- C. B. Casle eft rotundo, lanuginofo, pedali; fols oblongis, anguftis, lanuginofis, & ob tomentum craffis & incanis, iífque ad redicezz oblongam, nigricante cortice tectam plunbus. Caulisin fummo in Lib. VL — De Herbis fore compofito non latlef centibus, c. j8i in plures pediculos unciales, incanos dividitur: quibus fingulis flos rotundus, rariüis oblongus, qua- fi ex plurimis fquamulis compofitus, quintaplo quàm in vulgari, quz Stcechas citrina. dicitur, ma- jor, lavus & fplendens. — TUM | Simile, fed caule cubitali, foliífque latioribus, mináfque lanuginofis, umbellá multo latiore, flo- ribííque minoribus & pallidioribus, ex horto Nobiliff. Contareni habemus, inquit C. Bauhinus; Ex Creta iníüla ad C. Bauhinum tranfmiffa fuit ab Honorio Belli. LA. Parkinfonus noftras Heliochbry[um Creticum & Heliocb. Orientale diverlas fpécies facit. Orientale Heliochryfci fci. Cretico elatius eft & ramofius magífque incanum & tomentofüm, folis: tantillo latioribus & in Creric. caule & ramulis crebrioribus; Florum umbellz feu corymbi in Orientali capitulis longioribus & ma- joribus, € fquamulis pluribus compofius, denfiüs ftipatis conftant, colore aureo hilariore mücznti- bus. Radice eft perenni, fed hyemes noftras «gré tolerat. J^ Ego Chryíocomen veram Diofcoridis Jacob; Zanoni pro hac planta habeo , quamvis néque fi- ura neque defcriptio per omnia exacté refpondeant. Cum Parkinfono tamen ceníco Heliochry- [o Orientale & Creticum diverías fpecies effe, Elichry(on Orientale C. B. caule fe(quipalmari, foliis anguftis, valde incanis in Olympo Afi fpon- taneum obíervavit D; JW beeler. 3. Stecbas. citrina Germanica latiore folio J. B. Elicbry[on. fVFue Stechas citrina latifolia C. B. 44ma- vantbaus lutezs latifolius Ger. xs Virgas habet dódrantalés aut etiam cubitales, cana lanugine veftitas, nunc firigslares, nunc plu- res: per quos f2/i« numerofa, incana, latiora multo quàm Stoechadis citrinzi Narbonénifis, adeó ut quz terrz proxima é radice ftatim pullulant, ad uncialem feré latitudinem accedant. Extremis ramulorum 1mmortalis auri fulgore refplendent conglomerati fquamulis compactiles corymbi. |. Se- sn pappo involutum. Aad;x longa, lignoíà, fibrata. In foliis ficcis decem poft annos deguftatis fapor nonnihil aromaticus. In fterilioribus prope Rhenum füprà Coloniam Agrippinam abundé nafcentem obfervavimus: Tn regionibus que Rheno adjacent, potiffimum veró quz inter Spiram &c Wormatiam íunt, provenit, in locis afperis, fabulofis, ficis & convallibus, florens Junio & Julio menfibus. 7. B. Hujus flores vino decocti & poti lumbricos ventris expellurit, quod Tragus experientiá certum res. effc didicit; Eodem modo fuümpti füdores cliciunt. Hujus varietatem florum íquamulis eleganter in modum pruriz ex aureo rutilantibus, in Caffübiz fterilibus arenofis & apricis locis praefertim füblimtoribus Julio & Augufto florentem , Septembri & OdZtobri femina perhicientem, cztera. precedenti fimilem Chryfócomes Germanicx * flore ignef- » ryy, ftos cente, five ex aureo rutilante proponit Jac. Breynius. zin Heiss Aliam infüper varietatem, flofculis longioribus & fquamulis fanguinei coloris imbricatis, valde c/yfos refpen- raram ex iifdem: montibus allatam addit. - det, ad folis v&« Amaranti (fic enim appellat hanc herbam ). flores, autore Trago, calidz fant naturz, id quod 1d ial & íapor&todorarguunt. Vino quidem decocti & poti lumbricos ventris expellunt, quod "Tragus um depen- experientia certum effe didicit: Eodem modo fümpti fudores eliciunt, quare hanc herbam obftru- dez. étionibus hepatis, lienis, renum & vefice conferre exiftimat. In lixivio deco&ti fi cum illo capué abluatur, furfures capitis & porriginem expellit, pediculófque enecat. Veftibus appofiti à tineis illas tuentur... Aquá decocti vaporantibus & fomentis induratam ac. tumentem matricem. emolli- unt. Flores nonnulli felici fucceffu adverfüs morbum Regium ufürpantur. Brejz. 4. Stacbas citrina tenuifolia Narbonenfis J. B. Elichryfon ffe Stechas citrina angu[tifslis C.B. St. citrina [Foe Amarantus luteus Ger. Chbry[ocome. [ive Coma aurca Q- Stechas citrina "vulgarzs Park. d2arrotudtabeb aSolbplochs 02 daffibonp. 2431 : NEM eft planta, radice craffa, lignofa; fimplice, perenni [ Lobelio radix gracilis eft gummi Elemium, vel Cyperum rotundum Syriacum (cans uti flores & tota planta, guftu etiam aroma- tico, medicato & fervente, non tamen nimio fervore, fübaftringente ] ex qua lignofi ffolozes pro- nafcuntur, qui in virgulas creberrimas pedales & cubitales, albida lanugine obfitas delinunt, qua- rum fummum cacumen feres corymbaceos, luteos pallentéfve, dense glomeratos fuftinet, íingu- los íquammulis imbricatos, ficciffimos, colore aureo fulgentes, non marcefcentes per multos annos (fi bene exficcati & loco ficco refervati fuerint) odore vehementes cum jucunditate. —.Fvli per ra- mos ordine frequentia confcendunt, incana, villofa, magis tamen fübtus quàm füpra, admodum an- guíta, nec plane culmum dimidium lata, versis füperiora minis frequenter difpofita. Lobelio au- tore in mollicello vellere pufillum. fezez Majoranz, fed exilius, ruffum, acre, odoratum: Copiosé provenit circa Monfpelium, Aprili & Maio florens. Parkinfonus Lobelium fecutus hanc Lecus 63 cum Stcechade citrina latifolia Germanica confundit, à qua fpecie omnino differt. "Tempus Staechadis hujus flores, ut & Italicz iifdem viribus pollent quibus Stoechadis Germanicz. Attenda- vd. mus Schroderum. Calf. & fic. diuretici funt & vulnerari. — Usis praccip. in obftructione urinze, he- atis, lienis, menfium ; coagulatum fanguinem refolvunt, catárrhos exiccant, menfes nimios filtunt, fenes fugant [ vino decocti aut macerati & poti] Commendantur & in primis ad exiccandas defluxiones acres pulmonum, &c, Extrinfecüs faciunt ad emolliendam uteri duritiem [1n balneo ] Capitis defluxiones ficcant & difcutiunt. [ faffitu. ] Matthiolus herbam totam omnibus cerebri mor- bisà frigido provenientibus, nempe pituitofis fluxionibus, diuturnis doloribus, comitialibus, refolutis, & id genus aliis mederi afferit; five ejus decoctum in potu fumatur, five in pulverem trita ex rhodo- melle bibatur aut oxyrnelite. — Penes autorem fides efto. — Morbi illimirtis contumaces atobis videntur, quaa ut tan. imbelli medicamento expugnentur. Bb 5 5. Stachas 292 Locis. ILoctt$. Locut: Locus; Hisrogr:a PrurawNTARUM. Li $. Stecbas citrina tenuifolia altera. five Italica J. B. Elichryfum folüs oblengis, Stechadi citrina fF milis Dod. C.B. pp à Virgz ramofe, quarum füperiores pares albicant, lignofz , in quibus folia fimilia foliis Stachadis citrinz Narbonenfis, qua tenuiora funt, inferiora, breviora ut in illa, alia quedam longiora uncia. In fingularum virgarum fummitate umbella parva corymbifera: Corymbi parvi minores quàm in Narbonenfi, longiufculis veluti parvis fquamis conftantes, qui fe explicantes difcum faciunt, in quo flofculi multis apicibus conftantes. Color qualis fit me latet, in ficca, ad ftraminis colorem acce- dere videtur. Bauhinus ex Ápennino habuit : Nos eam in montibus Ligurim, non procul Gavia oppido & a- libi paffim invenimus. Folia quàm Rorifmarini anguftiora, ' multó minüs quàm Stoechadis citrinz: Narbonenfis albicant. 6. Stachas Citrina temifolia tertia five Neapolitana J.B. Elicbryftn foliis oblonggs, paucis, Stechadi citrine angu[Hioribus C. B. Mattb. Planta eft exilis, fz/izs longis, anguftis, hirfütis, ftriatí(que: caulibus angulofis , umbellá in fum- mitate aureá divulsáque, radice tenui ac fupervacua. Ne quis autem hanc cum precedente eandem ceníeat (ut re&é monet Bauhinus) illa enim numerofrs anguftiffimis foliis, hacc paucioribus, plus duplo longioribus, & illà latioribus eft przdita. Inter Neapolin & Puteolos invenitur. * 7. Heliochryfim Abrotani femine foliis P. Bocconi. Abrotanum femina verum Diofcoridis '"Za- noni. JBoccom. Tenues fant huic virgule, fragiles, pedales; foliz circundatz oblongis, anguftis; denticulis quàm Abrotani foeminz: longioribus, nonnihilcandicantibus. —Fleresin faftigio cauliculorum umbellati, lu- teo auri colore fulgentes, Heliochryfi aut Stoechadis citrinz floribus colore & odore perfimiles. Semen à Perfide allatum plantam hanc in horto M. Etruriz Ducis produxit. 8. Elichryfum Creticum C. B. Cbryfocoma V, que Cretica Cluf. Claf. Singulares, nonnunquam plures, emittit € radice virgulas, teretes, fefquipedales, incana lanugine & velut tomento obdu&tas ; quibus fine ordine multa adnata fo/a, unciam & amplitis longa, un- ciz quadrantem lata, füperné virentia, inferné alba: circa fümmas virgasé foliorum alis nati fünt tenues ramuli minoribus foliis przditi : fumme autem virgz definunt in nudum ramulum, vel fin- gularem, vel geminum, tomento carentem, cui infident fingularia capitula, fquamulis imbricatim difpofits conflantia, inftar capitulorum Cyani, é quibus prodeunt ffores ; multis ftaminulis flavis compoftti. Steechadem citrinam Creticam flore amplo Par£, i.e. Santolinam Creticam "Alpini, & Chryfoco- men V. feu Creticam C/vf. pro una & eadem planta habeo. Nam defcriptiones conveniunt, & locus idem eft. Nec divería nobis videtur. Stecbadi citrine alteri inodorz Lobelii affinis, capitulis brevioribus J. B. Heliocbry[o fploeffri flere ob- longo [fimilis C. B. Stechas citrina. [yloeffrior Park. quam C. Baubinus. fic de[cribit : Caule eft feíquipalmari, rotundo, incana lanugine obfito, in ramulos aliquot inequales, palmo breviores brachiato : foliis Stoechadis citrinz alterius inodorze fimilibus, latioribus tamen, aliquibus leviter finuatis, fefquiuncialibus, inferne incanis & tomentofis füperné virentibus. Ramuli in pedi- culos tenues, nudos, uncias quatuor longos, abeunt, quorum fümmitatibus, capitulum unicum Íqua- mofam cum flore infidet, qui in pappos breves ut in Elichryfo fylv. anguftifolio abit. In montibus [taliz: (inquit) propé Terracinum provenit. Icon ]. Bauhini meliüs refpondet plante à nobis obférvate quàm Cafpari. Hanc in muris & rupibus circa Meffanam Sicilix urbem copiose provenientem obfervavimus. Hujus aliam fpeciem invenimus propé Tolonam Gallo-provinciz portum, folis longioribus, an- guftioribus, Ronfmarini fimilibus in caule crebrioribus, füperné pallidiüs virentibus, fübtus minüs incanis, uti fünt & caules, — FJores eodem modo nafcuntur in longis pediculis fingulares. Huic plantz affinis & fimilis eft, fi non eadem, * 9. Chryfocome altera, peregrina 1. Clu Cujus. defcriptionem ? Clufto. fabjiciemus. Cubitales plerunque habet virgas quando adolevit graciles , incanas, & velut tomento quodam obfitas, quas incondita ferie difpofita ambiunt fo/is, longa, gracilia, Libanotidis coronariz foliis fi- milia, vel is etiam angufliora, füperné nonnihil virentia, inferné incana, ex quorum íinu naf: cuntur tomentofi ramuli, minoribus foliis przditi, per fümmas veró virgas rariora fparía fünt folia, des faftigiis multi infident fquammati fores, vulgaris Chryfocomes foribus minores, aurei vel avi coloris, qui marcefcentes fufcum colorem contrahunt, & fezzez exile continent pappo involu- tum. — Radix lignofa, dura, 1n aliquot ramos divifa. Cum quadam non infuavi graveolentia odo- rata eft, guftáque calidiufculo. Salmana- Lib. VL Te Helis fte compofito " lactef centibus, cec. TI Salmanticenfi agro frequens eft , ( memini & Monpelliano videre) ubi tota aftate (übinde no- Lew. vos flores producit, totáque hyeme comam retinet. Hc planta in eo à noftra differt quód multos flores in ramulorum faftigiis geftat, cüm noftra fingulos tantüm, eófque majores quàm vulgaris Chryfocomes. Io. Stechas citriga éliera inodora Lob. Helichry[urm [Ieeftre fiar oblongo C. B. Lob. PINE EAT ki ; Rariüs hc multó occurrit Iliceti$ cocciferis Somzzieres ititer & Monfpelium, tota pulchella, £a- cie Steechadem citrinam praferens; f7/iz tamen funt latiora, incana, utitota planta. — Cau/iculis pal- maribus, in quibus flores itidem Stcechadis citrinz alterius, grandiores, longiores, Lactucz agreftis quadantenus. Radix non magna, lignoía, inodora ; tota minus nota, pervia, aut inventu facilis. Jo.Bauhinus hanc plantam Steechadi fux citrinz affini capitulis longioribus fynonymam facit. Verüm planta, quam fub titulo illo defcribit J. Bauhinus, eadem omnino videtur Steechadi odora purpurez Dilleterii Lob. illuff. Quocirca vel Lobelius errat, qui Steechadem 1llam purpuream Pillet. diverfam ab hac facit; vel J. Bauhinus qui eandem huic. D. Magnol nihil hic lucis affert, fed nos in dubio relinquit. Praterea J. Bauhinus Chryfocomen fecundam, five peregrinam tertiam C/f. huic fynonymam fa- ci. Eam autem Clufius fic defcribit : Pedalibus, interdum etiam cubitalibus affürgit ramis, candicantibus & lanuginofis, quos Olez fi- milia folia, longa, mollia, cana lanugine te&a per intervalla ambiunt. —F/eres autem extremis ramulis pallentes, íquamofi & Agerati fere infident. — Radices funt nigricantes. Hanc alteram Chryfocomen Murciani Mezeanilla, nomine Chamzmelo communi, appellabant. Hifpalenfes Rorzero marino, 1. €. Libanotidem coronariam marinam ;. Mauritani Granatenfis urbis incole Mifcajyin. At neque hic nobis fatisfacit J. Bauhinus fiquidem defcriptiones Clufii & Lobelii non conveni- unt ut conferenti patebit, ideóque unius & ejufdem planta effe non poffunt. C. Bauhinus Chryfocomen quartam, peregrinam tertiam C/zf. hujus Synonymam facit, minüs re&té noftrá fententid, fiquidem defcriptio Clufii meliüs convenit Stcechadi citrinz alteri Lz/. Mira eft apud Botanicos confufio in fpeciebus & Synonymis hujus generis. II. Stecbadi citrime affinis capitulis parvis, raris, [quamofis, im pappos ewane[centibus J.B. 4n ' Elichryfon [ylFo. anguflif. capitales conglobatis C. B ? Cbry[ocome 4, peregrina 3. Clu. — 4 Stechas citrina altera. Ad. Lob? . B. HEX Stoechadis Narbonenfis inftar densé fruticát, virg tamen breviores, tomento candidz; quas folia veftiunt citrinz Steechadis, fed longiora fubinde, non minüs argufta, inoffenfa marginum zquabilitate, tomento villofo fubtus obfita. Capitula fingulorum ramulorum ( qui longi ac tenues fünt) extremis impofita, aut fingularia, aut bina ac etiam terna, femunciá breviora, fquamata : ffo- ves coloris fordidi & obíoleti, non aurez, quorum apices medii 1n pappos degenerant. Hujus plan- tz idem feré odor qui dictz Steechadi. : In faxis ac rupium fiffaris circa Monfpelium variis in locis oritur. Caules huic ramofiores ramis Lec longioribus, tenuioribus, fparíis, & folis feré nudis. Chryfocomes 4. peregrinze 3. Clufii defcriptio huic bene convenit: Quocirca C. Bauhinus eam malé Elichryfo fuo fylv. ore oblongo fynonymam facit. Stoechadi citrinz alteri Lobelius Hore: fingulos in fingulis caulibus attribuit, quod plantx huic no- ftrz non convenit; unde aut malé Stoechadem fiam citrinam defcribit, aut ab hac noftra. diverfa elt. 4 12. Gzapbalium montanum album Ger. montanum [rue Pes cati Pavk. smontanum flore votundiore C.B. fee major Ó minor quibu[dam, aliis Gnaphbalii genus J. B. Qipountain €ubtucen, 02 ats-toot. Humi fundit circumcirca appreffa feré terrz fo/ia oblonga, per extremum rotunda, incaná lanu- gine obfita inferna parte, inter qux furgunt caules palmares aut dodrantales etiam cubitales, tomen- tofi, candicantes, fo//is veftiti longis, anguftis, € quorum cacumine glomerati pendent flores multi, jam majores, foliolis exuccis, fquammulis latioribus & brevioribus contextis, fpeciofiores, jam mino- res, é minüs pulchris Squamulis anguftioribus & longiufculis conftantes, nunc candidi, nunc magis minfifve purpurantes in medio apicibus multis , quibus füccrefcunt longi pappi. — Radices fibrofz rep- tant Pilofellz vulgaris in modum. In montofis variis in locis v. g. in planitie Novi mercati dici oppiduli: in ericeto Bernacenfi in Locus. comitatu Lincolnis ; in montibus Izglebereugb in. Eboraceníi provincia & Plizzlimn in Wallia. Hujus dux habentur fpecies, a/rera flore majore, fquamulis latioribus , 2/tera iore minore, fqua- mulis anguftioribus : utraque floris colore albo & purpureo variat. In Anglia fpecies duntaxat mi- nor invenitur. $ Gnaphalio montano affinis ]Igyptiaca C. B. Baccbaris Diofcoridis Rawwolfto J. B. 7.B. Planta eft cubitalis, folis lanuginofis donata, Verbafci fimilibus, & caulem ut 1n "Tabaco am- plexantibus | Summa occupant flofculi albidi purpurafcentes, dense füpati ut 1n Sccechade citrina aut Pede cati. Radicula odorata, Ellebori nigri fimilis. In Loctit, HiGisron:A PraNTARUM. In déícénfü montis Libani obfervavit Rauwolfius. Hujus meminit Jac. Breynius, titulo Chyfocomes Syriace flore atro-rubente 14. Chryfocome Syriaca candidiffimis floribus Breynii. Breyn. Non i obvia alibi quàm in faxofis Libani montis, ubi à Rauwolfio reperta, in cujus Herbarió plantam exficcatam nu Autor nofter dodrantalem. — FWls ejus incana, latiora Chryfocomes Ger- manicz atque bréviora. Flores fummus caulibus infident pauci, ex argenteis retorridis Íquamulie compactiles, Gnaphalii montani floribus rotundioribus candidis haud impares, fed grandiores. 15. Gnapbalium zAmericanum J. B. Ger. Americanum latifolium CB. Arg yrocome five Gnapbalium "Americanim Park. parad.. American €&ubtueen 02 3life eberlafting. UD: ADS altitudinem affürgit, proceriüs etiam fübinde adoleícit, caulibus craffiufculis, multo can- dido tomento obfitis, medullá fungosá farétis, teretibus : quibus certa ferie fala adnafcuntur, pal. mum circiter longa, femunciam lata, in acutum mucronem definentia, füpina parte virentia, tri- plicíque nervo fecundàm longitudinem decurrente donata , inferis veró villofa & incana. Co. rymbi fummis ramis infident multi conferti, tomento obfiti, quorum fingulares fferes ex argenteis retorridis foliis compactiles, pappofa in medio filamenta coloris refi aut melini, Clufio fübflavi, qua- lia feré in Gnaphalio vulgari, comprehendunt, qua tandem in pappum aut fées mutata abeunt. Radix fübeft lignofa exíucca, ferpentes de Íe propagines & fibras promittens, minimi digiti craf- fitudinem feré xquat, nigra, ex lateribus novos fingulis annis caules proferens, qui primüm emer- gentes nihil nifi tomentum effe videntur; tota zítate flores producentes. Ex America delatum, indidémque denominatum. 16. Gaapbalium Brafilienfe, Marggr. Marggr. Ex radice minimum digitum craffa, multis filamentis przdita, odore aliquantulum cum Heleníi radice conveniente, fapore tamen haud manifefto, perenni & que novos fubinde caüles protrudit, fex interdum & plures prodeunt caw/es, mediocriter rotundi, EM craffi ad trium. pedüm altitu- dinem, BA ob folia quz illos ambiunt, fubfufci & alba lanugine obfiti. Foz autem ambiunt multa, tres vel quatuor dig. longa, angufta, viridia, ac copiofa lanugine alba. feu tomen- to obfita; fuperiüs minora fiunt ad caulem, & caulis difpefcitur 1n multos ramos, mediocriter hir- Íutos. Ramos ornant hinc indé foliola anguftiffima, lanugine incana, unum aut duos digitos lon- ga. Inextremitatibus autem ramorum proveniunt capitula , ex fquamis oblongis argentei coloris; Íplendentibus compofita, quibus flefcuZ; innafcuntur copiofi, cuilibet nimirum. fquamulz quinque, conftantes quinque foliolis albis, diffe&is in medio eminente ftaminulo albo-purpurafcente: cate- rum funt penitus inodori, Poft flofculos nafcitur fezzes in ipfis fquamis, oblongum, fugax, colo- ris fufco-argentei. 17. Gnapbaliun ad Stechadem citrinam accedens J. B. 4m Elichryfum [ylo. latif. capitulis congloba- 5s C. B? Heliochry[um [ylveffre Ger. emac? Radix hujus fpectatur parum fibrofa & nonnihil lignofa: folia Gnaphalii, quxdam tres uncias longa, alia breviora, calmum unum vel duos lata, tomentofà incana, mollia : Cales villoft, albi, recti, interdum ramofi, dodrantales & cubitales; quorum faftigiis duntaxat fores herent & capitu- E ad Staechadem citrinam accedentia, vel ad Gnaphalium montanum, ex íquamis lucentibus con- ántia. In pratis non longé à Caffro novo vico Monfpelio vicino nafcentem obfervavimus. Car. XI De jacobea. A : [ Acobza à S. Jacobo, cui dicata eft haec herba, nomen accepit. Jacobza à cxteris pappofis non. la&tefcentibus, folus laciniatis, floribus flavis radiatis differt. KA. 0x. Dfacobea vulgaris J. B. vulg: major Park. vulg. laciniata C. B. dfommon Tiaptuoot, &eggrum, Radix plurimis fibris majufculis albentibus terre firmiter adhzrefcit, ut non fine difficultate pof fit extirpari. — Caules indé exurgunt non raró plures, interdum unicus, teres, ftriatus, aliàs glaber, aliàs nonnihil lanuginofus, in apricis plerunque purpurafcens, folidus, fos crebris, nullo aut al- terno ordine pofitis veftitus, fefquicubitalis aut alor, in letiore folo enam tricubitalis, fumma. pár- te in ramos aliquot divifus, medium caulem altitadine zquantes aut etiam. fuperantes; unde fit ut fores in. fummis caulibus & ramulis exiftentes in. umbellas quodammodo difpofit fint, magnitudi- ne Lib VIL De Herbs flore compofito non. lattef centibus, cc. 2985 | u——— E — À— — — — Ó—— M —— UHÉRÓMMMM—MM—ÓHÉÓÉÓÓÁEMÁE————————————— ne finguli mediocri, radiati, flavi, folus marginalibus cufpidatis, medio difíco concoloribus, angu- ftis, oblongis Calix floris Íquamofus, ftriatus. Semen perexiguum, pappo alatum, per maturiia- tem rubeícens. Folia oblonga funt profundé diffe&a, primo in laciniarum quafdam conjugationes ad mediam propé coftam, deinde 1n alias lacinias fecandarias fubdivifa, glabra & obfcurius viren- ua, prafertim fupina parte- In paícuis ínque incultis & ad vias paffim provenit. Non folüm eandem formam , í&d eafdem cum Senecione vires & facultates obtinet, autore "Irago, inprimis autem vulneribus, inflammationibus & fiftulis medetur. Obfervat Hofmannus Jacobxzam calidam nonnullis cataplafmatis formá adver(üs ventris cormi- na, (quz miferé dyfenteriá affectos excruciant & tantum non interimunt ) felici füccefíu fuiffe abdomini applicatam. A. 2. ffacobea Senecionis folio incano perennis. Doarp perennial fiagteoot toitf Count felAeabes. Forté "f acob. vulgaris minor Park. Hzc.à precedente differt 1. Radice, quz quamvis fibris paucioribus conftet, perennis tamen eft, & fub Autumnum nova germina quafi capita emittit. 2. Cawlbw, qui huic elatiores fünt & la- nuginofiores. 3. Fols, que pariter lanuginofiora funt, obfcuriüis viridia, 1n anguftiora & acutiora, minis tamen crebra fegmenta divifa. 4. Floribus, qui huic pallidiores, petalis ambientibus minori- bus & brevioribus. In paícuis prafertiminter vepres, & in fepium aggeribus non raró fe offert. Jacobza pumila Gallica Bocconi. Boc. « Hzc folis habet ceteris omnibus fü claffis multó tenuiüs diffe&ta ; atque eft planta pumila & ' cxteris humilior. —.F/ore & femine cxteris par. . A. 3. facobea latifolia J. B. 2520abdeaten Yragituont. NT E habet tricubitalem, teretem, rubentem, medullà albá far&tum, in ramos alterius inftar divifum, quorum extremis fores 1nfident magni, lutei, ftellati ceu vulgatz, & tandem in pappofüm tomentum evanefcentes : at fo/;e plurimüm differunt, dodrantem fere longa, duabis unciis latio- ra, ferratà, glabra, mollia, profundé circa principium fe&a , reliquá & ultima lacint ad Bugule folium accedente : verüm enimveró quz per ramos confpiciuntur paullo magis fünt laciniata ,— Ar- temifix feré divifurd. Radix obliqua, multis fibris capillata; fufpicor annuam herbam. In Sandcovia florentem Augufto obfervavit ad ripam fluvioli. A. A4. Jacobza latifolia paluffris five aquatica. Przcedentis defcriptio huic per omnia fer convenit, ut eandem plantam efl? mihi pene perfua- deam. Differt à Jacobza vulgari foliis imis pen? integris, ad principium duntaxat alté 1ncifis & velut pinnatis, in caule minus crebris : floribus in caule & ramulis fummis paucioribus, magis fpar- fis, nec ità in umbellz formam congeftis quemadmodum in illa; ipforum petalis faturatiüs flaven- tibus, medio difco latiore & majore, e flofculis pluribus fed minoribus compofito ;. ftylis etiam mi- noribus & brevioribus in fingulis; hinc capitula fequentia majora latioráque funt 1n. hic quim in ilá Differt etiam loco, cüm hzc in aquofis & paluftribus femper provefiat, illa 1n ficcioribus. Perennis planta effe videtur. Folia etiam füprema in caule multo minüs tenuiter difle&a íunt in hac fpecie quàm in vulgati Jacobxa. Quinetiam rami in. hac longiores funt, & à canle magis recedunt, & inferius in caule oriri incipiunt. quàm 1n illa. Ubique feré ad foffas & in aquofis oritur. A. s. Sfacobza Paumonica latifolia J. B. latif. Pamonica prima Park. latifolie Ger. Alpina lacini- ata, flore Buphtbalmi C. B. 2520834dcaben Hungarian Tiagtuoet. Caf. eir interdum excrefcit caule, firmo, ftriato; quem ambiunt fz//a lata, rugofa, mucronata, per oras ferrata, viridia, latiore bafi, &t velut appendicibus quibufdam pradita, infimá parte quà caulem ample&untur, ingrati & nonnihil acris faporis: quz veró à radice germunant rotundiora fünt & majora, Íed nullas appendices habent, perinde tamen ferrata atque fuperiora.. Summus caulis dividitur 1n aliquot ramulos, qui ffores omnino luteos füftinent , Jacobzz vulgaris fimiles, multó tamen majores, & ad Buphthalmum amplitudine accedentes, maturitate in. pappum evanel- centes. Semen obíervare non licuit. Radix fatis craffa & candicans, fübinde fibras, vulgaris Jaco- bzz inftar in latera expandit. J Provenit 1n. Auftriacis Stiriacííque Alpibus: nufquam tamen abundantiüis quàm fupra Herrenal- ben, qui longus aícenfüs eft in Durrenftein. Floret Junio & Julio, in hortos tranflata etiam Maio. 6. jaco- Locus. Vires. Locus. Locus. Locus,! Locus €$ Yemptus. 286 Hi:isrTonrA PutANTARUM. 6. JJacobea marina Ger. maritima C. B. marina ffve Cimeraria J. B. marina. (rue Cineraria vul- geris Park. ea-diagionot. Ad bipedalem interdum altitudinem affürgit caule duro, ftriato, tomento. candido obdc.&o; Prima folia quernis fimilia funt, rarioribus fiffüris, mináfque altis incifa, que poftmodum ad coftam ufque profundilis dividuntur, digitali feré intercapedine fegmenta laciniata intercedente, crafliufcu- la, inferis cinereo molli tomento una cum pediculo obfita, faperiüs atrovirentia, nitida, & non- nulla quoque lanugine. fortuita obiter refperfa, fapore pradita parüm grato. Fre; multi coacer- vati, Jacobzz, melini, 1n pappos tandem abeunt. Locus: Ad littora maris infert ubique feré occurit : in Anglia & Septentrionalibus fruftra eam quzres. Hujus duz. preterea habentur fpecies feu potiüs varietates, nimirum, r. Jacobza incana altera C. B. altera feu minor Park. quz priore minor & humilior effe dicitur, fols tamen longioribus , valdé laciniatis, lacintarum feu fegmentorum extremis rotündioibts, iuperné etiam fubcinereis ; ficribus minoribus colore obfcuriore, qui duos minimum menfes durant antequam marcefcunt & de- fluunt. 2. Jacobxa maritima five Cineraria latifolia C. B. Par. cujus folia inferiora fübrotunda, cum pédiculis pedem longa, uncias quatuor lata, ad modum Braffice vulgaris laciniata, & per marginem finuofa; at fuperiora minora & acutiora: fferes majores oblongis pediculis incanis & nudis infident, quorum difcum aureum folia latiufcula pallidiora orbiculatim cingunt. Árgentea Cretica Z4Jpim. exot. huic eadem videtur, folá foliorum incifurá Paftinace zmulá lu- dens. Nue Jacobza ad vulnera & ulcera inveterata ac fordida à recentioribus commendatur, quz fücco ejus cum melle permixto expurgantur, Ad dolorem ifchiadicum aliófque inveteratos in unguentis ufür- patur. Vide Gerard. — Laudatur veró & hujus deco&um gargarizatam ad gutturis tumores & abícef- fus, quos & difcutit & perfanat. Do4. /Fgypti, autoreÁlpino, Jacobzi marin ad multa utuntur : quippe deco&tum ex foliis para- tum ad renum veficeque calculos pollere aiunt, necnon ad fanandas vifcerum antiquas obftru&tio- nes, frigiditatem, ftrangulationem, fterilitatem, inflationem, atque ad menfes. interceptos revocan- dos, 1n 1nfeffionibus. T- Ageratum ferulaceum Dalechampii J. B. Chry[antbemum Alpinum folüs Abrotani multifids C.B. "Achillea suontana Lob. CIaf. is eft cubitalis, caulibus fatis vobuftis, ftriatis, quos f?lia ornant tenuiter Chamxmeli modo difle&a, que quo magis füperiora versüs tendunt, eó funt minora, minutiüíque incifà: inferiora namque palmo longiora, Ferulaceis funt proxima, — Caulis faftigium in. pediculos frequentes abit, quibus incompofiti flores umbellam mentiuntur, Jacobxz floribus fimiles, minores, luteis foliolis radiati, ftaminulis concoloribus medium occupantibus, tandem in pappos faceflentibus. Radix lon- giuícula, mediocris craffitudinis, fibrata. Sapor huic nonnihil aromaticus. Locus. In cacumine montus. Efferos menfe Octobri florentem reperit J. Bauhinus : Lobelius in celfiori- bus Calcaris & Horti Dei montium Narbonenfium jugi. Nobis etiam càm Monfpeffüli commo- raremur à D. Zuecker Dantifcano € vicinis montibus delata communicata eft. C. Bauhinusà Parkinfono & Johnfono Gerardi emaculatore non immeritó reprehenditur, quód Ageratum. ferulaceum L«gd. Chryfànthemo Alpino 2. Clufii idem facit ; cüm Chryfanth. 2. Cluf: nec flores in cacumine in umbelle formam difpofitos gerat, (ed fingulos aut geminos tantüm in co- dem ramulo; neque eos parvos, quàm Jacobaz minores, fed Chamameli vulgaris floribus majo- res. Verüm Chryfanthemi Alpini 3. Clufii defcriptio Agerato noftro ferulaceo egregie convenit. Quocirca per errorem, puto, apud C. Bauhinum hxc nomina tranfpofita (int, & Chryfanthemum Alp. fol. longis tenuiter incifis n. locum Chryfanth. Alp. foliis Abrotani multifidis transferendum, itémque Chryfanthemum Alp. 3. C/af. in locum Chryf. Alp. a. ejufdem. Morifonus nofter plantam hanc Chryfanthemis annumerat, ob femina, ut puto, folida feu pap- po defiituta. Verüm cüm J. Bauhinus Rs verbis affirmet flores in pappos faceffere, nec planta ipfa ad manum fit, ubi eam collocem incertus fam: fi minüs red híc difpofüerim, J. Bauhino imputandum eft. * 8 Chryfantbemum Hifpanicum tenuifolium Mori. pralud. Folia habet minis tenuiter diffe&ta quim prxcedens florémque duplo majorem. P4 ». *N C » Y B T . * - 4 - Quamvis hoc forte alió pertineat, ob affinitatem precedenti fübjunxi ; Quód fi minus redté hic collocentur, utraque fimul removeantur. . * 9. Sacobea Sicula Chry[antbemi facie Bocconi. Bocc. Caules ei cubito fünt altiores, non ità craffi, inanes, feu intus fungofi, in plures ramos divifi. Folia longa, angufta, adnatis exiguis alis, Chryfanthémi Cretici veluti divifürá & formá, paululum fotentia. Flores in ramulorum faftigus multiplices floribus Jacobzz multó minores, medio umbo- ne feu orbiculato ambitu luteo auri. colore fulgentes. ] Xn Perpetua eft planta, hyemémque facilé fuftinens, ad Catanam & Tauromenium frequens. * 10. "aco: * to. Jacobea multifida uzibellata annua Bocconi. Bocc. E radice tenu parvá folis plurima. per terram ftrata, uncialia & triuncialia nonnunquam, Jaco- bzx more lobata, fupra virentia , fübtus incana, in extremo circinate rotunditatis, in margine Íinuata emittit: quorum 6 medio cawlis affurgit pedalis, alatus, rotundus, levier hirfutus, fi cinctus primüm Jacobzz divifurá, demum Abfinthii modo tenuiter incifis. Hic caulis in. fummi- tate pluribus ramis palmaribus quafi laxé umbelle in modum dividitur, quorum. cacuminibus infi- dent flores petalislatis & planis, aureo colore fulgentibus, & cingentibus umbonem pariter aure- um, ex multis f/amizulis concoloribus. conflatum, qui tandem recedit in /ezmez pappolüm aliarum: Jacobzarum more. Annua eft planta. Nafcitur ad Agrigentum & oppidum AMontapertum dictum. Car. XII. De pappofis mon. lacle[centibus [petalis marginalibus cu[pidatis, foliis integris levibus feu De Sacea Olea folio. C. B. 1. Prarmica Auffriaca Ger. Auffriaca Clufü Park. facea ole folio, capitulis femplicibus C. B. Xerant bemium . aliud. [Fe Ptarmica quorundam J. B. Uuftvian &necatooot. Caf. (x affurgit czu/e, candicante, Cyani xmulo: Pwia illi infima caulis parte fecundüm radi- cem numerofa,longiufcula, angufta, faperné molli lanugine incana, acidiufculi (aporis ; in ipfo autem caule rariora. Caulis 1n aliquot ramos fc fpargit, füftinentes capitula. & fquamis velut argen- teis imbricatim fibi invicem. incumbentibus contexta : à quibus emergit ffos venuftus. & elegans, duodecim aut quatuordecim foliis conftans, duris, ficcis, mucronatis, coloris initio albi, deinde ex caeruleo quodammodo purpuraícentis aut illius zmuli qui in Sefamoidis minoris Mattb. flore ela- cet, nullo odore commendatus, fed fola venuffate gratus, & immarceffibilis : coloris enim gratiam retinet per multos annos é trabe füfpenfüs, autinter chartas repofitus : in ipfa veró planta | fi non evellatur ] fenefcens fübfufcum contrahit colorem. —Sezzez non multüm abfimile Sefamoidi minori, cenuius tamen & copiofum inter albam lanuginem latet. RaZix fingularis eft, nigricans, dura, ca- pillaribus quibufdam fibris fepta, fed annua. In Auftria circa Viennam urbem & alibi invenit Clufius. Locus Ptarmice nomen huic plante impofüit Clufius, non. quód fternutamenta moveat, fsd quód reli- l quis notis fatis apté cum Diofcoridis Ptarmica conveniat. Puhillam 1ncanam Jaceam alteram folio olex Lob. haud libenter pro diverfa fpecie admiferim, quam per omnia fimilem incanz alteri [ i.e. Xeranthemo ] fcribit capitulis & Horibus, fed cauli- culo minüs divifo eff, palmari & fíefquipalmari, foliis majoribus Olex, magiíque incanis, mini- mé ferratis, capitulis habitioribus, nitidis argenteis fquamis, guftu infipido, minimé amaro. 2. Xerantbemum J.B. "facea Olee folio, flore minore C. B. Ptarmica. Imperati, ffe minor Pack. Prarmica Imperati, an Ptarmice Auffriace [becies Cluf. cur.poft. ? Ger. emac. Smalíec &necs5tuot, . B. : 1. ulofo eft caule, duro, lento, incano, lanuginofo, tenui, pedali & altiore pro ratione foli, pluri- müm fingulari, in multos ramos divaricato ; per quem fü/;z alternatim difpofita, denfo comento can- dicante undiq, obfita, inferne candidiora Abfinthii vulg. foliorum colore; uncias duas aut tres longa, culmum lata, unico nervo medium folium percurrente, deoríum plerunq, reflexa. Singulorum ramu- lorum extremis fingula hzrent capitula oblonga, ex fquamis candicantibus & lucidis, nitidis contexta, in acumen definentibus cum ftria rübente. — F/os ftellatus, fqualidus & ex(íuccus foliis conftat fex, fc- ptem, octo aut etiam pluribus, acuminatis, aridiufculis, rubentibus, parvis, capitulorum Íquamas imitantibus fed longioribus, quorum medium occupant ftamina numerofà confertáque, rigida, can- dida hirfata, inter qua latent femina lata veluti ded albr, mollia cum barbula in fummitate vil- loía Radixíingularis, lignea, annua: E femine deciduo nove Autumno ftatim exurgunt plan- tule que per hyemem virorem füum retinent, & vere fequenti excaulefcunt. Trita herba odorem aromaticum exípirat. Primó hanc obfervavimus in Arni fluminis alveo prop? Florentiam in Italia, poftea etiam in agris Locus. quibufdam non procul Monfpelio. Xeranthemum vocabat Geínerus ob ficcitatem & fqualiditatem florum etiam recentium. — 7. B. Hanc proculdubio intelligit Lobelius. nomine. Ipcanz alterius: Cyani aut. "f aceze capitulis C flore, quamvis folia (minüs recte ) leniter ferrata faciat, & caules ab eadem radice multos: ideóque C; Bauhinus fruftra pro divería fpecie eam ponit. C A P. 288 Hr:sronra PrtaNTARU M. ALocus. Dol. Ll. 4. c. 1. $. 19. . difco extantesluteifunt. Foz anguftiora funt, pallide viridia, laciniata, crebris a Car. XIII. De pappofs sm latlefcentibus florum petalis marginalibus cufpidstis, foliis diffettis Gg fpinofts feu, : ; De Garlina, Lanta hzc à Carolo magno, primo ejus nominis E aM fic dicta eft, quia exercitus ejus Ángel: monitu ufu radicis. hujus à pefte liberari fertur. Mafticatio ejus in pefte prodeffe dicitur. 1. Carlina bumilis Park. Carlina five Cbamzeleen albus Diofcoridis Ger. Carlina acaulos magno flore : C. B. caulifera C acaulis J. B. &rfe fotu d'axline«&Bittie, VB. Carlinz radix, cujus przcipua eft commendatio, longé latéque vagatur, profundéque intra ter- ram agitur, craffitudine pollicari plus minüs, füperficie veluti corroífa & foraminulenta, colore foris ruffo, intus candido, fapore aromatico, nonnihil gravi: antequam veró é terra emergat, in capita aliquot utplurimüm faceffit, ex quorum fingulis feparatim folia in orbem. füpina oriuntur, palmum unum aut. duos longa, unciam unam aut alteram lata, profundis ad coftam ufque incifuris dmià & velut crifpa, aculeis minacibus horrida, nonnihil tomentofà, viridantia exceptá pediculi infima parte atrorubente : 1n horum medio feffilis haret ecbimzs, orbiculatus, fpinofiffimis foliis un- dique obfitus, € cujus umbilico flores emicant ftaminei, purpurafcentes, vallo foliorum argenteorum cincti. Semen pappofo tomento involvitur, oblongum, hirfütum. ; Aliàs é fingulis capitibus caulis fürgit, pedem altus, atrorubens, lanugine quadam donatus, non fine foliis alternatim pofitis, in cujus fummo echinus nafcitur floridus, ut Jam dictum, foliis qualia in caule & circa radicem. confpiciuntur circumcirca füpatus. Carlina, inquit Camerarius hort. lerunque fi eo anno floruerit quo in. hortum transfertur fine caule permanet, fin miniis, multó etior altero anno fuürgit & cauligera fit. Alii quoque plerique Botanici Carlinam acaulon & cau- ligeram eandem fpecie plantam ceníent, & recté meo judicio. Verüm F. Columna cauligeram non eandem acauli fed congenerem exiftimat. Nam qua caulem habet (inquit) nunquam humilis eft florida, ut vulgaris; & genere diverfa fo//« profert, anguftiora, virentia, magííque ne ffo- remque € minoribus barbulis ífque candicantibus, umbone intus flofculis purpuro-rubentibus compo- fito, quamvis antequam expandantur, lutei confpiciantur. Plura capita profert, nimirum in fingu- lis caulibus fingula. Alii diligentiüs rem examinent. In Germaniz pafcuis fterilioribus & dumetis frequens oritur, nec minüs in Italia, Gallia. Narbo- nenfi & circa Genevam in montofis. Refert Gefnerus hujus floris calycem tum recentem. tum etiam. ficcum no&tu claudi, ad Solem veró aperir. Germanis &brrtuurts dicitur, i.e. Apri herba, quia nimirum Apri ejus radices ap- petunt, non (ut vult Fuchíius) quód fues f1 in polenta exhibeatur perimat; hoc enim experientix repugnat. Hujus capitula carnofa, calyce, floribus ac femine refe&tis, ex aqua cocta cum butyro, fale & pipere Cinararum more füave edulium przbent. Gefz. Helmontius magni facit radices Carine, quas fympatheticé, perinde ac earum füccus & extra- &um folet, arcere fomnum ftatuit, multó magis fomnos praternaturales. D. Scazze. Carlina alexipharmaca eft & fudorifera, Peftis contagia arcet curátque fi tempeftivé propinetur. Diuretica quoque eft & emmenagogas hydropicis confert, tineas ventris necat. Sclroz. Philippus Melané&hon cüm cum hypochondriacis doloribus conflictaretur, ufü herbe Chamale- ontiseos mitigavit: & hujus remedii efficaciam. eum depradicáffe teftatur Camerarius. 2. Carlina [ylveftris J.B. (ylFv. major Ger. Park. Cuicas. fylve[ftris [bimfir. C. B. Qe £ommort ioa €àrfince«a ifte. Radice nititur fimplici, alté in terram defcendente [Petrofelini radici xxquali] paucis fibris donat, durá & lignofi, fapore nonnihil acri & aromatico. Cawlz plerunque fimplex, interdum geminus, in fterilioribus vix palmum altus, in latiori folo pedem füperans, teres, ftriatus, purpuraícens, fo//ze crebris nullo ordine pofitis veftitus, propé füummutatem ramos aliquot re&os fpargens; quibus ut & fummo cauli infident feres capitati, majufculi, latiores, ex pluribus flofculis, dense ftipatis, obfcure purpurez, vix élanugine conípicuts, limbo foliolorum acutorum tum colore tum confiftentiá ftra- mineorum cinétis compofiti. Calix floris € pluribus foliolis, fquamatim difpofitis, & ad margines fpinofis componitur. Flofculi autem finguli, fingulis infident. feminibus, PEE ítyli é Horis margines fpinu- - lis non admodum rigidis munita, crifpa, averfa pracipue parte lanuginofa. Tempus. Locus, Seritis floret & füb finem aftatis. B4 " In pafcuis ficcioribus & ericetis per totam Angliam frequens oritur, nec minüs in tranfmarinis quotquot luftravimus regionibus. 3. Carlina Lib. VL — De Herbis flore compofito non ladefcentibus, crt, — i89 — — M 4. Carlina [yIveftris minor Ger. carna flore luteo patulo C. B. Park. Carduss Carlina minor fjlv. Clafíi flore luteo J. B. Claf. : Palmi altitudinem. non füperat caul;culo tenui, unico, caná lanugine obfito. — Folia Carlinz. fylve- ftris vulgaris foliorum zmula, minora, incariá, fpinis liorrida. Sumnio cauliculi faftigio bina ut- plurimüm fert capitula fpinofà (nonnunquam etiam in alis) in quibus f/os luteus, orbem oculi imi- tans, medii lanugine pallidá, quam ambiunt rigidiufcula & exíucca foliola, colorisflavi — Radix tenuis, rufefcens, vivax non eft, fed fingulis annis perit. Nufíquam hanc inveniebat Clufius quàm 1n aridis. quibufdam, petrosí(que ac defertis circa Sal- Locus € manticenfem urbem locis ; Augufto méníe florentem. Tempus. 4. "carma. capitulis parvis luteis in umbellà C. B. Acarna ftve Acorna, altera "pula Col. Park. Col. Radice eft pollice ampliore, bipedali feré, ex albo flavente, odorata, Chamxleonis albi modo aromatica, lacte dulci turgida. Invenitur etiam in illa menfe Februario lac velut gummi denfüm cera modo füb foliis, non fecus ac in Chamzleone albo nobis defcripto. Fes ei fnt Cnici vel Atra&tylidis, in terram expanfía, fed non hzrentia, duriora, levia, acutis admodum fpinis, quz hyemeregerminant: é quorum umbilico caules rufefcentes aut rubentes parüm lacte turgidi pro- deunt, cubitales, folis alternatim. harentibus cin&i: in fummo veró non tria aut quatuor tantüm capitula ad modum Carlinz fylv. vulgaris.geftat; — Ma denfos corymbos in umbella feré. Capi- tela funt parva, echinata, acanacea, Anthétmidis florem zquantia, flofculis intus lutefcentibus, atque circum radiantibus barbulis luteo faturo admodum colore, quibus perfectis capitula etiam lutea vifuntur, & /ezziza (ni fallimur, nec enim ad maturitatem perducta vidimus, fed incipientia) pap- pum habent candidum fericeum, tenuiffimum. — Augufto floret, Septembri femina perficit. Ab hujus radicefungi exeunt laudatiffimi, Cirinolanis gratiffimi & maximé expetiti. Circa Cirinolam Apuliz oppidum in agrorum marginibus fponte fruticat. Hanc ipfam plantam, autcerté ei fimillimam, in Gallia Narbonen(i, Italia & Sicilia non procul à mari copiosé provenientem obfervavimus. Radice eft perenni, plures ei ab eadem radice caules exeunt, rubentes, glabri; foris difcum luteum ambientes barbule aurez : Florwz tamen capitula Ü( dd meminimus) pauló majora erant Chamzmeli floribus, quibus ea magnitudine paria acit Columna. Locuss $. ALcarna flore purpuro-rubente patulo C. B. Park. A4cantboides parva Apula Col. Col. Radicem habet tenuem. admodum refpe&tu plante, paucis fibrillis divifam, parüm | flavicantem, lignofam, odoratam, fapore amariufculo, ad fylveftris Valerianz guftum feré accedente. — FWlia ei parva multüm refpe&tu Chamzleonis albi, per ambitum aculeara & fpinis horrida, Atractylidis vel Acornz modo, fuperné atque magis 1nferné araneosá lanugine obfita, ut multa excipi poffit, que ità ductilis ac tenuiffima eft, ut Bombycinz tele vicem füpplere poffit fimul compofita; atque ità facillimé neri poteft, & filo tenui ac tenaci, uttela indé effici poffit. — Caz/is rotundus, dodrantalis, albus, eádémque lanugine obfitus, foliis alternatim Acornz modo veftitus; quibus perficiénte fe flore ab imo decidentibus, ima pars caulis ad medium uíque Atra&ylidis ritu denudatur: in fummo veró & juxta capitulum (quod unicum gerere folet) folia denfiora fant in rotz modum, caulefcen- tis Carlinz.zmulatione, cui etiam floris effigies fimilis admodum, vérüm minor multó, Acornz primo loco à nobis defcrrpt: par & fimilis : barbulis enim levibus nitidí(que floris umbo imus capil- laribus flofculis conftru&us, circundatur, utin Carina fylv. &c. ií(que purpuro-rubentibus, quem colorem in aliis non. obíervavimus. Semes cinereum, leve, amarum, parvum, pappofüm. Julio floret & Augufto perficitur; Locis incultis ficcis, editioribus fterilibáfque Cirinole frequen- tiffima viá qux. ducit ad Vineam Aquamena dictam. . Emittit aliquando unam aut. alteram propa- ginem circa caput, fed Impiz dictz heibx Plinii modo füpra patrem elevatam, in qua capitellum & flos, omnia veró minora. Nos Carduum hunc in Sicilia circa. Meffànam, Italia circa Florentiam, & Gallia Narbonenfi y, propé Monfpelium invenimus fpontaneum, in arenofrs. 1 6. Acarna Theopbrafti ffve «corna. Plinii Col. 'Fheophraftus fig 20carmna. Col. Radice nititur longa, pedem fuperante, craffitie digiti majore, pallente, odorata, Carlin vulga- ris modo, etiàmque lactefcente, dulci. Caulis ei bipedalis, fz/iis alternatim hxrentibus, Atra&tyli- dis &: Cnici modo, & fimilibus, durioribus veró, magííque pungentibus, levibá(que, in fummo tria aut quatuor capitula geftans ut Atractylis, quz florere zftatis ine emittunt luteum, foliolis five barbulis circumambientibus, Afteris, Anthemidis, vel potius vulgaris Carlinz modo, íed colore magisfaturo. Semeéz Autumno pappofum, ut in congeneribus, fed parvum, cinereum, Chamzxleoni albo fimile, fed proportione minus. — — Atractylidi antequam. floret perfimilis eft (inquit Columna) verüm 1n. Acorna levorem folio- rámque vigeritium afperitatem majorem obfervavimus, caulííque ruffum & ad rubedinem inclinan- tem colorem, atque totius plantz fuccum candidum, pinguem, vifcofüm, facilé ítàte. concre- Ícentem, dulci fapore. - Ce In 29 MÀ Locus. Locti. Vzres. Locus, Hisronr:A PrawNTARUM. In Campoclárenfium collibus & /Equicolorum fecüs vias in incultis fepiüs obíervavit autor. Hujus radix eftur elixa, deinde oleo frixa, nervo exempto, Quadragenz diebus à pauperibus Va luenfibus. ; Car. XIV. De Seneczone. Enecio, "Htiytoy Grxcis, quafi vernus fenex, quia vere canefcit, inquic Plinius, foribus in la- nuginem abeuntibus; nec Vere tantüm, [ed per totum peené annum germinat floris produ- cione, femper enim alterum alteri fuccedit, &« tempora omnia occupat. — 7 beophr. Nobis Senecio cenfetur herba flore compofito, pappofo, nudo, folis lacimiaus. — Foliis laciniatis cum Jacobza convenit, à reliquis congeneribus differt: floribus nudis feu. non radiatis à Jacobza difcernitur. ÁA. o1. Senecio vulgaris Park. minor vulgaris C. B. vulgaris fFve Erigeron J. B. Erigeron Ger. d'ommon.é»ounbfel o2. Simfoi, Radix obliqué interdum produ&a plurimis fibris albis 1n terram. demiffis alimentum attrahit ; ex qua caulis perízepe fimplex, interdum bini terníve attolluntur, teretes, ftriati, concavi, in a- pricis hirfti, pedem aut dodrantem alti, ab imo ftatim ramofi, f/;is veftiti duas tréfve uncias lon- gis, alterno fitu abíque pediculis cauli adnatis, utrinque in lacinias divifis & dentatis, mucrone obtufo, obfcuré virentibus, Caulis & ramulorum faftigis lores plures fimul juncti infident, pedi- culis tenuibus, brevibus, lanuginofr appenfi. Flores autem quos vocant € plurimis flofculis luteis ar&é flipatis compofiti abíque ullo in margine barbularum circulo, calice longo, cylindraceo fe- ré, ex fimplici foliolorum oblongorum ordine conflante ceu vallo quodam, coercentur. Floribus delapfis [emis cum pappo innafcenti explicata , globulum, feu Spharicam figuram efformant. Calicis foliola, ut in Dentis leonis flore, deorfum refle&untur. Semina parva funt, tenuia, ob- longa, diluta purpura tincta videntur. Odor huic nullusinfignis. —— — Non eft cur locus huic affignetur, adeó ubique 1n arvis, hortis, areis nimis-quam frequens om- ni anni tempore occurrit. ' à Herbz füccus in Cerevifia fümptus, ejufdémve decoctum cum uvis Corinthiacis aut melle, leni- ter purgat per vomitum, ut quotidiana docet experientia Tragus raró intus fumi fcribit: alii intus fümptum ad multa utilem faciunt, Choleram, v. g. icterum , intemperiem hepatis calidam, , lumbricos, vomitum & expuitionem fanguinis, ifchiadicum dolorem , fluorem muliebrem. — Ex- trinfecus utilis effa dicitur 1n mammis inflammatis, fcabie (capitis, ) ftrum, dolore ventriculi, u- riná remoratà, arthritide & vulneribus. ScbroZ. Ad lumbricos utilem effe veriimillmum exiftimamus ; fiquidem Veterinarii noftri & Hippiatri füccum ejus expreffum equis przbent adversüs ventriculi & inteftinorum vermes,2Dottes noftratibus dictos, quorum prafentiffima peftis eft. 2. Senecio bir[utus vi[cidus major odoratus J. B. incamus pinguis C. B. fetidus Park. Erigeron to- amento[um Ger. emac. &ottoneboounbfel, 02 ffrong-fenten aSoounbfel. Perinde ut Senecio vulgaris radice nititur fibrosá, foliis donatus fimilibus, fimilitérque incifis, fed lanugine undique obfitis, 1deóque nonnihil incanis, infüper tactu vifcidis, mollioribus & fcetidis. Caulz erectior, procerior, hirfutus, quemadmodum & florum luteorum, 1n pappos abiturorum caly- culiftriati. Planta nonnihil aromatico eft fapore. hus In arenofis frequens occurrit. In aggeribus foffarum paluftrium in infula Elienfi plurimum obfer- vavimus valdé luxuriantem, & cum gravitate odoratum. | Lobelius, Dodonzus, C. Bauhinus eófque fecuti Gerardus & Parkinfonus noftrates duas faciunt Erigeri majoris fpecies, alteram vocant Erigeron tomentofum five Senecionem. incanam, C. Bau- hinus Senecionem hirfütum ; z/teraz Senecionem fotidum & Erigeron tomentofum alterum, C. Bauhinus Senecionem incanum pinguem : Verüm non affignant fufficientes diftinctionis notas, ut putem ipfos fub duobus titulis unam duntaxat. plantam propofuiffe, duobus forté in locis, & diverfo tempore vilam, nec fàtis curiose fpectatam & defcriptam ; cujus fententiz & ipfum J. Bauhinum fuiffe video qui non diftinxit ^ Veruntamen fatendum eft iconem Erigeri tomentofi alterius apud Lobelium & Gerardum plantam omnino fpecie, imó etiam genere diltindam ab Erigero tomen- tofo Ger. feu hirfüto, wifcido, odorato nobis defcripto exhibere, cüm flores radiatos reprafentet, quales in nulla Erigeri fpecie cernuntur ab Autoribus iftis deícripta ; quod & Parkinfonus vidit, iconem füppofititiam & falíam agnofcens. Quid quod C. Bauhinus iple Synonyma confundit, cm Erigeron tertinm. Ded. ab Engero tomentofo altero Lob. diverfum facit, prater mentem Autorum, ut mihi videtur, in defcriptionibus traditam. Senecio odoratus Park. flore odorato Cam. an & quantum differat à defcripto confideran- dum. * 3. Sene- Lib. VL — De Herbis flore. compofito non la&fef centibus, (c. 291 * 3. Senecio vifco[zs. e/]tbiopicus flore purpureo Breynii, Bveyn. Seíquipedalis eft planta, caue folidiore quàm Senecionis vulgo noti, & Jacobxz in modum duro acftriato, ramis aliquot przdito, przíertim fuperius, ubi Ippiz Plivii de more caulem excedunt ; foliis haud multis, alternatim latá bafi caulem. amplectentibus, Senecionis vulgaris, minis lacinia- tis, quafi circumrofis ac crifps, quorum extrema pars fafligiata. — Flores in ramis & caule dens& coacervati & aphylli cernuntur, tubulis & ftaminulis multis purparafcentibus conflati , ex calyculo ftriato provenientes, ac vulgaris ritu celerrime faufcentes in. pappum, fub quo fee» longiufculum, cinereum & ftriatum, nihil à Senecionis noftri, nifi quód nonnihil majus, differens. Senecio hic per univerfum. hirfatus ac tactu v«fcidus juxta Promontorium bonz Spei viget. Locus: * 4. Eupatorium Ericoides C. lone Spei Breynii. Breyn. Suffrutex eft lignofus, frequentiffimis ramis, tortuofis & duris divaricatus, ad figuram Erice My- rice folio 1ncanz (floribus & femine exceptis) tam. propé accedens, ut non ovum | ovo fimilius z quoniam non rami tantüm, fed etiam fo/io/s eorum, quibus denfiffimé Erice penitus vulgaris modo conteéi, tomento adhzrente albicantia fünt & incana. — FJofeul; veró in ramorum apicibus in mu- Ícarios parvos conglomerati, Eupatorii confpiciuntur perfimiles, fed minores multo, & fübtiliori- bus íquamulis purpurantibus imbricati; é quorum. medio purpureus prominet tubulus, fezzin pappoío infidens, quod maturum nigreícit, nec quicquam ab Eupatorii vulgaris feminibus diverfüm. Car. XV. De Cacalia: Hujus character genericus folia fabrotunda; I. Cacalis incame folio Ger. folio rotundo imcamo Park. folis craffis birfutis C. B. Cacalia qti- bu[dam jJ. B. d)oatp fífrange &oltstont. CI4f. OC genus multis praeditum eft fo/is, 'Tuffilaginis vulgaris foliis pn? fimilibus, majori- bus tamen, mediéque inter illius & alterius majoris, Petafitis vulgo creditz, folia quo- dammodo niagnitudinis, circinatz feré rotunditatis, in ambitu | ferratis, fuperné dilutiüs virentibus, inferne incanis, [ angulofis ] in quibus multz apparent venz five nervi, guftás ingrati, amariuículi & calidi; innituntur autem purpurafcentibus & ftriatis pediculis | Caulis illi bicubitalis interdum, ftriatus, purpuraícens, non fecus ac foliorum pediculi, [ hirfutus, medullofus; ] cui per intervalla innaícuntur alia folia, oblongis pediculis praedita, füpradi&is minora, magis angulofi, etiam in ambitu ferrata. Supremus caulis extremíque ramuli, purpurafcentium capitulorum con- geriem inftar umbellarum ferunt, in quibus terni plerunque fíofcul, quaternis foliolis bifidóque ftylo conftantes, purpurafcentis coloris, odorííque valde tenuis, non tamen ingrati, qui in pappum feu lanuginem abeunt ( perinde feré ut Eupatorii aquatici flores) in qua oblongum íeémen latet. Radix in multa capita extuberat, Senis m candidis, longis, fibris donata eft, fingulis annis novos caules ad latera proferens. Planta hzc in omnibus Auftriacis Stiriacííque jugis obvia eft, ad fylvarum margines inter fruti- Locus. ces & umbrofis locis, CIuf. 2. Cacalia duibu[dam J. B. folüs cutaneis, acutioribus c glabris. C. B. folio glabro Ger. glabro folio acuminato Park. &mootfdcauen fírange &oítsfoot. Cla[. Hujus folia magis cutacea funt ( fific loqui licet ) & duriora, fuperné faturatius viridia, nec fubtus incana, nec anteriore parte, qua pediculo inhzrent, fimul coeuntia, ut in priore, pedicu- lífve ftriatis innixa, fed rotundis& levibus, perinde tamen uc illa frequentibus venis ornata, & in ambitu ferrata, ingrato fimiliter guftu, amariufculo & calido. | Caules etiam leviores & ffofculi di- lutiores : in ceteris conveniunt. Cum priore. Nos in fylvofis montium Jure & Salev propé Genevam hanc fpeciem invenimus, non priorem. Cacaliam tomentofam C. B. cüm imperfe&é ab eo defcripta fit, ut qui folia tantüm viderat, cümque paucis iífque non magnimomenti notis B cud differat, non eft cur fpeciem ab iis diltin&tam exiftimemus. Cacalie congener Cla(ii. Hujus cum florem nunquam viderit autor, nihil de ea dicendum habemus. Foliis cum prace- . dentibus convenit. Cca 3. Cacalia 292 — Hisrongn:Aa PrANTARUM. Tempus. Locus. Loeut. Tempus. Tempus. 3. Cacalia Americana Park. Valeriana Urticze folia, flore albo Cornuti. Cornut. Huic plantz radix ut Afàro fibrofa, non alté defcendit, fed in f(nmmo terrx leviter hzret, adeóq; eft apricationis avida, ut feprus nudat fupra terram fibras, quz faporis & odoris gratiam Nardo non inferiorem obünent, Valeraná vulgari longe nobiliorem, fi enim diutius in ore dentibus prematur mira füavitate halitum. commendat, lnguámque poftremó ut Cinnamomum acriter pungit [.Qwiequid dicet Cornutus, Parkin[onm offer nulluma. umquam meque. im. vadice. bujus, neque in folis aut flore odoremn percipere potuit. | Pluribus furculis affurgit, rotundis, cavis, geniculatis, gla- bris, longitudinis ultra cubitum ; hi in plures alas dividuntur. ws ex adverío bina femper. ab radice ad fummum ufque caulis faftigium nafcuntur, referántque Scrophulariz, aut Urticze minoris folia, minime tamen pungunt & dilutiffim? virent. Cujufque caulis apex in mufcarium.| fpargitur, Fleribus ornatum parvis 1nodoris, Valerianz fimilibus, fed ex uno calyce pluribus. Poft s£dy2se Je- mina longiuícula tenui pappo hzrentia in auras abeunt. Floret Septembri. Hyeme fola radix fuperftes vivit, reliqua intereunt. : 4. Tutaclex Caltlacotl, feu-virga nigra faxorum Hernandez. Hernand. Przcedenti fimilis & congener effe videtur, folia ferens Urticz, ferrata: caules purpureos, tere- tes, quatuor cubitos longos: flores 1n cacumine comantes, pilofos, non fenefcentes, & purpurafcen- tes ex albo. Nafcitur in locis faxofis Xalatlauhcenfium. Sapor citra ullam diftin&ionem Anifüm refert. Radix ugilli menfurá tufa, devoratáque ex aqua feu vino füdorem elicit dolorem paffis, atque ità eum enit, ut mirabilem przítet ea in re operam. C Asp AXME Linaria aurea Tragi Ger. Linaria folio capitulo luteo major C. B. Heliochryfos Tragi , five Li- mariatertia J. B. Chry[ocome «verior. Fue Coma aurea. Germanica c Neapolitana. Park. Virga aurea Linarie foliis Mori... &S0lmereron oit &oap-ffax Iecatcg, o7 A bilibus aut amplioribus interdum aflürgitex und radice virgis, teretibus, gracilibus, du- ris, nigricantibus, lentis & fra&u contumacibus quas non quina aut fena, (ut Diofco- rides fuz attribuit) fed numerofa ambiunt fola, longiufcula, angufta, Lino fimilia, du- fa, mucronata, fatura viriditate nitentia, amari guftüs & nonnihil aromatici, Extremx virge in multos tenues ramulos definunt, quibus infident fingularia foliofa capitula, florem luteum, ex mul- tis flofculis quinque radiolis decuffatis ftylóque in medio prominente conftantibus compactum am- ple&entia, nullo odore commendabilem : deinde femez nigricans, longiufculum, quale teré in Hie- raciorum generibus fuperné villofum pappi inftar, quod leviffimo vento excuílum, ejus arbitrio fertur. Radix dura eft, lignoa, nigra, aliquot fibris donata, fingulis annisgerminans, nováfque virgas proferens. In montofis pafcuis ad fepes propé Ratifponam & alibi in Germania: necnon circa Monfpe- lium in Gallia Narbonenfi oritur, nobis obfervantibus. Clufius, cui Ofyris Auftriaca. inícribitur, multis Pannoniz locis inveniebat, inque Auftrie prato quodam editiore & ficciore circiter mil- liare infra Viennam. Augufto meníe floret. Semen Septembri maturefcit. ^ » Car. XVII. De Conyza flore nudo. 1. Comyma major vulgaris C. B. Cos. major Mattbioli, Baccharis quibu[dam jJ. B. .Baecharis Mon[pelienfium Ger. Park. «3cat Jieabane, 39Iotumang. Spihienarn, LB. x radicibus multis, fparfis, non alté depactis, lignofis, fragilibus, odoratis, amaris & acribus E furgunt ad cubitos tres aut quatuor alti cau/es ftriati, atropurpurei, incana lanugine hirfuti, fo- lidi, rigidi, folus fingularibus non admodum crebris veftiti,fupra medium in multos ramos & re&tosdivifl. Folia verbaíci nigri aut Digitalis purpurez, minora, molli lanugine pubefcentia, lc- viter crenata, odorata, fapore acri & amaro. Heres in fummis caulibus & ramulis confert, graviter olentes, lutei, pappofi, & plurimis flofculis perexiguis, densé ftipatis cum ftylo in unoquoque ex- tante bicorni compofiti, nudi, e calyculis fquarrobis mollibus, viridi luteóque verficoloribus, fqua- mis exteris purpurantibus. Semis exigua, oblonga,fufca, pappo adnafcente alata. Seriüs & f(übAutumnum floret feménque maturat. : 2 Conyza Lib. VL De Herba ftre compofto nom lllefenibu, cyc.—— 393 — 2De Herbis flore composto non latfefcentibus, cz. 293 2. Conyza caulibus vubentibus tenuioribus, flore luteo uudo Botan. Monfp. Magnol. Caulem habet cubitalem, rubentem, in variosramulos fübdivifum. Folia cüm adhuc planta fe- mipedalis eft Conyzz majoris latitudinem habent, & Cifti ladaniferz folia reprazfentant; dum veró debitam acquifivit magnitudinem & floret, anguftiffima funt & contrada. Ramuli omnes flores proferunt rariores multó quàm in reliquis feré Conyzis, luteos, in calyce rotundo & oblon- go, nullis foliolis radiatim cin&os, & in pappos evanefcentes. Annua eft planta, gravem halans odorem Conyzz majoris. Septembri menfe invenit defcriptionis Autor P. Magn copios? florentem in foffis humidis fe- rou. ed cus viam qua à pago Perauls itur ad ftagnum Volcarum ad dextram ; ubi & nos cüm Monlpelii Tempus. eflemus eandem obfervavimus & collegimus. , 4. Conyea major capitata feu globo[a Bocconi. Radice conftat fatis craffi; quin & caule, foliis, ut & odore Conyzam majorem apprimé refert hzc planta ; fed 1n fore id pracipué notandum quod concrefcat illius difcus feu umbo in globum feu caput globofüm Lachrymz Jobi rud non abfimile; & infuper quód abfolutis & ad. maturitatem per- ductis feminibus fefe Ree caput globofum, àtque femina affundat in pappos abeuntia; quód- que in medio capitis globofi infecta exigua utplurimüm gignantur. Locum ubi invenit non addit Defcriptionis autor Paulus Boccone. C 4 ». XVIII. De Eupatorio Cannabino feu Auvicenut credito. Upatorium Ávicennz di&um foribus nudis purpureis à congeneribus differt. Sub hoc énim titulo comprehendi poffint omnes hujus generis plantz quibus hz nota adfunt, five folii; digi- tatis fint, ut Eupatorium. cannabinum mas fcu Avicennz proprie & ftri&é di&um, five oliis integris, & Eupatorium Canadenfe folio Enülz Cornuti. Poffet etiam aliter, & fortaffe commodiüs, pro nota Senecionis chara&teriftica fumi, folia «babere laciniata ; ità ut quxcunque hujus generis herba flore nudo, folio laciniato donata fit, Senecio- nis fpecies habeatur, five loris color luteus fit, five purpureus; adeóque Sénecio vifcofus Zthiopi- cus flore purpureo Breywii & Eupatorium ericoidés Capitis bonz fpei eju(dem ver & geriuitiz Sene- cionisípecieserunt. Harum prior alias etiam notas Senecionis A nimirum calycem ftriatum, florem celerrimé 1n pappum fatifcentem, femen Senecionis noftri fimile, nec nifi magnitudine dif- ferens, tactum vifcidum: Pofterior femina Eupatorit obtinet, & flofculos etiam perfimiles , ob quas rationes rectius fortaffe ab Autore Eupatoriis accenfetur. Verüm nos characteres obvios & expofi- tos quíque primo afpe&u vifui fe ingerunt fe&tamur,cüm qux à feminum qualitatibus fmuntur oculos noftros períxpe vel latent vel fallunt. 1. Eupatorium cannabinum Park. C. B. caunabinum mus Ger. adulterinum. J. B. Avicenne credi tum Geín. Herba S. Kunigundis "Trag. &ommon Demplgrimonp o2 3outtl) 20gri qmonp. | Radix obliqué acta plurimis fibris majufculis albicantibus terram apprehendit, Caulis duos tréfve cubitos altus, re&us, teres, tomentolus, & in viridi purpurafcens, medullá albi plenus, gratum & aromaticum odorem cüm 1nciditur fpirans, multis alis concavus. Fo/iz in caule crebra, advería, 1i eodem pediculo terna, Cannabis folia nonnihil referunt, oblonga, acuminata, per ambitum ferra- ta, fapore amaro. Flores velut in umbellas digefti, finguli flofculis quinque vel fex purpurantibus compofiti, quorum unufquifque fZyIum habet oblongum ; bifurcumi, & fuo infidet femine. Semi- na autem per maturitatem cum pappo innafcente avolant. Ad fluminum, necnon rivulorum ripas, fcrobium, & ftagnántium aquarum margines fubinde Lecus. nafcitur ; Julióque menfe apud nos in Anglia floret. i Epaticum eft & vulnerarium, Ufüs precip. in cachexia, catárrhis & tuffi, ínque urina & men- pire; fibusretenti. Extrinfecüs é nobiliffimis eft vulnerariis. ScroZ. Radicibus vim. purgativam ineífe experimento proprio didicit Gefnerus: cui earum pugillus in vino deco&us, colatus & potus per horam póft alvum femel movit ; poftea veró vomitum duode- cies feré cum magno labore, ità ut Hellebori albi inftar pürget, fed multó faciliàs & tutiüs. — Pro- fuit fané plurimüm (inquit) magni pituitz copii evacuatá. Hinc verifimile eft füccum herbe i1 catapotiis devoratum inteftinorum vermes necare. '"Tragus Argentine in. pecoribus tantiim curandis ufurpatum tradit; &c prudenter nobis facere videntur Argentineníes, fiquidem experi- mento Gefneri conftat nimis vehementem effe ejusoperationem, quàm ut in humano eorpore inter- nus ejus ufus poffit probari, nifi parva quantitate & aliis corrigentibus mixti. C c 3 In aA REESE citta ita cote e or ur RD : 2.94. HisrónràÀ PuüaNTARUM In Belgio ruftici feliciter icerum curant hujus plantz deco&o. D. Regemorter it M. S. In Nofocomio cuidam intéftina corrofa, ità ut per forarm; à 1i b per toramina ftercora exirent, jam propé d : to coaluerunt decocto Eupatorit Cannabini, quod Ebnfinz adícribitur, cum dito ius Du & ulceribus infüfo. Ex Hieron. Velíchii Obf. 44 D. Soame. ie t 2. Eupatorium Canaden[e folio Enulze Cormuti. — Canmalimum. Americanum latifoliusa Park. Corn. Caules huic glabri, rubefcentes, (cinereo tamen colore füffufi) rotundi, inanes intus per inter- valla geniculis intercepti. — Fo/jz palmari longitudine fünt, latitudine triunciali, Salviz modo Íca- bra, in ambitu ferrata, non incifa quinquepartitó ut Cannabinz, fufcà virentia, é geniculorum tuberculis quaterna. femper adverfa inter f& Cruciate modo nafcuntur. E cujufque foli finu ramu- lus exoritur, brevioribus tamen foliis cinctus, neque unquam in florem profiliens. RzZix cohz- rentibus vaftioribus implexa eft fibris. Nulli Eupatorix Caulis procerior, qui zflate media in quinque cubita elevatur, comantibus in cacumine mille flofculis, non foliaceis fed lanugineis, uno Verbo, fi odorem excipias, Eupatorie Cannabine noftre fimilibus, licet pauló faturatiüis purpu- raícentibus. Hos excipiunt femina pappofa, que cum villofà fua carie à vento UPPER UE ea poris eft aliquantulum amari, fübeunte momento poftea levi acrimonia. 3. Eupatorio affi plamta Zeilamica folis. Ulm; Breynii. Breyn. Altiüs Africano, pene ut vulgare Herba S. Kunigundis à Trago di&um, caulibus rotundis ftri- atis, in viridi aliquantulum purpurafcentibus, faporein reficcatis (alfo, fruticat; quos folia Ulmi vul. garis emula, fed minora, verfüs pediculum faftigiata, ac fenfim latiora rotundioráque evadentia parvis intervenientibus pediculis alternatim ambiunt. Caulium faftigia in fürculos aliquot dividun- tur, atque bi rurfüs plures in petiolos, quibus incompofiti fores umbellam mentiuntur, Ewpatorii ericoidis floribus fimiles, fed pallidi fcu ftraminei coloris, atque ex compluribus ftaminulis confla- t. Sequuntur (zziga minufcula, Stechadis citrinze Herbariorum paria, inter quz in meditullio ca- lyculi crebris. íquamulis compactiles, przterea velut fpadiceus, exiguus & durus fru&us feu vafcu- lum feminale coniforme excrefcit, fuperiüs fepe reflexum, intüs inane & fplendidum, quantum ob- fervare licuit. Frutlum bunc excre[centiamm aliquam won naturalem, «vel in[etfà matricem effe fufpicamur. *. 4. Erigerom. Zeilanicum Lamp[ane foliis Breynii, Breyn. " Magnitudine, foliis, caule & ramis illi Cichorii generi, Lamp[z»4 à Dodonzo appellato perfi- mile, magis tamen hirfutum, foribus uberrimis pallidi coloris, Conyzz ceerulex acris C. B. minori- bus, quos nulla ambiunt petala onuftum. | Sezew exile, pappefcens, Conyzz acris annuz albae 75- rif. par, quod vento etiam leniffimo é refiduis florum caliculis difpellitur. Ex Zeylan infula, vel propter foliorum vel viriutn forté quandam convenientiam nomine Beto- nicx accepit Breynius. Car. XIX. Je Gnapbalio. Naphalium Ireezaey Dioícoridi , quód foliis ejus eli Tvaedae, id eft , tomento, utantur, C. B. potis quia folia ejus tomiento obducta fünt. Tvéeew (inquit Lob. in Adv.) di. ,cunt Graci vellere carperéve lanas aut pannum, unde Gnaphalium, quod Centuncülum Romani nuncupárunt & Tomentariam. Herba Impia Plinio dicitur. Ob id autem impiam ap- ellavere , quoniam liberi [ pofteriora capitella ]. fupra parentem , id eft, primum & medium, fummo cault innafcens, excellant. — Ali: potiüs ita appellatam quód nullum animal eam attingat, exiftimavere. Anglice £tubtneen dicitur, quód ruminantibus opitulatur, & rumen amiffum re- vocat: &in Northumbria &fjatetueeb, quoniam ad intertrigines valet, autore Turnero. Notz generis indices funt folia tomento obducta, ut nomen indicat, flores nudi, flofculis eos componen- tübus prz. parvitate vix confpiculs. A. r. Gnaphalium maritimum C. B. maritimum multis J. B. emarimum Ger. marinum, foe Cotona- ria Park. &ea«ttubtuecn o2 Cottentueen, d. B. 4 Radice firmatur crafsá, longá, lignosi, paucis admodum fibris donati, nigrá ; quee caw/es emit- tit complures, dodrantales, craffiufculos, pilofos, candidos, in quibus denfo ordine ftipata fois ob- longa, femuncialia, per extremum nonnihil rotunda, candida, quz concerpta in floccos xylinz la- nz penitus abeunt, olei in lucernis bibula.Ramorum faftigiis capitula in umbellz feré formam di- gefta, craffiufcula, candida, villofa, in medio lutea, in quibus femen longiufculum, album, in ar- cüsformam incurvum, Nullum ego in hac planta faporem animadverto. — Aftringit maBnopee & eficcat Lib VL Qe Heli flore. compofito non latlofcemtibus, m 295 deficcat tota planta, nonnihil falfa, nec tamen ingrata aut amara; aliquantüm aromatica, odore quadantenus citring Steechadis aut gummi Elemi. In arenofo maris litore propé trajectum 4Perzeney dictum freti Carnarviam & Angleíciam in- Loo. terjacentis, ex Anglefere feu Mons latere; item in litore Cornubieníi inter Penfantiam oppidum & rupem S. Michaels Mount dictam invenimus. In tranfmarinis in Mediterranei maris litore non infrequens eft. Univerfo litore & fabuletis à Marianis aquis ad Ceti montis radices & lacum plu. ima (inquit. B.) alibi haud cemere occurrit. Narbonze. - à. Polium Gnaphaloides Alpin. exot. Huic Planta vel congener eft, vel planéidem Gnaphalium maritimum fuperiüs proxime defcriptum. Differtfoliorum magnitudine & figurá , quz in hac acutiora funt, & Myrti foliis paria, neque pilis infe- &a, fed tota tomentofa apparent, fecus quàm in Clufiana figura Gnaphalium maritimum pingitur. His tamen non obftantbus nobis eadem planta videntur Gnaphalium maritimum vulgare & Polium Gnaphaloides 4/pis —Sicui aliter videatur, fio per me licet. fruatur judicio: revera enim fi recté defcriptum & depi&um eft Polium Gnaphaloides Alpini, faltem varietas erit precedentis. . Gnaphalium marinum ob odoris fragrantiam Calamus aromaticus Cambro-britannis Carnarvie incolis dicitur. A. 3. Gnapbalium Anglicum Ger. Anglicum vulgare majus Park. eju[démque majus Germanicum, Gnapbalium majus anguffo, oblongo folio, & smajus amgwflo, oblongo fal alterum C. B. Nam év ipfe boc (inquit). cim à priore parum differat ,| qui vvoluevit idem dicat. Gnapb; re&tur J. B. Mong Acatuen up?igbt duatoecb. Huic re&tus & rigidus, dodrantem altus, teres, canáque lanugine pubefcens caulis, nihilóque fa- ciüs folis, inagis tamen averfa quàm adverfa parte, que in caule crebra, ordine nullo nafcuntur; uncias duas aut tres longa, vix culmum lata ut plurimum, carinata, fapore prater ficcitatem nullo evidente; ex quorum alis fecundüm caulem , ab ejus medio ad fummum ufque capirsla oblonga, Íquamata, plura fimul juncta, ex viridi nigricantia & nitida, 1n pufilla ftamina ex herbaceo flavef- centia dehifcunt. Ra4ix (übeft parva, nigra: In paícuis folo arenofo,. & inter Geniftas haud infrequens eft. Gnaphalii Anglici decoctum femper feré Anginam fanat. D. Paler, À. 4. Gnapbalium vulgare majus C. B. Gn. minus ffve Herba impia Park. Gu. Germatiicum ]. B. Filago five Herba impia Ger. €ommon &ubtpeeb, ; Plures ex eadem radice cesles fürrigit tenues, femipedales aut dodrantales; plurimüm erectos, te- reres, incanos & lanugine obfitos, fumma parte ramofos, foliis veftitos creberrimis, nullo ordine pofitis, pariter lanuginofis, anguftis, oblongis, quàm Lavendule maultó minoribus, caulibus plerun- que appreffis, quibus abfque pediculis adnaícuntur. — Florus globuli (ut re&é eos vocat J. Bauhinus ) cum in extremis ramulis, tum in ipfis angulis, quos ramorum divaricationes deformant, íeffiles, & pluribus floribus ftipatis coagmentat. | Sunt autem flores qui. globulos hoíce componunt & ipfi compofiti € Flofculis ob exiguitatem fuam zegré vifibilibus. Pappi e floribus eminentesexluteo pal. — ' lefcunt. Propé medium globulum ramulos aliquot emittit cauhs, qui fupra. medium caitllem affur- sentes fios finguli globulos flofculorum altis attollant , velut filios fupra parentem unde & Her- ba impia dicitur. Przter radicem mediam majufenlam altiüs defcendentem innumera plerunque capillamenta fpargit& fundo quibus terram apprehendit. : In ficcioribus, fterilioribus, glareofis & ad vias paffim provenit. Tools Aqua ab hac deftillata ad cancram, pracipué mammillarum, magn eft ufus: continet enim oc- cultos cancros né exulcerentur cum linteolis femel 1n die impofita, Sunt veró & qui Afàri folis hujus aquá madefa&tis non. infeliciter ad cancros reprimendos utantur. Do4. uL Kgo parüm prefidii uut jwvaminis adver[us Cantrum. im. bac aqua effe fufbicor. Facultatem: autem reficcantem & nonnihil adítringentem obtinere hanc plantam Dodonzo concedo: Hinc fortaffe hemorrhagia, dyfentérie, nimio menfium fluxui, atque etiam Anginz, conducit: Ad hemorrha- giam reprimendam noftrates fequentem plantam pracipué adhibent. . Herbà contusá, oleo macératá & coctá Occidux Anglix plebs ad livores, concuffiones, caía & verbera utuntur feliciter : menfes etiam fupprimt. Lob. obf. A. — s; Gnapbalium longifolium, bumile, ramofum, capituli nigris, iobis. — 4t. Gnapbalio vul- gari fimilis J.B 2. valgare frve 2. Ger? medium C: B? Filago minor Park ? 20latht ficaben, fongdeabrep, boancfep, fotu d'ubtuceb. E radice parva, alba, fimplici, intorta, fibris aliquot donata, & ad caput longis, cauliculum ert- git palmarem, rariüs femipedalem, tenuem; teretem, tomento denfo fed brevi, candido obfitum; ab imo ad fummum ufque ramofüm ramulis crebris é foliorum alis exeuntibus. — Fo/iz cauliculo. & ramulis alternatim. brevibus intervallis adnafcuntur, angufta, oblonga, ab exortu fenfim dilatata; Hyffopi minora, utrinque mollia & lanuginofa, inferné tamen candidiora. In fümtrhis caulibus & ramulis capitula feu feres multi fimul congeft, non tamen in globulos coacti ut in Impia vulgari; exterius nigricantes, € flofculis luteis adeo exiguis compofitt ut. vifim | fere effugiant [ flofculos ir tellige partiales & quibus totales corpohnilkirt Ramuli florifer € bafi florum feu capitulorum con- geftorum orti longe altis affürgunt & nova florum. agmina fummitatibus fuis geftant. , In fcrobibus & locis depreffioribus ubi per hyemem aquz ftagnárant füb autumnum frequentiffi- me reperitur. K. 6. Guapbi- Lécus; 296 Hisronra PraumTARU M. À. — 6. Guapbalium minimum J. B. mim repens C. B? perperam, mon enim vepit, varitts procum- bit, fed erigitur, — Filago minor Ger. Gnapbalium vulgare tenuifolium )- B. — Hiec enim duo pro eadem plante [becie babeo. — Toe ieaft dtubtüecn. . lignefcit radix multis fibris capillata, haud fecus ac Gnaphalio vulgari five Impiz : Caules mul- t€, dodrantales, ramofi : folia unciam longe. hl pené tenuitate, incondita, mollia, tomentofa , incana : ffofzwl; && capitula per caules difpofita, ut in predicto Gnaphalio, fed pauciora minorá- que. - ! rt Ju Hxc eft Gnaphalii vulgaris tenuifoliz S HO apud f. B. quz plantz quam nos híc intelle- &am volumus exadé convenit, ut & locusinter fegetes, folo praefertim arenofo aut glareofo. Gneapbalium parum vamofiffimum, foliis angufliffanis poly[permon. Hujus plantam ficcam habemus ubi colle&am non recordamur. | Radice eft parvá, fimplici : caulibus iefquipalmaribus aut majoribus, firmis, in plurimos ramos & fürculos divifis & fübdivifis, foliis obfitos anguftiffimis, brevibus, acuminatis hirfutis. Flofculorum globuliin ramulorum. divarica- tionibus, inque fummis furculis fedent pediculis brevibus aut nullis Color Hofculorum, quatenus in ficco dilcernere licuit, albus. 7. Gnaphalium oblongo folio Ger. emae. fupimum oblongo folio Park. sajus, lato, cblongo folio C. E. alongJeaben &ubtuccb. vu CIaf. Palmares vel etiam majores habet caw/ieulos, quorum alii furre&ti, alii fecundüm terram inflexi, — teretes, villofi, quos indigefto ordine mollia, incana, latiore infima parte amplectuntur folia, extre- mo mucronata ;: multa [od cauliculorum faftigio infident capitella candicantia, flavefcente la- nugine plena. Radix craffiufcula eft, fübfufca, fibris aliquot. praedita, quz an vivax fit, afferere nequeo. Aliquid autem affinitatis habere videtur cum Filagine minore Dodonzi. Locus. . Defertis quibufdam & ficcioribus colliculis nafcentem aliquando obíervabam. * 8. Guaphalium minus latioribus foliis C. B. Park. Ger. emac. | Gmaphalium unico cauliculo J.B. mal boapdreatreb d'ubtucen, Caf. dem aflürgit cauliculo; aliquot ramulis in diverfa fe contorquentibus przdito, quos hinc indé fepiunt latiufcula, mollia & incana fola. Ad ramulorum internodia nafcuntur, inter foliorum congeriem, quiná, fena aut plura capitella, fimul congefta, ex flavo canefcentia, multa lanugine plena. Radix inutilis, fed deciduo femine nova plante fingulis annis renafcuntur. Locus. . Jn ficcioribus (quantum memoria Clufio füccurrit ) agris, prafertim demeffa fegete occurrit. 9. Gnapbalium Alpinum. pulchrum J. B. Alpinum magno flore, folio oblongo C. B. fait Siong toot, 02 9Pountain d1bfoceb. Caulibus eft palmaribus , dodrantalibus, altioribus etiam, tomentofis, quos foliz veftiunt lon- ga, angufta, villofa, trium quatuórve unciarum longitudine , culmo latiora. Summum faftigi- um flores gerit fatis magnos, corymbatos, pappofos, ex ftaminibus luteis atque fplendentibus con- ftantes, feffiles, molli lanugine intertextos, in medio foliorum xili carptam lanam imitantium, ra- diatorum. Folia propter terram multa, fuperioribus non. multüm abíimilia, ftatim é radicum fa- tiscraffarum, nigrarum, multis fibris pullis capillatarum capitibus oriuntur. Locus. In montis Jurz przalto verticela Dolaz dicto invenimus. Huic affinis fi non eadem planta eft 10. Guapbalium Alpium, magno flore, folio brevi C. B. dila: Gnapbali Alp. pulchri aliud genus J. B. Leontepoduma majus Park. — Leontopod. frve Pes leoninus Ger. em. Hoc à priore differt, 1. Quód radicem tenuem foliáque brevia obtineat, cüm illud radicem ha- beat magnam, folia oblonga. 2. Quód flores nigricantes ex fufco violaceo geftet, cüm hujus ca- pitella pallefcentibus flofculis conftent, 1n reliquis conveniunt. : Locus. Sufpicor Lobelium minüs curiosé plantam 1nfpexiffe, nec pictorem fideliter fuas partes egiffe, & proinde unam & eandem fpecie plantam effs hanc & illam. In arduis Italix & Germ. Alpinis ínque Baldo Veronenfi provenire refert Lob. * 11. Gnapbalio Alpino. affine Leontopodium parvum Lobelii J. B. Gnaphalium "AIpinum imninus C. B. Leontopodium parvum Ger. Leontop. misus Park. — wall 3Lions font. Lob. Diofcoridi & neotericis preterita hzc huic [1coni fci.] effigie habitque toto convenit, fingulari, dodrantali cauliculo & folio Gnaphalii montani, denía lanugine incanis: flofculis fummo caule luteo-pallentibus Gnaphalii montani, exili ligneáque radice. j Hanc plantam | J. Bauhinus apud fratrem Cafparum inter plantas ejus ficcas fe vidiffe refert, — Ac locum ejus natalem non indicant. / 32. Guapbalium Lib. VL. De Herbis. flore compofito non latlefcentibus, ce. 297 12. Gnaphalium umbellatums vninimum J. B. vofeum Park. vofeum fyIveftre & vofeum bortenfe C.B, fiofe &uüoturcn. B. Plantula hxc vix uncialem magnitudinem füperat. Ea aliàs unica & fimplex, aliàs in plures ve-' lut ocellos divifa, ex fo/izs conftantes candicantibus, hirfütis, inter qu oculus confpicitur, minimi digiti unguem feré. latus, afperiufculus ,.ex flavo virefcens. ^ Colicz/os etiam. foliola veftiunt, przdi- &is Hn Radix ex meris fibris gonftat, lignex duritii , nigris, contorüs, ipsá plantulá lon- 10TIDUS. í * : In montis Cett arenofis & maritimis fabuletis Maio menfe floret: nos in infüla parva ad promon- torium Sicilie Pachynum, nunc Capo Paffaro dictum, collegimus. 1 Ab hoc non aliter quàm culturá, & accidentibus 1ndé ortis differre putamus Gnaphalium rofeum hortenfe C. B. cujus ramuli triunciales, reclinati , fols fübrotundis cin&i, quorum fümmitatibus flos rof: modo. expanfus, difco luteo, etiam aureo foliolis ut in ramulis undique (üftentatus [. Par- kinfono duplici foliolorum circulo cin&us ] infidet, eleganti fpe&aculo. HIST O- 298 | HISTORIE PLANTARUM LIBER SEPTIMUS QUI EST Dc Herbis cum florc ex flofculis fiftularibus com- pofito CAP1TATIs dictis, | A PITATE diéz fünt hz plante. quia eorum femina cum pa li j inclufa in formam fübrotundam conglobata fünt capitis NOE Pp codes Fleyba flore ex. flofculis. fiflularibus compofito, Capitata: dif, funt vel Capitibus lentis, foliis aliàs levibus aliàsfpinofis; CxsARA, Scolymus. "Maximi, fquamofis, Pinez Conorum zmulis, fquamarum unguibus & floris fundo pulpofis, efcu- 2 folus i£ Spinofis, aculeis | $0 & rigidioribus : CaRpuus. | Mitioribus saollioribus, floribus S Flavis,ícu cujus capitula foliorum circulo obvallantur, femina ftriata flavicant: Caz- | püus nENEDICTUS; feu cujus femina levia fünt, alba, purgatricia: Cx1cus saz1- i vus, Cartbamus, | Purpureis s CiRs1uM. Is pinnas def itutis, wrPer margiaes ferratis, capitulis: levibus, | Major ; CENTAURIUM MAIUS, | - Minor ; folio 2d) paucioribus & majoribus laciniis : SeRRA TULA. In tenuia fegmenta, dioifo: CRuPt1NA Belgarum. l LPer emargines equalibus, Capitulis [£Lappacess, fquamis in mucrones hamatos definentibus, foliis maximis; LAPPA MArom, Bardana. Spinofis, Ípinulis S! SRellis: CALGYTRAPA, "facea echinata. i|. Reflexis: JACEA. MuR1CATA. ILLevilus, flofculis marginalibus j Minis profunde diffetlis, ore 10 lutum expanfo : Cvaxus. Profundiu in longas & anguftas lacinias divifis; JacxA, iw) um Lib. VII. | De Herbis Capitatis didis. Dr CaAn»uo ix Ge Nznr. s A R DU US fic vocatur à cerere, quia aptus carende lanz ; quod de Carduo füllonum dicto í&u Dipfaco verum eft. Alii autem Cardui ob convenientiam quandam cum Dip- fàco in fpinis ita dicti fünt. Nullum nomen Graecum invenimus quod Latinorum Carduo refpondeat. "Axwüa enim latius eft & diee fignificat ; "AG anguftius, quod tamen Cafp. Hofmannus laté & in genere fumptum ad omnem plantam aculeatam, qua in caput affürgat afperum, fignificandam ex- tendi affirmat. Nos hoc nomine comprehendimus plantas omnes capitatas dictas, flore ex flofculis fiftularibus compoftto, foliis fpinofis fcu aculeatis. Cum Carduorum plurimz fpecies fint, multitudo. autem confufionem pariat, clarioris do&trinz & memorie juvandz causá eos 1n genera aliquot diftinguemus. Primum erit eorum qui capite funt maximo, fquamarum unguibus & florum fundo efculentis, fo- lis perfzpe mollibus, qui Ciuzrz & Scolyzmi dicuntur. Secundum eoram qui floribus luteis, quales fünt Csiczs feu. Cartbamus, & Atratiylis. Tertium. eorum qui fpinulis mollibus & 1nnoxis. Hi fünt Cardaus zzollis & Cirfium. Quartum erit. de. fpinofiffimis quibufdam noftratibus nullo charactere ant communi. convenien- tix nota infignibus. Quintum detis quorum folia in fpicula gud. exeunt, Jzzceatzs idcirco dictis. Sextum de iis quorum folia lacteis maculis & lineis pinguntur, feu. leucographis. Septimum de Carduis foliis tomentofis & 1ncanis, castis dictis. Octevum de Carduis quibufdam exoticis fingularibus & füi generis, quorum plerique zfcasi Bo- tanicis dicti funt. Car. L / De Cinara feu Scolymo fativo; Inaram nonnulli à puella ejus nominis, eue 1n eam verfa eft, dictàm fabulantur ; alii à cinere quo letatur: cai conjecture Columella occafionem dedifle videtur, cum fcribat lib. 11. cap. 3: Multo cinere ffercorandam, id enim fl'ercoris buic oleri videri aptiffimum. Sed Graecam vocem effe. Cinaram non Latinam oftendunt. Poffzs in Etymologico, & fo. Bodens 4 Stapel notis in "Fheophraft. Hift. lib. 6. zx 3. ad quos Lectorem remitto. Quinfi à cinere vel colore cinereo dicta effet, Cizerz Ícribenda effet, non Cipara. Cinara nobis dicitur Cardui genus capite maximo, conum Pineum amulante, fquamis craffio- ribus & majoribus, unguibus carnofis efculentis, ut & floris fundo, feu ima calycis parte. cai innaf- cuntur flofculi & femina. ! s e Cinara vellevis eft, nullis neque in foliis neque in capite fpinis feu aculeis, quo à reliquorum Car- duorüm norma abfcedit: vel aculeatus feu fpinofüs. 1. Carduus [ive Scolymus. [ativus. pimofus cv mon. [imus J. B. Cinava. bortenfis folizs mon aculeatzs C.B. ejufdémque Cimara. bortenfis aculeata. — SUxtitfohe, [3 . B. : di culinarum cüpedias fatus Scolymus folia € radice promit pedem & fefquipedem longa , femi- pedem feré lata, in. lacinias latas fubfectas divifa , incano & cinereo tomento obfita, potiffimüm parte proná, nullo aculeo minacia, 1nterdum nulla eft lacinia anguláfve qui non fpinis rigidis luce- í(que minetur. Cauls pedem unum aut alterum. altus, ftriatus, tomentofus, ramis C dona- tus, in fingulorum cacumine caput gerit turbinatum, Íquamis magnis, glaucis, carnofis, acumi- ne obtuío, aliis fpiná robuftà prapilato, ungue infimo craffiufculo, tenero, veíco, albicante com- paétum, quod fenfim divulfis fquamis fuperius latefcit, tandémque floris ftamina purpuraícentia ex- plicat. bodie" Scolymi ( pergit J. Bauhinus ) duo habentur genera, fativum & fponte nafcens. Sativi quidem nulla veré genera funt, licet genera dicat efle Matthiolus. Ex ejufdem fiquidem ftirpis femine üterque tam fpinofus quàm non fpinofus enafcitur. Qux certiffima eft. nota identitaus feu con- venientix ( ut cum Peripateticis loquar ) fpecifice. " ; ui Spinofus folia gerit non fpinofi magis. divifa, magífque Jaciniata, tenuibus circundata. fpinis : caulem quoque non fpinofo fimilem, ftriatum, fübalbicantémque, *in cujus fummitate echinatum aculeatümque extuberat caput, flore hyacinthino; femine Cnici minore. —Radice nititur. craflà, firmá, non infuavi. Addit infuper J. Bauhinus defcripiionem non fpinofi que. feré eadem eft defcriptioni generalifüperiüs pofitz. Caput figurá Nucis pinez effe fcribit, ex latis fquamis co- agmentatum, cujas Íquame figurá folu. Laurint ant Myrtini in aculeum definunt brevem , nunc robuftum, nunc infirmum, nunc propé nullum. Semina inter candidam lanuginem contenta, ob- longa, lxvi cortice obtecta candido vel nigro. ire iquis Cfus. Vires. ILocti. Vires. MONI IMNMEMONMU UM CRI E E RR e ER RE MÀ ÀÀ M Hisront:aA PuANTARUM Siquis Cinaram hortenfem aculeatam & non aculeatam inquit C. B. eandem fecerit, non re- pugnabimus : quia foliis eft. aliquando aculeatis, aliquando mitibus. Sic caput nonnunquam in gracilefcentem. metam erigitur : nonnunquam in compreffiorem & rotundiorem globum extube- rat ; laminis interdum fponte. fefe recludentibus , interdum ar&itis compactis : capitum fquamz nunc viiides, nunc pallentes, nunc fübrubentes, in. aculeum definentes, nunc brevem, nunc ro- bufium, nunc infirmum eümque 1n aliis furfum. ere&um, in aliis deorfum inclinatum, nunc pro- pé nullum. Eft quadam capite maximo, quz dicitur & pingitur füb Cinara maxima Anglica Lob. kiactenus C. Bauhinus. Hasomnes varietates, fi ex eodem femine proveniant, vel aliquan- do provenerint, fpecie convenire libenter concefferim, quemadmodum Malos & Piros omnes ejufdem fpeciei effe contendo ob dictam rationem ; quamvis in earum ramis, foliis, & przcipué fractibus, magna obfervetur accidentium diverfitas & diffimilitudo. | Obfervavi tamen tum in Án- glia, tum 1n. exteris regionibus duas Cinararum differentias, quas fpecificas efle fufpicor, alzeram capitibus longioribus, fquamis fefe fponté recludentibus & à capite extantibus ; a/teraze capitibus ro- tandis , laminis arcté compacts & fibiinvicem incumbentibus, qux etiam ramofior eft preceden- te, & plures producit fructus, fimillimos iconi Cinarz maximz Anglice apud. Lobelium aliófque Botanicos Caterüm fi ex eodem fómine, ut J.Bauhinus & Lugdunenfis Hift. Au&or affirmant, Cinara bortenfis aculeata 8t mon aculeata proveniant, poterant quoque & hz etiam varietates ab eo- dem femine aliquando oriri; cultáque fortaffe & mangonio aliquantulum immutari, Apponuntur capita in aqua cam.tantllo fale decocta donec tenerefcant, eorámque pulpa. & fquamarum ungues eduntur cum butyro cui modicum aceti & piperis admifcetur: nec tantüm ca- pita nondum florefcentia fed & caules teneriores elixatos & cum butyro & aceto conditos come- dunt Germani & Galli Itali capita raró decoquunt, fed cruda cum fale, oleo & pipere vo- rant. Cp d Venerem in. utroque fexu irritare dicuntur, nt quod maximé. Nil mirum igicur ( infit Bauhi- nus ) fiin tanto pretio fint, utfine cibo hoc, mifi tempus anni neget, vix ulla opipara fit aut adji- cialis caena: imó mulieres Carduum hunc adeó ambire ; ut diligentiori earum ainud effe&um fit, utnon tantüm echinate eorum pinez, fed radices, caules & folia, per totam hyemem, quá cxtera contabefcunt, nobis 1n cibum füppetant. Scolymus urinam ciere przcipué traditur, quem tamen affe&um in nobis non fümus experti. "Truncus Cinare, autore Jouberto, ex melle potiüs condiendus adverfüs pulmonum infar&um. Sumiveró debent Cinarz caules terrá obruti, & candidiores fa&i faporííque mitioris. Cinarz fàuvz folia 11 Zythogalo, feu. liquore poffeti noftratibus dicto é lacte & vino albo para- to, decocta ad i&erum imprimis commendantur ut medicamentum | nulli fecundum. Cinara ftercoratam & folutam terram diligit. Columella, multo cinere ftercorandam dicit : id enim genus ftercoris huic oleri videtur aptiffimum. Hyemes afpertores. zgré tolerat, ideóque hortulani noftri ftramine aut. fimo eam contegere fo- ent. 2. Cinara (ylveffris Ger. [Io. latifolia C. B. Scolymus Diofcoridz Park. Cardum: Scolymus [yluc- fera J.B. 3Dilb 2Urtirlohe. ffs us Sativz perfimilis eft, cau/e procero, hominis altitudinem affequente : Fvis amjliffima, cefürá fauvz, fed tomento copiofiore obducta, quorum nulla eft. lacinia quantumvis exigua, quam non arment fpinarum mordacium flavefcentium fpicula, quibus & fingula capitis fqnamarum extrema, . Íed majoribus multó rigidioribáfque horrent; 1píà veró capita fativi capitibus magnitudine cedunt. Flos ftanmineus confimilis, purpureus. —Semez Cnici. [ Veriüs FJos ex flofculis laciniatis ar&à fipatis componitur. | Ín Sicilia & Italia, necnon in Gallia Narbonenfi fubinde occurrit. Floribus ejus coaguli loco ad lac 1n cafeum denfandum ruftici utuntur: ejufdem florem vulgà credunt contra fceminarum fterilitatem valere, & gravidarum partus ad juftum ufque. tempus con- tinere. * 3. Cinara [Dinofa cujus. pediculi efitantur C. B. De hac C. Bauhinus in Pinacefequentia habet: Foliorum pedical terrá obruti, candidi, à cute emundati, hyeme crudi cum fàle & pipere in. cibos veniunt: & licét capitula fint fpinofiffima, lon- gitfimis aculeis armata, & vix vefca, colitur tamen ut ftolones teneri gulz arrideant. Quam. plantam intelligit hoc titulo C. Bauhinus mihi non conftat. Synonyma quz adfert, J. Bauhinus Scolymi fativi aculeati füperius defcripti fynonyma facit. Parkinfonus in Parad. hu- jus meminit füb nomine Chbzrdez, procerámque & crebris acutis fpinis horridam, colore glauco ef fe Ícribit. * 4. Cinara. [ylvefiris Cretica C, B. Park. — Carduus Agriocinara. Cretenfium ex quo Coffus niger Officinarum | J. B, ] Belloz. ^ue Supra Chifami arcem 1n. infula Creta ( Autore Bellonio in Obf.) ea montis parte quá Calohie- rorum monafterium, cui nomen D. Joannis de. Przermos, fitum. eft, Artichocz. fylv. genus cre- Ícit, paftoribus Zgriccizara appellatum, cujus radicem cubitalis longitudinis, & humani cruris craf- fitudinis, foris & intüs nigram, pyri in modum turbinatam Cof/i Isdici loco 1n Aromatariorum ofücinis venalem effe affcrumus. Capi fert inftar Cinarz five Artichocz, qua paftores uda mandunt, libVIL 3DeHerbi Capitatis ditiis. mandunt. Ejus f/os maxima ex parte candidus eft ( licet. & purpureus inveniatur ) & fuavis odo-is, pm radices Chamzleonis albi radicibus fimiles funt, & folis. Chamxlzonis nygifolus. Duifst a alis Artichocis fylveftribus multis Italix locis nafcentibus. : * s. Cinara [yloeferis Pyrenga. — Centaurium foliis Cinaree Cornut; Centaurium may Pyremeuza Park. Coranuts. pe Brachiali radicis atrz craffitudine in. altum defcendit; fo; ampla. magnitudine laciniofis, divi- furá Cinare folia referentibus, colore fuprà viridibus, infra candidis: tenuis quippe lanugo hac parte nafcitur, adeó levis & polita, ut coloratam potis quàm tomento obductam putes. Natur lufüs detegitur cüm rupti folii portio utraque à fe divellitur. — Bicubitalis coulis, angulofus, lanugino- fus, folus undique luxurians, in plures alas dividitur. Fert in cacumine capitula calathi effigie, fquam- mulis aculeatis imbricatim. aggeftis hifpida, qux exigux Cinarz magnitudinem implent color fül- vus: dum dehifcunt fingula florem aphyllanthem, purpureo quodam glomeratum corymbo expag- dunt (quod vix ante Auguftum apud nos evenire folet) Excuffo flore capitula clauduntur: ineft iis femen copiofum, Cnico fimile ; paucis inde diebus maturitate paulatim dehifcentia inclufà lanu- gine femina oftendunt. Sapor aufterus.& fübamarus. Bilem fübducit inteflinis morantem, füm- móque habetur contra rheumatifmos prafidio. Montium Pyrenzorum incola eft. . Planta bec foliorum. dyvifura G colore, capitulorámque magnitudine Cinaram [e prodit. effe genuinam. E; forté ab bac [pecie femine [at4, c im bortis cultd ortze [umt omnes Cinararum. bortenfium varietates, * 6. Cham«aleo albus, Apulus purpureo flore gummifer Col. albas «verus. acaulis. Park. | Carliza acaulis gummifera C. B. rectius me Judice Cinara acanlis gummifera dicenda. Col. Huic radix craffa eft admodum & longa, foris ruffefcens, intus alba, la&efcens, aromatico grávi parüm odore, non injucundo, cerebrum petente; dulci fàpore, edulis: quz cüm extirpatur , fi vel minima fibrilla violetur, ftatim ea parte lac emittit, in grumos ob vifcofitatem concrefcens : etiámque grumis hzrentibus invenitur effoflà circa fummas radicularum foboles, ex quibus frutica- re obfervavimus & in plantas plures dividi vetuftate: in quibus fingula capita orbiculata, mali par- vi magnitudine, fingulis foliorum umbilicis herentia inveniuntur, echinata, utin vulgata Carlina humijacentia. Huic veró fpinofüm caput five Z4canus, in quo flos concipitur, minimé ut in vul gari à radiantibus foliolis illis veluti coronà difpofitis inter caput & folia magna circundatur ( qui- bus caret ) nec floris umbo planus atque depreílus confpicitur inter pallentes ejufmodi barbulas magnás undique radiantes, illámque Chryfanthemi ritu coronantes ; fed elatior, tumefcens , ruf- fas minutáfque barbulas feu potiüs fquamas occultans, atque pappofüs. Flofculi qudem in. quinque partes finguli dividuntur, tenues admodum ut capillares feré videantur, non fecus acin Hohbok Scolymi five Cinarz, quibus fimillimi effigie, colore veró non ità coeruleum imitantes, fed potiüs purpurafcentes. His marcefcentibus cándidum pappum emittunt interna. /ozzisa fingulis flofculis fübjacentia, ut in Cinara & Acanaceis, oblonga, cinerea, fplendida, non ut Cnici craffa, fed Cni- ci modo contenta & effigie. Junio menfe acanum profert, Julio dehiícere incipiens füaverubentem canam lariuginem often- dit, quz. deinde Augufto extuberans, purpureo colore florens perficitur; Septembri perfe&o. ca- neícens pappo cum femine evolante. Folia huic pedalia vel majora, magis profunde incifa & Ípt- nofiora vulgari, Scolymi five Cinarz fimiliore divifürá, colore albicantia velut canefcentia, infer- né hirfuta; [ quandoque virentia in eruptis Maio menfe obfervavimus , ut diverà videretur planta:] in vetuftioribus & arefcentibus rubentia, .ut 1n aliis plantis obfervatur. — In Apulie. Cirinolz fterilibus devexis locis. Occidentalibus editis frequentiffimam obfervavimus hanc plantam. Ruftici armentorum duces gummi quod in Acano & inter fpinofà folia calicis emanat colligunt ex hac in Apulia, illádque appellant Cere Zi Caro , quia concretum velut cera durefcit, atque ubi attrahendi opus fit eo utuntur. ^ Vixenim eft planta cui fponte gammi hoc non hzreat./ Non fecus ac vifcum dum recens eft adhzret, & in fila protenditur, colore candido, nam ex lacteo fücco con- crefcit, & deinde collectum cérz. todo denfatur, contre&tatámque inficitur nigrefcítque. Hxc omnia Columna. d TON Hzc planta ob flofculos fiftilares ex quibus flores componuntur ad Cinaras reducenda eft, qui- bufcum & feminibus & foliorum divifürá convenit. * 7. Carduns Pinea Theophrafti Alpin. exot; Chameleon allo gummi ut ma[lix ferens, Hio Bell.Ep. 1. ad Cluftum. 5 jfPix ferens, Hon. Albin. ; ri unica radice exit, foliáque numerofa producit, longa ; multa, fimul à radice prodeuntia, digitum lata; in nervum acta, Papyri feu Cyperi foliis proxima, fed albidiora, duriora, latiora & le- nia; in quorum medio quafi obrutum caput acanaceum occulitur, fpinis exteriüs longis, denfis, in crucis modum actis cuftoditum : intus vero lanuginem albam, deníam, induratam; in qua, & ex- terius 1n eodem capite circa fpinas gammi parvum, colore fulvefcens, Maftichi fimile, odoratum & calidi guftüs inharefcens cernitur. — Radix veró craífà ut rms longas féhfim ac fenfim. graci- leícens, Locitss Tempus, Locus. [0/773 20x D LA Vire: €9 für. 1.671. Tempus. Hisronr:a PraNuTARUM. lefcens, in extremámque tenuiffimum definens, exteriüs fulvefcens in nigrum inclinans, intus alba, füaviter olens, fervidi guftüs, Carlinz fimilis, ab eique differens remiflo jucundioréque odore. Ex infula Creta accepit Pr. Alpinus pro Chamzleone albo, quam tamen fententiam improbat & refutat, ut apud ipfum videre eft in Exor. lib. 1. cap. $6. Affinis eft Plantz precedenti, non tamen eadem, ut defcriptiones conferenti patebit: quamvis C. B. przcedentem plantam pro. Chamzleone albo Hon. Belli, ( que proculdubio huic idem fuit ) habuerit ; quod tamen mirum non eft, cüm Bellus Chamzleonem fuam non defcripfit ; fed de eo duntaxat retulit, quód radicem habeat maximam, odoratam $ quódque Junio & Julio circa echi- nüàm gummi deftillat, quod pueri legunt & aliquantulum mafticant, poftea digitis levigant & com- planant, complicatámque in veficule formam fuper alteram manum fortiter impellunt, ità ut ex i&u veficula rumpatur & ftrepitum edat , quo ludi genere fummopere pueri dele&tantur. Car. II. De Carduis flore luteo infgnibus. H* ob fimilitudinem in aliis partibus unam. addemus fpeciem qua flore eft cceruleo, De Cnico fatzvo feu Cartbamo. Cnicus que. & Cnecus fcribitur dicitar &m$ d$ witew, qe mordere & pungere fignificat , vel &mi 4 wupE, quód pungendo pruriginem excitet; quod de Ífylveftri rectius quam de fàtivo dici poteft : an potius à dp. colore, cüm xwm9 exponatur croceus, rutilus? C. B. Carthamus aut Curtamus à voce Mauritanica Kertame dicitur, non à xe$wet», ut nonnulli vo- lunt, , Flofculis tufis condimenti vice utuntur, nec malà, cibos enim croceo colore commendant, & alvum emolliunt. Dicuntur & ictero mederi ; quod, càm tennium partium fint & tingendo. apti, verifimile videtur, nam pleraque hujufmodi ictero conducunt. ) Prxcipuus florum ufüs eftad fericum aliófque pannos tingendos [ colore incarnato ] Quin & eorum admixtione Crocum adulterant nonnulli. à Semen tufüm acin jure carnium aut Ciceris arietini bullitum ac potum pituitam vifcofam ac aquas vomitu ac dejectione purgat ; hinc medicamentis phlegmagogisaccenfetur. Pe&ori maxi- mé confert, miré flatus difcutit, proinde colicis & anafarce conducit. Ventriculo adverfatur, ide- óque corrigitur ftomachicis, Anifo, Galanga, Cinnamomo ; quatenus tardz eft operationis, addi- tis acribus, qux urgeant ad exitum, Cardamomo, Zingibere, Sale gemma, &c. Dofis in infufo à 3uJ. ad vj. N. B. Medullz tantüm ad purgationes ufuseft. IDecorticandum autem eft (monente C. Hofmanno ) cum fcalpello, licet magna cum moleftia. Si enim quis piftillo aufit, perdiderit oleofàm fübftantiam, in qua vis omnis. r" Ex femine facta compofitio Diacarthami infigniter confert hydropicis. Seminis füccus lac cogere dicitur, & magisipfum refolvendz alvi facultate donare. 1. Carthamus. five Cnicus J.B. Ger.emac. Cricus frve. Cartbamus (atrums Park. Cuicus fativus [i- ve Cartbamum Officinarum C. B. 2baftarn &affron 0? Sat4folorr. y.5. | 'Tereti fürgit caule fingularíque , qui füperids in ramos dividitur. — Fol;zper caulem ramófque 1n- digefta, nervoía, glabra, brevibus fpinulis per ambitum donata, fefcunciam aut uncias duas lon- ga, unciam feré lata, in acumen definentia, anguítà cervice ramis adhzrent. Ramulorum ex- uemis infident capira inter folia fquamata , é quibus fleres explicantur ftaminei, faturo Croci ru- boretin&i. Semes pappo adharet oblongum, album, medullá dulci, albá. I FEY Seritur in hortis, & agris etiam, circa Árgentinam Germanie urbem. Locus ejus natalis videtur effe /Egyptus ; Scribit enim P/izizslib.25. cap.15. ltaliam Vefpafiani principatu. hanc ignoráffe, &1n fola /Egypto celebrem. : ^ NM doit duo & Auguíto; femen interea perficitur & eodem quo feritur anno exinde ina- refcit. Carthami femen, quod .homini catharticum eft, Pfittaci, referente Matthiolo, non folüm 1n- noxié efitant fed & commodé nutriuntur eo & pinguefcunt. Caterüm accuratam omnium hujus plantz partium defcriptionem fi defideras, eam tbi exhibebit fo. Bodzzs 4 tape) Commentar, in "Theophraft. ETift. Zb. 6. cap. 3. pag. 605. 2. Cnicz féve Cartbamus flore cwruleo J. B. — Cuicus. alter perennis. Clufái Park. coruleus. a[perior C. B. alter cerileus Ger. fue ffotocren baffarn &aftron, Claf. s plerunque huic caslz eft, interdum ftatim à radice dividitur in binos, ternos aut qua- ternos ramos, cubitales, firmos & lignofos, perinde ac ipfe caulis, nullis tamen aut quàm pauaiffi- mis aliisramis przditos. Fe/ja pene Cnici vulgaris, candidiora, pauló longiora, & pluribus venis diftincta. Capitula Cnici € fquamis imbricum inftar fibi invicem impohitis contlata , € quibos ffo: colore Lib. VII "De Herbis Capitatis ditlis. 193 -- —— colore diverfus, nam luteus non eft, fed ex multis ftaminibus [ rectis flofculis ] coerulei coloris conftat. Sees Cniciíemine minus & fübruffüm. Radix pollicaris craffitudinis eft, carnofa, fücculenta, foris fufca, non annua, ut vulgaris radix, fed aliquot annos interdum permanens. Circa Cordubam in fegetibus inventus eft à Clufio & in agro Hüfpalenfi, florens Maio & row € Junio. Yempus. * Cartbamus fativus. flore croceo Tingitanus Hort. Lugd. Bat. Hic ípecies nomine tantum nobis cognita eft, ideóque nihil dum. habemus quod de ea di- camus. 3. Carduus. beuedicíus J. B. Ger.Park. — Cuicus lveffris bir[utior frve Carduus beneditlas C. B. Doln «rfiftle, JB: : Radice nititur albá, multifidi, fuccosí. Foliaei laciniata , Soncbi aut Dentis leonis feré divi- furá, fpinulis brevibus armata , fine pediculis caulibus adnafcentia, alternatim. pofita, hirfuta,.co- lore quem 1n Boraginis foliis cernere eft. Cau/is ab eadem radice fingularis, multis alis concavus; & ab umo ftatim plures emittens ramos, füpinus partim, partim erectus, fübpurpureus, ftriatus, vil- lofus. Floresparvi, lutei, mulus flofculis quinquepartitis compofii, ftylo trifido in. uniufcujufque medio extante, quem quinque ftaminula apicibus longis, fuícis, fibi invicem adnatis, & velut tu- bulum quendam efformantibus donata ample&untur. Floribus fübíünt capitula fquamata, fquamis majoribus fplendentibus, quarum fingule 1n fpinas longas, erectas, utrinque itidem fpinulis denta- tas, florem obvallantes exeunt. — Singula autem capitula fex feptémve folia erecta, € lara bafi ia acutum mucronem paulatim definentia calicis in. modum circamambiunt. "Tum folia hxc, tum Ípinulas modo dictas lanugo multa intercedit & conne&it. Capitulis multo pappo ftipatis fezez in- eft oblongum, ftriatum, fübluteum, floccis rigidiufculis radiatis appenfum. — "Tota planta amarore infigni przdita eft, radice excepta quz nobis guftantibus vix leviter amarica- re videbatur. . Experienaá didici ( quod ante. nos obíervavit F. Columna ) capitula hujus Cardui antequam Ho- res pandantur, & florida menfe Maio ( apud nos Junio Julióque ) recifa (E EN fanguimneum pau- cum fundere, .Bed.2 Stapel |, Cárduus hic, ab immenfis. viribus quas habere creditur bezedi£'zs. & fantlus denominatus, ad Fri- dericum lH. Imperatorem ex India miffus fertur. Quod ut non nego ( inquit C. Hofmannus) ita compertum fuit poftea in Europa etiám. fpontaneum effe. Nam & in Lemno infula nafcitur, Autore * Bellonio; Q5; 2 woffris vulgo Carduus beneditlas appellatur, (ponte im ogris ma[citur, uec ali- * Lib. y. Ob. qud culturd. indiget. Graeci nomine. corrupto Gaideracantha, boc eff afininaim. [pinam. nuncupant : atque fev. cap. 25, etiam in. Gallia , nimirum in arduis Alpibus Galloprovincie propé Montlerias, 7Marignols vocatis, ; ,.., ubi effodiuntur cryftallinze, irides, & varii coloris alii lapides; Creícit in fummo mont rígidior & ^ — aliquanto minor hortenfi. Hujus vires ab alus fusé traditas fic paucis complectitur C. Hofmannus : Plurimum poteft in de- V;z;. cocto, praíertim in Vino cüm febris abeft ; minüs in pulvere; iterum minüs 1n. aqua deftillata. Laudatur in pituitofis capitis affectibus, hemicrania, fürditate, vertigine, epilepfia; deftillationi- bus ad pe&tus; quin 1n hydrope, quartana, omnibus febribus longis, quippe :m obftructionibus pen- dentibus. Laudatur in colos, nephriticis, ifchiadicis, partim difcutiendo, partim ad vias urinarías dedu- cendo. Pracipua ejus laus eft in pefte foràs & intus : intus pro prafervatione & curatione, fudoribus cien- dis; foris pro ruptorio bubonum. — Ideo in aliis etiam apoftematis ufurpatur. N. Si fub initium Junii colle&us fuerit vulnera recentia mirabiliter fanat, fin alio tempore nun- quam id przftabit. ; - Noftrates in. zythogalo feu liquore Poffeti di&o herbam exficcatam. decoquunt, eóque utuntur minore dofi ad füdorem provocandum, in larga quantitate ad. vomitum ciendum, & ventriculum expurgandum. Vinum tempore Áutumnali cum eo factum pauló minüs quàm panacea eft apud vulgus Germa- nicum. Hofman. Pervelim Medicinz candidatos obíerváffe ( inquit Simon Paulus ) vix huic fecundam aliquam re- pertum iri herbam in. confolidandis putridis & contumacibusulceribus & in Cancro ipfo. "Feftan- cur nonnulli mulierem quandam, cujus mamm: cancro ad coftas uíque confumptz fuerant aquá deftillatá, pulvere foliorum infperío mundatam ac fanatam fuifle. Putrida & cava ulcera cujuf- dam viri, cui eroíà fuerat ad offa uíque caro omnis tibiarum, quique bona omnia 1n curatione fruftraexpenderat Arnoldus Villanovanus vidifle (& refert hac tandem ratione fanata. Recentia Cardui benedicti folia contufa cum vino generofo decoquebat, additáque poftealiquefacta porci ax- ungiá ebullire finebat,tandem inject fariná Tritice continué fpathulá agitabat, quoad oninia in Ém- plaftri confiftentiàm coalefcerent, quod calidum bis quotidie ulceribus »mponebat. 7. B. Memoránt alii Paviz olim quandam puellam incauté toxicatum pomum efitantem, cüm. mox urgeretur enormibus fymptomacus, quz neque 'Theriacá, neque Alexipharmacis mitigari potuerunt; folius aque Cardui benedicti hauftu effe fervatam. J.B. Hecequidem apud me fidem non inve: niunt. n InScorbuto Carduum Benedi&um mire laudabat noftro tempore Jo. Jacobus Hortigius Med. Ve- netus, Hieron. Velíchius Obf. $1. Habuit 4 D. Soame. Dd2a 4. Atratiylg 4 ^ 304. i t .HisrTong:1A PryANTARU M. bi Loch. 4. 4tratialis Lob. Ger. Iutea C. B. flore luteo Park. vera gue Iuteo J. B. &fe 3Diftatt- e fiftie, Col. In planta juvene & tenella 44i parva eft, duro cortice, foris pullo, dulci (pore, gravi odoré& Folia prima carnofa, humi hxrentia, expanfa in orbem, lata, oblonga, ( triuncialia aut longiora ) per ambitum aculeata, quz poftea laciniis paulatim diffecantur, Calcitrapz vulgaris & aliorum Car- duorum modo, virentia, fed alba lanugine obfita, afpera fed non pungentia dum in terra jacent, atque pluvid marcefcunt antequam caulis erumpat. In vetuftiore veró planta ligno(à eft rzZix, at- que f?/i dodrantem longa & minora, cüm cauli erumpit ( menfe Aprili ) levia, profunde laci- niata, acu]eata magis, duriora atque pungentia, bipedalem caule alternatim ambientia, qui folidus rotundus, hirfütus, craflüs, atque in fummo alis divifus paucis, in quibus minora habentur folia. Cnici formá & modo hzrentia, inter quz lanofior araneofa veluti ac longa lanugine dependente obfitus eft (ficuti & ale) tactu gummofüs, odoratus, gravi & aromatico odore, thus quodammodo imitante, fed graviore nec tamen ingrato. Ab ima florum parte ut & fümmis virgis oblonga de- pendet lanugo, ut ex colu folet ad nendum aptatá, ob cujus fimilitudinem Atractylis hec dicta Ku Capitula tria aut quatuor fylveftris planta profert Julio menfe , fores luteos obfoletos minutis foliolis ut Cnici conftru&os , paucos & inconcinnos edentia ; foliáque tunc magis ngent atque pungunt atque etiam capitula, nec fuccum ampliüs fundunt affridis venulis, ob. hutnoris diminu- tonem & ficcitatem. Singulis floribus Cnici modo & Acanaceorum fingula fübfünt feriza, mino- ra Veró, nec pappum hirfütum & plumofüm ut in aliis, fed radiatum velut ftellz, radiis latis in aca- tum definentibus, fulvefcentibus, fplendidis, inaequalibus. | Semez veró quadratum, rhomboides, Cni- ci aemulum, ex albo purpurafcens primum, deinde flavefcens atque perfectum nigrum, fplendidum, punétiss velut infcriptum. — Caulis cüm florere incipit jam denudari incipiens | pauca tandem circa capitula folia relinquit, eique maximé pungentia, durus, atque cacumine hirfutus, ut Colis vicem de fe przbeat atque emuletur, dependente veluti ftamine candicante illa oblonga lanugine. Hujus plante radix, folia atque capitula virentia, avulía aut recilà quovis anni tempore ab ex- orts initio feu germinatione prima ad florum ufque productionem ( poftea enim arefcit ) (angui- neum füccum femper emittunt , in venulis fervatum, nam in carne aqueum vel virentem habent. H radice difrupta aut caule recifo venulz circa corticem difpofitz cruentá ftillà emicante í& pro. unt. In Italia & Gallia Narbonenfi, necnon circa Genevam, ad vias & agrorum margines ubique fe- ré provenit. Nunquam obfervavimus Atra&tylidis florem colore purpureo variare, ut volunt Lobelius & Do- donzus. - Quin fi reperiatur hujufmodi Atra&tylis folo floris & foliorum glabritie à defcripta divería , non libenter pro fpecie diftin&ta, ut vult C. Bauhinus, eam admiferim. * $. Calochierni Carduus Cretenfibus J.B. Atratlylidi & Cnico fylveffri fimilis C. B. Cüm Hon. Bellus hanc plantam Atra&ylidi fimilem, majorem tantüm fuifle ad Clufium fcribat: Et Clufius eandem. femine à Bello miflo natam , (qux antequam florem proferret gelu corrupta eft) Atra&tylidi pariter. valdé fimilem dicat; neuter autem plantam in ftatu viderit, nefcimus an a- lia in re quàm magnitudine fola à vulgari. Atractylide differat. D. Cove] femen ejus titulo majo- ris Atra&tylidis ad D. Deut Cantabrig. mifit. Veteres Atractylidi magnam vim contra venenata ani- malia tribuunt: item contra füngos. Fabulofum eft à Scorpione percuflos quamdiu teneant eam herbam non fentire cruciatum. Atractylis dicebatur, quód e antiqux mulieres pro füfo uterentur. "AztaXIC- enim fufüm fignifi- cat. Imó nunc dierum in "Thracia circa Conftantinopolin caulibus ejus pro fufis utuntur. mulieres Grzcz, id atteftante D. Covell. Ibi enim humanam altitudinem affequitur, cámque adoleverit fo- lia decidunt & caulis rigidus evadit. Eft autem hzc ab Atractylide vulgari hirfutiore, qua ibi etiam paffim oritur, fpecie diverfa, eodem afferente in literis ad D. Dez Medicum & Pharmacopolam Cantabrgienfem datis. * é6. Cnicus fingularis Alpin. exot. alter Creticus Park. Alpin. In eid nafcitur, unicum caulem ab radice producens, rectum, rotundum, femicubitalem, hinc indé folis longis, in acutum definentibus, undique crenatis & fpinofis veftitum: in cujus fummi- tate caput extat inter folia fpinofa confeptum , Atractylis magnitudine: é quo exeunt capillamen- ta denía, crocei coloris, fimul fipata forem conftituentia, 1n quibus femiza alba Centaurii majoris fimilia continentur. Radix veró eft craffa, longa, ad Rapunculi radicem accedens, nigricans. Seminibus utuntur montani purgationis causa, C A P. Lib. VIL. "De Herbis Capitatis ditis. 305 C 4 rp. III. De Carduis Spinulis mollioribus, frue De Cir(io. det leniátve. abis Cirfium Recentioribus dictum à cxteris Carduis fpinularum mollitie & imbecillitate dif fert, à Cnico, Carduo benedicto & Atra&ylide tum capitulorum parvitate, tum florum colore pur- pureo. ) Y Carduum pratenfem 'Tragi & Carduum bulbofüm Monfpelienfium ob fpinularum mollitiem fub hoc titulo comprehendo. 1. Carduus pratenfis latifolins C. B. Park. pratenfis 1ragi J. B. "Tragus big SPraboto-C fifrle. ? [4 2 L LI ] by *- ] »" n & * 7 Á . e Kee dicitur quód varicum dolores, duos Grxcorum medici omnes Kfer&t vocant fc- . B. Nice eft 'Tragi pratenfis carduus & mitibus fpinis donatus. — Cau/is ftriatus, glaber, trium, quatuórve cubitorum altitudine ; cui fz/ia ex longis intervallis adnafcuntur pallid& virentia, alia cu- bitum longa, alia palmum , alia fatis profundé laciniata, alia duritaxat ferrata, mollia & tenera. Ramis in quos caulis finditur infident capita fatis magna, fimul multa congefta, mollia, é quibus flores exeunt. ex flavo pallefcentes: Semes Cnici minus: Radix craffa. In pratis Rheno vicinis propé Argentoratum, Bafileam, &c. abundé provenientem & Julio men- Yocis f& florentem obfervavimus: J. Bauhinus in pratis montis Z/wiri non longe à Geneva; & in monte 62 Tempus; propé oppidum S. Hippolyti. uód folia in cibis quoque ut reliqua olera expetantur ideó à mulierculis Brafficz gramimea ap- pellatur. Eft autem inter omnes Carduos hic tenerrimus, fi fpinas confideres molliuiculas 7. B. Aprili menfe quotannis nova candida folia & capillata exeunt radice. 7. B. Loca natali [ in pratis | & floris colore pallido ab aliis omnibus Carduis facilé dignofcitur. 2, Carduus pratenfis Afpbodeli vadice latifolius C. B. bulbofas. Mon[pelienium Park. bulbofus Monfg. five Acantbus Syloeffris quibu[dam, folis laciniatis J. B. Gcuberousraoten &fittle ot Montpellier. JTOuB. : Fecit foliorum 10n inepta fimilitudo ut. Acanthi fylveftris nomen mieruerit: funt ea namque A- canthi feu Brancz urfinz foliis aliquatenus fimilia, admodum nigricantia, paulüm hirfuta, vel po- tius tomentofa, craffiufcula, cum [o ih extremitatibus laciniarum, quorum pediculi ad radi- cem rubeícunt. Caules bicubitales, rubentes, imprimis parte ima, quorum ramis longis capita in- fident aliquot, Cirfii capitibus fimilia, miti, fquarrofo echino, floribus ftamineis purpurafcentibus comato, qui tandem 1n pappos refolvuntur: Semes album oblongum. Radices ex uno capite plu- res dependent, turgidule, bulbos imitate, fapore nonnihil falfuginofo, in quo & Plantagineus gu- ftus elucet. In pratis Monfpelio vicinis abundé oritur, ut tituli initio allati indicant. Locus, 4. Cardutts. Civium ditkus folio lacimiato aigrius, C idem cum Afphodeli vadicibus bulbofis J. B. tra Card. pratenfis Afpbodeli radicibus Park? ; B. " Cio affinis eft hic Carduus, laciniatis fpinofifque membranis caulezs ftriatum. ornantibus : at veró folia palmum & fefquipalmum longa, glabra, nigricantia, profundis Carlinz vulgaris laciniis incifa, rigidioribus fpinis horrentia: ícapi foliofam & fpinofam fimbriam habent, & n longos ra- mos dividuntur: in quorum extremitatibus flores purpurei, verüm capita fquamata fingularia unde , emicant. Radix Íatis craffa, à quà pendent prelongz fibrz nigrz, Hellebori nigri vulgaris zemulz. Hzc defcriptio eft ex planta ficca, quz forte bulbofa fuit. In monübus propé Genevam [ponte oritur: J. Bauhinus eundem obfervavit in montibus circa Locus & Waferfall, florens Augufto. HEITW. Dubitat J. Bauhinus an fit Acanthus fylv. alter Dalechampii LugZ. quem C. Bauhinus titulo Cardui pratenfis Afpbodeli radice, foliis profundà d tenuiter laciniatis proponit: éftque Jacea tuberofa Ger.& Tab. 4. Cirftmn montamm. maximum Park. Cirfiug tomento[um vadice bulbofa, quibufdam. Leucacantba Anguillatze J. B. maximum A[phodeliradice Ger. emac. Am Clufio Cirfium 4. [foe wmontanum 22 n: ML capite multz pendent radices Pxonie vulgaris [ aut Afpodeli] more, candidz, gu- ftu feré infipido; unde fola primum promuntur dodrantalia & cubito longiora, mollia, incaná lanugine fapra, 1nfráque obducta, per ambitum dentata & paulüm velut laciniata, fpinííque bre- vibus &: mitioribus obfita, in acutum definentia: poft cauLis & 1s quoque foliofus attollitur, bicu- bitalis & major, craffüs, 1ncanus, [ criftatus feu fimbriatus]. ínque ramos fumma parte divifus. Flores fingulis, nudis & pralongis pediculis infident finguli, & capitulis fquarrofis, albicantibus, fpr- D d 3 nulis 306 Locus. Iac. Locus €9 Tempus. H:sronrira PrawTARUIHAM: nulis mitioribus obfitis, minoribus quàm pro plante magnitudine exeuntes, flofculis purpurafcenti- buscompofii, qui in pappos abeuntes fezez relinquunt parvum, album. | Plantam hanc grandem fanà & fpeciofam in hortulo noftro Cantabrigiz aliquando aluimus. Parkinfonus eam jh titulo füperiis pofito exacté. defcribit, & pro Cirfio maximo Afphodeli radi- ce C. B. i.e. V. Clafii feu sax. smontamo, imcamo fol. bullofa radice, habet. J.Bauhinus ad quarturmi Clufü refert, i.e. Cirfium foliis non hirfütis, floribus. compa&tis C. B. minüs re&é. $. Cirfium maximum foliis carnofis, bulbo[a radice, fort Lutetianum J. B. Cirftum max. A[pbodeli ' radice C. B. maximum montanum. incano folio, bulbo[a radice frve V. Cluf. «n. idem prec denti 2 Claf. : Ad cdi genera refert Clufius etiam id Cardui five fpinz mollis genus, quod in bicubitalem & majorem interdum altitudinem excrefcit, pollicaris craffitudinis caw/e, ftriato, incaná tomentosáque lanugine obfito : Folia illi majora quàm 1n. füperioribus generibus, magis carnofa, fücci plena, vi- ridia, inambitu dentata, mollibüfque fpinis hirta. — Capita in fummo caule fummífque ramis ma- jora jam defcriptis, quz in ftamineos, purpureo colore nitentes flores expaníà, maturitate in pap- pum refolvuntur, Radix mults craífis fibris, Afphodelinos bulbos fatis referentibus & oblongis firmatur. Nafcitur in montanis pratis, etiam ad. pifcinarum udos margines, inter fàlices Amerinas quoque & harundines. Floret julio. Cirfium. hoc à füperiis proxime defcripto differt, foliis carnofis, viridibus, Floribus majoribus. J. Bauhinus diverfam ab co fpeciem facit. Ego cum Johníono & Parkinfono noftratibus podus idem crediderim, quamvis (ut verum fatear) notz ille, nimirum folia habere. viridia, fores majores alis Cirfüs, precedenti non. conveniant. 6. Cirfium folis 205 birfutis, floribus compattis C. B. montanum capitulss compaétis Park. Carduns Cifium, Mon[pelianums folio longo glabro. Mattbioli J. B. Cirfiumm folis mom birfutis. Ger. emac. Radix &ima folia (inquit Lobelius) Dipfaci modo & ortu, Bugloffi Np D acutiora, & le- vibus hirfütí(que fpinis afperiora, longiora, viridia. Caulis utplurimum fingularis, binos ternófve cubitos quat, angulofüs, rectus, incanus, tener Sonchi modo : 1n cujus fumma parte flores rotundis oblongis capitulis Cardui, purpureis, deníis conflati ftaminibus, in pappos definentibus, reli&ó exi- guo, oblongo, Cardui femme fulvo. Ad Ladum amnem & alibi propé Monfpelium copiosé provenit. À. 7. Cirfium. Anglicum Ger. emac. Lob. Zmglicums primum. Park. Lnglicum radice. Hellebori nigri modo fibvo[a, folio longo J. B. wmajus, fingulari capitulo magma, "uel. incanmm arid dif- fétium C. B. je Cngliff foit o» gentle. Griftle, Radix plurimis fibris majufculis albentibus conftat, fapore amariufculo &: naufeofo, Folia ad ra- dicem tres aut quatuor digitos longa, & interdum longiora, pro ratione foliin quo crefcit, fefqui- digitum lata, füperné brevibus pilis. hirfüta, inferné nonnunquam incana lanugine obducta, circa. margines fpinulis crebris, brevioribus tamen & mollioribus quàm reliqui feré Cardui, armata, fi- nuata & crifpa, interdum etiam ingía, non tamen profundé. Caw/es pedales aut cubitales, teretes, ftriati, lanuginofi, uno vel altero folio, abíque pediculo adnafcente donati, plerunque. fingulares & non ramofi, unicum in fümmitate. flrem. geftantes purpureum, calice multis fquamulis imbrica- tim compactis nonnihil purpurafcentibus & acutis compofito obvallatum. — os autem Jacex zmulus, € plurimis flofculis densé ftipatis, fingulis in quinque fegmenta divifis, & fingulis feminibus pappofis cohzrentibus, componitur. Caulz ex ala fohi füperioris interdum alterum. emittit florem, ferius fe explicantem, & poftquam flos primarius in pappum obierit. Junio menfe floret, éftque in paluftribus frequentiffimus. C. Bauhinus cüm capitulum. magnum. huic plant. attribuat, & folia varié diffe&a, non leviter errat, Cirfíi primi Pantonici pratenfis Clufu defcriptio in omnibus feré huic noftro convenit, ut vix dubi- tem eandem efl& plantam : fibras duntaxat radicisnigricantesfacit, & foliorum colorem cfium. Caterum Cirfium hoc radicibus füb terra reptantibus & nova germina fubinde protrudentibus, laté fe diffundit. A. 8. Cirfium. Britannicum Clufii vepeus J. B.. Civ(iumz aliud. "Anglicum Park. Cirfium. fmpulari capitulo [quammato, vel incanum alterum C. B. € $e great cugliff foft 02 gentle &fi- fie, o? mefancbolp «biftíe. uj. Planta eft cau/e fingulari, cubitali aut ampliore. Fols per caulem alterna, longa, in. ambitu fpinulas mites, miniméque pungentes habentia, quorum füpinz partes virent, pronz albicant, & cani lanugine obducuntur. In fümmo caule capitulum unum. Cardnorum. modo, quafi ex íqua- mis mucronatis compaétum, /fcrem fuftinens fatis magnum, ex multis apicibus, colore ex rubro pur- purafcente, ac tandem in pappum abeuntem: Radix eft nigricans, fibrata, quandoque per magnas fbrasíe propagans, Floret Julio & Augufto. L Pro- " - E : P L : wl) »2d x P ERU EC EENELT mra a Lib. VII. De Herbis Capitatis didis. / 307 Provenit in. pratis ad radices montis Inglebarougb, circa Serrle oppidum, & alibi ih i , eii irai s i T pp alibrin fontofis agri ocu. Hac planta Londino ad nos olim tranímiffa eft fab nomine Czrdui. solls TIelenli filio, & (ane re ferió perpensá fufpicamur Cirfium hoc noftrum majus repens, & Carduum mollem Hielenii foliis non d Camerarii unam & eandem fpecie plantam effe. Camerarius in eo defcribendo nimis revis eft. 9. Cirfium montanum. capitulis parvis Ger. emac. aliud montansm Park. fengularibus capitulis par- vis C. B. folüs non. laciniatis, wvirore Bra[fice, & macrocaulen J. B. CI. .. Multa profert foliz oblonga, Centaurii majoris non laciniati foliorum propemodam mala, Brafficz foliorum colore & viriditate, fatis carnofa, in ambitu crebris aculeis predita : inter qui medius exit c4u/js, cubitalis aut amplior, ftriatus, quem. alterne ambiunt folia füperioribus minora, latiore pediculo eum ample&entia, & veluti membranaceas qua(dam alas ad proxima folia, fecun- dum caulis cuiadnate funt longitudinem producentia; eá de causi caules quodammodo alati ap- parent; fümmus caulis in. hifpidum multífque fquamis imbricatum capzz definit, quod tandem in f;- rem ftamineum. purpureo colore rübentem explicatur & propendet: ii füperioribus alis nafcuntur interdum ramuli quidam, lanugine obfiti, fimiles fiftinentes fores, qui deinde ut alii in pappum & lanuginem refolvuntur, femézgwe in eà reliquis fimile occultant. — RaZix minimi interdum digiti craflitudine, aliquot fibris donata & vivàx, fingulis arinis propagities lateribus fundit. In montanis quibuídam fylvis Pannoniz, ut fupra Pofonium. & Nemethwywar, aliis etiam ad Tempw. Alpes tendentibus, fupra Badeníes, viz. "Thermas,& vicinis. FlorebatJunio. C/wf. Nos in Italia 9 Lecw circa Plombinum portum vel hoc idem Cirfium, vel ei fimillimum obíervavimus. Cirfium majus alterum Ger. i.e. imam Lob. duenam planta fit, & án à précedentibus omnibus di- ver[ay igfloravims. Dod. í "Roa Nos in ampla planitie propé Auguftam Vindelicorum, vid d ad Monacliiuim Bavarie ducit, duas Cirfii fpecies obfervavimus, nefcio an. à fupra fcriptis otritübus diverías, às enim (quod dolet) non fatis accurate defcripfimiss. 9. Priori flos Cirfüi Anglici mifioris fet primi Pzr&. flori fimillimus,& in uto caule plerunque uni- cus, quemadmodum in illo: Fíl;a veró. profundé ad mediam ufque coftam laciniata & [pi- em HE ad modum feré Cardui viarum vulgatiffimi, pallidé viridia. Augufti 24. non- dum defloruerat. j ro. Alteri, quod tum plané defloruera£; filia viridia erant, breviora & latiora quàm przcedenti, in ambitu fpinofa & Hyoferidis mafculz foliis figurá fud nonnihil fimilia. ir. Cirfium Alpinum, füliis minis profundé laciniatis, creberrimis fpinis oblongis. Hanc fpeciem in. Alpibus Carintliiacis, & circa Auguftam Vindelicorum obfervavimus. Foliis erat ad icd pluribus, palmam aut fefquipalmam longis, unciam aut fefcanciam latis, acumina- tis, obfcuré virentibus, glabris, ad margines leviter neo profunde incifis, creberrimis & oblongis acutis, furfum modic& inflexis fpitis homridis, Cas/z ejufmodi foliis fed anguftioribus & minoribus donatur ; & Íípinofis fimbriis armatur, ínque ramos dividitur, 1n przlongos, tenues, hirfütos pedi- culos deíinentes, quorum finguli fingula capitula parva, purpureis floribus confpicua, calyce fquamis brevibus nom aculeatis conipaéto, füftinent. I4. Carduus tricepbalos borti Cartbufrani. Carduum hunc in horto maximi Carthufianorum coemobit vidimus. Erat autem (quantum me- mini) fàus procerus, fo/iis ad radicem integris Cif, pari modo circa margines fpinulis brevioribus & mitioribuscinctis. Cawles & ramuli fimbriis fpmofis ad. capitula u(que. excurrentibus aucti, tria infigniora capitula, parva, brevia, latiufcula, íeffilia, fquamulis innoxiis obfita, finguli füftinent. ' Infigniora dixi, nam & alia praterea. pufilla, rudimenta. potiüs capitulorum quüm capitula majori- bus agglomerata obíervavi, Flores purpurei. * 13. Carduas mollis Lapatbi folio f. B. C. B. Ger. CIuf. peak affürgit caule, utcunque craffo, ftriato; nonnihillanuginofo. Folia illi circa radicem ma- jora, Lapathi foliis fer&. fimilia, aut potiüs illius plante, quam vulgó Totam bonam, five Bonum Henricum cognominant, quà pediculo adhxrentlatiora & quodammodo angulofa, extrema veró parte mucronata, 11 ambita aliquantulum finnofa, & mollibus veluti aculeis obfita, fupiná parte vi- rentia, proná veró omnino incana, foliorum albe Populi inftar, & densi lanugine oblita, guítu initio exficcante, deinde amiariufculo; quz veró caulem ample&untur minora funt & anguftiora, ex quorum finu. circa fummum caulem ramuli exeunt terna, quaterna ant plura. füftinentes capitula Íquammata, Cyani aut Jacez capitulis refpondentia, quae dum expanduntur florem promunt ex caeruleo purpurafcentem; &c fae» deinde continent lanugine involutum; Cyani femini E ig iffimile, A LÁ Locus €9 Tempus. Locus €9 JTempuse Lectus €$ Jempus. Locur. Hrisromr&4PywNTaAmSRuM. diffimile, fed pauló majus, candicans. Rz4ix nigra, aliquot tenuibus fibris przdita, dura, vivax & lateribus propagines fpargit. Clufius hunc eguebat circa fecundum. Sneberg excelfi admodum montis jugum, inter fàxa nafcen- tem cum Aauricula urfi flavo flore, 1ncano folio, deinde etiam in. Etfchero. Florebat utroque loco menfe Julio. * g4. Carduus mollis engu[Hifolius Park. suollis, bumiles, angu[tifolius J. B. smollis folio oblongo, Cirfii p capitulo C. B. fPatroto-irabeb ientic efiftie, GN d - Cla. ET hic eft, neque palmarem altitudinem excedit: caule non minis craffo quàm füperioris, multis longis folis exornato, fuperné etiam virentibus, inferné canà' [nontamen adeó densi ut fü- perioris folia] lanugine veftis, & molles quafdam ípinas in ambitu obtinentibus, guftu etiam a- maro, initio autem adítringente. Summo cauliinfidet fingulare capitslum fquamatum, majus quàm przcedentis capita, ex quo flos multá lanugine ex coeruleo purpurafcente pubefcens oritur. Semen obfervare non potui. — Radix nigra, & frequentibus fübnigris fibris praedita, fübigde nova ger- mina e lateribus producit. j Creícit in fummis Snealbe jugis, cum Auricula urfi, quz glabro & fplendente eft folio, carnei colorisfore. Floret veró Julio & Augufto. * 15. Carduus moll laciniato folio J.B. C. B. Park. folüs diffetlis Ger. dente Q'iftie, tuith jagaen Ieaues, Cluf. , s fecundüm radicem habet folia, cüm humi fparfa & jJacentia, tum fürrecta, inferné cand mollíque lanugine obfita, füperné virentia, valdé laciniata, & ad medium ufque nervüm diffe&a, Cardui ftellati mollioribus & tenerioribus foliis pzné fimilia; nullis tamen fpinis horrentia, guftu primüm exficcante, deinde amariufculo: é quorum medio unus aut alter caulis affurgit, cubitalis aut amplior, teres, ftriatus, purpurafcens, & molli quadam lanugine obfitus : inferiora folia, per infi- mum caulem fparfa etiam laciniata fünt, licét Jam dictis minora 5 quz veró füpremum caulem am- biunt, oblonga, angufta, nullis laciniis divifa, mucrone utplurimüm purpurafcente: extremi cau- les in aliquot ramos interdum dividuntur (magna tamen ex parte fingulares funt, unicámque füfti- nentcaput) qni capitula fuftinent ex multis tenuibus fquamis imbricatim difpofitis compofita, mol- hter echinata, quorum. medium occupat ftàmineus & villofus £s coloris purpurei elegantiffimi. Flor flaccido & evanido füccedit femem angulofum. Radix digiti magnitudinem nonnunquam zquat, fubfufca, longa, aliquot fibris donata. Invenitur hic tota illa montium catena qux à Calenberg & Danubio cui imminet ad Alpes ufque extenditur, & deinde per Leytenberg, rursáfque per Prellenberg & Hamburgerberg ad Danubium duobus fupra Pofonium milliaribus refle&titur. Floret Maio, femen perficit Junio & Julio. * 16. Carduus mollis. latifolius Lappee capitulis C. B. Park. C. B. prod. Caule Vut ftriato, brevibus & tnollioribus fpinis armato: fo/is Rurnicis formá, tenuibus, levibus, venofis, palmum longis, uncias quatuor latis, marginibus exiguis fpinulis dentatis. Caulis Íummuitas 1n. pediculos breves unciales abit, quorum finguli capirulwm Lappz vulgaris formá, ejáfque feré magnitudinis fuftinent, quod in ftamineum purpureum florem expanditur. In Auftrie monte Taurerio Raftadienfium. Carduum mollem Helemi folio Cz. Cirfio Britannico repenti C/vf. eandem effe plantam füfpi- camur: fiquidem. Cirfium illud Britannicum fubtitulo Cardui mollis Helenii folio ante trigintaan- nosad nos Londino miífüm eft. Caterum pro Carduo molli Helenii folio Cz iconem Car- dui mollis Lapathi folio exhibet Parkinfonus. | Car. IV. De Carduis quibufdam fpinofiffmis uoftratilus. Á. — r. Carduus mutans. J. B. Cirfion tertium tota fua Jf'irpe qmagis finofim Dod. Cerduus mo[- chaius Ger. &9itile init a benbing cas, 99usk-tüiftle. Adi huic fpeciei alba, lignofa, fimplex, craffitudine digitali, plures 6 capite fibras emit- tens. — Caulz indé exurgit cubitalis, ramofus, ramulis crebris caulem ipfum longitudine fu- perantibus; ftriatus, hirfutus, membranulis anguftis, fpinofis, crifpis, fecundüm longi- tudineri à folio ad folium ductis alatus. —.Fo/ia non admodum lata, altius incifa laciniis omnibus in fpinulas acutas purpurafcentes exeuntibus, atrovirentia, interdum lanuginofa, przcipué averfà parte. jn fammis caulibus & ramulis capitalz majufcula, lata & depreffa, nntantia. Capitula intelligimus flores & eorum calices : funt autem feres ampli, lati feu patuli, plurimis flofculis purpureis compo- fiti : calices florum (quamofi funt, fquamis in fpicula lata, longa, purpurafcentia, rigida, pectinum denticulos imitata, deorfum interdum reflexa productis, Sez» parvum, fplendeus, citrinum pappo alatum & obvolutum. | Capitula antequam | flores explicantur mofchum redolent. | Ian c ————A nÓÓÓÓÓÓ—Ó— —————— MH Lib. VII. "De Herbis Capitatis ditis. 309 In agris incultis & reftibilibus non raró provenit. í no .. Gefnerus de colle&ione hujus memunit his verbis, Carduus arvenfis major purpureo flore ( qui | Bore nondum nato mofchum olebat ) floret Julio. À. 2. Cardums. polyacauthos Park. primus Ger. émac. Aculeofa. Gazue Ad. v Polyacantba "Tab. ex fententia T obn[oni. Carduus caule. crifpo J. B. &fiftle upon tfittíc. i Radice nititur fimplici, alba, pluribus fibris capillata. —Cawle furgit tricubitali, concavo, ftriato minüs craffo quàm pracedentis, plurimis alis ( quinque ) membranaceis, laciniatis & fpinofis fecun- dim longitudinem productis horrido, crebris foliis veftito, ramoíó ramis prelongis. In fummis caulibus & ramulis exiftunt f/ores & flofculis plurimis in capitula congeftis compofiti, pediculis nullis aut brevibus donati Jacez vulg. florum feré magnitudine. Florum calices oum funt fquamis extantibus, & in przlongas fpinulas, molliores tamen & 1nnocuas, exeuntibus. Color florum pur- pureus. Folia Cardui viarum divifurá, atrovirentia, laciniata. fpinulis circa margines minacia, vi- ridiora quàm Cardui paluftris ; fpinule minores & breviores, nec ut in illo purpurez. Folia in caule non ità crebra, rami majores & longiores multó, capitula tantillo majora; Flores odoratio- res: Semina fuíca. In aggeribus foflarum ad fepes & inter vepres plerunque provenit. Locus, A. 3. Carduus polyacantbos fecundus Ger. emac. Polyacantbos Theophrafló Ludg. Carduums: fpi- nofilfmats capitulis minoribus P. B. 30elten &Biftlc oit fmall ffotuerg. — Carduo: "Acantboides J. B. Hujus caules pari cum priore altitudine affurgunt, graciliores tamen fnt, paucioribus & re&i- oribus ramis brachiati, alis membranaceis, plurimum quatuor, latioribus quàm in illo, rarioribus fpinis, ( longioribus tamen illis) armatis, pinnad. —Capzu/a longiuícula funt, multó tamen quàm illius minora, extremis ramorum plura fimul congefta, nec pediculis diftincta, quz vixunquam ape- riuntur, aut flofculos fuos ftamineos explicant, fed duntaxat eorundem apices oftendunt, diluté rubentes. Folia huic ad radicem primó erumpentia latiufcula fünt,cardui lactei feré formá, nif quod pauló anguftiora, & per ambitum magis fpinofa. Color totius plante, tum caulis tum fo- horum, cinereus aut albicans feu canus. In aggeribus foflarum & locis ruderatis, priore tamen miniis frequens. Locus, Addit J. Bauhinus, (qui plantam hanc accuraté defcribit ) folia cano tomento obfita. effe, potiffimüm inferius; fuperné enim ( inquit) pravalet viror, inter candorem tomenti inter: lucens. ÁÀ. 4. Cardums paluftris C. B. Park. polyacantbos 5. Ger. emac. Save. &iffie, 4o Ono- gyxos alter Lugd. Humanam altitudinem equat & non raró fuperat, radice fimplici, pluribus fibrisalbis cin&a & velut comofa. | Caulis teres ftriatus, re&us rigidus, foltis creberrimus nulloaut alterno ordine po. fiis ab imo ad fummum ufque conveftitus, & membranis pluribus ipiugte Íecundüm longitudi- nem excurrentibus crifpus, pilis longiufculis hirfutus, folidus, ramofus, ramulis ex alis foliorum rzcipué propé fummum caulem exeuntibus. Fs pro plante modo exigua, angufta, profunde Irc laciniis in ípinas acutas exeuntibus, purpurafcentia, ut & cauli, avería potiffimum parte, fecundüm coftam hirfüta. Capitula in fummus caulibus & ramulis plurima, parva, fqua- mofa fquamis non extantibus fed ar&é junctis & appreffis, in fpinulas breves vix confpicuas de- íinentibus, purpuraícentia, ad ta&um glutnofa. F/ores purpurei é plurimis floículis arcte flipa- tis aggregati, ftylo in fingulis, [flofculis | é theca obícuriüs purpurea extante pallidiore Capitula pe- diculis admodum brevibus aut nullis tnmituntur. Odor florum valdé remiffus & languidus. Sezez appo involutum, album, exiguum. Nullibi apud nos quam in paluftribus & pratis aut paícuis umidis oritur adeóque altitudine fua & loco natali ab. aliis omnibus Carduis dignofci & diftingui poteft. Defcriptiones que occurrunt Carduorum apud plerofque Botanicos breves funt & obfcure nimium, ut Íufpicer ipfos Carduorum fpecies non recte diftinxiffe aut probé intellexifce. — Floris color in hac fpecie non raró variat, & ratione foli, ut puto, in album degenerat. * &. Carduas pratenfis polycepbalos augu[lifolius C. B. C. B. prod. Rd Pm lignofam, fibrofam: caw/ez cubito altiorem, rotundum, ftriatum, fpinis caren- tem, cujus fummitas in. plures femipalmares ramulos, & hi quandoque in breviores dividitur. — Fo- lia (unt pauca angufta & brevia, fpinis oblongis armata : capitula plura, parva, quibus minima füb- jiciuntur, exiguis fpinulis praedita , & flos Jacez fimilis, ex ftaminibus purpurafcentibus compofi- tus infidet, qui fimiliter in lanugimem abit. * In pratis Michelfeldenfibus frequens occutrit. Locus, * Carlina. polycephalos alba. C. B. Ad bicabitalem altitudinem excrefcit, cujus folia fuperiora candida funt. Apud Helveuos in pa- fcois provenit. Hzc C. Bauhinusin Pinace; Nobis incognitus eft. A. 6. Lotus. Locus. Vires. Hiscronra PrANTARUM. FU IWIZS WIEN LICHE OU TIC ODE uU Aeunl m d Le e RT RENE Rn ud e sa e A. 6. Carlina acaulos seinore purpureo flore C. B. Carl acaulis minor prp. flore Ger. emac Carl. ac. Septentrionaliums Park. Chameleon exiguus Tragi Jj. B. Xokpart d'arine «'fiftle. is | j- B. . Folia 1n orbem per terram fpargit Carlinz, profundé laciniata, hirfuta, atrovirentia, aculeis hor- rida: interque aut nullo aut brevi caw/e unciali vel fefcunciali, hirfüto infidentia enafcuntur cz- pita oblonga in glandis formam, minora quàm Carlinz, fquarrofà, nec ullis fpinis armata ; e quibus fires emicant purpurei. Radix minimi digiti craffitudine, longa, fibris aliquot craffiufcu- lis donata. obliqué agitur, colore fübrubente, prafertim intrinfecus, fapore aliquantüm aromatico In montofis & ficcioribus petrosííque locis non. infrequens eft. j Sufpicatur J. Bauhinus hoc genus Cardui effe quod Monachi in Mefüem Coroezzm fratrum ap- pellant, quia caput magnum ftat tanquam Pater feu Abbas, Capitula vero, tanquam filii ejus & fratres, in modum coronz Patrem circumftant. * o^. Hacub five Silybum quibu[dam J. B. : Rawwolf. Primo vere afparagos protrudit, quos incole fecant, noftratiimque in modum coquunt ac co- medunt. 'Tota planta Carlinz noftrati apprime fimilis eft, major tamen eá, altiorémque erigit Ícapum, cui in fümmo capirula infident fpinofà, ex quibus flofculi emicant rubelli. 1 Circa Halepum locis prafertim aridis afperis provenit. Radix infufa potaque naufcam parit ac vomitum, ventriculóque inappetentiam imprimit. Cüm plantam hanc Rauwolfius Carlinz fimillimam dicat, floré(que rubellos ei attribuat, nefcio ubi eam commoditis difponerem, quàm hoc in loco poft Carlinam acaulon di&am. Si Cane Íylveftri aut humili fimiis fit, & florem habet barbulis planis cufpidatis circundatum alterius loci erit. Á. 8. Cardums vulgatiffimus viarum Ger. ceamtbos ,. [fue viarum d». vinearum repens Park. vinsarum repens felio Sonchi C. B. [erpens levicaulis J.B. d'ommon loan bitte, 5$ ratler crecping «rfifíle, Radice albente, fibras obiter emittente füb terra reptat, & immenfüm fé propagat; caw/es füb- inde.emittens cubitales & feíquicubitales, teretes, ftriatos , prope terram hiríütos, & fpinulis non- nullis przditos, non tamen, ut in pracedentibus, membranis fpinofis per totam longitudinem ala- tos, medullá far&tos, crebris foliis veftitos. Folia autem laciniata funt, & per margines finuata feu undulata, & fpinofa, füperné obfcuriüs viridia & fplendentia, inferné pallidiora, Summos caules & ramulos terminant capitula. (qnamofz, Íquamis appreffis & ar&é incumbentibus, in Ípinulas bre- viffimas definentbus, purpurafcentia, parva, Cardui paluftris fimilia, fed cantillo majora. Flores à flofculis densé ftipatis, pallidé purpurafcentibus compofiti. Semina parva, fufca aut obfcure oli- vacea. Floris color in hac fpecie non raró variat. — Caulis pars fuperior in corpus quoddam craffüm ovalis feré figurz excrefcit nonnunquam, infecti cujufdam matricem. Carduus hic 1n arvis nimis frequens, nec rarus in incultis & fecus vias; profunde füb terra repit unde & difficulter admodum extirpatur. ' Hanc fpeciem C. B. bis térve. ponit. füb diverfis titulis 5. . füb titulo füperiüs pofito; 5. füb titulo Cardui in avena provenientis, ut ex fynonymis patet; 3. füb tit. Cardui fpinofiflimi capit. parüm aculeatis. Cineres omnium optimi & firmiffimi pro vitris conflandis funt quz é Carduo viarum vul- gatiffimo fiunt [iv Anglia intellige ] quamvis & alii Cardui quicunque huic ufüi fàtis commode inferviunt : Carduis bonitate proximi. fant Lupulorum cauliculi tortiles floribus decerptis. Horum duorum utilitas noviter inventa & obfervata eft. — Videntur autem plantz fpinofe & aculeatz op- timum & copiofiffimum 1n. fio genere omnium falem praebere. D. Merret obfervat. in. Anton, Neride Arte Vitraria. Hzc habui à D. Zavcred. Robinfon. Car. V. De Carduis foliorum laciniis extremis in longos mucrones produtlis, feu lanceatis. À. 1. Cardums lanceatus Ger. lanceatus latifolius C. B. lanceatus. latifolius frve sajor Park. Ian- ceolatus frve [ylveftvis Dodonei J.B. Spear iftle. X 4ule fürgit bicubitali & altiore, tereti, pollicem craffo, intus concavo, hirfuto, membranis aliquot fecundüm longitudinem productis, fpinofis, fagittz feré 1n modum alato, foliis wA crebris alternatim pofitis veftito. — Fo/ia autem quàm praecedentium majora fünt, in profun- das lacinias divifa, extremis in fpicula prxlonga haftz cufpidi fimilia definentibus, fingulis infuper laciniis mucronatis & in fpinas acutas exeuntibus. Ex alis foliorum egrediuntur ramuli, in. quibus ut & in fümmo caule exiftunt capitula plura grandia, Juglandis feré magnitudine, & oblonga, & lata bafi in anguftum fenfim coacta, íquamofa fquamis extantibus & interdum reflexis, in ad as las acutas , mitiores tamen, defmentibus. F/oes magni, purpurei, é flofculis dense ftipatis com- pofiti , odore nullo aut valdé languido. Sees oblongum nitidum, pappo involutum. —.J. Bauhinus folia palmum unum aut duos longa, infra fupráque hirfuta, fed dep candidioréque lanugine inferidis donata ei afcribit. In incultis & ad fepes ubique ferà provenit. Jus 2. Cardums lanceolatus. ferocior J. B. 3000ite ffotuercb fieveer &ypeav-tbiftlc. Calidarum hic regionum eft, Gallie Narbonenfis & fimilium. | Filis ed ipfi ferà divifürd quà lanceolatus nobis dictus, fed multó rigidiora ac penitus adversá parte atque per ambitum fpinulis dense obfita : aversà vero quà nervus rigidus feu cofta in fupremam fpinam fatifcens, lanugine quadam obfita funt, fed modicá. —Caulz: etiam craffior eft, firmiórque ficut Cardui capite tomen- tofo. At quz in fummo funt capita, terna plus mins, que & ipíà lanccolati capitibus majora funt, minora quàm in przdicto tomentofo capite, ità fpinarum obíeptu horrent, ut tutó eas ac temere contrectare non fit. Primó hunc invenimus propé Foztem quem vocant ardeztem, à Gratianopoli duabus circiter leu- Locus, Cis ; deinde itinere ab Aurantia ad Nemaufüm ; tandem propé montem S. Lupi, tribus circiterleu- cis Monfpelio diftantem. Eft autem ei flos colore albus, & major quàm lanceolato vulgari. Carduus lanceolatus parvus 7f. B. à fuperiore non aliter differt, quàm quód omnibus partibus mi- nor fit, non tamen ità ferox. | À. 3. Carduus tomentofus, Corona. fratrum dicas Park. ejufdémque Carduus tomento[fus. Angli- cem. Card. capite tomento[o J. B. Car. eriocephalus Ger. emac. ejufdémque Car4, globos fus. capitulo latiore. — Card. capite rotundo. tomento[o C. B. ejufdémque Carduus tomento- Js capitulo majore. ADoolig fjeaben arfittle, "Tomentofo, ftriato caule, crebrííque ramis ftipato ad duos aut tres quatuórve cubitos aífurgit, qui licet non fit fpinofus , vix manu poteft attingi propter foliorum aculeos. Fols cubitum longa, tomento villofo inferis incana, füperiüs atrovirentia & Echii modo afpera, ex pluribus foliis mi- noribus, quz ex certis intervallis quaterna, utrinque fc. bina altero antrorfum, altero retroríüm po- fito conflata, fpinislongis, rigidis, acutis minacia. Caput pugillari lapidi quale, latum, Íquamis | parvis, longis & fpinis parüm mordacibus denfiffima lanugine intertextis. Flos ex ejus fümmo e- micat, conitans mulus ftaminibus, & diverfis coloribus, qualibus Hyacinthus Fuchfii maximus, vio- laceus & coeruleus: apices involvuntur vaginulá albá, qua füa albedine pulchré hunc florem ornat; hanc vaginulam alia circundat purpurea in quinque apices [ re&tiüs lacinias] divià. Sub floribus caro alba grati & aromatici faporis, Semen lubricum , cincraceum flriatum, oblongum, modicà compreffum, dulce, comento implicitum. | Radix craffa, guftu non ingrato, fed aromatico, quali etiam caulis & foliorum, fi excipias medullam albam ficcam & infpidam. Ubi capita excindun- tur appareat lacteus fuccus. In montofis & interdum etiam campeftribus fed rariüs occurrit: ut v. g. propé Madizgley vicum Locuti Cantabrigià non longé, itémque circa CA/derley, Kingffon, &c. in eodem Cantabrigiz comitatu. i Lobelius duplici icone & titulo hujus plantz in lcow. Plat, propofitis, alterá malí 44v. titulo Cardui tomentofi Adver[ariorum, alterá meliore, titulo, Cardui tomentoft, Corome fratrum berbariorum, Botanicos noftros decipit , ità ut ex una planta dnas facerent. Mala icon Zdverarioru poterat omitti ( inquit J. Bauhinus ) imó debebat. Hujus capitula antequam flores erumpunt aquá decoquunt nonnulli, cámque butyro & pipere Ufa. condita Cinararum in modum menfis fecundis adjiciunt & in deliciis habent. Car. VI. De Carduis nonnullis ambiguis &9. inerte pofitionis. I» Nopyxos alter Lugd. Hunc C. Bauhinus Cardui fpinofiffimi IV. fpeciem facit, titulo | Cardui [pimofiffimi. capitulis parum. acnleatis : J. Bauhinus dubitat annon fit Carduus vi- arum vulgatiffimus. Ego mallem J. Bauhino aflentiri quàm ftudiofis crucem figere; & Entia fine neceffitate multiplicare. 2. Carduus Chondrilloides Dalechampii Lugz. &c 3. Carduus arzophyllos Dalechampit ejz/dezz, cüm nec nobis cogniti fint, nec alii cuiquam poft eum Botanico (quod ícimus ) defcripti aut etiam vifi, eorum deícriptiones omifimus, quas .qui defiderat, Hiftoriam Lugduneníem adeat. CGUXUP. 212 Hisrons:A PruaNTvARUM. Loctit. Vires. Locus. C 4 r. VII. De Carduis leucographis feu latleis. liueis motatis. A. an. Carduus Marie Ger. Marie vulgaris Park. Marianus , | frve la&leis maculis notatus J. B. C albis maculis notatus vulgaris Park. dtommon 9mpilh-arfitile 0? 3labies Gr fi- £. AD. e Ndulato macularum la&earum virefcentiümque difcurfü variata folia, lata longáque con- Ípiciuntur, finuata & fevis aculeis horrentia, nitida, glabra. Cau digitalis, ftriatus, la- nugine villofa incanus, duos aut tres cubitos altus, in ramos dividitur plures. — Echii; in- tractabiles, rigidiffimis acutiffimííque fpinis armati, Scolymi mediocris magnitudine, callos4 Íqua- marum cartilagine, dulci, vefcá, florum purpurafcentium ftamina explicant, quibus /ozez fuccedit Carthami. /— Radix longa & craffa, efculenta. Ad agrorum margines, & in aggeribus foffarum non raró occurrit. Eifdem viribus dotatus effé creditur quibus Carduus benedictus. — Nobis culinaris potiüis quàm me- dicinalis videtur. Decoctum ejus datur utiliter ad jecinoris & vifcerum infaré&tus & remorantes uri- nas: quare confert Hydropicis, ictericis & nephriticis, Adattb. we. Aqua 6 foliis deftillata laterum morbo medetur. 772g. extrinfecus praecipui usüs eft in hagedz- nis, nomis & ulceribus erodentibus, fi linteariina probe hurectentur aquá ill, & alcaios impo- nantur. Semen in emulfionibus crebri eft ufüs. ScbroZ. - Semen moderaté calidum efle & tenuium partium citra omne dubium pronunciamus; cujus in- fignis eft ufus in pleuritide & laterum punc&tionibus: remifcetur autem plerunque aliis feminibus ex quibus emulfiones fiunt. Folia tenera demptis aculeis non incommodé oleribus adduntur. Apud nosin Anglia frequenter | in hortis feritur ad. acetaria & ufus culinz. 2. Carduus leucograpbus bir[utus capitulo minore Mori. Marie birfutus mom maculatus n. d. P. p. Folia edit longiora & angufliora, obícuré maculata; fecundo ab exortu anno caule emittit bi- pedalem aut tripedalem, 1n cujus cymis nafcuntur capita minora, purpureos ferentia tubulos feu lo- res; quibus fatifcentibus füccedunt femizz rotunda, craffa & folida. ^ Semine perfecto planta radi- citus interit. A. 3. Carduus Marice non maculatus. Non alia in re à vulgari Carduo Mariz differt quàm quód folia edat maculis deftituta. Hanc plantam mihi. oftendit D.George Hor[zell circa Clarkemvell prope Londinum. 4. Silybum majus annuum Pavk. Carduus laceus. peregrinus major, femine f«fce. &e greátec outlanbiff 9oil-tbiftie toitf 62otun feep, Ó Payk. Unico affurgit caule, bicubitali aut. altiore, tereti, foliis veftito quàm Cardui Marix vulgaris mi- noribus, lineis la&eis paucioribus notatis, ad margines laciniatis, pinis rarioribus cinétis. Caulis inferiüs paucos vel nullos emittit é lateribus ramulos, verüm fumgua parte, in faftigio & fürculis € füpremis articulis exeuntibus, tria quatuórve capitula fuftinet fpinofa, quz 1n flores fe aperiunt pur- pureos, ftamineos, quibus fuccedunt femine majuícula, fufca, in medio pappo latitantia. Radix longa, maturo tamen íemine exarefcit & interit. In Sicilia & Melia. infulis fponte &: copiosé provenit. Ex femine Londino miffo nobis olim Cantabrigie füccrevit & floruit. * &. Carduus. latlens peregrinus Camerarii J.B. albis maculis notatus exoticus C. B. Silybum minus Baticum Park. & e fmall Spaniff 9pilk-tbiftle. Park. Folia inferiora, quz à radice primó exeunt, latiufcula funt, nec alté ad margines incifa, pallido viridia, hturis & lineis albis tenuioribus minoribáfque notata, pediculis oblongis przdita : quz veró caulem veftunt inferiora, nonnihil longiora fünt, versüs extremum latiora, Di bafin anguftiora, caulem amplectentia, ad margines pauló altiüs incifa, & fpinulis acutis munita; füperioribus foliis paulatim adhuc profundiüs feétis ,' & minoribus fummis caulibus infident cepitzls parva , € qno- rum meditullio erumpunt fhofzuli ar&e ftipati, purpurafcentes; quibus delapfis füccedunt [erzita par- va, alba, pappo involuta, qui ob gummi quoddam albicans, pellucidum, € capitulo exudans, adeó tenaciter eis adhzrefcit, ut difficulter admodum divelli & feparari poffint, przfertim poftquam fz- mina maturuerint, & gummi Solis calore concreverit. Radix parva, m annua. Hoc genus ut & füperiüs Parkinfono fuccrevit exfemine Hifpanid delato per Gulielmum Bocli- um. Dubitat C. Bauhinus apud Matthiolum, an hac planta fit Agavanus Creticus Hon. Belli, de quo infra. 6. Carduus €» Lib. VII. De Herbis Capitatis ditlis. 113 6. Carduus galatkites J. B. Spima alba altera Mattbioli, & alibi, Leucacantha Monfoeli Dale- champ!i Lugd. J. Baulinus ig 9Pitk-tbifile. run Du * Radice nititur fatis tenui & fimplici; caw/ez tollens interdum fimplicem, intérdum ramofum, cu- bitalem, ftriatum, cano villo pabefcentem, membranis fpinofis pinnatum, cujus fümmum in firdalas aliquot faceffit, capita fufttinentes Avellanz magnitudinis, fquarrofa, quorum fingulz fquamz in longam acutam, invalidam fpinam definunt: hinc flores emicant purpurei, gratiz fux poft multos annos tenaciffimi, Semem pappo appenditur, oblongum, lubricum, candidum, amarum. Cute- rüm folia palmo longiora, mitjüs aculeata, profundis crebrííque laciniis divifa, imá parte albidá la- nugine donata, fuüperná virefcurit, fortuitis maculis la&eis refperfa. Hoc genus Cardui J. Bauhino defcriptum, :n Sicilia & Melita infulis , ínque Talia propé pha- Low. rum Genuenfem, necnon circa Monfpelium in locis ruderatis & incultis obíervavimus. Caterüm Leucacantham Monfpelienfium Lug4. C. Bauhinus Cardui. tomientofi capitulo latiore IV. fpeciem facit, titulo Cardüi tomentofi capitulis echinatis, minüs apté. Car. VIII. De Carduis foliis tomentofis feu iucauis. À. x. Zdcantbium «vulgare Park. album Ger. Spina alba fyFoeftris Fuchfto J. B. Spina alla latifoli romento[a (yloeftris C. B. &ommon «€otton-apiftie, fro J pina alba latifolia J.B. . Res quatuórve cubitos altum profert cau/em, ftriatum, concavum, tomentofum, cui mem- branz per longum adnatz, valdé fpinofe, finuate, albicante villo obduc&z, altiüis extan- tes; quibus continuantur fo/ia fefquipalmaria & dodrantalia, lata, non admodum profan- dé incifa, finuata, circa margines fpinulis horrentia, fimiliter utrinque villofa & candida. — Capiza Ífammos caules & ramulos terminant feré fingularia, grandia, plana & in latum expaníà, fquamo- Ía, fquamis in fpicula longa acuta & rigida, à capite extantia productis. Spinz autem in capitulis & folis fulve. Flores purpurei, € plurimis flofculis aggeftis compofiti; fezzize cum pappis fequente Cnicd, minore, verficolore, amaricante & acri. RaZixtenera, alba, fubdulcis in adolefcente plan- ta, quz qualitates per zftatem mutantur. Perit poftquam femen maturuit altero à fatione anno. In aggeribus foffarum, ad fepes & in incultis non raro occurrit. Locus. 2. «dcantbium Illyricum Park. ZUlyricum purpureum Ger. Spina tomentofa. altera. [pinoftor C. B. Car- duus quibu[dam. diclus Acantbium Illyricum, aliis "verà Onopordon J. B. &:fje moge peicklp «otton-tbiffle, Magnam habet cum precedente fimilitudinem: fo/z tomento candicante fimiliter obdu&a, pro- fundiüs fecta, tota fpinis armata. — Cav/is membranis aculeatis alatus, fex feptémve cubitorum altitu- dine [ego neque fpontaneum, neque cultum tantz altitudinis vidi | in ramorum, quos crebros ha- bet, extremo flores gerit purpurantes Jam dicti Cardui, ex echino etiam fimili, . Miror Botanicos ex Illyrico hanc plantam arceffere, càm non in Italia tantüm & Sicilia, fed e- r5; tiam in Gallia Narbonenfi fatis frequens fit fpeciatim circa Auriacum five Orangiam. urbeculam copiofam obíérvaffe memini. 3. «dcantbio Illyrico accedens capitulis minoribus. flexuofis Morif. Illyrico adeó accedit ut nifi propiüis intuenti non animadvertatur differentia. Cau/es emittit pau- cioribus fpinis armatos. Capita habet minora, quasíque cernua & flexuofa. 4« "Acantbium Lufitanicum Klort; Blaf, Lufttanicum altiffimum Wort. Reg. Pari. &Be talfeft dnt» ton tfjiítle of Portugal. A Acanthio vulgari non admodum diffimile eft; verüm procerius multó, ut quod ad haftz feré al- titudinem interdum attollatur: Folia ei magis incana, albidiora, denfioréque lanugine obdu&a : Capita minora quam tanta plante magnitudo & ftatura promittere videatur. Carduum hunc Cantabrigie olim in hortulo noftro aluimus, é femine Londino accepto ortum. Ee | CAP, 314 ————— Hi:isront:à PraANTARUM. Locus. Car. IX. De Carduis quibu[dam exoticis fmmgularibus C2 fui generis. * 1. cans Theopbraffà Park, — 4gavanus Cretenfrum fortà Acanus Theopbraft; Honor. Belli Epifl. 5. ad Clufrum. Bellus. Lanta eft fpinofa, folia habens aliquantulum. lata & fpinofa ; Caules bicubitales aut tricu- bitales, in quibus capitula Echini zmula 6 foliorum qux caulem ambiunt cavis, ut & ex- tremo caule exeunt : 1n quibus flores obfoletze purpurz, deinde fezmeg rotundum, aliquan- tulum compreffüm, Cannabis femen colore xmulans. Vulgariseft notitiz in Creta, & antequam in caulem abeat comeditur. Hanc ftirpem Acanon Veteribus dictam fuiffe judicat Bellus, ( à qua reliqua Ípinarum genera "Acanacea nuncupata ) conjecturis non defpiciendis fretus, quas apud ipfüm vide. * 4. Carduus [Pinofilmus (pheerocepbalus rigidis aculeis armatus C. B. Jpimofiffismus Áplueroceph. Car- dui Arabici nomine smi[[us Pack. (IS: Hujus fzmen C. Bauhino excrevit ce. crifpo cubitum faperante, f/ljis latis, longitudine palmum excedentibus, per caulem rarioribus : Capite eft rotundo, fuperne zquali, fpinis longis atrociter pungentibus armato ; flore albo, odorato: in cujus lanuginofo capitulo fees continetur ftriatum & tranfverfim canaliculatum Caucalidis Hifpanicx feré modo, fed rudius & craflus. — Hortis facile affuefcit. Radix Chamzleontis nigri cum quali pondere Piperis & cerx dentes vacillantes confirmat. & dolores aufert. Ex Obfervationibus Marcelli Cumani à G. Hier. Velfchio editis excerpfit & tranf: mifit D. Soazme. * 3. Chameleon niger. Diofcoridis Marautb J. B. wiger "verus Park. wiger. umbellatus flore cova- i byacintbio C.B. — Cbawneleon niger Ger. Ge true black düameleon &ji- £, * AMaranta. Huic wmbella eft fpinofa , tam grata afpe&u cüm floret, ut. nihil pulchrius videri poffit, Eft enim umbella loculis five filiquis oblongis, denfiffimis acutarum fpinarum circumfeptis plena, in quibus flores purpurei, oblongi, intüs candidi, tenues, Hyacinthi emuli fapereminent: fed illa fili- ua fpinofa femen occludit Cnico. fimile adhuc virentibus in ea. floribus, quod tandem illis deci- ped usmatureíct. Fla vario colore maculis infperfa. —Cawlez habet purpureum. dodrantali a- titudine, radicem fufcam foris, intus radicis Aiftolochix longz colore, atque inter mille vix unam atque alteram vidimus, qux non fit carnofà, quanquam Diolc. interdum exefam effetradit. Acerri- mi guftüs eft, fed commanducari oportet. Hujus umbellata coma in alis candicans, alüs ad coeruleum inclinans, alis virefCens reperi- tur, antequam flores dehifcere incipiant , folia quoque rubefcentia, ficut. & caules in. nonnullis plantis. In Apuliz finitimis ac multis aliis locis, in campeftribus & ficcis Chamaleonem fünm nigrum maxima ubertate provenrentem fepiüs collegit Marantha. Columna quoque ibidem provenire eum atteftatur. Bellonius 1n Gracia invenit, déque eo hanc Hiftoriam narra. Cüóm Chamxleonis ni- gri radices apud pagum RueRuME in infula Lemno, Livade cberio nuncupatum , erui curaremus, plurimi Graci & "T'urcx fpectatum venerant quid ageremus: eas veró fruftulatim fectas filo traji- ciebamus , ut facilis exficcari poflent. Turcz in eo negotio occupatos nos videntes, fimiliter ra- dices tractare & fécare voluerunt. At cüm fümmus eflet zftus, & omnes füdore maderent, qui- cunque eam radicem manibus tractaverant , füdorémque abfterferant, aut faciem digitis Ícalpíe- rant, tantam pruriginem in locis quos attigerant poftea fenferunt, ut aduri viderentur, 1n tantum ut nec fquillz nec Urticz ull centefima parte ità adurerent ; prurigo tamen non adeó celeriter fe pro- dit. Poft unam vel alteram horam finguli variis faciei locis cutim inflammatam habere. coepimus, ut tota fanguinea videretur : atque quó magis eam confricabamus, tantó major excitabatur pruri- go. Fonti affidentesíub Platano pro ludo habuimus initio, & rilimus : at illi plurimüm indigna- u fünt, & nifi afleveráffemus nos nunquam expertos tali virtute eam plantam pollere, haud dubie malé nos mul&iffent. Attamen noftra. excufatio fuit ab. illis facilis accepta, cüm. eodem incom- modo nos affectos conípicerent. Ex his (inquit f. B.) apparet, quód ex inftituto muliercule apud Marantham faciant, qu» radicis Íncco pectines inficiunt o puerorum pediculos enecandos. - 4. Polyacantlas Lib VIL . De Herbs Capitatis ditlis. : im i * 4: Polyacantbus Ca[abone Acarne fimilis Y.B. 4n. Acarna Tbhe)phragi Ger ?. Theopb. "Anguilla- r& lob? 4c. major caule mn foliofo C. B. Park? &fe. füuppoten true Tifb-tbiffie of "TFheophráftus. quss PNE eft Carduus, bicubitalis circiter, per cujus cedem rotundum, albuni, levem, ramóíque filia dodrantalia ac etiam longiora, unciali latitudine, acuminata, füperné ex atro virore fplen- dentia, inferné tomento candicante obfita, denío, preílo, nec nifi Ícalpello, aut alia ejufmod: re tentes radere confpicuo, zquabili marginum circumftriptione, nifi prohibeant fpinulz: flavefcen- tes, mordaces , quz ex intervallis binz, ternx aut quaternz, raritis fingulares, in quas nervi defi- nunt, qui obliqus à magno fecundüm longitudinem decurrente nervo in oras exporriguntür. —Se- ze» parvum, oblongum, lucidum, nigricans. wis füperiorá interdum lata unciam etiain & fe- mis & capita abündantrigidis fpinis. — Frigoris eft impatiens. D. Cafabona Herbarius Ducis Florentiz femen milit ad J. Baukinum, cui provenit. Ferrantes Imperatus florem. azureum ei attribuit, Lobelius Acarnam "Theoph. Anguillarz, quam Valerandus Doureus Juftinopoli Illyriz detulit fic defcribit. — Flaventibus aculeis horridus eft, vi- rentibus finuatis foliis, averfa parte tomento incanis utitota planta. Plures fundit. fe(quicubitales caules, Boribus luteolis, femine Cnici fed minore in fquamofó & fpinis horrido capitulo. Si Lobelius Acarnam füam re&té defcribit, folis fpmatis, floribus luteolis, oportet omnino ut ab Acarna "Theoph. Imper. quz eadem eft defcripte, fpecie differat. Ego vero Lobelio non multàm fido, qui folet 1nterdum vel ex memoria, vel ex conje&ura plantas deícribere. "8. aearna flore luteo J. B. cara Valerandi altera Lob.ejufdémque Pycnocemos Creté Salonen- fet, ut. [u[picatur uterque Baubinus, — Acarna. bumilis caule foliofo CQ. B. Park. — Zdfcarna V'aleraudi Dourez, Ger, emac, ejufdémque Pyenocomos : qui tamen cum Baubino fentit ean- dem e[Je plantam. — oye Yoko JP1ff-tbifile Xuitb ioingen ttatlis, j3.B Radicer) demittit fefquipalmarem, craffiufculam , albam, fibras, rárasé lateribus producentem; que circa caput grandefoit, coiculos emittens plures, patulos, per terram fparfos, duarum trim aut etiam quatuor feré unciarum, varié divaricatos, lanugine alba te&os, membranaceis appendi- cibus numerofis, fpinofifque fecundàm longitudinem alátos. — Folia creberrima extremis potillimüm ramulis, unius aut duarum unciarum, non totam femunciam lata, incana lanugine utrinque pu- beícentia, nonnihil finuata, non tantüm infefto mucrone luteo, rigido, longo minacia, fed & ari feritate fpinas 6. marginibus jaculantia. Capiz oblonga occultant denfe foliorum. phalanges, e Íquamis 1mbricata, ex pappo candicante pendente femine oblongo, Cnico fimili, mul- to minori, minüs candido &c ftrus nigricantibus variegato. Lobelius flores ei Cardui benediéti xmulos, minores, Senecionis majores, attribuit, ]. Bauht- nus é planta à Valerando Dose: miffa, & (ut puto ) ficca deícripfit nec florum coloris meminit, Lobelius caulem dodrantalem & interdum cubitalem effe, fcribit. Reperitur in Illyria, & copiose in infula 4i Lefemo, ^4mguil. Lobelius Picnocomon füam invenit Locus in Creta Salonenfi prope diverforium S. Martii. Ezo facilé inducor ut credam Picnocomon Cretz Salonenfis Lob. Acarnam Valerandi alteram. ejz/dem, & Chamzleonem Salmanticeníem C/ufzi, unam & eandem fpecie effe plantam: Obftat quód Lobelius flores luteos Picnocomo füo attribu- at, cüm Chamzleonis ilius Clufiiflores purpurafcant. Verüm potuit Lobelius forté. memorix nimium fifus, aut plantam cüm jam defloruerat colligens, in florum colore errare. Fort? etiam flo- ris color pro diverfitate loci variat; quod tamen non credo, cüm iítiufmodi varietatis in. floribus vix detur exemplum, 1n eadem fpecie fci, lutei & purpurei. 6. dicarma major caulefolifo C.B. Park. —4carme fimilis flore purgureó, Chameleon. Salezanti- cenfis Clufii J.B. Cham. mig. Salmanticenfis Ger. ClIuf. Ex Ácanaceorum genere eft hxc planta. Caulem pedalem habet, interdum etiam cubitalem; multis alis five ramis concavum, ftriatum & quafi ewad4v, durum tamen & firmum : fliz nume- rofa, longa, angufta, candicantia, fpinis horrida. Summis ramis umbellz quxdam, ex quinis aut fenis calyculis five capitellis fpinofis conftantes innafcuntur, in quibus fos purpureus, dilutior, matu- ro femine fubinde in pappum evanefcit, reliquorum Acanaceorum more. Sees eft Cnici femi- nis forma fed minüs, forssfübnigrum aut cinerei coloris, intuscandidum dulce. Radix nigra, du: ra, figuftetur dulcis. "Tota planta dàxeédw eft, & firmaram fpinarum vallo munita. Agro Salmanticenfi frequens eft. Nos eam propé montem S. Lupi, non longé ab oppidulo Locus S. Lupian dicto , itémque Juxta vias non procul oppidulo 7c in valle Frontiniana inveni- mus. "Planta hec ortu, folio, totáque facie Acarnz precedenti admodum affinis cft, & forté eadem, inquit Lobelus, cujus fententiz & nos libenter fubícribimus. * 4. Leoferox. Ger. Acarnz affinis Leo ferox J. B. Acarna minor caule mon foliofo C. B. c. suim, caule non foliof2, [Fue Leo c Carduus ferox. Park. Hunc totus Ácanacei generis facilé phoenicem, Leozem ferocem dixére nuperi à fpiculis & infe- e Dx BEA -z . x 5 n Ae 4 E X ftiffimis fpinis: nihil enim aliud é fois alis divifis & capitulorum. exordiis quàm ípicula & ve- Ex pres, p) |. 316 Hisrongr:rAa PraNTARUM. Locus; Locust: "Ofüt. pres, unciam & fefcunciam longas videas. Cawliculus vix palmum quat: flos Cnici fylveftris, palli- dus, fpinis & aculeis fzvientibus, horridí(que cinctus. Planta rara &t vix nota, nullius propterea usüs. Audit tamen Lobelius quibufdam aridis colli- bus Itali, ab Apennino non ità diffitis magno proventu gliícere. H»c omnia Lobelius, é cujus Obferoat. reliqui Botanici tranícripferunt quicquid de eo habent. —At Lobelius quam vix notam fcribit, defcripiione füa non multó notiorem facit. 8. Carduncellus montis Lupi J. B. Eryngium montanum. minimum, capitulo magno C... Carduus Eryngoides frve Carduncellns smontis Lupi Park. 3455 E 8 radice fimplici complura nafcuntur Die duas uncias aut palmum longa, rigidula, 11 lacinias fpinofas, femunciales, longiufculé diftantes divifa, Cardui ftellati folus fimiha. Caulis plurimüm nullus, aliquando fefquipalmaris, f2/zis paucis minoribus veftitus, brevi lanugine fuübhirfu- tus, caput grande in cacumine gerit, unicum, oblongum, rigidis, nervofis, fpinofifque foliis obfi- tum, quibus fquamz oblonge & innocentes fubfünt, peppum coercentes, quam ffos purpureus mar- cefcens relinquit. ; In planitie prop? montem Lupi, versüs Meridiem copiofum obfervavit & collegit Cher- erus. Hujus alia feu fpecies, feu. varietas in horto. Regio Parif. colitur Eryngii montani minimi mitioris capitulo magno nomine. 9. Carduus paruus J. B. — Creticus minimus Park. Carling fylveftris alia. fpecies Cluf. cur: poft. Acarna capitulis globofis C. B. . B. Pulchellus hic Carduus longiufculi fed gracilij non. fibrosá z44;c« nititur, à qua caulis exurgit plerunque fingularis, tenuis, palmaris & altior, in ramos divifus, per quos fo/iola uncialia, calmum lata, fpinulis per margines donata, hirfuta. Capitula extremis ramulorum haerentia , inter reticu- latos pinnatorum foliorum. cancellos conclufa, Cyani capitulis minora. —Fv/ia ad radicem [multa,] anguíta, oblonga, [ per oras incifa & fpinofà ] F/eres. [. coerulei ] non multüm | fe aperiunt aut ex- pandunt, quibus fuccedunt femina parva, alba, pappo inclufa. Circa Puzzallu arcem Siciliz in pafcuis T üs euminvenimus ; Boelius in Hifpania, in arvis. Capitula ramulis infidentia fupra medium. quod cauli fummo infidet, altius attolluntur, ut in Impia Plinii; omnia é multis anguftiffimis foliolis utrinque longiufculis fpinis armatis compofita, é cujus umbilico ( ut inquit Clufius ) exilit flos flavus : Et revera nobis etiam flos ( qui tamen jam praterierat ) flavus videbatur, quem Parkinfonus, e quo J. Bauhini defcriptionem fapplevimus ( que de floris colore nihil habet ) caeruleum effe affirmat ; cui potis. fidendum quàm Clufio qui ficcam duntaxat plantam in fportulis Gulielmi Boelii, inter plantas quasin Hifpania legit, confpiciebat, Parkinfonus hunc bis ponit, 1. Sub titulo füperiüs allato, 2. Sub titulo Ácarnz globofis capitulis. Io. Carduus minimus: Alpin. exot. seibi mon videtur dà praecedenti differre, quamrvis mec. icon , mec defcriptio ( quam idcirco [ubjiciemus, ) comveniant. Alpin. Klesantifima eft planta, que ab una radice longa, tenui, ad palmarem altitudinem affurgit, foliis longis, Olivaceis, Atractylidis fimilibus, fed. minoribus & mollioribus, fpinulis tamen arma- tis, caulibus veró mulds, oblique exeuntibus, quorum qui libet utrinque duos furculos, fed inz- quali intervallo é caule exeuntes habet, in quorum medio ca/jx echinüfve brevi pediculo, ceteris major, Átraéctylis echino non minor, exteriüs Ípinulis multis numero, plerunque tredecim , te- nuiffimis, per longum ipfum. calycem veftientibus armatus ; tantóque artificio iis. fpinulis cenu- iffimis reticuli modo à natura elaboratis, ut vix aurifex peritiffimus id opus efficere potuiffet. Hic echinatus calyx füo brevi pediculo inhaeret, cum tribus foliolis oblongis [ quinque appinxit in. 1co- ne]olivaceis, fpinulis armatis, feré ftelle modo actis: finguli vero ali cauliculi 1n apice. ferunt eofdem calyces Ípinofos, fed illo quiin medio ipforum fit minores, qui omnes 1nhzrent. farculis, ceu füis pediculis é. caule exeuntibus, fed calyx in medio eorum qui fit, breviorilongé pediculo inhzret quàm utrinque pofit. Calyces veró dehifcentes flores. parvum, qui nunquam laté. de- hifcit Atra&ylis modo, proferunt, coeruleum, qui fezziza producit in pappo, parva, alba, fuis fta- minibus inhzrentia , uti in Atractylide, quz calycibus laté dehifcentibus 1n aere evolant. Calyces echinatos, nondum dehifcentes, teneros & dulces Creteníes, apud quos nafcitur, avi- diflimé comedunt, inquiüntque non fegniter Venerem excitare. C A P. ib. VII. De Herlis Capitatis diffi. 49-1 | 217 C a». X. : De C arduo flellato, (rius ftellatos voco plantas capitatas, capitulorum fquamis in aculeos rectos, oblongos & plc runque rigidos exeuntibus: foliis non fpinofis. A. r. Carduus ffellatus. Ger. Dod.: ffellatus féve Calcitrapa Y. B. ffellatas foliis Papaceris erra- tici C. B. fellatus [roe Calcitrapa oulgáris Park. dommon Atar-tfiftfe. ) [ Cubitum & fefquicubitum altus eft cau/is angulofus; fübhirfütus, alis multis concavus. — Fo/;a. fà- tis mollia, pedem aliquando longa, aliquantüm incana, profundé in lacinias inconditas diffecta. iow extremis haerent ramulis, glabra, Cyani capitulis xqualia, fingulis fquamus in unciales & fefcunciales, rigidas mordaces, rectà foràs minantes fpinas definentibus, ut radiatam ftellam imita- rivideantur. Florum Ítamina purpurea, rariüs alba. —Sezzez lubricum, parvum, oblongum. — Radix digitum vel magis craffa, mollis; füccofa, nervum habens, ut aliz radices, duriufculum, colore al- beícens, longa pedem, Raphano fimilis Columnz. Juxta vias publicas, circa oppida & pagos, ínque incultis & fterilioribus non in Ánglia tantüm fed & exteris regionibus frequens eft. | Apud nos non aflürgit in altitudinem, fed frequentibus ramis in latitudinem diffünditur. In aqua hujus ftillatia albas rofas vel fungum Sambucinum , vel contra flores Calcitrapz irí aqua Rofarum albarum macerare, & applicare palpebris cataplatmatis inftar fum folitus, & quidem optimo cum fücceffu. — Si». Pauli. * 2. Garduus flellatus latifoliss caule[cens C. B. fPellatus latifolius Park. Folia huic latiora & breviora quàm praecedenti, minüs profundé ad margines fecta, paucis acu- leis hic illic ad angulos fitis. Caulis feré fimplex nec multüm divifus, paücioribus ramulis, foliis confimilibus obfitis, quos terminant capitsls pàrva, rotunda, craffà, alba, aculeis crebris munita, luribus fimul [feptem plerunqueunà] in ftellz formam difpofitis, quorum mediuslongiffimus, re- — , fiqui utrinque breviores, E medio capite exeunt purpurea filamenta, ut in reliquis Carduis. — Radix parva annua. . Planta hzc ad Jaceas capitulo fpinofo potiüs referenda videtur quàm ad Carduos ftellatos : verüm quoniàm mihi iricognita eft loco movendam non duxi. 3. Garduus folHitialis anitior. Apulus Col. 4m «Card. flellatus. luteus foliis Cyami C. B? folffitialis Ger? folflitialis Dodonei Park? &, 2barnabp s Gfittle, Col. ! j Ex radice parva, pulla, dulci, ac gravi fapore. & odore Calcitrape di&z, lignofique fz/;z eniit- tit in orbem difpofita, parüm e terra elata, femipedali iorigitudine aut majore, divifuris zequalibus; raris, finuofis, Hieracii Apuli magno capite modo, in rotundos & pares fere lobos quirios divifa, alb3, atque brevi hirfütie obfita, albicantia, molliáque. Ex quorum centro eau; rotundus, angulofus, bipedalis & major producitur, foliis veftitus, ut ocreatus videatur, ut in congenere lxvifolio, albus, hirfutus, multis alis in fummo, 6 foliis anguftis degeneribus prodeuntibus. divifus, in quibus capitula parva copiofà infünt, echinata ut niger Chamzleo Marantbz brevibus aculeis, iique utrinque acu- leatis, pungentibus, fed non ut vulgaris ftellatus diétus& Solftitialis. — F/res latei funt atque tenues non illis diffimiles, Maii fine prodeuntes & Junio femina perficientes : atque capita etiam tunc lu- tefcunt. In incultis Cirinolz, clivofis aridis copiofa eft. Eo C. Bauhinus plantam hanc Spinz Solftiiali: vulgó dicte eandem facit, mihi tamen vix péerfiafc- rit, cüm J. Bauhinus fpinas longas, rigidas luteas Cardui ftellati 6 fingularum fquamarum mucrone exeuntes Spiza fux Solfltiali attcibuat: Columna autem aculeos breves, utrinque aculeatos, non ità J rigidos aut pungentes ac fünt Calcitrapz fpinz, Cardo ffellato mitiori Apulo aícribat. Verüm 1n- tegram Spima Solftiialis defcriptionem Baubinianam fübjiciemus: cüm nobis diver(z fpecie plantz e(le videantür: 4. Spina Solftitialis J. B. Carduus Solflitialis Ger. Solflitialis Dodouei Park. Stellatus Iuteus foliis Cjyani C. B; J.B. In frequentes ramos: divaricata eft, caule gracili, bicubitali, albido tomento undique obfitó, meni- branis paffim f&cundtim longitudinem aptatis alato; foliis ftipato unà cam ramis ad Cyani folia ac- cedentibus, duarum triámve unciarum longitudine & longioribus, per füperiores ramos vix unciam longis, albicantibus, hirfutis, quz: in florem. eunte caule fcré decidunt. — Capitula Cyan capitulis zqualia, longis, rigidis luteis Cardui ftellati fpinis, € fingularum fquamarum mucrone natis, infefta. Florum ftamina lutea, quz tandem in pappos evanefcunt. Radix latis longa, lignofa. Monfpelii in fatis nihil abundantius, nec minüs frequens in Italia, unde incremento fegetum ali- Lo. quando officit, & mefforum manus pedéfque vulnerat. Ee3 Augufto 218 H:sronr:a PraANTARUM. Tempu. Lectus. Augufto menfe & Autumno floret. Lobelius Z4urioles vocat, & expertum pro morbo Regio Remedium effe afferit.. Florem atque radicem mirificé predicant valere in Cachexia, Hydrope, Febribus diuturnis, virginum decolore facie & aliis obftructionibus. Ejus decocto vel defüillatá aquá ruftici utuntur ad coxendicis dolores punctiones laterum, lienis tumores & füdorem ciendum. Czz. a $- Carduus fPellatus. Leuccii. folio. Ad dodrantalem altitudinem affurgit, caule tenui, ftriato, rigido, tomento brevi candicante ob- fito, ab imo ftatim ramofo, ramulis crebris & foliorum finubus exeuntibus, quz alternatim pofita, quatuor aut quinque unciaslonga, angufta, fuperné obfcure viridia, fubtus incana ad margines z- qualia, Leucori lutei vel Salicis folio longiffimo fimilia: Ad fingulorum exortum hinc inde fpina oblonga, qux ad latus plerunque aliam brevem habet. Summos caules & ramulos finiunt capitula muricata, prolongis acutis rigidis fpinis re&à extantibus minacia. Flos compofius é parvo purpu- reorím flofculorum fafciculo. Semina pappo involuta latitant, quàm pro plantz modo majora per maturitatem leucophza nullo fupremz parti innafcente pappo aut pilis. E Hujus plante femen cum Paris effom, Anno 1665. mihi communicavit Botanicusinfignis D. Marchand, locum natalem non dixit, nefcio an ipfi cognitum. Car. XI. De jacea. capitulis fpinofis. * y. Carduus Eryngoides capite [Pinofo Alpin. exot. Alpin. oli habet Eryngii, fed tamen mollia 5 cau/ézque fert ab una. radice re&um, cubitalis ac am- plioris etiam altitudinis; in quo folia predicta raris intervallis pofita cernuntur. In füm- mitate veró duo vel tria capita profert, magna, rotunda, cactis longé minora, fdnamis pul- cherrimis circum extrema crenatis obfita: inter quas fpinze multe exeunt ftellarum modo, acutz, albicantes & durz: Fleres veró quadantenus Cyanis fimiles purpurafcentes exeunt, é quibus femina cactis fimilia fed minora, flavefcentia. "Tota planta, fed maximé capita colore flaveícunt. Radix craffa, carnofa, quà indigenz [Cretz] libentiffime & crudà & coétá vefcuntur, libidinífque effe excitamentum affirmant. * 2. "facea lutea, fpino[a, Centaurcides C.B.. lutea fpimo[a. pula Park. Levis lutea maxima Cas- taurioides Apula Co]. Co. Radix humum profundé nixa petit, lignofa, dura, longa, corticofa veluti Querctis caudex, ca- put habens piiofum nervulis vetuftorum foliorum, foris nigrefcens & albicans intus. Fols que primó erumpunt Rumicis zemula, carnofa, dura, levia, retufiora, magna, longa, lata; que de- 1nde in lobos paulatim. divifa erumpunt Raphani modo, majora, latiora, Centaurio magno xmula, & Limoniiíoliditate. | Caules habet tripedalem, angulofum, foliis divifürá Quercüsvel Cerri modo hzrentibus alternatim, 1n fümmo parüm hirfutum, ficuti & folia parte averfa. Capita profert duo aut tria, craffa, magno Centaurio paria, Jacezx aut vulgaris Cyani fquamis compacta, aculeata, &c per ambitum iníe&a lutefcentibus fpinulis, fed majora funt omnia: internum veró. quod à luteis fpinulisfive laciniis fepitur, virefcens confpicitur, gratum oculis fpe&acu'um exhibens, ex quibus ffofculi lutei capillares Cul dried modo emicant. Spontaneum in his capitibus gummi haerens fla- vum, fplendidum. Floruit adhuc Junio : Semiza deinde perficiuntur, candida, depreffa, purpurante pappo. Radicis fapor & odor, Calcitrapz ingratus fuit. Parüm obvia eft hzc, nec unquam uno nifi in loco Cirinole ortam vidimus, in foffa quadam arginis vinez depreffioris cujuldam propé Zequamena, dextrorfüm cüm itur. Hzc & antecedens planta multa 3n communia, & in przcipuis notis conveniunt, ut defcri- Pk conferenti patebit : diverfitas eft in florum colore, qui huic luteus eft, illi albus; & foliorum üperficie quse illi hirfüta eft, huic lzvior. 3. facea lutea capite fpim[o C. B. Iut. capitulis. fpimofis Park. smajor. lutea Ger. Centaurium. col!- uum fioe "facea (pino[a flore luteo J. B. - 2 Rd. & recto fürgit caue, duorum triámve cubitorum altitudine, multis alis concavo, ftriato, angulofo, glabro. Fe/jsramulorum exortui fübjecta, alibíque per caules & à radice ad Cen- tauri Collini (cujus fpecies videtur) folia accedunt, duarum triümve unciarum longitudine, unciam. plus minus lata, in profundas lacinias ad coftam ufque diffe&a, rigida, dura, ta&tu -afpera. Capitula extremis haerent ramorum, Juglandis feré magnitudine, prn loricata ex : viridi flavefcentibus, per oras nigricantibus, aliquando levibus. & íuiundique fimilibus, aliquando denticulatis marginibus, interdum in fpinam longiufculam, mordacem & nigricantem definentibus, non- Lib. VII. "De Herbis. Capitatis diclis. nonnunquam inermibus, Flora ftaminain orbem explicantur, coloris lutei, Radix minimum di- gitum magnitudine zquat, fupertore parte fibinde comofa. B Circa Monfpelium & Meffanam fatis frequentem obfervavimus. 4- Jfacea lutea fpino[a raimor foliis im tenues. lacinias diffetis. Hujus ramulum duntaxat vidimus inter plantas ficcas D. PLlippi SEippon,, ubi colle&um nefcimüs. Caulis, utin hoc genere planta fatis craílus & firmus erat, foliis veftitus crebris in plurimas longas &c tenuiffimas lacinias divifis, ramofüs. Summos caules & ramulos occupant capitula modica & fquamis compofita in breves & 1mbelles, utrinque hirtas, ex fpadiceo nigricantes fpinulas definentibus. FJ» feuli lutei funt. Hzc ex ficca. * $. Sacea montana, purpurea. echinato capite Park. cyamoides ecbinato. capite C. B. muntaua echinato capite Cluf. CIaf. Melon: huic folia quàm vulgatiffimzs quz fecundum radicem fünt laciniata, ad Calcitrapze folia accedentia: cawles cubitales, angulofr ftriati, in multas alas divifi: capitula hinc inde per ra- mulos confufo ordine fparfa, longiufcula, quamplurimis fquamis conftantia, qux in mitiores tenui- oréíque quàm Calcitrapa aculeos eófque valdé barbatos definunt. F/os Jacex aut Cardui muricati purpureus: Semen non obfervavi : Radix Calcitrape radicem zmulatur. d montium radices, nonnunquam fecundüm vias nafcitur in Auftria inferiore & Stiria. Dubitat J. Bauhinus, annon hec eadem fit facee fme latifolie, capitulis. pulcbrzs, fare purpureo: nos diverfam ceníemus. vh C. Bauhinus Jaceam majorem folio multüm laciniofo 44. huic eandem facit. Verüm Lobelius hoc titulo Jaceam majorem Ger. Centaurium collinum Gefzer intelligit: cüm in. Anglia frequen- cem eam effe fcribit inter fegetes, ubi non alia habetur Jacez fpecies. * 6. dacea capite longis aculeis. [pimofo C. B. flore albo, capite longis aculeis Jpinofo Park. C. B. prod. "Tota rne fubincana;brevibus & rigidulis pilis hirfuta : raicezz habet fibris craffioribus implexam, fragilem, candidam, fed membraná fübfufcá te&am : cawlem cubito altiorem, rotundum, incanum, afperum, in ramulos inzquales divifüm : fo/js prima & tenella pilis denfioribus, albidioribus, mol- lioribáíque ftipantur, reliqua veró oblonga, uncias duas lata, craífa, rigida, per ambitum profun- diüs crenata, nonnunquam ad pediculum laciniata, per quz fibrz craffiores albz tranícurrunt. Caulis fümmitati capitulum fquamofum, ex pluribus Íqnamis, etiam triginta numero compofitum, & 1n conum pini zemulum compactum infidet, quarum apices in fpinas oblongas, rectas, fübflavas & rigidas definunt, & íquamarum orz firmis pilis albentibus tanquam fetis undique circundatze funt: inter quos ff» multis folus oblongis, laciniatis & candicantibus emergit, cui fees Cnico fi- mile, fed vulgari majus fuccedit. Hzc, inquit C. Bauhinus, à Jacea montana echinato capite Clufii diverfa eft. Ob folia circa margines dentata feu ferrata ad Centaurium majus re&iüs refertur quàm ad faceam. ; q. facea cum [pimofis capitulis purpurea. temufolia. J.B. Stebe f(quamis. afperis C. B. 4n Dodonao "Apbyllantes altera $. Capitulis (pinofis acea Lob. y. B. Caules huic cubitales, ftriati, afperi: folia afpera, angufta, uncias duas longa, quedam rariüs laciniata, aut cum. quibuflam eminentiis: capirdz parva, qux íquamis conítant flavefcentibus, glabris, nifi definerent in tres [interdum etiamquinque] fpinulas. —FJofcw/i purpurei. 219 Lociit. Locus; Circa Monfpelium & alibi in Gallia Narbonenfi copiosé provenit. Obfervavimus etiam in He- Locus. truria. Caules (quantum memini) valdé ramofi funt, neceriguntur, fed in terram. refüpini folum laté occupant. * 8. "facea tomentofa capitulo fpimo[ó C.. B. prod. Park. C. B. | "Tota planta quafi farini afperfa foret albefcit, & à radice caulis pede minor, ftatim in alas plu- res divifus exurgit. Polis habet brevia, angufta, in petiola tria, quina, feptena, fübrotunda divifa. Cauliculis capitula parva ex Íquamis multis in aculeos. acutos & rufeícentes abeuntibus compofita in- fident. «M In Murena Hifpaniz inventa fuit. * g. jacta capitulis birfutis Boelii Ger. emac. Ger. emac. Plures é radice fundit cauiculos, angulofos, ftriatos, pilofos, imbelles & humi ftratos, in multos ramulos fübdivifos, tres quatuórve pedes longos, undequaque diffufos, & folum. laté occupantes: quibus ad intervalla adnafcuntur folia hirfuta, laciniata, Jacex majoris Ger. aut Erucz feré in modum, fapore Locun 220 Locus, H:isront:A PraANTARUM. fapore amaro admodum. Ramulorum fingulorum extremis fingula innafcuntur capitula, Íquam- mofa, unaquáque fquamá in quifique, fex, feptemve fpinulas imbelles, tenues, in femicirculum dif- pofitas definentes. Flores pallidé purpurei, é pluribus flofculis, ut in reliquis hujus generis com- pofiti, flofculis marginalibus majoribus & longioribus iis qui medium florem occupant, fingulis in quinque lacinias anguftas fo&tis, cyani non multüm diffimilibus. | Sere» parvum, pappo inclufüm ; quo ad maturitatem perducto radix exareícit. Hc planta ex femine. à Guil. Beelio accepto D. Geodyero Defcriptionis autori füccrevit; ubiillud Boclius collegit non meminit : verifimile autem eft in Hifpania aut Africa. * IO. jacea montana incata laciniata, capitalis bifpidis C.B. C. B. rod. Ex Sidis caulis palmo major, rotundus, molli lanugine canefcens exurgit, circa quem fó/ja pedi- culis oblongis 1ncanis donata, laciniata & fübrotunda, tactüque mollia: capitulum parvum, Jacex montanz incanz afperz capitulis hifpidis. Monfpeffuüli in monte Calcaris provenit. i ^ * * 1I. jacea latifolia, fpinofís capitulis pulchris, flere. purpureo J. B. 4m "facea purpurea Hifbanica muricata ejufdem ?. purp. Valentina muricato capite Cluf? ; B. Mili ramis brachiata, cubitalibus & longioribus, ftriatis, angulofis, fübhirfütis, ta&u afperis, in- terdum concavis. Folia infima pedalia circiter, palmari latitudine, in. profundas, latas, finuatas la- cinias divifa, & Cichorii fylv.fimilia, hirfuta, afpera, füperiora veró per ramos paffim multo fünt minora, Cyani aut Hieraci foliorum divifürá & magnitudine, ufque ad ipfum capitulum crebra. Caterum capitula extremis ramis herentia turbinata funt Cyani. aut Jacez vulgaris capitulis paria, quorum fingulefquamz favefcentes aut rubentes, alioqui leves & politz, in quinque, fex aut fep- tem radiatas fpinas, deorfum vergentes definunt, — Flores purpurei tandem 1n pappos faceffünt. Se zia oblonga, Cnico aliquatenus fimilia, multó minora, variegata: Radixcrafliufcula. Huic forté eadem eft "aces purp. Valentina. muricato cap. Cluf. i.e. "fac. foliis Seridis eandicantibus, purpurea C». B. [upina purpurea. capitulis [pimofis Park. cui Clufius attribuit Folie Seridis candicantia: ramos cubitales & flexiles, & 1n eorum fummo cafita fquammata, florem depromentia purpureum; radicem valdé craffam longámque & glutinofam. eL! Plantam huic fimilem ex femine Londino accepto ortam Cantabrigix in hortulo meo aliquando alebam, quam puto Parifienfes n Caralogo Horti Regiiintelligere titulo ?'acez cyamoidis alterizs alato caule [eu Cyani Cretici [pinofi Belgarum. XXujus capitula (quantum memini) grandia erant, quàm Cya- ni aut etiam facex nigra vulgaris majora s femina ut in planta Bauhino defcripta variegata. * I2. Jacea fpino[a Cretica "Zianoni. Precedenti forté cadem eft, Radice nititur longa, brachii humani craffitudine, tereti, nodofa, à medio deorfum versüs in multos ramos divisá, eófque in ramulos minores & rariores fübdivifos, cor- tice craffo, fücculento, vifcofo, colore pullo terrz Umbra dictz te&os, medullá intus albá, tenerd. Differt à fuperiüs proximé deícripta foliis dimidio anguftioribus, per oras fpinofis, quo altius in caule fitis eó. minüs incifis, adeó ut que floribus vicina fünt integra abíque ullis incifüris obfer- ventur. ! Integram defcriptionem videfis apud Jacobum Zanoni. Hifl. Boran.cap. s s. "13. acea laciniato Soncbi fülio, froe latifolia purpurea capitulo [pino C. B. Park. 4m "facea marina Bética Park ? C. B, Radice eft rectà, fragili, fibrof, membraná fübfufcá te&á, & fi plures caules protrudat brachiatá [glutinosá, diu durante] fapore fübaufteriufculo, ex infipido ad amariufculum tendente. CawJis utplurimum rectus, hirfütus, brevibus densífque villis feu lanugine, potiffimum parte inferiore re- fertus, qui ob capitulorum gravitatem humum versüs reflectitur, & in fummo in aliquot ramulos dividitur. Folie primüm prodeuntia variant, fünt enim rotunda, oblongo pediculo donata, dein magis magífque finuata, tandem veró inlacinias, (qux ad exortum inferiorum minora fünt) inz- quales'dividuntur : funt etiam rigida &c dura, adeo ut complicata cum quodam pzné crepitu fran- gantur, breviffima & duriufcula lanugine, potiffimüm íüperiora & ad exortum, tecta. Cauliculo- rum fummis capitula fpinofa, ex fquamis compacta, initio viridia, mox ad apicem purpurafcentia infident: ex fquamis fpinz feptem, pulchro ordine, ftellam dimidiatam referentes exeunt, quarum media ceteris latior & longior, in minuto capitulo rubens, pauló poft veró pallens. Flos.ex ca- pitulo tardó prorumpit, qui elegantis purpurz & inodorus, cujus foliola fiftulz funt. oblongze, füpe- riis amplo & laciniato ri&tu przeditz, inis anguflx, quz ad exortum coloris albi, fed paulatim versus faftigium in rubrum fefe mutante: omnes autem ff amina clavata füftinent, clavà ex purpureo feu violaceo proríus nigricante, in fummo alba puncta habente, & flaminum pediculs, ubi ex fiftula preramggr albis exiftentibus. —Sezez. Cyani femen refert, oblongum, anguftum & cine- reum eft. | Parlanfonus femina nigricantia "face fue marima Batice attribuit; fpinas capitis acutas quidem, at innoxias effe fcribic. : Huic Lib. VII. | "De Herbis Capitatis ditlis. Huic fmilis éft, non tamen eadem quam in. maris litore arenofo. prope Neapolin in Ttalia, trans urbem versüs Torre di Greco c Calabriam copiofiffimam invenimus, cui titulum. fecimus "fá- cea. purpurea. maritima capitulo. [pimo[o INeapolitana. ' ——MÀM € — * €, * , . D B / I4. jacta Sicula. Cicborii folio, flore luteo, capite fpimofo Bocconi; Bocc. ; Caulzs huic angulofus & cubitum altus eft, quandóque reclinatus, multis alis divifus & conci- vus. Fols longa, afpera, duas aut tres uncias lata, utrinque profundius difle&a, candicantia, foli: Jacez Sonchifolio latiora. — F/oribus conftat luteis. Spinz Solftitiali fimilibus, Capitulis longis acu- les.armatis donatur, — Radix alba fibrofa. | Circa Saccam nafcitur, nec videtur ea quz füb Jacea capite. fpinofo longis aculeis à C. B. in Prodromo defcripta eft. cet * I$. facea. arborea, argentea, Raguftma Zianoni. Zan. Caulem fürrigit fupra terram, fimplicem, ad quatuor interdum digitorum altitudinem antequam 1n ramos dividi incipiat, 1nzqualem, fübrotundum tamen, cortice flavo rubiginofo te&am ; deinde in multos ramos craffiuículos divifum, lanuginofos, candidos, arcuatos, à nodo ad nodum huc il- luc reflexos, medullà viridante fuccosi, ligno tenui fllamentofo circundata plena. Ubi caulis in ramos dividi incipit crebri tuberculi apparent, e quibus fo/iz exeunt nullo ordine, prima & infima integra omnino, Scabiofz arborex Cretice fimilia, proxima. ad baíin duobus dentibus incii; his füccedentia quatuor reliqua deinde ordine pluribus, donec tandem, tota in dentes fue lacinias 8a fint, circa medium caulem. Summi caules folia iterum. primis fimilia, integra & indivi geftant acutiora tamen, & alia pariter fecundis fimilia, acuta & varié incifà. Summos caules &: ramulos : terminant capitula grandiufcula & oblonga, lanugine candid feu argente4 obducta, uti funt & reli- quz omnes plante partes, qua fh deradatur, folia ex viridi obícura reftant. Capitula hac Íquam- mis imbricatis obteguntur, intus flavis & fplendentibus auri inflar, ima parte latis, à medio für- fum versus argutis denticellis ferratis, pini acuti mucronatis; meníe Junio aperta flere edunt Ípeciofum, odore non ingrato, multis Hofculis fiftulofis corniculatis compofitum, marginalibus lon- : ioris, ors in quinque lacinias totidem foliola mententes fectis ; € medio uniufcujuíque exit lamentum feu ftamen [ rectius ftylus ] oblongum, corniculatum, & ex ipfius medio aliud, valde gracile, fumma parte incurvum & bifürcatum. Florem excipit feme» versus finem Julii, aliarum Jacearum íeminibus fimile, colore flavicante & lucido. Ra4ix brevis, fübtlis, lexuofa, in. mul- tos furculos fpargitur ; inflexa cum ftridore rumpitur, ac fi ex vitro aut glacie compofita effet; co- lore ex flavo rufefcente, medullá intus albá; odore Braflicz hortenfis; (apore aromatico tuberum in montibus Mautinenfibus erutorum, verum pungente aliquantulum & exficcante. Foliorum fà por valdé amarus, velut Cardui benedict. Planta eft perennis, femine etiam f& propagans. 16. acea [pherocepbalos [pim[a Tingitama iort. Edinburg. Jacea Tingitama capitulis fpimofiffis is Hort, Lugd. Bat. Cüm hxc planta nobis nondum confpe&a fuerit, plura non habemus quz de ea dicamus. Car. XIL De Cyan. Yanus à floris colore cyaneo feu coeruleo nomen accepit. Battifecula fivc Baptifecula Offici- nis olim dicebatur, qux vox Hermolao à Latino derivata videtur, nimirum à batuo five bato verbo antiquo, quod percutere &: tundere fignificat, unde Anglicum 2Deat, & fecu- la; i.e. falx, à fecando dicta, unde Anglicum &irhiie : à percutiendo fcilicet & remorando mefífo- rum falces. Y Cyanus flofculis in flore marginalibus fpeciofioribus mináíque laciniatis infundibuli formam ha- bentibus à Jacea differt: re&tiüs genere cum Jacea convenire ftatuitur: namque 1i hanc diftinctio- nis generice notam ponamus, duz tréfve duntaxat erunt Cyani fpecies, nimirum vulgaris Cyanus, & "Turcicus odoratus. Á. orn Cyanus J.B. minor vulgaris Lob. Ger. Park. Cyanus Segetum C. B. 21etubotties. [3] Lignofam habet multífque fibris capillatam radicem ubi excrevit: undé cewles plures. fürgunt, cubitum &c fefquicubitum alii, angulofi, cavi, lanugine incani, in ramos divifi. Fes infima Lob. « Nos inen acutis laciniis innata, Scabiofz aut Dentis leonis more; alia longa, culmum lata; per longitudinem adeo profund2, nervoía, caxíia, albicantiàve. Fleresex capitulis fquammatim compactis íe explicant , corniculis vec :» ram * laciniatis conftantes, colore communiter coeruleo, & ut nomen loquitur cyanco, aliàs albo, aliàs Mngas x: gi puniceo aut purpureo, crebris in medio flofculis coeruleis aut. purpureis, fümplices. Semen capica- $7 ^ 47 ls ^ 39) Hisron:zA PraNTARUM. lis florem füftinentibus feu alabaftris oblongum, nitidum, pappo criftatum. | Sapore eft. tota planta ficco & aliquatenus naufeofo, odore nullo excellente. Locus 0 Inter fegetés paffim provenit. Flore eft communiter coeruleo, rariüs albo aut purpureo. — Ve- rüm fi in hortis latiori folo. feratur & colatur, non tantüm flores edit coeruleos aut. albos, fed & purpuréos, &: carneos, & varios feu albos medio purpureo aut cceruleo aut carneo. Cultu etiam & mangonio obtinentur Cyani fiere 9/exo, diverlorum colorum ; unde C. Bauhinus temere fine neceffitate Entia multiplicat, Cyanum hortenfem à Cyano íegetum feparans: Offendat quao T C inquit Frater ) difcrimen. , de Flos hujus ut & aqua ftillatitia utilis effe dicitur in oculorum inflammationibus, rubedine, lippi- tudine, Eryfímpelati infpergitur pulvis ex floribus unà cum capitibus factus. Ad putrida ulcera valet fuccus inftillatus: - Pulvis eorum affumptus Camerario. efficax eft. contra morbum regium: Dof. 3j. Alias multas & feré contrarias inter fe facultates eidem attribuunt: v. g. zítus febriles reftinguere, adverfus venenatarum beftiolarum morfus & puncturas prodeffe, qux frigidum eum eff arguunt : in palpitatione cordis, in fuffocatione uterina prodeffe, iis qui ex alto delapfi funt aut contufi, & quacunque de caufa fanguinem concretum intus. habentibus utiliter exhiberi, quz cali- dum effe füadent. Et revera fapor totius plantz amarus & nonnihil acris, vis deobftruendi, & pur- gandi aquas, quam C. Hofmannus fibi compertiffimam longo ufà effe tradit, calidum potius quàm frigidum eum effe probant. Flores in fpiritu vini, aut etiam aquá communi macerati fio eam colore imbuunt, itémque Sac- charo elegantem colorem communicant, cujus ufüs omni periculo vacat. Idem praftant flores Cichorei, Delphinii, &c. 4. Cyanus major Lob. Ger. major «vulgaris Park. Alpimus radice perpetua J. B. seontamus latifolius -vel Verba[culum cyanoides C. B. Jg: B . Numerofis fibris & mediocriter craffis in unam vaZicezz coeuntibus vivaceni & perennem, in grato fapore, figitur: cubitales & altiores caw/es fürrigens, lanugine multá villofos, angulofos quibus adnafcuntur fe/;z Lychnidis coronarix, longiora, latiora, lanuginofa, mollia, alis latiufculis- ad proximum ufque folium femper cum caule continuatis. Capitula Íquammata fores füftinen" Cyan vulgaris, fed longé majores, fimbriatos & 6 coeruleo. purpurantes, nonnunquam & albost corniculis circiter uncialibus, purpurafcentibus, quo etiam colore praedita funt /fasiza [ flofculi; medii ] apicibus tamen cinereis. l In montofis propé Spadam vicum acidulis celebrem primó invenimus, poftea etiam in monte Ju- ra non longé à Geneva. J. Bauhinus in monte JZzferfall, Bafilee cum effet, obfervavit. — Alibi etiam in montibus non raró occurrit. Hzc planta fi characterifticam Cyani notam à florum petalis marginalibus fpeciofioribus, minus ud lacinias, & 1nfundibuli formam habentibus fümas, Cyanus dicenda non eft, fed po- tius Jacea. Locus, 2. Cyanus vepeus latifoliss C. B. Ger. vepeus. latifolius Lobelii Park. peramarus vepens folio La- vendule jJ. B. Ad. Lob. , q. Minüis obfervata hec, non alió quàm ad Cyanum àut Jaceatn referenda [ imó rectis me judice ad Jaceam quàm Cyanum] foliolis oblongis, anguftis, Lavendulz, rigidis, illius plantz quam proxime defcripfimus [ Cyani majoris] fimilibus, 1n cauZicuLis gracilibus, viticofis, palmaribus, pe- dalibus & fefquipedalibus, quorum fingulis fummis finguli feres, ftaminei Jacez, obíoletá purpu- rá, é poculis fquamosá infertione contlatis prodeunt. —RaZix digitum parvum equat. — Tota plan- ta guftu perquàm amaro & 1ngrato.. Locus: Subter Sefeli pratenfis ramulos ad Sellam movam & alibi agri Monfpeliaci reptando latitat. Hac omnia Lobelius Nos plantam hanc circa Monfpelium multis 1n locis obíervavimus, nec latitan- tem, fed confpicuam. Neque hzc planta ad Cyani genus proprié pertinet, (ed ad Jacez. * 4 Cyanus vepeus anguflifolius C. B. vepeus limifolius Y. B. repens anguftifolius [rue minimus Park. j2 4B. Catliculus huic dodrantalis; folia feré Lini, valdé crebra, unciá pauló longiora, angufta ; capi- tula longa, fquamofà, fimilia Stoechadi citrinz alteri inodorz, verüm fquamz breviores videntur, é quibus erumpit tomentum candicans. Saporem infignem non animadverto. J. Bauhinus ex ficca. defcripfit. 5. Cyanus floridus odoratus Turcicus [roe Orientalis smajor c» minor Park. Gre &ultan ffotuer, Park. Folia huic latiora funt, & ad margines magis laciniata quàm vulgari Cyano, non ufque adeó in- cana. Caules in majori fpecie minimüm bicubitales, in minori. humiliores, foliis confimilibus fed minoribus obfiti, in plures ramos divifi, quorum finguli fingula fuftinent capitula, fquamofa, Cyani vulgaris majora, flores exferentia majores, é multis oícli compofitos, marginalibus octo aut no- vem fiftulofis, oblongis, versüs oras paulatim dilatatis & expanfis, infundibuli fpecie mediis np oribus Lib. V LI. Te Herbis Capitatis ditlis. du oribus & anguftis. Flofculorum ambientium color diluté purpureus, amcenus; mediorum pallidior & albefcens : odor fragrantiflimus, ut praftantiffimutm etiam Zibethum füperet —Sezez pappo in- clufüm nigricat. RaZix quotannis una cum füperficie emoritur. Conftantinopoli ad nos tranfmiffa eft, apud Turcas in honore effe cospit quoniam ab Imperatore primüm in agris obfervata, ob odoris gratiam collecta & geftata eft. VÉ Ípecies quantüm magnitudine omnium partium tantüm odoris fuavitate majori fpeciei ceat, e * 6. Cyanus tomentofus Alpini exot. ? Alpin. Plinia eft furculofa, ferens ab radice furculos plures, longos, graciles, rotundos, obliqué actos furfum, lanugine candidà obfitos, cubitales & ampliores, molles, fo/is hinc indé veftitos longis, tenuibus, per oras ferratis, in acutum definentibus, candidis, tomentofis, Cyani foliis f urá fimilibus, fed multó minoribus. Surculi 1n. cacumine habent flores purpurafcentes, Cyanis 1miles, fuis parvis calycibus, & exteriüs Íquamis obfitis, contentos. Radix tenuis, in multas di- vifa, lignofà. ; | Auc videtur Jacez folis anguítiffimis fubtus incanis, feu Stoechadi purpurex odorate Parkiníoni. * 73. facea Hifpanica Alpin. exot. potis Cyan: Hifpanicus. Alpin. Et folis & floribus & caulibus ex toto Jacez vulgari fimilis eft. — Fleres. veró ad flores Cyani maximé accedunt, & magnitudine, & figura, & colore. Etenim colore albefcunt in coeruleum, & veluti radios elegantiffimos habent. Planta annua eft & fapore amarefcit. Hujus femina ex,Anglia habuit Pr. Alpinus à Joanne Moro M. D. miffa. Car. Ill. De jacea. * q. facea maxima. Alpin. exot. "Alpin. exot. (ie à radice fuftollit quinque vel fex cubitos altos, rectos, fcabros , ad imum densé fo. " ]iatos; é quorum medietate fuperiori hinc 1ndé fürculi plures, recti, graciles, rotundi exe- unt, in quorum fummitatibus producuntur c/jyces parvi, Cyani magnitudine atque figu- rá, é quibus exeunt fores lute , Cnici floribus fimiles: quibus in calycibus fuccedunt feziza Cen- taurii majoris feminibus proxima, faporis leniter amari. Planta propé radicem & in caulium infernis partibus admodum eft perfoliata; fo/s veró Helen folus fimilia videntur, fed minora, quxdam revoluta in feipfis, quafi luxuriantia, lanuginofa & quadantenus mollia, omnis coloris ex- pertia, non fine levi amaritudine. Ra4ix longa eft, craffa, 1n tenuitatem definens, quibufdam pau- culis radiculis fibrofis referta, colore alba, Cinarz radici omnino fimilis. Ex feminibus Hierofolyma delatis enata eft. 2. Stmbe capitata Rofmarimi folio Pome , [rue Chamueepitys fruticofa Cretica. Belli J. B. facea frsticans Pimi folio C. B. Stebe fruticofa anguflifolia Cretica. Park. 4m. Chamepeuce Alpin. exot, Pona. Ex albicante raZice lignofa & aliquantulüm fibrofà varii efferuntur cau/es teretes, modo Corona- riz Libanotidis, trium circiter cubitorum, quadam canitie afperfi : profert. fv/ia uti ipfà Libanotis, fed longiora multó & acuminata magis, quz paulatim flaccida facta, ita fe coarctant, ut omnino appareant Pinaftri folia, queque fuperne virefcunt, inferné albicant, cum. quadam lanugine, uti & cauliculi : 1n ramulorum faftigis edit capirula quemadmodum Stoeebe Salmantica prima Clulii, quafi magnitudinis Centaurm majors, cui eciam fos fimillimus eft, nifi quód magis purpurafcit. Semen retinet Cnici fed nigricans. Perennis eft planta, Vide infra Jaceam foliis anguftiffimis, fubtus. incanis, cui plantam hic defcriptam eandem effe fufpicamur: ut & Chamzpeuce Alpini 1n Exoticis defcripta. * 3. Stebe don D 3M lHi:isronzr:a PraNTARU HM. Locus. Locus. Locis. Locur. ILocur, * 3- Stwbe frutico[a latifolia Cretica Park. Frutex rotundo argenteo folio, Cyani flore C. B. Cyanus fruticofus. Creticus Candiee Ponze Ital. Pulcherrimus fratex Bello ep. 2. ad Cluf, Bell. Ad duorum cubitorum altitudinem affürgit, 1n orbem diffunditur, perpetuóque viret. Folia ha- bet longa, rotundiufcula tamen inftar foliorum mali, firmiora, lxtiffimé virentia fuperné, inferiüs veró albá quadam lanugine obducta, ut argentea videantur: cawliculos albos, lanuginofos, quos fa- Iia utrinque ambiunt, 1n. quorüámque extremitate flores cernuntur fpecie thyrfi, ut in Saponaria vul- gari difpofiti, íquamato pofitu, fed figurá Cyani, colore pheeniceo , Calyce tamen longiore quàm Cyani, fquamato, albo & rubro diluto colore predito. Flores in pappos refolvuntur: femen longi- us quàm Cynimi, calycéfque fünt perennes. - In alaffimis przcipitiis 1nter faxa provenit. . 4. d me or calyculis mon fplendentibus C. B. Au[triaca elatior Park. Centauri majoris fpecies tenui- olja J. B. j. 5. Radicem habet minimi digiti craffitudine, dodrantalem, fapore Cyani naufeofo : Fols Scabiofz. fquamatz argencez. [ proximo in loco defcribendz ] tenuiter diffe&a, albidiora, fapore amaro pra- dita: Caules unius, duorum aut trium interdum cubitorum altitudine, pro locorum u , EIU m c ücine Jor n ubi provenit ra- tione ; in multos ramos fiffi, foliis etiam tenuioribus. Abfinthii feré Pontici veftiti. .F/gre; i formá, ftaminei minores, purpurantes 6 capitulis emicant turgidulis turbinatííque, Saba d. | mat argentez, pauló minoribus, fquamulis afperis, pilofis, imbricatis, non lucidis, ut in argentea ila. Semama parva, oblonga, ruffa, quaternis coftulis ftriata, quibus pili adhzrent. Tanta eit hujus plantz fimilitudo cum Scabiofa argenteis fquamis, ut eandem exiftimaremus inquit J. Bauhinus ; quod idem & nobis videtur. Capitulorum argumento Centauri majoris fpe- ciem facio. Idezz. In Germania, Italia & Gallia Narbonenfi frequens eft, ut non opus fit loca memorare. J. Bauhinus Jaceam albam Tab. huc refert: C. Bauhinus fpeciem ex ea diftin&am ab hac ut & Íequente facit, titulo Srales caliculis argenteis minoris. 5. Stabe calyculis argenteis C. B. argentea minor Gier. Salmantica argentea, [rue tertia Clufí; Park. Scabiofa [quamata argentea. . B. * JOB. Lignosá radice firmata eft. — Caules cubitales & bicubitales, flriati, fübhirfuti, multis alis concavi. Folia multiplici czfará diffe&a ad Centaurii majoris fpeciem minorem accedunt, nigriora, teneriora. Extremis ramulorum capitula nafcuntur turbinata, concinnis lucentium fquamarum & candicantium Íquamulis imbricata. il Hac à precedente vix alia in re quam fquamulis capitulorum tenuibus & lucentibus differt, ut vix crediderim fpecie ab ea differre. P In Calabria propé Tropiam urbeculam obfervavimus; necnon circa Monfpelinm. * 6. Stebe Auflviaca bumilis Cluf. incana Cyamo feemnilis tenuifolia C. B. Auftriaca bumilior Park. In collibus & montibus Viennenfi urbi vicinis provenit hoc genus füperiore multo humilius, ma- gis incanum, tenuioribufque virgis ; quod non multüm differre videtur à minore Cyano. * oq. acea montana incana. odora C. B. "facea mu[chata J. B. Radix lignofa, lenta: caulis rotundus, pedalis; folislonga, lata, mollia, tomentofa, laciniis longis divi, alba vel cinerea. Capital formá & colore Jacez fecundz, [quz Centaurium mura- le dicitur ] Tota planta fatis favi odore przdita eft, faporis amaricantis cum adftri&ione quadam Ita defcribit Tabernamontanus (inquit J. Bauhinus ) cujus & deícriptionem & iconem probamus, Heidelbergz provénit arenofis & ficcis locis. — Nos ibi frufira eam quefivimus ; verim Centaurii majo- ris [peciem tenuifoliam ^f. B. copio[amm ibidern invenimus, ^ Gaudet locis altis apricis. Jaceam mofcha- tam in monte Hymetto propé Athenas obíervavit D. Georg. Wheeler. 9. Stebe Salmantica prima CIufii Park. Salmanticenfe: prior Clufü, [ive "facea Intybacea J. B. ar- gentea major Ger. major, foliis Cicboraceis, smollibus, lanugizofis C. B. CIuf. in fimilis fols habet humi ftrata, Scabiofz Jacezque foliis latiora, ad Cichorii folia acceden- tia, mollia, lanuginofa, & interdum candicantia. Aliquot ex eadem radice caules exeunt, cubita- les aut ampliores, ftriati, fübhirfüti, fungosá medullá far&i, multis alis brachiati ; quibus inhzrent minora, minüíque diffz&a, & macrone quodammodo fpinofo folia, — Flores nafcuntur in fümmis ra- mulis, capitulis Cyani paribus, turbinatioribus, glabris nitidífque & politis, albicantibus per extre mum rubentibus fjuamis, imbricatis] comprehenfi, purpurei: quos fübfequitur /zzzen fibratiam Centaurit majoris emulum, fed minus. Radix eft longa, candida, digiti interdum craffitudine qu z nonnunquam vivax eft & plures annos durat. : Circa Monfpelium paffim provenit, nec minüs frequens habetur in Italia & Sicilia, * 9. Stzbe aee " — ens Lib. VIII. De Herbis Corymiferis. | 325 * 9. Stebe Salmantica [ecunda Clufti Park. major. foliis Erucze. mollibus lanaginifis C. B. ace genus Stabe Salmantica, folis mollibus lamugimofis, cózile infirmo J. B. CIaf. ' Filia omnia habet mollia & lanuginofa, Erucz inftarlaciniata; Ca*lem infirmum, ramofüm, in terram procumbentém, cujus fores furmmis rans innafcentes füperiore fnajores, barbulis exterio- ribus Cyan zmulis, purpureis, ( quibus intermixti villi quidam lutei) medium florem Occupantibus, Semen füperiori fiiaile, vel Cyani fentini: Radix digitalis, albicans, non vivax, fed quam fübfequens hyems corrumpit. " : : - BR n a. €. Naícitur Salmanticenfi agro in arvorumi & vinetorum marginibus Floret Junio, Julio, & Au- Tena x. guíto. | * I0. Stebe fpino[a. Cretica Park. Spimofa J. B. fpisofa maritima C.B. Cyanzs foinafi Creticats Ponz c Alpini. Cluf. Quum defcripfit Clufius Hiff. app. alt. auct. in Ducis Arefchotani horto enutritam,trium circiter pe- dum altitudinem zquabat,& fi anguftiis non conclufa liberé excrefcere poffetjad majorem altitudinem ertingere pofle arbitrabatur. — Fruticofà autem erat, ramuló(que fatis duros & quodammodo lignofos [ren foliis valdé laciniatis obíitos : fummi veró ramuli flores fuftinentes minoribus, iífque fingulari- bus foliolis inftar foliorum Lavendulz fepti erant & plerumque in fpinas definebant. Tota planta catidicabat fere inftar Cinerariz dictz :Squamofi etiam erant florum alabaftri & calices; ipfi autem flores candidi, Cyani florum formam quodammodo referentes. Radix lignofa,multifida ataue perennis. Floret Julio, Augufto, & toto Septembri. T s, Tempus, D, Alpinus altitüdinera palmarem huic plantz attribuit, & flores colore carneos: reliqua defcrip- tio fatis convenit. Hzc, puto, planta eft quam obfervavit D. Georgius Wheeler propé Athenas in Attica, inque Teno infula Cycladum. Itiner. p. 52. Á. 1I. facea major Ger. itémque .Scabiofa. flore purpureo ejufdem, wt 7.Baubino c» nolis etia videtur. — Scabio[a smajor [quamatis capitulis. C. B. itémque Scabiof[a major altera jqua- matis capitulis, [rue "facea rubra latifolia laciniata ejufdem. — Centaurium colligum Gef- neri flore purpureo Y. B. &520at 38naptuech o2. 9ipatteifoin, Mattb. Primo ftatim exortu fv/a profert longa , nullis in ambitu laciniis, at qux his füccedunt plus, mi- noris modo, diffe&a cernuntur, quz veró in caule & ramis habentur, minora funt & magis laciniata. Caules gerit zeftate fefquicubitales, teretes, ftriatos, incanófque , quicirca cacumen fuos fündunt ramos, in quorum faftigio capitula oriuntur in acutum definentia ,, compactili fquamarum ordine contecta, Cyani modo, 6 quibus flores prodeunt feré etiam fimiles, fed rufefcentes. Hos denique fequitur fees parvum, oblongum, ruffum, & (üperiori patte pilofum. ^ Race nititur pollicari craf- fitudine, & fxpe majore brachiatáque, fapore fübdulci Paftinacx proximo. Nafcitur inter fruges & in campis non cultis, argillofo praefertim folo: éftque (ut re&é Lobe- js; lius ) fegetum potius quàm pratorum. 12. "facea nigra Ger. nigra vulgaris Park. wigra vulgaris capitata & [quamofa J.B. nigra pratenfis latifolia C. B. J&naptucen 2 9pattellon. Radie fatis craffa, lignofa, vivaci, fibras multas emittente, fapore cum naufea adftringente nititur; Folia priora, quz à radice exeunt, aliquid. ( 1nquit J. Bauhinus ) commune habent cum Cichorii fo- lis, funt enim longa, nonnihillaciniata, pre virore nigricantia, brevi lanugine hirfüta. |^ Caulis ex eadem radice interdum unicus, fxpius plures exeunt cubitales aut fefquicubitales hirfüti, teretes, ftri- ati, firmi & rigidi, fractu contumaces, medullà farci, foliis crebris, nullo ordine pofitis, 11s que ad radicem fimilibus verüm anguftioribus, obiter precipu? ad exortum dentatis, cincti: é quorum alis feu finubus à medio caule furfüm verfüs ramuh egrediuntur confimilibus foliis fed minoribus do- nati, in faftigiis unum, duos, tréfve flores füftinentes, feu potilis florum cepirule, fatis grandia, fqua- mis nigricantibus, circa margines cilii inftar pilofis, imbricatim pofitis exteriüs contecta, é quorum medio flofcul; emicant tubuloti, laciniati, purpuraícentes, arété ftipau ; quibus márcefcentibus & delapfis reftant, denío fed brevi pappo intermixta, fezisz, parva, per maturitatem ex cinereo ni- gricantia, Ramuli interdum 1n hac planta re&os feré angulos cum caule efficiunt. Poft mediam plerunque zftatem apud nos floret, eftque 1n paícuis nimis frequens. : .— Tempus C3 Habetur in. Occidentali Angliz parte hujus varietas flore Jacex majoris, hoc eft cum limbo feu Locus. circulo flofzulorum majorum feu longiorum in margine, Cyani in modum; hzcque non minis frequens quàm vulgaris ibi oritar. — ^ Hujus varietatis aliam adhuc varietatem obfervavit nobííque oftendit Tho. Willifellus cum flore pleno, cujus flos totus componitur ex ejufmodi flofculis , qui in margine illius funt, nimirum ob- longis & fpeciofis. Ff Y^. Sach 2H Loctit. Locus Locus. Loctis, Hisrogrz:a PraANTARU M. 13. jacea nigra angu[H folia Park. migea onguflifolia, "vel Lübofpermi arvenfis foliis C. B- prod. C. B. prod. Radice dt nigricante, in fibras aliquot divifa : caule pedali, rariüs cubitali, rotundo, afpero, in alas inzquales divifo: quem folia incana, angufta, brevia, rigidiufcula & afpera, Lithofpermi ar- venfis fimilia alternatim fua bafi cingunt. Cauliculorum fummis capitulum Íquamatum & nonni- hil afperum, aliarum. Jacearum formá, fed minus, infidet: ex quo J/os multis exiguis oblongis fo- liolis pallidé rubentibus vel ex purpura candicantibus prodit, cui fezez exiguum nigrum füccedit. Hanc paffim Monfpeffuli & Patavii obfervavimus. Adeó exigua eft & feré nulla inter hanc & praecedentem differentia, ut non immeritó J. Bauhi- nus ad idem caput utramque reducit. ) Huic & altera fimilis, fed caule molli tomento veftito, & foliis incanis mollibus & longioribus. 14. Jacea [emper virens Lufitanica Bocconi &- Morifoni. Bocc. Hujus plantz fos lanceolata, longiora latioráque quàm vulgaris [ Jacez nigrz,] margine tamen, ut illius, laciniata, afpera, é virore pallentia: Cau/es ruulti, cubitales & longiores, pluribus fparfim & confuíe folis cin, in ramos multiplices per totam fümmitatem divifi, duri, afperi, proferen- tes capitula & quibus exeunt ftamina. [ verius flofculi] plura, conferta, coloris ex purpura rubentis. Radixlignoía, dura, non abíque fibris. "Tota planta hyemem (nifi acris admodum füerit) fine noxa faalé tolerat. In hortis Florentinis, Pifanis, Bononienfibus & demum Parifienfibus vidimus. E Lufitania Smüm allatam credunt, unde nomen habuit. Haé&enus Bocconus, cujus defcriptionem proba- mus, ut plura addere non fit opus. Nos e femine Londino accepto natam in hortulo noftro Can- tabrigix aliquandiu aluimus. 1$. jfacea folüs angufliffimis, fubtus iucanis. — Stuchas. purpurea odorata Park. Staechadi citrime af- finis. capitulis longioribus. J.B. Pilliter. Ad cubiti feré altitudinem affürgit, ramulis infirmis & terram versus reclinatis, unde in latitudi- nem magis quàm in altitudinem diffunditur ; € radice longa, durà, nigricante virgas crebras li- gnofàs incanas emittens, fo//;; plurimis, oblongis anguftis, iuperné ex viridi nigricantibus, inferné lanuginofis, tomento candicante obfitis, circa margines fubinde dentatis veftitas. Summis ramu- lis interdum fingula, plerunque bina innafcuntur capitula, oblonga fquamis confertis imbricata , flofculos exíerentes pulchellos, parpureos, odoratos; quibus fuccedit femez pappo 1nvolutum, Cardui Pinez dicti feminibus nonnihil fimile. Plantam hanc variis in locis tum in. Gallia Narbonenfi tum in Gallo-provincie rupibus prope Maffiliam obíervavimus. D. Magnol in monte Cetio, 1n fterilibus circa /a Colombiere, versüs Sale- noram prope Fozcaude, & alibi eandem invenit. —Borew. Aonfp. An & quantum differat hxc planta à Stoebe capitata Rofmarini folio Ponz confiderandum. * 16. "facea integrifolia bumilis C. B. migra burilzs Park. C. B. Hc cauliculis eft pedalibus, rotundis, alba lanugine hifpidis, & terram versus reflexis: foi: un- ciam latis, duas longis, neclaciniatis, nec crenatis fed 1ntegris, lanugine, przfertim per marginem, -pubefcentibus & fübafperis, bafi fua cauliculum ambientibus: in cujus fummo capitulum ex multis Íquamis imbricatim difpofitis conftans, ex quo ffos Jacez vulgari fimilis , fübpurpurafcens, ex foliolis [ veriüs flofculis ] oblongis 1n fillamenta aliquot divifis compofitus, prodit. In Auftria ad S. Hippolytum provenit. Hxc etiam à facea nigra vulgari adeó in paucis differt, ut vix poffim animum inducere ut credam fpecie diftingui. * 17. Jfacea montana Auftriaca major Park. — "facea migra fquammo[o capite emajor C. B. smontana fauamo[a major, [emine uigro J. B. Caf. E c ab eadem radice promit /?/z, oblonga, vulgatiffimz Jacex haud abfimilia, nec tactu minis afpera, fapore nonnihil calido, fubadftringente tamen: caves plerunque cubitales, ftriatos, ramofos, foliis anguftioribus, & interdum paucis laciniis fecundàm pediculum przditis obfitos, ut in vulgatiffima: Capitula in extremis ramis craffiora, non hirfuta, íed multis fquamis tenuibus, & fi vel digitis leviter attingas crepitantibus praedita, inferne candicantia, füperné vero, quà fs flos explicat, fufca. Flos multis exiguis foliolis [. re&iüs flofculis ] in quinque lacinias divifis ex purpura candicantibus conftat. E quorum medio purpurafcens tubulus exili, in fummo velut farini afper- fus; quem ambiunt purpurea majora longioráque foliola [ flofculi ] quinque inzqualibus laciniis etiam conftantia, uti vulgatiffima. —Sezez. Cnico formá fimile, fed exiguum, mgrum, pauló ma- jus, quàm vulgaris, fubaditringentis guftüs. Radix etiam vulgatffime fimilis eft, fibrofa , nigu- cans. Floret Lib. VII. TDe Herbis Capitatis ditis. 323 Floret Julio & Augufto & fübinde femen profert, quod mp TT e vafculis reptans ficum Tempur. florem excutit. * 18. facea nigra [quamo[o capite minor C. B. montana Auflriaca minor. Parle. amcitama fauamo[a eninor, [emine albicante J. B. Clu. Hzc priori feré per omnia fimilis, pauló tameti humilior, ut qu& raró pedalem füperet altitudi- nem: foliis minüs afperis & aliquantulum incanis ;. paul dilutiore flore, [émine. minore; nec nigro, fcd candicante & cineraceo, linguam etiam. magis calefaciente, Maturiüs plerunque. floret & Íe- men fulio perficit. ! 1 ^ Provenit utraque copiose in montanis Pannoniz & Auftriz pratis. Locus] 19. "facea latifolia. capite birfuto C.B.. Muffriaca villfa Ger. — Auffriaca latifolia villofo capite Park. facea cum [quamis pennatis fue capite "villofo elatior &*- bumilior J. B. Clf. f. B. | | Lata longáque habet folia, Mipapionliye majora, magis albefcentia , molliora [ breviora latioráque quàm Jacez nigra vulgaris, Ícícunciam aut unciam longa, lautudine unciali, acuminata, crenata, infima veró palmum & feíquipalmum zquan. 5. B. ] leviter dentata per ambitum, gummofo gu- Ítu, fed amaritudinis non exigux. — Cawles plures ex eadem radice promit, cubitales vel etiam | am- pliores & interdum minores, angulofos & ftriatos [ fübhirfütos, ramis multis brachiatos ] Capitula terna aut plura, contigua feré, ex multis Íquamis imbricatim difpofitis conftantia, quarum cufpi- des exterius reflexz, in adeó crebra tenuiáque filamenta, nigricantia, five potius multifidam bar- bulam definunt, ut ipía capita tenuiffimo & elegantiffimo reticulo inclufa videantur, miro nature artificio. F/osémedio erumpitJacez vulgari, purpureus. Sezez maturum cinere coloris, Cyani Íeminiferé refpondens, — Radix vivax, & multis nigricantibus fibris donata. | Calidiori circa. Monfpelium codlo longé eft ftrigofior foliáque poffidet interdum finuata potiüs quàm crenata. ' In montanis Pannoniz & Auftriz pratis oritur Clufio: Floret Julio. & Augufto. Locus 63 a A dempus. ; * 20. jacea Melitenfis. capitulis. conglobatis Bocconi. : Bocc. Caules hujus pedales & longiores fünt, alati, ramofi, geniculati. FWz anguíta, Jacez vulgaris folis molliora, leviter finuata & incana. F/;res ad genicula ab imo ad fummum caulium plures, fublutei, é capitulis nonnihil fpinofis, atque rotundi globuli formá fimul commiffis exeuntes. Melite invenit P. Boccowe, in via quae Ca[almowwm ducit. Lutetiz etiam nata cft, fed capitulis minüs compactis. * ar. jacea Mon[pe[Julana. cui in [quamis fibre nigra, interdum acaulis J.B. — facea. bumilis Hi- Pha folio C. B. Park. pumila, bumilis ferpens, acaulis ferm, flore cyaneo c albo. Ad, OD. 3. B. - Spontanea palmum vix fuperat, interdum acaulis, culturá in cubitalem altitudinem proficit; mul. tis ex radice craffiufcula productis caulibas, ftriatis, hirfütis, intus fungofis, multüm ramofs. —Foliz pumila per terram fparguntur, Cyani foliorum. zmula, incaná lanugine obfita, laciniata, alia in- tegra, reliqua per ramos fortuitó pofita nafcuntur. Capira foliis oblongis, minime diffectis, acumi- natis obvallata funt, mediocris magnitudinis, xdibcolbo Íquamis longiufculis compacta, quarum oras fimbria nigra ambit, acumen veró in pinnatas foinal neus in pappos abit. Habetur etiam flore purpureo. Propé Monfpelium in marginibus fatorum ad pontem viá quà Frontignanum iturinvenit Lobe- Locus €2 lius : ibidem etiam. D. Mags! floribus purpureis & floribus albis frequentem vidit Maio menfe flo- Temp. rentem. as innoxias fatifcit. Flos albus ftami- 22. facea angu[Hifolia capite bir[uto C. D. angutifilia Auffriaca villfó capite Park. Cif. Long? humilior eft, cubitalem altitudinem vix attingens, alioqui falis villofis, & retis inftar for- matis capitibus, atque adeo. fleribus magnam fimilitudinem cum precedente habet. Semen variat; quod nigricans eft & pauló craffius. In liim locis oritur, eodémque tempore floret. Eon 62 Monfpelii hzc nobis oftenfa eft ficca, 1pfi tamen eam in loco natali crefcentem. nondum vidi Temp. mus. Jacea alba hirfuto capite C. B. cüm non aliter quàmfloris colore à penultima differat, fpecies di- ftin&a cenfenda non eft. Ffa * 23. jacta 2298 — Locus. Locus €9 Yempus. Hisronra PraNTARUM. * 43. jacea montana incana afpera, capitulis bifpidis C. B. Park. C. B. prod. Radic eft lignofa, in longas fibras divifa & rufeícente: caulieulo palmari, rotundo, lanugino- fo: foliis afperis, ad radicem pluribus, incanis, hifpidis, parüm laciniatis, anguftis, [ interdum laci- niads, fübrotundis & tactu. mollibus | uncias quatuor longis, reliquis veró in. profundas & rigidas crenas divifis, bafique fua caulem amplexantibus , qui aliquando in ramulos dividitur, quorum fin- guli capitulum parvum ex fquamis fois compofitum füftinent, earum enim cufpides exteriüs re- ilex in tenuiffima filamenta definunt. Fleres vulgari fimiles fed multó minores. Monfpefluli in monte Calcaris provenit. * 24. dj acea nigra laciniata. C.B. migra vulgaris laciniata Park. — "facea cum [quamis. cilii inflar pilofis J. B. "facea Auffriaca VI. Cluf Cluf. f. B. Folia vulgari funt fimilia, fecundum radicem leviterlaciniata. | Caulis cubitalis aut amplior, gra- cilis, firmus, ftriatus, [ aliquantüm hirfütus nonnihil interdum purpurafcens, in multas alas in- aquales divifüs, per quem folia funt Jam dictis minora anguftioráque [ uncialia & fefcuncialia, (c. muncial) latitudine & anguftiora, dura, fübhirfüta ] Flores tingit. purpura faturatior, Jacez vulga- ri omnino fmules € capztsle pari, toto nigricante, cujus fquamz fingule pilos breves agminatim circumcirca cilii inftar poffident. —Sezez priori xquale ; Radix aliis fimilis. Creícit permixta cum füperioribus, atque eodem etiam tempore flores ejus explicantur. * 25. acea Cretica. Park. laciniata, fquammata C. B. [quammata. Cretica, quibufdam Scabiofa Cretica dicia J.B. CIuf. Haec multa longa fole, fupra tellurem. expanía, inftar majoris Scabiofe Matth. craffo nervo praedita, & fecundüm illius longitudinem, non modó multipliciter laciniata, fed ipfe etiam laci- nizin minores aliasíeótz. Cawlis deinde emergit cubitalis & amplior, ftriatus, durus, non diffirni- lis acea montam [quamato capite majori, per quem fparfa funt fois Jam dictis minora & miniis laciniata: finditur deinde in varios ramos, minoribus adhuc foliis & rariüs íeétis praeditos. Ex- tremi rami fuftinent fquammata capita, qux producunt deinde florem, multis longioribus flofculis purpurafcentibus, interdum omnino albis & valdé fc&tis conftantem, ex quorum medio exilit fty- lus pallefcens: evanido flore füccedit [ezmez multa lanugine involutum, Cnico formá fimile, fed ex- iguum, cineraceum. — Radix fatis craffa, & quibufdam fibris praedita, inftar radicis Steebes Hifpani- cz, quz an vivax fit me latet. Peregrino femine (. Cretá allato ) nata eft hxc planta Clufio. 26. facea montana lutea minima Park. wentana miuima tenwifolia lutea Col. lacimiata lutea C. B. Cil. iEquicolorum montes herbidi hanc non defcriptam Se ptembri menfe floribus luteis onuftam fündunt propé D. Angeli dirutum ibi templum, fupra villam Flaminianum dictam; cujus cas- lis & folia pufilla. refpeétu capirul; & florum : magnum quidem illud profert, congenerum etiam modo Íquamulis compa&um, atque fores majoris Jacez pares, aureo. colore, quorum interni [ flof- culi ] elati atque recti, & exteriores circa caput procumbentes. Caulis veró tenuis, angulofus, femi- pedalis ad fummum, duabus alis foliorum interceptus. Felis veró triuncialia, propé humum ex panía, in tenues admodum lobos divifa, ipfique etiam lobi infüper laciniati, carnofi , aculeati, Vermicularie Diofcoridis dimidiatum folium zmulantes, leves, fed tenuiores. Seen. deinde pro- fert pappofum ut congenerum. — Radix circa caput pilofa, fibris divifa craffiufculis, fapore. & odore congenerum. * 27. jacta incana capite [4uamato Francifci de Honuphriis. Honnpbr. À. radice lignofa, parum inter petras ( Circxi Promontorii ) earámque fiffuras affervata, folio- rum candicantium (inter quz nullus nafcendi ordo) multitudo germinat atque huic illácque diffufa, praetereundum oculis fefe patefacit, móxque affurgens lignofo caudice, non folüm ex axis vertim ex Caftrorum moerfiis propendet: quz quidem primo intuitu Ragufioidem Jaceam adeó referre vi- debatur, ut non nos tantüm fed & alii antequam flores & caulem ederet eandemmit. efle putave- rint : attentius veró à nobis animadvería dum in horto culta, ab illo differre toto ccelo cogno- vimus: fz/ja equidem colore cinereo albicante, plurimá lanugine afpera ipfam quodammodo zxmu- lantur; hujus tamen grandiora, magííque incifa, flexibiliora, rimofa. atque minus craíla; illius ve- ro craffiora, albidiora, breviora & rotundiora, abíque rimis : fferes hujus, ut in vulgari facea, pur- purantes & carnei, illius veró aure. — Caw/ezs edit hec. cubitalem, modó breviorem, modó longio- rem, alatum, ftriatum, folis circumveftitum, & ubi folia infident brachiatum, circa initium ali quantulum fiftulofum, ubi capitula adnafcuntur fquamata, non. tamen fpinofa, foré/gue carnei ele- gants coloris, Centaunoidem Jaceam quodammodo referentes. — Seres Cyamis affine. "'[ ota Lib. VIL . "De Herbis Capitatis diclis. 329 "Tota candicans, hortííque inclufa afpectu pulchrior eft planta Maio menfe floribus onufta Ípe- Tempus € d Ex praruptis ingentibus Circzi veteris promontorii faxis Occafui expofitis ubique. pen- Locus. et. : Hanc nonnulli montanam candidiffimam Jaceam C. B. prod. putirunt, cui & ipfe addit Stosbes foliis: Hujus tamen folia nullam Stcebes formam retinent : 1n caeteris tum floribus, tum caule (atis convenit. Folia illius magis laciniofa, & ad Steeben accedentia, magííque quam hujus candicantia & lanuginofa. : 28. "facea montana. candidiffima Stebes foliis C.B. Park. incana, laciniata, capitulis Cirfü, flere uno aut altero J. B. C. B. prod. Hzc ex radice craffa, lignofa caulem profert palmarem, nonnunquam cubitalem, angulofüm, ftriatum, molli & incaná lanugine veftitum. | Folia habet ad radicem multa, per terram fparfa, palmaria , lata, Stcebes inftar laciniata, molli lanugine incana, & füperiora molli tomento quafi fariná afpería, mollia & albafünt. ^ Cauliculis fummis fores finguli Jacex vulgaris infident, qua ex capitulis Íquarrofis prodeunt. In montibus propé Capuam provenit, Nos in rupibus feu clivis maritimis Calabriz propé Sca- Locus; leam collegimus. — Noftra etiam capitula ipfa eorámque fquam: Jacez nigrz fimillima erant; 29. pen montana capite magno Strobili J. B. incana Pini capite C. B. pumila Narbonenfs Park. Pumila eft planta, duarum triimve unciarum altitudine, interdum dodrantalis aut major. Eja cauli longitudine vix cedunt: primüm nafcentia accedunt. formá ad priora Centauri folia, fünt lata & fublonga: fequuntur alia in profundas lacinias quali fitu divifa, fubtus den(à mollíque lanugine camdicante obíita, qui etiam fuperiüs non omnino deftituuntur, plerunque tamen vi- ridantia; quxdam interdum non laciniata, aut parum. —Celiculus: quoque tomentofus eft, ínque ramos fubinde dividitur, fepe fimplex, cujus cacumini infidet capsr magnum, Scolymi, íquamis argenteis, aut ex argenteo rutilantibus purpurafcentibáfre, perquam tenuibusmollibáíque, per oras latefcentibus criftauíque compactile. ^ Medium obtinent pappi, quos f/os reliquit ftaminibus pur- purantibus conftans. Raedixíatis craffa, fimplex aliquando, interdum plurium capitum, nigricans, In collibus faxofis circa Monfpelium frequens oritur. Locus * 30. acea montana Ger. montana. Narbonenfis Park: J. B. Lob. smontana, incana, odora C. B. Lob. Cauliculo riget dodrantali & pedem alto, rotundo: fzl//s Jacex lutez & Chamzleonis levis 'The- ophr. media edente , alterá parte incana, glauca, tantillum hirtà: fores Jacez. aut Cirfii fed mino- res. Radixíefquipalmaris, gracilis, minüfque fibrata, guftu cyaneo amaricat. In cautibus & collibus Caffri sov; conterminis Monfpelienfis agri nonnufquam à Lobelio reperta Locw; eft. Quid fit e ignorare fatetur D. Magnol. 31. facea latifolia capitata. mon decripta Hort. Lugd. Bat. Qt XN De Censtaurio majore. Entaurium tiomen accepit à Chirone Centauro, qui eo curatus effe dicitur, ciim Herculis ex- cepti hofpitiotractanti arma fagitta excidiflet in pedem : quare aliqui Chironium vocant, Plin. lib. 23. cap. 6. Centaurium duplex eft, majus & minus, que quamvis nomine conveniat, & facie tamen & viri- bus diftant, füntque toto genere diverfa. Majus tantüm hujus locieft. Notx hujus characteriftice fnt Capitula (quamata lavia feu aculeis deftituta, folia per ambi- tum ferrata, magnitudo infignis. I. Centaurium. mag»uva Ger. majus vulgare Park. majus fuglandis folio J. B. majus folio in lacinias plures divifo, C. B. deat d'entogy, ERG dise majoris Caulis rectus hominis proceritatem affequitur, 1n ramos circa fummitatem divi- fus. Felis ampliffima in ale formam diípofita, quarum fingularia fpithamam feré longa, trium aut quatuor unciarum latitudine, per ambitum ferrata, nervofa, glabra, faturaté virentia : at pri- müm prodeuntia folia integra funt, nec diflé&ionem agnofcunt: Capitula fürculorum extremis infident Íquarrofa , € quibus emicant flores , ftaminibus purpureis contexti, in pappos evaneícen- tes. Semen nitidum oblongum : radix rubens, craffiufcula, longa, recta, Ff5 Radix Loci. Pe ILoetih Kocur, Locus, Hisron:A PriaNTARUM. Radix Centauri magni, quie hodie ad nos convehitur ( inquit Matthiolus ) Gargano przcJarif- "fimo Apulue monte nomerofa nafcitur: quin & in aliis Ttaliz locis, nempe in. Veronenfi agro, Baldo monte quem Benaci alluit unda, fed infirma fi ad Apulam compares. In Ofücinis pro Rhapontico vendi folet. $ Cum quadam adftridione ac dulcedine acris eft. Ob acrimoniam & adftritoriam vim contra- riarum qualitatum particeps eft. Ob acrimoniam menfes ciet & foetum. mortuum expellit: ob aftringendi facultatem. profluvia fiftit ; prodeft in hernia, expuitione fanguinis, fànguine coagula- to. Ádvulnera recentia & plagas conglutinandas tam efficax effe dicitur, ut carnes dum coquun- eur inter fe committant. Epar aperitac roborat, unde hydropicis & i&tericis auxiliatur tum vino macerata, tum in pulvere pota... Summopere laudatur à nonnullis ( inquit Schroderus Jin obftruai- one venarum mefaraicarum, & in morbisinde ortis, in febribus ftomachicis, &c. P rzcipuus ufus eft 1n. fluxibus fiftendis & vulneribus confolidandis. Veteres commendant in r- ptas, convulfis , dyfpneea & in veterata tuffi. foa. Cenaurium. folio glabro, flore flave[cente Y. B. 4m Centaurium Alpinum luteum C. B.2 majus luteum Park. Pus. cibis & fefquicubitalis eft. planta, czw/e glabro carnofo, tereti. wa dodrantalia & longio- ta, glabra, glanca, in multa fegmenta ad coftam ufque divifa, quz quidem fegmenta aliàs oppofr- to fitu refpondent, aliàs veró minimé, craffiuféula, nervo bifido per longum exporrecto, in ambi- en raris denticulis crenata, aliàsintegra, fapore oleraceo. Singulis porro ramulis fingula. infident capitula Olive magnitudine, fed formá conicá, fplendentia, imbricata, tam accurat fquamarum commiflürá contexta, ut lzvia effe videantur, nec ullá afperitate molefta, & quibus emicant flores flaminei, dilutà flavedine imbati. Capitulorum fquamz in hoc viridantibus ftris pictz fant, obtufz, nullis vel fpinarum rudimentis donatz; quibus notis praecipue differt à Jacea lutea capitulis fpinofis C. B. cui aliàs perfimile eft, Centaurium Alpinum luteum C.B. in monte Baldo provenit, inter quod & noftrum exigua inter- cedit differentia. Ex ejus capitulo ante Meridiem liquor pellucidus & Manna inftar dulcis in gut- tis feu ftllis fponte exudat; & capitulum compreffüm & factum altero tamen die hunc. humorem emittit. Addit infüper defcriptiomem radicis, hujufmodi. —Raijcem habet rectam, profundé deícen- dentem, craffam, parütmque fibrofam, fübadftringentem & Centauri majoris fapore feré pradi- tam [ nunc fimplicem, nunc bifidam in extremo, carne intus albá, foris cute nigra & dura obte- ctum. Sess hujus plantze defcriptionem videfis apud Jac: Cornutum in fua Canadenfium plantarum hiftoria, qui & vires adfcribit, ex conje&ura (ut puto ) potilis quàm experientia. 3. Centaurium majtts Africanum flore aureo odorato Breynii. Prima aliquando, quá feritur zeftate, nifi coeli noftri inclementiá impediatur; vel altero poft an- no, Cauler emittit diluté viridem, fefquicubitalem & proceriorem, craflitudine auricularis, folidum, durum, ftriatum, aliquot ramis concavum: circa quem glabra, venofa & viridantia funt fo/js Eru- cx, vel fi mavis Jacez pumilz Lob. in. horto culte 1n modum laciniata, dodrantalia 8c palmaria, ac quo fummitati propiora exeunt, eó minora profundiáfque diffe&ta, quz autem à terra circa caulis pedem proveniunt multo ampliora funt, pedali nempe longitudine, latitudine veró quatuor aut quin- que digitorum, Hippolapatht vel potis Ármoraciz formá, rigida, rugofà, per ambitam ferrata & versüs pediculum lacmiata. Capitula caulis & ramorum fümmitatibus fingula infident, rotunda, in latum turbinem faftigiata, przcedentis majora, atque pari imbricata fquamularum commiflürá, tam accuraté loricata ut levia. ac quafr polita videantur : Ex quibus //zres Ítaminei, aureo colore perbel- lé fulgentes, atque füaviter olentes exeunt. — His flaccidis femez album Cnici 1n. fümmo, cilii inftar hirfutum, alba involutum lanugine, füccedit. Race nititur longá, crafsá, aliquot ramis przditá, fufcá foris & corticosi, intus albefcente & refinosá, faporem dulcem ac gummofüm habente, qua perennis, frigoris autem impatiens & Solis caloris avida, Expetit enim folum calidum, Barbaris nempe colles & incultos campos, prxfertim non procul Gigeri five Gigel uibem Mauritatriz. . Hujus plantz femina hoc anno [ 1685.] nobis donata fünt ab eruditiffimo Viro & infigni Bota- nico D. Haz. Slozse, que loco incommodo fàta flores nondum explicárunt. 4« Centaurium majus alterum: Ger. majus alterum frve Lufitanicum Park. smajus alterum. folio inte- ro J. B. ezajus folio sun diffecto C. B. Caf. Long E folia, non in lacinias divifa ut vulgare, fed Armoraciz foliis non diffimilia, & ad Glafti foliorum humi expanforum fimilitudinem plurimum accedentia, per ambitum tamen ferrata, faturz viriditatis, & amariufculi faporis. | Cau/es inter folia prodeunt cubitales, aut ampliores, rotun- di, circa fummum bifidi aut trifidi, fquamata capita fuftinentes, Centauri majoris primi zemula : forem villofum, coloris albefcentis, inftar vulgaris: Semen Cnico feré fimile, íeu, ut veriüs dicam, vulgaris, fimmo hirfütum, & molli lanügine involutum: radicezz valdé craffam, duram, longam, denfo cortice tectam, foris quidem nigro, interná veró parte flavefcente, fuccámque croceum re- fudante, qui cum amaritudine quadam aromaticus eft. Supra Olyffipponem lapidofis juxta "Fagum collibus duntaxat inveniebam (inquit Clufius) in Belgica peregrinum omnino. * $. Ceatan- E * —À——— * og. Centaurium majus, Rba capitatum folio Enule fubtus incamo c biruto J. B. Rba-ponticumzfo- lio Helenii incano. C, B. Rba-pont. Ente folio latiore Park. Rha capitatum Lobelii Ger, SUB Filio eft amplo, Enule five Verbafci nigri magnitudine & formá oblongi, prona parte lanugi- ne cinericeà obducta, fupinà veró viridante, per ambitum feérrato, craffo nervo per longum decur- rente, à quo in margines obliquz porriguntur venz, antequam ad oras pertingant in venulas alias divife, pediculo longiufculo, fatis craffo, villofo. — Caulis (ut fcribunt Adverfariorum auctores) re- &us, capite faftigiatus foris Íquamulis loricato, ac per maturitatem ftamine purpureo pleno: feme dum circa Junium & Julium maturuit, Centauri majoris vel Carthami longiore: radix ctiam fungo- fior, major, & Rhabarbaro fimilior quàm Centaurio. 1 Ex femine Turcico nonnulli habuere, inquit Lobelius in 44v. * 6. Centaurium [ive Rbaponticum alterum angufliore folio J.B. Rbaponticum angufifolium inca- uum C. B. Rbaponticum anguffifolium Park, Rba capitatum angu[tsfolium Ger. Lob. Valdé affine eft Capitato Rheo ex Italico femine natum, fed fo/iz anguftiora multó, acuti Lapas thi paria, aversá item parte incana ; & caulis re&us, capite faftigiatus fquamalis loricato, ac ftami- nibus purpureis, Cinarz aut Cardui concoloribus pleno. , Sezez Cnici fylveftris compreffum zgré imaturat in Belgio. Radix Centaurii majoris fungofior. CEA IXV Cyan pulchro [emine Centauri snajoris J. B. Cbondrilla vara purpurea, Crupiua Belgarum ditta Park, Chondr. Hifpanica. Ger. folis lacimiatis [erratis, purpurajcente flare C. B. &Loe bearben dcc- per, J.B. Ulturá proficit hzc herba fiqua alia plorimüm : Spontanez cauls vix palmaris, fpe fingu- laris; in hortis bicubitalis & multis ramis brachiatus, firmus, ftriatus, medullá albá donatus. - Folia priora duo orbiculata, alia quz fequuntur longa uncías duas vel tres, laciniata, quae veluti crifpantur, nonnihil hirfüta; circa marginesíerrata, füperiora 1n lacinias infigniter tenues dividuntur. Extremus ramulis 1nfident capitula parva, oblonga, fquamis raris fed longis, purpuraf- centibus, lzvibus imbricata ; feum ferentia ftamineum, purpurafcentem. —Semuma Centauri majo- rs, minora, nitido lxvore lubrica inferné nigricantia , Zoná albi circa partem füperiorem cincta, umbilicum coronante rufo longóque barbitio, ut pulchre afpergillum aqua luftrali intingi folitum imitentur: ineft emini medulla alba. —Ra4ix folet effe longiufcula. Hetrurià & agri Narbonenfis collibus non. procul à Lupo monte exit. Lob. Nobis inventa eft Locus; propé Scaleam in Regno Neapol. & in colle Caferi svi non procul Monfpelio. Crupina Belgis diatur à vocabulo &ruppen i.e. repere, quia femen manu contrectatum fe füb- ducit ac prorepit. í Serratulam dictam apprimé refert hzc planta, foliis ferratis &: capitulorum form, Columna hanc accurate defcribit & depingit füb titulo Senecioniscardui Apuli. Inepté à non- nullis Chondrillis annumeratur, cum quibus nihil habet commune. Prima eruptione € terra vel ex folis feminalibus foliis facilé cognofcitur, quz magna, fübrotun- da, in medio lineam rübentem obtinent. L Car, XVI A. Seratula J.B. C. B. purpurea Ger. vulgaris flore purpureo Paxk. &atuAuoot. Ji " Aule reco, rigido, ftriato, glabro, rubente ad cubitos duos attollitur, qui cis (ümmitatem in ramos X x finditur. Fo/is aliàsintegra, Betonicz paria, aliàs Scabioíz inftar lacinia- ta, utraque atrovirentia, glabra, arguto fpinularum- mitium agmine ferrata. — Capitula cre- bra extremis furculis infident, oblonga, fquarrofa, atro-rubentia, & quibus flores emicant Jacez nigrze, purpurei aut carnei coloris. Caterüm flores € plurimis flofculis aggregatis componuntur ; quorum unufquifque fio infidet femini: füntque omnes, tam marginales quàm medii, ejuídem magnitudi- nis & figure. Radicum fibrz majufcule, fapore fübamaro, tandem & co quem Cyanus maníü exhibet. Julio mení& floret, éftque in fylvis & pratis frequens. Tempus e$ Datur utiliter potanda ex albo meraco ruptis & ab alto devolutis. Idem przftat radix pulveri- Locus fata, & 5j. pondere in vino calidé pota: in vino decocta, ac deinde illita ulcera mirifice mundat, ""*^ carne replet, & cicatrice obducit: hzmorrhoidum quoque dolores mulcet fotu adhibita, Folia & radix fimul contufa & impofita vulnera & enterocelas fanare creduntur. Maii, m Serratula 232 Hisrogx:A PraNTARUM. Tires; Serratula à foliis minutim. circumquaque incifis & ferratis nomen obtinuit. — Parvitate fua praci- pué à Centaurio majore differt, cum quo foliorum ambitu. ferrato convenit. Serratulz affinis capitulo Baccharidis, flore Trachelii Horr. LagZ. Bat. Car. XVII. Je Lappa feu Perfonata. "Appa dici poteft vel 353 4$ ^aC&iv prehendere, vel $i $$ Adzlew 1. e. lambere, quód pratereuntium veftibus adhaereat, Per(mata autem dicitur, quód folia ejus przgrandia veluti larvze ant per- fons vice obtendi folita effent. — Veteribus Ar&tion aut Arcion dicta creditur, verüm ratio nominis ignoratur. Notz ejus genericze fünt capitula lappacea ob fquamarum mucrones hamatos veftibus adhzrentia, folia ampliffima. A. ga. Bardama major Ger. vulgaris major Park. Per[onata frve. Lappa major aut Bardana J. B. Lappa major, Arcium Diefcoridis C. B. deat 2Dwrboch, d'Tot-burr, Radice nititur fimplici, crafsá, profundé in terram defcendente, foris nigrá, intusalbá. Fu pe- diculis longis infident, maxima, hirfuta, füperne viridia, inferné brevi & deníà lanugine incana, non exacte rotunda, fed in longitudinem produ&tiora, & 1n acutum mucronem definentia, brevi- bus & vix confpicuis circa margines fpinulis. | Cau/zs fefquicubitalis & altior, craffus, teres, hirfütus, purpurafcens, medullá farctus, foliis per intervalla breviora alternatim pofitis vefüitus, ab imo fta- tm ramofus. In fümmis caulibus & ramulis flores in capitula fquamofa congefti, fquamis extantibus cum mucronibus reflexis feu aduncis, unde veftibus cenaciter adhzrefcunt. — FJofculi fingulares ex quibus totales componuntur finguli fingulis infident feminibus alatis, rpfi purpurei, quinquepartiti, é medio exeunte clavá quádam tubulofi, nigropurpureá , quam penetrat ftylus pallidus bicornis. Semina majufcula, oblonga, fufca. , ^ Bardana major rofca Park. deícriptz varietas eft accidentalis, non fpecies diftin&ta. Arctium quorundam Lagd. C. Bauhinus huc refert. Parkinfonus diftinéótam fpeciem facit. Lug- dunenfis hiftoriz fides apud nos vacillat ideóque C. Bauhino aflentimur, quantumvis neque defcri- ptio, neque figura Lugdunenfis huic conveniant. À Radix przcipué in ufu eft. — Siccat, eft pulmonica, diuretica, diaphoretica, extergens, fübaftringens, Hinc convenit in Afthmate, calculo, expuitione fanguinis, in vulneribus mveteratis, tumore lienis aliarümque partium ; in arthriticis morbis, quibus peculiari proprietate conferre ftatuitur. Sc5ro4, Extrinfecüs imponuntur folia vulneribus inveterats, articulis luxatis, ambuftis, &c. Semen infigne lithontripticum cenfetur. Propinant autem in pulverem comminutum in Cerevi- fia tenui, aut zythogalo noftratibus 39pflet-beink dicto, luná plená. Hofmannus praefert radicem faccharo conditam. Apuleius pulverem feminis per dn dies dat, & ifchiadicos mirabiliter anat. Rationem addunt, quód multum falis nitrofi. poffideat hzc herba. Caules antequam lappx gignantur derafo cortice crudi coctíque ex oleo & aceto mandi primis menfiscespere, Petrus Laurembergius validam vim frangendi calculum, augendi femen, excitan- di venerem eis attribuit. Febrem quartanam in Henrico tertio Galliarum Rege decocto Bardanz feu Lappz majoris à Pe- tro Pena deletam fuiffe teftantur S.Formius Obf. 41. & G. Hieronymus Velíchis Obf. 4. Empi- ricum Parifienfem plurimos quartanarios decoct. radicis hujus herba ex vino albo magno füccet fu curare folitum accepimus inter Obfervationes celeberrimi Viri Pauli Marquarii Slegelii Polia- tri Hamburgenfis. Hxc D. Zascred. Robinfon, qui & lequentia communicavit. De vi & efficacia hujus plante in Arthritide & lue Venerea coníule S. Paulli Quadripart. Botan. Cl. 3. p. 362, 363. Eandem vim obtinet quam Sarfapanila. — EN appa major incenfà deflagrat in modum Salis petrz, & part ratione fpuit ignem. Ephem. Germ. Án.3. Obf. 223. In nephritide fem. vel rad. in aqu. Charephylli aut Petrofelini plurimum commendatur. S. Paul/;. In Lethargo in clyftere prodeft radix Lappz: majoris. Dolus 1.4. c. 1. S. 19. A. — 2. Bardana major altera Ger. major lanuginofis capitulis Park. altera cum capitulis villofis J. B. Lappa major montana capitulis tomentofis [Fve Artlium C. B. 30n0lindjeanet 2Duv- both. À przcedente differt capitulis minoribus, fquamis brevioribus, lanugine incana ceu aranearum telis intertextis. Primüm obfervavimus circa Skiptes oppidum & in montofa comitatüs Eboracenfis parte ea quz Craven dicitur copiosé ; nuperrimé etiam alibi paflim in Anglia, cum priore, oftendente D. S. Dale pharmacopoco &: Medicinz practico in Brantria Eflexiz: oppido. HISTORIAE 333 HLES.LE.O.R.I JE PLANTARUM LIBER OCTAVU:S: QUI EST De Herbis flore compofito non pappofis fcu ConYMBIFERISs. sae?5 UID Corymbi nomine hoc 1n loco intelligimus fuperiüs diximus cüm de Herbis flore Y des donatisin genere ageremus. 3 — Hujufmodi autem herbz funt vel flore radiato, vel flóre nudo: proinde librum hune S! in duas Sectiones partiemur, quarum us erit de COUCH is flore radiato: T d de Corymbiferis flore nudo. Secun- Elerbe flore compofito DDifcoide, foninibus pappo yia CoxrYMBIFERAE dicla, Junt. vel di[co Radiato, flofculis marginalibus feu barbulis eidem f | CConcoloribus, floribus [. totales intellige ] f [ntepris s barbulis feu flofculis medium difcum cingentibus | Cufpidatiss fcu radice tuberofa perenni, foliis conjugatim pofitis, flore minore : | | ( Sparfis aut folitariis, folis | | Flos folis PyRAM1DALIS: five radice fibrosá annua, folis figillatim pofitis, flo- re & femine maximis: Fros sorrs. E Frvontatis ; Seminibus à Incurvis ; fronte barbularum crenata ;; CatENputa, Calrba. A Retlioribus 5, Chry[antbemum: Afer di&um. Laciniatis, Fofculis marginalibus feu petalis Eros ArniCaNus. |j » jmis & fübrotundis, calice e fi mplici foliorum ordine compofito feu integro z | "AngufHioribus ; barbularum fronte crenata: CunysawrHEMUM fzgetum. UTenuater diffeclis : BuP&TBALMUM. | | : | | | In umbelle formam 1n fammis caulibus difpofiris : foliis Integris, anguftis ferratis, barbulis & diíco medio albis; PrARM1CA., | MLaciziatzs Abfinthii vulgaris in modum & pariter incanis: AssiwrHiUM UMBELLI- FERUM, Tenuiffime diffetizs ;, Mit 1rrorruM, Achillea. | B ' | [| | : | | Qus 1 ab e coloris, Albi fci. cüm umbo feu difcus medius flavus fit; sántque itidem. flo- ribus ve Sparfis 314. ERST o n BOSMPes eue. uu | [ Sparfis aut Íolitarus, foliis Inegrz, ant ad margines duntaxat crenatis incisí(ve ; caule | | Nudo, non ramofo, flore in faftigio Íngulari minore; Bzkris wiwon. Foliofo & ramofo, elatior, floribus majoribus : Berris MAJOR, Bupbtbalmum vul- gare. Multifatidm in. [agmenta tetuiffima divifis: flore (uai, CuawME ru: fottido ; Co- TULA. ot l memet Am | | | Un umbelee formam di[pofitis, foliis laciniatis pallidis, cum gravitate odoratis : PARTHENIUM, Matricaria, ( UNudo, vide "Tab. fequentem. SECTIO PRIMA Je Herbis. Corymbiferis floribus vadiatis. ZE. vel fant barbulis medio difco concoloribus, v&l barbülis coloris à rhedio difco diver(i, Utrumque genus eft vel floribus fparfis aut folitarüs, vel floribus in Umbellee formam in en caulibus difpofitis. Erunt ergo quatuor hujus Sectionis membra feu genera füb- ; alterna. Primum, de Corymbiferis cum barbulis medio difco concoloribüs, floribus fparfis aut folitariis, Secundum, de iifdem cum floribus in umbellz: formam difpofitis. "Tertium; de Corymbiferis cum barbulis diverfi à medio difco coloris, floribus fparfis aut foli- tariis. Quartum, de iifdem cum floribus itidem in umbelle formam digeftis. MEMBRUM PRIMUM. De Herbis Corymbiferis cum. barbulis medio difco concoloribus floribus Jolitarüs aut. bar[ss. Qas. b^ De Flore Solis. i Los Solis dita planta à novo Orbe advecta, Veteribus incognita fuit, Recentioribus à fimili- E tudine cum Sole denominata eft, barbulis ambientibus Solares radios, difco medio ipfum fy- . deris clypeum referentibus. . Á. reliquis cujufcunque. generis plátitis diftinguitür flore omnium rnaximo barbulis umborieni me- dium coronantibus flavis & cufpidatis. 1. Flos folis Ger. Chry[antbemuin. Perwviamim, foe. Flos [olis Park, parad. Helemwm Indicum maximum C. B. Herba maxima J. B. &te &un-ffotuev, ..B. Caule fürgit fingulari, brachii craffitudine, decem aut duodecim pedum altitudine in noftris hor- tis, vicenüm etiam & quatuor referunt alii in folo Hifpano : incondita per hunc folis, Cacalie for- mà, non item magnitudine, quippe fpithamam longa, aut etiam féfquifpithamam, haud multó an- guftora, acuminata, afpera, hirfüta, in ambitu ferrata, pediculislongis herentia. Summum caulis faftigium forem füftinet. unicum, nutábüridum, orbicülatum, Helenii fimile, fed tam amplum ut facilé pedem in diametro colligat, foliis auri nitore liteo micantibus ambitum obfidentibus; diíco plano, lato, é plurimis flofculis, obfcurius flavis, ar&té ftipatis, quorum finguli fingulis infident fe- minibus, compofito. Sewisa oblonga, tumidiufcala & tiorinihil compreffa nigra. [1nterdum alba] fingula fingulis alveolis. pulchro ordine. difpofitis contenta, qui feminibus exemptis favum referunt. Radix fibris innumeris compofita, nec alté in terram deícendens, nec tantum auía promittere germen. Flos aliquando tantz magnitudinis ut 2362 femina exempta fuerint. Flos folis merità appellatur, quia non folüm effigiem Solarem pra fc fert, fed versüs eum femper caput inclinat, Florae Lib VHL De HebsGpmhfori. ————————— ig Flores interdum (& ut Parkinfonus, caulis etiam ad foliorum pediculos) refinam tenuem, pelluci- - dam exíudant pauca quantitate, Terebinthinam Venetam colore, odore & fíapore planà refo- rentem. Hujus plantz tres aut quatuor fet fpecies, feu varietates obfervantur: nimirum, t. Flos folis major flore fingulari, maximo, YYelenium Indicum maximum C. Bauhino. dictus, atque hic vel femine nigro, vel albicante feu cinereo. T 2. Flos folis proüifer feu ramo[15, C. Baubino Helenium Indicum ramo(hüm. — Scribit Parlanfonus fein una planta fexaginta interdum ramos obíerváfle. Flores in hac fpecie multó minores fünt quàm in priore, multitudo tamen parvitatem compenfat. — Has duas plantas pro diftinctis fpeciebus admittimus. ' ; 3. Flos folzs minor Ger. C. Bauhtno Helenium Indicum medium laciniato folio. Hic non alia in re quàm partium omnium parvitate à prima fpecie differre dicitur, quamvis folia in icone quam ex- hibent nonnihil laciniata pingantur. 4. Flos folis zminor femina Ger. Helenium Indicum minus C. B. Hiis addi poteft & s. Flos [olis minor. mas Ger. quem omittit C. Bauhinus: & pari fane ratione omittere potuit ter- tiam & quartam fpecies: nam fi omnino differant, non aliter quàm accidentibus quibufdam ra- tione coli aut foli, aut feminis aut temporis fationis differunt. Nam Tabernamontamus, cujus in hocSimia Gerardus eft, quatuor quas exhibet figuras pro. corona Solis, non aliter ab invicem diftinguit quàm primam & fecundam flore majore à tertia & quarta flore minore. Flos hujus plantz bené repurgatus à foliolis, coctus cum oleo, fale & aromatibus, melioris eft fa poris quàm Pagi, Aíparagi, Cardui & Scolymi, ac ad Venerem infigniter ftimulat, utin feipfó ex- pertum fe efle fcribit Cortufus: nec minus efu fuaves & grati funt pediculi foliorum teneri adhuc in craticula decocti, fle oleóque priüis preparati. Semina licét liberalis devorata capitis dolorem excitent, pe&us tamen leniunt, ardorem extin- guunt & apud aliquas gentes tuía, coacta 1n panem, afsàque frumenti ufüm praebent. Her- sands. fnis zn cibo €9 medicina. 2. Flos folis pyramidalis, parco flore, tuberofa vadice, Heliotropium Indicum quorundam. Ger. emac. Helianthemum | Indicum tubero[um C. D. Battata. Canadenfis Park. Sevufalem 20vti- tfoke, Ger. emac. Abuna radice caules unus, duo, tres, pluréfve exfürgunt, teretes, virentes, ftriati, afperi, pilofi; duode- cim aut interdum fedecim aut amplius pedes alti, craffitudine minore multó quam Foris folzs, medull alba fungosá farcti, fo/iis crebris, nullo ordine pofitis ab imo. ad fummum ufque cincti, pallide vi- rentibus, afperis, acuminatis, octo circiter digitos longis, decem aut undecim latis, circa margines profundé dentatis, Floris folis. vulgaris perfimilibus, non tamen rugofis nec zqué latis. Caules ab 1mo ftatim ramofi funt, ramis longis, folis paulatim magnitudine decrefcentibus ab imo ad fümmum ufque: unde planta arbufculzz fimilitudinem exhibet in coni feu pyramidis figuram effigiatz,| Flores apud nos in fummis tantüm caulibus & ramulis nafcuntur. Floris Solis fimiles, non tamen majores quàm Calenduke vulgaris, duodecim aut tredecim ftriatis, cufpidatis, aureo fulgore micantibus bar- bulis radiati, medium féu umbonem occupantibus flofculis luteis densé ftrpatis: Cz/ix floris € (qua- mis villofis componitur. Semize apud nos non perficit, quoniam ferius poft zquinoctium Autumnale floret. Caulis plures emittit rzZ/ces, tenues, repentes, (quibus alimentum attrahit) fibrillis cenui- bus capillatas, longé latéque fe diffundentes, inter quas à radice primaria multz alie foboles tube- rofe excrefcunt, glomeratz, nunc radici primariz feu matri adhaerentes, nunc fibris longis ad pe- dis ab ea diftantiam adnafcentes, terram elevantes, & nonnunquam fupra ejus füperficiem apparen- tes Unica Radix triginta, quadraginta, quinquaginta, aut etiam plura non raró producit hujuf- modi tubera. Radices ha tuberofz foràs colore rufefcunt, fubftantiá feu carne interná fungosá can- dicante, variis prominentiis gibbofz, pugni humani interdum magnitudine, ea parte qua germina- turz fünt velut 1n roftellum elatz. | Caulibus marcefcentibus radices tuberofe per hyemem in terra reftant & fequenti vere regerminant, raró tamen anteinitum Mai. — Hzc omnia é Gerardo ema- culato tranftulimus. Quibus adhuc, quamvis nimis forté multa nonnullis videantur, caulis floribus onuft: defcriptionem € F. Columnz Hift. adjiciemus. — Caulis ab imo e foliorum finubus alternatim harentium adeó ramis dividitur frequentibus undequaque, ut pyramidem efficiat, decrefcentibus ra- mulis fummis paulatim, adeóque floribus oneratur quatuor vel quinque in fingulis ramulis, ut. obe- lifcum five metam rotundam ftellatam dicas. Radicum tübera fapore dulci guftui fe commendant, & edulia funt, & gratiora (inquit Columna) t; e yiz;; cruda quàm cocta. Noftrates variis modis ea przparant, alii in aqua decoquunt & cum butyro & "Zangiberis tantillo condita efitant: alii in furno aut clibano cum aromatus, medulli, uvis paífis, butyro, vino Hifpanico, &c. maísá farinaced in volventes coquunt. Quocunque autem modo prz- parantur (inquit D. Goodyerus) flatulentz funt, & ventriculo inimicz; alü'antem aliter fendunt, mec ullam ejuíinodi flatus excitandi vim in illis percipiunt ant agnofcunt. Datur hujus varietas radice oblonga: In notis MSS. quas amicé nobis communicavit Eruditi. Vir, D. ofu Palzer M. D. Londinen- fis invenio D: Hermannum Botanices Profeflorem & Horti Medici prafectum in. Acad. Lugduno- Bat. afferere Helianthemi Virginiani tuberofi flores in pappum abire. Quod fi ità fit alio cransfe- rendum eft, nam non eft hujusloci; & F. Columna rectius Zlffer Permvianis tuberofus. dicitur. 3. Chry- FLrsvo quU au 3« Chry[ant bemurt. Cenaden[e Affer Virginianus latifalizs lnteus vépens Patk. ditum. 38clfotn ing Stario?t of Virginia. f ^ DUM, Park. , Caulibus fürgit firmis, teretibus, duos aut tres pedes altis, non ramofis, (aut faltem rarilis & pau- cisramis) folus perintervalla ad genicula binis oppofiis, latis & amplis, Floris folis fimilibus Ad minoribus, in acutiores mucrones productis, ad ta&um durioribus & afpezioribus & obfcurinis viren- tibus, venofi. In fummo caule flos unicus, amplus, é calice novem aut decem foliolis viridibus com- pofito exiens, plurimis longis anguftis flavis dicum medium fufcum ambientibu: petalis conftans : cui fuccedit (inquit autor) femen (ut aiunt) Floris Solis femini fimile, fed minus. Radix fibrofa, fub terra reptans & latéfe diffundens. Caules quotannis intereunt. — ; f Hzc planta foliis & floribus ad Florem Solisaccedit: Semen nondum obfervavimus Si nobis li ceret nomen 1mponere Florezz Solis sminorerm perennem vadice vepente eum appellaremus i Duplex habetur fpecies, altera Chbryfantbemum Canadenfe latifolium elatis P. Boccone Chryf. C. nad. latif. altiffimum Monfono dicitur, cui caulezz altitudine fex, feptem, aut interdum Mus * aífargentem, craffitudine pollicari : Füia latiora, longiora, dilutiüs virentia, dentata attribuu : AL tera Chry[ant benum Canadenfe latifolium bumilizm psdictis Autoribus, cui omnia minora, Wy 4. "fer Virginens luteus alter minor Park. 2Unotfer pelloto Atarípot of Virginia. Park. Cale unico, tercti, gracili, recto, rigido aflürgit, quatuor aut quinque pedes alto, binis ad fingu- los articylos f/is longis, pulchro virore fplendentibus, circum oras dentatis cin&to, pediculis tenui- bus infidenubus, ad ta&um rigidiufculis ^ E. foliorum alis ad fingula genicula rez; utrinque. exe- unt, ab imo flatim caule, minimüm cubitales, confimilibus foliis veftiti, — Caulis & ramulorum fin- gulorum faítigiis fingult infident ffores, virentibus calicum foliolis obvallati, petalis feu barbulis cir- citerdecem, angufts, oblongis, flavis difcum medium ejufdem fed faturatioris coloris cingentibus compofii. Radix fibris aliquot crafftoribus longis, albis, duriufculis, fibrillis tenuibus capillatis con- ftat, & in multos annos durat, caulibus quotannis exarefcentibus, € lateribus emiffis propaginibus fe multiplicans. Car. Il. De Chryfautbemo caule alat . Hiryfanthemum à floribus auri fulgore rutilantibus, di&um effe nemo nefcit. Chryfanthema autem dicimus herbas flore difcoide radiato aureo, feminibus pappo de- ftitutis; quá notá Chryfanthemum ab Aftere differ. — Atque ità laté accipiendo nomen Chryfanthemi tum Flos Solis, tum Calendula Chryfanthemi fpecies erunt. Verüm quoniam hoc genus plante infignibus notis inter Í& differunt: Sunt enim aliz barbulis floris difcum ambientibus cufpidatis, ut Flores So] dict, de quibusJam egimus ; aliz caulibus alatis, feu membranulis foliaceis fecundüm longitudinem extantibus au&is , de quibus proximo in loco agemus: alie feminibus curvis, quas Calthas & Calerídulas vocant; alix barbulis frontatis fronte crenata, feminibus quadrangulis, nos eas in. plura capita fcu genera. dividemus, quorum primum erit earum qux caule funt alato. Non fum nefcius fecundam hujus Capitis fpeciem feminis cornuti feu bidentis refpe&u cum Eupa- torio cannabino aquatico convenire, verüm quoniam aliis notis evidentibus & characterifticis, ut v.g. Hore radiato, foliisin caule fingulatim pofitis ab eadem differt; huic potis, quácum infigni caulis alati nota convenit, adjungendam duximus. r. Afer lutens alatus Cornuti, Cornutas'fig pellotuneitet &tariuoot. Cornut. Quamvis procera fit & valdé ramofà hujus Afteris fpecies, vix tamen duo cubita excedunt caue: ejus rotundi, quos fla veftiunt obícuré virentia, longiufcula, fine'pediculis : pediculi namque loco appendicule quxdam, alarum inftar é marginibus foliorum deoríüm flexz, utrinque cauli proxime adhzrent, ibíque definunt, undé folii alterius exordia fümuntur. — Flores lutei, Bellidi majori fimiles, in fummo cauliculorum naícuntur, medio fci. orbiculo luteo prominente, & foliis € circumferentia exeuntibus, velut Aftriradiis aureo colore fulgentibus. Flos vetuftate in pappos abit, qui, fi digitis infries Chamzmelinum quiddam redolent. — Radice nititur fibrofa hic After, quem fapor aftrictionis - potis quàm alterius qualitatis participem. effe teftatur. Minüs veré Corzutas Florem hujus plantz in pappum abire fcripfit; cüm femina folida fint & pappo deftituta, obfervante Morifono. Ab America Septentrionali allata eft. 2. Chr)- Lib. VIII. "De Herbis Corymbiferis. Do ———————— 2. Clry[antbemum | Ganaden(e. bidens Morif. przlud. 4ffer Virgimeus luteus membranaceo. caule Park. 3effotu &tartuoot o£ Virginia, toit) a tucitep (talk: Park. Sex féptémve pedum altitudinem affequitur, caw/ibus multis firmis, duris, robuftis, ima parte ad mediam feré altitudinem teretibus, qualibus, fuperiàs quatuor membranulis extantibus fecundi longitudinem productis à folio ad folium, velut alatis, minim? ramofis; quorum fümmitates occupant flores aliquot, lutei, ftellati, quinque vel fex oblongis, anguftis foliolis velut radiis umbo- nem medium flofculis luteis dense ftipatis compofitum. ambientibus; quos [emiza excipiunt com- preffa, capite lato & veluti cornuto, à fe invicem ita. abfcedentia, ut capitula. Ranunculi echinos aliquatenus referant, nifi quod majora fint. — Fv/ia fingulatim cauli adnafcuntur, fuperioris [ Afte- ris Virginei latifolii lutei repentis] folis perfimilia, ejufdem obfcuri & maligni viroris, non. tamen uíque adeo ampla & lata, & in mucronem aliquanto productiora, & ad tactum afperiora, brevi- bus pediculis fulta. — RaZix lignofa, dura, tuberofa, fibris plurimis longis terram penetrans, eique valide inhzrens, € lateribus propagines emittens, non tamen repens. Apud nos feriüs floret, nec nifi calida tempeftate praecedente : femen. raró perficit ; Virginis Temp . indigena cüm fit. Hac planta Chryfanthemum Canadenfe bidens Morifono in Przlud. dicitur. Car. Ill. De Chryfautbemo femiue curvo feu Caltba aut Calendula, quod apud Nicandrum & Hefychium. — Siculi commutant 0 in 4 ut óti9e6 eroe. Sic una xEA9w. Vo[J. Etymolog. 1 i] Vulgó Calendulam appellant, quod corruptum ex Ca/rbulz, unde Ca/4ula, & e inferto. Ca« ledula, pofteáque s addito Calendula. Idem. — — | A reliquis Chryfànthemis feminibus curvis differt. et: dicitur non (ut aiunt) à forma, qua calathum feu calicem refert, fed à Graco s/ya 1. Calendula fativa. Caltha J.B. Caltba vulgaris C.B. dBatben 9marigolb. B: Aüreus florum fplendor, antequam utilitas comperta effet, hanc plantam nobilitavit, qui omni auro faturatiüs rufefcunt, Chryfanthemi fegetum formá, non ut illud é fquamato capitulo, fed calice multifido hirfuto prodeuntes, odorati, difco medio fufco vel luteo, barbulis eum ambientibus fron- tatis, fronte crenata; feminefüccedente incurvo, granulis quodammodo afperato, exteriore majore, interiore paulatim minore. Cawles tenues, teretes aut nonnihil angulofi, hirfüti, & ta&u nonnihil vifcidi, in crebros ramos divifi. Folia linguz formá, fine pediculis caulem amplexa, ad bafin angu- ftiora, fümmitate latiora & fubrotunda, oblonga, pinguia, hirfüta, incana, guftu herbaceo, mox calidiufculo. Raix fürculofa, in fibras multas craffiores, oblongas dividitur. Caules interdum cum radicibus perennant hyeme mitiore, fzpius brumali frigore utraque corrumpuntur. "Tres hujus plantz varietates infignes notavimus, alteram flore fimplici, alteram flore pleno feu multiplici, tertiam flore prolifero. Flos enim interdum alios parit in ambitu, matre minores in p- diculis triente longioribus hirfutis. 'Tabernamontanus, ejüíque Simia Gerardus noftras, novem Calthz fpecies pingunt & defcri- bunt, nimirum ejus quz flore pleno eft quinque varietates : 1. Calendulam mulüafloram maximam, 2. Cal. majorem polyanthon Á .aureo. 3. Cal. polyanthon flo. aureo. 4. Calendulam fíativam polyanth. melinam. s. Cal. multifloram orbiculatam. [6. Cal. proliferam primam. 7. Cal. pro- liferam fecundam. 8. Cal. fativam feu flore fimplici. 9. Sylveftrem feu arvenfem.] | Verüm hz omnes varietates (quamvis C. Bauhinus quoque ita feré difinguat) ad tres antedictas facile redu- cuntur : quin & ex tribus illis dux quoque (ut füfpicor) cultura & mangonio originem fuam de- bent : nec tamen pertinax fum in hac fententia ; nam (ut verum fatear) Calendulz maximz mul- tiflorz femen fatum fpeciem fuam plerunque propagat ; neque tamen, quantum hactenus expertus fum, Calendule minoris femen, majorem unquam producit. Quód femina 1n difco marginalia majora fünt, fata tamen plantas cüm flore fimplici plerunque dant; media minora, & tamen plantas matri congeneres edunt, Gerardus tradit; penes quem fides efto. En hac Solfequia & Solis fponfa dicitur, quàd flos ejas ortu Solis aperiatur, & occafu claudatur. G&g. 4. Galba ^ Vires €$ 'Ofüs. Lect €9 emptus. Locus & YTempus. HisronrizaA PraNTARUM. 2. Caltba arvenfis C. B. minima j. B. fylveftris Ger. 3Dilà. 9parigolb, Cauliculos emittit tenues, palmum. & fefquipalmum altos, aliis fimplices, aliàs ramofos, fingu- lisramulis & fummo cauli f/os 1nfidet exiguus, luteus, é calice foliofo viridi. — Fo/iz angufta, femun- ciam longa : radix fimplex, tenuis, Vix alia in re quàm partium omnium parvitate à Calendula flo. fimplici fativa differt. Circa Liburnum, Monfpelium, &c. inter fegetes & alibi oritur. Calendulz flores cardiaci ceníentur, hinc & hepatici & alexipharmaci, fudores movent, vario- las expellunt, 1&ero medentur, menfes cient, partum promovent (fumus fubditus parturienti) Aqua deftillata, oculis 1nftillata, aut linteis in ea madefactis impofitis eorum rubori & inflammationi medetur. Decoctum florum Calendulz in Zythogalo feu liquore poffeti noftratibus dico, vulgó propinatur ad variolas expellendas ; ejüfque ufüs à longo tempore feré inter omnes increbuit. Ad peftem prafervativum, Accipe flor. Calendule vulg. manduca, vel cum oleo aceto fac ace- tarium. Curio de Briqueville, Carativum, Succ. florum Calendule potus jejuné fortiter füdando. ldem. ln metu Carbunculi peftiferi. detur fuccus Calendulz mané ab 4j. ad $i. mirabiliter etiam purgat venenum peftiferum, per füdorem illud mira virtute evocans. Ex Obferv. Marc, Cumani. D. Soame. Car. IV. De Chryfautbemo feminilus augulofis aut flriatis. Chryfanthemum Conyzz aut Afteris facie. 1. Zdfler ceruuMs Col. After [Atticus foliis circa florem mollibus C. B. — Afer. cermuus. Columnee Park. Cel.. Ujus plantz folia oblonga, vulgaris Afteris effigie, latiora, majora multó, tres uncias lata, per ambitum parüm crenata, brevi hirfutie pilofa, terre proxima nervofa. Caulem fin- gularem emittit, alis divifum multis, quibus breviora haerent alternatim folia ut in caule, duriora, minüíque crenatavel nihil. Caulis veró alarümque fummum non ut in aliis plantis tenu- ius fit, fed paulatim craffefcit, ut quod floribus hxret fit admodum craffum, & curvum, non imbe- cillitate, ut in Chryfanthemo Peruviano, fed naturá. Singulos feres 1n fingulis alarum cacumini- bus producit, luteis fazzivibas confertis in umbones, ut in congeneribus, fed pluribus admodum foliolis virentibus imparibus cin &os: Radii autem cingentes florem. molles, nec "ut in vulgari Aftere aculeati vel pungentes. Sees oblongum, fülvefcens, amarum, vifcofum, odoratum, an- guftum, ftriatum, quod fingulis floribus fübeft. ^ RaZix fibrofa, pallefcens, fibris craffiufculis divi- ía, Valerianz íylv. modo, fipore feré aromatico. Fols acerba, adftringentia cnm amarore quodam. À ! . Hzc in monte S. Marix Virginis dicto oritur. Julio & Augufto floret & Septembri perfi. citur. 2. Afler. Atticus Ger.Cof, — Atticus luteus verus Park. Iuteus foliolis ad floremrigidis C.B. (0//7A Unico plerunque affürgit ceu//cw/o, pedali, duriore & quodammodo lignofo, lanugine pubefcen- te, qui fuperiore parte in. ramulos dividitur, caulem füperantes, quorum extremis íquamata infi- dent capitula, folis quinque utplurimum longis, hirfutis, rigidiufculis & radiatim. expanfis fübtus exornata, in medio vero f/os Chryfanthemi aut Anthemidis aureus. — Folia per caulem fparíà lanu- ginofa, mollia, candicantia ut Lychnidis feré, fed anguftiora. Radix durabilisnon eft; ut qux fin- gulis annis pereat. [ Frequenaffimus eft (inquit Clufius) hic After Granatenfi regno, & agro Salmanticenfi in ar- vis, ubi Maio" & Junio floret. Nobis obfervantibus in Italia. Sicilia & Gallia Narbonenfi ubique fe- ré obvius. C. Bauhinus é. Lobelio & Dodonzo aliam proponit Afteris Attici lutei fpeciem, quem Jwzeszz folio glabro C crenato appellat, Lobelus Iraloruza luteuna fruticofum, Oleze folio, Conyze f^cie, quam in Italie faxofis & aridis, inque Gallia Narbonenfi valdé frequentem efle fcribit. Verüm defcri- ptio. adeó brevis eft & generalis , ut nefciam plané quam plantam intelligat. D. Mago] Afterem Italorum luteum, &c. Lob. Afteris montani lutei Salicis glabro folio C. B. fynonymüm facit : ve. rüm C.Bauhinus diverfüm ftatuit, novo ei titulo impohto, Afferis lutei folio glabro d. crenato : D.Morifon After luteo folio glabro & crenato C, B. h.e. Attico Dod. femina folida. fcu pappo de- füitüta. attribuit, ídque ex propria obférvatione ; unde apparet eum non fpecie tantüm Íed & toto genere diftinguiab Aftere montano luteo Salicis glabro folio C. E. cujus flosin pappos abit. 8: fer ————— NN Lib. VIIL D» Herbis Corymliferis. 33 9 4. After fupinus: Park. Juteus. fupinus Clufti Ger. Iuteus 12. féve. [upimus C. B. luteus. [upinus [oiso- fus J.B. 3Lotu creeping Startuogt. ; Cla[. Afi hic fupinus eft, cauliculzz multis ab unaradice prodeuntibus donatus, humi magna ex parte diffufis, ftriatis & hirfutis 5; fo/izz numerofis, Afteri Attico. luteo pené. fimilibus, fed pauló viridiori- bus: finguli rami durum | & foliofüm fuftinent caliculum, in quo fos luteus circinatz rotunditatis , Buphthalmi aut Chryfanthemi zmulus: quo evanefcente caliculi in adeo dura & ligno(à capitula evadunt , ut ungue vix frangi poffunt, atque femen, quod in iis continetur, & firmiter inhzret, eximi, Circa Maffiliam ad maris litus obfervavimus ; Clufius quibufdam Caftelle novz locis. Locus, 4. Chry[antbemum Conyzoides Mon [pelien[rur ; Conyzoides Monfpelienfium Moni — Conyzoides Lu- fitanicum Breyn. — Affer amus. Attico luteo fimilis, folus ad. floresa molibus Botan. Monfp. Affer. Atticus odoratus. Creticus Zianoni. Breyn. Alis aliquando ramofam, habet radicem, libris dependentibus : ex qua Caulis rotundus enafci: tur, cübitalis, leniffimis &: minutiffimis pilis pubeícens, praefertim in. fummitate, qui terrz partim incumbit, partim fe furgit & in: ramos multos pandit. — ws ejus alternatim abfque pediculo funt pofita , lanuginofa, extremitatibus nonnihil reflexis , Conyze minime Lo. foliis refpondentia, pauló tamen majora, lxtioréque viriditate praedita , haud crifpa vel undulata : Ex horum fede & ra- mulorum angulis, non minüs quàm 1n caulium faftigus. capitula proveniunt folitaria. ac dura, foliis quinque, feptem, vel etiam quandoque novem circiter majoribus, & quinque vel pluribus minori- , bus, molliuículis, viridibus & radiatim expanfis fübtus donata : in medio veró Flos lutei coloris, cu- jus foliola per extremum denticulata tribus denticulis orbem ex compluribus ftaminulis conflatum coronant, quo evanefcente parva fezzize, angulofa & folida, 1mpense incana, argenteíque nitoris &c fericeo tactu füccedunt. "Tota Planta, przíertim trita, odorem aromaticum & refinofüm, à Conyza non multüm abludentem fpirat. Sapor itidem eft aromaticus & fere fervidus. bos Circa Monfpelium fponte oritur & copiose, ut nos etiam obfervavirnus cüm ibi effemus. D. Mag- ul (cus fluvium /a Mauffou, versüs Grabels & Salenovam Junio menfe fpiüs cum flore legit. — Afte- rem fecundutn C/uf. refert, ( ut recté Breynius ) ftaturá, odore, foliorum hirfütie differt. Chryfanthema reliqua. 1. * Chry[antbemum arbore[cens AAthiopicum foliis Populi alba. Breynii; Breyn. prerex eft crebris & denfis ramis, quorum juniores denfum ob tomentum albidi; in quibus Fv/i fübrotunda, craffo modo in ambitu ferrata, ac lanugine denfà rafili in utraque füperficie obducta, Populi albz minoribus fimillima. — F/ores in ramulorum extremitatibus aureo colore fulgentes Chry- fanthemi Canadenfis bidentis alato caule Adorif. haud malé zmulantes fe przbent , umbone cro- ceo, multis petalis nervofis, anteriore parte denticulatis, radiato, conítantes. Xlis demum [zwina oblongiufcula , angulofa & folida, aliorum Chryfanthemorum ritu füccedunt. Locus, Frequens eft circa Promont. Bonz Spei, & in regionibus adjacentibus. 2. Chry[antbemum Americanum laciniato folio, — Aconitum. Heliantbemum Canadenfe Cornuti. Do- ronicum Aenericanum Park. Corn. Fruticofum hoc Aconiti genus folis habet quz ab radice germinant, latiffima, atro-virentia, ac fere trifülca. Quae veró cauli adnafcuntur, feptem aut novem, atque etiam quo füperiora eó plu- ribus profundioribüfque divifa acinis. Multis caulibus ultra proceritatem hominis adoleícit; hi in plures diducti ramulos extremitates habent luteis flribzs ampliffimis onuftas. — F/os ut plurimum decem aut duodecim petalis oblongis:conftat , interpofita fingulis non levi fpatio: ineft medio umbo quidam, quitotus feimibus obducitur, 1tà figuratus ut ab 1mo latior in anguftum verticem exacuatur. Hujus bafin cingunt coronz inftar intermedia majoribus foliola viridia. — Radix craíla & carnoía Aconiti more in plures quoque fibras exit, latiáí(que fpatiar folet, nili diligenter praece datur ejus incrementum quotannis. Malignam ac deleteriam vim huic. plante attribuit Cornutus, ; Hujus aliam fpeciem defcribit Morifonus nofter in Pra/ud. Bor. p. 251. füb titulo Chryfanthemi Chryfantbem;. Americani laciniato folio obíCuriüs virenti minoris. A RU ien. Ía- Quod priore humilius eft; foliis minoribus, magis laciniatis & obícuriüs virentibus: floribus / dmm me minoribus, A. 03 Chryfantbemum [egetum. Ger. emac. fegetum moffras Park. folio sminiss feto glauco J. B. Bellis lutea foliis profundà incifis major C. B. € oyv9arigoiu. Radix fimplex, alba, lignofa alté in terram defcendit, plurimis filamentis tenuibus. capillata. Caulis fimplex, pedalis aut altior, teres, medullá far&us, lxvis, ramofus, foliis veftitus one Gg 2 pofitis, j40 Locus. Loctts. Loctij. Hisromnar4 P awNwTaARUMNM. pofitis, abíque pediculis caulibus adnatis, colore glauco Cerinthes autlíatidis, duas aut tres un- cias longis , vix digitum latis , circa margines altiüs incifis. — Flores in fummitatibus caulis & ramo- rum Bellidis majoris , petalis an ambitu. latis, flavis, difcum aureum ambientibus. Diícus autem ille componitur € flofculis 1n. quinque fegmenta expanfis cum ftylo in. medio, quorum finguli fin- gulis feminibus infident, ut in reliquis corymbofis. Segetes frigidiorum tradhuum Gallie, Germania utrinque, Anglia, vc. boc [catent, flavam per me[fes Cererem oruante y regionibus eftuofis varim. J. B. 4. Chry[antbenmm: Creticum. primum Clufii Ger. emac. J. B. majus folio profunde laciniato, mague flre CB. €ànbp €on-9parigoln. : Ce) Cubitales habet. aut ampliores caules, fatis craffos, teretes, ftriatos, duros, paucá intus medullà, ramofos, colore glauco aut pallidé viridi, frequentibus fv/zs brevi petiolo inzqualiter nafcentibus ornatos, qua in varias & profundas lacinias eáíque iterum | circumcirca incifas & valde diffectas di- vifafuünt. Extremis cauli & ramis innafcuntur ampli fores, € fquammofo capite. prodeuntes, duode- cim aut pluribus foliis conftantes, fatis latis, extremo crenato, aurei initio coloris, poftea pau- latim 1n pallidé flavum. degenerantis, latiufculum difcum ambientibus flavum. | Flori utcunque odo- rato füccedunt capita € multis inzqualibus, longiufculis, ftriatis, utráque extremitate obtufis, & füb- fufcis feminibus compacta. Radix fübeft alba, digitali craffitudine, brevis, multis fibris adherentibus, qux femine perfecto in- terit, € quo in terram delapfo vere fequenti novz plante exoriuntur. Hzc Clufio é femine Cretá miffo nata eft. Verm non Cretz peculiaris eft, nobis enim in vi- neis & hortisoleraceis circa Meffanam Sicilix & alibi obfervata eft copiose proveniens. Hzc planta variat interdum. floris colore mixto, feu partim candido, partim luteo. s. Chry[antbemurm Creticum 2. Clufü J.B. enajus folio in mimores lacinias divifo C.B. Clufiusfjig fccona on gparigolb. Clu[. S minüs fruticofum, minüfve altum eft, minüs tàmen craffos habet cawles, fungofos & ftria- tos etiam illos, quos ambiunt fols non adeó diffe&a, íed in minores lacinias & rariüs incifas divi- fa, propius ad Chryfanthemum fegetum accedentia. Suftinent extimus caulis & rami fquammata & quafi imbricata capita, é quibus nafcuntur flavi flores, totidem quot in. primo foliis conftantes; anguflioribus camen & medium orbem aureum cingentibus ; quibus etiam fuccedit. femen fimile Íed aliquantum minus. Y Huic ve] potius. precedenti plantz eandem putamus Chry[antbemura folis. Matricarie: C.B. Chryf. majus folio wvaldà laciniato flore cracto J. B. EXC Cui caules cubitum aut. fefquicubitum alti, teretes, lxves. Radix fuperiori fimilis : Folia fine pediculis cauli ejáfque alis adnafcentia, Matricariz fer divifura, pinguia, tenera, fapore oleraceo quanquam non ita accepto. Flores quales füperioribus. Quantum differant Chryfanthema Cretica Clufii ab hic tradito confiderandum, inquit J. Bauhi- nus. Parum certé aut nihil. Nam & defcriptiones in plerifque conveniunt, & utraqueannua fünt, & Chryfanthemum | Matthioli in Germania & Septentrionalibus regionibus peregrinum. Chryfanthemum minus Camerarii in Epitome Matthiol: J. Bauhinus huc refert. 6. Chry[antbemum latifolium Y. B. Hifpanicum rotundioribus folis Park. item. Chryf. fogetum Beti- cum. Boelá ejuídem c Ger.emac. 3Daifiedcaten dtoom-qparigolb. SF. B. Ger. em. Fibrofis albis nititur radicibus annuis. — Caulis teres, ftriatus, glaber, rubefcens, cubitum altus, me- dullà fungofà farctus, ramis alternis divifus; fwLis cinctus nullo ordine pofitis, duas tréfve uncias longis, íemunciam aut unciam latis, ad Bellidis majoris folia proximé accedentibus, per extremum latioribus, circumcirca ferratis, glabris, obícuré virentibus, fine pediculis adnatis. | F/eres extremis caulis & ramulorum haerent fingulares, minores quàm Bellidis majoris, difco foliífque difcum co- ronantibus ( viginti numero 1n extremo crenatis) aureis. Florem füffulciunt fquamz viridantes. Semen parvum, oblongum, teres, incurvum, albidum. Inter fegetes non 1n. Hifpania tantüm, fed etiam in. Ktalia circa Liburnum | portum nobis obfer- vantibus copiosé provenit. —— Huic perfuilis eft & fortafle eadem : Chry[antbemum parvum, roe Bellis lutea parva latifolia J. B. Perfimilis eft( inquit) Bellidi majori, cujusfoZis habet, vix unciam longa, ferrata, eodem ordi- ne per caulem: difpolita, qui fingulasts, pedalis, fübhirfütus, fummo vertice fferem gerit unicum , mun jam dictz Bellidis minorem, radiatisin orbem | foliis faturaté croceis umbonem ejuídem co- oris coronantbus, qua avería parte fuffulciunt folia pallidé virentia, fübhirfuta. — Radix brevis, gracilis; multfida. Przcipua Lib. VTIT. "De Herbis Grymliferis, 34.1 Pracipua differentia eft in parvitate, quz evenire potuit ratione loci caulz birfutie, qux tamen iori tantaerat, ut hirfütum dicere aufus fit; & fore in fummo caule figulari, quod tamen perpetuum non erat, & flerilitati foli fortaffe debeatur. * 4. Chry [autbemum Alpimum 1. Clufá Ger, Park. . Chzy[. Alp. incamum , folis. laciniatis C. B. CIE D udesbergenfe, "Tacolaee affne ].B. Clufius fis firi QDountain 9bpari- gol. eh. Multa habet fecundum radicem longiufcula foZz, Abfinthio umbellifero fimilia, crafía, pollicari longitudine, in lacinias aliquot divifa, viridia, ( in. novellis tamen quxdam canities conípicitur ) amari faporis : Caules aliquot palmares, rarioribus & tenuiüs difle&is fo/i ornatos, ftriatos ; in quibus veluti umbelle denüm aut duodenüm luteorum frm, Jacobzz vulgaris toribus non mul- tüm abfimilium & ejufdem odoris. Radix craffiufcula eft, multífque candicantibus fibris capil- lata. ! Provenit in Jadenberg, Spital & alis quibufdam Stiriz jugis, ubi Julio & Augullo floret. Locus € J. Bauhinus hanc plantam Jacobare affinem facit ; verüm quoniam ex ejus defcriptione non con- Tempus. ftat an Flos 1n pappos abeat nécne, & titulum & locum quem ei affignavit autor tantifper retine- re permifimus, dum certiores de ejus notis genericis fati. fuerimus. * 8. Chryfantbemum Alpinum 5. Clufü Park. — Alpinum foliis Abrotani multifdis C. B. — Clufius y feconb 9pountain Sparigohb. ^C». Alp. Erfcheriamum, Cfacobeve | affrme . B. Clyf. Huic numerofà proximé radicem nafcuntur foie, Abrotani maris foliis refpondentia, dilutiore viriditate nitentia, &codore fr terantur non ingrato, fapore veró amaricante &: minime grato: ex his caules exeunt pedales, minoribus foliis onufti, in aliquotinterdum ramulos divifi , qui fingu- los aut geminos fuftinent fferes , Chamzmelo vulgari majores, inodoros, omnino flavos, hoc eft, medium orbem luteum cingentibus etiam. luteis foliis, fats latis. — RaZix fibrofa & nigricans eft, pluréíque à latere. fpargit ramos. Invenitur in Etícher, Snealben, Veytzalben & celír alis Alpium Stirim jugis. Floret Ai: Locus, gulto. "i | De genere hujus plante nihilo certiores fumusquàm | de fuperioris: hic maneat. donec de eo cer- titis conftiterit, A. 9. Bupbthalmum «vulgare Ger. Diofcoridis C. B. Mattbioli, fue «oulgare. Millefolit folis Park. Chamuemelum. Chry[antbemum quorundam J.B. &:ommon dDye-epe. Caulibis cubitalibus & majoribus, tenuibus, & incana lanugine obdu&is, pluribus, propter tér- ram rübentibus, ex lignofa raZice obliqué exortis, ramofis fo/;s adnafcuntur itidem. lanuginofa , Millefolii, denticulata, pinnatáque, multó minora, quippe que non temere unciam longitudine fuperent, odore Chamzmelr. In fingulorum ramorum faftigio f/os unicus, Chryfanthemi, totus luteus, five quz inambitu fünt folia fpe&tes , five difcum, qui rigidulis apicibus afpereft: Ca/jx porro cui infidet incanus, Chryfanthemi inftar fquamofus eft. Variis Germanie in locis hanc plantam obfervavimus fpontaneam 5 circa Florentiam. quoque Lecus, Ttaliz in alveis torrentum & | alibi. * xo. Buphtbalmum Cotulee folio C. B. ejufdémque Bupb. caule C flore purpura[cente , ex [ententia fratris... Bupb. alterum. Cotulze folio Park. ejufdémque &* Ger. emac. Chry[antbemum tenuifolium Bzticum Boclii.. &amomiledile D £eepe. — Bupbtbi temuifolium folio Mil- lefolii fere J. B. f. B. Ger. Radice eft brevi, tenui, candida, nen fibris capillatá. Caw/es habet tomentofos, tenues, ftriatos, fübrubros, cubitales & longiores, frequentibus fatis ramis multifidos ; per quos folia nafcuntur ad Millefolii tomentofi folia accedentia [ tenuiflimé diffe&a & foliis corule fztidz perlimilia Ger. ezac. ] pari difpofitione & divifurá feré, verüm nonnilül latiora. —FJos fingulis ramis in cacumine. baret unicus, magnus, radiatis in ambitu foliolis longiufculis, extremo crenatis, tredecim aut quatuorde- cim aureis coronatus, difco concolore ; ca/ice foliofo, lánuginofo, canefcente. Foliorum ficcorum fapor nullus memoratu dignus. Foliola floris difcurm cingentia (1nquit Clufius ) fübtus plerunque nonnihil purpuraícunt aut ru- befcunts hanc, ut puto, Buphthalmum caule & flore purpurafcente C.B. ramuli plerunque humi fufi funt, & folia quàm Chryfanthemi Valentini crafliora. Circa oppidum Aquz mortuz nuncupatum obfervavit & eruit. Clufius. , Loeus. In Horto Medico Leydenfi habetur Buphthalmum folio Chamameli non deferiptum : q. quomo- do differat à precedente. Gg3 * 11, Buglilalmsm HisroRr:A PritANTARUM. PUT Buphtbalmum Creticum Cotule facie flore luteo & albo Breynii. Breyn. Hxc Chaitisinedo perfimilis albam poffidet radicezz, denfis fibris fe in terram figenitibus, tenuibus, & aliquantulum tortuofis : initio nullius manifefli: faporis, fed diutits in ore dentibus preffa ftis acrem, fermé ut Pyrethri, linguz relinquens. Ex illa denfa in orbem circa terram fo/ja erumpunt, lemter hirfüta, magnitudine, divifurá & formá Pyrethri Bellidis flore C. B. plané. refpondentia : inter quz Caulis pxné cubitalis, nonnunquam tamen duntaxat pedalis, rotundus, mollis, cum tem- pore durior, coloris viridis, vel ex viridi albicantis propter hirlttrem, füurgit; fuliis minoribus, cha- rmameli magis convenientibus, fed craffioribus, in lobulos latiores divifis: ex quorum finu ale, ut- plurimum longitudine caulem füperantes, in tali abundantia, prafertim circa radicem, prodeunt ; ut denfa & orbiculata plantz effigies fübinde videatur ob. alarum multitudinem oblique & refü- piné fc propagantium. — JJres, quibus fübeft fquamofüm capitulum, fquamulis viridibus lanugino- fis triplici ferie contextum, Buphthalmi Alpini floribus non. parüm affimilantur, nifi quod illorum petala, tredecim plerunque numero, majoretri;in medio paulifper quafi exculptum five concavum, ex plurimis flavis tübulis condenfatum orbem circumambientia, breviora, latiora, lineis (&u plicis ftriata, & dilutiore flavedine funt imbuta, imprimis cüm ad fentum vergunt, & parte inferiore: übi pane tantüm fülpharea, confpiciuntur. Primus horum florum in medio plantz fupra caulem menfe Junio exit, deinde alii 1n alarum majorum*cacuminibus, & tandem reliqui in ramulis lateralibus veluti Áuccedanei ità fe excipiunt, ut planta hac totam non modó calidam xftatem atque autumnum fertilem floribus condecoret, fed trifte fenium etfam fübinde anni genialiter. corone ; meílémque femper uberrimam laté comprefforum feminum, fataré purpureorum, inter fquamulas tenues mem- branaceas & latas, ejufdem plané coloris, nitentes, firmiter & folidé Jacentium proferens; que tandem ficuti etiam Íquamulx ipf, Regie fux fplendorem purpurz cum illepido colore fpadi- ceo trifft commutant, & 1n generis fui confervationem quotarinis apud. nos fünt ferenda, Planta hac nullius excellentis eft odoris, prater flores, fübdülcem & riedicatum quádantenus, fapori ca- lidiufculo & aromatico pzné fimilem, fpirantes. » Datur alia hujus feu fpecies, feu potius varietas, petalis difcum illum. luteum circumradiantibus albis, feu fplendidé argenteis, unde ores Pyréthro perquám fünt fimiles, planta ipíà Chamamelo, ut non facilé queat dilcerni. Hujus femen habuit ex horto Academico Lugduno-Batavo. * I2. Chyyfantbemulum Ericoides C. bong fpei Breyn. Breyn. Ánte (o proventum adeó Ericz Coris folio fimile, ut eruditiffimus etiam botanophilus con- generem ei exiftimaturus fi. Parvus enim eft. Frutex, complurimos, graciles, lignofos fübruben- tes, & veluti quibufdam tüberculis obfitos proferens ramulos: qui in fuperiore, ubi leniter lanugi- nofi, parte foliolis Ericz Coris folto. fecundz C/zf. pérfimilibus, adeó confertis funt. onufti, ut nullum feré lignum confpiciatur. Summis ramulis finguli; vel bini aliquando, fjeptus tamen. .nu- mero plures, quafi in umbellam difpofiti, infident F7ofcul;, Millefolü non multo majores, petalis multis pallidis diftum parvum radiantibus, 6 Capitulo foliolis crebris fibi invicem incumbentibus compaéto prodeuntes. . His marcidis f&ez ex fufco fpadiceum, turbinatam, uva acinisfimile, fed multo minus, fupe- riüs veró, ubi anguftius, denticulis quaternis duriufculis veluti coronula, in modum Chryfànthemi Canaden(is bidentis feré, donatum fuccedit, in materia quadam villofà latens. In Catalogo Horti Medici Edinburgenfis duas adhuc alias Chryfanthemi fpecies invenio, Altera dicitur Chryf antbemum latifolium Tingitauums Altera Chry[autbens.. LMfricamum. pumilum procumbens, flore cevmuo, nudo, luteo? de quibus quoniam. mihi nondüm confpeéta fuerint, quod dicam non habeo. Nec quicquam nobis dicendum füppetit de Buphthalmo tenuifolio peregrino IN. D. Hori. Ludg. Bat. Car. V. De Chryfantbemo feminidus longis, compreffs fea Flore Africano. Hujus totz fünt floris calyx integer oblongus, petala lata, femina longa compreffa : folia laci- niata, Tanaceti xmula. x Flos Zfricamus major polyantbos Ger. -smajor-[Fue. zmaximus multiplex Park. Tamacerum. five Flos Africanus majór flore plemy C. B. Tagetes maximus. vetlus. flore pleno multiplicato J. B. «yc 2L frican gparigolu, DU " . .* B . * d . Aoc "Aulem producit teretem, ftriatum, bicubitalem aut altiorem, craffitudine pollicari, copiosi in- tus medulli albá far&m, geniculatum, ramofüm. Feliain caule ex adverfo bina, in fum- mis tamen caulibus & ramulis fingularia, Tanaceto nonnihil fimilia. [ F. Columna Valeria- nz fus vulgari fimiliora effc fcribit quam Tanaceto ] pinnata, lobis utrinque fenis feptenífve cum ] impari Lib. VIIL.- ^ De Herbis Corymbif eris. ERU : p—o impari in extrem commiffà, odore non ita gravi ac minoris generis, leté virentia, marginibus fer- ratus, in acumen definentia. P/zresin fummis caulibus & ramulis fingulares pediculis brevioribus quim in minori genere, prope imum calicem turgidis & concavis e calicibus oblongis, pluribus velut palis in angulos acutos definentibus compofitis, pleni, pulcherrimi, flavi aureíve. Sezziza tenuia; oblonga, nigra. Radix tenuibus fibris, mollibus,copiofis fümmze telluri haeret, ut rect Coluzzz. Hujus plantz fex varietates recenfet P. Columna : Przzz, Caryophyllus Mexicanus maximus po- lyanthos, latis petalis & croceo faturo colore, dicitur: ^ Secwwda, minor & luteo colore: Teri, fimplici lore umbonem habente flofculis exiguis Chryfanthemi modo, & barbulis five petalis mag- nis, octonis, utplurimnm. vel novenis aliquando, & croceis: Quarta fimilis fed pallente colore : Quima flore Rftulofo fimplex: Sexta flore fiftulofo polyanthos. 2. Tagetes Indicus minor. [imiplici flore, fre. Caryopbyllus Indicis, ffe Flos Africanis]. B. Taaa- cetum. Africanum, [Foe Flos Africanus minor C. B. Flos Africanus minor fimplex d multiplex Park. smnor (implicit flore Ger. J.B. ! | Striatos producit ces/es dodrantales, aut pauló majores, intus füngofos, alis aliquot concavos. Fb: Iia "Vanaceto fimilia, pinnata, ex quinque, aut pluribus conjugationibus ad octo, imparíque extre- mo commiffa, odore virofo, gravi: fingulari faturaté virent, tres aut quatuor uncias longa, fe- munciam circiter lata, circumquaque denticulis ferrata, in acumen definentia. — Flores extremis ras mulis herent fingulares, ex calyce turgidulo oblongo, fimplici foliorum ordine radiati, colore iri- fra ex flavo, füpra ex flavo ferrugineo holofericeam telam imitante: Medium obtinent ftamina numerofa, flaventia, quibus appenduntur femina tenuia, longa, nigra. Radix brevis, fibrofa, ac ubi é terra prodit, bina habens longiufcula folia. À precedente differt, 1. Partium omnium parvitate. 2. Caulibus infirmioribus, humilioribus, ramulis magis diffufis 3n. latitudinem & terram verfus reclinats. 3. Pediculis florum longioribus & colore ferrugineo florum. 4. Odore graviore & magis virofo, tum foliorum, tum florum. Hujus etiam duplex habetur varietas, altera flore fimplici, altera flore pleno fcu multiplici, Sic in univerfüm octo habentur hujus fpecies feu varietates. Notandum autem fecundam majoris varietatem, quam Columna sizerem & luteo colore vocat, & in pallidum dilutiorem deficere fcribit, à J. Bauhino Tagetem Indicum medium flore luteo pal lido dici, qui eam citiüs florere affirmat quàm majorem. Hiftoria plantarum Mexicanarum Fr. Hernandez alterius adhuc Floris Africani fpeciei meminit quam íeptimo iri loco pingit, & fic breviter defcribit. Majufculum eft Íeptimum. Zepecen-poa] Xochitl nuncupatum, fcd exilioribus lateífque floribus, qualia funt quoque ipfius plantz folia, qux funt omnium minima. De viribus hujus plantz Hernandez in Hiftoria przdicta hzc habet. Vi pollet difcufforia & aperienti. Foliorum faccus ebibitus, aut folia ipa contufa & ex aqua e- J;j;;; pota, vinóve, ventriculum gelidum contemperant, menfes, urinam, & füdores eliciunt, Ínigora 1n- termittentium arcent illita pauló ante acceffionem ; flatum difcütiunt, Venerem excitant, cache- xiam à cauía frigida ortam vitio hepatis curant, aperiunt obftru&ta, convulfà laxant, hydropem le- vant: vomitum ex aqua tepida procurant, & tandem febrium rigoribus, imó & febribus ipfis ex- purgatà per urinam & per fudorem causá medentur. Verüm Dodonzus vim ei veneficam ineffe prodidit, experimento in Fele fa&o qui ejus efu ex- tinctus eft: quin & mures arrofis feminibus mortuos repertos addit, & puero ex efa floris os ac labia intumuifle & porcis quibufdam fuifle exitio. Quz camen ( inquit Joan. Terentius") noncon- & cludunt hanc herbam venenum effe & inter fpecies T'anaceti referre non poffe ; & deinde Dodo- . zii argumenta refutat. Fruatur ille fuo judicio: ego im Dodonzi & J. Bauhini fententiam concedere, quàm anceps medicamentum experiri mallem ; nec in humano corpore periclitari quod porcis, fclibus aliííque animalibus perniciofüm effe conftiterit, confültum duco. Plantam nia Africe indigenam effe vel nomen evincit; at necíolius Africe, fed Americ ut Los. €x Fr. Hernandez plantarum Mexicanarum hiftoria patet. ' Notis à Recchum:. SECTIONIS —— MH € Cuz ACER UE UG TEC cx MEC RC 344 HisrogarAaA PruraNuTARUM. Locus €9 Tempus. SECTIONIS PRIM E MEMBRUM SECUNDUM. /De Flerbis Corymbiferis. barbulis medio difco concoloribus, floribus in. Mmbelle formam. difpofitis. Car. I. : De Ptiarmica. jTarmica ex re nomen habet, quoniam Yizuuie, id efl, Sternutamenta provocat. P Notz ejus funt Flores in umbella, barbulis difco medio concoloribus ; folia integra, ad mar- gines duntaxat ferrata. A. r. Ptarmica. Ger. vulgaris Park. vulgaris, folio longo [érrato, flore albo J. B. Dracunculus ferrato. folio gratenfis C. B. &ncesiooot, 2Daltarb 3oellitoon: zona«li dboofe- tongue, i2 eff Lingua au[erina. muB: s ui ubi tres fuperet cubitos, fzzpius minor, cubitalis, radice obliqué a&a & velut geniculata, fibnrs majufculis & longiffimis donata, fapore acri & fervido: cawle fingulari, tere, glabro fiftulofo, gracili, fatis tamen rigido; cui alterno aut potiüs nullo ordine pofita adnafcuntur folia, ab imo ad fummum, Draconis efculenti, argutis afperiufculííque denticulis circumquag; fer- rata, atro virore fplendentia, fapore fervido, Pyrethri mitiore. Summus fcapus nonnihil angulo- fus & fubhirfutus in furculos aliquot dividitur, qui umbellatim feres geftant candidos [ tam di- Ícum medium, quàm petala eum undique radiatim cingentia ] Millefolii terreftris, duplo aut tri- plo majores, odore non diffimili fed remiffiore. — Diícus floris medius € plurimis flofculis arte fti- patis & in quatuor fegmenta acuta divifis componitur. In pratis udis & paluftribus Julio menfe floret. Florum calices in hac planta quàm Millefolii breviores é pluribus íquamis coagmentantur. Flores ut multó majores quàm Millefolii, ita minüs crebri & conferti in fümmis caulibus longioribus pedicu- lis infident, nec adeo exa&té fimul umbellam efformant. Variat interdum flore pleno feu mul- tiplici, hinc Dracunculus pratenfis flore pleno C. B. & alioruim. Guftu eft acri & fervido. Siccz pulvis naribus inditus, fternutamenta movet, unde ei nomen. Radix commanfa caput purgat & dentium dolores mulcet pituitam eliciendo. Herba cruda additur acetaríis ad Írigiditatem eorum temperandam & corrigendam. 2. Dracinculus Alpimus Agerati folis incamis Hort. Reg, Parif. &- Lugd. Bat. Nos olim Cantabrigie coluimus plantam Londino miffm nomine Agerati flore albo, qux re- veta potus Ptarmicz Ípecies erat. Folia ei longiora erant.quam Agerati vulg. acutiora, ad mar- gines profundiusferrata: Caules elatiores: Floresradiati, pallidi; odor (quantum meminimus) fatis validus Agerati. An hzc fit quz Parifiis & Leydz colitur füb titulo allato nefcimus. An Ageratum folis ferratis Monfpelienfium majus pallide luteo flore nonnullis. 3. Dracunculus. Alpinm: folio Scabiofe C. B. Ptarmica Alpina féve Dracuuculm Alpinus Scabio[ze folio Park. C. B. rod. Radicibus eft fibrofis; caulicul'is rotundis,pedalibus, in fummo in alas brachiatis : foliis inftar Sca- biofz laciniatis, alté incifis & crenatis: flofculis in fummis virgulis quoad difcum medium. füblu- teis, quem foliola albida ut in Chamzmelo vulgari ambiunt. In Helvetiorum pratis Álpinis prope Fabarias & in Gothardo provenit, Julióque floret. 4. Ptarmica Virginiana folio Helenii Morif. przlud. Planta eft bipedalis, cujus caulibus adnafcuntur folia lata & oblonga, LHelenii foliis haud abfi- mulia. Flores fert albidos, femimáque Ptarmice feminibus omnino fimilia. Hxc planta à nonnullis ad Coftum hortorum refertur, rectiüs tamen hic. ponitur. C A P. Lib. VIII. De Herbis Corymbiferis. / Car. IL De Alfitbio Vmbellifero diclo. A Foliorum divifura & colore Abfinthium zmulante nomen huic platz à Clufio impofi- tum eft. Verüm ad Millefolium propiüs accelit quàm ad Abfinthiumi, ob flores radia- tos & barbulas difco medio concolores. I. ZAbfentbium. album Ger. album [iue umbelliferum Park. albis floribss, capitulis [quarrofís J. B. Alpinum. umbelliferums latifolium C. B. &wttein 3Do2minoob, Claf. ' Dodrantalibus n caulicul [ fefcuncialibus & dodrantalibus & mediz magnitudinis | graci- libus, incanis, 1n quibus rara & exigua fünt fole, tota incanà lanugine & velut tomento obfita, circa radicem majora, Bellidis majoris foliis non valdé diffimilia, minora tamen. & magis inciía [ J. Bauhino Abfinthit vulgaris in morem profundé laciniata ] fatí(que craffà, eximiz amaritudinis. Summis cauliculis o&oni aut plures infident ffofcu/, in umbellam diftributi, floribus Achillez non difpares, fed majores, feptenis aut octonis candidis foliolis medium orbem ( ex aliis exiguis flofcu- lis luteo ftylo przditis efformatum ) cingentibus conftantes. , Sezzes deinde quale Abfinthii vulga- ris, odoratum. — RaZix nigra eft, aliquot fibris donata, & à lateribus propagines fpargens. In Auftriz Stirizque celíiffimis Jugis à Clufio obfervatum, nec alibi ufquam. — Junio & Julio flo- ; 4; &2 rét, Variat infigniter magnitudine ratione loci in quo crefcit. Tempus. * 2. Ab[intbium umbelliferum, Mutellina quibu[dam J. B. 24m Abfintbium unbelliferim alterum Ita- licum Lob? Zbfintb. umbellif. bortenfe C. B? : TB: E nititur crafla, perenni ut videtur, cau/es emittente plures, palmares & pauló majores, per quos ut & in ipforum faftigiis corymbi confpiciuntur rariores, fatis magni & ni fallimur lutei. Folia tenuia, Abfinthii Seriphii divifurá, candidiffima, hirfüta, fapore amaro, ingrato. Ex ficca. Abfinthii alterius Italici Lob. notx he funt, Ortu, colore 1ncano, & habitu ipío non ità diver- fum eft ab Abfinthio albo, fed omnia exiliora multo, Cauliculos plures fpithamzos emittit, fummis flofculos in glomeratis capitulis incanis gerens. Pona Ttalicé Abfinthii Alpini umbelli. 3. genus meminit; quod C. Bauhinus A4bfintb. Ip. Uns bellif. tenuifolium c mimis appellat. 3. Corymbif. Millefalii umbelld, folio alato & laciniato: Radix ei alba, obliquà, répéns, fibris longis, crebris firmata. — Caules erigit cubitales, teretes; inanes, brevi & vix perceptibili lanugine obfitos. —.Fo/;ia alata, quatuor aut quinque pennarum con- jugationibus conftant fingula pinna & extremum etiam folium circa margines dentatz, & fubinde altis 1ncifz autlaciniatz fünt : pinnule & laciniz in acutos cufpides exeunt. — F/ores 1n fummis cau- libus (qui in plures ramulos dividuntur ) velut in umbellas digefti, albi & Abfinthii albi umbellife- ri floribus omnino fimiles. Nullus in hac planta, vel odor, vel fàpor infignis; initio guftant fub- amara videtur. - Iníylvis montofis propé maximum Carthufianorum ceenobium in Delphinatu Gallie nafcitur. p 5,5; Junio flore. Hanc plantam indi&tam puto, ni forté Morifonus titulo Millefolii Tanaceti foliis eam intelligat. Folia tamen hujus à Tanaceto plurimum abludunt. Car. III. De Millefolio:* Illefoliua, Gracis Mueibeuxoey Gc XuNtouxwr à multitudine foliorum, Achillea, "AxfeGs ab M Achille primo ejus inventore di&a eft. Plin. lib.» 5. cap. 5. Invenit & Achilles difcipulus Chironis qui vulneribus mederetur, qua ob id Achillea vocatur; hác fanáíle Telephum dicitur. Hujus characterifticam facimus flores in umbelli formam difpofitos, barbulis medio difco con- coloribus, folia tenuiffimé diffecta. A. 1. Millefolium vulgare Park. vulgare album C. B. terreffre vulgare Ger. M.Siratiotes. pen- natum jJ. B. &ommonBarroto o2. 9ipiltoil. 3. B. Ubique viarum obvium eft Millefolium, cau/ib«s dodrantalibus, cubitalibus & altioribus fürgens, rigidis licer tenuibus, teretibus, ftriatis, hirfütis, miedullà artus, qui circa fümmitatem ia aliquoc fürculos dividuntur, atque hi rurfum in plures petiolos, qui fferes in umbella ferunt odorau s, parvos, colore Hisron:^ PrawmTARU M. Locus. Vires. * De Medi- cam, Ofjicin. Loctit. Vires. Locus. colore albos aut fübpurpureos, quinque, feptem, paucioribus aut pluribus foliis conftantes ex cali- culo fquamato. —Ceeterum difcus floris smedizs € plurimis flfculss albis in quinque acuta. fegmenta. partitis componitur: folia marginalia, que difcum in circulum ambiunt frontata [unt, frente duplici crena im duos denticulos droifo. Folia pinnata ad. coftam alligantur, tenuibus Chamameli divifuris, fed compofi- tioribus rigidiufculis, fuave olentibus, fapore acriufculo. Radix lignofa & fibrofa nigricat, & in terra fe diffundit. Folia in toto hoc genere [ Corymbofarum ] quantum memini , fingulatim caulibus adnafcuntur. Millefolium vulgare purpureum minus C. B. & aliorum, cüm folo floris colore à pracedente dif- ferat, diverfa fpecies cenfenda non eft. Variat enim hoc modo Millefolium vulg. floris colore in pafcuis ubique. * 2. Millefolium odoratura. inus. Monfpelienfium XYort. Blacf, Multó minus eft quàm vulgare, folis canefcentibus, odorémque habet füavem & aromaticum. Plurimis in locis herbidis circa Monfpelium repit, ut prope. pontem lle sovae & alibi. Hujus vires Schroderus fic breviter recenfet. Vis ejus ad fanguinem fiftendum. | Ufu itaque in- terno convenit in. hxmorrhagiis & fluxionibus omnis geners, narum, uteri, alvi, vulnerum, fcrea- 1 " 2 A A *NE : 1 cu fanguinolento, vomütu, uriná retenrà, calculo, miétione fanguinolenta , gonorrhosa, hzmor- rhoidibus, fluore uterino, marifcis, &c. Extrinfecüs adhibetur utiliter Cephalalgiz, rium & vulnerum, vulneribus confolidandis, tumoribus hxmorrhoidum, herniz, tumori penis, XC. — Recendior obfervatio ( inquit " C. Hofmannus ) docuit Millefolium noftrum tantum abeffe 3 facultate hxmorrhagias filtendi, ut etiam cieat.. [ At J. Bauhinus quód Millefolio fanguis 8 naribus irritetur ex affridu. contingere arbitratur. ] "Tam etiam vehemens effe diureticum, ut diuturniore ufü cruentasurinas pariat. — Hofmannus ergo diflinguit & Millefolium quod acerbum eft vim illam glutinandi obtinere putat ; quod amarum deobftruendi & diffolvendi, urinas educendi, lumbricos necandi, &c. Acrimonia & amaror manifefta funt in Millefolio minore Cordi, itémque nobili Tra- gi haemorrhagix na- ictibus venenatis, Verüm quácunque tandem qualitate 1d efficiat, multa exempla hemorrhoidum curata deco&tioni- bus Millefolit adducit Riverius in Obferv. Centuriis & multi alii Scriptores, ut nos monuit D. Zazcre- dus Robin[onus. 3. «cbillea five Millefolium mobile Ger. Achillea Sideritis Jfve nobilis, odorata Park. Achillea zoille "n liaoderata Y. B. Tanacerum minus. album odore Camphoree C. B. Achilles fjigi e firon-tuoot, zB: Millsiolio terreftri cognata eft Achillea, fic ut non omnibus-ebvium fit difcrimen. aliquando tricubitalibus, nonnunquam palmaribus, ftriatis. F»/iz Millefolii vulgaris fed latiora, breviora, multifida, colore non ità viridi praedita, fapore amaro, odore va co. Unmbellas tert corymborum Millefolii jam dicti, foliolis candidis medium orbem à tibus. In Germania ad Rhenum flumen, Gallia Narbonenfi circa Monfpelium, & in Italia paflim pro- venit. Parkinfonus TTanacetam minus flore albo ab hoc diverfüm facit, quàm re&é ipfe viderit. ! Novi quafdam mulieres qui fe ababortu prafervárunt folo ufi decenti Millefolii vulgaris. S. Paul; Quadripart. Botan. Claff. 2. p. 91. Idem. " Ad fanguinis fputum,. K pulv. Millefolii 3j. propinetur cum fücco Plantagini. —— Multüm Juvat, & multó magis füccus, inquit Matthiolus. Ad fanguinem é naribus eliciendum Millefolium quàm optime conducit; afperitate namque fua & duritie acuminata venas 1n naribus capillares (aes Naribus etenim indatur, mox interné nares premantur & fricentur, unde multis folet elici & facilé fanguis & fatis copiofus. D. Soee. — Hinc no- ftratibus $25fe-bleeb dicitur. Tuber quod in hujus radice nonnunquam excreícit, oritur ex venenato quodam aut fermentati- vo liquore 1n vulnusfeu punturam ab infe&o aliquo infli&tam unà cum ovo 1mmiffo [ ab eodem in- tellige infecto | qui cum fucco radicis mixtus, tumorem excitat qui fit receptaculum & velut uterus feu. matrix ovi & vermiculi excludendi, *eíque alimentum & tutelam miniftret: unde Millefalia tu- berof à Jac. Cornuto pro diver[a fpecie smintzs ve&fà ponitur. Sennertus in fluxu menfium nimio fequens exhibet, R Succi Millefolii Sij. Sacchari 3j. Detur. D. Soame é Dola. Lib. 5. C.4. S. 1e. : Virgis fruticat feu terreftris, lido aromati- ureum cingen- * A Millefolium maxima umbelld alb C. B. prod. C. B. A precedente [ Millefolio vulg. ] excepta magnitudine in paucis differt, | Caulibwe eft fefquicubi- talibus, craflis : foliis circa radicem palmum longis, uncias quatuor latis, tenuiffime incifis, & velut é mulas minutiflimis alatis foliolis conftantibus, fed minoribus & tenuiffimé incifis qux circa caules funt, qui in ramos plures brachiantur, quibus fingulis umbella, uti in Millef. vulgari fed major, fhf- culis albis referta infidet. . In horto Patavino crevit; & fané nifi aluiffent in horto botanico, pro vulgari Millefolio-habuiffem inquit Defcripaonis autor C. Bauhinus. " » $- Mille- Lib. VIII. | "De Herbis Cyymbiferis. 347 * s. Millefolium purpureum majus C... flore rubro Cluf. Ger. rubro flore. maximum Park. : ffotucereo Zlatrolo o? 9iltoil, n utm Park. fien Ex radice craffa fatis caules plures ad cubitum & fefquicubitum excrefcunt : filiis ut in vulgaufi mo Millefolio difpofitis ; umbella magna fores elegantiffimos rubri coloris & quinquefolios conti- nens, in quorum medio apices pallide flavefcentes, qui gratiam addunt, emicant. Flores contriti me- dicatum odorem fpirant, — Millefolium rubro flore Clufii foliis erat vulgari tenuioribus. De loco hujus natali non conftat. * 6. Millefolium Alpium. incanum carneo flore. C.B.. Alp. Clufü, parvum, uoumilil incamum , : cargeum jJ. B. Alp. incanum | Park. l Caf. Elegans hzc plantula dodrantalem five palmarem altitudinem non excedit, multis foliis circa radicem flratis, tenuiffimé incifis &: veluti & multis minutiffimis alatis. foliolis conftantibus, non- nihil incanis: Candicantes cauicul; fatis craffi, hujufmodi foliis iífque minoribus & tenuillime in- cifis obfiti: Umbella flefculerusm denfiffimà, qualis n vulgari Millefolio, fed dilutiore rubro co- . lorefive carneo nitentum. — Radix vix à vulgari differt, tibrofa admodum & fümma tellure fer- ens. d Sponté provenit in Judenberg & Spital, Stirie Alpibus, atque flores profert Augufto. Locus, * 7- Millefolium Alpinum incanum flore fpeciofo J. B. T5: Palmaris eft plantula, rad/cu/2. fimplici, ruffa ac pané nigra: & qua fola prodeunt. duas aut tres uncias longa, rarius pinnata, tomentofa, longiufculis ac feré uncialibus pediculis hzrentia. — Colicu- lis tomentofis tern. predictis fimilia quoque harent fo/;a, fed aliquanto minora, brevioribáfque pedi- culis donata. Eorum veró fummutatibus flores infident quinque aut fex, fquamati, corymbati, ut ex ficca colligimus. ij Legit hanc Platerus in Vallefiz montibus. Locis; 8. Millefolium | luteum Ger. Park. tomentofum luteum J. B. C. B. 28elfotu 9milfoil, 2B. ich eft herba, multos ex radice crafía, dura, repente, fibris Hellebori qualibus, quibuf- dam minoribus, colore nigricante aut cinericeo foris, intus flavo, fapore dulcibus (inficca planta ) donatd, cawles emittens, rectos, fatis robuftos, 1n quorum cacumine deníe micant florw;z umbel- le Millefolii vulgaris terreftris , aureo. tum foliorum, tum umbilici colore fulgentes. Fols per coliculos tomentofos Millefoli Stratiotis, fed multa minora, minutiófque incila, incano villo pu- - befcentia. " Variat magnitudine foliorum hirfütie aliífque accidentibus pro ratione loci in quo oritur. V. Clu- fium & J. Bauhinum. ! Circa Avenionem & ad viam qux Auriaco Ávenionem ducit copiofam invenimus : Clufius eti- Locus; am Murciano regno. É 9. Millefolium Creticum J.B. imcamum. Creticum C. B. Park. d'anbp 9ilfoil Srrarictes Mil- lefol. Belli Ep. 2. ad Cluf. Alpin. exot. à C. B. prod. Gediban eft lignofis, rotundis, incanis, fefquipalmaribus : fo/z; Chamacypariffi ( cui adeó fimi- Iis eft ut exercitatiores etiam Botanicos decipere polit) formà oblongis, denticulatis, incanis, vel, ut Diofcorides, avicularum pennas imitantibus. Caules in fümmitate in ramulos abeunt, qui um- bellam fatis compa&am ex foribus ex albo flavefcentibus compofitam fuftinent. Szpore eft amarican- te aromatico, ad Santonici feu feminis contra vermes Officinis dicti faporem accedente. Parkinfonus ex hac planta duas facit, priorem Millefolium incanum Creticum vocat; pofterio- rem Stratioten millefoltum Creticum. * 1o. Millefolio Alpino. affinis planta, quibu[dam loa mo[chata Y. B. Tanacetum Alpinum C. Bi Park. Iva mo[chata Rbetis, Tanaceto cognata berbula Geín. Hort. . Hr un aut tres pollices alta eft, pauló etiam amplior, colicufo junceo, fimplice : foL: veftito Mil- lefolii Alpini, licet non hirfütis, nec ità ad Millefolium vulgare accedentibus. —F/ores plures quàm Millefolio Alpino, umbellati, fed minores, rotatim agmine foliorum alborüm magnorum circum- pofito , apicibus in medio numerofis ex capitulo fquamis nigris, Alpini Millefolii in modum com- pacto. * n. Milléfolium 349 Y.octis; Hisront:a PraNTARUM- "* 1r. Millefolium Tanaceti foliis Mori przlud. Hujus folia fub exortum antequam excaulefcat planta, adeo funt Tanaceti foliorum zmula, ut nonnifi ab oculato Botanico diftingui poffint, CA iV, De Matricaria tenuifolia, flore. unicolore. Um Matricarie odore convenit, aliàs florum. barbulis medio difco concoloribus reliquis hujus generis fimilis eft. * x. Matricaria folis Abrotani C. B. Parthenium ep. egov2us J.B. Matricaria ffve Parthenium te- uuifolium Park. 3inedcabeb Teberfetu, Sefquipalmari eft altitudine, ra4ice parvá, lignosá, candidá, parüm fibratá, ex qua cauliculi ali- quot exurgunt rotundi, aliquantüm rufefcentes, in quibus, imá prafertim & terrz vicina parte, folia funt tenuia , foliis Abrotani fimilia, ut ovum ovo magis fimile non fit. In fummis cauliculis umbelle , 8c inus flofculi multi, alb compacti, quales in vulgari Millefolio cernuntur, ut infpici- entes prima fronte facilé deludant, Millefolium effe judicaturos. Plante fàpor amarus eft, odor gravis, fimilis vulgari Parthenio. — Quare congeneres effe plantas Myconus putat, Ex Hifpania delata eft hzc planta. £3. Matricaria Alpina Chamemeli foliis C. B. Matricaria frve Parthenium. Alpinum Clufii Park. Matricaria Alpina Cluf Ger. 9ountain 4'eoertetu toit damomilce4ike Icateg. Millefolium Alpinum J.B. Cluf. des ex fibrofà radice, Chamzsemeli modo, fruticat ramulis, pedalibus, viridibus, quos ambiunt folia. Anthemidi prorfüs fimilia, multiplici incifione divifa, Cotule aut Matricarie feré odore, gu- ftu calido, attamen. non ingrato: Extremis cauliculis multi flores infident, umbellatim. congefti, Abfinthii Alpini umbelli£. floribus proxime accedentes, hoc eft, exigua capitella ex albo & pallido commixta, ambientbus ea fenis aut. octonis latiufculis albis foliis, ejufdem cum ipfa herba odoris. Rami five cauliculi humi procumbunt, & ex una ( uti dixi ) radice prodeuntes, fübinde fibras agunt & nova germina procreant. Invenitur in Sneberg, Snealben & Durrenftein jugis magná copiá ; florétque duntaxat. Augufto : nam cüm in acclivitatibus & circa fcrobes nafcatur, quas diutius infidere folet nix, ferius illud flore- ' re neceffe eft. Culturam non admittit, nec hortis affüefcit, quamcunque diligentiam adhibueris. Videfis deferiptionem |J. Bauhini, qux forté eft diveríe plant», nam flores quadruplo quintupló- ve majores facit Millefoli vulgaris floribus. SECTIO Lib. VIIL "De Herbis Corymbiferis. | im SECTIOPRIMEÉ MEMBRUM TERTIUM. De. Herbis Corymbiferis cum barbulis, diverfi à medio difco coloris, floribus fo- litarüs aut fparfis. QA» L De Bellide minore. ELLIS Latinis à bello feu pulchro colore florum di&a creditur; Graris veteribus e : quod mirum, fi modo 1n Grzcia adeó frequens fit ac apud nosin An- glia. Duz plantz genere diverfe eo nomine ceníentur. Nos hoc in loco de minore agi- mus, cujus notz funt, Flos radiatus barbulis feu foliis marginalibus diverfi à medio dito coloris : Cau- lis tam foliis nudus, quàm non ramofüs. : De temperamento hujus plantx quoad qualitates primas non confentiunt Botanici. — Alii calidam 1... & ficcam, alii frigidam & humidam eamfaciunt, Verüm acetofüs fapor frigiditatem arguit, & ef- iud fecta ficare Bellium oftendunt. Vulneraria eft infignis: exterius in emplaftris & fomentis adhibe- tur, interius fuccus ejus vulnerarus potionibus admifcetur : unde & Coníolida minor Officinis di- citur. Mulierculis noftratibus ufitatum eft herbam cum floribus ad alvum laxandam exhibere. 565774. : Hujus radices exteriüs ufurpantur ad Scrophulas & ftrumas optimo cum fücceffü. D. Nze4- 477. Radices in la&e decoctz.& catellis exhibitz impediunt ne. crefcant; fi vulgo fides. Extra&um vel effentia hujus herbz intro affumptum innatá quadam proprietate ( eft enim tenui- um partium ) omnem fànguinem coagulatum, five 1n vafis, five extra refolvere & tranípirare face- re affirmat Sin Pauli Quadripartit. Botan. Claff.a. p. 27. it. Bellis fykoatica J. B. media [yloeffris Gex. fyFo. media caule carens C. B. velis mudicaulee, nom vamoía. S5Qibble iDàific. . B. : T e haud fecüs fibrofa eft quàm minor Bellis, fed craffior, etiam aliquando lignofior : folia veró majora, oblonga, per extremum rotunda, & 1n ambitu nonnihil ferrata, hirfuta, fübinde eu- am rubentia , longo pediculo donata. | Cawlicu/; ex radice nudi aliquot exeunt, dodrantales aut pe- dales ac majores florem finguli unicum fuftinentes, Bellidis majoris fimilem. fed pauló minorem, fo- lus radiatis albis,difco luteo. —— — v In montibus propé Genevam invenimus, in Alpinis pratisfrequentiffima eft, autore Clufio. Locus, 2. Bellis caule bipedali mudo, foliis smagnis latis, floribus. vubris & albis Mentzel. Filia inftar Eryfimi leviter funt finuata, nec plura addit, nifi quód circa I/ruck collecta à (fuit hxcípecies, ut & ———— Bellis foliis valdé exiguis, caule procero nudo, flore albo. . À. s. Bellis (yo. minor C. B. 1inor [ylo. fimplex Park. minor A.frve [ylueftris & 5.ffue [y]ve- ftris altera Ger. minor [ylo. [ontanea J. B. dowmon toifu :2aifiv. "Totum cefpitem operit fparfis humi felis numerofis, pinguiufculis, birfutis, ex. longa cervice fenfim latefcentibus rotundatííque leviffime ferratis. Caulezz nullum promit, fed pediculos frequen- tes, palmares& altiores, tenues, teretes, hirfutos, quorum fingulis flos infidet unus, Bellidis horten- fis minor, fingulari foliorum in orbem ambitu , la&eorum aut ex albo fanguineorum, luteo umbi- lico. — Radicatur porro multis fibris tenuibus. | Cüm ffos marcefcit & femina maturefcere incipiunt medius umbo in metam affargit, & femina in ambitu exteriora primó defluere incipiunt, In pratis & pafcuis paffim provenit ; Vere primo & deinceps per totam &ftatem floret. Locus. Hh 4. Bellis ——— 350 EH :s r.o n orAsdPireas MA n üjM 4» Bellis borteufis, (oe flore multiplicato J. B. bortenfis flore pleno, eique magno vel parvo C. B. ejuf- démque Bellis bortemfis prolifera. — Bellis enimor bortenfis flore pleno variorum colorum Park. cjufdémque Bellis mimor bortenfis prolifera, — Bellis zedia c. Bellis minor multiplex flore albo & vubro, item zminor prolifera Ger. ZOouble 3Daificg, of niberg colours. AD. Crebris eft in orbem fufis foliis, Pilofelle, pinguiufculis, nonnihil crenatis, aliàs integris, hirfütis fapore aftringente : inter quz pediesli oriuntur palmares, tenues, fübrubentes, hirfüti, qui flores füftinent albos purpurafcentéfve, medioluteos, Anthemidis modo : aliàs veró numerofa titor luxuries umbilicum luteum. obumbrat, repetita tranfplantatione, colore vel albo, vel rubro, vel mixto, feu alternatim pofitis foliis, albis & rubris, feuin ambitu rubro. in medio albo, vel viridi, vel quà denique fors tulit temeré verficolore varietate foliorum commendabilis : nec. radicis fibrofz re- ptatu contenta fe propagáffe, quin & e flore ad margines novam fobolem, haud aliter atquein pro- lifera Caltha, fufficit, fed matre ut par eft minorem. Prater varietates 1n. Defcriptione traditas, habetur & alia florum foliolis fiftulofis. | Novimus ergo in univerfum quinque varietates, quz funt 1. Bellis minor hort. flore pleno rubro. 2. Bellis min. hort. flo. pleno albo. 3. Bellis min. hort. flo. pleno mixto [ ex petalis albis & rubris. ] 4. Bellis min. hort. flo. pleno rubro, petalis fiftulofis. 5. Bellis min. hort. flo. pleno prolifero [ albo, rubro, mixto. ] * &. Bellis bortenfis pediculo foliofo C. B. C. B. grod. Hzc à communi hortenfi in eo tantüm differt, quód pediculus, qui leviter. hiríütus, foliolis ob- longis, fübrotundis, duobus aut tribus longé diftantibus cingatur , & flori folia quina fübjici- antur. , Locui. In hortis reperitur. Vel natura lufus eft, velà Bellide minore genere diverfa. J * 6. Bellis Brafiliana Caa-apia ditta Marggr. Marggr. Ex radice unum aut fefquidigitum longa, veletiam duos digitos, pennz olorine veletiam mini- mi digid craffitie, nodofà feu. verrucofa, & filamentis ad latera & inferiore. parte tenuibus dona- ta, tres aut quatuor dig. longis, exteriüs ex gryfeo rufefcente, interiüs tota alba & lenta tres vel quatuor pullulant pediculi, teretes, tenues, tres, quatuórve dig. longi, qui finguli füftinent unum folium fübrotundum vel oblongum, nimirum duas, tres, vel etiam quatuor dig. longum, feíquidigi- tum latum ubi latiffimum, tenerrimum , fuperna parte viride & fplendens, 1nferná paululum albi- cans, nervo & venis tranverfis inferné confpicuis, Ceterum caret caue : fert autem florem in pro- prio pediculo, rotundum, umbilici figurá, ut Bellidis flos, multis ftaminibus conftantem pallidis inter quz femen provenit rotundum, & íeminis Sinapis magnitudine. —Ra4ix initio haud ma- nifefto fapore eft praedita, fed manfa quodammodo acris eft, & relinquit in lingua. vellicantem faporem. Viper? . Venenis refiftit , & fluxum dyfentericum fiftit herba 518. pondere quatuordecim horarum fpatio vino infufa & mané pota, ità ut eger per quatuor horas jejunet : purgat enim ità ut fimul profluvi- um fiftat. Reperitur & alia fpecies foliis in ambitu dentatis & leviter hirfutis, eorámque pediculis raris pilis veftius, flore cum umbilico in medio inftar floris Chamzmeli. CAP. II. De Bellide majore caule ramofo G9 foliofo. ÁA. x. Bellis major J.B. Ger. major vulgaris [roe (ylveftris Park. smajor [yIo. caule foliofo C. B. Bupbtbalmum majus Lon. Con[olida media -vulnerariorum Lob. Ge qveat. 3pai 0) repe. De grrat iDaifi 3.B "dix ei fibrofa, reptans, fapore acri; caules emittens plures dodrantales & altiores, penta- gonos, folidos, ramofos, foliis multis veftitos, oblongis, pinguibus, ferratis, mucroni- bus obtufis. Flores Buphthalmi aut Pyrethri, radiati, petalisin ambitu albis, difco medio luteo, amplo, ex plurimis flofculis luteis in quinque fegmenta divifis compofito, cum ftylo in medio T. uniufcujutque. Folia calicum habent fimbriam nigricantem. — Cum flore pleno in hortis invenitur. 1d Floret Maio & Junioapud nosin Anglia, éftque in pafcuis ubique frequens. uon Tanc Patavii comedunt menfe Februario in acetariis f. B, Lobelio fi credimus, cadem poteft quz Bellides, eodem modo ufürpata. Herba Herba integra, [ caules, folia & flores] 1n Zythogalo decocta & pota adversüs afthma, phthifim orthopneeam fingulare remedium cenfetur. . . Utilis admodum eft i vulneribus & rupturis in potu bibita , vel emplaftri modo applicata. Deco&um herba fanat omnes morbos ortos ab intempeftivo hauftu potüs frigidi cüm corpus fit;ca- e , Cardilucius p.1091. Idem affirmat Mindererus de Medicam. Militaribus, Hzc D. 7zzcr. Robin[on. 4. Bellis Alpina major rigido folio C. B. Park. &$:eat 29ountain Daitie íoitf a ftift Ieat. Alpina major foliis angulis vigidis J. B. C. B. Ex radice nigra, repente, ab una parte fibras fpargente & lignofà caulis rotundus, ftriatus, cubito alior exürgit, circa Em filia pediculis carentia, quinque vel fex unciaslonga, vis unciam. lata, rigida, partim obtuía, partim ex rotunditate acuminata, per circumferentiam profunde crenata, nullóque ordine difpofita. Caulis fummo fos unicus, Bellidis vulgaris majoris flore major, medio . luteus, foliis albis difcum cingentibus infidet; cui femen. oblongum, ut in vulgari, füccedic. In fummis Jugis montis Jurz prop? Genevam copiosé provenit; C. Bauhino in Baldo monte, ^ Lecws Huic forteeadem eft * 4. Bellis Virgiuiana denfiore. folio Morif pralud. Cui folia latiora, ferrata, denfiora quàm ulli Bellidum fylveftrium majorum , majoréfque ffo- T65, . i * 4. Bellisradice vepente, folis latioribus ferratis Mori. przlad. Huic folia latiora magííque íerrata quàm cuivis alii majoris Bellidis fpeciei. Flores itidem maximi, Rediceslongé latéque fübter terram repentes. * &. Bellis Alpina minor C. B. Alpina minor rigidofolio Park. &fe leffer. ftitt-Icabet g9oun- tain 3Daifie, Ex radice cauliculus uvas. vel alter, levis, femipalmaris, incurvus prodit, quem cingunt folia rigi- diuícula, angufta, brevia, per ambitum profundis & afperiufculis crenis donata. — Cauliculo fummo flos unicus, magnus, difco luteo, aliquando purpurafcente, foliis albis multis cin&to, infidet, In Alpibus Helvetiorum provenit. "o Los * 6. Bellis montana major folio acuto C. B. Park. — Bellidis Alp. alia fpecies wmimor folio mou. vigi- do J.B. Cauliculo eft Bellide fecunda breviore; folis brevioribus, duplo triplóve anguftioribus, leviüs cre- natis, necrigidis, in acumen exquifitum definentibus : flare fecundz fimili, fed minore. In montibus Euganeis colle&a eft. Eu * 4. Bellis montana folio obtufo crenato C. B. 4m Bellis montana minor ]. B ? CB. 340, 2 habet lignofam, fibrofam : caw/ez unum, tenuem, levem & pedalem, [ J. B. fefquicu- bitalem ] folia anguíta, longiffimis pediculis donata, per marginem crenata, obtuía, 1n tres apices definentia, [ terram proximé multa ] In. caulis fummo fos unicus, parvus, diíco luteo & foliolis al- bis eum cingentibus; capitulo fquamis nigricantibus compacto. Monfpefluli versus ;gzz & ad pedes montis. Lupi & circumjacentibus campeftribus fqualidis & Locu;, incultis. C. B. In deícenfu montis Capouladon à las cambrettes inter rupes. umbrofas invenit D. 7Ma- gnol. Bellidem autem montanam minorem J.B. Optimé convenire ait cum Bellide quam invenit in herbidis incultis ultra pontem Salenovz ad dextram , & in campeftribus viz montis Lupi, qux pedalis eft, foliis inferioribus ferratis, multó mi- moribus quàm in Bellide majore, fuperioribus vero anguftiffimis: flore mediocris magnitudinis. Bellidis ramulum exficcatum in horto D. 7agzo! Monfpelii colle&um nobis exhibuit. eximius . Botanicus D. Haz. Sloane, fub titulo Bellidis Chry[antbemi folio. Exat ei flos mediocris, folia angu- fta utrinque laciniata, raris utrinque laciniis, ceu denticulis extantibus, ut in Chryfànthemo fegetum vulgari. * 8. Bellis wminor alba vamo[a Park. U- . Fulüs brevioribus magííque dentatis; cauliculis foliofis & in ramulos floriferos divifis à vulgari minore Bellide diftinguitur. " : E Lufitania habuit. Parkinfonus; wh Locis; Hh25 * g; Bellis js2 -— Hisrongr:rA PrANTARUM. Locus Locus €5 Mempus. * 9. Bellis frutice[cens Indica vamo[2 Hort. Lugd. Bat, /Siccus &jus acris eft, mordicans& amarus. * 16. Bellis maritima folis. Agerati C. B. Park. Plantula eft palmo minor, ad eujus radicem parvam albám cauliculus pilis levibus hirfütus, in bi: 1105 ternófve tenuiffimos ramulos dividitur, quorum unus fcx, alii tres uncias non excedunt, ad quorum partem inferiorem pauca & parva foliola, Ageratifoliorum inflar per. margines cre- nata, fingulis unicum florem , qui parvus difco viridi, foliolis albis ultra viginti cin&to, füftinen- tibus. EL uR Hxc copiosé in infulis Stoechadibus in. arenofis provenit. * r1. Bellis Tanaceti folio quorundam. — Tanacetums. inodorum: Park. mon edorum. Ger. montanuii inodorum, minore flore C. B. album J. B. . B. i huic craffa, nigra, fibrofa, cui complures fibre adnatx. Caules cubitum. & fefquicubitum ali, hirfüti, ftriati, alis concavi. —Fo/a Tanaceti, pinnata, inferne hirfüta, füperné glabra, atro- virentia, odore nullo, fapore adftringente. —F/ores Bellidis majoris, ftellati, candidi, umbone flavo. Hzc planta J. Bauhino defcripta eadem nobis effe videtur Tanaceto inodoro 1. C/w/ non ut vult C. Bauhinus ejus Tanacetoinod. 2.. Defcriptio Clufii hzc eft. Gracilibus, firmis, duris, cubitalibus interdum veró fefquicubitalibus affürgit cauZibus, per quos rara fparíà furit fo/;z pennata , "Tanaceto vulgari non admodum diffimilia , odoris tamen expertia, guftu linguam vellicante & fervido, circa radicem majora atque hirfuta. Caulis fummo faftigio 1n aliquot breves ramulos dividitur, nudos, quibus infident magni f/zres, Bellidis majoris flori fermé aquales, octodecim aut viginti foliis albis, nunc longioribus, modó brevioribus, medium orbem flavum ut in Bellide majore cingentibus conftantes; quibus marcidis fuccedit in mediis capitibus longiufculum femen nigrum 3 quod terrz commiffüm plantas füi generis producit, & aliàs etiam non diffimiles, quarum flos eft minor, fecundo generi par. RaeZix eft minimi digiti craffitudine, obli- qua, non in altum demiffa, nigra & aliquot fibris hirfüta & vivax, qux etiam pangi poffit. 12. Tanacettm inodorum. 2. Claf. imodorum minore flore C. B. Cüm floris pracipué magnitudine, qui Cotulz fcetidze aut Matricariz florem non excedit; folzif- que minüs elegantibus, pediculo breviore cauli inhzrentibus, à pracedenti differat; Cámque iifdem in locis exeat, & à prioris fomine fato, vix videtur fpecie ab eo diverfüm. ^ Quocirca J. Bauhinus nón immeritó fratrem reprehendit quód diverías fpecies faciat. Hzc duo Tanacetum ( inquit ) C. B. non duzíed una planta, aut faltem ejufdem fpeciei, ut non feparandze videantur. Hanc plantam in colle /z Baftie prope Genevam & ad Rhodani ripas obfervavimus: | Clufius in omnibus utriufque Pannoniz montibus humulioribus & fylvis czduis, ubi floret Maio & Junio. L3 13. JMentbee Sarracenice. fpecies flore ZA4utbemidis J.B. Herba eft cubitalis, interdum minor : ramulos 6 radicibus multos edit, aliqua ex parte per caulis oa dinen velut ftris ornatos, nonnihil lanuginofos, in quibus folia parva, brevia, non. admo- dum lata, viridia, 1n ambitu férrata, odorata, medio inter Ageratum vulgare & Mentaftrum odore, & tam fimili Menthz Romans vulgó dictz, ut hec illi commodé poílit fuccedere. Flores in cacu- mine muli, Anthemidi fimiles, in medio luteoli, 1n ambitu candidi, odorati. Radices fübfünt candicantes. "a À Pyrenxorutm montium incolis, ubi frequens nafcitur, appellatur Herba Jel Moro, i.e. Herba Maurorum feu Sarracenorum. Dalechampius apud Hiftoriam Lugdunenfem, & C. B. Annotationibus in eandem Hiftor. hanc plantam cum Ptarmica Fach. unam & eandem faciunt, — At J. Bauhinus in Ptarmica Fw. lanuginis nihil obfervat. At necfolia illi odorata funt, nec parva, nec brevia, nec admodum lata, fed longa - & angufta: nulla etiam fimilitudine foliorum comparantur Ptarmica & Mentha corymbifera, — Ve- rüm loco cum Ptarmica convenit, nimirum in pratis Juxta fluenta. JOq4. Herbae Molucana. C. B. Park. Molucana Acoftee J. B. & Lugd. "Acofta. | ea aut trium cubitorum altitudinem. acquirit hec planta, nonnunquam etiam locis uberio- ribus & humidis quinque cubitos fuperans, eleganti virore predita ; cewletenui, tenero, nonnilnl concavo, imbecillo, & nifiuti Jafminum pergulis fuftineatur, humi fefe diffündente quemadmo- dum Hedera, & multos ramos fpargente, qui fubinde radices agunt ut Mentha & Meliffophyllon, adeóque ferpunt ut planta fola vel ramus tranfpofitus brevi temporis fpatio magnum locum occupet. Folia habet tenella & mollia, in ambitu ferrata magnitudine & formá Sambuci foliis refpondentia; florem croceum, Chamameli flori admodum fimilem, pauló tamen majorem. "Toto anno viret & luxuriat. L , Vulgó nuncupatur (tefte Acofta) Remedium pauperum & deflructio Chirurgorum. Frequenter - Lib. VIII De Herbis Corymbiferis. 353 Frequenter utuntur cüm in Maluca (unde primüm originem traxiflé creditur, quód iftic abunde creícat & plurima admifceatur Chirurgicis remediis) tum 1n omnibus Indiz provinciis, 1n quibus di- ligenter colitur & in precio babetur, nec 1njuriá. Coquuntur hujus plante folia 1n oleo & cum cera infpiffantur unguenti modo : mirifice curat id c unguentut omnis generis ulcera, recentia & antiqua, etiamfi fanguinolenta, fordida, cuniculofa, ' maligna & putrida fint: mire efficacie efle deprehendi in tibiarum vulneribus inveteratis, inque recentibus vulneribus. ] Alia eft prxterea. hujus ftirpis utendze ratio. Ejus enim caulem & ramos füperiore cortice denudant, & fümunt membranam illam tenuem, quz media eft inter exteriorem corticem & caulem, queque facilé ut in Cannabe revellitur ; eum oleo nucis Indice madentem ipfius plantz foliisinvolvunt, & füb cineribus calidis recondunt:. ubi incaluerit &: emollita fuerit, conterunt, & recentibus cruentífque vulneribus imponunt, feu gran- diafint, feulevia, & paucis diebus non fine admiratione conglutinant abíque ulla inflammatione aut apoftemate: lenit enim dolorem, fanguinílque fluxum cohibet: breviter, nullo alio. medica- mento adhibito omnino ad cicatricem perducit: fingulare etiam perhibent effe remedium adversus nervorum punctiones & vulnera. Eodem praterea modo adhibetur in apoftemate aperto ad emundandum, carnem generandam, & ad cicatricem perducendam, item in inveteratis ulceribus & cuniculofis, in quibus ea folummodo trita interdum. apponitur. C A Pr. III. wm De Pyretbro. Yrethrum ab igne nomen habet ob radicis ejus fervorem igneum C. P. Ab Anthemide feu Chamamelo flore majore & radicis acri fervidóque fapore differt, Pyretbrum flore. Bellidis C. B. vulgare Officinarum Park. Officimarum Ger. Dod. Pyrethro folia funt multipliciter diffe&a divisáque fimilitudine feré foliorum Foeniculi, fed tamen minora, Dauci fylveftris & Carotz mula : Cauliculi dodrantales aut paulló altiores; 1n quorum fa- ftigiis fos amplus, latus, Anthemidis fimilis, fed tamen major, medio orbe fubluteus, anguftis ob- longííque circumambientibus foliolis, fupina parte albicantibus, proná veró nonnihil purpurafcen- tibus. Semen inter diíci five orbis ftamina gignitur, tenue & oblongum. RaZix' digitali fere eft craffitudinis, longa, fübruffo colore nigricans, guftu acri & admodum fervido. Ex Orientis partibus infertur. Naífci in quibufdam Italix montibus, fed minüs acre, fcribit Mat- Locus. thiolus. Optimum remedium habeturin paralyfilingue cum vocis amiffione. Ad dentism dolorem Vires. radix mafticata in ufu eft. C a4 r. IV. De Chamemelo. Hamsmelum dicitur hec planta quafi Malum terreftre. aut pumilum, quod Mali [intellige Cydonii Hefw.] odorem habeat. Dicitur & Anthemis à dicat abundantia. Notz ejus characteriftice funt, Folia tenuiffimé difle&a ; flores fparfi, fatis grandes, foliis marginalibus albis difcum flavum cingentibus. A. X. Chamaemelum odoratiffimum vepens. flore fimplici J. B. mobile [eu odoratius. C. B. Romanum Ger. &'ommon Camomile. , Item, Chamemelum mobile flore multiplici C. B. vepenus odorati[frum perenne ft. multip. ]. B. Radices huic fibrofie fünt : caules tenues, hirfüti,« ftriati, in terram procumbentes, & fubinde ra- dices agentes, unde immenfüm fe propagat. Fwl/s in caulibus crebra, tenuiffim 1n. fegmenra te- nua acuta diffe&a, [Folium totale alatum eft, ex pluribus pinnularum conjugationibus compohitum, fingulis pinnulis in plura fegmenta anguftiffima in acutum definenuia divifis] Fere: in fummis cau- libus & ramulis fingulares, pediculis przlongis infident, pro plante modo ampli, radiati, petalorum alborum & oblongorum conunua ferie difcum medium flavum cingente, qui marceícentibus foliis marginalibus in. capitulum grandiufculum, 'Tragi feré figurá, extumeci. Planta hxc in opacis viridior eft & feré glabra, in apricis incana & lanuginofa. . Odorem fpirat fuavem unguent. Julio demum men£ floret. In pafcuis uliginofis, MES fterilioribus & à jumentis demoríss non E dora. H h 3 n 354- Hisront:aà PruaANTARUM. 2 Vires. E Meo lMe9 m. In Cornubia adeo copiosé provenit, ut nobis illac iter facientibusodore fuo nares noftras feriente in- ter equitandum fxpius fe proderet. Planta hzc quo magis pedibus conculcatur eó latiüs excrefcere & latiüs fe diffundere vulgo affir- matur. Chamzmelum odoratiffimum flore pleno, quod in hortis ob raritatem & elegantiam ftudioss co- litur, càm vel fationi, veltranfplantationi alive mangonio, aut interdum "s Íeu accidenti cui- dam ignoto originem füam debeat; non nova Chamxmeli fpecies, fed accidentalis potiüs varietas ceníenda eft. Chamemelum nudum Park. nudum odoratum Ger. luteum capitulo aphbyllo C. B. aureum peregrinum capitulo fine folis J. B. 32aficü damomile. Nobis non aliud effe videtur quàm lufus quidam naturz, cujufmodi in alis plantarum Ípeciebus obfervatur, ut v. g. in Matricaria, & Tripolio. Digerit, laxat, mollit, mitigat dolorem, menfes & urinam ciet. Eapropter ustis infignis eft. in dolore colico [decoctum [in vino] ex jufculo] & flatulento: 1n cruciatibus fpafmi flatulenti & convulfionibus. Vide Matthiolum. In pleuritide mirum dictu quantopere aqua illius deftillata partium. fuarum tenuitate valeat dif cutienda. Sz. Pauli. . ie e ejus ufus eft in paregoricis, emollientibus, niaturantibus cataplafmatis, clyfteribus, &c. CDr0G. Inclyfteribus ad dolores inteftinorum placandos, quácunque tandem de causi procedant mag- nopere Conducit. Á Inter omnes plantas quotquot in balnea contra calculum recipiuntur nihil floribus Chamzmeli efficacius. Mattb. Oleum Chamamelinum tumores duros émollit & diffipat, dolores fedat: laffitudinem fponta- neam tollit. Hzc de Chamzxmelo vulgari przcipué intelligenda funt. Nobile potentiüs calefacit ac attenuat ; Pi etiam & rarefacit : remiífiüs veró emollit ac dolores mitigat; ut recté Dodonzus & J. Bau- inus. Nonnulli adversüs calculum hujus decoctum propinant: Quidam nephriticus, qui poft multa re- media incaffüm adhibita morbum indies exacerbari fenfit,ex fequenti remedio infigne levamen per- cepit. Recipiebam florum Chamzemeli vulg. m.ii. quibus affundebam Vini Rhenani lib.i. pond. civilis ; Sinebam illa digeriin cineribus calidis per duas horas. Poftea fortiter exprimebam infufüm co- landum, & aliis novis manipulis Chamzmeli affundendum, & unà iterum per duas horas digeren- dum, itémque tertia vice eandem encheirefin effeiterandam. — At infufum non diutius tandem effe coquendum percipiebam, antequam ultmó colaretur, quàm Afparagos aut Pifces coquimus. Ob- fervandum hoc ipfum decoctum adeà reddi falfum à fale fuo volatili, ut jurare quis aufit pugillos aliquot falis culinarii in eo eífeliquefactos. Hujus ergo decocti duo vel tria cochlearia remifce- bam hauftulo vini calidi, & illi propinabam. A cujus medicamenti fimpliciffimi ufu, Deo bene- dicente, non folüm graviffima recenfia fymptomata mitigabantur, (ed quoque laxatis fenfim eo ureteribus, citra infignem moleftiam aliquot calculi ex renibusin. veficam detrufi. excernebantur. Poft in aliquammultus probavi, qui infigne levamen fenferunt, precipué fi in balneo federent. Simon Paulus. Notatu dignum eft quod fcribit de infigni falfedine quam aqua ex iterata hujus herbx infufione contraxit. Succi Chamzmeli expreffi cochleatia duo vel tria cum guttulis aliquot fpiritüs Vitrioli in. jifculo exhibitain febre quacunque intermittente pauló anteacceffum, inftantem paroxyfmum plerunque avertunt, & febrem ipfam curant. Veteres etiam Chamamelum adversüs febres, prxíertim bilio- fas & hypochondriacas commendant. — Inter /Egyptios olim magni usüs erat contra omnes febres notante Borrichio 6 Galeno. : In cardialgia fpecificum eft Chamomilla tam vulgaris, quàm praftantiori cum affe&u Romana. Hinc deco&. ejus egregium experimentum ad Cariclehum aut etiam eflentia ejus ex floribus vel cum proprio fpiritu, vel fp. carminativo vegetabili parata à 5 ad3) (D. Hulfe ex Eltmulleri praxi. ] ejus etiam oleum deftillatum fappyrinum commendatiffimum eft. Cotulz fcetidze decoctio, auctore Trago, non aliter quàm Caftoreum contra prafocationem uteri infeffu, fomentationibus ac odoratu faluberrima eft Herba tufa, & emplaftri inftar vulneribus impo- fita illa conglutinat ac perfanat. —. At veró quomodo hoc praftare poteft ? cüm, ut re&é Matthiolus fapore fit acutiffimo & exulcezanti vi praedita. : Apibusingratam & odiofam, imó funeftam & exitiofam effe prodidit Ruellius: ideóque Ápiaru hác fuas fricant manus cum alvearia caftranda fünt, atque íxvientium impetus cohibendi; illico enim furore. hujus fenfu edomito mitefcunt. : D. Srrachey M. D. amicus nofter, rei Herbarie & totius Medicinz peritiffimus hujus herbe. de- coctum felici füccefía ad Scrophulas propinare folet. : - Foreftus decocto florum Chamzmeli cum la&e bubulo fe fenem dyfuria laborantem curáfte teftatur. Ad duritiem mammarum propter lactis coagulationem, lavetur locus bis de die, & füperponan- tur Folia etiam Enule, ut & Marrubii, & etiam feminum Lini axungii emplaftrata; tollunt dolo- rem, utfüm expertus. Communicavit D. Seeze cum aliis multis ex obfervationibus Marcelli Cu- maniab Hieron. Velíchio editis colle&is. Filie mez tertianá nothá conflictatz poft quartum paroxyfmum fequentem potiunculam exhibui. ER. pulver. for. & Herb. Chamameli abfque ftipitibus Aq. Chamzm. Plantag. ana 3j. mice, detur initio Lb.VIIL De Heli Gombfers. 355 initio horroris. Quater exhibita optime ceffit.. Idem ex Obferv. Achillis Gafferi ab Hier. Velíchio editis. Obf. 15. Sacerdos quidam fpafmo Cynico laborans, pramiffis Univerfilibus, füdatione in Vaporario ex deco&o Chamzmeli, & applicatis poftea emplaftris & unguentis convenientibus convaluit; QCha- mamelum nervofis partibus fingulari proprietate amiciffimum, difcatiendi fimul atque roborandi £a- cultate commendatur ab Ebzfiza. D. Soame ex Obferv. Hier. Reufneri, ] A. 2. Chamemelum vulgare amarum J.B. vulgare Park. qui tamen "ouleare cum nobili confuni- dit. Vulgare, Leucantbemon Dio[c. C. B. Chamwemelum Ger. 3DDilu, 0? Dogs d'amóniile. A Cotula foetida in. his precipue differt, Quód raicis fibre craffiores funt; cauli major, elatior ramofior, magis glaber, & 1n apricis purpurafcens, imá przcipué parte : Folia (aturatitis viridia, ion lora, in fegmenta multó anguftiora & tenuiora, fceniculaceis feré fimilia divifa: In fibus folia dicus medium in circulum ambientia pro magnitudine longiora" fünt, anguftiora & acutiora dif cus medius cüm primum flos aperitur planior eft, poftea eo marcefcente in capitulum. grandius ex tumefcit, é pluribus feminibus coagmentatum : Flofculi fingulares é quibus difcus medius com i tur minores funt. Odor plantz non ingratus. T ra In locis. cultis & inter fegetes paffim & copiosé provenit. A Chamzmelo odoratiffimo differt quód. recto caule a(furgat, cüm illud procumbat & repat: praterea quód annuum fit, cum illud perennet, ut de odore nihil dicam. der Hanc fpeciem olim pro Cotula ton feetida habuimus: vereor ne Morifonus in Prelud. eundem errorem erraverit. Lec eftquz i À flore pleno titulo. In naufea five vomitu gravidarum deco&um majoris Chamomille Johannes le. Bon in Thera- v;;a;; peia puerperarum p. 6. commendat. D. Soame € Dolxo L. 5. C.4. S.26. ad Locus, hortis noftris colitur & pangendo propagatur Cora/e inodorze A. Cotula fetida Ger. Park. Chamemelum fatidum CB. Chlamemelum fatid, fetida C. B. &tinking 9paptyerb, 0? 9paitfes. fetidum frve. Corule Radix ei alba, fimplex, pluribus fibris capillata. | CavZis nunc unus, nunc. plures tes, glabri, aliàs brevi lanugine hirfuti, non admodum craffi, folidi, valdé ramofi, ra alis exeuntibus, & caulem ipfüm altitudine füperantibus. Foi alternatim pofi acutas lacinias tenuiter diffe&ta. — [ Prima divifio eft in. alas aliquot mediz coftz adnexs, deinde ale fingule in plura fübdividuntur fegmenta] pallidé viridia, pinguia, glabra fer&, foeda. In fummis caulibus & ramulis flzres longis pediculis nixi, majufculi, e ferie feu circulo foliorum alborum dif cum luteum ambientium 6 ON Marcefcentibus floribus dicus medius in ttiberculum rotundum paullatim affurgit. Inter fegetes & in cultis paffim. Chamoemelum inodorum five Cotula non fotida 7^. B. & aliorum , cüm folo narium judicio à Cot. fctida difcernenda fit, ut affirmat Bauhinus, non eft cur diverfam fpeciem ftatuamus Vires hujus fuperiüs füb Chamamelo traditz fünt. : pedales, tere- , ramisé foliorum ta, 1n anguftas & Locus; Vires, * 4. Chamemelum futidum marinum J.B. Stinking &ra-Spapiuech, Haud multüm diffimilis habitus à Chamamelo hortenfi.. Verim non modó cau/es ramíque ftriati, fübrübentes, lanugine alba funt veftiti, fed etiam foZz, eáque minutitis, ut videtur, diffoóta & pro- pemodum candicantia: flores equales, ftellatis candidílque in ambitu radiatis foliolis umbilicum la- teum ambientibus. In maritimis Narbonenfium collegit Cherlerus, e. 0CHés * 5. Chamamelum marinum J.B. Matricaria maritima C. B. Parthenium maritimum Park. Sta €amomif, —— . g.B. Complures humi Ípargit czuliculos, palmares aut dodrantales, fimplices, per quos ordine aícen- dunt ic quàm Chamemeli vulgaris latiora, breviora, craffiora, nec adeó tenuiter incifa, amara & fubacria, odore feré Chamzmeli: Flores fingulis geniculis infident finguli, Chamzemeli fimiles, candidi, radiati, fed majores, eundem feré odorem halantes. Radices fatis profundae, nigricantes, multis fibris donatz. Floret Aprili; Augufto & Septembri. An & quomodo hoc differat à Chamsmelo feu Cotula vulgàri mihi non. conftat; e Tempus, * 6. Chawuemelum. leucantbemum incanum Hifpanicum. minus C. B.. Hifpanicum incauum parvum Park, &parniff) boarp d&amomile. ' C. B. prod. Plantula eft palmo minor, radi parva, fibrofa, rufefcente, ex qua cauliculas tenuis, uncias quatuor altus, nudus exfurgit, florezz unicum, fatis magnum, difco pallidé luteo, foliis pluribus albis cin&o fuftinens. Folios ad radicem parva, incana, tenuiflime inffar Abfinthii Galatici, vel Abro- tani divifa, quz infipida & inodora funt. In regno Granada ad agrorum margines. Pone Cba- Locis. Hi:isTrTonrAa PrANTARUM. Chamzwelum Hifpanicum luteum odoratum C. B. prod. Ad Chryfanthema. potiüs referendum videtur. * 4. Chamemelum Alpinum inodorum C.B. Park. Leucantbemum Alpinum Clufti Ger. $jpountain dtamomile toitbout feent, Claf. : Hujus fos Chryfanthemi Alpini . Clüfii folis non. multüm diffimilia funt, nifi pauló magis incifa effent, crafía & fucculenta (uti funt multarum. Alpinarum ftirpium folia, quemadmodum & marinarum) amariufculi faporis, & nullius grati odoris. Caw/iculi dodrantales, infir, 1n qui- bus fingulares flores, Chamamelo majores, luteum orbem ambientibus vicenis aut pluribus albis fo- lus. Laté íe fpargit hzc planta Anthemidis modo & fibrofas radices habet. ; Crefcit in. fudenberg, Spital] & alis quibufdam provincie Stirie Jugis, ubi Julio. & Augufto oret. 8. Chanemclo affine Bupbtbalmum Italicum fegetum altiffipum Y. B. Cham. leucantbemum Hifpa- nicum tnagno flóre C. B. prod. Cb. Hifpan. amplo flore Park. . B. ex alté affürgit, ut fegetes in Italia etiam füperet, cawlibws fimplicibus per quos fo/is Buph- thalmi vulgaris, afperiufcula, alterno pofitu, ex unciali diftantia, minutiffimé ac profundé diffecta, quorum fegmentorum fümmitates velut pilos tenuitate füa reprefentant. Flos in. faftigio unicus, jam dicti Buphthalmi flori qualis, radiato in orbem fimplici foliorum can- didorum agmine conftans, umbilicoluteo. Differt (inquit) à Cotula feetida ne quis fallatur. Vulgare eft circa Monfpelium in fatis, quod. foliorum divifurá, altitudine & majori flore à Co- tulis facilé diftinguitur. Bote. Mon[?. Ó * 9. Chamemelum eA&tbiepicum lanugino[um. Breynii. Breyn. Cabrio hoc prorfus novum pulchrum fané ac perrarum eft, eá fermé quá Romanum faciein Promontorio Bonz Spei crefcens, quanquam minus, & ramos teneriores, densá lanugine pubefcentes fpargens : Felis minoribus, lanuginofis, Millefolii lutei junioribus & magnitudine qua- dantenus & figuráfimilibus. Ex ramulorum cymis inter folia pediculus pal»zarzs feré, gracilis 8c levis exit, qui in fümmo in capitulum leve, ftriatum, crenis magnis & obtufis per circumferen- tiam coronatum, ex viridi albicans & veluti rorulentum, paullatim craffefcens abit : cujus medio flos Chamzmeli vulgaris, difco ex tabulis mille minutiffimis luteis conflato, foliolis candidis fed perquam pufilis, ut Afteris cernui Col. cin&o, eleganti fpe&taculo infidet. Excuffo flore femen copiofim, nigrum, Chamzmeli inodori minus fequitur. Hzc planta, propter capitula parumper à Chamzmelo recedere, & medium quoddam genus inter hoc & Afterem cernuum C. prxtendere videtur. * 10. Chamzemclum. Lufitanicum latifolium [roe Coronopi folio Breyni. Breyn, Caulidli multisab una radice prodeuntibus, & fümma tellure magna ex parte fparfis, fefqui- pedalibus, tenerisac leniter hirfütis, fuperiüs maximé, luxuriat: quos fva íine petiolis alterno pofitu veftiunt, utrinque in lacinias novem aut decem laterales divifa, mediam quandam inter Co- ronopi minimi maritimi hirfutt, & '"Tanaceti Alpini C. B. adhzrentia cauliculis folia. figuram ob- tinentia, Singuli caules & rami fingulos fferes producunt, tam capitulo, quàm aliàs Chamzmeli Romani flore fimplici zquales, quorum candidiffima, ad unguem citrina, anteriüs diffecta petala, difcum totum tabulis amplioribus luteis obductum, & ità figuratum ut ab 1mo latior 1n anguftum verticem exacuetur, rotatim ambiunt. Ex femine Lufitanico in Horto publico Amftelodamenfi enatum meníe Julio florens obfervavit Jac. Breynius. SECTIONIS Lib. VIII. De Herbis Corymbiferis, | 257 SECTIONIS PRIME MEMBRUM QUARTUM. 2De Elerbis Corymbiferis cum. barbulis divert à medio difco coloris, floribus in | Wmnbelle formam digeflis, Jeu De Partbenio aut Matricaria. ü - ! ATRIC AR IL A à matrice feu utero recentioribus dicta, quód morbis uterinis confe- rat, Parthenium Diofcoridis cenfetur, quod diminutivum eft à Tagtg- virgo. NNote ejus characteriftice funt Flores velut in umbella, barbulis albis difcüm medium luteum ambientibus, A. r1. Matricaria Ger. vulgaris Park. Matricaria vulgà, minus Parthenium J. B. Parthenium . B. 7 I. ffve Matricaria vulgaris C. B. 3'ebertetu, à ! : . E Radice alba plurimis fibris emiffis terram apprehendente caules exurgunt plures, fefquicubitales; rigidi, ftriati, glabri, fatis craffi, medulla fungofa referti, foliis crebris, nullo ordine pofitis ve- ftii. Verfus/fummitates caulium ex alis foliorum exeunt ramuli, in quibusut & in fümmis caulibus exiftunt flores pediculis oblongis, plures velut in umbella radiatij non admodum ampli, foliis marginalibus brevibus, albis, diícum medium flavum cingentibus. Foliis marginalibus marce- Ícentibus difcus medius extumefcit. Fo velut alata ex duabus tribáfve pinnularum mediz coftz adnexarum conjugationibus componuntur : pinnule hz nate (unt, ínque alias minores circa mar- gines dentatas fubdividuntur, Filicis cujufdam feré in modum. Color foliorum ex. viridi luteolus "ota planta odorem gravem & vehementem fpirat. ; Junio & Julio menfibus floret ad. fepes & in locis ruderatis, Locus Có m Tempus. Matricarie varietates fünt, 1. Matricaria flore pleno C. B. &t aliorum, fola floris multiplicitate à vulgari, non fpecie differt, 2. Habetur & flore zudo, feu foliolis radiaiis medium orbem cingentibus viduo. Flore aphyllo, bullatis floribus aureis Par£. : 3. Matricaria odorata 'f. B. & aliorum, cüm nulla alia in re preterquam odore gratiore à vul. gati differat, nec ulteriore defcriptione indiget, nec fpecies diftin&ta cenfenda eft. | 4. Matricaria florum petalis fiftulofis majoribus. 5. Minoribus. Utraque varietas colitur in Dort. Reg. Parif. & hort. Leydenfi, & femini proculdubio originent fuam debuit, uti Bellis minor florum petalis fiftulofis. | 6. Matricaria cauliculis rubentibus N. D. Hort. LugZ. B. Ad uterinos affe&tus non. parum confert (ut vel nomen ipfum arguit) deco&um & potum, yj; menfes & fecundas remorantes, uteri fuüffocationem, &c. Quzcunque amara poffunt utiliter pre- —— ftat : ventris tineas expellit vel herba ipfa, vel füccus ejus expreffus non fecus ac Centaurium aut Abfinthium. Convenit 1n Arthritide. NNoftratibus, & Germanis etiam ( J'etierfeíu ) Febrifuga dicitur abeffe&u. Nonnulli, ut apud "Iragum, 1. Hift. so. fapientes mulieres, & Braffavola in examz. Simpl. vim purgatricem illi attri- buunt, quam Parthenio fio Diofcorides ineffe prodidit. Palam eft, Apes ferre non pofle odorem Matricarix: quare plethorici, quos prz. aliis pungunc apes & culices, in hortis ambulaturi optime fibi confulent, f1 Serviam ex Matricaria fibi parent. &c circumferant: fic enim apes hujus graveolentià offenfe, quafi mamu abactz, illis non. nocent. Eundem effe&um expectare poffumus à Cotula feetida, S. Paulli Zuadrip. Botan. Claff. 3. .p. 390. Habui à D. Zancr. Robin[on. Ad Hemicraniam, K folior. Matricariz m. i. Calefiat in fartagine, &c bis aut ter calidi ver- tici applicetur. Cbefmeau ex libro ZArcanorum. | Macricaría cruda impofita capitis vertici mitigare ejus dolores fzpiculé folet. S. Paullus. Parare ex ea. & floribus Chamomillz cum tantillo Artemifiz deco&tam fuevi, à cujus ufü hy- fterica fymptomata illico ceffare, & lochia abunde fluere Íxpe comperi. Idem. * 2. Matrciaria inodora C. B. Park. — Partbenium. inodorum [Foe Acbavvan Eg yptiorum J.B. dievecteto witfout fcent, Herba eft Chamzmelo proxima, qux tamen non adeó alté extollitur, fed parüm füpra latiüs expanditur, foliis Parthenii minoribus ac denfioribus, floribáíque Chamzmeli mulis. Herba fv poris odorííque expers percipitur, fed flores odorem gravem obfcurümque fprrant. JEgyptii porro quibus & hzc planta patria eft, delcriptore Alpino autore, florum foliorümque Locus € decoétum in ufü habent ad tollendas vifcerum obftru&iones, przfertímque ad ictericos. Vires. Hxc planta ex defcriptione rectius ad Chamamelum refertur. on £rv«e 358 HisronRr:A PraNTARUM. Herbae fore compofito. difcoide nudo, feu. Corymbifere flore undo, funt vel. caule f£ Determinato, floículis-fci, eum finientibus, iífque vel. (Sparfis aut folitaris, ! re füperficie perenni, foliis in ramulis figillatim pofitis," odoratisz: AsRoraxuw FJEMINA, ChamecyparilJus. &Herbaceze, Íemine : . m feu bidente, foliis in caule bijugis, radice annua: EuPATOR1UM CANNABINUM 3 - Mu c NE HEONCLD TT femina. Indivifo C integro, folus vel Integris Majoranz: Cun ysawTREMUM C. P. [p. repeus flore apbyllo Breyn. Dilfetlis, feu fegmentis Coronopi zzmulis: CrRvsANTHEMI Conyzoides e/Etbiopi- cum, &c. Breyn. Í&u tenuiflimis, Millefolii zmulis ; CunysaNTHEMUM VA- LENTINUM Cluf. Velut in umbellam difmfitis in. fummis caulibus & ramulis, folis : A LL o p—X P a ——À Integris, Latis, elatior& major: Cosrus non ronuM, Bal[/amita was. j Anguf-is, per margines incifis, humilior & minor: Acrnaruw; Ba//amita femina. Diffetlis & velut alatis: Tamacetum. Indeterminato, floribus eum non finientibus, verüm fecundüm ejus longitudinem velut in fpicas dif: pofitis ; foliis p Diffectis, '$ Fruticofisr. & lignofior, foliorum fegmentis tenuiffimis: Az&orANUM Mas, L6 Humilior & minor, A longis, anguftis, Hyffopi: DRACO. à | dE infignis, odore vehementiore, folio incano: AssrwrHIUM. : t . E ERA L6 Minis amara, odore remiffiore, folio fubtus incano, fuperné virente: An rzwtsIA, ; SECTIO SECUNDA. - De Herbis Corymbiferis flore nudo. IE C Sectio in tria membra dividi poffet. Primam earum quarum flores caules terminant, floribus fparfis aut folitarus. L. Secundam earum q. f. c. t. floribus in Umbelle formam digefus. : 'Tertiam earum quarum flores caules non finiunt, fcd fecundüm eorum longitudinem velut in . . fpicas difponuntur. Car. L De Alrotauo femina frve Chamacypariffo. . fÀ Brotonum unde di&um fit vide infra in Capite de Abrotono mare. - Chamacypariflus dici- tur/ab aliquali cum Cupreflo foliorum fimilitudine. S is, folia. odorata; Flores foltari ramulos Notz ejus funt füperficies fruticofa, perenn terminantes. 1. ZAbrotanum - II. De Herbis Corymbiferis. 159 1. Zbrotanum femina vulgare Park. femina folim teretibus C. B. Chamecyparif[as.. ]. B. Ger. d(tommon 3Labenüaer-cottor. Ex radice crafía, dura, lignofà & fübinde in brachia fiffa virgulta cubito altiora emittit, lignofa tenera lanugine incana & in plures ramos divifa, quos ambiunt tenuia fo/ia, longitudine circiter unciali, minutim denticulata, 1tà ut quatuor feré denticuli in eadem phalange agminatim difpofiti confpiciantur, incana omnino, odore medicamentofo & cum quadam füavitate gravi, fapore par- tim acri partim amaro. Singulis ramulis finguli infident flores. "Tanaceti, lutei, 3 Íqua- mofis. Circa oppidum $. Cyriaci in Hetruria copiose provenit atque indé incipiendo ad Statum Eccle- Locw. fiafticum feu territorium Papze, fecüs vias. Convenit qualitatibus cum Abrotano mare, usüíque przcipuieft in. obftructionibus Epatis, Re- Vires. num & Ureterum: Icterum curat. : Ventris lumbricos interimit, quotidiano experimento muliercularum, tum femen, tum herba ip- fa in la&e decocta & pota. É Folia ficca ad fiftenda alba foeminarum profluvia conferre fcribit Matthiolus, fi continuis decem diebus aut pluribus, fumantur à jejunis, & deinde interpolatis diebus. 2. Abrotamum famina folis Erice C. B. Park. | Chamecypari[[us unguentaria J. B. decidea ben A'abenboeracoton foit) a fcent. Tie aDintment, : ule j x: eft tenuioribus, candidioribus, fu/iis veftitis minoribus, fed quz majoribus denticulis in- cif funt, odore minüs gravi & jucundiore. DM Hanc fpeciem eandem puto Abrorano fceminz 2. Clufiti, cüjus etiam defcriptio Abrotano noftro unguentario in hortis frequenter culto, & in collibus faxofis circa molendina Nemaufi nobis ob- fervato meliüs convenit, quàm Bauhintana, qux hujufmodi eft : Alterius ( 2.) rami Guam candicant, minus tamen frequentes fünt, longiora habent folia, qua- Cluf- tuor fimiliter dentium ordinibus pradita, initio quidem incana, minüs tamen quàm in fuperiore, & que tandem omnino virefcant ; odor mitior eft: fapore, radice cum Jam defícripto convenit. Hoc genus pleriíque etiam hortis commune efle fcribit. Hz defcriptiones (ut verum fatear) 1n eo contrarie videntur, quód J. Bauhinus & etiam Dodo- nzus folia minora huic attribuunt quàm vulgari Chamzcypariffo, Clufius autem longiora; quz quomodo conciliari poffint non fàtis perfpicio, utcunque eandem utrique plantam defcriptam mi- nime dubito: proinde Abrotanum feminam 3. & $8. C. B. ad idem caput reduco: ut & Par- kinfoni Abrotanum foeminam fecundam feu manum & Abrot.fcem. quartam feu Eric foliis. "o3. brotanum. femina. flore majore. C. B. femina Narbonenfis magno flore Park. femina. 3. Clsf. 3Labenperotton ivitf a large ffotuer. A4bfimtbium marinum. Abrotani femi- "ze facie Ger. Ad primum genus multum accedit, fed longé ftrigofius eft, & ramos duriores, brevioribus mi- nüíque frequentibus foLis obfeflos habet, colorem etiam inter utrumque medium. — Fleres in extre- mis ramulis majores & pallidiores in. íquamatis capitellis. — RaZix in. duros & lignofos ramos di- varicatur. In acclivitate quorundam colliculorum inter Narbonem & oppidulum D. Nazarii à Clufio obfer- vabatur. : - Hoc genus àn ab unguentario dicto differat fübdubito: forté tota diverfitas loco debetur. Lou. * 4. Zbrotanum femina folis Rorifmarimi majus C. B. Park. femina 4. Claf. hift. [9/7 MS ab uno cefpite prodeuntibus rzzzis conftat, tenuibus pedalibus, candicantibus, quas nume- rofa ambiunt fo/ia Rorifmarini coronarit, fed minora & anguftiora, qux novella incana funt, & nulla feré incifurarum veftigia apparentia habent: adulta autem viridiora, longiora, & quaft minutis incifüris diftin&a funt, multüm tamen à Santolinz creditz foliis diverfa,amari guftüs & Jucundi odo- ris: multas é fingulis ramis producit virgulas palmares, raris foliis feptas, atque in. fummo earum faftigio capitella, floremque luteum, Santoliná multó ampliorem :. maturo autem femine marcefcunt he virgula. Radix eft lignofa. * o $. Abrotauum femina. folis. Rorifmarini minus C. B. Park. fem. $. Cluf. hift. Clsf. j Vine E: totà denique facie precedenti fimile eft, fed per omnia minus & gracilius : quod natalibus tribuendum non eft, quandoquidem uno eodémque in loco ( inquit autor ) fimul naícen- tes plantas invenerim, neque etiam ztati, quia utraque fpecies ex feminibus natali loco fejunctim colle&is & repofitis & mecum in Belgicam dose mihi nata eft, magnitudine & exilitate non mi- nüs difcreta quàm natali loco fuerat. 6. Abr» Hisronrà PrANTARUM. Me geo IR NL Ader c i mE GNE c o7 REUS NER Rs ER OR Lociis. Loci. Locus- 6. Abrotanum femina viridi C. B. Park. femina viridis mimr Park. fem. 6. Claf. CIaf. Eu magnitudine par eft, interdum etiam paullà majus: Ramuli non ut in altero candi- cantes fcd virides : folia etiam viridia, fed longiora tenuioráque, non minüs quidem amara quàm illa, fed minus jucundi odoris : /fos pallefcens, wizgz quz florem füftinent tenues , maturo femine edam arefcebant, ut in fiperiore, cujus radici hujus radix etiam refpondet, fed magis fibroía eft. Naícuntur [ tres proximé defcriptz fpecies ] Salmanticenfi agro, montibus Segobiz vicinis, quos el puerto de Guadarama vocant, & veterem Caftellam à nova feparant ; aliííque afperis & falebrofzs Hilpanie locis; Florent Maio & Junio; femen maturum Julio. Hxc omnia Clufius. * 7. Abrotanum femina vepens C. B. Santolind $, Dod. Nobis zincognita & füfpe&ta eft. 8. Abrotanum femina vilofis d iucamis folüs C. B. Seriphium Diofcoridis Abrotami femina facie Ad. Lob. Ad. Lob. , Exilibus, lenibus. fzrewlis, pedem altis fruticat. Radix albicat, prolixa, furculófque ftatim ab humo mnumerofos promit, crebris fo/jsS, minutim crenatis, teneriufcula lanugine incanis , uti Gnaphalium fammo tenus obfitos, ubi extrema capitula aureis floribus bullata fulgent, femine parvo copiolo referta, fimilitudine Tanaceti fed minore. Adeo fimillima eft Abrotono feminz vulgari hortorum, ut haud facile utramvis ab altera dif: cernere fit; nifi quia hc tota minor, odoratior, candidior, tomentola, quod alteri deeft, cui fo- lia breviora ; fapor non adeó ingratus aut vehemens. Hoc & nobis non minüs quàm Lobelio in Galloprovincia, montis celi S. Magdalenze cr ptá celebris acclivibus, quà S. Maximinum oppidum fpectat, obfervatum. — Et reverá Abrotono foem. vulg. adeó fimile erat, ut pro eodem habui emus, nifi odor gratior, ftatura humilior, & locus con- trarium fuafiffent. Lobelius quoque fe vix credidifle ea differre Ícribit, nifi utrumque contuliffet. Necdum tamen nobis plané fatisfadum eft, quibus loca hzc adire contigerit diligentius & exactiüs hanc fpeciem cum vulgari conferant. * 9. Zibrotonum peregrinum Cupre[fi folis Lob. Park. femina foliis Cupre]]; C. B. Exigua eft radice: ex una flirpe plufculos viticeos, caules rigidiores nigricantes producens: Fvlia cupreffina aut Sabinz, texturá reticulatá effigiata, longa, angufta, & per virgulta crenatis extremi- tatibus denticulata. Ex brevi hac & imperfecta defcriptione qualifnam planta fit quam intelligit Lobelius nefcimus: in capite de Sabina caulem ei attribuit pedalem & fefquipedalem, in fümmitates caudatas comofas exeuntem. Car. II. De Eppatorio cannabigo femina. i. Eupatorium cennabimum femina Ger. aquat.. duorum. generum Park. Camnabina. aquatica folie tripartitó divifo Park. C. B. Verbefima. [rue Camnabina Werten eminits pulchro, elatior ac magis frequens J. B. 3Dater Demp, 20grimonp tuit) a pellotu. ffotuer. Adix plurimis fibris majufculis, fibrillis minoribus capillatis conftat: Caules attollit cubitales & fefquicubitales, teretes, ramofos, folidos, [ rubentes, hirfutos] Fwis ad genicula ex adverfo bina tripartita aut etiam quinquepartita, [ fubinde per ramos quoque. nullo modo laciniata ] circa margines profunde ferrata, glabra [ J. Bauhino pilofa ] latis pediculis caulem amplexa. Flo- res fummis caulibus & ramulis infident, € flofculis exiguis luteis quinquepartitis compofiti, nudi, multis fquamis purpurantibus calicis loco obvallati. Sezeslongum, latum & planum in fummo bicorne [.J. Bauhino in duos flylos afperos definens qui vettibus adherent. ] Uniufcujuíque floris bafin cingunt folia radiatim difpofita, acuminata, brevibus circa. margines pilis, qui ferraturz fpe- ciem exhibent, hirta. In locis humidis & paluftribus, foffis, riguis, & intra fluviorum laté patentes alvéos non rar predit, ut re&é Dodonaus," : A. 2. Éa- Lib VIIL "De Herbis Corymbiferis. 361 — Á. a». Eupatorium aquaticum folio integro Park. Eupat. Cannab. femine varietas altera Ger, e mac. Camnabima aquatica folio mom droifo C. B. Verbefina. gulcbriore flore luteo. J. B. apateczDemp2lgrimonp fuitf an unbivipen feat. Fibris adicatar multis albis, tum ab imo caule, tum ab cjus geniculis demiffis, fapore aromiaticc. Caules cubitales & majores, alias minores, teretes, fübhirfuti & nonnihil fubinde rubentes. Fia ad nodos bina advería, quatuor aut quinque uncias longa, acuta, ferrata tantummodo, non in la- cinias divifa, füperficie utrinque lxvi, fapore acriufcülo. Ex foliorum aàlis duo. ramuli diverfi exe- unt, quorum alter altero minor effe folet. Flores multó pulchriores quàm in Verbefína elatiore ; quorum extima folia ex luteo viridantia, ftrus nigricantibus picta, his proxima aureo fulgore ni- tent, magna, in orbem aa; medium occupant alternatim remiffi flofculi, luteoli, quinquepartiti, apiculos nigros exferentes, fquamulzque ftriatz, extimis quoa fimiles, fed fuppares. —Semez ob- dee compreffum, fufcum, breviffimis ceuariftis afperiufculis capiti adnatis, ad veftes ad- zret. In locis aquofis ubi aqua ftat aut refidet J. Bauhino. Apud nos ubique udorum unà cum prz cedente provenit Cannabina aquatica, non tamen quz híc deícribitur, flore radiato, fed fore nudo. * 3. Cosysa capite nutante. J. B. Camabina aquatica. folio mon divifo, C. B. qui banz cum gre cedente. confundit. 3Dater2larimonp Voitf a Denbing Bcap. 2) Caules habet plures, cubitales, hirfutos, qui in varios ramulos finduntur, quorum fingulis appo- fitum folis unum, longum, fatis latum, rariàs ferratum, pilofürm, Conyzis nonnihil fimile, ra- mult ad florem ufque robufti, re&íque, per extrema in cervicem rigidulam contorquentur, florem: nutabundum, terrámque verfüs inclinatur fuftinentes, ex multis ceu fquamis compofitum, quarum medium obfident multi apices lutei, eo feré modo difpofiti quo in Verbefina. — Flore ambiunt quz- dam longiufcula folia viridantia ftellz in modum radiata. — Radices fibrof, Hellebori nigri fimiles, C. Bauhinus in Prodromo hanc defcribit fub nomine Camsabime aquatice (iile. capitulis nutanti- bus, & tamen in Pinace Ewpatorio cammabino Chry[antbewo eandem facit. Hx tamen plante nobis diveríe videntur, ut defcriptiones conferenti patebit: utcunque hujus defcriptio meliüs convenit Cannabinz aquatice folio integro nobis in Anglia familiari. CAP. IIT, * Chry[antbemum Conysoides e]ibiopicum, capitulo apbyllo, foliis Majorate Beeynit. Breyn. Tod hic frutex, pedalis, Conyzz minimz Lol. facie quodammodo nafcens, in plurimos Í& expandit ramos, rotundos, ftriatos; quos numerofà & conferta ambiunt fo/ja Majoranz hortenfis foliorum formam & Sanamundz primz C/vf. non malé zmulantia, villofiora ta- men ac parumper minora, odoris & faporis aromatici, Menthz corymbifere feu. Cofti hortenfis inftar Summis ramulis me eorum autem angulis fzepius plura infident Capitula, dura, vil- lof, difcum luteum ftaminulis plurimis conftantem fine radiatis in ambitu nafcentibus foliolis con- tinentia: donec tandem eadem ftaminulorum loco femizibus folidis & angulofis, ex cinereo colore albicantibus, Foeniculi feminis magnitudine, onerentur. — . Ín bonz Spei Promontorit locis herbofis oritur, ubi menfe O&tobri & Novembri vernat. Chry[anthemum Cannabinum Americanum Mori. przlud. A noftrate cognitu facile eft, quippe caules edit quadrupedales, fübrubentes, firmiores & re&ti- ores: flofculos ex multis ftaminulis luteis conflatos habet, & femina bidentia multó vulgaris Chry: fanthemi Cannabini feminibus majora, veftibus pariter adhxrentia. li C AP. Locus; Locus &j Tempus. : 262 Locus. Locus 65 Tempus. ; glabri, coloris pallido vireice HisroR:A PiaANTARUM. C A P. IV. De Bellide luteo flore aphyllo. rn. Bells [pimo[m Alpin. exot.. [Dinofa. folis Agerati C. B. smajor. (pinofa. flore luteo mudo Park. fpi- mofa elatior C fruticofior Herbariorum bullatis aureis. floribus Lob. Ad. part. ult. 30richlpe Icateb raften. peliotu 3Daitic. Alpin. OTA. planta eft fraticofa, habétque à radicibus multis gracilibus lignofos caules plures, re&os, graciles, ramofos, glabros, fubinde rubentes, foliis mulus oblongis, fpinulis crena- rum loco in ámbitu armatis parvis ad. Myrti folia accedentibus cin&us. In cauliculorum fummitatibus fiunt feres; toti aurei, lati rotundi, ad modum Anthemidis nudo flore ; quibus füc- cedunt femina mitima, oblonga, mollia & nigra. : Ww Parkinfonus femina alba ei attribuit. Iixc planta nobis hac aftate [ 1685 ] fuccrevit ex femine ab amiciffimo Viro & infigni Bota- nico Hes lose: verüm non perfecit lorem. Deferiptio Alpini ut & Parkinfoni ei fatis apté congmrut. In dodrantalem alutudinem affurrexit, foliis crebris 1n caule nullo ordine pofitis, ab anguíto principio paulatim dilatadis && in rotundum definenübus, glabris, obfcure virentibus, circa margines denticulis fpinofis incifis. * $ Bellis lutea free Chryfantbemum. Capitis bone. fpei vepens, flore apbyllo Breyaii. T£y2, FR nititur teneris, albicantibus, nec 3tà profündis: ex quibus Caulicul; emergunt rotundi, ícentis, & aliquibus 1n locis quandoque ex fufco fubrubicundi : dividun- tur hi rurfus in alios minores, utplurimum versüs terram procumbentes, quam ubi attingere va- lent mox novas mdiculas emittunt. — Pelis donatur ex glauco virefcentibus, longiufculis & inor- dinaté incifis, ac Coronopi folia quodammodo referentibus, caulémque femper ambientibus: in fingulis autem caulibus unicus confpicitur flofculus, lutei coloris, ex innumeris ftaminulis five exiguis tubulis conftans, inftar orbis five difci florrs Chryfanthem: vulgaris, quem nulla ambiunt. folia, quare & aphyli nomen inditum. . Sezez maturum exiguum elt & Íubrufi coloris, proximéque ad Chryfanthermr vulgaris femen accedit: quod cum ipo flore odorem fpirat haud ità gratum. Univerfà autem planta apud nos annua eft, & fatis copiose ex deciduo femine repullulat. Defcriptio eft D. Syer. in horto Leidenfi colitur In fub nomine Bellidis lutez fci Chryfanthemi exotici minoris flore aphyl- lo, Chamemeli facie. Car. V. *. Chry fantbemum Valentimm Clafi Park. Ger. Bupbtbalenm lamginofum foliis Milefolis C. B. Bupbtbalzso tenuifolio [imile Chry[antbémum Valentinum Clufii J. B. Claf. à Nó plerunque affurgit cauJe, pedali, raró ampliore, ramofo : foliis fscundüm radicem nu- [| merofis, deinde temere & fine ordine per caulem fparfis, multifidis, Mill efolii Stratiotis foliis ieu pene fimilibus, lanuginofis & incariis, qux deguftata falivam cient, & acidula funt. Eos in fingulis ramulis unicus, luteus, vel potiüs auri fplendore fulgens, quíque reficcatus multis annis na- dvum colorem etiam retinet, medio Anthemidis difco five umbilico major, & fine. radiatis in am- bitu na fcentibus foliolis, odoris non injucundi. Radix unica, candicans, firma, craffiufcula. — Valentino regno ad arvorum margines eruebat Clufius, juxta femitas repertum, nufquam alibi ipfi obfervatam. - Florebat ifthic Martio. LA Hzc planta, nequis fallatur, plurimum à Buphthalmo Narbonenfis provincix differt. CA P. MM M€—MPFRNPB Lib. VIII. De Herbis Corymbiferis. EG MUN ME KNUAXT UA. ol aed Car. VI. De Coflo bortorum ditto frve Balfamita mare. Hs notz genericz funt flores lutei nudi in umbellam aggefti, folia integra, lata, in ambitu cre- nata, odor validus. d i I. Mentha. Corymbifera five. Coffus bortenfis J. B. Men. bortenfüs Corymbif. C.-B. Coffus hortorum major Park. Bal[amita mas Ger. , 5. B. A Obliquas agit radices, Menthze radicibus pares, teretes, à quibus fibrz demittuntur multe, Cau. les cubitales & fefquicubitales, ftriati, ramofi & herbaceo colore pallefcentes. — Fols Lepidii, eo- dem cum caulibus colore, per ambitum ferrata, rariüs laciniata, odore intenfo Agerati, Íapore ve- hementer amaro. Summis ramis infident Corymbi aurei CTanaceti. Semiza parva, oblonga, com- preffa, In hortis colitur. Locis; Sanat cruditates ftomachi, ru&tus, vomitus, fctores oris, tormina, cardialgias ex ftomacho, do- Vires. lores capitis ex eodem. — Quin. ex propria capitis affectione, fiquidem frigida fit, Cozfervz. non in- feliciter ufürpatur. Idem dico de morbis uterinis à menfium mora. ldem de calculo. C. Zi- 77249. - In vifcerum obftru&tionibus non. effe inftrenuum. remedium perfuadeo mihi ob partium tenuita- tem : ob amarorem vermes necat & fuccus & femen foris. Parkinfonus femen & florum in vino alb. infufionem ad 31J. una vice pueris verminantibus propina. — Peculiari vi Opii aliorámve vene- norum malignitatem retundere creditur. In vulneribis citiffimam operam przftat, unde Ba I[amitze nomen inditum. Mulieres Germanice paflá farinaceá obducta folia frigunt in oleo butyróve, & menfis fecundis apponunt. Balfamum ex eo cum Ophiogloflo in Oleo olivarum deco&o, additis inde ad dandam confiften- tiam cera & refina, paratur, ad ulcera inveterata utiliffimum. : Muliercule Danicz Balíamitam ficcam fibi magná copia quotannis fervare folent, ut menfibus parcé vel omnino non fluentibus balneum vaporofum ex ea fibi conficiant , quá omnibus pediluvi- is menagogis longe ocyüs moveri fibi menfes perfentifcunt, fi vapor in locos per infündibulum ex- halet, quàm fi folum hiante finu, fapparo undique vanno circundato füper ea confideant. Sz». Pauli, Exadverfar. D. Hulfe. Si fucco & herba Balfamitz füccofa inguen & alarum hircus probé perfricentur, certo experimen- to neci dabuntur illud pediculorum genus qui inguinales appellantur. I4ez. * $ Mentba Corymbifera Brafilienfrs, Camara Jago didía Marggr. À precedente. feu vulgari differt hxc foliis acuminatis , urtice xmulis, cim illius obtufiora fint ; necnon florum colore € lactefcente & diluté coeruleo mixto, qui in illius aureus eft. 3. Pfeudocoftus Virgimiana, [eu Anonymus Corymbifera Virginiana flo. albo. | Folia habet integra, lata, circa margines ferrata, Cauler dodrantalem, in. fümmo geftans. flores multos, velut in Umbellam aut Corymbum congeftos, albos, difco medio ( quantum memini ) fo- liolis parvis albis cincto. "- Hanc plantam aliquot annos Cantabrigiz in hortulo meo alui : habui autem à quodam Pier, hortulano Ios cujus filius eam cum aliis rarioribusé Virginia attulit. Nullibi ( quod fciam) defcripta occurrit hzc planta, pulchra & rara : nifi forté fit Ptarmica Vir- giniana folio Helenii Morif. prelud. fuperiüs in capite de Ptarmica propofita. Quó fané commodi- us refertur quàm ad Coftum, ob flores radiatos, ri^? | CA 5, 264. Hisrong1A PrámTARUM Car. VII De Zgerato. quoniam flos in fua coloris fpecie dilutiffimé confervetur ; quafi dicas fenectutis expers, . quod "AyiezrG- dicitur : velut Plinius lib. 27. c. 4. quoniam diutiffimé non marcefcat. 1 ps ejus characterifticz funt flores lutei nudi in umbelle formam difpofiti, folia integra profun- e ferrata. à Tíegnv Diofcondi l4. c. $9. cui nomen inditum 4i zi imma? 7$ 4v8O- ipae ts euiddfesus, 1t, fgeratum pu Coffus bortorura minor Park. — Ager. foliis ferratis C. B. geratum ple- ri[que, Herba "ulia quibu[dam J. B. — Bal[amita femina [roe -Ageratum Ger. 9paublin, 9? 9ipaubtin-canfp, Radice conftat lignofa, minimi digiti craffitudine, varié implexa, ex qua complura furgunt vir- gulta, cubitalia & altiora, tenuta, colore aliàs fübrubente, aliàs ex viridi pallefcente, in ramos divi- fà; foliis numerofiffimis ab imo ad fummum ftipata, Cofti hortenfis ut odore, ità & formá fimili- bus, fed dupló aut tripló minoribus, profundé ferratis. In fümmis ramulis Corymbi emicant Mil- lefol, fed colore luteo. Semen íuccedit exiguum, oblongam & paleaceum. Locus» Nafcitur in Hetruria circa Florentiam, Liburnum, &c. itémque in Gallia Narbonenfi circa Monípelium & alibi copiofc. Hzc planta Officinis pro Eupatorio Mefues habetur. Vires: "Temperamento & viribus cum. Cofto hortorum feu Balfamita mare convenit. Ex hujus & O- phiogloffi folus unà contufis, & in oleo olivarum bullitis, addito cerz, refinz ficcz & "T'erebinthi- nz tantillo, unguentum five emplaftrum efficitur praftantiffimum, Gerardo noftro fzpius proba- tum. Mefue Eupatorio fuo purgandi facultatem afcribit; quam alii huic plantz adimunt & proinde non effe Eupat. Mefüe contendunt. Schroderus & Hofmannus alvum laxare quàm molliffime ftatuunt. Felici fücceffu oleo ipfius Agerati Septentrionalium utor in verminantibus puerulis, tam ut iis id propinetur, quàm ut Goffipio exceptum umbilico eorum applicetur. Sim. Paullus. 2. ZIgeratum floribus albis Ger. Park. ger. folis. ferratis, flore albo C. B. 3MOljite ffotuereh ypauülin, : Caulibus. eft lignofis , foliis crebris veftitis, quàm pracedentis minoribus minüíque circum oras ferratis. — Flores in fummus caulibus velut in umbellas difpofiti, albi [, media tantum parte lutei non- nihil oftendentes. ] Odor planta priore aliquanto mitior: Radixpariter tenuis, fibrofa. Hic planta ( ut nonnulli volunt) differt à praecedente, floris colore tantàm: Huic fimilem fed minorem .Bauhinus exhibet & defcribit titulo Herb 4e Jarotta. Fundit (inquit ) ex radice cas- Jes dodrante minores, glabros, per quos fo/;e alternatim pofita cernuntur. Agerati foliis fimilia, un- ciam longa, angufta, 1n anibitu ferrata, glabra, guftu aromatico & fübamaro, Tanacetiferé, —Fa- ftigia coliculorum in umbellas quodammodo abeunt fiofculormz, Millefolii Alpini minorum, foliis albis apices circumftantibus, ex. capitulis, qua fquams nigris lineis pictz componunt, Hc planta, quicquid fit de precedente huc. proprié non pertinet, fed ob flores radiatos, & folia non diffimilia, ad Ptarmicam potiüs referenda eft, non obftante Agerati odore, Ageratum purpureum Dalechampii LugZ. alterius eft. generis. * 3. Ageratum minus Park. foliis von (erratis C. B. Ger. emac. Park. ; Pluribus fürgit cauiss, pedem. non. multüm | füperantibus, folás crebrisundique obfitis, minori- bus, longioribus, anguftieribus, albidioribus quàm in vulgari Ágerato, circa margines non ferratis, Steechadis citrinz foliorum zemulis. | Summis caulibus innafcuntur flores multi flavi coacervati, & in umbelle aut Corymbi formam deníe flipati, Agerati vulgaris flores bene referentes, odore fatis 2rato & vehementi. Quód fi flores in pappum abeant, cujus ope femina venti arbitrio huc illuc feruntur, non erit planta hujus loci. | 4. Ageratum Africanum folüs laciniatis inodorum. Folia ima ex angufto fenfim dilatata, fpiflà, glabra, obícuré viridia, in. latam. & trifidum mu- cronem definunt; his proxima. in tres lacinias, FADUM itidem trifidas, profundiüs fcéta funt : Su- periora in caulibus tribus quatuórve hinc inde lacinzs, anguftis, longis, 1n. acutum terminatis inci- favidentur. Cales ab eadem radice exeunt plures pedales, & altiores, ab 1mo ftatim. ramofi, ra- mulis é finubus foliorum alternatim pofitorum, & inferiüs fatis frequentium ortis, Caules & ramuli | in pediculos przlongos exeunt, fülrectes florum umbellas denfas: Singuli autem flores plurimis flofculis aureis quinque-partütis, fatis in hoc genere conípicuss componuntur. Seziza in hortulo noftro ad maturitatem non perduxit. Vere fatum Julii initio florere cepit. Flores fefe E iutiffimé € i — áo pc -e d ME x xe ec. t lorggeperpioniidool rone L ib. VIII. | De Herbis Corymbiferis. 365 diutiffimé durant antequam marcefcunt : nondum enim hoc vicefimo die O&obris, qui primi expli- cabantur contabuerunt, fed etiamnum in vigore perfiftunt, ut admirationi fit, unde. nullà quam ego pu viderim aut noverim planta zquo jure Ágerati five immarcefcibilis nomen fibi vin. icet, Nullum neque inflorbus, neque in herba ip(4 odoreri Ducum Sapor nonnihil acris & aro- máticus Íentitur. Semen hujus inter alia multa rariora ad me mifit ingéniofiffimus Vir D. Hapfrzs Sloane, M. D. Car. VIII. De Zasaceto, Anacetum forté à Tannaco quo nomine Parthenium appellatum fuiffe Plinius teftatur, R'e: centioribus dictum eft, inquit C. Bauhinus. Ejus Chara&erifticz funt. Flores nudi in umbelle formam digefti, folia laciniata. A. 1. Tanacetum Ger. vulgare Park. vulgare luteum. C. B. vulgare flore luteo J.B. «on mor anf. j. B. lipid T ER M In fatis even adoleícit proceritatem duorum cubitorum & amplius, caulibus. teretibus, nonnie hil. ftriatis & hirfutis, medullà albà fungofà plenis. — Folia ex viridi in flavum vergunt, pennata, in Íegmenta per ambitum crenata divifa, coftz media adnexa, odore vehemente, fapore amaro. Flores in. fümmis caulibus velut in umbellam digefti: finguli autem Corymbi feu. flores totales é flofculis exiguis adeó ut eorum partes vifüm pené fugiant, creberrimus, dens? ftipatis componuntur, iífque nudis h. e. nullo in ambitu barbularum circulo donatis, € calicibusfquamofis. | Caw/es quotan- nis marcefcunt & emoriuntur, radice in terra füperftite. ^ m T - Papel ludit interdum foliorum colore, vario ex albo & viridi; hinc Zamacetum verfrcoler arkinfono. In montofis Angli$ Borcalibus plurimum oritur, & alibi etiam fecus vias & in agrorum margini- Locas; bus non infrequens. 'Tempéramento & viribus cum Matricaria convenit. Vulnerariumi, uterinum ac nephriticum Pres, ft. Ufus precip. 1n lumbricis, torminibus ventris, cauliculo renum & velicx, menfbus obftru&is, flatibus, hydrope. | Succus illitus manuum pedámque rimas fanat, ulcera etiam cruftofa & impetigines. Ex tenellis herbz erumpentis foliis aut eorum fucco cum ovis & farina placentas faciunt tem- pore Paíchatis, guftui non injucundas & ventriculo uules ad diffipandos flatus ex pifcium. & legu- minum efü Quadragefimz tempore contra&os. "me Corymbos & femen Agyrtz ad expellendos lynbricos Íxpe ingenti miraculo verminantibus pue- rispropinant. Sim. Paula. TD.Bowleconíervam ex folus & fummitatibus paratam adhibet; quz etiam refiftit putredini, aperit obftructiones, recreat lienem, illuftratfenfus. ——— Succum cum quovis oleo inunctum nervorum contractionibus ac doloribus auxiliarem | effe aiunt, Miles Monfpelienfis hydrope pertinaci laborans ad fanitatem reftitutus erat folo decocto Tanaceti. Ephem. Germ. £n. 12. Obf. 112. 2. Tanacetum crifpum. Park. crifpum Anglicum Ger. folis crifpis C. B. érifpum flore. luteo. J. B. dutleb 02 Double &antp, 3. B. i Th Ett hoc rarius, reliqua vulgari defcripto fimile, fed. fo//i elegantiffimis, crebriore incifurá divifis, fcgmentis frequenti argutitis crenatorum marginum flexu reflexáque crifpis, criltas caftrenfes imita- is; odore gratiore, fapore amaro. Ín hortis colitur ; an & ubi fponte proveniat nefcimus. Lou Tanacttum Alpium C.B. Park. |. Iva seofebata. Rbetis, Tanaceto cognata. berbula. Gefn. hort. Superiüs à nobis pro Millefolii fpecie defcripta eft. Tanacetum $uodorum primum C [acundum C. D. Nobis Bellidis majoris fpecies cenfentur. i13 CAP. 366 Hisrong:ia PiaNTARUM. C & r. IX. De Abfintbio. Bíünthium Grecis "AJi$wv. Latini v mütant in b, quomodo iiídem pro 'OxZpw dicitur ob- fonium , pro "AeuprG-. Abfyrizs pro "Axis A4bfes. Dicitur "Axirswr q. Indele&tabile ab «sen- 7x9 & -'7G- quod Helychius interpretatur vele Ze/e&atie. Id malo ( inqui Voffius) quàm ut fic dicatur q. *AziSwr, etfi ità, Etymologo tefte, quidam veterum Comicorum id, ad Ety- . mon , credo, alludentes, appellirunt. "Azwsmw veró fomat impotabile, quafi 95x dy vía s dz 12 m- xejme. Alu nomen hocinditum efle huic plante exiftimant ab Zzze$ quod eft tangere & mani- bus tractare, per Ántiphrafin gube nullum animal ob amarorem eximium eam atingat. Voffius AntiphrafininRhetoricaexplodit. ———— ] dte Abfinthii notz funt flores nudi, caulis indeterminatus, folia 1ncana, amaror infignis, 1. ZLbfentbium arbore[cens Lobelii J.B. | Abrotanum: fasmina. avbore[cens Ger. Abrot, lag; (7. - bore[cens C. B. Park. ltelisc* SiculisHerbabianca. Qreeziboomiuoob, ^ Yo. Vulgari non ità diffimilis fo/io & fore, fcd fruticis arborei habitu, Abrotani modo hominis proce- ritatem adipifcitur : candidiore & minore pauló folio, femper virente : guftu amaro, aromatico, odore non ingrato. Flrum Corymbi lutei, majores & fpeciofiores quàm 1n Abrotano vulgari, in fümmis ramulis creberrimi. Toon, In Sicilie, Regni Neapolitani & infülarum adjacentium clivis maritimis frequens oritur: inveni- tur etiam 1n montibus mediterraneis. | Planta eft pulcherrima, & in. fruticem fatis grandem adoleícit, quovis Abrotano majus & «ela- tius, A. 2. Zbfintbium vulgare Park. Lob. vulgare mojas. Y. B. Jatifolium feue Ponticum Ger. Pan. ticum [eu Remauum Officimarum [en Dic[coridis'C. B. «'ewon aPonntueon, Caules huic plures, cubitales & bicubitales, teretes, ftriati, rigidi& lignofi, incani, medullá far- cti, foliis alternatim pofitis, crebris veftiti, ( multis ramis erectioribus fruticofi] Falis pediculis ob- longis canaliculatis innituntur, varié diffe&a, primó in duo aut tria laciniarum paria, fingule au- cem laciniz in plures alias fübdividuntur, utrinque incana, magistamen proná parte. Folia eorürn- que laciniz latiora funt in hac quàm in quavis alia Abfinthir fpecie nobis cognita. Flores longá ferie in fürculis é foliorum alis versis. fümmitates caulis & ramorum exeuntibus plures fimul velut in racemuli , finguli pediculis perquam 'brevibus'& tenuibus & foliorum quorundam alis egreflis hzrent nutarites & quafi penduli, é pluribus flofculis ex viridi flavicantibus compofiti, nudi. Odor totius plantz: aromaticus vehementior, guftus amarus [ cam adftrictione aliqua. RaZix craf- fiufcula, lignofa, abundé calfacit, aromaticá gratiá fine omni amarore os perfandens. f. B. ] Locus, In incultis & ruderatis locis fecundüm vias publicas, &c. paffim obvium eft. Vrret. Calf. & ficcat. Ventriculum ac hepar roborat, appetentium ad cibum excitat, obftru&iones re- ferat & indé natos affectus tollit, ut Iéterum, Hydropem, &c. Febribus putridis etiam diuturnis confert: vitiofos humores per urinam exptürgat : pellit. praterea interaneorum vermes, [ tit nomen Anglicum diPozmtuonb indicat, ] tandémque velles à tineis confervat. — Sebrod. In ufu funt fuccus ejus expreflus, aqua deftillata, Syrupus, Sal fixus & Oleum. — Verüm his omni- bus przftare videtur cerevifia feu vinum Abfinthites, quod & ventriculum roborat, &: appetitum exci- tat, & obftructiones referat, & urinam ciet. : figna defüllara languidior eft &: minorum virium ; ut funt plerzque aqux defüllate plantis ipfis. d Succus differtab herba : lixc enim aftringit, illeveró magis aquofüs detergit. Eftque vinum Ab- finthites quod ex herba ficca infafà paratur longe delicatius-Gc gratius palato, quàm quod ex recen- ti: Hoc enim herbaceum & terreum quid refipit. Sal fixus, fi à reliquis partibus vi ignis omnino feparetur, mihi nec guftu, nec facultatibus difer- re videtur ab alterius cujufcunque plant falefixo. Siquidem omnes hujufmodi fales naturá & qua- litatibus convenire exiftimo, utid femel moneam :: quamvis alii diverfüm fentiant. Salis Abfinthii fcrupulus unus, dimidium drachmz, aut eo amplius pro zgri viribus aut atate, in fücci limonum cochleari uno exhibitum. ad vomitum compefcendum, in febribus biliofis inque ipía iliaca paffione aliitque affectibus, vix unquam fruftratur medicum. / Eft autem in frequenti ufu ce- leberrimis hujus urbis [Londini] medicis. Nec dübito quin centurias aliquot hominum, né dicam myriadas, ex ipfis Orci faucibus eripuerit, cüm alia medicamenta nequicquam profeciffent. D. Hu//?. Vid. River. Obfer. && Sydenbam. de Febribus. D Provino Abfinthite aquam. Ábfinthiten exhibere folebat D. Bow/e. Manipulum fcilicet Ab(in- chi in aqux frigidze fextariis tribus per octo horas infundere przcipit, ejüfque infufi quantitatem exi- uam, quantum fcilicet patera vinaria capiat, mane & vefperi, fed precipue à prandio aut coena propinare: in hyftericis enim affectibus, obftractionibus lienis , & ventriculi debilitate plurimum prodefle expertus eft. Vino autem & cerevifiz praferendam aquam, quia nulli ei infunt vapores caput tentantes, quemadmodum in illis. Ego cerevifiazm tenuem aque pretulerim — Aaua enim in Sevtentrionalibus vegiomibus mim cruda eft, C ventriculo eorum qui non a[Juevverunt. inimica. Qleum Lib VHI. "De Herbis Grymliferis. erus Abfinthii intus fümptum necat vermes, venenis refiftit » Oppilationibus hepatis & icteritiz confert. Abfinthii ufüs creditur inhibere concitationem ad Venerem, quo nomins apud honeftas foem. nas damnatur, & maxime Vini aut zythi ex eo parati: nec facilé hos potus martis permittunt. Cor- war.apud f. B. — Radicis Abfinthii pins fapor primó in apice linguz percipitur, indé ad ejus radicem tranfit deinde in fauces & i atim 11. gulam defcendit, ut ipfum tandem véntriculum calefacere videa- tur, caloris fenfü ad horz quadrantem durabili, idque gnamvis nihil omnino faci deglutiatur, nz- que tamen ingratus eft, aut caput tentat, quemadmodum folia. Unde colligit D. Grevis: rádicem hanc, quz ab omnibus vulgó ut inutilis rejicitur, praftantiffimis ftomachicis annumerari debere prout eam revera efle etiam experientiá didicit. n. In tertianis ac quotidianis(vixin quartanis) fugandis, fola effentia vel extra&um Abfinthii mixtum cum pracipitantibus feu. abforbentibus infipidis, vel cum falibus fixis aut volatilibus (zpiflime valet. nec hic Chiná Chinz opus eri. —Daz,Ludovicus de pharmac. Moderno feculo applicanda p. 2.78. Ha- bui à D. Zancredo Robin[on. ! Ad hemicraniam, R Cucumeris fylv. radicem viridem minutim incifam & Abfinth. ana q. f. De- coque in aq. part, ij. & tribusolei, Hydrelzo mediocriter calente partem fove: radicem veró & Abfinthium contuíain modum linimenti fuppone. toc folo medicamento mulier quzdam mirum in modum inclaruit fanando hemicranias five cum febre, five fine febre, cujus exemplo curavit e- tiam Paulus /Egineta. Vid. lib. 3..c. 5. Chefzeau.. E, colle&aneis D. Ed. Hulfc. Ad quotidianam & quartanam przfcribit Erneftus oleum (em. Abfinthii à 9 f$. ad 38. fümendum in liquore convenienti. Si oleum non fit in promptu cape fücc. Abfinth. cochl. i. cum vino: hoc autem inftante paroxyfmo ad fudandum zgroto probé cooperto. Sedavi ftatim ferpentem gangrenam aquà mariná cui Abfinthium incoxeram ; quod experirnen- tum in aliis quoque gangranis oppofut felici cum fücceffü. 75e. Bartbolinus, Ephem. Germ. 4m, 2. Ob- (ervat. 2. D. Tancr. Robin[on. Abfinthium viride intra calceos calcatum frigidam ventriculi intemperiem emendare experientid didici, non fine fru&u in nobili viro, qui hujus calcatione non exiguum levamen fe percepi(le co- ram expofüit, fan&téque affirmavit. Grez. Horftius Obf. 23. lib. 7. D. Hulfe communicavit. —- jo. Veflingus narrabat plures hydropicos à f? extra&to Abfinthii percuratos, atque inprimis civem quendam Patavinum, cui zítivo tempore abdomen adeó intumuerat, ut cartilagines coftarum fpu- riarum in dextro latere extenfionis vehementia ab offibus avulíz fuerint. D. Soaze ex obíervationi- bus G. Hieron. Vel(chitexcerpfit & ad me tranfinifit. Accedit cuidam oculorum lachrymatio adeó fervida, ut lachrymz per faciem decurcentes eandem feré totam adurerent: hic fucco Abfmthii cum albumine ovorum mixto & applicato (anatus eft. 267 Idem ex Obferv. Hier. * Reufueri. *Olf.3:5 In diarrheea poft purgantia, poftfru&uum horariorum abufüm vinum Abfinthites egregié con- fert. Multi ab experientiá edo&ti tradunt ufum Abfinthii oculis noxium effe. 3. "Abfintbium inodorum Park.Ger. infipidum J. B.infipidum, Abfinthio vulgari [mile C.B. 3Don ioooD fuit)out fccnt. Dod. Foliis, caulibus, floréque vulgare latifolium refert, ut non ovum ovo fimilius fit, fed odore 8 fapore deftituitur. "Quibus locis aut quá regione hujufmodi nafcatur ( inquit Dodonzus) nondum cognovi, in ftu: dioforum tantüm hortis à me repertum. "m | Varietas accidentalis videtur potiüs quam fpecies diftincta: * 4. Abfintbium Ponticum montanum C.B. vulgare montanum Y. B. Ponticum verum Park. &onm mon £i?euntain 30nmtubop, Cam. Vulgari Abfinthio tam radice, quàm caulibus, necnon foliis loribáíque prorfus eft mile, fed c- xilius, ad fummum duorum dodrantum altitudinem attingens: amaritudo illi quz priori fed gratior, & minüs tetro abominabilíque odore commendatur. Nafcitur 1n montibus pluribus in locis. Low s. Abfintbium Ponticum [roe Romanum «vulgare Park. tenwifolium Ponticum. Galeni Ger. Ponticum vulgare, folio inferis albo ]. B. Ponticum. tenuifolium: incanum C. B. Roman 902. .Cyprels 3002minooD. . B. ij xg fpargit radices, parvas.& crebris fibris intertextas, lignofas & fapore aromatico prxdi- tas: caules vero ex eadem radice plures erigit, cubitales & fefquicubitales, teretes, glabros, viref- centes, aut ex virore rubeícentes purpurafcentéíve, frequentibus adnatisab imo ad fummum ufque ramofos. Felis non minüs tenuiter incifa quàm Abrotani, (ed brevioribus concinnioribüíque feg- mentis, brevi lanugine pubefcunt, potiffimum inferna parte, quae & magis canefcit quàm füperior, odore fuavi, faporefubamaro. Cerymbi quàmn vulgari Abínthio minores, vehementiorem fpirant odorem quam folia. Hoc 268 Locus. Tempur. Locti. Vires, Locus« HisroRgTcXW PIEXNT^RUM. Hoc (utre&é C. Bauhinus ) medium eft inter Abfinthium & Abrotanum ; mihi fane Abrota- num redolere videtur: & eft duorum generum: r. Plané incanum; quo potiffimum Viennenfes Officinz utuntur tanquam nobiliore, ut refert Clufius; 2. Cauliculis purpurafcentibus, foliis füpina parte viridioribus: exiftimo tamen natales 1ftam varietatem duntaxat parere. Ego potiüs fpecie di- verfa fuiffe hzc duo Abfinthia crediderim: — fiquidem. Abfinthium Romanum Officinis noftris dici folitum, erat quidem foliis utrinque incanis & à defcripto fpecre diverfum, & ( ut mihi videbatur ) Abfinthio maritimo noftrati plané idem. Multis Germaniz fuperioris in locis provenire dicitur: Clufio non folüm multis Pannoniz fed & Auftrix locis, atque Viennenfiagro, cüm in faxofis tum in falebrofis gramineííque defertis agris oritur. Autumno flores feménque profert, pauló poft adventante hyeme herba marcefcit, vegeta interim radice, à qua vere folia cauléfque rurfus exeunt: in terra laté fe diffundit. * 6. Abfintbium tenuifolium odoratiffimum Monomotapenfe Breynii. Breyn. mpi hoc omnium pulcherrimum eft, pracedenti perfimile, nifi quód caules altiores pro- ferat, quos Foz nonnihil majora, candidiora veftiunt, concinnioribus fegmentis divifa, atqueetiam ad carum rachin lobulis elegantiffimis predia: dividuntur hi praterea füperiore parte in plures ra- mulos, flofculis minoribus denfioribüfque, inftar Abfinthii tenuifolii Auftriaci C/z/. onuftos. Sapor infuper, ac przprimis odor, jucundior & fragrantior eft, quo omnia füi generis przcellic. *oqebfintbium Ponticum repens [eu fupinum C. B. Abfemtbii fpecies quibu[dam Chamemelum cbry- [antbemum Facbfü J. B. IB OP: iae & fingulari eft cauJe, fer cubitali, tereti, glabro, per quem ex intervallis folia naícun- tur Chamsmeli nobilis fimilia, tenuiter incifa. Pauló füpra medium caulem fummo tenus alterna- tim pullulant flores, corymbis, Abrotoni fimiles, inferiores quidem femuncialibus & longioribus pe- diculis nixi, fuperiores vero breviffimis herent, & velut cauli apprimuntur, Radix lignofa, tortuo- fà, multifida, fibrata. In quibufdam frigidis Helvetiorum montibus reperitur, autore Dodonzo. Ex longo efü comarum Abfinthii Pontici, quz Saccharo adfervatz fuerant hydropicos quofdam quafi deploratos fanitati reftitutos fe noviffe fcribit Matthiolus. ' 8. Abfintbium Auflriacum tenuifolium Cluf. J. B. Ger. Park. Pont. tentifolium "uftriacum C. B. Auftrian dDp2mtuoob, CIof. Hujus cauL;s pedalem altitudinem plerunque equat, nonnunquam etiam cubitalem atungit, fir- mus, canefcens, multis folis, marini Belgarum Abfinthii foliorum quodammodo zmulis, tenuiori- - bus, prorfus incanis, quz confufo ordine eum ambiunt, preditus, qui füperiore parte in multos ra- mulos, ex tenutorum adhuc foliorum alis nafcentesdividitur, plenos ffofculorum propendentium co- rymbis. Radix fibrofa eft, & fingulis annis novos frequentioréfque caules produci. "Fota planta impense amara eft, fed elegans & rara. Creait in collibus & apertis quibufdam locis, Viennenfi urbi vicinis, atque à Rhizotomis promif- cue cum eo quod vulgó Ponticum appellatur ad Viennenfium pharmacopolarum officinas defertur. Londini pro Abfinthio Auftriaco tenuifolio Clufzi Abfinthii quoddam genus colunt foliis lanugine incana molli ferici inftar nitente obfitis ab aliis omnibus nobis cognitis diftin&um, eam tamen fpeciem circa Viennam Auftriz non invenimus. 9. Zbfrutbium Santonicum. Alexandrinum C. B. Santonicume : Alexandrinum, ffve fementina c Se- emen Santtum Park. Sementina Ger. Lumbricorum [emen vulgare & Matthioli J. B. abPomnr fecb. f. B. Quod in Officinis proftat Jubricorum [emen vulgó ditum, ex variis minutiffimífque fürculis, fo- liis & femine 1pfo coacervatum eft... Semen parvum eft, oblongum, ( majora tamen inter ea Milio füpparia, ex fquarrofis tuniculis compacta ) pullum vel flavefcens. At quz: minutula inter ea fünt foliola triata funt. Quadam etiam obfervantur trifida, anguftiora, acuminata. Videntur etiam adeíle portiones tenuiffimorum cauliculorum. Omnia facilé digitis atteruntur 5. amara fünt cum a--. crimonia & odore graviufculo. | Matthiolo planta eft admodum fruticofa, caulibus & ramis numerofis referta, femine minuto ob- longóque, racematim prodeunte, amariufculo guftu, odoréque non infüavi. Varias Autorum fententias de hoc femine vide apud J. Bauhinum : qui cum Pena concludit Semen contra vermes crium Abfinthiorum nullum vider! Nam tametfi nonnulla amaritudinis & figurz: fi- militudo ilis interfit cunctis, tamen non adeó plené fünt adulta horum femina aut horridé amara, inquit Lobeitus, Quinam planta fit que lumbricorum femen producat nobis non certó conftat. Autor Scholii ad Obfervationem primam Ann. 3. Decadis 2. Ephem. German. prz aliis nobis verifimilia fcribere videtur. Figura, mquit, Matthioli vitiosé. delineata eft, non tantüm quod feminulorum figura po- tiüs foliola quadam repreíentet, fed & Ííeminula ip bina feré femper é diametro fibi Sun. cauliculis Lib. VIII. "De Herbis Corymbif eris. 369 cauliculis adhzereant, cüm tamen alternatim ubique € lateribus prodire cauliculi feminibus , prout ad nos deferuntur, permixti edoceant. Caterüm hanc à Cortulo tranfmiffam plantam falle genui- nam feminis noitri helminthici matrem arbitror: cum illius à Matchiolo datam deícriptionem fàtis huic quadrare &vzlie commonftret. | Lobeliusetiam in Hift. Plant. fruticulum furculofüm effe, undi- que feminibus glifcentem pluribus fermé quàm foliis teftatur. Unde fi non íài generis planta fuerit, ad Abrotana referre mallem ; przfertim cüm & hoc vege- tabile vim antelminthicam poffideat, & alique ejusfpecies etiam apud nos non plané ab illo perc- grino diverfe, quoad foliola, feminum copiam, colorem, odorem, &c. compareant. Semen, quod microfcopio fubjectum teres flavümque eft candelas cereas conjunctas elegantiffime reprafentat, obfervante *Elholzio. Id quod in Tanacetifemine non comparet, quod itaque pro fe- » z.,; mentina vix habendum eft. er s á De olei poífibili é Sementina. deftillatione quz habet, videfis loco citato. Obi. 10. Zbfintbium Santonicum f udaicum C.B. Lumbricsrum femen Rauvolfio jJ. B. Abfinthium Santonicum (inquit Rauwolfius) provenit circa Berblebem & abundat in Terra fancta, foliis parvis, cinereis, noftrati Abfinthio mediocriter accedentibus, ramulis multis tenuibus cum co- piofo Íemine, parvo, flavefcente, gravis odoris, faporis amariffimi, acri cum falfugine. 1r. Zibfintbium Santonicum e/Egyptiacum Park. C. B. Abfimtb. vgyptium quibu[dam J.B. Mbro- tani femine [pecies fecunda "Zanon. "B. Folia fert palmaria, quz ficca. ( ex ficca defcribimus) aliquid fimile habent cum Trichomane vel Scolopendrio & Chamzacypariffo ; in quibufdam juxta. longum pediculum funt veluti foliola mutuó fe contingentia cum fimbriis nonnihil ferratis, reflexis. — Alia autem folia ex longiore pediculo in foliola longiora, & à fe invicem magis diffita dividuntur. "Tota herba villofa & incana Chamacy- pariffi modo, fapore amaro & feminis contra vermes Officinarum feré fimili ; odore aliquantulum arormatico. 12. Zdbfintbium Ponticum. Creticum. grati odoris C. B. Ponticum Cv Romanum quibu[dam, aliis Se- riphium J. B. C. B. prod. Caule eft cubitum füperante, rotundo, incano, in ramos plurimos quincunciales divifo: felis te- nuibus, multüm divifis, mollibus & incanis: feeribus vulgari formá & colore fimilibus, pauló tamen majoribus. Hoc, quemadmodum Honorius Belli ex Creta, Anno 1596 (addità plantá ) perfcripfit, 1n Creta frequentffime provenit, perpetuó viret, odorem gratum fpirat, nihílque amarum eft, aut fiquam amaritudinem nes ea valdé obícura eft, in viridi enim nulla percipitur; ab afinis & pe- coribus omnibüque brutis valdé expetitur. Vocatur 'Agmé && 46m3$£, quemadmodum Anguillarus in Gracia vocari perperam fcribit. Egolegitimum Ponticum effe judico. Ait Gzfalpinus in collibus argillofis agro Senenfi frequens effe hoc genus, quod & nos verum effe , comperimus cüm Florentiá Romam iter faceremus. Var 13. bfintbium. album Valleftanum Park. Vallefianum. tenuifolium. candidum , frve. Heralba J. B. Seriphium montanum candidum C. B. y. n. Huic lignofi remi tomento denío & albido pubefcentes, mollitie delicata, 1d quodin f7/iis quoque non minüsobfervatur, ad Seriphit Abfinthii folia minutis czfuris accedentibus, utcunque tamen an- guftioribus: flores nifi quód magnitudine cedant, fimiles quoque: odor aromaticus. Hxc fpecies Dodonzo Seriphio feu marino Abfinthio affimilis eft, fed candidior, odore & fapore quoq, illud fatis refert, fed tamen aliquanto fuavior eft ad Caphurz odorem accedens : Camerarius quoque plané eandem effe exiftimat Seriphio noftro vulgari, nifi quód gratiorem aliquanto odorem Ípiret, & fapore fit minüs ingrato. Hinc Gefnerus Abfinthium Seriphium foeminam vel mediterra- neum hoc appellárit. Ego fané Abfinthium marinum feuSeriphium unam & eandem huic fpecie plantam crediderim, &: quicquid intercedit difcriminis natalibus imputandum : nam & alias herbas maritimas in mediter- . raneis nafcentes obíervavi, v. g. Kali fpinofum íeu "Tragon Matthioli in. arenofis non. procul Vien- nà Auftriz, Caryopbyllum maritimum 1n collibus non procul Moguntia, &c. In Seduno Vallefianorum vicinis collibus frequens oritur: ex femine facilé & pulchré provenit, Locus, inquit Gefnerus de hortis. Abfintbium Alpinum incanum C. B. prod. Park. i Praterquam parvitate fua in paucis differt à Vallefiano albo jam defcripto; proinde, cüm locus et- am convenit, ab eo feparandum non effs judico. 1 4s Abfim bi. NEN UE wer 3/0 " Htsro mur xPopaWUruag uw Locus. Loctu. Loci, 14. ZIbfimtbium maritimum. Laoendule folio C. B. Park. maritimum. latifolium, feve. Mattioli J.B. dirtemifia marina Ger. 2Matenber-feaben $ra-d0ormtuocb, Denfis raris cubitalibus & altioribus fruticat, ifque lignofis, albicantibus, & magno folierum ag- mineftipatis. Felis veró tota incanálanugine pubefcunt, modó integra, & Olez foliorum zmula, delicata, modó 1n duas, tres aut quatuor laciniasdivifà, odore Artemifix, nec ingrato fapore, Co- zyribi lutei. minores quàm Abfinthii vulgaris, fewige minuto. — Radix lignefcit. pop Si Matthiolo credimus, 1n quamplurimis tam Tyrrheni quàm Adriatici pelagi litoribus provenit, prafertimque Aquileienfibus & Tergeftinis. C. Bauhinus hujus varietatem tantüm effe fufpicatur. "Abfintbium latifolium varius Artemifize folio Col. Col. Quod caulibus pluribus ab radice fruticat, lignofüm & fibrofüm, in orbem fe diffundens, illííq, cubi- talibus & majoribus, tenuibus, aliquando füpinis, qui facile radices agunt fati ; folia angufíta 1incana primüm proferunt, deinde laciniis utrinque difle&a magnis, & latiora, per fürculos alternatim. hze- rentia, & Artemifiz fimillima : à medio ad fummum ramulorum iterum minüs laciniata & angufti- ora, ut circa flores fint tenuia, Santonici dicti cenuifolu fimiles, &c. — Planta eft aromatica. 15. Abfintbium Seriphium Narbonenfe Park. — Seriphium tenuifoliun maritimum Narbonenfe . B. Seripbium Gallicum C. B. 3'xenelj &ca-dbonmioonb, V. Multis fruticat virgtltis, cubitalibus, lignefcentibus, 1ncanis: per quos folia funt crebra, tenuiffi- mé diflcéta, latiora tamen quàm Alpini Abfinthii Gefneriani, cujus foliis alioqui fünt fatis fimilia, miniis tamen candida, fapore falfüginofo cum amaritudine, at primüm pullulantia fücculenta fünt & viridi. Semine gravidum evadit minuto. Ad litora maris Mediterranei patfim obvium eft hoc genus Abfinthii: Nos propé portum Libur- num & ad mare non longé Monfpelio obfervavimus. Exiftimamus hoc fpecie differre à Seriphio noftrate & Belgico: folia ei aliquanto latiora fünt mináfque incana quàm noftrati, in reliquis fere cum eo convenit ut dubitaverim aliquandó, an diftin&um effet nécne. . Abfinthium Santonicum vulgare Lob. Abfinthio Seriphio maritimo Narbonen(i eandem effe plantam putamus: quamvis in Catalogo plantarum horti Regii Parif. pro. diverfa fpecie ponatur, utinam indicá(lent qua in re- differat. A. 16. Abfintbium marinum album Ger. Ab[.. Seripbium frve marinum Anglicum Park. abf. Seripbium Belgicum J.B. C. B. «ngliff. Sca-1Oonmipoob. Dod. Admodum lanuginofum eft & incfnum: multa foZz habet alba, fimilia Abfinthio communi, fed multó minora, tenuiora, candidiora, tenuiüs incifa; multos ffares parvis globulis fimiles, & /z- enina fimilia vulgari Abfinthio. Crefcit ad. altitudinem pedis & femis, ac etiam altius. Odore eft gravi, falfi veró faporis, grati & amari, fio natali loco colle&um, tranflatum veró in hortos, & ter- ram ubi aqua dulcis, multüm variat faporem & naturam. | In maritümis Anglie copiosé provenit, atque etiam, Dodonzo tefte, pertotam Zelandiam & in Flandria circa mare, & quibufdam Brabantia locis. Abfinthii fpeciem Londini & alibiin. Anglia coli folitam nomine Abfinthii Romani, non aliter ab hoc differre putamus quàm culturà & loco natali, uti neque Abfinthium album Vallefianum utalibi monuimus. Huc quoque refero "Abfimtbium Seriphium Germanicum f[ucculento folio [Foe Mi[nicum J.B. Abf. Seriphium. Germanicum C. B. Park. Cui Clufius multifida attribuit foZiz, facculenta, non minüs quàm Abfinthium marinum Patavi- num incana, proxime ad Seriphii 1n Belgice & Angli» maritimis nafcentis folia accedentia, gravi- oristamen pauló & validior, utei videbatur, odoris, Seriphii Narbonenfis & Hifpanici graveolen- tiam quodammodo referentia, atque etiam faporem. | Ob tantillam odoris differentiam, eá mque nog fatis perfpectam & cognitam, non eft cur diverfam fpeciem ftatuamus. CAP * Lib. V IT. De Herbs Grymbi eris. F -- 5 mE Errem (LR p X De Abroetono mare. - Brotonum aliquibus quafi "ACger inbumaesum, quia ipfo eft Ab(inthio amarius, vel quic "Atpeny, quia ciboinutile 5 vel d T$ 79le vay iGegy ig) iu NDy qadyeca, daos rà did rà dMamryes dran quód confpe&u molle ac delicatum appareat, vel quód halitum difücilem feu gravem vel acrem ípiret, ut fcnbit Nicandri interpres. C. Hofimannus Abrotonnum fcribit per e, ex antorita- te Plinii, Theophrafti & aliorum, ut fit ab 4625 & zij9-, quia. tds seirezu raollter extenditur. Abrotani Chara&terifticz. funt Caulis fruticofüs & lignofüs, flores nudi eum non terminantes, fed & lateribus egreffi velut in fpicis longis: Folia tenuiffima, minus quàm Abfinthii incana, 1. ZLbrotonum mas Ger. vulgare J. B. mas vulgare. Park. mas anguflifolium majus C. B. done monu Aotfcrniovoob. *. p. Crebris ex radice lignofa fibris aliquot donata frutefcit farmentis, tres quatuórve. cubitos altis du- ris, fragilibus, medullà albá plenis, fübrubentibus, ftriatis, ramofis : Folie per alas multa, tenuiter diffe&a, feeniculaceis pauló majora, canefcentia, odore vehementi, fapore amaro & acr, atcve inferiora quidem mulufida Chamameli: modo, füperiora uno atque altero fegmento dividuntur, non raró nihil quàm unicum tenuea mentum funt. Flores fecundüm ramulos conferti corymbos Abíinthii zmulantur, colore luteolo praediti. Sez. Abfinthii minus. Videtur mihi ( inquit J. Bauhinus) cultur$ & pro anni tempore multüm variare : cujus. fententiz: & nosíübícribimus. Varietas quoque ratione loci evenire poteft. F. Columna hanc fpeciem in f&quicelornm montibus, ubi copiose fponte fruticat, humilem tenuífque: farmenti; bipedalem ad fümmum obfervavit ; Eandem cultam in hortis Campoclarenfium hominis feré proceritatem adz- quantem vidit, craffo re&óque caule, fruticofiore. Proinde C. Bauhinus non re íeparare vide- tur Ábrotanum '"Tragi majus à vulgari & anguftifolio, ex fententia fratris, qui & Camerarium no- tat, quód Abrotonum fuum magnum Camphoratum, quibufdam Inceníaria ditum; à fuo mare Ab- rotano feparat : Nos J. Bauhirrum fequuti Abrotanum mas III. & IV. C.8. ad idem capüt reducimus ; nimirum ad Abrotanum mas vulgare. d Subeftringir & validé diícutit, refiftit putredini ac veneno; morfibus venenatorum animalium [ fcorpionnm & araneorum ] medetur; vermes riecat, urinam. movet, impetus hyftericos diícurit, regium morbum folvit. Summitates vino vel aquá deco&z, adje&o meg aut faccharo orthopnoi- cis & afthmaticis apprime conducunt, fi Trago credimus, nam vitia pectoris expurgan£, cardiacz medentur & tuffi, lentófque humores pulmonum | incidunt. Extrinfecüs ufus ejus famofus eft in offibus exficcandis, roborandifque, & quia pilorum fignatu- ram fummitates ejus aimulantur, ad Alopeciam tollendam maximopere commendatur. | Sc£z;4. Ut RS ità & viribus cum. Abfinthio convenire videtur, ventriculo tamen minus gra- tum eft. * 2. dl:brotamum suas. anguflifolium incanum C. B. mas incanum Col. Cil. Abrotani fpeciem aliam viribus parem [ Abfinthio Seriphio Col. ] fruticofiorem, minorem, ma- gisincanam, tenuioribus admodum foliis odore acribus & fàpore, eidem foliorum divifürá cultam vidimus in horto Collegii Romani Jefüitarum, cujus natalem locum ignorantes, non poffümus mari vel foeminz Abrotono reddere. —Maritimam propter incanum colorem majorem effe putamus, ac propter brevitatem mariaccedere cenfemus. — Hzec Fabius Columna. y» * 8. dd brotantm vnas angu[Lfalinm minus. B. bumile odoratum Park. bumile Ger. cum pulchra Corymbis jJ. B. &wall ftocct &otferntocob. Dod. EM ; Pradictis humiliuseft ; fai habet majoris Abrotani fimilitudine difló&a, (Gd minüs candida, & odorauora, quo Santolinam referunt; Corymbi 6 ramulis copioli ad fummum ufque luteo fplenden: colore : Semeez admodum feecundum eft : radix ut aliorum. mud À Fuchíio (inquit J. Bauhtnus) quam "Tubing apud illum, effem mihi 1n horto ejus demonftza- tum, à vulgari diverfíum. In hoc enim pulcherrimi Corymbi multó majores quàm in vulgari Ab- finthio Pontico &c rariores, aurei; Foliola circa flores latiora nonnihil, longiora, non ità dit fecta. A. 0A Hbrotanum campefire C. B. Park. Ger. Zirtemifía tenuifolia feu leptopbylos, aliis Abrota- nuem[jlerej.B. d'mtedeaben apost ; bpiome, &otüerntusob. Longi, pollicaris cratfitadinis radice firmatur, edque mulcifidá, lignosá, perenni. Cales cubito- rum aliquot altitudine ennttit, qui vetuftate 1n lignum folidum durümque degenerant, craffitudine digitali, alioqui tenues, Arcemufix laufolim fimules, rigidi, rubentes, ftriati, medullà albá faréu, multis alis concavi: foa pilofa albicantia, Seriphii Anth tenui divifürá, ad Abrotani folia acce- dentia, colore viridi ubi adoleverint non multüm difféntanea, odore autem multüm ad Abrota- : num 313^ Hisronr:AaA PraANTARU M. Locus ILocus. num accedentia. Corymbi rubentes fpicatim 1n ramulis crebri, Abrotani formá & colore. Solet. non raró ad ramulorum diváricationes muícofüm, fquamatum excrementum ferre. Duplex eft, alteri cauliculi funt albicantes, alteri rubentes: primo vere folia cinericea, hirfüta producit quibus menfe Junio depofitis induit longiora & tenuiora, viridia, ut quis diceret aliam effe plantam. ^/.B. quod & nobis obfervatum. In Germania, Italia & Gallia Narbonenfi ad vias & in fterilioribus ubique feré occurrit. Inve- nimus etiam 1n deeds copiosé provenientem, itinere à JNovo-sercato xs ad Lezzam Norfolciz propé vicum E/Zez di&um, &c. vide Car. 4g. "Abrotanum: inodorum Ger. Park. latifolium inodorum C. B. Artemifie tenuifolize fimile [i mom id. "Abrotonum inodorum. Lobelii J. B. 3Dnfatoourp Sotberntooob. du m io Huic virge feu ramuli. plures, humi plerunque fufi: folis magisincana & candicantia. In reli- quis non multüm differunt hzc. & pracedens, & tamen Clufius fpecie diverfas facit. Nos potius j. Bauhini fententiz accedimus, nec diftinguimus. Quin & Ábrotanum campeftre incanum Carlinz odore C. B. roZ. non alia inre à campeftri vul- gn differt quàm foliis eo modo quo Abrotani maris inferiora divifis, incanis, Carlinz odore ut & apore. D Car. XI. De Artemifa. nis, quod virgo Dea nomen illi dederat, vocaretur. Alii ab Artemis, id eft, Diazz, de- ducunt, quia foeminarum malis medetur. Notz ejus Characterifticz funt Caules indeterminati, folia diffe&a fubtus incana, odor & fapor re- miffior quàm Abfinthio cui aliàs perfimilis eft 5. flofculi purpurafcentes, nec ut in Abfinthio deorfum nutantes. F à Rtemifia dicta eft ab Artemifia Cariz regina, que eam fibi adoptavit, cüm antea Parthe- A. — 4d in vulgaris J.B. Park. wwlg. major C. B. Art. mater berbarum Ger. 9ug: pat. Radice digitali obliquá. reptat, demiffis fubinde fibris majufculis albis [. fapore fübdulci & aroma- tico ] Caules furrigit bicubitales aut tricubitales, digitali craffitudine, teretes, ftriatos, brevi lanugi- ne hirfutos, fatis firmos & rigidos, plurimum purpurafcentes, medullá farctos, foliis crebris alter- natim pofitis veftitos, fumma parte ramofos. Foie Abfinthii feré divifura, verüm fegmenta in imis latiora, in fümmis longiora & acutiora obtinent, fuperné obfcuriüs viridia, glabra, inferné incana, quá notá ab Abfinthio facilé difcernitur. —.Flerum Corymbi circa fümmitates caulis & ramorum ir racemulos quofdam e foliorum alis egreffos difpofiti, Abfinthinis crebriores, finguli tamen mino- res, é flofculis purpurafcentibus compofiti, non ut in Abfinthio deorfum nutantes, odore aromatico &c fatis grato, minüs quàm Abfinthii vehementi, ad Lavendulz odorem quadantenus accedente. In hac planta caulis & flores interdum albefcunt, unde Artemifia alba 725. & Par£. Quafcunque regiones peragraverim (inquit Clufius ) nulla fuit in qua Artemifiam hanc vulga- rem, tum candidiorem, tum fübpurpurafcentem, univerfz (ut puto Europ familiarem, crefcen- tem non viderim. "Artemifia vulgaris minor C. B. Park. Non videtur fpecie à vulgari majore diverfa. Non placet ( 1nquit J. Bauhinus ) Fratrem feparare plantas folà quantitate differentes. : "Artemifra montana C. B. tensifolia smontana Park, De hacattende J. Bauhinum. Eam etiam quam [ Frater ] Artemifiam.| 3. feu. montanam fa- cit, nempe leptophyllon montanam Legdwnenfis Hif. ( cujus tamen neque figura placet nec defcti- ptio) nondum fejangimus [ à vulgari. ] * 2. "trtemifia poly[permos C. B. Park. Cüm non alia in re à vulgari differre dicatur quàm. quód unicum tantum producat caulem, & femina copiofiora, minus recté pro diverfa fpecie ponitur. Verum fi hoc conftansfit argumento eft diverfüm effe. De rebus ergo nobis non fatis cognitis & exploratis nihil temere pronunciare audemus. * 3M Artemifia Virziniana Park. Aliquanto major eft vulgari Artemifia & fruticolior, foliis pariter 1ncifis, fed rnajoribus. Axtemifia Lib VHL De Herbi Gorymbiferis affinibus. nt Artemifia utecina eft: menfes, fetum & fecundinas pellit, fordes abftergit, adeóque usüis creber-Pires. rimi eft mulierculis, quz eam adhibent interné. & externé, adeó ut vix balnea & lotiones parent iri quibus Artemifia non contineatur. —Scbrod. Deco&o Artemifiz, fi id cum Saccharo. & melle temperctur, tuffis mitigatur, calculis commi- nuitur. Herbz ficcatz pulvis 3. drachm. pondere in vino potus optimum eft doloris ifchiádici remedium autore Parkinfono : qui & herbam recentem aut ejus fuccum hauftum in convenienti aliquo liquo- re praeftantiffimum effe remedium afferit iis qui nimium Opii fümpferunt. De przftantia hujus plante. contra laffitudinem multa dicuntur. — Plin.lib. 26. cap. 15..— Artem [iam alligatam qui babeat oiator, megatur laffitudinern [entire..— Jo. Bodxus 1n Theophr. Hift. hujus. de- cocum hominum ex itinere lafforum pedes, fi eo abluantur adeo recreare diferte affirmat, ut nihil 1n rerum natura reperiatur, quod ei fit anteferendum. Sim. Paulus fe fanété teftari pofl. fcribit, fe iis zgris in quibus riervofam genus malé habere fibi vifum effet, flatulento fpafmo obnoxiis, aut qui de doloribus au laffitudinibus membrorum, prz- Íertim poft chronicos, & quandoque etiam poft acutos malignos morbos, conquefti funt, felici(li- mo Íxpe eventu prafcripfifle vannum maximam partem ex Artemifis, póft dein Salvix, Agri- moniz, Chamomillz& Polentz trit deco&o repletam, ut in eam fefe immergerent, vel in ea con- fiderent. Sunt qui carbonem facro Jo. Baptiftz die füb hujus radice effoffam ad epilepfiam commendant. Eum autem tum in pulvere exhibent, tum de collo fufpendunt pro amuleto. Schroder. Pharmac. 1. 4. €.6. De carbone ifthoc vide Ferzelium in confilio de puero Épileptico ; "o. Bodzewm in "Theophr. Hift. lib. 9. cap. 18. & 7e. Baubinum 1n. hac herba, qui hujufmodi füperftitiofas & magicas vanita- tes meritó reprehendit & damnat. ws Novi, inquit Sim. Paulus, vetulam quandam, cujus utraque genua cüm obfediffet tumor infignis cedematofüs, quze linteis duplicatis, fuper Artemifia füffumigatis, eum ex voto abegit. Car. XIL Draco berba. Ger. Dracunculus bortenfis C. B. Dracunculus bortenfis frve Tarcbon J.B. Draco ber- ba froe Tarchon. & Dracunculus bortenfis Park. ^ GL avragon. T. B. | Ruticofa promit duorum cubitorum & ampliora. virgu/ra, dura, gracilià, tionnihil angulofa, inconditis ramis divifa : foliis primó orientibus divifis, ubi veró odolevit foliis onufta Lini folia xquantibus, aut Hyffopi Arabum; atrovirentibus, fplendidis, omnis divifionis ignaris, fapore acri, aromatico, cum quadam dulcedine grata, Anifüm conditum zmulante. Corymbico ordine per fümmos ramos quo in Abrotano, apiculis florum vix confpicuis, qos femeri excipit ace- rofim. Radix perennis novam fingulis annis ftolonum fobolem emittit. In hortis colitur, ac fzepitis ramulis quàm femine fertur. De loco ejus natali altum apud Botani- Focus cos filentium eft. Ufüs ejus apud noftrates in. acetariis frequentiffimus eft, ad temperandam & corrigendam alia- y;re; €2 Ufu; rum herbarum quibus admifcetur frigiditatem & cruditatem, adeóque Erucz vicem füpplet. ! .. Cüm infigni acrimonid planta tota fit przzdita, haud verendum eft, né valenter excalfaciat at- queficcet, incidat, aperiat, digerat. Proderitigitur Tarchon iis, fcribente Matthiolo, quibus ven- triculus frigidior : appetentiam excitat, flatus diffipat, membris robur addit, urinam & menfes ciet, - obftructiones expedit; manfum pituitam ducit, & falivam inftar Pyrethri, & hinc dentium dolores mulcet & humidum cerebrum purgat. Ad peftis contagia maxime & primz laudis ejus. ftillatitia apud Anglos, Autore Lobelio, nobis nihil tale auditum, fudores ciet, & craffam pituitam. conco- quit. Perpensá hujus herbe acrimonià, quá maximé linguam vellicat, eorum effe medicamento: rum quz valentiffimé excalfaciunt facilé conjici poteft. — 7. E. K k AL utlayium 5g Locus. Locus €9 Tempus. Vires, Hr:stonacga PuaANTARUWM. Alutlarium Lys & 1 O cA vs costinens Herlas qua[dam Corymbiferis affmes. Car. Í. De Scabiofa. CABIOSA recens vocabulum eft: quidam à fcabro herbe habitu nomen deducunt, eft enim herba pilofa; alii, & rectiüs, à Scabie cui medetur, unde Aetii 'Y?ez effe creditur. I. Scabiofa montana maxima Park. Ger. A4lIpina maxima Md. Alpina foliis Centauri majoris CB. é5rcat 9!oonntain Srabiotug. Multa é radice craffa, vivaci promit folis, pedem aut ampliüs longa, obícuré viridia, alata feu in multas utrinque lacinias, per margines eleganter dentatas, ad mediam feré coftam incifa: inter quz catiles aliquot exfürgunt bicubitales & altiores pro ratione foli, angulofi, duri & lignofi, fupe- riori parte in ramulos divifi, quorum extremis fingulis fingula infident capirv/a magna, wotunda, € viridi nigricantia, flores exferentia Scabiofz vulgaris majores, é flofculis compofitos pallidis feu e luteo albicantibus, [ non cafzis, ut vult Lobelius ] quibus dilapfis füccedunt femizz oblonga, hirfu- ta, colore pullo. Lobelius aliíque Botanici hujus plantz folia Centaurii majoris foliis fimilia & pzné paria faciunt. In afcenfu montis Jurz. prope altiffimam verticem 7Zwiri hanc copiofam invenimus: alibi etiam haud dubié in Alpium jugis provenit. A. 2. Scabio[a major communior birfuta folio lacimiato ]. B. major vulgaris Ger. vulgaris pe tenfis Park. patenfis birfuta, qu Officinarum C. B. &ommon ficii Scabioug, E d c Radicemm habet rectam, longam : easles fefquicubitum & duos cubitos altos, teretes, hirfutos, in- anes, foliis cinctos per. intervalla longiora ex adverfo binis, caná lanugine pubefcentibus, formá Valerianze majoris, profundius fubinde laciniatis, fapore fübacri. Cawles & ramuli in florum capi- tula terminantur. Flores autem aggregati funt & plurimis flofculis quadripartitis purpureo-cceruleis, quorum finguli fingulis 1nfident leminibus, fuófque habent calices, ftaminula & flylos. Flofculi marginales mediis productiores funt, lacinislongioribus. Floris totalis c4//x & plurimis foliolis acu- tis bafin ejusin circulum ambientibus componitur. Flores Pos planam feré aut non admodum gibbofam füperficiem efficiunt. — Flofculis dilapfis Jemina in globum aut capitulum oblongius attol- luntur. Quz primó 8 radice exeunt folia integra fere funt, & non-omninó laciniata. In paícuis frequens eft, nec minüs inter fegetes Junio & Julio menfibus floret. Hic Scabiofa ( inquit J. Bauhinus) aut mirabiliter Indit;aut differentias aliquas habet ; quzdam val- dé laciniata ut defcripta,quzdam non laciniata, vel minüs profundé & rariüis,versüs füpertora tantám. Herba vino decocta ejüfve fuccus aut aqua in M. B. deftillata Apoftematibus, Pleuritidi, Tuffi, aliífque pectoris vitiis medetur: nec minüs Afthmati, Anginz, Pefti. Pollere autem hanc ( inquit jJ. Bauhinus) imprimis adversüs Scabiem nomen illi inditum per fe manifeftat. Scabiofz vires S. Urbanus his verfibus complexus effe dicitur. : Urbanus pro [e nefcit pretium. Scabiofze : JNam purgat petis quod comprimit zegra Senetlus. : Lenit pulmonem, purgat laterum vegionem : "Abfce][us frangit fi locum bibita tangit : Tribus unita foris antbracem liberat boris. In plurimis expertus eft D. Willebrochius Archiducis Ferdinandi medicus celeber. ad rhagades feu Íciffuras & ferpigines ex Lue oriundas, etiam in illis in quibus dec. Ligni parüm profuit certiff remedium pulv. Rad. hujus per hebdom. 3. quotidie affümptum. Á. 3. Scabiofa minor uulgaris J. B. smeiwor [fve Columbaria Ger. minor campeftris Park. capitulo globofo siinor C. B. &e lefier. ficfo-Scabioug, Radice alba multiplici firmatur. [. J. Bauhinus radicem repentem ei attribuit, craffinfculam, foris nigram, intus ex albo virefcentem ] Foi ad radicem hirfuta, eft ubi muluifartàm divifa, eft ubi in- tegra, verbexe inciluris fere, ut recte Lobelius, minora & ad cactum aridiora quàm vulgaris Scabiofz. Caulis cubitalis, teres, glaber, inanis. Foliorum in caule adverforum tria aut quatuor paria, in tenues PET RENNES EUN UN aA Ace lll Lib. VIIL «De Herbis Corymbiferis affmibus. 375 NM TUATSTUUERSUOUOANUTTU Ou e Grm c rAA--wneced on ae LC MUNIRI tenues &. anguftas lacinias diffs&a, inferioribus leviora. Caulis in aliquot ramulos dividitur, in quibus flores Scabiofz: majorislongis infidentes pediculis: | Succedit capitulum ariftis nigris horri- dum, J. B. Saporfoliorum, eodem autore, lentus & nonnihil acris, radicis fiibamarus. In pafcuis ficcioribus & montofis praefertim cretaceis copiose? provenit. "Thalius 1n Harcinia Scabiof minoris vulgaris plures recenfet Namen 1. Scabiofa ejus 5. five foliis Bellidis Sylveftris minoris major. Hanc C. Bauhinus Scabiofze ca- pitulo globofo majoris, five füperitisdefcriptz Synonymam facit. 2. Scabiofa 6. fre foliis Bellidis fpecies minor. Hxc ex una radice, quz nigra eft, plures profert tenuiores, teretes ac dodrantales coliculos, non ità foliofos ut prior, (ed feré prorfüs nudos nifiinferiore parte. Folia priora huic funt in brevioribus & canaliculatis pediculis, Bellidis Sylveftris majoris folis itidem fimilia, propé pediculum laciniata utplurimum, reliqua parte ferrata: poft quz reliqua quz deinceps fequuntur folia diveríz ab aliis exiftunt formz, frequenter in tenues & ftrictiores lacinias divulfa; flores ccerulei conglobati. Hanc C. Bauhinus Scabiofam capitulo globofo minorem vocat. Videtur effe prioris varietas. 3. Scabiofa 7. five tenuifolia candida, íeu major. Hanc C. B. Scabiofz multi&do folio, flore Havefcente feu &Xe»ino Synonymam & eandem facit; & per me licet faciat. 4- Scabiofa 8. five tenuifolia media, Radicem obtinet nigram, multifidam, coliculos teneriores, teretes, minüs foliofos. Folia priora multo minora quàm pracedenti, divifa in lacinias tenues, la- tiores tamen pauló quàm funt reliquorum foliorum fübfequentium lacini, quz nimárum exiftunt admodum tenues & anguftz ac feeniculacez quodammodo. Flores funt ut prioris fpeciei. Hzc Parkinfono Scabiofa tenuifolia capitulo globofo dicitur, C. B. Scab. capitulo globofo foliis in te- nutffimas lacinias divifis. $. Scabiofa 9. feu tenuifoliz minimo priori coliculus eft dodrantalis, teres, tenuis, prorfus nudus, prope radicem folummodo plant hac folia protrudente in canaliculatis pediculis laciniata, breviora füperioribus duabus fpeciebus ac tenuiora. In fummo caulis florem continet cceruleum in orbiculato capitulo Succifz fimili, ex cujus ambitu exteriüis breviora quedam ac tenuiora progre- diuntur fürfümi porré&a adnata in brachioclorum exiguorum moduin, femel geniculata, ac bina ex adverfo locata folia continentia, in quorum cujullibet fümmo aliud ac brevius emergit florum capi- tulum conglobatum ac ceeruleim. | Locis autem prodit aridioribus, in collibus apricis ac meridiona- lem Solem excipentibu. — Quód flores producat proliferos accidentarium proculdubio eft & individuale. -" 6. Scabiofi ro. íeu tenuifolim fpecies foliofa: ità denominata, quód coliculus, qui ipfi do- [ drantalis eft, ac geniculatus, à radice ufque in fummum cacumen foliis infrequentes, tenues ac fce- niculaceas lacinias divifis eleganter exornatur; quorum ad quodlibet geniculum bina ex oppofito fibi correfpondent. Flos huic eft in globum colle&us coeruleus. Prater has omnes Scabiofe minoris varietates aliam adhuc diverfam ob(ervavimus in montibus, quz vulgari minore humilior erat, & in uno caule unicum duntaxat plerunque lorem gerebat, eum tamen grandiorem: quam Scabio[ze mentane glabre foliis Scabiofe "vulgaris C. B. eandem putamus, V. 7. Speciem. Locui wet 4« Scabio[a tenuifolia globofa elatior Pak. 3DgrzigDt fine Icaten aSiobe-Srabioug. Reéta affurgit fingulari tenui cauliculo, fuii ad nodos inferiores binis ternifve fimul parvis, angu- ftis per margines eleganter dentatis veftito : füperiora in caulibus folia bina ex adverfo fibi invicem refpondent. Flores parvi in globum coad&i, reliquis colore fimiles, Semen hujus ex Italia habuit Parkinfonus. Quod terna. interdum ad geniculum folia edat accidentarium effe puto, & luxuriei plantz adfcri- bendum. 5. Scabio[a rubra Indica Ger. Park. rabra peregrina, quibu[dam Indica J. B. peregrina vubra, ca- pitulo eblongo C. B. 39urple Sfmbpian &rabious. T. B. Cluf. Planta hac, licét una fit & fingularis, & Scabiofe minori vulgari fimilis, plures tamen. folieruma fgurá differentes fpecies ut illa induit, Quippe ima, quz propter radicem funt, reliquis latiora, quadam crenata, quxdam laciniis fed minüs profundis divifa, longo pediculo hzerent, veluti re- panda. Quiz fcquuntur füperiora versiss altiüs fecta, profundioribáfque laciniis divifa,veluti in plura alia fübdividuntur, quorum fingule partes infimis crenatis non magnitudine quidem, fed figurà & Ípecie quodammodo refpondent. Sunt inter hzc quzdam adhuc profundius & minutitis fecta. Supre- ma, quz ad ramorum divaricationes exoriuntur, vel paucis aliquot incifüris, miniis tamen profundis, vel nullis plané conftant, & per ambitum tota zequalia, angufta, brevioribus pediculis donata. Ima folia cum caule modice hirfüta funt. Cau/e autem cubitali [ imo SENEC aut ampliore affurgit, fatis gracili; qui 1n multos, tenues ramos dividitur, extima parte veluti umbel'am flofculorum in. caput congeftam geftantes, exterioribus flofculis, qui reliquos ambiunt, majufculis, in quinque la- cinias divitis, quemadmodum & interiores flofculi, qui minores, omnes autem coloris elegantis ru- bri faturi & ad purpureum quodammodo tendentis, oblongis filamentis, apicibus albis infignibus donat, pulchram fpeciem exhibent, His füccedunt ftellata ut in aliis Scabiofarum generibus fe- mina, n capnt oblongum metz formá, oblongis filamentis ruffis exafperatum, congefta. Radix Ra- pz formá C. Bauhino quam Clufius vivacem non effe affirmat ; verüm nos experientid contrarium edocti fumus. Si enim hyems clementior fuerit, non folüm plantz quz zítate ad florem non perve- nerant, fed ex etiam quz Jam floruerant, in alterum annum durabunt, & flores edent, femináque matura & perfecta dabunt. Kk2a Floret "SL 376 HisrTong:a PiraNTARU M. Tempus. Floret zftate & autumno : Semen füb Septembris finem aut Oobris initium maturefcit, Floris colore pallido feu incarnato ut vocant non raró variat. Vires. Hujus femina amara efle & lumbricos enecare obfervavit D. Hermannus; ut habeo ex Annota- tis D. Palmer. * 6. Scabiofa "T avanica Bontii. Bont. Maalentior eft ratione foliorum quàm Scabiofa noftras; flores minufculos coeruleos habet, qui fo- liis ut calyce conteguntur. Viret. Viribus cum Scabiofa Europza convenit. Unum (inquit) reticere nequeo, effe hanc Scabio- fam remedium preftantiffimum in extabefcentia feu maraíini quadam fpecie in. his locis admodum familiari, quo affecti egri ad extremam maciem perduci tandem tenuem animam exhalant, ità ut pellis & offa deveniant, & íceleta potis videantur quàm homines. In hoc affe&u dico Sca- biofa hzc cum Gramine cruciato Alpini & cum radicibus Chinz fimul co&a excellens eft sped mentum. Malaii porro hácScabiosá inter olera fua utuntur. Defcriptio ade. breuis, [uccintia & generalis eff, ut nibil certi indà expi[cari po[fim : puto tamen. plan- tam à Scabiofis Europee drver[am e[[e. 4. Scabiofz suontana. glabro folio Park. montana. glabra. foliis Scabio[ze "vulgaris C. B. £labra car- nofis foliis "virentibus, flore ex. ceraleo purpureo T. B. 9f9ountain rations luit) (mootf Icabes., | Cl4f. Qud aut fena habet fala humi fparfa, Scabiof vulgatiori S& inter fegetes nafcenti fere (imi- lia, minime quidem villis obfita, fed carnofa admodum & venofà, prz viriditate quodammodo fplen- dentia, aliquot crenis incifa, fapore fi manducentur lento & gummofo, deinde aliquantulum acri. Ex horum medio creícit palmaris caw/z, aliquando pauló amplior, gracilis, rotundus, cujus infz- riorem partem ambiunt quaterna aut fena folia, profundis & tenuibus laciniis divi(3, bina femper ex adverfo fita. Extremo cauli infidet capitulurs ut in vulgari Scabiofa feré, é multis lofculis quin- - que foliis conftantibus congeftum, quorum exteriores majores funt, eleganti colore ex ceeruleo pur- purafcente przditi, villis Botsidam nigris fingulorum flofculorum fedem ambientibus, 244jx longa, nigra, craffiufculis albis fibris capillata. Locus 9 Invenitur in fummis Sgeberg & Suealben Auftrie & Stirie Alpium jugis, in tenui gramine na- Tempus. Ícens, ubi Hloret Augufto, fimiliter in depreffioribus, nudí(que circa Viennam collium fupercilis, fu- nio & Julio florens. . ris vulgaris feu columbariz Lob. Difficile eft rationem affignare ; forté una & eadem fpecie planta funt hzc & illa. Quarit J. Bauhinus, cur Clufius in poft. Hift. pro Scabiofa füa V. iconem pofüit Scabiofe mino- Scabiefa prolifera Lob. Cla. J.B. & aliorum grolifera folio latiore C. B. Vel hujus plantz, vel Scabiofze minoris varietas eft, vel certé alterius cujufdam Scabiofz minimé autem Ípeciesab alus omnibus diftin&tà. Certe experientió noftrá Scabiofa sninor do interdum ludit, & proculdubio aliz etiam Scabiofz in hortis fatz & culte, Idem efto judicium de Scabiofa prolifera foliis Gingidii C. B. & de Scabio[a tenuifülia prolifera. mi- sore eju[ der. fpeciei; hoc mo- 8. Scabiofa parva odorata, flris folüs wmaculis imfeflis J.B. Scabiofa mimor capitulo globofo odoro C, B. *f. B. Col. Pulcherrima atque grata oculis atque naribus eft Scabiofa hxc, qux lignofam longámque radicem habet, ex qua fala exeunt diverfa, nam in imo vel fünt fylveftri Erucz paria, vel. Coronopo fi- milia, minora veró atque hirfuta; in caule veró fimilia laciniis Scabiofz vulgari minori, ficuti & fíores, qui purpurei ex albo. colore funt, necut in aliis cceruleo-purpurei, in capitulis rotundioribus ; atque finguli flofculi Ocymi flores imitantur, nam galericulati funt & per oras laciniati, admodum. fimiles exotico Ocymo, foliis purpureis hlc dn fimbriatííque, atque etiam, quod in aliis Scabiofis non obfervatur, bene odorati funt. Locus 63 In montbus oritur Amalfzz orz ; atate floret. Tempus. 9. Scabiofa multifido folio, albo flore vel potius dyesndiuo J. B. snaltifido folio, flore flaue[cente C. B. flare pallido Ger. emac. Cla[. uds catiles, rotundi, graciles, firmi, virentes, nodofi, eos ad fingula genicula ample&tentibus binis foliis, ex adverfo femper refpondentibus, qux tenuibus & profundis laciniisadeó divifa funt, ut alata videantur; color ex cinereo virefcens, fapor amariufculus: quz veró fecundüm radicem naícuntur, antequam planta in caulem affürgat, latiora fünt, minoribáfque laciniis divifa. Ex Íummis alis ramulos fert tenues & nudos, qui fuftinent plana capitula, & candidis feu potiüs 4xge- adinoi [orefeim antequam explicentur ] inodorífque floribus, fimul naícenübus congefta; qui quinis foliolis [ quorum tria inferiora majufcula funt] conftant, paucis intus ftaminulis. goubus ügcedunt Lib. VIII. «De Herbis Corymliferis. | 3177 fuccedunt hirfüta. fezimz vulgaris Scabiofe feminibus minora, in orbiculare caput congefta. Radix minimi digiti cráffitudinem interdum zquans, multí(que exiguis fibris in lateribus prodita, vivax eft, & fingulis annis novos caules profert. Circa Viennam Auftriz ad fepes & in paícuis obíervavimus. Nullum eft ( inquit Clufius ) Au- Locus; ftriz inferioris pratum ficcius editioréve loco fitum, nullus autem ager granüineus, nulli fer. arvo: rum margines in quibus non nafcatur hoc Scabiofx genus. Junio florere incipit. Huic períimilis eft o. Seabio[a montama calidarum regionum major. Lobelii Y. B. montana. alba Ger. fruticans angu- ffifülia alba C. B. 4m Scabio[a major Pannonica albo flore Cla. hift? Park. Lob, Co . Colles amat hec plagz temperatioris, ut Pedemontis prope Rivoliam & No:bonz, ubi montana vocant Herbari , fo/;o anguftiore, albidiore, parüm hirfuto, leviüfque laciniato ad imum caulem, Verbenace aut vulgaris Scabiofz : füperiora veró in ramulis plufculis, gracilioribus, altis divifis, & flores per Junium & Julium promentibus albos, Scabiofe parva aut Jacex, capitulis fquamatim com- pactis, ubi femen 'T'rifolii Afphaltitidis, pullum, copiofüm, involucris membraneis arguta concinni- tate effictis, anguftias plicarum fornicum pufillorum cohibentibus. In collibus (axofis agri Narbonenfis perquam familiaris eft. 275 Perfimilis eft. hoec planta precedenti, adeó ut càm primüm eam viderem pro eadem habuerim : verüm Botanici Monípelienfes, qui utramque ( puto) contulerant, diveríam affirmabant, utcungs Lobelius ei perperam attribuit capitula fquammatim compa&a Jacez, &c. Siquidem aliaram. Scabio- farüm capitulis fimilia funt. Lobelii iconem Clufius pofüit fub titulo Seabiofze albe Belgicorum hortorum ; quam Scabiofe flore ochroleuco pné fimilem effe ait, floribus tamen candidioribus. Qüm Clufius igitur eandem faciat, non eft cur nos feparemus. Ab hác etiam non multüm differt, [ eadem plane eft D. Magnol ] Scabiofa glabra folüs rigidis viridibus J. B. Qux Montbelgardi fata in infignem magnitudinem adolevit, rigidis ftriatífque caulibus, per quos foliorum eft fitus adveríus veluti ex geniculis: multa tamen ea funt, fefquipalmaria, quxdam do- drantalia, longis herentia pediculis, duarum triámve unciarum latitudine, (dime. paucis longé- que diffitis inferiore parte diviía, ultimo fegmento, quod mucronem conftituit, trium. unciarum longitudine aut majore : rigida funt ea, viridantia & utrinque glabra. Surculis autem peculiaribus, palmum aut dodrantem longis hzrent flores ex majuículis capitulis fquarrofis, albicantibus, hirfatis. Semen longum hirfütum. | Dubitat J. Bauhinus an hzc fit Scabiofa major Pannonica albo flore five 8. C/uf. Lif.. C. Bau- hinus Scabiofam illam 8. C/uf. Scabiofz montani calidarum regionum Synonymam facit; à quo tamen frater Joannes deícriptz femen accepit nomine Steebes "Theophr. & Scabiofz albe Bononiz colle&x, quam in Phytop. Scabiofam Pannonicam 8. C/uf. Diff. fecit; quamvisin Pinace, ut vi- detur, fententiàm mutavit. Sunto igitur nobis, Scabiofa glabra foliis rigidis viridibus f. B. Scab. montana calidarum regionum major Lob, Scab. major Pannonica albo ore five 8. C/uf. Ziff. .. Scab. alba Belgicorum hortorum Ci»f. bif. Una eadémque planta tantifper donec certó conftiterit eas fpecie diftingui, Scabifam albam gemino capite C. B. Quam Clufiis in Belgicis hortis meminit, foliis latioribus priore [ Scab. alba Belgicorum horto- rum | firmioribus caulibus, & florum niveorum capitulis interdum fingularibus, plerumque tameri binis coharentibus & fimul nafcentibus, cim nullus prater eum (quod fciam) Botanicus defcripferit, ex brevi hac & Jejuná defcriptione à reliquis omnibus Scabiofis diltin&am eíl2 non aufim affzrere. I1. Seabiefa major Hifpanica Ger. Park. emajor cum. pulebro femine J. B. fellata fülio laciniato major C. B. Claf. Felis vulgaris Scabiofe majoris folis fimilia habet, laciniata, viz. alté incifà, mollia, lanugine pubefcentia : Caules nodofos, rotundos, interdum cubitales, € quorum geniculis fuis inter fe oppo- fita. Summis ramis capital infident & multis caliculis membranaceis & paleaceis compofita, qui. fingulares fiores continent candicantes; quibus deciduis in medio quafi fingulorum caliculorum umbilico, exigua quidam ftella fübnigra confpicitur, quinque aut fex interdum radiolis conftans, paulatim veró hi caliculi excrefcentes expanduntur, donec fees hirfutum & craffum [ quo cali- culi fuftinentur ] maturefcere incipiat. RzZix candida, craffa, vulgari fimilis. Clufius in hac füa defcriptione non. meminit foliorum longorum floribus fübje&orum, flellatim difpofitorum, ut in Aftere Attico luteo mont. Icon quoque ejus, qux eadem apud Lobelium, ea non demonflrat: an cultura id faciat confiderandum. 7. B. Ego ea, à Clulio per inadvertentiam omifla füfpicor. Creícit juxta vinearum margines & femitas, locifque incultis agro Salmanticenfi, per reliquam L^cv*. etiam Hifpaniam. K k 35 I2. See Eee sm e I cede. due esee Stone sies tr Rn P I EUM DD 279 Hisronr:aA PiaNTARUM. I2. Scabio[a cum pulcbro [emine sinor J. B. Hifpanica minor Pak. ffellata folio laciniato sninor féve enaritima C. B. . B. Simplice & lignofà radice albicante figitur, paucis.& iis quidem exiguis fibris capillatá. Cau do- drantalis, aliquot divifüris concavus, teres, hirfutus. — Folia tenuiter Sifceta, füperiorum foliorum Columbariz Scabiof modo, pilis obfita: capitulis radiata folia fübjecta, oblonga. Semez per omnia fimile prioris femini, tomentofüm, calatho membraneo coronatum unguis feré magnitudine, pel- lucido, ftriato, in. cujus medio ftella parva quinque-partita ; ex feminis autem. finu capillamenta quzdam parva atque rigidiufcula prominent. Locus. Hzc Clufio cum Hifpanica majore iifdem in locis nafcitur. J. Bauhinus femen ejus ex Gallo- provincia habuit. Nobis in. Sicilia obfervata eft. - * 13. Scabiofa maritima parva J. B. an Scabiofa. Rellata minima C.B? Park? an Scabio[a mari- tina Rute cauinz foliss Bocconi ? y. g. Longiufculam agit. radicem, fatis craffam, multorum capitum, pro quorum numero cau/es emer- unt dodrantales, & fi accedat cultus, etiam cubitales, ramofi Fo/iz inferiora tenuia , przcedentis Scab, feétionibus divifà, trium unciarum longitudine, at fuperiora angufta. & veluti graminea nullam ag- noícunt divifionem. | Capitula pro plantulee modo magna, flofculis magnis referta, praefertim circa margines, colore in ficca. planta purpurante. Caput obvallant folia oblonga, viridia, ut in Sca- biofa Hifpanica majore; atenim huic femes non ità pulchrum, quamvis interim membranei quid habeat, magnispilisobfitum. — . Plantam hanc C. Bauhinus przcedenti eandem facit : J. Bauhinus (qui à fratre femen ejus: acce- pit) diveríam. P. Boccone Scabiofam füam marit.fic defcribit: — Cawle affurgit, ut vulgaris, tereti ftriato, cubitali, atque pluribus alis concavo, imbecillo tamen & humi fübinde procumbente, Folia quz primó nafcuntur in multas& profundas lacinias incifa, ad Rutz caninz five Fiftularie acce- dentia, in caule fenfim attenuata, at minora. F7ores fubpallidij quandoque etiam rubentes profe- runtur. Semina aliarum modo producit. Locus. Naícitur in Caietz maritimis & arenofis litoribus. * 14. Scabiofa flellata minima C. B. Park. C. B. rod. A EIE diverfa videtur,radicul fimplici, cawliculo ut & folzis biuncialibus ; floribus fübcceru- leis, parvis : in caliculorum medio ftella parva confpicitur, à quá filamenta capillacea, oblonga ruffa, quinque numero, extra caliculum producuntur. x Locus, In Provincia, locis incultis. I$. Scabio(a frutico[a folio nom. diffe&io peregrina. J. B. Scabio[a Jfellata folio mn. difetto C. B. ar- borea Cretica Pone Park. peregrina Ger. arborea. Alpin. exot. ^ 3.5. Adverfis pediculis longiufculis, caulem. amplexis fo/;s ordine per caulem nafcuntur, oblenga, a- cummata, medio latiora, hirfuta, incana, Plantaginea, nifi alius effet nervorum decurfüs. | Cau teres, arborefcens, albicans, pilofus, florem füftinens glomeratum, pallidé purpureum. — Sezez ejus pulchrum, füblongum craffiufculum, album, definens n. latam pelliculam, ut Scabiofa Hifpanica ! major. Locus, In calidioribus regionibus, Cretá v. g. oritur, & in multos annos durat, per hyemem folia reti- nens, hyemes tamen noftras in regionibus Septentrionalibus zgré tolerat. - Hanc plantam Pr. Alpinus in exoticis plenius defcribit, quem adeat cui hzc non füfficiunt, 16. Scabiofa latifolia rubro flore Y. B. latifolia rabra mon. laciniata fecunda. C. B. vubra Auffriaca Ger. emac. CIuf. Cubitales huic funt caw/es, rotundi, nodofi five geniculati, nonnihil hirfüti, concavi: in fingu- lis geniculis bina. fvliz ex adverfo nafcentia, non multifida inftar aliarum. Scabiofarum, fed lata, in ambitu tamen crenata, Urticz foliis interdum majora, ex brevi petiolo pendentia, colore ex viridi dilutiore przdita, amaro & acri fapore. Ex alarum finu rami etiam prodeunt foliati, qui ex lateribus pediculos protrudunt, fleribas Scabiofz vulgaris modo congeftis, ornatos, coloris rubefcen- tis, nullius odoris: deinde emis fimul congefta, anguloía, hirfuta, Cnici feré interdum magni- tudine, ftellatd coroná infignita. Reix minimi digiti craffitudinem nonnunquam zquat, longa, nigricans, flatim à capite quafdam fibras fatis magnas fpargens, & fubinde ex lateribus novos caules producens. zs In montibus Geneve vicinis, inque Germanicis montofis fylvis paflim luxuriat. J. BauhinusScabiofàm virgz paftoris folio C. B. i. e. latifoliam peregrinam Z4£. huc refert. Scabisfa Lib. VIII. "De Herbis Cymbiferis. 179 Scabiofa 4. Cluf. hift. swntama latifolia mom lacimiata rubra. d» prima. C. B. latifalia purpu- rante ex nigro flore ]. B. Cluf. Magnitudine jam dictam fuperat, majorágue & nigriora habet fole, purpurafcentem ex nigro forerm 5 in reliquis fatis conveniens. Cum priore, floret Maio & Junio, quo tempore fémen plerünque etiam maturefcit, Prazce- Twrpw. dentis varietas quedám effe videtur. Scabiofa maxima dumetorum. folio mon laciniato J.B. J. B. ^» to : Radices habet perennes, fibrofàs, longas etiam ad cubitum, fatis craffas, ac multas capillares, in- tüsalbas, extra nigricantes: fapor ingratus cum dulcedine & amaritudine aliqua, odor indicibilis : Folia priora palmum longa, velbreviora, acetiam longiora, lata duos aut tres digitos, fimilia foliis Succifz, majora, molliora : quz percaules folia per geniculos modó bina, interdum terna, quz ver- süs fiperiora redduntur glabra & minüs mollia, ferrata, non diffe&a utin vulgari, pulchre virenc. Caules bicubitales vel tricubitales, craffi, plures ab una radice oriuntur, cavi, circa inferiora purpu- rafcentes & hiríüti, in füperioribus partibus & ramis glabri; & juxta flores iterum lurfüti. — Flores in extremitatibus ramorum, fimiles Scabiofe vulgari, necnon etiam Scabiofe minori. Differunt hi floresà floribus Succií, cui tota fimilis herba, quód majores [uti & folia herbx majora] flores in circumferentia magni, hiantes, qui non funt in Succifa ; color etiam dilutior quàm in ea, & Scabi- ofarum amulus, jucundi odoris: Flore decidente inter femina non fünt foliola, ut in Succifa. Semiza funt longa, bs compreffa, cum quatuor angulis. Inter dumeta, & in pratis humidis montium juxta S. Hippolytum abundat, uti & in montofis. Lecus locis circa Tigurum, & in monte 7Mozters prope Bafileam, &c. — Florebat adhuc copiosé Augufto &c & Tempur. Septembri. Sufpicamur hanc plantam pracedenti [penultimz] eandern effe, fiquidem praecedens in dumetis montofis Germanicis & Helveticis frequens eft, quantumvis J. Bauhinus diveríam faciat. Figura fub hoc ütule propofita in Hiftoria J. Bauhini eft alterius plantz ; nimirum Scabioíz zftwalis Clufi: * 17. Scabiofa. eftidalis Clufii Ger. Park. fruticans latifolia alba C.B. Clufius fig Summer &xtabiniig, Caf. oes Scab. 8. Cluf. foliis primüm;nafcentibus & inferioribus non diffimilia, circa pediculum aliquantulum laciniata, deinde ferrata: Cawler tricubitalem aut ampliorem, rotundum, hizfütum, in multos ramos circa fammum divifüm, quem alternatim bina femper ex adverfo ample&untur fo/jz, viridia, infimis fimilia, preter ea que 1n ramis, minora enim fünt illa, non laciniata, non inci(à. Summis ramis innafcuntur fquammata capitula, fübcoeruleis ffofculis plena : quibus fuccedunt lon- giufcula albicantia femisz. — Ad. capitulorum latera nafcuntur. utrinque alii ramuli, fimilibus capitu- lis & flofculis predi, deinde etiam exillistertii. — Radix candicat & fibrofa eft, fed non rediviva, nam excuffo femine perire folet, veluti füperior [octava C/sf.] & illo deciduo (perinde ut illa) fin- gulis annis fponte nafcitur. ." ) Ex quibus notis facilé fibi perfuadet Clufius hanc ex eo femine in Belgio natam, quod ad amicos ante miferat [Scabiofz fuz 8.] quod mihi non videtar verifimile. » 18. ode montana Dentis leonis folio C. B. Park. 9f9ountain &cabious tuitf ZDanbelion tatc. C. B. prod, i; Caule 4 fefquipedali, viridi, rotundo, ftriato, levi & cavo, fuperiore parte nudo: fli; latiore bafi caulem amplexantibus, paucis, levibus, craflis, inferioribus obtufis & parum crenatis, füperio- ribus ad modum foliorum Dentis leonis in binas ternáfve lacinias divifis & acuminatis, per oras crenatis, uncias fex longis, &; duas circa medium folii latis, per quod nervus excurrit — Caulis fümmum, quem duo folia feré ut in Dipfaco comple&untur, fferes aliquot fübccerulei, pedicellis hir- futis inzqualibus infidentes, exornant. Hzc Monfpeflüli 1n monte Calcaris reperitur. oen * I9. Scabiofa folio Sinapi Sylveftris C. B. Park. C. B. prod. Caule d cubitali, ftriato, in ramos palmo longiores brachiato, qui ex foliorum alis, ubi. pili pauciffimi, prodeunt : fo/s glabris Sinapi. fylveftris modo, ad nervum ufque laciniatis, & fparfim crenatis, inferioribus fubrotundis. F/eres rubentes, medix magnitudinis, & finguli, cauliculorum fammis infident. Neapoliex horto Imperati habuit. Ex brevi hac imperfecta & jejuna defcriptione non facile eft definire an hxc fit fpecies Scabio(z àreliquis omnibus deícriptis diverfa. nécne. E 2c. Scabiofa 380 Hisrong1aà PraANTARUM. ——— Ml Tempus. Locus, Vires. Locus. * 20. Scalio[a onmium minima Ger. montana omnium minima Lob. J. B. seontana minor, capitulis J[quammofis C. B. &Be icaff mountain &cabious. Lob. Scabiofarum omnium minimam hanc animus fuiffet Lobelio Verbenam parvam facere, nifi in montibus cretaceis & incultis obvia foret: nam fefquipalmares pedaléfve paucos edit cawlzculos, foliis in imo fzpiàis donatos anguftioribus, inter Sefamoidem & Scabiofam minimam ; foribus dilutz pur- purz e fquamofis capitulis non diverfis. De hac plura non habeo qux dicam. Icon Lobeliana Jaceam potiüs quam Scabiofam ex- primit. A. xr. Sseci[a fove Mor[us Diaboli J.B. Mor[us Diaboli Ger. Diaboli vulgaris flore purpureo Park. Swecifa glabra C. B. £ocvilg-bit, 7. B. Quà radici, minimi feré. digiti craffitudine, fibrz longz albzque circumnafcuntur, eà prxcifa feu pramoría apparet, fapore mifto acri & amaro. Fwlis oblonga, acaminata Scabiofz, quanquam non diffecta fed integra, vel paulüm quid, prafertim quz füperiorem obtinent locum, ferrata, ma- gis quidem fupra quam 1nfra virentia, brevibus utrinque & vix confpicuis pilis hirfüta, ut omnino glabra videantur, bina ex adverfo pediculis ad. bafin coeuntibus caulem amplexa; magis crebra in caule quàm vulgaris Scabiofr. Cawiz cubito altior, teres, folidus, rubefcens, ramofus. Flore; in fümmis caulibus & ramulis ceerulei, non adeó plani ac Scabiofz vulgaris, verüm globofi; omnes - quoque flofculi florem totalem componentes ejstietn figarz funt & magnitudinis, cüm in Scabiofa marginales interioribus majores fint. Flofculi autem ut in Scabiofà quadripartiti fünt cum ftylo & fta- minibus intus. Seriüis quàm Scabiofa & füb Autumnum floret. In pratis & pafcuis, locis precipue dumetofis. Variat florum colore carneo & albo: interdum etiam foliis hirfütis invenitur. Alexipharmaca eft & vulneraria, ut facie fic viribus cum Scabiofa convenit, Inprimis celebra- tur in Epilepfia, pefte, uteri dolore, fanguine coagulato, abfceffibus occultis, lue Venerea ejáíque ulceribus; 1n vulneribusrecentibus; &c. Extrinfecus in Angina, tumoribus tonfillarum quz xgré ad fuppurationem perveniunt (garganif.) 1n fugillationibus, bubonibus, &c. Scbrod. Dodonzus adversis diuturniores faucium tonfillarámque tumores, qui ad fuüppurationem zgré perveniunt, valdé commendat, & nulli fecundam affirmat Succifam ; cujus authoritatem ego fecu- tus, plerunque gargarifmis, nb1 Venereis & aliis ulceribus fauces gingivzque fcatent, felici fucceffu miícere oso. Succum ipfum Camerarius utiliter admodum addi gargarifmis in angina ait. Sim. Paulus, 22. Scabiofa argentea. anzuflifolia Park. C. B. graminea argentea J. B. Ex radice lignofa caules bini terníve. feíquipalmares & altiores, rotundi, incani, parüm reflexi, dens? geniculati exurgunt. Circa radicem folia quatuor aut quinque uncias longa, anguíta, gra- minea, albicantia & argenti colorem reférentia, unico. nervo fecondüm longitudinem donata, in caulibus bina ex adverfo pobta ; in füperna caulis parte nulla. Caulis unicum Zifcwrz, orbiculatum, planum, molli lanugine incanum fuftinet, qui plures ffores, coeruleos vel pallidos, aliarum formá continet: quibus caliculi membranacei cam. ftaminibus breviuículis, fées continentes fuccedunt. Capitulam ambiunt numerofà foliola acuminata. Provenit in monte Vicentino Sumano dicto. Nosin planis For Julü depreífis, quz aqux ex Alpibus hyberno tempore ubertim delabentes aliquoties laté 1nundant, eam obfervavimus. Reperitur interdum hoc genus foliis glabris. 25. Origanum fflulofuus Camaden[e Cornuti, fed potiàs Mentaftrum fiflulofum Americamm Park. Cornut. Caulibus exit cubitalibus quadratis, nunc angulofis, fübhirfütis & ramofis: Fols longis, Lyfima- chiz filiquo(&e mulis diluté virentibus, quz ab imo ad Caulis faftigium ufque pullulant, ibíque mi- nora decem aut duodecim in orbem congefta f/erzs obambiunt globum, qui Scabiofz capitulum re- fert (quamvis fit latior, multóque depreffior) mille caZicu/zs conflatur, à quibus funduntur ordi- naté difpofiti zu/uli plures, femuncialis longitudinis, coloris ex purpura coloffini, bifidi extremo quo patentem ri&um fingunt, ünde profluunt duo aut tria cum purpureis NOU filamenta. Prolifera eit, florem enim Íxpe tranfilit caulis, qui. tribus digitis à primo flore. elevatus, fübje&tis totidem fo- liolis novo floris alterius globo repullulat. "Tota planta caulibus atque adeó foliis fübincana lanugine pubefci. Efflat odorem non trita Satureix hortenfis. Sapor huic acerrimus, ac Hydropiperis more linguam perurens, excepti radice, qux folis contexitur fibris; haec naimque nefcio quo na- turz lufu, prorfüsinfipida guíftanti percipitur. ] Floret julio &z Augufto. Planza eft in multos annos vivax. Ociganum fiftulofum eam nominavit Cornutus, quód tubuli floris ità inter fe fint compolii ut quandam veluti Cicutis compactam fiftu- lam, reprafentent. FEE * 24. Bellis Lib. VIII. De Herbis Gorymbiferis affinibus. : v M * 24. Bellis [pinofa flore globofo C. B. cerulea. fpinofz Park. C. B. prod. Hec tota fere facie Bellidem ccerulesm Globulariam di&am refert, cujus ad radicem folia plura funt, parva,rigida, crenata, & cuilibet crenz aculeus infidet. Cauliculo eft palmari, atrovirente quem fol; oblonga, angufta, non crenata, fed in aculeum abeuntia , inordinat? bafi fua veftinnt- cujus fummicas capitulum rotundum coeruleum, Globulariz capitulo majus, multis flofculis ut in Suc. cifa hirfutum. 3 . In Granadz montibus copiosé oritur. Locis? 25. Bellis cerulea Mon[peliaca Ger.cerulea caule foliofo C. B. Aphyllantes Angwillare, Globularia Bellidi fimilis J. B. Globularia Mon[pelienfium, Bellis ws Park. d ^ nw Me K floris pulcherrimi glomeratá figurá Globulariam dixerunt quidam: conftat autem is ftaminulis coeruleis dense far&tis, infidens cacumini caulis palmaris & fefquipalmaris, raritis cubitalis, rotundi, ftriati, rubeícentis, fo/iz veftiti multis, interdum unico, interdum ab eadem radice multiplicis : alia per terram fparguntur folia, Bellidis proxima, folidiora, glabra, nervofa, guftu amara. — Radix lig- noía, dura, fibris donata, rubra exteriüs, interius alba. Circa Monfpelium plurimis 1n locis occurrit: quin & ad radices montium Jura & Saleve, & alibi Locu:. tum in talia, tum etiam in Germania. 26. Belli cerulea caule nudo C. B. 9Dlue 3Daitie ínitl a alien ftalkt. Hzc priore elatior eft, caule prorfus nudo & aphyllo, flore majore, fli anguftioribus & duplo triplóve longioribus, atque omnino fpecie ab ea diftin&ta, quicquid repugnat J. Bauhinus. In fylvis & montibus max. Carthufianorum coenobio proximis invenimus. Locus. Floret utraque fpecies per totam zeftatem. Tempus. 27. Scabiofa minima Bellidis folio Ger. Scab. Globularie Bellidis foliis Park. Bellis montana frutef- cens C. B. Apbyllauti affinis, Scabiofa quinta Clufii, Bellidi affinis J. B. 3A B. d Ramos per terram reptantes fpargit, fubinde demiffis fibris radicem agentes; alioqui rzicezz pri- mariam lignofam craffiufculam habet. FoZis Globularix fimilia, faturaté virent, glabra, craffa fa- tis, fed non ut Globulariz folia per extremum integra, verüm fifa & cordata ex pediculo longiuí- culo, fapore amaro. Pedicelli breves, aliquando fatis longi, inter folia furgentes florem geftant ceruleum, glomeratum Globularig, cui nec diffimile feme. à Nafcitur 1n omnibus Pannoniz & Auftriz montibus glabris & afperis, inter faxa & falebras fpar- Locus. € fà Claf. Nos ad radices montis Salevz propé Genevam eam invenimus. Floret Aprili & Maio: Se- T?" men Julio & Augufto maturefcit. * 28. Scabiofa annua integrifolia. [Fe foliis Bellidis Botan. Monfp. Magn. Bx icc annua caulis rectus exurgit, fefquipedalis, hirfutus, quem fo/;z 1n fingulis geniculis bi- na oppofita ambiunt: inferiora Bellidis funt, ferrata, hirfuta; füperioralongiora, fimihter ferrata. Caulis in quofdam ramulos dividitur, flores ut in Scabiofà vulgari füftinentes pallidé coeruleos ; qui- bus füuccedit. femzez aliarum more. In fegetibus ultra eundo 2 Ja Celombiere Maio menfe florentem invenit D. Magzol, & verfus Ledum Lez amnem, CAP». Il. De Dipfaca. tium foliorum finu concavo rorem vel imbrem recipiat, quo velut ad fitis injurias abigen- dasutatur. At* Voffius Etymologias hafce per antiphrafin rejicit & explodit. — Labrum ve- , Io Rlear ró Veneris à foliorum etiam pofita, pelvis vel lavacri fpeciem conftituente, humorera facie nito. ,;," Vor rem concilianrem continente. — Vend er i NOS As 4. 37 Not: genericz fünt caules fpinofi, flofculi fquamis disjun&ti, finguli fingulis feminibus 1nfidentes in capitula congefti flores compofitos imitantia. D*s Al loxG-, id eft, fitibundus nomen à contrario inveniffe dicitur, quoniam coheren- I; Dipfació 282 Hisron:A PiaNuTARUM. A. r. Dipfacus fatioms J.B. C. B. Ger. Park. Carduus fullosum Lob. 29anuren €cafel, Y Duorum aut trium cubitorum, aut etiam majorem altitudinem affequitur, caw/e pollicari, re&o rigido, multis alis concavo, ftriato, fpinulis quibufdam horrente : folis bina oppofita, ità continua invicem funt, ut ca caulis tranfadigat, & concavum labrum excipiende aquz efficiant, ampla, lon- a, non minüs caule horrida: capirsla qux pugnum impleant oblonga, uncinatis hamulis rigidif. add deorfum fpe&antibus minacia: inter quos flofcul; emicant tubuli inftar, colore ex albo tan- tillum purpurafcente : radice veró nititur lvi candidá. Locus £8 Seritur àpud nos multis in locis, nec vulgari adhibita diligentia colitur ad lanificia. Junio ac Julio Tempus. i floret: echinata capitula Augufto colligenda fint. Hujus caulis interdum in latum & concavum utris inftar tumidum corpus cochlezin modum con- tortum degenerat. Filo autem feu aciei cochlez creberrimi innafcuntur ramuli capitula füftinen- tes, ut hujufmodi degener planta pulcherrimam fpeciem exhibeat. Vires: Radicis hujus ufus eft in rhagadibus ani confolidandis [ deco&z 1n vino ] commendatur & in verrucis abigendis. Aqua quz 1infoliorum concavo reperitur caliginofis & rubentibus oculis prodeffe creditur: eadem maculas faciei emendat & exteri, — Muliercule forma ftudiofz ufum ejus optimé tenent. Tig. A. noftratibus ad verrucas abigendas commendatur. | : Hujus, fed prxcipue fequentis, fingulis capitulis finguli vermiculi, quos idcirco non immerito fo- litarios dixeris non raró innafcuntur, Mouffeto Ipfe&. z beat. lib. 1. cap. 20. defcripti. Hos impari numero penná anfériná 1ncluíos febre quartaná laborantium collis amuleti aut reme- dii loco appendere vulgus noftratium folet. Sunt autem amphisbena hzc animalcula, & Caput tangentis digitum retrorfüm incedendo propere devitant. Defcriptionem vide in Car, Car, Ofu;. Przcipuus ufus capitulorum dipfaci eft ad pannos depectendos. Scrofulas fanat Carduus fullonum : — 1n genere fpecifica qualitate omni putredini refiftit, & eff medicina cibalis & fapida. Coctus in vino purgat per urinam non fecus ac Afparagus, ID Seve ex Obferv. Marc. Cumani à Vel[chio editis. Phthificis etiam quodammodo defperatis experimento Guidonis Helidei & Henrici Stromajeri Chirurgi miré proficuum comperi radicem cardui füllonum tufam & melle exceptam. — Ier» ex O£- féreat. Achillis Gafferi. A, 2. Dipfacus Syl'oeftris frve. Labrum Veneris J. B. fylveffris aut Virga paftoris major C. B. Dip- facus fylveftris Ger. Park. d0Diln Greafet, i * Radice nititur fimplici, fibris majufculis donata. — Caulis ab,eadem radice unicus, ad tres quatuór- ve nonnunquam cubitos affurgit, teres, ftriatus, inanis; inferis fpinis rariüis difpofitis, propé capi- tula creberrimis horridus. Folia ima, quz radice exeunt, molliora funt & teneriora, mucronibus obtufis, circa margines crenata, rugofa, pilofa, fpinulis rarioribus afpera, oblonga, angufta. Qux 1n caule funt bina ex adverfo eum amplectuntur bafibus junctis, adeó ut finum quendam feu cavita- tem circa caulem efficiant, aque pluviz continendz. Sunt autem folia hec füperficie lzviore quàm qua é radice exeunt, mucronibus acutis, circa margines dentata, [ füperiora tamen in caule & ra- mulis ad margines funt zqualia. | In omnibus averfa parte fpinularum recurvarum feries per totam coftz mediz longitudinem extenditur. In fummis caulibus & ramulis, (qui bini oppofiti ex alis fo- liorum exeunt) Spice ferum deníz, oblongz, innumeris velut fquamulis, in longam, rectam & a- ctitam fpinulam definentibus compofitz ; quarum fingule finu fuo femiza fingula, longiufcula, qua- drangula, ftriata complectuntur, cum flore eis infidente tubulofo, oblongo, pallidé purpureo, margi- ne in quatuor fegmenta obtufa divifo. — Capitula florum plurimis radiis fpinofis velut calice quodam ad bafin cinguntur. 3. Dipfacus. [ylveftris folio laciniato J. B. Park. Dip[acus folio laciniato C. B. 3ilà Geatel toitl jamgea Icaucg. od Procera-planta eft, duorum triüimve cubitorum & interdum altior, radice crafsá, fimplici, albá ; caule re&o, adverfis ramis brachiato, ftriato, aculeis horrido. — Foz valdé ampla, longa, latáque, fpinis duntaxat fecundüm coftam & averfo folio armata, non bullata, profundé laciniata, in labri formam coeuntia. Atque hoc quidem genus laciniatum feres habet albicantes, & vulgaris inftar quadripartitos, ex aculeorum carina, quibus ecigus oblongus horret, minoribus tamen & longiori- bus fpinis quàm 1n Dipfaco fativo, necut in illo aduncis. Sezez oblongum, ftriatum. Locus; Copiosé provenit inter Horburgum & Colmariam [ in Al(íatia ] obíervavi etiam inter Roufach & Colmaram. 7.B. — A. 4. Dip[acus minor [roe Virga paftoris Ger. emac. f)lveffris capitulo zmimre, vel Virga paffo- rz minor C. B. Virga. pafforis Park. pafforis vulgaris J. B. &wmall Xoilü &calel o2 . &ljepferbg vob. " 7. B. Tota facie Dipfacum refert, quatuor & quinque cubitos alta, cele digitali, glabro, coftulis, ex quibus durz mordacéfque fpinule oriuntur, feeundüm longitudinem ftriato, concavo, & in multos ramosbrachiato. Fwia gemina ad genicula enafcuntur, oppofita, minime caulem amplectentia, fed pedicule Lib VIIL De Herbis Corymbiferis affinibus. Pediculo unciali, nonnunquam breviore appenía, infimáque parte auriculis binis donata, poft auri- culas ab angufto principio fenfim dilatantur, & in mucronem definunt, ac ferrata funt, fpinis qui terram fpectant per nervos difpofitis armata. — At capita Dipíaco multüm cedunt, Scabiofz Capi- tulis paria, fphzricz figurz, flofculis albis, quadripartitis, labello reliquis laciniis pauló produ&iore quatuor intus ftaminulis cum apicibus purpuro-coeruleis, confertim ftipata. Semiss oblonga, an gu- : lofa, nigricantia, fingula fingulis lofculis coherent, quz fquamz fingule in longitudinem, & mu- cronem direc, mollicelle, finu fuo ample&untur. Capituli uniufcujufque bafin fex angufta aca- ta foliola circumvallant. RaZix alba, &mplex, lignofa, non alté in terram defcendens, paucis fi- bris donata, quz perfe&o femine marcefícit. Si mulieres laborent appetitu depravato laudat 7Egineta aquam Virgz paftoris potatam, & pr- Vires. fertim poft cibum. D. Soz;e & Dolxo. Car. III De Carduo Spherocephalo. Nfigni capitis in fphzricam figuram conglobati notá ab alus quibufcunque plantis primo ftatim afpectu facilé dignofcitur. 1. Carduus. (pluerocepbalus latifolius vulgaris C. B- fpherocepbalus [loe globofus smajor Park. globo- fes Ger. Echbinopus major J. B. e. SIobe-q oit Ie, | zi 2 : Altitudine cubiti unius aut alteriusexcrefcit, caulibms craffitudine digitali, purpurafcente lanugi- ne obductis, ftriatis, ta&u pinguibus, maníü dulciufculis : quos fv/; ambiunt latiore bafi, oblonga, tota ta&u glutinofa, profundé laciniata, fuperné atro-virentia, inferné incana, utrinque piloía, multis tamen numeris magis inferné quàm fuperné. In caulibus extremis eorümque alis capitula ex- a&é globofa nafcuntur, flefculzs ex albo Keri Radix mediocris craffitudinis exteriüs nigricat. In excelfioribus Ananiz vallis montibus, lariceis, abiegnis & piceis fylvis refertis, referente Mat-. Locus. thiolo vifitur : nos in montofis fylvis propé Viterbum quà inde Romam itur eum obfervavimus. * 2. Carduus fpherocephalus capitulo longis fpinis armato C. B. fpheerocepbalus acutus szinor Park. [o acutus Ger, Spina alba quibu[dam capite echinato J. B. &.9e great yoicklp dSíobes iile. * : T. B. Perennis eft planta caule ad cubitorum aliquot altitudinem furgente, flriato, 1n ramos varios di- vifo : Folia plus minus dodrantalia, quzdam palmaria, tum alibi, tum ramorum divaricationi füb- je&a, proná parte tomento incano veftita, alterá viridantia, laciniis divifa ad coftam ufque profun- dis, quarum fingulz in uncialem & longiorem rigidam infeftámque fpinam definunt ; ípatia quo- que interjecta tota fpinis horrent. Singulis ramis capat infidet fphzericum Cardui echinopi glomeri fi- mile fed fpinofüm. Hujus major & minor fpecies funt. (1nquit C. Bauhinus) 1.e. 1 & 4 DoZ. & Lug. Quis hujus locus natalis fit apud Botanicos non legimus, nec aliunde nobis conftat. * 3. Carduns (pluerocepbalus 4. Dod. fpluerocepb. minimus acuti[fmmis foliis C. B. Park. Dod. , Minimus eft, foliífque acutiffimis ac fpinofiffimis, capitulo exiguo, cujus flofculi ut primi albidi fant, Ex brevi hac & generali obícuráque defcriptione an hzc fit. fpecies diftincta nécne certó. colligi vix poteft : pro diftincta pofitam invenio in Hort. Reg. Parifienfis Catal. * 4. Garduus fpheerocepbalus 5. Dod. Carduus tomento[us capitulo minore C. B. Hunc C. Bauhinus Spinam albam 1. & Sp. albam alteram Matthioli facit. J. Bauhinus Spinam albam alteram Mattb. Carduo fphxroceph. capitulo longis fpinis armato fynonymam ponit. Certé apud Matthiolum magna eft confufio; unde J. Bauhinus exiftimat hanc plantam illi fuiffe ex fola figura notam, cujus fententiz nos quoque fubícribimus, & Carduum tomentofum capitulo minore C. B. expungendum cenfemus, faltem tantifper donec certiüs edocti fuerimus. $. Carduus. fpheerocepbalus ceruleus minor C. B. Ecbinopus minor J. B. Crocodilium Mon[pelienfium Lugd, 3H, Digito minor eft radix, rugofa, in plura capita fiffa, ex quorum unoquoque unus caulis pullulat, dodrantalis & longior, propter lanuginem denfam totusalbicans, ex quo prodeunt crebra alternata folia, quorum quedam parüm cauli longitudine cedunt, alia unciá pauló majora, tenuiffimé & ad coftam ufque incifa, fpinofà, infra lanugine molli candidáque, veluti & cofta, pubefcentia, füper- né viridantia. Summo caulis cacumini fphericum infidet capiralum, minüs quàm Echinopi majo- ris, flofculzs cyanei coloris glomeratum. Annua 384. Hisron:ia PuraNuNTARUM '. Tempus. Annua eft planta, fulio & Augufto florens & Septembri femina maturans, quibus deciduis perit & fequente anno ex iis renovatur. ed. Locus. . Spontaneum invenimus non 1n agro tantüm Monfpelienfi, fed & alibi in Gallia Narbonenfs. * (6. Carduus (pberocepbalas annuus Beeticens iinor Morif. prxlud. 4» Cerduus Jpluerocepbalus 4i nuts Cam, hort? Morif... : i" Hic cateris fpharocephalis Carduis minor eft, vix bipedalem excedens altitudinem. — FJores coeru- leos minores globulatim fert; capita etiam minora, fed femina multo cxteris fuz familias feminibus: majora fundit. Car. IV. De Éryugzo. Raci Philofophi Eryngium quafi $e/slw i. e. ruétum dictum putant, quód capre qux morfü farculum Eryngit preciderint, vel deglutiverint cunctum gregem poné fequentem quafi ftu. pore attonitum fiftant, donec Eryngium ru&u rejecerint. C. B. Gerrz germana. .. Caterum notz Eryngii characterifticz fünt Folia fpinofa faltem fumma ; flores 1n fümmis cau- libus & ramulis in capitula congefti quibus radiata fubfant folia.— ^. ÁA.. 1. Eryngium «vulgare J. B. vulg. & Camerarii C. B. Mediterraneum Ger. Me dienaneum fe ve Campeftre Park. &&tommon eringo. ; Radice nititur longa, minimi interdum digiti craffitudine, molli & tenera cum medulla féu nervo in medio folidiore, exteriüis nigricante, interius alba, fapore dulci. Caulis exinde affürgit teres, ftria- tus, pedalis aut cubitalis & interdum longior, [medullá fungosá albá plenus] fumma parte in quam- plurimos ramulos divifüs, fo/jis veftitus alternatim pofitis, glaucis, rigidis & aridiufculis, profunde utrinque ad mediam feré coftam laciniatis, [ quorum fingulz laciniz confimiliter fubdividuntur ] ad margines undique acutis & rigidis fpinis horridis.. In furumo caule & ramulis fpicz [ J. Bauhino echini | breves conglobati, dipfaci quodammodo fimiles ni minores effent, flores proferunt albican- tes, apicibus concoloribus donatos, quibus fubjecta 1n. orbem folia (veris fpine longs ) ftriata, longiufcula, & mucrone & marginibus fpinofis. PE : Locus. In Anglia rarius eft, nec nifi duobus 1n locis à nobis inventum, nimirum, ad trajectum & Devo- nia 1n Cornubiam non procul Plimoftio; &in via antiqua Romana JVatlizg-fereer dictà propé Brook- ball vicum non longe à Daventria Northamptoniz oppido: in exteris omnibus quas luflravi regioni- bus ubique frequentiffimum eft. na" 2. Eryngium ceruleum J- B. montanum Ametbyflinum. C. B. | Solo fümmitatum & capitulorum colore pulchré coeruleo feu Amethyftino à vulgari differre vide- tur. Locus, In montibus Stiriz invenimus. . Eryngium epatic. nephritic.& alexipharmac. eft, ducit urinas & menfes, tormináque acinflationes diflolvit: iterum fanat. — Sebroz. | Radices hujus, fed przcipué Eryngii marini, faccharo conditx principem inter dulciaria locum obtinent, füntque vel invito Matthiolo, Veneris (ut vocant) incentivz, utiles etiam adversüs pe- Ítem & aeris contagionem, mané jejuno ventriculo fümptz, tabidis & macilentis valdé proficuz- Valent infüper & ad luem Veneream. Eryngu radix melle aut Saccharo condita maximé confert gonorrheex. | Flos autem ejus ceeruleus f1 bibatur cum aqua confert Squinantix. — D. Sobez ex Obfervationibus Marcelli Cumani ab Hieron. Velfchio cum aliis editis excerptam communicavit. Adfirmabat Simon Simonius Med. Prof. Lipfix multis in Italia cum fücceffu familiariffimum reme- dium effe ad prohibendum abortum radicem Eryngii veri Cataplafmatis modo ventri fub umbilico impofitum, | Ín nimio menftruorum fluxu, Ec Rad. Eryngii M. ij.in vino coque. Lavetur probé mané & ve- Íperilinteis calidis poft ablutionem impofitis. lnitium veró ablutionis fiat poné aures, tuncin cer- ms vice, hinc per totam fpinam Eme ados facrum, pofteainunganturilia. Hoc remedio nonnullas in- xy c hn m triduum fanatas vidit quz nullis aliis curari poterant. 7Medicam. Louyfe Burgoife. D. Soame & Do- 40, : Vires. À. 03. Eryngiem marinum Matth. Dod. Ad. Lob. cui & canos PIimii Ger. Park. J. B. zsaritimnm . € Gefn. Hort. C. B. Sca-folip o2 dringo, — - J.B. Radices huic fübfünt longiflimz, circumquaque profunde vagantes, fapore aromatico. Fols plu- rimüm pullulantia ex longis pediculis, nihil aut perparüm laciniata, fere rotunda, latiora tamen ut- cunque quàmlongiora, interdum latitudine palmum excedentia, crafía five fpifla; EX vel « : glauca, i M ———— — o n——— Lib. VIIL De. Herbis Corymbiferis affmibus. S 385 MÀ ————— glauca, uti tora planta, quz in lacinias abeunt non tamen admodum profundas in adoleícente plan- ta, fed rigidorum fpiculorum mordacitate multó infefliores, nec craffitudinem illam etiam ficcata amittunt, licet nervofiora appareant, multó etiam quàm Mediterranei latiora. — Cauj;; cubitalis, valdé ramofüs. — Capita extrémis ramulorum inter iiscara folia fedent, flores proferentia albidos. Semina duo junéta, lata, qux cüm fpinis undique fint obfeffa, vix impun? eximi poffünt. Non modó in calidiorum regionum, quales funt Hifpania, Italia, Gallia NO & fimiles, Locus. fed etiam frigidiorum & ad Septentrionem vergentium, ut fünt Anglia, Belgium, Hollandia, atque aliz adhuc iis frigidiores maritimis arenofis frequens fponte nafcitur, & radice fub terrá vagatur, uc recte J. Bauhinus. : *o 4 Eryngium. Indicum Bontii. Bont. Quod ad folia attinet, Eryngio maritimo vulgari fimile eft: fore tamen omnino differt, qui fpi- catim prodit, non fecus ac flos Lavendulz, nifi quod longé major fit; coloris eft ex caeruleo palli- di; florens per totum annum nga & libenter circa paludescrefcit; & longa Ípatia occupat, leto fané ob pulcherrimos flores afpe&u. — Radices habet aromaticam & blandé calidi faporis. Ego radices hic faccharo condiri jubeo, & illis cum fummo fücceff exhibeo, qui paralyfi Indica, Virez. Beryberii incolis dicta, laborant, quod in meipfo expertus fum, dum moleftiffimo & pigro hoc malo er quatuor continuos menfes miferrimé decumberem. —Copiofas quippe urinas hzc radix elicit, & fodate facit, tum Afthmati,, quod plerunque hoc malum comitatur. uciliffima eft ; neque egointer vegetativa medicamenta ullum przftantius reperiri poffe. confido ad expectorationem | pituitz fal- Íx & craflz ; ut taceam notffimas ejus vires adversus calculum & renis affe&us. | Colicum quoque dolorem temperato fuo & blando colore confeftim fedat, & flatus inteftinorum diícutit: * &. Eryngium pumilum J.B. montanum pumilum C. B. pumilum Hifpanicum Claf. Park. guzii- lum Clufüi Ger. 9 tuarf &ecaDollp o2 ratfer &cingo. [0/70 Palm: eft, nonnunquam pedi, altütudine, cawle gracili, multis ramis ex adverfo utplurimum naícentibus predito. — Fo/;a circa radicem in rotz fpeciem humi fparguntur, majufcula, latiufcula 8c molliora: at quz in ipfo caule fub alis nafcuntur, multifida funt, tenuia, 1n ambitu (errata & acuüle- ata, Ramulorum fummuitatibus globofa infident capital, o&o plerunque fpinoforum foliorum am- bitu ftelle inftar circumvallata, ipfa etiam fpinofa. — Flos & tota capitula cum fuis foliolis ea ambi- entibus ceerulei funt coloris. — Succrefcente planta folia fecundüm radicem in orbem naícentia mar- cefcunt, deinde alia caulem ambientia exiccantur & decidunt, ut raró plantam [ cüm defloruit ] cumfolüs, prefertm inferioribus reperire liceat. — Radix dura quidem & lignofa, íed qux non vi- vax fit, & fingulis annis femine maturo pereat, feminéque deciduo renaícatur. Poft meffs plerunque invenitur paffim agro Salmanticenfi, & nufquam alibi. Lócus. 6. Eryngium pufillum planum J.B. Ger. planum minis C, B. Park. &mall, fmootfj €&ringa. Humile erat ( inquit Clufius). ftatim à radice in plures ramos divaricatum, teretes, rotundos pro- cumbentes: ad quorum fingula velut genicula naícebantur inordinata fols, extremo latiufcula; circa pediculum anguftiora & crenata: quz veró circa radicem, formá quidem illis fimilia, fed am- pliora, unciam lata, binas aut ampliüs longa, ex viridi pallefcentis coloris: frequentes ex alis ramu- li nafcebantur, ad quorum fingulos nodos foliola, & echinata virentiáque capitula exoriebantur. Florem obfervare non licuit. — Radix fatis craffa & aliquot fibris donata: quin &: procumbentes cau- liculi plures fecundüm radicis capat craffiufculas fibras agunt, quibus fubinde fe firmant. — - In hortis Jo. Matoni à Lobelio, nec alibi vifum, neque à Clufio inloco natali obí2rvatum : unde Mutonüs habuit ignorabant, certé non dicunt. 7. Eryngium Pannonicum [Fue montanum Park. lLatifolium plamm C. B. plantm latifülium, capitulo rotundo parvo J. B. Clsf. ES vel ampliorem habet altitudinem: caulem firmum, ftriatum, medulli albá plenum, àc veluti nodis diftin&um, praefertim qua parteeum amplectuntur latá & membranacea fede folie, tres aut plures uncias longa, duas lata, viridia, venofa, in ambxtu ferrata & afpera nonnihil, (übamaro acriufculóque guftu : qua veró circa radicem nafcuntur longiora latioráque fint & oblongis pedicu- lis innituntur: fümmus caulis in aliquot ramos divifüs breviora folia habet, eáque in profundas laci- nias divifa, Sc mollibus fpinis preedita./ Summa deinde al in aliquot ramulos definunt, echinata capitula ferentes, fphzricz feré rotunditatis, in quibus multi ccerulei flofculi albicantibus ftaminibus praediti : füb ipfis autem capitibus novem aut plura, oblonga, angufta, aculeata foliola, ftellz in- Ítar expanía : ipía porro capitula cum fummus ramulis, fupremáque caulis parte,. interdum vetufta- te caeruleum prorfus colorem adquirunt. — RaZix in novellis plantis digiti craffitudinem & longitu- dinem equat, aliquot fibris donata, foris fübhirfüta, intus alba, carnoía, guftu dulcicula, perinde ac Eryngu marini radix: vetuftate fübinde grandeícit, & in plures alias radicés extuberat, fingulis annis ex lateribus frequentiores caules proferens : aliquando tamen hoc in ifta planta obíervabam; ut producto femine fübfequens hyems illam prorfus corrumperet, przfertim cultioribus locis. Frequens nafcitur in pratis ad Danubium füpra infráque Viennam fis, & in hortos illatum fe- poro; & liciter provenit. Floret Junio & Julio. Nos hanc fpeciem nonnunquam invenimus fponte ortum. Tewpis. Ll * $. Eryngium - 296 HisrTonz:Aa PrANTARU M. Loctis. Locus. Vires. * 8. Eryngium capitulis P[yllii ex Sicilia Bocconi. Bot. Ad Eryngii plani genus pertinet: quód capitulis Pfyllii proveniat fic appellavimus. Conftat e- nim radice tuberofa, ad Raphani formam accedente. Cüm primüm folis oriuntur fünt glabra totunda, indiviía, fed per oras laciniofa, longiffimis & capillorum inftar tenuiffimis pediculis pen- dentia. Caulis pedalis, capitulis 1n fümmitate & caulium alis fpinofis, Pfyllii quodammodo zmulis é quibus ffzfzul; prodeunt purpurei. Subfunt etiam fingulis horum capitum foliola angufta, longa, dura & pungentia, multo longiora iis quz in vulgari confpiciuntur. i In neglectis agris & aridis utplurimum locis magná copi nafcitur circa Saccam, Panmorzmm e "Agrigentum, dc. 9. Eryngium Alpinum latis folis, magno capite, oblongo, cevuleo J. B. AMlIpinum ceruleum, capitulis Dipfaci C. B. JB. » blurium capitiüm eft radix pollicaris terrám versüs comofà. Fols prima plufquam cubitalibus nixa capitulis, Calthe paluftris, eodem modo propter pediculum falcata, fed mucrone acutiore, per ambitum ferrata ; alia per caules ad ramorum divaricationem laciniata & profunde incifà, coe- rulea potiffimürn fuprema, quemadmodum & caulis ipfe cum ramis. Echini magni, oblongi, den- iei crebéerrimorum criftatorámque foliorum, coruleorum, echinum füperantium vallo latent medii. - J. Bauhinus hoc genus reperit in monte 75uiri florere incipientem Julii principio: Nos quoque - vidimus Genevz delatum ex montibus vicinis, non tamen in loco natali ortum, quamvis fedulà perquireremus. * 10. Eryngium trifolium Park. vefoil d&ringo, Park. 1 Multa initio à radice Rápunculo fimili, aromatica emittit. f2//2 longa, angufta, durá, interdum tripartitó divifa: quz veró caulem ad intervalla obfident pleraque omnia tribus foliis feu laciniis ad pediculum junctis componuntur, ut in trifolus. Summos caules occupant duo aut tria capitula Eryn- gii montani plani fimilia, quorum bafes foliola angufta circundant, — Sezez quoque illius fimile par- vum, latum & oblongum. Radices Urinam cient & Venerem irritant. Hzc Parkinfonus, qui nec unde, nec à quo hanc plantam habuerat meminit. Forté Guil. Boe- lius ex Africa aut Hifpania detulit. ) Prater fpecies fuprafcriptas aliam adhuc vidimus in horto D. Berardi pharmacopolz Gratianopo- lirani, fols imis fübrotundis, profundé tamen incifis, in tres przcipué partes feu lacinias infignio- res, circa margines fpinofis, colore ( quantum meminimus ) glauco Eryngii marini: caule brevi foliis paucis in anguftas lacinias ad pediculos uíque divifis, fegmentis in acutas & rigidas fpinas ex- euntibus, donato. Capits/s oblonga fuere ex aculeatis fquamis compofita, & ad bain foliolis an- : guftis, oblongis acuminatis, utrinque fpinofis obvallata. HIS'TO- Hg sd.0JBRI/Es PLAN LU PER OW Us. DEP Pundb Dec Plantis florc perfecto feminibus nudis folitariis : Deque UwzgrtrrFERIS. SS RNV RIMI geners Plantas quoniam ob paucitatem fuam uni libro complendo bo non fufficerent, Umbelliferis prasmittendas duximus. E Praemittendas, inquam (nam & | alii ante. nos, ique probatiffimi Botanici, N(? partim ob nonnullarum cum Umbelliferis convenientiam 1n folus, partira ob fimilem in alis florum difpofitionem, in mufcariis: Umbellas mentien- y tibus, eas Umbelliferis fübjunxerunt) ob ordinem feminum fingulis floribus vau xc , quzin hoc genere fingularia fünt feu folitaria, 1n Umbelliferis ina, SS PARS PRIMA. 'De Herbis flore imperfecto, feminibus nudis, folitarüs, boc efl, ad fingulos flores fingulis. Ujus generis plantz characteres genericos adeó infignes & velut fronti imprelfos.ac fpe- &antibus obvios geftant, ut nullo negotio tum à fe invicem, tum ab alis omnibus que- antdiftingui. Ti fünt in Valeriana femina pappoía, ut alios omittam. Valerianella Caulis & ramuli: dichotomi. | Plumbagine locus maritimus, caules foliofi, flores fpeciofi, colorem mutantes. Limonio pariter locus maritimus, at caules nudi, Aem parvi. Miralili Perwviand. Ramulialternatim & foliorum adverlorum finubus egreíli; flores monopetali Ípeciofi, in eadem planta diverficolores, caduci. Linavia adulterina (lores in fummis ramulis pentapetali, fructu infidentes. Pafferina Tragi: Fructus in. aliis-foliorum feffiles, folia Linariz. Aprimonia flores hexaphylli, fructus lappacei. cum duobus 1n fingulis nucleis ; folia pinnata. Circea flores dipetali, fru&us pariter lappacer, folia integra. Pirpinella: [anpuiforba £olia pinnata, flores c femina in fpicis deníis, fomina quadrata, quibus flores infident tetrapetali ftaminofi. Thaliiro folia Umbellatarum modo divifa, flores ftaminofi, femina ut in Umbellíeris ftriata. "JFumaria Folia compofita, flores fpicati, ad papilionaceas accedentes, in. calcar retrorfüm pro- dud, pediculo& média parte egreflo: hzrentes. 15:87 C A r. 29 9 Hiscvron:a PrANTARUM. Locus. Vires, Locus. Aires. C A P. I. e De Faleriaza, infignibus facultatibus valet. .Characterum abunde habet quibus ab aliis herbarum generibus facilé poffit diftingui. Li funt Caulis teres concavus, foliis ad intervalla. binis adverfis cin&us : Flores monopetali velut in urmbella: Semina ad fingulos floresfingula, nuda, pappo innafcente alata. Y y Aleriama à Valerio nefcio quo di&a exiffimatur : aliis à valore feu valentia, quia multis & 1. Valeriana major odorata. vadice J. B. bortenfis Ger. bortenfis, Phu Olu[ztri folio Dio[coridis C.B. Pbu majus frue Valeriana majer Park. d52eat dBarben 3Dalevian o2 Acttall. , Caules huic bicubitales, teretes, glabri, inanes, foliis veftiti per intervalla longiora ex adverfo binis, latis pediculis caulem amplexis, aliis [primo fcil. erumpentibus] integris, aliis Centauri majo- ris modo profunde difle&tis & velut alatis. Ex alis foliorum versüs caulium. fummitates erumpunt ramuli, in quibus ut & in fummis. caulibus fores velut in. umbellis, parvi, albi, ex oblongo tubo in quinque fegmenta rotunda expanfi, totidem ftamina apicibus albis donata cum ftylo tricufpide con- unentes, Singuli autem flores fingulis infident /emimibus, oblongis, compreffis, in acutum defi- nentibus, colore citrino, in divaricatione ramulorum umbellas componentium abfque pediculis feffilibus. Dilapfo flore in apicibus feminum fe explicat lanugo pappofa, in orbem radiata, velut in Hieraciorum feminibus, cujus ope vento huc illuc deferuntur. Ad fingulas Umbellarum divifio- nes & Íubdivifiones apponitur hinc inde foliolum anguftum, oblongum, acutum. Radix fübeft tranfverfim pofito, digiti craffitudine, rugofa, multis fibris donata albicans, fapore & odore aro- matico radicum feré Afàri. In hortis plurimüm colitur: Reperitur etiam in quibufdam altis montibus in fylvis. ^. B. . Radix ut & herba ipfa Alexipharmacz, fudoriferz, ac diuretice fünt. Uus precip. in imbe- cillitate visüs, pefte, [hinc mifcentur Antidots, Theriace & Mithridatio] afthmate, vetere tuffz [cum dulci radice uvis paffis & Anifo decoctz] pleuritide, obftructione Hepatis [i&tero] Lienis, Ureterum, Hernia, &c. Extrinfecus confortant vifum, maculas oculorum abftergunt [in aqua aut vino decoctz & guttatim inftillatz] cephalalgiam fedant, menfes cient, fudorem promovent [in balneis] exficcant, catarrhos [füffitu] bubonum ac Anthracum malignitatem corrigunt, globu- los fagittálve extrahunt; ulcera inveterata mundificant Hec omnia Schroderus, & nimis fané multa. Audiamus C. Hofmannum; non opus habes (inquit) honoratis illis titulis, quibus Dodonaus illam onerat. Hoc imprimis certum eft valdé diureticam effe. Pulvis radicis hujus plante fponte ortz, antequam caulem edat cochlearis dimidii menfürá cum vino, aquá, lacte, aut alio quovis decenti fucco femel aut bis fumptus Epilepfiá correptos liberat, fiquidem àve & x£r» purgat. Hujus vim & in aliis multis, & in femetipfo expertus eft do&iffimus & veraciffimus F. Columna, & confirmat Panarola. Sylvius quoque plus ei tribuendum putat quàm Pxonie, ut quod fale volatili abundet. | Noftrates vulneribus levioribus folia trita imponunt, unde à nonnullis dut-inger appel- atur. A. 5. Faleriana fylveffris major Ger. C. B. Park. Sylveffris magna aquatica. J. B. deat fuila 3Daleriam. —Q. 24m Valeriama [yloeff. major montama C. B. 4b bac fpecie dif- ferat ? AB: Radix ex pluribus compofita eft fibris, albis, guftu aromaticis, reptatu fubinde fefe propagantibus. Caules ad humanam altitudinem exurgunt, recti, fiftulofi, longis internodiis intercepu, ftriati, mo- dicé hirfuti, quorum genicula amplexantur bafi fua folia Valerianz fative, magis pinnata, pinnulis ad margines dentatis, faturatiüs virentia, nonnihil avería parte hirfuta. .Fleres 1n umbella, fativz fimiles, ex albo purpurafcentes, finguli é longo tubo in quinque fegmenta totidem folia imitantia aperiuntur, pediculis autem carent, & in ipfa ramorum divaricatione fedent : finguli quoque femi- nibus infident fingulis, nudis, lata bafi, acuto mucrone, umbellá lanuginosá radiata, cujus benefi- cio vento afportantur. | In humeétis locis & prop? aquas, inque fylvis & dumetis non raró invenitur. Hzc, autore Dodonzo, ruptis, convulfis, ex alto pracipiratis utilis eft. Sed & folia ad oris & gingivarum cum inflammatione exulcerationes & aphthas prodeffe dicuntur. — Aiunt. & radicesari- das tusáfque. drachma pondo cum vino fumptas infra fupráqne purgationes moliri; fuperius dixi- mus Epilepticis conducere. A. 3. Valeriana minor Ger. (yFoeffris minor Park. paluffris minor C, B. mimor pratenfis uel aqua- tica J. B. &malf totlb 0? 3DaterDalertan. VET Radice tenui ferpit, quíáque terram attingit € geniculis demiffis fibris majufculis albis, fibrillis fuis capillatis radicatur, fapore amaricante. Cawlz dodrantali, angulofus, ftriatus, cavus, geniculis aliquot interceptus umbellam fuftinet florum. ex candido rubefcentim, ut in Valeriana fylveftri majore, lbi Lib. IX. De Herbs 'Ünlelliferis 389 majore, minorem tamen; quorum fingulorum ore in quinque lacinias minutas reflexas divifz, apice altiufculo, tricipite : Sed & umbella interdum ex foliorum cauliculi alis prodit; — Folia alia in- tegra, fübrotunda parva, pediculo longo; alia, ut ea plerunque qux in caule con(piciuntur, bina oppofita, pediculorum expertia, 1ma parte laciniata & quafi pinnata, fuperiore integra.& oblonga, Íapore nonnihil amaro & vifcido. Singulis flofculis, ut in reliquis liujus. generis, fingula füccedunt femina pappo innafcente alata. In paluftribus & ad rivulos ubique frequentiffima eft. Locus, A. — 4. Valeriana aquatica. minor flore minore. e. effer oil 0? 3DàtérzDalerian, tuitf) à [mail ffotuer, Hac precedente nonnihil major eft & elatior. | Cawlez habet majorem & firmiorem :. Folia quo- que majora & magis conferta. "Tres plurimüm in caule foliorum pinnatorum conjugationes obti- net, cum fuperior duas tantüm. Flores in hac fpecie denfiüsin corymbum ftipati, in illa laxiüs diffufi in umbellam, & quo maximé ab ea differt. quintuplo quàm illius [prxcedentis] minores. Ex fuperiore foliorum conjugatione in hac fpecie fürculos florum umbellas parvas fuftinentesnondum exeuntes vidi, quod in illa frequentiffimum eft : quinetiam flores pallidiores fant. Tifdem cum przcedente locis oritur, eodemque tempore floret. (205 C. Bauhinus duarum aliarum Valerianz. paluftris fpecierum meminit. Primam vocat 27. galu- ftrem majorem grofund? laciniatam : alteram Val. paluffrem imodoram parim laciniatam, qux à paluftri minore vulgari non alia in re differt quàm quód folia ad radicem minimé laciniata funt; verüm in- tegra omnia; quarum defcriptiones apud ipfum in Prodromo vide. 5. Valeriana rubra Dodonzi Ger.Park. rubra C. B. latifolia rubra J. B. Xieb 3Dalcrian. j. B. Digitali circiter radice nititur, lignosà feré, fàpore Valerian: é qua caules fargunt cubitum & fefquicubitum alt, teretes, leves, colore ceíu, fiftulofi : ad quorum fingula genicula fuia bina ad- verfa, ex lata bafi caulem amplexantia, 1n acumen definentia, laciniis quibufdam fubinde donata, pinguia, glauca, quorum qua minora funt plurimüm referunt Papaveris fpumei vulgó dicti folia ; funt autem fapore fübacri. Flores in muícariis dependent, perquàm conferti, amont, colore pur- purafcente, quorum finguli quinquepartiti, oblongo fed admodum tenui tubulo, virenti pedicello ag- glutinantur, corniculum infuper calcaris inftar protendentes: Sewez papposi criftà Valerian modo füccedit. Meflanz in muris antiquis oritur : in Italia quoque loc | iuis 1 zis plurimis é muris & fAxorum rimis erum- Locus. pi. JZEftate floret, Variatinterdum in hortis fatis floris colore albo. 6. Valeriana rubra anguflifolia C. B. J. B. Park. 3Battotudcates vcb 3Daleriatn, Valerianz rubrz latifoliz fimilis eft quod ad fores füave-rubentes, calcari donatos, in pappurn abeuntes: cew/s quoque bicubitalis, períimilis: At quz per eum confpiciuntur f2/is plurimüm dif- ferunt, funt quippe palmi fere longitudine, latitudine culmi, in acumen definentia. Valdé ramofa eft & fruticoía. Ubi J. Bauhinus eam reperit, ibi & nos quoque, nimirum Nantuxz Sabaudorum, in colle extra Locus. portam quà itur Genevam ad dextram. Provenit quoque copiose in rupibus montis Lupi propé Monfpelium. 7. Valeriana Alpina foliis integris, radice repente inodora, 9fgountaincDaleriam, kuitf wnbi» vibe Icabeg, Radices huic longz, fibrisdonatz, repentes, germina fubinde protrudentes: Fols Valerianz a- quaticz aut Viole, ex rotundo oblonga, pediculis longis infidentia, non laciniata, né illa quidem quz 1n caule exiftunt, obiter nonnunquam dentata: Caw/z pedalis, teres, ftriatus, concavus, du- plici utplurimum foliorum pari veftitus. — Fo//a haec pediculis vel nullis, vel brevibus donantur; lon» giora quidem funt & acutiora iis que ad radicem, non tamen laciniata né ad pediculos, verüm Va- lerianz rubrz Dodonzi foliis fimilia, in omnibus quas mihi obfervare contigit plantis. Flores in fümmo caule velut in umbellam exiguam compa&i, albentes, Valerianz fylveítris fimillimi, uti funt & Íemina. Radix nec faporem, nec odorem, quem quidem ego percipere potui, aromaticum habuit. Hzc planta in. monte Saleva propé Genevam fatis copiosé provenit : xtate floret. A. Nardo Loc. Celtica odoris carentiá diftinguitur, ut & à Valeriana minima Nardifolia. * 8. Valeriana "Alpina minor Park. Alpina anguflifolia Ger. Alpina Nardo Celtiee femilis C. B. 4n Valeriana minima Nardifolia J. B? Clu. Huic bina ant terna. & radice exeunt. fo//s, Bellidis montanz foliorum pxné smula; é quorum medio cau/z: affurgit pedalis, rara habens folia, inter fe oppofita, anguftiora & minora. Supremus caulis in ramulos binditur, qui flofculos fuftinent albos, reliquis Valerianis fylveftribus fimiles : Semez quod fübfequitur non etiam diverfum : Ejus radix aliarum Valerianarum Alpinarum modo, in ía- xorum feré commiffuris ferpit nec minüs odorata eft proximé fequentis radice. Provenit inter faxa ad fluvium. Myrtz, quod mona! au Neuberg alluit. Locis. L 9. Va- 290 Hisron:aà4 PraANTARUM. 9. V'aleriana Alpina J. B. Alpina prima C. B. Alpina latifolia Ger. emac: Alpina major. [roe lati- dpa Park. 9jountain 3Daleriantoit) &fasatíyoit-cabeg. Valeriana Tracbelii folio Hort. at. i Radice longa, odorata, fübdulei, fcopulorum rimis fe infigit, alté impaé&a. Fvoliaad radicem 'Trachelii majoris foliis perfimilia, oblonga, é bafi latiore in acutum mucronem definentia, circa margines quodammedo ferrata aut dentata, obícuriüs virentia. [ C. B. pallide virentia ] glabra ner- vis majoribus, pediculis longis appeníà. Caulis cubitalis, teres, concavus, rubefcens [pore refi- nofo, acriufculo f. B. ] tria quatuórve obtinet foliorum paria, pediculis brevibus aut nullis angu- ftorum, geminis pinnulis feu auriculis donatorum. [ Flofculi in umbellam digefti, plurimi minuti purpurafcentes ut Valerianz fylv. minoris 7. B. | Radix & aliz etiàm plantze partes odorem expirant Viole, fatis vehementem, qui à longinquo fentitur, faporem etiam habent aromaticum. In fylvofis ad latera montis Saleve prope Genevam invenimus. Hujus plantz defcriptiones apud Clufium, J. Bauhinum & Cafparum fratrem in nonnullis difcrepant. Forté ratione loci variat Min nihil & faciem mutat. Planta J. Bauhino defcripta in monte Saleva reperta eft, Aprilis principio florens: Noftra quoque cüm eam invenimus menfe Junto jam. defloruerat. At quam C. Bauhinus in monte JPzfferfall col- legit fulio floruit. Locus €3 Tempus. * 1o. aleriana Zlipina Scropbulariee folio C. B. J. B. 44m eadem cum precedente? atque etiam cum Valeriana altera C: B2 C. B. Radice eft nigricante, aliquantüm torosi, nodosive: caw/e cubitali & fefquicubitali, unico [in- terdum pluribus] cavo, ftriato, viridi: f2/s fenis, feptenis, longis pediculis donatis, quorum quz- dam fübrotunda, quidam oblonga, quedam leviter finuata: at qux caulem cingunt pauca funt, Scrophulariz foliis ermula, uncias tres longa, fefquiunciam aut unciam lata, acuminata, leviter cre- nata, bina femper juncta. Caulis 1n fummo in longas, tenuesalas brachiatur, quibus fores pallide rubentes, Valerianz fy]veftri fimiles infident. Locute In monte 7a[ferfall collegimus. Videtur (inquit Clufius ) utramque [ hanc & pracedentem ] una defcriptione & figurá expref- fiffe, Valerianz fylv. Alpinz ilc Lite nomine. Et tamen in Pinace hanc Clufii Valerianam -ab utraque fpecie diftinétam facit. : * rr. Valeriana bulbofa J.B. Imper. 4m Nardus Cretica Belli? INardus Cretica Filipendule radice '^ QC.B? Valeriaua Cretica tuberofa Park? INardus smontana Cretica. Alpin. exot. Prima emittit folia Hyofcyami albi mula, fed pauló minora, at fequentia profundé diffe&ta. F/»- re: quales Valerianz majoris. Radix fübeft fingularis, bulbofa, Nardum fpirans. — Quapropter INar- ] do montano fimillima cum forma, tam odore. Tap Íncola eft montium Liguriz. Nardum füam Creticam H. Bellus ep. 4. ad Clufium fic defcribit : Herba eft Valerianzfimillima, odore, caule, flore, & forfan etiam femine, quod longinfculum & depreffum eft, figura ad Lini femen accedens, & in pappum definens. Fv/z prima herbacei funt coloris, rotunda at Afari effe videantur, interdum majora, craffa, fuücciplena; quz deinde fübfequuntur pauló longiora funt & nonnihil incifa, quibus alia magis fe&a fuccedunt, & fimiliter alia, ut tandem ultima, antequam caulis emergat, Valerianze majoris foliarectiffimé zemulentur. Cas- lem Valerianz perfimilem habet, concavum, ad fefquicubitalem altitudinem affürgentem, quem bi- na folia Valerianz divifurá utrinque per intervalla ambiunt: fferes albos an Umbellis, Valerianz fimi- les, majores aliquantulum, odoratos: raZicez tuberofam ; ex primaria enim cui Caulis nititur, mi- nimíque digiti eft craffitudine & longitudine, tenues quzdam radices per terram fpargantur, quibus alix tuberoíe adnexz, ut in Filipendula, Nardi odorem referentes. Tota hyeme viret, & novo vere caulem emittit, qui Aprili aut Maio marcefcit & exiccatur 5 tota autem hyeme radices füb ter- ra latent, & Autumno primis imbribus germinare incipiunt. : Locus. - Oritur humentibus collium locis, invenitárque etiam inter faxa. * I2. Valeriana tuberofa . B. Imper. Folia producit effigie fimillima Valerianz minoris, fed craffiora: flores albos inftar majoris, "ali- quantum odoratos. Radices tüberolz: odorem referunt Nardi. Locus. Nafcitur in montibus Liguriz. Hastres Valerianas tuberofas fpecie inter fe diftingui vix poffum à meipfo impetrare ut credam: mihi pariter ignotz fant, proinde plura non habeo quz de iis dicam. *. 15. Faleriana ama. Clufüi Ger. anmua five. eftiva Clufri Park. folis Caleitrape C. B. Caf. Hxc ftatim à radice multa fols promit, humi diffüfa, viridia, inftar foliorum Calcitrapz vulgó appellatz, five Cardui muricato capite, laciiata, inter quz rodeunt aliquot czu/es, rotundi, ca- vi, ramoli, binos cubitos feré ali, virentes, quem ad fingulos nodos utrinque ex adverfo ample- — &untur folia inferioribus minora, laciniata etiam, Valerramz fylveftris vulgatioris Vai rs uminis Lib. IX. 4De Herbis Unleliferis. Summis ramis extremóque caule fuftinentur tanquam. umbellz fferzrs. quinque foliis conftantium, non diffimilium floribus Valerianz Indice, coloris rubri dilutioris, ad carneum tendentis: in ri- mulos excrefcunt tandem ille veluti umbellz, & /eez ferunt quale pene Valerianz rubrz fed mi- nus. Radix alba & fatis lignofa, quam tamen füb(equens hyems corrumpit. . Kloret zítate,-& fübinde in autumnum ufque floribus & (emine onufta confpicitur. 14. Valeriana anmua Sicula qua à praecedente diver[a videtur. — An Valeriana sminor annua. Park ? Alpina minor C. B. Radix eiíimplex, mollis: Caulis fingularis, ere&us, quadratus, ab imo ftatim ramofüs: Folia bi- na ex adverío ad fingula internodia Valerianz fylveftris majoris, laciniata. — Flores parvi, purpu- rei in extremis ramulis, alii fupra alios altecnatim fcandentes../ Color totius plante ruber; Sapor a- marus. In promontoriolo Pto Cerciolo dicto in Sicilia, C A4 pr. II. De Faleriama Nardo Celtica dila. "3 ipid Celtica J. B. Ger. Celtica. Diofcoridis C. B. Alpina Cluf. Nardus five Spica Celtica Park. Claf. INtegros interdum czfpites occupat ferpendo raZix, &c latà fumma tellure fefe inter mufcum dif- fundendo: oblongi procumbentéfque humi ramuli, tenues, plurimis velud foliolis ant ficcis . fquamis circumfepa, fübinde fuüfcas & nonnihil capillatas fibrasagunt, fumma parte in unicum aut bina ternáve extuberant capitula, aliquot longis, fecundum caput anguftis, deinde in latitudinem paulatim fe laxantibus foliis, fatífque craffis & fucculentis plena, colore dum primüm emergunt vi- ridi, deinde fub autumni initium aut zftatis finem flavefcente, guftu amariufculo: palmaris aut do- drantalis, nonnunquam etiam major, inter ifta emergit cawliculus, fàtisfirmus, ut in minutioribus Valerianis fylveftribus geniculatus, bina ad fingulos nodos habens inter í2 oppofita exigua foliola ; cui circa fummum ex fingulis alis enafcuntur pedicelli, binos aut ternosgffefculos. coloris pallidi fü- ftinentes, quibus fuccedunt femina Valerianz fylveftri Alpinz, faxatilipr&lertim. [Valerianz mini- mz Nardifoliz] proxima, paullo tamen minora. "Tota planta aromatica eft, & radicum Valeria- nzíylveftris odorem zmulatur. 291 Tempus, Locui . Copiosé provenit ( inquit J. Bauhinus ) 1n Alpibus Germaniam ab Italia difpefcentibus ^ Monto- 7 ocus. fis gaudet Genuenfibus, Ligurizque Alpibus fterilibus. Autore Clufio, copiosé nafcitur in fummo 'uZenberg Stiriacarum Alpium jugo inter mufcam, fà- xofislocis. Ibi meníe Augufto floret fub ipfis fer& nivibus, folia deinde promit. cüm illa diflolvere & diffluere incipiunt. — Legitur autem ab incolis füb Augufti finem & Septembris initium cüm fo- lia. flaveícere incipiunt, tam enim fummam habet odoris gratiam, quá caret cüm folia primüm pro- mit, & adhuc viridis eft. * a. Nardo Celtic. fimilis inodora C. B. 4m Nardus Celtica altera ejufdem ? Park. repens Ger? C. B. Prod.: Radicul4 eft oblongá, rufefcente, capillata; ex qua .fo/s aliquot oblonga, in latitudinem pau- latim fefe laxantia, longis pedicellis donata, viridia primum, dein flavefcentia exurgunt; inter quz cauliculus tenuiffimus, palmaris, rariüs altior effertur, circa cujus medium fv/;o/z duo oblonga angu- füffima: cauliculus 1n pedicellos abit, qui /ffzulos oblongos pallidos, ut in Celtca, füftinent, qui in femina exigua abeunt. Inodora eft. Hanc 1n Baldo & Alpibus Sumano conterminis legit C. Bauhinus. Locus, *o o3. Nardus ex Apulia. C.B. Saliunca. Neapolitana, | feve Nardus ex Apulia Park. Nardus. five Salisnca Neapolitana J. B. T OB. £uad, s exigua planta confpicua eft radicis craffities rugofz, utcunque flavelcentis, fibris capilla- tz, in nodos UM € quorum lateribus hinc 1ndé folia prodeunt, ut ex ea figura ferpere ra- dicem & editis illis nodis fe propagare non abs re exiftimem. — Fo/ja illa oblonga funt, angufta, Plantagini utcunque fimilia, inferné ar&a, füperné latiora. Sapore & odore Planta ifta Valeria- nam refert, ut non dubitem ob odoris fuavitatem egregiis adversis morbos varios facultatibus przdi- tam effe, ac Folit loco fubftitui poffe. Ex brevi hac & imperfecta defcriptione non certó fcimus quó referenda fit hec planta, füfpica- mur tamen eandem efle Nardo montanz Clufi. 27 Locus. Vires. ILocut. Ves. HisronrA PraNTARUM. * 4 Nardo Celtice fimilis Hirculus J.B. C. B. Hirculus Ger. Hirculus Clufii Park. Clu. pi eft Nardo Celticz fimilis, candidior tamen, & velutiex viridi cinerea, fine cauliculo, minoribus brevioribüfque [rs villofa admodum fecundüm radicem & nigricans, nulla odoris ju- cunditate. . Folia przmanía nullum aromaticum faporem reddunt, fed lenta & viícida funt, cüm Nardi Celticz folia calida fint, cum aliqua tamen adftri&ione, odore faporéque jucunda. Ex brevi hac & imperfecta deícriptione non conftat ad quodnam genus referenda fit hzc plan- ta: utcunque hic locum habere permifimus, né quid in Hiftoria noftra defiderari Le&or quere- retur. * s. Nardss montana. vadice olroari C. B. — Nardas. montana Ger. Cluf. montana tubero[a Park. Cluf. "Tuberofam habet radicem qu: quotannis adnatis aliis valdé fe propagat, multífque & quafi capil- laribus fibris, infima parte & fummo capite praedita eft, ex qua f'oloses oriuntur folizs ex. atro-viren- tibus füperné & fplendentibus, nec in ambitu ferratis infima parte onufti, deinde aliis 1n lacinias difle&is, uti pené Valerianz majorisfolia, fed minora, quóque ftolones magis adolefcunt, eos ma- gis diffecta veftiunt folia, ex adverfo femper fita. Summo caulis faftigio mc naícuntur flores, Valerianz fylv. floribus non diffimiles, odorati, minüs tamen quàm radix, quz fylveftris Valerianz radicum odorem valdé &mulatur. Neapoli € monte Virgineo ertitam ad Clufium mifit Fer. Imperatus. Nardum montanam radice oblonga C. B. cum Parkinfono noftro huc omnino referendam cen- fco, cüm radix vel ratione loci vel ex aliquo accidente facilé variare poffit. Nardus Celtica calfacit & ficcat, viriümque earundem eft cum fpica Indica: majore tamen cum utilitate adhibetur in urina cienda, ventriculo roborando, flatibus difcutiendis. Extrinfecüs additur malagmatis unguentífque calefacientibus. SebroZ. Pannonibus frequens ejus ufus eft 1n. capitis lotionibus. Nobis ut genere & facie externa cum Valeriana, ità & viribus convenire videtur. Car. Ill. De Valerianelíis. * B aliqualem forme fimilitudinem Valerianis accenfentur hz plante. A Valerianis tamen genere differunt, cüm fe&mina pappofa non habeant, proutille. Przterea caule dichoto- mo feu in binos ramos femper divaricato non à Valerianis folüm fed & ab aliis omnibus quas novimus herbarum generibus differunt, & primo ftatim afpectu dignofcuntur. TET: Vallding campeffris inodora major C. B. Latluca agnina Ger. Park. — Locnffa. berba prior JB. &ambs3Letture 02 €onm- olet. OB. Parüm interdum palmum füperat, aliàs dodrantalis, 4Zice donata tenui, ad imum fibrofa, gu- ftu fübdulci & fere infipido : folia tenera & delicata, longitudine femunciali, uncialt aut fextanta- li, latitudine trientem unciz parüm excedentia, colore herbaceo, fubrotunda, nullo pediculo ap- penía, fàpore feré eodem cum radice; à qua unica caules plures, angulofi, tenues brachiati, biná- que ramulorum conjugatione femper divifi. Inter foliola fammorum ramulorum flofzuli fimul al- quot pulchelli, albidi aut dilutá purpurá languentes, oblongi, in quinque lacinias diffe&ti apices am- plectuntur tenuiffimos, obtutum fere fugientes. — Semis rotunda, comprefla parumper, in. fummo acuta, & per obliquum rugis quibufdam exarata, albicantia, fatis magna pro plantule modo, atque antequam perfecte ficcefeant defluentia. ru Frequens eft in agris, vineis & hortis, tefte Tabernam. & experientia. Refrigerans eft hzc herba & nonnihil humeétans, facultate ac temperamento Lactuce haud diffimilis; cujusloco hybernis & primis Veris menfibus infertur, ac cum aceto, fale. & oleo jucundé editur, velut alia acetaria, inter quz haud poftremum locum obunet. — J.B. : Agni hnjus paftu multüm deleantur & juvantur impinguantürque; ut aiunt, unde nomen Lactu- cz agninz obtinuit. A. 03. Latluca agnina feu Valerianella folis ferratis. — Locufta. altera foliis [erratis J-B. 4m Va- dine Jylveftris foliis tenuilon? dioifis C. B? Small €on-óallet 02 Valerian tuitf jaggeDicabes. — 4n Valer. min. aumua Par ? Radix eifimplex, alba, paucis fibris donata, tenuis. Fo/is quàm Lactucz agnin vulgaris mi- nora & angufíliora; quz in füperiore caulis parte exiftunt [ ad divaricationes Ícilicet ]ex adverfo bina, altiüs incifafeu ferrata. Cawlis dodrantalis & interdum pedalis, erectus, rigidus fed tamen tenuis, ftriatus, fübhirfütus, in binos ramos divaricatur, & lu rurfüs in binos ramulos, & ior ramuli Lib. IX.- De Herbis "Ümbelliferis. ramuli in binos furculos, &c, nam Planta hzc divifione fua femper dichotomiam obfervavit, — pjj. resin fummus ramulis plures fimul, parvi, purpuraícentes; in quinque folia feu potiüs lacinias divifi. - Semina pro plantz ratione fatis grandia, per maturitatem ex ruffo fufca, nonnihil ftriata, figurá ferc gigarti feu vinacei, fed multó minora. Inter fegetes non admodum infrequens eft. A. La&uca agtina-differt, quód. elatior fit, quód Lec. pe anguítiora obtineat & ad bafin ferrata ; denique quód fíeriüs floreat, circa finem fcilicet unii. Folia hujus non funt tenuiffimé. diff&a, ut vult C. Bauhinus. An Valerianelle vulgaris fpecies major ferotina Morif. ralud, - Locus inter fegetes, & tempus florendi ferotinum, & altitudo pedalis, & figura erecta conve: niunt. 393 3. V'aleriana ecbinata C. B. Valerianella cormcopioides echinata Col. Cof. ; Ex radice tenui, admodumVuulgari fimili, flavicante, parüm odora, atque guftu Valerianz; fola emittit brevia, vulgatz non diffimilia, minora parüm, atquelevia, Valerianam fylv. minorem zmu- lantia, binos aut ternos per ambitum. finus habentia Hieracii lanofi modo, femidigitum lata, longa veró duas uncias quz imo cauli hzrent, magííque profunde ferrata. Inalis quidem, quà herent latiora, &in lobos utrinque magis fcifía & majora, ut alata videantur : eodémque modo füperiora, fcd minora fempérque decreícemtia. Caulis daas uncias longus, geniculo 1n medio interceptus, 1n quo folia bina ex adverío oppofita ut in reliquis, ( € quorum alis ramuli exeunt quod notandum ) compreffus, lzvis, canaliculatus, in fummo bifürcatur Ixvibus, cavis & ex- .panfis ramis, divifionefua dichotomiam femper obíervantibus, atque circa divaricationum genicu- os fempercraflefcentibus ; in quorum fummo velut tübuli parüm comprefli, etiámque canaliculati craffiores, latiores brevioréfque cateris internodiis, inveríam pyramidem effigiantes, latiores fcili- cet in fummo & craffiores, anguftis foliolis exiguis alati infunt; 1n quibus [ veluti fru&us in Cornu- copia ] capitula fünt, bafin foliaceam quodammodo habentia, floribus confertis exiguis Valerianz aut Nardi flofculos xmulantibus, ex purpuro-coeruleo albicantibus, fupra fructus corniculatos, bra- chiatos & aduncos infidenubus compofita. Quibus Junio menfe decidentibus, atque fructibus craf- Íefcentibus majora fiunt cornicula, duriora & flavicantia vel pallentia, remanéntque cornicula denía, copiofa atque adunca per orbem, atque tam floribus quam fructibus onufta planta Cornuco - piam zmulatur cacuminibus. Eft & inter binos tubulos fummos 1n qualibet ala interceptus fru&tus etiam, qui veluti compref- fus ob loci anguftiam inter illorum finus confpicitur oblongiorceteri. —ZEftate perficitur. Planta tota pedalis eft altitudinis, nec minus latitudinis occupat coma fumma expanfis alis. In montaris umbrofis udis oritur, ut propé Podium Poponifcum /Equicolorum caftellum Comi- Locus; tatüs Marerii dicti, & in Valuenfium montibus. : 4. Valeriana [emine fFellato C. B. Valeriamella. altera tenuifolia, femine Scabio[ ffellate Col. Va- leriana petrza Park. Ger. Col. i Radicis formá aliífque qualitatibus fupra fcriptas xmulatur. Fwis eianguftiora, minüfque incifa funt inimo ; at € medio caule erumpentia quatuor laciniis longis dividuntur, Nardi vel majoris Va- lerianz ritu. Vulpis umbram fine capite defcribentia : quz veró juxta alas herent quinquepartita auttrifidafunt, angufta & longa, Ajugz divifurá & magnitudine, atque in fummo tenuiora, Cam- Iz Íemipedaliseft, re&us, íolidus, purpurafcens, fuperné brachiatus, bifidum ordinem in alarum divifione fervans, Juxta folia ( ex adverío pofita) canaliculatus ficuti & ale. In fíümmo totius plantz fexdecim infunt umbellule, exque binz cohzrentes, & floribus confertis, exiguis admodum, ex albo purpurafcentibus, tenuiffimis ftaminulis é medio erumpentibus compofitz, fru&ibus infiden- tbus utriculorum effigie, qui floribus decidentibus ftellati evadunt, féx radiis divifi, in. medio pa- rüm cavi, atque Scabiofe modo carülaginei, quorum corpus hirfutum eft, atque umbilicatum vel fiffum tritici modo fed profundiüs. J&ftatis fine perficiuntur atque ruffefcunt ficcata. .Marceícítque planta. Junio florida invenitur. Tempus Cj Natalis locus idem qui precedenti: in Apulia quoque Cirinolanis agris Aprili menfe obfervavi- Loc. mus. Datur hujus varietas feminibus duplo majoribus, quz Valerianella noftras major Scabiofz femi- ne. AMorif. prelud. * $. Valerianella. altera. mudo umbilicato &* Levi [amine Col. Phu minimum d. for? minima Park. fiv. foliis tenuiffimà drvifis C. B 2 Col. Variat hzc à füperiore florum bafi magis virente, atque anguftioribus longioribáfque foliolis con- ftructa. — Floribus etiam pauló majoribus, fed umbellis minoribus, atque flore & fruu fingulis inter Íummas alas interceptis vulgaris modo & Cornucopioidis : Frz4u nudo, tgono, lxvi, acutiore in fummo & quodammodo trifido, fed. umbilicato, eodem quo füperior modo, enámque rufefcente cüm ficcatur. In reliquis cum füperiore convenit. Duplicem varietatem proponit D. Magzol in Indice plantarum Monfpelienfium, alteram femine rotundo, alteram femine oblongo, utramque inter fegetes nafcentem ; hanc folia albidiora non diffe&ta, [ee oblongnm, nmbilicatum, quàm illius albidius obtinere fcribit. * 6. Valerianella llave e e E -— Locus. Loctis. Tempus. LLocits à HisrTogrA PraANTARUM. * 6. Valerianclla femine birfuto extremo umlilicato Mori. pralud. Hac femina gerit uvarum acinis figurá fimilia, fed hirta & ad extremum urbilicata,' feu ma- gis cava. o * v. Falerianella femine. birfuto, sminore votundo Moon. pralud. Hujus femen. eft hirfütius prioris feminibus, valdé cancalis minoris femini quoad figuram acce- dens. Sponte provenit in Picardix novalibus. 8. F'aleriana. Mexicana Ger. Indica five Mexicana Park. peregvima fem. Indica J. B. peregvina pur- purea albéve C. B. 2equo jure Italica poffit dici. T8. Dodrantalis & cubitalis eft planta, zadice nixa tenui, brevi, candidá, multis &bris capillatá, fàpo- reamaiicante, non fine acrimonia aliqua aromatica. Cawhs feré repandus Íupinüfve magna ex parte, partim erectus, longitudine dodrantali, lzvis, concavus, teres, fübrubens, Ítriatus, alternis adverfifque conjugationibus ferie quadam íxpiüs bipartitus. — Alarum divaricationibus, ( incipienti pracfertim ) appohta, fol;z bina, priora ex adverfo fita, duas tréfve uncias longa, unam, rariüs duas, lata, Nardi montanz fimilia. [ Plantaginis latifoliz, feré minora, ] uberiore nervorum divifürá, te- nera, pinguia, fapore aromatico, quorum quz Íuperiora minora fünt, & ad exortum denticulis obiter crenata. — FJores quafi in umbella, inodori, füave-rubentes, interdum albi, ex longo tenuíque corniculoin quina folia diffecti, [ quorum duo fuperiora breviora & latiora, inferiora tanquam labra pendula, & medium reliquis longius] Ocymaftri Valerianthi, fed fine calcari: quibus delapfis fuccedunt vefeula oblonga, fungofa, articulis diftincta, foliolis quibufdam obfepta, craffa, conca- va, 1n plures calices divi, in quibus vafculum latitat, velut in foliaceum corniculum bipartitum, in quo femen longiifzalum. Circa Meflanam Siciliz fponte & quidem copiose oritur ; unde non eft cur eam ex Indiis accer- Áamus. C.Bauhinus quoque in Latio & in Sabinis provenire audivit; & alibi proculdubio in Euro- pa fponte exit. Planta hzc revera anomala eft, verüm ob caules dichotomos, & quoniam alii eam Valerianellis annumerant, hicrelinquendam cenfui. Ey 2007 De Plumbagine feu Dentellaria. T Olybdzna Plinii nobis dicta videtur à plumbeo foliorum colore ; aliis quia mantis volam | inficit plumbed maculá radix parum detenta Molybdzna Plinii cenfetur. F. Columna - V. pro Iripolio Diofcoridis habet, cujus rationes apud ipfam vide. Sui generis planta effe videtur, ideóque non opus eft ut affignemus notas generis Chara&erifticas cüm ezex delcriptione peti poffint. Plembago Flinii Ger. Dentillaria: Rondeleti J.B. Lepidium Dentellaria dicium C. B. Lep.. Moz- [peliaeum. Dentellaria dicium Park. | Zripolium Diofcoridzs Col. 2leabtoont, Cel. Radix fibris longis, craffiscarnofis dividitur, odorata, guftu fervida. Folia Glafti, atro-virentia, latiora, pinnis caulem complexa, Glafti vel Drabz modo, majora atque obtufiora, femper in cau- le decrefcenda, per ambitum denticulis exiguis afpera. Cau/es à medio ad fümmum ín alternos ra- mos crebró diductos habet, purpurafcentes [ 7f. B. nigricantes ] ftriatos, plures ab eadem radice, cubitales & fefquicubitales. —.F/ores cacuminibus heerent, acervatim primo congefti, calycibus viridi- bus, hirfutie craffá, vifcofa obfitis inclufi, cüm. aperiuntur quinquepartiti, colore ex purpuro-ceeru- leo candicantes, deinde magis colore faturantür purpureo, utvariare videantur, ac poftremo claufi & marceícentes puniceo. Puniceus quoque color eftin foris tubulo oblongo 6 calyce tantundem exert: in quo deinde zz oblongum, tritici fer magnitudine, cortice virefcenti, tenui, atquc intus libro purpuro-coeruleo chartam inficiente affrictu, quod deinde ficcatum in nigrum. vertitur , medulli intus albà & amará. Folia acri fapore fünt, at radix fervida ; unde Rondeletius pro Pyrethri radice ad denzium: cruciatum. mulcendum eá uti folitus, Dentellariam appellavit plan- tam. [Eftatis fine. & Autumno floret Circa. Neapolin toto maritimo tractu à Neapoli ad Romam, item circa Syracufasin Sicilia, & Monfpelium 1n Gallia Narbonenfi copiose provenit, locis femper meridiei expofiss, atque maris afflatui fübjectis, quanvis à mari interdum remotioribus, obfervante: Columna ; nunquam Seprentrionalem plagam refpicientibus, quanvis mari propinquis, "Erpolium. dictu elt quia ter variat feu vertit floris colorem. Co/. tenta. Equorum Nt : : ; A dub ou. ^ 1^ * Molybdxna Plinii nonnullis cenfetur, quia. manis volam inficit plumbed macul radix parum de- . Lib. IX. De Herbis "Üinbellsferis, 395 Equorum dorfis felle compreffione ulceratis contufam & appofitam efficaciflimé mederi pluri- Uf; mos teftatos effe fcribit F..Columna, qui in propriisequis experti fünt, nec vermes oriri, & quam- primum exficcari ulcus atque cicatrizart afferuerant. Car. V. De Lizmon:o. . | ; Imoniüm à Aewzy pratum nomen fuum obtinuit, quia irriguis pratis & confimilibus locis gau: det. AtLimonium nunc dierum vulgó dictum herba eft maritima, in (alíis paluftribus & clivis maritimis proveniens. Abundé innotefcit & ab aliis plantarum hujus claffis generibus diftinguitur loco natali & caulibus nudis ramófis. A. x Limonium Ger. majus vulratins Park. maritimum majus C. B. majas smultis, aliis Be- ben rubrum ). B. tom. 5. app. tadlaoenüer; LT an rmn | | : Radice craffa, rubente, guftu adftringente, & in capita quzdam divifi nititur. — F/iz inde oriun- tur Lapathi minora, leviora, politioráque, minüs atra, fed hilari virore tinta : 1nter hzc caules für- gunt pedales, tenues, nudi, multis ramis laté diductis patuli; per quos ordine conícendunt ffores deníi, in unam feré partem vergentes, ex albo ccerulei, parvi, monopetali in quinque lacinias to- tidem petala imitantes divifi, caZyculis rubentibus. Singulis flofculis fingula füccedunt femina nuda, quibus calyx pro vafculo eft, oblonga; rufef^ centia. In fàlfis paluftribus ínque clivis maritimis frequentiffimum eft. Tod Alteram fpeciem à Lobelio inventam in agris Colceftrenfibus prope tnare memorant Clufius & Parkinfonus. Gerardus quoque Limonium minus à fe obfervatum fcribit in chvis maritimis anfülze Thanet propé Margate. Nos unam duntaxat Limonii fpeciem in. Anglia fponte provenientem ha- &enus obfíervavimus, qux tamen magnitudine infigniter variat ratione loci in quo oritur: major fcilicet qux in paluftribus falfis, minor eft quz in. clvis & rupium fiffuris. Semen Limonii, ut & herba ipíà, aftringit, proinde diarrheez, dyfenterie, hzmorrhagie & ni- p;,,,. mio menfium fluxui medetur, ut Veteres prodiderunt, & Neoterici etiam confentiunt. 2. Limonium parvum Narbonen[fe Ole filium Lob. minus maritimum Olea folio C.B. parvwun Ger. .Narbonen[e járvwum Park. *f. B. * Uh 6o Facie convenit cum Limonio majore, verüm. caz/es humiliores; flofculi non 1tà coeruler in. album magis inclinant, copiofi. -Radix eadem, dura, rubra, adftringens : folia. per terram fparfa, fatis craffà, interdum tamen exigua, per extremum rotunda. Inter falebrofa litora & rupes montis Ceti, & alibi Norbonz & Gallo-provinciz faxofg orirl. fre- 5; quentem ícribit Lobelius. ; h Nos in-litoribus propé Monfpelium duas invenimus Limonii minoris fpecies : alteram minorem & humiliorem cauliculis palmaribus, in plures ramulos divifis, floribus mirioribus, copiofioribus, al- bentibus, é calyculis minoribus canefcentibus : alteram majorem, floribzs majoribus, magis coeru- leis, nec ità confertis & copiofis in fümmis caulibus, & calyculis majoribus, rubentibus. Hujus flo: res magnitudine, colore, crefcendi modo, & calycum colore propiüs accedunt ad Limonium vaul- gare quàm illius. Hanc fpeciem efle putamus quam C. Bauhinus in Prodromo defcribit füb ticulo Limonii maritimi minoris foliolis cordatis Mam, cujus (ynonyma & defcriptionem hoc in loco € f. Base bini Hiftoria dedimus. 3. Limonium maritimum minus foliolis cordatà C.B. J.B. mimus foláis cordatis Park C. B. prod. | Ad Pic craffam, lignofam, rufefcentem, parumque fibrofam ful plurima, denfa, cárnofà; lxvia, fübrotunda, per terram inftar cefpitis fparguntur, 1n quibufdam planus obtuía nullóque. mu- crone przdita; in aliis in fummo (inum habentia, & cordis forniam. referent: inter que caulicali plures, inzquales, trium, quatuor etiam fex unciarum, teretes, nudi prodeunt, 1n plurimos breves. . & recurvos ramulos divifi, flofculis frequentibus, parvis, pallidé rubentibus onufti: In litore maritimo circa Maffiliam & Livornum reperitur. Lecus, * 4. Limomnium parvum Bellidis minoris folio Bauh. pin. pumilum Cluf .. Mültis exiguis foliolis, Bellidis minoris pne foliorum inftar à fumma radice. pro leuntibus pradi- tum eft, inter quz cauliculi prodeunt frequentes, elegantibáfque flofculis onu, Ejus radix Betz ra- dici fimilis erat, minor tamen & fübrubra, a Circa ———————————— ORA ———— 296 HisroRnR:A PraNTARUM. Locus. Circa Valentiam Hifpanix obfervavit Clufius: D. Magol in maritimis versüs Perasl; & Maga- onam; "o. Limonium mimus annuum bullatis foliis, «vel echioides Botan. Monfp. Magnol. Folia multo quàm 1n Bellide minora producit, plurimis extuberantiis exafperata, fübtus rubra. Cauliculusa habet palmarem, in quo ffores quinque Eis retufis conftantes infünt, pallidé purpurei cum linea in medio intenfiüs purpurea. Radix parva, quz fingulis annis perit. ' Locus. Onitur in maritimis montis Ceti, & in locis ficcis ultra pontem Salenovz ad dexteram. * 6. Limwnium lignofum gallas ferens Bocconi. Bocc. Pulcherrimum (inquit) profe&ó eft Limonii hoc genus, etiam bacciferz Salviz, in calidis Crete locis provenienti, raritate & elegantiá par. Radix ei lignofa, coloris rubri Brafilu, humano crure fubindé craffior atque prolixior: ab hac caw/icul; plures, in multiplices alas diftributio, humi fter- nuntur, Polygoni maris modo, circa quos folia Olez vel Halimi vulgariszemula confpiciuntur, tactu afpera: quandoque unà cum cawlieulis ( fapra quàm cuiquam credibile eft ) numeros gallarum feu potis nodulorum feu tuberum provenientium copiá onuffa Ramorum pars faperior. Ex ifdem gallis nodulífve, atque ex ipfius planta foliis fzpenumero procreantur & protruduntur oblonga fo- hola furcata, versüs extremum ungues avium referentia, ac fürfam erecta: quorum é finu alter- natim exeunt flores Plumbaginis aut Syringz corrulez florum formá: Galle autem interdum quer- nz glandis magnitudinem equant. . Locus. Agrigenti locis incultis magna foecunditate luxuria. Ad promont. Pachynum in loco Brazzetto dicto abíque gallis invenitur: aec ssirum, chm Galle ba nibil aliud. fimt. quàm excre[centie 9 pun&urzs infe&lorum ortae, ut. fint ovorum & fetuuma. matrices C nutricule : Proinde [Becificee differente mote non [umt, fed potius. figna quedam accidentalia & ex- terna, cium unum aliquod in[e&li. genus nature infHintiu, unam aliquam berba [peciem. compungit, quee ex virofo contatiu sut. bumore immil[o apta eff im buju[madi excre[centiam intume[cere. C ovo fetwique cora- zodum. bofpitium C nutrimentum prebere. * 4. Limonium Siculum folio cordato Bocconi. JBocc. Radice conftat pollicaris craffitiei non fine fibris: Fs humi jacentibus longis ab anguftiis in latitudinem paullatim fefe laxantibus, quz per extremum cordis figuram efficiunt, modo quo pin- gitur. Cala brevior eft : f/eres coerulei & femen quale in cateris. Idem effet cum eo quod à Bauhino defcribitur in ProZromo, nifi obftaret foliorum longitudo, quz in noftro notatu digna eft. Lec, Propé Panormum & Auguftam inveni copiofum. * £$. Limonium marinum. frutico[um bir[utumm Bocconi. Bocc. —. Deníà ramorum digitalis craffitiei congerie fruticat, oblongis, cordatis hirfütífque fo/io/is, craffis etiam, acinftar Sedi cujufdam in orbem compofitis, ramorum cacumen occupantibus: é quorum centro Cauliculas interdum exit cum flore & femiue, uncialis vel biuncialis, aliquando longior. Locu, In Infula D. Margaritz & Ícopulis faxífve ad oram maritimam Gallo-provinciz fitis plurimum oritur. ; An hoc à Limonio maritimo minimo C. E. fpecie omnino differat, merito quis dubitat. Bocco- nus diverfum facit. A Limonium. maritimum minimum C. B. minimum Park. C. Baubinus fic defcribit. "Tota planta uncias quatuor vix excedit; nam ad Radiculam oblongam, rufefcentem, in fümmo divifam foliela minima fübrotunda, craffa, Sedi inftar compacta, inter que Cawlicul; unciales pau- culos flofculos pallidé rubentes vel fübceeruleos fuftinentes exfurgunt. Locus. Hoc in infüla quadam non longé Maffilia provenit. * g. Limonium veticulatum [apimum Bocconi. Bocc. Fols oblongis parvis Monfpelienfi non multüm abfimile eft; íed effufa cauliculorum veluti jubi longé elegantius. Pedales illi func & longiores Cav/icul;, in. ramulos plurimos divifi, qui geni- culatim angulofi deveniunt, atque hinc & 1ndé fle&untur, & fefe invicem fecant, ut incrementi progreffa, multiplici atque numerofa in femetipfos implicatione, vifendá novitate reticuli fpeciem. rité figurent. ; at . i Hujus Limonii fatis ferax Melita eft. Idem etiam invenit D. 7daguo! propé pagum Perau!; non longé Monfpelio, in paludibus qux funt propé locum dictum Jes Bew/idos permixtum cum rus nenfi henfi Olez folio, Septembri menfe florentem. — Obfervavit edam D. Jbeeler alicubi in Grzcia ve- N " : : x E rüm locus excidit. Vide ipfius Itinerarium. 1o. Limonium folis finuatis Ger. peregrinum. Rawwolfü Park. peregrinum, filio. Afles C. B : Limonium quibu[dam rarum ]. B. , Cnt T. B, Multa ad eadem radice producit hzc planta. folis, palnium aut amplius longa, binas. uncias lata erebrífque profundioribus incifuris divifa, ut quodammodo Afplenii folia imitarentur, fübhirfüta. craffiufculo nervo pradita, fübaftringentis faporis, humi in orbem fufa; inter qua excrefcebant aliquot cubitalis longitudinis aut arapliores cattles, firmiores, fatifque-afperi, tribus membranis crifpis fecundüm longum fagittarum pennatas alas imitantibus donati, adeó ut angulofi videantur, per in- tervalla alternatim, tribus, anguftis triangulífque folis, tres uncias plus minüs longis acuminatis Graminis cyperoidis aquatici foliis fimilibus, & iis quidem rudibus etiam & afperis cincti: define- bant antem illi in multos ramulos fimiliter alatos, füftinentes frequentia capitella, € quorum fingu- lis fimul conjunéti emergebant terni, quaterni, interdum etiam quini aut feni fcfcu/i, concavi, uni- co folio membranaceo conftantes, tanquam parvi calyces, per oras ftriad & fimbriati, coloris cc- rulei dilutioris, fd immarcefcibilis, € quorum umbilico in nonnullis exilientem confpiciebam alium floftulum altiüs aflürgentem quinque foliolis prorfus niveis conffantem, & aliquot candida ftami- na continentem. J. Bauhinus paulo aliter deícribit flores hoc modo ; Extremis ramulorum harent numerofi, congefti f/zres, Echii lorum modo nonnihil recurvi CO- loris cyanei, quorum finguli unico folio conftant crifpo, parvo, patulo ore ccelum fpectantes plu- 1 : : PE * ars rimüm, Scabiofz Hifpanice florum fingularibus flofculis pares, nec ità diflimili figurá. — Calvculi uniufcujufque floris, pluribus contexti fegmentis, lanugine afperiufcula horrent. d Radix in planta Clufio defcripta oblonga erat & craffiufcula, à capite ad imum fenfim gracile- Ícens, & raris, brevibus, tenuibüfque fibris praedita, fufco cortice te&a, intus rubra. Perennem eflo conjectabatur Clufius ; nobis autem certó conftitit, cim in Sicilia effémus. In Sicilia ad mare variis in locis oritur. Nos in infula ad promontorium Pachymum, &adpro- r5; montoriolum Cerciole dictum non longé à Caftello Puzallu ob(ervavimus, utrobique Copiosó In si Malacenfi Baticz portu obfervavit Augerius Clutius; circa Gades Boelius. Á Non eft hzc planta vera & genuina Limoni fpecies, fed quia ab omnibus qui de ea. fcripíz- runt Botanicis hauc. refertur, iis fubjungendam duximus. Defcriptio imperfe&a, omiffis feminum numero, figura, conceptaculis nosincertos relinquit ad quam Claffem proprie pertineat. In planta 1n Sicilia colle&a quam ficcam affervat D. Pbil. Sippon, flores dens? ftipati erant, ad modum feré florum compofitorum, finguli autem. monopetali, campanulas imitati, margine inte- gro & minime diffe&to, crifpo tamen nullis calycibus tecti: verüm eorum tubi fübftantiz erant fo- lidioris : & durioris coloris bxtict aut leucophei obfcurioris in ficco, & in f& continebant vel feminis vel vafculi feminalis oblongi rudimentum. Duo praterea Limonii genera qux Africana vocat, à Guilielmo Boelio accepta defcribit & depin- git Parkinfonus: Primum humilis erat, vix palmum altum, cale adinftar Rauwolfani alatoz folis, non ut in illo oblongis, aut dentatis, fed fübrotundis & ad margines nonnihil finuatis feu un- dulatis floribus pallidé coeruleis. Secundum elatus, cubitali propemodum altitudine caulibus pariter alatis, ramofis, ramulis len- tis & lignofis; folis prioris fimilibus, ut & flofculis: ut prxcipua differentia fit in magnitudine. Hxc ex ficcis. * aro Limomum feo[zula elegantiffimis Francifci de Honuphriis. Honupbr. Multa à radice pollicaris craffitudinis f/;a producit, oblonga, viridia, Ixvia, crfpa, in acutum apicem definentia, humi procumbentia alia, alia veró fürrecta, ex adverfo naícentia; 6 quorum finu caules exeunt pedales, ramofi, rotundi, firmiores quàm in cateris Limoniis, aliquando. alati, terni aut quaterni circa 1mum expanfi, ubi flore elegantffimorum copia infidet, qui feorfim anim- adverfi vulgaris Limonii flores zmulantur, majores tamen & candidiores, quinque foliolis acumi- natis conftantes, € calycibus brevibus foliolis, viridibus, acutiffimis & veluti (pinofis compofitis prode- nntes, comam argenteam & veluti gemmis onuftam conflituentes ;; & ex hinc pulchritudinis Ípecioír. "Tots plantz fapor amariufculus &cfalfus. —Sezzez nobis ignotum ( quia minim? ha&e- nus protulit) ut & locus natalis. Car. VI. De Mirabili Perwviana. Lanta eft exotica, ex Ámerica in Europam illata, à mira colorum in ejufdem plante floribus varietate dicta, Ejus notz fünt ramuli non bini ex adverfo 6 foliorum finubus egreffi, fed finguli alternatim ex hac & illa parte, flores fpeciofi, caduci, variorum non raró in eadem planta colorum. Mm I. Mira- Vires. [9/(77 M23 NO Hisrogt& PraANTARIUM. n. Miralilia Perwviaua. Ger. Park. Hacbal Indi. ffve Admirabilis Peruana Cluf Solamum Me- xicoanum flore magno C. B. Ja[minum Mexicanum [rve Flos Mexicanus maltis C. B. «Be 9Dattel of tbe 30o?ln. / 5 7088 7 Radice nititur craffa, Mandragorz fimile, cubitalem longitudinem fxpe excedente paucis fibris donati, circulos Mechoacz inflar, fi tranfverfa fccetur, oftentante, ie nigrá ia: albá, fa- pore primüm fatuo, deinde nonnihilacri, & fauces vexante, quz terram versus in cervicem paulà minorem, rugofam definit. Cau/ezm promit cubitalem aut bicubitalem, vel etiam interdum am- pliorem, pollicari craffitudine, fücculentum, firmum, ex viridi flavefcentem frequenter, uti Balfaminz fofminz caules, geniculatum, & in multos ramos, eoídémque fimiliter nodofos divi- fim, qui ex 1pfis PEE non bini utrinque ex. adverfo oppofiti, (ut in aliis caulibus foliis biju- gis cinctis fieri folet ) fed fingulares, duntaxat, idque alternatim, ità ut qui ordine funt impares [ primus feu 1nfimus, tertius, quintus, feptimus &c. ] in eandem flipitis partem Ípe&ent; & rur- fus qui ordine pares [ fecundus, quartus, fextus, &c. ] in contrariam. Fwia in fingulorum ra- morum nodis bina, adveifis pediculis femper nafcentia, Siliquaftri foliis pene fimilia viridia faus carnofa, fucculen;a, circa pediculum ampla, extremo mucronata , que trita Siliqua- ftri gravem odorem, guftata veró ingratum faporem, & tandem illius vel foliorum 'Tabaci - etiam acrimoniam propemodum referunt. Flores in extremorum ramulorum alis Íinguli, longi, concavi, in quinque finus antequam aperiantur complicati, explicati verb "Tabaci floribus non valdé diffimiles, non tamen in mucronatos angulos ut illi defidentes, fed in obtuífos, Convolvuli florum inftar, Tabaci floribus etiam ampliores, elegantiffimá interdum purpurá (ive Kermefino colore nitentes, nonnunquam lateritii, aliquando flavi aut pallentes, interdum prorfüs albi, vel exalbidi duntaxat, nonnunquam obfoleté rubentes aut flavefcentes, Íxpiffimeé binis coloribus fi- :mul elucefcentibus multifariàm virgati, aut maculati, aut variegati; odoris fatis fuavis & Nar- ciffinum quidpiam referenus, fex oblongis ftaminulis, ftilóque pauló longiore é medio flore emergentibu. Valdé autem caduci funt hi flores ; nam cüm no&u explicari incipiant, poftridie fub horam octavam antemeridianam (per zítus praíertim) fefe contrahere incipiunt florum Convolvuli modo, at temperatiore aurá integro nonnunquam die expanfi permanent, & íub noctem duntaxat contrahuntur, fingulis tamen diebus alii recentes aperiuntur, qui fi integri quo- tidie decerpantur & inter chartas reponantur ( diu enim colorem retinent ) atque deinde inter fe conferantur, iifdem quidem coloribus conftare deprehendentur, at eorundem fitu & mixtione inter Íe variare. Diuüffimeé viret, & à Julio meníe ad O&obrem ufque ( nifi pruinz interve- niant) nurierosi florum fobole luxuriare folet. Calyculi flores amplectentes in quinque. mucro- natas lacinias fünt divifi, virides & quafi membranacei, in quibus unicum fewez null mem- braní five pericarpio conclufüm mucrone, cui flos infedit, obtufo, infima veró, qua cauli ad- hzret, parte canquam exiguá coroná ornatum, pentagonum feré, bacc myrti prope magni- tudine, initio viride, maturitate fufcum, & quibufdam veluti tuberculis obfitum, vel leviffima com- motione decidens, nucleüámque continens album, qui tritus in candidiffimam, & amyli inftar nive- am friabilémque pulverem refolvitur. Radix vivax e verüm in noftris regionibus, fiin terra relinquatur, brumali frigore & humore corrumpitur. Aflervari poteft vel arenà obruta, vel chart emporeéticá involuta, & 1n loco ficco non nimis calido repofita. Sed exigur momena (inquit Clufius) eft compendium illud. confer- vandarum hyeme radicum, nam novo vere terrz commifz forfitan flores proferent quindecim die- bus antequam ille plantz quz femine terrz eodem tempore credito fünt natz. Plantz ex femine cur rubri flores infident ort, nüllos alios flores dant quàm rubros : idem eve- nit in femine aliorum colorum floribusfüccedente fato. — Plantze enim inde enatz nullos producunt flores diverforum colorum. ^ Quocirca fi flores variegatos defideras, oportet ut femina, quibas flores variegati infident ferenda eligas. Nullus dum hujus plantae 1n mediciria ufus eft. Ejus quz vario eft flore radicis duas drachmas intüs fümptas egregie aquas educere ad Clufium fcripfit Cortufus. Ex farina panis conficitur. Radix tuberofa comeditur. D. Palmer. 2. Admirablilis Peraviane vubre aliud genus Cluf. CIaf. Quz hujus generis plantz Clufio enatz funt füperiore genere long? ampliores erant & latiffim? ramos fpargentes. FW/ain hoc genere magis atra, magílque fplendentia, alteri parte magis pro- -fminula, & inferiüs fum exortum in nervo habentia. —F/ores oblongiores, tenuiores, externá etiam parte minis ampli: See» brevius & craffius ; Radix etiam brevior & craffior altera. Magis ferotina eft reliquis, & nifi Solem valde apricam habeat vix ad frugem pervenit in frigi- dioribus regionibus. Illud mirum 1n omnibus his plantis & obfervatione dignum, quód cüm tabefcere incipiunt, pri- mum folia, deinde integri ramorum articuli fimul decidant, & circa nudos jam remanentes nodos candida quadam efflorefcentia 1nterdum adnafcatur, quz temporis fucceffü concreta falis guftum re- ferat. C/sf. 3. Sola- Li Dos Te Herbis Ombelliferis. 399 3. Solanum Mexiocanum. J'a[minum Indicum di&um. flore snimore. C. B. Prod. Solanums Mexicanum parvo flore foe Miralilis Peruviana minor. Park. - C. B. Prod. YN . Hzc à vulgari in hortis culta potiffimüm magnitudine differt, omnibus plante partibus minoribus & folis rotundioribus exiftentibus. 'T'otus flos unam quintam partem majoris non affequitur, ità ut hujus quini flores majoris unum in circumferentia non zquent.' Stamina & ftylus longilis extra flo- rem producuntur. Sez;ez quadruplo minus eft. » 4. dzoyatl [eu Mirabilis Mexicana Vernandez. Hernand. Folia fert hirfuta 8 rnollia, & figuram cordis, quanquam longiora funt, zmulantia: caw/es nu- merofos, geniculis rubris interftinctos: flores extra rubros, intra veró candentes, palmum longos, ca- licum prolixiorum formá, ac radices fibris fimiles. Saporem & odorem Anifi przfert, non fine qua- dam acrimonia. Frigidorum montoforámque locorum alumna eft, & flores Septembri menfe emittere folet. Locus € Hc planta omnibus fiis partibus in cantum differt ab Admirabili Peruviana, ut non tantüm fpe. Tempas. cie, fed etiam genere ab eadem differre videatur. ) C A». VII. Linaria adulterina Ger. emac. smontana flo[culis albicantibus C. B. Linariee fimilis J. B. Pfeudo-lina- ria montana alba Park. Amonymos Lini folio Cluf. 9Daffar &oatday., CI^f. Edales habet ramos, duros, ex viridi pallefcentes, & in his multa fo/iz, temere fparfa, nul- lóque ordine difpofita, dura, angufta, longiufcula, Lini foliorum zmula, ejufdem cum ra- mulis coloris, qualisin Ruta montana elucet, h.e. ex viridi pallefcentis, guftu nonnihil aci- do primüm, deinde amaricante. Extremi cauliculi n multos ramulos five pediculos dividuntur, qui flofculos albicantes fuftinent, | quinque foliolis ftellatim decuffatis conftantes, cum aliquot 1nterioribus feaminulis, qui tandem n. fingularia femina efformantur, pentagona, duro corio five putamine me- dullam albam continentía. Ra4ix candicans, multifida, perennis & vivax, annuatim novos ramu- los, five virgulas producens, nonnunquam etiam ferpens Linariz repentis inftar. In montofis cretaceis apud nos invenitur. In editoribus herbosííque locis agri Viennenfis copio- . Locus. sé nafcitur. C/af. Car. VIIL Polferina Tragi J. B. Pafferina altera Ger. Litbofpermum Linariz folio C. B. Litbofpermum Germani- cum, Pa[Jerina Trag? Park. Linaria altera borryodes montana Col. . B. Col. id Pafferinz huic plantz nomen fecere foliola acuminata, avicule Jam dictz linguam imi- tantia [ Col.angufta & parva, Lini mula, fed minora] alternatim pofita, rarius adverfa, cauli dodrantali, interdum etiam pedali & altiori, re&o, tereti, folido, levi, virenti, fepe fimplici, interdum ramofo & alis undique divifo fine pediculis adnata, fapore viícido predita. /—.Cau- lis à radice ad alas ufque plerunque nudus eft, foliis facilé defluentibus, atque exortüs fui figna relin- quentibus, ut in Tithymalo. Summas alas ab imo ad fummum ufque fra&ibus fingulis, binis, aut plurimüm ternis, pyriformibus, parvis, Lithofpermi feminibus multó minoribus refertas habet: in quibus florum rudimenta infünt lutea ; nam flores non femper obfervari poflunt aperti, qui pufilli funt, calathiíci formi, ex herbaceo Bavefcentes, orisin quatuor lacinias divifis. RaZ;x bifurcata, fibris raris divifa, alba & lignofa. Fructus cortice virente exuto libro intus nigro tegitur; medulla veró interior alba eft. In arvis demeffa fegete circa Bafileam, Genevam, Monfpelium, &c. frequentem obíervavimus. Locus C ar. IX. De Agrimonia feu Eupatorio Grecorum. Grimoniam cum Lexicographis dictam putamus hanc plantam quia in agris abundat, potiüs quàm, ut nonnullis placere video, ab "Agrudris. quia medetur d aeyqen five "Aesudm, i. e. vitio oculorum. Mm 2 Eupato- 4.60 HisrTonr:A PraNTARUM. Eupatorium Grzcis dicitur ab Eupatore. Plin. l. 25. c. 6. Eupatoria regiam auctoritatem habet. Sunt qui velint nomen ab inventore Mithridate cognomento Eupatore-habere. Eepatorium etiam dicitur ab Hiepate, cui medetur. — Floribus hexaphyllis fummis feminibus innafcentibus, feminibus ipfis lappaceis deorfum nutanti- bus, folis pinnatis à reliquis hujus fe&ionis facilé diftinguitur: ad m (ut verum fateamur) pro- prié non pértinet, quoniam ejus lappz feu echini vafcula feminalia fint, duobus plurimüm intus nucleis feu feminibus latentibus, non femina nuda. Verüm quoniam integri plerunque. decidunt fcmuinum more, nec unquam fponte aperiantur, & à Botanicorum vulgo pro feminibus habentur huc eam inprafentiarum retulimus. ÁÀ. or Agrimonia Ger. vulgaris Park. Agrim. [ea Eupatorium J.B. Eupatorium Veterum five Agri- monia C.B. SLgrimonp. j. B. mis utplurimiim erigit fingularem, cubitum & fefqaicabitum [ interdum duos tréfve cubitos] altum, teretem, hirfutum, medulli far&um, foliis per intervalla cinétum alternatim pofitis, palmo longioribus, ex quatuor fere foliolis utrinque pinnatim fitis, circumquaque dentibus majufculis fer- raus, venofis, brevi & vix confpicua lanugine hirfütis, extremo impari, multis minoribus interje- étis, compofita, fapore fübacri cum quadam adftriétione. — Fires füaveolentes, longa ferie alterna- tim fcapo medio adnafcuntur, atque etiam (ummuis ramulis, velut in fpicas digefti, crocei, pentape- tali, fummis lappulis infidentes. — Marcefcentibus floribus oues deorfum refle&untur, & fingule geminum nucleum continent. : Ád bafin uniufcujuíque folii binz appendices velut auricule caulem ample&untur. Radix in nigrum vergit, craffa, fapore aftringente donata. Loci. In fatorum & viarum marginibus, & circa fepes ínque pafcuis paffim provenit. ZEftate floret. Vires. Hepatica nobiliffima imprimis eft (unde & Hepatorium dicitur) vulnerariáque: ideóque ufü creberrimo venit in morbis ab Hepatis imbecillitate ortis, utifünt hydrops, cachexia, i&erus. In uf etiam eft in catarrhis, tuffi, menfibáfque retenus. Extrinfecüs adhibetur íxpiffimé 1n balneis & lotionibus. Autore Rondeletio Ágrimonia cum aceto forti emplaftri modo impofita verrucas tollit, for; z- cetuma (olum boc preftat. Pulvis Agrimoniz ficcatus, & 1n vehiculo idoneo quocunque exhibitus à Riverio Prax. & Ob/ero. plurimüm commendatur in. miétu involuntario nec fine ratione; adftringit enim fatis validé. D.Hulfe. Cafalpinus Agrimoniam vulgarem Eupatorium Graecorum non efle contendit. Eupatorium enim eft ex herbis aromaticis; at Agrimonix plantam totam neque faporem ullum, neque odorem o- ftendere praxterquam ficcitatem in ore. At Maio menfe (referente Trago ) radix dum adhuc te- nera eft odoratiffima deprehenditur. C. Hofmannus odoratiffimam invenit eftate media. — Variat ergo (ut verifimile eft) pro ratione loci. . Singulare eft & certum experimentum Joannis Frengi inflammationes teflium abigi, fi Agri- monia in aceto vel vino cocta calidé cataplafmatis formá fcroto applicetur ; recipi quoque eam in potiones vulnerarias felici fücceffu lippis & tonforibus notum eft. Sizz. Paullas. Quin & decoctis que lue Venerea laborantibus imperantur utiliter remifcetur: nonnulli etiam fo- tüs formá tophis applicant ad mitigandos no&urnos dolores artuum. Je. Aquam ex ea deftillatam commendant ad oris ulcera ; eandem Pet. Bembus efficaciffimam contra calculum expertus eft. Iezz. Inter fpecitica adversis maniam habetur Agrimoniain aqua fontana decocta. Dolxus Lib. 1. C. 5. $. 18. : 2. ZAgrimonia odorata Park. Cam. Eupatorium odoratum C. B. Eupat. alterum odoratum C aroma- ticum Col. Col, Agrimoniz vulgari adeb fimilis eft, ut vix una ab altera nifi naribus admota dignofcatur. Cim autem vulgaris inodora & ingrata eft, hec adeó odorata eft & aromatica, ut ab illa diverfum quif- que, nifi lore & fructu eadem effet, judicaret. | Verüm f1 recte expendatur effigies plantz, minor parum eft & rotundiore lobo, fed vix differente, colore veró pallidiore; tactu vifcofo & odoris fra- grantià nobilior, & fapore aromatico jucundiffimo adftringente. —Radice ex nigro rubente fibrofa 2 reliquis veró eandem dicas. /Eltate & Autumno etiam invenitur perfecta. Planta fequens Agrimonix proprie di&z fpecies non eft, cüm fructum lappaceum non producat : nec fats fcio an ad hanc Sectionem pertineat nécne. 3. edgrimouie fimilis C. B. Agrimonoides Park. Col. Pimpinella folio Agrimonize monmullis. Col. Hujus radix parva eft, fibrofa, lignofa & rubefcens. Felis habet terrz proxima longis, hirfütis do- drantalibus, rubeícentibus petiolis haerentia, Fragariz, fed nigriora & plura, Agrimoniz modo dif- pofita feptem, inter quz alia magis parva interfünt, utin Agrimonia etiam obfervatur, hirfüta; mol- li, per ambitum ferrata, dentibus Agrimonià minutioribus & acutioribus, verüm folia rotundiora funt. Caules producit plures, velutifupinos, hirfutos, rübentes, alis tribus vel quatuor divifos; in quibus folia minora herent, pauciora atque rotundiora, auriculas habentia circa caulem, ut in con- generibus ; 1n quorum fümmo tres aut quatuor fimul infünt utriculi hirfuti, cytinorum formá, par- vis, multis incifuris per oras fimbriati, luteum habentes fforez parvum Agrimonig, quem in aliqui- bus locis vix exerit, fed intus poft illum fructum concipit : quo decifo fraus producitur, oblongus, rotun- De Herlis "Umbelliferis. 4OI rotundus, "Lritici grano zqualis, Lagenariz cucurbita modo binis fer? tüberibus formatus; erfe &us ex fa decidit, hiantem utriculum relinquens. | Sapore eft abftergente, ficcante, & erg d dorata etiam eft, media inter fuaveolentem & vulgarem Agrimoniam. Ó j NS Aprili meníe floret & Maio perficitur, locis incultis inter vepres & frutices ad Matefii radices Septentrionem refpicientibus, & etiam /Equicolorum montibus, Mt ei - Locus. CUM: À.' Circea Lutetiana Ger. Lob. Lutetiana major Park. Solanifolia Circea ditla major C. B. Ocj- matrum "verrucarium J. B. &ncfanterg. 32igot-ffane. "dix alba, crebris intercepta geniculis oblique füb terra reptat, fibris fubinde demiffis, Caz- les pedales aut cubitales, erecti, tenues, medullà far&i, vix culmum crafli, teretes, brevi lanugine hirfuti, non ramoft. — Fols ex adverfo bina, pediculis femuncialibus aut digitali- bus infident, jm bafi, mucrone acuto, raris circa margines denticulis ^ Summi caules in fpicas ffe- rum longasexeunt, floribus rariüs difpofitis, albis, parvis, binis petalis bifidis conftantibus, cum duo- bus ftaminibus & ftylo. Calix pariter bifolus. Singulis floribus fingula füccedunt feziza lappula- ta, deorfum reflexa. Florum pediculi tenues, breves, nulla ad exortum fuum appofita habentes fo- liolà feu ligulas. In umbrofis humidis, ínque fylvis & ad fepes non raró provenit. Plant& huic natura florem bifolium dedit, & quidem (oli ex omnibus que in Anglia fponte pro- veniunt, nobis faltem obfervatis. Fab. Columma duas preterea meminit dipetalas, nimirum Hypeco- .on legitimum C/»fz, feu Cuminum filiquofüm Mattb. cui tamen C/ufrus florem hexaphyilum tribuit, petalis duobus reliquis multó majoribus. Ego quamvis plantam ip(am in tranfmarinis viderim, non tamen florem adeo curiose infpexi & obfervavi; &c 4lfimes facie movam plantam à fe in Phytobafano deícriptam. — Quicquid fit, flore bifolio unà cum frutta echinate planta. hac ab aliis omnibus ha&enus deícriptis abundé diftinguitur, ut prolixà defcriptione ei non fit opus. I Loctis, Circea Lutetiana miuor Park. Solanifolia Circea Alpina C.B. Car. XL De Pimpiuella fausuiforba. Impinella recens vocabulum eft (ut& Bipinella ) à foliorum binis ordinibus pennatim feu plu- ) manm, digeftis fümptum, vel à forma ancipitis fecuris five Bipennis. Sanguiforba dicitur quód fanguineos fluxus fiftat & forbeat. . E-— - Hujus notz genericz fant folia pinnata, fpicz craffiores é feminibus dense ftipatis ; ferina tetra- | gona, quibus flofculi infident. "o0 A. 1. Piapinella vulgaris frve minor. Park, bortenfis Ger. 7, frve [anguiforba minor birfuta, c * 8, [fue minor levis C. B. Sanguiforba minor ]. B. 2Durnet, Radice longá füfcà, cum amarore aliquo adftringente, tenui, ex pluribus 1n unum coeuntibus compofita nititur: ex qua cales attolluntur pedales & cubitales, fpadicei, angulofi [ & ramofi ; ] in quibus capitula glomerata pluribus flofculis confertim congefts, quorum finguli ubi quaterna fo- liola, extra purpurafcentia, intus virefcentia explicaverint, ftamina numerofa oftentant nunc lutea, nunc purpurantia, breviora aliàs, aliàs mufcofo barbitio unciali circiter dependentia. — Singuli autem ofc íngulis feminibus nudis, brevibus, quadrangulis, per maturitatem cinereis infident. — FW -. ab una radice humerofa, Melonis odore faporéque cum adftrictione, é pluribus foliolis pinnatim ad -pediculum feu coftam tenuem, rubefcentem, hirfutam adnexis, exiguis, fübrotundis, circumquaque profundé ferratis, füpiná parte atro-virentibus, prona glaucis compofita. In montofis pratis & pafcuis praefertim folo cretaceo frequens invenitur. Hujus radici adnafcitur quibufdam in locis granum rubrum, quo utuntur tin&tores ad colorem Car- mefinum, unde funt qui pro cocco habent, & Coccum radicum appellant, monentibus Lacuna & Angüillara. — Que de hujus viribus traduntur ad duo eue reduci poflünt. 1. Quód fit cardiaca & alexiphar- maca. Hinc virens vino injicitur ad cor exhilarandum, eíque gratiam conciliat communicato fapo- re & odore aromatico, Melonis mulo : prafervat etiam à pelte & morbis contagiofis. 4. Quód fit-afttingens. Hinc ufus ejus in profluvio menfium eximius, in fluxu alvi, hzmorrhagia quacun- cunque, 1n vulneribus & ulceribus ficcandis, glutinandis & fanandis. D. Bowle pulverem herbe aut radicis exiccate cum faccharo rofato exhibere folitus erat in hz- -morrhagia narium, fputo fanguinis aut tabe pulmonum, Idem infperfus [fine faccharo] ulcera can- crofà compefcit né latius ferpant. Loci, Mm Iun o2 — 402 Hisronr:a PraAwmTARUM. Locus. Locus. Locus. "————— In miétu fanguinis laudat confervam füperbibità aqná Solenander 3. Confil. 27. Idem non repudi- árit radicem conditam, Saccharóve obduéctam. " An herba aftringens utilis effe poffit in arena & calculo, ut nonnulli volunt, Le&ori confideran- dum proponimus ; item anlieni indurato, an. Afciti incipienti conducat. Henrici IL Galliarum Regis venator bona fide affeveravit Pimpinellam ad precavendam hydro- phobiam tantam vim obtinere, ut quicunque eam aliquot diluculis, vel in acetarüs, vel alio quo- vis modo prieparatam comederit, nihil indé incommodi íentire poffit. Paler. de mer[a canum rabidi. : q radon. refert Regem Chabam, finito quodam pralio 15000 vulneratos ufi Pimpinelle re- ituiffe; 2. Pimpinella [ylveffris Ger. major vulgaris Park. faugui[orba major C.B. Sangui[orba anajor flore f5a- diceo J. B. deat 2burnet. ! Radix huic craffa, obliqué a&a, cum amarore aliquo aftringens. Folia plus quain duplo majora funt quàm Pimpinelle minoris, novena aut undena ad unam coftam adnexa, Betonice foliorum zmula, profundé errata, glabra, odore & fapore eodem cum minore, alternatim caulibus adnata. Caules teretes, tenues, lxves, bicubitales &t altiores, intus concavi, ftriati. — .FJores in. fpicas breves, habitiores feu capitula oblonga. glomerati, fpadicei, tetrapetali, finguli fingulis. infidentes feminibus oblongis, quadratis. Florum fpicz caules terminant, nec ullum eis fupponitur folium. In paluftribus & pratis humidis & latofis. nafcitur. * 3. Pinpinella [anguiforba inodora C. B.prod. smimor inodora Park. C. B, prod. À fànguiforba minore vulgata differt foliis & odore. Nam in hacfolia longiora fint quz in illa magis rotunda : in hac inodoraquz in illa odora. Hifpanix indigena eft. 4. Pimpinela maxima Canadenfís .. .. . Cornuti max. Americana Park. dBaeat 2Lmervican 2Dur- ntf, P. Sangui[orba bortenfís maxima Ger. emac. Cora. Radix vafta & carnofioribus fibris didu&ta. caulem facit vere; definente procerum, rotundum & articulatum geniculis, à quibus egerminant ramuli plures, ex intervallis fo/iis donati, Pimpinellze noftrz majoris effigie & colore fimiles. Cauliculorum apices non in globum aut in glandem abeunt, fed mille flofculis in longiorem fpicam compofitis faftigiantur. — Flores alternis vicibus UR pets inferiores primi, füperiores poftremi: finguli quatuor foliolis crucis modo adverfis inter fe con- ftant, & vafculo adne&untur fübrotundo, quatuor finibus fulcato, veluti plicati aut. contra&1 mar- fupioli rotundi finus referentes. — Ab hujus cavitate tres aut quatuor apices funduntur. —.Fjos ex viridi fübalbefcit. Sapor, odor, color, nullatenus à vulgari noftrate differunt. Hujus eft & alia fpecies, ad eam omnino accedens nifi quód fpicà fit brevi, glomerata, pariter tamen rübrá. Utraque felis gerit longiora & magis ferrata quàm noftras major. 5. * Pimpinela Agrimonoides. Morif. Pra], Morif. Hujusfolia prima" facie Agrimoniz foliis quàm proximé accedere videntur, füntque pariter hur- füta & villofa, rachi feu nervo medio aliarum Pimpinellarum modo adnexa, uno extremum clau- dente : gratiffimum contrectata fpirantodorem. — Caules pedales in quorum cymis proveniunt fpicze glomeratz, feminibus ftriatis gratiffimi odoris onuftz. * 6, Cumimum. [yloeffre Park. Ger. fylo. capitulis globofis C. B. fyFo. primum, «ualdà odoratum, globulo[um J.B. . B. . Varié divaricatos ramos dodrantales, teretes habet, medullá candidá Blends féliapalmum longa, pinnata, Pimpinelle Sanguiforbz foliis fimilia, foliola fingularia profunde ferrata. — Extremis ra- mulis hzrent glomerata capitula, € villofis candidis penicillis, quibus femina adhzrent, congefta; quibus fubjecta fünt radiata foliola, profundiüs incifa & veluti fpinofa. Morifonus nofter femina pleniüsdefcribit hoc modo. Semina fingularia producit, non binatim jun&ta, ut in. Umbelliferis, oblonga, in fuperiore & tenuiore parte hirfüta, feu villis pappífve plurimis donata, reticulo quodam é quatuor pinnatis feu plumofis carinis & lobis plurimis angulofis veluti laneis compofito mirabili na- turz artificio circumvallata. Odore ad Paftinacam tenuifoliam accedit: Cuminum nec odore, nec fApore refert. Locis glareofis circa Aquas Sextias Gallo-provincie ubertim. crefcere fcribir Lobelius 1n 444v. Foliis & capitulis ad Pampinellam Sanguiforbam accedit, Seminibus pappofis ad Valerianam. C A P. Lib. IX. -—— 9e Helis 'Onlellferis. ! 402 QA». XIL De Thaliiro. rietatem peperit. Forté à 94»v vireo, dictum eft, có quód dum germina protrudit elegan- ter vireat. | Ejus characterifticz funt folia umbellatarum in-odum divifà, flores ftaminofi, femina ut in um- belliferis ftriata. Nonnullz tamen fpecies Thalictri dicti femina folliculis inclufà geftant. T fcu "Phalietrum, 6Zafesrfi GeMrresy. — Similitudo figurarum y & y fcripturz va- 1. Thalitivum majus, folliculis. angulofis, caule Iaroi J. B. majus florum. flaminibus purpura[centibas . C. B. smontanum flore purpureo Park. veontanum 3. Cluf. :d3. wm cubitalem vel feíquicubitalem altitudinem excreícit, ramofis, rigidis, politis levibáfque & con- cavis caulibus donatum : f?lia Aquilegie levia, ejufdem pené coloris, & fermé inodora, amarican- tia cum acrimonia: flores ceu mufícaria. conferta, ex radiatis ffaminulz, in orbem actis, dilutam Violz nigrz purpuram referentibus, apicibzs tamen obfoleto colore luteóve przditis, compa&ti. Rz- dices fibrofze, multiplices, tenues, externé nigricantes, interne albe, fapore non ingratz, quatuor veluti coftis conftant. — Semen in follicults angulofis, tenue, longum, fufcum. In fylvofis Jurz montis prope 7/wiri obfervavimus: J. Bauhinus in monte Salevz prop? Gencevam L*cws & florentem Junio, & Julio femize maturo. | Tessa, Thalitiruss montanum album C. B. montanum album x. c 2. Clu. montanum majus Park. Solo floris colore à precedente differt. Duplex eft (inquit C. Bauhinus) unum altis excrefcit, flore candido admodum gravis odoris. Hoc eft "Thali&rum montanum r. C/v(;. montanum majus Park. alterum flore albo etiam, pauló humilius, minüs ingrati odoris: quod T halictrum montanum minus album Pzr&. ! 2. Thali&irum [peciofiffomum: glancum. femine. caule ffriato J. B. Thal. majus flavum [Laminibus luteis *0e] glauco folio C. B. Thal. majus album. Hi[panicum Park. Thal. majus Hifpani- cum Ger. Hominis interdum proceri flraturam adxquat vel etiam fuüperat, ra4;ce flava, multas fibras à la- tere obliquas circumquaque fpargente, fapore amaro. Cawiz antem re&us, fingularis, nullis alis ra- mífve brachiatus [Parkinfono in duos trélve ramos divifus] purpurafcens, inanis, craflitudine digi- tali, perquam longis internodiis OH Du Folia ex articulis nafcuntur, quos vagind amplectun- tur, "T halictri majoris nigriocis latiora, frfingularia fpe&tes, colore utrinque fübcceruleo vel. glauco, fapore amaro &: acri, odore gravi. Summum caulis faftigium in fürculos aliquot abit, quibus f/cres infident mufcofi ex meris fibnillisluteis compofii. — Sezez. tegitur tunicá tenui, non. angulofo fol- liculo. 3. Thalietrum Canadenfe Cornuti..— Thali£irum Americauum: Park. Corn. In Canadenfi folo nafcitur "T halietro fimilis bicubitalis planta, foliofior tamen florí(que elegati- tioris, qu caulibus ab radice mulus frutefcit, atro-purpureis, geniculatis per intervalla, quibus & hinc 1nde plures adnafcuntur cauliculi, foliaceá. quadam valvuli candicante à primario caule fepa- rati. Felis habet Aquilegie & ordine & figurá fimilia, colore tamen glauco diverfa. —F/os in ca- cumine mufcarii fpecie, globulis multis diluté purpurafcentibus conflatur, qui dum dehifcunt finguli in quinque folia divifi mille alba f/zmezte oftendunt, quibus luteus pex praicitur. Julio menfe fingula hlamenta dum deficiunt in totidem fzzis« degenerant, longiufcula, triangularis formz, ex- tante quadam per fingulos angulos epiphyfi membranacea. Sapor totius plantz dulcis eft, radíxque dentibus przmanía, & linguz dolis fubftantiz pinguioris & viícidioris efle fentitur, cum pauca admodum acrimonia. Glutinandis vulneribus przfens eft remedium fi contafa apponatur: ex aqua cocta füppuratio- nem molitur. Habetur, autore Parkinfono & minor hujus fpecies floribus purpureis, apicibus flavis. 1 A. 4. Thalitirum [rue Thalietrum majus Ger. majus vulgare Park. majus. [iliqué angulosd aut ffriatá C. B. sigrius, caule *. femine ffiiato J. B. 99cabotu fiuc. Y^ B. Pálchré virentibus foliis , licét faturatiüs tinctis, fplendentibus tamen, longis, angulofis donatur. Caales rigidi, ftriati, 1nanes virefcunt, & ad viri altitudinem, & majorem aliquando, excrefcunt. Flofculi perquam. exigut, herbidi, pentapetali, calicum expertes, cum. numerofis intus ffawinplss, prelongi, ex herbaceo flavefcentbus. Singulis autem flofculis fingula fuccedunt femina, (triata, nuda. Radixfibrofa, buxeicoloris, ingra tà; amaricantis faporis. Hr 464 Hisronrzra PraNTARUM. Locu:. Vires. Locus, Locus €9 Yempus. Locus. In pratis, locis humidis & ad rivos non infrequens eft. Dodonzus ulterius fpeciei meminit folio faturatils virente & minore, cauliculo rotundiore, nul- làáfque ftrias habente. Verüm Dodonzus non videtur Thali&ri fpecies probé diftinguere. Folia in oleribus admixta alvum nonnihil commovent, autore Dodonzo. Radicis decoctum idem potitis prxftat. Optimum Rbabarbari fübftitutum eft. D. Palzzer. "Thaliétris quibufdam 1n locis 1n Italia, tefte Camerario utuntur contra peftem ; 1n Saxonia con- tra I&teritiam. A. $. Thalitirum nimus Ger. Park. C.B. Thal. minus ftue Rutze gratenfis genus minus, [ermine [tria- to J. B. ye Teffec 9Seabptuiue, dads a qai "Thali&ro majori cum folliculis fimilis, non ea tamen utplurimum | huic proceritas: caules tenui- ores, non minüs tamen rigidi: folia confimilia, craffiufcula fed minora, five fit Ípontanea, . five culta, fitu & difpofitione eadem. — Radix tenuis, fibrofa, lutea, repens. Flores ex ftaminibüs com- ponuntur, capitulis minoribus, colore ex fufco ad luteum vergente. Sema ftriata, In cretaceo folo circa Novum mercatum, Lintoniam, & alibi ad collium radices in agro Canta- brigienfi copiosé ,' necnon 1n montibus circa 7Malbam 8c Setle Comitatüs Eboracenfis pagos. * 6. Thalitirum minimum fetidiffmum C. B. Park. J. B. C. B. prod. Caule eft rotundo, pedali, 1n ramulos divifo: foliolis pluribus, in tres lacinias "divifis, anterius du- abus incifurs, denticulatis, füperné atro-virentibus, inferne pallefcentibus. In ramulorum faftigiig ffofculi parvi, mufcofi, ex plurimis ftaminulis compofiti, quibus füccedunt exiguz valvule, clio Íenz, Íeptenz, ftriate, apice incurvo donatz, fibique invicem jun&z, capillaceo oblongo pediculo infidentes, fozem exiguum includentes. Tota planta odorem fotidifimum fpirat & in Vallefia rc- peritur. 4. Tlalitivum gratenfe maximum. Mon[pelienfium a[perioribus feu vugofis. foliis, Hort. Ble(; Botan. Moníp. Morif. przlud. AMorif. Ad ternos aut quaternos pedes altitudine afcendit. | Fo/ia füpina facie rugofiora funt ' & dilutiüs viridia quàm pratenfi vulgari. Ettamenà D. Magnol quzrit, annon fit 'Thali&rum pratenfe ela- tius longioribus & magis atris foliis Clu? Flores: edit mufcofos, luteos; femina. ftriata reliquorum more. In pratis ad.l:vam parüm ultra Latera fitis. abundat, funio & Julio florens. ) * An Thali&rum pratenfe elatius, longioribus & magis atris foliis, & quodammodo fplendenti- us C/uf ? Y 103 * 8. Tbalichrum praten[e anguftifolium. C. B. Thalitirum minimum Park. A "Thali&ro minore montano albo parum differt, foliis fcil. minoribus magííque incifis, colore magis glauco feu canefcente: caulibus pede non multó altioribus, floribus magis flavis, & radici- bus reptantibus. Qu. an à przcedentibus fpecie differat. 9. Thalittrum angufliffimo folio Park. pratenfe anguffiffimo folio C. B. C. B. ^rod. Radice HA flavefcente, ex aliquot fibris oblongis craffiufculis compofita : caule bicubitali, lxvi rotundo, profundé canaliculato & geniculato. Ex quolibet geniculo fo/s plura prodeunt, in plures oblongas, plerafque anguftiffimas, tandem & ternas lacinias fecta : at caulis in faftigio in ramulos dividitur, in quibus fores plures, mufcofi, pallidi, ad luteum vergentes, veluti in oblonga fpica dif pofiti, quos valvulz tenues, patvze, minutiffimum /eez continentes, fequuntur. Ad fluvium Lycum propé Auguftam Vindelicorum in Germania collegimus. C.B. In pratis Mi- chelfeldenfibus zftivis menfibus floret. d " Car. XIII. De Famaria. mo[a fit, qualis in fumo eff. — Claritatem facit muntlis oculis. delachrymationémque ceu fumus, unde nomen accepit x&ervG-. Plin. lib. xxv.cap. 13. M- S EL zu Fumariz notz characterifticz fünt folia Umbellatarum in modum. divifa. | Flores fpicati ad pa- pilionaceos accedentes, 1n calcar quoddam retrorfüm producti, pedieulo € media parte. egreffo hz- rentes. i WUrmarie berba notiffima ves fumus nomen quondam fecit, quoniam «vis lli contra bominis eculos lachry- A. ox. Funaris Lib. IX De Herbis Unlelliferss. um A. 0g. Fumaria vulgaris J. B. Park, son bullofa L fe Officinarum c Diofcoridis C. B. per- pure Ger. Capnos Lob. Herba. smelaucbolifuga Cat. Altd. j'wmitodyp. TS dá tota eft amaro, radice mediocriter crafsá, albá, fibrosá modicé. Cau tunc unus, nunc plures, brachiati, angulofi, inanes, glabri, colore partim purpurante, partim in albo virente. Folia ima ex longis pediculis, latufculis & angulofis, tenuiter difle&a ad Usbellatarum feré. mo- dum, glauca, alternatim caulibus adnata. FJwres congefti in fpicam, qux non e folii ala oritur, íed ex advería caulis parte, tenues, oblongi; quosíicuriosé contempleris quatuor petelis fingu- los conftare deprehendes. Superius & majus in tres partes dividitur, fcil. in. fupremam, quz in apicem rotundum terminatur, & inferiori floris petalo opponitur veluti labium alterum, pariter- que in medio eminente viridi lineà infignis eft, & laterales duas, qux ftamina aliquot apicibus luteis donata continent, Petalum inferius, cui pars fumma füperioris (utdixi) refpondet, anguftum eít, & longum, fümma parte in rotundum dilatatur, cochleare figurá fuá referens. Petala duo la- teralia exigua funt & brevia, in acutum definentia. Singulis flofculis fingula fuccedunt femina, fubrotunda, cranio fimilia. In fatis & aggeribus terrenis frequens eft. Locus, A. 2. Fumaria major [candens flore pallidiore. Fumaria. altera Caef. Hac omnibus fuis partibus major eft quàm praecedens. Flos ei fpeciofior, coloris incarnati quem vocant, media parte feu labello educi rubente: Sapor etiam plante quam illius acrior. Foliorum pediculis vicinas ftirpes apprehendit, eodem feré modo quo Nafturtium Indicum, aliis humi provolvitur. Hoc autem ei cum precedente commune eft, ut ab aliis obfervatum. — Ego e- quidem in hac primüm fpecie qualitatem illam animadverti, Jacobo Boberto monente; cui etiam pracipué & prz aliis convenit. In fatis, vineis & hortis unà cum przcedente reperitur. Locus. Hanc effe puto Fumariam alteram. Caf. longioribus cauliculis ; rarioribus foliis, flore candicante, cui purpureum quid ineft; oritárque magisin parietibus & circa maceries, cüm altera in. arvis magis roveniat; quam C. Bauhinus Fumariz nefcio cujus viticulis & capreolis plantis vicinis adhzrentis t AS facit. Aliam adhuc Fumarix vulgaris varietatem foliis tenuiffimis, flore albo circa Monfpelium repe- riri autor eft C. B. & confirmat D. Botan. Magnol, quem confule. Eadem pracedenti videtur. Fumaria minor. folio oblengo capillaceo C. B. Capnos Cretica Cluf. Fumaria smajor Cretica Park. Fum. altera tenuior Syriaca Cam ? [017A Ex (E Creta allato Clufio natum eft hoc genus, Fumariá vulgari majus, nec minus füccu- lentos habens cauliculos, angulofos, teneros, procumbentes: fvie minutim inciía, & capillacea ut Hifpanica, fed duriora. Fleres confertim in. oblongiufcula fpica nafcuntur, extremis ramis, vul- garis floribus candidiores, deorfum Ípetantes extremam virefcentem. partem occupante futi maculí. Illis fuccedit femen ut in vulgari, quod maturum facilé decidit. —Ra4ix tenus, fave- Ícens Annuaeft ut vulgaris, & Junio Julióque floret. . jumariam noftram majorem Ícandentem deícribere videtur: omnes enim note conveniunt ; proinde hanc ab illa non feparandam arbitramur. Fumaria purgat bilem. & humores aduftos, verüm magná dofi exhibita. Sto cum illis (inquit Vires. C. Hofmannus) qui aiunt mentem Mefüe & Avicennz elfe, faccum quidem dari debere ab $v. ad xi, deco&um autem ad xv, pulverem à gi] ad v. Hinc clarum & purum efficit fanguinem, Noftrates verno tempore herbam ipfam in. fero la&is decoquunt & decoctum propinant ad fangui- nemdepurandum. Hincetiam miré prodeft morbis omnibus humores praedictos [biliofos & ferofos] fequentibus, ut Leprz, Scabiei, Pruritui, impetigini, ferpigini & fimilibus cuts vicis ; aiunt & Lux Venere. - ' j Diuretica eft ut & füdorifica. Ideó datur aqua Fum. in Lue Venerea, & in pefte cum 'The- riaca. Obftru&tiones hepatis referat, pérque urinam icerum ducit. Conferva, inquit C. Hofmannus, apud me in magna eftimatione eft. ad expediendas vifcerum obftru&iones, poft univerfi purga- tionem. Succus ejus vel aqua deftillata oculis indita caliginem eorum diftutere creduntur; hinc plantz nomen, quod claritatem faciat inunctis oculis delachrymationémque ceu fumus. P/;z. Eí(lenia Fumarix, itidem íüccus ejufdem, cum íero la&is in Melanchoha per aliquot dies affumi poteft. Ob Sal etenim volatile quod continet diutarnam non füftinet coctionem. D. Soame € Dol. Lib. 1. C.9. $ 15. à. Fumaria ..406 Hisrongsa PyvamxmTARU M. Loctit. 39. Tumaria minor five tenuifolia furretia J. B. miner tenuifolia C. B. Capnos tenuifolia Clu. Lob. F. animor [roe teuuifolia Park. — Fum. tenuifolia Park. Radice eft tenui, fimplici, alba, re&à defcendente, paucis & brevibus ad latera fibrillis donati, fzpore amaro & linguam excalefaciente. —Caslieu; inde exeunt plures, medio reliquis firmiore à majore, dodrantali, ftriato, concavo, ad intervalla foliis alternatim nafcentibus vefüto, é quorum alis ramuli exeunt. In. fummis caulibus & ramulis feres in fpicas breves deníafque compaéti, vifu - pulcherrimi colorum varietate. — Flofzuli fingulares ( qui non omnes pariter aperiuntur, feris enim fummi, citius imi) breves, hiantes, fuprerno foliolo. coloris purpuraícentis carnei, mucrone cucul- lato, ex luteo viridantes; foliolo gemello fübje&o, czteroquin albo, mucrone atro-purpureo ; imum locum obtinet fübtenfum, foliolum, fili inftar tenue, coloris carnei. Singulis flofculis fingu- la innafcuntur fewigzz, majufcula, compreffa, ad Lini femina quadantenus accedentia, lxvia &t fplendida. — Folia minora & tenuiàs diffe&a quàm in reliquis Fumariis, velut Rutz Íylveftris mi- nima, aut Chamameli : quz é radice exeunt longis infident pediculis, fegmentis autem fant brevio- ribus; quz caules occupant breviores habent. pediculos, fegmenta longiora. "Tum caules tum fo- lia glauca funt & 1ncana, glauco quodam velut polline afpería, In foliis nullus aut admodum levis mihi guftanti fentitur amaror. tds In arvis inter fegetespropé Olbiam Gallo-provincie oppidum fpontaneam obíervavimus. Inve- nitur autem pleníque Fhifpanix.regionibus, in arvorum marginibus & juxta vías ac femitas, refe- rente Clufio, qui nonnullis etiam Galle Narbonenfis locis obíervare fe meminit. /Eflate floret. Planta quam defcripfimus, quámque Clufius & Lobelius intelligunt titulis füperiüs allatis D. Ma- gnol atque etiam nobis eadem videtur cum Fumaria tenuifolia compreflo femine, Lini inftar Hort. Blaf. quicquid repugnet D. Morifonus : Nam & Lobelius femen compreffüm ei tribuit, & Clufius in 1cone fua. hujufmodi femen appinxit, & D. Magnolíe cum Ííemine Lini legifle afferit. Certà planta quam nos in Gallo-provincia invenimus huic tam fimilis erat quàm ovum OYO; quavis in vires. noftris fata ( ut recté Lobelius ) caducis & procumbentibus meni oriatur. LIBRI NONI PARSSECUND A. *- 'De. (Plantis Mmbelliferis. MBELLIFER /£ dicuntur hoc genus plantz, quia earum plerzque flores geftant in Umbellz feu Corymbi fpeciem difpofitos. | Quid autem. Umbella in Phytologia figni- ficet Libro primo, qui eft de Plantis in Genere explicuimus. Hujus quidem generis fpecies omnes.flores in. caulis & ramorum faftigiis coacervatos geftant, non. tamen femper in Umbelle formam difpofitos. Not ergo Umbellatarum certiores & characterifücz, que. omnibus in univerfüm & folis conveniunt, fünt Flores pentapetali & ad fin- gulos bina femina nuda fimul juncta. | Cüm autem in unaquaque Plantarum tribu genera intermedia feu fübalterna reae conftituere, & nots füis characterifticis definire perdifficile fit, tum in Umbelliferarum longé difficillimum, ob tres przcipué rationes; nimirum, | 1. Ob fpecierum multitudinem : 23. Ob plurimarum etiam fimi- litudinem: 4. Ob nominum confüfionem & fignificationem incertam. Cüm enim veteres hoc genus plantas tanquam fatis notas & familiares breviter defcripferint, paucis & generalibus notisad- diis, Recentiores pro cujuíque captu aliialiis, & non raró diverfiffinus plantis eadem nomina ac- commodárunt. inc in Sefelios v. g. Libanotidis, Panacis, Dauci, Liguftici tot feré fententix funt quot capita. Praterea in hoc genere manifefté oftenditur, notas à feminis formá fümptas non Ícmper optimos efle generum indices, neque quz feminis formá conveniunt vel differunt genere pariter convenire vel differre : fiquidem in genere Cumini datur aliqua fpecies hirfüto & hifpido femine, quz in aliis omnibus partibus & accidentibus, figurá, colore, odore, Íapore, &c. cum vulgari Cumino femine ftriato levi convenit. Quis Sifarum à Paftinaca latifolia quacum in omnibus partibus tam exacté con- venit, ut vix Ovum ovo fimiliusfit ; Quisitidem Sium feu Paftinacam aquaticam eidem foliis odore & Íapore fimillimum, non potiüs cum Paftinaca dicta conjungendas ftataeret , quam ob folam fe- minum informá externá diffimilitudinem diftrahendas & procul à fe invicem removendas. N. Plantas umbelliferas utplurimum calidas effe, Annotavit D. Palmer. Plante Lib. IX. De Herbis 'Ümbelliferis. a pm Platz Vinbellifer font vd folia 'f'Compofite, pinnato aut triangulato ; he autem Seminibus ve] ( Latis, planis & compreffis feu foliaceis; foliis * Latiffimiss flore 1 petalis cordatis, radice lignofiore: SPnoxpv 1.ruv, Ho luteo, foliis Minis SEM i; & propemodum pinnatis, femine minore, rádice carnofa, efculen ta; PASTINACA LATIFOLIA. Ramofioribus , radice minus carnofa, füccifera ; Paxax HeRAcLEUM, Paulà angu[Horibus , De Plapo & equali ; 'TogDvrYuM fparium, | | | Pinnatis, feminis margine 3 | Granulato feu crifpo : 'TonpY LIUM genuinum. Ramos, Petrofelini aut Ápii; Onzossr1Nuw., In lacinias angfrat, Carotz, Cicute autSaxifragz pratenfis divifas | || || j| ri | | | fim laéleo turgide ; "TuxssELINUM. p limpido foliis Saxifrage pratenfiss Daucus Alfaticus. Cari 5 CARVIFOLIA, Ju p" A»rum Cice foliis. In tenues lacinimé Feniculi mulas diffetlis, famine r-——-— Minore, foliis Fceniculaceis In fegrmenta longiora Cr capillacea divifis, vadice annua; Awzrwuuw, In fe S id gauló latiora tripartito divifis & fabdivifis, radice perenni 2 ; PzuczEDas 2 oblongo s Inmedio tumidiore, alá foliaceá finuofa in fummo bifidá cin&to, colore albente ; fapore acri: "DBAPsrA. d Compreffiore, per maturitatem nigro, caule medulli fungofi, igni concipiendo idonea :. FERuLA. LTumidioribus ; vide "Tabulam fcquentem. ; ! LL Integro aut Jaciniato duntaxat; SECTIO 409 Locus. Vires: Loctis. HisronriAa PriaNT ARUM. SECTIO PRIMA. ?De Mmbelliferis. femine lato && compreffo feu. foliaceo, aut etiam ala foliacea cin£lo. Car. Í. De Spbondylio; PHONDYLIU M, Ze, di&um fortaffe ob odoris gravitatem à Sphondyle infeai genere odorisgravis. Pez Marcellus Sphondylium à fpondylorum in fpina dorfi, & pha- langii ejufdem nominis forma dictum exiftimat : fiquidem rotunditate duo hac inter fe fi- milia funt, & ambo perviam cavitatem habent, qua muliebrium fuforum verticillis fimilia fünt Ego nullam hic fimilitudinem video. Notz hujus chara&terifticz funt folia in hoc genere latiffima, flores albi, cordati. A., 1. Sphondylium Ger. puloue Park. vulgare birfutum C. B. — Sphondylium quibu[dam a urfina Germanica]. B. €&oku-3oavtncy. did ai Radice nititur alba, fimplici, alté in terram defcendente, fapore dulci & nonnihil acri, medullá íou nervo intusgrandi, lento & tenaci. J. Bauhinus faporem fervidum & fübamarum linguam vellicantem ei attribuit. — Fol à radice orta longis pediculis hirfütisinfident, duabus pinnarum con- jugationibus compofita, cum impari in extremo in tres lacinias profundé divifo : fingulze etiam alze latz fünt, laciniatz,.&c per margines crenatz: Folia autem brevi utrinque lanugine pubefcunt; quxque in caule fünt, tis quz à radice non multüm diffimilia, origine latà membranofa turgid4 caulem. & ramulum é finu fuo egreflüm ample&untur. Cau fimplex bicubitalis, teres, ftriatus ftris minus eminentibus quàm in Paftinaca, intus. concavus, villis rigidiufculis hirfütus, ab imo fta- tim ramofüs, foliis per intervalla longiora quàm in Paftinaca cin&us, € quorum pariter finubus ra- mul exeunt. Caulis ad internodia nonnihil refle&itur, fecus quàm 1n Paftinaca latfolia, — Flores in umbellas fummos caules & ramulos terminantes digefti, albi, quàm Paftinacz majores, penta- petali petalis bifidis & velut cornutis.. Nulla in hac exortum umbella totalis aut partialium circum- ftant foliola: Semen foliaceum , pallidis quàm Paftinacz. ! In humidioribus pratis, pafcuis & agrorum marginibus , & propé rivulos abundé oritur. Quas Diofcorides & Plinius Sphondylio vires affcribunt, non videntur huic plante convenire, unde meritó ambigitur, an hzc fit verum & genuinum Antiquorum Sphondylium, quamvis, defcri- ptio Sphondylii apud Diofcoridem ei non inepté quadret. Radix, autore Trago, valet ad emolliendos & deprimendos tumores, prafertim veró matricis, epatis & lienis, Succum herba expreffüm unguentis emollientibus Chirurgi admuifcent. Fuchfius hujus radicem eandem habere cum Acanthi veri radice facultatem vult, nimirum exfic- catoriam & leviterinciforiam. Ab Acanthi veri viribus longiffime diftare placet Genero: füffraga- tur C. Hofmannus. Schroderus quinque herbis emollientibus Sphondylium accenfct, & ufüm prxcipuum externum efle fcribit in clyfteribus aliífque paregoricis quarumcunque formularum, & utplurimum in cata- plafinatis. Poloni & Lituani ex Sphondylii foliis & femine cum aqua, addito fermento, potionem coquere feruntur, Parf? dictam, quz pauperibus fit loco cerevifiz, fi Dodonzus vera. recenfet. Semen hujus plantz, ni fallor, quam Paftinace fylveftris appellatione infigniunt. egregium eft in Hyfterico paroxyfmo. | D. 7Villis € Jo. Anglico. Gratus cibus funt Sphondylii folia cuniculis. A. 2. Sphondylium. majus aliud laciniatis foliis Park. Spbond. birf[utum folizs auguflioribus C. B. *jaggen &ol-3oarfnep. — 42 Spbondylium crifpum J. B. Tab ? A vulgari foliis folüm differt: nam cum vulgare foliis fit amplis, plerunque ex quinque partibus, latis, fübrotundis compofitis, hoc folium habet in lacinias oblongas, anguftas, acuminatas, háfque in alias, inordinaté tamen, divifas, & per marginem crenatas. ' Hoc in pratis Alpinis Rhaticis obfervavit C. Bauhinus : in Salopia Anglie invenit D. Bowles, re- ferente Parkinfono. Londinomiffum in horto noftro Cantabrigiz aluimus ; unde acceperunt Lon- dinenfes nefcimus. , E Pracedentis varietas potiüs effe videtur quàm fpecies diftincta ; natura in multis hoc. modo lu- ente. * 3. Spbondylium * 3. Spbondylium Alpinum parvum C. B. Park... B. C. B. prod. Caulis huic pedalis, qui in fummo in alterum ramulum triuncialem dividitur ; quemfo//a cingunt pallidé virentia, longis. pediculis donata, qua in partes tres, veletiam quinque, alias. fübrotundas, aliasacutas, per marginem crenatas & hirfutas dividuntur. Urbella flofcu/;s candidis, latis tamen, fummo cauli infidet, quibus fezzez planum, latum ac tenue fuccedit. "Tota planta leviffimis pilis pubefcit. , l4 Ex Auftriz Alpibus C. Bauhino miffum fuit. Locy, * 4« Spbondylium Alpinum glabrum C. B. Park. J. B. C. B. prod. Radice eftcrafía, e$que albi: Caulebicubitali geniculato: folis ficulnei, glabris, (. quz abíque pediculo palmum longa , dias [. uncias ] lata funt ) communiter tripartitis, fed non ufque ad pedi- culum divifis, per margines crenatis, quorum inferiora pediculis palmaribus, hifpidis & fübafperis donantur. Caulis fummo utbella flofculerum candidorum, fed quàm in reliquis fpeciebus mino- rum, infidet. Semen füccedit fübrotundum, planum, cujus füummitati apex infigitur, ' In monte Waflerfall obíervavit C. Bauhinus. Lonit * s. Sphondylium majus five Panax. Heracleum quibu[dam J. B. — Pan. Heracleum verum, ficulneo | folio Park. — Pan. Spbondylii folio, [Fue Heracleum C. B. — Panax Heracleum Ger. «Bez rules bis 20lfjcat. South Procera eft herba, caw/e bicubitali & altiore, canaliculato, quem laxus utriculi inftar complecti- tur foliorum pediculus: fant ea veró duorum circiter palmorum longitudine, paríque latitudine, cir- cumícriptione feré rotunda, nifi quinque aut fex laciniis rotunditas interrumperetur, ferrata, mi- nus afpera, minüfque hirfüta quàm Sphondylii noftratis. — Flores, veluti in Angelica, utriculo com- prehenduntur, quo difrapto in umbellam explicantur latam fforws alborum, cordatorum ; quos ex- cipiunt fezizz noftratis Sphondylii, nifi effent pauló majora, plana itidem ut illa, duplicia, alba, foris quatuor ftris nigricantibus, interna facie duabus donata, guftu acri & aromatico, non tamen jucundo. Videiur à Sphendylio «ulgari in eo. potiffimim differre, quid fpecioftor & major, quodque folia integra obtineat. Magna eft apud Botanicos. confufío de bac berba. — Lobelius alibi eam floribus luteis effe [cribit : alibi, in Belgii bortss flores albos promere. Car. II. De Vani: latifolia. pus abundé aluntíaginántque. Turnebus autem in. Adverfar. lib. 8. cap. 23. ex eo dici pu- . tat quid referat Ó quafi babeat pa[tinum, quomodo vocatür inftrumentum quo vinez fodiun- tur. Poff. Etymolog.. ANI war | Mie Staphylinus (inquit C. Bauhinus) forté à colore uvz mgricantis dicitur, cujus coloris unius radix eft. Sunt qui à fimilitudine radicis Bryoniz. Eo - Paftinacz latifolix notz generic funt Radices carnofz efculentz, flores lutei, folia pinnata pott- üs quàm triangulata. Elaphobofcum dicitur hzcherba, quoniam fama eft hoc pabulo cervos refiftere f&rpentibus. Ex Diofcoridis, Plinii, Galeni & Columelle de Sifere verbis colligere conatur Columna hanc plantam Antiquorum Sifer effe abfque dubio ullo. Radicem namque Paftinacz fativz fimilem for- ma & fapore, verüm-amariore- atque odoratiore, omnéíque Paítinacz generi adfcripfiffe, atque Pa- íSnacam vulgarem five domefticam appelliffe. In hac radice nervum ineffe longitudine, qui eximatur poftquam elixata fuerit radix, non folüm dulcedinis cauf, fed qma tenerior fit pars re- liqua. exterior, cibóque aptior atque gratior. Hoc &in Paftinaca fativa vulgari, & in Rhaphano profpici, praefertim cüm radices fint ben? adulte, duriorem enim tunc conunere nervum, cibo 1n- epum. Reliqua apud. Autorem vide. MORI N Paflinaca [ylveftris latifolia C. B. latifalia [ylueffris Park; Ger. Germanica [yloeffris, qui bu[daus Elaphobofeum J. B. 30Dilu 3Darfnep. pz ZmwNirG-, à pafcendo dicta videtur, nam radices ejus cibus fant vulgaris, quz cor- Radice nifltur alba, fimplici, fibras aliquot majufculas € lateribus emitrente, odore & fàpore Pa- ftinacz fativz, à qua. non aliter quàm cultu nobis differre viderur, inquit J. Bauhinus. — Cau/e affur- git fimplici bicubirali aut. tricubitali, erecto, rigido, firiato, craffitie pollicari aut majore, brevi la- nugime hirfüto, intus concavo, ramofo, Foz per intervalla alternatim pofitis vefhito, Paftinacz fav fimilibus, verm minoribus obícuriüs virentibus, & 1n apricis interdum lanuginofis prferam Nn qux ANT ARUM. 410 Hisronrza Pr qux é radice exeunt. Ab imo caule ad fummum ufque ex alis foliorum egrediuntur ramuli se. la: florum füftinentes, minores quàm quz medio cauli infidet. JJores exigui funt, flavi, pentape- tali, re(lexi, quibus fuccedunt femiza Paftinacz fative fimilia. Exortum radiorum umbellam totá- lem componentium nulla circumftant foliola, ut neque umbellas partiales: Fv/ia componuntur ex pluribus alarum conjugationibus, & alc inferiores:ex aliquot. pinnulis feu lobis circum oras dentatis & in acutos apices exeuntibus. Ue A. 0^. Paflinaca latifolia (ativa Ger. Park. C. B. fativa lati Wie Germanicà, lut de £ammor datbrn 0? manureb 32arfney. , Ve Ee s j. B. Culinis notiffimz Pafünacz hujus radices fingulares funt, longe, turbinatz, craffe & carnofe ininüs tamen quàm.Carotz, albz, in medio nervo duro donate, magis grato quàm Sifarum fà ue Ab his caulis fürgit bicubitalis & procerior, firmus, ftriatus, inanis, multisalis concavus. — Fo/ja Pim. pinelle majori non inepté compares, fed mulus numeris majora, atro-virentia, hirfuta, fapore gra- to & aromatico quoque. JJores inampla umbella lutez, quorum finguli quinque Kollieiis edipi umbilicum medium viridantem circumítantibus conftant. Sew» latum, compreffüm & folia. ceum. iLocus. In hortiscolitur. | Aiuntex femine fylveftris iterata fatione infolo pingui & opulento fátivam fie ii, quemadmodum ex Staphylino feu Carota fylveftri Carotam fauyam. | Quod fi ità fit, non FT fert Staphylinus fylveftris fpecie à fativo. d Uus; Radices hujus dulces funt & palato gratiffimg, multum nutriunt, & corpus pinguefaciunt prz Rapis aut Carotis, unde & Venerem excitant : flatulenti quoque aliquid obtinent. Eduntur Ti cum butyro condite, Quadragefimali tempore, tunc enim íücco per hyemen, conco&to maxim? dulcefcunt & tum. faporis tum falubritatis gratia przcipué expetuntur; nec enim adco commenda- biles funt antequam Pod: infültum fenferint. | Refert Cafalpinus ex his radicibus cum Saccharo Ele&uarium. confici ad vires recreandas con- valefcentibus.& puerperis, communiffimum rufticorum remedium: appetentiam quoque przftare. Incidendi, attennandi, detergendi, obftruétiones aperiendi faculratem | ineffe fapor odórque de- monftrant. ^f. B. Dodonzus femen calidius & ficcius effe, urinam movere & flatus diícutere afferit. ui hyeme colligunt radices ( inquit J. Bauhinus) caveant à Cicuta vel Cicutaria. Dum fum Montbelgardi vidi duas familias 1n. quibus qui decepti edebant pro Paftinaca pené extindi erant. (zd fublevati vomitu, Theriaca & Saxonico pulvere, itémque purgantibus falvi evaferunt. At noftrates afferunt Paftinacas ipías vetuftiores & annofas delhrium & 1nfaniam inducere, unde & cas 9f9abnepa, id eft, Paftinacasinfanas vocant. Zi. 1 Agriopaflinaca. Cretenfium V. Petroelinum. Creticum C. B.. im capite de Apio, Cuv EU De Panace Herculeo. omnium morborum remedia promittit. "Theophraft. Hift. lib. 9. cap. 12. quatuor genera proponit, Syriacum, Chironeum, jEículapeium & Herculanum. Caterüm Panacis Hera- cle di&i, de quo agimus, notz funt folia lata Paftinacz, verüm magis compofita feu fa- mofà, flores lutei, radix gummifera feu füccifera. Hac planta Dodonzo aliííque ipfffimum Pa- naces Syriacum Veterum habetur. - : p* quafi saw 4«G-, omnibus remedium afferens. Plin. lib. 25. c4. Panaces ipfo nomine Panax Herculeum majus Ger. Panax Paffinace folio, am. Syriacum Theophrafi?. C. B. item. Pa- nax coffinum ejufdem ex fententia fratris & noftra. — Pan. Heracleum alterum, fioe peregrinum : Dodonei Park. itémque Panax coftinum feu. P[eudocoftus. Mattioli ejufdem. — Spbondylio el potis Paflinacee Germanice affinis Panax vel Pfendocoffus flore. luteo J. D. Sf. Foliis viget interdum fefquicubitalis longitudinis, latitudinis cubitalis, afperis, hirfütis, atro-viren- tibus cum nitore quodam, in alas divifis ex adverfo fitas, eáfque rurfus pinnatim fübdivifas in fo/ia Paflinace Germanicz foliis fimilia, ferrata, tres, quatuórve uncias longa, binas lata, 1n obtufüm mucronem definentia, pediculo admodum hirtor& afpero. Caules aliquot cubitorum, brachiati : Unbele inzqualis longitudinis. mufcariis Peucedani in morem conftant florum luteorum. — Semina majora quàm Paftinacz Germanicz, Sphondylu feminibus paria, compreffa, lata, fimbriam albam habentia, cüm in medio nigricent, acria & linguam mordicantia. l Locis In Sicilia non longé à Caftello Puzalls fponte natam obfervavimus hanc plantam. Ex hujus vulnerato, prafertim. circa radicem, ca ile faccus zftivis inenfibus manat, Opopanaci fimilis, fponte concreícens, odoris quidem exigui, fed guftu excalfaciens : idque xítate Prud eam in Belgio. Ex femine in Opopanacis grumis reperto. hzc primüm in Belgio enata ftirps ett. Dod, Hinc, & rede quidem, colligit Dodomaus plantam hanc ifillimum effe Panaces Suacom, eterum. — Li. IX $e Hes Umblifrin ——————— qu Veterum, Jdem confirmat * Paulus Boccone his verbis, E, caule hujus plante inciío extillat gum- * 3ourzal 4; mi quoddam flavicans, quod Balfami fpecies eft, ad omne genus vulnera. & plagas fanandas, expe- 9c4vass, rentia tefte, longé utilifimum, fiformà emplaftri parti affe&z applicetur. Gummi autem quod A 1675. ex hac planta emanat genuinum Antiquorum Opopanax cenfendum eft, quandoquidem ex. omni- Hn bus Panácis fpéciebus 1n Europa hucuíque cognitis nulla obfervatur quz fimilem reddit füccum. Quin affirmat idem Paulus Boccone, Panax ifthoc. femine hirfüto Siculum [ quamvis non in Sici- a tantüm fed etiam circa Monfpelium in. Gallia Narbonenti oritur ] Panaci Syriaco € quo Opopa- r ,,,,, nax elicitur, idem prorfüs effe, cum utrumque primo tria edat folia, pofteainquinque divifü. Ex ^ ^ Adverfariis Di Tancredi Robinfon.. | | Oritur etam cum Libanotide Cachryophora 1n elato colle prope molendinum dictum juxta fluvi- um Ja Mau[fou. "Botan. Monfh. |... , : Praftant ( ut referant qui important ) Píeudocofti radices ad omnes cerebri & nervorum frigidos vios; affe&us, ad pectoris vitia, & ad ventriculicruciatus, & vifcerum omnium obftructiones, & ad renum, vefice &cuteri morbos. Ideóque auxiliantur diutino capitis dolore affectis, vertiginofis, comitiali- bus, ftupidis, veternofis, convulfis, refolutis, afthmaticis, tuflientibus, ictericis & hydropicis. Ex- dem flatus pellunt, vermes necant, urinam ducunt, caleulos ejiciunt, menfes & partus cient. — In- funduntur earundem decocta ad coli cruciatus, & coxendicum dolores. 77.8.6 Ádatth. Cxterüm Opopanax ( quem hujus plantz fuccum concretum effe non. eft cur Dodonzo fidem denegemus ) emollit, digerit, flatus difcutt, purgat pituitam craífam & lentam à partibus rernotis, cerebro, nervis, fenforus, jun&turis, thorace: Uvule delapíe opitulatur (fuffitu intus immiffo ) Schrod. ee] à; Signa bonitatis funt color extus flavus; intus albus aut fübflavus ; fapor valdé amarus, odor gravis, confiftentia pinguis, facilé in aqua folubilis, levis; tenera, friabilis, &c. i F C 4 P. IV. De Cmbeliferis foliis latis quidem Paflinace, verim quàm illius misorifus, pimuatis, fes minis margine uon granulato, feu Tordyliis [purtis. Ordylium ( inquit * Jo. Bodzus à Stapel ) nomen impofitum, quód femen ferat copiofum, s C circinatum. quafi toreumatis elaboratum, orbiculatum, compreflum, geminífque valvulis ;; Theophr. conflatum, clypeoli fpeciem referens. Notz ejus funt folia Paftinacz zmula fed minora, Hijfl/9. c. 13; radix tenuis non carnofa ; Semina plana non granulata ad margines. 1, Caucalis major, [emine minis pulchro, bir[uto J. B. Sefeli creticum majus C. B. Ger. Sef. Crat. Jrve Tordylium majus Park, Zim Caucalis Lufitanica Alpin. exot ? Duorum cubitorum altitudinem feré caulis affequitur, hirfutus, ftriatus, inanis, in ramos divifus. Folia prima fübrotunda, fimilia quodammodo Elaphobofci, fed minora, ferrata, hirfata, alia longi- ora, breviora alia: Umbelle parvz, flores parvi quoque, albi, quorum flofculi externi quaedam ha- bent foliola majora, bipartita. —Semiza peltata Caucálidis Syriacz, fed inultó minora, hürfuta, umbo- ne rubente, fimbriá albá, fapore arornatico. In hortulo noftro Cantabrigiz aliquot annos aluimus, Semine maturo perit, eóque deciduo fe renovat. j. Bauhinus invenit fponte nafcens & florens menfe Maio in Sabaudia propé Como, non Locus, longé à S. Mauritio, itinere Geneváà Lugdunum: Hc planta in multis à przcedente differt, ut v.g. feminis fimbrid planá feu equali, non crifpá feu granulatáut in illa. Quam Cantabrigiz aluimus planta ad nos miffa eft Londino Cawcalidis Hifpanicee nomine. Se- men autem non erat, ( quantum meminimus) hirfütum, proat illud defcribit J. Bauhinus, proinde forté hzc divería eft fpecies, & quam depingit Alpinus Caucalidis Lufitanicz tulo. 2. Tordylium majus alterum luteum secxgem Col. Sefeli Creticum fructu majore C. B. Sefeli Creti- cum majus luteum Park. Ci. Hujus radix parva. eft refpe&u plantz, fibrofa, candicans, dura, fapore inter Paftinacám &E- ryngium dulci, aromatico. Felis congeneribus affinià, verüm plantx congeneri purpureo flore fi- miliora, majora & leviora, guftu parüm acria. Cawlem habet parem, abimo alis divifum, tenu- em, teretem, ftriatum, parüm hirfütum, circa imum purpurantem, ficut foliorum pétiol. Folia bi- nis tantüm lobis dividuntur aut ternis circa fummum. — Flores latei Anethi in magna umbella, nul- las habentes barbulas magnitudine dependentes, ut in alis. Frs&as edit cartilagineos, latos, mag- nos, compreílos, aliis majores, virentes: at cüm proficiuntur limbo externo & umbilico candican- te, nec hirfütos fed leves, parum vel nihil extuberante limbo, ruffáque lined umbilicum dividente ; in fummo 'Thlafpeos fructüs modo infractos, ad cordis figuram accedentes, apicesinde exerentes, habentes in umbilico fingula femina, compreffa, ovali effigie. Maio floret & perficitur. - Hoc genus in horto cultum duntaxat vidit F. Columna. —Fructüs virentis fapor acrior, dulcis; parüm naribus & cerebro in mandendo ingratus, gravi aromatico guftu. Nn 2 5. Caucalis 4D HiscrodunwsPuasxTARUM Locus. Locur, Locus. fegmentis protenfis obvallantur, odore nullo excellente: quibus etiam nondum del 3. Cancalis major Cluffo J. B. Ger. emac. maxima Park. saxima, Sphondylii aculeato femzime C.. B. CIuf. eue hzc omnium maxima Clufri multos à radice producit folozes, rectos, bicubitales & tri- cubitales, interdum etiam 4 cubitorum altitudinem attingentes, ftriatos, intus cavos, geniculis in- terceptos, & in plures ramos divifos, füb quibus latá fede adnafcuntur magna alatáque folie, in ambitu incifà & ferrata inftar foliorum Angelicz, ex atro virentia. Summis ramis adnafcuntur um- belle candicantium fforwz, fubtus nonnihil purpurafcentium & ad carneum colorem accedentium : quibus faccedunt lata femina, feréut in Sphondylio vulgari, fübhirfuta, & fümmo mucrone bifida acu. leatáque inftar fpimarum. — Radicez habet albam, duram, lignofàm, raris fibris praditam. Menfe Septembri fata illico emergit, viridí(que permanet tota hyeme, quam commodé ferre po- tet: Subfequentis anni Junio flores, maturum femen füb exitum Julii & Augufto producit, quo ad maturitatem perduto perit. C A4 &. V. De Vmblelliferis latis Paflinace foliis, femine fembrid granulatà aut crifgà cinilo, feu de. Tordyliis. t. Caucalis Syriaca cum maxituo [emine J. B. Gingidium latifolium Ger. latifolium Syriacum. Park. folis Paftinace latifolie C. B. D . B. Lantula eft bipalmaris & major, raZice fimplice, tenui, alba: Coliculus hirfutus, ftriatus, atrovi- rens, tortuofus : Fo/;a Bauciz five Paftinace Germanicz, alata, rotundiora, & foliis fingu- laribus conflata, plerunque ternis ve] quinis, craffiufcula, crenata, hirfüta, fübafpera: Flofculi albicantes, apiculis faturatá purpurá tinctis, umbellatim quidem, fed fparfim difpofiti, longis foliorum apfis praecoci fuccrefcunt femina fimul jun&a, multa, incana, villofa, compreffa, per malhistáteri polbhrs ARA duplicia, multó majora, etiam triplo vel quadruplo, quàm fequentium duorum, quibus fimilia, cri- Ípà albáque fimbrii umbonem cinericeum circundante : ( In 3islinex dux, nonnihil nigricantes quales feré Sphondylio vulgari: ) Saporis aromatici. Jj Rauwolfius hujus femen ex Syria allatum J. Bauhino communicavit. , . Hujus umbella flore delapfo in fe convoluta & clauf cernitur Paftinacz tenuifolix aut Gingidii in modum. j 2. Tordylium five Se[eli Creticum minus Park. Se[eli Creticum minus C. B. Ger. Caucalis amimr pi- chro femine, five Bellopi; J.B. 3. B. "Tenuem, lignefcentem, albam radicem demittit & fimplicem: caulem habet pedalem aut majo- rem, ftriatum, hirfutum : folia per conjugationes longo pedicülo adnexa, fübrotunda, ferrata, af pera & pilofa, minora quàm Cawealidis majoris, clu miniis pulchro bir[uto 5. quibus penitus fimilia etiam funt ea quz ramorum divaricationi adnafcuntur, utcunque minora, nihílque cum füperiori- bus Caucalidis majoris foliis habent fimile. —.Floresin umbellam digefti, fimiles, candidi, quorum e- tiam flofculi exteriores majora habent bipartita folia: peltata dre pulchriora, non ità hirfüta fimbri&. candidá crifpá vel granulatá ambiente. —Sapor plante feré qui Staphylini. C. Bauhino flo- res & femina odorata, ac nonnihil acria Myrrhidis gufta. J. Bauhinus Monfpelii fponte provenientem vidit, ubi eam copiosé oriri in vinearum marginibus, pracipué circa pontem Caftri novi, teftatur etiam D.Magnol in Botan. Monfp. Nos eam in Sicilia circa Meffanam obfervavimus. Floret Junio, & Julio femina perficit: in calidioribus regionibus maturiüis. D. Magnol Sefelt Creticum majus Lob. O£f. non aliter quàm magnitudine à minore hic defcripto differre putat. J. Bauhinus Caucalidis fuz majoris femine minus pulchro fynonymum facit, quz cer- té planta eft omnino fpecie diftincta. * 3. Tordylium minimum Apulum Col. Sefeli Creticum minimum C. B. Sefeli "pulum Creticum miuimum Park. Col. Hujus redix tenuis admodum, albicans, dura, dulcis, aromatica & calfaciens eft. Fia Corian- drina, majora quz radici proxima, hirfuta, mollia; quorum primum oblongum, rotundis crenis per ambitum incifum, fefquiunciam longum, latitudine veró unciam parum Íuperans; alterum ve- róduas equat, nam veluti lacinias & incipientes lobos habet: '"Fertium caulis imo hxrens longio- re petiolo, binos lobos habet diftin&os, parvos, rotundos, femunciali diametro, & in cacumine fo- lium majus &'oblongum, primis anguítis. Quartum circa tertiam caulis partem hzrens, tertio fimile eít, fed minus. Quintum veró tantundem ab inferiore diftans, minus omnibus eft, '& a- cutius folium quod imminet, Ex illius & caults finu & geniculo ramulus exit. Cau/i; nudus eft fapra A——— Lib. [D De Herbis Onlelliferis. 413 ——À M ENCUENTRAS ico EE ELLE I ODORE LEE RECEN CREAN CN CN - füpra folium tertia parte, hiríütus, ftriatus, durus, tenus, umbellam habens fylveftris Paftinace modo cum bafi foliacea, longis foliolis hiríuts conftra&ta, ipsámque planam & expanfam, brevi- bus intus petiolis, in quibus flores albi, denfi, minuti, lutdis intus ftaminibus: in fingulis veró. flo- rum cozymbis tres flores exteriores barbulas habent magnas, binas ut in congeneribus, quorum me- dio infunt minora, &c umbella exteriüs pendulis barbulis armata videtur candidis, minutis intus flofculis remanentibus. Hujus femina adeó fimilia funt vulgari, ut non nifi magnitudine differant. Duplo enim funt minora, & umbilico nigriore. Maio adhuc virentia purpurafcunt, deinde albi- cant, & folia decidunt é caule, ut planta cognofci nequeat, nifi à femine minutiore fcutulis fimili, per ambitum exiguis extumefcentibus granulis vallato, ut in congenere, fed minora omnia: Sapo- re aromatico, odorato, amariufculo. In inculus & fylvula illa propé D. Rocchi edem Cirinolz obfzrvavit Columna. dracuts C a ». IV. De 'Ümbelliferis femine foliaceo, Petrofelini vulg. aut. Apii foliis; 1. Zipium montanum nigrum J.B. VI. ffue montanum folio ampliore C.B. itera VIL. feu montanum nigrum ejufdem. ztezm Daucus VL. feu montaums Api folio minor ejufdem. | | & Park. ] ex fen- tentia fratris, adeóque ex una planta tres facit. Apium mumanum vulgatius, & pium imon- tanum. Parifienfium Park. Oreo[elisum Ger. vB Olizs eft per terram expanfis, Apii hortenfis, nigrtoribus, durioribus, modicé acribus & ama- ris, odoris nonnihil aromatict, & quafi vinofi, pediculo membraneo purpurafcente caulerz amplexis procerum, multiplicem, non multüm craffum, folidum, ítriatum, nonnihil ra- bentem, ramofum ; in quo umbelle iorum albent, femzinéque poft f& relinquunt long? foliis acriora, compreffa, lata & feré orbiculata, colore ante maturitatem plenam, modó rubente, idque inten- fiiis remifliáfve, modó viridi. Radix infigniter craffa, mollis, fupremá parte capillat, intus foríf- que albida, fapore acri, amaricante, ingrato nonnihil, fuccum e vulnere remittens la&efcentem, vifcidum, refinofüm. Plenam & accuratam omnium hujus plantz partium defcriptionem é Cordi hiftoria tranfzriptam vide apud J. Bauhinum. In Germanie montofis & ad latera montis Jurz non procul Geneva copiosé provenit. In fummá amat montoíos arenosófque tractus, ut re&e J. Bauhinus. Cordo Polychrefton dicitur à Germanico nomine 30ceígut. Locus. | 2. Libamotis altera. quorundam, aliis. diia Cervaria nigra J. B. Libanotis Tbeopb. nigra Ger. Daucus [elimoides major Park. mentaums Api folio major C. B. Saxifragia Venetorum * Ad. Lob. Toa , Radices plures digitales, capite Mei inftar capillato, in unam coeunt, quz fenfim attenuata pe- des duos aut tres horfüm illoríumque vagatur, altis humo depacta, forts nigricans, intus. alba, len- tam mucilaginem vulnerata manans, fapore refinaceo, aromatico, grato ad Paftinace Germanice accedens faporem : fübftantià teneriufculá : Fol cubitalia quz tum à radice, tum caule oriuntur, longis appenfa pediculis, aliquatenus Petrofelini Macedonici divifura & effigie, rigidiora, glabra, glauci feré coloris, crenata, fapore remifliore quàm radix: Cawles autem ferulacei, ftriati, duos, tres quatuórve cubitos alui & in alas divifi, webellas fuftinent. ampliffimas flofculorum. albicantium, pa dehifcant purpurafcentium. — Semen latum ad Paftinacz latifolie femen. nonnihil acce- ens. In pafcuis montofis, ínque vineis ad Rhenum 1n Germania, & in collibus Genevz vicinis co- Loos;. piosé fponte natam obfervavimus. Car. VIL De CmbleZiferis foliis tenuis. incifis, Carota, fucco lacleo turgidis. * q. pium Jyloeffve latteo fucco turgens C. B. Apium [ylo. five Thyffelinum Ger. Tbyffelinumi ffve Apium (jloeffre Park. pium. (ylo. Dodonei, Ibylfelimum. quorundam, planta. la&teo fucco turgens, locis bumidis groveniens ]. B. MU Uüm triümve cubitorumi caes, ftriati, angulofi, glabri, ramofi, inanes, imd parte ex fufco rubentes, ex quorum geniculis rubentibus oriuntur pediculi dodrantales & cubitales, caulium ritu ftriati, angulofi concavíque, folie fuftinentes Carotz; glabra, valdé incifa, atroviren- n j3 tiaj Locus. Locus. Lecus. Locis. I AE Hisront:aà PraNTARUM. —————— . 5 / - ^ Ü E M tia, la&eum liquorem, Íirumpantur,reddentia, fapore ingrato, mixtá cum amarore acrimoniá. Us- bellam gerit. flofculorum Petrofelini, albidorum. Semez rotundum, planum Anethi fimile. DoZ. Radices Ípargit complures, digiti minimi fere craffitudine, longitudine aliis palmari, aliàs dodrantali, candi- das, eodem cum foliis fapore. Juxta lacus ( inquit Dod. ) uliginofis ac humidis locis, in fcrobibus aquas refides habentibus, quan- dóque etiam Alnorum juxta veteres truncos reperitur, Junio ac Julio fores ac fzmen proferens. Hanc plantam nobis nondum videre contingit. — Morifonus in Aluetis humidis paffim circa Blefas provenire aíferit. ^ ed ud Dad iL acre, folis Ferulaceis, flore albo, femine lato J. B. paluffve. ladle- Cam. Folüs eft Ferulaceis, radice longi, fübfufcá, ingrato admodum guftu, ceu fervore non exiguo fauces tentante, quem culta depofuit : caule ramofo, tricubitali; fleribus candidis in umbell; /z- anine lato, foliaceo, la&tefcens. Hujus unicam plantam reperit Camerarius in quadam palude fylve Norimbergz vicinz, neque alius quifquam, quod fciam, botanicus prater eum fibi obfervatam meminit. Cert? ex defcriptione ad fequentem plantam quàm proximé accedere videtur. Mornifonus in omnibus pratis humidis circumjacentibus provenire fcribit, fsménque ferre füb fi- nem zftatis Folia habet multó tenuius incifa & longiora quàm fünt Thyffelini. "Car. VIII. J De Umbelliferis quibu[dam femiue foliaceo, foliis tenuiter, Cicute aut Sefelios. pratenfis modo, divifis, fucco limpido feu aqueo. "og. 4bpium cicutee foliis, Selimum alterum Clufi, [omine lato J. B. Apium peregrinum. Cicute folio C. B. 4p. montanum verius Park. CI4f. Ula habet ab una radice prodeuntia fo//s, Cicutz foliis non diffimilia: fed quz caulem M ambiunt minora funt: Caw/ez cubito majorem, fepe unicum, nonnunquam plures, &c in his umbellas candidorum | forum, quibus fuccedit femen latum, minus tarnen quàm Fe- rule : radicem digitalis etiam craffitudinis, albam, odoratam & utcunque acrem. Provenit apricis & à Sole illufiratis locis: Julio floret,. Augufto femen profert in Salmanticenfi agro. * o. Seeli Maffilienfs Ger. Maff. Ferule folio C. B. Maffiliene alterum Park. AMaffilienfe JNuperorum, folio aliquatenus fimili Vifnage . B. Hujus folium dodrantali circiter longitudine & latitudine, tenuiter diffe&um, cefüris Vifnage, utcanque latioribus, vidit J. Bauhinus: florentem aut femen ferentem non obfervavit. —.Semzez Ca- merario longius & latius eft quàm Foeniculum, odoris vehementis. Lobelius Sefeli fuura Maffili- eníe Ferulz folio defcribit, majoribus, craífioribus, latioribus, latiáfque fparfis Foeniculi foliis: cade cubitali & proceriore : [zmize in umbellis Mei, compreffo, carnofiore; guítu Sefeli /Ethiopici RN Peloponnenfs, valdé aromatico. J. Bauhinus dubitat an Lobelius eandem fecum intelligat antam. 3. Umbellifera. Alfatica magna, umbelld pared [ubluted J. B. Daucus. Ztlfaticus Park. C. B. item Daucus. Hi[panicus ejuldem Parkinfoni. Indica, quod fciam, Herbariis eft hxc planta, proceritate hominem zquans aut majors cav/e ru- bente, ftriato, geniculato, inani, firmo fàtis, & in ramos divifo: ad cujus fingulos nodos pediculi, caulem ceu vaginà amplectentes oriuntur, longi cubitum unum, ex cujus lateribus alii breviores prodeunt, fzlia fuftinentes Sileris aut Apii petrzi modo divifa, fapore amaricante & aromatico pra- dita Urbelle pro plantz ratione parv, Apii umbellis pares, ex floribus conflantur luteolis, quo- rum fingulos componunt foliola quinque cum apice longiufculo in medio. Sezez, Anethino fimile, foliaceum, latum, ftriatum, fapore aromatico, fübacri & amaro. Radixlignofa, rugis arata, ve- getiore fapore pradita eft quàm femen. 1a Inter Colmariam & Sultz, item inter Colmariam & Raffack reperit J. Bauhinus, Octobris quinto cum flore & femine maturo. ^ Dauci Alfatici defcriptio apud. C. Bauhinum exceptá folum umbellarum magnitudine huic con- veni. Hanc etiam plantam 1n Palatinatu copiofam obfervavimus. 4- Car- Lib. IX. —— De Herlis "Umbellif'eris. | 41 3 4. Carvifolia J. B. C.B. Carum pratenfe Park. Carvifoliam voco herbam radicibus fingularibus, pluribus, valdé longis, fatis tenuibus, intus fo- rífque albis, fapore virofo Coriandri yirentis, nixam : caules emittentibus bicubitales & altiores, Pe- trofelini fimrles, cenues, ftriatos nonnihil, glaucos & angulofos, medulli albá füngosá plenos, ra- mofos: folia partim à radice ftatim, partim ex caulium geniculis, que membraneo, ftriato pedi- culo obvolvunt, oriuntur, Cari foliis proxima, latiora, majora, glabra, palmo longiora etiam pri- ma, divifurá Paftinacz fylveftris vel Petrofelint vulgaris, longioribus tamen fegmentis ( per qux nervus difcurrens fulcum exarat ) quz ex intervallis cruces ramofas canaliculate rachi annexas z- mulantur, fapore acriufculo & nonnihil aromatico. Flores pediculis inzquali longitudine, canali- culatis, umbellatim digefti funt, parvi illi quidem, & fuperná parte ex luteolo pallefcentes & ferà albi, aversà rubentes : quibus decidentibus Kex rudimenta purpurafcunt, matura veró lata, ftria- ta, fimilia feré Paftinace Germanicz feminibus, glabra, aromatica cum amaritudine & acrimonia minora quàm Peucedani, pallida. * In Montbelgardenfi. Comitatu florentem invenit J. Bauhinus inter B/»f/zss 8€ S. Mauritium in Lecus. dumetis, itidem inter Dampierre & pontem V'aujaucourt. Car. IX. De Umbelliferis femine foliacco, foliis im temuiffma fegmenta Faniculi emula divifis s fen De Anmuetbo. E Anethi Etymo nugantur Grammatici Alii "Amer quafi £vburmv di&um volunt, i. e. invictum, quód cibi excitat appetentiam. —Veriüs dym3ey dicitur veg 7 dvd) 9v » quód fine : curíü fponte fua feratur, id eft quód cito crefcat ; vel ut apud Theocriti Scholiaften habetur eg dye ifysrie&u, quód fürfum afcendat five eat, id eft, quód re&um fit, five in re&um affürgat. Bod. 2 Stapel. in. Theophr. bif. x. aduethum J. B. Ger. bortenfe. C. B. bortenfé. [roe voulgare Park. foli o2 2Unet, Foeniculo perfimile eft, à quo tamen 1n multis differt; 1. Radice annua, inutili. 2. Caule mi- nore & humilore, ut qui fefquicubitum rariüs excedat. 3. F»s magis glaucis, & odore minüs grato quàm illius. 4. Semzze latiore, foliaceo, fapore acri, munüs grato etiam quàm Foeniculi, $. Umbellis florum luteis pariter, fed minoribus. - In hortis feritur, féque & femine deciduo, fi permittatur, quotannis renovat; nullibi tamen Lecw: ( quod fciam ). apud nos in Anglia fponte oritur, ut quidam fcripferunt. Herba, fed przcipué emen, digerit & difcutit, maturat tumores, auget lac, conciliat fomnum: p, Venereos appetitus minuit, fingultui vomituíque medetur. Sc£rod. "ud Oculis nocere & vifum habetare dicitur: quod nobis mirum videtur, cüim Feeniculo, (quod omnium confenfü vifum acuit) fimillimum fit, tam qualitatibus quàm facie externa, nec minüs potenter flatus difcutiat. cTenere comz & radix recens vim habent diureticam, eáque calculofis non. parum prodeffe certum eft. i Solent noftrates hujus femina aut etiam folia muriz, quà cucumerulos pro acetariis condiunt, in coquere, ad faporem & odorem gratum communicandum, & frigiditatem corrigendum. Deco&. Anethi in oleo & aq. qu. f. bibatur. Deinde frufta panis in aqua fervente. madefac. prabeantur. Mirum in modum juventur egroti in ileo à. fzcibus induratis etiamfi ftercus vomu- erint. Chbefneau ex Oribafro. . Ad fingultum contumacem à frigida caufa, & Ol. ex femine Anethi gutt. ijj Ol. Amygd. dulc. 3f. m. £ hauftus Ad fingultum nullis remediis cedentem hoc unum habuit Otho Heur- nius. a. nth. Sylv. grandius. fativo, foliis Feniculi Cafalp. — Mgetbum Sylo.. majus C. B. Park. Znetbums (yFoeffre. femine exiguo Amos. J. B. Ammeos potiüs quàm Anethi fpecies, ideóque ad Ammi referendum, ubi ejus defcriptionem vide. Eodem etiam perunet, fiquidem à praecedente differat, 3« "uetbo 4.16 Locus, Locti. Vires. HisronRr:A PrtaANTARUM. 3. 4imetbo fimpilis planta. [emine lato, laciniato J. B. Gingidium filio Fenicnli C. B. verum (tue Syriacum Park. Raw. Plantula eft Gingidio noftraü perquam fimilis, radice parva albicante, fwlioli: fceniculaceis, tenuioribus quàm in Paftinaca erratica, guftüqne amarioribus : Umbellz in medio capitulum co- ruleum habenti fübfunt fz/js tenuia ut Melanthio: Semina rotunda, confertim coacta in unum quaficapitulum. — J. Bauhinus femina defcribit qui parte coherent mutuó afpera, rugofà, oblonga, extrinfecüs flriata, 1n ambitu foliacea, fimbriata; ut in Feeniculaceis quibufdam, ab iis in eo differentia, quód pulchré in decem partes dividantur: totum fzmez pauló minus parvi digiti ungue vel denariolo. In monte Libano Syriz locis praruptis, provenire fcribit Rauwolfius. Hzc omnia € J. Bauhini hiftoria defcripfimus. (Q'APLPMNA De Plantis femine foliaceo Cmbelliferis, foliis ip fegmenta tenuia angufla tripartito divifis | € fabdivifts i- fen De Penucedano. dudoy Gri Tis divus, id eft, Pino nomen accepit, quód Pino folinm fimile habeat: quá de causi ab Apuleio Piseffellum, id eft, parva Pinus vocatur. Alii nomen inveniffe putant à fottore: Amarorem enim & feetorem sdixedtue, vox apud poetas fignificat... Homerus Il. «- 21o- poto £a. cóua, mrdoxidaydio. Yldiydurol? Scholiaftes exponit «ee, óxeete. Hefych. edoedtiy, $oemrdonis, mx&j». jo. Bod. in "Theophr. hift. p. 1086. Peucedani notz funt folia tenuiter diflecta laciniis tamen latioribus quàm Anethi, tripartito di- vifà & fübdivifa. A. coma quz fupra radicem cernitur 2aatftramg dica eft [ Germanis] hec herba, qua appel- latione pilorum reftis fignificatur: A folis & facultatibus &obwfennel, i. e. Foeniculum porcinum velíuarum. A croceo illo fucco, feu à fulphureo radicis odore &ufpfjut-tuo?t vocant. f. B. A. ^d. Peucedamum Ger. Germanicum C. B. minus Germanicum J. B. vulgare Park. Dogs-ten- nel, SulpSur dont, Darcfírong. , VASBI Peucedano ra4ix ex deciduis foliis comofa, crafía, alté depacta, cortice nigro obducta, fübftan- tiá virefcente, fuccum fi vulneretur emittens fulvum, odore piceo, virofo. Caulis cubitum unum aut alterum etiam altus, in aliquot ramos brachiatus, ftriatus: | Ursbelle infigniter latz, tanta. luxu- rie, ut interdum munutiores earum partes fobolem pariant Anethi umbelle parem, in quibus ffo- feculi veflexis foliolis flavefcentibus conftant, f'azimibus longiufculis apices flori concolores fuftinen- tibus Fois ampla trifariam dividuntur, finguláque eorum fegmenta trifariam deinceps diffecan- tur, divifionum partibus Linariz folio latitudine & longitudine feré paribus. —Sezzez foliaceum, lon- gius quàm latius, ftris exteris quaternis feré, interiis binis donatum, fapore acri & fübamaro. In foffis paluftribus prope S£erebam in Suflexia obfervavimus: ad 'Thamefin etiam flumen co- piofe provenire aiunt: inque foffis paluftribus maritimis propé Walton non procul Harvico in Ef: fexia.. Prope Monfpelium in luci Grammuntii aditu. 2. Peucedamun majus Italicum C. B. . B. Park. majus Ger. teat. 3ogs Tennel. À pracedente non aliter differt quàm partium omnium magnitudine, fi Botanicis fides. Peucedani radicem herbámve vi purgandi donatam fuiffe Veteres prodidere, fed propter foeto- rem utriufque minüsin ufum deducta. ——— : Expectorat mucilaginem Cartaream, bilémque educit Ufus pracip. in affe&ibus pectoris, tufli, inflationibus, in obftructione hepatis, lienis, renum. Ciet urinam & calculofis prodeffe cre- ditur. Extrinfecus in hemicrania aliifque generibus cephalalgix, à catarrhis ortum. ducentibus, in tumoribus renitentibus, ulceribus inveteratis mundificandis, &c. Schrod. Veteres affectibus omnibus circa nervos confiftentibus, ut Lethargo, phrenef;, epilephz, vertigini, paralyfi convenire aiunt. Gelatina five Conferva radicum pectorale infigne eft & hyftericum. 3. Peuce- TrEe-m. ib. IX. 417 5. Peucedanum Sicilie foliis birfutis, floribus luteis J. B. Ce[. Nt fimile eft Panaci Aíclepio feu Ferulagini [ Felis Fewiculi, floribus lutem] longioribus tamen folis, erectis, hirfütis, pediculis denfis ac brevibus eorum capillamentis. Cau/ez lxvem ac tenuem fert, cubitalem : fores luteos : femiza oblonga, ftriata, in foliaceam latitudinem definentia, fapore refinaceo. — Radix Paftinacz figurá, fed cortice atro : madet fucco, qui concrefait 1n lachry- mam thuri fimilem, non folàm colore, fed &: odore : at faporacris & amaruseft, Caulem gignit cüm folia dimiferit prope finem zftatis, perficit adventante hyeme. Peucedamum sinus. foliis lobatis anguftis Mon. praelud. Morif. ; Hoc genus folia producit quina aut fena, nunc plura, nunc prudons Rachi feu nervo medio é regione adnafcentia, uno extremum claudente: & quorum medio fefe crigit caulis bipedalis, (üfti- pras fores luteos umbell in modum; femize fert membranacea, rotunda, Peucedani vülgaris in- ar. a —— C EE REP I Ida ATTESA idi i m is A C A PE [] XI. De Herbis quibufdam femine foliaceo Panacis nomine znfgnitis, 1. Panaces A[clepium Guilandimo, flore albo, folio aliquatenus Carotze fed temuiori J. B. xs : ion habet divifurá feré Carotz vulgaris, quorum tàmen fegmenta tenuiora delicatioráque fünt E & rariora, nequaquam ut illa hirfüta. Caules canaliculati, tenues : z"belle Ammeos vulgaris : pares, in quibus fiofcul; minuti, albi. — Semen foliaceum, geminum, oblongum, "'Thapíiz quorun- dam femini fimile, minus, candidius, aromaticum, amarum, tres quatuórve coftas exterius, interitüs quoque lineas, fed pauciores nigricantéfque habens. 2. Panaces A[clepium alterum Dalechbampii Y. B. A[clepium umbelld luted C.B. "A[clepium Dale- ebampii Park. 1 ' . Radice eft Api, candidá, tenui, acri, odoratá, folio tamen Apii aut Coriandri potius quàm Fce- niculi, hirfüto : fore luteo in umbellis circinatz rotunditatis, In afperis locis & tumulis propé Monfpelium provenire dicitur. Locus; 3. Panaces mo[cbatum Americanum Park. Herbatum Canadenfrum [Fue Panaces mofchatum Cornut. Corzut. Planta eft bicubitalis, 724ice albá, longá, carnosi: ted quz prima prodeunt longis & latis, Co- fto hortenfi aut Lepidio fimilibus, ( hoc eft leviter fofüm in ambitu dentatis ) fequentibus vero in .profundas adeó lacinias diffe&tis, ut 1llz folii coftam feré pertingant. — Pedalis folia longitudinis effe folent, & orbiculariter caulem Juxta terram cingunt. — | Nec enim ulla per caulem diftribuuntur, nifi forté ubi.caulis in ramulos diducitur; hac enim parte breve foliolum nafcitur, fed mutilum nihil- que debit formz retinens, ibíque et potiüs vinculi loco quàm folii, facrá ità difponente naturá, né viz, ea pars, quz eft fragilis & impar capitis oneri, ventorum flatibus difrumperetur. Hac ergo parte caulem nodo velutgeniculo roboravi, muniítque tuberculo adnati ramuli extremum, & utrum- que foliolo velut membraná latiüs extensá obduxit, quó validiüsobfirmaret. Cymz fingulorum cau- lium in ezbellam Í& fpargunt, adeó gravem ut antequam flofculi hient deorfum ufque nutet. — Flos albus eft ut Panacis vulgaris, odoré praecipuus, qui 6 longinquo quemque invitat halitu mofcho gra- tore. Semina luccedunt minüs lata vulgaribus. Tota planta fübalbida eft, & afperiori tomento ob- ducta. Sapor foliorum acer eft & odoratus, füb finem aliquantulum amarus: Radix veró non tan- tüm amaritudinis habet. ' Floret Septembri & O&obri. ; An plantam hanc re&é hoc in loco pofüerim dubito. Car. XII. De 1 bapfía. rit, autore Diofcoride. "Thapfiz notz generica funt Folia tenuiter diffe&a; Semen alà foliaceá fummá parte bi- fida cin&um, fapore acri. * d. Panax Í AHapfia ex eo nomen accepit, quód in. Thapfo ejufdem nominis infula primum inventa fue- NEENENCREEUR- ORCI T RT AD eor igne NN Hisrong:AaA PraNTARUM. Locus. Locus € Tempus. Locus, Locut, Vires. ^q. Panax A[clepium Apulum Colum Park. Pan. Afclep. [amine foliofo C. B. Col. Radicezi habet tenuem, longam, pollicis craffitie, cortice crafío, fübflavo, ex albo foris, intus candido, fungofo ; medullá intus parvá, lignosá, albá, totam obliqüé rugofam, copiofo lacte vit- cofo candido turgidam, ut gummi ftatim concrefcente, amaro, ingrato fed aromatico vel medica- to acri guftu. [ gummi etiám invenitur fapore & odore "Thuris, verüm amaro ] cujus caput. pilofum eft villis foliorum marcidorum. Folia non alia habet quàm propé humum in orbem fparía, atque convexa circa caulis imum, qui capillaria funt minutis lobulis denfis divifa, Millefoli vulg. modo atque hirfatis, in petiolorum alis five coftis herentibus: Folia autem tota Feeniculi fimilitudine funt fed majora; fingula in coftas feptem [ hinc inde tres & imparem mediatii ] quinque majores, & duas veró parvas 1n imo obliquiores circa craffam petiolum rotundum atque cavum, hirfütum divifa, fefcipedáfis longitudinis; lobuli veró minuti funt, . quàm Foeniculi breviores & hirfüti, — CauJers é foliorum centro profert fingularem Feeniculaceum, bipedalem aut tripedalem ad fummum, tenuem, geniculis five nodis abíque foliis diftin&tum, paucis, re&tum, foliis nudum, 1n cujus cacumine unicam aut duas «mbellas, raro tres invenimus, Julio menfe floribus luteis onuftas, amplas, dodrantali dia- metro, planas, verüm femina perficientes extuberantes rotundantur. Semina foliacea fünt, alata utrinque biniscartilaginibus, utin Thapfia di&a, in quibus & in umbellz centro, atque etiam in caule aliquibus concretum gummi flavefcens, odoratum invenimus adhaerens. Semen veró cartilagi- ne denudatum oblongum, amarum, acre, & eodem cum radice odore. Hanc propé vineam Reguli .4cquamena dicam eruimus & copiofam invenimus, edito devexó- que loco Septentrioni adverfo : alibi etiam in Apulia frequens eft. Thapfia latifolia Hifpanica Park. latifolia Clufri Ger. Thapfia 1. Clufii, latifolia, flore luteo, fami- ae lato, fimilis Sefeli Peloponnenfi Lobelii J. B. latifolia villofa C. B. ^ uu Claf. Pedacea habet folia, viridia, villo feu lanugine quadam obducta, humi velut in orbem diffufa, ingrati faporis, inter quz cubitalis, interdum etiam bicubitalis exilit cau/zs, digitalis cratfitudinis, no- dofüs, intus cavus & funigofus, raris foliis prditus, fummo faftigio magnam & latam füftinens «zz bellags lateorum feu flavorum florum, qux dum maturuit fezez, quod latum & acerofüm eft, ger- ménque habet longum & angufturi, fphzrricam & orbicularem figuram quodammodo refert, — Ra- dix craffa, longa, fümma parte capillata, crafliore libro veftita, foris fübnigro vel fufco, interiore parte candicante, lacteo fücco piens guftu amariffimo & acri, nauícam tamen movente, adeo ingrata eft, medius ejus nervus fungofus. Gaudet collibus petrofis, quales funt non procul ab oftio Tagi fupra Ulyffipponem & multis aliis Lufitaniz Hifpanixque locis editioribus & incultis. Floret Augufto, nonnunquam maturitís. Hxc planta in quamplurimis ad prazcedentem accedit, ut defcriptiones conferenti patebit. Hinc C. Bauhino & nobis eadem videtur. , Thapfia quorundam bir[uta & afpera, Cicute folio, flore luteo, femine lato, aliis Se[tli Pelopomn- fiacum Y. B. Sefeli Peloponnen[e Cicutze folio kd. TB. um cubitalt & altiore, ferulaceo, tereti, intáfque fungofo caule, ramis multis brachiato:: Folia Cicutz foliis quodammodo fimilia, craffiufcula, hirfta multüm & afpera, in alas oppofitas fübjecta, quarum fegmenta fingularia femunciá longiora, ferrata : Uzbella lata, lutea: femen magnum, per extrema bihdum, ex rotundo oblongum, labiis foliaceis, fimile Thapfix Gargani montis, fed mi- nus : radix Íefquipalmaris, craffa, folida, exterius nigricans, intus alba, guftu amaro, acri & aro- matico, terram versüs capillata. à 4 Hanc plantam Lobelits & C. Bauhinus "Thapfiz latifoliz Clufüi proximé defcriptz: eandem faci- unt: J.Bauhinus ex autoritate Clufii diftinguit, Lobeliümque & fratrem notat. Ego C. Bauhini fententiam amplectar, donec melius edoctus fuero. ; Invenitur in montibus circa Monfpelium & Nemaufum, & alibi in Gallia Narbonenfi. Vide Botan. Mon[pel. 2. Thapfia frue Turbith Garganicum femine latiffono J. B. Thapfia Carotse folio C. B. minis recie ex fententia fratris. 2m ; Ampla & pulchra fünt hujus folie, glabra, pedem longa, in alas per certa intervalla ex adver. fo (itas divifà, atque ez rurfum in fegmenta alternata vel fortuita fubfecantur, Peucedani feré feg- mentis fingularibus fimilia, nifi & latiora & breviora effent: Caulis craffiufculus, definens 1n «mie la magnas, qua iterum dividuntur in parvas, luteas, quibus femez fuccedit longé maximum, un- ciam longum, pauló minüis latum, lobis przeditum magnis foliaceis, per extremum bifidum, fimile "Thapfiz latifoliz Cluífa, fed duplo feré majus. Plantam hanc in Regni Neapolitani monte Virgineo Campaniz, & in monte Gargano Apuliz reperiri refert Imperatus. j "Thapfis radix ejüfve füccus aut deco&um fuperné infernéque cum violentia purgat, 1deóque intra corpus exhiberi non debet. Quidam pro Turbith per errorem fubfütuunt. — Meffanenfes ex numero funt, qui pro Turbith hac planta utantur, ut recte Imperatus. 5. Thapfía Li. IX. . DeHebi Umlellferis. qp 3. Thapfia Fenieuli falio.C. B. ark, temifolia Get. Thapfia 2. Clufü, füre luto, filis temmiritus Fieniculi pee inflar J. B. Clu. i: ; : .. Hoc genus "Thapfiz cubitali donatur cauJe, graciliore tamen quàm prima fpecies, wmbell4 etiam fimili lorum & feminis, fed minore : foliz illi multó tenuiora quàm illius, Feeniculi pzné folio- rum inftar, nullam infignem qualitatem habentia : radix longa, digitalis craffitudinis, foris nigra, intus candida & fungofa, acris, fummo capite villofa. Liídem quibus primum genus locis invenitur. 4. Thapfia Thalitiri folio Botan. Monfp. JMagnol, Rara eft admodum hxc "Thapfia, ex Africx litoribus allata circa propugnaculum dictum Ja Tour de France. Radicem habet craffam, quz fols plurima producit plurifariam divifa, ficut in T hali- &ro pratenfi Monfpelienfium, latiora, craffiora, rugofiora & fplendentiora, inter quce caulis orithr m de umbellas habens flofculorum luteorum, quibus fuccedunt feziza oblonga alá foliaceá cin- dá In horto Regio Monfpelienfi colitur. Locus, 5. Thapfa maxima latio folio C. B. maxima Hifpanica Park. Th. Salmanticenfis [fue 3. Clafíi, magna flore luteo, [emine lato J. B. CIsJ. , , Eft hzc longe major fuperioribus, utpote Caulez: habens tres aut quatuor digitorum craffitudinem equantem, inflar caulis Ferule, & fepiffmé humanam altitudinem füperantem : fforezs & femzen primo generi non diffimilia : rox antequam planta in caulem affurgat multó ampliora, in orbem tamen non fecus ac illa humi diffufa, zz4icem ctiam craffiorem. | Naícitur hzc non folüm agro Salmanticenfi, fcd circa Pinciam vulgó Valladolid dictam, & tota Locus Vetere Caftella ad Pyrenzos ufque montes. Sed nec parüm hallucinantur qui hanc plantam Cicutariam maximam faetidiffimam LJ. effe cen- fent. Cüm Lobelius ipfe dubius fit an Cicutaria fua maxima Brancionis fit Thapfra Salmanticen- fis Clufii, an potis Cicutaria maxima foxida, eámque non deícrbit, non eft cur nos de ea ad- modum folicitifimus. —— à Vetulz Salmanticenfes, medicinam ifthic exercentes, hujus radice utuntur ad provocandos menfes, Ves; aliáfque deje&tiones moliendas, "Tantá autem vi tum füperné tum inferné purgat, ut fümentes in maximum periculum fzpenumero conjiciat. 6. Thapfía futidiffma Pazk. folizs Libamtidis fetidiffma C. B. 4. Clufii, Tuero vocata, foliis g1a- tinofis, vadice uigrá foris J. B. CI»f. Eodem Salmanticenfi agro & vicinis locis nafcitur hzc Ferulacei generis planta, foliis Libano- tidis, per terram fimiliter expanfis, lento quodam & glutinofo rore p eee afperfis, faturá viridi- tate fplendentibus, radice craffi, longá, tener & fragili, foris nigrá, intus albá, fücco lacteo ple- ni. Caulem nullum obfervabam, fed eum ferre dicebant rectum, tenuem, &in eo wobellam florum peneinglobum coactam. ^ d Tota planta teterrimi odoris eft ; unde verifimile efl conjicio non. minüs effe noxiam quàm fit 'Thapfia, ad cujus genus referenda videtur. 3. Thapfía vulgari: Ger. Carotee filio C. B. Park. Carore facie J. B. 4n Thapfia Ge[ueri feu Tur- Litb Gargauicum ? F. B. Et lata & longa. funt Thapfie hujus f?liz, pediculo tam primario, quàm aliis minoribus fegmen- torum hirfüto, afpero, rubente: fegmenta 1n alis foliorum fingularia, non ex adverfo nafcuntur, alioqui tota facie Carotz vulgaris folia fatis referunt, hirfüta, venofa. Addit Parkinfonus szbellazs florum Inteam effe, quàm Ferule minorem, uti funt & radix & femen. C. Bauhinus Thapfiam Gefneri five Turbith. Garganicum huc refert, miniis re&é, quia Gefnero dicitur femine latiffimo, quod huic non conveni Idem 'Thapfiam Cxfalpim huc quoque refert, quam [oannes frater fpecie diftin&tam putat, quia. Cafalpinus Ferulz, rion Carotz fimi- lem facit. 8. Thapffa Cae [alpino [emine candido cra[fo. . B. an eadem praecedenti ? Caulers. fert non excedentem bina cubita, candicantem veluti cinere afperío: Folia proportione minora, fed latioribus fegmentis & fübcandida: florem luteum in umbellis: Seze» autem candi dum, ftriatum, craffüm & longius, in foliacea quzdam labra definens. — Radix fübeft candida, craffo capite, in ramos divifo, gs la&eo valdé acri, ut tra&antium & manus & facies tume(- cant. - Hxc Hisronr:a PraNwTARUM. Hzc planta Carfalpino defcripta eadem eft noftrá fententiá illi quam circa Meffanam obfervavi- nius, fort. edam Thapfix Gefneri fen7Turbith Garganico ( ut Sulc C. Bauhinus ) & 'Thapfiz Ca- roue folo. "Thapfie fpecies citra neceffitatem multiplicare videtur J. Bauhinus. IP Car. XIII. De Ferula. D Erula, Graecis Néf»5,.à ferendo dicitur ( ut nonnülli volunt ) quód (capi illius pedamenta Im fruticibus ac fenibus baculi & fcipiones effent. Plin.l13.c. 2. Null; froticum. | levitas major, ob id geffatio facilior, baculorum u[um. fenetiuti probet. — Alii Ferule nomen. à ferien- do impofitum contendunt ; Antiquitus. enim difcipulorum manus ferulá cxdebantur, unde Martia- Iis Ferulam fceptrum pedagozorum appellat. : : Ferula ab aliis hujus'generis diftinguitur foliis feeniculaceis, feminibus oblongis per maturitatem nigricantibus, quibus addi poteft medulla fungofa, igni concipiendo idonea. 1. Ferula folio Feniculi, [emine latiore C rotundiore J. B. femina Plinii C. B. tenuiore félio Park. Ferdla Lob.Ger. jennelLgiant, an Ai quinque aut fex cubitos excrefcit, caule craffo, fungofi medullá pleno, ramofo. Folia am- pliffima, divifurá Feeniculaces, fed fegmentis latioribus, Ferulz glauce mox defcribenda fimilia, fed magis virentia: Umbelle late fru luteorum, quibus delapfis fezez füpervenit magnum, folia- ceum, femunciam latum, pauló longis per extremum latefcens, exteriore parte triplici lineá ^ elatiore ftatum ; quà gemina femina conjunguntur fibrá unicá longá donata fünt. —RaZix craffa, ramofa, lacteo fucco manans. Odor plantz nonnihil gratior videtur quàm Ferule glaucz, faporacris. — — Lecut. In montibus Meffanz imminentibus copiosé provenit, & alibi etiam in Sicilia & Italia : plurima quinetiam & procera in Narbonenfi Gallia, praefertim rupibus illis przruptífque faxis prope füb- terraneas cryptas via quà Monfpelio Frontignanam itur, ad dextrarn ; üt re&é Lobelius. Vires && Ufu.-. Hujus caulis cüm exaruenit leviffimus eft, quia fungofus, adeó tàmen robuftus, ut fufficiat pro baculo ad füftentandam fene&utem. Cz: E 55 5,; Medullá caulium fungofá nonnullos in Sicilia pro fomite ad ignem e filice excuffüm concipien- - *« dum ulos-obfervayimus; càm in infula illa peregrinaremur 5 unde intelligitur cur poctz finxerint, Xmme cheum 3gnem. caleftem furatum, cavá ferulá exceptum deportáffe in terram, apo S ae "Ey so ya eua ^aSdy. Aud Tuemdeouity. - Hujus viridis medulla pota fanguinem fpuentibus & cceliacis prodeft, fanguinis eruptiones fiftit : Semen potum torminibus auxiliatur. Djofc. E Férulis primá tantum germinatione corculum quoddam paftores eximunt, ovi luteum indu- ratum referens, quod füb cineribus affatum, prius tamen chartá aut linteo madefactis involutum, mox pipere & fole confperfum, non modo guftui gratiffimus eft cibus, fed etiam ad excitandam Venerem valentiffimus. à 2. Firula folio glauco, [emime lato oblongo, quibu[dam Thapfia ferulacea J. B. — 4m Ferulago latiore foi» C.B? Liamotis Femiculi folio, [emime foliaceo ejufdem. ^ Ferula latiore folio Park? Panax A[clepium. Ang. & Cam. eidem. Ferulago Ger. 2D2oatdeaven ennetgiant, Mirum quim grandeícat hujus radix : Ga&lis humanam proceritatem multüm excedit: Folia magna, ferulacea, minüs ad Foeniculum accedentia quàm pracedens Ferula, coloris glauci, po- tiffimüm fubtus, quorum fingula fegmenta latiora brevioráque funt quàm Feeniculacea aut Feru- lacea, fuccum la&teum' manabtra, odore gravi, fapore acri: Florum umbelle colore fübluteo. —Se- zen magnum, comprefittmi; fiiatum, mgrum, anguftius quàm Ferulz. Defcriptio Rofmarini. Ferulacei fertilis Diofcoridis apud Lobelium in Adv. huic apprime quadrat. C. Bauhinus Ferulam galbaniferam Lob. hujus Synonymam facit. Joannes frater dubius hzret an Lobelius per Ferulam: galbaniferam: hanc. mtellexerit. Defcriptio Ferule galbanifere apud Lobe- lium nimis füccincta eft. & fterilis; quàm ut'ex ea certi aliquid exículpere poífimus. Nos tantif- per C. Bauhinifententiam ample&emur, dum quis nos certius aliquid edocuerit: nec me multim movet, quód Lobelius hanc tradat. füb titulo Rofmarini Ferulacei fertilis Diofcoridis: Forté eandem plantam bis tradit fub diverfis tituhs. Ego certe Lobelü memorie non multüm fido. Nec minüs incertum eft quó referri debeat ! "oy Ferule facie Thayfia feve Imbit Gallrum J.B. T! Lbapfa Turbitb Gallicum C Turbitb cineri- num officinarum Ad. Lob. l Hanc à Rondeleio in Aquitaniz macilentioribus montofifque (qualidis inventam po vadum quà trajicitur in Hifpaniam, tum ad racices Pyrenzorum non procul Perpignano fic deícribit T Ds, Lib. IX. De Herbis 'Ümbellferis. 421 lius. Craffior radicis cortex, fufco foris colore, intus pallet, füccóque multo gliícit la&eo, gum- meo : cauli; Peucedani, gracilior quàm Foeniculi, foliáque Foeniculo latiora, breviora : In umbel- lis fezzez Ferulz minoris, oblongum, anguftius, montani Sileris. Nos (inquit J. Bauhinus ) quó debeamus referre Thapfiam hanc Lobelii incerti fumus. Multa habet communia cum Ferula glauco folio jam di&a: Verüm Rofmarinum ferulaceum Lob. meliüs cumea convenit. Por uma C eadem planta [unt Rofmarinum ferulaceum, Ferula glauco folio, & bac, tribus diverfis nominibus per errorem pro drver[is plantis propofitz. C. Bauhinus pro "Thapfia duas Clafii habet, & '"Thapfiam Foeniculi folio denominat. — "Thapfiam autem illam füperiüis tradidimus. * 4M Libanotis quibufdam flore luteo, (emine Ferule J. B. — Libanotis Ferulze folio C femine, C. B. Lib. Ferule folio C femine, [roe Panax Afclepium. Ferulze facie Lobelii Paxk. — Panax Zdf- clepias Ferulze facie Ger. emac. Folio eft Ferulz feré pari, minutiüs divifo, rigidiore, odoris non ingrati, pediculis folidis minimé- ue fungofis nixo: Cau/e procero, ramofo, ftriato. F/ore umbellato, luteo, parvo : fezzize raro per IT umbellam, foliaceo Ferulz, longo, duplici, albicante, potiffimüm quod foliaceum 1n illis eft, ftriato, infigniter àmaro & veluti refinofo: [ Caw/e & radice magnitudine atque fimilitudine , Anethi odorato Lf. ] Ex Iftria afportavit Valerandus Dourez, Infülanus, Lugduni Pharmacopoeus. Locut, Hanc à füpra-fcriptis diverfam effe vel folus feminis. color albicans evincit. Ferula galbanifera Lob. quam ortam fcribit € femine reperto Antverpix in Galbani lachryma, quó referenda fit, an. ad Ferulam folio glauco, &c. dubius hxret J. Bauhinus. Nos (. ut diximus ) cum C guo Íentimus, nimirum Ferulaginem latiore folio effe ipfiffimam Ferulam galbaniferam Lobeli. Galbanum íuccus eft pinguis, non tamen. Oleo folubilis, fed aquí; medii quodammodo naturá De Galbane; conftans inter gummi & refinam, accendi enim 1gne ut Refinam, humore aqueo folvi ut Gummi: colore flaveícente [. 1ntensé flavo vel albido Scbrod. ex ruffo füblivido Cf. ] fübftantià molli & cerz inftar ductilis, fapore amaricante cum acrimonia, odore vehementi, & cum gravitate quadam vi- rofo [. Opopanacem referente ScbroZ. ] Galbani opera przcipua fünt emollire & digerere. Ufüus intrinfecus eftin menfibus ciendis, fce- Vires: tibus vivis & mortuis necnon fecundinis pellendis. | Extrinfecüs etiam prodeft in partu ac mentibus, in füffocatione uteri, vertigine. Locus eft fumi etiam in Epilepticis, hyftericis, fyncopticis, &c. Qui diluto manus unxerit, impune. tractabit ferpentes; fi Veteribus fides. * $. Ferula Tingitana folio latiffimo lucido Hort. Edinburg. Hunc titulum invenimus in Catalogo Hora. Medici Edinburgenfis: plantam. ipfàm nondum vi- dere contigit. Nuperrimé folium ejus ficcum ad me Londino mifit ingeniofifs. Vir, & Botani- ces peritiffimus D. Ha»(. Sloane, titulo Ferule folus lucidis & crifpis, quod mihi potius Apium quod- dam referre videbatur quàm Ferulam. Ferulago temuiorefolio C. B. Ferulago, foe Ferula minor Park. Hzc multó humilior eft Ferulagine latiore folio fuperiis defcripta n. 2. foliis minoribus & angufti- oribus, Fceniculaceis tamen majoribus, uti funt & umbelle ;, Sez;iza prxcedentium. utriufvis[. primz & íecunde fpec.] minora, iis tamen fimilia & nigricantia: Radix minor & candidior, paucis fr- bris donata. Oo SECTIO 4252 HisroOnta PrANTARUM. €t SECTIO SECUNDA. ?De OPlautis Manbelliferis. femine tumidiore € mintis compreffo. donatis, eóque majore. — ' . gofos Cachry di&o: 2. Striarum loco multis alis foliaceis cincto: 3. Longo, non- . . . L4 * . nullis roftrato: 4. Breviore ftriato ; eóque vel majore vel minore. f | AS feminum refpe&u dividemusin eas quz femine funt, 1. Subrotundo, magno, fan- (Plante Mabelliferz femine tumidiore &. teretinfculo. feu rotundo funt vel £Pilalifera, íeu fru&u maximo, fungofo, fubrotundo Cachry di&o : LisANorzs cachryoploraus, Semine multas alis foliaceis cinélo, ftriarum loco : LaszRp1T1uM. f Lengo, quibufdam roftrato dicto, (Magis propri? voffrato, utpote Geranii mofchati. fructüs emulo : Scaxpix, Peden Veneris, Lev, AIT Major, perennis : CicurAR1A vulgaris, Myrrbis fyloeftris. Minor aumua, odorata; CrRE ror1um feu cberephyllon. USrriato, foliis Latioribus g Major, femina itidem maximo, odorata, radice perenni, foliis Filicis mulis : MnnRuis fativa. Minor, annua femine minore, caule folido, nodofo: Cemrzrorruw fjlveffre, Ín tenues. lacinias diffe&tis, feminibus in hoc genere brevioribus; foliorum feg- mentis Crebrioribus, capillaceis, radice perenni : Mzuv. Paucioribis majoribus, radice annua, femine odorato, incurvo : CuurNuM., | | | | | | | | Breviore, € Levi, hoc eft neque hirfüto, neque villofo, neque aculeato. c AMajore, Per maturitatem vigro, tumido, & feré rotundo, foliis latis: SuvRwr UMs Per maturitatem albente, aut minüs colorato ; folis Latiffiznis, Ramofioribus, odoratis: ÁAxGELICA. : Tripartirh divifis & fübdivifis, radice perpetua, acr: IMPERATORIA. | | | | (C Srriato | Apii, magna & elata, radice perpetua, odore valido nec ingrato : | Lzvisricux.| Aquilegie ; Lxsawortzs Zquilegie folio. p l Sefelios ; fummis fegmentis tripartis: STLER zgfamm. | | Feniculi; SmsEtí montanum Fumiculi folio S | Minis latzs | Minore LMinore, radicibus v Tuberofis, cabere BursocasTANUM. "Simplici, femine lxvi aut obfcure ftriato, foliis minutis, radice efculenta: Multipliei, 1 4 l Foliis, odore c [apore Paflinacee latifolie : SysaRuM. Folüs temuihs dietis, im. aquofis ma[centes : OsxaNTuE, Filipendula aquatica. A Caubformibus ftrigofioribus & lignofioribus, foliis ((Pinnatis aut minüs faltem ramofis, | Forma, odore & [apore Paftinacee latifolie : Sruw. ^ "Pimpinela Jeuguiforbe , radice fervidá: PrwPiNsLLA Saxi- raga. Foliis profundé laciniat, radice dulci, femine aromatico : Canuw. cc A Ramofioribus feu triangulatis f Latioribus,. In plura & acutiora s £Cicute cemula, C1cura é Cicutaria. Carotz fimilia, umbellà pariter claufá: Viswaea, Giugz p dium, 4 "ngu[tioribus, in fegmenta feu folia fimplicia divifis Breviora, acutá umbellá fublute : Sax1rRAGA pratesfis, Foni- | q culi emula maritima: CyvmMuw. Lon (de anguf!a, per margines ferrata ; feu. breviora minas afpera, eo aromatico: Awwr ; feu longiora, latiora, afperiora, | radice reptatrice : Ca1THMUM 4. Martb. ] In fegmenta. tenuiffima capillacea divifis Oblonga ; FoeN1cuLuw. Brevitra: Daucus, fub quo nomine multas complectimur fpe- cies, variis appellationibus à Botanicis infignitas Que radice | fervida eft, Px&zrHRuM dicitur. ra MÀ€Áa y EIRCRSA EIDEM LImis latis, fummis tentibus, femine dulci, aromatico: Áwrsuw. | jw | | |: | 4 | | | | | | | | A pauciora e obtufora fegmenta feufolia fimplicia divifis : Aprux. | | | | | l | | | | | | ] | | Hirfutos cujus generis plures fpecies fnt, nullo communi nomine donate, ut v. g- i Daucus Creticus, Apium Macedonicum. —P——€€— —— nl CORRI E T esL. C BIN aT AU c TL e e (OR LL - n Laculeato feu ecbinato aut hifpido : Caucarts. Spharicez rotunditatiss Cimicum tetro odore ; CoRIANDRUM. uL dnomale maritime : PASTINACA. MARINA, Oo 2 CAP. 424. Hisront:A PuaNTARUM. Vires. Leocut. Gre De Libauctide Cachryopbora. Ibanotis, quód radix 3&« ai&dro thus redoleat, dicta eft ; ejusfemen Cachrys dicitur. Cachrys autem plurima fignificat, de quibus confüle Grammaticos. Notz hujus generis characterifticz funt folia tenuiter diffe&a, femina tumida, nucis My- riftice parvae figurá, fungosá fubflantiá nucleum ambiente. Cxterum Cachrys, autore Diofcoride, vim habet calefacientem & valdé reficcantem : unde in fmegmate commode mifcetur, & ad fluxione laborantes oculos capiti infpergitur, & poft triduum deficcatur. Secundüm /Eginetam vim habet repurgandi, difcutiendi & calefaciendi, ideóque comitialibus fubvenit, & fuffufis felle cum Pipere & vino potum. Illinitar idem ruptis, convulfis & podagris u- tlter. Ufüs ille etiam eft ex oleo contra febrium perfrictiones & cum tremore algores. * T. ataria Hungarica edulis, Panacis Heraclei folio, femine Libanotidis Cacbryopborz J. B. Pa- uaci Heracleo fimilis Ungarica C. B. Pan. Heracleo fimilis Tataria Ungarica diéla Park. CIa[. Non V leis eft planta, que radicem habet craffiffimam & longiffimam : nam brachialis craffitudinis, & cubitalis longitudinis, aut etiam ampliores accipere meminit Clufius ab Ill. Dn. Balthafare de Bat- thyan, qui in ejus gratiam ex Ungaria Tranfdanubiana adferri jufferat, ut in hortum fuum Vienne transferret, Illis autem fo/iz emerferunt Rapi foliis non valdé diffimilia incifüris & laciniis, brevi- ora tamen, & verius ad Panacis foliorum formam accedentia, rudi atque afpera lanugine przdita, ex viridi pallefcentia, alia deinde pauló minoribus incifüris divifa, nec minüs afpera, inter quz af- furgebat Caulis cubitalis aut amplioris longitudinis, pollicaris veró craffitudinis, ftriatus, concavus & nodofus, perinde afper ac folia; quem lato pediculo amplectebantur minora folia & multifida, aíperá etiam lanugine obfita. Summus caulis in umbellam definebat Panacis Heraclei umbellis fi- milem, in quibus flres &: formá pares & colore : quibus evanidis füccedebant rara (. nam finguli flores non funt fecundi) femina, valdé craffa, nec valdé abfimilia femini illi magno & ftriato Li- banotidis Cachryophorz, Biennio quidem eas radices aluit Clufius antequàm una illarum & cau- lem & femen proferret : deinde corruptzfünt, tandémque foeetidum odorem exhalárunt, ut horto fuerint eJiciendz. Hujus porro radice Ungari Ágriz vicini atque etiam ulterioris Dacie contermini in annon cari- tate & inopia vefcuntur alterius panis penurtá, ut Clufio afferebant non modó Heros ille illuftris, fed etiam alii nobiles viri qui 1n ed provincia vixerant. 2. Libamotis Cachryopboros quibu[dam, floribus luteis J. B. Ferulee folio, [rve Cachryfera, [rue Cacbrys vera Park. Ferule folio, femine angulofo C... Libanotis Galeni, Cachrys verior Ger. quoad iconem. eH i IM aliquot eft altitudine caulis [ Parkinfono binos cubitos non multum fuperat, quàm Fe- rule humilior & tenuior ] levis, ramofüs : Fvlia Peucedani foliis fimilia, ftrigofiora, teneriora, in longa, tenuia fegmenta divifa, terna fimul ut in Peucedano. Urbelae magna florum luteorum : quibus fzzina füccedunt magna, ventricofiora uná parte, oblonga, canaliculata, & per extremum coronata, ftylo ex utriufque commiffura prominente, alba, aromatica, acria, amaricantia. [ Cx- falpino femen craffüm eft & rotundum ac ftriatum, offeo cortice candido, quo fra&o nucleus intus apparet albicans, &c. | Radix unica, profunda & candida, acris; Parkinfono Radix tam exteriüis quàm interiüs alba, alté in terram defcendens, & in multos ramos diviíà, fümmd3 parte Paftinaca major, fragilis admodum & fucco la&teo turgida. Morifonus femina fungo(à lzvia & zqualia huic attribut, quo à fequentibus duabus diftinguitur, eámque Cachryn five Libanotin Cachryophoron Íemine fangofo lxvi appellat. ! Elegantiffimam hanc plantam copiosé invenit. D. Mago fecandüm fluvium Ja Mauffou eundo à ponte dicto e Saint "fean de Vedas ad pontem Ville novx ad dextram, 1n elato colle propé molen- dinum dié&tum /z Zow, Maio menfe florentem. * 8. Libauotis cacbryopboros [emine [ulcato afpero Mori. Hippomaratlbrum Creticum Park. C. B. ex fententia P. Boccone C" mofrra. — Hippomaratbrum. Siculum P. Boc. Feuiculum. mag- num [roe Hippomaratbrum ]. B. Hanc fic breviter defcribit Morifonus, Pracedente altior proceriórve eft: fols gerit Pencedani fimilia, aft tenuiora: Semina itidem ob- Toa habet, ftriata ut füperioris, in gremio fungofz fübftantiz, torulis canaliculatz feu fulcatz, fülcis afperis. Hujus femina à 7facelo Barillier S.'T. D. Romá ad D. Morifonum tranfmiffa funt. Plantam i- fam poftea femine prazgnantem vidit Parifiis apud D. Marinum, Anglum dictum. Bellus Ep. t. ad Clufium fic eam tradit : Folia tenuia, Foeniculi quodammodo fimilia profert ; caulem levem, duosant tres cubito: lon- gum, minimi digiti craffitudine, geniculatum: flerezs luteum in umbellis ut Anethum: /ezza magna, Cachryifimilia. Radjce nititur firmá, magná, odorati. Vocatur ?erwmunr, Hujus * Lib. IX. iz De Herbis 'Ümbelliferis. Hujus femen vulgariter à mulieribus coquitur in lixivio ad capillos aureo colore tingendos Paulus Boccone adhuc plenitis & accuratius hanc plantam defóribit, cujus idcirco verba adferemus Radix eilonga, craffa, fumma parte (ut plerzque Ferulacei generis plant) villofa. —Caz/is cu- bitalis aut. bicubitalis, intermüs fungofus, exteriüs ftriatus feu fülcatus, multis alis hinc inde à caule prxcipuo emergentibus. Feli? Peucedani, quandoque Sefelios aut Fceniculi modo divifa, duriora & firmiora tamen : Sic enim planta hzc in Sicilia fponte nata foliis ludit, comantibus femper in umbellis magnis pluribus flofculis luteis : quibus difcuffis atque evanidis exteriüs füccedit pericarpi- um fangofüm, fülcatum, afperum, Pifi maximi magnitudine, quod adhuc viride tam ar&e conjun- gitur ut unum videatur, cüm exiccatur tamen bsnatim finditur. In fingulis pericarpiis latent fin- gula /ewiiza oblonga, "Tritici grano paria. Paflim Panormi, Agrigenti, Meflanz, alibíque per Siciliam confpicitur fatis frequens. Locur. j * 4« Libanotis cacbryopboros femine. (ulcato levi Moroni. | . Hzc non alia in re differt à precedente quàm feminum fülcatorum xqualitate: certé non alias diflerentiz notas affignat Morifonus. Hujus femen € Mauritania Tingitana à D. 4exandro Bala miffum, Weftmonafterii in horto Edwardi Morgani fatum fuccrevit, tloruit & femen perfecit. ? C 4 £. II. De Herlis femime multis alis foliaceis flriarum more. fecundim longitudi- nem decurrentibus donato, fea De Laferpitio. Quz de eo Theophraftus, Diofcorides, Plinius habent, apud ipfosvide. Coníüle etiam f placet J. Bauhinum & Jo. Bodxum Comment. 1n "Theophr. Hift. Lib. 6. p. 589. & fequent. qui de Laferpitio fusé difputat./ Sciendum tamen. Cyrenaicam regionem laudatiffimum Silphium protuliffe. Quecunque tamen planta fuerit Veterum Silphram feu Laferpitium, id enim nefcimus, nos pro Laferpitio habebimus plantam femine multis alis foliaceis [ 8 in. binis feminibus conjun&is ] fecun- düm longitudinem, ftriarum more, decurrentibus donato. Ex hoc etiam numero funt. Libanoti- des "Pheophrafti feu latifolie nonnullis dict. —Laferpitium Alpini & Bodei ad aliud genus perti- nere videtur: fi Bodzi mentem re&té aflequor, nam femen folaceum ei attribuit, i.e. compreffüm & planum, ut ego interpretor, quamvis tumidum appingat, unde per foliaceum forte intelligit alis foliaceis extantibus ctrcundatum. Quidam Silphium Veterum Affàm fctidam effe volunt, quos refutant Marcellus Virgilius. & * Jo. Bodxus à Stapel ; quos adi. * Comment; zn Tbeopb.bift. lib. 6. c. 1. I Aferpitium. ( zivem) Antiquis tantopere celebratum, quz planta fuerit, hodie ignoratur. * r. Laferpitium Daucoides Pratenicum vicofo. [emine Breynii, Breynius. Hujus. radix Dauci vulgaris C/uf. fimilis, (apore amaro cum quadam dulcedine, in fibras autem craffiores magis brachiata, hócque aliquando ab ipfo ftatim capite: unde fva humi fpargün- turinorbem dodrantalia, hirfuta, Dauci hortenfis aliquatenus paria, in lacinias veró pauciores majores, latiores & obícuriüs virentes diffe&ta. Inter qua altero, fubinde & tertio à fatione anno caulas cubitalis vel altior erigitur, pennz anferinz craffitie, rotundus, ftriatus, hirfutus, medullá al- bá plenis, viridi, velex albicante fubviridi colore, dodrantalibus interftitiis diftinctus geniculis, e quibus fe fzliz proferunt, inferioribus fimilia, aft lobulis latioribus divifa: ex illorum alis, prader- tim füperiorum, fingulis finguli exoriuntur rei, quorum apices, xqué ac caulis, uncialibus, an- gufítis, acuminatis, limbo albo cinis, dependentibus circumradiantur foliolis: horum & eremio umbella ampla, radiis fubalbidis, velaliquando amethyftinis, bi- & triuncialibus conftans exfilit, in alias divifà umbellulas flfcuerum niveorum. ex foliolis quinis & totidem ftaminulis conftru&orum, compofitas; fub quorum peduficulis foliola parva, quaquaverfam inftar jam dicti caulis & ramo- rum apicum radiata cernuntur. Floículis pereuntibus füccedunt unicuique Semizs bina fimul juncta, tenuia, oblonga, Panacis Afclepa Apuli Col. minora: in quorum fingulis ala membrana- cex ac pellucidz, ad fpadiceum cum maturitate vergentes, femper quatuor, utpote convexá parte feu dorío duz, & totidem in marginibus, obíervantur. Hxc relicto ftylo. nutritivo facilé diffili- unt, & ad coníervationem fur generis tandem decidunt. Cxterüm femen noftri Laferpitii viícosá quadam materii, odoratá, manus quafi inficiente dum viret obfitum, contritámque gratiffimum ex Citro, Benzoino & femine Dauci mixtum, aromaticam, cerebrum admodum recreantem. o- doremípirat; à quo fapor oris halitum commendans multüm recedere non videtur, quanquam magis volatilis, languidior, & lingue amarore fuo pauló ingratior. Ericetis & fruticofis nonnullis Boruffie & Caffübiz collibus gaudet. Augufto & Septembri flori- bus & feminibus onuftum obfervavit Autor. Variat foliis latioribus & minüs birfüuis. : Locus. Oo 3 2. Lefer- HisrTon:A PrawNTARUM. 2. Laferpitium Gallicum C. B.Park.. Laferpitium à-regione Maffiliz allatum J. B. Laferpitium Ger. dLafertuoot, * T. B UE Xt. 2 i; TET *oa n Catlis huic praaltus, Ferüle par, ftratus, geniculatus, fungofüs. ^ Fv/iz in alas dividuntur, é re- gione oppofitas, qua 1n minores rurfum fübdividuntur. Folia fingularia nullis herent. pediculis, ex Cd pcs Rise vis adverfo fita, triplice feré per extremum diyifürá, Spinz albz foliorum mula, craffiufcula & firma : averíà parte rari pili, rigidiufculi. — Uzzbellas tradunt Adverfària [Lob. & Penz] prxgrandes effe E - u 3 . Ferule, aut latiores quàm. Anethi : fezmes Angelicx foliaceum, rotundum, compre(lum, odora- Casse ede. tum & colore buxeo, [rectis alis membranaceis ftriarum loco decurrentibus, quatuor. numero in fingulis feminibus, o&o in binis jJunétis donatum.] Radicez przgrandem, intus albam, foris cine- rceam, fucco pregnantem, mollem, pinguem, odoratam, majorem quàm 'Thapfir aut Fe- rulz, Laferpitiuem foliis anguftioribus. [aturatà virentibus Monfoni. — 4m Laferpitio Lobelii fimilis angufti- folia ). 8? ! AMorif. Fols eft lucidis & faturaté virentibus plurifariàm divifrs Sese alis crifpis undulatis leviter qua- tuor numero ornatur. Radicem habet pregrandem, intus albam, foris cinericeam, fücco przgnan- tem, mollem, pinguem odoratam. 4. Laferpitium foliis angu[flioribus, dilutà "virentibus, conjugatim difpofttis Morifoni, Morif. Foliis RR priorum anguftioribus praditum eft, per lobos longiufculos, anguftos, ex adverfo difpofitos, & Rachi feu coftz medie adharentes. Radice, caule, (emine cum: przcedenti con- venit, ; 4 Omnium pariter horum trium Laferpitiorum feminum alz foliacez numero octo fünt, videlicet binz ere&z in fingulis feminibus, hinc inde, & binz alix ad bafin, quà femina cohaerent feu coap- tantur; adeó utin fingulis feminibus appareant duz femper in dorío feu convexa parte feminis, to- tidem versüs bafin feu planam partem dum feorfim confiderantur; dámque adhuc fünt viridia & conjuncta numerantur fex, binis alis ad bafin ar&é fibi conjunctus, & unius hinc indé fpeciem exhibentibus, cüm in feminibus fingulis exficcatis & deciduis apparent quatuor. Laferpitium Cyrenaicum, Veteribus, ['Theophrafto, Diofcoridi, Plinio, aliis] tantopere celebra- tum, tam eximit ufus in cibo, medicina & jumentorum pecudámque pabulo, quz planta fuerit hodieignoratur. Cüm ergo nihil habemus quod adjiciamus xis qux à Jam laudatis. Autoribus de eo prodita funt, Lectorem qui plenam ejus hiftoriam defiderat ad ipfos remittimus, vel ad J. Bauhini Hift. Plant.lib. 27. cap. 53. qui quicquid de eo ufpiam fcriptum extat corrafit, tandémque concln- dit, fe cum Marcello credere Silphii ferulam hanc non fuifle Balíami arbufcula viliorem, nec li- quorem liquore etiam inutiliorem. Siquidem peregrina Grzciz & Italie, ideóque in majore digni- tate cui illa femper fuit, ac certos privatimque fibi traditos natales locos, quod omnibus eam m optabiliorem accepit; ad Cyrenem fc. lztiores campos, etfi poftea extinctum omne illud Silphium fuerit. Et ne longiores (inquit) fimus, ob raritatem, & quas habet ad utramque valetudinem egre- gias utilitates, gentibus ad Ípectaculum, & in Deorum templis ad. religionem & anathemata pro- ofita diu fuit. Cyreneníes Delphis Apollini quotannis Silphii caulem ex agri fui opibus Sdhe- in Ferulámque hanc fuam tantopere amaverunt, ut conditori Batto perpetuum cum eo hono- rem habuerint : in gemma quá publice in fignandis epiftolis civitas utebatur Battum. generis fui au- &orem oftendentes, cui mulier quo decebat corporis ornatu & habitu Silphii caulem porrigebat, fortunz fimul naturxque pro füis opibus gratias agens, gloriam felicitatémque füam, grat utriufque beneficii memoria ficoftentans. ld certé fnaximum pretii & honors in Ferula hac argumentum fuerit, quód egregium, rarum, amabile;preciosámque aliquid Grza fignificantes, non aliter quàm ut in dicto proverbio fit, Bata Silphium Ja&titabant, neque immerito, cüm tanta fuerit quondam, utroque cempore- morborum & fànitatis ex eo humano generi voluptasfimul & neceffitas, támque quotidianus & amabilis cunctis ufus. Subfequens planta quum pro vero Veterum Laferpitio ven- ditant Pr. Alpinus & Jo. Bod. à Stapel, Comment. 1n Theophr. Hift. lib. 6. cap. 3. non eft proprie hujus loci, fed ex femine Ferulz potius fpecies cenfenda. Ec revera Laferpitium Veterum feminis formá (quod "Theophraftus foliaceum & Atriplicis hortenfis femini fimile facit) cum Ferula con- venit, non autem cum plantis hoc capite propofitis, quz idcirco minus recte Laferpitii nomine infigniuntur. Verüm quoniam infigni noti ab aliis omnibus Umbelhfers differunt, convenit ut difanétum nomen iis imponatur, cómque alii dudum Laferpitii titulum illis accommodárunt eoque jam ufü recepto apud Botanicos innoteícere coeperunt, nos nihil innovabimus, fed quod ufürparunt nomen illis relinquemus. * A Leferpitium Alpini exot. Park. fo. Bodao à Stapel commen. in Theoph. bif. lib. 6. pag. $98. Alim. cu ae . * - 4 L b Mente julio, ciim hanc plantam in horto Bembo Patavii confpexit Alpinus, —Caw/e erat pro- cero, longitudine trium cubitorum, reco, cavo, brachii craffitie, longitudine magnitudinéque Fe- rule caulifimili, quinetiam & eodem colore infecto, ità ut videretur in omnibus ei quàm fimillimus, & foliofus ab radice, foliáque Selini foliis fimilia. fert, etiam folia fylveftris Angelicz pido cet Lib IX uw De Herbis 'Ombeliferis. 417 licet majora effent, atque 1pfius. radicem brachiali craffitie. & longitudine przditam obíervaveri- mus, [ftiufte plantz caulis, antequam in ipfo umbella eruperat, brachialis craffitici erat, atque in cacumine veluti conum habere vidimus, & tunctemporis magnitudine & figura. caulem Laferpitit, qui in antiquis Jovis. Ammonis numifmatis impreffus cernitur, prorfus amulari videbatur. Ferréq, hunc caulem 1n ambella femen latum, foliaceum, & particulatim (ut de Laferpitio expreffit Theo- phraftus) quale eft. Atriplicis hortenfis, poftea. vidimus: atque etiam quod Laférpitii proprium effe videbatur, per zftatem, quo tempore cafü eam plantam offendi, & caulis & radix copiofüis la- éteum fuccum odoratum effudit, qui primüm colore veri lactis cernebatur, poftea colle&us &- ali- quandiu affervatus colore fulvefcebat, & erat odoratus, alicujus calefactionis non expers. Ex feminibus 6 Thracia delats orta eft hec planta. Poftquam íemen perfecerit marcefcit. Addit J-Bodxus, folia admodum viridia effc (plendentia ac fi vernice vulgó dicta fricata. eflent, flof- culos in :umbella luteolos ; femen aureo dilutiore colore praeditum. $. Libanotis Theophraf]i minor Ger. Park. latifolia altera. [fue vuleatior C. B. Lib. Tbeophra[tHi quo- rundam [Foe Sefeli c/Etbiopicum. Mattbiolo, Cervaria alba. . B. Detb drankincenfe of "Eheophraftus, tfe feffer. e eds. Radicem mgr Cervariz habet craffam, valdà longam, comatam, verüm albam: Caa/em nodofüm duorum aut trium cubitorum :. Foz fingularia quàm Cervariz pradictz multó majora, fübrotunda, ferrata, quàm illius tamen minüs, 1nferts pene glauca, füperiüs viridantia: totum autem folium longo pediculo hzrens, in alas fübdividitur oppofitas, quz rurfüm in folia ex adverfo fita fübdivi- duntur: Urbellelatz: Flores albi: Seem gemellum, oóto angulis feu alis membranaceis extantibus donatum, cüm quadam acrimonia & amaritudine. In montibus propé Genevam Na provenit. Uberrimé etiam nafcitur per omnes Ungariz, Auftriz: & Sdriz Íylvas, tefte Clufio, Nos quoque in Alpibus Stiriacis eam ob(ervavimus. * 6. Libanotis latifolia minor. [emine. crifpo C. B. Libanotidi Tbeopbrafhi quorundam -valdé fimilis, Coftus amara ditia, femine crifpo J. B. C. B. Hxc à precedente foliorum magnitudine & numero, feminífque formá przcipué differt : cüm in vulgata fingule foliorum ale magna ex parte quina folia habeant, uno extremam alam occu- pante: hecin primis duabus alis tria tantiim, & in media ala quinq, obtinent, [minüs & rariüs ferrata, & quxdam vix ferrata, nobis etiam videntur tactu craffiora] Caul; cubitali, glabro, umbella parva [ampia 7. B.| flofculoram alborum infidet, quibus füccedit. fzez oblongum [breve C. B.] eleganter crifpatum, nonnihil amaricans cum acrimonia. ' Hanc Parkinfonus precedentis duntaxat varietatem facit. 7. Libanotis Theophrafti major Ger. Park. Latifolia major C. B. T beophrafH: quorundam folio miis retundo J. B. ejufdémque Sefeli e/&rbiopici Mattbioli aliud genus Clufro. Claf. Majores habet foliorum alas, hoc eft, in plara folia nempe bina & vicena plerunque divifas, füperioribus magnitudine longé cedentia, qux füperné fplendentia minüs virent, & prona parte cineracer prorfus funt coloris, omnia in ambitu non modo ut füperioris [loco penultimo defcripta ] ferrata, fed etiam laciniis diflecta: zqualem cum füperiore habet cawlez, nodis fimiliter intercc- ptum, florum umbellas fimiles ; femen par: radicezz non diffimilem. Floret Junio, interdum etiam feris: Semen Augufto matürum eft... Per Auffriz & Stiriz Íylvas nafcitur, nufquam tamen copiofiüs quàm in Calenberg. J. Bauhini planta folio erat ampliffimo, cubitali, tripartito, & tripartitis denuo brachiis, in terna quoque plurimüm foliola definentibus, fublonga, minüs rotunda quàm in precedente, ferrata, po- Ítremum etiam interdum trifidum, 1nferna parte magis candicante. * 8. Libenotis pii folio, femine afpero C. B. Lib. Theophrafti Apis folio Cretica Park. Rofmariuus folüs Selino finmiibus Bel. Bellus. Folia hajus Selino fimilia fünt, ferrata : flor/24e in umbellis albi: quibus füccedunt /zmima ob- longa, afpera : Radice nititur crafsi, foris migro cortice eóque tenui veftitá, intus albi, thus maxi- mé olente: ideó (inquit Bellus) Libanotis legitima mihi videtar, quam Theophr. lib. 9. cap. 12. de- fcripfit: licet radix fit nigra, quia detracto levi cortice fpectatur maximé alba. Appellatur vulgo vereuez, quod vertiginem inducere credatur, &, ni fallor, Siler Creticum à quibufdam perperam vocatur. Planta hzc ob femina oblonga afpera non videtur huc pertinere : verüm quoniam de loco non conftat, & radicis odore cum przcedentibus convenit, non movendam duximus. C. Bauhinushanc plantam in pinace fuo bis ponit, primüm nomine füperius allato, iterum füb titulo Liguftici 2. (eu foliis Cicutz. i C A D. Loctis. Tempus €9 Locus. 429 Bl 41-9 00. dp vecsP -p-x- keeper EU Uu WM JA ocuts "fus. Locus &3 "Ufus. | Car. III. De Umbelliferis femine roflrato, feu Scandice aut Pedline Veneris ditto. Veneris à feminum noftris confertis, Pectinis dentium mulis, dicta eft hxc herba. .Seminibus 1n roftrum productis Geranii mofchati roftra proxima fimilitudine referentibus ab omnibus aliis Umbelliferis diftinguitur, ut plures notas conquirere non fit opus. Gio Veterum Pectinem Veneris non fuiffe probat J. Bodzusà Stapel, Pe&en autem A. g. Pellen Veneris J.B. Veneris [rue Scandix Ger. Scandix vulgaris ffve Pe&en Veneris Park. Scandix [emine voftrato oulgaris C. B. &jeptyerbs nccbie, 02 3Denus-comb. Ex radice alba, fimplici, paucis fibris donata, fàpore dulci [ut mihi videtur fübacri] przdita cas- les producit tenues, dodrantales, hirfutos, juxta terram rubentes, füperiüis virentes, ftriifque utplu- rimum rubris diftinctos, 1n ramos divifos: folia longis feré pediculis appenfa, Coriandri divifurá cenui, fapore fübdulci, fübacri & nonnihil naufeofo [Dodonzo folia tenuiora quàm lutez radicis Paftinacz, latiora veró, crebriüíque diffe&ta, mináfque odorata quam. Chzrophylli] Flores umbel- latim pofiti colore albo, ad Myrrhidis flores quàm proxime accedentes, nifi quód 1ncifi minim funt ut illi, pediculííque longioribus ceu corniculis, quod filiquz eft rudimentum, infident. Ad parva umbell bafin quina folia caulem latis brevibüfque pediculis ample&untur, quz poftea minu- tim reliquorum inftar dividuntur. —.Sezez longum, in mucronem extenuatum, aut citius (ut inquit Dodonzus) craffis magní(que acubus fimile. Umbellz autem feminum Geranii mofchati feminum umbellas proxima fimihtudine referunt. Roftra maturo femine diffiliunt in duas partes, manente in medio membrana tenui, alba, fimili quodammodo acu Tritici aut Hordei. Inter fcgetes tam in Anglia quàm in tranfmarinis regionibus paffim provenit, Hujus plante vix ullus hodie 1n medicina ufüs eft : nonnulli tamen radicem cum Malva tufàm omnia corporiinfixa extrahere agunt. Eadem cum herba & floribus in. patella calefacta, ex vino albo meraco & butyro unà cum hortenfis Petrofelini folis, pubíque adhibita remorantem urinam, pueris prafertim provocat, autore Matthiolo. Quidam teneram adhuc crudam vel coctam cum butyro & oleo efitant. 2. Scandix Cretica minor C. B. Cretica minor, (ve. Antbri[cus Payk. PeHlen. Veneris tenian dif- feétis folis, Antrifeus. Cafabone J. B. Anifomaratbrum Apulum Col. Scandix minor eve "nt bri[cus Ger. emac. B. EET tenui, parüm fibrofà cau/is unus vel plures tenuisexit. Folia ad radicem ex longiufcu- lo pediculo, tenuiflima, Meiferé divifura, [odoratiora multo, quàm Scandicis vulgaris Bello, ía- poris qualis feré Cherophylli vulg. Cluf.] qux per caules pediculi füi vagin eos complectuntur, 1ndidémque alii feorfim pediculi prodeunt duüm triüámye unciarum, quorum extremis haerent in minima umbella ffofzz/, qui poft fe relinquunt radiata cerziew/la Pectins Veneris, unciam. circiter longa, at breviora & tenuiora quàm inilla, quina plerunque ubi parva planta, ubi majores ura. 5 Provenit lxtis collibus, locis ficcis & inter faxa : Manditur in acetariis vere, &: maxime appeti- tur Venerem mirum in modum excitat & adjuvat. Bellus. Semen pro Scandicis Cretice miflum à me fatum plantam produxit Scandici vulgari fimillimam, imo plané eandem. Idem feré accidit J. Bauhino : unde quicquid intercedit difcriminis coelo. aut Íolo deben fuüfpicor: nifi detur 1n. plantis tranfmutatio fpecierum. Invenitur circa Monfpelium, in fterilibus 2 /z Colembiere & in colle Ferram odore fuavi Anifi, imó Gíapore. Betam. Mon[p. 3. Scandix Cretica major C. B. Park. Pedfen Veneris Creticum J. B. &'fe. greater Soepterbsz necble of Candy. C. B. À przcedenti differt fo/jis inferioribus fübrotundis, per oras oblique diffe&is, Saxifrage minoris Lobelii fimilibus, fed mgrioribus, leviter hurfütis: cale altiore, cubitali, angulofo, ftriato, fübhir- Íuto : petalis florum latioribus : femzigibus roftratis pluribus fimul junctis; Cuilibet roftro apices duo quafi aculei rigidi prefiguntur, quod & 1n Chzrefolio obfervare eft. 4. Scandix altera. capite glomerato Park. Scandix umbelld ex. plurimis apicibus coagmentata quibu[- dam J.B. C. B. Àn fit Scandicis fpecies degener & monftrofa, an aliud plante genus, cüm Auctor femina non deícribat, ceró definire nequimus. Folia ei quàm Scandicis latiora, ad Apii magis accedentia attri- buit & appingit. Videfisintegram defcriptionem apud Lugdunenf[em. ' C A P. Lib. IX. . 4De Herbis 'Ombellferis. e] 129 Ca». IV. De mbelliferis femine longo, angufto, levi, & primb de Cicutaria. Icutaria dicitur à foliis Cicute mulis. A. Cercfolio differt magnitudine quá illud füperat; £o- liis latioribus, radice perenni. Á. gr. Cieutaria vulgaris J.B. Myrrbis fylveftris Park. fylv.. feminibus Levibus C. B. 10iíh €i telp, d'otuueen. Cicuraria alba Lugdunenfis Ger, "un... | Radix huic craffa, longa, multis interdum adnatis donata, alba, potiffimum interné, fapore acri & aromatico. Caules profert cubitales & non raró bicubitales & altiores, pollicari craffitudine, in- anes, hirfutos, nonnihil rubentes, cannulatos, — Folia Cicutz foliis proxima, latiora, pallidius viren- tia extremis productioribus, fapore aromatico, fplendentia, brevi & vix confpicua lanugine hirfüta maximé averfa parte. .Floresin umbella candidi, quorum finguli quinis foliis conftant füpremo re- liquis majore. Singulis pro more bina füccedunt fzwize, longa, glabra, per maturitatem nigra. Umbellarum partialium ex quibus totales componuntur bafes feu radiorum exortus in orbem cir- cumftant foliola angufta, acuta. ; Ad féepes paffim, ínque pomariis & fub arboribus, Vere primo exit, & Maio menfe floret. Verno tempore dum folia adhuc tenera funt, antequam excaulefcat, gratum bobus pabulum eft unde & €'oíp-tueeb noftratibus dicitur. à Duas familias novimus Montbelgardi ( inquit J. Bachinus) quz exiftimantes [e colligere Paftina- cas Germanicas, hyemali tempore has forté fortuna offenderunt foliis deftitutas, [ hzc enim Pafti- nacis fimiliores fint quam Cicutz radices] ex quarum efü licét pauco, inciderunt in grandia fym- ptomata füffocationis, torporem ac vefaniam, ità ut ebrios veritis exprimerent, —Curavit hos vomi- tu pulvere Saxonico, &c. Vid. "Tom. 3. lib. 27. pag. 181. At noftrates afferunt Pafítinacas ipfas ve- tufliores torporem hunc & delirium inducere, unde eas 9ipatvieps. 1. e. Paftinacas inànas vocant, 2. Cicutaria latifolia bir[uta J. B. paluftris alba &* rubra Park. paluftris latifolia alba C. B. fortà etiam paluffris latifolia vubrà eyafdem. j. B. . Duüm cubitorum & altior eft cau/is, ftriatus, concavus, pilis obfitus, ad genicula fingula fo/io onatus quoquoverfüus fefquipalmari, trifariam primó divifo, cujus divifiones deinceps fingulares ad Myrrhidem accedunt, fed latiores, rariores, hirfutie fupra fübtüíque, potiffimum per nervos venu- lique afperíz, veluti & per pediculos. /Uvwbelle magne in plures alias minores divi(e, flofculorurs candidiorum, aliquando fave purpureorum, aut potiüs Ámethyftinorum: füb quorum pedicellis foliola acuta, quaquaverfüm radiata. Flofculos fingulos fequuntur /ezmzza bina juncta, bicornia; longa, quz relicto ftylo medio facilé diffiliunt decidántque. Odor & fàpor aromaticus, fubacris, fed 1lle quàm hic gratior & füavior. Raices craffe, obliqux, perpetuz, aromaticz. In paícuis montofis Jurz & Saleve montium propé Genevam, prafertim ad rivulos oritür ; un- de & Gefnerus Sefeli aquaticum eam vocabat, referente Jo. Bauhino. 3. Cicutaria. odorata bulbofa J.B. bulbofa C. B. Park. 44 Cicutaria Paunonica Clufu? NS LOB! Singulari affürgit caw/e, hominis altitudinem excedente, craffiufculo, purpurafcente, vario, cá- VO, propter terram hirfuto, palmaribus internodus diftincto. Fw ex articulis prodeunt. craffis magna, 1n alasdivifa, eáíque in minora folia fübdividendas, Cicutz foliis fimilia, delicatiora, gla- bra, fapore non ingrato, nam & totius alioqui plantz fapor eft aromaticus, non fetidus. —Umbel: Jas fert parvas, flofculis albis compactas : femina longa Cicutarie vulgaris, quibus maturis & deci- dentibus Autumno, perit & caulis & radix, plantxque novelle ex femine nàtz totá hyeine durant ufque ad Ver, quo tempore folia terna aut quaterna fupra terram fe expandunt, ad Charefolium accedentia, ex virore lucida, in tres lacinias przcipué divifa, tres circiter uncias longa, odore & fa- pore aromatico, quorum pediculi ad tres uncias longi procedunt à radice fingulari, brevi, turbina- tà, craffinfcula, Antithorz radici fimili, vel Napis minimis, te&á cortice tenui, pullo, interne al- bá, fungosi, grati faporis, ad Staphylinum accedentis, definente in parvas fibras longiuículas, par- vas alias laterales habente. Propé Entzhemium Alíàtiz in fepibus & alibi provenit itinere Bafilienfi versüs Mulhufum, íueri- f& Junio florens, & femen proferre incipiens, quo deciduo planta perit. Cicutaria Pannonica Clu- fü novo vere in hortis & herbidis agri Viennenfis locis prodit: naícitur && quibufdam fimilibus Un- garix locis, florens Aprili & Maio, Junio femen plané maturans. — — INovo vere radices firmiores & magis füceulentz cum novellis fuis foliis in foro Viennenft venales reperiuntur; coquuntur enim & cum oleo, aceto & fale primis menfis ifthic vulgares, quàm falu- bri cibo fe neícire fatetur Clafius: frequentem tamen ejus ufüm non fine noxa effe, & capitis gravedinem dolorémque inducere fe expertum effe memori mandavit; Hxc omnia J.Bauhinus & Claufius, Ke A P; Locus C9 Tempus. Locus; Locus f& Tempus. "fuss 430 HisrTong:A PraNTARUM. Tempus. Vires C9 'Ufüs. Car. V. De Cerefolio feu Cberophyllo Sativo. — . Qu. dicitur quód foliis gaudeat feu luxuriet. Foliis ad Petrofelinum accedentibus radice annua omniámque partium parvitate à Cicu- taria differt. —. M i Hec de Charephyllo vulgari accipienda fünt; nam Charephyllon Canadenfe radice eft perenni, & magnitudine Cicutariam zequat vel füperat. 1. Charophbyllum. [atioum C. B. Cberephyllon J. B. Cerefolium vulgare fatzvum Ger. Cer, li vulgare Park. &oerbil. efolium Radice nititur alba, fürculofa ; fibrillis tenuiffimis capillata, minimi digiti craffitudine, fapore füb- acri. Cauli: nunc unus exurgit, nunc plures pro ratione foli, fefquicubitales & altiores, teretes, ftriati, glabri, inanes, geniculis longis diftantibus nodofi, 1nfra genicula in ventrem turgidulum intumefcentes, ramofi, ramulis alternatim ad fingula genicula ex alis foliorum exeuntibus. Sum- mos caules & ramulos occupant umbelle rarz, aliàs pediculis per brevibus & feré nullis, aliàs longi- oribus infidentes. — Flofeul; parvi, albi, quinque petalis cerdatis, totidémque ftaminulis albis compo- fiti. Singulis flofculis bina fuccedunt f/emize, oblonga, glabra, per maturitatem nigricantia, fapo- re dulci & aromatico. Felis teneriora & argutiüs fecta quàm Petrofelini, fapore & odore aroma- tico, aliàs iis non multum diffimilia, pallidé viridia, & nonnihil fibinde rubentia, pediculis fepe rubentibus, nonnihil hirfütis. N. B. Quamvis folia caulibus alternatim adnafíci diximus in fümmi- tate tamen ad umbelle exortum bini hinc inde oriuntur, & ex eorum alis bini egrediuntur ramuli, quod & aliis pluribus umbelliferis commune eft. —— i Maio menfe floret & cüm femen perfecerit brevi radicitus exarefcit, femine deciduo fe quotan- nisrenovans ÁAutumno autem oritur & per totam hyemem viret. 2. Cerefolium latifolium Canaden[e Cornuti, Corz. Omnes noftratis Cerefolii particulas ad unguem refert, fed plenioris incrementi cauliculum fa- cit & cymam. Fjo: itaque albidus mufcarii effigie fummum caulem occupat ; hunc fequuntur femi longiufcula, ex uno pediculo plura. Caulis fragilis & tener, glaucéque virens ultra cubitum adole cit. Folia fena femper in fingulis pediculis prodeuntia, in ambitu 1ncifa- Petrofelini modo, latitudi- ne & longitudine quadruplo fuperant noftratis, Tertio à fatu anno moritur: fezise perennat tamen, quod ftatim atque decidit etiam non obrutum fponte terrz infigitur & germinat: nec enim noftri inftar agrum latum & ftercoratum defiderat, íed in qualicunque terra, ac vel crudo, vel effoeto folo, fiíeritur, provenit. Sapor huic dulciseft, odórque non infuavis, ac proinde efculentum teftamur, fed & aliis oleribus permixtum gratiam auget faporis. mes Cerefolium vulgare partium eft tenuium, diureticum, emmenagogum, & lithontripticum, fan- guinem coagulatum refolvit, fomnum fuüaviter inducit. Extrinfecus ufus infignis eft in dolore coli- co, in urina retenta ( impofit. in cataplafim.) Credite mihi cüm aliquando ex retenta pro verecun- dia urina veficx infigni diftentioni Vir quidam primarius laboraret, ufü Charephylli, Parietari & Petrofelini herbarum in butyro infülfo frixarum pectiníque 1pfius calidé applicatarum me fübdux- ifle una vice circiter 4 libras urinz...S. Pauli. : Succus Chzrophylli cum jufculo affümptus, aut Áq. ejus ter cohobata. fzpius adhibita Dolzi ex- perientid. contra vertiginem fpecifica fint. D. Soame é Dolzo. Sanguinem concretum ex contufi- one diffolvit tufüm ac emplaftri modo impofitum. "Tota planta dulcis eft & odorata, acriufculo quodam accedente fapore, quó fit ut aliis oleribus ad- mixta eà guftui gratiora reddat, Eftur autem cruda in acetariis cum aliis herbis, aut etiam cocta : flatulentum tamen aliquid obtinet, unde & Venerem promovet. Sibutyro frigatar herba, &: abdomini imponatur, certum eft contra tormina remedium. | Cam; ad quod muliercule ceu ad facram anchoratn confugiunt. Car. VI. De Vnmbelliferis. feminibus longis flriatis feu De Myrrbide. VT eft à Myrrhze odore dictum effe Myrrhida & Myrrham, inquit Marcellus Virgili- us. Nullus tamen, quod invenerit, aperté id teftatus eft & Grecis aut Latinis... ]. Bodz- us plantam quam Diofcorides Mijplv vocat nomen accepiffe ait 41d &? velo £j éuddw 9D, quód odorata fit, quafi unguentum redolens. Quód íi verum eflet, Mvas fcribi deberet cum. fimplici ,. V. Jo. Bod. in "Theophr. hift, lib. 7. p. 827. : 1. Mprrbis LibIX. "De Herbis "Umbelliferis. 431 1. AMyrrbis magno [emime, longo, [ulcato, J. B. smajor "vel. Cicutaria odorata. C. B. major vulgaris; fe Cerefolium majus Park. Cerefolium magnum [ftve. Myrrbis Gex. &oect &iceip 02 gveat (torct d'fecbil, bp fomc ftoeet Tert Myrrhis radicem habet infigniter craffam, adnatis plurimis & craffis donatam, albam, fapore dulci, fübacri, grato, aromatico, qualis eft feminis Anifi fapor. Caules fürrigit aliquot proceros, bicubitales & tricubitales, hirfutos, bios folia magna, pinnata, Cicutz foliorum facie, magis albicantia, & albis maculis fubinde refperíà, tactu mollia, nervis averfa parte pilofis, fapore Anifz pediculis fiftulofis. — Flores 1n umbella gerit candidos, leviter odoratos, quorum finguli foliis quinis conftant, bifidis feu cordatis, extimo intimis duobus oppofitis fimul utrifque majore, sas binis medio modo f& habentibus, bifurcato ftylo albo cum ftaminulisalbis medium occupante. Particu- larium umbellarum bafin füftinet fenüm radiorum ftella. Succedit fee notatu dignum, magnum, longam, angulofüm, fulcatum, fapore Anifi dulci & jucundo, Aiunt apud Germanos in pratis alicubi nafci, ut in Haffia circa Cafellas referente Gillenio. 7. B. Locu:. e folia Filicina quodammodo referunt unde noftraübus Stuect dern, ie. Filix dulois ap- pellatur. | 2. AMyrrbis altera minor Park. smizor. C. B. altera Ad. altera parva Ger. Precedenti fimilis eft, fsd per omnia minor. Semez per maturitatem non nigricat ut in ea. Lo- : 1 . A : .! * . belius Pennium & Saleva monte propé Genevam femen hujus attuliffa refert, | Nobisin Saleva non comparuit, utcunque non negamus ibi inveniri. Myrrhis cum Cerefolio temperamento & viribus convenit. Radix cum vino pota medetur Ves moríui Aranearum. A partu purgat mulieres, & menftrua provocat. Cum melle cotta & fump- Men; cci; ta tabidis conducit, & thoracem à vifcofis humoribus expurgat. Cum vino co&a & bis aut ter in Tales. die pota à pefte prafervat. Herbam & radicem decoquunt ad urinam promovendam. Fit quoque qv," extractum ex herba & radice contra peftem & puerorum epilepfiam. Epilepfid Myrrhidis majoris, feu Cicutariz odoratze C. B. radix 1n decocto aut aliá formi ufürpata. malig- nis morbis medetur; hinc ubi Carlina deftituor illius loco Myrrhidis radices eligo. S. Pauli 2ua- drip. Botan. cla[f. 4. p.98. i 3. JMyrrbis Broccenbergenfis, folizs Myrrbidis Italice, flove albo, radice cra[Ja nigra "T halii, Quz planta fit Bauhinus uterque ignorat, nófque unà: defcriptionem vide apud T halium. 4. Myrrbis perennis lutea daucoides Morif. prelud. Morif. d 4 eio Hujus fo/ia quam proxime Daxco feu Paftinace. tenuifoliz accedunt; quin & flores habet lutcos$ femina voltrata, ftriata Myrrhidis montanz feminibus longiora, at miniis cumida. 5. AMyrrbis: perennis montana. alba Monif.- prxlud. AMorif. Ad binos ternófre pedes affurgit: caules producit ftriatos;: flores aliarum fü claffis more albos : quibus füccedunt feme roftrata, ftriata, femuncialia, exterius lutea, cavà parte qui Junguntur fubceerulea. À. 6. Cerefolium. fylveftre Ger. Park. Cheropbyllum [ylueftre C. B. Antbrifcus. Plinii. quibuf- dam, femine longo Cicutarie, aut Cberopbylli, J. B. 30iln &fertil, PB WE Lignoía, fimplex & alba eft radix, fapore Paftinacz aromatico. Caulis cubitum unum aut alte- rum altus, multis alis concavus, ftriatus ex virore atrorubens, abundé hirfütus, copiofa medullá far Qus. Folia ad Cerefolii accedentia fegmentis majoribus, nervo hirfuto annexa, ipfa quoque non minüs pilofa, fapore nullo manifefto. — Flores 1n umbellis candidi, petalis cordatis & quodammodo erifpis, concoloribus apicibus compofiti. - Semen» oblongum, tenue, fulcatum, duas fibras & fummo proferens, guftu aromatico, fimile Cerefolii femini fd, minus, per maturitatem. Cüm floret planta caules infra genicula in nodos infignes intumefcunt. Paffim juxta fepes provenit, tam apud nos quam in Germania. Zoeu CA vj EDT Hisrogr:A PraNTARUM. Locus. Vires- Car. VIL De Umbelliferis feminibus longis a[peris feu De Myrrbide Sylveflri. ] Myry bis fploeftris Cretica, nodofa, feminibus afperis. M. amma, fernne fériato afpero oblongo, mo- dofa Moril. : y ^WAulis ei rotundus, inanis, glaucus, fatis feu fpinulis rarioribus afper, cubitali altitudine, in ra- mos aliquot divifus, infra genicula in nodos pregrandes poftquam florere incipit extume- Ícens. Folia lata, brevibus pilis hirta, Cerefolii fylveftris nonnihil fimilia. | UzbelLe parvz, fofculis exiguis albis compofitz. Succedunt femima longa, utrinque acuminata, grandia, ftriata, afpera. Poftquam femen perfecerit radicitus exarefoit. Hujus femen ante triginta annos Londino accepimus, & plantam ipfam ex femine redivivam aliquot annos aluimus: putamus etiam in Sicilia fpontaneam obferváffc. Hxc planta Parkinfono in "Theat. Botan. p. go7. deícribitur füb titulo Sefelies Cretenfis. modofi. "rp heatrum autem illud Parkinfoni ante quadraginta annos Londini impreffum eft, Car. VIIL De Me. EU M, Grecis Mio vel Méor, à Mey, quia folus conftat omnium herbarum tenuiffimis; qui- bus ut & femine magno, oblongo, ftriato ab aliis congeneribus diftinguitur. ÁÀ. 3. Meum Ger. vulgatis Park. foliis Anetbi C. B. Meum *vulgare. [eu Radix urfina ]. B. dommon &pignel 02 9et.— eft morlandicis 25albzmoney, o2 25atotymontp, Cujus appellationis rationera non a][equor. X . B. Ee hac, cujus folia cubito fer longiora, longos habentia pediculos ftriatos, eorümque fu- premz partes folis foeniculi fimiles funt, capillacez, crebriores tamen & molliores, nec capilli ifque adeó longi ; cau/ez edit fimilem Foeniculo, minorem tamen multo, ftriatum, inanem; ramo- fim, umbellam fferwz alborum Anethinis fimilium, pentapetalorum ; fezziza magna, longa, ftriata. Radix interdum una, interdum plures, dodrante longiores, modó tenuiores, modó craffiores , quarum lateribus utplurimüm oriuntur oblique radices, fatis longe, qua furfum interdum tendere deprehenduntur, nec paffim in aliis radicibus fic adnatz provenire folent. Cortice veftitur primo nigricante vel potiüs cinericeo, tenui, deinde altero craíflo, albo, gummofo ; in ejus medio eft matrix. Odore elt fàtis jucundo, Paítinacz feré, magis tamen aromatico, fapore non ingrato, nifi quó dacris & nonnihil amara. Quum veró radix hac ex iis fit quz hyemem perferunt, & Alpina, magnas habet comas capillatas, ex foliis arefcentibus. In Weftmorlandia Angliz provincia copiose provenit in pratis & paícuis duobus à Sedberg pago m. p. vid quà ad Ortoz pagum itur. In exteris etiam regionibus Germania, Italia, Hifpania in montibus invenitur. Flatus difcutit. Ufus pracip. in inflanone ac ruétu ventriculi; 1n menfibus ac urina ciendis, in uteri füffocatione, in torminibus ventris, in catarrhis tartaróque pulmonum expectorando. Schr. Multas ingreditur compofitiones & 1pfam theriacam. IZem. Habet autem radix, non fecus ac Mentha, humiditatem quandam excrementitiam, quá ad caput latá eft weaA2xyr.. Unde intelligitur non adeó frequentem debere ufum ejus effe, in iis pracipué qui aut voverunt caftitatem, aut aliàs Venere uti non debent. | Quá enim vi agit illud, e$ agit hoc quoque. C. Hofszan, Hinc forté innoteícit ratio nominis Anglicani 2batubmonep, id eft lenonum Ítipes feu nummus. Geínero Mei pabulo in Apulia vaccx plurimum & optimum lac reddunt, & indé cafeum cabal- linum di&um confici fe audiviffe ai. — Ac nobis cafeum illum ex lacte bubalino feu buffelino fieri narratum eft. Lobelium monuit Turnerus in Alpibus Chevioticis Scotiz finitimis hanc ftirpem magna ubertate Ícatere, — Nobis in montibus illis plantas indagantibus uon comparuit, 1. Meum Lib. IX. | «De Herbis 'Ümbelliferis. 432 2. Meum alexiterium. Alpin. exot. Park. Alpin. QU Ug cubitali & ampliore, rotundo, geniculato, viridi ut Anethum, non minüs crafío; Fert umbellas parvas (e parvis, candidis, quibus fuccedunt femina minutiffima, oblonga, odo- rata, & linguam excalfácientiá : ex nodis veró fingulis exeunt cáuliculi parvi cam Umbellis.— Rz- dice nititur longa, gracili, digiti minoris craffitie, alba, 1n extremo divifa, odorata, atque acri. Ragusá hanc plantám accepit Alpinus, ubi à vulgo Herba. ferpentum vocatur. Locus, 3. Meum alterum Italicum quibufdam J. B. alterum Italicum Ger. emac. fpurium Iralicum Park latifolium adulterinum C. B. Mor. Folia vulgaris Mei habet, duriora, craffiora & habitiora; fübvirofi odoris, Rute Narbonenfis te- nuifolie quodammodo mula; ex quorum finu exeunt caw/es obliqui, pedales, nonnunquam fe- Íquipedales, füftinentes femina ftriata, minora. Radix major, Peucedani facie & concretione, pul- Ja foris, tetri & injacundi tum faporis, tum odoris. : In collibus aridis paffim in Gallia provenit, referente Morifono. Nobisin collibus & clivis ma- Locus. E Regni Neapolitani obfervatum fuit. Floret füb finem zftatis, Antumno ineunte femen füum perficit. Car. IX. De Cymino feu Cumino, i * 4 $i. n A y 1 Yminum eg zi wire praegnans effe dicitur, eft enim, tefte "Theophrafto, fcecundiffimum, Ab Ammi differt radice annua, folis in lacinias miniis crebras, nec adeó tenues. diffe&is, omnium partium quantitate minore, femine etiam anguftiore. I. Cpminum five Cuminum. [atvvum J. B. vulgare Park. fativam Diofcoridis Ger. femine. longi- ere C. B. €&ummindeep, Parva & umbellifera herba eft, altitudine raró pedem excedens [Cafàlp. arjnua planta, brevior cubito] tenuibus & in plures anguftas partes fe&tis fo/iis [ Cafalp. folis paucis, raris, capillaribus, & flore candido ] femine in umbellis [ parvis & rotundis Cxf. ] oblongo, utrinque acuminato, an- : gulofo, cartilagineo, in cineraceo colore fubflavo, longitudine quartam unciz partem equante, gu- flu fübamaro, tenui, mediocriter acri & cum gravitate fuaviter odorato. Radice nititur longa tenut, & cüm maturuit femen, pereunte. In Melita infula copiosé feritur ad mercimonia ; ubi Cumimo agro i.e. Cyminum acre incolis dici- tur : Anifüm antem, quod non minori copia ferunt & divendunt, Cumzzo dole, i e. Cymimum dulce appellatur; unde C. Bauhinus aliíque Botanici decepti duas Cimyni fpecies conftituerunt, ni- mirum, acrem & dulcem. V. C. B. pin. in Cumino. Semen refolvit & flatus diícutit, ideóque utile eft in colica, tympanite & vertigine. Ex vino p, dulci fümptum difficultati & ardori urinz auxiliatur: cum ficubus in vino coctum tuffim fedat, — & thoracem expurgat. Utilliter pani incoquitur, & cafeis inditur ; ità enim concoctionem juvat & flatus diffipat. Frequens & copiofus Cymini feminis ufüs facem decolorat, & pallorem cuti inducit. —.Diofoor. Galen. : L Suavem halitum fpirant Cuminum, foetidum emendat, eique de causá qui foedam habent refpira- tionem Cumino magno adjumento crebriüs utuntur. Srspel,. Oleum arte chymica extractum pra- fentiffimarum eft virtutum in affectibus omnibus flatulentis, przfertim uterinis.. Novi Empiricum qui miracula creditur facere affufis aliquot guttis pani tofto, & umbilico impofito, Cap. Hefman. 2. Qyminum [rue Cuminum. [minibus «illofis, Hoc genus in infula Melita colle&um habemus ubi cum fuperiore fparfim nafcens, neque foliis, neque figura, odore aut fapore feminum, fed duntaxat eorundem hirfucie feu villofa cefíarie difcer- nendum, obíervavimus. Hoc fortaffe genus eft quod Jo. Bodaeus à Stapel habet pro Cumino dulci Melitenfium, quod hir- fatum effe fcribit, quo qui conditus eft panis, fapore gratiori commendatur. IN3 quis tamen putet, hoc effe quod Melitenfes ipli Cumine Julce, ísu ut. C. Bauhinus, Cwrzizagero dulce vocant, illud enim nihil aliud effe quàm Anifum, & nobis cüm ibi effemus ab 1ncolis diétum eft, & ab eruditiffimo Viro Joan. Franaíco Abela Melitenfi in deícnptione illius infulz conr- inatutn. Pp RT C A P. 4 Vires. Lotus & Tempus, Hisron:a PriraxNTARUM. CUR X De Omlelliferis femine firiato majore foliis latiffmis, in plerifque fpeciebus valde ramofis. feu De Zngelica. Neelica barbaris & Agyrtis ab Angelis dica. eft hxc herba ob infignes qualitates: iifdem & radix S.Spiritüs dicitur ob eandem rationem. Ejus note fünt folia latiffima, femina ftriata magna & cra(fà per maturitátem alba, fuccus la&teus per ficcitatem flavicans. Nos herbas quafdam femine liriito minore, à foliis & odore fimilibus Angelicas dici folitas nec immerito, iri hoc capite tradimus. | I Zngelica [ativa J.B. C. B. Ger. Park. &Darben 2Ungelica. Rzdicem alté demittit, craffitudine plufquam brachiali; cum multis adnatis pollicari craffitudine, rugofam, cuticula 1n cinereo rubefcente nonnihil obte&am, pulpá albá, molli, fuccofique: quz pracifa flavum liquorem feu lachrymam ab interiori corticis parte. remittit, cui fimilis liquor etiam 1n foliorum venis continetur fed aquofior, & cüm primó efliuit la&eus, guftu admodum calido & aromatico, acri & àmaro. Cawli: inde exurgit craffüs, ad terram purpureus, geniculatus, concavus, teres, ftriatus, bicubitalis, multis alis donatus, in candido lente polline velut afperíüs. Folia triangulata ampliffima, é fegmentis feu foliis partialibus ut in hoc genere maximis,in ambitu crenatis, mollibus, füperné virentibus, inferné dilutioribus, oblongis & multo gibbo inzqualibus compofita, fa- pore & odore minüs aromatico quàm radix : quz in caulibus fint minora 1isquz adradicem, é bulgis feproferuntjn pilam quafi convoluta : fiquidem folii cujufque pediculus é membrana latiffimá conca- và, tum folia tum umbellam florum ceu bulga obvolvente, oritur. Summus caulis & rami in florum umbellas in fphzericam figuram circumactas, quas idcirco meritó corymbos dixeris, terminantur. Florum petala perexigua, fubrotunda & minimé cordata aut bifida, colore pallido feu herbaceo. Singulis flofculis ut 1n reliquis hujus generis bina faccedunt femina invicem conjuncta, longiufcula, tumida, ftriata, in candido cinerea. Secundo tertióve anno, fi permittas, plerunque caulefcit.. Cum veró caulis maturo femine parit, ipfà quoque radix putrefcit & interit. Radicem Angelice Alexipharmacum, Bezoardicum, & cordiale nobiliffimum effe unanimi con feníü docent medici & botanici. Herba ipfa, fed przcipué radix & femen, calfacit & ficcat, aperit, attenuat, fudorifica & vulrie- raria eft: menfes movet, fcetum expellit, füffocationi uteri maximé conducit; malignis morbis, venenis, ipsíque pefti medetur. Scbrod. Pro przíervatione peftis radices aceto maceratas aut naribus admovent tantüm, aut füb lingua habent, aut maftcant; aut acetum bibunt Jejuni. Pro curatione vel 3j. folius pulveris, vel 3(f- . cum 'Theriacz 5j.*in vino tenui, in aq. card. benedict. tormentille, &c.- propinant & füdorem in- ducunt, ídque repetunt fingulis fex horis. In vulneribus 9f fofónov; przcipué canis rabidi, emplaftrum fit cum thure, ruta, pice, aliis. Radix condita cum faccharo,ut & foliorum pediculi delibrati mané fümpti. putantur valere pluri- mum contra peftem & aeris contagionem, quin & fanare quofvis thoracis & pulmonum affectus frigi- dos. lidem commanducati foetentem oris halitum emendant. — Plura vide apud Tragum, Fuchfium, aliófque Botanicos. Angelica non facilé provenit vere; recenti fiquidem femine diffeminari cupit. zingelica fylveffris Ger. Park.. fyIv. major C. B. fylv. magna vulgatior J. B. 3ilb 2Ungclica. reclits Angelica aquatica, i. e. 3Datet-2Ungelita. Radix huic craffa, rugofa, alba, fimplex, fürculofa, fapore acri, minüs aromatico quàm fàtive, . * * 3 * z S. . * L * A 1 Caulis bicubitalis & altior [ vidimus qui hominis proceritatem fuperárit ] craffüs, teres, ftriatus, '3nanis, mültis alis concavus, foliis per intervalla alternatim pofitis cinctus: Folia autem lato, mem- branoío, concavo, ftriato principio caulem & umbellas antequam erumpant ceu involucro ample- cuntur. Folia triangulata coftis fipina parte canaliculatis, tribus quatuórve alarum conjugationi- bus conftant : fegmenta fingularia lata, anguftiora tamen & acutiora quàm Angelice fativz, per margines argute dentata, glabra, obícure viridia. In fummis caulibus & ramulis w»belle ample flofculis exiguis, albis, pentapetalis conftant, petalis bifidis & velut cordatis, f'aminulis intus albis. Umbellz totalis exortum radiorum nulla in caule folia circumftant, umbellarum autem partialium ex quibus totalis quxzque componitur plurima, angufta, acuta. Singulis flofculis ut in reliquis con- generibus bina füccedunt femina, ftriata, minüs turgida quàm fative, margine foliaceo. In aquofis & ad fluviorum per margines ubique feré in Anglia provenit. Augufto menfe floret. 3. derchangelica, Lob. Arcbangelica eu. Zngelica Tabernamontani fen. Scandiaca Wort. Leyd. Huic Lobelius flores luteolos, folia fativzee multó majora attribuit: fi per folia intelhgit lobos particulares in quos folium dividitur ; Sz detur hujufmodi Angelica, erit proculdubio diftincta fpecies: verüm füfpicor Lobelium ex conjectura flores luteolos dixiffe;& per folium intellexiffe folum totale feu totam alam foliaceam;quz Angelicz fylveftri in montofis nafcenti reverà major eft Angelicz folio. Dodonzus eidem flores albos attribuit ; Semen longius & craffius quàm Angelice fativs. — Do- donzus fcparat Angelicam ab Angelica Norvegica, Lobelius eandem facit. Dodonzi defcriptio in omnibus praterquam femine Angelicz fylveftri in montofis nafcenti convenit. Archangelica Lib. IX. "De Herbis "Ümbelhferis. 445 2 Archangelica Clufii in omnibus prxterquam magnitudine cum Angelica fylveftzi convenit: Ea autem, ut puto, loco natali debetur. C. Bauhinus ex Árchangelica duas fpecies facit, nec prater rationem, (1 uni. floves luteoli fint ut Lobslianz, alteri albe, ut Dodonxi Archangelicz. Verüm Autores omnes eandem habent ico- nem: & C. Bauhinus Archangelicam Cluf: ad duas refert. Cüm ergo adeó inter fe variant & diffentiant Autores de. Archangelica, nos exiftimamus eam non diftingui fpecie ab Angelica fylveftri vulgari feu aquatica, fed accidentibus quibufdam à coeli aut foli diverfitate ortis. Poftquam hzc fcrpferam, & opus noftrum jam prelo aptatum effet, erudiriffimus Vir D. of. Palmer M. D. communicavit mihi Catalogum manufzriptum Horti Medici Leydenfis cum Obferva- tionibus in plantas ibidem crefcentes, é D. Hermanni ore exceptis; 1n quo invenio Archangelicam feu Angelicam 'Tabernamont. Seu Scandiacam, quam dicit flores proferre in umbella flavefcentes, & in omnibus convenire cum Angelica, nifi quod femina fint rotunda, illius , autem oblonga, & hujus folia fint majora. Angelica iylveftris. iifdem pollere viribus creditur cum fativa, verüm languidior & infirmior eft p;,,,; multó. Hofpes quidam in Ducatu Wirtembergico celebrabat in morbis equorum, pecorum & fuum, E exhibitum viridem in potu vel ficcam. f. B. A. 4. ngelica. [ylueftris minor [rue erratica C. B. [ylo. repens J- B. Herba Gerardi Ger. Po. dagraria «oularis Park. Doer dDeravu, dSout-uost o2 2Ufbiuccp. Cubitali & interdum etiam bicubitali caule affürgit, tenui, ftriato, rubente, fiftulofo, alis concavo ex radice tenui, fibrofa, longe latéque reptante, odore & fapore quadantenus Angelice, fed ES infürmiore: Fols Angelicz fative minora, eodem fere colore, Sifari fapore : Umbella Angelicz, iti- dem minor, floribus candidis, odorata. Semiza oblonga, angufta, acuta, quàm Angelicz fativz multó minora, ftriata, per maturitatem nigricantia. Ad fepes ínque umbrofis ad latera montium frequens. Camerarius Peftem hortorum appellat quoniam feme] plantata reptatu fuo odiofa eft, nec facilé iterum extirpari & aboleri poffit. pc $. Ingelica Der birfuta imdora C. B. ]. B. Podagraris buta Park. Daàitp Derh é5crarp. Radicem habet craffam & fibrofam, foris pullo cortice tectam, intus albam, redivivam & odore medicato: Caulem parte inferna pauciffimis pilis cinctum: Folia atrovirentia, hirfuta, pediculis iti dem hirfutie afperis infidentia. In reliquis cum precedenti convenit. — Lufatiá ad C. Bauhinum miffa eft. 6. Ligu[licum quorundam foliis Angelice J. B. Ligufficum alterum Matth. y. B. | Camerarius apud Matthiolum in epitome exprimit figurá fu plantam quam habemus ficcam Ci- trz nomine, odorem fpirantem Meu, foliis nonnihil accedentem ad Angelicam, comá valdé ca- pillata ad radicem, ex foliorum antiquorum reliquiis, qux bene exprimitur effigie ex ipfa planta à Camerario propofita, notatáque litera. A. Hanc J.Bauhinus eandem effe putat quam. Carfalpinus defcribit lib. 7. cap. 46. Ligufüci. no- mine, quod in Alpibus Liguriz vulgó Imperatori vocatur. Folia à radice rotundo pediculo ac feré lignofo & tripartito gerit, figura herbz S, Maris, íed magis in acutum definentia, magííque Íerrata, terna 1n fingulis pediculi ramulis, odorata, przdura: caulem cubitalem altiorémque paucis foliis: femine in umbellis figura & magnitudine Foeniculi, nigra, odorata & acria: radix candida, pollicaris craffitudinis, 1n duas aut tres. przlongas definens, odore jucundo, fapore acri. Oritur in Alpibus prop rivulos. Utuntur femine in obloniis & radice ad Stomachi dolores & imbecillitatem, ac omnes fermé in- fn. : ternorum noxas. i 4. "Angelica lucida Canadenfis Cornuti. Panax. Heracleum alterum Americanum fplendente. folio, Lafirpitium creditum quibu[dam Park. &$ining 2Ungelica, Coragat. Hujus cadlis vix cubitum implet, nulli intus medull repletus, nifiin iis fpatiis quibus ille nodis intercipitur ad foliorum exortum. | Foliorum pediculi teretes, juxta caulem in latitudinem membra- naceam expanfi nodostegunt caulémque amplexantur ; mox producti longius in quamplurima foZa faturé virentia, ambitu ferrato definunt: Foliis fplendida viriditas ineft ( qualem indu&o gelu per hyemem reliquarum. plantarum folia contrahunt) Flores albidi non Angelice aut Lmperatortz noftre modo in orbem conglobantur, fed velut Anifi umbellam formant; quos ftatim excipiunt fe- mina minus foliacea vulgaribus. Radice nititur craffa, quain fibras etiam pinguiores exit. Statum atque decidunt femina caulis exarefcit, unáque planta commoritur ut noftras. - . Angelicz faporem redolet, acriter linguam exurit, íüudores movet, falivam ciet, uno verbo ad y; eadem eft ad qux vulgaris noftra efficax. In fylvarum apricis 1nvenitur. Locus. 7. Angelica atropurpurea. Canaden[is Cornutz. Hec ut & przcedens nónnifi trima caulem facit, 1nftar noftratis. — Radix ei craffior eft, torofa, ni- grà cute obducta, carne intus alba & nervos carnofioribus etiam fibris adjectis. — Fo//a longe ma- jora & plura quàm praecedentis, longiore etiam pediculo emergunt : hujus inferior pars, qua ra- dice aut caule atanetur, in. profundam cavitatem fülcata, refüpinis caulem labris amplexatur. Caa- I;s ultra hominis proceritatem adolefcit, per femipedalia fpatia nodofüs, ut Calamus, & folis in- terceptus. .À. medio ad fummum multis luxuriatur ramulis, qui & foliis minoribus femper ornantur. Flos antequam appareat in cymis fulcata folii cavitate obtegitur, quam productior caulis profcindit, flófque apparet 1n rotanditatem circumactus, quem fequuntur femina. Caulis hujufce plantz fol:- - orum pediculi atropurpuraícunt : folia quoque & femina obfcura viriditate infuícantur. Ut odo- re & fapore eft ignavior füperiore, ità & viribus videtur effe inferior. Car. XI De lmperatoria, qu& non imepté. Angelice. [peciebus aumumeratar. Onnullis Magiftrantia, aliis Aftrantia, Oftrutium feu Offeritium dicitur : Veteribus indi&ta videtur. Note ejus fünt folia lata, colore & odore ad Angelicam accedentia, tripartitó divifa & fübdivifa : radices craffa obliqué ; femen ftriatum majus. Inperatoria J.B. Ger. wajer C.B. Imperat. frve Aftrantia vulgaris Park. d'ommon gfpafter-Auoot : by fome erroneouíly 3Pelfitoon of Spain. f. B. Pollicari craffitudine nonnunquam eft radix, fenfim gracilefcens, rugofà, & lateralibus fibris, qui- bus fe propagat, donata, fumma tellure obliqué a&a, carne albá, aromaticá, acrimomá vehemen- ter linguam vellicante, totámque os calefaciente. —.Fv/ja terna plurimüm juncta [ potiüis tripartitó divifa | Macerones, acutiora, rigida, quorum fingula rurfum in tria fegmenta ferrata; aliàs leviüis, aliàs profundiàs dividuntur. — Caules cubiti & fefquicubia altitudinem affequuntur, ftriati, inanes, in alas divifi: Umbellz florum alborum Myrrhidis, late; fewez Anethiferé, fed pauló majus, candi- dum, plenum & latiufculum. | [ Florum petala bifida funt. ] In montibus max. Carthufianorum coenobio imminentibus invenimus. Gignitur etiam in Ana- nienfibus montibus fupra Tridentinum: ínque pratis ad radices montium Alpibus Auflriacis & Sti- riacis vicinorum magná copia. ; lnperais — Hujus fpeciem minorem proponit Camerarius Ep. non alia in re quam partium omnium parvita- C Ed te à füperiore diverfam, quam IÍmperatoriam feu Aftrantam Alpinam appellat. videi i Saporis eft acerrimi, radix praefertim, unde per errorem noftratium vulgó. Pyrerbrum. Hifpanicum denominatur. Alexipharmacaeft ac füdorifera. Difcutit mirifice inteftinorum &uteri flatus, unde in colico cruciatu utilis eft. In colicis & flatuofis ( inquit C. Hofmannus ) eft divinum remedium, ultra certé & Angelicam & Ziedoariam. | Ufüs precipuus eft in venenatis morbis ac ictibus; in pul- monum tartaro refolvendo & expectorando, in feetore anhelitüs corrigendo ; in capitis affectibus phlegmaticis, Paralyfi, Apoplexia, &c. Aiunt nonnulli quartaná eos fanari, qui pulveris cochlearis dimidinm horá unà ante acceffionem ex mero bibunt. Commendatur & ad hydropem [ In hydro- pe, in quartana, in febribus diuturnis omnibus, non habet fibi parem medicinam. C. Hofzzay. ] Ex- trinfecüs in odontalgia ( gargarif. aut radicis fruftulum denti dolenti impofitum & in ore detentum, Copios? etenim pituitam & phlegma elicit) in catarrhis exiccandis (fuffitu) in tumoribus, ac Ar- thriidefrigida. — In fcabie capitis exiccanda ( lotione ) 1n ferpigine inveterata fananda (cum adi- pe fuilloillita) in globulis fagittífve corpori extrahendis, 1mpofita. ScbroZ. & Mattb. Hinc non immeritó (inquit J. Bauhinus ) Imperatoriz nomen fibi afcivit, càm tot tantífque vi- ribus przftet. M Caterüm ut facie externa & odore Angelicam refert, 1tà ufdem cum illa. facultatibus dotata eft. , Car. XII De Oubeliferis femine [Iriato majore, per maturitatem nigro, foliis latiffmis, feu De Smyrnio aut Hippofelino. Myrnium indé dictum eft, quód radix lachrymam emittat Myrrhz fimilem, ut "Theophraftus Hift. lib. 7. cap. 6. & lib. 9. cap. 1. docet, qualem Hippofelinum fundere docet experientia, inquit Bodzus à Stapel. Semine majore tumido, per maturitatem nigro à congeneribus diftinguitur. Smyrnium autem Creticum foliis dum generum, inferioribus Apii in modum incifis, fuperioribus quz caulem vefti- unt integris & indivifis caulem amplexantibus, ab omnibus cujafcunque generis Umbelliferis differt, I. Hippa- A. gr. Hippe[elinum Ger. emac. Hippo(elinum [ve Smyrnium oulgare Park. Macerone, quibufdam Smyrnium, [emine magno nigro J.B. eyanüerg. Hippofelinum Theopbra[H vel Sznyrnium Di- ofcoridis C. B. 53 ma nititur crafía, foris & intusalbá, odorati, acri cuti quadam amaritudine. Caules edic plufquam bicubitales, farctos, ramofos, ftriatos, nonnihil rubentes : fo/;z Apii paluftris, ampliora, Íegmentis rotundioribus, atrovirentia, faporé ad Apium hortenfe accedente, AAA Flores in umbella é foliolis ex albo virefcentibus & apicibus concoloribus compofiri. —Sezzez craffüm, nigrum ftriatum, feu angulofum. In rupibus maritimis oritur, v. g. in infula Preffbolzz dicta prop? Bellum-marifcum oppidum An- Lecas: glefezz primarmm 1n Wallià, Ínque Scotiz litoreis rupibus propé Bervicum. Macerone Ttalis dicitur vocabulo ( ut creditur) corrupto à Macedonia, quoniam Petrofelinum Ma- cedoaicum per errorem Officinis dictum fuit: Noftratibus SLUlexanbers & vulgó etiam in Italia & Germania Herba Alexandrina, vel quia ab Alexandria ZEgypti urbe advehi folitum eft, vel quia id vulgó creditum. Alit bene, & praftat eadem quz Apium, íed efficacius. Venit in cibum cruda & cocta tum ra- Cos. dix concifa, tum folia tenella & caulis, frequentiüs apud nos in jufculis verno tempore ad fangui- nem depurandum, rariüsin intinctibus ex aceto & oleo. In Officinis noftris o/us atrum dicitur, in tranfmarinis vulgó fed falsó Perrofelinus Macedonicum. 2. Smyrnium Creticum Ger. Park. Creticum perfoliatum J. B. peregrinum rotundo folio C. B. €&anbp 2lieranberg, eri Hilan virore. perfufa f//is producit, nitidique, pedem longa, longo nixa pediculo, quz in op- pofitas ex certis intervallis alas dividuntur, atque ha rurfum in alias, ut fübfe&tiones particulares haud malé Api paluftris foliis poffint comparari, altiufculé incife, craffe fatis, atque hec quidem ftatim € radice pronafcuntur : nam quz ramorum divaricationibus fubíunt immané quantum ab hac forma difcedunt, circinatz feré rotunditatis, Perfoliata foliorum modo à caule ramííque transfoffa, fefcun- ciam aut duas uncias lata, & interdum gemina, alterum alteri impofitum. | Umbellis eft Anethi, aut Perfoliatz floribus albicantibus aut pallentibus : Sezez fübrotundum, nigrum, ftriatum. Filia in caule non exacté rotunda funt, fed in longitudinem productiora, necà caule pertufà Perfoliatz: in modum, fed eum tantüm arcté ample&tentia & undique, lobis fius cingentia, quatenus nos obfervavimus. Altero (inquit Camerarius) à fatu anno prodit foliis geminis, ut Locuftarum feré alas reprzfen- tet, quz pauló poft marcefcunt. Interea fub terra latitat radix rotunda Ervi magnitudine aut pau- lógrandior. Sequenti poftea anno folia protruditinftar Ammi vulgaris ; Radix veró tenuis fit & ob- longa, quz rurfum per hyemem ita perdurat. Primo denique vere tandem emergunt folia Petro- felini, & caulis qualem defcripfimus. Veri... Quam C. UE fpeciem diverfam facit folus longioribus in caule & profundiüs incifis, ex de- fcriptz: femine fibi in horto enatam fcribit Parkirnfonus : proinde non eft cur ejus ratio habeatur. Invenit hanc F. Columna in montibus ZEquicolorum Valuenfium & Aíprenfium in Sabinis, hu- Locus mentibus locis circa aquarum decuríüs, &c. Nos in Sicilia prope Punto Cercidlo non longà à Puzzalls. Hujus caulis limbos habet feu lineas carthilagineas elatas, cujufmodi 1n. aliis Umbelliferis adhuc obfervare non contigit. Co/. Car. XII De Umbelliferis femine flriato majore foliis. Apii, maximis, feu De Levifiico. Evifticum vox à Liguftco corrupta videtur, vel potiüs à Libyftico Galeni, quod eft Ligufti: cum Diofcoridr. Ligufticum autem à Liguria, ubi psu nafcitur, di&umeft. Ejus notz funt folia Api majora, odor validus, magnitudo & ftatura infignis. Leviflicum "vulgare Ger. Park. Liguflicum vulgare foliis Apii J. B. Lig. vulgare, an Libamtis fertilis Tbeopbrafti C. B. 210age. : eB. : Um habet hominis altitudinem excedentem, craffüm, geniculatum, cavum, ftriatum: Folie pedalia & ampliora, in alas divifa, quarum extreme divifiones ad folia Apii paluftris aliquatenus ac- cedunt, fed longà majores, obícuro virore fplendentes, odore valido [non tamen ingrato] Rami ut & fummus caulis umbellas gerunt amplas, ita luteorum : Sees majuículum compreffum. — Ra- dix craffa eft & lignofa. D. Ni amicus nofter fingularis & Botanicus egregius folebat dicere, Le- vifticam Pharmacopolii odorem fpirare. Pp, . Levi- Hisron:a PraNTARU M. Vires. Levifticum vulg. in hortis colitur: natalis ejus locus nobis ha&tenus incompertus: Pona tamen in monte Baldo reperiri ait, Aliiin Alpibus Ligurie ant Apennino. /Eftate floret: Augufto magna ex parte femen ad maturitatem perducit, 7f..B. gaudet folo umbrofo. Levifticum vulgare Germanicum Park. Quare an differat à vulgari Leviftico. Alexipharmacum eft ac diureticum, vulneratiümque ; Ventriculum roborat, Afthmati fübvenit ; menfes & lochia ciet; foetum mortuum ejicit (femen) tartarum lentum refolvit, doloréfque inde na- tos fedat; Epatis lienílque obftru&tiones referat, adeóque precipue 1&ero convenit. Extrinfecus ejus ufus eft in Balnem, cataplafmatis ( utero & ureteribus dicatis) in Emplaflris vulneraris & him. Sebrod. Vulgus per caulem cavum petum haurire füevit, quo tüffim fedatum iri fibi perfüadet. — Idez. In facultatibus porro tam vicinum eft Angelicz & Ymperatorix fupra dictis, ut non putet necef: fariam effe commemorationem C.Hofmannus. Adjuvat digeftionem, ventofitatem dillolvit & 1n- flationem. Veteres Ligures, ut & hodie Hetrufti, femine pro pipere utebantur. Promovendis menfibus & fu- doribus fufficit 5 6. feminis. Cüm odor hujus plantz adeó validus & pertinax fit prz Angelica & Imperatoria, verifimile eft eam viribus etiam eifdem antecellere. Normen proculdubio factum eft à Libyftico Galeni, quod eft Ligufticum Diofcoridis, ità di&um quód in Apennino, quá parte Liguriam attingit, frequens eft. " Foreftus pro fecreto habuit fuccum foliorum Leviftici in fecundinisretentis Erat magnum Ar- canum famofz cujufdam obftetricis, qux id obtinuerat à Judeo medico. Communicavit D.T2ncre- dus Robin[on. Car. XIV. De Umbellifera femine flriato majore, foliis. Aquilegie, feu Lilawotide aut Liguflico Aquilegie foliis. Libanot is latifolio Aquilegie folio C. B. Park. — Ligufficum. Rawwolfii folis Aquilegie J.B. C. B. prod. Tice eft. craffa, fibrofa, cortice 1nzquali, quafi rugis tranfverfis afperata, fufcíque coloris tectá ; medulla candida, amara, modicum quid Aroma & Ariftolochiam fipore redo- lens: ad cujus caput pili tanquam veterum foliorum defluxorum fibra folidiores & nigra : etenim foliz, que numerofa ex radicis capite longis pediculis emergunt, una parte quafi vaginato exortu (nimirum ea quz craffiora & latiora funt, ut & ea qua'ex caule prodeunt) eundem tanquam membranaceá filiquá circundant articulo craffiore lineique tranfverfà : qux craffa funt, rigida, gla- bra, viridia & fplendentia, fübtus candicantia, fibris majoribus fübpurpureis tranfcurrentibus, quae licet inftar foliorum Aquilegiz dividantur, non tamen omnia in pares lacinias ( Aquilegiz lacini- 15 latiores ) fifa funt: inferrora namque in vegetiore planta plerunque quinque folia habent ex tri- lici rami divifüra, aliàs tria, tribus pediculis infidentia. Cau/z unicus eft, cubitos tres, quatuórve üperans, rotundus, ftriatus, nodis diftinétus, fübalbicans, puniceo colore aliquando admixto, in tres, quatuor, vel quinque brachia diftributus, qux umbellam magnam ex longiffimis feftucis & Jloribus albis parvis compofitam fuftinet. — Semen fuccedit longum, latum, ftriatum, puniceum, guftu fübamarum, Cumini faporem imitans, aromaticum, modicé excalefaciens & falivam ciens. E Camerarii horto habuit C. Bauhinus. Nos eandem vidimus in horto D. Caroli Howerd. Ducis Norfolciz fratris. Libanotidem minorem Apii folio C. B. i.e. Libanotidem "Theophrafti minorem Le&. Nos cum Parkinfono eandem putamus Libanotidi latifoliz alteri five vulgatiori ejufdem C. B. J. Bauhinus cónhderandud proponit an Libanotis Theophrafti minor Lobelio fit eadem cum Cervaria nigra feu Saxifragia Venetorum 42. Cars XV. ] De Umlelliferis foliis Apii minoribus, femine flriato majore, Daucis montanis diclis. 1. Sefeli 2. auontanum. Pannonicum Cluf. Valdebone momine miffa, Libanotidzs [ecundee quorundam ffve Cervariz migre [pecies J. B. — Daucus snontauas. Api folio albicaus C. B. Daucus Selz- noides maximus Park. Claf. Rachiali interdum nititur radice, praefertim fi planta. vetuftior fit ( recentiores & juniores pollicarem habent ) in aliquot ramos inferiore parte divifa, craffo; rugofo, nigróque cor- AJ uceíeptà, gummofo primum lentóque fapore preditá, deinde acri & falivam ciente : quz fumnio capite in multa extuberat capita villofa, ( quemadmodum feré omnes ferulacei generis 3 pes ———— MM MÀ ÀÀ—À——À——À Lib. IX. De Herbis Umbellif eris. 4-3 9 pes) unde exeunt magnz & fatis ample foliorum ale, aliquot foliis per ambitum ferratis & nonnihil incifis, uni cofte inhzrentibus, fed ex adverfo naícentibus conftantes, colore fupina parte. dilutiüs virente & aliquantulum fplendente, proni cineraceo przditis : Inter quz fíeíquicubitalis non- nunquam emergit cal, Ítriatus, pollicaris interdum craffitudinis, gericulatus, 1n. aliquot ramos divifus, quem ambiunt ad fingulos nodos five genicula. minores foliorum ale. Summum caulem atque extremos ramos exornant umbellz pallefcentium ffofcwloruz : quibus füccedunt femina Sileris montani feminibus fimilia. Invenitur feré in omnibus Pannoniz & Auftriz inferioris montibus, afpero folo ventífque perfla- 1ocu; c2 to. Julio & Augufto floret, & fubinde femen profert. Tempus. Differt à Cervaria nigra foliis virentibus magis, paucioribus conjugationibus compofitis, verüm multo majoribus, amaris & acribus nonnihil: RUM luteis ex umbellis minoribus, qui mafticati odorem reddunt aliquantulum vinofum & aromaticum. — 7. B. Car. XVL De Silere montano. am $i/j ac Seli vocabant. Haud fcio (inquit Bodzus à Stapel) an vox Sili rejicienda. Nam apud Feftum legere eft, Silatum Antiqui dicebant quod nunc jentaculum dicimus, eó quód tum Jejuni vinum Sili herba con- ditum abforbebant. —— e Bodzus femen Sileris majoris acredinis effe fcribit quàm ullum Sefeli, eóque menftruis ciendis perquam commendatum. S nomen àSile deductum eft, quia pro Sefcli femine utuntur. At Veteres ipfum Sefeli eti- I. Siler montanum Officinarum Lob.Ger. — Sefeli fue Siler montanum vulgare J. B. Siler smonta- num, vulgo Sifelios Park. Ligufficum quod Se[eli Officiaarum C. B. &exmountain, Ji iuuM füperat altitudinem Sileris. montani caulis. Caulem. ramóíque ceu vagini laxiore amplectuntur foliorum pediculi palmares aut fefquipalmares : ipfa veróf/z 1n alas oppofitas. divi- duntur. Segmenta extrema terna feré funt, Cydf 'Tragi foliis fimilia, oblonga, latiufcula, mu- crone leviter obtufo. Umbellz latz, ample: Sewez magnum cum fimbria foliacea, ftriatum, ob- longum fàpore acri & fübamaro, veluti corticis aurantii, tandem. ad Cymini faporem | acceden- te. Radix magná comá infimum caulem ornat, rugofa, digitali craffitudine, albida, odorata, in al- tum defcendens. In Jura & Saleva montibus propé Genevam, ínque Alpibus propé Pontiebam obfervavimus : Ali. Locv bi etiam in. Alpibus frequens reperitur. : C. Bauhinus Ligufticum Matthioli idem effe ftatuit cum Silere montano. Joannes frater hoc non audet afferere, tum. quia Matthiolus Sefeli hoc Officinarum cimicum fotorem reprzfentare. ait ; Liguftid veró femen incolas Liguriz paffim in. ciborum condimentis adhibere, tum quia Lobelius Íeparat, tum denique quód femen quod apponitur iconi Carer. differt. 2. Siler montanum angu[Hifolium Park. — Ligufficum five. Siler mostanum angu[lifolium C. B. C. B. prod. Caule eft tenui, cubitali, in alas brachiato, quz umbellam albam, parvam füftinent; fos paucis indian angufta, oblonga ( Peucedani inftar ) fed long breviora divifis , quz in alg feré ca- pillacea. — — E Propé oppidum Stai» Auftriz. Locus. Car. XVII. Sefeli montanum Fericuli folis C. B. montanum tertium Clu. sont. anguflifolium 3. Clufi, folio Se[eli Maffilienfis Mattbioli, femine AAngelice, Y. B. Cla. o multa fant foliorum alz, Foeniculi foliorum inftar in multa folia tenuia, illis tamen craffio- ra & breviora diviíz, virides admodum, mucrone omnium foliorum candicante & duro, calidi gu- ftüs : inter quas enafcuntur cubitales caw/es aut. ampliores, digitalis craffitudinis, ftriati, geniculati, in aliquot ramos f&&i, quos fecundüm nodos alie minores amplectuntur foliorum ale. Fleres 1n extremo caule & fummis ramis in umbellas diftributi nafcuntur albi: dein /eziza ftriata, Angelicz femini non difparia, guftu fervido. —RaZix multis craffis & oblongis fibris, laté & oblique. fparfis conftat, quz fingulis annisfümmo capite novas propagines ad latera facit. Naícitur in plerifque Ayftrie inferioris & Stirie montanis pratis, atque Julio floret. Locus. SECTIO 440 Locus €9 dempus. Vires €9 'Cfur. Hisron:a PraNuTARUM. S JE C DTI'9)99p REI A "De Plantis Mmbelliferis femine minore. Pp R O Seminibus minoribus habemus quzcunque Cicute feminum magnitudinem non exce- dunt. Car. IL De Umbelliferis femine winore, radicibus tulerofis. YJE. vel funt terreftres femine levi, vel aquaticz femine ftriato. Priores Bulbocaftana feu. Nu- culz terreftres dicuntur, pofteriores Oenanthz. De Bullocaflano feu Nucula terreftri. Ulbocaftanum fic di&um '"Tralliano rentur, quódfigurá radicis bulbos, fapore guftüque Ca- ftaneas fcité exprimat. Radice autem tuberofa, foliis tenuiüs incifis, femize longiufculo glabro, Umbellá minimé claufa ab aliis Umbellatarum generibus facile diftinguitur. A. x. Bulbocaflanum J. B. majus & mimis Ger. majus folio Apii C. B. — INucula terreffris major Park. c&artfs3out 02 Sicpper-d2ut. Radix tuberofà, alba, folida, fibras tum ab imo, tum à lateribus promens tenues, guftu fubdulci grato, profunde in terra delitefcit. — Fo/iz tenuiüs incifà fant quàm Petrofelino, fegmentis acutioribus. Cauli (implex, teres, ftriatus, folidus, uno plerunque folio adnato antequam in ramos dividatur. Ad fingulas autem caulis divaricationes apponitur folium multo tenuis 1ncifum quàm íunt que éràdice oriuntur. Ad umbellarum bafés nulla apponuntur folia. F/ores quales Umbelliferis aliis, verüm exigui admodum, albi. Semiza parva, longiufcula, & cüm adhuc viridia funt minime ftria- ta, [ cüm Jam exaruerunt ftrize. fübobfcurz videntur, ] colore caftaneo. Vere primo c terra erum- pit; Maio exeunte & Junii initio floret, & in pafcuis folo fabulofo aut glareofo frequentiflima eft. Cüm femen perfecit tota füperficies exarefcit illico, radice in terra refidud, tuberofi, inxquali, mi- grá membraná obdu&tá, carne albá efculentá. : Ego hactenus unam duntaxat novi Bulbocaftani fpeciem, nec plures agnofcit J. Bauhinus.. C. Bau- hinus Nuculam terreftrem Septentrionalium Lob. ( quam Lobelius in Anglia vel muherculis notam Ícribit ) Bulbocaftani majoris Synonymam facit : Botanici noftrates pro Bulbocaftano minore habent quod fponte apud nos provenit; quod indicium non dari diverías fpecies, feu majoris & minoris di- füinctionem. D. Magnol duas fpecies diftinguit, majorem & minorem ; & utramque fe in horto plantáffc affc- rit, utcertior fieret an hac varietas à loco ficciori vel humidior1 dependeret. Radix noftratibus effoditur, & cruda eftur: Verüm excorticata, & cum modico pipere 1n jure carnium co&ta, füavis admodum cibus eft, multüm nutriens & Venerem ftimulans. Medicamen- tis addita cruenta mingentibus & etiam fpuentibus auxiliatur, Tralliano 1d atteftante. Hac etiam fües (cujus avida funt) impinguantur, unde & Caftanez füille, noftraubus 39ignuts, nuncupantur. ' In pafcuis, non tamen pinguibus fed glareofis copiofiffimé proveniunt. Car. Il. De Oenant be aquatica. (o di dyüG- 48 duzins, quód colore & quadantenus odore non fit Viti diffimilis, vel potis quód cum vite floreat, & in fore ejus odor qualis zn pubefcente vite fentitur. *— Radicibus tuberofis,é multis glandulis compofitis, & loco natali, paluftri fcilicet & aquofo, ab aliis uibufcunque U mbelliferis plantis facilé difünguitur. q q P A. r. Oenautbe L Lib. IX. De Herlis "Umlelliferis. A. a. Oenanthe aquatica. C. B. galuftris [eu aquatica. Pazk. item | aquatica ETMAMLLT p. 1237. Filipendula aquatica Giey. Oenautbe five Filipeudula aquatica jJ. B. ' dome. mon ipatecr £220ptuoot, JSt: soda olivares ex tenuibus pendent filis plures; quos nonnifi attenta cautione evellas; abrum- puntur quippe facilé fequentibus caulem duntaxat fibrs. Cawla cubiti & fefquicubiti altitudine, Ílriatus, concavus, ramofüs, geniculatus. Folia inferiora. parciüs fecta, reliqua longioribus & tenui- oribus fegmentis cxía. Uvwbele parve, albe. Semem oblongum, in duas veluti cufpides defi- nens. Aj. | ia. In pratis humidis & ad rivulos ubique feré oritur. Sapore eft amariufculo cum levi adftrictione, calidz & ficcz naturz, aperientis & adftringentis facultatis. Movet urinam & arenulas. extrinfecus & intrinfecus ufürpata: aperit obftru&iones, &c expurgat meatus urinarios. A. 2. Oenantbe aquatica minor Park. item Oenantbe juncoides minima cjafdem p. 895. , Park. Folia que producit antequam caulis emergit tenuiffime incifà funt, & in terram fpina: Quz cau- lem veftiunt coftz potiüis foliorum quàm folia videntur, fuperné obícuro virore fplendentia ; ut & Caulis, qui Juncum proxime refert, infra cujus fummum apicem feu acumen ut in. uncis, é latere erumpit umbella flofculorum albentium, odoratorum, quibus fubfunt feziza Ápii non majora, ve- rüm nigriora Redixinter fibellas capillares aliquot habet glandulas albentes. Hujus flos praterit plerunque antequam. major florere incipit. Parliníonus utramque in horto coluit. 3. Oenantbe altera. minor Africana Parle itera tenuifolia. altera Africana ejaídem p. 895. Park. ! Prxcedentem. minorem Oenanthem proxime refert, fümmitate feu Umbella differt, quz major eft&: femina etiam majora. Guilielmus Boelius € Barbaria Africz regione attulit. A. 4 Oenanthe Cicutz facie. Lobelii Park, — Cloerepbylli folis C. B. fucco virofo, Cicutee facic Lobelii J.B. Filigendula Cicutze facie Lobelii Ger. 39gmiork iD0piuoot. Lob, Paludapio foliis non abfimilis eft, Rutz pratenfi fimilior [ noftrá fententiá Apio aut Petrofelino fimilior quàm "Thali&ro ] multo pullulatu, virore tetro, colore & facie Cicutz. Caules bicubitales fpargit, € radice 1n pares Afphodeli albi bulbos multipartita, & quafi brachiata, nullius fibre. vincu- lo aut interventu continuos, teneros, guftu acres & ingratos, fucco la&teo primüm, deinde flave- Ícente, virofo, & exulcerante pregnantes. Uwbelle Cicutx, cui affinem autumant qui maleficio parem expertos ís aflerunt: Ufos namque in acetariis nihil fa&um faiffe propius quàm ut interi- Locis rent, aiunt : alios qui efitáflent, vertigine tenebricofà palantes, nutantes, attonitos ínque gyrum - veríantes fe vidiffe. In nivulis, lutulentífve & rigus non 1n Septentrionalibus duntaxat Angliz, Weftmorlandia fci- licec & Eboracenfi provincia, fed. & 1n Méridionalibus, Surreia, Suílexia, 8c. copiose prove- iut. Inexcufabilis eft ( inquit Johnfonus apud Gerardum) quorundam noftris temporibus ignorantia qui radices hujus herbae Pconix radicum loco vendunt. Quin fibi compertum affirmat, mulierculas rhizotomas & botanopolas Londinenfes radices hafce fub nomine Leviffici aquatic vendere. — Ve- rüm an adeó venenatz fint & maligna hujus plante radices nonnullos dubitare video. —Matthio- lus Oenanthem fuam tertiam & "Tabernamontanus Oenanthen felinophyllon ; quas C. Bauhinus hujus plantz fynonymas facit, falubrem effe plantam ftatuunt.. Ego rem in medio relinquo, ulteri- ori examini fubjiciendam. : 5$. Oenantbe pii folio C.B« Filipendula anguflifol. Ger. — Oenantbe five Fslipendula. Monfpeffu- lana Api folo J.B. — Oemantbe A4pii folio major Park. 3Dater-XD1optooat tuitb mal lage lcabcs, DI ». Porue ut Oenanthe vulgatiori feu Filipendule ità & huic glandulofz radices, longis filis pendu- le latiüs quàm altius propagantur, tunicá nigricante conteótz, intus albe, Paftinace Germanice quodammodo Íapore, gratiore tamen, dul. Hujus fo/ja plurimüm ludunt, prima germinatione lata, mox Petrofelini vulgaris feu Api hortenfis ( à cujus etiam fapore parum. abludunt nifi quód plufculum adftricüonis habeant) exvirore pzné lucida, fupra terram expan(à, demum Peucedani effigiem induunt, Caules plures furriguntur, cfi angulofi, ftriati, cubitum & fefquicubitum al- u, mulas alis concayi. — Flores 1n Umbella muícofi, admodum minuti, ex albo purpurafcentes. Se- mina differunt à przdi&o Petrofelino, quo multó longiora, veluti capitulum habentia. Florentem Junio Monfpelu inter Peros/ & lacum reperit J. Bauhinus, Parkin- £Locuts Locus; fue Hisrosg:a PrtaNTARUM. Parkinfonus aliam hujus feu fpeciem, feu varietatem habet, quam Oenanthen Apii folio mino- rem vocat, eámque duarum fpecierum facit. Ab hac etiam fpecie diverfam facit Oenanthen angu- füfoliam Lobelii, entia prater neceffitatem multiplicans. 6. Oenantbe Stapbylini folio aliquatenm accedens J.B. Oen. Paffinacee [jlv. folio, emine Atriplici ]. B. AMoen[peliaca major & minor Park. i Jjfv. folio, fe Dci, j. B. 2i hujus inferiora ad infima folia Oenanthes Monfpeffilanz accedunt nifi tenuiüs effent dif fecta : pediculus eft plufquam. | fpithamzus, cui quales ex adverfo fitz alligantur alz, 1n fo/;a Petro- fclini fubdivifa, delicatiora utcunque & incifurá concinniore, ad Staphylinum quodammodo. ac- cedente: reliqua folia ad caulium alas enata Peucedani foliis proxima, id quodetiam in Monfpet- fulana Oenanthe obfervavimus, cujus etiam cauli fimilis eft & hujus cau/z pulchré ftriatus ; alludit quoque mnbella denfitfimis mufcariis albicantibus compofita. C. Bauhinus hanc plantam ad Joannem fratrem ex horto Patavino attulit. 7. Oenantle fHellata. Cretisa Alpini exot. Cretica (fellata Park. Alpin. oom alteri Matthioli quàm fimillima, cau/ezz unicum promit, re&um, teretem, dodranta- lem, non admodum craffüm, qui in fummitate in quinque ramulos dividitur, graciles, itidem rectos, re&éque actos, qui Umbellam albam Oenanthes modo producunt, qux Umbelle poft flores mu- tantur veluti in quinque ftellas, habentes octo & quandoque plures radios, longos, latos, in acu- tum definentes; in quorum medio feres funt parvuli, in TE comprehenfi, qui poftea indurefcunt & mutantur in fezizz parva, oblonga, tenuia, Scabiofz Indicz fimilia, fimul compacta. & duriffi- ma; ftellz autem per maturitatem nigra redduntur. Fws Oenanthes fecundz, fed pauciora & majora. Radicibus nititur fex, feptémve, longis, craffis, carnofis, in acutum definentibus, ab eo- dem principio proficifcentibus, vulgaris Filipendulz aut. Afphodeli radicibus quàm proximis, fed munoribus Tota plantz füperficies quotannis hyeme emoritur, radice füb terra latente. * 8. Oenantbe Cretica prolifera Park. Apula prolifera. C.B. Park, Oenanthes Creticz ftellatz: Z/Ipizi perfimiliseft : Differt r. Fols amplioribus, nec in tot laci- nias diffe&tis: 5. Florum Corymbis, qui licét albi funt & pariter in capitula glomerati, attamen foliorum acuminatorum ftellatim capitula cingentium vice hoc genus florum capitella aliquot obtinet primarium caput in orbem cingentia, ad eundem feré modum quo in Calthz aut Bellidis proliferz dicte foribus fit: 3. Semime Oenanthesaquatice fimili: 4. Denique & przcipue redicibes, qux in hoc genere glandulofz non funtut in alis, fed ex fibrarum tantüm feu filamentorum albenti- um magno numero compofita. C a r. III. De Ombelliferis femiue flriato minore, foliis & odore Pa(linace. latifolie. "JE velíüntterreftres, vel aquatic. —"Terreftres, vel radicibus carnofis efculentis, Sifaram ; vel durioribus & lignofioribus Selimum Segétale, 8t IAmowsum. Germanicum, | Aquatic Si nomine innotefcunt. Verüm Selinum fegetale & Amomum Germanicum rectis Siis annumerantur. De Sifaro. Si(arum à Paftinaca latifolia tiva (cut foliis & fapore radicis (àtis fimilis eft) differt femine, quod non ut inilla latum & foliaceum fed oblongüm, anguftum & ftriatum eft, item radice, quz non ut in ea unica, fed ex uno capite plures. 1. Sifarum. Ger. Sifer vulgare Park. Sifarum multis J.B. Sifarum Germanorum. C. B. &hit- ret. | y. B. Radix propter majorem füavitatem cupediis magis expetita quàm Paftinacz latifolie Germanicz, quz hon ut in ea unica, fed ex uno capite plures pendulz, glandulofe, tenera & fragiles, rugoíz, cortice tenui pallidóque obdu&tz, pulpi candidá, digital: craffitudine, pedales quaedam, alix multó breviores, dulci & grato fapore, nonnihil aromatico. . Caulis fürgit feíquicabitum altus, fin- gularis, geniculatus, ftrratus. — Folie pinnatim difpofita, Baucie minora, teneriora, acuminata, ni- griora, argutis per ambitum denticellis crenata. Umbella candida füaveolentium ffofculorum, quo- rum finguli quinis. foliolis totidémque apiculis conftant. —.Seziza in umbella producit Petrolclini, nonnihil majora, colore obícuriore, longiora. — ». ju o Sifarum in hortis feritur femine, fed radice potiffimum, majoribus ac cratfioribus fublatis, mino- res | p IX. 4De I Unlellferis | 43 E MM ———————————————— res, iterum in terram defiguntur, quod Februario & Martio opportune fit, priufquam caules affar- gant, atque hoc tempore exempta. nervo medio duriore detracto co&z cam butyro, pipere & fale efitantur. Veteres autem & majores radices f1 hoc témpore non adimantur, corrumpuntur novzque juxta oculos radicule menfe Martio quandoque foha protrudere obfervavit J. B. Cordus omnium radicum qua vefcendo funt faluberrimas haíce affirmat: Dodonzus moderat? 75, calidas effe ac humidas, facilé concoqui, nec tardé defcendere, nutrire mediocriter, nec parvi eff ess Íücci, flatalekttum tamen quiddam etiam obti de V 2 P $ rode U^ g Er ünere, unde Venerem promovent, 4. Sifarum Syriacum C. B. alterum Syriacum Park. Secacul. Arabum Mauritanorum. five Paffi- saca. Syriaca. Rauwolt. 4 | T Y Radicem obtinet teneram, levem, exteriis canefcentem, intus album, fra&u facilem, digitali craffitie, at longitudine digiti dupla, tuberculis feu nodis aliquot inxqualis verrucis fimilibus, grato Y - 1 : à 2 fapore Carotz ; unde emergunt f2/;a multa 1n plurimas partes dilfe&a, Caroce zmula. Caules ad nodos confimilibus folus veftuntur, & in fumnütate umbellas feram geftant illius fimiltum, fed co- loreluteorum. In ZEgypto prope Cayrum urbem fponte oritur. Locuá. à A. 3. Sifon. fre Officinarum Amomum |J. B. Sifen, quod Amomusa Officinis wmoftris C. B. Si. vülgare, [roe Amomum Germanicum Park. Petrofelinüm | Macedonicum Fuchbfü Ger. ?5altara &tonc-3Parfley. E radice alba, lignofa, fimplici, aliàs bifida, fürculofà, in terram non alté defcendente, fapore Paftinacz aromatico, caulem producit craífiriei mediocris, teretemi, medullá far&um, fàtis "firmum & rigidum, glabrum; fefquicubitalem & altiorem, crebris geniculis interceptam & ab imo feré ramolum ad getiicula huc illuc reflexum. Feliz in caule alternatim fita, pinnata Paftinace Ger- manice in modum, fingularia tamen folia Sifari folus fimilia, tenera, oblonga, circumcirca cre- nata, aliquando & laciniata. Flores in umbellis parvis candidi, exigui, e quinque petalis cordatis amplias jerute iplquecid parinfillo mica fitit, guftu acriufculo aromatico. Planta hzc valdé ramoía eft, medius tamen Ícapus alitus a it quàm r i ipnliciter ín farculos dividuntur umbellis fuisonuftos. : POGUUSQUXN NDA If Dci Locis humetis & lutofis nafcitur, unde & in fepium & foffarum aggeribus recentioribus. Locus. Á. 4. Selinum Si foliis Ger; emac. Selinim fegetale Park. DDonetuoot, €oned3artícy. "Yolnf. E femine Petrofelini mulo foliolis feminalibus binis, longis anguftis exit: proxim? erumpentiá folia bina, exigua funt rotunda,. glabra, circum oras crenata: fequentia ad. duo vel tria paria ejuf- modi foliolis rotundis mediz coftz adnexis cum impari in extremo. componuntur : poftea m in erumpentibus formam nonnihil mutant; unumquodque enim folium foliolis o&o vel novem par- vis, glabris, viridibus binis ex adverfo media coftz adnexis, impari coftam finiente, circa margines eleganter dentatis, quoad formam Sii odorati "Tragi folia referentibus, verüm minoribus, brevioribus necomnino fufcis conftant: Inter qux plurimi oriuntur. czu/icu/; ultra viginti interdum ab eadem radice, bipedales, graciles, teretes, flriati, 1nterdum erecti, aliàs ad terram reclinati, geniculati, in multiplices ramos divifi. Ad fingula genicula apponitur folium minus iis quz ad radicem. Folia autem omnia tam quz € terra exeunt quàm quz caulem vefüunt brevi marcefcunt, ut cm femen: maturuic né unum quidem folium viride in planta cernatur. —FJeres albi fümmos plerunque caules & ramulos occupant, interdum eplerifque geniculis ad terram ufque exeunt, in umbellis parvis & inzqualibus, finguh. petalis quinq, minutiffimis planis, obtufis, & purpureis in medio apiculis. con- ftant "Lotus flos acicule parva capitellum magnitudine non. multum fuperat. Singulis flofculis bina füccedunt femima parva, cinerea, incurva, iiriata, Petrofelini feminibus fimilia fed majora Íapore acri&caromatico. RaZix parva, alba, multis fibrillis donata, quàm Petrofelini minor. : Circa initium Julii Rorere incipit, & diutiffime florens períeverat unde & partem aliquam femi- Tempar fis Augufto maturat, aliquam. Octobr initio vix ad maturitatem perducit. E femine deci duo renafcitur ftatim, & foliis virentibüs per totam hyemem viget. Inter fegetes íolo praíertim Locus Jutofo oritur. * Herbam ad tumores genarum valere, fi tufz & expreffz fuccus cerevifiz miftus quotidie mané Vires. jejuno bibatur, à mulierculaquadam que in feipfa experimentum fecerat, edo&us eft D. Geodyerus. Íntra duas feptimanas tumorem abfumit. Detur fuccus manipul unius herbe expreffus in dimi- dio fextario feu pinta Cerevifiz. $. Sium majus latifolium Ger.emac. maximum latiflium J. B. Siam. Diofcoridzs. frve Paffi aquatica major Park. deat 3Dater-joartucp. f: pecie Caulibus cra(fis (triatis. & velut angulofis concavis, ramofis, ad. duorum triámve cubitorum alti- tudinem affurgit. Folia ad radicem & in caulibus Paftinacz fàtivz laufoliz fimilia, nec. minora alata fen pinnata, pinnis plurimis longis, lauuículis, acuminatis, circa margines dentatis glabris, craffis & fucculentis, binatim. ad mediam coftam annexis compofita. Summos caules & ramu- los umbellz occupant magnze, ffofzul;s albis compofitz, quibus fuccedunt femina parva, ftriata. Hajus folia quz initio. veris primó erumpunt, fequentibus fimilia non fint, fed minutim concifa & Oenanthes aquatic, aut Smyrnii Cretici (cui hoc refpeéta fimilis eft) foliorum amula. Qdor huic gravis Petrolei aut bituminis. In Locus. Locus. Locus €9 dempus. HisrogxrA PrtLANTARUM. In fluviis majoribus plerunque oritur. Hc planta C. Bauhino Sion five Apium paluftre. foliis oblongis dicitur, minüs commode noftro quidemjudicio. J.Bauhinus Tabernamontanum fecutus ex. una fpecie duas facit. A. 0 4. Sion erectum. umbellaturn frue Paffinaca. aquatica Lob. majus angufFifolium Ger. zuinus alterum Park. umbeliferum J. B. &ommon uprigbt oatevdparfnep.. Radix multarum. aquaticarum inftar geniculatim incedit, demiffis fübinde fibrarum comis lon- giuículis, odore & fapore Sifari. Feliz [quz radice exeunt] cubitum longa, longo pediculo, ftri- ato, glabro, intus cavo appeníà, octo aut novem pinnularüm conjugationibus compofita, Pafir- nace Germanice fimilibus, minüs rugofis, qux veró in caulibus funt minora exiftunt, profundi- Üfque & argutiis f&Cta. Caules íeíquicubitales, teretes, ftriati, inanes, reci, ramofi. Florum umbellz caules & ramulos terminant: fores minuti, candidi. Umbelle bafin feu exortum foliola anguíla, acuminata ambiunt. Semem parvum odoratum, acre. Inrivulis & ad fluviorum ripas. i A. 5. Sium umbellatum, repens Ger. emac. &reeping 3Datergoarfneg. Caules huicplantz craffiufculi, concavi, ftriati, infirmi & procumbentes, é geniculis fibras albas in terram demittentes, quibus fe propagat, ramofi, ramulis € foliorum alis exeuntibus. Fw ori- gine membranosi caulem amplexa, longis pediculis concavis, Paftinacz aemula, tribus vel qua- tuor pinnarum conjugationibus ad mediam coftam annexis per margines dentatis compofita, — F/j- yum umbelle non ut 1n przcedentibus fümmos caules terminant, fed fecandüm caules ex adverfo foliorum oriuntur brevibus admodum & vix femuncialibus pediculis, o&to aut novem radiis conftan- tes: inguliradii in cacumine umbellam fecundariam feu partialem füftinent, cujus bafin ambiunt folia angufta, oblonga : ad bafin umbelle totalis nulla fint ejufmodi folia, quo à fecunda fpecie differt. — .Flofculi perexigui, albi, quinque petalis anguftis acutis compofiti funt, quibus füccedit femen parvum, breve, ftriatum.. 4 2^ NNI ! In rivulis & aquarum fcaturiginibus plurima ubique feré in Anglia provenit, unde miramur eam à nemine ante Johnfonum Gerardi emaculatorem defcriptam. Figura ejus extat in Hift. Lugd. p. 1092. füb titulo S veri Ma:tbioli, at Defcriptio addita eft alterius planta. À. 6. Sium minimum. Ge Yeaft 3Dater-oartnep. Radix, utin alus hujus generis, geniculatim incedit, demifeá comá fibrarum albentium é geni- culi. — Caules concavi, teretes, geniculati, rubentes, infirmi & humi procumbentes, duos nonnun- quam palmos longi, ramofi. Folia ad íingula genicula fingula, alternatim pofita, é quatuor vel quinque pinnularum medie coftz adnexarum conjugationibus compofita, inferiora quz aquis im- merguntur tenuiüs incifa füperiora, quz extraaquas fünt, minüs fecta & reliquorum hujus generis fimilia, Ex alis foliorum emergunt ramuli, ex adverfo eorundem oriuntur wzbele, ut in prxcedenti, pediculis uncialibus aut brevioribus, parva, duobus tribáfve radüs conftantes. Flores &t femina. re- liquis hujus generis fimilia. In paluftribus & aquofis frequens Maio menfe floret. 7. Daucss Siculus Paflinacee foliis Zianoni. Zn. E radice digiti mihirni craffitie, dimidium pedem longi, raris fibris donati, ima parte in. duas tréfve radiculas feu ramulos divisá, albá, fapore nonnihil acri & aromatico, non ingrato, fo/ia emit- ct multa, in terram undique diffüfa, pediculis teretibus faperné fülcatis & cavis nixa, ramofa feu triangulata, ut in aliis plantis Umbelliferis : fiquidem folium integrum in ramos plures, binos op- pofitos, dividitur. & in folium definit; ramuli iterum. in pinnulas fubdividuntur latiufculas : folia tamen nonnulla ramofa non fünt fed tantüm pinnata: Pinnz five folia ultima füperné viridia funt, inferné albicantia, glabra, craffiufcula, nonnihil lucida, per ambitum dentata, nervis Labyrinthi in modum perplexis, reliquo folio viridioribus, ea undique. percurrentibus : Pimpinellz Saxifragze minoris formá fimilia, verüm majora & acutiora. Inter folia. exilit caulis, cubitum altus, glaber, & fere lucidus, teres, folidus, à nodo ad nodum huc illuc undatim flexuofüs, non fragilis, medullá argented repletus, raris nodis exceptá imá parte interceptus. E fingulis nodis folia exeunt fingula, alias bina, 1mo pediculo 1n membraneam vaginam caulem amplexam dilatato, tit in aliis multis um- belliferis fit; inferiora in caule ramofiora funt. | Ex iifdem nodis & foliorum ünubus, etiam infimis & terre proximis, exeunt. ramuli, foliis fimilibus, verüm minoribus magííque dentatisfeu in. feg- menta tenuiora divifis veftiti. Summos caules & ramulos terminant umbellz Jloruzm minutorum pentapetalorum, cum duabusin medio lingulis: Color aureus vividus, florum & ftaminum. Flores delapht femina relinquunt oblonga, octangula, levia, colore ftramineo obfcuro. Planta eft perennis fed coeli frigidioris impatiens. Hujus femen à Panormo Sicihz metropoli ad Au&orem tranfinifit infignis Botanieus D, Pau- us Boccone. pe C A P. 'Lib. IX. «De Herbis Ümbelliferis. | | 44.5 Car. IV. De Vnbelliferis femine [lriáto minore, foliis Pimpinelle piunatis, radice fervida. Seu De Pinpinella Saxifraga. Á.. x. Pespinela Saxfraga Ger. P. Sax. bircina major Park. Saxif.ma]or umbell candid. C.B. Saxifragia bircina major J.B. &5eat 2burnet-Sayitrage. 4Adix alba, fimplex, minimi digiti craffitudine, re&à in terram defcendens, paucis fibris donata, fapore fervido. — Folia longis infident pediculis, pinnata, tribus aut quatuor pinna- rum conjugationibus ad mediam coftam annexis, Sii odorati umbelliferi fimilia, atroviren- tia, fplendentia, fapore 1gnaviore multo quàm radix, pinnis circa margines dentatis, & nonnun- uam aluüs incifis, averfa parte hirfutis, fupiná lavibus. Caules fefquicubitales & altiores teretes, fra, glabri, inanes, ramofi & geniculati. Summis caulibus & ramulis infident wwbelle flofzuloruvs albentium minutorum : quibus fuccedunt femizs pro plantz magnitudine parva, brevia, ftriata, Nulla ad. exortum radiorum umbelle totalis aut partialium apponuntur foliola. In fylvis, agro Cantabrigienfi & Bedfordienfi, Cantiano quoque & alibi etiam. in Anglia obíci- Levis. vavimus. In hoc genere folia interdum in lacinias divià nos quoque poft Clufium obfervavimus, Pimpinela Saxifraga major umbella rubente C.B. Saxifr. maj. flo. rubente Park; Quomodo à precedente differat inquirendum. — Clufius tantüm ejus varietatem facit, A. 2. Saxifragia bireina. media J. B. Hujus defcriptionem paucis abfolvit J. Bauhinus,Duüm, inquit,generum habet folia;inferiora quidem ad minorem Saxifragiam accedentia, fuperiora veró ntaJoris folus fimiliora, oblonga, in acumen de« finentia, profundé crenata. Radix prolixa, mediocriter craífa; caulis ftriatus; cubitalis, alis ali- quot brachiatus, umbellas gerit albas majufculas. J. Bauhinus dubitat an fit Daucus Selinoides Cordi, quem frater ad Pimpinellam Saxifragiam mi- norem refert : tem an fit Lugdunenfis Dauci fecundum genus Dalechampii, quod C. Bauhinus in pin. Daucum decimum feu campeftrem Apii folio vocat, de quo alibi. 'Tubingz obfervavit J. Bauhinus, & in monte 7arviller. ) Fuchfius Pimpinellam mediam denominabat. A. 0 03. Pimpinela Saxifraga minor, folis. Sanguiforbae. Saxifragia bircina. wminor, foliis Sangui- Jorbe J.B. Pimp. Saxifraga major altera. C; B. P, Saxifraga major moffras Park. preter rationem major dicitur. «Le Yetter rounadcatien 2Durnet Saxitrage, Radice nititur fimplici, alté in terram defcendente, rugofa, alba, paucis fibris donata, fapore fer- Vido. Caulis ab eadem radice nunc unus, nunc plures affürgunt, cubitales &- altiores, brevi admo- dum, fed fatis denfa lanugine hirfuti, ftriati, inanes, ab imo ftatim ramofi, ramulis à foliorum finu- bus(qua ad genicula funt) egreffis, internodiis longis. Summos caules & ramulos terminant um- bellz fatis amplz, radiis multis compofitz: [viginti numeravimus] quorum finguli umbellas partia- les faftinent florum minutorum, alborum, pentapetalorum, petalis in. extremo. fübrotundis non bi- fidi. Singulis flofculis bina füccedunt femina brevia, parva, tumidiufcula, ftriata, per maturitatem nulla neque ad umbellz totalis, neque ad. partialium. radiorum exortum apponuntur foliola. FWiz ad radicem multa, Pimpinelle vulgaris foliorum mula, & in ambitu ferrata, tribus vel quatuor pin- nularum medio nervo annexarum conjugationibüs compofita cum impari in extremo, füperne ob- fcuré viridia, inferné pallidiora & veluti glauca, nervis faturatiore colore tinctis manifefté apparen- tibus. [In caule pauca, eáque brevia. & tenuia. fünt folia, pinnulis longis, anguftis, altiüs utring, incifis. Augufto menfe floret. ' In pafcuis ficcioribus, folo prafortim glareofo, naíci amat. * ite A. 4. Pimpinella Saxifraga minor C. B. Saxifraga bircina minor Park. an Saxifraga minor noftras ejufdem ? Bipimella five Saxifraga minor. Ger. emac. Saxifragia bircina minima, Punpinella crifpa Tragi J. B. &wmali 2Durnet. &ayifrage.. Hxc fpecies radice, caule, floribus & feminibus curn precedente adeo convenit, ut vix internoícas. Pracipua differentia eft in fols, qux ad radicem etiam tenuiter incifa fant: nam ad mediam co- ftam annexe pinnulz non ut in illa integra funt. & fübrotundz, fed longe, anguftz, in tria. qua- tuórve pinnularum nervo medio annexarum paria fübdivife ; quinetiam. fingule he pinnule fe- cundarie ad margines altiüis incifz funt 1n lacinias dentatas. — Folia pluribus pinnarum. conjugatio- nibus conftant. Odore & fapore cum precedente convenit. Eodem cum przcedente tempore floret iifdémque in locis invenitur. Calculo comminuendo & expellendo, autore 'Trago, accommodariffima eff, temperamento cali- y;,,;; dior omnibus Apngenenbus Radixíiccata loco n in cibo ufurpari poflet: nam guftn & D q ribus E. Locis. Viress M MÀ —— MÀ HisrORPY UP. MTAXxnza ribus ità Piperi refpondet; ut Piper Germanicum non inepté dici poflit. Et meo certé judicio utilior eft & falubrior omni Pipere, quod ego experientiá longá didici. Herba Pimpinellz, radix & femen Petrofelint facultatibus pollent, fed 1n expellendo ac i tnds dolores efficacioribus multo. E ra- dicibus paftilli confici poffunt, ftomacho frigida intemperie, craflifque ac vifcofis humoribus labo. rant, paílioni etiam colicz ac matrici quam utiliffimi, Radix quacunque ratione füumatur, five in pulverem redacta, five in potionibus aut eclegmatis, adverfüs omne venenum £cit unice dolorem inteftinorum lenit, calculis renum prodeft, menfes ciet, & fi quz alia per urinam evacuanda funt; quz omnia de femine quoque accipienda fünt & de aqua deftillata: quz & maculas faciei deter- git, & eam duram facit. Qui vulperariam berbam effe dicit, mbis mimis probatur, cám adeo acris d ealida fit: forte ad. [ordida ulcera detergenda valet. 4 « Ufas radicis pracipuus eft (perhibente Fuchfio) in pefte aliifque morbis contagiofis precavendis & curandis. Pota ex aceto magnx commendationis eft ad peftiferos morbos. Contra phthifin nonnulli commendant Electuarium é radice Pimpinelle minutiffimé trita & faccharo rofato factam. Vix mibi perua[irim: adeà acrem e fervidam radicem phtbificie comvenire : ut neque ruf], a[Hmati, peripneumonie T. B. —. Alii ad colicos dolores leniendos propinant, nefcio quo fücceffu. —Externus ufus eft in Odontalgia pro mafticatorio ad pituitam eliciendam : ad bubones cancrosófque tumores maturandos, lac augendum, &c- , 5. Pimpinela Saxifraga Africana. major. Hoc titulo cujufdam Pimpinelle Saxifrage à D. Magzol Monfpelii in horto fuo cultz foli ficcum nobis exhibuit eruditiff. Vir D. Sloane, ex icu o9 Barbaris ora allatam ad Cuba de Cetium non longé à Monfpelio retulit D. Magzol, unde ipfe habuit. Erat autem folium pinnatum Pimpinelle inftar, & ad exortum pinnarum fingularum hinc inde Eid lobi fcu foliola. é rachi feu cofta folii media enafcebantur. Plura non habemus quz de ea icamus. Car. V. De Caro. Linius lib. rg. cap.8. Carum à Caria appellatum dicit. Peregrimem P Careum gentis fue mo: «nine appellatum, culinis principale. Foliis pinnatis, pinnis in multas lacinias diffectis, feminibus oblongis, ftriatis; radice dulci efculenta, ab alus Umbelliferis diftinguitur. : A. 1. Carum [roe Careum Ger. Carum vulgare Park. Caros. ]. B. Cuminum praten[e, Carui Of ficinarum C.B. &àradoaicg., SER; 7 Ex radice fingulari, longa, craffitudine pollicari & tajore, rugofa, adnatis quibufdam & fibris iuctá, albá, fapore aromatico & acriufculo ut Paftinacz, caules profert multos, cubitum & fefquicu- bitum altos, ftriatos, folidos, elabros, gemiculatos, in ramos fübinde divifos: fz//s longo carinato pe- diculo, fed angufto, partim à radice, partim ex ramulorum alis enata, Staphylini foliis fimilia, fed per longiora utero alas proferentia, & tenuiüs incifa, glabra: in ramulorum extremis umbelli: non ingrato odore ; flores fingulares parvi, rotundi, albidi aut rübefcentes petalis cordatis nonni- hílque ad fiffuram crifpis, omnibus 1n ambitu «qualibus compofiti, € quorum umbilico virenti fta- mina tenuiffima exeunt albicantia, apicibus virentibus. — Semen fuccedit oblongum, ftriatum, fapore acr & aromatico. In pinguibus & lxtis campis herbofis & pratis, que fubinde rigantur apud Germanos Bohemófq; frequens nafcitur 7f. B. In paluftribus Lincolnienfibus, inque pafcuis depreffis & pinguibus propé Hullanroppidum in Eboracenfi provincia copiosé oritur, & alibi etiam apud nos in pratis. * Semen itomachicum eft ac diureticum, fiquidem flatus diícutit, concoctionem promovet, urinam ciet, cerebrum corroborat, lactis abundantiam prazbet. Hinc ufus ejus infignis d in colica, verti- gine, epilepfia przcavenda, &c. Semen hoc paffim in Germania [ & Anglia ] ufitatiffimum eft : nam & panibus, quos bifco&os vocant, compinfitur, & cafeis adjicitur [ in Germania ] jufculis & placentis, artomelis, aliífque fer- culis incoquitur, & in Officinis faccharo obducitur. Radix dum adhuc tenera eft non minüs efficax habetur quàm femen: éftque caro ejus in cibis ipfa etiam Paftinaca Jucundior & delicatior, tefte Parkinfono. : Multum olei reddit deftillatum femen ; quod multó acrius eft quàm oleum Anifi, experimento J. Bauhini. "Fhonerus in Obf. p. 126. dolorem totius abdominis clamofüm per quing; guttas olei deftillati Ca- rui curavit; & folo hoc oleoà fxvo ventriculi dolore curavit etiam aliam. D. Hwife. ' C, B. prod. LbIX Pe Hebs Ündifoss. uL c * o2. Carvi Alpinum C. B. Carum. Alpinurm Park. C. B. prod. Pha palmaris eft & glabra, ex radice oblóngiufcula nigricante aromatica fol//z emittens longis pe- diculis donata, foliorum Carvi modo, in pauló tamen majora fegmenta divifa, pallide virentia Caulis modo unus, modó duo tenuis, ad uncias fex exurgens, fupra mediam nudus, in quinas fe- náfve feftucas inftar umbella abiens, quarum fingula flofculos aliquot, quafi in capitulum junctos, ex flavo rubefcentes füftinent. , In Pyrenzis montibus legit Burferus. NN Car. VI. De Ünlelliferis Jemine flriato minore foliis latioribus Apii feu Petrofelini. Pium, Grzcis Zoé», ab apibus nomen habere putatur, quia Apes ejus flore dele&antur. Petrofelinum vulgare Apium Veterum ceníétur. ÁApium Officinarum eorundem Eleo- pubem. felinnm eft. Petrofelinum vulgare ab Apio paluftri foliis minoribus, flonbus luteo palli- Is differt, A. a. dwsperaterie affimis umbellifera. maritima. Scotica. Sibbald. Prod. pium Scoticum | e pium marinum quibu[dam Newrtoni. Foliis eft quàm Imperatoria minoribus & obtufioribus ; fezzize ftriato majore; floribus pentapetalis albis in umbellam difpofitis; radice non repente. Hanc effc plantam füfpicor quam. dudum 1n ru- ibus maritimis non procul Bervico € petrarum fifluris exeuntem obfervavi, & pro Hippofelino ha- bui Eandem efle puto qua Phytologix Britannice pro Angelica fativa inferiur. Pleniorem hujus plantz defcriptionem;à D. facobo Newton tranfiiflàm libet hic fübjungere. Rz- dix ei alba, craffiufcula, fibrillis aliquot donata. — Fila infima longis innituntur pediculis, tripar- tit divifis ipfa pariter in tres partes fecta fübrotundas, circa. margines dentatas, dilutius viridia. Caulis pedalis aut altior, paucis foliis amictus. — Flofeul; exigui, albi. Semez figuri & magnitudine Foeniculaceo par & fimile, ftriatum, fufcum. — Tota planta faporem & odorem acrem, vegetum, aromaticum obtinet; quàm lmperatoria tamen multó remifliorem, & ad Apium propiüs acce- dentem. Septembri menfe femen maturat, In tumulo quodam arenofo & fAxofo ad mare, fex ab Edin- Locus. burgo milliaribus versüs &&ueens jierrp, i.e. Reginz traje&um, invenit Auctor. Mihi (inquit) ibi narratum eft, Scotos montanos, apud quos copiose oritur, quotidie mané eam efitare; quo fe tutos effe perfuadent toto dieà quavis contagione. A. x. pium palufire [eu Officinarum C. B. vulgare ingvatius J. B. paluffre [eu Eleofelinum Veteribus ejufdem. pium. Officinarum [eu Paludapium Park... Eleofelinum Paludapium Ger... emàlfagc. Radice nititur craffa, albi, re&á, profundé in terram defcendente, in plura interdum capita divisi. Folia indé exeunt multa, pediculis dodrantalibus, rubentibus, flriatis, concavis, duobus tribüve pin- narum paribus & impari in extremo compofita: Sunt autem pinnule iftz latz, circa margines den- tate, & in wes infigniores lacinias divifze. Caules ab eadem radice pariter muli exurgunt, craffi, profundé ftriati, concavi, bicubitales & altiores, nodofi longis internodiis, fis cinéti iis qux àd radicem fimilibus, pediculis paulatim brevioribus donec in fummis caulibus immediaté adnafcantar, alternatim pofitis, € quorum Iinubus ab imo ftatim ramuli exeunt prxlongi medium etiam caulem al- titudine feré zquantes — In ipfo angulo ubi caulis in ramos dividitur. [ forté caulem medium termi- nans] brevi admodum & interdum nullo pediculo fedet umbella, non continua fed difcrera, & plu- ribus radiis compofita, quorum unufquifque in fummo geftat umbellulam flofculorum minimorum quinque petals albentibus conftantium, dense ftipatorum, quibus füccedunt /emiza ftriata, pere- xigua, quàm Petrofelii minora. Cauls & ramuliin puncto ubi umbellz fedent in tres ramulos non raro, interdum in binosabeunt; attamen extremi tandem ramuli in umbellas cerminantur. Odor totius plantz validus, nobis tamen non ingratus. In paludofis rivulis & foffis majoribus, praefertim maritimis, non raró invenitur. PVP Apium paluftre in hortos tranflatum diligenti culturá mitius minüfque ingratum evadit: unde in Italia & Gallia folia ejus teneriora una cum füperna radicis parte abícifla cum oleo & pipere efitant & in deliciis habent. — Itali hoc genus herbz Sceleri five Celer vocant, | Galli ufüm cjus Ita- lis debent, à quibus & nomen acceperunt: Parkinfonus pro nova fpecie proponit Seliui five Zip dulcis titulo : cujus tamen fententiz non accedo, quoniam A pium dulce feu Celer; in. hortis noftris fatum & cultum poftaliquot annosipvulgare Paludapium degenerat,ob aeris (ci. frigiditatem. Quód idem Foeeniculo dulci apud nos fato poft tres vel quatuor annos plerunque accidit; adeo ut fi illad habere velimus novum femen ex Italia petendum fit. Apii radix inter quinque radices aperientes recenfetur : Semen annumeratur feminibus calidis Vzres. minoribus Radix urinam & meníes movet, calculum pellit, regium morbum folvit, Semen e£- ficacius eft quàm radix, & ad eadem ad quz fativi Apii femen commendatur. Minüs tamen tu- Qq2 ; tus us Hi:isronza PiauTARUM. Petvofelinum ertfpum. Locus Vires. tus ejus ufüs eft, nam comitiali morbo obnoxii ab hoc offenduntur, ut evidentibus experimentis com- probatum legitur & obfervatur. f. B. 3. pium bortenfc Ger. bortenfe. [cn Petrofelinum -vulgà C. B. borten[e multis, quod *vulgà Petro- felinum, Palato gratum J. B. Petrofelinum vulgare Park. dtommon 3oarticp. Radicem albam, fimplicem, craffitudine interdum pollicari, paucis fibris donatam, alté in terram demittit, Caules plerunque fingulares in folo latiore. plures fürrigit, pollicem itidem craífos, tere- tes, glabros, ftriatos, bicubitales & altiores geniculatos, inanes, ab imo ftatim ramofos, ramulis in- ferioribus fingulatim 6 foliorum alis exeuntibus, füperioribus binis oppofitis aut etiam pluribus fimul ex eodem geniculo. Felis ima quz radice exeunt longis pediculis, binis plerunque alarum pari- bus & impari in extremo folib compofita. Folium autem quod coftam terminat in tria dividitur, eáque fingula in. tres lacinias & ipfas dentatas acutioribus denticulis. In fümmis caulibus & ra- mulis lorum umbelle plurimis radiis compofite, pediculis longis infidentes: fofiui; ipfi pallidi, uique petalis ob parvitatem vix confpicuis conftantes, quibus füccedit. fezez ftriatum, breve, craf- futu | 1*4 Folia in hac planta interdum in lacinias anguftas. & longas dividuntur, ut quis merito diver- fam fpeciem putet; certé infignis eft varietas. Sapor plantz acriufculus & non ingratus: Odor ariter. ^ : Nulla in hac fpecie neque umbellz totalis bafin feu radiorum exortum foliola in circulum am- biunt, neque partialium ex quibus totalis componitur, ad eam tamen apponitur unum vel alterum foliolum. Folia hujus plante 1nterdum rotundiora, frequentiora, pulchré crenata & crifpa videntur pul- cherrimo afpectu. Quzftio eft an. Petrofelinum erifputm fit. fpecies à vulgari diverfa, an accidenta- lis duntaxat varietas. Columna cifpum in Sardinia fponte naíci ait, unde femen ejus in alias re- giones difperfum. Radix & herba potiffimum ad culinas fpe&ant, utiléíque funt in omni cibo: nam inflationes ftomachi deprimunt, urinam & meníescient; jecur & lienem ab obftrudiione liberant, hydro- picis & ictericis conducunt. Solent nofirates herbam cum omne genus carne in fartagine unà fri- gere pro condimento ; & in cavum corporis inditum cum avibus aílare, quin 8&: crudum cum bu- tyro comedere, & Acetariis immifcere, & certé quod ad faporem attinet, nullum olus novi pa- ps gratius & delicatus: Aiunt tamen oculis inimicum effc & vifüi nocere; quod nos inviti cre- imus. Semina medico ufui utiliora, extenuant, aperiunt, urinas cient, calculos diffolvunt, flatus diícu- tiunt, conveniunt hydropicis, menfes promovent, fecundas & fostus mortuos expellunt. Commen- dantur & contra veterem tuffim eclegmatis permixta aut incocta: venenis etiam adverfantur, atque idcirco Theriacis admifcentur.DoZ. Extrinfecüs herbz omnes partes refolvunt tumores calidos, imminuunt lac mammis impofità, adeóque mulierculis noftratibus in ufü funt in abla&atione infantium. Scbrod, 4. Putrofelinum smaju froe Virginianum Park. 4n Apium bortenfe latifolium [eu maximum C. B? "pium. [Foe Petrofelinum Virginianum Ger.emac. 2Dirginian 3Darflep, Parkinfonus Apium Virginianum non alia fere in re quàm partium omnium magnitudine à vul- gari Apio hortenfi differre fcribit. Folia fcilicet Paludapii zqualia, & pallidiüs virentia quàm vulgaris Petrofehni 5. femina duplo né dicam triplo majora: radicem majorem & breviorem. C. Bauhinus Apium hortenfe maximum fic defcribit. Ex radice oblonga, albida, & pro plantz magnitudine te- nui foli? prodeunt pediculis palmaribus & feíquipalmaribus, ftriatis, pallidé virentibus, tripartito primum divifa, BAT quodlibet tripartitó rurfum dividitur, ipfzque particule triplo quadruplóye quàm in Petrofelino vulgó dicto majores, per ambitum incife, pallide virentes: inter hzc caulis cubitalis & fefquicubitalis, tenuis, ftriatus exurgit; in cujus fümmutate folia oblonga angufta mini- mé incifa. Umbellam habet parvam, albam, exiguis foeda refertam, quibus femina Petrofelini formá, fed duplo triplóve minora majora, guftu nonnihil aromatico donata füccedunt. Nomine Api Anglicani primüm C. Bauhino fatum eft. 5. Petrofelinum Creticum. C. B. Park. Agriepa[tinaca "vulgo im Creta Bello ep. 5. ad Cluftum : cui. Bu[elinon Plinii videtur. Bell. Petrofelino vulgari fimillima eft, nifi quód minor, fo/i4que eifdem etiam incifuris prodita licet ha- beat, minora tamen & aliquantulum crailiora profert : Cau/z Petrofelini eft, flores 1n umibella albos fuftinens, quibus faccedunt. fima Petrofelini fed minora, colore ad atrum accedentia. Radice für- matur unica, pollicis magnitudine, femper figurá longa, cortice tenui tectayqui digiti attritu facillime á radice feparatur, quz candida edulífque eft, Bulbocaftani guftu. "Tota hyeme viret, feménque Maio profert, poftea tota arefcit prater radicem, qux terra latet, & primis Áutumni imbribus germina protrudere incipit. : Hujus ftirpis duo reperiuntur genera colore corticis radicum tantüm differentia, nam unius niger, alterius ruffüs confpicitur... Nigrum genus in montibus totius Cretz, & etiam in Dalmatia provenit: at rufum abundantiffimé tantüm in bocas Cretz propinquis inter faxa, &c. 1 Sequentes duas plantas à C. Bauhino traditas ob folia Apio fimilia huic capit fübjunximus. d | *6.Daucus Lib. IX. «De Herbis 'Umbelliferis. 449 * 6. Daucus montanus Api folio, flore luteo C. B. prod. C. B. prod. Caule eft cubitali, angulofo, glabro, in breves alas brachiato; u Apii formá, fed brevioribus, per ambitum minimé ferratis, quorum pediculus ftriatuseft: Umbellas parvas habet ; fores Elapho- bofco fimiles, luteos. In Calenberg. & prope oppidum Baden Auftrix Burferus collegit. : Liu Huic fimilem, fed per omnia májorem, caule craflo, canaliculato, ramofo, folis latioribus mi- niméque crenatis, umbellis majoribus, ex floribus pallidis, collegit ipfe in borto Patavino, Píeudo- pyrethri nomine. * 7. Daucus gratenfis Apii folio C. B. prod. C. B.prod. Radice eft oblonga, pallidé rufe(cente cortice te&a, fapore & odore Paftinace five Dauci Offici- narum, füperné hirfuta & villofa ; ex qua alz prodeunt fo/jis pluribus uni coftz inhzrentibus, per ambitum incifis & ferratis, formá montani majoris, fed longé minoribus, pallide virentibus: inter quz caulis pedalis raris cubitalis, tenuis ftriatus, paucis geniculis diftin&us, in ramulos aliquot di- vifus exurgit. Ramorum extremis umbelle candidz ffofculorum exiguorum infident, quibus femen oblongiuículum, nigricans, aromaticum fuccedit. In pratis humidis Michelfeldiz | [ propé Bafilicam ] provenit. Locus. 8. Daucus Petro[elini uel Coriandri folio, feu Bunium Dalecbampii Park. C. B. Locis afperis & petrofis nafcitur. E radice parva, alba, fürculofa, odorata, ad capüt comofa, plurima emergunt fo/;« ramofa, Petrofélini adeo fimilia, ut primo afpectu minus attentos & cautos fallant. Caulis quadratus, procerus, digitali craffitudine, foliis Coriandri tenuioribus proximis ve- ftitus, umbellas Anethi fuftinens. — Sezez Hyofcyami minus, odoratum. * ^g. Alpium montanum Dalechampii J. B. ugs. Radice eft craffa, longa, extrinfecüs nigra, intus cándida, acri, odorata, aromatica ; foliorum den- sà comá circa radicem humijacentium, Apio hortenfi fimilium, fed latiorum, jucundé olentium, in pediculis inferné rubentibus: cew/ecubito altiore & medio foliorum ambitu profiliente, ferulacco: flore in uribellis candido : femime Apii, acri, odorato & amaro. Provenit in afperis, faxofis, lapidofis, apricis ; nonnunquam etiam ex faxorum rimis emicat. Locus & Floret Junio menfe. — . : 38gu. Hanc plantam C. Bauhinus Apio montano nigro eandem facit; cui Joannes frater non affen- titur. Si Defcriptio exacta, nonnulla in ea funt qux Oreofelino dicto non conveniunt, v.g. Se- men Ápii Parkiníonus C. Bauhinum fecutus Apium montanum vulgatius i.e. Oreofelinum hoc facit. * xo. DIOE "pii folio C. B. Libanotis d'beopbra[fHi smimor. Lobelio J. B. Panacis fpecies nonnullas. | Lob, ob. Fulüs eft [. quàm Libanotis "Theophr. vulgaris] exilioribus multó, Saxifrage Venetz gemino fitu, Panacis alterius ritu, fed oris tantillum crenatis & laciniatis. qns ceror. Semen Anethi candidum: flores in umbellis albi. | . Caulis bicubitalis & pro- Radix aromatica, grati & jucundi odo- Confiderandum (inquit J. Bauhinus) an hzc planta eadem fit cum Cervaria nigra, i.e. Saxifraga Venetorum Lob. At Lobelius difertis verbis diftinguit. Ea fuit opinio Ponz in Baldo, fed nobis mi- nimé probatur. j Parkinfonus hanc ad Libanotidem alteram feu vulgatiorem C. B. refert. At Lobelius ut diftin- é&tam proponi. Nobis nondum fatisfactum eft. Car. VII. De Auifo. Nifum Harmaro ab 4 priv. & tee dicitur, quod folia proferat minimézqualia. Anifüm qui- dam, auctore Plinio 1.20. c. 17. quafi éituirw vocavere, quia appetentiam cibi przftaret : Et forfan fic dictum eft, $7 vina 7s $ymdipwmzes, quód tenfiones flatulentas internas & externas remittat & laxet. C. B. Quoniam foliis ad Petrofelinum accedit ideo ei proximé fubjunxi. Folia ima à fümmis plu- rimüm differunt; 1ma enim integra funt, füperiora tenuiter diffe&ta. | Semen odore & (pore eft gra- dffimo, prz cujufvis. alius mihi note umbelliferz femine, quibus notis ab aliis congeneribus facile diftinguitur; praefertim fi addas, parvam effe herbam, annuam aut potis zftivam. Qq 3 Anifum 450 HisTonr:AaA PruraNTARU M. Loctis. Vires Ani[umi Ger. Park. J. B. nium. berbariis C. B. 2Unnife, Filia ima qux primó exeunt longis herent pediculis, füntque integra, fubrotunda, circa margi- nes tamen dentata, glabra, pallidé viridia, uncià majora, odorata : füperiora Petrofelini foliis fi- milia & tenuiter incifa ; [ quó altiora in caule eó tenuiüs ] Caulz teres, concavus, ramofus, infir- mus & vix fe fuftinens, hirfutus & nonnihilftriatus. Urzbelle in fummis caulibus & ramulis amplze pro plantz modo, nüllis ad exortum radiorum appofitis foliolis — Flofcu/; parvi albi, quinque foli- olis bifidis compofiti, equalis feré magnitudinis omnibus, cum totidem ftaminibus & apicibus albis. Semen parvum, minusquàm Cicute, ftriatum, colore feré cinericeo, odore ac fapore gratiffimo, dulci, cum jucunda quadam acrimonia. Raix gracilis, inutilis, modo fimplex, modó multifida. Ubi fponte proveniat nefcimus: aiunt tamen 1n. Creta, Syria, /Fgypto aliífque orientis regioni- bus feliciter gigni. In Malta copiosé feritar, (ubi Cuminum dulce appellatur) quaftüs cauía qui ex ejus mercimonio ad incolas redundat. Semen Anifi przcipue in ufu eft, herba raró in ufum venit, radixtanquam inutilis nunquam. Calf. & ficcat. | Cephalicum, hepaticum & pneumonicum ac ftomachicum imprimis audit. [ Plinius fto- macho inutile effe ait, preterquam inflato] Ufüs przcip.in inflatione ventriculi, tuffi, &c. ScbroZ, Cateris flatum difcutientibus medicamentis gratius eft ventriculo, minus habet acrimoniz, & plus füavitatis. Veteres in ventriculo frigido & humido mirificé commendárunt. Hinc in fiti quz à ventriculo, in dolore capitis, in vigiliis ab codem, in diarrheeis à cruditatibus, &c. laudatur, urinam ciet & Ve- nerem ftimulat. Diofcorides, fed precipué Plinius, prolixi admodum fünt in ejus viribus defcriben- dis, quos adeat qui plura vélit. Pinfunt hoc in panem ex quo Bifco&tum parant, quin & faccharo obducunt ad paranda Confe- éa quz vocant, quz & flatus difcutiunt, & oris halitum foetentem emendant. Spiritibus illis tenuibus, ex quibus generofiores feu aquas ardentes eliciunt, ommbus leviter con- tufum ante deftillationem infunditur, ad gratum faporem iis iterat deftillatione exaltandis concili- andum. Zrecbic. de Amifo u(us eftin febribus diuturnis; O/ei de 4mifo deffill.in flatibus: Diamifo Mefue in iifdem &: tuffi à frigida caufa: Spiritus Amift 1n anguftiis pectoris. Sp. vini Anifatus in Cardialgia experimentum eft Lindani. 1 Obfervat Heurnius, quód pulvis feu decoctum Anifi in colicis doloribus, urine difficultate, &c. longé praferendum eft ejus oleo: quod obfervandum eft contra illos, qui omnia prater chymica TDemnune Sim. Paulli. idem fepe obfervavit Primrofius error. popular. lib. 4. c. 3. ut nos monuit D. Hulfe. Ad afintus tormina dare folebam fcrupulum Anifi crafsé pulverifat. cum primo pultis cochleari. Hoc purgat infantes non aliter ac fi fenior Rhabarbarum fumpfiffet. 7. Hewrnius in Iib, trium Apbori[m. Hippocr. Apbor. 4. in fingultu flatulento eger continué mafticet Ánifi femen. Dol. L. 2. C. 3. S. 19. Helmontius illud magni facit in Colica. Idem. L. 3. C. 2. S. 19. D. Soame. Ca». VIII. De Umlelliferis femine [lriato minore, foliis triangulatis Cicute modo divifis. De Czcuta. Icuta, tefte Servio in. Eclog. 2. eft internodium in triticeis five culmiferis, qualia cüm habe- i. at hac quoque planta indé dicta videtur, Quin pouüs cicuta eft canna quavis, intus cava & vacua, unde fiftulas faciebant paftores. Grxcis xdeor dicitur áz và x»àv forte, quod «edel i. e. circumagere exponit Etymologus, gwaegadrés &w Galenus — Stultitiam enim addit refrigerato cerebro. C. Hefmav. A. 0r Siue alterum. Olu[atri facie Lob, Ger. emac. majus alterum anguflifolium Park. Erucz folio C. B. Cicuta aquatica Ge[neri J. B. 3oLong-Icaben 1DaterdDemlork. ep j PU A * Radix pollicari craffitudine fenfim tenuatur, fibris compluribus capillata; vulnerata fuccum re- mittens rüfefcentem, guftu acri. Caulis cubitalis & bicubitalis, craflüs, 1má parte rubefcens, füpe- riüs ex viridi pallefcens, ftriatus, glaber, geniculatus, inanis. FW/is longis pediculis appena, Sileris montani divifürà quodammodo, íegmentis multó longioribus, acutioribus, per ambitum ferratis Flores candidi Petrofelini, in umbellam latiorem digefti. Circa paludes & in ftagnorum majorum marginibus oritur fed raris. Nos in palude Brerete» mear dict in Ceftrienfi comitatu; itémque 1n palude Lovinglandie in Suffolcia; in Trenta fluvio . circa Bramleiam Abbatis dictam ; in ftagno quodam vadofo in ericeto Howzflow, prope oppidum; ínque ftagno ad 7Zifllewortb vicum, prop? "Thamefin fluvium, fàpra Londinum, & alibi hanc plan- tam obfervavimus. A Nonnulli plantam hanc ad Sium feu Paftinacam aquaticam referunt cum quo noflro judicio non convenit; ut neque cum Cicuta, quó nos Gefnerum fequuti, retulimus: unde de cjus loco nobis fa- cusfactum non eft. Defcriptio . Defcriptio Bauhini non eft fatis plena & accurata; eam tamen adhibuimus, cüm nec melior, quod fcimus extet, nec nos plantam 1pfíam nanciíci potuimus, ut enuó defcriberemus. OM. a. Cicitta Lob.Ger. major C.B. vulgaris major Park. Cicuta Vezeribus d nectericis J.B. Demlork; y. B. | ) Myrrhidi, atque etiam magis Cicutariz odoratz tam fimilis eft, ut legentibus plerunque damnofa ! fit parilitas, non fatis accuraté eas diftinguentibus: non alia enim radix eft; non alius cew/e, tri- ! cubitalis & inanis, levis tamen, exuvii ferpentini, indéque nomen indeptz Serpentarie caulis in modum maculofus: fimili quoque eft fe, multifariam partito, glabro, odore ingrato, fapore non. ità, fed nonnihil acri: Umbe/Ia florum illis fimiliter albicat : fees Amifo par, ftriatum, obfcure vis ret : tota denique planta virofo odore, quo ab illis maximé differt, perniciem teftatur. — Raix in horto priaíquam caulem ferat, longa pedalis, juniori Paftinace latifolie Germanicz fimilis, corti- ce tenui flavefcente, carne albá fungosi, odoris gravis, faporis fübdulcis. Circa pagos & oppida Cicuta pafftm abundat, locis umbrofis & pinguibus, prop? foffasaggeréf- Locus. que agrorum. Cum floribus hn. Íemine przgnantem Augufto ac ferius videre eft. Summé frigida & venenata cenfetur, & Socratis fapplicio odiofà: Nihilominus frequens ejus ufüs Vires: Modernis eft in tumore ac inflammatione lienis : Succus emplaftro fplenico inco&us extrinfeciüs ad- hibetur Scbro4, Peritiores medici nunc dierum Cicutam calidam effe affirmant & minimé frigidam. Extrinfecüs ufurpata anodyna eft; tumores duros & ganglia potenter diícutitin cataplafmatis vel 1n emplaftro de Cicuta cum Ammoniaco. D. Needbaz. — Pulvis radicum ad grana viginti in febri- bus malignis vel Quartana ante paroxyfmum exhibitus omnibus quz ego unquam expertus fam dia- phoreticis antecellit. D. Bele. Ferculum ex radicibus cicatz carnibus incoctis duobus religiofis patribus [ 1. e. Monachis ] quàm gravia & admiranda fymptomata excitavit, vide apud Kircherum 4e Peffe, fe&t. 2. Cxterüm Cicuta non eft omnibus animantibus exitiofà: Sturnienim, autore Galeno, innoxié Cicutá vefcuntur. INosquoque ventriculum Oridis feu Turdz avis diffe&um Cicutz femine refertum invenimus, quatuor tantüm aut quinque frumenti granis intermixtis; quod etiam mefíis tempore avisilla pro.Cicuta neglexerat ; adeó dele&atur Cicutá. — Lucretius quoque fcribit — Pinguefcere [pe Cicutd Barbigeros pecudes, bomini quz eft acre venenum. Ad lienis fchirrhum, E fücci Cicutz aut Mandragorz q. f. cum Ammoniaco di(temperetur, & F. emplaftrums quod vocatur Mirabile ab Hartmanno. A. /— 3. Cieutaria tenuifolia Ger. Cicuta minor, five fatua Park. mznor, Petrofelino. fimilis C.B. Cicutaria Api. folio J. B. &9e Tefter Demlock 02 roots 39articn. Radice nititur albá, longi, fimplici, paucis & tenuibus fibris donatá, minimi digiti craffitudine, Caulzs bicabicalis, inanis, ftriatus, glauco quodam polline qui digitis facilé detergi poteft, obdu&us, non tamen ut Cicutz maculofus, eadem cum radice crailitie, —.Fo/ie Cicutz, ad Petrofelinum acce- dunt, nifi quód fegmenta acutiora fint, füperné atrovirentia, inferné pallidiora & íplendentia, o- dore nullo, ut nec fapore ullo excellente. FJores albi, pentapetali, petalis bifidis, Florum sezbe/- la; foliola longa angufta viridia 'obvallant, nam ad baíes radiorum Umbellarum partialium ex quibus totales componuntur foliola tria aut quatuor oblonga oriuntur, quoà Cicuta differt, prz- terquam quód minor fit, caule non maculofo, radice annua, odore noningrato. Semise parva, itriata, breviuícula. In hortis oleraceis & arvis pinguioribus aliifque locis cultis frequens reperitur. Locus; * 4. Cicutaria latifolia tertia C. B. Cicutaria maxima | Brancionis, an Thapfía tertia Salmanticen- fium. Clufo? Lob. ob. Jatiflia altera Ger. emac. Cicuta maxima Park. Lob. Caule humanz proceritatis, craffitie quatuor digitorum, foliis, femine & radice Sefeli Pelopen- nenfislongé majoribus, quz clinicis celebratur ad menfes, vomitus & alias dejectiones ciendas: an- non potius Cicutaria deus maxima fcetida ? Videmus Lobelium ipfum de hac, planta incertum & dubium, an jam edita fuerit nécne: & fà- Ípicari potiüis eam vel 'Thapfiam dictam Clufit effe, vel Cicutariam fuam latifoliam foetidiffimam ; unde ergo reícivit C. Bauhinus ab utraque diftin&am efle. Parkinfonus nomen hoc accommodat plantz etiam fequenti, & fàne, me judice, re&té. 5. Cicutaria latifolia fetidiffima C. B. Cicuta. latif. fatidiffima Lob. Ger. emac. Sefeli Pelopommefía- cur Recentiorum Park. Sefeli Peloponnen[e Mattbioli, [roe Cicutaria quorundam J.B. &5at Doandcabes 2Daffarn Demlork. Caulis eft geniculatus & cavus Cicute , alis brachiatus, fefquicubitum & duos cubitos zquans Folia ad Myrrhidis odoratz accedunt, latiora, longiora, nigriora, in alas divifa, quz rurfum in fegr menta pinnatim veluti Filix digefta, profunde ierrata, latiufcula fübfecantur, odore gravi & vi- rofo Cicutz. Semen brevius Angelice vel Cicutariz maxime feré par, in umbellislaus, excuffo candido flore. Hzc é Lobelio & J. Bauh. ; n 452 VESGRMARER. 2 e UR Locus, Locus. Locus. Vires. HisronrA PraNTARUM. In Rhzetiz montibus invenitur. Parkinfonus nofter in planta quam hoc titulo in horto fio coluit per multos annos, nullum ejuf- modi cujus meminit Lobelius foetidum & virofüm odorem fentire potuit, ut neque in ejus femini- bus: forté alia & fpecie diverfa, ei tamen fimillima, planta fuit. Utcunque Matthiolus hoc no- mine à Botanicis 1mmeritó reprehenditur, quód fetidam plantam pro odorata exhibuerit, cim ha- betur qualem ille depingit minimé fotida ; ut Parkinfonus teftatur, apud quem defcriptionem ple- niorem vide. A. — 6. Cieutaria paluftris Lob. Ger. aluffris temuifolia Park. C. B. Phellandrium «vel Cicutaria aquatica. quorundam J.B. 3Dater-Demlock. 3. B. Aquas amat, extra quas caule extat bicubitali & altiore, pollicari, fzpeetiam brachii craffitiem adzquante, ftriato, inani, geniculis diftincto, in ramos varios divifo. Folia dodrantalia plus mi- nüs, divifione charefohi, propemodum glabra, fapore fatis grato ad Sium accedente, cum levi quadam acrimonia. Umbellas in ramis gerit pro plante proportione parvas, ffofculorum alborum cu exiguis in medio apicibus obfcure rubentibus: quibus delapfis fuccrefcunt feziza parva, chldn- ga, ftrata, nulla hirfutie vel afperitate donata. Ex geniculis infimis demittit fübinde capillares, ongas & numerofías fibras quibus in imo radicatur. In aquis, prafertim ccenofis, & rivis pigrioribus. ZEftate floret. Wepterus confcripfit integrum librum de hac plantá; quem confülat Le&or. *Oo. Sefeli montanum. Cicutze folio, fubbirfutum C. B. Park. Dairp mountain artígost tuit) Deomnloci Icabcs. uri D d C. B. rod. Ex bud craffa folia lata Cicutarie vel Myrrhidis Fuchfi inftar, in multas alas divifa, nigrican tia, leviffimis pilis, praefertim ipfis pediculis afperfis, fübafpera : caw/e fefquicubitali & altiore, crafc fo, ftriato, cavo, nodofo, pilis pauciffimis donato, in alas brachiato, fo//;s paucis, prioribus fimili- bus, fed minoribus cin&o: 1n fummitate sbe/a magna, alba: floribus faccedunt /ezia oblonga- gemella, tenuiffimo apice donata, Carui fapore. Hoc in altiffimo monte /afferfall eftate florens inter faxa. reperitur. * 8. Sefeli montanum. Cicutze folio glabrum C. B. Park. — Sefelà Alpinum five. montanum grimum Clufio, folio [plendente, flofculis albis j. B. ejufdémque Liguflicum alterum Belgicum , foliis Jferé Abfintbii, femine votundo, — Se[eli smontanum majus Ger. CIuf. : Ampla habet fo//z, humi fparfa, & in multas alas divifa, Sefeli Peloponnenfi [ an Matthioli ] feré fimilia, fuperne viridia & fplendentia, inferna parte minime, Ferule odore acri, nec admo- dum grato fàpore : caulem deinde fe(quicubitalem aut altiorem, craffum, flriatum, intus fungofüm, nodofum, & multosramos in ambitu ex fingulis geniculis feu. nodis ferentem, per quem fparfa funt folis Íüperioribus refpondentia, fed minora. Extremi rami 1n magnas Umbellas flofculorum candidorum definunt, odoris feré Sambucini ; quibus füccedit fezez gemellum, ftriatum, flavefcens, aromatico & fervido guftu. Radix craffa eft & foris nigra, qux (ut in plerique ferulaceis con- cingere folet) femine prolato perit, nec nifi altero aut tertio à fatione anno feres producere fo- let. Crefcit in celfis Sueberg &: aliarum Auftrie Alpium jugis, ubi letiora funt"pafcua: floret fub £- nem Junii aut Julio : Semen veró Augufto vel etiam feriüs maturefcit. Semen hujus calf. & ficc. Urinas & menfes potu ducit: prodeft ad inteftinorum ex cruditate dolores : concoctionem promovet, flatus difcutit. Radix eofdem przftat effe&us, fed minüs effi- caciter. Siler Creticum quibu[dam [emsime longo, crifpo, incurvo J.B. — Siler 2. foliis Cicutze C Siler Creticum Camerarii C. B. Vide Umbelliferas femine hirfuto, C AP. Lib. IX. De Herbis "Umlelliferis. Car. IX, De Sefeli pratenft, 7» 9v, quód falutare fit hinnulo, fiquidem Veteres Cervas poft. partum purgari herba J quadam quz Sefelis vocatur prodiderunt. Ego potius vocem origine exoticam feu barbaram fuiffe exiftimaverim, quemadmodum & alia in ; terminata ; »£uu, 7:mels &c. Sefelios pratenfis notz funt foliorum fegmenta angufta, acuta; flores ex luteo pallidi, femina ru- S unde dictum fit me quidem latet. Nec enim fàtisfacit Harmari etymon mug 7) curas fefcentia. , A. x. Saxifraga Anglica facie Sefeli pratenfis Ger. Sefeli pratenfe noftras Park. Saxifragia Angho- rum, foliis Femiculi latioribus radice mgra, flore candido, [rmilis SilacJ. B. s$BeanoWe«dari frage. E radice vivaci, longá, rugofa, foris nigrd, intus albi, guftu. dulci aromatico & nonnihil acri cades quotannis farrigit plures, fefquicubitales & bicubitales, digiti minimi feré crafitudine, teretes, ftriatos, medullà factos, propé terram rubentes, ab 1mo ftatim ramofos, ramulis per longa inter- valla & foliorum alis exeuntibus. — F/z tam quz é radice exeunt, quàm quz caules veftiunt, glabra, obfcure viridia, in ee longiuícula, angufta, acuta, rigida dividuntur. Summi caules & ra- muliin fforus Umbellas terminantur, non admodum grandes nec coactas, fed laxas& raras. Flo- (culi finguli exigui quinque. petalis €. luteo albidis componuntur; quibus füccedunt. femina ftriata, brevia, apicibus rubentibus, per maturitatem caftanea. Odor plantz fatis validus && gratus, ad Pa- íftinacam quodammodo accedens. — — - In pratis & paícuis humidioribus vix alia frequentior occurrit planta. Hujus plantz fuccus, decoctum, aqua deftillata vel femen 1n pülvere efficax eft, vulgi experi- mento, in urina cienda, calculo atterendo & expellendo, flatibus difcutiendis, colico dolore le- niendo. Exhibetur autem tam infantibus quàm adultis. ^ Ab eximia dote in frangendo calculo Saxifragam ícité dixerunt noftrates. 4. Sefeli pratenfe - Monffelienfium Park. Ger. Sefeli pratenfe, C. B. Sef- pr. Silaus firià Plinii 1. 26.c. 8. Silawm quibu[dam flore luteolo J. B. Sf)eabotu &ayittage of Montpellier. 4.5 Locui. Vires: j.B. yea | Caule eft cubitali & fefquicubitali, elabro, ftriato, alis concavo : fferes umbellati, albicantes:- quos femina excipiunt gibba, ftriata, fapore aromatico, vinofo. . Folia ampla funt, minutim diffe- &a, incifará feré Sileris montani, fed fegmentis longioribus pauló. acutioribáfque, quz nervulus fe- cundüm longitudinegn percurrit, fapore acri. Radix longa, digitali craffitudine, Bs fufca, intus alba, in capita dividitur plerunque, penes terram comofa, fapore aromatico przdita. - Jn pratis non tantüm circa Monfpelium, fed & alibi in Gallia & Germania provenit. Sefeli pratenfe Monfpelienfium, à Saxifragia noftra pratenfi Anglica, mihi non vifaeft fpecie differre : Alii diligentius obfervent & inter fe conferant has plantas. Ex quo hzc fcripfi eruditiffimus Vir D. Taweredus. Robin[ouu, literis À nobis requifitus, Sefdli Monfpelienfium, cüm ibi commoraretur, diligenter & curiosé contemplatus, nullum potuit obfer- vare difcrimen inter illud & Saxifragam pratenfem noftratem, unde unam & eandem fpecie plan- tam effe hanc & illam abfque ulla omnino hzfitatione concludimus. 3. Sefeli praten[e tenuifolium Park. prat. ten. fPve Daucus pratenfís teuuifülius C. B. prod. Caule eft cubitos duos fuperante, rotundo, ftriato, nodofo, füperne in ramos brachiato : fo/s inftar Paftinacz tenuifoliz fylv. divifis: Urbellaz habet ex parvis albis floribus compofitam, quibus füece- dit femen parvum, aromaticum, & tota planta Paftinacz odorem refert. Ín pratis udis Michelfeldiz provenit. Hzc planta non eft vera Sefelios pratenfis fpeciesob flores albos. Car. X. De Dauco montano C9. Muttellina, Coc. quanquam prior, fi femen à C. Banhino re&e defcribatur oblongum & craffüm, rectiüs ad Qus duas plantas, fi modó diftin&z fint , ob foliorum fimilitudinem huc retulimus: Meum refertur. * y. Muttellina J.B. Meum. Alpinum Umbella Pi C. B. zís. Daucus montanum Cluf? Meum Alpinum Germanicum, allis Muttelina ditium Park. TER. à ens tel Staphylini fylveftris foa habet, minora tamen minutiáfque incifa; trium circiter digitorum lon- gitudine, tota glabra. Caw/j; brevis, uncias aliquot altus, Umbellam gerit parvam, — Radix pro- pter Locus; Locus, eA ns 4.54. Hisrontia PLANTARUM. pter térram capillata, fatis longa & craffa, exterius nigricans, odoris & faporis Mei vulgaris. Huic C. Bauhinus femina oblonga, fatííque magna attribuit. à M . x * Locus. In monte Rhztio propé Burmium à J. Bauhino colle&a eft. * 2. Daucus montanis Clu, flore carmeo, [emiue. Selino bortenfi equali J. B. 4n Meum Alpinum Urbelld parpura[cente C. B 2 Claf. Huic ex radice prodeunt quinz aut fenz tenuiorum felieruzz ale, Sefeli pratenfis alatis foliis pené fimiles, fed longé minores, neque palmi amplitudinem excedentes, fed proximé ad Acus paftoris vulgaris folia accedentes, admodum virides: inter quas prodit caw/is pedalis, nudus, ftriatus, fatis gracilis, qui fummo faftigio binas aut ternas füftinet parvas & bene confertas Umbellas flofculo- rum é rubro diluté purpurantium, five carnei ( ut vulgó loquuntur ) coloris; quos excipiunt Selini - hortenfis qualia femina. — Ra4ix digitalis eft longitudinis, cortice foris nigricante, rugofo & mul- tis tenuibus fibris przdita.. "Tota planta Daucum vulgarem quodammodo redolet, & illius guftum etiam refert. In Alpium Auftrie & Stiriz füblimibus pratis nafcitur, ubi Junio floret, in hortis etiam Maio. Hzc in reliquis cum praecedente convenit, feminis parvitate differt; fi modo illius fsmen à C. Bau- hino re&é defcribatur, de quo eft cur dubitemus, cim Joannes ejus frater fufpicetur ipfam defcriptio- nem füam ex Aretii & Geíneri verbis concinnáfle, quamvis eos filentio prztereat, nec forté un- quam füá manu plantam ipfam collegiffc. Lecti. * 3. Libanetis minor Umbella candida C. B. Park. — Herbariorum Septentrionalium notior. Libago- iis Ad. Lob. Ad. Caule eft gracili, recto, Mei aut. Anethi, ftriato, atrovirente, bicubitali, paucis alis & geniculis donato: in quibus, imis praefertim, Peucedani prolixiora folia, Foeniculi tortuofi, anguftiora Saxi- fragiz Anglice, medio & fuperiore caule pauciora. Umbellis & floribus pufillis, candidis Mei : fed exiguum femen fub hyemem maturans, minus Carvi rotundi, feré Amm: Officinarum par. Hanc in- quit fovent mult herbarii horti 1n Gallia, Germania & Angla. Quàm Lobelii tempore nota fuit, tam hodie ignota eft, faltem in Angli nec multó notior eft ut puto, in Gallia; nam in Catalogis Horti Regii Parifienfis & Horti Blefenfis eam non invenio : mirum eft evanuiffe plantam adeo notam, & 1n tot hortis cultam. - * A. Libanotis tenuifolia Germanica major Q* minor C. B. ferulacea Germanica Park. — Lib, vagse- sociis. znajor C minor "E hal. . Harum defcriptiones videfis apud "Thalium. Car. XI. D : De Critbmo quarto Matth. Critbinum 4. Mattbioli Umbelliferum J. B. Eryngium montaumm Ger. Eryngium arven[e folís ferre fimilibus C. B. T. B; Diofum reptatu radicum eft: funt enim ez longiffime, & vel minimá fibrá relict redi- viva, fatis craffz, albe, Eryngii & guftu & fimilitudine : ous in tria, quatuor, plura, paucioráve fegmenta oblonga dividuntur, femunciali latitudine & ampliore, longa, cir- cumquaque ferrata, fapore cum radicibus communi. ' Cau/;; fceniculaceus, ftriatus, farétus, nodo- ífüs valdé ramofüs. U;wbellz fàtis magna minimis contextz funt flofculis, colorealbido. — Semen gra- cile, füblongum, quod aiunt acre, & odoratum. Ín Germaniz regionibus Rheno adjacentibus inter fegetes frequens admodum eft. Hanc plantam Loztus, "OS 4 n Parkinfonus cum Sphondylio inepté confundir. ———— MM Car. XII. De AÁmmi. Mmi vox ejufdem originis effs videtur cum Sefeli : Ruellius tamen ab des matula deducit, quia adeó provocat urinam, ut fubinde opus fit matulá. | r Ammri vulgare foliis in, longas & xc lacinias diffectis, circum oras crenatis, ab aliis Umbelliferis differt. 1. dmm Lib. IX. -*De Herbis "Ombellif eris. I. mmi vulgare Ger. uleatins Lob. Park. majus C. B. vulgare majes latioribus folis, femine minis odorato, diymmon booapdicaben 2oiffops tocca, Ti EE Ammi Cretico & Ammi femine tenuiffimo majus eft, cau/e craffiore, flriato, foliis latiufculis oblongis, crenatis, multifidis, ad Podagrarix folia quadantenus accedentibus, quibus tamen multo minora funt; füperiora in plures lacinias divifa. Umbelle inzqualibus contexte funt mufcariis floículorum alborum, amplifEmz, longis pediculis, ad quorum coitum folia circumjedta fünt longa, in tenues lori inftar lacinias difle&ta. — Sezzez. majus, ignavius quàm in Cretico & tenuifolio. Radix gracilis, inutilis. — In Italia & Sicilia 1n vineis, hortis & arvis pingutoribus fponté & copiosé provenit. Hujus differentiam obfervavi folus tenuiüs mnafi. Hanc Fuchfs — 5o mediwms tenuioribus Vavieta:, foliis vocabat, & fpeciem alteram faciebat ( inquit J. Bauhinus ) Sed hzc fortaffis à cultura. varietas. Hujus etiam varietatis meminit Camerarius in horto. Ammi vulgare, inquit, interdum longe alia folia proferre confpicitur, pluribus nimirum 1ncifüris predia. & nonmhil &rifpa, ut penitus diverfa planta videri dues. Pari modo Petrofelinum etiam vulgare variare animadvertimus, ut G& Pim- pinellam Saxifragam majorem. 2. dimmi odoré Origami J. B. alterum femine Apii C. B. Creticum Park. Ger. j. B. Ad cubiti alatudinem mihi [J. Baubino] excrevit, cau/iu; pluribus, ramofis, nitidis, ftriatis, & ge: niculis nodofis : Fv/s infima quidem latiufcula, multifida, ad Cart nonnihil accedentia, fuperiora vero multo tenuiüs dilecta, non minüs feré quàm Chamameli ; odore fi terantnr. admodum | aro: matico Origani, fapore non diffimili : Uubellz frequentes flofcwloruss minutiffimorum albicanti- um. Nec vero folis Umbellis funt fübjecta tenuia folia, utin Vifnaga, fed & Umbellarum particu- lis fingularibus. —Sezzez fuccedit Ania facie fed minus, infigniter aromaticum. — R4ix craffiuícula fubeft. Semen ex Alexandria /Fgypti adfertur. Annuaeft planta. Ammeos femen unum eft é quatuor feminibus calidis minoribus : incidit & aperit, exficcat. Va- lét ad tormina, urine difficultatem & venenatorum morfus: Menftrua quoque ciet, Mifcetur & cutim erodentibus medicamentis é cantharide paratis, quo refiftat urinz difficultatibus, quz alio- qui id genus medicamentis fupervenire folent. Sed & potu. acillitu colorem pallidiorem efficit velut Cuminum. Nonnulli etiam Cyminum ZEthiopicum appellant. — Diofc. Mirificé przftat ad mulierum fterilitatem ( Autore Matthiolo ) mané 3j. pondere ex vino meraco aut carnium jure in tenuem pulverem contritum, alternis diebus, tribus horis ante cibum. | Quod tamen diutius dari non debet quàm quatuor aut quinque diebus, Eft enim ad fterilitatem prxftantif- fimum remedium, & pluriesexpertum. | Sed abítineat vir à conjuge ejus is diebus quibus femen ebi- beri. In quem finem, itémque adversüs fluorem album mulierum, prxnuffo uterino clyftere (1n- quit Sim. Paulli ) fequentem pulverem aliquammulus fterilibus novis nuptis commendavi, quibus ingravidatz, atque à fluore albo liberatz fuere. Clyfteris uterini hzc eft defcriptio, Ex, rad. Ai- ftoloch. utriufque ana 3ij.. Gentianz, Zedoarix ana 5]. herb. hederz terreftr, centaur. minoris, Ariftol. Rorifmarini ana 4.]. Meliffe, Artemif. rubrz ana 44[5. Cardamom. minor 3(i. Con- Ícinde & contunde pro decocto ad Clyfterem uterinum. Pulveris hec eft defcriptio, K. Herbz Veron. exactiffimé pulverif. feminis Ammeos ana 3f. Cardamom. minor. Cinnamomti acerrimi ana 31J. Sacchari candi quartam partem ad pondus omni- um. F.pulvisf.z. $.Pau. Ex annotatis amiciffimi &ceruditiffimi Viri D. Edvardi Hulfe. 3« umi [emine tenuiffimo & odaratiffano J. B. mmi parcumfolis Faniculi C. B. Park. — mmi perpufillum Ger. emac. 1B. don eft pedalis, interdum bipedalis, caw/e tenui fragili, Foeniculaceo, medullá albà pleno. Folia prima longa, profundé undique incifa : füperiora Foeniculaceis aut Anethinis. fimilia, paulo tamen tenuiora. Extremis ramulorum hxrent Umbelle parve, inzquales, flefewlz albis contexta. Semen minutum, odoratiffimum, calido & acriguftu. RaZix parva, gracilis, lignofa, per etatem in fibras diducta, fapore feré Paftinacz. Augufto & Septembri menfibus floret, &.ex femine deciduo fs renovat, In Apulia abundare j,,, eg aiunt. Solum requirit bene ftercoratum, Soli expofitum. LI 4. "Ammiodes C. B. Ammi pufillum Caef. Hujus defcriptionem videfis apud Cefalpinum, 5; 286. C AP. ENDE A 456 Hisron:aà PraNTARU M. Car. XIII. De Vifsaga feu Giugidio. Iínaga Hifpanicz originis vox eft ; Cur autem Hifpanis ità dicta fit hzc planta nefci- mus. Umbella à flore dilapfo claufa, ejüfque radiis przlongis, rigidis, duris ab aliis omni- bus Umbelliferis diftinguitur. t. Vifnaga jJ. B. Matth. Lob. Vifmaga Gingidium appellatum Park. Gizgidims Hifpanicum Ger. Gingidium Umbellà logà C. B. &ypanitf 391thitootb. re: Sefquicubitalis circiter eft planta, radice raris adnatis fifI3 haerens : ezw/e Anethi , ftriato, glabro, eniculato : fz/io Paftinacz erraticz, levi, portionibus divifionis majoribus. | Uzz/el/e florum can- dc tandémque in fe contrahuntur veluti caverna mediam — — ^ fíepimento effingente : pedicu- li autem Umbellz, potiffimàm externi, palmo longiores, rigidi duríque funt; fmgulíque tam hi quàm interni novam pedicellorum frequentium Umbellam in fummo gerunt. Porro tam Umbel- li fingulares, quàm coma tota fubjecta habent ad bafin foliola. —Sezmez parvum .Apii Officinarum, acre. Xo ' In pratis quibufdam non longé à Miravalle ad viam que Monfpelio Frontignanam ducit : copio- sé etiam in Etrurie agris & circa Cataniam Sicilie provenit. — Abeasfp. . Meminit]. Bauhinus Gingidii Egypti cujus Umbella & pediculi firmiores erant & majores quàm cies. 1n hortis noftris provenientis ; quale & nos quoque vidiffe meminimus. Dauci campeftris defcriptio apud Czfalpinum per omnia Vifnage convenit, ut omnino eadem videatur planta, quantumvis Vifnagam antea 1n eodem libro tradiderat, quod tamen mirum videri pofl, esu milercwec o i. Pediculi feu radii Umbellarum pro dentifcalpiis multis in ufum veniunt, precipué Hifpanis, ob rigiditatem fuam & fuaveolentiam; unde Herba ipfa noftratibus &paniff) 39ichtootb, 1. c. Denti- fcalpium Hifpanicum appellatur. * 4. Gingidium Mattbieli foliis Cleerepbylli C. B. Park. Quale fit ( inquit J. Bauhinus ) judicent qui viderunt. Figura habet multa communia cum Lap- pula canaria flore majore. Interea quoque confiderandum, an xe defcriptio non fit partim ex Diofcoride, partim ex dicta Lappula canaria & Vifnaga compofita. Reliqua qux habet apud ipfum vide : certé non levem nobis fufpicionem injicit Gingidium hoc Matthioli & fequacium effe fnerum figmentum. * 34. Daucus montauus, [emine. Cretico fimili, non lanugimofo, voald? odorato, fpecie Stapbylini, Um- belld clau[á J.B. Cal. In P loibus nafcitur femine alioqui Cretico fimili, fed nequaquam lanuginofo, acri & valdé odo- rato. Ejus planta fe/;is conftat non capillaribus ut Feeniculi, fed fpecie Staphylini, longo pediculo inadnexu foliofo, przdura hxc & odorata. Cawlis ftriatus, cubitalis, ( reperitur brevior non ultra dodrantem : ) Uvbelle clauduntur ut Staphylini — Raix fingularis, in altum defcendens ut Pafti- nacz. ^ Hxc nobis incognita eft, verüm infigni nota qux non adeó multis hujus familiz convenit, nimi- rum Umbellá claufá, ab alis facilé diftinguitur, ideóque ad Viínagam retulimus. Car. XIV. De Crithmse. (Mop dicitur herba. maritima, foliis quodammodo Foeniculaceis, verüm fegmentis brevio- ribus & latioribus multo. Ju. 1. Critboeum [Fue Feniculum marinum grandias, cui fuccus. luteus J.B. Cr. smar. majus Park. Cr. five Finiculum maritimum majus , odore pii J« B. Critbznum Siculum, Batieules alterum ge- "ui Ca[alp. Bocconi. Caf. . Fol; eft tenuiàs 1ncifis, odore Apii, fed fapore Baticule : Cawles fert cubitales in Autumno, ex ignofis amis 1n terra procumbentibus, craffis ; Urzbellis candidis: feminibus vulgaris Crithmum can- didioribus, Lib. IX. «De Herbis Umlelliferis. Ad] n 17" didioribus, modicé oblongis, ftriatis, odoratis &: guítu ferventibus: é caulibus recenubus incifis la&eo fucco manans, in lachrymam íübrufam concreícente ; radicibus ramoíis & ^ candican- tibus. Ex Sicilia habetur hoc genus. Efficacius eft minore in movendo urinam : nam renes & veficam tniro rnodo purgat. "ren D. Boccone caulem ei rectum & ramofüm attribuit; f2//s laciniata, dura, & quàm QCrithmi mari- ni vulg. latiora : Sezize bina, qua fimul conjuncta. Coriandri inftar, divifa: ftriata funt, feminis Foniculi modo. Radicez longam craffam, ad ligni naturam propiüs àccedentem, perennem & fingulis annis regerminantem. Afperis & faxofis gaudet locis propé Panormum in monte Peregrino, & alibi in Sicilia. Locus. A. 3. Critbmnum. marinum Ger. Dod. zsarinum. vulgare Park. Crit brum multis, [Fue Funicu- lum marinum ]. B. Critb. [Fue Faeniculum maritimum minus C. B. Sompite 2 Gar- lico Saint 3oierre. E - Bh "M Succulenta admodum eft herba, in latum diffufa, pédem circiter alta. — Fija latiora & breviora quàm Foeniculi craffa, nec tam crebró incifa, atrovirentia, fàpore fubfalío. Cass Foeniculi, ftriatus, porracei viroris. Ubelle lutez: Semina Foeniculi, fed majora. — Radix craffa, longa, pe- rennis, odore & fapore fiavi, acri, aromatico. | In clivis & rupibus maritimis per totum hujus infüle ambitum, nec minüsin tranfmarinis regi- y jj onibus, in ipfis lapidum commiffuris oritur. Í Itali & Galli herbam S. Petri nominant, unde deductum Ánglicum $ampire. " Crithmum muria conditum Ventriculo benefacit, éftque palato admodum gratum: urinam mo- pire: deraté provocat, vifcera ab obftru&ionibus expedit, appetentiámque ciborum excitat. Utimur vulgo pro condimento carnis oville affe; & aliàs in inünctibus & acetariis. Ufüs, Car. XV. De Funiculo. OEniculum ( Graecis Meegspor ) diminutivum effe videtur à Foenum, quód quafi Feenuma in hyemes arefactum & marcidum reponatur. C. B. Alii di&um putant quód fatum magno cum fenore femen reddat. Meg3gor Sri 78 uaggíyeca. à marcefcendo, quód ejus cm inaruerit ad 'condienda plurima multus ufüsfit. — Foeniculum autem foliis in capillacea. fllamenta divifis, feminibus ftriatis parvis oblongis ab aliis Umbelliferarum generibus diftinguitur. | À. or. Feniculum. vulgare Ger. Park. vulgare minus acriore Q" nigriore femine J. B. vule; Ger- manicum C. B. item, vulg. Italicum, [omine oblongo, guf'u acuto ejufdem. Irezm Funic; f[yloeftre ejufdem. Heec enim tria non aliter differunt , quam accidentibus à loco & cultura ortis. €&ommon Jennel o2 dinckle. 4. B Ex radice digitali, aut. majore, fi ramofior fuerit, ré&táà, albá, fapore cum quadam dulcediné aromatico caulis fürgit tres aut. quatuor cubitos altus, rectus, teres, ftriatus, geniculatus, atrovirens, fungoíá, albá medullá far&tus, crebris alisconcavus. Pedicul ceu vagini caulem & ramos comple- &untur, quibus fo/ja infident in longa, acutiffima filamenta dife&ta, atrovirentia, fapore dulci, odo- refüavi. Umbelle fferuz latz, lutez, odoratx. Semes oblongum anguítum, ftriatum. Anifi, nigri- cans, fapore acriori, minus dulci. Monípelii & Lugduni fponte paffim provenit. . Locis; Nafcitur enim locis calidis & íàxofis. 7.8. In Anglia etiam in aggeribus maritimis & chis cretaceis in extrema parte Cornubie, & in Suffexia ad. occidentalem terminum paludis Pevenfciz. Reperitur hoc genus in calidioribus regionibus femine dulci: quod J. Baulinus i1nfcribit Fenicslum ilgari fimile, dulce. Si febribus putridis adjunctam malignitatem advertamus, & quz aperiendo, & qux difcutiendo per Viris: füdores pravvalet, planta vix Feeniculo fecunda reperietur. HDncin Variolis & moibillis laboranti- bus decocto Feeniculi vel feminis, vel radicum. nihil erit falubrius. — S7. Pauliz. Seminum pulvis cum Saccharo mané quotidie jejuno ventriculo fümptus mirifice vifum acu. Si femen Foeniculi aceto 1nfundas, exficces & Cinnamomi tantundem addas addito faccharo .. ... fu- mendo de hoc fit mirabile 1n przfervando vifum, & debilitatem reformando, & 1n oculis octuage- nariis jam obtenebrato vifu, utincredibile vifum fit. — Zirmo/dus de villa wva. Pro Saccharo com- modius fortaffe effet melle uti. Ad. caliginofos oculos nihil hoc femine efficacius, inquit 'Tragus: Idem praftat fuccus foliorum aut radicis, & aqua deftillata oculis indita; — € Prxterea femen hoc ventriculum roborat, naufeam fedat [ At C. Hofmannus tantum abeffe inquit ut juvet conco&ionem aliorum femen aut. herba. viridis, ut ipfum. potiüs adjutorio opus ha- beat] Hzc ergo de femine ficco accipienda funt; quod & flatus difcutit fecundüim tritum. illum » verficulaum Semen fwnicui veferat fpiractla culi : & Medicamentis thoracicis admixtum afthimaticos juvat, & veneni adverfarur: | PUN 1 Rr Folia 459 Hisromt:aà PraNTARUM. *Ofüs. * Ol. 34. Folia in aqua hordei deco&a lac nutricibus augent. Quin: & foliorum aut feminis decoctum do- lores nephriticos lenit, urinam movet, calculum pellit. Radices menfes provocant, obftrmctiones hepatis & lienis referare, atque. ictero mederi tradun- tur. Herba teta jufculis & forbitionibus inco&a ad corpus obefüm extenuandum utilis effe. perhi- betur. Germina Foeniculi ceneriora antequam excaulefcant, cum fuperna radicis particula, unde fcilicet emergunt, decifa, cum oleo & pipere menfis fecundis adiciunt. Itali & Narbonenfes Galli, eodem modo quo Apium dulce. Noftrates folia recentia minutim conciía aceto immittunt pro condi- mento pifcium elixorum 1n muria affervatorum, ut v. g. Salmonum, Luciorum, Sturionum, &c. Ad quartanam & alias febres, c. fcc. rad. Foeniculi $iijj. cum faccharo dulcorewur, & jejuno pro- pinetur in Aurora decem diebus continuis, Zzcwtz qui plurimis in le&o ben& coopertis ait fudo- res plurimüm mover, aliis lentz pituitz fcreatum, alis ructus feetidos & crepitus, Facile fed utile vocat auxilium. Vidit Jo. Crato Med. Cafareus monachum quendam. novem dierum fpatio à Przceptore fio ex füffuione facillimo remedio curatum, Radicibus nempe Foeniculi. in vino co&is, & deco&o oculis applicato. D. Sea4me ex Obferv. * Hieron. Reu[neri. Mulier quzdam fentiens ante juftum tempus fcetum defcendere ad pectinem cum aliis fignis abor- tüs, appofü anteriori ventris parti füb umbilico, & pofferiori ufque ad. os facrum cataplafma ex pa- ne tofto cum aceto. & pulv. feminum Foeniculi : unde ftatim omnia fymptomata cefsárunt, Fceni- culum enim plurimum facit ad prohibendum abortum. : ldem ex ejufdem Obferv. 106. Faniculum 2. [eu vulg. Italicum, femine oblongo, gufta. acuto C. B. Item, Faniculum 3. [cu [ylveftre ejufdem c Park. - Lobelio & nobis à vulgari diverfüm non eft, inquiunt Ebrodunenfis hiftoriz auctores: quibus & nos libenter füffragamur. 2. Feniculum dulce Park. Ger. C. B. Julce majori & albo femine fJ. B. &Xgeet diennel, 3. 8. Eodem quo fatum eft anno femez profert maturum : à vulgato radicibus, foliis, caulibus &-flore vix differre videtur, nifi forte caule minüs procero & graciliore ac folis minoribus. Semis qui- dem multó fünt majora, ftriata, albida, dulcia, minüs acria: Cxterüm fiquando hyemem. apud nos perfert, & aliquot annis durat, videtur amittere dulcedinem & de albedine ac magnitudine minui, -Hoc genus Feeniculi poft unum vel alterum annum, iterata fatione feminis hic producti, in hor- tis noftris paulatim degenerat & in vulgaretranfit ; nec in noftris tantüm, fed & in Germanicis atquc etiam Italicis , ut. teftatur. Cafalpinus. Unde verifimile eft, femen ejus ex ulterioribus adhuc Meridiem versüs regionibus adferri : ex Syria forté, ut Lobelus fcribit, aut. ex infulis Azoricis, ut alii. Nonnulli Feeniculum dulce à vulgari fpecie non diftingui contendunt, eo argumento quód fati- one degenerat, & tandem in vulgare abi. — Verüm 1n fpeciebus Plantarum infimis dari 1nterdum tranfmutationem non contemnendis rationibus fuadetur, & experimentis confirmatur. Variat mulus modis hec planta. Vidit Lobelius apud Gu/zelz. Drefch. procerum pregrandéque Feeniculum, communi fimile : cau/e ternüm quaternümve cubitorum ; fo/izz. brevioribus, aliquanto rigidioribus, albicantibus Corrudz. —Sezez par aut paulo munus altero [ 4u/ci ] rotundius & Anifo propius erat. lfti Hippomarathri nomen fecerunt. — — ; Feniculum dulce Azoricum à communi dulci differt radiorum Umbellz magnitudine & longitudine, Umbellá concavá, feminibus majoribus. Quia (inquit J. Bauhinus ) Feeniculum hoc [ dulce ] à Veteribus defcriptum effe credimus, 1deó ei quoque vires ab ipfis Foeniculo attributas convenire dicimus. Tllas etiam huic aflcribimus qui Re- centiores vulgari proprias faciunt. * $4. Feniculum rotundum flore albo J. B. femine rotundo minore C. B. Park. Tab. Radice nititur. fibrofa exili: cas/e minori & breviori : ts latioribus ac etiam brevioribus quàm wilgaris Foeniculi : Ule//z alba, rotunda, primo anno flores & femen ferens minus quàm vulgare Foeniculum, füblongum & rotundum. Plante guftus & odor vulgari fimilis. Si femen hujus ftir- pis Autumno terrz mandes, evadet tota planta procerior & efficacior, quandoquidem hyemem fa- cilé perfert. A Mirari Tabernam. fubit (inquit J. Bauhinus) cur locum ubi hoc viderit; aut unde habuerit, non indicet: Nobis cert? incognitum efF, mec miniis alis qui. ante mos feripferumt Botauicis ; Darà eju[modi plau- tam ncn aufim ncgare, an vveró Funiculi fpecies frt néene dubito. : ^ 4. Hippomara- Lib. IX. De Herbis 'Ombeliferis. 459 4 * 4. Hippomaretbrum. Spheracepbalum Alpin. exot. Park. Alpin. , ! u. à Caulem fert tricubitalem & ampliorem, rotundum, geniculatum, craffitie pollicari & etiam ta- jore, herbaceo feu. Fceniculi colore, obliqué ex geniculis fürfüm a&um, in fingulis geniculis fin- gulos alios cauliculos obliqué exeuntes producentem, in quorum cacumine Corymbacex Umbel- |» cernuntur, in orbem actz, à quibus flofculi elegantes emicant, violacei coloris, qui mutantur in femina parva, longa, tenuia, angulofa, Foeniculi feminibus .proxima, non parüm ex valido odore feetentia. "Tota planta foliis conftat Foeniculaceis, compluribus ab una radice proficifcentibus, eo ordine pofitis ut finguli ternis ramulis digerantur. Quo fané ordine pofita obfervantur, e fingulis caulium geniculis exeuntia, licet longé minora exiftant. — R2Zix veró longa eft, alba, carnofà, non diffimilis feniculi radici. E tota planta emanat odor & validus & ingratus, maximéque ex femini- bus, ex quo capiti dolor, fi multüm olfecerimus, inducitur. Ex feminibus ab /Egypto acceptis Alpino orta eft. Differt ab Hippomarathro cachryophoro, quód Low; eo longé amplior fit, cauléfque & longiores & craffiores ferat, & Umbellas coloris violacei, in perfectum veluti orbem circumactus, quódque femina Foeniculacea producat. * s. Müllefolium aquaticum Ger. aquaticum -vulgatius Park. aquaticum. Umbellatum capillaceo brevíque folio C. B. aquaticum Feniculo (imile, Umbelliferum J. B. YE Folia fparía, leté virentia, Foeniculaceis perquam | fimilia, cefürá non ità diffimili: prima & in- feriora differant nonnihil, fegmenta funt pauló latiora, odore grato, fapore nullo infigni. - Flores geritin ícapo umbellatos. ^. Radices ad. Hellebori albi radices quodammodo accedunt, fibrofe, albz, crebra ex uno capite dependentes, palmo longiores, cave; in quorum tamen medio reperitur interdum radix quzdam primaria minimi digiti craffitudine, fungofa, & veluti concava. Apud paludes circa foffas Padux reperit J. Bauhinus. Louis; Millefolium aquat. foliis Coriandri 7Matt/. aquat, Umbellatum foliis Coriandri C. B. Sufpicatur J. Bauhinus iconem Matthioli ex diverfis plantis componi, nimirum ex Umbella Mil- lefolii aqua. folio Foeniculi, & Millefolio pennato, ac aliá aliquá. plantá; ejufdem opinionis eft &c Cafparusfrater : ideoque faceffat. — V. J. Bauhinum. * 6. Daucus pratenfis Dalecbampii Park. prat. Dalech. folio Millefolii J. B. prat. Millefolii paluftris folio C. B. Lugd. Nace radicibus multis, candidis, rotundis, ab ima caulis parte 1n diverfa fperfis, brevibus, dul- cibus, odoratis; fo//is proximé radicem fex aut feptem, totidem digitos longis, foliolis per ordinem multis, orbiculatim cauliculos totos ambientibus, Myriophyllo fimilibus, mollibus, lxté virentibus ; caule medio Foeniculi, cubitali, in ramos duos vel tres divaricato , foliis paucis veftito, interdum nu- do ; Urbellá per initium nonnihil rubefcente, poftea albá, amará, fubacri, odoratá. * 4. nethum [yloeffre [emine exiguo Ammeos J. B. fylo. majus C. B. Park. re&iizs Feniculum Zne- tbi odore. Cef. Grandius eft. fativo, caule craflo 5 foliis amplis ut Foeniculi, fed odore Anethi, quanquam infir- mo: Umbellis amplioribus : ffore luteo : fezsze exiguo, feré ut Ammeos, fübacri. Radix parva eft & lignofa, annua. Hác herbá equos purgant; nam miro modo ejus ufi vegetiores redduntur. C. Bauhinusin Prodromo alteram defcribit hujus generis herbam minorem, zzZice albicante, un- ciastres longá, tenui, quemadmodum & cavis, qui pedalis, albus, rotundus. — Foliis eft unciasqua- tuor longis, tenuiffimé ut in vulgari divifis , Umbellá parvá, ex feftucis o&o vel novem uncialibus compofiti: flofculis luteis ;. femine parvo, oblongo. Utrumque hoc genus ( f1 modó diverfa funt ) Sicilix infüle originem fuam debent. : Cüm femine &nt exiguo, oblongo, rectius ad Foeniculum quàm ad Anethum referuntur. EN Vires. Rr 2 CAP. p ———————MÀ———————À Locus. Locus & Tempus. l5 Lortut 69 d: erp us. HisronraA PrawTARUM. Car. XVI. De Herbis quibu[dam Umbelliferis foliis Faniculaceis, femine flriato minore, variis womi- sibus Dauci, Sefelios, Mei, Feniculi, Caucalidis, (jc. Betanicis infgnitis. *od. Meum Dauci Cretici facie J. B. C. B. Meum aliud minus Park. Lugd. N Ad eges & Sequanorum montibus frigidiffimis & altiffimis nafcitur, radice dimidio pede longiore, foris nigrá, DauciCretici modo, intus candidá, brachiatá, odoratás cauliculis multis, nervofis inftar Feeniculi, tres aut fümmum quatuor digitos altis : fo/iis brevibus, capillaceis, Foe- niculo fimilibus, ffere candido, wmbellis denfis: [emize rinutiffimo, amaro, & füaviter olente. 2. Feniculum tortw[um J. B. Sefeli Maffilienfe Funiculi folio, quod Diofcoridis cenfetur. C. B. Park. Cubitali affargit caule, interdum majore, ftriato, medullá albá pleno [ Clufio unico, interdum cu- bitali, fed fzepiífime minore ] mox à radice 1n varios, contortos ramos, firmos divifo, craffiuículo, brevibusinternodiintercepto. Felis fceniculacea, non ità tenuia, breviora, videlicet palmari, ra- riora, duriora, colore feré Anethi [ Clufio Anethi fer, exilia & minutim incia Rutz propemo- dum e Umbellz parve. exiguis floribus albis, aut etiam Clufio purpurafcentibus, conftant. Semina alba ftriata, Dauci glaucifolit feminibus omnino fimilia, uti & tota planta. Radix longa, alba, craffiufcula [digitalis etiam craffitudinis Clufio] comata, aromatica. Tota planta odorata eft. In Sicilia circa Meffanam primó fe nobis in confpectum dedit : poftea in Gallia Narbonenfi copio- Íiffima ubique fere obvia fuit. 3. Daucus glauco folio, fimilis Feniculo tortuofo Y. B. 4m Peucedanum Pannonicum Clufii ? Radix huic lignofa, alba, tuberculis quibufdam ícabra, fibris paucis, verüm uis craffioribus altiáf ue defcendentibus, firmata [ J. Bauhino minimi fer digiti craffitudine, rugofa ] fapore Paftinacz m [ J. Bauhino acriufcula, cum lavi amarore aromatica ] in plura capita divifa; é quibus e- mergunt czzles complures cubitales & interdum bicubitales aut altiores ( in fterilioribus & ficciori- bus vix pedales) graciles & vix fe füftinentes, l2ves, teretes, nec (ut vult J. Bauhinus) ftriati, in apricis fübrubentes, geniculis frequentioribus intercepti, duri, fragiles, medulli albá far&i, versüs füperiora ramofi. Summus caulis & ramuli umbellas geftant exiguas flofculorum minutiflimorum, purpurantium primó, cüm explicantur magis albentium, apiculis purpurantibus inter petala inter- jecis: quibus fuccedunt femiza parva, ftriata, breviufcula, apicibus purpureis donata, [ ubi matu- ruerunt alba, Foeniculi tortuofi feminibus fimilia 7. B.] fapore amaro, nonnihil etiam acri & aroma- tco. Folia ad radicem pauca, longis pediculis nixa, quinq, vel fex pinnarum feu ramulorum conji- gationibus ad mediam coftam annexis compofita, quz tandem in lacinias pretenues gramineas divi- duntur. [ J. Bauhino Foliorum particule latiores, craffiores, rigidiores quàm 1n Foeniculo & velut pungentes, colore glauco ] colore viridi ad glaucum tendente, fapore acri, odore aromatico. Prz- cipue veró notabile eft in hoc genere quod folia in latitudinem non diffunduntur ut in plerifque um- belliferis & triangularia fiunt, fed anguftiora funt & in longitudinem magis extenía. In collibus juxta Caffelneuf Monfpelio non longe, inter vepres: Floret Julio & Augufto. 7.3.imó Septembri & in O&obrem ufque. Herbariorum Septentrionalium Libanotis notior Lobe]. 42. habet multa que cum hac planta con- veniunt, ut defcriptiones conferenti patebit. * 4. Daucus petreus glaucifolius J. B. 44m Daucus tenuifolius Cordi? ^f. B. nix capillata ex defluxis recentibus foliis, fApore accedit ad Staphylinum five Carotam, cum aliqua acrimonia : Foliz profert tenuiter divifa, fed rariüs glabra, colore glauco, € mediocriter bre- vibus pediculis pendentia. — Caulis unicus, utplürimüm, pedalis ac etiam cubitalis, tenuis, per quem plerunque tria parva fv/ia, pediculo caulem amplectentia, ramofüs interdum, ( prfertim fi planta fit minüs novella ) in tres ramulos divifus, in quorum extremitatibus umbellz parvae ffofculoruz albo- rum ; quos fübfequitur feme» parvum, per matüritatem rubrum, ad Ammi vulgare accedens, aroma- ticum cum aliqua acrimonia. 1 Provenit locis ficcis & petrofis, abundans femine maturo Septembri & O&tobri. A. — s. Peucedamum minus Park. C. B. Phyt.. pumilum Ger. Peucedani facie pufilla planta Lob. Seliguma montanum pumilum Clufi, folim Feniculi aut Peucedani, flore albo, | femine Selizi J. B. Yiock-parfien. Caf. Aliquot à radice fpargit foo. Fceniculi aut Peucedani foliis formá quidem fimilia, fed longe mi- nora, & quidem raró pluribus quam quindecim foliolis conftantia, € quorum medio dodrantalem craf sümque fert cau/ez, 1n multos tamen ramulos divifüm, füb quibus alix foliorum alz minores nafcun- tar, novenífque duntaxat folüsconftantes, lata bafi caulem amplectuntur, Paftinacz five Staphyli- ni Lib. IX. De Herbis 'Uinbelliferis. ni guftu & odore: finguli tamen rami exiguorum florum candidorum & odoris expertium umbellu- lis onufti funt: quibus füccedit feres. Seliz femini non. difpar: Radix fuprema parte in craffüm . ca- put extuberat, multííque villis ( qui foliorum fuperioris anni fibre funt ) hirfüta, brevis, quasíque in orbem convoluta eft, 1ntus fungofà & alba, exteriüs fufca & rugof, inferna parte bifida plerun- que, & in raras fibras definens. Biennalis eft planta, & prolato femine interit. Apud nos in rupe S. Vincentii propé Briftolium oritur, invenimus & in montibus Germanicis : Clufius in. quibufdam ficcorum defertorümque virentium tamen agrorum marginibus, & in nudis gramineííque montibus inferioris Auftrie & Pannonie. Floret Maio. Icon Clufü egregié exprimit Peucedani facie pufillam plantam Lob. unde non eft car dubitaret J. Bauhinus eandem effe plantam ; neque cur. Cafparus frater fententiam mutaret, & pro Selino montano pumilo C/»f. quod 1n. Pbytop. Peucedam facie pufille plantz fynonymum fecerat, in Pita- ce Peucedanum Pannonicum Clufi fübftitueret. E Hzc planta C. Bauhino 1n Pinace etiam Daucus montanus multifido folio, Selini femine deno- minatur. Bisergo in Pinace ponitur. Hunc fequitur Parkinfonus, unam plantam in duas Ípeci- es diftrahens; nimirum in. Peucedanum minus & Daucum montanum pumilum. * 6. Sifon Alpin. exot. zig Saxifragia Mattbioli tenuifolia C umbellifera J. B? Sifon odoratum . Park. i Alp. Unicum caulem Alpino protulit, bicubitalem, re&um, eracilem, rotundum, geniculatum : folia capillacea; Foeniculo fimilia, odorata, quippe odore ad Foeniculum & ad Anethum inclinantia. In caulium fümmutate umbellz parvz, rarz, flofculis albis praditz, & feré ex fingulis geniculis ex- eunt ramuli, 1n fümmitate etiam minimas umbellas ferentes ; in quibus deflorefcentibus funt femina nigra, minima, oblonga odorata, & fübamareícentia. Radice nititur longa, alba, gracili, odora- ta, Anetho proxima. j Matthiolus de Saxifragia fua tenuifoliá parüm fibi conftat, ut videre eft apud J. Baulinum, In poft comm. cum magnis figuris eam fic defcribit, Nalcitor in magnis & duriffimis lapidibus, autficco & admodum extenuatoíolo, Foliis capilla- ceis Feeniculi modo, fed longioribus, tenuioribus & rarioribus. Caw/e pariter prodit Foeniculaceo, fed tenui ac pumilo, umbellà 1n fummitate emergente: Semize vulgaris Petrofelini xmulo, fed lon- giufculo & odorato: Radice albicante, paftinacz fapore. Tota planta fübacris eft, & fübdulcis. Deícriptio Alpini apprimé convent plantz illi umbelliferz quam propé Gratianopolin invenimus, in planitie ad flumen, folo arenofo. * o4. Saxifragia multifido folio Panmomiea, J. B. Daucus montanus vaultifido brevíque folio C. B. Dau- eus montants Paunonicus Park. Saxifraga Pannonica Cluf. Claf. Multó minor eft Peucedano Pannonico C/sf. & brevioribus fols, —Capni foliorum feré mulis, quorum fapor & odor Peucedani Pannonici (quod nobis videtur Daucus glauco folio ) foliorum odorem & íaporem quodammodo referunt, pauló tamen acriora fint: inter qu cauliczli exeunt pedales, graciles, geniculati, aliquot exiguis foliis exornati, fummo faftigio candidorum flofeuloruze umbellam fuftinentes. — RaZix Peucedani radici non multum abfimilis, fed brevior, acrior, (livám- que ciens, multa hirfuta capita fuperná parte producens, é quibus folia & caules emergunt. 4.61 Locus. Inventa à Clutio multis Hungariz & Auftriz inferioris locis, montium acclivitatibus petrofo & Locus. ' fabulofo folo. *' $&. Saxifragie tenuifolie affinis, quibu[dam Caucalis ]. B. Caucalis Peucedani folio Ger. C. B. Feniculi folio Park. 14B, Hanc Anguillara Epift. 7. Caucalin vocat, & naíci in Peloponneío & multis aliis locis in faxis prodit, folis Foeniculi, cule cubitali, swmbell albà, íemine Ammi ; comedi ; odorem habere Petro- felini; vocari ab eis &yemv esr. Radix Lobelio unica, recta, humi pacta, candida, fapore Pafti- "nacz. In Apulia provenire plantam intellexit [ Aneuillara ] qua dicatur Pietra fzdwla, qux mul- tüm refpondet deícriptioni hujus Cancalidis. ! Male infcribitur Caucalis— Plantam hujus iconi fimilem obfervavi in planitie quadam propé Au- guftam Vindelicorum, viá quà Monachium Bavariz itur. * 9. ddpitms smontanum folio temuiore C. B. Apium, quod Petrofelinum Dalechampii, folio tenui, "pii borten[is [emine, [ubrubro, amaró, radice nigra J. B. Petrofelinum Macedonicum far- 1 Dalechampii Park. Lugd. ac») Radix longiufcula & craffa foris nigricat, intus albet, capite comato, earundem more que plu- res annos perdurant, fapore amaro. Caules inde pronafcuntur plures, fungofi, ftriati, pedales, in- terdum palmares duntaxat, folis amicti Dauci glauco folio fimilibus. Caulium. fcapus tripartitus .primüm; lateralesfürculi umbellas gerunt flofculorum albicantium, parvas per florendi tempus, magis patulas euntibus in femen floribus: medius furculus rurfum trifariàm fübdividitur, umbellis fimilibus onuftus. Semen Petrofelini vulgaris. Rr 3 Tn Locus. 4.62 HisrTonr:a PruraNTARUM. 1n faxofis tumulis prop? Gratianopolin nafcitur. Lug. Nos cüm ibi effemus, hanc plantam non obíervavimus, fed aliam Saxifragie Matthioli tenuifoliz 8 umbelliferz iconi fimilem, folus tenu- iffimis, umbellis parvis. Locus. * yo. Caucale tenufolia montana C. B. Park. C. B. prod. Radice Ei craffa, ex qua caulis exurgit pedalis; qui ftatim ad radicem in cauliculos palmares, ro- tundos, lzves dividitur, híque in minores fübdividuntur quorum etiam minutiffimis alis ad radicem exiguz umbelle flofculorum alborum minutiffimorum infident. —Fo/iz ad radicem in tenuiffima feg. menta, & quz in caule in capillacea dividuntur. Sez parvum eft, oblongum, ftriatum. Leo e Julio menfe florens in Sabaudia inter Tarentefium & Monafterium colle&a. emptus. » Car. XVII. s De Pyretbro. Trev Diofc.l.5. c. 86. ab igne nomen habet, ob radicis ejus fervorem igneum : Salivaris Ro- manis quód manfü falivam eliciat apud Plinium l. 28. cap. 9. Pyrethri nomen folüm habe: tur. C. B. * rz. Pyretbrum umbelliferum C. B. umbelliferum primum Park. umbelliferum Mattbioli J. B.39ef- litonm of Spain. | ' Lob. . Radices huic & folia Cotulz fetidz. Umbellz ab uno quafi centro multis pedicellisinnixe, Ve- nerei petinis ritu aut. Ánethi, candidis ffofcwlis, fervido & amaricante guftu : [ quibus füccedunt femina nigricantia, rotunda, Anifi majora : radix pollicis, interdum duorum jm , craffitudi- ne, pedali longitudine & altiüis in terram defcendens, colore exteriüs e fufco flavefcente, interiüs nigro, fapore acri admodum & fervido. Par&. ] Hanc plantam Guilandinus in horto Patavino alebat, & Pyretbri veri nomine Lobelio donabat. Pyrethrum Cafalpini, cim fit femine compreffo, rotundo, figurá lentis, ad aliud genus pertinet. Vires. Radix Pyrethri, quz fatis frequenter ac feliciter in ore continetur ad Dentium dolores tollendos cum fua caufa, humores plures in os allicit unà cum faliva: Ergó falivationem movet, quam fortaf- fis moveret diutiüs & copiofiüs, fiintra corpus fumeretur quantitate parva fed iterató. D. Soame 6 Syl- vii Lib. 1. c. 13. Se&. 59. Pyretbrum umbelliferum alterum Park. folis .4uetbi C. B. Pyr. Gefneri J. B. 7. B. Lugd. Radice Et longi, fimplici, modice fibratá, repente, digiti craffitudine, fervidi & urentis gu- ftüs: Folis Anetho fimilia prodeunt; caulis Foeniculaceus ; fos in umbella circinatze rotunditatis. Quare nullam prorfus notam deeffs ad veram Pyrethri delineationem putat Gefnerus, qui plantam appictam Pyrethri veri nomine ad Dalechampium ex horto fuo Tigurenfi tranfmifit. Car. XVIII De 'Umbelliferis [emiue birfuto feu lanuginofo. Apii aut Dauci nominibus notis. 1. Daucus 5. Diofcoridis Col. Apium peregrinum folüs fübrotundis C. B. Vifuaga minor quorumdam, Selimum peregrinum. Clufto, [emime bir[oto Y. B. Selinum fre pium. peregvinum. Clufis Park. Col. Adice eft alba, levi, tenui, oblonga Paftinacz vel Raphani cum nervo in medio; caulefcente planta lignoía, aromatica,guftu acri fed parüm hircino & linguam vellicante, qui fapor cüm arefcit & lignofà efficitur evanefcit. Folia emittit levia, Coriandri zemula, fed rotundiora & longiore pediculo hxrentia, primüm fingula, deinde unica loborum conjugatione, tertió bina, tandem ternis aut quaternis hinc inde lobis minüs rotundis & anguftioribus divifa. | Cauler edit bipedalem & ampliorem, ftriatum, tenuem, lxvem, Feniculi effigie folidum, fungosi medullá alb; inimo ex viridi obícuré purpurafcentem, ramofum, foliis interceptum alternis minoribus, anguftioribus, magííque incifis, in fummo umbellas albas habentem, plures fine bafi ut Anethi ro- tundas, longis petiolis hzerentes, atque dum corymbofz, nec adhuc floridz, & teneriores, in ter- ram deflexz procumbunt [nutant] cüm autem florere incipiunt eriguntur & dilatantur, fferes often- dentes Julio menfe denfos, minutos, non diffimiles Anetho [petalis bipartitis & apicibus albis. Se- mina EMEN A o o 0r o L0 Lib. IX. «De Herbis "Ombellferis. ^— 463 mina deinde perficiuntur parva, albicantia, hirfuta, Anifi fimilia [Petrofelint vulgaris Cl«f:] guftà acri admodum 8 odorato, Cuminum & hircinum quid refipiente. Variat hzc iifdem locis orta foliis in caule majoribus, ità profunde incifis ac tenuiter, ut foliorum nervi à carne diftin&t fint omnes, Paftinace [tenui£.] divifüras quodammodo imitantia. In f&pibus circa Meffanam Sicilie urbem nobis obíervatum: in. Salmanticenfi agro in vinetorum marginibus fponte nafci autoreft Clufis. ^ Campoclari in fylveftribus & limitibus, & per colles ni- gro terreno refertos & herbidos invenit Columna. Locus Dauci terti Dalechampii Icon apud Parkinfonum ab hoc non multum abludit, | Radjcem habet ex luteo albidam, brevem, in capite comofam. — Folia ima latmícula funt. & Coriandrinis fimilia; fuperiora in caulibus or- dine minora & tenuiora, fuprema feré Feeniculacea : Flores albi, femina oblonga, fapore acri A. nethi aut Cumini. — ' Verüm fi defcriptio exacta fit planta eft diverfa, 2. Daucus Creticus femine bir[uto J- B. Alpinus Crotico fimilis Park. iteva Creticus verus. Dio[coridis ejufdem. —Daucus Alpinus smultifido longóque folio, froe momanus umbelld candid C. B. item Dauc. foliis Feniculi tenuiffimis ejufdem. ^ Daucus Creticus Ger. Dodrantali aut altiore eft caule, tereti, ftriato, hirfuto. Umbella mediocris magnitudinis füimmo cauli extremífque ramis infidet floruz exiguorum, candidorum, pedicellis canefcentibus hirfutifque hzrentium. Semem longum, incanum, villfum, acre, aromaticum: foL lanuginofa, cinerea, minutiffimé difle&a, mihi fzpe etiam penitus glabra vifa, atrovirentia. Radix longa, digitali craffi- tudine, terram versus comata, fapore Paftinace Germanica. J. Baubinus Cafparum fratrem meritó reprehendit, quod Daucum Creticum. Lob. feparet à Gef- neri & Clufii Dauco Cretico; fiquidem diícrimen non oftendit, atque contra mentem Lobeli: 1d facit: qui in hunc modum de eo fcribit. Nec tamen id fola Creta fert; quippe Germanice Alpes non modó, ísd etiam Genuenfium colles & Genevenfiumr circa Juram rupes hoc Cretico abun- dant. Et pauló poft. Huic quo minüs fit Creticum fiquid deeft ccelum folámve erit. Sane effigie nihil, viribus autem perparum abeft. Variant quidem aliquantulum: nam qui in Baldo foliis eft brevioribus compactioribus ;. qui veró 1n Helvetiorum Alpibus & monte 7/zfferfall longioribus & rarioribus. Nos in fummis montis Jur partibus hunc obfervavimus. DEM Ü Daucus Tiburtinus quibufdam 7. B. adeó parum differt à Cretico ut fpecie diverfüm non ar- — itremur. * $4. Daucus tertius Diofcoridzs Bello Park. tertius, folio Coriandri, flore luteo J. B. Creticus nodo[us, umbellà lute4 C. B. Folia Coriandri, fed minora & crafía aliquantulum profert: caulem fefquicubitalis longitudinis z flores luteos in umbellis, ut Anethum; feménque Cumini. Vere manduntur radices & folia, qux aromatici guftus funt. Scribit Parkinfonus hunc apud fe flores protuliffe albos. Sufpicor eum intelligere Myrrhidis quandam fpeciem caulibus nodofis, feminibus longis afperis, umbellis albis, quam in Sicilia Manis obíervavi: nam hujus femen Londino aliquando ad nos miífum fuit füb hoc ti- tulo. 4. pium Macedonicum C. B. A4pium. roe Petrofelinem. Macedonicum smultis J. B. Petrofelinum Macedonicum «verum Ger. Macedonicum. quibu[dam Park. 9fpacebonian 3oarfiep. [0/7À Folia Apio hortenfi fimilia habet, ampliora, copiofioribus lobis, rotundioribus, magííque ferratis, nitidis, Coriandrinis mulis, vel Hircinz faxifragie antequam caulem edat, albicantibus [atrovi- rentibus 7. B.] quorum fapor ignavior quàm hortenfis noftri videtur. Radicem longam, craffam, albam, rugofam, lignofam, pedalem, fapore acri. Caw/em veró poft multos à fatione annos pro- mit [nobis] cubitalem, craffum, hirfutum, alis divifüm frequentibus, rotundam effigiantem comam, umbellis candicantibus refertam, femize veró parvo, hirfutie alba obfito, oblongo, Saxifragiz hir- cinz fimilt, odorato, aromatico, fapore acri, fervido, & Cuminum feré refipiente. Hzc planta F. Columnz Daucus fecundus Diofcoridis videtur. ! $. pium petreeum [rue montanum album J. B. 4n Daucus. montamus. Api. folio snimor à. C. Banbine in Prod. depiius ? s... kj. habet dodrantalia, pulchré in alas oppofitas divifa, atque hz ruríüm in oppofita fegmenta [fingule alz Pimpinelle Saxifragz minoris folia imitantur divifürá füá] Apu nigri montani fegmen- tis fimilia quodammodo, qua muré variant pro locorum diverfitate, quxdam enim valdé tenuia funt & quaíi crifpa. Caulzs fceniculaceus cubitalis [1mó bicubitalis & altior] medullà plenus. Umbellz parvze, floribus albis contexte. —Semima Apii hortenfis, longiufcula, ftriata,. hirfüta, versus fummita- tem rubentia, cum amaro:e aromatica. Radix perennis, craifiufcula, alba, comata, fapore feré ad Apium vulgare accedente praedita. f n 464. Hla sr O mW A BOERUALNST A ROU.M Loci. In rupibus non longe à Danubio uno circiter. milliari Anglico cis Danubium primó hanc ob- fervavimus: poft in monte Jura non procul Geneva. ]. Bauhinus in petrarum. rimis Bafilez in Marchionatís monte provenire obícrvavit propé pagum Krenzach, & Bade in Helvetiorum monte, ceu & Bafileenfium prope JZafferfall. * 6. Panax Siculum, [anime birfutoy foliis Paftinace fative J.B. Bocconi. Boccon. Radix pro plantz ratione parva : CauLis maximus, humanam altitudinem non raro fuperans, un- cialis craffitiet, in plures ramos diftributus, ruber, lzvis, rectus, intus fungofüs: Fzlia quàm Pafti- nace fativz latifoliz ampliora, cenuibus fiervis obfeffa, lobis quafi rotundis, figurá pené cruciformi late expanía, atquelucida. Umbelle ample: Flos albus: Semem longum, rp ftriatum Íeu fulcatum, extends candidi lanugine hirfütum, qua exutá femen grano Tritici figurá & colore par eft. Caule vulnerato interdum fponte lachryma exit, concrefcítque colore flavefcente. Non folüm Panormi, ubi pro Dabifo notum, f&d & in tota Mararz valle, locis incultis & afperis copiose nafcitur & appellatur ibidem à colonis Ferla feu Ferra Saracinifca. | Variat foliis quandoque glabris, quandoque hirfuütis. 3 Daucus feeundas Siculis Sophie foliis Zanoni. Zan. Multa é radicis capite fz/iz promit, quorum pediculi latá nervosá. cartilagine radici adnexi rO- tundifünr, fuperné fulcati & cavi, tenues, füccofi, & füblucidi, in: ramulos eodem modo divif & fubdivifi quo in alus Umbelliferis; folia ipfa minuta, crifpa, lanugine obfita, inferius magis quàm fuperné albicantia, tenera, fucculenta, in ambitu dentata, humi expanfa, quam late Occupant, . Sophiz latifoliz aut Paftinacz fativz tenuifoliz foliis fimilia, nonnihil odorata. E medio folotum cefpite enafcitur caulis, feíquicubitalis circiter, teres, canaliculatus,à nodo ad nodum undatim flexu- ofus, lanuginofus, rufefcens, digitum minimum craffus, medullà viridi re letus, crebris nodis, imá maximé parte, interceptus, foliis fupradictis fimilibus obfitus, verüm albidioribus & minoribus ad nodos cauli adnexis, pediculis membranea origine eum ample&entibus: é quorum cavis exeunt ra- mi, fupra medium caulem aífurgentes, quorum unufquifque faftigio fuo umbellam faftinet , flofculis rmnimis cum ftaminibus & apicibus albis compolitam, Rofz mofchatz odore fed remiffiore. Flore delapío reftat femen oblongum, ftriatum, lanuginofum. Radix fpongiofa, flavicans, canaliculata, caulecraffior, haud longé à capite in quatuor aut quin- queramosdivifa, in multos annos vivax, Feeniculi fapore, acutiore multó. Folia Api dulcis fa- porem emulantur. Semen reliquis plante partibus acrius eft & mordacius Verfus Maii finem oret. Hujus femen à Panormo Sicilie metropoli ad auctorem tranímifit infignis Botanicus D. Paulus Boccone. * 7. Siler. Creticum quibu[dam foliis Cicute, femine longo criffo incurvo C.B.. Siler 2. folüs Ci- . cute C. B. Semen, defcribente J. B. pulchrum & magnum pediculo unciali circiter pendet, femunciarn lon- gum, recurvum, craffum, fufcum, gemellum: unum é quinque aut fex coftis afperis coagmentatum alterum fimplex ; odor fatis validus nec injucundus. | Cum Cymino fativo habet aliquid fimile fa- pore etiam aliquo modo affini: Satum provenit fols Cicutz fed latioribus & paucioribus emis incurvo, grandi, hirfüto &fufco. . ( De hoc Bellus Epift. ad Cluf. Rofmarini folia Selino fimilia funt, ferrata, floréfque in umbellis al- bi: quibus füccedunt femina oblonga afpera. Radice nititur craflà, foris nigro cortice eóque tenui veftita, intus alba, thus maximé olente. Car. XIX. De PafHuaca tenuifulia, Aftnaca à pafcendo dicta exiftimatur. Nam radices cjus cibus funt vulgaris. Tfidorus lib xv1I.cap. I0. Paffinaca vecata quid. vadix ejus prezcipuus fit paftus bomini, EfR enim odorata, jucunda, cibo deletiabilis. "Turnebus tamen 1n Adverfarns lib. vrxz. Cap.23. ex eo dici pu- tat, quód referat & quafi habeat peffimaz, quomodo vocatur inftrumentum quo vinez fodi- untur. . Paftinacaífativa femine villofo, umbella flore delapfo in niduli formam contractá, foliis tenuiter incifis, ab omnibus aliis Umbellatarum generibus facilé diftinguitur. A. r.Paft- Lib IX. De Herbs 'Ümbeliforis. A. /— i. Paffinaca (ativa tenuifolia Ger. tenuifolia [tiom lutea Park. temuifolia [ativa radice lutea vel alba C.B. fativa frve Carota vubra, lutea c alba J. B. &artotg. Radice eft pedem longi, craffi, conoide, friabili, lute. aut rubrá, interdum. atro-rubente aut etiam albá, paucis ad latera fibris donatá, fücculentá, fapore dulci aromatico. Cawlem erigit duo- rum aut trium cubitorum, hirfutum, ftriatum, concavum, ab imo ftatim ramofüm, ad cujus diva- ricationes folia dodrantalia, hirfüta 1n alas plures divifa, alis fingulis in alias fubdivifis, & his tan- dem alis fecundariis 1n multa fegmenta angufta oblonga acuta profundé diffe&is, odore & fapore fatis füavi, fature viridia, alternatim pofita. Flores 1n. umbellis latis conferti, pufilli, pentaperali, petalis fubrotundis & minimé bifidis, colore albo, interdum rubente. U»belle bafin in circulum ambiunt folia angufta, in pluralonga & acuta fegmenta divifa. Umbellarum etiam partialium é quibus totalis componitur bafes, ejufmodi foliolorum circuli ambiunt. Floribus fuccedunt femize longiufcula villofa. . Càm jam defloruit umbellz contra&z concavz fiunt & vaículum velut Daucus Officinarum deformant. Seminis & herbe ezdem vires fint que Dauci Officinarum. | Specifieum habetur ad uteri füffoca- tionem. Sebrod. Radices culinariz fint, in aqua communi deco&z teffellatim inciduntur, cámque butyro, pipere & fale efitantur: fzpius tamen. apud noftrates in. jure carnium, maxime bovinz, decoquuntur, & unà cum carnibus eduntur condimenti loco Rapi aut Napi modo. Nonnihil flatulentz funt, ven- trem tamen emollire creduntur, & tufli conferre, Radix Paftinacz atro-rubentis tenuiffimé concifa, & in aceto acerrimo cum. fnodico Aluminis ru- pei decocta ad confumptionem coletur finatürq, infpiffari & exficcari, fiet maffa coloris purpurei, pavonazz Iralis dicti, que molendo cum aqua gummata foluta dabit atramentum purpureum opti- mum. —Camnepar.de zitramentis. — Quercetanus folum femen Paftinace domefticz exficcatum & pulverifatum ad 5f. cum pauco Vini vel Aquz Melifíz datum pro peculiari & fpecifico medicamine ad uteri fuffocationem vendi- tat. D.Soame é Dolxo. À. 2. Paflinaca. [yloeffris ffue Staphylinus Gracorum J. B. (lo. temáfilia Ger. Park. flv. te- nuifolia Diofcoridis vel Daucus Officimarum C. B. 3Diln €arvot, o2 2Dirbsaneft, M urba fylveftris Paftinacz ex fativá faciem noviffe : raZix minor & acrior: caules alti- tudine pares fefquicubitales fcil. ftriati, hirfuti, medulli far&i, in alasdivifi. Folia minutim diffe- éta, atrovirentia, avería parte hirfuta. Flores in umbellis magnis confimiles, candidi. — Flofculus umibelle medius interdum purpurá rubet. Umbellas autem obvallant folia in angufta, longa, acuta fcgmenta divifa. Delapfrfloribus füccedunt femiza brevia, ftriata, villofa ; tum veró con- Vires» "fus, voluta umbella cavitatem, ceuavicule nidulum, in medio deformat. In paícuis, gracili folo, ubiq, Locus Occurrit. Uterina inprimis eft & diuretica. Ufüs praecipuus eft in tuffi, pleuritide, ftranguria, calculo. ?res Ciet menfes & molas, fedat uteri fuffocationes, ftimulat Venerem. Semen Dauci 1n Cerevifia leptomera infufum, & bibitum ad ftranguriam & calculum renum ac veficz miris laudibus efferunt nonnulli. Vid. Charletonum in lib. Ze Lzbiaf. Helmontius vidit Con- filiarum, qui per quindenas fingulas folebat decumbere, ufüm przdi&o deco&o liberum à lithiafa vixiflé per annos aliquot. Seminis 3i. vino albo infüfze & potz hyftericis paroxyfmis medentur. ' pu aliq, flofculum purpureum in media umbella valde przdicant pro certif. Epilepfiz anti- oto. V. j. B. A. 03. Paffinaca tenuifolia fylveftris lucida Morifoni. Temuif. marina, folis ob[curà virentibus e quaft lucidis Botan. Monfp. m L3 "Hujus folia non funt hirta, fed. pauló latiora quàm przcedentis, fpifliora, magis diffz&a & lu- cida: Semem aliarum congenerum feminibus multó majus. Radixodorem habetaromaticum. ——— In humectis & pinguibus pratis ad oram maritimam Aremoricam exit: Monfpelii etiam. in ep dei Eft cur dubitemus an hac fpecie differat à vulgari fylv. an. accidentibus tantüm à loco natali ortis. * 4. Pefinaca tenuifolia (yl-ueffris vadice c umbelld lated Morifoni. Umbellz colore à przdictis diftinguitur, quae dilute lutea, cüm illarum perpetuó fint albe. Ex agro Patavino ad Autorem miffüm eft hujus femen à D. Z4Jex. Bala. "o6. Pafinaca Tenuifolia Cretica radiis umbelle Gingidii longioribus Morifoni. Morif. Hác pracipué noti cognofcitur, quód radios umbellarum producit quinas uncias longos, craffi- ores & rigidiores quàm funt Vifnagzradii: atque hi concavam conftituunt füperficiem nidi avis in- ftar, dum fünt adhuc femine pregnantes ; atque. fezizz villofa hifpida, Carotz vulgaris more, fed tnultó majora & craffiora ferunt. Hujus Locus, Locus. 4.66 Hisron:a PriaxwTARUM. 3 " Pip femina é Mauritania Tingitana in Angliam delata communicavit D. 4lexamder alarm. 2:5. NES teguifolia Sicula, bir[uta crifps Bocconi. 24m Paffimaca [ylv. bir[uta ecbinato fe«du«Cc B? - Bocc. Pedalis eft hzc planta, fubinde majoris altitudinis. CauJis illi rotundus, hirfutus: Folia craffa, cri- fpa, & illa quoque non leviter pilofa: Urbellz latior, Crithmi fpinofiformá, at Semina afperiora | quàm fylveftris anguftifoliz vulgaris. Locus. Inter Leocatam & Agrigentum naícitur in fcopulo di&o S. Nicolo. An Paftinaca fylveftris hirfuto caule Par& ? * 4. Paflinaca Syriaca (foe Secacu]. Arabum quibu[dam J. 8. Sifarum Syriacum C. B. zB: Edulis eft planta, & proin hortenfis jure dicenda, licét in fylveftribus proveniat. —Raice nititur exteris cinered, intus candid, levi, tenerá, digitum crafsá, fefquidigitum longá; ex qua fibra- rum loco noduli feu verruce prominent: fapore dulci, Carotarum fzmih, quibus caule, foliis ac umbellá ( flofculis exceptis, qui penitus flavi funt) haud abfimiles funt, autore Rauwolfio, Locus. Qui eam juxta fepes & hortos urbis Halepi, locis przfertim apricis, ut & fub arboribus obfervavit; item 1nter fegetes. | | Floris colore convenit cum Paftinaca tenuifolia fylveftri umbellà luteà. Mor;f. 8. Paflinaca (ylveftris Daucoides Apula Col. temuifolia. fylveftris, umbellà majore C. B. Sylv. "pila Columna Park. re Col. A Paftinaca fylv. vulgari, cui aliàs fimillima eft, differt Foliis minoribus parüm, paucioribus lobis divifis, longioribáíque & aduncis: Urmbellis majoribus refpectu plantz, floribus ex albo obícuré purpurafcentibus: Semize oblongo, angufto, non echinato, fed hirfütie quadam afperá, minutá, al- bicante obfito, guftu amaro, odoróque parüm in mandendo. Umbella non in totum conglobatur arefcens & WAT ut in vulgari, fca minüs, ut Ávis nidum cavum repraíentet. Radix lignoía, alba, dulcis, aromatica. Loc. julio menfe floret Cirinolz cum congeneribus, Augufto femen perficit, nec frequens admodum, fed rarior. , Lo Car. XX. De "Umbelliferis femine echinato feu aculeato, fen De Causcalide, N * Strepitu quem edunt hzc femina, cüm przarida vindemis exactis ventis concutiuntur. Kavidauoy autem vafis genus eft ita dictum à fono quem edit dum aqua confertim ingreditur aere exeunte, & e contra. QU Lobelio à feminum effigie, quz vafcula oblonga & femifpharica imitantur, aut à 1. Caucale albis floribus Ger. vulgaris albis floribus Park. arvenfis. ecbinata magno. flore C. B. Lappula canaria flore pulchro magno, albo J. B. 3obitc-ffotuerb bàaffarn 3oarfipg. E- chimopbora zvxrimems an Gingidium Diofcoridis Col ? Radix tenuis, alba, fübdulcis [ efui apta, acris parüm, amariufcula, aromatico odore vel Refine ] cauliculum pedalem aut majorem interdum emittit, levem ftriatum, folidum, virentem, 1n ramos ab imo divifum, partim re&os, partim procumbentes, ftriatos, hifpidos purpurafcentes, geniculatos,mul- tííque alis concavos. — Folia Paftinacz tenuifoliz, hirfüta, [ Col. lzvia, quz circa caulem latiora & majora primo erumpentibus ] Ex fingulis alarum geniculis longo & pedali nudo pediculo craffiore ac rectiore infunt umbelle caulem. & ramulos terminantes, florum deve , quorum folia externa aliis duplo majora; quibus füccedunt lappulz oblongz, fülcatz, hifpide. [ Umbellz uniufcujufque bafin, unde radii eum conftituentes exeunt, circumftant quinque foliola ftellara, quorum orz lim- bo albo circandantur, eorámque unicum in longius duplo degenerat. Hac, antequam flores in um- bellam expanduntur, illos veluti folliculo inclufos fervant.. Umbelle fecundariz & partiales ex qui- bus totales componuntur ad radiorum füorum bafin feu exortum habent pariter quinque foliola mi- nora albo limbo terminata. ftellatim difpofia.] Catera vide apud Fabium Columnam, qui om- nes hujus plantz partes curiosé & exacte defcribit. ; Tempi & —. /Efüvis menfibus, Junio, Julio, Angvfto foret & femen perficit. Inter fegetes in Germania paf- Vires. fim provenit. 2. Can Lib. IX. "De Herbis 'Ombelliferis. 2. Caucahs magno fruciu echinato Park. Mon[peliaca. echinato magno frutta. C. B. Ecbinophora altera a[perior vamxaemG- Col. Col. Afperiora loca. hzc amat, macilenta, inculta, faxofà, ficcioráque, & à füperiore differt radice, quz minor eft, alba, lignofa cüm caulefcit, fapore & odore aromatico, at dulciore: Folis etiam, quz: breviori petiolo harent, & é medio illius circa fummum denfà magis, ut in fylv. Paftinaca, pa- rüm latiora, & in avería parte parüm in dorío hirfuta. Caulem habet parem füperiori, levem, an- gulofüm, folidum, medullà fungosi, eodem modo alis divifum ; umbellas habentem cauliculis peda- libus incumbentes quarum bafis non quinque, fed tres foliola limbo etiam candicante circumícripta habet, quz folliculi vicem gerunt antequam. umbella. prodeat, & longiora funt illis alterins plante & angulliora, quorum tertium degenerat femper in longius, & in extremo inciíüris aliquot. divi- ditur. Ex bafi umbella non rotunda & plena, fed tribus tantüm corymbis trifida, in tribus petiolis, in quorum cacumine alia tria funt foliola minora: florum bafin conficientia. — F/zres denfi, albi, ftel- lad, & qui circumferentiam umbellz terminant. barbulas habent omnes minores multo antedictis ; & non rotundam umbellam magnam, ut in antedicta, fed tres umbellulas ex fingulis tribus illis pe- tiolis efficere videntur. Differt hoc etiam, quód etfi flores denfi & plurimi fingulis petiolis infint, bini tantüm fructus ad frugem perveniunt, ita ut fex tantüm in tota umbella infint: majores vero antedictis duplo, ovales, compreffi, unguis indicis digiti magnitudine, admodum afperi aculeis ri- gentibus, craffis, pyramidalibus, pungentibus, purpurafcentibus, quorum aliqui majores ordine difpofiti per latera, lzvem canaliculum relinquunt, per quem ficcati fructus lateribus fe dividentes dehifcunt, & bina femina oftendunt ovalia, compreffa, magnitudine Melonis, parüm ab una parte cava, & alterá convexa, acri, amaro & aromauco fapore. In cacumine veró fru&uum bina in: fünt cornicula five apices recti, minimi. ; Junio floret & fulio men fe perficitur. Campoclazenfium. inculus. jJ. Bauhinus Lappam boariam Plinii LugZ. Caucalidis lore rubente feu Lappule canarix füz la- üifolix fynonymam facit, non hujus cum Cafparo fratre, quem Parkinfonus nofter fequitur. ÁÀ. 3. Caucalis temuifolia flofculss [ubrubentibus Caucalis. arvenfis ecbinata parvo. flore C. B. Lap- pila Canaria flore suimore. (cu teuuifülia J. B. EchimopLora tertia »eaTiquMQ- purpurea Col: Cauc. tenuifolia purpurea Park. Cul. Radicem habet albam, longam, fimplicem, tenuem admodum : Caulem lignofum, folidum, angi- lofum & veluti ftriatum, medullá albi, fungosá farctum, aliquando vix pedalem, aliquando etiam cubito altiorem, raris pilis hirtum, alis. pluribus ab 1mo. & füperné divifum, unde in. latitudinem potiüs diffunditur quàm in altitudinem affürgit; f//is per genicula denfis, incifüris tenuibus Dauci Offic. minoribusinferné tantum & per coftas raris pilis hif utis: € quorum alis petioli femipedales um- bellas trifidas habentes, abíque fois illis bafin conftituentibus exeunt; íed nudi, tres petioli toti- dem umbellas geftant purpureas; inter fe diftantes, fferes parvos admodum habentes purpuro-ru- bentes [ ex albo purpurafcentes : ] quibus füccedunt in fingulis petiolis (tres autem E confti- tuunt ) tres frut/zs ut novem quxlibet umbella habeat, iíque terna folia parva bafin. conficientia. Fryutius hujus majores funt fuperioribus, rotundiores, aculeis durioribus, craffioribus, lutefcentibtts, octo ordinibus per longum difpofitis, intra quos breviores & viridiores alit funt ; 1n cacumine velut ftellam habent viridantem. | Hi non per latera dividuntur, fed per medium; ut Foeniculi fe- mina [ hec verba non fatis intelligo ] & intus femiza fingula, alba, oblonga, rotunda, ex una parte canaliculata, velut Triticum aut Far, vel nudum Hordeum, cui paria funt, vel oblongiora; fapore aromatico, amaro & acri. Junio floret, Julio fzmina perficiuntur. Campoclari iiídem in locis cum füperiore invenitur. Radix & folia odore & fapore Paftinace aromatico. Hzc planta à Columna defcripta à Caucalide moffra temuifolia flofeulis. [ubrübentibis in. nonnullis differre videtur, ut v. g. florum colore purpuro-rübente ; ftellato fruétüs cacumine : loco edam, [1n afperis.& incultis faxofis, ] cim. noftra inter fegetes femper inveniatur: denique. odore. & fapore Paftinacz. aromatico, cüm noftra fàpore fit leviter adftringente, odore nullo manifefto; | Ut- cunque tamen. eandem fpecie plantam effe exiftimo, & differentias hafce natalibus imputandas: Obfervatur in.noftra an nulla habet ad exortum trinm pediculorum feu. radiorum tres. umbellas füftinentium foliola nécne: [ zwlla babet, ut modó obfervavimus. | Noftram Caucalidem copiose crefcentem ob(ervavimus inter fegetes in agro Cantabrigienfi circa Kingfn && alibi: In tranfmarimis circa Genevam & hanc, & ejus variecatem. cum fpinulis pur- purei, quam defcribit. J. Bauhinus. 4. Lappula canaria. fFve Caucalis maritima J. B. Caucalis pumila. Hi[panica Boelii Park. Cauc. guimila Cluf. cur. poft. | pumila maritima. C. B. Radix huic fimplex, alba, longa, paucioribus fibris donata. — Caulis initio fimplex, in plures fta tim ramos majores fpargitur, teretes, ftriatos, hirfütos. Folia Dauci vulgaris, tenuia, utrinque pt- lofa. Flerum umbellz longr pediculis infident. — Eleres autem. finguli: minutiffimi, pallide. purpu- rei, Semina grandia, echinata, aculeis feminibus concoloribus. In arenofis litoris Siciliani paffim & copiosé provenit. Caucalidi noftrz tenuifolix flofculis füb- rubentibus fimillima, verüm minor, &c foliis utrinque hirfütis; Cherlerus Folia mollia, villofa, luteola, Pectinis Venerei diffe&ionibus e affcribit; Áo s. Cae Locus & Tempus; Tempiis & Locus. Locuí; Locus; n L—— 4.68 Hisronr:a PrtANTARUM. ETE À. $4. Caucalis arvenfis. echinata. latifalia C. B. item Caucalis lato Api folio ejufdem, at vide- tur. Lappula Canaria latifolia. [fue Caucalis J.B. Caucalis Apii folis flore rubro Ger. Ecbinopbora quarta snajor. arNaméquA", urpurea Col. Caucalis arvenfis latifolia gurpu- 1 vea Park. ;tem Caucalis Anglica flore rubente ejufdem. lregm: Cawcalis major faturà va- Lente flore ejufdem c Cluf » Col. Hujus radix eodem colore, fapore aromatico & effigie eft, in adultis lignofa, paucis fibris divi- fà: Folia majora afpera, dura, latiora, quinis vel fenis lobis oblongis, Sorbi modo divifa: finguli lobi trium. digitorum funt longitudine, unius latitudine, per ambitum profundis incifüris divifi Quinquefolii majoris modo. | Cau/is bipedalis eft, alis divifus, rotundus, ftriatus nt angulofus videa- tur, afper albá hirfütie, umbellas edens, ut in penultima trifidas, fed breviori petiolo & crafliori 1mpofitas, bafin habentes trifoliam, fed juxta flores pentaphyllam. —F/ves quidem purpurei, quàm fuperioris majores barbulas illas etiam habentes, quibus füccedunt. frs&zs quini in fingulis petiolis, afperi, ftriatt, ut quindecim fingulis umbellis infint, fuperioribus minores, molliores, viridioribus acu- leis. Semen veró utin fuperiore minus & aromaticum, Eodem modo fructus dividuntur atque per- ficiuntur, eodémque tempore floret. Campoclari depreffioribus locis atque humentibus parum : Loci In agro Cantabrigienfi & alibi inter fegetes, fed minus frequens invenitur. Lobelius hanc defcribere videtur füb titulo Caucalidis alterius purpurafcentis, foliis latioribus & craffioribus, femine etiam majore. Clufius nomíne Caucalidis faturé rubente flore, De Caucalide Matthioli quznam planta fit non coníentiunt Botanici. Forte figmentum eft ex diverfarum plantarum partibus compofitum. C. Bauhinus Synonyma Caucalidis confundere vi- detur. | A. (6. Caucalis mimer flofculis vubemibus: Ger. emac.. smintr. flore vubente. Park. femine a[pero, flofculis vubentibas C. B. Antbrifcus quarundam. femine a[pero bifpido, J. B. -Bebge- 3oarfien. Caule furgit fefquicubitali, hirfüto, afpero, geniculato. Folia multis pinnarum conjugationibus compofita, circa margines dentata, impari in extremo produétiore, obícuré rubentia, hirfuta. In fummis caulibus & ramulis umbelle parva fferwz ex albo rubefcentium quibus füccedunt femina parva, oblonga, hifpida pratereuntium veftibus adhzrentia lapparum modo. - Planta eft annua, Leur. Ad fepes paffim obfervatur, xtate floret. A. *. Caucalis fegetum minor Antbrifco bifpido fimilis. Caucalis pumila fegetum Goodyero. Hzc & antecedens planta, quamvis inter fe admodum fimiles funt, in nonnullis tamen mani- fefté differunt. Primó illa procerior eft, quippe qux ad bicubitalem altitudinem non raró accedit, hac humilior quz pedem aut certé cubitum unum vix unquam fuperat. 2. llla erectior eft & in- ternodis longioribus, hec tortuoía & fparfa geniculis frequentioribus. 2. Illims caulis propé ter- ram hirfütior eft quàm hujus, 4. Illius Hofculi albi vel etiam diluté rubentes petalis conftant aequa- lis feré magnitudinis & ftantina continent purpureis apicibus capitata, cüm hujus flofculi ad lu- teum vergentes petala duo exteriora interioribus manifeftó ampliora obtineant, apicibus autem albis ftaminula donantur. $. Hujus femina multó ampliora fünt, apiculis in fümmitate viridi- bus; illius longé fragrantióra magiíque aromatica, coloris obícurioris, apiculis purpureis. De- donas nique illam extra fepes & vepreta haud temere apud nos reperies, hanc in fepibus nunquam, ple- runque inter fegetes, Caucalis nodofa ecbinato [emine C. B. Ger. emac. Park. nodefo echimato femine Anthrifco bifpido affmis, [i mon ejus varietas. perperam J. B. 381otteb 3Dacficp. Ex radice oblonga, tenui, alba bini terníve aut plures caules, qui dein in alios dividuntur, ro- tundi, ftriati, afperi, in terram plerumq, ftriati, alii bipalmares aut minores, alii cubitales; quos folia veftiant Paftinacz fimilia, breviora tamen & pauciora, multóque tenuiüs divifa, afpera, ala- ta, ex virore nigricantia, Ad fingula pené internodia foliis ex adverfo Flefcwli exigui, albi con- feri, breviffimo pediculo infidentes, velut cauli ar&é adhzrerent, quibus füccedunt femina pluri- ma, parva, echinata, conglobata. Locut, Ad agrorum margines & in aggeribus terrenis, maritimis praefertim plurima. * 8. Caucali Daucoides Tingitana Morioni. Morif. Süb primum exitum é terra & antequam excaulefcat, ejus folia adeó Dauci feu Carotx folio- rum fünt zmula, ut proDauco accipi poffit. Caules pedales &bipedales producit; in quorum fum- üis proveniunt. ffores albi, qui antequam expandantur purpurafcant. Horum fingulis delapfis füc- cedunt bina femma, oblonga, compacta, longiffimis & tenuiffimis aculeis donata. 9. Myr- LIE S V uu Lib. IX. 2De Herbis 'Ümbelliferis. A. 9. Myrrhis (yloeftris feminibus afperis C. B. ylo. Neapolitana atque. etiam Anglicana Park. Cerefolium [roe Myrrbis mrva z"Equicolorum Columne Ger. emac. Cicutarize quodammo- ^ ain vel Cluerepbyllo accedens ]J. B. &watt -emiock &tferbil ioitf vougs tc08., Col. Radicem habet albam, oblongam, teneram, in fummo craffam, paucis & tenuibus fibris divifam, in fümmo per obliquum rugofam, vulfü facilem, fapore dulci, aromatico, parum gravi, ad Carotam quo- dammodo accedente. Fwjs prima admodum brevia, & divifura rotundiore veluti Fumarix ; at füc- cedentia poft quatuor aut quinque, in bipedalibus petiolis cavis, canaliculatis, in imo latis, fuccofis admodum, majora, Cicute zmula fed minora, levia, fplendida, praíertim inferné, fed nervis &c petiolis rará mollíque lanugine alb hirfutis, fuperné antequam caulem edat maculis albis atque eti- am purpuraícentibus afperfa; atque tunc tenella Cercfolii vice legunt edántque in acetariis, Cerefo- lium [jloeftre appellantes, guftu fimili, parüm amariufcula. | Casezz edit bicubitalem, Cicutz xmu- lum, atque feré parem 1n locis terrenis, pollicis magnitudine, (in faxis veró brevem admodum & bipedalem atque tenuem) tenerum, lzvem, rotundum, inanem, füccofum, efculentum, ad dodran- talia interftitia geniculis diftin&tum, in quibus folia majora vel maximis ante caulem editis, petio- lis hirfütis, amplis, bipedalibus atque etiam longioribus, Cicutz foliis, nifi minora parüm effent, ad- modum fimilia, In fummo ale multe & foliorum finubus prodeunt ; atque hoc à Cicuta differt, quód umbellz fecus alas paluftris Apii ritu hzrent, non fummis caulibus & ramulis infident, ut in a- lis Umbelliferis. Flores albi, tenues. — Sezzina oblonga, hirfüta, teretia Anifi modo, afperiora, ve- ftibus hzrentia, cacumine longo, fapore aromatico acri parüm & dulci, amarore quodam mixto non ingrato. — à 2 In aggeribus& muris terrenis, interdum & lapideis, locífque ruderatis non raró occurrit. Floret Loc: & & Íemen fert Maio & Junio, interdum feriüs apud nos in Anglia. Tempus, Car. XXI. De Paflinaca maritima feu Critbmo fpinofo, I. Critbosum. fpino[um Ger. maritimum [pino[um C. B. marit. [pino[umm frve Paflinaca marina Park; Paftinaca marina, quibu[dam Secacul, d Critbmum fpinofura J. B. 302ickIp Aampite o2 Sca- 3partnep. y. 8. Aftin3ce marinz radix craffa, tenera, alba, guftu grátiffima, dulcis & rugoíà, ut Paftinacz fativze latifolim. — Folia craíla, duos feré palmos longa, fpinofa, crebris divifüris incifà, fapore aromatico cum quadam falfugine. —CawLis cubitalis, 1n multos divifüs ramos, quibus 1n(ident umbellz fpinofe, floribus parvis, albis donatz.- Semez, deícribente Morifono, ftriatum, majus, bi- natim junctum, oblongá thecá, cartilagineá, furfüm fpinosá obductum habet. |Cüm nondum cap- fulam hanc aperuifíem (1nquit ) unico femine conftare putavi, fed. eadem fcifSá, bina femina ibi dem latentia, magna, ftriata invent. — Nos diffe&is aliquot hujufmodi thecis unicum duntaxat intus Íemen invenimus, non tamen negamus naturaliter bina ineffe debere. In arenofis Maris Mediterranei litoribus nufquam non obvium eft hoc genus. Tou 2. Daucus ffellatus Alpin. exot. [fellatus Cretieus Park. Planta eft fruticofa, cubitalis longitudinis, magnaque latitudinis, odorata & aromatica, unicau- lis, fed propé radicem foliofa. F4 veró cum (uis caulibus Petrofelino quàm proxima apparent ( ramuli etiam pariter divifi ) Daucum Creticum feré redolentia, linguámque excalefacienta. — In- ter quz exit Cau/is rectus, rotundus, hinc indé ramificatus, eadem folia ferens: 1n ramulorum veró cacumine ffofcul; lutei umbellatim feré producuntur, à quibus fiunt frsZws parvi, oblongi, inferiüs lati, & habentes quinque fpinas, parvas, ftellarum modo flavefcentes baíes fructuum circundantes, à quibus fürfum quzdam parvz fibre, quippe quinque vel fex, velut in conum definentes proce- dunt. Fructus hi mirabili profe&ó artificio à natura elaborati videntur, füntque odorati atque aro- matici. Radix longa, s carnofa, Petrofelini aut Paftinacz fimilis, odorata atque aromatica, quá indigenz vefcuntur & crudá & coctá in acetariis: cruda autem efirata maximé facit ad Venc- rem excitandam augendámque. Accedere videtur ad Paftinacam marinam, & fortafle non differt à planta przcedente. * 3. Paffinaca echinopbora Apula Col. Park. fyIv. auguftifalia frutin ecbinato C. B. Col. Radicern habet cubitalem, digiti craffitie, longam, qualem, Eryngio fimilem, foris flavicantem intus albefcentem, nervo intustenui, cortice carnoío, fapore feré aromatico non ingrato, cum a- Y r . . . xx . . jer P cerimonia quadam & amarore dulci mixto, fuccofam in minüs vetuftis. In novellis radicibus adeó $s gratus TP Locus. Vires Hisrogrza PraANTARUM. e : s . . x * . - : . gratus eftíapor, ut quilibet eis quàm libentiffimé vefcatur. Folia promit vere, in terra ftrata Paftinacz fativz tenuifoliz zmula, non ità ampla, minüfque lata, divifürá tenuiore admodum, carnofiora tamet, media inter marinam & terreftrem | plantam ] parüm acuta, leniter hirfuta, & ex viridi albicantia pro- ter hirfutiem : Caulem craffum, cubitalem, undique foliofum, alarámque copia & denfitate fingu- ji geniculis reflexum. Alz in orbem obliquz & refüpinze plantam conglobant, ut rotunda fit plantze tota effigies atq, coma, ut Libanotidis cachryferz, atque rotundior. In alis veró foliola minora, minüfq, divifa atque carnofiora, rotundiora;acutiora, afperiora & duriora, Paftinacz litoralis fimilia, ex quorum fiin aliz ala breviores prodeunt, ut denfa & orbicnlatz plantz effigies videatur ob alarum multitudi- nem obliqué f? propagantium. 1n illarum cacumine flores in umbellis Paftinacz prdi&tz ritu Julio & Augufto mení& exeunt, ex bafi fex foliolis craffis, acutis [ compofita ] ficut & 1pfa umbella pun- gentibus; in medio plantz fapra caulem primüm, deinde in reliquis alarum cacuminibus à ftmmo [fe explicare ] incipientes, quare diutius floret. Septembri menfe pericarpia remanent aculeata, dura, fex radius divifa, fupra qua totidem apices elevantur denfi, qui Boes erant priüs, fezzésque oc- cultant ovali figurá, rotundum, oblongum, cortice flavefcente, medullam intus pullam ex flavo ha- bens, fapore aromatico. Octobri perficitur, caulííque ab radice primis imbribus ficcatus marcefícit, atque divellitur, ut locum in. quo erat non reperias. Vento quidem ita divulfus vagatur per cam- pos, globosi fuà facie hoc adjuvante. " Campeftribus, ficcis, fterilibus tophaceis gaudetfemitis, viarum. marginibus, marginámque foffis Cirinole in. Apulia. - E: à Differt à Paftinaca marina vulg. foliorum magnitudine, denfitate atque multiplici & tenui admo dum divifura, Paftinacam magis asmulante; radice majore, füaviore, &c. quantumvis femine fimi- lis videatur. Car. XXII. De Coriaudro. Uin foliorum viridium contritorum fcetor cimicum zemulus huic planta xeudyre nomen fece- rit, minime dubium eft. Seminum ftriatorum figurá perfecte fphzricá ab aliis omnibus Umbelliferatum generi- bus difünguitur; five finguli globuli unicuique flori faccedunt, utin Coriandro fativo; five gemini ut in fylveftri minore. — Folus primis feu infimis latis, fuperioribus tenuiter incifis cum Ani- Ío convenit, & ab aliis Umbelliferis differt. Coriaudrum J.B. Ger. Coriandrum majus C. B. vulgare Park; dogianber. Recta & fimplex tenuífque eft radice, omnino paucis fibris donata, candida. Cawlis fimplex, cubitalis aut fefquicubitalis, eres, glaber, medulláfar&us, nulla intus cavitate, gracilis, ramofüs. Folia ma lata, pinnata, & circa margines duntaxatincifa, Anifi aut. potiüis "UM que fimilia; fu- periora in caule tenuiffime diffo&ta, ut ad Chamamelina accedant. Summo cauli & ramulis inf;- dent florum w»belle alb, tantillo rubore tinc&z. — Flofculi fingulares, ut in reliquis Umbelliferis, quinque foliis conftant, quorum extimum ampliffimum, & ad unguem ferà bifidum, proximum utrinque bifectm quoque, fegmento altero amplo, altero minimo ; intima duo minima. Singulis flofculis in unica & rotunda ftriata crufta arte juncta bina füccedunt femiza. Odor plantz foetidus & ingratus cimicum; íeminis veró tum odor tum fapor gratiffimus & aromaticus. Defcriptio eft J. Bauhini, à nobis interpolata. Coriandrum minus odorum J. B. Park. seimus tefficulatum C. B. Coriandrum alterum eninits odorum Ger. emac. Ima folia habet minutiüs incifa, & fen habitius, copiofius, in pluribus fpithamzis procumbenti- buscauliculis.— Praterea infigni notá à pracedenti fpecie differt, nimirum feminibus binis, tefticu- lorum in modum fimul junctis unicuique flofcalo fuccedentibus, Virentis etiam herbz odor mul- tó magis foetidus & ingratus, autore Moriffono, qui hanc fpeciem à fequenti nimirum Coriandro al- tero foetidiffimo C. B. non feparat. E contra Bauhinus uterque hin ab illam diverfam faciunt, utrirectiüs nos latet, quibus plantas ipfas nondum videre contigit. Sufpicamur tamen unam & eandem fpeciem effe hanc & illam, cüm nihi fi in defcriptionibus quod repugnet. Coriandrum. alterum. fetidif[mum Park. C. B. Coriandrum [yleftre J. B. Radix huic eft fingularis, tenuis, non altiüs demiffa, cui radicule aliquot tenues adnafcuntur. Haec caules multos edit, quinque angulis conftantes, folidos, geniculatos. Ramuli incerto ordine fimiliter folidi € fingulis geniculis prodeunt, folia ferentes fummis Coriandri fativi foliis fimilia, fed mifiora, in quorum cacuminibus umbellz velut in illo, floribus ex purpureo candicantibus refertz ; quibus difcuffis /e»zen oritur rotundum, id peculiare habens, quód in fus pediculis duplex fit, & unum alteri junctum. | Odor totius plante gravior quàm Coriandri fativi & caput magis tentans. Coriandrum frigidum effe (cribit Diofcorides, argumento quód Eryfipelas curat; quem prolixe refutat Galenus. Galeno refragatur Avicenna, & pro Diofcoridis fententia pugnat. — fam vulgo ca- lidum cenfetur. e Lib.IX 3e Heli: Unbellferis. De Coriandri facultate venenata non convenit inter Botanicos & Medicos. — Diofcorides epo- tum raucitatem facere, atque infaniam qualis ex vinolentia proficifcitur fcribit. OS Schi Hujus füccus potus venenum eft & occidit; toto veró corpore Coriandri odor fe prodit. Pleri ué etiam Arabes Coriandro frigidam facultatem, narcoticam, ftuporem inducentem atque CERE bationem excitantem, ac exidium tribuunt. Hisaftipulatur Matthiolus, qui proinde aíferit femen in ciborum aut medicamentorum ufum nunquam admitti debere, nifi priüis triduo aceto fuerit mace- ratum. 'Iragus etiam, qui monet feplafiarios, ne femen cuiquam nift priüs dicto modo przparatum vel cum faccharo vendunt, nifi venenum loco remedii exhibere velint. i : His adverfantur Lobelius, & Alpinus, qui afferit herba etiam virentis ufum in cibo effe apud om- nes /Fgyptiosfamiliariffimum. —Utcunque hoc medicamento propter malignam vim, quz cià mul- tis dubio procul non uuu experientia tribuitur, przertim non preparato, non temere utendum ceníct J.Bauhinus. Malignitatem arguit foetor plantz digitis comminutz teterrimus. — Et licet Hi- fpani, autore Amato, frequentiffime ill utuntur & pro Cordiali habent ; tamen experientia docuit Monachos in Mefuem propter hunc ufum Engin plurimos effe fatuos, ob quorum curam ram 2 M fint Hofpitalia; 1tà ( inquit C. Hofm. ) 1n /Egypto effe poteft, licet Alpinus non obfer- Semen Stomachicum imprimis eft, claudit fci. ventriculum, exhalationémque füpprimit, quó mi- nüs caput gravent, ructüíque producant : infuper & ftrumas difcutere creditur. ; Porro feminum faccharo incruftatorum. magnus apud nos [ Germanos ] uus eft in adjuvarida concoctione ventriculi. Habent enim aliquid. adítrictionis, ob quam etiam ufürpantur in hemiop- tyfi & ventris fluxibus..— "Tum autem torrefactum feré damus, quemadmodum ciüm EUR interficiendorum caufi. Monendi veró funt nimis audaces, né frequentiüs utantur & fine przpa- ratione. Utut enim femina minimum habent humidi illius excrementidi, habent. tamen Stiqidi €. Hofman. Semen tritum, & recentibus carnibus afperfüm prohibet né putrefcant tam citó quim folent zfti- vo tempore, f1 Matthiolo fides. 47i SECTIO QUARTA "De (Plantis Wnbelliferis folüs fimplicibus. Car. L De Per(oliata. ERFOLLIA T A J.Bauhini judicio tam Diofcoridi, quam alis Veteribus indicta eft. Per- foliatam recentiores ex eo appellant, quód caulis ejus fingula folia pertraníeat, penetret atque diffecet. —Audouxor Grace dicitur Schwenckfeldio, quod nomen an aliquis ante ipfam legerit noslatet. 7. B. A. 0r. Perfoliata vulgaris Ger. Park. vulgatiffima (ive arvenfis C. B. Perf. fimpliciter dicla, oal- garis amua J.B. &forotuAvay. Radix fimplex, alba, lignofa, adnatis aliquot donata, fapore Rapunculi füavi. Caulis fingularis tenuis, rigidus, glaber, teres, ftriatus, concavus, geniculatus, pedalis autcubitalis, odore nonnihil aromatico cim difcinditur rumpitürve nares feriens (inquit J. Bauhinus.) Foz ex rotundo oblon- ga & feré ovalia, glabra, glauca, nervofà nervulis à centro in circamferentiam folii obliqué excur- rentibus, margine aquali: quz caulis perforat, prope fummitatem 1n ramulos aliquot divifüs, in quorum fümmntatibus umbellz radus pluribus compofitz, quorum fingulisintident umbelle. fecari- dariz parvae, foliis majufculis obvallatz. Flofculi fingulares parvi, flavicantes, brevibus pediculis fuli. Semima fingulis fuccedunt bina, ftriata, breviufcula, altera parte acutiora, fuíca feu pulla per niaturitatem. Nullibiin Ánglia quàm inter fegetes invenimus. Perfoliata flore multiplici C. B. Park. i. e. crifpa feu muftofa Cam. nihil aluid eft quim prioris va- d - rietas degener, ex ejufdem femine orta. B Inter eas numeratur quibus folidandi ac ferruminandi vis eft. Datur deco&um herbz ex vino pre;; paratam, aut folia 1n pulverem trita internis affe&tionibus, ruptis & ex alto delapfis. Ad ramices inteftinorum, prafertim puerorum. [imprimis autem umbilici. Scbrod.] commendatur, five intrinfe- cüsfümpta, five extrinfecüs cum farina & vino recens tuía & impofita. Strumás etiam hoc modo adhi- bita refolvit. Ad fra&uras etiam, hernias, & eryfipelara magni usüs effe pechibet Schwenckfeldius. Exomphalon feu Umbilici prominentiam ufi feq. remedii folidé confolidavi (inquit Simo Paullus.) R Herbz Perfoliatz cum toto M. i. Auricule muris, Herniariz, Plantaginis, Mufci, Acaciz noftra- tis ana Ms. quz in füfficienti quantitate Vini rubri l. a. cocta loco aff2cto applicabatur; Ex excer- ptis D. Hulfe. $s 3 J. Bauhinus NT Locti Locus. Locus. Hisronr:a PiaNTARUM. J.Bauhinus Perfoliatz fpecies recenfens fecundo in loso memumt cujufdam «uam crifpam feu muícofam vocat: Verüm in Hiftoria edita non defcribitur. * o4. Perfoliata aunua. longioribus foliis J. B. minor vamis. inflexis C. B. Park. M CB. Annua huic vita, ut vulgari. Caules non fürrigit, fed per humum fparfos edit, ramofos, cubita- les, crebris ceu geniculis interceptos: Fwa tranfàdigentes, qux vulgari longiora, modicé acumina- ta, quinis feptenílve per longum excurrentibus venis donata, qux tamen à montana foliorum lon- gitudine vincuntur: Flores in fummorum foliorum acetabulis feffiles, lutei, Auriculz leporis fimi- les. Radix tenuts, gracilis, multis adnatis divifa. Hanc J. Bauhinus in horto Stutgardiano E. C.vifàm defcripfit. * 3. Perfoliata Alpina magna longifolia J.B. montana latifolia Pavk. C. B. 4m Perfoliata Alpina angu[lifolia media C. B ? ; 3. B. | Major, majoribüfque foliis donata eft Alpina Perfoliata, iis veró oblongis, palmaribus & amypli- oribus, ad Perfoliatz filiquofz folia accedentibus, qua nec aliter caules trajicit, pinnarum duntaxat alis caulem complexa, verüm fuperiora folia propius ad Perfoliatz vulgaris accedunt, ex oblongo nonnihil rotunda. — F/os parvus, luteus, foliis rotundis obvallatus. —.Sezzez oblongum, flriatum,. ma- jus quàm Perfoliatz vulgaris. Radices crafle, perennes. i Dubitat C. Bauhinus an hzc cadem fit Perfoliatee anguflifolie Alpime mediz ctülo fibimet in. Pro- dromo defcripte : quod nos libenter credimus, cüm to: inveniri Perfoliatz fpecies quot ille propo- nit minime verifimile videatur. 4. Perfoliatum anguftifolium montanum Col. Perfoliata minor angu[Hifolia Bupleuri folio C. B. Perf. anguflifolia Alpina. minima Pak. Auriculze leporis affinis Odontitis. lutea Valerandi &. Da- lechampii J.B. Col. Inter vepres in collibus Campoclarenfium plantula hzc invenitur, radice tenui, pufilla, fingulari, lignofas ex qua folia angufta; oblonga, triuncialia, levia, duriufcula, per longum nervofa, Bupleu- r anguftifolii modo, colore atrovirentia in pinguioribus, & pallentia 1n ficcioribus & fterilioribus locis, & molliora, bina ex oppofito, uno verfü fere difpofita 1n imo caz/e, qui fingularis, feré do- drantalis, tenuis ut. feftuca, angulofüs, paucis deinde foliolis alternatim harentibus, 1n fümmo ha- bens velut wzbellam foliaceam, Perfoliatz vulgaris modo. Hujus umbella bafis quinque foliolis ftel- lz modo radiantibus conftruitur oblongis in acutam definentibus, Myrti effigie, parvis, pallidis, cartilagineis, inter quz veluti Corymbi ex parvis petiolis brevibüfque prodeunt quinque aut pauciores, fores habentes luteos, pufillos, coacervatos, bafin etiam ftellatam, quinquepartitam ; anguftifoli- am, minorem prima, Perfoliatx vulgaris ritu. habentes, quz feminibus fe perficientibus pericarpit modo illa concludit, ut etiam in Perfoliata obfervatur. —Sezziza bina Ammeos Apuli magnitudine, ex nigro rubentia, parva, dura, tranflücida, fapore parüm aromatico, ficuti etiam & rax magis, quamvis admodum tenus fit. Folia veró & caulis amaro fapore funt atque etiam femen. Junio fioret & perhcitur. | In agris quibufdam Siciliz fterilioribus propé Puto Cerciolo, non longe à Caftello Puzzalls co- piofam invenimus. Vere copiosé reperitur in colle Ferraz ultra pontem Caftri novi, & in ficcis ac 1quallidis locis Za Colorzbiere propé Monfpelium. Botaz. Mon[p. 5. Perfoliata minor folüs gramineis J. B. AIpima anguflifolia minima, «uel Bupleurum. angu[Hfolium Pyrenaicum C. B. Park. ..B. Craffiufculam habet radicem, & terram versis comofam, ex qua caules pullulant plures, palma- res, pedales & cubitales, teretes, ftria; per quos fv/ia acuta, bafi latiore caulem complexa, unci- am unam & alteram longa, femunciam circiter lata, alia veró graminea palmo etiam longiora, cul- mum lata. Umbelle inzqualibus conftant mufcariis ffofculorum luteorum, foliorum rotundorum val- lo munitorum. ln [uris snontibus max. Carthufianorum cenobio imminentibus banc collegimus. Huic plante C. Baubinus vadicem tenuem, vufe[centem d. ferpentem. attribuit :. 4d. Bupleurum. potiiis veferenda videtur. quàm ad. Perfoliatam. 1 Prater füperiüs defcriptas Perfoliatz fpecies, alias multas proponit & defcribit C. Bauhinus in Prodromo, quas omnes fpecie diftinctas efle à defcriptis, & inter fe, ut credamus egré à nobis im- petramus : utcunque tamen né incredulitas noftra Le&ori Philobotano fraudifit, eas huc tranflcri- bere non gravabimur. ) * 6. Perfuliata Alpina latifelia minor C. B. Prod. Park: C. B. Kadice eft unicá, rufefcente, pauciffimis fibris capillati: Caulis ejus gracilis, teres, glaber, cavus, cubito altior, in ramulos quat: in umbella difpofitos diftribuitur, quem fzZiz glabra, venofa, fefqui- unciam lata, Vaccariz foliis fimilia, bafi latá medium ample&untur : In cauliculorum faftigiis »»- belle » Lib. IX. «De Herbis "Ombelliferis, 473 aM EE Eo oo belle, unà cum foliolis exiguis, flofcalis tenuibus, fubluteis, quibus fzzzez oblongiufculum, nigricans, angulofum füccedit. — | | In Helvetiorum Alpibus reperitur. —- * o4. Perfoliata Alpina. auguflifolia major C.B. Prod. Park. frve folio angulofi. (SB? : Radicem habet unicam, oblongam, rotundam, craffam, nigricante cortice tectam, minime cá- pillatam ; ex qua prodeunt fo/s plura, pallidé virentia, glabra, pedem longa, unciam vel fefcunci- am lata, longis pediculis donata. At folia caulem amplectentia angulofa funt. & acuminata, ra- riüs bina, hederz modo angulofa, ex oppofito fita. Cal; rotundus eft, glaber, cavus, fefquicu- bitalis, quafi foliorum bafin penetrans, cujus fummo quina folia lata, in orbem difpofita infident, eo modo quo in Tithymalo, unde pediculi feni, fepteni longfudine 1mpares prodeunt, quibus unà cum foliis parvis, rotundis flores parvi, ex luteo. rufefcentes infident. In Pyrerzis non longé Narbona oritur. Locus. * 8. Perfoliata Alpina anguftifolia media C. B. C. B. A precedente. fola magnitudine & foliorum anguftia differt. E monte Gothardo habuic. Pro Perfoliata longifolia Dalechampii 1n Hift. Lugd. picta videtur. 4t Perfo/iata lonz;f. Dal.eff Per- foliata Alpina major lengifolia J. B. eadémque Perfoliatze momane latifoliz ipfis C.B. ex opinione Parkin- foni, ipfius C. Baubimi atque etiam noftra... Vereor né C. Baubinus ex una planta duas, tréfrve fecerit. * g. Perfoliata Alpina. angufHifolia minor C. B. Park. Radice clt rufefcente, ad quam fv/iz multa, atrovirentia, graminea, femipalmaria. Caulem ha- bet unum, aliquando geminum, pedalem, rotundum, glabrum, quem fv/s pauca, acuminata, ba- fifüa latiore ambiunt, 1n cujus fümmitate veluti bella, ut in vulgari Perfoliata ex qua ramuli e- mergunt flores rufeícentes cum feminibus fuftinentes. Ex Sumano monte & Vallefianorum Alpibus habuit. Tous, * 10. Perfoliata. Alpina gramineo folio, [rue Bupleuron anguftifoluum Alpinum C. B. Bupleurum. an- gu[ifolium Alpimum Park. Sedum petreura Bupleurum. Bupleuri folio, [flore veris] Ponz in Baldo. Ger. emac. Pone. Eft illi unica. radix craffa, teres, fine fibris, fed quibufdam quafi táberculis hinc indé erumpent- us, craffo cortice obvoluta, intus pallida, extra in rubore nigricatis, ad. fummum cubitalis, füper- né partita (utin Geranio noftro Alpino ) Fw/i« anguftifoli Bupleurt omnino fimilia, ex protube- rantibus illis partitionibus copiosé emanantia, & in circuitum Íefe expandentia : fores autem ex feptem foliolis aliquantulm | mucronatis, in luteo pallefcentibus profert, in fümmutate cauLs te- retis nudi, & dodrantalis, in quorum medio femiza Umbelle modo graviter fpirantia exiftunt, atque hac ut in eodem Bupleuro: guítu refert Cinarz faporem. Floret Idibus Julii ; & Idibus Augufti colligitur femen. Tempus. Florum folicla. quee vocat. [unt potis folia Umbellarum. partialium ba(es cingentia. Car. Il. De Bupleuro (rve Auricula leporis: : Uricula leporis à foliorum fimilitudine di&a herba à Botanicis nonnullis Antiquorum Bu- pleurum exiftimatur, an recte non difputabimus : quin five recte five. fecius, quod ufur- pavit nomen per me licet retineat. 1. Bupleurum folio [ubrotundo. [iue voulgatiff[jmum C... Auricula. leporis Ummbelld luteá. J.B. 4n Bupleurum angu[lifolium Park? — & fe moft common b;oab 02 tounb-Icabeb Datcs- tat. TJ. B. uu ei parva, rugofa, fubviridis, fibrata, fapore acri: caw/is tenuis, teres, levis, ftriatus, cre- bris geniculis donatus, intus inanis, altitudine cubiti unius aut duorum, ramus multis concavus, co- lore fübrubente interdum, aliàs viridi: folis prxfertim qux in caulibus exiftunt, longiufcula, ftri- &a, nervis fecundum longitudinem pluribus donata ; inferiora autem latiora funt. — FJores Foenicu- lilutei, in Umbella minss patulá: quibus fezzez fuccedit Petrofelini, acre. In Germanix & Italiz montofis, ad fepes & in dumetis copiose provenit. Locus. Parkinfonus & Gerardus vel hanc fpeciem omittunt, vel Bupleuron angultifolium perperàm ap- pellant. Figura tamen Dodonzi quz habetur apud Gerardum eft alterius plantz, nempe Bup/ew: angu['folii nobis dicti; cui eam defcriptio Pool inepté convenit, Errat ergo C. Bauhi- 3 nus V. Locus. Locus. Hisronr:A PrANTARUM. nus qui Bupleuron angufüfolium DoZ. & Auriculam leporis Monífpelienfium Gefz. Hif. Anim. Bupleuri vulgatiiimi folio fübrotundo, fynonyma facit. Hunc fequitur Parkinfonus, adeóque du- as plantas confundit, ut ex defcriptione patet. 2. Buplewvon folio rigido C. B. latifolium Mon[pelienfe Ger. latifolium Park. — Auricula leporis al- tera, frverigidier J. B. Stilticauen Dareg-ear. AB in Differentia in folie eft, quod non tantüm majus, fed etiam craffius, rigidius, nervofius, modicé acumen definens, intróque flexis oris concavam carinam, feu potius Leporinam fürrec&am au- riculam referens. — . ' In fylvis & dumetis propé Monfpelium frequens cernitur. Julio & Augufto menfibus floret. 3. Bupleuron wünus. angu[Hfolium Mon[pelien[e. | 4m angufHifolium Mon[pelienfe Ger ? B. anna um anguftifolium Botan. Moníp. angufifolium Dod. — $2avrotucauen Darcszear. Hoc an àquoquam defcriptum fit nefcio. — Auriculá leporis minimá 7. B. majuseft & elatius, cubitali altitudine: caslibas teretibus, majoribus & firmioribus quàm illius, non ftatim ab imo ra- mofus, fed aliquoufque foliis duntaxat veftitus, alternatim pofitis, duas aut tres uncias longis, angufts, acutis. Superiore caulium parte ramuli & foliorum alis exeunt, ipfi in. furculos prate- nues fübdivifi, qui flofculos & femina eis fuccedentia in fummo geftant. Sunt autem Uzlellz (fi ià appellare licet) minimz, duobus tribáfve flofculis compofitz, ad quarum bafin. quatuor [ for- té quinque ] foliola tenuiffima & breviffima. Sezzisa fingulis flofculis fubfunt pro more bina juncta, Apiiferé magnitudine & colore. Ad exortus ramulorum fingulos unum duntaxat folium appofitum obfervavi, non bina ut in Auricula leporis minima à qua hzc fpecie omnino diftin- &a eft planta; nam & illa etiam non minüs quàm hzc, imó copiofiüs circa Monfpelium pro- venit. Hzc ex ficca, nam virentem defcribere negleximus, quia tum ab aliis ante nos defcriptam pu- tavimus. — Bupleuri angu[Hfolii icon apud Dodonazum plantam nobis defcriptam optimé reprafentat ; defcriptio etiam bene convenit, unde minüs re&é C.B.Bupleurum anguftf. Do4. Bupl. folio fübrotundo vulgatifl. fynonymum facit. A. 4. Zluricula Leporis inima J.B. $e aft Dateg-tàt, — 4o Bupleuren minimum Col, Park ? enguffiffemo folio C. B? Radicem habet fimplicem, candidam, duram, lignofàm, fibris aliquot exiguis prxditam. — Cau;- culum fürrigit fzpiüs unicum, interdum plures, gracilem, teretem, rigidum, ramofüm ab imo fta- timad fummum ufque. Rami longi, rigidi, 1n alios iterum ramulos divifi, alternatim pofiti, pro- pe fundum imá caulis parte crebri, íeu. ad breviora intervalla, fuperiüis rarius feu ad. intervalla lon- iora fiti funt, Folia angufta, oblonga, craffiufcula, colore glauco, duriuícula, & Caryophylli fo- lorum quodammodo zmula, fed minora pro plantz modo & breviora, ad fingulos ramorum ex- ortus feu genicula bina, alterum longius & majus, alterum brevius &: minus. Flofculi & f&mina in fümmitatibus caulis. & ramorum confiftunt, quatuor aut quinque fimul, quandam quafi Umbellam efficientes, quz ad radiorum fuorum exortum quinque femper longis an- guftis & acutis foliolis cingitur, quz. calicem quendam reprafentant: Inferiorum. Umbellarum ra- dii nonnulli altiüs affürgentes, alias fübinde fecundarias in fümmo gerunt Umbellas, ad modum fe- ré Herba Dupiz dictz, autflorum proliferorum. Flores lutei Umbellatarüm fimiles feminibus infi- dent binis pariter Junctis, ftriatis, brevibus, Apri. Variis in locis hanc. obfervavi, v. g. prope Huztingteg oppidum, vid que Stiles ducit, in femine Septembris initio : Camaloduni Effexiz 1n paluftribus fecus tluvium copiofe, florentem Augufti Ca- lendis, propé oppidum S.Neotis non*longe ab E/leffey pago, juxta viam publicam: circa Hoefings oppidum in Suílexia ad litus maris: in tranfmarini etiam prope Bafileam, & circa Monfpelium copiofé. Circa medium Augufti plerunque floret. & femen brevi perficit. Annua eft planta & quotannis ex deciduo femine fe renovat. Deícripao Bupleuri tertii minimi F. Colamnz plantx huicin plerifque refpondet. Verüim tum longitudo foliorum triuncialis, tum eorundem mollities di- veríam fpeciem arguunt. i y folia intus cava facit veluti Cyperi: quz nota an huic aut przcedenti plante conveniat non recordamur. (^X v WD De Affrantia uigra. * A Strantia & Afterantia corrupta vox effe videtur ab Aftenitio vel Aftritio, Afterititium. autem ab Olteritio feu Oftrutio, quod à Struthio. I. Vf rantia Lib. IX. "De Herbis 'Umbelliferis. r. Zfiamtia migralob. —Helleborus niger Sanicule folio majoy C. B. Park. | Sanicula femina - quibu[dam , alim Elleborus miger J. B. Afframia migra, five Veratrum nigrum Ger. 25[ack 9paftertuoot. S BS Use altos majoréfque promit caules, teretes, ftriatos, qui maníu faporem exhibent Impera- torie : folia. Pentaphyllh: modo. quinquepartita, fingulis fegments ferratis, Imperatoriz: foliis füp- pari, rugofa, fuperné atrovwentia, inferné ex virore in luteum tendentia. —FJeres fimul aliquot Sanicule longé majores, ex multis glomeratis ffofculz: virefcentibus pentapetalis, quos folia obval- lant multa, ftriata, ex albo virefeentia, paucá admixtá purpurá. Succedunt flofculis fingulis pro more umbellatorum íemina bina juncta, oblonga, altera facie plana, alterá gibba & canaliculata , colore.cinereo. Radix multüm fibrofa, Hellebort modo, atra: ] In fylvis quibufdam non long? à Monachio Bavariz Metropoli, necnon in. Salevz pratis monto- fis, urbi Genevz vicinis, xémque in Jura monte & alibi obfervavimus. 1. Helleborus miger Sauictle folio umor C. B. prod. Park. Mffrantia zigra minor. Radices nigrae fubfunt, & ab uno exiguo capitulo fibrz quamplures tenues. defcendunt. FW quz oblongis pediculis donata, fuübrotunda funt, unguem pollicis lata, in feptem lacinias breves & anguftas ad umbilicum ufque divifa, per margines crenata, 1n caule veró breviffimis pedicellis te- nuiffimé fifa; inter quz cauliculi bini, terníve tenuiffimi palmares & glabri exurgunt, uno alteró- ve folio veftiti : aliquando 1n fummo pedicelli ad latera. prodeunt, qui flofculos complures fimul fardtos, candidos, quafiin mufcario junctos fuftinent. In fummá Aftrantiam nigram Lob. per omnia refert, folique magnitudine differt. Hic in Alpibus folüm reperitur. Plantam UH culturá tamen multo majorem fac&am, in horto Nob, Viri D. Carcli Hatton Londini, vidi; que quidem magnitudine fola à vulgari Aftrantia differre videbatur. Verüm quam ego in fummis Alpium Max. Carthufianorum Coenobio imminentium Jugss obfervavi aliis prater magnitudinem accidentibus ab ea differebat. Folia enim longis pediculis infidentia, non in. quin- que aut feptem tantum lacinias fed in novem non raró, eáfa, non breves, fed longas. anguftas, acu- tas, ad margines profunde dentatas, ad pediculum ufque divifà fant ; nec prope pediculum fibi in- Vicem approximantes aut ar&té junctas, fed aliquantulum remotas, utin Pentaphyllis. —Caz/es te- nues, dabri, bipalmares unico folio tenuiffimé fe&o abfque pediculo adhzrente, ubi in duos tréíve pediculos flofculorum Umbellulas glomeratas fuftinentes dividuntur. Adbaíin Umbellularum folia ftriata eam obvallantia, qualia 1n fuperiore cernuntur, minora tamen & anguftiora. Hanc Paulus Boccone titulo He//ebor sinimi Alpim, Affrantize flore defcribit & depingit, aut faltem huic conge- nerem: nam folia fux plantz (in exortum etiam ) in quinque tantüm partes divifa affcribit : & icon folia Umbellarum baíes cingentia nihiló breviora aut anguftiora pro plantz magnitudine re- praíentat, quàm funt in Aftrantia nigra vulgari majore: utcunque tamen foliorum laciniz longi- tudine fua, anguftia, ferraturis, fitu, adeó exacté referunt noftrz lacinias, ut. non. dubitem ean- dem efle. Eftoergo hxc noftra. 5. "flrantia nigra Alpina minima, — Helleborus minimus Alpinus Aflramie flore P.Boccone. Fuchfius Saniculam füam foeminam tam viribus quàm. formd ad veram Saniculam proximé acce- dere fcribit : Dodonzus Veratro nigro Diofcoridis forma & viribus refpondere. De viribus cum illo Ífentimus. Nam humores melancholicos purgare teftes habet medicos quofdam Germanos ei fe lnciter ufos.. Gefnerus etiam. hanc herbam vim per alvum purgandi, Helleboro albo feré fimilem, fed tamen mitiorem obtinere primüm fe expertum refert. Quo confirmatur fententia Dodonzi, Fabricius Hildanus ad. curationem fcirrhi lienis in. Apozemate praícribit Saniculam foeminam Fuchfi. L "c AP. IV. A. — Sanicula foe. Diapenfia Ger. vulgaris, five Diapenfia Park. San. Offiinarum C. B. San. mas Fucbfiifrve Diapenfia J. B. &anirle. [or e 2 Oncinna funt Saniculz folis, quz à radice adftringente, amará & fervidá, foris nigrá, intus ( alb, fibrofi exeunt, cum fplendore virentia, rigidula, feré rotunda, quinquepartita, fin- gulis fegmentis fubdivifis, quorum omnium pulchre crenz. — Caulis cubitalis, enodis, lzvis, uno tamen interdum, vel altero folio cinctus, in faftigio feres velut in Umbellam difpofitos fuftinec: éfümmo namque caule quatuor vel quinque vel etiam plures radii exeunt, quorum qui medius eft non ampliüs dividitur, reliqui qui eum circumftant tripartiti funt, geftántque plures ffofculos 1n glo- bulum congeftos. Flofculi autem finguli quinquefolui fant, albi aut diluté admodum rubentes. Sin- gulos flores bina excipiunt femina, lappulata, fimul juncta utin Umbellatis. In fylvis & fepibus paffim, floret fub finem Maii, Sanicula 475 Locus, Vires. Locur. 476 Hisronr:A PruraANTARUM Vires. Locus, Sanicula à mira fanandi vi nomen traxit: Vulneraria enim eft przcipuis; unde Gallis in adagi- um venit vulgó jactatum, eos non indigere Chirurgo qui Saniculam & Bugulum habuerint. Qui ba du Bugle & du Sanicle Fait aux. Chirurgiens la nice. Guítu id indicante aftringit fimul & amara eft. — Vulnerariis potionibus incoquitur. Internis & externis vulneribus, fanguinis eruptionibus, ulceribus, dyfenteriis, ruptis & vulfis auxiliatur decocta, pota & impofita, ut breviter Lobelius, fummatim vires ejus & ufüs recenfens. Umbilici eminentia & craffities in pueris innumeris feré curata eft Cataplafin. ex Sanicula in vi- no cocta, Umbilico appofita cum ligatura ftri&iore: Rad. Confolidz majoris contufá dorío re- gione Umbilici admotá, C A P. V, De Sefeli ZEthiopico. Sefeli ethiepicum frutex Ger. Park. eA£tLiopicum Salicis folio C.B. e/£thiopicum fruticofum, fo- lio Periclymeni J. B. oubaDartkuot pf ZEthiopia. 220 Ámis aliquot cubitalibus & altioribus fruticat, rigidis, lignofis, nigricante cortice intectis, in multos ramulos diductis. Foz per ramos füblonga Periclymeni, anguftiora, leviter acu- minata, breviora quàm Laureole, glabra, fapore & odore]Juglandis, fed multó mitiore gratioréque. Uvbelle pulchrz, foeniculacez ; femen, delapfis flavefcentibus floribus gerunt oblongum, canaliculatum, magnitudine feminum Foeniculi, ; In rupibus oppido S. Cbzzzs in Gallo-provincia vicinis obfervavimus. Lobelius ad Ceti montis radices, qui in UNE vergit uberi proventu fruticare fcribit, quod & D. Magno] confirmat. Au- gufto menfe floret. Semen Maffilienfi Sefcli multó acrius eft & odoratius, unde Lobeltus eximiarum virium. effe cre- dit, ideóque ad Theriacam efficacius. ' HISTORI/E PLANTARUM LIBER DECIMU S. QUI EST De Heibis Stellatis & Afperifoliis dictis. 852 /E C duo genera uno & eodem libro comple&imur, non ob cognationem aliquam aut fi- ze E miltudinem quàm habent inter f2; fed quód earum neutra ob paucitatem fpecierum Bias quas fubíe continet integro Libro molem & corporataram idoneam contribuere poffit, PARS PRIMA. De Herbis [Tellatis. biunt. Floribus funt monopetalis, verüm 1n quatuor fegmenta, totidem folia imitantia par- tiis; fingulis autem flofculis in plerifque fpeciebus bina naturaliter füccedunt femina. eM TELLAT/E dicuntur hoc genus herbe, quia folia caules ftellz radiantis in modum am- SUSCI n Men On TORT, TUN HÀevbarum fiellatarum 'Tasur aA. HER Stellate di&tz, quia folia caules per intervalla ad nodos ftelle radiantis in modum atmbi- unt, floribus funt monopetalis quidem fed quadripartitis, eorámque fingulis bina in pleníque fpeciebus füccedunt femina. — Hz vel fünt floribus (ÉPer. caules magis fpavfis, foliis ad fingula genicula Í Üuaternis, floribus & feminibus 1 In [ummis caulibus & ramulis : Rust ere&a quadrifolia. Caules ad genicula verticillatim ambientibus, flore ameeumn-i vacances) Dümusnartepmom Allo, folio lato glabro; Rust Léon Taurinen[ium. Luteo, foliis hirfutis in aliis fpeciebus, in aliis etiam glabris: CRue1ATA. LPJuribus quatuor, radice Rubra, cujus in vulgari & majori fpecie ufüs eftad tingendum, flores ex luteo herbidi : Rusra ftimélorum. Alba, vel fufca, fohis Mollibus, & glabris, floribus Allzss ; Morruco. m Luteis ; fücco acido, ad lac coagulandum utilis ; Garrruw luteum. e ALL Afperis & veftibus adherentibus, floribus pallidis : ArAn1wz, p T ERO UNT NT RR (PRG ROOURIT RN ARTI UV IN T I NIENTE UTE TE. 478 Diuscr-o su MEDIEN YOWX ucwh | In f[usumis caulibus Umbellatim difpofitzs * flore ceeruleo. Major, folis latioribus; AsPrRura, cujus dux fpecies habentur altera flore candido, altera Miner, flofculis rabentibus ; RusrA cyzanchice. V Spicatis, osea, maritima; Rus maritima. Pluribus ad. fingula. genicula folis, longioribus, anguftioribus , mediterranea ;' Rus1A Crerica fpicata. TUUUOUIIU UE GE US NE e ER MEE TEE Ire á Cael De Ruliis quadrifoliis floribus i2 fummis caulibus, Á. r. Rubia ere&a quadrifelia J. B. na Rubix minoris, folida & dura, geniculis circumpofita. In ramorum cacumine ftre: copiofi, albi, jucundi odoris. Circa. Ortoz pagum in Weftmorlandia, lacum J/nander-mere ditum, & alibi in Septentrionali- bus montofis Anglie nafcitur. In tranfmarinis etiam circa Genevam, in Rhatia, & alibi ob(ervavimus. C hujus non. plan& cubitales funt, firmi, quadranguli, in ramos divaricati: Fwlis quater- Locus. 2. Rubia quadrifolia votunda larvis Park. J.B. C.B. prod. quadrifolia *vel votundifolia levis C.B. C. B. prod. Ex sdliie capillacea rufefcente cas/icsl; tenues, quadrati, geniculati, palmo altiores, quorum a- liqui in ramos brachiati, exurgunt. — Ad fingula genicula fo/z quatuor rotunda, nervofà, tantillum RU. in orbem difponuntur. Extremis cauliculorum ffofzwli albidi, quadrifolit pedicellis capillaceis infident, quibus capitulum parvum geminum, afperiufculum füccedit. In montibus Helvetiorum, ut Gothardo & ad Eremutanos provenit. * $e Rubia pratenfis levis acuto folio Pàrk. J.B. C. B. C. B. f m Caulis cubitalis, laevis, quadratus, rufefcens, geniculatus, cavus & communiter unus exurgit, ex "s cujus nodis ramuli femipalmares prodeunt, quorum fummis flofzuli plures quadrifolii, pallidi infi- dent. Folia levia, quaterna; uncialia, 1n acumen abeuntia ad quemlibet nodum difpofita fant. Hxc apud Vallefianos in pratis ad thermas. Lucenfes nata. * 4. Rubia quadrifolia femine duplici bi[pido J.B. SB Coliculos habet dodrante minores, multos ex tenuibus, reptantibus, inutilibus vedicuLs fürgentes, quadratos, fols quaternis circum nodos decuflatm pofitis, ad Alfinem vulgarem accedentibus, quàm pracedentis minoribus, fübrotundis, unciá minoribus, venofis, nonnihil pilofis, cum dulce- dine quadam amaricantbus ornatos. Cauliculi fcapus in ramos binos, hi iiti 1n ternos foliis viduos fübdividuntur: in quorum fummitatibus feziza bina, hifpida, multó minora quàm Afperu- le, nigricantia. i Nufquam quàm in monte Rof?erg prope Mafoconium ( Ma[zzunfler Germani vocant ) obferva- Loow. vit J. Bauhinus menfe O&obri inter fàxa, locis umbrofis & frigidis. * s. Rulia femine. duplici bifpido, latis c bivfutss folizs, Bocconi. Sola foliorum hirfütie & magnitudine à precedente Rubia differt. Tn Ilua fylva vidit & collegit Paulus Boccone. Locus. Car, Lib. X. | «De Herbis Stellatis. ; 479 Car. IL De Rubia quadrifolia floribus verticillatis albis. Rubia quadrifolia Italica. bir[uta. Y. B. quadrifolia- -vellatifolia. lem C.B. levis. Tahrinenfians Park. Cruciata leo: Ger. emac. 5. XPRRN eft hec Rubix fpecies, caulibus cabitalibus & majoribus, quorum geniculis quaterna decuffatim folia circumpofita, formá Plantagineá, nervofà, acuminata, mollia, fubhirfüta, duas feré uncias longa, unciam circiterlata. FJores nodis verticillaum. circumnafcuntur, circa bafin decuffatis foliis füffulti, candidi. In collibus Pedemontanis circa Taurinum & alibi in Italia. Locus. C 4 r. III. De Ruliis quadrifolüs florifus werticillatis luteis 5 feu de Cruciata. A. r. Cruciata Ger. vulgaris Park. bir[uta C. B. Gallium latifolium, Cruciata quibu[dam flore luteo J. B. &xofsAnoot or 9/?ugtoeep. Adice compluribus fibris fübluteis, é geniculis emiffis capillati reptat. — Cau/es profert plures pedales interdum & longiores, quadratos, hirfutos, tenues, infirmos, crebris Fenicull in- terceptos ; ad quorum fingulos fo/;a quaterna, ftellatim difpofita, hirfuta, ut in boc genere lata, mucrone obtufo, bs pediculis cauli adnata. —Flvres ex alis foliorum | egrediuntur verticillatim, non tamen, fi curiose obferves, éfoliorum omnium finubus, egredi advertes, fed cx oppofitorum duorum tantum: tres feré ex uniufcujufque folii finu fürculos pluribus flofaulis minu- tis, tetrapetalis, flavis onuftos, Singulis flofculis femina fuccedunt bina. Ad fepes & in Dumetis. Locus. Siccat & aftringit. Vulneraria efté praecipuis, tum interné fumpta, tum externé adhibita. Va- Vires. let & ad ramices in vino pota. Expectorat quoque viícidos humores, autore Camerario. 4. Cruciata nva Romana, minima muralis Col. Rubia quadrifolia "verticillato femine J.B... R. echi- nata [axatilis Park. Rubeola. echinata [axatilis C. B. Cruciata minima muralis Park. Col. Viticulos plures habet ab radice tenui, cannabini fili craffitie, pallente [nigricante f. B.] multis capillamentis tenuiffimis divifa, quadratos, circa radicem tenuiores, poftea craffiores, aliquando ru- bentes, rigidulos, repandos humíque fparfos, in extremo hirfutos, crebris geniculis diftinctos, ad quz foliola quaterna, exigua, rotunda in crucis formam difpofita nullis pediculis adhzrefcunt: ex quorum finu fofcul; apiculorum modo ex viridi pallentes, etiam quaterni, tribus botribus finguli con- ftrudti emicant, quorum imus in florem Í& pandit, quaternis pufillis foliolis ut vix diftingui poffit, etiam cum. ftaminibus internis. Quibus fructus fuccrefcunt, primüm hirfuti, curvi, florem in imo demittentes, & perfecti deinde velut flores galericulati videntur, & duriores cüm ficcare incipiunt velut echinati confpiciuntur, fed non pungunt,quanquam afperi ta&u videantur. Caput quatuor acu- leis divifum, barbulas five brachia utrinque etiam in aculeos definentia, in medio pecus etiam acu- leatum, fübtus ventrem habentes extuberantem, in quo fees luteum rotundum parvum, Panici modo. Abimo florere incipit, & fructus habere in fingulis geniculis & foliorum | interftitris. — Maiiintio floret & fructus Junio perficiuntur. Sapor amarus atque acerbus ingratus. Tempus In arenofis juxta mare propé Liburnum portum & alibi in Italia provenit. In afperis & faxofis Loc. propé Nemaufum collegit Cherlerus. * 3. Rubia quadrifolia glabra anuftifalia J.B. SH: Hzc quim vulgaris Cruciata gracilior & delicatior effe videtur, foliorum cateroqui ordine & pm haud abfimilis; verüm anguftiora fünt acutioráque, glabra omnino dicerentur, nifi per am- itum tantiim exigua quadam hirfütie fimbriata effent. Cauliculi toti glabri fünt. Propé Patavium in Italia colle&um ad J. Bauhinum delatum eft. ; Locus; * 4. Gallium latifolium glabrum C. B. J. B. reis Cruciata glabra. — Cruciata mimo. lutea Park. C. B. prod. j Radice efttenui, repente, geniculata: cawliculis tenellis, quadrangulis, geniculatis, palmo mino- ribus: foliis é fingulis internodiis quaternis, decuffatis, glabris, inftar Plantagints nervofis, pallide vi- rentibus & fefcuncialibus. —F/eres habet parvos, cauliculos verticillatim corone modo ambientes, lu- teos, brevibus pediculis donatos. Circa Bononiam inter fentes tota zftate reperitur. * g. Ru- Locus. 490 n c P TRME Hisronr:a PraANTARUM. Vires £9 fur. Locus. Locus. * s. Rubia argentea Cretica Alpin, exot. Park. Cruciata argentea, Alpin. ; E radice parva, longa, tenui, exili multos fürculos rectos, graciles, femidodrantalis altitudinis pro- ducit, foliis Rubiz fylveftris, mollibus, parvis, oblongis, argenteis, lenibus, fimul ab eodem exorta quatuor ex oppofito, zqualibus intervallis dens? ftellarum | modo. furculos conveftientibus, Inter quz Clinopodii Cretici modo pauci, exiléfque ffofculi flavefcentes cernüntur. "Tota planta eft ino- dora, guftu adítringens. Car. IV. De Rubia tintlorum Jeu Erytbrodano. Ubia Latinis, Grzcis 'Ep?efdwror à rubro radicis colore dicta eft. ; Quazcunque ergo in hoc genere rubro radicis colore funt Rubias appellandas duximus. 1. Rubia tintlorum Ger. f[ativa J. B. major fatroa frve. bortenfis. Park. tintlorum fatrva. C. B. 9Sipapprr. au : Sarmenta longa producit, quadrata, uncinulis crebris hamata, geniculata; ad quorum fingulos ftiodos qs rotatim radiata circumponuntur, Aparines modo, .fed multis numeris majora, confimi- liter afpera, hifpidis crenulis per ambitum ing: veflibus tenaciter herentia: ex quorum alis pe- diculi exeunt flerei fuftinentes ex luteo herbidos, ftellatos, tetrapetalos [pentapetalos 7. B. q.] apiculis luteis: quibus fzmime füccedunt rotunda, per maturitatem nigra. Radices fubfunt nume- rofe, reptantes, fücculentz, ruffe miniatzve, durá lignosd matrice farte, fapore mixto dulci, a- cerbo & fübamaro. In hortis colitur magná copiá ad lanas tingendas. Rubia tinorum vulnerariis potionibus admifcetur. An veró abftergat & aperiat, an potiiis ad- ftringatcontrovertitur. Qui ad(triétionem ei attribuunt adversüs fluxum. menfium, hzmorrhoidas & dyíenterias propinant: qui aperiendi facultatem, in I&ero, Hydrope, Urina obftructa & ían- guine coagulato exhibent. Et fortaffe utriufque qualitatis particeps eft, primó aperientis, poftea adítringentis, quemadmodum Rhabarbarum. Quacunque enim tingendo idonea fünt, tenuium partium meritó cenfentur, adeóque facilé penetrant & obftructiones referant: & pleraque ejuf- inodi menfes & urinam cient, & 1&ero conducunt. Ex altera veró parte fapor acerbus facultatem adftri&oriam 1ridicat. À. tin&oribus adhibetur hujus radix ad coloris rubri przparationem. ; Expetuntur folia Senenfibus mulieribus ad ftannea vaía detergenda; fiquidem mirum. di&u quàm pulcherrimé nitefcant quee Rubiám fuerint experta. A. 05. Rubia [yloeftris afpera, que [yloeftris Diofcoridis C. B. fyleffris Mon[pe[falana. major ]). B. fylveftris Park. 30ilü 9abber. : d Huic folia quàm Rubiz fative minora funt; & atrovirentia, cüm fativz pallidiora fint. Vere flores profert parvos, luteos : Fructum fert aftate & autumno, qui per hyemem durat: fed nec ipfa herba inarefcit. Inter fepes minoreft & áfperior fativa. Folia circa nodos quatuor,modó fex nota- vit D. Magnol. Nos oltm Rubiam fylveftrem à fativa culturá tantüm & accidentibus inde ortis differre exiftima- vimus; nunc tamen à D. Ne»toz meliüs edocti, mutatà fententid, fpecie diverfam agnofcimus. Rubiz enim fativz tota füperficies ad radicem ufque quotannis emoritur, cüm hujus (ut diximus) per hyemem durat; né alias diftin&tionis notas füpertüs adductas repetam. — Rubia fylveftris non tantüm 1n. rupe S. Vincenei. prope Briftolium oritur, fed etiam ip rupibus prope Beddifordiam & per totam feré Devoniam in lepibus copiosé. * 9. Rubia montana augu[Hfolia C. B. Rubia fjylvetris longioribus foliis Park. GUB: Radicem habet rufefcentem, fibrofam: caules cubito altiores, lzves, rotundos, ftriatos, genicula- tos : folia ad quodlibet internodium longa, angufta, Gallii formá, íena, feptena, in orbem difpofita & rigidiufcula, caulem ambiunt: ad 1nternodia breviffimi ramuli exurgunt; ipfe veró caulis 1n ra- mulos plures brachiatur, quorum fummis flofzuli frequentes, albi, quadrifolii infident, quibus fezza minuta rotunda, quodlibet fuo pediculo donatum, füccedunt. [Sufpicor femina bina fingulis flof- culis füccedere, & pediculis infidere. ] Hanc apud nos in afperis collibus legimus. * 4. Ru- * 4. Rubeola. (axatilis C. B. C. Baubini J. B. Rubia minima. [axatilis Park. QUBIT - : Plantula eft tota incana, femipalmaris; cauliculo tenui, quadrato, geniculato, in unciales ramu- losbrachiato. Felis parva, afpera, anguíta; acuminata, communiter octo rotz modo difpofita ha- bet. Ramulorum fummis fefculi plures, exigui quadrifolii,. apicibus & minimis pedicellis donati, luteoli infident, fi re&é recordor. : Pe In faxofis Gallo-provinciz provenit. | Ix TN ^ s. Rubeila maritima a[pera C. B. C. Baubini J.B. C. B. prod. Radice is oblonga, tenui, reptante & rufefcente : Caulieulis pluribus, geniculatis, bitncialibus, er terram fparfis, & capillaceis fibellis terrz affixis: fo/io/is pluribus, brevibus, acuminatis, virent- bucds soon, cauliculos inordinaté cingentibus: flofculis minutis, pallidulis. Copiosé in litore maris Mediterranei, non longé Monfpelio & etiam Maffilie occurrit. Nobis Locus. iisin locis herbas indagantibus confpecta non eft. : Ex generali hac & obfcura defcripaone ad quod genus plantarum herba. defcripta pertineat, certó Ped non poteft; ad hoc autem non pertinere conftat quód folia cauliculos inordinaté cingere Cribat. : l Carr V. De Mollugine. MISIsso Plinio proculdubio à foliorum molliue di&a eft. Quecunque igitur hujus generis plantz foliis & caulibus mollioribus & minus afperis funt hoc nomine donamus. A. r. Mollago vulgatior Park. Rubia angulofa afpera J. B. ylveffris Levis C. B. Zh Rubia [yloeftris Ger ?. Molluzo montana augu[Hifolia uel Gallium album. latifoium C. B. 3Dil $pabürr, o2 great 2Daffarb-9pabbrt. Radicibus lignofis, exteriüs fulvo cortice tectis, intus albis, plurimas fibrillas fulvas fubinde demit- tentibus firmatur. . Plures 1indé exeunt ca/es, tricubitales interdum, aut longiores, 1nfirmi & humi procumbentes nifi vicinis fepibus aut. fruticibus, (inter quos plurimüm oriuntur) fe füftentent, ad radicem tenuiores, paulatim deinde craffefcentes, ut in hujus generis reliquis, quadrati, inanes, lz- ves, virides & in apricis interdum purpurafcentes, fragiles, nodofi longis internodis, ramofi, qua- tuor ramulis é fingulis nodis exeuntibus, duobus i1nfignioribus, duobus parvis inferiüs ad eorundem latera. Caulesad nodos ftellatim ambiunt octo plus minüs fla, vix digitum longa, latiufcula, acuminata, intenfíiis viridia, glabra. —Fefculi numerofiffimi, albi, in quatuor fegmenta acuta, to- tidem folia imitantia, divifi, à medio ad fümmum, é fingulis caulium & ramorum geniculis, velut racematim exeunt : quorum fingulis bina ut 1n UN m füccedunt femina. Ad fepes & in dumeus frequens oritur. Locus; 2. Rubia [yloatica levis Jf. B. Molugo montana latifolia vamo[a C. B. Gallium flore albo majus ftue Müllugo montana. Park. Gallium frve Mollago montana Ger. quoad defcr. ni prz reliquis eft hec, caulibus rectis, lzvibus, teretibus, tuberofis geniculis nodofs, per longa intervalla interceptis. Foz circum. articulos radiatim pofita, Afperulz odorate, mollia, ac quàm in Rubia anguloía molliora. . Fleres fummis ramulis & per furculos tam. copiofi ut mufcarium imitentur, candidi. IM [ In fylvis montofis, agro Lucembergenfi & Aquifgranenfi collegimus. | Montium incola hxc eft Los & (inquit J. Banhinus) & 1n dumetis non raró abfcondita : menfis Aprilis principio prodit. nnt Hzc planta magnitudineína, glabritie caulium & foliorum; rectitudine caulium, eorundem ro- tunditate, & loco natali ab aliis fut generis omnibus facilé. difünguitur. Quzrendum annon Rubia arborefcens Cretica 4/piz. exor. huic eadem fit, quz. caudice conftat brevi, digitum craffo, à quo multi exeunt rami, &c. E. quorum cacumine exeunt duo vel tres fur- culi, graciles, in alios quoque divifi, in quibus utrinque flefzwj parvi, albicantes cernuntur, &c. Radix tubeicolori. In reliquis, quas omifimus, . notis cum füperiüis defcripta convenit. A. 03. Gallium album Ger. J. B. paluftre. album C. B. Molluginis vulgatioris varietas minor Park. Abyite Xabies 25cb-ficatu. Radice tenui, reptante, geniculata, innumeris feré capillaments, tenuiffimis, przlongis € genicu- lisinlimum demiffis, f propagat. —Colicul; fimiliter tenues pedales & cubitales, farmentofi, ramofi, quadrati, afperiufculi geniculati internodiis longioribus. viz ftellata, quaterna, quina aut fena, breviora, pallidé virentia, (ut. & caulistotus) coliculorum genicula ambiunc. In fummis caulibus & ramulis fofculi plures fimul confert quafdam quafi umbellulas efficiunt, ut in Rubia ndum dis actei, 482 Locus & dempus. Locus. Locus. Vires. lactei, quadrifolii, quam Aparines majores. Semiza gemina, rotunda, pufilla. Junio menfe floret, éftque1n rivulis. & fluviorum ftagnorümque marginibus frequentiffima, A. —— 4. Mollugo montana minor, Gallio albo fimilis. 4n Gallium album minus C. B? Rubia qua&- dam minor J. B 2 Parvitate fia, glabritie caulium & foliorum, & loco natali à Gallio albo diftinguitur. Provenit autem non 1n paluftribus tantüm, fed & 1n. montofis magná copiá, A. $. Gallium rubrum. C. B. Ger. flore rubro Park. flore rubro Sprengerianum J. B. Gallium ni- gropurpureum raontanum tenuifoliums Col. Gla. T. Bi Magna fegete ramulorum terram opent, magis patulum quàm procerum [pedalis aut majoris al- titudinis, Gallio vulgari tenerius C/uf.] caulibus angulofis, tenuibus, ex faturato virore rubentibus admodum ramofis, ramulis alternatim utrinque nafcentibus, & rigidiufculis, | Geniculis fo/;a accreí- cunt radiata quaterna, quina aut fena, 1n ftellz morer, tenuia, fatis rigida, & velut pungentia, Flores inter folia [ Clufio in fummis ramulis quini, feni aut plures, tenelli admodum & pufilli.] Galli albi floribus pares, fed colore coccineo faturatiore tinci, quadripartiti, [micante in. meditullio au- reo velflavo puncto. Radix vulgaris Galli radicis inftar rubefcit, quz etiam contufà rubrum füc- cum reddit, multis autem teauibus villis przdita eft & vivax.] — Sezizz fingulis flofculis, ut in con- generibus, bina fuccedunt, per maturitatem nigra. Caules etiam ex. nigro purpurafcunt. Julio flo- rida & femine turgida invenitur, in. ZEquicolorum via ad Flaminianum vel Capuceinorum zdem. Co. Cur C. Bauhinus Gallium nigropurpureum montanum tenuifolium Co. à Gallio rubro Sprengeri- ano fepararet nullam video rationem. Car. VI. De Gallic. Allium Tdxuo) deri $à jdhen myvéet dri zroeriag, quód coaguli vice lacti inje&um illud cogat & in- Ípiffet, dicitur, teftibus Diofcor. Galeno & 1psà experrentiá. A. r.Gallum luteum C. B. Ger. Park. Gellion verum J. B. clloto abies 2 ebftratu, dbecte vening. CB: Tn contumaci radici donatum eft, longo tra&u repente, tenui, lignosá, fufci; ex qua virgule fürgunt dodrantales & cubitales, tenues, fubhirfute [inapricis rubentes, & ut nobis vide- batur quadratz.] Felis ad genicula ex intervallis radiatim caulem. ambiunt longiora & anguftiora quàm Rubix fylv. levis, obfcuro virore nitentia, novena plerunque. Ad fingula etiam genicula bini plurimüm ramuli, in quibus ut & 1n. fummis caulibus ff»fog; copiofi, in racemulos digefti, lutei, quorum finguli quatuor foliolis ftellarum radios imitatis conftant, füccedentibus unicuique bi- nis feminibus. ) Yi In paícuis ficcioribus, apricis locis, ínque collibus juxta margines agrorum paffim provenit. Gallium lac coagulandi vi pollere Veteribustraditum, & experientiá comprobatum eft. Gerardus noftras Ceftrienfes fuos circa INanrvicum oppidum, ubi laudatiffimus conficitur cafeus, coagulo fiio Gallii lutei fümmitates immittere folere tradit, & multó pluris facere caíeos eo coa&os quam alios quofcunque. Sequentia D. Matt. Lifter függeffit. Acetum ex hac planta deftillando elicuit D. Olaus Borrichius: modum ipfe defcribit his verbis. Recentiffimas Galli lutei comas, defluente matutino rore ficciores, ad manipulos aliquot legi, lectá(que cucurbite. vitree recenti commifi, & né quam ab aere aut mora fübirent mutationem, fübitó evulfas fübitó igne fübje&to invitavi ad deftillandum. | Nec mora, furrexit ftillatitius liquor primus, & is pene infipidus, odore tamen fragrantes Galli flores non parum referens. Poft unam circiter liquoris hujus unciam fucceifit acetum. non ingrati faporis ad uncias propemodum tres ; tandem validiori igne admoto fubfecutum eft cum. liquore acido oleum flavum ad drachmas pené duas, nec illud admodum ingrati odoris C'im veró operatio tota ab evulío flore ad acetum uíque prolectatum paucis duntaxat horis duraverit, & miti deflillauone peracta fit in arena, conftiterit hinc abundé, opinor, fpiritum hunc acidum tam. prompté volatilem, la&ífque coagulatorem flori Gallii adhuc crefcenti veré ineíle, nec aliorum. more acetorum fermentationem przviam expe- &are, fed in. flore ftatim ipfo (quod rarz avis inftar eft) vim füam féparatricem. profiteri. Hoc acetum ferventi infufum lacti ftaum fecretionem illam partium, quam ab infufo vulgari aceto ex- perimur, procuravit. T " ! Libuit experiri an ex floribus Acetofz fummífque ejufdem folis, ut Gallio ad linguz fidem longe acidioribus, tale fübitó acetum deftillando evocari poffet : fed. fa&o eodem modo experimento nil nifi infipidus liquor prole&um eft, argumento evidenti longé fubtus & e4uemzelew acidum in Gallio quàm in Acetofà habitare. 720. Bartbolin. AGa Medie. Obf. 69. Herba Lib. X. De Herbis Stellatis. 483 Herba aut pulvis ipfius hezmorrhagiam & fanguinis proffuvia fiftit; quod facit fanguinem incraf- fando & coagulando; commendatürque contra cancrum & cancrofa ulcera. Deco&um herbe acopon cenfetur, laffitudinibus utile. * ^. Gallium montanum Creticum Xlpin. éxot.. Park. Alpin. . : A cs craffa tres vel quatuor ramos producit, digiti minoris craffitie, & tenuiores etiam, tere- tes, duros, lignofos, albicantes; ex quibus fingulis complures furcz/i tenuiffimi, in terram provoluti, folis veluti Thymi veftiti exeunt, 1n fofeulos parvos. definentes, racematim cohzrentes, à quibus fiunt minutiffima fezzz nigra. Nittur veró hzc planta radice longá, craísá, lignosá, in tres alias divisi: vulgari Gallio longé minus eft & gracilius, & quafi circulis fupra terram ferpentibus ; ramis veró ac radicibus majoribus durioribáíque quàm illud. In montanis Cretz abundat. Lac coagulare dicitur efficacius quàm vulgare Gallium. Adftri&oriz facultatis particeps eft, unde & fanguinem undecunque profluentem fiftit. Locus Car. VIII. De Afperula. A. x. fperula Ger. fp. VI. feve. Rubeola snontana. odora. C. B. "Afperula aut Afpergula odora- ta Park. Rubus accedens Afperula quibu[dam, ffve. Hepatic. fellaris jJ. B. 3Dootr tüof, . B. : Ompluribus geniculis intercepta radicula tenella futmmá tellure ferpit, capillaribus fibris de- miffis: unde cawlicul; fargunt tenues, quadrati, palmares & dodrantales: ad quorum fin- üla genicula folis radiata Rubiz pofitu nafcuntur, quàm Aparines latiora, pallidiüs viren- tia non fine Blendóre. fubhirfuta. Circa faftigium dividitur caulis in binos ternófve ramulos, ex quibus pediculi flofculos fuftinent fuaviter olentes, Valerianz feré formá, candidos, é quatuor foli- olis compofitos.. Semina parva. funt valdé hirfuta, non exa&é rotunda, íed ad renis potius figuram accedentia, veftibus adhzrefcentia Aparinesin modum. In fylvis & dumetis, przfertim montofis, Maio menfe floret. Locus & Ufus hujus eft in obftru&o hepate ac meatu biliario; & hinc in ictero, ac in hepate calidiore Tev?w. refrigerando. Extrinfecüs in intemperie hepatis calida, &c. Fertur in vinum conjecta hilaritatem efficere & faporem ei gratiffimum conciliare, unde Ger- manis in frequenti ufu eft. Vires. 2. 4(perula flore ceruleo Ger. Park. ceralea arvenfis C. B. Rubia cerulea eretlio. elatitrve J. B. 261ue 3Poobrutft. Caules furrigit cubito majores, angulofos, folis veftitis ad genicula radiatis, multis, Molluginis pa- ribus Ramulorum extremis herent ex longo pediculo fores multi, fimul jun&ti, oblongi, ceerulei, circa imum hirfuti; quibus circumpofita radiata folia aliquammulta, pilofa, flores füperantia, cót- «que velut occultantia. Singulis floribus bina fuccedunt feziza magna. In monte Saleva itémque propé Neapolin Auftriz & Monfpelium in arvis & inter fegetes. Locus. "Aperula. bexapbyllos gurpurea. C.B. J. B. purpurea Park. 4m Rubeola arvenfis repens cerulea ejídlem C. B? Radiculis vultis, candidis, tenuibus effe perhibetur, fo/iz Erythrodani, minoribus, pallentibus; ceu- Iiculis multis, pede altioribus; flore 1n fummo cauliculorum vertice copiofo, purpurafcente; feine minutulo, pingui & oleofo. À. 3. Rubeola arvenfis repens cerulea C. B. Rubia minor pratenfis cxrulea Park. Rubia parvo flore, ceruülea [e [pargens J. B. AMiittie J'iefo-9mpabner. Radice eft oblonga, tenui, capillacea, [ dura & lignofa ] rubra ;. cauliculos per terram fpargens plures, quadratos, geniculatos, rubentes, hirfutos & interdum ramofos, palmares, rariffimeé pedales. Ad quodlibet geniculum f/ia habet parva, fübrotunda, [ pro plantulz portione fatis lata] radiata, hirfuta & afperiufcula, in acutiffimum apicem definentia. In cauliculorum & ramulorum fummis flores in medio aliquot foliorum, tetrapetali, non quinquefolii ( ut vult C. Bauhinus) parvi ccerulei, vel ex cceruleo purpurafcentes. Vafcala exigua fingulis floribus fuccedunt gemina colixrentia, non- nihil oblonga, & in fummo digitata, in quibus fee fulvum, altera parte gibbum, alterá planum. "q'ts Dum 4.84. HisrTon:Aa PuüaNwNTARUM. Dumin (atis pingnioribus oritür, major fit & erectior, & defcriptioni Myagri alterius Dalecham- pii LagZ. quod pen hexaphyllon purpaream vocat C. B. in Piz. fatis convenit. Stellariam quam Lag4. in falfis fabuletis provenire notat ad hanc Rubiam refert 7. B. Botan. Mon: Car. VIII. De Aparine. À. a. Zparine Ger. J. B. vulgaris Park. C. B. Md pe Diofcoridu c Plini. Leppage Plinii lib. 26. cap. 10. J. B. &caterg, v d5aote-gtatg, B. B infima radicula oriuntur viticule quadratz, afperz, geniculate, infirmz, proxima quz- que fcandentes, adhzrefcentéfque, tres aut quatuor cubitos interdum longe, ramofz. Foie Íeptena, Rubiz modo, ftelle inftar radiata, fingulis geniculis circumnafcuntur, afpera, in Ípinulam definentia. —Flofzwl; propé fümmos ramulos & geniculis exeunt in pediculis oblongis te- nuibus, pufilli, albidi, tetrapetaloides, quorurn fingulis didyme fuccedunt lappulz, bina femina con- tinentes, cortice nigro, ( quem tamen fponte ne per maturitatem exuunt) tectz, cui fübeft fübftan- tia quzdam dura & cartilaginea. Locus, Ad fepes, interdum etiam inter fegetes. Binis foliis amplis e terris exit. Vie &'Ufs, Aparne (inquit Diofcorides) paftores coli vice utuntur, ad eximendos é lae pilos [ nimi- rum circumaétis per lac foliis, quorum afperitas ade tenax eft, ut facile quicquid tetigerit appre- hendat. 7. B.] Seminis, caulium ac foliorum fuccus potus contra viperarum phalangiorámque morfüs auxiliatur, infufüs aurium dolori medetur. Herba cum axungia trita ftrumas diícutit. San- guinis etiam abundantiam ex vulneribus reprimere folia impofita Plinius tradit. Aquam deftillatam bis in die fümptam menfürá trium ligularum, aiunt alvum cohibere, effica- ciffimümgue efle adversis morbum regium. Trag. | Aqua deftillata, vel herba ipfa minutim concifa, ínque vini albi q. f. deco&ta & pota, in cal- culo & arenulis infigne eft, remedium. D. Needbam. Pulvis qui ex hac herba & vitulino liene in furno exficcatis fit arcanum elt ad tumores lienis & flatus hypochondriacos. Herba concifa pullorum Anferinorum eíca eft, unde etiam Anglice dDuofezgrafg dica eft. Plebeii cives in mea patria aquam illius diftillatam quotidie ex officinis pofcunt contra tum pe- &oris, tum hypochondriorum moleftos dolores Ágerius in "Tragum adversis fimilia mala com- mendat. Sim, Paulus. Aparine in liquore Pofféti cocta & haufta miré gonorrhoex prodeft fimplici, D. Pa/zer. A. a. abparine femine levoiore, Zn Aparine, [emine Levi Park.? doofe-gvatg foit) (mootf)er fecn. Hac precedente humilior eft, farmentis brevioribus : foliis minoribus, minüs hirfütis, pallidiori- bus: Seminibus quidem non penitus glabris, fed multo minüs hirfutis. Locur. In agro Cantabrigienfi inter fegetes folo cretaceo invenitur. A. 03. Aparine fructu xverrucofo hort. Joncq. femine Coriandri. [accbarati Park. Hac folis eft levibus, vulgari Aparine minor, feminibus verrucofis, non. tamen lappaceis feu tenacibus. 4. parime floribus purpureis C. B. Pack. Hujus verbo meminit C. Bauhinus in Pinace, fed non defcribit, nec ab. alio quoquam defcrip- tum dicit. * &. Afperula smuralis minima Park. «verticillata wmralis minima Col. werticilata luteola C. B. Co]. Radice nititur exiguá, capillari, plures viticulos proferens, ab imo fruticans, angulofos, quadra- tos & afperos, foliis per genicula fenis, aliquando veró quaternis & quinis hzrentibus, Gallii ritu, füpra quz ex caulis geniculis, in rote fpeciem ut in. Verticillatis plantis, fru£z prodeunt duplices Anifi effigie, parvi, hirfüti, quibus feres infident, admodum exigui, lutefcentes, quatuor foliis con- ítruéti. Caulis afper eft, denticulis perquam exiguis, & nifi lumini appofitis haud propter tenui- tatem & diaphanitatem conípicuis Folia etiam hirfutie tenuiffima afperiuícula fentiuntur.. Sapore amaro eft parüm, Ab imo ficcari incipiunt folia, ficuti florere & fructus perficere animad- vertimus, Vetuftis muris innaícitur frequens in caftro Villa di&o in Valvenfium montibus dodrantalis her- bula : oritur in faxofis etiam locis ibi, ac etiam aliis ubi Parietaria & Sempervivum vermiculatüm. Maio menfe floribus & fructu onufta reperitur. — ZEftate finitur & ficcatur tota. Lecus, CAP. Lib. X. "De Herbis. Stellatis. Yxx ; 485 Car. IX n Rulia cynanchica J. B. C. B. Synanchica Lugd. p. 1125. Ger. Afperula repens Gefaeri, fut Saxifraga altera Cefalpini Park. Sguinancpuoot. dix ei craffa, lignofa, nigra, alté in terram defcendens, fibrillis numerofiffimis & prztenui- bus capillata, in plurima capita divifa, caules fundens multos, tenues, fe(quipalmares, fpitha- mos & longiores angulofos [ quadratos Col.] lxves, [ qui cüm excreverint bipedales fint & fupini ] folis veflitos per geriicula crébra admiodum quaternis circa radicis caput, quàm breviffimis, latioribus, ut longitudo ad latitudinem vix tripla fit: circa medium caulem genicula rariora funt, fo: lia anguftiora, longiora, acutiora, quaterna ; 11 fümmo veró bina tantüm, & longioribus interval- lis diftantia. — Flores in fümmitatibus, caulium. & ramulorum in quos caules dividuntur. quafdam quafi umbellas efficiunt ut in Valeriana, é tubo oblongo in quaterna fegmenta expanti, fuave ru- bentes & fuave olentes, interdum albi, fafmini modo, quibus etiam effigie & colore fimiles viden- tur verüm magnitudine Phu Diofcoridis, femiza deinde relinquentes coacervata, bina fimul, rugo- fà vel afpera, oblonga, curva Phaísoli modo, Gallii vulgaris duplo majora, atque cüm ficcantur flavicantia. In fterilibus, foliexpofitis cretaceis collibus abundat: v.g. &bogmiagog bille, 3aelomarRete Locur: DcatB, &uitey XDofuns, &c. Parkinfonus hanc plantam bis exhibet; nimirum, 1. füb titulo füperiüs allato. 2. Cruciate mi- noris montanz nomine, p. $66. & forté etiam tertiüm füb titulo Rubix minime Saxacilis, p. 2.76. 2. Rubia cynauchica Saxatilis C. B. Park. C. B. prod. Ex Radice alba, oblonga, tetui & fibrofa; cauliculi plurimi tres, quatuorve uncias longi, folielis plurimis oblongis, angufüiffimis & viridibus veftiti; exfürgunt; & inter hos pediculi bini, cerni, pal- mares, graciles, in ramulos divifi, & pauciffimis foliolis veftiti, quibus flores ut in Cynanchica vul- gari, pallidé rubefcentes, finguli fingulis pediculis donati infident. In faxofis udis circa Valentiam Delphinatus collecta fuit. Eu. [e A. P, X. De Rulia Spicata. i. Rubia maritima C. B. marina Cluf. Park: Ger. ziarina Narbonenfium J.B. Sca-dqipatber. Caf. : Uadrangulares funt huic plantz caules, palmares riagna ex parte, interdum pedales, geni- culati, duri & lignofi, candicantes, é ra4ice craffa, lignofa, foris intenfiüs rubente, intus rufefcente, fingulari, longiufcula, prodeuntes, jam fimplices, jam ramofi, internodus mo- dó brevioribus, modo longioribus diftin&i: ad quorum fingula genicula quaterna folia, inferne quó cauli adherent latiufcula, extrema parte mucronata, rigidiuícula, candicantia, ftellx inftar inorbem adnafcuntür, & fubinde in alis ramuli, numerofis foliis brevioribus & confertim nafcentibus ornati : in quibus, ut & in fümmis caulibus velut in fpicas terminatis oblongi ffofcili, in quatuor fegmenta ex- panfi & velutradiatipallidi. —Sezzez in utriculis tenue, oblongum, fufcum. —— | , Ad mare Mediterraneum in. litoribus arenofis prope Syracufas, Cataniam, Terrdcinam, Monfpe- Loci lium collegimus, 2. Rubia latifolia fpicata C. B. Spicata Cretice. Ger, emac. Spicata. Creticà latiore folio Pat [picea J.B. A&ypiken 9pDanber, CIsf. A s craffiufcula, fübruffa, & frequentibus tenuibáfque fibris capillata multi exeunt cau/iculi, nodofi, quadranguli, afperiufculi, ftatim ab infima parte frequentibus ramulis ad fingulos nodos ex adverfo nafcenubus przditi: quos etiam in orbem & ipfis geniculis ambiunt quaterna, quina, in- terdum fena fé/z brevia & nonnilil afpera, coloris cinerei. Summi caules & ramuli definunt. in Jpicam Yongam [femipalmarem atque etiam palmo longiorem] virentem, fpecie quadrangulam, quia ftofculi exiles &c vix confpicui, coloréque (übvirefcentes, alternatim contrario inter fe fitu nafcentur € finubus glumarum longá ferie caulibus appreffarum. | Semez tenue; oblongiufculum; pullum. 3. Rubia angu[lifolia fpicata. C. B. Park. À pracedente differt foliorum & fpicarum anguftia, humilitate & parvitate fia. €irca Monfpelium plurimis in locis fponte oritur, v. g. in collibus juxta Caffelzesf, Agris Gram- Lecaz. Yt3 mentir 4.96 Varictas. Locus. Loctt. Hisron:A PrutANTARUM. e — montiz fylvz vicinis, &c. Quin & przcedentem non longé à Monfpelio in defcenfu montis Capoz- ladon, in locis qux vulgo vocant /as rompudes Maio & Junio menfibus cum fpica copiofam collegit D. Magl. - : Aliam praterea feu fpeciem, feu varietatem hujus plante proponit idem P. Masgeol, quam. Ru- biam fpicatam repentem. vocat, à precedentibus in eo diverfam quod reperet, cüm ille re&z fint, quódque fpicz in ifta multó majores, longiores & frequentiores effent. —.Si revera. repat Ó* uon pre- cubat tama, argumentum eft [atis oalidum ad. probandum illam. 2. prioribus. fpecie diuer[am e[Je. * 4 Gallium alterum montanum. Alpin. exot. Park. Alpin. " Surculos plures longos tenues, quadrangulos, ex intervallis geniculatos ab una radice, tenui, longa, dura, lignoíà profert. Surculi veró ex mulus intervallis in. geniculis habent duo aut tria T par- va, oblonga, tenuia, in extremis latiufcula, colore viridi nigrefcente. In fummitatibus furculorum flofculi cernuntur albicantes, cymam circuli fpicz modo conveftientes, non odorati, fapore fübad- ftringente & ficcante. Car. XI De Stellatis quibu[dam anomalis. * ;. Rubea repens lutea foliis fpimofis C. B. Rubia minima Lob. Ger. emac. Lob. Oliis eft Herniarix paribus, mucronatis, pofitu Rubi; radicibss reptricibus, fefquiunciam al- tis, in quibus ffofcul; lateoli. — Radix exilis Rubiz, Corallio concolor. In rupibus Vincentii propé Briftolium Angliz enatam fe legiffe fcribit Lobelius. Nobis fedulo indagantibus nihil fimile ibi vifum aut auditum. — Certé Lobelius, ut aliàs fxpe, memoriá ni- mium fifus & hic labitur.. Dari hujufmodi plantam non negaverim, cüum eam invenerim in Ca- talogo Hort Regii Parifienfis. * 4. Rubia [yloeftris afpera Rarvemenfis Zanon. Zan. E. radice tereti, huc illuc undatim reflexa, non admodum craffa, duos circiter palmes longa, cor- tice craffo & folido, qui difficulter à parte interna tenui & lenta feparatur, caw/es exferit. plures, rectos, firmos, propé terram rotundos & colorisobfcuri, pauló füperiüs, ubi folia protrudere inci- piunt, fülcatos & cavos, quadratos, virides, raris nodis articulatos, parte inferná maxime, füperiüs multó crebrioribus, circa quos folia in orbem ftellatim difpofita incerto numero 4, 5, & interdum fex fimul, unicam plus longa, octavam circiter uncie partem lata, folida, ficca, levia, que tamen poftea ob fpinulas quafdam breves nervulis aurefcentes afpera redduntur. Sunt autem nervi utrin- que füpra folii füperficiem elevati, quod paucis admodum plantis accidit: pediculi foliorum craffi, albi, inferné paullum rubentes, fragiles. — Circa principium Julii, caules à medio furfum pedunculos emittunt, qui in longitudinem excrecentes foliis nonnunquam ornantur minutiffimis & aliter quam füpradicta difpofitis, gemmas füftinentes virides, qux in quinque folia fefe aperientes florem ex- ponunt quinque petalis majufculis, acutis, colore viridi claro compofitum, cujus medium occupant ffamina quinque, cum apicibus flavis. Flori füccedit bacca, quam quoniam non maturuerat non potuit obíervare Autor; quam ficcam accepit à loco nativo, nigra erat materiam craffam continens, ínque ejus medio /femez rotundum, ex altera parte cavum, coloris obícuri. Radixin multas minores radiculas dividitur fibris tenuibus capillatas, colore rubro obfcuro; é quibus enaícuntur germina. nodofa, tranlucida, colore flavo claro, infra terram ferpentia, alias plantulas novellas in. lucem emittunt. Sapor radicis amariufculus, floris mordax & calidus, foliorum íjcus Planta eft perennis cam radice, tum folis. In fylva pinuum propé Ravennam invenitur. Hiec planta. fi veétà de[cribatur cum. quinque petalis im flore, calice quinquefolio inclufis, wm eff bujss loci, quim potiiis inter. Bacciferas difponenda. 1X LbX . 3e Hehbi Afprifclis. "ru ERR RE E De Herbs quibus terna. fingulis fleribus fuccedunt. femina. Pifum cordatum -veficarium Park. Pifum veficarium frutlu nigro, alb maculd notato. C. B. Hali- cacabum peregrinum Dod. Ger. - Dod. 'Tenuibus, ftriatis, ac. viticulofis cauliculzs laté fefe diffündens, vicina queque apprehendit admi- nicula. Aw oblonga, divifa [ in tres vel etiam quinque partes] laciniata, & per ambitum pro- fundis incifa, Fife pediculis longis [à foliorum alis versüs furmos caules egreffis, ínque 1pfis cauhum fümmitatibus ] plures fimul infident, candidi, & quinque foliolis exiguis compofiti, — Fu//;- culi diftenti, ^ magnitudine Halicacabi, 1nterfepientibus membranulis in tres diftincti loculos, free in fingulis unico, duro, rotundo, Ochri figurá & magnitudine, colore nigro, candido tamen um- bilico, qui mediocris magnitudinis, & cordis conoidis latiorem fpeciem imitari videtur. — Radix fatis craf'à, multis fibris capillatur. ys Seriüs floret, & raró apud nos in Anglia f&men perficit. Naflurtium. Indicum Park. Ger. Indicum majus C. B. Indicum folio peltato [candens J. B. jmtiam defg, 33ellotu 3larhis-fpur. LOANS Peregrinz elegantiz eft ex Indiis delatum Nafturtium, cui cum noftri orbis Nafturtio prater odo- rem & faporem nihil eft commune: fo/iz peltata, circinatz feré rotunditatis, fepe latiora quàm lon- iora, nonnunquam & Hederz modo angulofa, füperné glabra, inferné brevi lanugine hirfuta ; medio ere utin Cotyledone, unde radii inambitum porriguntur, pediculut excipiunt palmarem & fefquipal- marem, fübrubentem, tortilem, & capreolorum ritu, bacillo depacto fefe circumvolventem:- quo etiam complexu nituntur cum ramis caules, Cxterüm ex foliorum alis undatim tortiles pediculi rubenté(que exorti florem fuftinent, delicias artificii arguti plenas, pofticà parte productum corniculum, fextan- tem circiter longum, ex flavo püniceum, 1n quinqué lacinias digitatas concolores, ftriatas quà re- liquo folio committuntur faceffens, quarumternz duo fuprema florum foliola furfum explica:a à ter- go füffulciunt, colore luteo predita, miniatis lineolis ad bafin ftriata, per fupremam oram fübrotun- dam mucrone breviufculo donata ; 1d quod in reliquis tribus eft videre, minoribus licet & rotundio- ribus ac veluti cordatis radiatim digeftis, quorum tamen bafis non virgatá, fed rhomboide macula miniatá infignis, utrinque barbitio comans. Semen tricoccum, accedens ad Heliotropion tricoc- cum, rugofum, mediocris magnitudinrs. — Peruviz indigena eft hzc herba, unde non modó in Europam fed & in alias Indi: Occidentalis Locus 6$ regiones tranflata eft, Per totam feré /Eftatem & in multum Autumnum floret, donec tandem fri- Tempus. gore, cujus miniis patiens eft," corrumpitur. In calidioribus regionibus toto anno viret, floréfque producit, nifi hyems afperior ejus luxuriam coerceat. Ex furculis depactis & femine deciduo in hor- tis facilé provenit, Semina quamprimum maturuere ftatim decidunt. Adhibentur flores acetariis que ex oleribus parantur, gratiámque ità & fporis & afpeétüs ad- V?res & Ufir. dunt. Ventriculo ex frigida caufa 1mbecilli aut ex (latu dolent fübvenit. Aliam hujus fpeciem habet C. Bauhinus [Naffurtii Indici mimoris titulo, folis rotundis, Lenticule Al; fpecies, pauló majoribus, Videtur etiam floris.colore variare, vel aureo, vel* luteo dilutiore, velfülphureo. * Horr. Reg. Singularis & füi generis planta eft, nec quicquam cum Nafturtio prater faporem habet commune. Par Recordor à quopiam fidedigno ex America reduce, inftar horribilis fecreti mihi fuiffe communi- catum adversüs contumacem & malignam fcabiem, itémque vulnera recentia prarftans oleum & Na- fturtio Indico per fimplicem infufionem paratum. 5.Paw/; Quadr. Bot. Claf. 5. p. 411. LIBRI DECIMI PARSSECUNDA. Je Herbis. youvoseouots, in. quibus quatuor. [mgulis floribus fuccedunt femina, Afperifoliis. dictis. UIC generi folia 1n caulibus alterno aut nullo ordine pofita ; flores monopetali mar- ginibus quinquepartitis, 1ncifuris aliàs profundioribus, aliaslevioribus; fümmwe fpicz cau- dz Scorpii in. modum reflexa. Afperifolias dicimus hujus generis plantas, non quód omnes earum fpecies folia afpe- ra.obtineant, fed quód plerzque ; nec quàd null praterea herbx afperifoliz funt, fcd quód in nul- lo 488 HisrogagxzA PrpaANTARUM. lo alio genere tot Ípecies | Malumus autem receptis & ufitatis Generum nominibus adherere, quàm prater neceífitatem nova imponere ; prafercim fi ufitatorum probabilis ratio reddi poffit. Herbarum Afperifoliarum T A B U L A. Herbe afperifolie, quibus folia in caulibus alterna, flores monopetali marginibus quin- quepartitis, inci[uris. alias prof undioribus alias levioribus, [mgulis autem floribus quatuor plerumque [uccedunt femina, funt vel feminibus ad fmgulos flores s |f Quaternis, perianthio Oblcngo integro, folis maculisalbis vars ; PutMoNARTA Macurosa. Breviore & ad modum floris expanío ; feminibus f Afperis & lappaceis, folis in plerifque fpecicbus mollibus & graviter odoratiss; Crxo: GLOSSA. Ragofis, | ( Caput viperinum aut galeam veferentibus, flore (In quinque lacinias totidem folia imitantes divifo, radicibus | Albis, florum laciniis E Obtufis & fubrotundis, foliis longis acutis ; Bucrossa. cutis, foliis brevibus & latioribus; BoRAGo. Rubriss Áwcnusa. d ] | LCorniculatos parte fuperiore longius excurrente, inferiore breviores Ecutuw, Scyphum referentibus, folis lavibus Lini, florelacteo s Lruw Uwziricaruw. Non. [plendentibus, floribus | y picis longis recurvis, folis lanuginofis ; Hz rorgop1uM szajus. "Ad folierum alas, caulibus afperis & veftibus adherentibus, feminibus compreffis ; ÁAPARINE 74for. ""Splendentibus & velut politis floribus | 4 | j Cylindraceis tubulofis, foliis amplis longis s Coxsor14 major. L€In quinque lacinias expanfís s ; | 4 Major, feminibus duris fplendentibus ; Lir&osprRMuw. Lé Minor, echioides, fpicis lorum przlongis recurvis, Ecbius SconP101Dss. f I i 1 (Y) i H | | i i Li (UBinis, flore cylindraceo tubulofo, folio glauco; Crn1xTur. Car. I. De Pulmonaria maculofa. 1. Pulmonaria maculofa Ger. latifolia maculofa Park. Pulm. Italorum. ad Bugloffmm accedens |. B. Sympbytum maculofumm. frve Pulmonaria latifolia C. B. &age nf. Jerufalem 02 Bethlehem, Jerufalem «rotoffips. 4idice nititur albá, fibrofa, KFTellebori, fed fibris rarioribus & quibufdam craffioribus, guftu admodum lento & viícido, Caulis angulofus, purpuraícens, hirfutus, unus interdum für- re&us, reliquis primüm germinantibus, aliàs plures ut in Bugloffo. Fo alia ftatim à radice exorta, conferta, per terram fparía, alia caulem inzquali fitu fine pediculo ample&tentia, ob- longa, unciam lata, nervo medio per longum donata, 1n acuminatum mucronem definentia, lanu- gine vade L————— MÀ ELLE Lib. X. "De Herbis Af perifoliis. 489 gine fupra, infráque & in ambitu molli pubeícentia; at adulto vere folia infignem acquirunt mag- nitudinem, praefertim infima, quippe quz latitudine palmum füperent, longitudine fefquipalmum, teneráque illà lanugine rigefcente hifpida redduntur. Summitau caulis (qui brevis eft, dodrantali altitudine ) infident flofculi ex pediculis femuncialibus & brevioribus multi fimul jun&ti, interdum re- flexi caudam Scorpionis zemulantes, ut Echii, e cal/cibus oblongis, ftriatis, hirfütis, colore modó pu:- purante, modó violaceo, aliàs mixto purpuro-violaceo, ídque in uno eodémque ramo, in quinque Jacinias divifi. In calicis fundo fuüccedunt femina quaterna Bugloffi feminibus fimilia. Foliis variat (1nquit C. Bauhinus ) quz aliquando albis punctis & lituris notantur, aliquando iis Vzziera;. carent, & hzc Pulmonaria folio non maculofo C/sf. Hanc Clufius pro diverfa fpecie defcribit, à prx- Sysplyeum cedente tamen pracipue differt folus minüs amplis, nullis albicantibus maculis fuperne infectis : re- 7? 7racue- lique enim notz conveniunt. ig Eloribus eft communiter cceruleo-rubentibus, raris albis. Pulmonariz fpeciem flore albo aliquot P^monaria annos in horto alui, qux omnibus füi partibus, fed przcipu? foliis, majoribus erat quàm defcripta, "4^" ff^4lP». & maculis pluribus majoribüfque notatis. In fylvis propé Coloniam Agrippinam hanc primó obfervavimus, poftea in omnibus feré monto- Loca, fis dumetis propé Rhenum & circa Genevam..— T Noftratibus pro olere 1n frequenti ufu eft, Salviam Hierofolymitanam ac Bethlehemiticam appel- Vzres 2 'Ufiy. lant Pneumonica & cardiaca cenfetur. | Confolidat & glutinat, Symphyti inftar. U fus ejus pracipuus eft in ulceribus pulmonum, aliííque eorundem affectibus, Phthifi, expuitione fanguinis, &c. Extrinfecüs in vulneribus. 2. Pulmonaria angu['ifolia 2. Clufüi Ger. [ gotiss 3. ]. anguflifolia curuleo flore J.B. Symphytum ma- eulofum frue Pulmonaria anguflifolia cerulea C. B. Cluf. (5 tud folia fant angufta & villis obfita, Buglofii fylveftris, Echiive, aut Anchufz foliis non abfi- milia, molliora tamen, neque tam afpero villo hirfuta, nullo pediculo przdita, fed medium caes ample&enti, qui paulatim füccrefcens angulofus & hifpidus, interdum nonnihil purpurafcens, in pedalem tandem altitudinem excrefcit, in cujus faftigio multi pentagoni calis, in quinque purpu- raícentes lacinias divifi & fübhirfuti nafcuntur, continentes oblongos, concavos flores, Bugloffi hor- tenfis aut Pulmonariz vulgaris floribus formà fimiles, qui per orasin quinque orbiculares fere laci- nias divifi, colore antequam aperiantur ex purpura rubente, deinde quando explicati fant, cceruleo adeó eleganti nitent, ut Gentianelle vernz floris venuftatem fi non. füperare, attamen proxime z- mulari videantur, odore autem nullo grati: 1i maturi decidunt integri, quemadmodum Bugloffi hor- cenfis & fimilium flores, atq, caliculum inanem cum ftylo & quatuor feminum rudimento relinquunt, quod maturitate nigrum evadit, Echii aut Bugloffi vulgaris femini refpondens. — Adnafcuntur dein- de fecundüm caulis pedem alia hirfuta folia, angufta, palmaris aut amplioris longitudinis Echii aut Anchufíz foliis latiora mollioráque: inter quz ( licet ficca fint) fübíequente vere prodit caulis, fuis venuftis floribus onuftus. — Radix craffis carnosífque fibris przdita eft, ut Pulmonaria maculofo fo- lio, initio candicantibus, deinde vetuftate foris nigricantibus, dulci fapore. Nafcitur paffim per Pannoniam & Auftriam inferiorem in montanis & cxduis fylvis, & diutiffi- 1;c5;. mé floret. Exilit primo vere, florámque congeftorum thyríüm fe:é ante folia promit. A.—0* a Pulmonaria folis Ecbii Ger. emac. rubro flore, foliis Ecbii J. B. angufifolia rubeute caruleo flore C. B. angu[lifolia Park. parad. Cif. Hoc genus jam defcripto feré fimile eft, nifi craffiorem majorémque caulem, ac latiora folia ha- *beret, & feres fimiliter, non ut illa ceeruleos, fed pulcherrimé rubentes: ahoqui & radice & tempe- ramento conveniunt. Huic omnino refpondens, tum forma, tum amplitudine alia invenitur, cujus flores initio rubent, deinde coeruleum colorem faturatiorem contrahunt. Crefcunt hzc duo genera ad cxduarum fylvarum margines, umbrofis locis in Pannonia, & 60- Loci. dem cum fuperiore tempore florent. ; Pulmonariam foliis Echii invenit. D. Goodyerus in fylva quadam. propé zdes Holburienfes, in falu Nova Forefta dicto in-agro Southamptonix. ^- Car. II. De Cyzogloffo. (onte Kusbyyxwose, à foliorum forma caninas imitante linguas dictum eft. Notz ejus func femina afpera & lappacea, compreffa. A. x. Cymglo[fum vulgare J. B. majus vulgare C. B. Ger. Park. deat Dounbs QGrongue. T. B. Nigra foris radix, intus alba, tota craffa, Rapam exiguam reprzfentans [ Columnz non mag- na] odore magis gravi quàm fapore, qui dulcedinem nonnullam fatuam lingue offert. — Caules cir- citer 490 Locis. Vires. HisronR:A PraNTARUM. citer bicubitales, in ramos multos divifi, vetuftate concavi, multa lanugine obfiti: Fwlia longa& la- tiufcula primoanno, fecundo, ubi caulem fert, ferita, acuminata, incana, mollia, lanuginofa, o- dore gravi. Flores Dugloffi officinarum, colore fordidé rubente, monopetal quidem, in quine tamen fegmenta aliquoufque divi... [ Columna FIores plani feré non. cavi, venis purpurocoeruleis depicti ftellulas effigiantes rotundis radiis, brevi admodum tubulo infidentes ] é calice hirfüto quin- quepartito. Succedunt lappule quatuor, conis fuis ad ftylum in medio prominulum concurrentes, nonnihil compreffz, fpinulis hifpide, quz pertinaciter veftibus adhzrefcunt, cavitate unica donatz, in qua itidem femem unicum. [ Flores & femina plerunque verfus unam partem nutant, & finguli pediculis uncialibus infident, quibus nullum apponitur folium. — Folia alternatim cauli adnafcuntur nullis intervenientibus pediculis. ] Ad vias locis incultis & ruderatis praefertim pinguioribus paffim cernitur. Junio menfe floret. 2. Cymoglo[[; vulgaris minor (pecies & candidior J. B. minus frve gufillum Park. Parvitate omnium partium & tomento candicante foliorum à vulgari diftinguitur. * 3. Cynoglo[fum maximum Lob. Park. zaximum Belgicum C. B. Occurritin hortis Beleicis, folis, floribus, femine, omníque fua parte duplo majus vulgari. INobis videtur fuperiori fpecie. eadem, ob ubertatem foli. luxurians 5. mibil tamen temere affrmamus. dini Cynogloffum refrigerat & ficcat. — Ufüs ejus in fiftendo fluxu alvi, gonorrheea & catarrhis exic- candi. Sanguini etiam fiftendo, & ad omnis generis vulnera & ulcera conducit. A4arzp. Ulcus mammarum in lotrice Tubingenfi fanatum vidi facili hoc remedio : Cynoglofiá in Vin. & Aq. ana partibus qualibus coctà lavetur ulcus, & imponantur folia. ..D. Seeme ex obíerv. Jere- mie Martis Obf. 33. Unguentum ex illius fucco cum melle & "Terebinthina paratum ad ulcera ántiqua maligna & fiftulofa valdé extollit Hieron. Tragus: Idem & mariícis fanandis efficaciffimum effe perhibet. Verüm quia foporiferum eft & narcofis virulentz fufpe&um, | rariffime à practicis adhibetur, in- quit SerodiMs Immeritó fufpe&um eff convincunt experimenta medicorum quorundam fümmz fidei & peritiz, qui nobis retulerunt fe ad ulcera & tumores eo fxpius ufos effe in cataplafmatis & emplaftris mag- no cum fücceffu, atque etiamnum uti: intus etiam tutó fümi poffe arguunt Pilulz de Cyno loflo. In ftrumis & fcrophulis Cynogloffz radicem tum intus in decocto, tum extra in cataplafmatis formá, fummo cum fücceffü adhiberi folitam à quodam celeberrimo hujus Urbis [ Londini] medico, jam fatis fun&to accepi. D. EZ. Hulfz. Ad Scrophulas, Radices in taleolas diffecentur, & fufpendantur circa collum, novas adhibendo tertid quavis feptimana. Retulit mihi amicus quidam, fe noviffe radices hafce füfpen(às circa collum puerult cujufdam paupercule, cujus caput & linteamina pediculis fcatebant. | Obfervatum. pedicu- los quidem radicum foetorem exofos procul aufugiffe & fedes mutáffe, fcrophulas obftinaté reftitifíz, nec quod ille audiverit. iis fanandis medicamentum fücceffiffe. IZez. * 4. Cynogloffa montana maxima frigidarum regionum Col. CymaglofJum wont. maximum Paxk. 4n Sylvaticum rubente caule C. B. : Col. Radice nititur pedali & ampliore, feíquipollicem crafsá, foris nigricante, intus veró parüm can- dicante: F»/;s emittitlonga, pedem füperantia, palmum lata, Plantaginis latifolie formá, verüm anguftiora, & venisobliquis diftincta, petiolo craffo atque rubente hxrentia, hirfüta, ex albo viren- tia, atque 1n terram convexa quz vetuftiora, media vero erecta, ta&u mollia. Maio menfe cau/ezz; e medio profert bipedalem, craffüm, ftriatum, cavum, lanuginofum, rubentem, foliisundiqueden- fis, re&tis, anguftioribus, femper decrefcentibus ad flores ufque circundatum, ita ut nihil caulis ap- pareat: nervus vero medius à petiolo per folium rectus difcurrens rubefcit in omnibus. In fümmo veró & inter foliorum cacumina ffores apparent, oblongum & craffüm veluti colum aut capitulum con- formantes rotundum, undique circumdifpofiti, denfi, deorfum tendentes, radiis foliorum intermedi- 1s, quzz alarum cüm expanfiíünt flores initiaerunt. — Flores veró finguli calycem habent quinquepar- ttum, hirfütum, ipfi veró oblongi, cavi, in purpurarubentes, parum odori, in quinque rotundas oras, rectáíque divifi fünt, nec ampliüs dehifcentes, quorum pars interior calyce occultata, anguftior eft, oblonga fatis atque albicans, intra quam /eizuz rudimenta infunt, quadripartita, longum api- cem in medio habentia, quinque ftaminibus luteis concomitantibus, & ex flore fé exerentibus: qua- re plant hujus globofum caput verficolor & venuftum efficiunt: viridi namque colore florum caly- ces, flores ipfi purpuro-rubente, ftamina veró luteo, atque foliola intermedia nervo rubente depicta funt. 7Eftate paulatim dehiícit, caulefe producente, florum globofüm caput, alarámque Dilones recipiens diveríam acquirit figuram, denique perficiente fe planta in brachia aláfque dividitur qua- tüor aut quinque, parüm à fe invicem diftante ortu, ut ab eodem feré principio producte cenfean- tur, in diverfa tendentes, pedales, hirfutas, in quibus juxta imum fructum foliolum unicum confpi- citur ( quo à cxteris Cynogloffis differt.) Frudfus veró etfi alternatim oriantur, per alas difpofiti uno verfu fepiüs inveniuntur, floribus ab imo marcefcentibus füccedentes, petiolis tenuibus, digitali lon- gitudine, infidentes, quadripartii, depreffi, ovali figura, echinati, fimul cohzrentes cruciatim, quorum pars interior cruciatim harens in acutum definit. Pars fructuum füperior plana, aculeis craffioribus, mináíque denfis & limbo circumíepta parum excrefcente, ut aquam continere poffit ; inferior rotunda, tota hifpida, denfioribus aculeis lappaceis, veftibus harentibus ficcatis, prater eam quz petiolo hzret qux lxvius eft. — Fructus per maturitatem rufefcunt, medullá intus libro ex viridi iigricante obdu&ti, fapore amarefcente, ficut & folia, Omnium raaxima fant hujus fezizz, lati- oréque umbilico ac planiore. In Lib. X. De Herbis Af perif olus. 491 In frigidis tantüm regionibus, Apenninis montibus excelfis atque fümmitatibus, Campoclareníi- Leu. um Matefio &: /Equicolorum Rafcino fponte ortam obféervavimus. $. Cynoglo[[um minus. J. B. C. B. mimus flore czruleo. Park. Cynogloffo saimor smcntana [evotina altera Plinii Col. Cynog. gumilum Auffriacum alterum Cluf- Col. Radix huic parva, lignofa, dura, cortice craffo, fibris obliquis, longis, tenuibus, lignofis donata, ullo colore, dulcifapore. Caulis tenuis, angulofus, hirfutus, (ümmum bipedalis, fo/;s veftitus cre ris, oblongis, Olez aut Lithofpermi feré, virentib. mollib. hirfütie afpera, alba & longa obfitis, al- ternatim dense femidigitali fpatio harentibus; íapore amaro, é foliorum finubus alia germina exe- unt, parva. In fummo caulis in tres, quatuor vel quinque dividitur ramulos, femper obliquos, in- terdum pedales, bifidos aut trifidos, Scorpioidis modo incurvos, felis tenuibus & hirfütis veftitos, alternatim utrinque pofitis quemadmodum etiam florum & fructuum petioli in fummis virgulis u- trinque difponuntur. Flores pufilli funt admodum, quàm Echii Scorpioidis minores, cceruleo colo- reamoeno, brevi tubulo, ore quinqueparüto, ftellulam intus luteam continentes : quibus decidentibus fractus faccedunt ex bafi minima, quinquefoliata, lappacei, longis atque tenuibus aculeis armati, oblongi, pyramidales, apice illo medio carentes : fezz;zs oblonga, ovalia, angufta, figurá trigoná, in dorfo cava, umbilicata parumper per longum eadem formi, per maturitatem rutefcentia. —. A. fümmo caulis florere incipit, deinde € foliorum füperiorum finubus ale producuntur, paulatim ex- crefcentes. . Circa Moguntiam & Genevam ípontaneam invenimus. In JEquicol Col. C. Bauhinus hanc plantam bis ponit, primó fub titulo Cynogloffi medii : fecundó fub titulo Cy- nogloffi minoris. Parkinfonus quoque bis. 1. Sab titulo Cynogloffi minoris five pu(illi. 2. Sub tic. Cy- nogloffi minoris flore coeruleo. : orum montibus frequens. £ocus. * 6. CymeelofJum Cretictm fecundum Clufii J. B. Cret. alteruma Ger. Cret. latifolium Park. Creticum latifolium fztidum C. B. Claf. Primo anno, ex radicelonga, infra digiti minimi craffitudinem confiftente, rarífque fibris per longitudinem fparfis predità, craffinfculóque cortice foris fufco amictà multa promit folie, palmum autampliuslonga, unciam ata, humi fuf, mollia & tenui brevíque lanugine te&a, nervo fis craf- fo illa perlongitudinem. zquahter fecante, 1nter quz altero anno prodit caulis cubitalis aut amplior, ftriatus, firmus, re&us, molli lanugine obfitus, quem confufó ordine veftiunt folia Jam dictis (imi- lia, fed quz breviora fiunt quó propius ad fummum caulem accedunt, ex viridi pallefcentia, Sum: mus caulis in. multos graciles ramos dividitur, fümmo faftigio Scorpiuri aut Heliotropii majoris in- ftar inflexos, in quibus plurimi caliculi, quinque laciniis conflantes, unde fires emergunt primi [ C/4f. ] floribus breviores, illis tamen ampliores, in quinque lacinias orbiculares divifi, candicantis 1nitio coloris fed multis tenuibus purpuracentibus venis, [ quz vetuffate tn caeruleum colorem tranf- eunt] ornat. Defluentibus floribus confpiciuntur in calyculis ferina rugola, afpera, € quorum me: dio prodit ftylus. ! "Tota ftirps ingrati odoris eft, Junio floret: vivacem non effe arbitror. Hanc plantam omnino fpecie eandem effe puto Cynogloflx altéri medie fru&u cotylode feu Lychnioide Col. Le&or Botanicus defcriptiones invicem conterat, & ip(e judicet. *« —*. 4. Cynoglo[fum fruttu umbilicato C. B. [ubrubente ver(icolore flore. Park. Cymogloffa. altera media fruéin womiddn [jue ^vyrddn Col. 4m Cynog. Crericum 2. Claf? Col. Radicem habet tenuem, fibris divifam, lignofam, pullo colore, in plurà capita interdum divi(im. Folia vulgaris Cynogloffz: multó minora, hirfatie molli, incaná obduéta, & magis in faperna parte: Caulem pedalem & fefquipedalem, ad fummum, teretem, folidum, lignofüm, hirfütum, foliis vefti- tum alternatim pofitis, lata bafi abfque petiolo hzrentibus, 1n cacumine in tres ramulos divifum eon trario nutu cernuos ob florum & fructuum politum & naturam : alios etiam interdum é foliorum fü- periorum alis ramos profert. —F/ores edit parvos, füpradictis minores admodum, colore füuaveruben- | te, fanguineis lineis variegatos, centrum five umbilicum hilari rabente. colore infectum habentes. Fructus majoris Cynogl. fimiles, umbilicau, cavi latiore umbilico, elauore limbo circumíepien nec obtufo ut in aliis, fed tenuiore, lucernarum effigiem imitante ;. Sees non num, fed pyriforme & parüm compreffum continet, fàpore amaricante. In Valuenfium Anverfz oppidi montibus eorámque radicibus nec alibi à Columna reperta. eft. Loci Maio florida cacumine & fru&u pregnans invenitur, zftate perficitur & deperditur. te o2] depreffüm aut pla- A. — 8. Cywoglof[a folio virenti J. B. CynoglofJus minzs. folio viremte. Ger. Cynogl. femper «virens C. B. Park. 4» Cynoglof[a media. altera "virente folio, rubro flore snsutana. frigidarum regionum Col? Caules. aliquot ex radice pollicari, nigraforis, intus alba, lignofa [ craífo cortice Buglofti Co. ] fapore vifcido & ingrato [ parum amaro Co. ] erigit bicubitales, re&tos, hirfatos, in alas divifos, adultos inanes. Folia formá quidem funt Cynogl. vulgaris, füperné leto virore fplendentia, glab: ra & ta&u mollia, alicubi etiam molli lanugine obíita, 1nferné albidiora, hirfüta & alpera, odore nul- lo; Loctis. Varietas. Tempus. Locus. Locus, PEE Hisront:aà ProuiaNTARUM. lo, fapore fatuo, — Flores utin Vulgari ferruginei, rubenté(ve, »arvi in quinque lacinias divifi, api- cibzs totidem parvis & rubentibus € cz/ice harfuto quinquefolio, 1n. atrovirente purpurantéve. — L5. pul quales vulgari. J Tn viis publicis in Effexia circa Braxted vicam, 1ntérque Withamiam & Kelvedon copios? oritur. Cynogloffà media virente folio Col. ab hac magnitudine florum differt, qui duplo feré majores latioréfque funt quàm Cynogloffi vulgaris. : Floret Aprili & Maio, femen Julio maturat, deinde perit planta. * 9. Cynoglo[fa media, argentea, Apula, campeffris calidarum vegienum Col. Cynog lof. Creticum angif'ifolium Park? Creticum argenteo anguffo folio C. B2. Creticum 1. Ger 2 Col. ] ' : E radice Bugloffi modo fufca, minore [longá, fingulari, candicante, craffo & fücculento cortice obducti, fumma tamen cute fubfufca, minimi digiti craffitudine, frau contumaci, raris tenuibus fibris per totam longitudinem predità C/uf. ] caules edit plures, pedales rotundos, fubrubentes, hir- futos, alis in fummo divifos, in quarum finubus fores (ingulares oblongis petiolis donati infünt, pri- 'müm emicantes, fed 1n fummo per ramulos coacervati € foliorum finubus exeuntes deorfüm Ípectan- tes calycibus adhuc conclufi, quorum imi particulatim florere incipiunt, atque ex bafi quinquefoliata prodeunt Martio, oblongi, cavi, Cerinthes modo, longum habentes tubulum candicantem, in quin- que partes divifum os habentes, ex albo purpurafcentes, carnei feré coloris füaverubentis, intus nigra ftamina occludentes [ Clufio flores Cynogl. vulgaris floribus formá fimiles, fed minores & dilutio- ris coloris ] Semina fingulis Horibus füccedunt quaterna lappacea, craffioribus aculeis armata, fed pa- rüm in füperiore parte cava, non autem limbo diftinéto umbilicata ut in przcedente, quz ficca perti- naciter veftibus adhzrent [ Clufio femina vulgaris feminibus minora, cüm Columna exprefsé affir- met majora effe ] Fo/iis eft multisfemipedalibus, 'digitali latitudine, lanugine densá, minuta, molli argenteo colore fplendente obfitis, carnofis, mollibus, graviodore, guftuficco amarum os relinquen- tein fine. Aprili menfe femina perficit. In fabulofisoritur locis, Cirinole Apuliz, calidz regionis. Differre videtur fpecie à Cynogloffo Cretico 1. C/uf. fiquidem flores hujus longum habent tubulum candicantem cüm ;//z: Cynog. Vulgaris floribus formá fimiles fint, deinde illius femina vulgaris fe- minibus minora funt, hujus autem craffiora craífioribus aculeis. "Tandem hanc hyeme germinare, fempérque virere fcribit Columna, Clufiana autem planta femine fponte deciduo confervata eft. D. Magnol non Íeparat Cynogloffi vulgaris fpeciem minorem & candidiorem 7. B. à Cynogloffo Cretico argenteo angufto folio C. B. i. e. Cretico 1. C/af: cujus fententiz & nos libenter fübícribimus. Ls 10. Cymorlo[Ja smedia montana incana, angu[Hifol. altera, flora globofo, fripidarum regionum Col. Cynoglo]]um globo[o flore C. B. enedium smontanum angu[Hifolium Park. Col. Ex radice perenni, pedali, pollicar1 craffitie, nuda, folida, craffo cortice nigrefcente; nervo in- tus lignofo, fapore ingrato, Pelis exeunt, cüm primó germinat exigua, Olex anguftiora & acuti- ora, poftea Veris fine & /Eftate femipedalia & majora, digitali latitudine in medio, nam utrinque acuminata fant, recta, carnofa, molli lanugine incana admodum, petiolo & nervo rubente perlon- gum difcnrrente. Caulis Maio producitur, foliis undequaque veftitus denfis, hirfütioribus, in imo latis, in acutum definentibus lancez modo, ut nihil ftipitis confpici poffit, femipedalis, in fummo globulum feu fphzram habens, mali magnitudine, incanam, foliolis pufillis NE admodum & fc- vilis vabentibus cavis, denfis, favorum cellulas exprimentibus, rubente Cinnabariscolore, undique e- laboratam, oculis admodum gratam. —Fleres finguli caZicezz habent lanofiorem, ipfi veró latiores funt alis atque majores, magis aperti, nec admodum cavi, longo tubulo etiam, fed Maximz mino- ri, infidentes, ac intus ftellulam nigriore colore, ut Vulgaris, habentes: qui caule fe producente Ju- nio in divería juxta ramulorum productiones tendunt, Ramuli veró tres non raró quinque inveni- untur 1n pedalis caulis fummo ex eodem principio initium ducentes, in quibus, utin Maxima, 6 fi- nu folioli exit. petiolus oblongus fructum füftinens. Fructus autem alternatim non unico verfu dif- pofiti fünt, in calcibus anguftifoliis, minores quàm Maximz rotundioréfque, umbilicum admodum parvum habentes, mináíque hirfitam planiciem internam, quàm in reliquis leviorem : atque lim- bus non in laterum extremo, fed fupra convexam partem pofitus eft. Junio perficitur. Folia pa- rum amara & adftringentia. Medulla fructus amareícit., Radix in fümmo pilofa & foliorum de- perditorum villis. E JEquicolorum montibus Cerzizo dictis & fimilibus excelfis & frigidis, locis nudis, faxofis fine arbo- ribus provenit. " C a r. III. De Boragine. Orago dicta videturà Corago, uni literá variatá. Corago autem Lucanis apud Apuleium hzc herba dicitur, quód cordis affectibus quàm maxime opituletur, Hnc tritus ille verfi- culus; Dicit Berrago, gaudia femper. age. Etymon Lib. X. 2De Herbis Af perifoliis. 493 ————— MÀ Etymon hoc improbat C. Hofmannus, nec tamen melius ejus loco fübftituit. xii notz fant femina rugofa, flores ftellati laciniis acutis, apicibus in umbonem acutum Ccoeun- tibus. » Borago floribus ceruleis C albis J.B. — Buglofum latifolium, Borrago C. B. Borago bortenfis Ger, BoeragoPark. 990»rage. JB. Inhrma eft planta, & quz agré fe. humo tollat: Radix alba, digitalicraffitudine, manfu vifcida. Folia lata, fübrotunda, afpera, rugofà ac plicata, per terram fparfa, eminentibus pullis cenuiffimif- ue aculeis. Cawlz hifpidus, teres, inanis, cubitalis, ramis brachiatis. — Flores amoeni, ftellati, ra- iata quinque. foliorum acuminatorum ferie explicati, umbone medio é quinque apicibus nigrican- tibus coagmentato, [ fegmento oblongo purpurante cuique apici ceu cincinnulo extrorfüm appofi- to ] facileà quinque foliorum hirfütorum calice cui infident, cadentes, colore cceruleo, purpuraícen- téve, vel albo. N.B. Flores quamvis pentapetali videantur, revera monopetali funt, fegmentis foliorum zmulis ad ungues cale ens ut flores integri decidant: pediculis uncialibus, & fefcun. cialibus infident, purpurantibus & deorfüm incurvatis. Florum furculi, antequam aperiantur flo- res, refle&untur feu contorquentur caudz Scorpii in modum, bino ordine fiti, ut in reliquis hujus generis Singulis floribus quaterna fuccedunt femina, magna, ftriata, bafilata, mucrone acuto, per maturitatem nigricantia. Boraginem fylveftrem tenuifoliam Tabernz-montani C. Bauhinus à vulgari Boragine non feparat, nec nos feparandam putamus. Cordialis eft é przcipuss. Flores inter quatuor cordiales famofos recenfentur. Aqua deftillate Vire: necnon confervz ex floribus tribuunt vim roborandi cor, lipopfychiam removendi, lztitiam melan- .cholicis excitandi, ac fanguinem depurandi. Hinc non defunt qui Boraginem Homericam Ne- penthen effe ftatuant, cujus fcilicet fucco Homerus vino immiffo triftitiam difcuti, & malorum omnium oblivionem induci fcriptum reliquerit. 7. B. "Tragus laudat aquam in inflammationibus oculorum, repellentis fcilicet loco. Mihi aqua deftillata probatur in omnibus febribus, ut & flores Saccharo conditi. J. B. C. Hofmannus receptz fententiz adverfatur, & flores Boraginis, fyrupos, confervas, radices con- ditas in affe&ibus cordis biliofis, ad cor muniendum in febribus peftilentbus, inque icu ferpentum aliíque venenis fruftra adhiberi fe noviffe affirmat. In füppreffione menfium nonnullis Arcanum. eft Coníerva Boraginis in vino albo tenui foluta, D. Soame ex Obferv. Jerem. Martii. Obf. 5o. C 4 r. IV. De Bugloffo. Ugloffum à fimilitudine foliorum dictum eft, que tum figurá füá, tum fcabritie linguam bie bulam reprzíentant. — Ejus note fíünt femina rugoía, flores in quinque fegmenta obtuíà feu orbiculata ex- panfi. I. Buglo[um -wulgare J.B. Park. angu[fifolium majus C. B. Buglofa -wulgars Ger. 98Ww giofs. Caules ex eadem radice plures exferit fefquicubitales & bicubitales, teretes, pilis rigidulis afperos, fumma parte ramofos, quibus abíque pediculis adnafcuntur Fels crebra, anguíta, oblonga, ex virt- di glauca, non ut Boraginis rugoía, in acutum. mucronem definentia, confimilibus pilis utrinque hiríuta, ad margines zqualia. Ex alis foliorum & 1nterdum ad eorum latus, aut inferiüs fuperiüf- ve pauló oriuntur ramuli Fleres in faftigüis caulis & ramorum, e calice quinque oblongis, angu- ftis acutis, pilofis, fegmentis compofito exeunt, Boraginis minores, monopetali, é tubulo oblongo in quinque fegmenta obtufa feu orbiculata, é cxruleo purpuraícentia , & totidem | folia 1mitantia, diviti; umbone medio obtufo, villofo, quinque ftaminibus compofito. 51j/z: oblongus ex imo ca- licis fundo enafcitur, quem circurafant quatuor fezzizz, per maturitatem pulla, rugofa, in acutum mucronem ad latus fpectantem fafügiata. Summitates caulium & calices florum purpuraícunt. Surculh floriferi antequam flores expanduntur refle&untur feu. contorquentur caudz Scorpii in mo- dum. Az4ix in multos annos vivax, foris nigra, intüs alba, guftu lento. In hortis noftris Junio & Julio menfibus floret, & deinceps per totam zftatem. — Folia hyeme pe- Locus. reunt, vere primo nova erumpunt. Multis Germani in locis fponte. exit, ut tradit J. Bauhinus, v. g. in Alfatia inter Briffacum & Etfcfheimiam. Nos circa Meffànam Sicilix obíervavimus fpon- taneum, J. Bauhinus propé Monfpelium & Frontignanam. " Eaíüem obtinet vires quas Borrago. — Flores fcilicet infignem habent ufum in Melancholicis & hy- Vires. pochondriacis affectibus. S. Pauli Quadripartit. Botan. Claf! 2. .p. 27, 28. Sunt € numero quatu- or Florum cordialium. Epilepfiam defperatam curabat quidam (lingua & ore illito) potu continuo Vini & florum Bu- glofle períemeftre integrum mandato. — D. Some exobfervationibus Jerem. Martis à Velíchio eà- us, Obf. 42. P. Uu 2. Buglo[- 494. Hisronra PrauTARUM. KLocus. Loc. Bugloffuri $ylv. 3. €. J5y 5. Buglo[fum anguftifolium Lob. anguflifoliums mima C. B. vulgare angu[Hifolium minus J. B. minus Jativum Park. g:B Magnitudine à precedenu differt, fols. fimiliter longis, hifpidis, fed contractioribus, flribus mi- noribus albis vel purpurafcentibus, interim cas/z altitudine parum. aut nibil cedit interdum : "Trago brevior, anguftior, acuminatior, acquoad omnia magis exigua eft, femise prxfertim, quod & ma- gis nigricat : Flores fimiles, tíque nonnulli purpurei, perpetuo, alii ccerulei. Hanc fpeciem J. Bau- hinus Bugloffum anguftiore folio, flore minore appellat, cujus duplex genus à Fuchíio habuit, unum purpureum colore Violz aut Anchufz ; alterum flore albo. Ad vias & 1n agrorum marginibus inTtalia, Gallia, Germania fubinde occurrit; foliis anguftio- ribus, floribus minoribus, nigro-purpureis. Bugloffum fyloeffre majus nigrum C. B. [yl v. majus flere nigro Park. Cüm fola partium omnium magnitudine, & floris colore. nigro-purpureo à precedente differre dicatury non eft cur fpecie diftin&um faciamus. . A. 03. Bugloffa (yloe[trzis minor Ger. emac. Buglo[Juma [ylveffre minus C.B. Park. Echium Fuchfüi ; five Borago (ylveftris ].B. — wall toilü 25ugiof2. : Radice donata eft albá, fimplici, longá, raris filamentis fibratá : ex cujus capite plures prodeunt eaules dodrantales & cubitales aut etiam altiores, hirfuti, afperi, ramofi, fragiles. —Fo/i Echii, ma- gis hifpida, finuofa, alternatim pofita, fapore fatuo; illa veró € quorum alis egrediuntur flores bre- viufcula, triangula, latá bafi cauli adnata in acutum. mucronem definunt. | F/ores in fummitatibus caulis & ramorum ex alis foliorum egrediuntur fingulis finguli, pediculis breviffimis 1nfidentes, à calice hirfüto quinquepartito. Flores autem ipfiexigni, monopetali € longo tubo incurvo in quin- que fübrotunda fegmenta partiti pallidé coerulei, $7)/z: in flore penitus occultatur: Srazzima brevia &c velut lanuginofa umbilicum floris conftituunt. Summitates caulium. & ramorum floriferz floribus nondum explicatis contorquent fefe caudz Scorpii in modum, ut in hujus generis reliquis. Singu- lis lofculis quatuor in calice füccedunt fezizz nuda, Echii, rugofa & per maturitatem nigra, latá bafi, acuto apice. Inter fegetes & 1n arvis requietis paffim oritur. 4. Buglo[Jum falio Boraginis Hifpanicum J.B. Borago femper virens Park, Ger. Bugloffum latifo- lium. femper virens C. B. &&ottegreen 2oorage. Sq ij Bicubitales & altiores attollit cex/es, fiftulofos, angulofos, hifpidos, afperófque, nec in ramos di- Vifos. Folis Boraginis rugofà & afpera, fpinis mollioribus quàm in Boragine & Bugloffo, ad ra- dicem longo, in caulibus nullo pediculo donata, acuta, fertim 1n caulibus, que veró propter terram infima funt magis rotunda exiftunt, albííque punctis maculofa, multó latiora, & non ita brevia ut in Buglofío vulgari majori; ex quorum alis pediculi hirfuti fextantales aut quadrantales fürriguntur, duobus foliis circa faftigium donati; inter. quz feres emicant coerulei, Bugloffi eemuli, fed calice breviore & velut feifili, non unà feexplicantes, quinquepartit, — Flofculis fingulis fucce- dunt /ezziza quaterna utin hujus generis reliquis, Boraginis feminibus paria & fimilia. — Raix cra fà, adnatis donata, cortice nigro denfiufculo obtecta, intus alba, fapore lento & viícido. Eft hzc (ut puto) Borago Echioides Z/piz. exot. quamvis icon. non bene refpondet. * s. Bugloffum [ylveftro: nimus altevum C a[perius C. B... ylo. minus. alterum Park. (LUE FWlia huic quàm Bugloffo fylv. minori afperiora, acutiora ; flores in fummis ramulis Galeopfc- os fimiliores, quàm przcedentium cujuflibet; colore in plerifque plantis purpureo, in nonnullis albo. Aliam adhuc Bugloffi fylveftris fpeciem conftituit C. Bauhinus, quam Bugloffum fjl. tertium vo- cat, & przdicto fimilem effe ait, fednon eandem. 6. Borrago sninor berbariorum Park. Symphytura soinus. Boraginis facie C. B. parvum Boraginis facie Ger. emac.. pumilum repens, [Fve Borrago minima berbariorum J. B. Park. f. B. b * LI * . . TI x "i Multa à radice emittit fo/je, Pulmonariz maculofe perfimilia, verüm non maculofa, minora, acuminata, intenfiüs viridia, longis pediculis fula. Caw/es tenues, dimidium pedem altitudine vix excedentes, paucis foliis veftiti, flofculos fuftinentes coeruleos, quinquepartitos, fegmentis fübrotun- dis, Bugloffi quàm Boraginis fimiliores, nullis in umbilico filamentis, fào quifque pediculo oblongo nixi, quorum qui nondum explicat funt Heliotropii in modum deorfum 1nfle&untur. — RaZix pul- la, Ulmariz aut Pulmonariz fibris implexa. Sapor plantz cum acrimonia quadam mucilaginofüs. Locus natalis nobis nondum: innotuit. 7. Bugloffumn Lb X. DeHael4fprfüs log "De Herbis Afperif olis. 495 m 2. Bugloffum procumbens anmuum pullo minimo flore Moni. Przlud./— Berago fj!veffris: annua Cro- tica Z,anoni, —Buglo[fum ammuum pullo (lore minimo "veficarium. o . E radice fimplici, alba, nunc unum nunc plures emittit cases, angulofos, hirfatos, folidos, in- firmos, & vix fe fuftinentes, dodrantales aut altiores in. folo lxto, fo/zis veftitos crebris; alternatin pofitis, feícunciam aut duasuncias longis, femunciam latis, fine pediculis caulibus. adnats, à lara bafi in acutum mucronem fenfim angultaus, lanugine molli incana brevi pubefcentibus ; fubaíperos -& ramoíos. In fummus caulibus & ramulis ex alis foliorum exeunt ffofculi in calicibus turgidulis, hirfütis, ftriatis, margine in. quinque acuta fegmenta profundé fciffo, pediculis brevibus in(identes monopetali, perexigui, € calicibus vix apparentes, colore pullo, € fimplici tubo in quinque fübro- tunda fegmenta expanfi. Flore dilapo aut marcefcente calices in. veficulas turgidulas extume- Ícunt, Solani halicacabi feré modo, inque earum fundis quatuor. fezzizz ftylum circumftant, lata bafi calici adnata, ut in hujus generis reliquis, rugofa, per maturitatem ruffa, galeam figurá fud imitata. Summitates plantz 1n apricis rubefcunt, & floículis nondum explicatis refle&tuntur ut in reliquis congeneribus. Apud nos hyeme corrumpitur & femine deciduo (& quotannis renovat. Echii pullo flore Clufi- ani radix oblonga minimi digiti craffitudinem interdum zquat foris, fufca, paucííque tenuibus fibris pradita, capite unde. caulis prodit extuberante, & praecedentis anni caulis veftigia fervante. Certe nec figura, nec defcriptio Clufi plantz noftrx convenit, ut conftec Clufianam à noftra diverfam e(le: cujus ergo Hiftoriam € Clufio dabimus. * . Ecbium pullo flare Ger. Cluf. Park. fy] vefte lanuginofum C. B. n Cluf- Pedalem habet caulem, ftriatum, villofum, foliis Echii aut Bugloffi fylveftris, molli lanugine prz- ditis, & inzquali fitu ipfum ambientibus ornatum, fuperiore parte in multas alas divifim, quz dé- inde in breves ramulos fefe findentes, multis flo/culis concavis, extremá parte in. quinque crenulas divifis, coloréque ex atro-purpurafcente przditis, onuftz fant, qui é vafculis molli lanugine hirfütis, & inter folia latentibus prodeunt. —Sezzez ut in hujufmodi generis plantis Viperino capitiiimile. Rz- dix oblonga, minimi digii craffitudinem interdum zquat, foris fufca, paucifque. tenuibus" fibris pradita, capite unde caulis prodit extuberante, & pracedentis anni cauls veftgiaíervante, Prz- manía folia nullum initio manifeftum faporem peculiarem prxbent, fed poftea nonnihil. acrimo- nix habere deprehenduntur. Creícit multis locis Vienne vicinis, totá etiam inferiore Auftrid, & Pannoniz parte, ficcioribus [ ocs; pratis & gramineis locis ad collium radices atque in ipfis collibus nudis, & tenui duntaxat gramine obfíitiss Floret Maio. g. Buglofjum Lu(tanicum | bullatis foliis Mori. przlud. — Borago »mralis variegata flore. odorato Cretica. Zianoni. Mori. uo feratur Áutumno, exeunte hyeme profert viridia, bullis albis eleganter confpería : 2 quorum medio exit cag/is dodrantalis, aliquando pedalis, per terram ftratus, 1n fummitate. füfti- nens flores eleganter cceruleos, parvos, quadripartitos, quibus deciduis fuccedunt /ezziza viperini ca- pitis mula, aliorum Buglofforum more. Hujus eft & aliavarietas, priori in omnibus fimilis, nifi quód flores edat rubros, ftris albis ele- ganterpiétos. In muris urbis Candiz in ipfis petrarum fifluris oriri dicitur. s Pleniorem. omnium hujus plantz partium. defcriptionem vide apud Jac. Zanoni in Hiftoria Bo- tanica Italicé confcripta. Hujus varietatem in nionte Hymetto propé Athenas invenit D. Georg. Wheeler, — Vide Itinerar. lib. 6. pag. 415. * 1o. Berago [ylvef!ris Cretica perennis flore. vubro cremeftmo Zianoni. — 4s Bugloffa tertia Matth ? Echium Creticum Alpin. exot. Zanoni. | Perennis eft planta, à radice fatis longa, coloris Caftanez, fibris tenuibus albicantibus cin&a foli: orum ceípitem emittit partim humi ftratorum, partim erectorum : funt autem ea palmum circiter longa, duos digitos tranfverfos lata, fuperné 1n viridi albicantia, fubtus pallida, pilis cenuibus obfita; uti eft & caulis, tenera, fucculenta, tau afpera, nervo inferis elevato, fuperné in fulcum de- preffo, medium percurrente. Horum in medio exurgit cala, fefquicubitalis, teres, afper, tenax u£ non rumpatur inflexus, medullá viridi, füccofà far&tus, foliis nullo ordine pofitis, fine pediculis ad- natis veftitus, ramofus: in fummis caulibus & ramulis fires in longis fpicis caudz Scorpri in modum reflexis, utin reliquis congeneribus, vulgaris Bugloffe figurá fed multó minores, colore rubro (àn- guineo, hilari afpe&u, in quinque foliola [ potius fegmenta] divifi, medium unmícuJufque occu pante umbilico quinquepartito, coloris coerulei. —.Sezez flori. füccedit quale penultimo in loco de- Ícripta, fed paullo minus, & nigricans. d io ; Hsec planta Matthiolo 1n Comm. cum magnis figuris depicta videtur fub titulo Bugloffz tertiz ; Alpino etiam defcripta & depicta in Exoticis fub nomine Echi Credici. Confüle fi placet. Autores dictos, & Jacobum Zlanoni, & vide an rationes à Zanono allatz demonftrent hanc eflc diverfa ab illis fpeciem. Uu2 1n Bugl4 496 Locus. Lecus. Locus. Vires. Hisron:A PraANTARUM. "Ege Pu affinis [emime cotylede fem umbilicate. Linum umbilicatum Park. App. a2Dous aui. . Park. | Annua eft planta cauliculos exferens graciles, canefcentes füperiüs ramofos, foliis aliquot oblon- gis, glaucis feu albentibus, mollibus, alternatim pofitis veftitis, quàm Lini fylveftris latioribus & craffioribus veftitos. Exalis foliorum fingulorum finguli plerunque exeunt f/oes candidi, monope- tali quidem, fed in quinque fegmenta fübrotunda eoufque divifi ut pentapetali videantur, quibus füccedunt in fundo calyais femina quaterna, eodem fitu quo in Cynogloffa, verum non afpera fed rugofa tantum, & cotylode feu umbilicata. Lufitanice originiseffe dicitur. Car. V. De Auchufa. dicis colore, fiquidem "Ayx&Cew eft fuco illinere, quod nobis non probatur, cüm " Age cite&u. fit potius ab "Ayry «av, Anchufà ab Echio, Lycopfide, Bugloffa, alifque congeneribtis radicis fanguineo fucco quo ma- nusinficiuntur, Diofcoride monente, differt. à A Txox old. 7) dye", quód vim fuffocatoriam habeat dicta videtur : Aliis veró à florido ra- 1. ddnchu[z anguflifolia. C. B. lignofir anguflifolia Lob. Park. minor lignofior J.B. — Irem, Liba- notidizs fbecies. Roudeletio ejufdem. — mcbufa 4. Ger. B: Lignofuseft frutex, pedalis aut cubitalis, r44ice fübruffa, robufta 5. ffolonibus" rigidis, Roris.mari- ni texturá, alioqui glabris, fed. minoribus ramis hirfutis, per quos f?/s Hyflopi Arabum foliis pa- ria: alia 'Thymi: Creüci capituli foliorum | modo latiora, hirfuta, afpera, dura, ex eodem puncto Íxpenumero plura, quorum unum reliquis longius multó, nervo unico per fingula fecundüm lon- gitudinem decurrente, nullo feu odore, feu fapore. — Flores extremis haerent ramulis, ex oblongo tu- bulo in calathifcum quinquepartitum, ad Primule veris imitationem explicati, colore purpureo, (Clufio intensé ceeruleo.) —Semuzs Echii aut Bugloffi, fatis magna, colore cinereo. Summze virge Scorpturi inftar incurvantur. In collibus fterilioribus agri Monfpelienf. v. g. aux Garigues, prope Caffelueuf, ec. C. Bauhino .Ánchufam minorem lignofiorem Lobelii eandem cum "Tragorigano notho Dale- champii plantam ftatuenti affentior, quicquid reclamet J. Bauhinus. Magnitudine plurimüm vari- at: A Lobelio enim defcribitur, cauliculis fefquipalmaribus, &c. Radix, detractá fumma cute nigricante, rubefcit Clufio. Hzc proculdubio planta eft quam Pr. Álpinus lib. de Exoz, titulo Anchufz arborez defcribit &z depingit. 2. «dnchufa. Mon[peliana J. B. sminor feu Alcibiadion «uel omochiles ejufdem. Punieeis floribus C. B. "Ancbu[a Alcibiadion Ger. sniuor purparea. Park. peat Craffàm longámque habet zaZicem lignofam, rubram, rofeo colore tingentem. | Caules dodran- tales, hirti, per quos [ ut & à radicis capite ] fo/iz Echii, rigidis pilis obfita, unciam unam aut alte- ram longa. Fleres extremis hzrent ramulis conferti, purpurafcentes, longiufculi: Sezzez fequitur füblongum, cinereum. Sapor Bugloffi non ingratus, acrior tamen & ficcior. " In colle arenofo inter Gramontiam fylvam & Caftrum novum non procul Monfpelio fpontaneam obíervavimus. C. Bauhinus Ánchufam 3. Ce. epit ab hac fpecie diverfam facit, quàm re&té 1pfe viderit. De Anchufz viribus qux Veteres oot apud ipfos videri poffunt. Radix oleo foluta rubro co- lore tingit. Antique mulieres pro fuco feu pigmento eá uti folebant. — Petroleo infufam & illitam ad vulnera recentia & puncturas commendant. 3. inchu[a Echii folis C floribus C. B. max. Galle C Anglie, floribus Ecbii mon diffmilibur, eeruleis, ad. puniceum vergentibus J. B. Lob. Quz Calys & onocleia vocatur, maxima, frequentiffima Gallix & Angli arvis l«tis, fed glareofz velargillfi. Radix intus ligneo corculo, libro, corticéque craffiore amicta, fanguineo fucco, fan- talinóve digito, 1n ficienie, digitum zquat, fefquipalmum longa, guftu Bugloffe. FoZz copioía Echii aut Bugloffz anguftifoliz, lanugine fpinoía, incana, cefpiti incumbentia. Caulis plàrimüm fingularis, rotundus, Íquaber, cubitalis, chyrfülis fforuz ' coeruleis ad puniceum vergentibus, Echii non diffmilibus Sees exiguum, oblongum, pullum. Nihil ib X De Herlis Afperifl ilf. 497 Nihil video in hac defzriptione quod non conveniat Anchufz Monfpeliace: cómque Lobeluus hanc Angliz arvis lxtis frequentiffimam fciibat : nobis autem nihil unquam fimile inventum 1n An- glia aut ab aliis oftenfum eft, judicet Lector qua fides Lobelio habenda fit, & annon potiüs ftatuen- dum, hanc quoque Anchu(z fpeciem Monfpeliace eandem effe, fsu Anchufam Monfpeliacam füb hoc etiam titulo defcriptam effe Lobelto. DS; Anchifa flore albo aut pallido Clufü,. J. B. Anchufze lutez enajoris varietas. C, B. 9/7 B wx | Numerofa huic funt fz/iz, palmaris longitudinis valdé angufta, & pungente lanugine hirfuta ; é quorum medio caulis allurgit fecundo anno ( primo enim ZxevAQ- eft ) pedalis, interdum etiam cu- bitalis, craffiufculus, firmus, hirtus, in multos ramos divifüs, in quibus breviora multó hifpidaque fo- la. Extremis ramis prodeunt é vaginulis hirfutis & afperis flores, Symphya majoris floribus quodam- modo fimiles, albi aut ex albo nonnihil pallefcentes five dejado; in angulos quinque divifi : qui- bus difcuflis femen vaginulis confpicitur viperino capiti aut Echn femini fumile. — RaZix minimi di- gi craffitudinem zquat, nigráque cute teca eft, quà füblatà omnino rubet, & elegantiffimo co- lore inficit: adeó autem carnofa eft ut radicum vulgaris Buglofli inftar condiri poffit, dulcis tamen & infipda. ———— TNT In plerifque Pinnortiz Auftrizque ficcis ac aridis locis nafcitur, Locus. 4. "Incbufa lutea. J. B. Ger. Intea major Park. C. B. zajor floribus. luteis. f. B. 38eliotu 201^ laret. Sanguineo fücco plenam habet radices, perinde ut Onochiles : cau/em hifpidum, pedalem vel etiam majorem, tenuiorem, fo/;a per ramos breviora, pari tamen latitudine: fires in cacumine con- geítos, & fpica feré imitátos, concavos, Symphyti majoris, exiliores, luteos: fezzez Echio fimile, nitidum, cinereum, punctuls nigris notatum, Ííed triangulum & mucronatum, roftelli avicule formá, j ; In agris fterilioribus Lugduno non longe, qua Genevam itur obíervavimus; J. Bauhinus inter Locus. Viennam & Lugdunum invenit, & in montibus Euganeis Junio florentem. * og. nchufa lutea mimr. C.B. J.B. Park. Zncbafa echicides lutea Cerintbes fore montana Col. Sympbytum angu[Hifolium Apulum: Park. Cof. Radicem Maio menfe rubentem obfervavimus in tenellis : in vetuftioribus veró lignofà eft, lon- ga, magna refpectu plantz, foris nigra, corticofa & pilofa; ex qua mulu veluti füpini, elati fruti- cant in orbem, rubentes, fefquipedales ad fummum ramuli, hirfucie obfiti alba, afpera, quemadmo- dum & folia, quz anguíta, Anchufe Alcibiadis, minora, Linarie, féré ttes uncias longa, multa circa radicis caput, in terram convexa, (multa enim germina é vetufta radice oriuntur,) quz in caulibus funt majora & circa fummum latiora, fempérque breviora. — Fleres veró in caulium fümmo (qui bifurcati funt & 1ncurvi Scorpiuri modo ) emicant, ab imo incipientes: Primó veró in ipío ramulorum divaricationis angulo, oblongi, melleo fucco intus Cerinthes modo, cavi, lutei, parum circum ora ventricofi atque angulofi, in quinque làcinias parvas ora divi habentes, ex quorum centro longus apex prodit, qui medius eft inter feziza quatuor in imo concepta, angulofa, roftrata, Íed nitida, lzvia, colore corticis Caftanez, quz demum intra oblongos, hirfütos, quinquepartitos calices alternatim difpofitos per caulium fummitates tunc erectas perficiuntur /Eftate. Planta eft perennis. Maio floret. Saxofis /:quicolorum montibus Meridiei expofiis oritur. Locis & : Tempus; »* 6. nchu[a humilis Alpin. exot. bumilis Cretica Park. Alpin. Ab de radice longa, pollicari craffitie, in extremum fenfim ac fenfim gracilefcente, rubefcente colore, magnitudine & figurá radici Cardur pinex maximé fimili, in terram. oblique a&a, plures fürculos, * femidigito longos producit, utrinque f/s longis, albis, Anchufe proximis, fed mino- * y;2,, efe ribus denfiffirné undique veftitos; atque in fummitate iplorum fores rubri, ad purpureum incli- error Tjo- nantes, in füis parvis calycibus fpectantur, Anchufz majores figurá colutez veficariz, à quibus fe- grap^ pro $e- mina producuntur £hecis parvis, oblongis, afperis, albicantibus. RaZix tempore zítaus fücco rubro ?//?*4*- turget, qui manus rubro colore inficit. | | In locis montofis & fylvis Cretz infülz nafcitur. Em "Anchufz arbore Alpin. Park. Defcriptionem vide apud Alpinum. Eadem videtur Anchufz anguítifoliz C. B. Uu; CAP, 498 Hisron:a PraNTARUM. Car. VI -De Ecbio. é&uram capiunt ad viperarum aliorümque ferpentum ictus valere. , Flore corniculato, feu incurvo, & ex angufto principio in latum expanfo, fuperiore parte ^h Á $2 Li » E M ? ;, *. », . Li E longiüs excurrente ; inferiore breviore à reliquis Afperifoliis diftinguitur. In "Exor, à figura feminis capiti viperino fimilis proculdubio dictum eft; Hinc conje- Bugloffum: Echioides Indicum, Comvoluuli cerulgi minoris folio Breynii. Breyn. B kalic caules prodeunt pedales & majores, rotundi, angulofz, virides, leniter hirfuti; quos folia bina, petiolis feré carentia, femper fibi mutuó oppofita cingunt, Convolvuli cerulei peregrini C, B, foliis formá, magnitudine & hirfütie refpondentia; ex quorum alis utrinque ramulus fefcuncialis, pertenuis emergit, floribus ternis, fenis, vel pluribus, Bugloffi & Echii faciem mediam obtinentibus, ceerulo-purpurer, ex calycibus hirfütis, quinquepartitis emicantibus, fecundüm longitudinem ferie quadam digeftis onuftus. Locus, Es infüla Zieilz habuit defcriptionis Autor Jac. Breynius. EpLemer. Germas. Ánn. 4. & 4. Oblerv. 139. , Á. r. Ecbium wulare J.B. €. B. Park. Ger. emac. 2Diperg 2Duglofg, | : Caulibus eft fefquicubito altioribus, hifpidis, punctis nigris notatis, folidis, teretibus, f?/izs crebris, nullo ordine pofitis veftitis, ab imo ad fummum fere faftigium foribus onuftis, atque 1is vel coeru- leis, vel ex caeruleo purpurafcentibus, monopetalis, margine in quinque fübrotundas lacinias divi- Ío, amplis & fpeciofis, cornu venatorum figuram imitantibus, quatuor intus ftaminulis purpurafcen- tibus cum ftylo albo. — Ca/x floris quinque fegmentis longis, anguftis, acutis, ftriatis conftat, inque ejus fundo quatuor femina juncta rugofà caput viperinum figurà füá imitata, unde herbe nomen. Florum nondum explicatorum fpicz caudz Scorpii feré in modum refle&untur. |. Folia afpera, hir- futáque, oblonga, angufta, non crenata, maculis interdum albicantibus notata, fapore fatuo, crebra à radice, qux longa, pollicari craffitudine, lignofa, guftu nullo eximio. 4n Locus. Secus vias & femitas inque muris non raró & arvis fterilioribus, /Eftate tota floret. Variat interdum floris colore albo. De hujus viribus nihil certi traditam invenio. Wirtemb. ad Epilepfiam & fervorem Echii radi- cem fumendam praecipit, ficcandam & in pulverem redigendam, pulverémque drachma femis pon- dere cum vino aut cerevifia propimandum. ^. B. Vires. 2. Ecbium majus c a[perius. flore albo C. B. albo flore majus. J. B. . B. brute fimile eft, fed multo majus & afperius ; robuftum, re&um, in alas valdé divaricatum. Loa. In agro Salernitano & Romano, ínque Etruria & Gallia Narbonenfi hoc genus obfervavimus, quod revera tota fpecie ab Echio vulgari differt, non floris colore tantüm, qui & in vulgari non raró albus invenitur: proinde non re&é à Parkinfono Echium vulgare flore albo denominatur. * 4. Ecbium majess c». afperius m dilutà purpureo Botan. Monfp. Lycopfis altera Mon[peliaca 3 4j P? mh cop, P floribus diluté purpureis C. B. | Locus. Circa Lateram in herbidis pratorum marginibus & circa Ja Valette pius collegit D. Magnol. 4. Echiwm Creticum. latifolium rubrum. C. B. Park. 4n. Echium Candie | flore pulchré. vubente jJ B? | Claf. Ampla initio habet fz/z, mediz inter Plantaginem & Bugloffum fübftantiz, humi ftrata, inter quz naícebantur caules rotundi, fcabri & afperi, frequentibus alis donati, quos ambiebant inordi- nata folia minora, hirta: extremi rami circumvolvebantur & infle&ebantur, Echii & aliarum An- chufarum inftar, geftabántque caliculos quinque foliolis anguftis & hirtis conftantes, ex quibus cavi flores Eclii floribus non diffimiles prodibant, coloris rubri, ciluti, elegantis, in quinque lacinias fum- mis oris divifi, ( quos fücceffu temporis purpurafcentem colorem contrahereobfervabat) é quorum umbilico exibant /faminsla ex rubro purpurafcentia, apicibus pallidis, &: medius gracilis fils exal- bidus & bifurcus. Flori fücceffit femen Echii femini non diffzzile. Flores dedit Julio & fequentibus menfibus. Echii Candiz f. B. tota planta candidior erat Echio vulgari magis ramofà: Flores formá Íimiles, nempe hiantes, fed colore diverfo, pulchro fci. rubente. In Galliz Narbonenfis locis plurimis copiose; circa Monfpelium tamen rariüs occurrit. Flore erat Loctis. Je ma : iR diluté rubente, uti planta Clufio defcripta. 5. Echium Lb.X . 3DeHelbi Afprifulis. s. Echium Creticum anguflifolium rubrum C. B. Park. Cret. 2. Cluf Claf. s hu ! Caules huic magis Ícabri erant quàm priori, rotundi, parvis maculis rubris diftinéti, Serpentarix: feré ritu : folia promebat quatuor ant quinque pene uncias longa, unam lata, pallidioribus maculis afpería : Flores extremis ramulis naícebantur egregie rubentes, nativám rubedinem etiam adulti re- tinentes, é quorum umbilico majora duo ftaminula prodibant & tria minora, quorum tertium reli- quis minus, omnia autem apicibus albis przdita. Florere incipiebat füb extremum Julium. Hanc fpeciem caulibus maculatis, afperioribus, & feré fpinofis, magis procumbentibus obfervavi r ;cy;, in Sicilia propé Meflfanam. * 6. Echbium rubro flore Ger: emac. Cluf. J. B. Park. fylveftre birfutum maculatum C.B. [0/7 Hc planta adeó in. pancis à pracedente differt, ut vix poffim mihi perfuadere fpecie diftingui : Clufius tamen pro diftin&a eam ponit, & fic defcribit; Oblonga & angufta habec fo/;s, villof, vul- garis Echii foliis ferà fimilia, pauló tamen latiora, humi ftrata: Case modó pedalem, modó cubi- talem, firmum, ftriatum, lanuginofüm, maculílque purpureis confperfum ; quem incondito or- dine multa ambiunt feo infernis breviora & anguftiora, non minüs tamen hirfüta. Summum caulem exornant multi breves ramuli, in fe veluti convoluti, atque. Scorpiuri inftar inflexi, pleni florum vulgaris Echii floribus fimilium, fed colore rubro eleganti preditorum, qui proximé caulem primüm aperiri incipiunt. .Excuflo flore fzzez ut in aliis Echu generibus apparet in caliculis ni- rum, viperino capiti fimile fed minus. Radix fatis longa, dura & lignofa, nigro cortice tea, m capite multos interdum caules promens, fed maxima ex parte duntaxat unicum. Abundé admodum ficcis pratis fupra & infra Sopronium Ungarie urbem, nuíquam veró alibi hanc plantam obfervabat Clufius, Maio florentem, nunc fàturaté rubentem, modó dilutiore colore przditant. Lycopfis egyptiaca C. B. Park. * 3. Echium pumilum album C. B. Echioides parva alba Park. parva alba amphibia Col. Col. Dodrantalis eft planta aut fummum pedalis, rai parva, pennz Anferinz calami craffitie, fu- fca foris, intus alba, at Maii fine. /Equicolis & Valvenfibus rubeícere obíervavimus, dulci fapore i ex qua caulis craffior duplo füpradi&a fru&ticat, ab imo duabus vel tribus alis divifus, fübrubens, ro- tundus, afper, foliis alternatim veftitis per intervalla oblongis, parvis, Olez minoribus, femiunciam latis, longitudine quadrantali, virentibus, alba. hirfütie afpera parüm obit, in fimmo ut in füpe- riore in tres ramulos divifus, 1n quibus alternatim eodem modo minora foliola difpofita hzrent : 1n- ter quz ores ex calicibus hirfutis quinquepartitis fuperiori fimiles atque majores parüm, albicantes emicant; Semimain imo habentes quaterna, majora parüm füperiore atque rugofa, afpera & etiam intorto roftro. Eodem tempore cum füperiore floret atque perficitur. In agris incultis ubique Cirinolz frequens atque etiam /Equicolorum montibus circa fepes. * 8. Echium tenuifolium J. B. 3. B. Denfis ramis praditum eft, tenniffimis illis quidem & Satureiz ramulos craflitudíne vix füperan- tibus, multó tamen hifpidioribus Echii vulgaris, hoc eft, & longioribus & rigidioribus &c crebrioribus veluti fpinulis horrentibus. Fo/;z Satureiz foliis paria, multa etiam tenuiora, afperitate majore quàm Echii noftratis. Flores recurvis ramulorum ícapis hrentes fatis magni, patuli, ccerulei, Hc planta ad Anchufam íylveftrem lignofiorem accedit, florum figurá differt. 9. Echium Hifpanicum flore calcari donato C.. B. Park. C. B. Radicem habet lignofam, fibrofam, cortice ad ruffuni vergente tectam ; à qua caulicli plures, alii palmares, alii. breviores, rotundi, nonnihil villofi, humum versüs reclinan prodeunt, qui fo/zi; rarioribus, brevioribus, Veronice Alpinz fimilibus, craffiufculis & afperiufculis cinguntur. — Flores in cauliculorum fummis coerulei, oblongi, cavi, calcariut Linarta donati, ex hirfuto brevíque calice pro- deuntes, ex uno folio compofiti, at in fummitate in lacinias quaternas divi ; quibus delapfis in con- ceptaculis .femez oblongiuículum, durum, rugofüm, ut 1n Echio vulgari fuccedit. In Granade montibus inventum eft. Flos calcari donatus, & femen in conceptaculis hanc plantam ad diverfum genus pertinere. ar- guunt: verüm ob. deícriptionis imperfectionem ad quodnam proprié pertineat definire nequimus; hic ergo tantifper locum habeat, donec certius nobis conttiterit quó referenda fit. Ab Echio luteo minimo non multüm differre videtur, fi non idem prorfus fit. 1o. Echiam Locut, Lotus. Locus. 500 Loctifs Tempus C9 Locus. Locus. Hisrongi:iA PraNTARUM. 1o. Ecbium Cretitum. album Park. [ potias luteum. ]. Ecbium Creticam. Alpin. exot. 4m. Echium flavo flere Cluf. cur. poft? z . Alpin. ; , Hzc planta fert ab radice complura. fo/iz oblonga, tenuia, in acutum definentia, albicantia, qua- dàntenus ad Anchufam accedentia, fed longé minora, craffa, pilis velut fpinis tenuibus afpera atque horrentia. Cauliculos € medio foliorum producit, palmum vix altos, rotundos, afperos, pilis tenuibus durí(que obfitos :: 1n his parva foliola, longa, afpera pauciffima fine petiolis cernuntur, itidem albi- cantia; non utrinque, fed ex uno latere inordinaum longo intervallo pofita. In íümmis veró cauliculis florer mult fparfim in fuis afperrimis calycibus parvis, oblongis, quafi corymbos feu umbellam facientibus exeunt, lutei, Anchufx fimiles. Quibus füccedunt. femisa parva, albican- ta, tritici magnitudine, figurá capita viperina apprime referentia. —Redix parva, lignofa fübeft az nigra, in parvas radiculas divifa. Pro Echio é Creta hujus femina accepit Pr. Alpinus. Echinm pumilum flore luteo C. B; Park. hoc eft Ech. flavo flore C/sf.cur. pof. huic eadem' vi- detur. 11. Echium nigrum flore eleganti Alpin. exot. Creticum nigrum Park. Alpin. Plants eft procera, ferens quinque caules & plures etiam, craffos, rotundos non in re&um fed obliqué actos, & quafi in terra ftratos, f?/iis multis, denfis, oblongis, 1n acutum definentibus veft;- tos, afperos, fpinulis acutis undique armatos. Etfolia & fructus eodem modo fpinulis prxdita funt. In ramulorum fammutatibus flores vifuntur, haud ita parvi ut in alus Echiis, longi, verficolores, ita ut quidam ex floribus purpurafcant, alii cyaneo colore dilutore cernantur. — F/vres figurá ad parvas Campanulas accedunt, fed ora hiantia habent, ac ex 1is fingulis quatuor aut quinque filamenta. te- nuiffima promunt : parum odoris refpirant. — A floribusin ramulis numerofis, ac fimul denfatis fiunt femina, in. quibufdam vafculis oblonga, nigro colore, & figurá viperini capitis fimilia, | Race ni- titur oblonga, pollicari craffitie, in tenuitatem definente. — Sapor foliorum dulcis, fübacris, Hanc (ut puto) fpeciem circa Meffanam Sicilie urbém obfervavimus. * I4. Echium luteuza minimum C. B. Ecbioides lutea minima Park. lutea. minima "Apula camteftris Col. 4» Ecbium flavo flore Cluf. cur. poft. Col. Hujus raix tenuis eft admodum, lignofa; cortice fufco Echii, intus alba ; ex qua folis in ter- ram fparfa, duasuncias ad fummum longa, fatis angufta, ut latitudine paria fint cauliculi diametro Lino fimilia, fed in fümmo latiora, carnofa, hirfüta, duriufcula, propé caulem molliora. Cag/;;;- Lis tribus aut quatuor fruticat, parüm füpinis, dodrantalibus aut pedalibus albefcentibus, rotundis, hir- futis, foliofis admodum, atque circa fummum maculofis guttis ex flavo purpurafcentibus, in quing, ramulos auttres. vel plures aliquando, quadrantales divifam comam habentibus, foliolis denfis ac- que utrinque alatis five pinnatis amictos. E foliorum finubus ffores exeunt lutei, oblongi, tenues pufilli, tenui tübulo, minores & anguftiores aliis, fed fui proportione latiufculis oris, quinquepar: titis ac ftellz modo hiantibus; in quorum calicibus faccedunt feiza quaterna, aliis minora, intorto roftro capitella exprimentia Avicul potiüs quàm Serpentis. Aprili floret, Maio perficitur, Cirinolefrequens. Florem unicum, ut in aliis, ante alios in ala- rum finu fed abfque petiolo hzrentem profert. C. Bauhinus eümque fecutus Parkinfonus Echium flavo flore C/af. cur. of. ab. hoc fpecie diftin- ctum faciunt, quàm re&é ipfi viderint. À. / 13. Echium marinum P.B. Cat.Ang. zn Bugloffum dulce ex infulis Lancaftrie Park 2 Folis ei parva, glauca velut Cerinthes, figurà feré foliorum Betz marinz, fed minora multó. Flores exigui, coerulei, tubulofi ceu Cerinthes, fed breviores. Singulis floribus quatuor füccedunt femina, ut 1n hoc generefieri folet. Caules infirmi, humi procumbentes. Parkinfonus caules tenues cubitales aut minores ei attribuit: folia quz ad radicem fant Boraginis multo minora, magis glauca, afperiufcula 3 quz in caulibus adhuc minora. Flores ad genicula e foliorum alis exeunt, antequam explicantur rubentes, aperti, purpuro-ceerulei, Echi1 nonnihil fimi- les, feu inter Boraginis &g Echii flores medii, odore dulci mellis. |. RaZjx craffà, exterius nigra, für- culos aliquot emitnt. i In Septentrionalibus Anglis maritimis invenit, v.g. ad molendinum Serammerftos dictum non longà à Bervico: item in 1nfüla quadam ad oram Lancaftriz. D. Newton invenit in litore Cumber- landico non. procul à J/bitbaven oppido, ni malé memini. 1 Neício an recte ad Echium retulimus ; D. J/attes Cynogloffz fpeciem facit. C A P. Lib.X. «De Herbis. Afperifoliis. Car. VII. De Heliotropio. Ationem nominis füperiüs dedimus in capite de Heliotropio tricocco, inter herbas flore im- perfecto donatas. Quód Heliotropium folia cum Sole circumagat Veteribus traditum eft; Nos nihil tale nunc dierum in ejus foliis experimur, at neque in alterius cuJufvis plant. — Ingenué fateor (inquit P. * Laurembergius) quz tot Botanici prodidére de folis Malva cum Sole converfis, de 'Tithymalo heliofcopio, de Lupinis, de Cichorio, de Calendula, de Flore Solis, pluribáfque aliis quotidie cum Sole circumactis, colóque nubilo horas oftendentibus, me nullá ufpiam in regione, nullo tempore, etiam ftudiofiffimé obíervare geftientem deprehendere potuiffe. Flos Solis caput equidem versis Meridiem plerunque inclinat : at quorfum femel inclinavit capitis pondus ibidem femper retinet, ubi ubi Sol verfetur. At Dodonzus Heliotropiam di&tam; hanc herbam afferit, non quód ad Solis diurnum motum con- vertatur, fed quód zftivo Solftitio floreat, cüm Sol longiffimé ab /Equinoctiali circulo digreflüs ad ipfum rurfus 7esrl five converlionem faciat. 1. Heliotropium majus. Lob. Ger. Park. majus flore albo J- B. majus Diofcoridis C.B. &fje gteat- er Deliotrope, o2 &urnfole. Zu MU. eft dorantalis & major, interdum minor ratione loci, ra4ice fimplici lignofà :. Caulis fungosá medullá plenus, foris ex viridi incanus, tomentofus, mulus alis concavus. — Foliz ad ramu- lorum exortum & per ipfos ramos difpofita, Ocymi folus paria, ex rotundo oblonga, nervofa, cauli concoloria, hirfüta. Flores ramofi, albi, parvi, foliolis lanuginofis obfiti : caeterum. racemus ille. fpi- catus cacumen in fe Scorpionis caudz 1nftar contorquet. Semis Íuccedunttriangula, brevia, cine- 1ea, quaterna juncta, acuminibus coeuntibus globofum capitulum efficientia. 501 * VT un lib. 1. cap.1t. $57. In Gallia Narbonenfi, ínque Italia & Sicilia in agris ubique feré luxuriat. Vidimus etiam circa. Lecus. Moguntiam & alibi 1n Germania. Quz de viribus Heliotropii habent Veteres apud ipfos vide. Verrucas & myrmecias & thymos affricata herba valenter adimere dicitur. — Efficaciffima eft. ad- ves: versüs carcinomata & ulcera gangraenofa & tumores ftrumofos [tota planta Matthiolo, femen. Lo- belio.] Folia ex rofaceo illita capitis dolorem mulcept. Epotum foliorum decoctum unà cum Qu- mino renum calculos pellit & frangit, & inteftinorum animalia necat. * 4. Heliotropium Siculum majus flore amplo, odorato Bocconi. Boc. Cauliculo conftat ramofo, versüs terram reclinato: fols in rotunditate oblongis, candicantibus; leviter hirfütis & quafi- villofis (eu lanugine obductis. — Heliotropio vulgari non abfimile eft quoad caulium & foliorum compofitionem : floribus autem variat, qui multó majores funt & füaveolen- tes, Smilacis afperz aut Meliloti ritu. — Caulis faftigio flores fzpe velut in umbellam congefti verfus extremum cohzrentes, alioqui fecundàm ramulorum flexum, ut in vulgari, ordine peramoeeno di- geruntur. Non long? Catzzz in afperis & fegetibus copiosé crefcit vulgart permixtum. 3. Heliotropium Indicum. Hormini folio Hort. Reg. Parif. Hujus quod ad me tranfmifit fpecimen infignis Botanicus D. S/age, non multum differre vifum eft à vulgari Heliotropio majore preterquam magnitudine, & quód non ufque adeó incanum fit. * 4. Heliotropium. fupimum Cluféi & Lobelii Ger. minus [upinum C. B. eminus quorundam [rue [upi- num jJ. B. emajus. [apinuma Park. CIaf. Majori perquam fimile eft, minus tamen, graciliores enim fert rameslos, i. multas alas divifos; aliquantulum lanuginofos, humi ftratos. Folia majori fapore, colore, formá íimilia, minora ta- men & Ocymi foliis proxima : extremi ramuli Scorpionis caudz inítar etiam. incurvantur, eífque ordine infident (utin majore) candidi flofzul;; quibus füccedit femes non quadrifariam ut 1n illo divifum aut quaterna fimul jun&a, fed unicum feré femper, interdum geminum, illo majus & ob- longius, fufcum, quodam cortice five membraná tanquam pericarpio inclufum : Sub folus ali quando etiam latent pedicelli, terna aut quaterna duntaxat femina fuftinentes. — Radix parva, foris nigricans, hyeme perit, & deciduo femine fingulis annis novz plantz renaícuntur. Non poflum affentiri Clufio, femina fingula fingulis flofculis naturaliter faccedere, licet ex acci- denti id fzepiis contingat, ut in Lithofpermo vulgari. C. Bauhinus, Gerardus & Parkinfonus duas conftituunt Heliotropii minoris fpecies, verüm pra- rer rationem, & per errorem ut nobis videtur. Vide J. B. tom: 5. pag; 6os. Heliotvopium. tricoccon quaere inter Hierbas lore imperfecto, 8. Tacua Locus. 30Z Hisron:a PriaNTvTARUM. Alia Species. Tempus. Locus. Re O, us. AS. $. acus. acanga Brafilianis, Scorpioidis fpecies Marggravio. AMarggr. disais duorum aut trium pedum altitudinem 5. caule hirfuto, pilofo, multis ramis pracdito, Folia bina fibxoppofita cum aliis parvulis habet, vel etiam quandoque folitarié pofita, füntque cor- rugata, fimilia foliis Scarleiz, raris pilis veftita, oblonga. 1n extremitatibus füperiorum: ramorum enafcitur fpica, decem aut duodecim digitos longa, in qua unicus ordoflofculorum, coloris é luteo & ceeruleo mixti: Quilibet flofculus autem figuram habet parvi calicis ; extremitas fpic:e curvata effe folet inftar flori vulgaris Scorpioidis. Poft flores fequitur /ezzem Milit noftratis fimilitudine, fla- vum, triangulare, && circa extremitatem acuminatum, figurá pené Fegopyri, fed fufca coloris. Radix pedem aut fefquipedem longa eft, feré recta, pauca aut nulla &lamenta habens, cortice fufco, 1ntus alba, lignofa ac lenta, fApore fübdulci, fed parüm manifefto. Reperitur & alia fpecies plané priori fimilis, nifi ahód paullo major fit quoad caules. Radix ea- dem eft ; feliz paulló molliora, fpica quoque ut in priore incurvata : ffefculi albi feu lactei, quin- que foliis conftantes: feze denique rotundum, non triangulare, ut in priore. Car. VIII. De Bugloffo Echioide, feu Echio lappulato. À.- Bugloffum [yloeffre caulibus procumbentibus C.B. Borago minor [jylveffris Park. Cymogloffa fortà to« gpiaria Plinio, Echium lappulatum quibufdam J. B. Aparine major Plin Ger. &mall Xpilb o5uglofs, d»rat &5oofcgrafs, abrrman 9mabkupot, - B 3. B. Radice admodum tenui, alba, fimplici exeunt canliculi bicubitales & etiam longiores, an- gulofi, brachiati, concavi, uncinulis [fecundüm angulos] rigidis, afperis ad veftes adha- rentes, per terram fe fpargentes, nifi in propinquo fit quod ícandant. Foliain caulibus imis fingularia, in fümmuis nunc bina aut terna, interdum etiam quaterna fimul, duas uncias lon- ga, utrinque reducta & angufla, quorum infima füperioribus obtufiora, brevi lanugine hirfüta. Flofz culi perexigui, ex viola purpurafcentes, ex alis foliorum fingulis finguli plerunque exeunt, [inter- dum 1n ipfa ramulorum divaricatione confiftant fingulares] brevibus pediculis donati, unque- partit. Flore dilapfo pediculi refle&untur ad averfam aut. pronam caulis partem ex adverfo folio- rum é quorum finubus exeunt, quz furfum tendunt. lix autem floris 1n vafculum feminale am- plum & velut bivalve, triquetrum quidem, marginibus tamen in plures angulos feu acutas lacinias divifis dilatatur, femina quatuor fimul juncta claudens, compreffa, fufca, fefamoideis pauló majora. Odor & fàpor totius plantz qui Boragini. Summitates caulium & ramorum floribus onufti, ante- quam aperiantur caudz Scorpiiin modum refle&untur, ut in hujus generis reliquis. Planta hzc, ob formas fructis feu vafculi feminalis Atriplicis latifoliz: foliis aut Anferis avis pe- dibus fimilis, saezoyómes F. Columnz denominatur. Maio menfe apud nos florereincipit, & cüm femen perfecit radicitus exarefcit: , in Anglia raris occurrit, Propé oppidum INovsm-Mercatum dictum, 1n fepe quadam non longe àtemplo domui Regiz proximo, fecus femitam quz ad oppidum ducit, obfervavimus ; item propé Boxley vicum in agro Suflexienfi ; demum in infula Sazéz dicta, Anglice Ho/j-Iflaz4, Northum- brie adjacente. 1n /Equicolorum montibus obfervavit Columna. Elixam, inquit, mandunt mon- tani Valuenfes pulmenti modo, apud quos etiam oritur. In Italia folia majora evadunt quàm apud nos, admodum (inquit F. Columna) majora & latio- ra quàm Rubi, quibus ea comparat [& veré] Lobelius, femipedali nimirum longitudine, duas uncias lata. Hujus aliam feu fpeciem feu varietatem. obfervavit Chr. Mentzelius, quam Bugloffüm caulibus procutbentibus tenerius floribus albis vocat: Furftenwaldiz aliifque 1n locis Marchia Brandeburg. ad fepimenta provenientem. —— "- —MÀÁá HÀ Car. IX. De Litbofpermo. fortaffe rectis Mauritanorum imitatione Aliwz Soler vocaretur: quandoquidem (ut fcri- biz Serapio) frequens nafcitur in montibus So/er : Milium autem dicitur à feminis fimilitu- dine, quód & fplendore & duritia cum femine Milit convenit. Noftratibus corrupté &omill dici- tur pro &apmill, id eft, Milio grifeo. DL Notz ejus funt. fezzez lapideum, fplendens, fos in quinque fegmenta expanfus, Ó Ithofpermum à lapidea feminis duritie nomen accepit. — Milium Solis Officinis dicitur, licét À. T; Li- lib x. — Spe Herbis Afperifoliis. 503 A. 03. Lithofpermum [ive Milium Solis Y.B.. Litb. majus eretlum C. B. minus Ger. vulgare minus Park. d520mill, v2 d510miucli. Pollicari circiter craffitudine eft radix, lignofa, perennis, fibras aliquot à latere fundens. — Caules indé exurgunt complures, cubitales aut fefquicubitales, reci, rigidi, teretes, tatu afperi, folidi, ra- mofi, folis crebris, nulloordine pofitis hirfutis, longis, anguftis, 1n acutum mucronem definentibus fine pediculis adnatis, veftiti. — Qux 1n fummis caulibus & ramulis funtfolia latiora funt & breviora pro magriitudinis ratione, & faturatiüs viridia. Flofculi:n fummitatibus caulis & ramorum, ex fin- gulis foliorum alis finguli, ex herbaceo albidi, monopetali, parvi, 1n quinque obtufa fegmenta par- titi, pediculis brevibus infident. Calix hirfutus quinque angufts acutislacinis conftat. Singulis floículis naturaliter quaterna füccedunt íe&mima, quamvis rarius ultra bina aut terna perficiantur funt autem colore cinereo, politi lzvoris & invictz düuritei. : . In agrorum marginibus ficcioribus, in viis publicis & dumets non ità infrequens eft. Floret Loc; Maio & Junio menfibus, fürculi antem | floribus onufti, antequam floresexplicantur, eodem modo j refle&untur feu contorquentur quo in aliis hujus generis herbis. Semen Lithofpermi renes abfterget, urinam ciet, calculum infigniter comminuit & expellit, Au- Vire: tore Diofcoride. At qua id qualitate praftat ? Diuretica, docente Galeno, eouíque calida & ficca effe convenit, ut liquare & fundere fanguinem poffint: Lithofpermi femen. nec acre. eft nec ama- rum, nec ullus alterius qualitatis particeps que calorem 1ndicet.— Oportet ergo ut fpecifica ut vo- cant proprietate calculum comminuat. Nullusautem hic à nimia dof1 metus, cüm nulla hic infig- nis qualitas fit. ; An autem frangere poflit lapidem Jam concretum, quod quidam promittunt, equidem valdé ne- Ício, inquit C. Hofmannus: & J. Bauhinus, Ego quidem non exiftimo, neque hoc femen, nec ullum aliud remedium calculos frangere. Pituitam & craffos humores, abs aut calculos gluti- nantes diffolvi & pelli poffe medicamentis idoneis, forté etiam hoc femine, concedo. Matthiolus 31j magno (ut ait) fücceffu datin la&e muliebri parturientibus. A. 02. Litbofpermum majus Dodouei, flore parpureo, | [emine AAnchue ]. B. szajus. Ger. vulgare majus Park. minas vepens latifolium C. B. 53 Surculis prociduis pluribus donatum eft, pedalibus & cubitalibus, tenuibus, nigricantibus, hifpidis; fübinde fibras agentibus; quos fv/is veftiunt uncias duas circiter longa, femunciam lata, in aca- men definentia, ex faturo virore nigricantia, hirfuta, afpera. Flores extremis hzrent ramulis con-- ferti, majores quàm Anchufzalterius, violacei. Semiza Anchufarum vel Echiorum, albicantia, ru- goía. Radix longa craffa, lignefcens, tortuofa, nigra. — Caulis ille qui flores füftinet erigitir, & folis longioribus, pallidiüs virentibus amicitur. Icon hujus plante apud Clufium aliófque eam mehüs reprzfentat quàm defcriptiones eorundem. Miror cum J. Bauhino hanc referri ad Lithofpermum, quum potis femina. habeat Anchufarum vel Echiorum feminibus fimilia. In colle quodam prope Desbigb oppidum in Wallia: invenimus & in agro Somerfetenfi non rocu; longé à Taunton oppido. | Lithofpermum Anchufz facie Lob. i.e. minus erectum C. B. ab hoc non diverfüm putamus, C. 2. quidem in eo diiferre ait quód non repat: at Lobelius illud non. dicit; quamvis figura repentem non reprfentet. * 3. Litbofpermum angu[Hifoliuma umbellatum C. B. Park. Bocc. C. B. Cauliculo eft palmo minore, rotundo, quem f//is ftrictiffima, oblonga, nonnunquam utrinque bina ambiunt : Ín cujus fummitate flores quafi in. umbellam difpofiti, coerulei, parvi, oblongi, ca- vi, per orasin quinque crenas divifr. À íequente non alia in re quàm foliorum anguftiá diftinguitur. Lou. * 4. Litbo[permum umbellatum latifolium Bocconi, Bocc. E radice ligno(à caulis illi cubitalis exoritur, farmentofüs, ip multas alas feu ramufculos divi(us. Filia oblonga, Olez mula, angufta, afpera & faturaté viridia. — Flofzul; caulium faftigia occupant, in Umbellam veluti cohzrentes, coloris purpurei, quinque petalis conftantes: quorum fingulis fuc- cedunt femina duritie lapideà donata. Ad Panormum Siciliz in cautibus montis Peregrizi. gignitur. Locus. A. 0s. nchufa. degener facie Mili [olis Ger. emac. Litbofpermum migrum flore. albo, [emine Echü J. B. Lib. arven[e radice rubra C. B. arv. radics. rubente Park. 9Daftart Ai&anet 02 Xromill, &altern. Ys Radice nititur fimplici, lignofa, rubente, annua: ex qua nunc unus, nunc plures exurgunt cag- les pedales & longiores, hifpidi, fümma parte ramofi, folidi, ftriati, virentes, foliis vefti ad Afilz felis vulgaris folia accedentibus, 1n caule minüs crebris, nec adeó nervofis, mollioribus, minoribus; alperis, Li 504. . Hisron14 PrtaNTARUM. Locus & Jempu. Loctti. Locus, Locus & Tempus, afperis, nigricantibus, de quorum magnitudine quó füperiorem locum occupant eó plus decedit. Flores in fammis ramulis ex alis folorum egrediuntur fingulis finguli, pediculis brevibus in ldentes,quin- ue oblongis, anguftis, hirfutis calicis foliis obvallati, Milii folis flofculis fimiles, verüm non herbacei fed albi: Singulis. flofculis quaterna ( ut in hujus generis reliquis ) füccedunt. /ezizz, Echii aut Ba- gloffi feminibus fimilia, levia tamen & fplendentia. Maio & Junio menfibus floret ; éftque inter fegetes apud nos ubique frequentiffima. Florum fürculi, floribus nondum explicatis pariter refle&untur ut in Lithofpermo vulgari & reliquis conge- neribus. Car. X De Myefotide feu Echio Scorpioide. ) Chium Scorpioides dicitur à fpicis florum longis, recurvis, & antequam flores aperiantur caudz Scorpii in modum contortis Spicis florum przlongis cum Heliotropio convenit, feminibus fplendentibus, foliis oblon- gis ab eodem differt. A. g. Mye[otzs. Scerpioides birfuta Park. Scerpioides arvwenfis bir[uta Ger. émac. — Ecbium Scorpiides | avvenfe C. B. Scorpioides folifequum flore minore J.B. S9poufecar &ropioiigrafs. Radix einigra, fibrofa. Cauliculi culmi craffitudine, angulofi, hirfuti, nunc ere&ti nunc verfus terram reclinat, pedalis interdum longitudinis. Fwliz fefícünciam aut duas uncias longa, dimidi- um pollicem lata, Auricule muris (m hirfuta, mucrone non. admodum acuto, alternatim caulibus fine pediculis adnata. Flore: in caulis & ramulorum fümmitatibus, in fpicas digefti; quae antequam flores aperiuntur, caude Scorpii aut Serpentis in modum fé contorquent, unde nomen. Flofculi autem femuncialibus pediculis infident, parvi, monopetali inquinque tamen fübrotunda (2. gmenta partiti, qui cüm. primüm explicantur purpurafcunt, mox in coeruleum colorem mutantur, umbilico luteo. Succedunt in vafculo ( quod idem calix floris eft) hirfato connivente fewiga qua- tuor. In arvis & hortis paffim, prafertim fterilioribus & requietis.. Per totam fere etatem floret. A. 3 Echium. Scorpioides sminus flo[culis luteis C. B. Myofotis. Scorpioides minor flofculis luteis Park — $mall pellohu-ffotuer' b. Sroaypioregtafsg. Hoc genus füperiore omnibus fuis partibus plus duplo minus eft, Flores quàm illius triplo mino- res, cüm primó aperiuntur lutei, poftea in cceruleum colorem abeunt. Spice florum pro plantule magnitudine longiores funt; vafcula feminahia majora. In ficcioribus &arenofis pafcuis, inque cuniculorum vivariis copiofiffimum obferyavi, A. 3. Myofotis Scorpioides paluffris. Ger. emac.. Scorpioides repens Park. — Echiumm Scorpicides paluffre C. B. — Scorpioides folifequum aliud. flore majore curuleo & albo J.B. aa- ter-Acorpion-graís, Fibris multis tenuibus, primüm albentibus, deinde nigricantibus, & geniculis fübinde in limum demiffis radicatur. — Caules teretes, ftriati, folidi, cubitales & longiores, tractantibus afperi, in apri- cis rubentes, foliis veftiti fatis crebris, alterno vel nullo ordine pofitis, longis, anguftis, abíque pedi- culis adherentibus, brevibus admodum pilis hirfutis, ut glabra videantur ; é quorum alis verfus füm- mos caules ramuli crebri exeunt. Flores in fümmis caulibus & ramulis, cerulei, monopetali, in quinque fcgmenta fübrotunda partiti, pediculis femuncialibus aut uncialibus nixi, umbilico flavo, fpicatim e Ípicis antequam. flores aperiuntur caude Scorpii in modum reflexis aut intortis. Singulis flofculis quaterna plarimüm fuccedunt femina. Planta hc natalibus, foliorum glabritie fed przcipué fuarum omnium partium magnitudine ab arvenfi Scorpioide differt. Ad rivulos & in foffis paluftribus. Circafinem Maii menfis florere incipit. . Car. XI. De Sympbyto frve Coufolida majore. Y mphytum 86 9$ eutdey connafci di&um effe manifeftum eft ; $m 7? 15a. uumirm quód car- nes conglutinet dum coquuntur additum. Eloribus cylindraceis, pendulis cum. Cerinthe convenit, feminibus ad fingulos flore; quaternis iifque lucidis & politis Lithofpermi inftar, ab eadem differt. ÁÀ. 1. Con[olida Lib. X. - De Herbis Afperifolis 505 won Ue ud A. r. Cenfolida major Ger. Sympbytum magnum Y. B. majus vulgare Patk. — Sysplotwm Confolida major C. B. €&omtrep. Vou 2s: Lato [& humido] folo fatis obvium, radices farculofas & craffas demittit, foris nigras, intus albas, fapore fatuo, fed pnsgnopaie viícido & lento. Caw/es fcíquicubitales & altiores, [ craflitudine di- gitali ] inanes, hirfuti, afperi, &: membranes foliorum alatis appendicibus inxquales. — Fv/a Hele- nii foliorum formam pené imitantur, acuta, rugofa, hifpida [ marginibus zqualibus] nullo ordi- ne pofita. Flores in fummitatibus caulis & ramorum fimul multi ( antequam aperiuntur caudz Scorpii in modum revoluti, velutiflores Echit Scorpioidis dicti aut. Heliotropii, ] penduli nolarum inftar, non raró ex pallido & luteo candicantes, interdum purpuraícentes, ex calice hirfuto in quinque fegmenta acuta divifo, 1pfi pariter fümmo margine 1n totidem acutas lacinias partiti, qui- bus totidem in penito flore adnatx ligule herbidz, totidémque /famiza brevia cum fuis apicibus al- bidis in interftitus ligularum. — 5/2 longus flori concolor é centro calicis oritur, dilapío flore re- fiduus, circa quem femiza quatuor fimul Junc&a calicis fundo adnaícuntur. Semina Echii fimi- lia, colore pullo Anchufz degeneris dicte, fplendentia velut Lithofpermi, ifdémque magnitudi- ne paria. In aquofis ad rivos & foffas : Maio menfe floret. Locts & Vulnerarium eft & przcipuis celeberrimum, mucilaginofum, incraffans, humorum acrimoniam Tempu.. obtundens. Ufus pracip. in fluxionibus quibufcunque, imprimis alvi, in erofione pulmonum ac Pr phthifi. Scbrod. Ego (inquit f. Bauhinus, cum quo etiam fentit C. Hofmannus ) nolim uti radice Symphyti in omnibus vitiis é thorace expurgandis, fed cantüm in iis que. eveniunt à tenui, fübali & calida materia. , . Flores in vino rubro coctos, bííque in die fumptos in cruenta urina optimos fcribit Camera- rius. Extrinfecüs vulnerum fanguinem fitit, & fra&uras offium confolidat, quotidianá experientid atteftante ; unde & Anglice à nonnullis 2Done-fet dicitur. Hujus virtutis in vulneribus agglutinandis & fra&turis offium confolidandis evidens argumentum eft, fi modó verum. experimentum illud à Veteribus proditum, Quod fci. radices Symphyti [ majoris ] carnium frufta. quibufzum coquuntur co- gantitaut coaleícant. Radices recentes minutim concifas, tuas & impofitas ad dolores podagricos leniendas, & ulcera férpentia aut etiam gangrznas compefcendas commendat Parkinfonus. Exphcauüs D. Hwlfe. Recipe hujus radicum quantum vis; tunde 1n mortario donec in maffam redigantur, qua fuper alutam extendatur & applicetur parti dolenti. . Medicamentum hoc ad dolores podagricos & nonnunquam etiam ifchiadicum leniendum vale- re iteratis experimentis atteftantibus ab amico quodam certior factus fum. — Quin & multos eo ufos ad brachiorum dolores cum motüs privatione conjuntos: aliquem | etiam ad Venereum quendam poft multas embrochationes fruftra tentatas, non fine faücceffü. Radix Symphyti ficcata. & pulverifata in aqua tepida fontana difolvatur, agitando ufquedum à ferrumine aut vifco Symphyti lentefcere ex parte aqua advertitur : quod fimpliciffimum | medica- mentum tum adversüs haemorrhagias, tum fracturas & luxationes artuum folertiores Chirurgorum multis aliis compofitis anteponunt. Laborat quidam ulcere cacoethe, quod Chirurgi cancrum pronunciabant, fed curare non pote- rant: Áccedens Ágyrta accipiebat Rad. Symphytt majoris, & derafo fuperiore cortice nigricante, reliquam ut poterat contufam & linteo indu&tam quotidie bis mmponebat. Eger convaluit; cancer tamen recens erat, nec octo aut decem circiter Íeptimanas exceflerat. D. Soame ex " Obfervat. *10lf 13e: Hieron. Reufneri à Velfchio editis. * 4. Sympbytum tuberofum J. B. Ger. Park. sajus tubero[a radice C. B. item minus tuberofa va- dice ejufdem. — .Nam Cluftus mon diflinguit. , CI. AER &: quodammodo pentagonum habet cawlem, rariffimé pedalem altitudinem füpe- rantem, fücci plenum, per quem rariora quàm in Symphyto majore fparía funt fz/ia, 1Mlífque mi- nora, teneriorà & minüs afpera, infipido feré guítu: flores in fummis ramis pallidos, oblongos, Symphyti majoris floribus formá fimiles, concavos, inodoros, extima parte in quinque crenas divi- fos, quinque faminibm in medio flore velut in umbonem tendentibus, protuberante in medio /£/o : caliculos deinde majoris Symphyti inftar, in quibus fees Echii femini non. difpar : 724icez longam, ramofam, teneram & fragilem, minimi digiti craffitudine, fubinde in tubera excrefcentem, exiguis fibris capillatam: pediculi, calices, caules angulofi, & folia hirfüta fünt.— " Invenitur in omnibus Pannonix & Auftrizfylvis, umbrofo Jeco, praefertim füb fruticibus. Locus; 506 Hisron:Aa PriaANTARUM. Car. XII. De Cerintbe. habente : loris avidiffimz funt apes. Nomen eft ei quód conferat ad conficiendam ceram quz Grecis «ngis. : . , semina in hoc genere unicuique flori bina. füccedunt, levia, per maturitatem nigra quó à reliquis ommbus hujus generis differt ; aliàs enim formá füd, S matricibus adnafcendi mode cum Pu conveniunt. Florescylindracei funt, penduli, Symphyt florum inftar, folia plerunque tnaculofa. Cr Plinio eft herba folio candido, incurvo, cubitalis, capite concavo, mellis fuccim 1. Cerinthe major Ger. Cerimtbe feu Cymoglo[]um montanum majus C. B. Cer. major flore luteo O* rubro Park. quorumdam major verficolore fure J. B. 451eat Sfpowntain Done inoot. Ci«f. Quatuor aut quinque ramos five casles habet à fummo radicis capite prodeuntes, rotundos, fuüccu- lentos, interdum cubitales, quos amplectuntur ntmerofà fz/iz oblonga, circa pediculum latiora, mu- crone obtufo, colore ex viridi ad caeruleum quafi tendente, candidis maculis afperfa, nonnihil vil- lofa: é foliorum finu nafcuntur alii ramuli, Heliotropii majoris ramulorum inftar fefe intorquen- tes, pleni flerum longiufculorum, concavorum à medio ad extimam partem flavorum, alterá quá caliculis. inhzrent, ex rubro purpureorüm, quibus apes valdé dele&antur: his decidentibus bina plerunque in eodem caliculo femina confpiciuntur, mgra, Ervi magnitudine, feminis Echii aut Ci- ceris arietini formá: Radix alba, oblonga & fatis crafía eft, an veró perennis ubi fponte nafcen- " tem obfervabam ignoro. . J H . . & - 4 Locus. -Crefcit nonnullis Lufitaniz locis, fed copiosé per totam Bxticam. — Floret loco natali novo Vere & Martio. In montium Maximo Carthufianorum coenobio 1mminentium rupibus & ruderatis locis 'Cerin- thes majoris fpeciem obfervavi fo glabris maculatis, floribus purpurafcentibus :pentagonis, fezzz;- Las reliquis fui generis minoribus & ( quantüm memini ) angulofis, raZice (ut mihi videbatur) pe- renni & vivaci. Neício an. defcriptz cadem fit. 2. Ceriutbe flavo flore afperior C. B. Ger. major flavo flore Pack. quorundam major fpinofo folio, fla foe J.B. 38cifoto ffotuercb. DonepAuont folios flaw SIE Feliciter (inquit J. Bauhinus) nobis adolefcit cubitum unum aut duos alta, radice recta fimplice : caulibus. digical: craffitudine, rotundis; libus, exalbidis, 4 ramos plures: difis : fo/iz Glafti ativi, linguam. zemulantia, falcatis appendicibus ramos & caules ample&untur;. ex viridi glauca, plagellis candicantibus hic illic fparfis maculofa, fpinulííque tam fupina quàm prona parte. afperata, in am- bitu arguté. crenata, fapore feré herbaceo: n ex ramulorum faftigns dependent, plures juriti, lutei, oblongi, in calathi formam oris leviufculé diductis : quorum fingulis 1nfunt- occultata quina ffamina lutea, mucronibus atris przpilata; extrinfecus veró obvallant quinque folia angufta; .ob- longa, concinné per ambitum crenata. Sessa unicuique flori fuccedunt: bina, Orobi fer magni- tudine, nigra foris, pulpam intus albam continentia. Locus. In Ktalia & Sicilia in agrorum limitibus, inque vineis frequentiffima eft & ubique feré obvia, 3. Cerinthe quorundam major floro ex. rubro purpurafcente luf... B. Cer. flore ex. vubro purpura- [cente C. B. — Cer. smajor flore purpurante Park. deat purple ffoboereb Donep-toopt. CIaf. In bipedalem utplurimum affargunt. altitudinem caules five. rami, ftatim ab radice divifi, quos ambiunt etiam alternis fo/iz, jam delomptis pauló minora, ex viridi. & coeruleo quafi commixti co- loris, fuperné maculis etiam albis confperfa: füpremi rami nutant, fforéf4ue fingulos inter folia pro- ferunt in caliculis purpurafcentibus fatüris ex rubro purpüreos; quibus afpería videatur quaedam albe- do, longos, cavos inftar praecedentium, quibus deciduis fzmez in caliculis-nigrum, Boraginis femini uid fimile, Radix fimiliter alba, brevior tamen &t mimus fibrofa quàm precedentium. ..Àm- nua eft. Hanc plantam Clufius non. vidit, fedex icone ad eum. tranfmiffà Gc notis additis defcriptioricin füam concinnavit, quocirca imperfectior fit oportet. Hujus folia lzviafünt & glauca: femina omnium hujus generis maxima, levia feu zqualia. Au- tumno apud nos floret & femina perkcit. 4. Cerintbe minor C. B. Ger. minor flavo flere Park. quorundam mimor. flavo flore Cluf. J. B. Cla[. Graciliorem moló defcriptis habet caulem, cubitalem aut ampliorem, rotundum, in plures. ra- mos divifum : fv/ia etiam alternis per caulem fparíà, minora quàm precedentis & angufliora, al- bis fimiliter. maculis confperfa, Sammi rami 1gflectuntur & nutant, frequentibus foliis magis mu- cronatis ———— Lib. X. j De Herbis A perifoliis. 507 cronatis tecti, équorum alis fingulares propendent flores, fiis caliculis inherentes, fuperioribus lon- gé minores, extremis oris denticulau, prorfus flavi: quibus deciduis fomes in caliculis continetur nigrum, altero minus, formà tamen non difpari: redix etiam alba, & aliquot. fibris przdita, non tamen vivax. | In Auftrix &c Stirize 4gri5 copiose crefcit, interdum etiam hyeme in füa. viriditate permanens. Loctir, "m3t Cerinthe mitior flore albo Park. Park. ; Multos fpargit rámos tenues, 1mbellés in terram refüpinos, confimilibus, pallide virentibus fo/ii;, quàm tertii generis minoribus, veftitos ; in quibus macul albe. obfcuriores funt minüfque. confpi- cuz quàm in plerifque hujus generis alis. — F/eres oblongi, concavi reliquorum fimiles, fed mino- res, albi, circulo rubente circa medium. cincti, e caliculis virentibus exeunt, quibus delapfis fücce- dunt femina tertii generis feminibus plus duplo minora, formá tamen, perfimilia, Radix longa, an- gufta, alba, femine ad maturitatem perducto quotannis marcefcens. Gulielmus Boeliusex. Hifpania attulit, - «Bocit. * 6. Cerinthe folio non toaculato Clu. folio nsu maculato viridi C. B. minor flore luteo & vubro Park. CI. Erie rami, quos ftatim e radice plures profert, non valdé attolluntur, fed humi quodammodo »procumbunt. Felis nullis albis maculis confpería funt, fed prorfus viridia & mollia, nulla tamen anugine pubefcentia, né recens nata. quidem, Iíatidis foliis non valdé diffimilia. E foliorum qua caules amplectuntur alis tenelli infirmíque nafcuntur rami, füftinentes, ut in aliis generibus, tre- quentium foliorum comam, inter quz oriuntur tenues, faturé purpurafcentes petioli fuftinentes ca- liculum in quinque angufta foliola divifum, ample&entia oblongiufculum ffofculuss, concavum, in- ferna parte flavum, mediá purpureum, extimá etiam flavum; in quinque lacinias divifum, conti- nentem aliquot rigida ftaminula, & inter illa oblongum tenuem ftylum. Floret Maio. De loco natali ibl addit Clufius. Magna elt inter hàiic & praecedentem plantam convenientia & fimilitudo ; ut fufpicer unam & eandem fpecie effe. XX 2 HlLS I0 5098 HISTORIJE PLANTARUM LIBER UNDECIMU & QUI EST De Plantis Verticillatis. «» ERTICILL AT/E dicuntur hz plantz quia flofculi caulem articulatim ve- 4^4 lut verticilli ample&untur, foliolis interfperfis. Notz autem quibus Verticillatz,à reliquis Plantarum generibus diftinguun- tur, funt folia in caule ex adverfo bina, flores monopetali, labiati plurimüm aut galeati, femina ad fingulos flores quaterna, quibus floris calyx pro vafcu- lo infervit. Ad genera Vertcillatarum fübalterna re&é conftituenda & fingulas fpecies rité ordinandas fuííque fedibus difponendas idoneis adminiculis deftituimur, cüm nec ipfi plantas vidimus, nec Botanicorum defcriptiones, omiffis notis generum indicibus nos expediant. $i licuiffet plantas ipfas infpicere, & inter fe conferre, longé certiores generum characteres dediffemus. Ali fapplere & emendare poffunt qux à nobis vel minüis accuraté traduntur vel omittuntur. Plerzque omnes plantz galeatz & verticillatz, annotante D. Hermans, ut ex relatione D.Palmer. habeo, aromaticz aut faltem odoratz funt. Plures certé im. boc genere. eju[emodi funt quàm in alio quocun- q«e. (Plante verticillate fruticofe, boc eff. quarum [uperficies perennat, funt | vel flore .£Galeato c labiato, feu utrinque labiato, Grandi, in fpicis laxis € verticillis aliquantulum diftantibus compofitis, foliis latis obtufis ; SAr.- VIA. , Minore, foliis ''Oblosgis &- auguftis, florum verticillis (In fpicas digefris Breviores, floribus denfiüs ftipatis ! | Habitiores, cum foliis in fumma fpica ; Srozcuas. 3 Minores &c tenuiores feu graciliores, longis infidentes pediculis, fpicz triticex 1 | zmulas; LAvENDULA. Longiores, verticillis rarioribus compofitas, foliis virentibus ; Hvssorus. LA caulium nodos foliis antermiftis, Major, in magnum fruticem adolefcens ; RoswAR1Nus, Minor, & humilior ; SarugE1A durior. Brevibus é* latiu[culis, florum & verticillis in fpicas breves & habitiores digeftis, Villas odore fuavi feu vehementi; Manuu vvlzare. à Non villofas, folus | | | | | l | Latioribus Lib X. De Herbis erticillatis fruticofis. 509 Ti Latioribus brevioribus & viridioribus ; "TG vwuw vulg. | Oblongis incanis & ad margines crenatis ; Por 1uu zzonr. "LGaled carente, radice PU CUei bumilior, foliis quernis; CmvgpRvs vulgari. A Non veptante, foliis faperné viridibus, fübtus incanis Elatior Ó lignofror ; "Tuc 1uw., 4 Humilior & odoratier 5; Marum SyR1ACUM. SECTIO PRIM A. PDe Herbis Verticillatis fruticofis, quarum. fuperficies pereunant, & ligne[cunt. B affinitatem tamen & convenientiam in notis genericis nonnullas herbaceas & annuas his ad- mifcuimus. Car. [ De Salvia. Alvia à falvere. i.e. falvam effe dicitur, quód ad multa, praefertim ad facunditatem fàlutaris e fit: cüm fteriles hujus ufu frequenti gravidz reddantur, quare Agrippa facram berbam voca- vit, Áetio auctore, "EaeMizenxo Diofcoridi l. 3. c. 40. m in tabem redacta, cum herba ipfa femper retorrida & exfücca videatur, id enim eeZaQ- & eedie^G- fignificat, folia enim attritis veftibus comparantur. C. B. . : Notz Salviz genericx funt flores magni, hiantes, in fpicis laxis, e verticillis aliquantulum diftan- tibus compofitis, folia lata, obtufa, rugofa, odor validus & vehementior. 1. Salvia latifolia J.B. major Ger. major vulgaris Park. major au Sphacelas Theophrafti C. B. &rBec greater o? commor age. | E radice vivaci, perenni» lignofa plures exurgunt fürculi lignofi, varié reflexi & intorti, valdé ra- mofi. Ramuli juniores & fürculi quadrati funt, brevi lanugine hirfüci, foliis ad intervalla ex adver- Ío binis veftiti. — Folia oblongis innituntur pediculis, rugofa, brevi & vix confpicua lanugine hirfüta, tres ait quatuor uncias longa, fefcunciam lata, circa margines crenata, acuminata, aliàs viridia, a- liàs ex purpurá rubentia odore & fapore aromatico vehementiore. —Fleres in fummis caulibus & ra- mulis velut in fpicas digefti, verticillau, finguli fingulis pediculis e finubus foliorum concavorum tri- angulorum ad genicula conjugatim adnatorum ortis inlidentes. —Ca/ices florum ampli, ftriati, in quinque fegmenta divifi, tribus & minoribus inferis, duobus majoribus fuperiüs fiis. Flores autem coerulei aut ceerulo-purpurei, monopetali galeati galex lateribus conniventibus, labello oblongo, lato, bifido, propendente, cum duabus velut auriculis füperiüs. —Sty/us tenuis incurvatus, in fummo bifidus. Stamina duo in fummo bifurca cum apicibus oblongis albidis, & floris lateribus enata. Sin- gulis flofculis pro Verticillatarum. more quatuor füccedunt femina. Summitates plantz glutinofo quodam humore aromatico madent. 2. Salvia nigra C.B. nigra vel rubra J. B. Y&cb Sage. Ex genere Salviz majoris eft. ( ut recté J. Bauhinus ) non fpecies ab ea difin&ta: felis ex atro ruübentibus, potiffimum antequam excauleícat, alioqui florida folio parüm differt à majore vulgari, (inquit idem. ) . 1 At nos habemus fpeciem cujus folia & fümmiitates rubent etiam poftquam caulem produxit & flo- ruit, quamvis minus Intensé. Nam varii reperiuntur in hac Salvia colorum gradus inter viridem & atro-rubentem. 3. Salvia variegata elegans Ger. variegata prima Park. parad; - 'Triplici colorum in. eodem folio varietate viridi albo rubente pulcherrimum de f& przbet fpecta- culum : Colores fci. ducibus non re&is folüm, fed huc illuc reflexis aut varié fparfis & velut unda- tis folia diftinguunt. Hoc genus plerunque minus eft vulgari latifolia Salvia, alioquin ei períimile. Hzc eft proculdubio Salvia altera perelegans, tricolor, argentea Belgarum, Horr. Parif. X 3 4. Salvia Hisronar:ra PutaANTARU M. 510 4. Saliia variegata vulgaris Ger. variegata fecunda. Park. parad. Salvia albis faliis C. B. omen | | Ex genere Salvix majoris & hxc eft, qu folia quadam tota, quzdam mediaex parte candore ni- veo przdita habct. Hxc eft Salvia foliis ex purpureo & albo variis Hor. Parif. Utramque hanc fpeciem Cantabrigiz in hortulo noftro aliquot annos aluimus. Catalogus Horti Regii Parif. tertiam infüper his addit Salvi variegata fpeciem, quam infcribit Salviam majorem filis ex luteo Ó* "viridi variegata. Vires. Salvia noftratibus faluberrima herba exiftimatur, 1deóque verno tempore, Maio precipue menfe, folia ejus & turiones cum butyro comedere folent ad fanguinem depurandum, & falutem tuendam. Quoniam bufones füb ea libenter ftabulantur nonnifi diligenter lota & mundata in cibis ufürpanda eff. Adarcendos bufones & alia animalta venenata Rutam Salvis proximam aut eidem intermixtam plantare folent Itali: fecundüm vulgatum illum verficulum, Salvia cum Ruta faciunt. tibi pocula. tuta. Salvia diurctica eft; menítsob craffitiem remoratos ciet, & tamen nimios emendat. Parod, eft in capitis affe&ibus, paralyfi, vertigine, tremore, catarrhis —Extrinfecüs aphthas oris abftergit (in gargarifmis.) Pun&urz vefparum & araneorum curantur repetita applicatione foliorum recentium Salviz, Epe- emer, Germ. &n. 8,9, 10. Aciditas enim fermenti venenoftobtunditur ab Alcali vegetabili, Hzc plan- ta nigrefcit cum Vitriolo ut Galle. Communicavit D. Tazer. Robinfon. Ad menfes albos, Ek Salviz, Sarf. paril-& Balauft. ana. Cape 3]. mané in Jufculo per aliquot dies. Eft remedium Aulicarum. | Cbefnean. 'Tremulze manus aufpicatiffime lavantur in vino decoctionis vel macerationis Salviz. S. PauJj. Quód fiquis ex manipulo Salvi & 'Tabaci Virginiani concifi 21. & p. 1. atque altero tritz Polen- tx decoctum ex aceto cerevifiz fibi paret, ut oseo proluat, aut dentes foveat dum dolent, is ab hujus uíu ingens levamen perfenafcet, ut aliquoties 1n 1is comperi quibus ex vulgo id commendavi. S;- mon Paulus, Ex excerptis D. Edv. Hulfii. | Vim adftringendi & fanguinegn fiftendi Salvix ineffe cim aliis experimentis demonftrabat illuftris Veílingius, in horto Patavino plantarum vires fpectantibus exponens, tum maximé hoc fuo, quo Íputum fanguinis e$dem herbà cum melle exhibitá fanatum teftabatur, remedio ex A&io defumpto, apud quem Tetrabib. 1. ferm. 1.Orpheus, Dato inquit fanguinem expuentibus fucci Salviz cyathos duos jejunis cum melle bibendos, & fànguis illico cohibetur. | Communicavit D. Soame. ex óbferv. Georgii Hieron. Velíchit 4. colle&am. Paralyíis partium deglutitioni infervientium curatur per decoctum Salviz in vino, & continendo in ore fp. Vini infufionis thymi. D. Hue ex Extmulleri praxi. Vinum in quo decoquitur Salvia commendatur admodum à Deckero in praxi ad dolorem acrem ventriculi, [ cardialgiam ] $. Salvia ferrata crifpa. J. B. latifolia. [errata C. B. maxima frve. latifolia Park. &urlen &age, Hujus folia breviora, latiora & rotundiora funt Salviz vulgaris folus [ nonnulla quatuor uncias longa tres lata funt ] ferrata & crifpa ad margines: Flores in plerifque plantis purpurafcunt vulgaris in modum, in nonnullis fed rariüs albent. Hc omnino fpecie diftincta eft à vulgari Salvia. De loco ejus natali nobis non conftat: in hor- tis cultam fipiüs vidimus, 1mó 1pfi coluimus. * 6. Salvia folio fubrotundo C. B. Park, CH. Cauls elt quadrato, villofo : folis rotundis ad Violariz vel Ariftolochiz rotunda folia aceedenti- bus, at in acumen finientibus, fcabris, vulgari magis candicantibus & tenuibus, 4. Salvia minor Ger. minor auriculata. J, B. smimor. frue pinnata. Park. zzimor aurita, | Ó mon aurita C. B. &àge of Ocrtue. BE Minorem Salviam qux minora capiat in foliis incrementa dixerunt: frutefcitea tamen, contractior interim majore, quadratis ftolonibus & hirfüta canicie lanuginofis. Fels majori magnitudine ce- dunt, odore vehementiore, faporéque vegetiore vincunt, magis candicantia, quibus ad imum pin- nule duz oppofitz, aliquando una, eft ubi nulla. Spicatos coruleos flores ex majore promptum eft diícere. * 8. Salvia fulio tentiore C. B. Indica Ger. minor aurita odoratiffima Hifpanica Park. Przcedenti adeó fimilis eft, ut nifi diligenter obíervetur, facilé pro eadem poffit accipi. Differt magnitudine & ftaturà plerunque minore; fo/zis minoribus & viridioribus feu minüs incanis; quód tenerior fit & frigoris minüs patiens: odore gratore &. fnaviore, pauló tamen vegetiore ; fiorizus de- nique aliàs purpurafcentibus, aliàs albis. Hanc plantam Parkinfonus à Salvia Abfinthite fpeciem diverfam effe contendit, & Johnfonum Cera emaculatorem reprehendit quod eam pro Salvia Abfinthite habugzit: an re&té examinent ali. 9. Salvia Lib. X. | De wis Verticillatis fruticofis. 9. Salvia abfintbites Ger. minor altera C.B.. Mbfintbium. vedolens. J. B. minor. altera. flore vaben Park. 3002mipoob age. J flore vubente Flore eft fatis magno, verticillato purpurafcente [ at qu& in hortis noftris colitur flore eft albo. Filio Salviz minoris pari, nunc pinnato, nunc mutilo, Abfinthium obolente, quem tamen odorem ficcata vix refervant folia. Habetur flore purpurafcente & albo. — Obfervandum proponit J. Baulinus, an quz flore eft pur- purafcente ab alba differat, vel folo floris colore ludat. i ' e omnibus praterquam odore & fapore cum Salvia minore convenit, unde nec fpecie diverfam arbitramur. c 16. Salvia Cretica pomifera Cluf. Ger. emac. major Cretica latifelia & augultifolia, aurita Q* mn aurita, pomifera C nn pomifera Park. Salvia baceifera C. B. gallifera Cretica ]. B. Fruticat h&c alterius Salvis modo, in multos ramos fparfa, quadrangulos initio, & denfíàlanugi- ne obfitos, qui deinde in ligneam fubftantiam tranfeuntes iftam quadraturam amittunt, tenuiores autem rami retinent, denfioréque lanugine fünt obfiti. — Fo/jz inferná parte valdé lanuginofa, alte- rà virente & veluti attrita, Salviz latifoliz foliorum inftar, appendices utrinque fecundim pedicu- lum habentia & velut auritá, nonnunquam etiam appendicibus carentia, nectam ampla ut in la- tifolia vulgari, nec etiam adeó angufta ut*in vulgari minore, quz aurita habetfolia. — Extremos ra- mos ambiunt verticillatim feni & phares caliculi, 1n quibus ffores vulgaris floribus formá quidem fimi- les, fed coloris ex albo purpurafcentis: quibus cadentibus femina nafcuntur in caliculis, craffiora quàm in reliquis Salvi generibus & illos ita replentia, ut quafi baccz appareant. Totius plant edor paulo vehementior quàm alterius Salviz. In Creta baccas feu poma (quà duntaxat quedam excrefcentiz funt ) fert, uncialis interdum magnitudinis, multa lanugine obfita, orbicularia: In frigidioribus regionibus nullas fert. Galle hz ad Jun&uras pediculo fefcunciali infident. * r1. Salvia tenuifolia J. B. anguftifolia ferrata C. B. Cretica angu[Hifolia non. aurita Park. Ciaf. : Multós ftatim à radice profert vamalos, lignofos ex fufco fubrubentes. F4 longé anguftiora funt quàm in ullo Salvi génére, in ambitu nonnihil interdum crenata feu crifpz; é quorum finu alii pufilli ramuli prodeunt. Medius caulis in fpicam purpureorum florum definit, nullis intermix- tis foliolis. Radix dura, lignofa, in ramos divaricata. Náta eft femine e Crerà infula accepto. — J. Bauhinus eam defcribit folis minis fpiffis, anguftio- ribus, itémque parvis auriculis donatam. * I2. Salvia lanigim[a. angu[folia C. B. Park. Caule eft rotundo, craffo, lignofo, ob candidam lanuginem molli, cubitali, ramofo : fo/iis can- didis anguftis, brevibus, femunciam latis, duas longis, CE & Ícabris, odore Tanaceti: floribus in caulis fummo quafi in fpica Lamii floribus fimilibus, purpurafcentibus, € quorum medio ftami- na oblonga efferuntur. 13. Salvia fruticofa. lutea, latifolia, [ive Verba[cum [ylveffre. quartum Mattbioli Park. EOM Matthbioli Ger. Verb. latis Salvie folis C. B. 9elicto ffotuereb agr. Caulibus multis, quadratis, incanis, lignofis fruticat: quibus ad intervalla adnafcuntur fo/z rugo- fà, incana, lata apicibus fübrotundis, Salviz vulgaris foliis fimillima, fed majora. — Flores verticilla- ci, in fummis pracipué caulibus aggefti, Salvi: foribus figurá fü4. fatis fimiles, verüm coloris diver- fi, nempe flavi Sewisaquàmi Salvie majora. Radix lignofa, fibras multas in terram demittit. O- dor fatis validus, Parkinfono gravis & caput tentans, nobis non 1njucundus. Circa Tauromenium Siciliz copios? provenit, Planta hzc à Boranicis plerifque perperam Ver- Re didis annumeratur, à quibus toto generc differt: re&mis à Parkinfono Salvix fípeciebus ac- cenfetur. | 14. Verba[cum angufhis Saloie foliis G. B. Ger. Men[pelienfe flore luteo biante J. B. Salvia fraticofa. lutea anguftifalia, [roe Pblomos Lychnitis Diofcoridis Clufo Park. Verba[culum Sal- vifolium Alpin. exot. Cluf. Folia AN tellurem fundit craffiufcula, Salviz tenuifoliz pxné fimilia, longiora tamen & angu- ftiora, candicantia, inferiore parte densi & fere albá lanugine prorfus obfita. Inter hec exeunt cauliculi dodrantales plerunque, interdum pauló majores, quadranguli, villof1 & candicantes, & quo- rum geniculis folia longiufcula, füperioribus fimilia nafcuntur: cahculorum faftgm breviora ha- bent & fede latiuícula pradita. Flores Lamii, lutei coloris, circa extremos cauliculos verticillatim ex denfà lanugine & quafi villis quibufdam pallidis prodeunt, com plerunque inflexa. & nutante. Radix nigricans & lignofa. In 5I1 Locts. 512 Locus. Tempus. Vires. EH'xsu9-pnpAEBBAAXRALR UM. In collibus faxofis circa Monfpelium nobis obfervatum eft. Clufio autore, in collibus, ficciori- báíque & petrofis locis per univerfam Hifpaniam & Lufitaniam exit. E Maio & Junio; Semen autem fubruffum, prxcedentis femini feré fimile in caliculis profert. Verba[cum. [ylv. Salvifolium Lob. Ob defcriptionis imperfectionem ad quod genus plantarum pertineat nobis non coriflat. * 14. Salvia minor e£tbipicn. foliis Chamaleagni a[peris Breynii: Breyn. Ert eft parvus, caule quadrato, lignofo, afpero, quandoque fpadiceo, feu purpurei obfoleti coloris: ex quorum geniculis alz utrinque cruciatim alterno verfu oppofite, binz panduntur, iti- dem quadratz & ramis aliis decuffatz : /— Fe/is Chamzlzagni DoZ. minoribus, aífperioribus & Tugo- fioribus magííque venofis, per genicula binis cault & ramis haerentibus. Flores in caulis & ramo- rum fümmitatibus, in fpicam ramofam fünt difpofiti, eadem figurá ac colore quá Salviz noftratis, ex paribus étiam calyculis, at hifpidioribus, aliquando pulchré violaceis, prodeuntes. — Odor totius hujus plant gravis, ad Hormini vergens: Sapor aromaticus. * 16. Salvia Syriaca. Cifli femine folüs, acetabulis Moluccee Breynii. - Breyn. Salviz minoris auriculatz inftar densà fruticat, multis ramis brachiata : ex quorum geniculis ad- vera oriuntur folia bina, Salvix vulgaris multó minora, circinata. Cifti foeminz foliis paria. Flores verticillatim circa fummos ramulos nafcuntur, € calyculis five acetabulis Moluccz przgrandibus; purpurafcentibus prodeuntes, galericulati, ac violacei coloris. Sezez nigrum. Hujus Rawolfius meminit 1n fio Hodoeporico. * I7. Salvie Indica arbore[cens Bontii. Frutex eft furgens ultrà duorum hominum altitudinem, & tantá copid crefcit [in India Orien- tali ] ut fylveta. integra conficiat : nam long? latéque luxurians radices agit, non fecus ac Glycyr- rhiza in Europa; ità ut qui eam 1n hortis plantant, poft aliquod tempus cum fümma moleftia ra- dicitus effodiant ; cüm fubinde repullulafcat. —.F/|eres fert ex albo cyaneos, ut relique Salvim, Foliis admodum longis eft, quz prater gratum odorem, etiam umbram commodam przftant. Si autem bene colatur in hortis, plurimum de feritate füa remittit, quod fiet f1 radices & luxuriantes ftolo- nes ftatis temporibus commode refecentur, & tum non minus ulis eft in cibis quàm manfueta pu- mila apud nos. Nam vino maceratz fi fumas aliquot quotidie liquoris uncias, nullum preftantius in- venies remedium in familiari hác tremoris feu paralyfis fpecie, quz Beriberii incolis dicitur, quod ut in pluribus aliis fic 1n meipfo cum fümmo utilitate expertus fum. C A P. II. De Lavendula feu Lavandula. Avendula Recentioribus di&a creditur quod balneis feu lavacris expetatur. Semen & folia (inquit Lobelius in Adv.) ad affe&us matricis commendantur in fomentis & lotionibus. Nonnulli Iphyium Plinii füfpicantur, quod Hefychius A«Caw& vulgo di&um fcribit, quz vox ad lavandulam accedit. | / Martinius à ÍeDert. Germanico, i.e. vivere; deducit tranfitivé fumpto, quia vivificat & valet ad lipochymiam feu animi deliquium, autore Matthiolo. Ejus notz funt flores in fpicas tenuiores triticearum zemulas, longis pediculis infidentes congefti. 1. Laveudala major. frve "vulgaris Park. Lavvendula. flore ceruleo é flo. albo Ger. Lavandula la- tifolia C. B. P[eudo-nardus, que "vulgó Spica J. B. &fe moft common 02 520an-dcaveb alabrnber, eu In fruticem fatis grandem. & lignofüm, plurimis ramulis denfum adolefcit, altitudine fefquicu- bitali aut bicabitali. Fowliz infima quidem crebra & incondita fere, fuperiora, ut in toto hoc genere, ex adverfo bina, alternatim fita, per intervalla longiufcula, incana, culmum aut etiam femunciam lata, duarum triámve unciarum longitudine, nervo medium percurrente, odore vehementi, grato, Íàapore amaricante. Summis ramulis fpicam geftat longam, verticillatis calyculis ceeruleis anguftis, oblongis, conftantem, & quibus ffofcul; emicant ceeruleiíeu violacei. — — Fcla huc longiora latnoráque multó quàm Lavendulx minori, magis incana, non tamen adeó creb;a in caulibus & ramulis: ramuli feu veriüs pediculi fpicas fuftinentes huic duplo idm gioréíque Lib. Xi De Herbis Verticillatis fruticofis. gioréfque quàm ill. Spice quoque multó longiores & inflexz: flores tamen fingulares ( quod mi- rum ) quàm illius minores: Odor quoque totius plantz vehementior. 512 2. Lavendula mimor [ve Spica Ger. Park. Lavandula anguflifolia C. B. P[cudonardus quce La- vendula vulgo J. B. 32arrok Ieaben o0 (mall 3abenber, bp fome 3Labenbetz2pike; 'Totá quidem facie prxcedenti grows eft; minor utcunque & humilior,pariter tamen dens? fruti- cans : n minoribus feu anguítioribus & brevioribus, nec adeó albidis, odore miniis vehementi, Spice florum, uti di&um, breviores funt & erectiores, flofculi tamen fingulares majores. Variat interdum floris colore albo, uti przcedens. Iu Hifpania & Gallia Narbonenfi Íponte provenit. Gaudet apricis & petrofis locis, ubi perpe- Locus. & tud comá viret, feu potiüs caneícit. Junio & Julio menfibus fpicas floribus przgnantes emittit. Teripus, 3. Lavendula folio multifido J. B. Park. folie difetto C. B. Stech lufda Ger. 9fagge alatenber, un 2b rini om ns Claf. Cabitali interdum altitudine affurgit, quadrangulis & hirfutis ramulis, quos multifida, tenuitérque incià ambiunt fz/iz, lanuginofa cinereíque coloris acris guftüs & jucundi odoris. F/eres in fummis virgulis quadrangulis, nudis & lanuginofss, fpicz inftar, ut in Lavendula congelti, coeruleo co- lore praediti, odorati: fpica autem aliquantulum contorta eft, & in quatuor veluti verfus aut ordi- nés digefta, alia interdum ex alia nafcens. — Radicem habet duram, lignofam & multis ramulis do- natam, quam vivacem effe facile fibi perfuaferit defcriptionis autor Clufius. Nafcitur circa Malacam Bxtice urbem, ubi illam primüm inveniebat Clufius, colle quodam illi Locus & urbi vicino, Februarii menfe florentem ; dende circa Murciam meníe Martio, nec uíquam alibi, —Vee?w- Lavendula latifolia, 4m Lao. latifolia Indica. [ubcinerea, [pica breviere Hort. Reg, Parif. ? ^:Oroan-dcaben alabenber, fp g. Pari Hzc fpecies foliis brevioribus & latioribus, minüfque incanis à Lavendula vulgari differt ; Odore cam ea convenit: Florum fpicam nondum vidimus: quamvis enim hyemes noftras haud difficul- ter toleret, fpicam tamen in. hortulo noftro nunquam produxit: Si eadem planta fit Parifienfis & noftra, fpicam facit breviorem. Lavendula ut facie fic viribus cum Steechade convenire videtur. Partium eft tenuium, cephalica ac nervina. Uus przcip. in catarrhis, paralyfi, fpafmo, verti Vires] ine, lethargo, tremore artaum. In urina, menfibus ac foetu pellendo ( unde & parturientibus ex- fuben folet ) in torminibus ventris flatulentis. Extrinfecüs in lixiviis capitis ac artuum, in Maftica- toriis ( pro catarrho exficcando ac revellendo ad palatum, né ad pulmones defluat.) c4. In ufu eft aqua deftillata, conf&rva ex floribus & oleum fpica. Florum fpicz cum linteaminibus & veftimentis in arculas recondi folentad odoris füavitatem com- muhicandam. Schroderus eos odore füo pediculos fugare fcribit. In difficili partu fem. Lavendule eft oppidó conducibile, Duo fequentia remedia arcana prz- ftantiffima perhibentur. Primum eft Rondeletii, E; fem. Lavendule 5f. fem. Plantaginis, Endiviz ana 9iJ. Piperis Di. F. pulvis. Cape cum aquisíequentibus, Ek aquar. Caprifolii, Endiviz ana iij. Secundum eft Backmei(teri, Rx fem. Lavendule 36. Succini albi preparati, borac. Bij. Ol. Cin- namomi gut. ix. F. l. a. pulvis, dividendus in tres equales partes, propinandus in vino Rhenano. Hxc funt minimé fallacia. S77. Paulus ex Annotatis D. Edv. Hulíe. In pueris pediculofis hoc expertus fum ( inquit A Hieron. * Reufneras) Juffi caput inungi oleo * Obferv. 28. Ípicz, & ftatim moriebantur pediculi. D. Sozme. "4t oleum. quodcunque illitum in[etia. exanimat, quoniam. obfivutlis meatibus. ve[piratoriis aerem inter- cipit & excludit, cujas defectu in[etla moriuntur. ' Car. III. De Stechade Arabica, tefte Diofcoride 1.3. c. 52. Plin.l. 28. c. 12. Verüm Lobelius in Adv. nobiles illas & rarif: fimarum ftirpium alumnas Stoechades infulas huic cognomines, non ex adverfo Maffilex, ut perperam ex Diofcoride perfüafüm eft. ( bidur namque itinere & litore indidem ab(unt) fed & re- eione Olbie, vulgo Hyeres, urbeculá olim tam lauta quàm nobili, à qua etiamnum hodie infüle Stoechades nomen retinent, non Maffile»; dicuntur namque Hyeres infulz. H tT habitioribus pilofis fquamulis imbricatis, cumfoliolis in earandem cacumine à Lavendula iffert. . -—-— ab infulis ejufdem nominis € regione Maffiliz ubi nafcitur cognomentum accepit, I. Srechas Locus. Locus. Vires. HisronrAa PraNTARUM. i. Stechas Arabica *vulgó dita Y. Bi Stechas vulgaris Park. — St. purpurea. C. B. Stecbas. frve Spica bortulana Ger. &affibonp o2 ivencf-3Labenber, 5n fome &ticabpor. [e Utilis juxta 4c pulcher eft frutex, fzdice lignofa craffiufcula, virgular emittente lignofas, cubita- les, & bicubitales inramos aliquot divifas, Fo/is per geniculos Lavendula bina,& ex alis alia minora, plura, incana, odore& fapore aromatico. Singuli azul; quadrahguli, plerunque foliati, uti obfer- vavimus,in /picas faftigiantur craffiufculas, unciales aut longiores, pilofis Esas imbricatas, in qui- bus flofculi purpurei: praterea ex cacumine emicant foliola aliquot purpuro-violacea, vifüi grata qualia feré in Hormino Matthioli. j In Sylva Grammontia & alibi circa Monfpelium, quin & medio circiter itinere inter Monfpe- lium & Arelaten invenimus. Crefcit, autore Clufio, plurimis Hifpanim, Lufitanie & Gallix Narbonenfis locis, ubi floret Aprili & Maio. Variat floris colore albo, quz Steechas vulgaris flore albo Park. quam per errorem habet pro Stcechade latifólia flore albo C. 5. * 4. Stechas longioribus ligulis. Claf. Park. cauliculis mou. foliatis C. B. fummz cauliculis nudis Ger. f'tencb 3Lagenber fuitf Tonger topdcatrcs, Hc in paucis à precedente differt, ( unde unicá defcriptione utrafque complectitur Clhfius) ni- mirum virgulis fpicas fuftinentibus aliquoufve nudis; fpicis xpfis longioribus & anguftioribus, ligu- lis denique & fümmis fpicis eminentibus admodum longis. * $ Stechas latifolia flore albo C. B. Foliis eft Lavendule, fire magno albo. In Murena Cafliliz D. Albinus legit: nec plura de eà habet C. Bauhinus, qui folus, quod fciani, ejus meminié 4. Stechas folio ferrato C. B. Ger. Park. ferat Ó* erifpo folio J.B. €atfibonp 02 &tita- hoo, initf) inbentei lcabeg, P » 9*5 Claf. T NC. Stcechadis genus hoc valdé rarum, Clufio obfervatum, ejufdem cum füperiore altitudinis, lignofis, fragilibus, tenuibus, quadrangulis ramis : qe etiam oblongis, ánguftisomnino ferratis & crifpisparce faperna virentibus, infern& candidis, calidi & amari guftüs. Ejus extremi quoque ramuli definunt in dodraritales virgulas, nudas, quadrangulas, incanas, quz fpicam fuftinent Steechade longiorem & ra- riorem, ad Lavendülz minoris fpicam propé accedentem, é multis fimiliter veluti membranaceis fqua- mis congeftam, cum eminentibus in fümmo quibufdam latiufculis foliolis é purpura cceruleis, uti in re- liquis hujus generis. Flores ex fingularum íquamarum finu copiofi, purpurei ut in vulgari; Sezez etiam fimile, quemadmodum & ra4/x. É Nonnifi in fümma Calpe fponte nafcentem & fuis floribus onuftam Februario menfe invenit Clufius * g. Shecbas viridz J. B. viridis Dalechampii Park. «iridis capitulo oblngo C.. B. Lugd. - ; Hor dt Viridítate nitet: fos per intervalla in caulibus multis, duobus longis, aliquot aliis multó brevioribus, capitulo in caulis fümmitate longo, rotundo, cum duobus in fummo foliolis, ex quo flores lutei exeunt. e el; » Stcechas abftergit, attenuat & aperit. Ufus pracip. in affectibus capitis & nervorum, fcil. in Verti- gine, Apoplexia, Paralyfi, Lethargo. In morbis pectoris idem praftat quod Hyflopus. Infüper urinam & menfes ciet, venenis refiftit, affe&tibus hypochondriacis fuccurrit.. Extrinfecüs in lotionibus capi- tis, fuffitu,&c. Scbrod. In ejus virtutibus defcribendis prolixus eft Mefüe. Vide J. Bauhinum aliófque Botanicos. Syrupus ejus triplex in ufü eft, Simplex, Compofitus, & Fernelit : omnes cephalici habentur, & in nervofa- rum partium frigidis affectibus felici cum fücceffü ufürpantur. Meefue pituitam & atram bilem hanc herbam. purgare fcribit, fed quia tardiüs & imbecillius ope- ratur, ipfi addere Jubet partem fextam Salis communis aut Salis gemmae, aut Myrobalanum nigrum aut Cepulam. ubetinfuper biliofos ab ea abftinere: ob quam forté caufam, inquit Cafp. Hofman- nus, defiit effe in ufu. * (6 Stecbadi [erratee affnis C. B. Tragium alterum Diofcoridis quibu[dam, | folio Tricboma- zis jJ. B Rawwolf. Radice ae o cento longiufcula, gracili. Ex qua fareul; emergunt lignofs, vix minimum digitum longi; quibas fali/a adherent longiufcula, pulchra ferie difpofita, adverfa, haud fecus ac 1n "Fricho- mane digelta, iis tamen longiora, ut in Afplenio, quibus & colore fimilia; nam fuperné pulchré virent, inferné veró cinereo tomento obfita funt, minora praíertim & ab imo primüm pullulantia. Inter hos circulos alii prodeunt coliculi nudi, purpureos fferes fpicatos fuftinentes. Ex imperfecta hac defcriptione quó referenda fit hze planta nobis non conftat. CAP. Lib.XL e HalisVericllais friticifs 51$ - | Car. IV. De Rore marino, afpergillis, quod vobis "otrifimilius uidetur : marinus autem vel quia in marinís locis feliciter proveniat, vel quia faporis marini, hoc eft, amari. of. Ezymolog. Graecis Libanotus s*e«- voukzih, 3. e. coronaria, ab 'odore thuris, & quód ad corollas texendas adhiberi folebat. Maginitudine fua & ftatura infigni, floribus ad caulium nodos foliis intermiftis, foliis oblongis ari- guftis prona parte candidis, fupinà obfcuriüs virentibus à congeneribus differt. HR dici putatur quia rofcidz fit naturz, vel quia roris inftar afpergatar, vel quia ejus ufüs in v. Ro[snavints coronarius. fruticofus. Y. B. bortenfis angu[tiore folio C. B, coronarius Ger. Libanotis coronaria. (Fue Rofmarinum "vulgare Pavk. dzommon fiofemarp. Rofniarinus; fuffrutex jacundiffimi odoris Thus redoléntis ( unde & nomen ipfi Libanotidis inditüm ) vel imprimis utilitatis commendatione notiffimus, & quia corollis petitus coronarii nomen adeptus, bicubitalis eft & altior, virgultis cenuibus, cinereo colore przditis, in quibus fva aliquot fi- mul ex intervallis oriuntur [ imo bina ex adverfo & alia ex eorum finubus conferta | rigidula, La- vendule anguftiora, breviora, prona parte candida, fupina faturatiüsviridia. Flores ex alis foliorum exeunt; & cceruleo albicantes Salviz florum effigie, minores, labello cotylz inftar concavo gutta- to: fibrz: incarvze, longe ex ri&u füb füpremo folio promicant. Vere primo & per totam feré zftatem floret. In hortis feritur,verüm non femine fed furculo. An Lecus:? differat fpecie à fpontanea latiore folio dubito : quód fi differat ubi fponte proveniat proditum non invenio. Qui feritur & latiora & rugofiora habet folia, nec facile fert hyémem. e Hujus varietas in hortis alitur foliis aureo colore varis, quz Parkiníono Refmarimum ffriatum Varietas. fre aveo dicitur. Habetur etiam flore duplici Park. In ufü func folia, flores ( AnthosOfficinis di) & femen. Cephalica funt & pracipuis, nervina, y;,,,. ac etiam uterina, Uus przcip. in affectibus capitis ac nervorum, 1n Apoplexia, Epilepfia, Paralyfi, — Vertigine, Caro, Sc. vifum acuunt, fenfüs ac memoriam Juvant, fcetorem halitüs emendant, Epatis, Lienisac Uteri obftru&iones refolvuntjictero ac fluori albo mulierum medentur;córque confortant. Herba ipfà fuffitu 8 vapore fuo peftis cempore aerem einendat & falubrem reddit. Diofcorides morbum Regium fanare tradit hanc herbam, fi quis ipfam in aqua coctam ante exer- citationem exhibeat bibendam, deinde exercitatum lavet, & vinum ipfi bibendum det. Semen cum vino hauftum ad icterüm commendat Mizaldus. Ad paralyfin aliófque nervortim affe&us conducit Vino aut Cerevifiiin qua Rofmarini fummita- tes infufa fuerint affidué in potu uti. ; Kd vifürn acnendum conducit flores recentes quotidie Jejuno ventriculo cum pane & fàle comedere, -Exficcati & incifi fumus ore hauftus Peti in modum utilis cenfetur adverfus Tuffim, Phüfin 8c 'Tabem pulmonum. j Solo ufu olei Rofmarini chymici propinati in deco&tis idoneis ante paroxyfmum multas febres tertianas exquifité curatas effe 1n Nofocomio Parifienfi di&o /z cbarité vidit & obíervavit M. acques. Dof 1v vel vi gutt. Sim. Paulus Quadrip. Botan. Claff. 2. p. 133. Habui ex excerptis D. Holfe. — Ex Rofmarini fruticantis truncis caudicibüfve craífioribus pectines in Galliis 25 parant, quibus uotidie caput pectunt qui à vertigine aliííque hujus generis morbis przfervari geftiunt : fed fraus 1mul inventa apparet, dum e Salice, Pyro, Tilia, &c. affabré peines ifthic loci exfculpunt, & per- politos confpergunt leviter cum gut. olei Rofmarini vel Spice, & fic impoftores arguti imponunt minüs fagacibus. Ex adverfar. D. Taser. Robinon. Diarrhaeam trimeftrem defperatam vino Rorifmarini curatam refert Vel/cbius Hecatoft. D. Hul[e ex Etmull prax. Aqua Regine Huhgarice deftillatur & przparatur éfloribus Rorifmarni in infüfis fp. vini. In Gephalicis & Néivinis affectibus celebratur. 2. Ro[marinus (pontamess latiore folio C. B. Ro[marimum latifolium Park. | Ro[fmarimus coronarius fritticofus ig nobilior J. B. 2520a0mdpaten 02 tuilo Tiofematp. Pracedente minor eft & humilior, ramis minüslignofis: fo/s latioribus, rugofioribus, faturatius virentibus, prona parte parum vel nihil 1ncanis feu candidis, magis fparfis feu rariüs fitis 1n. furculis & ramulis: TT'enertüs eft hoc genus, nec hyemes toftras facile tolerat. In Hifpania abunde oritur, unde in alto mari navigantes procul à littore ad multarum leucarum rscus; diftantiam odorem ejus percipiunt, etiam antequam terram videant. In Gallia Narbonenfi tantus ejus proveritüs éft, ut haud temere aliud incole lignum urant. x^ An hic planta à precedente feu hortenfi Rofimarino fpecie differat nécne miht non conftat. Nam: & hortetife fatum plantas producit latifolias, & in aliis etiam. füffruticibus tenerioribus fürcu- lo fatas hyeimes facilis tolerare, & firmiores effe adversus coclt injurias quàm à femine ortas. no- tum eft. "» 4n Catalogo Hora Regii Parifienfis aliam adhuc Rofmarint fpeciem invenio, hortenfem angufti- Varieras. ore folio argenteum dictum. CAP. Loci. Varsctaste. hffopus bir- Juta. Vires. 316 isTORIA PraNwNTARUM. Car. V, " De Fyffopo.. b eid di&um volunt quafi 4j (pro 2své doe) &m 9 dms, quia fuper vultus effundatur; quia ejus olim in afpergillis ad expiandum peccata ufüs erat : verüm rectiüs ab Hebrxo JWN deri- vatur, quàm vocetn feptuaginta Hyffopum vertunt non femel. Spicis florum longis, € verticillis rarioribus compofitis, floribus versis unam partem fpectantibus, fcgmento füpremo, quod pro galea eft bifido & furfum reflexo, foliis virentibus à reliquis Suffruti- Cibus verticillatis diftinguitur. 1. Hyffopus ewulgaris [picatus angnftifolims J. B... Hyff vulgaris Park. Hy[[. Officimarum carulea [rv fpicata C. B. Hyff: arabum Ger. €inmmen garben Dpfop, 05 orinioe E radice lignofa, dura, craffitudine digitali caw/es exeunt pedales aut cubitales, fruticofi, cüm lig- neícere incipiunt rotundi, dum enim adhuc tenellifunt, quadrati videntur. Foie angufta, oblon- ga, glabra, ad margines zqualia, folis. Lavendule fimili, fed multó breviora. Fleres denis verti- cillis fpicas longas mentientbus, in caulium fummutatibus, 1n unam partem feré fpe&antes, é calici- bus longis ftriaus in. quinque acuta fegmenta partius exeunt, ampli, coerulei, quorum fupremum foliolum bifidum fürfüm reflectitur, bifidum labellum binis alis fuperiore parte donatum. demittitur. Singulis flofculis £aziza infunt quatuor, oblonga, ceerulea cum fuis apicibus parvis, obícure purpureis. Collibus afperis Romaniz & Veronenfi tractu, przíertim fecus Athefim, ad anguftias faxorum & arcem munitiffimam, quz Imperatoriam à Venetorum ditione difcriminat € regione montis Baldi fponte fguticare hanc refert Lobelius, cüm nufpiam alioquin nifi in hortis fe inveniffe dicat. Felicior fàné nobis fuit Lobelius, cüim enim eadem loca peragraremus, Hyffopus nullibi in confpe- &um fe dedic. * Hzc planta multipliciter variat, nimirum 1. Folüs, quz coloris refpe&u, vel ex albo & viridi, vel ex aureo & viridi varia funt : Hinc Hyffopus foliis niveis Park. candidus Anglorum Lob. & Hyff. foliis aureis. Par&. circum[criptionzs refpeétu, vel ad margines zqualia funt, vel crifpa, veldiffe&ta ; Hinc Hyffopus crifpa Ge/z. foliis crifpis Park. & Hyff. foliis crenatis Par&. 2. Odore mofchum redo- lente; Hinc Hiffopus mofchata, vel de Ciliffa Per&. 3. Floribus, qui fit2s refpe&u vel uno ordine tantüm, vel duobus difpofiti funt : coloris refpectu vel coerulei. funt, ut plerunque evenit, vel rubri ; hinc Hyffopus rubro flore C. B. Ger. & aliorum: vel albi ; Hinc Hyflopus vulgaris alba ejufZem C. B. Ger. Park, cc. Adeóque ex una fpecie quatuor facit C. Bauhinus, plures Parkinfonus Nam omnes hz varietates vel ex femine in hortis fato oriuntur ; vel cultui & mangonio debentur. Hyffopus hirfüta C. B. foliis cinereis Park. non aliter à vulgari. differt quàm foliorum & caulium lanugine, aut colore cinereo. Hinc novem habemus Hyffopi vulgaris varietates raritate fua & elegantia fpe&abiles, qux hertos curioforum ornant, nimirum . Hyffopuni foliis niveis Park. candidam Anglorum Lol. . Hyffopumi foliis aureis Par£. . Hyffopum crifpam Ge/z. foliis crifpis Pars . Hyffop. foliis crenatis Par. . Hyffop. mofchatam vel de Ciliffa Par. Hyffop. utrinque floriferam De. . Hyffop. rubro flore C. B. Ger. & aliorum. . Hyffop. vulgarem albam C. B. Ger. Park. . Hyffop. hirfutam C. B. folus cinereis Park. «D 90-4 Oca 2 D Hyffópus calida eft & acris [fapore fervido, inquit C. Hofmannus, füáque acrimonia palatum to- tum pervadente] unde attenuat, aperit & abftergit. , Uus przcip. 1n affectibus pulmonum tarta- reis, tuffi, afthmate, &c. Syrupus in affectibus pe&toris paululum progreffis, ubi fcil. de Glycyrrhiza, Capilli Veneris, alii non fatis funtoperi quod moliuntur, eximii usás cft. Extrinfecüs adhibetur crebró ad fügillationes oculorum, ad uterum mundificandum, auriámque tinnitus tollendos (per tritorium fíuffitus füfceptus) ad oris abfterfionem (in gargarifmis ) Scbrod. Suntqui Abfinthio in corroboratione ventriculi praeferunt. — 1em. Cum carnibus bubulis decocta cum aliis oleribus minutim concifis, non infüaviter ex jure editur, ori ac ventriculo grata. | Urinas veró etiam movet & ad urinz ftillicidium utilis eft. Quantopere Hyffopus fügillationi oculorum confert, teftis fit Riolanus fenior. Expertus fum ve- rum, inquit, quod affirmat Archigenes apud Galenum, quód fi Hyffopi coma nodulo incluía bul- liat inaqua, & tepidé nodulus oculo cruento applicetur, tam manifefté fugit fanguinezn, ut lin- teum ipfum fanguinolentum videripoffit Hujus autoritatem fequutus ubi occafio tulit, decoétum Hyflopi aliquaimmultis adversüs fuggillationes, imó etiam oculorum. commendavi; f:d loco aque fucculum in vino bulliendum quandoque curavi, & ex voto eas evanuiffe recordor, dum le&um pe- rentibus facculus fübtepidus claufis palpebris fuit applicatus. Sizmo» Paullus. Vir quidam celebris mihi notus, cui femur ictuequi calcibus incuílo graviter contufüm fuit fola applicatione applicatione cataplafmatis cujufdam ex Hyflopi folus minutim concifis & cum butyro recenti non falito commixtis parati intra paucas horasà dolore liberatus eft, deleti etiam lividá & decolori nota in cute. D. Bol. . * 4. Hyffopus parva anguflifolia J.B. parva angulis foliis Ger. minor anguflifolia C. B. minor, - frve Hifpanica Park. Cluf. Dod. | Ai .Humilius eft & tenerius hoc genus, alioqui form non. multüm differens à vulgari, foliis angu- floribus, obfcuriüs virentibus, denfioribus, odoris grati : flofcul;s veró. in cacumine in brevis fpicz modum digefts. * 4. Hyffopus umbellata C. B. coronata, [cue comofa Clafi; Park. 4n Hyffopus fpicd brevi, lata J.B. Claf. Hoc genus vulgari non admodum | diffimile eft (inquit Clufius) fed. ad precedens Hifpanico fe- mine natum magis accedit; exceptis ramulis, qui in virgarum faftigio numerofi in latam comam fparguntur. Praterhanc aliam. Hy[Jopi comof? fpeciem conftituit C. Bauhinus, quam Jatfoliam com4 rotundd confertá vocat, idque autoritate przcipué codicis Czfarei ; cujus picturis quanta fides habenda fit, nó- runt rei herbariz periti. Hyffipus furculis. denfis Park. Park. Humilior eft Hyffopo vulgari, ramulis feu fürculis crebrioribus, tenuioribus, minüslignofis, de: orfum magis reclinatis ; foliis obícuré viridibus denfiüs difpofitis : in aliis cum eo conveni. Parum differt ab Hyff. parva anguftifolia f. B. * 4 Hyfopus anguflifolia fpicata C. B. Park. tenuifolia Ger. 'Claf. Valdé fruticat hoc genus, nec minis quàm vulgare fuis virgis fe propagat, quz fefquipedales in: terdum fünt, durz, lignofz, 1n multos virides tenuéfque ramos divi, quos obfident anguftiora quàm in vulgari fois, viridia, calidi guftüs. Summi rami definunt in fpicam /fforuz illos verticillatim ambientium,vulgari formá fimilium, minorum tamen, coloris coerulei. | R2Z;x dura, lignofa, multifr- da, plurimííque capillamentis firmata, ex qua plures etiam naícentes virge, humi interdum pro« cumbentes, fibras agunt. Tota planta, fi digitis atteratur, odorata eft. Hujus piéturam & ramos tenellos Londino accepit Clufus. * s. Hyffopus latifolia C. B. Park. C. B. prod. | . Caulibus eft lignofis, rufefcentibus, ftriatis: foliis triplo quàm in vulgari latioribus, obtufis, 1n re- liquis cum vulgari conveniens: quam Londino accepit C. B. * 6. Hyffopum montanum Cilicium quibufdam Y. B. Hyffopss anguffifolia montana a[pera C. B.. Hjf. montana Park. Hac à vulgari Hyflopo hortenfi in paucis differt, foliorum nimirum anguftii, duritie, afperitate & hirfütie, fapore amariore, minüs acri —Sufpicor hoc genus non differre ab Hyflopo montana vel de Cilifía Par£. * 4. Hyffogum Goritien[e floribus erticillatim ambientibus J. B. Hujus ramum duntaxat pedalem ab Agerio fibi datum defcribit J. Bauhinus: erat 1 rectus, fir miufculus, foliis veftitus glabris, unciam circiter longis, culmum latis, Satureiz duriori fimilibus, inter quz alia multa, fed minora, odoris grati & favis, fapore nonnihil acri cum leviffima amaritu- dine. Spicaunciis duabus longior erat, angufta fivetenuis, tenuior multó quàm in vulgari, multis parvis conftans verticillis, & fecundum unumquodque verticillum foliola duo floribus longiora. F/o- 7e; non vergunt in unam partem ut in vulgari fed ramulos ambiunt, parvi, multus apicibus do- nati. 5. 8. Hyffopus folio Origami Dalech. J. B. HyfJopus rotuudifolia [picata, forte Diofcoridis C. B. Hf. folüs : Origani Park. 4n Hy[J. Nummulariz folio Ger ? Odore, fapore, floris fpicá ceeruleá nihil à vulgari diverfüm eft hoc genus, fed ei re tantüm, DES Ipore y nh | xe quód foliuni Majoranz, Pulegióve fimile ac rotundum 1n longum non porrigitur vulgaris modo. Yy CAP. 518 Hisron:A PruaNTARUM. Car. VI. De Satureza. Atureia aliis à faturando dicta eft, quód cibis loco condimenti addatur: Aliià Satyris nomen traxifíe putant, quia coitus marcefcentes ftimulat. Graecis Thymbra di&a eft, forté s 4$ Sie ob fragrantiam C. B, Et tamen Columella diftinguit Thymbram à Satureia, Et Satureia 7 bymi referens Tbymbraeque [aporem. I. Satureia durior J. B. montana C. B. bortenfis Ger. vulgaris Park. 3Dintet Aatoutp, id ef Satureia byberna., Folia huic anguftiora quàm zflivz hortenfi, przcipué que primó exeunt, multó duriora, inque acutos & pungentes apices definentia, dilutiüs viridia. —Cawles teretes, hirfuti, geniculis multo cre- brioribus quàm in fativa intercepti, unde & folia & ramuli frequentiores & numerofioresfünt, Art- que hac notá fola primo ftatim afpe&u à priore poffit diftingui. Ramuli in hac fpecie non in pa- rem longitudinem excurrunt ac in illa. Flores ex alis foliorum hinc inde exeunt, in pediculo com- muni longiufculo, duo tréfve fimul, interdum etiam finguli, galeati, gale interdum reflexá, labello trifido, coloreex albo languidé purpurafcente. Ca/ix floris in. quinque longa, anguíta fegmenta dividitur. Planta fruticoía eft & in multos annos vivax. Sapore & ^ odore cum zítiva con- venit. Lecus. In Gallia Narbonenfi circa Monípelium, Nemaufüm, &c. in collibus: invenimus etiam in He- truria in alveo cujufdam torrentis non longé à Radicofano copiosé. 2. Satureia. bortenfis Park. «eftiva bortenfis. Ger. [ativa J. B. bortenfis, fue. Cunila fatrva Plinii C.B. Summer Sàabourp. T. B. Ljgnofa nititur radice & fimplici, fibras majufculas emittente, ex qua virgwlta fürgunt pedem. aut cubitum alta, teretia, rubeícentia, fubhirfuta, geniculis certis diffin&a, ad quorum 1ngula folia nafcuntur Hyflopi vulgaris, nonnihil hirfuta, crebris foraminulis non tamen perviis erofa, odore fuav1 vehement [J. B. Thymi vulgaris mitiore] fapore acri. Caules ramofi fünt ramulis ex adverío binis, & foliorum alis exeuntibus, & ipfos etiam caules longitudine excedentibus. E folio- rum alis exeunt ffofcu/; plures fimul, pediculis brevibus, € calicibus in quinque acuta & angufta fegmenta divifis, ipfin quatuor lacinias partiti, ex albo purpurafcentes. Semisa parva, Bias quàm 'Thymi tamen majora. Planta eft zfliva nec per hyemem durare poteft ; unde quotannis feri debet. Locus. In agris circa Caffelneuf. non longé à Monfpelio copiosé. & fponte ortam obfervavimus. Vires. Eft inter herbas calidas & acres, que urinam & menfes movent: facultatibus cum "Thymo & Serpyllo convenire aiunt. Nobis pottüs ut facie fic viribus ad Hyffopum accedere videtur. Ufüs eft, inquit Schroderus, 1n affe&ibus vesrriculi, cruditate, anorexia, &c. [proindeque con- dimentum pauperum effe fcribit 'Tragus: nam omnibus eduliis tam carnium quàm pifcium concoqui, &c.] Pe&oris, Afthmates seri, menfibus obftru&tis : vifum acui. Extrinfccüs difcutit tumores, doloréíque aurium fedat. — Ufíns ejus frequens eftin culinainter alia olera. Cum phafeolis & aliis flatuofis utiliter incoqui- tur& editur. Fabis cum Selino incifa & infrixa edulium gratum, Belgis frequens habetur. LoP. Pauperes in Germania Braflicas capitatas hac herbá condiunt, qui fit ut illz jucundiffimum odo- rem ac faporem gratiffimum inde accipiant. 7. B. Plantam hanc quamvis annua fit & herbaceam ob convenientiam in foliis, odore reliquifque no- tis cum Satureia duriore feu hyemali ab ea non feparandam putavimus. 3. Satureia San Ger. fpicata S. "fuliani Park. Sat. [picata. C. B. Sat. foliis tenuibus, [rue tenuifolia S. T uliani quorundam ]. B. Ad. Lob. ; In "Tyrrheni maris afperis & falebrofis S. Juliani Hetrufci magno proventu oritur, virgulta: exili- bus, palmum alus, farmentofis, lignofis: fo/is ab imo. crebris, 'Fhymi Cretici, fed anguftioribus, longiufcus, fpicam brevem fummo gerentibus, ffofculis copiofis 1ntextam : guftu acri & odoro, u- nivería exobfoleta purpura albicat, '"'hymo majore minor, minori feré par. Locus. In collibus Meflanentis agri in Sicilia non minüs frequentem obfervavimus quàm in monte S. Ju- lani. Crefcit & in 1pfis Florentiz urbis muris. Saxifragam primam Mattb. C. Bauhinus pro hac planta habet: Parkinfonus nofter pro diverfa füb titulo Saxifrage vere Dio[coridis Mattbioli. "Tum à Serpyllo cui aliàs nafcendi modo fimilis eft tum à Satureia differt, quód tum odore fnavi, tum fapore acri, qui illis infunt, careat. Confüle fi placet Parkinfonum. 4. Satu- Lib. X. «De Herbis F^ disicülatit fruticofis. 4. Satureia Cretica. C. B. Ger. emac. Zhymbra ffve Satureia. Cretica legitima Park. Jhymbra Graeca J.B. Claf. L Had | | Malus ea vanis. ftatim à radice fruticat, Thymi inftar, quadrangulis, fübafpera Ianugitie obdu. &is, purpuraícentibus, quibus innafcuntur alternatim femper ex adverfo ramult, foliis eádem ferie digeftis onufti, 'Thymi genuini foliis pene fimilibus, fübhirfütis, odoratis, medii Cunilam & 'Thymum odoris, acriufculíque faporis. Summos ramos verticill capitula multis foliolis conftantia, inter quz caliculi, € quibus emergunt fi uavi quodammodo inter atim ambiunt aliquot ter purpurafcentes ffof- r eft & repanda, fü- quinque figuli can- E femine hec planta. nata pufillo, ni- culi, 'Thymi flofzulis fimiles, 1n. quatuor lacinias divifi, quarum infima latio prema etiam lata fed brevior, relique duz minores, prodeuntibus & medio dicantibus, quorum apices fuíci coloris, & medio /£j/» bifido. gro 'Ehymi femini non abfimili. — Rai dura, lignofa. ) | | Clufius legitimam 'Thymbram ftatuit, quam etiamnum hodie. Cretenfes Thymbri & "Thrybi ap. pellent... Ex femine ab Hon. Bello & Creta ad Clufium miffo enata eft. Pr. Alpinus hanc plantam "Tragoriganum effe contendit, non Thymbram, pro qua Ícquentem proponit. | $. Thymbra Alpin. exot. Alpin. * : Vw: ms in afperis locis 'Thymo fimilis, fed ramulis Thymi gracilioribus, minoribus, atque tenerio- ribus; qui utrinque. habent alios furculos, graciles, non ex oppofito pofitos, oblique a&os, foliis "T hymi fed tenuioribus & mollioribus, herbofi coloris virefcentis, multus ex oppofito invicem caules teneros ambientibus, Cauliculi vero in fümmitate ferunt fofculos purpurafcentes inter foliola Ípicz modo. Exili radice, tenui, longá,lignosáque nititur. "Thymo hzc ftirps fimilis eft, fed alutudine minor, & eo longé ramulis feré in orbem expanfis latior, ac ad terram depreffior. 'Dotaeft odo- rata, odore ad "'hymum quadantenus inclinante, nec. minüs & acri fapore thymum itidem fi- mulat. à Nc In ciborum. condimentis ufum habet, & in medicina, non miniis ad movendos menfes in mulie- rius, & urinam. Ejus decoctum plurimüm valet in tuffientibus ex melle ad excrementa in pulmo- nibus 1nfar&ta extenuanda, detergenda, atque ad fputum facilitanda, T" Pona in Baldo Italico Satureiz cujufdam meminit fine defcriptione quam vocat Satureiam Creti- cam fpinofam. uc SU TE VU Ld iie Y RENI a Car. VII De 7. bymo legitimo. "(CNYUG- vel Eom dà Svp dicitur, quód adhibeatur iis qui animi deliquium patiuntur ob. cráffos hu- o mores ; vel Sr $ Suiudzsos 1j viis quód hoc Veteres in facris quz igne accenío fiebant primüm ufifunt. Alias Grammaticorum conje&turas de ratione & origine nomitiis- vide apud J. Bodzum à Stapel. Comment. in "Theophr. hift. lib. 6. c. 2.pag.566. — Differt à Satureia, cui aliàs fimilis. eft, odoris fragranti, & floribus iri oblonga capitellà con- geftis Tbymus capitatus, qui Dio[coridis C.B.. dbymum legitiznum capitatum Park. Thymum Creticum, [roe "Antiquorum J. B. Toymum Creticum Ger. e true d pme ot tbe 3Uncients, Claf. Suffrutex eft'Thymum, pedem interdum altus, multis ramis lignofis, tenuibus & candidis przdi- tus, quos per intervalla ambiunt foLiz, fibi invicem oppofita, angufta, tenuia, candicantia, acris guítüs, qux quibufdam locis hyeme decidunt: nam ubicunque fponte nafcentem hanc plantam in- veniebam, feu hyeme, fcu veris initio, foliis viduam confpiciebani : f&d utrinque ab exortu & vefti- giis foliorum prominebant veluti oblonga capitelle, inftar eorum quz 1n. Origano onite fünt, ex te- nellis foliolis viridibus congeffa, adeó confertis &: numerofis, ut unicum longiufchlum folium ap- pareret. Ipía capitella cum floribus in. planta virente obfervare non potui; Hiípali 3utem, ubi maximus eft ejus proventus (nam aliud Thymum non norunt) magni ejus jam reficcati fafciculi de- monflrati funt, cum fuis folus & longiufculis capitellis fios purpurafcentes flores adhuc retinentibus gratiffimi odoris : illo enim 1n aqua decocto utuntur ad dolia, quibus vinum refervatur eluenda ac repurganda: non minoris ctiam usüs eft ad conciliandam odoris gratiam iis vafis quibus condit uvz afférvari folent. Non modó circa Hifpalin copiosé nafcitur, fed Gadibus eti Continenti, totá infuper Bztica in maritimis collibus, Meridi eu[as Sicilie urbem imvenimus. D. Wheeler in infula Corcyra, Et 1n infula Cithara nunc Cerigo aliam (eu. fpeciem, nafcentibus. am, qua parte infula ponte jungitur ei obverfs. — Nos im faxofis prop) Syra- feu varietatem foliis minoribus azminatim Y ys Bellonio Viret; Locus. 520 Hrsron:ia PruraNTARUM. "-————— OM——————————9H'' !()ae)Á)c2———————— ááà Lib.Ob. capa. Bellono autore ità frequens in tota Gracia reperitur, ut nulla herba in montibus faciliüs Vires LI Locus: Vives. proveniat; ubi pro loci diverfitate florem profert omnino album, vel coeruleum aut purpureum, vel mixtum. bs TThymum cum aceto & ale pituitam per alvum. detrahit: ejus decoétum prodeft anhelofis 8c orthopnoicis, tineas ventris exigit, menfes, partus & fecundas pellit, atque urinas ciet: cum melle 1n eclegmate faciliores efficit exícreationes : recentes tumores difcutit ; cum aceto illitum ; concre- tum fanguinem diffolvit, verrucas penfiles tollit : ifchiadicis cum vino & polenta impofitum füb- To hebetibus oculis in cibo: eft enim & fànitatis tempore ad ufum idoneus loco 'condimenti. Diofcor. Pares illi facultates tribuit Plinius, & infuper addit, Dari Comitialibus, quos correptos olfa&tus excitat "Thymi: & Viris contra. inflanones, & f1 venter. urgeat, teftéfve aut veficx dolor exigat : Axticularibus morbis ac luxatis tritum ac lanz infperfüm ex oleo imponi : dari & portionem articu- laribus morbis triutn obolorum pondere in tibus cyathis aceti & mellis. Thymo, quia gratiffimi odoris in. aqua decocto utuntur Hifpaleníes (Clufio referente ) ad dolia, quibus vinum affervatur, eluenda & repurganda : non minoris etiam usüs eft ad conciliandam odo- ris gratiam 1is vafis quibus condita uva afervari folent. Car. VIIL De Maro, Arum nonnulli di&um volunt à rege quodam Thracie cui Maro nomen fuit: Sed verifi- milius ( inquit Jo. Bodzus) ab Amaraco per Apocopen nomen impofitum. Marum ( de vulgari Mafticheno loquor ) foliis "Thymi majoribus, odoris fragrantia, fed pracipué lanuginofis ab omni nobis cognita Verticillatz fpecie, facilé diftinguitur. I. Marum Ger. vulgare Park. Sampfucbus [ue Marum. maffichen redolens C. B. Clinopodium quibs[dam, Maffichina Gallrum J.B. d2evb-Qpattick o» 9pattick-tbmme, bp fome &lfo calien darum. ! In frutícem lignofüm, bicubitalis interdum altitudinis, multis ramzs brachiatum adolefcit, & in plures annos durat, nifi hyems afperior eum corrumpat. Foe viridia, "T'hymi durioris fimilia fed majora, fapore acri predita. In extremus furculis capitula lanuginoía, & paulo etiam inferius ambientes fimiles verticillos obtinet é quibus emicant Hofcali albi. Odor totius plante gratus, fed paulo vehementior. ; Verüm non eft cur in hac planta defcribenda multum laboremus, cüm ( ut diximus ) ab omni- bus, nobis faltem cognitis verticillatis capitulis lanuginofis differat. Floret, autore Clufio, cum 'Thymo.& Stoechade multis Hifpaniz in locis : Provenit autem folo arido & petrofo. Ob odoris fragrantiam ftudiofe in hortis colitur, in Gallia, Anglia, Germa- nia, &c. i Deodatus in defperato menfium fluxu. ultimum & preíentiffimum remedium ducit pulverem cer- ticis Mari ad 3j. cüm vino auftero, fingulis matutinis horis propinatum. — D. Soae & Dolzi pr. * a. Marum [pinum Park. ]. B. fupinum Lobelii Ger. emac. repeus verticillatum C. B. Non abfimile eft Maro maftichino fed cauliculis repentibus.. Sampfüchum Diofcoridis five Ama- racum ferpentem 4dv. quam hujus fynonymam facit C. Bauhinus, Lobelius fic defcribi. | Non eri- gitur aut fruticat ramulis ut Majorana vulgata; fed in cefpitem caducis Serpylli modo, cui alioqui perfimilis folio, effigie & magritudine eft. Car. IX. De Thymo vulgari &9 Serpyffo. S54 Yerew à ferpendo dictum eft quia aliqua ejus particula terram tangente radices ab ea demittuntur. Ut autem íerpo à Graco $eze, ità ferpyllum ab $ezw»w fpiritu afpero inS mutato, ut 1n aliis multis, V. g. [4 fex, £g]. feptem, £4G- fedes, idyas fudor, cà fub, xig fuper, Vn fylva, dc fus, jq Íemi, dAx(g- fulcus, $ fe, as fal, dogs. falio, &c. Thymi notz funt folia brevia & latiufcula, flores in capitulain fummis ramulis habitiora & laxa congefti. Serpyllum à Thymo differt quód humilius fit & minüs fruticofum, & ut nomen indicat ramulis procumbentibus ferpat. T7 etymon fuüperiüs tradidimus in capite de "Thymo legitimo. Serpyllum auteri I. Tbymum [20 ge PLENAS. uu 1. Tbymum durius Ger. durius vulgare Park. vulgare vigidims, folio cinereo J. B. Thymus yulzas 4 rà folio tenuior C. B. 9Qut& fme, o2 tincicabeb d pmo, AUR Odoris jucundi commendatione culturam multis locis meritum eft quod hodie plerique omnes "Thymum vocamus, lignofà radice, fatis numerofis filamentis donata. — Razeuli teretes, itidem li- gnofi, fubhirfüti, fo/;is Serpylli, anguftioribus, incanis, cinereí(ve, fapore acri praditis verticillatim pez iitervalla veftiuntur : Floruz verticilli breviore intervallo eft ubi fpicz figuram*mentiuntur: funt autem ii colore purpurafcente vel albo, labellum veluti promittentes trifidum, unicá laciniá fürre- étá, € medio ftylum. purpuraícentem exferentes, calyculis Serpylli ftriatis; hirfutífque. In Gallia Narbonenfi vix alia frequentior occurrit planta. Lotus, Tk. Thymus vulearis folio latiore C. B, An fpecie à przcedente differat dubito, alii non diftinguunt. y ^. d Alterius fpecie meminit. D. 7Magzo/ in fterilibus verfus C/zpies & "aeos à fe inventz, cui titulum Thyraum fufiss facit Tbymum fupinum: candicans odoratum, quod. priore humilius, foliis candicantibus & odoratiffi- ?"m candi- — mum elle ai; Hzc forté fpecies eft quam Parkinfonus Thym: durioris candidioris titulo defcribit ^" é femine "Thym: durtoris vulgaris feminibus permixto fibi in horto enatam, ramulis tenuioribus, fo- liis candidioribus fecu magis incanis, rarius difpofitis; odore etiam vehementiore. * 3. Tbymum inodorum C. B. Park. C. B. prod. Suffrutex eft, ob levem lanuginém quá pubefcit iicanus eu/e lignofo, cortice incario, rugoio veftito, qui in plures ramos palmo minores, recurvos, híque in alios & velut 1n orbem difpofitos di- viditur: quos per intervalla f2//4 breviffima, anguftiffima, plura fimul juncta, inodora & pene infipida cingunt. Cauliculorum fummis ffres plures, purpurei, formá & difpofitione T hymi vulgaris floribus fimiles infident. In regno Valentino locis arenofis ad litora copiosé provenit. Tou Saporis eft fübacris, unde dtteriuat & incidi; —Ufüs pracip. in affectibus Tartarem; — 1. Pulmo- y;,,,,. num, ut Afthmate, "Tuffi, &c. 2. Artuum, ut Podagra, Omnia vifcera referat, appetitum exci- — ^ tat. Extrinfecüs in. tumoribus frigidis, fügillaionibus, inflationibus ventris, doloribus arthriticis. Schrod. ? m Noftratibus ufürpatur pro olere, & jufculis incoqui folet ; calore fuo ventriculum refocillat, & concoctionem promovet. ; ÁÀ. 4. Serpyllum *vulgare Gor. J.B. vulgare mimis: Park. C. B. €omnmon 9/0tfer. of Gr pme. T. B. Tàm Grzxco, quàm Latino hujus nomini originem dederunt ferpentes ramuli; diri, lignoli, qua- drati, fübrubentes, modice hirfüti, qui ubi terram attingunt. novas fubinde raices agunt : prima autem lignofz funt, fatis crafle & frequentes, fufca, plurimis fibris capillate. — Ad ramulorum no- dos folia "Thymi vulgaris latiora, fübrotunda, nervoía, fapore acri & aromatico. Flores in capitulis "Thymi, interdum candidi, plerunque tamen. purpuraícentes. " Ejus duplex habetur genus. Prime flos eft media parte minor, apice in medio 1nterdum bifido, yz, colore ut plurimum purpuraícente : folia ut fequentis, odore nonnihil ad. Meliflam accedente. Secundo fló$ miajor duplo, in medio quique apices, color remiffior & minüs purpurafcens : in foliis non differt à precedente, nifi odore, qui nobis füavior videtur. Utraque hac varietas apud nos pal- (fim habetur. Eft nobispraterea genusaliquod foliis & caulibus przcedentibus fimile, fed hirfütum valde. Serpylli fummitates non raró degenerant in capitula tomentacea, candicantia, qua ( inquit jJ. Bauhinus ) florum loco fint; imó 1nfe&orum matrices funt. Summitates enim hujus herbz ab infectis quibufdam compun&tz hoc modo degenerant, & vermiculis domicilia & efca fiunt. De his plantarum excrefcentiis feu fructibus ut vocant fpuriis & excremerititiis confüle Excellendif. Marcelli Malpighii Anatomes plantarum partem alteram. In montofis & pafcuis ficcioribus, inque formicarum tumulis ubique feré terrarum abundat hzc r5; anta. Serpyllum aüreum five verficolor Parkinfoni non alia in re à vulgari Serpyllo differt quàm fo- Serpii awre- liorum colore ex aureo & viridi mixto feu variegato ; qui arte inducitur, utin Hyffopo, Rofmarino, alus. Serpyllum ut faciefic viribus cum Thymo convenire videtur: éftque inter calidas ficcáfque her- p; ,. bas quz urinam & menfes movent. Cephalica eft (inquit Schroderus) uterina & Ítomachica. Ufus — ' przcip. in menfibus ac urina ciendis, in expuitione fanguinis, fpaímo, &c. Extrinfecus arcet vigilias, cephalalgias, vertigines. Ciet. menfes ( balneo). Vulgus decoctum Serpylli dum Eryfipelate infeffatur calidum bibit, unde fudor proritetur, quo epoto fepe valetudo meliorefcere folet. —. S. Palas. Balfamo Serpylli aufpicato vertiginofos à verügine prxfervamus. | 1degz. Paracelío in catarrhis palmarium remedium eft Aqua Serpylli cum. Sp. Vini hymice. elicito. D.Soame à. Dol. Lib. 1. C. 10. S. 8. RET : Loquelam zia Hisronr:rAaA PraNTARUM. Loquelam Apople&tico poftliminio reftitutam fpiritu Serpylli vidimus. I4em ex eodem. A. 08. Serpyllum citratum Ger. Park. — Cirii odore J. B. foliis Citri odore C. B. 31emon Grfpme. Chf. gs Admodum fimile eft vulgari, in omnibus Europz provinciis occurrenti, craffiora tamen & ma- gis atra habet folie, qua trita Citrii mali vel Meliffophylli odorem referunt, & capitela pauló ma- jora magífque purpurafcentia, fimilibus tamen flofculis przdita; craffiores ramulos, quadrangulos, palmares, per terram fufos, ad fingula internodia fibras agentes : radicem veró lignofam, mula- hidam, fibrofimque, numerofos proferentem cauliculos, fummam tellure in orbem fe fpar- gentes. EE . . : , In montofis fed rariüsinvenitur: in Pannonia mixtim cum vulgari prodit, cum eo etiam florens Junio. Cif. E Serpylum Serpyllam mofchatum ParK.odore pracipué à citrato differt, necà quoquam praterea (quod fci- mvjcbatum. | am) Botanico memoratur. Loctht. * 6. Thymum latifolium Park. Ger. — Serpyllum majus latifolium C. B.. item Serp. fatroum ejut- dem. forté etiam Serpyllum vulgare majus ejuídem, & Park. Minüs erectis quàm "Thymum durius, tenuioribus nec adeó lignofis, humi diffufis & procum- bentibus, multóque pluribus luxuriat ramulis : Foie molliora, latiora: Flefcul ex albo purpuraícunt. Hyemes noftras minüs reformidat, adeóque diutius in. hortis fatum durat, quàm Thymum vulga- re durius; odore & fapore eft remiffiore. * 4. Serpyllum majus Park. vulgare enajus C. B. Serp. majus flore. purpureo Ger. C aliud candi- do Cam. à; Majus eft. & erectius Serpyllo vulgari, fois majoribus, pallidiüs virentibus, Majoranz aemulis: floribus etiam majoribus purpureis. * 8. Serpyllum latifolium bir[utum €. B. Park. C. B. prod. "Tota planta ob mollem lanuginem quá pubefcit, przfertim caulibus, incana eft. — Cawliculis do- natur frequentibus, tenuibus, longis, recurvis, qui. fz/iis fübrotundis pediculis oblongis donatis cin- guntur, Cauliculorum fammis capitula flofculorum purpurafcentium infident. * 9. Serpyllum angu[tifolium glabrum C. B. — Pannonicum. Clufüi Park. anguffo folio, odore mis Sf uglandis, «oel. ullo J. B. CIuf. Anguftiora huic fo/ie funt, paulóque longiora [ quàm vulgari Serpyllo] viridia, glabra, rariüs per cauliculos fparía. —Cawliculi frequentes, tenues, longi, humi fufi, & lübinde ad internodia fi- bris fefs firmantes, oblonga, mollia & veluti fpicata in fummo ferentes capitella flofzulis vulgari zqualibus referta. — Radix lignofa eft, dura, & multifida. "Tota planta aut. nucis Juglandis folio- rum odorem quodammodo refert, aut interdum nullo manifefto odore praedita deprehenditur ; fo- líne mutatione an aurz variantis afflatu id accidat me latet. * 10. Serpyllum angufto lanuginofíque folio J. B. anguffifolium. bir[utum, «el. montanum. vepens birfutum C. B. — Serpylli Paumonici Clufüi varietas altera Park. — Serpyllum. bir[utum Ger. emac. o7 078€8Nf. Late ferpit & magnos czfpites nonnunquam occupat. Nam licet duram & lignofam habeat ra- dicem ( ut przcedentia genera, ) tenues tamen. quos in circuitu fpargit caulicul; fubinde fibras agunt, qua temporis fücceffü in radices non minüs duras & lignofas evadunt quàm fit primaria, atque alios deinde fundunt in ambitu cauliculos, fo/i;s non minus quàm proxime przcedentis oblongis, & iis quidem anguftioribus, praeditos, incana mollíque lanugine pubefcentbus: longa in fummis cau- liculis capitella à fecundi generis longo glabróque folio non differunt, & fimilibus flofculis plena Íunt. Semina in villofis rufefcentibus utriculis parva, rotunda, fufci coloris. "Tota ftirps pineum quodammodo five refinaceum odorem trita refert & calido guftu eft. Hanc fpeciem pro Serpyllo hirfüto noftrate in Cat. Ang. habuimus, verüm nunc diverfum arbitramur. Locus. EIzc duo genera proxime defcripta in Ungaria, Auftria & Moravia mixtim cum vulgari Serpyllo nafcuntur; & eodem tempore, menfe videlicet Junio, florent. " ] Serpyllum longifolium hifpidum C/sf. in ejus Obferv. Pannonicis qQ.. Hoc genus folus hifpidis 1o S in Íqualidis & incultis viz montis Lupi Junio menfe copiofe florens obferváffe fcribic . Magxuol. * i1. Serpyllum Lib. XI. De Hess Vertieilliti fruticofis, 523 * jr. Serpyllum folio Tbymi C.B. Noarbonenfe Park. Cretitum Ger. [y^vefre, Zygi Clufto, Tby- mo «uulgatiori, vigidiori fimile J. B. Claf. Serpyllum fylveftre, Z;ygis appellatum, quale Diofcorides defcribit, obfervabam, ni fallor, ii Caftella veteri, iifdem locis cum "Thymo duriore five nigro; cui perquam fimile eft figurá, ramis, altitudine & radice: fola veró pauló latiora habet quàm "Thymum, ninüs odorata, fed gravius nonnihil olentia, uepote quorum odor fit feré inter. Abrotanum & Steechadem medius: in virgis item ramulos, qui floribus verticillaim na(centibus veftiuntur, coloris ex albo purpurafcentis: quà florum difpofitione & odore à Thymo difcerni pené duntaxat poteft. Minor elt praxerea ejus acri- monia quàm Thymi, quippe quz aliquid adftrictionis admixtum habeat. Floret cum Thymo duriore, & perpetuó etiam viret. Car. X De Tragorigauo dicto. Ragoriganum Latiné hircinum Origanum fonat ; fic di&um non quod hircum oleat, fcd quód gratum fit hircis pabulum, ut Onitis afinis. Nicandri Scholiaftes ad. hunc verfum, : D 4 » L4 [4 ? n7 Li , ^ . . B bat. qpujpclavóy ow Opetoy, Ove &dlovTee ob vpX)pi jiyoyus wuTuQepéis 1. C. in Venerem proclives feu pra- cipites, | | - Non videtur differre genere à 'Thymo vulgari. * p. Tragorigamem angufifolium C. B. Hifpamicum Park. Tragorigamwum Clufü Ger. Trag. tenuioribus folus, flore candido J. D. CI. Minores fünt huic fureuli & candidiores, tenuiora longioráque feliz, aliquantulum incana, acris guítüs : odor minüs jucundus quàm in Tragorigano primo C/zf. five Clinopodio quorundam, Ma- füichina cognominato: fles etiam verdicillatim circa fummos ramulos nafcuntur ex utriculis pro- deuntes, majores aliis & galeati, candidi. Semez obfervare non potui. —Radi» priori fimilis, ligno- fa, dura, multifida. Solo Valentino agro fponte nafcentem & Martio florentem obfervavit Clufius. * à. Tragoriganum. Mattbioli J. B. Park. — Serpyllifolium C. B. Trag. Dodonei Ger. quoad icc- 970m. Mattb. Hoc genus frequens. nafci in Forojulienfi agro affirmat Matthiolus, in collibus fAxofis &. veteri- bus muris: ei veró tenues tribuit ramulos, fo//is parvis longiufculis, Serpylli zemulis, ftelle: modo difpofitis fapore fer Pulegii; floribz parvis. carnei coloris onuftos à media parte caulis, RaZicem parvam, multis fibris donatam, ejufdem odoris cum foliis. Difficile eft ( inquit J. Bauhinus ) certó affirmare de qua planta intelligat Matthiolus, nifi nos aliquis Forojulienfis doceat, qux planta apud eos icon: Matthioli refpondeat. Matthioli glofiàto- res & patroni nihil certi de hoc Tragorigano fcribunt. Lobelii fententia mihi [. f. R.] arridet, hoc non Tragoriganum fed Calaminthz fpeciem alteram effe Serpylli & Clinopodn higurá. 3. Tragoriganum Creticum Q.B. Park. Trag. Cretenfe. Ger. Trag. quibu[dam migrius, folio duro, flore purpureo J. B. SH: Virgultis fruticat dodrantalibus & longioribus, adverfo plerunque ramorum frequentium. pofitu brachiatis, lignofis, rubicundis, quadrangulis, hirfütis: Fw//a ex adverfo nafcuntur per modica inter- valla, oblonga, Satureiz folis quodammodo fimilia, latiora, magífque rotunda, interdum 1n hor- tis noftris & Majoranz folis non minora, ftigmatis punctata, nignicantia, ta&u dura, guftu acri &t aromatico, odore füavi; exquorum finu alia minora folia quoque emicaht. Flores verticillati, Satureie flores xmulantur, ex purpura pallefcentes, rictu hianti apiculos exferentes, calyeulis harfu- tis in quinque aculeos definentibus. Ra4ix lignofa exteris rubet, intus albet, ac 1n furculos aj: quot abit, capillaribus fibris donatos. Locth, In Valentino agro fponte nafcitur & Martio menfe floret, autore Clufio, cui Tragorigani fe&- Locus. cundi altera fpecies dicitur. 'Tragoriganum herba eft calida & acris, & ad eadem utilis ad quz "T hymus, Satureia, Hyflopus, Vires. nimirum, ad pulmonis affectus, Tuffim, &c. ad meníes & urinas remorantes ; ad cruditatem ven- triculi & ru&tus acidos, &c. C A ». 524. Hisronx:a PraNTARU M. Car. XL. De Polio. ]IP*o fic dicitur propter caniciem; qux in capitulis fécundüm Diofcoridem, at fecundüm Pl nium in foliis apparet: zw namque caniciem & canum fignificat. Polii ergo nota. Characteriftica efto foliorum & comz canicies, & tomentofa lanugo quà obdu- cuntur: quinetiam Polium ex humilioribus fuffruticibus eft, foliis oblongis, & in legitimis feu genui- nis fpeciebus circa margines crenatis. 1. Polium. maritimum erettum: Mon[peliaeum C.B. Ger. — Mon[pe[Julanum J.B. snontanum minus Park. epitheta. bujus C fequentis fpecie? apud Parkinf. permutata videntur. 300leg 9oun- tain. AB. 1 angufta, oblonga, denticulata, candida, tomentofa, faporis acris & amari, per razzos do- drantales vel palmares, rotundos, incanos, ex radice lignofa paucis fibris donata: capitula glorne- rata, alba, tomentofa, calyculis conftant oblongis, é quibus flores emicant hiantes, candidi. Odor totius plantz gratus [ Matthiolo acutus & fübgravis ]. In Italia & Gallia Narbonenfi in maritimis przcipué copiosé provenit ; florens xftate. Cul. Locis. : d à G bs : ; "m tum (inquit J; Bauhinus) multüm degenerat, minüs candidum evadit, foliáque redduntur la- tora. Vires. Pólium cum acre fit & amarum, urinam & menfes ciet; Hydropicos & ictericos juvat ; vene- natis morfibus auxiliatur. "lheriacam & Mithridatium ingreditur. Omnis generis Polii ramuli in terram depacti, loco prxcipué. umbrofo, fine difficultate radices agunt, ut in aliquot ejus generibus periculum fecit Clufius. A : Nos hujus generis ramulum in horto Oxonienfi collectum & in libellum conje&um per triduum in loculis circumgeftavimus, tandem Cantabrigiam reverfi in hortulo noftro plantavimus, qui tamen brevi comprehendit & radices egit. *Liba.Car. " Sylvius inter medicamenta. Antepileptica fecundum locum Polio montano tribuit, ut quod vo- $8. 127. latili fle abundet. D. Seaze. * 5. Polium montanum allum. C. B. Ger. eontanum 1. Cluf. smontatium: Mon[peliacum. Párk. Hoc genus à prcedenite. differt praecipue cauliculis humi fparfis; folus leviter denticulatis, ut vix nifi diligenter obfervantibus denticuli appareant ; 1n reliquis cum eo convenit, ut füfpicer eandem efle plantam ; quamvis icon non conveniat. 3. Polium 5. albo flore Cluf. Hoc caliculis erectis; foliis anguftioribus, extrema parte duntaxat dentatis ; capitulis majoribus longioribáfque, laxioribustamen neque adeó compactis à przcedente differt. Quibus non obftanti- bus C.Bauhinus priori idem fpecie facit: Nos antem «quo jure utrumque genus maritimo Monípelia- co idem flatueremus, Verüm autoritas Clufii tanti apud me eft, ut nihil temere pronunciare aut definire aufim. Certé icon quam adhibet Clufius, aliíque poft eum, Polio Monfpeliaco nequa- quam convenit. * 4. Polium maritimum [upinum. Park. maritimum. [upinum Venetum C. B. montanum pepe. um Ger. V. purpureo. flore Cluf? candidum tenellum tomento[umn. flore purpureo. C al. bo J. B. €laf. | OS , Hoc prorfüs tenellim eft exilibus & dodrantalibus ramulis, liumi fufis, multá lanugine candida te&is, qui fübinde ad nodos radices agunt: folia illi funt medix. inter tertium & quartum genus magnitudinis, breviora tamen, denticulata, valdéque tomentofa, qux adeó caufa eft ut in tenellis foliis nulla dentium veftigia confpiciantur nifi à diligenter obfervantibus: capitella fuperioribus mul- tó minora, totáque tomentofain quibusflospurpureus ) Varie as; Polium VI. alboflore C/f. hujus tantüm varietas accidentalis efle videtur; fiquidem fola tene- ritas ftirpis, & floris varietas inter hzc duo difcrimen facit, autore Clufio. Utrumque enim genus nihil feré nifi tomentum fünt. & odoris füavitate reliqua genera fuperant. — Utramque füis floribusonuftum Martio reperiebat Clufius, nec differentiam animadvertiffet, ni- fi floris color diligentitis conferendi fingulas plantas occafionem prabuiffet. se Polium J. Bauhinus Polium Venetum à Cafparo fratreé Lio Venetorum allatum ab hoc diftinguit, nec Venetum. 5. immerito, cüm tota planta minüs candida effet Polio Monfpeliaco, folis pauló latioribus & plus crenatis; comá etiam magis divulfi, C. Bauhinus etiam ipfe 1n Phytopinace diftinguit hzc duo . at in Pinace, nefcio ob quam rationem mutatá fententid, conjungit. * &. Polium Lib. XI. e Herbis l'erticillatis fruticofas. 425^ *cg.. Politm vubrum majus. flore-dilutiore :Mori( przl. Hujus folia Polii-lutei:valgaris foliis: quàm: proximi accedunt quod miagnitidinem, ferráturam fccanitiem. — Florez fert majorem dilutiüis rubrum quàm pracedens. 6. Pulium montanum. Lavvendule folio C. B. Park. Polium Lavendulz folio, flere albo Ger, al Nenpecdeaven 39olepanountaii, Multas ex eadem radice promit virgulas primi gerieris virgis fimiles, fed breviores & magis frati- colas, fupra terram fparías ; folia 1n his Eibanotidis coronariz foliis feré paria, minora tamen fà- perné viridia, inferne caneícentia, nullis crenis per oras notata, amari guftüs & jucundi quidem odoris, áttamen minüs grati quam qui 1n legitimi Poli! montani foliis percipitur. — FJereze extremis ramulis gerit copiofüm, album, alterius Poln floribus formá non abfimilem, non tamen fpice in- ftar creícentem, fed velut in caput congeftum : eme» deinde in vaículis exiguum; nigricans. — Ra- ix illi dura, lignofa, multifida,-multis capillaribus fibris przdita. Ín montofis circa Bafileam, Genevam .&.alibi copiosé provenit, trobis obfervantibus. 'Planta.hec:miniis re&té- me judice, ad Poólium refertur, càm nec folia ei tomentofa fint, néque circa margines crenata; Idem efto judicium & de fequente. Locu; *.». IPolium montanum vepeus ' CB. montanum, minimum Ger. aont. [upinum minimum Park. CIA. . A : SETA unciarum longitudinem vix fuperat, exilibus ramfzulis, in quibus non-minüis quàm in faperioribus ordine & ex adverfo oppofita nafcuntur fo/ioJa: duriora, breviora.& anguftiora, non denticulata. 'Ramulis infident terni aut. quaterni flores albi, (üperioris [ Polii.Lavendule foliis |] formá Bmiles fed minores. Hujus fem» non oblervavi. Radix fibrofa eft & vivax natali fo- lo. "Nüllá vero odoris gratia commendabilis eft hzc planta. Floret autem íeriüs, Junio viae- licet. . . Nafcitur püblicá viá agro Viennenfi. Lat Neuttam harum poftremarum ftirpium [ hujus & Polii Lavendule foliis ] licet (piis cnm fuis cc- (pitibus in hortos tranflatam, unquam cicurare potui, fed coníuezo pabuio deftitic (emper corcs- pue funt. Cl4f. 8. Polium montanum luteus Q. B. Ger, smouten, vuleeie Park, $$ciiosa 290ie 92 rain. Cla[. Aes eft inter terum Bc quartum genus magnituainis, minis fraticofisa sninüfque firmis rare l& quarto, firmioribus autem. Íccundo : nam partim procumbentes eos habet, param etiam ere- cores, omnino incanos, magis etiam quàm tertium : folia autem utroque ampliora, & tota càn- dida; tenelli tamen ramuli capiella fua Jam protrudere 1ncipientes cam ipfis foliis Havefcente lanu- gine obducuntur, perinde ac 1ipfà integra oblonga capitella, qux tandem luteum fforez proferunt. Semen aliis fimile. Elorebat natali loco Martio menfe, apud Belgasíeriàs. Regno Granatenfi & Valentino oritur. pos, In fqualidis propé Valenam fylvam D. Magnol invenit. Ex hujus femine natum eft flore modó candido, modó interius pallefcente, foris exalbido, co- ináque non mins quàm folia canefcente, quod Polium quartum Clufio. * g. Polium latifolium incanum Creticum C. B. Park. eR 2^ "Totum tomento albo molli te&um eft, caue; habens pedales, rotutidos, in ramos palmares, hóf- que in breviores fubdivifos, quos folia veftiunt fübrotunda, crenata, inftar Alfines hederule folio aut Chamzdryos, craffa, rugofa, inferne candida, fuperné ex viridi flavefcentia, qux mafticata pene infipida [ in ficca planta ]& non fecus ac fi tomentum dentibus conteretur fenfum prebent. Flores non vidimus. Ab Honorio Belli é Creta. miffum eft. Pg Hc fpecies ad praecedentem proximé accedere mihi videtur. * 1o. Pelium anguHifolium Creticum C. B. Park, erefum Creticum, & forté frutefcens. Diofco ridis Pon. In bipedalem feré altitudinem affurgit, cau/bzs rectis , duris, teretibus, lignofss, faliz obfitis par- vis, anguftis, oblongis apicibus fubrotundis, Poli vulgaris fimilibus, fed minoribus multo, ad mar- gines minime dentatis. Flores & femina vulgaris Polii [ lutei intelligo ] Tota pianta valdó odora- ta eft. In Creta ad maris litora frequens. HIS * rr. Pelium 526 Hisronr:a PrawmTARUM. * 1L. Polium mont. pumilum tenuifolium Africum Park. , Felis huic angufta, incana, ad fingulosgeniculos multa : flrres in fummis ramulis parvi, füblutes, Radix nonnihil Itgnofa eft, ut & tota planta, & aliquantulum odorata. " Leu A Boclio circa "Tunifium urbem colle&um eft. Ca?. XIL De Teucrio. "Fucrium à Teucro inventore di&tum planta eft fruticefeens, foliis Chamzdryos, zmulis floribus galea carentibus. 1 Am Teucrium ftaturá füá & magnitudine, foliis latioribus à Chamadrye differt, quacum foliis galeá carentibus convenit. 1. Teucrium C. B. Teucrium. umnltis ]. B. majes vulgare Park. latifolium Ger. Qvee-aser- marier, | 3. p. Cognatum Chamxdryi Teucrium altiüs fruticat, rectis, lignofis, quadratis, hirfütis vrgulzis, in quibus ex brevibus intervallis f2Z;z utrinque hirfuta, füperiüis atro virore. fplendentia, inferius non- nihil canefcentia : & inferiora quidem formá & magnitudine Chamzdryos fpe&antur, ferrata, ex oblongo rotunda, [ jucundi fi terantur odoris. C/af. i uz veró virgularum faftigia ornant ad Hor- mini folia quodammodo accedunt, nequaquam per ambitum incifa , & circa. bafin latiora in acu- men definunt. Flores porró € foliorum füperiorum alis emicant, plures juncti, pediculis (atis lon- gis hzrentes, calice. hirfuto canefcente, Chamazdryos florum formá, labello quidem longiore de- miffo, fed cucullo vidui; cujus loco /famiza luteola exeunt, quo colore flos quoque ipfe eft praedi- tus [ Clufio ex albo pallefcente ] Saper herbz eft acriufculus cum amarore non ingrato. Locut, In Sicilia & Italia perquam familiare eft, & Teucrium, ut facie Chamadryn vulgarem refert, ità eifdem cum ea pollet viribus. 5. Teucrium Creticum Cluf. Park. J. B. Creticum incanum C. B. Clu | ( ! Perinde ut precedens in fruticem affurgit, ramis tamen tenuoribus & incanis: foli formá fimi- libus fed inferné magis incanis, füperné minüs virentibus & fplendentibus, atque etiam minoribus. Flores ex fingulis foliorum. finubus prodeunt, utriculis inch quaterni aut feni, floribus Teucrii vulgaris formá non. difpares, nifi pauló minores effent, & colore purpureo. — Seres rotundum, ni- grum. "Tota planta odorata eft. Ex femine Cretá miflo Clufio enatum eft. 3. Teucrium Beeticum Ger. Park. — Beeticum. Clufii J. B. peregrinum folio finuofo C. B. Cif. i Humaná interdum altitudine aflürgit, plerunque tamen humilior eft, unico ftolone minimi di- giti craffitudine, candicante cortice obdu&to, & 1n aliquot ramos divifo, binos perpetuó oppofitos, incanos. Fvlis praecedentis ferm, majora pauló, in ambitu nonnihil finuata, externá parte omni- no incana, interná veró ex atro virentia, non tamen fplendentia ut in primo genere; guftu per- quam amaro. F/os candidus eft, labris inferné prominentibus, nullà galeá füperiüs imminente, aliquot oblongis ftaminibus five villis é medio flore exeuntibus. ' Perpetuó viretnon fecus ac vulga- re "Teucrium. 1 Multis Siciliz 1nfülz n locis invenimus, v.g. propé Syracufas, ubi in infignem altitudinem affur- git, plurimííque virgultis & ramulis dense fruticat; in infüla parva ad promontorium Pachynum, nunc capo Pa[Jaro dictum; circa Puzallu arcem, alibi. D. Willugbby nobis oftendit à fe inventam iinere à Neapoli ad Romam. | Clufius montibus circa Calpen ad Herculeum fretum, & Bzticz maritimis in. fepibus & inter alios frutices inveniebat. Loctk. T 4s Teuerium Alpinum imodorum magno flore C. B. Alpin. inodorum Park. item Teucrum foliis Seorodonie C. B. ex fententia ejufdem. C. B. »rvod, Radicd alba, oblonga & capillacea per terre füperficiem repit. — Cauliculos aliquot habet lignofos, rufefcentes, hirfütos, nonnunquam in alas divifos, femipalmares & in terram reclinatos ; fo/4s füb- , rotundis, parvis, quorum maximum né minimi digiti unguem adxquat, hirfütis, rugofis & crenatis, folis Salviz fylveftris fuperioribus formá refpondentibus, cinctos. In cauliculorum. fümmitatibus fisres quafi 1n picam congefti, qui magni purpuro.ccerulei galericulati. Ia LibXL $e Heli Veniolais feuis. ————— 312 i A. i| ou M EMEMRMMVPUN UR m v IGI eu In monte majore S. Bernhardi & Auguftavalle Helvetiorum oritur. Locus. Parkinfonus Teucrium foliis Scorodoniz C. B. pro una & eadem cum defcripta planta habet. 5. Marum Cortufi J.B. Tragorigamum latifolium C. B. Trag. latifoliusm. ffve Maruma Cortuf Mattbiolo Park. — Tragoriganum: | Lobelii Ger. v B. 'Thymidariorífve Maftichinz inftar densé fruticat, lignofis virgulis & incanis, quas veftiunt fo lia crebris geniculis Serpylli foliis parta, thymi foliolis majora, sübtüs incana, TERN virentia, ib. xe amaro & acri, odore grato. Flos dm verz floribus par, nec figurá quoque abludens, multifido demiffo labello, gale locum fupplentibus tortilibus ftaminulis, c/jce quoque Chamzdryos pari, villofo, incano. Car. XIII De Chamadry. Xie, quafi bumilis Quercus, quia. folia habet see v 4pvi Sporz. divifará Quercui fimilia, adde & figurá : unde non alia quxrenda eft hujus generis nota characteriftica. | Parvitate fua pra- cipué à TTeucrio differt ; cujus & nomen etiam participat, nonnullis Teucrion dicta. I. Chamedrys vulgaris Park. vulgó vera exiflimata J. B. miu Ger. mimor repens C. B. dome mon dermanper. i Reptatricium claffi accenfenda, radicular lignofas obliqu& agit, fibrífque tenuiffimis fubinde rur: fum radicatur, virgwitss donata dodrantalibus, rubentibus, lanuginofis : quibus folia ex intervallis adnaícuntur bina, Qunernorum divifurá, longitudine unciali & majore, latitudine femunciali, rigida, nervo, fahirfata, fapore fübamaro, fübdulci& aromatico. —Fleres 1n Ípicatim quodammodo exeunt, purpurafcentes labello fcutellato, alis duabus acutiufculis ad anguftam cervicem appofitis, fa- pra quas fürre&ta ceu fpicula; pro galea veró, quá deftituuntur, purpurantia famiza fürriguntur. In Germania, Gallia & Italia frequens reperitur. Doni In Anglia etiam invenimus non femel, an fpontaneam ambigimus. 2. Chamadrys major Park. majer latifolia. Ger. emac. phajor repezs C. B. Pracipua, né dicam fola, inter hanc & praecedentem differentia. eftin ftatura & partium omrii- um magnitudine, ideóque J. Bauhinus hanc abilla non feparat : Nobis tamen videtur fpecie diver- fa, nonaccidentibus folis que cceli autíoli diverfitati, aut etiam culturz debentur. Tenuium eft partium hec herba : potenter urinam ac füdores movet. Hinc confert in febri- p;ja bus, fcorbuto, fanguine coagulato, & inprimis in Arthritide, I&tero & Urina fuppreffa. Scbroz. Ad- —— dit Matthiolus 1n Peftilentia, lumbricis, capitis morbis frigidis. Extrinfecüs adhibetur in ulceribus ferpentibus, in doiore hzmorrhoidum, in auribus vermiculo- fis, in fcabie & pruritu, in catarrhis exficcandis. Scribit Vefalius in Epiff. de Cbinz, decoótum Chamaxdryos fuiffe commendatum à Medicis Genu- enfibus Carolo V.Inmp. pro perpetuo Podagrz auxilio, facto decocto five ex vino, five ex aqua ftil- latitia. Experiatur qui volet, inquit Cafp. Hofmannus, qui fe Trag: fententiam amplecti ait, Cha- mzdryn idem poffe quod Betonicam ; & recté indi decoctis deobftruentibus. Apud noftrates mulierculas in menfium füppreffione deco&um ejusufüs eft creberrimi. Plantaipfa in agro Cantabrigienfi à vulgo &ngliff) &veace i.e. Theriaca Anglica dicitur, pro- culdubio quia Alexipharmaca cenfetur. Quidam celebris ob Scrophularum curationem exhibebat decoétionem Chamzdryos in Vini albi Lib. 2. ad Lib. 1. confümptionem. Dof. coch. 6. mané & vefperi, per. menfis fpatium : quo non proficiente exhibebat infufionem Roris marini & Lingue cervinz ana 44.1. in vini alb.lib. 4. per horas viginti quatuor, & fümebat eger Cochlearia octo bis indies ; quo decocto fovebat etiam partes tumentes, quo fücceffu non traditur. D. Hz/feé MS. nondum edito. Pulvis Chamzdryos celebratur inter /Egyptios contra febres intermittentes, Alpin, de Medic./Egy- ptiorum, p. 146, 147. Laudatur etiam hec planta in febribus 1ntermittentibus à Montano & Ba- ricello. Multi Ruftici curant febres Quartanas pulvere Chamzdryos fumpto in jufculis per aliquot dies. River. Centur. Obferv. IV. Obferv. 84. D.7. R. Com. Mediolanenfis uxor dolore uteri ingenti excarnificata, deco&o. Chamzdryos cum jufculo pulli parato, folutá alvo, magnáque bilis ac pituitz copià excretá integré cenvaluit, D.Seame ex * Obíervat. Hieron, Reu[neri. | * Obf. 151; 4). Chamadry: 528 Hisron:àa PraNTARUM. y. Chamedrys. [pimfa. C. B. J. B. foimofa Cretica Park. — 4m Scordium fpimfum odoratum Cornuti ? tu | LORI Planta eft palmaris & fefquipalmaris, rariffimé cubitalis, molli lanugine incana & hirfüta, | Caa- liculis quadratis, geniculatis, virgultis hinc indé fparfis : fo/ijs oblongis fübrotundis, aliquibus lacini- atis, at plerique leviter ferratis, fummis-tamen 1ntegris: flores ex caliculis lanuginofis Chamzdryos formá, ex flavo rufefcentes, é foliorum alis prodeunt, unde & aculei bini, aliquando plures, modó breviores, modó longiores exurgunt: aliquando ex geniculis unum. virgultum prodit, cujus fummi- tati fpina fübtiliffima infidet. —.Semez rotundum, fübnigrum, caliculis inclufum floribus fuccedit. Locus. Patavio ex horto Bembiano accepit defcriptionis Autor C. Bauhinus. à Huic idem nobis videtur Seordium [pinofum. odoratum. Cormuti, Quodin ficcis & arenofis Hifpa- niz montibus fponte nafci fe accepifle fcribit : verüm ramulos lenta pinguedine obfitos ei attribuit; folia füprema 1n fümmis cymis adeó parva, vix ut adxquent Serpylli noftratis folia: Flofculos albidos, tribus tenuibus filamentis ab intimo calyce ortis donatos ; Saporem vietum, odore infigni fragran- tiá commendabilem ut feré Ocymo parem gratiam obtineat : radicem oblongam, tenuibus fibra- tam capillamentis. "e * 4. Chamaedrys arborea vgyptiaca C. B. Chamedrys arborea in in[ula Corcyra Alp. Locu, Ad cubitos duos exurgit, foliis duplo aut triplo quàm 1n. Italica majoribus. Chamedrys Auftviaca folis temiffimà laciniatis C. B. Item, Chamedrys. Hifpanica folizs tenuiffrzé divifis ejufdem. In Prodromo defcriptz non pertinent ad hoc genus, fed potius ad Chamadryas fpurias. 5$. Chamedrys laciniatis foliis Park. Lob. | Cbamepitys femina Ger. Botrys Chamedryoides C. B. Bot. verticilata J. B. *fjaggeudcaten dDecmanübrr. j Radix ei parva alba, fibras emittens majufculas tenuiifimis filamentis capillatas. Cau/zs indé ex- fargit plerunque unicus, interdum plures, quadrati, hirfüti, rubentes, infirmi & vix fe füftinentes, pedali interdum longitudine, foliz veftiti per intervalla ex adverfo binis, pediculis longis hirfutis in- nitentibus. Folizipía fupina parte obícuriüs viridia funt, rugofa, obtufa, profundé divifa in aliquot fegmentoram paria, hinc inde fibi mutuó refpondentia, ZJores ex alis foliorum orti, verticillatim caulem ambiunt, pediculis longiufculis hirfütis infidentes, & calice oblongo, purpurafcentes, non galeati, galex autem locum obtinent. ftamina & ftylus : labium integrum dependet, media fui par- te album, faturatioribus punctis & lineis ftriatum, duo fpius obtinens laciniarum paria. Loctc & Junio floret. In Germaniz agris fterilioribus & circa Genevam | paffim reperitur. Tempus. SECTIO SECTIO SECUNDA. 2De (Plantis verticillatis Fferbaceis, quarum. fuperfices non. perennant. aut faltem non lignefcunt. | (Plante verticillate Flerbacea, boc eff, quarum caules non. peremmant, funt vel flribus (CQuadripartitzs aut quinquepartitis, vix labiatis, tubo brevi ; foliis Integris, odore | j Suevi, radice reptatrice ; MzNTHA. E Nullo manifeffo, aquatica ; MARRUüBIUM 44uaticum, Laciniatis, venofis ; VERBENA. Galeatis & labiatis, feu utrinque labiatis, tubo productiore (In capitula fauamofa congeflis, in fümmis caulibus & ramulis, fquamis p— prin glabris, cum reliqua planta valdé tomentofa fit & incana, D1crAwNus Creticus; Minoribus, N i ji minüs odorata, radice perenni; ORn1GANuw. Humilior & minor odoratiffima, MajJonawa, zfmeracus. | In fpicas difpofitis r- Rariores, € verticillis pauló à fe invicem remotioribus compofitas, odore Sua'vi Citri aut Caryophylli, fols Amaraci; Ocyuuw. Minis grato, foliis 1 Rugofis, floribus hiantibus, Honwrwuv. — Urtice emulis, odore foetidos Garsorsts. & Denfiores &c habitiores, verticillis proxime adnotis, foliis Incanis, Urticze foliorum zmulis, odore Menthe ; NEPETA. Virentibus, | Elatior, folio crenato ; BeroN1€4. Hurnilior, folio circum oras zquali;; PRüNELLA. LAd caulium nodos à foliorum alis exeuntibus, f Sefilibus, pediculis brevibus aut nullis, vertcillis ( Denfe ftipatis, multis floribus congeftis Elatior, odore gravi, foliis incanis acutis s SrAcuvs Fach, | Humiliores, foliis $ : Tncanis ferratis, odore vehementiore ; Mannus uw, | QViridioribus Origani ant Ocimi, odore remiffiore ; CurxoPopruw velgare; 4 'Mimribus & mins denfis, É—Qe——— — LülÓ€— € E I RRESE UE mumestees fee EEREUEEEA iussu. ivi C0 weetitscenne mctu MlssideE zz Feliis 530 H:stog:s PuawNTARUM. Varietates. Locus. Folüs urtice, odore foetido ; LAMruw. Calice perampla, patulo, calathoide ; Moruca. Flagellis reptatricibus, foliis fübrotundis crenatis, florum galeis reflexis ; Hedera "D ERRESTRIS. Floribus in fingulis foliorum alis fingulis, calice crepidz aut calceamenti calcaneum imitante, Lyfmacbis GALERI cuLATA, Caffida, GC. 5 (——————— THA; Oblongis, flofculos plures fparíos fuftinentibus, folis & odore Menthz : Carawix- Brevibus flores multos confertos geftantibus, S Foliis atrovirentibus, Calaminthze majoribus, odore Citri : Mx 15sa. Foliis C odore ami: MaRRus1uüM zigrum. | , LPedieulis innitentibus, » carentibus, labiatis, folus, ( Facie c odore pinis, foliis trifidis; Cua avugprTYS. | Foliis Allii odoresma [pirantibus, E i Salvifolia, floribus fpicatis, fylvatica: Sconoponra. Humilior, reptatrix, paluftris, foliis & facie Chamzdryos vulgaris : Scon- DIUM. UInodoris, duorum grum caulibus, aliis erectis, qui flores fuftinent, aliis fa- pinis & repentibus, floribus fpicatis; Bucura. Car. IL De Menutba, ENTH ÀM à Grzca voce Mis dictam effe haud dubium eft. My*9wautem meg 3 wise deducunt Grammatici, quód purgationes foeminarum inhibeat, vel quód fe- men copiofiere ejus éfa minuatur '& tabefiat. — . Mintbam Plutonis pellicem 2 Proferpima ( ut [olent pellices femper odilfe uxores ) án barten- fem Mentham transformatam fuiffe narrant poetarum fabulae, cetermo in zeternd planta bominis monumento. Quam vocem. Romani magis amantes, quia in ea malé babitze ob amorem puelle memaria fervaretur, und tantum aut alterd mutat liter Grecorum Mintben Mentbarn fuam fecerunt... Marcellus Virg. Dalechampio Mír?» Grzcis dicitur S9? 7$ uly3« à ftercoris foetore per Antiphrafin, quód minimé fce- tida fit. Verüm Etymologias illas per Antiphrafin meritó rejicit & explodic Voffius Nonnulli pir*w interpretantur lanuginem mufcofímque pubem humentibus & putrefcentibus pene cunctis fübdio apertis obduci folitam, qualem cernere eft in oletis & fterquiliniis : cui non abfimilis tenera illa hirfüties quz in Mentha agrefti, fed precipué Calamintha vifitur. Notz Menthz Charaécteriflice funt, Flos quadripartitus, galea & labello à fegmentis lateralibus vix difcernendis ; odor fuavis, unde & Gracis 14v dicitur; radicibus vel flagellis repere. A / r. Calamintha aquatica Ger. emac. arvenfis verticilata C. B. Mentba arven. verticillata birfuta J. B. aru. vert. [rve aquatica Belgarum Lobelio Park. 3Dater-«c&alamint iuitf tuo?fcn cozonets, Radicibus reptantibus fe longé latéque propagat; cawlibw quadratis, alba lanugine villofis, peda- libus aut altioribus, ramofts. Fv/ia advería Clinopodu vulgaris aut Calaminthz magnitudine & figura, & pari modo per ambitum leniter ferrata funt, odore gravi Calaminthe, íàpore acriufculo non in- íuavi, utrinque hirfüta, & feré incana. Flsres verticlllai, Menthz Sifymbriz minores, diluté ru- bentes, & in album propemodum pallentes, [. purpuro-coerulei pallidi ] monopetali, in quatuor fe- gmenta ad margines divifi, fuperiore quz pro galea eft in fummo bifido. Menthz hujus duas fpecies feu. varietates obfervavimus, alteram floribus majoribus, prater ftylum quer intus ftaminulis cum apicibus füis inftructis, alteram floribus minoribus abíque ftaminulis ex- tantibus. In locis humidis & ubi per hyemem aquzftagnárant. Poft mediam zftatem floret. ÁÀ. 2. Mentba verticillata eminor , «cuta, mon crifpa, odore Ocimi J. B. Mentbafu[ca. fue vulgaris Park. ut puto M. cardiaca Ger. Yeu Sypint, 4M. bortenfrs verticillata, Ocymi odore C. B. Minis hirfuta eft quàm praecedens, imó adeó brevi lanugine obfita, ut minüs curiosé eam contem- planti omnino glabra videatur. — Radicis multiplex repratus illi cum aliis communis eft. Caw/es cubitali aluitudine furgunt, quadrati, rigidi, rubentes. .Fo/ia (inquit J. Baulunus) primum Ocimo medio fimilia, quz Lib. XI. De Herbis lerticillatis berbaceis. quz in caulibus füperiora longiora funt, acutiora & obfcuriüs viridia quàm Calamint &z, longioribus & acutioribus denticulis incifa, ut ad Menthe Romanz folia acced florum dicti duobus flofcalorum fafciculis unico hinc inde communi pediculo eóque oblongo ex aliis foliorum enato infidentibus conftant, quo à Calamintha predicta, ] cui flofculi 1n ipfis folio fedent differt. Flofculorum color quàm 1n illa pallidior, tubi longiores, ash add E Los untur media inter majores & minores illius. Staminula in fingulis flofculis quatuor extant & flylus quàm nd V dME Pd eur A. reliquis Menthz fpeciebus ( . Bauhini verba funt) confpicuum füaviffimi odoris Ocimi . rifque Meliffz difcrimen hanc facilé difpefcit. : aae Vidimus aliquoties extra hortos, nefcio an fponte enatam, an ex hortorum reje&amentis. hz aquaticz di- ant. Verticilli * og. Mentba crifpa verticillata C. B. crifpa verticillata, folio rotundiore J. B. crifpa Park. Sativa rubra Ger. quoad iconem, Tet ; Reptatrix 724ix huic cám reliquis fpeciebus communis eft ; necnon caules quadrati, qui huic cus bitos binos altitudine fuperant, rigidi, re&i, propter terram purpurafcentes, htrfüti, multis alis con- cavi. Folis odorata ex ramorum & caulium geniculis enafcuntur, atrovirentia, f fà, crifpa, per ambitum ferrata, glabra aut minimüm hiríüta. — Flores é foliorum alis verticillati Pulegii, 1n coeruleum languentes. : Quam fpeciem Menthz hoc nomine intelligant nobis non certó conftat. * 4. Mentba (picata retundifolia erifpa J. B. rotundifolia crifpa. [picata C. B. cruciata. (fue. crif2à Ger. eraciata Park. Spica curleb 9int o2 Gros Apint, Jive crifp Facies rotundifoliz crifpze Diae qualis verticillatz : 724ices reptantes fe propagantes: Caules qua- drati, hirfüti, infima parte fübrubentes : fo/jz € geniculis advería, crifpa, rugofa, vix hirfuta, fer. rata, ad Verticillatam odore & fapore accedentes: at florwuz pofitus multum diverfus, licet fingulo- ram ffofculorum non alius fit vultus aut color: fiquidem in fpicas unciales & fextantales digefti funt, - Non miniis ignota eft nobis hzc quàm przcedens. 5. Mentba cri[pa Danica aut. Germanica. pecio[a Park. &52cat euveti dSerman Qpint. Park. .. Radicibus reptatricibus cum aliis fui generis convenit. — Caules erigit proceros, ab imo ftatim rá- mofos, folis cin&os amplis, latis & fübrotundis, ad marginesaltiüs incifis, finuatis, & veluti crifpis inferioribus przcipué, nam quz füperiorem caulis partem occupant minis alté fecta & laciniata funt, paulo profundioribus tantüm denticulis quàm pracedens ferrata. — F/ores in fpicas aliquanto grandio- re, habitiores. & rotundiores quàm illis compacti, pallidé purpurei. Odor plante non ingratus, miniis tàmen acer & vehemens quàm füprà fcriptarum. Hanc Londino acceptam 1n hortulo noftro Cantabrigiz coluimus. Ipfe obfervavi fimplex deco&um Menthz crifpz ( nefcio an de hac fpecie an de przcedentium duarum utralibet intelligat ) 1tà fanguinis motum circularem íuffociffe, ut ne illius quidem gutta & pede ftillarec, quamvis fcalpellum myrtiformem ter vel quater fatis profundé in vafis pedis maxime confpicuis adegiffet chirurgus folertffimus. S. Pau/; Quadr. Botan. Claff. 3. p. 390. Parárat pediluvi- um famula pri'is ex aqua 1n quam injecerat fafciculos aliquot Menthe. Hoc pediluvio Domina uíà eft. Fortà mon cau[am pro cau[a babuit. S. Paullus; webis enim non verifimile videtur. Mentbam talena effetlum babere, Ex excerpus D. Edvardi Hulfe. 6. Mentaffrum [picatum cultum, folio votundiore rugofo J.B. Mentha rotundifolia Jpicata altera C. B. Mentaftrum. borten[e, [rue Mentba [ylo. Park. Mentha cardiaca Ger. ex. [ententia "Tobn[oni, «erüm icon son re[pondet. 9famuren. Doofemint, In hortis colitur, odiofo reptatu tandem hortulanis parüm gratum. | Caulibus pluribus quàm Men: thz crifpz fpicatz, nigrioribus, hirfutis & mollioribus quàm Menthz crifpz verticillatz. — Flores fpi- catim digefti, minimi. — Oder gratus, Hzc planta culturá folüm differre videtar à Mentaftro vulgari fpontaneo, ut recté opinatur Par- kinfonus: quod & ipfe J. Bauhinus titulo fao indicare & concedere videtur. Hujus varietas eft, Menta[trum (picatum folio erifpo votundiore, colore partim albo partim cinereo Ó* virente. J. B. Men- za[lrurm nvoesm Ang licum Ger. Mentba. [picata folio variegato C. B. Quz folisin eadem planta miré ludit, modó totis candidis, modo ex albo in herbidum languen- tibus, aliàs dimidià parte albis, alterá viridibus, aliàs utroque hoc colore varié maculofis. In hortis frequentiffimum eft. Nos Cantabrigiz coluimus, Zz ! Á. 9; 33i Locis fubrotunda, rugo- Viréss Lécus 531 Hisront:Aa PraANTARUM. A. 05. Mentaftvium folio vugo[fo votundione [pontaneum , flore [picato, odore gravoi J. B. Mentaftrum Ger. defcr. Mentba. fylveffris votundiore folio C. B. DoXemint 22 tountdcatcn tuii 9mint. : Cord. Caules erigit cubitales, quadrangulares & hirfütos: FWli ex intervallis longitudine beffis. [ imo. breviora ] latitudine autem unciam tertia aut quarta parte excedentia, .rugofa, atque lanuginofi pube obduéta : Ramulos füpra medium caulis é foliorum finu producit, vere & xftate numerofis undig, foribus, in. candido rubentibus & hiantibus, denticulatis calicibus infidentibus, & pofitu quandam fpicz imaginem referentibus, circundati: quibus exiguum nigrümque femen füccedit. — Radice niti- cur multis capillamentis fibrata, laterales viticulas propagationis caufa in terra fpargente & perenni. Saporem habet amarum, acrem & adítringentem ; odorem verb gravem & acrem, íanvá Men- thi multo injucundiorem. Spontaneum obfervavi in prato quodam, aquofo loco, prope Faulkbourn-hall in Effexia copiofe : Locur.. item juxta fluvium propé Lydbrook vicum, nonlongé à Roffe oppido in Herefordiz Com. & alibi. Provenit etiam fponte 1n Gallia & Germania, plurimis in loc. — Aquas plerunque fe&atur, 8. Mentba anguftifolia [picata. C.B. Ment. [picata folio longiore, acuto, glabro migriori J. B. Men- tha Romana Ger. Romana angu[folia, [roe Cardiaca Park. Syptaramint 2»? Dartamint, 3. B. Non fecus ac alix Menthz radicum longo reptatu fübinde fibris dimiffisfe promovet; caulibus bicubitalibus fübrubentibus, quadratis: ex quorum nodis per certa intervalla gemini adverfi rami ex- eunt, ità ut inferioris femper cum füperiore cruciformis fEobfirs: qualis & foliorum eft alternatio tam 1n caulibus quàm in ramis [ Hic foliorum fitus omnibus verticillatis plantis communis, quam- vis non ita confpicuus & vifui ftatim obvius in plerifqdue ] Suntea veró oblonga, acuta, atrovi- rentia, minimüm hirfuta, per ambitum ferrata, — Floruzz autem pufillorum exalbidorum, pun&ulis rubentibus guttatorum verticillr longiufcula feriefpicam. effigiant. "o Menthz u(üs przcipuus eft 1n Ventriculi imbecillitate, cruditate, fingultu, vomitu, flatibus, ar- dore, hepatis obftru&tione, inteftinorum dolore, capitis vertigine, Meníes & album mulierum pro- fluvium efficaciter compeícit. Extrinfecüs duritiem mammarum lactífque coagulationem tollit, a- chores fanat. Scbro. Menthz folia lacti immerfa coagulari & illud in cafeum coire non permittunt. Trag. Quin & in ventriculo lac coagulari non patitur. Quare ( inquit Cafp. Hofmannus ) fe&ari illam debent qui vel coguntur crebris uti lacte, vel aliud alimentum non habent. | ere lac in-ven- - triculums veceptum, fi is bene fe. babeat, vité C ex ordine nature coagulari debet, ideíque iis quibus -uen- triculus fanus: c vecte difpofitus eff , men opus eff. ut. querantur quee coagulationem impediant ;. [ed iis dum- taxat quibus infirmus, aut nimio acido [catet, ad coagulationem zmoderandam. | Quamrois enim lac in -uen- trictlum: vecepturn initio coavulatur $ coagulum tamen boc. antequam in inte[Hina de[cendit, iterumin liqua- men. diffoloitur: quod fi denfius & durius fit, non ità facilé fiet. Herbz faccus ejífve aqua. diftillata ad vomitum reprimendum usüs funt creberrimi, E aq3ij. femel atque iterum; enormes fiftit vomitus. Hartzzaz; Eadem aqua deftill. mulierculis ufitatiffima eft ad tormina. ventris in infantibus compefcenda. 'Furnero autore, odor Menthz cerebrum roborat, memoriam confervat & auget. Contraria videntur tradere autores de v. Venerem ftimalante, Venereáque infomnia & exoni- rogmos impediente. Noftrates Mentham Pifis & Fabis incoquere folent ad eorundem flatulentiam corrigendam. Ex Menthz herba ficca, additis xqualibus Rutz partibus & tantillo fóm- Carvi, omnibus conve- nienter in aceto Cerevifiz coctis paratur Cataplafma, quod mirificé lac coagulatum mammarum refolvit primüm, dein omnino generationem lactis prohibet : quo promifcué puerperz felici füccef- fü utuntur. Simon Paulus. Ex excerptis D. Edv. Hal/e. Ádanorexiam, Elixir Menthe cum fpiritu proprio per infufionem paratum, addito pauco Sac- charo eft egregium. D. Hulfe ex Ettmulleri praxi. A. 9. Mentaftruns. fpicatum folio. longiore candicante J. B. Mentha qm folio longiore C. B. B. ewm cubitos alta eft, aliquando procerior: radicibzs geniculatis, reptantibus, fibratis — Caules i- tem quadrati funt, toa hirfu : quorum geniculis appofita fo/a oblonga, acuminata, per ambitum ferrata, molli: lanugine canefcentia, magis tamen inferna quàm füperna parte, odore fatis grato, minüs multó vchementi quam Menthz fativz fpicatz aut verticillatz, fapore item fimili fed remif- fiore. Fleres ex rubore in album pallefcunt. Jd: Invenimus hanc in prato quodam propé Florentiam Italie urbem. |. Ad Burwelli rivulum 1n Lin- 1 colnia Anglix nafcentem obfervavit D. Martinus Ziffer amicus nofter fummus. Nullam provinci- am (inquit Clufius ) adire memini, in qua non confpexerim Mentham fylv. five Mentaftrum fpon- te fecundtim aquas. & riguis locis nafcentem. Parkinfonus aut hujus non meminit, aut. cum. Menta- ftro vulgari folio rotundiore mifcet. í * 10. Mentba. [ylveffris. longioribus, migrioribus C. suimis. incanis. foliis C. B. IMlentaftrum | filio longiore Park. Iob. Perfimile eft Mentaftro vulgari rotundifolio, fed folia nigriora, longiora, minüfque incana & hifpida : flos item fpicatus. ' In Li.XL —— $DeHedis Verticllatis berbaceis. In agro Frifio fecus Campen & Zwollam oritur. * ir. Mentaftri. aquatici genus bir[utum . [picd latiore Y.B. Mentba. paluferis félio ablengo C. B, Mentaferum. minis Ger. emac.. Mentaffrum. bir[utum. Park. . B. Nr promit cames, duüm vel trium cubitorum altitudine, hirfütos: Fia Mefithze fpicatze folio acuto, vel Mentaftri albi, oblonga, ferrata, lanugine multá fubtus canefcentia, miniis tamen quàm Mentaftri vulgaris.rotundiore folio, vel candido, fapore infigniter acri fervidóque odore fe- re Sifymbrii five Menthz aquatice rubr. — Caulium fcapus trifariam partitur, totidémque gerit ve- luti fpicas latiufculas [ non anguftas ut 1n Menthis & Mentaftris fpicatis ] non. multo unciá lon- giores, in quibus fizres fübpurpurei, quinquepartit, ex calicibus hirfütis, ftratis, rubentibus, in api- ces quinque fifis. — Radice eft reptatrice. À. r2. Mentba aquatica. [Fue Si[ymbrium J.B. Ger. emac. Meu. aquatica rubra Park. rotundi- folia paluftvis [Fue aquatica major C. B. 3Dater-9pint, Humidioris foli amafia, ex radice reptatrice, crebris fibris donata caules aliquot emittit, quadra- tos, hirfütos, tenues, autintus concavos, aut fungosà medullá far&os. Folia ex articulis ( qui nori admodum crebri funt). Menthz crifpz verticillatz paria, minime tamen crifpa, quanquam perin- de ut illa per ambitum ferrata, pediculis brevibus haerentia, odore vehementi Pulegii, colore ex ni- gro-rubente, non raró tamen viridia. Flore: in. fummis caulibus in capitula craffiora, fübrotunda congefti, infra qux unus plerunque florum verticillus, é duobus glomerulis flofculorum, fingulis pe- diculo communi é foliorum alisegreffis, compofitus. Flores autem dilutá purpuri rubefcunt, in quatuor lacinias fe&i, quarum füperior qui galez locum occupat bifida, ftaminulis quatuor emican- tibus lori concoloribus, apicibus faturatioribus capitatis, J. Bauhino rubellis. ' Paffim fecundüm rivos, & 1n humidioribus provenit. Hujus aliam proponit fpeciem J. Bauhinus titulo * 13. Mentbe aquatice five Sifymbrii bir[uti. Cii non folüm caules quadrati & folia fed etiam ipfi florum calyces densá lanugine pubefcunt, , adeóut canefcant : folia uncialia & fefcuncialia, fubrotunda, per ambitum obiter ferrata : é quorum finu prodeuntes pediculi Flores fuftinent conglomeratos verius quàm fpicatos. Hanc nondum vidimus, nec fcimus an fpecie differat à precedente, an accidentibus tantüm va- riat. Maentba rotundifolia palu[fris minor, [rue flore globofo C. B. Mentaffrum rotundifolium minm Pak, item, Mentba aquatica. five paluftris minor ejyuddem, p. 1243. win Ca». II. De Pulegio quod pro Meutbe fpecie babemus. Ulegium ita di&um creditur, quod ejus flos recens incenfus pulices necet odore : BA, Gracis quafi balans herba, quia guftatum à pecore cüm floret, acri fapore balatum iis extorquet. : Parvitate fua, florum denfis verticillis, fapore & odore acriore à Mentha differt. A. 1. Pulegium J.B. vulgare Park, regium Ger. latifoliem C. B. 30ennperopal o2. 30ubbing- pras. B. Importutio reptatu quacunque terram attigit € caw/iur quadratorum, hirfutorum, dodrantalium geniculis demiffis fibris radicatum luxuriat, longe latéque fubje&um folum opacans. FWlerws ex articulis eft. exortus ad Origani folia accedentium , odore cum füavitate gravi, fàpore fervido. Quadripartitorum ferum verticilli purpurafcentes, brevibus intervallis, longá fpicataque ferie caules & ramos coronant, fübjecta utique foliorum conjugatione una. Gaudet locis paluftribus & aquoíis ubi per hyemem aqua ftagnárant. 323 Locus, ILocts- Majorem hujus fpeciem proponit Parlanfonus, que non alia in re quàm magnitudine fua & cau- Farieras libus erectioribus à prxcedente differ. Hanc in Effexie Anglix viarum marginibus copiofiüs quàm Major: alibi inveniri tradit. Nobis quamvis Effexie incolis nondum vifa eft, neque fpontanea, neque culta. 2. Pulegium denfis furculzs Parle. Surculis crebrioribus, fo/;iz minoribus & denfiüs difpofitis à praecedente differt, cxtera ei fimilis. Alicubi in Anglia fpontaneam inventam fuiffe & in hortos tranflatam fcribit Parkinfonus, penes quem fides efto. Zz 3 * 3. Pule- 524. Hisrongt:aà PriaANTARuyM. * 3. Paulegium mas Ger. mas Plinii jJ. B. mar I. allo Park. Jatzfolium alt C. B. "92 uprigbt 3ocmnpropat. V U/pum dep 9pale Eh. : . Foli, ut vulgare, Sifymbrii eft, aut Origani, toto caule ex intervallis cum floribus verticillos alte- rius plané modo conflanabus : vires, odor prorfüs eadem. —Caslibws eft erectioribus pedalem inter- dum altitudinem excedentibus: fleribzs albis. : Locus. In via qua Rivolo "Taurinum itur ad agrorum margines obfervavit Matthiolus. In infula Corcyra obfervavit D. Georg. Wbeeler Pulegii Ípeciem erecto caule, folio lato incano vel hirfuto: qua tamen diverfa videtur à Matthiolina ; utraque autem pariter nobis incognita eft. 4. Pulegium Virginianum momulis , — alis. Serpemtaria. aut. Colubrina. Virginiana, 30itminia anafictoeeb. E: d c Hujus flores aut femina non vidimus. — Caules autem & folia Pulegium Cervinum dictum imita- bantur. $. Pulegium anguflifolium Ger. C.B. anguflifolium feve. ceroinum Lob. Park. cervimum an- guftifolium J. B. art 30emnpropalt. E Frequentgs profert virgas, teretes, tenues, fübrubentes, geniculatas, pedem longas & majores modice ere&as: Felis Satureie, nonnunquam tantillum dentata , odore efficaci vulearis Pulegii, fapore fervido & mordac. — Flerum verticillai globuli cis virgultorum faftigia ad nodos oriuntur, colore diluté cceruleo, quorum finguli quatuor foliis conftant, é quibus /zzimula exeunt foribus concoloria. Radix adultior lignofa, multis tenerioribus albicantibus Gratiole radicum afparagis au- &a, fibras fummo cafpite vagantes promittit. SUR Primó ad Rhodanum fiuvium juxta antiquum pontem Romanum S. Spiritüs di&um obfervavi- mus; poftea circa Monfpelium in humidioribus. Poor Hoc etiamfi magna vulgaris Pulegii copia füppeteret, Pharmacopoeis Regii & Monífpelienfes Profeffores accipiendum 1mperabant, (inquit Lobelius). quód viribus, fapore & odore multo quàm al- terius gratioribus, vehementioribus & probatioribus effe dixerint. * 6. Pulegium foliis Nummularie C. B. Park. C. B. rod. Hujus PT tenuem, palmarem,, ex horto Patavino allatum, quafi geniculatum folia tenuia inftar Nummulariz rotunda, fed fextuplo minora pedicellis donata, cingebant, & floribus ex albo ceeruleis caulem verticillatim ambientibus fubjiciebantar. Hoc odore vulgari multó eft gratiore. * oC. Pulegium tomentofum minimum Bocconi. , À vulgare Pulegio nihil difcrepat nifi parvitate, & foliis longioribus. atque lanuginofis. Plantula enim hxc ad dimidium palmum non accedit. | In pratis non longé à Corleoze in Sicilia 1nvenit. P. Boccoze. Pulegium, cüm revera Menthz fpecies fit, iifdem etiam viribus quibus & Mentha pollere veri- fimile eft. Acrius tamen Menthá eft, & proinde efficacius, partium tenuium. Ufüs precip. in menfibus ciendis, fluore albo, fcetu ejiciendo. Confert hepaticis ac pulmoniacis naufeam & tor- mina ventris diícutit, calculum & urinam pellit, ióero ac hydropi medetur. Extrinfecus prodeft capiti, fomnum arcet, vertiginem diícutit, doloribus arthriticis convenit, dentes abftergit, pruritum cutis curat. Scbrod. : Succus hujus herbz cochlearis unius menfura pueris exhibitus efficaciffimum eft remedium ad ' tuffim illam clamofam feu convulfivam noftratibus €&fe &Bin«ougf) dictam, aliis catarchum fe- rinum qux teneram «tatem plurimum infeftare folet. Hujus notitiam D. Boyle acceptam refero, qui ad profligandum hoc Symptoma inter alia medica- menta primas ei tribuit, nec immeritó, üt experientid nobis compertum eft... D. Hulfe. | Noftrates botulis cruore diftentis Pulegium concifum immifcere & incoquere folent; unde & 3bupbing4gtafS vocant. ze. : Ad raucedinem, EK Decoct. Pulegii dulcorat. $vi. iturus cubitum, & fanaberis. Chefzeau ex. Di bro Arcamorum. Ex annotatis D. Halfe. Recens facculisinclufüm, & 1n lecto pofitum pulices efficaciter abigit : fed intra fpatium fepti- manz facculi funt renovandi. D. Pal»zer nobis cozrmmunicavit. Vires C A P. Lib. XI. NI Herbis Verticillatis berbaceis. P 5 3 , Car. Ili. De Marrubio aquatico. vel quod folia marcida & fqualentia fint, quafi rubigine exefa forent. Utrumque Ety- JÉ. monineptum. Caeterum Marrubium Latinam vocem effe, non Grzcz originis 1ndé de- monftratur, quód » fecundum fine afpiratione fcriptum ubique legatur. Foliis rugoíis, ad bafin laciniatis, & odoris carentibus à Menthá diftinguitur. M 52: J. Bodxo à Stapel di&um putatur, quód marcefcentibus & tabefcentibus profit, A rx. Marrubium aquaticum Ger. emac. ag. vulgare Park. aquaticum quorundam jJ. B. paluffre glabrum C. B. 3DaterdDooeounb. Radice eft reptatrice. caules unà exurgunt numerofi, fefquicubitales, quadrati, hirfuti, concavi, ra- mofi. Folia in caulibus per intervalla ex adverfo bina.glabra, valdé rugofa, pallid? virentia, longa & modicé lata, 1n acamen definentia. pediculis priva, inferiora laciniata, precipue verfus bafin quàm cauli adhzrent, fuperiora patiüs dentata. Flores ad genicula in verticillos difpofiti, galeati quodam- modo, parvi, albi, breves, in quatuor fegmenta obtufiora divifi, intus purpureis notulis picti & calice brevi in quatuor aut quinque fegmenta partito exeunt. Singuli calices vel immediaté adnafcuntur cauli, vel fuis quique pediculis. Semiss exigua, quatuor in unoquoque calice. In aquofis & ad rivulos paffim & copiose oritur. Locus; 2. Marrubium paluftre bir[utum tenuis laciniatum C. B. aquaticum alterum Park. C. B. erod. Foliz hi foris, incanis & afperis. Scabiofe montanz calidarum regionum modo, ad coftam me- diam in plures oblongas, anguftas, acuminatas & crenatas lacinias divifis à precedente differt. Ín pratis & humidis foffis juxta fylvulam antri Frontignanenfis vià Mirzvallis plurimum oritur. Locus, Botan. Mon[p. C A p. IV. De Verena. Erbena, "Iseoforint; Grammaticis quaft herbenà, quia quamlibet herbam in facris ufitatam fignificat. Verbena, autore Plinio, quód ad Jovis menfam verrendam przparandámve ad fàcrificiam adhiberetur. Vide Plin. lib. 22. cap. 2. & lib.25. cap. 9. Hierobotane five herba. facra dicitur, quia, autore Diofcoride, in luftrationibus fufpenía alliga- táve felicem habeat ufüm. Ade autem ufitata erat hzc herba. in facris apud Ethnicos, ut ejus no. mine (ut diximus ) uiti folebant ad quamlibet herbam in facris utilem fignificandam ;. ut unanimi. ter cum Servio teftantur omnes Critici & Grammatici. Plantam hanc ob notas genericas communes, nimirum folia in caulibus ex adverfo bina & femi- na ad fingulos flores quaterna, necnon flores monopetalos, Menthz zmulos, ad verticillatas re- tulimus. : A congeneribus differt foliis rugofis, laciniatis & floribus in fpicis longiffimis anguftis, nullis in- termiftis foliis. i; A. rx. Ferbena vulgaris J. B. mas. [eu retta c "oulgaris Park. communis ceruleo flore C. B. com- munis Ger. 30crbaim. ; B. E Us minimo digito tenuiore, fibrofa & fubamara plures emergunt caules, cubitales & altio- res, quadrati, folidi, brevi lanugine fubhirfuti, & fübinde purpurafcentes, ramofr. Fwis in caulibus per intervalla ex adverfo bina, brevi itidem & vix confpicua lanugine utrinque hirfuta, rugoía, rofundé laciniata, divifürá quodammodo foliorum Quercüs, infimis duabus incifüris profundiori- E colore faturatiore fuperitis quàm inferilis virefcentia. Ex alis foliorum & in fümmitate caulis fio- res in longas fpicas digefti, dilute coerule [ ex pallido purpurafcentes ^f. B. | exigui, quinquepar- tii ut in Verticillas, e calice in ala folioh: perexigui fetfili exeunt. Singulis autem flofculis fücce- dunt in calice quatuor /eminz longiuícula, fimul jun&a, ut in. Verticillatis, quibus omnino accen- fenda eft hzc planta. Duo füperiora flofculi cujuíque fegmenta galez vicem obtinent. In areis & compitis. IEftate flor et. Locuti Ilee:etdy & "Iegg. Coni. Grxcis dicitur. *- 5. Fer- MU OTT UEEIL A E ——————— E pec ——— 526 KLocus. Ujres. LeciM.. Vires HisroniAa PraNTARUM. *o. Verbena [upina. Cluf. J. B. [upina [roe femina Park. teuuifolia C. B. facra Ger. CIaf. Quaterni aut quini funt illi. cauZieuli, angulofi five quadranguli, quales vulgaris Verbena habet, tenuiores tamen, füpini & in terram procumbentes nodofi feu geniculati: ad fingulos nodos na- Ícuntur füb ramulis fe/is, colore quidem à vulgaris foliis non differentia, fed multó magis incifa & multifida: Floes in fummis ramulis fpice in modum congefti nafcuntur, ut in vulgari, etiam ex ecruleo purpurafcentes, minores tamen : Sezen illi «quale cft, nec. Radix difpar. Salmanticenfi agro frequens eft. & quibufdam alis Caflelle locis. Florcbat ifthic Julio & Au- gufto. Ánnua eft planta, qux fem:ne producto perire folet, natalibus etiam locis. Verbenz plurimas virtutes attribuunt Veteres; quas füummatim recenfet Schroderus. Cephalica ác vulneraria eft. Ufus pracip. in dolore alií(que affectibus capitis à frigidis humoribus, in affectibus oculorum & pectoris, tuffi inveterata: in obftruétionibus hepatis ac lienis, i&ero, tipmninibus ven- tris, dyfenteria; imprimis atterit & expellit calculum, libidinem coercet, febrem tertianam fugat arthritidem mitigat, vulnera fanat, partum facilitat. — Extrinfecus in cephalalgia, odontalgia alo- pecia, melancholia; in oculorum lippitudine, imbecillitate, rubore; in angina, raucedine ( collo circumplafmatizata; ) in tumore glandularum in faucibus [ gargarif. | in dolore lienis (cum axungia porci) ac podagrico mitigando; 1n vulneribus adftringendis, ac putridis abftergendis; in prociden- tia ant, martícis, &c. Cüm tot viribus polleat, quid mirum tanto eam olim in honore fuiffe, ut Herba facra dici meru- erit, Ad lienis tumorem, EK Verbenz contufx cum album. ovorum & farina hord. aut frumenti. F. Cataplafma, linteo raro involutum. & applicatum fupra tumorem attrahit quafi fanguinis tenuio- ris portionem: quidam addunt Betonicam. Eft populare remedium. CLefzean. Verbena capiti vel fub pulvinari impofita, vel fermento acerrimo & oleo Rofaceo in Emplaftro fübacta capitis dolorem à vino ortum levat. E Dol. L.1. C. 9. S. 16. D. Scam. 3. Verbena mdiflora J. B. C. B. repens nodiftra Park. C. B. prod. Ex radice tenui, fibris capillata caulis tenuis, quadratus, geniculatus, glaber, in terram reflexus & fefquipalmaris prodit; quem fois ad gemculum bina, adverfo fitu, ungue non. multàm longiora, per extremum crenata & acuminata, cingunt. Ex quolibet pené geniculo & ramulus foliis ali- uot cinctus, & pedicellus nudus, duas tréfve uncias longus, exurgit; hícque capitulum rotundum quamatum faftinet, unde ffofculi Verbenz vulgari fimiles exeunt, femésque parvum, ut in vulgari fuccedit. : Hanc Neapoli cum femine ab Imperato accepit C. Bauhinus. * 4. Verbena Indica Bontii. Bont, Similis eft Verbenz noftre mari, fpicz tamen hic duriores & longiores funt. Foliis hujus plante utuntur Indi, & nos quoque ab illis edocti ad ulcera tibiarum: nam egregié exficcant, quod requiritur in omnibus ulceribus, quz hic propter aeris calidam & humidam confti- tutionem difficulter admodum curantur. Succo expreflo recenter, & cochlearis unius menfüram zgri ad colicos dolores, dyfenteriam, choleram, & reliquos indifcriminatim inteftinorum affe&us, id fammo fücceffü hauriunt : in. Syncope quoque & animi deliquiis cum aceto contufam pe&ori applicant. * s. Verbena Urtice folio Canadenfis. Hort. Parif. & Hort. Lugd. Bat. Morif. pralud. AMorif. Planta eft bipedalis, aliquando altior: e aee ad caulium nodos quadratorum bina nafcuntur filia mucronata, Urticz majoris foliis haud abfimilia, fed faturatiüs virentia: quoad feres & femina Verbenz vulgari in omnibus accedit. ; 6. Verbena Peruana C. B. Park. & Verbenz füpinz feu foeminz fimilis eft, fed major, & per hyemem virens. Forté eadem eft Ver- benz Indice Bona. C A P. Lib. X. qe Herbis Vertiillatis berbaceis. ei p De Herlis verticillatis floribus im capitula fguamfa cougeflis (S primum de Di&lamno Cretico. I&amnus nomen accepiffe dicitur m $$ s]er à pariendo, eb quód ut Diofcor. & Theophr: éÉvrouhy € partus acceleret, cüm non modo potum, fed appofitum quoque partus defunctos ejiciat. ) ; Foliis valdé tomentofis & incanis, atque capitulorum fquamis majoribus à Majorana & Origatio differt. Di&amuus Creticis C. B. Park. Dicam. Cretica. feu vera J. B. Diclamnum Creticum Ger: ibn Hume eft hirfutis, nonnihil purpurafcentibus ex quorum geniculis adverfi oriuntur ramt, & ex his eodem ordine alii: Fo/ioruzs circumfcriptio feré circinata, interdum oblongior, uncialis, fubftan- tiá caneícente tomento undique obdactá, odoris validi, faporis acris. — Capitula ramulorum extremis incidentia, fpicam mentiuntur longiufculam, € foliis Majoranz majoribus, exterius purpurafcenti- bus, fquammatim incumbentibus compacta, quorum é finu promuntur flores purpuralcentes, tubuli patuli formá, prominentibus ex hiatu ftaminulis, calici infidentes ftriato. 'Tenella eft planta, frigoris impatiens & hyemes noftras zgré tolerans. Obfervante J. Baulino, nifi pangantur plantz, raró etiam diligenter affervatz per liyemem da- rant. Satius igitur eft ut furculis propagetur, qui in alterum annum florem producunt. Praftat omnia qux fativum Pulegium, fed efficaciüs multó. Nam non potum modó fed & ap- ofitum ac füffitum partus mortuos ejicit. — Aiunt & in Creta caprastela quibus ictz fünt, hujus her- » paftu excutere, Porro purgandi vim. habet illitus, aut cum polenta affri&us. Impofita veró herba plantz pedum reliquóque corpori impactos aculeos refigit extrahítque. Eft & efficax ad lienis dolorem, fiquidem ipfum imminuit Radix guftu excalfacit, necnon. & partum accelerat.. Sed &. fuccus cum vino potus contra venenatorum morfus auxilio eft. * Herbz veró tanta vis eft, ut i&u venenato fzvientes beflias & olfa&u abigat, &: conta&u perimat. Caterüm expreflus ex ea fuccus vulneribus ferro illatis, ant venenatis mortibus inftillatus przfentaneo eft remedio, fi praterea in potu affümatur. Hzc Diofcorides. Hippocrates, referente Galeno, ad fécundas remorantes inter przftantes quas novit medicinas po- nit Dictamnum: & fi propinetur ex vino ad molam expellendam. Autore Plinio menfes ciet; partus mortuos vel tranverfos ejicit. Nec pota tantüm, fed & illitu, & fuffitu valet. Adeó ad hec efficax eft, ut nein cubiculum quidem pragnantium inferatur. Quis hzc credat? 'Ehadzus Dunus, ut é J. Bauhino habeo, mulieri quam. morituram omnes arbitrabantur ex foetu mortuo poft alia medicamenta in balneo fedenti dedit pulveris foliorum Dictamni Cretici obolum ex aqua fontana : quibus peraétis fperavit ille, ut ait, rem ex voto fücceffaram : Omnia emm ad imum ventrem vergere videbantur. Ed nocte fatis commodé habuit, fed non dormivit. — Ante di- luculum mortuum fotum feliciter expulit. Et facilé quidem Dictamnum fumitur, cüm alia qua fcetus mortuos expellunt vel nimis amara, vel foetentia, vel nimis acria; vel ftomacho inimica funt, & nocere poflünt. 4 j C A4 ». VI. Ds. Amaraco feu. Majorana & Origdne; Ajoranam nonnulli di&am volunt, quód majori cur, diligentiáque quàm catérz herbx feratur colatürque. ? Amaracum ab Amaraco puero Regio. Fabellam narrat Servius : Amaracus Cynarx Cypri regis puer ünguentarius fuit, qui cafu laplus dum ferret unguénta, fracto alabaftro. majorem ex confufione odorem creavit: unde optima unguenta Amaracina dicuntur; Hic poftea cum nimio odore contabüiffet, in herbam. Sampfüchum mutatus eft, qux deinde ab ejus nonne coepta eft. A- maracuni appellari. Non invenio notam ullam genericam & effentialem quà Origanum di&um à Majorana. differát; atque idcirco utrumque eodem capite comple&ar. Origanum € d imis perci yir, quód montanis deledetur locis, autoribus Diofcoride & 'Theophrafto, dicitur. Herodianus diótum Origanum contendit 2& 7$ ier videre. & yas clarifi- care, quód vifum clarificet & illuftret; Tem Jo. Bodxo non arridet, càm Origanum ex fententia * Hippocratis, oculis & dentibus potu exhibitum noceat. Aliud Etymon excogitavit 'Eheodofius Grammaticus, tefte Phavorino, qui per 12x feu fimplex « fcribendum ait, atque à f» i.e. algeo, fa&um Phjsre, additoque à parvo iet, quafi frigus ali- quod, per Antiphrafin; calfacit enim. Verüm nec hoc probatur; primum magis placet. m otc Nh IA M: Viréi, * Cave ciedais * Epidcyi. lib. 5. 539 Locur. Vires. Varietas. Hisron:a PraN-TvTARUM. Notz Majoranz feu Origani funt flores in capitula fquamofà congefti in fummis caulibus & ra- mulis, capitulis & fquamis minoribus quàm in Di&tamno; & folia minüs tomentofà & incana quàm in illo. I. Majorana vulraris C. B. vulgatis effiva Park. emajor Ger. majori folio, ex. [amine nata J. B. Atucet 99arjo2am. . B. Fruticulus eft palmaris aut etiam dodrantem altus, alis creberrimis concavus, iííque lignofis, ple- runque quadratis, fabhirfütis & tantillum rubentibus. — Fais ex adverfo pofita funt, Origani vulgaris formá, fed longé minora, incaná lanugine obducta, odore fragranti, fapore acriufculo & fubamaro, aromatico & grato. Circa caulis ramorümque faftigium ex foliorum alis, adeóque in ramulorum extremis imbricatze /f?icz oriuntur, quarum hirfüta, íquammatim compacta folia é finu promunt flofculos pufillos, albicantes, hiulcos, ix quadrifido demiffo, cui folium furre&um imminet, bifi- es € ri&u ftylum albidum proferentes. Sees quale Origani vulgaris, minutum, rotundum, ruf- ur. Semine provenit à Gallia Narbonenfi vel Provinciá allato. à. Majerana temuifolis C. B. Park. Ger. temuior C lignofier J. B. — Hac Majorana Nobilis & Gentilis nonnullis dicitur, quz à vulgari feu majore non videtur fpecie differre: fiquidem C. Bauhinus hanc apud nos in Majoranam vulgarem degenerare affirmat: & Jo. Bauhinus inter hanc & praecedentem non aliam differentiam ponit, quam quód illa femine pro- venit, hzc fürculis plantatur, inde enim füurculofior robuftiorque fit, foliáque ejus ( ni ille fallatur ) minora & candidiora redduntur. Parkinfonus inter hanc & Majoranam odoratam perennem diftin- guit; quam nonnullos pro Majorana vulgari eftiva habere, tranfplantatione robuftiore & hyemis tolerantiore facta affirmat. J. Bauhinus aliam habet 7ajorazz fpeciem, quam Creticam oderatiffomam vocat, quibu[dam Marum. ditiam, fimilem Majoranz vulgari, nifi quód folia minora, candidiora, odoris.& faporis vegetioris, pertinacis, nec nif longo tempore exoleícentis obtineat, per ramos te- nuiores quadratos nullo digefta ordine; capitu/a hiríutiora, & candidiora quàm vulgaris. Hzc forté Lobeln Majorena eft feu ZAmaracus alia tenuior, gentilis & sminuta plebecule : & in ico. Plant. Maja- rana tenuifolia delicatior. Quamvis, ut verum fatear, neque hzc à Majorana vulgari mihi fpecie differre videtur. Partum eft tenuium, digerit & attenuat. Auxiliatur cerebri & capitis frigidis morbis quovis mo- do aflumpta. Pulvis herbz ficcz naribus inflatus fternutamenta ciet, & pituitam evocat, cerebrám- que corroborat; fed & idem przftat foliorum fuccus maribus infufus. — Valet .& ad pectoris vitia, ftomacho praterea utilis eft, ac Jecinorofos & lienofos juvat quovis modo aflümpta: íed & ad uteri flatus, ac cxteros ejufdem frigidos morbos confert. Urinas & aquofos humores in. potu fumpta du- cit: dentium dolores lenit comtnanfà aut appofita. Admifcetur Antidotis. 7. B. Dodemzo C aliis. Oleum ejus calfacit & corroborat nervos. Nicolaus Cbefgeau. Maffilienfis M.D. fequens Errhinum à fe fepiüs expertum in Cephalalgia com- mendat. EK Radic. Hellebori albi 3$, fol. Sampf. p. ii. decoq. in aq. vj. ad confamptionem tertiz partis, ore aquá pleno utere, naribus attrahendo, ex decocto parum calido, in vola manus pofita 1n dolore atroci; levem enim exafperat. Aqua Majoranz catarrho confert, fi loco errhini, ore priüs fimplici aqua vel vino repleto, volze Ícu cave manuiinfufà, comprefíà alterutra nare alterá exhauriatur, radice naris aut offe ethmoide tenus Secus fi faxis non ad di&um locum fed fauces aut narium foramina hoc errhinon retrahi- tur. Hoc errhino pater meus fumma faa laude ufus eft in Principe Walenftenio ad coryzam. Sizes Paulus. Balífamo Majoranz fi pinnz; narium &t 14e/eewv inungantur, mirum dictu quantum in catarrho aut potius coryza 1s valeat ; quo etiam nucha temporáque cüm in. modo .dicto affe&u, tum in aliis frigidis capitis affectibus inungi folent. Idem. Has tres obíervationes amiciffimo Viro D. Edvardo Hulfe Medico Londineníi debeo. * 3. Majorana Syriaca *vel Cretica C. B. Marum Creticum. Alpini exot. Marum Syriacum Ad. Lob. Ger. Syriacum vel Creticum Park. Ap. Surculofà eft, crefcítque palmi altitudine, foliolis parvis, minutis, candicantibus, fapore acutis, maximé odoratis, fértque à radice lignofa, gracili, parva, fmreulos plures, re&os, rotundos, tenues, lig- nofos, qui ab radice uíque in fummitates ferunt de oppofito ex intervallis binos ramulos, foliis binis utrinque ex oppofita dense veftitos: in cacumine veró flofzuli purpurei Origani Heracleotici modo, admodum odorati. Adveríariorum autores fic defcribunt : r-- Gratiflimo & vegeto eft odore; facie tota Majoranam przfert aut Origanum, fed gracilioribus, non brevioribus, pedalibus & fefquipedalibus viticulis, corymbaceóque afpe&u elegantioribus, deli- catioribus capitulis, etiam decimum feré annum, ex quo Venetiis Alepo Syri: habuimus odoris fra- grantiam retinentibus. ] 1 pe. Majoranz fpeciem habemus, paffim in. hortis culta cujus capitula fquamata quadrangula ob. longa hujus plantz iconi bene refpondent, verüm flofculi ejus albi funt non purpurei. | Raix plu- res annos durat, Ínperhicies quotannis emoritur. Pluribus virgulis exoritur femipedalibus circiter, Folia Lib XI. De Herbis Verticillatis berbaceis. $39 Folia figurá fud & magnitudine ad Majorane aftivze accedunt, verüm minis lanuginofà & mollia funt, nec odore perinde fragranti, grato tamen. Á. — 4. Origanum vulgare [poutaneum J. B. Anglicum Ger. dae re, C jl lubula Plin; Magjorana [yloeffris Park. 3Oilb 9Darjosam. fyToeff re, Cunila bubula Plinii C. B. y. B. Ongani vulgaris raices, tenues. ille quidem & lignofz, obliquà aguntur, frequentibus capilla- mentis fibratz, fic ut ramulorum pars infima horum ope denuó radicetur. Surgunt autem com- plures caules cabitum unum aut duos alti, duri, quadrati, hirfuti, ad quorum nodos adveríà oriuntur £r Calaminthz arvenfis [aut Clinopodii vulg.] hirfuta, & ex horum alis minora alia Majorana foliorum zmula: fapor autem tum his, tum illis acer, aromaticus; odor füavis. Flofeuli tanquam in umbella, foliolis rubefcentibus obvallati emicant, colore carneo aut candido, pufilli, unum fo- liolum bifidum fürfüm refle&entes, infimum majus trifidum, ceu labellum, demittentes diatrtribius in medio flori concoloribus. Sezzez minutiffimum, Majoranz íemini fimile. / Hujus capitula fingularia fquamofà ex pluribus foliolorum conjugationibus Íquamatim ob proxi- mitatem incumbentibus componuntur: e fingulorum autem finubus finguli flores exeunt, Foliola hac figurá (àá & lavitate à reliquis qux in caulibus funt. differunt, fitu, nifi quód proxime admota fünt, conveniunt. In dumetis & ad fepes non infrequens eft. Locus Pro hujus varietate accidentali habeo Origanum album Tab. & Ger. , A perit, adftergit, abftringit. 4t quomodo bac convenium: ?. Uis przcip. in obftru&tione pulmonum, Pire: hepatis acuteri, & hincin tuffi, afthmate, ictero. Auget lac, ichorofa excrementa per füdorem expellit (ante balneum affümptum) extrinfecus ufü venit crebriore, eóque in balneis uterinis, ce- phalicis, totius corporis (contra fcabiem.) Nos plantam hanc,ut & omnes Origana dictas pro Majora- nz fpeciebus habemus ; proinde & eafdem illis vires convenire. verfimile cft, * $4. Origanum (yloeftre bumile C. B. C. B. prod. Ex Sidi lignofa rufefcente, fibrofà cauliculus communiter unus rotundus, rufus & afper, uncia- rum fex vel feptem, exurgit ; qui in fummo in ramulos plures dividitur, híque flores umbelle form ex cowuleo purpureóque mixtos fuftinent. —Fwis habet parva, oblonga, hirfüta, compacta & inor- dinaté difpolia, potiffimüm cauliculi parten fümmam ambientia, vulgaris Origani odore. Hoc circa Aureliam Gallorum copiosé reperitur. Locus: 6. Majorana major. Anglica. Ger. latifolia, fue major Auglica Park. Origanum. Heracleoticum Ruelli, [roe Majorana. major J.B. Origanum Onites C. B. itemm Majorana [yl-o. perennis €- jufdem, ex fententia fratris, cui. b» mos libenter fuffragamur. 39ot-SiQavjo2am, Majoranz alii, ali Origanis accenfent plantam quadratis, hirfutis, fübrubentibus, cubitalibus, ramofts caulibus fruticantem, cujus folia Majoranz foliis majora, Origani vulgaris feré paria, cine- rea, hiríota, venofa. Extrem ramuli in fpicas duorum verfuum fquamatas, femunciam aut unci- am longas abeunt, .é quarum imbricatis foliolis flofculi emicant. Hujus varietas eft 7Majorana latifolia aurea Park. Quz verto precipue tempore càm adhuc nova eft, foliis vel intotum flavis aureífve, vel partim fla- Vis, partim viridibus idque magis minüfve, prout naturx ludere videtur, apparet, nec alia in re à precedente differt. . d ; Pro olere ufürpatur, unde à noftratibus 390t-29arjo2am, i. e. Majorana oleracea dicitur. 7. Origanum Heracleoticum Ger. Heracleoticum «verius Park. Heracleoticum, Qunila gallinacea Plinii C. B. Heracleoticuma Mattbioli, aliis forté Creticum J. B. TB. ub nomine mihi vifum 8c colle&um Origanum, cubitali caw/e, quadrato, hiríüto, vulgaris 1n- Ítar Origani: Fwis ex geniculis minora, modicé hirfuta, odore & íapore acriore: Fleres albi aut fübpurpurei in Íquammatis capitulis, minime fpicatis, & in umbelle feré modum fparfis. — — His ultimis verbis pen& contraria tradit Lobelius in hujus plant defcirptione, inquiens, 1n fum- mis hujus virgultis non in umbellam circinatam colle&i funt flores, fed in parvis thyrfis fpicatis, ter- nis hinc inde diffipatis. Planta quam defcribit J. Bauhinus ea effe videtur quam in hortis noftris alimus 7dajorene bortenfie odoratee perennis capitulis mn. [picatis, nomine, nifi quód major fit & hirfütior. * $. Orz $40 Loctit. Locus. Hisron:A PrawmTARUM. * 8. Origauum Creticum J. B. Origanum Onites C. B. c Matth. Orig. Ozites Mattbioli Park. Orig. Sylve[ftre Syriacum. Lob. 2m Origanum [ylo. five -oulgare Park ? Orig. Creticum Ger ? j55 Jig Pl aciline odoris gratiam habet: adferuntur autem potiffimüm cymz, Majoranz fimiles fpi- cis, alie breves, longe alie, quadruplici ferie fquammarum — ftriatarum dense. compactarum 1m- bricatx, fapore acerrimo, odore aromatico,jucundo. Folia rariüs adferuntur, quz mihi aliquando videre contigit, minora quàm vulgaris Majorana, miniméque rotunda. Magna eft apud Botanicos confufio de fpeciebus Origani. C. Bauhinus Origanum Syriacum Íylveftre Lob. ab Origano Onite Mattb. diftinguit : J. Bauhinus hoc illi 1dem facit. Huic fortà eadem eft quam Yiyflopum Graecorum Pr. Alpimus im. Exot. vocat C defcribit. Alp. Cubitil magnitudine, Origano Oniti quàm fimilem & folis 8& umbellis Corymborum modo jun&is; qux ab Origano odore fuaviori & validiori diftinguitur. — Multis farculis ab una radice, vel ab unico caule exeuntibus fruticat, non ex toto rectis, fed obliqué actis, f?/is Origani Heracleotici, fed candidioribus & odoratioribus ; & in caulium cacuminibus umbellz corymborum modo in rotx fpeciem. cernuntur, flofculis albis, quales in Origano .onite apparent, à quibus fee» minutum, ni- grefcens fit. "Tota planta eft eximie odorata, &: guftui cum valida acrimonia. acceptiffima, to- táque albicat cum levi lanugine. Ineunte hyeme feré ex toto faciem mutare videtur. Nam ab una radice plures cauliculi affurgunt, furfum obliqué luxuriantes, folus Pulegii, caulem ab imo ad füm- mum ufque denfiüs conveftientibus, caulibus rotundis, leviter lanuginofis albicantibus, invalidioris odoris. - * 9. Origanum Mon(pelienfe. pulchrum | Camerarii. J. B. Origanum folio [ubrotundo C. B. Orig. onites .. Gallo-provincie minus Ad. : JB. Simillimum eft Oniti à Matthiolo depi&o, fed non. idem. — Ab Origano vulgari non multüm differt, nifi quód multas habeat pulchras & oblongas quaft fpicas purpureas: caula etiam. totus pur- puraícit. Semen gignit ruffum, pufillum ut reliqua Origani genera. Creícit in Gallia propé Monfpelium. Circa pontem Caftri novi, & alibi in fatorum & vinearum marginibus oritur. Boraz. Mon[?. * yo. Origanum fpicatum montis Sipyli, folis glabris, Whecleri. Radices nigra, fibrofx, & (ut Autori noftro videtur) reptantes, plures emittunt cawliculos, tere- tes, hirfütos, fo/is binis conjugatim nafícentibus, ut in omnibus hujus generis, obfitos, initio non- nihil lanuginofis, nervofis nervis obícuris & tactu vix percipiendis, ad exortum fübrotundis, extre- mo acuminatis, myrti minoris foliorum figura. | Caules fefquipedalemaut bipedalem alutudinem af: fequuntur, füperiore parte glabri, ut & folia. E foliorum füperiorum finubus exeunt ramuli ad- verfi, prxtenues in capitulum Íiquamofum Lupuli fruétai fimile, interdum. ad uncialem propé longi- tudinem accedens, diluté purpurafcens definentes, é cujus fquamis flores parvi, purpurei exeunt : compreffi odorem Steechados Arab. imbecillem fpirantes. * 11. Origanum Smyrieum Wheeleri. Planta eft perennis, plures virgas, lignofas, longas, ad. intervalla ramulos emittentes fürrigens. Folia quàm Majoranz Cretice minora, minüsincana, nec adeó rotunda, fed potiüs oblonga, acu- minata, nervoía, & aliquantulum lanuginofa : Summos caules & ramulos terminant capitula fqua- moía. Odorem füavem & fragrantem expirat. Smyrnze in monte cui Árx inzdificatur copiose. provenit. POE A Ru am Car. VII. De Plautis Ferticiatis Verticillis in fpicas difpoftis. De Oczmo. Cimum à Graco dx; feu div nomen. accepiffe fzribit Varro, quod citó proveniat. 'Theo- phraftus teftatur tertio à fatione die provenire, Jib. 7. cep. 1. Doctiores tamen Botanici (inquit Jo. Bodeus à Stapel) hoc etymon Ocymo pabulo convenire fcribunt: Hortenfe veró Xm) 8 00e redolere, odoratum effe derivant. Eft enim herbula eximié odorata, qua & cerebrum odore fuo ferit, & fternutamenta excitat. Significantiüs quoque 9G per e fcribendum | exfti- mant. Differt (inquit idem) Ocymum ab Ocimo. Ocymum pabuli genus eft, Plin. 1.17. c. 24. 0cy- mum quod im. "vinea. feri jubent, AAmtiqui. appellabant. pabulum, umbrae patiens, qud. celeriter. provemiat. Oci- Lib. XI. a De Herlis Verticillatà berbaceis. Ocimum autem planta odoráta, Ocymum pabulum Veteres per y fcribunt d4uwor, diu. Verüm hoc non perpetuum & conftans eft apud ipfos. 4 ra Bafilicum Recentioribus dicta eft hxc herba ob dignitatem fuam, quod ob infignem & fragrantem odorem Regia domo, & Regis manibus geftari dignum fit. e Bafilici notz funt Folia Amaraci, odor fuavis Citri vel Caryophylli, flores in fpicas laxas é verti cillis rarioribus compofitas digefti. | herbam per ,, I. Ocimum magnum ). B. Ger. caryophyllatum majus C. B. caryopbyllatura suaximum Park, f. B. " MERC a: Gt triplóve majus huic'fol;um quàm vulgari, oblongum, raris crenis ferraturn, pallido virore prxditum, aut rubrum (duplex enim habetur hujus generis Ocimum album & rubrum) odore füavi Citri vel Caryophylli. Flores fpicati, albi vel rubri. Plantam hanc fpeciofam caulibus cubitalibus, foliis Amaranti aut Mercurialis, majoribus frequen- tem obfervavimus in Italia in. ceenaculis & zdium feneftris, inque. Adonidis hortis, | (atam & cultam ; ut re&té fcribit. Matthiolus. ^ Ocimum in viridarus /Egypti Z//p. quod excrefcere fcribit ad altitudinem trium & plus cubitorum, folis noftratis longioribus, tenuioribus, colore rubro füffüfis, odorémque eximium fpirantibus C. Suis à precedente feparat, && Ocizewm caryopbyllatum maximum appellat ; an. recté. confi- derandum. in vafis figulinis 2. Ocimum uulgatius C. B. medium. yulgaiius & nigrum J. B. vulgare majus Park. sedium citra- tum Ger. &ommon 2Datil, AB: : T RUN d eft planta, pluribus ramis flipata, quadratis, nonnihil rubentibus, fübhirfütis. Fw/iz Parietariz, minora, glabra, aliàs per ambitum incifa, aliàs minime, odore fragranti, fapore nullo excellenti. Fl»res verticillati, in fpicam longiufculam digefti, fuaveolentes, colore albo purpura- fcentéve, labello longiufculo, angufto, cui ex adverfo refpondet furfum vergens in quatuor lacinias divifum folium, prominentibus € ri&u f'aminulis albidis cum /7j/o purpureo : Sezzez pufillum, nigri- cans. Radix lignofa, nigra, fibrata. Ab hoc Ocimo medio ulgatiori fpecie. diftin&um facit C. Bauhinus Ocimuz Citri odore, i. e. Oci- mum medium citratum 444. Lob. quod cüm nullatenus diftet. (ut fcribit Lobelius) preterquam odore gratiore & cordi amabiliore, corticem Citrii mali redolente, preter rationem id facere vi- detur. Nec major ratio eft, cur Ocimum Zinifi odore fcu Anifatum Eyff. ab Ocimo medio vulgari fepara- ret: quod & Parkiníonus eum fecutus facit. Vires hujus planta fic breviter perftringit Schroderus. | Calf. & hume&t digerit & refolvit ; expur- gat. pulmones, meníés movet, ideóque ufurpari poterit ufü interno & externo. Hollerius lib. 1. de morb. 1ntern. cap. 1. obfervatícorpionem natum fuiffe in cerebro cujufdam Ttali ex frequenti odoratu Bafilici feu Ocimi. | Camerarius etiam (zpiffimé Venetiis obíervavit fcor- piones füb fictilibus in quibus Bafilicum colitur libenter ftabulari / Et D. Rayzosdus Anglus in Mer- eurio fuo Italico aflerit fibi experientiá compertum. herbam hanc humido in loco fib lapide repofi- tam intra biduum Scorpionem producere: quod interim dum Senis commorabatur rarum & memo- rabile imprimis accidens confirmabat, — Generofüs quidam Senenír odore Bafilici vehementer ca- ptus & delectatus, herbe exiccate pulverem naribus frequenter attrahere folebat: verüm brevi phreneticus moriebatur cranióque ejus à chirurgis aperto, fcorpionum nidus in cerebro reper- tus eft. v. Nos cum praftantiffimis hujus evi Philofophis generationem zquivocam aut fpontaneam in ani- malibus dari neutiquam concedimus, adeóque neque Bafilicum ex fe fcorpionem producere ; inte- rim tamen non negamus beftiolas illas herbz odore deleétatas ad eum libenter arrepere, aut füb illa ftabulari, forte etiam eà vefci, 1nque foliis aut gemmis ejus ova. ponere, unde accidere potuit Ge- nerofüm predictum unà cum pulvere foliorum Scorpionum ova naribusattraxiffe, qux capitis calore fota ibidem fcorpiones excluderent. 3. Ocimum minimum jJ. B. C. B. «wulgare minus Park. minus Garyopbyllatum. Ger. 2Buffe 25atil. Palmaris aut pauló major eft planta, ramulis creberrimis lignefcentibus densà fruticans: per quos folia Serpylli aut Majoranz foliis paria, exoblongo rotunda, viridantia aut rubra, fapore vegetiflimo & EL Garyophyllorum: fofculi exigui verticillatim per ramorum fcapos difponuntur. Ra- dix fibrofa. Hoc genus tenerius eft multó quàm vulgare; nec femen apud nos facilé ad maturitatem. per- ducit. j Aaa * 4. Oci- UN Locis. Viress | ^ 54 Locus. Vartzetates due. Locus, Locis CAIOGEPUT MGE SIS MED M CN NEC ree uri eo E] Hisronra PrawNTARUM. j 4« Ocimum Indicum Ger. Park. latifoliam imacilatum "ocl crifpym. C. B. Santlomauritanum, latii, crifpum, maximum J. B. T. Bi i Ad cubitalem altitudinem crefcit, quadratis caulibus, raris pilis veftitis, quos. adverfi rami divi- dunt: Fw/s ex longis pediculis ad. articulos circinata circumfcriptione, ampla, crifpa, fimbriata atro-virentia aut rubro admifto maculofà, fragrantis odoris: Flores Ocimo vulgar fimiles, verticil- lai, in fpicam digefti, qui ex candido rubefcunt: Semes pauló majus, nigrum, ex rotunditate ob- longum, foliaceis capitulis inclufüm. Ex India in Hifpaniam primó, inde in Italiam, Gerimaniam, &c. hujus femen tranfimiffürn eft. Ocimum crifpam Park. 1. e. foliis fimbriatis viridibus C. B. crifpum viride Eyf. Item Ocimum viride foliis bullatis C. B. Indicum viride majus foliis protuberantibus Eyf. nihil aliud effe videntur quàm fpecies quzdam degeneres feu varietates accidentales Ocimi Indici jam deftripti & femine Ort, ut & Parkinfonus opinatur. * $. Ocimum mitis anguffifolum foliis [erratis C. B. mimus anguflifolium Park. . Praecedentibus Ocimis minus ramofüs eft, quin. potiüs cauliculis paucioribus & ramulis rarioribus Ácinon feu Clinopodium imitatur. Fols habet parva, angufta, circa margines parüm dentata b:na femper ad nodos oppofita, rariora & 1n ramulis magis iba feu ab invicem remotiora, Flo- rei fammos ramulos occupant, ad Ocimi accedentes, verüm tantillo magis reflexi, colore albo. Odor remiffior eft & languidior quàm 1n reliquis Ocimis. C ^ p. VIII. De Hormino. Orminuti dictum videtur a? s épu£v, quód «esl suwiar muejeud, ad Veterem ftimulet, ut Diofcorides loquitur. '- Notz ejus chará&teriftice funt. flores in. fpicis longis & laxis feu. ex verticillis longiüs à fe invicem remotis compofitis; folia rugofa, odor fatis vehemens, minüs tamen gratus quàm Ocimi. "t : Spicatas in hoc genere vocamus plantas in quibus folia € quorum finubus florum verticilli exeunt diverfz figura (unt ab inferioribus 1n caule & ad radicem quantumvis verticilli in iis aliquanto remo- tores fint à (e invicem & fpicam laxam & velut interruptam efficiant, ut in hocgenere. Reliquas in quibus folia verticillis fübje&a ejufdem formae & conftitutionis funt cum reliquis in caule & ad radicem pro non fpicatis habemus, quamvis in illis non raro verticilli in fummis cauhbus & ra- . mulis proximé admoti & denfe ftipati-fpicas fimulent, Hastamen non raró cum vulgo Spicatas appellamus. 1. Horminum [atrowm C. B. fatiouna genuinum Dio[coridis Park. flo. folus purpureis €xer. com purpuro-violaceá. J. B. Diofcorides Dis &jarp. Eu Miultam habet cum Salvia fimilitudinem. | Caules fübrubentes, multis alis concavi, quadrati, multá lanugine hirfnti, pedales & majores: ad quorum genicula foZz Salvi, non ita retorrida & Íqualida, fed affatim hirfuta, odore nullo excellente, fapore amaricante. At veró foliorum quz in extre- mis funt ramulis denfior eft phalanx, querum fümma purpuro-violacea facilem ad hujus plante cognitionem viam monftrant. F/eres ex foliorum alis exeunt, fex unà, Salvi minores, partim purpurei &calbicantes, ex caliculis verticillatis Marrubio fimilibus, foliaceis, hirfutis & ftriatis, für- fum vergentibus dum flores geftant, deorfüm nutantibus femine onuftis..— Radix lignofa & fibrofa. - Herba elt annua. Copiosé creícere dicit Camerarius in agro Senenfi, fed copiofius in. Apulia, Illyrico & in Le- fena infüla atque univerfa Gracia. Nos in exteris regionibus 1n illud nunquam incidimus. 2. Horminum comá rubrd J. B. 4 B. 7 Y qu eft precedenti, caulibus fuis quadrangulis, hirfatis: foliis prioribus ex longis pediculis Sal- Vic accedentibus, itémque per caules verticillis. — Aft foribus differt minoribus, fummitatibüfque cau- lium rubris, ac odore nullo infigni. Planta hzc ex femine Londino accepto mihi füccrevit Cantabrigie ; eandémque multis poft annis é femine -ortam,comá tamen minimé rubrá, pro diverfa fpecie defcripli his verbis. Folie ima qux e radice exeunt figurá & magnitudine fua ad Salvix folia accedunt, nifi quód ob- tüllora (nt, pediculis itidem longis nituntur, per margines crenata, hirfuta, rugoía. Caules ab eadem radice plures exeunt, pedales aut cubitales, quadrati, hirfüti, rmá parte. ramofi, folijs cinc parvis, triangulis, abfque pediculis caulibus adnatis, iis que in Hormino favo flerum verticillis fübíunt Lib. XI. «De Herbis Verticillatis berbaceis. 54-3 fubfünt fimilibus. Hec enim pariter florum verticillos ceu vafcula quedam excipiunt & foftentant Verticilli autem florum longis intervallis diftant, finguli fx flofculis compofiti parvis, galeatis, ru- bentibus, & calicibus oblongis, ftriatis, quinquepartitis, qui floribus delapfis deorfüm refle&untur &c in ventrem per maturitatem turgefcunt, minimé hiantes, Ad latus uniufcujufque folii triangu- laris ligula anguíta, longa flori fubeft, ut folia triangularia cum ligulis appofitis tot fint quot flores. Semina colore & figurá Sclarzz feminibus fimilia, veràm multó minora. Defcriptio Hormini minoris füpini Cretici C/vf. in omnibus fere cum noftra convenit, ut eandem fufpicer effe plantam : color duntaxat floris differt. * 4. Horminum Sclarzea ditium C. B. Sativum vulgare, frve Sclavea Park. Gallitrichum fatioum J.B. Gallitrichum fioe Horminum. Ger. &9mmon garben arg, Caule fargit cubitali & altiore, minimi feré digiti craffitudine, quadrato, rigido, hiríuto, medul- là albáfar&o, in oppofitos conjugatim ramos ex intervallis fiffo: quá etiam ferie & ram: in. alios minores deinceps abeunt. Fo/sampla, hirfuta, canefcentia, admodum rugofa aut (cabra, pinguia, élata bafi in mucronem obtufiorem fenfim definentia, ad margines quodammodo dentata aut cre- mata, longispediculis nixa, prafertim inferiora & qua 6 terra exeunt, in caulibus fita ex adverfo bina. Flores in fütmmis caulibus & ramulis in Ípicas longas & laxas, é multis verticillis compofitas digefti, cucullati, hiantes, cucullà przlongi arcuati, quz ftylum tenuem incurvum nonnihil ex- tantem in fummo bifidum & bina ftamina cum fuis apicibus oblongis occultat, diluté cxrulei, à ftria- tis calicibus, ta&u glutinofis, hiantibus, in quinque fpinulas divifis, quarum tres fürfüm fpectant fà- pra flofculum, duz infra eum fix. — Ad fingulos verticillos cauli apponitur hinc inde folium, figu- rx & texturz multüm diveríe, ab inferioribus in caule & à radice exeuntibus : funt enim. hzc par- va, concava, lata bafi abíque pediculo cauli immediaté adnexa, in acutum apicem exeuntia, mi- nüs rugofa & tenuiora is quz 1n caule funt, colore purpuraftente. — Radix ben fimplex, ligno- fà, plurimis fibris capillata, coloris obícurioris, non ingrati faporis, poftmodum palatum & fauces calefacientis. Semen maquículum, lubrico lxvore perpolitum, alterá facie gibbofa, alcerá angulofa, coloris ruffefcentis. Odor totius plantz vehemens & gravis, Sapor amárus. Seritur in hortis & viridariis : tranflatum recens aut fatum primo anno caulem non fert, & fe- rj; c3 cundo à fatione maturato femine interit, Juno & Julio florens. Tempus. - Vinum Gallitricho impofito f1 efferbuerit apprim? ftomachi fiigiditati convenit, nam phlegmata p;,,, incidit & confümit : idem potum frigidis & infoecundis & albis menfibus laborantibus mulieribus füb- €? fas, venit, Sunt qui Galliechon capit, ob odorem quem habet graviffimum noxium effe dictitant. Trag. qui hac occafione in vina fuülphurata declamitat, Semen (inqui Lobelius) Kaeneaeíer capitílque gore inducit odore, quem etiam univerfa fpi- rat planta, non tamen ingrato: eóque magni ufüs quibuflamSeptentrionalium ad Ziythi Bierzque confe&ionem. Lupuli namque vel penuriá, vel vegetioris potionis faciendz caufi cortinis ferven- tibus addunt, fitque temetum, quo non multis poculis depletis temulenti fiunt, hilaritate prope- modum infàna. j Scribit C. Hofmannus non cerevifiam tantüm fed & vinum ab impofita hujus herbz plan$ Mu- fchatellinum mentiri & facillimé decipere incautos. Herba in pulverem reda&ta & naribus indita fternutamenta provocat, catarrhum tollit, & cere- brumpurgat. In aqua decocta in defeffionibus mulierum utilis eft ad trahendos menfes & alia. id genus, non aliter atque Dictamnum. |. Àd meníes movendos & íecundas ejiciendas quovis modo Íumptam valere fcribit Dodonzus. Noftrates folia ovis conquaffatis cum flore lactis & pauca farina perfufa,& in fArtagine frixa pro pla- centis menfis fecundis inferre folent, & ad lumborum imbecillitatem commendant, Sunt cert fez- culum palato fatis gratum, quod ad renes corroborandos & Venerem ftimulandam valere creditur. Folia aceto impofita panos per fe, vel cum melle difcutere dixit Matthiolus: item furunculos antequam acuminentut Eadem praftat & mucilago feminis: quz & in affectibus oculorum cre- ditur appropriata efle. Schwenckfeldius Sclarzam mederi Epilepfix & füffocationi matricis : & Crato inter alia fua vae commendat in füffocationibus uteri & fimilibus affectibus unguentum ex Sclarza cum butyro co- &um, cui adjicitur aliquid Tacamahacz, umbilico imponendum. Semenoculis inditum utile effe traditur, ad excutiendam eorum. caliginem, & educenda corpu- . fcula quz in illos inciderunt. Quippe multa revolutione circa bulbum oculi circamductum, tan- dem humore przgnans & fordibusonuftum elabitur. 4. etbiopis Ger. multis J. B. ez£b. folizs finuofis C. B. item e^£tb. folis im profundas lacinias divifis eifdem. — Sclarea. eEtbiopica, [ve c/Etbiopis laciniatis. Ó mon lacimiatszs foliis: Park. é&tbiopian €élatp, T. B. | Filis per terram primó fpargit palmo latiora, haud multó longiora, tenerá lanugine, ceu carptá, fupra infráque ubertim obdu&ta, alioqui Sclarzx fative non multüm diffimilia, finuofa, quedam etiam laciniata,: [aliàsintegra & ad margines xqualia.] Inter hac caulem profert foliis confimilibus, Íxpe minoribus ftipatum, quadratum, pariter villofum, multis alis concavum: in. quibus ad nodos flores verticillai, duorum foliorum acuminatorum complexu Hormini modo obvallati, candore ni- veo, uno folio cuculli inftar furre&o, compreflo, apices luteos, f'yIimque argenteum 6 finu proferen- te, labro Cotulz inftar concavo, € cz/ice oblongo, quinquepartito, quem circumquaque tam den- fa obtegit lanugo ut vix confpici poffit: odore Sit EH Lamii vel Galeopíis: Ra4ix fibrofà ; Se« 22 "mina E Hisronr:a PraWNTARU M. Locus. Locus. Locti. aima in finguli vafcalis [quatuor, non duo tantüm, ut C. Bauhinus eümque fecutus Parkinfonus prodiderunt] Hormini feminibus fimilia, fuíca, triangula. Copiosé provenit in Grzcia & Illyria, unde ad nos primüm delata. Hujus dux habentur feu fpecies, feu varietates, altera folis integris & ad margines xqualibus, al- tera foliis laciniatis. Quzrendum an Marum JEgyptiacum Alpini fit diverfum ab 7Ethiopide foliis non laciniatis: ob- ftat odor Marifuavis, ftatura brevior, nimirum cubitalis, ne idem credatur. $. Horminum majus amplo flore «violaceo, lobis florum punctis aurem notatis Morifon. Mor iff. Folia profert hirfütiora cateris füz fortis, excepto folo /Ethiopico, ad bafin angulofa, inter quz exeunt cales bipedales, aliquando tripedales, quadrati, quos ad genicula ample&untur bina folia dodrantalia, auriculata. In fümmis caulibus verticillatim proveniunt. fores ampli, violacei, lobis la- teralibus punétis aureis aut purpureis notatis: quibus fuccedunt in. capfülis magnis fezziza craffa ni- gra, majora czterorum omnium Horminorum feminibus Punctis florum. aureis purpureífve & fe- mine majore à fequenti diftinguitur cum quo majorem habet affinitatem. 6. Horminum Lapatbi unctuoft folio, feu vaajus bafLato folio Morifoni. Morif. Hoc folia habet hirfuta, angulofa aut auriculata ad bafin ut fuperius: In mucronem autem defi- nunt haftz inftar cufpidis; quin & formá Lapathi unctuofi folia reprafentant. — Flores fert magnos, omninó violaceos: fzziza 1n omnibus prioris feminibus minora. In horto Edvardi Morgani Weftmonafterii vidimus, item Chelíeia apud D. Wattes. * 4 Gallitrichum exoticum flore magno albo J-B. Horminum Syriacum C.B. Park. Bifermas Cam. "Aman. quibu[dam. Sclaream fativam tota facie egregie refert, caulibus quadratis, pilofis, nonnihil ta&u afperis, in frequentes alas adverfo fitu conjugatim pofitas divifis. Foliz Sclarez noftratis, infima priora parva, oblonga; fequuntur deinde ampla, rugofa, & hirfüta, odore füavi Ocymi, pofitu Sclarez, qualis etiam eft fitus florum 1n fpicis longiufculis per intervalla verticillatorum, quibus bina femper fubjecta fimiliter folia acuminata & concava, coitu labrum efficientia. Caeterum ffvres ex longis, ftriatis, la- nuginofis calicibus emicant fuaveolentes Sclarez, fed colore la&eo, labello pun&tulis paucis intror- fum guttato, prominentibus fub galea ffamimibus incurvis, uno coccineo, reliquis duobus argenteis, ochreos apices füftinentibus. Sezez fimile Gallitricho fativo, fed pauló majus, una parte gibbofum, altera feré triangulare, coloris varii ex nigricantibus & rubentibus maculis oblongis. 9$. Huorminum pratenfe folis. [erratis C. B. fylveffre vulgare Park, Gallitricbum fyloeftve vulgo" Jfve. (ylveferis Sclarea flare purpureo czrulebsoe magno J. B. Horminum fylo.. Fuchfái Ger. . B. m plantam videre eft interdum duos cubitos adzquantem, cae quadrato & hirfüto, inani, inalas divifo: Fwiz quàm Hormino fàtivo veriori majora, fqualida & veluti fiderata, quedam non- nihil finuata & ferrata, potiffimüm prima, qux breviora, ex longioribus pediculis: alia ad Salviz magis accedentia, odore gravi, fapore aliquantulum aromatico. F/Jrres in longa fpica geftat cceru- leos & purpureos magnos, Salvie florum formá. Semes nigrum : Radix lignoía, odorata vivax. Flores Sclaream redolere ait Lobelius. Secus itinera in agrorum limitibus, 1n collibus juxta cultos agros fitis & in campeftribus provenit. Trag. 1n pratis paffim Fucb. Botanici no[trates per errorem hanc plantam habuerunt pro Hormino fylv. vulgó in Anglia proveniente, cüm fint omnino plante diverfe: Horminum hoc fylv. Herbariorum ego hactenus non inveni fpontaneum 1n. Anglia: Horminum autem quod apud nos frequens fponte oritur, Hor- mini fylv. IV. Clufü V. fpecies eft, i. e. Horminum fylv. Lavendulz flore C. B. Hormini fylv. quarti fpecies r. C/af. ab hoc nonnihil differre videtur, nimirum foliis non lacinia- tis fed per oras duntaxat ferratis, faperné viridibus & nullis villis obfitis, inferné villofis. ^ Extremus caulis plerunque purpurafcit. Horminum pratenfe niveum folizs incams C. B. [ylv. flore albo Ger. (ylo. incamum flore albo Park. folo. flore majore albo J. B. Hujus varietas eft floris duntaxat colore albo & folis incanis à defcripto divería, non fpecies diftincta. Semen integrum hujus, non minüs quàm Sclarzz, oculis immiffüm eos gai & mundificat, ruborémque & inflammationes mitigat & fanat, ut Gerardus nofter aliique referunt, nec vulgus ignorat, qui non fine fucceffa in hunc finem illud adhibet. Verüm non aliud, puto, efficit quam lapis Chelidonius alizque gemmz. politz & hemifphzricz oculis 1mpofit&. 9. Herminum Lib. XI. De P [25 S1 T lherbaceis. 9. Horminum [picatum Lavendule | flore & odore Bocconi. Bocc. Caulis, folia, femina Hormino Sclarza dico non füntdiffimilia, | lofculi purpuro-ceralei, Laveti: dulz florum formá & magnitudine caulem quadratum verticillaim per intervalla ambiunt, in Íon- giffimz fpice modum digelti : quos fübfequuntur sfcu/z quinquefariam denticulata in margine fu- periore, quz furfum verfüs erecta, caulíque apprefía & fübrubentia, quafi biflorz plante peramoena fpecie prolixam & non marcefcentis coloris caerulei fpicam iterum. efficiunt. — Tota planta arida fü- vem Lavendule odorem fpirat. Ad bicubitalem altitudinem afcendit. Propé Agrigentum & Cainatatam exit plurimum. * 10. Horminum [ylveffre majus, foliis profundis incifs C. B. Gallitrichum fylo. comá «vire[cente J. B. Horminum [ylveftre. Italicum: Park. fylo. flo. rubro Ger. Quàm Gallitricum fylveftre flore magno majori altitudine excrefcit, caz/e quadrangulo ut reli- quz fpecies, fed ejus extima pars non purpurafzit, verüm virefcens eft. — Flzrestametfi formá fimiles, dilutioris funt coloris. Folia :nfertora majores habent incifüras, ut nonnihil laciniata videantur. Paffim in fylvis ceduis, montanis pratis, viarámque marginibus fponte nafcitur per totam Ger- maniam inque aliis Provincus. Floret Maio, interdum etiam Junio. Adeà parum differt à fylv. vulgar Hormino, ut pro illius varietate accidentali potitis quàm fpe- cie diftin&a habendum fit. Hoc etiam flore eft minore & rubro, inquit C. Bauhinus, quod Hormini fylv. quarti Ípecies IV. Clsf. Horminum fylveftre flore rubro Ge. Horminum ftvelie Italicum Pzr£. * II. Hormimum minus. folio fimuato, flore minore, diluté ceruleo Mori. pralud, AMorif. Caules quadratos, pedales, hifütos producit, procumbentes, rariüs ramofos, fo/i nonniliil hirfütis, pollicarem latitudinem vix excedentibus onuftos, uncias tres longis, 1n margine finuatis. Caulieul foribus rariüs difpofitis ornantur, diluté violaceis, Lavendulz florumzmulis. — Serzizz minora, nigra aut fufca. Morifonus lianc fpeciem à fequente diftinguit: nobis incognita eft. À. az. Horminum [ylveftre Lavendule flore C. B. Park. Hor. fylveftre Ger. Gallitrichis affse Maru, fi 20m genus aliquod, Sclarea Hifpanica "Yab. J.B. Hormini [yIo. quarti, quinta [pecias Cluf. €&ommon énglifh inilà arp. : CIs[. Gallitrico pracedenti, i. e. flore minorerubro, non valdé diffimile eft ; etenim caules habet non minüs altos, quadrangulos, nodis cinttos, villis quibufdam obfitos ; & fole in fingulis nodis fer fi- milia, pauló tamen duriora, lzviora, anguftiora, angulofà quodammodo, mucrone magis obtufo, & laxioribus dentibus przdita, praefertim quz fecundüm radicem naícuntur: e cauliculis in extre- mo caule fümmífíque ramis, verticillatim nafcentibus, & velut in fpicam de(inentibus, emergunt flores reliquis fpeciebuslongé minores, Lavendule florum fzré muli, nec colore ab illis valdé dif- ferentes: quibus decidentibus füccedit fezzez nigrum. — Radicez; habet füperioribus fimilem, & tota planta fimili cum reliquis odore przdita eft. Hxc eft fpeciesilla Hormini, que in omnibus feré. Anglie noftrz provinciis fponte provenit ; quantumvis Botanographi noftrates Horminum fylveftre vulgare feu pratenfe folus ferratis C. B. apud nos paffim provenire fcribant; hanc fci. fpeciem per errorem pro Hormino prátenfi foliis fer- ratis C. B. habuerunt. Hanc utique Clufius fe Greenvici propé Londinum àd arcis Regiz hippo- dromum inveniffe, fcribit, ubi certum eft non aliam nafci fpeciem quam Horminum fyiv. vulgare Ger. & Park. * i34. Horminum [)laeftre Saloifülium mins. C.B. fylo. Salvifolian Park. Gallitricbum glabrum, folio Salvie, flore purpureo J. B. *f. B. Sylveftri Gallitricho vulgari eft perfimile. Folia ex oppofito ad caulium nodos nafcuntur, minora multó & anguftiora quàm illius, rugofa, aliquatenus. ad Salviz: accedentia, nifi quód in ambitu ferrata & velut circumrofà, fine pilis, quamvis parte inferiore fint albidiora paulo, guftüs exfic- cantis & amari, odoris veró quam fupermis defcripta jucundioris. Forum crebri verticilli fpicam efformant, funt autem ii purpuro-violacei, miriores quam Jam dicti fylv. Gallitrichi ; fubje&tis unicuiq, verticillo binis brevibus latiufculis foliis, nonnihil etiam coeruleis. — Sezez 1n. caliculisnigrum, re- liquis generibus minus. Raix digiti minimi craffitudinem aliquando zquat, nigróq, cortice tecta eft, interiore parte flavefcente, multos fingulis annis producit caules, inferiore & terr viciniore parte humi procumbentes, atque é nodis radici proximis fübinde radices agentes. 545 Locus, Locits; Locus €9 Ubique circa Viennam Aultriz nafcitur E Pannonii fecundum vias, in agrorum vineto- Focus & rumque marginibus. Integrá zftate floret, & fübinde femen profert. t i Aaa3 * d4 Horminum Tempus. ——————————————————M Áo ——à—À 54.6 Hisron:A PuANTARUM. * I4. Horminum [ylve[tre [alvifolium majus vel maculatum C. B. Salvifolium alterum Park. Gal- litrichum. alterum Ger. Caf. | Duorum cubitorum altitudinem plerunq, attingit, interdum etiam fuperat. Ipfius cases triplo craffio- res, quadranguli tamen: f2/jz multó majora & craffiora, albis maculis magna ex parte diftincta. Spica florum longior & craffior: florum vero form coloréque atque etiam femine fatis conveniunt. Locus. Rarior eft hzc fpecies priore, nec nifi in pratis herbofifque locis, ubi gleba uberior, invenitur, & pauló feriüs alterá florere incipit. »* 1$. Horminum [yFoeffre. maculatum. tubero[umn Francifci de Honuphriis. Filis ei ante caulis exortum ad radicem. multa, humi ftrata, lata, nonnihil crifpa, & per ambi- tum crenata, rugofa, leviatamen & non hirfüta, fanguineis maculis donata. — Caw/ez gerit tricubi- talem, aliquando veró & quatuor cubitos. altum, quadrangulum, ftriatum, levitérque hirfütum, un- dequaque per intervalla foliis ex adverfo naícentibus veftitum : 1n cujus faftigio fores veluti in fpi- cam digefti, coloris elegantiffimi, faturé coerulei, quatuor & quinque ad fingula genicula, ex quibus ' alii ramuli ortum. ducentes comam conftituunt fylveftris Hormini, quartz fpeciei Dez. proríüs xmu- lam, flores folummodo majores habentem. —Semez nigrum, rotundum. Sub finem Maii florentem vidimus. Semen eodem quo & alia tempore profert, "Tuberofam plantam hanc appellare placuit, pro radice enim Paoniz fimiles bulbos gerit. ' uen Vidimus circa montem Circeisbaiz, in via quá à S. Felicis caftro ad mare itur. 16. Horminum [ylveftre latifolium Ger. flo. latifolium «verticillatum C. B. Germanicum bumile Park. Galliricbo affrmis planta, Horminum [lve[tre latifolium Clufio J. B. — TB. Ex radice pollicari, plurimis fibrislongiufculis donata, ex qua plura capita, cau/es edit prociduos quadratos, copiofi medulli albá farétos, infigniter hirfütos, cujufmodi etiam fnt fo/ie, Marrubii, fubrotanda, 1n mucronem exiguum mox definentia, rugofa, & ad pediculi uncialis aut fefcuncialis commiffuram falcata: inferiorum cxterüm foliorum pediculi multó etiam longiores — Ad foliorum veró exortum auricule quadam, velut foeturxz adnafcuntur, modó unica, modo dux. — Flores in cau- lis faftigio fpe rubente, & in paucis brevibüfque alis fimiliter rubentibus verticillatim fine ullo foli- orum interje&tu, brevibus intervallis difpofiti fpicam deformant, perquam numerofi, Lamii, parvi, ccrulo-purpuret, galericulo exiguo apicem album: occulente, labello in. binas lacinias divifo, e ca- lyculis oblongis fübrubentibus, hirfutis, ftriatis prominuli, pediculis atro-purpureis, hirtis.—Deciden- tibus flofculis reftant in calycibus femina oblonga, fübrotunda. Sapor plante nullus notabilis. Locus. In agris & vervactis non longé ab Augufta Vindelicorum viá quz Monachium Bavariz metro- polin ducit invenimus. Paffim Viennenfi agro juxta vias. C/af. 2 * 17. Horminum [yloeftre latifolium Tingitanum Hort. Edinburg. Cüm nobis nondum vifüm fuerit, quid differat à przcedente nefcimus. 18. Gallitrichum folio rotundiore, flore magno violaceo J. B. 7. B. Folia huic quzdam breviffimo pediculo appenía, ungue inferiore minora, alia longioribus pedi culis dependentia, majora, maxima veró uncias feré duas lata, & tres pene longa, ovalem for- . mam non malé reprafentantia, quadam etiam rotundiora, in circuitu ferrata, Betonicz modo, glabra : caules quadranguli: flores magni, violacei, hiantes: ca]jces deorfüm nutantes verticillati. Locüs; In montium "Tyrolenfium pratis altis expandere folia indicabat D. Agerius. Raril[zmz bujus plautee ramulum ficum babuimus ex borto Patavino, que primo a[petfu ob flores ampliffi- enos, quodammodo campaniformes, deorfum dependentes, Digitalis fpecies vifa eft. * 19. Gallitrichum flore sminore purpura[cente & vubro J. B. 7. B, Vivaci radice multos perdurat annos Gallitricho affinis planta, odorata, facie non ità diffimili , caule, folis, crefcendíque modo : at fferes ita parvi, ut vix extra calicem promineant, pupura- , Ícentes, nonnihil hiantes, cüm in vulgari flores. magni fint, galeáque magná prominentes apices multos condant : calices deorfum nonnihil refle&untur, breviores quàm Hormini verioris, Idem. folus profandé fatis laciniatis divififre & nonnihil hirfatis obfervatur. Locur. In Italia vix aliud obfervavit Agerius. * 20. Gallitrichum flore sminimo albo J.B. An Horminum minus [upinum Creticum Clufi ? Park. C.B? "An Sideritis glabra Betonicze folio moffra ? 3.n Plura humi fpargit folie, longo pediculo donata, craffa fatis & rigidiufcula, Betonice "uw ed Lib. XI. | «De Herba Verticillatis berbaceis, fed ad pediculum nullo finu pradita, obtufa, crenata, pilis albis per venas obfita, inodora. — Cau/e: modó fingulares, aliàs plures, quadrangulares, hirfuti, ex longo intervallo 1n ramulos oppofitos di- vifi, ad quorum exortum fz/iz quoque bina oppofita longo pedicnlo enafcuntur, infernis plane fimi. lia. Flores verticillatim digefti per intervalla fummitates occupant odorati, exigui, & vix e calyci- bus prominentes, albi. Quorum vertcilla fingula fuftinent foliola parva in. acutiffimum.| apicem terminantia. Radix oblonga, exiguis fibris donata, nullo guftu notabili pradita. Semine ex Italia allato J. Bauhino enatum eft. Lon Deícriptio Hormini minoris fapini Cretici C/uf-. in omnibus feré preterquam florum magnitudi- — ne huic plantz convenit: ejus autem flores Cattariz: vulgaris floribus magnitudine pares erant. Vide defcriptionem Sideritidis noftrz glabrze Betonicz folio. SC 2 * ar. Horminum angu[lifolium laciniatum C. B. prod. Park. (1 B. Caule eft quadrato, pedali, hirfuto, rariüs ramofo; foliis paucis, nonnihil hirfutis, pollicem latis, uncias tres longis, aliquando finuofis, aliquando, potiffimüm inferioribus, in profundas lacinias di- vifiss floribus albis, parvis, verticillatim caulem. ambientibus, fpicam oblongam & inflexam effor- mantibus, quibus decidentibus feez. nigrutn fuccedit. Monfpeffuli foliis Scolopendrii modo divifis legit defcripionis Autor C. Banhinus. Lociils * 42. Horminum mints album Betonicze facie C. B. pred. Ex radice lignofa, fibrofa, nigricante cewliculus unus, aliquando geminus, palmo minor, rotun- dus, villofs oritur. ulus eft paucis, ad radicem rotundis, craffis, lanuginofis, crenaus, & longis pediculis donatis: in. caulis medio bina, Betonicz foliis zemula, fed craffiora & breviora, bafi cau- lem ambienti, & capitulo duo minima fübjiciuntur, — Fleres funt albi Betonice formi in fpicam congefti. H In montibus Pyrenzis oritur. Loctll, 23. Heorminum Alpinum luteum, | Betonice [picá : 4n. Betouicze fpecies ? Radicem habet obliquam, multisfibris donatam. Fols longis pediculis hirfutis infident, Urtice feré fimilia, aut Hormini fylv. latifoli C/uf. finu ad bafin circa pediculum, hirfuta, rugofa, circa margines ferrata denticulis majoribus. —CazJes pedales, hirfuti, medulla far&ti, duobus plerunque in- terdum unico duntaxat foliorum pari cincti, iis quz ad radicem fimilium, fed minorum & breviori- bus pediculis infidentium, minimé ( quantum memini ) ramofi, in fümmitate geftant /2icam brevem, compaétam Betonicz zmulam, fed breviorem, flofculorur luteorum, galeatorum, e calicibus in quin- que molliores fpinulas terminatis exeuntium. — Ad capituli bafin duo folia minufcula. Juli 17.die jam. pzné defloruerat. In montibus max. Carthufianorum coenobio imminentibus r jj, raram hanc Hormini an. Betonicz fpeciem collegimus. y Reétüs forte ad Betonicam ob fpicam compactam hanc plantam retulerim quàm ad Hormi- num. 24. Horminum luteum glutimfum C. B. luteum, five Colus "T ovis Park. Colus Tovis Ger. Galio- elis fpecies, lutea, xuifcida, odorata, memorenfis J.B. — Item Galeopfis lutea Dalechampii Park; jicliotu dlarp 0? Siupiters zDiftatf. mi edes fibrofa radice nititur, multos indé cases furrigens bicubitales & alüores, quadratos, hiríutos, fungofi medullifar&os, in alas brachiatos : Folia é geniculis exeunt oppofita, longis pe- diculis hirfütis appenfa, Arimodo alata, fed Lamiorum inftar rugofa & hiríuta, etfi multó majo- ra, in ambitu ferrata, nonnull interdum per margines afperfi laturá rubedine. Flores in longis fpicis verticillatim ramos ambiunt, foris hirfüti, intus glabri, labello tripartito; medià lacini fim- briatá & crifpá, colore foris ex albo luteo, intus obfoletis notis maculofo : fuperius veró folium feu galea foris guttatum, intus luteum : € ri&u medio prodeunt ffamiza alba. Infident autem flores calycibus oblongis ftriatis, vifcidis, in quibus, pro more Verticillatarum, füccrefcit poftea femen. To- ta planta ta&u vifcida eft, odorata, fapore nullo infigni. Ín montibus circa Genevam oritur. Invenimus etiam fzpiüs in Italia & Germania, locis lutofis rj, ubi fontes & aqua fcaturiunt, ad latera & radices montium. as. Horminuss Scatellarie facie Hort. Lugd. Bat. C a r. IX. De Galeopf.. Aleopfis, Yexfebs vel TaMels, — Qui Galiopfin fcribunt per, à florum effigie galeata dedu- cunt, quód ejus flores velut galez afpectum referant. — Ac quoniam hoc innfitatum Gres cis, przfertim Veteribus, nomina Latina cum Grzcis componere, YeMiele potiüs per n fcribendum eft, à florum figura felis vel muftele faciem & ritum quodammodo pou. . 'OLIIS Mb. 54.8 Hisronr:A PraNuTARUM. Foliis urticz, odore foetido, feminibus minoribus, nigris ab Hormino diftinguitur. A. — Galeopfis legitima Diofcoridis Park. vera Ger. emac. Gal. (Pve Urtica iners magna fetidifima J B. Lamium maximum (yloaticum fetidum C. B. Debge-d2ettle. Radix füb terra reptat, fibras tenues & geniculis fübinde demittens. — Caules indé exurgunt cubita- les aut fefquicubitales, quadrati, hirfuti, inanes, ramofi. Fwlzex adverfo bina, Urticz majoris, nonnihil latiora, acuminata, innocua lanugine obfita, in ambitu ferrata, pediculis longis infident, ea etiam quz in caulefünt. In fummis caulibus & ramulis feres 1n. ficzs longas, anguftas, verticil- Iis non admodum crebris compofitas digefti, oblongi, cucullati, colore purpureo, concoloribus fta- minibus, labello tamen albis lineis pi&urato, € calice quinquepartito, brevi, patulo. Singulis flo- ículis füccedunt in imo calice quatuor feziss mediocris magnitudinis, per maturitatem nigra. Folia ad verticillorum bafes exigua funt & angufta. Odor totius plantz. fcetidus & 1ngratus ad- modum. ue J&ftate floret: in fepibus frequens. booty yaoi Huic fimile aliud foliis non ità amplis, fed inferis incanis & lanuginofis, (Lamium incanum dici poterit) 754]. Parkinfono Galeopfis altera incana dicitur. D Hujus füccus cum aceto exhibitus valere dicitur adversus hemorrhoidas ; itémque ad diftutiendas verrucas, rumores duros, quofcunque panos, &c. D. Bowle herbz deco&tum ejáfve exficcat pulverem commendat in affectibus lienis. D C A P. pe De Nepeta feu Meutha cattaria. PS à Nepa Scorpius deducit Martinius, quia contra eas & alias venenatas beftias acit. - Mentha cattaria dicta eft Recentioribus hec planta, Antiquis fort incognita, peramoe- ni fpectaculi argumento. (inquit J. Bauhinus ) Vixdum enim confpe&tam ubi olfactarit catus, am- plexatus & difluaviatus fuerit, lafciviendóque jam illi accedendo, Jam recedendo fefe utrifque pe- dibus diu & multüm aifnicuerit, colludendo tandem miris gefticulationibus , univerfam avidé ligurit. Foliis Urtice incanis, odore Menths graviore, floribus 1n fpicas habitiores digeftis à congeneri- bus differt. A. 0x. Mentba catíaria J. B. felina frve cattaria Ger. cattaria vulgaris & major C. B. Nepeta ma jor vulgari, Park. rfe greater 02. moft common q2ep 0? &atmint, B E radice lignofa caulem fürrigit cubitalem aut bicubitalem & altiorem, quadratum, hirfatum, pro- pierterram fübrubentem, alioqui incanum multis alis concavurn irfq, binis femper adverfis: quo eti- am ordine [ licet non pari femper tiumero ] fo/;a feré ad genicula emicant, hirfata, incana, longis pe- diculis hxrentia, figurá & divifurá foliorum Urticz majoris aut Meli, fapore fervido, odore Men- thegraviore. heres in fummis caulibus & ramulis ex alis foliorum exeunt conferti, in eodem com- muni pediculo, finguli é calice longiufculo, in quinque acuta fegmenta divifo, galeati galeá bifidd, labello concavo tnargine denticulato, lined intus punctorum purpurafcentium notato. ZJoresautem versis unam pracipué partem vergunt. T! Floret Junio & Julio, éftque in agro Cantabrigienfi, & alibi ad fepes non raró obvia. 4. Nepda media Park. fe mibble fot ot 32ep 0? Catmint, Loctifs Park. Caules huic rigidi quadrati, quàm pracedentis minores, plures tamen ab eadem radice, altitudine interdum pares: Folia duplo feré minora, duriora, viridiora, odore minus gravi quàm illius: Flores pauciores, minores, per intervalla caulium geniculis adnati, ad fummum ufque ; diluté purpurei, nt prioris hiantes, quibus in calicibus füccedunt femisa fimila. Radices crafbiores, longiores, h- gnofiores, in multos annos durabiles ; fo/i« tamen per hyemem non retinent. Hanc Parkinfonus aliquot annos in horto fuo aluit, unde acceptam non recordatur. 3. Negeta mümor Park. Mentba cattaria wmmimr C. B. Cattaria tenuifülia Hi[panica Cluf: Claf. Semine ex Hifpaniis miflo Clufio enatum eft hoc pulcherrimum Cattariz genus, cubitales ha- bens caules, quadrangulos, geniculatos, multis ramis praeditos: oblonga & angulta, per oras crena- tà & incanafWlie, odore quàm in Cattarie vulgaris foliis vehementiore, fervido guftu: feres fpi- catim in extremis ramis nafcentes, candidos, vulgaris Cattariz floribus refpondentes : deinde femen in exilibus calicibus nigrum, Calaminthz femini par : radicem duram, fibrofam, perennem, fingulis annis novos caules proferentem. Floret Junio & Julio. Hanc à. praecedente fpecie. differre non conce|Jerim. Nepeta Lib. XI. De Herbis Verticillatis berbaceis. 249 Nepeta calf. & ficc. partium efttenuium. — Ufus przcip. in morbis uterinis (fcil. obftru&. ) ftéri- Vires. litate, fitu pellendo, tum quoque 1n tartaro pulmonum incidendo, &c. — Extrinfecus in. balneis pro utéro. Sebrod. Decoótum ejus in füffocatione uterina non minüs utile eft quàm Meliffx. Idem in. fcabie fingulare experimentum eft fi manus ei imponantur. C. Hofizaz. Nepetz odor felem. murilegam reprafentat & plerifque omnibus ingratus eft. *C. Hofer. — At nobis Nepetz majoris odor non ita 1ngratus videtur. Hanc herbam ex agris in. hortos tranílatam à felium ore & toto immiffó ad volutandum corpore conteri & penitus confici fzpiüs. vidimus, adeó ut etiam locum in quo comminutam plantam triverint oftendat humus eorum corporibus compreffa & levigata : nec in alia. quacunque planta ex agris in. hortos tranílata fimile quidquam haétenus obíervare potuimus. Omnes enim quas tranftulimus à felibus inta&x fünt, hác unà exceptá, quz femper nifi fpinis contecta dicto modo corrumpebatur, ut multoties. experti fumus, idque diverfis in locis. Si veró aliquandiu in horto defendatur donec coalefcat & floreat, in pofterum intacta manebit, ficut & ex que ex femine deciduo ortx fant plantz : Adeó ut videan- tur feles languidam & marcefcentem appetere, vegetam* non curare. Hinc Anglicus ille rhychmus. ft pou fet it, tfe d'ats till eat it: ff pou fotu it, tfe d'ats can't krotuit, * 4. Mentba cataria. latifolia C. B. cataria alteraGer. — Nepeta peregrina latifolia Park. Memba Cattaria Hifpanica, olim mihi Sideritis altiffiga, flore [ubcuruleo & albo J. B. Multis re&is affurgit caulibus, quadratis, canaliculatis, fungofi medullá farctis, fübinde inanibus, glabris, cubitos tres altis, & májoribus, multis alis concavis, 1n. ramos fibi oppofitos divifis. —Fv/is Mentaftriaut. Nepetz vulgaris, fed longiora, pollice latiora, glabra, fuperne atrovirentia, inferne magis candicantia, rugofa, 11 ambitu ferrata, odore gravi. Ex pediculis duobus feres verticillis crebris fpicam quodammodo zmulantur, colore carneo, 1ntüfque punctis faturaté rubentibus gut- tati. Semina bina aut terna, oblonga, ruffa. Summitates purpurafcunt. Sapor foliorum ingratus. * 4. Menta cataria angu[Hifolia major C. B... M. Cattaria. Hifpanica angu[toribus foliis J. B... .Ne« pete peregrina angufHifolia Park. — Mentba. cattaria. anzuftifolia Ger. emac. Dod. Huic ( defcribente Dodonzo ) flores quàm vulgari copiofiores ac colore € rubro diluto purpureo ad ceeruleum inclinantes, exiguis notulis purpureis refperfi ; fz/ie colore minüs albicante, quibus à pracedentibus differt. * Mentba cattaria anguftifolia minor C. B. prod. A tenuifolia Hifpanica C/uf. adeóin paucis differt, ut mihi plané perfiadeam eandem effe. So- la differentia eft in foliis, quz huic acuminata funt, in profundas crenas. velut lacinias divifa, cüm Clufianz angufta fint, levitérque crenata, totáqueincana. Hanc Parkinfonus ad Tertiam fcu Ne- petam füam minorem refert. * 6. Mentha cataria winor Alpina C. B. prod. Park. Hac inquit caule eft. pedali, angulofo, rufefzente & ramofo : fiis priore quadruplo minoribus, Nepetz vulgari formá refpondentibus, quafi triangulis, fübcanis, ferratis: floribus pallidis, galericu- p fi g " g 1 latis, velut in fpica difpofitis, & prioy1 fimilibus. In montofis circa Neapolin Italie provenit. Miror cur C. Bauhinus tot Nepetz fpecies conftituerit. Sufpicor equidem. ego ad duas tantàüta fpecies reduci debere fuprafcriptas omnes, exceptá VIL feu Mentaftro mont. 1. C/zf. Nepetz medie Par£. plantas in. horto noftro é femine deciduo ortas, latitudine & anguftiá, ca- nitie, ferraturis foliorum plurimüm variare animadverti, ut diverfas non immerito pofles. füfpicari fpecies, ni ex eodem femine ortas noviífs. * ». Mentatrum montanum 1. Clufiüi Ger. emac. montanum [roe Pannonicum Park. montanum folio coloris uiridis J. B. Meniba montana "verticilata C. B. Claf. Cubitali aut ampliori affurgit cawle, quadrangulo, medullá pleno, maltis nodis conftante, ex quibus bini femper ex adverfo oriuntur. ramuli fimiliter quadranguli, circa quorum extremas partes oblongz [pice verticillatim: compofítis calicibus conftantes, in quibus flores Menthze Íylveftris, aut illius potitis Caláminthz, quam vulgo Catariam. vocant, floribus fimiles, exalbidi, grati. odoris. Folia Mentaftro feré fimilia, fed magis ad Cattariz folia accedentia, colore tamen minus albicante quàm illa aut Mentaftri, fed potiüs viridi, Mentaftri odorem referentia acri & calefaciente fapore, Radix dura & lignofa ex lateribus propagines fpargit. Meniba radice geniculata C. B. Menta[lrum vadice gasiculata Park. — Nepeta auguftifülia odorata. C. B. prod. Ex le modicé craffa, geniculata, fibris diftin&ta cau/zs exurgit cubitalis, quadratus, tactu ali- quantum afper, quem fo/ja oblonga, Mentha fpicatz fimilia, paríque modo difpofita, mollia, nt- gücantia, nonnihil rugofa, in ambitu ferrata, ambiunt, — Flores habet in fpica oblonga galericula- t05; * De Medi- cam. Officin, I. 2. c. 146. Locus. 450 Hrsronia PraNTARUM. tos, ut in Mentha cattaria, dilute purpurafcentes: quibus vafcula füccedunt feyez rotundum, quod tritum aromatici odoris eft, ( ut& tota planta odorata eft ) continentia. 8. Mentbaftvum tubero[a vadice J. B. tuberofa vadice Clufüi Gez. Menta[lrum tuberofum Cluféi Park. Mentha tubero[a radice C. B. Cla. - Cubitales habet cales, quadrangulos, rectos, frequentibus ut füperior nodis cin&os, fübhirfütos - folia longiufcula, rugofa, 1n ambitu nonnihil ferrata, fuperioris Mentaftri i.e. Nepete noftrz 7. foliis non diffimilia, magistamen incana, non fuavis odoris, amari & acris faporis. Summi IG cum extimo caule in molles canefcentes exilium foliorum fpicas definunt, & inter ea verticillorum riu compofiti nafcuntur cal/esli, € quibus prodeunt flofcwl; candidi, Cattariz florum zmuli, His marcidis füccedit fzzezilli par, exile, nigrum. — Radix craffa, fucculenta, Raphano fere equalis fo- ris aliquantulum fufca, in multos hinc inde ad latera quafi parvos adnaícentes napos extuberat, ali- ífque longiuículis fibris donata eft, perennis, & plures fingulis annis caules proferens; imó ipfi eti- am napi à matre abrupti & terrá obruti novas interdum plantas procreant. ; Hzc femine accepto ex Hifpanis Clufio nata eft, | OECD ACNUNRUINCISLONACGCOTUT TCR UETE-CTOUOEETECOO€9e—ca n 0 875008 Cu PL XT! De Betonica. j Etonica, alus Vetonica. Vettonica ratione originis: Vettones enim five Ve&tones populos fuiffe Hifpaniz conftat. Vettones in Hifpania invenerunt eam quz Vettonica dicitur in Gallia. P/iz. lib. 25. cap.8. Betonice note Characteriftice funt in fpicas habitiores digefti; caules non. ramofi, folia cre: mata. i À. x. Betonica Ger. purpurea. C. B. "vulgaris purpurea. J. B. "vulgarior flore purpureo Park. alDooD-2Oetonp. . B. " Guns furgit numerofis, cubitalibus & altioribus, quadratis, ex longo intervallo nodofis : Folie alia ad caulium genicula gemina advería, alia humi fparfa incondita, pediculis palmaribus circiter donata, per ambitum crenata, rugofa, afpera, hirfuta, fapore aromatico praedita. Flores in füm- mis caulibus fpicati, verticillatim difpofii: infra fpicam ad aliquam diftantiam unicus florum verticillus caulem ambit, Suntautem flores purpurei, galeá reflexá fübrotundá, labello trifido de- miffo: é medio ri&u ftamina flori concoloria exferuntur. Ca/ix quinquepartitus, brevis, hians. Verticilli denfi funt, nec plures in eodem pediculo flores, ut in Calamintha & Nepeta fit," Radix pollicem craffa, crebris longífque fibris capillata. Duorum eft generum, Autore Clufio, Una enim breviorem florum fpicam habet & maturius floret: Altera autem longiore, molliore & magis fufcá eft floram fpicá, dius etiam feriüs flores fuos explicat. Solet praterea hxc pollrema 1n majorem altitudinem excrefcere quàm prior, licet eodem loco utraque fponte nafícatur, vel eodem pulvino excolatur. Betonica flore albo C/uf. 7f. B. C. B. Ger. Park. cum vix alia in reà precedente differat quàm flo- rum colore, non eft cur pro fpecie diverfa proponatur. ^ 2. Betouica minima Alpina Helvetica, Park. 'Solà partium omnium, [ foliorum, caulium, florum, ] parvitate à przcedente differt. Oftenfà eft etiam nobis in Anglia fponte naícens Betonicz dur minor, qua tamen an revera fpecie differat à vulgari dubito, an parvitatem fuam loco natali debeat. 3. Betonica major Danica Park. Differt à vulgari folis duplo triplóve majoribus, odere graviore &: propemodum fcetido : eawie firmiore altioréque ; florum etiam purpureorum fpicis crafftoribus & longioribus. Hanc Londino acceptam Cantabrigie in hortulo noftro aliquot annos aluimus. Betonice folio Alopecuros quorundasm. J. B. Betonice-folia capitulo Alopecuri. C. B. i. e. "Alopecuros aontahalugd. Betonica AAlopecuros smontana. dicta Park. Cim defcriptio hujus qua habetur in hiftoria. Lugdunenfi 1mperfecta fit, nullá florum aut femi- num mentione factá, ad quod genus pertineat ignoramus. Faceflàt ergo inpreíentiarum donec ab 4vzizh» aliquo de ejus notis Characterifticis certiores facti fuerimus. F De hac planta fingularem librum fcripfit Antonius Mufa. Augufti Imperatoris medicus, unde in tanto pretio ccepit effe, ut ltalico proverbio diceretur. — Vende la tomica Ó* compra la Batonica. lidem laudaturi aliquem plures dicunt. habere virtutes quàm Betonica. T4 bai piu virtu che non bà la Beionica. ] Quam- Lib. X. "De Herbis Verticillatis berbaceis. 551 Quamplurimz autem huic herbz virtutes attcibunntur quoquo modo fumpta. | Sic breviter Schro. Vires, derus; Acris eft & amara: Difcutit, atten. aperit & abftergit. Inprimis cephalica éft, epatica, fplenetica, thoracica, uterina necnon & vulneraria, & demum diuretica. Hinc ufü externo & in- terno creberrimé venit, przcipue in morbis capitis. Foliorum exíiccatorum & conciforum vel feorfim, vel cam "Tabaco mixtorum & tubis infer&orimi fumum ore haurire & reddere folent nonnulli in capitis affc&ibus, Qua de Betonica Veteres ba- bentapudipíos vide. — . Caterüm in hac herba id obfervandum radicum facultates long? difpares à'foliorum & florum vi- ribus, utpote quze multüm ftomacho, oríque ingratz, nauíeam, rugitus, vomitámque cieant ;. fo- lia é contra odora, aromatica, & grato fapore, nonniliil roborante, cibo & medicamento naturz amica. P feudo-thea é Betonice, Scorodoniz & Chamzpityos foliis exficcatis parata, edulcorata & calida pota in podagra, cephalalgià & nervorum affcétibus admirandz efficacie medicamentum eft D. Bowle. . à À NW. Plantarum omnium íücci expreffi, poftquam aliquandiu fteterint, & fzecibus fübfidentibus clari evaferint, aliqua ruboris tin&ura perfufi apparent, alii dilutiore, faturatiore alii. Ex omnibus quos expertus fum Betonicz vulgaris dilutiffimus eft, & minimé coloratus. Háabui à D. Sam. Fi[her Sheffeldenti Medico. Obférvavi multos Arthriticos curatos fuiffé quotidiano wfü Betonicz [ florum foliorámque ] in jufculis,acetariis, potu. & balneis, fed exquifitam obfervabant vi&tüs rationem, corpus per intervalla expurgabant & fonticulos aliquot geftabant. Fabric. Hildan. Cent.IIL. Obf. 32. * 4. Betonica frutice[cens Bontii. Bont, : Maculas fert in foliis fuis quales in Pulmonaria videmus : Flores tamen feu fpicz ejus cam. de Be- tonice genere effe arguunt: colore funt flofcul;, qui mille feré 1n una. fpica exiftunt, ex pallido cya- nei, quales funt flores Rorifinarirt.. Pulmonibus hujus decoctum utile effe fertur, fputo fanguinis, phthifi, afthmati, denique conducit p;,;, ad id quod Sakitbati Indi vocant, feu morbos cordis; Cordis autem nomine non tantüm Cor ipfum, fed Hepar, Pulmonem, Lienem denique infigniunt. Indz porro mulieres fuccum hujas plantz expreflum ac viridem excellens Antidotum dicunt effe adversüs morfus Serpentum, Scorpionum, Scolopendrarum & cateros venenatos ictus. Car. XII. De Prünella potis BrüneJ4. Runelle vox originis eft Germanicz. ta autem dicta eft hzc herba, qiód ufus maximus ipfi us fit in Caufo Ungarico, [ ardore faucium ac gutturis ] quem Germani Die Brause vocant. Spicis brevibus habitioribus cum Betonica convenit, parvitate fua & foliscircum oras zqualibus & non crenatisab eadem differt. Quinetiam Betonica infra fpicam ad aliquam diftanti- am unicum obtinet florum verticillum, quod in Prunella non cernitur. A. gr. Prunella Ger. vulgaris | Park. ffore sminore vulgaris J. B. Bramella major folio mon difetto C.B. 4ommon Selt-feál, E radice parva, obliqué acta, fibris aliquot majufculis donata emergunt. ca/es dódrántales aut etiam pedales & altiores, quadrati, hirfüti, é geniculis inferioribus fibris demiffis reptantes, ramoft. Folia ad intervalla pediculis longiufculis hzrentia Majoranz fylv. aut Ocymi fimilia fed majora, hir- füta, denticulis in margine vix confpicuis incifa, — Flores in fummis caulibus & ramulis verticillis den- í ftipatis in. formam fpicz habitioris congefti, galeati, purpurei. Singulos autem filorum verticil- los fex floribus compofitos bina oppofita excipiunt folia, 1is qux in caulelongé diffimilia, triangula, lata bafi caulem. amplexa, in acutum mucronem definentia, concava, membranacea, & omnino qualia in Sclarea vulgari cernuntur. Singula autem folia tres florum calices finu fuo comple&un- tur, hirfütos, in duas praecipue lacinias divifos fupertorem & inferiorem quorum inferiorin duo fe- gmenta acutadenuo finditur. In paícuis ubique luxuriat. Aliquanto feriüsfloret apud nos in. Anglia, raró anté medium Juni- Locus um. Floriscolore variat albo & carneo. a. Prunella flore albo parvo, folio laciniate J. B. Brunella folio laciniato C. B. Prunella Lobelii Ger? Sympbytum petreum Lobeli? 8Laciniateb &eltoeal tuitf a fmall Yobite ffotoer. e . B, i huic multa radice. fibrofà ex longis pediculis, quzdam palmaria, oblonga, una digiti an- guftiora, pilofa ; ultra medium caulis pedalis duo magnis lacinus diffe&ta, cornu cervinum reprafen- tantia, itémque alia duo juxta florum caput, unciam & í&mis longum, latum unam, paucioribus laetnits pradita. Flores inter fquamas continentur hiantés;albij& nonnunquam rubelli, mediocriter eminentes. Gaudere herbofis & gramineis locis, itémque aliis qux à fluminibus nonnunquam inundantur au- L^ tor eft Clufius. Floret maturius Prunella flore magno nempe Maio, tametfi etiam Junio. 4. Prunella 552 H i5 Om du LA RUTA RUM Locus. Locus. Locuj; Vires. 4. Prunella flore magno; filio non laciniáto J. B. Brunella ceruleo rmnagno. flore C. B. Prunella mag- »a flore purpureo C. alia &lbo. Park. Prunella flore albo Ger. d5ceat fiotoera. &velt- bcal. Differt à prima feu vulgari. capitulis craffioribus, floribus formá quidem fimilibus fed longà majo- ribus, nec ingrati odoris, ventrelaxiore, galeáque faturatiüs plerunque purpurafcente, quamvis co- lor ejus interdum variet. — Radices habet nigram, multis craffiufculis & candicantibus fibris przdi- tam, novifque propaginibus fefe fingulis annis augentem. , In edicoribus & graniineis locis circa Moguntiam,Genevam & alibi hanc obíervavimus, * 4. Prunella flore magno purpureo, folio laciniato ]. B. f. B. Caule eit palmari hirfuto. Folia inferiora quidem unciali pediculo nituntur, fuperiora pro portione minora, tandem etiam nulla, unciam & fefcunciam longa, fubhirfuta, in adveríàs lacinias diffecta. Flores inter fpicz uncialis Íquamata folia fubrubentia emicant magni, tres uncie quadrantes equan- tes, hiatu patulo, femina emittentes, purpurafcentes. Montbelgardi & alibi obfervavit fJ. Bauhinus. Prunella flore smmagno albo, folio laciniato J. B. zmimor alba lacimiata C. B. "Tota planta vix quatuor digitos excedit, fo/iis fuperioribus admodum diffe&tis, hirfütis, flere mag- ho albo, alioqui vulgari fimilis. Pro fuperioris varietate accidentali hanc babeo. 5. Wee gr rus J. B. byffopifolia C. B... 4m Alpina glabro folio, angu[fo integro. Morif. przlud ? A vulgatiffima Prunella differt folis fextantalibus aut etiam quadrantalibus & longioribus, angu- ftis, Hyflopi fere fimilibus, fatis afperis & rigidis; inalis, quantum obfervavimus, cum eá con- venit. - Circa Monfpelium frequens habetur. Parum admodum ab hac differre videtur Prunella Alpina glabro folio angufto integro Hur. Blzf. nifi forté foliorum glabritie. E 6. Brunela Betica annua foliis laciniatis Monf. pralud. * AMorif. Vei quan profert finuata, per terram trata: Caulefcente planta folia edit laciniata, & re- gione difpofita. Summis caulibus innafcuntur. verticillatim ampli flores, ccerulei, qui exficcati re- linquunt fpicatim feu denfiffimé difpofitas capfulas, verticillatas, quinquefariam in margine partitas. Prunella facultatibus cum Bugula conveni. — Abftergit & confolidat. | Ufüs prxcip. in vulneri- bus, imprimis pulmonum, in fanguine coagulato. Quód grumos fanguinis diffolvat non credit C. Hofmannus —Quienim hoc facere poteft cüm adítringat & ficcet? at neque vifcerum obftructi- ones aperire, concedit, quod Dodonzus afferit, ob eandem rationem. - ' Extrinfecüs in vulneribus & cereberrimé in. angina aliííqne affe&ibus oris & faucium ufurpatur ; ardorem eorum extinguendo, quem Germani 4ie Breuze vocant, fi ex illins decocto aut aqua de- ftillata colluantur & gargarizentur; unde nomen Brunelle adepta eft. Valet & in recentibus vulneribus, & in putridis ulceribus fedis & pudendorum. Obfervavi rufticum quendam Prunellam & Veronicam vino incoquere, eóque mictum fangui- neum diuturnum perfanare, qui anteà curari non poterat. Solenander Confil. Med. 5. Mirum di&u eft quàm egregie caufis & hecticis febribus Prunella vel cruda, vel cocta profit. S. Paul. j Car. XIII. De, Sideritide [picata. [ [:5- fcquentes cum Botanicis Sideritides vocamus, verüm quia flores fpicatos obtinent à reli- quis ejufdem nominis fegregamus. x Side Alpia Hy[lopifiis Ger. emac. C. B. mentema Hylfoifolia Park. — Sid, Valeramd: Douras brevi fpica. J. B. OSA: ue i Minimum digitum craffitudine ferme aequat radix lignofa, non fine adnatis fibris [ pallefcentis fafco infe&ti coloris C/»f. aliquot annos durans, frigorífque patiens, pulla, amaricante guftu. Lob. ] quz Lib. XL De Herbis FK oruoliaum berlaceis. BEI $52 quz ex (e innumeras promit virgas, lignefcentes, dodrantales, oppofitis ramis pauló fupra radicem brachiatis, per quas felis ad junéturas bina, oblonga, angufta, per extremum nonnihil ferrata. Definunt autem finguli ramuli in. /picas Betonice vel Phalaridis fpicarum aemulas, unciam aut fe- fcunciam feré longas;pulchris calicibus in quinos aculeos definentibus majoribus quàm vel Fachfianz vel Monfpeffülanz Sideritidis, minüfque hirfütis, dense ftipatis, adjacentibus foliis barbatis ac pne Ípinofis. Fleres Clufio nonnihil pallefcentes. In monte fura circa verticem Thuiri 1nvenimus. Z5 2. Sideritis Mon[pe[Jullana. J.B. Scordioides Ger. Monfpelienfis Lobelii Park? foliis birfutis, profunde erenatis C. B. . B. Radix huic fubeft craffiufcula, lignofa, raris fibris donata: Caules à radice mox plures, fübinde ra- mofi dodrantales, valdé hirfüti, albicantes : folia breviora, rotundiora, magííque hirfüta quàm Si- deritidis vulgaris, ferrata, amara: fíeres verticillati, formà quidem ac magnitudine fimiles, fed co- loris ex luteo albeícentis ; odore eft gravi... Amaricante exficcantéque guftu predid funt flofcult (inquit Lobelius ) ac nonnihil aromatici, füaví(que halant quod Chamzdryn aut Betonicam referat. * Monfpelii propé patibulum copiosé provenit, & alibi aux Guarigues. Locas, Flores in [pucas longas c laxas, à "verticillis nom ar&té flipatzs compofitas, digefli funt. Singula aute verticillis fubfunt duo lata, circumferentia. (ubrotumdd. fpinulis armata. foliola, femubus. fuss flores complexa. C a r. XIV. De Ferticillatis non fpicatis floribus ad caulium uodos foliis intermiflis. De .Acinuo. Cinos"AurQ-, quia duré, i.e. fewer worlay x) Cpplue, zweien, alvum. menséfque fiftit, Diofco- ; ridis fententiá. Lobelius per v fcribendum effe àv contendit, ut fit ab & privativa & xe fum praegnans, quod fterilem infoecundámque plantam fignat: nam Theophraftus & Pli- nius nullum in eo florem aut femen agnofcunt, forté quia obícuriüs & feris flores promit, qui frigore füperveniente fXpiüis corrumpuntur. | Acinos autem foliis eft Serpylli aut Ocimi minoris, floribus in verticillis ad caulium nodos foliis intermiftis, calyculis oblongis, ftriatis, collo angufto, ventre turgidiore, quo cum Verticillatis fru- ticofis conveniunt. A. a. eimos multis J. B. Ocymum Sylveffre Ger. Clinopodium minus fruc "vulgare Park. ervenfe Ozcymi facie C. B. 3Diln 25atil. Radice njtitur. fimplice, tenui, paucis fibris donatá. Caules palmares, hirfuti, rubentes, quadrati, ramofi quamvis prope terram rotundi videantur, cüm reclinantur fibras in terram demittunt. Fia contrariis inter fe pediculis ad fingula genicula bina, ferpylli fimilia fed majora, [ Alii Ocymi mi- noris foliis comparant ] leviufculis per ambitum crenis incifa, füperné viridia, inferne albida, ner- vis confpicuis praedita, pediculis brevibus infidentia. Fleres in fümmitatibus caulis & ramulorum verticillatim difpofiti, é calice oblongo ftriato, collo anguftiore, ventre turgidiore, purpuraícen- tes, galeati, labello trifido, galeá nonnihil reflex: in medio labello macula alba, intraque eam lu- nula purpurafcens. Sezzza ut in hujus generis reliquis. b In montofis cretaceis, aridis & glareofis locis fponte oritur. Menfe Junio floret. Variat autem Locu;. Íxpiffimé floris colore albo. Acinos Anglicum C/wf, nobis nihil aliud effe videtur quàm hujus varietas foliis ludens non cre- natis. Hzc planta mulierculis botanopolis Londinenfibus Polium montanum füperiore feculo dici folita eft, quo nomine ad nos olim Londino miffa fuit. 2. cini pulchra. [pecies. J. B. Climopodium montanum C. B. Auffriacum Clu. Park. Ger. emac. Caf. M pue le eft cauliculis, tenuibus, quadratis, duris geniculatis: Fw/s non admodum vulgaris Acini foliis abfimilibus, acuminatis, crenatis, viridibus, non injucundi odoris, faporis autem aliquan- tulum acris. Flores fummis cauliculis ad fingula genicula profert Clinopodio vulgari non diffimiles, duplo triplóve majores, binos ternófve fimul é foliorum finubus, purpureo fàturo colore prxditos ( tametfi nonnunquam inveniantur albi) antrorfum maxima ex parte propendentes & converfos : quibus fuccedunt vafcula qualia in di&o Clinopodio, ventricofà : in quibus femizz nigra, Calamin- thz aut vulgaris Clinopodii feminibus xqualia.. Numerofas habet radices, duras, & multis fibris ca- illatas. P In afcenfu montis Jurz copiosé fpontaneum obfervavimus. Crefcit etiam, Clufio tefte, in mon- Locus. tibus Badenfibus thermis imminentibus, & cxteris vicinis ad Danubium procurrentibus, &c. Floret Maio ; Semen Junio maturum. Bbb Clino- $54 Vires. Locum Locus, HisrTonr:A PraNTARUM. Clinopodium Alpinum Pose in paucis à precedente differt, v. g. hirfutie foliorum, & florum co- lore intenfiore: quocirca nobis non placuit inprzfentiarum fpecie diftinétum facere. * 3. einos latifolia C. B. Jatifolia. Columna Park. Ocimum garyophyllatum Monachorum: [Fue "Acinos Columne |J. B. cines odoratiffimum Gér. emac. Folia huic Meliffz, longiora tamen, nonnihil ferrata: Cawli feíquicubitails, aliquando altior, quadratus, pilofüs, non hifpidus tamen, ramofüus, colore viridis, ut foliorum, quz pilofa & plana ex petiolis longis ; inter folia & alia folia fpatium trium digitorum vel circiter. —.FJos ei & fpica. femi- nis ut aliis Ocimis: quzlibet Spica habet quofdam alios veluti adnatos fpicarum ramiulos. Semen ejus aliis minutius eft & rotundius, fübruffüm, nigricans. "Tota planta prater radicem habet odorem & faporem acutiffimum Garyophyllorum: Folia linguam vellicant ut Caryophyllus —Quó fenior planta eó odoratiora & acutiora folia. Defcriptio eft Monachorum qui in Mefüem commentati funt, à J. Bauhino allata. Meliorem, puto, A: pleniorem defcriptienem habet Columna in Phytobafano ; verüm liber ille ad manum non eft. De viribus Ácini nihil certi occurrit, nec infigni aliquá. facultate dotatum effe odor fapórve ar- guunt. Autore Schwenckfeldio calf. & ficc. aperit, provocat, difcutit, roborat: "Tenuium eft par- tum, menfes & partus pellit. Ex vino potum melancholicos reftituit. * 4 Climopodium Creticum Alpin. exot. Alpin. / Sox ed aut pluribus aut paucioribus cauliculis dodrantalibus exit, reétis, rotundis, gracili- bus: folizs Serpylli, & magnitudine, & figura, & ordine fimilibus, minimífque fpatiis binis ex oppo- fito ipfos cauliculos densé veftientibus. Inter foliola veró & caulem exeunt bini aut terni fofiui;, vinacei coloris, à quibus femina minutiffima fiunt. "Tota planta odorem fpirat Serpylli, fed fiiavio- rem, guftum excalefaciens. Radix eft longa, gracilis, lignofa, fine odore & fapore. a planta, fi odorem excipias, perfmmilis eft Acino Anglico C/»f. aut Acini pulchre fpe- cie T. 4. Cars. XV. De Stacby. Son, id eft, fpica Girzcis: ità dicta videtur quod flores in fpicas difpofitos profert: quod tamen plante hoc nomine infignitz non convenit. Differt à Marrubio, cum quo verticillis denfis & canitie fua coivenit, magnitudine & flatura : eft enim elatior & erectior, foliis longioribus & acutioribus: primam fpeciem intellige, nam reli- quz ob analogiam & fimilitudinem quandam huc referuntur. : Plantam hanc Verticillatis non fpicatis annumeramus, non obftante nominis fignificatione, quia nec verticilli proximé admoti funt, nec folia iis fuppofita. diverfz à reliquis figurz. Á. r. Stacbys Fuchfüi J. B. Ger. zzajor Germanica C. B. Park. 2Dafe 302eounb. . B. Redivivam Stachydis vaZicezs numerofz fibrz ubertim circumquaque producte coronant: cawher autem promit plures, ( fepe unicum ) cubitum altos aut paulo proceriores, quadratos, lanugine in- cana villofos, LER medullá far&os: 6 quorum geniculis fw/is ex adverfo fita prodeunt, Mar- rübii foliis longiora, lanuginofa, mollicella, per ambitum ferrata, fàpore extra omnem morfüm fic- cante. Flores e foliorum alis verticillaum ex longa veluti fpica caules fummos ambiunt, foris hir- futi, intus glabri, purpurafcentes, ad Lamii flores proxim? accedentes, labello trifido fubinde gut- tato, galeà item faturatiore dilutioréque purpura verficolore, ex caliculis oblongis villofis. Sewzem rotundum & nigricans. Odor totius plantz gravis. ' Locis afperis, montibus & collibus provenit. In Anglia etiam invenitur circa J/imey vicum in comitatu Oxonienfi, Junio & Julio menfibus floret, & in. montofis etiam feris. * 4$. Siacbys Ger. vmor Italica C. B. Stachys Diofcoridis Park. Park. E. radice lignofa, perenni plura exeunt folis viridia, lanuginofa, humi ftrata, tres circiter uncias longa, duas lata, vel non omnino, vel leviter cantüm ferrato ambitu, per hyemem virorem retinen- tia, € quorum medio caules exurgunt plures [ interdum unus ] foliis confimilibus, minoribus tamen veftiti. Fl»es caules à medio furfum ad genicula verticillaim ambiunt, purpurafcentes, e calycu- lis quàm Marrubio mollioribus, quibus fuccedunt femiza nigra. Caulesaíceníim verticillis propius admotis attenuati in fpicam faftigiantur. Minüs odora eft, fuccóque aqueo turget. In Italia frequentem fponte provenire aiunt; Nobis tamen in Italia peregrinantibus, & plantas feduló. indagantibus nunquam occurrit. , Floris PREMIUM MEER RN Lib. XL «De Herbis Verticillatis berbaceis. 555 Floris color Dodonzo & Lobelio luteus ett, folia cam caulibus quàm Marrubio candidiora : icon quoque longe diftat ab icone Parkinfont, unde forté diverfi plante funt Stachys Diofcoridis Par£. & Stachys minor Italica C. B. quamvis ille unam & eandcm effe vult. * 4. Stacbys Lufitanica Lob. Ger. Park. C. B. Lob. Reptricem. Gnaphalii foliis & cauliculis fefquipalmaribus herbulam, candida lanugine füpatis & tomentofis, verticillis concoloribus, perexiguis, füb foliolis cinctus, vifum efrogienübus, füave fpi- rantibus, uti planta univerfa Stachyn dixere Herbariorum quidam non imperiti, nonnullá de facie & viribus fimilitudine ducti. * A. Stacbys Cretica. C. B. Stachys froe-P feudo-fl achys Cretica Park. C. B. prod. 1 E ap lignofa caules quadrati, cubitales, tomento albo veftiti exeunt, — Fo/z cinericea, molliter hirfüta, quz ad radicem unà cum pediculo oblongo palmum füperant, latitudine unciam non xquan- tia, "enl vel faltem odore aliis fuaviore, quz floribus fubjiciuntur & caulem ambiunt brevia funt & anguíta, pediculis carentia, duriufcula. — Flores purpurei ex. verticillis aculeatis caulem cin- gentibus prodeunt. Semen rotundum eft & nigricans. 5. Pfeudo-['acbys Alpina. C. B. Park. C. B. prod. A Rai dura, rufefcente, in fibras craffas & longas divifa fois plura hirfuta prodeunt, Hor- mino fimilia, fed tenumora, uncias tres lata, quatuor longa, loagis pediculis molli lanugine albican. tibus donata, per ambitum crenata nonnihil, odorem gravem fpirantia, inter quz caw/es. fefquicu- bitales, quadranguli, cannulati, geniculis diftin&i & hirfuti efferuntur, qui. f/iis rugofis, aíperis, prioribus longioribus circundantur: ad quorum exortum frpeutrinque ramulus unus femipalmaris, étiam palmaris egreditur. — F/ores circa fumma genicula veracillati, galericulati, ex albo peii ex utriculis afperiufculis in quibus fzzrez rotundum, nigrum contünetur, prodeunt. In tuonte //z[ferf2l Junio menfe florentem. obfervavit C. Bauhinus: qui Salviam Alpinam ZZ. Locus Ger. huc refert. J. Bauhinus in capitede Hormino luteo feu Colu Jovis, An huc fit referenda Sal- via Alpina 725. mé inquit latet: Defctiptioni jejunz, 1n qua ei tribuit flores purpureos pauca fides tribuenda. Nos in fümmis jugis montis ure vel ipfiffimam hanc plantam vel ei fimillimam invenimus. Noftra flores habuit fordidé purpureos, admodum villofo, in quorum labellis nonnihil albi apparuit : Odor plante non ingratus erat; aliter bene refpondet deícriptioni C. B. 6. Stacbys [pina Park. fima Cretica C. B. Ger. Sideritis [pimofa J. B. Gaidarotbymo i. e. Afr- uinum dbymum ruflicis Cretenfibus. Bell. Planta eft pedalis, in orbem per terram diffufa, multis fpinis five aculeis horrida. — Folia longa, digitali magnitudine, aliquantulum angufta abfque aculeis proferens, quz caules undique fed inor- dinata ambiunt. Cales quadranguli funt, incani quemadmodum folia, ita ut tota colore cineris appareat, rámos utrinque proferens figurá quafi crucis, qui in fpinas definunt, & in alios ramulos onines dividuntur, fpina quz medium locum obtinet majore aliis femper exiftente. — Flores Salviz colore, magnitudine & figura fimiles profert, in hifpidis quibufdam calyculis, ternos aut quaternos fimul junétos, quibus füccedunt femisz inxqualia, colore nigra. Perpetuo viret & Julio floret, totáque odore caret. Radicem habet magnam pro proportione plantz & lignofam. Naícitur Occidentali Infülz parte inter thymum &thymbram locis ficciffimis. Vires. Clufius flores Teucrii Bxtici floribus fimiles facit. Car. XVI De Marrubio. aípiratione fcriptum ubique legitur: ita dictum putatur quod. tabidis & i marcefcentibus conducat, 7i Qux neg cw) m eiguam t lpAue cu) idu à quiuQouUs x ned didS) UD ue MIG- emensis. Foliorum [iccorum fimul é& feminis decoblum, aut. etiam recentium foliorum. [uccus und cum melle tabidis exhibetur. Diofcor. * Vel Marruübium dicitur, quód folia marcida & fqualentia fint quafi rubigine exeía, fo. Bod. 2 Stapel. : ; Marrubii notz funt flores in. verticillis denfis circa. caulium. nodos, totius plante canities ; folia ferrata obtufà, rugofà ; odor validus & gravis non tamen fcetidus: quodque minor, humilior, magíía, ramofía planta fit quàm Stachys. — Quinetiam M vulgare, neício an & alix fpecies infigni 2 1 nota M , Gracis Tedew, Latina vox eft non. Grxcx originis: nam » fecundum fine 356 Hisron:ia PraANTARUM. nota ab aliis Verticillatis differt, nimirum quód calyculorum ftriatorum margines non ut in aliis in quinque Íegmenta acuta dividantur, fed in totidem fpinulas quot fünt in fingulis ftrix, ftella ra- 3* [* LP ad diorum inftar difpofitas. À. r. Marrubium album. J. B. Ger. album vulgare C. B. Park. abite Dojcbounb. Radice nititur fimplici, lignofa, plurimas fibrasemittente. — Cales indé exurgunt plures, pedales & aliores, lanuginofi, quadrati, ramofi, foliis veftiti ad fingula genicula ex adverío binis, fübro- tundis incanis circum oras crenatis, rugofis, pediculis fatis longis fuffultis. Flores ad genicula in verti- cillos deníos coacti caules ambiunt, brevibus aut nullis pediculis, é calicibus hirfütis ftriatis quo- rum fingulz ftriz in fpinulas terminantur, 1pfi perexigui, albentes, parteilla quz pro galea eft in medio aliquoufa, fiff in duo veluti cornua: Labellum integrum eft proceffü hinc indé emiffo. Sin- gulis floribus ut 1n reliquis omnibus verticillatis, fuccedunt femisa quatuor fimul juncta. Florum ti Caules alti- ucilli quamvis caules undiq, amplecti videantur, egrediuntur tamen 6 foliorum alis. iàimem pedalem aut cubitalem raró excedunt. Odor totius plantz vehemens & nonnihil gravis. Ad vias. publicas & in locis ruderatis. Succus expreffus cum melle (ut prafcribit Diofcorides) aut potiüs fyrupus de Praffio Afthmaticis, tuffientibus & tabidis opitulatur: eff enim. pneumonicum infigne. Pulvis foliorum interaneorum vermes necat. Valere dicitur & in partu difficili, lochitfa, retentis. Syrupus de Praffio Mefües, annotante C. Hofm. valdé calidus eft, & qui fenibus potitis quam ju- venibus, frigidis quàm calidis adhibendus fit. Ec Syrupi de. Praffio 31, olei Tartari per deliquium 3i, mifce, Sumat zger per intervalla fre- quentia ad menfüram unius cochlearis. Medicamentum eft ad 1cterum nulli fecundum. Marrubium vefice & renibus nocere ícribit Diofcorides; quos frequenti ufu exulcerat. C. Hofman. Veteres 1n. 1&tero Marrubio Íxpe contumaciffimé occupat. Innumeris comprobavi experimentis Marrubii albi fummitates, vino alboinfufas, & triduo epo- tas, miré ad menftrua provocanda, [nec menfes tantüm accelerat, fed remorantes fecundinas quoq, pracipitat. S. Pauls] ftomachum roborandum, cachexiam & fedos virginum colores arcendos valere, & fortiüs cum Chamedrye & Centaurio minore mixtas. Borell Obferv. Med. p. 289. Coníerv. florum Marrubii cum melle parata & per 4o diesexhibita in dof. 3j nobilem quendam Ícirrho hepatis diu laborantem integra fanitati reftituit, aliis medicamentis ex ebeno & chalybeatis paratis fruftra illi propinatis. S. Pauli Quadripartit. Botan. p. 389. Habuit Sim. Paulus é Zacuti lib.» Prax. sdzsir. Obferv. 48. Superbibebat autem nobilis ilte fingulis matutinis parum aque ftil- latitiz ejufdem Marrubii cum radice: ut invenio in obíervationibus & Cefzeas collectis & ad me tranfmiffis abingentofiffimo & amiciffimo Viro D. Edv. Hulfio Medico Londinenfi, PP vut proerrhino ufifunt, ad bilem per nares expurgandum, qux oculos 2. Marrubium album latifolium peregrinum C. B. candidum folio fubratundo J. B. candidum Ger. Hifpanicum candidum Park. ACE: Caules, quos ex radice vulgari Marrubio fimili complures profert, cubitales & bicubitales fünt, quadrati, lanugine incana obtecti, multis alis concavi: ad quorum (fingulos articulos f2/;z oriuntur mollicello holoferici tactu, villof, intenfiáfque quàm in vulgari canefcentia, latiufculo pediculo appenía, in ambitu ferrata, longiora quàm latiora, obtufà, odore nullo excellente, fapore calidi- ufculo, non tamen ingrato. F/ores ad genicula verticillatim caulem amplexantur, Marrubii vul- gars, ex oblongis, incanis, mollicellis calycibus. We Locur. Circa Meffanam Sicilix fpontaneam obfervavimus & collegimus. * 4. Marrubium alterum Pannonicum Clufii. A defícrpto diverfum videtur, fiquidem cawles duntaxat cubitales ei attribuit: folia legitimo Marrübio angufliora, nec adeÓ orbiculata, fenfim in mucronem definentia, non injucundi odo- ri. Erat autem Marrubium illud, quod circa Viennam — Auftrix frequens obíervavimus, ubi fuum vulgare effe fcribit Clufius, foliis anguftioribus 8: acuminatis, Melifle Moldavicz foliis non multüm diffimilibus, quod ad figuram attinet, candidioribus tamen & magis incanis. Non video quid differat à fequente. 4. Marrubium album angu[Hifolium peregrinum C.B. Creticum Ger. Park. album anguffiore folio J.B. d2arrotudcabcb danop Doocljounb, J.B. "i Candidius noftrate Marrubio ; caulibus ramífque quadratis, tenuibus: Fia impense candida, oblonga, ferrata, nervofà, fed nervis plerifq, re&à fecundüm longitudinem decurrentibus — Flores 1n ramis fübjectis binis. parvis foliis, verticillatim pofiti, interdum & in fpice formam digefti, parvi, candidi, bifido foliolo furrecto, labello demiflo .& candidis, ftriatis ca/jea/is.. Odore eft quàm vul- gare Marrubium gratiore. - * 5$ Mar- il Lib. XLI. 77 berbaceis. De. Herbis Verticilla 557 TTAR AROUSESOON UILEN NUUMME Ce rc rre rer e BBC ME * * $. Marrubium Brafiliauum Marggr. Marge. T E i I TIT Planta jet in duorum aut trium. pedum altitudinem. affürgit, cau]e ftriáto, nodofo, leriter hir- füto: ad fingulos nodos ramuli tres aut quatuor proveniunt, ut & folia, quorum antiquiora fimi- lia funt Marrubii Pannonici C/af. foliis, 1n ramulis autem junioribus Marrubii vulgaris. Fert flof: culos verticillatim pofitos, cceruleos tribus foliis conítantes. Tota planta fuaviffimum odorem Mar- rubii fpirat, & ad ta&um eft glutinofa; * 6. Marrubium album villfum C. B. Park; Dàirp tofite Doxfount. C. B. prod. Gauliculos edit pedales, lignofos, rotundos, albos, villofos, in ramulos divifos. Folia funt fübro- tunda parva, .crafía, per ambitum crenata, ob tomentum album inferiüs adpofitum Gnaphalii in- ftar mollia, faperiüs rugofa & nigricantia. Flofcul ut in vulgari caulem verticillatim ambtunt. In agris Lutetianis collegit C. Bauhinus. D. Magno in infüla Magalonz invenit. Locut. n Marrubiam album crifpim C. B. Park. &urin tobite Doicfounb. C. B. prod. Et hoc ulicalis eft lignofis, rotundis, albis, fed fois minoribus, crifpis, crenatis, utrdque parte cinereis, nec ita tomrentofis. FJefce/i fubcandidi in pungentibus conceptaculis caulem per inter- valla verticillatim ambiunt. Ad Alyílon Galeni Clufio dictum accedit. * 8. Marrubium ex Aleppo. «verticillis longzs. pediculis infidentibus Hort. Edinburg. Cüm mihi nondum confpecta fit hzc planta non habeo quod de ea dicam, fed nudo titulo con- tentus fim oportet. AMarrubium Aly [Jon ditium. 9. Aly[fon verticilatum foliis grofundà incifis C. B. AlyfJum Galeni Ger. Alyf. Galeni Clufio Park. Galen's 9$fpabtuo?t. uj. * . ' Pedal eft altitudine, quadrangulo caw/e, ftatim à radice in multos ramos divifo, canefcentes omnino & velut tomento obduc&tos, circa quos fo/;a Marrubio fimilia, breviora tamen magííque crifpa Gc incana, inodora, amara. CzaJices per intervalla verticillatim ramos ambiunt, quinq, ple- runq, aculeis horridi, candidi, é quibus Marrubii flos exilit, fed colore diveríüs, nempe purpu- raícens. Semen in calicibus aculeatis fubruffum, Marrubiano femini par. — Raix dura, multifida, annua. Uno duntaxat Hifpaniz loco hanc plantam nafcentem obíervavit Clufius, ad E/Ze viz. pagum, j ,,,, in ccemeterio quo plurima cenotaphia Arabicis literis fculpta viderelicet, Valentinoregno, feptima ^—— füb Orihuela (Orceli Veteribus dicta) mill. five leucis Hifpanicis, eáma; florentem. & femine orm- ftam menfe Martio medio. * ro. Zlyffon verticillatum folis crenatis C. B. Park. Sideritis Alyffon & Sideritis Heraclea Dio- fcoridis, Alyffon Antenii Coi ex Galeno Col. E radice. tenui, lignofa fibris aliquot dotata ceu/es exeunt plures, pedales aut altiores terram ver: sus reclinati, fo/as i intervalla veftiti, quorum infima ampliffima, Marrubii nonnihil fimilia, fed longiora, Chamzdryos proxima, verüm hirfuta hiríütie afpera, circa margines non profundé den- tata, ad modum Betonicz. Ad caulium nodos, quos ornant folia inferioribus fenfim minora flores emergunt ex. albo purpuráfcentes in verticillos Marrubii zemulos digefti, € calycülis aculeatis femina. fufca. continentibus. 'Lota herba guftu eft adftringenti, non tamen injucundo,cum tantillo amarore,& odoris füavitate, In collibus petrofis agri Neapolitani ad femitas. Locus. Marrubium Pfeudo-di&lamnus ditum. 11. Pfeudo-diclammus Ger. Park. Peu. verticillatus, imodorus C. B. Diclammum adulterinum. qui- bu[dam -"verticillatum, «uel. gotits Gnapbalium "veterum J. B. | Caef. E ex Creta ad nos allata eft pro Píeudo-dicamno: czfpes amplus, virgis numerofro- ribus, altioribus & candidioribus Marrubio [fefquipedales in horto fuo obfervavit Packinfonus, vix tamen credo, Marrubianis altiores] fo/s rotundioribus, minoribus, fimilibus Dictamno Cretenfi, obfitis candidiori lanugine, guftu fübamaro, odore exili non injucundo. — Verticillos inter folia fert molles, in quibus ffofawi funt purpurafcentes. read dura, lignofa, alté in terram defcendit, & 3 per 559 Hisron:A PrANTARUM. Locus. per plures annos vivit, etiam in hortis noftris nifi hyems afperior antdiuturmiorfuerit. Folia huic minüs crafía quàm Di&amno vero, & per longiora intervalla in caulibus difpofita.] 12. Pfeudo-di&amuus alter Theophra[fá Pone Park. Pfeud. acetabulis Molucce C. B. Caulibus multis incanis, quadratis ad pedaléni aut majorem altitudinem affürgit, fo/is przcedente aliquanto majoribus & longioribus, é quorum alis prope caulium faftigia exeunt calices yere Mo- luccz fimiles fed minores & breviores, € quibus emicant f/eres coloris ex albo & rubro mixti. Radix fibras plurimas fpargit. Odor hujus non infuavis. Hyemem zqué ac przcedens tolerat. Hanc ipfam plantam aut certe ei fimillimam in hortulo noftro Cantabrigiz aliquando aluimus, foliis Pfeudo-dictamno formá quidem fimilibus fed majoribus, mollioribus magí(que villofis, minus tamenincanis. Florum calices ampli & patuli erant, verüm Moluccz acetabulis multo minores, hirfüti quoque & ftriati. ad Hanc etiam invenit D. JVbeeler in infula. Cithera olim, nunc Cerigo di&a, & fatis exacte defcri- bitfti nerar. lib. 1. pag. 49. *oi3. Marrubium Hifpanicum. Alpin. exot. Alpin. Herba eft fruticofa, tota candida, cum leni lanugine alba. Caw/es aliquot profert, quadratos, cubitales & ampliores, obliqué actos. — Fo/ia habet oblonga, alba, lata, in acutum definentia, duplo majora Cretici Marrubii, & ex oppofito 1n caulibus equalibus interfütüs pofita, candida, fübhir- füta. Flores aequalibus fpatiis itidem in caulibus & ramulis cernuntur, verticillato ambitu, candidi: à quibus femina parva producuntur, tenuia, oblonga, fapore fübamaro, fubacri. "Tota planta ni- titur radicibus tenuibus, longis, lignofis, multis: facultate adftri&oria & non inftrenué ficcante praedita eft. A Li : li à; j Differre videtur ab Hifpanico candido Pzr&. id eft, albo latifolio peregrino C. 2. 14. Marrubium. Creticum angufifolium. indorum Park. album. peregrinum brevibus c obtufis fe- lis C. B. Huic plantz fimilem alui olim Cantabrigiz ex femine pro Pfeudo-di&amno miffo ortam ; eam intelligo cujus mentionem feci fub dnodecima fpecie, qua forté non differt à Mar. Hifpanico can- dido Par£. * i5. Marrubium nigrum Creticum Alpin. exot. Alpin. E radicibus raultis Primulz fimilibus fzia complura profert, oblonga, in extremis acuta, parvis fuis pediculis fürfum in orbem acta, nigra & nigrá lanugine obfita, Marrubii albi foliis majora, lon- giora & latiora, magnitudine & figurá ad Apiaftri fere folia accedentia. E quibus fané duos vel plures caules producit, longos, rectos, quadrangulos, nigros, per intervalla geniculatos; in quibus € fingulis geniculis exeunt circum ipfos cx oppofito fo/a complura, numero feré feptena, ac plura etiam, oblonga, prioribus fimilia fed longe minora, multüm nigricantia, quz circa ramum. velut inorbem aguntur. In caulium fümmitatibus fferes utrinque virgas ambiunt, non diffimiles Marru- bu floribus, itidem nigricantes. "Tota planta colore nigricat, ut de induftria ab aliquo videatur eo colore infecta. Hzc planta, fi ab Alpino rect? defcribatur, non eft genuina Marrubii fpecies, fed anomala: —— ÀÁ—À Car. XVIL. De Clinopodio. . IK Auyezidior dicitur quód dv9fye de nadie moiv Spit, quod. orbiculato florum ambitu fpeciem pe- . dum lecti prabeat, Floribus ex intervallis Marrubii modo difpofitis. Plin. Foliis eft Majoranzeiyl- veftris, florum tubis quam in Marrubio longioribus, calycibus in quinque fpinulas terminatis. Cinopodium wsajtus Park. quorundam, Origani facie J. B. Origano fgmile C; B. Acinos Ger. deat iuilh 2Dafil. . Radicem oblique füb terra agit, fibris obiter demiffis ^ Caules cubito altiores (unt, tenues, quadrati, hirfíüti. Folia Majoranz íylveftris; minüs odora, ad nodos oppofita, utrinque hirfüta. res in verticillis magnis dense ftpati, oblongi, galeati, purpurei, e eaZicibws gracilibus, oblongis, ftriatis; in quinque fprnulas definentibus, tribus fuperné, duabus inferné oppolitis. Florum autem calice; non imfident fingulis pediculis finguli, fed plures fimul in eodem communi pediculo. Semina fin- gulis quatuor füccedunt parva, fubruffa; Íepes & in vepretis paffim. C A, P. Lib XL c Herbs Verticilatis berbaceis. 559 Car. XVIII De .LLamzo, Ámium dictum nonnullis putatur à lorum cucullata effigie larvatam lamiam quodammodo reprafentante. Floribus in verticillis ad caulium nodos, foliis Urtice, odore fostido, feminibus majufcue lis, € vafculis brevibus patulis maturitate illico decidentibus, à reliquis verticillatis diftinguitur. UA. ob. Lamium album Ger. «ulrare album (iue Arcbangelica. flore albo Pak. album zon féeteni folio oblongo. C. B. Galeopfis fue. Urtica. iners floribus albis J. B. 3tbfite 2Uvefyangel 02 3Dcab dettic. Radicibus plurimis fibrofis nititur; plurimis etiam furculis, oblique Menthz feré in modum füb terra reptantibus, & é nodis fubinde radices agentibus, laté fe propagat. — Cas/es irid&. exurgunt pe- dales aut cubitales, quadrati, grándiufculi, propé terram tamen graciliores & infirmiores, unde etiam vix fe füftentant, inanes, modicé hirfuti, ramofi, geniculis rarioribus intercepti, propéterram in apricis purpurafcentes. —Fw/is ex adverfo bina, urticz fimillima, quz 1n imis caulibus fünt longis pediculis nituntur, que in. fummis brevioribus, brevi & innocua lanueine hirfüta. Flores ad genicula verticillatim caules ambiunt albi, fatis ampli, galeati, exteriàis pallidi potilis quàim nivei, labello pal- lido, non pun&tato, bifido, galeà amplá exterius, przcipué 2 margines pilofà, quatuor intüs //a- eminula, duo longiora breviora totidem occultante. Staminum apices margtnibis circumcirca. nigris formam characters $ quodammodo reprzíentánt. Srylz; prxtenuis bifidus ftaminibus adjacet, & ex ipfo flore enafcitur, non, ut in aliis hujus generis fieri folet, 6 ftaminum medio. Ca/ix floris idemque vafculum f&minale amplus, patulus, ftriatus, feffilis,in quinque oblonga angufta (égmenta dividitur, quie in tenues & acutas fed inrioxias fpinulas definunt. In imo calice quatuor feziza fimul jun&a fingulis flofculis fuccedunt. | Calices florum fingulatim e foliorum alis exeunt. ' Odor huic plantae minus gravis. ! Aprili menfe & ineunte Maio apud nosfloret. — Ad fepes ínque locis ruderatis & dumetis. Teygpus 63 . Recentiores flores Lamii candidos fluorem muliebrem albidum fiftere poffe exiftimant ; unde non- Lo: nulli ad eum ufüm parant ex 15 Confervam, fingulis diebus fümendam. UE ELA 2. Galeepfis five Utica imers flore purpara[cente majore, folio non maculato J. B. Latium folio oblongo [lore rubro. Park. Ápracedente non alia feré in re differt quàm floris colore purpureo: unde C. Bauhinus non di fünguit. J. Bauhinus defcriptione füà notas nonnullas addit à nobis omiffas, caules fci. purpureos efle, foliáque atro-virentia atróve purpurea, (qux tamen huic fpeciei proprie fünr) genicula cau- lium inferitis crebriora, medio caule internodia longiora ; ad radicem folia fubrotunda ad Marru- bium faetidum accedentia : galeam bifidam, labellum punáis carneis & fanguineis notatum. In tranfmarinis frequentem obfervavimus. Locus, Galeopfis lutea. Dalecbampii Lugd. " " . "n ^. . rH Hujus aut fuperioris varietas effe videtur, non fpecies diftinéa.. À. 3. Lamium rubrum. Ger. ilgare folio [ubrotundo, flore rubro Park. purpureum fatidum folia Jfubrotundo, [rve Galeopfis | Diofcoridzs C. B. | Galeopfis froe Urtica imers folio Q* flore smmore JB. $maàllnbcan d2ettíe 02 rci 20vcfangel. E radice tenui fibrofa non repente plures erigit caw/es quadratos, concavos, propemodum gla: Dros, fatis grandes, prop? terram ramofos, deinde uno vel altero foliorum pari cinctos, tum ad fummitatem feré nudos, femipedales; infirmos. In fumnris caulibus fferesin verticillis denfiós fti- patis; galeati, parvi, purpurei, labello faturatioribus maculis guttato, Calices florum breves, patuli; ftriati, fetfilesin quinque longas apguftas lacinias ceu fpinulas divifi, quatuor in imo /ezzizz conti- nent, oblonga, angulofa, per maturitatem fufca & fplendentia. Folia urticarum zmula fed minora & breviora, mollia, circum oras crenatá, pediculis femuncialibus infident. Odor totius plantz fc- tidus & ingratus. Primo vere & deinceps per totam zftatem floret. Ad íepes & macerias, inque locis ruderatis & hortorum areis minüs excultisnimisfrequens. — , Lew, Herba tufa & impofita valere creditur ad tumores quofcunque. difcutiendos, necnon ad inflam- Fzres. mationes, plagas, ulcera putrida & vulnera. Ad Scrophulas. E Herbz recentis [Lamii albi] 7M. ;. Calefiat inter duos lateres calidos, & tu- mori applicetur. Eam nocts unius fpatio plurimum aperit. Aperto adhibe mixturam íequentem. EK Omphacii cochlearia VI. Butyri Maialis inftar Juglandis; miíce & impone lanz nigrz oleo € pedibus bubulis madefactz : Intus interim propinetur aqua florum genifte mané & hora quarta po- ^ meridiana fingulis diebus. D. Hulfe € MS. nondum edito. Decoctum Lama rubri ad dyienteriam commendatur. . 4. Lamium H :s$ 5050 AS P) LILALN:qUA R 07MD Varietas. Locut. * pner. — Iib.4. p.309. Locus, Locus. 4. Lamium albá lined notatum. C. B. Lamium Plinii montamim Columne Park. Galeopfis maculata JB. Milzadella vulgo. Caules multos fundit, quadratos, procumbentes, rubefcentes, in quibus fo/iz Urticz hirfuta, mol- lia, Lamio vulgari albo flore fimilia aut Ballotz, fed minora duplo, ferrata rotundis incifüris, line- am albam per medium, átque re&um nervum utrinque ambientem habentia, qui linea im ficcatis plantis etiam poft decennium durat confpicua: trita gravem. odorem remittunt, minüis quàm in vulgari mortua urtica ingratüm. — Flores circa fumma genicula ex albo rubentes. Vere floret & aftate perficitur. "Mer. In Italia & Gallia Narbonenfi ad fepes & circa vepres frequens oritur. zn fpecie differat à Lamio minore purpureo necne dubis bereo, : . Hujus varietatem 1n. ZEquicolorum montibus obfervavit F, Columna, foliis brevioribus, angu- ftioribus & acutioribus, profundis incifuris per ambitum divifis, ut in Chamzdry, line albá per me- dium decurrente anguftiore. 5. Lamium maculatum C. B. folis maculatzs Park. Urtiéa fatua. vddauwrG- "Tha]. Foliis maculis & lineolis albis refperfis & pulchré variegatis à precedente diftinguitur, nec ulte- riore defcriptione indiget. Vidimus in Horto Regio Parifiis & alibi. A. 6. Lamium rubrum minus, folis profundi: incifs. Small eutdcabeb veb2UrcBangel. Hzc fpecies primó nobis oftenfa à 7o. IVillifell in campis S. Tfacobi dictis prop? Londinum, po- ftéa variis in locis folo arenofo aut glareofo obfervata. Lamio rubro minore vulgari plerumque minor eft, quamvis in lxtiori folo in magnitudinem illius zzmulam interdum proficiat. Radix ei fimplex, tenuis, unde & plantam annuam effe fufpicamur. Caulibus & foliorum & florum fitu cum Lamio rubro vulgari convenit. Differt ab eo foliorum incifüris:.|. Cüm enim in illo folia leviter tantüm circa margines crenata fint, in hocaltiüs incifa & propemodum laciniata íünt, laciniolis, feu mavis dentibus in. acutos apices termünatis. Differt etiam florum parvitate & eorundem tubis brevioribus, adeó ut flores antequam explicentur vix é vafculis appareant. In hortis oleraceis ínque arvis requietis non raró invenitur, ut v. g. propé Brantriam in Effexia in calceto Bockingam ducente. * 4. Lamium mo[cbatum foliorum marginibus argentatzs * Wheeleri. E radice tenui fibrofa caulez exíerit quadrangulum, foliz veftitum longis pediculis innitentibus Lamii flore albo fimilibus, verum rotundioribus intercrenüis, propé pediculum maculá nigrá amplá notatis, marginibus circumcirca argenteo colore infignibus ;; odore mofchum redolentibus Ad Pentagi, forté Pantheam olim dictum, finis Corinthuaci oppidum obférvavit D. /beeler. Florem, puto, non vidit, 8. Lamium Nove Anglie Parietarize folis. In reliquis ad Lamium minus accedit ; foliis Parietariz mulis ab eodem differt. Cantabrigiz olim 1n hortulo noftro coluimus. LI * g. Lamium votundifolium floribus minimis n.d.. Hort. Ludg, Bat. A. 10. Lamium folio caulem. ambiente majus & minis C. B. Galeopfis fue. urtica. iners minor, ii E ambiente J. B. Alfime bederula. altera. Ger. bederulee folio major Park. enit, ) Planta eft fcfquipalmaris & major, cawibzs quadratis, infirmis, nonnunquam fürre&tis, fzepius humi fparfis : Folia primüm prorumpentia. pediculis donata, fimilia foliis Galeopfis minoris, rotun- da feré, ferrata: alia in fuperioribus caulium partibus oriuntur, bina, immediate caulibus adhz- rentia, perfoliatz feré modo caulem ambientia, rotunda, hirfüta, profunde crenata, crifpa, odore minüs fotido quàm przcedentes Galeopícos fpecies, fapore nullo excellente. — Flores inter folia ad nodos verticillati caules & eorum ramos ambiunt, purpurei, hiantes, & calycslz oblongis, hirfatis multifidis: radicem demittit fimplicem, rigidulam, fibratam. ; In agris & hortis frequens oritur. A. ir. Lemium luteum. Ger. Park. folio oblongo luteum C. B, Galeapfis féve Urtica iners flore luteo. J. B. Belloto2Uvefangel o? bean. 32cttle, t Radix inxqualis fibras plurimas majuículas in terram demittit. Caules indé. exeunt longi, qua- drati, infirmi, concavi, fo/iz: veftiti binis, per intervalla oppofitis, viridioribus, longioribus, & angu- füoribus quàm in reliquis Lamiis, pediculis longiufculis 1nfidentibus. —.F/eres ad. genicula verticilla- tm caules ambiunt, lutei, fpeciofi, galeá amplá, ad margines pilofa, quatuor fZazzza albentia cum apicibzs füis luteis, & /?jlo purpureo bicorni é centro calycis, in medio quatuor unà jun&torum feminum Lib. XI. qe Herbis Verticillatis berbaceis. 561 feminum egreffo, continente. . Floris labellum in tres partes dividitur, quarum dua laterales pun- &is & lines purpurantibus pinguntur, media punctis & flriis croceis. In Sylvis & umbrofis Maio menfe floret. V 12. Lamium maximum [yloaticum. alterum C. B. Galeopfis maxima flore magno rubro. J. B. max- ima Pannonica Park. Lamium Paunonicum [ive Galeopfis Ger. emac. Caf. ; , Cubitali caule, interdum etiam majore, quadrangulo, craíló àffurgit, (écundüm radicem fre: quentibus geniculis przdito, & quibus fola nafcuntur Urtice foliis haud abfimilia, per oras fimi- liter crenata, fed longé majora, palmarémque amplitudinem fzpitlime füperantia, hirfüta quidem fed non mordacia : À medio caule furfum verfüs ad fingulos nodos, orbiculatim (eni, o&oni sion- nunquam deni nafcuntur f/zres, non fimul fed fucceilive fe explicantes, Lamii floribus multó ma- jores, faturé rubri & tanquam purpurei, galez inftar hiantes, labro inferiore (cujus laciniate orx) bifido, & frequentibus ad latera barbulis predito, interiore parte purpureis & candidis lineis de- pi&o, quatuor ftaminibus cum ftylo fub galea latentibus ; odore gravi & ingrato, uti tota. planta, fi teratur, guftu etiam 1nfüavi & amaro. In laciniatis vafculis fezi»a continentur Molucce fimi- lia. Radix craffa, fibrofa, perennis, fingulis annis augefcens, novófque ftolones proferens. In fylvofis montibus arci Greles vicinis in. Pannonia. fupra Warafdinum maximi copiá nafcitur, Locus ubi Maio florentem inveniebat Clufius. 1 Lamium Cannabis fpuria dictum. À. 313. Cammabs [puria Park. Ger. [yloeffris quorundam. Urtice inevti affnis J. B. Urtica actleata folizs ferratis C. B. 2Daftarn Demp. Radix fimplex plurimis demiffis fibris terram apprehendit. | Cew/is plerunque. fimplex, pedalis, quadratus, inanis, ramofus, pilis rigidioribus hirtus. —Foizin caule bina pec intervalla oppofita, Ur- tice feré figurá, circa margines ferrata, pediculis íemuncialibus appeníà, venofà, nervis avería parte extantibus, qua 1n re Cannabisfolia imitantur. — F/ores in. fummis caulibus & ramulis in ver- ticillos craffos compofiti, galeati, purpurafcentes , € calicibus ftriatis, patulis, marginibus in quinque fpinulas acutas divifis exeunt. Singulis floribus faccedunt quatuor fezziza fimul jan&a, majufcula, pulla, qua dilapfo flore breviffimo temporis fpatio maturefcunt, & continuó decidunt. Aftate floret, inter fegetes plus fatis frequens. Loctt. A. x4. Canalis fpuria flore [Deciofo lutet, labro purpureo. 4m Cannabis. fDuria altesa Parlc2 4m Urtica aculeata folis ferratis altera. C. B? Hujus folia pallidiora funt quàm prxcedentis: verüm przcipua differentia eft in floribus, qui multó ampliores funt quàm illius, colore luteo. Labellum macula ampla purpurea feró totum occupat. S ^. j Segetes frigidiorum & humidiorum tra&tuum hác fcatent : ut v. g. montofe agri Eboracenfis ry; Planta Parkinfono defcripta florum colore cum nobis obfervata, & hoc in loco propofita conve- nit, eorum parvitate differt. À. 15. Lamium montanum Meli[Le folio C. B. Melffa Fucbfa; Ger. Meliffopbyllon Fuchfis Park. Meliffa adulterina quorundam, | amplis folüs & floribus non grati odoris J. B. 2bàuluve Ícabceb 20reBanget. . B. Cla. Ebo SUN fübacri & amara nititur. Caules pedales & majores quadrati, hizfuti, geniculati; multá medullá far&i. Foljs Galeopfis, oblonga, rugofà, hirfuta, Meli hylli feré fimilia, atravi- — * riditate nitentia, guftu aliquantulum acri. Flores ex fingulis nodis inter jus terni & quaterni pro- deunt, in utriculis oblongis, laxis, hirfutis, omnes antrorfum fpe&tantes & propendentes, longiuf- culi, inodori, Lamri florum quodammodo zmuli, majores tamen & nullá galeà infignit, folo labro inferiore promiffo, & reliquis foliis (quz in quibufdam floribus ex albo purpurafcunt, auc dilutiore purpuri nitent) majore, purpurei coloris. [ J. Bauhinus caffidem fürrectani flori attribuit, prominen- tibus ex rictu ftaminibus] Sezez magnum, nigricans, inzquale. Infylvis frequens occurit in Occidentalibus Angliz regionibus, verbigr. in Devonia circa. Zofzes Locw. oppidum, in Penbrochia circa Haverford-wefl. In fylvis etiam montofis propé. Genevam & alibi in tranfmarinis ob(ervavimus. Alteram hujus fpeciem in Auftria invenit Clufius caulibus infirmioribus, frequentioribus ex radi- 4j; fpecies. ce fingulis annis. repullulantibus, foliis etiam pauló anguftioribus. y * 16. Lamium frutico[um nom maculatum Creticum Zianont. Zan. Multos é radice cewles emittit, majores fofquicubiales, pennz ícriptorie craffitudine, te- retes, quamvis ob coftas exiles que 1n. cortice funt. quadrati videantur, eo enim füblato rotun- di manent. Cortex interior viridis difficulter à ligno delibratur, quod fragile eít, tenue, me. dull intus viridi —Cex/es & rami majores lignei fubftantüi conítant, furculi juniores. herba- ceá, ut vel ex colore magis viridi patet. Sunt autem caules, przíertüm parte inferiore & lignofa, raris nodis intercepti, [1n minoribus ramulis nodi fatis crebii fünt.] | Fv/ie prima & d caulé Locus. Tempus. —————— — HisroniaA PraNTARUM. caule inferiora füperioribus multó majora funt, omnia íuperné fecundim nervos leniter fulcata, nervis avería parte extantibus, teli folii nervos interjacente glabrá, tenuia, tenera, fucculenta, pediculis brevibus, tenuibus, teretiufculis, fuperná tamen parte prope folia pariter ful- catis, nonnihil pilofis fuftentata, bina oppofita, alternando caulis latera, minimé decidua, fed per hyemem virentia. Supremis geniculis & foliorum alis exeunt calyculi fübrotundi margine in quinque lacinias feu radios extremitate incifos diffotto, é quibus menfe Maio emergunt fires galeati, albi, labio fuperiore feu galeá bifido, inferiore trifido, lineis flavis intus variegato. E, medio exeunt feamina aliquot, apicibus incurvatis, colore flavo. Delapío flore seftat in calice fees nigrum, Me- lanthiifylveftris fimile. — Radix longa eft, rotunda, tortuofa, varié ramoía & filamentis plurimis fibrofis donata, colore inter album & fulvum medio, medullà feu nervo medio albo, duro, folido, f&d tamen valdé fragili ; fapore fabarum recentium. — Planta eft vivax, & in multos annos. durat, quamvis ccelum frigidius & Septentrionales auras non facilé tolerat. 17. Galeopfis fruticefcens Tingitana. Hort. Leydenfis. Car. XIX. De Sideritide. Ideritis à? 75 eive, id eft, ferro dicitur, ob vim vulnera glatinantem. — Sideritis eam vim ha- bet, ut quamvis recenti gladiatoris vulneri alligata fanguinem claudat. P/iz. /4).12. cap. Odore gravi & fotido cum Lamio convenit, foliorum figurá differt. Nos füb hoc no- mine complectimur omnes verticillatarum fpecies reliquis generibus floribus non fpicatis non com- prehenías, fed eas przcipue quz odore cum Lamio conveniunt, fed folia Urticz non habent. I. Herba venti Mon[pelienfium J. B. Marrubium nigrum longifolium C. B. Ger. Park. Siderita Mon [Pelienfrum: Lugd. - Au Caules habet cubitales, in multos divifos ramos, robuftos, quadratos, rubentes, hirfütos. — Fija ex adverfo fita, Salviz aut Parietariz potius foliis fimilia, dura, nervofa, fuperné virentia & niti- da, inferné fubhirfuta & albicantia. [Fo//z nobis vifa funt longiora & acutiora foliis vel Salvi vcl Parietariz,] ex quorum finu verticillaim ramos caulémque ambientes nafcuntur ca/iees, ftriati, hir- futi, inacutas barbulas definentes, € quibus flores promicant galeati, Verbafci fylv. Matthioli, fzd co- loris purpurei. — Verticilla autem undique plumatis, rigidulis criftis obvallantibus ftipantur. In aggeribus & ad vias circa Monfpelium frequens, nec alibi vidiffe memini. Floret Maio, Junio & Julio. Solibus zftivis, imbribus & flatu jam marcefcentia folia crebró pertufa & multifora, quafi vento pervia vifuntur, unde nomen inditum. Sideritis Perfica odorata Zenoni Mibi wen videtur. fpecie drver[a à precedente, Magnum é radice foliorum cefpitem emittit, quo- rum maxima palmum plus longa, tres circiter digitos lata, folida, cartilaginea, circumcirca ar- guté denticulata, denticulis duris & veluti pungentibus, [üperna parte viridia, inferné albi. cantia nervis duris, ac frex xre aut ftanno in. fila. du&o conftarent, intertexta, tufa odorem aromaticum & refinofum exhalantia, Menthz Saracenicz formá fimilia, verüm anguftiora & lon- giora, odore multo minüs gravi, fübftantiá duriore magífque cartilagineá, pediculis latis, maxime uà nodis anne&untur, adeó ut eos totos amplectantur, quadrangulis, lanuginofis imó | pilofis, fubinde rubentibus. Folia guftatu faporem in ore relinquunt nonnihil mordacem & acutum cuin multa tamen ficctate mixtum. E cefpite foliofo di&o mult exoriuntur cau/es, quadrati, fulca- ti, à medio fürfüm fanguinei, parte inferiore dilutius virides, bicubitales, quartam unciz partem craffi, undulati, fübftantiá folidá & durá, non fragiles, raris geniculis intercept rubentibus, ad quos bina folia oppofita, € quoram finubus exeunt. ramuli folioft foliis minoribus & abfque pediculis adnatis. Nodos verticillatim ambiunt uncinuli, hirfati, arcuati, oblongi, acuti, pim in medio nafcuntur calices quadrati, fulcaui, margine 1n quinque denticulos acutos hirfutos fc&to, é quorum unoquoq; circa finem Julii exit fos galeatus, fatis grandis, Salvize vulgaris fimilis, colore interius rubro ad vi- olaceum tendente, exterius albicante, nonnihil lanuginofus, ri&u hiante, duabus inferné alis fübro- tundis, galeá in punctum terminatá ; cujus in medio multa exeunt ffamiza alba, apicibus nigris cum lineà "db per medium ductà capitata. Floribus excuffis reftat femen 1n. calicibus, ovalis figurz, per longum fulcatum, fübruffum, Maris majoris ftercori perfimile. | RaZix longa flexilis, furculofa & f;- broía, foris ferruginea, intus alba, fapore adftringente & exficcante. à Hoc modo operofe & prolixe fatis hanc plantam defcribit Jacobus Zanoni, quem adeat Le&or qui plura vellet. Pyth ; ' E feminibus Perfià allatis D. Zanoni enata eft hxc planta, que an diverfa fit necne ab Herba vesti Monípelienfium Lectoris periti judicio fübmitto. Zanoni diverfum contendit, at nobis non fatisfacit. à. Leonurgu Lib XL De Herba Verticillatis berbaceis. —— 363 * i. Leomurus Capitis bone (bei. Breynii. Breyn., poderes hec Lamii fpecies cubitalem obtinet cauJez, ftriatum, quadratum fed obtufis angu- lis, brevi ac incaná lanugine obductum; binis anguftis atque incanis foliis per ambitum. ferratis, alternatim per longa intervalla herentibus, ut in Sideritide vulgari, fed longioribus: ex quorum finubus ramuli fimiliter quadranguli, minoribus foliis amicti pronafcuntur, atque hoc ab imo Caulis ad füummos fermé geniculos, quos verdicillatim innumeri, teneri, ftriatr, in aculeolos aliquot ex- euntes utriculi, pedunculis parvis juxta bafin appendiculas more Marrubii falcatas habentibus, in- fidentes; € quibus. flores exeunt galericulati, fiftulofi, Lamii floribus formá non abfimiles, fed multó longiores, incomparabilííque elegantie, ex aureo phoenicei ardentiffimi coloris, ac molli lanugine hirfuti, labro demiffo parvo & trifido, galeà longiffimá, pilis holofericeis ex phosniceo pulchré fplen- dentibus fimbriatá, qux priüs quàm é calyce erumpit Lamii inftar reflexa, mox veró caudx Leo- Tünz inflar in füblime erigitur, fub qua ffamize quaedam longiffima, apicibus parvis capitulata deli- tefcunt. Elapfo florum tempore fuccedunt pro more femizz quatuor 1n. quolibet utriculo. Sapor hujus plantz amarus : odor aromaticus, attamen gravis, infimá przprimis calyculorum parte, qui wu duodecimo poft colle&ionem anno contriti eandem pene quem Marüm artb. odorem pro- unt, Vere in omnibus feré pafcuis juxta Promontorium bonz fpei floret. Focus: A3. Sideritz Anglica ffrumo[a radice Park. Panax coloni C&* Marrubium aquaticum acutum Ger. Stachys paluftris fetida C. B. Galeopfis auguftifolia fetida J.B. &iotung 3UIl-cal. vb; x nititur geniculata, reptante tumoribus inzquali & velut ftrumofa. | Cau/es duorum aut tri- um cubitorum altitudine, modicé rubentes, hirfuti, afperi, quadrati, inanes, fo//s ex nodis proferunt bina, ex oppofito fita, Lyfimachtz purpurez fpicatz, angufta, acuminata, hirfüta, mollia, excepta aversa folii cofta rubeícente, nonnihil afpera, per ambitum ferrata, odore gravi Galeopfcos, ía- pore fubamaro. Fleres fpicati, ex pluribus verticillis conflati, quorum fingulares cucullati, purpura- centes, labello variegato. In floris caliculo (qui brevis eft & in quinque fegmenta acuta divifus )— quaterna fubnafcuntur femina nigra, nitida, fere triquetra. Ad fluvios & 1n aquofis paffim. Locus: Gerardus noftras herbz hujus efficaciam in vulneribus fanandis, experientiá cujufdam mefloris p, Cantiani, qui crus fibi falce graviter vulneraverat edoctus, miris illam preconiis celebrat. Folia — tuía cum axungia porcina vulneribus recentibus imponit. Hinc nomen Panacis coloni. D. Herman- nus Syrupum ex ea. paratum optimum efle remedium ad raucedinem perhibet. D. Pa/zzer. 4. Sideritis vulgaris. Ger. vulgaris Clufi Park. vulgaris birfuta. J. B. vulgaris biruta. erecta C. B. €ommon *fronAvo?t. : Ex lignofa radice caules emittit pedales & bipedales, quadratos, hirfutos, ex albido virore flave- fcentes, [ jam fürrectos jam depreíflos, ut recte Lobelius ] ad quorum genicula fz/;z exeunt rugofa, hirfüta, unciali aut fextantali longitudine, femunciam circiter lata, in ambitu crenata, fapore ex- Íiccante & adftringente cum calore aliquo. eres. verticillati genicula ample&untur, galericulati, ex albido lutei, labro fanguineis punctis guttato, ex calyculs hirfutis in quinque mucronata . feg- menta abeuntibus. Semez nigrum. Per Germaniam, Italiam & Galliam in agrorum marginibus vulgatiffima eft. /Eftate floret. ches. Exficcat vehementer & aftringit, hemorrhagiam fiftit, catarrhos & deftillationes à capite com- Vi C peícit, Vulneraria eft, intus & extra adhiberi apta, precipue in herniis & enterocelis: alba mulie- ^^ rum profluvia competcit. * S8. Sideritis birfuta vulgaris bumilior C. B. Sid. fecunda Clufio capitato flore J. B. Clef. Humilior eft priore, neque pedalem excedit altitudinem, in raros divifa ramulos; fWis priori fimilibus, mollioribus tamen : f/zres ampliores, albi, pallefcente labro, & paucis rubris punctis afper- fo, verticillatim in utriculis caulem füpremófque ramulos ambientes, breviorem quàm in Jam dicta & quafi mutilatam fpicam efficiunt, ut in Prunella vulgó dicta, autore Clufio. Nufquam non occurrit in agris & inter fegetes in multis Pannonie & Auftrimloci. Floret ;,,,,;; Julio. * 6. Sideritis. glutinofa. bitumen vedolens Morif, przlud. «wifcofa Cretica bitumen redolens Zanoni, Dodrantalis eft altitudinis, cujus folia ex adverfo fita fant, hirta, glutinofa, caulibus conjuga- tim adharentia; contacta manibus aut naribus admota bitumen redolent. F/eres albos & fezeiza re- liquorum congenerum modo fert. TZ | Hanc plantam Jacobus Zanoni in Hiftoria fuá Botanica Italico idiomate confcripta pleniüs de- fcribit, quem confulat cui fatisfa&tum non eft. * 4. Side- | 564. Hisron:!a PrtaNTrARUMYM. "o4. Sideritis bir[uta procumbens C. B. Sideritis Clufro Hifpanica, bir[uta Y. B. Sideritis tri Herba "fudaica Park. Herba. "f udaica Lobelii Li e TUE E. ao Caf. Longiore eft folio quàm Marrübium, fatis ad. Salvie folium accedente, minore tamen querni fere foli divifurá, fcabro, villis quibuídam przdito, nec injucundi guftis, nec odoris. Cau/es fün- dit quadrangulos, palmum utplurimum excedentes, interdum procumbentes duros, hirtos, candi- cantes, quorum fümmitates per intervalla verticillati orbes coronant ut in vulgari Sideritide : orbes vaículis conftant, 1n quibus fos priori par, ex candido nonnunquam purpurafcens, quo evanefcente femen 1. vaículis nigricans reperitur : 724i» dura lignofa, vivax. i Locus, . Frequens occurrit aridis & petrofis Caftellz veteris locis, a'ftate florens: quibufdam etiam locis in Autumnum ufque floribus onufta confpicitur. Lobelius in Obf. & Icon. atque etiam Dodonaus, affümpta hujus icone eandem eam faciunt cum vulgari primo 1n loco defcripta Sideritide. C. Bauhinus differre hanc à vulgari fcribit, quód illa al cor, hec caules habeat procumbentes, magííque hirfütie candicet. Verüm haec non fufüciunt ad differentiam fpecificam (ut vocant) arguendam. Et revera Sideritidis vulgaris caules non raró procumbunt, füntque infirmi fatis. Quid quód ipfe Clufius in Hifpanicis, hanc nufquam fer no occurrere Ícribat arido & petrofo folo per Hifpaniam, Galliam, Germaniam; mirum er 0 nobis » iftas regiones herbas indagantibus nuíquam in confpe&tum fe dediffe, f; à vulgari dvd? fit. ES Ego ( inquit J. Bauhinus) feré dicerem Sideritim Hifpanicam Clufii eandem effe cum Monfoe- " lienft, nifi Lobelius & C. Bauhinus eam ab illa fepararent. ? * 8. Sideritis quarta. Clufüi, ramulis procumbentibus J. B. — bir[uta. procumbens altera, minimi creuata C. B. parva procumbens Paxk, procumbens ramo[a Ger. emac. Claf. Aliquot habet rawos procumbentes, quadrangulos, tenues, villis quibufdam obfitos, quos per in- tervalla contrario femper fitu cingunt. fo/iz, vulgari fere fimilia, pauló tamen minora, à medio ad extremum ferrata, nonnihil etiam villofa.. Summos ramos verticillatim ambiunt vafcula, in quibus fores prioribus formá fimiles, quantum ex delineatione colligere potuit Clufius ; nam plantam ipfam non vidit, fed ejus iconem tantum à Jac. Plateau miílam: unde neque de colore floris, neque de Íemine quicquam pronunciare potuit. 4 e 9. Gideritis. folio votundiore J. B. altera parva Clufii Park. procumbens non ramo[a Ger. emac. Si- deritis V. Cluf. CI. , Medium caulez habet fürrectum, quadrangulum: deinde ftatim à radice multos in latera fpargit vamos, humi fufos, quadrangulares, quibufdam villis pubefcentes, geniculatos, quos bina femper in- ter fe oppofita ad fingulos nodos ample&untur fo/ie, prxcedentis foliis paené fimilia, minüis tamen ferrata, inter quz: ab imo ad fummum ufque verticillorum ritu nafcuntur in vafculis fores, füperiori- bus etiam formá fimiles. Et hujus iconem ad Clufium mittebat Jac. Plateau ipfius manu eleganter expreffam. C. Bauhinus utramque hanc fpeciem ad idem caput reducit: & ut verum fateor, non. poffum mihi perfüadere, dari tot diftinétas Sideritidis fpecies. * e. Sideritis bir[uta pallido. flore C. B. Sid. flo[culis vix à «va[culis prominentibus fu[cis . B. Sid, angu[Hfolia Ger. Sideritis vi. Pasmouica Cluf.. Germanica parva. Park. EB: cu cis eft plus minüs planta, caw/e quadrato, hirfuto ; fo/iis nequaquam per margines ferratis, uncialibus & fefcuncialibus, hirfutis: Rami in quos dividitur caulis oppofitum habent fitum , per quos longa ferie flores. verticillati, pufilli, intra ipfos calices propemodum occultati, fufco colore inamoeni in ficca, calicibus admodum hirfütis, in quinque acutas in fpinulam definentes fectiones divifis. Porro unicuiqne verticillo bina fubjiciuntur adveríà folia, multó inferioribus minora, magis tomentofà, nervis fecundüm longitudinem donata, xquabili marginum circumfcriptione, ad Ser- pyllum accedentia. ] i Clufio caulis pedalem non füperat altitudinem, ab radice ftatim ramofüs: Extremos ramos cau- lémque foliolorum pallefcentis coloris coma occupat. Radix albefcens, lignofa, aliquot fibris hirta, non vivax. Frequentiffima eft in Pannonie Aulftrizque inferioris arvis inter fegetes, macro & fterili folo: floret Junio & Julio. i Ms Huic, diligenter collatis defcriptionibus, omnino eandem judico Sideritin montanam parvo flore nigro-purpureo Col cujus tamen deícriptionem ne quam Ípeciem temere omififfe arguar, füb- jiciam. Locttis. Sideritis Lib. XI. De Herbis Verticillatis uérbaceis. 565 Sideritis montana parvo varióque flore C. B. montana Apula wverficolor Park. Sid. montana parvas fore. migro-purpureo medio croceo. Col. Col. Flos galericulatus eft, atque 1n hoc genere minimus, caput habens lirfütum, nec ab utriculo ex« ertum, ut vix nifi le&á manu plantá diícerni queat, vario diftinctus colore, capite nempe & bar- bularum oris nigro-purpureis, medio umbilico luteo, collo denique candicante. Urriculi veró qui- nis latis dividuntur nervofis oris, aculeis longis párum hifpidis, hirfuto reliquo corpore, feni circa genicula caulis & ramorum. Caulis íeíquipedalis, ad fummum quadratus, rubefcens, hirfutus, alis duabus 1n. medio divifus. —Fvlis oblonga, ex viridi languentia, albá, longá hirfütie obducta, ternis utrinque circa extremum obfícuris denticulis ferrata, circa imum canlem longis veluti petiolis infiden- tia, ut circa faftigium & utriculosillis carentia, latiora, ac nervos quinos per longum habentia, nec incifuris divifa, at acuminata. Semen anguloíu E m, ex nigro cinereum, quód angufto pilofóque utri- culorim ore occluditur. | Radix ligno(à, parva, fibris divi(a atque flaveícens. Sapor plantz dulcis ca- lefcens parum, atque palato non ingratus. — Aliquando unicaulis, aliquando multicaulis invenitur. , p floret, atque zftate perficitur. In fterilibus & faxofis /Equicolorum fupra Capuccinorum rocw; ylvulam. II. Sideritis genus. fpimofis verticillis J. B. s B Caulis huic quadratus, hirfütus, cui ad fingulos nodos verticillatim circumnafcuntur fores, Side- ritidis vulgaris floribus fimiles, candidi, hiantes, non ità exerti, calicibus laxis, duris, in quinque la- cinias rigidas, ípinoías, füpremam omnium longé maximam divifis : unicuique autem verticillo ab imo ramo ad fümmum TUM faftigium duo funt fübje&a ex adverfo orta foliola, modicá hirfucie obfita, ferrata ut "Teucrii, í:d nonnihil oblongiora, anguftiora. InlItalia & Gallia Narbonenfi prope Monfpelium in agris hanc obfervavimus. Locus. Icon Sideritidis V. Clufii huic. plantz non ità diffimilis eft ;; ut putem hanc illi eandem effa. Nam Clufius ex intuitu duntaxat picturz defcriptionem fuam concinnavit, cum icon nuda nullis notis adjectis à Jac. Plateau ad eum mitteretur. Defcripiionem vide & confer. ÁÀ. 12. Sideritis bumilis lato obtu[o folio Ger. emac. Sid. bederule folo Park. 39ettm 901i Deal. 24» Sideritis Alfimes TrilJaginis folis C. B? E, radice alba, fimplici, fibris tenuibus capillata caules promit palmares, mofos, foliis veftitos ex adverfo binis, pediculis longis infidentibus, hirfatis, ungui pollicis paribus aut majoribus, brevibus, obtufis. mulos ambiunt, galeati, parvi, diluté purpurei, quadratos, hirfütos, ra- circa margines crenatis, Flores ad geniculos verticillatim caules & ra- tum galea tum labello faturatioribus pun&is purpu- reis notato, € calicibus vix emergentes hirfütis, margine in quinque fegmenta acuta partito. Semina er maturitatem nigra, ejufdem cum reliquis hujus generis figurz, qux quamprimum maturuere ftatim excidunt é vafculis. Plantula hec annua eft, Junio & Julio menfibus floret. in Septentrionalibus. Sideritis Alfines Triffaginis folio C. B. in Prodr. cater huic fimilis eft, figurá foris differt, qui in boftra planta brevis eft: ideóque Parkin[onus immeritó à nobis in Catalogo Plantarum Angliae xe- prehenditur, quód has duas Sideritideà fpecie diverfás fecerit. Inter fegetes epis occurrit, prfertim Loc. 13. Sideritis glabra Betonicee feré folio. 4n Gallitrichum flore winimo albo J. B? Horminum mi- nus fupinum Creticum Clufii C. B. Park. Folia parva Betonicz feré figurá, íed breviora, pariter crenata, glabra, obfcuré viridia velut Blattariz lutez, pediculis fatis longis herentia: qux in caulibus funt paulatim minora, anguftiora, acutiora, brevioribus pediculis, & füprema nullis. Caules fatis firmi, quadrati, hirfüti, ab imo uíque valdé ramofi. Flores in verticillis ex alis foliorum exeunt; finguli fingulis fd breviffimis pediculis donati, albi, labello & luteo pallido, in. ipfo ri&u aliquot rubris fuos guttato. Galea intus utrin- que ad latus lineam habet albam. Folia quz florum verticillis fubfant reliquis in caule fimilia funt. Unum autem verticillum fex flores componunt. Sideritis hec nobis füccrevit ex femine à D. Covell (ut puto) accepto; qui in Thracia plan- pocy;, tam obíervavit. * 14. Sideritis foliis oblongis glabris C. B. glabra oblongo fplendente folio Park, C. B. pred. Caules habet quadrangulos cubitales, velut geniculatos, in quorum fümmitate rariffimi pili con- Ípiciuntur. Foz tenuia, pallide virentia, penitus glabrà, quorum inferiora tres uncias longa, unam lata, miniméque ferrata funt: Flores formá quidem Sideritidis vulgatiffimz floribus refpondent, fed longiores & majores, galeati & albi, e calicibus afperiuículis prodeuntes ad foliorum exortum, ab imo feré ad fummum caulem veracillatim ambiunt ; quibus fezzez parvum, nigrum, 1nzequale fuccedit. Ccc A. 15. S4 e 366 Hisromra PrLANTARUM. À. i$. Sideritis avvenfís latifolia glabra C. B. Park. Ger. glabra arvesfs ]. B. Smootfer- Ícabeb, pelloto-tlotoeren fielo *frondtuoot. . Radice mitur albi, lignosá, fibris aliquot. majuftulis donat4, annud, fapore fübdulek — Caulis inde exurgit fingularis plerunque. pedalis, firmus, quadratus, hirfütus, ramulos fundens ex adverfo geminos. Folia quàm Ladani fegetum di&i latiora, pediculis fuffülta, é lata bafi in acutum. mu- cronem fenfim definentia, denticulis majoribus ferrata, brevi & vix confpicua lanugine hirfüta, ad tactum molla. Flores in fummis caulibus & ramulis umbellatim digefti; galeati, tubo longo pro- minuli exterius pilofi, albidi, cum aliqua flavi aut viridis tin&ura. Floris labellum in tria feg- menta divifum maculá intus faturatiore e flavo virenti pingitur. | C2Zices florum in quinque Ípinu- las definunt, Semina grandiora fufca continentes, Locus. Julio meníe & circa principium Augufti apud nos in Anglia floret. In occidentali Eboracenfis comitatüs paite, viz. circa. JVakefield, Darfield, Slefficld, &c. inter fegetes frequens reperitur. In- epos ji in tranfmarinis fepius : miramur autem cur omnibus qui de ea fcripferunt Botanicis gla- »ra dicta fit. A. 16. Ladamwm fegetum quorundam flore vubro. J. B. Sideritis arvenfis angufifolia rubra C. B. M í rubra Park. Sid. 7. Ger. emac. jartotmdraben 3UliAjeal, o2 fronte 0t. TB: . i huic alba lignofa, plurimas fibras undique fpargens. —Cau/is pedalis, fimplex, quadratus, nonnihil hirfutus, purpuraícens, ramofüs. Folie ex brevibus & inter íe contrariis pediculis bina, angufta, oblonga, atrovirentia, fubhirfíuta, in acutum definentia, circa margines dentata, fapore exíiccante, — Flores prope fümmitates caulis & ramulorum verticillatim difpofiti, galeati, oblongi, purpurei, labello punctis duobus albicantibus notato, interiüis pauló notulis in luteum vergenti- bus refperío, & calice brevi, patulo, quinque-partito, fegmentis in. fpinulas definentibus. Fes pro planta magnitudine amplus eft & pulcher. - Locyr. Inter fegetes paffim & copiofé, Floret à mediá /Eftate in Autumnum. *-ry. Sideritis Heraclea Diocoridis, fiue Sid. marina. Saloifolia meftras Donato Park. pp. Park. Radix huic minimi digiti eft, rugofa, fublutea. —Cau/;s lignofus, quadratus, ima parte foliis Sal- viz fimilibus, fed nonnihil viridioribus cinctus, fuperiüs adnaícentibus Marrubii Cretici fimilioribus, Summos caules ffores verticillatim ambiunt Salviz feré in modum difpofiti, colore albicante aut ex luteo cinereo tincti. Folia commanía Maftichen refipiunt. Locus; In maritimis fabulofis inter Perauls 8 7Maugio zítate florentem vidit P. Magnol, Botan. Monfp. * 18. Sideritis querno folio C. B. Park. Canlis huicre&us, paucis ramis, raris fo/iis, latinfculis & in extremo rotundis, inoifüris in ambitu inzqualibus fetis, binisoppofitis, pediculis brevibus infidentibus, quernis nonnihil fimilibus. . Flores ST c a z H : . *]5 parvi in verticillis exiguis circa fummos caules, colore pallidé purpureo. I9. Galeata C verticillata Perficee foliis Mori. prlud. AMorif. Mu A rd i Folia producit Perficz foliis quoad formam & ferraturam adeó fimilia ut nihil magis. F/zres autem fert galeatos, fübpurpureos, amplos, quorum fingulis in calycibus in margine quinquepartitis, Ver- tiallatarum more, fnccedunt. femina angulofà quaterna. Perperàm ergo à nonnullis ad Digitalem refertur. Car. XX. De Hedera terre[ftri. terra reptat. T ac : ; ; Foliis fübrotundis, flagellis réptatricibus, Florum labio füperiore, galeam vocant, bifido H'* di&a eft hzc hierba ob. foliorum aliqualem fimilitudinem, & quod hederz inftar in & reflexo à reliquis Verticillatarum generibus diftinguitur. À. 1. yz D Lib XL . . QeHberbis Verticillatis berbaceis. . 567 mi". A. - 0i. Hedera terreftris Ger. terreffris vulgaris C. B. Park. Chameciljus féve Hedera terveftrz J. B. &weunb- jp, exiti-go-bp-grounb, 3Uic-joof, o? &undfjoot. pe Flagellz tenuibus, quadratis, humi fufis, 6 geniculis radices agentibuslaté fe diffundit. Case; [qui lores fuftinent] tenues, hirfuti, quadrati, rubentes, inanes, infirmi & vix fe füftinentes, pal- mares aut femipedales, foliis veltit per intervalla ex adverfo binis, pediculis longis infidentibus, füb- rotundis aut in acumen modicé productis, per oras crenatis, hirfutis, cüim adhuc tenera. fünt & pri- mitüsgerminant purpurantibus. Flofculi ad caulium nodos in verticillis, & fingulis foliorum alis tres quatuórve aut etiam plures exeunt, coerulei, oblongi, utrinque labiati, labio füperiore, feu galeam. mavis dicere, bifido, & ad latera reflexo, 1nferiore in. quatuor fegmenta divifo, tubo intüs fatu- ratioribus purpureis maculis & lineolis variegato, rictu pilis brevibus albis velut lanugine quadam obfito. Stylus tenuis, bicornis. — CaZix floris oblongus, anguftus, ftriatus, marginibus in quinque feg- menta brevia partitis, flore marcefcentein ventrem turgeícit, & quatuor femina oblonga continet. Sapor plantz amarus ; odor gravis ad Mentham quodammodo accedit, aut inter Lamium &: Men- tham ambigit. ' Aprili menfe apud nos plerunquefloret. — Ad fepes & macerias. Duplex eft (inquit. C. Bauhinus) major qux vulgata: & minor elegantior, cauliculis erectiori- bus, brevioribus, ut & foliis; floribus magis coeruleis, quz locis humidioribus circa arbores antiquas invenitur. Tempus €5 Locus. * ^. Hedera terreftvis montana C. B. Park. Cam. ep. C. B. Ww Priore hirfütior eft, foliis majoribus & floribus qui purpurafcunt. — An hxc fpecie diftinéta fit à priore me latet. * 4. Hedera Saxatilis Ger. emac. zerreffr. Saxat.. Lobelii Paxk. magno flore C. B. A[arima. five Saxatilis Hederula kd. Lob. / / / Ex jejuna & obícura Lobeli deícriptione ad quod genus plaftarum referri debeat elicere nequeo. ! Hedera terreftris vulneraria eft, tum intrinfecus fumpta, tum extrinfecus adhibita, diuretica, em- Vires menagoga: usüs creberrimi 1n Tartaro pulmonum & renum refolvendo : quin & 1&ero conferre dicitur, & ad dolores colicos conducere in clyfteribus. EK Summitatum Hederz terreftris nonnihil rübefcentium f.q. contufe formetur in placentam qua fole fervido ftatim exficcata, in pulverem fübtilem redigatur, & in vitro fervetur. Hzc planta virtutem cum odore & colore optime ac diutiffimé fupra omnes coníervas aut fyrupos retinet: at- que in tuffe gravi & pertinace inque Phthifi fümmopere prodeft. Sumatur Drachm. (5.ad Drachm. 1. bis in die cum aqua deftillata aut decocto pectorali. Vilis Phbarmaceut. vational. part. 2. Sect. 1, cap. 6. Midi ego utentes quofdam ad torfiones poft partum ventri appofita; ac :pfe fané utiliter ufus füm. Hujus porró felicem ufum .obfervavi in expellendis vermibus equorum fi contufà detur cum Avena. 7. B. Hederam terreftrem. Angli praefertim Septentrionales in dolia immittere folent ad depurandam feu clarificandam cerevifiam, quod brevi, nempe viginti quatuor horarum fpatio przftare (olg unde & nomen?2üleyoot ícu «nfoef adepta eft. Verüm hic mos poft receptum Lupulorum ufum paullatim defüevit. Succus hujus plantz naribus attra&us cephalalgiam etiam vehementiffimam & inveteratam tion lenit tantüm fed & penitus aufert. Medicamentum hoc (inquit autor. meus Joannes O/Zacres ludi- magifter olim "Tamwortheníis) quamvis facilé parabile & ubique obvium fit, non (atis poteft lau- dari, fires ex ufu eftimarentur, auro xquiparandum. Novi quippe quiper decennium & amplius 2E doloribus conflictati ftatim ab. ejus ufü recreati fünt, nec unquam poftea paroxyfmurn fen- erunt. Ad colicum dolorem, Kk fol. heder. terreft. q. v. infund. in oleo ad Solem zftivum, eft fingulare remedium inje&um & epotum. — Cheímeau ex Mattbiolo. Communicavit D. Hulfc. Ad calculum, erat qui vino in quo Hedera terreftris infufa effet, addito Saccharo Candi cum fuc- ceffi quidem uteretur, fed & cum dolore cüm arenulas excerneretinfigni, D. Soame, ex " Obfervat. gir. 147: Hieron. Reufneri à Velfchio editis. 4. Lamium ad. Hederam terreffrem accedens J. B. Lamium Pannoniem. 3. Cluf. Pannon. tertium Clufii Ger. emac. Ex radice urticz vulgari fimili plures profert pedales cauliculos, teretes, quadrangulos, frequentibus nodis cin&tos: ad quos folia oblongis pediculis donata, Lamio vulgari purpureo fimilia, vel proximé ad Hederz terreftris accedentia: inter quz clyeuli terni, quaterni vel quini, continentes flores He- derz terreftris floribus formá proximos, hiantes, nullà fuperné galea eminente, fed latiufculo folio reflexo duntaxat, mixtis coloribus, coeruleo, purpureo & albo iníignitos. Nafcentem plantam Clufio nunquam videre contigit, fed ejus duntaxat 1conem fuis coloribus di ligentiffimé expreffam. ^ "Qx Sol C AF. Locus, s68 Hisron:A PraAwNTARUM. C 4 ». XXÍ. De Moluca. Eregrina eft herba Afiaticx originis, Conftantinopoli primüm delata. Calycibus florum ampliffimis, patulis, acetabulorum zmulis ab aliis omnibus verticillatis primá facie cüm floret facilé difcernitur. I. Moluca J.B. Meli[fa Molucca Levis Ger. Mel. Molucca laxis, feve Syriaca levis Park. Meliffa AMolucana odorata C. B. &wmootf) 9oíucca 26aulm. j.B. Caulem habet re&um, fefquicubitalem vel majorem, glabrum, fübrubentem, feré quadratum, fatis robuftum, paucá medullá far&um, in ramos multos fatis diffufüm, eóíque binos oppofitos : Folia fübrotunda, per ambitum ferrata [idque profunde] longis pediculis appenfa, foliis Marrubii nigrifimilia, verüm non ità nigra, plané glabra, nervoía. 1n cauleramifque à medio ad fum- mum ufque ex intervallis calices magni, patuli, calathoides, cutanei, nervofi, feni verticillatim di- gefti, flo[culos comprehendunt. Galeopíeos, ex albo purpurafcentes, galeá hirfutá, apicibus 1n me- dio, tandem feminibus fuccedentibus trianguli. Caeterüm unicuique verticillo folia bina adhzrent, longo interveniente pediculo, inferioribus fimilia: ad pediculorum ipfius exortum fpinule aliquot ener es profiliunt. Radix lignofa eft & fibrofa. Annua eft herba cui folia amara, flos fere infipidus. Hujus plantz odor mihi gratus. 2. Moluca a[perior fatida J. B. Molucca fpimofa. Ger. emac. Meliffa Molucca. a[perior feue Syriaca a[perior Park. Meliffa Moluccana fetida C. B. TE à Longis nituntur pediculis foie circumfcriptione feré rotunda, laciniata, nervofa, fetida. Flores é calicibus verticillatim caulem amplectentibus ex intervallis erumpunt: Sunt autem calices minus patuli dux in Moluca priore, nervofi, laciniati, quorum lacinie in longas, rigidas, infeftas fpi- nas definunt. i | : Tenerior eft quàm pracedens, nec ita facilé femen ad maturitatem perducit. 3. Meliffa frutico[a Sicula, calice amplo, patulo. In longitudinem infignem excrefcit, cau/ibus infirmis, quadratis valdé ramofis. Cortex ramo- rum antiquiorum cinereus eft, juniorum rubens. Felia Meliffz vulgaris formá fimilia, fed multó minora, circum oras pariter dentata, pediculis fatis longis nixa. —F/eres cucullati, albi cum levi ta- men rüboris tinctura, labellis punctatis.. Ca/ices florum eidémque feminum conceptacula qualia feré Molucce, ampla, patula, calathoide, minora tamen, & in quinq, lacinias, tribus füperiüs, duabus inferis fitis, ad margines fecta. — Sezziza qualia Moluccz : odor plantx gravis. In Sicilia circa Meflanam, & 1n infüla ad Promontorium. Pachynum invenimus hanc plantam, cujus etiam caules nobis perennare videbantur. Pro non defcripta hactenus habemus. | Calycibus magnis patulis, infundibuli feré forma cum Molucca convenit. Ad hanc plantam accedit Lamium fruticofum non maculatum Creticum Zagoni. Car. XXIL De Calamint ba. * iAlamintha quafi bona & utilis Mentha di&a putatur: nidore enim füo (ut habet Ariftot.) ( Íerpentesvel accenía, vel fübftrata fugare folet. C. Hofmanno sgAi dicitur medium effe vocabulum, quale ew, &c. ut Calamintha fit mentha hornda, incana, & ingrati odoris, - Calamintham enim nihil aliud effe quàm Mentaftrum Galeni autoritate inductus fibi per- füadet. Dicitur ergo Calamintha w' sveiagpór.. At nobis Calamintha alia res eft,& genere à Men- tha diverfa, cujus notz funt flores galeati tubo. oblongo, pediculis longiufculis é foliorum finubus egreffis infidentes. Folia & odor Menthz. A. I; Cala- * € ETOILE Ta a - " z MORIR erii renidet lcin Hiis corper E Lib XI. De Herlis Verticillatis berbaceis. 569 A. r. Calamintba vulgaris Park. vulgaris Officinarum Ger. vulgaris vel Offcinarum Germa- nie C. B. flore magno vulgaris J. B. tümmon &alamint. T-B. Percawles ramóíque quadratos folis nafcuntur unciam aut fefcunciam longa, ferrata [leviter tamen] pilofa, odore fatis grato, à medio ad fümmum ufiue ramorum ex alis foliorum pediculs duo in plures minores diffecantur, quibus flores infident &. caliculis barbatis ftriatííque. femünciales aut pauló longiores [majores enim fünt quam in ea que Pulegium redolet] hiantes, colore purpu- rafcente, odore jucundo praediti. Viget zftate, à Junio 1n Antumnum flores feménque perficit. Tempus 3 In Anglia rarius occurrit fpontanea, invenitur tamen, in viis publicis, ad aggeres foffarum & ;;;. epium, &c. Hujus folia latiora funt, majora, & pro magnitudine breviora quàm illius que Pulegii eft odore. Flores autem in ea que fponte apud nos oritur (quantum memini) quàm illius majores non fünt. Flores enim magnitudine variant, annotante Parkinfono, in Calamintha vulgari: & C. Bauhinus in Prodromo Calamintham vulgarem exiguo flore pro diveríà fpecie defcribit. Cálamintha calidior eft & acrior quàm Mentha, partium tenuium. Stomachica & uterina eft pe; inprimis; meníes ciet, urinam movet, hepar referat, tuffi medetur. Scbred. : Folia Diofcoridi potu aut illitu demorfis à ferpente opitulantur : ruptis, convulfis, orthopncez, torminibus, choleris, horroribüfque auxiliantur: regium. morbum expurgant; prefümpta in vino venenis refiftunt: tineas cxteráque interaneorum animalia cum fale & melle pota enecant: nec fe- cus cocta crudáve fi terantur. Elephantiacos efitata adjuvant, fi poftea ferum lactis ebibant: apud quem plura vide. A. 2. Calamintba odore Pulegii Get. Pulerii odore, frve. Nepeta C. B. altera odore Pulegii, foliis maculofis Park. flore minore, odore Pulegii J. B. 3'iciu-calamint. Caulibus pluribus, cubitalibus, tenuibus, quadratis, rigidis, hirfütis, in apricis rubentibus, ramofis, in terram reclinatis eriergit quotannis. —Foljs ex intervallis oppofita, parva, hirfüta, raris crenis in- cifa, triangulariaferé, odore gravi Pulegii vel feré Sifymbrii, fapore acri, vegeto. Flores ad geni- cula verticillati, pallidé purpurei aut coerulei, tubo longo, labello trifido, pediculis longiufculis hz- rentes: Ex ala folii utrinque exit pediculus communis, oblongus, tentis, plures flofculos peculiaribus pedicellis füftinens. — Calix floris xdémque vafculum feminale oblongus, anguftus, ftriatus, quatuor in fundo femine jun&a continet minutffima, ruffa. Seriüs & fub Autumnum floret. In aggeribus fepium, ad agrorum margines & vias publicas folo 15c,;; prafertim fteriliore & arenofo copiose provenit. J 3. Calamintha montana preflantior Lob. Ger.Park. magno flore C.B. flore magno ex. calice ve J.B. 99ountain £alamint iuitf a large ffotuer. 3.5. : Per caules ramófque quadratos folia nafcuntur adverfa, femuncialibus pédiculis nixà, fefcunciali longitudine, paulo minus lata, fubhirfüta, profundé in ambitu ferrata: é quorum uniufcujufque finu pediculus exit unus, femuncialis, quinos, quaternóíve peculiaribus: pedicellis geftans. ffores, patulo hiatu purpurafcentes, unciali füpra fimbriatum, ftriatum, longum calicem longitudine pro- minentes. Radix fané multó longior quàm 1n vulgari. In montofis Etruriz fylvis, inque montibus prope Max. Carthufianorum coenobium. TOL * 4. Calamintba folio & flere parvo, incana J. B. Cal. incana Ocimi foliis C.B. Cal. miner incana Park. vontaze vulgaris Ger. ] . B. Caules hirfüti, cubitum excedentes: raul; oppofiti; in fummitate flofcul; hiantes, albidi, gravis odoris, ex binis longiufculis pediculis bim : Folia Majoranz quadam multó minora, potiffimüm fu- periora, vix crenata aut rarius, valde hirfuta, inferiori potiffimüm parte, pené incana. Cautibus Linguagotticis, calidarámque regionum innafcitur. Lob. Locus. 5. Calamintba montana Acimi aut Serpylli foliis. Caules huic teretes, femipedales aut dodrantales, ramofi : felis parva, glabra, Acini Anglici CIaf. & illorum in modum rariüs dentata: Flores in fummis caulibus & ramulis verncillati vertcillis adeó crebris ut fpicaslongas mentiantur. Verticili quos diximus conítant ex flofculis parvis non feffili- bus in foliorum alis,fed multis fimul congeftis in pediculo oblongo hinc inde ex alis foliorum egreffo. Flofculos non vidimus; eorum autem calyces parvi erant margine quinguepartito, Alicubi 11 AI- pibus invenimus. Cada C À P. 579 Lect & Tempus. Vires; Hisronr:A^A PrawTARUM. Car. XXIIL De Meliffa feu Melzffophyllo. arialinantur nunquam | diffugiant. Foliis atrovirentibus Calaminthe majoribus, odore citri, floribus in uno pediculo é cujufque folii finu egreffo pluribus confertis, non ut in Calamintha fparfis, à reliquis hujus familize diftinguitur. M'"** dicitur hzc herba quia odore ejus apes dele&antur in tantum, ut fi fucco ejus alve- I. AMelif[a Ger. bortenfis C. B. ulgara Park. vulgaris. odere, citri J. B. «mde Citrago Genera dici- tr. Common 25àulm., 5 78. dm gratiffima Melifía, ex argumento nomen adepta, caulibus adolefcit cubitalibus & altiori- bus, quadratis, levibus feré & miudis, in pluresalas, ex adverío fitas, divifis, folidis, duris, rigidis & fragilibus. — Fo/ia € geniculis bina oppofita pediculis circiter uncialibus appenduntur [ inferiora in. caule longioribus, fuperiora brevioribus, ut in congeneribus ] Calaminthz mula [ inferiora tamen triplo majora ] cum fplendore atrovirentia, brevi lanugine hirfuta, per ambitum ferrata, odore Ci- tri, fapore acrimoniá aliquá linguam | feriente : ex quorum alis verticillati ue emicant [ in duo- bus fafciculis, hinc indé uno, pluribus fimul, perbrevibus pediculis nixis, fecus quàm in Calamin- tha ] albidi, pallidéve rubentes, [ tubo brevi ] füpremá laciniá bifidá, labello lateralibáíque duabus laciniis faturatiore, ex calyce hurfüto, ftriato, Qi EYR füperiore parte furfum reflexa & triden- te, inferiore deorfum porrecta bifidá, feu in bina fegmenta longa acuta divifa.] Radix fübeft li- gnofa, multufida, teres, obliquo a&u per terram lata, fibris multis albentibus, crebris capillamentis cirratis, profundé in terram demiffis. In Anglia non provenit fponte, quod fciam, fed in hortis duntaxat colitur. Circa Genevam vi- dit fpontaneam in fepibus J.Bauhinus. Floret Junio, Julio & Augufto, Hyeme füperficies marce- fcit radice reftibili. Meliffa inter herbas cordiales recenfetur. Hinc Melancholicis tantüm non appropriata eft - triftitiam depellit, fomnia procreat lata, fensáfque acuit. Hinc in Syncope & palpitatione cordis magnas habetlaudes apud Foreftum & alios. Commendatur à Rondceletio in Paralyfi, Morbo caduco, Verügine, aliííque cerebri frigidis affe&ibus cum vino cocta, aut macerata & bibita: à Gratarolo in confortanda memoria, & ingenio acuendo quocunque modo comedatur. In remo- ratis menfibus, & lochiis puerperarum, füffocationéque uteri & flatibus magni ufüs eft. Emendat infuper foeetorem anhelitüs. , ^" Muüuliercule 1n. Gallia turiones teneros tufos ovis, faccharo & rofaceo excipiunt, placentuláfque pinfunt parturientibus, puerperis & enixis quibus vires impendio dejectz fuerint, & fecnndz non probé eductz. AX. Extrinfecus ufus eft in uterinis balneis, cataplafinatis, &c. ictibus venenatis apum, vefpa- rum, &c. Pro Officinis, monente C. Hofmanno, colligenda eft tempore verno, & extra florem, ad quem ubi pervenit jam cimiccs olet. AT 4 | get Ad maniam, Rc. fol. Meliffz: 74j. minutim incidantur & infundantur in Íp. vini Ziv. add, Marga- ri. p.p. 5. Dofis Cochl. ij. Erat arcanum familie cujufdam Monfpelienfis. — Rzverize, S1 formulam. medicamenti melancholiam refrenantis expetatis ( inquit Simon Paullus) hanc ac- cmpite, E. Conferv. Meliffe 3j. Boraginis, Bugloffz ana 35. confedt, Alkermes 3j. cum fyr. quin- que aperientium, cujus jugi ufu pramiffis Univerfalibus recordor à perunaci Melancholia virsinem fanitati priftinz reftitutam, quz infuper chlorofi laborabat. ; 1 Noftrates Mulierculz: Meliffe decocto. menfes fibi concitant & proritant. Novi unam &c alte- ram quz faus'feliciter fibi menfes proliciunt Meliflà recenu übialibus vel fandaliis folim inditá. Simon Paullus. A ' Multicordis tremore laborantes, jam derelicti à Medicis curati funt fola. Aq. Meliffz cum manu Chrift 4. ad confiftentiam faus.craffam, tempore paroxyfmi largius adhibitá. — — Quam etiam in epithemate feu potis cataplafmate adhibitam, imitatione Helidei de Padoanis Medici Bononienfis & praceptoris fui mira. effecifle notavit P. Foreft. L. 17. ObC 1. Ex Obfervat. Jeremig Mart. — D. Soase. 2. Meliffa Turcica Ger. Turcica smultis dia J. B. Zurcica flore caeruleo &- albo Park. peregrina. folio oblongo C. B. &wurhep 25auim. .B. ica Odor & fapor Meliffam arguunt ; at folia 1n caulibzr ramofis, quadratis, fübrubentibus, cubitum & Ícíquicubitum altis, quàm Melifle vulgaris longiora & anguftiora. [ J. Bauhino fefcunciam (25 duas ticis ) longa, vix femunciam lata, (zoinferiera in planta "vegeta uncid laticra.] Lobelius Cha- madryis vel Scordu foliis ea comparat, per ambitum ferrata, in acutum definentia. Flores verucilla- eim geniculis circumnafcuntur, coerulei velalbi, labello bifido, bifidóque cucullo breviore, biníf- que alis exiguis conftant, ex fpinofis caliculis radiatis exeuntes. — Sezez nigrum, apicello albo, dum adhuc recens eft confpicuo, infigne. Hxc Lib. XI. De Herbis Verticillatis berbaceis. 57/1 ————————————————————————————————— Hzc planta ex Moldavia ad nos primüm delata eft, ubi fponte períe provenit. Obfervante Locus. Parkinfono, femine fata caerulea albive colorem non mutat, fed quz flore eft cceruleo producit perpetuó plantas flore coeruleo ; qux flore albo, plantas flore albo ; quod. f& per viginti minimum annos 1n horto fio expertum affirmat : ideóque has duas. varietates fpecie diftin&as eflc contendit ; nec prater rationem. 3. Meliffa (yFoeferss birfutior, mimis odorata, Meliffopbylli fyloeftris genus Matthiolo, Hanc in Hetruria prope Liburnum portum copiosé provenientem obfervavimus. Car. XXIV. De Marrubio nigro. pes & odore Lamii eft, à quo differt floribus in fingulis pediculis 2 fingulis foliorum alis egreffis pluribus confertis. A. x. Marrubium nigrum Ger. emac, vigrum five Ballote J. B. migrum fetidum, Ballote ditum : Park. sigrum fatidum, Balloe Dio[corids C.B. Stinhing Dobounb. Caules cubitales & interdum bicubitales, plures ex eadem radice lignofa perenni exeunt, brevi lanugine hirfüti, quadrati, 1nanes, ramofi, rubentes, falis veftiti ad fingula genicula ex adverfo binis, Meliffz aut potiüs Lamii rubri, rotundioribus && nigrioribus, hirfütis & ad ta&um mollibus, rugofis. Flores verticillatim. caulibus adnafcuntur, in codem communi pediculo e folii finu egreflo plures, galeati, pallidé purpurei, faturatioribus lineis intus ftriau. — Calices ftriati, oblongi, in quin- que acuta fegmenta partiti, quatuor finguli fez/ss continent parva, per maturitatem nigricantes. Exiifdem foliorum finubus unà cum floribus & ramulis exeunt. Odore feetido Lamium refert. JEftate floret in ruderatis & ad fepes. Locüs, Locus: Hujus folia ( inquit Diofcorides ) fale trita canis morfibus medentur. — Ferventi cinere flaccefcunt, vires. ut condylomata reprimant : fordida ulcera cum melle purgant. Plinius eadem iifdem fere verbis retulit. Deco&um Ballotes preftantiffimum eft remedium in hypochondriacis affz&ibus, itidémque in hyftericis D. Boxle. * 2. Marrubium. Hifpauicum Ger. sigrum. Hifpanicum, vel Ocimaftrum Valeminum. Clufü. Park. Mar. nigrum votundifolium C. B. Claf. Pe eft altitudine, ramis quadrangulis, villo obfitis: fzie Ocimi medii formá & magnitudi- ne, guftu adftringente; circa fummos ramos f/eres proveniunt, in orbes difpofiti Marrubii inftar, - Ocimi floribus fimiles, 1n vafculis pungentibus. — Sezzez quale Marrubio nigrum. — Radix Urticz aut Lamii radicum zmula. Hujus folia ( inquit Clufius ) tametfi frequentibus venis przdita, Marrubii foliis funt multó. molli- ora, & minus crafa, neque ullà odoris gratiá. Provenit copiose circa rivos ex flumine Guadaluviz vulgó appellato, id eft album flumen, du&os adurbem Valentiam 1n. Hifpaniis, ubi eam initio Aprilis florentem & femine przgnantem obfíerva- vit Clufius, nufquam alibi [rs confpectam. Cap. XXV. De Cardiaca. bo medetur. Folis circumfcriptione fubrotundis & profundé laciniatis ab omnibus aliis Vertigillatarum generibus differt. ( NL dicitur quoniam peculiari proprietate cardiz infantium fen cardialgize dictz mor- I. Cardiaca J.B. Park, Marrubium Cardiaca. ditum, fortà. primum Theophrafti C. B. Ger. 9gotfertuoot. - Caule exurgit bicubitali aut alnore, rigido, firmo, quadrato, inani, non admodum ramofo, fo- liiscin&o ad intervallalongiora bims oppofitis. |. Fo/ia. autem. 1ma circumícriptione feré fübrotun- da funt, pallidiüs virentia, in tres infignroreslacinias profundé diviíà, laciniis circa margines den- tatis, venofa admodum & rugofa, brevi adeó lanugine utrinque obfita, ut nihilominus glabra vide- antur: qux in caulibus fünt obícurius virent, fenfim anguftiora funt, & integra fere, in longam cufpidem definunt, ad latera utrinque unico dente inca. — Flores in verücillis denfis ad pun nodos, Locust Hisronr:A PraNTARUM. L?cu:. Vires. Loctu. Locus. nodos, parvi, purpurafcentes, galeati galed integrá, exterius lanugine alba denía hirfuti, labello parvo própendente, cum duabus ad latera velut auriculis. Flofculorum fingulorum calices fefliles, nulls pediculis, ex alis foliorum orti, patuli, breves, marginibus in quinque fpinulas longiufculas divis. Plurimi autem caliculi densé ftipati ex fingulis foliorum alis orruntur, feorfim bots non plures in eodem communi pediculo. Folia tam quz € radice exeunt , quàm quz caules occupant longis infident pediculis, quod nota- tudigpnum eft. Radice eft vivaci. Incultis, ruderatis & afperislocis gaudet. 2. Cardiaca cri[pa. Cardiacz fpeciem elegantem & femine Londino accepto ortam folis circa margines undatim creberrime flexis reflexífque feu crifpis habuimus. Ad cordis affectus à nonnullis commendatur, & tantüm valere exiftimatur, ut ab effe&u no- men invenife putetur. Verüm Schroderus peculiariter inquit medetur diftenfioni hypochondrio- rum & cardie infantium ( quem affetium cardiacum í&u. cardialgiam appellant. ) Urinam & menfes ciet, pe&tus à pituita detergit, & lumbricos necat, In pulverem contrita, 8c cochlearis menfürá ex vino haufta diffialé parientibus mirum in modum opitulatur. — Marzb. Quo- niam uterinis affectibus conducit noftratibus €9otf)ertuoot, i.e. Matricis herba nuncupatur. Deco&um Cardiac, ejüfve ficcatx pulvis cum Saccharo mixtus & exhibitus in. palpitatione cor- dis, lienis morbis & affectibus hyftericis admirandz virtutis & efficacie medicamentum eft. D.Bowie. A veterinariis & mulo-medicis ad bonum & equorum morbos ufürpatur cum fücceffu. Car. XXVI De Herbis verticillatis calyce calceamenti calcaneum imitante. H^ notz fant flofculi oblongi in fingulis foliorum alis finguli: calyx claufüs feu operculatus crépidz aut calceamenti calcaneum referens. A. 1. Lyfemacbia cerulea. galericulata [roe Gratiola caerulea C. B. — Tertianaria, aliis Lyfima- cbia cerulea J.B. Lyftmachia galericulata Ger. cerulea frve latifolia major Park. 3300tv £b 3Dilloto-Berb, o2 3Loote-ftrife. Radix tenuis, geniculata, alba, füb terra repit, fibris € geniculis demiffis.— CauJes quadrati, con- cavi, rigiduli, glabri, cubitum. aut fefquicubitum alti, ramofi, infirmi & in terram reclinati, adeó- que fibris € geniculis demiffis denuo radicari folii. FoZs angufta, longa, acuta, rariüs per ambi- tum crenata, pediculis brevibusinnituntur. Bim flores € foliorum contrario fitu in cauliculis qua- drangulis nafcentium finubus prodeuntes in anteriorem partem propendent adeó xqualiter & con- tigui, ut ex eodem finuorti videantur. Flores autem galeati, longi, exteriüs hirfüti, € violaceo in ceeruleum languentes, labello punétulis faturatioribus picto. Caliczs forma. peculiaris, calcaneum crepidz aut calcei 1mitata, operculo tecta. In aquofis ad rivulos & foffàs paffim & copios? oritur. De hujus viribus nihil invenimus à Botanicis traditum. A. s. Dgfinachia galericulata minor. Gratiola Iatifolia Ger. latifulia, frve moftras minor Park: &5elefler fjooneb 3Loofe-fírife, Radicibus albis, ad intervalla geniculatis, & & geniculis fibras emittentibus long? latéque fe. pro- . pagatfübterrareptans. Cawles furrigit vix palmares, rectos, rigidos, quadratos, tenues ab imo fta- tim ramofos, folus crebris ex adverfo binis cin&os. Folia autem femunciam aut uriciam longa, tri- angula, é lata bafiin acutum mucronem fenfim definentia pediculis breviffimis infident, in opacis glabra, in. apricis hirfuta & fubinde rubentia. E. fingulis foliorum alis finguli flores exeunt, pedicu- ls brevibus tenuibus, versüs unam partem flexis, galeati, tubo longo, purpurafcentes, labello al- bo purpureis maculs & lineolis variegato, é calice calcem Sandali reprzfentante, qui delapfo flore fit vefculum feminale connivens &: operculo te&um, quatuor femina occultans. Sapor plante amarus. : In paluftribus Juho & Augufto menfibus floret. Lyfimachia galericulata Urtica folio. 5. Lamium peregrinum five Scutellaria C. B. peregrinum, Scutellaria di&ium Park. Caffda Col. & pericarpil formd Galeam militarem exprimente. — Lamium Affragaloides Cornut. — Lag. Hifpanicum Park. Cel. . Hujus frutlus rotundi funt & compreffi, hirfütie craff3, afperginof vifcofa & odorá, manusinficien- te dum virent obfiti : quorum pars anterior in acutum producitur, fifluram habens oris fpecie, & defu- per velut in fronte. limbum elevatum, fui proportione magnum, elatum velut diadema, mr de obliqua, LibXL Qe Heli Vericllais erbaceis.—— 373 TID T obliqua, quá ornari videtur, utin militum gale. Cüm ficcari incipiunt, os dehifcentes aperiunt, fa- periorem criftatam partem ut in galeis elevando, eo ac f1 miles modo fuam nudare vellet frontem, ut folent zftu, vel ut meliüis videant, & quatuor oftendunt feisz 1ntus cohaerentia, parva, rotunda, füíca, verrucofa ; quibus perfectis ac deficcatis cum ipfis decidit fuperior pericarpii elata pars, imam tantüm relinquens brevi petiolo hxrentem caw/; qui ab radice parva, urticaceà, obliqui, lignofà, — * flavicante, fibrofa admodum Vere cubitalis producitur vel amplior, folidus, in imo rubefcens, re- &us, fingularis, quadratus, hirfütus, folis circundatus per genicula binis, in imo parvis, füperius majoribus, obícuré virentibus in umbrofis, fed in apertis locis ex viridi languentibus, hiríütis, mol- libus, petiolis à caule recedentibus, circumferratis, & dentibus retufis Meliflophylli modo, cui fign- rá & magnitudine fimiliora funt, non ita rugofa, fed Lamii modo plana. E foliorum finubus rz- Ji exeuntes ad fingula genicula bini, cew/ezz dividunt: 1n quorum & caulis fümmo foliola funt an- guíta,. parva, acuminata, lzvia florum bafes exiftentia, ut in. Hormino & (milibus, binos fores pur- pureos galericulatos, Lamii modo oblongos proferentes, non. obliquos fed erectos cervice, & uno verfu difpofitos, collum habentes longum, albefcentem: particulatim ab imo floret per longam ve- luti fpicam Maio & Junio menfe, atque ;Eftate perficitur. In Italia circa Florentiam, Liburnum & alibi eam obíervavimus. Florum & calicum refpectu Locus. magnam habet cum Lyfimachia galericulata dicta fimilitudinem, unde eam primo. afpectu Lyfima- | chiam galericulatam Urticz folio denominavimus. Locis incultis intra fepes collium & montium humentia & faxofa amans loca reperitur. — Folia amara fünt admodum, ingrata, parum vel nihil odora. Co/. Variat flore ex albo pallente, foliis latifolie Calaminthz fimilibus, candidis. Huic fimillimum eft, & (ut puto) idem Lamium Aftragaloides Corzat;. * 4. Scutellaria Americana Malos folio, Mont prxlud. AMorif. | Lk Malvz foliorum. quoad figuram quodarhimodo zmula, fed majora, à quibus profilit caulis fefquipedalis, rectus, plurimos in faftigio fundens fores verticillatos, galeatos, quibus evanidis fuccedunt capfüle tali inftar qui füpponitur mulierum calceis fi pofteriüis infpiciatur capfula, f1 au- tem íüperius confideratur capíuüla feminalis, fcutellam. omnino. refert, cavitate. füa 1n füperiore parte. : (OUAIS V Verticillat& berbacee flore galeá carente, De Clhamapity. Hamapitys, id eft humilis Pinus, à foliorum fimilitudine dicitur, vel humilis Picea, quód folia Piceam oleant. Latinis Ajuga dicitur feu Abiga, quód foetum abigat & abortus fa- ciat : nonnullisIva arthritica, quód. arthritidi medetur. Chamxypitys foliis Pinüszzmulis, & odore refinofo à reliquis íi generis differ — An ad Suffruti- ces, an ad herbas referenda fit dubito. Ob parvitatem. fuam & cauliculos teneriores herbis potiüs annumerandam duximus, quamvis caules in. nonnullis fpeciebus interdum perennent. A. 0n Cbamepitys vulgaris Park. vulgari odorata flore luteo J. B. lutea vulgaris, five folio trifido C. B. Cham. zas Ger. &ommon d»ounbpine, 5 nua P eft palmaris, nonnunquam vix unam aut duas uncias altà, zadiculZ fatis longá, fimplici & durá. Coliculus teres, hirfütus, propter terram rubefcens, caetera ex herbido in luteum ver- ens, quemadmodum & felis, qux ex brevibus intervallis'ad nodos gemina oppofita nafcuntur, ecd avicule digitatos pedes five tridentem imitata, fapore & odoré picis aut refinz : ex quo- rum alis fores emergunt luteoli, labello latiore, bifido, füperiore parte punctulis rubris guttato$ ga- lex veró vice ftamina promunt dilute purpurafcentia, Semzma in calyculis quaterna, triquetra fuc- cedunt, ut in aliis verticillaus. — [ Floris tubus in ventrem turgefcit, & vafcul feminalis vicem prz- ftat. ] j In agris reftibilibus, fed rariüs in Anglia provenit. — E] 2c Luis. Nervofüm genus roborat. Pilulas contra paralyfin vide apud Matthiolum ; incidit, aperit, diu- lres, retica eft & emmenagoga : foetum mortuum & Íecundinas pellit, adeóque potenter operatur, ut ufus ejus in utero geftantibus omnino interdicatur, quoniam abortum facit. Verüm in ifchiadicis & Arthriticis affectibus pratcipux acftimationis eft decocta in vino, vel in pulverem redacta & cum Hermodactylis & "Terebinthina Veneta in pilulas compofita. Ezdem pilulz ad Mum valde utiles effe perhibentur, ufü eorum per aliquod tempus continuato. N. J. Bauhinus ab Hermoda&y- lis cavendum monet. Exteriüs abfterfione promovet vulnerum & ulcerum folidationem, duritie: rum diícuffionem, &c. * o. Chamepitys 574 Kecus. Locur. Locus. Tempus. ILocuss Hrsron:A PraANTARUM. * 3. Chamzpity: folio mom laciniato J. B. incana exiguo folio CB. odoratior Park. Cbamzpitys 3. Do- dongi Ger. « Adv. Radice fibrofa Sonchi aut Dentis leonis minore: ramulo: profert, palmum altos, humi ftratos & folielis feptos Sempervivi minoris aut potilis Vermicularis, miniis carnofis, fed incanis & hirfütis in quibus fofzuli ex mehno albidi. | Suaviorem fpirat odorem, interdum uligmofüm uti ufnea mufcüfve quernus aut cedrinus. Minis nota hzc & paucis locis obvia ( inquit Lobel.) collibus aridis & arvis editioribus Nicez Sa- baudz & Genuz Liguftice, circum. urbem Penem in Italia fruticat, ut quidam affirmant. Adeó confusé & obfcuré de hac planta fcribunt Botanici, ut ipfis minis cognita fuif videatur : Confüle J. Bauhtnum. ; 4. Chameepitys mofchata. folis [erratis, am. prima Diofcoridis ? C. B. Cham. fve I b Monpelienfium Y. B. Iva mo[cbeta Mon[peliece Ger. — Amtbylis: altera Tobin Park. Complures ab raice craffinfcula, longa. fundit caules lignofos, palmares aut dodrantales, hirfa- tos: perquos folia crebra, villofa, albicantia, duas tréfve uncias circiter longa, vix femunciam Du qui cauli haerent anguftiora, uná. aut alter circa medium apophyfi Coronopi inftar donata ali- quando circumcirca integra fibíque fimilia, unico. nervo per lengum decurrente. Bas fus magni, purpurafcentes, hirfuti, patulo rictu hiant. Semez nigrum, crifpum, fublongum, vermicu- li inftaraliquantulum incurvum in utriculis lanuginofis. ^ In faxofis collibus circa Monfpelium & alibi 1n. Gallia. Narbonenfi provenit: invenimus & in in- fula ad promontorium Sicilie Pachynum dictum. * 4. Chamepitys Anfriacs Claf. Ger. Aduffriaca Clufüi Paxk. cerulea Auftriaca C. B. CIaf. Elegantiffimum eft hoc genus, numerofos cüm adolevit proferens caules, pedales, nonnunquam etiam duntaxat palmares, quadrangulos, firmos, lanugine onuftos, frequentibus nodis cinctos qui- bus utrinque. fibi oppofita innafcuntur fo/e, Chamepityos vulgaris foliis fimilia, latiora tamen & 1n quatuor aut plures lacinias divi, fuperné viridia'& fplendentia, fübtus nervoía & nonnihil siia na, odoris non injucundi, guftis calidi, non ingrati tamen: Ex fingulis alis nafcuntur ramuli fimi- liter quadranguli, frequentibus foliis Ajugz fimilibus fepti, durioribus tamen, qui deinde alia oblon- ga in alis foliola, angufta mucronata, Libanotdis coronariz fenefcentis foliorum pane zmula ge- runt. Summos ramos verticillatim ambiunt rigidiufculi caliculi & quibus exeunt flores. Ajugze tertiz floribus formá non diffimiles, fed longé majores & elegantiffimi, colore faturz purpurz & viola- cco, inferiore tamen & propendente labro nonnihil candicante, & fànguineis guttis refperfo. Semina in fingulis caliculis, pro more, quaterna, oblonga, angulofa, colore nigro & Íplenden- te przdita. Radix nigra, dura, multis fibris capillata, & fingulis annis novos caules proferens. In jugo fümmo montis cujufdam 17 mil. Vienná Auftriz diftante tenui, nigróque folo, invenit Clufius, l Flores profert fub finem Maii & Junii initio, quo etiam menfe femen plerunque maturitatem ac- quirit, - Bree pe [Fue aA Rd Park. Charm. fpurie, multifido folio, Lamii O0r€ &.. . am. puri aitera Loson. er. €emac. CI. Pufilla eft planta, Ajugz valdé fimilis, cum cauliculis, tum foliorum trifidorum formá, hirfüta tota, fubfalío guftu & inodora, nifi ingratum quidpiam & herbaceum oleret. Flores extremis ramis ex alis prodeunt. — Ajugz floribus non diílimiles, majoristamen pauló & albi Semina fübfequuntur quaterna 1n fingulis caliculis feu utriculis, cineracei coloris, majufcula & fermé orbiculata, — Radix cráffiufcula eft, fübalbida & petennis, quantum conjicere licuit. In Hifpanis provenit, locis incultis, xtate flores producens. C A P. LibXL —— $e Halis Vertiollutis herbaceis. 355 Car. XXVIIL De Bugula frve Confolida media. Ugula Gallicz originis vox eft; Gallis enim Bug/e dicitur hac herba. Notz ejus fünt, prater communem huic generi, nimirum florem galeá carere, fünt caules duüm generum ali repentes & teretes, alu quadrati, erecti, flores füftinentes , in fpicam laxam difpofitos. Bugula cxrulea Alpina non repit clematibus, verm à Prunella differt foliis productioribus, extre- mo rotündioribus & circa margines dentatis ; florum fpicis longioribus & laxioribus. A. 1. Bugula Dod. Ger. vulzarz flore ceruleo Park. Confolida media pratenfis cerülea C. B. Con- folida media quibu[dams Bugula J.B. 2Dugic. . B. Pn inani, hirfüta & aliquaritulüm cyaneo affurgit caw/e, palmari aut femipedali: fo Anagallidis aquaticz majoris nonnihil ferratis, binis oppofitis, per intervalla nafcentibus, colore vel violaceo, vel purpurafcente, vel virente ; fapore primo occurfu fübdulci, mox amarefcente & adftringente, inferioribus ex fatis longis pediculis ad Bellidem accedentibus ; clematibuslongé fe fpar- gentibus. Flores ex foliorum alis calci infident fefili, brevi, hirfuto, cyaneo, quinquepartito cce rulei variati, labello Orchidis alicujus fimiles, 1n. quatuor fegmenta, duo lateralia productiora, in- feriora totidem minüs alta fed magis lata abeuntes, nullá gale alííve ut Orchides & Lamia, apici- bus & ftylo cyaneis, fapore melleo fi caudicellam qua calici herent, füxeris. — Radix tenuis fibrofa majore adftritione quàm folia guftum movet. Hactenus J. Bauhinus. His adde caulem hujus plante ab omni latere non effe hirfutum, fed duobus oppofitis tantüm, idq, alternacim ad fingula internodia, ut in foliis fit. Singulis flofculis quatuor in imo calice füccedunt femina fimul juncta, ut in reliquis hujus generis fit. Florum verticillt proximé admoti fpicam quan- dam mentiuntur. P. Renealmus plantam hanc 4hoxisavr infcribit, quia. duüim generum caules ob- tinet, alios tenues, teretiufculos, humi repentes, quibus fe propagat, alioserectos, quadratos, flores fufüinentes. ; Variat floris colore coeruleo, carneo, albo. ; In fylvis & pratis humidis frequentiffima occurrit, & apud nos Maio menfe floret. Lotus 63 Bugulam carneo flore C/af. Park. mediam pratenfem purpuream C. B. à defcripta fpecie diverfam T, efle neutiquam conceflerim. pus. Coníolida media flore luteo C. B. Bugula flore luteo Par&. Hzc, inquit C. B. cxteris multó mi- p, ffo nor eft, foliisrotundis crenatis, flore luteo, quam ex Anglia habemus. dE j Nobis incognita eft, nec ufquam quod fcimus in Anglia fponte provenit. Varietas tantàm vulga- ris Bugulz effe videtur. Viribus cum Prunella convenit. Vulneraria eft tam intrinfecus quàm extrinfecus adhibita. Con- y;;;; fert & ictero, hepatis obftructioni, urinz retentioni, &c. Gallis vulgo dicitur illum Chirurgi operá non indigere qui Bugulam & Saniculam habuerit. Commendatur Bugula ad difrupta, fracta, convulfa cafíque; idcirco & potionibus vulnerariis ad- ditur, in quibus tanta ejus vis effe dicitur ut fanguinem. concretum refolvere ac difcutere valeat Prxfens remedium effe dicitur aphthis & ulceribusin ore ferpentibus. " Unguentum e folis Bugule, Scabiofe &c Sanicule tufis & in axungia bullitis ad ficcitatem uf- que, & deinde expreífis ad omne genus ulcera, contufiones & vulnera fananda plurimum valere fcribit Parkinfonus, qui ejusufum nobilibus matronis commendat. 4. Bugula cerulea Alpina Park. Con[olida media carulea Alpina. C. B. 4n Con[olida media Ge- nevenfs J.B? , Ex radice fibrofa caulzs quadratüs, ftriatus, leviter hirfütus inanífque confuürgit, quem f?/j oblon- gis pediculis donata, angufta, trium unciarum longa, per ambitum 1ncifa, leviter hirfüta cingunt; Flores galericulati, coetulei, 6 quorum medio filamenta quzdam prodeunt, in cacumine quafi fpicá congelti fant. Ab hac non puto differre fpecie Confolidam mediam Geneveníem, quam & nos circa Genevam atque etiam Bafileam frequentem obfervavimus. — A vulgari differt ca/ibus ab una radice pluribus erectis; folis: minoribus, oblongioribus, & fuperioribus profundis crenatis quódq; clematis careat. * 3. Bugula odorata Lufttanica Cornuti, Park. Corz. Radicem habet nigro capillitio fibrofam, nequaquam humi repentem : ab hac fuccrefcunt quatuor aut quinque caudiculi, rotundi, hirfuti, geniculati quí parte folia exeunt ; qux fo/z longa funt hir- ata, atrovirentia, duabus aut tribus lacinris, recurvum dentem referentibus utring; divifa: quó autem inferiora fünt ac terrz propiora eó ampliora, quó remotiora eó breviora & anguítiora, ut feré tan- dem capillari tenuitate appareant is 1n partibus in quibus flores interpofiti fünt, — Flores enim inter foliola caulem à medio feré ad apicem ufque verticillatim ambiunt, & intermediis foliolis illis ob- du&o veluti fepimento muniuntar. Flores fant violacei coloris, in tabulum efformau, cujus extre- mum alterum ab exiguis calicibus prodit, alterum, ut in Bugula. noftrate, dum hiat, riétum quen- : dam Locus; Vires. Locus. Hisront:A PraáwTARIüUM. dam mentitur. Decuffo flore (quod circa Auguftum menfem accidere folet) calyculus feminibus albisturget, que novam fequente anno progeniem fübminiftrat. Seritur meníe Martio. "Tota planta odoratiffima eft, jucundiffimíque afpectüs, & apud nos proceritate vix pedem implet. Car. XXIX. | De Scorodonia feu Salvia agrefti. Corodonia ab odoré Allii quem exhalat, Salvia à foliorum fimilitudine dicitur, fylveftris po- üüs quàm agreftis dicenda quoniam raró extra Íylvas & dumeta feu fratecta invenitur. His autem duabus notis, nimirum odore Allii & Salviz foliis À reliquis hujus generis cum flore galea carente differt, quibus adde flores ex fingalis foliorum alis fingulos, quá notá convenit cum Lyfimachiis galericulatis. Storodonia. five Salvid agreftis Get. Scordium alterum [ive Saluia agrefis. C. B. Scorodonia [eve - Scordiuma. alterum. quibu[dam, & Salvia agreflis Park. Scordotz Jive Scordium folio Saluise ]. B. 309000 Sàgr. Radice nititur flexuofa, dura, repente, fibras tenues interdum longas demittente ;. ex qua Caules eri guntur plures, cubitales & bicubitales quadrati, hirfuti, purpurafcentes vel nigricantes, medullá al- bá farcti, ad quorum genicula fv/;s exeunt ex intervallis gemina oppofita Salvie vel Betoticz nif acutior effent, ad Urticam quodammodo accedentia, rugofa, atrovirentia, Ícabra fquallidáque, pi- lofa, per ambitum ferrata, fapore amaro... Summus caulis in Jurculos aliquot dividitur, in quibus fpi- catim digeruntur flores in unam partem. vergentes, ex fingulis foliolorum adverforum alis finguli, adeóque bini fimul, brevibus pediculis, colore herbaceo, vel candido pallido, ex quorum rictu loco galez ffamina exeunt purpuraícentia é calice cujus fegmentum füperius integrum eft & furfum re- Ed. inferius in. quatuor denticellos feu fpinulas dividitur. —Semiza fufca, Ocymi granis fimilia. In fylvis & dumetis. P n , Hujus decoctum urinam & menfes ciet; 1n lue venerea utiliter exhibetur. cipuis, five interius fumpta in potionibus, five exterius applicata. Viribus cum Scordio convenit, & Generi judicio ad remedia Scordio praferenda fuerit, Hilda- nus hanc miris laudibus in ulceribus gangranofis celebravit, & duplicata dofi Scordio fübftituit. Sunt qui hujus decoctum lue Venerea infe&tis non infeliciter propinant. Do4., Vulneraria eft épra- ——— Qa p PXX De Scordio. S o dicitur hzc herba, quód ejus folia trita odore Állii acri naresferiant. Odore Alli, foliis & facie Chamadryos, loco paluftri & reptatu ab aliis hujus generis abunde diftinguitur. À. r. Scordium J.B. C.B. Ger. Jegitimunm Park. 3Daterzabermanber, Prafentis ad venena remedii commendatione Scordium inter reptantes plantas reponimus: caules palmares ac majores interdum, ramofi; geniculatim progredientes, demiffis fibris Pulegii modo ter- ram comprehendunt, partim furriguntur, plures ex radicalzs capillaribus, hirfiti, quadrati, inanes : Folia Chamzdryos oblonga, aA ferrata, tactu mollia, hirfuta, albicantia,odore Alli fad remif- fiore & gratiore, fapore amaro: ex eorum alis ramuli etiam pronafcuntur. Flores indidem quoque undique per caulem quaterni, Chamadryos floribus. perfimiles, colore rubentes, fcutellatum label- lum WW d quatuor anfis fuperiore parte donatum galez loco, qux huic ut Chamzdryi nulla : Starminula profiliunt purpurafcentia: emicant autem flores ex folliculo in quinque mucrones partito [quod omnium fere verticillatarum floribus commune eft] lanuginofo, pediculo brevi rubefcente : Semen minutum. . , In paluftribus Elienfis infüle copiofé provenit. 2. Scordium alterum lanugino[um verticillatum C. B. Scordotis Plinii prium Patk. Scordotis togen- tofa Cretica J. B. Bell. Folia comentofa Mznthaftro Marrubióque albo fimilia profert :. per terram in orbem. diffunditur, multis ramis é radice, quz magna & perennis eft, prodeuntibus, quadrangulis, tomento albo obfitis ut Marrubium, in quorum fümmitatibus fores Marrubn albi in quadam magna fpica harent, quibus fuccedit femen nigrum. — Tota planta major & craffior eft Scordio vulgari. Nafctur ———————À ——— Nafcitur ubique inter faxa, fecus vias & in marginibusagrorum. — Allii odorem ut Scordium refert, &c in tota feré Creta Seplafiarii pro Scordio promifcue hic herba utuntar. — Alpinus in exoc. plantam hanc prolixiàs defcribit, quem confule. Lib. XI. «De Herbis Verticillatis berbaceis. 577 3. Seordotis altera Plinii Pone. Ital. Park, Caulibus erectioribus, ramofroribus affurgit; folis fimilibus fed. majoribus, rotundioribus denti- culisincifis. Caules & ramuli in fpicas flofculorum rübentium definunt. Scordium Alexipharmacum ac füdoriferum eft; ufüs precip. in pefte peftilentialibáfque morbis, yz; febribus malignis, (tam prfervando quàm curando) in obftddonibus epatis ac lienis, 1n pulmoni- Tae bus purulentis ac mucilagine refertis, extrinfecus mundificat vulnera & ulcera, lenit dolores podagri- Cos. Scbrod. ts Sunt qui in menfium profluvio cum fücceffa exhiberi velint, — Idezz. Succus ejus feu pulvis valet ad lumbricos inteftinorum. | Verüm przcipua vis eft in veneno expel- lendo, & adveríüs peftem aliófque morbos contagiofos. Ex hac herba paratur Ele&uarium inde Diafcordium denominatum; eximii ufüs ad omnes prz- dictos affe&us. Cardiacum eft infigne &ufürpatur in ris individuis in quibus Theriaca & alia calida locum non habent. Nutrices noftre parva dofi etiam infantibus exhibent ad tormina intefti- norum. Gafp. Guitmannus Med. Auguftan. plurimos bubones peftilentes ruptos & ulcera maligna curavit feliciter folo pulv. Scordii, & nondum ruptos aperiebat. D. Sozze ex " Obfervat. Hieron. Reufneri, Olf 132. Ddd HISTO- Hr:srTogrA PraNTARUM. HIS TEMERE PLANTARUM LIBER DUODECIMU S De Herbis femine nudo Polyfpermis, HOC EST, | In quibus fingulis floribus plura quatuor fuccedunt femina, nullo certo aut definito numero. P S SER O feminibus nudis habeo quxcunque folliculos aut tegmina privata, (fiqux habeant aut Qu 19/72 habere videantur) fponte non exuunt, verüm iis induta à planta matre abfcedunt. SC ELGRA Hinc femina Malvz pro nudis habeo, quia privatos folliculos fponte non exuunt. Seminum tunicz Animalium fecundis refpondent, conceptacula utero; quod ergo cum femine excidit pro fecundis hoc eft, feminis tunicis habendum eft. Si cui aliter videtur, fuo perme licet fruatur Judicio. Hierbe femine nudo polyfperme, boc efE, in quibus. fimgulis floribus plura quatuor fucce- dunt. [emina nullo certo aut definito numero, funt vel flore. Periantbio te&lo r Tripbyllo, flore "Fripetalo aquaticz, foliis |o : PrANTAGO aquatica Sagittz cu[pidem referentibus : SAGIT TARIA. Polypetalo, calice * Q Cum flore. deciduo, foliis 1ntegris, radicibus tuberofis: femine perfecto, brevi marce- Ícente fuperficie, radices perennant ; CueL1DoNi1uw Minus. | A fore fuperfhite, folus tripartitó divifis, floribus coeruleis, albis aut carneis ; Hzra- | TICA zobilzs. : | Utraque hzc planta primo vere floret; prioris autem flos flavus eft. Pentapbyllo, unà cum flore deciduo, feminibus in globulum echinatum congeftis, flore s nr RaNuxcurus ; Polypetalo 5 folus tenuiifimé diffe&is, radice Perenni, flore flavos Hzrrssonus wiger ferulaceus. dnnua, flore rubro aut flavo ; FuLos Apowrts, Erantbemum. O&apbyllo, feminibus in rotulz aut cafeoli formam circumactis , foliis [ in malvis rofeis ca- lyx geminatus eft& uterque calyxin quinque lacinias divifus ] I eria imei Manis i iemessenseesa WI SORERSNIDUNE — — e—À Integris y MaLva: qua folio eft produ&tiore & angulofo 44/;bes dicitur. Diffe£lis, feulaciniatis s ArcEA. ADecapbjllo feu in decem fegmenta divifo, à flore fuperftite, feminibus Caudatis, FOI REMEMMEEDUTNETLEUCEELCIÓubmou s o mn Lib. XII. - De Herbis femine nudo polyf permis. 579 IM MMMMMMNEMEEUEEM. eura o n oor HM, Caudatis, appendicibus uncinatis aut plumofis adhzrentibus, foliis pinnatis, radice aroma- tica ; CARYOPHYLLATA, Nudis, abíque ullis appendicibus, foliis venofis f Digitatis, in eodem pediculo | Ternis, feminibus »- molli e[culentee inna[centibus, flagellis reptatricibus; FRAGAR1A fer 1115, Siccis non reptatrix ; FRAGARIA fferilis. 4 | Quinis aut [eptenis, flore [ | | j Pentapetalo aut polypetalo ; PexrAPuvrruw. . QTerapetalos "TonMENTILLA, Heptaphyllum. cPinmnatis, Incamis aut tomentofis, reptatrix ; ARGENTINA. € Vireutibis, erectz: aut provolutz; PENTAPHYLLOIDESs. | | | | | | | | Nudo, abfque perianthio ; v. Tab. feq. His annumeranda eft Sagirtaria aquatica quz flore eft tripetalo : v. in capitede Anomalis. Car. L De Chelidonio minore. Helidonium XeudGyey à Xe 2y. Hirugdo, Chelidenium *vi[ui [aluberrimam: Hirundines smonftra- vere, "vuexatis pullorum oculis ed smedemtes :. quibu[dam fic dicium quod im Hirundinuma adventu floreat, & difceffu marce[cat. Plin. 7. 8. c. 27. Pofterior ratio nobis magis arridet. Chelidonium calyce triphyllo cum Hepatica trifolia convenit, ut & flore polypetalo; ab eodem differt calyce cum flore deciduo, ut in Ranunculis, & foliis integris fubrotundis. Poffent autem hxc duo genera, nec minüs commodé cum Flore Adonidis & Helleboro ferulaceo conjungi, ob florem polypetalum : nec multum intereft. 1 A. 1. Clelidonium minus Ger. Park. Chelidonia rotundifolia szminor C. B. Scropbularia minor ffae Chelidonium minus «oulgo dicium J.B. 30ilckuoot 02 tbe Iefiev &clanbine, ^ «B. bees eft palmaris, aliàs paulo major minórve : qux quotannis nova radice foliis & flore, ficut Satyriones & Aron, revivifcit. Ea [radix] nobis 1nfipida eft, partim bulbulis aliquot, modó pyri- formibus, modólongis, feré teretibus aut ventricofis utrinque acutis, modó rotundis, foris pallidis, intus albis; partim fibris multis candicantibus conftans: unde emergit cauliculus, fecundüm terram albicans, fuperné diluté purpurafcens, imá parte geniculo donatus, ex quo oriuntur folia bina op- pofita, longis pediculis ex lato principio coloris carnei, fenfim in anguftum virefcens definentibus, aliquatenus hederacea, fed molliora, minora, rotundioráque, fplendentia, nervofà, maculis albis interdum notata, (ficut & bina illa qux ftatim é radice oriuntur) indidémque ex alis foliola minora, magífíque angulofa, fimili colore & nitore fplendentia, glabra. Reliqui caulis folia profundiüs in- cia Hederz helicis repentis foliis proxima, alterno plerunque fitu, brevioribus pedicellis virentibus appenfà. Summo faftigio ramulorum infidet f/os unus, Ranunculi zmulus, ex octo aut novem fo- liolis, aureo fulgoreradiantibus, unguibus chloris, compofitus, e calice tribus brevibus & carinatis fo- liis conftante exiens, in medio habens fPamizula multa, crocea, ex tenui latefcentia, averíà parte ful. cata. Succedit capitulum Ranunculi echinatum, & viridi luteum ex feminibus congeftum. Floris & foliorum fapor herbaceus; Vidiin hac planta, cüm jam defloruerat, &: marceícere incipiebat, bulbulos tritici granorum zmulos ex ipfis foliorum alis fuccrefcentes. 49 Apud nos in Anglia füb finem Martii & Aprilis initio floret; : Maio flores & folia evanefcunt, ra- Tepec. dicibus in terra ad ver ufque proximum latitantibus. Nafciur (ut recté Dod.) in pratis, fecus vias, in fcrobium foflarümque marginibus, uliginofo r 5:5. praferim folo. — — pt i Veteres Chelidonio fio minori infignem acrimoniam attribuunt,cujus noftrum particeps non eft; v;re;. proinde haudquaquam confert iis morbis quibus Chelidonium Veterum. | Hanc differentiam loco at- tribuunt C. Hofmannus & ali. De hoc 1nquit obíervandum fieri quod in. Aro, Afphodelo, alis, ut radix quibufdam locis valdé acris fit, quibufdam dulcis & edulis: ego ípecie differre fufpicor Chelidonium minus Veterum, & Recentiorum. SEDEM radices hujus refrigerare & Bunphare D 2 cribit. - i 580 Locus, "Tempus € Lotus. Vires. "i MM MÀ ÁÀ—— — HisrTon:aA PiauTARUM. fcribit. Ucles effe in 1&ero, fcorbuto, hzrnorrhoidumífluore. Extriníecüs fpecificé marifcos five ficos ani curare, dentiümque putredini maximopere fübvenire, Hofmannus hoc inquit fcio ex fide dignis, radices tam effe aptas hemorrhoidibus ut appropriate dicantur. Ideó non tantàm abluunt decocto ex vino, ex urina própria, fed vel per pulverem afper- gunt, vel emplaftri modo imponunt; imó amulet loco geftant. — Audivi, qui diceret, non exte- riüs tantütn extinguere dolorem, fed & interiüis, in reddendo confueto illarum fluxu. Duplicem fignaturam gerit hec herba, alteram Ícorbuti, pürpureas maculas in foliis: alteram ficorum ani tumentium, radicum tubera. Radix recens impofita funditus extirpat. ftrumas & fcrophulas, unde & nonnullis Scrophularia di- citur, Planta calida eft & acuta, quia fle actipolle, Nam aqua deftillata eft acris. D. Herzans. Habui ex relatione D. Pal/;er. * 4. Chelidenia rotundifilia major C. B. Park. &fegveater 3oiletuoot. C. B. Hujus radix fibrofa eft, quibus m oblongi tefticuli adherent. — Fols eft fübrotundis, craffis, levibus, ad foliorum Afari magnitudinem accedentibus, fed nonnihil quandoque finuatis, pedicu- lis femipalmaribus donatis, & humi procumbentibus. ^Cauliculo palmo minori fos infidet calyce triphyllomembranofo fuftentatus, qui pallidé luteus, magnus, vulgari quadruplo major, ex quinque vel fex folis, quorum finguli ad. medium fiffi funt, componitur, & ad ejus umbilicumftamina plura rufefcentia confpiciuntur. — — Monfpeffuli locis humidis provenit. D. Magnol fe fimilem circa pontem Caftri novi vidiffe fcribit, quanrà minori vix feparandam ar- PD Verüm, unde delata, habetur in Horto Regio Parifienfi, ínque Horto Academico Ley- enfi. Chelidonium minus floribus plenis, & Chel. min. foliis maculatis pro varietatibus accidentalibus liabeo, non pro fpeciebus diftinctis. C 4 p. II. De Trifolio bepatico. 1. Trifolium. bepaticum. | flare fimplici C. B. Trif. bepat. [rue Trinitats$ berba flove ceruleo J.B. He- patica nobilis [roe trifolia Park, — Hepaticum trifolium Ger. Hepatica, 02 noble 3LiwerAnopt. 44dices craffinfcule in plurima. capita divifz, fibris innumeris ex rubro nigricantibus varié intertextis capillatz, adeó ut tota fibris hifce occultentur, nec aliud effe videantur quàm maíz (eu congeries fibrarum glomeratarum & miris modis implexarum. E fingulis autem radicis capitulis fcu nodulis quotannis progerminant primó feres; deinde fz/iz, cm primulum emer- gunt complicata & hirfüta, poftquam extenduntur glabra, füperné obfcuriüs viridia, averfà parte pallidiora, & interdum Cyclamini modo purpurafcentia, triquetra, in tria fegmenta non tamen ad pediculum ufque divifa, per margines zqualia, pediculis fefquipalmaribus & longioribus infidentia. Caules ex eadem radice plures, tenues, breviores quàm fint Wem foliorum, nudi, finguli fingulos flores fuftinentes, fpeciofos, fex &: interdum feptem aut o&to foliis compofitos, plerunque coeruleos, rariüs carneos aut albos, flamunibus cum fius apicibzs intus plurimis, & calice tritolio à flore delapío fuperftite, femina aliquot nuda, acuta, Ranunculorum modo in globulum congefta protegente. Variat floris colore coeruleo, carneo, albo. . Februario menfe floret fi hyems clementior fuerit. In Anglia fponte, quod fciam, non pro- vemt; 1n tranfmarinis invenimus in monte JVzfferfall non longe à Scaphufia Helvetiz urbe. Decem hujus plantz fpecies feu varietates proponit Parkinfonus in Paradifo fuo terreftri, LI fünt. 1. Hepatica flore curuleo [implici major, nobis defcripta. 3. Hepat. minor flore pallide ceruleo. Hujus folio quàm praecedentis dimidio minora crebriora: flo- res (quos tamen apud nos rariüis fert) pallidé ccerulei & minores quàm illius. 3. Hepatica flore purpureo. Solo floris colore faturatiore violaceo à prima fpecie differt. 4. Hepat. flore albo minore, Vlore eft albo, pracedentis flori equali: foliis cantillo minoribus & pallidioribus. : , , & Hepat. alba magno flore, Flores magnitudine, ( qui proxime defcribendz xqualis eit) à praced. iffert. ' 6. Hepat. albida [rve argentea. olus & floribus przcedentium, exceptá ultimá, majoribus eft: & florum colore e dilute rubente cinereo, paulatim in album languente. 7. Hep. alba, apicibus rubris: nonaliain re quàm apicibus ftaminum rubris ab Hep. alba differt. 9. Hep. flore rubro. YTujus folia etiam aliquanto magis rufefcunt quàm Hep. vulgaris ccerulez. 9. Hep. flore purpureo smultiplici, [Fue plemo. Io. Hep. flere ceruleo pleno. Plerzq; hz varietates velloco natali, vel fationi, vel cultura & mangonio debentur. Probatur maximé à recentioribus medicis (inquit J. Bauhinus) ad vulnera glutinanda tam foris illi- ta, quàm intus fumpta : item ad enterocelas, in.quem ufüm | pulverem dimidii cochlearis menfürá ex vino auftero propinant, "Tota planta. decoquitur in vino eodem ad columellz fauciámq; inflam - mationes: IEEE ooo cocoo C PERLE Lib. XII. De Herbis femine nudo poly/ permis. 581 mationes: Refrigerat enim, ficcat & roborat, Quare adverfüs intemperies calidas, & inflammatio- ones hepatis & febrium calores perutilis.— Rariüs przícribitur à Medicis noftratibus, & in illis qui eo ufi funt fe nullum potuiffé effe&um obfervare fcribit Parkinfonus. : *o. Hepatiea nobilis flore albo parvo Trade[canti, an Virginiana Park. Hac fpecies foliis obfcure viridibus, flore albo parvo apicibus albis à congeneribus differt. Trade- fcantius fpontaneam invenit 1n Virginia, (quantum meminit Parkinfonus) & in Angliam detulit. Car. III. De Ranuunculo. ! Anunculus Baredxi" à ranis dicitur, vel quód ranarum more humidis limitibus, opacííque HR marginibus lxtetur : vel quód ranz inter ejus frutices frequenter inveniantur. Floribus plerunque pentapetalis unà. cum calice caducis ; feminibus füccedentibus uni- cuique flori plurimis in globulum aut fpicam & plerunque afperum feu echinatum congeftis, ab aliis congeneribus plantis diftinguitur. . Ranuncult plerique [non tamen omnes] vim habent exulcerandi & cruftam cum dolore inducen- viro: di: unde &ícabros ungues & fcabiem removent, & fligmata & puncta delent; fornicarias item ac enfiles verrucas & alopecias ad breve tempus impofitatollunt. Radix arida trita naribus admota fternutamenta 1novet. - Q. 1. Ranunculi prateufes C9 arvenfes. A. a. Ramunculus praten[is vepens Park. grat. vepens bir[utus C. B. pratenfis etidmque. bortenfis Ger. repens flore luteo [fimplici J. B. &ommon trecping &voifoot o2 2Dutter-rupg, Radix plurimis fibris albentibus conftat. — Fo/iz prxlongis infident. pediculis tripartito divifa, feg- mentis Apii feré fimilibus, altius incifis & circa margines dentatis, utrinque hirfüta, atrovirentia, maculis albis fubinde notata. —Cawiculos emittit plurimos, tenues, teretes, hirfütos, concavos, füpi- nos & humi fparfos, ad intervalla & geniculis radices agentes. Eft enim planta plurium fündo- rum, ut vocat fusgiu. Flores in pediculis longis fcu fuürculis ex adverfo foliorum ortis pentapetali, flavi, fplendentes ac fi vernice oblinerentur, € ca/;ee pentapetalo, ffamisulz &c apicibus intus pluri- mis florireliquo concoloribu. ——— | Cum flore calix unà decidit, quibus fuccedunt /emiza plurima, in. capitulum echinatum congloba- tà, fingula enim apices habent acutos, per maturitatem autem nigricant. m In pratis & hortis prafertim humidioribus. — S ] E Reperitur interdum flore pleno feu. multiplici, qui ob raritatem. & elegantiam in. hortis colitur; Ranunculus hortenfis inclinans C. Bauhino dictus. Hanc ípeciem minimé acrem effe perhibet ^[ragus & propterea citra noxam aut periculum ullum corpori adhiberi poffe: quin. & mulierculas Uu. Germanicas Aprili meníe illum tenerum unà cum alis oleribus decoquere folere. À. a. Ranmunculas bulbofus. Ger. Park, zauberofzs major J. B. gratenfés vadice verticilli modorotunda C.B. fiounborooteD 02 Dulbous c£rolptoot, Folüs & floribus precedenti fimilis eft. — Differt ab eo. 1. Radicibas in. bulbos intumefcentibus. 4. Caulilus erectioribus, & minimé reptantibus. 3. Felis in caulibus fuperioribus in tenuiores &c longiores lacinias diffectis. 4. Quód calicis folia cüm flos aperitur ad pediculum reflexa fint, cüm in illo petalis fübjeta & contigua ea füftinere videantur. 4. Quód paulo maturiüis floreat. 6. Quód capitula feminum pauló produétiora fint; femina. autem fingularia fpinulam 1n apice non habeant, qualis in repentis feminibus cernitur. Poflent & aliz adhuc differentiz obíervari, fed hec ad diftin&ti- onem füfficiunt. Solet hic quotannis veterem radicem in terram profundiüs detrudere, fupra quam nova gignitur. Trag. : zie ' Ín pafcuis ubique & nimis frequens reperitur. Locus, Hujus etiam varietas flore pleno in hortis colitur; qui Ranunculus bulbofus flore pleno C. B. Ra- | nunculus minimus faxatalis hirfutus C.B. ab hoc non diftinguendus videtur J. Bauhino & nobis. Maur. " 'Tragus hanc fpeciem Ranunculum fceleratifimum vocat: Et * C. Hofmannus Mendicos hác offi orem plantá cutem exulcerare ait, ut miferabiles videantur. ph, o, Aquam radicum hujus deftillatam, aut infufionem cum fpiritu vini fa&am contra peftem extol- lunt herbilegz Noricz. Cat. Zar. ] Radix hujus herbz omnium confenfu adurit & exulcerat efficaciffimé, puftulas excitat, unde non- nifi externis corporis partibus adhiberi debet: quare, inquit Tragus, erodendis & exficcandis duris tumoribus mirificé conducit, verrucas penfiles feu fornicantes &id genus vitia tollit. Monet Camerarius radicem, fi recens fit caufticam effs ac admodum urere, exíiccatam autem poftunum menfem dulcem effici. Ddd 5 Nicolaus 5982 Locus. Locti. Lecut. Hisrongr:AaA PraNTARUM. Nicolaus Chefneau Maffilienfis M. D. in Cephalalgia fuccum Ranunculi [ bulbofi ut puto ] com- mendat; qui (inquit) cüm dolor parvum locum occupat, ad miraculum eum tollit. Eligitur fpe- cies quz folii Anemone affimilatur, & linguam mordet quàm maximé mafticata, cujus folia contun- duntur in mortario ligneo aut marmoreo, factóque emplaftro perforato, ut in applicatione pyrotici folet fieri, & loco dolent impofito, applicantur fupra foramen folia Ranunculi contufa, & multo fücco madentia, non tamen ut diffiuat, emplaftróque non perforato füperimpofito, duarum horarum Ípatio cutem aperit in tenero loco & depilato, praecipue fi colligatur herba in loco foli expofito ; in capite veró ubi pili nafcuntur non facilé aperit, fed parte in tumorem elevatá dolorem fedat. Hic unum advertendum, ut circa oculos ponatur in parva quantitate, propter palpebrarum & partium circumjacentiam inflationes quas gignitftupendas, nullius tamen periculi. Multa adducit exempla Cephalalgiz hoc medicamento curatz. Eodem etiam cum fucceffü utitur in Athritide. Sacerdos, inquit, quidam càm ex reliquiis podagrz per tres annos integros detineatur in le&o, incedere non valens, loco magis dolenti impofuit Ranunculum eo modo quo in doloribus capitis diximus, & fa- natus eft: quod eft fpecies quedam curz quam ex Paracelío apertam vocavimus, quá craffus hu- mor cutem penetrare non valens hoc modo educitur. Quidam pelte correptus & in magno periculo conffitutus fervatus eft. dnobus fonticulis fa&is in inguine bubonem habente. Applicavit fci. folia. Ranunculi contufà in parte interna carnoía coxze, veficífque & ulcera excitavit, qux tantam materix venenate quantitatem emiferunt, ut fer- vatus fuerit. Alius in axilla bubonem habens, : applicavit in medio mufculi bicipitis brachii ejuídem lateris fol. Ranunculi contufà ad nucis magnitudinem, circum inungendo nutrito, & more veficatorii ul- cera apertaíervando. — Qui hec exempla retulit fuit teftis ocular Eruditif. Vir D. Edv. Hulfe ex- cerpfit, & inter alia multa ad nos tranfmifit. 3. Ramumcules maximo tubere, flore magno pleno. J. B. vadice tuberofa. flore pleno & prolifero. C. B. maximus. Anglicus Ger. Anglicus maximus multiplex ParK.. &fje great Double ffotuercn €rotofoot, o? Double dope 02 bcc. di Jucundi fpectaculi oble&amento omnium Ranunculorum primas obtinet, amoeno florum incre- mento ; qui colore aureo, non tantüm denío foliorum ftipatu luxuriant, fed & & medio flore alius a(lürgit minor, hirfütis fuis foliolis quinis non minus quàm inferior obvallatus, numerosáque folio- rum congeftione multiplex, pediculo inferiorem tranfadigente: Fwlis rugofiora quàm Ranunculi pratenfis, majora, rotundiora, inque minüs acutos angulos divifa. Radix fübeft tuberofa, verticilla- tà, Cyclamini magnitudine, valdé fe multiplicans. In hortis noftris frequentiffimus efle folet, nefcio an aliter 3 Ranunculo bulbofo feu tuberofo mi- nore differat, quàm quód major fit & flore pleno. A. 4« Ranunculus velie folis palidiribus birfutus J.B. doin un figitur multis, fibrofis, albis, nequaquam reptantibus [ neque radicibus neque caulicu- lis reptat ] unde caules pullulant complures, pedales vel cubitales, cavi, molles, hirfüti, in varios ra- mulos divifi, [ non raró terram verfus reclinati] quorum extrema feres füftinent parvos, luteos, apicibus medium occupantibus crebris luteisut in aliis: quibus fuccedunt Eius afpera, ut in ple- riíque Ranunculis, füblonga. Fo/;a multó minora fant quàm 1n reptante vel Recto, hirfüta, longis pediculis nixa quoque [at quzin caulibus fant brevioribus] in tria primaria fegmenta divifà, quorum unumquodque deinceps in profundiores lacinias fübfecatur, quorum color fübpallidus minüíque vi- rens quàm in reliquis Ranunculi fpeciebus. | At veró priora nec profundé, nec in tot lacinias divi- fa funt ut fuprema, figurá etiam fünt rotundiora, [ maculz albz obícurz & vix perceptibiles funt] In guftu nullam percepimus acrimoniam manifeftam. Locis humidioribus & lutofis etiam apud nos abundat, florétque Maio, Junio & Julio. 5. Ram. magnus "valdé birfutus, flore luteo. J. B. CB. € oblonga, ex qua veluti capillamenta fürfüm feruntur ad modum Dauci alterius Fuchfii, caules prodeunt cubirales, flriati, cavi, hirfutie afperi, & ex ruffo flavefcentes, qui in ramos brachr- antur : foliis quinis fenífve palmaribus & fefquipalmaribus pediculis [ caulis formá & colore ] 6 ra- dice prodeuntibus, quz deníà funt, lata, in ternas profundas lacinias divifa, que denuó incila fünt, per ambitum ferrata, colore ex viridi nigricante edi potius rufefcente, quz propter lanuginem & hirfutiem fplendent: in caule folia parva & quidem brevioribus pediculis habentur. In fummis caulibus fores parvi, aliorum. Ranunculorum more, quinque foliis donati, pallidé lutei; Sewez in capitula congeftum fuccedit. Hunc aut ei valdé fimilem in pafcuis in fummitate montis Salevz propé Genevam copiofüm ob- fcrvavimus, non tamen locis umbrofis fed apricis & foli expofitis. 6. Ranunculus tenuifoliss smontanus luteus. f. B. 3. B. Peculiaris hzc Ranunculi fpecies eft. Radix ex capitulo denfo tenuium fibrarum longarum nigri- cantum agmine conftat, Ex qua ima ftatim felis fingularia longis pediculis oriuntur, Geranii Gruinalis Lib. XII. ES. Herbis Jemine nudo poly[permis.. 58 ; Gruinalis five quart Fuchíii, tripartita, íed minutiüs diffa&a parte fingula in minores divifuras, Caulicali plures fefquipalmares, graciles, quibus adhrent fo/& (ine pediculis, fed in anguftiores quàm priora multó partes divifa & veré digitata : in quorum fümmo ffores fingulares, lutei, fplen- dentes quinquefolii ; quorum media numerofi apices concolores fed obíoletiores occupant: inter quz craffüs quidam globulus futurorum feminum ut in reliquis Ranunculis rudimentum. In mentis Jurz przalta parte 75uir; J. Bauhinus. & nos poft eum hancfpeciem obfervavimus. — A. 7. Ranunculus gratenfis eretius acris C. B. prat. ere&lus. acris ulgaris Park. ve&lus, mon. ve- ens flore (implici luteo J. B. furrethis cauliculis Ger. 3ApoigBt 9mcapotu-drotu- ^ foot. Ad bicubitalem altitudinem fürgit caulibus rectis, rotundis, concavis, brevi & rara lanugine ob- fitis, unde & omnino glabri videntur. Fs quz € radice exeunt prxlongis infident pediculis, & figurá & divifurá fuà Napelli aut Aconiti lutei foliis perfimilia. | Caz/es in ramos plurimos dividun- tur, qui in fummitatibus fuis flores geftant luteos, pentapetalos, Ranunculi repentis fimiles, e calice hirfuto pentapetalo. Floribus fingulis fuccedunt in capitulo. fubrotundo, minore quàm Ranunculi repentis, feziza plura compreffa, acutisin fummo apicibus. Feliz interdum purpureas habent. ma- culas, füntque brevi lanugine hirfuta, acria, nec ad pediculum ufque in tres partes divifa, quemad- modum Ranunculi repentis folia. In pratis & paícuis ubique feré obvius eft. " Habetur in hortis flore pleno feu multiplici qai Ranunculus hortenfis erectus flore pleno C. B. re- * é&us non repens pleno flore 7. B. cujus & Gerardus & Parkinfonus meminere, verüm non ut di- ftin&tz fpeciei. 8. Ranunculus pratenfis evetius dulcis C. B. Park. &oeet upoigbt 9Ocabotu«ttrotofoot. À przcedente non aliter differt quàm quód minimé acris fit aut caufticus ut przcedens, fed mi- tis, fapore dulci & non 1ngrato, unde & à Germanis cüm folia ejus adhuc tenella funt pro olere inter alias herbas ufurpatur. | Et hic etiam flore pleno reperitur, qui Gerardo Ranunculus dulcis multplex: C... Ranunculus dulcis lore pleno Par&. Ran. erectus dulci flore multiplici. 9. Ranunculus magnus bir[utus vepens flore pleno. J. B. B Ex radice fibrofa caules tollit cubitales, craffos, fatis hirfutos, juxta terram rubentes, fuperiüs vi- rentes, fiftulofos, in ramos aliquot brachiatos, & ubi terram attigerint fibris, multorum. Ranuncu- lorum more, f& radicantes denuo. Fleres in ramulorum extremus majores quàm in przcedenti, [Ran. repente vulgari ] numerofà foliorum ferie conftant, quorum exteriora croco tincta fplendent, mo- dico intervallo diducta, interiora virentia aut chlora, utto incubitu confertim. füpata, exteri- oribus altiore fitu pofita, imbricatam Coni Cedri Libani dicti conglutinationem quodammodo zmu- lantur, reli&á duntaxat umbilicatá in fummo acuná: "Toti Hort fubjecta foliola quinque, hirfata, vi- .xidantia. Folia alia à radice oriuntur, alia à ramis, pediculo longo, fiftulofo, palmari & dodrantali, hiríuto, valdé lata : primariá divifürá triplici, quarum unaquzque rurfum tripartita, obtufa, craffa, hir- füta, fuperna parte atrovirentia, fplendentia & rugoía, infernà ex albido virentia dilutiüs: non- nulla interdum folia, ut circa floris pediculum antequam fe expandat, caulem immediaté ambiunt, in tres oblongas divifuras acutas, ampliüs non diffectas abeuntia. Floret menfe Aprili. Tempus Memini me cüm puer adhuc effem Ranunculi florem vidiffe ei quem J. Bauhinus defcribit perfi- milem. Erat autem 1s frequens tunc temporis in hortis apud noftrates. A. 10. Ramunculus bir[utus annuus. flore minimo. diclo vokotoot tuitb a fimall ffíotuer. Radix ei fibrof fibris majufculis albis, guftanti. nihil vel parüm acris. — FoZiz longis pediculis in- fident, hirfüta & ad ta&um mollia, circumfcriptione rotunda, & Geranii columbini foliis nonnihil fimilia, pallidiufcula, in tria fegmenta infigniora divifa, non tamen ad pediculum ufque, per margi- nes dentata majoribus denticuliss — Caules ab eadem radice plures, interdum erecti, fzpiüs 1n. terram reclinati, in ramulos divifi, foliis alternatim pofitis veftiti, quibus ex adverfo oriuntur flores longis pediculis infidentes, lutei, pentapetali petalis acutiufculis, & omnium quos mihi hactenus videre con- tigit minimis. Succedit capitulum plurimis feminibus comprelfis mucronatis coagmentatum. In foffàrum aggeribus (epis occurrit : invenimus & in arvis requietis. Locus. ip. — Ramunculus ceratopbyllos [erminibus falcatis im fpicam adatiis Mori. prelud. Melampyrum perpufillum luteum Park. Lob. luteum Ger. luteun minimum C. B. AMorif. — Foliis f ter tripartitis, cornucervi todiiuaoda referentibus : é quorum medio exeunt cauliculi plurimi, triunciales, finguli fingulos fuftinentes flofculos, aliorum Ranunculorum modo quinis pe- talis luteis. conftantes, ambientibus rudimentum viride, quod tandem in fpicam degenerat uncia- lem, feminibus falcaus onuftam. Ánnua 584. Hisronr:ra PrawmTARUM. Annua eft plantula, praecox, menfe Martio florens.in fcgetibus Gallo-provincie & Narbonenfis Galliz frequenter. Melampyr: fpeciebus perperam accenfetur. $. 2. Ramusculi nemoroft, A. a. Ranunculus mexmorofus dulcis. fecundus Tragi Park. auvicomus Ger. nemoro[us *9el fyFo. fo- Dio rotundo C. B. votundifolius vermus. [)ylvaticus J. B. doeet 3Doonctototont 02 é5olbilocks. . B. gib ot radice ititur,minimé acris ex qua furriguntur aliquot caules, fiftulofi, dodrantales aut pedales [ Apud nos certé cubitalem & (efquicubitalem altitudinem, quam J. Bauhinus eis attribuit, nunquam quod ego viderim, affequuntur,] in ramos brachiati, quorum fingulis infidet flos Ranun- culi aureus, quinque foliis caducis conftans, quz extrorfum totidem triplo minoribus circamdantur, in medio ftaminulis donatus plurimis crocatis. Succedit echinus qualis in vulgaribus Ranunculis. Foliorum autem mira eft varietas, nam ex inferioribus quadam circinatz roninditer integra funt, & in ambitu ferrata, alia manente rotunditate triplice quintuplicéve divifüra incifa ; Atque fta qui- dem omnia longis pediculis appenía, é radice ftatim oriuntur, & in hortis culta infigniter craffe- fcunt, ut alterius effe plantzz quodammodo videantur. — At quz ad alas & ramorum divaricationes in tenuiffima & oblonga fegmenta divifa, radiatz ftelle more caulem fine pediculo ample&untur. Locus In fylvis & dumetis Aprili floret, & poftquam femen dederit fuperficies marcefcit, radice re- ftibili. 3. Ranunculus memorofus Thaliéiri folio C.B. Ran. Thalittri fulio J. B. Tbaliclri folio major Park. Parad. precox 1 baliciri folio Ger. émac. CIaf. cix habet pedali altitudine affürgentem, gracilem, ex viridi rubefcentem, in quo quaterna aut quina fo//z, majoris "T'halietri flore albo foliis colore & formá valde fimilia, fed minora & teneriora, amaro fapore. Flofculi in fingulis alarum finubus fingulares, candidi, pentapetali, füis petiolis in- nitentes : quibus decidentibus fuccedunt bina aut terna cornicula, fezez rotundum, fübruffüm, Aco- niti hyemalis femini feré par. Ex eadem radice prater caulem prodeunt bina aut terna folia, íu- pra defcriptis fimilia, fingularibus dodrantalibáíque pediculis, ejufdem cum caule coloris innixa; Radix impensé amara, multis albis fibris donata eft, ex quarum capite alia exit nodofa radicula, fubinde ad fingula internodia novas fibras agens, atque hac ratione fe propagans, ideóque per- ennis. Ixus In faltu eei quinto ab urbe Vienna Auftriaca milliari, & quibufdam aliis umbrofis fylvis Viennenfis agri, &c. florebat Aprilis Semen Junio plerunque ad maturitatem perveniebat. Habetur 1n Catalogo Horti Regii Parifienfss. *oq. Oenanthe Hederze foliis C. B. Oenantbe Myconi J. B. Ranunculus Thalitiri folio sim. A[- phodeli radice Park. j Lugd. Hzc 5 montibus & petrofis nata folia propé radicem per terram fpargit, minuta, inciía, levia, quadantenus Hederz modo, multó tamen minora, inter Ís conjuncta & congefta, atque ideo Co- riandri folus ant Paftinacz fimilia, € longis pediculis pendentia, caw/e enatis cubitali, ab imo rube- Ícente, paucis geniculis cinco, tereti, levi, fere ftriato, & aliquantulum cavo. — Radices fübfunt multe ut in Afphodelo, feptem aut o&to, quandoque pauciores, conjunctz, crafíz, foris lutez, intus candicantes, ex quarum extremis radicule tenues & longe producuntur. In fummo caule fleres velut in umbella pendent, candidi, ex quinque foliolis conftantes, in medio mufcofi, quibus pereun- tibus in vaículis feu filiquis femez maturefcit../ Foliorum:& caulis (apor fübdulcis, ut & radicum, cum levi quadam adftrictione, corticis veró earum amarus. Si hac planta re&té à Mycono defcribatur cum feminibus vafculis feu filiquis inclufis, non erit Ranunculi fpecies. * 4. Ranunculus montanus V. Clu — Paunonicus maximus Park. suontamus latiffmo folio birfa- tus C. B. Claf. MACH quos unquam confpexerit Clufius, maximus multa à radice producit folia valdé ampla & carnofa, five denía & fücculenta, ficulneis haud minora, quinque profundis incifüris divifa, in ambitu nonnihil ferrata, colore dilutiüs virente fplendentia, nonnihil villofa, acria admodum & linguam vellicantia: cubitales eew/es, digitalis craffitudinis, firmos, hirfütos, fuprema parte in aliquot ramulos divifos, qui multos flores fuftinent, pentapetalos, luteo auri colorefulgentes. —Seszez vulga- rium Ranunculorüm femini par, i capitula congeftum. Pro radice multas candicantes fibras habet, Locus. . In nemoribus & umbrofis declivibüfque omnium. Auftriacarum atque Stiriacarum Alpium locis, ua rvulos é liquefcente nive profluentes, &c. In hortis & pratis Maio, in Alpibus Junio oret, $. 3. Lib. XII. - 'De Horbis femine mu pobfpermis. ———— 385 $. 3. Ranauculi echinati. A. d. Ranunculus arvorum Park. Ger. arvesfis echinatus J. B. C. B. €o-dtrotutoot. Radicem habet fibrofam albam: caulem cubitalem aut altiorem, teretem, erectum, rigidum, füb- hirfütum, intus concavum, in plures ramos divifum. Fw in longa, angufta, acuta feg- menta profundé admodum inciía Em Flores in fümmis caulibus & ramulis. minores & pallidiores quàm Ranunculo repenti vulgari, pentapetali € calice pentaphyllo, longis infidentes pediculis, qui- bus füccedunt. echisata capitula, ex. pluribus fübrotundis compreffis & aculeatis lappulis compofita; quz in faprema cicumferentiz parte longo mucrone donantur. Maio menfe floret, éftque inter fegetes nimis frequens. Locus . & Tempuss * 4. Ranunculus echinatus Creticus Park: ffellatus ecbinatus: Creticus C. B. Creticus echinatus lati- folius Alpin. exot. Pone. Plures edit cauliculos & raZie fibrofa, teretes, glábros, ratuofos, vix pedern altos, ad quorum fingula genicula apponitur fols unicum latum, obícuré viride, rugofüm, pediculo przlongo in- nitens. Fleres in extremis ramulis parvi, pallide lutei, quibus füccedunt capitula & plurimis feminibus exiguis leucophzis coagmentata, aculeata nonnihil & pungentia, * 3. Ranunculus votundifoliut vepens echinatus C. B. pratenfis rotundif.. Bononienfis Pack C. B. frod. Ad Ars nigricantem capillaceam folia funt rotunda, crenata, uncialia, pediculis longiffimis donata ; quz veró in caule majora, pleraque rotunda, etiam in lacinias, fed non ad umbilicum ufque divifa. Cauler habet pedalem, in terram reclinatum & quafi repentem, ac in alios divifüm, circa quem folia pediculis palmaribus donata : F/eres pallidé lutei, paucis ad umbilicum ftaminibus. Flore deciduo capitulum ex pluribus feminibus rufefcentibus fübafperis echinatis fimálque congeftis compofitum füccedit. "Tota planta ob pilos afperíos mollis eft, atrovirens, &: circa Bononiam in agris provenit. 4. Ranunculus (eu ecbimatus J.B. — 4. ecbinatus five paluftris. C. B. Ran. Apaleii quoruti- dam Clu; Park. parvus echinatus Ger. emac. Radice eft fibrosa, alba: foliis imis parvis, fübrotundis, per margines crenatis, pallidé viridibus, longis pediculis infidentibus, [. Bauhinus folia ei aliquatenus Aceris majoris -divifurá fed- minora; crebra tribuit] Caules ex eadem radice exeunt plures, fefquipalmares, glabri, in. terram reclináti, ramoft, fols veftiti minoribus, & in acutiora (OU E a HA Flores nunc ex. adverfo foliorum, nunc ex 1pfis foliorum alis exeunt, pediculis longis, exigui, flavi, pentapetali ; quibus füccedunt cz- pitula Ranunculi arvenfis capitulis proxima, & decem duodecímve fpinofis, oblongis, comprellis, congeftis feminib:s compofita. Gaudet locis humidis & aquofis Monfpelit, ac etiam in foffis, inquit J. Bauhinus. Loctt; 6$. 4 — Ranuuculi paluflres € aquatici. feminibus non echinatis Jeu. lappacezs. A. r. Ranunculus paluftvis votundifolius Ger. paluffris Sardonius levis Park. paluffris pii folio levis C. B. pal. flore minimo J. B. Yéount4cauen 3Dater«trotufoot, B Valdé craffefcit liuic rix, cava & fibris multis donata: à qua Cow/es exargunt. multi; infignis interdum craffitudinis, inanes, ftriati, ramofi: Folia Paludapii fübluftri fplendore virefcunt, albis punétis aliquando guttata. F/;res inter omnes Ranunculos minimi [excipiendus eft Ranunculus hirfutus annuus flore minimo nobis dictus] quinis foliolis conftant;exiguis, aureis : Capitula oblonga, tenuiora quàm in reliquis, nec afpero femine echinata, fed levibus & munutis granulis compacta, Sapor hujus Ranunculi valdé calidus & urens Zaberz. In aquofis paffim provenit. Loc; Aliam Ranunculi paluftris. rotundifolii fpeciem exhibet C.Bauhinus,eümque fecutus Parkinfonus p; ;,,, y; uam paluferem pis folio lanuginofum infcribit, quzque à priore differt, quód lanuginofus pluribus A fab incifuris fpectetur. Hxc herba Apium rifus & Herba Sardoa nonnullis dicitur. À. 2. Ra- 596 Locus & Tempus. Vires. Locis €8 Tesnpus. Locu. Locus & Tempus. Hisronr:rA PrAaANTARU M A. 0. Rawunculus aquaticus bederaceus albus non luteus]. C. B. Ramunculus bederaceus vioulorum fe extendens, atrá maculá notatus J. B. Ranunculi aquatilis varietas. altera Ger. emac., $jvp-leabcà 3Dater-Cvolotont. R. bederaceus aquat. Park. quoad. defer. nam figura & Synonyma [unt Lenticulee aquat. trifulc. Caules huic teretes, fohdi, füpini, geniculati; é quorum geniculis plurimis fibris albis demiffis, plantalaté fe. diffundit —Fwjs ad genicula pediculis longiufculis infident, triangularia, & ad He- derze folia quodammodo accedentia, levia, fplendentia, maculà nigrá interdum. notata, alias pal- hdiüs virentia. — Flores in. caulis parte foliis adversá nafcuntur, parvi, pentapetali petalis acuminatis, € calice quinquepartito, albi, non lutei ut vult Bauhinus. Flori fuccedit globulus fezzizwuzs densé fti- patorum, viciz vulgaris magnitudine fere, feminibus minimé acuminatis. — In rivulis & foffis vadofis ubi. aqua fcaturiunt. fzpius occurrit, folo praefertim arenofo, —;Eftate floret. Ec Summitatum feu turionum AIni, Foliorum Ranunc. aquat. hederacei, Salviz ána. manipulum unum: infundantur per noctem 1n vino albo, & infufum propinetur. Ad Hydropem & Scorbu- tum mirifice conferre dicitur. IHabuià D. Mapletofr. ÁÀ. 03. Rammculus aquatilis Ger. aquatiems Hepaticee facie Park. aquat. folio rotundo e capillaceo C. B. aquatilis albus tenuifolius J. B. 3Dater-dtrototont tuitf) various Icateg, Fibris numerofis in limum demiffis vadicatwr, | Cauliculos fundit longos, fatis craffos, inanes, in- firmos & 1n aquis fluitantes, in. ramos fübinde divifos, per quos duorum. generum fv/ia confpiciun- tur, alia enim capillaris cenuitatis conferuffimis cirris perplexa, alia veró fupra aquam Ranunculi foliis fimilia, lucida, maculis. quibufdam nigris notata, fatis craffa, fübrotunda, in aliquot partes divifa, fed non profundé, alternatim adnata. In caulis parte foliis adverfa oriuntur fores longis [ut & folia] pediculis infidentes, qui explicante fe capitulo quinque foliis viridantibus obvoluto appa- rent candidi, ampli pentapetalt,unguibus petalorum luteis, ftaminibus numerofis flavis capire ob- vallantibus fübrotundum, Ranunculorum, feminibus confertis compofitum. In foffis aquas habentibus & lenté decurrentibusrivulis, ut recté J. B.gignitur. Aprili, Maio, & fübinde Junio menfibus abundé & laté floret. A. 4. Ranunculus aquaticus onmino tenuifolius J. B. Millefolium. aquaticum. Ranunculi. flore c capitulo C. B. Millefolium [roe Mavatriphyllum flore C. emine Ranunculi aquatici. Hepa- tice facie Ger. Müllef. aquat. folis Abrotami, Ramunculi flore & capitulo C. B. item Ran. aquat. capillaceus ejufdem. Ii hoc nulla foliorum differentia utin precedente : fiquidem omnia inter fe fimilia, tenuibus illis duntaxat praecedentis, feu ut alii volunt Chamameli, foliis proxima. — F/ores candidi, illius. fimiles, Ííed multó minores: Capitula echinata conveniunt, rotundiora paulum & minora. quis innatat tum fluentibus, tum ftagnantibus, ubique frequens. Columnz Ranunculus tricho- phyllon aquaticus mediolutéus dicitur ; fiquidem florum petala circa ungues lutea funt. Eodem cum pracedenti tempore floret. * $. Ranunculus Hederulee folio aquaticus Park. Park. Reptando fupra terram fibris € geniculis demiffis fe propagat. Fv/ia habet fübrotunda, crenata, Hederz terreftris fimilia. — Flores pallidos quinque petalis acuminatis compofitos, quos fequuntur capitula fubrotunda é feminibus confertis. : De loco & tempore nihil addit. A. 6. Ramunculo frve. Polyantbemo aquatili albo affe Millefolium. Maratriphylum. fluitans J. B. ZMillefolium Maratripbyllon Ranunculi flore Park. Millef. aquat. foliis Feniculi, Ranun- culi flore C capitulo C. B. $enneYieaten 3Dater-drtotptopt. J.R Longiffimis, in aliquot partes divifis, teretibus, levibus, inanibus flagellis prociduis, aquz impetum, cujus eft alumna planta, imitatur : foliis ad genicula Faeniculi, vel potis Peucedani, multó longi- oribus, & quàm praecedentium duorum in pauciores partes divifis: Ex iifdem etiam articulis fur- gunt pediculi concavi, quibus infident flores Ranunculi la&ei, quinque foliolis ftriatis conftantes, apicibus in medio luteis : quibus füccedunt capitula confimiliter Ranunculi, viridantia, echinata. In fluvio 72ze & rivulis eum influentibus circa Tamwortham, Middletonum, &c. in agro War- gros abundat. Obfervavimus & in fluvio Jide Oxonium praterfluente copiofüm, Maio & Ju- nio floret. À. 7. Ra- Lib XI. —— De Herlis femine nudo polfpermis. ————— 385.- KA. 04. Rammeulus flammeus seinor Ger. & flammens [erratas ejufdem & Park. — Palaftris flam- meus minor. [rve angu[cifolius Park. longifolins paluftis mimo C. B. longifolius, alis Flam- mula J.B. item paluff. ferratus C. B. &feletter SpcavApo. xdi Caule eft dodrantali, glabro; fiftulofo, geniculis nodofo, nunc folitario, nunc in ramos divifo, reptante : Fols priora ex longis pediculis, unciam femis lata, oblonga alia, alia fübrotunda, fuperiora per caules ex articulis oriuntur, bina, interdum ferrata, quz minüs angufta, longitudine circiter pal- mari, fapore acri: Flores Ranunculi vulgaris pratenfis, contractiores, aureo fulgore nitent, Radix ex fibris albicantibus conflata eft. — Caules etiam ferpunt, & quidem rurfüs ur in Ranunculis quibuf dam radicantur. , Foliis Judit nunc qualibus, nunc ferratis, etiam in eádem planta. Magnitudine etiam infig- niter variat — In pratis locis uliginofisubique abundat, Junio florens. "m Ab acri & ardente feu cauftica vi flammeus denominatur. Oves hac herbi paftas inflamma- pus tionibus jecinoris, internorámque vifcerum erofionibus ac exulcerationibus corripi aiunt. p A. — 8. Ranunculus flammeus major Ger. paluftvis flammeus smajor Park. longifolius saluftris major C. B. folio longo maximus, Lingua Plimi J.B. &2£àt Sypcardtuoot, s j T. B. In uliginofo folo & paluftribus [apud nos & in ipfis aquis vadofis] exit Ranunculus Lingua Pli- nii Dalechampio pütatus, caule bicubitali & altiore, craffo, lxvi, in ramos fübinde didu&o, per quem veluti & per ramos alternatim. fo/s producuntur, pedali circiter longitudine, vix unciam lata, craffiufcula, glabra, mucronata, faporis acris & amari Dalechampio. —F/eres extremis inherent ramulis, magni, Ranunculorum aliorum. formá, quinque foliis luteis conftantes, quorum medium obfident numerofi apices concolores : eis füperveniunt, autore Tabern. capita erinacea, parva nucis juglandis magnitudine, cum acutis aculeis, faporis calidi & urentis. RaZix compluribus fibris de- fixa nititur. In foffispaluftribus Elienfibus plurimus oritur; & alibietiam propé Cantabrigiam, utin foffis Locus. quibufdam circa marifcum de Feverfbam. * g. Ramumcnulus flammeus: Bayonen[fis Park. Park. Foliis longis, anguftis, acuminatis, caulibus ramofis. radicibus fibrofis flammeum minorem vulga- rem imitatur. Differentia eft in floribus qui huic multó majores. In paluftribus maritimis prope Bayonam oritur. Tos * 1o. Ranunculus flammes. flore albo smimw Park. Park. Folia huic Ran. flammei minoris fimilia, pediculis longis nixa, verüm longiora & anguftiora multo. Cawliculus inferius foliis nudus, fumma parte ubi flores erumpunt bina oblonga & anguíta folia protrudit. Flores quàm in flammeo vulgari dicto minores, emaculati candoris Capitula & radices cum illius conveniunt. De loco natali nihil addit, neque unde aut à quo habuit dicit. $. 5. Ranunculi foliis gramzneis. i. Renmcnlus smontanus folio gramineo C. B. gramineus flore. luteo [emplicà Park. pumilus gramineis folüs J.B. Ramumnculus gramineus Lobelii Ger. emac. J.B 3 Fibre quibus radicatur uncias duas plus minüs longz fünt, fatis craffz, & fibrillis capillaribus donate, quz in radicem minimi feré digiti crafflitudine coeunt, filamentis fupra terram comofàm, "quod haud abíürdé perennitatis fidem faciat. Felis 6 radice ftatim pullulant [in mea quidem ficca planta feptena] duas uncias longa, aut paulum admodum excedentia, anguftiz graminez, un'mque unciá brevius medio cauli adnatum, alioqui nudo & enodi, gracili, palmo aluori: cujus faftigio fos infidet unicus, jufte magnitudinis, qualis eft Linguz Dalechampii aut vulganbus Ranunculis, major multó quàm Ranunculi Flammulz di&i, & quinque foliolis compofitus, quz totidem mino- ribus [calicis] ut in Ranunculis fieri folet fuffulciuntur. — Succedit Lob. tefte fewer racemofum Ra- nunc. prateníis. Parkinfonus folia Caryophylleis fimilia facit, longa, angufta, acuminata, carinata feu concava nonnihil, colore glauco. Si plantetur humido & pingui loco valdé excrefcit, & pulcher vifu fit. Habetur & in hortis flore pono feu multiplici, qui. Ranunculus montanus folio gramineo multis Variera: plex, C. B. gramineus flore luteo multiplici Par£. Ran. gramineus pleno flore f. B. flo. plenus. Parüm obvius, duntaxat Ni nede Galli pratenfibus, poné publicum diverforium montis Locus. Lupi, & in arduss Mindeni Ruthenorum pratis & pafcuis. * 4. Ra- Locus. Locis Hisronia PrANTARUM. * 3. Ranunculus gramineo folia bulbofus C. B. anguflifolius bulbofus J. B. leptomacro-pbyllos bulbofu: Col. gramineus bulbo[us Park. Col. Radice eftin longam velut cervicem producta, villofo cortice nigróq, tecta, [pluribus involucris Croco fimilibus conte&a Dalec?.] .ex qua duas uncias longitudine cárnoía fibrz in 1mo craffiores, Fi- lipendulz paluftris radicis modo, capillaribus fibrilis hirfütz, terram. undiq, obliqué amplexantes producuntur [aliz radiculz, albz, craffe aliquantulum, veluti capillamenta dependent Dz/] Inte- riüis veró intra villofum tegumentum bulbofa radix invenitur, Gladioli modó gemina, altera alteri infidens, vetuftiori atque corrofi parüm praecedentis anni, ex quibus fibrz ortum ducunt. Folia huic prima duas uncias longa, qua majora efficiuntur, & palmum ad fummum zquant, circa radi- cem pilofa, rcliquo levia, colore cinereo albicante, per longum venis diftin&a, o&o numero, caz- lem cingunt dodrantalem [aut cubitalem Da] junceum, duobus geniculis & foliis abfq, ramulis diftin&tum, 1n fummo virens caput habentem, quod ffcrem dehifcens luteum. edit, [ Dalechamptus binos lores fummo cauli appingit, & flores in plurali attribuit] fplendidum, ftaminibus denfis intus plurimis, calyce tunc etiam quinquepartito.. Fraéfwzi deinde capitatum oblongum admodum, Íqua- - mofum, /femise rotundo fed apice roftrato, perficiens. Folia Dalech. à longo pedunculo dependentia, tranfverfüm digitum lata, Palmz folium in modo fübftantie & contumacia fra&urz imitantia. In /Equicolorum montibus füpra D. Philippe antrum. Columnz obférvatus, Maio florere incipi- ens. In montibus D. Mariz à Monteferrato, & circumvicirtis partibus ad montium radices juxta ar- bufta & querceta. Da. April & Maio floret. "og Ranunculus gramineus perfoliatus Park. Park. E radice parvá fibrosá fzlia aliquot emittit angufta, graminea, fübglauca, duas uncias longa, quàm przcedentis nonnihil latiora: € quorum medio exilit caw/is vix altior folus, cui circa mediam partem adnaícuntur bina folia oblonga, ad bafes latiora & continua, eodem modo caulem cingentia quo Centauriilutei folia, Summum caulem in ramulos aliquot divifum occupant duo tréfve. flofculi exi- gui, ex viridi luteoli, petalis conniventibus, rariisexpanfis. Capirulsfuccedunt echinasa Ran. gra- minei vulg. fimilia. Habetur & alia hujus fpecies feu varietas foliis latiufculis, fferibus expaníis, petalis acutioribus. * 4. Ranunculus putilus alter anguflifolius Park. Park. : Hic major eft & elatior nonnihil precedentibus, qui in fummo caule unicum tantüm geftat flo- rem, eámque ampliorem quam fünt flores reliquorum Ran. gramineo folio. De loco natali hujus aut praecedentis fpeciei nihil addit Defcriptionis autor Parkinfonus. . 6. Ranunculz montani vel floris colore, vel frgura foliorum à reliquis * ; E Pi generibus diverft. * p. Ramunculos. montanus folis Plantagins C. B. Rau. folio Plantagims Ger. Plantaginis folia Park. Pyremeus folis [ublongis mon lacimiatis, albo flore J. B. Cisf. Pu imó etiam ampliore affurgebant plantz quas videbam altitndine ; Cew/erotundo, fatis fir- mo, viridi, per quem alternis tria. aut. quatuor fparfa erant folis, fatis lata bafi caulem. ample- centia, tres aut quatuor uncias longa, unciam veró lata, mucronata, multis venis ab infima s ad eximum mucronem procurrentibus diftin&ta, viridis coloris, qualis eft feré Braffic: campeftris, quorum orz tenui mollíque alba lanugine obfitz. Summo caule ex foliorum, quz minufcula erant, alisexibant tres, quatuor, vel etiam plures oblongiores pediculi caliculum quinque foliolis conftan- tem füftinentes, € quo.f/os prodibat pentapetalos, petalis femuncialibus, tenellis, prorfus. niveis, cujus medium occupabant frequentiffima parva ftamina flava cum orbiculari capitello, nullius aut perexigui odoris Cüm veró primüm 6 terra emergebat hzc planti, & antequam in caulem ex- crefceret, bina duntaxat aut ad fummum terna proferebat folia, tresuncias longa, unciam lata, craffiufcula & firma, multis etiam venis fecundüm longitudinem diftin&a ut quodammodo ad Plan- taginem latifoliam foliorum formá accederent. Caput radicis hirfutum erat, quod deinde in mul- tas craffiufculas albas fibras dividebatur. E, montibus Pyrenzis eruta eft hec fpecies. Invenitur hujus varietas cum duplici in flore peta- lorum ferie ; quz Ranunculus Pyrenzus albus duplex Par£. 4 2. Ranunculus Lib. XII. "De Herbis femine nudo pobpermis. 4. Ranunculus albus fimplici flore Y. B. Alpinus albus. Ger. montamn. albus. minor fimplex Park, montamus Aconiti folio, flore albo zmimnore C. B. 5 B3 ls cauli quafi appofita, palmaribus aliquot fibris, craffis mediocriter, rigidis & albis difparatis conftat, ex qua fürgit caulis e ticaitals & bicubiralis, pallido & virente levore nitens, füpra communem fortem Ranunculorum craffus, . folidus, in ramos aliquot divifüs, foliifque ad alas dona- tus. Flores gerit uncialibus & fefquiuncialibus hirfütis pediculis, Ranunculorum vulgarium formá & magnitudine, fed candore nivem provocantes, fuaveolentes, pentapetalos, quorum medium occupant apices lutei. Fw/is Aconitü foliis fimilia, quinquepartita, profundiffime ferrata, inferne hilari virore fplendentia: füperné viridia, fqualida. Tabern.a:t fapore calido & acri fed mitiore, & non ita urente ut in cxteris. Hujus generis invenitur flore pleno niveo, in hortis cultus, qui Ranunculus albus flore deno 3. B. albus flore pleno Ger. albus multiflorus Park. Ran. folio Aconiti, flore albo multiplici C. B. In Jura & Saleva montibus propé Genevam copiosé provenit. Maio menfe floret. *o$. Ranunculus ftore albo. Alpinus major J. B. Ran. montanzs. Aconiti folio albas, flore majore C. B. montanus maximos albus Park. Aconiti folio Ger. 7. B. Hic in paucis à precedente differt, nimirum magnitudine & ftatur elatiore: fii; non adeó Iz- vibus, miniis atro-vtrore przditis : floribus frequentioribus majoribufque pediculis rectioribus inhzren- tibus; quódque feriis floreat. Folia premanía nullam manifeftam acrimoniam, fed amaritudinem potiiis habere deprehendun- tur. CawLem Clufius tenuem huic attribuit, fed firmum, & certé quantàm memini J. Bauhinus mi- nus recte craflüm precedentaffcribit. | Capitulum ex feminibus fimul congeftis, quemadmodum in IS Ranunculi, conftat. | RaZix przmorfa videbatur, multáfque longas & candicantes fibras ha- bebat. 599 Varietas flo. pleno. Loci, Abundanter provenire confpiciebat Clufius in acclivi montis Wechfell, Sneberg & aliorum mon- Lecus & tium fylvofis locis: Floret Maio & Junio : Semen Augufto maturitatem affequitur. Hujus etiam generis invenitur qui florem habet plenum & mulauplici foliorum ferie. conftan- tem. 4. Ranunculus. montamis albus bir[utus J. B. montamis Penne Park. montanus bir[utus purpureus Ger. emac, zmontanus bir[utus purpura[cente flore C. B. JR. i Nigra radice nititur, craffioribus fibris donata, quáque caulem emittit perennium plantarum more comofà : ex hac folis naícuntur quatuor, quinque, vel íex, pediculis palmaribus hxrentia, ampla, circumferiptione rotunda, fedin plurimas lacinias ad pediculum ufque divifa, hirfüta. — Caulis uni- cus, cubiralis vel fefquicubitalis, pilofüs, cujus fummum in quatuor vel quinque ramulos, palma- res plus minus faceffit, quam divifionem folium ambit unicum veluti perforatum, fine pediculo, non minüs profunde quàm inferiora diffe&tum. Flos unicuique ramulo unus infidet, pulcher, quinque foliis orbicularibus conftans, qua inferiüs purpurafcunt, fitis in lateribus ex albo purpurea fünt, reliqua parte albiffima. Hinc oriuntur capitula é latiufculis, ex oblongo rotundis, levibus | fozi- nib«s congefta, pluribus quam duodecim, ad femen Paftinacz Germanicz accedentia. [ Pennxo Íeminaut in Ranunculis compa&ta, ex nigro purpurea & mucronata, parüm compreffa, paulló quàm in aliis Ranunculis majora. ] Tem Dus. In fylvofis montis Jure propé verticem 'Thuiri copiosé provenit. Junio & Julio menfibus floret. Locus 62 $. Ranunculus momtanus. bir[utus albus elatior C. B. montanus. 2. Cluf montanus albus major vel elatior Park. parad. Claf. Quina autíena promit ex radice fo/z, magna, viridia, dura, Ranunculi bulbofi foliis haud. ab- fimilia, nonnihil hirfüta, tribus fciffuris ad pediculum. ufque pertingentibus, & aliis preterea minüs profundis divifa, fapore initio dulci, poftea aliquantulum amaro, pediculis craffis, firmis &: pedem longis 1nnitentia: caulem inter illa exeuntem cubitalis longitudinis, nudum, fingularem, firmum, aliquantulum hirfutum, intus cavum, qui in fummo fafügio trina habet folia contigua, profundé laciniata pené inftar Anemonidum, füpra quz deinceps caulis dividebatur in quatuor aut quinque oblongos & teretes pediculos, quorum finguli füftinent unicum forem, quinque foliis (atis magnis & albis conftantem, mediocriter odoratum multis flavis ftaminibus capitulum occupans umbilicum cingentibus, quod excuílo flore apparet magno planóque fezzize onuftum. — Radix veluti praemoría & mulus nigricantibus fibris przdita. Frequens nafcitur in Sneberg, Snealben & aliarum vicinarum pratis füblimioribus ; florétque Junio: femen autem maturitatem adipifcitur Autumno. Perfimilis eft hec fpecies precedenti, ut defcriptiones conferenti patebit, eandem tamen effe non aufi affirmare. | Eee * 6. Ras, Tempus. Locis & Tempus. 590 Hrzsronra PraxwmcrAnRUM. ERU LL aa er Er RR ER E EE RD NE EE E E RE T i D E E RE ER REPERTUS EN AC T, Loctis & Tempus Locus. Loci, ILoc us. " 6. Ram. montanus birutus bumilior Narcifi flare C. B. Ran. montani 2. fpecies altera Cluf. Ran. birfutus Alpinus flo. albo Ger. emac. zzontanus maximus albus Park. CIa[. In celfioribus earundem Alpium jugis ( inquit Clufius) multó humilior & magis hirfüta crefcebat hzc planta, pedalem altitudinem. non excedens, ffere pauló majore, & qui Narciffi florem album, medium calicem. flavum habentem zquare poffet, eóque etiam magis odorato quàm prioris: ejus etiam f/iz. majore amaritudine & acrimoniá erant praedita, tametfi primo guftu quandam dulce- dinem habere viderentur. Seriüs florebat priore ; nam eam duntaxat Rorentem reperiebam, quum in inferiore jugo alteram jam femen femimaturam habentem obferváffem. * p. Raminculus montanus albus bumilior Park. Ran. Alpinus humilis rotundifolius flore minore C.B. Ran. montanus flore minore Ger. Montani. Y. fpecies 1. Cluf. Claf. Multa, parva, rotunda, & quafi. circino circumduéta habet fiie, aliquot. crenis divifa, & in am- bitu ferrata, atrà viriditate. fplendentéque füperné praedita, fatis craffa five carnofa, & fervidiffimo fapore: inter quz pediculus oritur, tenuis, fingularis, brevis dodrantéque minor, florem album, pen- tapetalon füftinens, inodorum, cujus umbilicum crocea ftamina occupant: deciduo flore apparet capitulum immaturo frago fimile, quod ex minutofemine fimul congefto conflat, RaZix multis al- bicantibus fibris pradita eft. * &. Ranunculus Alpinus bumilis votundifolius flore. majore C. B. sontanus flore majore Ger. Ran. montani Y. fpecies altera Cluf. Claf. 3 a ; Hujus fo/;a in tres lacinias. erant divifa, & ille denuó aliquot incifüris donate : Ceulculus ab alte- ro non differens, fed ampliorem florem gerens, eámque interdum duplici foliorum ferie conftan- tem: alioqui & colore fuperiori parem, eodémque tempore fefeexplicantem. — ix etiam, quem- admodum in illo füperna parte nonnihil extuberat & fibris donata eff. Naícitur uterquein fummis Sneberg & vicinarum Alpium jugis confragofo folo & pene in ipfis petrarum fiflüris, Junióque menfe interdum ifthic florebat, aliquando ferius, ut. videlicet nix feriüs aut maturiüs folvitur. 1n hortos tranflai maturé admodüm & ante alios Ranunculos, Aprili fcili- cet flores profert. u * 9. Ranuuculus minimus Alpinus albus. c luteus. J. B. S AB: Radicem obliqué agit pro plantulze ratione magnam, fibris donatam crebris, longis, perparum cau- liculo cedentibus, qui duarumaut trium unciarum altitudine eft, uno alteróve foliolo donatus; reli- qua enim tria fecta, vel profundé duntaxàt circumquaque Geranii columbini modo ferrata, rotun- da feré, craífa. — Flosfummo cauliinfidet albus aut luteusà Ranunculorum aliorum flore non dif ferens. In Rhaxtiz monte Albula floret Junio. J. Baubinus Ranunculos montanos albos Clufüfüperiüs propofitos ab.hoc non diftinguit. Huic non valdé diffimilis eft * Io. Ramunculus minimus: Apulus Col, Park. arvenfis parvus folio trifido C. B. Col. Radice pufilla. capillari ; caw/e junceo, hirfuto parüm, ficut & foliorum petioli, oblongi refpectu plante, in quibus fo/iela unguis magnitudine, trifida, hederaced feré divilur4, fed ima parüm in- cia, levia, flore luteo 1n fummo caulis: capite & femine congenerum. Cirinolz in incultis agris obfervavit autor. * rr. Ramunculms Creticus. albo flore, majore qudm Paparveris vbzada ]. B. j. B. Foliis eft Ranunculi pratenfis repentis, divifis fpecie trifolid, rariüs quinquefolia, per margines crenatis, per terram fparfis: cawle rotundo, pedali, qui duos vel tres flores füftinet magnosex fex vel íeptem foliolis compofitos, albos, Papaveris erratici florem magnitudine füperantes, quibus Íuccedit: capitulum. feminibusaliorum Ranunculorum more confarctum. 12. Ramunculas montanus purpureus calyce villofo Felicis Plateri J. B. Dodrantalis eft plantula: Folia velut in digitos diffe&a, partim à coliculorum exortu longis pe- diculis harentia, partim ex iplis pediculis pendentia. In fummo ffos-infidet. fingularis Ranunculi, fed, ut ficca oftendit, purpureus, villofiffimo & velut byflino, cíqueconcolori lanugine obtecto ca- lyce praeditus. In Alpibus Vallefiz collegit Platerus. $. 7. Ranunculi LibXIL De Herlis femine mudo polfpermis. —— 591 — hn $.7. Ranunuculi grumo[a aut tuberofa radice. T Kapunculus grumo[a radice 1. Cluf. Lufitanicus. Autunmalis fimplex. Park. Lufitanicus Clafii Ger. Raz. latifolius bullaius A4fplodeli radice C. B. Claf. : ue fpecies quinque, fex, aut plura habebat folie, circitiatz pxné rotunditatis, in ambitu ferra- ta, per terram expanfa, fplendentia & veluti tumentia, bullatáque fuperné, nervofà & lanuginofa inferné, ingrati initio faporis, fed poftea. ferventffimi. Inter i exiliebant aliquot pedicali veri- üs M cauliculi, dodrantales feré, vel breviores etiam, villofi & lanugine quadam obfiii, fingu- ]i fuftinentes florem luteum odoratum, quinque, fex, o&o interdum, aut pluribus folus conítan- tem; quibus vento excuffis vel fponte delluentibus- capitz/a aliorum. Ranunculorum capitellis aut Fragi rudimenro fimilia apparebant, pallida. | RaZix ex multis, craffis, longiufculí(que grumis five tuberculis conftabat, Chelidonii minoris longioribus radicibus non. diffimilibus, quibus plurima te- nues fibre erant intermixte : temporis autem fücceffu füccrefcente planta ex adnatis feparari & in plures plantas pangi poffe ipfa experientia demonftravir. Frequens erat circa Olyílipponem inter oliveta & plerifque Bzticz locis, ubi florentem Novem- Locus; bri & Januario collegit Clufius. Reperitur interdum flore multiplici, qui Parkinfono Ranmunculus Autumnalis flore snultiplici : Cor- nuto Rz. x ade emultiplex ferotimus. Clafius duas habet figuras magno & parvoflore. Secundae 2m infcribit Ranunculus grumofa radice r. fpecies rr. nulla illus in defcriptione. mentione acta. * 3. Ranunculus Creticus latifolius Clu. Park. Ger. emac. Afpbodeli radice. Creticus C. B. Cluf. Quina aut fena promit à radice fis, impensé viridia, lata admodum, ut inito ?ev/ov»ov Pan- nonicum effe cenferem, formá enim illius foliis non. funt valdé diffimilia, & Platani foliorum for- mam plurimüm imitantur, multis venis przdita : inter quz caulzs exilit pedalis, fatis firmus, aliquot folis minoribus & valde incifis preditus, 8 quorum finu prodibant ramuli minoribus adhuc foliis obfiti ; inter quz nafcebantur fizres, longo pediculo innixi, quinque folis luteis, fatis amplis conftantes, quorum urbilicum occupant multa ffamina, aureicoloris apicibus praedita, & capitu- lum medium cingentia. Numerofà firmatur radice, € multis oblongis craffiufculífqne grumis compo- fita. inftar radicis "Tripolitani Ranunculi, qux longioribus grumis conftat, colore ex albo & fufco mixto extrinfecus praditis. Folia ante hyemem promit, & adnatis fe propagat. Nata eft femine é Creta accepto. 3. Thora Valdenfis Ger. mimy C. B. Park. eorundémque major. Thora folio Cyclamina . B. LB. WR habet fingularem, palmarem, aut feré etiam dodrantalem, junceum ; Fv/a duo aut tria ex radice ftatim principió oriuntur ; cauli quoque circiter medium adnafcitur, nullo intervenien- te pediculo, folium unum aut alterum, unumquodque fingulare, ordine caulem confcendens, cir- cinatz feré rotunditatis [ 1mo latior plerunque | Cyclamini folio par aut etiam duplo majus, in medio per marginem aliquando finuatum, interdum. minis, rigidum, nervofüm, glabrum, argutis denticulis concinné inambitu crenatum, reliqua fuperiore caulis parte parva, oblonga, acumina- t2, fimplicia, aut in lacinias aliquot fiffa 'Thali&ri folia zemulantur. — Flos fummo cauli 1nfidet uni- cus, [interdum bifidus caulis in fingulis ramis fingulos gerit flores] Ranunculi & figurá & colore lu- teo ; nec diffimile Ranunculorum echino capitulum, € feminibus coacervatis conglobatum. — RaZix numerofis conftat, habitiufculis, oblongis, Afphodeli imitatione ad caput unum obliquum annexis radiculis, in tenuia longáque filamenta. definentibus. In altiffimis jugis Montis Jurz propé T2wiri copiofam invenimus. Provenit & in monte Baldo; Clufius in Exícheri precipitis, &: copiofiüs in Sneberg, obfervavit, cujus folia breviora ; fuper- ná etam parte latiora & magis incifa deprehendit quàm fint hore Valdenfium & montis Baldi. Loci, 4. Ramunculus Illyricus weinor Park. — Ilyricus Ger. Ran. lang. angu[Hf. grimo[a rad. minor C. B. lllyricus, radicibus bulbofis, foliis. longis J. B. 5 Vire donatus eft ex plurimis bulbulis ceu Pini nucleis, albis, racematim quafi congeftis, quibus Í: mirum in modum propagando multiplicat. F»/ja germinatione prima ex pediculis longis, ru- bentibus, parvula, glabra, viridia, tam Plantagineis primigenus fimilia, ut internofci vix poffint, nervis per folii longitudinem decurrentibus. Adolefcenti fccari incipiunt in longiflimas portiones ternas quaternáfve, varid dein divifurá adhuc ampliüs incifa, fimülque molli & incana lanugine unà cum pediculis pubefcere. — Caslis cubitalis & fe(quicubiralis, in ramos aliquot brachiatus, totus candidus & pilofüs, fleres gerit majufculos, aureo fulgore micantes, pentapedalos, interdum. gemel- los, inodoros: quibus füccedunt capitula afpera, Fragariz inftar, oblongiulcala, fzzezm continentia. Clufius in Hamburgenfi monte duobus, füpra Pofonium Ungariz milliaribus obfervavit: Cherle- Lec. rus propé Romam, florentem Maio. Ese2 i Habe- 592 Hisronr:a PrtANTARUM. 4la[peie. — Habetur alius multó majoribus folis, caule & floribus, magíque incanus, tum etiam magis nu- merofis radicibus, ut commode Illyricus major dici poffit. C/uf. quomodo & Parkinfonus nofter eum denominat. C. Bauhinus Ran. lanug. angufüf. grumofa. radice. majorem. Locus & Hunc in herbidis ultra pontem Caftri novi juxta Ladum amnem Maio meníe florentem & Tempus, fcfe multim propagantem invenit D. Magnol, tum & 1n aliis herbidis fatorum marginibus, foliis. latis, minüs laciniats. * &. Ranunculus chbarephyllos Afphodeli vadice C.B. AMfpbodeliradi ! . Ran. : Jeptopbyllos A[phodeli radice Lol. eM VSUPRUR SAC Col. Autumno & hyeme exit € radice Afphodeli modo € plaribus bulbulis, Olivae magnitudine, rotun- dioribus, in fibram tenuem definentibus compofita ; Ex his fz/s ramofa, primis Bulbocaftani xmu- la, in terram procliva, vel rea, petiolis hirfutis rubentibus, trientalibáfque, & cum foliis Íemipe- dalibus feré, 1nnitentia : in quorum | umbilico antequam caulis exurgat fforz: botrus. extuberat, in medio viridis : Martio veró caule ad dodranus longitudinem fe protendente explicatur, & florem aureum fplendentem pulchrum edit, quinque foliolis rotundis conftructum, luteis ftaminibus me- diis denfis, Quo defluxocaput remanet, quod perfectum oblongum eft, Oliva inftar aut magis pro- ductum, femimbus aduncis denfis cohzrentibus, ut 1n. congeneribus, minoribus multó etíi caput xquale. Caulis veró. hirfutus eft, rotundus, repens, fingularis, raró pluribus quàm duobus vel tri- busalis divifus ; in quo circa fummum foliorum lobi majores longioréfque fünt, brevi petiolo hzren- tes alternatim. Martio floret & Veris fine perficitur ; in collibus Campoclarenfium & JEquicolorum admodum frequens. Loca amat pinguia, herbida. — Acris eft admodum, nec congeneribus cedit, Habetur edam circa Monípelium. Vide Botaz. Mono. Tempus €9 Locus. * 6. Kern oni "pii folio, Apbodeli radice C. B. alter. [axatilis, Afphodeli vadice Col. Park. Col. E radice multis craffis fibris fummo czfpite. haerentibus Afphodeli modo, craffioribus juxta radicis caput, fempérque decrefcentibus, parvis, pollicis longitudine, multis capillaribus fibris intermixtis compofita, Petiolos edit cavos, & 1n 1mo latos circa radicem, Hosen mde riu alter alterum ample&entes, quibus folia infident primm lata, duabus tantüm incifüris divifa, deinde magis profunde tribus lobis, lobis 1píis poftea. tribus dentibus incifis, tandem ad nervum ufque, ut tria £o- lia videantur, 1lláque profundé 1ncifa ac tandem dentata, utrinque hirfüta inferne albidiora. Cases vere emittit teretem, hirfutum, femipedalem, alis divifvm, 1n quo foZie magis divifa & tenuiora, fi- ne petiolo, ex quorum finu ramuli, 1n quibus flores magni, pallidi, quinque foliolis unguis magnitu- dine conftructi, framinibus intus luters fructüs rudimentum virens circumdandbus Aprili menfe: Deinde longum caput fquamofum, feminibus rotundis in apicem definentibus. Locyr. In ZEquicolorum montibus obfervavit Columna faxofis humentibus locis. * 4. Ranunculus grumofa. radice folio Ramunculi bulboft C. B. Ran. grumofa radice. Bononienfis Park. C. B. Ex radice alba, grumoíà veluti ex parvis bulbis fed. firmiter compa&is compofita, fibris oblon- gis intermixtis folia Ranunculi vulgaris bulbofi foliis fimilia, fübrotunda, fed profündiüs diffe&ta, oblongis pediculis donata, leviffimé pilofa prodeunt: inter quz caulis pedalis, hirfütus, rariüs in ra- mos divifus effertur, quem folia 1n anguftos lobos fecta bis cingunt, cujus fummo flos luteus aliorum formá infidet, cui capitulum breviffimis aculeis armatum fuccedit. Locus; Agris Bononienfibus familiaris eft. ; 8. Ranunculus Aftaticus grumo[a vadice Y. Clu. Ram. Tripolitanus Ger. Tripolitamus flore pheniceo J-B. Afiaticus [Fue Tripolitanus forevubro Park. grumo[a vadice flo. pbeuiceo minimo fimplici C.B. Cl. : Folia aliquot à radice producit, unciam lata, duabus parvis laciniis divifa, perorasferrata, lon- gis pediculis nitentia, craffiufcula & fücculenta, glabra vel quàm leviffimé duum venííque ex viridi pallefcentibus prxdita, fübacidi & ingratii1nitio faporis, qui. brevi in acrem & linguam mor- dicantem converütur. Folium caulem imum amplectens majus eft reliquis, & | in tres lacinias divi- fum, quarum fingule cxtera folia quant, & tripliciter 1ncifz, fimülque in ambitu ferratz fünt. Mediusinter hzc affürgit caulis, teres, viridis, non levis, fed quadam lanugine obfitus, quem per intervalla ambiunt bina aut terna fole, minora magííü, laciniata. illo quod imo cauli adhzret, fummo faftigio amplum füftinens flere, Pannonici five Illyrici lorem magnitudine füperantem, licet ejuf- dem quodammodo formz, & proríüs inodorum, quinque [ aut fex interdum ] foliis. conftantem, quz forinfecus phoenicei fünt coloris, interné veró miniad elegantis & fplendents, medium florem ccupantibus plurimis tenuibus & rubris fZazzmibus, quorum apices craffiufculi, initio pulli, deinde cineracei coloris, extuberante inter media ftamina capitello, purpurz nigrz villis obfito, quod in uncialem aut longiorem. amplitudinem tandem excreícens, frequentis feminis rudimento quidem obfitum eft, fed prorfus plani & inanis ; mihi certé nunquam fertile fuit. Multas habet. radiculas, ex uno capite dependentes, breves & craffiufculas, perinde atque Illyricus five Lufitanicus, à quo- rum Lib Xll. - Qe. Herbis femine mudo polyf permis. rum grumofis radicibus non multum differunt, ( funt enim aliz alis longiores ) extrema tamen parte non obtufe, fed fingule 1n tenuem fibram paulatim definentes, folidz, fufci exceritis coloris, inte- Tis albi, ingrati initio faporis, deinde acris Cum Illyrico porró grumofà radice. Ranunculo illud eré commune habet, quód fub caule inter medios TEE. grumos craffiufculus veluti ramulus ena- Ícatur, qui obliqué per radicum interftitia íc porrigens in unumcaput extuberat, 6 quo multe ra- dices fuperioribus pauló minores dependent, é quorum medio caulis exilit, füb quo deinde alius ra- mulus fimiliter prodit, in latus uti fuperior per radicum fpatia fe fpargens, &: novam radicum conge- riem generans : quin & matri five primariz radici adnafcuntur contigui & quafi ipfi infidentes ter- ni ant quaterni fimilium & quafi matri zqualium grumorum globi, quá fane ratione fatis feliciter fe propagat. Habet praterea albas quafdam fibras per craffiorum radicum fpatia fefe explicantes & Ípargentes. Conftantinopoli allatz funt hujus radices aliquot, "Tripolitani pleni floris nomine infignitz. 9. Ramuuculus grumo[a. vadice ramo[fas Ger, C.B. — Ran. Afaticus moMdxxoyG-. féue erumo[a vadice II. Cluf. J. B. — Creticus vel Afiaticus flore argenteo Park. parad. Cla. A. przcedente folo caule differt; qui utplurimum paul craffior & firmior eft, atque etiam maviaadis , ex foliorum quz illi adnafcuntur alis unum. aut alterum proferens ramulum, qui florem primario paulló minorem füftinet. 1o. Ramunculu: gvumo[a. radice flore albo C. B. Afiaticus grumofa vadice, flore albo Ger. Afiaticus «el Creticus flore albo Park. Cla. ; Caule eft pedali, 1n binos graciles ramulos divifo, fummo faftigio fingulares fores albos füftinentes, quibus ( maxime circa oras ) füave-rubens color permixtus eft; f&amzimibus multis flavis oblongiufcu- ]um capitulum cingentibus. Caulem antequam in alas dividitur amplectuntur alia folia in. ternas aut plures profundas lacinias fecta. Reperitur & flore albo, oris rubris, atque etiam flore niveo. — Alia denique fpecies flore radiatim mixto ex rubro & flavo, venis flavis magna venuftate rubrum colorem fecantibus. ir. Ranunculus grumo[a radice flore albo leviter cremato C. B. — peregrimus. grumo[d | vadice 2. Cluf. |. ; A fuperiore differt fois planioribus, caule gracili; circa mediam partem foliis fingularibus, nec laciniats cincto : floris petalis extima parte. magis orbiculatis & leviter crenatis; capitulo brevi. 12. Ranunculus grumo[a radice, flore flavo vario C. B. Ger. Affaticus. flore luteo «vario fimplici Park. Cla. |; i A. 'Tripolitano differt, fo/is in caule in teriuiores & frequentiores lacinias divifis, füperioribus prafertim, florum colore flavo ad viriditatem. vergente, rubellis five purpureis venis virgatim diftin- cto ; ftaminibus florum purpurafcentibus. 13. Ramunculus A[pbodeli vadice, flore [ubpleniceo rubente C. B. Afiaticus flore rubro pleno. Park; flore. pleno miniato Ger. emac. Zdfraticus grumo[a radice, pleno flore 2. Cluf. 'Terna vel quaterna habet à radice prodeuntia folia Afiatici five Tripolitani foli, fimilia, & 1llo- rum inftar incifa, minora tamen; inter qux emergit cauliculus dodrantem pedis altus gracilior quàm "Tripolitana, cui inhzrent bina folia, interdum & tertium pufillum, quorum infimum ternis profun: dis laciniis, per oras ferratis divifum eft ; alterum, quod füpernum & anguftius, quinque laciniis uf que ad medium nervum incifis, quarum fingulz unicam crenam habent, nonnunquam binas aut plures, extima veró binas tantüm. Summo cauli 1nfidet caliculus quinque foliis przditus, gemmam floris amplectens, qui explicatus multiplici foliorum ferie conftare confpicitur ( centum enim & tri- ginta habuit) foris fubphoenicei initio coloris, deinde miniati, interius elegantis rübri miniati ad coccineum tendentis, quorum alia. latiufcula, alia anguítiora, umbilicum floris occupante foliaceo quodam capitulo, minüs miniato. Radix Afiatico fimplici fimilis, aliquot grumis mirioribus con- ftans, & illius inftar propaginesad latera, fed rarius, fpargens. Ranunculus Afiaticus grumofa radice pleno flore 1. Caf. cujus defcriptionem non ex viva plan: ta, fed ex icone vivis coloribus exprefsà nobis non videtur diverfus à fecundo, cujus defcriptionem dedimus. 14. Ranunculus Afiaticus grumo[a vadice, pleno flore 3. Clu. Ram. Afphodeli radice, prolifer. smi: niatus C. B. Ran. Afiat. flore pleno prolifero Ger. emac. Cla. Huic radiculz quinque aut fex, fuprem parte craffiuf(cule ex uno capite dependebant, fuperiori- bus paulo longiores ; € quarum capite prodierunt fola, non vald? diffümilia fuperioris foliis, fed nu- Eee] norá 592 Locus, Tempus. Focus. e cs Hisron:a PraNTARUM. SCREAM RUCEPER TP EL. nora, & pluribus tenuioribüíque laciniis divifa, Caw/i tereti inhzrebant bina folie, quorum infimum 1n tres majores lacinias divifum, & ille denuo im ternas, media veró in quinas minores. Summo cauli inherebat fios, frequentibus, & multiplici ferie difpofitis foliis conftans, quorum alia aliis pauló latiora, coloris, ut pi&tura oftendebat, ( quem nefcio an pictor fideliter imitatus fit) minia; E me- - dio flore-profiliebat pedicellus unciam altus, füftinens alium florem minorem, plenum tamen & e- juídem coloris, non fecus ac videre eft in Ranunculo illo tuberofa & magna radice, cujus flos fla- vus, multiplici foliorum ferie conftans, qui fepe non modó fecundum florem ex primo, fed & ter- tium ex fecundo nonnunquam producit. Ex füperioris autem folii finu natus erat ramulus duobus tenuibus foliolis przditus, cujus faftigio infidebat flofculus etiam plenus, fecundo fere zqualis. , Ego hunc & füperiorem Ranunculum fpecie convenire puto, & utrumque cum Ranunculo Afia- tico primo in loco defcripto, fiquidem flos non naturá feu fecundüm fpeciem plenus fit, fed ex ac- cidenti tantum, ob ubertatem foli, aut plante luxuriem. i 1$. Ramumculus Creticus grumo[a radice flore niveo Cluf. Ram. grumo[a vadice flere niveo C. B. Claf. Ex radice grumofa inftar illius que ex Afia adfertur aliquot f?//a producit fatis ampla, humi quafi in orbem fparfa, fucculenta, viridia, fupina tamen parte albicante colore in viridi velut confpe a in tres lacinias, per oras aliquot crenis incifas, divifa: inter illa quaterni aut quint prodibant caulicul graciles, firmi tamen, brevi quadam lanugine obfiti, quíque ex foliorum magis inciforum quibus ambiebantur, alis alterum plerunque, nonnunquam etiam tertium ramulum producebant parvo uno aut altero folio ornatum, qui fummo faftigio füftinebant fübfufcum calyculum, in quinque foliola fufco villo obfita, divifum : is deinde explicatus florem oftendebat quinis foliis unciam amplis pror- füfque niveis conftantem ( licet interdum quzdam confpicerentur raris venis Íuaverubentibus per oras fparía ) é quorum umbilico emergebat capitulum, fübfufcis ftaminulis infima fede cin&um quod magnam gratiam candido flori conciliabat. 1 Flores explicabat menfe Maio cum Afiatico phoeniceum florem gerente, quibus füccedebat fimile capitulum, non diffimili paleaceo & acerofo femine obfitum, quod inutile qs arbitror. Prater defcriptas plurima alix. hujufce generis feu fpecies feu varietates, magno ftudio undique conquifitz in hortis curioforum enutriuntur.— In. Catalogo horti Regii Parifienfis Anno 1665. edite invenio fequentes. Ranunculus Afraticus grumofa radice, flore fimplici luteo pallefcente, ftriis rubentibus, Ranunc. Afiat. fimplex aureus Ferrarii. Ran. grumofa radice, aureo panno concolor, fundo & limbo rubentibus. Ran. Afiat. flore fimplici melino. Ran. Afiat. grumofa radice, flore miniato per oras luteo. . Ran. Aíiat. flore luteo, lineis albis picto. Ran. Afiat. grumofa radice, foliis intus & per oras pallide luteis, lituris purpureis, alas referen- tibus Papilionum. , Ran. grumofa radice flore 6hoeniceo, fimplici odoro. Ran. Afphodeli radice, flore flavo, venis rubris diftin&to, Bof'vel dictus.: Ran. flore pleno flavefcente, & rubris lineis elegantiffime variegato, Le Serapbique. Ran. Afphodeli radice, flore fanguineo maximo, Le zenfere rouge. Idem flore luteo variegato, Le idt Panaché. Ran. Conftantinopolitanus gigas flore coccineo, Le Geast de ConfLantinople ou le grand Orange. Idem flore eleganter variegato. Ran. Romanus gigas miniato flore, Le Geast de Rome. Idem pleniffimo flore miniato & luteo vario. Ran. Alepus grumofà radice, flore purpuro-fanguineo maximo, Spberigue ou Peone. Idem flore lineis rubris & luteis ftriato, Spberique Panacbe. Ran. Syriacus grumofà radice flore miniato patulo, Sa/azzize. Idem ex luteo pallefcente & rübro mixtus, Le grand Pontife, ou le Salamine Panache. $9. 8. Ranumculi quidam C. Baubino in Prodromo &9. Parkinfono defcripti. t Li 1, Ramuneulus smontamus. [ubhirfutus latifolius C. B. prod. montanus birfutus. latifolius. Park. amont. (ubbirfutus Geranii folio C. B. C..B. srod. " Ex 2 longa fibrofa felisa prima Geranio columbino fimilia, fübnigricantia, mollia, in tres pnrmüm lacinias ad pediculum divifa, & hz in alias trés, hzque in alias fectz, pediculis palmaribus fubhirfutis donata prodeunt, quorum tamen fuperiora latiora & acutiora: inter qux Cawiis feíqui- cubiralis, cavus, ftriatus, pene glaber; in ramos brachiatus effertur: quibus flores parvi, pallide lutei quinquefolii infident: his femuma in capitulum congefta fuccedunt. Hic in humidis montis Mutetz. provenit. 2. Ramunculus smontanus lanuginofus foliis Rammceuli gratenfis vepentis C. B. Park. C. B. trod. j i : "CE . . Radicem habet fibrofam, rufefcentem,, à qua cum caule tenui, cubitali, lanuginofo, füperné in zlas divifo prodeunt fo//a pallidé virentia, catu mollia, pediculis palmaribus, lanuginofis donata, in- -— [lar L] Lib. XII. - De Herbis femine nudo polyfpermis. | 5 95 ftar Ranunculi pratenfis repentis, in tres primüm lacinias, oblongis pedicellis donatas, & hz in alias acutas per marginem crenatas, divifa. Flos aureus quinquefolius. Priore rarior eft, & in altiffimis montibus, ut 1n. Belkez Marchionatüs reperitur. J. Bauhinus hunc fynonymum facit Ramunculi (ui magzi, valdà biruti, flore luteo: At defcripti- pori, ones non conveniunt. * 3. Ranunculus montanus Betonica foliis Park. Park. Multa é radice plurimis fibris albis compofitá emittit fo/;z latiufcula & oblonga, venis feu nervu- lis crebris faperficiem velut rugofam efficientibus, intertexta, pediculis brevibus donata, circa. margi- nes crenata, extremitate rotunda, Betonicz foliorum 1nftar, illis tamen minora, fuperné atroviren- tia, inferné argentea. In horum medio feu centro exurgit caulicu/us nudus, palmi altitudinem vix excedens, in faftigio florem geftans fingularem, parvum, quinque foliolis mucronatis albis compo- fitum, apicibus in medio luteis; totidem calicis foliolis viridibus fuftentatis. — Semisa. ut in aliis Ra- nunculis in capitulum echinatum congefta, Tota planta, fo/je & radices, amara initio, deinde va- lidé adftringentia. In Alpibus, nimirum in monte Sezis, quem fuperant qui € Gallia in Italiam iter faciunt, à Pille- Lecw: terio inventus, & ad Lobelium tranímiffüs eft. Habetur in Catalogo horti Regit Parifienfis. * 4 Ranunculus Gerami tuberofi folio C. B. prod. Parle Radice eft fibrofa caulibus multis, cubitalibus, viridibus, lavibus, ftriatis & ramofis: fo/is à radice pediculis palmaribus donatis, uncias fex longis latífque, fuperné atrovirentibus, foliorum Geranii tuberofi inftar in multas lacinias, fed longiores & latiores, ad pediculum divifis, & rurfüm in alias Íciflis : at in caulis fummitate 1n fegmenta graminea partitis, F/ores in ramulorum fümmis plu- xs pam, lutei, multis in medio ftaminibus; quibus capitulum parvum rotundum cum feminio fuc- cedit. Non long? Patavio in Arqua, ubi Petrarche fepulchrum legit C. B. Locus * s. Rammculus [axatilis magno flore C. B. Park. C. B. prod. Radix ex oblongis fibris capillaribus compofita eft. Foliz habet ad radicem plura, oblongis pedi- culis nonnihil lanuginofis donata, unguem vix lata, in tres parvas lacinias, & hz in binas vel ter- nas acutas, divifa ; 1nter quz cauliculus palmo minor tenuis, lanuginofus, cujus fummo flos magnus aureus, fplendens, quinquefolius, multis in medio ftaminibus rufefcentibus, infidet. , Circa Monfpelium in faxofis crevit. Locus. * (6. Ranunculus (axatilis. foliis. fubrotnndis C. B. Park. C. B. prod. Radix xa fibras oblongas, capillaceas abit: Folia per terram: fparíA, fübhirfüta, craffa, pedicellis uncialibus donata, vix unguem lata, in petiola parva, fübrotunda, & hzc in alia dividuntur : caw- liculus tenuis, lanuginofüs, fex unciarum, ad exortum ftatim dividitur: flo luteus, quinquefolius, multis ftaminulis donatus. Eodem quo prior loco reperitur. An hic à pracedente. differat inquirendum. * «4. Ragunculus minimis (axatilis biv[utus C. B. Park. C. B. prod. Radice s pufilla, capillari, circa quam foliola plurima, in tres lacinias fübrotundas & per margi- nem incifas divifa, longis pedicellis hirfütis donata : inter quz cauliculus duarum triámve unciarum hirfütus exurgit, florem luteum aliorum Ranunculorum fimilem multis in medio croceis ftaminibus füftinet: eui capitulum parvum ut in aliis füccedit. Non long? Monfpelio ad Lattes provenit. Tod: * 8. Ranunculus *villfiffimus Mon[peliacus C. B. prod. Park. C. B. prod. . Radice eit fibrofa, rufefcente: foliis ex eà prodeuntibus craffis, villofis, parvis, in lacinias primüm ternas, alias fübrotundas, alias acutas, & hz in alias incifis, & per marginem crenatis, quz veró in caule funt in oblongas & acutas & quafi aculeo armatas lacinias, fed longitudine impares dividun- tur; inter quz caulis palmaris, in breves alas brachiatus, quibus fingulis folium in plures lacinias di- vifum fubjicitur. Flos aliorum Ranunculorum formá, medix magnitudinis, lutei coloris eft. "Tota planta ob pilos rufefcentes molles villofa & rufefcens eft, & Mon(peffuli in faxofis reperitur. Dubitat D. Mag! an. hxc fit Ranunculi diftincta fpecies an varietas tantüm. Ran. faxatilis mag- no flore. g. Ranunculus montanus. folio Aconiti magno flore C. B. Ran, mont. major fiore luteo Eyft. ^ CAP. Lectt. Tempus. Locus, 596 Hsu GRuWUPq'aWwvr AUG Ww. C A4 r. IV. De Herlbis quibufdam Ranunculi capitulo & calyce, fre polypetalo, C9. prim De. Ranumculo Rute folio. Ranunculus pracox Rute [fue Coriandri folio Park. parad. Ram. Rutaceo folio, flere [uaverubente C. B. praecox Rutaceo folio Ger. Caf. Olia aliquot à radice producit multifida, Rute foliis non valdé diffimilia, molliora tamen & magis viridia : fipres autem habet amplos, ante ipfa folia emergentes, forinfecus dum initio emergunt ad fuaverubentem colorem tendentes, interné candidos, duodenis aut pluribus foliis conftantes, umbilicum occupante capitulo viridi, ut in reliquis hujus generis, cinéto multis al- bicantibus ftaminulis,quz flavos apices habent, fine odore: Hos fuftinet. cau/iculu: teres & initio pur- puraícens, deinde ex viridi pallefcens, quem ambit unicum plerunque folium, ( raró plura) exiguum, duabus aut tribus laciniis divifüm, latá bafi cauliculum ample&ens: Floribus deciduis fuccrefcit illud capitulum, & in [ema craffiufcula evadit. 'Thorz Valdenfium femini pxné fimilia. . Nafcitur in inferioribus red jugis & vicinis montibus, fingulari radice craffiufcula przditus, € cujus capite aliquot craffiores fibrz dependent, in hortos autem tranflatus multis adnatis fefe pro- pagat, multóque frequentiores fibras fpargit. Floret in hortis plerunque A prili, nativo loco ferius. In Catalogo horti Regii Parifienfis habetur, Ranunculus Rute folio ferotinus, flore aureo plemo. Car. V. De Flore Adonidis, Donidis floris meminit Ovidius yo. Metamorph. qui Anemone effe à multis creditur ; alii huic id nomentribuunt. Quibufdam hec herba ex£ "Theophrafti à floris flammeo igneó- que colore ceníctur; qui inter flores vernos & odore carentes eam recenfet, 6. Liff. 6. A. x. Flos donis Park. F. Adonis flore vnbro Ger. F. Adonis uulgà alüs Erantbemum J. B. 4- donas bortenfis flore saimore atrorubente C. B. 2Abonis ffotuer, Tien S paitBes, Radix ei alba, fimplex, minimo digito tenuior, fpore lerbaceo & nonnihil naufcofo, 7. B. Caa- Ies cubitales aut fefquicubitales, inferius hirfuti, erecti, teretes, ftriati, tubulo angufto perforati, glabri, ramofi, ad intervalla foliis alternatim pofitis veftiti, ramulis crebris € foliorum alis exeuntibus, &c caulem spfüm altitudine füperantibus. Fo/ia Chamzmelinorum magnitudine & divifürá, in anguftas & acutas lacinias diffecta, hilaré viridia, glabra. — Flores in. fummis caulibus & ramulis finguli, pedi- culis fatis longis, é calice quinquefolio unà cum flore deciduo, pentapetali, fzpius octapetali, intenfo cruore faturati, cum multis intus fawemulis apices obícuré coeruleos geftantibus. Florem medium occupat capitulum Ranunculi, in longitudinem productum, multis feminibus majuículis in acutos apices definentibus, per maturitatem etiam virentibus compofitum. | Flos hortulanis noftris 30fjea- fànts epe, i. e. Phafiani oculus, ob colorem dicitur. Inter fegetes frequens in exteris regionibus ; aiunt & in Anglia fponte provenire fed rariüs, mi- hi certé nondum occurrit. "Adonis flere luteo non alia in re quàm floris colore à prxcedente differt. 2. Flos Adonis 2, Cluf. A4douis fylu. flore pheniceo, ejí[que folis longioribus C. B. C/uf. Sinis habet priori caules & folia, fed dilutiüs virent : caules etiam rarioribus alis prediti. Foliz pauló molliora, nec adeó multifida : flores longioribus folis conftant, & coloris funt phoenicei, di- lutiores etiam quàm funt Anagallidis flores, villis nigris fimiliter umbilicum occupantibus, in quo fta- tim, vix etiam aperto flore, caput extuberat, in majorem deinde longitudinem excrefcens quàm fuperioris, illóque gracilius, fémize tamen conftans adeó fimili, ut neutrum ab altero diícerni queat. Radix fuperiori feré fimilis, quodammodo flavefcens inftar radicis Fumariz, fed fugacior alterá, quemadmodum & tota planta. : d Sponte frequentiffima nafCitur inter fegetes, in Gallia Narbonenfi, univerfa Hifpania, Italia, ínque Auítria & Moravia. à; —. Flores ejus qui flore eft phoeniceo in vino infufos & potos ad dolores colicos & nephriticos lenien- dos utiles effe experientiá compertum fcribit Parkinfonus in ParaZ. C A P. Lib. XII. «De Herbis. femine nudo poly[permis. 597 C A4 p. VI. i. Buphthahmum Dodongi, aliis Confiligo tenuifolia J. B. Buptbalmum [roe Helleborus niger feru- laceus Ger. Helleborus miger ferulaceus Pack... Hellebor. miger tenuifolius Buphthalmi flore C. B. gicliotu dene. DES, 1 ON abfimilis Hellebori radici hujus fibrofa radix, quz ficca, qualis in Officinis proftat, feíquipalmaris, fibris nigricantibus conftat, tenuioribus quàm Hellebori nigri radix, à ca- pite magis etiam divulío penc fapore amaro przditis, non parvam tandem acrimoniam relinquentibus : caules aliquot proferens fpithamzos, ftriatos, tenues, in quibus fo//z, tenuiffima dif- fe&a, Floris Adonidis modo, fapore fübamaro, odore ubi atterantur digitis infuavi. — FJores pul- chri, flavi, nullo excellente odore, ex foliis fedecim, oblongis, ftriatis, acuminatis, circa mucronem nonnihil crenatis compofiti : in medio amoena plurimorum ftaminum partim. herbidorum corona capitulum circumftat, oblongum, echinatum ut. Ranunculis ; feminibus acutis compreffis:: fübfunt flori quina folia viridantia hirfuta, Clufius vulgarem ait omnibus apricis collibus, & ficcioribus utriufque Pannonig & Auftriz gra- r5; mineis campis. Maio aut Junio floret. : Radix amara eft & acris, & venditur loco radicis Hellebori nigri, féd deleterium eft. — Verrucas riz». tollit ut Ranunculus. D. Pa/mer. * ^. Helleborus niger ferulaceus (rue P[eudo-Heleborus, caule geniculato, flere magno inflar Tu- lipe Mentzel. Differt omnino à precedente: hic enim longé per omnes partes tenerior eft & humilior noftro in Marchia Brand. circa Francofurtum copiofiffimé crefcente. Huic idem videtur Bupbtbalmum peregrinum. Alpin. exot. Alpin. poste hec lanta multis caulijus rectis, rotundis, gracilibus, fed ab una radice obliqué a&is, denfis, tricubitalibus, colore viridi nigrefcente. FwZs plura habet, qüadantenus Foeniculo fimilia, jucundo virore oculos delectantia : in cauliculis verà. flores cernuntur, aurei coloris fulgefcentis, du- plo Anthemidis majores, à quibus fiunt femina parva, oblonga, tenuia, nigra. Radicei fübfné longz, graciles, fübnigrefcentes. — Vb VO Perennis eft, hyemííque frigora fpernit. Vere & totá etate, & ufque etiam in hyemem floret. Plantam hanc prater rationem Hellebori nigri fpeciebus accenfent, càüm neque notis genericis, neque facultatibus cum Helleboro conveniat. Dodonzus enim hujus radices per inferna minime purgare experientiá didicit. Car. VII. De Mafva. M'AS Latinis quafi Molva quód alvum molliat, ut inquit Feftus, fzcandüm tritum illud Scholas Salernitane verficulum, - Dixerunt Malvam Veteres quia molliat alvum. Graecis etiam Maas dicitur X9 $$ gaAdex» ob eandem rationem. Utrumque Etymon improbat Cafp. Hofmannus, nec tamen meliora fubftituit. Note Malvz chara&teriftice funt calyx oétaphyllos, feu geminus, exterior in tres, interior in quinque lacigias divifus, folia integra, fcmina in rotulz aut cafcoli formam circumacta. 6 x. Malve fylveftres aunua, 1. Malua crifpa J. B. Ger. Park. parad. foli crifpis C. B. €&urleb 02 3rency €9allotu, " Hümanam altitudinem affequitur & in ltiore folo etiam excedit, caule craffo, tereti ( quamvis J. Bauhinus, nonnihil angulofüm faciat ) viridanti & non raró in apricis rubenti, glabro, rigido, ali- uantülum concavo, aliàs medullá copiofa far&o, ramofo. — Folia palmaribus aut dodrantalibus pe- dicilis, altera parte hirtis, altera glabris, appena, per intervalla caulem ab imo ad fummum ufque alternatim-pofita obveftiunt, Malvz vulgaris majora, brevibus pilis hirfüta, non tantüm laciniata, verumetiam 598 Locis. Tempus RO) Locus. ———— HisrORt:Aa PruANTARUM. verumetiam crebro flexu reflexüque per oras crifpa & arguté denticulata. Flores conferti ad pedi- culorum quz folia fuftinent. exortum brevibus plerunque petiolis [ nunc finguli fingulis, nunc com- muni pediculo plures ] infident, haud majores quàm Malvz,, fylveftris putnilz: aut provolutz, colore ex dilutiffimo rubore albicante, quinque foliis cordatis, lineis intus purpurafcentibus, faturatioribus ftriatis, ad ungues ut in reliquis Malvis Junctis, compofiti : calice hirfuto virefcente 1n quinque feg- menta acuta divifo: 1n quo etiam corinivente füccedunt in orbem congefta femizz Malvz jam dictz. Cali fübfunt tria an puit folia ut in aliis Malvis. Radix fübeft dodrantalis aut longior breviórve pro ratione foli, (urculofa, alba, mediocriter craífa, fapore grato, & ut reliqua planta glutinofo. Ánnua eft planta, femine deciduo fe quotannis renovans. De loco natali nihil invenio. — : 2. 4Malva trimefhris Clo: trime[lris flore cum. unguibus. purpurers J.B. ftia Hifpawica Ger. Mala folio vario C. B. Pm. eeffiva [roe trime[lris Park. forté etiam Malva Hifpanica flore varieo amplo ejuídem. Pedali alatudine crefcit hoc Malvze genus, cavJe rotundiufculo, tereti, viridi, lanugine tamen ali- quantulüm obfito, quem rara, & nullá certá ferie diftributa ambiunt fzlie, tenella, viridia füperne, inferné dilutiora ; infimo cauli adnata, circinatz fermé rotunditatis, in ambitu ferrata; fupremum caulem & ramulos amplectentia anguloía funt, ad foliorum Althzz formam pané accedentia. FJo- 7es fummis ramulis inhzrent, fatis magni, quinque foliis extima parte lunatis conftantes, purpura- Ícentis coloris, unguibus faturatiore purpura infectis, prodeuntibus ex umbilico ffamizibwr pallidis, villis purpureis : Sezzez 1n foliaceis capitulis planum. — Radix parva eft, candicans, tenuibus fibris pradita, annua tamen, aut potius trimeftris, quam fübíequens hyems corrumpit. Malva Hi[panica flore carneo amplo Park. Formá externá & crefcendi modo vulgari Malvz perfimilis eft, caulibus rectis, duos tréfve pedes aliis, multis ramis brachiatis affurgens, ab 1o ad fummum ufque foliis obfitis rotundis, Malvz vul- garis fimilibus fed rotundioribus, tantillo minoribus, minüfque divifis, inferioribus majoribus. Flores € foliorum alis exeunt, copiofi, pentapetali, carnet, cum piftillo in medio concolore. A vulgari Malva floris przcipué formá, qui huic longior eft & ad margines magis expanfüs Campanulz in modcm, ejufdémque colore incarnato feu pulchré rubello differt. Floribus fuccedunt orbiculi, fe- minibus nigricantibus, vulgar fimilibus fed minoribus, ar&é ftipatis compacti, Radix tenuis, longa, quotannis marceícens. : Ex Hifpania ad nos delata eft. Müror cur Morifotius hanc Malvam perennem faceret, cum Parkinfonus annuam effe affifirmet. * gs Malva folio vario C. B. prod. Malva ffellata J. B. E mt huic tenues cubitales vel bicubitales, ramofi. —Fo/is priora in tenella planta funt ex longis pediculis parva, rotunda, ferrata; ubi autem adolevit, per ramos ex brevioribus foliis in fatis ma- gna, [ evadunt ] in tres partes divifa, quorum quzdam fàgittam exprimunt. Saper ingratus, non- nihil vifcofus. —.F7os magnus, purpureus, ftriatus, quinque foliis cordatis conftans : in medio piftillus: albus, ex mulus apicibus compofitus. Ejus cz/;x prior membraneus, uti & fecundus, in quo cufpi- des quinque ftellam quodammodo. exprimentes. Sez quale vulgaribus Malvis. "Tota planta hir- Íüta. [ Radix fubeft alba, fibrofa. ] Argentinz in horto Friderici Meier vidit ^. B. Malva folio vario C. Bauhino in prodromo defcripta & depicta diverfa videtur à Malva trimeftri C/af. quam in pinace Malvam folio vario appellat. * 4 Malva birfuta folio cordato Morifoni. Morif. Caules edit multos, hirfutos, bicubitales & altiores; quibus adhaerent fo/ie cordata, mucronata in ambitu leviter ferrata, pediculis etiam hirtis, brevibus innitentia: ex alis prodeunt pediculi alii bre- ves fuftinentes f/zres pentapetalos, floribus prima majores, fecundz veró minores [ quid per voca- bula primue & [ecundze wtelligat non capio ] diluté rubentes: quibus fuccedunt, caícoli aut placen- tülz 1nftar, multa femusa femilunaria. rotatim cingentia ftylum nutritivum, Annua eft planta. Floret Julio & Augufto: femina perficit Septembri & Octobri, Semina hujus ex Afia habuit De- fcriptionis autor. * $& AMalva auma votundifolia, floribus omnium mitima albis. pentapetalis, verticillatim genicula ambientibus Morifoni. Morif. Hzc Malvz fpecies afcendit ad alitudinem quatuor aut quinque pedum, atque in fingulis geni- culis plurimos edit. /fofculos, albos, pentapetalos, omnium minimos; arcté & verticillatim caules ad íingula genicula amplectentes, quafi abfque pediculis: floribus fatifcentibus fingulis fingula fucce- dunt capitula, ex plurimis feminibus femicircularibus, cortice rugofo tectis, rotaum feu circulariter ambientibus ftylum nutritivum, — Folie inferiora fünt rotunda, laciniata & crifpa, füperiora oblon- ga, finuata. Flores funt parvi, quinis parvis imó omnium minimis petalis albis conftantes: quibus dense circa genicula difpofitis füccedunt circuli feu calcoli minimi, arcté geniculis adhzrentes. Plan- ta eftannua, qux poftquam multiplicia, imó infinita femina ediderit, totaliter perit. 4 6. v Lib. XII. "De Herbis femine nudo poly permis. 399 * 6. Malea anmua bir[uta, foliis bedere inftar angulofis Morifoni. AMorifun, Caules hujus fant admodum hirfüti, quin & fo/ia eorámque pediculi quibus innituntar hirfütie pa- riter Ícatent : fores habet minores, pentapetalos, at fingula petala deliquium patiuntur, adeo ut bi- fida in extremitate appareant: hifce fingulis finguli orbiculi cafeiformes füccedunt, in quibus con- Ípiciuntur plurima femina circulariter ambientia ftylum nutritivum. Planta eft annua, florens aíta- te, atque femina versüs ejufdem finem perficiens. $ 2. Malve fylveflres perennes. A. 1. Malva vulgaris Park. fylveffris Ger. fylveffris folio femuato C. B. vulgaris flore majs filio fimuato J. B. €ommon 9pallotus, lgaris flore majore, Radice fimplici, alba, paucis fibris capillata-alté in terram defcendente, fapore dulci & vifcido pradita firmatur. Caules lefquicubitales & altiores, ex eodem radice plures, teretes, hirfuti, medulla farcti, ramofi, minimi interdum digiti craffitudine feré. Fwas Ímgulatim per intervalla caules ve- ftiunt, pediculis przlongis infidentra. Flores ex alis foliorum exeunt plures fimul, pediculis longis, tenuibus, hirfutis, ampli, purpurei, faturatioribus lineis ftriati; quinque foliis cordatis ad ungues jun- &is compofiti, [ unde & flores integri decidunt ] cirris purpurafcentibus medium occupantibus. Cz- lix, qui florem antequam aperitur obvolvit, quinquepartitus, arcté connivet, & quinque lineas emi- nentes oftendit, quemadmodum. Pentaphylli c/ix.. Quinque hac calicis folia tria alia exteriüis cir- cumfítant, Semima imul juncta compreffi orbiculi umbilicati feu cafeoli formam imitantur. Folia Malvz vulgaris ima rotunda, in caulibus laciniata, atrovirentia, circum oras crenata, brevi & vix conípicua lanugine hirfuta. Ad fepes & erem ínque locis ruderatis. : " Locus. Variat interdum floris colore albo, quz Malva vulgaris flore albo Par£. A. a. Malva [yloeftris minor Park. fylo. pumila Ger. fylv. folio rotundo C. B. vulgaris flore mi- nore, folio rotundo J. B. &malt vifi 9paitoto, o2 3Otoart 2Dalioiu. Hzc omnibus füis partibus precedente minor eft. RzZix non minis alté in terram defcendit, ut difficulter extirpetur. Cau/es tenuiores, infirmiores & in terram reclinati, hirfatiores etiam verüm la- nugine breviori, medius tamen non raro erigitur. Fo//a mipora, rotundiora, quxq; in fummis cau- libus fünt minüs laciniata, praterea nigricant magis, & canitiem quandam oftendunt./ Verüm prz- cipua differentia eft in floribus, qui multo minores funt, & ex pallida purpura albicantes, purpureis lines ftriati. As Hc non minüs frequens eft przcedente, 1n eifdem locis proveniens. Herba humectat, emollit, lenit dolores, urinz acrimoniam mitigat: in tumoribus maturandis, doloribüfque fedandis extrinfecüs adhibetur 1n. cataplafmatis; ad alvum leniendam & dolorem ne- phriticum mitigandum in clyfteribus. Pracipua ejus vis eftin emolliendo, ut vel ipfum nomen arguit. Ob lentorem fücci fyrupus & conferva medentur dolori calculoforum. Ob calorem illum mo- dicum quem habet eft remedium colicum in infantibus in butyro frixa.. Hoc in. propriis liberis ex- pertus fum. C. Hofman. in De Medicam. Officin. Eadem habet S. Paulus. Deco&ti vel aqua defüllatz foliorum Malva 2üj cum íyrupi violacei 31f. urinz ardorem & acrimoniam mitigat & reftinguit illico prima dofi. Grwlizgizs in praxi, nec fe aliud 1n hoc morbo przfentius remedium nóffe fcribit, cui noftra quoque experientia füffragatur. D. Hw/fe. — | AdDyfuriam, K Decoct. Malvarum cum Syrupo Violarum. Hoc remedio femetipfum curáffe fc teftatur Foreftus, D. Ha/fe. Vires. * 4. Maloa Betonice filio Bocconi &* Zanoni. Boccon. Humilis eft hec Malvz fpecies : Cauliculo palmari & bipalmari, infirmo & per. terram ftrato, feu versüsterram rechnato. Felis in longioribus guae Betonice formá conítat, minoribus 1n ambitu crenatis, circa cauliculos paucis; € quoru finu pediculus exit longus; ffofculum fuftinens Malvz vulgaris facie purpurafcentem, fübeunte femine Malvaceo. Hetruriz alumna eft hec Malva, quam in pratis illuftriffime Gaitanz gentis Terriccio dictis, Lonw. non fine txdio & moleftia multarum circuitionum quafi latentem invenit Paulus Boccone. * 4. Malva Americana C. B. prod. C. B. prod. Radicem habet oblongam, albam, fibrofam; caulem angulofüm, ftriatum, lanugine levi obfitum: folia viridia, tenuia, pleraque femicircularia, uncias duas longa, tres lata, fuperné angulofa feu finuata, per ambitum leviter crenata, pediculis palmaribus hirfütis donata ; flores albidi unà cum femine Malvz fylv. pumilze fimiles funt. M * 6. Malva 600 Locus. Malva. vofea folia ficüs. Vires. HisroniA PrANTARUM. "oo $. Malva montana Payk. bederaceo folio C. B. Ima hujus foZa Malvz vulgaris foliis qualia fant fed longiora in fübrotundas lacinias non tamen profundé incifa, hederaceis foliis nonnihil fimilia, CauJis & minor eft & humilior quam vulgaris Malvz, foliis minocibus amictus, & fuperiora verfus minoribus & rotundioribus. F/eres & (emina vulgaris Malvz fimilia, nec radix difpar. 6. Malva Sicula. foliis mofchatis crifpis Bocconi, Boccon. Caules hujus plante non femper humi procumbunt:. Folia undulata funt & craffà, Malva vulgaris magnitudine, fuavi quodam odore Mofchi fragrantia ad bafin: quin & eorundem | pediculi fingulis appendicibus five unguibus cinguntur. .F/es pallidus, ad Citi colorem accedens. Semen Bam- m par. Ád Agrigentum & Saccam viget plurima locis argillofis. Sufpicor banc plantam ad. aliud genus pertinere nimirum ad Bammiam mofthatam. $. 3. 4dMalva bortenfes feu Rofee. 1. Maloa refea [roe bortenfis Y. B. Mala bortenfis vo[ea fhmplex. & multiplex. dicer[orum. colorum Park. parad. 7Makva bortenfis Ger. Mal. vofea folio [ubrotundo C. B. c Mal. vofea fol. fub- rotundo, flere pleno ejafdem. 3oofipbocks fingle anb bouble of bivcrs rofours. "f. B. Hzc fi, ut Rofz, nares conciliare, nulli dubium quin de praftantia & pulchritudine cum ipfis rofis certare poffit. Ceterüm Arbufcule magnitudinem affequitur, füpite craffo, folido, hirfuto, ramis aliquot brachiato. — Folie alternatim longis mediocriter & lanuginofis pediculis ex. caule ori- untur, fingula, lata, infima. & primó erumpentia rotunda, füperiora in. caule angulofa, quinque feré aut feptem interdum divifüris infecta, in ambitu crenata, faprà obfcuriüs virentia, infrà albidiora, utrinque pilofa [faperné in nonnullis adeó brevi lanugine ut vix poffit difcerni :] ex quorum alis flores emicant [nunc finguli, nunc bini terníve pediculis brevibus] fücceffive plures, pentapeta- loides, Rofx magnitudine: colore vel rubro, vel puniceo, vel faturo fanguineo, "i carneo, vel albo, interdum luteo, iíque modó fimplices, medium 'occupante cono. apiculis fübluteis. & purpurafcen- tibus przdito, in multa foliola flori concoloria fe explicante: modó multiplici foliorum fcetu luxu- rantes: infident antem hi calyci geminato [utrique in quinque lacinias fe&o] cana lanugine pu- befcenti, feménque poft í& relinquunt in paftilli formam. compreffum. | RaZix longa, alba, lentum mucorem remittit, non alio quàm Malvz fylveftris fapore. Blec planta in bortis folo letiere fata. c diligenter. culta. infignem. altitudinem a[fequitur pr omnibus quas apud wos ob[ervaverim plantis ere&is. C [uis fe. viribus. [uftentantibus. fuperficie ammua, [eu [lve- fFribus, feu. bortenfibus. Secundo à fatione anno caulefcit & floret. Caules quotannis intereunt, radix perennat. Hujusetiam fpecies invenitur folio amplo Ficüs, profunde laciniato, quz Malva rofea fimplex peregrina Ger. Mal. rofea folio Fictis C. B. Malvam roftam folio Ficus alteram. C. B. in. Prodromo deferiptam ab hac non differre exiftimo, nec enim plantam integram vidit, nec füfficientes diftin- éonis notas adjecit. 2. Mal'va bortenfis feu vo[ea folio [ubrotundo caulecens flore fimplici minore luteo pallido Morifoni. À priore differt parvitate partium, & flore pallidó luteo, duplo minore. Semen hujus com- muniavit D. Robertus Huntington, qui etiam femina fequentis plante. Halepo tranfmifit. 3. Malva rofa fulio fubrotundo Chalepenfis, acaulos, flore pallidà. luteo Morifoni. Radice perenni, floribus eorüámque magnitudine feminibüfque neutiquam à majore Malva hor- tenfi, lutea, procera diftinguitur, fed quód flores plurimos, pentapetalos, pallide luteos juxta ter- ram producat, abíque ullis feré pediculis quibus innitantur; juxta terram etiam femina Malvz hortenfis feminibus 1n omnibus, etiarn pené magnitudine paria profert, qux aliquando exiguis & vifu non perceptibilibus adhzerent pediculis, humi procumbentibus, aliquando caulibus pedalibus & fcfquipedalibus donantur. Planta dicitur &24A€, non quód deftituatur omnino caule, fed quod fit adeà brevis ut raró aut nunquam appareat, ut in Carlina &siae, &c. Semen Halepo tranfiniffum eft. Malva rofea eifdem viribus pollet quibus vulgaris. Ejus flores coquunt in vino veteri, quo porrigines abfumunt & fanant. Car. bert. Utuntur etiam ad Eryfipelatis rubores compefcendos ; imprimis rubentibus rofis, fecuti coloris fimilitudinem. Ego Gnquit J. Bauhimus) in ficcitate & ardore. lingux & faucium horum decocto fehciter utor. E. Malvz herbz Rad. Sem. q. v. (an. p. eq.) cum farina Hordeacea in aqua coquo; cui admi- fceatur oleum Olivar. vel Rofàr. Ex hice omnibus conficiatur emplaftrum, & imponatur locis aifeétis ; id quod non fine magna utilitate fiet in tumoribushepatis, lienis & matricis: nam refol- vendi diícuuendi & emolliendi calidos abfíceffus vim obtinet hujufmodi medicamentum: idem emplaftrum Lib. XII. e TUM f os nudo polyf permis. emplaftrum facris ignibus & aliis id genus inflammationibus auxil refigit. "Trag. lib. 1. cap. 119. p. 368. | Invenio in Ádverfàriis meis idem emplaftrum in frequent ufu effe in. Nofocomiis Italicis ad in- flammationes & tumores ardentes mitigandos & compefcendos. D. 7azcred. Robinfuz. Novi ego unguentum fimplex é Malve hortenfis foliis in Butyro Maiali non. fàlito deco&tis & colatis paratam ad Eryfipelata & 1gnes facros magno facceffü adhibitum, ut polt alteram vel tez- tiam inunctionem ea compefcere, exanguere & fanare foleat & rariffimé £llat. latur, & 1mpactos corpori aculeos $. 4. Malve arborez. 1. Malva arborea Vark. j. B. arborea, Veneta dicla, parvo flore C. B. maritima arb. Ven. ditta parvo flore Morifoni. Sripite adolefcit craffo, ligneo, quaternüm ant quinüm cubitorum, [aliquando denüm aut plu- rium, fecundüm folum cui committitur. 7Morif.] e$ interdum craffitudine, ut ambabus mamibus vix illum comple&aris Park. perenni, folido, brachiato, füperna parte folis veftito ampliffintis, füb- rotundis, Malvz vulgaris fimilibus, circum. oras interdum finuatis & quodammodo crifpis, fuperneé viridibus, ad tactum mollibus Althzz modo veluti pánnus holofericeus. His minora alia prope finus alarum fuccedunt. — Alz laterales inter folia frequentes oftendunt, pediculos oblongos, firmos, qui obfidentur floribus Malvaceis, lzté rubentibus & circa media ftaminula capillacea, ungue tenus maculis faturatiore rubro infectis, ac radiatim difperfis notatis, — Radix valida eft, & multis craffis fibrarum proceffibus firmata, — Semiza tum formá tum crefcendi modo Malvz vulgaris fimilia, fed dupló majora & craíiora. Camerarius tum alibi in Ttalia, tum frequentem itinere quo itur Pifis ad Portum Liburnum à fe inventam fcribit: nobis 1n itinere 1llo non comparuit. Ali in litore Veneto ique '"Tyrrheno & Africano naíci referunt, ubi per multos annos durat. Secundo à fatione anno apud nos floret, per hyemem recondi debet n& à fiigore & pluvia cor- rumpatur. Et hzc eft. (inquit J. Bauhinus) Malva illa arborea, quam Rauwolfius Halepi ab incolis veteri Arabico nomine Har dici fcribit, füb cujus gratiofà umbra deambulare liceat. A. *. Malva arborea maritima moftras Park, a&ngliff) &ca-Qpallotu. Priori non valdé diffimilis eft; /fipire fecundo anno lignofo, humani brachii craffitudinem zquante, colore grifeo aut canefcente ; fo/iis quim illius minoribus, faperné magis incanis, & [füpe- diebus minus rotundis, [íeu. magis tied] Flores non ità ampli, pállidi, féu dilute ru- entes. . Mulus 1n locis obíervavi, v. g. in infula Portlandia propé J/ejg;ewtb Dorceftrie oppidum : circa tuguria propé Harff/am arcem 6 regione Vectis "o In Caldeix infulz Wallie adja- centis rupibus copiose ; in Baífa infula in zítuario Edinburgenfi: Addit D. Morifonus Dezzy in- fulam 3 mil. à portu Regio, quinque à Briftolia diftantem. Vulgare quidem, fed tamen magnz efficaciz medicamentum, quod tonfillis malé habentibus ex floribus Malvz arborez & la&te paratur, quo gargarifmatis loco utimur. Sis. Pulls. Do&us quoque fum flores Malvx arborefcentis pulverifatos & cum melle defpamato, & Alumi- nis tantillo, quantum lingua ferre poffit miftos, ac gingivis illitos, efficaciffimum efle remedium contrà omnem putredinem gingivarum, contráque ipfum Scorbutum. Ie. Habui ex excerptis D. Edv. Halfe. Car. VIII. , De Altbea, frve Ibifco. Lthza 'Ax?eis, vel ut conftanter apud Galenum legitur 'A&$fz, ab Z49G- remedium vel éAjaiyey medendo nomen accepit. Diofcorides lib. 3. c. 163. "Qvipazseg 3 "AASala Jd Tb m- AvaySis x uias duris. — Althza veró nomen inditum illi eft à multiplici excellentique quam in medendo przftat utilitate, Bo. 2 Stapel. Althza folio productiore minüfque rotundo item molliore & magis incano, adde & loco natali in paluftribus & maritimis à Malya differt. Ef £ Á. 1. Altbea 601 Locus. Locus. Vires. 602 Hisront:A PraNTARUM. Locus. Vires. Á./— x. Altbea vulgaris Park. Alibea Ibifeus Ger. Diofcoridis d Plinii C. B. Altla. ffoe Bif- malva jJ. B. 9'pattff-9alíotus. J.B. Ex Malvarum familia prezrogativam tulit Althza, utilitatis multiplicis nomine commendatior ; radicibus multis nixa, bene habitis, albis, mucagine lentá, quam manfü macerationéve deponunt, turgidis: cew/es bicabitales & proceriores, teretes, tenues, molli lanugine incani, angufto tubulo pervii: in quibus f?/z alternata Malvz vulgaris, longiora, finuofa, ferrata, mollicello tomento in- cana, ex alis flores proferunt Malva vulgaris, minores, colore albo tantillum ad carneum declinanté, quinque foliis conftantes, in quorum medio ftylus quatuor apicibus purpurantibus & obfoletis flori- dus erigitur. Semen pafülli compreffi ritu, ut 1n vulgari, relinquitur. Apud nosin paluftribus maritimis tantüm (quod Íciam) fponte oritur: in exteris regionibus in paluftribus à mari procul remotis non femel obfervavimus. Emollit, laxat, difcutit, dolores lenit, tumores maturat, acrimoniam mitigat & corrigit, tum herba, tum etiam radix & femen. Ufüs pracip. in affe&ibus vefice & calculo renum, in Afth- mate & Pleuriide. Extrinfecus ejus ufüs creberrimus eft in clyfteribus, cataplafmatis, &c. Schrod. In fumma, ad quatuor przcipué utilis effe perhibetur 1. Ad calculum renum & veficz, tum Syrupus. Althzz, tum decoctum foliorum fed pracipué radicum, feu ore tenus affümptum, feu in clyfteribus, tum denique femen quovis modo praeparatum. Emolliendo & lubricando hoc efficit: Abundat enim fucco lento & mucilaginofo. 2. Ad affectus pulmonum, Afthma, tuffim, phthifin, pleuritin. 3. Ad intefinorum erofiones, dyíenterias, &c. [Deco&um radicum & mucilago feminum pracipue.] 4. Ád tumores duros emolliendos & maturandos [cataplafma foliorum aut radicum.] Ex radicis mucilagine cum Saccharo fit confectio Dialthza, in catarrhis fübtilibus, in raucedine, in aliis gutturis vitiis utilis. Mucilago Althzz aq. rof. extracta eos dolores mitigat illita, qui arte à finapifmis & veficatoriis excitantur, fi hi nimis molefti fant. Sis. Paulli. Radix ad clyfmata dyfentericorum inftar fpecifici medicamenti maxim? commendabilis eft, Idem. Mnliercularum. nonnullarum certum experimentum effe novi, confolidari radicibus Althzz pa- pillarum fciffüras, iis in linimenti formam redactis, addito tantllo íacchari. IZem. Hxc ex col- lectaneis D. EZv. Hulfe. Ad renum affectus, K. Rad. Althzz 39. Cicer. rub. Mf. fiat jufculum cum butyro aut melle. Idem. i; Radices Althzz acrimoniá preditas effe arguit ab experientia D. Segerus. Ex applicatione enim hujus radicis contufe & 1n aqua fimplici deco&tz plurimz puftule rubicundz & dolorifice membrum adeó exafperavere, ut undiq, plané exulceratum apparuit, quod tamen malum emplaftro de fpermate ranarum fanatum fuit, Epbem. German. 7m. 9. & 10. — Obferv. 1oo. D. T. Robinfon. Levamen manifeftum notavi in feptuagenario ftranguria laborante affümpto deco&o foliorum Bifmalvz : idem expertus fum in alio qui gonnorhea contaminatus videbatur. 44ztosiss de Heide 1n Centuria Obfervationum, O/ferv. 29. Tranfinifit D. Edv. Hulfe M. D. Londini medicinam ex- , Crcerns. Loci. * 2. Vllibaa flore majore C.B. Pamonica Park. flore grandi Alcez, ThuringicaCamerario J. B. Caf. Floribus amplis, Alcez floribus etiam majoribus, colore item illi vel refpondentibus, vel omninó feré candicantibus ab Althxa vulgari differt: in reliquis cum ea. convenit. * 3e Hltbaa Pannonica tertia Cluf. C/af. : A precedente folis foribus differt, qui huic minores funt, vulgaris tamen floribus aliquantu- lum majores. ' "oe Elta. laciniato folio C. B. profundà. [errato five dentato. folio J. B. Claf. Hujus folia licet 1ncana & mollia, intres tamen majores lacinias divifa funt. — Flores etiam pauló minores füperiore, Belgie íeu vulgaris floribus magnitudine refpondentes, fed colore difpares, nempe qui toti incarnau coloris funt, multis intus ftaminibus nigricantibus: caterz notz conve- niunt cum vulgari. Per Pannoniam & in Moravia tres hafce feu fpecies feu varietates Althzex, humidis locis & fe- cundüm tumulos fitis, obfervavit Clufius. $. «Itloza vo[fea. peregrina, forté Rofa Mo[cheutos Plinii Cornut. rofza peregrina Park. Cornut. Ex radice vivaci, longá, albá, lentá circa. Maium menfem quotannis erumpunt. caules rotundi, virides, medullà pleni, uno verbo Malvacei. Folia funt fübrotunda, & aliquo modo Cyclamini, pro- piüs Lib. XII. "De Herbis femine nudo poly[permis. pilis tamen Mori noftratis folia referunt: prona parte molli & tenui lanugine canefcentes, oléx foliorum inftar, füpiná aliquanto magis virentes, — CuJuf, caulis faftigiam. globulos admitüt vici- des, non paucos, qui finguli fingulis pediculis teretibus 1nnituntur, & quamplurimis foliolis ob- longis & angultis omni ex parte circandantur.. Oriuntar hzc foliola à bafi globuli, diftant inter fe. aliquo intervallo, egregióque ordine difpotita, velut cancellis éandem globum obíepiunt, qui dum maturitate dehifcit, 1n quinque partes finditur, alveóque füo condita quinque fundit latilfima fol:a quz rofeum forem exprimunt, fimilem atque etiam. ampliorem Malvá rofeà Lob. In hujus oris umbilico ftat panicula albida, piftillo tenui fulta qualis 1n floribus Althzeze fruticis confpicitur. Floret circa finem Augufti, à fylvis Africanis ob floris gratiam in hortos noftros Kienset Car. IX. De Malvis C9 Altbais fruticefcentibus (9 ignofts. 1; Altea frutex prima Cluf. Altbea frutefcens folio rotundiore incano C.B. Altea arborea. Olli in Galloprovincia kd. Lob. Altbea arborecens. J. B. arborefcens. Provincialis Alibaa frutex Clufü Ger. Park. Cif. j Rbufcule inftar affürgit, craffiufculo ftüpite, lignofo, in multos magnófque ramos divifo, qui in alios minores, durosetiam, lignofos & minimé obíequentes cortice cinereo, len- tóque tectos, findebantur. Ejus folia Althzez foliis fimilia, minora tamen, magis rotunda, valdé mollia, & prorfüs incana. Flos extremis ramulis & 1nter foliorum exortus. naícens, dilute purpureus, quinque folisconftans, Malvz vulgaris flori non diffimilis, & major quàm in Althza vulgari Folia.non abjicit nifraliis enatis, ut plerzque füirpes perpetua fronde virentes facere olent. Hanc plantam defcribit J. Bauhinus Tom. 2. p. 956. cui folia, & recté, Malvarum minorum ma- gnitudine, attribuit, pediculo fatis longo, lanuginofo nixa : Flores purpurafcentibus unguibus & ad radicem hirfutis; J.Bauhinus cum. Lobelio Althzam fruticem zr. Clef. Hift. Altizx fuz arborez Olbiz eandem utat: C. Bauhinus & ipfe Clufius diverfam : Ego cum Lobelio & J,Bauhino fentio ; fiquidem AI- thza illa que Olbiz in Gallo-provincia copiose provenit ipfiffima eft Althza frutex 1. Clufu : Spe- cies autem illa Althex qux à Londinenfibus nobis oftenía eft pro Altheá Olbiz Lobeli, Althza arborea altera vel Bryoniz folio 7. B. cenfenda eft. Errat ergo. C. Bauhinus, & eum fequuti ple- rique Botanici, dum Althzam fruticem primam Clufii pro Althza frutice. flere fpeciofo in hortis ob floris pulchritudinem culti habent. Confule J.Bauhinum loco laudato. In rupibus non long? à fpecu Frontignana, Olbix etiam in Gallo-provincia & circa Tolonam ob- Locus. Íervavimus. à. ZAlthza frute[cens. Bryonie filio C. B. Alib. frutejcens; fülio acto, parvo flore ejaídem. —A[- the [hecies, quibu|dam arborea altera, vel Bryonie folio J. B. femper virens Bryomiz folio Park. Hanc ita defcribit C. Bauhinus ; Caule eft cubito altiore, rotundo, lanuginofo, albo: fo/;s Bryoniz fimilibus, in quinas Jacinias utplurimüm divifis, palmaribus, & alis multo minoribus, craffis, ner- vofis, lanugine nonnihil afperis, parte infernà canefcentibus, & longis pediculis infidentibus. Flures abet purpuro.ceeruleos, quinquefolios, fuperné femilunatos , ftaminibus rufefcentbus donatos ; quibus fingulis capitulum foliaceum, planum, femen Althzz fimile continens fuccedit, Hc eft (ni fallor) Althza frutex. 3. Clufit, quam fic defcribit | Ex femine in Creta colle&o pro- venit planta, qux fequente anno valde adolevit: nam ramos protulit bicubitales, cortice viridi tectos; cui infperfà eft plurima incana lanugo, feu potiüis tomentum: folia etiam habet incana, ángulofa, & per oras dentata, quàm przcedentis majora: fores minores, Alchaez vulgaris florum. magnitudi- nem vix fuperantes, quinque foliis conftantes inftar reliquarum Malvarum, coloris rubri valdé di- luti, & ad carneum, (fi ità vocare liceat) inclinantis, multis ftaminibus ex albo pallefcentibus, in ob- longiufculo & craffiufculoftylo nafcentibus, & umbilicum occupantibus. Floribus defluentibus. füc- cedunt plana capire, ut in vulgari Malva, femen in orbem ferie quadam diftributum continentia, Idem fentit J. Bauhinus, quem fequor. Hujus femen ad nos tranfiniflum eft Altlizz Olbiz Lob. nomine: & reveriicon Lobeln m Ad- verfartis non inepté refpondet huic plantz. —Verüm ut füperiüs diximus, Althza Olbiz Lobeli ea- dem eft Althzez £ratici. 1. C/uf. quantumvis mala figura Clufium & C. Bauhinum decepit. Althzam fruticem 3.C/uf. C. Bauhinus ad Ketmiam refert, & Ketmix alteram Ípeciem minore flore facit, verüm erroneé noftro quidem judicio: fiquidem Ketmia femina fert loculamenus inclu- fà, non in orbiculis rotatim circa ftylum difpofita. Parkinfonus Althzam fruticem 3. C/uf. fpeciem ab hac diverfam facit, eámque Althzz fruticofs Creticx titulo proponit; verum erronee etiam, ut nos opinamur. Sequentes tres planta an rede hic collocavimus nelcimus. Effa 5 dlibese 604. Kocus. Hisronra PrANTARUM. * 3. Athe fpecies Marggrav. planta Brafiliana: AMarggr. Caulis ve&us, terés, uno latere rufefcens ad duorum aut trium. peduni affargit altitudinem, ramis ulis hinc indé explicatis. Fy/is fingulatim eam in pediculo tres aut quatuor digitos longo, in tres, vel quinque lacinias fe&a, craffa, in ambitu ferrata, nervis & venis rufefcentibus, fuperne faturaté viridia, infernéincana, hirfuta & ad tactum mollia. Ad caulem propé exortum foliorum, & in fummitate caulis & extremitatibus ramorum provenit ffos, egregie incarnatus, conftans quinque foliis, ftaminéque in medio incurvato. Florem fequitur femen, nimirum tot triangulares hifpidae capfülz, gryfei coloris, juxta fe 1n orbem pofitze, quot folia flos habuit, in quibus femen triangulare fübrotundum, figurá Lunz gibbz, coloris gryfei, magnitudine farris. 1 * 4. Rofa Batavico-Indica inodera feu Malva frute[cens Bontii. Hortorum fepibus contexendis plantatur cum farmentofis & oblongis ramis & quibus corbes cot- fiduntur. Felis habet pyramidalia 1n circumferentia dentata: florem 5s Vd. plané, qualis eft Rof fimplici floreapud nos. Sunt. & frutices ejufdem fpeciei, qui carnei coloris flores gerunt. "Totus porro frutex inodorus eft, & füo virore folüm & pulchro florum rubro colore afpectum de- lectat amoeniffimum. — Mafticatus flos nigrum fuccum àfe emittit, quapropter nobis aliquando deni- grandis calceis infervit. Forté hzc planta pertinet ad Alcez Indicz feu Bamiz fpecies. * &. Altbea arbore[cens Brafilianz Marg. Marger. In novem & non raró decem pedum altitudinem excrefcit, elegantis arbufcule formá ; caudice tecto & pollicem craffo, inferiori parte fine ramis, fuperiore veró in ramos diftributo : in quibus fo- lia fert Malvz modo difpofita, longis pediculis, magna, in totum hirfüta, inferiore parte albicantia, per ambitum ferrata & ad cactum glutinofa, quemadmodum & univerfa eft planta. In extremita- tbus porro ramorum & capitellis hirfutis ad modum: Alcez enafcuntur fores, infigniter incarnati, quinque petalis conftantes, itidem glutinofis, in cujus medio famen eminet ftaminulis multis veluti ramulis repletum, colors flavi. Semes profert fplendidé nigricans, oblongum, quafi triangulare, fnagnitudine grani Fegopyri. Ob defcriptionis imperfectionem. nefcimus an hzc fit genuina. Althez fpecies nécne: excepto femine in omnibus cum Malva convenit. * 6. Alibea Americana pumila flore.Iuteo fBicato Breynüi; Breyn. Hec pins lignofa, ramofa atque humilis eft, molli lanugine hirfuta: Fo Althzz vulgaris mi- foribus, pediculo longo cauliculum alternatim ambientibus; cujus in fümmo ffofzu/; quinis foliolis flavis conftantes, dens? in fpicam congefli cernuntur ; originem e calyculis geminatis ac villofiffi- mis, quorum quiíque in partes mucronatas quinque divifus petentes. Flofculis delapíis füccedunt femina compreilà, pericarpis lanuginofis inclufa, qua ftylum nutritivum circulatim & ar&é ambi- unt, & dimidio Althzz noftratis fünt minora. Abundat in locis faxofis infülx Corocuo. (C siae S De Alcea. Lcea à Malva foliis laciniatis differt. — Forté fic di&a eft. ab "An auxilio vcl remedio, cim ejus radices dyfentericis & ruptis auxilio fint. C. B. A. 1. Zilcea vulgaris J. B. vulgaris major. C. B. vulgaris, frve Malva verbenacea Park. Malos verbenacea. Ger. 2Devbain gpallotu, 7. n. ! E radice lignofa perenni plures emittit caules cubitales aut fequicubitales, teretes, medullá fungo: f far&os, raris fed tamen longiufculis pilis hirfütos, glauco quodam polline, qui facile detergi po- teft, obdu&os. Feliz qux à radice exeunt, & in caulibus inferiora fübrotunda, per margines ta- men incifa, pediculis longis infident, Qua 11i caulibus funt, alternatim. fita, quó cacumini propi- ora eà brevioribus pediculis fulta, altiüs incifà, in quinque plurimum lacinias infigniores, ad mo- dum feré Napelli foliorum, atrovirentia, hirfüta, averfa prxcipue parte. Flores & foliorumalis fin- gulis finguli, in caules & ramulorum fümmitatibus conferti, pediculis quadrantalibus hirfütis infi- dent, rofei, fpeciofi, purpurafcente carneóve colore, quinque foliis ftriatis, ad ungues junctis, quo- dammodo cordatis Malvz vulgaris compofiti, Calix hirfütus, quinquepartitus, cui terna alia an- guíta fubfunt folia, flore dilapfo connivens, & in vafculum feminale degenerans. Semima hiríuta per Lib. XIL "De Herbis femine nudo pol J/ permis. 605 permaturitatem nigra, fimul juncta compreffi cafeoli formam imitantur, ut in hujus generis reli- quis, non adeo densé ftipata ut in Malva vulgari, umbone majore. JEftate loret; ad agrorum margines ínque vepretis & fepibus frequens. Locus, Variat interdum floris colore albo, qua Alcea vulgaris florealbo Par&. * 2. lcea tenufolia cria J. B. 4lcea vulsaris mim C. B. minor. Park. 7.5. A vulgari Alcea in eo potiffimüm differt, quód folu» habeat tenuiffimé in creberrimas lacinias tenues crifpas divifum, alioqui folio alterius Alcez par. 7e: purpureus magnus convenit cum or- biculata feminum íubífequentium placenta. 4m folus mature lufus, C an ex eodem émime proveniat grecedens C baec confiderandum. 3. ZAlcea minor, Sicula, flore minore, Ex radice alba, fimplici plures emittit cauliculos, humi procumbentes, hirfutos, fuperiore parte ru- bentes. Folia ima fubrotunda, longis pediculis annexa ; qux in caulibus fünt in tres aut quinque lacinias fe&a, hirfuta & circa marginescrenata. F/Jres parvi, carnet —Semma qualia Malva vulg. In Sicilia ad prom. Pachynum, 1n infüla. Locus, 4. Alea villofa J. B. birfuta C. B. minor villofa Park. s i huicteretes, palmares & dodrantales [imo longé altiores] hirti, multi ex radice famplice, gracili, palmari ftatim exormntur. — Fs parva, plerunque profunde in tres lacinias ferratas diffecta, lanuginofa. Flores tam ex foliorum finu, quàm in ramorum extremis, medii inter Malvz fylve- Ítris repentis & erectz flores, purpurafcentes, é quinque folis compofiti, é calice magno, quem componit duplex foliorum acuminatorum, afperorum, piloforámque agmen, in quo füccedit orbi- cülata feminam nigricantum placenta. In vinetis circa Monfpelium, & in fepibus non procul Geneva collegimus. Locus; 8. Alcea major C procerior : 4n Alcea ampliffmo folio laciniato J. B. A vulgari Alcea differt caslibas craffioribus & elatioribus, ut qui humanam altitudinem nonraró füperent, minüs glaucis, nec adeó teretibus fed magis ftriatis, non ut in illa pilofis, ab 1mo ramofis. Felis majoribus, pallidiüs virentibus, neque in tam crebras & tenues lacinias diffe&is: nec enim qux füperiorem caulis partem. occupant in plures quàm tres lacinias, ad pediculum uíque pertinen- tes, dividuntur. — .FJerum pediculis craflioribus & pro magnitudinis ratione brevioribus; calicibzs in breviora fegmenta divifis, tribus autem foliolis qux: calici lorem. amplectenti fübfunt majoribus & latioribus multó. Seminibus lzvibus, non ut in illa hirfütis, pariter tamen nigris. Semina hujus Londino habuimus ab Edwardo Morgano. 6. ^Alcea pentapbyllea Park. Pentapbylli: folio vel cammabina. J. B. camabina C. B. frutico[a canna- Lina. Ger. emac.. - y. B. Herba hec hominis altitudinem. excedens colieulis eft afperis, lentis, in. plures ramulos divifis : Folia Cannabinis fatis fimilia, ex pediculis brevioribus intres partes fecta, longas, mediam longiffi- mam, reliquas utrinque breviores, quz fxpe iterum. in minores fubdividuntur, fic non tantàm tripartita, fed modó quinquepartita, diverfimodé crenata, hirfuta, nigricantia, minüs afpera canna- binis, (apore vifcido. — FJeres interdum finguli, interdum bini ex longis pediculis, vel ramulorum po- tiüs extremitatibus, Álcezx vulgari fimiles, minores tamen ; quibus excidentibus fuccedum capirs/a qualia in Malva vel Alcea, parva foliolis obvoluta, in quibus femina Malvz crifpz, nigra. — Radix perpetua, cujus pars una major, alie minores, extra & intus alba, guítu admodum vifcido. In aggeribus foflàrum circa Monfpelium & alibi in Italia & Sicilia hanc obfervavimus. E * 4. Zlcea. folio rotundo laciniato C. B. peregrina Cluf.. Mala. montana. frue. Alcea votundifolia laciniata Col. ; Col. Hujus folia prima, antequam caulem edat, rotunda, inferne parüm hirfuta, atque Malve vul- garis modo quinquepartita, eam ità reprfentant; ut nihil ab illa duferrt videatur, & pratereun- ces vel colligentes fallat; fed cüm caulefcit ità incipiunt laciniis diffecari, ut longe ab illa diverfa videatur ; ut qui caulem tantüm foliis veftitum viderit Napellum potiüs fe videreceníeat, adeó cceru- leo Napello fimili divifürá diffe&a fünt folia; nec nifi florere incipientem Malvam judicaverit. F]ores magni fünt, figurá & colore Malvz, fed rofto vivaci: quibus decidentibus fru£us remanent folia- cei ut vulgaris, femi»z intus habentes comprefía, hirfuta, lunata & nigreícentia, ut congenerum. Sapor S efligies radicis Malvaceus. Hujus foliorum lobi, qui folium dividuntin quinque partes, fi confiderentur, & fi tenuiores fint, Alcez vulgaris divifuram zmulantur. ; O&obri menfe perficitur. Supra Matefii montis füpercilium Septentrioni oppofitum, Civita vec- r jy, chia appellatum, & etiam loco Srezzo della Serra,1. Manfio ovium ; &in /Equicolorum montium planis Rafciso appellatis obfervavit Columna. FÍf5 Clufius — 666 —————— Vires. Locis 63 Tempu. Vires. Histrong:A PrawTARUuUM. Clufius radicem minimi digiti craffitudinem aequare, ínque ramos divaricari, & fummo capite quafi nodofam effe fcribit: virgas indé exire cubitales & ampliores : folia quz 1n extremis caulibus & ramis funtad Verbenz folia fermé accedere; quibus etiam ea. comparat F. Columna. Exemplafticorum & emollientium medicamentorum numero eft Alcea, utque facie externa fic etiam viribus cum Malva convenit. . Celebratur ab Empiricis ad caliginem oculorum. Aquá de- cocta torminibus inteftinorum remedio eft. Breviter Alcea, Malva & Ibifcus omnibus :totius corporis calidis doloribus apprime conducunt: ut re&é J. Bauhinus. 8. Altbea [eu Alcea pererrina [emine vo[tvato, flore luteo minimo Morif. pralud. Carpini folio, ffofculas lutezs Bocc. annua, fruticofa, Fernambucenfis flo. luteo Zanoni. Marif. Hujus foliz funt quafi Carpini foliorum mula, bina & regione, caulem ambientia, rotundum, rectum feíquipedalem ; cujus fümmis faftigiis innafcuntur flofeul; lutei minores; quibus deciduis fuc- cedunt arété 1n. circulum difpofita "irn aculeis pungentia, unde roffrat; e nomen impofüimus, Perit fingulis annis, in Italia Melochiz fpuriz nomine nota; ibidem & in Gallia coliturin hortis omnibus Botanicis. Boccoz. Hanc Morifonus in Hiftoria Oxon. mutato nomine, Alceam Pharnambucanam Carpini folio flofculis minimis luteis, femine fimplici roftro donato appellat ; & additcaulem ei re&um effe, imó rigidum. & firmum, flofculos pentapetalos; femina aculeis fingularibus pungentibus rzdita, voll inftar, radicem fibrofam : totam plantam vifcido efle fapore. Aprili fatum femen Ene ante Sep- tembrem exactum. * 9. Allcea Virginiana, Carpini folio, flo[culis mimimis lutem, femine duplici voffva feu aculeo predio Morif. In omnibus convenit cum precedente, nifi quód femina illius fint triangularia, minora, binis ro- ftris feu apiculis in fummo pradita. | Semen hujus plantz habuit à D. obesse Bauifter. Car. XI De Herlis cum floris calice decaphyllo feu in decem lacinias dzuifo, feu cum duplici calyce. De Caryopbyllata. Aryophyllata ab odore radicis dicta eft, quód vernali tempore eruta Caryophyllum aromati- cum odore referat: vulgó Herba Benedi&a. & Sanamunda ab infigni quá. pollet cea &c efficacia. imd à | Seminibus caudatis, foliis pinnatis, radice aromatica à congeneribus differt. A. 1. Caryophyllata. Ger. vulgaris Park. C. B. "vulgarzs flore parvo luteo J. B. 9Uteng, Dorb ?:Dennet. Radix obliqua, fibras fübinde in terram demittens craffiores, fapore & odore aromatico Caryo- phyllorum. | Caules ex eadem radice plures, cubitales & altiores, teretes, hirfüti, medullá far&ti, te- nues, foliis alternatim per intervalla pofitis veftiti, in. fummo ramofi, — Feliz quz à radice exeunt hirfüta, alata, fcu potiüs pmnata, pinnulis minoribus.ad coftam mediam hinc indé adnexis, extre- mo folio in tria fegmenta majora, per ambitum altius incifa definente: Quz in caulibus folia exi- ftunt duabus pinnulis majufculis ad pediculi bafin cauli adherentibus velut auriculis quibufdam, & tri- plici in extremo laciniá Rubi fere fimili conftant. — F/zres € foliorum finubus non exeunt, fed ex adverfo foliorum, longiffimis pediculis, pentapetali, lutei, Tormentille floribus fimiles, calice de- cem foliolis, quinque majoribus, minoribus totidem, compofito. Plurima ftaminula Intea in me- dio flore capitulum circumftant, quod 1n echisuzz fübrotundum excrefcit, numerofis dense ftipatis fÍsminibus compofitum, quorum fingula fetá, ceu caudá quádam extremo reflexá & uncinatá, do- nantür, quá veftibus adherefcunt. Adfepes & in dumetis: floret apud nos Maio & Junio menfibus. WADE es eld nid vulgari majore fore C. B. 2Ubeng iuit) a large jHotuer, vulgaris major Park. . Flos huic major & fpeciofior quàm Caryophyllatz vulgari: an aliis accidentibus differat non. me- mini, quamvis 1n hortalo meo Cantabrigue e vicinis fylvis delatam aliquot annos colui. Eandem invenit D. Martias Lifler in Íylva Teddington, in le Wolds dictis Lincolniz comitati, Radix Caryophyllum. aromaticum olet, fed neque in omnibus locis, neque omni tempore, in- quit Cafp. Hofman. Vino decocta ac calida pota dolorem ventriculi & inteftinorum à frigiditate aut flatubus ortum fedat ; purgat & mundat omnia vulnera. Schroderus cephalicam & cardiacam elfe ait, & venenis adveríar. Ufuüm ejus praip. effe in catarrhis exficcandis, fanguine coagulato refolvendo Lib. XII. p? Herbis femine nudo poly[permis. refolvendo, &c. "Vinum in quo infunditur radix optimo & jucundiftimo odore & fapore commen- datur; eóque cor exhilarari, & obftructiones jecoris aperiri, necnon frigiditate & craffis humoribus affc&um ftomachum javari multi teftantur. 72r. Cüm manifeftz. adftrictionis particeps fit, verifimile eft epotam prodeffe coeliacis, dyíentericis, foeminarum profluviis, & cruenta expuentibus. Radix infufa Cerevifia fummum tenet in roborandis articulis & vifceribus. D. Hul/z. Radicis 3i1. aut herba integrz manipulus J. in Aq. fontan. aut Zythogali ib. ij, decocta ad $ con Íumptionem, ad febres intermittentes, przfertim tertianas, duabus horis ante paroxyímum, vel etiam in 1pfo paroxyfmo optimo cum fücceffu propinarifolet. D. Ha/fe. Menftruorum füppreffio certis experimentis SimonisLazi, Med. Vienn. prceptoris mei fubla- ta eft haud femel Dec. rad. Caryophyllatz in vino. Achilles Gafferzs in ob(erv. à Velíchio editis. Ad- notavit D.Soa;e &: ad me dii A. 3. Caryophyllata smntana purpurea Ger. emac. — Caryophyllata. montana. [fue paluffris purpurea Park. aquatica nutante flore C.B. aquatica flere rubro. ffriato J. B. 39urple tgater va mouritain0 bens, . B. Radice non. admodum craffi, obliqué a&ti, plurimis fibris craffiufculis comofa fib terra reptat, fapore amaricante [ J. B. adftringente & tandem fübdulci] Cawle: profert nunc plures, nunc pau- ciores aliquando cubitales, [nobis vix pedales,] far&tos, hirfutos, nonnihil rubentes. Ramulorum Íummis, fubinde etiam privatis pediculis, brevibus, hirfütis, rubentibus, nutantibus flores infident, non patuli, prout eos deícribit J. Bauhinus, ftriati, non multàm elati, & Íupra calicem parüm ad- modum fe proferentes, extrà intenfius purpurei, intus dilutiüs, odore grato, ex foliis quinis, à tenui principio fenfim 1n latum fe diffundentibus, intra quorum fepta apices multi crocei, ecbimatum ca- pitulum obvallant. — Infidet autem flos quafi calatho patulo, rubenti hirfuto, in quinque lacinias hir- fütas, totidemq, lingulas inlaciniarum fpatia diftributas, divifo. Capitulum ecbinaturm pediculum fuum privatum habet femuncialem ; é fündo floris exortum. Folia pinnata, venofa, hirfuta, circum oras ferrata, Caryophyllatz vulgaris folis fatis fimilia, alia à radice ftatim orta, alia 1n caulibus. In montofis Septentrionalibus Angliz, circa Sette, Ingletoz, &c. inque Occidentalibus Cambriz circa Sgo»don montem & alibi plurima. Obfervavi infuper fponte provenientem in loco paluftri propé rivulum quendam Aftonix viculi molendino vicinum in agro Warwicenfi: & plurimis locis paluftribus alibi in Anglia ab aliis inventam novimus. J. Bauhinus, quem hac in re libenter fequimur, huc refert Caryophyllatam montanam 3 C/af. ie. aquaticam aiteram C. B. quam tamen pro diftin&a fpecie: pofitam invenio in Catalogo Horti Regi Parifienfis. * Jac. Breynius Caryophyllatam illam perelegantem, à Clutio pro montana tertia expreffam ac defcripram, in Boruffia nafci refert, tam (implicibus quàm plenis, 1mó nonnunquam etiam proliferis floribus. Hujus autem. (inquit) pulchritudinem & diverfitatem à Caryopbyllata quat. mutante flore nutrimento tantüm füperfluo ac abundantibus pluviis adícribendam, &: mutuatam ad breve temporis fpatium raritarem minime durabilem, altero poft anno pereunte hoc adícito decore, in vulgarem fuam faciem recedere exiftimo. Á D. Hermannus Caryophyllatam aquat. vulg. & Caryoph. montanam foliis folàm differre affe- rit, quz uni rotunda, alteri oblonga. E Noris D, Palmer. * 4. Caryopbyllata montana flore pleno prolifero Breynii.— 4m grecedentzs varietas ? erus T Radix ejus Caryophyllate aquat. nut. flore in omnibus prorfus refpondebat : ex cujus propaginibus filia, Hederz terreftris paria, orbiculata feré , per ambitum modice ferrata, & leniter crifpa, pedi- culis fefcuncialibus innixa virebant; quorum unicum duntaxat lobulo exiguo rotundo utrinq; circa afin auriculatum, — Hzc inter folia cau/iculus palmaris, erectus & firmus eminebat, ternis vel qua- ternis, in lacinias tres latas ferratá(que, fed non ufque ad pediculum divifis foliolis inferiüs feptus; proxime à fummo faftigio elegantiflimum fuftinens fforez, fanguineum, feu. hilaris cinnabaris ful- gore ardentiffimum, & multiplici foliorum textura ac ferie conftantem, Caryopbyllatz som. 3. Claf- propemodum formam referentem, caJjce excepto, e foliolis multó minoribus conítru&o. Ex dicti floris centro cauliculus ad feíquidigiti altitudinem tranfiliebat, flore alio minore ac minis foliofo magnificé ornatus. "Tota planta lanugine Caryophyllatz vulgaris modo pubefcit. 607 Locus. *E xot. Cent.T. Ex Caffuübiz montibus nonnifi unicam plantam menfe florentem excepit Autor : unde veri(imile r.;,, eft, accidentalem potus varietatem feu naturx quendam lufum effe quàm fpeciem. Caryophyllatz diftinctam. * $. Caryophyllata «montana minor flore tante purpureo Moni. praelud. A Caryophyllata majore vulgari flore purpureo nutante differt quód. fo/ia edat. glabra, minuti- üíque difle&a, totique planta minor fit. * 6. Caryopbyllata Brafilienfis Marggr. Marggr. 1 Am . : Cauda ad trium pedum aut etiam majorem altitudinem affürgit, ad fingula genicula quafi duos ramos oppofitos habens, atque itidem duo fz/ie, qux cum pediculo fuo quatuor digitos equant (füpe- riora L4 609 HisrTonr:A PraANTARU M. Locus. Loctk. Ios r.ora funt anguftiora) in quinque alia fingula fe&a, nimirum bina priora oppofita, & quintum in extremitate, Sunt autem folia iri ambitu dentata ac leté viridia. In extremitatibus xamorum, in fingulis provenit fos flavus, 'Tormentillz zemulus, conftans quinque foliis anguftis, quibus multa fo- lola viridia fübftrata. Poft flores fequitur capitulum rotundum hifpidum, continens femina ob- longa. Radix multa habet filamenta, & odore refert Garyophyllos, unde nomen meruit. 9. Caryopbyllata smontana Patk. Ger. montana flore magno luteo J. B. Alpina lutea C. B. CIa[. 4 Simili propemodum [cum fuperiore] ratione ferpit & hujus radix, fuperiore non minor, at ra- ró in tam multa capita extuberans, & quibus fimiliter multe folem alz nafcuntur, fuperioribus non breviores, fed frequentioribus minoribus foliis in ambitu ferratis utrinque ornatz, unico dun- taxat & quodammodo circinato folio, in tres tamen plerunque lacinias divifo , & in ambitu fer- rato, extremam alam occupante, quz fplendet & dilutiüs viret quàm in primo genere. Nafcuntur etiaminter eas foliorum alas pedales caw/es, graciliores quàm in precedente, minoribus magííque laciniatis foliis ornati, qui fingulares plerunque, nonnunquam etiam plures, calculos füftinent. in "quibus f/eres aurei, quinque foliis vulgar! majoribus przditi, floris Cifti faeminz interdum amplitu- inem zquantes; medium occupant multa lutea ffaziza, inter que latet villofa quedam congeries quz excuto flore fefe explicans, mollior eft fuperiore & femez planum adnatum oftendit, quod ma- turitate fufcum fit. Tota etiam planta lanugine obfita & aftrictionis particeps eft. Hanc invenimus in altiffimis montibus max. Carthufianorum coenobio in Delphinatu vicinis. J. Bauhinus in monte Braulio Rhatorum eandem reperit: Clufius in fammis duntaxat Alpium jugis, non tamen omnib, fed inter gramen, velfüb fruticibus. Floret iftic Junio, femen Augufto maturum. Radix J. Bauhino fatis craflà, nigra, fibrata valdé odorata. * & Caryopbylata Alpina minir. C. B. Park. Alpine minime prima ffecies Ponz Ttal. Alpina wini- 7a Ger. emac. Vix alia in re à precedente differt quàm. partium omnium parvitate; an fpecie. diverfa fit vide- rint quibus utriufque copia fa&a fuerit: utramque invenio in Catalogo Horti Regii Parifienfis. * 9. Caryopbyllata Alpina minor altera Park. Alpina Api folio C. B. Poz. Folia huic quàm precedenti multó longiora, humi in ambitu ftrata, in plures partes divifà, qua- rum ímgule Paludapii folia quadantenus referunt : 1n quorum medio exurgunt duo tréíve cauliculi tenues, 1mbelles & procumbentes, quatuor foliis obfiti minoribus quàm qua. e zadice exeunt & te- nuiüs incifis, quorum faftigia occupant feres fingulares hexapetali & interdum octapetali, pallide lutei caliculo viridi fuftentati, cujus extrema fümmum florem adzquant. Florem excipiunt capitula reliquorum fimilia verüm molliora & lanuginofiora, cincinnisfeminibus adhzrenübus, Ra4jx ob- longa, tenuis, ramofa, fibris aliquot donata. In monte Baldo provenit, autore Jo. Pona. * 1o. Caryopbyllata Pentapbyllaa Park: J.B. Llpina quinquefelia C. B. Alpina Pentapbyllea Ger. Lob. A44. In Rhaticis Alpibus non procul Clavenna hanc primüm nati, putavimus effe Tormentillz aut Pentaphyll fpeciem: verüm radix Geranii fibrofior, forííque rubiginofa, parüm quid füave redo- lens, Caryophyllatam teftatur. Quinetiam erigit cawles pedales, cui haerent f^lia quinquepartita ambitu ferrato Pentaphylli aut "Tormentillz flore luteolo pallenzéve, ftaminulis lanuginofis, croceis, pappofis, minoribus Caryophyllatz. Àn Caryophyllatz, an potiüs Pentaphylli fpecies fuerit hec planta, nobis non certó conftat. Tan- tifper hic locum quem occupavit retineat donec de,ejus notis characterifticis certiüs edocti fuerimus, 11. Caryophyllata. Alpina. Chamedryos folio Mori. — Chamedrys furia montana. Ciflá flare Park, "AIpima, flore Fragarie allo J.B. Alpina, Cifli flore C. B. Teucrium Alpinum Cifi flore Ger, S9pountain-2Ubens mitf) abermanber Ieateg, B. Dura, lignofa vireultz, palmaria aut dodrantalia per terram fpargit, colore rubente [ex fufto ru- bente prazdita C/sf.] przdita, per quz folia nullo nafcuntur ordine, Chamzdryos verioris foliis fi- milia, minora, duriora, rugofiora, Íérrata, inferné incana, fuperné atrovirentia, guftu adftrin- gente. Pediculis, tenuibus, palmaribus hirfutis infident fingulis finguli flores candidi, Fragariz duplo majores, foliis fenis.aut pluribus conftantes, quorum medium occupant cirri ftaminum. numerofi ; quibus delapfis füccedit plumatum Pulfàtille capitulum, femine oblongo, ruffo. "Totius autem flo- ri$ bafin fulciunt folia hurfuta, oblonga, angufta. Rar longe latéque ferpit, craffa, lignofa, ex ruffo nigricans. In montis Jure fuprema parte 72uiri, ínque Alpibus Corinthiacis obfervavimus. . Bauhinus in Rhet monte Braulio. Frequens autore Clufio in Auftriacarum & Stiriacarum Alpium jugi. In Is Hibernia euam invenitur inter Gert & Gallovsy, unde & nos delatam vidimus. Floret Junio & ulio. i— I2. Cary. . fpe vis femine poa polpfoermi. : E 9 — PEPERIT Lib. XII. a2. Caryopbyllata montana Virginienfis Park. Caryophyllata montana feu feptima majoreft; & elaior, in aliis parum differt : Semina vroduci: plana, tenuia, nigricantia 1n folliculis inclufa. I j is parum differt: Semina producir Car. XII | : . De Fragaria. à; Ins àfragro Latinis dicta videtur, quia hic fructus optimi odoris eft. Voffius ita dictum exiftimat potils à fragilis, unde mollia fraga. dixit Ovidius Metamorph. 153. Nobis prius Etymon magis placet. | Fructus hic Grace eft uan, quz tamen vox latiüis. patet, & ad Arbuti fructum fignificandum extenditur. f Fragarix notz characterifticz funt. Folia venofa, 1n fingulis pediculis terna, fructus molli efcu- lenta pulpa conftans feminibus exterius adnafcentibus, odore fragranti, cauliculi reptatrices. | A. 1. Fragaria. Get. vulgaris Park, C. B. Fragaria ferens fraga alba. Ó rubra. J. B. dfommon &tratobrrtp. : E Pentaphyllorum genere eft, quamvis trifolia fit, ut manifefté oftendunt folia. venofa, ffo: pentaphyllos calice é decem partibus feu fegmentis compofito, femina denique eodem modo conge- íta. Folia ei in longis pediculis terna, venofa, hirfuta, per ambitum ferrata, füperiüs viridia, in- feriüs albicantia. — Cauliculi palmum alti, tereces, hirfüti, 1n. fummitate ramofi, fhores fuftinent com- lures Ranunculi minores, Pentaphylli vulgaris floribus fimiles, quinque foliis candidis compofi- tos, fFaminulis numerofis brevibus apices luteos fuftinentibus, capitulum. rotundum circamftantibus. EFratias globofüs inzqualis, per maturitatem ruber, odoratus, fanguineo dulci, vinofo, gratiffimóq, fücco praegnans, cui adnaícuntur extrinfecus femine multa, exigua. — Flagellis feu loris tenuibus, hinc indé emiffis, ad intervalla nodofis & foliofis, ad nodos radices agentibus, laté fe pro- lurimis E obsit Radix oblonga, fübruffa, multis fibris capillata, guítu adftringens. In fylvis & dumetis Maio menfe floret, & brevi femen maturat. Mm T : Locus $& 2. Fragaria frütiu bifpido Ger.emac. Fraga aculeata Park. parad. Tempus Flos hujus petala alba non habet, fed ex duobus aut pluribus circulis foliorum viridium componi- tur. Fra&ius hifpidus eft, feminum loco aculeis virentibus oblongis pulpz: rubenti innaícentibus fcaber. Pee ; - : Pro lufü natura habeo: Cantabrigiz in horto per aliquot annos colui. ia major fertilis feu. Bobemica. maxima Park. parad. ge greater 02 2Oofjemian Strawberrp. — Precedenti fimilis, nec ulla feré in re, magnitudine excepta, ab ea differt. Eft autem omi- nibus partibus, radice, folis, caule, floribus, fra&tu vulgari Fragarià propé duplo major. Fructus non perinde gratus eft ac illius, dulcior tamen. An Fragaria fruétu parvi Pruni magnitudine C. B ? 4. Fragar 4. Fragaria Virginiana, &e 3Divginian &tratuberry. Park. A vulgari Fragaria differt foliis majoribus, magis glaucis, minüs fplendentibus, pilis paucioribus obfitis, nec nifi ad folem confpicuis, ut omnino glabra videantur: cawlibas humilioribus, minüs ere- &is: Florum ped:calis brevioribus, nec adeó hirfutis floribus ipfis majoribus, foliolis €os componen- tübus acutioribus: Frz£w majore, colore miniis faturo & feré coccineo, fapore acido. Si fru&um ab hac planta defideras maturum & copiofüm, radices raris difponendze funt, n? folia itterftitia tota occupent & inumbrent j deinde propaginibus fou flagellis continue avulfis importu- na ejus luxuries feduló coercenda. I Fragariz quoddam genus in Alpibus Bargeis vifum. eft bis in anno fru&ificare, Vere fci. & Au- tumno, cujus fru&us modice compreffüs eft & ftriatus, fapore Rubi Ida. Czf. 'Tragus & Gefnerus fingulare genus tradunt, quod Hareer appellant. *f.B. Fragaria minor hifpi- 2 cov bà rFuctum Cultura, do folio Parkinfono dictum, folus hifpidis C. B. | | ip AME ) F na des. * &. Fragariz affinis [ericea incana. C. B. Mh 3 B. . B. Prod. Lg Radice eft lignofa, nigricante, ad quam felis plura, Fragariz fylveftris fimilia, fed longé minora, unguem non zquantia, craffa, utrinque incana, molli & fericea lanugine tecta, 1n. tres lacinias ad pedtculum ufque divifa, & fuperné crenata : ramulos habet breves, reclinatos; fleres parvos, lüteos, ftellatos fuftinentes ; quibus capitulum calyce quinquefolio füftentatum, minutum femen conti- . nens füccedit. h : E 1 "b. , C. Banhinus ab Albino in Granadz faxofis colle&am accepit : D. Morifonus copios? 1n fylvis ad- jacentibus Pictavio reperit. —— uy ' | Non eft hxc genuina Fragariz fpecies, fed ob fimilitudinem aliquam huc reducitur; ad f&quens 7 ocu. caput porius pertinet. E: 6. Fra- 610 Hisron1A PrANTARUM. * 6. Fragaria Heloetica nana. Park. 24m Frag, flore luteo C. B? Forté etiam Pragarke affms [ericea incana ejufdem. Park. Folia huic quz ad radicem perexigua, tripartito divifa, pediculis brevioribus nixa quàm in quovis alio Fragariz genere ; qua caulez veftiunt [humi ftratum, quatuor uncias vix excedentem] minora funt, & pediculis deftituta. — F/os in extremo cauliculo plerunque fingularis, quinque petalis fübro- tundis, Fragariz inftar, compofitus, major quàm pro plantulz modo, colore fübluteo. Fru&um nondum vidimus, nec qualem ferat novimus. Locus. In Alpibus Helvetiis à D. Fletfcbero Silefiano colle&a, & ad nos delata eft. In bac Fragaria genuina fit mecue dubitamus. — Ad. praecedentem accedere videtur. Vires &3 Fraga«refigerant & humectant, venenis refiftunt, picrocholis conveniunt & fiticulofis, fed co- "Ufüs. piofiore cibo caput tentant & inebriant (inquit Czfalpinus) quod tamen nos qui copiosé fatis ea multoties ingeffimus, nunquam experti fumus. Habent quidem faporem vinofüm etiam non affüfo vino, verüm debilem. Ideo tamen. à copiofiore eorum efi abftinendum, quia in ventriculo putre- Ícere apta funt. Nec fola comedenda funt fed cum faccharo & vino ad Dec e & humidita- tatem illorum corrigendam, ut noftrates facere folent. In Gallia alicubi, tefte Bruyer [& in Anglia etiam paffim] comedunt cum la&is cremore; qui praftat, inquit, 1d quod vinum : Nobis aliter videtur. Aqua Fragorum deflillata cor confortare dicitur, vitia thoracis expurgare, morbum arquatum difcutere, fanguinem purgare, ulceribus oris & Anginz auxiliari gargarifatu, calculum renum com- minuere ; alia etiam Juvamenta praftare, fi 'Trago credimus. Qui ex calida intemperie. habent faciem puftulofam, quin fcabiem vel in toto, vel in parte fic- cam & pruriginofam, fingulis diebus mané hauriant ejus 5j. praterpropter. Idem calculofi juben- tur facere, Nam & refrigerat renes & arenulas abftergit. Ca[p. Hofm. — Ad calculum, Fraga matu- ra in phialam aqua ardente optima plenam conjicito, poft horas quadraginta circiter colata, &c rurfus nova in eandem. aquam ardentem injicito, ac fic relinquito optimé tecta ac munita né ali- quid expiret. Prima autem Fraga quz poft colaturam füperfunt per linteum validé exprimere po- teris, & expreflum etiamliquorem feorfum fervare. Cüm uti voles, ter aut quater 1n menfe co- chlearium plenum íümes mané, & addes pulverem de faccharo cando. Gratum, probatum, effi- caciffimümque hoc remedium eft, quod ultra viginti annos calculo confli&tati, prz cxteris omni- bus, qux innumera eis diverfi medici prafcripfere, Gefnero commendárunt. 7. B. Herba refrgerat & ficcat moderaté. Sapore cum íüa radice eft amaro, cum evidenti adftricti- one. Diuretica eft, ufüfque crebri in i&ero ; ut & in gargarifmis & balneis, in cataplafmatis, &c. ad fiftendos fanguinis fluxus, ad. dyfenteriam, ulcera fordida purganda, ad catarrhos & detftillati- ones cohibendas. Hujus decoctum cum tota (ut loqui amant Medici) hoc eft, plantz integra cum folis, radicibus & flagellis, optimo cum fucceffu Iétericis propinatur, velí&orfim, vel alirss huic malo medicamen- tis appropriatis admixtum. — M. Rulandus poftcorpusextra&. Efule purgatum illud prafcribere fo- lebat hac formula. E Fragarix manip. iij. paffülarum exacinatarum 3ijj. Bulliant 1n aq. fontan. ad fufficientiam & bibe. D. Halfe. Vidi (inquit C. Hofmanus) in eo qui copiofiüs comederat fraga multas illarum particulas in ma- tula ut renes putarentur colliquari. — Raruzz boc & incredibile. Idem aflerit Fragariam przftare egregium diureticum in febribus colliquativis, cüm volumus aquam abdomini infufüm & hydropem mentientem ad renes derivare. Incerto autore do&us fum Fragariam in. vino rubro co&tam, & aliquoties pubi & pectini impo- fitam inftar cataplafinatis album mulierum fluxum fiftere; quod etiam in pollutione nocturna, & gonorrhoea non virulenta efficaciffimum comperi. Sz. Paulae. G. Fabricius Hildanus Cenr. V. Obf. 38. cujufdam feminz mentionem facit, quz poft efüm Fra- gorum, Jejuno adhuc ventriculo, horrendis fymptomatibus ftatim vexabatur, ut lipothymiá, vertigine, hypochondriorum intumefa&ione, dolore ventriculi, &c. Sed hic notandum eft feminam come- diífe hecfraga cruda & illota, fine vino aut faccharo. Ego plané cenfeo has fruges venenatas fa- ile ab urina, fàliva, aut halitu ferpentis vel bufonum, quz fragis fümmopere delectantur: velforté (ut redté D. Tancredaus Robinfon qui Obferv.cranfmifit ) infe&tum aliquod fuccum quendam noxium & venenofum iis infperferat. " : Sant quiex Fragorum folo odorein animi deliquium incidunt, ut Nofocomii praefectus Eflin- gix. Virgo quxdam Auftriaca ex efü Fragorum epileptica fa&a eft, atque exinde. quotannis tem- pore quoettlorefcunt paroxyímo obnoxia elt. Ex Obfervat. Achillis Gafferi apud Hieron. Velíchium excerpfit D. Soame. Car. XIIL N- De Fragaria fferili feu fpuria. t. Trifolium Fragarize folis, luteo flore Berardi Hort. Joncq. Pentapbylloides majus erectum, flore luteo, terms folis Fragarie inftar bir[utis Monif. Mori. i ras. fitu & textura foliorum antequam excaulefcat, Fragariam quivis perfe&tam affic- maret: fed poftquam caules fuos pedales & fefquipedales ediderit, hirfutos &c lignofos, « flofculos luteos pentapetalos in faftigio geftantes, fuccedentibus feminibus plurimis fubruffis hiccis abíque ulla pulpá hiumidá, vefcá, ad Pentaphylli potius genus pertinere fefe manifeffat; quam- vis Lib. XII. De Hel femine nudo Pabjfermil. vi revera Fragaria C Pentaphyllon notre genericis. comveniamt, nimirum calice decaphyllo, flore pentapetalo; feminibus. plurizmis nudis fingulis floribus [uccedentibus, ut alia omittam. A. 2. Fragaria fterilis C.B. minime ve(ca Park. minim ve[ca frue fferilis Ger. emac, mon fyagife- ra uel nn ve[ca J. B. 2Darren Stratoberrp. Kadice nititur lignofa, fatiscraffa, cortice ruffo adftringente obdu&, multis hinc ndé enatis fibris capillatà ; farmentis fuis per terram ferpentibus, tenuiffimarum fibrarum productione denuo radices agens. Folia humi fufa, tripartita, in ambitu ferrata, molli lanugine fupra fübtüfque canefcentia, quàm Fragariz fertilis minora, & fupina parte obícuriüs viridia, ex hirfutis pediculis duas uncias lon- gis, ad exortum geminá utrinque mücronatà membraná eleganter alatis. « Co/icu/us teres, hirfutus; tenuis, uno aut altero folio tripartito ftipatus, fextantalis, flofculum unum vel alterum füftinec pul- chellum, candidum, inodorum, quinque foliolis in medio crenatis & velat cordatis compofitum, ex caliculo decem mucronatis hirfutis foliolis ut in Pentaphyllis donato; .quorum quinque fiore evane- fcente connivent & femina occultant in capitulis Pentaphylli fimilibus. Staminula in medio flore plurima. die: Aprili menfe apud nos florere incipit; eftque in pafcuis fterilioribus frequentiffima. , 3. Fragarie affinis fericea incana, vide de[cript. im Capite precedente. our c UL TT ME TLOR ERI eL ruere Pe po cU repr LR oro eene. C Ar. XIV. De Pentapbylio. LLÓLÉ——— dOliüs venofis, in fingulis pediculis quinis, aut interdum feptenis, flore pentapctalo, ab aliis omnibus hujus generis, primo ftatim. afpe&u facilé diftinguitur, ut plura addere non fit opus. A. a. Pentapbyllum vubrum paluftre Ger. Pest. «vel potius. Heptaphylum flore vübro J. B. -uin- quéfolium paluftre rubrum C. B. 30urple gpartf«£inguefoil. 3351 vA prolixas habet radices, & fcecundo reptatu luxuriantes, lignofas, fibras aliquot emittentes; albas, aliàs rubentes, pluribus fibrillis capillatas (. Radix in aquofis exterius nigricat, non rubet, ut vult Jo.Bauhinus.] Fws quina velfeptena Pentaphylli vulgaris, fed non. eo ordine fita, vertüm ceu in alam difpofita, fübtus 1ncana, füpremá parte viridantia, vel glabra, vel lanugine vix confpi- cua hirfüta, profundé per ambitum ferrata, pediculis non admodum longis nixa, quorum ima in vaginas amplas caulem amplectentes degenerant. Caw/er glabri, rubentes, in terram reclinati, fo- lüs per intervalla alternis veftid, In fummus caulibus flores 1n farculis € foliorum. alis egreffis con- fiftunt duo tréfve fimul, pediculis brevibus, fatis grandes, é quinque latis mucronatis rubris. calicis Ícgmentis & totidem peranguftis petalis compofit, pluribus intus apicibus concoloribus, & turbinato capitulo Fragi zemulo, tam figurá, quàm magnitudine. In paluftribus putridis multis in locis occurrit. A05. Pentaplyllum vulgatiffimum Park. — Pentapbyllum frve. -Quinquefolium vulgare vepens J. B. Quinquefolium voulgare Ger. majus vepens C. B.. d'ommon Cinguctoil o2 Tibe: Icauca eDoafs. Flexilibus, longis, tenuibus, hirfütis, rubentibus oris, ad intervalla geniculatis, & & geniculis fo- lia & radices agentibus, laté fe. propagat. Folia in pediculis quadrantalibus & majoribus quina ad eundem exortum, nervofà, in ambitu altis incifüris ferrata, oblonga extremis fubrotundis, hirfuta, obícuré viridia. Inter folia exeunt flvfculi ex adverfo foliorum, [ramuli é foliorum alis) pediculis prz- longis, fingulares, € quinq, foliis flavis, latiufculis, cordatis, & plurimis intus ftaminulis compofiti. Calix Horis decem fegmentis componitur, € quibus quing, conniventia tum florem antequam aperi tur, tum femina flore dilapfo pericarpii loco occultant & protegunt. [Radix longa, craffitudine 1n- terdum digitali, colore rubro, fapore adftringente & exficcante ; & exficcata quadrata evadit 7. B.] Fftate apud nos floret & in Autumnum ufque. Paffim ad femitas. : Vulnerarium eft & aftringens. Siftit fluxus alvi & hzmorrhoidum, nariüámque hzmorrhagiam. Utile eft in expuitione fanguinis, & tuffi.. Commendatur etiam ad paralyfin, phthifin, arthritidem, Vires. i&erum. Prodefle dicitur & in calculo & erofione renum, in hernia & febribus. Extrinfecüs in oculis inflammatis füccus inftillatus; in. oris putredine, laxitate dentium. — Abftergit etiam. ulcera maligna. Scebrod. Prxcipué notanda eft vis ejus adftrictoria, quà. mediante agit quicquid agit. Pulvis radicis drachmz: unius pondere fümptus pauló. ante paroxyfmum in febribus 1ntermitten- tibus infigne febrifugüm eft. — D. Needbam ex relatione D. Ballard. Hujusfacultats mentionem in- venio etiam apud "lragum. Quin & multis feculis ante Tragum Hippocrates ad febres fugandas hac planta ufus eft; ( ut nos monuit erudi Vir D. Edv. Hulfius M. D.) qui Lib. de Morbis 2. pag. 64. editionis l'ander- Linden, hec habet. Si tertiaa febris | tenuerit, fiquidem. mon omiffis. tribus imvaftonibus quarta corripiat pharmacum deor[um. purgans bibendum dato : [i oerü pbarmaco won. opus ba- bere tibi videatur, radicum. uinquefolii tritarum. acetabuli men[uram. ex aqua bibendam dato. inqua verba D. Spon, lib. de Febribus & Febrifugis hzc habet. Pentaphyllum eft planta nonnihil amara, & valdé aftringens, unde proprietatem obtinet roborandi fibras ventriculi à febre relaxatas, & acidum ipfius edulcorandi & figendi : nec dubium eft quin in Gracia, ubi Hippocrates vixit, efücacior fa- ent 612 Hir:rsrOnrA PrtraNTARUM. erit quàm hic loci, quandoquidem plereque plantz meliüs proficiunt viribus in locis calidis quam infrigidis, praecipue illz quz aliquantulum aromatice fünt.— Nihilominus novimus nonnullos ? plebe Gallica literarum omnino rudes, traditione fola à majoribus accepta edoctos, Pentaphylli decoctum ad febres intermittentes fanandas propinare, adeóque minime ejus confcii, Hippocratis difcipuli hunt. D. Halfe. Ab experientia commendo deco&t. rad. Pentaphylli in Aphthis, quo "Thomas Thomafius mirabili cam fücceffü & artificio oris ulcera fine. ulla alia re fanavit. fc. Cef. Baricellus Hort. Genial. p. 148. Pentaphyllum, 'Tormenülla, Argentina, Fragaria ut genere fic viribus convenire videntur. * 4. Pentapbyllum. Alpinura plendens: aureo flore. J. B. :uinquefolium. mimus. vepens "Alpinum aureum. C.B.. Pentapbylum. incanum vepeus Alpinum Park. — Quinquefülium veinus flore aureo Ger. emac. DS pid Pentaphylli fpecies in multa capita divifa, in quibus multz fquamz: 724;ces multae, ruffz, e quibus ex uncialibus aut longioribus pedicellis f2//o/a quaquaverfum denfo agmine panduntur, Tor- mentille feré fácie, medii parte ferrata, polita & fere lucentia, aliquot. pilis vix. ac né vix quidem conípicus in quibufdam partibus obfita. Cawlicsl; aliquot palmares, fümmo tenus diviti flofculos fufinent pulchré luteos ( quantum quidem ex ficca judicare licet ) foliis latiufculis conftantes : in quorum medio fPamina Íaturatiora, ac fere crocea. - : Pentaphyllum tertium. C/uf. ramos promit humi fe fpargentes, & fubinde oblongas alias fibras agentes: Folia quam Quinquefolii vulgaris molliora, aliquantulum incana & fplendentia. Loci; Crefcit ( inquit Clufius ) 1n. fümmis Alpium jugis, quz tamen herbofà funt, & (üb Junii initium floret, 1n hortis autem Maio. —* 4. Pentapbyllum minus folio [fubtus albicante J. B. — 4n Quinquefolium minus repens luteum C. B 2 ; Pentaphylum minimum repens Park ? dB. Radix lignofa minimi feré digiti craffitudine, in fibras tenuiores abiens, long? latéque vagatur cortice nigro obtecta, fapore adftringente, zazzlos emittens complures, etiam palmares, humi fu- fos, in alios ramulos divifos, hirfütos & nonnihil rubentes: in quibus fv/iz quz pollice texeris quin- quepartita, fingulis f:gmentis circa mucronem leviter incifis, fuperné virentia, inferne albicantia - Jlofculi parvi, lutei, quinque foliis conftant, apicibus multis luteis medium occupantibus : füb(unt autem flor quinque folia hirfuta, foris viridia, intus ad luteum vergentia, quibus interjecta totidem foliola dimidio minora, viridantia. De loco natali hujus plante nihil fcribit. At Quinquefolium minus repens luteum C. 5, in colle patibuli viá pontis Caftri novi & in ficcis locis Salenovz copiofe nafcitur. Boraz. 7Mmnfp. * $8. Pentapbylli minoris major [pecies folio fubtus albicante J.B. Fols eft multó majoribus quàm in precedente, ex longis pediculis dodrantalibus, & quinque foliolis, ac multis feptenis, oblongis, extremis fubrotundis, ferratis, fübtus. albicantibus: caulibus Puma in fummitate floribus luteis mulus, ex brevibus pediculis: radice nigrá, longá, cum fibris craffis. .Ubi colle&um hoc Pentaphyllum nefcivit Defcriptionis autor J. Bauhinus. | Utrumque hoc Pen- taphylli genus nobis incognitum eft. Pentaphyllum minusrepens aureum. 42. "Tormentillam admodum reprzfentat : folia ejus qua terram fpectantalbicant. Non propagat fe. ramulis defixis Pentaphylli vulgaris in modum, unde miror cur repentem vocet C. Bauhinus, nifi forté. radicibus reptet, ut innuit Joannes frater de fio fi modó eandem plantam intelligat. 2 Admodum obícuri fünt Botamet in hiftoria Pentaphyllorum. * 6. Pentaphyllum minus suolli lanugine pube[cens, flore luteo J. B. -Quinquefolium Tepens 2IDus la- nupino[um luteum C. B. Pent. minus vepens Park. — -Quinquefolium incanm Ger. Clu. Multa exeunt ab una radice capita ramofa, humi fufa, aliquot foliis Pentaphylli vulgaris & ela- tioris formá fimilibus praedita, h.e. que quinque foliolis in ambitu ferratis, mollíque lanugine pu- beícentibus, conftant, fed non ut illa [ praecedens] incanis, guftu initio exficcante deinde linguam nonnihil vellicante: Ex is capitibus prodeunt dodrantales interdum caliculi, fimilibus fed minori- bus foliis ornati, geftantes 1n fummo multos fferes luteos, elegantiffimos, pentapetalos, medium forem occupantibus multus ffaminulis lutem. .Semem in caput & veluti Fragi rudimentum conge- Itum, fufcum. — Radix longa, dura, fatis craffa, foris nigricans & tenuibus fibris donata eft: fed & rami illi humi fafi plerunque fibras agunt, & vicina loca occupant. DER Nihil illo vulgatis locis ficcis & nudis Pannoniz, Auftrix inferioris, Moraviz & Bohemix. Tenue Florere incipit ineunte propemodum vere. 7. Pentapbyllon parvum. bir[utumm J. B. Pent. sminus vepens lanuginofum Park. Quinquefolium 74- ns vepens aureum C.B. — X'uinquefoliá quarti fecunda [pecies Cluf. Pentapbyllum incanum tinus repens Ger. emac. C/af. Cum praecedenti nafcitur atque etiam floret, minüs tamen frequens, humi fimiliter fufum cujus cauliculi on virent fed. purpurafcunt, & graciliores funt: folis anguftiora, magis villofa, & illorum orz altius Íczratz: flores etam magis aurei; in cxteris conveniunt. Radice Lib. XII. "De Herbis femine nudo poly[permis. 613 A . . . E . T S... "E " Radice donatur. ( inquit J. Bauhinus ) craffà, longi, nigrá: foliis parvis hirfütis; ex pedicülis duas uncias longis: ceuliculzs multis, humi fuis, quatuor vel quinque unciarum. i Paffim provenit ( inquit J. Bauhinus) [at non in Ánglia. ] Martio & Aprili floret. Tempus, 8. Pentaphyllum retium majas J. B. wmajus eretlum Park. Quinquefolium majus reum Ger. vetugs luteus (qu B. À " J.B. ; Non minüs ftrenué aftringit hujus redix quàm vulgaris füpini, multis adnatis aucta, rubefcens : Caules cubitales & majores, plures, duri & rigidi, recti, teretes, fübrubentes, villofi "eirca" füm- mum in aliquotalas, modó longas, modó breves divif. — Fo/;a hirfüta, Alcez feré zmula, variante divifüra, quintuplici, feptuplici, fingul's fegmentis profunde ferratis. Flores. odore Agrimoniz Quinquefolii fupini majoris inftar, colore luteo, intenfiore, dilutiore & albo interdum, fed rariüs, unde Lobelio in Adv. Pentapbyllum album d. purpureuza wnfcribitur. - [ J. Bauhinus fe in Alfatia fpontaneum obfervátfe fcribit. Tou, Eft & 9. Quinquefolium Canadenfe bumilius, Mbrif. " Cujus folia faturatitis virent : flofculos magnos luteos, & confequenter capfulas majores aliorum more gerit. * 10. Pentapbyllon vetium majus, tenuius, villofras, Pannonicum ]. B. Dp css & majoribus tenuioribufque eft caulibws, longis pilis hirfutis, nonita firmis. Folia per caules longos habent pediculos, dodrantales, longis etiam pilis hirfütos, ad principium. dux innz foliorum inftar, tenues, fimplices, unciam circiter longz, dividuntur autem folia in fex vel ptem portiones, profunde ferratas, quales in przdicto fed minores, villofiores, candidiores: rami dividuntur in tenuiores ramulos, qui definunt in capitula minora quorum calices minores, cum lon- gis pilis, candidiores. Cujus colorisfint fleres nos latet. * 11. Quinquefolium montanum luteum. ere&um birfutum C. B. — Pentaphyllum montanum. eretlum Park. | C. B. "Ex radice. nigricante caulicul; exeunt tenuiffimi & fefquipalmares, in fummo multifidi, S molli lanugine pubefcentes: Euer inferiora longiffimis pediculis donata, in feptem (at qua in caule in quinque) lacinias profundas, diverfa longitudinis, per oras ferratas, pilifque donatas dividuntur : qua parte inferna, ut in vulgari, rufefcunt, tantillum incana funt, non tamen íplendent. Flores habet parvos, aureos, quinquefolios, multis brevibus & croceis ftaminulis donatos, quibus capitu- lum aliorum more, [ezez minutum continens füccedit. Ín montis Crentzacenfis ad patibulum aícenfu provenit. Locttt, 12. Quinquefolitum ve&bum luteum Mon[pelienfe. Folia huic longis infident pediculis, & circumcirca dentata funt denticulis majoribus, non admo- dumhirfüta. Cawle: ex eadem radice plares exeunt, dodrantales, miniis craíli & firmi minüíque erecti quàm Pentaphylli re&i majoris vulgaris, in fümmitatibus fuis 1n aliquot ramos divifi numerofos f/»- res geftantes luteos. 1n fylva Valena propé montem Lupi non long? Monfpelio invenimus. A precedentibus duobus pc, fpecie differre videtur. * 13. Pentapbyllum few. Heptapbyllum albo-pallidum, [eu flore ocbroleuco, petalis fengulis cordatis, Morif. Hift. Morif. . Humilior eft hzc fpecies, foliis dilutiüs virentibus, hirfütioribus; floribus fulphureis feu albo-palli- dis cordatis. A. a4. Pentapbyllum ere&um, folizs profundà [eflis, fubtus argentess, flore luteo Y. B. reium mi- mus Park. —.Suinquefolium eretium foli argenteo C. B. Quin. Tormentille facie Ger. Gomcntil-dringuefoit. Radix ei fimplex, fatis craffa, lignofa, exteris obfcuró rubens, interiüs alba, plurimis fibris ca- pilata, in numeroía capita divifa, Caw/es 1ndé emergunt plures, teretes, rubentes, hirfuti, 1n: terram reclinati. Fais in caulibus alternatim fita, ad exortum. fuum. gemin$ appendice caulem amplectuntur, pediculis longis incanis, venofa, & profundis incifüris circa. margines ferrata, füper- né obícuré viridia, hirfuta tamen, inferné incani lanugine obducta. Flores in fummis cauliculis parvi, flavi pentapetali, & calice quinque gels compofito, quem alia quinque fegmenta om Sg guita 614. Locus & Tempus. Locus. Locus. l Locus, ————————— ————————— lHisrTonr:A PruANTARU M. ^ gufta obvallant, utin Pentaphyllo vulgari repente. Semina eadem modo nafcuntur, parva, colo- re per maturitatem Oliv immaturz. conditz feré. i . in fterilioribus arenofis aut glareofis. paícuis fed rariüs; interdum &c in muris Junio menfe floret. , 15. Pentapbyllum retium Y. B. re&um flore allo nobis. — Am uiuquefelium. album majus caule- [cens C. B 2. Pemaphyllum majus luteo flore vel. albo Park ? Radix ei craffà, cortice nigricante obte&a, [ ruffa & fübnigra, lignofa, aftringens 7. B. ] in plu- ra capka nonnunquam divifa. Fo/;z pediculis longis hiríütis infident, brevibus pilis circa margi- nes & n avería parte donata, füperne glabra, pallide viridia, quinquepartita, partibus fingulis bre- vibus, latis, extremo fübrotundis, in ambitu minimé ferratis fd extremis duntaxat oris duobus tri- büíve denticulis, 1nterdum tamen ad mediam ufque, humorem glutinofüm exfudantia, unde ad ta&um vifcofa funt. Cau palmaris & feíquipalmari, erectus, hirfütus , fübruber, foliis veftitus tribus quatuórve, (qux ex bifido folo feu vaginá quádam caulem amplectente exeunt ) in fümmi- tate in plures ramulos fpargitur, unde & flores umbellam quodammodo mentiuntur, albi, € quin- que folis compohiti bois as cüm flos expanditur, in tantum à fe invicem diftantibus, ut inter duo qualibet Elia unum calicis Ícrgmentum appareat & florem componere videatur, ut in Fraga- ra. Medium floris occupant villi comentofi innumeri, in fafciculum velut congefti, albi, nonnun- quam etam purpuraícentes, apicibus pullisinfignes. — Menfis Julii initio florere incepit. E rupium fifluris exit. in aícenfü montis Salevx propé Genevam; itémque ad latus porta Max. Carthufianorum cenobii Gratianopolin ducentis. Invenimus & in Alpibus Carinthi- acis. Defcriptio Quinquefülii albi majoris caule[centzs C. B. plante noftra in pleri[que convenit: excepto quod folia ferrata 1n ambitu faciat, & floris petala in fummo divifa. |" 16. Quinquefolium album mimts C. B. Pentaphyllum album minimum Park. In paucis, excepta partium omnium parvitate, à precedente differt, nimirum foliorum pedicellis brevibus, & folis 1pfis extremis tantüm oris ferratis. " DQuinquefolium 2. minzs flore albo Clüf. Quinquef. [yFoaticum. minus. flo. albo Ger. emac. Pentapb. album sinus Park. alburs minus alterum C. B. —.4m Pentapbyllum Alpinum argenteum flore albo nofi viua ? CIuf. PUMA radice quz nigra eft, multos plerunque cawliculos. proferre folet, confertim nafcenti- bus fecundum radicem incanis foliolis, formá fuperiori [ fequenti ] fimilibus onuftos, graciles, non humi fufos, fed rectos, & fümmo faftigio multos flofzulos priori [ fequenti ] fimiles. Sequentis genus videtur fed per omnia minus. Eruit hoc inter faxa & ícopülos fummis Auftriacarum & Stiriacarum Alpium jugis Clufius. Floret fub finem Junii, interdum Julio & Augufto, prout juga. illa maturiüs aut. feritis nivibus fant libera. Accedit ad noftrum Pentaph. argenteum. Àlpinum flore albo, in nonnullis tamen ab eo differt. 17. Quinquefuliwm album majus. alterum C. B. [yloaticum majus flore allo Ger. Pentapbyllon al- bum J.B. majus alterum album Park. CIuf. Ex radice multis fibris donatà. pediculi plures exoriuntur, palmares & fefquipalmares, tenues, an- gulofi, hiat, fium linguli füftinentes quinquefidum, füperné glabrum viridéque, inferné argen- tea lanugine villofum, cujus fegmenta fingula carinata feré; quedam longiora quàm minimum, alia minime ferrata, in obtufüm mucronem definunt, quàm in "Tormentilla argentea longiora, fu- perna parte virore non itaobícuro, necita glabra. Ex calicibus hirfütis ffores peculiaribus quoque pediculis longiufculis anfident. Fragarim, colore perinde lacteo, ftaminulis in medio luteis. Sapor herbz glutinofus. in Alpibus Stiriacis inter oppidum S. Michaelis & Kwitefeld invenimus, Clufius in montofis fylvis in Auftria, Moravia & Pannonia interamni obfervavit: nam Pentaphyllon album r.Clufii ab hoc non feparo. Clufius autem cauliculos exiles & tenues, dodrantalés ei attribuit: radi- cem craffiuículam, nigricantem, in. ambitu Íefe diffundentem : folia extremis duntaxat oris cre- nata. 18. Pentapbyllum argenteum "AIpinum flore albo, — 4m Pentapbyllum folis fupernà. d. infernà in- camis j. B? 24m Quinquefolium simus album alterum C. B ?. Quinquefolium [yVvaticum mi- uus flore albo Ger. emac. Peut. album minus Park. Radix. crafía, lignea, nigricans, vel atro rubore. perfufa, ex qua plura capita fquamata. Filis confertiffima, quinquepartita & interdum tripartita, exigua, lanugine molli, argenteá tam füpra, quàm fübtus canentia, obtufa, & in extremo duntaxat duabus tribufve crenis incifa, pediculis Ds vibus nixa. Cauliculi ex eadem radice plures exeunt, duarum unciarum pariter villofi, tenues & infwmi, foliolis duobus tribüfve tripartito divilis veftiti, qna appendicibus duabus caulem amplectun- cur; fores in fummitate füftinontes duos vel tres, pentapetalos, albos, cum numerofis intus ffami- aulis, Lib XIL De Herlis femine nudo pobfpermis. —— dig "ule, apicibus purpureis capitatis. Vice flyli congeries & veluti fafciculus flamentorum. | Ca/ix ex decem foliolis hirfutis in acutum exeuntibus conftat, quinque latioribus, quinque anguftioribus, alternatim pofitis. In fümmitatibus montium altiffim. max. Carthufianorum ceenobio imminentium invenimus. Planta J.Bauhino defcripta ab hac noftra differt quód in fingulis caulibus flores gerat fingu- OS, Locus: 19. T? 2 ei argenteum Alpinum Ponze. — Alpinum argenteum Perfici flore C. B, aut certà ei fimil. imum. Eodem in loco cum precedente planta à nobisinventum, non videtur ab ea fpecie differre. — F»- lis duntaxat anguftiora longioráque videbantur. Veràm quicquid de eo fit, Penraphyllon foliis inferné & füperné incanis 7.B. idem proculdubio eft "Eribolio argenteo Alpino Poxz, cüm 1n eo- dem loco, monte Baldo nimirum, utrumque inventum fit, cámque in Pentapbyllo ilo dicto folia ob- ferventur duntaxat terna, & in fingulis caulibus. fores fingulares, quod idem de fuo Trifolio argen- teo obfervavit Pona. . Planta autem quam nos hoc titulo intelle&am volumus, quámque przcedenti fpecie eandem fufpicamur, à Trifolio argenteo Alpino Ponz, h. e. Pentaphyllo foliis inferné & füperné incanis diver- fà videtur, cüm in eodem caule duos interdum aut etiam tres flores geftet, alioqui fimillima. "Trifolium faxatile hirfuaffimum f. B. C. B. huic plante fimillimum nobis effe. videtur, & forté idem. Defcriptionem videfis apud utrumlibet autorem. * 20. Pentaphyllum miuus argenteum. Park. Park. Ramuli plurimis albentibus, ad. radicem multis & brevibus filamentis feu. capillamentis potiüs quàm foliis veftitis, humi fe diffundit; füperiüs exeunt folia parva, extremis fübrotundis & mini- mé dentatis, fuperné obícuré viridia, inferné argentea. Summos ramulos occupant capitula íeu folliculi multi incerto numero & ordine, longos furculos circundantes, à reliquis generibus multüm diverfi, € quibus exeunt minimi & vix difcernendi flofculi albentes, quos fequuntur femina minu- üffima flavefcentia. — Radix parva, longa, dura, fibrata multos annos durat, in multa capita divifa, ut magnum terrz fpatium occupet. Ex feminibus é regionibus tranfmarinis acceptis Parkinfono fuccrevit. Alchimille potiüs quam Pentaphylli fpecies nobis videtur. * 21. Quinquefolium. Lupini folio C. B. Pentapbyllum Sspudguney 'T hal, Defcriptionem hujus vide apud "T halium. * 22. Quinquefolium tubero[um Indicum C. B. — Pentaphyllum Indicum Cluf. exot. 1.4. c. 18. Claf. "a duntaxat habebat folia eáque tenella, peracri tamen fapore praedita, ex tuberofa radice prodeuntia, gracili, feptem aut octo nihilominus uncias longo pediculo fübnixa, in quinque. pro- fundas & ad pediculum uíque feré. pertingentes lacinias divifa, nervo fingulas lacinias à pediculo ad fummum mücronem fecundüm longitudinem fecante, & venis quibufdam ab eo nervo in latera excurrentibus przdita. Caulémne & flores proferret mihi incompertum : fed radix quz, ut dice- bam, tuberoía inftar radicis Tormentille, & folida, parte externa aliquantulum fufca, interná veró alba, & cujufdam acrimoniz particeps duorum aliorum foliorum, quz abrupta, veffigia adhuc retinebat, plenáque & aliquot fibris donata erat. In fportulis Nicolai Colii M. D. reperta erat, qui cum iis quos Mercatorum focietas Amftelo- dam. in Indiam Orientalem aromatum comparandorum gratiá ablegaverat, Anno 1601. profectus in reditu extinctus erat. Non videtur pertinere ad hoc genus. Ggs 2 CAP, 616 HisrTonR:A PraANTARUM. Car. XV. De Pentaphylloide. Pentaphyllo cum quo in aliis plerifque convenit, foliis lobatis, Agrimoniz ant Caryophyllate feré zmulis differt. 1. Pentapbylloides eretium J. B. Pentapbyllum fragiferum Ger. Park. Clu£— Qwinquefolium fragi- ferum C. B. vo Radice przditum eft plurium capitum, craffiufculá, lignofi, cortice faturatiüs rubente, ftrenué adftringente, re&a, é qua pediculi plufculi prodeunt, palmares, quorum extremo conne&untur terna folia hirfuta, ferrata, Fragarie zmula, DM minora, rurfümque eidem coftx una aut. altera confimilium foliorum conjugatio, quo longiüs àfüpremis illis abfünt minorum. Inter hec caulis nafcitur cubito altior, hirfutus, femel atque iterum quinis junctis foliis infignis, füperiüs in ramulos aliquot divaricatur, qui multos feres gerunt, albos, Pentaphylloidis fupim: duplo majores, fübje&tis radiatis foliolis viridantibus, hirfütis, floris umbilicum occupante capitulo Fragum ferente, ut in cateris Pentaphyllis, quod conftat feminibus oblongis, feré ruffis, Locut. In monte Saleva propé arcem antiquam jam feré collapfam oritur. Clufius in Leytenberg lo- cis umbrofis, inque Pannonia multis locis, non modó in czduis fylvis, fed etiam gramineis campis, &c. obfervavit. Tempu. Floret Maio ; fructus pauló feriüis maturefcit. 2. Pentapbylloides (upimum J. B. Pentaphyllum. [upimnum Potentille facie. Ger. Park. Quinquefolio f'aetfero affinis C. B. T B. -: . Folia plurima pediculis longis, ex vaZice craffiufcula, longa, multorum capitum, annectuntur conjugatim, fingula ferrata, ad Geranii füpini folia accedentia. Caules cubitales, inanes, numero- Íos gerunt flores, parvos, luteos, ex brevibus pediculis — Succedunt capitula parva. Fragis immaturis 1milia. Locus. In Germania prope Rhenum, irifra Moguntiam invenimus, Frequens in agro Viennenfi, in ex- tremis pratorum marginibus, fecundàm fylvas. Cl». * 3. Pentaphbyllum pufillum vepens foliis argenteis fragiferum IN. D. Hort. Lugd. Bat. 4. Quinquefolio fimilis enneapbyllos C. B. Euneapbyllon Park. Radicemhabet craflàm, nigricantem, in longas fibras abeuntem, à qua cauliculi plures adexortum ufque conglobati, per terram fparfi, capillacei, multifidi, tres quatuórve uncias longi prodeunt. Foliis eft oblongis pedicellis donatis, Yn novem lacinias angultiffimas per margines incifas, & hirfa- de villofas, divitis. — Flofculi parvi, aurei, & capitula parva Quinquefoliorum modo à pedicellis fufti- nentur. Locus. Ex Helvetiorum Alpibus. A. 5. Pentapbylloides fruticofum. — gout imquefoil. Tota planta caftaneo eft colore, exceptis foliis & floribus, guftu fübdulci, ligno folido. | RaZix €i fibrofa, undique juxta caulem turiones, feu mavis ftolones, emittens. — Caulis bipedalis aut altior, in plurimos ramos & fürculos divifus & fubdivifus; per quos ad fingulos pollices pediculi femunci- ales alterno ordine fiti fw/;s fuftinent, fübtus lanuginofa, füperné glabra, viridia, quodammodo pennata, 6 pinnulis oblongis feptenis ( rariüs quinis) compofita, ita difpofitis ut ex uno quafi centro quaternz, ex altero ( fcilicet fuperiore) ternz prodire videantur. — Flores lutei, ampli, pen- tapetali, unguibus tenuibus adnafcentes, adeó ut citó decidant, novis tamen indies füccreícentibus per totam zftatem. Calix Pentaphyllorum more e quinque ( rariüs fex ) foliis lanuginofis acumi- natis conftat, totidem tenuioribus interje&is. Semina aut prorfus nulla, aut faltem 1inconfpicua ; nec quicquam poft exactos flores preter brevem quandam lanuginem multis ftaminibus interfper- fis reperias. Caulis fingulis annis ( né dicam fxpius) cuticulam feu corticem exteriorem exuit, adeó ut eodem tempore eidem cauli vel fenas, Se dos etiam. denas, cuticularum lacinias adhz- rentes confpicias. NES , Reperitur ad ripam Meridionalem Tee; fluvii qui Dunelmenfem epifcopatum ab Eboracenfi pro- vincia difterminat, infra vicum 72erp dictum variis in locis, nec minüs infra coenobium S. Athelfta- ni, Eggleffon- Abbey dictum, in agro Eboracenfi. Hanc plantam primus obfervavit, nobifque often- dit, & defcriptionem à fe concinnatam communicavit D.Johnfon Eboracenfis. C A P. Lib. XII. "De Herbis femine nudo poly[permis. Car. XVI De Pentaphylloide Argentina diilo, Rgentina. ab argenteo foliorum fplendore di&a eft. Germani Gezferichb, id eft An(2rinam, appellant, quód hac Anfíeres in cibo. dele&antur. Quo nomine Greci & Latini hanc herbam appellant à nullo proditum eft. | Recentiores quidam Potentillam ab eximiis vi- ribus quibus pollet vocant, nonnulli Agrimoniam fylveftrem ob formz affinitatem. — 77g. À. — zargentina Ger. Potentila Park. C. B. — Potemilla [em Argentima J.B. 3Dilà &anfp, &ilvcrAuecb, A foliorum molli & argentea lanugine nomen accepit hzc planta. — Radicez habet nunc. fimpli- cem, cortice nigricante te&am, nunc fibrofam, guftu adftringentem, unde plurima emergunt f/ia, iuterram refupmna, Agrimoniz foliis fimilia, majoribus hinc inde pinnulis, obtufis, circa margines profundé dentatis, cum plurimis minufculis intermediis conftantia. — Flagel/ undique fpargit, quibus infigniter fe propagat, Fragari inftar. Ex alis foliorum, qux appendicibus fuis flagella ampleétun- tur, exeunt flores, fingulares, pediculis longis hirfutis fulti, flavi, quinque foliis fubrotundis non crenatis compofiti, cum plurimis 1n medio ftaminulis & apicibus concoloribus, & cz/ice hirfíito, quinque fegmentis acutis, ( quz conniventia florem antequam aperitur, & femina iterum flore di- lapfo occultant) compofito. Hc autem folia alia quinque circumftant, nonnunquam fegmen- tata. Frequens eft circa femitas & loca aquofa: Amat enim loca uliginofa & ubi per hyemem aqux ftagnárant. T Ut genere fic viribus cum Fragaria, Pentaphyllo, Tormentilla convenit : quas füummatim recen- fet Schroderus his verbis. Refrigerat moderate, aftringit fortiüis, ficcat, conftipat. Hinc fanguinr expuitiont medetur, diarrhoeam & reliquas tum alvi, tum uteri fluxus compefcit: hzmoptoicis & hzmorrhooufisfübvenit : renum calculum infigniter atterit: vulneribus infüper & ul- ceribus admodum conducit. Externe famofa eft in doloribus dentium mitigandis, putredine gingi- varum arcenda, aftu febrili fopiendo, quem potenter compefcit, cum fàle & aceto contuía plantis pedum füpponatur, vel carpis applicetur. Aquam hujus ftillatiiam ad lentigines, panos & maculas, fufcmque colorem íole contractum delendum Anglix muliercule adhibent. Hujus radices, quas $190028 vocant, in agro Eboracenfi circa Set;]e oppidum hyberno tempore cf- foffas pueri efitant. Sunt enim fapore fuavi, nec minüs grato quàm Paftinacz, ut 3 Pharmacopceo quodam fide digno, ibidem degente certior factus fam. — Poftea obíervavi etiam porcos radices hafce roftro effoflas libenter vorare. Experimento egregio didicit Jo. Agricola. Potentilla fuccum unà cum pulvere Colchici vulgaris marifcis ani mederi — 7. B. Caftor Durantes jubet ut dyfentericorum indatur calceis : Atque hac arte non folüm dvfenteri- am, fed omne genus p.n. fluxiones infimi ventris, ut nimios menfes, imó narium hemorrhagiam dubio procul fiftere valebit. — Sis. Pauls. Hartmannus eandem hoc modo ufürpatam valuiffe a4 dyfenteriam affirmabat, poftquam medicorum opera nihil profuiffet. Hanc etiam pro Arcano celebrat Petr. Borellius Cent. 1. Obferv. 15. Diuretica aliquando cum fru&u in. febribus exhibentur, inter que. Anferina Ípecificé prodeft. fic etiam & Sal Anferinz, quod mihi pro fpecifico eft- — D. Sezze 6 Dolzi L. 3. C. 7. S. I4. : Car. XVIL De Tormentilla, um inditum eorundem tormentum five cruciatum fedet. Lob. Alii à Dyfentericis tormi- nibus fanandis à Recentioribus ità nominatam cenfent. A Pentaphyllo diftinguitur, folus feptenis 1n eodem | pediculo, quod & Pentaphyllis nonnullis commune eft, fed przcipué flore tetrapetalo, quod huic proprium. T's "Ezl£ov»s quod radicis pulvis cum aluminis & Pyrethri momento cavis denti- A. r1. Zormentilla Ger.J. B. oulgarz Park. Offic. fylvefra C.B. Gr onmentil o2 Septfoil, 7. B. Ex radice craffa, pollicem nonnunquam füperante, aliàs recta, aliàs in obliquum à, rubente, fibrofa, fapore adftringente viriculas plures emittit humi füfàs, nonnihil fübinde erectas & cubitum interdum bid, hirfutas, tubefcentes, tenues; in quibus ex intervallis fo/a caulem ambientia, Pentaphylli, hirfuta, fed divifura feptemplici. A parvi, lutei, tetrapetali, aliàs Pentaphylli xt aà 88 3 es. 617 Ezymon. Locus. Vires." ————————— HORN 618 Locus, Locus. Vires." Locus. Vires. Hrisron:a PraNmTARUM. . : p A NC les. In hujus coliculo obfervatur aliquando adnatum tuberculum quoddam, excrementitium, con- cretione Pomorum Quercinorum, in cujus antro ftabulantur vermiculi feu teredines. In paícuis ubique feré, przfertim ficcioribus & montofis. 2. Tormentilla Alpina major Park. — Alpina vulgaris szajor C. B. Radix huic odoratior, rubicundior ac major vulgari: Fs etiam majora: in reliquis conveniunt. A. Pentapbylum reptans alatur folis. profundis ferratis. D.Plot. znimm viride flore aureo te- trapetalo, radiculas im terram 9 geniculis demittens Mori,— 4n Pentapb. Tormentille facie repens Hort. Leyd? D, Plot. Quinquefolium. vulgare repens crefcendi modo zmulatur, & in plerifque partibus refert : nifi quód folia nonnulla ad exortum. plantz e radice fübrotunda & Alchimille modo integra & indivifa obtineat; alia quinquepartita füperiore tantüm medietate dentata. Foz non femper quina in codemipediculo exiftunt, fed prout caules feu flagella in longitudinem excrefcunt paullatim pauciora, quaterna v.g. terna, bina & in. extremis cauliculis fingula ; Omnia ad pediculi exortum binas ap- pendices ceu auriculas. adnafcentes obtinent, ut in vulgari Tormentilla: Flores "Tormenalle inftar tetrapetali; é mille vix unum reperies pentapetalon. Ád margines arvorum inter Hock/ey & Íylvas colli Sporover fübjacentes, & alibiin agro Oxonienfi invenitur. Tormentilla, cm Pentaphylli revera fpecies fit flore tetrapetalo, eafdem cum eo vires obtinet. Siccat & potenter aftringit;. hinc in fluxionibus quibufcunque alvi, uteri, &c. non aliud remedi- um ufitatius quàm Tormentillz radix, quomodocunque exhibita : praterea diaphoretica eft & alexi- pharmaca ; unde & omnibus medicamentis quz adverfus venena, peltem, vartolas & morbillos ali- ófve morbos malignos componuntur adhibenda, prafertim fi cum fluxu alvi conjundti fint. Tan- dem vulnerariis potionibus, unguentis & emplaftris adjungi folet, nam vetera & putrida ulcera & abíceffüs fanat. In iníulis Ferroenfibus "Tormentillá utuntur, defe&u corticum in pellibus Animalium przparan- dis. "Tho. Bartholin. A&. Med. An. 1671. Obf. 49. D.Tancr. Robinfon. Ad Diarrheeam commendat Etmullerus Extra&um Tormentillz, przmiffo fi opus eft Rhabarbaro una alteráve vice: hinc exhibitum ana 5[.. ad 5j. quod remedium przcellit omnibus aliis medica- mentis 1n dyfenteria epidemica. D.Hulfe ex Etmulleri prax. cap. de Diarrhoea. Car. XVIIL De Plantagine aquatica. Lantago dicitur ob aliqualem foliorum fimilitudinem. — — W P Loconatali, & flore tripetalo cumSagitta convenit, foliis Plantagineis ab eadem differt. A. i. Plantago aquatica J. B. aquatica latifolia C. B. aquatica "upor Ger. Park. doeat fpa- tev3olantaimt. . B. TR cum caulis imo quod. involvunt ad tenues ufque & numerofàs radicum fibras turbina- tus coitus bulbi faciem aliquatenus mentitur: cauli; autem ftriatus, angulofüs, inanis, fübruber, ple- rumque cubitalis, non raró etiam procerior, alis indidem ortis in orbem coronatur, atque hz rur- fum in radiatos ex intervallis furculos faceffant : quorum extremis infident fiofzuli, dilutiori purpura pallefcentes, fimbriatis folus tribus conftantes, totidem toti flori fbjectis foliolis minoribus, viridan- tibus, herbacei coloris, ftaminulis fenis € medio flofculoexenntibus. | Semziza Milio vix majora, utrin- que compreffa, margine fülcato, in trigonum junctis lateribus difpofita, copiofa. Folia Plantagi- nis, longiora, acuminata, nervofa, glabra, fapore fübacido praedita. In & juxta aquas ubique feré reperitur. Je - e P o. Johnfonus apud Gerardum hanc plantam Limonium Diofcoridis & Plinii effe contendit, quibus argumentis apud ipfum vide. Certé inepté admodum Plantago appellatur, cum qua parum habet fimilitudinis. 1 ivl. va Refrigerare & ficcare dicitur. Schwenckfeldius procidentiam ani curare, rubentem podagram, capitis dolorem à caufa calida mulcere, cruento fputo urinzque mederi tradit. paw Summum fecretum & expertiffimum quo fübitó lac in mammillis confamatur effe ait "Timotheus Roflin fuccum hujus Plantaginis illis applicatum. A. — 2. Plantago aquatica minor Park. aquatica bumilis Ger. aquat. humilis anguftifolia J.B. aquar. angu[rifolia C.B. «fe Yeftez 3Dater-3olantaim, X48. E bud Ment Gracili concavo, nudoque caue pedali & altiori przdita eft; verticillatim circa medium Dotub quadrantalibus & trientalibus ex. geniculo ortis radiato; confimiliterque aliis ejufmodi pena caulem Lib XIL ^ e Herbis femine nudo polyfpermas. caulem coronantibus ; quorum unicuique //os infidet fatis amplus, albus unguibus flavis, à tribus ca- ducis foliis compofitus, glomerato in parvi echini modum capitulo reli. — Folia ex radice fena feptenáve, junceo pediculo palmari & ícíquipalmari nixa, angufta, acuminata, glabra, tribus longis nervis diftin&a. Odor plantz mihi non adeó gratus fed potiis gravis, ad Caftorei odorem accedens. Radix innumeris fibris albentibus conftat. Adde, quód capitulum in medio flore aliquot itaminula brevia circumítant, cacuminulis luteis. À E Qd XIX De Sagitta, feu Sagittaria. | i QA dicitur hzc herba, quód ejus folia alatz fagitte cufpidem proxim? referant. i Sagitta minor 3. B. aquatica minar latifolia. C, B. mimor latifolia Park. Sürrotoeab. J.B | Sagittz radices funt multz, albz, craffiufcule, fungofz, non fine capillaribus fibris, à quibus pro- pagines nafcuntur longiflimz, interdum bicubitales, Juncez tenuitatis, fubter aquam ferpentes, fi- miles radicibus Lyfimachiz lutee. —Folis aquis innatant rarz formz, alatzSagitte mtücronem rh lantia, fufcis hinc inde in füperna parte maculis notata, quedam ex primis in acumen non definunt fed rotundantur. In eorum porro fingulas alaslongi, terni aut quini nervi per longum porrigun- tur, obliquis à nervo in nervum venulis intercurfantibus, lzvore Plantaginis aquaticz pediculo mi- nimi digiti craffitudine, füngofo, ftriato, pene triangulo, duos aut tres cubitos longo pro aqux profunditate in qua vivit. Folia fapore nonnihil fubdulci & vifcido, cum veftigio obícuro acrimo- nim: Caules rectos duos aut tres émittit, non multo foliis altiores, rotutdos feré, ftriatos, craífos fungofos, in quorum parte fuperiore plures flores exoriuntur, plerunque terni, caulem ampledtentes, ex pediculis five ramhnlis, modó longiufculis modó brevioribus, pulcherrimi, mediocriter magni tribus foliolis albis conftantes, ungue purpurafcente notatis, florum Amygdalarum foliolis paulo mi- noribus, in medio apices multi rubentes. Sub flore tria foliola viridia. Flores excipiunt echinata capitula, fübpurpurea, magnitudine pxné fructuum Arbuti vel Fragorum, ex aculeis velut conftan- tia, qui nihil aliud funt quàm femiza lata compreffa in acumen definentia, unguibus A vium fimilia, In aquis leniter decurrentibus frequens eft. Sagittze tres fpecies feu varietates conftituunt Botanici. 1. Sagittam majorem 7. B. Ger. quz aquatica major C. B. major latifolia Park. minori angufti- foliz jam defcriptz, excepta magnitudine, peromnia fimilis, verüm folia non ufque adeó acuminata habentur. 4. Sagittam latifoliam minorem, - fuperius defcriptam. 4. Sagittam minorem anguftifoliam T B. quz aquatica minor anguftifolia C. B. Sagittaria minor angufüfolia Par£. Hxc minori deícriptz per omnia fimilis, fed omnia minora funt ei, foliáque an- guítiora multo, magííque acuminata. Hz tres varietates non videntur nobis inter fe fpecie differre ; fiquidem promiícué in eifdem aquis perfepe oriuntur, unde & cidem femine ortum fuum debere videntur. | LIBRI 619 Locus. 6210 Varietas. Hisron:A PraNTARUM. LIBRI DUODECIMI SECTIO SECUN D A. De Flerbis femine nudo: polyfpermis. flore mudo feu nullo Ceriantbio teto, erbe. fonine: undo polyfperma, flore nudo, h.e. nullo perianthio telo, funt vel eodem | «Duadrifolio feu. cruciato, majores & farmentofíx, guftu fervido, cincinnis feu plumulis longis villofis feminibus adnatis ; CLzMAT1s. Polypbyllo, caule Indeterminaté foliato, Ípeciofüm florum thyrfüm proferente, foliis pinnatis, radicibus Tuberofis, bulbillis ab extremis fibrarum filamentis dependentibus, feminibus in circu- lum difpofitiss Frr1PENDuLA, Oenantbe. Fibrofis, feminibus incurvis, in. globulum congeftis; UrwARIA. Determinatà foliato, ex unica tantüm diftinéione, ubi terna hzrent folia, floribus in fingu- lis caulibus fingulis ; feminibus Ranunculi, in capitulum congeftis, nullo pappo aut lanugine vel adhzrente vel invol: vente, folio varié difle&o ; AwEMowE meorum. In pappos abeuntibus, multiplici colorum. varietate & pulchritudine ; Auzwons, Hujus flos vento flante potiffimüm aperiri dicitur, unde nomen. Caudatzs, cincinnis feu. plumulis longis adherentibus; Pursarirra. Car. IL. De Clematide. fcendit. NNotz ejus funt flosquadrifolius feu cruciatus, cincinni feu plumulz longz villofz in ple- rifque fpeciebus feminibus adnatz, fapor fervidus. Á. a. Clematis latifolia ffue. Atragene quibu[dam J-B.. Clematitis fyko. latifolia C. B. Clematis Iv. latifolia, ffve Viorna Park. Viorma Ger. dat Xoilo € [imber o? G'ratcl- i jon. (C dicitur à xüue farmentum, quoniam flagellis vitigineorum amulis arbores con- . B. er aliquatenus vitigineis luxuriat, craffis, ií(que angulofis, rugofis, junioribus fübhirfütis fubinde rübentibus, obféquiofo flexu lentis. FoZs quina, Dulcamarz zmula, aliàs integra, aliàs dentata & fimbriata, guftu acria, viticule mediz tortili, quá capreolorum loco vicinis arbuftis im- plicita fcandit, adne&untur. Flores racematim petiolis incanis infident, füaveolentes, candidi, qua- ternis radiatis foliis conftantes; quorum meditullium obfidet mufcofüs ftaminum: pallidulorum cin- cinnus Flores excipiunt acini complures, cuneatim indidem orti, pinnatz lanuginis tomento bar- bati. Radix craffiufcula, fufca, fibris donata. Illius farmenta (inquit Clufis) in Pannonia confpiciebam brachiali craffitudine, nodis caren- tia, recta, rimofo cortice vitis inftar tecta, haftee interdum longitudine füb vaftis arboribus, & late ramos ípargentibus ( quibus íe implicaverat ) crefcentia. "Tantam magnitudinem & ftaturám apud nos raró affequitur. Ramuli ejus cinerei funt lenti & tenaces, unde viminum aut füniculo- rumJoco inferviunt januis aut craticulis colligandis, fafciculis vinciendis, &c. Vulgars Lib. XII. "De Herbis femine. nudo poly/permis. 65i Vulgaris eft omnibus quas Clufius adiit provinciis, vicinis arboribus & fepibus fefe implicans, Locus. Julio menfe florens; fructus plumis fuis incanefcentes dependent. Guftus fervidus & acris calidam vim arguit. Ufüs ejus eft ad circulos pro retinendo labente ute- y;,,, à ro. Ad conftringendos fafces veluti Salices & alia vincula adhibetur. 7. B. "Ufas. Flore, femine, cortice & radice vim urendi habet. Species illa quz Flemrmula dicitar, digitis trita, acerrimo odore velut Fulgor momento nares fz- rit admota. E Flammula utraque tam recta, quàm fcandente elicitur aqua, quz Spiritüs vini in- ftar fervida eft. Hanc compertum eft ( inquit Matthiolus) efficaciffimam effe in. morbis frigidif- f At certé intra corpus non debet aflumi, nifi aliis aquis probé mifta & temperata, né vilcera «dat. | Sunt. qui hujus oleum commendant ifchiadicis, articulorum iliüimque doloribus, urinz anguftiis & renum calculis, in quibus morbis aut calidum illud inungunt, aut clyfteribus infundunt. Id autem. preparant hoc modo. Flammule folia tenuiffimé concia in rofaceum 1mponunt, quod vitreum vas exceperit, ac indé per zítatem infolant obturato vafe. Datur etiam in cibis hifce morbis affe- €tis trium drachmarum pondere. 7. B. * a. Clematis Betica Ger. Baetica Clafo J. B. flv. altera. Baetica Park. peregrina, foliis Pyi incifis C. B. : Cl». Longa habet farmeztz, lenta & ramofa, binos per intervalla capreolos, contrarisíemper inter fe pediculis nafcentes proferentia, quibus vicinas "du & frutices fcandit: folia Pyr1 feré, minora tamen, dura, viridia, 1n ambitu incifa five ferrata, acris & fervidi guftüs, fingularia in fingulis pe- diculis, fed plurima fimul ex clavicularum alis prodeuntia, inter que ex utroque farmentorum la- tere pediculi exeunt calyculum "T'ithymali caveolis feu labellis fimilem füftinentes: ex cujus medio exilit capitulum ex multis feminibus Milio xqualibus conflatum, quibus infident oblongi cincinni, & albz quodammodo villofz plumulz. Hanc ftirpem primüm invenit Clufius inter Afindum (vulgo 7Medisa Sidonia appellatum ) & Calpen, fecundüm fluenta, vicinas arbuículas operientem & fio pondere deprimentem, deinde aliis Bzticx locis, Januario jam fuos cincinnos explicantem. Locus; 4. Clematis [roe Flammula repens C. B. Clem. feve Flammula. [candens, tenuifolia alba J. B. Clem. urens Ger. rens flore albo Park. Clematis hzc per fe infirma, nonnifi proximis fulta in altum nititur: neque tamen id ullorumi capreolorum ope facit, fed foliorum pediculis fepes amplectitur. | Sevgenta habet ftriata, viridantia; geniculata : Ls recticaulis Flammulz foliis fimilia, à Vitalba five Athragene differunt longitudine, anguflia & Ífoliditate ; tota etiam planta minor. Flores albi, odorati, qui uridá vilabia fi impruden- terattigerint inflammant. — Semen Íuccrefcit plumaceá criftá infigne. Habetur flore pleno. Circa Monfpelium in collibus faxofis, & alibi in tranfmarinis obíervavimus : in Anglia, quod fci- am fponte non provenit. fulio & Augufto floret. I^ .- Hujus minor quzdam fpecies feu varietas effe videtur Clematis maritima repens C. B. Park. De- Species mine. Ícriptiones enim in plerique conveniunt. Addit infuper, Cam/cw/os atrovirente cortice veftitos: Folia acuminata & oma tria uni-pediculo communiter infidentia, qui velut in capreolum abit ( quod non capio) qux in fummo caule floribus fübjiciuntur anguftiffüna effe. — Flores longis pedi- culis füftentari, haberéque multa intus ftamina villofa, alba. ^ Sezziza plana, fubrotunda, rufefcentia, bina ternáve fimul. Haec accidentia, quamvis im. de[criptione omilJa, praecedenti plante pleraque. comva- miunt : proinde eum mon [eparamus. In maris Adriatici litoribus invenitur. C. B. 4. Clematis [rue Flaumnula. [urrecia alba J. B. Flammula reta C. B. Flammula jovis [urretia Ger. Park. EH Fibrofam radicem demittit & albicantem: /arzmezta nullius opis indiga, fuá vi in duorum & plu- rium cubitorum altitudinem nituntur, lzvia, teretia, propter terram nonnihil rubefcentia, fiftulofa & geniculis intercepta- Fo/ie cujufiodi feré in vulgi Flammula aversá parte fubhirfüta & fere in- cana, adversá veró atrovirentia, Fleres confimiles, copiofi, quadrifolii, candidi, apicibus viridanti- bus. Non minis uridà v1 veficas hzc excitat quam cognata repens. Hec ab us qui diligentiüs obfervant (tefte Clufio ? duorum generum effe deprehenditur. Una pj; o. enim farmenta rubeícentia habet, quemadmodum & foliorum nervos & pediculos, precociórque eft ciz;. & odoratum fert lorem. Alterius autem farmenta cum foliorum pediculis virefcunt, & florem fíe- ris proferunt. Fiumanam veró altitudinem utriufque farmenta plurimüm fuperant, & fingulis an- nis nova, eáque frequentiora ineunte vere ( marcidis & corruptis prioribus ) renafcuntur. In fepibus ad montes propé Ratisbonam an. Germania obfervavimus. Clufius in Auftrie & Pan- Locy. noniz czduis fylvis frequentem fcribit. F 5. Clematis 62,2, Locus €9 Tempus. iocus €9 Tempus. Vartetas flore feno. Vires. Hrisronr:A PraANTARUM. &. Clematis Pannonica Ger. Pannonica. flore ceruleo f[urretta J. B. Clematitis cerulea eretia C. B. Clem. cerulea Pannonica Park. parad. l Jj. B. Complures vai» fatis craffa é lateribus fpargit fibras, fulves, nervulo ligneo candido farctas: Sar- menta indé complura [ quaterna aut quina C/zf. | ad cubitum & feíquicubitum exfürgunt, recta, dura, ftriata; angulofa, fübhirfuta, nonnihil purpurafcentia, geniculata: ad quorum fingula genicula fo/iz fine pediculis bina oppofita, Plantaginis majoris feré paria, minora tamen, fimiliter per longitudinem nervofa, acuminata, in ambitu lanuginofa, fuperné ex atro virentia, inferne dilutiora, lanugine qua- dam per nervos refpería, [ Clufio Afclepiadis pene folis refpondentia ] non valdé dura,fervidi guftis, quemadmodum Flammulz Matb. folia. Ex fuperiorum foliorum alis pari incremento fürgunt ge- mini adverfi fürculi, eodem modo fe habentes quo farmenta primaria, nifi quód minora fünt multis numeris folia : neque tam in primariorum farmentorum, quàm alarum furculorümve extremis ffos nutabundus, unicus, magnus, quatuor foliis mucronatis, crucis in formam ( inquit Clufius ) decuffatis conftans, modice furfum reflexis, foris faturaté coeruleis, canaliculatis, minüs corula lanugine per margines obfitis, intus vero glabris, neque tam intensé atque medium extimi folii ceeruleis; Medium florem occupat villofus glomer fibrarum ex luteo albefcentium, quarum complexu continentur fta- mina alia glabra, viridantia, apicibus ex albo luteis, atque intra hzc tertia fibrarum virefcentium in- torta phalanx. Seem compreílum, magnum, Clufio Pulíatille femini feré fimile, plumatum, ut in Viorna: nullius acrimoniz particeps Clufio. Inventa eft à Clufio fponte nafcens in pratis circa Srarp/ez duobus ultra Pofonium Ungariz mil- laribus, & alis ad Danubii rpas fupra Pofonium. Floret Maio & Junio, femen maturat Au- gufto. Alteram hujus fpeciem depingit & breviter defctibit Gerardus quam. majorem Pannonicam vocat. 6. Clematis peregrina cerulea [roe vubra Ger. cerulea vel purpurea repens C. B. peregrina flore vubro vel purpureo fmmplex Park. Clematz [fve Flammula flere cwrulto c purpureo. [can- dens J. B. EX ur eft quàm vulgaris Flammula, f2//is ad Athragenes propius accedentibus, ut que quàm Flammulz breviora funt & latiora, & varia fpecie Athragenes foliorum modo ludentia, modó in- tegra, aliàs divifa femel aut iterum, minimé tamen ferrata, levia, atrovirentia, fapore acri, ex pe- diculis tenuibus, rigidis, fübrubentibus, fübhirfutis terna. — Sarmentis autem fuis. innititur depactis pedamentis non fecus ac Flammula vulgaris repens: fed praecipua eft florum gratia, qui non tan- tüm odore fnavi placent, fed & colore purpurante oculos morantur; quatuor foliis, ( quorum vel unum Flammule vulgaris florem integrum facilé fuperat ) crucis modo difpofitis conftantes, in quo- rüm medio cincinnus ftaminum ex viridi uper Succedunt Semiza tria, quatuor, aut plura in eodem pediculo, nullis plumulis lanuginofis adhzrentibus, compreffa, fübrotunda, acuminata. In Hifpaniz & quibufdam Italie locis juxta. fepes & agrorum margines fponte exit: Augufto menfe & quandoque Julio floret. Reperitur interdum flore pleno feu multiplici qux Clematis purpurea flore pleno (candens 7. p. Clem. peregrina flore purpureo pleno Par&. peregrina flore pleno Ger. Clematitis caerulea flore ple- no C. B. x flore duplo minore, feminibus pariter minoribus, qux Clematis peregrina flore parvo AMorif- relud. Folia Clematidis contuía lac € mammis extinctum educere, dictante D. Hermanno, didicit D. Palmer... &n hujus an przcedentis aliüfve plantz folia intelligat mihi non conftat. * 4. Clematis cruciata. Alpina Park. Ger. emac. Alpina Geranifolia C. B. C, B. Ex radice farmentofa & perenni caules plures lenti, lignofiquandoque rufefcente cortice tecti, duos tréfve cubitos alti exurgunt, qui equaliter bipartiti in latera dividuntur: quibus fingulis f2/ia. crebris & profundis divifuris incifa, trigemina cohzrentia, ut in Anemone Geranifolia, infident. Flores finguli fingulis pediculis longiffimis ac cenuiffimis infident, qui coloris coerulei albicantis aut obícure purpurafcentis, ex quatuor foliis oblongis, mucronatis, nervofis, crucis in modum difpofitis & non- nihil lanuginofis, in cujus medio fv/;« plura, breviora, quz quafi acervulum capillaceorum filamen- torum alborum ambiunt. In monte Baldo provenit, inque montibus Auftri frequens eft. * 8$. Clematis Hederz fslio Morif pralud. Morif. ,Planta eftícandens & circa perticam fe involvens ad altitudinem. quinorum pedum plus mi- nüfve afcendits cujus folia funt Hederz zmula, latiora. Flere sfert minores, herbaceos. Fructum nunquam vidit. CAP, Lib. XIL "De Herbis femine nudo poly/ permis. | Ms 223 Car. IL. De Filipenduia. " Ilipendule note characterifticz funt Flores polypetali, Radices tuberofz, glandulis oblongis al extremis fibrarum filamentis pendentibus. Semina in circulum difpofita. o uL d ord Ger. J. B. ewizarz Park. valgarz, aa Molon Plinii C. B. &ommon £220p- 02t. | Radice multiplici firmatur, exteriüis nigricante, intus albá. Fibre in bulbos turgeícunt. Folia plu- rima ad radicem, multifariàm pinnata, Pimpinelle Saxifragz feré modo, anguftiora, profundius la- ciniata. Caulis plerunque unicus, erectus, dodrantalis aut etiam pedalis & altior, ftriatus, ramofüs, paucis foliis veftitus, fires in faftigio füftinet, velut in umbellze baci 3. B. ] formam difpofi- tos, fuaveolentes, albos, exterius rubentes, heptapetalos, [ in quorum medio magnus apicum luteo- rum plexus fefe explicat. 7. B.] quibus fingulis iuccedunt //zzizz undecim, duodecim, aut plura paucioráve ftellatim difpofita veluti totidem radit, nuda, veftibus tenaciter adhzrefcentia. Nomen huic fecit ( inquit J. Bauhinus) radicis glandularum olivarium aut longiorum, minüáíque Ratio zomins. ventricofarum, Afphodeli more, foris ex rubro nigricantium, intus albentium, acrimoniam quan- dam cum adftridione, dulcedine & levi amaritudine fapientium per fibrarum fla penfilis con- nexio. In pratis & paícuis montofis plerunque oritur : interdum in humilioribus, fterilioribus & ficciori- Loc. bus invenitur. Hujus varietas effe videtur 2. Filipendula minor C, B. Park. G. Radicem habet rufefcentem, in filamenta extenuatam, fed per extrema glandulofam: fol; duas trélve uncias longa, femunciam lata, ex fegmentis pluribus, tenuiffimé divifis, ambitu ferratis com- pofita, veluti Potentille, duriora tamen. & faturatius virentia; inter qua Cawlic/zs palmo minor; 1n medio foliolo cinctus exurgit, aliquando fimplex, aliquando 1n fummo bifidus, cui coma floícu- lorum albidorum, ftaminulis przditorum, aliquando quafi in capitulum compactorum infidet: Suc-: cedit femen inftar racemi parvi coactum. In afperis circa Monfpelinm fe legifle dicit C: B. D. Magnol varietatem przcedentis hanc facit; z jus, qua in afperis & aridis multó humilior nafcitur. Radix attenuat & fübaftringit. Decoctum ejus urinam. & calculos pellit, dyfüriz & urinz flil- yz; licidio fübveni. Pulverem radicis; ejáfve faccum adversis morbum comitialem commendant. non- null. |. Alii Filipendulam proxime accedere qualitatibus ad Pzoniam fcripsére: & hinc epilepticos, analepticos ac vertiginofos juvare Filipendulz radices retulit Lobelius. Medetur & anhelofis & (üfpi- riofiss, & ventriculi inflationibus, cum femine foeeniculi. In albo mulierum profluvio, ínque nimiolochiorum fluxu usüs eft eximi. D. Needbam. Pulvis radicum Filipendulz celebratur in fluore albo mulierum, omnibus aliis medicamentis in- caffum propinatis, ab experientia-S. Pau/; Quadrip. Bot. Clafl. 3. p. 309. Dof. 3j. 1n decoéto Dau- ci. Hartman Corbzus pro experimento habet quotidie 3j. radicis Filipendule virentis cum. vino nigro exhibere in fluore albo mulierum. D. Seame é Dolxo, L. 5. C. 4. S. 20. Dyfenteriam fepius à fe curatam notavit Jo. Przvotius in Adverfariis fuis exhibito 5). pondere ex vino aut ovi vitello pulvere radice. Filipendulze, quem ante ipfum Secreti loco commendaverat Lu- dovic. Mercatus Lib. r. de re&o prafidiorum ufu, C. 14. Eft fan? huic plantz infignis vis adftrin- gendi, ut hernias quoque ejufdem efü curatas obfervavit Thom. Carthufius. D. So«me ex Obferv, 33. Hieron. Velíchii tranfcripfit & ad nos mifit. C 4 r. III. De UVlmaria, » urs à foliorum quadam cum Ulmi foliis fimilitudine dicta, à Filipendula differt radigi- bus fibrofis, magnitudine qui illam excellit, f&minibus intorus, 1n globulum congeftis; Ularia J. B. vulgaris Park. Regina jrati Ger. Barba capri floribus compattis C. B. 90catbou ftvect. Radicum fibrz rubentes, lignofx. J. Bauhinus ra4icez digitalem infinitis fibris rubentibus capilla- tam eiattribuit. Cale exurgit feíquicubitali & altiore, recto, angulolo, lxvi, rubente, firmo, con- cavo, 624. HasyóomwraP'yaswTARUM cavo, ramofo. Folia per intervalla alternatim cauli adnafcuntur, tribus aut quatuor pinnularum majorum conjugationibus compofiti, cum impari in extrema ala folio trifariàm divifo ad modum fere foliorum Rubi Idzi: majoribus hifce pinnulis iüterpofite fünt minufcule aliquot, ut in Fili- pendula & Agrimonia, omnes circum oras ferratz, inferne caneícentes, füperné virides. Folia autem crifpo plicarum contextu ad Ulmi folia accedunt, unde & plante nomen. Flhres in füm- mis caulibus & ramulis ia umbellas quodammodo difpofiti, nullis intermixtis foliis, fuaveolentes, pofitu & forma Filipendulz vulgaris, albidi, pentapetali, apicibus crebris fimiliter albis. Singulis Horibus plura füccedunt femima nuda, oblonga, contorta & in globuli feré formam coacta. Locus. In pratis humidis & ad rivulorum ripas paffim & co iosé provenit. Vires. Sudorifera & alexipharmaca eft, proin convenit in Huxibus omnis generis, diarrhoea, dyfenterid, fluxu menftruo, expuitione fanguinis; refiftit pefti. Folia vino aut. cerevifie immiffa gr atum e1 faporem & odorem conciliant, non fecus ac Pimpinella. Flores odoris grati fünt, .cor exhilarant; nec tamen caput gravant, unde & zflivo tempore con- clavibus & triclinis ornandis fternendífque conveniunt. Rupellenfis Renatus, referente J. Bauhino dicit hydromelit ex ejus flore conciliari gratum odorem, & icà parari ut emuletur vinum Creticum. quod Malvaticum vocant. oe Ipfe vidi & fan&é teftari poffüm, in lethali vulnere veficze cujufdam puellz, itémque brachii fra- &ura propemodum imredicabili Reginam prati przclaros edidiffe effectus; unde merito ingreditur emplaftrum Felicis Wurtz, toto orbe celebratiffimum & ufitatiffimum. Sizmen Paulli D'uadrip. Bo- tan. p. 452. E, Colle&aneis D. Tancredi Robin[on. Felix Wurtz hujus radices miris laudibus effert, imó omnibus aliis vulnerariis herbis, aut adver- füs fracturas offium commendabilibus prxponere videtur. I4ez, C 4 r. IV. De Anemone fylvefirz, feu fpuria. ,À Neun 38 d dytus dicitur, quód flos tantüm vento flante aperiatur, vel potiüs quód locis aper- tis & vento obnoxiis florere geftiat. Ánemones in genere characterifticam facimus, caulem determinaté foliatum, ex unica tantüm diftin&ione, ubi terna haerent folia, flores in fingulis caulibus fingulos. Anemones fylveftris feu fpuriz femina Ranunculi in capitulum congefta, nullo pappo lanuginéve vel adhzrente, vel involvente. Anemones genuinz feu hortenfis femina pappoinvoluta. Pulfatille femina cincinnata plumu- Iis longis adhzrentibus. A. p. zimemone nemorum alba Ger. memovo[a fle majore. C. B. Ramunculus: memorofus. albus fimplex Park. Ramum. phragmütes albus (c purpureus ermus jJ. B. 3Doot-2Unc- imonp. 3. B. : Radicem habet craffinfculam longam, obliqué proferpentem, foris purpuream aut fafcam [ cm junior eft flavicantem ] intus albam, fapore cum levi adftri&ione acrem [ ut commanducata fauces inflammet] à qua fibre capillares demittuntur. Surrigitur coliculus tenuis mollííque pur- puraícens, feíquipalmaris & major ; circa cujus faftigium uno & eodem loco enaícuntur folia ter- na Ranunculi ex femuncialibus rubellis pediculis, hirfuta, nunc virentia, nunc urpurantia [ in tres lacinias ad. pediculum ufque divifa] Coliculo fummo fos infidet unicus, nudus feu calice ca- rens, aliàs albus, aliàs purpuraícens, aut unguibus carnet coloris, foliis conftans fenis, oblongis, in medio ffamina plurima crocea continens. | Succedunt femina plurima nuda, oblonga, hirfuta mu- crone incurvo, in capitulum conglobata Ranunculorum nodo. ] Tempus €3 Floret apud nos circa finem Martii & Aprilis initio, aut aliquanto feriüs citiüfve pront hyems Locas. afperior aut mitior fuerit. In fylvis & dumetis praefertim udis, per totam Angliam frequentiffima occurrit, nec minis in exteris regionibus. Alia quinetiam prater ea quz 1n caule exiftunt é radice folia emittit, longis pediculis infidentia, majora, fegmentis latioribus, alias fimilia. — — Vorickaits, Reperitur interdum flore plenofeu multiplici, eóque vel r. albo, que Anemone nemorofa flore pleno albo C. B. fylv. flore pleno albo Par&. An nemorum flore pleno albo Ger. Vel. purpuraífcente, quz Ánem. nemoroía flore pleno purpureo C. B. Anem. fylveftris flore pleno purpureo Park, Anem. nemorum flore pleno purpurafcente Ger. Has varietates Clufius prolixé defcribit, verum non opus eft operofa defcriptione, ron enim alia in rc à vulga Anemone nemorum differunt. quàm multiplici foliorum in flore ferie: quamvis fe- cuo generi fub ipfo flore velut calicis loco folia appingantur, qualia in medio caule effe ío- ent, 2. Ram. * 4. Ranunculus flore inteusà. caeruleo inftar Cicborei duplex foliis majoribus & minoribus. A Chrift. Mentzelio obíervatus eft in Apenninis montibus, itinere à Romá veríüs Siennam; Ranunculum nemorofüm flore carneo Park. eju[Aémgue Ran. nemor. flore purpuro-cceruleo pro p;;,, ,,,.. hujus plantz varietatibus accidentalibus habeo, non pro fpeciebus diftin&ts : nec libenter conceffe- 1 rim Ranunculum nemorofum Anemones flore minorem C. B. Ran. nemor. minimum album Park. fpecie differre à fuperius defcripta: quin. nec 1pfe. C. Bauhinus diftingueret, nifi hic. parvus copiofiffimé in editiffimo monte ad Curiam Rhxtorum, & circa Monfpelium faiffet obfervatus. De viribus hujus plant nihil $ Botanicis proditum invenio. "Anemone nemorofa. [Ferilis foliis. punclatis KC. B. Anemones fylvefiris feu nemorofz fpecies degener effe videtur. * 3. "Hnemone nemorum lutea Ger. Ranunculus memerofus luteus C.B. flore luteo Park. Ram. phrag- enites luteus memorofus J. B. 38clioto 11000D-2Unemony. MU Hujus radix przcedenti vulgari albo & purpureo formá, colore, fapore, fibrífque perfimilis, coli- eulo item & foliorum numero convenit; fed foZa virentiora, longiora, brevioribufque pediculis, ità utiis quafi deftituta, concuríu fuo quafi cotylam purpurantem efficiant, in cujus medio prater duo folia oblonga, miniméque diffecta, crenatáve, coliculi fcapus nonnihil pilofus florem fuftinet, non- nunquam fingularem, alias geminum, Ranunculi, aureum, quinque foliis latiufculis & obtufis con- ftantem; in cujus medio /famizula crocata plurima, In fylvis fed rariüs provenit In Anglia, quodíciam, non invenitur fpontanea. J. Bauhinus Ge- rocu & nevz florentem reperit Martio. ; Tempus. Flore eft communiter unico, aliquando duobus aut tribus, naturá vel errante, vel ludente. * 4. ZInemone nemoro[e affnis peregrina. Y. candido aut purpura[cente. flore C. B. 4m. [ylueff. te- nuifolia peregrina alba Park. CIA. Folidi S radice ab Anemone nemorum vulgari non diftat: ab extima radicis parte cau/ieu]us affur- gebat dodrantalis, teres, ex viridi purpurafcens, fummo faftigio geftans terna folia .pediculo pur- purafcenti inniténtia, quain tres lacinias dividebantur ufque ad pediculum illas faftinentem, inter quz crefcebat triuncialis pediculus, ex viridi etiam purpurafcens, florem [uftinens octo aut novem brevibus mücronatí(que foliis conftantem, prorfüs albis, quibus tamen externa parte nonnihil füave- rubentis purpurz erat veluti infperfüm, medium florem occupante, capirulo viridi fragi: rudimentum referente, quod aribiebant ; multa /farimula alba & tenuia, apicibus Havis przdita: adnafcebantur interdum füb flore bina aut terna folia. media ex parte alba, alterá viridia. Florebat cum aliis Aprili. In hortis cultam vidit Clufius; rieclocum ejus natalem indicat. Tempus, "v y * $. Z4memone memerofe affmis peregrima 2. flore. berbacei coloris C. B. fjlv. peregrina viridis Park. CIuf. rite radice cum priore conveniebat, necnon cauliculis, in quorum faftigio non terna fed f&ptena plerunq, na(cebantur folis, admodum virentia, in alia terna (eáque laciniata) divifa ufq, ad pediculum illa füftinentem, qui purpurafcebat: inter que alius pediculus affürgebat, binas uncias longus, hetbacei coloris, fuftinens flererz o&to aut novem foliis conftantem, quorum quatuor externa tribus laciniis extimia parte divifa, foris circa unguem purpurafcebant, alia interna. minime, fed omnia herbacei erant coloris, & umbilicum habebant interiore parte ex viridi albefcentem, quem occupábat capirellurm immaturo frago fimile, viride, illud cingentibus multis exalbidis feminibus, fla- vis apicibzs praeditis. ! ld Aprili cum fuperiore. In horto Chriftiani Porreti cultam vidit Clufius, de loco natali nihil habet. Tempus. 6. Znemone Geranifalia ]. B. Ger. temifolia frve Geranifolia. cirulea Park. Geranii. Robertiani folio cerulea s an Dio[coridis C. B. Cla. ed habetfo/ia, novo vere, quum prodire incipiunt purpurafcentia, deinde ex viridi pallentia, multifida, Coriandri, vel Limonir potius Anemonidis foliis fimilia, trigemina plerunque fimul pediculis connexa, hirfuta, & in terram ut Diofcorides rect? ait, inclinantia : inter qux caulis exi- lit nudus quidem, fed quem terna folia trifariam profundis incifa, medii parte amplectuntur, quz aliquandiufforez occultant, donec Solis calore ex iis fefe explicans & emergens expandatur in quatuordecim autquindecim foliola maücronata , minora quàmin latifoliarum generibus, coloris vel ceerulei, vel albi, vel utro, mixti, hoc eft, externa. parte fübcceculei, interna albi, ffaminibus albis, quorum apices pallidi, mediam occupantibu. Decuflo flore apparet capitelwm pane Ranunculi, conflatum ex feminibus ejus femini etiam fimilibus, non tomentofum ut 1n Anemonide genuina. Radix digitalis plerung, longitadinis. & pee E" ramos divifa, 8c tuberculis ue ras 626 Hisronrira PraNTARUM. EE NNNM C LEDAGE.,— WES HARSNNEROR 06 fibras quafdam hac illac fpargens, foris nigra, intus alba, que fimiliter fragmentis feri. & pangi poft. — Locus, Hanc primüm ex Italia habuerunt Belgici horti. Tempus. Floret novo vere cam Anemonidis latifolie generibus Semen Majo maturefcit aut. pauló feriüs. Car. V. " De 4nemoue genuina, borteuft C9 culta, feu Auemone femine pappofo, C9 prim de latifolia. 1. ZInemone Cyclamini feu Malue folio lutea. C. B. Anemone latifolia. Clufá Ger. Anem. latifolia, flore flaroo, Y. Clufi J. B. mera. Lufttanica, frue bort. latifolia flore fimplici luteo Park. parad. [0//7A | GA dla habet folia, circinatz feré rotunditatis, in ambitu ferrata, dura, firma, longóque pe- tiolo fulta,füpina parte intenfiore viriditate przdita,proná plerunq, purpurafcentia;ut Cyclaminis propemodum folia, Evian faporis: inter qua. palmaris exit cew/is, teres, fübhirfütus, fummá parte ferens terna laciniata folia, deinde ex illis emergentem pediculum, qui florez: füftinet decem aut pluribus foliis conftantem, externa parte flavis, interná aureis, umbilicum occupante capitulo mulcis aureis f/aminulis f2pto. Radix tuberofa eft, oblongiufcula, 'T'ormentillz vulgaris feré mula (talem certé eruebam) aliquot fibris przdita, foris nigricans, intus alba, folida, ingrati admodum fàporis, queq, guítantem, excitatá naufcá, quodammodo ftrangulet, deinde fná acrimoniá linguam aliquantulum vellicet. Locus, Lapidofis quibufdam Lufitaniz collibus juxta Tagum, atque etiam inter vepres eruebat. Clufius. * 8. ddnemone latifolia flava pleno flore C. B. 2n. latif. flore. luteo. duplici Park. latifolia duplo flore fía'vo 2. Clufii J. B. À precedente differt, Fu/iis aliquot à radice nonnihil laciniatis ; iis veró quz in caule funt magnis & profundis laciniis divifis: Flore duplici foliorum ferie conftante, quorum externa fex aut feptem orbiculato funt mucrone, nonnulla etiam dentato, foris pallida, & tenuibus quibufdam purpurae Ícentibus venulis quodammodo afpera, interna autem decem, duodecim, aut plura paulà anguftiora, foris etiam pallentia, omnia veró interna parte flava. Reliqua cum prxcedente convenit: à qua certé non differt fpecie. Tempus. Seriüs aliis Anemones generibus & germinat & floret. Semen Junio maturum. 3. "dnemone Italica latiu[culis [pimofis. foliis 3. Clufü J. B. latifolia purpurea fellata. five papaveracea Park. Geranii rotundo folio parpura[ceus. C. B. Bulboca[tani radice Ger. Belgis a4nemune ff elata. CIuf. Folia hujus ejufdem funt amplitudinis cum füperiorum folis, fed Sanicule foliorum pzné divi- furá initio, & proná parte nonnihil purpurafcentia, mox multifida & tenuiüs incifa: deinde emer- git Cawli nudus, lanuginofüs, dodrantalis, nonnunquam etiam pedalis, tribus laciniatis foliis tan- ed involucro florem occludens initio, ut in füperiore, tandem excrefcens fzrezs füftinet in duo- ecim aut quindecim folia divifüm, anguíta, acuminata, foris quafi cineracei coloris & hirfüta, interiis mifta rubedine purpura nitentia, gratiffimo afpectu: medium capat villofum, nigris fta- minulis circumfeptum, quod excuffo flore velut primüm emergentis Afparagi thyrfülus intumefcit, & ex plano villofóque five lanuginofo fezzize conflatum per maturitatem leviffimo aurz flatu decu- titur, & ejus arbitrio fertur. — Radix novellarum plantarüm femine natarum exiguz oliva fimilis eft, vetuftior autem nodofà & articulata, foris nigra, intus alba, fibrisaliquot, per quas alimentum at- trahit praedita. Locus; lünere 2 Lericio ad MalJam Ligurie urbem copio[am ob[ervavvimus, poftea multis. alis Italie in locis. Clufius quibufdam Germaniz locis fecundüm Rhenum inter vepres in aprico Martio florentem confpiciebat. : Varictas. Invenitur interdam floris foliis exalbidi obfoleti coloris exteriüs, intus ex purpura dilutiore albi- cantibus, que Anemone hor latifol. fimplici flore 4. Clufii. 4k «dnermone bortenfis latifolia fimplici flore. $. Cluf. 4m. Geranii. rotundo folio dilutà vubens C. B. Cluf. Ante hyemem füa profert folia, tertiz. foliis pene fimilia : inter quz caulis ut in reliquis exori- tur palmaris, nudus, lanugine pubefcens, tribus foliis, vel quàm leviffimé, vel non inciíis, florem (quod in Anemones generibus vulgare eft) occultantibus, in fümmo praeditus, qui tamen. ad binas uncias, five binos pollices, vel etiam altiüs excreícens füpra illa foliola, in o&ona plerung,, raró plura folia, dilatiore rubro & ad carneum quafi. tendente colore interiüs nitentia, albicantbus un- guibus, foris autem obfoleté rubentia & lanugine pubefcentia explicatur, multis in umbilico violaceis ftaminibus | Lib. XII. 4De Herbis femine. nudo poly/ permis. 615 P ee10p c APTE Gm. o cons S 0 S ARMES TUNE TUNFCENEEE UA WE OE mM ITE TERRE - qw ftaminibus hirfütur capitulum ambientibus. Radix tuberofa & nodofa eft, tenuibus aliquot. fibris donata, foris nigricans, 1nterné veró candida. g. "nemone (ylrveffris alba. major. C. B. magna, álla, plurima parte. ani. floreus J. B. fyloe[frs latifolia alba, froe tertia Mattbioli Park. Anem. Mattbioli Ger. sdéb ' Ys minmi digiti eft craffitie, plürimis fibris donata capillaribus, nonnullis praterea craffioribus, quz ferpentes fübinde novas ex lateribus plantas procreant, ingrati & acris faporis. Caulis dodran- talis, tenuis, rigidus, densá lanugine canefcens, fubinde circa. fümmitatém. rubefcens, concavus, Flos in fingulorum caulium. fummitate priufquam dehifcat hirfütus, poftea magnus, nonnihil odo- rus, quique, fex, feptémve foliis conftans, cufpide orbiculata, interná parte penitus albis & glabris, externá veró hirfutis, unguibus purpurafcentibus: in medio ffamimum croceorum corona ambit capitulum tuberofum, feré herbidum, quod maturo femine, parvo; plano; in lanuginem albam re- folvitur. Folia Ranunculi fere, triplici divifura ad pediculi ufque extremitatem, inferiüs hirfüta & albicantia, fuperné glabra, faturo virore tincta, atq, horum quidem alia incerto numero radix emittit pedicülis palmaribus; terna veró 1n caule pediculis uncialibus & fefquiuncialibus caulem am- ple&untur. Folia Clufio 1ngrati initio faporis, poftea acris. In Germania plurimis locis exit, 1n pratis. V. C/»f. & f. B. Losiis * 6i ZIneimone (yFoeftris alba minor C. B. prod. C. D. trod. " Ex hip fübnigricante fibrofa folis fubrotunda unciam vix füperantia, longis pediculis villofis donata, terna aut quaterna, Ranunculi pratenfis modo, tribus ufq, ad umbilicum incifuris, dein fingulis, aliis tribus minoribus laciniata, pallidé virentia, mollia & hirfüta exurgunt : inter quz cau- liculus candida lanugine pubefcens, unciarum feptem altus, in medio duobus foliolis parvis lacinia- tis cin&us; cujus fümmo flos unicus, parvus, triplo quàm 1n vulgari minor, quinquefohus, candi- dus in cujus.medio capitulum exiguum, multis breviffimis fubluteis ftaminibus cin&um, in. fidet. In fumma ab Anemone fylv. alba majore, quam tertiam. Matthiolus facit fola magnitudine differre videtur. Hzc propé Herbipolim fponte nafcitur. Lotus * 4. Aaemone Alpina állia major C. B. prod, C. B. pred. . : Ex radice nigricante folia exurgunt acuta, Cicutarie modo multus divifuris f&&a, atro-virentia & parte prona fecuridüm vénarum ductum villofa: inter qux. cawliculus tenuis, leviter hirfutus, un- cias fex altus, cujus fummo flos albus, major quàm 1n ulla Anemone fylveftri, vel etiam | Pulfatilla vulgari ex feptem foliis compofitus, ex rotunditate in acumen definentibus, & pluribus in medio ftaminulis luteis donatis, 1nfidet. An veró tandem hujus, ut & fequentis flos in. plumofi feminis congeriem traníeat, non conftat. * $8. Auemone Alpina alba minor C.B. "Tota planta uncias quatuor non excedit, 7adieulam habens parvatri, riigram ; fo/;/2longé minora quàm prioris, magífque villofa : cauliculo eft biunciali, villofo, quem circa medium folia. fimilia ampleétuntur, cujus fümmo fos albus, fex foliis donatus, priore quadruplo minor, multis ftaminulis luteis praeditus infidet : hzecq, ad Anemonem fylv. 2. C/»f. accedit. Utraque 1n Auftria provenit, illa in Blanckenftein, hzc 1n "Taurero Raftadienfi. v * 9. Znemene trifolia Ger. trifolia flore allo J. B. fylveftris trifolia Dodonai Park. Dod. ; Folia huic Trifolii inftar terria in. pédiculo coherent, non magna, lata, acurninata, indivifaymar- gine tantummodo crenato: cauliculus palmum altus, cui flos infidet candidus, aut ex candido pur- purafcens formam Ranunculi florum zmulatur, qui marcefcens nonnilitl purpurei. coloris contrahit. Radix etiam obliqua in propagines aliquot extuberat, non abi, capillamentis fibrofis fubnatis. Morifonus plurima femizz fpicatim annexa pappo involuta huic attribuit. ». Sequentes Anemones tam latifoliz quàm tenuifoliz. fpecies partim & C. Bauhini pinace, partim & Parkinfoni Paradifo terreftri, partim é Catalogo Horti Regii Parifierifis, nonnullz & Flora Joan. Rea defumpte funt. Quzex C. B. pinace mutuatz plereq, à coníümmatiflimo Botanico Car. Clufio accuraté defcripte fuere, quarum defcriptiones 1n. epitomen contractas C. B. titulis adjecit: reliquarum folos habemus titulos fine defcriptionibus, que quidem neceflarix non funt, càm plerzq, hz varietates fatione fiant ; & natura in florum Anemones coloribus non minüs quàm in Tulipis & Iridibus ludat. Hhh Anemon e 628 H:i:sTomntaá-PuaNxNTaARBud Znemon latifolie famplici flore, 1. ZInemone latifolia fimplici carneo flare C. B. incarnata Park. parad. C. B.Pin. Flos decem aut duodecim foliorum purpurei feré coloris, unguibus albicantibus. a. "Anemone latifolia flore purpure-faturo C. B. C. B. Pix. Flos $. foliorum, coloris purpuro-faturi, exterius fplendentis unguibus magnis & ad pediculumi purpureis. Jj 3. ZInemone latifolia. purpuro-vviolaceo flore C. B. viola purpureo Park. parad. C. B. Pin. Flos octo foliis conftans, externé diluté purpurafcens fplendet, interne violaceus, unguibus magnis & argentei coloris. 4. dAnemone latifolia flore purpureo -violaceo altera C. B. C. B. Pin. Flos qui ex 12. foliis conflat : foris ex purpureo albefcit & fplendet : interius ex violaceo purpureo fplendet, unguibus albis. $- Inemone latifolia violaceo flore €. B. C. B. Pin. Flos o&o vel plurium foliorum, externà fübpurpureus & Íplendens, interné ex purpura. violaceus unguibus rübefcentibus, orbe albicante cinctis. 6. AAnemone latifülia flore "violaceo [aturo. colore C.B. C. B. Pin, ; j C . Flos Íex foliis pracditus, violacei faturatioris coloris, unguibus majoribus magifque candidis. 7. ZInemone latifolia flore variegato C. B. C.B.Pi. — . Flos qui octifolius, foris ex purpureo fàturatius rubet, interius ad ungues ufque albus fatura pur- pura & quafi Kermefina nitet ; oris coccinei, 1n quz radi purpuraícentes fparguntur : ungues magnos & albos habet. 8. 4nemone latifolia punclato flore C. B. Latifolia ammo violaceo, C puntlis albis verficolor. Hort. Reg. purpurea fPriata Park, parad. CODD Flos octifolius violaceus, 1nterna parte maculis albis afperfis. 9. Zinemone latifolia flore carneo C. B. C. B. Pix. Floris modó majoris, modó minoris, oo folia extrinfecus nonnihil purpurafcunt, intrinfecus feré carnei, vel faturatioris, vel dilutioris, unguibus albis. | Io. Zimemene latifolia flore Orangei coloris. C. B. an Anemone. Pavo major &* minor fimplici flore Park.parad. az Znem. latif. flore femplici croceo palle[cente ? uivaci rubore vadiato Horc Reg ? C. B. Pis. Floris oco. vel novem folia, externé carnei coloris, unguibus faturaté purpurafcentibus, interne carnei diluti: Habetur major & minor. lr. Zinemzone latifolia flore coccineo C. B. Ger. emac. coccimea Park. parad. C. B. Pin. Floris octo folia, interné elegantiffimo coccineo nitent, ungues orbis palleícens ambit, externé quadam lanugine pubefcunt: Huc pertinet z4pezoone latifolia flore coccineo fimplici Eyff. ex fententia C. Baubini. , 2. ZInemone latifolia flore magno coccineo C. B. Ger. emac. C. B. Pin. j Floris octo folia, interné elegantiflimo coccineo colore fulgent, nullis unguibus apparentibus, ex- terne colore dilutior; & lanuginofa. j 13. Zimewione latifolia flore coccimeo pheniceo C. B. latifolia Byzantina Ger. emac, C. B. Pim. Flos amplus o&ifolius, coloris ex coccineo phoenicei, ut in Rhoeade,unguibus parvis fübpallidis. 14. Zinemune latifolia Sanicule folio C. B. Hujus C. Bauh. meminit ex Horto Eyft. fine defcriptione. Antmona Lib. XII. «De Herbis femine nudo poly[permis. 629 ZAhnemone latifolie | fimplici flore à ParKinfoni Paradifo. 1. Ánemone carnea vivaciffi- 6. AÁnem. cramefina. mmplex . - 7. ÀÁnem. incarnata Hifpa- 2. Anem. Perfici violacea. nica. 3. Anem. Cochenille. 8. Anem. rubefcens. 4. Anem. Cardinalis. 9. Anem. Mofchatella. 5. Anem. fanguinea. Io. Ànem. Enfumata. Anemone latifolia flore fimplici emaculati coloris Horz. Reg. dhnemone. latifolie flore pleno. 1. Zinemone latifolia maxima «verficolor C.B. Chalcedonica max. verficolor Park. parad. max, Gbal- cedonin Polyantbos Ger. Hort. latifolia pleno flore 1. Cluf. C. B. Pi». Folia florum externa & majora dena aut duodena, viridia fiint, eorum mucronibus coccineo colore leviter & virgatim infectus : interna minora & anguftiora, dilutiore purpura ex rubro nitent. Aliquando, ex przdiéto flore uncialis pediculus, minorem florem ex oco latiorum foliorum par- tim viridium, partim coccineorum compofitum, fuftinet. Anemone Hort. ladifol. pleno flore 2 C/vf- non differt. à prima, nifi quód in hac floris umbilicum glomerata & reflexa folia non occupant. Anemonem latifoliam fl. pleno 3. C. B. huc etiam refero. 4. AInemone latifolia Pavo ditta major Y. C. B. temuifolia. (fed mon vesie) flore pleno coccineo Ger. emac. C.B. Pir. Flos unicus viginti, triginta, aut pluribus folus conftans, eleganti, faturato fplendidóque coccineo colore przdits, unguibus fanguinei, orbe pallido cinctus. Variat flore prolifero. "Anemone latifolia Pavo. minus polypbylla C. B. C. B. Pn. gm ; Hzc feres minüs plenos profert, interdum fimplici, o&o, novem, aut decem foliorum ferie con- ftantem. Non differt fpecificé ab Anemone hort. latifol. pleno flore 1. C/ufi, exíententia C. Baubini. 4. Zfnemone Geranis votuudifolia plena. C. B. Ab Anemone hort. latifolia tertia Clufii fola multiplici foliorum ferie differt; Zenone latifolie flore pleno ex Florto Regio Parifienfr. 1. Ánemone latifolia flore duplo, foliis albo & amoeno violaceo virgatis. 2. Anem.latifolia Pavo dicta polyphylla, flore fuaverubente. 3. Anem. latifolia flore pleno, arboris Perficz, quoad floris colorem zmula. 4. Aneni, latifolia multiplex flore violaceo. ZInemone tentuifolie flore fimplici. 1. ZInemone "tenuifolia flore seultifido dilut purpura[cente C. B. temuifolia flore. dilatà. purpureo Ger. emac. C. B. Pm. Flos ex quatuordecim & pluribusfoliolis diluté purpureis, & quaficarnem, nullis unguium vefti- giis conftat. 2. demone tubero[a vadice Ger. tenuifolia purpurea vulgaris Park. parad. Oemanthes foliis flore «uio- laceo bexapbyllo C. B. C. B. Pin. 1 Flos qui ex fex interdum feptem & o&o folus compofitus eft, communiter eft purpureus feu vio: laceus, externa parte lanuginofus. l 3. "Anemone tenuifolia. coccineo flore bexapbyllo C.B. temuifol. coccinea fimplex Park. parad. Chalcedonica fimplici flore Ger. C. B. Pin. a | Flos (loridicoccinei coloris, unguibus magnis, ex pallido, fufco & albo mixtis; Hhh 3 A. dÁnemonà Hisron:A PrawmmARUuM. A4- "Anemone tenuifolia coscineo flore ociephyllo Cz. B. C. B. pin. Ex Flos interné coccineus, unguibus albis, & externé coccineus, tenui lanugine pubefcens & fplen- dens. $. inerone. tenuifolia. flore magmo coccineo bexapbyllo C. B. C. B. pin. 4 ; ; : : Fhs intus elegantiffimus coccineo colore nitet, foris lanugine pubefcit; ungues albi funt. 6. Znemone tenuifolia flore coccineo [anguineo C. B. C. B. pm. Flos quinque, fex, interdum feptem foliorum, coloris coccinei, ad fanguineum vergentis, unguibus magnis ex albidis, purpureis venis diftinctis: aliquando flos ad co&i lateris colorem accedit, nec Íplendet. 7- dAnemone tenuifolia flore [anguineo coccineo C. B. temuifolia flore coccineo Ger. emac. C. B. pim. : Floris fex folia, externé lanugine obducta, coloris funt fan gunei faturatioris & Íplendentis, in- terné fanguinei coccinei permixti. 8. Anemone temiifulia flore fanguineo caccineo altera C.B. ' C. B. pin. ) ? Flos major hexaphyllus, fànguineo colore, : .phyll vel inter coccineum & cochinelleum medio, unguibus minoribus, & albicantibus. 9. Zinemone tenuifolio flore ex [anguineo C coccineo medio C. B. C. B. pin. Fl; hexaphyllus coloris ex fanguineo, & coccineo medii, diluti, ei prorfus fimilis quam vulgus cochinelleum appellat: ungues magni, albi & quafi argentei. Io. Zinemone temuifolia flore amplo. [anguineo bexapbylo C. B. Ger. emac. C. B. pim. À Y ; Flos coloris fanguinei elegantiffimi, unguibus magnis albis. YI. Zenone tenuifolia. flore amplo atrorubente C. B. C. B. bin. [ Flos hexaphyllus, coloris 0s fanguinei ex atro rubentis & quafi fericei panni villofi Kermefino colore przditi, coerulei. 12. Jmemune tenuifolia flore rubro faturo C. B. C. B, pim Flos hexaphyllus, ruber, feu potius fanguineus, unguibus magnis fataris, venis albicantibusdiftintis, 13. Znmemone tentifolia flore niveo C. B. . C. B. pim. à i 3. Flos hexaphyllus niveus, cujus unguibus carnei quid afperfüm : Apicibas ex obícura purpura nigri- cantibus. I4. Znemone teuuifulia flore ampla candido C. B. C. B. pin. Flos hexaphyllus, prorfus candidus, unguibus externé virefcentibus, apicibus nigris. 1$. Z4nemone tenuifolia flore albicante C. B. C. B. pin. Flore eft hexaphyllo candicante, ftaminibus albis, apicibus fubcceruleis. 16. ddmemone tenuifolia. flore ex albido majore C. B. & minore ejufdem, tenuifolia flore ex albida Ger. emac. C, B. pin. Flos hexaphyllus, coloris primum ex albidi virefcentis, H phylla : 5, dein ad carneum tendentis, unguibus exter- ne virefcentibus, interne albis, ftaminibus carnei coloris. 17. nemone tenuifolia flore furo albicante C. B. C. B. pim, Flos ex cineraceo five furvo, albicans & tenui velut rubedine perfufus, ut feré eft Capuccinorum pannus. 19. zduemona Lib. XII. De Herbis femine mido poly[permts. 18. ZAnemone tenuifolia flore carneo fériato C. B. Ger. emac. C. B, pin. Flos hexaphyllus externé carneus, oris albicantibus : interné exalbidus, venis carneis ad medium folium fparfis, ftaminibus pürpurafcentibus, apicibus nigricantibus. 19. Zimemone temuifolia Cretica albo magno flore C. B. prod. .—. C. B. prod. Foliis eft Ranunculi pratens, vel hortenfis repentis, fpecie trifolia, rarius quinquefolia divifis, per marginem crenatis: Cale pedali rotundo, flores duos vel tres albos, ex fex, vel feptem foliis com- pofitus, Papaveris erratici florum magnitudine fuperantes fuftinente : quibus capitulum, feminibus aliorum Ranunculorum more confractum, füccedit. Hanc delineatum, Patavii natum, Lawrentizs Rofenaer Germanus Phbarmacopem, unà cum alis 45- 70 1595. tran(mifit, 20. Zimemone tenuifolia. flore pallidà coccineo C. B. C. B. pim. . Flos hexaphyllus, foris tenui lanugine pubefcens, coloris dilut? rubefcentis, interné coccinei val- : dé diluti, unguibus amplis albis. 21. Zinemone tenuifolia flore magno [uaverubente, unguibus albis C. B. nemone tenuifolie. [omplici flore à Parkinfoni Paradifo. t. Anemone carnea pallida. 8. Anem. coccinea dilutior. 4. Anem.carnea vivida unguibus albis. 9. Ánem. alba ftaminibus purpureis | 3. Anem. alba venis purpureis. 10. Ánem. carnea Hifpanica. 4. Anem. coccinea abíque unguibus. II. Ánem.alba carneis venis. &. Anem. flore holofericeo. 12. Ánem. alba purpureis unguibus. 6. Anem. fanguinea. 13. Anem. purpuraícens. 7. Anem. rubra fundo lutea. 14. Ànem. facie florum pomi fimplex, "1 L] nemo tenuifolie fomplici: flore ex Elorto Regio Parifienfi. r. Anemone tenuifolia flore fimplici majore albicante. 4. Anem. tenuifol. flore miniato venis albis diftincto, j. Ánem. tenuif. flore albo, circa caulem purpurafcente. 4. Anem. tenui£. flore fimplici rubro pallentibus oris. s. Anem. tenuif. flore fimplici flammeo & albo fplendoris participe. 6. Anem.tenuif. luteo pallore decolor. | 7. Anem. tenuif. holoferico magis pulla: feu foliis fufco rmbore faturatis, 9. Anem. tenuifolia flore fimplice albo. Eadem flore Amethyftino. Tgneo. Aqueo. Leucophzo. Argenteo. Miniato. Atro-purpureo. Phoeniceo. Coeruleo. Puniceo. Ceoruleo-íaturo, ^ Purpureo. Diluté ceeruleo. Rubicundo five (anguineo Diluté purpureo. — Rubro. Diluté violaceo. Rubro-fplendido. Hyacinthino. iui echo: . Tanthino. Violaceo. Ianthino dilutiore, i. ZInemone tenuifolia multiplex vubra C. B, bort. tenuifolia pleno flore Cluf. coccinea. multiplex Ger; zemüifolia flo. coccineo pleno vulgaris Park. parad. Ab Anemone hort. tenuif. fimplici flore. 2. Clef. fola multiplici foliorum ferie differt. Flore eft rubro, coeruleo, albo, 4. ZInemone tenuifolia smultiplex purpurea. C B. Flos 20.30. aut plaribus foliis conftans, eleganti purpureo colore praditis, unguibus albis, Eft etiam qux. purpuro-ceeruleum florem, alia qua füaverubentem & nitidum profert, 4. «nen, HisronrirAaA PraNTARUM. 4. "nena. tenuifol. smultiplex atro purpura[cens C. B. tenuifol. fl, pleno atro-purpura[cente Ger. emac. Folia florum externa & majora, rubra fünt, interna minora & anguftiora, atro-purpureo nitent. Znemone tenuifolie. flore pleno ex Florto (Regio Parifienfz. 1. Ánemone tenuifolia flore duplici albo. 5. Anemone tenuifolia flore pleno fordidé albo, & fübcoeruleo colore irrorata. 3. Anemone tenulfolia flore pleno albo:nitidé fordido, margine fuüaverubente. 4. Anemone tenuifolia foliis lutosé candidis, foliolis lammz fplendore lucentibus. €. Anemone tenuifolia flore pallido pleno candore la&efcente. 6. Anemone tenuifolia flore obfoleté rubro, foholis atro-purpureis, medio villo concolor; 7. Ánemone tenuifolia foliis, & foliolis vivaci cocco fplendentibus, & nivis albedine virgae; $. Anemone tenuifolia flore pleno, foliis & foliolis coccineis: coccinea holofericeo ae 9. Ánemone tenuifolia, foliis florum utrimque contractis cocco faturatiore Mucius Ni 1o. Anemone tenuifolia miniato colore, & albo varia. x 1I. Ánemone tenuifolia pleno flore, 1gnis fulgore ardens, 1nnocentérque flammea 12. Anemone tenuifolia pleno flore, foliis & foliolis fulgentiffimo cocco fplendentibus oris nivei 13. Anemone tenuifolia flore pleno rutilo, & argenteo candore bicolori. A 14. Ánemone tenuifolia pheeniceo flore foliolis interfufo candore lucentibus. 1$. Anemone tenuifolia rubicundiffimo flore, lacteis lacrymis afperfo, & minus ardenti 16. Anemone tenuifolia muluplex ranunculi flore. í 17. Anemone flore pleno miniato, cacümine albefcente, foliolis partim albidis partim miniati 18. Anemone tenuifolia flore pleno violaceo major. ri 19. Ànem. flore violaceo dilutior! przcox maxima. 20. Anem. tenuifolia flore pleno ex grifeo diluté violaceo minor. 21. Ánem. tenuifolia flore pleno, Mali Perficz rubello flori concolor. 22. Ànem. circumfufis foliis obfoletiüs purpurea, umbilico blande virenti. 23. Ánem.tenuif. flore maximo foliis & foliolis ex viridi pallente & purpuro violaceo colore pi&i 24. ÀÁnem. tenuifolia ianthino flore, la&is albedine ftolato. i Pm 25. Anem. tenuifolia flore albo maximo. 26. Anem. tenuifolia flore amplo floreas foliorum nives grata viriditate diluens, 27. Ánem. tenuifolia flore pleno carneo rutilis guttato punctis maxima. 28. Ánem. tenuifolia maxima pallido candore Ja&ea, & levi per oras rubedine confpería 29. Ánem., fupina & feré jacens maxima languido rubore fpectabilis. ) 4o. Anem. tenuifolia amplo flore feffili, carnis colorem xmulante. 21. Anem, tenuifolia multiplex mutata florum facie quotannis nova, 32. Anem. tenuifolia flore maximo, flammae & niviscolore vario, eminulis cirris blande luteis 33. Anent. tenuifolia multiplex alto & firmiori cauliculo amplum floris verticem promens, nota- bilem, mira coloris füavitate. * 4: Anem. tenuifolia minor flore niveo, & fuaverubente femper elegans. $. Anem. tenuifolia maxima foliis, & foliolis fulgent cocco fplendentibus, oris niveis 6. Anem. gigantea flore flammeo dilutiore. à 27. Ánem. vivido Cinnabaris rubore fplendens, foliis albá lineà notatis. 38. Anem. flore pleno multiplici rubente, - comá fufca. 29. Anem. tenuifolia flore maximo fanguineo. . Anem. tenuifolia ruberrimo flore maximo. Anem. tenuifolia flore maximo rabicundiffimo, foliis albo candore radiatis. Anem. tenuifolia multiplex ruberrimo flore, vittá, feu ftaminibus violaceis. 3. Anem. profundi coloris amoenum ruborem, interfufo carídore virtá füá diluens. . Anem. tenuifolia multiplex flammea, ftaminibus Citrii colore przditis, . Ànem. tenuifolia multiplex coccinea, vittá viridi. Anem. tenuifolia hilari Cinnabaris fulgore ardentiffima, expanfo pleno flore unguibus albis, 47. Anem. tenuifolia flore pleno, fulgentiffimo minio, & maculis guttato albis bicolori, 49. Anem. tenuifolia maxima purpureo flore. 49. Anem. tenuüifolia propendente flore, ex violaceo & ferrugineo verficolori. £o. Anem. tenüifolia multiplex magno flore, violaceo & rubente colore mixto. $1. Anem. renuifolia floribus dilute violaceis, viridi colore, & rubro perfufis. $2. Anem. tenaifolia flore violaceo, foliis & foliolis lactis albedine ftriatis. 53. Anem. gigantea flore coeruleo. Li $4. Ànem. $i. Anem. 56. Ànem. 57. Anem. 58. Anem. 59. AÁnem. 6o. Ánem. 61. Anem. 62. Ánem. 63. Ánem. tenuifolia flore pleno cceruleo, foliis & foliolis per oras interfufo candore pitis. altera fupina, & floris mole feré Jacens amethyftina. folus c foliolis ex rubro purpureo & albo variegatis, comá holofericeá. prominulis ligulis radicum longioribus, & contortis, 1nftar capillorum Medufz. cenuifolia folus latioribus pleno flore flammeo. tenuifolia flore.cceruleo albis interfecto radiis. foliofa toto interdum flore fübrubente, & lateritia. tenuifolia, foliis ad bafim rutilis, cacumine albefcente, tenuifolia multiplex foliofa, fanguinea major. foliofà candidis floribus diluto rubore umbilicatis, & latifflmum in orbem patens. 64. Ánem. 64. Anem. tenu foliis circa bafim, & media füi parte rübris, altera, la&is candóre ful- gentibus. : 65. Anem. foliofa flore fuaverubente multiplici. Eadem flore Albo. Hyacinthino. Amoeno víolaceo, & albo mixto, Ianthio, Anemone. tenuifolie flore pleno à Paykinfoni Pavadifo terreftri. . Anem. tenuifolia flore coc&ineo pleno variegato. . Anem. tenuifolia flore coccineo faturo pleno. . Anem.tenuifolia flore pleno füaverubente. . Anem. tenuifolia flore albo pleno. . Anem.tenuifolia Bore pleno albicante. . Anem. tenuiofolia flore pleno roíco. . Anem. tenuifolia flore pleno carneo vivaciffimo. . Anem. tenuifolia flore rubro-fufco pleno coma Á marantina. . Ánem. tenuifolia flore pleno tricolor. ND oC-* ON-A b. 929 D oM Zhnemone. tenuifolia flore pleno à Flora Joan. Rea. 1. ÀÁnemone tenuifolia flore pleno verficolor. 2. AÀnem. tenuifolia elegantior flore pleno rubro. 3. Ánem. tenuifolia flore pleno coccineo. 4. Ánem.tenuifolia flore pleno coccineo variegata. 5. Anem. tenuifolia flore pleno coma fcarlata. 6. Anem. tenuifolia flore pleno di&a Nacara. 7. Anem. tenuifolia flore pleno fülphureo. 8. Anem. tenuifolia flore pleno viridante. 9. Ànem. tenuifolia flore pleno albo major. 10. Ánem. tenuifolia flore pleno maxima albo. 11. Ánem. tenuifolia flore pleno Columbina. 12. Ánem. tenuifolia flore pleno Rofeo. 13. Anem. tenuifolia flore pleno Rofeo variegata. 14. Anem. tenuifolia flore pleno rubicante maculato. 15. Anem. tenuifolia flore pleno purpureo. 16. Anem. tenuifolia flore pleno Lavendulz colore. 17. Anem. tenuifolia flore pleno cceruleo. 198. Anem. tenuifolia flore pleno coma purpureo. 19. Ánem. tenuifolia flore pleno coma Ámarantina. 20. Ánem. tenuifolia flore pleno coma Amarantna-variegata. 21. Ánem. tenuifolia flore pleno quinque coloris. ; 22. Anem. tenuifolia dicta Be/- Lizovaice. Car. VL De Pulfatilla. L Ulftilla nominatur, quód feminum tremuli pappi leviffimo flatu luc atque illuc agitentur, unde & Herba venti. Nomen Pulíàtilla Italicum eft, fiquidem inibi ita vulgo dicitur hzc herba. Eft autem Pulfatilla nihilaliud quàm Anemone feminibus cincinnatis feu plumulà caudatis. r. Pal/atilla oulgaris: Ger. purpurea ceruleáve Y. B. folio craffore * majore. flore C. B. Pulfat. Danica Park. parad; «fe greater o2 zDaniff) 3pafque-tlotuer. mS d e fic fatis Paftinacz fylveftris foliis fimilia funt, nifi ab iis magnitudine vincerentur, tenui divifrá pilí(que refpondentia, ex pediculo longiore, palmari circiter, admodum villofo, & propter terram fübrubente appenía. —Cawlsteres, cavus, denía lanugine obduétus, palmaris ant do- drantalis, delapfo flore pedalis & major nullis vel ramis, vel folis donatus, unico excepto folio, quod pauló ip florem nafcitur, denfo mollíque tomento comatum, circumcirca labri aut aceta- buli inftar caulem cigens; fibíque inferiore parte continuum, quod mox in lacinias numerofas te- nuéíque finditur. — Caulis fummo faftigio /fos fedet unicus, magnus, € fex foliis acuminatis. compo- fitus, purpuráícens, foris hirfatus, intus glaber, levem fed fuavem odorem afpiran. Medium obfi- det ex oblongo rotundum capirulum, fibris apicibáfque lutem cirratum. poltquam autem pes € [] — —— Hisron:A PriaNTARUM. KLocus. Tempus. Locus. ILocus. A.actie. " z Fo. ATE OLUT CRI CUEEUR IURE D ome como Wd eft flos, caulis fupra folium fupra di&um quintuplo aut altiüs excrefcit, próque flore fuccedit comofüm capitulum ffamumum holofericeorum mollitie , argentei fplendoris ; appenío unicui- que ftamini fezize oblongo, tereti: delapfis porró caducis feminibus cum ftaminibus appenfis caput relinquitur rotundum. — RaZix craffa, longa, nigra, in plura capita interdum divifà, fuperiüs ex reliquiis marcidorum foliorum comata, fapore nonnihil amarefcente & tandem acrimoniá lin- guam vellicante. i ' Pulfatilla Danica Park. major eft vulgari noftrate tum radice & folio, tum etiam flore, qui co- lore eft purpureo, hilariore minüfque faturo, & culture magis patiens, ut fe fzpius expertum fcribit: noftras enim hortis non libenter affuefcit. In tranfmarinis montofis frequens oritur in Germania, Italia, Gallia; Floret Veris initio circa finem Martii feu Feftum Paíchatis, unde & nomen Anglicum : 39afque-ffotuer. A. 2. Pulfatilla flore clau[o cevuleo Y. B. flore minore Ger. mimore mgricante C. B. Anglica purpa- rea Park. parad. Lobelius florem ceeruleum perpetuó claufüm huic plantz attribuit : Clufius iconem Lobelii adhi- bet titulo Pul/atille «ulgarzs [aturatiore flore, cuifolium tenuiüs incifum florézque minorem, purpurei coloris adeo faturi ut niger videatur, affcribit. Clufius Pulfatillam. noftram Anglicam vulgarem intelligere videtur : Nam alterum illud genus precocius, craffiore folio, ampliore flore dilunioréque Pulfatille Danicz Parkinfoni refpondet, cui & ipfe Danicam fuam eandem facit. * 4. Pulfatilla rubra Ger. J. B. flore rubro Park. flore rubro obtufo C. B. * B. ! . Differt à vulgari, non folüm floris colore, fed etiam formá folioram, quz tenuiüs divifa, florum item foliisque longiora & obtufa, cüm in vulgari acuta fint. Ex Aleppo Syriz urbe fe habuiffe Lobelius refert. 4. Pulfatilla alba J. B. flore albo Ger. C.B. Park. 3. B Felis eft multo amplioribus quàm reliquarum ulla, nec ita etiam minutim concifis, & ad Myr- rhidis fylveftris foliorum divifuram quodammodo accedentibus, & nonnihil hirfütis. — Caulezz, qui cubito longior nonnunquam, medium cingunt confíimilia quoque. folia [terna ]. Caterum fios, qui fummo cauli hzret unicus, la&teo eft candore, quem villofum capitulum criftatümque conféequi- tur, aliarum more. Radix itidemcraffà. Planta eft fpeciofa. Y . Ín fümmis Jurz montofisjugis copiosé oritur. Clufius in Erfcber & Deérrenffein Stiriz celfioribus jugis invenit, ubi Julio menfe floret; &c; Difficulter cicurari poffe tradit idem: * 5. Pulfatilla lutea J. B. Iutea Alpina bifpidior C. B. lutea grima Dalechampii Lugd. 3. B. Palmaris eft planta, raZice craffa, f/iz: coerulez: modo divifis, fed fegmentis latioribus, valdé hir- fatis: caulz: fingularis unicum fümmo faftigio füftinens florem, colore luteo praeditum, foris hirfutum, intus glabrum, obfidente medium, apicum magno numero. Commemorat ( inquit J. Bauhinus ) Lobel. 1n Adv. & Dodon. Pulfatillam luteam; qui an noftram intelligant ambigimus: fiquidem eam à vulgari colore tantum diftinguunt. In nr monte Braulio florentem Julio reperit J. Bauhinus: Cherlerus füb finem Juniiin. mon- te Gothardi. * * 6. Pulfatilla lutea. Api bortenfis folio C. B. J. B. fecunda Dalecbampii. Lugd. Radice eft tenuiore, breviore, minüs atra, fols hortenfi Apio fimilibus, paulló latioribus, hirfü- tis, radicem ambientibus, nullis in caw/e, dodrantali, lanuginofo, media fui parte villofo glomo pubeícente, é quo prodit f/os aurei coloris. * 4. Pulfatilla lutea. Pafinacee yloeftrzis folio C. B. lutea feu s. Ger. emac. tertia Dalechampii J. B. Anemone ['yFoeffrzs 3. Cluf. Haft. Pulfatilla flore luteo Park. par. Lugd. Radice eft quàm in fuperioribus graciliore, folio Paftinacz fylveftris, apicibus in medio flore co- acervatis luteis, quos in feminis conceptaculum tandem formatos fpiffa lanugo veftit. Pulfatille lucez fecundum genus (inquit J. Bauhinus) vidi apud fratrem: Quod fit tertium. nos la- tet: Icon nobis quidem inepta & falía videtur. Hanc Clufius ita defcribit : Ab radicis villofo capite multa germinant folia, Pulfatille foliis paene fimilia, laciniata, & multis divifuris fz&a, mollia, parte füpina viridia, proná autem paululum can- dicantia & valdé hirfüta; inter quae caul emergit nudus, rotundus, lanugine obfitus, circa füm- mum füftinens foliola, & quibus prodibat vulgari Pulfatille fimilis pediculus, cui infidebat uni- cusflos major, ut plurimurn Pulfatille vulgaris flore, fzx folus conftans, que interiore parte val- dé flava erant, exteriore autem ob lanuginem dilutiora & pallentia: in hujus meditu do culatum Lib. XII «De Herbis femine mudo polyfpermis. culatum caput eminebat, luteis ftaminibus cin&tuni, cui villofa cxfariesfüccedere videbatur: quam Augufto meníe maturitatem confequi arbitrabatur "Tobias Roelfius, qui inj Alpiunf planis eam. ob- íervabat, nufquam veró abundantius quàm circa pedem. monus S. Bernardi; quà Helvetios fpe- ctat. * 8." Pulfatilla folio tenuius incifo C flore minore ffo paluftris C. B. GB: prod. , Él Filis eft ad radicem in tenuiffima & angufta fegmenta divifis, éorum pediculis hirfütis; inter qua caulis. pedalis, rotundus, rufefcens, levi lanugine afperfus, cujus medium folia. capillacea acuta cingunt, ipfióíque funmmo ffo unus, villofo capitulo ex capillaceis fols compofito füftentatus infi- det, qui vulgari longé minor, ex foliis fex acutis Viol: nigra colore compofitus, ftaminibusin me- dio luteis. Capitulum villofa cxfarie comofum & incanefcens cum femine fuccedit. In pratis udis & paludofis Michelfeldz propé Bafileam provenit; & 1n hortum tranflata cum r5, vulgari vegetior quidem fit, fed formam & colorem refe;vat. *:g, Palfatilla Apii folio vernalis, flore majore C. B. C. B. prod. Ex "lic nigra longiufcula fv/a plura, pediculis oblongis pilofis donata, crafía, dura, rigida; Apii foliorum inftar in quinaslacinias, & hz in alias divifz, margine pilofo, prodeunt : inter qux cauliculas unciarum quatuor, nudus, at hirfütus, incanus exurgit, qui flore magnum, trium uncia- rum, longum, latámque, ex fex foliis compofitum, multífque apicibus luteis, ut & duz fequentes, donatum füftinet, qui colore variat, aliquando ex albo & fnbpurpureo aureus; aliqiando intrinfecus albus, extrinfecus fubpurpurafcens, vernali tempore florens. . In fylvis circa Francofurtum ad. Oderam. * 1o. Puljatilla Apii felio vernalis, flore minore C. B. C. B. prod. Er hxc ex radice confimili folia craffa, pauca, oblongis pediculis donata, Apii inftar, fed in tres tantüm lacinias, ad umbilicum divifa edit, quarum quelibet in alias binas ternáfve lacinias, per mar- ginem incifas fecartur, && pilis vix confpicuis donantur ; cauliculo villofiffimo, uncias duas alto, fls priore media parte minor, & diluté purpurafcens infidet. Aprili, folis plerunque cárens, floret. Locus idem qui priori. - ! . Has effe veras & genuinas Pulfatillz fpecies ex defcriptionibus colligi &: concludi nequit: con- trarium. nobis ob caulem nudum videtur; utcunque hic locum quem ufürparunt, retinere permifi- mus, donec certius confliterit, quà referendz fint. * i11. Pulfatilla Apii folio Autumnala C. B. C. B. prod. Radice eft longa, foris nigrá intus candidi: fo; ad radicem plurimis, Apii modo iui tres tari- tüm lacinias, & has in alias, divifis, glabris; inter qua caulculws triuncialis, albis pilis villofüs, florem orxcedente minorem, obfoleti coloris inftar vulgaris, füftinens, qui ut & priorum flores, in capitulum hirfütum quod femen continet, abit. Septembri menfe florens in Lufatia reperitur. - Hzc etiam fpecies ejufdem farinz eft cum duabus przcedentibus, quz fi re&é defcribantur caule nudo ad hunc locum noftro judicio minimé pertinent: fiquidem notà Anemonarum cháraderifti- cá carent, qux eft habere caulem non folüm tve*$, fed & determinate foliatum, ex unica tantum diftincione : hzc autem folia flori dum adhuc tenerior. eft calycis vicem. fapplent. * 12. Pulfatilla folio Anemones fecunda [eu f[ubrotundo C. B. C.B. prod. Radix craffa, nigra, aliquot propagines quandoq, fundit: ex quibus prodeunt foli pediculis oblon- gis, hirfutis donata, inftar Anemones Bulbocaftani radice, fübrotunda, inferne & per marginem levi lanugine candicantia, femper in lacinias tres latas, & hein alias bifidas vel trifidas, minds profundas Ícéta ; inter quz caulis emergit pedalis, fübhirfütus, infra medium anguftis foliis ( qualia & flori füb- jiciuntur ) cinétus: florem fübcoeruleum, feptem foliis donatum, & reliquorum more in pappum abe- untem füftinens. i Ex Lufatia accepit C. Bauhinus. Miror Bauhinum folia in hac fpecie qualia 1n medio caule flo- ri etam fübje&a fcribere, cüm Pulíatille genuinz flos calice careat, nec ulla ci fubjiciantur folia. Intribus precedentibus generibus nullorum meminit in. caule foliorum, qux funt hujus generis no- tà characteriftica, omnibus in univerfum Anemones fpeciebus, quibus Pulíatillam accenfemus, con- veniens. An forté iis careant, ac proinde hujusgeneris non fünt? — Flos proculdubio fex tantüm petalis naturaliter donatus eft, quod feptem habeat accidentarium cft & quodammodo monftrofüm. Breynius etiam non nifi fex eiattribuit. Pul[atilla " Locis; Locut, Locus. 626 Hisron:A PuaNTARUM. Pul[atilla polyanthes "violacea Anemones folio Breynii, eadem praecedenti. Breyn, Radice nititur nigri, craffi, non admodum profundá, inferiüis in plures tenues ramos & fibras füperiüs 1n multa capita diffuf4 : qua novo Vere ftatim poft folutas nives, imó nonnunquam füb illis caw/es multos fefquipalmares & dodrantáles, rotundos, inanes, albis tenerífque pilis plané hirfütos emittit: horum quivis paululüm ultra. medietatem coronul4 in lacinias plurimas diífeét extrinfécüs perquam villofà; intrinfecüs glabrá & venulis ftriatá cingitur; in extremitate fforez Pul- facile vulgaris quidem. formá & hirfütie. zemulam, fed longé ampliorem, 6 foliis fex latis, ceeru- leis vel violaceis compofitum gerens fpectabilem, odoris dulciss cujus medium globus ex denfis cz- pitula lutea. geftantibus conftipatus ffaminul;s, occupat: Hujus é centro capillamenta rurfus denfà & mollia, in cufpide, vel penicilli in morem conjun&a prorumpunt, fenfim decedente flore al- tiüs fefe ac latis, 1n globo villofà. cefarie comofo & incanefcente, expandentia; ac in cujuíque infima czfíartei pu Jemen exiguum, longiufculum parvo in pericarpio villofo comple&tentia Fo- lia praterlapfo floris tempore primüm fe confpicienda offerunt Zezwmes bortenfis latifolie femplici flore 3. Cluf. latioribus foliis proxima, longis pediculis hirfütis füffülta in lacinias tres primarias ad pediculum ufque divifa, & hz in alias bifidas vel trifidas minüs profundas, quarum unaquzque ite- rum in anteriore parte diffe&a: hc folia juftam. confécuta perfe&ionem venofa, dura, rigida & praecipue fubtus fünt hirfuüta. oe Locus. Afperis fterilibus & incultis Boruffiz ac Caflübiz gaudet locis, ericetis Íylvarümque marginibus. Variat floribus candidiffimis, & interdum pulchré rubentibus. Hanc przcedenti eandem effe füfpicatur Breynius, & meritó, nam proculdubio eadem eft Oftendit nobis D. Be Sloane Pulfatille cujufdam à D. Adagpol inventz quinque circiter leu- cis à Monfpelio, & in hortum füum tranflatz caulem. cum flore exficcatum ; quam Palfatillam polyanthen Breysi efle conjectabatur. Radix Pulfatille vulgaris fimilis: Florendi tempore & foliis poftnatiscum ea convenit Cauliselatior eft, valdé hirfutus coronulá foliorum varié diffe&orum lanugine alba, longa pubeícentium in medio cinctus. ) * 13. Pulfatilla flore ob[oleto, caule nudo Breynu. Breyn. Radice ac folis Pulfatille vulgari flore obfoleto perfimilis ; prater caules, qui nudi planà, nec ulla redimiti coronulá, cujus fummo contra flos multo major, magííque patulus, é coloffino obfole- tus, folus octo conftru&us, ac innumeris crocos flavos gerentibus ffaminulss przditus, gloriofe infi- debat. Huic plumofà congeries cum femine à precedente nihil diverfa tandem füccedebat. "Eus. Ex Caflubiz montibus initio Maii ad Autorem defcriptionis allata eft hc Pulfatillz fpecies qua- lem necantea nec poft vidit. Í Sufpicor ego plantam fuifle monftrofam, & individualem, à congenerum norma abludentem : maxime quod nullam habuit in medio caule foliorum coronulam, qualem in omnibus quas vidimus hujus generis plantis femper adefle obfervavimus ; nifi forté ad Caryophyllatas referenda fit. Vires Ab Empiricis id compertum habet Brunfelfius, quód Pulíatilla vulneraria fit herba. Quód per Alembicum defhllata aquam vulneribus mundificandis curandífque praftet utiliffimam, quz & pu- tridam carnem erodat. Cüm autem guftu fit acerrimo magis externis quàm internis partibus cor- poris adhiberi debet,ut recté Tragus. Mattliolus radicem fübdulcem effe ait;junde non longe abeft à temperato. Sunt qui eam maxime praeferant contra peftilentie contagia, & pota venena & virulentorum animalium i&us, fi cum vino bibatur drachmarum duarum pondere, quare in Antidotis additur. "Tragus radicem ficcatam fter- nutamenta ciere, crudam veró maníü pituitam elicere Ícribit, que arguunt eam procul abeffe à temperie. HIST O. HISTORIJ PLANTARUM LIBERDECIMUS TERTIUS Herbas Pomiferas & Dacciferas complectens. PARS PRIM A. De Elrbis Pomiferis. E illarum fpecies, fed aliquas] cortice craffo te&os quo à Bacciferis. diftinguuntur, quarum fru&us membraná duntaxat tenui veftiuntur, flores nudos, monopetalos, margine quinque- partito, fummo fru&ui infidentes. P OMIFER AS voco qux fru&us plantarum omnium maximos producunt [ non omnes Herbe. Pomifera funt vel Capreolatz, pulpá feu cartié - Dulci vel infrpida, famine BITA. 7 byrecide, duobus in fummitate eminentibus angulis velut cornuto, flore albo; Cucus- Ad margines equali abíque eminentus, Magno, lato, rhomboide, Albo, lineá circa margines elatá cin&o, fructu maximo ; Pz»o. Nigro, nulla in. margine elatá lineá, in medulla fungofa áut rubente pulpa lati- tante; CrrnuzLus, zinguria. Minore, Ícxnine per maturitatem vpv——————————— na À" e MÀ C A4]lo, angufto, oblongo, nucleo pineo nonnihil fimili, fru&u majore e/Equali, tuberculis non exafperato, mofchum redolente, carne delicata $ Mzro. | Tuberculis (pinofis bullato, carne magis infipidá & aqueá, feminibus pulpà hu- midá copiofá contentis; Cucuurs, "——— M sd ——— M LNzgro aut pullo, minore & breviore; fructu itidem minore petu femina ejaculatur, pulpa purgatrice ; Cucuur s afiminzs. Verrucofis tuberculis afperato, minimo per maturitatem. puniceo ; BALsAMINA mas ieu eucumerina. NS bifpido, Olive figurá, qui per maturitatem à pediculo avulíus cum im- ! Amará, pulpá intus fungofi leviffimá, femine parvo albo duro ; Corocvwrurs, A Capreolis carens, fru&u clypeiformi; CucunsiTA clypeata feu Melo-pepo clypeiformis, lii C AP, 637 628 Ho rstoRSUDPROPOUACT OA ROM OM. Car. L De Cucurbita. ? Cacula populus. Mihi (inquit Voffius) non difplicee Nunnefi opinio, qui cenfet corruptum effe ex Colocyntha sz? ueribenr. Notz ejus characterifticz funt femen tchyreoides, duobus in fümmitate eminentibus angulis velut cornutum, flos albus, cortex fructus durus & q. lignofüs. Amant Cucurbitz mirum 1n modum aquas, nam fi propé in. patens vafculum aqua fubjiciatur à quinque vel fex digitorum intervallo ante pofterum diem adrepentes cognofcentur defcendifle. Mattb. Sine femine naícentur fi per triduum antea fpargenda femina oleo Sefamino macerentur. Mulieres menftrux vel folo afpectu cenellas enecant cucurbitas. - Horum fides fit penes Autorem, nobis neutiquam probantur. Cucurbitarum femina quz proxima collo fuerint proceras pariunt, qux in medio rotundas, qux in lateribus craffàs brevioréfque, quz in fundo latas, f1 Veteribus credimus. Siquis in Cucurbitam crudam. excavatam infufum vinum per noctem füb dio exponat, & tempe- ratum jejunus bibat, leviter alvum mollit; ut habet Diofcorides, &: confirmat Tragus. Caterum Zuccha nomen Italicum quo Cucurbitam vocant, à Greco 3n dedu&tum videtur. or nomen huic plantz inditum exiftimat Scaliger à curvitate, geminatá primá, ut in 1. Cucurbita longa, folio molli, flore albo J. B. eblonga, flore albo, folio smolli C. B. louga Park. anguina Ger. QC fe Yong «Dourb, VERI Viticulas digitali craffitudine, angulofas, orgyias aliquot longas é ra4ice tenera candida, in multas tenues partes diftractá emittit, qua per terram fparguntur, alioqui pergulas & perticas capreolorum opeícandunt. Folia rotunda pedem aut fefquipedem lata [in foecundo, aprico & humido folo ] molli lanugine tomentofà, crenis fübinde nonnullis per ambitum incifa, ex pediculo tereti, oblongo, concavo. Flores nivei candoris, liliacei, quinquepartiti, intus villofi, exterius breviore pilo obhiti. Fru&lus delapfo flore in infignem adoleícit magnitudinem, pedes quinque aut fex longus, cervice craífa, in ventrem modice turgefcens, qui fiquid quod refiftat offendat, curvatur. Cortex recenti te- ner, herbaceus, adulto durus, flavefícens; medulli albá infipidá, modicé fungosá. —Seziza uncialis longitudinis feré, longa, plana, compreffa, una parte lata, duobus angulis confpicua, inferná quà erminare folent, plures angulos habentia, & fub tunica duriufcula, alba, medullam includentia al- im dulcem, efui gratam. , Accuratiffimam omnium hujus plantz partium defcriptionem vide apud J. Bauhinum € Cordo de- criptam, 2. Cucurbita latior, folio moli, flere albo J. B. major fefülis, flore albo C. B. lageuaria Ger. major Park. Dodonzus hanc defcribit latiorem, ventricofam & craffam, abfque collo, & inferiore fede latio- rem, pyri tarbinatam figuram quodammodo referentem. 3. Cucurbita lagenaria J. B. lagenaria [ylveferis Ger. lagenaria, flore allo, folio moli C. B. la- genaria minor Park. EB: NO. variat foliis & flore à longa priüs defcripta, verüm fructu plurimum differt, collo angufto, ventréque craffolagenas & phialas reprazíentans. — Semizae putamus magis fuíca effe quàm lon- garum. j Lagenariz has obfervavimus differentias. . | 1. Lagenaria mediocris magnitudinis, longiufculam valde virentem, maculis luteis confperfam. Hac faccharo conditur. 2. Minorem, maculis albidis infignem. 5. Magnam, longo collo conftantem, virefcentem, maculis luteis notatam. 4. Collo multo longiore, colore pallido, albífque maculis ornatam. j 5. Mediam inter longam & lagenariam, corpore craílo, rotundo, magnitudinis circiter capitis, collo tenui, cubitum pan? longo. 6. Vulgatiorem majorem luteam, albedine confperfam. , | Alias Cucurbitarum feu fpecies, feu varietates tradit, & defcribit J. Bauhinus, quarum titulos hic proponemus. 1. Cucurbita longa, flore albo, protuberante ventre. 2. Cucurbita lutea cortice tenero. Hec ad aliud genus , Peponum puta, pertinet. 3. Cucurbita ovalis feré, variegata parva. 4. Cucurbita pilà palmariá non multo major, rotunda. * 4. Cn- LibXHL $e Helis Pomferi. — 639 * 4. Cucurbita eapitata Tabermemontami, five clypeiformis J- B. fyveftris fungiformis Gér..— ca- pirata. C. B. À. precedenti [ Cucurbita vulgari ] differt folis 1n lacinias aliquot fectis Vitis inftar ; fru&u füb- rotundo, fuperiüs depreffo, fungiformi, fübtus concavo ( ni pi&ura fallat ) cum ea convenit foliis mollibus, lanuginofis, floris colore niveo. Si modo re& defcripta fit, ad hoc genus proprie per- unet. Cacurbita fitim fedat, urinam ciet &' ventrem movet, femen genitale minuit, & Veneris appe- Virez centiam extinguit, : In cibiaufürpatur hoc modo przparatus. Interiorem & candidam fübftantiam una cum mollibus & immaturis feminibus bulliunt, pofteáque minutim concifà, cum cepa, butyro & fale coquunt. Hic cibus cum Braffica capitata confciffa & cocta feré convenit, macilentííque hominibus prodeft. Itali in frufta concifas, in Jure decoquunt. Boni faporis, & fucci laudabilis, & febricitantibus etiam convenire hoc modo paratz nobis vifz funt, frigefaciunt enim & emolliunt. Cucurbita convenit viribus cem Cucumere, tam in qualitatibus carnis quàm in. feminis faculta- tibus. Folia recentia puerperarum mammis adhibita, monente Matthiolo lac imminuunt, Semen recenfetur in numero 4 frigidorum majorum. i; Aqua ftillatitia é fructu immaturo fert opem omnibus inflammationibus externis, oculorum, au- rium, podagricis: 1ntrinfecüs quoque mirabiliter xftum corporis mitigat. Scbro. Ad faciei ruborem, EK Nucleorum Perficarum 3iij. Sem. Cucurbit. $i. Ex his fiat oleum per expreffionem, quo facies liniatur.. Experimentó probatum ait Alexis Pedemontanus. D. Halfe à Chefnean. . * g. Cucurbita Brafllienfs Caruba di&la Marggray. Marggr. w^ » Caulis farmentofus eft, humi. repens aut fcandens Cucurbitarum modo, ac capreolis fuis vicinis arboribus aut pedamentis fe annectens. vis hinc indé Cucumerum modo ad íemipedalia inter- valla appofita habet, fingula füis pediculis tres aut quatuor digitos longis, infidentia, in lacinias divifa, inferis hirfuta, uti & caulis & pediculus, albicantia, füperné viridia & glabra, fplendentia, circi- nata, feptangula aut octangula, fex aut feptem digitos longa, & totidem lata aut paulo latiora. In- ter folia in propri pediculis nafcuntur flores. Floris autem rudimentum eft corpufculum coni- cum, ex viridi fübflavum, 1n quinque foliola ex viridi flavefzentia, deorfümque incurvata definens. Ex hoc corpufculo prodit f/os magnus, craítis foliis, exteritis glabris, interius hirfütis, diluté flavus, & exteriüs lineis feu ftris. virefcentibus fecundum longitudinem diftin&us; plufquam femidigitum altus, unico folio conftans, verüm ultra medietatem in quinque lacinias fecto, ellipticz füperiis &- urz; in medio corpus rotundum flavi coloris, magnitudine Avellanz, quod fpeciem prabet inte- fnordet vituli, conftátque tribus partibus feparabilibus. Fru&us longus eft circiter quindecim. di- gitos, undecim craffus, cortice glabro ut Pepo, ex rubro purpureus. Caro feu pulpa ad flavedinem accedit, odoris dulcacidi inftar Pyrorum agreftium, fàporis ingrati, ideo non comeditar. Semen continet copiofüm, figurá & magnitudine Cucurbitz feminis, fed quod exteriüs in füperficie íuá fufco eft punctulatum in obícuré flavo. : CaP. Il. De Pepone, Eponem di&um volunt 5 7$ eme matureícere, eó quód maturitate flavefcant C. B..— Pepo à reliquis pomiferis diftinguitur totius plantz foliorum, florum, fru&uum ragnitu- . . ES . * . Ait, : Ra dine, fed przcipué femine rhomboide lineà circa margines elatá cin&to. I. Pepo vulgaris. Cucurbita folis a[peris [fue Zuccha. flore luteo Y. B. Cucurbita major rotunda; ee luteo, folio afpero C. B. fe common 39umpior, caffeb bp tfe vulgar, «fe 9cion, Bi plo farmentííve longiffimis, canaliculatis, modic? coricavis, craffitadine pollicári, afperis, laté vagatur, & perticas, fiquas nacta eft, capreolorum innixu & voluminibus fcandit. Folis larga, Cu- curbitz flore albo longé majora firmioráque, ficulneis laciniis, afpera, atro virore fplendentia, & per ambitum ferrata, ex pediculis dodrantalibus, folidis, modicé canaliculatis & fpinulis horrentibus, Flores nonnihil odorati, fundo acetabuli inftar, in quinque folia Liliaceis majora diffecantur, intus crocea & lanuginofa, foris ex croceo in herbaceam tendentia, coftífque & venulis eminentioribus herbidis rugofa, breviffimis pilis donata: medium florem occupant qua aliarum plaritarum apici- bus refpondent, crocea, bifülci animalis pedem exprimentia. FraZws & formá & magnitudine & colore fubinde variant. Eft enim vel longus, vel compreffüs, vel globofus, vel pyramidalis, cortice duro & velut lignofo, colore viridi, aut 1n viridi fübnigro, notis albis maculofo, vel ftriato, carne tenerá, albá, fubdulci, non ufque adeó infipida ut in Cucurbitis flore albo: femine cineraceo. [ po: liiz tjus. 40 Vzres. HisronR:^ PraNTARUM. OA Y : : 5 : f tis albo ] magno, oblongo, altera parte angulofo, alterá obtufo, juxtà cujus margines circumcirca linea alata coftz inftar, pulp candidá, dulci & füavi. Varia hujus genera funt, magnitudine, facie & colore differentia, Multa recenfet J. Bauhinus, quz fpecie inter fe differre mihi vix perfuaferit: cuju(inodi funt 1. Cucurbita afpero folio, flore luteo, fru&u femiarcüs in morem intorto. 2. Cucurbita verrucofa C. B. Ger. Park. qua non alia in re à precedentibus differt, quàm fructu verrucarum modo nodis plurimis tuberofo. T 3. Cucurbita feffilis, fases folio afpero. 4. Cucurbita feffilis, albicans, folio afpero. $. Cucurbita medio crocea. 6. Cucurbita afpera mediz magnitudinis, turbinata, variegati coloris. 7. Cucurbitz turbinatz majores. $8. Cucurbita afpera, pyrifornis, parva, alba. Hanc foliis laciniatis defcribit: fru&u albo, polito, quinque aut fex uncias longo, fuperiüs angufto, infra ventriofo, quem manu complecti poffis. 9. Cucurbita afpera minima turbinata pallida, 10. Cucurbita afpera turbinata, fübcrocea. II. Cucurbita afe era ovalis, flavo colore. 12. Cucurbita ab era pugillaris, ex rotundo oblonga. 13. Cucurbita db era minuta fpherica, crocea, variegata. An Pepo rotundus Melonis effigie? - 14. Cucurbita alba afpera, fructu longo collo. 15. Cucurbita lagenam exprimens parva afpera. 16. Cucurbita alba verrucofà. 17. Cucurbita verrucofà parva. Harum defcriptiones fi defideras J. Bauhini hiftoriam adeas: nos eas huc tranfcribere non necef. farium duximus: fiquidem (ut nobis videtur) natura in Peponum, Melonum, Cucurbitarum, alia- xm hoc genus ftirpium magnitudine, figurá, colore, aliifque accidentibus, infinitá feré varie- tate ludat, neque certus fit & determinatus accidentalium hujufinodi differentiarum" numerus, fed novz indies ex femine producantur: ut in aliis nonnullis plantarum generibus, v. g. Tulipis, Ca- ryophyllis, Anemonis, Auriculis Urfi dictis, &c. contingit. Nec tamen huic fententiz pertinaciter adheremus. Forté enim in hoc genere, ut in Medicis cochleatis, Natura ingentem Ípecierum nu- merum in regionibus calidioribus producit, que in fe invicem, non permutantur, fed femine fatz fuam fingule fpecietn perpetuó fervant. Eft, inquit Dodonzus, omnium Peponum natura frigida cum copiofà humiditate: habent autem vim quandam abftergendi, cujus beneficio urinam cient, & deorfum expeditius quàm Cucurbitz aut Melopepones permeant, ut Galenus fcriptum reliquit. Editur autem. caro Peponum haudqua- quam cruda, fed cocta: Defcendit autem fic ómnino faciliter, alvum facilem & quodammodo lu- bricum reddens. Alimentum autem confert exiguum, tenue, humidum fi idümque ( vitiofum Anquit Galenus) ídque potiffimüm cüm probé concota non fuerit: quo Es Cholerz morbo ob- noxios efficere folet. ! : Noftrates pulpam in frufta concifam velin jure carnium decoquunt, vel in la&te, atque ita. vel cum ipfo lacte, vel exempta & cum butyro condita feorfim efitant, Alii exemptis feminibus &c humidá interiore pulpa, pomis concifis cavum replent, & operculo tectos in furno coquunt, adeó- que pulpam cum pomis miftam & probé füba&tam, butyróque conditam libenter comedunt; vul- gus etiam 1n deliciis habet: Semina fint é numero quatuor frigidorum majorum : eorámque ufüs eft in emulfionibus ad con- temperandum febrilem calorem. Urinas promovent & renibus calculo infeftatis utilia fünt. — Vi- dentur autem renibus prodeffe non tam abfterfione quàm lenitione, ex fententia Cafp. Hofman. . quam przrftat, inquit, unctuofitas eorum. Hac ipfà faciunt opus füum in tulli calida & acri, in exul- cerationibus & inflammationibus internis; quamvis in his fufpe&a fit oleofitas. * 2. Cucumis, vettins Pepo, e/Egyptius veticulatus [eu Luffa Arabum V ellingi. Vefling. , Foliis induitur hifpidis, fufcam viriditatem pallore hinc indé diluentibus, divifüris inzqualibus profundius laciniatis, Bryoniz vel potius Balíaminz maris folia zmulantbus —Flwem educat am- plum, fpecie venuftum, languidam flavedinem ftriatim inducto aureo pigmento largiüs circum oras faturante. Idem ffamima capaci finu plurima fübmittit, quibus appendices [ forte apices ] grandiuf: culos flaventé(que connectit. Czterüm inftru&a numerofis capreolis planta, qiii rep- tabunda, proxima quzque cincinnis.füis implicat. Frm&wm promit femipedalem ab angufto collo paullatim laxis tumente ventre gravidatum, füperficie modo levior, modó tuberculis paffim ver- rucofior.. Certice velatur tenui, ex obfcuro virore pro maturitatis gradu plus minüíve ds dece. Eam vel nulli, vel tenues faltem excavant fülci; in longitudinem tamen atris lineis eleganter in- Ícriptus, à colli principio ad umbilicum tanquam centrum fuum commeantibus Cüm fru&us bene maturus, cortice remoto innumera in confpe&um veniunt albicantia filamenta, füccofiore medullá ftipata, miro adeó ordine contexta omnia, ut plane fateri neceffum fit, non effe hoc rude & tumultuarium opus, fed quod egregius artifex cogitaverit prius quàm fecit, ldque evidentiffi- mum evadit, cüm tabefacta jam pulpa fimplicem plexum infpici. Sinum plexus hic triplicem ef- format in longitudinem, in quo femina copiofà, candida, cortice nonnihil inzqualia, la&efcente veró medulla Melonum amula junctim affervantur. In horto Arabis enjufdam propé Cairum urbem crefcentem vidit Vefling. qui Luffam appella- bat: Veílingius ipfe ob plexum mirabilem quo femina inclufa circundat Cucumerem JEgyptium reticalatum nuncupavit, Morifonus nofter rectiüs ob femina elatiore limbo circundata Peponibus vulgo dictis annumerandam cenfet. Arabs Lib. XIII. De Herbis TPomferis. gl—— ET. G4 Axcnb ddAMEPSEF US uiu. diysI eam Arabs pradi&us, in balneis publicis, dempto cum femine cortice, plexum filamentorum fücco füo madidum tergendis corporibus adhiberi confirmabat, quorum cutem morphza fcedxque vitiligines in(ederunt, malum /Egyptio vulgo familiare. FÉ * Ger. E Hujus fru&us utrinque tuberofus & extumefcens, latus eft uncias quinque & quatuor feré longus; petiolum habet inflexum exafperatum & quinquangulum, ftris per longitudinem aliquot fülcatum, regio amplior ( cujus medio infixus hzret petiolus ) multis coftis, modó majoribus quasíque gemi- nis, modó minoribus, finámque aliquem latum inter majorum interftitia relinquentibus inzqualior quidem, non tamen afpera reddita elt; coftz ipfius majores plurimzque à medio petioli centro de- He&entes, verfüfque ventrem excurrentes undique prominent, altera veró parte, quà floris regionem fpe&at, ifdem quoque fülcis à coftis latioribus inculcatis, & zonz inftar tranífverfim Cucurbitam amplectentibus donata eft, fed in eo diftat à priori regione pediculum refpiciente, quód hzc tube- rofa cm fit, non camen 1n faftigium icà ftri&um confürgat, fed latius, ut aliquo modo feffilis inibi evadat, circa veró ventris extuberantiam depreffionem fortiatur, que in altera regione ipfi adja- cente minime confpicienda exhibetur, quia rectà ad pediculi culmen ufque faftigiatur. De hac fe nihil habere certi & notatu digni fcribit J. Bauhinus, fuüfpicari tamen fe ex icone & no- mine effe eam genus aliquod Cucurbitz folio afpero, dubitare etiam an bene hic pofuerit. * 4. Pepo Braftlienfis Turumu dius, Lufttanm Bolora Marggr. Marggr. A : ns " y " qe Filia Fert feré fimilia noftratibus Peponibus, & irem quoque flavum quinque foliis conftantem [potius monopetalon margine in quinque lacinias fe&o.] Fratizs magnus eft;orbicularis, compreffus, "ftriatus, coloris exterius cinnabrii cum plurimo albo mixti, interiüs autem crocei: Semen album quale noftratibus. Boni faporis eft fructus cocus feu etiam affatus füb cineribus. * $. Melones ( retis Pepones ) aquatici edules Virginiani Ger. emac. Ger. emac. Sarmentis five flagellis in longum excurrentibus & laté fe diffundentibus, foli, froribus & clavicu- lis Peponi vulgari perfimilis eft & zqualis hec planta.— Fruc/us ex obícuro viridi nigricat, in longum quatuor propemodum uncias extenditur, in latum tres, neque major neque longior Malo vulgari majufculo ; fecundum caules € foliorum finubus à radice ad fümmos uíque ramulos exiens, carne, pulpá interiore & feminibus planis vulgaris Peponis. Radix albicans ramulis long? fe diffundit in terra, & primis ftatim pruinis corrumpitur. Deícriptio eft D. Goodyeri apud Ger. erac. à nobis Latina facta. * 6. Macacks Virginiani roe Pepo Virginianis Ger. emac. | Pepo Virginianus C. B. Grfje birgt ^ nian 99atork, o2 3oumpion, s: je birgt Ger. emac. E radice alba in rámos laté fe fpargentes divisá, ad primum brumz accefTum intereunte, /argzenta fundit afpera, angulofa, ftriata, humi procidua, o&to aut novem pedum, & etiam longiora, in ra- mos divifà, colore ex viridi nigricante, laté folum occupantia. Fv/is lata, angulofa, afpera Peponis vulgaris magnitudine zqualia, & fimilia, craffis, longis, hirfütis pilofis pediculis infident : claviculis donatur. JFleres ampli, flavi, rugofi, Peponis vulgaris fimiles: quibus fecundüm caules füccedit fru- cus, non propé radicem, fed versüs fümmitates plerunque, fubrotundi, non in longum extenfi (cd compreffi, longitudine tres uncias latitudine quatuor raró excedentes, colore per maturitatem ex vi- ridi nigricante. Caro interior feu pulpa efculenta ex luteo albicat, copiofam fuübítantiam mollem in medio continens feminibus multis feriatim difpofitis intermiftis, Peponis feminibus fimilibus, fed minoribus. Defcriptio eft D. Joan. Goodyeri. Vid. Ger. ezac. à nobis in Latinum verfa. Nos hoc anno [1685.] Peponem habuimus é femine Macoct. Virginiani nomine miffo ortam, quz farmentis folus & floribus Peponem vulgarem adeó referebat, ut vix ovum ovo fimilius effec. Verum fru&us pauló minor erat, colore undique flavicante feu pallido, figurà oblongà, utrinque turbinata. , Forté plura funt hujufmodi Peponum genera apud Virginianos, que omnia communi Macoci no- mine infigniunt. Peponis [pecies [eu differentias. [equentes vecen[et C. Baubimus, 1. Pepo oblongus C. B. tnaximus oblongus Ger. ». Pepo compreffüs minor C. B. minor fylveft. Ger. 3. Pepo rotundus Melonis effigie C. B. Indicus minor rotundus Ger. Melo Indicus parvus Par&. 4. Pepo rotandus Aruntii formà C, B. » lii 3 * 7. Peps 3. Pepo Indicus minor angulo[ui Taberm. J. B. — Pepo minor. angulofus C. B. Indicus engulofus 64.2. Vires. HrisronrAa PrtANTARUM. "oe Pepo maximus Indicus. compre[us Lob. | Pepo compre[fus major. C. B. Cucurbita afpera, folio »on füfo, fra&iu maximo, albo, [effili J. B. Pepo Park. parad. Fru&us magnus, qui interdum pondere ad triginta libras accedit, albus, utrinque feffilis, coftis e- minentibus & latis diftin&tus. FoZia licét fint afpera admodum, differunt tamen ab alis, quód non funt laciniata & fiffà, fed rotunda, feré ad folia Bardanz accedentia. Hic, autore C. Bauhino, corticis colore & fubftantiá variat ; qui enim albido eft colore fübftan- tià eft molliore, qui obfcure virenti duriore. ; 8. Pepo lagenarius folio suolli, fru&u virgato. Folia ei ampla, Peponis fimilia, verüm mollia & minimé afpera. Flores magnitudine & colore flavo Peponis flores referunt. Fructus Cucurbitam lagenariam majorem, emulantur collo oblongo angufto, ventre tumido & fübrotundo, areolis pulchre viridibus & albentibus feécundüm longitudi- nem du&is eleganter depi&ti. Ex femine ab ornatiffimo Viro D. Hazf. Slease tranfmiffo, preteritá zítate in hortulo noftro füccrevit. Locus natalis nobis incognitus. : | " C A r. Ill. De Colocynt bide. Robabilem hujus vocis Colocynthis rationem apud Grammaticos non invenio : nam conjectu- re Martinii quód ita dicatur, quód fit wor xw» efca fou cibus canum, vel quód xemiey x6, alvum movet mihi non arrident. 1. Coleymbi Ger. J B. Colecymthis vulgaris Park. fru&iu votundo minor. C. B. droloquimn tina. (6:55. Notiora Officinis poma hujus quàm herba, qus per terram fparía, ftriatis, afperis flagellis, folia per intervalla profert fingularia, pediculis duarum triámve unciarum, vel etiam longioribus hzren- tia, afpera, incana & hiríüta, praefertim veró parte inferiore, punctis albicantibus notata, laciniata, Citrulli divifürá, fed minore, ad quorum pediculos exeunt tortiles capreoli, & ipfi quoque hirfati : feres luteolis poma pugno zqualia Lob. fübflava, virentia, virofáque: deferuntur exempto cortice favefcente: pulpa candida, fungoía, leviffima, amariffima, horrendo & ingenter amaro guftu fauces, vifcera, inteftináque ledens, cui immería femina [íex ordines Íeminum ] parva, com- preffa, dura, polita, alba, vel rufefcentis, vel, ut Dod. fordentis coloris, [ Cucumerinorum magni- tudine, verüm rotundiora, tumidiora, duriora Par£. ] à 2. Cuceurbita [rve Colocynthis amara, pyriformis, variegata. J. B. Co], pyriformss [eu Pepo amarus C. B. Col. pyriformis Ger. Park. B. ; Toad pauló à Colocynthidis, quàm Officinarum ufüs recepit, formá receffit, praefertim foliis: farmentis ongiffimis, afperis, canaliculatis, clavicularum beneficio ridicas topiarias confcendentibus: folia Cucumeris, magis laciniato, atrovirente füperiüs & molliore, inferis herbido & afpero: fh- ribus Peponis, croceis: Frudfus fuccedunt pugillares, formá pyri turbinatá, viridantes, lirííque albi- cantibus virgati, confimilibus quoque notis temere maculofi : carne candida, odoris gravis dum vi- rent, faporis amari intolerabilis, cui femez emergitur copiofüm, compreffum, candidum, Peponis, Prater defcriptas alias aliquot. Colocynthidis five Peponis amari fpecies proponit & defcribit J. Bauhinus. 1. Cucurbita afpero folio, amara, grandis, oblonga, viridis. Hiec, quod inprimis memorabile eft, (fi Cordo defcribenti fides) à geniculis radices in terram demittit tenues, quibus nutriendo fru&ui fuccurrit.. Colocynthis oblonga C. B. Par£. 2. Cucurbita afpero folio, amara, grandis, rotunda, viridis, A. prxcedenti duobus tantüm differt, I. Foliis in quinque partes divifis. 2. Fructu minore globofo, j. Cucurbita afpero folio amara, turbinata, flava, candicantibus lineis infcripta, parva. Fructus quatuor feminum ordines continet: ipfe autem pyriformis eft. / 4. Cucurbita oblonga, non angulofà, colore viridi, amara, folio afpero. 5. Cucurbita amara magna, folio afpero, colore vario. 6. Cucurbita afpera amara, fructu parvo, globofo, colore vario. 7. Cucurbita amara parva, mediocris magnitudinis. 8. Cucurbita feffilis & compreffa, flava, amara. Accedit ad Melopeponem clypeatum, fructus autem non eft fimbriatus. Colocynthis eft. medicamentum virofiffmum, & tantüm non mors ipfa, ut Prophetarum filii clamant, 2. Reg. 4. inquit Ca[p. Hofian, Non tantüm enim zexs/ueom eft, fed abra E ingenita dy- enterias Lib. XIII. «De Herbis "Pomif eris. 643 D COMMENDARI S UE UgnMUC fenteriasfacit. Violentiam ipfius vel hoc indicat. quód folo tactu & odore, abund? & cum magna perturbatione alvum dejicit; quod experiuntur qui eam pinfüntaut alioqui tra&anc.— Non nu enim validiffimé concutit totius corporis habitum; fed exagitat vi fua malefica omnia villi. Sad tumvis diligenter przparetur & corrigatur. Diligentia inprimis illa eft, nà detur. nifi in Hera o tinaciffimis, & viribus adhuc integris. » pe Purgat pituitam craífam & glutinofam aliófque humores fimiles & profundis & remotiffimis cor- poris partibus: ut cerebro, nervis, articulis, pulmonibus. Unde commendatur & cum fructu exhi- betur in cephalalgia, hemicrania 1nveterata, apoplexia, epilepfia, vertigine, afthmate, tufli, dy(- pnca, morbis articularibus frigidis, dolore colico flatulento, hydrope, &c. ubi, inquit Hofmannus malo nodo malus cuneus quzrendus eft. : i ? In his tamen malis, pergit idem, non (ubitó oportet provolare ad Colocynthidis fübftantiam per osdandam. Qux enim in 1mo ventre funt, 1n iis feré fufficit inun&io umbilici partiümque ictum rum. Ubi veró inunctio przftat quod debet, clyfteres defectum füpplent. Pofthzc antequam füb- ftantia detur, infufa vel deco&a praftó funt. Tandem fübftantia, (ed bene correcta. Ea veró valdà operofa eft. Prima & potiffima confiftit in exactiffima pulverifatione. — Nifi id fiat, partes quedam fübftantiz inteftinis herentes, & valorum ora arrodentes, inftar hirudinis fanguinem trahunt; Altera corretio eft per pinguia & lubricantia, quz obtundunt acrimoniam ipfius, ut /ragacagtba maffiche Bdellium ; fed nec lubricantia tantüm verum & cordialia, & hepatica & ftomachica, adhibenda fünt. ^" Semen Lobelio conftat non tantá violentià ad purgandum quàm caro ipfa five medulla. De. dimus namque ( inquit ) multo majorem dofin, quàm medulla, majore commodo, nullo aut longé minori tumultu. Qa p... IV. De Anguria frve Citrulio. Nguria Grecorum recentiorum vocabulum eft, eo primüm Aetium ufam effe volunt ; ratio- nem nominis nom invenio: Aliàs Citrullus à Citri luteo colore dicitur. : Ejus notz funt femina Peponum fimilia, nullá in margine elatá line, in carne media feu pulpa rubenté latitantia, colore nigricante ; Fru&tus magnus Peponum non diffimilis. i. ZInguria Citrullus dicta C. B. Citrullus folio. Colocynthidis (eo, [emine nigro, Quibufdam n- guria J. B. Citrullus Officimarum Ger. "Anguria [roe Citrullas vulgatior Park. &itrulg, 7. B. T ! Spargit per terram [armenta fragilia, hirfuta, fe/iis veftita amplis, in profundas lacinias diffe&tis; afperis & hirtis, € quorum finu exeunt capreoli necnon pas flores fuftinentes luteos, quos fru&us excipiunt magni & rotundi, quos feré ambabus manibus ambias: Cortex duriufculus fed l- vis, nullis tuberculis 1nzqualis, atroviridior, dilutiffimé virentibus maculis perfufüs : caro Cucumeris vulgaris, alba, firma, grati faporis: Semen fungosi meditullium occupante fübftantiá immergitur, oblongum, latum, compreffum, nigrum, rugoíum, duriufculo cortice praeditum, füb quo medulla alba, efüi grata ut Cucurbitarum. "hj Corticis colore variat, qui alis viret, aliis fübcandidis maculis afperfus eft : Caro aliis rubéns & dulcior, aliis candida: Semina colore nigro, rubro, fülvo. 2. Melo aquaticus, Jace Brafilienfibus Marggr. Citraullo affigis Melo Indicus. [rue Patbeca J.B. Melo Indicus frutta oblongo C. B. &.fe iPater-9orcíon, Mavggr. Caulera habet farmentofum, hirfutum, humi ferpentem, & multis capreolis vicinis adminiculis Íe affigentem. Fwlis profunde. laciniata & incifa, longa, ftriata, Angurie Matthioli feré fimilia, quodlibet infidet pediculo fefquidigitum fere longo, & caule humo affixa erecta ftant folia. F/os parvus, flavus, pentapetalos, umbilico flavo. Fru&us rotundus feu. globofus, vel etiam ellipticus, cortice viridi, magnitudine capitis humani, aut paulo major vel minor, carnem habens albam & in medio rubram (nimirum ubi femina jacent) feu fangnuineam, fücculentiffimam, bonifaporis: tan- tam autem copiam aquae dulcis frigidze, utinter edendum tanquam 6 poculo hauriri poffit. Semina continet multa cucurbitarum magnitudine & figurá [imó Peponum non cucurbitarum figurá, nifi laté Cucurbitz nomen fümat pro Pepone] in quibufdam coracin,, in aliis ruffi coloris, quz inter frigida majora ufurpantur. Amat folum fterile & arenofüm, fed fiarená fimo mixta teratur feliciffimé provenit & fru&us Locus; fert ingentis molis. , Fructus hi funt. quos in plateis urbium Italicarum venales circumferunt aeftivo tempore, Cucsmere & Freddo proclamantes. Pulpá rubente circa femina & feminibus eidem immixtis pleni funt, nullà in medio fungosá fübftantid aut cavitate reliquá. uzre an Melones aquatici edules Virginiani Ger. emac. à D. Goodyero defcripti, fuperius tra diti caulibus (armentofis laté diffufrs, foliis, floribus, claviculis Peponi vulgari fimilibus & xqualibus; verüm fru&u Pomum grandiuículum magnitudine non excedente, pulpam & Ícmina compreíla Peponis Vires. Hisronra PraNTARUM. Peponis fimilia continente, huic iidem fint, fructu ob climatis noftri frigiditatem in magnitudinem non proficiente. Anguriz fructus, (inquit Matthiolus) frigidus eft & humidus, fiti arcende aptiffimus. Quo fit ut Itali, ardente Sirio, ejus pulp 1nterná fe refocillent. Confert ardentibus febribus & linguz ari- ditat quàm maximé. [Species illa quà Itali zftivo tempore utuntur, cujáfq, efum etiam febrici- tantibus permittunt, eft Melo aquaticus dicta: Qu. an hzc, an diverfa fpecies fit quam 1n. Egypto in tantam excrefcere magnitudinem aiunt ut unus requirat unum hominem. Ad quas certis Cayri locis fedet venditor, qui pretereuntibus ex cochleari przbet füccum.] Anguriz ufus illis convenit qui tenuis & imbecillis funt temperamenti, macri & exangues ; qui- bus acide potiones non conveniunt quz maciem magis augent. Semen Citrulli eft & numero quatuor frigidorum majorum, cum quibus temperamento & viribus omnino convenit, ut eadem repetere non fit opus. ; Citrulo vel Meloni Indico accedens Camolanga, 7. B. adeó breviter & obícuré defcribitur ab iis qui de illo feripferunt, ut nihil certi & diftin&ti quo 1nnoteícat inde. colligere poffimus. 3. ZInguria carne lignofa C. B. Park. Caf. ! Carne cft intus lignofa, atque adeó dura ut pile modo refiliat, nec. frangatur projecta. - 4. ZInguria e" Egyptiaca C. B. Park. cujas f[uperits meminimus. Fru&us hi noftratibus. Anguriis majores fünt: Invenintur tantz magnitudinis, autore Bellonio, ut tres quatuórve Camelo, unus homini onerando fufficiat, cortice flaviore, qux intus femina tan- tüm & aquam dulciffimam continent. Z/pis. s. Meminit infüper Parkinfonus nofler alteriusfpeciei; quam Anguriam Americanam verfico- lorelpelle vocat, quz à Citrullo vulgari differt colore viridi maculis & lituris albis variegato; pulpa feu carne interna nonnihil firmiore & durabiliore; femine denig, longiore majore, ru- bicundiore, Teviore & fplendidiore. Car. V. De Melone. Oc genus (inquit C. Bauhinus) Palladius Melones quafi waves, i.e. pomeos à Malorum figurá appellavit, vel forté ab odore. Semine albo, anguíto, oblongo nuclei pinei zemulo cum. Cucumere convenit ; fru&u majore non fpinofo, mofchum redolente, carne delicata ab eodem differt. 1. Melo Ger. J. B. Park. owlgeris C. B. e 9pus&anclon. . B. Sarmentofis afperííque & longis caulibus per terram fe fpargit : folis afperis, angulofis fed mi- nüs quàm Cucumerum, quorum refpectu rotunda dici poflent, quibus magnitudine videntur cedere : é quorum finu f/ores emicant lutei, Cucumerinis fimiles, floribus Pomorum Amoris pares [imó ma- jores] indidem plures, unà cum intortis capreolis ; quos excipiunt fru£us nonnihil pilofi, omnes ven- triofi, modo füblongam, aliàs contractiorem rotundam figuram obtinent, majores & minores, to- rofi & canaliculati, in füperficie aliquas velut à tineis corrofas femitas reticulatas habentes, colore virente & cinereo, cortice duriore quàm Cucumeris, Caro fübeft per. maturitatem coloris Melini, mucilaginofa, humida, defluens ubi nimiüm matura, fapore favi, mofchum fübinde redolens, aut faccharum refipiens.. Meditillium occupat mucilaginofa quedam fubftantia, cui immergüntur. fe- mina, Strobilis quodammodo fimilia, minora, candida, fàpida, numerofa. Multiplex in fruétu eft differentia, non tantüm colore cutis, carnis, faporéque & odore, verum etiam formá oblongá, feffili, &c. 2. Melo Hifpanicus Ger. J. B. smagnitudiue. fola à. precedente differt. , 3. 4Melo rotundus parvus C. B. smofchatellipus. rotundus. parous. C pyriformis J. B. Melo faccharinn: Ger. Colocyutbidem aut. Arantiam «vix (uperat, odore Mofzbi, fapore delicatiffimo. Memint J. Bauhinus praterea 7Melozis veticulati Melonis turbinati 5 Melonis magni cortice irente Levi, femine parvos Gc tandem | Melonis longi, longitudinis circiter quatuor palmorum, incurvi ut cornu Vaccinum, &c. quarum deícrjptiones qui defiderat, ejus hiftoriam adeat. [ » A4. Melone: Lib. XIII. De Herbis Poniferi | 645 4. Melones Abdelavi epyptii Y. B. Melo /Agyptins C. B. item. Melo eJ] gypt. ejufdem. Alpine Plinis à noftratibus non multum differt, fed fru&us fert oblongos, acutos extrema & medi valdé craffum habentes, Baobab alibi natratis fructibus proximos. / E . Horum ufüs ad cibum haud multüm jucundus percipitur, caterifque omnibusinfipidiores & mol liori pulpá obfervantur. Habent tamen femina qu aliis omnibus ad refrigerandum magis praftare Sr Qua de re omnes ea plus aliis in ufa frequentiori habent; aliorum Melonum femina parvi acientes. Veflingius fru&um quá parte ramo fio adhxret anguino flexu priüs incurvari fcribit, fenfim deinde ventre gravido intumefcentem, verfus alterum. extremorum denuo gracilefcere : Sulcis te- nuibus interdum 1n longitudinem exaratum cfle, cortice molli tenui, maturóque jam fru&u rufe- Ícente; non eà faporis gratii ut lautiorum aliquis ipfum menfa dignetur. Melones quamyis in deliciis habentur apud. gula proceres, eorum tamen pulpa frigida eft & hu- Ug ;» cb; mida, in ventriculo putrefcere apta, febrib ini is i i eee , in putrefcere apta, febribusac torminibus generandis idonea. Égo facile Dodonzo € Medicins. concefferim Melones difficilis concoqui quàm Cucumeres,quantumvis J.Bauhino contrarium videa- tur, ob carnem odoratam ; quódque ipfe qui ventriculo viae frigido & pituitam coacervante non femel obfervaverit, cucumeres fibi facilé nocere, ventriculo difficulter eos concoquente ru&u diu poft efüm eofdem refipiente ; càm Melones femper fine manifefta comederit noxa. AP Ro: é contra nullum unquam ex efü Cucumerum nocumentum Ííenfimus, atex Melonum maximum noníemel ^ Quocirca hac fortaffe idiofyncrafiz tribuenda funt. Ne Melonum caro in ventriculo vitietur & noxam inferat, cum Sale & Pipere comedenda eft (Alii Saccharo folo utuntur) & vinum copiosé füperbibendum. Semen eft é numéro quatuor frigid. maj. cum quibus viribus in omnibus convenit. Lac Melo- num praftantiilimum in febribus ardentibus remedium cenfétur. Seminum autem medullam. aquà fontaná aut alio aliquo liquore congruo prius contufam per cribrum fetaceum emulgent angufüffi- mum, aut pannum ad inftitutum accommodatum. | Seminis bic cremor febrientibus utiliter, tefte Matthiolo, ex hordeacea ptifana propinatur. Datur etiam tuffientibus, tabidis & marafmo affectis atqueetiam contra urinz ardores valdé prodeft. E Car. VI De Cucumere, Qui. vocem nonnulli à curvatura deducunt, unde Maro zortí[que per berbam Cre[ceret in ventrem. Cucumis. Sed veriüs Scaliger à Kew?o qua vetus Grecorum vox eft. Km); autem inquit. Voffius, fafpi- cor effe ab Hebreo W"P 1 e. Cucumis. Notx Cucumeris fünt Fructus tuberculis fpinofis bullati, femina pulpá humidá copiosi, gelatin zmulá contenta. - Fru&um hunc non fuiffe Cucumerem Antiquorum, verüm iis incognitum multis argumentis pro- bat Cafp. Hofmannus Vide Medica, Offic. lib. 2. cap.76. Ego certà, cüm in Italia peregrinarer, miratus fum Italos hunc fructum Citrullum appellare, Me- lones autem aquaticos & Pepones, Cucumeres. , ^ SÍwC€- nomen, apud Gracos, quemadmodum Cucumeris apnd Latinos generale nomen eft omnium horariorum fructuum, videlicet Peponum, Melonum, Cucumerum, Anguriarum & cate- rorum ejufdem generis, ut Guilandinus quoque notavit. C. B. 1. Cucwmis vulgaris Ger. fativus Paxk. fat. vulgaris C. B. vulgaris, viridis & albus ]. B. €otocumber, Jo Ex radicibus rectis multífque candidis capillamentis fibratis ; hirtis farmentis, crafsífa, humi fufis alternatim adnafcuntur fo/ie, palmi unius aut alterius quaquaverfum amplitudine, tactu afpera, an- gulis hederaceis cafa, & ferrata, Ícandentia, Melonum folis afperiora, & majora latiorág, [& magis angulofa] € quorum alis capreoli exeunt & flores, Lob. liliacei, ex luteo pallentes, conni- ventéfqne no&u aut marcefcentes Volubilis ritu, quinqueparti&, femunció majores. Frsz; ob- longi, utrinq, turbinati, viridanti colore aut albo. (Viridantes autem ubi maturi flavefcunt) femi- pedem longi, parüm. ventricofi, angulofi ; verrucofis, fübnigricantibus tuberculis afperati, cortice teneriore, carne duriufcula, candida, tranfparente, laxa, fapore non ità grato ac Melonum, fed peculiari quodam & agrefti Trag. femine copiofo, pineolis putamine exutis accedente, Melonum feminibus adeo fimili (tefte Lobelio) ut neutiquam, nifi quia anguftius, [moz ommibus Melonibus] & pufillo apiculo fübtus protenfo donatum eft, difcrepet, medullá lactefcente, admodum füavi & multi usüs Officiis. ! Carnem 646 Vires, Vires. Hisron:a PiANTARUM. Carnem hic vocat pulpam illam interiorem feminibus intermixtam, cüm caro potius dicenda fit fubftantia illa alba, craffior & firmior cuti proxime fübje&a, utin aliis Pomiferis: hanc autem füb- ftantiam totam (ut videtur) pro cortice habet. Cucumis minor pyriformis Ger. C. B. 7f. B. à vulgari defcripta non alia in re quàm fru&tüis parvitate & figurá differt. à. Cucumis flexuo[us C. B. apsuinus Ger. longiffzus Y. B. anguinus flexuofus Park. .B. mel flexuofus, autore Lobelio, five anguinus prorfus fimillimus eft vulgari, flagellis, foliis & claviculis.. Nos autem obfervavimus ei folia effe minüs afpera quàm 1n vulgari, quxdam etiam fubrotunda, parüm laciniata & angulofa, alia magis. frudus longi inftar ferpentis fe contor- quentes, albi, quafi canaliculati & ftriai, pulpá albá, fapore vulgaris fezzie albo. Ego (1nquit J Bauhinus) noftros hos longiflimos Cucumeres fpecie à vulgaribus differre afferere non vereor, & tales naturá. non arte effe, quicquid dicat Matthiolus, cui ut in plerifque aliis fuis credimus. Vidi (inquit) Citrulos noftros adhuc florentes in fiftulas conje&os mira longitudine crevifle. E quorum femine qui poftmodum orti funt eandem retinuerunt formam, adeó ut in vite pendentes anguium todo contorti viderentur. | Hixc ex Plinio habuit: 'qui tamen hosfpeciem füam lomine fato fervare non affert. Matthiolo tamen füifragatur Dodonzus. Semen Cucumeris eft é numero quatuor illorum famof. feminum frig. maj. Abftergit, aperit, uri- nam ducit. Uus creberrimi eft in emulfionibus antipleuriticis, antinephriticis & fimil. Scbro4. Ejus farina cutim fplendidam reddere dicitur. Ipfa Cucumerum fübftantia frigida eft. humida, fucci excrementitii, adeóq, nonnifi robuftio- ribus ventriculisedenda. —Idew. Atnos quamvis ventriculo non admodum robulto Íumus, ut qui vitam fedentariam agimus, per multos annos Cucumeres copiose 1ngeffimus, quandiu tempefhvi fuerunt, & efui idonei, nectamen ullam vel leviffimam noxam aut incommodum inde fenfimus; quamvis jam feré fexagenarii fumus: quin & cüm Florentiz in Italia febri laboraremus, praícri- bente D. Kirtezo Medico Anglico ibidem degente, pulpam Cucumerum jufculis noftris 1ncoctam non fine infigni folatio & levamine comedimus. Verüm crudi cüm comeduntur, in orbiculos tenues concifos & fale afperfos duplici paropfide ex- ceptos eoufq, agitare convenit; donec humor aqueus copio fus eliciatur & extillet, quo iuf, aceto, olco & pipere condiendi fint, quomodo & palato & ventriculo gratiflimi evadunt, & certé non infilubres. et Parvi aceto, fale, pipere & Anetho quotannis condiuntur ; inferuntur etiam quandoq, Caryo- phylli, & per totum annum coníervantur. Miré* prater caeteras vires, appetentiam excitando, zftuanti ventriculo conferunt. 7. B. Hos Germani dButtliens vocant, quod nomen & nos Angli ab iifdem mutuati fumus. Vox Gwrckens diminutivum. videtur ab Anguria per apharefin rejecta prima fyllaba 74s, & addita diminutiva &iz facta. 3. Cucumis [atious major C. B. Hifpanieus Park. parad. ex Hifpanico femine matus Ger. * 4 Cucumis £g yptius, Cbate J. B. Cucumis vgypt. votundifolius C. B. Alpin. Folia E minora, albiora, molliora ac rotutidiora quàm noftrates: fructus admodum diffe- rentes, longiores, viridiores, cortice plano, molli, «quali, fapore dulciori. Horum ufim corporibus in cibo, 1pfis tum crudis tum coctis vefcentibus falubrem effe apud omnes JEgyptios creditur: Suntenim concoc&tu faciliores. Medici aliqui ibi nonnullis febricitantibus crudos etiam mandendos concedunt, przfertímque pefte affectis, quibus Cucumeres hos crudos efitatos fum- mé conducere omnibus (quáratione nefcit Alpinus autor) perfuafum fit. | Coctos in. ardentibus fe- bribus utiles efle ratione confirmatur, quando refrigerent atque humedent. In renum & vefice calidis morbis cum lacte coctos Cucumeres multis diebus non fine multa utilitate in cibo fumuntur. Lacetiam ipforum feminum pro iifdem malis per os fumere fpefolent. Ad oculorum veró alia- rümq, partium calidas inflammationes pulpá contusà Cucumerum, lacti mixtá utuntur: Etad fe- dandos podagricos dolores à caufa calida concitatos fuccum la&e oleóq, rofaceo mixtum partes li- - niendo adhibent. Stillatitiam aquam ad libram, ad jecoris caliditatem corrigendam,, & ad fanandos renes inflammatos, tum à calculis vexatos multis diebus zgros bibere confulunt, quibus ipfam fatis iis conferre experientiá compertum eft. Sunt aliqui qui ad eadem hac mala aquá füillatitiá laéti eorun- dem Cucumerum feminum miftá uti folent. * $. Cucuris [ylveftris Brafiliana Marggr. | Marggr. 1 RN caule ferpit fuper terram, in longispediculis fva habens fingulatim pofita, quodli- bet n tres lacinias fé&um, acin ambitu dentatum atque hirfutum. FJos flavus: Frage ovi gal- linz magnitudine, elliptic: figurz, tuberculis admodum acutis, maturus eft pallidus: Intus Cu- cumeris modo fzziza alba traníveifim fita multa. — Edulis eft. CAP. Car. VIL De Balfamina. wa y [. hdel, c Li b x - t $9 e i js ; : ^ D» Alfamina dicitur quod ex pomis ipfius immaturis, oleo inje&is infolatione oleum fcu Balfa- mum, ut Chirurgi vocant, ad vulnera coníolidanda praftantiflimum conficiatur. C. B. Bal[amina votundifelia vepets. [eu mae C. B... Bal[amina cucumeraria J.B. Bal[amina mas Ger. Park. Cucumss punicezs Cord. huft. &fe male 2Dalfam 20ppir. T. B. Ex radice parva, fibrata, femeftri pronafcuntur viticul» unius aut duorum cubitorum, tenues; ftriatx, angulofe, quz clavicularum ope, quas ad fingula folia. emittit, perticis fe. circumvolvit. Folia Bryoniz vel potius Vitis folus fimilia, minora, concinniüs divifa, hilari virore nitent; penitus glabra, pediculo unciam aut Íefcunciam circiter longo, amarore quodam & acrimonia levi przdita. E. foliorum alis flores prodeunt, ex quinque. foliolis acuminatis compofiti, colore ex albido lutei, f£a- mihibus ctiam luteis, quos excipiunt fra füblongi, qui maturi rubent; vel (ut ait Lobelius) fa- perficie, carnéque nitentis purpurz phaenicez, turbinati, Cucumeris form, eodémq, modo tuber- culis horridis bullati: Semize Citruli vulgó dicti, copiofo, fufco, longiore quàm latiore, modice acu- minato, compreffóque & afpero. al sc: Locus natalis non traditur, nec enim nifi fata provenit; meliüs & feliciüs 1n Italia calidííque re- gionibus proficit quàm 1n Germania aut Anglia, ubi Auguíto plerumque floret, & nunquam aut raró & tarde fructus maturefcit. Vulnera recentia conglutinare folia impofita feruntur, cum vino veró affumpta, coli inteftino- Vires. rámque dolores fopire, & ruptis convulfifque utiliter exhiberi. Oleum in. quo fructus exempto fe- mine, vel infolatus, vel in calentis aqux balneo deco&us, vel in fimo equino maceratus, vulnerum inflammationes arcet : eadem & facile ac citó unit ac perfanat. Doloribus ac ulceribus mammilla- rumauxiliatur ; uteri exulcerationes ac inflammationes 1njectum curare pofle exiftimatur; punctisac vulneratis nervis utiliter adhibetur : adveríüs combuftionem ex aqua oleóve fervente ferro ignito vel igne multum confert : cicatrices extenuat, ramices quoque hujus inunctione faneícunt, fi folio- rum pulvis aliquot diebus interea exhibeatur. Steriles quoque hoc foecundas reddi affirmatur, fi poft balnei convenientis ufüm, partes circa pubem ac uterum ifto inungantur, ac demum viro mulier miíceatur. Ego vero (inquit J. Bauhinus) de ea peculiarem experientiam nullam habeo. Pote- runt itaque alu, filubet, earundem virium facere periculum. — Addit "Tragus ex Hermolao; ole- um ex ejus feminibus exprimi ad vulnera przcipuum. Car. VIII Herbe Pomifere capreolis carentes. De Cucumere fylveftri frue Afinino. Cucumis [ylveftvis Foe afiminus. Y. B. [yl. afininus di&lus C. B. agreftas frve afrminis. Park afminus Ger. 3Dilà &uciumber. iw. : Elonis folium quodammodo refert, verüm minus diffe&um eft non ità angulofüm, in acu: M men productum : mollius quàm Cucumeres vulgares, iis etiam magis 1ncanum, praefertim parte inferna, velcineritium, craffius & afperius, longis & hirtis pediculis appenfum, ex flagellis ramoforum caulium teretibus ftriass & hifpidis enatum. | FJares fativi floribus multis nume- ris minores funt, pentapetali, calathi formi, colore ex albido herbaceo, canallum in dilutiorem fla- vedinem declinante, faturatius tin&tis apicibus medium occupantibus. Frac; majorem glandem Cerri zquat, cui & formá olivari refpondet, fuperficie fpinulis crebris brevibus horrente, qui ma- turus leviffimo attactu virofum fuccum cum lubrico femine violenter ejaculatur. —.Sez;ez maturum pullo eft. colore, vel ex cinereo nigricans, Colocynthidis non diffimile fed minus. Raix longa, craffà, alba, paucis adnatis donata, 1n plures annos vivax. Ín locis ruderatis & viarum marginibus alíífque incultis locis in Italia, Sicilia & Gallia Nar- y ,,,, bonenfi frequentiffimum obfervavimus. Circa Autumnum fructus maturantur. | Hujus faccus expreffus & infpiffatus Elaterium dicitur, cujus parandi modum ex medulla feminis p;,, eg candida, plurima, (qua minüs quàm fructus ingrata eft, queque prafertim. fole exficcata flammis Uf;;, admota tota urendo deflagrat) & pauca ei herente mucagine medullofa à vulgari diverfum tradit Lobelius. Hujufmodi Elateriam à femine fe neque vidiffe unquam neque audivife apud. nos factum ait Parkinfonus, quamvis ipfe pharmacopeeus fuerit. Se veró tum viride tum album Elaterium à Dio- Ícoride & Mefue memorata feciffe affirmat. Nam quod e pulpa feu fübftantia fruétus quanvis levi- ter preffa & per cribrum adacta, viride erit, & per multos annos humida manebit, poftquam primitus humore evaporato exficcatum fuerit, ex a&ie ci. humorem contrahens & mollefcens ; ut - humi- itatem Hisront:A4 PriuaNTARUM. ditatem ejus abfumendam multi etiam anni requirantur: Quod vero ex liquore albicante & ferofo, &fru&u difíc&o fponte fua extillante, abfque ulla preffara fit, per ficcitatem albefcit, quin & alba, dura ficcáque manebit, nifi vel aeri humido exponatur, velin loco humido ut. mollefcat aperta re- linquatur. Viride autem. Elaterium minorum virium eft, mináíque violenter furfüm deorfümve purgat quàm album. Hujus enim vel granum unum liquore aliquo folutum in corpore teneriore potenter operatur; imó nóffe Íc ait dimidium. granum medicamento cuidam cathartico inditum ad illud acuendum, ventriculum conturbáffe mirum in modum, & vomitus crebros excitáffe, & po- ftea per fedem violentus (deme quàm granum integrum feorfim exhibitum credi poffit. Purgat pituitam ferofófque humores vomitu & dejectione, atque ideó e juncturis mirifice trahit. Sylvius. TEM Movet menfes, foetümque interimit, unde rarus ejus ufus, precipue cüm nec malignitate careat. Scbrod. Omnium füccorum hic maximé durabilis eft, adeó ut ultra centum annos efficax manere creda- tur. Tbeopbr. Erat Empiricus qui pili. Ciceris magnitudine ex farina triticea & fucco Cucum. A- fin. efformatas Hydropicis exhibebat, unde copiofa purgatio aquarum fequebatur. Mox lotione cru- rum exdec. Caulium inftituta materiam deorfüm traxit, iterümq, pilulas dedit, & plurimos perfe&e reftituit. D. Soame ex Obfervationibus Hieron. Reufneri à Velíchio editis. Car. IX. De Cucurlita clypeiformi. x. Cucurbita clypeiformis [rue Siciliana Melapepon. latus. à nonnullis vocata. J. B. Cucurbita clypei- forms. [Fue laciniata Park. Melepepo: clypeifurmis: C. B. Pepo maximus clypeatus Ger. afe 2Dicliler o2. Simnebeourb. | T B. : Ucurbita hzc erecta provenit, abfque capreolis —Fwlia profert Cucurbitis folio afpero non *, multum diffimilia. — FruZvs fungum repraefentans tenero eft exteriore cortice; carne lute- olà, firmà, faporis aliarum Cucurbitarum, f/ewize pené circinato: palmam mans feré im- plet, [1mo longé majorem vidimus] labra refle&untur & crifpantur. Parkinfonus caulem craffum, angulofüm, afperum, intus concavum, altitudine tripedali ei attri- buit : folia viridiora, magífque laciniata quàm aliis Cucurbitis. 2. Cucurbita clypeiformis cortice molli, C vamo[a J. B. 4n Pepo latus Dod. Hic fru&us faturz flavedinis latam, planámque feré circa petiolum viridem, afperam, angulofim- que fuüperficiem gerit, unciam circiter latam: mollem corticem habet, raris fülcis exaratum, extre- mam circumferentiam multis quafi lobis mollioribus, rotundioribus, fibi invicem füccedentibus ex- ornatam obtinet, fupremam partem dimidix fphxrz, depref[e tamen undique minüfque convexz fimilem exhibet, ínque medio fui foveolam aliquam, decidui floris latiorem afperiorémque fedem fpe&andam offert. Cortex corrugatur fücceffü temporis. .. Hzc fpecies non furrecta eft aut fponte füftinens, fed procumbens & late fe fpargens, an capre- olos habuerit obfervare neglexit J. Bauhinus. : Alias prater przdictas Cucurbitz clypeatz fpecies feu varietates, aut plantas pomiferas ad eam ac- cedentes exhibet & defcribit J.Bauhinus, quorum tituli fant, 1. Cucurbitz'clypeatz affinis, five Sicilianz genus parvum, utrinque obtufum, quibufdam Melo- pepo rotundus 7... Capreolis non caret. 2. Cucurbitz genus, five Melopepo compreffus alter Lobelio. -Melopepo compreffus C. B. 3. Cucurbita afpera, cortice molli, alba, magnitudine Arantii. Pepo rotundus Aurantii formá CB 4. Cucurbita clypeiformis taberofà & verrucofa. 5. Cucurbita lata, clypeiformi accedens, minüs tuberofa. 6. Cucurbitz clypeatz affinis, ovalis, angulofa, ad Citrum nonnihil accedens. 7. Cucurbitz clypeatz affinis, à pediculo in conum defmens. » $8. Cacurbitz clypeatz affines, utrinque aliquo modo turbinatz. His admiícet Cucurbitas aliquot Indicas, quas an. recte difponat dubitat, Nonnulle ex iis alio pertinent, Latorum & clypeiformium Peponum, Autore Dodonxo, caro durior eft, qui & idcirco diutius quàm reliqui incorrupti fervari queunt, Eduntur autem hi. non modó elixi, fed & in pingui aliquo frc. Defcendunt veró & per alvum haud fegniter; alimentum. veró adferunt quale aliorum. CAP. 7 4.w -— a LibXHL De Hei Poniferis. CAr. X De Granadilla fea Muracuia C$. Maracoc C2 Flore paffenis ditla, Ranadilla Hifpanis dicitur hxc planta à fimilitudine fruc&tüs cum. Malo Punico feu Grana- to. Marucuia & Maracoc fünt voces Americanze, hc Virginiana, illa Brafilienfis, quibus hzc planta indigenis innótefcit, quarum fignificationem neícimus. Flos paffionis cur dicta fit te docebit Jo. Baptifta Ferrarius, nimirum, inquit, quód Divini Amoris manu vitalibus inferiptus doloribus fit, qui de fimilitudine partium. floris cum corona fpinea, clavis, flagello reliquifque quibus cafus, tortus, vulneratus & cruci affixus eft Dominus Chriftus fuse rhetoricatur. 1. Granadilla Hifpanis, Flos pe[fionis Italis Col..not. in Rech. — Maracoc eve Clematis Virginiana Park. Muracuia 5. Maliformis alia Marggr. Clematis trifolia flore rofeo clauato C. B. Col. Radice nititur vivace, repente, geniculata, fibrofa, fra&u facili, colore ex pallido albicante, fapore fubdulci, recemtem Fabam imitati. Sazesta emittit multa, tenuia, przlonga, ex viridi rübentia, quzq, terram tangentia facilé fe propagant, e geniculis five alis foliorum fibris demiffis; capreolis é foliorum finubus egreffis arbores aliáve fulcra proxima arripiens & fcandens, Fus trifida, lanceam imitata aut Lupuli folia, mediá laciniá productiore, quatuor aut fex uncias longa, latitudine fere part, minutum ferrata, levia, nervofa & aliquantulum venofa, diluto colore virentia, & circa petiolum binas quafdam extuberantias habentia magis virentes, & Milii magnitudine, odore gravi, Xyridis, & acri parüm fapore, alternis difpofita, ternófque inter fe digitos diflita. ^ Flores ex fingulis folio- rum alis quotidie tot /Eftate ad Autumnum ufque emicant, odore jucundo Mellis vel Hyacinthi: effigie primüm Sen pandantur Nigellz fruétus foliofo virenti calyce imitantes, oblongi, an- guíti, longo petiolo, feré trigono, 1nfidentes, in quinque apices definentes, totidemque folia non roftrata claudentes: quibus deinde dehifcentibus candida intus & cava foliola confpiciuntur. His infident rotz denfarum fimbriarum, &li craffitudine, duplici ordine diffe&z, purpureis maculis fuf- fufz, quarum fuperiores re&is filamentis, brevioribus parüm expanduntur; inferiores veró rote longioribus, illfque 1n. extremo aduncis uno curfu, quia ob majorem illorum longitudinem cavis calycibus foliorum comprimebantur. |. Ambas quinquaginta aut fexaginta circiter filamentis diffectas S aiat: in novella planta. Ex harum & internarum aliarum breviffimarum umbilico fhylus five colus, effigie columnz cum bafi velimo torulo, longitudine fere unciali, affürgit, erectus, ro- tundus, laevis, diluté virens, globulum parüm oblongum pro capitulo eodem colore fuftinens; hic veró parte ima quà haeret columnz luteis quinque lamellis pendulis, circnmdifpofitis coronaturz ex obliquis craffiufculis ramofis petiolis, parum incurvis, rigidis, dependentibus, radiatun: diadema rotundum zemulantibus: ex globulo veró fümmo tres capitati clavi, erecti, oblongi affürgunt, ex vi- ridi albicantes, trigono pofita inter fe diftantes in fummo, & parum contorti, literam $ oblongam imitantes, capitibus craffis, faturiore colore diftinctis, & füperná parte leni incifurá divifis, ut bi- fida capita videantur, quanquam eorum ambitus fit rotundus & veluti quinquepartitus. Máané fe explicant flores, tota die híantes manent, noctu clauduntur, nec ampliüs aperiuntur, fed flaccefcunt & decidunt, frsZwmz gerunt extuberantem Mali Appii magnitudine, rotundum, colore cinereo, tribus diftin&um cellulis, que etiam 1n integro fructu obfervantur ob levem quandam extuberanti- am, & trianguli effigiem 1n fümmocirca apicem. — Acinos intus continet, oblique difpofitos, cen- trum petentes, fimiles quodammodo illis Mali Punici vulgó Grasato dicti, duplo majores, bafi ca- vá qua petiolo herent, in acutum definentes, minimé angulofo & lato capite, ut in Punico fünt, candicantes, diaphani & molliores, femine 1ntus Mali forma. & nigro, quod intra carnem acino- rum diaphanam fuccofam & mollem apparet effigie quadam cordis zemulà & exceptum ab illa, cavis punctis impreffis afperum cernitur, medullam habens candidam & feré infipidam. Exficca- to fructu ferina intus, ut 1n Cucurbita, fi agitetar crepitant ; Inveniuntur etiam diffe&o fructu fe- «ina adhuc nigra, carne illá obduéta, exucta, vifcofa, nigricante dulcíque fapore velut Caffiz fi- ftule, & alia detecta & foluta, ex flavo candicantia, afperiora, offeo veluti cortice, Perfici mali offibus data proportione fimilia. Fructus hujus cortex eft veluti coriaceus, ut Colocynthidis, intüs cartilagineus, candicans, odore fuaviffimo & gratiflimo fed remiffo. Acinorum recentium fapor in maturo fruétu ex dulci ad acidulum vergit, admodum gratus, & jucindo odore palatum ferien- te inter Fragum & Meses Aiunt multüm comefüm alvum lenire. & fübducere potiüs quàm gravare. Fruá&tusin hac planta non ex imo flore, at neque ex columna five ftylo floris, qui torulo diftin&us apparet & ftriatus more columnarum Tonicarum ; fed ex globulo illo fuperno, cla- vos proferente perhcitur. Granadilla dica fuit hzc planta ab Hifpanis à fimilitudine quadam cum fru&u Mali Punici cüm interná cum externd, nifi quód minor fit & careat fümmá illá coroná. Marggravius & Parkinfonus hujus plantz florem & fructus paullo. aliter. defcribunt colorum re- Ípe&u, qui fortaffe inaliis & aliis plantis variant ratione coeli, aut foli, aut utriufque. * 2. Marucuia guacu Marggr. feu fru&iu pyriformi. Marggr. s , . Cau; contortus, quadratus, varius, coloris cinerafcentis feu gryfei, pollicem cra(fus, feu etiam vitis & brachii craffitie, longe ferpit, atque etiam. arboribus & íruticibus fe implicat. —Fo/is habet leté viridia, lavia & fplendida, quinque aut fex Ries longa, non ferrata, inzqualis figurz, quz- : kk dam 650 Hisront:a PraNTARUM. dam enim fünt fimplieia, quzdam in duas, quxdam in tres partes five lacinias inzquales fecta: ad- hzrent autem. cauli pediculis füis fübruffis, & nervus tendit. per longitudinem laciniarum, tranf- veríim autem multe venule intertexuntur. — Florez fert infignem, magnitudine Rofz majoris ple- nz, exteriüsfolüs quinque dilute purpureis fuperné & inferné, & quinque viridibus inferiüs, fupe- rius rübris alternatim pofitis. Supra hzc folia in orbem expanduntur filamenta infignia, feíqui- digitum longa, crifpa, medietate interiore totá purpurea, exteriore rubro fcu purpureo & albo va- riegata: in centro floris extat columna ex flavo albicans, teres & quafi tornata, lata unum. digi- tum, cui füperiüs apex ovalis figurz, magnitudine feminis pyfi impofitus, & huic item clavi extre- mis füis cufpidibus infixi 1n uno pun&to: infra ovalem autem figuram à faftigio columnzx quinque brachia extenduntur, ad latera, quorum quodlibet continet fpongiforme corpulculum, flavo pul- vere afperfum, ut 1n Lilio. Frutius pyriformis eft, initio viridis, maturus flavefcentts ex viridi coloris, intus tribus lineis in tres partes dide fecundüm longitudinem, inter quas lineas. multi proceffus, quibus fzz;ez cum pulpa fructüs pertenues cuticulas annectitur. — Pulpa alba fücculenta, glabra, inftar rudimenti avis tn ovo, cüi inherent in quolibet fructu femina. 269. vel plura, nigra, fplendida, compre(là, quo- rum quodlibet fuo folliculoincluditur. Odor & faporfruétüs dulcis & füavis. Cortex craflior eft quàm Mali Aurantii. 7 fus. Quando comeditur. fcinditur tranfverfim ( non fecundüm longitudinem ) & pulpa paullüm fepa- ratur àcortice, adhaerens illis proceffibus, ac dein unà cum feminibus forbendo inftar ovi tramuli exhauritur. Quando autem animus eft femen colligere & fervare, pulpa cum feminibus per linteolum leni- ter exprimenda, & ità à granisfeparanda, granáque deinde fuis folliculis adhuc inclufa triduo aut uatridno. chartz imponenda, ut ex parte ficcentur, poftea fummis digitis cuique. grano folliculus etrahendus: aliàs ità glabra funt ut comprehendi nequeant, nec inter edendum ore feparari. * 5. Murucuia 2. feu maliformis Marggrav. Caulis & huic farmentofus & fübruffus : Fz/;a pediculis digitalibus nixa, in quinq, lacinias fe&a, que fuos nervos & venashabent ; Horum quzdam interdum etiam laciniata, quedam non. Ad fingulos pediculos foliorum provenit etiam pediculus continens fore; Rofz circumferentià duplum, quiq, in- feriüs tria folia viridia obtinet, füpra autem hzc, quinq, longiora, inferne viridefcentia, füperné cce- ruleo-purpurea, & inter hac alia quinq, 1n totum purpurea, deinde Solis uti pingitur figurá radiatim multa filamenta crifpata & in orbem explicata, exteriori medietate caeruleo-purpurea, interiore diluté coerulea, vel etiam é contrario 5 vel alis modis, coloribus aut diverfis aut tranfpofitis varia, ut apud Marggravium cernere licet. In medio floris columella habet breviffimam, pallidam, fuperiüs in quinq, partes diffe&tam quz ad latera curvatz extenduntur; cuique parti fpongiz-forme corpus, lutefcens, pulverem luteum afperfüm habens adhzret. In medio autem columelle pififormis orbiculus, ex fla- vo albicans, & huic tres clavi fuperius 1nfixi, & flavo albi, & punctulis minimis purpureis variegati & deorfum inclinati ut brachia columna. —FJostotus fuavis odoris. Fructus equat pomum noftras vulgare, rotundus, cortice craflo, flavi exteriüs coloris, conftans pulpá facculentá, vinofo-acida ; croce, & linguam tingente croceo colore, & in illa multa granula f&minis nigri, magnitudine fomi- nis pomi vulgaris, fed variis tuberculis infigniti, & folliculo inclufi./| Commendabilis eft fructus tam odore quàm fàpore. * 4. Muruciia. 4. feu Pyriformis altera Marggravii. Marge. ; : Fils huic in pediculo fcfquidigitum longo cordis bubuli igurá, circiter quinque dig. longa, qua- tuor fere lata ubi latiffima, in ambitu non ferrata, lzté virentia & fplendentia. Folia, capreoli, florum pediculi eodem quo inalisfiu. Hi autem fefquidigitum longi tria folia continent fefqui- digitum longa, in orbern inftar floris difpofita, viridia, & craffo modo ferrata. Hiíce foliis herba- ceis infidet flos diametro plus quatuor digitorum, continens decem folia, quorum quinque füperne & inferné rubri coloris, quinque. veró íuperné rubri, inferne viridis coloris, 1tà alternatim pofita, Supra hzc folia filamenta fefquidigitum longa 1n orbem ftant erecta, ( cüm in aliis fpeciebus incum- bant ) fatis fortia & teretia, quorum inferior medietas € Lacca purpura. & albo variegata eft, füperi- or fcu extrema tota purpurea. In centro floris itidem. columna érecta tornata, digitum alta, füpe- rius ovale corpus cum tribus clavis 1nfixis, ex albo flavefcentibus, infra quod quinque. brachia rubra : punétulata, caterüm flavefcentia, extenduntur in orbem, quorum quodvis ellipticum corpus habet, referens fpongiam, compreffum, albicans, cui pulvis luteus adhzret. Floris odor füavis, fructus pyriformis. Tempus. ^ — Murucuic omnes fpecies utplurimum florere incipiunt menfe Augufto & florent ufque ad Janua- ' rium. Fructus maturus copiofe meníe Januario & Februario, Martio, Aprili invenitur. Maio & Junio folia amittunt, novis fübnafcentibus. n 5. Murucuice pecus fülüs Hedere candentis Marggr. Clematis feu. Flos palfinalis flore viridi Hort. Parif. Marggr. amio om in tría cornua diducta, fuperius ferpit, & fruticibus fe implicat. Fv/is Hederz fcanden- tis foliis figurá fimilia, fplendidé viridia, inferiüs rotundo, viridi, herbofa ex viridi canefcentia. Quod- libet folium diftat ab altero circiter 22 dig. fio petiolo infidens digitum longo, ex caule prodeunte, par- vo foliolo dentatocircundatum ; & prope petiolum habet etiam capreolos rufefcentes, quibus fc anne- éut, Git, Florem mon de[cribit. Poft lorem provenit pomum ovale, magnitudine majoris Pruni, initio vi- ride, cujus cortex haud ità craífus ut in cxteris fpeciebus, continens pulpam albicantem cum femini- bus ut Murucujaguacu, lenticularisfigure, magnitudine feminum Pom, mgra, fplendentia. * 6. Murucuia ete Brafilienfibus Marggr. Marge. r j " ; i Foliz huic in totum diluté viridia; in tria alia fo&a : & in pédiculo cui [ flos ] infidet tria folia in ambitu ferrata, viridia ; fos ipfe decem foliis conftat, nimirum quinque exteriüs viridibus, interius albis, & inter hec alia quinque alternatim pofita, in totum alba. Ex medio floris prodeunt fila- menta Solis figurá, que ad medietatem interiorem purpuro-ceerulea, ad exteriorem alba funt, In centro floris ftamen in quinque brachia didu&um, coeruleo punctatum, cum fpongiz-formi corpo- re, quod pulvere luteo afperífum. In Piliformis corporis vidis tres clavi, infixi, * 4. Murucuia "veficaria lanugino[a odorts gravis Marggr. e 4 : » Marggr. ; ; Longiffimé ferpit caule fuo, & capreolis fe firmat. — Caulzs autem teres, hirfütus, ruffus ac tollis: filia acuminatà, cordis figurá, ad ta&um ut fericum mollia. — Florez fert pataci magnitudine, de- cem foliis conftantem, quinque inferius viridibus, fuperius albis, & quinque totaliter albis, alterna- tini pofitis : füper his foliis multa filamenta alba in orbem expanduntur, ut in flore paffionis, pau- lüm contorta & interiüs in orbém purpurata: in medio colwmella albicans, punétulata rubro, cui quinque fpongiz-formia corpufcula cum tribus clavis impofita, coloris ex viridi albicantis. Poft flores fequitur folliculus didans magnitudine dactyli, qui intus cavus femina continet; Odor totius plantz fortior& penetrans ut Hyofcyami, fód cui dulcedinis aliquid admixtum deprehenditur. Planta manibus tra&ata odorem imprimit. * ] TE Clematie [eu Flos pa[fionis Americana luteo flore Hort. Par. Foliis Hepatici Trifolii mulis, floribus luteis à reliquis hujus generis diftinguitur. * 9. Flos paffionis campanulatus pentapbylls Montng. * 10. Flori paffionis (eu Granadille affmis Coagenepilli feu. Contrayerva Vlernandez. — Ferrum equi- auum -uolubile Montingu. Hernand. Herba eft f/lia ferens Lune crefcentisin modum aut folearum quibus calceatitur jumenta, fignata quoque clavis luteo colore: cawles volubiles, teretes, exiles, ac ornatos per intervalla prznarratis fo- liis; item capreolos & feres multicolores, Vetonicz feré formá, fed longe minores ; radices veró prolixam & convolutam, minimum'digitum craffam, fibraámque. Baccarum color é caftaneo ad nigrum tendit. Nafcitur multis in locis agri Mexicani, fed przcipué Xochitlani. són: Radicem tuíam atque devoratam iij. pondere aiunt mederi fpleni, reftaurare motum impeditum ; Vires, f&dare dolores, appetentiam excitare, evocare urinam, calorem temperare, ventris dolorem lenire, íemen retentum pellere, ac per fomnos infomniáve à füisJam pene fedibus divulfum, viperarum obfiftere i&ibus, venenatis potionibus, venení(que aliis vim omnem adimere, expurgatis ftatim per inferna, prafervare etiam à meretricum veneficis infidiis, nocuííque cibariis qua die fuerit devorz- ta, demum venenorum omnium perniciofam vim hebetare, LE M. a LIBRI 652 Hisron:iAaA PraANTARUM. & LIBRI DECIMI TERTII PARS SECUNDA De Herbs Bacciferis. $ A CCAS hoc in loco appello fru&us herbarum iDxMTU membrana tenuiore vefti- tos, pericarpio feu pulpa 1ntus humida aut molli femina ambiente eifdémve intermixta. Ex his nonnulli atis grandes funt, ut v.g. Poma amoris & Mala in[ana. dicta. Herbarum Bacciferarum 'T A sur a. Hie funt vel 1 NUM. é - & pluribus acinis compofitzs, mora Rubi zeemulantibus: CuavugMoRnus, CHAMJEPERICLYMB- Simplicibus acimzs, 4 In racemos di[pofttis, [ Scandentes , Capreolis, cauliculis ME Re Spinofis, foliis "Tami levibus: Su1LAx AsPERA. Non [pimofis, folis vitigineis: BRYONrA ALBA. Caulibus volubilibus, foliis Convolvuli: Bavoxt1A wr6RA. L Ere, foliis | "Ad Angelicam accedentibus, fru&u per maturitatem rubro & fuavi: Awcrr:ca d BACCIFERA. | 4d Isperatorige accedentibus, fru&u venenato : Acox1Tuw nacmmosuw, Chriffo- phoriana. USiplicibus, Solani fimilibus, elata & grandis : Sor Aum racezofumm. Americanum. d | ( Compe[itis feu ramofis, folus | Magis fparfis, foliis f Latioribus & majoribus, f Nervofis, $-' EmquN oxdprmot Cum lingula fzu folio fecandario i medio folio : HPoGrossuw, Biflingue. Fratiu [olo feu bacca & medio folio enata, foliis $ Majoribus & latioribus non fpinofis : Launus ÁLrzxaMbRINA. ? Minoribus, myrti zemulis, in mucronem fpinofüm & pungentem exeun- tibus; Ruscus, Oxymyr/ine. ce Nd, ue m RM (——— 4M In caulibus frutlus gerentes aliarum plantarum more, flore Gy ltodroid: - Lib. XIII. "De Herbis Bacciferis. | 653 - x HH TET É T ———— MÀ — Cylindroide oblongo, elatior, radice nodofà : Porycowarux. " Campaniformi, hümilior, foliis binis ternífve: Lrzruw cowvariruw. Stellato, in fpicà, foliis fingularibus terra. exiens, in caule tamen duobis do. nata; MoNOPHYLLON. ———— we oL EOM 1 DES : ME. ; : x MMinis neruofis, feu paucioribus nervis confpicuis, d mollioribur, fru&u 7 PN, IA em ne Zlcaulis, ullo fcilicet przter floris pediculum. caule, pomo magno, ràdice grandi dvSpemud eoo : MANDRAGORA; "Canlifere PP geni rone plerumque tetraphyllos: HrnsA Panrs, "Baccis pluribus, flore | Campaniformi, concavo & tubulofo, fru&u nigro grahdiore, venena- e to & lethifero : SorawuM LETHALE, Belle Domme. | | Stellato, 1n. quinque aut fex fegmenta acuta partito: & expanfo, api- ' cibus in umbilico 11 umbonem quendam coeuntibus, fructu Mago, feu foliis integris, flore. etiam amplo: Maru rwsa- Nux: five foliis pinnatis: Agrimonie zmulis: Powuw. Amo- ris. Minore, íeu quz caule eft perenni, foliis Capfici, fru&u rubro majore: Awoxuw Plinii ; five qux caule annuo, fructu in ra- cemulis migore : Soraxum «rare, mv Occultato, calycibus florum in veficas-excrefcentibus : f c Alfmes folis & flore, fru&u minore: Arsi M m dU RE: iSi fols ftare, fructu rubro, luteóve 5 Majore, Cerafi.emulo, veficulis etiam magnis, per maturitatem ru- bentübus [in vulgari Europrzo] ArxzxreNor, Solanum balicaca-. bum d : Minore, veficulis etiam mifioribus, in verticillis ad caulium nodos: Soza- NuM SoMNIFERUM. de : Temi[fimis & capillaceis, curiombus efculofítiss AspaRAous; —-' Parvis, Serpylli enulis, viticulis tenuibus, in paluftribus-'nafcens: Vrrrs Inga PALU- STRIS, Oxycoccos, CR PISTE dg FOL Ad hoc etiam genus [ Bacciferarum ] retulimus Capficum fei Piper Indicum eb cenvenientiam cnm Solano in partibus przcipuis, quamvis nongulli fortaffe bacc. defcriptionieri lüic plants mi- nimé convenire objicient. T Ne Luo a o 4 UM Car. I De Chasemoro, feu Chbamarubo. ^WHamzmorus à foliorum cum Mori folis (imilitudine dicitur ; verum rectiüs med fententid C. Bauhinus Chamzrubum appellat, fiquidem folia & fructus ad Rubum propiüs quàm ad Morum accedunt. Lo A. ox. Ghamemerns Get.«Cluf. ZInglica Park. eju[démque Cbamemorus Cambrobritanmica. Rulo ld.eo minori affimis Cbamamorus J; B. Chamemorus folio Ribes Anglica C. B. Vaccimia uubis Ger. out berrirg, Dodrantalibus przdita eft vitieulis, in quibus alternatim tria, quatuor, rariüis quinque fo/;a. Íca- bra Malyze;-vel potius Mort, [ zovelle «viz. & primm nate, mavult tamen Clufis (C mos pariter) curi Ribes :oulgaris foliis conferre. ] foliis non valde diffimilia, in quinque przcipuas partes divifa &c per ambitum íerrata, longis pediculis innixa, qui ex binis alis five apophyfibus caulem. amplectene: tibus exeunt: ,Sammum caulem exornat f/os unicus, quinque foliolis ex nigro [ forté ex albo ] pur- purafcentibus conftáns. :. Fructus Mori fru&ui [ Rub; Ide; vulgaris verias | fimillimus ( unde no- men ) fed paulo minor; primüm albicans & acerbus, poftea ruber, ex acerbo dulcis. RaZix utcun- que nodofà, ex fingulis nodis paucas fibras fpargens, miré fe propagans, & quàm longiffim? f2rpens, adeó ut brevi tempore maximum fpatium occupet. Anno PM x Kkk3 -. Deltiptio — ——— ———— ———————— 654. HisroniA PraNTARUM. Locus, Defcriptio eft Thomz Pennzi Do&. med. Londinenfis. In fummitatibus montium altiffimorum Pendle Gt Ingleborougb, folo putrido & paluftri oritur. Anno 1668. circa finem Julii in fümmitate montis Hinckle-baugb, tres circiter mill. ab oppido Serz/e Eboracenfis agri diftantis copiofam cum fru&u maturo inveni. Fructus autem figurá fu Rubi Idei mora zmulatür, in eo diverfüs, quód fingulares acini nonnihil majores fint. Color bacc ante plenam maturitatem ex parte Soli obver- Íà ruber, cüm jam perfe&e maturuit é rubro in flavum mutatur; guftus quoque ex acerbo in dul- cem, & meo faltem palato gratiffimum, abit. | Parkinfonus Chamzmorum Cambrobritannicam feu Lancaftrenfe Vaccinium nubis pro diverfa fpecie proponit: verum nos féduló inquirentes nullum prater fuperiüs defcriptam Chamamori Ípe- ciem fponte provenientem neque in Cambria neque in Lancaftria invenire potuimus, at neque de ea quicquam inaudire. Quid quód defcriptio Parkinfoni plantz. noftrz adamuffim quadrat, & ut verum fateamur, meliüs quam ipfius Pennzi à nobis adhibita ? Chamemorum. Norwagicum Clufii Park. J. B. Cbamerubum foliis Ribes C. B. CI. Superiori non valdé affinem tantüm (ut vult Clufius ) fed eandem prorfüs effe exiftimo : verüm ne temere Le&ori impofüifíe videar, defcriptionem Clufianam ex virgulis cum foliis & flore inter chartulas repofitis ab Hoiero miffis concinnatam fübjicam. Erant inquit hz virge tenues, digita- talis longitudinis, füfci coloris, cortice obductz, quibus inhzerebant uncialibus peciolis folia, vulgaris Ribes folis non valdé diffimilia, fed paulló magis orbiculata, in breves aliquot lacinias divifa, tri- bíáíque eminentioribus nervis aversá parte przdita, à quibus multz venz ad circumferentiam fpar- guntur in ambitu dentata. E fümmis virgis exeunt oblongiores tenuioréfque petioli, füftinentes fin- gularem caliculum, é quo flos emergit candidus, nunc quaternis, modó quinis foliolis conftans, um- bilicum occupantibus multis exilibus fPaminulzs albis cum flavis epicibus. Flori füccedit fractus, Fragi magnitudine, rubens aut pallidus, cujus interior pulpa mollis, humida, mucilaginofa, exilium acinu- lorum plena, guftu non infüavis. » Loci. : Paludofis & humidis locis gaudet, & maturitatem adquirit fru&us menfibus Junio, Quintili, Sex- tili. Vires €2'Ufu. — Ex hoc fructu (inquit Hoierus ) Ele&uarium ad Scorbutum rudi Minerva conficiunt quotannis Norwagii & Finmarchi. Baccas in fictili aut aheno per fe ad mediocrem confiftentiam coquunt, nullo addito liquore; càm enim fücci pleni fint & molles, alieno. humore irrigari non expetunt. Quanquam in delicatioribus funt. nonnulli, qui melicrati Fionenfis ( quo fümmé dele&antur Sep- tentrionales ifti ) aliquid affundant, Hanc confectionem idoneis vafis exceptam, & ne corrumpa- tur ab ambiente aere butyro difloluto obductam, ufüi ftudiofiffime refervant; nobile fane & proba- tiffimum illis adversis Scorbutum remedium. | Etenim non facilé credas quz miracula gens illa folá hac medicina faciat quotidie, ut omninó fatendum fit, nihil ad hanc effe vel Cochleariam illam tot encomiis ha&enus celebratam, vel Becabungam, vel Sifymbrium, Cardaminem, & id genus alia, quibus Germani fe efferunt. i4 Nonnulli Scorbuticos, quamvis ridiculé, bene tamen atque utiliter hunc in modum curant, In vicinam aliquam infolam moris abundantem exponunt, ibidémque folos relictos domum non tranf- ferunt, prinfquam fanitati funt reflituti.. "Tum enim illi, quafi ab omni humanitate exclufi, vitz tamen (quod credibile eft )' cupidi, moris iftis vefci coguntur, five ut extremo remedio promiffam fanitatem recuperare tentent, five ut fitim, quà utplurimum torquentur, extinguant. Dumque hoc ad fatietatem agunt, fine. dubio intra paucos dies oppidó convalefcunr. Hyeme veró, quando id non licet, Ele&uario fuo non minis feliciter utuntur fine certa dofi aut cuftodia. Clanemorus altera Norvegica Cluf. Huc non pertinet, fed Ribefi fpecies eft. A. 2. Cbamerubus: [axatilis C. B. Rubus faxatilis Ger. 2Alpinus. [axatilas Park. AIpimus bumi- ls]. B. e Stone 202amble, v? fiafpis, Claf. vem non füperat altitudinem, teretibus, fübrubentibus & hirfütis viticulis, in quibus bina aut terna folia Rubo Idxo à pleniíque nuncupato pzné fimilia, hoc eft, terna fimul ex eodem pediculo naícentia, rugofa, non hirfüta tamen, nullífque E horrentia, valdé exiccantis & adftringentis gu- ftüs, deinde amariufculi: 1n fummis viticulis & fupremis earum alis flores quidem fert (fed cujus formz aut coloris ignoro, veriimile eft Rubo Idzo aut humili pares ) deinde fru&um Rubo vulgari aut Idzo minorem, hoc eft minore acinorum numero conftantem : etenim binos tantum, ternos, quaternos aut ad fummum quinos acinos habet, longé tamen majores quàm in ullo alio Rubi ge- nere, omnino rubentes, & adeó fucci plenos, ut quodammodo tranfpareant, acidi & palato gratif- fimi faporis. Continent finguli illt acini fingula grana;alba, rugofa & inzqualia, adftringentis guftüs. Radix longé latéque ferpit, & longas interdum viticulas humi fpargit, quz fübinde ra ices agunt. Locus, Montium altiorum incola eft ubi 1n faxofis provenit. Nos in monte Iugleborougb, & alibi in Ebo- racenfis comitattis montofis occidentalibus & borealibus obíervavimus, Parkinfonus flores cetrapetalos aut pentapetalos (proculdubio naturaliter pentapetali funt & ex accidente folüm tetrapetali) colore rofeo pallido aut albente. rg C A P. Lib. XIII. "De Hirlis Bacoiferis. i "RUE C A r. II. De Clhamepericlymeno diilo. Hangepericlymenum irtferibitur hzc herba ob aliqualem fructus ejus cum Periclymeni m. litudinem. Eft autem planta fingularis; fiquidem uni flori plures füccedunt acini, non iri unam velut baccam conftipati, ut in prxcedenu, fed füis finguli disjunctis petiolis hzrentes. À.. x. Chamepericlymenum Park. Ger. Cluf: Periclymenum par Beuiss imus ; o viclymenum 5. [Fue bumile C. B. Q0fe xotoart borepcf ; M ORus Clufü j.B. Pe Cla. ! Radice eft reptatrice s caliculis fefquipalmaribus [ Perinzo apud Clufium dodrantalibus ] quibus quatuor, fex, aut etiam octo, ex adverfo per intervalla adhaerent fo/iz, in imis cauliculis feu fürculis minora, inextimis ampliora, Afcyri folis fatis fimilia, in mucronem definentia, quinque nervis in- fignioribus ab ipfo pediculo ad mucronem excurrentibus: E quorum finu ad latus pediculi lorem fü- ftinentis ali uando unicus, utplurimum birii, utrinque fci. unus, exfürgunt ramuli, binis aut dud ternis foliis fimili ferie difpofitis przditi. — Florez» porró fummis cauliculis nitentem, quatuor petalis candicantibus conftantem producit, in cujus medio multz bacculz petiolis fuis inherentes per ma- turitatem rubentes, intus albz, racematim cohzrentes [ vacciniorum ruborum magnitudine Hoier. fücculente, fapore admodum dulci, [ qux manducate fcabiem generare vulgó creduntur. Hus] Prutenis rufticis circa Gedanum valdé expetita. In Norvegiz &: Sueciz maritimis copiosé nafcitur. In Northumbriz Angli montibus Chevioticis : di&is ad latus occidentale Septentrionalis partis altiffimi montis abundé provenit. - Locus, Quin Periclymenum humile Pennzi & Hoieri atque etiam noftrum. Northumbricum una & ea- dem plantz fpecies fit minimé dubito, quamvis Pennzo defcripta ob coeli forté temperiem aut. foli ubertatem, major & elatior fuerit. * 4. Chamepericlymenum Brafilianum. | Camara tinga [eu Camara flve rubro Marggr. Marggr. Caulis to hirfutus in multos expanditur ramos: fo/;z habet ferrata, Menthz crifpe fimilia, fd magis fplendentia, leni hirfutie predita, & ad tactum mollia, bina fibi invicem ubique oppofita quodlibet brevi pediculo infidens. In extremitate ramorum, uti & ad exortum foliorum ad cáulem proveniunt oblongi pediculi aliquot, juxta fe pofiti, multos flofzwles habentes rubros. Poft flores fequitur uvula, baccis plena viridibus, magnitudine baccarum Sambuci, & uvula cum baccis fimilis eft fru&ui Chamzpericlymeni Cs; Flos infignis odoris, & ipíà herba fuperat odore Mentham. Variat floris colore flavo. C P. lI De Smilace afpera. Baccifer& frutlu racemofo fcandeutes. Milax, fi fabulis credimus, à Smilace puero in herbam füi nominis verfo dicta eft, Ovid. Metamorpb. : 1 Et Crocon in parvos oer[um cum Smilace flores. . Es cum Bryonia alba convetit, foliorum formá cüri nigrá, Caulibus fpiriofis ab utroq; ert. I. Smilax afpera. fruclu vubro Park. afpera fran rüberte C. B. Smilax afpera Ger. J. B. y | , Longis, rigidis, ftriatis, contortis, valdé iriiplicatis, lentis, farmentofis viticulis excrefcit, nunc in hanc, modó in alteram partem (inquit Clufius) certá quádam ferie íervatá inflexis 2 geni- culis capreolos proferens, quorum ope vicinis arboribus aliífve advolvitur, & ab imis ad (pue res pit. Horret autem fpinis duris rigidífq,non tantüm per fárrienta furgentibus,fed etiam per pediculos unciales plus minüs, ques folia ex intervallis fingularia appenduntar. | Cxterüm folia Sigilli B. Ma- riz dicti poffidet, fed longe craffiora, rigida, nervoía, fpinis non. tantüm per margines horentia fed &in dorfo fecundüm nervos, nunc ampla & viridia, modó anguftiora & albis maculis confse:ía: autore Clufio. Fees é fingulis extremorum ramulorum geniculatis tuberculis racematim i oscpug tes crebri erumpunt, parvi, albi, odorati, hexapetali, exiguis in medio apiculis Hofíce excipi: "nns ans 656 Hisron:za LANTARUM. unt fra£ius rotundi fen Uvz, per maturitatem rübrz, vel, ut. Clufius, rutile, in quorum fingulis femina duo veltria, vel unicum, lubrica, magnitudine, colore & figurá feminum Paliuri vulg. fad duriora, pulpá albicante, naufeofz: cujufdam dulcedinisparticipe. | Clufius nucleos vocat duros off&os velut Afparagi, foris nigros, addens radicem long? latéq, ferpentes füb terra fibras habere, tenues candidas, & germina fümmá tellure. fpargere,. minimi interdum digiti craffitudine, nodofà fen. ar- ticulata, albicantia. In Sicilia, Italia & Gallia Narbonenfi in fepibus paffim. ILoctu. ; d oss à ; : Virer. Succedaneum eft Sarfaparille incuranda lue Vénefea, Ínque atticulorum-& :nervorum 'doloni- bus : Noxios humores per fudorem & tranfpirationem -evacuat, cutis vitia expurgat. JDatür vel im pulverem redacta, vel in aqua alióve liquore decodta. Fallopius càm in monte Juliani Pifis vidiffet Smilacem afperam, e$ ufus eft loco Sarfaparillze per biennium quo ibi fuit, foelici cum fücceffa. plurimos à lue Venerea liberans. A 2. Smilax a[pera, minis fpinofa, frutlu. migro. J.B. C.B. afpera frutu "igro Cluf Park. afpera Lufitanica Ger. CI. RR cum priore farmentis & viticulis proxima quxq, amplectentibus nafcitur, mon efttamen adeó fpinis horrida : folis etiam paulló breviora, atriora, molliora, nullis aut-.certé. zariffirmis acu- leis obfita habet : fes alteri omnino formá fimilis, fed colore differens, nam ex albo quafi carnes eft ; fru&üfque rudimentum, quod ex medio flore tanquam umbo :prominet, rubofcit, plenus au- tem & maturus frucus, non eft rutilasut in. priore, fed omnino niger, & fucculemior, quantum quidem Clufio videtur : Officula conveniunt. 2 "retine i 3. Smilax afpera. Peruviana five Salfaparilla C. B. afpera Perusna Park. Swilaci affinis Salfa- parila J. B. Smilax Perwviana;Sal[aparilla Ger. S&rfaparilla. Brafflenfibus J'apeemga Marggravii. UH. oh reliqua fit plantz facies vix certi quicquam afferre. poffüm: Radices veró notiffimz fünt ad defüdationes eorum quibus vagus concubitus luem affricui. Sunt autem flagella longiffima, plurimarum ulnarum, junci majoris craffitie, obfequiosá funiculorum flexibilitate, firiis per longum decurrentibus, colore exteriüs fuíco, cui fübftantia farinacea alba fübeft, craffiufcula, mollis, &c digitorum attritu. in pulvifculum folubilis, Agaricum fer& referens, fapore glutinofo, amaricante, noningratotamen ; meditullium veró lignofum, nitidum, lentum, fractád, contumax. . Pendent porró flagella hzc ex pollicaris craffitudinis radice tranfvería, fquammata, quz farmenta crebra furfum mittit, vitigineis non abfimilia, paríque craffitudine, veluti genicülis quibufdam intercepta, flriata,-aduncis fpinis minacia, coloris buxei, fübftanti$ intns Palmarinftar fibrosá, a]bicante, fa- pore null evidente, — . :* J, Quzftio eft an Salfapanilla dicta fit ipfiffima Smilax ratione coli & foli duntaxat differens, an planta eidem affinis. Nobis affinis potis videtur quàm eadem. Sarfaparillam Marggravius fic defcribit, Carle farmentofo, lignofo, lento, viridi ferpit, aculeos feu fpinas hinc inde habente acutas. Fo. liaíoltaria, quinque velfex, vel etiam duodecim dig. longa, exteriüs acuminata, & tres, quatuor, aut quinque digitos lata ubi latiffiia ; in quibus tres nervi infigniter confpicui fecundüm longitu- dinem tendunt, tranfverfim autem multas venulas minutas habent, vario flexu diícurrentes ; exte- riàs dilute, interiüs virent faturaté. Ad quemlibet cujuflibet folii pediculum (qui brevior) dux cla- viculz prodeunt, lentz, longz, quibus aliis plàntis fe. firmiter annectit. — Flores fert racematim: Íequuntur dein bacc, primó virides, mox cinnabrie, ubi autem maturnere nigra, rotundz, ma- gnitudine mediocrium ceraforum ; qualibet in umbella confiftit (eu proprio breviori pediculo, quo- rum pediculorum decem aut duodecim uni longiori infident. Bacce autem rugofe ut ceraía fic- pa intus continent unum aut duos lapides albo-flavos, duros, in quibus durus, albicans nu- Cielis, Fr. Hernandez quatuor fpecies Zarzaparille diftinguit. Prima Mecapatli Mexicenfibus dicta, eadem eft (inquit) quz apud Hifpanos, ac precipue apud Hifpalenfes in vallibus aggeribáfque paffim nafcitur referturg, ab. Herbariis peritis in Smilacem Diofcoridis afperam; quam quoniam affabre defcripfit Diofcorides, de forma ejus nihil dicam. Secunda fpecies Juaubmecat] dicta radicibus furculofis innititur, unde profert caules volubiles &c fpinis horridos, capreolos multos ac femen nullum ; folia veró Ocymi acuminata, & nonnullis fe&a crenis, nerveis veró difcurfibus fecundum longitudinem excurrentibus, Tertiam fpeciem invenit in radicibus ZEtnz, non longe ab oppidozrartaco, per omnia Quaubue- caxocbit] fimilem, fed radicibus tenuibus, necfibriscraffionbus. — — | Quarta Quaubmecapatli dicta illa fpecies eft Sarzaparille cujus radices in noftrum orbem deferun- tur, folus magnis, cordis figura, caulibus volubilibus & fpinofis, radice furculofa, fructu nullo [in hoc proculdubio erravit Hernandez] & capreolis hinc inde exorientibus. Ex hac etiam defcriptione patet Sarzaparillam congenerem quidem Smilaci afperz plantam effe, non tamen plané eandem. . Sarfaparilla partium eft tenuium & füdorifera. Specificum eft ad luem Veneream. Omnes ejus fpecies, inquit Hernandez, placandis doloribus articulorum, aliííg, à lne Gallica profectis uti- les funt ; fadoribus item evocandis, curandífa, mali moris ulceribus, morbíía, inveteratis & infana- bilibus, & qui é craffis lentííque humoribus habent ortum, aut ad nervos pertinent, & tumoribus prater naturam qui rebelles funt difcutiendis, curandis ulceribus, &c. Nam jure decocti per ali- quot Virei Lib. XIII. — De Heli Baciferis. quot dies propinato, eá menfürá qux à multis jamdiu prafcripta eft, cum nota quoq, victis infti- tutione, cxterarümg, rerum quas non naturales vocant ; aut pulvere radicum duarum drachmarum pondere, ex vino aut aqua devorato, aut evocato fudore, aut infenfibili quodam perfpiratu gro- tantes reftituuntur. — Zaszaparilla à fimilitudine quam cum Smilace afpera habet, nomen accepit, qux Hifpanis Zar- faparilla, qui Rubus viticula dicitur: Zería fiquidem. Hifpanis, Lacuna tefte, rubum: parra au- tem Matthiolo interprete vitem, & parilla parvam vitem, five viticulam fignificant : hinc aliqui Sal- fam parillam Smilacis afperz Hifpanicz radicem cenfüerunt: càm tamen Peruviana, cceli tempe- rati occafione &t ipfius foli ingenio, longe e. Him vel in Hifpanis, aut ctiam Africa nata; cujus ufüm primi Hifpani ex Peru & novi orbis; five America provinciis ante quinquagintá annos in Europam invexerunt C. B. qui ante fexaginta annos hzc fcripfit. Profper Alpinus Smilacem afperam quam 1n Zacyntho infula invenit veram Salfàparillam quá medici utuntur ad luem Veneream curandam effe contendit. Habebat enim illa radices longas craffas, afportatis Hifpania radicibus Salz parillz omnino fimiles, reliqua apud ipfum, Lib. de plantis Egypt. cap. 42- ! C 4 r. IV. De Chiza, NI habuit à China regione unde in Indiam Orientalem primüm illata eft, & indé in Europam. t. Chine radix J. B. China radix, & Lugd. Fragofo C. B. China vulgaris Offcinarum Ger. China de esiti Park. Tupicanga Brafilienfibus Pioni. Olcacatzan Pabuatlanica Hernan- ez. &omna. Radices hujus plante (defcribente f. Bauhino) magne craffeq, funt [pugni interdum magnitu- dine Acoftz] apophyfibus tuberofis inzquales, lentis fibrarum fragmenus hinc indé apparentibus, fatis ponderofe, modó effoete non fint, colore foris ex fufco rubente, intus ex modica rubedine albefcente, fubítantiá mediocriter compaétá, nullis fibrarum. pectinimve vel vefüigiis apparenti- bus, quomodo feré videmus Juglandium fungos compaétiores, fapore nullo manifeíto, unde zv, i.e. qualitatis expertis, nomen apud nuperos meruit. Figura Lugd. hift. demonftrat eam fub terram ferpere, ac variis ex locis teretes ac lignofos pro- ceflüs emittere, quibus nova radicum aliarum foboles adnaícitur & incrementum capeffit, mulas & tenuibus alioqui fibris capillata. , Optima elt recens, fapore infipida, quod tamen improbat C. Hofmannus, denfa, folida & pon- deroía, quz neq, teredinem neq, cariem fenferit, plena humore quodam pingui & unctuofo, qui mafticando quidem fatis evidens fit, in deco&o autem evidentior: Decoctum autem fit aromati- cum, cum fapore modó acri, modó amaro, cum adftrictione aliqua, cum odore etiam aliquo, modó non ab adjectis aromatis traxerit, colore inter album & nigrum medio. Radicem candidam prz- rubente commendat Garcias. Planta ipfa ab Acofta his verbis defcribitur, Planta eft multis tenuibus, fpinosífa, farmentis pradita, Smilaci afperz non diffimnlibus, quo- rüm maxima minimum manis digitum craffitudine non fuperant, folis Plantaginis laufolis ma- gnitudine. [Garcias Mali Affyriz, Linfchotanus Aurantix foliis ea comparat.] Juxta arbores fc- rendam effe perhibent, quoniam füo complexu hederz modo eas fcandit. Gare. Hic eandem fpecie effe exiftimo, &: qualitatibus tantüm à loco natali ortis differre Chinam Indiz Occidentalis, quam ita defcribit " Guil. Pifo. Ejus Brachia fpinis acutiffimis hinc inde * Lib. 4.cap. obfita funt clematis inftar, vicinas arbores earümq, fümmitates finuofis flexibus amplectuntur. Folia &. fert Plantagini haud diffimilia, ac baccas croceas ad aureum colorem vergentes, ac racematim pro- venientes. Nec diveríam quam defcribit & depingit * Francifc. Hernandez. Herba eft ( inquit) folia fe- * rens oblonga, acuminata, & lineis fecundüm longitudinem difcurrentibus infignia, caules volu-^ 9 5» biles & tenues, fructum acinofüm ac racematim dependentem in fummis caulibus, qui càm matu- ruerit nigrefcit : radicem contortam, geniculatam, fulvam, & Arundinacez fimilem, fed denfam ac gravem. Arbores excelías fcandit ata, complectitur. Differt ab Orientali China, cujus radix levior eft, rarior, albidior, tenera ac miniis aftringens, & tamen eofdem pene ufus praftare periclitatum eft. — Ciz figura C. reliqua defcriptio conveniant nou zanti facio bas. differemias, wt [pecie diftintiam putem. Hift. Mex. Nafcitur abundantiffimé in Chine regno: invenitur tamen etiam in. Malabar, Cochin, Cran- y ,, ganor, Coulan, "Taner & alus locis. 4coffa. Quinetiam in Brafillaa. Americz, Ínque regione Mexicana. Quod ad facultates (verba funt C. Hofmanni) conciliata fuit radici huic autoritas à mercatori- Vires. bus Chinenfibus poft Annum 1535. Hi enim affirmabant, ícribente Garcia & Acofta, curare 1il- lam luem Veneream, fine accurata illa victüs ratione quz vulgo obfervatur, non tanto etiam tem- pore, nec tanto cum fafüidio. Quare apud Indos cognita magno pretio fuit coempta. Hoc no- mine cüm commendaretur ab Hifpanis Carolo V. Imperatori, ut eft apud Avilam, lib. 1. Bel Ger- ,' TRATHCL 658 — Hisron:za PraNTARUM. manici, & Vefalium in. Epiff. de bac vadice ufus. eft ille propria voluntate, fine ullius Medici cubicu- lari confilio: ideo fine fücceffu, cum neq, fervaret debitum vitz modum, neq, continuaret. Quo factum eft ut, facili momento relaberetur ad Guaiacum; | Nihilominus negotio palam facto, non tantüm Medici Principum volebant fcire à Czfarianis rationem exhibendi, fed Principes ipfi folici- tabant Cafarem, pateretur rem innotefcere. "Tantüm poterat inanis fpes adipifcendi fanitatem abíg, methodo Medendi. Qua cüm apud plerofi, omnes decollaret, coepta fuit verti licentia te- mere decantata, in rigorem Guaiacanum, fimülg, laboratum ; quomodo China ad temperamen- tum Guaiaci deduceretur. Hactenus Hofmannus. De viribus & ufu radicis Chine vide Gargam, Acoftam, Monardem, Vefalium, qui integrum de ea librum fcripfit. Extra&um cum Sp. rari ufus eft, adhibetur crebriüs in decoctis, füffi- cítq, una uncia vel due uncie pro ib. novem aquz, inquit Schroderus. Quoniam omnis faporis expers eft China gratiffima eft faciendo contra lnem Veneream decocto, quod recipit radicis Chinz in orbiculos concifz Sij, aque fontanz fb. íex aut feptem macerentur (mul diem & noctem in fictili novo: poftea lento igne coquantur in fi&tili bene operculato aut in. MB, ut fit deco&um Salía aut Guaiaci, quoad fatis videbitur [Garcie ad dimidii ufa, humoris confümptionem, verüm minorem Chinz quantitatem praícribit, nimirum unicam tantum unciam pro feptem aquz libris.] Hujus decocti bibat quotidie bis quantum zgroto & Medico fatis videbitur. Prodeft hoc decoctum non tantüm 1n. Lue Venerea, fed etiam in omnibus morbis fudores poftulantibus, Explicatitis Gar- ciasutile praterea efle fcribit ad. paralyfes, tremores, articulorum dolores, fciaticam, podagram, tumores fcirrhofos & oedematodes, tum etiam ftrumas extirpat. | Succurrit ventriculi imbecillitati, inveterato capitis dolori, calculo & veficz ulceribus. Addit Acofta hemicranig, herniis humora- libus & ventofis, in colli veficze &: penis callis eorámq, ulceribus. Monardes addit, i&erum fol- vere, & omnem hepatis intemperiem emendare, ad quam valdé celebratur; febribus diuturnis, quotidianis & erraticis prodeffe. Venerem admodum excitare creditur. J. Bauhinus certum effe ait Chinam rite adminiftratam Luem Veneream Íuperare, cutem mun- dare, dolores profligare, macies reparare, humiditatem habere oleofam, atq, firmiter fubftantiz adherentem, ut hac ratione & diuturnam & multoties repetitam patiatur coctionem, fi minimé ca- riofa fuerit, neq; admodum gracilis & ficca, fed mediocriter gravis, colore inter album & ruffüm medio: prafcribit autem unciam tantüm Chinz pro fex libris aqux. Pracipit Vefalius (atque etiam Monardes & Acofta) ut decoctum hoc calidum confervetur, vel fingulis diebus recens fiat, alioqui ait acidum fieri & corrumpi. Sed experientiá docetur oppofitum, nec fervatum quatuor dies aceícit. 7. B. Poteft fecundó vel tertio decoqui. Fallopius ex decocti ufü homines valdé pinguefcere ait. Cujus rei oculatus teftis fit Alpinus 3 Med. /pypt. 16. & iterum [b. 4. cap. 1. ubi teftatur, vidiffe fe plurimos emaciatos decocti hujus ufu corpus recepife, Quin "Turcas qui dele&antur uxoribus bene habitis, eodem decocto craffe £a- cere delicias fias. Pifo tres Chinze fpecies reperiri fcribit licet paucioribus cognitas, que omnes füb eodem nomine comprehenduntur ob fimmam quam inter fe habent fimilitudinem; verüm ille non multo notiores illas facit, fed nos in media no&te relinquit. ! 2. China [puria pyriformis C. B. fpuria pyriformis fvue turbinata J.B. Hujus defcriptionem videfis apud Lobelinm & J. Bauhinum. 3- China [paria mdofa. C. B. Pfeuds-china. Ger. P[eudo-china vadix. Clufii J. B. Caf. Valàe nodo erat hzc radix & in aliquot tubera formata, fübrutilo colore, farmenti aliquam partem fummo faftigio adhuc retinens, quale in Smilace afpera confpicitur, duri,lignofi mulus ve- nis, ut Smilacis farmenta przditi : ipfius radicis fübftantia etiam fübrutila, ut in Acori adulterini radice, falfi initio faporis five guftis cm videlicet vetufta, deinde exíiccantis. E Virginia allata eft pro radice Chinz, quamvis (ut fcribit Tho. Harriotus Virginienfis hiftoriz auctor) indigenz nullum illic ufum norint, fed alid radice utantur Chinz Orientali valde fimili & fortaffe eádem, € qua conciíà contritáque & cum aqua expreffa ad füccum eliciendum. panem conficiunt: é de- cocta fit jufculum gelatinz. mulum in. cibis laudatum, praferüm fi oleo contemperetur. Huic cauliculos fpinofos attribuit, & Juxta arbores fatum eas fcandere & in faftigia earum fumma. eva- dere fcribit ; ut vix dubium fit ipfiffimam Chinam Orientalem efle. 4. China Michuacanenfis Fr. Hernandez. Herba eft Arundinacez innitens radici rubrzque, fed denfi ac gravi, é qua. caules infargunt arundinei, levis acferulacei, longi, pollicémque craffi, folis. ornati per intervalla magnis, cordis figura, ac nervis fecundüm longitudinem. difcurrentibus, quod evenit in cxteris, quibus etiam hec viribus fimilis eft. NaíCitur AMicbsacazi, ubi Phaco vocant. An hxc eadem (it pracedentium. alterutri nefcimus. C A P. LibXIL dDeHebe Bacfois —— 659 C A P. V. De Bryonia. Ryonia à 6gUo pullulo, germimo dicta putatur, quia pullulat & fpargit fe, & luxuriat vehemen- ter. Alu à Cede extollo, exalto deducunt, eó quód in propinquos frutices fcandens. fe extol- lat; verüm cum v fcribitur quod huic Etymo repugnat. Vitis alba dicta eft, noh folüm quód foliis & viticulis vitem fativam referat, verüm etiam quód fructum in exigue uvz fimilitudinem acinis licet raris, conformatum producat. Melothron appellau videtur à colorum concirinatione : nam Graci wie3ez vocant Cuuars & woezizusm, id eft, colorum infectiones & concinnationes, quód coriis forté ex Bryonue albe fru&u. accedebant, ut conje&tatur 7. B. Bryonix albe notx funt capreoli, caules non. Ípinofi, folia vitiginea, vis cathartica vehemen- tior, ; A. 3. Bryomia alba Get. alba vulgaris Park. afpera, frve alba baccis rubris C. B. Vitis alba five Bryonia J. B. dite 25?ponp.- 15; T interdum craffitudinem rix adipifcitur, alba ( exciccata fimilis Mechoacz, circulos enim habet, verüm differt quód fit fungofa, fapore acri, amaro. & virofo) unde flagella exeunt tenera, ftriata, fubhiríüta, qua longe latéque clavicularum beneficio fe fpargant, & proxima quzq, Ícandunt: fv/is hederacea, angulofa, hirfuta, incana, viridantia, aut areis candidis difcurrentibus un- dulata, utin Cretica quam vocant recentiores: ex foliorum alis feres fimul aliquot juncti, € quin-- que foliis compofiti exeunt, colore albido in herbaceum languente, quibus fnccedunt acini Sambu- cinis pares, per maturitatem rubri, fucco croceo, naufeofo, granulííque turgentes. Hujus duplex habetur fpecies feu potis Varietas, altera sas feu fferilis, 1n qua Florum racemuli Vzrierare; pediculo communi palmum longo infident, càm 1n fcemina feu fertili pediculo perbrevi, vix unciali zs € f- donentur: feres quoque duplo majores funt, medium .occupante pro ftylo umbilico brevi, in qua- ?»z. tuor fegmenta lata obtufa divifo, fimbrii circum oras flavá cincta: altera fcemina fcu fertilis. Flos monopetalos in quinque fegmenta acuta dividitur, é luteo albicans, lineis nigris ftriatus:: Summz autem bacca. infidet pediculo brevi ex ipfo apice baccie exeunte, & brevi poftquam aperitur inte- ger dilabitur. Ad fepes frequens reperitur. Locus, * 4. Bryonia alba baccis migris C. B. alba vulgaris fruciu nigro Park. Vitis ffve. Bryonia uigris baccis J. B. Prolixam 8f particularem hujus defcriptionem vide apud J. Bauhinum é Cordo defcriptam. Dif- fert à priore radicibus & baccarum colore : hujus radix interiüs buxeo colore pallet : illius ex albi- do fublutei coloris eft: hiüjus baccx maturz nigricant, illius rubent. C. B. qux notz pro defcripti- one aut diftinctione füfficiunt, nam reliquz plerzque à Cordo adhibitz utrique generi communes funt. Radix Bryoniz purgat validé ferofos & pituitofos humores : fplenetica, uterina, & Jecoraria elt, Vires. utpote quorum E ns aperit Hydropicorum aquas per vomitum ac feceflum educit, men- fs ciet, foetum ejicit, fuffocationes uteri arcet, afthmata fanat, podagricis convenit intus & ex- tus. Sebrod. " ' .- Platerus, referente Hofmanno, accipit radicem antequam germinet, & detra&o cortice 1n ta- leolas fe&tam filo trajicit, modico calore ficcat, five is folis fit, five ignis. Mox infundit in vino generofo & iterum exficcat. Hoc repetitaliquoties.. Ita preparata, aiebat, purgat fine moleftia. Idem troch. parat hoc modo, Bryoniam ità corre&tam 1n pulverem redigit, & vino Malvatico, in quo Zingiber maduerit, irroratam cogit 1n paftillos tenuiffimos: quos ficcatos tenuiter pulverifàt, & utitur in infufionibus. Ita purgat inftar Agarici trochifcati. Hofmar. in de medicam. Offein. Conferva radicum magnitudine nucis Myriflicz bis in die fumpta, ufu ejus per longum tempus continuato, Epilepfiam vel etiam hyftericam paffionem perfape proflhigat & (anat. ldem praítat radicis fruftulum poculo quo ager ad bibendum utitur perpetuó inditum. D. Bow/e. i Hujus afparagis, qui prima germinatione exeunt folebant Veteres vefci, ut docet Colwzella l. 12. c.7. Ab omnibus pro more per Ver edi tradit Galenus, eduliimque effe propter adftrictionem fto- macho gratum. De iis etiam Paulus hoc modo fcribit, Bryoniz afparagi ftomacho quidem accom- modati fünt,& urinam cient, parum tamen nutriunt, ethi cüm coquantur olerum alparagis in nu- criendo efficaciores funt. Quz de Vitis fylveftris, five 'Tami quidem, íed nequaquam de hujus ger- minibus veritatem habent, inquit Dodonaus, nam hujus afparagt nequaquam aftringunt, led alvum vehementiüs commovent, ftomachóque gravem moleftiam inferunt. Circulatores &: Agyrtz nonnulli ex hujus radice mira quedam monftra effingunt, quz cum ah- quot dies ficcze arengr mandaverint, pro Mandragoris poftea diftrahunt. 7rag. 7. B. Háeitmpoftu- rà noftratium etiam vulgo illudere folent ejufmodi nebulones. N Bryoniz radix commendatur in Hydrope interne, & externe applicata regioni renum. S.Grembs, p.58. Hydrops enim interdum audit Lethargus renum... D. Tancr. Robim[on. — Hj Dolorem ifchiadicum radix recens tufa, cum Lini oleo mixta, & tepidé applicata mirum in mo- dum pacat. Renovandus eft labor donec tota materia morbifica tranfudetur. acbezizs de. morbo: rum principe, p. 185. Hel. m * Locus. LO Hisronr:aA PhraNTARUM. —————————————M— Helmontius de vi & efficacid hujus radicis in contufionibus lividis fanandis Íxpiusagit; cui me- morabile experimentum in quodam erudito amico noftro fa&um füuffragabatur, inquit D. Boylius in experimentis de corporum porofitate v. 18. Habui é Colle&aneis D. Tancr. Robinfca. Ad lateris dolorem, E taleolam radicis Bryoniz, tofta calide lateri applicetur. Chefmeat. ex libro "ircanorum. Ad fcrophulas tam apertas quàm non apertas, K Rad. Bryoniz quz fit magna & bene nutrita 1bB. in taleolas minutiff. fe&am frigein fartagine quoufque. contabéfcant, cola; adde terebinth. abietis Ib 5. cerz 3v. F. unguentum, materi$ ab igne remotá. De hoc unguento, quód eft valde vifcidum, fupra ftrumas cum panno lineo appones mané & vefperi; vel eriim ftrumas refolvit, vel ad fuppurationem deducit, tandémque fànat ulcera. Nunquam fallit, ait Zacutus cum juramento. Vide curationis. proceflum lib. 1. Prax. admirand. Obf101. Communicavit D. EZv. Hulfius : qui &c alias plurimas Obíervationes medicas Hiftoriz noftrz contulit. Luna crefcente, tempore verno Radicem Bryoniz terre adhücimmeríàm excava, femper impo- nendo operculum ex füperiore radicis parte abíciffum & orini mane dio vel tria &xudantia cochlea- ria habebis. Succum hunc fingulis matutinis horis à cochleari uno. ad; vel 3, Hydropico exhibe ; quo folo vili medicamine plures, Deo adjuvante, cüravi. D. Soaze & Dolzi I. 3. C. 9. $.21. "o3. Bryemia alba maculata J. B. Cretica. maculata C. B. Cretica dicoccos Park. Bryonia Cre- tica Pon. Ital. C. B. i Hxc redice eft longi; fed àd vulgaris magnitudinem non accedente; & in eo diver(à quód cir- culares lineas non habeat: foli quàm vulgaris minoribus, albis ftriis per médium difcurrentibus vel maculis albis notatis: fforibzs majoribus, ex longis pediculis propendentibus. Cuilibet flori fne &as füccedit-femicircularis, füperné in duas partes divifüs, viridis primüm; at per matutitater ru» ber, femina duo continens, quare dicoccos appellari poteft : 1n reliquis cum vulgari convenit. Car. VI. De Bryenia uigra. H'* characteres generici funt caules volubiles, folia convolvuli majoris. * d. Bryonia nigra. Dio[coridis Park. migra Ger, quid? Park. Ex radice craffa, exteriüs nigricante, flaveícente intus, fucco la&teo pragnante, vifcido & digitis adherente, multa emittit (2rzzezza, longa, viridia, foliis obfita latis, acuminatis, integris & indivifis, per margines zqualibus, obfcure viridibus ; e quorum finubus capreoli exeunt tortiles quibus obvia queque apprehendit. — Versüs fümmitates unà cüm capreolis exeunt racemi. loggiufculi fzruzz albi- cantium mufcoforum, quibus füccedunt P«ccz per maturitatem nigricantes. Hanc plantam nec unde aut à quo habuit, nec ubi viderit, fi omnino viderit, nos docet, fed'in media nocte relinquit. A. 2. Bryoia nigra [yloeftris Ger. [ylveffris nigra Park. Levis, [foe nigra racemofa C. B. Vi- Qs nigra quibu[dam [re Tamus Plinii, folio Cyclamimi J. B. Sigillum B. Marie Offic. oolack 252nony., : 3. B. Radix magna, craffa, cuberofa, rotunda fere, foris nigra, intus alba, profunde in terram demerfa, ut non nifi altiffimé adacto ligone quis facile confequi poffit: viridis à nobis guftata faporem acrem lingue imprimebat, non tamen 1ngratam aut amarum : ficcata candidiffimá fübftantid accedit ad Dracunculi minoris radicem, nullis circulis donata quales apparentin Bryonia, quz facilé in polli- nem redigi poteft, nec rara ut illa fed compacta, in co accedens ad Mechoacam, ab ca etiam di- verfa circulis, fapore quoque eft non ingrato cum aliqua acrimonia ;. plures vziculas emittit, quz proximis fe circumvolventes in altum nituntur, nullis claviculis donata. . Folia alternatim longiffi- mis pediculis herent, Cyclamini foliorum feré form, fpe tamen acutiora, & duplo triplóve mi- nora, infra fupráque leto virore fplendentia, tenera, multis nervis Íinuatis przdita, guftüs vicidi, Flores indé oriuntur unde foliorum pediculi, racematim cohzrentes, in fex lacinias divifi, ex luteo virentes five chlori: Summis autem baccis innafcuntur pediculis tenuibus breviffimis, & antequam bacce maturefcant defluunt. Succedunt racemi uvarum rubentium, aut ex rubore fufcarum. Ad fepes & in dumetis frequens oritur. ; * 3. Bryomia Lib. XIII. "De Herbis Bacciferis. ED | * o. Brymia levis fioe nigra baccifera C. B. J. B. Bryonia nigra baccifera Park. (B. . Hzc à communi Bryonia fylveftri, qux 'Tamus dicitur, potiffimüm 1n his diffart, quód comniu- nis florem minorem habeat & racemofa fit; hec veró flore fit majore & baccifera. In defcriptione etiam flores albos huic attribuit, cüm precedenti ex luteo virides fint: baccas Cerafis comparat, & fingulatim in fingulis pedicellis é caule prodire fcribic. Provenit in fylvis circa pagum Hwgzizgen Junio florens; at baccx Septembris fine. mature Locus; funt. De viribus hujus plantz non convenit 1nter Botanico | Compertum eft ( wiquit Lobelius ) vel Vr; mulierculis, vehementiüs urinam renámque fabulum, menfimque faburram impellere potu In- cidit & attenuat lentam pituitam, przfertim 1n thoracis affectibus. De vi purgatrice nihil dum comperi, inquit Cafp. Hofmannus. D. Mari. Lifer. nobis affirmavit fe quamvis tum radicem ipfam in fubftantia, ut vocant, tum ejus extractum larga dofi (zepiüs exhi- buerit, nunquam tamen obfervare potuifle eam vcl per vomitum, vel per feceflum, vel alio quovis. modo fenfibili operari. Pulvis radicum cum aceto & ftercore vaccino ad formam cataplafmatis redactus podagricos dolo- res lenit. | De hujus Afparagis accipit Dodonzus, quz Veteres de Bryonix Afparagis tradunt, efüi fci. ap- tos effe: nam hos Matthiolus verno tempore cüm primum erumpunt Áfparagorum more decoctos mandi prodit. Sunt etiam, qui afferunt in Hifpania Betica in cibaria recipi. * 4 lepo Brafilienfibus Marggr. Bryonie pecies videtur. 4n Aparaqua Hernández? Marggr. se Circ oobHt fe arboribus, lignum ejus lentum, vimineum, co:rtice cinereo. — Filis dilute vireri- tia, hinc inde in ramulis pofita, confpicuis venis tranfverfim pradita, quatuor circiter digitos longa, acuminata. In ramulorum extremitatibus multi prodeunt f/o/;u/i, quinque petalis'albis deorfum in- curvatis conftantes: in medio autem multa habent ftaminula coloris lutei, Odoris fünt füavis. Fru&us non defcribit, unde de genere hujus plante nobis non certó conftat. Cum Bryonia ni- gra conjunximus tum quód confimiliter caule ícandat, tum quod früctus racemofos producat. , C a ». VII. Baccifere racemofe eredle. De Angelica Laccifera. Ngelica à foliorum fimilitudine dicitur, Statura elatiore, foliis Angelicz, baccis minoribus, ob- fcure rubentibus, dulci fapore à Chriftophoriana diftinguitur. Panaces xyemuov, [rue vacemo[a Canadenfi* Cornut. Panaces xégmuar, five Racemo[a Americana Park. Z4ngelica baccifera vulgo, 2Dtxrpzbearing. 2Ungelica, . Cornut. Radix vollicari craffitudine deorfum fertur: effoffam vidi pedem longam, & n2 fic quidem fo- lidam fed abruptam. | Caulis rotundus, geniculis articulofus, ramofus, obícuré purpuraícens, me- dullosá cartilagine repletur. —.Fo/ja ab eodem pediculo plura, ex: rotundo in acumen gracilefcunt, ambitu ferrato. Ex geniculis prodeunt pediculi, caulem finu amplexantes, cujus in finüs cavitate oculus deliteícit fübfequentis uvz rudimentum: sícque ramuli & caulis per genicula mediá zfítate non floribus modó fcd & gravidis baccis racematim contextis onerantur. F/os viti mulus primüm herbaceus eft, poftea pauló magis candicat: hunc uva excipit, acinis per initia virentibus, deinde faturé rubentibus, quibus fuavitas ineft, guftui acceptiffima, intus pleniori femine turgent. Sapor foliis & radici Panaci fimilis, uvz gratior. Singulis annis caulem & folia deponit, fequenti anno nova producit. ^ Ubique provenit folo macro, pingui, limofo, etiam inter difficultates fàxeas. C 4 r. VIII De Aconito racemofo feu C briflopboriana. pos Imperatorie, fru&m majore, facultate. venenata & deleteria ab Angelica baccifera dif- » cernitur. Ll A. 1:465 662, Locus. Locus H:sron:ia PraNTARUM. Á. p. Aconitum racemo[um, Athea quibu[dam )- B. Me. vacem. am IAGLea Plinii lib. 27. cap. 7. C. B. Chriffopboriana Gier. vulgaris Park. Drrb Chriftopher, 22 2bane-oerrics. Radice craíliufcula, foris nigra nititur, fibris. donata, interiüs Buxi colore lutea. — Caules fefqui- cubitales, ramofi, tenues, teretes, geniculati, Fia rugofa, inferné fplendentia, interdum utrin & Í1 tota confiderentur valdé ampla ; abeunt enim in tria fegmenta, pediculis palmaribus & fef quipalmaribus donata, atq, hac rurfum trifariam divifa, fzepiáía, interdum cripliai illá divifurá dif Ícéla, ut tandem terna fimul fol fingularia confpiciantur, Imperatorie quodammodo. fimilia, oblonga, acuta, profundé fatis incifaà, quorum medium folium, incifüris duabus profundioribus diffe&um, tripartitum apparet. Flores racematim difpofii, candidi, ex foliis quinque caducis com- ofiti, intra qux /famina candida, herbido nonnunquam apice. Bacce füccedunt rotundz, pauló ld per maturitatem. nigrz, ftriam lineámve ab una parte oftrentantes, uvarum acinis alio- qui fimiles, & in uve modum cohzrentes. Plenfíque Germaniz in loci, fpeciatim circa Rhenum. Mosámq,, in fylvis preíertim montofis occurrit, vivaci & diuturna radice, quotannis caulicnlos & folia regenerans. Invenitur etiam in fylvis. He[ehrood 1n agro Eboracenfi, non tamen copiosc. * a. VLconitum baccis notis. & vubris. Cornut. Chriffoporiana Americana. bacci nivem. C vnbras Park. Coraut. Verno tempore apud nos utrumq, hoc genus in pedalem cewlem profilit. Radix nigrior, nec imum petit, nec in latera fpargitur ; fed coacta in fe adnafcentibus undiq, fibris capillatur. CauLs purpurafcit, pullíqg, pariter, qui multi ab radicibus germinant. F/iz ni minora effent Vitium ac Ribes poterant videri, pauló rugofiora tamen, ac in viridi colore funt obfcuriora, Caulium cacumi- na, Maio menfe, in uvam fe fpargunt, mille apicibus veriüs quàm flofculis compofitam. (quanquam f1 fcorfim flofculum ungue molliter przcidas nec violes, fex alba foliola apicibus fübftrata agnofces) Innafcitur fingulorum umbilico turbinata quzdam | pilu/e, quz poftquam pleniore incremento con- valuit orbiculars eft figure. Pun&um purpureum iftius baccz extremum fignat, fimilífque coloris longior fübeft- pediculus ; Zacc ipfa nivea ; variat tamen interdum colore; vidimus enim etiam rubellas. In opacis & fylveftribuslocis in Americz parte Septentrionali frequentiffimum eft. ! Car. IX. Solanum: vacemo[um. Americamum. | Solanum maguum vubrum Virginianum Park. Park. 4 "Aule furgit craflo, firmo, tereti, rubente, quinque ant. fex pedes alto, fo/i« nullo ordine po- fitis, amplis, levibus, venofis, pallidiüsvirentibus & interdum rubentibus, Solani fere figura, er margines aequalibus veftito, in ramos multos divifo, Solani lethalis in modum, E geni- culis in onis caulis parte exeunt pediculi feu fürculi flofcwlos racematim | difpofitos füftinentes, exiguos, pallidé rubentes, tetrapetalos ; quibus fuccedunt /aece per maturitatem atro-rubentes, qua- tuor fingulz nigra, fübrotunda fzmiza continentes. Radix cruris humani craffitie, alba, pedem longa 1n pluris annos vivax : verum ni defendatur brumali frigore facile corrumpitur. E Virginia & Nova Anglia delata eft hec planta; nos eam in. hortulo noftro Cantabrigiz ali- quot annos aluimus. Car. X * Solanum vacemo[um Cera[orum forma C. B. prod. vel Cerafa amoris racemo[a rubra. C.B. prod. X o fibrofa caules exargunt. bicubitales, angulofi, aliquantulum hirfuti, in multos ramos laté fe fpargentes divifi, qui infirmi fünt, & nifi ridicá fnfüineantur in terram procumbunt, fuccipleni Ex caulis latere pediculi tres, quatuórve uncias longi, hifpidi, flores fuftinentes prodeunt. Fo/ia habet 1n multas lacinias acutas, impari femper numero, Agrimoniz foliorum inftar divifa, & per margines inciía, aliis foliis minoribus interjectis, pallide virentia, afpera & gravem odo- rem fpirantia. — F/sres plures, quorum finguli fingulis pedicellis infident, luteoli, ex quinque foliis a- cutis compofiti, àcalyce viridi, quinquefolio fuftentati, in quorum medio capitulum parvum rufe- Ícens, apicibus donatum, quibus fzu&s fuccedunt, quafi in racemo difpofiti, Ceraforum formá & magnitudine,virides primüm, deinde per maturitatem rubentes ; in quibus non fecus quàm in Pomo amoris copiofa, humida medulla, & femen minutum albicans & planum continetur. Planta annua eft, & fingulisannis (erenda, quamvisin horto meo cx deciduo femine renata fit. Hzc defcriptio in omnibus fere, excepta fru&tuum in racemos difpofitions Pomo Amoris vulgari convenit. CÁP. -- Lib. XIII. 4De Herbis DBaccif eris. : | oi C. we. XE Plante. epipbyllocarpa. De Lauro Alexandrina. Ec planta & Rufcus, qui genere cum ea convenit, ab omnibus aliis cujufcanque generis fint unici notà facilé diftinguuntur, quód in iis fructus & medio folio enafcatur, unde & E Grzcis $moviisemot dictze funt. Eas fortaffe rectis ad frutices retulerim. — Verüm, quan- tum memini, quamvis caules plures annos durent, non tamen germinant aut augentur poft primum annum, fed novi quotannis Afparagi feu cauliculi é radice exeunt. Hippogloffüm feu potiüs Hiypogloffum & Biflingua dicitur à foliolis fecundariis, ceu lingulis, e mediis foltis enatis. 1. Laurus Alexandrina. Yrutiu pediculo infidente C. B. Hippogloffum [ve Biflingua Park. Bomfacia five Biflmgua J.B. Hippogloffum mas c femina Ger. 3f. B. Seíquicubitalibus, lentis, hilari virore perfufis, flriatis viminibus multis à radice adolefcit, per quos alternata fere folia, interdum plura veluti ex geniculis radiata. vifuntur, nunc latiora nunc an- güftiora, pulchré virentia, craffiufcula, nervofa, verum ob(equiofa; acuminata, quorum unicuique mirabili naturz induftrid in medio enafcitur aliud foliolum, confimili forma, non item magnitudi- ne, cujus e finu flofculi 1ta exigui, ac ita diffectiut veluti mufcofi videantur, emicant hexapetali co- — - lore herbido dilutiore, & in flavum feu pallidum inclinante, quibus delapfis acc füccedit majufcula, rubra, Ciceris magnitudineut Ruíco. — Radicezz Columna Rufco fimilem dicit, majorem tamen, à qua plures turiones, Afparagi vel Rufci modo, exeunt. Fructum 1n Anglia non fert ob coeli incle- mentiam : imó in Italia raris eum perficit. Gaudet umbrofis & montanis, frequentiffima in Liguriz Alpibus, Urbinati agro & quibufdam Loc; Íylvofis montibus. Mattb. In Ungariz montibus etiam nafcitur, autore Clufio. Herbam & radicem in pulverem redactam commendant. ad exficcanda manantia vulnera ac ulce- Vire; ra, praefertim faucium, ad columellam prolapfam levandam. 'Fradunt ex vino potam ftrangulatibus uteri füccurrere, herniis ab. prolapfü 1nteraneorum extu- berantibus mira celeritate mederi. Cüm genere cam Polygonato conveniat, non diflimile veri eft eafdem cum illo facultates obtinere. 2. Laurus Alexandrina Lob. Ad. part. alt. T. B. 4Iexendrina genuina. Park. Alexandrina fruciu fo- lio infideute/ C. B. qui perperam bane Lauro Alexandrine: Col. eandem facit, Parkin[oni. [en- tentis. Hypogloffo feu Biflingua perfimilis eft, quoad crefcendi modum ; é radice fibrofa, durà, ad caput hodoía, multa emittit vizzizz, Afparagi modo, flizs veftita alternatim pofitis, utrinque nervofis, ri- gidis ut Hypogloffi, inferioribus latis & fübrotundis, uncias duas longis, plus unà latis, in mucronem Rufci modo faftigiatis, quàm Hypoglofli pallidioribus. A medio folit non averfi (ut Lobelius) fed adverfi, autore Parkinfono (qui plantam in horto fuo enutrivit, & à quo ramulum ejus habuit Lo- belius)craffiore nervo flofculus emicat ftellatus, ex albo virefcens, adeó brevi pediculo intercedente "ut immediaté adnatus videatur. Flori füccedit P4ccz rotunda, parva, per maturitatem rubra, inqua continetur femen durum medullá albá. Hujus femen in: horto Pifano colle&um Parkinfono communicavit D.Flud M. D. Léa) y. Laurus Alexandrina era. Cluf. Laurus. Alexandrina & Chamadaphne Col. 4n Chamedaphne vera Diofcoridis Park? 4m. Hippoglofum Mattbioli Gex. Col. Rufci effigie eft, admodum majore, Hypogloffo latiore, flores & fru&tus Rufci modo proferens ex medio folio, abfque ligulis. Folia quàm Hypogloffi latiora, colore veró magis dilito & mollio- ra, nec nervulis five venulis in longum tantüm directis per folia, fed divaricatis. Parkinfonus hanc à przcedenti differre ait. foliis anguftioribus & longioribus, fuperné pauló viri- dioribus,inferné pallidioribus, cujus fru&tus averfz folii parti plerunque accrefcit pediculo non. mi- nis curto quàm antecedentis; & C. Bauhinum reprehendit quód Laurum Alexandrinam Lobcli: Lauro Alexandrinz Col eandem facit. Nobis tamen C. Bauhinus minimé reprehendendus videtur ; tum defcriptionés enim tum figurz Lobelii & Columnzx conveniunt, ut mihi plané perfuadeam: utrumque eandem [pecie plantam defcribere & depingere. Utcunque duas dari fpecies concedo; cüm Parkinfonus ipfe utramqne in horto fuo fimul coluerit : verüm fecundam Parkinfoni, i.e. Chz- mzdaphnen veram Diofcoridis à Lauro Alexandrina Col. fpecie diverfam puto. Joan. Tradefcantius hanc Parkinfono communicavit. 4. Laurus Alexandrina ramo[a, frutti à fummitate caulium prodeumte Hort. Parif. Hanc in horto Regio Parifienfi vidimus, verüm alieno tempore, nimirum fib exitum brumz; éüm neque fru&um neque florem edidiflet: Nec tamen eget prolixa defcriptione, cám: notz in tr &lo allatx ad eam à reliquis congeneribus diftinguendam abunde fufficianr. Lll €AP. 664. Hisron:àA PrANTA RUM. Car. XII. De Rufco feu Oxymyrfine. HE planta genere cum Hypoglofío & Lauro Alexandrina convenit, ab iiídem differt foliis mi- norbus, Myrti zemulis mucrone acuto & fpinofo; unde & Oxymyrfine dicitur. A. Rufcm J.B. C.B. Park. Rufcus fue Brufcus. Ger. Oxymyrfine. Xancezollp. 02 2Dutcbers boom. Duorüm dodrantum, nonnunquam etiam duüm cubitorum altitudine, den(is virinibus, lentis, fractáque contumacibus & ftriatis fruticat, ufque in multos ramulos didu&is, in quibus conferti(Tima filia, Myrtinis paria, rigidula, nervo(à, mucrone infefto pungentia, nullo pediculo ramis hzrentia, parte prona ad latusinflexà, ut non fürfüm & deorfum, fed dextrorfum & finiftrorfum fpe&are vi- deantur, dura & robufta, fapore amara, & adítrictoria vi efficaciáque pollentia; ad quorum me- dium ffes minimus, perbrevi pediculo haerens, enafcitur, qui ubi primüm oritur, aciculz: nodulum figurá fuá exprimit : expanfus veró tria latiufcula foliola, inferiore quidem fui averfique parte. fo-. lium, cui quafi ftragulo incumbunt, refpicientia, lintris in. modum excavata, finuatàque oftentat omnia, reliquisinterim tribus, quz ternorum inftar radiorum fünt. efformata, in anguftum apicem definentibus. . Florem deinde fracfus (equitur rotundus, Afparagorum baccis major, rubefcens, füb- dulcis, fib cujus pellicula bina latent fezzss magna, fulva, altera parte gibbofa, alteri plana, infig- nis duritiei. Succrefcit quotannis. nova Afparagorum fimillima propago aromatica ASpAT se amara, ut annotat Lobelius. Radices craffe, oblique, implexz, tbras demittunt crebras, Afpara- gorum fibris fimiles, albas, longas. Vires. Radix recenfétur inter quinque communes aperitivas.— Ad infar&us & obftru&tiones tollendas non parum conferre ipfi (inquit J. Bauhinus) multoties experti fümus. Ufüs ejus pracip. in ob- ftruétione hepatis. [i&ero] urinz [ftranguria] menfium. — Alii de his qualitatibus dubitant. Ali, ut Dodonaus, in spfis hydropicis obftru&tionibus magna utilitate prafcribi poffe & folere aiunt. Jo. Bauhinus textorem quendam fexagenarium, cui pedes & abdomen totum in immenfüm pro- pemodum tumebant, ipfumque adeo Scrotum capitis pueri amplitudinem zequabat ;. radicis hujus & Iridis atque Feeniculi deco&o ex aqua ufà [exhibitis interim etiam eradicativé purgantibus aliquo- ues, adminiftratí(que cxteris ad rem pertinentibus, potiffimüm omni prater jam di&o interdicto po- tu] unius tantüm menfis fpatio D. G. tanta fcelicitate fe perfanáffe refert, ut ipfemet [textor] fub menfis finem pedes ad fe, & (pius poftea gratias habiturus & relaturus profectusfit. — Reliqua vide apud J.B. lib. $. cap. 4o. In offibus fractis confolidandis non minüs efficacem effe aiunt hanc radicem Polygonato aut Sym- phyto majore. | In Italia ipfum fruticem paffim in fcopas concinnari vidimus, inquit Cherlerzs, Ruftica plebs in carnario fufpendit, tuetárque eo à murium injuria pernas, & cafei fi fifcellas: neque enim acu- minata 1n cufpidem foliorum ejus cacumina penetrare animalia illa andent. Marcel. MO Barthol. Cabrolius non ignobilis chirurgus Monfpelienfis, referente * J. Bauhino, Rufci radice garta. p. 582. copiose infufá in aqua, potáque mané & Íeró per fs, & in paftu vino permixtá, aliííque cibis, ut juf- culis, ipfique adeó pani, unius menfis aut quinque feptimanarum fpatio duas puellas aícite laborantes curavit, ut altera viginti annos fana & incolumis füpervixit. Jo. Bauhinus ex vacuationis modo ac impetu (nam ex vulva magno impetu profluxerunt librz octoginta aqux fine ulla intermiflione ) po- tiüs hydropem matricis fuiffe putat, cum vix credibile videatur tantam aqux vim ex abdominis ca- pacitate fine immenfíà virium, ac forte etiam vitz, jactura tam impetuofo & continuo fluxu evacu- an potuiffe. Exemplum mendici hydropici, in quo decoctum radicum Rufci mira perfecit, Vide apud Riverium Obferv. Centur. 3. Obf. 52. | ——— —— Car. XIII. De Polygonato feu Sigillo Solomonis. A. or Polyronatum. Ger. vulgare Park. latifolium. "uulgare C. B. Polygonatum vulgo. Sigillum *.n Solonis J. B. &olumons Scal. Summo cefpite tranfverfà vagatur Polygoni radix, digiti craffitudine, pyxidat commiffurá. inz- : 1 z b f g yg 3 ó à ; 2 P : » quas &tuberofa, candore marmoreo, denío fibrarum agmine capillata, fapore fübdulci. Cale: cubitales, & (equicubitales, teretes, odore fi terantur diffscentárve naufeofo, fümmitate recurva ve- Int arc uati; in quibus alternatim difpofita fünt fole, Lilii convallium, nervofà, füperné in atro vi- "s , 2 a rore ds ma e etm Lib XII. — 4e Herb Bacoferis..- rore fplendentia, infernà cíía: ex quorum alis fares exeunt pediculo femunciali aut unciali, in pe- dicellos breves fubinde divifo, fingulares, bini, terníve, ab inferiore parte caulis uná & continu fe- rie dependentes, cylindracei, albidi, oris herbidis, in fena fegmenta divifis, quibus totidem adna- fcantur apices crocei, ftylo albo intusunà cum apicibus latente. Hifce decedentibus bacc oriun- tur virentes, mox glaucx, corymbis hederaceis pares, aüt paulo etiam majores, tribus zonulis à füm- mo ad imum pi&z, in quibus femina fena vel feptena, alba, dura, magnitudine Vicix. In fylvis, locis umbrofis & Juxta margines fepium nafcitur, in omnibus feré provinc: in An- glia tamen noftra rarius eft. : Variat baccis rubentibus, purpureis, ugris. ' Locus, * 5. Polygonatum majus vulgari fimile J.B. latifoliusm maximum C. B. majus Park. Claf. Formá (inquit Clufius) vulgari pené fimile eft, in duplo majorem tamen altitudinem. excrefcit; craffioréfque habet radices & caules, ampliora f//i« longe plures flores, majoréfque baccas. Sponte nafcitur vulgari permixtum in quibufdam Auftrie & Pannoniz umbrofis locis. A. 3. Polygonatum floribus ex fingularibus pediculas J. B. Iatifolium flore majore odoro C. B. majus flore majore Park; latifolium 2. Clufa Ger. E Pedales huic funt caules, ftriati, firi, non valdó inflexi, fed recti fermé : f2//a vulgan fimilia, eo- démque modo, hoc eft, alternatim circa caulem. difpofita, brevioribus tamen quàm 1n illo fpatiis, minora etiam, firmiora, ingrati guftüs: ex fingulis alarum finubus duo aut tres exeunt. fores, brevi- bus magnáque ex parte fingularibus petiolis inherentes, vulgari cum formá tum colore fimiles, verüm majores, & odore (qui in vulgari nullus e£) floris Spinz appendicis. —.Bacce deinde, virides initio & Ípharice, quemadmodum in vulgari, majores tamen, poftea nigricantes, femen continentes of- feum, durum. Radix longa, obliqua, geniculata, candida initio dum recens eruta; deinde pallefcens, nonnunquam etiam puürpuraícens, praíertim circa germina, vulgaris radici feré par, tametfi etiam aliquantulum tenuior inveniatur, interdum veró amplior, ubi pingue & bené fuba&um folum nacta eft. Floret Maio, bicce maturz funt Augufto, interdum etiàm multa hyeme, atque etiam ipfi bru- Tempus má é caule pendentes confpiciuntur. Nos in. rupibus & petrarum fiffuris invenimus in. Anglia non & Locus. longé à Sertle Eboracenfis provinciz oppido : & 1n monte Saleva propé Genevam. Clufius in ne- morofis illis montibus vulgó Leytezberg nuncupatis, fupra 7Manderfforf, &c. & in plerifque aliis tranf Danubianis Pannonie montibus inter faxa : item in fylva Quercubus confita 4d lxvam Moeni. fla- vii paulló infra Francofurtum. ) Huic perfimile eft, &, ut mihi videtur, idem Polygenatum latifolium minus flore majore C. B. Park. Radicem habet fübrotundam, fleres inodoros, accas. per maturitatem cxfias: reliqua conveniunt. In monte Creutzacho propé Bafileam provenit. * 4. Polygonatum latifolium Ellebori albi folis C. B. Polyg. maximo falio Park. amplitudinis folio- vum. Ellebori albi. B. : Clof. Superiori fimilem habet. cewlez, ejufdémque vel majoris etiam altitudinis, non adeó tarnerti re&umi; fed magis inflexum: Folia duplo ampliora quàm reliquorum, ad Ellebori albi foliorum amplitudi- nem nonnunquam accedentia, dura, nervofa, via, dilatitis virentia, neque fubtus incana, nonnihil acidi guftüs initio, deinde paullatim acris: fferes alteri fimiles, inodoros tamen, neque ex fingula- ribus petiolis fingulos, fed binos aut plures ex oblongiore pediculo dependentes, ut 1n vulgari, cui etiam fimilem fru&um habet: radicez albam, longam, obliquam, geniculatam, diéto Polygonato magnitudine parem. ; Ciefcit copios umbrofis locis inter Brunnam & Weyfpach; aliifque vicinis montanis fylvis fupra ru. Viennam Auftri. k * &. Polygonatum latifolium vamo[um J.B. C. B. Jatif. ramof. five. 4. Clufii. Park. ramofum Ger, ?can-cabeb Db2ancoen Solomons fcal. . B. pj huic per caulez cubitalem ramófque Polygonati foliis fimilia zqualiáque, acutiore. mucro- ne, venofa, mollia, alternato pofitu, quos ima parte Perfoliate modo complectuntur: é quorum uniufcujifque finu longus exit pediculus, unicus, nutabundus, tenur, cui inhaeret fos majufcu- lus, Lili convallium, laciniatis oris extrorfum reflexis, quem inferiore parte fcribit Clufius mgrican- tibus quibufdam maculis afperfüm, odore propemodum Oxyacanthz. Fr: Polygonati minoris five anguftifolii fru&tui fimilis, trigonus imtio & viridis, per maturitatem veró oblongior & rabeícens; parváque Corna interdum zquans, in quo multa grana albicantia congefta funt. — Ra4ix à Polygo- nati vulgaris radice differt: nam neque craffa eft, neque adeà candida,. fed exilis & nodofa, five in frequentes nodos extuberans pluribus craffis fibris conftat, ut Thalietri quadam genera. Lll3 In 666 H:srontr:Aa PraNTARU M. i a a E t M Lm In umbrofis montis JVecbfell fylvis, deinde in Durrenffein, &c. invenit. Clufius, ad quem etiam € Silefia tranfmiffum eft. 6. Polygonatum mins. Lob. Ger. anguffifolium Park. Y.B. auguffifolium non ramofum C.B. 32at- totndcatep Solomon fcal. s P a Kf radix genieulatim incedit, haud fecus ac prioris Polygonati. Caules cubito altiores, fimiles, fed in his fv/is multis numeris anguftiora, Rubiz folus paria, levia, venofa, viridia cum aliqua co rülei tinctura, quaterna aut quina radiatim ex caulium geniculis enafcuntur, ceu & herbacei flores Polygonati vulgaris, füccedentibus bacca minoribus: Clufio fra initio verficolore, qualis eft Graminis Parnaffi quorundam five Unifolii fructus, deinde per maturitatem rubro, granulis albis, da- ris, reliquorum inftar repleto. ; " Iu In fylvis montofis propà Spadam urbeculam acidulis celebrem copiofiffimum obíervavimus, Ínque fylvofis montis Salevz propá Genevam. In editis montanis fylvofis & umbrofis locis provenit. * 4. Polygonatum anguftifolium vamo[um J.B. C. B. Ger. Park. $2arrotuAcavet ramotfe $o- jomong feàal. E; Claf. Caulem habet cubitalem, angulofum, in multas tenues alas divifum, que qualiterex fingulis angulis exoriuntur, quaternz interdum, nonnunquam & quine, pro angulorum qui in caule numero: ra- euuli tenues, longis & anguftis folizs obfiti funt, binis, ternis aut quaternis xqualiter in circuitu pro- deuntibus, 1n quibus flores Polygonato proxime defcripto fimiles, paulo tamen minores, brevi pedi- culo dependentes inter foliorum alas fparfi funt ; quibus füccedit fru&zs rotundus, ruber. pulpá ple- nus, aliquot offea grana continens. Radix vulgari fimilis eft, candida, nodofa, propagines ad latera fundens, & candicantibus fibris obfita. Ex Silefia habuit Clufius. À 8. Polygenatum Virgimanum Park. Ger. emac. fpicatura flerili, C fhicatum fertile Corn. Cornut. | Radice conftat alba, tenui, quo à vulgari differt, ex longis intervallis geniculata, qu Lili quod convallium vocant, inftar repit.— Maio menfe Cauliculus pedalis affurgit, cujus utroque latere exe- unt folia, 1nzequali fitu difpofita, vulgaris facie, acutioratamen, pinguiora, & minus nervofa, imó nec fubtus incana, fed grata & pellucida viriditate utring, micantra.— Jos. neutiquam ex alarum finu prodit ut in Europzis Polygonatis, fed fümmum caulis apicem occupat, ibíque plurimus Ípicatim agge- ritar, unufquifque proprio petiolo in caulis faftigium definente fültinetur. Flos exiguus eft, & quin- que albis UE compofitus, afterifci figurá cüm expanditur, filamenta quoque tenuia ejufmodi fo- liolis interferuntur. Excuffo flore globuli tenues fuccedunt, qui fenfim eam. magnitudinem affc- quuntur quam in feparato folio appingicuravimus. Baccasiftas [minores quàm in ullá ex predictis olygonati fpecie] fübrotundas excurrentes, linez fex nigrz, equis intervallis utrinque in punto velut 1n polo fefe 1nteríécantes, fingulas, albidas initio feparant velut fphzram Meridionales circuli pari natura ingenio ac fi Geometra compofüiffet. Hz» baccz non mediocrem fübeunt maturitate muta- tionem, fenfim enim rufefcunt donec omnino rubeant, rubore fplendido coccineo, actum temporis fignaturz linearum penitus obliterantur. /Egré admodum gullatur, faftidiofüm enim faporem obti- net, qui feré ex dulciin amarum tendit, Solan: lignofi more. your In Virginia & Nova Anglia fponte provenit. * 9. Polygonatum vacemo[um Cornut. racemofum Auericanum Park. Corzut. Radice firmatur craffi, fübalbidá, pluribus internodiis extuberatá, nec paucioribus capillati fibris : Caule aliquando fimplici, nonnunquam etiam, fed raró duplici, eóque rotundo atque atropurpuran- tein duocubita elevatur. Foz habet latiffimé expanía; Nervi fimili atque in Plantagine ordine per eorum latitudinem difcurrunt ; varii coloris, nunc purpurei, nunc atroviridis Ut antem folium quàm in aliis fpeciebus durius ac nigriuselt, ità & ejus ambitus rugofior line obícuriore clauditur 1n apice caulis uvz floridz fimulachrum apparet. Mollia filamenta dilute pallentia flofculorum ldBo petiolis infident: feré vigent octiduo, quo elapfo füccedunt acii rotundi baccarum Juniperi magni- tudine, eximiam uvam componentes: flavefcunt hi per initia, & mille notis quafi fanguineis inter- punguntur, longé veró poftea maturitatem adepti, evanefcentibus maculis illi toti in Ceraforum ruborem tranfeunt. Eorum pulpa dulci fapore linguam afficit, feminég, alba continet fübrotunda quibus fatis vel leviffimá adhibitá operá planta hzc facillimé pullulat. i * 1o. Polygonatuma vamofum perfoliatum flore luteo majus & minus. Amsericamm: Cornut. Park. Cort. 4 , Huic ftatim gracilisin exortu cauda, teres & glaber, palmarem feré longitudinem affequitur, mox in duos ramos diducitur, quorum finguli in plures poftea divifi, cubitalem fpe longitudinem. füpe- rant. Foscaulem pervio utrinque du&u ità excipiunt, ut Perfoliate inftar medium penitus obval- lent: lzvia hec fünt, oblonga, venofa, & extremá parte obtufà, pallidiffiméque virent. E (ipremo caliculorum apice; & ipforam etiam foliorum finubus, incurvo deorsámque nutante pediculo ffo: lu- tous Lib. XIIT. De Herbis Baceiferis. 667 teus propendet, fex angultis fed longioribus foliis compofitus, quz, ut in Tuliparum genere fieri fo- let, feparaum dividuntur. In interna floris parte filiquz rudimentum cum adnatis corniculis, féxq, longa, fübluteáque ftamina delitefcunt, | Cüm defloruit pediculusfürfüm fle&itur. —.Sezzez. albidum filiquá coriaceá initio viridi, deinde furvá, triangularí(que forme concluditur. RaZi« non adeo E eft, nec adeó candida atque precedentium, fed fold fibrarum copi denfiis contextá capilla- tur,nec proinde latiüs graditur ut fuperiorum. Florent ineunte Junio, Julio femina. perficiuntur, quo tempore filiqua referatis commiffuris trifariam hiat, ut concepto. femini exitum patefaciat. Variat foliis anguftioribus & longioribus & in acutiffimum mucronem definentibus: flore quoque multo pallidiore. Ex nova Francia delatum eft hoc & füperius genus. Hzc planta Polygonat fpeciebus minimé acceníenda videtur, quin potitis Bulbofis affinium fa- miliz inferenda : at neque precedentes dux verz & genuinz Polygonati fpecies funt. Locás, * yr. Polygonatum latifolium, perfüliatum. Brafiliagum C. B... J. B. Park. fccedit im multis ad preecedentem. CB: pred. Caule elt bicubitali, ftriato, fia. Perfoliatz modo tranfeunte: foli pallidé virentibus, tenuibus, nervofis, uncias duas latis, quatuor longis : flere magno albo, ex foliis quinque anguftis, binas uncias longis compofito, qui ex longo, temuffimo pediculo dependet. Fructum non vidit autor. Hoc in Brafilia apud Toupinambaultios crevit. Polygonati vires íummatim recenfet Schroderus lus verbis. Vulnerarium eft & aftringens, fluxiones quafcunque fiftit; offa fra&a confolidat. — Radix in vi- p;,,.. no decocta & pota mira przftat in contufionibus & fra&uris offium, in herniis,&c. Extrinfecüsfa- ^ ' ciei maculas abftergit, cutim dealbat, &c. Baccz pituitam mucilaginofam per vomitum ac feceflüm educunt. Dof. 14. aut 15. Ad menfes albos, Ec Rad. Sigilli Solomonisfaccharo condit. — Eft experimento probatum remedi- um fzxpiüis utentibus. AMartbiolas. In Cerevifia forti co&tum optimé convenit in Arthriüide. — D. Paloger di&tante D. P. Hermanno adnotavit. [ 1 Sylvius L.2. C. 21. S. 131. 1nter Medicamenta antepileptica Sigilla fexto in loco recenfet, cujus acetum & oxymel infantibus epilepticis auxilio fuiffe fe noviffe ait, & acrimoniá füá falem füum vo- latilem ianifeftare nemo negabit 1n arte peritus, inquit, D, Soame. * I2. Polygonatum latifolium cauliculis rubentibus mon de[criptum Wort. Lugd. Bat. * 13. Polygonatum flore pleno edorato. Hort. Reg. Par. Car. XIV. De Lilo comvallium. lium convallum Recentioribus dicitur hec herba, quód in opacis & lucis vulgó nafca: tur. Lilium inter Spinas & Lilium convallium Solomonis. Notzx ejus fünt caulis nudus, flo: res parvi campanulati ; bacce rubra. A. 1. Lilium comvallium Ger. comvallium "uulgo J. B. comvallium albam C. B. comoallium flore albo Park. 2lillpzconballp 202 92apailily. Radice tenui & alba, fibrata, fummo cefpite reptante donatum, coliculum profert palmarem circi- ter, angulofüm, à cujus medio ad fummum flores pulchri in unam feré partem vergentes per inter- valla, penduli & nutantes, in pediculis tenuibus curvííque nafcuntur, parvz nol effigie, oris in fex lacinias diffe&is, totidem ftaminibus ex herbido luteis fundo adnatis, ftylum triquetrum. circum- ftantibus, odore füaviffimo, fapore amaricante: quibus fuccedunt rubra feminum conceptacula glo- bofa, ut in Afparagis. Folia bina aut terna, lata oblonga Orchidis folus fimilia; potius nervofa Polygonati. Maio menfe floret. In ericeto Hampftedienfi propó. Londinum copios? provenit; item in umbrofis ad latéra montis rjj; Ingleborougb & alibi in Septentrionalibus Anglia. Lilium comvallium flore rubente J. B. C.B. & aliorum, floribus [uave-rubentibus Ger. Solo floris colore à prcedentediffert. C. Bauhinus florem minorem effe ait & minüs odoratum. * 2. Lilium comvallium cum pluribus florum ordinibus J. B. Hujus colicu]us non contentus eft uno florum ordine, fed utrinque producit flores uncialibus & f&- muncialibus pediculis, appofità unicuique ligulà ad exortum pediculi paris cum eo longitudinis. * D 3. Lilium 6698 Vires, Locis & Tempu. eos Hisron:a PrawNmTARUM. 3. Lilium comvalium magnum J. B. 4m Lilium comvallium Alpinum. C. B? Foliorum difpofitio, fibrofà ftriatáque textura cum nitido virore refpondet foliis Lilii convallium vulgaris, duplo tamen aut triplo majora funt. 4. Lilium convallium latifolium C. B. J. B. 6. B. . Radicibus eft tenuibus, longis, repentibus: cule pedali, foli; ternis, viridibus, nervofis, fübrotun- dis, levibus, palmaribus, uncias quatuor latis, bafi fua caulem fiftule modo ambientibus: frib;s magnis, albis, rotundis, hiantibus, reflexis & odoratis, quibus fructus rotundus, rubens femen du- rum continens füccedit. : In hortis quibufdam colitur. . Flores, ut & folia, adverfus apoplexiam, epilepfiam, paralyfin, vertiginem, aliófque morbos ca- pitis frigidos auxiliareseffe feruntur. Sunt etiam qui velint cor roborare, ac cardiacis prodeffe & li- pothymiz. In Germania alicubi conficiunt ex floribus per xftatem ficcatis vinum vindemiarum tempore, ipfos calcatis uvis admifcentes, quo poftea utuntur ad pradicta. ^ Sunt & qui recentiores flores cum vetere & generofo vino deflillant, vel folos, vel cum floribus Lavendule & Roris marini, vitreis organis in balneo aquz. Qui fortiorem volunt, repetunt infüfi- onem, iterümque deftillant. Sic parata aqua Matthiolo dicitur aurea, quia in vafis aureis argente- Ífve fervatur, & in omnibus periculofis morbis exhibetur. Non radices tantüm, fed & flores exficcati & in pulverem redacti infigne vaguidv habentur. Car. XV. De Monophylle. INIgsersnis dicitur hzc herbula quod radices inter reptandum folia fingularia emittant; nam V À. in caule duo plerunque folia funt, 1nterdum tria. 7Moenopbyllon Ger. Monopbyllon frve Unifolium Payk. Monoph. frve Lilium comaalium minm. C, B. Unifolium, [roe Ophris unfolia J. B. d9nezlaue. Reptando fibrillas profert tenuis radicula, fübdulcis, candida : unde colicu/us palmaris exurgit, te- nuis, folio unoaut altero, rariüs tribus donatus, formá ad folia Sigilli B. Marix dicti accedentibus, minoribus, per longitudinem nervofis, averíáque parte hirfutis. — Flofcul; candidi, odorati, quatuor foliolis, totidémque ftaminibus concoloribus, cum ftylo conftant. .Baccze fuüccedunt Lilu convalli- um per maturitatem rubentes. In omnibus pxné editioribus Belgii & Germanix fylvis & dumetis invenitur. Primó obfervavi- mus in Hollandia, in luco quodam prope Hagam Comitis. Floret Maio & Junio. Nos Maii 28. in flore invenimus. Car. XVI. De Mandragora. Ípeluncas umbrofas provenire amet. — Madre enim aprica loca quó fe recipiunt & ftabu- lantur armenta etiam hodié Itali € Graco fignificant. Notz ejus funt quód nullos caules producat práter pediculos flores & fru&us füftinentes, radices grandes anthropomorphas quodammodo. M 95 dicitur, quàd folis fervidioris impatiens ad mandras pecorum, antra, aliáfque 1. Mandragora frutiu rotundo C. B. Mandragoras mas. J.B. Ger. mas vulgatior Park. &/Se male 9panbalte. * fedt Anthropomorphon dixere Mandragorz radicem, craffam, longam, bifidam, incoxantem homi- nem, ut fibi perfuadent, referentem : [radix interdum fimplex eft & indivifa, interdum etiam trifida aut quadrifida] € cujuscapite fo//s exeunt, mari quidem circiter cubitalia, fefquipalmum fere lata, principio & mucrone anguftis, atro virore przdita, fcetida: inter hac radice quoque [nullum enim profert caulem ] pediculi exeunt crebri, duarum unciarum, aut palmares etiam, fferem finguli füfti- nentes albidum, ac nonnihil purpurafcentem, modicé hirfutum, Campanulz fere formá, quinis feg- mentis, € calyce foliato, laciniato, itidemque villofo, odore feetido. — Pozzuzz fequitur rotundum, par- vi Mefpili magnitudine, ex luteo viride, femiza continens alba, fübrotunda compreffa. [Pomum T " plené 5 LIE REL. t. 0 0t Lib. XIII De wie Woiciferis, | 669 plené maturam croceum colorem acquirit Par.] Radicum in. Offcinis proftant folummodo cor- tices, vulrreet . EN P E * T A X , . " . K E " In calidioribus regionibus Hifpaniz putà ftalia, Creta & Cycladibus infülis fponte in fylvis & ntn- Locus, brofis exit, necnon prop ripas fluviorum; 1n frigidioribus & Septentrionalibus nonnifi in hortis (àta oritur. gd Mandragoras mas alter ParA.foliis ex viridi fübcinereis & nonnihil complicatis à precedente differt "s Mandragora femina J.B. Gér. flere fubceruleo purpur DeC BADDRTED zi pri ejufdem. AMandragoras femineus Park. be temale &Danb?ahe. Tiene * Cluf. : Mandragorz fceminz folia anguftiora, minora Stnigriora funt quàm mari, magis etiam rugo( crfpáque, virofa & graveolentia & humi expanía; inter quz longi pediculi exiliunt, per. terram iia, quibus infident fires Melopeponum floribus formá pane fimiles, coloris ex cosruleo purpu- rafcentis, quibus fuccedunt fru&as, non turbinati inftar pyri, fed rotundi, Veficarie fru&u triplo majores, initio virides, maturitate pallefcentem ex luteo colorem adquirentes, odorati, fücci pleni femine. abundantes plano ut maris fructus, fed minore nigrioréque. —Ra4ix pedalem aut amplio- rem longitudinem equat, interdum bifida, intus alba, foris veró fufca, cui aliquot fibrze adna- fcuntur. n ^ Supra Gades itinere Hifpalenfi, non procul ab urbe. Xeres 4e Ja frontera dicta, ad àrvorum. margi- Loo; nes, qux fecundüm. flumina fitá funt, & quibufdam aliis Dxticz. locis uliginofis florentem obferva- : bar Clufius Februario, &c. : Mandragoras inter narcotica & hypnotica medicamenta recenferi folet. Quod an de radicum Vires. cortice (qui officinis in ufü eft) verum fit nefcio. Fructus certe immerità, füfpectus eft. Cafp Hofmannus, An quifquam Pomum ipfum cum vel fine cortice impuné poffit efitare fe valdé 1gno- rare fcribit. Aetinsomnem malitiam videtur rejicere in femen, quafi illo dempto caro fit indemnis; nifi nimis copiose 1ngeratur. ó Verüm, ó bone, pulpam etiam cum femine innoxié efitari poffe te docebit, 5fo. Faber Lyncezus Ro- ma Simplicium Profeffor, Vir eruditiffimus, & fide digniffimus. Is, tefte Joan. Terrentio Notis in Hernandez, de Plantis Mexican. lib.8. cap. 28. coram fuis Auditoribus magntim Mandragorx pomum unà cum feminibus jejunus abfumpfit, fine ullo vel fomni, vel alterius mali figno minimo, & ut expe- rimentum effet certius, jejunus ufque. ad prandium, per aliquot nempe horas, permanfit, & à vino, né vispharmaci debilitaretur, abftinmt. Idem experimentum f$ quoque perfzpe feciffe teftatur Jo. 'Terrentius. Cüm ergo Mandragorz poma & efculenta funt. & odorata, non eft cur aliam interpretationem vocis Hebraex Dudaim, qux matri fuze Lie Reuben attulit, queramus. Cumque veterum teftimonio Í:men Mandragorz potumuteros purget, verifimile eft Rachelem hujufce facultatis coníciam poma Mandragorz expetiviffe, ut purgato utero aptior ad concipiendum redderetur, liberófque non mi- nüs quàm Lia foror & in ancilla Zilpha procrearet. js; Cortex radicis, qui ad nos aliunde, potiffimum ex Italia afportatur, narcoticus eft ac foporiférus (inquit Schroderus) rari ufüs intrinfecus. Extrinfecus ejus ufus eft in oculorum rubore ac dolore, iri Eryfipclate, in tumoribus duris, ftrumis &c.— E Agyrtz & impoftores pre Mandragoris circumferre & plebi divendere folent fi&itias quafdam imagines ex aliarum ftirpium radicibus recentibus efformatas, Althez, Arundinis, fed prferam Bryoniz. a ——M M —— M —M—— Car. XVIL Ipeca coanna Brafllienfibus Marggravio. FferLa Paris Brafiliana polycaccos, Marggr. X udin fpithame longitudine & ampliori, flexuofá, nodof3 feu geniculatá, multis filamentis lateralibus praditá, quxque corticem habet fübruffum inftar Tormenrillze, 1nteriu$ autem al- ba eft & in medio habens medullam, à qua reliqua fübftantia viridis radicis detrahi poteft, medullág, removeri, progeneratur unus aut alter cal, femipedalis aut paulo longior, teres; lignofus, lentus, coloris cinereícentis, partim terrz incumbens aliáfque radices agens, parum furredus, In uniufcujufque hujus fummitate fex, feptem aut o&o utplurimum folia infident modo Herbz Paris, fi- periüs faturate viridia, inferiüs diluriora, nervo uno Íecundum longitudinem, &t multis venis traní- ver(is przdita inftar foliorum Lupini, ad tactum utfolia Afari fed molliora. E medio horum iri proprio pediculo enafcuntur decem, duodecim, aut quindecim flofculi, in capitulum congefti, parvuli, albi, pentapetali, cum totidem ftaminulis albis. Poft flores fequuntur totidem baccz brunnz Íeu faturaté Lacce coloris, magnitudine Cerafi fylveftris: bacca intus continet pulpam albam fücculen- tam, cum duobus granis feminis duris, flavefcentibus Lenticularis figurze. Amat planta humidas fylvas & in hortos trantlata nullum fumet incrementum. Yocus. Radix contuía, & drachmz unius pondere in poculo vini aquá mixti macerata, deinde leviter bulli- vires. ta, fi bibatur, per vomitum & fcceffum purgat, & non folüm in dyfenteria fed etiam in affectibus ventriculi datur optimo fücceffu. C A P. 670 KLoctifs Tempus. ILoctir. — ————— LÁ Hrsronraà PrANTARUM. Car. XVIII. De Herba Paris. F Erba Paris dicta caulibus non ramofis, unico in fingulis flore & bacca, determinate five exuna diftin&ione foliatis ab aliis omnibus plantis diftinguitur. A. 1. Herba Paris. Ger. Park. J. B. Solanum quadrifolium bacciferum C. B. Qcrb 39aris o2 Grucdobr, dncberry. SUP. Radicem obtinet tenuem, geniculatam, repentem 5 caulem mediocriter craffüm, teretem, folidum, duos palmos altum, propé terram rubentem, füperiüs viridem : fis duobus cis fümmum caulem di- gitis quaterna, rarius quina [tenerz antequam haftam producat terna fant] ex angufto principio la- ta, in acumen definentia, rugofa & nervofa, per margines «qualia, inferne fplendentia, füperne non item. FJo in haftula fingularis, ex quatuor latiufculis, acuminatis, viridantibus foliis; inter quorum duo quxlibet foliolum tenuiffimum acutiffimámque ejufdem coloris intercedit. — Sra; pro foliorum numero octona, longa, acuta, viridia, additamentis croceis [aliàs albentibus] obfita. In medio feffilis /accula quadrangula, & interdum pentagona, atropurpurea, ex cujus umbilico quater- na filamenta ejufdem cum ea coloris emicant. — Seren acinoinclufum album, minutum [ magnitudi- ne Papaverini aut Amaranthi] copiofum. Odor virofus & ingratus. In montium, fylvarum, convallinm & frutetorum opacis, ac perinde aliis umbrofis pingui aclz- to reperitur folo, ut re&é J.Bauhinus. — Aprili menfe é terra exit, & Maioaut. Junio baccam perfi- ci. De hujus viribus fic breviter Schroderus; Bacce & folia refrigerant & ficcant, Ufüs bacca- rum internus eft alexipharmaéus in pefte, venenatis morbis, venenífque affümptis (ex. gr. Arfenico) Extrinfecüs foliorum ufus eft in bubonibus pefüilentialibus aliífque calidis tamoribus, in paronychia, in ulceribus inveteratis. Plantam hanc non Aconitum credendum effe, fed potius Alexipharmacum probat Lobelius expe- rimento duorum canum, quibus Arfenicum & füblimatum dederat, quorum alter, cui pulverem Sa- xonicum exhibuit, convaluit ; alter, cui nihil. dedit, extinctus eft. Vid. hiftoriam. integram 44v. pag. to$. 4. oti ev | Án tutum fit peftilentialibus morbis applicare narcotica, meritó controvertitur, inquit J. Bauhinus, Cafp. Hofmannus ad fidam experientiam provocat Matthiolus adversüs veneficia commendat, aíta, fs noviffe qnofdum veneficiis femiftultos factos hujus plantze femine ad viceffimum ufq, diem haufto drachmz pondere, priftinz fanitati omnino reftitutos effe, Nos contra pronunciamus eos femiftul- tos vel plane ftultos effe, qui credunt veneficia à fagis illata (fi tamen 1ntulerint) tolli poffe per ver- ba, herbas, aut ejufinodi pratftigias. Quod ad verba attinet & nos cum Bauhino fentimus: on videmus tamen cur herbz non poffint corrigere & fanare morbos, quos fpiritus mali humores corporis depravando intulerint. * 2. Solanum tripbyllum Canaden[e Cornuti. Herba Parzs Cauadenfis votunda radice Park. Corz. In pedem fürgit ceuliculas teres & viridis, qui in medio fui tribus fo/: adverfis inter fe, latioribus & in obtufüm mucronem definentibus colorííque obícuré virentis intercipitur. | Ultra hecenim nu- dus tranfilit caulis, qui in fummo florem unicum geftat, fex foliis conftantem, quorum tria fübjecta tota viridia fnt & brevia: tria veró fuperiora longiora & latiora atropurpurafcunt. Nafcitur in eo- rum medio pou exiguum, quod maturitate pullum. & nigrum redditur, femgizibus parvis Solani hortenfis mulis urget. Sapor huic dulcis. — Radix non per fummam tellurem errat ut noftras, fed in tuberculum conglobatur. Hujus flos colore nonnunquam variat, candidus fiquidem reperitu. Ineunte Maio floret ; Junio bacca maturefcit, Julio prater radicem omnia deficiunt. *. 3. Solamum tripbyllon Brafilianum CQ. B. Herba Para: tripbyllos Brafiliana Park. C. B. Ex radice tenui, oblonga, obliqué ferpente cauliculus emergit fingularis, glaber, palmum füperans, circa quem f/ia terna, ex uno centro prodeuntia, & in latus fparfa, Solano tetraphyllo fimilia, la- tiora tamen, uncias quatuor lata, quinque longa, ex rotunditate acuminata, tenuia, levia, venofà, fupra quz cauliculus unciarum quatuor affürgit, cui tria alia fo/iz, uncias tres longa, longéque an- guftiora infident calicis inftar fuftinentia flores magnum, album, venofüm, ex tribus foliis, uncias duas longis, & fere unciam latis, compofitum. In fylvofis Brafiliz apud. "Tououpinambaultios copios? oritur. Klabetur & in Canada, ut refert Parkinfonus. ' A vulgari Herba Paris flore magno, tripetalo differt, CAP. Lib. XIL Lecdd? Herlis Bacciferis. 671 Car. XIX Herbe Paris. aftnis bifolia, Pomum Maiale Londinenfibus: CANC it bifülium, fioe. Mconitifolia flore allo unico Leucoii campanulato, frutlu Cymosbati entzel. Mentzel. i] " X radice Anemones albá, fufci, tuberculofa, que ad. füi propaginem juxta terra fuperfici- em laté ferpit, craffáfquein terram altáíque fibras demittit, exfürgit cauliculus uncias quin- que vel fex longus; albus, rotundus, firmáfque tanquam ferreum hilum qui in duos iterum dirimitur cauliculos tanquam ramulos priori fimiles, uncias quatuor longos : quilibet ramulus folium unicum Áconiti pardalianchis Napellíque foliis non abfimile (licet non adeó minutim fit diffe&um) fuftinet. Duo hzc folia fex laciniis conftant, qua bafi tenui juxta pediculum füffulta in latius fo- lolum fàturaté viride definunt, in extremo in duos apices, qui. cum fuis lateribus parüm retró fle- &untur, divifa, Exala cauliculorum folia fuftinentium fub finem Aprilis & principium Maii erum- pit f" cum fuo pediculo non infirmo, femunciam longo: hic antequam aperitur ob. ftaminum 1n- tus latentium. & ftyli craffitem. Cynosbati. feré fructum. refert : at ubi flos expanditur Campanu- lx pendulz five Leucoii bulbofi fpeciem exhibet. /— Conftat autem flos fex. foliolis rotundis, concavis; candidis, ad margines parüm plicatis & ta&u facilé decidentibus: Intus latent fPamiza duodecim lutea, ftylum craífum, tribus in fummitate fifluris mufcofis przditum circundantia, odorémque Pyrole minima fpirantia. Circa finem Maii càm flos deaidit. ftylus-incipit craffefcere & demum Cynosbati formam & magnitudinem acquirere; cujus apex aliquid fungofum aut mufcofum reti- net. Fru&us initio viridis per maturitatem flavefcit parámque rubefcit, cutéque ftis craífa intra Íe corpufculum Fragi maturi formá, femina exigua in fuperficie füftinens & tenui bafi innixum claudi. Planta radice per terram ferpendo fe propagat: primo anno unicum foliolum cum fuo caule protrudit: fequenti anno caulis cum fuo folio hit crafftor ; tertio veró caulis bifurcatur, duó- que folia cum fuo flore & frudu profert. Hanc plantam Londino miffam Pomi Maialis titulo. in hortulo noftro Cantabrigix aliquot annos aluimus: Eftautem (ut puto ). Virgine incola. Ad Hlerbam Paridis nobis videtur accedere. Car. XX. AMonopbyllo affnis Brafiliana iumominata Marggr. AMarggr. seem alba, fucculenta, oblonga, & multis filamentis praedita producit quatuór, quitique; fex aut plures caules, rotundos, cavos, fiftulofos, virides, fpongiofos, bipedalis aut etiam ma: joris longitudinis : quilibet autem tantüm unicum füftinet folium & füperiüs unicam /2i- cam, qux prodit é latere caulis velut €. vagina. —Fo//vz autem quodlibet quatuor vel quinque dig; eft longum & fplendidé viride, figurá cordis: Flofculi veró 1n fpicam congefti, longiufcult & fex: petalis conftantes, quorum tria fuperiora coloris funt coeruleo-purpurei, 1nferiüs vergentia obícure purpurei, Inodorus eft flos. Cám fru&lum non de[cribat autor, quà pertineat planta ne[cimus, ubicunque autem difponenda Monopbylums velle dicitur, cim unicum tantüm in uno caule folium obtineat. Car. XXL De Solano. Olanum, Xe/a(8- Gracis, quafi Sulanum, quod füibus confert adversüs febres. ardéntés, ai tore 'Trago. Martin. Solani notz generice funt Flores monopetali, quinquepartiti aut ftellati, apicibus iri ien oblongis, erectis & coitu füo umbonem quendam componentübus, femina parva come preia. . Et autem duplex velfru&u minore, v.g. Solanum vulgare, lignofum, &c. vel fructu majore; quod genus pomiferum dicitur ; ut Pomumam oris, Mala infana, &c. LJ Á. rS olanurá 672 JLocus. Vires. Tempus. Vires. Hen HrsroniA PraWNTARUM. A. a. Solanum lignofum fioe Dulcamara Pavk, — Solan. [candens feu Dulcamara C.B. Amara ded Ger. Glycypicros (Foe Amara dulcis J. B. 3Doonp 3PigbtfDane o2 2Dit- teritocet, Sarmenta lignofa, fragilia, tenuia, duos aut tres [ imó quinque aut fex ] pedes longa, vicinis fe- pibus aut fruticibus fe circumvolventia, alis humi procumbentia emittit. Cortex novellorum ra- mulorum viret, fed vetuftiorum 1pforümque caudicum afperior cinericeo fubcandicat colore, ex- trinfecüs quidem, nam intrinfecüs pulchré. etiam viret. . Medulla intusfüngofa. —Faliz alternatim enafcuntur, Solani hortenfis, atrovirentia, duabus pm nonnunquam imá parte aurita, pediculo A. 2. Solanum vulgare Park. bortenfe Ger. S. bort. [Vue vulgare ]. B. bacciferum I, ffue Offüi- zarum C.B. doummon d2igbt-foane. : j f .B. CHE radici, quz pleranque parüm alté agi folet, numerofz fibre majuículz & oblongz ad- naícuntur : unde caulis affürgit unicus pedalis aut cubitalis, teres, quibufdam tamen velut alis mem- branaceis angulofüs, folidus, obfcure viridis, feu ex viridi nigricans, in multas alas divifüs, — Fo/is in caule ad intervalla fingularia, pediculis longis appenía, ad folia Atriplicis accedunt, atroviren- tia, modó finuata aliàs integra, brevi & vix confpicua lanugine utrinque hirfuta, mucrone acuto. Juxta folia & caule exeunt rami majores, & ex 1pfis foliorum alis aliiminores. Ex adverfo foliorum, plerunque tamen in caule aliquanto inferis, exeunt fürculi feu pediculi majufculi, digitales aut longiores, infümmitate difpertiti in. plures minores pediculos, quorum finguli flores fuftinent mono- petalos quidem, verüm in quinque lacinias acutas totidem | folia 1mitantes reflexas ad unguem feré divifos, totidem pariter ftamina cum apicibus fuis luteis oblongis coeuntibus & flylum viridem. & media bacca exeuntem occultantibus ambientes. Flores excipiunt 44cc4, corymbis hederaceis pares, per maturitatem plerunque nigra, interdum flavicantes, aut rubrz, fucco pregnantes, in quibus ferzez plurimum minutámque. Calix floris parvus quinquepartitus: Flofculi & baccz deorfum nutant. Augufto & Septembri menfibus floret & femen perficit, faperveniente hyeme primis ftatim pruinis corrumpitur. * 2. Solanum Brafilienfe Kguara. quiya diclum. Per omnia feré cum prxcedente convenit, ut vix poflüm mihi perfüadere fpecie diverfum effe, quin & Marggravius ipfe idem facit. Verum folia Capfici ei attribuit , duo, tria, vel quatu- or juxta fe pofita, quod in noftrate non obfervavi nifi intelligat germina e foliorum finubus, ( quod videtur ) cum inzqualis magnitudinis effe fcribat: deinde femina purpurafcentia. 3. Solanum lanuginofum bortenft [eu oulgari femile, 390avp 32igDt-ffabc. Solano vulgari major eft & elatior, caw/e craffiore, lanuginofo, rubente: Foi: lanuginofis, mol- libus & incanis, mucronibus & fegmentis obtufioribus, minüfque profundis quàm in vulgari Sola- no. Flores eundem obtinent fitum & figuram, verüm duplo majores fant & lanuginofi, teneriores quoque & molliores. Baccz per maturitatem crocex. | Locus ejus natalis mihi non. innoteícit, femen ejus Londino ad me mifit Edvardus Morganus. Solanum hortenfe erat olim edule. Refrigerat cum adftricione. 'Ufus apud Diofcoridem eft in Eryfipelatis foris. Hoc Dodonzus vehementer improbat, quód repellat. Adhibetur etiam in dolore capitis & in. parotidibus externe. Remedium Lib XIII. — De Herbis Poniferis e D acciferts. . Remedium eft przftantiffimum in penis inflammatione ex lue Venerea orta curanda, cum al bumine ovi. Succus carpis applicatus febrem tollit, ut & in gargarifinis; interne dad Lnded: PX DU D. Palmer, ex dictatis D. Hermanni Botanices Profefforis & horti medici Leyden- fis prafecti. AI ! Troioribus mammillarum frigidis linimentum ex fücco Sempervivi, Solani & albumine ovi tepi- dum fipiusinunctum mirificé prodeft. Ex obíervationibus Marcelli Cumani ab Hier. Velíchio edi- tis excerpfit & mufit D. Barz. Scame. 4. Solanum frutico[um bacciferum C. B. frutico[um Americanum diftum. Amm ni Park Amomum Plinii Ger. Strychnodendros J. B. &vee P'igbt-fapr. ji asci- 183 3.B. Arbufcula trium cubitorum aut altiore proceritate, gracili ftipite, quam cortex integit cinere- us, in ramis viridis. Fo/ja Euonymi, atrovirentia, fapore fübacri. Flores Solani hortenfis, candi- di, quinque foliis reflexis conftantes, apicibus totidem in medio croceis conjunctis. Succedit fingu- lis floribus bacca fructui Halicacabi Solani equalis, coccinea, feminibus fimilibus referta, luteis or- biculats, comprefis. Radix multas fibras luteas annexas habet. : In noftris regionibus folia hyeme amittit. "Tota planta [ folia, flores, femina ] odore & fapore caret. Locus ejus natalis non traditur, Americe tamen indigena putatur. Julio plerunque aut. Augu- Locus & ftoapud nos floret, rariüs Junio. Vix ante Solftitium hybernum aut Natalitia Chrifli fru&um ma- Tempo. turat. 6. Solana frutiu majore Pomifera didla. * g. Solanum pomiferum frutin rotundo, ftriato duro. C.B. J. B. Mala vitbiopica Ger. Park. ulis $us eft fingulari Solanum pomiferum di&um, craffitudine digitali, re&o, cubitum alto aut ma: jori, miniis patulo feu ramofo, glabro lxté virenti, medullá albicante pleno, fpinis fübinde dona- to, in ramos plures divifo. Pos Melanzanz foliis paria, finuata, atro-virentia, undique glabra, fpinisfortuitis, avería parte cofte mediz innatis, horrentia. Flores Solani vulgaris albi, cono lu- teo. Poma Íequuntur rotunda, torulis canaliculata five ftriara, dura, quàm Pomi amoris vulgaris minora, per maturitatem rubra, pulp intusacidà, non adeó molli & humida quàm illius: Sezive parva, compreffa, pallidé lutea, Pomi amoris fimilia. Ex JEthiopia in Hifpaniam pro invecta exiftimatur DeZ. inde ad.nos venit. Parkinfonus Solanum pomiferum herbariorum Lo£. à Malis Ethiopicis dictis diftinétum conten- dit, quàd fcilicet nullas neque in caulibus, neque in. foliis fpinas habet. Nos cum Bauhino utro- que Solanum illud Mali JEthiopici fynonymum facimus. 6. Solanum pomiferum fru&iu oblongo C.W. Sol. pom. fructu. rotundo J. B. ubi tamen mendum typo- graphicum (ubefe [ufpicor, c fr. oblongo fcribesdum. — Mala in[ana Syriaca Park, Mala i[ana Ger. 9pau3Lpples, y.B. | Fibrofas parüm alté defigit raices ( inquit J. Bauhinus ) Cas/ers plerunque erigit fingularem, do- drantalem aut pedalem, teretem, rubentem, lanugine quadam, quz facilé detergi poteft, obfitum, craffitudine digitali, ab imo ftatim ramofüm, ramulis creberrimis nullo ordine pofitis, € foliorum alisexeuntibus. Polis perampla fünt, palmari fcilicet aut. fefquipalmaria, palmum feré lata, quer: cinorum quodammodo figura & circumícriptione, per ambitum finuata, non tamen crenata aut dentata, pediculis palmaribus craífiffimis aur 'Tum caulis, tum vene majores foliorum ru- bent: Folia ipfa faturaté virent, pulvifculo quodam feu lanugine velut farina albicante afperfa : co- flx feu nervo foli medio fpinz nonnunquam innaícuntur. Ex adverfo fohorum exeunt fferes, nunc finguli, nunc bini terníve in eodem fürculo, e calice fpinulis rubentibus horrido, in quin- que acuta. fegmenta divifo, monopetali quidem verüm in quinque aut fex lacinias ftelle in modum expanfi, ampli, finuofi, purpurei aut albicantes: quibus fuccedunt poma ovi vel cucumeris, circi- ter magnitudine, ex rotundo füblonga, colore purpureo virefcentéve, lzvicortice, füccofà albican- téque intus pulpá, in qua copiofa femisa, albicantia, compreffa, Piperis filiquaftri zemula. Belingela Lufitanis, Zonza Angolenfibus, Macumba Congenfibus Marggr. ab hac planta non di- veríam fpecie effe cum. Marggravio fentimus; quantumvis Jo. de Laet Marggravium in hoc dece- ptum putet, falfus ipfe. Affnia cüm effent Mandragoris hzc poma, quidam Recentiorum füfpicati funt marem Theo- phrafti Mandragoram effe, eóque cfu lethalia rati, mala infana vocárunt ; cüm tamen nullos ex- citent furores, verüm in acetands & bellaris iis utantur [tali & Hifpani. Saporem habent Citrit, AMarggr. Mmm * 4. Solanum Locus. Varietas. Hisronr:a PruraNTARUM. * 4. Solanum pomiferum fru&u incurvo C. B. J. B. De hoc Rauwolfius, Halepi reperiuntur tria genera Melantzanorum, Arabibus etiam Melonge- na Gb Bedengiam dicta, cinerea, lutea & rubella, longitudine & curvitate eadem, longis Cucurbitis fimilia. An precedente fpecie differat nécne nos latet. * 8. Solanum pomiferum fructu [Pinofo . B. *$f. B. Rauwol&o pome longa funt & rotunda, majora, colore nigra, levia, ita lucida ut fplendeant. Melanzana nigra Lugdunenfi Hift. infcribitur, fructus longus, altus, aliàs rotundus, colore nunc atro, nunc fübnigro, cortice lxvi & procul intuenti fplendido. " 9. Pemum de Hiericbo, Melongenzs congener J. B. — Solanum fpimfum fru&lu rotundo. C... pi- no[um frutiu votundo, [Fue Pomum Hiericbonticum Imperato Park. Imper. $5 producit candicantia, fimillima foliis Melangianz Italis di&z, fed paulló minora, Caw- les & foliorum coftz fpinofz funt: flores coerule1 1nftar florum Bugloffi : Frazs rotundi pomi in- ftar, quorum. color antequam matureícant viridis, maturorum flavus, fapore infipido & aliquan- tum odorato. Huic eandem aliquando exiftimavi plantam illam, quam olim apud Jo.'Tradefcantium vidi Lam- bethz in horto enutritam, nomine P/antz fpinofiffimee Virginiane Boragin:s flore, quámque Morifonus nofter in Pralud. Botan. breviter defcribit fub atulo Solagi, folis & caule [Dincfis, cujus tamen fructum fe nunquam vidiffe fatetur. Verüm à Paulo Boccone oculato tefte edoctus Solanum ifl boc ditum folis & caule [pimofis capfa- las feminales atque.etiam. fru&üm Capparis formá obtinere, fententiam muto, ídque non tantüm à Solano defcripto feu. Pomo de Hierico diverfum arbitror, fed & an omnino ad hoc genus perti- neat dubio. Donectamen mihi certis conftiterit ubi difponi debeat, locum quem ei affignárunt Botanici recentiores tueatur. Defcrptionem autem ejus Bocconianam, quoniam plenior eft & accuratior, hic fubjtciam. 10, Solanum [pino[um Indicum Borraginzs flore. 1co. Roberti. Hort. Pari. Sol, foliis & canle fpinofis Morif. prac. Solam. [pimofum, maxime tomentofum Bocc.— "furepeba. Brafilienfibus Marg- grav. Boct. ; ' Radix ejus long? latéque fub terra reptat. | Cauliculos promit pedales, fubinde fefquipedales, aculeis mordacibus feu pungentibus frequenter armatos. — Fv/ja per nervorum longitudinem inferné & fü- perné paribus fpinis infefta, in margine leviter finuata, utráque parte pingui tomento obfeffa. Flores Boraginis facie. —Caplüle feminales atque fru&us ( ut Florentiz vidimus) Capparis formá. E Virginia in. Angliam intulit Jo. Tradeícantius : eandémque ibi nuperrimé obfervavit D. Ba- nifter. ; zr ER hanc fic defcribit, Planta eft frutefcens, qux in quatuor, quinque aut fex pedum alatudinem affurgit, caule lignofo, eóque ut & ramis albá lanugine vefüitis, necnon raris hinc & inde fpinis. , Folia fuo quodlibet pediculo rotundo, craffo & hirfiüto infident, fpithamz longitudi- ne, inferna parte lanuginofa inftar foliorum Jacobzz, fuperna viridia, funtque praterea laciniata & quafi é feptem triangulis compofita. In fummitate ramulorum fert flofculos, umbellatim quafi congeftos, lactei coloris cum pauco ceruleo mixti, qui exacté quinquangularem ftellam reprzfen- tant, conftántque unico folio in tot triangula effigiato & quafi divifo: in medio autem quinque fta- minula ftant erecta. Pifo florem Boragini fimillimum ei attribuit fed odoratiorem. Nuperrimé inter plantas in horto Medico Leydenfi à Viro eruditiff. D. Tof. Palmero M. D. Lon- dinenli, demonftrante D. Hermanno, obfervatas & annotatas invenio triplicem hujus fpeciem; unam fpinis xoiolaceis, fruttu croceo 5. alteram fpinis flae|centibus y tertiam, quam vocat Africanam perennem flo. Boraginis, fructu croceo. Defcriptio Marggraviana, & nomina huic plantz impofita in horto Leydenfi Solani fpeciem ar- guunt. * II. Solani [peciesex. Apennino quibu[Zam Y. B. — Solanum peregrinum frutlu rotundo C. B. Ma- la injana: Europaea. Park. Lugd. Herba rara eft, & foliorum & fructüs figurà infignis: folis quidem oblongis, per ambitum finuo- fis venofis, ternis feré fimulex intervallis per caulem prodeuntibus teretem, digiti craffitudine, fere ET ; fracin autem 1n caulium veruce rotundo exiguo Malo fimili, Pruni magnitudine, femine pleno. In Lib. XIII. | "De Herbis «Bacoaiferis. In Apennini fylvis umbrofis & denfis reperiri retulit Dalechampius.. , Planta hec nobis hactenus incognita eft: invenio eam in Catalogo horti Regii Parifienfis. * 12. Solani fpecies Foclai Focku ida "Favanenfibus Bonti. Bont. Quantum ex foliis, floribus, fru&u denique hujus plantz conjicere licet, certo. certius eft hanc fpeciem Solani effe, nifi quód fru&us longé grandiores fint quàm Solani noftri, utpote qui cubiti longitudinem quandoque excedant, corticéque tam levi, ut fpeculi modo humanam effigiem re- mittere poffit. Folüs quoque hirfütioribus eft, & quafi lanam füperinductam gerentibus. Craffi- tudine brachium humanum facilé zquant [ fru&us ]. Pleni intus fünt fetninibus minutis, quales etiam in baccis Solani vulgaris inveniuntur. Fructus porro in his regionibus non folüm funt edu- les, verüm etiam delicatiflimi faporis, fi coquantur cum vino & pipere eundémque guftum obti- nent quem Cinarz bafis. Boni fint nutrimenti, tum diureticam. vim obtinent, ideóque calculo veficx & renum affe&ibus admodum utiles funt. Hujus eft & alia fpecies fylveftris, fru&u plané fpherico & ubi maturuit flavo, cum domefticus purpureo fit, vel grandinis inftar albo, fapore amaro, nt nonnifi ab. A pris & Rhinocerotibus devo- € on hujus planta caulis plané fpinofüs eft, unde imprudenter noníecusac Rubus attingi non debet. 13. Solanum pomiferum. fru&lu rotundo. friato solli C. B. — Mala. aurea odore fetido, quibu[dam Lycoperficon Y. B. — Pom amoris majus frutia rubro Park. parad. Poma amoris Ger. 2Uppies of lobe. Caules ei infirmi, longiffimi, intus concavi, pilis longiufculis hirfuti, humi procumbentes, ab ex- ortu mox. ramofi, ramis multis ipfam etiam caulem longitudine zquantibus, & in plures adhuc ra- muículos divifis. Fols à tribus feré pinnarum feu loborum circa margines dentatorum conjugat- -onibus ad mediam coftam adnexis, cum impari majore in extremo compofita, interpofitis etiam aliquot minoribus lobulis Agrimoniz foliorum quadantenus mula, nifi quod pinnz feu lobi acuti- ores funt, ant prorfus glabri, aut pauciffimis pilis coftis averfis innafcentibus hirfüti, pallidius viri- des. Flofculi in fürculis non ex alis foliorum, fed fpatio inter duo folia medio feré oriuntur, ut in vulgari Solano, decem aut duodecim fimul, pediculis privatis uncialibus aut majoribus, quorum finguli nodum feu geniculum habent prope florem, ubi genuinus fruétüs pediculus incipit. — Flores flavi funt, monopetali quidem, verüm in quinque fegmenta eatenus divifi ut pentapetali videantur ; umbone in medio flavo, é quinque ftaminum apicibus arcté cohxrentibus compofito. — Figura flo- ris Solani vulgaris, nec eo major, ca/ix pariter quinquepartitus, hirfutus, uti funt & florum pe- diculi. Floribus fuccedunt fr&&as Cerafis majores, aliàs figurá non multüm diffimiles, per matu- ritatem é croceo rübefcentes, carne feu pulpa humidá efculentá, femina plura flavicantia, vinaceo- rum feré figurà contiaentes. Speties leeft, In hortis noftris (ata, quamvis feriüs germinat, luxuriat admodum, poft mediam zítatem flo- Tezpus. 1 ,«q ei 2 rens & Autumno fru&um perficiens: füperveniente hyeme primis ftatim. pruinis corumpitur. Aliam fpeciem proponit D. Morifonus in Prelud. Ber. titulo Pomi amoris fru&u molli, ftriato, aureo, quz folis fru&üs ftris à precedente diftinguitur. Succus herbx valdé opportunus eft incipienti epiphorz fluxionibüfque oculorum fervidis, glauco- ma facturis, fi per initia admoveatur. Non enim modó irruentis humoris impetum fiftit, fed etiam calorem moderatur fepiüs periculo à recentioribus facto. Quinetiam Eryfipelatis ignibüfque fa- cris vehementer oblu&atur. Italis nonnullis efitantur poma. cum pipere, fale & oleo preparata, non fecus atque Cucumeres; Sed eduntur & coca; neício quo commodo: Nam teter quam halat tota planta fpiritus, ea parüm tutó in cibos venire fatis prodit. Succo aqueo abundant nobis guftantibus parum grato, & certc ali- mentam quod corpori przftant perexiguum eft & vitiofum. : Inoleo co&a ad fcabiem funt efficacia. Eadem arte Chymica oleum fübminiftrant ad ambufta percommodum. 7. B. 14. Solanum tuberofum e[culentum C.B.. Battata Virginiana Ger. Park. parad. — Zdracbidua. Tbe: ophrafi fori, Papas Peruamorum Clu — Papas Americamems J. B. 8Divgimia 39ot&v tots, Caulis bicubitalis ac tricub. ac etiam altior, [ quinq, aut fex interdum cubitos longus C/7/. ] pollicari craffitudine, fücculentus, fubrotundus, ftriatus, fubhirfutus, viridis, crebris punctis rubentibus maculo- fus, inanis, ramofüs [ ramis longis infrmis, in terram nifi adminiculis fuftinentur. procumbenti- bus, ] inzqualis propter eas quas habet inde ufque à foliorum pediculis adnatas membranaceas. alas; atropurpureas, nonnunquam crnípas. Fo/is Sigiipalmqaria ex tribus foliorum conjugationibus com- ponuntur [interdum quatuor aut pluribus | quibus impar unum, reliquis majus fere, alam claudit. Sunt autem fingularia folia fubhirfuta, ortu quidem inzquali, non adeó tamen quin alam quoquo modo deforment, altero tanto longiora quàm latiora, atrovirentia & fplendentia fuperné, inferne abeft&c fplendor & viroris intentio : conjugationes fingulas intercedunt alia foliola rotundata, Len- ti aut Lupino feré paria, ortu & pofitu perinde inzquali.. [| Quz primo naícuntür folia Barbarex fimilia 3 ex atro purpurafcentia, villofa, cateris pallide virentibus, abfque pediculis palmum 1^ eis. C, B. . Mmm Varietasi Vires. 676 | Hisrogra PrawTARUM. Rami in plures pediculos abeunt, craffos, angulofos, pedales, atque hi rurfum 1n alios numero- fos hirfutos, geniculo uno donatos, unde cum parte reliqua pediculi cadunt facilé vel fua fponte flores, quorum finguli ex calyce viridante quinquepartito, floribus Malva fylveftris procerioriss ma- gnitudine pares [uncialis amplitudinis aut majoris Cl»; ] Malorum infanorum formá C..B. Nicoti- anzPark. Nobis Solami halicacabi vulg. fingulari folio conftantes, cum quinque apicibus obtufis in ambitu, exteriüs ex purpura candicantes, interiis purpurafcentes, vel ex coeruleo purpurafcen- tes [ interdum albefcunt ] Caterum à ftylo viridante quem circumftant quinque fibre crocezin um- . bonem coeuntes ad unumquemque apicem excurrit radius virefcens. Florum in eodem pediculo numerus decem aut duodecim, aut etiam major, quorum alii claufi, pauciores aperti: odor florum tiliz.. Saccedunt poma floribus numero paria, caftanez circiter magnitudine, fed formá orbicula- tá, immatura atrovirentia, matura atro-rubentia, rarius alba & ftriata, humida & albicante pulpá plená, qua feminibus multis parvis, plenis, fubrotundis, Solanorum fimilibus referta eft. Radix tuberofa eft, aliquando pugni magnitudine, aliquando oblonga, aliquando minima [ pal- mari longitudine & fefquipalmari ac etiam. multo minor 7.8. ] inzqualis, quibufdam veftigits do- nata, unde germina anno fequente emerfüra fünt, cute fufca aut atro-rübente tecta, medullá five carne firmá & albá, & quandoque tuber ex quo planta nafcitur cüm eruitur 1nane & flaccidum re- peritur. Ad caulis exortum radices complures, fibrofe, oblongz, albicantes, per terram. fparíe quandoque in profündum defcendentes, quibus alie tuberofz radices adnafcuntur, ità uc plantam hyemem versüs erutam ultra quadraginta [ quinquaginta C/»f. ] tubera diverfe magnitudinis nota- verimus, quas plerique eruunt ne per hyemem putrefcant, & ficco loco, calidiore tamen, ali in vafe terrá ficcá pleno reponunt, ut verno tempore ruríus terrz commattant. Tempus Floret ( 1nquit C. Bauhinus ) apud nos menfe Junio, & fepe 1n Autumnum ufque, & primis prui- &Locu. —— nisoffenditur. E Virginia primüm in Angliam, inde in Galliam aliáfque regiones delata eft, Hujus radices in Virginia Opesasck dicuntur. "Ufus vadicum- — Indi, Acoftá referente, radicibus panis loco utuntur, quem Chzzso vocant : quin & aliud eduli- um, eodem Chwzmo nomine nuncupatum, admodum diu durans, ex ejufmodi radicibus Sole ficcatis ínque partes diffe&tis conficiunt : Sed & viridem vel coctam, vel aflatam manducant, Noftrates ( inquit C. Bauhinus ) aliquando "Tuberum modo fub cineribus affant, & cuticulá ablatá cum Pipere comedunt, ad Venerem excitandam, femen augendum. Alii & tabidis utiles volunt, cüm bonum alimentum przbeant. Non minüs quàm Paftinace & Caftanez alunt, & flatulentz funt, — Rela- tum mihi nunc apud Burgundos harum radicum ufüm interdictum, perfuafis earum. efüm lepram caufare. Hactenus C.2. qui & Burgundos rámus reclinatis terráque te&ishanc plantam propa- gare fcribit. Nos in Anglia radices hafce eifdem modis prazparamus quibus Battatas Hifpanicas. Ebrodunentis hiftoriz Autores Cafparum Bauhinum immeritó carpunt, quód Plantam hanc So- lanis annumeraverit, qui fané ( quicquid illi ogganiunt) non contemnendis, imo validiffimis ratio- nibus permotus idfecit. Solanum (inquit ) appellavimus propter formam aliquam foliorum cum malis aureis, florum cum Malis infanis; fructuum | cum baccis Solani vulgaris; feminum cut Sola- nis pene omnibus; denique propter totius plantz odorem, quem cum Solanis communem habet Nec enim à viribus, fed à fimilitudine & convenientia in partibus prscipuis note generum Chara- &erifticze defümendz funt. Batata recens contufa, affufi pauculá aquá, atque macerata, fermentando fit potus, quo Indige- nz utuntur, imó fübinde abutuntur ad inebriandum. — Hic potus nominatur AMobby & eri; Car. XXII. De Capfíco fcu Pipere Iudico, quod Solani [pecies videtur, aut ad Solanum accedere. Aduv Acuario à se mordeo, quód femen comeftum mordeat, imó adurat. Siliquaftrum Plinii effe vel indé conftat (1nquit J. Bauhinus) quód Plinius Caftore Siliquaftrum demon- ftret caule rubro & longo, deníis geniculis, foliis Lauri: femine albo tenui, guftu Piper: & alio inloco, Panax Piperis: faporem reddit, & magis etiam Siliquaftrum, ob 1d Piperitidis nomine ac- cepto. Plantam hanc ad Solanigenus referendam. putamus ob folia & flores fimiles, quamvis fru- étus non fatis refpondeat, nec tamen multum abludit, membranz enim interne quibus femina ad- nafcuntur humidz fünt, & callofz, adeóque fru&tus de bacca participat. Differentia in foliorum latitudine velanguftia : in fru&üis colore & forma ; colore qui in initio aliis viridis, alis niger, in maturitate aut ruber aut croceus, flavus, vel rarius albus: Figurá aliis longá, eáque vel craffa, vel gracili, vel incurvati; alisbrevis, eique latá cordatá, vel rotundá Ce- raíi formá, vel angulofi: & vel erecta, vel dependente : denique & caulepilofo. C. B. Piper Indicum vuleatiflimum C. B. Piper Indicum. [rue Calecuticum frve Piper Siliqua[trum J. B. Pe ii majus vulgatis oblongzs filiquis Park. — Capftcum longioribus filiquis Ger. duinnp tpper, T. B. Caulem profert fingularem, pedalem aut cubitalem, [ in calidioribus regionibus fefquicubitalem aut bicubitalem ] angulofüm [ teretem Park.] hirfutum, folidum, catera. virentem faturatiüs, eá duntaxat parte quá folia oriuntur rubentem : exeunt autem folia é dimidiatis geniculis, Perficariz latiora, acuminata, atrovirentia; aut ex viridi in flavum vergentia, craffiufcula, glabra, dd fe- cundum Lib. XIII. «pe Herlis D accif eris. cua em o4 oon CERT C JH PSERCC OPE ERR cundüm longitudinem decurrente, à quo ad margines oblique venz divaricantur, pediculo unciam unamaut duas longo appeníà, circa margines equalia. Ex horum: alis ramuli. propagantur, foliis confimilibus ornati. Flores veró tum 6 foliorum alis, tum ad ramorum divaricationes, pediculo lon- iori, canaliculato, faturata rubedine tin&o, deorfum contorto infident exalbidi, Solani vulgaris Bonbus majores, aliàs iis perfimiles, naturaliter pentapetali, aliquando tamen ob. culturam. aut Íoli ubertatem luxuriante natura hexapetali, petalis acuminatis, ftelle in modum expanfi, me- dium occupantibus violaceis apicibus [ flavis Par&. ] totum autem florem fübtus ample&ente calyculo viridi in mucrones aliquot acaminato. S;/iqu4 fuccedunt nunc longz, corniculorum inftar haben- tes, vel re&z, velincurve ; nunc breves & contractx, per maturitatem punicantes, vel atro-ru- bentes, nitide : femem copiofiffimum continentes, compreffum, rotundum, fulvum [ ex albo flavi- cans] Radix brevis, nec caule craflior, numerofiffimas à lateribus fibras. circumquaque fpargens. Nulla eft pars plantz qui acrimonià non fit przdita, fed prater reliquas indomitus eft feminum. & filiquarum fervor urentiffimus. t Frater Gregorius de Regio Capucinus apud Clufium in cwr. pofl. hujus plantz varietates fen fpe-. cies in tres claffesredegit. Primá continentur quatuor genera, fru&um furrectum & furfum fpe- &antem gerentia. Alterá quatuor etiam genera habet, fed fructu rotundo & ad terram inclina- * praedita. 'Tertià quatuor genera defcribuntur oblongas & deorfum propendentes filiquas ha- entia. ; ParMAa Crassrs sku Divisio. 1. (Piper rotundum majus furre£tum. - fcens rubicundus, plehá maturitate ruber ut coralium expolitum. Hoc genus C. Bauhino Piper Indicum filiquis farrectis rotundis dicitur, cujus. quatuor facit differentias, nimirum 1. Rotandum maximum obtufüm. 2. Rotundum minus parüm acuminatum; 3. Cordatum ma- jus 4. Cordatum minus angulofum. t a xe huic rotundus mali Apianiinftar, fürrectus 8 coelum fpectans, initio viridis, mature- 2. Piper oblongum eretium majus pyramidale, Fru&us hujus corniculi fimilis eft, tres aut amplius digitos tranfverfos longus, mucrone furre&o & celum fpetante, initio viridis deinderuber. Hanc C. Bauhinus Piperis Indici filiquis furretis & oblongis primam differentiam facit. 3. Piper ere&bum minus pyramidale. Caulis huic humilior & folia minora quàm congeneribus : fru&us dimidia parte minor quàm pra Eu nec adeó mucronatus. Hzc Piperis Ind. filiquis furrectis & oblongis C. B. fecunda eft dif- erentia. 4. Piper oblongum exiguum erectum pyramidale. Hujus filique unciales erant aut pauló majores. Folia illi Lauri odorati vulg. caule conítat re&o, binos aut tres cubitos alto & in plures ramos divifo, Fructus primó virefcunt, dum maturantur ni- redinem contrahunt, maturi rubent ut ali. His addit C. Bauhinus aliam adhuc differentiam fliqui bifurcatá ex Eyftet. horto. ArTrTERA Crassis. 1. Piper cordatum. p?s majoris Ocymi hortenfis folus. fimilia ; caulis circiter fefquicubitalis : fru&us é pediculo annuli modo nunc magis, nunc minüscontorto propendens, cordis formá & ad terram con- ver(us. 2. Piper cum [iliqua olivari. — 4n Quauhchilli feu Chilli montanum Yr. Hernand ? Folia Solanihortenfis: caulis bicubitalis ; fructus olive formá propendens & terram fpe&tans. 3. Piper cum filiqua rotunda Cera[orum modo. Folia Circzz : caulis bicubitalis; fructus Cerafi fylveftris prorfus fimilis. Mmm 4 4. Piper 679 Hiscronra PraANTARUM. 4- Piper cum filiqua. lata ac vugo[a, Fru&um gerit inftar vefice rugofz, aliquantulum latum ac longum, nec ullam cordis formam re- fert, Non eft ingrati odoris, fed Iridis fylveft. minorts five Armeniaci. mali odorem refert. TERTIA Crassis 1. Piper oblongum recurvis filiquis, Aulis fefguicubitalis : filique $5. digitos tranfverfos longz, contorte interdum, : - P308. eáque non val- dé craffe, cufpide mucronata inftar cornu hinnuli. 2. Piper longum mimus filiquis vecurvui. Folia quàm pracedentis minora ; caulis cubitalis aut altior : filique dimidiam fuperioris filiquarum longitudinem & craffitiem zquantes, mucrone etiam acuminato inftar cornu. 3- Piper bifurcat filiqud. A praecedentibus hoc folo differt, quód filiquas gerat non. adeó mucronatas, fed zqualis fere eraffitudinis, extremá tamen parte aliquantulum anguftiore, & nervo praditá, quz illam velut bi- 'furcatam efficit. 4. Piper filiqud flaud. Hujus filiqua quamvis brevior fit & magna ex parte in mucronem definat, ut Aurantia mala probé matura ; aliàs vulgari fimilis eft, ut & ipfà planta. | Alias praeter has Capfici fpecies feu varietates przcipué ex horto Eyft. proponit C. Bauhinus, ni- mirum, colore aureo prorfüs I. Piper Indicum fru&lu dependente. Pomi amoris formd, Cui folia Solani vulg. fra&us. rotundi, fülcis aliquot diftin&i pendent, rubore coralli. 2. Piper Indicum fru&iu aculeato. Duplex eft, ihquit, majus & minus, illud rotundum, hoc orbiculatum, utrumque rubet & in in- noxium quafi aculeum abit. 3. Piper Ind. flliquis furretiis, ceraft form. Caf. Piper Brafilianum. Clufi in notis ad Monardem cubitalibus ramis, virentibus, quàm in vulgari grácilioribus: foliis hortenfis Solani feré, aliquantulum anguftioribus, flore etiam di&tiSolani in longis pediculis, fürre&o : fru&u minimo, initio viridi, deinde nigricante candem rubro, conti- nente multa femina latiufcula & plana, tam fervidi guftüs ut fauces aliquot dies incendat gufta- tum. 4« Piper Indicum caule pilofo, flore majore. Marggravius quatuor recenfet fpeciesin Brafilia obfervatas. ; Prima vocatur Lufxanis Pimenta Malaguetta ( quam de Angola primüm veniffe dicunt ) Brafili- enfibus Qwiyaqui, in arbufcule formam & tres aut quatuor pedum altitudinem affürgens, caule li- gnofo, folus 1n ramulis binis oppofitis. — Flores tres vel quatuor fimul ad exortum foliorum exeunt. Frutlus cylindrico-pyramidalis, majoris chord Violz craífitie, cateris fpeciebus acrior multó. Secunda, Quiya-cumeri Bralilienfibus : à precedente differt foliis pauló majoribus & folitarié pofi- tis ; fruéiu majore & craffiore & magis faturaté rubente. "Tertia, Brafilienfibus .2uiya-zpua, magnitudine eft fru&üs Cerafi noftratis acidi, coloris rubri. Hujus alia fpecies habetur fructu dimidio minore, dilutiüs rubro, vel etiam flavefcente. Quarta, Brafilienfibus uiya-uca folis eft quàm fecunda anguftioribus & longioribus, fru&u tres dig. longo, cylindraceo, acuminato, cüm maturuit rubro. — Alia invenitur ejus fpecies cujus fructus fe deoríum 1ncurvare folet inftar unci. Francifcus Hernandez in. Hiftoria fua. plantarum Mexicanarum multas Piperis Indici fpecies pro- ponit & defcribit. I. Quanub- Lib. XIII De Heli Bacfein ^ y 1. Quanb-chilli Mexicanis dictum, omnium minimum, fructu Olealiri baccas forma à Imagni- tudine imitante, cxteris omnibus acriore & urentiore. | 4. Chiltecpin à culicibus, quos fructus ejus colore & parvitate videtur imitari. Hujus tres differen- tix funt, natali folüm loco & tempore quo leguntur diftin&tas: vide fi placet Autorem, p. 136. 3. Zenalcbilli dictum à fole : 1rriguis enim locis ceffantibus jam imbribus, 1. e. Augufto & Septem- bri folet feri. "A gu 4. Di&tum Chicbozili, à colore quo tingit croceo quz eo parantur. condimenta : fex, feptémve dig longum eft, mediocriter tenue, interdum ex albo rubefcens, interdum veró inclinans. in paí- eum. s. Teinquabuyo i.e. montanum, gracile eft & quinque dig: longum; colore coralli. | 6. Tefo-chilli vocatum à mollitudine, longum eft, amplum, particeps dulcedinis, rubri coloris atq, adeó mitis acrimonie, utcum 77ao/ feu placentis ex tratice Idco paratis mandi confüefcat. Fumo exiccatum hoc genus in annuos ufüs reponitur. 4. Milcbilli di&um haud. minus precedenti, fed in acutum tenuémque fenfim mucronem. defi- nens, tandem quoque rubefcens. Prater memoratas alias quoqué reperiri fpecies haud dubium : & forté earum numerus. incertus ' eft, novis quotidie ex femine fübnafcentibus: ut in aliis Plantarum generibus : Nihil tameri affirmo, quoniam nondum periculum feci; Cüm tamen omnium folia Solano fimilia & pxne paria fint, aut media inter Solani & Lauri folia ; & flores pentapetali, candidi, Solani; é quibus filiquz oriuntur, primó virides, mox majori ex partein rubrum, & demum in paffeum colorem inclinantes, refertz parvo femine, exili, candicante cómpreffo atque in orbem efformato, acris guftüs atque urentis nature ; totáque feré differentia 1n fructuum forma aliifque accidenabus confiftat, verifimile no- bis videtur non differre fpecie qux pro diverfis à Botanücis proponuntar generibus. Eft ( inquit Fr. Gregorius Reg.) Piper hoc Americanum tantá acrimoniá preditum ut exulcerét Vires 62 & puftulas excitet ubicunque applicatur, neque folüm id preftat, fed etiam filiquas tantummodo U/v.. aperiendo & femen eximendo adeó acris exhalat vapor, ut per nares penetratis cerebrum fübeat, & ex eo eliciat tantam eàmque lentam & vifcidam materiam, ut admiratione dignum fit, quin & guttur ingrediens tuffim excitat, & adeó vehementem vomitum ut omnia vifcera rejici debere. videantur ; filiquas praterea & internas partes confringendo fternutamenta valdé excitat, & manibus confra- étas tractando tantam in iis inflammationem parit, ut aliquot horarum fpatio aduri videantur, re- mediámque petendum fit ab aquz frigidz aut vinilotione. Hzec omnia fum expertus, inquit, dum femen éfiliquis eximebam. — Quinimo in ignem 1njecte. filiquz gravem & tetrum excitant odorem qui naufeam & faftidium adftantbus provocat. Iw fi filique particula. prumis injiciatur intra triclini- um aliád«ve conclarue, fumms naribus exceptus omnibus: quotquot. im. eo ad[umt cerebri membranas vellicando immania. & continua fLermaamenta mouet, que mon ce]Jant donec «uel. fumus diffletur aere. externo admi[fo, vel paulatim evanuerit, fuligine [cilicet pracipitata, ut [epius experti [umus. Brafilienfes hec pem ut vocant Lufitant, conterunt cum fale, &: mixturam illam. vocant Iz- quitayu, eámque ufürpant ad cibos inter manducandum, ut nos Salem. Eandem quoque miícent cum farina & pifcibus coctis exemptis fpinis, ac mixturam illam appellant Pire-44;;z, quam ufür- pantiter facientes. Bene fapit & durat ad aliquot dies. Modum preparandi hujus filiquas ad ufum docet frater Gregorius. In umbra primo ficcant, de- inde cüm eisuti volunt, cum farina 1n vafe ad id apto lento igne exíiccant: Exiccatas & à farina ac pediculis fuis liberatas forcipe una cum feminibus füis minntiffimé incidunt, & ad fingulas fic in- cifarum uncias pollinis farinz libram addunt, & cum fermento panis inftar pinfünt, maffàm pro- bé fermentatam clibano coquunt, co&tam 1n taleas fcindunt, & denuo coquunt inftar bifco&ti, tan- dem minutiffimé terunt & per cribrum tranfmittunt. ^ Admirabilis, inquit, eft hic pulvis ad condiendum omne genus cibi: valenter. enim ventriculi & inteftinorum flatus difcutit, orexin excitat, cibis praefertim. humidis & flatuofis infperfus bonum faporem conciliat, atque etiam vino; concoctionem Juyat, urinam & menfes evocat , pituitofos H- mores undecunque, potiffimüm coxz adhzrefcentes articulis difcutit & evacuat. Ca». XXIII De Solano letbali frve Bella Donna. Pracedentibus Solanis non fpecie tatitüm fed & genere differre nobis videtür, quantum- vis nomen commune habeat. Flores habet campaniformes concavos, & tubulofos, reli- qua notz ex defcriptione peti poffunt. A. x. Solanum letbale Park. Ger. smelanocera[fos C. B. — Sol. smanicum multis [roe Bella Donna. Socablp 32inbt-ffabe, j.B. Totum pulvillum opacat perniciofa Solani Belle Dowma dictu luxuries: namque ex radice craífa tribus cubitis altiores caules erigit, pollice craffiores hirfutos, quiin tubercraflefcentes, in multos ra- mos indidem feré exortos brachiantur: folia Solani hortenfis formá, non finuata, & pluí(quam du- plo triplóque majora , utrinque pilofa, fuperné atrovirentia, inferné veró herbida. — Flores ftriati, ex foliorum alis concavi, Campanularum inftar, in quinque lacinias divifi, colore intus quidem lurido, 680 Locut. — KL oct Vires. Hisron:A PruaNTARUM. lurido, purpureóque, fundo luteo verficolore, extra veró tantillum ex herbido rubefcentes, fübhir- füti: occultant autem fibras quinas, ad exortum hirfutas, qualis & fundus eft, apicibus albidis : Sry- Ius veró productior extra floris oras promittitur capitulo viridante. Decedentibus floribus infident hirfüto quinquepartito calyci 2zccz nitidze Herba Paridis. Juxta parietes fepimentaque agrorum, ad vias publicas, locis ruderatis & parüm cultis reperitur ; Ízd raris im Anglia. Prope Cantabrigiam circa Fu/forz vicum copiofe provenit. * 4. Solanum. [ormniferum. alterum. Park. fomniferum. bacciferum C. B. Selani lehalis aliud genus Dod. Dod. Foliz; eft quàm pracedens anguftioribus, venofis, deorfum reclinatis : cau/e angulofo: foribus ob- longioribus calathi fpecie, marginibus crenatis é pediculo dependentibus, quibus füccedunt fingulz bacce nigrae, aut ex nigro purpurafcentes feminibus refertz, media fui parte calyci denticulato in- hzrentes — Radix grandis, ftrumofa & albicans. Matthiolus Solanum iftud agro ait exire Goritienfi, 1n monte Salvatino inter faxa. Solanum lethale dictum five Bella donna fomniferum eft & malignum. Note funt Hiftoriz de pueris ex efü baccarum ejus extinctis tum Wisbiai 1n. Anglia noftra, referente Gerardo, tum in par- tibus tranfmarinis, narrante . Fuchfio. Quin. & nupero perquam trifti experimento confirmata eft vis ejus lethifera. : du calidis inflammationibus fine periculo adbiberi poffunt ejus tum radices, tum etiam baccz & olia. Bella doma Venetis alií(que Italis dicitur, quia ex ejus fücco vel aqua deftillata fucum conficiunt mulieres, quo faciem oblinunt, & ex rubicunda pallidam efficiunt frigoris vehementá. Hujus herbazfoliarecentia mammis 1mpofita carum. durities & tumores etiam. cancrofos emolli- unt, & difcutiunt : ut Ízpius expertus eft generofus Vir, D. Percivallus Willughby. Quod à nemine ha&enus, quod fcimus, proditum publicz utilitatis caufá fine invidia. communicamus. Horum & ipfe non ita pridem effe&um vidi oppidó mirabilem. Nobilis Domina mihi nota ulcufculo cuidam pauló infra oculum, dextrámne an finiftrum oblitus füm, nec multüm refert, quod cancrofum effe füfpicabatur, folii recentis particulam impofuit; que noctis unius fpatio uve- am oculi tunicam. adeó relaxavit, ut omnem explicandi fefe & pupillam contrahendi facultatem ei adimeret: íiquidem pupilla clariffimo lumini obvería vehementer dilatata perftitit, focio & pari fuo plus quadruplo amplior ; donec amoto folio uvea mufculofam vim fuam & tonum paulatim re- cuperaret, Atque hoc ne quis cafurimputet, tribus diftinctis vicibus in fe ipfa experta eft eadem nobilis Domina, me quoque tunc temporis forté fortuna przfente & fpectante. An Solanum hoc efficiat frigiditate, an potius vi quadam narcotica, confiderandum. —Chirurgus qui Cancrum eradicaverat & ulcus fanaverat folu: particulam loco impofüit ad humores repellen- ese né eodem rurfus confluerent : verüm ob fymptoma przdictum eandem removere coactus üt. ; - Paftor quidam in Cherfonefo Cimbrica adversüs dyfenteriam morbum eó loci contumaciffi- mum & contagiofiffimum fummo cum fru&u & ERA decumbentibus propinavit vinum cui infu- Íxíünt baccz Solani Non folum enormem fluxum fiftunt & dolorem demulcent ; verüm mali- gnitatem 1n füdorem refolvunt. — Ephem. Germ. An. 13. Obferv.64. Si per baccas Solani íylveftris illius. furiofi, quod puto, intelligantur ( inquit Luc. Schrock Scholio in hanc obfervationem) quadrabit huc quod Conr. Gefnerus, Syrupum ex eis paratum pro magno arcano commendans, ad Achill. Gafferum | perfcripfit: Succum ex ejus fructibus expre[[Jumn, & ad Syrnpi confifentiam cum pauco Saccbaro decochum, ità efficacem elfe, ut uel ligulee aut Cochlearii parvi snen[ura. [omnum inferat, fluxiones fiffat, dolores tollat, dy[enteriam curet: gratus eff palato, (ed cavendum nà amplis detur s ego cum laude u[us fum. Utantur quibus videtur; ego ab ejus ufà abftinendum cenfeo, nifi in tutiorum medicamentorum extremá inopiá. Accidit, ni fallor, tempore Pontificis maximi Urbani ultimi, ut quidam de famulitio Cardinalis magni nominis ( ut mihi hic Auguítz retulit ejus hortulanus ) infunderet invino Malvatico herbam illam quam Be/laz: Donzam vocant, daturam aliàs, per noctem, ut ejus herbe effe&us difcerent ; infufum hoc propinarunt cuidam fratri mendicanti ex conventu S. Hieronymi qui Patavii Fratrum ignorantiz dicitur ; à primo breve delirium, cachinni, gefticulationes varie ; dein infania vera, poft ftupor mentis, qualis eft ebriorum vigilantium. | Cardinalis pro ebrio in carcere includit; deinde à medico qui rem fübolfecerat innocens pronuntiatur, qüi aceti cyatho propinato à dementia quam Bella Donna caufavit eum liberat. | :Hecbffetterus Decad. 7. Obferv. Obfervationem tranímifit eruditiffimus & amiciffimus Vir, D. Edv. Hulfc. C A P. Lib. XIII. De Herbis Bacciferis. 681 lnc e 9 cU LI I SR RR E ERE Car. XXIV. De Solano veficario frve balicacalo €&9 affinibus. Ujus nota fünt fructus in calycibus in veficas intumefcentibus occultati. 1, Solanum balicacabum vulgare. J. B. veficarium C. B. balicacabum Ger. bali f. kekengi vulgare Park. 3Dinter d'Berrp. owe reir err Radix geniculata füb terra reptat, fibras tenues obiter de fe fpargens. — Cauliculi pedales aut altio- res, tenues, teretes, fübrubentes &c fubhirfuti, medullà far&i, crebris geniculis intercepti; ad que folis bina. fimul ab eadem caulis parte, pediculis longis appeníà, ocymi feré figurá aut Solani hor- teníis, fed majora, obfcuriüis & fordidiüs virentia, per margines non crenata, brevi & vix confpi- cua lanugine hirfuta. E foliorum alis fingulis finguli exeunt. fores, pediculis femuncialibus aut un- cialibus tenuibus hirfutis fulti, ampli, albi, monopetali, in uinque lacinias divifi, apicibus concolo- rius. Delapío flore calix ejus in veficulam laxam intumefcit & extenditur, pentagonam, per ma- turitatem miniatam, fraZwm continens Cerafi parvi magnitudine & forma, colore miniato, pulpá — - humidá repletam ; in qua femina plurima parva, comprefla, alba; Baccz ob imbecillitatem. pedicu- lorum deorfum dependent. Nafcitur in parietinis, locis umbrofis aliquantulum humentibus, quandoque prop uliginofas Ícpes pocw & & circa agrorum margines: nos in fylvofis in infula Danubii juxta Viennam Auftriz o Íervavimus; Tempu, E. prope Romam in Ícrobibus. Maio, Junio & Julio flores apparent, füb Autumnum fructus ma- turefcunt. * 4. Solanum vwveficarium Indicum C.B. Solanum five Halicacabum Indicum ]. B. Halicacabum Indi- cum rectus Park. Camaru. Brafilienfibus Marggr. .B.Park. - 5 huic Solano cubitalis & bicubitalis, craffiufculus [firmus & erectus, angulofüs, nodofus Pr4.] in crebros ramos diductus, per quos f?/a Halicacabi vulgaris majora nonnihil, laciniata, atroviren- tia, venulis ex medio nervo obliquis inlacinias exporre&tis, pediculo duüm triümve unciarum. Fo res € ramorum divaricatione, foliorámq, finu prodeunt fingulatim, ex albido lutei utin vulgari, ejoC démque floribus fimiles, ex unico folio in quinque angulos exacuto, circa ungues quinque maculis atropurpureis notati, ffasimulzs purpurafcentibus, apicibus atropurpureis donatis, medium occupan- tibus. Pefice Halicacabo pares fequuntür, virentes quos acinus replet magnus, [adeó ut veficam in- terdum dirumpat, & in quatuor partes dehifcat; per maturitatem etiam virefcens, aliquando tamen pars Soli obvería ex obfcuro virore purpurafcit. Tota planta infipida eft, fuccum tamen mucilagi- nofüm ad geniculos exfudat, odore virofo Lycoperfici Par&.] In frigidioribus hifce regionibus annuatim radicitus perit, ad primum hyemis acceffum: an in ca- lidioribus, quarum indigena eft, perennet, me latet. 3: Halicacabum [rue Alkakengi Virginenfe Park. 3Dirginian aDinter-£terrp. 2. 47 fPecie dif- ferat. à praecedente. Park. Cauliculi huic infirmi & humi fufi, feu minüs erecti quàm vulgaris, majores tamen, quemadmodum & folia, circa margines dentata & laciniata, atrovirentia. — Flrres € geniculis exeunt fingulis finguli ut in vulgari, in umis magis ion: in fummis caulibus, quàm illius tanaillo minores, quinque petalis albi- cantibus, propé ungues linei circulari rubente notatis compofiti. | Succedit Zacca. utriculo. incluía [feuveficula tenur] quàm feré replet, minore quàm in vulgari fpatio vacuo reli&to; minor quàm Halicacabi vulgaris, per maturitatem non ut 1n illo rubra, fed viridis, femine parvo albente repleta. Radix füb terra fe diffundit, hyemes tamen noftras non fert. Coyetomat]. Yr. Hernandez feu veficaria Mexicana à precedentibus non videtur multüm differre. Folia illi Solani, altera parte finuo(à hirfuta & pinguia: cauJes przlongi, quadrati, purpurafcentes, & quaternis ftris totidémque infignes dorfis:: Frachas in veficis magnis & quinque angulorum conten- tus, glutinofus, orbicularis, & nucibus Ponticis par, refertus feine exili & longiufculo, paleis perfi- mili, initio amarus, càüm adoleverit dulcis atque edulis: Ra4ix magna & fürculofa, Coxtomatl. Fr. Hernandez przcedenti eadem videtur, judicent Lectores. Radicis cortex tufus & ex aqua devoratus duarum drachmarum pondere purgat interdum per fa- perna bilem & pituitam. D | | Solani halicacabi baccx nephriticz, diureticz ac lithontriptice infignes fünt. Earum vis non fo- làm praftantffima habetur ad renum vitia, ad ciendam urinam, fed ad ejus quoque acrimoniam retandendam. — Valet etiam fructus epotus ad expugnandum morbum Regium autore Diofcoride. Sumi antem poflunt vel vino infuíz, velin fero lactis aut Zythogalo decoctz, vel in pulverem redactz in quovis liquore. | Baccarum folliculi veficam inflatam referunt, unde ex fignatura feu nota impreffà colligunt eas veficz dicatas & fàlutares effe. | i Civis quidam Auguftanus morbo articulari graviffimé laborans, ita ut fepe per integrum femeftre decumberet, coepit cujufdam fuafu, fingulis Lune mutationibus, in ipfo illarum puncto octo fru&us Halicacabi comedere, vel contuíos ex vino bibere. Ita expelli fibi per urinam materiam mire foedam totámque Íe ab hoc morbo liberum affirmabat, — Alius ex confilio Ducis Ulrici Wirtembergici Eu j hngula Vires. 682 Vire: es 'O fut. Locus. ILoctis. Vires. IA 05uss , Hisroni1A PrANTARUM. fingula decendia femel Majorana vel Origano naribus indito extraxit magnam muci & pituitz Copi- am,necunquam ampliusfenfi Podagram. Ex Obfervationibus Jeremiz Martis (Obf.0.) D. Soazze. In calculo renum maximo profectu ufus fum non femel fru&ibus Alkekengi duodecim, bene denti- bus contritis interioribus granulis, & füperbibito bono hauftu Vini Juniperint. 14e ex eodem. Suflitus feu fumus ex fructu Halicacabi contufo, cum cera mixto facta indé pafta, in luminum fer- ream ignitam injecta fumum fuggerit, quo ore excepto catervatim vermes (€ dentibus) cum fputo copiofo rejecti, & crudeliffimi dolores fopiti obfervati fuerunt. — D. Hu/fe ex Ettmulleri praxi. 4. Halicacabum [en Alkekengi Indicum Bonti, forté idem cum fecundo. & Bont. Circa fluminum ripas copiose nafcitur cum floribus füis pulchré flavis, quibus minores paulo quàm Alkekengi vulgaris veficule füccedunt, quibus fru&us continetur. Indi & Chinenfes hanc plantam cum Mandragorz pomis, & Chilli feu Ricino Americano com- edunt. Succus viridis expreffus in ufu eft ad calidos renum. & veficz affe&us, tum in gonorrhoeis Venereis quz. hic eveniunt aceibiffimz remedium eft anodynum fummé. 5. Solanum «verticillatum J. B. [ommferum Park. Ger. femniferum verticillatum C. B. Plures ex eadem radice producit cau/es cubitales aut ampliores, fatis craffos, rectos, teretes, hirfu- tos in aliquot. ramos canditantes & See: divifos, quibus inhzrent numerofa folia, bina fem- per ex adverfo fita, Mali Cotonei foliis fimilia, [ J. Bauhino foliis Priapeiz proxima, fed minora] denía, mollia, lanuginofa, & guftu aliquantulum calida, pediculis unciá brevioribus hzrentia. E. quorum finu fferes caulem proxime verticillatim. oriuntur terni aut. quaterni, pallidi, longiufculi, quadrifariam divifi [ J. Bauhino Solani vulgaris pares, ex quinque foliis compofiti, apicibus aliquot 1n medio] quibus fuccedunt acizi, in molli lanugine pubefcentibus folliculis inclufi, maturitate vel rubri coloris, vel ex rubro crocei. Radix fübeft longa, craffa, dura, fufci coloris cortice donata. Spontaneam vidit Clufius in 1nferiore arce urbis 7aJaga vulgó di&z, loco petrofo & inter rude- ra, florentem & femine maturo przditam Februario : ibi vivacem & plures annos durare certum eft, nam füperiorum annorum, caules adhuc retinentem confpiciebat Clufius : in frigidioribus quotan- nis perit. Huic perfimile eft fi non idem, Solanum. fomniferum Antiquorum Alpin. exot. fomniferum Antiquorum verum | Park, Alpin. pori eft bicubitali & ampliore, ab una radice grandi, non multüm craffa, lignofa, albo cortice veftita, faeida & infipida tres aut quatuor, aut plures etiam. caz/es producens,rotundos, rectos, fra&u difficiles, albicantes, é quibus furculi alii exeunt, aliquando veró unus folummodo ftipes oritur ex ra- dice, quiin multos caules dividitur, qui longi funt, re&i, rotundi, albicantes, fv/iz veftiuntur non utrinque binisfimul, fed fingulis alternatim circum ramulos, à fuis peédiculis longis furfum pendenti- bás , Mali Cydonii folia magnitudine & figurá zmulantibus, in quibus & in ramulis uiniditá: quxdam refüdat, qux manu adhaeret, In cauliculis veró Juxta foliorum finus inter folia flores multi, parvi, rubri, Leucoit. figurá, racematim circa caulem congefti cernuntur, à quibus folliculj parvi ro- tundi, in acutum terminantes, quadantenus ftriati füccedunt, primó virides, & mox ad maturita- tem perducti, rubri apparentes, figurá plané imitantes Solani veficarii veficas, fed multó tamen mi- nores, intus habentes granum rotundum, fructui Halicacabi fimile, minus camen, & cüm maturue- rit rubri coloris evadit. In Cretz infülz locis maritimis nafcitur. : Hujus foliis contufis emplaftri modo ad. calidas inflammationes utuntur : atque illitis ex ipforum fucco fronte, temporibus, ac aliis corporis partibus, in quibus pulíus fentiuntur, vel iifdem contufis emplaftri modo impofitis ad fomnum familiariffimé utuntur, necnon ad exuftiones. 6. Alfine baccifera Ger. [candens baccifera, C. B. repens baccifera. Park. Cacubalum quibu[dam vel Alfie bacciferra. J.B. 2Oervp-oearing € 5ickisecp. Cl«f. J.B. Sarments veriüs quàm caulibus, ufque numerofis prxdita eft hzc planta, infirmis, géniculatis, flexibilibus, humanam altitudinem fuperantibus, [quz nervum tranfmittunt à quo cortex hiríatas facile Ítri&u cedit, crebris geniculis tuberofis'donata. 7. £.] Bina fingulis geniculis & internodiis adnafcuntur ex adverfofita, Alímnes vulgaris foliis figurá. & colore fimilia, longé tamen majora, & ad Helxines folia, foliorum amplitudinem accedentia, mollia. Flores ex turgidis Halicacabi utriculis vix tantillum foliorum, quz numero quinque, gs fex ] herbido pallore albefcunt, apices bifidos proferunt, peni- as latentibus ftaminibus fimul & £acce rudimento, acini Piperis aut. granorum Juniperi vulgaris magnitudine, quz initio viridis, per maturitatem nigra, graza continet exigua, nigra, nitentia, ro- tunda, comprefla. Radix candida, valdé fibrofa, longa & íarmentitia, que fingulis annis novos caules promit, aliis per hyemem marcidis & corruptis. Ín fepibus primó non longé à Francofurtoad Moenum, poftea in Italia quoque & Gallia Narbo- neníi obfervavimüs: Copiofam Clufius Salmanticenfi agro, umbrofis locis &c circa fepes, &c. Car TIU A f Lib. XIII. . De Herbis IBacciferis. Qr? XXVi De Afparago. Tfi 'Aeadezy9- vel 'AstdezyG- Galenus 32. Aliment. omnes propemodum teneros caules & tenera germina, feu ex oleribus & herbis, fu ex füffruticibus, (eu ex fraticibus arboribáfqus vocitet ; attamen peculiari gener plantz etiam tribuitur, qux fic dicta, quod cauliculos lios, qui prima germinatione é terra prodeunt, przcipuos habeat, C. P. Afparagi notz genericz funt folia cenuiffima & quafi capillacea, turiones craffi, efculenti. A. r; Affparagus Park. Satious Ger. bortenfis e pratenfis V. B. fativa C.B. 99ànureb. Spá: ragus n) &perage, corrupte S yparroltigrafg; Cord. Caules emittit primo vere teneros, longos, teretes, virides, glabros fine foliis, ab uno cefpite plures, qui paulatim in numerofos, tenues, lentos dividuntur ramos & virgas, & circa has fo/iela frequentia, unciz longitudine, individua, & capillorum aut fetarum modo tenuia. Tota itaque herba cum Fce- niculo aliquam in foliis fimilitudinem habet, & duüm cubitorum altitudinem petit — F/ozes Sole in Geminos tranfeunte circa ramulos copiofos, parvos & pallidos producit, & poft eos baccas Pifi quan- titate, rotundas rubentéfque, intus carne fua duo ant tria nigra & cornez Íoliditatis feziza clauden- tes. Radicibus nititur perennibus, numerofrs, ab uno traníverfo, & propter caulium veftigia afpero villofóque dorfo utrinque in obliquum defcendentibus, longis, teretibus, lentis, foris cineraceis, 1ntus autem candidis, quibus dulcis & glutinofus eft fapor: Colicu/ item teneri admodum füavem faporem habent, fic etiam ipfa femina. In pratisad Rhenum & Danubium fponte & copiosé provenit: nos in Anglia ad Promontorium di&um 77e Iyzzcard point in Cornubia invenimus. Afparagus fylveftris cenuiffimo folio C. B. vel 1pfo fatente folá tranfplantatione & culturá à fativo It. 2. Afpavagus paluftvis Ger. marints craffiore folio Park. maritimum crajfore folio C.B. marins . B. . B. Cluf. vie eft -— firmiore, in tortuofos ramos divaricato: Fuliz brevioribus, craflioribus, latiori- bus robuftioribus quàm in Afparago altili, ex coeruleo virentibus: Bacczs duplo Juniperinis majoribus, non adeà coralii inftar intensé rubentibus ut in illo, fed potiüs nigricandbus, femina quatuor aut quinque majufcula continentibus. ! Monfpeli: in paluftribus propé mare copiofüm obfervavimus. -P9. P Afparagum hunc paluftrem non poflüm animum mihi inducere ut credam à fativo feu altili fpecie diverfam effe : Siquidem folia craffiora latioráque habere & falíuginofo: amaro fapore predita, aliis lurimis plantis in maris vicinia naícentibus evenire folet, colorem. etiam. nonnihil mutare. — Sola fauhur magnitudo & color obítare videtur. In hortos transferatur, & fiat exprimentum, annon faciem mutabit. " Bc» il . D.Magnol Mfparagum maritimum à fàtivo feu fylveftri, quod pro eodem habet, non culturá tantum, fed & fpecie differre verifimile putat. Licet enim. (inquit) ambo circa 44 mortuas vulgo Aigues mortes oppidum in. iifdem feré locis oriantur, iftius tamen turiones dulces fünt, maritimi amari, fo- lia etiam ini ifto tenuiora funt, in maritimo crafliora. Locus, Locus. Afparagi turiones feu germina recentia, leviter decocta & butyro condita fapore delicato palato y;,,;, fe commendant, & in. cibis magni eftimantur verno tempore. Ventrem emolliunt unnámq, cient, fcetorem tamen mirum ei communicant, ut quivis in feiplo facile poteft experiri. MM Radix diuretica eft, lithontriptica & ex aperitivis quinque. — Ejus deco&tum epotum zgré meien- tibus, Regio morbo laborantibus, nephriticis & ifchiadicis opitulatur. 7.8. € Diofcoride. | Nota frequentiorem ufüm diureticorum quorumcunque veficam exulcerare, ideóque D. Bow/e traumatica diureticis admifcere folebat. | T Afparagum alvum folvere non credit. Cafp. Hofmannus, quia eft diureticum medicamentum. In pitutofis Venerem ftimulare poffe & feinen augere decernit idem, cüm in biliofis fubductá ma- terià contrarium faciant, 3. Afparagus petras ffve Corruda Ger. Afparagns folis acutis C.B. Corruda J. B. fyl'veftrzs folis acutis Park. 3. B. Cluf. Duris, contortis, angulofis virgultis, candidis & lignofis ad hominis alitudinem fruticat, 1n. fre- quentes ramulos ftriatos, alternatim feré divifos, circa quos quina aut Íena füliola ex uno puncto exe- unt veluti in Larice, duriora & breviora quàm Afparagi altilis, & Ípinarum quàm foliorum nomine digniora, quippe acriter pungentia. Flofculi parvi, pallidi, € fenis foliolis conftantes, fub alis 1nter folia enafcuntur, odore jucundo uti Viol Marix. Baece prima fronte Afparagi altilis baccis fimi- les, cinerez, ingrati faporis, & teredini obnoxiz, in quibus primüm occurrit pellicula alba, EIE. deinde rubra denía, tertio nigricans, poftremó fezez unicum vel duo alba, latefcentia, duriuícula. Ra- dices ab uno capite multz, cratlz inftar Afparagi altilis, fed breviores, naícuntur. Ín 694. HisrogniA PriaNTARUM. Locus. Locus. Locut, In Italia ad fepes & in dumetis frequens: Provenit quoque circa MEA in Linguadocia : NE 5 ^ nec minüs frequens in Caftella & regno Granatenfi. Floret uvà maturefcente, hoe eft Augufto; . femen O&obri maturum eft. 4. "AM paragns [yloeferis aculeatus Ger. aculeatus, tribus aut quatuor. [inis ad eundem exortum C. B, petreeus [rue Corruda. aculeata Park. Claf. Et hic etiam fruticofus eft, 1n viridibus & mollioribus ramis five virgz ramofis tres aut quatuor fpinas ab eodem fere exortu prodeuntes, hinc indé fparías pro fo/iz ferens, virides itidem uti rami funt. | Florers nullum in hoc confpiciebam, fed frequentes Laccas rotundas, ut in fuperiore, initio virides deinde per maturitatem nigricantes, fucco & pulpi virente plenas, quibus fen includitur durum, foris nigrum, intus candidum, utplurimüm unicum, interdum bina. Radices habet plures, craífas longas, fuperioribus non valdé diffimiles. Àd mare propé Tauromenium in Sicilia vidimus. Frequens eft; autore Clufio, ad 'Tagum fl. in Lufitania, atque etiam Batica folo. petrofo, in collibus & fepibus. Novembri femine onuftum in- venit. s. Afparagzs. [yloeftris fpino[us Clufiy Ger. aculeatus. [Dimis. horridus C. B. [Dimofus, [foe Corruda fpinis borrida Park. Claf. bis habet virgas, ramofas, candidas, lignofas, candicantibus, firmis, deorfum fpe&antibus fpinis alternatim, & fecundüm virgarum ramorümque inzqualium inflexionem horridas: ad quas quina aut fena fo/ja ex eodem uU fimul prodeunt, ut in Larice, prioris Afparagi fylveftris foli longiora mollioráque Larignis foliis non diffimilia, quz commanducata fubdulcia & aliquantulum gummofà deprehenduntur. Flo: inter folia ex alarum finu longo tenuíque petiolo dependet, ex vi- ridi pallefcens, deinde fr«&vws pane rotundus, fed qui tricoccus videtur (tametfi unicum granum magna ex parte contineat, rarmis bina, foris nigrum, intus candidum, firmum ut in fuperioribus) initio virefcens, maturitate rubefcens & carnofüs, five fuccum & pulpam continens lentam & vifci- dam. Radice firmatur multiplici, inftar aliorum íylveftrium Afparagorum, longá, craffá, intusal- bá, forisflavefícente. Fertinitio veris aliquot turiones, inftar alulis Afparagi, qui illorum modo manduntur crudi & cocti cum aceto, oleo & fale. In infüla promontorio Pachyno adjacente & alibi in maritimis Sicilie invenimus: Clufius fupra Olyffipponem, falebrofislocis, juxta vias, non procul à Tago fl. alus etiam. Lufitanie locis & totá feré Bzticà. | Car. XXVI. De Fite Idga paluftri, feu. Faccinio palufiri. Anc plantulam viticule tenues, folia Serpylli, flofculi tetrapetali, locus paluftris, baccx interdum füblongz àreliquis Bacciferis diftinguunt. Caxterum Vaccinia inepté dicuntur hoc genus plantz, cum Vaccinia Veterum Hya- cinthi fuerint, ut in capite de Hyacintho oftendemus. M Car. XXVII. &. Mofcbatellima. foliis Fumarie bulbo[za, de qua Cordus J. B. Ranunculus memorofus. Mofchatella di&us Park. memorum. Mo[cbatellima. dictus C. B. Radix cava minima viridi flore Ger. Gr $e 99uskDoon-Crototoot. Adice habet femuncialem & uncialem, craffam, candidam, pluribus fquamulis, canino- rum dentium inftar habentibus, quarum inferioris cavum füperioris mucronem folidum ex- cipit, fücculentam, fapore nullo manifefto, é fquamarum finubus füperioribus fibras &mit- tentem plurimas , alias tenues , albas, prxlongas, quibus alimentum haurit; alias majores, albiffi- mas, filorum fimiles, ad intervalla rariora obiter denticulatas, tandémque in capita intumefcentes uibus fub terra repens laté fe propagat. — Fo/ia tenera, pallidé virentia, Fumarix foliorum divifürá, um aut tria, pediculis oblongis teneris & fragilibus ides Cauliculus ut foliorum. pediculis haud diícolor ità non multo altior, palmaris, fingularis, media parte foliis binis adverfis cinctus, brevibus pedicellis appenfis, reliquis fupradictis, exceptá folà quá fuperantur magnitudine, fimilibus. ' In caulis faftigio capitellus: cubicum, é quinque flofculis coagmentatum herbaceis, monopetalis, verüm in quos lacinias obtuías totidem folia imitantes divifis cum plurimis 1n medio ftaminulis luteis. Ca/i« oristrifolius. — Vafculum f&minale craffüm, fücculentum, quatuor intus femina claudit. Flores & folia mofchum olent. I Martio —— DR Lib. XIIT. «De Herbis DUE QU T. aip s EU UNCERT 00 MU e eo T AU EUR C MSN DC CE EC ccc nne tendi Martio menfe exeunte & initio Aprilis apud nos floret, In umbrofis fepibus & fenticetis, aut Tempus etiam füb arboribus folo laxo & arenofo multis in locis invenitur. Poftquam defloruit, füperficies & Locus. plantz non diudurat, Floribus fuccedunt totidem fru&us, etiam per maturitatem pulpá humidá molli cum quatuor plurimum intus feminibus parvis, alvis oblongis, compreffis Lini fÍeminum figurá, conftantes, ut hác xftate [ Anni 1685] obíervavimus, femina matura nobis fubminiftrante D. S. Dae Amico & vicino noftro. Cüm plantulz hujufce fructus etiam. maturus pericarpto feu pulpa molli humida & feminibus ei- dem inclufis conftet, Baccifera genuina & proprie dicta ceníenda eft. 4 A. 1. Vaccinia paluftria Ger. Park. Oxycoccus [roe Vaccinia paluftria J. B. Vitis Ida paluftrzs C.B. qparíff 3DBooticberries, 9pofs-Derries 0? 99007 Derries. Radicibus tenuibus rubentibus fibrillas capillares fübinde emittentibus füb terra reptat. —Cau/culas przlongis, filamentorum inftar tenuibus, 1nfirmis, atrorubentibus, in terre. fuperficie fparfis laté fe diffundit : quos fo/a veftiunt non admodum crebra, fitu alterno, dura, Serpylli foliis paria aut non- nihil minora, füperné viridia, fübtus glauca feu, ut J. Bauhinus, ex cinereo virentia, glabra, margi- nibus plerunque reflexis, pediculis adeo. brevibus inhidentia ut immediaté adnata videantur. Flores é fümmis ramulis-exeunt, nunc finguli, nunc bini aut forté etiam plures, ex finubus foliorum exi- guorum ceu fquamarum finguli, pediculis prztenuibus, digitum longis; purpurantes, Glycypicridis floribus fimiles, petalis quatuor acuminatis ad ungues junctis, reflexis, cum o&oin medio ftaminibus fcu apicibus croceis & ftylo in unum acutum corpus feu umbonem coeuntibus: Quibus deciden- tibus füccedunt Pecce quàm Vaccinia nigra majores , rubentes vel flavo-virides pun&tulis rubris creberrimis refperfie, non exacté rotundz fed perfzpe oblongz, umbilico purpurafcente crucitormi infignes. | Floret Junio, fructus Julio maturefcit ; in paluftribus putridis. Loos & Teinpus. 2. Vitis Idea paluffris Virginiana fructu majore. Hujus baccas à nova Anglia ufque miffas Londini vidimus & guftavimus. Scriblitis (eu tortiss QLatt$ noftrates vocant eas inferciunt, Nnn LIBER 686 HISTORIZJE PLANTARUM LIBER DECIMUS QUARTUS, QUI EST, . De Plantis multifiliquis feu corniculatis. LANT AS multifiliqus voco que ad fingulos flores plures producunt filiquas feu cornicula disjuncta: quibus tamen ob convenientiam in reliquis partibus, nonnullas fili- quis conjunctis admifcemus. ; (Plante multifilique feu corniculata funt vel foliis | Craffis fucculentas, ( Majores latifolize, foliis bus in fürculis reflexis in fummis caulibus; Se»uw feu Sewpznv1vuw majus. [ 44d radicem multis in globulos congeftis, iis quz in caule funt majoribus & fpiffioribus, flori- à 44d radicem nullis s cum ha plantz à prima ftatim germinatione, excaulefcant, radice » Inodorá, folio aliàs ferrato, aliàs equali, radicibus aliàs tuberofis, aliàs fibrofis ; Tzzz- | Ver in fummis montibus nafcens, foliis glaucis ferratis ; RAprx Ruonr1A. | PHIUM. [Nm Men CMinores angu[lifolie s Szpua SrEr.r ATUM. qx Texture rarioris & minis [ucculeutis, quarum note genericz fünt (( Folia Graminea triangula, caules nudi, flores in umbella ; Juxcus fferidus. Lata, integra & non diffe&a, Althzz zmula, flores ex alisfoliorum lutei; AsuriLox. E. Digitata, flores non decidui, radices catharticze, Hrrirsomnus Ni: GER. | Pimmata, Fraxini fimilia ;. Flores in fpicas digefti ; femina nigra, majufcula, fplendentia ; FRAXINELLA, [U ores, K Cucullati, folia circumfcriptione fübrotunda, laciniata, femina rugofà, facultas plurimüm deleteria; Ácowi1Tuw. Gorniculati, as difle&a ; Der PuiN1ux, Coz[olida regal. Plnribus cornicdlis recurvz, penduli, femina nigra lucida, folia umbelliferarum modo divifà; AourrrGia. T e com. ceu calcari. vetror[um exteu[o, femina nigra triquetra, folia in tenues lacini- ,UExpanfi, aut planifolii ; [ Folia plana hic voco quz non fünt fiftulofà aut concava ] Majores, rofei femina majufcula rotunda, per maturitatem nigra, radices craffz vel tu- beroíz; PJEow1A; Minores, Ranunculorum fimiles ; Quee vero hujufinodi flores producunt plantze funt vel foliis ($Integris, floribus nudis abfque perianthio, aquofis gaudens; CArrgA Pa zusTR1s. Le Laciniatis s conii aut Ranuwcurr, j Caulifera, flore globofo; RANuxcurus Grososus. € caulis cumflore in medio folio, radice tuberofa; Acowrruw enun " Lr ——— NEU com: 0 or 10 SAL Lib. XIV. "De Herbis multifiliquis f eu cormiculatis. 687 Qay De Sedo ftu Sempervivo majore. [ [Ui note funt folia in globulos oculi bovini mulos congefta, lata & fücculenta, flores in furculis reflexis in fummis caulibus ftellati. I. Sedum majus arbore[cens J. B. Ger. emac. majus arborefcens flofculis. candidis C. B. majus legitimum Cluf. Park. &ree5Doufe4cck. Ciaf. . Frutex eft potiüis quam herba, duorum cubitorum nonnunquam altitudine, brachiali veró craf- fitudine, multos ferens ramos pollicaris craffitudinis aut majores, qui in multas alas dividuntur di- gitalis craffitudinis, fummo faftigio velut in orbem definentes, multis foliis confertim & imbrica- tim fibi mutuó incumbentibus conftantem, perinde ac in Sedo majore vulgar. Carnofa fünt au- tem ea feliz, fucci plena, & lingux inftar efformata, h. e. ab ecd fede paulatim in latum fefe dilatantia ; in ambitu crebris & minutis veluti denticulis adcó leviter ferrata ut vix appareant, guíftu paululum adftringente: cortice deno, carnofo, fucculento totus frutex cinétus eft, cujus membra na exterior fübfuíca, maculííque feu potis fedis foliorum veftigus refpería, ut in Tithymalo cha- racia. Interdum fümmis majoribus ramis emergit craffus & veluti foliofus quidam pediculis, tan- quam thyrfum gerens multarum gemmarum, quz fucceffu temporis in. flores fefe explicant, ex fla- vo pallefcentes, ftellarum inftar 1n aliquot folia divifos cum fuis ftaminulis. Jam maturefcere in- cipientibus floribus, & ad feminis efformationem properantbus gracilefcit hic. pediculus. — Sezzez exile eft & nigrum. Semper viret hec planta, nam antequam vetera folia abjiciat, nova femper producit, & facilé ramulis pangitur. Sponte naícentem obíervavit hanc. plantam. Clufius prxrapto & fcopulofo colle, non procul à Locw; Scyutri arce regia, quinto ab Ulyffippone milliari. In kalia frequentem 1n fi&ilibus enutritam ob- fervavimus. Legitimum id effe Sedum aut Sempervivum majus, Diofcoridi detee» 7? &&& neminem in Stir- pium cognitione mediocriter verfatum inficias ire pofle affirmat Clufius: Nam quod hactenus pro Sempervivo majore habitum eft, nihil aliud eft quàm Cotyledon altera Dioícoridis. 2. Sedum majus vulgare C. B. J. B. Park. Semperoioum majus Ger. Doufrleck. Folia edit terrz ac radicibus proxima, craffà, pinguia, lenti fücci plena, acuminata, denía, per marginesxqualia, & in orbem ad effigiem oculi difpofita, atque hujufmodi orbiculos complures pro- ferens, late atque in amplitudine fefe diffundit, non raró & tenues fibras emittit, quibus latius fer- pat, atque novos orbiculos progignat. Affürgit quandoque in medio horum cauli; pedem plus mi- nüs altus, ere&us, craffiufculus, fimilibus fed anguftioribus & acutioribus folus veluti quamuis obte- ctus, füperiüs in ramos diductus reflexos. — Flores fcanfiles, ferie quadam füccedentes gerit, ftella- tos, rubentes aut obfcure purpurafcentes, polypetalos, quos excipiunt fZiemle plurimze feu cornicula femine minutiffimo repletz, in orbem difpofitz. il Inter petras in montibus fponte oritur,& ad macerias & muros. In Anglia fpontaneum non vidi, Locus. ubique tàmen in domorum tectis, muris & maceriis vetuftis & imbricamentis fertur. Caulis flori- ferus eft poft Solftitium zftivum ; cim femen Autumno perfecerit exarefcit. "Té Refrigerat validé & aftringit. Ufüs precip. intrinfecus in febribus biliofis, fedat fcil. fitim & Vires. compeícit ardorem. Vulgare eft plebi noftrati ( inquit Schroderus ? expreffum fuccum cum Suc- charo in febribus morbífque calidis propinare. Botanici noftrates praícribunt fuccum Zythogalo aut liquori poffeti infufum ; ean eum bono cum fücceffu hoc modo propinatum noviffe ait D. Taz- credas. Robin[onus, tum in aliis febribus, tum pracipué in Eryfipelatide & he&ica; Abundat emm hzc planta, fale Alcali medicamentofo. » 'Tragus füccum aut aquam deftillaram, linteolis in eis madefactis ac impofitis 1n inflammationi- bus quibufvis corporis, imprimis veró phrengtico morbo, apprime conducere fcribit, in inflamma- tione ac rubore oculorum, Jecoris item & renum. — Articulorum infüper morbo medentur, & am- buftis auxiliantur. ond Succus Solatri fücco admixtus, & cum oculis Populeis deco&us in axungia fuilla, ac percolatus ut fiat ungnentum, miré efficax eft, omnibáfque populeis unguentis Tragi judicio praferendus. Galenus cum Diofcoride Epithemacis loco füccum cum aceto Eryfipelatis foris imponunt, quod hodie, inquit Cafp. Hofmannus nemo aufit. E e. Succus verrucis & pedum clavis illitus ut eo probé madefiant, deinde foliorum cuticulá fuperim- pofitá, eos tollit & fanat. Á ) Ad cornua pedum, K Folia Sempervivi majoris q. f. contunde & füperpone fex diebus conti- nuis. Cbefnean. b po À m Ad matricis & urethrz ulcera, Ec Sücci Sempervivi majoris Siv. Litharg. 3]. vitell. ovorum n* ij. diu agitat. in mortario plumbeo, utere. Remedium erat Chirurgi cujufdam Parifienfis. ldem. Habur ex colle&aneis D. Edv. Hulfe. Medici Londinenfss. " In febribus linguam molefti aridam vel etiam fiffam lenient folia Sempervivi majoris, membra- nuláexterná denudata. Aquz purz aut Rofacez induntur, hinc fubinde lingus 1mponuntur, atque dentidem renovantur. D. Some 6 Sylvii L. 1. C. 23. S. 64. K Nnn2 3. Sedum 6969 Locus. Varietas. Eecus. ^ Temptis €5 Locus. Hisront:a PrigaNuTARUM. * 3 Sedum majus montanum dentatis. folis C. B. Sedum 4. i. e. Cotyledan altera. fecunda Clufi Ger. Zn Sedum latifolium floribus magnis albicantibus J. B ?. Sed. majus alterum flore 4it- lante Park. quid "velit «vox illa Atlante nom. [atis capio. CIaf. TUN craffa, numerofáque habet fo/iz, circa radicem denía, Acetabulo alteri five Sempervivo vulgari majori fimilia, minora tamen & in ambitu leviter dentata, fucculenta & guftu acido : inter quz multa in ambitu capita, e fimilibus fed minoribus foliis congefta exoriuntur, longis pediculis in- haerentia, qux tandem aucta in novas plantasefformantur. Ex ipfius matris umbilico emergit caulz, dodrantalis, folioíus, rectus, ferens in ramulis florem alterius Cotyledonis inftar albicantem, maz- num, fex folis conftantem, cui füccedunt /Z/quz feu vafcula totidem angulis difcreta, /zmize exili plena. Radix Sempervivo vulgari majori fimilis, minüs tamen craffa, candicans, fubinde novas plantas, prater jam dictas, € lateribus fundens. . — ww Frequens eft in omnibus jugis urbi Viennz vicinis, atque in Auftriacis, Stiriacííque Alpibus. Elo- ret Julio. Illis ipfis locis invenitur aliud genus huic valdé fimile, per omnia tamen minus & cujus folia ma- gis funt dentata: quod Sedum majus montanum dentatis foliis alterum C. B. Sedum alterum mirus iagis dentatis folus Par. Invenitur & alia hujus varietas precedenti per omnia fimile exceptis floribus qui parpurei funt & odorati. : * 4. Gedum majis montanum folüs «won dentatis, floribus valentibus C. B. Seduza. montanum la- zifolium flore purpureo. J. B. saajus anguflifolium Park. Ger. Claf. Confertis, frequentibus pinguibü(que five craffis atque in orbem digeltis eft hoc etiam gentis foliis, fuperiore tamen minoribus, nec dentatis in ambitu, tametfi aliquantulum hifpida appareant, füb quibus é radicis capite aliz fimiles plantz craífis fibris preditz in orbem fe propagant & radices a- gunt; é matrisumbilico palmaris, nonnunquam etiam dodrantalis exilit cz/s, iucculentus, rube- Ícens, multis craffis fuccíque plenis & mucronaus folis cinctus, anguftioribus quàm füperiora & mu- crone purpuraícente, qui fupremá parte in ramulos dividitur, multis foribus fuperioris Cotyledonis alterius floribus formá fimilibus onuftos, minoribus tamen, duodenífque, anguftis, mucronatis, ftel- lzque inftar decuffatis foliis conftantibus, coloris ex rubro purpurafcents, totidem f//quulis in ca- put aut veluti coronam compaétis, floris umbilicum occupantibus & vicenis quaternis ftaminibus eam ambientibus. Semen 1llis filiquulis five loculis adeó exile ineft ut oculorum aciem propemodum fu- giat. Radix mediocriter craffa & fibroía eft, Cotyledonis alterius modo. . Plantz quz florem tulerunt tum in hac cam in. fuperiore intereunt, perinde atque in Sedo ma- Jori vulg. Crefcit in "Taurinarum Alpium jugis non procul Saltzburgo, ubi floret Julio, in hortos tranílata maturius, viz. Maio. $. Semperviaum rubrum montanum vyraoanodws Col, Sedum vubrum tomentofum. Park. smoutauum tomentofum C. B. Col. Singula hujus folia, dum planta fine caule eft, Vere incipiente ad invicem tomentofa lanugine contexuntur : apices enim foliorum, relictis foliis intermediis, tenuitfimis densífque ftaminibus veluti Araneis intercipiuntur, ut femper angulos efforment, ita ut tota foliorum fuperficies operiatur innu- meris figuris trigonis, tetragonis, pentagonis & hexagonis interfectis ad invicem, ut ex quolibet ex- tremi fol apice efformentur. Autumno & hyeme antequam caulem edat incana eft aut cinerea, nec folia conjuncta tomento aut aranea funt, fed aperta & disuncta, ut in vulgari: cüm caulem edit tota planta colorem mutat & rubra efficitur. E radice pufilla, cenui veluti filum, 1nter faxorum rimas ubi parum terrz inhzrente, multa. folia, veluti Cinarz fru&us Íquamofus, 1n globulum compofita, Nucis Regix oblique dimidiatz magnitu- dine orbem complentia, linguarum anguítarum effigie; parva, carnofa, vulgaris majoris lutei Semper- vivi modo, per ambitum hirfuta parum, in fummo araneofà multim, colore cinereo: Eftate caule- Ícente plantá 1ta illi herent denfà ut pyramidem effigiant;atque nihil prater fummum caulis appareat, in quo folia minora alternatim feparantur. Caulis femipedalis, in íammo bifurcatus in alas, in qui- bus flores magni, rubentes, rofeo faturo colore, ftellati, 1n decem radios fecti, cum totidem apicibus medium früétum habentes : ftaminibus veró circa illum viginti, quorum cacumen lutéum, minu- tum eft. Florum folia expanfa & radiantia, veluti plicata priis quàm dehifcerent, canaliculum vel plicam habent in fingulis radiis, colore magis faturatog calycem vero dilutiorem, fübtus hirfütum, totidémque oris diftinctum. Julio floret & Augufto perficitur, in ZEquicolorum] montibus, & jugis aliffimis, nudis, faxofis, meridiei expofitis fupra montem Flaminianum, Je Serroge vulgó ditum, füperciiium fci. appellatum. * 6. Sedum Alpinum vo[eum cauliculis vubentibus Vlort. Lugd. Bat. In horto Regio Parifienfi habetur fub titulo Sedi Alpini medii rofei, aculeo rubente. . Hanc plantam, nemo hactenus, quod fciam, defcripfit, nec nos eam vidimus, ideóque. nefcimus an recté hic collocavimus. CAP. Lib. XIIL | De Herbis Bacciferis. Ca». Il. De Telephio. Elephium di&um volunt, quód ulceribus malignis &cdeploratis, qualibus Telephus Myfiz i rex ab Achille vulneratus confenuit, ( quz eam ob rem etiam "Telephia vocantur) auxilia- tur: Fabaria vulgo à foliorum cum Faba fimilitudine, Officinis Craffüla. miajor appella- tur. C. B. Au f* ) ) Folia in Telephio non conglobantur it capitula, ut iri Sedo majori; riam à prima ftatim germi- natione excaulefcit. Flores velut in umbella pentapetali, quibus fuccedunt theculz plurimum quinq, A. a. Telepbium vulgare C. B. Telephium [roe CrafJula major -oulgaris Park. Craffala fée Fabá imver[a Ger. Anacamp[eros vulgo Faba cra[Ja J. B. dDYpine, 62 3lite dong. Pedalis eft & altior Anacampferos, caulibus rectis, teretibus, folidis, quibus perquam crebra adnaz Ícuntur folie, farre&ta, fucculenta, Portulacz foliis longiora, colore glauco, rubedine aliquo fübinde perfufo, crenata. — Flores in fummis caulibus & ramulis [in quos fummi caules dividuntur |. in um- bellas digefti, rubentes, pentapetali cum pluribus ftaminulis; medium florem occupant :5ecu/z ali- quot, plurimum quinque femen claudentes prz parvitate feré inconfpicuum. Radix fübeft tuberculis glandulofis ftrumofà, unde Fabz inverfe nomen. Nullo néc fapore nec odore excellit. Folia interdum integra funt & minimé crenata, flores non raró albi, ut eos defcribit Bauhinus, apud nos tamen fxpius purpurei: atque hoc eft Telephium 3. purpurafcente flore C/uf. Hif. qui folia in caule rariora ei attribuit. In umbrofis maximé & ad fepes oritur, non raro tamen in agris & pafcuis. * a. Anacamp[eros purpurea. J. B. Telephium purpureum majus. C. B. floribus purpureis Park. Ger. Zip Rapuntium umbellatum Col? CI. | 689 Loci; Ex radice craffinfcula, & bulbis inftar parvorum napórum, multííque etiam fibris preditá, aliquot. fingulis annis producit caules cubitales, quibus innafcuntur folia fàtis frequentia, inordinata, 'Tele- phii vulg. craífa, fucculenta, in ambitu tamen nonnihil crenata & veluti Íinuofa. Flores coloris gra«. tiffimi ex rubro purpurafcentis : in reliquis cum 'Telephio vulgari convenit. — jJ. Bauhinus Anacampferoti feu purpuraf. caulem re&um & rigidum. afcribit : folia qu vulgari anguftiora, longiora, dilutioréque virore tincta :. flores rabentes, quo etiam colore funt ftamina inedia & apices. Telephium purpureum minis C. B. J- B. sminus. flore purpureo Pack. Non alia in re przterquam partium omnium parvitàte à precedente differre videtur. — Videfis defcriptionem ejus apud Bauhinum 11 Prodromo. 3. Telepbium latifolium peregrimim C. B. Cra[Jula major. Hifpanica Ger. Telephium. five Cra[ulà amnajor Hifpanica Park. zmacamp[eros zmaxima ]. B. Cla[. Habet hoc duos, tres pluréíve caules à radice prodeuntes, cubitales, fucculentos, in latus fe incliz nantes; in quibus ordinata funt fo/iz, h. e. ex intervallis bina, femper adverfis pediculis naícentia, craíf, fucci plena ut in vulgari, fed majora & magis carnofa. Flos 1n extremis ramis quafi umbella- tim nafcitur, quemadmodum in Craffula majore, pallidus. Radices illi plurimz glandulofze Craffüle vulgar fimiles. Nafcitur in Hifpaniz umbrofis quibufdam locis, unde ad Belgas delata facilé comprehendit & au- &a eft, valdé enim vivax eft, ut etiam rami in terram depaáti ftatim radices agant. Floribus eft albis atque etiam rubris. * 4 Teephium Portulace folio Morif. prxlud. Morif. Sola craffitie feu fpiffitudine foliorum, Portulacz zmulorum à cxteris faz claffis facilé diftigguitur. s. Telephium [emper virens Ger. vepens folio deciduo C. B. mimus vepeus. féve Cepea Panfüi Park, Anacamp[eros minor rotundiore folio [emper «virens. J. B. 5 da. | T Anacampferota vulgó notum & hanc fpeciem hoc intereft difcriminis, quód non tantüm minor hzc, fed & radices fibrofz Sedi vermicularis, non tuberofz : foliorum feries non minusftipata, verum ea excepto colore glauco ad Portulacx folia quàm proxim? accedunt magnitudine & circinata feré rotunditàte, füntque admodum caduca, fic ut fepe major pars caulis ubi exciderint foliis vidua Nnn 3 con- Loy 690 Vires. Vires, Locus. ————— Hisron:A PLANTARUM. confpiciatur, reli&is interim ubique foliorum ubi exciderint veftigiis. Caules graciles, teretes, non- nihil rübentes per terram repunt, dodrantem longi. Flores in. umbella, Anacampferotis vulgaris, quorum finguli quinque foliolis ex albedine in purpureum vergentibus conftant, apices veró funt lu- tei: 1n medio autem flore coeunt quinque velut alabaftri mucronati. 'Tota-hyeme viret: facilé fe propagat. Vulneraria eft & aftringens: Przcip. ufus in confolidanda inteftinorum erofione per. dyfente- riam introducta, 1n curanda hernia, in ambuftis medendis. [ Aqua deftillata exhibita, aut. radix cum melle in vino decocta ac pota. ] Magna dolores fedandi Pre pollet hzc herba, ídque tam in recentibus vulneribus, quàm in fordidis & inveteratis ulceribus efficiunt folia tufa & impofita. Herba fub cineribus tofta & cum adipe füillo mixta & impofita paronychias egregie fanat. Radix Telephii recens appenía, [ aut aliquot faltem ejus nodi, prout nodi plures vel pauciores in ano protuberant ] cum filo in dorfo inter fcapulas, hemorrhoidum dolores ilico levat, fimülque cum marcefcente radice tabefcit & evanefcit omne tuberculum. V. Epbemer. German. Ann. 2. Ob- ferv. 195. ubi D. Wedelius Amuletum hocce miris prxconiis celebrat, ejüfque efficaciam duobus iu comprobat. Nos ut non negamus Ámuletis aliquam vim ineffe poffe, ità iis non multum aimus. "4 * 6. Telephium Indicum Bontii. Boat. Caule eft paulo elatiore quàm 'Telephium noftras, foliis etiam. aliquantum in figura variantibus. Incole Malaii à forma Adoulit Bebec vocant, quod Anatis roftrum fignificat, nam inverfum Anatis roftrum admodum bene refert, przfertim illorum qui incifaras ad latus roftri habent, Semper viret hzc planta. : Incolx eá utuntur contrita ad ipforum fcabiem & cxtera biliofa ulcufcula in. cute, que hic nun- quam defunt. Tum ad Eryfipelata quoque utilis eft cum aceto contufa. Malaicz mulieres eá quo- que utuntur pro topico füper bregma puerorum ubi futurz nondum coaluerint, referentes id ad ro- bur cerebri facere. A. *7. Rlediaradix J.B. C.B. Ger. Park. fiofetuoot, o2 Tiofc-ront, | JB. : ED radice nititur, quam ob Rofàrum confimili odore faporéque Rhodiam appellant, foris in faüfco fplendente, intus albá, fragili, rofeum odorem halante, guftu Rofis fimili, non ignaviter adftringente. Vzrge ab una radice plures oriuntur, tenues, numerofo foliorum agmine densé ftipati, fübftantiá & pofitu Telephii vulgo dicti, anguftorum, C AA acuminatorum, & circiimquaq; ferratorum, colore glauco excepto mucrone purpurafcente, fapore adftringente. — Flores in umbella purpurafcentes, quibus fuccedunt //;que oblongz, extra reflexz, corniculorum, Aquilegiz aut Aco- niti inftar, rubentes, in quibus femen minimum oblongum & paleaceum. In excelfis montibus Cambriz, Eboracenfis Com. Weftmorlandis, &c. v.g. Syowden, Caderidris, Ingleborougb, Hardksot , &c. ex ipfis rupium fiffüris, praruptííque in locis exit. Modernis practicis vix in ufu eft, nifi quód interdum ad renum calculos decoctis incoquatur: Nos cum jJ. Bauhino judicamus eam non procul abefl? à Rofzx aut Craffül» temperamento, qua- cum facie externa adeo convenit, ut nulla ratio fit cur diverfo nomine infigniatur. * $8. Rledia vadix folüs mimis incifis Hort. Lugd. Bat. * 9. Rledia radix major parptrea. XYort. Lugd. Bat. C a r. III. De Cepaa, C9 Sedis minoribus Stellatis. HZ plantz parvitate fua & foliorum anguftia à precedentibus differunt. I. Cepea J.B. C. B. Ger. Cepea Mattbioli Park. Claf. f. B. Spargit per terram f//ja fucculenta, Portulacz fimilia, minora, fubrotunda. Casliculum exferit do- 'antalem, in terram. procumbentem, atque in multos ramos fiffum, cui ad fingulas alas adnafcun- cur folia precedentibus fimilia, anguftiora, ex oblongo per extremum fübrotunda. Flores in caulibus à medio fummo tenus ex uncialibus pediculis plures congefti, fuis tamen petiolis minoribus nixi, parvi, albicantes, pentapetali; quibus füccedunt tenuia ut 1n. Craffülis capitulz, exili fcobis inftar fe- "ime plena. Annua autem eft, fingulis annis deciduo femine fponte refürgens. Circa Monípelium & Genevam fponte oriri dicitur. K 2. Sedum — LibXHL 4e Herbis Pouiferis. A. 05. Sedum minas bematodes Ger. minus flere luteo J. B. sminns. luteuwn folio acuto C. B. Verzi- cularis &v Cra[ula minor vulgaris, [roe Ilecebra major Park. &€Be moft oybinavp pelfotu 3onickmabam, o2 ótonc-rrop. : nn Radices in terram demittit plures, innumeris filamenis capillatas. | Caules exferit teretes, craffos, pingues, medulli folidiore, carne molliore, infirmos & humi procumbentes, ramofos ; fe/iis vefti- tos creberrimis, nullo ordine pofitis, initio glaucis, per vetuftatem rubentibus, craffis & fücculentis uà caulibus adhaerent craffioribus, paulatim 1n acumen definentibus, molli in ipfo apice fpinulá onatis, non exacté tamen teretibus, fed Ínpina parte planioribus. Caules qui flores fuftinent eri- guntur, altitudine dodrantali, folus jam defcriptis fimilibus veftiti, verüm rariüs diípofitis & bre- vioribus. eres in fummis caulibus in. quafdam velut umbellas difpoliti, flavi, hexapetali, e calice in fex partes divifo, cum plurimis intus ftaminibus apices concolores fuftinentibus, Singulis floribus füccedunt vafcula plurima fee repleta, qualia in Szdomajore & Telephio cernuntur, nimirum Aconiti aunt Delphinit. In muris & tectis ubiq, fere in Anglia occurrit. AÀ.—005. Sedum minus luteum vamulis veflexis C. B. minus luteum flore. fe circumfletlente J. B. Ai- z,00n Scorpioides Ger. — Vermicularis Scorpioides Park. Summo caule in ramulos divifo.fefe infle&entes inftar. fummitatum Scorpiuri five. Heliotropii majoris à precedente differt. Varietas potis przcedentis videtur quàm fpecies diftin&a. Locus. Inter acetaria multis locis recipitur (inquit. J. Bauhinus) in. quibus & fàpit & palato gratum eft ; [0/73 zftuanti ventriculo confert, tefte Dodonzo. Cum Sedo majore temperamento & facultatibus convenire videtur, ejáfque loco, fi res. poftulat, ufurpari poteft. ! A. 4. Sedum purpureum pratenfe J. B. sinus paluftre Ger. Sedum arvenfe five paluffre flore va- bente Park. palufere [ubbir[utum. purpareum C. B. &maW 9marvft) Sengvecit. 3f. B. Claf. Dodrantalem habet cauliculum, fübrubrum, fucculentum, tenerum : folie longiufcula, fubhir- füta, fucci plena, Vermicularis folia referunt nifi quód planiora ünt. Flefcwliin fummis cauliculis péntapetali, purpurafcentes aut. carnei coloris, cum aliquot internis. fazizibus pallidis. "Totidem füccedunt cormicula quot fant in fingulis floribus folia, 1nitio viridia, deinde purpurafcentia, fezez exile continentia. ARa4Zix exigua eft & inutilis, feécundüm quam ex infimo caule fürculorum ^ propagines in orbem humi diffufz íunt, multis exiguis foliolis Sedi minimi acris feré fimilibus, mi- noribus tamen, anguftioribus & obtufiore mucrone przditis cinctz, faporis infipidi & aquei. In humidioribus ubi aquz fcaturiunt ad latera montis Izgleborongb, & alibi in montofis Septentrio- nalibus Anglix. Nafcitur humentibus pratis circa Norimbergam. |J. B. Sedum arveníe flore rubente C. B. prod. huic idem videtur: confer utriufa, defcriptiones. $. m. vel flellatum flore albo J. B. 392ichip-Beabebh Sengreen, tuitb a tubite ptuer, Ex radice brevi, multis fibris capillata caulis unus vel plures prodeunt, fpithamzi, pingues, füpini, teretes, fepe fimplices, aliàs in duas alas divifi, non tamen facile fragiles. — Foi Portulacz, fübacida, carnoía & fücculenta, coloris viridis, extremá orá (quz latior etiam eft) íerrata, faporis Sedi vul- garis majoris: folia inferiora caulibus excrefcentibus exficcantur & corrugantur. Caulibus ad certa intervalla adnaícuntur flores ftella, Sedi, quinquepartiti, albi, apicibus purpurafcentibus, quinq; folis acuminatis, teretibus, viridantibus totum florem obvallantibus: capfaLz ttellat füccedunt ex radiis plurimüm quinque, rariüs fex, compreífis, fezzes. continentes minutum Aizoi vulgaris. , In mufícofis fepium aggeribus non longe à Geneva, íccus viam qux inde ad oppidum 7j ucit. Meffanz quoa, fimilibus in locis invenimus. Ad Cepxam plurimum accedit. 6. Sedum echinatum flore luteo J. B. "Toto habitu fimile eft fuperiori [fed minus;] fois tamen variat, non finuatis, magis ad Por- tulacz folia accedentibus, minoribus : Flores item non. albos fed luteos promit, eodémq, tempore perficitur, guftu etiam famili. Circa Portum Veneris & alibi in Kalia plantam hanc invenimus; quin & ex femine Londino accepto ortam Cantabrigiz 1n horto alumnus. Noftra tamen planta ab hac F. Column defcripta nonnihil diveríà videtur ; folia enim habet ad Al(inem accedentia, &, ut memini, nonnihil crenata. Annua eft planta, 3. Sedumi Locus. Locus. Loctit Locus. Hisrog:a PraANTARU M. 7« Sedus sninimum montanum flore gurpura[cente parvo, femine. [Hellato. Radix ei alba, tenuis, pluribus fibris capillata, vix ultra annum vivax. Cawli: ex eadem radice emergit, nunc fimplex, nunc plures [tres interdum quatuórve] femipalmares, erecti, teretes, ru- bentes, foliis veftiti creberrimis, circumcirca nullo ordine pofitis, cratfis, fübrotundis, brevibus, api- cibus obtufiffimis, rubentibus: Flores in fummo gerunt velut in umbellam difpofitos, exiguos, pen- tapetalos, vix fe pandentes, petalis acutis, faturatiore lineá purpureá per mediam longitudinem decurrente, ad margines pallidioribus —Vafcula feminalia quinquepartita, ftellata, radiis pun- gentibus. Circa medium menfis Julii in przruptis & altiffimis montis Jure fcopulis florentem inveni. Huic non longé diffimilem invenit & defcripfit in Indice füo plantarum circa Monfpelium naícentium D. Magzol füb titulo. Sedi annui minimi ffellati rubri, Parvula, inquit, eft planta, uncia- lisaut biuncialis, unico utplurimum cauliculo affürgens. Folia craffa & fubrotunda funt, inter quz flofculi albidi oriuntur, fatis magni pro plantule modo, quibus ftellule rigide, crebrz fucce- dunt, in quibus parvum femen continetur. Annua eft planta. Maio meníe cum flore & ftellulis fzpiüis invenit deícriptionis autor in ingreffu luci Gramuntii fub Jlicibus. (1X TV. Plante quedam exotice. Chryfantbemi titulo à "Jac. Breynio exbibite, Sedis Jflellatis affines. 1. Chryfantbemum aizoides Africam primum feu. latiflium Breymi. Ujus caules cubiti altitudinem attingunt, glabri, teretes, fucci pleni, & coloris ex viridi albicantis, Foliis diluto nec invenufto virore pictis per longa. intervalla frequenter binis donati, Portulacz craffitie & íucculentiá ; fed Calendule, quà figuram & magnitudi- nem, refpondentia: E quorum alis ramuli aliquot pullulant, minoribus foliis & gemmis jamjam onufti, fed eorum, florea fpes [in horto Amftelodamenfi] 1ntempeftivis pruinis preufta. decoxit. Nam cujuflibet tantüm cauls fuümmitas FJerez; faltem unicum, peramcenum, ex capitulo viridi, craffo, in folia feu lacinias quinque decuffato, menfe Septemb. vel Octobri offerebat, eádem quá flos mediocris Calthe amplitudine, Floris autem Solis figurá, umbone citrini coloris, quem per circumferentiam concoloria, anguftiffima ac uncialia petala copiose cingunt, conftante. Semez mihi non vifum fequentium par judico. Ex as à Promontorio bonz Spei dicto delato in horto Carol; Cb;vry Amftelodami ena- tum eft. 2. Chry[antbemum aizoides Africanuma. fecundum, [eu teretifolium Breyni. Breyn. h Raritate & venuftate primum antecellit, locis apricis & arenofis C. bonz fpei proveniens. Hoc ex femine ad fufcum 1nclinante, fübrotundo, & eidem feré quá Hormini magnitudine in horto noftro füccrevit. Radice veró. conftabat dodrantali, digitum craffa, tereti & alba, Raphani minoris oblongi, quà figuram & confiftentiam, fimili, fApore tamen aqueo. Ex hujus capite fo/;a complura, fücculenta, fefquipalmaria, digiti infantis feré. craffitie, teretia & flavo-viridi levore. ni- tida edebat, quorum plurima convexa, ac in extremitatibus ficcata. Inter hec duo, tres, vel etiam (nifallor) plures Cawles, magnitudine & craffitie folis pené zquales porrigebantur. —Florem in Beverwingiamo horto dedit, Solis radiati inftar formatum, eádem quá prim: generis figurá, nifi quód duplo pené major, umbone aureo, petalis majoribus & latioribus fülphureis, 1ma parte flavis radiatofuerit. Folia infuper aut laciniz capitis ftellatz, teretes & falcatz erant. Plantam annuam, flore feminéq, edito evanefcentem judico. 3. Chry[antbemum Aizoides Africanum tertium, [rue triangulari folio, flore aureo Breyni. — Affer "Aizoides Cap. bona [Pei Zianoni, ; Species prima. Breyn. B e» Hujus [in horto Autoris educati] 744ix fescutdo fimilis, fed grandior: quz aliquot humi jacen- tia, aliquot indé fe efferentia, in orbem, velut Aloe pumila effet, fz/io difundebat, jucundo virore oculos dele&antia, dodrantalia, digitalis veró craffitei Gc triangularis figurz. Ex illorum medio caules rotundi, ex viridi albicantes tres aut quatuor plufquam pedales, binrs utplurimum, & ut 1n- feriora triquetris, fed minoribus foliis przditi, prorumpebant. Horum unicuique, fenefcente Au- tumno, craffüm, oblongum, in quinq, lacinias anguftas diffe&um, calycis: callofi Avellanz: Lom- bardicz fimile alabaftrum addebatur ; quod occultum fuum decus meo etiam, ficut praecedens, horto invidit, quo Beverzinpiani maneret proprium ornamentum, ubi, ftelle in modum, in quinq, angulos refolutum forem aureo fülgore comantem protulit, primi generis minorem, umbilico di- lutiore, tresvifüjucundos, virides circulos exhibente ornatum, quantum ex piótura augurari licuit. Semen lecundi generis minus, Species Lib XIV. — 1De Herbis imultifiliquis feu corniculatis. - 693 Species fceunda, flore purpureo. Breyn. Rariffima eft hzc, & quantum mihi conftat, Europe noftre. minüs reliquis nota, Antecedenti perte nifiquód plerunque major, & fa/is floris umboriem luteum circundantia purpurei colo- ris fint. ; à Species tertia, flore carneo. Breyn. [ 1 EA n. Secundz fpeciei valdé fimilis eft; excepto.quód petala, quibus umbo floris radiatur, carnei fint coloris. F4 Species quarta, sminor flore flavo. Breyn. Hac, quantum ex figura à D. ez Rbyse tranfimifía Autori noftro conjectari licuit, pedalis circi- tererat; caulibus procumbentibus, articulaus, quos Fv/is triquetra, reliquis breviora & longé an- gufliora exornant. Flores in caulibus & ramus fe folitarios üt in cxteris prabentes parvi funt, cap- tulo trigono, petalis brevioribus ac paucioribus quàm primze fpeciei, quorum color luteus feu flavus, cinco. "ota hzc planta cum congeneribus omnibus antedictis , prxzprimis folia earum cum capitibus ut Aizoon fücculenta funt. Sapor aqueus, nitrofi quid occultans, quod in ficcatis, qux plané (àlíz clariüs patet. i ' Cüm plantz hz nobis nondum fuerint confpectz, an re&é Chryfanthemis annumerentur ne- , .., ícimus. Paulus * Ammannus, cui cognitz,G& examinate fuerunt, quó pertineant te certius do- WEE EN cebit. JT PM / jit p n Chryfanthemum, inquit, aizoides Africanum (1.) latifolium Breyiz. (2.) teretifolinm, (5.) trian- gulari folio, Bore aureo, (4-) flore purpureo, caulibus & ramis purpurafcentibus, (5.) flore carneo & (6.) triangulari folio minus, flore flavo in. Cezr. 1. & Prodr. p. 21. ad claffem Chryfanthemorum non pertinent, quoniam non ferunt femina quadrangula nuda, more Chryfanthemorum ; nec ad Afteres, quia non habent femina pappofa, íed magis Kali florido repenti Aizoidi Neapolitano Co. & dicantur Kalia Africana Kali florido repenti Aizoidi Neapolitano Columnz affinia. I. Habent enim vafcula pentagona coni inverfi inftar, 1n fummo plana, per margines quinque carnofis apicibus circumvallata, totidémq, intuscellulis donata, quz per maturitatem. dehifcentes, femina parva, fpadicea, rotunda effundunt: apices five capfule dum maturefcere incipiunt, de- hifcunt & flaccefcunt, fummo capitulo ftelle radiatz. figuram imprimentes. II. Quzdam ex hoc genere ferunt, vaícula quindecim loculaments donata, totidémq, apicibus oblongis, fungofis, in conum coeuntbus. circumvallata, ut Chryfanthemum | aizoides triangulari folio, tlore aureo. Quantum ex bis capfularum. [eu va[culoram Jfeminalium de[criptionibus colligere. licet plantae bae Sedi fim Aiz;oi exotici [Decies [umt, mom Chry[ant benz. ECC NN , De Peonia, Lnd yhuxoidys quibufdam zwzieg&o, cujus radicem aliqui "duse duxs/Asg. vocant, Pxonia dicta eft à medico Pone, qui eá Plutonem ab Hercule vulneratum, Homero Odyff. s. fingente, curáffe perhibetur. —Pzeosia vetufHiffima inventa eff, moménque autoris retinet, quam quidam Pentorobon appellant, alii Glycyfiden. Plin. lib. 25. c. 4. Forté. (inquit Bodzus à Stapel) à gaiev vel mewíto hym- noscano, quód ob infignes virtutes multum laudaretur: nam Pzonias omnes herbas Veteres pro falu- taribus habuerunt. Pxoniz notz genericz funt flores rofei maximi, femina majufcula rotunda, per maturitatem ni- gra, radices craflze vel tuberof ; folia compofita. 1. Paonia mas Park. Ger. precocior Y. B. folio migricante [lendido, quc :mas C. B. «Be male 3oriony. RH. Pzonia mas pracocior, utrarior, ita notabili foliorum & radicis differentia à fceminà difpefcitur : ea fiquidem quam fcemina videtur altiüs affurgere, ad fefquicubitalem aut bicub:talem altitudinem ; pluribus cawlibss nonnihil rubentibus, in aliquot ramos. divifis, folis veftitis Nucis Juglandis fere pofitu & figurá, fed latioribus, craffioribus, lanugine quadam avería parte pubefcentibus, ternis, quaternis, quinis, rariüis feptenis, fatur virentibus, glaucóque obductis, caulium extremis ad com- miflüras parte interna rutilis, ex longis rubefcentibus.pediculis pendentibus. | F/ores füpremis infident faftigiis fingulares, patuli, quos carinata quxdam folia fuftinent, fimiles feré floribus Pzoniz foeminz, fed dilutiores, non fine purpurz tinctura, nervis reliquá floris parte faturatioribus, in quorum me- dio /famina purpurantia afices croceos füftinent. Succedunt cermicula alba, villofa 1n. principio atque lucente lanugine pubefcentia, raris cerna, fepius quina aut circiter, criftà fanguine AME uperné 694. Hisronr:A PraNTARUM. Locus & Tempus. Tempus. Vires. * 6, Simplic. pono $e&. 128. Tempus, füperné donata ; juxta cornicula ftamina rutila, apicibus luteis farinaceis donata. — Cornicula verà jam grandiora reddita, atq, per maturitatem dehifcentia recurvantur, elegantiffimamque graporuzs oftentant feriem, utring, ordine pofitam, primüm acinis granati. colore fimilium, mox atroccerule- orum, tandémque nigrorum, rotundorum, craffiorámq, quàm in fcemina, colore & fübftantiá alio- qui fimilium, quemadmodum & fapore. — Radix ceu palus alté depangitar, re&a, nonnunquam in adnata pauca divaricata. Hujus flores Maii initio explicantur, móxq, decidunt. Gefnerus in Generofo dicto Helvetie monte reperiri audiverat. Si femunetur Vere, utplurimum per annum latitat, & poft fingulis. annis foliorum divifurá augetur. 2. Peonia mas tardior. J.B. 1. À precedente differt foliis numerofioribus,quippe quinis aut feptenis, 1mpari aliquando bifido ; dilutiis quoq, virentibus, & aversá parte, fi cum przdictz folus conferantur, pallentibus, quá & albà quadam lanugine donata funt. ». Non caulium modo extremis fed ipfis quoq, foliorum coftis in- terna feu adverfa parte rutilantibus. 3. Floribus tardiüs erumpentibus, nec cidiüs quàm prioris decidant. Floret hzc communiter fub finem Maii. In ufüm Medicum veniunt radices & femina. Ufüs eorum przcipuus eft in. affectibus cepbaliczs, Epilepfia, Incubo, &c. wterimis, menfibus ob- ftru&is, lochis purgandis, doloréque poft partum mitiganda, epatis obítru&tione. Extrinfecus fufpenduntur grana ac radix de collo pro arcenda epilepfia. Scbroz. Vidi (inquit. * Galenus) puellum quandoq, octo totis menfibus morbo Comitiali liberum, ex eo quo geftabat radicem tempore. Ubi autem forté fortuna, quod à collo fufpenfüm erat decidiffet, pro- tinus morbo correptus eft; rursüía, füfpenfo in illius locum alio inculpaté fe habuit. Vifüm ergo eft mihi, fatius effe denuo id certioris experientiz gratid, detrahere: id cüm feciffem, & puer iterum effet convulfus, magnam ac recentem radicis partem ex collo ejus füfpendimus, ac deinceps pror- füm fanus effe&us eft puer, nec poftea convulíus. Experimentum hoc Galeni confirmant Mon- tanus, Fernelius, Apollonius Menubenuslib. de Alce, cap. 7. Qua hoc qualitate feu proprietate effecit ambigitur. Quácunque tandem (inquit Julius Alexan- drinus à Neuftain füis in Galeni de fimplicium Medicam. facult. librum notis) füccefsüs hujus fpe fruftramur hodie. Vel igitur tam efficax non eft noftra hzc Pxonia quàm aliarum regionum ali- - quarum, vel leviora erant illius temporis mala hxc quàm noftri hujus funt, ob immutatam in. de- terius forté vids rationem. — Alii 1n effoffione füb certo fyderum pofitu totum negotium confiftere afferunt. Qua opinio Magicá aut füperftitios$ vanitate non vacat. An (inquit Cafp. Hofman- nus) Galeniradix non fuit naturá fuá talis, fed quia vereeu?n, a4jurata, utiic vertam. — Diabo- lus enim 1n multis aut juvat naturam, aut impedit. Sylvius nihil grandis (inquit) hactenus ab hujus radice & femine fxpiffime à me ufürpatis vidi przftitum. D. Sozme. 3. Paonia femina. Ger. femina vulgaris flore fanplici Park. communis vel. femina C. B. femina vulgatior J.B. diemale 39cionp. RUE Radices glandulofas fibris quibufdam interceptas habet, ut Afphodelus, à quibus denuó & alix propagantur fimili modo glandulofz. Caulis viridis vix nifi ad exortum pediculorum foliorum ru- bedinem ullam oftentat: fWs varié & incondité diffe&a, modo trifida, modó bifida (de fingula- ribus foliis intellige) aliàs ettam integra, füperné virentia, inferné albicantia aliquantulum & non- nihilhirfüta. Flos qualis in maícula [fed minor magiíg, purpureus] cum ftaminibus & apicibus confimilibus perinde ut in /filigwz [que tamen minores] at femez oblongum, per maturitatem nigrum. Floret menfe Maio: femen Julio ad maturitatem pervenit; multümq, fe reptatu multiplicat, 4. Paonia femina. Hi[panica pumila. Park. tenuis laciniata, (ubtus. pube[cens, flore purpureo C. B. femina pumila Ger. quoad iconem.. Caf. qud diffe&a & laciniata habet feliz, magis mucronata, aversà parte brevi lanugine pube- Ícentia & candicantia, adversá veró virentia nec fplendentia, mulus venis à medio nervo in latera | foliorum excurrentibus, ut in reliquis Pxoniz generibus: Cawles graciles & dilutiüs virentes, fingu- los füftinentes unicum lerem, aliorum generum floribus pauló minorem, fimplici o&o foliorum ferie conftantem, purpureum, hoc eft minus rubentem quàm qui plenus eft, fed non minis odoratum, multis ffaminibus candidis quorum 4pices flavi, bina cornicula media cingentibus praeditum, qua maturitate dehifcentia femem continere confpiciuntur vulgaris Pxoniz, initio fübczruleum, fe- minis Tiniinftar. Radix fuperiori fimilis, minüs tamen craffis fed gracilioribus bulbis conftans. Nata eft Clufio femine. ex Hifpania mifío: floret Maio menfe cum aliis. * &. Paonia Lib. XIV. De. Herbis multifiliquis feu corniculatis. ——— 695 — * s. Paonia Pomi. Zrantii colore C. B. tertia Clu. femina flore carmeo fimplici: Park. parad. Clo. Folia huic Pxoniz fceminz, pauló dilutiüs virentia quàm zevevi dye, fplendentia, per oras non- nihil crifpa, inferné cineracei coloris : flos fimplici fex foliorum ferie. conftat, coloris carnei dilu- toris, in quo flaveícens tenuiter elucere videtur:. corzicsla viridia medium forem occupant, & multis albis Pazzimibas cinguntur, quorum apices aurei. Semezin corniculis nigrum : radix bulba- ceis Afphodelinííq, tuberibus conftat. | Floret Maio. ; | * 6. Paonia Aquiline foliis C.B. quarta Aquiline foliis Clu. femina Aquiline foliis Park. Caulz huic fatis firmus: folis in ternas alas divifa, quz totidem folia gerunt breviora & magis orbiculata quàm aliarum, atque in aliquot lacinias fciffa, füperné dilutius virentia, inferné pube- Ícentia & canefcentia, adeóque fimilia Aquilinx folis, ut primo intuitu pro illis accipi poftint. Radicem habet multis bulbis longis praditam ut Paonia fcemina. — Florem. non viderat Clufius. " Pzeonia fore éx albido pleno major & minor C. B. Cluf.. femina flore pleno. albicante Park. parad. Claf. Humilior eft illa que amplum, ex rubro purpurafcentem, plenámque habet florem : Cau: item. quàm illigracilior. Fwis quidem multis laciniis ut alteri divifa, fed anguflioribus:: fferes etiam mi- nores, neq, adeó pleni, utpote qui fexaginta aut feptuaginta foliorum. numerum raró íüperent, cüm in vulgaris plenz flore aliquando quadringenta obfervare meminerim. Hujus color initio . diluté purpurafcens, & quodammodo carneus, deinde paullatim. elanguefcens, exalbidus fit, tan- dem totus feré niveus, excepta foliorum bafi &. infima parte, qux carneum quodammodo colorem retinet. Binaautterna, ut plena vulgaris, habet in medio flore corzicula, minora tamen. Pecu- liarem etiam habet ejus flos notam, at illi folia non facilé defluant, fed. diutiffime hereant, imó donec temporis diuturnitate nigrefcant, marcefcant & ficcitate contrahantur. Raices etiam habet hzc minores & graciliores quàm vulgaris. — Reperitur hujus generis flore longé ampliore, ut quz Purpurez plenz flori non cedat magnitu- P4rzetas. dine, ejufdem tamen cum deícrpto naturz, diutflimé. nimirum folia retinens, temporis fucceflu etiam albefcentia. * 8. Paonia folio fubtus incano. flore albo «vel pallido C. B. femina lencamtbemos. d ochranthems Park. femina pumila Ger. quoad defcr. Hanc,qua in celfiffimorum Cretz montium convallibus abunde provenit, promifcuz natura efle, hoc eft, quz neque mas, neque fcemina eflet, fcribit Hon. Bellusad Clufium. Hucrefert C. Bauhinus Pxoniam flore niveo C/wf. in Navarre montibus inventam, cujus flos fimplici foliorum ferie conftat, vulgari minor, radices etiam habentem illá minores. Paoniam feminam flore albo pleno Depingunt & defcribunt "Tabernamontanus & Gerardus: Figura apud Gerardum eft eadem quam Clafius exhibet pro Paria pleno flore albe[cente sminore. Paonia flere variegato C.B. femina verficolor Park. V.Cluf. Hujus flores interdum carnei funt coloris, nonnunquam omninó rubri, aliquando etiam foliis vel media ex parte rubris, aliá carnei coloris, vel utroque colore radiatim diftinéóts. —Dubitat Clufius annon artificio colores illi fuerint 1nducti, * g. Paonim promi[cwa Ger. promifcua [hri&liore folio J.B. femima promifcua Pazk. femina altera C. B. | SB Multa tam cum mafcula, quàm cum fcemina vulgari Pzonia communia habet. Radix glandulofa ut feeminz vulgari, fed craffioribus glandibus: at fla propiüs ad mafícule folia accedunt, magis tamen incondita, finguláque ftri&iora & longiora; füperné ut mafculz faturé virentia, inferne veró, magis albicantia, minus tamen quàm foeminz vulgaris, quibus etiam averfà parte multó minis fnt pilofa. —FJores faturatiüs fanguinco coccineóve colore rubent, feptem aut novem foliis conftantes: "Apices ac fLamina. & filique ut in aliis. * 10. Peonia promi[cua Vormarii folio latiore J. B. LB: Pulchre hzc variat à reliquis Pxoniz fpeciebus : Filz fiquidem quz imis ramis hzrent, latiora funt uàm cxterarum, rotundioráque, averíà parte glauca, hiríuta, adversá faturatiüis virentia, itidémque pilis obfita, fed paucioribus quàm inoppofita. —Foliw» 1n terna aut quaterna ant etiam quina feg- menta divifüm eft, nulli divifione certa, fed temeré variante. F7os à reliquarum flore haud ablr- milis ; Silique vero retortz hirfütie alba totz contecz. i 1I. Paonia 696 Hisronr:aA PuiANTARUMYM. Tempi. II. Pueonia flore plemo rubro J. B. foemina, flore pleno rubro majore. C. B. Paeonia. famina multi- plex Ger. famina vulgaris, flore pleno vubro Park. 3Doubte-ffoteeren temale 30eionp. y. B. Omnium Pxoniz fpecierum longe pulcherrima eft, fpeciofo ffwis (anguinei faturi incremento, tam denfo foliorum ftipatu luxurianas ut fidem numero füperet. Fla íane floris funt. plurima, magnitudine & formá inter fe difcrepantia. Extrema enim caulem proxime amplectentia reliquis omnibus majora fünt,& adinftar Rofarum odoratarum circinatz rotunditatis: reliqua interiüsfita miré variant; fant enim quxdam illorum graminea feré, oblonga nempe & angufta, intérque hac ali- quando colore albo tin&a confpiciuntur, cam levi rubore, quzdam veró hiftulofa inferiüs 8&: quafi tubulofa, arctofatis pervia meatu; quadam paulo majora, & ad latera utraque mirá varietate mo- dó magis minüfque profunde incifa, difle&a & alicubi ferrata, quzdam adhuc majora latioráque ma- joribus quoqne incifüris difle&a, quxdam etiam, & quod obíérvatu dignum, referunt fuà fectura & formá ea omnia folia quz viridia funt. In medio flore duo affurgunt ca/;ces albi hirfüti, oblongi, inferiüs latiores, in medio ventriofi, 1n fummo denique acuminati, cum inflexa quafi Galli criftam referente fubftantia rubra, feminum futurorum rudimenta intra fe continente. Fols multüm (imi- lia Promifcuz Lobeli foliis, breviora tamen & utcunque latiora, nec vel tenui illa Promifcuz lanu- gine inferná parte donata, fed inftar mafcule glabra & virentia. Ex hujus femine Clufio nate funt plantz, caule, foliis, radice matrem plané referentes, quarum una tertio anno florem dedit, matris flori quidem concolorem, fed fimplici fex foliorum ferie con- Ítantem. Altera autem Byzantinz prioris florem imitantem, h. e. fimplicem o&o foliorum feriem habentem, colorem tamen magis rubrum & faturum, & ad nigredinem quodammodo tendentem : "Tertia florem plenum tulit matri concolorem, vel etiam majorem, & fingulis annis cornicula five nuces, quarum aliqu femine pregnantes fuere. Caterüm flos hujus plante omnium quos novimus multiplici foliorum ferie conftantium Ípecio- fiffimus eft & maximus, foliis numerofiflimis compofitus, non diu tamen durat, verüm intra fex aut octo dies poftquam aperitur defluit. * I2. Paonia flore pleno rubro minor. Cluf. J. B. flore pleno vubro minore C. B. Claf.. unde S Folia hujus alterius foliis haud abfimilia: Flos tamen ejus flore minor, qui carnei coloris plenus eft par, non minis tamen fàturi rubri coloris qu interiora venis quibufdam nigricantibus afperfà confpiciuntur, nullis ftaminulis obfita. * EI & nec adeó plenus, illi pené àm majoris, fed cujus folia medium florem occupant cornicula ^ 13. Puonia peregrina flore [aturi vubemte. C. B. femina Bywamtima Park. parad. Byzamtima Ger. emac: Byzentima. prior Clu. * Folia habet prcedentis foliis non diffimilia, paulo tamen crafliora ; res, florem Íummo faftigio fuftinentes unicum, fimplici o&o, decem, : texturá conftantem, non purpureorumi ut vvAvguxidiy0ne, fed rubentiu DNE nodis oblongis, five Afphodelinis bulbis przditam Pzonix oribus. caules |li fimiles aut amplio- aut 1nterdum plurium foliorum m & elegantiffimorum ; radicer feeminz inftar, exteriüs pallidi- * 14. Paenia peregrina flore diluté vubente C. B. Byzantina altera. Claf. Hujus germina recens prodeuntia non rubent ut in priore, fed ex albo virefcunt, utetiam caules 2 : í 5 " VR * 2 n EY . " t, & foliorum pediculi, qux in illo initio rubent. Foz fuperiore dilutius virentia lxviáque, faperné . AD uh OV E - . e : E . " & inferné non minüs quàm fuperioris fplendent. Flo: etiam pauló major dilutiore magiíque florido colore praditus eft: ejufdem filiquz breviores, femina rotundiora, miniis nigra & fplendentia. Hac non adeó liberalis eft 1n proferendis floribus ac fuperior. Utraque femine Byzantio miflo nata eft. Floret Maio cum aliis Pzoniz generibus, aut cüm ille florere definant. Cüm Clufio ex femine Pzoniz foeminz vulgaris flore pleno rubroenatz funt tres varietates, fu- pn imo fidenter affirmamus,nonnullas ex füperiüs traditis Pxonias non fpecies diftin&as effe, ed varietates tantum, quz fàtioni & culturz originem füam debent. C A P. Lib XIV. — De Herlis multifiliquis feucorniculatis, ——— 697 — Car. VI. De Helleboro nigro. Hellebori nigri notz fant folia digitata, flores non decidui, fi modó flores feu florum petala, & non potius floris calyx dicenda fünt folia illa lata, fpeciof2, alba, purpurafcen- tibus unguibus, quz florum petala vulgó habentur, floris autem petala tubulofà illa foliola virentia qu ftamina & capitulum velut corona cingunt, que foliis praedictis calycis occultantur : radices ca- tharticz. : H etymon füperiüs tradidimus in capite de Helleboro albo. 1. — Helleborus miger verus Ger. Park. niger flore rofco C. B. miger flore albo, interdum etiam ualde rubente J. B. we black Dellebooe, o2 d'fpifímas-fioiurr. LUI | Bad habet numerofis fibris, vulgari paullo craffioribus donatam. —Fol;z à radice pediculo fpi- thamzo, craflo; fücculento, tereti, punctis purpureis ut Dracunculi majoris notato. appena, divifa utplurimüm in foliz novem, viridantia, levia, rigidiora, craffioráque quàm in vulgari flore viridi, lata, obtufa, ferrata, in extrema folii ora- & paullo inferius, crenis autem viduá reliqua portione to- ta: pediculi fingulàriumi foliorum, ut & averfi folii nervus, parpurafcentes. — Inter folia fores occul- tantur, pediculo plurimüm palmari & fefquipalmari, fucculento & maculofo, ex foliis quinque can- didis, ungue purpurafcente extrinfecüs, fubrotundis, ftriato venularum diícurfa przditis. Ad floris imum foliolum oblongum integrum, paulóque inferius aliud tanquam vagina, interdum divifum in plura. Floris medium occupant ffamizula multa lutea, breviáque, cum corona decem, duodecímve tubulorum virentium. | Succedunt filique corniculate intorte, feptenz, in quibus femen parvum, rotundum nigrum : fit interdum,ut eunte in femina flore ejus folia colorem contrahant ferrugineum tamintra, quàm extra. Aliquando florem habet valdé rubentem, interdum album pro anni con- ftitutione. In Alpibus non longé à Ponteba copiofüm invenimus. ]. Bauhinus fe eum in variis fylvis Locus. obferváfle tradit. In horto Blzfenfi aliam hujus fpecieni invenio quam Helleborum nigrum flore rofeo, minorem 4/; Species: Belgicum Vocant ; qui omnibus fuis partibus, foliis, caulibus, flore, prcedente minor eft; flore ex al- Hr bo rofeo. Purgat potenter humores melancholicos, utile per corfequens medicamentum eft omnibus affe- p;;;;, ctibus indé originem trahéntibus, quales, Mania, Infania, Hypochondriaca paffio, Elephantiafis, Herpes, Cancer, Quartana, Vertigo, Epilepfia, Apoplexia, Scabies. Sed cauté & nonnifi robuftis, ob violentiam quam exercere aptus natus eft, exhibere conducit. Iri decocto tamen minus eft periculi. Corrigitur mafliche, cinnamomo, aniío, fcenic. & fim. Sebrod. Ali Helleborum nigrum recté przparatum innoxium effe medicamentum fcribunt, ut tutó pueris, gravidis & débilibus corporibus dari poffit. ) Dofis in fübftantia àgr. 1$. ad 3(. 9j. robuftiffimis etiam 3j. in infufo vel decocto à 3j. ad 3ij. Exhibetur vel fubffantia iplius, vel ivfufum, vel decoium. | Subftantia. exhibetur, 1. Formá pulve- ri Íumendo Helleb. nigri Jij. zingib. maftich. rofàr. rubr. cinnamom. anif. ana gr. 4. Mifcein juículo In pueris füme 9j. 2. Formá pzularum, formando ex predicto pulvere cum fyrupo 1doneo pilulas. 3. Forma ?lacestalarun : vide Le Brun. 4. Forma cydowiati. V. eundem, apud quem &: reliqua. Vis omnis hujus radicis eft in cortice aut fibrillis reje&tà medullá. Optimé corrigitur Caryophyllis aromaticis. D. Palzzer € dictatis D. Hermanni Horti Leydenfis prefe&i* Jo. Hartmannus in. fluxu menfium nimio Cingulüm ex foliis Hellebori nigri compactum ità ut folia recentia affuantur fafciz, circa lumbos corpori applicat. à. Helleborzs miger. bortenfis flore viridi C. B. Helleboraftrum Ger. Helleboraffer snimor flore. vi- ^ an Park. Elleborus miger "oulgaris, flore viridi vel berbaceo, radice diuturna J. B. 2bcoxg 0o, ; Ht Hic tum ab /ortezfi flore allo, tum ab adulterino manifefto difcrimine fejungitur : licét enim rz- dices fibrofe, nigrz, exque numerofz fimilitudinem magnam cum Jertesf; fore. albo míinuent, dif- fimilitudinem veró cum adulterio, reliqua tamen planta facies differenti fidem faciet. Fv/s enim ampliora, viroris herbacei, teneriora quàm illorum utriuflibet, in plura fegmenta conciduntur, fin- uleque lacinie in acutum mucronem, non obtufüm more ertezfis flore albo definunt, 1n ambitu Loma nec tam faturo colore tincz, nec tam rigide ut adulterini. Jam veró flees pediculis pal- maribus & dodrantalibus hzrentes colore funt herbaceo, adulterii Ellebori zmuli, quini majoribus füliis conftantes, umbilicum obfidentibus apicibus crebris pallefcentibus. Semen corhiculis aliquot fur- rectis conjunctííque aliorum more continetur. | In montibus Euganeis, ínque monte illo excelío cui inzdificatur S. Maritii urbs, decem circiter Locus; mill. paf; Arimino diftans, obfervavimus. Folia cerevifiz per tres aut quatuor horas infufa & pota, Jejuno veritriculo, tribus matutinis, in- Vires figne prophylacticum cenfentur adversis variolas ENS morboscontagiofos. D. fobsfon. 1 ls OQ ul 699 — Horisronr:ra PrANTARUM. Loc tie Vires, Tempus, Pulverem foliorum exficcatorum, pauca quantitate, verminantibus pueris exhibent noftrates, vel in potu aut Jufculo, velin ficu, &c. 3. Helleboras maximus Ger. maximus frve Con[lligo Park. —Helleborus miger fetidms, Confiligo Plinii lib. 3*5. cap.g. C. B. Eleboris wmiger [ylveffris adulteriums, etiam byeme virens J. B. "App. tomm. 3. Planta eft cubitalis, odoris virofi, radice fibrofa, obliqua, cortice fübnigro, nonnihil cum acrimo- nia levi amaricante, lignofam & duram medullam obducente: cew/e tereti, quem inveftit primum cortex mixto cum virore rubellus, alter pallidé virefcens, cu: fübeft caulis lignofüs, copiofam medul- lam viridantem complexus: folis pediculis palmaribus appenfà, denfiffimo ftipatu caulem ambiunt in tria, quinque, fzpiüis novem folia fübdivifa, longa, ftriata, atrovirentia, in ambitu ferrata nul- lis interdum crenis incifa, dura, rigida, nervo per mediam longitudinem valde confpicuo dien. te, à quo utrinque in latera obfcuriores venulz prodeunt: at fuperiora folia, ut in pauciores portio- nes fünt divifà, ità & latiores funt tum portiones ipfius folii, tum pediculus. Ex alis prodeunt ra- muli multi diluté virentes, ob mollitiem floris ponderi imparem deorfum reflexi, paucis foliis palli- dulis parvis, integris donati; quibus infident. feres finguli, bini, terni, quaterni, ovales fere, nec ita ut in Helleboris expanfi, ex pediculis f&mipalmaribus quadrantalibáfve, ex foliis quinis herbaceis, ex- tremá orá cüm fe magis explicant rubente, ftriatá compofii : 1n medio ftamina plurima, ca 3telo fulcato, exalbido, extra quz intra floris calathum, quatuor, rariüs tres aut quinque o AE concavi, magis virentes, brevioréfque quàm ftaminula, oris fimbriatis, leviter inter um purpuranti- bus : penitifftmum floris meditullium occupant cerziculz Aquilegie vel Hellebori, bina ternáve. tu- berculo innixa, in quibus femen. ; In Germania, lateribus montium quos elu&atur Rhenus, inter Coloniam & Moguntiam copiofiffi- mum obfervavimus & alibi in montibus regionum tranfmarinarum. . Veratrum nigrum 4. peregrinum Clufi, Helleboraffer maximus alter Clufii Park. In paucis à prcedente differt, nimirum foliis pauló atrioribus, & florum oris ex purpura. nigri- cantibus, praefertim trium interiorum petalorum: ideóque nos fpecie diverfum nondum agnoíci- inis. "Tragus & Dodonzus venenatam qualitatem huic plante tribuunt, ideóque ab ea cavendum mo- nent. Radicis hujufce particulam in pecoribus medendis auriculz perforatz inferere foliti futt Veterina- rii antiqui. Recentiores omnibus feré corporis jumenti partibus radicalam eam infigere folent, qua- vis etiam de caufà laborantis.. Quamprimum etiam jumentum aliquod parüm late vivere intellexe- rint, ad hoc medicamentum tanquam fàcram ancoram confugiunt, & plerunque fucceflüs votis refpondet. Kyberas apud Tragüm: qui tamen veterinarios Gezgesbacez[es non Confiligine, fed Hel- leboro nigzo Diofcor. ad hanc rem uti ait. Germanos veterinarios noftri etiam imitantur in hujus radicis vel caulis ufu. 4. Holeboraffer alter trifolins. fpino[us Park. Helleborus miger trifoliatus hort. Farnef, Folüs tripartitó divifis, durioribus & rigidioribus ;; denticulis circa margines afperioribus & pun- gentibus incifis ;. & floribus pallidius virentibus à precedentibus abundé diftinguitur: cetera cum €ts convenit. In hortis curioforum enutritum vidimus, locum ejus natalem ignoramus. Folia fingularia Laurinis comparat & magnitudine & fubftantiá & figurá Petrus Caftellus. Cau- lem ei attribuit cubitalem, teretem, digiti craffitudine, foliis circumcirca veftitum: Flores in fum- mis caulibus & ramulis Hellebori nigri vulgaris, diluté virides, aut fübalbidos. Incipit florere Novembri, & in Martium & Aprilem ufque florens perfeverat: quilibet autem flos apertus & in fuo vigore perdurat ultra quadraginta dies. Car. VII. De Fraxiuella. Raxinella à foliorum cum Fraxineis fimilitudine dicta eft. - . Foliis Fraxini, floribus in fpica fpeciofis, feminibus magnis nigris fplendentibus ab aliis plan- tis diícernitur. Fraxinella, Offcinis Ditlamnas J. B. Di&hamnus albus vulg). [rue Fraxinella C. B. Fraxinella Ger. Park. gom. Radices candidz funt, varióque implexu multifide: unde emergunt ie [capi plurimi, fef- quicubito proceriores, hirfüti, rubefcentes, [ia ea tamen fpecie que florem album profert pu virides " x " 5 h 7 CETUR MIR E D Er 2 Lib XIV. De Herbis multifiliquis. feu corniculatis. 699 MEINEM UMEN TLLA UDG Cr EC PURI KEENEC IS MN TIME C NEECIUEELE LI Cc NE Ur c ——— E ENNERRR virides ] medullà multá farti ; fo/zzs veftiti nullo ordine pofitis, alatis, tribus vel quatuor pinnarum conjugationibus ad coftam annexis cum 1mpart 1n extremo coftam terminante, Fraxini fimilibus füperne atro-virentibus, inferné dilutioribus & fplendentibus, laurinis equalibus, crenatis. In fum- mis Ícapis florum thyrfi pulcherrimorum ex intervallis pofitorum, odore gravi, fols quinque ex albo purpurafcentibus, ftris íacuratioribus notatis, aversáque parte nonnihil hirtis conftantium, bris ongis recurvis, denis numero, purpurafcentibus, fübque apicibus luteolis ex purpureo herbidis, mi- nutis micantibus granulis atro-purpureis, refperfis, medium obfidentibus, unà cum ftylo pentagono gericarpio Ynfidente, quod in plures filiquas. feu theculas dividitur. —.Sezzez. nigrum, lucidum, paulo majus quàm Milii Solis. In preruptis montium. Rheno flumini vicinorum hanc non femelobícivavimus. Floret funio. Lew. Radix ( quz fola feré in ufu eft) cardiaca & alexipharmaca cenfetur, contra peftilentiz. con- Vires. tagia utilis, quoquo modo fümpta. — Autoritate Matthioli valet adversüs venena, & venenoforum animalium ictus. Necat interaneorum vermes drachmz pondere haufta. Datur contra Írigidos uteri morbos: nam &.meníes & urinam movet, partum adjuvat, fecundas & emortuum foetum educit tum fuppofita, tum cum Pulegio füffita, tum ex vino meraco 3ij pondere pota. Valet quo- que ad alvi torfiones, & ad ejiciendos renum calculos. Additur quoque utiliter in potionibus internorum vulnerum. Datur comitialibus & aliis cerebri affectibus. Aquam deftillatam pro Cofmetica habent Romanas mulieres, & utuntur in inflammationibusocu- lorum. Ex his apertum eft neutiquam pofle efle ficcedaneum verz Di&amni (inquit Cafp. Hof- man.) Verüm cüm acrisíit & amara, non video cur non eadem poflit przftare que Di&am- nus. Silique & flores conta&u pruritum faciunt, & in calidioribus regioriibus cutim exulcerant, Variat floris colore albo. C A P. VIL De Alibza lutea feu Alutilo Avicenna. 3Oliis Althzz mollibus, floribus é foliorum alis exeuntibus luteis, ab aliis hujus generis difcérni- tur. Affinis & fimilis eft Alcez Venetz, Sabdariffe, Bammiz mofchatz aliifque Alceis ac- cenferi foliis plantis exoticis pentapetalis, cum conceptaculis in quinque cellulas difpertitis : verüm E hac thecz disjunétz fünt & tantüm contiguz, non conjun&z unicum efficientes vafculum, ut in illis. I. 4libeas lutea Ger. lutea [rue Abutilon Avicennae putatum Park. — A]. Theophraff i flore luteo C. B. Zbeophra[Hi flore luteo, quibu[dam AAbutilon f. B. 33elfotu 9mpaltotu. Cum Althxa vulgari de mollitiei palma certat quod Abutilon vocant, r4Zice parvi, albá, fibris aliquot adnatis donatá, fübdulci. Caw/is foris comento molli totus eft obfitus, pingue quid attre- &antis manibus allinens, incanus: cortici, qui facilé delibratur fübeft lignum Saligni inftar candi- dum & durum, medullam fucculentam viridem continens. Ex caule fol nullo ordine nafcuntur, pediculis palmaribus & minus, lata, circinatz rotunditatis, nifi in mucronem acutiorem definerent, lanugine incana & infigniter molli obducta: ex horum alis rami producuntur: indidem fores 1t- dem prodeunt Caryophyllatz aquaticz, intens? crocei, ftriati, pentapetali, medium occupante apij- culorum luteoram glomere: totum veró florem comple&untur quinque folia incana, lanuginofà. Succedunt tomentofa. capitula, Juglande paulló minora, fuprema parte plana fere ex decem aut duodecim foZiculis latiufculis, compreffis, in mucronem acutum definentibus, in orbem juxta pofi- tis: in quibus fezziza íemicircularia feré, compreffa, fufca; medullá albà, dulci. Annua eft planta, non diu durans. In hortis feritur.. C. Bauhinus inter Ferrariam & Bononiam obíervavit ad duos cubitos excrefcentem. 2. Altbee Theophraffi -fenilis C. B. Abutilon. Indicum Camerarii Park. but. Indicum J. B. ; . B. Flore eft pallido, fübcandido, five medio luteo, pediculo nixo fübhirfuto, ficut & novella folia ac caulis, non tamen ejus ad tactum mollitiei quà vulgó notum Abutilon Italicum. — Pediculi in fibras divulfi foliis venulas fparfas fübminiftrant fpiceas, 1n avería parte folio exiftente pallidiore, intern verà faturatiüs virente. Caulis penes internodia fübruffefcens. Florez excipit folliculus fübniger, ftellatim compactus, femez quoque continens nigrum : Exterius involucrum ex viridi flavefcens, Radix pallida fibrofa. Ooo 2 CAP, 790 Hisronr:Aa PrANTARUM. Loctis. Locuí 8 Tempus. Car. IX. De Caltba palufiri. A. Caltba palufivis J. B. paluffvis vulgaris femplex Park. paluffrzs flore fimplici C. B. paluffras major mizor Ger. 9parff-gparigolb. Adix plurimis fibris majufculis albentibus,é foliorum marcefcentium alis egreffis, fibrillis tenu- ia ibus capillatis conftat. Fo/isima, quz e radice exeunt, pediculis longis [femipedalibus aut do- drantalibus, | infident, fiftulofis, Chelidonii minorisfimilia, verm multó majora;non maculo- fa,profundiore circa pediculum finu, per margines crenata, glabra atrovirentia. Caw/es ab eadem radice plures, dodrantales aut pedales, teretes, glabri, concavi, geniculati, ramofi, foliis paucis fin- gulatim pofitis, its quz e radice exeunt fimilibus, fed brevioribus pediculis infidentibus veftiti, ad fin- gula genicula in duos ramulos divifi, quos membranacea fua bafi ample&titur pediculus folii quod ad fingula genicula adnafcitur. Flores in fummitatibus caulis & ramulorum fingulorum finguli pen- tapetali, fpeciofi, flavi aureíve, plurimis in medio ftaminibus & apicibus concoloribus, calice nullo: Floribus fingulis plurimz füccedunt fZique feu corzicula radiatim fita, quz per maturitatem füperiore parte dehifcunt, & binos feminum Erin füperiori parte adnafcentium ordines oftendunt, Sunt autem femina oblonga, qua filique adnafcuntur viridia. Ad Rivulos ínque paluftribus & aquofis ubique feré nafcitur. Habetur in hortis culta flore pleno. — * mwmTOE S De Aconito foliis €9 flore Ranuuculi. *» pertinere deprehenduntur, nec tamen vera & genuina Aconita funt, cüm nec caulibus, nec floribus, nec feminibus cum eifdem conveniant, imó totus plantz habitus ab Aconitis diverfus eft ; fed fuum & proprium genus conftituunt. HD plant à capfulis feminalibus toto genere à Ranunculis differre, & adhanc familiam A. or. Ranunculus globofas Ger. Park. parad. fore globofo, quibu[dam Trollius. flos V. B. snontanus, "Aconiti olio, flore globofo C. B. €ve «Dlobe-totuer 02 3Tocker-gokolong, HH : Radicer] nigram, fibrofámque Hellebori xmulam habet: fo/;z feré Aconiti, in quinque fegmenta divifa, ídq, ad ipfum ufque pediculum dodrante longiorem, nifi quód folia 1n caule nullo pediculo cauli adnaícantur, confimiliter tamen divifa. —Cau/zs fefquicubitalis, levis, inanis, ramofus, fores füftinet vulgari Ranunculorum forte majores, iis tamen concolores, fed minüs micantes, decem aut duodecim foliis conftantes, intró modicé reflexis, ut feffilem globum imitentur. Floribus füccedunt. filique íeu checule plurimz, arctà ftipatz, feminibus parvis rotundis fplendentibus repletz, quz per maturitatem fummá parte dehifcunt & femina effundunt. Ad latéra montium, & in pratis montofis in Septentrionalibus Angliz, inque Cambria copiofifi- mé. Ob flos venuftatem in hortis colitur, quibus facile affüefcit. Notandum (inquit J. Bauhimus) Matthiolum tribuere fuo Aconito flore Ranunculi ufüs & vires Lycoctoni, quas noftro ineffe Ranunculo globofo flore vix credimus. Poteft tamen in Animalibus fieri periculum. — Schwenck£. quidem cateris Ranunculis hunc minüs acrem ait, propterea minüs calefacere & ficare. 2. Aconitum byemale Ger. Park. unifolium luteum bulbofum C. B. Ranunculus cum flore in medio falio, radice tuberof4 J.B. alDinter 3Ooltsa-Dane. L2 e Rara eft elegantia hujusplante, quippe qux nullum producit caulem, fed. ex radice tuberibus, fi aduluor fit, Anemones modo inzqualibus articulata, aliàs Staphylodendri nucem magnitudine dun- tàxat adzquante, exterius nigra, acri admodum guftanti, DoZ. fervente Caer. fibris nonnullis ca- pillatá, pediculos aliquot promit palmares vel etiam dodrantales, teretes, cavos, nudos, preterquam quód extremum in umbilicum inferitur folii, quod pediculo fingulare infidet, circumícriptione ro- tundum feré, fed ad pediculi ufque commiffionem multifidum, in radios ftellatos fübdivifos fe&um, glabrum, fplendidum, faturo virore tinctum; é cujus medio feffilis fine pediculo ffos unicus emicat, Banunculi, luteo auri fulgore, vel ad virorem declinante, fenis longiufculis foliis conftans, medium obfidentibus numerofis fibris, apicibáfque luteis: horum delapfüm excipiunt corniculatz 7/242 A- coni vel Hellebori nigri, quatuor aut quinque ere&tz. —Semez filiquis inclufüm, rotundum com- preffum, flavefcens. Non ab re Zersone Bononienfium nonnullis dicitur, quippe circa Bononiam & per totam etiam " Lombardiam copiofiffim?e provenit, Februarii menfis initio florens. Radicem Lib XIV. De Herba muliifliquis feu corniculatis. Jo1 Radicem cum magna prudentia exhibitam purgare perhibet Camerarius: fin veró non rité aut ni- Pres, mia quantitate ufürpetur, effe valdé nocuam.. Car, XI —.À. Plantago aquatica minor [lellata Ger.emac. aquatica flellata C. B. aquat. minor muricata Park Dama[onium fLellatum Dalecbampii J.B. &tar-eaneu 3Dater-lantair. t Quaticz Plantaginis fibrofas radiculas in nodum collectas poffidet, unde palmaribus nixa pe: diculis falis exeunt, Plantaginis aquatic zmula, multo minora, & ad pediculi infertionem interdum pinnata. —Coliculi plures, fefquipalmares aut dodrantales, teretes, 1nanes, nodis ex longis intervallis geniculati; é quorum articulis inque fummo. caulium faftigio radiati in orbem exeunt pediculi unciales, quorum unicuique infidet quinüm fenümve radiorum flella ulcherri- ma Auzoi peregrini Cazz. ftellas emulans. Harum ftellarum radii nihil aliud funt quàm a uz fc vaícula membranacea femen exile fübluteum continentia. Uoc See In aquis ftagnantibus fed rarius invenitur: in ftagno feu pifcina quadam fecus viam publicam, ad Leczs; ingreffum Rumfordiz oppiduli in Effexia copiosé oritur. d i Parkinfonus huic planta flores albos tripetalos tribuit. Car. XIL De junco florido feu Gladiolo paluftri. W^ Ui note funt folia graminea, triangüla, caules nudi, flores in umbellam in fc difpofiti : Planta eft fingularis & fui generis bulbofis affinis, effe videtur; eique caue fitu ac forma ad Moly accedit. A. funcus floridus J.B. Park. foridus major C.B. Gladiolus paluftris Cordi Ger, rte tfojuri d fiuff) o? 3Dater eDÍabiole, Be ffotoring Cord. . a Radices habet duas, quarum gracilior & nigrior defcendit: craffior veró in füperficie fere terre tranfverfa fertur utrique : propagines aliquot S multe fibrz adnafcuntur. Habent radices Íaporem dulcem & glutinofüm. [Radix quam craffiorem vocat, eft (ut mihi videtur) radicis pars recentior & hujus anni, qux ut progreditur füperné folia, inferné fibras albas majufculas emitut.] | Folia eri- git multa, mollia, fpongiolà feu poro(4 medullá, triquetra, longa, ad exortum concava, &b mem- braneis appendicibus caulem aliquoufque amplexa, füpina parte versüs apices planiora. Caewlz bi-* cubitalis & altior, teres, glaber, Ípongiofus, non tamen concavus, foliis nudus, in. cacumine flores plurimos geftans in umbellz formam difpofitos, pediculis fcmipalmaribus nudis tenuibus fültos. F/o- '! res autem hexapetali funt, é carneo putpurantes, tribus exterioribus petalis carinatis & majoribus, quz calycis effe videntur; tribus interioribus minoribus. Vafculum feminale (2x thecis feu loculamentis conftat, purpureis, in fummo corniculatis, femine intus minutiflimo repletis. | Vafculum ifthoc in medio flore circumftant Lamina circiter novem, aliàs longis purpureis, aliàs brevibus apicibus capi- tata, pulvifculo flavo attrectantium digitos inficientibus ^ Umbellz bafin tria infignia acuta foliola circumftant. - : AMI ; Nafcitur antem (inquit Cordus) pinguibus lirnofis & humentibus locis, quó fluviorum inundationes Lori. pervenire poflunt. — Apud nos plerunque in ipfis fluviorum alveis in limo propé ripas, Sfuncus floridus minor C. B. Park. huc non pertinet. Car. XIII De Aconito, Conitum dictum Plinio ab 'Axóm, quoniam in nudis cautibus crefcit; "Theophrafto ab "Ax pago Mariandynorum. Prius etymon Ovidius probat cüm dicit, Que quia na[cuntur dura vivacia caute "Lgreffes AAconita. "vocant. Qoo 5; Alu 792 HisroniA PrawTARUM. Alii nomen quidem à cautibus deducunt, fed diver(am ejus rationem affignant, quoniam fci. huic plante eadem «vit in morte effet, que cotibus ad ferri aciem deterendam, flatíémque admota velocitas. fenti- retur. Plin. Áconitt notz fünt folia circumfcriptione fübrotunda, laciniata, flores cucullati, femina rugofa, vis in plerifque faltem fpeciebus deleteria. 1. Zicomitum magnum purpureo flove, vulgó Napelus J.B. 4icom. coruleum, feu. Napellus 1. C. B. Napellus "verts ceruleus Ger. verus flore ceruleo Park. 201etn Delmet-ffotuer 502 Qonhg- fjoob. Bt A radice (inquit J. Bauhinus) Napi parvi magnitudine, nigra, fibras & lateribus producente, cau- les emittit plures , bicubitales & altiores, teretes, leves [versüs fümmam tamen partem lanugine brevi pubefcunt] medullá far&os, rigidos, fractu contumaces, ab imo ad fümmum fvliz cinctos cre- bris, alterno aut potiüs nullo ordine pofitis, pediculis longis, füpina parte canaliculatis infidentibus. Sunt autem fo/ia obfcure viridia, glabra, nervofa, in quinque infigniores lacinias ad pediculum feré divifa, magis fci. aut profundiüs laciniata quàm in quavis alia Aconiti fpecie, fingulis laciniis prima- riis in plura fegmenta angufta, acuta profundé diffe&is. In fummo caule feres exiftunt crebri, velut in fpicam digefti, finguli pediculis uncialibus infidentes, quinis petalis compofiti, quorum füpremum galez aut cuculli monachalis in modum concavum, ftylos duos occultat, duo lateralia latiora, infima duo florem medium occupant. Suntautem flores coerulei, faturatioribus venis ftriatt, intus pilis ob- fii. Succedunt theculz, non tres femper, fed. quatuor aut plures, oblongz, glabrz, femizz multa continentes per maturitatem nigra, rugofa. S Facultate eft hominibus aliííque animalibusexitiali & perniciofa. Evidenu, fed perquam mifera- bili experimento 1d Antverpiz olim compertum 1n recenti adhuc eft memoria (inquit Dodonzus) Cüm enim ab imperitis hujus inter acetaria illatz effent radices, quicunque eas ederunt, mox fzvií- fimis correpti fymptomatis, brevi vitam cum morte commutárunt. Quin & Turnerus perhibet, Gal. los quofdam i Regn ro Imperatoria 1n acetariis, comeftis Napelli radicibus intra biduum omnes obiiffe, exceptis duobus hiftrionibus, qui easrevomuerant. Eft utique Napellus venenorum przfen- taneorum facilé princeps. Animal quod Napello nutritur, ejüíque Bezoar feu remedium fpecificum ab Avicenna perhibetuk; máüfne fit an mufca inter Botanicos non convenit. Confüle Dodonzum & J. Bauhinum. N. Napellus in jugis montium Alpinorum nutritus vires admodum noxias exercet, delatus autem in hortos parum fuis venenis operatur: quod experimento confirmat D. Martinus Bernhardus à Ber- niz in Ephemer. Germ. Znu.2. Obferv. 45. idem confirmat. Pet. Joh. Faber in Panth.l. 1. cap. 43. — Cicuta, inquiens, & Napellus, quz ver- süis meridiem in montibus Pyrenzis venenata funt, fi tranfplantentur versüs loca Septentrionalia & humida omnem malignitatem deponunt. Obfervationes has tranfmifit D. 72zcred. Robinfonzs, Ego tamen non libenter vellem in memetipfo experiri Napelli in hortis culti vires, mihi enim maftica- tus, linguam nonnihil ftupefecit ; qui tamen ftupor non ftatim fentiebatur. * 2. Aconitum Napello fimile [ed minus, ceruleum, procociss J. B. 4c. "violaceum fen INapellus 1I. . C. B. 4c. Lycoébonum praecox Park. — 4c. lycotfonum YV. Tauricum Cluf. ^ 4c. violacium Ger. emac. WUB: os aut duorum cubitorum proceritatem affequitur, caule gracili fübhirfuto & fübrubente, non ita recto. Felis Napelli, minüs tamen crebró partita, licet in quinque lacinias profundas, prima- rias divifa, quarum. fingule rurfum varié fübdividuntur, colore atrovirente [fuperné] ex pediculis duas tréfveunciaslongis. Fleres coerulei, cucullati, pilofi, quorum galea lingulas duas occultat pur- puraícentes, quorum capitulis impofitus utriculus liquorem melleum continet: dux horum ale fu- premo fuo margine galeam ingrediuntur, infimos margines excipiunt duo fübjecta folia, quorum qua- tuor complexu comprehenduntur atro-purpureorum ftaminum villi. Radix fübeft nigra, oblonga, fibratas [exigui Nap! inftar Clufio.] pene Invenitur 1n Tauricis montium jugis non procul à Saltzburgo, ubi floret Julio; in hortos tranfla- : tam maturius, citius Napello, à quo difficulter difcernitur, inquit. J. Bauhinus. * g. tconitum [icd florum pyramidali Mori. Pralud. pyramidale multiflorum Hort. Parif: Quoad radices & folia aliorum Áconitorum more provenit. Solummodo fpicam fert foruz cce- ruleorum cucullatorum, ad bafin latiorem qua tandem in mucronem definit pyramidis inftar. Quá notá quam facillimé à cxteris fuz fortis diftinguitur. ^4. ddconitum caeruleum Autumnale Park. Lyco&lonum. Autumnale Napello frmile J. B. caeruleum Na- peli flore C. B. Claf. Folia hujus media quodammodo funt inter Aconiti radice bulbofa feu Thorz ftalice, & Acon. Neubergici: folia 'Thorz quidem Ital. foliorum quafi zmula, nonnihil tamen ad Acon. Neubergi- ci foliorum formam accedentia, nec illius miniis ampla, atrá viriditate fplendentia fuperné. Cas/z illi bicubitals, craffüs, firmus, ftriatus, virefcens & fplendens, fummo faftigio ferum fpicam enn. i! eu- Lib. XIV. «De Herbis multifiquis feu cor aiculatzs. 703 Neubergico feré fimilem geftants, quibus etiam füccedunt pares f//gu feu capita, & fimile femen. Radix illius etiam radici par, perennis, & multis ad latera adnatis Í& propagans. Floret feriüs, nempe Augufto. De loco natali nihil habet Clufius. ] In fepibus non longé à Meringe Suevix urbe invenimus Aconiti fpeciem medio Augufto flo- , ,,, rentem, bicubitalem & altiorem, valdé ramofüm, foliis miniis diffz&is quàmin Napello, cai figura — quam habet Parkinfonus fatis apté refpondet; tempore florendi cum hoc etiam convenit. $. Ziconitum. Lycett. Napelo fimile, Neubergen[e, foliis latioribus, flore parpureo. J. B. "Aconitum pur- pureum [eu Napelus VI. — C. B. con. gurpurtura. aliud. Park. dc. parpurenma. Neubergenfe Ger. einac. CI«f. n vulgari Napello habet folia, licét fimiliter incifa & laciniata, magis atra fimiliter & fplen- dentia: cazlem re&um, firmum, rotundum, trium interdum cubitorum altitudinem zquantem, & in multos ramulosfüpertore parte fzpenumero divifum, qui ffores fpicz 1nftàr congeftos ferunt, co- lore purpureos, Napelli vulgaris floribus plane refpondentes, hoc eft quatuor foliis conftantes, quinto veluti galeola fupereminente, & bina circamvoluta inftar litui cornicula occulente : fPamizurs ta- men media congeris niagis fufca eft. Florum fpica in extremo caule nafcens, reliquis oblongior eft, & magisexpanía. Singulis floribus terna fuccedunt coriczZa, interdum quaterna aut quina in caput unum congeíta, (zzes atrum & inzquale continentia. Radix illi, vulgaris Napelli inftar, parvo Napo fimilis, cui in lateribus adherent alii Napi, fibris prediti, quibus fe propagat. Crefcit in Montis Neuberg ducatüs Stiriz jugo, ad vaccarum ftabula. Floret Julio. Locus. * 6. Zconitum Lycotlonum Lynceanum Napello (imile J.B. con. com inflexd, folizs angufficribus C.B. CIuf. Nm quodammodo inter vulgarem Napellum & genus A coniti przcedens eft: fo//2 enim illis fimillima obunet; caw/em inter illos medium, infirmiorem tamen, & füperna parte aliquantulum nutantem : feres utriufque floribus prorfus refpondentes, nifi caffis fupra quatuor folia eminens ma- gis füblevaretur & hiaret, roftróque magis mucronato eflet: femisa in ternis cornicalis fimul jun&is fimilia: zedicez? etiam non multüm variantem. Ex Lynceanis montibus-erutum Clufio miflum eft. Floret cumfüperioribus, aut. paulló etiam pocu;, feriás. * 4. ZAéonitum. egrulenm minus, foe Napellus minor Park. C. B. Acon, LycoB. ceruleum paroum Ger. con. Lycocl. flore caeruleo, galed. elatiore, radice bulboa J.B. Aconit. Lyco X. Thbora Itelica Clu. — CI«f. es fibras, quibus fübinde radicatum terre hzret, bulbosgerit curbinatos, 6 quorum bafi fibre alie exeunt. Foliaex caule alternatim producuntur, mediocri amplitudine, qux in quinque profun- das lacinias, rurfum levius fübdivifas, confcinduntur, fplendenti virore predita, füblurfüta: flores ga- leati, rari, caffidem longam erigunt, colore diluté coeruleo. Ex Ttalia ad Clufium tranfiniffa eft. Ubertim nafcitur ad Monafterium Neuberg, fecundum tor- , rentem qui Monafterium alluit, &c. V.Cluf. Hift. p * 8. Aconitum Lycoétonum flore maximo J.B. con. ceruleo purp.. flore znaximo, [roe Napellus 1V. C. B. 44con. maximum f udenbergenfe Ger. emac. CIa[. s inquinque lacinias alté divifa, & illas denuó in ambitu conciías, Thorz Italice foliisin- terdum adeó fimilia, ut fi quis plantas antequam in flores abeant conferat, nullum feré difcrimen deprehendere queat, nifi Italice "Thorz fplenderent, hujus minimé: Cawlem bicubitalem nonnun- quam, rotundum, non valdé craffüm, firmum tamen & re&um, ex viridi purpurafcentem, füper- né quinos aut fenos ferentem flores, inter omnia Lycoctoni genera maximos, quatuor folis ut reli- quorum generum conítantes, fupereminente gale longe majore & uncialis aliquando longitudi- nis, elegantis é ceeruleo purpurei coloris, füb qua bina longa cornicula, extima parte latiora, & liti Veterum Romanorum fere inftar inflexa, coloris dilutitis purpurafcentis teguntur, /Famimibus nigris medium fferem occupantibus Floribus füccedunt corsies/a ut in reliquis, fed majora, femen inzquale & fufcum continentia. Radix parvi Napi formam zmulatur, nigricantibus fibris pra- dita: alias przterea fimiles radices lateribus adriatas habet, tenuioribus adhuc fibris, quz fingulis annis adhuc recentes caules proferunt: fed etiam infimi caulis nodis adnafcuntur tubercula, non fecus ac in. Italica "T hora. . Sponte provenit in adenberg altiflimo totius Stirie monte. Floret Augufto. Copiosé etiam zoo. oritur in quodam Schuceberg jugo quà difficillimus eft a(cenfus. * 9 Aconitum NE Locus. Locur. Locur Varietas. ——á—— Hisron:a PráwTARUM. ———— d ^ * g. Aconitum maximum comá nutante Park. Lycoél, coma nutante maximum ]. B. maximum nu- tante coma Ger. inflexd comá maximum C. B. : Glaf. "Trium interdum cubitorum alitudine affurgit, caw/e tamen fatis gracili, rotundo, fuperiore parte, in multos ramos divifo & nutante. Summo caule longam fforwm fpicam fert, Napelli vulgaris floribus fimilium, fed pauló dilutiore purpura. fplendentium, quorum fingulis fuccedunt. corzicula & femina qualia praecedentium. ^ Folia iila & oblonga, in multas tenues profundáfque lacinias ma- gis dividuntur quàm in ullo prater id quod Delphini flore dicitur Acon. genere, Quz fuperné quidem atrá viriditate predita funt, non (oes ddr tamen. Radicem habet craffam & longam, NNapi feré magnitudine, foris nigricantem, & per intervalla multis fibris donatam, & füperiore par- te in multa capita extuberantem, é quibus caules emergunt, fübinde tamen recentes exiguos Na- pos ad latera enatos habet, quibus fe propagat. , Primüm ex Italia ad Viennam delatum eft & Clufio communicatum. "Xo. Zfconitum Lycotl. coruleum. calcar magno ]. B. con. caeruleum birf[utum, flore Confolida ve- gals C.B. .4com. Lyco&. bir[utumm flore Delpbimü Ger. emac. com. flo. Delphini ma- jus Park. A4con. Lycocf. flo. Delphini 1. Silefiacum. Claf. . B. Bee vix cedit Napello, caule firmo, inani, purpurafcente, qui fübhirfütus videtur. Fj/is Aconiti Lycoctoni lutei folus fimillima, in latas diffecta lacinias, hiurfüta. Summus caulis in lon- gam abit /fécasz florum pulcherrimorum ceeruleorum, longo, roftrato Aquilegiz vel Confolidz re- galis corniculo, librantis fe Columbz aemulo, cujus extremo. hianti folia fublunt quaterna aliorum Áconitorum modo, & in horum medio famiza multa. Ad florum veró exortum bina foliola angu- fta, ceu cornicula quxdam eriguntur. Hifce füccedunt ternz junétz corniculatz filiquz, femen con- tnentes nigricans, rugofüm. — Radix Clufio craffa, tuberofà, nigra, rugofa, concava, graviter olens, multis cenuibus , fuliginofáque lanugine pubefcentbus fibris praedita , ad - cujus latera fecundum - infimum caulem fingulis annis nova germina repullulant. PERS. eft in montibus territorii Freywaldenfis in Silefia, Augufto florens, at in hortos traníla- tum Junio. * II. Aconitum Lycoch. flore Delpbinii Ger. J. B. con. ceruleum glabrum ffo. Confilide regalis C.B. cor. flore Delphinis minus Park. Dod. Proceris affurgit caulibus inftar Napelli : folis varié fimiliter, & creberrimis incifuris divifa: flores fecundüm caulem füperiüs veluti in longam compofiti fpicam, é puniceo ac obfcuriore coloré pur- puram zmulantur ; formá feré floris. Regii, in pofterius videlicet corniculum definentes : Silique & femen ut majoris Lycooni lutei. Radices oblongee, craífze tres aut quatuor demittuntur, paucis adhzreícentibus filamentis. I2. Jiconitum folio Platami, flore. luteo palle[cemte J. B. .4com. LycoWlonum luteum C. B. luteum Ponticum Ger. lut. Pontic. ferotinum flore albido Vark. an Ponticum lut. pracox ejufdem? 7. B. Ex radice flexuofis, numerofis, nigricantibüfque fibris cirrífve, implexis, fatis jucundo odore prz- ditis conftante. caulis furgit leviter hirfütus, duobus cubitis altior, inanis, firiatus, rotundus, tenuis lentus & nonnihil flexuofus, in alas divifus. Fs ampla, quinquepartito primario divifa, fingulis egmentis denuo fubdivitis, füperiüs ex atro virentia, inferius albicantia. — Flores ex pediculis unciali- bus & plufquam fextantalibus, quorum fingulis appofitum. foliolum oblongum interdum diffe&um fxpiis integrum, lutei, aut ex luteo albóve herbacei, oblongi, concavi, inferiüs hiantes, e foliolis quinque compofiti, duobus lateralibus brevibus & latis, infimorum altero lato, altero acaminato quinto 1n tubi modum concavo, in cujus intimo recefla duo cornicula, 1n fpiram convoluto extre- mo, dorío brevem, hiulcum canaliculum fuftinentia, occultantur: ad quorum conum in floris hi: am ffaminum confpicitur congeries herbidorum, apicibus vel albidis, vel herbidis, vel nigro. mixto veíicoloribus. Sigue terna i piii p. Aquilegix, rectz, fimul jun&e, in quibus fezzez, rugo- fum, nigrum, naturá. calidiffimum-veluti Pyrethrum, quod deguftatum crebra fputa provocat. In colle /s Baffie, & montibus Genev vicinis copiosé provenit. In altiffimis montium vallibus naíatur, in varus Germanie, Auftriz, Pannormie & Helvetis locis, in fylva Hercynia praefertim. E " C. Bauhinus Aconitum Lyco&onum albis pallidífve floribus ab Aconito Lyco&tono luteo feparat. Idem facit & Parkinfonus; quitamennonaliam inter ea differentnam notat quàm in tempore tum germinanditum florendi, qtiod illi menftruo minimum fpatio ferius eft quàm huic. Maligna eft & homini adverfà vis Aconiti, fuccus inprimis radicis non folüm affumptus homini brüüfque venenum eft, (d & telis aut fagittisillitus lethalia vulnera infligit. Hujus autem femen aut radix in pulverem redacta & cum oleo temperata ut unguentum inde fiat illi pediculos ac furfures enecat'& abftergit: idem radix praftare poteft fi in aqua vol lixivio deco- quatur, ac cum illa poftea caput abluatur. Z7ag. I3 Znti- Lib. XIV. 2De Herbis multifiliquis feu cormiculatis. | 405 F I3. Zintitbora flore luteo Aconiti J. B. Antbora Patk. Aconitum falutiferum feu. Antbora C. B. "ntbora [roe Aemitum [alutiferum Ger, &fe counterpopfon ta 99onkts- : Iutarp 3Dolts-oanc, Top Sponits-foob, o2 fa LORS y Anthora pernecabili Thorz veneno adverfa, dodrantem alta, interdum & cubito procerior, caule eft fingulari, rigido, angulofo, fübhirfuto, cui fo/js alternatim adnafcuntur, Napelli emula, tenuiüs diffe&a, & íplendoris illius expertia, averfi parte albicantia, fapore amaro pradita Lobe/. Nigellz quadantenus fimilia : ffores non ingrato odore przditi, cucullati, & ri&u hiante Napelli penitus, ex- cepto colore, qui huic. ex flavo pallefcens : Corniculata feminis vafcula itidem confimilia. Radix ex bulbis olivaribus conftat, foris fufcis, intus albis, guftu amaris fibratis. Clufius confiderata diligenter partium hujus plante. omnium cum Napello fimilitudine, ufüm ejus fufpe&um habet, & fatius ducit ab eo abflinere, praefertim tantá copià aliorum remediorum; quo- rum facultates jam funt exploratz. Jo. Bauhinus quoque recté monet e cauté utendum. Pefti fpecificé adverfari dicitur hzc radix, & peculiariter radici Thore, ut nomen indicat Omx- Vires. nium tamen confenfu purgat fatis vehementer. — Confiderent le&ores ( inquit J. -Bauhinus) an radix purgans conveniat commorfis à viperis & cane rabido, itémque pefte laborantibus. Car. XIV. De Staphide agria. Tdeis dyele, à foliorum cum vitigineis fimilitudine nomen accepit. Foliis & filiquis atque etiam viribus cum. Áconitis convenit, flore cum Delphinio, ad quod etiam femine magis accedit quàm ad Aconitum. — Latinus Pedicularis dicitur ab effe&tu. Stapbis agria J. B. C. B. Ger. Park. &tabes-acce 02 3Loufe-toopt. . B. Park. ond habet caulem, cubito altiorem, in multos ramos didu&um ; in his fv/ia longis herentia pediculis, ampla, vitiginea, unde toti plantz nomen comparatum, vel Ricini magnitudine & di- vifura digiratá, pilofa. Flores pediculis frequentibus, tum € foliorum finu, tum ex caulis faftigio, tum ex ramis exeuntibus infident, ceerulei é quinque foliolis hirfutis compofiti, apicibus & ftaminibus foliaceis medium tenentibus. Parkiníonus exactiüs flores Confolide regalis fimiles fcribit cum cal- cari pariter retrorfum extenío, fed multo ampliores, colore obícuré couleo, quibus fuccedunt fflique tresquatuórve corniculatz, ut in Aconitis, fed majores, in quibus femize magna, rugofa, ni- gra, triangula, urid facultatis v1 guftatuos incendentia. Ra4ix longa, lignofa, annua. Nafcitur 1n opacis: in Iftria ( inquit Matthiolus ) Dalmatia, Apulia & Calabria frequentiffimo 7:5, proventu. ) Vehementer calidam, acrem & caufticam habet facultatem : hinc pro mafticatorio habetur: pur- Vires. gat etiam fed cum metu ftrangulationis, ideÓ defit ejusufus. Pulvis capiti infperfus pediculos ene- cat, aut cum oleo tritus & inunctus. Quz de ejus viribus habent Veteres apud ipfos vide. Semen Staphidis agriz exhibitum à. gr. XII. ad 5j. fürfum & deorfüm purgat, ptyalifinum excitat, unde egregié juvat in lue Venerea. — Franc. de la Boe Sylvius cap. de purgant. & [alivant. Idem Lib.:r. c. 5. S.25. Staphidis Agrix femina quindecim aiunt, fi trita cum. hydrome- lite. affumantur, ur humores pituitofos, glutinofos per Vomitum cum füuffocationis periculo expellere. [ Dod. Herb. Belg.lib. 12. cap. ro. pag. $95.] Ab illis namque inflammantur fauces, ardórque fummus in iis accenditur... Eadem femina docent maníà pituitam ex capite allicere 1n os. Unde facilé patet eadem femina, fi ex Aqua multa decoquantur, & illo decocto Oscolluatur, poffe levem fic excitari falivationem, quz forfan felicius fit fi non fimul & femel quindecim femina, fed unum vel duo diebus pluribus exhiberentur, ficque paulatim falivatio levis excitaretur. D.Soame ex- cerpfit & mifit. Car. XV. ! De 4quilegia. ungues. Anglis &ofumbine dicitur, quia florum calcaria recurva columbarum cervicem cum capite & roftro tum figurá tum colore referunt. An veteribus Gracis vel Latinis co- gnita fuerit, aut quo nomine dita nondum conftat. ' | Notz illius genericz funt folia Umbelliferarum modo divifa, flores penduli cum pluribus cornicu- lis recurvis, femina nigra lucida. | MB Aquilegiam ftellatam, quz caret illis corniculis recurvisin flore, pro fpecie degenere habeo. A Quilegia recens vocabulum eft, quafi Aquilina ob florum mucrones aduncosut funt Aquilini A. 1. ZLquilegia 706 Hisron:A PrawuNTARUM. Locus, ilegia flore. [mnplici J. B. vulgaris flore famplici Park. parad. —4quilerig filvaftris Rr Mcd e e bortenfis fimplex ejufdem. — zquilegia cerulea Ger. ainglt €0- humbincg. Plufquam pollicari craffitudine eft radix, candida, alt in terram deícendens, ima parte ramofa & fibrofa, fapore fübdulci, in multos annos vivax. Fulia ex longis, rigidis, hirfutis pediculis ter terna, [interdum ter novena, pediculo nimirum primó trifariam divifo in ramulos & unoquoque ramulo in tres fürculos, & fingulis fürculis tandem in tria folia ] lata, obtuía, per margines rariori- bus incifuris velut crenata, duabus tamen profundioribus in tres non raró lacinias divifà, inferiüs glauca, fuperné obícuriüs viridia, cum quadam ceerulei tin&ura, Chelidoniz majoris foliorum in modum. Caules tenues, fed rigidi, hiríuti, geniculati, ramofi amoe nos fores foftinent, cornicalis ro- ftratis compofitos, ut paffis alis columbam ( ficum lateribus alternatim interjectis foliis unum ex corniculis exemeris ) egregio nature artificio deforment: atque hi quidem vel fylveftres, [ vix al- terius coloris quàm punicei ] vel horten(es, colore coeruleo, rubro, candido, carneo, herbaceo, ver- ficolore infinitam pariunt varietatem: omnibus tamen femen Confolidz regalis nigrum lóbricum; fplendens 1n corniculis fürrectis Aconitorum continetur. . In multis montanis fylvis ceeruleo flore fponte nafcens invenitur, nibus : 1n Anglia certé non infrequens eft. Hujus varietas nobiscenfetur in omnibus feré Europze régio- Aquilegia. smultiplex Ger. flere pleno frve. multiplici J. B. vulearis flore pleno Park parad. Zortepfis multiplex flore smaguo C. B. t Ob floris elegantiam in hortis culta hac ftirps pluribus, denfioribus & nitidioribus corniculis ob- fervatur : floribus etiam uberiore faeturá multiplicibus, qui vel ccerulei prorfus funt, vel violacei, vel cineracei, vel blandé rubentes, vel faturé rubri, vel albi, vel ex albo & ceeruleo, violaceóve multifari- amcemmixti, vel alterius coloris, quis enim omnes enumeret : cxtera fimilia. 2. ZAquilegia bortenfis multiplex flore parvo. C. B. À priore ( 1nquit C. Bauhinus ) floris magnitudine & pullo colore differt. nerisflore parvo multiplici, non pullo tantum floris colore, fed & albido, & variegatoinfignes habemus. Flores hujus reliquis Aquilegis magnitudine plur. men multuplicitate foliorum fuperant, ut dubitem annon àreliquis fpecie rev. té femine fata, quantüm quidem ha&enus obíervare potui, fpeciem füam fer ris plantas producit. Verüm nos hujus ge- ex albo & purpureo imüm cedunt, eas ta- erà diverfa fit. Cer- vat, nec alterius gene- - Zquilegia ro[ea Park. flore rofeo multiplici C. B. flore rofto Ger. flore féemplici & pleno non corti- : P lata J.B. iiofe-golumbines. ; Cla. s flores carent corniculisillis litui inftar inflexis, & plana duntaxat habent folia, €a quz in fimplici cornicula ab invicem Íegregant ; conftant veró flores vel fimplici o&to foliorum ordine difpofitorum ferie, vel eá multiplicatà ad fenarium aut feptenarium. nu cft, ut fingulis illis o&o aut decem foliorum ordinibus [ potiti foliis ] fena vel feptena bant, interdum etiam plura eleganti fpectaculo, non alternatim confufa Ítaminibus cum corniculis, quemadmodum in vulgatiore, floris medium gro fplendentéque femine plenis. 1n eadem planta confpicere licet non prima & fecunda foliorum feries calcari feu corniculo illo contorto caret, garis, cornicula contorta habeant. Sed etiam hoc genus mirum in mo ex ejus qux coeruleo flore eft femine deciduo fponte natas plantas habui, quz caeruleum, album,tu- bellum, íuave-rubentem, cineraceum, purpureum remiffum vel faturum, pullámque & quo- dammodo obíoletum florem tulerint, eümque. vel Íimplici foliorum ferie, vel muluplici conftan- tem. Hanc habeo pro [pecie Aquilegize degenere : mam. in 'eadem planta nonnullos Jflores ob[ercvabis cum corni- culi, alios fine. eis. qualia füne aut decem merum, hoc alia incum- ut in Rofà plená, paucis occupantibus, & fimili ni- nunquam flores, quorum interiora reliqua, inftar vul- dum colorem variat: nam 4. ZAquilegia inverfis corniculs Park. — A4quilegia. bortenfis multiplici flore imus[o C. B. "quil. Jlore pleno imverfo J. B. Aquileia flore imver[o Ger. emac. Non alia in reà precedentibus differt quàm floris figurá corniculis inverfis conftantes, h.e. corni- culorum contortis mucronibus omnibus ex floris centro prodeuntibus. Hzc etiam Ípecies degener nobis videtur, non tamen quantum fidenter illud affirmamus. Hujus generis flos non tantüm colore variat quantum reliquorum folent; fiquidem non ultra tres aut füunmüm quatuor colorum differentias in eo obfervavit Parkinfonus, nimirum album, purpu- raícentem, rubentem, cinericeum aut obfcure & obfolete purpureum. * * $4. ZA4quilegia Lib XIV. De Heri mulifiliquis fen cormculatis.: ———— 707 " * $. Aquilegia degener J. B. Park. Ger. Zegemer. vire[cens C. B. C/af. Aquilegiam degenerem vocat Clufius exigue Rofz formam zmulantes flores ferentem, coloris vel omnino viridis vel éx viridi purpurafcents. Hujus floreni Parkinfonus Aquilegiz rofez flore pleno fimilem facit, verüm exteriora petala pri- mz fcilicet ferie reliquis interioribus multó majora & latiora funt. Hanc quamvis alii fpeciem degenerem faciant Parkinfonustamen veram & genuinam ab aliis di- ftin&im Aquilegiz fpeciem effe vult, nec infirma ratione nititur, fiquidém femen. ejus fàtum fpe- ciem fuam conftanter propagat, nec diverfi generis plantas producit. * 6. Aquilegia montana magno flore C.B. prod. C. B. prod. In Aqoilà ix vulgaris altitudinem excrefcit quidem, fed foliis plurimüm differt, cüm iri lacinias tenuiores eáfíque non obtuías ut in aliis, fed acutas dividantur; & folia pxné fubrotunda fitit: fic & floribuseft coeruleis, vulgarifimilibus, fed multó majoribus. In monte prope 'Thermas Fabarias copiosé provenit. Locus, * 0. Aquilegia montana parco flore, Thbalitiri folio C. B. J. B. C. B. prod. Ex idco parva folia "T haliétri formi, fed exigua, pallide virentia prodeunt, inter qu& ceuliculze tenuis, palmo minor, duobus tribüfve foliolis brevibus, oblongis, minime divifis exfürgit, flrezz uni- cum ceeruleum füftinens, formá quidem vulgari fimilem, fed quintuplo minorem. In Helvetiorum Alpibus reperitur. Locus. Aquilegia folis Thaliétri, flofculis minutiffimis albis, ZMMestzel. que Fumarke fpeciem primüm conípe&ta praftare videtur; queque in Apennini locis petrofis & in Alpibus circa Tridenturn pro- venit, non aliter à przcedente quàm floris colore differre videtur. * 8. Zquilegia pumila praecox Canadenfis Cornuti. Virgiuiana flore rulecente Park, Corp. Folia habet "Thaliétri pratenfis figurá & amplitudine paria, colore quadantenus fimilia, nam ali- quanto pallidiüs virent. —Caw/estenuiflimi, rubentes, vix palmum equant. Flofculiin fingulis api- cibus crefcunt, quinque corniculis cavis, non ut in noftrate aduncis, fed rigidis conftantes : que cornicula à medio ad conum uíque punicei obícuri coloris funt, infra autem qua parte híant croceo colore tinguntur. Hzc inter cornicula quinque foliola punicei etiam coloris mediurri terient, quo: rum mucro deorfum vergit. Florisin medio femina funt alba quamplurirna ; que luteis apicibus fafti- giantur, fimul cum flore defluunt: Quz 1n fpinulam acuminantur 1n. quatuor aut quinque recurvas filiquas formantur ; Delphini fimiles, 1n quibus fezziza nigra & nitida. — Raices fübfunt cenuiffimis filamentisfibrate. "Tragus & Matthiolus fcribunt feminum pulv. 5j. cum croco nummi pondere é vino bibitur certó Vre;. fanare 1&erum,- f1le&o fe contineat xger & fudet. Camerariusin horto femen faccharoincruftatum laudat in vifcerum obftrii&tioriübus;in vertigine,&c. Aqua flillatitia Trago eadem efficit, praftátque levamentum adversüs fyncopen : Abfceffus pro- inde 1nternos difcutit, venenum quodvis expellit, ac tormina mitigat. ' Clufius femen tenuiffimé tritum & in vino datum mulieribusin partüs difficultate optimo cum füc- ceffu exhiberi fcribit. Si primus bauftus non fit efficax repetatur. Camerar. docet decoctum herba totius cum momento Ambra contra.£dwapla facere. Semen in expellendis variolis & morbillis ufüs mulierculis eft creberrimi. ScbroZ. Extrinfecüs iubar ejus ufüs eft ad putredinem gingivarum fcorbuticam emendandam, ulceráq, oris & faucium emendanda. Scbrod. ; Fog esame in ufu funt 1n collutionibus & gargarifinis contra affe&tus faucium & afperz arte- riz calidos. Car. XVI De Delphinio frve Confolida regali. Onfolidam regalem Veteres inter flores coronarios repofüere, Hyacinthum nominantes, cu- jus Diofcorides 1. 3. c. 85. in Delphinio altero, quod & Hyacinthum vocitetur, meminit, Siquidem Plinius l. 21. c. 11. fcribit difcurrentes notas ineffe, ut Grzcarum literarum figu- ra AT inícripta legatur : quod in Coníolida regali hortenfi obíervatur, cüm in floribus folium fit implicatum, quod in albo chara&eres habet occultatos ex virguliscoeruleis duas literas A I aut tres AlAexprimentes — Delphinium duplex eft Diofcoridi, cujus altera fpecies Romanis buccinum dicitur. Quare fi apud Diofcoridem vox 4wAemedfi ad flores referatur, tum Confolida regalis hortenfis Delphinium erit, at Confolida regalis fegetum alterum ejufdem Delphinium. Hzc C Bauhini Pinace, Ob floris figuram Delphinum imitantem Diofcoridis Delphinium credita eft hzosplanta./ Con: folida regalis à confolidandis vulneribus dicitur. Cliarácteres 708 ———S d Hisrongr:a PrurauNTARUM. Vires. E —M——————————————————————— Characteres hujus generici funt folia in tenuiffimas lacinias diffe&a, flores unico corniculo retror- fum extenfo feu calcari donar, femina nigra, triquetra. 1. Delphinium elatius flore frmplici diver[orum colorum Park. parad. item Delpb. elat. fio. pleno di- ver[. colorum ejufdem. ^ Com[olida regalis erechior purpureo [Fue sviolaceo flore majore J.B. item Con[ol. veg. ere&tior flo. purp. five «violaceo pleno ejaldem. ^ Confolida regalzs fatiroa Ger. A arks-fpur, Claf. In bicubitalem plerunque altitudinem affurgit, interdum etiam. majorem, nonnunquam infra il- lam confifüt. Caulez veró habet rectum, firmum, ftriatum; quem 1ndifcriminatum ambiunt mul- tifida felis, frequentiora quàm in vulgari, € quorum alis prodeunt rami virides, fimilibus foliis onu- fü, definentes in oblongam florum foiicd fex foliis conftantium, quorum quaterna in latera ex- panduntur, quintum füpernum caudé aut calcari infignitum in pofteriorem partem prominente, reliquis majus; cui fubeft fextum medium florem occupans, extima parte longiufculum & bifidum; deinde per latera alarum multa ftamina, umbilicum floris occupantia tegens. Flori füccedunt, tik- plurimüm fingularia, rariüs plura, longiora & craffiora cornicula, fezeminzquale, maturitate: ni- grum continentia. Color floris in hoc genere mirum in modum variat, nam aut niveus eft, aut ex- albidus, aut carneus, ííque vel faturatus, vel dilutus, aut cineraceus, aut purpureus feu violaceus, at- que is vel dilutior, vel faturatior, nonnunquam etiam verficolor, h. e. vel media ex parte purpureus, alterá incarnatus five fuave-rubens, interdum etiam altera parte albus. Hzc autem varietas fatione acquiritur: nam unius generis femine omnes hi colores mihi nati, Aliud praterea in hac planta animadverfione dignum eft, illam videlicetinveniri floribus multiplici foliorum numero conftantibus, omniam füpradictorum colorum, nullo aut perexiguo calcari predi- tis, quibus fuccedunt minora quàm in füperiore cornicula, bina, terna aut quaterna pleraque ina- nia, rara, quz paucum femen przbeant: é quibus terre commiffis rare. nafcuntur plante plenum florem ferentes, plerzque fimplicem, quarum tamen femine fponte deciduo denuo naícuntur qux plenum florem proferunt. Vifüm acuit & roborat tum füccus florum expreífus, tum eorundem aqua deftillata, imo vel con- tinuus ( ut aiunt ) intuitus, unde "nonnulli eorundem fafciculos in conclavibus füfpendunt. Herba in potionibus vulnerariis utilis effe perhibetur, confolidat enim & glutinat, unde & Con- folide nomen adepta eft. In pulverem redacta cum ejufdem aqua füllatitia pota. confert. cardial- giz, calorem prater naturam extinguit, bilem exzftuantem reprimit, necnon tuffim & ftillicidium, adverfatur venenis. Succus expreffus recentia vulneraíanat. —Mart£. Coníerva florum commendatur ad tormina ventris infantium, & ad ardorem ftomachi. ScbroZ, Attendat Leétor cenfüram Cafp. Hofmanni. In facultatibus vix aliud reperio quàm füperftitiones, & nullo fundamento nixas medelas. Deco&o florum Coníolidz Regie & Croci 5j. in vitio ex füppreffione menftruorum convaluit mater & filia ejus. — chill. Gafferus Obf. 81. * 2. Delphinium elatins ceruleo flore Cluf- CIaf. j Hoc genus multó uberius eft faperiore, atque interdum adeó amplum, ut humanam altitudinem füperet, numerofiores ramos proferens, & plura majoráque folia, five foliorum alas, non, minüs ta- men quàm füpra defcriptum in tenues lacinias divifas. Flujus flores fuperioris floribus formá fimi- les fed longé ampliores, & coloris aut coerulei elegantiffimi, aut ex caeruleo purpurafcentis : Corni- cula floribus fuccedentia craffiora, nigrum inzquale fezzez quale alterius continentia; quod fatum ge- nus fuum confervare femper cbfe vavi, nullà prorfus coloris mutatione facta. 3. Delphinium majus [roe oulgare Park. par. tem Delpb. vulg. flore pleno ejufdem. Delphinium -oulgatius Clo item Delpb. burnilius [rue «oulgatius pleno flore ejufdem. Conolida regala bortenfis. flore majore c fimplici C. B. item flo. maj. &- smiltiplici ejufdem. Cl4f. : Hoc genus ramis fuis in latitudinem magis diffunditur quàm fuperius, terram versüs potius reclina- tis quàm erectis, foliis multis obfitis viridibus, in tenues & oblongas lacinias diffe&is Foeniculi feré in- fta. Ramiin florum rariüs difpofitorum fpicas oblongas exeunt, magna colorum varietate: nam prater coeruleum qui in arvis, invenitur & albo flore, & candicante, & rubro & dilutiüs rubente. Hujus generis mihi (inquit) natz funt. qui fimplici quidem fex foliorum textura. conftabant, fed ter- ni, quaterni, quini fimul commixti innafcebantur, totidem breviffimis calcaribus przditi, majore ta- men & grandiore in extimo illo flore qui reliquos veluti complectebatur. Sunt etiam in hoc gene- re qua flores proferunt multiplici foliorum ferie conftantes unico tantüm calcari retrorfum exten- Ío; magna colorum varietate. Parkiníonus purpureum, coeruleum, album, carneum, variegatum recenfet. 4. Confolida regalis arvenfis C. B. Delphinium arven[e Park. — Confol. regal. flore minore J. B. Con- fol. regal. fylveftris Ger. Genere hzc non eft diverfa à proximé defcripta, verüm fpontanea cüm fit, nullóque mangon:o letiore exculta, tota ftrigofior evadit, nec temere dodrantalem magnitudinem quoad fponts fuz eft excedit, nec adeó foliorum vel numero vel latitudine [ vel fegmentorum longitudine ] luxuriat : magis etiam fqualidus flos & minor, coloris coerulei. Sez in corniculis non diffimile fed minus, non ita facile in hortis fatum germinans. * 5. Con[olida » LibXIV. De Heli multifiliquim feu cormculatzs. "69 : * 8. Confolida regali maxima villofa J. B. Caule eft longiufculo, contorto, admodum villofo: fj/iz feré palmüm lon 4, pilofa, multifida, fsgmentis latis, non multó Peucedani foliorum fegmentis anguftioribus, villofis, non fine oblongis quibufdam veluti foliorum ligulis. | For unicuique pediculo infidet unicus, magnus, candidus, quorum calcar & folia extima foris comentofa funt, & virore quodam variegata ; cormicula qua fuccedunt denfiffimo.villo funt-obfita. Unde, inquit, hanc na&i fumus non recordamur. 6. Con[alida regalis latifolia parvo flore C. B. regalis peregrina parvo fore]. B. Delbhimi Hj Jpanicum parvum Park. parad. Cosfolida regalis latifolia dad xr a elphinium Hi Ex radice fibrofa, oblonga, rufefcente cauz;s cubitalis, rotundus, flriatus, leviffima hirfütie albi- cans, in ramos brachiatus, exurgit. — Folia prima quidem latiufcula, tripartitó divifa, fegmentis latiuf- culis laciniatis, alia veró 1n fummo caule & per ramos, parciüis fecta [tripartitó divifa C. B.] quzdam integra. 'Fleres parvi quàm ftrigolz illius arvenfis minores, colore coeruleo obfoleto [ fübceeruleo pallido feu languido Par&. ] qui alternatim furgentes fpicam efformant: quibus excuffis fingulis ter- na fuccedunt erecta fimülque juncta cornicula femez parvum continentia. In infula Melitá circa urbem novam in ruderibus & muris, inque Sicilia & Italia. invenimus, Lou. D. Wbecler in infula Corcyra Confolidz regahis fpeciem fcetidam obíervavit, verüm non deícripfit. * 7. Confolida vegalis bortenfis flore minore cuerficolore Mori. pralud. Folia habet hortenfis Dim vulgaris foliis tenuiüs diffe&a: Flores minores rubros » ftriis nigris maculatos; quo facillime ab alus diftinguitur. | 8. Con[olida regalis ferotina flore albo multiplici & ftmpliei. Humilior eft multó quàm Delphinium furre&um | & ramofior, foliis tenuiüs incifis & delicatiori- bus. Florem nonante finem zftatis producit, [ in horto noftro cum Delphinio fürre&to unà fàta non ante florere coepit quàm illud pzne defloruerat :] Erat autem floris color in omnibus que nobis, & * amico cuidam noftro qui illud communicat, ex femine fuccreverunt plantis albus, ut putem earn * D. $,Da/e floris colore rariffimé variare. ; Car. XVIL De Umaria majore feu. Barba capri. Barba capri j.B. Ger. emác. B. capree floribus oblongss, Melandryon Plinii C. B. — Ulmaria major five altera. Park. .-Bi / ; R 4r fortita eft mediocriter craffam, fibrofam, cortice inte&am craffiufculo ad ruffedinem de- clinante, cui fübeft lignofa fübftantia cum copiofà medulla alba fatua. Caes duos tréfve cubitos ala &. majores, multis alis concavi, lzves, teretes, medullofi, ar&o tubulo (quiin alis nullus eft ) per- forati, Folia Caftanez oblonga, acuminata, ferrata, plura ad coftam alligata, nullis intercedenti- bus minoribus foliolis ut in Ulmaria ; à qua & feres hujus plurimüm differunt, in ligulis videlicet ra- cematim collocati, perpufilli candidi. Nobis obfervantibus planta hujus folia bicompofita. feu triangulata funt & Umbellatarum modo n rugofa & circa margines pulchré dentata: Unicuique flores plures. theculze disjunétz fucce- unt. In colle 7 Baffie prope Genevam hanc plantam obíervavimus, & in Helvetia non long? à Sca* Locus. phufia, loco humido. Ppp HIST oO. 710 HISTORIAE | PLANTARUM LIBER DECIMUS QUINTUS, QUI EST, Dc Herbis flore monopcetalo vafculifcris. SECTIO PRIMA De Flerbis flore monopetalo uniformi. Íemina continentur. H ER B AS vafculiferas vocamus qux prater floris calycem, aliud habent vafculum, in quo Quid per florem uniformem, quid per difformem intelligimus, Libro primo, cap. 11. explicuimus. N. Nos in hoc opere flores monopcetalos, lamina eoufque divifd ut polypetali videantur, pro poly- petalis habemus. Elerbe. flore monopetalo uniformi funt vel vafculodivifo in locumenta '* Bina, folis in caulibus 4$. Alterziss vafculo Operculo te£fo, quod per maturitatem abfcedit; calice oris quinquepartitis acuminatis in- 1gni, ut frudtus glandem quodammodo referat ; v1 narcotica & virofa ; Hvoscy- " fo, margine COTIANA, Tabacum. In quinque [ermenta divifo, colore luteo; vafculo breviore & fübrotundo ; humilior AMuS. | | Bivalvi, foliis pinguibus, vi narcotica praditis ; flore € tubo longo in latitudinem expan- | | ET angtlofo, colore rubentes vafculo oblongo, conoide ; major & elatior; Ni- & minor; PRiaPEIA, Hyofcyamus luteus. LEx adver[o binis, nervofiss fapore amaro ; GeNT ANA. 4 Terna, Íeminibus in. fingulis cellulis Binis majufculis; vafculo pfo floris calice contento, aut fupra fundum ejus elato; vicinis plan- . tisfe circumvolvendo fcandens, fucco lacteo plerumque turgefcens; flore campanam refe- rente, margine integro; CoNvorLvuLus. | Pluribus exiguis, lucidis, lactefcentes & erectz, flore C ampanam Lib. XV. De Herlis fore monopetalo uniformi. 711 f Campanam. veferente, margine in quinque plurimüm lacinias fe&o, flore ejüfque calice vafculo feminali infidentibus ;; conceptaculis feminum Oblongis, &c in filiquas productis ; SPecuruw VsNzR S. Brevibus & habitioribus £ohis 5 Hir[utis ; 'TRACHELIUM, | Le'vioribus ; radice | Carnof eículentá; RaPuwcurus. & 4 Lignofiore aut tenuiore 5 CAMPANULA. | Cerniculato, flofculis parvis 1n florem quendam totalem feu compofitum conftipatis; Ra: | PuNCULUS corziculatts, cL Quaterna, fru&u fpinofo, maximo; flore é tubo oblongo calathoide; facultate virofA ; Sr&Awo- NIUM. Carb. L De Hyoefcyamo. Y 9020 i.e, Faba füilla vel porcina, quód. Apri ejus paftu refolvantur & convellantur, przfenti mortis periculo, nifi aquá copiofà ftatim fe foris & intus proluerent, ut ZElianus prodidit, lib. 1. Notz ejus funt folia 1n caule alternatim pofita: vafcula feminalia operculo te&a, quod per matu- ritatem abícedit, calyx oris quadripartitis acuminatis infignis, vis narcotica & virofa. A; or. Hyo[cyamus "vulgaris J. B. wger Ger. mger. vel vulgaris C.B.Park. €onmmon Dei banc. pis: Odore- fotido facilé f& prodit Hyofícyamus niger, nufquam tion obvius, Acanthü vulg. folis, mollibus, lanuginofis, pinguibus, incanis, per. margines alaüs 1ncifis, copiofis, nullo ordine 1n ceu- libzs, cubitalibus ramofis, craífis, denfilanugine obfitis. Flores confertim enafcuntur calathi cffa- gie, lutei, purpurafcentium linearum crebro difcurfü verficolores, fundo obícuré purpureo, in quin- que obtufà fegmenta partiti. Sramisa quinque brévia purpureos apices craflos & oblongos geftant ; f/ylus longior apice rotundo albo, medium florem occupát. Cz floris hirfütus, oblongus, margi- nein denticulos rigidos acuminatos quinquepartito, delapfo flore in ventrem extumefcit, & vzfcz- lum [eminale continet in bina loculamenta divifum, femize putillo obfcure cinereo refertum. — Radix fübeft crafía, rugofa, intus alba, foris fufca, minus olida quàm folia. Secus vias ubique feré gignitur in incultis, rüderatis & pinguibus locis. Locus; Hyoícyamus refrigerat & emollit miré, fomnum inducit, dolores fedat, acrimoniam mitigát, at yj, rationem perturbat : unde internus ejus ufus rariffimus cft. — Adversüis acres calidáfque oculorum de- fluxiones prodeft: fanguinis eruptiones muliebriáque profluvia compefcit : Et ad teftium aliarám- que pártium inflammationes adhibetur ; necnon ad Podagram & dolorem ifchiadicum in fomentis. B. fol. Hyofcyami, decoquantur in lacte bubulo, & fiatcataplafma, quod rrificé proderit, ut ait Duretus in Adverfar. fupra Hollerium. Vini Hifpanici vel Greci in quo Seminis Hyofcyami modica quantitas per diem ufiimi vel altérum infufüm fuerit patera una horá fomni fumpta requiem fuaviter conciliat. Seminum Hyofcyámi & Papaveris albi ana 51J. Confervz Rofàrum Rubrarum Zij.in formarii Ele- &uarii redacta, & nucis myriftice magnitudine exhibita hzmorrhagiam quamcunque fiftunt. D.Boj/. de Utilitate Philofopb. Nat. Apud nos ( inquit * C. Hofmannus ) ex fem. Hyofcyami fit oleum, cujus ad parandum. fomnum * Medica, mirz funt vires, temporibus illii. Eft etiam iri ufü in gonorrhoea & nimiis menfibus, regioni lumbo- Offciv. rum & perinzo adhibitum. In doloribus aurium; ubi leviora. anodyna non inveniunt locum cum Croco aut Caftoreo etiam infunditur. Trà in dentium doloribus cum lana imponitur. Andegaveníes & Pi&ones adversus pruriginem illam moléftani, & tumorés mariuutn. pedámque à frigore contractos Hyoícyami citinos carbonibus infpergunt, fumámque exhalantem manibus pe- dibátque excipiunt. m. N. Expreffis quoquo modo fuccus ( ut recte Cafp. Hofmannus ) tutior eft illo qui ex incifa planta profluit. Eft enim is Opio fimilis — Rurfus expreffus ex femirie ficco affufà áqu, tutior eft illo qui extota planta viridifit. "Tandem aqua deftillata omnium tutiffima eft. Hyofcyami albi ufus mitior eft & tutior multó quàm nigri. ; Ratio cur füccus expreffus mitior fit & vulnere infli&o effluente hxc nobis videtir. Cüm in omni planta duplex minimum füccus fit, alter aquofior magifque infipidus, altér plantz proprius & fpe- cificus; hic autem incifione facta € vafis, utpote majoribus, fponte. eflluat, ille ob valorum angu- ftiam non item ; qui fit per expreffionem totam lympham continet, quz long? copiofiffima eft, &c füccam plantz effentialem valde diluit & enervat : curn qui fponte éffluat effentialis fit & fpecificus, fyncerus & immixtus, in quo tota visplantz quà talis refidet. Ppp.2 Semeri gi HisTrTonr:ra PraNTARU M. Loctis, * Bor. Monfp. Semen Hyofcyami prunis impofitum fumum emittit teterrimi odoris, quo naribus vel ore per 1n- fundibulum excepto Empirici expellunt vermiculos, qui aliquando in naío aut dentibus nafcuntur eófquein fubje&ta pelvi aquá repleta excipiunt, ut meliàis oculis percipiantur. 4. Hyofcyamus albus. J. B. Park. Ger. albus major vel 3. Diofcoridis, & 4. Plinii C. B. Item Hyo- [cyamms albus minor J. B. C. B. Ger. . B. " Non tantüm flere alterius pari albo eft, fed & a/abaffris ftriatis multó candidioribus magííque hir- fütis, vafculum obvolventibus femine albido refertum: adde fo/z hirfutiora, albidiora, qux tamen Nigri foliis magnitudine cedunt, laciniata : Caw/is quoq, eádem alba denfiori lanugine eft obfitus, quem ut celeri ortu. eodem quo fatus eft anno. protrudit, florémo, & femen perficit, ita perennitate vincitur, ut qui nonnifi femeftris fit vitz. In Norbonz ad Aurantiam, & inferiüscis tránfque Rhodani oftia, variis fatorum & vervacto- rum fecus vias marginibus fponte adolefcit. Pro eadem planta cum Parkinfono habeo Hyoícyamum album minorem Lo. quem Clufius quoq, Hyofcyamum album vulgarem vocat. | Hanc fpeciem in muris & rupibus circa Genuam frequentem obíervavimus, quz à vulgari ni- gro Hyofcyamo differt foliis brevioribus & rotundioribus, viridioribus, [ Clufius tamen & . Bauhi- nus candidiora & molliora ei attribuunt] minüs laciniatis, floribus minoribus, in nonnullis totis luteis, in aliis luteis cum fundo obícuré purpureo. 34. Hye[cyamus Creticus. luteus major. C. B. Iutems minor]. B. Creticus. alter. Cluf.| Creticus Park. C. B. prod. Caulibac et cubitalibus, robuftis, ramofis, rotundis, molli lanugine obfitis : Fo/iis latis, fübrotun- dis,finuatis & circumrofis, hirfutis, longiore pediculo donatis : ex quibus alii pediculi lanuginofi emer- gunt, flcres füftinentes ex calyce hirfuto, in quinque apices fe&to prodeuntes, oblongos, Lamn Me- liffophylli formá, quinquefariam divifos, quorum tria ma füperiora majora & flava, inferiora duo pallidiora ; ex quorum medio ffzmiza quina purpurafcentia, apicibus flavefcentibus, unà cum ftylo oblongo ejuídem coloris, efferuntur. Floribus delapfis calyces indurantur, qui /zmez minutum, fübruftum continent. Przcipua differentia inter hanc fpeciem & przcedentem, annotante * P. Magnol, eft in floris co- lore cujus petala in hac ex albo füblutea fant, fundo & ftaminibus obfcuré purpureis, in illa penitus lutea: proinde nobis non videntur fpecie differre. Planta hzc, cujus defcriptionem € C. Bauhini Prodromo dedimus, quámque in Pinace pro Hyo- fcyamo Cretico altero Clufii habet, ipfiffima eft quam frater ejus J. Bauhinus pro Hyofcyamo 4. feu albo Cretico C/4i proponit. Quam enim defcribit J. Bauhinus ex femine Stutgardiam per Cafàbonam miflo Hyofcyami lute1 Cretici nomine in horto Montbelgardenfi floruit : quam C. B. frater, ex horto Montbelgardiaco à fratre J. B. primüm accepit, femine à Cafàbona miflo, ut ipfe refert. Nos C. Bauhini fententiz accedimus, & Hyofcyamum 4. five album Creticum Clufii pro diverfa fpecie habemus, ob flores aureos quos et attribuit. Nam Pr. Alpinus in exor. duas - Hyofcyami fpecies femine flavefcente in. Creta infula naícentes agnofcit, alteram flore luteo diluto, alteram flore aureo, cujus defcriptionem, prolixam fatis, ex Alpino proponemus. * 4. Hyofcyamus aureus. Alpin. exot. Creticas luteus waimor. C. B. 4. ffae albus Creticus Cluf.. albus Creticus Ger. emac. Ab una radice multos producit caules, longos, tenues, fürfam obliqué a&tos, quadam veluti lanu- eine obfitos, fragiles, beácopr quos folis non plura, Hederz terreftris magnitudine & figurá, quadantenus ad Hyoícyami lutei Cretici folia inclinantia, molli veluti lanugine obducta ambiunt. Flores veró & in caulibus, & in ipforum cacumine producuntur parvi, aurei, ex parvis cytinis non duris, Leucoiis luteis fere fimiles, fedtamen majores, quinq, folusimpari magnitudine, ex interna parte deficientibus compofiti, unde ex ea parte quafi dehilcunt. In medio autem floris umbilico veluti oculus niger confpicitur, àquo quafi à centro. ad circumferentiam quadam veluti filamenta, arva, carnei feré coloris diffunduntur. Flos haud gratum odorem exfpirat. His floribus fucce- hode parvi cytini, herbacei coloris, nigri Hyoícyami multó minores, non duri, fewiws minuta, colore flavefcentia continentes. — Radix eft parva, longa, crafíà, mollis ac tenera. Planta eft per- ennis. * &. Hyofcyamus ez£gyptius Park. vubello flere Ger. peculiaris flore purpara[cente J B. c Hyofc. Sy- TON ejufdem Hyefc. cauliculis. [pimofif. c£gyptiacus C. B. c Hyofc. rubello fiore ejat- em. Peregrinus eft & cubitalis altitudinis, minimíque digiti craffitudinis cáu/ez adquirit in hortis, fir- mum, molli incanáque lanugine przditum ; per quem hinc indé fparfa funt folia, vulgaris foliis non valdé abfimilia, fed minora & frequentioribus laciniis divifa, cenuíque (dum adhuc tenella fünt ) & longa lanugine pubefcentia. Summus caulis in aliquot ramos nutantes & inflexos dividitur, qui alternaum inter anguftiora minoráque, nec laciniata dolia caliculos ferunt vulgari fimiles, in quinq, cufpides fatis firmos definentes, in quibus fferes colore quodammodo fimiles vulgari, h. e. pallentes & purpureis venis diftinéti initió nafcuntur, fed deinde 1n pauló majorem amplitudinem excreícen- tes, — n4 À— * * je y———— Án — Lib. XV. «De Herbis flore monopetalo uniformi. jii ac CUPPPIDRITANM ET SEN tes, in elegantem, ex rubro purpurafcentem colorem matantur, faturatioribus tamen venis, nec umbilico purpureo, ut vulgaris nigri flores, fed candicante, ftylóg, purpura(cente ac quinque ftà minibus exornato. Floribus fuccedunt bullata, quemadmodum in vulgari, capitula, fezzez etiam fimile continentia. ! Ex hac planta iterum, monente Parkinfono, C. Bauhinus duas tréfve facit, Utraq, enirti planta; (nimirum Hyofcyamus Syriacus Cam. & Hyofc. /Egyptius rubello flore C/uf.) femine à Bern: Palu- dano accepto nata,eft; adeóq, verifimile eft eandem fuifle. Deinde cur quzío feparat C. B. Hyofc; ZEgypt. Cluf. iff. ab ejufdem Hyofc. peregrino in Pazs ? Nunquid utriufq, eadem de(criptio? Cur JEgyptium C/af. cauliculis fpinofiff. e(l ait, cüm Clufius fpinarum non meminit? 7. B. Sic feptem. Hyofícyami fpecies à C. Bauhino in ginace recenfite ad quatuor facilé redu- cuntur. , Hyofcyamus albus /Egyptius Z4/pis. exot. huic idem videtur: cujus fuccum ad tuffim e acri vel 755 fala capitis deftillatione phthifis prznuntiam. utiliffimum effe fcribit. |. Ad. eandem (pergit) tuffim moleftiffimam /Egyptii cüm eunt dormitum affümunt cochlearis menfura femina tenuiffimé trita cum pari menfüra Sacchari pulverizati: plurimum enim juvant humoris acrimoniam & falfüginem HERHOO, atq, fomnum 1nducendo. Mulieres etiam eá. detrita fumunt tidem ad menfium abun- antiam. Non in ZEgypto tantüm fed (ut videtur) etiam in Creta fponte nafcitur: nam ex femine Cretá paci; allato ortam fcribit Clufius. Car. II. De Tabaco five Nicotiana. Icotiana dicta eft hzc herba à Joanne Nicouo Ulyffiponz Lufitanix Regis Galliz legato; quam à Belga quodam & Florida allatam accepit, & in Galliam intulit, Anno 1559. Tabacum dicitur à Tabaco infula Floride adjacente. C. Hofman. quod namen aliis om- nibus quibus infignitur prxvaluit. M Brafiliani dicuntur vocare Pztum (eu Petum. Botanici nonnulli ob vim narcoticam ei cum Hyoícyamo communem Hyofcyami fpeciem faciunt, & Hyofcyamum Peruvianüm appellant, Ve- rüm cum facie externa diftet, & parium prxcipuarum, floris putà & feminis ejüfque conceptaculi figurá, quantumvis viribus conveniat, ab Hyoícyamo diftin&a & íüi potis generis plantà cen: fenda eft. Notz ejus funt Flos é tubo longo in latitudinem expanfüs, vafculum fíeminale bivalvé, femi- nibus minutiffimis innumeris refértum, folia 1n caulibus alternatim pofita. 1. Tabacco latifolium Park. Nicotiana major latifolia C. B. Nicotiana major [eve Tabatum tnajus J. B. Hyofcyamus Perwvianus Ger. 251000lcatcb &obarcco, wB: e n nobis zftiva eft, cauJe tres aut etiam quing,, vel plures cubitos alto, pollice craffiore, te: reti, hirfüto, copiosi medullá albicante pleno : huic fo/;z ampla, Helenio aut Hippolapatho ma: jora, nullo pediculo, latis appendicibus cauli adnata, hirfuta, modicé in acumen definentia, à medio nervo longitudinem percurrente tranfverfis, nonnihílg, finuatis productis venis, craffis, alter: natim difpofitis, fàpore acido & fervido fed evánido, mafticata & contrita colore luteo inficientia : color tum cauli, tum foliis ex herbido in luteum pallefcens, utrifg, ad ta&urm glutinofis: caulis faftigium in furculos aliquot diducitur, ad quorum divaricationies f?/;2 longiufcula, quorum fingulis flos nfidet, tres circiter uncias longus, tubulo hirfto herbzque concolore, paullatini laxióre reddito, tandémq, in calathum explicato purpurafcentem, 1ndivifum, cujus márgines tamen 1n angulos quinq, acuuntur. Flore continentur cum piftillo f/azima, quorum apices cinerulá afperfi funt guifed. Floris autem imum obvallat wicw/«s in quinq, lacinias divifus. —Sewez copiofüm minutum, [imó prd plante magnitudine minimum & copiofiffimum] rufefcéns, minus quàm in Priapeia, vaículis clau- ditur conicis, Avellanz vulgarisoblongze minoribus. RaZix alba, fibrofa admodum, igfigni acri- monia eft przdita. "Tota planta odorem habet fatis gravem. In hortis noftris, hyemem interdum tolerat, ut ipíe Cantabrigix expertus fum; odere ; "resalias feu fpecies, feu varietates Tabaci latfolii proponit & defcribit Parkinfonus 1n Da- Varietarés foi radifo. dpecies tres; r, Prirha folia craffiora funt & íordidiüs feu maligniüs viridia, terram versüs dependentia & non in dire&um à caule extantia, ut in defcripta. FJeres in hac fpecie feré integri fant. & circinati, angulis parum extantibus & vix apparentibus. ^ Czeterà cum praecedente convenit. 4. Secundz folia ampla, craffa, pinguia, bafi füà caulem fer& ample&untur, lateribus ad fe in- vicem appropinquantibus velut complicata. | Flores faturatiore purpureo féu. potiüis rubente colore tin&i funt, & productioribus angulis inzquales magis quàm in quovis alio Tabaci genere. 3. Tertiz fo/ja minora & breviora, bafi caulem minime cingunt, f2d pediculis brevibus infiderit; Flores minores fünt; & tantillo pallidiores quàm primo in loco defcripta: Ppp 3 à. Tabac 714 Vire: C9 € fus. HisronriraA PraNTARUM. 2. Tabacco angu[Hifolium Park. Nicotiana major angu[Hifolis. C. B. Nicetiana five. Tabacum | folio angufliore J. B. Sana fancta Indorum Ger. 32axvotudcaben Grobatco. Precedenti latifolia. omnibus partibus minorem effe volunt Herbarii, verürn quz in hortulo noftro ex femine Parifiis accepto orta. eft altitudine faltem latifoliam zquabat imó fuperabat: nec flores aut vafcula feminalia minora nobis vifa funt: verüm infigne eff foliorum diícrimen, quz non, utin illa, cault apprimuntur, fed pediculis herent fatis longis, anguftiora etiam funt & ma- 1s acuminata quàm illus. — Flores faturatiores effe aiunt, quod nobis non animadverfum ; in reliquis das conveniunt, ut plura addere non fit opus. * ge Nicotiana minima C.B. Tabacum minimum Ger. emac. Nicotiata [vve Tabacum minus ]. B. Qe fcafí &obatco, Peti maris & fceminz femine deciduo fponte nata eft Clufio, fuperioribus paulló humilior, cujus folia, ut in priore, caules amplectuntur, fed multó anguftiora, etiam infra fecundi generis folio- rum amplitudinem : floribus tamen faturatiis rubentibus magis hoc quàm illud emulatur. Icon quz extat hujus plantz non refpondet defcriptio: Clufiane, cüm folia longis pediculis in- fidentia pingantur. Johnfonus apud Gerardum flores ei virentes attribuit, etiam quàm Priapeie minores, unde liquet pro "Tabacco minimo diverías fpecie plantas exhiberi. "Tabacum autem Clufii minimum, cümex majorum femine ortum fit, degener quxdam fpecies, feu accidentalis Tabaci varietas fuerit oportet, quz Ípeciem fuam non fervat feu propagat femine fato. — ' De Nicotianz feu Tabaci vinbus & ufü multi multa. Peculiarem "Tabacologiam confcripfit Joannes Neander, Medicus olim Bremanus, & inde Alftedius in fua Encyclopedia: Chryfoftomus etiam Magnenus: Raphael Thorius hymnum compofuit de Tabaco: Satis itidem prolixus eft in ejus defcriptione Nicol. Monardes in fimplicium Medicam. hift. cap. 14. Vires ejus fummatim tradunt Schroderus & J. Bauhinus. | . Herba recens abftergit, incidit, refolvit, aliquantulum aftringit, refiftit putredini. — Sternutato- ria eft ac apophlegmatizans, anodyna, vulneraria, vomitoria. Ufus przecip. externus, ad catarrhos cerebri exficcandos, fomnum inducendum, laffitudinem ex labore difcutiendam, uteri ftrangulatum compeícendum. A pefte prafervat (in füffitu) fedat dentium dolores; diffolvit tumorem uvule Gn gargar) inedetur lichenibus, phthiriafit, prurigini, achoribus acfavo ; mundificat & confolidat vulnera & ulcerainveterata, fanat ambufta quoquo modo adhibita (balneatione fcil. vel fola im- pofitione foliorum recentium | noftratis Nicotianz, &c.) Nec tamen prorfus ufum quog, refugit internum, dum pro vomitorio exhibetur fat violento, quá ratione curat febres aliófq, morbos: fed cautione hic opus eft. 4 Fumi Nicotianz in tubo acceníz ore attracti & redditi per totam Europam ufus eft creberrimus: pituitam elicit & catarrhosexficcat; unde evacuatis oris & faucium glandulis dentium. dolori & ca- pitis gravedini auxiliatur. | ! NTEET UT eH Verüm quoniam calfacit & exficcat, ufus ejus minis. utilis eft, imó nocivus iis qui calidioris funt temperaturz, biliofis & macilentis ; ut in memetipío expertus fum, nifi cüm dentes dolent & fauces humore turgent. s gae Sunt qui Fumi hoc modo accepti ufüm damnant, Audivi (inquit C. Hofmannus) à milibus ine Belgio verfatis vidiffe fe diffe&a capita eorum quibus patera cerebri ab. Anatomicis dicta tota inte- ris effet nigra, licet à carnifice interiiffent. Audivi à Patricio Norico;qui infaperiore bello Bohemico vidit omnes qui in conflictu cum hoftibus interierint Anglos habere talia capita. Hinc difcant fa- perequi aliàs fapere nolunt. Idem nobis affirmavit D. Beucheret Pharmacop. Londinen. - Si hzc vera fint (de quo tamen eft cur dubitem) non indé tamen. fequitur fumum nocivum effe, cüm multos novimus qui quotidie & copios? per plures annos co ufi funt, fanos tamen. & vali- dos vitam ad extremam fenectutem produxiffe, nec ullum inde incommodum, fed potiüs maxi- mur juvamen percepiffe : aliis enim ventriculum refocillat & conco&ionem promovet, aliis al- vum leniter folvit; alii nullum inde commodum, at neq, damnum fentiunt, quibus ufus ejus adia- phorus eft. Poser PA Ufum hujus fumi primus in Angliam intulife dicitur D. Gualrerss: Ralegbe, ex America redux, ubi fervos & mancipia eo uíos obíervavit ad fomnum conoliandum. — Foliorum pulvis infpiratus attractüfü, naribus (qui mos in. Italia ufitatiffimus eft). verbera 8c cu- jufvis generis füpplicia non finit fentiri, vires addit, auget animum, & ad labores tolerandos in- fractam vim. [Veram in eo utendo cauto opus eft, ne modum excedas. Hersandez. —— Folia Nicotianz viridia contufa & applicata fedant dolorem podagricum & vim obtinent nar- coticam. Inde etiam iftum & puftulas ab Urticis excitatas Nicotianz fuccus aut folium viride ap- plicatum reftinguit & fanat. y Modum quendam purgandi cerebrum fingularem refert "foav, Tarrentius motis in Hernandez, quem à Capucino quodam didicit, qui fe multos à podagra liberáffe afferebat. Ex Nicotianz arido folio quantum Juglandi poffis includere fumitur, digitifg, compreffüm linteolo mundo, vel ferico includi- tur, & in nodulum nicis Pontice magnitudine figuratur, filóque compingitur. Eum nodulum ori indimus & linguá ad palatum füblevamus per dimidiz horz fpatium ftaum effluit pituita tenaciffima, fili inftar ex ore dependens, quz capite inclinato 1n. vas fübjectum excipitur. — Et licet aliqua cere- bri vertigo fequatur, ea tamen. nifi Cerebrum admodum calidz fit naturz, ftatim evanefcit, éftque omnino innoxia, d . Nonnulli Nicotianam ob vim narcoticam frigidam eífe volunt. Verüm calidam effe arguunt, odor refinofüs non ingratus, & fümma acrimonia, quà & fauces urit, & mon minore purgat per vomitum Lib. XV. De Herbis fore monpetalo uniformi. vomitum violentia quàm ipfe Helleborus, ut experientià multorum conftat. Tandem nullum (inquit Joan. Terrentius) ha&enus innotuit narcoticum, quod non fit calidum. Ad calculum é renibus abigendum ufus aqux flillatiti» Nicotiane viridis plures tenaciter ad- [dm abegit. Chefmeau ex Ziacuti, lib. 2. prax. mirand. Obfíérv. 66. E Colle&aneis D. Hulfe. Ad dentium dolorem, K Tabac probé calcinati in crucibulo, inde in cavum dentis, & ftatim dolor fedatur, ut pluries expertus fum. — Chefzezn. Olei Tabaci gutta una vel altera lingua vel ori Felis aliáfve Animalis inftillata ocyffime illud in- terimit. Franciícus tamen Redi obfervat non omnia animalia interficere oleum, neq, qux per- imit, eodem omnia temporis fpatio : cüm magna hoc refpe&u intercedat. differentia inter Tabaci plantas, intérq, Animalia in quz agit. D. Zzpcred. Robinfon. Utuntur Chirurgi ad torporem ubi membra abfcindunt. D. Palmer à dicatis D. Hermanni. Commendo ufum Tabaa in pefte; me enim liberabat pefte correptum ; omnéfq, feré domus, in quibus hzc planta vendebatur & Novioragi &. Londini libere erant à contagio, cüm vicinz in- fe&zeflent. —Diemerbrockius depefte. Ex Adver(ariis D.Tancr. Robinfoni. Ad Paralyfin, Ek Folia Tabaci viridis, infundantur in vino malvatico. Hoc vino fricentur par- tes refolutz poft fudores. ^ Przftat omnibus externis remediis. Hartmazgas. Communicavit ingenio- fiffimus vir D. Edv. Halfe. 'Teftatur. Anton. Recchus fumum Tabaci in uterum infpiratum, in füffocatione ejus, in diffi dli Mu iD mulierum anguftia, ífyncope, mira przeítare, atque di&o citius — Ex excerptis D. Hulfe. Folia Tabaci fi manui, chart aut linteo affricentur colorem pulchre viridem prebént. — Obfer- vante D. Merret. Notis in Anton. Ner p. 265. Exemplum violent vomitionis femper immediaté fequentis infperfionem pulveris Tabaci füper femur contufum & laceratum habetur Epbem. Germ. An. 12. Obf. 108. ut me monuit. D. Tazcr. Robin[os. Nobilem virum adeó pinguem vidi, ut equo infiftere nequiret quin ftatim fopiretur, necloco feré moveri poffet : ille tamen nunc huc, nunc illuc vadit, mole illa deperdita, & priftinum habitum recuperavit, quod fola mafticatione foliorum abaci peractum fuit, ut ipfe mihi affeveravit: pitui- tofis enim & frigidis corporibus utile eft. — Perrus Borellius Cent. y1. Obf. 11. At maflicatio Tabaci non femper & in omnibus eundem effe&um habet, ut ipfe experientiá didici in amico quodam noftro, qui obid nihilo macilentior.effe&tus eft: affirmavit tamen ejus ufum dentes antea vacillantes firmáfle. Novi tres juvenes robuftiffimos à dyféenteriis liberatos propinando decoctum "Tabaci, quod maxi- ma füá violentiàtotam mali caufam evacuavit, & reliquit anodynam & narcoticam qualitatem. Diemerbroeck Obíerv. Medic. Obf. 19. Quamvis hoc iis bene cefferit, nimis tamen temerarium foret, me judice, illud 1n exemplum trahere, & Nicotianz deco&um dyfentericis promifcué propinare, purgat enim violenter tam per vomitum quam per feceffum. Willifius nofter Tabaci ufum in caftris commendat, pofí& enim commeatüs inopiam, quz inibi frequens effe folet, füpplere, & milites laborum & periculorum minüs íentientes efficere. Morbis infuper caftrenfibus, colicz, diarrhoez, ulceribus, capitis & artuum doloribus, apprimé conducit, tam praíervando, quàm fanando. ) Lixivium abaci frequenter adhibetur in pfora & lepra pecudum ac jumentorum. D. Tancred. Robin[on, qui &: przcedentem obíervationem mifit. Nocumenta & incommoda qux ufum Tabaci fequi folent videri poffunt in Sereniff. Regis Jacobi tractatu de Tabaco, & Simonis Paulli de abufü "abaci. 4. Priapeia , quibu[dam Nicotiana minor J. B. Nicotiana mimr & Eyff. C. B. Hyofcyamus luteus | — Ger. Tabacco Auglicum Park, «&ngliff) &obaceo, bp fomce pelloto Deubane. Radix nunc fimplex, digiti minimi craffitie, nunc multiplex plurimas fibras tenellas albentes uhdique fpargit, nec alté in terram defcendit. — Caulis fimplex, rotundus, hirfutus, cubitalis & fequi- cubitalis, folidus, ramofus, digitum craffus in folo latiore, & ad tactum glutinofus. Fols in caule non admodum crebra, fitu alterno, pediculis brevioribus donata, pinguia, atrovirentla, ad margi- neszqualia, mucronibus obtufis, nec figurá multüm diffimilia foliis Solani lethalis, verüm minora. Flores 1n fümtnis caulibus & ramulis plures fimul brevibus infident pediculis, herbacei feu ex luteo viridantes, oris extrorfum reflexis, & in quinque lacinias obtufas obiter divifis, calathi effigie, quinque intus f/2zina cum apicibus cineraceis & ftylo concolore occulant. Infidet autem fios calici hiríuto, vifcido, quinquepartito. Succedunt floribus wafcwls fübrotunda, umbilicata, glan- dem virgz virilis dete&tam reprafentantiain binas partes per maturitatem dehifcentia, feminibus in- numeris pufillis, fordidé flaventibus referta; guftu acri (ut vult J. Bauhinus) Planta eft annua, ex femine deciduo fe renovans. Americe originem debet, CAD. 715 Locus, Vires. * Obferv. 175. Hisron:aA PuaNTARUM. A M: C A r. III. De Geztiana. Entium Illyricorum regem omnes hujus herb inventorem faciunt, eíque nomen füum im- pofaiffe aiunt. Gentianz notz generic funt folia nervofa, in caulibus ex adverfo bina, flores calathoi- des, margine in lacinias aliquot coudem folia imitantes plerunque divifo, fapor amarus. $. Gentiane& wuajores. . Gentiaua major Ger. major lutea. C. B. Park. vulgaris major Ellebori albi folio J. B. qe mofí common great af entian, 02 j'eltooot. . B. 5 Hellebori albi foliis paria, circa radicem multa, per caules ex adverfo fita, eofdem pediculis connatis amplectentia, nervis tribus aut quinque Plantagineis diftincta, glabra, polita, lucida, hífque notis ab Hellebor albi foliis diftincta. Caules cubitales, bicubitales, ac etiam interdum hominis altitu- dinem affeéquentes, fingulares, leves. E foliorum füperiorum minorum finu flores verticillorum modo difpofiti erumpunt, calycibusinclufi primm,poftea intumefcentes,explicantur, qui finguli longiufculi & lutei: fequuntur vaícula oblonga, in duas fe partes aperientia, in quibus fees numerofum, le- viter rubens, ad Leucoii femen accedens, levius. Radix craffa, longa, multifida, intus flavefcens, fapore infigniter amaro : qua cüm fit fungofa, ficcata infigniter corrugatur, ac externe ruffefcit. In montium pratis & paícuis variis in locis obfervavi (inquit J. Bauhinus ) florentem Junio, & emen maturantem Augufto. Nos in monabus circa Genevam copiofam vidimus, nec minus in Alpium pafcuis montofis. Radix hujus plante ( quz precipuéin ufi eft) alexipharmaca cenfetur. Ufüs precip. in pefte aliifque venenatis affe&ibus; in obftru&ione epatis & lienis, &c. & hinc in hydrope, tum in fü- focatione uteri, in imbecillitate ventriculi, lumbricis, febribus intermittentibus, morfü canis rabi- di, &c. Extrinfecus adhibetur creberrimé in vulneribus ac fonticulis mundificandis, in morfü canis rabidi arcendo ( cum "Theriaco impofita) Scbrod. Chirurgi ex ea efficiunt turundas ad ulcera. & vulnera dilatanda. D. Paler. Ad canis rabidi morfum & ad ventriculi imbecillitatem exhibetur radicis pulvis vino potandus. Ad febres pelléndas aqua deftillata, vel fuccus infpiffatus magnitudine Caftanex aut nucis juglan- dis, [ dimidium ejus uno die, alterum poftridie ] deglutiendus. — Schbroderus füccum hunc creberrimi efle usüs fcribit in febribus intermittentibus, in quibus ante paroxyfmum à 3(. ad $j. aut Siv. ex- hibetur felici cum fücceffu. Gentiana & Íolitaria & ( vetus experimentum tentantibus) tantillo nucis vomicz fociata nobis quoque olim 1n gregaris haud parüm certa, zquivalens aut conftantius quid quàm nunc carior illa China Chinz feu pulvis patrum praftitit. Dan. Ludovicus de Pharmac. moderno feculo applican- da, p. 257. Communicavit D. 7azcred. Robinfon. Dolzus Lib. 3. Cap. 12. S. 12. Inter febrifüga Chinz de China à plerifque zquiparari Gentianam fcribit, qua itidem cum vino exhiberi poteft, vel in forma extracti in pilulis, vel in decocto. Putredinis Gentiana hoftis infeftiffima & veneni mors ( inquit Lobel.) Pefti adeó prefens reme- dium, ut non modó homini fed etiam brutis, incolumitatem tueatur, & amiffam re aurat, eóque folita Helvetia iftam cum Flammula porcis propinare ne anima in vivo cadavere puteret. Simlerus in defcriptione Alpium refert paftores uti Gentianis ad ubera vaccarum, fi à muribus A- raneis aut aliis beftiis venenatis lzdantur. Puer quidam integro anno cxcus Rad. Gentianz incif & in vino ad dimidiz partis confümptio- nem coctz decocto oculis fiphunculo inje&to mané, per tres vel quatuor dies, convaluit. Oculos autem vellicabat & dolorem excitabat. Ex. * Obferv. Reufneri à Velíchio editis excerpfit D. Seame. * o. Gentiána magna flore purpureo c albo J. B. major purpurea. C. B. major. flore pyrpureo, c emajor flore albo Park. major purpurea 1. Clufii Ger. emac. deat purple «Sentian, CIuf. À v timus luteo flore nihil formá differt; etenim ampla habet fo/is, Ellebori albi foliis haud multüm abfimilia, fed teneriora & faturatiore viriditate fplendentia : caules digitali aut pollicari inter- dum craffitudine prxditos, rotundos, cubitales, nonnunquam bicubitales, geniculatos, quos ambiunt fi- milia fois, aliquantulum tamen anguftiora, ex adverfo fibi oppofita. Extremos caules ambiunt binz aut ternz confertorum. florum coronz, qui non funt lutei aut ftellati, ut in vulgari majore, fed purpurei, majores, concavi, in fenas aut plures lacinias obtufas extremis oris fecti, & purpureis quibufdam punétis, inferiore & interiore parte, quà candidiores & dilutiores funt, diftincti, odoris expertes, totidem quot funt laciniz ftaminibus longam & bifidum vafculum interne ambientibus, in quo continetur copiofum femen, planum, paleaceum, minus quàm in illa flava majore flellato Hore, fubrufum. — Radix cralfa longa, foris plerunque flava, intus alba, impensé amara, digitalibus fibris fubinde praedita eft, fingulis annis nova germina (quemadmodum major flava ) pron. & multo Lib XV. - De Herbi ffore imonopetalo uniformi. 717 multos caules ex eodem capite producens, praefertim cum adolevit, fed qui alterais duntaxat. annis Boriferi effe folent, interquiefcente nimirum uno anno à partu matre. In Stiriz fuperioris Alpibus invenitur hoc genus flore albo C/af. Locis. Gent, purp. in Pannonicarum Noricarámque Alpium jugis fponte & quidem copiosé exit. Verüm neque hoc neque illud genus cicurare unquam potuit Clefs, aut ullà diligenti efficere ut in hortis permanere vellent, nedum flores proferre. Quin cultürz beneficio detertor evadit. Floret Augufto, femen Septembri maturefcit, nova nive cadere incipiente. Tempus. » 3. Gentiana major pallido flore, puntlis diffintto Claf. major flore pundiato C. B. major. flore pallido pun&tato Park. Superiori magnitudine & formá planà fimiliseft: flores tamen pauló minores vifi funt, obfolecé lutei, plurimis maculis nigris intus & foris afperfi. In Silefiz montibus eruit 4cbilles Crozerszs, medicus Niffenfis, & ad Clufium mifit. Huic rela- Low. tum ab illo qut eum deducebat, in alio quodam prxalto monte, aliam formá non difpari reperiri quz coeruleo flore effet; Hac omnia Clufius. Verüm hujufmodi ducum fides plerunque sues 4. Gentiana A[clepiadis folio C. B. Park. folio Afclepiadis ulgo credite J. B. major 2. curuleo flore Clufa Ger. &xenttan, ivit Stoalfotuduoot Icabres. Caules plures ab eadem radice ad cubitum altos tollit, graciles, articulatos, duros firmófque, quo- rum fingulis jun&uris (quz crebrz funt) bina ex adverfo pofita. fo/iz adnafcuntur, Aíclepiadis fo- lis formá & magnitudine refpondentia, mollia, quinque nervis fecundüm longitudinem excurrenti- bus infignita, mucronata, dilutiüs virentis coloris... A medio caule ad faftigium ufque ex alarum finu fingulares ex adverfo fiti exilinnt. feres [ interdum bini aut plures] oblongi, concavi, calathi for- mà, quinque laciniis per extremum divifi, colore nunc purpureo & faturatiore coeruleo, modó di- latiore & velut cineraceo, quinque pallidis ftaminibus umbilicam occupantibus — 'zfczlwz fequitur bicorne, quo per maturitatem hiante femen confpicitur planam, paleaceum, cineracei coloris, fu- perire minus. Radix lutea, digitalis craffitudinis, multas oblongas fibras ejufdem coloris in latum Ípargit, fingulis annis augeícens & nova germina proferens, valde amari guftüs. — Fertilior hec eft uperiore, nec ut illa interquiefcit, fed fingulis annis, vetuftior videlicet, multos caules floribus o- nuftos producit. Copiose in Stiria, Pannonia & Auftria inferiore provenit, ad montium radices, umbrofis collibus, Locw. nuíquam veró in fummis & apertis jugis. Nos eam in montofis humidioribus propé Lindaviam &c lacum Acronium, & ad latera montium in Stiria, prope Sbadvis & alibi copiolillimam obferva- vimus, ad fepes plerunque & in umbrofrs. Pertinax quidem hzc eft & feré mitiora loca refpuit (inquit Clufius) interdum tamen curd & diligentià effecimus utin hortis comprehenderet, & fingulis annis repullularet, & flores ferret: at- tamen quafi nativo aere & pabulo privata, atque tanquam compedibus vin&a lugere videbatur, ac priftini vigoris & elegantix plurimum amittere. Slavonici ruftici hujus radicis decoctum feliciter calculofis propinari experimento fe compertum habereaffirmant. — Aretius & of. Sirmlerus tradunt eà paftoresuti ad ubera vaccarum, f1à muribus araneis aut aliis venenatis beftiis lxdantur, curanda. Vires, 5. Gentiana cruciata C. B. Park. minor cruciata Ger. minor [en vulgi Cruciata J. B. &vofgAnont eenitiàn, . B. eiim cum radice rami palmares, fefquipalmares & dodrantales, fubrubentes, teretes: quos cre- bra ambiunt fee bina femper advería, vel potiüs unum continuum ad genicula, tanquam vaginá caulem involvens, cujus utrinque exit fegmentum Gentianz, quadruplo minus, Saponarizx folio fimile, tribus fecundum longitudinem nervis infigne, lzve, pingue, amarum. — FJvres in ramulis extremis é foliorum alis conferti, coerulei, quinquepartiti, € calicibus vix eminentes. — Sezez Copio- fum, minutum, oblongum, fulvum, infipidum, vaículis continetur oblongis, bipatentibus, folliculo membranaceo obvolutis. Duas hujus differentias obferváffe videor (inquit Clufius ) unam ramis humi procumbentibus & minorem, alteram firmis & erectis caulibus, eámque majorem: flores item alterius magis coerulei Ípe&antur, atque illarum altera radicem 1n foramina fectam minime habet. "n Nafcuntur veró ez per univerfam Pannoniam, tum in collibus montibüfque apertis & graminets, p ju, tum ficcioribus pratis & herbofis fecundüm vias publicas locis. Nos cum Dod. & Trag. 1n paícuis montofis ínque collibus & incultis agris & fecus itinera in Germania paffim provenientem obíerva- vimus. Hujus radices recentioribus magnis laudibus efferuntur contra peftilentiam, & venenoforum ani- malium ictus. Matthiolus radicem tufam & ventri emplaftri modo 1mpofitam ad vermes inteftino- rum, remedium expertum affirmat, necnon ad ftrumas ulceratas fanandas eodem modo tufam qua nuper effofía fit, vel ficcam in pulverem contritam valere. Cüm autem amara fit & foliis & radice verifimile eft eadem przftare quz reliqua amara. Varzetas. Vires; $. 21 718 iLecus & JTempus. Locus. Locus. Hisrong:a PruaNTARUM. $. 2. Gentiang minores feu Geutiauella. 1. Gentianella «uerma major Ger. emac. — ZA]pina. verna major Park. Alp. magno flore J. B. Alp. angu[Hifolia magno flore C. B. . B. Claf. : cis abo radices, longiufculas, plures cohzrentes, lavefcentes, propagines e lateribus pro- ducentes: Folia humi fufain orbem crebra [ fena aut o&tona. C/uf. ] bina femper ex adverío fe fpe- &antia, duplotriplóve Hippit majora, unciis duabus interdum longiora, femunciam aut unciam fe- ré lata, in acumen definentia, craffiufcula, unico nonnunquam, aliàs tribus per longitudinem ner- vis donata, levia, Myrti latiffima foliis feré zqualia, impeníé amara. Ex horum medio caul;culaus exilit uncialis, quaternis plerunque foliolis multó minoribus, binis camen alternatim. (emper con- trario fitu nafcentibus obfitus, unde calyculus emergit unicum fforez continens, magnum prz ftir- pis proportione, calathi aut Campanule modo concavum, longum duas tréfve uncias; iri quinque angulos definentem [ J. Bauhino in quinque lacinias divifum | mucronatos, cum duabus utrinque ubi laciniz findi incipiunt áppendiculis, elégantiffimo & maximé vivido ccrulez purpurz colore, pallido piftillo intus prominente, qui quinque quodammodo coftis ex infima ipfius floris interiore fede prodeuntibus fulcitur. Florem fübfequitur longum & mucronatum vafcwwz, quod fefe in du- aszquales partes aperiens fzzen oftendit exiguum, ftriatum terrei coloris. Creícit 1n Sneberg & Etfcher abundanuiílime aliílque Alpibus continua ferie. productis, perpe- tuáque quafi nive obfitis, ubi Junio & Julio, hoc eft primo iftic vere floret : Sub Julii veró finem & Augufto femen maturitatem adipifcitur: at in. mitioribus locis in quibus rariüs invenitur, atque. in hortostranflata, Aprili& Maio. C/«f. Nos fpeciem hanc in altiffimo vertice montis Jurz 7/wir di&oinvenimus. Quamvis autem nonnifiin editiffimis füummorum montium jugis fponte proveniat, culturam tamen patitur, & hortis noftris haud difficulter affüefcit; ob floris pulchritudinem ab horta- lanis & florum amatoribus fümmopere expetita & ftudiofiffimé culta. — Amariflimus eft totius plan- tx fàpor ( inquit J. B.) 1deóque jecinoris vitiis nempe regio morbo & obftructionibus auxiliatur. * x. Gentianella Alpima latifolia magno flore C. B. prod. major, fFve Gemtianella Alpima latifolia anagno flore C. B. Park. C. B. prod. Ad dedo nigricantem fibrofam foli; humi fparfà quaterna quináve, fübrotunda, crafía, Plantagi- nis vel Calthz Alpinz formá, unciam lata, duas longa : inter qua cazl/iculos uncias quatuor altus; uno alteróve folio donatus, cui utriculus infidet, unicum /fferez. oblongum, coeruleum calatho fimilem fuftinens, cujus calyci utrinque folium. oblongum adponitur. Ex Helvetiz Alpinis habuit C. Bauhinus. à; 3. Gentianella minor oerna Park. — Alpina verna Gex. — Alpina verna major C. B. Gentianaula quee Hippion J. B. j. B. Singulari affürgit cauliculo gracili, aut (übpurpurafcente aut viridi, in quo fena aut plura paucioráve folia trinervia, bina femper inter fe ex adverfo refpondentia. — Caliculum. fümmo faftigio fert, é quo fos longus inodorus exilit, extrema parte in quina velut foliola divifus, ceerulei coloris adeó elegan- tis & vividi, ut ipfum ccelum quod 1mitatur provocare videatur : fingulz floris plicz aut foliola:ad la- tuslineam. candicantem habent, & alia quina tanquam mucronata foliola aut appendices lacinias floris ab invicem fejungentes: palleícentia ftaminula medium florem occupant, — Floribus füccedit longiufculum «afzuluz mucronatum exile, durum. rotundum fezez continens. Ex eadem radice, quz flavefcens & fibrofa eft, & quodammodo fumma tellure fpargitur, plures alix: plantule affur- gunt, quarum nonnullzin cauliculum attolluntur & fimilem flofculum proferunt, alia. duntaxat pro- ducunt folia humi ftrata & veluti in orbem difpofita, interdum Lenticulz non majora, interdum fe- muncialia aut longiora, nervofa. : In montibus circa Genevam copiose provenientem. obfervavimus : Clufius in celfiffimis Szeberg, Sueallen, pue Durren[lein jugis herbido folo, ubi fb finem Junii floret, atin mitioribus vicinis collibus & ficcioribus pratis Maio, feménque fübextremum Junium profert. Minüs hec hortum ferre poteft quàm fuperior & omnem culturam refpuere videtur. C/uf. 4- Gentiauella purpurea minima Col. Gezt. Alpina verna minor C. B. &ge Teàff purple uernal dentiam, —Gentianella e[Firoa minima Neapolitana Park. Col. Eodem tempore iifdémque locis quibus proxime fequens invenitur & floret hxc etiam ( 1nquit Fa- bius Columna, defcriptionis autor ) qux minor altutudine, fed fruticofior ab imo ad. fummum. Radice nititur longiore, fibrofa, tantundem feré intra terram ramofíà & fe extendente, ac fuperné affurgit & (e expandit. — Fz/is eodem modoin terram ftratis, binis utrinque, densé in imo caulis hz- rentibus cruciatim, oblongioribus admodum proximé defcribendà, anguftioribus tamen : caue bre- viore, ab imo fingulis geniculis ramofo, purpurante, magííque quadrato. In fummo feres ex. calt- cibus parvis atque profundé admodum in quatuor apices divifis, oblongo tubulo, inani, calathi effzi- gie, multüm exerto, atque in quatuor parvas hiantes parüm lacinias fe dividentes confpiciuntur celore ex rubro purpurante, quorum medium five umbilicus villofus eft. atque puse & dilutiore Lib. XV. "De Herbis flore monopetalo umformi. 719 dilutiores laciniariim orz. Utriculum habent medium oblongum, teretem, bifido capite atque fc- mine targido, flavente, minuto, rotundo nitido, & reliquis omnibus pro proportione plantz craffi- ore, & ab illis diverfo, Irionis levis femini mulo, Julio menfe diffe&to per medium vafculo effluen: te. Radices íaporacris 8t amarus. —— | Flore in quatuor lacinias divifo cum fequente planta convenit. &. Gentianella curulea oris pilofis C. B. dutumnalis fimbriato flore Park. — Gentianula lanugine ad féngulorum foliorum. floris. lacinias donata, flore quadripartito J. B. 9Uutumnal &entian ivit à (rigen. flotuer, Col, , Radice eftlonga, tenui, repente, perenni, nodof & oculos habente, flavá [ J. Bauhino albida ] gufítuamaro. Felis angufta funt admodum & lxvia, Lini feré paria, fed breviora, necíüpra radi- cem denía, imà rara, & ab 1mo bina ex minimis [ J. Bauhino unciá breviora ] femper ad fingula genicula majora ad medium ufque caulem, deinde paullatim decrefcentia, nervo unico fecundüm longitudinem decurrente. Caules fxpe fingulares, aliquando plures, dodrantales & minores, qua- dranguli ftriis defcendentibus ex quolibet foliorum geniculo utrinque, in ramos aliquot divif. In fummo calix extuberat ex rotundo quadratus, purpurafcensex viridi, quatuor apicibus magnis jforezz circumdans oblongum, fatis exertum colore coeruleo, calathoide, in quatuor duntaxat partes pro- fundas divifüm, non mucronatas, fed rotundas modice & crenatas, quarum latera utrinque. barbitio donata ceeruleo, nec ullam habent ad imum | laciniz intrinfecus lanuginem, fimbrii$ tamen foliolo- rum circa centrum ob convolutionem elatis: foliolum enim alterum alteri infidet atque ex illo or- tum ducere videtur. Medium occupant apices quatuor, obíoleto miniotincti, ftaminibus albidis infi- dentes. Vafculum Íeminale longum, quadrangulum, 1n duos apices albicantes definens, in quo femen continetur minutiffimum nigrum, quod findente fe ut in aliis, utriculo decidit. Hanc fpeciem in Germania non procul J/eiffenburgo invenimus cüm ab Augufta ad Norimbergam Locus; iter faceremus : J. Bauhinus plures locos meminit in Germania. — F. Columna in ZEquicolorum mon- tibus, Je Foffe di&to loco obfervavit. Menífe Septembri in Germania floret; in Italia etiam Octobri & ad hyemem ufque durat, nec Tempw. florida tranílata perit. , à; C.Bauhinus ex hac unica fpecie, ni multum fallimur, duas tréfve facit, nimirum Gentianam Alpinam VI. feu Gent. ceeruleam oris pilofis; item Gentianam pratenfem VII. feu anguftifoliam Autumnalem minorem floribus ad latera pilofis : itémque ex fententia Cereri pratenfem VI, feu an- guftifoliam Autumnalem majorem, quamvis fub hoc titulo duas fpecies mifcere videtur, ut Synony- ma conferenti patebit. A. 6. Gentiana paluftvis anguflifolia C. B. Pneumonantbe Ger. Gentianclla autumnalzs: Pneumonan- the dila Park. — Gentianz fpecies, Calatbiana quibu[dam vadice perpetua, five palu[tras J. B. 299arff dxcntian 02 &alatttan 3Piolet, y. B. | o» id amat pratorum margines & humentia ericeta, fingulari, aliàs multiplici, fupra cubitalem altitudinem, recto, tenui, flexibili, geniculato caw/e affurgens: per quem xqualibus fpatus adverfa confcendunt fo/iz, palmari nonnunquam longitudine, culmum lata, fuperiüs atrovirentia, inferné dilutiora, trinervia, ut funt omnium Gentianarum ; é quorum finu à medio feré caule fummo tenus prodeunt ramuli, fores jam fingulares jam duos aut plures, elegantes, ceeruleos, in quinque lacinias extrema parte divifos, calathi formá, proferentes. — Radices plures longz, lutez, amarz. Clufio ra- dix craffiufcula, circa fummum caput in aliquot longas, lentáque & flavefcentes fibras dividitur. In agro Lincolnienfi. & Eboracenáiin ericetis humidioribus copiosé provenit: Invénimus. & in. Locus. tranfmarinis v. g. in pratis humidis ad radices montium, Lindaviá non procul, in Germania. Sta- tura & magnitudine pro ratione loci infigniter variat. À. 4. Gentianelle fpecies quibm(dam, 4n Cordo. Pneumenautbe aut Gentiana fugax altera Clufá J.B. j Gentianella Autumnalis Cemaurez minoris folis Park. — Gentiana prateufis flore lanugino- fo C. B. Gent. fugax minor Ger. 2Daffarb o2 XOtuarf 2Uutumnal esentionoo T2l- toopt, Radice nititur fimplici, lignofi, fubluteá, re&à defcendente, pauciffimis fibris donatá: Cau/z ex- urgit nunc unicus, interdum plures, altitudine palmari aut femipedali, quadratus, ex viridi faturaté rubens aut purpurafcens, fractu contumax & valdé ramofus ; foliis cinctus ex adverfo binis, nullis pediculis immediaté adnatis, longitudine digitali; € latiore principio paullatim in acutum mucronein taceffentibus, tribus nervis infignioribus fecundüm longitudinem decurrentibus, obícure virentibus & inatrum nennunquam vergentibus. Fees ex alis foliorum exeunt, propé fümmitatem caulis cre- bn, purpuraícentes, € longo & majufculo tubo in quinque femunciales mucronatas lacinias expanft. Segmentorum bafi in circulum difpofita. adherent fohola ere&a, ;n tenuiffima hlamenta divifa [ J. Bauhinus pilos barbuláfve purpurafcentes vocat ] quorum coitus tubulo occultata quinque ffamina c um ftylo vindante continet ; funt autem fapore luculentius amaro quàm folia, non fine acrimonia quadam. Vafculum [eminale oblongum, teretiufculum, per maturitatem fumma fui parte bifariàm diffilit, & femen effundit rotundum, obícuri coloris, pro plantulz proportione fatis grande copiofum. Sapor totius plante amarus & calidus, radicis autem fatuus. Floret apud nos füb exitum Auguft, aut aliquanto citiás. : Tempus. " Hzc 729 Locis. Locut € Tempus. Locus €9 Tempus. LL Hisroni1A PrawTARUM. Hzc eft fpaecies illa in cretaceis collibus per totam Angliam frequentiffima,quam Herbarii noftri in duas diftrdhunt. Confüle Ger. emac. — Eiftque Gentiana fügax 2. Clufii, cujus nota chara&terifti- ca ett, quo fingulz floxis laciniz infimi ntezná. parte purpurea lanugine pubefcant. Ab hac non differt fpecie (ut fufpicor) Gentiana fugax quarta C/zf. quam fe in Britannia non procal Dovera, obfervá(fa meminit, ubi aliam à defcripta diverfam Gentianellz fpeciem nafci, mihi perfaaderi vix patior, inquirant alii. Gentianella fugax quarta. Clufi, flore dilutà purpura[cente. & curuleo elegantiffrmo J. B. Gent. brevi fülio J. B. Gent. fu gax minor Ger. Gent. autumnalis Centaurez minoris foliis Park. Dodrantem non füperat caulicul: & ramulis exilibus, minoribus etiam fv/;5, Centuariüi minoris folis pené paribus. — Fleres minores habet, licet formá füperioribus non abfimiles, qui aut dilute purpurafcunt, aut ccerulei coloris eleganuffimi funt. — Corzicula fübflavo exili femine plena funt. Ra- dix licet tenuior à reliquis hujus generis non valde differt. Hanc plantam à Gentizua f4gaci fecunda Clufii non differre fpecie fufpicamur, ut füperius monui- mus; nec enim Clufius ipfe ullas differenti notas adducit prater parvitatem omnium partium ; qux plerunque natalibus locis imputanda eft. * 8. Gentianella annua feu fugax prima Clufü flore ex cueruleo purpureo exiguo J. B. Gent. autumnalis vamoía C. B. Gent. efhrva purpuro-czrulea Park. Cla[. Te habet caulem firmum, geniculatum per quem ad fingulos nodos fparfa funt bina fem- per folia, fibi ex adverfo oppofita, trinervia, lata fede & fine pediculo cauli inhzrentia, fenfimque 1n longam mucronem definentia. Ab imo feré caule é foliorum alis nafcuntur dodrantales & pedales ramuli, tenues, minoribus foliis fepti, quinos, feptenos, aut plures feres foliis cinétos proferentes, in quinque mucronatas lacinias divifos, exiguos pro plantz magnitudine, purpurafcentis ex coeruleo co- loris: iis fuccedunt longa & angufta vafcula, tenui femine plena. — Radix fingularis eft, exigua, pau- ciffimis fibris praedita. Naícitur in pratis herbidífque locis ad radices montium fitis, Julio & Augufto flores proferens. Hzc omnia Clufius. * 9. Gentianella fugax tertia Clufii, flore coirefcente e fubcewruleo, breviore & majore J. B. Gent. flore breviore &* majore C. B. zeffivoa flore breviore Park. CIuf. aec (inquit Clufius) cum fecunda [ i.e. Gentianella fügaci noftrate]. excrefcit altitudine, nec minüs frequentibus ramis eft predita: cauli etiam quadrangulus : terni aut. plures in fingulis ramulis flores, fuperiori fimiles, ;. e. fecundz, fed breviores amplioréfque, virefcentis initio coloris, deinde fubcoeruleo : quibus longa corzicula feu! mucronata membranacea vaícula, femime plena, ut in fuperiore, fuccedunt : fo/ia in fingulis nodis multó latiora, mucronata, trinervia, ex adverfo inter fe fita, viridis fdturi & quodammodo nigricantis coloris. Radix füperiori [fecunda] fimilis. : QorS eft hzc in omnibus pratis in. fublimi fitis & montium jugis, florétque feriüs, Augufto vi- elicet. * I0. Gentianella fugax quinta Clufii, flore ceruleo colore elegantiffomo J. B. Gent. Alpina efhrva Cen- saure minoris foliis C. B. Claf. Long? exilior [quàm quarta fugax] vix trium unciarum altitudinem zequat, licét multis alis prz- dita: foliola Centaurii minoris in fingulis geniculis, aliarum more habet: f/eres minori Gentianellz vernz perfimiles, venuftiffimo cceruleo colore prxditos: cornicula qualia fuperior, [fugax quarta Cl«f.] admodum exili & nigro femine plena : radicezz quàm 1n füperioribus minorem, fed frequen - tioribus fibris donatam. Impensé amara eft. Floret in Etfcheri jugis Augufti initio. Calathianam vernam Dalechampit C.Bauhinus huic eandem facit, Joannes ejus frater aut Cherle- rus, diveríam. — Differt floriscolore é ceeruleo purpurafcente, albis intus ftaminibus. Nos in ampla planitie prope Auguftam Vindelicorum quam pertranfeunt qui Monachium Bavarix iter faciunt, copiofam invenimus Gentianellz fpeciem Augufti menfis medio florentem, quam Gen- tianellam Alpinam minimam flore unico coeruleo elegantiffimo denominavimus, quz forte huic ea- dem fuit: aut potius LL. Gentianelle minime Bavarice Cam. minima elegantiffma Bavarica Camerarii Park. Quz duüm generum eft, major & minor. Major ramulos aliquot humi fpargit foliis crebris Centauri minoris fimilibusobfitos , verüm nonnihil acuminatis; in quorum uniufcujufque fafti- gio flos unicus coloris ccerulei amceeniffimi, in quinque folia expanfüs. — Aliam hujus fpeciem exhi- bet omnium minimam foliolis fübrotundis. iz. Gem- Lib XV. De Heri fore monpetalo uniformi. 721 12. Gentianella «ftioa cordata Park. utriculs ventricofis C.B.. ezerulea calice turgido pentagono nobis caerulea. cordata Col. ^ Ob. Radix huic pufilla, fibrofa, tenuis, ex albo pallens & lignofa: ex qua foliola unguis minimi mag- nitudine prorumpunt, bina ex adverfo oppofita, 1nferiora minora atque. fubrotunda, effigie Gena- anz majoris vel Árnogloffi, levia, unico per medium difcurrente nervo, ex viridi flaventia, Cau/es habet femipedalem ad fummum, quadratum, ftriatum, purpuraícentem, foliolis binis in fingulis ge- niculis ex adverfo oppofitis hzrentibus; à medio ad fummum fe:é alis divifum brevibus, in quibus utriculi ventriofi, magni admodum refpe&u plantz infünt, ex albo viridantes, inanes, limbis quinque cartilagineis latis quinque angulos conftituentibus, & 1n totidem ora acuta definentibus, in quorum Íummo primüm //os emicat parüm Ííe exerens, convolutus, colore ex albo purpuraícens; deinde fabcrefcens atque hians, quinquepartitus ftellam foliolis reprzfentat, adeó przftante coeruleo colore atque amoeno, ut vix fictitius ex lapide Lazuli, UZzrazarinus dictus zqué pulcher fit: & inter quinas illas floris lacinias majores alias habet intermedias parvas, cordis figuram imitantes, quz aliis defunt quz lineam veluti nervum albam habent, atque. adeó floris centrum albicare cernitur, — Flos enim non pluribus foliis fed unico tubuli inftar cavo quod. in extremo in. ftellam divifum eft, conftat, quamvis é pluribus componi videatur. Inmedio ffaminwls quinque & fructüs caput cernuntur. Se- minis veró cogceptaculum oblongum, teres, anguftum, collo longo 1n fummo capitato; 1n. hoc ab alüs differens, quód perfectum à fummo finditur copiofümque emittit minutam arenz inftar fed ob- longius duplo femen, nigrum, | Sapor amarus, ingratus ut congenerum. Copiosé provenit in ampla illa planitie propé Auguftam Vindelicorum, quam pertranfivimus ve- niendo à MonachioBavarme. Floruit füb finem Augufti. Maturiüs floret, nimirum Junio, in paa cuis montium JEquicolorum, ubi eam invenit Columna, propé S. Angeli dirutum. antiquum tem- plum faüpra Villam Flaminiasum dictum. Hec fpeciesab aliis nobis obfervatis Gentianellis in eo differt, quód floris tubus non eminet om- nino füpra calicem, fed foliola tantüm, in. quz fumma parte dividitur, expanduntur fupra eum ut in Caryophyllis. Locut. ; 13. Gentiana. Pennzi cerulea pumilata Park. pun&lato flore [ubeuruleo Peunzi J. B. paluftvis lati- fulia flore puntiato C. B. Penna «minor Ger. Claf. : . Caulem habet geniculatum, cubitalem, füpra radicem aliquantulum rubentem : folia Gentianz fimilia, ex intervallis bina, fed multó minora, venofa, quorum inferiora majora funt, & longiora; pediculos rubentes habentia, füperiora veró cauli fine pediculis adharent, e&ámque feré amplectun- tur. A medio pzné caule foliorum cavis oriuntur fores pentaphylli, ftriati, utrinque tres, rarius bi- ni nifi circa fummum caulem, foliis quinque fübcoeruleis conftantes, nigricantibulque punctis ele- antiffimé notati, [unde nomen] quinque f'amizibus, quorum apices lutei, praediti. Floribus fucce- d va[cula cum feminibus Gentianzefimilia, minora. Radix parva, mulus fibris pradita, ex fufco lutea. Provenit copios? in Bokemuto Suitenfium monte : floret Augufto. Locis. * 14. Gentiantlla Indica Bontii. Bont. Quoniam (inquit) herba hxc tum formá, tum floribus cyaneis Gentianell patriz optimé refpon- det, meritó mihi Gentianelle nomen illi indidifle videor ; guftu tamen non amaricat, namque Gu- faratis & Indis inter olera ac Seir füum reponitur: tum alvum modicé ciet, urinas movet, obftructi- j;,,,, onibus denique vifcerum tollendis infervit, ut meritó inter medicamenta alimentofa reponenda fit. Folia in ufu funt adverfüs tibiarum & pedum ulcera hic admodum familiaria, propter exficcantem & abftergentem ejus vim. Aquam quoque ex illius foliis elicimus, qux conducit colicis doloribus, diuturnis diarrhoeis, caterífque ventriculi & inteftini. affectibus à frigore ortis. Hanc glantam veram £ genuinam Gentianclle [peciem mon e[Je [u[picor. — Hic maneat donec certius con- fliterit ubi difponi debeat. * xs. Bandura. Cingaleufum Gentiane Indice [fecies P. Amman, Planta. mirabilis: deflillatoria Grirmii, Amman, Capfülis & feminibus Gentianz eft conformibus : Confpicuus eft in ca prater capíulas feminales folliculus foliaceus folio appeníus, ad medietatem aquá porabili dulei plenus, penem exprimens, qué aliquando longitudinem pegis & craffiem brachii longé excedit. Hujus iconem Ephem. Germans, An. 11. Obf 146. exhibuit Grimmius, & praterea de ea addit, Radix ex terra humorem attrahit, qui beneficio radiorum Solis in plantam 1píam aícendens, per caules & nervos foliorum defluit, & 1n hoc naturali vafe recipienti tandem: refervatur, donec ad ne- eeflrium hominis ufüm adhibeatur. Receptacula hujus humoris quandiu nondum ad extremam provenerunt maturitatem fuperius operculo eleganti claufa funt, quod interdum digitis preflum diffi- lit, hincque dulcem limpidam, amabilem, confortantem & frigidam aquam füppeditat, ità ut in- terdum fex vel octo receptacula plus minus tantum aque contineant, quantum unius hominis fitim, cum maxima delectatione, bene reftinguere poffit. Interdum receptacula fere plena funt, interdum Qaqq femiplena BENNETT IM er rtu e mc SEN UIT IIT 7 923 Vires. Locus. * Annot. in "Theophr. bift- lib.9.cap. 1o. Locus. Locus. Vires. Hisron:AaA PuraANTARUM fsmiplena & nonnunquam vel minus ineft, nec etiam omnes eandem habent capacitatem, quod proficifcitur à conftitutione aénis, prout ille diu ficcus, calidus vel humidus exaterit. , In medicinaíüas etiam habet virtutes, — Radix adftringentis eft facultatis. Herba frigefacit &hu- medtat, & potelt fuccus cum proprio deftillato liquore expreffus interne ufurpari ad febres ardentes, & externé ad in flammationes, Eryfipelata & fimilia. Crefcit non longe à Columbo in humidis & umbrofis Sylvis. Car. IV. De Convolvulo. Onvolvuli note funt viticule íeu cauliculi perticis aut plantis vicinis fe circumvolvendo Ícandentes, quamvis hzc nota non perpetua eft in omnibus fpeciebus, nam. Dorycnium Creticum Alpini aliis notis effentialibus & genericis cum Convolvulis convenit, & tamen ere- &um eft. Vafculum feminale 1n terna loculamenta, quorum unumquodque femina bina majufcu- n angulofa continet, divifüm; Flos campanulatus margine integro ; fuccus in plerifque fpeciebus acteus. 1. Scammonia Syriaca CB. Syriaca legitima Park. Syriaca, flore majore Comvolvuli J. B. Scammo- nium Syriacum Ger. &tamutgn ;, E radice longa, craffa, [brachiali craffitudine, foris obícuré cinerea, intus albá, fibrosi] lacteo fuc- co prxgnante, multas aliquot cubitorum viticulas profert, proximis ridicis fefe convolventes fcan- denté(que: folis triangula, ceu haftilis barbatus mucro, Smilacis levis zemula, fed minora, glabra, tenuia, pulchre viridia, pediculis brevibus infidentia. Ex alis foliorum propé fümmos caules exeunt flores pulchri, calathoides, purpurafcentes, Helxines Ciffampeli floribus proximi 5 quibus füccedunt capfülz feminales rotundze feu globofz, feminibus intus nigris angulofis. Radicis fff torulus five cor medium. exemptum (inquit * Jo. Bodzus à Stapel) plané idem eft radici communis & probatioris 'Turbith Officinarum: verüm aliquanto facilius frangitur hzc, tam- etfi perinde gummofÍa fuccóque lacteo przgnat atque Turbith, In calidis pingui exit folo, velut in Afi: Myfia, Syria alique fimilibus. Repentur & in Creta infula, Belloniotefte. * 4. Scammonea macrorrbizos Mlpin. exot. smacrorrbizos Cretica Park. lp. , . T In omnibus cum Scammonio Syriaco convenit, hoc excepto quód non habet radicem craffam, fed longam, folummodóque ut pollex craffam: la&eo veró fucco. purgatrice non minüs quàm Scam- monium madet. Ex infula Creta accepit Alpinus. 3. Comvoloulus Scammoniz foliis. [e flore] «emulus Mon. An Scammonia. votundifulia Virginiana Park? AMorif. Radice eft craffa, in terram fe demittente, atquelongé latéque rependo fefe propagante aliis radi- culis, ex quibus pullulant novz plantz. Folia gerit Scammoniz, triangularia, multo latiora ad ba- fin quàm fünt Scammonix folia, minüs tamen acutis angulis — Flores habet diluté pallidos, campanu- latos, herbacei omnino coloris, Scammoniz quodammodo zmulos : capfz/as feminales tribus locula- mentis, triplici membranarum ferie feparatas itidem, atque 1n fingulis bina. continentes femina an- gulofa, nigra aut potils fufca. Primo intuitu fijuxta Scammoniam collocetur, ab ipfa primó folio- rum ftruéturá, deinde radice longe latéque füb terra repente dignofcitur, cürn Scammonia radicem longam, craíflum Napi aut Rhaphani majoris inftar obtineat. Lactefcit ut alie plerxque fii generis. Scammonium purgat validé humores biliofos acres, ferofos à partibus remotis, adeóque creberrimi ufüs eft non modó per fe, fed cum aliis admixtum. Verüm cum magnz fit acrimoniz (inquit Schroderus) intenfi caliditatis & ficcitatis, infenfz malignitatis, mordacis flatulentiz, exceffivz attractionis, ideóque aptum natum quod intelftina ero- dat, vifcera, cor, hepar, &c. conturbet, ventriculum flatibus mordacibus laceflat, vi fai calefac&to- ria ac exficcatoria inflammet, & coníequenter febres inducat ; vi attractoria hypercartharíes caufét, corre&ione opus habec. Quinque vitia habere aiunt, quibus nifi occurras uet zeger tuus. 1, Eft, quód flatus quofdam mordaces gignat, ufque adeó ventriculum lace(fentes, ut fumentibus naufeam commoveant. Noxa hzc tollitur, fiin excavato cydonio malo clibano aut prunis inaffc- tur, paftá undique circumlitá, praíertim additis aut Dauci, aut Fcniculi, aut. Apii femine, aut Galangz. / 2. Quód inflammet acredinis exíüperantid corporis fpiritus, quo fit ut facile febres excitet, iis praccipué qui obftructionibus vifcerum & humoribus putrefcentibus obnoxii funt. Sed 1d nocumen- t Lib. XV. 2De Herbis flore monopetalo uniformi. I" 723 ti aufertur admiftis inter coquendum quz refrigerant & fervorem extinguunt, cujufmodi fünt mu- cilago Pfylli, decoctum & pulpa Prunorum, fuccus aut aqux rofar. violar. &c. ... 3. Quod eadem acredine fua recludat ora venarum, ut fequantur evacuationes nimix hyperca- tharfesditz, Haec noxa tollitur adítringentibus, Maftiche, Myrob. Pomo Cyd. przcipué Aloe, quz inter purgantià ventriculo valde grata eft. : 4. Eft, quód acrimonià abradat inteftina, & exulceret reliqua vifcera, quod ex crebris punai- onibusinnotefat. Hic damus partim ea quz lubricant & lentore füo obftant, ut fecundo loco dictum eft, partim adftringentia, tum viz. cüim Jam incipit agere. 5. Eft, quód malignitate quadam indicibili principibus partibus bellum 1ndicit. Hinc addimus cordialia, hepatica, ftomach. &c. Scammonium five fuccus Scammonez denfàtus per co&ionem aut etiam per macerationem para- tus Diagridium appellatur. Confe&io autem ejus per co&ionem hzc eft, Accipitur Cotoneum, extrahiturque durior ejus illa pars media quz femina continet (recifd tamen. füperiori priüs lamini) cujus loco 1n excavatam partem Scammonium inditur; mox laminá quz prius fuerat recia, pro cooperculo addit$ cooperitur, triticeáque pafta circumquaque malo co- toneo obducitur ac ita coquitur in clibano. Pomo refrigerato Scammonium eximitur & ufüi refer- vatur. P Per macerationem paratur accipiendo Scammonii partes duas, fucci Cydoniorum partem unam, & miícendo probé, deinde ponendo in locum calidum & quotidie movendo, donec mediocriter in- duretur ejus maffà ; € quà fiunt pafüilli qui quantum fatis eft exficcentur. Vera autem (inquit le Brun) Scammonez praparatio fit cum fucco Limonum depurato, in quo diffolvitur in B. M. & fervens adhuc per linteum tranfmittitur, quo pacto craffa & impura ejus füb- ftantia, qux nonnifi noxam parit, fecernitur. Quod ad electionem Scammonii attinet, optimum eft quod ex Antiochia advehitur, nitidum, fplendidum, (inftar glutinis Taurini). citó liquefcens, friabile, colore cüm frangitur fulvo, non val- de ponderofum, tactu linguz lactefcens, nec vehementer calefaciens (nempe hoc Tithymali ad- mixti argumentum eft.) At vulgare noftrum fqualidum eft & cinericeo colore & afpe&u triftiore, quia non eft liquor. ma- nans aut lachryma Scammonez, fed füccus vt expreffus, non ex radice tantüm fedex tota planta. Dofis Scammonii przparati à gr. vj. ad gr. xij. aut 9j. Diofcorides & Rufus ufque ad 3j. exhi- bent. Paulus & Aetiusuíque ad Sij. Quicquid fit Grecorum. Scammonium forté mitius erat, nec ut hoc tempore fücco Tithymali adulteratum : ftandum itaque potius in dofi Mefüe. Scribit J. Bodas à Stapel fe. (piffime gr. xx. etiam xxv. cum violaceo fyrupo, non fine feliciffi- mo fücceffu exhibuifle; puerisvii. x, xi. annorum grana x. xij, xv. non minori cum füccell : quinquennibus gr.vj, feptémve. , Coníulo (inquit Fallopius) ut femper exhibeatis paucam quantitatem, quz quantitas fit potiiis pro calcari: vocatur autem calcar pauca Scammonii quantitas addita medicamentis purgantibus pro rufticis, vel pro. aliis robuftioribus & cervicofis hominibus, aut etiam Monachis. Denique cüm nulla providentia fit fatis, moneo denuo (verba fünt Cafp. Hofmann in fine capitis deScammonio) 1i. Ne Scammoneata dentur illis, quibus ventriculus (comprehendo inteftina) eft debilis, quales feré funt hypochondriaci — 2. Ne calidioribus & qui ad febres proni funt, — Valde enim turbánt corpora. 3. Nein fpecie iis qui faciles funt ad lipothymias. 4. Ne fübftantia detur in jufculis. Verim quicquid bi coma. Scammonium C Scammantata. declamitant, fi. modà Scammonium ret? pra- paretur, C" debita dofi exbibeatur, mon. ejf aliud praflantins remedium quod certis C etiam tutis operetur, greefertim aliis medicamentis admixtum. — Neque qui bujus u[um veprebendunt, ullum aliud medicamentum invenire poffunt, quod ejus loco ([ubfHituant. in tantilla quantitate adc utile C proficuum, tante efficacize cr 1antarum virium. | LAudui pratticos moumullos a]feremtes, [e pls buic medicamento fidere quam alu cuicun- quecatbartico s mec [ecuros e[Je po[Je de operatione aliorum purgantium, mifi Scazmmonue tantillum iis admi- fceatur. — Haec autem ferà numquam frufivatur zedicum, unde mon. immerito aliorum medicamentorum cal- car appellatur : Quee diximus confirmat. Claviffmus: Vir Francifcus de la Boe * Sylvius (ut nos monuit D. Soame) Scammonium, inquit, blandé purgat, quicquid ganniant imperiti; teftatur ubique Medi- corum peritiorum experientia quotidiana. Ego certé polt alios multos, aliquot millenis. vicibus eo fum ufüs, fed femper cum fucceflu optimo & operatione blanda. Cxeterüm Scammonium quadam latente totius fübftantiz proprietate operari creditur: Nam guftu quidem nulla in eo caloris vehementia deprehenditur. Cuicunque fiquidem liquori aut rei. permi- Ííceatur, nullam ei vel amaritudinem, vel acrimoniam, autalium ingratum faporem communicat. Novi civem. Ulmenfem, qui toties recidivam hzmorrhoidum paífüs eft, quoties medicamentum ore aflumpfit quod. ingrederetur vel Scammonium, vel folia Senz. Horum ufü interdicto ab acerbo hamorrhoidum dolore per multos annos immunis faluberrimé vixit, — E. Sculteti Armamentar. Chi- rurg. Obf. 76. D.Tanc. Robin[on. 4. Convoluulus Americanus Mechoacan diclus. "feticuem Brafilienfibus feu Radix Mechoacan Marggr. Bryonia Mecboacana alba C. B. Bryomia alba Peruana [fue Mechoacam Park. Mechoa- can J. B. ^ Marggr. E ! Caulis larmentofuseft, longiffimé ferpens. & fcandens, multangulars, lentus, ruffus, etiam viri- dis. Felis lolitarie pofita, quodlibet in fuo pediculo digitum longo, figuram habens cordis uti pin- gitur, duabus ad latera auriculis, tenera ad ta&um, unum, duos, tres & quatuor dig. longa, faturate viridia, inferiüs nervo & venis traníverfis confpicua 5; nullura. autem prater herbaceum | habent. o- dorem folia trita: Caulis veró 1ncifus lacteum füccum praebet. F/erem fert Convolvuli magnitu- Qqq 2 dine *Lib.1.c.3.84. Vires. 724. Hisrong:a PrawuTARUM. dine & figurá, unico folio conftantem, album cum pauco incarnato dilutum, intus autem pürpa- reum. Semen continet Pifi magnitudine, fuíci coloris, verüm haud rotundum, fed quafi dux par- ticulz exíe&z effent ita ut feré eriangularis fit figure. — Radix medium aut integrum pedem longitu- dine equat, craffities plerung, eadem, & utplurimüm dupla & bifida eft, una parte breviore altera, exteritis obfcure cinerea feu fufca, recens refinam quandam fundit & eft interius alba. Hzc eft defcripao Marggravii : cui ut oculato teft. & veraci fidem potiüis adhibemus quàm aliis fibi minüs comperta ex aliorum relatu fcribentibus: unde Mechoacanam veram & genuinam effe Convolvuli fpeciem minime dubitamus : non autem Bryoniz, ut vult C. Bauhinus : Nam quz Mo- nardes habet de fru&u, Coriandri magnitudine, racematim coherente, ex aliorum relatu fcribit, non £v lia edoctus. Mechoacana Íylveftris Monardis à defcripta non aliter videtur differre quàm ut planta fylveftris à culta ejufdem fpeciei. Miffa funt Clufio ex Fiifpaniis duo feminis Mechoacan genera; unum brevi calyculo five fili- quà, feminéque nigro, quale eft Scammoniz aut. Convolvuli-majoris : Alterum. oblongiore ali- quantum calyculo & femine rufo, quàm fuperius longiore tenerioréque ; utriufque filiqua. parte in- teriore lanuginofà erat. Poiterior fpecies forté eft quam Monardes defcribit, fere Mali aurez quinque petalis conftante majoribus, fübfafci coloris, € cujus umbilico protuberat calyx five veficula quadam Avellanz magnitudine, membraná conftans tenui, albicante, quz 1n duas cellulas tenuili- mà pelliculà fecretasdividitur, & in fingulis biná grana, Cicensexigur magnitudme, colore per maturitatem nigro, guftuinfipido, continentur. Hzc etiam Convolvuli fpecies videtur, quamvis (ut fufpicor) flos minus recté defcriptus fit: femen etiam nigrum; quo diffeit à Clufiana fecunda. Prior Clufii fpecies eadem videtur Marggravianz. Mechoacana à provincia ubi primó reperta eft nomen obtinuit : poftea tamen 1n multis aliis Ame- rice Meridionalis regionibus, ut v. g. Nzcarague, Quito, Brafilia, inventa eft. Plantzx quas defcribit Fr. Hernandez pro radice Michuacanica 7ac/zache nomine, floribus oblon- gis, cocciner,, fructu Peponis formá & magnitudine, lanugine obdu&o candenti, ac femine albo referto, tenui, latóque non fine bombycinis quibufdam fils, argenteis & lentus, ab omnibus à Monardo & Marggravio propofitis diverfe videntur, & Apocyno potiüs affines quàm Con- volvulo. Ex infula Novz Hifpanix Mechoacan dicta, unde delata eft, nomen obtinuit hxc radix. De ejus facultat. libellum fingularem edidit /Eg. Everartus Antverpiz, 1597. ut & Jac. Gorrxus Gallicé Parifiis. De eadem fàtis prolixé agit Monardes in Simp. Ind. Pituitofos, aquofos ferosófque humores ex toto corpore, ac imprimis ex capite nervosóq, genere ac pectore blandé ac fine moleftia educit. Addunt alii purgando etiam partes roborare. Quin. & bilem flaváfque hydropicorum aquas purgat, ex quo ipfo cognofcitur (inquit Cafp. Hofman.) quàm non it mite medicamentum. Tuffi veteri, colico dolori, arthritidij Lui Venerez plurimum confert. Quia tamen calida & ficca, monet Schroderus, ne in calidis conftitutionibus ejus ufus fit continuus. Sumitur in fübftantia feré tantüim, fümendo pulverem ipfius cum liquore idoneo, przfertim cum vino, quamvis etiam cum juículo fümatur. In decoéto non datur; nam experientid compertum eft, co&tione vim ipfius perire & exfolvi.— Liquor non folus exhibendus eft fed pulvis infüfüs. C. Hofm. liquorem etiam folum purgare fcribit. ! In pulvere fervanda non eft : ita enim ut in alus vis ipfius facile exhalat. "Pulvis fit craffi- uículus. Dofis à 56 ad 3j aut 31. Corrigitur cum Cinnamom. Anifi aut Maftich.tertia parte. Eligatur recens, intus albicans non tamen candida, cortice cinereo tecta non curiofa. $. Comvoloulus Americanus "T alapium dicbus. | Mechoacanna. nigricans [roe "f alapium Park. Bryonia Mecboacanna nigricans C. B. J. B. T alapium Ger. *jjalag. C. B. rod. Radice 4s Mechoacannz fimili, fed cortice nigricante veftita, interiüs rufefcens, quae ceffellatim inciía rotunda, magnitudine & figurá calculo aleatorio refpondens ex India Gelapz five Celapz nomine allata fuit. .Ab Alexandrinis & Maflilienfibus Jalapium vel Gelapo vocitatur, & à Maffili- enfibus Mechoacanna nigra vel mas exiftimatur. Guftu eft non ingrato & gummofo, & ob copiofam gummofitatem fi carbonibus vel igni admo- veatur flammam concipit [hoc fe nunquam obfervare potuifle fcribit Parkinfonus.] Facultate vulgarem feu albam. Mechoacam füperat: nam ob gummi copiofüm fortius humores ferofos purgat, cum imi ventris levi dolore, & precipue vifcera, hepar & ventriculum roborat. Quare drachme unius pondere exhibetur tutó, & fine faftidio opus fuum exféquitur. [ Cautiores in granis fübfiftunt ; Schroderus non afcendit fupra $6.] — Vis purgatrix potiffimum in refina Jalapii confiftit, 1deóque monet Schroderus, fi Jalappam adhibere volueris, vel in fubftantia, vel in extra&o aut magifterio utaris Vino enim fi infundatur vires fias pro voto non communicat. : 1 Jalapii plantz defcriptionem apud Botanicos non invenio. À. 6. Con- ^ Lib. XV. *De Herbis flore imonopetalo uniform. 725 A. 6. Comvoloulus major J.B. wmajor albus C. B. Park. Smilax Levis ffve lema major Ger. ; &X;eat 2Dinbincep. : Radicibus albis, tenuibus, fub terra reptantibus, &c fubinde fibras agentibus, fapore acriufculo laté fe propagat. Longiffimis & velut contortis tenuibus, ftriatis virzculis fübfidio proximi cujufü, Gat caticidi in altum: nititur; ex quibus longis intervallis, pediculis uncià longioribus hzrentia prodeant fo/ia, hederaceis longé majora, acuminata, duas alas hinc & hinc juxta pediculum pro- mittentia, Ixvia, nitida, viridantia; ex quorum finu profertur pediculus longus, fingularis, cui in- fidet flos unicus, magnus, nivei candoris, calathi forma, cujus imum tubulum calix quinque foliolis oblongis compofitus ample&titur.' Duo infuper foliola oblonga, triangula, carinata, circa margines purpurafcentia, florem antequam aperitur ceu folliculus exerpiunt & occultant, ut & calicem flore dilapfo. "Tum ffamina, tum fZylus, tum eorundem apices albi. Semiza in. capitulo cerafi parvi mag- nitudine rotundo continentur füliginofi coloris. Ad fepes locis humeétis frequens eft. Superficies plante quotannis emoritur, radice vivaci. Locur. JEftatefloret. Radix ut & planta ipfa lacreo fucco turgent, & gratum fuibus alimentum pra- ftant 4. B. quod miror cum cathartica fit. Convoloulus major albus smmaritimus, cra(fiori C. auriculato folio, Helxine ci[Jampelos Ad. An à praecedenti fpecie differat, an. accidentibus quibufdam duntaxat variat, inquirendum. Vires Tic plante affcriptas vide apud Botanicos. Catalogus plantarum Altdorffinus Mauritii Hofmanni Scamemomium Germanicum ob vim catharticam appellat. Prxvotius in lib. de Medic. Pauperum, inter benigné bilem evacuantia enumerat decoctum à M. J. ad M. 1j. Vires, A. 03. Convoloulus minor vulgaris. Park. minor arvenfis C. B. Helxine. cifJampelos multis [tue Comvolvulas minor J.B. Smilax lenis minor Ger. &wmall 2binbtuecb. Radicibus albis, lentis, tenuibus, raras fibras emittentibus longe latéque füb terra reptat. | Caulicul plures, tenues infirmi, vicinis plantis fe circumvolvendo à finiftra dextram. versüs 1n altum enitun- tur, interdum ramofi, aliàs cüm nihil in propinquo eft quód apprehendant. in terram provoluti, Folia fingulatim pofita, pediculis longis, triquetra quodammodo, 1nferiora & majora unciam lata, fefcunciam longa, angulis ad bafin utrinque productis velut auriculata, glabra, per margines zqualia. Flores exalis foliorum exeunt, in pediculis longis tenuibus bini plerunq, campaniformes, albi aut purpurafcentes & interdum varii ; flo intus albo, bifurcato & apicibus purpureis: calix floris brevis, integer. Flori füccedit vafculum [emale fübrotundum exiguum, quatuor feiza majuícula, angulofa continens. "Tota planta la&teo fucco turget. In arvis & hortis vel cultis, vel neglectus, & ad vias frequens oritur. NM A. (8. Convoloulus avvenfis minimus D. Dent. &/fe Teaft 2Dinbtuecb. "App. ad Cat. Cant. M rr t j "ac Folia habet hzcplanta angufta;cufpidata Sagittariz feré in modum, foliis Convolvuli minoris vul- garis multó minora: Flores etiam obtinet minores. Videtur itaque ab illo fpecie differre, quippe uód ciim in eodem folo juxta crefcant, füpradictas tamen differentias fortiantur. * qn arvis inter Harlefton &: Everfden parvam vicos, in Comitatu Cantabrigienfi Anglie obfer- z Loctts. vavit D. Dent. * 9. Convolvulus minor Africanis Park. Folüs ad bafin minime divifis verüm integris & floribus purpureis à precedente differt, caetera ei fimilis. : 10. Convolulus Altbez folio Park, argenteus Altboez folio C. B. Ger. emac. peregrinus pulcher folio Betonicze J. B. "UB: Ex viticulis proxima fulcra arripientibus, tenuibus, pilofis, pedalibus aut cubitalibus, longis pedi- culis herent folia, argentei coloris, fplendido tomento villofa, infima quidem & radici (quz tenuis fummo cefpite vagatur) proxima Betonicz purpurez foliis fimilia, fed multó minora, crifpis ferra- tí(que marginibus, reliqua etiam laciniata & rofundé incifa, gummofà Clufio, fi guftentur, füba- cria & fubamara. Flores inter Hfelxines Ciffampeli & Smilacis levis flores medii, his minores, illis majores, purpurafcentes, calathi formá, ex continuo unico folio conflati, longis pediculis hzren- tes, quorum bafin ambit folliculus ex pluribus folis compofitus. — Radix Clufio tenuis, exilis, fufca, per fümmos cefpites repit, & fubinde alias plantas producit. In hac plant pracipué notabile eft, quód non lactefcat aliorum Convolvulorum modo, Qqq 3 * Helxise 726 HisronraPrANTARUM. Locut. Locus. Vires. Locut. * Helxime ciffampelos Diofcoridis Zianoni. Adeà in paucis à defcripto differt, ut vix poffüm mihi perfuadere fpecie difün&am effe. Viticu- lis tricubitalibus : foliis fuperné viridibus, fübtus albis, pilis brevibus, rigidulis obfitis, unde & ad ta- &um afpera fünt: reliquz nota conveniunt. 1r, Convolvulus [picafolius Park. minimus. fhicefolius Ger. Linariz folio C.B. Voluulus terre- ffris J- B. Cantabrica Plinii quorundam. Cluf. A SB. Ex radice craffa, lignofà & ficca, nigricante [Clufio candicante, fingulari, infima parte ramofa] vivaci, multorum capitum, crebros, junceos, tenues cauliculos profert, duos vel tres palmos utpluri- . mum longos, aliquando etiam cubitales, hirfutos, valentulos; per quos cernuntur nullo ordine fo/iz, angufta, oblonga, pilofa, [Salicis foliis haud abfimilia C/zf-] gummofa fiquis mordeat & nonnihil - amara. Extremis ramulorum infident ex calyculis hirfütis fferes ex albo purpurafcentes, Helxines Ciflampeli, Calathi figurá, [unico folio conftantes, fed ita implicato ut. quinq, videantur, florum oris in totidem angulos definentibus, & dum clauduntur complicatis. C/sf.] In Italia, Sicilia & Gallia Narbonenfi vulgatiffima eft. A. 12. Soldanella marina Ger. maritima minor C. B. vulgarz five Volubilis marina Park. Bra[- fica marina five Seldanella J. B. &ea-2Dinbtueeo, &ea-«toletuoot, Srottiff &cur- iyagrafg. AB: tS fuas fpargit viticulas à quibus folia proceunt fübrotunda,retufis alis prxdita,latiora quàm longiora, Chelidonti minoris fimilia, craffiufcula, liquore la&eo manantia, pediculis longis innixa. Flos magnus, purpureus, quadrahtalis feré, campanulatus, non abfimilis multüm floribus herbz qux pro Nil Ávicennz exhibetur, aut Smilacis levis, indivifus. —Semez in loculis rotundis non tantüm nigrum, fed & album, angulofüm; [alboíemine quz fit nos nondum vidimus] Gufta eft falfo, fubamaro. In litoribus maris arenofis frequens oritur, tum in Ánglia, tum in exteris regionibus. Herba in totum ventriculo inimica, acris, vehementiffimé alvum ciet. Coquitur propter acri- moniam cum pinguicarne. Validé aquas ducit, precipus przrogativz in afcite; utilis etiam in Scorbuto; utendi modus varius, fiquidem folia ejus ex fale, aceto & faccharo acetarii modo ad quin- que aut fex buccellas comefta, mirabiliter aquas per alvum educunt. Eadem in jure carnium cocta adjecto dein faccharo aut melle propinantur; Poffünt & ficca in pulverem redacta ad 51j aut iij ex jure pulli bibi. ] Fallopius afparagos hujusin hydrope commendat. — Altomarius autem de A fcitis curatione agens, Quidam ait ex rumoribus fuccum marinz Braffice cum Sapa feu aqua. lactis approbant cujus ufum non valdé admitto. Namque ventriculo mirificé adverfatur, & ipfe pluries experientiá vidi noxam potiüs inferre quàm auxilhum aliquod hydropicis praftare, imó quofdam citiüs perüflé ob- fervavi. Corrigitur ftomachicis. Zingib. Mac. Cimnam. fem. Anifi, &c. Dof. in fübftan. à 36ad 5i. Schrod. * 13. Soldanella smaritima major Park. Soldanella *vel Braffica maritima major C. B. Comvoloulus marinus Soldanele affinis J. B. &e gvcater &ca-25inpterb. KR cH Hujus f/ia inferiora, qux uncialibus pediculis committuntur, falcata Phyllitidis in morem funt, adverfo fine rotunda, vel lacuná in medio exfculptá corculum imitantia, fefcunciam circiter longa, unciam lata, nervis obliquis à medio re&à in latus exporrectis: füperiora veró folia Hemionit- dis alterius peregrine Clufii modo, auriculis pulchris geminatis, (in quas nervi excurrunt ) pinnata. Flores ex foliorum alis prodeunt magni, ut in Convolvulo majore. Pericarpium & femen ut in Soldanella. In Regno Neapolitano ad mare provenit. Imper. E 14. Convoloulus marinus (eu Soldanella Brafilienfis Marggr. 2B2atilian &ca-2binbivreb. Marggr. E i radice lenta, longa, non craffa fed. gracili, paucis fibris predita, nigricantis exteriüs coloris, intus alba & Lactis glutinofi plena nafcuntur aliquot caules, longiflime ferpentes fupra terram, qui hinc inde radices iterum agunt, teretes, lenti & virides. Adnafcuntur illis folia alternatim pofita, vel oppofita, quodlibet fuo pediculo quatuor aut quinque dig. longo infidens, obrotundz figurz, inftar clypei ftomachalis, lzté viride & aliquantüm craffum, elegantibus venis obliquis tranfcur- Jentibus & nervo in medio. Hinc indé quoq, propé pediculum foliorum petioli florum prode- unt, tres, quatuor, quinque, interdum & unicum florem füftinentes, Campanule feu. Convolvuli majoris figurá, coloris dilute purpurei, & in bafi nonnihil albicantis : in medio vifitur breve. fia- men üt 1n Convolvulisfolet, ' In hoc flore interitis quinquangularis reprafentatur ftella, nam SE Os De Herlis flore monopetalo uniforint. vis flos füperiüs quafi in quinque angulos definit. Clauditíe flos pott meridiem. "Loc planta Copiose lactefcit, la&e glutinofo. | E Parum admodum fi quid omnino differt à Soldanella vulgari. 1$. Cewvolvulus Siculus sminor. flore garvo auriculato Bocconi. wall Bietu-ffotueren. Sirt- lian 2Dinbivecb. Siri Cauliculos ab eadem radice plurimos promit przlongos; tenues, humi ftratos, [ prater medium fir- miorem qui initio erigitur, ] nifi 1n propinquo fint plantz aut perticz quas arrpiant, tunc enim iis, À dextra finiftram versüs fe circumvolvendo in füblimefcandunt. —Felia modicis intervallis (ineularia longiufculis pediculis infident, figurá feré foliorum Violz, nifi quód acutiora fint & minora n oras xqualia, füperné lanugine quadam vix confpicuá pubefcentià, inferné can&fcentia PLXGSE alis foliorum exeunt, pediculis uncialibus tenuibus, fimgulares, campaniformes, pallide Cera omnium convolvulorum minimi. Ad bafi calicis uniufcujufque floris apponuntur duo fbliola ob- longa, angufta, ceu auricule quxdam. —Flofculis füccedunt vaícula fübrotunda quadruplici locu- lamento quatuor fingula femima continentia, majufcula angulofa, pulla feu ex ruffo nigricantia Annua eft planta, per totam zftatem in Autumnum ufque floret. I Circa Cataniam Siciliz urber frequentem obfervavit & collegit Paulus Boccone,circa Panormum etiam fed rariüs. ? Locus. 16. Comvoloulus trifolius frve haderaceus cdrdh Park. Convol. ceruleus Ger. ceruleus bederacco angulofo folio C. B. INI Arabum quibu[dam [foe Comvoloulus ceruleus J. B. 4m Cocozt. li feu lutea Tamatli Urinaria mirabilis Hernandez ? i lom LOU - Tortilibus viticulis, tomentofis, proxima quaque arripierts in aleum nititur, tcxturis topiariis peri- doneus, nifi longiorem vitam teneritudo frigorum malé patiens negáffet, ^ Fo/iz palmum circiter lata, pauló longiora, formá hederaceá, in tres acutas lacinias finuantur, lanuginofa, colore ex her- bido in flavum vergente, priora ad folia Sigilli B. Mariz accedunt: [folia Lob. ternis angulis fingu- lain teneriufculis pediculis. ] Flores Smilacis lxvis cyaneo colore adblandiuntur. Extra tamen in fingulas quinque laciniarum zona excurrit albida, quo etiam colore totum floris infundibulum tam extra, quàm intra cingitur, quinis foliis herbz concoloribus obvallatum, in quo ftamina & apices la&ei alté reconduntur. —Sezez nigrum, angulofüm, Vici; magnitudine. RaZix fübeft parva, fibro- fà, lignofis nervulis, fra&u contumacibus far&a, Cyclamen Hederámve annofam imitata, nonnihil hirfuta. Quid fibi velint verba bac. poferema mon [atzs capio, miff fortà tran[pofita fint. Flores noctu fe aperiunt ( unde Florem noctis vulgó quidam in Italia nominant) poftridie vi Solis pereunt. Gefz. ) Convolvulus hic (obfervante Parkinfono ) circamvolutionibus fuis motui Solis adverfatur, feu contra motum Solis progreditur, quo cum alis Convolvulis vulgaribus convenit. De loco nàtali nihil certi traditur. " 17. Comvolvulus trifolius Virgineus Park: Foliis eft praicedenti perfimilibus, fcd minoribus, nce Íeu angulis lateralibus rotundioribus, eorámque etiam altero pauló longiore & deorfum relexo. —Floibss multó minoribus, & pallidé coeruleis cum marcefcere incipiunt in purpureum faturatiorem mutantibus : Sezumibz: etiam mino- "ribus. 18. Convoloulus. purpurems filio fubrotundo C. B. ceruleus major votundifoliss: Park. par. ceru- lens. folio rotundo Ger. emac. Campanula Indica. J. B. jy. B. Congener videtur pracedenti, tortilibus flagellis, hirfutis, rubefcentibus, circum perticas convolu- tis in altum nitens. Folia hzderacéa five Cyclamini, acuminata, qualia nempe primüm pullulantia efle folent precedentis, ad pediculum unciá longiorem, rubentem, hirfütum, falcata, fübtus fupráa, pilofa. Flores campanulati feu calathi formá, calyci infident in quinque acutas lacinias divifo, vil- lofo, nigricanti, tres feré fimul junéti 1n privatis pediculis unciam longis, é faftigio alterius com- munis pediculi palmum longi, € foliorum finu exeuntis, enatis, fpeciofitlimi, purpurei. Semen ex Syria & Orientalibus delatum aiunt. /Eftate floret, & Autumno femen perficit, deinde Lec radicitus interit. — 69 Tempu. Hzc planta Parkinfono in Theat. Convolvulus azureus five cceraleus major dicitur,& Conv. coeru- leus major fol rotundo, five Nil Avicennz. Nonnulli flos socis appellatur, quia flores ejus ve- Íperi plerunque fe explicant, totáque nocte aperti manent, donec tandem Solis calore contrahan- tur & marcelcant. 19. Comvoloulas minor caeruleus Hifpauicus Park. parad.. ceruleus. minor. folio oblongo Ger. emac. peregrinus caruleus folio oblongo J. B. C. D. C. B. prod. Radice eft fingulari, oblonga rufeícente, ex qua cawles multi, tenues, pedales, interdum cubitales, flexiles, ramofi, leviffimis pilis pubeícentes prodeunt; quos ftlia oblonga, inferiora quidem uncias tres quatuórve,vix unciam lata, inordinaté veftiunt, quz fenfim minorasredduntur, & per Bagemem eviter 728 HisronRriA PiaNTARUM. leviter hirfüta funt. Ex omnium feré foliorum finu pediculi tenuiffimt, oblongi, exurgunt, quibus fingulis fles coeruleus ad exortum pallidus, Campanulz formá, unico folio conftans, & ex .caliculo prodiensinfidet. Floribus füccedunt capiizlz membranacea parva, quibus femina parva nigricantia includuntur. Flores hujisplantz pulcherrimi funt, & triplici colorum varietate fpectabiles, circa margines coe- ruleo amceniffimo, media parte fubluteo, funde albo. [ Morif. media parte albido feu ochroleuco, deinde ad fundum ufque luteo. ] Locus. Multis Hifpaniz & Lufitaniz locis fponte oritur. Nos in Sicilia ad Promontorium Pachynum in- venimus, In Mauritania circa Tingidem urbem copiofiffimum obfervavit Robertas Spotf2rood. iftius urbis pharmacopoeus. * 0. Comvoloulus minor argenteus vepens Rupellenfis Morif. AMor. Humilis eft hzc Convolvuli fpecies, in terram. procumbens, f/i longis, anguftis, argenteis & omnino incanis: fleribus campanulatis, rubris aut coloffinis: Ex hac nota florum coloris, juncta canitie argentea foliorum anguftorum & longorum nullo quafi negotio diflinguitur à cxteris Con- volvuli minoribus fpeciebus. Laéte turget ut congeneres plerzque. Radice eft reptatrice. Locus, Adoram maritimam circa Rupellam provenit: femine raró ad maturitatem perducit. * ar. Comvolvoulus peregrinus caruleus Elatine fimilis s. d. Hort. Lugd. Bat. Flores monopet. Semina in capfulisangulofis ut in aliis Convolvulis. Ex Italia femina huc transferuntur. a3. "Comviloulus Indicus Batatas didus. Batatas, Camptes Hifpanorum Clu. C. B. Battatar Occidentalis Indizes, ctv Inbame Orientalis Lufitanorum Park. Sifzrum Perwoianum, [eu Bat- tata Hifpanorum Ger. Syanifb 39otatocg. 'Eria hujus plantz genera obfervavit Clufius, colore externo inter fe differentia, etiam guftüs fua- vitate: nam aut cortex externus rubefcebat quodammodo, five purpuraícens erat ( & hoc genus praftantiffimum judicabatur) aut pallefcebat, aut albus erat: fingula tamen genera albam interiüs carnem habebant. Producunt autem illa, (Cucumeris fylveftris modo) farmenta humi diffüfa, fatiscraffa [ tenuia Margr. | facculenta, lavia, viridia, [ in terram fübinde radices agentia Margr.] quibus ad unius aut duorum digitorum intervalla, pediculis duos, tres, quatuórve digitos longis adhzrent fv/iz utgunq; car- nofa, Ari folis feu potius Spinachiz haud diffimilia, ex viridi utrinque canefcentia. Florem an fructum ferat à nemine intelligere potuit Clufius: Margravius temere nimis ferre utrumlibet negat: Radice autem fit fatio: ea plerunque dodrantalis eft, grandis, librali pondere, inzqualis, cui rarz &c breves adnatz funt veluti fibrz: binz autem, ternz vel plures ex eodem capite aliquando dependent radices, fifari radicum inftar, [ Oenanthes odore virofo aemulas Arif. ] varie figurz, quzdam enim quatuor, quinque, fex, digitos longe fünt, Rapt 1nftar crafle, quedam rotundz. — Seritur vel integra fi minor fit, velin taleolas diffe&a. Przbent de fe füccum lacteum inciíz. - Hanc plantam Convolvuli fpeciem effe verifimillimum puto, non tantüm ob fàrmentorum & foliorum fimilitudinem & radicem lactefcentem, fed & quia. Fr. Hernandez cuidam hujus fpeciei, quam Cacarotic Tlanoquilon; eu Batatam purgativam vocat, flores malvaceos, i.e. ut fé explicat, Ca- liculorum formá vel cymbalorum, aícribit & appingit. — Cfi. Coquuntur, aut füb cineribus affantur, füntque optimi faporis & praferuntur noftris Rapis. Mo- dum condiendi vide apud Clufium. Batata recens contufa & affüs pauculà aquá macerata, feipfum fermentando fit potus quo Bra- filienfes utuntur. ir Sponte nafcitur in novo orbe & vicinis infulis, unde in. Hifpaniam primó, deinde in alias Euro- pz regiones delata eft. ^ - Alterius fpeciei meminit Marggr. —O»enapo Yeima Brafilienfibus dict, qux humi férpit, caule farmentofo, viridi: felis habens cordis figura vel etiam aurita, folitarié pofita, viridia, nervo & venis viridibus, Radix cruda eft alba, fed cocta fit rubra, éftque utplurimum rotunda. Tertiz adhuc fpeciei Pararo dicta przcedenti fimilis, nifi quód caule fit purpureo, & nervis atq; venis foliorum purpureis; itidem & radice. t * 233. €acamotic Tlanoquiloui feu Batata pargativa Hernandez, Hernanud. Folia fert Hederz formá, fed angulis quibufdam infignia; caules exiles, teretes & volubiles; ffe- res malvaceos & purpureos, calicalorum formá cymbalorümve; radicem veró obrotundam, canden- tem & teneram. Nafcitur regionibus calidis temperatííque fponte fua, ac etiam culta pertinaci quadam vivacitate, quales funt Pahuatlanenfes & Mexiceníes. Radices duarum unciarum menfürá devoratz cubitum tendena alvum mira lenitate & fecuritate expurgant. Dulci fapore & grato conftat nec Pyris no- Ítratibus cedent. * 24. Cara Lib. XV. 2De Herbis flore monopetalo uniformi. 7219 * a4. Cara Brafilienfibus, Inhame,de S. Thome,Congenfibus Quiquoaqui congo Marggr. Iename Jfve Inbame Lufitanoyum Cluf. Rapum Brafiliamzn (Foe Americanum alteram C. B. Marggr. T EI: Caule quadrato, ad. angulos pennato, viridi, hinc indé rufsfcente, paululámque contorto longif- fimé ferpit. fuper terram, aut etiam fepes afcendit, támque late fe propagat, ut integri hortuli duo- decim decempedas in unoquoque latere habentis aream unica planta facilé occupet, — Caulis enim & ramuli ejus hic illic terram contingentes radices agunt, quinimo quamvis terram attingere neque- ant, nihilominus fibras hafce egi fd ob defectum nutrimenti ad juftam magnitudinem ne- queunt pervenire. In caule feptem, octo aut novem digitorum interftitio duo pediculi enafcuntur oppofiti, quinque aut fex dig. longi, itidem quadrati & pennati, quibus infident folia Sagittalis no- ftratis aut Vomeris, pofteriori parte circinati figari, novem aut decem dig. longa, circiter fex lata ubi lauffima: lta viriditate fplendentia, fatis folida, feptem aut novem nervis ex. pediculi infer- tone prodeuntibus, & per longitudmem excurrentibus, inferis prominentibus, füperiüs profunde jacentibus ; inextremirate funt acuminata, acumine molli, digitum longo, utin vomere, promi- nente. Copiofum liquorem aqueum fundit caulis incifüs inftar iachrymarum vitis. — RaZix craffa eft plus uno pede, octo, novem, & duodecim digit. longa & plus quoque, cuticulá ex cinereo fu- Ícá veflita, (hb qua. flavefcit, intus carnem albam, fucculentam & quafi lactefcentem habens, non ingrati faporis. [ Ra4ices Clufio fcabro & inzquali cortice tectz, ut. Ariftolochie longz legitima radices, & multis exiguis fibris fparfim naícentibus przditz. | Cocta cum butyro, vel oi2o & pipere condita bene fapit, ficca tamen eft, & farinam refert, unde & pro pane à Guineenfibus ufürpatur. Flores velut in fpicis gerit € füperiore parte caulium egreífis: verüm Marggravio nec femen perfecit, nec flores explicuit, unde ad quod genus plantarum referri debeat nobis nondum certó conftat. Clufius alterum genus agnofícit à priore differens cortice inzquali & tuberculis obfito, cum vitica- lis fpinofis, quam Tezz? Pers nominant. — Marggravius quoque aliud, Cara-izazbi Brafilienfibus di- étum, caule longé ferpente qui folis habet hinc inde (olitarié pofita, quorum quxdam (ünt cordis figurá, quadam infuper aurita, nervo fecundüm longitudinem & venis obliquis conípicua. — Radzx illius eft candida. * 25. Convolvulus beptapbyllos Indicus pilofus Breyni. Breyn. Flagelia ei rotunda & cava, res quas arripere poflunt circumple&tentia; quibus fo//z longis pedi- culis adherent, profundé in lacinias feptem fpeciofas, inferis anguftas, ad medietatem fenfim la- tiores, & poftmodum rotundiores, tandem 1n acuminatas definentes diftributa. Flores concavi & mo- nophylli aliorum Convolvulorum more perhibentur. Planta tota villofa eft, parte inprimis foliorum prona, & in farmentorum fuürmitatibus. Infülz Zeilan 1ndigena eft. ID * e 26. Comvoloulus Brafilienfis quinquefolias Marggr. AMarggr. ies c I Frutices atque arbores afcendit, üfque fe implicat, caulem habens rotundum, uno latere plerunq, brunnum, altero viridem, per totum autem punctis brunnis undique variegatum & pilofüm :. inter- vallo autem femipedis fere 1n caule ad latus extenditur femper ramus fatis craffüs, femipedem circi- ter longus, itidem hirfütus, qui fubrotunda & quafi turbinata corpufcula, fuis pediculis innitentia & hirfuta füftinet, qux fefe aperientia fferez exhibent candidum, uno folio conftantem inftar Cam- panule: in eodem autem punéto e quo prodit pediculus qui florem fuftinet, etiam pediculus ejufdem craffitiei, ac quatuor circiter dig. longus enaícitur, quinque folia in orbem difpofita fuftinens ut in Penne ad tactum mollia, fuperius viridia, inferius fubalbicantia, ac ubique pilis albicantibus praedita. * 23. Wotoycxitl feu Pes pafferinus Hern. Hernand. Folia producit Paíleris pedibus fimilia, finuofa nempe & in. quinque aut plures cufpides more Quinquefolii aut Heptaphylli divifa. — RaZicezs fundit ovis gallinarum. Pyróve formá &: magnitu- dine fimilem, la&e afflnentem, ex qua caulem profert teretem lentum, repentem humi, aut plantis vicinis fefe advolventem. —F/erezs Malvz purpureum fed minorem. * 48. Comvoloulus folüs laciniatis «uel quinquefolius C. B. egyptiacus quinquefolius C. Baubini J. B. major Arabicus frve gyptius Park. C. B. »rod. Viticulis dt tenuibus, geniculatis, levibus: ex quolibet geniculo fo/ium, longo tenuiitimo pedicello donatum prodit, quod 1n quinque lacinias anguítas longiufculas dividitur, & quandoque inferior una alteráve bipartitur, & cuilibec laciniz tenuiffimus molliíque aculeus infidet./ Supra folii exortum, edicellus zqué tenuis, duarum triüámve unciarum longus & nudus exurgens florez purpuro-cceru- eum, aliorum Convolvulorum formá füftinet. Hujus ramulum tantüm vidit C. Bauhinus —.A Pr. Alpino in Exot. defcribitur Convolvuli Arabici titulo, éftque proculdubio Convol- 739 HisrosarA PraNTARUM. * Notis in Corvoloulas eEgyptius *. VefTingii. Alp. de Plant. "Egypt. Ex cujus defcriptione, eleganti fané & ornata, nonnulla excerpemus. Fruticat à radice lignofa, longa, fibratáque, cortice pallido, nodulis innumeris fcabro, quorum operá facili reptatu, adminicula omnia. tranfcendens, PS trahes retrahéfque fequetur. A caudice virgule exeunt numerofe & lente, prompto flexu duc&toris arbitrium. admiffüre. — Foz longulé productis petiolis infidentia, lztóque virore grata, feptenis laciniis profunde. difcriminantur, quarum inferiores additamenta quoque fua nacte funt. F/os vulgatis Convolvulis amplior, col- lectus primüm contractüfque donec refupinis oris amcenam coeeruleámque purpuram explicat: finum obícurior inumbrat color, in quo brevis exurgens columella lepidum caput innumeris ftaminulis & appendicibus onerat. Flos difcuffis umbris à Sole expergefaéctus fefe dilatat, eodem in meridie inclementiüs radiante colle&is oris connivet.— Emerito Hore capul fefe proferunt Lini capitula semulantes, in quibus terna vel quaterna. femina, orobi magnitudinem haud füperantia, fufca levi- térque lanuginofa reconduntur. Vix cultior eft hortus in /Egypto cui non ornamentum commodet. 29. -Quamoclit Jj. B. "afminum Millefolii folio C. B. Comvoloulus tenuifolius. five penatus A- mericanus Park. Quamoclit. roe Comvolvulus peunatus Gier. emac.. App. . B. Col. s eft anadendras, foliis prodiens oblongis & latufculis, initio binis fibi invicem conjundtis, , Aceris fru&us referentibus, que diu durant, etiam fefe pertice involvente Jam ipsá plantá; rcliqua folia viticulis purpurafcentibus [ atrorubentibus] alternatim haerent, pinnata, tenui admodum di- vifura [ Myriophyllo alteri apud Matthiolum fimilia ] obfcure virentia, fed cenella pallentia, paucis primüm lobis feu pinnis, deinde pluribus utrinque ad terdenos ufque, & unico in fümmo ; at pri- ores lobi bifurcantur. — F7ores elegantiffimo rubore placent, 1n. quinque angulos collectis oris Peti fimilitudine aut Jaífmini albi vulg. longo petiolo hzrentes interdum finguli, alias bini, alternato fitu ex geniculis viticulorum prodeuntes, apicibus quinis pallidis. Fru£vs oblongus acuminatus ex fquam- mofo calice exit, cartilagineo cortice, Convolvulorum modo, fzziza quatuor continens oblonga, nigra, dura. Sapor ipfius herbe eft fubdulcis & modice nitrofus : capfulz veró nonnihil Piper eu braíma Piperis guftatu referunt, ut & femez, quod parüm abeft quin haud minore caliditate fauces nonnunquam afficiat. Lacte quidem turget dilutiore,. Perticis aut plantis vicinis fe circumvolvendo Ícandit Convolvulorum more. Tempus € Augufti fine floret, & Septembri deinde fru&us perficit. Americe indigena habetur. — Los Quamoclit plantam novam ex India allatam Cafalpinus primus Gelfemini rubri alterius nomine breviter defcriptam exhibuit : poft eum Camerarius in horto & figuram & defcriptionem ejus dedit fub titulo Quamoclit : eum [íecutus F. Columna accuratiüis defcriptam & depictam edidit: tum J. Bauhinus, & tandem Parkinfonus & Johnfonus apud Gerardum, ut alios taceam. Vidi Florentize in horto magni Ducis. * 30. Comvoloulus Africanus minimus: Park. AMorif. Hic m Ícandit, fed aut humi cauliculi fternuntur, aut aliquando erecti ftant. — Folia fünt mi- nima, fubrotunda, plurimis venis à nervo medio ad marginem foliorum tendentibus donantur fin- gula, & juxta appolitionem. fingulorum foliorum alternatim pofitorum. confpiciuntur petioli indi- dem exorti unciales, füftinentes ffofcules campanulatos. Singulis oribus marcefcentibus & deci- dentibus füccedunt exiguze capfule fübrotundz, tribus loculamentis feparatz pelliculà membranaced trifariam ea dividente, atque in fingulis bina minuta, angulofa interius, exteriüs rotunda continen- tur femina. Locum titulus indicat. * 4r. Convoloulus vamofus incanus folizs Pilofelle C. B. Comvelvulus vamofus sin. Morifoni ; Helxine cifJampelos ramo[a. Cretica Ponz Ital. Park. Mori. Hic Sen. omnibus antedictis hac noti fpeciali diftinguitur, quód finguli caulicul in pluri- mos ramos bifürcationibus fuis findantur, atque ex finubus inter caules & folia protrudantur fere; campanulati, quibus fuccedunt capífule & femina, caterorum convolvulorum fimilia. Nihil habet, neq, de foliorum formá, neq, de florum colore, neque de femine,neque de loco natali, nifi quód inter Convolvulos peregrinos euin reponat, qux omnia adjecta oportuit. Supple ergo ex Parkinfono, qui defcriptionem fuam puto ex Italica Baldi editione Poza tranftulit ( nam liber ille ad manum non eft.) Folis parva, ad fingula genicula bina, pilofa, Auriculz muris vulg. valdé fimi- lia, fuperiora in caulibus minora. FJeres ampli, pallidé rubentes, Convolvuli minoris in modum ex- panfi: fezina nigricantia aut fufca. Radix fibrofa annua. Locus, Planta Ponz vifa & defcripta Creta infule originem fuam debuit: alibi etiam inveniri verifimile elt hanc fpeciem. | ** 325 Gon- uM Li a Lib. XV. ?De Herlis flore monopetalo umfornu. "n * 32. Comvoloulus. Brafllienfis Marger. foliis Smilacss in longis pediculis, Marger. | Hum ferpit cawle cavo, qui. hinc inde fv/;s obtinet in. longis pediculis pofita, cordis figurdatque Smilacis mula. Jos albus magnus, inflar orbis menfarii minoris, uno tenui folio conftans, in , ^ * ^ . H - . ri angulos expanío, fübílratà pallidá ftella quinquangulari. Sine odore eft, necla&téfcit zc planta. * 33. Comvoloulus Brafilienfis foliis cylindraceis in brevibus pediculis Marggr. Marggr. Longe ferpit czu/e fuo. farmentofo, cinereo, paullàm pilofo, qui duorum circiter digitorum in- tervallo fo/ium habet brevi pediculo infidens, quatuor plus minüs digitos longum, figura cylindracex, nervo fecundüm longitudinem, & venis aliquot obliquis confpicuum, pallide viridis coloris. Prope quodlibet autem folium exoritur brevior Sedis fuftinens tria foliola figurá cordis, quibus infidet flos Campanulz figurá, albus & in medio fex fPumiza alba habens, apicibus Ambre coloris. 34. Comvoloulus vetius odoratus Pona, major, ves, Creticus, argenteus Mornif, Dorycnium | Creti- cum Alpini, Park. —Doryenium Imperati J. B. Caeoron album folio Oleze argenteo molli C. B. Mor. a Herba eft fruticofa, multis ab eadem radice ceuLbus fimplicibus, rectis, incanis ornata, altitudi- ne cubiti : numerofis fo/zs, Olezx figurá, eofdem circundantibus, anguftioribus, molli lanugine te- tis &: quafiargenteis, unde Argentinam vocant vulgó : in fummis virgis, bicubitalibus & tricubita- libus & altioribus in hortis ben? ftercoratis, coma eft przdenía, in qua flores candidi, calathi effigie, & fructus Convolvuli minoris inftar: Laéte caret aut modicum tribui. Ediamfi caules edat rectos, non veró fcandentes, etiam parum aut nihil latis habentes, in ficcis & aridis arenofis proveniens, ta- men propter conformitatem in floribus campanulatis, capfülarumque triplici divifura, & feminibus binis in fingulis loculamentis contentis cum cateris Convolvuli fpeciebus, aptiiss hic collocatur quàm inter Dorycnia dicta aut Jaceas. Hyemefolia minime abjicit, fed perpetua frondeviret. ——— | Nafcitur in Cretz infülz locis maritimis autore. Pr. Alpino, à quo inter exoticas cxactiüis defcri- ,,,,. bitur. u. ! 3 a o Ob notas characterifticas communes, quameozs nom [candat, Comvoloulis [ubjunximss. * 45. Cowvoloulus vamo[us incanus foli Pilofelle C. B. — Helxime ciffampelos ramo[a. Cretica Park. Ponz Ital. Pon. , n : : Caulis huic in multos ramos diducitur, in ramulos minores fübdivifos, fo/iis ad fingula genicula binis, incanis & pilofis Auriculz muris perfimilibus veftitos, fuperioribus minoribus: Flores ampli colore incarnato, Convolvuli minoris fimiles : Semiza 1n capfulis fübrotundis fingulis fingula, ni- gricantia. Radix valdé fibrofa, annua tamen. T Si perpetuum ei fit in fingulis cap[ulis fingula duntaxat [emina babere, à reliquis Comvoloulis genere differt. Car. V. De Herbis flore. monopetalo uniformi , va[culis [eminalibus divifs im loculamenta terna, lattefcentibus. f£. in quinque genera vel claffes dividi poflunt. m Y Vel enim flore funt Campanam referente, margine in quinque plurim'm lacinias fe&o: vel flore. cormiculato, Hofculis parvis in florem quendam totalem conftipatis, qua Rapunculi cerniculat? vocantur : vel flore galeato, ut in Trachelio Americano ruberrimo dicto. Pri- mum genus vafculi feminalis refpectu dividi iterum poteft 1n eas quz vaículum habent breve & ha- bitius, five folio hirfüto fint Zracbelia dictz, five glabro ; Campanile : 8 eas qux vafculam. habent oblongum, & in filiquam productum ; Speculum Veneris, ,- Omnibus his plantis commune eft. capfülam feminalem habere in terna. loculamenta divifam, fe. minibus plurimis, lucidis ruffis repleta ; lorem fru&ui infidentem 5 fucco lacteo íÍcatere. 6. x. De Tracbelio frve Campanula bir[uta.. "Trachelium diciturquód in colli affectibus commendetur ; hinc Cervicaria, 1imó & Uvulana & à forma Campanula C. B. vel ab afperitate "Trachelium dicitur. TegaXG- enim à Grzcis vocatur collum, atque ade tota fpina à capite ufque. ados facrum 3e 7üs Tegoéw]9", ab afperitate, qua no- minisratio & huic plantz convenire poteft, inquit J. Bauhinus. À. or. Trachelium 73 Loctu. Locus, Locts, Hisron:a PrtANTARUM. A. x. Trachelium majus Belgarum Park. Lob. Cluf. zzajes Belgarum five giganteum Ger. emac. Campanula maxima foliis latiffmis C.B. pulcbra à. To[[ano Carolo mif]a J. B. item Tra- chelium candidum Anglicum majus, foliis ferà Digitali el Campanule J.B. eant Gr fooattuoot. Hujus radix nor alté quidem in terram demittitur, fed. innumeris tamen fibris lat$ cefpitem occu- pat, candicantibus, lactiflus, dulcibus: Caw/es complures, duorum aut trium cubitorum altitudine, concaviíünt, minimi digiti craffitudine, ftriati, minimüm hirfüti : fo/ia Urtici, Campanulze majo- ris quidem formá, hirfüta, palmari & fefquipalmari longitudine, latitudine palmari [ folia noftraus 'Trachelii gigantet infra eatu magnitudinem fabfiftunt, quatuor uncias longa, fefcunciam aut duas uncias lata, rugofa | 1n ambitu ferrata, alternatim ex certis intervallis cáuli appontinfur: ex quo- rum alis fingulis nguli flores, param fürfam vergentes, & partim deorfüri inclinantes ex brevi pe- diculo purpurafcente, albidi cum cceruleo, calathi effigie, in quinque lacinias longas, acutas, & interdum extrorfum reflexas partiti, foris glabri, intus Ae oriuntur: apicibes totidetr lüteis, /2y]o dilutiore, qui füpremá parte in tres partes finditur, quz circumfle&untur. Ca/is quinque cufpides longos habet. Floremarcefcente fuccedit magnum capitulum, Mefpilo fimile, deorfüm inclinatum, in quo feer. ; Lobelius hanc. plantam bisexhibet eodem in loco, nimirum O/f. p. 177. füb titulis. 1. Trachelii majoris Belearum, Gt 2. Anglici Septentrionalis majoris Trachelii candidi: ut. facilé effet probare, fi operz pretium foret. Gerardus quoque noftras bis eam defcripfit & depinxit: verüm error ifte in Gerardoà Tho. Johnfono emaculato detegitur & corrigitur. In Septentrionalibus Anglix montofis, agro v.g. Derbienfi, & Eboracenfi copiose provenit. Variat floris colore, nam in montibus propé maximum Carthufianoruiii coenobiüni fatürátiore coe- ruleo floris colore obfervavimus, nulla aliá 11 re à noftrate diverlüm, flore albo etiara in horcis (atur variat. 2. Campanula bortenfis folio c» flore oblongo C.'B. Viela Mariana Get. Mariana flore purpureo Pack. Mariana. Dodonzi, quibu|dam Medium J. B. &obentrp Dells, AI i598 veíca, dulcis, alba, longa, craffà: quz caulem emittit plufquam bicubitalem, teretém, hir- fatum, afperum, 1n ramos divifum. Fla Tracheli majoris, anguftiora, longiora, hirfüta, crenata, & modicé per margines crifpa. — F/ores ramorum extremitatibus infident, Calathi feu Campana for- mà, majores quàm Trachelii, ventriofi, oris in quinque lacinias exteriüs reflexas divifis, colore coe- ruleo feu violaceo, rarius purpureo, aut. albicante, in quorum medio ffazzina latent lutea, ffylfgue erectior, luteo pulvifculo refperfus. , Infidet autem. totus flos calyculo crebris thorulis hirfutis 1nzquali, in quinque acuminata foliola floris lateribus appreffa difl&&o. ^ Sezzez exiguum fpadiceum. ! Secundo poftquam fata eft anno caulefcit, cáimque femen perfecerit perit, & deciduo femine fe re- novat. Nafcicur ( ut aiunt ) 1n fylvis & montibus, necnon in opacis quibufdam tractibus, pleri(que Italie & Germanizlocis. Marb. Nobis neque in Italia, neque in Germania occurrit. Vafculi feminalis refpeétu à reliquis hujus generis differt, quod in quinque loculamenta divifüm obtinet. * 83. Medium Dio[coridis Rauwolfio J. B. Viola Mariana laciniatzs foliis peregrina C. B. Và. Maria- na peregrina Park. ; Rawwolf. Violz asian perfimilis eft planta, nec ita obvia cuivis differentia apparet preterquam in foliis, quzin hac divifà magis, Cichori inftar... Fores etiam magis panduntur, o&o foliolis in orbem difpofitis conftantes. — Radicis aufteritas major quàm capitulorum feminum, quae tamen nondum erant matura. Inter fruteta fepéfque in altum affürgit; in profunda, tenebrofa & afpera valle Labani. | Floribus in octo foliola expanfis non folüm à Viola Mariana differt, fed à quavisalia Caimpatii- lz fpecie; ez enim. omnes in quinque tantum fegmenta marginem particum habent : ut fhihi du- bium fitan omnino ad hoc genus pertineat. - A. C4. Trachelium majus Ger. seajus flore purpureo Park. parad. — Campumula oulparier falis 'Ur- tice major c a[perior C. B. Campan. major & a[perior folio Urrice J.B. «eat G'fooattob?t, 0? &ànterburp 20clis. Multüm ad Violam Marianam accedit. Ra4ix alba, vivax, Rapuneuli fapore, non minüs gra- to. Caules cubitales[ imo bicubitales non raró & altiores, minimi interdum digiti craffitudine, ftri- ati, concavi, purpurafcentes ] hirfuti : in quibus alternatim. nafcuntur folia Urticz, pilofa, acutio- ra, [inferiora longis pediculis herentia, füperiora brevibus] F/eres ex foliorum alis ceerulei aut vio- lacei, interdum albi, nolz fimiles, interiüs pilofi, calyce parvo, non ut in. Viola Mariafia. torulis cannulato, 1n lacinias quinque acutis, ficuti & flores, divifo. Szy/us triceps, fürrectior, colore albi- do, ffaminulis circumfüipatur quinque luteolis.| Wafeulum ferinaleucin reliquis'hujusgenetis, Ia 4 Lib XV. De Helisfüremmpetdo wsformi. —————— 333 — In fylvofis & ad fepes frequens oritur. — Variat interdum floris colore albo. — Alitur etiam in hor Locus - tis curioforum Trachelium majus flore pleno feu geminato albo & purpureo. Meminit Dodonzus fpeciei cujufdam, folus aliquanto lzvioribus, floribus elegantioribus, coloris purpurei é ceeruleo; qui C. Baubiso Campanula urticee foliis oblongis minüs afperis. Planta tota, fed przcipué radix aftringit & exficcat, ideóque decoctum illius ad incipientes oris & y; tonfillarum inflammationes & exulcerationes, aliáque ejufmodi mala qux adítrictione indigent con- "$4 fert. Utilis etiam elt haud dubié ad alia quavis ulcera ob infignem quem obtinet in exficcando fa- cultatem. . : n Radix alba, tenera; in acetariis apta Jejunio verno praefertim. Lo. * $. Tracbelium [ive Cervicaria major larvior, flore albo magno J. B. . B. e labris differt multüm. à noftrá Campanula majore & afperiore, ea enim vix apparentes habent pilos: ferratura etiam minores, necità inzquales..— Flos Campanulz, alioqui magnus, albus, 'Fota planta przdiéta minor atque tenerior apparet. Plantam habuit ab Agerio Cervicerie vsajoris flore albo nomine : de loco nihil addit. 6. Campanula repens flore minore cavuleo J. B. Camp. bortenfis Rapunculi. radice C. B. Cervicaria 4. Dod. qui eam retié de[cripfit. Perfimilis eft hac planta precedenti [ Trachelio majori ] in nonnullis tamen manifefté differt, — Viz. r. Quód caules ejus teretes fint & feré glabri, Tracheli veró majoris angulofi & hirfati, 4. Quód in hoc feres minores longa ferie versis unam duntaxat partem vergant, cüm 1n Trachelio quaquaverfüm diffündantur, & Ípica multo brevior fit. 3. Quod foresin Tracheho pluribus & longioribus intus pilis obfiti fint, 1n hoc paucis & brevioribus, quódque Trachelium in eodem com- muni pediculo duos tréfve flores plerunque appenfos habeat, càm. Campanula ifthxc. ut plurimum unum duntaxat. 4. Quód in Campanula flores deorfum nutant, 1n "Trachelio ere&uores funt. $5. Campan. mirificé per radicem ferpit, Trachelium non item. — 6. Denique Trachelium robuftior eft planta & procerior, ejáfa, folia profundiüs ferrata & longioribus pediculis fulta, eáque é quorum finubus flores exeunt quàm 1n illa majora. Hanc plantam in monte $4leve, inque agris non procul Geneva versus oppidum ay copiosé Locus creícentem obíervavimus. * 4. Campanula [rve Cervicaria Bononienfis parvo flore. y. B. LI . B. iue huic plufquam bicubitalis, rotundus, fungofus, nonnihil afper. —.Fo/js per caulem fine pe- diculis hzrent, eum feré ample&entia, in quo differt à precedente, funt etiam. 11s latiora, latitudinis pane trium unciarum, longa quatuor plus minus, ferrata, inferna parte albicantes pilos habent, val- dé exiguos: Summitas quz floribus veftita pedalis eft, & quamplurimis abundat Campanulis, qui- bufdam ex brevibus pediculis cauli herentibus, alis ramulis brevibus duarum aut trium unci- arum. Ab Agerioficcam habuit. Qirca Bononiam copiosé provenire dicitur. Ro t 4 * 8. Campanula folis [ubrotunds C, B. Trachelium [ubrotundis folis Park. C. B. prod. : Ex radice tenui, repente caulis fefquipalmaris, levi lanugine pubefcens exurgit, quem fo/ia pauca fübrotunda, uncias duas pene longa latàque, pediculo oblongo donata, tenuia, fübafpera, per am- bitum crenata cingunt: in caulis fummo flores pauci, diluté ccerulei Campanule formá, deorfum pendentes, ex quorum medio ftylus exurgens extra florem fertur. Hzc à Campanula hortenfi Rapunculi radice differre videtur altitudine, foliorum longitudine, florum magnitudine & numero, quz pro radicibus multas tenues, tranfverfas & oblique repentes fz- bras habet, à quibus radices long, candide Rapunculi finles demittuntur, * g. Campanula Dralee minoris folis C. B, Park, C. B. prod. Ex radice Rapunculi minoris forma caules fefquipalmares, lanugine leviffimà. afperfi prodeunt : quos folia Drabx minoris folis fimilia, fübrotunda, viridia, unciam longa, femunciam lata, per am- bitum crenata, &: in acumen faftigiata, fübafpera, pediculis carentia alternatim. veftiunt. Flores pauci, fübcoerulei, fexanguli [ hoc prater aliorum hujus generis normam forté error eft 1n nu- mero ] calathi formá, mediocri magnitudine, &c pediculs oblongis donati, fümmo cauli infr- dent. ; Ín pratis circa Valefianorum thermas copiosé provenit. Loci; * 1o. Campanula folis chi, floribus villofis C. B. Tracbelium foliis Eehii Park, C. B. prod. ) Ex radice oblongiufcula folis angufta, quatuor aut quinque uncias longa, fübafpera prodeunt, in- ter quz Caulis palmaris, rarius pedalis, rotundus, fübafper, paucis, brevibus & angufts foliis veftitus Rrr exíürgit 5 Jd» Locus. «lia fpecies. [277771 Tempus & Locus, Loctit. HisrTongr:Aa PrANTARUM. exíurgit; ex cujus fümmitate flores unciales, lati, Campanule formá, quini, feni, coerulei, alterna- tim difpofiti brevibus pediculis dependent, quorum extremitates, quemadmodum & calices pili ob- longi, pappi inftar ambiunt. Hzcin Baldo reperitur, & Helvetiorum Alpibus, Gothardo & monte Fracto. Hujus & minor fpecies, quz minüs hirfuta, femipalmaris ie brevibus ; cauliculo gemino, ex quorum quolibet reflexo flos unicus ille tamen minor, dependet. Ex Helvetiorum Alpibus allata eft. * yr. Trachelium altiffimum, bir [utum a[perins, folüs anguflis, floribus parvis J. B. :9h3 Abt craffa nititur & fübdulci: Cawlem erigit bicubitalem vel tricubitalem, craffiufculum, hir- futum, foliis ornatum anguftis, longis, ad Echi folia accedentibus, afperis, Fleres confertim con- glomerantur ut in Trachelio minore, Campanulati fed minores, cüm tamen planta major. Inter Sultz & Zenne Alíatiz urbes, invenit defcriptionis autor J. Bauhinus, menfe Julio florens. * 12. Zrachelium faxatile foliis Pulmonarie Gallorum C. B. Saxatile fpicatum Park. Rapunculus Saxatilis frve pyramidalis alter Ger. emac. Cla. | Radicem habet candicantem perennem, unde perfiliunt interdum plures cas/iculi teretes, inzquales & contorti, palmares aut breviores longioréíve pro vetuftate plantz aut loco in quo nata, candidá lanugine tecti, fingulis annis pereuntes, novis peg renaícentibus qui fümmo faftigio multis elegantibus floribus, cceruleis, fpicz in modum digeftisfunt ornati, ut 1n Trachelio min. quibus fac- cedunt vafcula etiam illius fimilia, minutiffimo fezze plena, longiufculo tamen potis quàm ro- tundo,: coloris ex fpadiceo fufci. Fes imxqualiter hunc indé fparfa caules ambiunt, ad Pul- monariz Gallice foliorum fimilitudinem fàtis accedentia, cüm magnitudine, tum crenarum in am- bitu formá, atque ipfa etiam candidá lanugine fermé obfita, proná prxfertim parte. "Tota plan- ta la&efcit, & ad Sonchi odorem proxime accedit, faporéque eft dulci, przfertim radix, ut pxné Rapunculus vulgaris. Naícitur in aíperis & faxofis montibus Brixianis, circa fpecuum oras, inter duriffima faxa, ut non fine magno labore radices erui poffint, nec ufquam obfervavit F. Gregorius de Reggio Capuccinus, nifi in locis cavernofis ubi nullz alix plant proveniant, nec humor penetret. * 13. Trachelium majus petraum J. B. Ger. emac. petrewm majus globo[um Park. | Campauula Al- pina fpberocepbalos C. B. Pon. *f. B. A radice lignofa & rugofa, colore pallido purpurafcente exeuntcawlicul; multi, ftriati, fübhirfuti, cu- bitales & cum rubore virides, [craffi, firmi, lignofi, incano tomento pubefcentes, in ramos nullo or- dine divaricati f. B.] qui inordinaté emittunt fo/iz, oblonga, crenata, nigricantia, fad pariter hirfutie communita, parte prona potiffimum, ubi etiam albicant, & Salviz folia referunt, magistamen an- gufta & mucronata [quzdam uncialia, longiora etiam, femunciam feré lata, quedam breviora & an- euftiora przfertim quz in fümmo conftituta. Qua veró ramis herent przdictis multis numeris mino- ra] In fümmo caule fünt flores multi, acervatim congefti, & inferis ex eodem globuli quidam, at minori numero; & inferis adhuc inter caulem & folia alii, & adhuc pauciores, formam reprarfen- tantes florum Ussbellatze Cervicarie Penz, fed minores, albi, 1n quinque & quandoq, feptem mucro- natas fciffuras divifi, € quorum centro multaexeunt ffamina fublutea, quorum unum modo probofci- dis egreditur, versus cacumen fatis craffam, quod dum maturatur bifurcatum. & aduncum evadit. Decedente Augufto florens confpicitur, atq, talis per plures dies confervatur, unde Pona femen ob- T non potuit, Inter rimas illorum afperrimorum lapidum Baldi folàm circa Coronz Templum pullulat. 14. Trachelium SugnedSs Cluf. fpicatum tenuifolium. Park. Alopecuros Alpinus quibu[dam, Ecbiums montanum Dalechampii J. B. Echium Alpinum luteum C.. B. ejufdemq, Campan. foliis Echis. . B. Claf. BOE eate habet radicem, fenfim gracilefcentem, palmo longiorem, in apophyfes ali- quot abeuntem, teneram, rubentem rugofo cortice te&tam. — Caul;s dodrantalis aut pedalis, craffitie refpondet radici, firmus, cavus, fingularis, hirfütus, crebris foliis veftitus, alus palmum feré longis, alus brevioribus, potiffimüm fuperioribus, latitudine femunciali, hifpidis, ad Echii folia accedentibus. "Fhyrfüs feu potius florum inter. foliola latentium, pulcherrimo ordine difpofitorum, Trachelii aut Rapuntii floribus fimilium, fed minorum pallefcentífq, coloris craffà fpica nafcitur. Evanefcentesflo- res in capitula vranfeunt exile fübflavümq, femen continentia. Ín altiffimis jugis montis Jurz prope ZZwiri copiofüm invenimus. 15. Campantla foliis Anchu[ze, floribus oblongis C.B. Repunculus montanus, [rue Trachelium mmnta- quim Y. B. Tracbelium montanum majus Park. $T. 5. Folia multa propterterram,in quibufdam duabus unciis longiora, in aliis quadruplo, ad Echium ac- cedentia, ex anguíto principio fenlim latefcentia, fenfimq, deincepsin acumen definentia, utrinq, hic- futa, nonnihil crenata, coftá medium fecante.. Inter haec fürgit caulis fere cubitalis, hirfutus, enodis, uno Lib. XV. «De Herbis flore monopetalo untformi. — 735 do dd corp HE RA eee o oo oO. Cen deca uno aut altero foliolo exiguo donatus. Flores in caulis Ícapo füperiore quinque aut plures, finguli in fingulis pediculis non admodum longis, magni, Campanulz urticz folio fimiles, ex cozruleo albe- (centes, calyce hifpido bafin comple&tente. |^ Redixcraffiufcula & longiufcula, eíui grata. Barnonit in Rhatia invenit J.Bauhinus florentem]unio: Agerius 1n montibas Sririze collegit. Huic eadem videtur quam Locus. Campanulam saimorem foliis Succi[ze flore magno denominavoimin. Ad f&mipedalem altitudinem affargit, foliis ad radicem oblongis, Succifz fere fimilibus quod ad f- guram attinet, fed multo minoribus, hirfatis, per margines zxqualibus, aut crenis vix confpicuis in- cifis. Cauliculi, tenues teretes, hirfuti, non ramofi, uno vel altero folio veftiti antequam ad flores ventum eft, qui alternatim caulem ad intervalla confcendunt, quatuor quinque vel fcx, & quandam quafi fpicam efficiunt laxam, nutantem, pediculis femuncialibus tenuibus, magni pro plantz modo, & 'Trachelii majoris muli. ' Invenimus inter G/uckzitz, & Mertzu[chblug 1n montibus Auftriam & Stiriam difterminantibus. — — Locus. Siccam à D. Philippo Skippon aflervatam defcripfimus, nam virentem per feftinationemnon licuit. * 16. Rapuncules nesoro[us magno flore Park. zmimr C.B. Rapuntium [ive Erinus magno flore Col. Col. Radice e(t crafía, fibrofa, ex albo parum. rufefcente, fapore dulci ut Rapuntii vulgaris, la&efcene te, ac perenni, ut conjicere eft ex novella fobole & radicisrugofo capite. — Fv/ja cum caule promit, primüm exigua, rotundiore cacumine, vulgaris Pepli magnitudine, deinde longiora, quz vix unc am aquant vel füperant, femper longiora & anguftiora, 1illáque in extremo acautiora, quacaulis me- dio hzrent. Caulz tenuis eft, pedalis, ftriatus, paucis foliis interceptus, in quibus deinde flzres, poft difcuffos priores qui fupra caulium cacumen producuntur ex quinquefoliata bafi anguftifolia, ut in alis. Floris effigies ad Trachelii anguftifolii Co/. accedit, uncial longitudine, & femunciali fere latitudine, in quinque lacinias oris margine incifo, obfoleté coeruleo purpurafcente colore venulis purpuro-coeruleis per longum depictus eft flos, lacinias habens colore magis faturo ;. apice; in medio trifidum, in torto cacumine, quinis etiam /azizibzs circundatum. — Fructus ut congenerum, & femen arenz inftar minutum decidit per foramina tunc pervia minutum. "Tota planta cum floribus la&efcit, dula fapore, edulis, gratior in cibo quàm Rapuntium. In Afprenfium collequodam Cafítro fubjacente. Locus, * 14. Rapunculus nemoro[us anguflifoliis magno flore major. C. B. Rap. memoro[zs. Ger. Park: Foliaima oblonga habet, & circa margines dentata, füccedentibus tamen breviora ; quz prz- longa funt, & marginibus pariter dentata, brevibus pediculis nixa, ad quorum exortum alia minora cauli apponuntur. Flores aliorum Rapunculorum fimiles, pallide coerulei. | RaZix alba, longa, minüs tenera quàm reliquorum. A. 18. Tvachelium minus Park. Ger. emac. minus multzs J. B. Tracb.. ffve Campanula pratenfis flora conglomerato C. B. 3little &fooattuoot o2 &'anterburp-bells. Caules exeadem radice plures erigit pedales aut cubitales, hirfutos, teretes, rubentes. Fols queà radice exeunt longis infident pediculis, ipfa tres digitos interdum longa, fefcunciam lata, in acutum mucronem definentia, circa margines crenata & veluti crifpa, brevi & vix confpicua lanugine hirfu- tà, ad tactum aridiufcula : fuperiora in caule minora, abíque pediculis adnata, fitu alterno. In fummis caulibus & foliorum alis fedent f/eres plures fimul conferti, abíque .pediculis calathoi- es, erecti, pulchré purpurei, ad medium feré 1n. quinque lacinias acutas fecti, ftylo intus oblon- go trifido, quem circumftant quinque ftaminula alba. afcw/ur feminale in. imo calice infra floris fundum fitum, in tria loculamenta dividitur. In paícuis montofis & cretaceis plerunque nafcitur, & poft mediam ftatem floret. Gerardus noftras hanc plantam bis defcripfit & depinxit, primó Tracbelzi mimorz, iterum Viole calatbianz titulo; unde J. Bauhinus malá figurá deceptus, cum (ut ingenué fatetur) linguam Angli canam, quá eam Gerardus defcripfit, non intelligeret, fub titulo Trachelii five Viola Calathiane eam iterum proponit. Locus. Trachelium minus album J. B. Floribus eft albis, non magnis, multis (imul in extremitate casl; cubitalis, levis : foliis longo pe- diculo uncias tres longis, duaslatis, non in acumen definentibus ut cxterorum Tracheliorum, ferratis; vix afperis, glabris. Ex ficca defcripfic. In horto Meier vidit. Q. an. aliter quàm floris colore differat à Trach. min? Rrr2 * 19. Can- 736 Locus, Locur. Lectt. Hisron:za PraNTARUM. * 19. Campanula media foliis inferis candida lanugine oeftitis C. B. Campan. [Fue Cervicaria me- dia 1balio, floribus coruleis parvas J. B. Thal. Locis montanis & Soli meridiano expofitis nonnunquam prodit, caue tereti, afpero, folia pluri- mis amicto, minoribus multó, viridioribus füperiüs, inferiüs candidis, lanugine veftitis, qüali folia Alchxze, ficut & folia mediam figuram inter Urtice majoris breviorafolia & Althzz referunt. Cau- I; utplurimum unicus eft fine ramofis adnatis, fepenumero tamen in plures dividitur brachiatas vir- gulas Circa medium fere caulis, ubi majora folia exoriri definunt, frequentes ayorgire adnalcun- tur, ordine per certa intervalla ufque 1n apicem caulis coníequenter, ac ex alis peculiaribus ad late- ra erumpentes, tenuibus quibufdam foliolis, iífque incrifpatis parum, ac agminatim deníéque fibi cohxrentibusconftitutz, ex quibus longa ferie in fcapo fires crebri. prodeunt, eleganter coerulei, fi- miles prioribus fed multó minores. —— CAE Planta hac nobis incognita eft, nec alii puto. prater '"Thalium botanico vifa, & defcripta, * ao. Campanula. bir[uta. Ocimi folio caulem ambiente, flore pendulo Boccon. Bocc. "e- Caule conftat pedali, ftriato, hirfuto, in multos cauliculos divaricato, quos ambiunt fo/ja ampla, & illa quoque non leviter hirfüta, Viole pentagonie mula, caulem amplectentia, fed majora: FJ; in fümmitate cauliculorum pendulus, purpureus, Campanularum forrmá, variis foliorum longiorum & anguítiorum appendicibus, quafi auriculis ad florum bafin appofitis, cin&us,. Sequitur femen ut in aliis omnibus ejufdem claffis, — Radice nititur exili, quz fingulis annis perit. Meffanz in loco dicto o Rizgo naícitur. * At. Trachelium pumilum. Alpinum, fingulis floribus ex fingulis vamulis [atis magma. J.B. Cam pa- aula Alpina pumila. lanugimo[a C. B. Tracb. pemilum Alpinum Clu; Park. Claf. K- Dodrantalis eft plantula, cawliculo ftriato, 1n plures ramulos divifo, quorum finguli füftinent ff rem fatis magnum, cavum, Campanulz inftar efformatum, ip quinque angulos definentem, quem- admodum. vulgaris 'Trachelii aut Campanule flos, cinereo colore preditum. Floribus faccedunt capitula. fatis magna, trigona, nutantia, feu deorfum fpe&antia, quz continent fees vulgaris 'Erachelii femini non difpar, fed minus & exalbidum. — Fo/;a qu per caulem Íparía fünt latiufculá bafi eum ample&untur, & in oblongum mucronem definunt ; quz veró fümmá tellure ftirpi adhz- rent, latiufcula funt & longiori pediculo innixa. — Radix pro plante exilitate fatis magna, candicans, füperna parte in plura capita extuberans, & quibufdam fibris hirfüta. Tota planta lanugine pubefcit lacteóque fucco abundat. E T as | Nafcitur in Sneberg, aliarümque vicinarum Alpium jugis. Flores profert Julio. * 23. Trachelium vamo[um floribus plerifque fimgularibus J. B. 2 precedente uon multum diver[um. Mp: dE craffiufcula, uncias quatuor longa, parum fibrofa: folia ad radicem multa ex brevibus pedi- culis, unciam unam vel duas longa, mediam lata : Cau/zs hirfutus, pedalis, in ramos divifus, qui de- finunt in folia brevia, lata, ex quorum medio oriuntur magna campanz purpurez, plerunque fingu- lares Ex Fracheliorum minorum genere eft, (inquit J. Bauhinus) ex ficca quam nefcivitunde ha- buit defcripfit. * 23. Pyramidalis Valerandi birfuta. J. B. pco | Primo anno (inquit J. Bauhinus) mihi cau/ez non produxit, qui fequente demum anno in tan- : D : JA : ^ N H tam excrevit altitudinem, ut facilé lanceam zquaret, hirfutus, medullà albá far&us, folis veftitus inferné & füperne hirfütis, acuminatis ferratífque Trachelio majori accedentibus. — Flores longá ferie campanulas imitati, Rapunculi vulgaris haud minores, ccerulei, per oras laciniati, ex uno pediculo plures. — . 1 Ex femine per Valerandum Dourez ex Sclavonia delato J.Bauhino nata eft. * 24. Campanila Alpina Tragopogi folio C. B. Tracbelium Tragopogi folio montanum F. Columme J. B. Park. Trach. Tragop. folio Cluf. Col. Radicem habet craffiuículam, albidam, lactefcentem, &' ex ea plures propagines, habentes fala angulta, longa, duriufcula, Croci aut "Tragopogi formi & magnitudine: Veris fine caules pedales edentes, fübrubentes, atq, hirfutos, quibus fol;z alternatim raráq, hzrent ; in quorum fummo fex aut feptem. fimul ffores purpurei, Nol formá, "Trachelii vulgaris modo, ex bafibus fingulis quinque fo- liolis viridibus conftru&tis exeunt. Frac/us atque femina 'Trachelio etiam fimilia zftate perficit. Radix perennis eft atque dulcis, efui apta ficuti vulgare Rapuntium. In D. M. Virginis monte fic vulgo dicto exoritur. Trachelium Lib XV. De Herbis fire monopetalo uniformi. Trachelium capitatum birfutum fols gramineis Pauli Boccone. . * . ^ LI 4 . ^ ; 5 ^ M * |] "1 , E , Foliorum precipue hirfütie à przcedente differrevidetur. & ftatura pedali, flofznlorámque in ca- pitulum congeftorum multitudine. Verüm his non obftantibus, cüm ipfe P. Boczone dubitat an eadem illi planta fit nécne, non eft cur nos feparemus. * 2$. Campanala Lycbmidea J. B. Lycbnis birfuta. 1, fiu [loe ris Campanile fore. C. B. Lyclai- dis [ylv. [becies Myconi Lugd. 4 ? flore chi Lugd. P Radice eft fibratá, palmum longá, nigricante, nervum intus habente, in profundum acá, fapore dulci, cum adftridione. Ex ea ramulos fandit multos, rotundos, villofos, incanos, vix palmum ex- cedentes, in quibus fo/ia angufta, pilofa, incana, per cauliculos incerto ordine RR leviter adftringentia. In fummo caulium vertice f/eres exeunt Campanulx fimiles, quales in Convolvulo, ro- tandi, ex candido nonnihil purpurei. - ! Non alibi quàm in montibus D. Mariz à Monteferrato à Mycono vifa eft. Qu. Annon Convolvuli potiüis fpecies fit? * 46. Caripamula Urticz folio Brafilienfis Marggr. Marggr. ; A ; Caule tereti, re&o, paulum pilofo, viridi, in tres aut quatuor pedum altitudinem affurgit, ac in lon- gis pediculis bina femper folia oppofita gerit, figurá Urticz folus fimilia, fed majora, in ambitu ferrata, ad foliorum exortus etiam hincinde rami opponuntur, qui eodem modo folia obtinent, in fümmitate caulis & extremitate ramorum minora. F/eres ibidem fert in longam quafi fpicam congeftos, elegantiffimos, pediculo digitum longo infiftentes, ac deorfum propendentes, figurá mitrz Poloni- cz, & in extremo ambitu habentes quinque incifüras, funt autem coloris coccinei & interiüs punctis faturaté rubris variegati, praiterea habent in medio ftaminulum longum, pallidum, cum apice Lilia- ceo. "Tota autem planta cum flore odorem refert Marrubii, 6. 2. Rapunculi (& Campauule glabra. i. Rapunculus Cretieus. (eu Pyramidalis altera. C. B. Rapumculus Creticus, Petromarula. Y. B. Petro- aarula. Cretica feu Rapunculus Creticus Park, Petromarula [eu Latfuca petreea Pon; Ital. Bell, 3. P. Bd. | | | Herbam teneram, lacte turgentem, floribus coeruleis, vifüi gratam Imperati fic defcribit Honorius Bellu. Fulia profert cichoracea, magna profundé incifa, in orbem diffufa, faturé virentia, inferne fplendentia, ad purpuram aliquando tendentia ut Cyclaminus, Ixvia; cum autem femine nátà pro- dit, prima ejus folia Violz nigra foliis fimillima funt, rotunda, & aut nihil, ant parüm duntaxat fer- rata. Cauliculos áutem multos habet, rotundos, ftriatos, bicubitales aut tricubitales: quibus inna- Ícuntur fbrescopiofiffimi, purpurei, Hyacinthi Orientalis florum zemuli, dense compacti, ut fpicam eámque magnam referre videantur; quibus füccedunt femina minutillima. — Radice firmatur magna, alba, 1n alas divifa, eduli, fapore Rapunculi radicem imitante. "Tota planta laéte abundat. In Creta ubique reperitar in arvorum marginibus, fecus vias l«to folo, inter faxa, & füprá parie- tes. Floret ibi aftatis principio, deinde exarefcit tota preter radicem, qua Oé&obri folia proferre incipit & viret tota hyeme. 2. Campanula Linifolia lutea montis lupi flore Volubilis Ad. Lob. Camp. lutea linifolia Ger. Park. i Linum [yloeffre luteum folis [abrotundzs C. B. itez. Rapunculus memoro[us anguftifolius: parco flore ejuídem. —.Bis emm ponit bamc plamtam [ub diverfis generibus, — Ligifolia. Campanula lutea. . B. Filia per caules, feré fefquipalmares alterno fitu, oblonga, anguftaque, Lini fativi foliorum zmu- la, levia. Caules füperitis in ramosabeunt, qui flores geftant infignis magnitudinis, unciá longio- res, croceo colore micantes, calyce in quinque longas anguftas lacinias fiflo, capitulo fequente Lirii íed magis turbinato. — Raix longa, craffa lignofa, 1n plura capita tuberofà divifa. 737 Locus, Loctit C9 Tempus In devexis montis Lupi propé Monfpelium collegit Lobelius, quà ad Septentrionem vergit, cui néc Leeut alibi vifa, & ufü minus cognita. Latioribusfoliis in devexis moritis Capouladou Junio nienfe cam flore invenit P. Magnol. Vera Lini fpecies eft (inquit Moriffonus) ex flore & femine: Campanula autem non eft, quia nec la&efcit, nec femen minimum lucidum, aliarum Campanularum more fert. H. B. p. 432. Poftea Hift. Ox.p.5 76. fententiam mutat, & fibi contradicit. Eft enim (inquit) à fine ultimo i. e. flore & capfula feminali Campanula, ergo malé collocatur inter Lini fpecies à C. Bauhirio. 5x plantx ramulum càm Monípelii eflemus nobis communicavit D. Carolus Zueiker Dan- tifcanus. | An vera & genuina Campanule fpecies fit, ari inter Campariulam & Liriumi ambigat, me latet, ut qui vafculum feminale non obfervaverim, Rrr3 3. Cam LLLI e uoce ue uses cien esae 739 Hisron:Aa PraNTARUM. 3. Campanula Perficifolia Ger. Park. anpuflifolia ceralea. c alba J. B. Rapunculus patficifolius magno flore. C.B. 39catfdicauen 25elidfoturr, MB: ni fefquicubitalem altitudinem affurgit caw/e angulofo aut ftriato, glabro; rigido, inani, crebris fo- lis veftito nullo ordine pofitis. Fv/iz angufta longa, glabra, ex atro virore fplendentia, ad margi- nes raris, nullo ordine pofitis & vix confpicuis denticellis incifa. — Flores in fümmitate caulis ex alisfo- liorum exeunt in eodem fürculo feu pedicülo plures fimul, pedicellis privatis brevibus, monopetali, Campanulati, ampli, margine in quinque fegmenta divifo, quàm Rapuntii magis patuli, plerunque ceerulei, interdum albi, é calicequinquepartito ; infra quem confiftit vafculuz calicis figurá, in tria loculamenta difpertitum, femina continens parva, fplendentia, tribus foraminibus per maturitatem pertufuüm, € quibus femina fundit. — Radix quàm Rapuntio minor, magis fibrofà tortuofiqüe. Locus. Obférvavimus hanc in dumetis prope" Spadam urbeculam acidulis celebrem in. Germania inferi- ore, florealbo: in montibus & collibus Geneva vicinis flore'coeruleo. 1n Anglia quod fcianr fpon- te non provenit, 4. Campanula. latlefcens pyramidalis Ger. Pyramidalis leon J.B. Rapuntulus bort. latiore folio, feu pyramidalis C. B. Campa. major [re pyramidalzs Park. parad. VER "ps turget radix, Rapunculi fimilis, reftibili foecunditate fe multiplicans, etiam ex fruftülis re- pullulafcens ; ex qua caule: trium quatuórve cubitorum fürgunt, lives ; fo//is veftiti glabris oblorigis, fortuitis crenis incilis, verüm inferiora folia palmum aut fefquipalmum: longa, palmo latiora; per extremum feré obtufa, & ea quoque glabra, raris admodum czfuris diffecta. & vixdunv ferrata, FJo- res à medio caule ad fümmum ufque faftigium coérulet, campariulas oris laciniatis exprimunt, quàm Rapunculi vulgaris majores ac patentiores. De loco natali nihil certitraditur. Floret Julio & Augufto. Morifono folia hujus prima & terra proxima. Viole nigra forma fimlia, pauló tamen majora, qua ys circa caules paulo longiore, utraque faturi viroris; caules validi & praalti: quoe quidem vera fünt. * &. Rapunculus Alpinus pyramidalis minor C. B. Rapuue. [fue Campanula | gyramidalis | minor Park. j C. B. Prod, Radix Rapunculi formá : Caulis unus, fefquipalmaris, foliis pallidé virentibus, per ambitum cre- natis, acuminatis, unciam latis, tres longis, alternatim cingitur. In fümmo fores pauci, coerulei, Campanule formá, pedicellis annexi, & tilamento oblongoex eorum medio prodeunte donati pro- pendent: quibus fingulis capirulu oblongum, pertufüm faccedit; cui ferez minutum incladitar. In Italia provenit, fed locus excidit. C. B. 6. Campanula Pyratzidalis minor Alpin. Exot. Alpin. : À. Kc tres vel quatuor, vel plures etiati caules affurgunt, bicubitales & etiam longiores, recti, graciles, rotundi, ex quibus hinc indé ramuli mula afcendunt, inferné longi, füpernié breves, ità ut fervato zquali ordine in iis ramulis, quafi pyramis cum ramulis floribáíque appareat, unde nos Czzz- panulam pyramidalem minorem nominavimus, ad differentiam «wlgatz, quz longé amplior eft. Ex fümmitatibus vero ramulorum lores propendent. numerofi, qui parvis Campanulis funt fimiles, co- lore aut cceruleo dilutiore, aut candido, lagm campanule fünt cum fuis filamentis tànto artificio à natura libratz, ut artifex peritiffimus ità perbellé vix eas faceret, deorfüm propendertes, hgurá flo- rum qui in vulgaribus Campanulis fpe&antur, fed pauló anajores, fuaviter olentes. Hac flrps in- ferné Juxta terram admodum eft foliofa : f2//z vero fpe&tantur, longa, viridia, inferiàis latiufcula, & in acumen definentia, magnitudine & figurà quafi ad Rapunculos accedentia, vel ad Intybum fjl- veftrem ; longé tamen extrinfecé undique ferrata, füperne longé minora; tenuiora, ac magis mucro- nata cernuntur, finguláque ad uniufcujufque rámuli in caule exortum. — RaZix pragraridis cra(fa, brevis, Nucis Juglandis feré magnitudine, figura tamen longior, in acutum definens, colore albo vel tranflucido, ad Rapunculi itidem radicem maxime inclinans. Sapor véró infipidus & vifcidus obfervatus eft. Stirps perennis eft, & quo arinofior eo rádices habet numerofiores & craffiores. oun. In valle S. Fidatz duobus à Baffano oppido rm. p. ín locis opacis & humidis, nec alibi ufquam, naícentem vidit Profp. Alpinus. * 7. Rapuuculus petrus Alpin. Exot. Park. Morif. Alpin. .. Radix huic oblonga eft, digiti minoris craffitie, carnofa & alba, Rapunculo vulgari valdé fimi- lis, fapore dulci, fübácri, unde in acetarüis Rapunculi modo (ut aüdio) eit ftis accepta guftui. Ex radice folia complura fert, longiflimis pediculis gracilibus inharentia, Hederz foliis carnofís fifüilia, minora tamen, longiora," magífque in acutum definentia, tenuiora, colore viridi nigrefcentia. E, foliorum medio prodeunt tres fürculi, graciles, recti, longi, rotundi, dodrantales, cum parvis fo- liolis, longis, tenuibus, utrinque alternatim füis petiolis caulibus adnaícentibus. In cauliculorum cacumine —— —— T—— ——M—M—— Lib. XV. De Herbis flore monopeta wmformi. ————— 739 — - Lo Eccc rd rUR Erde cacumine capitulum parvum rotundum, aliquando oblongum extuberat, € ffofculi complurimis coe- ruleis, in unum congeftis, inodoris, quibus fingulis ficcedunt. capul exiles, tribus loculamentis di. vife, in quarum fingulis plurima minuta femiza fübruffa, fplendentia. M M j r T NY . . * eat 3 a Nafcitur D Baffànum in agro Marofticenfi, à Brenta flumine vix tertia milliaris parte diftan. Locw. te, in colle lapideo Septentrioni expofito, radice rimis faxorum infixa, ut propterea magno labore eruatur, víxque integra. * 9 Ragunculus aemoro[as angu[Hfolius major majore flore C. B. Hic folia exhibet etiam angufta vulgaris Rapunculi efculenti in modum, profünd& ferrata: fores veró ampliores, nole alicujus patentioris in modum, quinquefariam 1n. margine partitos: quibus füccedunt capfale trifariàm junctz, fingulz fingulis foraminibus pertuz illius more. * 9. Trachelium parcum. folio Bellidis fubrotundo. .. Radix ei alba, fimplex, lignofa, annua : Caulis erectus, ftriatus: Folie alternatim pofita, fübrotun- da, abíque pediculis cauli adnata Flores Trachelii majoris. Circa Meffanam in montium urbi imminentium lateribus obfervavimus. Locus: Ad $ praecedentem pertinet. * to. Campanula Alpina glabra. flore. dilutiffumé ceraleo. J. B. Tq B, Nihil hirfüti aut afperi (inquit J. Bauhinus) nobis 10 hac planta apparet. — Fo/s aliquid fimilitu- dinis habent cum Hieracio Sabaudo, 1n circuitu ferrata, minora funt quàm Campanulz repentis flore minore ; flores etiam. paul. minores videntur, in unum latus verfi, ex brevi pediculo nutantes. Ramulum habuit feré pedalem, datum ab Agerio, qui in vertice monus Tyrolení;s collegerat: Excepta glabritie parüm differt à Campanula repente flore minore. E Locus, NK. x1. Rapunculus-efculestus. C. W. efculentus veulgaris Park. vulgaris campanulatus J.B. Rapunti- un parvum Ger. fáampiong. Rapunculo vülgari radix alba eft nunc fimplex, nunc fürculofa : Caulis fefquicubitalis, gracilis, hirfütus, angulofus & ftriatus, nunc unus, nunc plures, falis cinctus nullo ordine pofitis, anguftis, a- cutis, pediculorum expertibus, cauli adnatis bafi latiufcula, fenfim angufüoribus ad apices ufque, per margines crenis vix confpicuis leviter incifis, in fümmo ramofüus, ramulis € foliorum finubus exeuntibus. In fümmis caulibus & ramulis, longis pediculis infident fleres campanulati, 1n quinque lacinias acutas profandé divifi : fingulo autem lacinie tribus ftris purpureis infignes fant. — $5574: in medio flore trifidus in tria cornua reflexa; quem /famiza quinque tenuia breviora circumítant. — Floris co- lor ex ccruleo purpurafcens: Calix ex quinque anguftis acutis foliolis componitur. Infra florem ad imum calicem «vafculum eft feminale tribus loculamentis diftin&um, femine repletum. copiofo, exiguo, lucido. "Tota planta laéteo fucco turget aliarum Campanularum inftar. Vernis acetariis (inquit J. Baubinus) expetitur hujus radix, minimi digiti feré craffitudine, Napi C». parvi fimilitudine, alba, dulcis. Cum longo Pipere devorata la&is ubertatem facere perhibetur. Eftur non coca tantüm fed & cruda in acetariis, quód maximé guftui placeat, & appetenziam excitet ; longe quàm Rapi aut Rhaphani delicatior. Lo/. ^ In aggeribus foffarum, ínque arvis non cultis nafcitur; in hortis etiam ad acetariorum ufüm feritur Locus, & colitur ut grandior evadat. — /Eftate floret. Erinos major Fab. Columna, Rapunculo affinis J. B. C. Bauhinus hanc plantam habet pro Rapunculo efculento vulgari proxime defcripto, cujusfen- tentiz & nos quoque accedimus ; nihilominus defcciptionem ejus Columnianam proponemus, ut Le- é&ori judicium permittamus. Radice conftat carnofa, non magna, parvum Rhaphanum «quante ad fummum, candida, guftu füavi, ex dulci acerba acetariis expetita, la&tefcente, in medio vel imo parüm extuberante, à qua folia exeunt primo vere, Ocimi (oliüs fimilia, minora tamen, medi Ocimi foliis equalia, per ambi- tum ferrata, fuperné hirfüta parüm atque viridia, inferné veró lxvia atque polita, albidioráque. Caules poftea ab radice emittit plures, fzcundüm loci anníque temperiem, pedales vel majores, angu- lofos, hirfutos: quos folia abfque petiolis alternatim circundant, longiora admodum anguftioráque, minüfque ferrata, ita ut qui viderit plantam fine caule, atque poftea caule prditam, diverfam abíf- que dubio effe ceníeat, nifi domi cultam obfíervaverit. Folia quidem quz antequam caules ederet habebat terram tangentia marcida evaneícunt, nec in illa ampliüs inveniuntur. — Ex foliorum alis ramuli exeunt, in quibus ficut in caulibus flores Maio exeunt, petiolis parvis harentes, cavi, quinque divifüris in extremo diffecti, colore albicantes & etiam purpurafcentes, intus chyrfum habentes, qui intres curvas partes dividitur: quibus ficcatis florum bafis extuberat, quz hirfüta eft & in quinque viridia folia definit, femen perhiciens Junio & julio fufcum, minutum, compreffum, guítu acer- bum, quod cüm perfectum & ficcatam eft, per bafis foramina, qu tunc ervia funt decidit. "Tota planta late manat dulci difrupta. Haec deícriptio Rapunculo vulg. efculento peromnia convenit, . nifi fort? floris colore, qui pro coeli aut foli diverfitate variare fzpenumero folet. À. 12, Car- 740 Hisron:a PiaNTARUM. Locus R5] Tempus. Loc. Loctit. Locus; I — A. 12. Campanula vetundifolia. Ger. minor. [ylFo. votundifolia Park. seiner rotundifolia vulearis C.B. be Írfiez vounadcabeb 2oell-Hobuer, — Campan. parva, Anguillarze Cantabricz J.B. Radice eft albà, craffiufculá, modice fibrosá, fübdulci. | Fuliz primo ortu aliquatenus Viol Mar- tiz primis minoribus folus fimilia, minora, finuata, ex femuncialibus & uncialibus pediculis, qux mox laciniata fiunt hederaceorum inftar: Át quz in caule funt longa, anguffa, acuta ad margines. zqualia, nec ullis. pediculis nixa. — Cau; pedalem interdum altitudinem affequitur, teres, glaber obfícuriüs viridis, folus veftitus crebris, nullo ordine pofitis. F/ees in fümmitate caulis ceetulet, campanulati, Rapunculi fimiles, margine in quinque lacinias divifo, penduli; & cal ; longa anguíta fegmenta partito exeunt, In medio flore famiza, & quatuor foliola introrfüm ad floris umbilicum incurvantur. fito, tribus loculaments diftin&o includitur. , In agrorum marginibus, inque dumetis & ad fepes praefertim in montofis, ubi paícua etiam Occupat frequentiffima eft. — /Eftate & 1n multum Autamnum floret. Defcriptio eft J. Bauhini à nobis interpolata. ice in quinque e ffaz quatuor | parva, alba, quz Semen, ut 1n hujus generis reliquis, vafculo infra florem 13. Campanula minor votundifolia Alpina C.B. Rapunculus Alpinus minor votundifolias Monif. Radicem hujus plantulz non obfervavi; Monfonus nofter tubero(àm ei attribuit; Clufius (fimo- dó eandem defcribat) radicales fibras valdé ferpentes & vicina loca Occupantes, fLmde germinan- tes & novas ftirpes producentes. — Folia ei ex rotunditate oblonga fünt & mucronata, circa margines ferrata [longiflimis pediculis innitentia] Flores Rapunculi vulgaris formá fimiles, [nunc NIME ceeruleo colore przdit: funt, vel faturato purpura five violaceo nitentes, vel dilutiore purpureo TM re & quafi cineraceo. confpicui, interdum etiam nivei C/z/ro. ] In Alpibus Sariacis & Carinthiacis invenimus ant hanc, aut fequentem plantam. Campanula illa, quam in fylvis montofis propé Lindaviam urbem, & alibi in Alpibus Stiriacis & Carinthiacis invenimus, fo/iz habuit qualia modó defcripfimus; Caules. fefquipalmares & longiores tenues, paucis foliis veftitos, 1mis latioribus, reliquis fenfim anguftioribus, ad margines dentatis, ex- ceptis iis quz 1n fummis caulibus funt. — Flores versus fummos caules ex alis foliorum exeunt longis pediculis, ccerulet, & Campanule minoris rotundifoliz fimiles. op nii In uno autem caule tres, quatuor, & non raró quinque flores funt; totidémque períxpe ex eadem radice caules exeunt. 14. Campauula Alpina minima folio ferrato oblongo. Plantula eft femipalmaris, foliis anguftis, oblongis etiam iis quz ad radicem fint, circa margines ferratis, in cauliculis crebris. — In fummis caulibus duo tréíve feres, prcedentium fimiles, pro plan- tulz proportione ampli caerulei. Clufius in hift. pro Campanula minore Alpina iconem habet Lobeli& Dod. Et revera defcriptio ejus non convenit huic plantz fed potiüs precedent: ut dubitem adhuc quam plantam intelligat Clufius Campanule minoris Alpina titulo, & putem... Bauhinum re&é fecille quód non Íeparet eam à pracedente. Carmpanala sninor votundiflia flore im fummis cauliculis C. B. i. e. minor alba c purpurea Ger. minima fyloeftris Park. í 1 & quomodo differat à Camp. minore rotundifolia vulgari, examinent alii : mihi certe eadem videtur. * 15. Campamula rotundifolia minima C. B. prod. Park. C. B. prod. " Plantula eft trium unciarum, ex cujus radicula alba, capillari, oblonga exur unus, plerunque terni aut quaterni,) tenuiffimi, fübrubentes, & ad radicem fubhir(uti, majori ex parte nudi, finguli unicum flofculum fübcaeruleum, deorfum nutantem, calathi formá füftinentes. Pu habet ad radicem potiflimüm, exigua, fubrotunda, ferrata, rigidiufcula, quandoque ru- In Rhetorum Alpibus inter faxa, florentem adhuc Septembri invenit C. Bauhinus. gunt cauliculi (fepe * 16. Campanula linifolia cerulea, «vel Rapunculus ca. mpanulatus linifolius VB. . Alpina linifo- lia cerulea C. B. linifolia carulea Park. diode gi qe o uci C. B, Ex radice tenui alba, cauliculi quaterni, quini, plures paucioréfve í [ i H : , palmares & fefquipalmares, gra- ciles, daro fimplices emergunt ; foliis oblongis, anguftiffimis auia ordineíepti. Flores in fum- mitate coerulei. Rupes & fumma juga montis JFzfferfall Julio menfe florens exornat. Monet C. Bauhinus hanc cum vulgari Campanula minore minimé confundendam. Diligentiüs conferant quibus montem illum adire conugerit, & plantam ipfàm in ftatu videre. A. 17. Lib XV. «De Herbis flore monopetalo uniformi. — 741 4 A. 17. Campanula Cymbalariz foliis Ger. emac. Park. Cymbalaria füliisyeuel fulio bederaceo C. B, Camp. folio bederaceo, [pecies Cantabricae ZAnguilare jJ. B. Tenella eft plantula, radice exigua, capillacea & albicante: evlieulis tenuibus, palmaribus & fe. quipalmaribus; per quos fW/a tenera, hilari virore perfufa, Hfederz vel Cymbalariz, angulo- Ía angulis acuminatis, longis. pediculis donata. Flefculus pediculo fili inffar tenui, longiufculo, uni unicus, infidet gracilis, oblongus, per fummas oras laciniatus, coeruleus , cateroqui. pallidus: [aliquando fummo cauliculo, aliquando ex ejufdem lateribus prodeunte.] In aggeribus udisad aquarum margines in Occidentalibus Angliz copiose provenit: invenimus & Locw: in Septentrionalibus prope Sheffeldiam. ; * 18. Campanula votundifilia Catanaa longitis adicata Bocconi. Bocc. Radix hujus alté in terram depacta eft: Caw/es multi funt, pedales, duri, rigidi: Folia Cymbalariz rotunda, leviter finuata, ab imo ufque ad faftigium fermé zqualia. Flos aliarum. Campanularum formá ceeruleus ; item & femen, lucidum, ruffum. E rimis faxorum erumpentem prope Catanam inveni. Differtab ea que Cymbalariz foliis dici- p cus; tur, radice, fed precipue foliis fuperioribus minimé anguftis. * 19. Campanula ferpylifolia C.B. Park. Campanula Serpyllifolia J. Bauhini. C. B. prod. "Tota adis floribus exceptis Serpyllum refert, nam radice eft tenui, obliqua, tenuiffimis fibris ca- illata, & hincindé repente: cawlieulis plurimis rubentibus, in terram reflexis, cui novis fibellis ad- Dos qui in ramulos plures tenuiores dividuntur; quos foliola Serpylli vel potius Nummulariz qux flore eft purpurafcente, formá fübrotundá, duo femper oppofita, qnadam majora, quedam Serpyllo minora, crenata, fübtus pallidé virentia, pediculis breviffumis & leviffimé pubeícentibus, ambiunt. , Caulicali aliquando in pediculos nudos flores füftinentes definunt : aliquando ex cauliculorum lateri- bus pediculi triunciales, in fummo nudi, floribus ornati exurgunt. — Flores bini vel terni, Campanu- la formá, ex coeruleo rübentes, deorfum nutantes, finguli fingulis pedicellis donantur. In MU cum floribus legit defcriptionis autor C. Bauhinus: in Rhxtia florentem ftate invenit Locus. J. Bauhinus. * ao. Campana. Alpina latifolia flore pullo C. B. Park. C. B. prod. Conlicah eft tenuiffimo, palmominore, qui ad partem ufque mediam fz/iis uncialibus fübrotundis, alternatim difpofitis, leviter crenatis, pallidéque virentibus cingitur: at pars füperior nuda eft, cui feré femper unicus ffos, mediz magnitudinis, pulli coloris infidet. In Alpibus Auftriacis, ut Sneeberg&aliisoritur. Forté hec non differt fpecie à Campanula vo- p crus, tundifolia minima ejofdem C. B. nam vix animum induco ut credam dari tot Campanulz rotundifo- liz minoris diftinctas fpecies. 21. Campanuila parva voundifolia, flore caeruleo, pentagono, grandi. Filia huic Campanulz rotundifolize minoris, in locis nonnullis hirfuta, alis glabra. — Cau/icu/ non affürgunt in altitudinem prout in illa. — F/vs pro parvitate plantz grandis & infignis. Invenimus primo in clivis maritimis prope Scaleam & portum S. Nicolai in Calabria; poftea etiam r ,,,. alibi in Regno Neapolitano. 22. Rapunculi genus folio [errato rotundiore J. B. y 5. | | Complures ftatim à radice tollit caules, cubito altiores, nonnihil angulofos, fübhirfatos, fimplices, uibus ab imo ad. fummum adnafcuntur alternatim folie, nonnihil hirfüta, uncialia & fefcunciahia, festes circiter lata, pauca unciam attingunt, in acutum mucronem definentia, per ambitum íerrata, obliquis venis à medio nervo in margines exporrectis. Summus fcapus ffores ex intervallis profert Rapunculi vulgaris floribus fimiles, calculo exiguo, pinnato, perfimili, ex pediculis unciali- bus & fefcuncialibus tenuibus. RaZix alba, Rapunculi vulgaris craffitudine, multifida, longiuícula. Floris color cceruleus; piftillus longus extra florem prominet. In monte Jura collegimus. Folia hujus plantz qux in caule funt, nullis pediculis intervenientibus eidem adnafcuntur, latitudi- neunciam unam zquant, inferiora etiam füperant. Flores campaniformes funt, pulchré coerulei, non autem exeunt fingulares é foliorum finubus, prout eos reprelentat figura J. Bauhini, fed tres, quatuórve fimul in eodem communi pediculo. Locus. * 23. R«- EC Locus. ILocus. Varietar, Hisron:àa PrawTARUM. * 33. Rapunculus mbellatus latifolius C. B. Rapun. umbell. 2, Cam. hort, Rapuneculi [jlvv. umlel- lati prima fpecies Park. Hujus folia femunciali funt latitudine, mucronata, in margine pilofa: Cawlez erigit dodranta- lem, pilis fcatentem ; in. cujus fummo faftigio proveniunt plurimi ffofzu/;, in unum caput coacer- vati, ccerulei, integri in fundo, nolz inftar, finguli quinquefariààm in margine partiti ; quorum fin-- £ulis deciduis füccedunt capfulz tribus loculamentis diftin&z , atque in. fingulis loculamentis. plu- rima continentur femzzz, fübruffa, fplendentia. ! * 24. Rapunculus umbellatus anguftifolius C.B. Rap. umbell. Y. Cam. hort. depi&us. Rap. fjlv. umbellati 2. (Decies Park. : . . . . » " Folia habet quàm pracedentis multó minora & anguftiora paucioráque: flores minores, cceruleos, non tam patentes, plures fimul in unum capitulum congeftos, cum Ítylo in medio fingulorum, qui in margine quinquefariam aliorum. more dividuntur: femizz in thecis tricapíülaribus pellucida iudem producuntur. ; e IE Duas hafce fpecies J. Bauhinus uno capite comprehendit, quod ità infcribit, Trachelii minoris due. fpecies, [roe Rapunculus [ylrueftris major minor Thalio. Utraque lacteo eft ficco ficut relique. Rapunculorum fpecies : major ex una radice numerofif- fimos profert. coliculos tenues, teretes, fcabros, hifpidos, fefquipedales, fo/zs plurimis, oblongiufculis, angufts, fimbriatis, ac. hifpidis praeditos, in smbella parva fleres coeruleos. continentes : femine ful- vente, exiguo. Hzc rariüs obviam fit. , Minor fpecies locis aridioribus ac Soli expofitis frequenseft, maxime veró arenofis, foliis & cau- libus brevioribus, ut & umbellá fuá coeruleá. $. 3. Campanula vafculo oblongo in filiquam produtto, Speculum Veueris dicla. Speculum Veneris ditum puto à femine fplendente, lucido, & fpeculi inffar polito. I. Speculum Veneris Ger. Sp. Ven. majus. Park. Onobrycbis arvenfis «vel Campanula ar-venfis eratia C.B. Avicularia Syloii quibu[dam J. B. €&'ye greater 3Denug 3 ooking-glafs, E radice parvá, albá, lignosá, fingulari, fibris tamen majufculis fürculosà plures interdum caes fundit, infirmos, dodrantales & longiores, ab imo ftatim ramofos, fois veftitos mollibus oblongis nonnihil ferratis, per extremum rotundis, crifpis; € quorum finubus flores exeunt pulchri, purpuro- violacei, monopetali quidem, in quinque tamen fegmenta totidem folia zmuxtantia expanfi, qui occidente Sole in figuram pentagonam, fagittz parti alatz fimilem coeunt, unde & nonnullis viola pentagona dicitur. . Florisumbilicus albus: /fj/us tricufpis & medio flore exit; //zima quinque al- bida 1n ejus tubo occultantur. Floris bafi pro ca/ice quinq, folia angufta, viridantia circumponuntur, qux fummum poftmodum coronant faftigium clavz quadratz uncialis, fezgimibus parvis, rotundis compreífis, per maturitatem lucidis & fplendentibus colore leucophzis replet. — Tota planta lacte- um fuccum vulnerata fundit. Inter fegetes in exteris regionibus frequens occurrit. : Datur hujus varietas per omnia major, foliis longioribus latioribüfa, cetera perquam fimilis, quz Campanula f. Viola pentagonia folio oblongo latior. Morjf. praluz. 2. Speculum Veneris flore ampliffimo, Tbracicum. Plantula eft palmaris, radice fimplicialba; caw/e tenui, infirmo, ramulis crebris fruticofo ; foliis digitum longis, anguftis, longitudine latitudinis triplá, pediculis nullis, 1mmediate adnatis ; inferio- ribus latioribus, ad Gratiole aut Hyflopi folia accedentibus fuperioribus anguftioribus & acutis. Flores in fummis caulibus & ramulis duplo majores quàm Speculum Ven. vulgaris, purpurei, quàm illius pal- lidiores, fundo feu umbilicoalbo, minüs tamen quàm in illo; umbilicum album circulus latus cce- ruleus ambit, orz extreme purpurafcunt. Flores magis concavi funt & campaniformes quàm Sp. V. vulgaris, in quing, quidem fegmenta minis tamen profunde divi. Quinq, ftamina imum flo- rem occupant, cum ftylo in medio longiufculo trifido. Florem circumftant pro calice quinq, foliola anguíta, oblonga, acuta, ad margines nonnunquam fetulis obfita. Flores antequam aperiuntur pari cum reliquis congeneribus modo 1n quinq, rugas fagittz alas referentes complicantur, ////24;; quadra- tis oblongisinfidentes. Ad bain filique bina plerung, fibi mutuo oppofita folia; & ex alis foli- orum bini exeunt ramuli. Semina rotunda, in hoc genere majuícula, fplendentia, colore leu- cophzo. Hujus plante femen in Thracia colle&um à D. Covill! Cantabrigienfi nobis communicavit D. Dez: , Pharmacopola Cantabrigienlis, rei herbarix peritiffimus, vetus amicus nofter. 3. Speculum Lib. XV. e Herba flore monopetalo uniformi. mur 743 4. Speculum Veneris perfoliatum, [eu Viola pentagonia perfoliata. 3Bertoliate 23Denus 3Loohing- plats. Caule fimplici lanuginofo & angulofo altiüs affürgit quàm relique hujus genes, excepto parvo noftrate, altitudine dodrantali. Folia in caulibus crebra, latitudine pollicart, fubrotunda, circa margines dentata, pediculis nullis immediaté cauli adhzreícunt, eámq, feré ample&untur, üt ab co perforari videantur; fitu alterno. — Ex alis fingulorum. foliorum oriuntur f/eres tres plerunq,, rarius quatuor, nullis pediculis, non adeó expaníi ut in vulgari majore, Íegmentis etiam rotundioribus; & colore dilutiore. Calicis fegmenta quing, latiora funt quàm in vulgari. Caulis interdum ra- mos emittit. . A. 4. Speculum Veneris mins: Ger. emac. Park. — Be Teaff 2Denus Xoohing-glafs. Sfobu[on. E radice tenui, lignofa cauliculum exferit re&um; in fterilioribus duas tréfve uncias altum, id lz- tiori folo pedalem plerung,, ftriatum feu angulofum, concavum, folis parvis, longiufculis, circa margines finuatis fcu crifpis veftitum ; € quorum finubus versis fummum caulem, & interdum etiam inferüs, exeunt ramuli Jue parvas alatas feu criftatas füftinentes, fafbgus fuis flofcules parvos purpurafcentes, minis pulchros aut fpeciofos, quinq, foliolis virentibus pro calice cinctos, geftan- tes. Floribus delapfis ////gu4 in longitudine & craflitie augentur, & peramplz evadunt, femen con- tinentes minutum favefcens, foliola illa viridia flores obvallantia etiamnum reunentes. Planta eft annua. Extraneis fcriptoribus nulla hujus mentio, quod fciam quamvis ipfe in tranfmarinis regionibusnon minüs quàm in Ánglia inter fegetes obíervaverim. $. Erimos Fab. Columue minor J.B. Rapunculus minor. foliis incifis C. B. Erini five Rapusculi mini- mum genus Col, Col. Radicem habet pàrvam admodum, fibris divifam, teneram, atque Rapunculo vulg; fimilem fa- pore, la&efcentémque. FWia emitut parva admodum, digiti longitudine, parum hirfuta, oblonga, latoráque in fummo, & per extremum ferrata raris diviluris; nam qua proximiora funt radici octo dentes in circuitu E videntur, fuperiora veró pauciores atque foribus herentia binos. Caulem emittit, ab radice ex fingulis foliolis alis divifum, ita ut fruticofa videatur, angulofum, hir- fütum, tenuem, — Flofzulos edit Aprili menfe &: Maio, inter folia ex calyce parüm hirfuto, in quin- que folia definente exeuntes, oblongos, cavos, fimiles 'Eracheliorum floribus, purpureos, intus api- cem vel thyrfülum luteum, in fümmo triplici divifurá intortum, ut in. congeneribus coptinentes. Semen perficit Junio & Julio minutum admodum, fufcum. "Tota planta la&teo fucco dulci turget uti Rapuntium. ! ' In muris & ficcioribus Meffanx & Monfpelii obfervavimus. | Cán primüm eam vidimus ad Spe- Locz:- culum Veneris retulimus. J. Bauhinus hanc plantam iterum deícribit füb titulo Alfines oblongo folio ferrato flore coeruleo. Caules ei palmares & feíquipalmares hirfutos afcribit; flores parvos, cceruleos. Nos plantam hanc cim primó Meffanz vidimus fic breviter defcripfimus, Radix &i alba, fimplex, paucis fibris capillata: Cawliculi plures: Folia alternatim pofita, verüm ubi ramuli prodeunt bina ex adverfo, profundiüs dentata, & foliis Alfines Chamzdryoidis non longé diffimilia: Fleres parvi, dilute ccerulez, & fimplici tubo 1n quinque apices feu folia expanfi. Calyx pariter quinque foliolis herbaceis conftat, inque ipfius ima parte infra florem continetur femen, ut 1n Rofa fit; inque Viola pentagonia. 6.4. Rapunculi corniculatz. 1, Rapunculus [picatus C. B. fpicatus alopecuroides Park. fficatus five comous, albus. & cernleus ]. B. Rapuntium majus Ger. zu tum magnitudine tum fapore Rapuhculo vulgari fimilis f/ja emittit Viole Martiz, longis appenía pediculis nonnunquam nigrá maculi notata, quanquam videas & ftricta, oblongáque; in caule bicubitali, inani, angulofo, lac manante : in cujus faftigio fpicatus pulcher fles coeruleus, aut purpuro-violaceus, ex multis corniculis circa. bafin in fegmenta arcuata fiflis compa&us, quibus fuc- cedunt capitula parva, fübrotunda aut nonnihil angulofà, Rapunculi vulgaris fimilia fed. minora, ue caulis faftigium ar&té fimul compofita, in. quibus fee» minutum, fübruffum, lucidum, co- iofum. s In tranfinarinis invenitur fzpius in fylvofis. Nos primó in dumetis propé. Spadami urbeculam r ,;;,, Acidulis celebrem, poftea in montofis circa Genevam & alibi. In Anglia, quod fciam, rion repe- ritur, quicquid dicat Lobelus. Elores colore albo & cinereo variant. Á. 2. Ra- 74 Locus, Locus. Hisrong:A PuaNTARUM. A. x. Rapunculus. cormiculatus montanis Ger. flore globofo. purpureo. J. D. folio oblongo, [picd. er- biculari C. B. Alopecuroides erbiculatus Park. Rapuntium. montanum varius cormiculatum Col. Domeb 3iampions, toit a vounb fpilie 02 can ot ffotucrg, Col. Rotundum globofüm caput atque. purpuro-ceeruleum. conficiunt curvi atque in feipfos nutantes florum corniculi füpra bafin quinque. viridantium foliorum in fümmo caule fitam, in orbem con- cinnati. Hi ex eelycibus primüm orbiculare initium obfoleto colore ducunt, Orobi magnitudine craffeícentes, deinde in fupinum atque curvum fatis corniculum definentes, atque inter feipfos, cen- trum petentes & annuentes, implicati. Paulatim veró fe perficientia cornicula levia illa ac fim- plicia aliud tenuius, dimidio brevius, & in. fummo trifidum. [ftylus illud eft] exferere incipiunt, de- 1nde circa tabercülum imum incipiunt fe finuosé & undatim in quinque partes per longum findere, ac pofteritis in tenues limbos fe. dividentes atque dilatantes, formámque | noftratis coli cui linum aptatur ad nendum imitantes, ita ab interno corniculo [íeu ftylo] feparantur circa imum, & ven- ciofam formant effigiem, inter quos prorumpunt lutea ftaminula quing, Perficiente fe flore corni- culorum [ftylorum] apices trifidi etiam grandiores effecti torquentur, atque laciniz illz in totum ab interno corniculo [itylo] feparantur, atque ita erect permanent, donec tandem feminum utri- culi quibus infident turgefcere 1ncipiant & tuncinverfe recedunt deorfum. fpectantes [feu reflexz] Tunc fimiles Rapuntiis vulgatis.calyces, quinque apicibus ornati, foraminum notas oftendere inci- piunt, qui poftea perfecti non fecus ac congeneres perforantur, feézque copiofum, fulvum, pa- rüm latius quàm "fracheli angufüf. montani decidit. Augufto floret. Raice nititur perenni, candidi, craffiufculá, re&á Rapuntü inftar, minore quidem, atque per terram brachiata admo- dum, ut plures ex uno radicis cefpite plante perficiantur. Fo/is ima levia, Rapuntii vulgati emula, rotundiora, ad formam Violz Martiz vel Campanule pyramidalis accedentia, majoris digiti un- uis latitudine, per ambitum obtusé dentata. Caw/ pedali ftriato. imá parte feptem circiter folia displo longiora adhzrent alternatim, vulgari Rapunculo fimiliora, per ambitum acutioribus denti- bus divifa, & per medium caulem ad fummum duo aut tria angufliora, acutiora, longis intervallis difpofita; ut nudum caulem relinquant. "Tota planta dulci la&e turget, guftu fuavi. In montibus Suífexie & Southamptonie 72e Dens dictis copios? provenit. Non poflum fatis laudare diligentiam & induftriam Nob. Fabii Columnz, qui tam curiose & exe a&é obfervavit &: defcripfit hujus plantulz flores, eofámque partes & progreffüs, ut fummo jure oculatiffimus cüm fit, Lyncei titulum & dignitatem, imó principem inter Lynceos füos locum fibi vendicet. Cujus defcriptionem quamvis fàtis longam tranfcriberé non piguit, quoniam reliquis hujus ge- feris cormiculatis Rapunculis, mutatis mutandis, eam convenire puto, ut pro fiota generica infer- vire poffit. A. 03. Rapunculus Scabio[ze capitulo cruleo Park. C. B. Scabio[a elobularzs, quam ovinam vocant J.B. Scabiofa minima bir[uta Ger. emac. Yiampion toit Scabious-lite fcang. Radix ei fimplex, alba, lignofà, fibras breves tenues € lateribus emittens, in plura capita interdum divifa, | Caules exinde oriuntur plures pedales aut cubirales, tenues; hirfuti interdum. fimplices, alis ramofi, foliis veftiti crebris, anguftis, digitum longis, mollibus, hirfütis, non incifis, verüm ad mar- gines nonnihil finuatis aut crifpis, abfque pediculis immediaté adnaus nullo ordine pofitis. Caules & ramuli in przlongos pediculos, glabros, ftriatos terminantur, qui flores füftinent Scabiofze zemu- los, calicibus € plurimis. foliolis latis in acutum mucronem definentibus compofitis obvallatos. Flores hi meritó compofiti feu aggregati, five mavis totales dicendi funt, conftant enim flofculis numero- fifimis, densé ftipatis, coeruleis, monopetalis quidem, verüm in quinque fegmenta longa expanfis, quorum Rakplue pedicello fuo privato 1nfidet, & vafculo feminali, feminibus parvis lucidis re- pleto, pravius eft. "Tota planta lactefcit, unde Rapunculis potis quàm. Scabiofis accenfetar. In arenofis & fterilioribus requietis agris & pafcuis. — /Eftate floret. Accuratiffimam: omnium hujus plantz partium defcriptionem vide apud F. Columnam, füb titulo Rapuntii alterius leptophylli capitati. * 4. Rapunculus Alpinus corniculatus C.B. Ger.emac. Tracbelium petreum minus globofum Park. Rapunculo comofo. fpicato aliquatenus ajfms ex Baldo J.B. C. B. ?rod. , Radice d tuberofa, inaquali, quafi ex. pluribus grumis compa&à, albi, digiti craffidie, [ali- quandolignofà, pallida, rugofa & fefquipalmari Po] ex qua Cauliculus, (modó unus, modó plu- res) tenuis ac ftriatus, unciarum quatuor exurgit. 6s quz ad radicem aliquando ex rotundi- tate oblonga, Bellidis coerulez forma ;; communiter fübrotunda, crenata, Allarie formá, fed minora, fatnraté virentia, ténuia, pediculs uncias quinque vel fex longis przdita, ex radice unà cum cauliculis exargunt :-quz veró cauliculis & quidem. pediculs brevioribus adhzrent, longiora fünt & anguftoria, profundiüs fed rarius incifa, quorum quina vel fena Umbellz fubjiciuntur ftellz in modum ; quz cauliculi fummo infidet, & ex fferibus viginti, etiam pluribus, ar&té junctis & ex cceruleo purpurafcentibus conftat, qui ex calieibus pediculis latis brevibus & ftriatis donatis prode- unt. Ex fingulo calice f/es unus, ad exortum tumidus, oblongus, fensímque anguftatus, & 1n ex- tremitate crenatus, formam Cucurbita vitrez referens, in. medio corporis tumore pue quim, obtinens, lib XV. De Herbi fore mompeta waformi.————— 745 obtinens, quz neq, ad collum perveniunt, nec totum corpus ad calicem ufi difcindunt, in cujus medio multa filamenta nutriuntur, quorum unicam illius longitudinis eft, ut aliquantulum crat- fum collum multum egrediatur, & quod rüaturitate bifurcatum fit. Semez non fuit obfer- vatum. : m ou ; In Baldi montis jugis inter przcipitia propendet. Locus. * $. Rapunculus Alpinus parvus comofus J. B. 3. B. FEM eo , Radice íquamis veluti compaétili, ex. veteribus foliis refiduis, ut in Nardo Celtica pen? videre eft, craffiuícula, fenfim attennatá praeditus eft; fz/a fundente numerofa, unciam unam aut alte- rami loriga culmum lata, ad Nardura Celticam accedentia, longis nixa pediculis: inter quz Caul;- culus fürgit dum unciarum, non fine foliis, qus anguftiora : cujus cacumini flores infident. Ra- punculi comofi, qui coerulei; quantüni ex ficca. planta. J. B. colligere licuit, ftylis longis, recurvis prominentibus. : h Videtur nonnulla fimilia habere cum Rapunculo mont Baldi. In Striz montibus collegit Agerius. n qv Rm ssibellatum Col. 4m. Telephium purpureum. majus C. B2 Tel. floribus purpureis Park: 1 Col. P Ea Huic 7adix fibrofa, candicans, perennis, craffiufcula, la&efcens: folia Octi, pér ambitum fer- rata magnis dentibus, vulgari Trachelio proximis, ficut etian pofitu & ramis, verüm levibus, niti- dis; caule multis alis divifo, in quibus minora & anguftiora. folia alternata, & in fummo umbellae magnz modo fant denfi forum corymbi, dehifcentes in oblongos & tenues admodum rubulos, quo- rüm extrema pars in quinque lacinias ftelle. modo divifa, purpuro-ceeruleo colore. m; t, medium habentes oblongum ffaen, tubulo pari, Valerianz five Nardo montano non diffimiles, minores & parum etiam odori, fru&ibus etiam infidentes, qui quamvis rotundi trigoni funt. Junio menfe in- cipientes, deinde per alas alii emicantes fingulis menfibus, etiam Octobri: at prioris. & fümmz umbellz fezez Augufto perficit,quod ex foraminibus ima parte conceptaculi, tunc ut in congeneribus effluit, minutum arenz inftar, obícuré flavicans. "Tota planta lacte turget concrefcente, fapore dulci ut congenerum. Hac planta (fi modó rede à Columna defcribatur) omnes habet Rapünculi notas, ac proinde TTelephium non red ab Herbariis denominatur. Verüm vix poffum mihi perfüadere cadem effe iue p quam füb titulo "Telephii floribus purpureis depingunt & defcribunt Clufius, Lobe- us, aliíque. Trachelium urabelliferum ceruleum Ponz Ital. Park. Cervicaria Valerianoides cerulea C. B. : Nobis utriufque defcriptiones exactiüs inter fe conferentibus eadem omnino planta videtur cum rzcedente à F. Columna defcripta: note omnes conveniunt, nifi quód Pona radicem fatis tubero- ns füx plante adfcribit, & faporem acrem nonnihil adftringentem, qux non invenio in defcri- ptione Columniana. Proinde fi planta à Columna defcripta eadem fit Telephio floribus purpureis herbariorum; & hanc quoque eandem effe oportet. * 4, Rapunculus Sonchi facie umbellatus J.B. umbellatus Soncbi folio C. B. Cluf. Cisf. Caulis in pedalem excrevit altitudinem, vel etiam breviorem: plura quàm primüm: [Rapunculus corniculatusmontanus] habebat fo/;a, breviore pediculo eóque plano fubnixa, fuperné viridia, in- ferné exalbida, inftar foliorum. Sonchi, quibus formá valdé refpondebant, erant enim ut illa in ambitu dentata, fed minora. Summo cauli innitebatur veluti umbella longifculorum caliculo- rum, ftriatorum, in quinque angulos definentium, in quibus fos coloris mihi nom comperti. Vidit Íc. plantam duntaxat mutilam fine radice & floribus. Confiderandum inquit]. B. quantum hoc differat à Rapunculo montis Baldi ante dicto. * 8, Rapunculus umbellatus folio gramineo C. B. minimus folio temi gramineo J. B. Rapuntium alie, Tr / rum angu[tifolium Alpinum Col. (29:3 j Omnium Rapunculorum minimum in montibus Rheücis invenimus, (inquit J. Bauhinus) cui Radix craffiufcula [longa, craffa, perennis, multos habens 1n fümmo cefpites, annoíos, ex quibus nova femper germina protruduntur. CoL] Coliculus tenuis, duüm unciarum [unico latiufculo inter- ceptus folio Co..] comofüm gerit fferem cceruleum, Rapunculifpicati. Fols caulem comitantur, — ' 5. pané longiora, filiinftar tenuia, numerofa. Florentem obfervavit J. Bauhinus menfe Junio. Stf (5g. Fa- 746 Locus. Hrsronr:A PrANTARUM. $. 5$. Rapuuncli flore galeato. I. Trachelium Americanum rubrum Ferrar. Trach. Amer. flore. vuberrizo, five Planta Cardinalis Park. parad. Flos Cardinali Barberini Col. Annot. in Hifl. Mexican. Col. Ex radice perenni, vegetà, fibrosá, candida, lateribus repente, cefpite facilé fe propagante, tenera, la&efcente, dulci cum pauca caliditate, plures caules five foboles juxta radicis vetuftatem & uberta- tem promit Aprili menfe [Roma] fed primo vere fo/ja in terra ftrata erumpunt, vulgari Rapun- to non diffimilia, nifi quia minora & anguftiora, ferrata, levia, obfcuré virentia, & in orbem juxta radicis caput expanía, quz deinde 1n lvi, rotundo fed angulofo, concavo, candicante cawle (tripedalem obíervavimus & aliquando mulus alis divifum) qui.craffior & vegetior eft Rapunculo vulgari, minimi digiti craffitudine, majora & latiora fiunt, illi alternatim hxrentia, & cochleatim quino feré ordine circundantia, fempérque majora, ut in medio caule femipedalis fiant longitudi- nis, & duarum unciarum latitudinis, parüni incurva, per ambitum dentata, illa. difrupta la&e manantia, ficuti. S tota planta, verüm non ita copiofout in congeneribus, fed exiguo. —. A medio caule folia decrefcere incipiunt ad fummum ufque, in quo flores coacervatim in fpicam craffam, longam, dodrantalem, & 1n fummo duplici velut umbella coronatam coactos, Junii initio obíerva- vimus ; illííque fe perficientibus fpica producitur, & flores rariore ordine inter foliorum alas dense exferuntur, brevi petiolo herentes, & ex calyce quinquefoliato Rapuntii modo, tubulo oblongo fefcunciali, 1n fummo coloris faturé coccinet, hilaris admodum, paulatim dehifcentes, circa finem Junii in quinque foliola dividuntur, novo quidem ritu in hoc genere, ut tria foliola dependzant effigie barbularum, bina alia fuperiora & anguftiora, veluti ala oblique, tubulum medium exiguum ex illorum centro five medio emicantem amplexentur, colore etiam coccineo, in cujus fummo caput ' ceeruleum fy*)violaceum, avicule cujufdam roftrum. incurvum amulans proferetur. — Ab aliorum congenerum Horibus hi variant, ut non Campanulas, fed galericulatos potius flores imitari videan- tur, non parum ad Gladioli flores accedentes, quanquam naturá fint tubulofi, atin fümma diffe- éuone Heteeh Hujus floris medius tubulus, ex quo caput exeritur violaceum, füpernam ex- terni majoris floris tabuli partem difrumpit, reli&o canali, ficut & medius internus f/j/us fructui in- fidens. In floris externa. parte ima füpra fructum, fi tubulus eximatur, melleus liquor non paucus reperitur. Flores diu durant in ftatu aperti antequam. marceícant, quod non paucam iis gratiam conciliat. Fraéz 1n calycibus extuberantiores obíervantur profecti, Viole Marianz vafculis fem. períimiles, femina flavicantia minuta ut 1n congeneribus continentes : Julio & Augufto menfe per- hiciuntur, & abimo planta denuo regegminat. Sapor dulcis in tota planta cum quadam caliditate, obfervatur. Hzc omnia de planta Romz culta intelligenda fnt; in frigidioribus regionibus femen raró ad maturitatem producit. * 4. Rapunculus galeatus. Virginianus, flore «iolaceo minore. Mori, Flos Cardinalis: curuleus Dodart. Morif. : Hujus folia funt prioris multó latiora, magífi viridia, & paululum ferrata: ex quorum alis für- fum versüs exeunt flores ex calycibus quinque-foliatis, hirfntis, integri in fundo, profundiüs in mar- gine divifi, purpuro-ccerulei feu violacei: quibus fingulis fübveniunt capfülz, tribus loculamentis di- ftin&z, atq, in fingulis confpicitur foramen ex quo decidit fezez minutum, lucidum, Radix alba, multifida. "Pota planta la&e fcatet, ficut relique omnes hujus generis. * $4. Rapuntium ureus Solouienfe Boccom s Draba flore ceruleo galeato C. B. Boccon. Radix huic minimi quafi digiti craffitudine, albicans, ex pluribus in apicem congeftis feu con- currentibus Afclepiadis modo, non finefibris. Caulis pedalis & bipedalis, atque in udis etiam ma- Jor. Folia uncias treslonga, unam lata, tenuta, ambitu crenato, pallidé virentia, lata bafi caulem cingentia. Flwes é foliorum finu exeuntes [in fummis caulibus & ramulis plurimi velut in fpicis] purpuro-ccerulei, 1n fundo integri feu fiftulofi, per oras quinquefariam du Cardinalis floris auc Rapuntii coccinei quadantenus zmul, fubíequente /ewwme ruffo, lucido, capíulis triangularibus (Rapunculorum more) inclufo, ex foraminibus quibus capfülz pertunduntur effluente. Tota planta przfervidi guftüs eft, atq, guftata linguam vellicando quafi accendit & urit : quin & é quacunque parte vulnerata lacteus fuccus emanat. In humidis ericetis & fylvis annofis paffim in agro Solonienfi, inque ericetis Regie intra fepta Chambort paflim 1n. humudis viget. *O& Rae Lib XV. De Heri fre monopetalo uniformi. * 4. Rapuntium c/Etbiopicum «violaceo galeato flore, foliis Pinaffri Breynii. , Li Breyn. n Ex ETE lignofa virgular dodrantales profert, interdum etiam amplicres, lignofas, tefiues, non valdé ramofàs, Foliis uncialibus, anguftiffims, rigidis, triquetris, Pinaflri zmulantibus, Chamz- peuces Alpini in modum, circumquaq, dense ftpatas. —F/eres in. virgularum & ramulorum füm- mitatibus, ac aliquando etiam lateribus, pediculis longis innixi haud. multum. à Fleris Cardizalzs di&i differunt, coloris autem violacei, Ajuge non multo majores; labello anté in lacinigs quinque divifo, in fundo veró integro feu fiftulofo, conftantes : € cujus centro cuculli loco /7yls prominet longus, cujus extremitati craflum, oblongum, fübalbidum, anteriàis pilofum capát, Rapuntiorum ali- orum galeatorum ritu infidet. Fra£uz & femen non vidit. Breynius, EI * 5, Rapuntium e/Etbiopicum caeruleo galeato flore, foliis Coronopi Breynii. Breyn. Perelegans & humilis eft planta, plurimis viridibus, hirfütis & teretibus praedita ramulis, per quos Folia nullo certo, fed confuío ordine pofita cernuntur, pollicaria, angufta, hirfüta, in lacinias ali- quot laterales, inftar Coronopi, wel potis Leucanthemi Alpini C/»f. divifa. Ramuli in pediculós abeunt graciles, nudos, leves, uncias quatuor vel quing, longos: quorum apices fepiffime rurfus in duos pedicellos unciales dividuntur, 1n quibus fingulis fios altero tanto, imo & triplo major, Cy- ani five Lazuli coclefte decus emulans, & longi m» medio maculá alba notatus ; qui anteritis ta fifluras brevioreslatioréfa, divifus, & ex calyculo quinquefoliato, hirfuto, originem füam primz i modum fpecie petit. |j Hoc cum antecedente primüm in Europam, anno 1663. Domino à Beverningk ex promontorio Bonx Spei ficcum tranfmiffüm. * 6. Rapuntium e"Etbiopicum ceruleo galeato flores foliolis dentatss Breynii, Breyn. Aes & humi diffuüfos habet hoc genus cauliculos, frequentes, fefquipedales, interdum amplio- res, Folu parvis, cra(fiufculis, per circumferentiam crenatis, alternatim pofitis, & verfus unam artem frequenter fe torquentibus, amiétos. Fleres in extremis ramulis juxta longitudinem inter folia aduer quadantenus exeunt, figura & magnitudine primi generis, coloris autem diluté ccerulei. * 7. Rapuntio affinis Lini facie Capitss Bonz Spei Breynii. Breyn. Ín loci herbofis Promontorit bonz fpei naícitur hec prorfus nova & venufta planta, Lini fyl- veftris magnitudine & facie, fed magis lignofa, numeroftoribüíg, ramulis, quos F»/iz bina e re- gione ambiunt, latá viriditate picta, & Lini effigie. Fleres caulium & ramulorum cymis, ex albo fuaviter rubentes, feu humani vultis formofam temperiem. bellé reprfentantes, innafcuntur, co- dem ordine & figurá, quá Lini fylveftris, ex quinis itidem foliolis conflat. Aft oblongus, fubro- tundáfque qui flori fübeft fr&Zus plantam hanc Rapuntio alteri leptophyllo capitato Col. magis af- finem declarat ; quamvis calyculus ipfi fubfideat parvus contra morem Rapunai. Car. VI. De Stramouzo. eoo notz generice funt Flosex oblongo tubo calathoides ; conceptáculum feminis grande, in quatuor loculamenta divifum, 1n pleriíque fpeciebus fpinofüm, facultas virofa. ! t. Solanum multis dicium. [en Pomum fpimo[um J.B. Stramonium. peregrinum Ger. minus, five 3Nux Metel flore albo Park. Solamum pomo [pimo[o votundo, longo flore C. B. Stramonium fruc rotundo, deorfum [peGlante C afpero Col. SED; Cubito altior eft, raice multifidà, lignefcente. — Fo/;a per caulem longis appenfa pediculis, ampla, E finuata, gravem odorem fpirantia. — F/eres ex longo tubo calathoides, ampli, candidi, margine angu- : lofo, quina in medio ftamina cum longis apicibus occultant; quorum unumquodque fequitur po- mum orbiculatum, Juglandis putamine callofo adhuc involutz magnitudine, bullatum, brevibáíque fpinis afperatum, femine compreflo, cinereo. ^ Parkinfonus caulem fimplicem, non ramofüm huic plantz attribuit, Ex Afia & JEgypto allata funt ejus femina. Sff^ . Fru&us Locus. 749 Hisron:Aa PrANTARUM. Vires. i me ————— Fru&us ipfe ac etiam tota planta foporiferz funt facultati. Nucem Methel effe affirmant Phar- macopes & Phyfici orientales, quia facultatibus iis praeditus fit hujus fructus, quas Nuci Methel Avicenna tribuit, Eoídem autem effe&us habere experientià comprobari teftatur Dalechampius. * ^. Solanum fetidum pomo fpimofo votundo, femine pallido C. B. Datura /Egyptia. Velling. in Alpin. de plant. Egypt. Datura Comtarema Alpin. exot. «e/£gyptiaca flore plemo Ponz Ital Stramenium minus flore. geminato purpurante Park. parad. — fruciu rotundo, folüs per ambitum. Xantbii smodo imcifis Col. Ve[lmg. Ye tussis fundatur radice, qua fübrubro perfufa colore odorantium capitibus gravedino- füm Meconit halitum inlpirat. | Surgit ab ea caulis fingularis, fed amplus, ramííque plurimis porro diremptus. Vidi quaternis quinífque feré cubitis adultum, totum rotundo fchemate, viole obícuri- oris ornatu fplendidé coloratum. —Fo//s longis petiolis 1nfiftentia, virorem. fuum nigredinis aliquá mifturá obícurant, quorum inferiora producta ampliüis magííque dilatata variis utrinque divifüris 1n- zqualiter exafperantur. Florez producit non vulgaris elegantiz fpecimen, unicum odorz fuavita- Os in toti planta compendium. Hunc denticulato calice enixum, ab anguftiore cervice, medióque turgidulo ventre tubult inftar fenfim diducit. Foliis conftat, modó fimplici, duplici modó, imó & triplici, quamvis hoc alterius additamentum videatur. Externá facie purpure decorem induunt, interná la&teo candore largius perfufi flores, omnium hoc proprium eft ut refupinatis labris in la- cinias aliquot dirimantur, quz retortis fenfim oris colle&z velut in caudas attenuantur. Fructum - edit plus mináíve rotundum, fpinofo horrentem cortice, nonnunquam innoxia Ícabritie equabilio- rem, quá femina copiofa flava primum, tandémque pallefcentia complectitur. Hujus fru&tum Profper Alpinus ex communi fententia Nucem Methel, plantam ipfam verum Diofcoridis Stramonium pronunciat. Viri clariífimii ad feminis vim deliram pariter ac ftupefacto- riam refpicientes Solanum maniacum "Theophrafti & Hippomanem Crateve nuncupant; ab 7Egi- ptis vulgó Datura vel Tatura appellatur. Frigoris minüs patiens eft, unde femen raró in hortis noftris perficit. 3. GStramonium majus. album Park. Stramon. fpino[um Ger. Stramonia altera snajor frve Tatura quibu[dam |J. B. Solanum futidum pomo [pino[o oblongo C. B. &Doam-2Upple of 30eru. T. B. Eft ubi humanam proceritatem adaquat, ramis patulis brachiata, caw/e craffo, fübhirfüto. Folia finuata, Pedis Anferini vocati foliorum inftar, fed quadruplo aut quintuplo majora, abominando putore naresferientia. Flores ad ramorum divaricationem feré, niveo candore infignes, ex tubulo pentagono in longum latámque calathum explicantur continnum, per marginem quinos mucrones totidem fiffuris interceptos habentes, odore grato, fed obícurtore, in quibus latent f/zzizz quinque, longa, herbida, apicibus ochris lineá albá variatis, unáque piftillum albidum. Caeterum floris tubu- lum obvolvit laxior folliculus quinquangularis, totidem laciniis, totidémque mucronibus alternis per oram divifüs, Fru&ss fuccedit altero tanto major quàm Juglans fuo callo obducta, oblongus, turbi- natus, pungentibus fpinis uidique fenticofus, qui per maturitatem 1n quatuor partes zquales dehi- foit, diffeprmento membranarum, quibus /eez copiofum adhzret, nigrum, compreflum, medullá albá, fapore ingrato, diftin&tas. Radix fubeft. ex numerofis fibris compacta. Variat floris colore, nimirum vel flavo, vel Hyofcyami floribus accedente. Hinc tria hujus plante genera Acoftz cap. $3. & Coftzo. Columna quoque z£ppotat. in res. Medic. Nove Hifp. has pro di- ftinétis fpeciebus habet. 4. Stramonium. majus purpureum Park. parad. Park. Magnitudine & figurá partium omnium, caulis foliorum, florum, fru&tus cum pracedente conve- nit: colore caulium obícuré purpureo, foliorum viridi faturatiore nonnihil purpurafcente, florum denique dilutiüs purpurafcente ex albo differt. : Hanc plantam in hortulo noftro Cantabrigiz unà cum proximé przcedente aliquot annos colui- mus, nec tamen, quantüm obfervavi, femine fatz unquam fpeciem mutárunt, fed fuum fingule ge- nus femper propagárunt, quo fit ut fpecie diftin&as exiftimem. Habemus infüper Stramonii pumilum genus flore albo ; quod non alia in re quàm ftaturá & par- vitate à Stramonio albo majore differt. Foliorum & florum, necnon fructuum figura, fitus, magni- tüdo par: verüm bipedalem altitudinem rariüs excedit. Caulis infuper ramofus, & eodem quo il- lorum modo divifu. Exf'femine autem deciduo facilé feipfum renovat. $.. Solanum fatidum pomo grandibus aculezs donato Morif. prelud. — Srramonium ferox Boc. Da- tura Cochinen[is fpinofil[ma Zianoni. Bocc, "8 Ad Stramonii majoris altitudinem propé accedit ( minor erat multó in horto noftro) — Rami. conftat laté expanfis quafiqne brachiatis; caw/e craffo, cavo, medullofo & ramofo ; foliis angulofis, finuatis ad Pedis anferini dicti folia accedentibus, majoribus pauló atque craffioribus, é virore pal- leícentibus. Flores ad ramorum pane omnium divifionem candidi abfoluti, coeruleíve, qui in fol- liculo quinquangulari 6 longo tubo in calathum. laxantur continuum, quinis angulis quinífque fif- furis diftinétum ; in hifce floribus funt ftamina quinque cum piftillo.. Florem excipit n Me uglandi fa XVI E BE Herd JR ome amari: Juglandi magnitudine & formá fimilis, craffioribus quàm in Datura putata fpinis horridus & fenti- cofus, unde ferox mihi dicitur, quatuor membranis intus divifüs, é quibus nefcio quid fungofüm re- fle&itur, cui Semen adhaeret copiofüm, renis formá, rugofum feu afperum, medulli albi refertum. Radix (übeft 6 numerofis fibris compofita, annua. Floret xtate & femen perficit versüs finem Au- tuni, Hujus fi pleniffimam & accuratam omnium: partium defcriptionem defideras, Jacobi Zanoni hi: ftoriam [talicé conícriptam adeas. Stramonii femen in pulverem redactum & in potu exhibitum mentem turbat & alienat; infaniam Vire quandam 24 horas durantem inducens, unde à furibus inditur in. cibos eorum quos depredari vo- lunt referente Gareto; Acofta autem 1mpudicas mulieres illum 36. pondere amafiis füis ex vino aut alia quz magisarridet materia przbereait. Mifer qui eum haufit diu velut mente alienatus. rema- net, aut ridens aut ejulans, aut dormiens, plerunque etiam alteri colloquens & refpondens, ut i terdum etiam fana mente effe credas, tametíi mentis non fit compos, neque eum agnofcat cum quo fermones confert, & colloquii habiti plané fit inmemor poftquam adíeredit. Sunt veró non- nulle adeó exercitàtz 1n hoc medicamento exhibendo, ídque fic temperare nórunt, ut ad certás, eá(que quot velint horas, quibus id propinant mentem adimant. | Nonnulli tamen ad provocandas urinasex medicis Gentilibus utuntur. Horum prima cura eft medicamenta vomitum cientia exhi- bere; deinde acres clyfteres injicere, fortéfque ligaturas & fricationes brachiis cruribáfque adhibere, interdum etiam cucurbitulas applicare; quz fi non juvant venam fecare in majore pedis articulo ne- ceffe eft. Gentiles verb Medici & Chriftiani indigenz, cüm à cucurbitulis & venz fectione abhorreant; nihil aliud quàm vomitum provocant, fortélque ligaturas & fricationes adhibent. — Qux fi non füf- ficiant, balnea ex aqua calida prafcribunr ad eliciendum fudorem : porró à vomitu vinum propiriané cui piper & cinnamomum admuícetur. Radicis drachma ex vino pota fomnum: profundum indacit, in quo varia infomnia & mira re- rum facies obverfantur. Semina per noctem in aceto macerata deinde exac&té trita, utiliter illinuntur herpeti miliari & eryfipelatis ferpentibus. | Unguentum ex fucco foliorum cum adipe porcino paratum, ad partem aliquam aut membrum corporis igne vel aqua fervente uftulatum fanandum efficaciffimum effe remedium multorum ex. perientid comprobatum eft. 6. Dature Malabarice Hummatu dide prima fpecies Hort. Malab. Hort. Malab. A Stramonio majori albo füperiüs defcripto parüm differt; nimirum floris origine € foliorum fi- nubus, cüm in Stramonio majore albo flores in angulo divaricationis ramorum feré fitifint; tum fructus per maturitatem colore viridi, & feminum flavo feu fabruffo, cüm 1llius fructus. maturitate flavicent femina prorías nigra fint. Verüm hz differenti non tanti (unt, ut fpecie diftin&tas patem : nam Gin Stram. albo vulg; flores faperiores & foliorum finubus exeunt: & in Huwwmatu forte fructus & femina ante plenam maturitatem defcripta fuere, vel forte etiam colore variant: reliqua certe defcriptio Hummatu egre- gié convenit Stramonio predicto. Herba trita & mixta cum oleo Sirgel;z? membris tumefactisimponitur. Succus foliorum expref- Vireg füs, & mixtus cum Saccharo dicto Lufitanis "ferra de cna confert in morbo facro, parte affecta cum co un&á. Semina ad tria numero fumpta conducunt in febre frigido: eadem trita & mixta cum aqua in qua macerata fuit Oryza membris tumefactis commode imponuntur. Hort. Malab. Quàm periculofüs fit feminum ufüs internus fuperius oftendimus. : * 4. Nila bummatu, Dature Malabarice: fecinda. fpecies Hort. Mal. Hort. Malab. In humanam altitudinem affurgit, raZice fibrofa, abicante, /Pipite purpuro-coéruleo feu purpuro-rus bro & nigricante. Folia quàm przcedentis minora, petiolis interiüs purpuro-rubefcentibus appenía, oblongo-rotundo, cufpidata, uno latere ex inferiore parte petioli producta, margine zquabili, maxi- ma ferme ad medium latitudine tactu lenia & fra&tu tacilia, coftis que obliquo & annulari du&u ex media exeunt, ac venulas etiam tranfverfas emittunt, in advería ftriata; odore quoque gravi: in fo- liis tenerrimis advería pars ex rubro in totum nigricat, interiore viridi. Flores ejufdem formz, fed colore 1n totum ex ceeruleo-purpureo-rubro fufci, qui in calyce magis fuícefcit cüm in gemmis fünt; pars interior campanze albicat. Erutus oblongo-rotundi funt, alii glabri, ali gemmulis hinc indé rigidis, ac valdé nitentibus, & purpureo-rubris obfiti, colore primum viridi, qui 1n purpureo-rubrum facetfit. Calyx. quoque ro- tundus fed minor, & fiactui minüs proxime adftans. Semina ejufdem formz ac coloris; In arenofis crefcit, &: toto anno, maximé autem tempore pluviofo floret. Decocta proficua eft pro membrorum doloribus vel pro eorum induratione in ablutione corporis, yz... uti & pro febre frigida cüm ejus deco&to 1n oleo corpus ungatur, ad quod etiam fervit radix eodem modo ufürpata. Folia trita cum calce ferviunt pro pruritu corporis fa&a perunctione. Foliorum & fructuum decoctum cum oleo dolores corporis mitigat eodem modoadhibitum. Fru- Gus contufi & triti demptis feminibus perbellé fanant apoftemata & carbunculos iis impofiti. Semina largius fümptafaporem inducunt, ac periculofa eft eorum fumptio; necem adferens. Hxc in virtute prima eft excellentior. - Sf114 * 9. Mudea: 759 Hisron:iAaA PraNTARUM. * 8. Mudela-mila-bummatu, Dature Malabaricz tertia. (pecies, Hort. Mal. À przcedente nonnifi in. foribus differt, qui huic duplicati funt vel triphcati, altero alteri inna- to, ut in Datura Contarena, quorum fecundus ex primo, qui latiori eft orificio, duos ferme tranf- veríos digitos, tertius ex fecundo fermé tres eminet. Sunt autem flores fingulares orificio minüs lato quàm praecedentis, quinque VM longioribus, ac medio inter duos cufpides intervallo una plicá corrugati, & exteriores duo € fundo ad fingulos cuípides tribus nervis parallelis paullum emi- nentibus ftriati, interior uno nervo eminente & duabus venis parallelis. Intra hafce campanas, ubi fc ar&té in collo apprehendunt etiam oblongo-angufta foliola, quo- rum alia fuperné, alia inferné exorintur, exteriori fuperficiei interioris campanz arctiüs annexa, parte exteriore quoque rubro-fufca; purpurafcentia, interiori albicante conípiciantur. In flore interiore f/amima quinque rubro-purpurafcentia cum oblongis furre&is apicibus ut in Nila-bumimatu proveniunt, parte inferiori, quà aei od ftriata pilofa & candida, collo campanae annexa & agglutinata. Sry/us 1n totum purpuralcens, fuperne craffior ex capitulo oblongo, nigri- cante, purpureo, quod rudimentum fru&us eft, emergens. Calyx quinque cufpidibus quoque eminet, ac verfus fingulos cufpides uno nervo eminente in lon- gam fLriatus eft, colore rubro-nigricante purpureo. —— Hanc fpeciem füperioris tantüm varietatem efle füfpicor. * 9. Datura Indica foliis Malabathri Breynii. Breyn. M. hujus ex India fub nomine Dotter feu Dutroa. ad autorem tranfiniffus pedalis longitudinis, quadrangularis, hirtus, & frequentabus internodiis difin&tus erat; cui folia ex adverfo bina adnata Íunt, uncias quatuor aut quinque longa, duas lata ubi latiffima, nervis, venis & toto habitu Malaba- thrum exquifité reprefentantia, nifi quód fübftantiá minüs folidá, magis herbaceá, ac in utráque planitie pilis albis, brevibus atque fubafperis, ficut & petioli illorum parvi quibus innituntur, fint ob- fita. E foliorum ortu ramufculi eodem ordine & ferie quo folia ipfa procreverunt, foliis itidem ge- minis, fed quadruplo minoribus condecorati. Geniculum autem fuperius ramulorum loco fores binos, & rami cacumen quaternos, in angulos quatuor aut quinque definentes, Hyofcyami haud diffimiles, fed ex calyculis plané hirfuts, afperis & veluti argenteis prorumpentes, oftentat, quorum obfervare colorem non licuit; neque de fructu & femine, an Daturz vel Stramonio rectius zquiparanda, quicquam certi habere potuit. cos c dull Lib. XV. De Herbis füre monopetalo difformi. LIBRI DECIMI QUINTI SECTIO SECUN D A. 2De FHerbis flore monopetalo difformi. Hlerba. flore monopetalo difformi [unt vel Pericarpio [eu Vafculo fubratundo, bivalvi ; Flore Í Ri&um exprimentes major & elatior; caule multis foliis cin&to; LrwARTA. Violam referente, pufilla, paluftris; caule nudo, unico in fummo flore ; foliis humi. ftratis, pàlli- j dis, humore pingui madentibus; P1xcur cura. Ri&um exprimente abfque calcari; vafculo 1n bina loculamenta divifo, é tribus foraminulis femina fundente, vituli nares referente ; ANTinRurNüM. 5i Semififiulari fea. corniculato, cum labello in pale formam produ&o; pericarpio grandi, in fena loculamenta divifo ; An1srorocurA. JAuriculato paruo pericarpio bivalvi ; foliis in caule ex adverfo pofitis ; ScRoPuurag1A, Dat ylotbecam referente, pendulos floris calice itidem bivalvi ; DroirraLis. AGaleato ; feminibus Compreffis, florum calicibus Membranofis tumidis & velut inflatis, vafcula feminalia occultantibus; Pspicuranis, Chri. ffa Galli. . Tumidioribus, Mags, granorum "Tritici aemulis, folus paucioribus venis confpicuis ; folio brevi laci: niato & canaliculato pericarpium finu fuo excipiente; MrzrawPymuw, Zfiicm vac cinum. ' Minutioribus ; foliis ad margines ferratis; EuPnRAsIA. Amtirrbinum. minimum di&um Linariz fpecies eft, quia flos ejus rictum exprimit & calcari dona- tur; capfula quoq; feminalis binis loculamentis diftinéta eft. Elatize quoque di&a utraque eodem pertinet obeaídem rationes. "Tandem Cymbalarie Italice nomine nota genuina Linariz fpecies eft. - Quz flore funt galeato omnes vaículo etiam fünt bivalvi, feu in bina loculamenta partito. Car. Ll De P inguicula. p INGUICU L A Gefnero dicitur quód folia ejusad tactum pinguia fint ac f1 oleo aut butyro oblinerentur. A. 0r Pimguicula Ge[neri J. B. Pinguicula fre Sanicula Eboracenfis Ger. Park, Sanicula mom: ana fre calcari donato C. B. buttevAmodt, Yorkfhire &anitle, . B. | | Eib:is aliquot albis pro plantulz modulo fatis craffis, non. admodum alté in terram demiffis radi- catur. Folia per terra füperficiem fparfa fex aut feptem, & interdum plura, pallidé ex luteo viridia; pinguiufcula & nitida ac fi oleo aut butyro oblinerentur, binas uncias longa, unciam circiter lata, er extremum nonnihil obtufa, marginibus aqualibus & minimé crenats. [Supima foli füperficies EE admodum lanugine cariosé intuenti obdu&ta cernitur. ] Inter hzc fargunt peZiculi aliquot pal- mares aut altiores, quorum unicuique in fummo faftigio heret flos unicus purpuro-violaceus aut in " ) iolz Locus: X ocus. Vires. Locut. RIA PLANTARUM. Hisro Violz fimilis, monopetalostamen, calcarilongo donatus, in quinque fegmenta divifus. '[ Noftratis flos feré femper dilute purpurafcit aut ex pallida purpura coerulefcit. ]. In paluftribus humidis, & montofis udis ubi aqu fcaturiunt fzpius occurrit. à. Pinguicula flore albo zimore, calcavi brevi[fimo. Hanc in fummitatibus montis Jurz locis udis reperimus. 3- Pinguicula flore amplo purpureo, cum calcari longiffmo. Hanc unà cum priore iifdem in locis obfervavimus. floris colore faturé purpureo, ejufdém- » . . N Y . . que magnitudine & calcar przlongo, tum à przcedente, tum à vulgari noftrate differt. À. 4. Pinguicula Cornubienfis flore minore carneo. Folia huic circa margines reflexa funt & velut convoluta, pellucida feré, & venis rubentibus ftzi- ata. Flores quàm in vulgari noftrate multo minores pallidiores, & ad incarnatum colorem ditum accedentes. | In Cornubia locis paluftribusobfervavi circa. Kil&bamton &c alibi Vulnera recentia & plagas curare dicuntur folia trita & impofita. — Succo ejus pingui & butyrofo illito tum manuum rimas, tum tumores & fiffuras in uberibus vaccarum ruftici fanant. Hinc & Sa- nicule Eboracenfis ei nomeninditum. — Plebs Wallica fyrupurn ex ea conficit, quo fefüófque pur- gant: quin & herbam jufculis incoquunt in eundem ufum. Purgat enim pituitam fatis ftrenué. Praterea unguentum ex ea conficiunt ad obftru&tiones hepatis utiliffimum. Dalechampius afferit radicem. piftam & pro malagmate impofitam tertio die. curare ifchiadicos, eandem tritam & impofitam locis dolore affe&is quofvis dolores fanare. — 4t radix simi parva eff quar ut pinfi poffit in bunc ufum. Camerarius teftatur vulnerariam effe herbam, prafertim. ad rami- cem puerorum eximiam. —S.Paulas. "Tingitcrines flavedine, & infervit inflar gummi ad contorquendos mulierum capillos, I4ez;. Car. II. De Larza. | Inaria dicitur à foliorum fimilitudine cum Lini foliis. Character ejus genericus eft flos rié&tum exprimens,calcari donatus, cui fuccedit vafculum bivalve ; À.— 0g. Limaria lutea oulgaris Ger. J. B. vulgaris noftras Park. vulgaris lutea flore majore C. B. &ommon pelfotu &oaivffax. Radicibus albis, duris, lignofis füb terra reptando immensüm fe propagat, filocusfüppetat: Caw- ]es ex eadem radice plures furrigit, pedales aut. cubitales, glabros, pie veftitos crebris, nulloordine pofitis, anguftis, acutis, Pityufz fimilibus adeó, ut nifi lac deeffet difficile foret diftin- guere, antequam floreat planta. Caules autem fümma parte ramofi: Flores in fummis caulibus 8c ramulis velut in fpicas aut thyrfos digefti, finguli pediculisbrevibus, é foliorum alis egreftis infident, lutei, rictu croceo, labello trifido, erecto folio in duas velut auriculas divifo, poftica parte calcar feu corniculo, oblongo, acuto, Confolidz regalis in modum producto, quo ab antirrhini floribus differunt, quibusaliàs perfimiles fünt. —CaLix florisparvus, quinquepartitus. Vafculuzs faminale tur- go Und UHem in duas carinas dehifcit, [ezizibus planisrotundis. Sapor plantz amariufcu- lus & fubacris. Ad agrorum margines & vias publicas, ínque pafcius fterilioribus frequensoccurrit. * 2. Linaria latifolia tripbylie major C. B. Cretica latifolia major Cluf. Hift. Park. À fequenti planta ( cui aliàs perfimilis eft ) differt cau/;s altitudine cubitali ant ampliore, eóque in multos ramos divifo, quem ambiunt fv/is modó bina, interdum. terna fimul, aliquando incondita & nullum ordiném fervantia, latitudine interdum unciali. Vaftula ut in aliis Linariz generibus ni- grum femen continentia. Deícriptionem pleniorem vide apud Clufium & C. Bauhinum, füfficit nobis notas pofuiffe quibus à fequente differt. * 3. Linaria. tripbylos eaimor lutea C. B. — Valentina Park. parad. Hifpamica 1. Cluf. Limaria tris folia J. B. Valentina Clufüi Ger. T. B. Caules ternos quaternófque ab eadem radice profert, pedales & longiores, craffiufculos, fücculen- tos, teretes, inferiore parterubentes, füperiüs viridantes ; quos ambiunt f?li ex certis intervallis pul- chré difpofita, ex eodem locoterna, caulem amplexantia, potiffimüm parte inferiore, circa fafti- gium enim fparfim nullo ordine digeruntur : accedunt veró nonnihil ea ad Telephii folia, minis eralía, fucculenta, minimé tamen per ambitum incifa, circa exortum latiufcula, in obtufüm definet- tia, Lib. XV. «De .-Herbis flore monopetalo diformi. 252 tia, pari feré latitudine cum longitudine, finuatis nervis ad modum feré plantaginis, poftica parte mihimé apparentibus, donata, acetabul inftar concava, coeleftémque aquam exceptam continen- tia, fapore amaricante, Verüm fores ferie longa difpofiti, Linariz vulg. fimiles funt, lutei, tin&iore tamen labello, & ricta lanuginofo, corniculo purpurafcente, extra folia viridantia, quz floris bafin ambiunt, porrecto : Floribus füccedunt capitula rotunda, 1n quibus fezez, quod nec Clufio nec J.Bauhino videre contigit. Radix fingularis, craffiufcula, alba. Circa Valentiam in pratis & locis umbrofis Martio florentem obfervavit, Clufius Linariam latifo- Locus; liam triphyllam majorem C. B. Linarix latifoliz Valentinz Clufii nomine à "Doldio miffam nos cuni J. B. non diftinctam füfpicamur à defcripta. C. B. przeter mentem Doldii à Linaria Valentina Clufii plantam à fé in Prodromo fub titulo allato defcriptam feparat, & cum Linaria Cretica latifolia Clufü conjungit. Etrevera Lin. Cret. latif. Clufii in omnibus feré convenit cum planta nobis hoc in loco ex Joanne Bauhino defcriptá ; precipua & feré fola differentia eft, quód caules in Crerzca Clufii h. e; la- tifolia triphylla majore Bauhtini in multos ramos divifi dicantur, cüm J. B. in defcriptione faa ramo- rum non meminit : quam notam ab eo fortuitó omiffam putáffem, cüm pictura ramulos exhibeat, nifi Paulum Boccone in Lisarie fux Sicule latifolie tripbylle defcriptione hác folá notá. exceptá, Bauhi- nianam Linariam triphyllam latifoliam cum füa omnino convenire obíervantem animadvertifísm. Sunto ergo, fi videtur, Linaria Cretica latifolia C/s/gi& Linaria triphylla latifolia C. B. una & eadem plantz fpecies, & divería à Linariá trifoliá 7.B. h.e. Linarià Siculá latifolia triphyllá Boccom;, Lin. Valentiná C/sf. cüm he caules habeant fimplices & indivifos, ille ramis brachiatos. — Mihi tamen nondum fatisfa&tum fateor. : o * 4. Zntirrbimum minus flore Linariz: luteum in[criptum Ger. emac. App. Ger. emac. Multes h&c cauliculos feu ramulos, tenues, teretes, glabros humi fparfos initio à radice promit uficias quatuor aat quinque longos, foliolis crebris, viridibus, brevibus, acuminatis, Serpylli xma- lis, nifi quód longiora, glabra, tres quatuórve fimul inter fe oppofita veftitis inter quos exurgunt quinque aut fex, interdum decem aut duodecim, re&i, teretes, tenues, glabri cauliculi, cubitum al- t, in ramulos divifi, longis, anguftis, tenuibus, virentibus, nullo ordine pofitis fo/iel;s amicti. Sume mis caulibus & ramulis innafcuntur quinque, fex aut plures f/ofcul; lutei, conferti, ab imo furfum versüs paulatim florentes, longam relinquentes fpicam minutifflimorum pericarpiorum, bifariàm linedimpreffi diviforum, ac íi dux valvule juncte effent, altera ex valvulis alterá pauló longiore: in quibus continetur fezem minutiffimum, nigricans. Radix brevis, exigua, alba, paucis fibris do- nata, annua. 7 &. Linaria Sicula multicaulis, Molluginis folio Bocconi. Bocc. , Caules haic cubitalesfünt, rotundi, ramofi, fübrubentes. Foz angufta, unciam longa, inferiora circum gehicula ftellatim radiata, Molluginis inftar, fuperiora autem inordinaté dilpofita, 1llàq, Kali modo carmofa, fülco canulato per longitudinem decurrente. —F7ores lutei, & vulgaris Linariz minores. Floribusfatifcentibus fuccedunt Capitida rotunda, in. quibus feme latet. Radix fubeft per- ennis, tenuis & fibrofà. Panormi tota xtate floret, &: copiosé etiam alibi in Sicilia Locus. Cüm dubitet Paulus Boccone annon Linaria Cretica anguftifolia C/»f. cum planta hlc propofita fpecie conveniat, ejus defcriptionem fübjiciemus, ut Lector ftudiofüs eas invicem conferat: nobis autem proximé accedere videtur ad Limariarm tetrapbyllam luteam. | minorem Columnz, quam idcirco proximo[ poft Creticam Clufianam minorem ] in loco proponemus: Sola differentia efle videtur in vod oliorum ad fingula genicula caulem ambientium : & quód caulis Columnz non dicatur ramofus. * 6. Limaria Cretica. anguftifolia Claf. Park. —Limaria quadrifolig exiguis flofculss cinereis C. B. 9. an eadem praecedenti 2 * CIuf. ; x ; Virzas initio profert ab un. radice fatis copiofas, rotundas, leves, feíquipedalis vel pedalis longi- tudinis, quos binis aut ad fummum ternis intervallis quaterna fimul ambiunt fo/ie, vulgaris Linariz foliis duplo anguftiora, deinde alia fingularia, nullo fervato ordine. Virgisinnafcuntur frequentes ramuli, foliis valdé tenuibus donati, qui velut ex umbella exigua ( cujus forma paullatim evanefcit ) flores protrüdit valde exiles, qui quinque foliolis conftare videntur, binis fcilicet erectis füpra caffi- dem albicantem vel cineraceam, binis latera occupantibus & uno propendente, caudi infuper five calcari füb illis confpicuo, antrorfüm reflexo. — Semen in. pericarpis feu vaículis, Lino feré fimilibus, cineraceum & planum, quod deciduo flore brevi maturefcit, etiam herbá adhuc virente. Florebat fub finem Juli. * 7. Linaria. quadrifolia lutea. C. B. tetraphylla lutea mimr Col. Quinta eadem videtur. Col. - Plantüla eft pedalis, exigua raZice, viticulis mulus, fupinis affurgenss fed caulis eft re&us, sn culisfingulis quaterna. fola promens, in imo minora, atque à medioad fummum non quaterna, fe alternatim fingula, & breviora: f?/;s Lini aut Linartz zmula, colore Braffice, inferné canalicu- lata, cauli cruciatim eredtà hzrentia, Flores in fummo pauci, e petiolis brevibus prodeuntes, cus Cibus 754 Tempus & Locus. XLocus. Vires. Loctit. HrisroniAa PraNTARUM. bus quinquefoliatis hirfutis infidentes, effigie atque pofitu. Linarix vulgari fimiles, verüm minores atque lutefcentes, — Fructus craffi, rotundi, fex lineis diftinéii, apicello in fummo emicante, in qui- bus femen nigréfcens, lunatum, ut 1n congeneribus. /Sapor idem amarus qui in aliis. Aprili menfe floret, & zftate perficitur. — Anveríz Valvenfium in montium lateribus Soli expo- C. f $1« L fitis fterilibus oritur. —M C; Baubins in pinace duarum. Linarie lutez [pecierum meminit, quas tamen won de[cribis. Primam Linariam rectam angufhifoliam IV. facit, titulo Lizerie lutez montanz Genf 2 tintlorie folio: que inquit ad montem S. Bernardi, floribus aureis, mediz magnitudinis reperitur. Secundam, Linariam ret. angufüif. V. titulo. Limariz lutee flore minimo: qux in agris Provinciae Gallix, brevibus & anguftis foliis & minutiffimis flofculis luteis occurrit. Hzc Linaria minor zftiva Ger. emac. App. Éorté. Paulas Boccone Linariz cuju[dam meminit, quam pumilam triphyllam Siculam appellat ; Cui pro plantz tenuitate radicezz fatis craflam attribuit, plurifariam 1n ramos divifam, non fine fibris quibufdam etiam adnatis : Cawliculos tres aut quatuor, palmares, geniculatos, per terram ftra- tos, circa quos Felia parva, fübrotunda, Cruciatz Dod. magnitudine, decuffatim ad genicula com- pofita. Hujusflofculos non obfervavit ; quare nefcio unde €1 conftare potuit Linariam fuiffe quam defcribit. ! Ad montes Hyblxos in oppido Ael; nafcitur. Linaria lutea vulgaris alvi turbatrix eft, autore "Trago. Urinamtam potenter pellit, ut inde Harnkraut Germanis appelletur. Aqua quantum vitrum exiguumcapiat, admixtá drachmá corticis ebuli in pulverem redacti fumpta potio urinam potenter cit, quare hydropicis tantüm id medicamen- ti exhibendum erit. Eadem aqua deftillata pota alvum laxat, morbum difcutit Regium, adversüis quem herba 1pfà in vino decocta ac pota inprimis facit, ficut & jecur obftructionibus libera. Eadem aqua aut füccus oculis inditus inflammationes eorum & ruborem tollit, quod fe experientia & longa obíervatione didiciffe fcribit "Tragus. Eadem linteolis impofita quavis ulcera emundat fi cum ea colluantur lociaffecti. Succusidem maculas & vitiafaciei emendat. rag. I&eris non recentibustantüm fed jam ad hydropem fpe&tantibus veriffimum & efficaciffimum prz- ftat commodum, obíervante Lobelio iz 44v. Sunt qui herbam hanc intra calceos plantis pedum fupponunt ad febrem quartanam abigen- dam. , Ad dolorem hzmorrhoidum, E. Herb. Linarie cum flor. q. f. decoquatur cum adipe porcino, quoufque adeps valdé virefcat, fiátque unguent. cui expreflo & parum refrigeratoevitellus ovi admi- íceatur. Ego non foleo vitellum ovi milcere nifi applicationis tempore, ufque comperi unguen- tum in hac regione viriditatem amittere. poft annum, & cum eá virtutem : id quod Maffiliz non contingebat. Chbefzeau. Habuit abingeniofiffimo viro mihíque amicifimo D. Ed». Hul[e M. D. Linaria fànat incredibiles hemorrhoidum dolores,Grembs & Cardilucto autoribus, item Sennerto. D. Tancredas Robin[on. * 8. Limaria pumila Hifpanica Park. pumila fupina lutea C. B. Intea parva ferpens J. B. Ofjris fla- va [yFveftris Lob. Ger. CIlaf. TUR exit virgulis, frequentibus, humi fparfis, quas veftiunt fo//z vulgaris foliis fimilia. Ex- tremos ramulos occupant multiffres flavi, vulgari minores, velut in fpicam congefti ; quibus fücce- dunt capitula minora quàm in vulgari, exiguo fezize nigro plena. Radix tenuis eft & candida ; vulgaris modo ferpens. Valdé amara eft, & quia plerunque cum Chamzxpity nafcens reperiatur, adeóque pumila fit, Salmanticenfes Chamzpityos genus effe cenfebant. Salmanticenfiagro, aridis locis provenit, ubi tota. feré zftate floret. — D. Magno] Linariam illam quz in faxofis montis Lupi & montis Capouladou oritur pro hac habet. * g. Linaria latifolia Dalmatica Park. maxima foliis Lauri Dalmatica J. B. latifelia Dalmatica aaguo fire C.B. C. B. Caulibzs eft lignofis, rotundis, firrnis, cabitum füperantibus, in ramos brachiatis, quos f//ie, prz- fertim inferiora, uncias duas, aut etiam tres longa, unciam lata, pediculis carentia, 1n iummitate caulium femper breviora & anguftiora, in apicem acutiffimum definentia nullo fervato ordine am- biunt. F/ores habet Linariz vulgaris floribus fimiles, fed triplo imó quadruplo majores, Antirrhini. majoris magnitudine ex luteo rufefcentes aureófve, quibus vafcula ut in aliis füccedunt. Ex femine Florentia à Caf/abona mifloin horto Montbelgardiaco crevit. * IO. Limaria Americana parvo flore Iuteo C. B. Park. Ex radice caules plures fefquicubitales, rotundi, Ives, rufefcentes, in ramos plures divifi exurgunt ; quos falis triplo quàm in priore anguftiora, 1n acutum apicem definentia, atrovirentia, altermatim nullóque ordine difpofita, cingunt. — Floribus eft aurcis iífque longé quam 1n vulgari minoribus. * * 11. Linaria Lib XV. DeHerbis fore monopetalo diformi.—————— m yr. Limaria Pannonica flore luteo minore quam in ulvari J. B. Pamunica major Park. Li. flore pallido, viu aureo C. B. P annonica 1. Cluf. CIaf. Bicubitali interdum excrefcit magnitudine, re&um | ferens cale, levem, viridem, multis fo/zs fativo Lino fimilibus circumfeptum, qui fuperiore parte in multos tenues brevéfque ramulos diviíus eft, ferentes raros feres, Linariz quidem vulgaris floribus refpondentes, fed minores & pallidiores ri&u nonnihil villofo & aureo: fee m vaículis Linariz vulgari fimilibus exile, nigrum: had longiuícula, candicans, multis tenuibus & majufculis fibris in latera expanfis nixa, perennis, fummo capite fingulis annis novos caules profert quidem; fed ex lateralibus fibris non germinat ut vulgaris 'Tota amariuícula eft. f Crefcit 11 montium declivibus fecundüm publicasvias & gramine nudis locis, fupra Pofonium ad Locu 62 Danubium, Gumpoftkirclien, Leytenberg, atque etiam in Moravia. Floret Junio -& Julio, inter- Tempus. dum etiam Augufto & fübinde femen profert. * * 15. Linaria lutea parua annua J. B. pumila, foliis carmofis, fofzulis sminimis flavis C. B. Iutea Mo- ravica Clufi Park. J.B. Magnitudine varia mihi crevit, alias fefqurpalmari aliàs plufquam dodrantali, ex redicibzs parvis, albicantibus, pluribus: Sunt autem eau/es, qui tenues & numerofi exiftunt, &v/ja, quz teneriora, anguftioráque & craffiora quàm in vulgari Linaria, colore glauco, terna vel qugterna ant quina, ex certis intervallis, aliàs vero incondita, fubamaro fapore: flofculi Yn ramulorum Btigii Linarix for- má, crocei, fed quadruplo minores, odore nullo; quos excipiunt globuh oblongi fezez continentes parvum, orbiculatum, compreffum. Radixtenuis eft & annua. Nafcitur plerifque Moraviz locis in collum. acchvitatbus: Lutetiz etiam extra portam. Honorti Locucz in arvorum marginibus & collibus. 7f. B. Floret quafi tota zftate in Autumnum ufque. Ex femine fponte deciduoin hortis facil renafcitur. Reperitur in fterilibus locis circa Boutonetum, Sellam novam, / Colubiere aliifque Maio meníó forens. Botas. Mon[p. Nosin cacumine montis Lupi duabus Monfpelio leucis diftantis Autumno orentem invenimus; diverfum à nobis fentit D. Magnol: vid. Linariam 8. * 13. Limaria anua augufifolia flore majore luteo Mori. Morif. Hujus folia funt quafi Pfyllii foliorum zemula, longiora. Cale producit fefquipedalem, cujus cymis innaícuntur flores lutei, multó majores quàm pro tenuitate plantz. Semizs comprelfà, ni- gra. j RIOT I Circa Burdegalam in fàtis arvis provenit. Locuf * 14. Linaria maritima minima, "oi[cofa, foliis bir[utis, floribus luteis, Monif. Folia edit hirfuta, vifcofà, fuperioris foliis multó dilutiüs virentia, pilis fcatentia : cau/es femipe- dales, in quorum cimis flores fert minimos, luteos: quibus evanefcentibus füccedunt capul rotun- da, bifülcz aliarum Linariarum more, continentes feziza nigra, comiprelfa feu foliacea. Provenit in arenofis maritimis Ármoricz. Ir 15. Linaria pufilla procumbens latifolia flore pallido, vitu luteo. Radix huicfimplex quidem, fed multis fibris majufculis donata, fublutea, annua : Ex qua cauice- li emergunt plures infirmi, teretes, palmares, humi procumbentes, glauci, quemadmodum & f/iz, qua nunc fingula, nunc bina ex adverfo, nunc terna & interdum etiam quaterna fimul in caulibus oriuntur, unde & ramuli quoque nunc finguli, nunc bini, nunc ternifimul exeunt. — FoZiz Poly- oni foliorumzemula fed minora. FJoreslongis pedicellis fübnixi, albi rictu luteo, calcaribus tenui- ins longiffimis retrorfum extenfis. Pars illa loris quz erigitur in medio fiffa binas veluti auriculas reprafentat, utin Linaria purpurea parva. Florem circumftant quinque foliola viridia pro calice. Poftquam flos evanuit, pediculus ejus deorfum incurvatur. Vaículum f&minale rotundum, bivalve, feminibus repletum pufillis, ruffis. Quamprimüm femen maturefcit dehifcit capíüla, ut difficile fit fe- men colligere. Frequens eft Meffanz in vineis & hortis: Floret Maio & Junio. Locus. - 6 Tempus * 16. Linaria minima ere&la Park. — 4n Linaria minor [liga Ger. emac. Append. Park. Singulari affurgit caule, dimidium pedem altitudine vix excedente, folis plurimis, pufillis, angu- ftis, ex corruleo viridibus amicto, Linariz vulgaris fimilibus; fummo faftigio flores multos geftante exiguos, pallide luteos, rictu fàturatiore, calcari exiguo. Sezes minutflimum, compreflum, ni- eric Radix pufilla, annua. De loco natali nihil certi habet, Linarie 756 Hisroarà PriaNmARuwNM. Linariz minori zftive: Johnfonus apud Gerardum Caw/es teretes, glabros, ex yiridi albicantes, pedales, infirmos & vix fe füftinentes attribuit: folis anguíta, oblonga, acuminata, deorfum ple- runque reflexá : fores in fummis ramulis fpicatos, fed non confertos. Linarie vulg. fimilis eft fed multisnuniens minor. : "iT. Linaria feu Ofyris alba. Park. Ofyris alba Lobelii Ger. Mori. Ex radice oritur ligno, multis bifurcationibus inferiüis divi, multífque fibris indé emanantibus: Exqua protruduntur multi caules, lenti, multis foliis anguftis, oblongis, inordinatim difpofitis onu- fti, haud abfimiles foliis vulgaris lutez. — In caulium cimis proveniunt. ffofculi multi, fpicatim difpo- fiti, albi feu pallidi, vulgaris formá, fed magnitndine eos excedentes. | Sezez in Bufilactus thecis, fepto medio disunéctis & feparatis, foliaceum, compreffüm, nigrum, Radix eft a]ba, longa, craífa fatis, multos annos durans. Hc herba à Lobelio in Hift. Belgica defcribitur. C. Bauhinus Ofyridem albam Lob. co. Linariz Pannonice 1r.C/»f. Synonymam facit, verüm dubitanter: Nobis certé incognita eft ; Sufpicamur defcriptionem Morifoni partim ad iconem factam, partim éParkinfoni Theat.mutuatam. * 18. Limaria amma. Chalepenfis smimor ere&a, flore albo, lineis violaceis notato Morif Mif Ad pedalem altitudinem re&à aícendit, cauliculis folis compreffis, uncialibus, rariüs difpofitis veftis. Ex horum finubus oriuntur ffofcul; albi, liners parvis, violaceis notati, & quod obíervata dignum, calyces füftinentes praedictos flores habet ex quinis foliis compreffis, uncialibus conflatos, & longitudine multüm capfulas ipfas fuperantibus. : Semen hujus à D. Rob. Huntington in territorio Chalepenfi colle&um & ad defcriptionis autorem tranfmiffum eft. 19. Limaria purpurea magna J.B. purpurea major odorata C. B.. Lim. altera purpurea Ger. 3. B. Seíquicubitalem é longa, nigra, contorta, lignofa radice caulem emittit, eümque teretem, gla- brum, firmum, in ramos przlongos divifum, fo/is ornatum longioribus latioribufque quàm Linaria lutea, fapore nullo evidente. F/we:longa ferie per ramos nafcuntur, antrorfüm hiantes, poftica parte calcar promittentes, colore purpureo przditi, minores multó quàm Linariz lutea vulg. Se- gen in vafculis parvis, bifidis continetur. Locis. Circa Neapolin & ad radicesmontis Vefuvii. — Maxima eftomnium quas ha&enus novimus Linariarum ; flore parvo, intenfe purpureo. A. 20. Limaria odorata Moen[pefJulana J. B. — Linaria flore allicante Caryopbyllata Cam. Hort. Linaria odorata Lugd. Lin, capillaceo folio ere&a, flore odoro C. B. prod. Q.. Lim. caryo- plyllata albicans Park. 25: : no & rigidis ftat caulibus, bicubitalibus, juxta terram rubefcentibus, quos Linariz vulgaris folia, anguftiora denío ftipatu ornant, fapore amaricante: Summum caulis faftigium in fürculos aliquoc abit, qui flores fuftinent. eodem quo in Linaria vulgata difpofitos ordine, calcare longé breviori & parüm apparente, qui in re differunt à planta Linariz aliquatenus fimili, ficuti & in eo quód ffore: funt majores, odore gratiffimo, fuperiore folio. pallido, purpurafcentibus ftriis variegato, inferiore in tres lacinias albidas divifo, ri&u lanuginofo, amethyftino, croceóque colore picto. —Semizz par- va 1n vafculis fubrotundis, herbe Linare jam diétz fimilibus, fed majoribus, fapore ( ut mihi vide- tur) adftringente. Radix vivax, infigniter repens, colore candida. Low. | ^ Circa Monfpelium ubique occurrit: in Cornubia etiam Anglix provincia, non longéab oppido Perin in fepibus invenimus, Occidentem verfus. Defícriptio quam proponimus J. Bauhini plena eft & exacta. Clufius ( ut ille [ J. Bauhinus] ob- fervat) Limarie odorate& nomine pingit, & defcribit tantüm flores: cetera (unt alterius plantz, nempe Linariz folio Bellidis. C. Bauhinus perperam folia capillacea ei attribuit; ni aliam, forte plantam intelligat. ' * yr. Linaria odorata Mon[pe[fulana minor curulea J.B. arvenfis cerulea eretfa C. B. prod. Dodrantalibus & brevioribus, ex radicula fibrof mox ortis caslibus, tenuibus, rigidis ; quos fo/ia veftiunt rara, alternatim ex longis intervallis, fili inftar tenuia, femunciá longiora. eres in cacumine ferie. quadam fibi invicem füccedunt, Linarie odorate majoris, ccerulei, calcari longo przxditi. An & qnomodo à fequente planta differat confiderandum. D. Magnol diverfam facit, féque propé portum Cetium in arvis Aprili & Maio menfe legiffe fcribic. 22. Limaria graminea. floribus congeffis curuleis. 24m. Lim. czrulea calcaribus longs J. B. 7 Altitudo ei dodrantalis, fu/z graminea : fforesin fümmo caule dens ftipati velut in brevi Ípica, Hanc fic defcribit J. Bauhinus; Radix | Lib. XV. De Herbis flore monopetalo difformi. Radix tortuofa, dura, alba, fibrata: Cass íingularis, fimplex, pedalis, glaber, teres UM filia alia adveríA, alia alternata, uncialia, angufta, acuminata, lzvia: flores per Ma um eo ordine quo in. Linaria vulgari, eádémque formá, dimidio minores, calcari feré longiore si a- lei, quinque herbacei coloris anguftis longifque foliolis bafin füffulcientibus: Vafcula minora uàm Linivulgars. | T In paícuis ad radices montis Vefuvii oopiosé oritur. 53. Linaria purpurea parva. J.B. quadrifolia [upina C. B. Ger. emàc. quadrifulia Alpina Park. Sh B. Clsf. Radix fübeft tortuof cum fibris longiufculis [ tenuis, alba, multos ex uno capite ramulos profert atque etiam fumma tellure ferpit C/uf. | Caules complures, palmares & majores, in terram SScI- ti, ramofi, foliis amicti veluti ex geniculis, modo fingularibus, modó ternis aut quaternis, vix qua- drantem uncie zquantbus, craífis, fücculentis, coloris ex herbaceo candicants & veluti cafii Extremis ramis f/ores multi, congefti hzrent, Linarie vulgaris, minores, longis calcaribus przditi, ccrulo-purpuret, folo fuperiore bifido, apicibus 1n rictu luteis, concolori etiam labelli porttunculá AR [Clutto elegantiffimo colore przditi, ex violaceo quodammodo purpurafcente, labro in- eriore ubi hiat aut diducto rié&tu apentur plané aureo.] Succedunt vafcwla pxné retundà, calyce ex gura foliolis excepta, qua continént fes longiuícula, compreffa, qualia fant Alyffi. Dod. 737. d Loci, In Alpium praruptis per Stiriam & Carinthiam, ínque monte Jura obfervavimus, Clufius per- pocus ennem effe fcribit. 24. Linaria purpurea parva foliis fine ordine difpofitis J. B. — Lin. cevulea repens C. B. Park. Mora- vica à. Cluf. Ofyris. purpuro-cerulea repens Ger. Claf. : "[enues & humi diffafos habet. cauliculos, valdé frequentibus, anguftioribus, fine ordine difpofitis, craffiuículis, & coloris cafu! foliolis obfitos, in plures alas nonnunquam divifos ; quarum fafligium occupant multi, fpicz inftar confertim nafcentes ffofculi, colore füperiori fere fimiles, fed multó mi- nores : quibus füccedunt parva capitula Íemine plena, de cujus forma & colore nihil afferere poffum C inquit Clufius ) quandoquidem florentem & capitulorum rudimenta duntagat przbentem 1n Mo- ravie collibus inveniebam. — Rai multis fibris laté fparfis conftat, & perennem effe apparet ^ [n alveis fluviorum & torrentum Alpeftrium obíervavimus. Pid Ab hoc genere parum admodum differt, quantum ego quidem perfpicere poffum, Linaria Hifpanica 4. Clufü. Lim. foliis cavmofis cinereis C. B. Lim. parva. Hi[panica altera Paxk, Multos graciles infirmos. fundit cauliculos, quos ambiunt frequentia, carnofa, tenuia molliáque foliola, cinerace1 quodammodo coloris: extremis cauliculis infident aliquot fizres, faperioribus mino- res, coloris coerulei dilutioris ad cineraceum tendentis, quorum rictus flavus: illos fequuntur vafcs- la maturitate hiantia, & cineraceum planum exiguum femen continentia. RzZix alba, tenuibus vil- lis prdita, annua. "Tota atate & Autumno floret, & maturum femen profert. * 4$. rigid tennifolia eruginei coloris C. B. Hifpanica 2. Clu. — Hifpania atro-surpurea repens. ark. - Cluf. | "renuibus frequentibáfque ex eadem raZice affürgit cauliculz, ique imbecillibus & plerunque procumbentibus ; quos veltiunt frequentia tenuiáque admodum & mollia foliola, zroginei quodarn- modo coloris. Summis ramulis & cauliculis infident aliquot flores, Linarix vulgari formá fimiles, (ed pauló minores, elegantes, coloris ex purpura feré nigricantis, circa ictum flavefcentes, tenui odore prxditi Floribus füccedunt rotunda cepirla, cineraceum planümque fewes continentia. Radix candida eft, tenuibus quibufdam fibris & quafrvillis donata. "Tota planta tenella eft; & fri- gore facilé corrumpitur. Locus; Tempus Floret atate, femen. Augufto maturitatem confequitur, interdum etiam dintiüs flore. Semine Tempw, ex Hifpania mufo nata eft. * 46, Linaria foliis angu[His, ex viridi cane[centibas C.B. Hifpanica 3. Cluf. Hift. Zznaría Hifpá- nica tertia Clufii Park. Clu. M huic graciles pedaléfque à radice cau/es proveniunt: hos frequentia ambiunt fo/e, angulta, longa, ex viridi caneícentia, ejusferé coloris qui in Lavendulz foliis confpicuuseft, amari autem faporis. Circa füummum caulem multi nafcuntur dim utcunque odorati, fpicz in modum con- ferti, formá fuperiori fimiles, quorum fübre&um bifidum foliolum externa parte exalbidi coloris eft, interná purpurei, ritus deinde d3e944&-, five albicantis ex flavo coloris, hirfüto & purpureo labro, propendentibus tribus latiufculis, purpuraícentibus barbulis. Flori füccedunt vafzulz, fed plerunque inania [ Francofurti. ] Vivax eft, & ex radice fingulis annos novos profert caules. Ttt ? 437. Linaria 758 ILocus, Locus. Hisron:a PrawTARUM. * 47. Linaria trypbylla eerule& C. B. corulea Apula. tripbylla Col. Park. Col. Radice alba, tenui firmatur; ex qua plures, teneri caules pedales fruticant. [ aliquando fingulari cauleinvenitur ] leves, albicantes, fe//z5 per genicula ternis, Rutaceis pauló majoribus, latioribus, acutioribáfque, colore cinereo Rutz aut Braflicz, circa fummum veró caulis alternatim. difpofitis, ex quibus Martio menfe flores primüm coacervati, ceerulei, minuti, extumefcentia labra tantüm lutea habentes, qui paulatim crefcente caule decidunt, & frs 1nter folia remanent rotundi ; in quibus foliaceum, latum, compreffum, nigrum, atque refpe&u plante magnum /femes. Aprili menfe perficitur. Sapore eft palatum excalefaciente, nec dulci, nec amaro excedente. Cirinolanis agris pratenfibus incultis obvia eft. * 28. Linaria tenuifolia Lagdunen[is Park. Lin. capillaceo folio altera C. B. Foliis eft anguftis capillaceis creberrimis in cawliculzs teretibus, pedalem altitudinem raró exceden- tibus, fapore amaricante & auftero, ut uter alteri przvaleat vix internofcas, ramofis quorum faftigia occupant flores pauciores & minüs conferti quàm in aliis, dum adhuc claufi funt rubentes, cüm ex- plicantur albi rubore diluti: quibus fuccedunt fezizz parva, plana feu compreffa in. capitulis parvis oblongis. Radix nigra, fibrofa. * 29. Limaria flore pallido, riu purpureo C. B. Haec proceritate Linariam vulgarem non excedit, fz/z autem plané latioribus eft & laté virenti- bus ; floribus albicantibus, rictu purpurafcente decoris & multó rariüs difpofitis quàm fores vulgaris Linariz, qui denfiüs & fpicatim. fummas caulium cymas veftiunt.. * [ * 3o. Limaria minor cerulea erecta Park. Folia hujus plantulz qux é radice exeunt ( fire&é pingantur à Parkinfono ) preter normam ali- orum füigeneris omnium alata feu pinnata funt, & tribus quatuórve pinnarum medi coftx ad- nexarum conjugatioffibus cum impari in extremo folio compofita : [ in defcriptione cauliculos ali- quotei attribuit parvis brevibus, binis fibi adverfis foliolis veftitos, adeóque, ut videtur, folia hzc compofita cauliculos foliofos vocat ] inter quz duo tréfve cauicul; affurgunt, vix pedem dimidium alti, felis longioribus. & anguftioribus obfi, flores in faftigio geftantes quàm prxcedentis [Linariz minimze erectz eju/Zezm ] ampliores, fübcoeruleos quibus fuccedunt femina illius fimilia, — Radix fibro- faannua. Hic eft proculdubio ' Linaria amma. gurpuro-violacea, calcaribus longis, foliss imis votundioribus,mimor carulea D. Pelifferi Lob. lluftr. 24 Lobelio 1n luf rationibus [lirpium deícribitur, qui de florum calcaribus nihil dicit, quamvis longi- ores fint quàm in plerifque aliis fpeciebus. ] In herbidis fatorum marginibus intra lucum Gramuntium fitis Maio menfe florentem vidit D.74- gno. 31. Limeria [emper virens. Alpin. exot. Eadem videtur [ecunde, feu. Linariee odoratee Monpefula- zz J. B. Alp. ODE exit multis, bicubitalibus ac amplioribus etiam, re&is, rotundis, colore ccruleo nigri- cante, foliis utrinque. alternatim longiffimis, tenuibus, anguftis, latitudine ad Linum accedentibus, veftitis : in quorum fümmis faftigiis i icze modo flores producuntur plurimi, parvi, ccerulei, elegan- tes, calcari pofteriüs brevi, tenui, inflexo. Floribus hifce fingulis fuccedunt capfulz fingule, biful- cz, & fepto medio pellucido divife, continentes hinc indé fezza rotunda, tenuiffima, nigra. —Ra- dicibus nititur multis, longis, craflis, albicantibus, ab uno principioícilicet, apice radicis, utin Pha- langii ramofi & non ramofi radicibus obíervare licet. | Perpetuó viret, & per zcftatem totam floret; ac ita luxuriat & fe diffundit, ut vix extirpari queat, aut impediri quin hortum totum ubi femel fata eft occupet. 31. Linarie aliquatenus [rmilis folio Bellidzs J.B. Limaria. Bellidzs folio C. B. odorata Park. purpu- rea odorata Ger. . B. Ex vafculorum & füperiorum foliorum argumento (inquit J.Bauhinus ) in Linariarum claffem re- fero. Radix fübeft craffiufcula, lignofa, alba, contorta, fimplex, interdum multifida; ex qua ger- minant multa, per terram fparía folie, feré Bellidis majoris aut Agerati, profunde 1n ambitu ferra- ta, glabra, amara ; reliqua per ramos tenuia, anguftiffima, longiufcula : Caules ex radice ftaum plu- resorntur, cubitales, teretes, multüm ramofi, quos feré totos unà cum ramis ornant longá ferie flofculi, € foliorum finu prodeuntes, exigui admodum, & quodammodo hiantes, partim ceerulei,partim albi, nullo calcari donati: Vafcula delapfis floribus fuccedunt, multa, parva, fübrotunda, & velut bipar- &ità, quibus femen clauditur copiofam, minutum fübruffum, amarum. r J.Bauhinu; Lib XV. | $e Herbis flore monopetalo difformi. 759 J. Bauhinus hanc obférvavit in agris inter Lugdunum & Viennam ; nosin agris Lugdunum inter Loy, & Gratianopolin, quinque aut fex leucis à Lugduno. 2 Defcriptio Clufii Linariz oderat conveniret plantz à nobis defcriptz, fi non diceret florem ha- bere hamulum incurvum.; fed & titulus odoris non convenit: Quare exiftimo una deícriptione & uno titulo duas plantas effe ab ipfo traditas, [ nimirum Linariam odoratam Monfp. & plantam hic . propofitam ] 7. B. og otn Nos certe in hüjus plante floribus nulla ob(ervavimus calcaria aut cornicula: & uterque Bauhi- nus eos calcaribus carere affirmat,: Et quod ad odorem attinet, nos nullum in ejus floribus fenfi- mus; quin & Clufius ipfe in calidis regionibus aliquantulum duntaxat odoratam effe fcribit, in Ger- mania veró & Belgicis hortis 1nodoram. Quocirca J. Bauhini fententiam. amplectimur, nimirum Clufium duas plantas tum in figura tum in defcriptione fia. mifcuiffe; quem fecuti reliqui plerique Botanici eundem errorem errárunt. A Poteft hxc non incommode ad. Linarias referri, verüm propria & genuina Linariz fpecies cenferi non debet ; nulla in flofculis feré convenientia nobis vifa fuit; nec folia ullius nobis cognitz Linariz fpeciei foliis fimilia, cim radice exeuntia ab iis qux in caulibus plurimüm fint divería, unde cüm primüm plantam vidimus pro anomala & fui generis habuimus. ——— 33. Linaria arvenfts. angufifülia flore pufillo non defcripta Wort. Lugd. Bat. Flores calyce donati. Semen in vafculis bivalvibus rotundis; quod omnibus Linaris commu- ne eft. A. 34. Limaria Elatine diia folio fubrotundo. Elatine folio [ubrotundo C. B. Park. wes folio fub rotundo. J. B. Vibile femina Fucbfüi fiue Elatine Ger. Yiouna Íecaben female Jfuellin,o? &peebtuell, Radix àlba, fimplex, tenuis, paucis fibris donata, re&à 1n terram defcendit. Caulis tenuis, ro- tundus, vix palmum altus, verüm flagella quz ad latus füpra terram fpargit, longitudine non raró Ípithamam excedunt. Fols quàm Alfines medix majora, rotundiora, pallide viridia & canefcentia, hirfüta & ad ta&um mollia, circa margines plerunque zqualia;interdum. tamen obiter dentata;pedi- culis breviffimis fulta, fitu alterno. Ex alis foliorum emergunt pediculi fingulares, longi, tenues, fingulos res füftinentes, Linariz fimiles, parvos, cum calcare tenui incurvo, rictu amplo, labello ex herbido flavefcente, fuperiore adversi laciniá bifidd, pull. Ca/ix floris pentaphyllos. Floribus fuo cedunt vafcula [eminalia turgidula, é binis loculamentis compofita femina continentia. In arvis fponte & copiofiflimé provenit. Seriüs poft mediam zftatem floret. A. 35. Limaria Elatime dicia folio acuminato, Elatine folio acuminato, feu fcemina foliis angulofis 5. B. ab hac pyecipué differt foliorum £i- gurá que ei longiora funt, in acutum definunt & ad bafin auriculas habent velut Acetofa ovilla. J. Bauhinus Helxines ciffampeli foliis comparataut fagitte mucroni LHxc fpecies, inquit idem, ma- gis feffilis eft quàm illa, viticulas longiffimas fpargit.. Flores confimiles funt fed minores. Cum priore. Locus. x mA. : : In tranfimarinis plantulam hanc florum colore diluté ceeruleo variantem obfervavimus. Vacultatibus cum Veronica convenire aiunt. Vires. Succus herbz expreffus ejüfve aqua deftillata, tum intus fumpta, tum exteris applicata ulcera fordida & cancrofa cohibere & perfe&té fanare dicitur. Naíüm qui decreverant abícindere perdo&ti Medici complures, preceperántque ejufdem fententiz Chirurgis valdé exercitatis id faciendum, quidam mifellus Barbitonfor, qui de quopiam fuo hero eximio Medico didiciflet diffüafit: hujus litu & potu effecit, ut nec nafus abfcindendus foret, & ut reliquo corpori in lepram prono optimé effe. Amaricant folia adftringüntque ficcitate non. exa- Íperante. Lob. 44v. p. 197. Linaria Cymbalaria dicia. 46. Cymbalaria C. B. Italica Ger. Italica. hederacea Park. flofculis purpura[centibus J. B. J. B. j Ex parietum rimis pendulas fibras evibrat, tenues, purpurafcentes, teretes, lxves, longas, nervo, quem facilé ftringendo linquit cortex, farétas, in varias varié fibrillas faceffentes; per quas fia eft cernere longis appenía pediculis, hederacea, angulofa, fuperné atrovirentia, inferné Cyclamihii modo purpurafcentia, tenera, fucculenta, obícuro quodam amarore predita, Ad exortum porro pediculorum quibus haerent folia tortiles furgunt alii pediculi, quibus feres finguli infident, Elati- nes aut Antirrhini minoris, purpurafcentes, calcari brevi, ritu pallido. Succedit capitulum globofum, femina: claudens parva, crifpa. Bafilez obfervavimus in ipfius urbis muris: in Italia autem, uliginofis parietibus, maceris & faxis Locus. nihil frequentius. Facultatis eft humidz frigideque cum adftri&ione quadam. Tis profe&ó hanc plantam pollere P?re» facultatibus facto periculo conftat quibus primi generis Cotyledonem. | Sunt qui eá utuntur ad alba uteri profluvia, eandem recentem 1n acetariis propinantes, tefte Matthiolo. "f. B. Noftratibus qui acetariis rarius utuntur confervam e foliis factam potiüs commendat Parkinfonus. : d'EÉt Linaria 460 Koct. Loctis. Locus, Varietas. Hisronr:A PraANTARU M. Liaria Antirvbinum di&a. A. qq dintirvbimum arven[e minus C. B. minimum J. B. qminimum repens Ger. emac. malt. Jo loeftve minimum Park. Gfje Icafí &'afues-fnout, 0? Snaptoagor, Radice nititur parva, albá, fimplici, durà, longis & tenuibus fibris donatá. — Caules ei palmares funt, teretes, hirfuti, ramofi, FoZiz caulibus inferiora conjugatim, fliperiora alternatim adnafcuntur vix digitum longa, angufta, hirfuta, mucrone obtufo. —F/eres ex alis foliorum exeunt fingulatim, Antirrhini fimiles, pediculis femuncialibus aut longioribus, diluté purpurafcentes, cum brevibus & tenuibus calcaribus, é calice tetrapetalo. Succedunt capfLle oblongz, ventricoíz, fepti craffiufculi beneficio in duos loculos divife, fezize parvo, obícuré ruffo aut ills repletos. In arvis fepius obvium fe dat, nonnunquam & in viis publicis, & locis cultis. 7Fftate floret. Hzc planta ob florem calcare donatum, & vafculum bivalve eodem cum Linaria modo hians & femina fundens, Linariz potiüis quàm Antirrhini fpecies ceníenda eft. Car. III. De Antirrbinuo. : AN 3 Awibprov Diofcoridi 1.4. c. 133. dictum quod fruétu fit vituli narium fimili. Appel- latur & O: /eosis Cacfalpino, qui exiftimat plantam hanc eandem effe quam intelligit Cola- mella per illa verba, Er biantis [va leonzs Ora feri ; Siquidem flores hujus ritum leonini oris emu- lantur; quod verum eft de hujus plante floribus, non i: Aquilegiz, quam alii à Columella deno- tatam volunt. Notz hujus funt flos ri&tum exprimens quo cum Linaria convenit, calcari carens, quo ab eodem differt, vafculum in bina loculamenta divifum, e tribus foraminibus femina fundens, vituli caput & nares referens. 1. ZIntirrbinum oulgare J. B. purpureum Ger. purpureum [rue vofeum Park. smajus alterum folio losgiere C. B. 30 ple € 'alueg-fnout, o2 Snappoagon. Radice firmatur lignosá, albá, ^ Caules cubitales & fefquicubitales, teretes, folidi, glabri propé ter- ram, füperiüs brevilanugine hirfüti. Fia longa angufta, glabra Leucoiilutei, alterno aut potius nullo ordine pofita, fapore fübacri. F/eres in fummis fcapis in thyrfi morem difpofiti, ampli, mo- nopetali, colore carneo albóve, ri&um leoninum exprimentes, bifido folio furre&o, labello trifido, antequam in lacinias dividi incipiat nonnihil luteo fimbriáque villosà donato, itylum & quatuor fta- mina apicibus flavis infignia continentes. — Calix floris brevis, quinque fegmentis obtufis, hirfütis con- ftans: Pediculu: ejufdem breviffimus hirfutus, & finu folioli exigui, brevis, concavi, acuminati exit. Flores versüs eandem omnes partem vergunt, fántque exteriüs hirfüti. | Summitates caulium, & flo- rum calices ad tactum viícofi fant. Flori unicuique fuccedit wafcwlum. feminale grande, caput vitu- linum quodammodo referens, apice incurvo, in duo loculamenta divifum, quorum füperius per ma- turitatem fumma fui parte uno foramine, inferius duobus aperitur. Sees pufillum, angulofüm, pul- lum feu nigrum. Deícriptio eft J. Bauhini, à nobis interpolata & aucta. In aggeribus foffarum & ad fepes circa Monfpelium abundé oritur. Variat non raró floris colore albo. 2. ntirrbinum luteum Ger. luteo flore C. B. flore luteo grandi Cam. flore fubluteo Dod. Hoc à priore non floris tantüm colore, fed & foliis variat brevioribus, latioribus, fübhirfütis. Circa Meffanam urbem in muris fponte nafcentem obíervavimus hanc fpeciem, unde Petrus Ca- ftellus in fuo Meffanenfium plantarum catalogo Meffanenfem illam appellat ; quamvis & alibi quo- que fponte proveniat, in przruptis fcopulis, ut Czefalpinus re&é obfervavit: nam & nos in rupibus non procul Pietra fanta Hetrurie oppido, cüm Mafsà Lucam iter faceremus, copiofam invenimus : quin & in Germania fpontanea occurrit. , C. Bauhinus Zntirrbimi majoris votundiore folio Camerario m horto J4ptir. seaforis flore. vofzo. dicti, meminit; quod in agro Monfpelienfi & Nemaufenfi provenire refert. Nos à precedente acciden- taliter tantüm differre putamus, ut qui neque in Monfpelienfi neque in Nemaulenfi agro hujufmodi Antirrhinum obfervavimus. V. C. 8. ] 3. ZIntirr binum anguffifolium. (yloefre J. B. arvenfe majzs C. B. [yoeffre medium Park. eni- 2:5 Ger. QBe leffer kilo dLalbegi-fuout, 02 $Snapboagon. Elegantula eft plantula, tenui albicantéque radice ; cauliculis palmaribus aut cubitalibus, teretibus, hirfutis, quos alternatim ornant folis Hyffopi paria, fimul plura, inferis nonnunquam ruübeícentia, pinguia & nonnihil acria, fubamara. —Flofcul; ex foliorum alis bicolores, partim albi, partim pur- ; puraícentes, T —— ÀÁÀà 4 db XV. — ?De Herbis flore monpetalo diffori. 761 P NS purafcentes, Antirrhini majoris, fed multis numeris minores, quorum bafin obvallant quinque. vel Ísptem folia viridantia, hirfuta, quzdam longa, quadam brevia. Pericarpium calvariam catelli egregié refert, ac oculorum foffas naréfque corniculo indu&tas, in quo femes. In arvis folo arenofo non raró occurrit. Locus; Hujus varietatem flore carneo, rictu ftriato in Italia & Sicilia obfervavimus. Ex Hifpania à Boélio allatam habuit Parkinfonus flore fanguineo fplendido, ri&u luteo, aut pallido : | Item aliam quam vocat Ántirrhinum alterum flore albo minimum. cm aes Varietates. * A4. ZIntirrbinum allum. [errato folio J. B. Ant. folio diffe&to C. B. yon ' Unico, reo, ad cubitum, interdum duos, alto caw/e affurgit, in quo fo/i« eo feré ordine quo Lini difpofita cernuntur, fatis dura & afpera, pulchré ferrata, longa fatis & angufta. Flores albi feré fimiles funt. majori. Antirrhino, fui magni proportione plante; calycibus vituli narium zmulis füccedentibus. V Propé Monfpelium 1n ora maritima, vulgo P/aze, quz refpondet prxdio dicto Ztre[guies, inter Locus Juncos, verfus Miramvallem & Frontignanam. | TA TR Accedit ad noftram Criftam Galli Meffanenfem, & forté eadera fuerit. * os ntirrbinum. faxatile Serpylli folio C. B. prod. Saxatile Baubini Park. C. B. " Radice eft párvas ramz multis reflexis, tenuibus, leviter hirfutis: foli Serpylli vulgaris form fcd minoribus: fforibz; rubris, aliquando pallide coeruleis, pedicellis oblongiufculis infidentibus, for- má & magnitudine unà cum capitulo infidente Anurrhino arvenfi minori fimilibus. j Folia inferiora fant Antirrhini, füperiora veró Serpylli, annotante D. Magnol, qui copiofüm in- venit inter rupes montis Capou/adou non. longé à Monfpelio, tum & in locis Gerzigues. dictis inter Laverune & Pignan Maio & Junio menfibus cum flore. Antirrhinum rari usüs eft 1n medicina, fed propter floris elegantiam in hortis colitur. Fabulofa funt,frivola & fuperftitiofa quz circumferuntur de viribus hujus plantz & aliarum nonnul- larum contra fpe&ra, incantationes,veneficia ; ad conciliandam gratiam Principum, Magnatum,&c. C A ». IV. De Ariflolecbia. Riftolochiam " Cicero nomen accepifle au&or eft ab inventore Ariftolocho, qua decaufa * p;5,. 4, dentem calumniz vix evitare potuit. Contendunt enim nomen huic inditum. quód puer- Divina. & peris profit. Sed quid impedit quo minüs ab Ariftolocho nomen habeat, fimálque falu- taris fit puerperis? Credibile enim non videtur Ciceronem de fao hoc finxiíle, fed ab aliqno antiquo auctore, cujus fcripta deperdita fünt, defümpfile. Quod eó magis fit verifimile, quód apud * Ga- * Lib. r. 4 lenum, in carmine Andromachi legatur xj ezllz jicar "Aesexoxs. — Nicandri etiam. Scholiaftes Art- 4tidzris. ftotelem teftem vocat à muliere inventam Ariftolochiam. Nomen autem inventoris herbz indi- tum fuiffe verifimile eft, qui five vir, five foemina fuerit perinde eft. Rectilis tamen indé deducitur nomen, quód fit deíg vds »exeieue-/ * Diofcorides, "Aesoioy. dY5- pj. cs pacw, (AO Xu) d doxeiy dersu Conüdy Ts Noyeue : riflolocbia ex 0 momem accepit, quid optime puerperz LES opitalari credatur. * Plinius, Imter mobiliffimas Ariffolocbiee momen. dediJe | gravvidee videmur, quoniam * p jby s cup. effet. delen neydowe 5. Noffri malum terre vocant. Ünanimi confenfu omnes reftituunt. Aexésowss quz Vox parturientes non gravidas denotat. Quomodo Jo. Bodzus à Stapel Plinium defendit vide apud ipfum Comment. in Theophraft. hift. lib. 9. cap. 13. p. 1107. Notz Ariftolochie diagnofticz funt flos femififtularis. feu corniculatus labello in. pala formam produéto, pericarpium grande in. fena loculamenta difpertitum. 1. ZÁrifelochia retunda J. B. Ger. retumda wulgatior Pavk. rotunda. flore ex purpura nigro C. B. Tiounb 2Dirtfftooet. . B. Clu. Mila ed ex una radice fzrmenta cubitalia quadrangula, imbecilliora quàm Clematitidis vul- garis; quibus alternatim adnafcuntur fz/iz, [ medix inter Malve & Hedere folia magnitudinis | admodum brevi pediculo hzrentia, caulem alis fuis penitus complexa, omnium maxime rotunda, mollia, [ venofà,] pallefcentia [ colore ex viridi nigricante Clef. ] ex quorum alis fieres exeunt fe- munciali pediculo harentes, tubulo ex luteo pallefcente in palam ex rubro nigricantem definentes, latiorem quàm in longz aut clematitidis flore. [ Succedunt frsZus rotundi, parvi Melopeponis figurá, qui multa grana continent ordine difpofita, lata, nigricantia, intercurfantibus quibuldam membranis, & materi etiam füngosá, albá, fingulis granis interpofità, quod reliquis Ariftolochiz generibus commune eft. ] J. Bauhino utriculi fequuntur turbinaci, ftriati, per maturitatem in fex partes dehifcentes. Radix Íubeft ampla, tuberofa [ rotunda J. B.] rugofa, foris fufco, intus buxco colore przdita, cortice craffo, trifti amarore guftum afficiens. In Italia paffim ad fepes & in aggeribus foffarum habetur, pingui folo: nec minüs frequens inLocw. Hifpania & Gallia Narbonenfi. Floret vere. Ttt 3 * 3. dhrifle- 62 Hisrogngi:iA PraNTARU M. * à. Ariffolochia votunda altera Park. rotunda. altera Clufü J. B. rotunda, flore ex albo purpura- [cente C. B. &fe otber fiount-rooten 25ivtbtuoot. CIaf. Ramulos feu palmites habet prioris, fed frequentiores & breviores: folis longe quidem formam ' & colorem zmulantia, fed majora, longioréque pediculo quàm fuperioris fulta: fforez ex albo pur- Locus & Tempus. Locus. Locus: Locus. Alia fpecies. purafcentem, interiis fufcum, longz flori pene fimilem: Ejus frs&zs priore longior, pyri in mo- dum turbinatus, graciliore quàm in illa meta: feme» planum, minus priore & rufum :' radix fupe- riori fimilis, cortice tamen. magis flavo. Floret pauló maturitis fuperiore, omnéque femen feré abjecit, quando prioris maturefcere incipit, Hanc nonnifi campeftribus & inter fegetes fponte naícentem confpiciebat Clufius. Superiore fir- mior eft, & injuriarum hyemis tolerantior. 3. Zriffolocbia longa. J. B. Ger. longa vera C. B. Park. 2Long-rooteb 2Dirtbtovot. CI«f. Huic etiam cauliculi quadraguli, duos palmos longi, interdum longiores [ cubitali circiter longi- tudine 7.B.] in multos ramos divifi, humi uti Rotundz diffuf./— Fz/ja quam illius minora, firmi- ora, dilutioris coloris, longiore pediculo fulta, Soldanelle foliorum pzné formá. —F/os fimiliter ob- longus, concavus, ex viridi candicans, Rotunds alterius florum effigie, fed extima parte coloris ma- gis herbacei, intus ut reliquorum villis obfitus.— Fr&£zs Pyri in morem turbinatur, fed non adeó tenui metá ut alterius rotundz fructus, qui maturitate dehifcens fezmes oftendit, latum, rufüm & tandem fufcum. — Radix adultiorum plantarum craffitudine eft brachiali, longitudine pedem zquan- te: Adulte veró omnes plerunque. extrema parte obtufz funt, & zqualis feré per totam longitudi- nem craffiiei, fubinde tamen cufpide ramofà: Juniores gracilefcunt, multáfque fibras habent. à Provenit campeftribus locis inter fegetes, & quibufdam vineis in Narbonenfi Gallia; & novo Vere oret. * 4. Zriffolochia longa altera Clufi J. B. longa Hifpanica C. B. Park. €e otber Iong-rooten oDirtbiuopt. Caf. Hed. flos à Gallice lore diligentius infpicientibus nonnihil differre deprehendetur, quippe cujus extima pars interiore parte purpurei coloris fit, qui in alia herbaceus. FHüfpanice etiam radix extrema parte non eft gracilis 1n novellis plantis ut altera, fed plerunque obtufior, & radix ipfa brevior. Nafciturin Flifpanus inter vites regno Valentino frequentiffima, ubi Martio florentem & jam Íemen perficere incipientem inveniebam. Verüm hz differentix non füfficiunt, me judice, ad diverfitatem fpecificam, ut vocant arguendam; cüm in plérifque fpeciebus plantarum majores obfervari poflint. Utraqué frigoris impatiens eft, nec hvemes noftrastolerat, mifi n fictilibus affervetur. Phebuame feu Ariftolochia Mexicana 1I. longa Herzasdez, huic vel eadem eft, vel fimillima, quam- vis ille Ariftolochiam clematidem eam vocet ; neque apud alterius Orbis colonos fe vel vivam, vel pi&tam vidiffe dicat. 5. "riflolocbia clematitzs Park. clematitis vetla C. B. clematitis vulgaris ] B. Saracenica Ger. emac. &teeping 2oirtblunot. Caf. pod magnitudine fuperat : czwlem habet firmiorem, rotundum, ftriatum, füpra cubita- lem altitudinem affurgentem. — Hujus. folia reliquarum foliis multo ampliora, ex viridi pallefcentia, longo pediculo fulta, formá Longa vel potiüs Rotundz alterius folia referentia. — F/os pallidus, copiofüs in fingulis alis, qui in aliis generibus fingularis, Longz floris formam quodammodo refe- rens, quo evanefcente füccedit frué/zs, reliquarum fru&u major, exigui mali magnitudine, femen continens quale eft reliquarum. Ariftolochiarum, fed majus. — Hujus radix, quz reliqus cum gravi- tate quadam eft odoratior, tenuis eft & ad minimi digiti magnitudinem nunquam accedens, longe latéque ferpit, & füb terra altiffimé mergitur, adeó vivax ut etiam fruftulatim concifà facillimé re- nafcatur, & magna difficultate eruatur; fapore eft amaro, adeóque tenutum partium, ut ftatim gu- ftata fauces eo imbuat. Circa Monfpelium in vineis foffis & aggeribus plus fas luxuriat; autore. Clufio in vineis adeó ibi frequens, ut vina ab illius odore vitium contrahant. Invenitur & in. aliis plerifque Gallize, Hi- fpaniz, Ungarie, Germania fuperioris & inferioris locis referente Clufio : Nobis tamen in Germa- nia peregrinantibus nufquam eít confpecta. Floret cum reliquis. Ariftolochiz clematitidis fpeciem. teneriorem folus in. extremo bifidis fen. mucronatis in. monte Hymetto propé Athenas obíervavit D. Georg. Wheeler. Ynerar. lib. 6. pag. 414. * 6. driffolocbia RR € —MMMMÀ——À— — A M a À— Lib. XV. De Herbis flore monopetalo difformi. 763 / * 6. Ariffelocbia clematitis. Baetica. Cla. Park. clematitis Ger. clematitzs mon vulgaris ]. B. cle- matitis [erpens C. B. €Timbing 2Dirtftuopt, Cl. Longa, carnofa, tenuia ftriatáque habet f/zrgesta, quibus vicinas fepes & interdum arbufculas fuperat, usíe convolvens & imphcans Convolvuli aut Lupuli modo. Fa ill reliquarum Ari- ftolochiarum foliis fimilia, feu potis Scammonize Monfpeliacz, extremo mucrone acuminato, fü- perné lxvia & viridia, infernéex purpura albicantia, longopediculo innixa. Flos Aviftolochiz longz, incurvus, oblongus, ex purpura nigricans, intus tenui lanugine plenus, longillimo omnium pedi- culo infidens, reliquarum Ariftol. fimilis, zqué magnusac in vulgari Clematitide, & à pediculo Jehifcens ; femen etiam fimile. — Radix prelonga, farmentitia, Smulacis afperz inftar, (cum cujus craffioribus fibris magnam habet affinitatem) nunc per fumma ferpens, mox alté füb terra fe con- dens, pallidi coloris, non ingrati faporis, guftata etiam aliquantulum adftringens deprehenditur, & manifefte acrimonix. "Tota planta odorata eft, Circa Hifpalin, 1inere Ulyffipponenfi, plurimífque aliis Batice locis, in. dumetis, vepribus & Locus &9 vetuftis quibufdam oleis, pingui folo fponte nafcens obfervavit Clufius, femper iftic virens; & Ja- 1?» nuario, Februarióque florens. : 7. hriffolocbia polyrrbizos J.B. 2triffol. Piffolochia dicla C. B. Piffolocbia Ger. emac. Piftol, vul. gatior Park. y. 8. Ex radicis argamento nomen invenit, que ex plurimis, longis, juncez tenuitatis, buxei coloris radiculis, in unum tandem caput coeuntibus eft compofita. | Cauliculos dodrantales habet aut pe- dales, raró majores, graciles, angulofos feu ftriatos, ramofos. — Folia long foliis fimilia, minora, magis rugofa, & aliquantulum 1n ambitu finuofa: fforez Rotundx priori formá zqualem, minorem tamen & aliquando nigrum, interdum ex herbaceo flavefcentem: fructum rotunde primz fructüs effigie, verüm minorem, cüm maturuit eà quá pediculo adhaeret parte dehifcens uc in precedente, [longs veró & reliquarum extremá] femen etiam fimile. In arvis propé Sellam novam agri Monfpelienfis fab oleisinvenimus : Clufius in olivetis & petro- Locus, fis Hifpaniz Gallizque Narboneníis locis. / Seriüs floret reliquis Ariftolochiis. Folia in plantis nobis obfervatis breviffimis pediculis infidebant, erántque parva, acutiora quàm figura Clufiana reprafentat, extimis. marginibus undique eleganter finuata, ita ut dentata vide- rentur, colore, prafertim inferiore parte, canefcentia, & Scammoniz Monfpeliacz zmula. / 8. Piffolocbia Cretics C. B. Cretica [emper «virens Park. Cretica féve Virziniana Ger. emac. Ari- ffolochia. Piffolochia altera J. B. CI. : Multa & fummo radicum capite profert tenuia fzrzenta, pedem aut plus vel minis longa, angu- lofa; ftriata, ramofa, lenta, fraétu contumacia, humi fparfa, & ex atro virentia, in quibus incondito órdine nafcuntur fo/ia nervofa, faperiort fimilia, magis tamen mucronata, & ad Smilacis afperz fo- liorum formam quodammodo accedentia, minora, atráque & immarcefcibili virore przdita, ob- longis pediculis nitentia, é quorum finu. nafcuntur longi cavíque fore, Ariftolochiz longze floribus formá fimiles, faturá tamen rubedine foris magis diftincti, interné. veró aliquantulum flavefcentes, oblongííque pediculis adherentes. His fuccedit frs&z Ariftolochie longs fru&ui non diffimilis, fed minor: numerofas autem hoc genus habet radices inftar. przcedentis aut Smilacis afpera , verim graciliores, & fibris quibufdam tenuibus donatas, odoratas. Flores profert Julio & Augufto. i Diligens & peritus Botanicus Thomas Johnfonus Gerardi Hiftoriz emaculator. PoJyrrbizn illam famofàm Virgimiauam, (quam & Virginia allatam in horto Jfoas. Trade[canti Lambethz propé Lon- dinum cultam & florentem vidit) cum defcripione Clufiana Piffolochze Creticz ftudiofe collatam, eandem omnino fpecie plantam effe invenit, nec ullà infigniore notá. diveríàm fpeciem arguente differre : qnocirca Parkinfoni Judicium diverfam ftatuentis non magni facio, fed potiüis cum John- fono fentio eandem effz. — Videfis de(criptionem Parlkiníoni in "Theatro Botanico. * g. Zriffolocbia Maurorum C. B. peregrina Rauwolfüi Cluf. riffolocbizs fomils Rha[ut c Ra- migi Maurorum J. B. Rawwolf. 1 Aliquem fpirat odorem, fed ingratum. — Ex radice farculi prodeunt plerunq, quatuor, albicantes fili modo tenues ad radicem, ex quibus parte fuperna harent foliola feptem aut octo utrinque, ci- nerea, oppofita, magnitudine & fitu foliis Filicis Floride refpondentia, nifi quód. versüs ima aurita fint, ad inftar Salvi minori. Inter quorum ima, fuperioribus magis aliquanto inter f diflantia fores havent Ariftolochiz íimiles, paulló majores, colore magis fufco, longioréque pediculo. Radix alé depacta eft, qualitate ficcá calidique, ut amaritudinem ejus docere putat Rau- wolfius. i Utriníque Ariftolochiz, tam longz, quam rotundz, radix calida. & (ficca cenfetur. Utraque Vires, diícutit, attenuat, aperit cum modica abfterfione : rotunda tamen tenuiorum partium eft longa ) craffiorum. Quz Clematuus vocatur fragrantior eft (inquit Galenus) itaque ei ad unguenta ütun- tur — 764 * In Ado. ILocus, Locis. HisroOnR:A PiaNTARUM. tur unguentarii, fed ad fanationes infirmior, & longé minüs quidem tenuitatis obtinet quàm ro- tunda. Lobelius Polyrrhiza Arift. radicem reliquis duabus [longe & rotundz] przferendam ait, tum füavi aromaticitate, tum medicata efficaciore facultate: cujus caus meritó Ándromachi & Galeni theriacis aptiorem. Clematitis tamen vulgaris utráque reperitur ignavior. Utraque Ariftolochia Cephalica, Epatica, & Pulmonica imprimiseft. Hinc prodeft ad tarta- ream mucilaginem relolvendam expectorandimque, ad menfes ciendos, tumores internos rum- pendos, venena difcutienda. Infüper Lozgz infufio ad Ícabiem exíiccandam vel viülgo hic [in Germanii] ufiatiflima eft. Extrinfecüs adhibetur ufu creberrimo ad exficcanda. & mundificanda vulnera. | Retunda effücacior eit, & imprimis menfibus ac fecundinis ciendis celeberrima. Sz/roZ. C. Hofmannus ità diftinguit virium refpec&tu, Commendatur Lezga in vulneribus & ulceribus fordidis, in vitis cutis, in purificandis dentibus : Rotuzda in affe&ibus pectoris à craflis humoribus, in flatibus, 1n doloribus ventriculi, in fingultibus, in ruptis, ubi fanguinis grumi diffolvendi funt, in bftructionibus lienis, &c, — Educit enim per urinas, menfes, cutim, varia excrementa. Pracipua utriufque vis eft (ut nomen 1ndicat) ad uterum à partu expurgandum, & menfes mo- vendos. "Tam efficaces fant (inquit * Lobelius) longa & polyrrhizos praefertim, ut. radices utriufq, pari momento, partim intró datz, partim in peffario admotz, elicuerint foetum, Jam fefquidiem erumpere conatum, fctüfque involucra lacerata enixam puerperam tridui cruciatibus pené ene- catam. Exhibetur ad affe&us uterinos plerung, in deco&o. Cop. . MN. De Scrophalaria. Crophularia. à radice nodofa & ab affe&u nomen accepit, quód ad fcrophulas prodeffe cre- datur C. B. Sunt autem Scrofule five ftrumz & choerades glandularum induratarum tumores in cervice, alis & inguinibus. Volunt ita dici quód porcis funt familiares, aut quód. nu- merofz funt fobolis & prolifice veluti fcrofz. Eft autem Scrofa Sus quz foetüs caufa alitur. Scrophulariz notz funt flos auriculatus, vafculum bivalve, fübrotundum, acuminatum ; folia in caulibus contrariis inter fe pediculis bina, femina parva, fufca. 1. Seropbularia aquatica major C. B. maxima rad. fibro[a J. B. Betonica a in quatica Ger. aquat. major Park, 2Dater2Detonp, recuüs 3Dater-frigkuoot. Radix craíla fibris numerofis, majufculis, longis, albis donatur. | Caules bicubitales fint, quadrati, craffitudine minimi digiti, quàm Scrophularie vulgaris majores, glabri, inanes, ramofi. Folia per intervalla longiora ex adverfo bina, pediculis fefcuncialibus infident, duobus plurimüm lobis ad pediculum donata, tres aut quatuor digitos longa, duos lata, circa margines crenata, mucrone ob- tufiore quàm Scrophulariz vulgaris, & Betonice foliorum figurá fuá zimula, veróm duplo triplóve majora. Flores in fummitatibus caulis & ramorum, in eodem communi pediculo feu fürculo plures, ex alis quidem foliorum quorundam, fed perexiguorum, anguftorum, acutorum, non crenatorum & omnino diffimilium reliquis egrediuntur, parvi, monopetali, turgiduli, obfcure purpurei, duobus in fümma parte extantibus latis & obtufis fegmentis velut auriculis ; apiculis flavis in ipfà floris aper- tura fe oftendentibus; quibus füccedunt vafcula feminalia fübrotunda, acuminata, € duobus locula- mentis compofita, fezzina intus continentia parva fufca. Ad ripas fluviorum copiose provenit, in ipfis aquis. Hujus fpeciem quadruplo minorem, Londini alebat "Thomas Bennzus, & Mutonus Belga Tor- naci, referente Lobelio, que * ». Scrophularia paluffris mon fetida, ffve aquatica. minor C. B. Betowica aquatica mümor Park. A. 03. Seropbularia. major Ger. major vulgaris Park. vulgar d» major Y, B. modofa fwtida C.B. jigtuot. TSB. I odoris tota eft, Sambucum referentis. — Radix obliqué agitur, alba, craffiufcula, &c tuberi- bus inxqualibus ftrumofa, Cau/z; firmus, rectus, quadratus, cavus, purpurafcens, ad binos cubitos excrefcit, in alas divifus. —.Fo/;a Gialeopfis, majora, acuta, ferrata, ex caulis geniculis adverfa, (quod tamen perpetuum non eft) atrovirentia. — Flores ex hirfutis pediculis calicibus quinquefoliis infident, Antirrhini minimi hiantis oris inftar habentes, füpremá lacinià in medio bibi, intus atropurpu- red, extrà nonmhil virefcente, lateralibus duabus cum infimá extrorfum reflexá magis ex viridi pallefcentibus, prominulo é rictu ftylo virente, alté reconditis tortuofis ftaminibus cum apicibus ochrei. [Stamina interdum in recrum exporriguntur, eorümque apices pallidi & floris hiatu. ap- parent] Vaículum feminale bivalve, fübrotundum, in fummo acuminatum. In fylvis, dumetis & fepibus nafciturnon infreq. Julio & Augufto floret. Ex v —— Lib. XV. "De Herbs Bo monopetalo. difformi. wed r3 qus Ex re nomen habet; fiquidem radix ejus ftrumas & hamorrhoidas fanat; Utilis infüper eft in cancrofis ac fimilibus ferpentibus ulceribus malignáque fcabie. Siquis hzmorrhoidum cecarum in- fano dolore torqueatur, minimum quid Scrophulare vel radicis, vel foliorum cum cibo aut potu capiendo ftatim dolore liberatur; five ipfam plante fübftanuam ficcam aut viridem, five deco- &um ejus affumat. Hen. ab Heersin Obferv. qui fe hoc fpius expertum ait. : Siccz radicis pulvis impofitus haemorrhoidas ficcat: Idem drachma pondere potus lumbricos ven- ris pellit. NE Aqua é radicibus E E faciei ruborem tollit. Ex hac herba unguéntum conficitur ad omnis generis fcabiem utiliffimum: quo ipfe (inquit Tra- gus) Ícabies Leprz fimillimas curatas vidi. Ejus autem compofitio fic fe. habet, Maio menfe fu- matur herba cum radice, fordibus diligenter expurgata ac lota, eáq, contundatur, poft fuccum indé expreffüm in angufto vitro probé obturato per annum affervetur. | Cámque unguentum "parare vo- lueris, tum expreffi fucci, cerae & olei zquis portionibus tantum accipe quantum unguenti paran- dum erit, quod ubi feceris conjunctim ea fuper carbones decoquantur & eoufque temperentur do- nec unguentum fat. Zrag. Ad Scrophulas fequens Emplaftrum prafcribit D. S;zbba2/ds Prod. Hiflor. Natural.Scotiz, 3 Axung. porcin. fb j. folvatur moderato ignis calore. Tunc Y. folior, Scrophular. Cynogloffz. Lamii flor. alb. Digitalis an. p. z. q. 3. 1n minutas partes confcindantur, & in Axungiá coquantur igne temperato repetendo coctionem ter aut quater, ufque dum unguentum faturat viroris fit. Tunc appendatur inlibiá unguentum, fümendo dimidium ejus Cere & Relinz tantundem, Terebinth. $i. viridis zris £j. diflolvantur fimul omnia, tunc per linteum colentur, & fiat maffa, fuper alutam q. 3. extea- datur, & parti applicetur. A ch aliam [peciern depingit. C. defcribit: Parkin[onus titulo Scrophulariz majoris. alterius elegantis. Park. A vulgari differt floribus non ut in illa hiantibus, fed quatuor foliolis rübentibus compofitis, feu mavis in quatuor foliola rubentia expanfis : vafculzs feminalibus non acuminatis : fo/us interdum pluribus ad idem geniculum, prafertim inferius, fitis. $. Serophularia folio Urtice C. B. peregrina Cam. Park. flere rubro Camerarii J. B. 32cttle« Icanen d'igtuot. en Ex eadem radice fibrofa & tuberculis carente plures emittit caules, medium. tamen. reliquis multó majorem, craffitudine digitali, firmum, ab imo ramofüm, ramulis ex adverfo binis, é foliorum alis exeuntibus, cubitales & altiores, quadratos, concavos, lanugine admodum brevi & vix confpicua hirfutos, Fwa Urticz zmula, fed pro latitudine breviora, obícuré viridia, glabra & fplendentia, inferiora in caule pediculis longis appenía, füperiora ordine breviora. Fleres in fürculis & foliorum alisegreffis (ex, feptémve aut plures, pediculis tenuibus harentes, patentiores quàm. Scrophularie vulgaris, nec adeó obíoletz purpurz, fed rubicundiores. His fuccedunt capfulee fubrotundz, bival- ves, feminibus intus exiguis pullis. Odor planta foetidus & 1ngratus Scrophulariz vulgaris. Circa Pifas copiosé provenit, eiiam in muris ipfius urbis, &c alibi in Italia, Hzc eft proculdubio Locw. Scrophularia Cretica 2. C/»(. quod folio Urticz effe dicit. Aliam Schrophularie peregrinz fpeciem defcribit Parkinfonus, quam peregrinam alteram ap- 4j; secies pede altitudine bipedali ; foliis pulchre viridibus & velut alatis: floribus fubluteis cum. ftaminibus pallidis. 6. Scrophularia flore luteo Ger. C. B. Park. Iutea magna, amplis folis. J. B. Lamium Pannonicum alterum [rue exoticum Cluf. 38elfotu ffotueven Jrigtuoot. Ex radice craffa, nigra, fibrofa, Scrophulis carente fv/;a antequam caulem edat plura in terram convexaexeunt, magna, rotunda, hirfüta, uncias quinq, vel fex longa, fimilitérq, lata, ob pilos bre- viffimos afperfos mollia, Urticz foliis fimillima míi ampliora utplurimum effent, pingui & lento quodam veluti rore leviter afperfa, profunde per ambitum ferrata, pediculis longiffimus, (trium quatuórve unciarum] Altero anno caulem C. B. caules plures] profert, bicubitalem circiter, [cu- bitales & fefquicubitales C. Bauhino, tripedalem Co] quadratum [quadrangulum vel fexangulum Cl«f. utriufque enim forme nafcuntur] craffum, cavum, leviter hirfütum, [hirfutie. alba obitum] re&um, geniculis diftinctum, ad quos folia bina plerunque oppofita, [interdum terna in caule fti. hexangulo] ab imo caule ad fummum paulatim decrefcentia, & pediculis fenfim brevioribus fulta. Ex uniuüfcujufque feré folii finu, ab imo feré ad fummum, pediculus emergit. palmaris circiter, € Bdhino lzvis, Clufio veró & Columnae hirfaütus, cujus circa faftigium foliola bina exigua con- fpiciuntur, fupra qux extremo pediculi cacumine fores hzrent complures [tres vel. quatuor Col. ] lu- tei, Pifi minimi magnitudine, concavi, hiantes, quinque brevibus laciniis ora. divifa parum haben- tes, apicibus iidem intus luteis, [tenui ítylo cum ftaminibus emergente] Arbuti floribus admodum fimiles Col. bafin habentes luteo-viridem, quinq, foliolis conftruétam : quibus. fuccedunt oblonga pericarpia, in. àcutum definentia, Scrophulariz funilia [capitulis Hyperici fimilia J. B.] in. quibus e femina, minuta & nigra continentur, Capitulorum acumini fllamentum capreoli inftar inlidet. Maio 766 Hisronr:a PrawTARUM. Maio floret, ac etiam /Eftate, & Autumno perficitur, deinde iterum ex radice germinat, Co/. Locus, In valle Campoclarenfium atque etiam füpra Matefium umbrofis Septentrionalibus, nivofis locis invenit Columna ; poftremó etiam in 7Equicolorum montibus, in villa P/sgz: dicta. Quatuor celeberrimi omnium Botanici, Carolus Clufius, Baulunus uterque & F. Columna hane plantam diligenter defcripfernnt, é quorum defcriptionibus hanc noftram compofuimus. Galeopfis altera lnteo-pallida Paz£. huic plantz eadem eft. * 4. Serophularia Cretica x. Cluf. Cretica latifolia Park. Indica Ger. Scr. folis Filicis modo lacini- atas 'ocl. Ruta. canina latifalia C. B. |0* |j Claf. Huic folia initio prodeunt humi expanía, Scabiofz primis foliis non valdé diffimilia: deinde fef quicubitalis affurgit cau/zs, quadrangulus, cavus, viridis, angulis purpurafcentibus, interdum etiam totá cá parte quz Sole illuftrata eft purpureus: cujus infimam partem ambiunt longe ampliora folia, in multas lacinias divifa, ex adverfo nafcentia, deinde reliquum caulem alia, qux alata funt, &- Fi- licis aut Ale&orolophi foliorum inftar fer&, multis laciniis przdita, quz ruríüs in alias longà. mi- nores, & in ambitu ferratas fecantur. —. A medio caule ad fummum ex alarum finu nafcuntur rami etiam quadranguli, minoribus foliis przediti, & illi fimiliter in alios ramulos divifi, füftinentes f/of- culos inftar utriculorum cavos, UNES vulgaris floribus non. abfimiles, ex flavo virefcentes, fex foliis conftantes, quorum bina infima valdé fünt exigua, & inferné aliquantulum reflexa, quz in lateribus funt, pauló quidem altiüs attolluntur, & füprema parte aliquantulum purpuraftunt ; fed bina füperna majora fünt reliquis, & quodammodo reflexa, purpureíque ex atro coloris, paucis & brevi- bus flavis fPaminibzs ex umbilico prodeuntibus. —RaZix pollicaris pxné craffitudinis eft, in. multas fibras divifa, candicantis coloris. * &. Scropbularia foliis laciniatis C. B. Prod. Serophularia. Indica Park. 4m Scropb. Indica capitu- tulis maximis J. B? C. B.prod. ; : Caule dt craflo, ftriato, fübrubente &c levi: foliz atrovirentibus, lzvibus, tenuibus, oblongis pe- diculis donatis , inferioribus palmaribus, inftar foliorum Raphani, in lacinias quinque oblongas, crenatas, divifis : ex quorum finubus folia minora, etiam laciniata, prodeunt. F7ere eft magno, elegantiffimo, croceo inferiore parte, intrinfecus rubro. ; 6 Hujus ramulum duntaxat accepit defcriptionis autor C. B. nomine Serepbwlarie Hifpanice non Criptz. Adde ex Parlinfono, Ramules hujus craffos effe, fed infirmos & humi plerunque hinc indé ftra- tos, geniculis crebris interceptos: capitwla majora &: duriora quàm in quávis alia Scrophula- rie fpecie: radicem craffam fibris comofam, poftquam planta femen. dederit marcefcentem, aliàs durantem. 9. Seraphularia altera Ruta. canina dila Park. Scropb. Ruta canina dicla vulgaris C. B. Ruta ca- nina Lob. Ger. Seropbularia tertia Dodonao tenuifolia, Ruta canina quibu[dam vocata J. B. 3. B. . Radicez habet longam, fimplicem, mediocriter craffam : caules cubitales, ftriatos, teretes, feré nigricantes, medulli fungosi plenos, ramofos; per quos f?/s oblonga, angufta, profundé lacini- ata, graviter odorata: flores eo ordine difpofiti quo in Scrophularia majore vulgari, copiofio- res, parvi nigri ; quos vafcula excipiunt Scrophularie minora, acumunata, in duas carinas dehi- centia. Ad Rheni ripas prop? Bafileam primó, deinde in Italia, Gallia Narbonenfi, & circa Genevam . iLoctit. " . . copiofe nafcentem obfervavimus. Radice eft diuturna. * to. Scrophularia Ruta canina di&la. sminor Monif, Monrif. 1 Pedalis eft planta, duplo minor priore: fols multó tenuiüs diffe: fre: integri in. fundo, quinque laciniis in margine divifi, fAamiza & ftylum admodum brevia, ex ona fundo orta ha- bentes; quibus fatifcentibus füccedunt capfLe omnium minime, bifidz, virides adhuc ar&é juncte & (trice unitz, pyramidalem exhibentes figuram, acumine pungente przditam, fed exiccate fponte aperiuntur & femina plurima, reliquarum munora effündunt. * x1. Serophularia Scorodoniee folis Mon. Lufitanica Hort. Leyd. 3 A:Mori[. Ad altitudinem bipedalem afcendit, caule quadrato, crebris geniculis intercepto & in multos ra- mulos brachiato. Ad fingula autem genicula bina é regione apponuntur fo/a mucronata, ferrata, Ícabra, Salviz fylveftris inftar, quibus adeó fimilia funt, ut antequam flores & femen producat, pro Scorodonia haberi poffit. — Florez fert unciali. pediculo innitentem, integrum in fundo, quin- quefariàm in margine partitum, laciniis quatuor ferruginei coloris, infimá virefcentis: ex fundo flo- ris exeunt. quatuor ftamina fübviridia, perbrevia, unà cum ftylo ejáfque apice ejufdem coloris. Hiífce deciduis fuccedunt cef pyramidales, mucronatz, adhuc virides arcte fibi invicem et exficcata Lib. XV. «De Herbis flore monopetalo difformi. 764 exficcatz apertz, ing, fingulis cellulis /emiza continentes minuta, fübfufca, cxterarum fux fortis more. De loco, florendi tempore & duratione nihil habet. : «nm 12. Serophularia Sambuci folio Park. Sidevitis Sambuci folio Alpin. exot. ark. Caulibus affüreit pluribus, quadratis, concavis, duos tréfve cubitos altis, fo/iis aliquot alatis? gerii« culis exeuntibus cinctis, € pinnulis aliquammultis conjugatim ad coftam mediam adnexis, foliorum Sambuci inftar, compofitis, Sambuci infuper feré odore. E foliorum finnbus ad caulium. ramoforum nodos, & fümmis caulibusexeunt f£zres multi, concavi, nutantes, obfoleté rubentis ant purparei colo- ris ; quibus faccedunt cap[ule parvae, rotundz, nigricantes, acuminata, ferzizibus aliarum hujus gene- riszemulis repletz. Ra4ix longa, fibris aliquot aucta. Ex Hifpania tranfmiffa eft. Parkinfono &femine nata. Biennio tantüm vivit & perfectis fe- r;cy; minibusexarefcit. D. Mere, ad quem cüm Patavii commorabatur femina ejus cum aliis rarioribus tranfmifit Parkinfonus, eam Alpino communicavit. Locis umbrofis & humidis gaudet, * 13. Scrophularia peregrina Tiephi folio non. defcripta Hort. Lugd. Bat, Car. V. De Digitali. Dsss à flore Digitale feu Dadylothecam referente dicta eft, nec alio opus habet charactere generico quàm hujufmodi flore concavo, labiato, pendulo, cum vafculo bivalvi. ec A. 1. Digitali purpurea J.B. Ger. purp. eulgarz Park. purp. folio affero C.B. 30wwtple f'ox«glote, SB. Eft ubi cubitos duos fuperat Digitalis purpurea, cav/e pollicem craffo, angulofo,hiríüto, fübrubente, concavo, ex radice fibrofa, amara. — Flores in thyrfi longioris morem, frequentes, ab uno caulis la- tere penduli, brevibus hirfutis pediculis, quorum fingulis eft appofitum foliolum acuminatum, cala- thi aut Digitalis fartorii munimenti effigiaturá, colore foris coccineo, exceptá inferiore parte, que propter nonnullam admixtam albedinem carneo eft, intus veró fimiliter purpurei, inferiore parte(que & longis pilis obfita eft) verficolore albis maculis nigro guttatis: floris bafi penitus adnafcuntur [Lamina alba aut purpuraícentia, contorta, qua apices didymos croceos guttatos füftinent : /Zylus te- nuis purpurafcens ex hirfuti oblongíque pericarpii bivalvis mucrone protenditur, cui poftea inclufu: continetur fezzem minutum. Felis Verbafci opinionem recté fuftineant, oblonga, in acumen d: nentia, hirfuta, in ambitu ferrata, füperné atrovirentia, inferné incana : qua ad radicem fünt longis nituntur pediculis, qux in caulibus nullo ordine pofita, crebra. — Ca/ix floris plerunque quinquefolius; floris margo in quinque dividitur fegmenta: Amat folum arenofüm. | Variat interdum floris colore albo, fed rariüs; nam é millibus vix unam plantam reperies flore al... . rm: bo infignem; hinc Digitalis floremagno candido 7. B. alba folio afpero C. B. major alba Pzr4. al- v tali fieré ba Ger. / I. Parkinfonus alterius adhuc Digitalis albe fpeciei-meminit, quam Dig. albara alteram feu mino- Varietates, rem appellat, cui folia przcedenti quidem fimilia tribuit, verüm minora pauló & breviora, obícu- riüs virentia; caulem humiliorem vix tripedalem : flores minores: 1n reliquis conveniunt. 2. Digitalis major florecarneo ejw/Zem Park. à vulgari purpurea, fo/is pauló minoribus differt : floribus quoque minoribus, dilutiós rubentibus feu carnes. T3. 2. Digitalis media flore luteo rubente ejuAez. Mediz eft magnitudinis inter. Digitales maximas & minores: folis lutex minorisaliquatenus «mulis, quàm przcedenus munoribus, forza; longis, anguftis Dig. albz alterius feu minoris feré magnitudine, colore luteo aut Batico, rubore velit per- fuío, quem colorem nos &akonep appellamus, & in Aurantus nonnullis cernitur. Cüm femen de- derit radicitus exarefcit, fecundo plerunque à fatione anno. | Hace Digitalis varietates, quamvis accidentibus potiüs quibufdam quàm fpecie à vulgari pur- purea differre putem, nolui tamen omittere, ut Lectori integrum fit de iis judicium ferre. , Digitalis herba emetica eft. Somerfeti Angliz ruftica turba hujus decocto febrictantibus purga- pes; — « tiones & interdum füperpurgationes & vomitiones humidioribus alvo molitur. Lob. Of. Parkinfonus efficacem efle contra Epilepfiam affirmat, f1 duo ejus manipuli cum 3iv. Polypodii quercini in cerevifia decoquatur, & decoctum propinetur. Qui enim viginti & fex annos continu- os eo morbolaborárant ita ut fingulis menfibus bis térve caderent, h.3jus decocti ufu penitus liberati funt, faltem per integros fedecim menfes né unum quidem paroxyfmum fsnferunt. eram maedicamen- zum. boc vobpuHoribus tamtim comvenit, fiquidem -violemer admodum purgat Q* oorritiones immanes excitat. Strumofis conducere tritam. & impofitam füccümve ejus in unguento experientiá compertum eft. Park. Novwiplures (inquit D. CM in MS. nondum edito) qui in ftrumofis tumoribus Digitalis floribus valdé confidunt, quos quidam in butyro Maiali, quot poffunt 1mmittentes curant infolan- dos per zítatem. Alu cum adipe porcino miícent, & fub terra defodiunt per quadraginta dies, utrique flores cum unguento refervant, unà linteis inducunt. & tumoribus épPlisags: hoíce tumori- bus difcutiendis vel maturandis, ulceribus detergendis vel explendis füfficere ferunt fe expertos, Quin- to & fexto quoque die Diacarthamo purgant, interim continue decoctum Herbz Bisenune ge ent; 768 H:isrcrvon:ia PraANTARUM. Digitalis fer- rugin. vajor. Digit. ferrug. vuUnor. Locus &3 Tempus. bent: pars ulceris rubens parte unguenti tenuiore. illinatur: pars autem craflior uhguenti linteami- niimponatur, quod nunquam mutetur. Suntqui novella & primó erumpentia plant germina ac- cipiunt, eorámque füccum expreffüm in. butyro coquunt ad fucci. confümptionem, atque hoc novo fucco addito bis térve repetunt... N. r. Oportet ut paretur fufficiens quantitas unguenti eo anni tempore quo flores haberi poffünt, ciim nonnunquam integer annus aut eo amplius ad curam perficiendam requiratur. N. 2. Quamvis ulcera primó majora fiant né metuas, fiquidem unguentum poftquam humores omnes abfumpferit & exficcaverit, ea demum fanabit & cute obducet. N. 3. Unguentum hoc in Scrophulis humidis & puré manantibus precipue utile eftjin ficcis parum valet; fed ad Bafilicon & przcipitatum confugiendum. Habui ex relatione viri amiciflimi, tum rei Herbariztum totius Medicinz peritiffimi D. E.Hule. Proverbium eft Italicum. ztralda tutte le piagbe [2lda. i. e. Digitalis fanat omnia vulnera. 5. Digitali maxima ferruginea. Park. euguf'ifolia flore. ferrmgineo C.B. ferruginea folio augufliore jJ. B. ferruginea major Ger. emac. 28 The aut quatuor cubitos altus eft cau/z; mediocriter craffus, firmus, teres, levis, cujus fcapus fummus in alas aliquot fcinditur. — Folia Digitalis füblutez anguftifolix foliis proxima, longa, an- gufta, acuminata, atrovirentia, [ex viridi canefcentia Par&.] nervofa, averfa parte fubhirfüta, levi crenarum veftgio per ambitum 1ncifà alternatim cauli.adnafcuntur. Fes longa ferie thyrfoide difpofiti, Digitalis parpurez, breviores, rigidiores, foris toti hirfuti, ferruginei, intus eodem colore faturatiore, & ftris variegato picti, labro productiore villofo dependente, in medio rictu hiante, latentibus füb füperioris folii margine apicibos luteis : infidet autem | floris recurva bafis calyci ftella- to indue radüs conítanti. Capiz quàm in vulgari purpurea minora fene minuto, fufco repleta. Catalogus Horti Regii Parif. Digitalis ferruginez duplicis meminit, nimirum r. Latifolie, cui Íynonymam facit Digitalem maximam ferrugineam Park. & ^. Angu[tifelie, qux eft C. Bauhini Dugit. anguftifolia flore ferrugineo; J. Bauhini Digit. ferruginea folio anguftiore. An hz duz Ípe- cie differant nefcimus, examinent alu: certe Dig. fer. fol.ang. 7f. B. in parem cum Parkinfoniana Dig. max. ferruginea. altitudinem affürgit. Verüm. quicquid fit de ferruginea latifolia & angufti- folia, dari duas Digitalis ferruginez fpecies certum eft, càm Tho. Johnfonus vir fumma fidei & di- ligentiz, utramque viderit & deícripferit: Alteram zzajorem appellat, folus imus pedalibus, atrovirentibus, venofis : caulibus tricubitalibus : floribus hiantibus, amplis, cum labello fürfam inflexo. Alteram Dig. fer. minorem $ cui folia multó minora, anguftiora, lzvia & intenfiüs viridia: caules pedales; flores parvi, fuperioris colore fimiles. Hanc apud Tradefcantium vidit medio Julio flo- rentem. 1 Hic fpecies caule eft quadruplo humiliore quam füperior, proinde eadem effe non poteft quam T. Bauhinus defcribit, quz in parem cum illa altitudinem affurgit. | Quocirca vel tres dantur Digita- lis ferruginez (quod non credo) fpecies, nimirum 1. Major latifoli, quz eft Parkinfoni maxima z 2. Major anguftifolia, C.B. /f.B. 3. Minor Ger. emac. vel Parkinfono & ]. Bauhino defcriptz fpecie conveniunt. Hic infüper addit Catalogus Parifienfis quartam adhuc fpeciem, viz. Digitalem latifoliam flo- re ferrugineo minore. 3. Digitalis lutea magno flore C. B. awiplo flore Park. flore majore, folio latiore J. B. 4. B. | | Minor huic qnàm purpurez magnitudo ; nec diffimilis r24ix: Caules angulofi, nonnihil hirfuti : Folia anguftiora, longa, inferne nervis hirfatis rugofa, füperné penitus glabra, atrovirentia, in ambi- tu crenata, fapore fübamaro &acri: Flores Digitalis purpurez pares, forisintüfque hirfuti, fed colo- re, extra quidem diluté luteo, intus veró croco faturatiore languidéque luteo verficolores. In montofis circa Genevam & in Germania invenimus. ' Floret Junio & Julio. C. Bauhinus pro Ephemero Diofcoridis Coluz;z. hanc habet : verüm Columna flores. albos Ephe- mero fào attribuit, qui huic lutei funt. ^ Forté tamen. Columna colorem pallide luteum pro albo habuit; ni floris color interdum variet. 4. Digitalzs lutea*vel pallida fs flare C. B. flore minore fubluteo, anguffiore folio J. B. auimor Iutea Jive pallida Park. parad. ) viri Duorum cubitorum altitudinem. zquat vel etiam füperat, caw/e digitali, ramofo, levi, ex radice pollicari emicante: cui alternatim. adnafcuntur fz/ie Tapia longa ant breviora, duas aut tres unciaslata, acuminata, in ambitu crenata, füperné glabra, atrovirentia, inferné herbida, fübhirfuta : feres tanquam thyrfum longa ferie cffigiantes, quanquam ortudiverío, eódem tamen feré omnes ver- gunt dimidio minores Digitalis purp. floribus, colore luteo in herbaceum languente, ídque tam intus quàm foris, labro intrinfecus villofo ; quorum unicuique ad pediculum folium acuminatum penitus glabrum eftappofitum. | Semez in loculis bivalvibus aliarum hujus generis more. — Radix fibrofà, per- ennis, nec ulla coli injuria aut. gelu vehementiori facilé corrumpitur. Eocut C3 Tempus. , Inmonübus circa Genevam, itémque circa Salernum & Neapolin in Italia copiosé provenit. fu- mo, Julióque menfibus floret. "n. C. Bau- Lib. XV. «De Herbis flore imonopetalo. diffornu. 769 C. Bauhinus aliam adhuc Digitalem anguffifoliam luteo parvo flore in. Prodromo defcribit: qux an aliter quàm partium omnium parvitate à precedenti differat Lectori confiderandum relinquo : De- fcriptionem ejus videat apud C. B. in ProZ. * s. Digitalis Virginiana, Lyfimachig facie, foliis [ubrubentibus, flore -violaceo minore Mori. dm Digit. Virginien[is feu Americana [erratifolia Wort. Parif. & Lugd-Bat? Mori. D eoe bipedales, fubrubentes: quos ambiunt per intervalla ad fingula genicula bina fo/iz, mucronata, Limonii majoris primo ortu foliis haud abfíimilia, ex adveríoó poete qux à caule perforari videntur adeó arcté eum cingunt. Ex alis ad genicula fuperior enafcuntur pediculi alios procreantes; quibus innafcuntur flores calyce & forma Da&ylothecx feu Digitalis minoris, nifi quód flos integer in fundo tantüm, 1n margine quinquefariam finuetur, ut in Nicotiana fcemina, coloris violacei : in fundo autem floris quatuor ffaminula arcuata latent, quorum fingulorum extremo, alia- rum Digitalium florum more duo apponuntur tefticuli rubelli, lentiformes in .füperiore floris parte : eft enim fPylus propendens versüs inferiorem partem luteus, lanuginofüs. — Floribus fuccedunt thecx bicapfulares, in mucronem acutum bifurcatum definentes, continentes in fe femina minuta, infini- ta, ceterarum — Digitalium more. Floret /Eftate, atque eadem exeunte & ineunte Autumno femen füum perficit. : DSL Tempus. Foliorum fitus & florum figura diverfam à Digitali plantam arguunt. C À P. VI. De Pediculari feu Crifla galli. Edicularem Lobelius fcribit vocari hanc lierbam, quód facultatibus fit virofis, pratis infefta, & pediculis hoftis. Contra Dodonzus Pedicularem ab effe&u nominat, quód pecori ac ju- mentis, quz in pratis ubi hec provenit pafcuntur, pediculorum copiam gignat. Mihi hujufce herba folia, pediculi tergo rugis fuis perquam fimilia funt, & indé forte nomen. Noc hujus generis funt prater flores galeatos & vafculum bicapfulare, florum calyces tumidze. & velut inflatz folliculos feminum occultantes, Sezisa compreffa. A. 1. Pedicularis frve Crifta galli lutea Park. pratenfis lutea *oel Crifta galli C. B. Criffa gal Ger. galli femina J. B. 38eltotu-rattle o2 d'ochis-comb. E radice parva, alba ARE fürculos ad latera emittente, non alté in terram demiffa caulz affürgit plerunque fingularis, pedalis, rigidus, levis, quadratus, rectus, tenuis, inanis nigris non raró maculis & lituris varius, & verfüs fupremam partem purpuraífcens, in ramos aliquot divifus, quos adverfo fi- tu pofita bina femper ambiunt falis, fine pediculis, lata bafi, exinde fenfim anguftata ad apices ufque, longitudine digitali, acuta, per margines dentata, criftam galli imitantia, venis feria medio ad fingulos dentes hinc indé excurrentibus. E foliorum finubus ramuli exeunt per paria feu duo adverfi. [n fummis caulibus & ramulis conferti & fpicam mentientes P bind € foliorum pariter finubus finguli fingulis exeunt, brevibus admodum pediculis; calcibus turgidis, compreffis, 1n quatuor acuta fegmenta fummo margine incifis. Flores monopetali, tlavi, cucullati, ftylum tenuem & quatuor ftamina cum füis apicibusoccultant, Delapfo flore calix 1n majorem longé veficam intumeícit, & vaículum feminale amplum, compreffum intus continet, in duo loculamenta per medium divifum, & femina plura, compreflà, margine membranaceo cincta, colore pulvereo continens. Seminibus maturis illico dehifcunt vafcula membranea, & càm exiccantur lucida fiunt. rore Junio, & femen brevi maturat, quod ftatim effundit, & mox radicitus exareftit ante fce- nifecium. In paícuis prafertim fterilioribus exit, non raró & in arvis, utrobique inutilis & vitiofà, ut red Focus. J. Bauhinus. 4. Crifta galli mas. B. A fcemina differt ftatura & altitudine, interdum fefquipedali : caule robuftiore, foliis latioribus: floribus multó majoribus ; fümriitatibus magis albefcentibus, utricubs hirfatis. Hanc in pratis circa Genevam unà cum foemina obfervavimus. In Anglianondum invenimus — p, 3. Criffa galli (Dicata flore luteo magno Me[[Janenfis. Radice eft furculofi, annuá tàmen : caule cubitali aut etiam altiore, re&o, firmo, quadrato, non- nihil lanuginofo. Folia plerunque bina ex adverfo fita fant, longa, angufta, pallidé viridia, rarius & majoribus circa margines dentibus, extantibus velut laciniolis, incifà, Cratzogoni Euphrofynesfa- cie foliis fimilia. Spica florum in fummo congefta, grandis, quadrata, lanuginofa, & nonnihil eti- am vifcofa. Flores lutei, ampli, cucullati, figurá florum Ladani fegetum, ex utriculis fatis amplis, vafculum feminale bivalve clandentbus. Sees non obfervavimus. Columnz arenz inftar minu- üiffimum eft, copiofum flavum. Uuu In 718 Loc. Locus. Loctis, Hisronxr:a4 PrawTARUM. In lateribus montium Meffanz imminentium hanc & fequentem 1nvenimus, Maio menfe in fta- tu & vigore. A4. Trixago AApula unicaulis, ireseos Col. Crifla valli ficata flore vario ex albo C purpureo. — 4n "Antirrbinum folio ferrato J.B? Przcedenti fimillima eft, in his precipue differ. 1. Quód* minüs procera fit: 2. Ouód caules in ea& aliquando etiam foliorum márgines rubeant. 3. Quód ffzres minores fint & diverfi coloris, cuculli v. g. rubent, labia in medio albent, ad margines rubore diluuntur. F. Columna hanc plenius & exactiüs defcribit; Herba eft unicaulis femper, ab radice fingulari prodiens, caule pedali aut ad fümmum fefquipedali, quadrato, hirfuto, albeícente aut purpurafcen- te, folis cincto ad intervalla digitalia ex adverfo binis fine petiolo harentibus, anguftis, oblongis, obtufis, craffis & carnofis, ex viridi albicantibus, hirfütis, raris dentibus ferratis, in medio caulis ma- Joribus, triunciah longitudine. Summo cauli infidet fpica quadrata, criftatis foliisrotundioribus, hir- futis, denfis, Eufragiz vulgari fimilibus conftru&a; ex quibus flores galericulati, magni admodum proportione plantz latis barbulis, albis, pallentibus, capitulis veró. purpuraícentibus lurfutis, ex qui« bus luteum ftamen veluti dens exeritur, &c. Cum priore, à quà fortaffe non differt fpecie. Á. 5. Perodtng: pratenfis rubra vulgaris Park. pratenfis purpurea C. B. Pedicularis Ger. Pedi- calarzs, quibu[dasa Criffa galli flore rubro ). B. T&cB Xiattle. EE Flores ut in Crifta galli vulg. é veficulis laxis, glabris emicant, verüm non ita compreffis, canali- culatis, tantillum cum multo virore rubefcentibus: colore íunt rubro, rariüs carneo aut albo, laciniá fuperiore roftratà, apices luteos quatuor bina cavitate infculptos ftylüámque purpurafcentem finu fuo occultante, inferiore feu labello 1n tres laciniolas circinatas profunde 1ncifo. Felis cum Filipendula nonnihil habent fimile, at longé minora, minutiüíque incifa, colore viridi vel fpadiceo, in caslibue angulofi, concavis, palmaribus, aut dodrantalibus, infirmis. Raix nonnihil amaricat, alba, rugo- fa, formá radicum Petrofelini vulgó dicti, minimi digiti craffitudinem vix attingens, in craffiufcu- las fibras divifa. Ex fümma porró radice folia exoriuntur lata, craffa, in mucronem definentia, per ambitum ferrata, € quorum finu reliqua folia cum caule emergunt. Sic & primogenit plante folia prima Dryopters, zmula formá & laciniis, ut etiam-aliquos fallere poffit. Caeterum femen fu- Ícum, rotundum in vafculis magnis falcatis, in roftra definentibus. In pratis, paícuis & ericetis, locis humidioribus, abundé exit per totam Angliam. A. 6. Pedicularis paluffris rubra latior. Am Pedicularize campeftris prior [Decies "Trag? Hc pracedente plus duplo major eft & elatior, caulibus firmis, erectis: Differt quoque & floris calicibus, quz in hac fübhirfüte fünt minufque turgid quàm in illa, & ipfis etiam feminibus, ut conferenti patebit. In locis paluftribus & aquofis provenit. : Alectorolophum tertium C/zf. huc refero; ejufdémque genus alterum ad przcedentem: nam & nota omnes conveniunt: & Clufius eam propé. Londinum collegit, ub certo certus non alia. oc- currit fpecies. Hujus herba. (fi Trago fides) inter cxtera pabula à pecoribus devorata pediculorum in illis ingen- tem procreatcopiam, quo morbo vix tandem citra magnum periculum liberantur. 7. Crifla galli montana, floribus pallidis im. [Dicam conge[fis. Radix ei fimplex, alba, paucis fibris donata, magnitudine & figurá radicis Tragopogi, nifi quód longior fit, fapore non ingrato Nucis Avellanz, paulló amariore. — Fo/ja ad radicem unum vel duo, alata ex pluribus pinnarum conjugationibus Filicis feré in modum compofita, inferius hirfüta, in acutum definentia, fingulis pinnis ad margines ferratis Criftz galli vulg. lutex folia bené imitanti- bus, viroris ad luteum tendentis. | Cau/is ab eadem radice fingularis, dodrantalis aut pedalis, teres, firmus, nonnihil hirfatus, intus concavus, [minime ramofus quantum memini] fpicam in fümmita- te geftans pàlmarem florum dens ftipatorum, pallidé luteorum, Criftz vulg. lutez fimilium, nifi majores effent & vix fefe aperirent, é calyce ventricoío, pentagono emicantium, pediculis nullis, Adíingulos floresfingula habentur folia iis qux ad radicem fimilia, füperiora tamen in fpica pin- nata efe definunt, füntque Pedicularis vulg. lut. foliis perfimilia. In calice latet feminis concepta- culum turbinatam, feminibus minutis, rotundis repletum. Unicum plerunque habet hxc planta in caule folium infra fpicam. In fümmis jugis montium altiffimorum Maximum Carthufianorum cenobium circundantium in- venimus. Duffert autem tum à Pediculari majore Dalechampii J. B. tum à Pediculari bulbofa ejufdem. " 8. Pedicularis major. Dalecbampii J. B... AIpina. Filicis folio major C.B. wmajor Alpina Paxk. Dalecbamp. Filipendulz Alpinze affinis eft, r«4ice foris nigrá, Napi modo gracilefcente, rugofa, nonnihil fur- culofa: caule fermé cubitali, virgato, unico; folis Filicis, 1n longo pediculo ordine collocatis, per ambitum crenatis, exeunte per caulem alternatim unoquoque foliorum pediculo : ffere pallido, ípi- catim —— Lib. XV. IDe Herbis flore monopetalo difformi. e—————— HEU DU -nn]ss dme ——Ó— á——MÀ——————À— —Ó—— À/]Oo&—— M catim in fummo caule congefto, femine copiofo, in latis corticofis vafculis inclufo, Alyffi modo. In vertice montis aurei Gergobiz Arvernorum propinqui gignitur. DaJecbarp. Pepe differt radice foris nigra ; fols ig caule pluribus, alternatim pofitis: vafculo femi nali lato. 2/1 Locus, * g. Filipendula montana altera. C. B. montana mollior altera Park. Alecorolopbus 11. Cluf hift. clu | | Sequenti per omnia feré fimile. eft, fed longe mollius, cujus ffores modo. pallidi modo purpurei fünt : radix étiam craffa, & fibras Afparagi radicibus fimiles agens. Nonin fummis tantüm Alpibus, fed & 1n inferioribus uliginofilque pratis nafcitur. Locus; * ro. Pedicularis bulbofa J.B. Filipendula montama flore Pedicularie C. B. Filipendula. montana major albida Park. Ale&torolophos Alpinus major 1. Claf. Fiipendula montana Ger. Complures ab una radice emittit cases cubitales, minimi feré digiti craffitudine, leves, conca- vos: in quorum cacumine flores multi, acervatim. congefti, oblongz fpicz inftar, quemadmodum in Orchidibus ; cucullati, Pedicularis, majores, & calyculzs pentagonis inter minutiora folia prodeun- tes, exalbido colore. Felis palmaribus nixa pediculis, pinnata, Filipendule divifurá, ftatim ex ra- dice prodeunt, qualia per caules pauca, preterquam in Íummitate, ubi florum fpica incipit, quo loco fatis fant frequentia : Floribus fuccedunt mucronata capitula maturitate dehifcentia, fzmézque oftendentia exiguum inzquale, cineracei coloris. Raices capillaribus fibris intertextz , multe, principio angufto, fenfim extuberantes, multüm Filipendule radicibus cedentes. — Veftigia veterum caulium demonftrant non effe annuam ftirpem. An Herba foliis Afplenio fimilis Gefz. s. fr? Radicibus tuberofis, & caulibus ab eadem radice plu- ribus à Pediculari montana noftra differt, * jr. Pedieularzs Alpina lutea. C. B. Park. Alpina, flore luteo, radice nigra J. B. Lugd. Hare: radice craffa, nigra, malefida : folia exinde profert longo pediculo nixa, quz foliolis mul- tis conftant, toto ambitu minutiffimé 1ncifis ex adverlo fitis ut in Filipendula, quz caufa nominis fut [Filipendule Alpinz L«g4.] Cawl pede altior fore: luteos Ípicatim feré congeftos in. vertice füftinet, quibus delapfis vafcula füccedunt oblonga, Antirrhini loculis fimulia, minuto femine plena. . » d Eam gignunt fumma Alpiumjuga. — — Defcripuo hujus plant 1mperfe&a: Differt à Pediculari montana. noftra, radice nigra, & foliis in caule pluribus (ni pi&ura fallat) & minutiflimé ut in Filipendula incifis. Locus * 12. Crifta galli umbellata C. B. prod. galli lutea umbellata Park. C. B, prod. Radice eft tenui, parva 5. caule palmo parüm altiore, tenui & ere&o: foli; paucis, unciam longis, angultis, per ambitum crenatis: Caulis fummo fores plures, quafi in umbella difpofiti, triplo majo- res & latiores quàm in vulgari, quibus valvule latz, membranez, femen continentes fuüccedent. Ín Caftiliz agris colle&a fuit. Esas * 13. Crifla galli anguftifolia montana C. B. Park, C. B. prod. Caule Wi cubitali, angulofo: fo/is oblongis, anguftis, acuminatis, margine crenatis, binis fibi ex oppofito correfpondentibus; ex quorum alis foliola minora prodeunt, & plerunque ceulicul«s unam alterámveunciam altus, minutiffimis foliolis cinctus: ipfe veró caulis in ramos CEA pie etiam majores, dividitur: quibus flores pallidi, eo quo in vulgari ordine; fed longé minores infident, qui- bus valvulz femen latiu(culum includentes fuccedunt. j Hec in montibus urbi [Bafilez] vicinis reperitur. Lóni Car. VI. De Eupbrafaa feu. Euphrofyne. imperiti linguz Grece depravantes in Euphrafiam verterunt. Huncrefutat J. Bauhinus, quia nihil de hac herbula apud veteres Graecos aut Latinos occurrit. Hujus notz fant folia venofa ferrata, femina albicantia. | ree inquit Dalechampius) di&a eft hzc herba, quia oculos juvat & dele&at, quam vocem A. 1. Euphrafia J. B. Ger. vulgaris Park; Offiimarum C. B. d&peboigbt. Plantula cft palmaris aut fefquipalmaris, radice fimplici, tortuosà tamen feu huc illac. reflexá, fi- bris paucis majufculis donatá, lignosá, albá caulibus teretiufculis fübhirfütis &c in apricis ur. uu 2 centibus ILoctu. Vives. Locus &2 Tenopus. Jempus & Locur. 9y3T — HisTonr:a PrawuvTARUuM -: fcentibus, ramofis, ramulis crebris é foliorum alis exeuntibus, caulem medium interdum longitu dine füperantibus. Sunt autem folis bino ordine in caule advería, fine pediculis adnata, Chamz- dryos aut Alfines chamzdry-folix, (aturo virore fplendentia, rugot, dentata, averfà parte hirfuta, fapore pingui & fubamaro. — Flofculi in foliorum alis fingulis finguli € calicibus quadripartitis feffili- bus exeunt, pulchelli, lactez, purpurantibus lineis intus. ftriati, labello. in tres bifidas lacinias divifo, & maculá flavá in medio picto; galea reflexa pariter bifida ftaminula aliquot occultat. Flori füc- cedit vafzulum [eminale oblongum, compreflum, bivalve, in duo loculamenta divifum, fezinaintus plura oblonga, cinerea continens. In paíciüis fterilioribus, vulgatiffima, poft mediam fer& 7Effatem in Autamnum ufque floret. Euphrafia quoquo modo fumpta, feu in pulverem redacta, & cum vino albo pota, fen perfe fola mafticata & deglutita, feu faccus ejus expreffüs, aut aqua deftillata videndi potentiam murificé robo- rat & adauget, debilem aut amiffam reparat. & reftituit. Inflammationibus & caligini oculorum adhibetur tuf, & impofita, aut ficcus ejus oculis inditus, fed. precipue aqua diftillata. Fit ex Euphrafia, autore Arnoldo Villanovano, vindemia: tempore vinum, cujus ufü fenum etiam oculi rejuvenefcere feruntur, &c. Calp. Hofmannus ufüm ejus defpicabilem facere ait incertitudinem herba, quódq, Arnoldus aliííq, ufum ejusreftringunt ad pingues & pituitofos. Et quod ad vinum attinet malé illud cefliffe focio & commilitoni fuo Pena. fcribi. | Nec mirum, non enim curat quamvis caliginem, fed illam quz eft à fridigitate, neque hanc omnem, íed pofitivé à pituita. Calidam enim & ficcam effe plantam oftendit guítus, qui amarorem quendam prz fe fert. Cefp. Hofozan, Verüm [i oculorum caligimi conducit, non illud efficit calore aut ficcitate: multa enim calida c» ficca ocu- Lis nen profunt, [ed uel tenuitate partium, vel fpecifica quadam proprietate. — Tenuium autem. e[fe partium vel. illud argumento eff, quid dragus "vino decollam «c calidam propmatams morbo arquato utiliffmam Coraperit. js Macs $f. Euphrafie $1. Fiat pulvis fubüliffimus. —Dofis factis debitis. evacnationibus $ij. Valet ad Scotomiam & imagines. Maroldus pulverem Doctoris Helidzi appellat. Dodonxus femen feniculi & faccharum addit. — Fuchfius in catarractis & füffüfionibus commendat. Fabric. Hildanus Autor imprimis celebris & fide digniffimus Cezrwr. Epift. 103. tantum effe ait Eu- phrafiz in imbecillitate vistis vim atque efficaciam, ut ejusufu feptuagenarios quofdam propter vigi lias & ftudia plurima amiffo vifu, in decrepita ifta. atate eum recuperáffe obfervaverit. — D, Tancred. Robinfin; qui oculiftas quos vocant tum in Anglia, tam in tranfmarinis regionibus herbam ipfam ex- hibere tum in acetariis, cimin jufculis, tum etiam pani incoctam & potui ordinario infufam, extrin- fecus autem in collyriis, & fomentis applicare adnotavit. * 2. Eufragia linifolia Col. part.2. folis — Liwi anguflioribus C.B. minima Park. Folia huic long? exiliora & anguftiora fünt quàm Lino. ota planta non excedit dodrantem cumradice. Vulgari Eufrafiz flore, fructu, femine ac fàpore fimiliseft. A. 3. Euphrafra pratenfis vubra. C. B. Eupbr. parva. purpurea J.B. Cratzogonon Eupbro[ynes facie Ger. Eupbragia pratenfis vubra major Park. 33e meabotu €peboigbt, o? &pe-boigbt- €otiuApbreat. E radice alba, lignofa, tenui, huc illuc reflexa, nunc fimplici, tunc multiplici feu in plures fibras fparía caul;s exurgit dodrantalis aut pedalis, firmus, teres, qui tamen quadratum íimnlat, lanugine brevi fubhirfutus, folidus, ab imo ftatim ramofüs. — Folia digitum longa, angufta [unam circiter ter- tiam partem digitilata] à bafi ad mucronem fenfim anguftata, nervofa, nervis feu venis admodum confpicuis, denticulis per. margines rarioribus ferrata, Pedicularis in modum, bina in caule conju- gatim, abíque pediculis adnata. — Flores in fummis caulibus & ramulis 1n longas velut fpicas digefti, iinguli ex alis foliorum fingulis egreffi pediculis breviffimis, galeati, purpurantes aut carnei, rarius al- bi, labellotrifido. ' Cali pro floris modo fatis grandis, fummá parte1n quatuor acuta fegmenta divi- fus, vafculum feminale intus continet oblongum, Euphrafiz vulgaris. : Inter fegetes & in. pafcuis, locis prxfertim humidioribus frequens oritur & poft mediam aftatem oret. A. 4. Eupbrafta lutea. latifolia paluftris, 3ieWotn 9ipavfü) dpe-DrimDt. 4» Crifte galli affe pleuta. Romana, feu Crifla galli major Italica J. B? Cratzogono Euphrofynes facie aut. Criftz galli non admodum diffimilis eft. — RaZix ei fimplex, alba, fapore nullo infigni: Cawl pedalis, teres, hirfütus. Lola in caulibus nunc bina ex adverfo, nunc alternatim adnata abíque pediculis, élata bafiintenuem mucronem fenfim definentia, fe(cun- ciam longa, per margines dentata, rugofa. Ex alis foliorum emergunt fles Fiftularie, galeati, favi, labello latiufculo, & in tres lacinias divifo, € calice oblongo, ftriato, in quatuor fegmenta ex- panío. Fafouums [eminale oblongum, in binas cellulas divifum, geftans in apice ftylum pralongum à ore refiduum. ' Semen exiguum, rotundum, ruffüm. Tota planta, cüm in ftatu eft, iuriné quo- darn feulentore vifcofo madet. : j Floret Julio & Augullo. — In agri Cornubienfis occidentaliori parte, ad rivos & in paluftribus copio- sc provemt: invenimus & in agro Staffordienfi. Planta hzc Euphrafiz femen non habet. Nondum ium putamus, quod mirum, cüm in Cernubia adeó frequens fit. Crifte galli affiuis 7. B. diver- à Videtur. - Á. 5$. Lib. XV. À. 5. pice folii byevibus obtufis Weffmorlandicum. &ooitdcabrn £npeotgot-dtotu- tàt. Radix huic (ut putamus non defcripte Euphrafiz fpeciei) alba, dura, fibris majufculis pradita, & (ut mihi videbatur) repens. Caules femipedales, graciles, erecti, rigidi, non ramoft, nonnihil hir- futi, fragiles. Fols per paria fine pediculis caulibus adnafcuntur, figará & magnitudine Alfines Chame ryfoliz, rugoía, per margines dentáta, viroris àd cinereum tendentis, & nonnihil fplendentia Flores ia fummis caulibus ex alisfoliorum exeunt, brevibus pediculis nixi, figurá florum Crif/ze gall, tubo longiore, colore fordidé purpureo, calice quadripartito ; quibus füccedunt vafcu/a ventricofa, in binas partes impreffà lineà divifa. Semina albicantia Cratzogoni; Sapor plantieacris nonnihil & amarus. Propé Ortoz vicam in Weftmorlandia, juxta rivulum, qui decurrit fecus viam, qua inde Crosbei- rocw &3 amitur. Poft mediam aftatem floret. Tenipus; 4 De Herlis fore mompetao diforni. ————— 373 6. Euphrafta praten[is lutea C. B. prat. major Iutea Park. Corzs Monffe[Julana lutea ]. B. Euf. lutea montana angu[Hifolia major altera. Col. DEAUE GUAE d pcr: die din Col. r Canle eft fingulari, cubitali, tenui, lignofo, feré rubente, quadrato fed obtufis angulis [ J. B. ro- tundo] folis cinco anguftionbus, Lino aut Hyflopo paribus, craffis, per ambiti rarioribus denti- bus, ternis íc. ferratis, per rariora genicula binis cauli herentibus: ex quibus alz [ramuli] utrinque cruciatim, alterno verfu oppofitz binz panduntur oblique, oblongz, admodum caulis & plantae pro- portione : àquorum medio ad fummum ufque denfi flores uno verfu difponuntur duplicati, galericu- lati, galericulati, deorfum fpectantes, ex utriculis prodeuntes, fed colore luteo faturato feu aureo ocu- losrecreantes. Semina perhicit O&obri menfe, Euphrafix fimilia anguloíà candida, quz pericarpiis ficcis atque dehifcentibus ab imo incipiunt decidere. Seriüs poft. mediam fci. zftatem foret: atque durat hyeme lignofà planta; ficca, folis nuda, 4, cacuminibus tantüm racemofis adherentibus. Sapore amaro, adftringente, & extergente, linguám Temp. exafperante guflantibus nobis vifa fuit Col. Primó eam invenimus in Germania, non procul Altdorfio Norimbergenfium Academia, deinde ; 5s: in Hetruria, tandem in Narbonenf; Gallia. * 4, Euphrafía pratenfis Italica? latifalia, C. B. pratenfis minor purpurea Park. Euphrafra. tcrti firipta Col, re leftez broapdcauen purple jtalian E pc-boigt, i coil C. B. prod. Radicem habet lignofam, parvam, migricantem, in tenues fibras divifam : caulem femipedaleni Col. Bauhino palmarem aut minorem, quadratum; rubentem, leviter hirfutum, fxpius fimplicem aliquando ftatim ab exortu in duos, rariüs plures parvos ramulos divifüm: quem fois pauca, craffa, hiríuta, rotunda fere, & bina advería, in crenas profundas, inferiora quidem quz minora in ternas, füperiora veró in quinas fonáfve divifa fu bafi cingunt. | : Flores & foliorum finu, aliquando à medio caule, aliquando tanquam ex fpica comáve, ex utricu. lis velut oblongo calice prodeunt bini, galericulati, purpurafcentes, quibus [emer oblongum angulo- füm candicans 1n utriculis fuccedit. Amaro eft fapore. Ubi nafciturita frequens invenitur; ut hu- mum tápeto opertam purpureo infpicere videaris. Annua eft planta. "V. Betan. Moz. Variat in calidioribus regionibus v. g. in Apulia & Cirinolz in pratis & paícuis floris colore atque p, etiam comá albá : in frigidis locis colliamque pratenfibus herbofis flore eft femper purpureo. d In via Romana, etiam, Romz in monte Teftaceo provenit, paffim etiam in Caftilia, maximé r ,,, circa Efcurialreperitur. Circa Monfpelium ultra pontem Sellz nova juxta viam qua itur ad pagum po S. "fordi in fterilibus iftis locis dictis Garrigues Maio menfe florentem invenit D. Magnol. * 8, Euphrafía Italica latifolia altera C. B. purpurea latifolia Park. major [yl'oeftvis purpurea lati- filia Col. &fje greater bioaDraveo purple €peboigbt. CIE PTE Pn rEA rui Cor. Ies ns Radice efttenui, intortá, lignofa, bifurcata vel magis divifa : Cale fefquipedali, quadrato, hirfa- to, fübrubente, per genicula, digitalibus intervallis, foliz: veftito unciam longis, laus veró tertiam il- lius partem, in acutam definentibus, per ambitum ferratis : ex quorum finubus à medio ad fummum ufque Caulis ale [ramuli] furgunt utrinque, oblique parum, minutioribüíque foliolis ornatz, qui- bus fümma parte à medio ufque denfi ftores infunt uno verfu difpofiti, ex alternatis tunc foliolis pro- deuntes, galericulati, purpurafcentes, éx utriculis émicantes hirfutis, non diffimilibus czeteris; quibus yu&ius laccre[cunr craffiores, mináíque congeneribus oblongi, fezzinibus turgidi angulofis, candidis, parüm Vulgari majoribus, quz Septembri & O&obri menfé perficiuntur. Augufto Horet, amaro tota fapore. ZEquicolorum collium femitis & Quercetis, depreffioribus etl- r 2:7; ' am locis, umbrolis atque humentbus gudet. * g. Eupbrafía lutea Alfinefolia vadice (quamata. C. B. Anonymos radice Dentarie Col, Eupbhr. lut. sinor radice [quamata Park. ' C. B. prod. ; Je Radice eít velut bulbofa, alba, ex quatuor craffiuículis fquamis coagmentata : caw/e pedali, ali- quando palman, lxvi, cavo & ramofo, ramulis ex alarum cavis prodeuntibus, quem folia bina, Uuu 3 petiolis Á 774 Hrsronia PraNTARUM. Locus. Loci. Lecus, Locus. fui. petiolis carentia bafi fua fitu adverfo cingunt, Alfines Trixaginis foliis formá fimilia, fed acutiora. Flores lutei, Euphrafiz floribus refpondentes: quibus füccedit femes nigrum rotundum, in apicem exiguum definens, quod geminum parvo petiolo infidet. Hac montofis afperis & humidis gaudet. In Alpibus Helvetiis &&' Auftriacis, inque Pyrenzis montibus invenitur. Semina qua vocat "va[a [eminalia fuilfe exiftimo s alids ad boc genus sinimé pertinet. Dentaria Buguloides vadiee globofa. Meentzel, eadem «videtur precedenti. Mentzsel. Altitudine fua & foliis Bugulam luteam mentitur; at radix Dentariz eft, globofà, fquamulis tan- quam denticulis murium alabaftrinis circumcirca referta. Ex hac cauliculus nunc unus, & in ramulos divifi exurgunt quadrati, ad fingula internodia foliola Chamzxdryos bina. fibi oppofita fuftinentes; Ex horum alis fiefzw/i erumpunt aurei, oblongis calycibus in quinque foliola divi- fis, florum Euphrafie formá. Eos fequuntur fericarpis rotunda, in quibus femem obíervare non licuit. Collegit hanc. Mentzelizs menfe Maio in. Alpium. quodam excelfiffimo & prxrupto jugo dimid. mill. Germanico ab oppido Mirtemwal4 di&o mediá vià inter Ipfpruck & Munchen, nunc plures * 10. Euphrafía purpurea minor. C. B. Mag. Ex parvula radice fibrofa caulem emittit fepiüs palmo minorem. —Fwls per caulem rara fünt, ex intervallis bina caulem. cingentia, oblonga, rugofa, fatis profundé crenata & leviter hirfuta: in Íummitate fpicam florum producit, qui bini femper oppofiti nafcuntur, purpurei, & Antirrhini flofculos 1mitantes : labrum. füperius tripartitum eft tribus punétulis albis notatum. | Succedunt flo- ribus longt utriculi, fezize minutiffimo fübruffo pleni. Annua eft planta. - In feminis colore de- fcriptio C.B. noftrz non convenit. ; Maio menfe florentem invenit defcriptionis autor ultra pontem. Salenovz, juxta viam quà itur ad pagum Saint "Jordi 1n fterilibus illis locis dictis Garrigues. — Semuna non funt Euphrafiz fed Antirrhinti, quocum & floribus convenit. Car. VIII De Melampyro feu Tritico vaccino. Endpauesi uc; &cmhese. Ex. triticienim mutatione nafcitur Melampyrum, ut ex melino nigrum fiat, tefte Galeno. Nos ejufmodi in plantis fpecierum. tranfmutationem dari non concedimus. Caeterum Melampyrum di&um putamus, quód femen ejus triticeum referat magnitudine & figurá, colore nigro differat: Cüm autem inter (dose tritici frequens na- Ícatur, ejfque grana triticeis Íepenumero admixta fint, hinc orta occafio fingendi ex tritici mnuta- tione nafci. "Triticum vaccinum dicitur quód gratus paftus fit bobus & vaccis faginandis, i. Melampyrum multis [Fue Triticum. -vaccinum jJ. B. "7Melampyrum purpura[cente comd. C. B. - pur- gureum Ger. Cratzeogonon flore vario Park. &ommon purple d'otu-tubcat, 7.5. | | | Lignofà eft & exiguá radiculá, aliquot confimilibus fibris donat: ex qua furgit cau]; fingularis, quadratus, hirfutus, purpurafcens, multis alis concavus :. Foie ex intervallis ex. adverío pofita, Li- nariz alia, alia lata & profunde laciniata, afpera, atro-virentia: at que in füpremo thyrfo fünt cre- briora exiftunt, brevia, latiora, digitata, hilari purpurá tincta: ex quorum x galeatl flores exeunt, fübhirfuti, cafide purpurante, labello luteo, rubore confufo, cervice penitus lutea, reliquo tubulo purpuraícente: quibus füccedunt 1n capfellá oblongá, turgida, in bina loculamenta divisi, tegmi- ne membraneo 1n ariftam definente breviufculam, obvoluta femusa duo aut tria, triticeis minora; nigriora. : , Vi s ' Inter fegetes paffim reperitur in exteris regionibus : in Anglia, quod fciam, non provenit. Melampyrum (inquit J. Bauhinus) nondum, quodíciamus, in medicina ufum obtinuit, fed ple- runque negligi folet. — Scribit Clufius, eam 1n Occidentali Frifiz feu Flandriz parte (ubi copiofiffi- ium ai) panem vitiare, & atriorem reddere : quinimo eos qui eo vefcuntur plerunque capitis gra- vedine tentari folere, non fecus ac fi lolio victitáflent. Ego femine hujus fxpiüs quidem panem anétum oofervavi, fed nullum pravum faporem ei adferre deprehendi, nec infalubriórem à rufticis ideo haberi animadverti, nec eam ullo modo feparare ftudent. Quin & Tabern. qui admodum fa- pidum panem ait, fe fine ullo nocumento fxpe comediffe teftatur. Gratus paftus bubus & vaccis faginandis, ut non incongrue forfan Pabulum bovinum aut vaccinum quis nuncupare poffit. 7, B. 2. Melam- Lib. XV. «De Herbis flore imonopetalo difformi.- | 775 2 Melampyrum czruleá comá C. B. ezruleum. Ger. Melampyro affnis Parietavia éwruleá diorttri- dam J.B. Melampyrum 4. Park. quoad Symon. Crateogonon flore vario quoad iconem. Cif. | Quadrangulo affurgit ceu/e, pedali, nodofo, villis quibufdam hirto ; in quo alternatim ad nodos bina femper ex adverío nafcuntur longa fes, fecundüm pediculum lata, & fenfim in mücronerm. definentia, aliquantulum villofa. Summus caulis & rami definunt in foliorum comam füperioribus minorum, ad pediculum laciniatorum, mollíque lanugine pubefcentium, coloris purpurei, nunc di- lutioris, modo faturatioris elegantiffimi & violacei: inter qua bini fibi femper oppofiti fares nafcun: tur, longiores concavi, aliquantulum hiantes, fuperiore labro nonnihil reflexo & villofo, inferiore latiufculo &t deorfum propendente, coloris ;nitio lutei, deinde omninó aurei, omnes tamen, li- c&t alternis contrario íitu naícentes antrorfum exporrecti &t Ípectantes Radix candicans eft, annua. — . In fylvis montofis non longé à Gratianopoli, quà indé ad max. Carthufianorum cosnobium rz; itur, Hanc cüm primó invenimus Parietzriam [ylv. drives denominavimus, cni Caulis quàm in vulgari noftrate erectior, fummitates purpurea, flores pulchri, aureo colore nitentes; adeó tamen in paucis differt, ut neíciam an fpecie diverfa cenfenda fit. Semen mature colligendum antequam exiliat & vafculis, & ftatim. telluri reddendum, ut fponte excidat: Nudum enim fi contre&tetur fecunditatem perdere exiftimatur. De omne genus Melam- pyro hoc intelligendum. AÀ. 3. Melampyrum crift atum J.B. an luteum anguflifolium C. B? Park. vefte. dotuApDcat, Radice parvá, lignosi aliàs fimplici, aliàs multifidi, albi alimentum haurit. Cawle femi- edalis eft & altior, aliis teres, alàs angulofus valdé ramofuüs, ramulis ipfo etiam caule longiori- us, lurimüm adverfis, inzquali interdum ortu, fo/zz vettitus Melampyri Sylvatici flore luteo, ve- rüm longioribus & anguftioribus, binis plurimüm oppofitis. — FIores 1n caulis & ramulorum fümmita- tibus, in fpicis craffis, quadratis, longi, hiantes feu galeati, purpurei plerunque cum rictu luteo, quos fequuntur f//iquz breves apicibus acutis, & Melampyu Sylvatici filiquis fimiles: Semiza itidem aria. Calix floris brevis, margine in quatuor fegmenta partito. Singulos autem flores & filiquas fi- nu fio ceu alveolo excipit foli; fürfüm versüs duplicatum, cujus fuperior margo utrinque figuram Lunz falcatz refert, arcu minutis denticellis concinné crenato criftatóque: quin & apex hujus fo- lii in longum & anguftum mucronem procurrit. Ex his foliis ita dupitats & Íquamatim incum- bentibus componitur fpica: Sunt autem purpureo plerunque colore tincta. In Sylvis Cantabrigienfibus & Bedfordienfibus copiosé provenit Obfervavimus infuper in Íyl- Lecws vofis montium propé Genevam. J A. 4. Melampyrum Syloaticum flore luteo fue Satureia lutea [ylFoefbris J. B. Mel. luteum latifoli- um C. B. Crateogonum vulgare Park. — Crataogonon. album] Ger. &ommon toiln dioe fofeat, eB: Melampyri vulgatioris fegetum. rzdices habet, ftrigofius plerunque, colicul;s dodrantalibus aut cu- bitalibus, quadratis, fübhirfatis, in. frequentes prelongos ramos conjugatim divifis. Fo/is geniculis adne&untür bina oppofita, atropurpureo colore maculofa, interdum culmum lata, interdum duplo latiora, uncias duas plus minus longa (in£rati & aliquantulum acris faporis C/sf/) quorum quz fa- prema floribus oppofita fnt vulgatioris Melampyri fegetum modo laciniata fint. — Ceterüm cubuli formá flores hiantes alterius Melampyri, toti lutei funt, confpetiores, bini & unam feré in partem vergentes é calycibus quadripartitis ; quibus compreffà fuccedunt vafcula roftro adunco, [ema tria, vel etiam quatuor magna, oblonga, granorum Tritici zmula comprehendenta. In hac planta interdum obfervavi colorem cceruleum vel diluté rubentem. 7f. B. In fylvis, fylvarum marginibus, dumetis, fepibus umbrosífque locis circa Quercuim aliarámque Locus vetuftarum arborum radices, in omnibus feré Europz regionibus invenitur. * e. Melampyrum lanugimo[um Baticum C. B. lanugino[um Park. Parietaria montana Batica. Cluf. cur. poft. : CIaf. Poids longitudinis cale przdita erat elegans hzc planta, quadrángulo, & tenui mollíque las nugine tecto, in aliquot ramos fecundüm radicem divifo, quos per intervalla ex adverfo femper na- ícentia ambiunt folis oblongiufcula & angufta, per oras ferrata, perinde fere ut Steichados fer- ratz folia. Summum ramorum faftigium in oblongiufculam, íquammatam, mollíque tomentó conftantem fjicam definit: & qua fores elegantes, oblongi prodeunt, formá quidem aliorum flore bus fimiles & in latus propendentes. * 6. Scordio 776 Hisron:à PraANTARUM. * 6. Scordio affims | Elepbas ob florem C. B. Scor. af. "Elephas Columnae Park. Elepbas Campocla- renfuma. Col. Col. Radicem habet parvam, obliquam, albefcentem, teneris, craffiufculis, ex viridi albis, trat..'m- . cidis foliolis, triticei grani effigie ac magnitudine, paulo tamen latioribus, incifüram illam pracferen- tibus, veluti dentatam, ut etiam in Scordio obíervavimus: Cawlez quadratum, virentem, fücco- fum, cavum, tenerum, nonnihil hirfutum, ficat & fo/ie, que primo obtutu lxvia videntur, bina ex oppofito cauli hzrentia, prim'im parva, deinde cum caule grandiora, atque oblongiora, magnitu- dine Menthz, fed retufiora, ut etiam ferraturá, quz rarior eft, ad Scordii folia accedentia, colore albidiore, fplendidiore atque füccofa, fapore linguam vellicante. Ex eorum veró finubus & caulis geniculis utrinque à medio ad fümmum, & aliquando etiam ab imo fer&, ale multe exeunt, fed mi- noribus foliis atque acutioribus, formá & ferraturis: inter quz folliculi bini ex fingulis geniculis, parvo petiolo harentes, Narciffi feré odore füavi flores emittunt luteos, aureo colore roftratos, E- lephantis caput reprefentantes. Caput enim 6 folliculo exerunt cum cervicis incifüra & craffitie recurvum nafum five roftrum proboícidis inftar, femunciz longitudine producentes: in cujus me- dio ex inferiore parte füperioris velut mandibule dentes binifunt, recurvi: ex capitis veró fronte utrinque dependent veluti maxille fupercilia formantes; füb quibus macule funt excavatze , ut oculos purpureo, rofeo colore repreíentent: inde ex inferiore parte & füb collo latum eft folium, auriculas referens, quatuor divifum incifüris, ut in galericulatis floribus, fed longé latius, unciam enim aquat latitudine. Floribus decifis, intra fingulos folliculos parüm X hirfütos wtricw perfici- untur ventriofi, quadrati, fed obtufis angulis, in quibus femiza ob cutis tenuitatem & illorum copiam extuberant, ut illorum craffities videatur quz. Mili vel Anagallidis eft magnitudine. Colore fünt cinereo, gibbofa & rugis circum delineata, numero feré triginta in fingulis pericarptis, quz cüm per- fe&ta funt utriculos difrumpunt, atque decidunt. T Ab imo florere incipit Junio, atque Julio perficitur. ds Loca umpbrofa diligit, frigida atque humentia Septentrionalia in Valle Campoclarenfi oct. ca utpbrofa diligit, frigida atque humentia Septentrionalia in. Valle Gampoclarenfinm. Ud. HISTORIJE PLANTARUM LIBER DECIMUS SEXTUS, GEI ESI Dec Plantis Florc uniformi tetrapctalo Siliquofis & Capfulatis. ARUM notz funt calyx quadrifolius unà cum flore deciduus, flores plures 3 fimul in fummis caulibus & ramulis, fücceffivé f? aperientes, nullis ad pedi- culorum bafes appofitis foliolis, loculamenta. in fingulis vafculis feminali- bus plerunque fingula, rarius bina. Dividi poffunt in. filiquofas & capfülatas feu filiculofas. Siliquo[as voco qux vafcula habent in longitudinem produ&ta, bivalvia feré & membraná intergeriná duplicem feminum ferie. difterminante. fz- cundüm longitudinem divifa ; quibus etiam accenfeo que. vafcula habent in latitudinem diffüfa, modó majora fint, & membran diffepientes ad latitudi« nem feu planum vafculorum parallel. Capfulatas f&u filiculofas appello, quz vafcula proferunt brevia, feu fimplici intus cavitate, feu di: fepta, five meribrana alveolos difterminans ad latitudinem feu planum filique perpendicularis fit, five parallela. | N. Calycem habere unà cum flore deciduum non eft perpetua & conftans nota omnium hujus ge- neris fpecierum ; unam enim novimus, nimirum Thlafpi Alyffon di&um campeftre minus, in quá à flore delapfo reftant calycis folia. SECTIO PRIMA De fPlantis flore uniformi tetrapetalo filiquofis. Flerbe. flore tetrapetalo filiquofee funt vel femine (CCompreffo, lato, foliaceo, in nonnullis etiam margine membranaceo cincto ; /z/jgu4 vel 1 Longá, angufta: hz autem funt flore vel f Majore : radice (v£quali, nec dentata Íquamofdve, nec tüberofa; flore odorato luteum. Purpureo, albo aut vario ; foliis m —À— — MÀ Pus in parietinis & ruderibus rupibüfve plerenque rafcens: Kimi Lewcomrm 2 Ipcans : Leuc o 1uM vulgare purp. Virentibus ; Leuco1uw folio virente. U Dentatá feu fquamofa, tuberofive; caule non ramo(o, foliis in uno pediculo ternis, | quinis aut feptenis; DzeNTAR1A, Coralloide:. Minore ; —M——— - 778 Hisron:A PraNTARUM. LMinores variis nominibus Hefperidis, Drabz, Leucoii infignite : Leucoruw feliquofum | | | flore minore LLatd, brevi, A T t z . EN Glabra, major, flore purpureo majore, Urticz folio : Vrora lyaris, Bulbonacb, Hir[uta minor, flore luteo aut albido, parvo, foliis incanis: Arvssow, Lugaris. 4 E : A Tumidiore & non compreflo, filiqua 2 brevi: Pan oNYcu1a ; item Sedum petraum luteum ditum, & Burfa pafferzs loculo ab- 0720. Tereti longa ; femine Sublongo, majore s flore Majore, odorato, precipue fub vefperam, Leucoii zmulo: HrsPrRis. Minore, wnodoro, folus fubrotundis, Allium olentibus : Azrranza. Rotundo feu globofo "a p follis feminalibus bifidis, filiquis [ Secundum longitudinem, membraná intergerinà duplicem feminum feriem differ- minante diffeptis ; foliis. f Levibus, per maturitateni nigro : BRAsSICA. | Minoribus, laciniatis, odore feetido & ingrato, femineacriore & calidiore, | Majoribus, glaucis feu fübcceruleis, carnofis, femine mitiore & minus acri, ES | per maturitatem fulvo aut pullo : Enuca genuina, Vat fperinculss, imis faltem ad radicem, nam füperiora in plerique glabra funt aut glauca : femine | | m : f Mitiore & minüs acri, radice - ; | Carnof4, efculentá, i t Majore C rotundiore, fubftantia laxiore: RA»a. | d Minore, longiore, & fübacri, fübftantia folidiore : NaPus, E Duriere, miriore, & minime tuberofa 5 filiquis & feminibus Rape: | Na us f7lveffris. L Fervido Q acerrimo; foliis tam qux ad radicem, quàm qua in caulibus | afperis[ excipe Sinapi genuinum, cujusfoliain fuprema glabra ] Si- NaPI. Hujus generis humiliores, filiquis teretiufculis majoribus & longioribus, femine majore, minüs acri RAPrsTRA appellantur | Craffs fungofis & in quibufdam fpeciebus articulatis membrana non diffeptis, radice | Carmofa, eículenta, acri, flore fübcoeruleo aut purpurafcente : RAPHa- | or sab s non efculenta. RAP1sTRuM articulatum. Lipari floribus Luteis, filiquis Brevioribus & craffioribus: Eguca fpuria Longioribus & tenuioribus: Emvsiwuw, rio. Albi, vel purpurantibus, aut etiam ex luteo albidis; filiquis per maturita- tem Valvalis Lib. XV. "De Herbis flore tetrapetalo filiquofis. 779 | Valoulis in Jpiras revolutis difilientibus, & femina cum impetu ejaculantibus : CARDAMINE. " : Non. diffilientibus, foliis minimé diffe&is, iifdemque & caulibus imis afperis, E fummis levibus; | Major, filiquislongioribus, erectis, cauli approximentibus; TunarrIS, | Minor, filiquis brevioribus à caule extantibus ; P1 Loszrra filiquata. LU dggufis, curtis, exiguis, feu floribus a/jis, foliis amplis, integris, oblongis, radice reptatrice &c vivaci, fapore & odore Rhaphani acri: R n arnaxus rufficazus : five Horibus luteis minoribus; folis magis laciniatiss RuaPHANus aquaticus. C A P. E De Leucoio folio incauo; Eucoion duplex eff, aliud bulbofüm, aliud fruticofum, Prius à flouis candore nomen acce- pits pofterius à foliorum potius canitie cineraceáve albedine: illud ad Bulbofàrum genus inet, hoc hujus loci eft: éftque duplex, vel flore purpureo albóve; vel flore flavo. Notz illius genericz fant Flos major odoratus purpureus aut. albus; filiquz longe compreflz, bival- ves T: membrana intergeriná fecundüm longitudinem in bina loculamenta divifa, femina itidem com: effa. E duplex habetur genus, alterum folio incano, flore purpureo, alterum folio virenti, florc albo. I. Leucoium incanum majus C.B.. Leucoiura byemale &. diu durans, purpureum, vo[eum, ac. etiani album J.B. Leucoium album, [eve purpureum, [ve violaceum Ger. emac. Leucoium feemplex [aticoum diver[ormm colorum Park. &toch eiliptfokucr. BS NNon tam florum, quàm caulis & foliorum color Lencoio nomen fecit : fiquidem folia incondi: ta femunciam aut unciam [ imó interdum duas minimum uncias ] lata, palmum unum aut duos lon: ga, per margines zequalia, tota albent, obtuío mucrone, incaná mollíque lanugine pubent. Cauli: cubitalis & fefquicubitalis aut altior, hgaofus, teres, 1n ramos multos Bffus, incanus fimiliter & to- mentofus. FJeres extremis ramulis herent, ex oblongo calice pilofo erumpentes, ampli, é quatuor petalis oblongis in extremo fubrotundis compofiti, colore vel rubro vel purpureo, dilutiore aut. fà- . turatiore, vel etiam albo praediti, odore fuaviffimo fragrantes: unde filigwe nafcuntur palmum aut femipedem longe, compreffe quando mature, mucrone bifido, duos feminum veríus continen- tes, quz comprefla, orbiculata, medio ruffz, margine feu fimbria canente cincta, fapore acriufculo. Radix lignofa, alba. Magna eft in hujus plantz floribus colorum varietas. — Alii enim candidi fünt, alii incarnati, alii rofei, alit purpurei aut violacei, alüi fanguinei, pul.herriméve rubentes, alii deni- que diverficolores, albi viz. maculis & lineis vel purpureis, vel fuaverubentibus, vel rofeis, vel vio: lacer piéti & varregati; prout. naturx ludere placuit... Coerulei coloris 1n hoc genere hactenus non vidimus, C. B. Et tamen Tragus Leucoin feu Viole coerulez meminit. C. Bauhinus in. Phyc. inter foris colores luteum numerat. Frater 7. B. in hoc genere non putat extare luteum j nec nos un- quam vidimus. At Parkinfonus tiofter in Pzrad. Leucoii fpeciem proponit titulo . Leucoii [atioi albido-lutei fimplicis : Cui folia viridiora: feres pallidé lutei & propemodum albi; in aliis à Leucoio vulgari defcripto nihil differenti. ] Leucoium flore pleno diver[orum pariter colorum Áb«eo quod fimplici eft flore fpecie minime differt, fiquidem ex ejus femine oritur: vel mango- nio repetitáque crebriore tranfplantatione ( ut aiunt ) ex fimplici multiplex fit. Lugdunenfis ta- men tranfplantandum monet antequam floruerit. Hujus flos non petalorum tantüm multiplicitate, f&d colorum varietate infignis eft. Reperiuntur enim. colore albo, rubro, purpureo, variegato, ut in przcedente, infignes. * 2. Leucoium. incanum minus C. B. .— Leuc. ceffioum flore purpureo C rofeo ac albo J. B. 4e leffer &tock-dDill;fíiotoer 02 Sfulpsfiotoer. Binis foliis emergunt, hyemalibus Leucoiis fimilibus, minoribus, tenerioribus, flzre nunc purpu- reo, nunc rofeo, nunc albo. A majore (inquit Lobelius ) non formá, fed magnitudine folá di fert: Caules foliáque habet fimilia, fed minora : flores etiam non unius coloris: fed vel candidos, vel rübentes, vel punicantes, uti majoris: filiauzs etiam. & femina fimilia. J. Bauhinus 790 Locus. iLeucozum ma- rit. YIAJUS. Cluf. Locis. Tempus & Locus. Hisronr:A PraNTARU M. J. Bauhinus fratrem reprehendit quód hoc. &: przcedens genus feu Leucoium majus folá magnitu- dine differre fcribit ; 1n eo enim (/ inquit ) etiam. differunt, quód hoc non arborefcat, & folia etiam prima, ni fallor, differentiam aliquam habent. -Ó . Parkinfonus Leucoim habet, quod appellat Leucoii alterum genus ex feminio oriundum, quod à vulgari Leucoio majore differt, quód majus multó & elatius non raró evadat. Nunquam tamen flores variegatos edat, Hyemem ctiam non ferat, quo cum Leucoio hoc minore zftivo convenit, quod Vere fatum floret Julio, Augufto, Septembri ; Autumno perit, nec hyemem profert, etiam repofitum. Duplex ergo ( fi his Autoribus fides ) Leucoii aftivi genus eft alterum Leucoio hyemali majus & elatius, alterum eodem minus. Leucoium melancbolium Park. floris colore lrvide valente melancholico Eyft. — Leucoium. lividé rulente colere C. B. — Hefperidzs fpecies ef, «vide inter He[peridas. ' Á. — 3. Leucoium marinum maxisum Park. Leucoium maritimum Camerarii J. B. item. Leucoi- um maritimum magnum latifolium ejufdem. : marinum majus Park. maritimum [inuato folio C. B... L. marinum purpureum. Lobelii Ger. emac. 202008fcatica. Sea-Storl dDilip-ffoturr, Park. E radice alba, lignofa, longa, in multos ramos divifá fz// promit longa, craffa, albicantia, mol- lia, in orbem circa radicis caput humi fparfa , rigidiora quàm hujus generis reliquorum, in profun- das lacinias utrinque, cornu cervi feré in modum, inciía & velut dentata, pulchro afpetu. Secun- do à fanone anno caulez protrudit, incana lanugine candicantem, altitudine circiter tripedali, in multas alas divifum, craffum fed tamen infirmum & vix fé füftinentem ; cui innafcuntur. foliz an- guítiora, parüm admodum laciniata, aut etiam zqualia, & in faftigio flores, alios füpra alios, mul- tos, mintis odoratos quàm Leucoii incani hortenfis, tantillo majores, colore purpuro-cceruleo palli- do : quibus füccedunt fiIiquz reliquorum fimiles, femiza claudentes majora, obfcuriora. Poftquam Ícmen dederit radicitus interit. Hanc attulit J.'Tradefcantius in Angliam ex infula Cracisz propé Rupellae in Gallia : eandem in- venimus in litore arenofo infule Anglefeiz in Anglia € regione Caerzarvaz oppidi in Wallia, atque ctiam in extrema parte Cornubie, & alibi in litoribus arenofis: cui fpecie omnino idem putamus Leucoitm narinum majus Clufio defcriptum, fed non re&é depictum ; Leucoium maritimum ma- gnum latifolium 7.5. |j Deferiptio Clufiana fic (e habet. Caulis ei pedalis eft, interdum major, ramofüs-admodum & humi procumbens : fzlia longa, craffa, mollia, canentia, & quodammodo lanuginofa, Cichorei aut Erucx modo divifa, & velut praemorí: flores fecundüm ramulos odorati, dilutioris purpurz colore fed ad rubri vini £eces quodammodo tendentis: Siu longa, craffiufculz, planz tamen ut vulga- ris Leucoii, plana & fubruffa femizs continentes, Radix multifida, fed non. perennis ; poftea enim quàm planta florem & | femen protulit ( quod altero plerunque à fàtu anno interdum. & tertio fieri folet) perit. — 7Eftate floret. Nafatur in Mediterranei maris litoribus in Hifpania & Gallia Narbonenfi. Nosad Mare Me- diterraneum prope Monfpelium invenimus ipfiifimum illud Leucoium, quod in litoribus noftris ori- tur, quódque ex Parkinfono defcriptum dedimus, unde minimé dubitamus quin una & eadem Ípecie planta fint Leucoium marinum maximum Pzr&. & Leucoium marinum majus ejw/Zez & C/ufs C. Bauhinus é Kerri marino flore candido Lob. ico. ( cujus figuram Clufius affampfit quanvis de- fcriptioni fx non conveniat) novam Leucoii maritimi fpeciem fecit, titulo Leucoii zzaritimi candidi, quàm recté ipfe viderit. 4. Leucoitm maritimum angu[Hfolium J.B. C. B. marinum minus Lob. Cluf. Park, Ger. «e leiler nàrrotudeabrb Sea«StocR«Dillpdioturr, Cluf. ^f. B. E ^. crafía, lignofa, alba, cui plures craffz fibre & plura capita effe folent, multi caules exo- riuntur, fingulares vel ramofi, dodrantales, teretes, fatis firmi, multó tenuiores [ addit J. Bauhinus & candidiores quàm praecedentis, quod non probamus ] Foliz brevia, parva, candida, nullo aut ob- Ícuro laciniarum veftigio incifa, minüscraffa quàm praecedentis. Fares in ramulis fuperiore mino- res coloris pulcherrime rubentis, & dum flaccefcere incipiunt faturatioris, quales Leucoii vulgaris rubri ores, & odorati quidem illi, verüm miniis füperiore : ///quz fuccedunt tenuiores multó & bre- viores quàm in precedente, teretes, femine copiofo, minutiffimo, ruffo refertz. Eloret Julio & Augufto, eodem quo fatum eft anno, deinde perit. In arenofis Maris Mediterra- nci litoribus propé Frontignanam & albi obfervavimus, fat copiofé. * 8. Leucoium maritimum repeus C.B.. maritimum procumbens Morif. Cauliculis furgit pedalibus, infirmis, atque idcirco humi facilé procumbentibus, in plurimas alas divifis : foliis conftat Leucoii vulgaris incani figurá, é diluto virore albicantibus. Flofewli in carneo colore modice rubent: cxtera cum przcedentibus conveniunt. C. Bauhinus dubitat an ex femine prioris in. hortis natum fit: cüm (inquit) in hortis fatum Treribus quidem fit cauliculis, fed in terram reflexis, folio latiore, flore purpureo, totque zftate oreat. Hoc genus, fiquidem à pracedentibus diverfüm fit, nobis certé incognitum eft, ideóque nec plura habemus qua de eo dicamus. ja * 6. Leucoi- Lib. XVI. De Herbi ftre tetrapetalo feliquofis. FRI * 6. Leucoium [yloeftre inodorum, flore paro, pallidiore Eylt. Radices oblongiufculas, albefcentes in terram demittit, € quorum capite nutierofa expanduntur folie, oblonga, fubincana, inftar Leucon majoris 4. 74b. varié inzqualitérque in ambitu circum- rofaaut quafifinuata, Caulis indé unus aut alter alfurgit, nonnunquam | cubitum xquans, nonnun- quam pedalis, in fümmitate fafciculatim gerens flofculos, parvos, pallidiores, 1nodoros, Leucoii lu- tei vulgaris zemaulos, fed minores, flavo-pallidos, quibus in longis, anguttis, fürrectis fiiqwis. fucce- dunt femina flavefcentia, minuta, plana, compreffa, reliquorum fuz fortis more. * ». Leucoium maritimum latifolium C. B. marinum latifolium Ger. Park. enaritimum latifeliumz, flore caeruleo purpurante. J. B. AMorif. Lob. | pud latioribus, rigidioribus, hirfütioribus profundé laciniátis, quz furfum. versus perforantur icaulibus. Fleresex coeruleo purpuraícunt in palmaribus & fefquipalmaribus co/icul. — Silique quam Leucoii lutei vulgaris multo breviores & tenuiores, teretes, fezs oblonga teretiufcula in. fe continentes. Unde patet plantam hancad Hefperidas potiüs quàm Leucoia referendam effc. Maritimis gaudet natalitiis. In declivibus etiam montis Capouladoz inter rupes primo vere floret 1n. Locus, loco dicto las Cambrettes Botaz. Mon[p. * 8. Leucoium [axatile Tbymi folio, birfutumy, ceruleo-purpureum C. B. — Litboreoleucoion szminimum, fupinum V aloenfium Col. [axatile 1bymi folio Park. Col. Plantula eft exigua, grata oculis propter florw copiam, colore venuftorum, quos Maio menfe profert, coerulo-purpureos, vartegatos , medium quid luteo-candidi habentes, f/aminuls intus parvis: Siliqua, illis deficientibus, é medio calice foliofo profert parvas, breves, craílas, inanes, in. apicem longum definentes, in quibus femize continentur exigua, copiofa, rufefcentia, zftate. perfecta. Foliaíunt brevia, magnitudine durioris Thymi, hirfuta, colore cinereo, ficuti tota planta. — Alter- natim viticulis multisdeníe adnata, ut unaquxque planta comofa fitadmodum, atque orbem viticu- lorum frequentiá conficiat. Quamvis zflate floreat, nunquam perit, íemperregerminans, novas e geniculis denfis viticulorum foboles foliorum proferens, quapropter etiam hyeme reperitur. Tota fumi odore gravi, ac fapore guftata putet. Singulis viticulorum cacuminibus tres aut quatuor infünt fores; aut filique, duratque ad Autum- num cacumine& fliquis. Acris eft folus & filiquis, linguam. vellicans manfa, magis quàm Leucoi- um ad 'Thlafpeos gradus accedens. Saxis praruptis montis Averf: oppido hxrentis Septentrionalis frequentiffima eft. ; 5 4 -- : Loctis Plantulam hancad Leucoii genus non pertinere füfpicamur ob filiquas craffas, teretiufculas ;ut pi&ura eas reprafentat, & femina parva rotunda. * * 9. Leucóium maritimum candidum C. B. marinum flore candido Lobelii Ger. Hujus iconem videapud Lobelium, Gerardum, & Clufium in Hift. fub titulo Leucoii marini ma- joris, nam defcriptio alterius plantz eft. Car. Il. De Leucoio folio viridi flere albo, odorato. d ] Oc genus foliorum. & florum formá cum przcedente convenit, illorum colore viridi, horum . naturaliter albo differt. Leucoium album odovatiffimum folio uiridi C. B. byemale, diu durans, flore albo, folio uiridi & lrvido glabro J. B. 4n Keiri fimplex flore albo Park. parad. C. B. rod. Meet multifida ; caule viridi, ramofo, aliquando minimi digiti craffitie: folis glabris, atro virore fplendentibus, craffis, Leucoii lutei [ potiüisincani ] foliisformá refpondentibus: f/eribus albis, Leucoii incani fimilibus, faaviter admodum, & quidem vefperi, Hefperidum modo, olentibus; qui- bus /dlique longe, craffiufcule, virides, feminibus planis repletz fuccedunt. Hoc per plures annos durat, fi hyeme in cella affervetur. Leucoium Hifpanicum folia latis Rapiffri perfoliatis, flo. purp. Mentzel. i! Ultra pedem longum provenit. 2 Leucoia ob florum pulchritudinem & odoris fragrantiam in hortis coluntur. s X xx CAP. 782 Locus. Vires. Varietates due. Hisrongr:A PraNTARUM. Ca r. III. De Leucoio luteo feu Keiri. O C genus non tantüm foliorum colore viridi, fed & eorundem formá precipue tamen floris colore à precedentibus differt, quiin hoc luteusefh, in illis naturá purpureus aut albus, nunquam ne ex accidenti quidem, ( quantum nos hactenus obfervavimus) luteus. A. a. Leucoium luteum, «ulgó Cheiri, flore fimplici J. B. luteum vauleare C; B. Keiri fFve Leu- coium. "vulgare luteum Park. Viola lutea Ger. dDali-ffokucr., Radicibus, farculífque feu ramulis ubertim fruticantibus luxuriat, lignofis, albicantibus quos obfi- dent fla nullis appenía pediculis, crebra, unciali & ampliore longitudine, ex angufto principio fenfim dilatata, virentia aut canefcentia, idque maximé proni parte, fapore fübacri. Flores crebri, lutei valdé odorati, fapore parüm grato, ftaminibus fenis ftylóque chloris, 1n medio penitus feré la- tentibus. Succedunt /7;4w4 longz, in quibus fezzez latum, ruffum, guftu acri & amaro. In muris paffim & copiose provenit. Leucoium luteum flore pleno ]. B. & alierum Non differt [pecie ab eo cui flos [rmplex, [ed culturd tantiim. Caltu & mangonio talem evadere aiunt, prafertim fi cenelle plantz antequam floruerint fzpiüs transferantur. —.Lsg. Flores Leucoii lütei partium funt tenuium, difcutiunt, extergent, cordiales ac nervini fnt, dolo- res mitigant, menfes cient, fecundinas proritant, fotum pellunt ; unde medicamentis, quz. Gra- cis veut dicuntur accenfentur à Galeno 7. Szzpl. A In ufu funt conferva ex floribus, aqua deftillata, & oleum ex floribusinfufis, quod prxíervat ab Apoplexia, & paralyticos juvat, éftque infigne anodynum in vulneribus & inflammationibus par- tium nervofarum, ut & 1n malis uterinis interiüs. — — dre Quz de Leucoii viribus habent Veteres apud ipfos vide, vel, fi placet, apud J. Bauhinum Hift. Plant. Lib. 21. Cap. 13. LA Epifcopus "Iridentinus ad prafervationem ab. Apoplexia & Paralyfi feliciter utebatur conférv. florum Cheiri in aqua. füa propria adfümptá. D. Seame ex Obfervat. Hier. Reüfneri à Velfchio edi- ts Obf. 11. 5. s eii luteum magno floye C. B. prod. Keiri fee. Leucoiua luteum fimplex majus: Park. parad. A vulgari Leucoio luteo differt magnitudine & colore, quia parvum fruticem. valdé ramofüm & totum virentem refert, Foliz eft majoribus, viridibus, fplendentibus : fleribzs magnis, ità ut. hujus folum unum vulgaris florem integrum pzné adzquet, odoratiffimis, intenfiorííque lutei coloris, [ Park. aureiintenfioris ] quin. & fpica Bercm multo longior eft quàm in illa, & diutiüs durant flo- res antequam marcefcant aut contrahantur: fil/quz craffiores & brevioresin apicem feu mucronem tenuem definentes. "Lenerius eft quàm vulgare, nec adeó ramis luxuriat, nec ita facilé ramulis aut fürculis depactum comprehendit & propagatur : nec hyemes noftras facile tolerat mifi à gelu. vehe- mentiore defendatur. / C.Bauhinus Leucoiwm luteum maximum folis. tuberculis obfitzs ab hoc fpecie diftin&tum facit, cujus Cinquit ) flores magnitudine thalerum Philippicum füperant. J.Bauhinus Leucoim luteum arbo- refcens proponit, cujus flos interdum prp ad amplitudinem monete quam Jwliwms vocant, quamvis 1pfe tantz magnitudinis non viderit. Nos non libenter agnofcimus differentiam quam vo- cant fpecificam inter hafce plantas Examinent alii quibus utramque varietatem colere conti- gerit. ' Utrumque hocgenus, tum majus, tum maximum flore pleno reperitur: Hinc Leucoium luteum pleno flore majus C. B. & Leucoium maximum luteum flore pleno ParA. parad. Duas infuper alias Leucoii lutei flore pleno feu fpecies feu varietates recenfet & defcribit Parkin- onus 1n Parad. nimirum I. Keri ffve Leucoium luteum alterum flore pleno. , Cujus flores non fpicatim difpofiti funt quemadmodum praecedentium, fed in latitudinem magis diffufi; ut omnes fimul & eodem feré tempore aperiantur, non gradatim alii poft alios ut füperio- rum 3 & colore funt pallidiore. 2. Keiri [rue Lencoium. luteum majus. flore pleno. ferrugineo Park. Cujus flores non multó majores fünt Tg vulgaris lutei flore pleno, verüm colore faturatiore tin- ét, petalorum avería parte ex fufco rubente, unde veluti variegati apparent. Haze varietatera 80s [eepiits vidimus in bortzs curioforum euutritam, | b floris elegantiansin pretio eff, * * : " 3. Leusotum Lib XVL — De Herhis fbre tetrapetalo filiquofis. * 3g. Leucoium luteum [errato folio C. B. Leuc. lut. fer. fol. flore grandire Vin. C. B. prod. À. Leucoio luteo magno flore foliis potiffimüm difcrepat, que duplo pene longiora, angufta, per latera crenis afperis ferrata, & 1n aculeum finientia, qux fimiliter craffa fed pallidé virentia, molliá, quia parte inferna quafi lanugo afperfa eft. — FZores lutei (unt & magni. 4. Lencoium [ylveftre Ger. luteum. (ylveftve Clufá J.B. | Keiri eed "TM " ; Parle Leuc. luteum [jlo. anguftifolium C. B. f J fi Park CI«f. el (ecundiim radicem habet folis Leucoi lutei foliis fimilia, anguftiora tamen, viridia, ama- ricantis guítüs, inter quz unicus, 1nterdum plures alfürgunt caules pedales aut ampliores, angulofi, ftriati, multis alis concavi, carinatis foliis obfii ; multos füftinentes freres, flavos, Leucon lutei semu- los, fed minores, minüfque odoratos. Floribus fuccedunt oblonga cersiculs ut in fatvo, plano femine plena. — Radix longa eft, candicans, & multis tenuibus fibris pradita. 783. Invenitur in montibus illis fupra Badeníes thermas, & in Leytenberg, falebrofis prxfertim 86 meri- Coeur: diei obverfislocis. Floret Maio. : jBauhino folia alia quidem finuata, femunciam lata & anguftiora, unciam & fefcunciam lon- ga, alia angufta nullóque modo inciía, viridantia : in hortis cultu multó magis luxuriat, duplá longitudine latitudinéque. Habet & aliud Leucoii luteifylv. genus, quod. Peszonicum vocat ferra- 1o folio obtufo & acuto: An hujus fit alia fpecies, an varietas tantüm afferere non audet. Morifonus nofter femen huic plante teres, oblongum, ruffum aflcribit, unde ad Hefperidas potis referenda videtur. Parkinfonus Leucoium fylv. inodorum flore pallidiore Efl. quod C. Bauhinus Leucoio fio luteo fylv. hieracifolio fynonymum facit Leucoio fylveftri Clufii eandem fpecie plantam effe verifimile exiftimat ; cujus fententia nobis non improbatur: verüm defcriptionem Leucoii illius Hieracifoli C.B. fübjiciemus, ut utrifque collatis Le&or judicium ferat. Leuc. lut. fylv. hieracifolium circa radicem craffiufculam albicantem, in. oblongas fibras capillatas abeuntem folis plura habet per terram fparí, eáque oblonga, angufta, fübafpera, finuofa, & per zítatem in planta luxuriante Hieracii nd hinuata, quz circa caulez pedalem, ftriatum, nonnihil incanum alternatim difpofita, oblonga, latiufcula, ut in Keiri vulgari pallidé virentia, ob raras cre- nas inzqualia, tactique ob leviffimam hirfutiem afpera. —Cau/z major pars floridus eft. — F/eres lutei funt, Keiri floribus minores, oblongis pediculis donati, quibus //gwue triunciales ffrictiffümz in. fum- mo utrinque parüm reflexz füccedunt. In fylvis prope Neuftadium Harciniz reperitur. Prater hiütiem caulis & foliorum nihil video in hac defcriptione, quod non conveniat cum peecedeu An caulis & folia hirfüta fint nécne in prxcedentus defcriptione omiffum, hirfüta aut übafpera effe non negatum. Keiri Alpinum folis dentatis, flore flaco odorato Zianoni. Non videtur nobis fpecie diverfum à Leucoio luteo fylveftri Clufii 7. B. nam & folia alia qui- dem finuata, femunciam lata & anguftiora ei attribuit, alia anguíia, nullóqne modo incifi: & D. Agerius ( inquit ) attulit Bononià Leucoium Íylveftre folio valdé angufto ( quod eandem fuiffe Ípeciem quam. D. Zanoni defcribit verifimillimum eft) Camerarius etiam pulchram & raram peciem Leucoii fylveftris reperit Bononis. Quin & Morifonus nofter Leucoto luteo (ylveftri C/uf- femen teres, oblongum, ruffüm affcribit; non planum ut Clufius. | Keiri Alpinum foliis dentatis Zanoni foliis eft anguftioribus quàm Léucoium lüteim fylveft. Cla- fio defcriptums iífque ad margines finuatis, & inferiore medietate rarius utrinque dentatis : [ folia tamen fuperiora dentata non funt] Semen majus eft fámineé Leucoii Clufiani quamvis planta ipfa minor fit. Verüm hz note non fpeciem diverfam, fed varietatem potiüs accidentalem arguunt; Haudtamen prafra&? negaverim fpecie diftinctam effé à Clufiano Leucoio, fed ab omnibus J. Bau- hino defcriptis &: memoratis, diveríam neutiquam conceflérim. Deícriptionem particularem & exactam vide apud Jacobum Zanoni qui in Alpibus Bononienfibus invenit inter rupium fif- füras. * 5. Leucoium luteum montanum altum Ponz Ital. Juteum montanum [irrato folio C. B. Keiri frve Leucoium montanum luteum Park. Pon. Caulibus affurgit pluribus, re&is, firmis, lignofis, altitudinem humanam interdum füperantibus; - E t ] Y folis obfitis brevibus, viridibus, acuminatis, circum oras dentatis. F/eres fimplices funt, quàm. vaul- garis Keiri ampliores, nec minüs odorati. S;/g4e tenuiores funt, femine rubente replétz, Raj lignofa, in multos ramos fparfa, & in calidioribus regionibus vivax. Xxx * 6. Leüsoitirá Loci 7 Locus. ALocus. —— M MÀ Hisron:ia PrawTARUM. rj r i * 6. Leueoium Creticum luteum utriculato femine Alpin. exot. Park. Alpin. , Frutex eft pedalis altitudinis, ramulis multis, ab. 4jce tenui, lignofa, in parvas radiculas di- Visá exeuntibus, rotundis, albicantibus, afperis ; in quibus folia multa, circum ramulos denfa, fimál- que ftipata, alba, Leucoii vulgaris minora, in extremis latiora, afperis pilis obfita, dura, qua in ger- minum faftigiis in orbem veluti aguntur. Ramuli in fümmitatibus, ut in noftris Leucoiis flores producunt plures, circumftipatos, à ftis longis petiolis pendentes, luteos quinquefolios parvos; à quibus fiunt folliculi rotundi, colore flavefcentes, femina fuis loculamentis continentes Lcucois fimi- lia, fed latiora tamen, albicantia. Planta non eít annua. : Si hzc planta ab Alpino recté defcribatur & depineafur c : "L ! Methodo ad aliud genus pertinet. ping um quinque petalis in flore, in noftra TOT. Leuoura terrefre majus frigidarums vegionum. Col. Leucoiurm. luteum. Erwcm. folio C. B. Park. Col. Floribus eft Leucoio maritimo non diffimilibus: odori funt, füavémque cerz nove odorem remit- tunt, fapore acres, umbellatim feré in fummo alarüm & caulis exiftentes ; qui [caulis] parum hir- fütus eft, rotundus, cubitalis, tribus alis divifus, qui càm decidunt flores à petiolo /Ziguzs emittit multas, alternatim 1n fummo difpofitas, Leucoio fimiles. — At fo/jz & radice pedali vel longiore bi- fidá aut trifidà, candidá, in terram ftrata inveniuntur, pedem longa grandiora & quz proxima cauli, verüm prima minora, & Erucz fative vel Papaveris erratici folia laciniis. profundis imitan- tia,-colore virentia, parüm hirfüta, mollia, fuccofà & acri fapore, ficuti tota planta. Junio floret inter faxa. vallis Campoclarenfium, fupra locum vulgó di&um 4/ Colle Zi ze; locis umbrofis atque humentibus & frigidis. ; In defcriptione Columniana de floris colore nihil invenio. C. Bauhinus luteum facit. Car. IV. De Dentaria. Entaria à radicis forma & colore denominatur, qux candidiffima ex pluribus quafi denti- bus componitur. C. B. Miror Clufium plerifque hujus generis plantis femina Hefperidis tribuere, hoc eft craffa, teretia, & oblonga, cüm ex noftra & J. Bauhini obfervatione, in. Dentaria heptaphyllo, tum filr- qua tum etiam femina compreffà funt; mirum autem hanc fpeciem hac in. parte à reliquarum omnium norma. abludere. . 1. Dentaria tripbyllos Clu. hift. C. B. Park. euseaphyllos Cluffi J. B. Dentaria coralloide vadice, frue Dentaria eumeapbyllos Ger. &ontbtuoot. CI»f. Caulem profert pedalem, firmum, rotundum, lzvem, quem in fummo feré ambiunt terni pediculi, (rariffimé plures) finguli terna fo/iz fuftinentes, ampla, mucronata, in ambitu ferrata, faturé viren- tía, guftu fervido. Summum caulem exornant quini aut. feni feres, Dentariz Heptaphylli florum muli, deorfum fpectantes & propendentes, colore ex herbaceo pallefcente. — Flores fequuntur. ob- longa cormicsla, torofa, mucronata, qualia funt Dentariarum pentaphylli & heptaphyllt cornicula, & in his etiam fimile fee, hoc eft" Hefperidis feré, fed craffius & virefcens, quod diffilientibus corniculis exfilit, antequam probé maturum videatur. Alia praterea folia à radice profert, terna tantüm 1n fingulis pediculis oblongis nafcentia, fuperioribus multó armpliora, fed breviora: Radix novella alba eft, vetufta nigricat, multis articulis fic diftincta, ut & plurimis dentibus coagmentata videatur, Dentarix de/»v radici non valdé diffimilis. Exit in umbrofis Auftriz, Stiriz, Carinthiz, Pannonizque fylvis, non modó ad montium radices, fed etiam circa mediam earum regionem, ubi prxaltarum arborum fylvz in. Alpibus hujufinodi ple- runque definere folent. Inveniebam & ultra Dravüm in monte Greben imminenti, atque etiam Harciniá fylvá Bohemiam ambiente. Floret Aprili, vicinis Viennz Auftriacz fylvis, & aliis. hu- milioribus ; fomine pregnanseft Maio. At in montibus hec omnia feris. 2. Destaria pentapbyllos C. B. Park. pentaphyllos Cluffi Ger. Coralleides prima quinquefol;a J.B. Claf. À radice nodofa & in plurimos articulos diftin&tà tenuibüfque aliquot fibris ex articulorum di- ftinctione prodeuntibus donati exeunt aliquot f2/z, longis pediculis nixa, 1n quinq, profundas, & ad pediculum ufa, fectas, lacinias divifa, in ambitu crenatas, fcabra & tactu afpera, faturé virentia. Caulis pedalis & amplior, rotundus, quibufdam ex intervallo folis, aliis paribus, donatus, fummo faftigio quinos aut fenos fferes, bulbifera: floribus fimiles gerens, colore tamen paulló magis faturate pur- t ; 2 i bs . à Lib. XVI. «De Herbis flore tetrapetalo fuiquefis. 785 MEECENMNEMAE NC eM —— ENEUAECNPONN IHE THURIS UT TM | purpuraícente, qualis feré 1n oribus Bulbonach : Succeduntlongiora cornicula, femize quali prxce- dens plena. Dentaria awzigvx- altera Clufii cüm non aliter à defcripta differat quàm. fo/iis mollioribus, neq, De taria pen- adeo (atura viriditate praeditis & radice magis dentata, five 1nzquali, & pluribus craíTis fquamis ex- '4P^. alrera. a[perata; nos cuni C. Bauhino eam à przcedente non fepáramus. . In fylvofis jugis montis Jura copiose nafcentem obfervavimus: Clufius ád Allobrogicarum Alpium Lc. radices fupra Lemanum lacurmi. 4: Sida heptapbyllos C. B. Park. bepraphylls Clafo Ger. Goralondos altera froe. feptifo- ia J. B. CIsf. €— ; Folia aliquot € radice exeunt, quina interdum, fed maxima ex parte feptena, longe coftz inhz- rentia, foliorum Fraxini inftar digefta, h. e. ut ex adverfo bina femper refpondeant, folium 1mpar extremam alam occupet, omnia in ambitu ferrata, dilutius virentia quàm fextz [ Dentar. quinque- folie] folia, & fübtus candicantia : caw/ers etiam pedalem, rotundum binz aut ternz foliorum alz, iis qu à radice prodeunt non diffimiles, ornant; ejus autem fummum fores faperioris floribus pares, Candidi tamen coloris. Corzicula qua füccedunt etiam paria; fimile fezmez continentia. Radix mi- nüs fquamata quam przcedentis, & paucis craffioribus fibris firmata ; [J. Bauhino Alabaftriuis mar- moris politi mula, obliqua, tuberibus inzqualis] Semina compreffa 7. 5. In Jüra & Saleva montibus copiosé exit. Locus. * 4. Dentaria bateifera Clu£. bulbifera Ger. Park. Beptapbyllos baccifera. C. B. Coralloides minor bulbifera J. B. CIaf. n ferpit radice, dentata quidem, fed veluti ex multis nodis conftante, tenui, alba, inter- dum etiam purpurafcente, fübinde ex lateribus, novas propagines generante, ingrato, & linguam primüm ficcante guftu, deinde acri: Ex cujus lateribus prodeunt oblongo pediculo five coftz ui fecundum terram purpurafcit, poftea viridis eft) inherentia fv/ie, quina istuc: interdum plura, magna ex parte inter fe oppofita, alteróque latere tantüm crenata, eó quod imparem numerum facit, & extremz al. infidet, duntaxat utrinque crenato, guftu initio acido, poftea acri & fervente. Caulis cubitalis eft, gracilis, nudus, quem circa medium binz aut ternz ale, interdum plures, ex tribus tantummodo foliis, jam defcriptis refpondentibus, conftantes ambiunt, [J. Bauhino folus quinis ad rachin annexis compofitz, modó re&tà é regione pofitis, modó alternatim, fefcunciam aut duas uncias longis, femunciá latioribus] fuperna veró pars oblongis anguftíía, foliis, nunc leviter, modó nihil crenatis, confufo ordine, obfita eft. Extremo cauli 1nfident quaterni, quini, aut plures fores, Leucoii aut Hefperidis quidem florum zmuli fed minores, albi aut ex candido leviter purpurafcen- tes; quibus füccedunt filz Íeu cornicula, Sinapi corniculis fimilia, breviora tamen, quz unà cum fuis pediculis marcefcentia plerunque decidunt & pereunt, nonnunquam tamen crafleícunt &c matura femen ferunt Hefperidis femini feré par, quod diflilientibus corniculis excutitur. Sed prater id femen, ad fingulorum feré foliorum quz caulem ambiunt alas & exortum tubercula quadam ad- nafcuntur, bulbulis Lilii cruenti bulbiferi haud abfimilia, ac velut é fquamis compa&a, initio viridia, deinde pulla, ingrati admodum guftüs, qua facillime decutiuntur, & prematura fponte decidunt, terráque fepulta novellas plantas gignunt. - Reperitur hoc genus (ut putat Clufius) in omnibus Germaniz montanis fylvis; v. g. in Íylvis Llaí- Locw. fix non procul Martpurgo, Mifniz, Auftriz, Stinz, Carinthiz, Pannoniz, &c. Florere autem folet Aprili: bulbuli nigricantes Maio confpicui alarum cavis inhaerentes. Tempur. * &. Dentaria baccifera folii Ptarmicee C.B. anguflifolia bulbifera Park. Eyff. kd conftat obliqué procedente,multis,carnofis; dentatis, fubalbicantibus articulis coagmentata, indéque propagines fndit, atque caulem unum aut alterum erigit, rotundum, lzvem cubitalem, circa quem arcta fede articulatim in longa, lvia, Prarmicz modo tenuiter ferrata, in acutum mucro- rem finientia porriguntur, faturati viroris, ac juxta exortum fingulorum in geniculis ipfis foboles, feu improprie magis loquendo bulbuli, craísé fquamati, fübobícuré purpurafcentes. Flores in cacu- mine emicant tetrapetali, albidi, fafciculatim difpofiti, floribus Bulbonach di&z confimiles. Semina non vidit defcriptionis autor in corniculis, fed femina praecedentis paria & compreífa effe con« Jectatur. Xxx 3 C A p. 786 Hisron:aàa PrLauNTARUM. (Cr Pons Na De Leucoiis quibu[dam flore parvo montanis aut peregrinis, 1. Leucoium fylveftre latifolium flofculo albido, parvo. — Hefperis. fyloeftras latifulia flore albo, parvo Park. Hefperidi Alpine muraria*ve affinss [urre&ha. cir magna J. B. Park. f. B. Olia hujus plante quz ad radicem ampla funt & lata, ex craffo pediculo, circa margines finu- b ata & dentata, afpermícula, fubhirfuta & lanuginofa, przfertim zftate. Secundo à fatione anno exoritur caulz bicubitalis & altior, nunc unus, nunc plures, craffi, hirfüti, recti ramulos rectos alternatim inter folia proferentes lato principio eum ampleétentia. In extremis ramulis multi foul; exigui, albidi, ad luteum nonnihil vergentes, in longas fpicas dum fenfim ape- riuntur excurrentes; quibus fuccedunt /Ziqwe plurimz, fex, feptemque uncias longe, latiufcule compreffz, multo tenuiores & infirmiores quàm Leucoii incani, ideóque deorfum nutantes, gla- bz, femine compreflo, latufculo, & pane quadrato repletz. — Fleres parim odorati & feré inodori : Foliorum fapor J. Bauhino amaricans, Parkinfono calidtufculus & exiccans. RaZix alba, lignofa non alté defcendens, fapore acri J. Bauhino, quz femine ad maturitatem perducto interit. . Locis, In monte Saleva propé Genevam copiose oritur. Collegimus etiam in montibus non longé à Lucá versüs Maflam. J. Bauhinus dubium movet annon hzc fit Sinapi &. Thlafpi media Provincialis planta Lob. Ad. d fuperné 1. Leucoium montanum sinus flere parvo, — Draba. alba filiquo[a C. B. Park.Draba prima vepens Ger. emac. Hefperzs Alpina, [rue muralis minor vepens ]. B. re&iks: Lencoiuga zentanum, quo uomine ab Alpbon[o Pancio ad Clufium miffus eft. Radis: obliqué ferpit fummo feré cefpiti herens, fibras crebras fubinde demittens, capita etiam plu- rahabet. Folia 1n orbem multa" per terram. fparguntur, ex angufto principio fenfim latefcentia finuata & Íerrata, candicantia, & hyeme quidem rubentia, pilofa, Barbarez murariz folüs acce- dentia, fapore acri pradita, at quz per caules cernuntur, lata bafi eos complectuntur, non minüs jam diétis dentata. Caeterum. flores. 1n. dodrantalis ces/;s ramorümque fafligiis multi, coacervati, albicantes, quos longa ferie fequuntur fZigwe duas, treífve uncias longz, aliàs fere fefquipalmares anguftz, compreffz, in quibus /ezisa foliacea ruffa, faporis acris. : Locus. In montibus Jura & Saleva propé Genevam, praefertim locis humidis ad aquarum Ícaturigines no- bis UNINE eft. In parietims, murorámque rimis S& interíaxa nafci tradit Hift. Lugd. Floret Aprili. * 3. Leucoium montanum. | [ucculentum. | Draba alba. filiquo[a vepens C.B. Park. altera repens Ger. Hefperidi Zlpinee [rue murariz affnis, Draba [ucculenta J. B. Claf. Frequentibus ramulis pradita eft ex eadem radice prodeuntibus, tenuibus, deinde in caput extube- rantibus ; ex quo aliquot fz/i2 quafi in orbem difpofita prodeunt, craffa, fücculenta, atra viridiate fplendentia, Auricule urli flore carnet coloris foliis magnitudine & formá fere refpondentia, fcd nonnihil in lateribus dentata, acri guftu & illico lingnam vellicante. Ex horum medio pedalis aut major exit caule, gracilis, quem per intervalla ambiunt & ample&untur folia füperioribus minora & ad petiolum latiora. Flores fpicz inftar fupremum caulem ambiunt nt in priore, albi : quibus fuc- cedunt teretia & oblonga corsicula, ruffum, pufillum & planum /emes continentia. Radix tennis & repens laté fefe diffundit, novas plantas fingulis annis producens, vivax & toti hyeme vi- rens. Ta Creícit in declivi montis Herr epalben Ap Zeebof villam cenobii Gamingenfis : ubi feró floret, atin hortos tranílata maturis cum przcedente. * 4. Leucoium Creticum minimum folio (ubrotundo C. B. Creticum. marinum ceruleum Parle. Alpin. exot. C. B. Cauliculo eft palmo. minore, viridi, flriato, leviffimis pilis afperío: foliola fübrotundis, pallide virentibus, longis pediculis donatis, aliquando binis ex oppofito, aliis alternatim fitis. | Cau/iczl; fam- mum in duos pedicellos abit [interdum plures] quorum finguli ffefculws oblongum, coeruleum, quadrifolium, modó unum, modó duos [aut etiam plures] füftinent, parvos, oblongos, pulchré coe- ruleos, quibus fuccedunt in //;/44 longis femima minuta, nigricantia. Radix exigua, tenuis à fe- mine perfecto marcefcens : verüm Autumno fata hyemem perfert, & fequenti Vere in caulem abit. Vlenorem defcriptionem videfis apud Alpinum. Leucoium Lib. XV. De Herbis flore tetrapetalo filiquofis. 787 Leucoium maritimum minimum QC. B. marinum minimum Park. Ab hoc non multüm differre videtur. In litore maris, inguit, propé Terracinam reperitur. Àn hzc fit vera & genuina Leucoii fpecies femine fcil. plano & compreffo nefcimus, verüm cüm Leucoii nomen illi impofüerunt qui de €o fcripíerunt,Leucoiis annumerandum cenfüimus ; idem de fequentibus Creticis di&um efto. * $. Leucoium. Creticum tbla[pifolium C. B. marinum. Creticum majus Park. marinum. Creticum r. Cluf. Claf. Caules habet procumbentes, rotundos & duriufculos, multis ramis donatos, in quibus ftofcuJi ini- tio rubentes, deinde ex coeruleo purpuraícentes, petalis extremo. bifidis, & cordis, ut. vulgó pingi- tur, effigiem propemodum referentibus, quafi ex umbella, Irionis vulgaris inftar, fenfim prodeun- tes, qui (ubi floris folia conjungebantur) radiantem imitabantur flavam ftellam. Floribus fucceffc- runt duarum feré unciarum //Z/ique five cornicula teretia, in quibus feme oblongiufculum caftanei colori. Ipfs vero plantz fo/;4 longiufcula funt, à "Thlafpi foliis non valdé o sicm c ENE nullis (in caule prafertim)evidentibus crenis donata, craffiufcula & aliquantulum amara. Jofephus Cafabonus, ex peregrinatione Cretica redux femen ad Clufium mittebat, Leucoii marini Locu. ^ appellatione, & quo tres diverfz plante orte funt, hac & fequentes dux, qux idcirco hujus potius varietates, quàm fpecies diftinctx cenfendz funt. * 6. Leucoium. Creticum floribus sninoribus C. B. Creticum minus Park. marinum Creticum 2. Cluf. TRIVAUR: fimilis eft, nifi quód flofculos habeat dimidio minores, & initio prorfus albos, deinde tamen paulaum purpureum quidpiam contrahentes, íed nihilominus magis ad albedinem incli- "orn utraq, [hzc & praecedens] Julio, medio Vere, hoc eft Aprili, fata. Tempus. * s. yet folis oblongis crenatis C. B. Cret. oblongis. folis. erenatzs. Park. Creticum Clwf. Folia initio promit przcedentibus duabus longiora, evidentibus & confpicuis crenis fecundüm oras donata, Leuco:i Diofcoridis Lobeliani [1. e. Leucoit incani vulg.] é quorum medio exit caz/icslos re&us, palmari altitudine minor quum florere incipit, nempe Augufto: A latere veró plures fun- debat ramulos, in quibus ffores fecundo generi amplitudine pares, colore tamen differentes, nam propits accedebant ad Leucoii marini Lobeliani latifolii colorem, magííque purpurantes erant quàm 1n primo genere. | 'Turritim vulgarem Morifonus ad hoc genus refort; & recté fi fcmina compreffa habeat prout ille afferit, quod nobis non obfervatum. Car. VI. De Leucoio filiqua lata, brevi, Viola Lunaria, €8. Alyffon. dila. 1. Viola lumaria major. filiqu& rotunda C. B. Lunaria. major filiqud votundiore. J. B. Viola lunaris five Bulbonacb Ger. Park. &attin, 02 Dponeftp. aJ pun affurgit fefquicubitali aut aluore, [digiti minimi interdum craffitie,] colore glauco aut rubente, hirfuto. Folia Urticee, majora aliquando duplo. aut triplo, hirfüta, ferrata, Oppo- fita interdum, aliàs ad ramulorum propagationes fingularia, fapore oleraceo. Ramis [sc fummirati caulis] infident feres multi, [eodem feré modo difpofiti quo 1n Braffica;] purpurafcentes aut carnei, ftriati [Braffice vulgaris floribus pares, Leucoii minores, aliis iis fimiles ] Dlote debili, ungue intus confpicuo & albicante. Sramims quatuor vireícentia apicibus luteis feu chloris [vix é calice emergunt.] Hac omnia excipit caZicu/us oblongus, pheeniceus, & quatuor foliolis, duobus ma- joribus totidem minoribus, compofitus, [Leucoi calici fimilis] Si latz, fübrotundz [non- nihil tamen longiores,] compreffz, bivalves, argenteá bracteolá exteriores utring. laminas interce- - dente, filum fumma parte emittentes, fezinum orbiculatorum comprefforum duplicem ordinem con- tinentes. Rz4ix ftrumofà feu glandulofa, [unde nomen Bwibezacb.] Semen ut in hoc genere maximum eft, ex ruffo nigricans, & cum aliqua amaritudine. acerrimum. — Folia per hyemem re- tinet : fecundo à fatione anno caulem fundit, & cüm femen maturuit perit. Copiofe 788 PROETEN RS - Hisronr:Aa PrirANTARUM. Locus. Vires. Locus. Loct/s, Locus: .Copiosé crefcit in faltubus Thunngie íylve Caw. In montanis fylvis Auftrie, Stirix, viciniarümque Íylvofis locis, atque euam in Pannonia interamni fponte magná copiá prove- nit. C/4f. Violam lunariam majorem alteram & Caz. C. B. quam pracedente. minorem & flore albo effe Ícribir à fequente planta non differre puto, nihil tamen temere affirmare aufim. J. Bauhinus Lu- deu majorem aliam flore albicante odorato perennem Ca. bert. íequentis plantz fynonymam acit. Calido, acríque & amaro guftu eft, praefertim femina, fed tamen radices in acetariis ut Rapun- tia manduntur. Abfterget, modicé calfacit, & urinam cit ut Rapunculus. Pulvis feminis ama- riffimi cum aqua appropriata exhibetur 1n epilepfia. Cazz. Scbwenckf. Quidam in Helvetia chirurgus ex Lunariz perennis contufis foliis & Sanicula parabat unguen- tum vulnerarium non contemnendum. Ide. * as Leucoum lumatum [em lumarium latifolium. majus. alterum, | filiquá. votundd, flere. albo Morif. Hoc priori foliis laris, & filiquis planis rotundis fimile eft. Perenni nititur radice quz hyeme non marceícit: caules exfünt cubitales, hignofi: fo/j& multa, lata : /iiqw; planz, compreffz, ro- tunde, utraque pauló minora quam prioris Flores autem profert candidos inftar Viol ma- tronalis. P Provenit in fylvis nonnullis Germaniz, ut Hercinia. 3. Viola lunaris longioribus filiquis Ger. Viola Iunaria major. filiqud oblongà C. B. Lunaria major filiquá longiore J. B. Latis hec eft Lunariz przcedentis folis, ferratis acuminatífque : flos confimilis purpureus : at qux eum excipit /Z;4&4 oblonga eft, & qux predicte Lunariz filiqus multím cedit latitudine binis utrinque. membranis mediam argenteam fponte per feminis maturitatem relinquentibus. mu dice eft perenni. In montibus Jura & Saleva propé Genevam provenit quidem, fed non copiosi, quod nos vidi- mus. Maio menfe in hortos vine floret. 4. Leucoium Aly[foides clypeatum majus C. B. Alyffon. Diofcoridis Ger. Park. Alyfon filiquà latd a[pera, quibu[dam. Lunaria flore luteo J. B. Diofcorides fis 9abtuogt. D m. fimplici & lignofa candicantíque nititur, fapore predia fervido: ex qua plures erigun- tur caules, re&ti, rigidi, incanà lanugine hirti, qui cis faftigium in ramos aliquot abeunt: in qui- bus flores numerofi, parvi, melini, Eryfimi floribus formá & magnitudine fimiles: quibus dela- pfis /Z/iqua oriuntur, ex oblongo rotundatze, villo afpero tecte, compreffe, /ezez claudentes fi- militer compreffum. F/j« germinatione prima ex oblongo rotunda, poftmodum in longum por- rectiora, in obtufum mucronem definunt, nonnihil finuata, Leucoii foliis fimilia, albicantia, hir- füta & ta&u afpera, fapore oleraceo pradita. 8$. Leucoium Alyftoides clypeatum sinus C. B. Leuc. pellatum. Romanum minus. Col. Alyffum al- terum. Dio[coridis minus Park. Thlafpi. incanum. Mecblimen[e nobis videtur. Differt hoc à precedente natalibus calidioribus ; radice perenm ; fo/is minoribus mollioribáfa,; flore majore, candido, cüm illius luteus fit, petalis in cordis figuram diffe&is; peltis duplo minori- bus. Ab imo flores & fructus Vere incipit proferre. Copiosé circa Romam undique in incultis fruticat. Plenam omnium partium defcriptionem fi defideras, Columnam adeas. » Nos hanc plantam à Columna defcriptam pro Thlafpi Mechlinienfi habemus, nam & defcri- ptiones peromnia, femine forté excepto, conveniunt, & nos circa Romam Thlafpi illud. dici fo- litum copiofum obíervavimus. Semen Thl Mech. nec Clufius, neque J. Bauhinus, defcribunt, Lobelium autem, qui exiguum femen, cxteris minus ei attribuit non multüm moror. Tale ei effe quale defcribit Columna mihi plan perfuadeo. Quód fi à fit, rectiüs hic difponitur planta quàm inter "T hlafpeos fpecies. ! Semina, defcribente Columna, ruffa funt, rotunda, compreffa, tenuia. Thlafpeos Mecblinienfis [ynonyma [unt Thlafpi fruticofum. incamum C. B. Ger. incanum. Mecblimien[e Park. Thlafpi capfulas [ublongis incanum J.B. Zbla[peo: Lib. XV. De Herbis flore tetrapetalo filiquofis. Thblafpeos capfulis fublangis incami J. B. iucani Mecblinienfis Park. fruticoft incani C. B. Ger. Jg feriptio frc fe babet apud. $. Baubinuin. ) Ex radice fatis craffa cubitum longos ac etiani longiores, lentófque ramos, & plané lignofos, ri bentes, erectos producit, in ramulos aliquot divifos. Folia priora longa quatuor uncias, & unám lata, fuperiora Leucoi lutei, incana aut in nigro virentia, fübhirfüta, íàpore oleraceo, fübacri. Flores ynzquali licét pediculorum tenuiffimorum ortu, in umbella difpofiti, albi, quatuor foliis cor- datis conftantes, ftaminibus in medio luteolis./— Capfulz fuccedunt füblongm, hirfütz. Radix fub terra laté ferpit Drabz inftar, autore Clufio. In agro Romano abundat, ad hyemem ufque florens. Leucoii peltati Romani minoris defcriptio apud Columnam cum hacegregió convenit. Radix Lweriana Flores albi, umbellatim nafcéntes, petala cordata; ftaminula luteola. Locus etiam fu£- ragatur. A. 6. Lewcoium feu Lunaria va[culo fublomgo intorto. Radicem habet albam, duram, fimplicem, fibris majufculis donatam: Caulez eré&üm, téreteni; firiatum, hirfutumn, altitudine dodrantali, versüs fümmum ramulos hinc indé emittentem, in qui- bus, ut & in. fummo caule ffofculi parvi, albi, petalis in medio fiffis. Floribus füccedunt fflique oblongz, latiufculz, glabrz, & ( quod huic fpeciei peculiare eft ) intorte, membrana tenui diffz- pte, cur adnafcuntur hinc indé quatuor aut quinque [emiswm oblongorum, comprefforum paria. Folia in caule crebra, nullo ordine abfque pediculis adnata, non tamen eum ample&tentia, utrinque pilofa, rarioribus incifuris ad latera dentata, vix digitum longa, aut dimidium lata, ià acutum defi- nentia, Sapor herbz vix ullus manifeftus.. Semen nonnihil acre. In udis ad fcaturigines aquarum & lateribus montium Igleborongb, Hinckelbaugb aliorámque vi- cinorum in Septentrionalibus Angliz erumpentium nafcitur, & polt mediam zftatem floret, C 4 ». VII. De Herlis quibufdam Siliquis latis, femiue uom compreffo, flore parvo. A. 0r. Paronycbia vulgaris Ger. vulgaris Alfmes. folio Park. Burfa pafforis minor loculo. oblongà C. B. B. pa[toria vninima oblongts [ziquis, frve verna loculo oblongo J. B. &ómmon 3bit: Íotu-grafs. . B. | R* eft cenui & tandem fibrofa: à qua per terram fparguntur folia multa, vix unciam longa, mucroriata, hirfuta, virentia modó, modó rubentia, oris per extremum aliquot cre- nis incifis, fapore primüm fabaftringente, tandem acri, nitrofo & vellicante: inter quz caulis nunc unus, aliàs bini, terni & plures, teretes, palmares, aliquando vix fextantales, foliis nudi flofculos füftinent fimul multos, albos, quatuor fol:o!lts ad ungues feré bifidis conftantes, ex pedicu: lisoblongis: loculo longiufculo, compreffo, nullá lacuna, ut in Burfa paftoris diftin&to, fed 1n acu- tum definente, membraná tenui valvas intercurrente diffepto, Sezez minutum rotundum conti- nente. " E. ^ Floret menfe Martio, feriüfve aut citis prout hyems acrior aut mitior fuerit. In agris & hortis rzfertim fterilioribus & arenofis, nonnunquam & in muris & te&is; Annua eft planta, femine decido fe quotannis renóvans. 2. Burfa paftoria Alpina bir[uta. C. B. Park C. B. prod. : HT — d à Radíce elt unciali, foliolis copiofis, pallidé virentibus, in orbem humi ftratis, mollibus, incanis; Lenticule magnitudine, leviter crenatis, aliquando integris: cawliculis aliquot tenuiffimis, leviter hirfütis, pené nudis, tres quatuórve uncias longis: flofculz parvis, albis: Joculis flavefcentibus, ob- longis, multo quàm in vulgari majoribus, fezez minutum, rufum continentibus, In Alpibus Helvetiorum, ut monte Fracto & Spligel reperitur. 3. Paronychia Sediformis flore luteo Leucoimm luteum: Aizoides montanum. Col. Sedum Alpiniun bir[utum: luteum C. B. petreum Ger. petreum montanum luteum Park. Pbyllen. tbelygonog Dalecb. J. B. Radix &i fimplex. [ tenuis, fefquipollicem longa Col] paucioribus fibris donata, fuperiore parté in plura capita divifa ut in Caryophyllis & Pfyllio perenni. In fingulis capitibus, feu ramulis in quos plantz radix füpra terram divaricatur, denfum foliolorum agmen ceu cxípes extat. Foi fin: gula angufta, velut graminis aut Caryophylli, in acutum definentia, ad latera utrinque brevibus pi- lis rigidinfculis hirta, ut Alocs folia, ft magnis parva componere licet, quadantenus imitari videan- tar, fiquidem fetulze hx adeó concinne difpofitz funt, ut ineuriofiüs fpectanti folia dentata videan- . türs Locis Loc, Locus &3 Tempus. Locást HrisroniAa PraNTARUM. Locus. Locus. Tempus & Locus. Nominis Y4ti0. Varzetates. Vires. uM. 3 NET Y tur. E centro feu medio fingulorum cfpitum, (feu ut Columna vocat globulorum ). foliorum, emergit cauliculus triuncialis rariüis palmaris, firmus, rotundus, levis, viridis, foliis nudus, in fummo geftans flofculos quinque, fex aut etiam plures, luteos; tetrapetalos, petalis obtufis, longis petiolis ful- tos, relinquentes poft fe wa[culum feminale oblongum, compreffüm, in acutum definens, figura Pu ok vulgaris, nifi quód majus fit & longius membraná pariter ad planum filiqua parallelá ifléptum. In monte Saleva e fcopulorum rimis exit, florétque fib finem Aprilis & initio Maii. A. 4. Burfa pafroris smajcr loculo oblongo C. B. Bur[ce pa[torise loculo. fullongo affms. pulchra planta. Y. B. Tülafpi Veronicee folio Park. Je paf fublongo affinis l Per terram fpargit folia Barbarez muralis aliquatenus fimilia, breviora, latiora, magífque rotun- data, unciam [ J. Bauhino duas uncias] lata, per ambitum ferrata, hirfuta, afpera nonnihil, cujuf- modi etiam per caules ramófque, fed portione minora cernuntur, fine pediculis Statim autem é radice tenui plures emittit ca»/es, alios aliis felicius adolefcentes, cubitum altos & ampliores, non- nunquam in ramos plures divifos, quos non ut Barbarea cauli apprimit, fed abfcedentes diducit. Flores fingulis alis multi coherent, parvi, albi, quos excipiunt ferie longa loculi Paronychiz vulga- ris fimiles, bifores, qui in medio ftriam habent, quorum altrinfecus abfcedentibus valvulis fezer: apparet minntum, relictá diffepiente membranulá. | In fingulis filiquis plura continentur femina, fex aut octo utrinque numeravimus. Ad latera montium in Occidentali Comitatüs Eboracenfis parte Craven dicta non infrequens eft : invenimus etiam in Italia, medio circiter itinere inter Lucam & Pifas ad fpes; & in Gallia Nar- bonenfi circa Monfpelium oritur. Car. VIII De Hefperide. 1 ! 5 peris unde dicta fitin ejus defcriptione dicemus. Not ejus generics funt flos fpeciofus Leu- coii mulus, femina teretiufcula oblonga majora. 1. Hefperis bortenfis C. B. He[perides flore purpureo, albo & «vario J. B. Viola matrona Diod. Ten ematronalis purpurea. Ger, Eruca alba. C" purpurea Lugd. Dames 3Diolet, o2 otet, Radicibus aliquot parvis lignofis & albis nititur; cewles erigens cubitales & fefquicubitales aut al- tiores, [ teretes | hirfutos, [ medullá far&os; ] in quibus alternatim folia Erucz, fed non iti laci- niata, in ambitu ferrata, acuminata, hirfüta, 1n virore nigricantia, [ quatuor digitoslonga, pedicu- lis brevibus nixa, ] fapore acriufculo. | Ex alis foliorum erumpunt ramuli, in quibus, [ ut & 1n fumn- mitatecaulis, ] flores formá ad Leucoium luteum accedentes, odoris füaviffimi, quadrifolii, colore nunc albo, nunc purpureo, aliàs confufis cum albedine maculis purpureis variato, [ pediculis femun- cialibus & longioribus infidentes, ] Semen in filiquislongis, | bivalvibus, membraná intergeriná diffeptis ] continetur oblongum, ruffam, acre. ' Aprili, Maio & Junio menfibus floret. Provenit, inquit J. Bauhinus, in Sequanorum vallibus, qua Rhenus fluit fub fepibus. In agro Neapolitano, cüm Salerno Neapolin iter facerem, in pratis Tio- rentem obíervavi meníe Junio. In Anglia nondum vidi fpontaneam, quamvis Lobelius in Angliz pratis eam fruticare fcribit. — Hefperis dicitur, quoniam ejus flos fub vefperam przfertim grato odore nares feriat, interdiu aut nullum, aut leviffimum fpiret, quod 'Theophraftus & Plinius de Hefperide tradunt. Ab hortulanis noflris 3iotet, i.c. Erucz nomine colitur cum flore;pleno purpureo albo, & vario. : Eruce ut fapore ità facultate proxima videtur tum foliis tum femine Ded. Lob. tuffi, convulíis & difficulter fpirantibus mederi traditur apud Clufium: urinas infuper & füdores propellere, inci- dere, abftergere & digerere. f. B. 2. Hefperis flore "uiridi C. B. Magnitudtne quoad omnes fui partes à vulgata differt. Flore eft viridi & inodoro. In horto quodam Bahlez legit C. Bauhinus. Degener quxdam prioris fpecies effe videtur fe- mine nata. 3. He[peris Syriaca J. B. Syriaca Camerarii Park. peregrina. filiquis articulatis C. B. quibu[dam Leucoium raelancholicum, c noffrd. [ententid veélé. Dodrantalia fuia aut minora, palmum lata, valdé afpera & hirfüta, longis nixa pediculis, He- Íperide flore obífoleto multó ampliora, nonnihil in ambitu finuata : Fleres in brevibus fed craffiori- bus caulibus, figurá quidem vulgaris Hefperidis, fed colore fufco & lurido, multis venulis per eo- Jum Lib. XVI. De Herbi ftre petrapelaofüiqu]is. —— 791 rum petala difcurrentibas, füb no&em valdé odorati, interdiu odoris expertes, | Sequuntur /z/ige.e infignis longitudinis, recurvze torofz, multo quàm Hefperidis colore obíoleto craffiores: Seen pauló craífius: Radix non abfinulis. In Syrie montanis crefcit tefte Clufio. C. Bauhinus à Parkinfono reprehenditur quód Hefperi- roc, dem Syriacam Leucoio melancholico eandem plantam faciat. — Alii Leucoium melancholicum. He- fperidi montanz prim Clufii idem ftatuunt ; & revera Hefperis Syriaca & Hefperis montana prima Clu/. in paucis magnitudine cxcepta differunt. Syriaca fcil. multó vegstior eft, ampliora habens folia, craífiores caules majoréfque flores, ejufdem plané coloris (üb no&em valde odoratos, interdiu odoris expertes: Cornicula multó craffiora, femen paullo craffius. Hz» autem diverfitates coli for- tafíe & foli differentiis tribuendz funt. * 4 Hefperis [yFoeftris flere parvo C. B. fylv. anguflifolia flore parvo. Park. C. B. prod. Caule ri cabitali, viridi, ftriato, nodofo, multis alis fer palmaribus donato & concavo: foli; quàm in vulgari acutioribus in ambitu profundius ferratis, viridibus, fübhirfütis, & minüis vulgari aíperis : floribus plurimis, quadrifoliis, fubcceruleis, parvis, ita ut hujus flos integer vix vulgaris folio- lumadzquet, quibus f//2uz ftrictffimz füccedunt. Circa Monfpelium in horto Dei, ad aggeres riparum colle&a fuit. D. Magnol in inculis circa ry; urbem. s. Hefperis fylveftvis Hieracii foliis birfuta C. B. fylo. folio frmuato Park. C. B. prod. "Tota ir. hirfüta eft, caulem habens pedalem, angulofum, hirfutum, pallidé virentem, in fum- mo in ramos aliquot alternatim difpofitos divifum : folis Hieracii inftar laciniata & finuata, oblonga, angufta, acuminata, craffa, hirfutie afpera, quorum füperiora pediculis carent. — Flores in calicibus hiríutis rubri, magnitudine Hefperidis vulgaris flores zquantes, quibus fimiles /z/ique femen conti- nentes füccedunt. In faxofis humidis Provincie lecta fuit. Locu; * 6. He[peris smontana. C prima Cluf. montana, pallida, odoratiffrma C. B. Hefperis colore ineleganti J. B. Hefperis Pannonica Park. parad. Viola seatronalos flore ob[oleto Ger. emac, CI. cdi excrefcit altitudine, multííque ramis przdita eft, quos confufo ordine ambiunt. fola Ma- tronali Viol fimilia, pauló tamen latiora & cratliora, acidiufculo primim guftu, poftea acri & (a- livam ciente: extremis ramis 1n oblongis pediculis infident flores, Leucoii aut. Hefperidis foliis for- má fimiles, non explicati tamen, fed 1e contorquentes, coloris admodum inelegantis & obfoleti, hoc eft, pallidi & furvi, infinitis venulis ex atro purpureis fingula foliola intercuríantibus, odore in- terdiu nullo, aut adeó tenui, ut vix naribus percipi poffit, füb vefperam autem gratiffimo & füa- viffimo. Flori fuccedunt longa torosáque, ut in vulgari, cornicula, feré tamen quadrangula, in quibus continetur fezez vulgari Hefperidi fimile, fübruffüm. ^ Radix fibrofa, quz utplurimum bi- ennium non füperat, fed poftquam defloruit & f&men tulit perire folet: fi tamen przcifis caulibus ad frugem pervenire non finatur, nova germina interdum producit. Sponte naícentem & femine przgnantem invenit Clafius in Prellenberg Hamburgenfi monti vicino, Ungarizque extremo quà Auftriam fpectat menfe Junio. Solent qux femine nafcuntur plantz floris colore multüm variare, nonnullis maternum colorem retinentibus, aliis aut dilutiüs pallefcentibus, aut magis obfoletum adquirentibus, omnia tamen folia crebris venis ex atro purpurafcentibus diftin&ta habentibus. Sufpicatur Johnfonus apud Gerardum emaculatum plantam hanc minimé diverfam effe à Leu- coio Melancholico Hort; Eyff. fiquidem flores & filique Leucoii illius conveniunt. hujus defcrip- tioni, nec caules & folia multüm abludunt. Confule f1 placet Gerardum emac. 1n hac planta. Parkinfonus Leucoium illad melancholicum dicm Leucoio alteri faxatili obíoleto iore Colum- nx» unam & eandem fpecie plantam effe fidenter affirmat: unde & iconem Leucoii faxatilis obío- leto flore Col. affamit, & proponit in "T'heat. Bot. fub titulo Leucoii Melancholici. C. Bauhinus ipfe Leucoium melancholicum Hefperidis Syriacz fynonymum facit; & revera Hefperis Syriaca ab Hefperide montana prima Clufu vix aliain re quàm magnitudine differt, unde eadem fpecie planta videtur. Quz fi icà fint, (ut mihi quidem etiam videtur ) C. Bauhinus ex una planta qua- tuor facit, nimirum, 1. Leucoium incano folio hortenfe VII. feu lividé rubente colore: 2. He- Íperidem montanam pallidam odoratffimam : 3. Hefperidem filiqu corniculatà, flore-obfoleto. 4. Hefperidem peregrinam £iliquis articulatis. Certe planta illa Lewcoiuss Melancbolicum dicta, non eft verum & genuinum Leucoium ( ut & Parkinfonus re&té monet ) fed Hefperidis fpecies. Quocirca & huc transferenda, & Hefperis flore obíoleto denominanda. Locus. Leucoii autem Saxatilis alterius ob[oleto flore Col. quod Parkin[omus Leucoio melancbolico idem effc fi- denter affirmat, defcriptio fic. (e babet. Hujüs radix craffa, longa, foris pulla, intus alba eft. & nervofa. | Caulis veo femipedalis, rotun- dus, viridis, hirfutus, alis duabus divifus [ hoc non conítans & perpetuum effe puto] in quarum fummo 79 Hi:sron:iA PrANTARUM. Locus €$ Tempus. Loctit: Locus. Vires &j "Ufus. Íummo flores alternatim Leucoio fimiles, hirfutis calycibus, colore ex luteo & viridi purpurante ob- foleti, parum odori; quibus [///z producuntur trientales, hirfutz, nodofz, corniculatz, in terram dellexz, fex aut feptem femina intus habentes 1n fingulis valvulis. Folia in imo longo petiolo, di- vifura Papaveris maritimi; vel etiam Leucoii in arenis orti, hirfüta, craffa velut albi Hyofcyami & magis, odore gravi: qux cauli hzrent breviora. & abíque petiolo, nec laciniofa, fed Íerraturis & magnis dentibus divifa, Hyofcyamo fimilia, fed quadruplo minora, propé caulem latiora. Maio floret & Junio filiquas perficit, in faxorum rimis & vetuftorum maenium Campoclarenfi- um, ínque rupibus Vallis Soli expofitis./| Sapore dulai calfaciente Raphani feré tota planta eft, odore gravi non ingrato. Foliis magis laciniatis ab Hefperide r. Clufii differre videtur, quz differentia accidentalis potius eft quàm fpecifica. Leucoium melancholicum Parkinfonus fic defcribit : Folia habet majora, longiora & viridiora quàm Leucoium incanum majus minüfve, ad margines finuata, humi jacentia, afpera nonnihil & hirfuta; é quorum. medio exfürgunt. caules bicubitales, fübafpéri pariter, foliis confimilibus fed minoribus hic illic obfiii, fummitatibus fuis fores geftantes namerofos, amplos, priorum fimiles, majores, colore obfcure aut fordidé lutefcentes, quibus fuccedunt filique oblonga, teretiufcule, femmibas oblongis, itidem teretiuículis & majoribus quàm Leucoii in- cani repleta. 7. Hefperis Pannonica inodora. J. B. Park. [ylo. inodera. C.. B. . B. col aflürgit altitudine, duüm generum foliis donatum: infima ex angufta cervice mox dila- tantur, tandémque in acumen definunt, finuatis nervis praedita; alia lata feffilique bafi cauli adna- fcuntur, utraque ferrata, hirfüta, candidiora mollioráque quàm in Hefperide noftra vulgari: flores colore fant exalbicante, vel purpurafcente, formá tamen, unà cum fubfequentibus longis torofts /- liquis, [eminéque ruffo cum vulgari Hefperide conveniunt. : Clufius folo floris odore, cujus in hac nullam gratiam percipere potuit, à vulgari differre af- erit. Crefícit paffim ad montium radices, & vinetorum in collibus fitorum margines Viennenfi agro. Floret cum vulgari, nempe Maio & Junio. C/af. Cx 5 IX De Al/iaria. eon oblongis, teretiufculis majoribus cum Hefperide convenit; floribus parvis albidis, foliis fubrotundis, odore Allii, unde nomeri fümpfit, ab eadem differt. 4lliaria Ger.Park. J.B. C. B. *fjatk bp tie febge, Satuce alone, Ex radicula tenui, lignofa, alba, Allium obolente caules promit cubitales & fefquicubitales, te- nues, fübhirfütos [ teretes, ftriatos, folidos. ] Folia primüm rotunda Hederz terreftris modo [ ve- rüm iis longé majora ] mox nonnullum acumen affequuntur per ambitum crenata [ pallide virentia, glabra, pediculis longis nixa ] fàpore & odore Allii mitiore [ad intervalla longiora in caulibus al- terno aut nullo ordine fita ] 1n fumniitate caulis & ramulorum flofculi multi, albidi, quatuor foliolis exiguis conftantes [ brevibus admodum pediculis nixi] in quorum medio apices ex viridi flavefcen- tes. Semen in filiquis longis, angulofis [ bivalvibus membran intergeriná diffeptis ]. oblongum nigricans. In fepibus & aggeribus foffarum, Vere floret. Alliaria dicitur quia Allium redolet digitis comminuta. Uus ejus eft ad embammata five intin- é&us, Ruftici pro falfamentorum condimento utuntur. Recens urinam ciere dicitur, ficca veneno adveríarifi in vino coquatur. Contra veterem tuffim ex refina & melle ficca lingitur. Podagras acri aceto circumlita mulcet. Singularem vim habet quá putredini refiftit, unde & herba ipfa ex melle, &: füccus ejus infpif- fatus ad gangranam aliaque ulcera putrida atque maligna unguentis cataplafmatibüfque inditur. Semen emplaftri modo impofitum, vulvzque admotum mulieres uteri ftrangulatu oppreffas libe- rat & excitat. Semen tritum naribáíque 1mpofitum fternutamenta excitare cerebrumq; purgare Tab, prodidit. Herbam in oleo & aqua decoctam & potam afthmaticis fübvenire fcribit Cam. Folia enematis incoquunt nonnulli ad colicos & nephriticos dolores, & calculum. Scordium legitimum ut odore ita & viribus refert. G. Fabr. Hildanus Centur. 2. Obf 44. Suc- cus ( inquit ) Alliariz in Gangrznis, ulceribus putridis & fordidis magnarum eft virium, ut à fre- quenti experientia edoctus fum: mirum igitur nemini videri debet, quód nonnulli Antiquorum, Arabum pracipue, pro Scordio vero Alliariam aliquando fübftituerint, non quód verum Scordium ipfis fuerit incognitum, fed quód in Alliaria eafdem feré vires repererint: praterea Scordium mini- mé crefcit in multis regionibus, neque nifi ficcum & obfoletum haberi poteft, cüm Alliaria ubique fere locorum prodeat. Communicavit D. Tamcredas Robin[on. CAP. Lib XVL De Heli: fore varepttao fliqujs. ————— 75; Ca». X. - De Leucolis quibufdam fpuriis, Eryfimi fíliquis & | femine. Erbas hafce ob convenientiam cum Leucoiis in floribus, quamvis filiquis & feminibus diícre- pent, iis fübjungendas duximus. * p. Leucom marimum. parvum folio virente craffiufculo J. B. Caules ei tenues palmares : foli per illos rará, quzdam unciá paulló longiora, nonnihil finuofa fücculenta & craffiufcula, glabra, virentià: flres (atis magni pro herbz: proportione, purpurafcen- tes ; quibus füccedunt ////guz tenues femunciales circiter, aut patilló longiores brevioréfve, [femina minuta ruffa, verüm nor compreffa, continentes. * x Rapifrum floribus Leucos marini C. B. parvum Maffilienfe Park, C. B. prod. : | Planta femipalmaris eft, rice oblongiufcula, alba, fibrillis donata 5. cauliculis trium quatuórve uficiarum: folis vulgari Rapiftro luteo fimilibus, uncialibus, crenatis & fübafperis: flofculs parvis fübcoeruleis, Leucoii marini fimilibus, quibus ///4w parva, angufte fem minutum contifientes füccedunt. Circa Maffiliam in rupibus. fM * 3. Sinapi marinum eEgyptium Alp. exot. Park, Alpin. Ex se oblonga, gracili, lignofa, alba, eauJe unico vel duplici affürgit, rotundo, rubefcente, pingui, Macropiperis craffitie, oblique furfum & non re&à in aere acto: qui hinc indé inzqualibus intervallis fert alios cauliculos, 11 apice habentes flores coeruleos ut in Leucoiis, parvos; à quibus de- florefcentibus füccedunt //ique parve, tenues, oblongz, in acatum definentes, quz habent minuta femina rotunda, guftui acerrima, ad Rute odorem inclinantia. Folia habet hec planta pauca, longa & lata, utrinque foliolis oblongis, ordinatis, quinis, Senecionis aut Cinerariz. modo crenatis, craflis, pinguibus & füccofis, Erucz colore & quandoque rubefcentibus. — Tota hec planta valdé acris eft & ad erucz odorem aliquatenus inclinare videtur. ? Leucoium. fpurium Erucze folio. 4. Eruca purpurea alis cmvulea [rue Viola petra J. B. Eruca corulea. Park. carulea in. aremfis crefcens. C. B. LH. Radice nititur recta, palmari, alba vel fübrubra, tenui, fübacri, fibris aliquot capillata, matrice lignofa. Folia per terram fpargit plurima, oblonga, hirínta, Buríze paftoriz divifará profundá, cre- brá, fapore oleraceo quodammodo, colore viridi aliquando inferná parte rubente. — Cazles modó fingularis, modó terni, quaterni, feni & plures, palmum nonnunquam füperantes, interdum cubi- tales, hirfuti, ftriati, propter humum purpurantes, fuperné virentes, concavi, brachiati: in quibus ex intervallis fo/;a infimis alis breviora, latitudine 1is parum cedentia, nec tam alté utplurimum laci- niata, Flores ex ramorum lateribus, & fummo fafligio alterno fitu multi infident pediculis fémun- cialibus tenuibus, tantilla lanugine obfitis, odorati, fuaviter coerulei, aut purpurei, vel purpuro-vio- lacei, albíve, fuaveolentes, quatuor foliolis latiufculis conftantes, Stamizula lutea cum flo conti- nentes: quibus decidentibus faboriuntur ////gue oblongz, glabrz, in quibus fee» minutum, fübru£- fum, acre. Variat hec atatis ratione, necnon loci; prout lato. folo fürgit, vel fquallido aut. fabulofo na- Ícitur, ac fpe iifdem 1n muris modó major, modó minor, foliis valdé varians. In muris & rupibus variis ir locis invenit J. Bauhinus, ut circa templum & caftellum Beffordiz, ru. Bifantüi, &c. Nosinter Herizzacb oppidulum & Moguntiam urbem in Germania obfervavimus & collegimus. s. Rapifirum floribus Leucoii marini C. B. Plantula femipalmaris eff, RzZice oblongiufcula, alba, fibellis donatà. Cauliculi trium qua- tuórve unciarum, fe/s vulgar Rapifiro luteo fimilibus, parvis, uncialibus, crenatis & fübafperis; flofculis parvis, fübcoeruleis 5; quibus f//ique parvz, anguftz, femen minutum continentes ficcedunt. Circa Maffiliam in rupibus inventum fut, Eod, ne CAP 794 Vzres. marco — ny HrsronR:iA PriaANTARUM. Car. XI. De Braffca. Raffica, Catonis panacea, Fefto feu Verrio dicta videtur à pre[eando. Dura fané Etymo- logia, fed mollior videbitur, fi duo fciamus; unum eft compofita à fzco in compofitione e folere mutare in ;, unde 4/ffico, fubfico, aliáque de quibus fusé Aldus in Orthographia: Al- terum eft B in multis olim fonuiffe ut P, qua de re vide Lipfium de Pronunciat. L.L.. cap.15. Quibuf- dam placet Bra[ficam dici quafi Pafficam, quód exfcapo prafecetur & pa[/z fiat: 1mó hanc Etymo- logiam Varroni ipfi tribuunt Grapaldus, Raderus & alit. Sed Varro idem fcripfit quod Feftus. Sic enim ille lib. 4. de L. L. Breffeca ut prefica, quód ex [capo prefecetur. Sic enim locus is legitur non folüm in nuperis editt. fed etiam Aldina Anni 1513. & Mediolanenfi Ann. 1500. Tertia eorum fententia eft, qui deducunt à Cegaw 1. e. voro, quia avide ed Veteres veíci folebant. Quartum eft ety- mon Jof. Scaligeri. Docetis in conjectaner Brafficam dici à Graco 7pezx); utpote hortulanum olus. Nam ezmé notat areolas hortenfes, unde & ratum nomen accepit. Hoc Etymon inprimis placeret, nifi effet Braffica vox à majori Gracia, quz pro ea dixit Ceewi. Hefychius, Bedzwn, xedutn Imi mu, ubilrsM9nu non funt Latini fed "Tarentini & alü. —Hvec owzzia Vo[fizns in Etymolog. Braffica Recentioribus Caulis dicebatur quod prz cateris herbis infigni caule vigeat; Hinc noftrum tole & d'oletuoot. Not: Brafficz characterifticz funt folia in hoc genere maxima, glauca feu fübcoerulea, carnofa, femina rotunda, minus acria. r. Braffca capitata alba. J.B. C. B. Park. Ger. albbite d'abbane. Caulez producit craffum, albicantem, craffo cortice te&um, medullá parüm acri & fübdulci. Folia quz primüm erumpunt lata habet & amplia, fübrotunda, nullis effatu dignis laciniis finuata, longis craffis pediculis harentia, coftis nervííque albicantibus craffis 1ntertexta, colore cxíio aut cinereo ccerulefcente, quorum inferiora avulfà aut forté decidua ftipitem relinquunt. denfa vefti- giorum ferie rugolüm & inzqualem: Superna veró quz remanent lata quoque & fübrotunda, & ex viridi albicanua & czfia, mutuo incubitu 1n. caput maximum duriffimum conglobantur; tam ar&o complexu ut difficllé feparentur. KHlorum interiora plané albicant. Porro glomer appe- tente Vere, quo tempore feminii ergo tranfplantari folet, parum dehifcens, 6 medio caulem ere- corem profert, floribus luteis aut luteo-pallidis, quibus delapfis figu longz nafcuntur, teretes, acuminatz, femina parietum medulloforum interfeptu claudentes rotunda. Hzc interdum elegantiffimá naturz varietate ad quinquaginta capitula minora fert, magni illius glomeris loco. Radix alba, plurimis fibris donata, neque alté in terram defcendit, neque in latitudinem multum Íe diffundit, unde gelu afperiore facilé corrumpitur. Brafficz folia (ut recté C. Hofmannus) in fuperficie habent. falfum quid, nitrofüm & leviter amarum cum acredine quadam, cüm in profundo aquea & frigida fint. Scribit Galenus Brafficam habere contrarias vires folvendi & ftringendi alvum. Si enim (ait) illud voles, aut leviter coctum cum füo Jure dabis, aut jus ipfum: fi hoc, effüfo jure primo, affün- des aliam aquam calidam ( hoc enim peculiariter monet ) eáque poft coctionem iterum effusi, edendam dabis ipfam Brafficam. — Quod tanto meliüs fiet quó f&pius effufa fuerit aqua, & repetita co&io, Hinc illud Scholz Salernitanz, Sfas caulis foloit, cujas fubftantia. ffringit. Braffica in cibis ex fententia Galeni & omnium feré Medicorum, quocunque modo przparetur facitin corpore 9^óv wexBne?r xj Jveudw, füccum craffüm & melancholicum ;; quod facile quivis in feipfo colligere poteft ex ructibus fcetidis & ingratis quos excitat. Ipfe vidi verrucas illitas fucco Braffice ingenti miraculo fpatio quatuordecim dierum evanuifíe in ancilla quadam, cui manus obfitz erant verrucis, quas finebat fponte exficcare fua citra deter- fionem ullam. S;z. Pauli. Julius Alexandrinus teftatur fe fcire 1n longum finuofüm vulnus protenfum ab humero prope. modum ad nates ufque ipfas, qua in parte extrema ejus ora plurimum femper remitteret faniof materiz cujufdam, nec profundum tamen, nec ultra carnofam membranam valdé ada&tum, cüm re- mediis aliis nón poflet, ex foliorum Braflice vino nigro & auftero inco&orum applicatione reficca- tum coaluifl? intra paucos dies. Camerarius dicit folia ejus in ulceribus & lepra vino incocta admodum utiliter adhiberi. "Tragus tantz Brafficam effe efficacix ait, ut urina eorum qui vefcuntur Brafficá, Fiftulis, Cancro, Serpigini & fimilibus vitiis mederi queat. S7. Paul. Noto ex Platero, quód in principio inflammationis faucium, ubi refrigerare & repellere fimul ftudemus, aqua ex acido liquore in quo Brafficam capitatam condire & Aper folemus exftillata, vulgo magno fuccefln. ufarpetur. Cüm quidam Scoibuto tam miferé laboraret, ut maculis toto pectore & cruribus diffufis, mem- brílque rigentibus vix incedere poflet, juffüs eft potu quotidiano uti ex Vini 1b ij. quibus Bra(ficz rubrz conci: m. iv. cum zingib 3$. Cinnam. 31. immacerate fuerant Ex Obferv. Ottonis Heurnn WNECIUS. 000 UTE TU NN NEN PU CIO NEEROESOUYO ne D PRREEELI S e LEO ON NULMEE 0905 — — 5 MEOS ri Heurnii Prof. Lugd. Bat, habuit G. Hieron. Velfcbius: & cujus Obferv. $1. tranfcripfit, & ad nos mi- fit D. Barnbam Soame. — Ad lateris dolorem, K fol. Brafficze ; butyro illinatur fruftulum, & pulvere Cynimi afperfüm ca- lidé imponatur. Hertzmen. —— Brafficam ad arcendam ebrietatem valere Veteres unanimi confenfü traduit, confirmant etiam Recentiores, Fontanus Med. Pract. lib. r. cap. 8. Brafficz folia ebrietati miré adverfantur. 2. Braffia capitata rubra J. B. C. B. Ger. Park.. fieb d'abbage. » . ' Quod feliz attinet albe fimilia quodammodo fünt: at colore magna varietate ludunt. Quz- dam enim atro-purpurea, quadam atro-virentia, aut etiam dilutiüs virentia ; nonnulla quoque czíio nebulz afperfu glauca fünt, at omnes rubris coftis ac. nervis intertexta: 1n reliquis cum alba convenit. Hyemem facilé perfert autore J. Bauhino. 4. Braffica Italica tenerrima. glomero[a, flore albo Y. B. Braf. alba capite oblongo mon. genitum cl, C. B. Bref. Sabauda Ger. Park. €&fje Savop cabbage. i2 E peniton. clamfo Hac caule & foliis adeóque tota ftirpe intér albas candidior teneriórque videtur. Fols quoque, quz ampla fünt atque rotunda, per fe dilutitis virentia, candicantibus venis intertexta. fünt qua A etiam eorum. modice crifpa, ac vario contortu nonnihil rugofa: Foliorum quoque pediculis brevi- bus auriculz quedam foliacez adhzrent. Flores albi, quadrifolii uti cxterorum, quos nonnifi tepidi- ore Sole illuftrata profert, quippe algidi frigoris impatiens, minis ar&o foliorum implexu em laxiorem minoremque efformans. . Lautior hec, quippe tenerior, delicatioribus expetita, eorum potiffimüm qui ejus nórunt gratiam menfis apponitur. a 4. Braffica Sabauda rugofa J B. patula Ger. Park. — 42 Braffica alba erifpa C. B? Hujus folia rótunda, rugofa valdé, ac ità quidem rugis inzqualia funt, ut fingula ceu ex. veficis aut valvulis quibufdam confimilibus congefta videantur, fübtus extuberantibus atque prominentibus, aversá parte cavis, ex brevibus pediculis hzrentia: color foliorum ex luteolo quodam & atro viret, uz pallidé viridantibus coftis quoque intertexta fünt. Eadem etiam in denfüm globum coguntur, fed parvum & candicantem, dum extremitates interim obfcuriüs virent. F/os luteus: fewzen ut in re- liquis. Hyemém non fert. Braffica patula Ger. Par. diverfa videtur à J. Bauhini Brat. Sabauda rugofà, cüm Braf. patule folia in caput non conglobentur: Synonymam feci quia utrique. [ Ge- rardus &; J. Bauhinus ] eandem adhibent figuram. Defcriptio Braffice rugofe longioribus foliis 7. B. meliüs convenit Brafficz patule, quz hujufmodi eft. Folia ampla, fefquicubitalia ex longis pediculis inferiore parte haerent. Hzc quàm Sabaudice fcriptz dilutiore virore, candidiorámque coftarum 1nterceptu, candidior apparet, totáque rugofa ac veluti facculis referta eft; tenera quoque magis videtur, nec in capita cogi folet ut Sabauda lore luteo. Hyemem vix fert. 5. Braffica florida Ger. cauliftra C. B. emultiffra Y. B. caule. florida Park. dlolffiffotuet, 3. B. Perampla hec quoque fert fs, cubitalia, longiora quàm Braffice capitate albz, acutiora; nec ità lata, nullá infigni laciniarum divifurá, diluté virentia, quedam etiam. colore magis glauco, exteriora praefertim, nervis candicentibus confpicua, per ambitum ex longiufcula diftantia denti- culata & velutiferrata. In caps; glomeratur fed mollius, minüs denfo foliorum incubitu forma- tum: Inter quorum finum fores denfiffimo ftipatu prodeunt exigui pallidi aut candicantes, velut in umbella pofiti, qui cum cauliculis fiis afparagorum tenellis germinibus teneritudine & gratiá certare videntur : atque ob id lautioribus tantüm patinis expetiti. Hujus femen € plantis in hortis noftris nafcentibus colle&tum fi feratur, mirabili metamorphofi . Brafficam capitatam, aut albam vulgarem producit, ut oporteat quotannis femen & tranfmarinis Ew LE regionibus petere. Verüm de hac degeneratione ex femine diximus in parte ge- nerali. * 6. Braffica caulorapa J. B. Rapocauls Park. parad. gemgylodes C. B. Caulorapuma. votundum c longum Ger. SH : Hac patulis foliis glomerem nullum facit, verm quo folo figno ab aliis facilé feparatur, brevis caulis, quà foliorum comz fübeft, in Rapum efculéntum extuberat. [Fes in caulibus tenuibus lutei parvi, quos excipiunt filique anguftz, oblongz, Seminibus Sinapeos feré paribus repleta.] Y yyz Braffca BIDEN DEM. Hd Ll Li 796 Hiscvron:ia PrauNTARUM. —«PRN EO DESEE Locu 2. Braffica rubra vulgaris J.B. rubra. C. B. Ger. yir orem hzc reliquis effe videtur. Stipite namque velut arborefcit alto, duorum trium aut qua- tuor pedum aut etiam cubitorum, craffo, atropurpureo, imá parte verrucofo, aliàs fingulo, aliàs in ramos divaricato: quem f/iz fortuito pofitu füpant lata, ex viridi rubentia, aliàs fanguineo rubo- re aut obfcuriore etiam tota perfufa, non fine obdu&u nebule cujufdam glaucz: crebro craffarum venarum difcurfu rugofa, patula finuatáque. — Flores lutei cauli erecto hzrent: quos ///g42 excipi- unt palmares, in quibus femen ruffum, rotundum. — Hujus folia patula manent ac expanfa. Hye- mem profert, ac fepe, praefertim culta, arboream acquirit proceritatem firmitatémque, ac ita in plu- res durat annos. Szpeetiam laterales producit ramulos. Ramorum extrema adventante Vere de- licatioribus in acetaria expetuntur. 8. Bra[lica laciniata rubra ]. B. A prxcedente vixdum magnitudine variat; — Folia potiffimam faciunt differentiam, quz profundis laciniis finuatis nonnihil variant, iifdem modó inlatores, modo in minores rurfüs íectis, ut tota pené crifpa videatur, ídque potiffimüm propter minorum laciniarum contortum, Hyemem fert. * 9. Braffica rubra minor J.B. arvenfis C. B. tertia. Fuch. Sylveftras Ger. Park. Minutioribus eft caulibus & tenuioribus folis, flore luteo. Fucb. Omnium minima, fylveftri pené fimilis, folis primzrubrz, multó minoribus, alioquin omnino fimilis, Seritur propter femen, ex quo oleum paratur quod venditur pro Napi feminisoleo. DeZ.ga/. Confufio eft inter Botani- cos de hacplanta, ut füfpicer eos non fatis claré intellexiffe quid foriberent. 10. Braffca alla vulgaris J. B. alba «vel virids C. B. vulgaris fativa Ger. fativa Park. Radix topho(à eft, ex qua ftipes, qui foliis nervorimque divifurá atque intertextu rubrz quo- dammodo refpondent : fo//a tamen. fübrotunda, ex longis craffis pediculis delicatiora videntur, in quibus in circuitu przfertim ferrature quxdam apparent. 'Tota planta albicat, & cxíio quodam colore obdu&ta eft; auriculas habet uti predict. —.F/os albus eft, [potius pallidus.] ir, Braffica laciniata alba. J. B. Rubrz laciniatz haud multüm abfimilis proportione eft, non penitus alba, caule interdum purpu- raícentes cui foli pallidé viridantia glaucá quádam nebulá obdu&ta funt. Foliorum quoque laciniz . profundz quidem, minüs tamen crifpz. I2. Bra[fica fanbeiata. C. B. topbofa J. B. Ger. sigra Dod. AMorif. . Heli anguftiora fünt & longiora antecedentis foliis ad coftam ufque mediam femel atque iterum profundiüs inca, per margines veró admodum crifpa, qua advería parte bullis feu quafi ampullis numerofiffimis protuberantibus, in avería parte concavis inzqualia funt. "Tota quafi ni- grefcunt aut ex atro virefcunt. , A. 13. Bralfica arborea [eu procerior ramofa. maritima Morifont. — 4n Braffica arvenfis C.B? Syl- veftra Ger. Park? — aiDila &olckuoot. Deícriptio Brafficz rubr vulgaris füperiüs & Joan. Bauhini hiftoria propofita. non inepté. con- venit huic plantz, ut dubitem an fpecie diverfa cenfenda fit nécne: certé quód in maris vicinia ori- atur accidentarium effe puto: deinde 1n plures annos durare Brafficz illi rabrz cum hac commune eft, utteftatur J. Bauhinus. Hanc inquiens [Braf. rubram] per appa annos ex femine deciduo, in muro, e regione feneftrarum adium 1n. quibus moror durantem vidi: tandem Ramofàm effe feu in ramos divaricari Brafficz rubre exquo convenit. Velergo J. Bauhinus Brafficam maritimam pro- ceriorem à rubra vulgari fpecie revera diverfam per errorem pro Braffica rubra habuit & defcripfit ; vel Braffica rubra vulgaris & Braffica hzc procerior maritima una & eadem fpecie planta funt. In clivis maritimis propé Doveram oppidum obfervavimus, & alibi etiam locis confimnilibus. Hxc planta eft quam in Cat. Ang. titulo Brafficz fylveftris exhibuimus. 14. Bra[fica Anglicana minima nivea. J.B. fambriata pumila C. B. Ad. Lob, Meminimus (inquit Lob.) etiam in. Angliz hortis pufillam Brafficellam, totam niveam prater- quam extremas oras laciniofas, fimbriatáíque plicis crifpantibus & undulis rugofis, purpureis afperías rnaculis, quas etiam ad corollas & olfactoriola ne&enda dum tenella adhuc eít, in hortis colunt. 15. Braffca Lib. XVI. "De Herbis flore tetrapetalo filiquofis. 797 15. Braffica alba crifpa. C. B. crifpa laciniofa J. B. Sativa erifpa Ger. Caulas crifba Park. parad. Omnium hzc elegantiffima fert folia, ex longis pediculis auritis oblonga, cubitalia, altiora, ner- vis albidis eleganter pita, atque multiplici eorum divaricatione intertexta, ambitu quoque fuo mul- tiplicibus convolutionum fpiris finuato, ità crifpa ut Struthii avis plumas, militibus gloriofis crifta- rum loco expetitas quodammodo reprz(entent. Coftz etiam plerunque diluté purpurez funt, ficut & ipficaules —F/e luteus. Hx in cibo rubris non inferiores. d 16. Braffica tbyr[oides J.B. afparagodes crifpa C. B. epiphyllitas. ds E rubrz Brafficx genere. eft, patulis, ex viridi atrorubentibus foliis, fubinde laciniatz, per quz paffim füpina parte nova crifporum foliolorum íoboles confürgit, pulchris lemnifcis, nature lufu Ípe&ando, hincindé exorientibus, nuncbrevi amento tenuíque appeníis, nunc latiufculo petiolo hzrentibus, atque etiamnum in alia deinceps fertula Wobei luxuriantibus. —/ores, filique, fe mínque ad Brafficam rubram vulgatiorem accedunt. ( De hác veré fcripfit hift. Lugdunenfis autor. — Foz hujus nunc fünt. laciniata & frequentiffimis pz, divifüris incifa, qualia Braffice crifpy, nunc plané lata & expanfà. Eadem nonnunquam tota vi- Boo rent, nonnunquam venis per ipfa fola difperfis & medià cofti rubent Omnes hz varietates & plures adhuc nobis ortz fünt in hortulo noftro Cantabrigiz ex femine hujus plantz deciduo. Vivax eft, & in multos annos durat, nec hyemes noftras reformidat. * 17. Braffica tenui[fjnà laciniata J. B. Braffica anguffo Aii folio C. B. Braf. Selimides Ger. Item Braffica lato Apii folio C. B. Iaciniata Park. Huic folia crifna & per ambitum profundé incifà a3 mediam ufque coftam: in hoc genere qua- dam frequentioribus & profundioribus, alix rarioribus & minüs profundis incifüris diffe4z appa- rent. Hinc dux fpecies C. Bauhino, altera lato Apii folio, altera angufto Apii folio. * 18. Braffica fpimofa C.B. Alpin. Exot. Park. Hujus folüm binos ramulos habuit C. Bauhinus, quorum defcriptionem dedit. Ceulz lignofüs, craffus, in ramulos duos, alterum palmo majorem, alterum minorem, rotundum, lzvem, ftriatum dividitur: circa quos fv/is biuncialia, & f&munciam lata, per ambitum leviter Íinuata, quibus & minora interjiciuntur: ramuli 1n. fpinas acutas, unciales & minores abeunt. Pr. Alpinus in Exot. eam pleniüs defcribit caw/e cubitali & ampliore; multis rz longis, tereti- bus, mollibus Brafficz colore, craffis & firmis, in alios innumeros ramulos fubdivifis, in plures tenues albas acutas fpinas exeuntes; juxta quas flofculi Hyacinthinis fimiles, in rubro albicantes, in fin- ulis ramulis finguli, quibus füccedunt fuas rotundi parvi, cicerum. magnitudine, in acutum de- inentes, colore flavefcentes, guftur noninjucundi. Hxc planta à radice foliacea. eft folus longis, craffis, Brafficz fimilibus tum colore, tum fapore. Hanc dum viridis eft deco&tam in aqua/Egypti, ZEthiopes, Syri, apud quos nafcitur, com-- edunt. * 19. Napo-hraffica C. B. prod. C. B. prod. Radio loot Napo aut Carotz pzne fimilem, admodum fibrofam & villofam, ut barbata aut pilofà, propter multiplices & minutas fibras, dici poffit: & licec frequenter fibram pollice craffio- rem habeat, attamen femper prima reZix tuberofior & longior, que Napum imitatur, confpici- tur. Ex hac caulis [efquicubitalis, levis, rotundus, in ramos brachiatus exurgit. —Folizad radicem unà cum pediculis oblongis palmaria, Braffice fylveftris modo & fabrotunda, & in profundas la- cinias divifa; quz veró in caule oblonga fünt, angufta, finuata, pediculis carentia. Flores lutei, intenfioris coloris quàm in vulgari, magni, qui in caule palmum excedente inordinaté longis pedi- culis infident, quibus f//q47 anguftz, unciales füccedunt. In locis frigidioribus agri Norici, montanis potiffimum & versüs Bohemiam colitur. — Radixefüi p. apta eft, quare aliqui eam ut Brafficam floridam condiunt; pauperes minutim ut Rapas con- cidunt: 40. Bra[fica campe[fris albo flore Cluf. campe[tris perfoliata flo. albo C. B. Perfoliata filiquofa J. B. Ger. Perf. flliquofa "vulgaris, [eu Braffica campeftris Park. AED. sciseidbtalis & altior eft, [pedalis C/uf.] caule tereti, tenui, candicante, & 1n alas divifo é fo- liorum finu prodeuntes —Fo5s non divifa, oblonga, fübrotunda, Napi, colore glauco, rigidula, inguia, fragilia, à caule videntur quafi traníadigi, fapore oleraceo, [fervido C/af.] F/eres exal- xdi, [albi C/4f.] Brafficz. Siliqwe perquam lorgz, angulofe [quadrangule C/wf. & Cor4.] in qui- bus continetur (ewe Braífice Íemine minus ex ruffo fufcum Clw. Radix tenuis, alba, guíta Brafficz. SPHMS Yyya Clufius 798 Locus. Locus: Locur. Hisroara PuraANTARUM Clufius hanc & fequentem 1n agris & campeftribus nafcentes confpiciebat, & Martio menfe flo- rentes 1n Murciano agro, juxta yias ad Eliocrotam urbem, vulgo Lorca di&am : J. Bauhinus 1n agris fegetum circa Marbach Ducatüs Wirtembergenfis. In Anglia, quod fcimus, fponte non prove- nit, quantumvis Lobelius eam Perfoliatam Napifoliam Anglorum filiquofam appellet. — An Braffi- ca Ífylv. folio Betz 7 bal ? * 21. Braffica campeftris purpureo flore Cluf. campeffris perfoliata flo. purpureo. C. B. Perfoliata. ff- Iiquofa purpurea Clufüi J.B. Perf. filig. flore ps, Palk ae f CIaf. Firmioribus eft virgi nec adeó ramofis, cujus folis 1n fummo aliquantulum ferrata. — Flores prioris foribus fimiles funt, majores tamen, Leucor aut Hofperidis floribus magnitudine pares, colore autem Lunariz Grecz floris, purpureo videlicet: Si/lique Gc femen precedent fimilia, — Radix licet. dura fi- brífque quibufdam przdita fit, vivax tamen non eft, fed prolato femine perire folet. Cum priore. * 25. Braffica. fyIoeflris Fabarie foliis Bocconi. Bocc. . Caulis huic pede longior eft, tenuis, ramofüs, teres; quem amplectuntur (Perfoliate modo) le- via rotundáque T'elephit f?/a, ambitu nonnihil finuata. —.Fofewl in fummitate purpuro-coerulei, quibus füccedunt fige anguftz & longz. Non differt à precedente nifi radice quz in hác perennis eft. Ad Tauromenium invenit Autor. * 23. Bra[fica fyloe[fris latifolia foliis non fenmofis C. B. Bra[. [yla. major latifolia Thalio J.B. Tal. Radicibus conftat inutilibus, lignofis, candidis: caw/e fefquipalmari, non admodum re&o, rotun- do, fimplici, nonnunquam edam brachiato: foli; mollibus, levibus, fübflavis, integris fine incifu- ris aut finuofis crifpaturis, mucronatis, duas uncias longis, unam latis. In fummitate 1n. exiguis. pe- diculis racemus florum candidorum exiftit, ex oblongis vafculis Bratficarum fativarum modo promi- nentium:; quibus deperditis //igsz oblongz pronaícuntur, fezmisas Braflice fàtive minora conti- nentes. * 24. Braffica [yl'oeffris Alpina. C. B. Turritis Alpina Park? .9. an Barbarea muralis. J. B? C. B. prod. Ex radice exigua alba, Cawlz palmo altior, rotundus, levis exurgit. —Foliz eft tenuibus, pallide virentibus, leviter finuatis, circa radicem oblongis, pleriíque uncialibus, in caule paucis, pediculo carentibus In Íummo flores albi, quafi in umbella difpofiti, longiuículis pediculis donati. In montibus Auftriz nata eft. Quó pertineat hec planta ex imperfecta hac deícriptione certó colligi nequit: locum ergo quem occupavit per me teneat, donec certius quid de ea edoctus fuero. Duas tréfve adhuc prater fuperiüs propofitas Brafficz fylveftris fpecies adjicit Thalius, nimirum fylv. foliis membranaceis, fylv. mediam, & Íylveft. minorem, quas càm Ííe non noviffe fcribat C. Bauhinus, nec quifquam przterea Botanicus aliquid lucisiis illuftrandis, & ab aliis congeneribus diftinguendis attulerit, non eft cur nos illarum rationem habeamus. Car. XII. Braffica fylveflris feu. Braffce affinis Turritis dila. Ec in multis à Braffica differt foliis imis hirfutis, flore minore albo, vel ex albo in luteum languente, filiquis erectis, cauli approximantibus. "Turrite autem nomen accepit ab extre- morum caulium forma, qui in metz aut pyramidis effigiem definit. r. Braffica [ylveffris foli circa radicem. Cicboraces C. B. Glaffifolia Cicboreides J. B. 4n Turrita major Cluf. Ger. Park? | SIBI Ear eft annuá, mediocriter craff1, albá; nonnihil purpurafcente, &brofi, fubacri. Fwis ger- minatione prima antequam caulem proferat, partim laciniata Cichorei vulgaris inftar, vel Hiera- cii, partim nullo modo incifà, glauca, Iíatidis foliis fimilia, palmo fxpe longiora, femunciam lata, lanuginofa, fapore acri & amaro: adulta & quz in caulibus fünt integra, null divifürá incifa, glabra, utrinque glauca, oblonga, ità pinnis alarum coeuntia, ut à caule perforari videantur, fapore Braffi- ce vulgaris, Caulis cubitalis & bicubitalis tenuis, colore herbaceo admixtá aliquá. purpurá, multis ramis longis tenuibüíque brachiatus. Ex alis & fümmis ramis fforer prodeunt muli íimul jun- ét ex pediculis femuncialibus, ex luteo in albidum languentes, odore nullo manifefto, quaternis folis conftantes, quz totidem | foris. circumftant, fed longe minora & virefcentia, mucronatáque cum Lib. XVI. De Herhis fle tetrapetalo filiquofe. | 799 càm illa fübrotunda fint; 1n medio crocata ftamina. multa cum fbyloviridi./| Succedunt tandem /£/- que longo, rectz, graciles, in quibus femen. Invenitur circa Bafileam in fabuleus ad Rhenum & alibi. . . Ts Quarit J. Banhinus Annon hac fit Turrita major five altera Clufii, & revera eadem videtur. : 2. Turritis pulchra nova J B. Nm | ^. | bi L A jn Hi : . ^" *. " * . Caule furgit tricubitali, ftriato, hilari. virore perfufo, fubhirfüto: Foliorum inferiorum quxdam tresuncias longa, angufta, circumquaque integra, pediculo longo: alia longiora, quatuor aut quin- que uncias colligentia, pediculum versus profundiufculé incifa: at enim quz per caulem conípici- untur latiora & breviora funt, fextantalia circiter, caulem pinnulis complexa, Myagri foliis aliqua- tenus fimilia, fapore nullo evidente : color omnium viridis. -Porró ex folii uniufcujufque. per cau- lem finu, cubitali ferre. furfum. versis, ramulus prodit, ut ia precedente; cujus extremum occu- pant conferd flefcwli exiles, foliolis oblongis albis conftantes, fatuo íàpore. Succedunt f/Ziqua longz. | Florentem mení? Maio Árgentinz in horto Frid. Meier vidit J. Bauhinus. Low: A. 3. Turritis Ger. vulgatior J. B. Park. Braffca [yloefiris folizs integrzs c bifpida C.B. &Lotueramuftarb. Radice nititur fimplici, albá, lignofi, alte, in terram defcendente, paucis fibris capillatd. — Ces- lá ei fingularis, fefquicubitalis & altior, firmus, teres, folidus, prop? terram hirfütus, fuperné gla- ber. Foliaad radicem hirfuta, ad margines finuata, obtuífa duas uncias longa; quz in caulibus funt glabra, alternatim pofita & nonnihil. glauca, lati bafi cum proceílu hinc 1nde velut auciculato, abíque pediculis adnata, in acutum definenta. — Flores in fummis caulibus parvi, tetrapetali, pallidi; quibus fuccedunt longa ferie /i//gwe, tres digitos longae, teretes, membraná. intergeriná duplicem feminum Íexier difterminante diffeptz. — Sunt autem /emina parva, per maturitatem ruffa. Siliqux non dependent deorfum, neque à caule extant, fed ei velut appreife ad perpendiculum feré eci- guntur, pediculis femuncialibus aut longioribus infidentes, fántque crebrae admodum ut caulem feré occultent. In Anglia quatuor in locis Spontaneam obíérvavimus, viz. 1. In agro Norvicenfi, vià inter Locus. Nordovicum urbem & Yarmouth portum in fepibus: 2. Circa Slough vicum, viá quz Londinumndu- - cit, in aggeribus terrenis: 3. In colle Derf/bill, non longé ab oppido Tamworth in agro Warwi- cenfi: Et nuper 4. prop? Colceftriam in Eflexia, in afcenfu collis Lexdezi vici, ad viam utrinque, COpIOSÉ. . Floret Junio, & femine maturo radicitus exarelcit. Tempus. * 4. Braffica [ylvefris minor [eu Turritzs fpina. folio Bellid Mox AMorif. Hzc à fuperioribus caulibus procumbentibus & folio omnino Bellidis fimili, facile diftinguitur. De loco natali nihil addit, nec unde habuit. * g. Turritis major Ger. Park. Tarrita major Clut. Braffca [ylveffris vamo[a, tota. pene glabra C. B. fem Braffica [yl:o. folizs circa radicem cicboracess ejufdem? Cl. Mult promit fecundüm radicem folie "urrite vulgatioris foliis majora, in ambitu nonnihil crifpa & finuofa, minüs tamen afpera, & colore dilutius virente: inter quae cauezz promit, inter- dum plures, bicubital es utplurimum, in aliquot ramos divifos; per quos inordinata nafcuntur fo/iz, valdé latá fede eos comple&tentia, foliorum Perfoliatz filiquofz dict pene inftar. Summo caule multos fimiliter fert flores, " fuperioris floribus paullo majores, coloris ex albo interdum pallentis, ali- * Turz2; uando omnino nivei: quos fübfequuntur conferta longa cornicula, , femine altero aliquantulum cra? vugars. À nk plena. Radixeft alba, prioris radice cra(fior & durior, paucioribüfque fibris donata, nec vi- vax, verüm altero à fatione anno prolato femine exarefcit. Rariüs invenitur priore, & umbrá magis delectari videtur. Floret Áprili & Maio. uxrit J. Bauhinus, annon Braflica fylveftris foliis circa radicem Cichoraceis C. P. huic eadem Gt. Errevera nobis utriufque defcriptiones diligenter conferentibus omnino eadem videtur. A. 6. Barbarea muralis J.B. Eryfimo [rrailis bir[uta planta Park. Eryfimo fimilis birfuta, non laciniata alba. C. B. aDall-eretg, o2 &.otucramuttarü ioitl £Zaificicabes. Radice lignofà, albida, tenuiffimis fibris capillata, fapore oleraceo eft: caulis teres, hirfutus, inter- dum rubefcens, rectus, pedalis vel cubitalis, ac etiam major, ramofíus aliquando: ad cujus imum folia multa, circumquaq; procumbentia utplurimum, unciam longa, aliquando longiora, trientem unciz feré lata, fübrotunda, hirfuta, afperiufcula, ferrata, pediculis brevibus aut nullis, interdum ubi cauleícere potiflimum incipit, fatis longis pediculis adherent : in caule minora, nullo pediculo ad- nexa, pinnata, fapore eodem cum radicé. — Flores in ramulorum extremitate multi imul jun&t, candidi, apicibus in medio luteis, quibus fuccedunt //J/g« copiofz, longz, tenues, fecundüm cau- lem íürrectz. J. Baubinus 800 Locus. Lectus, Locis, Varietates, Hisronz:Aa PriaNTARUM. RQUENEPUNNENETE DM ai tci J. Bauhinus Barbaream, Herbam S. Alberti Bonomenfium. Lob. unam. eandémque cum hac plan- tam effe exiftimat, quamvis C. Bauhinus diverfam faciat. Hanc olim pro Cardamine pumila. Belli- dis folio C/4/ij habuimus. Oftenfía eft nobis aliquando pro Turrita minore, & reverà magnam ha- bet cum Turrita vulgari convenientiam, ut non inepté ità denominari poffet. In muris & rupibus in Borealibus & Occidentalibus Angliz partibus copios? provenit. Braffica fpuria minima foliis hirfutis &c glabris. À. 7. Bur[a paftoria. five Pilofella (iliquofa Y. B. Ber[z pafferzs funis filiquofa major sanor C. B. Paronychia major Q altera miner Park. &onben 9Doufecar. tu Radix huic tenuis & fibrofa. — Folia per terram fparía, pediculis donata, nonnihil hirfuta & per margines nonnunquam Íinuata, vulgaris. Alfines magnitudine fed longiora, & ad Buríz paftoriz folia accedentia, non laciniata. Caulis interdum adeó. brevis ut unciarfí non excedat, alis etiam dodrantalis & major, juxta terram nonnihil hirfutus & ruber, fuperius glaber & viridis [feu potiüs glaucus.] Cüm ramofus eft ad ramulorum exortum apponitur folium abíque pediculo, aliàs sudus. Flofculi ordine nullo é tenuibus & oblongis pediculis parvi, albi, tetrapetali, petalis fübrotundis non bifidis Siliquz tenues teretes & oblongz, In arenofis & ficcioribus, vere floret. Car. XIII. De Rape. apa, Varrone tefte, dicta eft. Alii quod paffim rapiatur nomen inditum effe putant. A Gracis tamen traxiffe id nomen facilé videri poteft, qui Raphyn & Rhapyn, auctore A- thenzo dicunt. 7.B. A reliqus hujus generis Radice carnofa, dulci in. grandiffimum tuber excrefcente facile à conge- neribus diftinguitur. H Apum, Grecis Toyyintt; FoyyuAle, item '"Páovs & fev. Rapa quod ex terra rueret, quafi Ru- À. 1. Rapa fatrva rotunda C. B. Rapum majus Ger. Rapum Park. Raum [atioum rotundam oblongum J.B. Yàounb ano long GC nrneps. T. B. | | Y Rapis folia per terram fparguntur ampla, ad Brafficz rubrz folia quodammodo accedentia, atro- virentia, afpera, & ad coftam ufque feré utrinque. laciniata, faporis holeracei: flores latei ; femen in filiqus. ruffum, rotundum, Brafficee proximum : radix feflilis in ventrem. ampliffimum capite humano interdum paulló minorem extuberat, tenuem fibram alimentum fucturam demittens, aliàs pugillari par aut etiam füppar, quibus utrifque caro candida, firma fatis, fapore acri, magis minüfve vegeto przdita. kíactenus J Bauhinus. Elis adde, Caw/em hujus plantz humanam altitudinem aquare : falis faperiora quz 1n caule fünt, oblonga effe, glabra, glauca, lata bafi caulem amplecti & in acutum mucronem definere: Flores quales Rapiftri vulgaris, pediculis longis, tenuibus, glabris infidere; quibus fuccedunt /eI/quae teretes, bivalves, membrana intergeriná diflepte binos feminum rotundorum ordines continentes. Paffim in agris & hortis feruntur radicum caufá tam in. Anglia, quàm in exteris regionibus. Variat colore radicis externo, viridi, puniceo obfoleté nigricante : Habentur etiam non raró apud nos in Anglia, quz foris & intus flaveícunt, qui color à coctione manifeftior. & (aturatior evadit. Variat infuper radicis magnitudine & parvitate: Plinius & 'Tragus quadraginta, Amatus quinque- ginta, & fexaginta libras, pendentes viderunt: Matthiolus etiam in territorio Ananienfi infinitos (c vidiíle quinquaginta libras excedentes refert, & nonnullis in locis ad centum libras accedentes. Quàm hoc incredibile? nectamen temere rejiciendum, citm ad magnitudinem augendam multum condu- cat folum pingue & regio calida, modó humor né defit. — | 2. Rapa [atrva oblonga [eu femina Q. B. Rapum radice oblenga Ger. emac. Non aliter differt à precedente quàm figurá radicis in longitudinem producte, & fapore deli- catiore. : 3. Rapa [ylveftris &* Cf. C. B. Rapum [ylveftre Ger. fylu. uem bulbofurm Park. fylvefe. Matthiali J.B. Rapum fylv. Matthiolus fic defcribit, exitfolio, caule, flore, femine domeftico fimile, fed agre- ftioribus fohis. [Non ergo aliter differt à fativo quàm ut negle&um àculto.] Radix illi ineft Ra- phani modo longa, craísaque, fed fapore per omnia domefticum refert. — J. Bauhinus füfpicatur Ra- pum hoc Marb. non differre à Rapiltro, quem confüle, * Lobelius in Adv. de Rapo fylv. non bulboío hzc habet. Eft frequéntiffimum, praefertim apud Flandros, Germanos, qui ferunt hoc quo fo/ia bobus pabulo cedant. ^ Luxuriat enim tantofoliorum numero, ut radix jam non tuberofa aut Rapofa, fed exilis nec. ventrioía uípiam fit, alioqui fativz rotundz lib. XVI. De Herbis flore tetrapetalo füliquofis. rotunde turbinatz non abfimils, fed difcretu facilis crifpiore rugofioreque & uberiore folio Apud nos in Auglia, & ut puto apud Flandros etiam & Germanos, Rapum illud quod bobus (3- ginandis in agris feritur, idemmet eft quod radicis grati vel in. hortis colitur vel etiam in aeris fe- ntur. Verum quidem eft, fi vel nimis densé fuccreícat, vel etiam foliis luxuriet, radicem non gran- defcere, aut in caput extuberare; fed exilem manere. Veràüm hoc accidentarium eft & Rapo fàti- voevenit, nec fpeciei diverfitarem arguit: 1deóque hortulani noftri cm Rapas fe exorientium plus dimidiam partem evellunt & exftirpant ut locus reliquis (üppetat, dices grandeícere & in latitadinem f$ diffundere nequeunt: nec officit Raporum tis aut ovibus depafci, quin potiüs cüm folia demordentur & coercentur, radices i magis proficerent, ni à pedibus depafcentium animalium violarentur. Quocirca nullum adhuc fyl- veftre Rapum agnofcimus à fativo fpecie. diverfüm. Nec moratur, quód Gerardus noftras oleum noftratibus vulgó fiaye «Dil 1.e. oJeum Rapi di&um, ab hujus femine, (quod in infula Elienfi in hunc ufüm copiose feri affirmat) tufo.&c preffo elici fcribat. Eft enim (n1. multüm fallor) Napus fylve- itris, qui ibidem feritur ad oleum Yiàpe Dil dictum conficiendum, aut. Brafficz Íylveftüis fpecies. Ex quo hzc fcripfi, Indicem Plantarum circa Monfpelium nafcentium à Petro Magnol M.D. editum na&us, invenio ibidem pro diftinta fpecie propofitum Rapum fylveftre non bulbofüm, quod Autor Í& Septembri meníe cum floribus collegiffe afferit in herbidis fatis & pratenfibus locis circa Boutone- tam. Utinam certas nocas nobis dediffet quibus poffemus diftinguere. R apum fylveftreà fativo: nam quod ad radicem attinet, illa 1n fativo, utdixt, non raró tenuis & gracilis evadit. Radix culinaria eft, modicum nutrit, inflationem parit, humentem ac laxam carnem generat. Quamobrem ( inquit Y. Bauhinus) ut id vitium emendetar, folent nonnulli eam cum la&e decoque- re, ut palato magis arrideat , & efficacius nutriat. Noftrates decoctz fucci aquei partem exprime- re, deinde butyro & pipere condire folent. Urinam ciet, & genitale femen auget: Ventrem nec fiftit nec movet. 31 Seminis ufüs przcip. eft in Antidotis.. Venerem excitat, variolifque & morbillos expellit, femi- drachime pondere potum. att. Raporum fuccus & jufculum in quo decoquuntur commendantur ad febrem quartanam abigendam. Raporum crudorem comeftorum 1n Scorbuto fanando efficaciam experti funt noftrates, qui pri- mi ia Terra nova dicta Americz infula fedes fixerunt. Raporum longorum afftorum fuccus cum faccharo ad tuffim infantium uss eft non contemnen- di. Schovenek. — | | Rapi orbiculati, füb cinere calente affi infimus orbiculus calidiffimus, poft aures applicitus magná efficaciá revellit, capitííque & dentium dolores citiffimé fedat, magno fecreto. — Iden. Rapum extrinfecus adhibetur 1n ulceribus crurum &c. optimo íucceflu, ut in mammaram. tumo- ribus, alibíque in tumoribus fcrophulofis & fcorbuticis. — D. NeeZbam. Defperata tuffis orta ab affiduo ufu fucci limonum tandem curata erat ab. ufa deco&i raporum. Tulpii Obferv. p. 311. ic In aphthis plebs noftra (de Hollandis loquitur) ufu & medicorum preceptis edo&a, pofthabitis omnibus operoftoribus & fumptuofioribus medicamentis, tutiffimé utitur vel folo Raporum juículo faccharoedulcorato, vel fi empeftas anni 1d negat, folà cerevifiá tenui faccharatá, Quz duo ubi intepuerunt, omnes oris partes alluendo, & in 1mas fauces defcendendo, non. modó aphtharum acrimoniam, fiquz fit, placant, fcd omnes etiam qualitates exceffivas mitigant, atque hoc pa&o maturationem perficiunt. Ketelaer im Commentario medico de Aphtbis, Hlabui inter alia multa à C]. vi- ro D. Edv. Hulfo M. D. Raparum decoctum, tam crudarum, quàm priüs affatarum copiofiüs hauftum eft laudatum in leo: item juícula decoótionis raparum, qux & leniunt, & blandé fimul abftergunt. — Ab eodezs ex, Ettmulleri prax. cap. de leo. runt, plantarum aliter enim ra- auctui à jumen- n magnitudinem Car. XIV. De Napo. I. Napar f. B. Napus [ativa C. B. Bumias Ger. $2auetu gentic. . B. z Aule aflurgit cubitali & altiore, multis alis concavo: fo/iz parte infima pinnis caulem ramóf: que ample&untur pediculis deftituta, aut iis membraneis hxrentia, & inferiora quidem fr nuata, fuperiora non item, in acumen definunt: [Lobelio folia minis fcabra quàm Rapo.] Flores lutei Braffic femen quoque fimile aliquatenus in. //quz longis ; at radix Rapitia eft, miniis tamen in ventrem extuberans, altiüfque demifía, fapore carnis compactioris candide acriufculo, [füaviore quàm Rapi Longi, cibííque delicatiore Lo&.] Color radicis plerunque candidus, interdum luteus aut croceus. In hortis feritur..«. Monfpelii copiose provenit, non tamen fponte, ut puto. Radices Napi calidiores funt quàm Rapi, iifdem tamen viribus pollent, ut eadem repetere non fit opus. Semen potum venenorum vireshebetat, ob id & anudotis admiícetur, utTheriacz. Napi Grotlandici vires in Scorbuto ab experimentis deprzdicat "Th. Bartholinus A&. Med. An.1 76. - A. 2, 801 Vires, Loctt. Vires. .$e2 Hisrong:a PuaNTARUM. Á. 0n. Napus [ylveftrs J.B. C. B. Bunias frve Napus [ylueftris noftras Park. Bumias [ylue- [*. Lobeli Ger. 380ilb d2atetu, - Flores, filiquz, femina fativz proxima fünt, folia crebriüs diflecta laciniatáque, nullis itidem pe- diculis cauli adnexa. Verüm radix fylveftrem naturam fapit, minor & pollicis articulum parüm fa- perans, turbinata, faporis acris. f. B. Folio ad Brafficas magis accedit quàm ad Rapas; folia autem inferiora qux & radice exeunt afperi- ufcula funt füperficie fupina faltem. Panur Inter fegetes & in. aggeribus foffarum fponte & quidem frequens oritur apud nos in Anglia. Ufüc. Semen hujus calfactum, trufatilibáfque molis preffum magnam olei vim remittit, quo non ad obíonia modó, fed ad lumina quoque lucernarum utuntur. Aviculas caveis inclufas Cardu- eles, Miliarias, Fringillas & id genus fimiles femine hujus apud nos Aucupes alunt. — Rue, Ex hujus femine tufo & preffo oleum fiape«il noftratibus dictum elici cenfemus, ut fuperiüs, quoque innuimus. | * 3. Napus (yloeffris Cretica Park. C. B. C. B. prod. "mo i 3 Folizs eft ad palmi longitudinem accedentibus, inftar foliorum Rapiftri albi vel Irionis vulgaris, in lacinias octo vel decem divifis, per margines crenatis, afperis: cale albido, rotundo, ramofo, fubafpero, fummitate, (cui flores non infident ) aculeatá: floribus ( quos non vidit C. Bauhinus, ut nec radicem ) f/iqwe angufüiffime, biunciales fuccedunt, que fees exiguum, nigricans conti- nent. , i TIN Buniadis agreftis nomine ex Creta ab Honorio Belli accepit. C. Bauhinus, à Cretenfibus euastgsti; vocatur. Car. XV. De Sisapito Rapifira. 58) nm di&um putatur eee v) eyes r$; ous Th MW Quod olfa&tu oculos ledat, vel quafi eiép v&zv, Atticis enim idem eft wzv cum elis. — Nos potiüs exoticum efle putamus hoc vocabu- lum, cujufmodi funt 24jp & 77: & alia nonnulla ímuliter terminata, Quód veró Gallis Adou- [tard vocatur, ex eo factum videtur, quod cum mufto Sinapi ad intin&us conteri foleat, Came- rario Muftarda dicta placet quafi muftum ardens, quód ignea vi femen nares & cerebrum apprehen- dat, lacrymas excutiendo, nullo afperrimi faporis odore previo. f. B. Rapiftrum dicitur ob fimilitudinem herbx cum Rapo. NNotz Sinapeos generice funt. fapor foliorum, fed precipué feminum, fervidus & acerrimus; folia tam quz 1n caulibus, quàm quz ad radicem afpera. In hocgenere fpecies illa elatror, filiquis quadratis, brevibus cauli appreffis, femine minore & acri- ore proprie Sinapidicitur: Humiliores filiquis ceretiufculis majoribus à caule extantibus, femine ma- jore, at minis acri, Rapiftra appellantur. Á. — r. Rapiffrum. arvorum Ger. Park. flere luteo C. B. J. B. €fjavlotk o2 iila 9onftart. Tanta Rapiftri lutei, ubi adolevit, cum Sinapi affinitas, ut obiter intuentem fallat. — RzZix alba, lignofà: Caulis cubitalis & fefauicubitalis, in ramos crebros divifüs: Folia Rapitia, non tamen intot lacinias utrinque divifa, extremá etiam partelatá & GBICHESS attrita non acri illo Sinapeos odore nares feriunt, fed oleraceo penitus; Flos luteus, minimé diverfus : At in //liguis longé maximum difcrimen ; fiquidem ez 1n Rapiftrro duplo longiores quàm in Sinapi, nec ut illa quadrangule, com- preffe, fed multangule & turgidulz, brevibus pediculisinfidentes nec à caule multum extantes : qui bus dehifcentibus fewizz comparent, fimiliter membranulz mediz adhzrentia, fed numero plura, eaque lucida & nigra, cüm Sinapeos fint ruffa, nec ullo nitore perpolita, minoráque, quibus tamen acrimoniá parüm admodum cedunt. ; Locus. Inter fegetes copiofüm nimis. A. 002. Sinapi. filiqué bir[uta,. [emine albo uel vuffo J.B. Sinapi album Ger. Apii folio feve album C. B. ai folia Apii non babet boc genm , ed Rap, aDfjite 9puftarb. Hujus radix fimplex eft, alba, lignofà, [ digitali craffitudine, longitudine palmari & fefquipalmari, multas, longas é lateribüs fibrásobliquas emittens. 5f. B.] — Caulis cubitalis aut fefquicubitalis & alti- or interdum, ramofus, hirfütus, inanis [ J. Bauhino duos aut tres cubitos altus, craffitudine pollicari: verüm in noftris agris eam ftaturam & magnitudinem non affequitur, fzpius infra cubitum fübfiftit.] Folia Rape, profunde finuata feu laciniata, przfertim inferiora, pilis fpinulífve fupra infráque donata. Flrejlutei, Rapiftri vulgaris, przterquam quód longioribus pediculis infideant, fuaveolentes: qui- bus füccedunt Si//qu« à caule extantes, Birds, & Íeminibus protuberantibus quodammodo nodo- Íz, Lib XVL De Hei flore tetrapetalo fitiquofis. fz, in latum tenuem & oblongum mucronem definentes, qui excidentibus duabus filique partibus remanet appenfüs cum interjeéta membraná lucidá [ezima feparante tria vel quatuor hinc indé, quini Hacc N ; xf : Rapiftri majora, alba, rotunda, quàm Sinapees miniis acria. c 1n agris noftris abundat, & frumentorum vitium eft, (men habet rüffüm, & plena maturitá: p; te fü cum, aliter non differre videtur à defcripto. A. ;: Sinapi fatioum 1. Ger. emac defcrip Sinapi füliqud. latiufeuld glabra, [femine vif . ^ ^ LI *- ; D bg Ine vüflo cé vulgare J.B. &ommon QggQu(tarb. TIPPONR ifo fr J.B. Ad cubitos aliquot excrefcit, caule imá parte. hirfuto, fuperiore glabro, frequentibus ramis bra- chiato [ imo omnium hujus generis nobis cognitorum altiffimo & ramofiflimo ] eóque tereti & fin- gofà medulli pleno. Folie inferiora quidem lata, diffs&a tamen, Rapitiis fimilia, hirfuta, füperio- Ta vero tenurora & glabra, [ hoc eft, minus afpera quàm inferiora ] odore fi terantur eodem qui irí femine percipi folet, —.Flores Erucz minores, & Rapiftri lutei, ex quatuor foliolis apicibüíque me- dium occupantibus compofiti, quos quatuor foliola, pallido herbaceo colore przdita obvallant, odo- re fuavi. Hos excipiunt ////zzz glabrz, fatis breves, Eruce majoris fimiles, fed minores, ex brevi pediculo, qu» commiffure ratione, ut 1n illa, dehifcunt, femza clandentes plus minus o&o, cüm in Eruca multó fint plura, colore minis obícuro & pauló majora, in hoc à Rapiftri feminibus differen- Rs quód ruffa fint, neclucida, cüm illa nigra fint & nitida. | Radix candida, lignofa, fragilis, fi- rata. [ Sinapi Rapi folio C. B. fativam Ger. fativum Rapi folio Par&. pro Sinapi vulgari accipitur, ve. rüm malé ab Autoribus defcribitur, ut defcriptiones eorum cum noftra conferenti patebit. ] Annotat jf.Bauhinus ad hanc plantam, Nullum, quod noverit, botanicum bonam iconem exhi: buiffé Sinapeos de quo hic agitur, vixque ab aliquo rité defcriptam videri. Et revera mira eft inter Botanicos confufio. & obícuritas in. hiftoria hujus generis. "Thomas Johníonus omnium optimé, quamvis breviter & füccinét? Sinapi hoc vulgare, noftrati- bus 9uffarn ditum defcripfit, 1n fuo Gerardo emaculato. Sinapi noftrum vulgare (inquit ) folis habet Rapacea: Cawlem. teretem, füperiüs glabrum, tres, quatuor, vel quinque cubitos altum, in multos ramos divifüm, fol; anguftis, oblongis, deorfum dependentibus, fuperiore prxfertim. parte veflitos: Silique breves funt, cauli apprefle & feré quadrangule: Semez ruffüm, aut ex ruffo. ni- gricans, Siliquas quadrangulas effe & cauli-appreffas, miror J. Bauhinum in defcriptione omififfe: cüm in Rapiftri vulg. arvorum illius meminerit. C.Bauhinus, annotante fratre, hic omnia turbare videtur, & Entia prater neceffitatem multi- plicare. In hortis & areis, ínque foffarum aggeribus, & terra recens effoffa fponte. & copiofiffimé exit. 363 arieta, Locus." Seminis Sinapeos pro condimento ufus eft frequentiffimus — Noftri (inquit J. Bauhinus) mufteum Vzres. femen noce macerant aquá, deinde manibus expreffüm adje&o aceto pili teruht. In variis modis condimentum hoc przparant. Quidam Semen Sinapeos ad ignem exíiccant, deinde in mortario tundunt, tufüm per fetaceum trajiciunt ; & farinam cum aceto probe permifcent ad Ele&uarii pro- pemodum confiftentiam. Alii in mola ad 1d parata cum Agrefta unà conterunt. Confectio hzc Muftarda tam Anglis quàm Gallis dicitur, quód cum mufto Sinapi ad intinctus conterifolet. Ca- merario Muftarda di&a placet quafi Muftum ardens, quódignea vifemen nares& cerebrum appre- hendat, lacrymas excutiendo, nullo afperrimi faporis odore przvio, ut füperiàs monuimus. Nihil hodié Muftardá ad intin&us ubique, hyeme prafertzm, frequentius: nihil magise pulas commendare videtur. Quód fivel affidua confuetudine, vel efü gratia ciborum exolefcit, hujus acrimoniá faftidiofis guftum revocant, & hoc velut irfitamento elanguefcentem appetentiam invi- tant, quo velut igniculo morofius palatum titillante, vorandi moliuntur aviditatem. J. B. Sed ha- jus vis confeftimin füblime fertur, nec aliud magis in nares & cerebrum penetrat, unde fternutamen- ta ciet, & fenfum vellicans lacrymas elicit. Hinc Comitialibus auxiliatur, & uteri flrangulatu op- preflos excitat, quin & Lethargicis fomnolentiam excutit, & omnibus in genere morbis cephalicis auxiliatur, paralyticis & apoplecticis, vel naribus 1nditum, vel in finapifinis adhibitum. Multas praterea vires Sinapi tribuunt Medici & Botanici tum Veteres, tum recentiores, menfes Sz urinam ciendi, Venerem irritandi, acceffus febriles arcendi, catarrhos minuendi, raucedinem curan- di, pituitam expeétorandi, alvum molliendi, tumores diícutiendi. Inter hzc eft vis rubificandi, hoc eft, cutim in ruborem attollendi, quod fit per phoenigmos aut finapifmos, indé dictos quód materia eorum fit Sinapi. Hoc fit 1deó ut humores in profundo ha- bitüs latentes ad fuperficiem trahantur ; quod vocabant Methodici &evovysilrev, & medicamenta in- dé ueracvyxprma: — C. Hofmann. Sinapi infigniter conducit 1s quibus ventriculus ac inteftina multis vifcidis lentifque humoribus Ícatent, quos liquefacit, fundit, atque abftergit, quà ratione quoque Scorbuticis commendandum, cujus quidem nimia acrimonia aceto temperanda, né nimis naresferiat. Qui edulcorant faccharo valetudini minüs confulunt, quippe Saccharum figit ejus aerimoniam, quá Scorbuto refillit. Sz» Paullus. Semen Sinapeos in mortario tritum & cumvino albo mixtum, multas centurias Scorbuticorum. & languentium hominum 1n obfidione Rupellenfi fanitati reftituit, — Plerique enim obfefforum. & ur- be incluforum fame & inedia preffi, multa fordida & quz natura abhorret e(itare coacti, refpirandi difficultatem, gingivarum putredinem, dentium nigritem. & vacillationem, aliáque Scorbuti fym- promata contraxerant, unde multi moriebantur, donec tandem Sinapi in foflis circa urbem copio- sé inventum, & quo dictum eft modo adhibitam omnes liberavit. Ex relatione D. Mervaulr, qui toto obfidionis tempore 1n urbe manebat, Communicavit D. Tazcredus. Robin[on. bd inapi 904. Locus. Hisron:iA PraNTARUM. PENC arerd Sinapi cum vino calido magna quantitate potum curat febrem quartanam fi exhibeatur duabus ho- ris ante paroxyfmum. D. Palzer ex relatione D. Hermanni. Danufcanus- quidam valdé pronus ad Vertiginem & Apoplexiam confilio Medicorum folebat fz« men Sinapeos ad prafervationem maflicare. Cüm veró propter fenium ulteriüis id facere non poffet, in pollinem redactum affumebat ore volutando. "Tandem cüm né hoc quidem modo eodem frui poffet, in linteolo ligatum olfaciebat. | Hoc autem efliciebat, ut diutiffimé vivens, ab his malis omni- noimmunisdegeret. D. Soame ex Obfervat. Hieron. Reufneri à Velfchio editis. 4. Eruca Monfpeliaca. echinata filiqud quadranguld C. B. Monfpeliaca flliqud quadranguld. Park. Sinapi echinatum J. B. Lugd... C. B. prod. Ex dis femipalmari, craffiufcula, leviter fibrata, albicante caules ad exortum purpurafcentes, terni quaternive pedales, aliquando cubitales [ J. Bauhino fefquicubitales ] teretes, ftriati, pilis ru- bris hirfüti, in ramos brachiati exurgunt. — Folia ad radicem. humi fparfa, pauca, oblonga, anguíta, Íinuata, hirfutie afpera, bina ternáve fimul juncta ; in caulibus, przfertim filiquis onuftis, pené nulla, oblonga, leviter finuata. —.Flofculis eft luteis; quibus Te fuccedunt breviffime, trientem pollicis vix quantes, ] quadrangule in apicem acutum. rigidümque definentes, leves, oblongo pe- diculo infidentes, per maturitatem duriffimz, quarum quxlibet latera quatuor habet, quz ad for- mam alarum Percz pifcis elevate in medio finum oftendunt. His per longum diffectis utrinque dux capfalee diftin&tz confpiciuntur, in quarum qualibet fezzez unicum, ruffum, cochlez inftar con- volutum, acuminatum & acre continetur. ^ Floret in fegetibus circa Monfpelium Martio, Aprili & Septembri menfibus : Nobis confpecta eft inter fegetes non longéà Luca Italix urbe, fecus viam qua indé Pifas itur. Hc planta in füo generefingulariseft, & à reliquorum Rapiftrorum analogia florum & filiqua- rum refpectu abícedit, ut nefciam plané quó eam referam. — Foliis quoque ab hujus generis reliquis differt; ima enim &é radice exeuntialongiffima fünt, angufta, utrinque ad mediam ufque coftam incifa, Cichorei fylveftris foliorum modo, in. triangularia nimirum fegmenta quorum bafis co- ftz adnafcitur; bina autem adverfà fibi mutuó occurrunt & coaptantur, & figuram rhomboidem effi- ciunt. Poteft forté non incommodé ad Erucam referri. Car. XVI. ' De Rbapbano. qoos $W ss |l be. jefíos qaem, auctore Athenzo, i.e. quód facile appareat, fibi nomen afavit: nam tertio à fatu die profilit, & revera nullam hactenus plantam novimus, quz citiüs é femine germinat. Radicis nomen, ut autor eft Varro, 6 Grzcia venit in Latinum, cüm veteres Grxci radicem di- xerint, quam nunc Rhaphanum. A Radice autem nomen Anglicum £tabiff) deducitur, non à co- lore hujus radicis rubro, ut nonnulli perperam imaginantur, quoniam corrupté fitbbiff) pronuncia- tur & fcribitur, quafi rubida aut fübrubra. Hujus notz funt filiquze craffz, fungofz, membraná non intercepte, at neque manifefté bivalves, in nonnullis fpeciebusarticulatz feu. nodofz, 1. Raphanus J. B. fatious Ger. vulrarz Park. — Raph. major. orbicularis uel votundos C. B. item eminor oblongus ejufdem. Xxabiff. T. Folia proximé ad. Rapi folia accedunt, fic ut facilé verfatiffimis imponere poffint ; paulló tamen magis funt finuofa : cetera etiam. minüs conveniunt, Raphano enim ffes purpuraícens, apicibus luteis: Silique craffiores, breves, fungofe, in loculos tuberofos convallibus interceptos, [ minus mafifeftos | diftin&z, acuminatz ; 1n quarum fpongiofz fubftantize meditullio latent femize fimpli- ci ferie, fübrotunda, rubra, quàm Braflicz aut Sinapeos cujufcunque majora. Radix craffa & car- noía, longa, magnitudine varia exteriore cortice, praefertim parte qua extra terram eminet rubro, raris albo, guftu acri & mordaci. Recto vix furgit. caule, cubitum unum aut alterum alto, valde ramofo. Raphani prater vulgarem jam defcriptum tres aut quatuor fünt varietates, nimirum, I. Raphanms uiger C. B. miger rotundiore radice Park. gyriform;s, [Poe vadice nigra Ger. lae Tiabiff. , Foliis, caulibus, floribus, filiquis & femine à vulgari Raphano non multüm differt. [| Parkinfo- nus folia ei minora attribuit & profundiüs laciniata, flores & femina minora ] pracipua differentia eft 1n radice, qux foris nigra eit, feu. cortice nigricante tecta, intus alba, Pre Bigurà Rapi, aut potius Pyri turbinata, fübitantia duriore & firmiore quàm vulgaris Raphani, nihilo tamen minüs acri & mordaci. : Hujus femen fatum Raphanos dedit quorum nonnulli nigricabant, maxima tamen pars foris cor- tice albointegebatur. Par. 2. Rapbans Lib XVL De Herbis fbre tetrapetalo filiquofis 805 2. Raphanus ovbiculatus Get. orbicularis oe votundu C. B. 2 E mimor praecox Park, parad. — Radicula [ativa minor Ger. Raphamus shinor. oblon. gus C. B. Raphani radix culinaris potiffimüm eft, rarioris in medicina ufüs: ex iis quibus affidué vefcimur Vires. (inquit Galenus ) & obfonium potis eft quàm medicamentum. | Acrem & calidam effe fapor evin- cit; unde nos iis potius affentimur qui vim roborandi ventriculum conco&tionémque promovendi ei attribuunt, quàm Galeno aliífque contrarium afférentibus, ob eam maximé ( ut puto ) rationem quiá ru&tus rmovet; unde cibus illiberalis Plinio di&us efft. Utilis effe. putatur ad calculos atterendos, urináfque & menfes ciendos: ad tuífim prodeft cum melle. Salutaris effe traditur adversüs fungorum & Hyofcyami venena. Elixa fi fümatur valet ad eos qui tuffi diuturna 1nfeftantur, quique craffiores füccos in pectore cumulant, autore Diofcoride : cui libenter affentiorjnam Rhaphani cocti (ut re& Plinius) dulcefcunt & in Naporum vicem tranfe- unt. In tuffi & afthmate infantium füccum Raphani cum faccharo paratum per vices exhibendum prafcribit Dolzus Lib. s. C. 4. $.18. Rhaphanus domefticus eículentus (ait Fernelius) fine offenfione ulla vomitione purgat, atque "ventriculum blandé exinanit ***** nulli xtati, neque pregnanubus infenfus. Teruntur autem radicis ejus concife unBiz duz, affüfliique mulí3 fuccus exprimitur tepidusofferendus. | Seminis [quod -efficacius eft] (emuncia vel 3ijj. fimiliter teruntur, additá mulía, aut fero lactis, aut aquá hordei. Radicem cum fale tritam in. malignis febribus füb pedibus ligari teftatur Schwenckfeldius. Aqua Rhaphani per triginta dies mané ac vefperi pota fingulis vicibus tribus aut quatuor unciis medetur calculo, facítque ad aquam intercutem. Non temnendus eft Rhaphani ufus adverfus pedum clavos, quippe qui decrefcente Luna poft pe: dum lotionem eó ufque rafi ut doleant quidem fed non cruententur, plerunque evanefcunt fi cubi- tum iturorum claviscorticis Raphani id latus aut ea pars applicetur que à Raphano refecatur faucia. Qui plura de Raphani viribus velit J. Bauhini hiftoriam adeat. Ad calculum, Ex. Succ. radic. Raphani 3iv. Mel. 3(4. F. potio, tribusvel quatuor. matutinis ite- randa. Valdé probatum remedium. — Liber Zrcameruzz., Vel E Radic. Rhaphani in taleolas incifz q. f. Mellis quantum neceffe eft ut lentoigne coquantur. Effluet indé aqua, quz ad Ziv. data mi- rabilem przítat effectum. — Chefzezu. — Has duas formulas inter alias multas àfe ex. variis autoribus -colle&as ad me tranfmifit ingeniofiffimus & eruditil. Vir D. Edv. Hulfz, M.D. vetus Amicus no- fter: item fequentem ad nephriticos affectus. Fc. cortic. acerr. Rhaphani 2. offium. Mefpilorum ij. Blandé conquaffat. infund. horas o&o in Vini albi Ziv. & modice calens propinetur. Eft fecretum quod vocant rhaphaninum. | Ex Corbei pharmacia, Autore Àntonio Mizaldo multis probatum experimentis. A, 05. Rapifirum album articulatum. Park. flore. albo, filiqud articulatà C. B. flore allo ffviato, Smapi album agrefleTrago J. B. 300itc-fiotuzen d'faciock toit) a jointeb drop. Rbapbanus [yFvefris Ger. E radice alba, lignofa, alias fimplici, aliàs multifida caulz emergit pedalis & major, à radice fta- tim ramofüs, & fípinulis rigidioribus afper. Felis utrinque hirfüta fünt, laciniata, przfertim infe- riora, & propé exortum, nam eorum extrema. lata funt & :ntegra, colore ad glancum nonnihil tendente. Flores albi, Erucz majoris aut Leucoii lutei fimiles 6 calice rubente exeunt [non enim in hoc genere, ut in Sinapi & reliquis Rapiftris quamprimum flos aperitur dehifcunt calices]. ftris coeruleis variegati. Sziquz fuccedunt pediculis longiuículis hirtis infidentes; glabrz, oblongz [lon- gitudine digitali 7f. 2. ] nodis inftar caudz fcorpionis diftinctz, fex interdum aut octo, in quibus pro nodorum numero femina magna, rufía. Inter fegetes paffim S copiose reperitur. Locut, Rapiffrum flore Inteo, filiquà, elabrd articulata. Floris przcipué colore à defcriptá differt, nec minus frequens inter fegetes reperitur. * 3. Alfine nodofa Dalecbampi J.B. — Alfine modofa Gallica C. B. Lugd. Lugd. Radice conftat fimplici, longa, parüm capillata, ex candido flavefcente: Folis prop? terrami multis, ex eadem radice ortis, & 1n orbem radicis caput cingentibus, longiufcülis, angufts, Alfines [ Androfaces Matthioli 7orif.] haud multüm diffimilibus : cau/ibzs multis, pedalibus aut minoribus longioribáíve pro ratione foli: flere albo, non tamen quinque ut perperam Lugdun. fed quatuor pe- talis compofito: femine in nodofis, ftriatífque globulis, multis ffe ordine confequentibus & quafi veruculá transfixis, filiquam parvam, uncialem componentibus. In fingülis nodis feu globulis ftriatis fingula continentur feiza rotunda, ruffa. In agro Monfpelienfi plurima gignitur. Nefcio ( inquit D. Magnol) ubitantám viderit copiam £y; circa Monfpelinm cüm nullus alius Botanicus ( quamvis fedula adhibita perquifitione ) eani adhuc invenire potuerit. Verendum ne parum hanc plantam perfpexerit Lugdugenfis hiltoriz autor. Forte non aliam viderit quàm Rapiftrum album vulg. Z£2á * oa. Raphaniftrumi 806 H:sroOonr:ra PrANTARUM. Vires. * 4 Rapbaniffrum filiqud. articulatd, flriatd maximd Mon. Non differt à Rapiftro albo vulgari, nifi magnitudine florum & filiquarum propitis ad Rapha- ni fativi vulg. filiquas accedentium fpongiofiíuüà fübftantià, Semina in articulis feu nodis conten- ta niajor. * $. Eruca paluftvis major flore albo J. B. — Eruca paluftvss major "Tab. Radice nititur craffa, lignofa, afpera : cauliculis donatá pluribus, magnis, rotundis mediocriter al- tis: quibus infident. fores multi, exigui, candidi. His decidentibus füccedunt fZiguslz oblongz, te- nues, femem acris faporis includentes : Felis ejus magna, profunde ferrata, acuminata. C. Bauhinus Erucam paluftrem majorem 745. Sinapeos füi 2. Apii folio feu. albi fynonymam facit. Verüm fi intelligit Sinapi femine albo defcriptio Erucz pal. majoris ei neutiquam convenit, cüm Eruca pal. florem habeat album, Sinapi veró illud luteum ; & Sinapeos albi filique non tenues fint & oblongz, fed craffz fatis & nodofz. ^ Verüm inSinapeos fpeciebus, earáümque fynonymis ordi- nandi admodum confufus eft &: obfícurus C. Bauhinus: nec mirum c'im apud. Botanicos omnes qui ante eum fcripferür Sinapeos fpecies breviter, imperfe&é & obfcuré defcripte funt, nec bene à fe invicem diflin&tz : ut difficillimum fit, né dicam impoflibile, decernere quas plantas defcri- bant, d intellectas vellent, 1mó né ipfos fatisfciviffe arbitror. Confüle J. Bauhinum in hiftoria Si- napeos albi. Car. XVII De Eruca. Aliis ab urendo, quafi Uruca, sin e verfo, quód 1gneze fit virtutis, & in cibo fümpta Vene- ' risincendium moveat. ; í Hujus note fünt folia laciniata, glabra, filique angulof, odor foetidus. i Ruca "Evteuor, eó dicitur quia erodit : nam fi guftaveris os & linguam fatis acriter vellicabit. I. Eruca major [ativa, annua, [lore albo, fhriato J. B. Er. [tva Ger. latifolia alba. [atia Diafco- ridi C. B. fativa alba Park. dDàrben Tiocet, Albá, lignofà, tenui radice eft donata, fapore acri : caules (übhirfüti, cubitales & fefquicubitales : folia Sinapi albi, minora, tenera, glabra, ejufdem cum radice faporis: fores € cceruleo [ potius é luteo ] albidi, firiis nigricantibus picti, ex calycibus hirfutis: Siliqwz ex brevibus pediculis glabrz, quales in Sinapi filiquá glabra, fed longiores, à lateribus fe aperientes: per membranam diftinéte cui adherent multa feiza flava, majora quàm Sinapi. Jàm dicto, minüíque rotunda. Odor hujus plantz validus & ingratus né dicam foeidus, nec miniis fapor, hans Itali €o dele&tentur, & ace- tariis guftüs gratiá Erucam perpetuó admifcent : forté tamen viribus potius quàm fàpore fe illis com- mendat initio, & poftea ufü frequenti palatoetiamfeconciliat. — Vosbh Eruca ( ut recté Plinius ) diverfze eft à La&tuca nature, conciliatrix Veneris, idcirco jungunt illi feré in cibis, ut nimio frigori par fervorimmixtus temperamentum zquet. Ttalietiam nunc dierum Ácetarii Erucz tantillum admifcent, ejáfque guftu mirifice dele&antur. Eruca non Medicorum taptüm, fed & Poetarum teftimonio ftimulande Veneri nata videtur, Martialis, Et Venerem revocaus Eruca vnorantem. Columella, Ovidius, Excitat ad Venerem tardos Eruca maritos. Nec minis Erucas qubeo vitare [alaces. Folia ( ut autor eft Matthiolus ) decoquunt, additoque faccharo tuffientibus pueris propinant. Semen contufüm, ex vino potum lumbricos interimit, tumentem lienem minuit. Folia contuía palpebris impofita vifüm acuunt. Semen cum melle miftum maculas omnes & nzvos faciei illitn tollit, efficaciüs veró. addito felle vaccino aut bovino. Offium fragmenta extrahit radix in aqua decocta ; & impofita Ego prefero folia radici, quicquid [cribat Mattbiolus J. B... At Matthiolus hoc & pleraque alia é Plinio tranftulit. , ! Sunt qui pro certo ( inquit Camerar. ) affirmant, multos fefe annos ab Apoplexia & ejufmodi affe- cibus immunes perftitiffe pulvere ex Eruce & Cymini partibus aequalibus, 2. Rapifirum Lib XVL $e Heli fore tetrapetalo filiquofas. 807 2. Rapiftrum flore albo lineis nigris. depitio C. B. album, nigvis lineis Park. — Lamp[ana Apula Pli nii CÓ Diofcoridis. 4n Eruca. Romana [eu gentilis filiqud angu[ftd, folio lato J. B? Ideza vi- detur Rapiffro flove albo, articulatd filiqud. Col. Foliis, caule ac flore Eruce fativz adeó fimilis eft, ut primo afpe&tu florida quemlibet falleret : differt foliorum duritie, atque nervorum afperitate 1nferna paite & caulis. Rae4ie eft candidà craffá, longá, fylveftris Raphani modo, acríquefapore. Folia emittit in terra. Jacentia, dura, vi- rentia, parüm hirfuta, nervisafpera, magnitudine & divifürá Erucz (ativz, fapore oleraceo. —Caz- les edit plures, bipedales feré, alis divifos, fed fümma alarum folia circa flores. oblonga fünt Rapha- ni modo, non ut in Eruca utrinque incifa, & in hoc ab illa etiam differt. — F/ores. 11 fümimo albi, nigris lineis depict Erucz fatve modo, magnitudine atque pofitu adfimiles: /4sis veró poft- pun ab illa differt, quas non Eruce modo breves & ventriofas, fed longas & tenues pro- ert. Eloret Martio & Áprili, atque Maio perficitur: margines aggeréíque viarum atque agri Cirinolze Tempus hanc fundunt. i : & Locus, Foliorum fapor magis herbaceus quàm acris, unde indigenz iis vefcuntur, Lampfanam etiam ap- pellantes. * $4. Eruca. Chalepenfis. caulibus flliquis birfutis, foliis inferioribus maculatis Moni. Hzc caules protrudit cubitales & fefquicubitales, in multos ramos brachiatos, hirfutos, quorum fümmis faftigiis innafcuntur ffores fatis ampli, albi, ftriis nigris picti. — Fola per terram ftrata macu- lis infigniuntur nigris. Floribus deciduis faccedunt //Zigu curte, quadrangulares, hirfutz : quibus notis ab Eruca fativa vulgari fatis diftinguitur. a Hujus femina Chalepo tranfmifit ad defcriptionis autorem D. Robertus Huntington. A. 04. Eruca [yloeftris Ger. Dod. fylveffris vulgatior. Park. sajor lutea, caule a[pero C. B. te- nuifolia perennis flore luteo J. B. d00iln Yiothet, Am | s haret albá, craffa, fatis longa, ex qua multi.prodeunt caules; crebris alis concavi, ftriati, .parum hirfüti. Folie crebris incifuris Dentis leonis, aut argutioribus Hieracii minoris divifa, alias Nafturtii, cujus etiam folia colore atrovirente & glabro imitantur, fapore fervido fativz ; cujus & flores, Íed colore praditosluteo, ferie. fimili difpolitos gerit odoratos; //7;guis fuccedentibus longis, anguloíis, erectis, feminibus Sinapis fylveftris fimilibus, acribus & amanuículisrepletis — OZer totius plante fatidus é ingratus, wo[fris (altem naribus. ^ Circa muros, ínque ipfis muris & ruderibus multis in locis obfervavimus, v.g. Ceffrie, Tarwmtbi, Tauntoni, Lichfeldie, c. * s, Eruca. f;lveftris anguftifolia, yi luteo J. B. fylv.. anguflifelia Lob. Ger.Park. enguftfolia Aufiriaca C. B. 3Parrotudcabep Wilp ftociet, : Lob. Promit inflexis cubitalibus cawliculis fleres luteos Erucz fylv.. Cormicula iliquarum Sinapi fünt aut Nafturtii fylv. ubi femen acre, uti folis anguftiora, Erucz Íylveftris concoloria, fed minime divifa, 'Tarraconis feré paria, quibus idcirco affinis naturá putatur. Si à praecedente diverfa fit nobis incognita eff. Ll * 6. Eruca. Bellidis folio Morif. Caules edit pedales & altiores aliquando; in quorum cymis. proveniunt flofcul; lutei, tetrapetali, Erucz Íylveftris fotidz floribus magnitudine pares; quibus fuccedunt figu fpicatim quafi dige- ftx longiores & craffiores filiquis Erucz fylveftris foeridz. — Deinde hujus caules non funt ut illius recti fed Bes: Hifce nous diltinguitur ab Eruca fylveftri foida, fed. przcipué foliis adeó Bellidis majoris fimilibus ; ut fiquis ea. cerneret per terram 1n orbem flrata circa radicis caput antequam ds excaulefcat & floreat, audacter aífereret effe Bellidis majoris fpeciem, n1. guítum in opem advocet. Pd 2.7707 CAP. 808 ANTARUM. HisrontA Pr iLoesut, Loctt. Locus. Vempus. Car. XVIII De Erucis fpuriis, Is folia, ut reliquis, laciniata funt; verüm flores minores, filiqux breves at ftri&tiores quàm in ge- nuinis Erucis. * p. Eruca. Alpina vadice [erpente "Zonani. Zanon. Ex radice craflà, fibris fcatente multa profiliunt fo/iz, füperné obfcure viridia, inferne fübalbida, undique lucida, carnofa, craffa, multüm finuata: ex quorum medio proventunt plures caules, fracta faciles, verfus terram cortice albicante te&i, qui fürfüm verfus virefcunt : Ex horum fingulis genicu- lis, (qui fint fatis frequentes). pracipue in inferiore parte verfüs terram, fingula exeunt folia, cate- ris per terram ftratis fimilia fed minora, mináfque inciía, atque per fingula genicula alternatim di- fpofita, cauli duabus auriculis foliofis adhzrentia. Ex alis inter caulem & folia exiliunt inter- dum quaterna aut quina foliola , unciali pediculo innixa, pauló ceteris minutiüs incifa, imo qua- ficrifpata, concurrentia inunum & idem centrum, pediculi fci. fummitatem; atque in caulium cy- mis nafcuntur plurim flofcul; albidi, quorum fingula petala in extremo fünt bifida, cum ftaminulis multis, tenuibus, luteis in medio. — Floribus evanefcentibus füccedunt lique feminibus flavis repleta. Provenit in montibus faxofis territori Bononienfis & Mutinenfis, prcipué in monte Ci»ope in- ter faxa. h f Hanc plantam rectiüs forté ad Eryfimum retuleris. * 2. Erica Monfpelienfis flliqua afpera. — Sinapi Monfe[fulanum Jiliquà afherd. bivfutd. J. B. . B. Statim 6 radice lignofa fo/iz exeunt frequentia; fimilia feré Eruce minoris foliis, acria, intérque hec caules aliquot. palmares aut etiam cubitales, in ramulos aliquot divifi, fleribus Sinapeos ]u- tei, parvis. Decidentibus /Zique fuccedunt crebra, unciam longz, teretes, afperz, aliquz fecun- dim caules ramófque afcendentes, alix longe ab iis abícedentes, & veluti re&tà foris proteníz, femen claudentes minutiífimum fàturaté ruffum. Aummno invenit autor inter Monfpelium &: mohtem Ejfferon: Cherlerus in udis foffis inter Monfpelium & thermas Ballerucanas: D. Magnol inter Lateram & Perauls in humidis, A. 3. Eruca aquatica Ger. emac. Park. Eruca. quibu[dam [yloeffris vepens fofculo parvoluteo J.B. Eruca. [yloeffis minor, luteo parque flore C. B. Sium alterum aquaticum luteum, vel Car- damine tenuifolia montana. Col. y. B. Spithamam unam aut duas altos habet. caw/es, ftriatos, modicé pertufos, interdum rubentes: qui- bus f2/is adnafcuntur Nafturtio vel Erucz paria, confimilitérq, crebris divifutis incifa, latiora in in- ferioribus partibus, guftu oleraceo, colore atrovirente. — FEJeres parvi, lutei, quadrifolii, acri fapore ; quibus fuccedunt figu cylindracez, breviores quàm in. Eruca, longiores quàm in Radicula fylv. Ded. cum qua magnam habet affinitatem, fées continentes minutum, — Raix infigniter repens &l- bet, fapore magisignavo quàm Raphanus. His adde foliorum lobos per oras dentatos effe ut re&é annotat Columna, quód florum calices unà cum foribus ipfis dehifcant, ut in Rapiftro vulgari; quód filiquz pediculis modicé longis & à caule extantibus infident, quód filique ipfe nonnihil fürfüm recurvz funt. Ad fluvios & foffs, inque alveis torrentum ficcatis faxofis oritur, & Junio menfe floret. Cüm C. Bauhinus Sium alterum aquaticum luteum &c. Co/. ab hac planta feparet, & fpecie di- ftin&am faciat, Columnz defcriptionem fübjiciemus : In excelíis montium planis inter Marerii Comitatüs ZEquicolorum fines & 'Tornempartis quo- dam torrentis alveo faxofo, aftate ficcato, Septembri menfe hanc invenimus inter faxa repentem, cauliculis per. genicula aquaticarum more multis capillamentis harentibus villofis; folus utrinque longis petiolis in lobos divifis ut in vulgari Crefcione [Nafturtio aquatico vulgari] fed ampliüs per oras dentatis, minoribus & anguftioribus ; ex quorum finubus alx exeunt in fummo, denfis botribus, parvis admodum onuftz, qui in. luteos flores parvos dehifcunt, ufque defluentibus locum occupant Jflique tenuiores, vulgari eodem modo difpofitz, in quibus feez extuberat minutum prz maturitate hiante filiqua deciduum, | Parum acris guftu eft, colore flavicante. Aprili floret, Maio caulefcit, & perficitur Junio. Hc defcriptio meliüs convenit Erucx noftre aquatice quam Bauhiniana, ut non dubitem eam efle quam defcribit Columna. In fecunda & nupera editione pinacis C. B. Eruca paluftris minor Ta. Íylv. foetida Gef. col. (epa- ratur ab Eruca fylveftri Fuchfü 7r. L«gd. Eryfimum verum Lugd. & fub titulo Erucz paluftris& Naíturtii folio, filiquá oblongá proponitur. * 4. Rapba- Lib XVIL De Herbis fhre tetrapetalo. filiquofs 399 € ——M— * 4. Rapbanus minimus vepens luteus folis tenuiter droifis. Morif. Radicem edit long? latéque repentem Raphani rufticani modo, quin & uda humidáque amat loca, Folia gerit tenuiter divifa, Naftartu hortenfis in morem: feres luteos, amplos fatis pro tenuitate plantz, caulibus vix palmaribus aut fefquipalmaribus innixos; poft. quos deciduos fequuntur filique curtz, vix femunciales, terna, quaterna eia acria, mordacia in fe continentes. Q. quomodo differat hzc planta ab Eruca aquatica Ger. * s. Eruca [ylveffrzs minor Bur[ze pafforis folio C. B. Park. Prod. pumila Sicula Bur[ze pa[taris fa- lio Bocconi. C. Bauhinus in Prod. fic eam defcribit : Ex raice craffiufcula caulicul;s palmo altior, fübafper, bre- bus alis brachiatus exurgit. Folia ad radicem fparfa, fefquiunciam longa, Burfx paftoris miedix qnà- do laciniata , fabafpera, in caule nulla, nifi que alis, & vix quidem laciniata fübjiciuntur. — Flores fubaurei fatis magni, longis pediculis infidentes, quibus filiquz brevesfüccedunt. | Monfpelii paffim in vineis reperitur /Eftate & Autumno florens, B. M. Paul Boccone Erucz fuz pumilz Siculze &c. caules numerofos, reclinatos tribuit, filiquas mediocriter longas, qux (quod precipue notabile eft) Íemen maturum tactz difIiliendo evibrant. | Exit ineunte Maio inter faxa oppidi Montaperti, non procul Agrigezto: in agris etiam Lutetiz vi- cinis frequens reperitur, ubi Novembri menfe vix unciam caulis excedit. Eruca minimo flore Mon(pelienfis 7f. B. ab hac diverfa videtur, quam fe Monfpelii florentem ob- fexváffe ait circa zftatem in quibufdam muris: foliis quippe accedebat ad Erucam luteam fylveftrem: flores habuit minimos luteos: hiliquas unciam longas. | Eruca Monenfis laciniata lutea qu. an ab hac differat. * 6. Sinapi aquaticum Patavinum J. B. daB: Folia huic minutim diffe&a divifürá Chondrillz à Matthiolo exhibitz ; quz autem, juxta radicem funt latiora mináfque diffecta exiftunt, per fegmentorum oras ferrata: radices parvi feré digiti craf fitudine, fefquipalmum longa, tenerz, albe, paucis fibris donatz, fapore acri & amaro. Patavii obíervavit J. Bauhinus ad Portam Livianam 1n aqua & juxta aquam, menfe Februario. Cum radicula fylv. Do4. aliquid fimilitudinis habere videtur, potiffimüm quod folia inferiora atti- net, non tamen eadem eft. M. Ex brevi hac & imperfecta defcriptione ad quod genus pertineat hzc planta expifcari nequimus. * 4. Eruca fylve[fris minor incana. C. B. Park. C. B. prod. Ex radice cauliculi leves, virentes, quatuor, fex, & o&o unciarum, in plures alas unciales divifi prodeunt, Folia ad radicem plura, biuncialia, tenuiffime laciniata, que etiam cauliculos alterna- tum cingunt, omnia incana funt. — FJofeul plurimi, pallidé lutei, quibus ftrictiffimz & breves f£l/que fuccedunt. , ; Monfpelio allatum habuit C. Bauhinus: verüm D. Magnol eam ibi noninvenit. A. 8. Barbarea J.B. Ger. flore [zmplici Park. Eruca lutea latifolia [ive Barbarea C. B. Naffur- tium bybernum 'Ehal. 3OtntercveffeS, — Radice albá donata eft, craffi & oblongá, perenni, fapore acriore. Cawles cubitales, ftriati, fir- mi, medullá far&i, multis alis concavi, 1n quibus fo/js Raphani minora, lacinià extremá. Nafturti folium extremum zemalante, atro virore fplendentia, fapore minüs vegeto quàm radix. Ex alis fo- liorum versis fümmos caules ramuli creberrimi exeunt, in quibus, ut & in fummo caule, flores in fpi- cas longas excurrentes parvi, lutei, tetrapetali, quibus fuccedunt ///gu tenues, teretes, unciam cir- citer longz, caulibus apprellz 1n quibus femes exiguum. & colore ruffüm. Tota planta glabra eft. Floículi pediculis brevibus infident. — . In maris & aggeribus foffarum juxta rivulos & aquas fluentes, non raró etiam in campeftribus cul- r ;;,; tis, Maio & Junio menfibus floret. ; € Terry; Datur & hujus alia fpecies diftin&a, cujus fol//a fant minora, frequentiüis finuata, caules pares, ff. js, da lique craffiores, & femina grandiora, minüs fufca & quafi fübalbefcentia: etiam planta eft perennis, "d &c à precedente pradi&is notis quàm facillime diftinguitur. — Hujus fos confpicitur in hortis plenus. Nafturtio ut fapore ità facultate affinis eft, acris & calida. Acetarüs additur, hyeme praíertim ;z;, cim Nafturdi copia non eft,unde Nafturtium hybernum dicitur ; medetur veró eadem & Scorbuto non minüs quàm Nafturtium. Unguentis admifcetur fuccus ad fordida & impura ulcera expur- ganda&íiccanda. — j Semen acre eft, diureticum & lithontripticum : Herba quoque autore Lobelio, urinam ciet, calcu- los & farctus vefice decocto aut cibo expellit, ut Laver. | Inexplicabili cum xgrotantium juvamento apud Francifc. Indiz de Gatta vomitortium medica- mentum paratur cum aqua ftillatitia Aranciorum immatarorum tepida, & füfficienti quantitate pul- veris Scope regi (quo nomine quid intelligat nifi Barbaream. velit nefcit J. Bauhinus) podagricis, gonagricis & iíchiadicis affectibus przcipue prafentaneo & maximo juvamento. 7..B. tom. 2. part. 2. lib. 2A. cap. 12. pag. 869. Ep Zz2z3 A. 9. $10 Vires. Locis. Hisrogra PrANTARU M. — A. Q9. Eruca flliqud. cauli apprefsd! Eryfiomum. dicla. Eryfimum vulgare C. B. Er. Diofcoridis Lo- * belio Ger. Er. Tragi flo[culis lutez, juxta. muros proveniens J. B. Irio fiue Eryfimura vul- gare Park. Debgeanuftarb. Radice nititur albà, lignofa, fimplici, acri & Rapz fapore; [minimi digiti craffitudinem raritis aífequitur.] Fw alté fmmuata [potiüs.laciniata] hirfuta, quorum forma ad. Erucas aut Burfas aut Cichoreum fylveftre: accedit, extremo tamen obtufa fünt. — Caulis fefquicubitum altus, foliorum ortu alterno ftipatus, hirfütus, ramofus. — F/efcwli pufilli, luteoli, quatuor foliolis conftant, qui cüm füc- 'ceffivé aperiantur in fpicas prxlongasexcurrunt. —Siliqu breves, vix digitum longz, teretes, hir- fütz, cauli appreffz, pediculis brevibus nixz, in acutam mucronem definentes, geminam /ezzinum Íeriem continent oblongorum, exiguorum. In muris & ruderibus, & ad fepes non raró inve- nitur. Irionis ufus eft in mucilagine tenaci pulmonum, ata, tuffi chronica. Eft (inquiunt Adverfariorum auctores) moderata quadam totius fübítantie & incidentis cüm humidis abftergentibus partibus permixtio, cujus beneficio craffz pituitz citra exficcationem nimiam inciduntur, &incife propter flatum. nonnihil commixtum non magno conatu expectorantur & abfterguntur. Arteriacum igitur eft Jaudatiffimum, nempe idem unum przxparans & educens. Exempla fuccurrunt quamplurima, qux fecundiffimé tum praceptoribus, tum nobis poftea füccef- ferunt. Phonafcos memini tum Juvenes, tum etatis provectz, quibus fermé jam amiffà voce & fpiritu limpida fonoráq, vox pauculis diebus reftituta fuit, unius Eryfimi & | opera eximii praeceptoris Rondeleui, qui primus ufum monuit. E Eryfimi totius recentis M.6. Radicum Heleni, Tuffila- ginis fucco adhuc przgnantium, Glycyrrhizz ana 31. Boragini, Cichorei, Capill Veneris an. M.i($. Florum cordialmm, Anthos, Stechadis vel Betonice an M. (. Anifi3 vj. Paffülarum mundatarum 31. Incifis & contufis fiat omnium decoctio in q. f. aq. Hordei, hydromelitis & fücci Trionis 3 vi. Ad. lib. 3j vel uj. Expreífionis diffolve Sacchari q.f.— Fiat Syrupus: qui din & continué utendum purgato corpore. Extrinfecüs utile eft Eryfimum in Cancro non exulcerato, tumoribáfque renitentibus, Eryfimi decocto multos colico dolore laborantes curavit Riverius, quod etiam ex vino efficaciffi- mum eft remedium. | Communicavit D. Ha/fe. Io. Eruca füofculis pediculis carentibus. | Ery[fimum alterum. Italicum Ger. verum [ve montanum Park. alrerum Mattioli: iliquis, parvis, quibu[dam Dentaria J.B. Eryfimum polyceration Jive corniculatum C. B. Radix alba, nunc fimplex, nunc fürculofa 8& fibrofà lignefcit. —Cawliculi plures, non ere&ti, fed deoríum nutantes, teretes, ftriati, lenti, fatis validi, cubitales. Felis qux ad radicem Eryfimi vul- garis aut Dentis leonis foliis non valde diffimilia, profundé ad nervum medium uíà, propemodum diffe&a, reliqua veró que caulem & ramos veftiunt Atriplicis folia primá facie referre videntur le- viter laciniata, unciam plus minuslonga, crebra, nullo ordine pofita. F/ores à foliorum finubus exeunt perpufilli, lutei, nunc unus, nunc duo tréfve fimul, pediculis vel nullis, vel breviffimis ; quibus facce filique compreffe nonnihil, modicé in arcum curvatz, ad imum craíliores & pau- latim verfus apicem gracilefcentes, fezen copiofüm, minuti(fimum ruffüm continentes. Hanc plantam propé Rhegium in Calabria invenimus. Notabilis eft in hac planta pediculorum carentia in floribus & filiquis. II. Eruca maritima Crgtica filiqud articulatà C. B. C. B. trod. : "pota enm albicat, fo/ia habens ad radicem brevia, angufta, in minores lacinias divifa & (ub- afpera : cauliculzs eft palmaribus, reflexis, ftriatis, (flores non confpecti am plurimis, incurvis, ar- ticulatis, trium quatuórve unciarum, afperis, /emem minutum, fübruffüm continentibus, quam ex Creta Honorius Belli mifit. Car. XIX. De Eryfiuno. Ryfimum aliis dri dá tpexew, à. foliorum multiplici fe&ione: aliis quafi *emuZv, quód fit pre- err aliis &méà igéew, quód ob fuam caliditatem trahendi facultate preditum fit, di&um videtur C. B, Eryfimum Latini abirruendo nuncupirunt Iriohem, quód ignea vi & fervido fàpore irruat in guftum. 7. B. Eadem habet Jo. Bodzus à Stapel. Irionem feu Eryfimum hocin loco appellamus Herbam hujus generis quamcunque flore luteo; liqua longa angufta. Difficile admodum eft inter Erucam & Eryfimum certas diftin&ionis notas conftituere. Nos pro . Erucis habemus herbas hujus generis flore luteo, filiquis brevioribus &c habitioribus ; pro Eryfimis que flore luteo fünt, filiquis longioribus & ftri&tioribus, I, Ery(i Lib. XVI. «De Herbis flore tetrapetalo filiguofis. 811 1. Eryfimum non laciniatum. Draba diclum, Draba lutea Park. uten filiquis flvit!iffzmis C. B. Draba 4. Ger. emac. lutea quibu[dam jJ. B. A HE Lignofa eft radix, alba, minimo digito minor, fapore Raphani rufticani, minàs fervido: ex qua eáules aliquot. attolluntur, recti, rigidi, cubitales. & majores, ramofi; quibus folis abimo ad füm- mum crebra alternatim adnafcuntur, omnia uniformua, longitudine quadrantali & majore, latita- 'dine circiter unciali, acuminata ex anguíto principio, quà pedicello brevi adneétuntur, hirfüta, ferrata, fapore remiffiore quàm radix. FJefcw Eryhlimi, luteoli, quadripartiti, quibus füccedunt /7- qua, qua in ficca femen claudebant tenue, longum, rufum. Aífurgit interdum 1n humanam alutudinem : Superficies quotannis emoritur, radice reftibili. J. Bauhinus viridem vidit in montibus Rhzticis Junio meníe florentem. — Nos in Italia aliquoties L^ vidimus viis humidis ad fepes; in Germania prope oppidum Weiffenberg b. A.í 02. Eryfimum Galeno e Theophraffo, Myagro affinis planta. filiquis longis J.B. Camelima Ger. Camel. [ve Myagrum alterum amarum Park. Myagrum filiqué. longá C. B. Gvgatle ADonnfeen. Hujus plantx radix lignofa, alba; fimplex, fibris aliquot donatur. —CasZis cubitalis vel bicubitalis, fingularis, firmus, ftriatus, fübhirfütus & nonnihil rubefcens, medullà fübamará plenus, in furculos aliquot divifus : folia Camelinz fimilia, alternatim pofita, unciam lata, tres quatuórve longa, ex angufto principio fenfim dilatata, fenfim deinde in mucronem definunt, ca&u afpera, viridia, fapore amaro przdita: ffores parvi, multi, conferti, lutei, apicibus itidem luteis, brevibus pediculis infident : quibus delapfis alternatim fuccrefcunt ////4u4 tenues, unciá longiores, quadratz, erectz, in pediculis à caule extantibus, femen copiofum, flavefcens, tenue, oblongum, amarum claudentes. In infula Elienfi, 1n Salicetis propé urbem copiofam invenimus. Parkinfonus plantam hanc bis ponit. Primo, Pro Myagro fativo. Secundó, Pro Myagro al- tero atnaro. Locyt, A. 03 Eryfimum latifolium Neapolitanum Park. Iatifolium majus glabrum C. B. Irio Levis Apu- lus Eruca folio Col. &wtootf Dooabercabeb. Debncanuftarb. Col. Autumno exit foliis parvis, per terram in orbem ftratis, oblongis, [adulta in profundiores lacinias fex aut feptem dividuntur, Erucz fative minora, ad Eryfimi vulg. magis accedentia, verüm lz- via, virentia, & in extremum anguftius definentia] Camlem edit unicum, bipedalem, quàm illius craffiorem, lx»vem, teretem, folidum, candicantem ficut & foliorum nervos, foliis multis alternatim hxrentibus veftitum, ex quibus alz multz foliis refertz, anguftioribus, paucioribüfque laciniis divifis, longiore & angultiore cacumine, odore gravi, amarofapore, ftatim acri. In fummo infünt fores multi, fimul congefti, parvi admodum, lutei ; qui filiquas per caulis cacumen. difpofztas relinquunt poft í& copiofas, duas minimüm uncias longas, tenues,teretes, extuberante intus fezize copiofo utrinq,, minuto, flavo, falío primüm & acri fapore. Differunt hujus filique ab alterius vulgaris longitu- dine quéillas excedunt, & pofitu; non enim hzrent cauli Sinapeos modo ut in illa, fed rectz & elatz funt, fylveftris Erucz modo difpofite. —FWia acrioraíüntÍemine. Radix candida, guítu ad- modum fervido ut. Sinapi. Floret meníe Aprili, (feriüs apud nos) Cirinolz frequens, locisaridis, marginum viarum atque p55;pu; eg incmnium amantior. Circa Londinum 1n aggeribus terrenis & locis ruderatis copiosé provenit, [ocus. v.g. inter urbem & Ke»frngton. vicum, itémq, circa Chelfey : invenimus & alibiin. Anglia, nimirum in ix Bervici oppidi moeniis ; & circa edes D. Ev. Bullock Ar. Faulkburni propé Withamiam in Effexia. 4. Eryfimum anguflifolium majus. C. B. item Rapiftrum. Italicum. frliquis. longiffimnis ejuíd. azguf'i- folium. Neapolitanum Park. Rapiftrum wntanum IWricnis folio »emreneptéegmr Col. Cyl. Radict nititur longa fatis, omnibus tenuiore, longífque fibrisdivifà atque candicante, guftu acri. Foliis eft Rapiftro equalibus aut zmulis, aliquanto minoribus, in lobos binos aut. ternos divifis, ca- cumine acuto Irioni multüm fimilibus, fed majoribus, ex viridi albicantibus, hirfütis, mollibus, prz- fertim caulem ambientibus, que longé tenuiora, longioribus lobis & cacumine, ut lobi duasuncias longi, cacumen veró palmum fit. |Folia nobis Rapiftro Genevenfi fylveftri fimiliora vifa funt quàm vulgari Rapiftro, pediculis longis infidentia, qua primó exeunt integra, nec omninó laciniata, füccedentia & quz 1n caule exiftunt inferiora duos vel tres vel etiam quatuor hinc indé lobos obtinent, cacumine in longum procurrente, quz in fummis caulibus & ramulis angufta, oblonga, integra abfq, laciniis.] Caule unico tripedali, aliquando ab radice fruticofo, alis mulus divifo, hirfüto, afpero, à cujus medio ad fummum femipedales, & deinde paulo minores eriguntur filique, admodum tenues, craffo cacumine [unde ob imbecillitatem & gravitatem deorfam nutant ] brevibus & vix femunciali- bus pediculis infidentes, femiva intusab utroq, latere continentes minuta, non multüm acria, ob- Ícuré flaventia: quas antecedunt flores lutei, parvi, coacervati, € calicibus parvis quadrifoliis prode- untes, minores o e. Jus íémitas faxofas vel maceries, atg, juxta xdificia montana /quicolorum provenit. Maio eo menfe floret, i * $4. Ery- 812 lHiisronr:aA PriaNuTARUM. Locus, Locus. Loctis. Locus. Locus. Vires. * g. Eryfimum flore pallido, Eruce folia. Eruca inodora J.B. 4n Eryftmo frmilzs berba S. Alberti Caf? (OUR; Longa nititur radice, fimplici, cum paucis fibris, lignefcente, ftis gracili : Caulis cabitum. aequat, ramofüs: Fslja dodrantalia feré, Erucz lutez fylv. culte quodammodo divifürá, quanquam inferio- ra Jacobzz pené modo latefcant : Flores ex luteo pallidi: Silig&z uncias duas longe, graciles — Nul- lum ego 1n hac planta infignem five odorem, five faporem animadverti, ——— In terra argillofa vicium quz funt ultra Rhenum ad. Burckbeizz, uno milliari ab urbe Brifaco inve- nit J. Bauhinus. * 6. Sinapi & Thlafpi media Provincialis planta Ad. Draba Eryfimi flore d filiquss C. B. Park. Ad. Provenit hzc non procul Magdalene fano & cautibus illis celfiffimis, famigeratiffimis Gallo- provincie; fleré/gue Augufto promit luteos Eryfimi, nec //7guas difpares; in gracilibus ramis ad füm- mum & imum, una radice, digitum crafsà, fibrosà, pedem longa. Rapiftri fu/iz, "T hlafpi aut Drabz, leviter laciniara, albida & hirfuüta, fapore Eryfimi aut Buniadis Barbarez. —J. Baühinus dubium movet annon hzc fit Hefperis fylv. latifolia flore albo parvo Par£ ? * 4. Sinapi Eryfimo Tragi cognatum frve [irile J. B. . B. Ceci eft planta, radice nixa. craffinfculà, candidá, paucis fibris donati. Cawliculos fürrigit pedales, cubitales, altiores, teretes, caná & mollicellà Janugine pubefcentes, in ramos longos. diva- ricatos : Folie inferna Eryfimi vulg. profundis laciniis divifa ; fuperna anguftiora, fagittze minora in- ftar alata, paucis aut nullis laciniis dife&a. — Per cauliculorum extrema ex pediculis flores prodeunt lutei, quadrifolii, Eryfimi pradicti floribus majores: quibus (//igz;e etiam longiores füccedunt, tri- entales feré, anguftz, teretes, caulibus non appreile, feme continentes ex:guum, fulcum, acre. In Auítria fecus vias obfervatum & le&um eít ab Agerio. 8. Sinapi, potis Eryfimum, Geneven[e [yloeftre J. B. EEUB Huic ex radice fimplici, alba, lignefcente multi ftatim exoriuntur caules, propter terram nonnihil hirfüti, ramofi: per quos foa Erucz fimilia, divifürá non minüs frequenti. diffe&a, verüm latitu- dine Monfpeffülano majori [proxime defcribendo] cedentia, divifurá etiam diversi; licet flores Monípeffulam floribus fint majores: Slque ex pediculo mediocriter longo graciles, tres uncias lon- gae, femen bipatentibus valvis claadens minutiffimum, ruffum. In alveo fluvii Arv propé Genevam copiosé exit. * 9. Ery[imum Men[pefjulanum Sinapeos foliis, | Sinapi [yFoeffre Monfpelfulanum, lato. filio, ffculo luteo minimo, filiquá longiffma jJ. B. J.B. M Per hujus caules, fefquicubitales feré, nonnihil ftriatos, teretes feré & fo Denusleonis folis refpondentia, tum magnitudine, tum laciniatá divifürá, effatu dignis pilis donata, odore .& fapore acri praedita: Flores lutei parvi denfiffimz & longiffimz, admodum acri femine referta. Floret & filiquas fert menfe Martio circa Monfpelium locis ficcis. lidos faia confpiciuntur glábra, aut nullis certé : Silique dein oriuntur A. ro. Eryfimum Sophia di&um. Sophia Chirergorum Ger. Park. Naffurtium [ylveffre tenuifEmà divif[um C. B. Seriphium Germani- cum [roe Sopbia quibu[dam J.B. j9fiyxYocen. Jd , Alta eft cubitum aut fefquicubitum, compluribus ramzz fraticans, duris, lignofis, in multas alas divifis, terecibus, fubhirfütis. —Fa/iz tenuiter inca. Abfinthii Pontici Offcinis di&i, fapore oleraceo, levi acrimoniá przdita : Flefcsl; crebri, parvi, luteoli: quibus fü i i 10. : : ccedunt Jlique unciam circiter longz, fili inftar tenues, feminum loculos foris oftentantes: ipfüm veró Jemen. minutum, ruffum. Radix alba. : In veteribus maceriis, locis ruderatis, lapidofis, ac non raró arenofis, ac. aliis incultis exit, ubi Íemel nata fingulis facilé recurrit annis, ut recté J. Bauhinus. A junio in Autumnum ufque & qui- dem particulatim floret. Praftans habetur remedium ad Diarrhocas 5j femin. Sophie Chirurgorum. | Nec. femen tantüm verüm etiam herba ventris fluores fiftit, adversus dyfenterias commendatur, & fanguinis profluvia reprimit. Ad vulnera & ulcera fordida ac maligna valere dicitur [in emplaftris.] . In agro Eboracenfi femen hujus plantz exhibetur in affectibus nephriticis & calculofis, nec fine fücceffu. D. Zameredus Robinfon. - II. Eryfimum 11. Eryfimum Germanicum Trinciatelle folio. Foliis eft ad radicem multis, oblongis, atguftis, àd margines utrinque ràáris hinc indé extantibus laciniolis, feu dentibus donatis, Trinciatelle Cordi foliorum «mulis, fubtus faltem hirfütis. | Cas/i- culi femipedales confimilibus folis íed multó minoribus cincti. Flores fatis ampli lutei: Siliqua longz, graciles. Hzc ex ficca à D. Phil. Skippon aflervata, nam virentem ob feftinationem defcribere nonlicuit, — Loew. In arenofis & umbrofis prope. Rot oppidum & inter Doemevert & Weiffenberg in. Franconia Ger- maniz invenimus. * 12. Eryfimum latifolium foliorum laciniis triaugularibus. — Eruca latifolia C. B. Park. 4n Eruca tertia Anglica Cam. hort? C. B. prod. | Caule eft cubitum excedente, albo, craffo, ftriato, ramoío; foliis glabris, pallidé virentibus, ad ra- dicem pedalibus, profundis incifuris laciniatis, per quorum medium nervus latus excurrit, quem utrinque foliorum lacini biunciales, alarum inftar, triangulares, corrofz, figurz diverfz, faperne 8 inferné continux cingunt ; quz veró 1n caule breviora funt, & horum quxdam Erucz vulgaris fo- liis fimilia, fuprema veró angufta & parüm finuata. In caulis fammo feres fatis magni, aurei; fta- minibus plurimis donati; quibus ///iguz oblongz ftri&iffimz fuccedunt. Erucx nomine 1n horto C. Bauhini fata eft. * 13. Eryfimum. frutico[urm Indicum Tanaceti folio. Eruca Indica Tanaceti folio Zanoni. Folia profert multa, per terram ftrata, viridia, Tanaceti foliis quoad difpofitionem & divifuram haud diffimilia: ex quorum gremio exit caulis fefquipedalis, qui. furfum versüs in multos ramufcu- los finditur, inque horum cymis proveniunt ffofculi muli, favi, quibus pereuntibus fingulis füper- veniunt fingulz f/Zique biunciales, bivalves, fpicatim longis petiolis cauli adherentes. lota planta guftui calida & acris eft. Floret versüs Augufti menfis finem, Septembri exeunte femen maturat [1n Italia fcilicet.] Tempu 6d Locus, * i4. Eryfmum Dio[coridis Zaanoni, Eryfemi annui Cretici tomine mium. Zan. E radicis capite cefpitem foliorum exerit, longis & fubrotundis pediculis annexorum, maculis fanguineis, per zftatem. evaneícentibus, hic illic afperfis. Sunt autem folia ipfa laciniata, duos circiter digitos traníverfos lata, palmo fubinde longiora, in apicem deorfum reflexum definentia, tenera & lücculenta, füperne viridia, fübtus pallida, Erucz fylveftri fimilia. E. foliofi cefpitis fu- pradicti medio exurgit caulis, ramofus, medullá viridi plenus, fucculentus, frangi contumax, levis & nonnihil fplendens, colore viridi dilutiore, ad nodos ubi folia adne&antur maculofus guttulis fàn- uineis, crebris geniculis ugs verfus radicem, diftin&us, é quorum fingulis fingulz enafcuntur ids & é foliorum finubus ramuli, foliis confimilibus verum minoribus & magis incifis amicti. Circa finem Aprilis 1n fummis caulibus & ramis apparent florum umbellz feu noduli, qui explicati florem flavum oftendunt cum apicibus concoloribus: quibus decidentibus fuccedunt filiquz cornicu- latz Foenugraci hgurá, verüm anguftiores multó & tenuiores. Umbella floribus fefe paullatim ex- plicantibus in. fpicam longam excrefcit. filiquarum. paululum compreffarum, unciali circiter. longi- tudine aut majore, per maturitatem feminibus protuberantibus repletarum. — Circa finem Augufti fi- liquis dehifcentibus excidunt fezizz, flava, lucida, oblonga, Nafturtii feminibus fimilia. RaZ;x lon- ga, alba, nodoía, tactu afpera, fumma parte unciam dimidiam craffa, mediá tenuior, lenta & obfe- quiofa odore valido, acuto, fapore fübamaro & fübacri: folia minus acria & amara funt; femina acriora, & mordacia Sinapeos 1n modum. * I$. Eruca maxima Canadenfrs Cornuti. Corngut. Inter dendrolachana hec Eruca. numerari poteft, fiquidem hominis proceritatem implet: potif- fimüm quando radix ejus, quz fibris albis conftat, lxtiori folo coheret. Sylveftres enim. plante, quo levi magis & fübaétà terrà difleruntur eó majus incrementum capiunt. Numerofis ceuli2us ado- lefcit, rotundis, & tomento quodam afperiore veílitis, quos undique fv/& exornant uti Lyfima- chiz, longa, acuta, 1n ambitu crenis inzqualibus ferrata, tenuilanugine obífita; guftu fübacido ini- tio, tandem fübacri. — Flofculi 1n cymis mira fcecunditate luxuriant, Junio ac Julio menfibus. Lutei fant illi, quatuor folis conftantes, in quorum medio ftaminula 4er & piftillum hzret, quod collapfo poftmodum flore 1n filiquam efformatur longiufculam, rectam & feminibus turgentem exiguis, fapore dulcibus, maturis Augufto, Septembri deciduis. * 16, Eryfi- 814. Loctu. Locts. "Alteva [pecies. Hisrong:A PraANTARUM. * 16. Eryfimum alterum filiquis Erucee C. B. Park. Tab. Duobus tribáfve caulibus aflurgit, obfzuré viridibus, Eryfimi vulgaris nonnihil fimilibus, minis ra- mofis, foliis undique obfitis, amplis, obfcure itidem virentibus, in tres, quatuórve lacinias xqualibus fere incifüris fectis, extrema parte latiore, circa margines inzqualiter finuatá feu dentatá : flores parvi, lutei, quàm illius tamen majores, fpicis brevioribus, nec f/iguis adeó arcte cauli appreffis, neq, adeó anguftis aut tenuibus, fed brevioribus, Eruce Radix minus longa, magis fibrofa, annua. No- bis incognita eft. C A». XX, De Cardamine; Ardamine 1ndé dicta eft quód guftu Cardamum, id eft, Nafturtium reprafentet. Cardamines autem nomine nobis cenfentur plantz flore tetrapetalo albo, filiquis anguftis feu tenuibus valvulis per maturitatem revolutis difilientibus & femina cum impetu ejaculan- tibus, foliis in plerifque fpeciebus pinnatis. Nafturtii: aquatici filique. ( quantum meminimus ) filique non diffiliunt, quo à reliquis hujus generis differt. A. 1. Nafurtium aquaticum amarum Park. aquat. ^. five majus &* amarum, item 3. five a- quat. erectum folio longiore C. B. Sium Mattbioli c Iltalerum Ger. Sifymbrium Car- damine, five Nafurtium aquat. flore majore elatis J. B. 9Bitter drefteg, Caules habet cubitales & altiores, in opacis feré infirmos & teneros, in apricis firmiores, versüs fu- periora canaliculatos, fo/iis ftipatos ex intervallis alternatim nafcentibus, odore & fapore Nafturtii vulgaris, nonnihil amaricante, tribus plerunque pinnarum conjugationibus compofitis cum impari in extremo folio. Sunt antem pinnule feu fegmenta fingularia oblonga & finuata, infima vero ubi primüm prodeunt rotundiora. Prop? füummitatem caulis ramuli aliquot e foliorum finubus exeunt, in quorum extremis flores fimul multi, ut in Cardamine vulgari, & eadem feré magnitu- dine, tetrapetali, petalis fübrotundis, minime bifidis, albi, cum ftaminibus in medio fex apices purpu- reos fuftinentibus, pediculis tenuibus uncialibus infidentes: quibus füccedunt fiue fefcunciales te- nues, quz per maturitatem extremo tactz dilliliunt, feminibus parvis rufefcentibus repleta. In paluftribus & aquofis provenit. Vere floret. Quod Nafturtium aquaticum II. & III. C. B. ad idem caput reduco, in eo Joannem ejus fratrem fequor, qui non prxter rationem id facere mihi videtur. A. 2. Cardamime Ger. Nafturtium pratenfe majus, ftve Cardamine latifolia Park. Naff. prat. Y. Jfve praten[e magno flore C. B. Iberis. Fucbfü, frve Naffurtium prat. fylveftre . B. 2labies &motk, o2 €uckotu-ffoter, À E, radice fatis craffa, alba, multííque fibris tenuibus capillata, vivaci, caules profert, rariüs plures, plerumque utiicum, dodrantalem, rectum, reretem, firmum, glabrum & quafi contortum, juxta ter- ram rübentem, qui in ramos dividitur, in quorum fümmitate fores fimul multi, ex albo purpura- Ícentes, ampli & fpeciofi, quatuor foliis obtufis venofis conftantes, in quorum medio ffamina lutea íena cam ftylo, pediculis uncialibus infidentes; quibus füccedunt /Zique atro-purpurez, fefquidigi- tales feré, aut certe digito longiores, erecta, rigide, nonnihil compreflz, membraná intergeriná fecundum longitudinem in duo loculamenta divife, duplicem [emissum Íeriem exiguorum,.longi- ufculorum, é viridi lateorum continentes. Silique hx per maturitatem levi tactu valvis fe convol]- ventibus diffiliunt, & cum poa femen ejaculantur ad modum Perficariz filiquofze ant Cardami- nesimpatients dictx. Folia duüm funt generum, inferiora enim per terram fparguntur, ex longis & tenuibus pediculis in quatuor quinque aut fex foliola rotunda divifa;ad coftam per intervalla adha- rentia [plerunque bina fibi invicem refpondent, ut folia alata videantur, & quatuor aut quinque fegmentorum conjugationibus cum impari in extremo compofita ] füperius brevi lanugine hirfuta, inferiüs glabra. Superiora veró qua 1n caule fünt, quaterna aut quina per intervalla, fine pediculis fingulatim cauli adnexa, glabra, in tenues portiunculas pinnáfve conjugatim ad fex interdum fep- témve, paria mediz coftz adherentes divile, cum. impari in extremo. Sapore eft tota Nafturtii aquatici. : Ad rivulos & in pratis paffim Aprili & Maio menfibus floret. Aliam fpeciem habet C. Bauhinus quam. Nafturtium pratenfe parvo flore vocat. — Parkinfonus Cardaminem minorem laciniatis foliis. * Gardamine Lib. XVL De Herbis flore tetrapetalo fultquofis. 815 m is edorata granulo[a Park. Naffurtium pratenfe odoratum, radice granulis tuberofa Pracipua inter hanc & przcedentem plantam [ Nafturtium pratenfe parvo flore C. B. ] confi- ftit r. in Radicibus quz plurima tubercula granuloíà fibris intermixta obtinent, 2. in Floribus, qui quàm illius aut cujufvis alterius Cardamines odoratiores fnt. Í Nafhurtium pratenfe votundifolium minuto flore C. B. Sifymbrü: alterim fen. Naffurtii aquatici tertia. (pecies "T hal. De hoc coníüle Thalium. 34. S: minimo Profperi. Alpini. affinis. feliquis latis Bocconi. Bocc. Caulicili huic funt tenues, geniculati & ramofi: Felis exigua, per marginem, uti Fumarie, di vifa : Flores in ramulorum faftigiis pauci, fübeuntibus ///;guis planis, latis, in mucronem definentibus & quibus vellevi ta&u quatuor aut quinque femisz compreífa ac pzené quadrata exiliunt. Radix te- nuipus fibris conftat. Nafcitur in Aadoniz monte Sicilie, Veteribus Nebrode dicto. Lic; A. 4 Cardamine impatiens «oulrà Sium mimus ünpatiens Ger. S. minimum Noli me tangere ditium, [rue impatiens INaffurtii [ylveferis folio Park. Sifymbrii Cardamines fpecies quae- dam in[pida J. B. *$mpatient 3apicsSmotk. Radice nititur alba, fimplici, farculo uno vel altero & fibrillis paucis capillaribus denatá, fàporé Nafturtii remiffiore. —Fz/ja ad radicem pauca, pallide viridia, molliceila, quinque aut fex pinnula- rum medio nervo annexarum conjugationibus compofita. Suntautem pinnulx fingulz cdd ferà modo incife quo Nafturtii amari dicti, Caulis fimplex, cubitalis, ramofus, inferis parpurafcenss fatis firmus & erectus, ftriatus, glaber, foliz: per intervalla veftitus crebris, alternatim pofitis, eoderri modo divifis quo inferiora, verum fegmentis longioribus & acntioribus, (pore Nafturtii remiffo & vix perceptibili. In fummitatibus caulis & ramorum, fores eodem fita quo in reliquis hujus generis albi, perexigui, tetrapetali, quibus füccedunt ////guz tenues, ere&tz, digitales, qua per maturitatem, fi extremo tangantur, cum impetu diffiliunt, & /zzez ejaculantur parvum, fulvum. In plantis vegetis & lxtioribus folia latiora funt, & ad Nafturtii amari folia proxime accedunt, in reliquis Erucx aquatic minoris folia feré imitantur. Inter faxa füb rupibus propé vicum Perf. di&um tribus circiter milliaribus ab oppido Serre di- Locis ftantem versis montem lngleborougb, 1 Comitatüs Eboracenfis parte Septentrionali, oritur. : Confiderata paulo attentius plantz quam i baARE wior. à nobis inventz & obfervatae in loco predicto, füfpicamur eam diverfam efle à Cardamine impatiente fcu Sio minimo Alpini cujus idcirco defcriptionem fübjiciemus. Autumno exit € femine deciduo, foliola 1n orbem fpargens pinnata, uncid non multó longi- Cardeniné ora, quz per hyemem durant, vere autem. novo augentur & aliquanto majora evadunt, Erucz Pmpanenr. paluftris «mula, verüm minora, pinnulis Circa margines duabus tribáfve crenis profundiüs incifrs. E foliorum centro exfürgit caulis tenuis, pedalis aut etiam altior, multis alis divifus, in quibus ut & in fummo caule ffofculi parvi, albi, ali fupra alios paulatim fé aperientes, quos excipiunt filique longz, graciles, feminibus minutis ex albido luteis repletz, qua vel leviter tactz. a&utum. ejaculantar: imó quod long? mirabilius videtur, etfifiliquas non. cetigeris, fi tamen manum velut cacturus proxime admoveas, femina in appropinquantem evibrabunt ; quod tum Morifonus fe Í2pius expertum fcribit, tum Johníonus apud Gerardum verum effe affirmat; quod tamen mihi vix per- faaferint. "P M : Hanc plantam Cantabrigiz olim in hortulo noftro coluimus, poftea in rupibus quibufdam udis prop? Rhenum in Germania invenimus fpontaneam. Folia autem minora ei funt quàm Naftur- tio nobis defcripto & omnino glabra: noftrum ergo fortaffe idem eit Nafturtio aquatico Italico Park. feu aquat. erecto folio longiore C. B. Sio Matthioli & Italorum Lo). quod Gerardus & alii pro Nafturtio aquatico amaro habent: vel fpecies quedam nondum defcripta. An Cardamine AI- pina media C/f? i.e. 13. nobis | ) Ix fa Eandem ( puto) zítate praterita Ánni 1685. invenimus non procul Halítedio oppidulo, viá qux Londinum ducit in foflà ad viz latus ubi aqua fcaturit, cujus folia infima quz é radice exeunt nonnihil afpera feu pilis brevibus hirfüta funt. MA. 8. Cardamine impatiens. altera. birfutior.. Sifymbrium. Cardamine bir[atum, minus. flore. albo J.B. €be leffec &urkotu-ffotuer, o? 3tabieg SDwinth. — Noflurtisms aquat. 1V; [ve aquat. minus C. B. Radix ei alba, fimplex,fürculofa. Folia per ambitum fpargit Nafturtio pratenfi fimilia fed mino: 1a, nonnihil hirfüta, tribus plerunque conjugationibus eidem coftz adnexis compofita cum 1mpari in extremo folio fegmento, odore & fapore Nafturtii hortenfis fed remiffiore, | Caules fürrigit plu- res palmares aut dodrantales, uno vel altero folio donatos, ramofos, in fümmitate ffzres géftantes perexiguos, albos, quadrifolios, petalis minimé bifidis; quibus fuüccedunt //lguz unciales aut tan: tllo longiores, anguftz, pediculis longiufculis znfidentes, bivalves, membraná intergeriná. duplicem Ífeminum 816 Hrisrogn:A PraNTARUM. Ísminum feriem difterminante diffeptz, que per maturitatem extremo tactz cam impetu diffiliunt, & femen undique fpargunt. Semiva parva, rotunda, nonnihil compreffa, & fübruffa, Locus 63 Floret Aprili & nonnunquam etiam Martio: nec in udis tantüm & umbrofis, fed & hortenfibus Tempus, provenit. Ad acetaria utuntur plurimi etiam apud nos. A. prxcedente differt fapore acriore ; foliis hirfütioribus, mollioribus, fordiditis virentibus, paucio- ribus ad mediam coftam pinnulis & minis concinnis adnexis. ) Si hac fit Sifymbrii alterius five Nafturtii aquat. tertia fpecies 724]. quod confiderandum propo- nit J. Bauhinus; itémque Cardamine five alterum Sifymbrinm Diofcoridis Lob. ut idem dubitat, C. Bauhinus in. Pis. tres ex ea fpecies facit, nt examinanti patebit. Nafturtium. aquaticum minus C, B. Park. Cardamines fpecies effa videtur & precedenti eadem, utibi monuimus. Hinc quatuor ex una fpecies facit C. Bauhinus. À. 6. Naffurtium aquaticum "vulgare Park. aquaticum fupimum C. B. aquat. five Crate Ei Ger. Sifymbrium. Cardamine five. Nafturtium: aquaticum ]. B. 3Bater-tvet: t9. Radicis vicem fupplent capillares fibrae candidi, quas intra aquas 6 geniculis demittit —Cau]es oblongi, procidui feré, fatis crafli, concavi, ftriati, glabri, ramofi, ex viridi nonnihil rubentes, Folia vindia & atrovirentia, Erucz facie, € duabus tribüfve pinnarum conjugationibus compofita, cum impari in extremo, glabra, fapore Nafturtii hortenfis mitiore. Flores in fummis caulibus & ramulis parvi, albi, quadrifolii, apicibus in' medio luteis, qui quoniam fenfim aperiuntur, in longas velut ipicas procurrunt, Succedunt figu in pediculis femuncialibus unciales feré, à caule extantes, für- fum nonnihil incurvz, bene habit, duobus feminum exiguorum fulvorum ordinibus repleta. I ocus: In aquis vadofis circa. pifcinas & rivulos frequens Julio & Augufto przcipué menfibus apud nos : in Anglia floret, interdum etiam maturis. 'Ofar. In acetarus utuntur, & juícula ad fanguinem purgandum verno tempore ex eo conficiunt noft- rates, Nafturtium aquaticum ípecificum contra Scorbutum medicamentum ceníetur: ad calculum etiam valere creditur: urinam ciet, menfes educit, hydropicos juvat. Septentrionales, (ut veré Lobelius) in. quadrageno veris jejunio multum in acetariis vorant ad Íanguinem purgandum; ac potionibus ad calculum admifcent, nec male cedit; juículis etiam inco- quunt. Viribus cum Nafturtio hortenfi convenit, ut plura addere non fit opus. Hoc modo Sennertus fpiritum Nafturtii aquatici comparavit: E magnam copiam Nafturtiii aquat. contunde in mortario marmoreo: exprime manibus füc- cum, in quo portio aliqua fermen folvatur, ut fuccus confiftentiam fape dilutioris acquirat. Ex hoc ficco & Nafturtio manibus expreflo, feu glebis aut pilis Nafturtii fiat quafi SSS. Pinfeéntur om- nia fortiter manibus aut piftillo, reponantur in. convenientem locum per octiduum : deinde 1. a. per B. defüilleturfpiritus. Dofis C. j. aut ij. hybernis menfibus Scorbuto laborantibus Ad hunc mo- dum fp. Chelidon. Becabung. Cochlear. Trif. fibrini elici poteft. Si; Pawllw.. Ex notis Cl. Viri D. Edv. Halfi. Modus praparandi falem volatilem € Nafturtio aquatico, Cochlearia, &c. extat Ephemer. Ger- man. Án. 6. & 7. Ex obfervatione D. Below. Obfer. 21. "oq. Nafurtium Alpisums paluffre votundifilium Zanoni.. 4n Naffurtium montanum Afari folio . Boccou? Zan. y Radice conftàt rotundá, dur, tuberosa, afperá, exteris fübrubente, multis fibris fcatente, cortice ablatu contumace tectá, quz major & viridis furfum versus pennam anferinam magnitudine exce- dit, at deorfum verfüs minor & fibrofa albefcit. — Fo/;z indé proveniunt fübrotunda, paululum finua- ta, 1n margine parüm crenata aut dentata, fpifa, membranea, levia, modicüm lucida, precipué prima é terra exeuntia, qux multis fcatent nervulis à pediculi centro in circumferentiam decur- rentibus, quz innituntur petiolo flriato, ruptu facili, relicto intus filamento nervofo: ex meditullio horum foliorum à radice ortorum protruditur caulis dodrantalis, fucci plenus, terram versüs viri- dis; cui alternatim ad fingulas.alas adherent foie, fimiliter rotunda, fed multó minora, In füm- mis caulibus & ramulis pullulant menfe Maio plurimi fores albi: quos fequuntur //4uz breves, bi- valves, tenues, ab 1nitio virides, at exficcatz. colorem mutant: Aperiuntur Julio, & fi tangantur illico femina per terram fpargunt, imperfecte rotunda, flava, lucida, fervidíg; guftüs; ut aliorum congenerum. Loci, Reperitur in loco aperto ubi pafcuntur pecora in territorio Mutinenfi, propé fontem jugem aque limpidz & frigidiffimz, qui ab indigenis paftoribus Bacczra appellatur. Huic nobis idem effe videtur ; Naffurtium montanum Affari folio Bocconis quod fic defcribit. Bocc. , Foliis eft rotundis, Afaro fimilibus, ambitu nonnihil finuatis: F/Jos albus: Siligwe longz innu- merz, que maturz ad leviffimum tactum diffiliunt. — Radix fubeft craffa, cava, nodoía, ferpens aut repens, tenuibus fibris fubinde ad nodos enatis terra fe affigens. Perpetuum eft, & quibufdam Cochlearia Italica. dici meruit. Locus. Circa. fontes & rivulorum margines montis Barge in Hetruria crebró nafcitur. "n . 9$. Car- bom T Ie TUM NERIS - 1 I UEIUUNGQ UT MC Dr S d BS s Lib.XVI. De Herbis flore tetrapetalo. fdiquofis. 815 Me 2 , T ———————M M—— a * &. Caramine Alpina. sminov Re[ede folis Park. Naffurtium Alpinum. «minus. Refedee folis C. B, prod. Ex radice alba, tenui & oblonga cauliculi Yeves, tenues & recurvi, communiter indivifi, palmóq; minores peces: filiis longis pediculis, inftar Refeda vulgaris, praditis, in lobos tres vel quatuor fübrotandos divifis : flores in cauliculorum fummis albi, mediocris magnitudinis, quibus ////gue ftri- éuffimz, fefquiunciales fuccedunt. : In Rhztorum Alpibus Julio florens reperitur, inque Helvetiorum Alpibus & Pyrenais minus, Toow: * 9. Nafurtium Alpinum Bellidis folio majm C. B. Park. C. B. prod. f Ex radice caulis cubitalis, rotundus, lzvis, ad exortum ftatim divifus prodit. Fols habet tenuiffima Bellidis formá, uncias quatuorlonga; quz veró in caule fnt pediculis carent, & inftar Thlafpi vul- aris lato femine, leviter Íinuata, eum ambiunt. Flores albi in caulis fummo, quafi in fpica, uncias fex longas quibus ////auz triunciales, anguftz, femize rufefcente, rotundo, plano refertz füccedunt. Circa Fabarias thermas ad aqux defluxum. Locus; A. 10. Nafhurtium. Alpinum Bellidis folio simus C. B. Sinapi gumsilum Alpinum folio. Bellidi Clufio J. B. Cardamine pumila Bellidis folio abis ia emac. rd "Cordani- nes alterius emula Clufá Park. HJ. Sena aut feptena humi fecundüm radicem expanía haber foliola, Bellidis foliolis non diffimilia teneriora tamen, & levi acrimonia praedita: é quorum medio tenellus & gracilis prodit caulizu/ns, raris foliolis feptus, palmaris aut paulló altior, in cujus fummo feni aut fepteni erant flofculi [ in planta Clufio defcriptá ] albi, in quibufdam plantis tondem fine flore fZiguz five cornicula, fatis magna pro plantule ratione, duplici ferie, quemadmodum in Cardamines alterius & fimilium cor- niculis, femen continentia exiguum, planum, rufefcens, nonnullá acrimoniá preditum. —Raix füm- má tellure ferpens nova germina fübinde profert. Obfervabat eam. Clufius in. Etfcheriano jugo fcopulis inhzrentem. Eandem nuper in rupe S, Locus: Vincentii propé Briftolium in. Anglia invenit. D. ac. Neto. I»9* l1]. Cardamine trifolia Ger. Alpina trifolia Cluf. Park. INaffurtium Alpinum trifdlium C. B. Iberidi Fucbfii affinis trifolia Cardamine J. B. Cif. / Nigricantibus ex purpura ramulis per terram ferpit, in quibus oblongo ejufdem coloris pediculo terna perpetuo folia immittuntur, circa pediculum anguftiora, per oras latiora & quafi orbiculata in inb nonnihil crenata, imtio tenella & viridia, deinde dura, nigricantia, acidulo primüm guftu, poftea acri: Cawliculi teretes inter. folia erumpunt, ex purpura nigricantes, palmares, nullis aut rariffimis (quz terna etiam eifdem inherent) folis predit. — Flores extremis ramis infident can- didi, Cardamines pratenfis vulg. perfimiles. His fuccedunt torofz & oblongx //iquz, Dentariarum corniculis feré fimiles fed minores, femine etiam minore, licét fimili, plenz. — Radix fumma tel- m Íerpit, & fubinde parvulas candidáfque fibras agit, fic ut facilé ramulis terrá obfitis pangi offit. T Invenit Clufius in fylvofis montibus, nudo folo potis quàm herbido, ad Abietum & przaltarum [5 arborum radices, tota etiam hyeme virentem. Floret Junio, in cultis veró etiam A prili. 3 * 12. Cardamine Alpina media Clu. Alpina. emedia. Glufii Park. Naffurtium. .Alpinum. minm folizs in orbem fparfis C. B. - Cla. Folia habet elegantiffimo ordine in orbem difpofita, duarum feré unciarum longitudine, profun- dioribus crenis inciía, & laciniata ut Nafturtii aquatici vulg. folia, hirfuta & afpera, füperné veluti cinereo colore afpería, inferné autem viridiora, guftu initio aliquantulum acido, deinde acriufculo; ex quorum medio prodit cauliculss, dodrantalis, tenuis, albos flofculos in fummis ramulis ferens, deinde cornicula teretia, parva: Semen obfervare non licuit Radix longiuícula eft, alba, quibuf- dam fibris capillata. Nafcitur in Stiriz inferioris fcopulis ad coenobium ANew£erz, quod Alpium ejus provincie jugo ipfi Locus; imminenti nomen impofuit. Florebat Auguíto. * i3 Nafhurtium folis Barbaree C. B. Park. C. B. prod. | | Radice elt parvá, capillaceá, alicante 5. cauliculs pluribus, tenuiffimis, fragilibus, reflexis, nonnihil villofis, nonnunquam in alas divifis, Íemipalmaribus, palmaribus, & pies cubitalibus: folis ad radicem pluribus, parvis, tenuiffiruis, viridibus, foliorum Barbarez modo, fed miniis frequenter finua- tis : qux in cauliculis rariora funt & quzdam rminimé fimuata, Flofculsr eft minimis, albis ; rlque oblongiuículis & ftrictiffimis. In &inibus Bohemiz verfus Auftriam colle&um eft. Tw. | Aaaa ?. 14. Car- $18 Lectt, Iocus €9 Tempus. LLocis. Virss. HrisroniA PraNTARUM. —Ó—M * I4. Cardamine Alpina infipida Col. Park. Naffurtium Alpinum infipidum C. B. Col. Radice eft admodum tenui, brevi, nullis preditá fibris: Foliola habet pollicari longitudine, inci- furis Chondrillz, aut Sinapis echinati, verüm afpera & hirfuta, ficuti & cauls, qui tenuis, dodran- talis, in fummo ramis aliquot divifus, alternatim /ilzuas in longis petiolis elatas profert, & exiles ad- modum, digitali longitudine, & magnas refpe&tu plantz, in quibus femen minutum, velut punctum Íilique infcriptum. Flores in fummo plures, parvi, Napacei, albi. F. Gregorius fupra pontem quendam hanc reperit inter Rofesmabis 8t AMing. arenofo aliquantu- lum loco, quam recentem fuo guftui infipidam & inodoram cognovit. * 15. Sinapi agrefle flore purpureo Y. B. Simapi umbelld urpureá C. B. agrefle Neapolitanum Park. Sim. alterum agreffe moflras Col. : id ; Col, Radice firmatur parvá, tenui, fibrofa, parüm alté in terram defcendente, albidá : ex qua feliz exeunt Chelidonii majoris incifurá, diftant quod nec fuccum luteum edunt, nec czfia, fed viridia fünt, a- fperá hirfütie obfita, atque extremum folium non retufum ut. Chelidonia fed acutum habent, atque minora funt: Cali angulofus eft, atque alis multis dividitur: — Fleres edit purpureos, umbellatos, Chelidonio pares: filquas poftea alternatim. frequentérque hzrentes, rectas, quarum extremz par- tes ccelum versüs tendunt, quibus fpica confici videtur filiquarum duorum digitorum, qua cüm ex- Íiccari incipiunt flavefcunt, atque vento flante vel aliquo illas tangente difrumpuntur ab imo, atque femina. ejaculantur flava Cardamines modo, parva, guftu acri, ficut etiam folia. In agro Neapolitano oritur, in valle füpra edem S. Mariz vitz inter rubos, cynocramben, &c, Floret Martio & Aprili. e €—————— € Ee rmi iier Renee ea. Car. XXL De Rhapbano fylefiri cum filiquis curtis. À. — rx. Rapbanu: bci Ger. Park. C. B. fylvefiris. [rve Mrmoracia. multis J.B. «Bootes fiapiff. ftriati, recti & rigidi: Fols inferiora antequam caulem proferat ampla, Lapathi, rugofa ; ubi caulem autem profert, in eo folia palmum longa unciali latitudine aut paulo majore, in ambitu profundé fatis ferrata, guftu minüs fervido quàm radix, ex quorum alis fürculi tenues prodeuntes flores fuftinent pofitu & formá. Nafturtii paluftris cum apicibusluteis, Succedunt filiculz parve, breves pro plantz magnitudine. Gaudet folo humido. Copiofum obférvavimus fponte natum in. foffis & ad rivulos in Northum- bria circa Alnevicum &alibi. D. Martinus Lifterad ripas rivuli Skiptonenfis & alibi in Bollazd in ea Eboracenfíis comitatüs partequz Craven dicitur. Eaídem cum Rhaphano fativo facultates obtinet, fed fortiores. In condimentis appetitum facit, atcaputledit. Urinam & arenulas violenter pellit ^| Commendatur & ad tuffim & phthifin. Spe- cificé fcorbuticis prodeft. —Ciet vomitum fi füccus vel infufio in aceto cum melle tepida affumatur & aqua ífuperbibatur. — Sebrod. Hujufce radices in aqua priüs maceratas ad acrimoniam tollendam Lemovicenfis plebs oleo con- ditas efitat, tum frefas, tum elixas, tum aliis modis przparatas. Le Tardimier Frangos. Raphani rufticani vires in calculo ab experimentis deprzdicat "Tho. Bartholinus, A&t. Med. An. 1676. Obferv.38,29. Affirmat fuccum Rhaphani refolviffe calculofam fübftantiam e corpore hu- mano exemptam. Ecolle&an. D.Tamer. Robin[un. ' Radix Armoracix meritó commendatur à Gabelcofero Centur. 1. Cap. 14. ad Anorexiam. D. Hulfe ex Extmulleri praxi. dix craffa, furculofa, repens, fapore fervidiffimo : Caules fingulares, bicubitales, concavi, R : : A. 0a. Rapbanus aquatic Ger. Park. aqnat. Tabernamontami J. B. aquat. foliis in profundas la- cinias divifa C. B. A3Dater fianifb. Caules huic bicubitales aut altiores, ftriati, concavi fübinde ruübentes. Felis interdum profunde laciniata, aliàs integra & per margines duntaxat ferrata, oblonga, acuminata, in caule alternatim pofita. Floresin fummitatibus caulis & ramorum pro. plantz ratione parvi, tetrapetali € calice qua- &rifolio, lutei, tenuibus & longiufculis pediculis infident ; quibus füccedunt //iqwe patYz, breves, . àcaule extantes, & rectos feré angulos cum illo efficientes. - Ín foffis lacuftribus & fluviis füb finem Junii menfis & Julii initio floret. Ego hanc plantam omnino fpecie eandem effe exiftimo ei qux J. Baihino defcribitur fab titulo Radicule fylveftris five paluftris, h. e. Rapiftro aquatico Tabernzmontani. Confer defcriptionem J. Bauhini cum ipfa planta. Proinde Raphanus aquaticus 725. & ejufdem Rapiftrum aquaticum non differunt fpecie. Icon Lib XVL De Wetrapetalis filiculofis feu capfulatis. 19 Icon Rapbami aquatici qui apud C. Bauhinum in Prodr. & alios extat, minim "enit pl nobis hoc in loco defcriptz : (ed alterius cujufdam fpeciei effe videtur. - Pbdanam on mu multum improbaimus. 3. Raphaums aquaticus alter C.B.— Park. AMorif; Caules emittit tripedalem, aliquando altiorem, in ramulos tenuiter divifum glábriores multo ceterorum fuz familiás, ad quorum genicula naícuntur folia coftis afperis przdita profundiüs fi ata, pes dim eorundem gen RA ; Pu In fummis alis proveniunt tores albidi, tetrapetali, cum ftaminuli i51 Y Radice conftat longá Bexili; fibris fcatente. Mage inulis luteis in medio fingulorum, Si detur hujufmodi Raphants aquaticus flore albido aut purpura cente, qualis defcribitur à Parkin- fono & Morifono, nobis certé incognitus eft, Figura Raphani paluftris alterius apud Parkinfonum & C. Bauhinum in prod. bene refpondet Raphano aquatico priore in loco nobis defz ih. flores luteos minimos profert, non albos aut purpurafcentes, quod ego unquam viderim E s nus Rapiftrum aquaticum Za. Ger. pro Radicula fia paluftri cui flores luteos tribuit, habet. di ci ut os exiftimamus pro Rhaphano aquatico vulgari noftrate. i do vy fpecies efle videntur, altera folio in profundas lacinias divifo, que à C. Bauhino depi- &a eft. Altera folio plerunque integro , interdum ad pediculum laciniato, que apud nos vulgaris: utra- que autem flore luteo. LIBRI DECIMI SEXTI SECTIO SECUN D A De Tetrapetalis filiculofis feu capfulatis. Flerba. flore tetrapetalo capfulatee feu filiculofee funt el CPolyfperme, capfülá | (Tumidiore & fubrotundd, feminibus | | Rotundis aut tamidioribus, flore Luteo: MyAGRUM, Albo: DRABA. AE Inn r D Compreffs, Leucoruw filiqu fubrotundá : duplex eft fpinofüm & non Ípinofüm. Tumidiore (ed mnnibil compre[[24, foliis craffis & carnofis, fübrotundis, flore albo, femine globo: | fo, fapore falfo & amaro, in maritimis plerunque nafcens : CocurrzaR1a. Compre[fiore &c latiore, fapore 5 " Acriore, foliis plerunque | j Varii incifis, odore acuto & nares torquente : Nasrung iu. Imtegris magnis, fapore & odore Piperis, radice reptatricc : L&Prbruw vulgare, Pj- peritis. X Minis acri, membraná cellulas diffepiente ad planum filiquz be Parallela : Avvssow. : MN [34 eTran(ver(2 : VR LAsPI, cujus varia genera, nimirum vel I. Floribus & filiquis in 4 longas fpicasexcurrentibus; vel 2. Inumbellasdifpofius. 3. Seminibus compref- | fis, capfulis bifcutatis, cujus generis Lewcoia biféutata dici poflunt ; vel 4. Sapore 1" fatuo: BuRsA PASTORIS dicta. Monfperme, folis Katar ^ Lavibus 820 H:sronr:a PraANTARUM. CU C WARD 4a cv ace "v" "MOM [ Glaucz, Maritima, flore albo, Braffice foliis & facie : Bnassrca zarizvz monofpermos. Terrefires, floreluteo, 1r. Folus laciniatis, vafculo ere&o, cauli appreílo, tumidio- re, per maturitatem albo: MYA6nuw swofperzom. 3. Folüs integris, ad tingen- dum utilibus, filiquis compreffis, latis, Sedis: per maturitatem nigris Limguans «vis dicam referentibus: Grastuw, lfatz, vel flore albo, foliis Glafti, capfülis rotundis; LePipruw glaffifolium. E —— 'irentibus, Eruce facie maritima : ERuGA marina. | Myagri facie, capfulis rotundis: MyaGROo ArFINIS. Naffurtii facie, capfulis verrucofis:: Coronopus Ruellii. LUBürfutis aut afperis !$V'irentibus qur RON RaPrSTRUM zzomofpermon. — LéJzcamis, Leucon facie: Leucoruw Silculefum, Lunaria peltata, &c. Car. I. De Tetrapetalis filiculofis cap[ula tamidiore C9 fubrotunda. ' De Myagro. implicet & retineat, nection captet. . Nos hoc in loco Myagrum habemus pro herba tetrapetala filiculofa capfulis tumidio- ribus, floribus luteis, feminibus oblongis aut fübrotundis. M Y AGRUM nomen accepit, quód infidentes vel pratervolantes mufcas lentore fio Á./— gr. Myagrum Ger. [atrum C. B. fylveffre feu P[endomyagrum Park. item. Myag. [atium ejufdem. dDolb of picafure, CB. E uno case cubito altiore rami tenues, teretes, recti, fübhirfüti, fungofà medullá far&i, ramofi prodeunt ; quibus alternatim latiore bafi adnafcuntur f/is Drabz, oblonga, mollia, non afpera & Rubiz cui Myagrum Diofcorides comparat, pallida, pinnis caulem ample&entia, leviter in ambi- tu ferrata, fapore oleraceo. Ex pediculis fatis longis flres pufilli, luteoli, quadrifolii; quorum fin- gulis fingula fuccedunt pericarpia, gigartis uvarum aliquatenus fimilia, turgidula, oblonga, cum qua- tuor angulis vel coftis, feziza continentia multa, oblonga, triangula, Nafturtio minora, coloris fe- ré Feenugraci, fapore Nafturtii, que in ore retenta contrahunt mucilaginem quandam. — Radix ubi adolevit lignofà nonnihil & fibrofà. Lo Inter fegetes Lini nonraró invenitur. " 4 . Non elt cur Parkinfonus Pfeudomyagrum Matthioli à Sefamo 'Tragi diverfam fpeciem faceret cüm C. Baubinus quiin Phytop. & Matthiolo à fe edito ea feparaverat 1n Pinace iterum conjungat, & errorem illum emendet. Vide J. Bauhirtum in hac planta, qui fratrem notat, quód eain Phyt. & Matth. diftinxerat. Aliquibus in locis (inquit C.Bauhinus) feritur olei caufi, & latioribus foliis eft, multis locis fponte provenit, & hoc ftnigofius : hinc figurarum varietas, ut in Matthiolo noftro videre eft, 2. Myagrum [ylveftre C.B. Myag. Turcicum J. B. Hoc longé tenerioribus virgulis quàm praecedens nafcitur, fed culturá fruticofior fit, [ait Camer.] fcmen minusin vafculis vegetioribus profert. — Quia rarius eft Myagri Turcici nomen fortitur ab hortulanis. 3. Myagrum fetidum C. B. Park. C. B. prod. - Ex radice caules cubitales, aliquando fefquicubitales, virides, craffi, rotundi & afperi exurgunt : quos folia pallidé virentia, fübafpera, leviffimé finuata, quatuor vel quinque uncias longa, feíqui- unciam lata, alternatim cingunt, qui in fummo in alas breves dividuntur, quibus ffzres pallide lutei, longis petiolis donati, veluti umbellz, infident ; hííque utriculi orbiculati minutum femen continen- tes luccedunt. Lecut. In Alpibus Helvetiorum, ut monte Fra&to & Sj/igel reperitur. " CAP. Lib XVL *DeTetrapetalis feliculofts feu capfulatis. 821 c NNNM TE LLL A GraF.. Ik De Draba. I9 notam genericam faciam capfulas tumidas & fübrotundas, flores albos. 3 1. Draba vulgaris Park. Dio[coridis Ger. multis flore albo J. B. Draba. umbellata, vel Draba ma- jor capitulis donata. C. B. . Vix cubitum füperat Draba, caule tenui, rotundo, ftriato, firmo, ex radice lignofa fürgente, can- dicante, tenui, longe latéque ferpente & quibufdam fibris preditá: quem fo/ia alternatim bafi fud amplectuntur oblonga, unciam & fefcunciam lata, finuata ex viridicineracea. —Caulium faftigia in creberrimos abeunt fürculos, & ipíos quoque foliofos: quibus umbellatim infident flofculi candidi ; quibus delapfis capfulze füboriuntur, corculum imitate, ex cono ftylum exiguum promentes, quz: bi- nis fuis loculis totndem /femizz parva, ruffa continent. ; In agrorum marginibus, in Germania, Italia, Gallia non infrequens eft. Nulli feré agrorum Locw. margines circa Viennam, totique adeó inferiore Auftria hácplantà nonfunt obfiti (inquit Clufi- us) quz ACE inipía etiam arvalaté irrepit. Floret Maio & Junii initio: femen fub finem Junii matururn eft. 2. Drabafolis Barbaree. | Camelina Myagrum Aldrovando J. B. dh Folia numerofaà é radice exeunt, longo pediculo harentia, repanda, principio fübangufto, oblon- ga, laciniata, qualia feré funt Barbarez, coftá infigni, pallidé virenti donata, à qua nervi faturati- ore colore exeunt. Carles inter hzc prodeunt multi, pedales, teretes, ac craffi fatis lentíque, quibus folia przcedentibus feré fimilia, fed fuperius nullo pediculo hzrent. Summitatibus flofculi infident candidiffimi, tetrapetali, quales Scorodothlafpi, velut in umbellis difpo- fii. Succedunt vaícula füblonga. —RaZix alba et, fimplex, fibris tenuibus capillata. Odor folio- rum herbidus, ficut & fapor, gratus tamen fatis: radicis veró ad Nafturtii faporem quodammodo ac- cedit, fed minüsacris, ac minüs palatum, & linguam vellicat. Semen hujus ab Aldrovando acceptum in horto Monbelgardenfi J. Bauhino füccrevit. * 4. Draba minor cum orbicularibus capitulis J. B. C. B. Park. zinor Cluf. Caf. Multa promit à fummo radicis capite fz/iv/z, longis pediculis nixa, aliquantulum angulofa, villis quibufdam obfita; inter que gracilis exilit. cawlieu/us, palmaris, paucis foliolis longioribus obfitus, qui à medio feré ad fummum orbicularibus capitellis onuftus eft, membranulá in binas partes divifis, femen exile, fufcum continentibus. Radix pro planta exilitate fatis craffa, pauciffimis fibris donata. e/Egrà d nobis impetramus, ut banc plantam. Hiftor moffrae in[eramus, cujus defcriptio ex ficca planta de- fumpta eff, edque floribus carente. * 4. Draba Chalepenfis repens bumilior, foliis minüs cinereis quafique viridibus Mori. AMori[. ^ A i a vulgari triplici nomine diftinguitur: zr. Parvitate, eftenim humilior: 2. Foliis minus cinefeis & quafi viridibus: 3. Pluribus filiculis, utrinque etiam tumidis, onerantur cauliculi, qui co- pios fic provenientes numerofiorem feminum copiam ad maturitatem facilé perducunt, cüm in Draba Arabum femina rariis ad maturitatem perveniant, ob nimiam rependi licentiam. Semine Chalepo miffo orta eft Oxonii. Floret cum prima fpecie. $. Thlafpi Alpinum minus, Nobis Draba Alpina minor, capitulo votundo C. B. Park. petreum. sinus Ger. foliis Globularize affme, froe Alfinefolia cum Myagri foliis J. B. Ad 'Thlafpi Globulariz folio accedere videtur, fcd hoc quàm illa exiliu. Nam & radix longa, craffà in plura capita divifa, & foliola numerofiffima quibufdam albidis pilis obfita, quadam | inter- dum finuata, fücculenta, craffiufcula & oblongiuícula, humi fparfa, atrovirentia : quibus preterito- rum foliorum filamenta fubftrata. Ex quibus fvres/i emergunt palmares, aut etiam longiores tere- tes, glabri, per quos alternatim nafcuntur folia, angufta, fubpinguia, atrovirentia, ex 1ma parte coliculum amplectentia. In furculorum diviforum. cacuminibus flofcul; quoque plurimi, lacte, di- &x plantulz floribus fimiles; Sapore eft acri. h In rupibus humidioribus montium Jure & Saleve propé Genevam invenimus. C.Bauhinus in Locus monte Waflerfall collegit: J. Bauhinus in monte Nombre propé Burmium. Rhztorum cum vafculis meníeJunio, €&c. ———. J : Defcriptio C. Bauhini in Prod. meliüs convenit Plantz nobis inventz in rupibus Jurz & Salevz, quam füperiüs pofita € J. Bauhini Hift. Siquidem Plantz nobis obfervatz caules tenues erant, & in Aaa 3 plures à 822 Hoisronria PruiANTARUM. LLocti, Vires. plures ramulos brachiati : fo/;z ad radicem plura, brevia, acuta, leviter crenata, in caulibus panca & anguftiora: Flofculi in fummo albicantes, oblongis pedicellis infidentes, &c. * 6. Thlafpi. Alpinum majus C. B. Alp. majus. capitulis votundis Park. — Nobis Draba 4lpina 724107. Vix alia in re quàm partium omnium magnitudine à przcedente differre videtur. Forté hoc eft quod J. Bauhinus defcribit. r M | Sunt qui Thlafpi Alpinum petrzum myagryodes Pez ab utroque hoc 'T hlafpi diftinguunt. * 4: Draba tenuifolia Park. temuifolia, velut. fpicata C.B. — Drabue fpecies glabra J. B. C. B. prod. , Rodi eft oblonga, tenui, albicante: caul/bus pedalibus, aliquando cubitum füperantibus, fragili- bus, brevibus, brachiatis: fo/zis paucis, tenuibus, pallidé virentibus, nonnihil in. ambitu dentatis, triuncialibus, unciam latis, bafi lata caulem cingentibus, alatis, guftü ferventi & acri. przditis : flo- ribus albis, parvis, in cauliculis palmaribus quaft 1n fpica natis : quibus fingulis fezez rotundum par- vum, longo pedicello infidensfuccedit. [ J. Bauhino capfulz parva flofculis füccedunt.] Uterque Bauhinus ab Agerio plantam hanc accepit ficcam, in horto Bononienfi colle&am. de Eois el d. M, boue a LR Car. III. De Cochlearia. Ochlearia à foliorum forma modicé cava, parvum & non valdé profundum cochlear refe- rente Recentioribus di&a : quam aliqui Telephium, alii Brirannicam Plinii l. 25. c.3.. vo- lunt (licet forma & fapore Thlafpi & Nafturtiis affinis fit ) €ó quód ei malo, quod Sto- macacen & Scelotyrben vocant (Scorbutum effe volunt) auxilio effe Britannicam Plinius Ícripferit. C.B. Verüm Cochlearia Britannicz defcriptionibus que apud Veteres extant non refpondet; pro- inde verifimilius videtur Hiydrolapathum magnum Britannicam Plinii & aliorum efle, ut mültis probare nititur Abrahamus Muntingius lib. de Britannica antiquorum vera. Notz Cochlearix genericz füntStatura humilis, vafcula modicé tumida, folia fübrotunda, craíía, fuücculenta, femina globofa, locus maritimus. i A. — x. Cocblearia J. B. rotundifolia. Ger. major votundifulia [roe Batavorum Park. folio. [ubra- 2 C.B. Common rounbdveabeb Sxrurbp«Oafs o? dXarbem Aurum eal, eas; thm radix fubeft craffiufcula, re&a, cui adnatz fibra aliquot longz, albz, tenuiffimis ca- pillamentis comate : à qua ftatim oriuntur. f//a multa, pediculis fecundüm terram purpurantibus, palmum longis, craffa, fucculenta, modicé in Cochlearis fer modum cava, faturato virore przdi- ta, füpina parte profundo nervorum difcurfu fülcata, rotunda, alias angulofa: at quz in caulibus nafcuntur magis fünt lacimata, longioráque & fine pediculis, geminá alá caulem amplectentia. Caules à radice. plures, angulofi, in apricis fübpurpurei, alias virides, folidi, ramofi, infirmi & vix Íe fuftinentes, dodrantales & longiores — Flores multi, candidi, quadrifolii, petalis anguflis extre- mis fübrotundis, minime bifidis, cum fex circiter in medio ftaminulis luteis, pediculis femuncialibus àcaule extantibus. | Capful feminales turgidulz binis loculamentis conftant, in quorum fingulis tria aut quatuor plerunque femina parva, rotunda, ruffa, continentur. "Totius planta fàpor cum ama- rore quodam acris, Nafturtium refipiens, ficut & odor. Ad litus maris fponte oritur. varits in locis circa Angliam, przfertim in. Cumberlandia & Lan- caftria, inipfis etiam fcopulis 6 faxorum. fiffuris & petrarum rimis exit: quin & procul à mari ad latera montium, fecus rivulos aquarum ibidem defluentium. obfervavimus plurimam v. g. in Monti- bus Penigent, Ingleborougb, Stanemore, Caflleton, &c. Hujus autem qux in montibus oritur folia mul- tó minora funt & rotundiora plantoráq, quàm maritime & Coryledonis foliis fimilia: Verum in hor- tos tranflata faciem mutat planta & maritime magnitudinem aflequitur. Cochlearia acris eft & calida, fale volatili abundat, unde fixos & craffos humores fpirituales ac volatilesreddit. Morbis illis medetur qui à fale fixo nimis copiofo originem ducunt; inprimis vero Scorbuto, cujus peculiare aut proprium feu fpecificum (ut vocant) medicamentum elt, unde & Germanice & Anglice 1indé nomen fümpfit. | Ufürpari folet à nonnullisin lacte aut vino decocta. Verüm quia partes ille in quibus pracipua vis & utilitas hujus herbz confiftit, admodum volatiles funt, & co&tione facilé evanefcant, faccus herbz expreffus, aut ejus infufüm efficacius effe videtur quàm decoctum. : Recens cerevifiz infufain vitro probé obturato brevi intra tres quatuórve dies totam füam vim antifcorbuticam feu fpiritum volatilem ei communicat : Nos experientiá edocti ejufmodi cerevifiam pro potu ordinario Scorbuticis commendamus. Minus commoda eft in qua Cochlearia diu infufa fuerit, nam diuturna infufione partes terrez & fixiores herbe eliciuntur & Cereviie communican- tur, partéíque volatiles vel avolant, vel cum fixioribus complicata vim fuam amittunt. Scorbutus Lib. XVL — De Tetrapetalis filiculofis. feu capfulatis. 823 Ico c EEMMEN Vcr mce ciclo WaME IL i calet. unu 49r Scorbutus populis quiin falis & maritimis degunt, prxíertim Septentrionalibus, feré endemius eft, ííque qui pifcibus Sale conditis plurimum vititant. Hinc quaecunque Sale volatili abundant, ut Cochlearia, Naffurtium, Rapbanus, Becabunga, ad hujus curationem maximé valent. Tales plantarum fpecies in quacunque regione à Deo creantur quales hominibus & animalibus ibi- dem natis maximé conveniunt, imó ex plantarum nafcentium frequentia fe feré animadvertere pofle quibus morbis [ endemiis ] qualibet regio fubjecta fit, fcribit Solenander. Sic apud Danos; Frifios, Hollandos, quibus Scorbutus frequens, Cochlearia copiose provenit. Qui Cochleariz fuccum faftidiunt is extat tinctura. feu eflentia liquida, quz paffim in Germania ufürpatur. Ec Cochlear. recentis q.v. Contunde in mortario marmoreo, cámque inditam vafi convenienu aquá vix fübtepida, vel, quod melius, proprio fucco crudo irrora, in quo tantillum fermenti vel fzcis cerevifiz folutum eft. Confperge raro fale. Ubi hec probé 1. a. remifta funt, reponantur vafe optimé operculato tandiu in locum fubterraneum, ufque düm acriorem odorem fpi- rant quàm cüm recens Cochlearia contufà eft : quod ubi advertis deftillentur per. Alembicum in 4M. B. & obtinebis Sp.Cochleariz. — Poftea Kc nova Cochleariz folia, contunde & exprime torcu- lari valido ex iis fuccum, eámque levi aqua in 44. B. in vafe aut vitro optime? lutato. defzca, & per chartam bibulam filtra. Hujus hac arte depurati fucci tribus partibusaffünde partem. — 1. Sp. Coch- leariz paullo ante deforipti. Digere vel circula 1. a.quibus fi addideris paululum Sacchari effentia Cochleariz parata eft, quam przítantiffimam & efficaciffimam in Scorbuticis affe&ibus compert, ubi in aquis deftillatis convenientibus, imó vel vino Rhenano & fimilibus vehiculis, una itémque al- tera uncia diluitur, maxime. fi mifturze fimplicis di&z aut diaphoretici in peracutis aliquot guttulz ad 9j. prodofi remifceantur. Atque ea hac & Trifolii fibrini effentia invicem. remifta quis parti- bus conftat effentialiquida. —.$. Palas. Cochleariz fuccus cum herba contufa impofita & alligata faciei maculas fex horarum fpatio tollit, poftea veró decocto furfuris eft abluenda. ^ D. Paler e przle&. D. Hermanni ——— In Epilepfia contortas partes pra: reliquis fpirituofis aromatis fovere convenit, inprimis Spiritu Cochleariz, quo Ízpiffime hoftem fugatum gloriari poffumus. D.Sowwe é Dolxi L.2. C.r. S. 19. : In excrefcentia gingivarum fcorbutica fuccus Cochleariz cum alumine ufto miftus perquam egre- gius eft: ficuti ad hec 1pfa gingivarum vitia ex fcorbuto nulli cedit Vermicularis, cujus decoctum cum alumine & melle nobile experimentum eft gargarizando ufürpatum. D.Hwlfe ex Ettmulleri praxi. &. — 2. Cocblearia folio finuato C. B. Cocb. vulgaris Park. — Britannica Ger. Folia promit multa, craffa & fücculenta, longiora quàm lata, & interdum angufta, alils ad mar- gines qualia, aliàs nonnihil finuata, interdum. etiam plana, zqualia & acuminata, vel € contra in medio paullum concava, & fübrotunda, obfcure viridia & nonnunquam fübfufca, longis pediculis infidentia : inter qux fürgunt céuicul; tenues, paucis folus cincti, longioribus & minoribus, flofzulos fuftinentes multos, albicantes, cum ffagzimal;s in medio luteis, capitulum. viride ambientibus, quod augefcens fit vafculum feminale, curgidulum, cüm tamen maturuit nonnihil compreffum "T hlaípeos in modum, cui ineft femez minutum, ruffüm, acre. Radix multis fibris albentibus conftat, in limum alté demiffis. Ad ripas Tamefis fluvii utrinque copiose oritur, inque fàlfis paluftribus que maris zeftus aliquoties Locus, inundat, in Effexia, Cantio, & univerfà orá maritimá Meridionali Angliz ad Portlandiam & Pli- moftumuíque. Ego equidem füfpicor Thlafpi hederaceum Lob. Ger. Park. nihil aliud effe quàm hoc genus Cochleariz, quz non raró foliis triangulis Hederaceorum aemulis provenit. A. 3. Cochlearia minor votundifolia noftras, & Park. — 4m Thlafhi bederaceum Lob ? Hzc pracedenti per omnia feré fimilis eft, fed minor. | Folia parva fübrotunda, unguem minimi digiti magnitudine vix excedentia, angulofa, prafertim qua in caulibus fünt. — Caw/es dodrantales te- nues, infirmi : f/ofculi parvi, purpurafcentes. Ad mare in infula Anglefeia invenimus. Loqu:. Hzc quamvis 1n hortis fata, & femine deciduo fe aliquoties renovans, ftatura & magnitudine au- geatur, nunquam tamen prazcedentes dimenfiones ullatenusaffequitur, unde fpecie diftin&am opi- namur. * 4. Cocblearia minor eretla C. B. C. B. Ex radicula capillacea cauliculus tenuis, levis, palmo minor prodit : foliola habet ad radicem pau- ca,' exigua, oblongis capillaceis pedicellis donata ; & qus cauliculum alternatim ambiunt lente mi- nora funt, exiguis pedicellis donata, & inftar Cochleariz Britanniczfinuata. In cauliculo füammo flofculi albi, quibus ique parve oblongz, femen minutiffimum nigrum continentes. In Daniz infula Amagria oritur. Zocuk Cauliculis erectis ; flofculis albis, filiquis oblongis, fi modó re&é defcribatur, à przcedente dif- fert. * s. Gochlearia Danica repens C. B. Hzc unciarum trium eft, radiculá & foliis priori fimilibus, fed numerofioribus, inter qux caulicue femiunciales, minutis ffofzulis albis ornati. Haec eodem quo prior loco provenit, humi inftar Herbz Cancri [. Herniariz ] ferpit, omnino foliis, floribus, feminum loculis & guftu priori refpondens. | Si 824. Tempus €3 Locus. Locis HisrTonr:A PrurAaANTARUM. Si hzc revera cauliculis ferpat, omnino fpecie diftin&ta eft à precedente, verüm fi duntaxat humi procumbat Herniarie in modum, forté eadem fuerit vel przcedenti, vel Cochlearix noftrati rotun- difoliz minori. 6. Cochlearia Aremorica Thla[pi bederaceum Hift. Lugd. Cat. Parif..— 22/a/Di bederaceum ). B. Ger. Park. AL exoticum I. feu repens bederz folio C. B. ] Lob. Ob. In Pordandiz peninfula, Cornubizx vicino portu Plimuthz aliífque maritimis Anglix cantibus re- pens herbula dodrantalibus & fpithamais gracilibus cauliculis, flriatis, punicantibus; fo/i Íinuofis, hederaceis, carnofi. Flofcwli candidi, & /emem exile in folliculis guítu & habitu "Ehlafpi expri- munt. Hanc plantam, nifi fit Cochlearia minor rotundifolia noftras ( cujus folia qua in caulibus ahgu- lofa funt & hederacea referunt ) neque nos, neque quifquam alius, quod fcimus, Anglus in locis à Lo- belio memoratis, aut alibiin Anglia ( quod mirum ) invenit. Cr. IV. De Leucoio filiqua fabrotunda. 1. Leucoium cum filiquis votundis flore luteo J. B. Tblafpi incamum. marinum Hifbanicum, Eruca peregrina Clufii Park. — Leucoium imcanum filiquis votundis C. B. — Leucoium marinum | luta- um majus Clufü & Lobelii Ger. | B. s ex radice candida, fibrata, mediocriter craffà caules profert, cubitum altos, teretes, levi- P ter hirfütos, & in multas alasdiductos. Fo/is femunciam plus minüs lata, palmum longa, fubhirfuta & nonnihilincana. — Flores extremis ramis copiose congefti haerent, parvi, lutei : quibus füperveniunt utriculi turgidi, medium diffepiente membranula tenui, cui adhaerent fezziua fo- liata orbiculata, ruffa, Leucoii granis fimilia. . "Ms Aprili meníe floret; & in maritimis Iftriz & Tllyriz paffim provenit. Dorem. Crefcit quibufdam locis incultis & íecus viasin Caftella, ubi Maio floret, C/uf-. 2. Thlafpi inofum Ger. fpinofum fruticefum C. B. Park. — Leucoium [Dinofum fove Thlafpi fpim- fum aliis J. B. Dodrantali feré eft radice, craffiufculá, contortá, lignofa, foris propemodum fufcá, intus buxed, in plura capita faceflente. —Srolowes lignofi, crebri, duarum triümve unciarum, aut paulló longio- res, fufco aut incano, porraceóve cortice veftiti, in ramos frequentes divifi, alii in fpinas longi- uículas, rigidas, mordaces rectafque abeunt, pofitu & formá Pimpinelle fpinofe. Folis per imosra- mos pauca, per fuperiores conferta, incondita, Thlafpeos montani lutei, femiuncialia, atq, uncialia, vix culmum lata, mucrone obtufo, craffa, incana, fapore Brafficx acriufculo. Extremis ramulis hz- rent ex mediocribus pediculis gemino ordine, viridantes capul, capitulis Myagri fimiles, bifores, difleprmento membranula lucidz in duos loculos diftin&z, femen. continentes raffefcens, rotundum, compreffam, guftu acri. In fummisrupibus montis Lupi non procul Monfpelio copiosé provenit. Cardamine pufilla [axatilis montana dexodYs Col, — Nalurtium pumilum vernum. C. B. Ob fructum ovalem tumidum ad hoc genus pertinere videtur. Vide inter Nafturtia. Car. V. De Tetrapetalis filiculofts capfulà compre[fa. De Naflurtio. Afturtium xéeduuar Diofcoridi l.3. c. 185. "Theophr. 7. Hift. rz. vel quafi «edu quia "es JP caput domat, h.e. purgat acrimoniá fud, Nam id quod nigrius eft capitis vitia .,,DurRare at Plinius l. 20. c. 13. vel eftid nomen à :eedfe, quód cordatos faci, Nam di- cunt és Sra idipdiuuay SboTyews vhà dMyoes jeder — Hinc proverbium in pigros & defides séezsuoy me, Naffurtium comede... Quó Plinius refpexit, cüm verbis ante allatis fübjungit: €? imd? virorz fir- nificatio proverbio id vocabulum. ufurpavvit, veluti torporem excitantzs, Naftartium autem quafi Nafitor- dum Lib XVL De etrapetalis fiic Jeu capfulatis. tium di&um eft, quód nafum torquear, odore & fenunis acrimoniá fternutamenta provocans. Plz, Varro, lfidor, Nafturtii notz characteriftice fant Sapor acris, odor acutus & nares feriens, folia plerunqueva- reéincifa. : 1. Naffurtium bortenfe Ger. Park. vuleare J. B. bortenfe vulgatum C.B.. dtommon e&Sarbein: €tefs. Radice eft albá, lignofa, fimplici, nonnunquam tamen multifidá aut furculofà, capillatá, minüs acr quàm fünt folia, quz minutis incifüris fe&a fünt: adulta & exiftunt, vel Eruce modo dividuntur, vel integra funt & oblonga, fapore acri, Caulis plerunque fingularis, C1nterdum plures ) teres, glaber, folidus, in alas mult ftatim ramofus, & crebra ramulorum fubdivifione fruticofus admodum, ductus, qui facilé detergi poteft. —F/ofcwli in fümmnitatibus caulis & ra ex albo diluté rubentes, pediculis brevibus infident, qui dum fücceffivé aperiuntur, in Ípicas longas excurrunt fürculi feminibus onufti, — Sezzez fulvum feu ruffum in filiquis feu vafculis parvis, compref: fis, rotundiufculis Thlafpeos vulgatiffimi, in fummo fiffis./| Singula afcula in binas cellulas divi a, bi- na duntaxat femina continent ; 1n fingulis fcilicet cellulis fingula. Floret Maio & Junio, cámque femen perfecerit radicitus exareícit. Dauz praterea habentur Nafturtii hortenfis feu. Species feu varietates, altera folio integro zquali, J.Bauhino Nafturtium. hortenfe latifolium. feu Diofcorideum di&a ; C. B. Naft. hort, latifolium ; Gerardo N. h. Hifpanicum ; Par&. N. h. latifolium Hifpanicum. 9D20ab4dcauen earben- refs : altera folio crifpo, quee Nafturtium horteníe crifpum Joh. Bauhini J. B. hortenfe crifpum C. B. hort. crifpum latifolium & anguftifolium Par&. &urkea drefg. Caulibus, floribus, feminibus cum Nafturtio vulgari convenit, foliis plurimüm differt, quz huic miris modis laciniata & crifpis oris fimbriata funt : quin & folia feminalia in hac Ípecie non funt tri- partió. divifa, quemadmodum in vulgari, fed integra, uná duntaxat utrinque in margine incifurá fecta. Acris.& calida eft tum herba, tum precipue femen: unde atten.aper. abflergit. — Ufüs precip. eftin tumido liene, menfibus obftruótis, fotüque mortuo expellendo : tartaream mucilaginem pul- monum incidit, & Scorbuto confert. Vulgo quidem ad expellendos morbillos infervit femen. | Ex- trinfecüs ufü venit in apophlegmatifmis, errhinis, pheenigmis : furfures ac fcabiem forum capitis aliarimque partium (anat. tritum aut frixum cümque porci axungia ilitum. — Sc/ro4. Ufürpatur paffim ad ciborum condimenta &intin&us. — Venit quoque vere & per tatem cum Lactuca atque aliis herbis oleo, aceto & fale, in menfa. — Lactucz frigiditatem attemperat, ventricu- lum calore fuo refocillat, & concoctionem promovet. Belgz Nafturtio cum pane & butyro Mato meníé frequenter utuntur. Facit ad grave illud ma- lum quod Scorbutum appellant : nec minor eft hujus quàm vel Cochleariz, vel Nafturtii aquatici in hoc morbo vis & facultas. In affe&ibus comatofis feu lethargicis nil przftantius eft quàra Nafturtium tam coctum, acetariis ab experientia. P. Foref/i Ob[erv. Med. Lib. 1o. Obf. 39. Ex Parao obfervat Sim. Paulus, ad foedam cruftofam puerorum fcabiem nihil tam promptum effe & efficax, quàm Nafturtium hortenfe tritum aut frixum cum porci axungia : nam intra viginti & quatuor horas cruftz ut decidant perficit, quinetiam fi eo quis utatur diutius, perfanat, ut ille expe- rientia cognovit. fibris tenuibus quz in caulibus acetariis expetita, as divifus, ab imo glauco quodam polline ob- morum exigui, Frirapcrall quàm in A. 03. Naffurtium (yFoeftre ^f. Baubini : Tblafpi anguflifolium FucbfüJ. B. ThMafbi minm Ger. Naffurtium [jloeftre Ofyridzs folio C.B. Park. 2avrotudcateb toil dtrefg, Dod;ante majus eft, fativo fimile formá & odore & fàpore, ni minor effet ; radice fatis craffa, lignofa, fibris donat, albá, faporis fervidi: ex qua. caules emittuntur plures, craffitudine radici füp- pares, perquam carnofi, duri. Folsinfima caduca, Nafturtii vulgaris foliisfimilia, laciniata, mul- tó tamen minora : ab Iberide huic. abfimili differunt, utpote cui folia infima per extremam. oram ferrata duntaxat aut crenata exiftunt, & latiora : nam füperiora tenuia, anguíta, Iberidis pene fünt odore, & fapore vehementer acri. Flofcwi minimi, albidi, vifum feré fugiunt, ad Iberidis flo- res accedentes: quos necdum delapíos //;g42 numerofiffime excipiunt, ex longiufculis pediculis parva, rotundz, comprefle, & fupremo margine fiffe : quibus dehifcentibus duo /ezizuls ruffa, ob- . m 1 ^ ^ . Li longa cum valvulis excidunt, relictà membraná albá. diffepiente. 825 Tempus. Vires, Spiritus Nafturtii ( nefcio an. de hoc intelligat ) exhibetur à Danicis medicis maximo cum füccef. p;,,;, fü. Sed hic fpiritus fermentatione elicitur, circulatur, & unitur cum proprio fuo fale fixo & oleo. Modus przparationis extat in. 74e. Bartbolimi AG. Med. 44m. 1671. Obf. 184. hac nobis függeffit D. Tancredus Robin[on. M Caftra ego in Germania fecutus obfervavi complures meorum commilitonum hydrope veldyfen- teriá laborantium priftinz fanitati effe reftitutos, quibus fuafü Chirurgi caftrentis fingulis vicibus femi- nis Thlafpeos 5. propinabatur. S. Paulli Quadrip. Bot. Claf. 3. p. $05. * 3 Naffurtium. Alpinum cap[ulà INaffurtii vulgaris "fob. Banbini J. B. — Alpinum. capfulis Na- feurtii bortenfis C. B. Park. J.B Vix tresuncias altum eft, radice lignofa, paucis fibris donata : Coliculi duo auttres, per quorum fumma capfule Nafturtii vulgaris, non diffimili ordine pofita: : Folia parva, fimplicia, craíía, angu- fta, unciá, quantam animadverti, breviora ; fiofcidi parvi, albi, ut exiftimo. In 856 H:isronr:AaA PraNTARUM. Loci, Locu. Loci. Tempus €5 Locus. Locus. In Rhatia monte Nombre, propé balnea Wurzbes zftate florebat & filiquas habebat, Ex herba ficca defcripfi. 4. Nafturtium. Alpinum tenuiffeié dioi[um J.B. C. B. | Cardamine Alpima Ger. Alpina mini- 744 Park. Aliàs trium unciarum plantula eft, aliàs feré dodrantalis, [ Cluf: uncialis,] Fowliols habet minutif: fima, terna, quina, feptena ad coftam annexa [ Clufio viridia, guftu acri & fervido ] fic ut tota interim ala femuncià interdum non fit longior, aliàs uncias duas excedat, fapore fervido Nafturtii, Celiculos habet plures, nonnunquam unicum : in cujus faftigio flores multi funt coacervati, candidi, pro plantz proportione magni, é quatuor foliis Paftoriz minimz. Radix alba, craffiufcula, longa, fi- bris longis donata. ; In ipiis fcopulis fummi jugi Sseberg invenit Clufius, Augufto menfe florentem. — Invenituretiam in "Tirolenfibus & Salisburgenfibus montibus, tefte Camerario. In planta nobis obfervata in monte Jura. fliculze fuccedebant oblongz, compreffz, mucronatz, Paronychiz vulgaris-fimiles, verüm minores : forté cüm adultiores fünt in craffitiem intumefcunt. Huic aut potitis proximé fequenti fimilis eft fi non eadem planta 5. Thlafpi gontanum minimum Monfpelienfium folio laciniato J. B. SES ! Lignofis, albis prolixis, multifidis radiculs nititur, ex quarum capite furculi emergunt numerofi, interdum vix unciales, aliàs trium, quatuórve unciarum altitudine, ramofi ; Flores congelti, exiles, albi; quibus paullatim delabentibus fenfim füccedunt longiore intervallo diffitz filique, milu grano zquales, ex rotundo oblongz, in duos loculos interveniente candida membranulà divifz, ex pedi- culis longiufculis pendentes: Semizz minuta, ruffa. Folia tum ex radice ftatim, tum ad caulium P CER divifiones uncialia vel femuncialia, in profundas anguftiffimàs lacinias ad coftam ufq, incifà, In Boutonet propé. Monfpclium à Cherlero colle&um eft. D. Magnol nec ibi nec alibi circa Monfpelium invenit. Flore exili à pracedente planta differt & cum fequenti convenit; verüm. filique formá przceden- tem potiüs imitari videtur. ^ 6. Naflurtiolum Alpium folio alato , Tblafpi: smontamo minimo Mon[pel.. J.B. femile, fi non idem. An Cardamine pufilla [axatilis vontana dwwedYs Col. Ex radice fimphci, albá, lignofa, fibris majufculis donatá. caulicalus exurgit nunc fimplex, nunc multiplex, ab imo ftatim ramofüs, palmi. interdum altitudine, Ícpiüs tamen duarum duntaxat tri- ümve unciarum, rotundus, foliis veftitus alternatim pofitis: ad ramulorum exortum. Sunt autem folia tam quz à radice exeunt, quàm quz in caulibus exiftunt, ad modum Valerianz Grzcz, fe- ptem vel o&o vel etiam pluribus, ( interdum paucioribus ) pinnularum mediz coftz adnexaram con- jugationibus cum impari in extremo folio compofita. Sunt autem pinnulz figurá feré-rhomboide & à e invicem remotiüs feurariüs fite. —Flofculiin fummitatibus caulis & ramuloruní, eodem modo. difpofi quo in reliquis hujus generis, minutiffimi, albi, quadrifolii, cum ff aminulis qn medio luteis. Vaícula feminalia "Thlafpeos minoris, compreffa, exteriüs gibba, interitis concava, femen continen- tiaexiguum, ruffum. Initio Maii floret, & maturo femine ( quantum quidem ego ex habitu plantz conjicere potui ) exarefcit. In Saleva monte, locis udis, obfervavi. | Cardamine pufilla, faxatilis montanas 4Yxeud9 Co], ab hoc non diver(à videtur ; Íiquidem defcri- ptiones conveniunt, nifi quód Columna fru&ui ovalem figuram attribuat. Vide defcriptionem apud Columnam, qua in nonnullis noftrá paullo plenior eft. Montibus umbrofis, & humentibus locis terrenis invenit. * oq Naffurtium pusillum [upinum «erum Botan. Monfp. Mag. A pumilo verno przcipué diftinguitur, quód ramulos füpinos habeat, divifuras foliorum inzquales & ultimum ac impar folium majus. — Flores & cap[ulz exdem funt. In humidis versus Lateram & Perauls invenit D. Adagnol. * 8. Naffurtium [jFoeffre Erucz affae C.B. Naft. yl. Valentiumn Clufo J.B. Park. Eruca Na- ; Jeurtio cognata tenuifolia Ger. C/a[. Undo hzc planta affürgit caule, fed ftatim à radice füpra folum multis alis divifo, hirfato & afpero, virente, rotundo, pedalis longitudinis: inferiora f/s qualia fint pronunciare non poflüm, quia jam in femen magna cx parte evaferat planta cüm obfervabam ; quz tamen fub alis cauli inhzerebant, te- nuia erant & multifida, Nafturtii vulgaris & legitimi foliorum pene mula, tenuiora tamen. & viri- dia, acri guftu, ut Nafturtium. — Extremis ramis fert multos fpicz in fpeciem congettos flofcules, qua- tuor folio'is pallefcentibus conftantes, in quibus totidem flamina 5, quibus Ww ac fuüccedunt Jiliquule breves, duabus valvulis five utriculis conftantes cum IÀngula prominente, nom quidem für- fum ere& ut reliquorum congenerum, fed deorfum inflexa, in qüibus Nafturtii mulum femen. Ra-. dix eft fingularis, candicans, fatis craffa, non tamen vivax, fed qua bingulis annis perit. ha Lib XVI ^ 3eTerepetala flicubfa fencopfulars.——— 817 — a regno Valentino Martio menfe, florentem hanc plantam & femine Jam plenam inveniebat Lécus: 3lufius, A. 9. Nafiurtium petreum 'Tab. Ger. Bur[a. pafforis sminor. Park. eninor folis incifis d» Thalia C.B. B. pafforia minima Ger4 parva folio glabro fpiffo J. B. qBe Yeffi SPurfe, "i fiork-crefg, perve folio glabro [pif] Be leffer SBepberpa Radix ei alba, lignofa, fimplex, fibris paucis majufculis donata, languido fapore Nafturtii. Fia primó erumpentia fimplicia, rotunda, parva ; relique Burfz paftoris modo nonnihil laciniata craffa glabra, vixfextantalia, à radice crebra. — Caul;culi plures femipedales aut dodrantales, interdum nudi, aliàs foliis parvis, nullo ordine pofitis veftiti, non ramofi. Flofeul; plurimi in fummis caulibus parvi, albi, tetrapetali, fucceffivé aperiuntur ; quibus füccedunt eapfulz minores & rotundiores quàm mc vulgari Burfa paft. duo plerunque feminum paria continentes. In folo arenofo apud. nos plerunque provenit, nonnunquam &in petrofis. Nalturtium petrzum Z2£. Ger. huc refero, cum J. Bauhino. Lei * 16. Neffurtium minimum vernum falis tantum circa radicem Botan. AMonfp. AMagnol. In ifto foliola in orbem difpofita tantüm circa radicem oriuntur, leviter incifa, quedam etiam Ífneinofuri. Cauliculum unum, aliquando duos producit, unciasduas altum, in cujus fürnmi- tate floículi albi funt, ex. quibus capfülz oriuntur ficutin Thlafpi, pro plantx parvitate fatis magna. | Primo vere floret in ingreffu luci Grammuntii, Louis MÀ Car. VI. De Naflurtio Ileride, Beris vox Latina eftab Iber Iberis vel Hiberis, quód in Hifpania copiosé nafceretur. Nafturtii fpecies eft, à flore, filiquis & odore. I. Iberis D Ib. Cardamantica Lob. Iberz latiere folio C. B. Park. Ger. emac. &tiatica trefles. | Bi d & radice alba, lignofa, mediocriter craffa, paucis fibris donatá plures profert caules, do- drantales & altiores, duros, frequentibusalis concavos. Folia quidem prima longis pediculis appenfa, femunciam lata, duas tréfve uncias longa, per extremum ferrata: füperiora veró & quz in caulibus ramííque Linarie foliis paria, angufta, acuta, nullo pediculo donata, nec crená ullá inci(à : fapor omnibus fervidus Nafturtii. Flores extremis ramulis coacervati haerent, candidi, Nafturtii floribus fimiles. Semes continetur minutum in parvis thecis oblongis, quarum valvulas diffepit mem- branula. Inincultus, ruderatis & fecus Vias ubique fer tum in. Germania, tum etiam in Italia, Sicilia && £acw; Gallia Narbonenfi. : 2. llerz; Naffurtii folio C. B. Park. 2. e. Iber Cam. ep. c Mattb. mag. fig. Cardamantica teni folia Ger. emac. Nihil aliud eft quam 'Thlafpi anguftifolium Fuch, five Nafturtium fylveftre y. B. ex fententia ]. B.coi & nos libenter fuffragamur: 1deóque Iberidem in duas fpecies non diftinguimus. * 3. lberis humilior, anmua Virginiana ramoftor Mori. Aliis Piperitzs feu. Lepidium Americanum. AMorif. | Hac Ee difinguitur à priore. r. Duratione: 2. fo/;z producit latiora, viridiora, magis crenata: 3. Caules humiliores & ramofiores: 4. tandem Flores duplo majores, & confequenter majores itidem capíülas. 4 PI» Iberis dicta odore & fapore eft Nafturtii, proinde etiam viribus cum eo convenire videtur, Veteres, Diofcorides, Galenus, Plinius é Damocrate ad dolorem ifchiadicum eam commendant. y;,,,,; Radix contufa magná copiá ( difficulter autem tunditur zftate & recens, tunc enim fortiffima, & ufüs efficacior) cum modica axungia, adhibetur toti cruri & maximé coxendici; finitur per quatuor ho- rasin viris, minüsin mulieribus, deinde aufertur & crus in balneo ponitur, poft inungendum ex oleo & vino, acdemum terfà pinguedine & füdore, tegendum molli lana, ut zger ambulet ; Si opus fu- erit repetendum poft dies viginti. CAP 828 Locut. Locis. Locus: (9 Tempus. Vires. HisrTon:A PrANTARUM. CAP. VII. | De Lepidio. Ew4w Diofcoridil. 2.c. 20$. fic di&um quód aes; feu (quamas & maculas faciei deleat; vel am) qüAemiQuy, ideft, &udegew; Dn fuá acrimoniá urenti ulceret, excoriet, eáque facultate vel ferro notas front férvorum inuftas deleat, de quo forfan Columella lib. 10; Lepidium Plinio lib.26. C. 17. C. B. ^I Lepidii notz genericz fant. Folia integra magna, flofculi parvi albi, filique itidem parvz, fapor & odor Piperis, & in vulgari fpecie radix reptatrix. : A. 3. Lepidium latifolium C.B. Lep. Pauli J. B. Piperitis fre. Lepidium vulgare Park. Rapbanus Jhueftris Officimarum, Lepidium e/Egimetz: Lobelio Ger. SDittonner, 3orpyer-uopt. Radix digitali craffitudine & major, alba; guftu acri & calido fed qui fübitó evanefcit, füb terra reptat. Cales emittit plures, bicubitales, teretes, leves, medulla farctos, ramofos, minimo digito minores, glauco quodam polline, qui facilé detergi poteft obdüctos. Folia longa, lata, in acutum de- Íinentia, Mali Citriz fimilia, fed fepiüs majora, glabra, pinguia, obfcuriüs virentia, alternatim ad- nata, per margines ferrata: qua é radice exeunt &cin imo caule funt, pediculis longis faffülta. Flofculi in fammis caulibus & ramulis pro plante proportione minimi, tetrapetali, albi, conferti & copiofi;pediculis tenuiffimis infident; quos excipiunt vafcula feminalia minutiffima, compreffa, apice acuto, femina continentia. a . Reptatu fuo hortulanis invifa ef. Semen autemad maturitatem raró perducit. Ad fluviorum ri- pas fed. raritis apud nos provenit: ut v. g. prope pontem Hitheníem Colceftrie, necnon Camalo- duni, ad pontem Hejbridge di&um copiofe & alibi prope Fulbridge. 3. Lepidium glaffifolium C. B. Lepidium non repens ]. B. Lep. anmuum Lob. Ger.Park. fe4 perperam. 2Unnual 3Dittanber, 2 3beppertuogt. AMori[. Radix fibrata, ex qua folia oriuntur, primüm | palmaria & Iciqupe ma. anguftiore principio penes pediculum fextantalem aut quadrantalem, fenfim dilatata ad ternas circiter uncias, fenfim denuó inobtufüm mucronem definentia, nullis per ambitum crenis dentata, fapore Lepidi: fervido, Caulem profert bicubitalem &c altiorem aliquando, qui füpernó in multos ramufculos nditur, flof- culis onuftos plurimis, albidis, majoribus multó quàm fint praecedentis fores; quos fequuntur feliculee rotundz, planze, bifidze, membraná per maturitatem pellucidá & albá difleptz, femina plurima, füb- ruffa continentes, fApore acri Thlafpeoszmula. Folia inferiora glauca, 'Glafti foliorum colore &c labritie zmula; fuperiora, caulibus alternatim aut nullo ordine adnafcentia, perquam angufta nt & tenuia. , Quamvis annuum dicatur Lob. & aliis: radix tamen hyemem perfert interdum, & in plures annos durat, etiam poftquam femen perfectum dederit. , Inagns prope Ratifponam in Germania obfervavimus copiosé enatum. Verüm quam ibidem collegimus planta capfülas habuit numerofiffimas, perexiguas, fpharicas monofpermas; unico in fin- gulis femine rufo: unde fpecie ab hac diver fit oportet. , * 3. Lepidium Diofcoridis Zanoni ; maximum Chalepenfe Morif. Radicem demittit fatis craffam, longitudine circiter palmari, albam, ru tu difficilem, fuperius vi- ridem & afperam, plurimis radiculis longis, rotundis à majore hac exeunt us, qux huc illuc repen- do alias plantas producunt, more Lepidi vulgaris, quibus undique Ícatere confpicitur locus in quo plantatur, ut difficulterindé erui & penitus eximi poflit. Cawlez cdit fimplicem aut aliquando du- plicem, rotundum, levem, lucidé virentem, qui in pingui folo proveniens uperat cubitalem altitudi- nem; ex cujus fingulis geniculis exfiliunt fo/;e caulem amibientia, quemadmodum fit in Lepidio vul- gari fed Laurinis folüsfimilia, In fümmis caulibus ramatim prodeunt flores cétrapetali,albidi, cum ftaminulis & apice in medio, quibus flaccefcentibus totidem füccedunt cap[ulee rotundz, bivalves, in- cludentes in fe emisa ruffa, Nafturtii. vulgaris fiminibüs minora. vo Sapor hujusplantz acrior eft quàm Lepidii vulgaris, ac.proinde potentius remedium eft contra dolorem Ifchiadicum, Lepram, & dolorem Splenis. : Floret zftate: Semina Chalepo tranfinifla funt à D; Rob, Huntington. X Vis foliorum acris & excalfaciens (inquit Diofcorides) quapropter trita herba ifchiadicis pre(en- fimum eft auxilium, fi cum. Helenu radice quatuor horis illinatur lienofis fimili modo prodeft, le- pras eximit. Radix appenía collo [adalligata brachio P//»] dolore dentium liberare exifti- Inattur, Muliercule noftrates Burie feu S. Edmundi burgi in Suffolcia, referente Parkinfono, ad partum facilirandum deco&um in cerevifia propinant. CAP. | Lib XVE — De Tetrapetalis filiculofis feu capfulatis. —— — 829 Car. VIIL De Thlafpi. accepit. Thlafpeos notz charateriftice funt capfülze feu vafcula feminalia compreffa. Duo autem "Thlafpeos genera funt, vel enim. membrana cellulas feu loculamenta diffepiens ad planum feu latitudinem capfülz. parallela eft, &: quz ejufmodi capfülam habent Ala. dicunturs vel ad latitudinem filiqua tranfverfa feu perpendicularis, quod. genus 7Alaffi fimpliciter dicitur. T- à fructis forma, qui veluti infra&us & contufüs eft, à 3agy isfringo, conqua[fo, homer De Tblafp Alyffo dio, Alyflon ab privativa &t Jaw. rabies dica eft, quód demoríos à cane rabido mirific? juvet, Alyffon Galeno 2. de Antid. herba eft Marrubio fimilis, orbes. habens in fürculorum fümmitatibus afperiores & magis fpinofos, flores ad caeruleum vergentes: unde fpecie diverfa eftab Alyfío Dio- fcoridis & Plinii; quz foliis eft rotundis, & fru&u duplicium Scutulorum effigie. 1. ThJafpi Narbonenfe Lobelii Ger. Thlafpi Alyffon ditum maritimum C. B. Naffurtium wel Ti blaffi zaaritimum jJ. B. &ca-Xveacie-9puftarb, ILE S E ix^ und E radice alba, fimplici, lignofa, perenni, paucis fibris capillata. rszlos emittit plures, imbelles, humi procumbentes ftriatos [lignofos fatis, fragiles, hirfütos, fübrubentes 7. 2.] quos folia OCcupant alterno aut potiiis nullo ordine pofita, [uncialia, perangufta, incana hirfütie obfita, fapore Naftur- tii] F/ofculi in fummis ramulis congefti, albi, quadrifolu, medio feu. umbilico obícuriore, in uni- verfum floribus Nafturtii aquatici vulg. fimillimi. —Fafculuzs femizale patvum, compreffum fumma parte acutá []. B. utrinque acuminatum] fzzziza duo vel tria continens pufilla, ruffa. Ad mare Mediterraneum ubig, feré occurrit, & Leucoii lutei quandam fimilitudinem habet, nifi pio quód ramuli infirmiores fint & procumbant, quódque tum ramuli, tum folia multó minora. Se- mina in hac fpecie compreífa & plana fünt, in fingulis vaículis bina ; Nam filicule membraná in- tergeriná, in duas cellülas difcreta funt, in quorum fingulis fingula femina. Parkinfonus hanc fpeciem cum Thlafpi Cretico albo umbellato majore confundit. 2. Zhla[pi minus quibu[dam, aliis. Alyffon minus Y. B. TÀI. Alyffon diclum campeflre minu C. Bi Tbl. ar-ven[e minus luteum Park. Tbl. Gracum Ger. &wmall 9pabiuogt, . B. A Plantula hzc € femine deciduo fé quotannis renovans crebris virgulta fruticat, duris, teretibus, afpc- ris & incanis, in ramos fiffis, & in terram aliquando reclinatis. — FJofcul; in fummis caulibus & ra- mulis crebri, [6 calice quadripartito,] velut in fpicas excurrentes, ut in Thlafpi minore & hujus generis aliis, pediculis brevibus infident, flavi tetrapetali, adeó exigui, ut vix aperiantur, nec co- m partes facilé poffint di(cerni: quibus ferie longá (utin hoc genere fieri adíolet) capfuLe fucce- nt, à caule extantes, Lenticule grano formá non diffimiles, verüm multó minores, füpina parte concavi, circumacto circulo in medio 'protuberantes, ubi ferina fübfünt pufilla, quaterna, fin- gulis locellis membraná difclufis bina, ruffa. — Folia infima ad Thymi aut Alfines minimz folia ac- cedunt, femunciali longitudine, pediculo angufto, versüs apicem dilatantur, incana, ad tactum afpera, minüs tamen quàm ea quz. in caule funt, crebra, oblonga, & pro longitudine anguftiora iis quz ad radicem. RaZix demuttitur lignofa, alba, fimplex & interdum fürculofa. Sapore eft Na- fturtii, fed multo remiffiore, radix tamen fatis acris eft & mordax. Aprili & Maio floret, feriis citiáfve pro veris temperie. 2 Tempur; Circa Genevam in glareofis paffim, atque etiam circa Moguntiam in Germania, Monípelium in fons, Gallia Narbonenfi. Non uná femper facie occurrit hzc planta, aliàs pufilla adriodüm, aliisdodrante major. Variat etiam non raró floris colore albo, autore J. Bauhino, qui Montbelgardi in füa vinea copiose prove- nire flore albo ícribit | Clufius qui florem pentapetalon huic attribuit proculdubio falfus eft. C. Bauhinus duas hujus fpecies facit, minorem hic propofitam, & rnajorem: verüm diffinctas efTe non fidenter affirmat, quin potius unam & eandem fufpicatur: Morifonus in Pralud. "Thlafpi . Alyffon minimum habet: ab Alyílo majore & minore partium omnium parvitate difcretu facile. At nos majoris fpecie ramulum habemus vafculis duplo quàm de(criptz majoribus quz fortà 3. lyon Anguillarz J. B. 2D; Fruticofà eft, ramis duris, lignofis, teretibus, hirfatis: fu/ia fimilia Thlafpi minori Alyffo di&o, latiora, afperiora, hirfüta, fübrotunda, 1n obtufum acumen definentia. Silique eà fant difpofits fc- rie quá in jam di&o Thlafpi, hirfutis pedicellis herentes, compre(fe circinatz rotunditatis, in um- bonem modicé protuberantes, triplo majores quàm 'Thlafpi modó di&ti, multüm afperz, ftylum exi guum e fümmo proferentes, membranulà lucidá valvulas difterminante. Ex ficcá planta. deforiplir, unde nec quale femen animadvertere potuit, nec quales flofculi iore EMT Bbbb "Dubitat 830 | H:1srvronrA PraAaNTARUM.. Dubitat J. Bauhinus & querit, Annon hoc fit Thlafpi Grzcum propinquius forté Dioftoridis, Po-- lygoni folio aut Olez, Lentis femine Lob ? h. e. 'Thlafpi Alyffon di&um campeftre majus C. B, quod à minore fpecie non differre ipfe C. Baubinus füfpicatur. 4. Tblafpi montanum luteum]. B. montanum. luteum smajus Park, emontanum incanmo luteum Ser- pylli folio majus C. B. (upinum luteum Ger. vB. - : d pauca huic cum precedente [ Alyffo minore] communia, potiffimüm veró fa/js oblonga, in- cana, maximé inferná parte, afpera, ad Ole formam nonnunquam accedentia: Radix longa, li- ghoía, multifida, numerofos, humi fufos, lignofos cau/es profert, cinericeos, dodrantales & longio- res Flores copiofi, eo. ordine digeíti quo in jam dicto Thlafpi, multó majores, & faturaté ]u- tei: capelle quoque non diffimiles, f2y/um e capite. proferentes, umbilico prominulo, few;es clau- dentes. ' ter Lecw. C.Bauhinus invenit propé Bafileam, circa Burfecken füpra rudera 1n monte. Magnitudine excepta nihil invenio in defcripaone hujus plantz quod non conveniat przcedenti. Verüm quam accepit J. Bauhinus à '"Pofíano Carolo ex Cbampagnole Bürgundiz, folio erat*multó majore, ad Oleam accedente ; fforibas Leucoiilutei, ejuílémque odoris. Flerwi toto Junio ac Julii principio. imer qu ds D. Magnol in. Botan. Monfp. in priore juxta capfülam quatuor foliola viridia adeffe obíervavit, in hoc veró nulla, capfulas etiam multüm differre. In iifdem locis cum priore reperitur, & eodem tem- pore floret. ] : | : Nos in /Etna Sicilie monte hujus generis plantam obfervavimus palmarem, plurimis: cauliculis, flofculis albis qui ut in reliquis fucceffive aperiuntur, non tamen in longas fpicas excurrunt, fed velut in capitula conglomerantur, ob loci frigiditatem ut puto, nam habemus alibi colle&as hujus generis Ípicasprzlongas. Ab ommbus alus hujus generis plantis. differt, quód folia calycis una cum flore non decidant, fed maneant vaículo fübje&ta, quod P. Magnol Thlafpi Alyffo di&to campeftri minori proprium fact. 5« Thlafpi verum primum Diofcoridis Zianoni, Zan. Mirum in modum ludit natura in productione foliorum hujus inferiorum, versüs terram prove- nientium, & faperiorum caulis ejüfque ramorum geniculis adherentium : prima. enim fo/ia densé protrudit, longis. coftis innitentia, quorum lobi alternatim coftis fingulis adhzrent, quíque funt cenuiter divifa foliorum Hypecoi adinftar, à radice ufque ad tertiam caulis partem, deinde quadam folia latiorebafi cingunt caulem divifa in. aliquot lacinias, füperiora autem folia funt integra, mu- cronata, ac Perfoliate modo cingentia caules & caulium ramos ad fingula genicula; quod in nulla alia Thlafpeos fpecie obíervatur, In fummus faftigüs caulis & ramulorum feres proveni- unt minutuli albi, quorum fingulis fingule fübveniunt f/ewLe, rotunde, bifide. Hz capfüle fe- cundüm ramorum cymas fpicatim proveniunt, relinquentes (poft femina matura & valvulas delap- fas) fepta media pellucida exiccata petiolis adhzrentia, ut in aliis. Eros Provenit hoc Thlafpi non folüm in Perfia fed & in Syria. Car. IX. De hla[pi membranà. cellulas diflerminante ad. latitudinem filique : tranfverfa, € prim $. 1. De iis quorum furculi floriferi flofculis paulatim fe explicamtibus. in - fpicas longas excurrunzt. A. x. TÀlafpi vulgatius J. B. Vulgatiffimum Ger. Vaccarie folio Park. arvenfe Vaccarize incana folio majus C. B. 9'pitfoibate-qouttarn. mA t radice fatis craffa, fibrofa, lignofa, alba, fübacri cauJes exfurgunt hirfüti, teretes, rigidi, bra- E chiati: quibus fa/a fine pediculis adhzrent, longa, fenfim anguftiora reddita, ferrata five crenata, geminis pinnulis caulem amplectentia, fapore cum. morfüacri. Fjofculi minimi, albi, mulu, utin Burfi paftoria difpofiti; quatuor foliis virefcentibus füftentati, apicibus candidis. Capfüle prarmaturo ortu feres occupant, foliacez, fübrotundz, infracte, in fümmo fiffe, in quibus Jemen acre Sinapi aut Nafturtii. Hisadde, Folia quz é radice exeuntlongis pediculis inniti; filiculas feu vafcula fem. longioribus pediculis infidere quàm in. Nafturtio hortenfi, deorfum reflexis, & bina duntaxat femina, hinc indé unum, continere. 223 Inter fegetes praefertim folo arenofo aut glareofo frequens óritur. Vires, . Thlafpeos femen calidum eft & ficc. Ufus precipue in internis abfceffibus rumpendis, menfibus ciendis, lchiadicis affectibus curandis. Extrinfecus abftergit ulcera quecung, manantia, infipérq, ptarmicum eft, fed minüs vulgare. Scbrod. Gravidis, quia fcetum necat, infeftum cenfetur, Ide, Ingreditur hoc femen "Theriacam, À. 2. Thlafpi A. 2. Thla[pi Vaccarize incano folio perenne. An Thla[pi capfulis birfuta Y. B2. 6 TAA 7 or ulis borfur C. B. ds Ss bla[pi capfulis birfutia » Iblefpi vil. Hac fpecies precedente humilior eft & minor, aliàs ei admodum fimilis. | Radix pariter fimplex alba, plurimos caw/es fundit, humiliores quàm illius, & vix fe fuftinentes quin humi procumbant. Folia ineo differunt quód & minora funt & altiüs finuata. — Verüm differentia maxime confpicua eft in ffaribus, qui in hac fpecie triplo majores funt quàm in illa, & in vafculis feminalibus qua &c longiora & hirfutora, habéntque n fümmo apiculam feu fpinulam longiorem. —Sezisa quàm pra- cedentis minora. eun priore. Maio menfe in Wallia prim obíervavi hanc plantam, que hyernem per- Locus, tulerat. "Thlafpeos capfulis hirfutis defcriptio apud J. Bauhinum in plerifque convenit noftrz huic plante; verürfi, quod miror, nullam in floris magnitudine differentiam notavit. Foi quoque inferiora in noftra planta (quantum memini) Eruce modo divifa non funt, fed integra & per margines dun- taxat leviter finuata ; neque capfülz pilofe funt, fed potiüs brevi lanugine & veluti comento inca- nz. C.B. radicem tenuem,oblongam fuo "Thlafpi villofo attribuit, caw/ezz unicum, pedalem quo à noftro differt: folis ad radicem humi ftrata, lohgis pediculis donata, orbiculato cufpide : reliqua conveniunt. * 3. Thlafpi Vaccarie incamo folio sninus. C. B. Park, C. B. | "Tota planta villofa & incana eft: Ex radice craffiufcula rufefcente cauliculi femipalmares, etiam minores, recurvi & quafi repentes, villofi& incani prodeunt, fo/iis parvis, incanis, Vaccariz fimili- : bus, pediculis carentibus & alternatim difpofitis veftiu ; quorum fümmitate ffofculi plures, albi quafi in fübrotunda fpica uniti, quibus *bece parve füccedunt. d Ue In agris Monfpelienfibus repens, & in Provincia propé Maffiliam pauló majus & erectus re- Low; eritur. d Sufpicor hoc. non differre fpecie à precedentibus. Forté parvitas & foliorum canities loco natali debetur. Verüm nihil affirmo. D. 7Magno! copiose in fylva Valena, vid qua itur ad pagum Vol; invenit Maio meníe cum flore. s * 4. Thlafpi Vaccarie folio, Bur[z paftoris filiquis C. B. Vaccarie folio Mon(peliacum Park. CB. ! Caule eft cubitali, rotundo; ftriato, levi, viridi, ramofo ; quem | fo/ia Vaccariz fimilia, atroviren- tia, glabra, pediculis carentia. cingunt: feres parvi, albi: filigue Bur paftoris formá, fed ma- jores. Non longé Monfpelioin ferto Dei di&o collectum eft. Esw; A. — s. Thlafpi Diofcorids Ger. Drabee folio Park. TBI. cum feliquis. latis ). B. arvenfe, fcliquis latis C.B. Gicacieanuftarb, 39ennpetrefg. Je, filia . B. Vulgaris notitiz eft hoc "Phlafpi, radicul2 obliquá, albá, lignosi, fapore oleraceo, tandem fub- amaro: catlibus fefquipalmaribus & cubito altioribus, angulofis, ftriaus, alatííque. Fols fine pe- diculo adnafcuntur finuata, pinnulis acutis productioribus, in atro virentia, fapore inter Brafficam & Cepas, odore ad Allium accedente: Flores pufilli, Burfz paftoriz, albidi: quibus füccedunt /7/i- que latz, rotundz, comprefle feu foliacez, glabre, fupremáà orá fiffe, in medio magis eminentes ropter femina contenta, rotunda cum ftriis circularibus, faporis acris, — Flores in ftnmitatibus cau- [3 & ramulorum (ut in reliquis hujus generis) fucceffivé expanfi in fpicam quandam longam per- currunt, nullis ad eorum pediculos (qui 1n hoc genere unciales funt) appofitis foliolis aut ligulis: Folia mollia & glabra fant. In agris inter fegetes occurrit, fed raritis in Anglia: invenimus Worminfordz in Effexia. propé Locus. fluvium Sturam ; iem propé oppidum S. Ofithe, Saxmundhamie in Suffolcia, & circa oppidum Stone in. Staffordize comitatu. * 6. Thlafpi arven[e Aceto[ze folio C. B. Zblafpi majus 'Yab. Ger. Park. Hujus folia inferiora longa angufta, Glafti aut potis. Acetofz pratenfis foliorum aemula effe di- cuntur: cares pedales & altiores, foliis crebris longiufculis veftiti, fumma parte ramofi; in quibus ffofculi parvi, albi, quos fequuntur capfule bivalves, prona parte convexe, fupiná cav, feminibus ruf- fis repletz. b Mihi hactenus non fatisfit de hac planta, an fci. detur ejufinodi in rerum natura. Tabernzmon: tani autoritati rion multum tribuendum eft. Bbbb 5 7. Thla(gi 822 Locus, Locti. Locus, Locus. Hisrongr:A PrANTARUM. €— —— 7. Thlafpi arcenfe perfoliatum majus C. B. Park. rorundifolium Ger. oleraceum Tab. Bara pafto- via foliis Perfoliate J. B. 3. B. í | Radix huic tenuis eft, füpra unica, mox fibrofa; aliquot cauliculos palmares & breviores (inter- dum unicam) emittens, colore in fufco leviter rubente & virente, veluti glauco, leves, teretes, ex foliorum alis ramulos 1nterdum producentes. Fo/iz (üperiora alternatim caules fine pediculis am- plexantur, alis eorum feré concurrentibus, ut à caule perforari quadantenus videantur, unciali lon- gitudine, dimidio anguftiora, denfiufcula, glabra, glauca ut Perfoliatz. — FJofculi pofitu florum Bur- íz vulgaris, parvi, albi, involucro quatuor foliorum 1n fufco viridium. circundati, ex pediculis te- nuiffimis femuncialibus: in medio f?aziza crocea. Decidentibus floribus, imó antequám etiam in totnm decidant fubnaícuntur /f//447 parva, Buríe paftoriz, formá cordatá, veluti infracta, ut in "Ehlafpi, feminág, continent parva, compreffa, rotunda, fübruffa. | Sapor plantz fübacris. Circa Brefciam in Italia, & Genevam in Gallia obfervavimus. | Occurrit etiam variis Germani in locis, & circa Monfpelium. Y Thlafpi alterum. mitius rotundifolium Burfz paftoris fructu Co]. huc proculdubio pertinet; quo C. Bauhinus rect illud refert. E Thla[bi arven[e perfoliatum sainus C. B. T1. perfoliatum minus Park. T2], sminus Clafü Ger. Cluj. Mice habet foliola per terram fparfa, Braffice campeftris foliorum formam & colorem png imitantia, fed longé minora: que veró per cele fparguntur (qui fingularis eft & palmaris altitudi- nis, raró major) rara fünt, latioréq, pediculo ipfum quodammodo amplectuntur, Brafficz campeftris foliorum inftar, & guftu aliquantulum acri... F/eres pufilli, albi, fummis cauliculis infident, quos füb- fequuntur compreffa vafcula, iis quz in Cretico Thlafpi confpiciuntur fimilia, fuperiore parte fifa, duobus utriculis planis przdita, in quorum figuli bina aut terna. grazw/z, flaveícentia, acris fa- oris. " Crefcit in petris, & ficis quibufdam, umbrofis tamen, Auftrie collibus Floret Aprili: Semen Maio maturum C/uf. ; . An hzc planta reverà fpecie differat à przcedente. Forté (inquit J. Bauhinus) eadem eft cum noftra [przcedente] fed minor ratione loct ubi provenit. * 9. Thlafpi mont anum minimum. Mon[belienfium folio laciniato J. B. dt Lignofis, albis, prolixis, multifidis reiculzs nititur, ex quarunr capite fures; emergunt nuterofi, interdum vix unciales, alias trium quatuórve unciarum altitudine, ramofi, congefti, exiles, albi: quibus paullatim delabentibus fenfim fuccedunt longiore intervallo diffite ///z&z, Milit grano xqua- les, ex rotundo oblongz, 1n duos loculos interveniente candidá membranulá divif, ex pediculis longiufculis pendentes: femzma minuta, ruffa. Folia tum ex radice ftatim, tum ad caulium ramo- rámque divifiones uncialia vel femuncialia, in profundas angufüiffimas lacinias ad coftam ufque in- Cifa. Sapor acer. In Boutonet juxta Monfpelium à Che:lero colle&um eft. Diligentiffimus P. Magnol quid fit fe ignorare fcribit. Io. TA]afpi foliis Globularie J.B. — Alpinum Bellidis cerulee folio C. B. Tolafpeos albi fupimi vari- etas Ger. 15], montanum Glafti folio mimus Park, C.B. app. f. B. Longé latéque ferpit radices longis, craffiufculis, in aliquot capita divifis nixum, quz fübinde reptando demulis fibris denuó radicantur. Fow//« per terram fparfa, aut in eam reclinata, fatis cre- bra, Globulariz foliis quodammodo fimilia, pediculo unius aut duarum etiam unciarum, ad exor- tum rübente nicentia, vix totam unciam longa, fuübrotunda, craffiafcula, atrovirentia, potiffimum hyberna, fàpore àmaro :' CauJes palimares, aut. etiam longiores, teretes, glabri; per quos alternatim na(cuntur fo/iz, coloris feré glauci, pediculorum expertia, ima parte caulem amplexa, quo feré mo- do folia Burfie paftoris perfoliatze, acuminata. Summum caulis cacumen. confertos füftinet flores, Iberidis Fuch. in. modum nec ita diffimiles, majufculos, la&teos, plufculis etiam apicibus in calyce viridante latentibus : Quibus füccedunt figu latinfcule, compreffe, Burfülarum paftoriarum a- mule, ex finu fuo apiculas exiguas emittentes: fee» complectentes fübruffum, exiguum, acriufculum & fubamarum. In montofis pafcuis inter Setzle & Malbam, S verfus Ingleborosgb in. provincia. Eboracenfi pluri- mum. Clufius in declivi montis urbi Badenfi imminentis quarto à Vienna Auftria millari invenit. * rr. ZIlapfi filiquá cordatá peregrinum. . B. 3. B. Pedalem altitudinem affequitur. Caulis in aliquot ramulos divifus, folis ftipatur lini facie, in fummo obtufis, glaucis, temere oppofitis Cujus ut & ramulorum ejus extrema flofculi ornant exi- gui purpurei, quos excipiunt f///gue foliacez, cordatx, eleganti virore confpicux, minimi digiti unguem latz,lineà quadam bipartite, & utuno verbo dicam, filiquis Thlafpeos Drabz folio figu- . | rà Lib XVL — De Temrapetalis ficus fencapfularis rá perfimiles. — Radicula duriufcula eft & alba. Plantas (por fübamarus, non fine acrimonia qua- dam, Semen» ejus parvum, oblongum, luteolum, acriufcnlo eft fapore, minime ingrato. Floruit fulio & Augufto in horto Zuingeri, Bafilex. * 12. Thlafpi Alpinum vepens C. B. Parle. C. B. prod. Ex E oblonga cawlicsli plures, per terram repandi, trium, quatuor vel quinque unciarum ; foliis parvis, fübrotundis, inordinate difpofitis veftiti prodeunt, floribw copiofis, magnis & albis or- nati, quibus ///;g42 'Thlafpi Bellidis folio fimiles fuccedunt. Sapore eft Erucz. Ad 'Thermas Fabarias Helvetiorum collectum eft ; Variat ratione loci: illud enim foliis eft leniter hirfatis, floribus communiter purpurafcentibus raríüs albis: hoc veró foliis eft glabris, floribus albis, * 13. Tolafhi faxatile votundifolium C. B. Park. NECI. Ex radice alba, longa, fibris carente, füblignofa cauliculi plures, tenues, pedales, reflexi, & fibris capillaceis deorfum mffis terre affixi prodeunt. — Ful; eft parvis, fübrotundis, ténuibus, inter quz cauliculi palmares, nudi exfürgunt, fforzs paucos, pallidos füftinentes, quibus (quz parvz tenuiffi- mo filamento donatz, femen minutum concludentes füccedunt. « In locis petrofis circa oppidum Lawffzz reperitur. Sufpicor hanc plantam Veronicz fpeciem effe. * 14. Thlafhi parvum [axatile flore vubente C. B. Park. emontanum carnofo votundo folio Park, Li- thotbla[]à quartum carnoo rotundo folio Col. Col. - Tr ; 1 Saxorum rimis etiam hec gaudet; verüm locis magis depreffis invenitur, propé Caftrum Podiam Poponifcum ZEquicolorum: cujus radix longa fatis, levis, candicans, dura; ex qua tres, quatuórve prodeunt viricul;, in diverfa tendentes, recti, rotundi, rubentes : Circa quos denía, carnofa, rotunda, parva admodum folie, nec fructüs magnitudinem bs circa radicem in imo rubefcentia ali- quando, fed colore Brafficz reliqua, ac per viticulos (emper anguftiora, longiora, denfiora, ad .flores üíque. Infümmo veróparvz umbelle huic proferuntur botri ex viridi rubentibus, circa quos ex- teriüs in orbem aperiuntur fferes, velut coronantes umbilicum ac compreffi, faaverubentes, fangui- neis lineis eleganter depiéti, ffaminibus 1ntus luteis, deinde füccrefcentibus paullatim mediis floribus & fe aperientibus, viticuli ad pedalem interdum longitudinem producuntur, füccedufit fructus, di- fpofiti ut in füperiore, fed minores, & circa fummum ferratis vel dentatis oris purpurantibus. | Sapor radicis & foliorum amarus; femimzs veró param acris, quod minutum Irionis modo atque flavefcens eft, copiofüm in folliculis utrinque, à fuperioribus differens. Maio floret. In declivibus montis Capouladon 2 las Cambrettes, non procul. Monfpelio inter rupes cam flore & Ííeminie Maio & Junio menfibus collegit D. Magso/. Parkinfonus plantam eodem capite repetit: primó eam ponit füb titulo. "T hlafpeos parvi faxatilis flore rubente; deinde Thlafpeos montani carnofo rotundo folio; aut certé titulos confündit. * 15. Thlafpi faxatile Polyzale folio C.B. Park. 22H; Cauliculis eft. pedalibus, foliis Polygale formi, fed longé minoribus, flofculis exiguis albidis ; thecis rotandis, infractis; femine minutffimo. In faxofis circa Monfpelium. Ín Appendice ad Pinacem C.Bauhinus hanc videtur fübftituere pro 'Thlafpi montano nono, i.e. fàxatili vermiculato folio, f eum. re&é intelligimus, & tamen delcribi pro diverfa fpecie; for- t& pro nono interferendum vult inter octavam fpeciem & eam qux pro nora ponitur in Pinace, quae jam pro decima habenda eft, &c. * 16. Thlafpi montanum [femper "virens. C.B. Park. Tbla[pi femper "virentis (pecies candida J. B. Caulis hujus craffus eft & lignofüs, à radice ad ramos ufque cortice fübfüfco fcabro tectus, multis foliolis oblongis, incanis five candidis cinctus. — Flores yn. umbellis albi: S//44 parv, fübrotunde ; Semen acre. , * 17. Thlafpi fruticofum alterum Lob. J. B. Thlafpi fruticofum folio Tbymbrz bir[uto C. B. Thlafp. fruticofum Hifpanicum Park. fruticofum minus Ger. V1. Hifpanicum albo flore Clat T Multas ftatim é radice emittit virgas inxquales, frequentibus ramis donatas. FJ illius angufta, mucronata, nullo fervato ordine caulem & ramos ambiunt, fatis manifefte acrimonie. Extremi ra- mi multos albos flofculos in caput congeftos ferunt: quibus excuffis fübfequuntur planz z/ece in. fpi- cx fpeciem nafcentes, fuperioribus fimiles, dnobus utriculis conftantes, 1n quibus femen. Radix craf- fiufcula dura non vivax. . i j. Bauhinus ficca plantz ramulum Heidelbergz à Sprengéro accepit pro Thlafpi fruticofo Lobe- li'altero: cujus folia alternatim difpofita, rara, uncià breviora, vix culmum lata, in acumen definen- tia, & albida five cinerea: capfüle cum cufpide in extremo, fimiles Thlafpt Mechlinienfi; ffofcul; -majufculi albi, illius fimiles, fimilitérque difpofiti : folia cantüm diverfa, Hzc autem planta vel ca- dem eft, vel fimilis Clufio defcripta. Bbbb;3 - E Locus. Locus, Loctit, Tempus. Locus. Tempus. Hisron1a PuaANTARUM. * 18. Thlafpi fraticofum folio Leucoii marini Ger. fritic. folio Leucoii marini minors J. B. frutice: Leucoii folio angufHifolium C. B. Park. Lob. ; $ eos ! Virgz huic numerofz, fparfe, crebris Leucoii minoribus foliz : flores candidi, copiofi, & fzmen compreffum "Thlafpi, parvi. Radix lignofa, fibrofa, * 19. Seerodetblafpi Ulyffis Aldrovandi J. B. 3. B. Radice nititur fingulari, albi, paucisfibris donatá, Ea veluti in capita divaricatur, numerofo feli- orum Ttpatu longis pediculis przditorum, qux ex principio angufto fenfim ovatam figuram acquirunt, & fübrotundo ambitu finiuntur; quorum priora foliis Bellidis quodammodo refpondent, quxdam le- viter laciniata, quzdam paucis denticulis, alia feré nullis donata. Color virens eft, pluículis ex cofta nervis excurrentibus. — At quz alterno pofitu. cauliculis hzrent fo/e, prafertim fuprema, mi- nimis ceu alis caz/es amplectuntur. — Cauliculorum. faftigio ffofculi infident albi, parvi, Burfz paftoris vulgaris ; quos burfz fequuntur oblique, fübrotundz, cordate, non multüm compreffz, ad Thlafpe- os cordati burfülas accedentes. — Tota caterüm planta Allium redolet. manifefto odoratu, ac etiam nontac&a. Radicula & folia oleraceo guíta prxdita fant, grato & vel tantillum acredinis fapidz in faucibus relinquente, non fine halitu Alliaiiz. Flores & filiquas produxat Julio. * 20. Thbla[pi Alexandrinum C. B. Park. Alexandrinum Cortuft Sob. Baubimi J. B. Jj. B , Herba eft dodrantalis, ex radice fingulari quaternos [aut etiam plures] caules emittens, teretes, gla- bros, mulus alis concavos: ad quorum divaricationes, propagationéfque, füperiore praefertim parte, folia fingula, velut Perfoliatz, ramos amplectuntur, fübrotunda, Ramorum extremis longa ferie utrinque ex brevibus pediculis appenduntur f//iquz circinatz, quales fer& "Thlafpeos tenuifolii Fuchfii,- majores, in mucronem leviter obtuíüm definentes, quas fecundüm longitudinem percurrit cofta, à ua utrinque valvüle bipatentis fZigme dehifcentes abfcedunt, diflepimento medio rcli&o, íÍnque 1ngulis valvulis fingula feziza comprefla, ruffa, ex latiore bafi in acutum definente. 21. Tblafhi [pano[permon Americanum Park. Tuteumn [pano[permon Cornut. Huic plantz radix eft durior, multí(que fibrillis heret: folis funt digitali longitudine initio, ad- modum angufta, humi fparfa, & fübpinguia: cauliculi femipedales, non fine adnatis ramulis longiuf- culis & capillaribus, folis quidem vacuis, fed mille flofeuls luteolis, tetrapetalis ornatis: qui poft- modum, relictis aridis cauliculis quibus appendebantur, omnes decidunt; fructáíque unus tantummo- do aut alter fparfim hinc indé fpe&atur, folliculi fc. compreffi & oblongi, quales funt Glafti fativi, in quibus femen concluditur: acri fapore, | Saper plantz fübacris vulgaris inftar Nafturtài leviter lin- guam pungit. * 22. Thlafpi clypeatum arbore[cens Creticum. Park. Alpin. exot, Alpin. . " Cubitalis altitudinis ramulos multos à brevi caudice digiti craffitie producit, longos, teretes, lig- nofos, à quibus alii ramuli exeunt, qui in fummitatibus utrinque ex oppofito /lofcalos parvos, albos habent, crebros, à quibus /f/Ligue parve, oblongz, depreffz, enda figurá à füis pediculis parvis endentes, femen intus continentes rotundum, depreílüm, acre: Ramuli fuperius folia, pauca habent, Tue incana, tenuia, in extremis acuta; fed ramuli inferiüis ferunt fürculos tenues, multos, ex quo- rum una parte fo/iola oblonga, tenuia, denfà fimul ftipata pendent, qux incana fünt.. Radice nititur hzc planta multiplici, tenui, lignoà, inutilis Semiza acria funt, calida & ficca. Hzc planta eadem videtur "Thlafpi fruticofo alteri Lob. 7f. B. fperiüs é Clufio & ]. Bauhino de- fcripto, aut T hl. fruticofo folio Leucoii marini minoris 7. B. 9. 2. Thlafpi umbellatum. "v In hoc genere petala florum exteriora duo duobus interioribus plus duplo majora funt, capfülz bi- 7» LI * * - B EY nà tantum^femina continent, hinc indé unum. 1. Tbla[pi Creticum quibu[dam flore vubente c allo]. B. umbellatum Creticum Ieridis folio C.B. Creticum umbellatum. flore purpureo & albo Park. Thlafpi Caudie Ger. &'anügedtuttg, E radice alba, fimplici, fürculofa, atis craffa pro plantz modo, fapore acri & amaro, caulis emer- git pedalis aut dodrantalis, teres, folidus, ab imo ftatim ramofus, ramis creberrimis, durus, lignofüs, glaber, viridis. Fv/ia in caulibus & ramulis crebra, alterno aut nullo ordine pofita, oblonga, angu- fta, glabra, Iberidis foliis qualia & majora, paucis & majufculis crenis feu denticulis & margines incifa. Summi caules & ramuli ftriati. flores os velut in.umbellas difpofitos, fpeciofos, tetra. petalos petalis duabus exterioribus plus duplo majoribus quàm funt interiora, füccellivà Íe aperien- tes, LibXVL 4» Tetrapetalis filiculofis fi " Julatis. tes, pediculis femuncialibus nixi, colore.plerunque purpureo, rariüs albo. Singulis flofculi$ fücce- dunt z/ecule compre[I, oblongz, mucrone bifido, cum ftylo oblongo à flore refiduo : Seziza bina ruffa in fingulis. En. ! 4 Annua eft planta. Sapor totius acris & vehementer amarus. Floris gratiá in hortis colitur. In fylvis montofis prope Salernum i regno Neapolitano, & Viterbum in. Etruria fpontarieum in» venimus. 2. Thai umbellatum arven[e amarum d B. umbellatum arven[e VETUS folio C. B. Park, 74J. amarum Ger. Selquipalmaris eft & altior planta; cauliculzs pluribus, ramofrs, ftriatis, fübhirfütis: quibus adna- Ícuntur folia oblonga, Iberidis, ex angufto prineipio fenfim dilatata, & circa extremitatem crena- ta, craffiufcula, fübhirfuta, fapore perquam amaro, fübacri. F/eres tanquam in. umbella difpofiti, quanquam inzquali ortu, ex albo pürpurafCentes, aut etiam penitus albi, quatuor conftant foliolis, quorum duo majora longiora, ità ut ex iis unum fimul utrunque inferiis zquet aut etiam füperet. Capfülz fiffz, 1nfra&, Nafturtii vulgaris fezez cónanent minutum, acre. Radix lignofa,.albida, fibrofa. A "Thlafpi Cretico differt foliorum anguftii ; floribus fenfim expanfis fummis caulibus & ramu- lis in fpicas procurrentibus ; cüm in. Cretico íeminalia etiam vafcula floribus delapfis umbellatim difpofita fint: florum colore ex albo leviter purpurafcente: omnium denique partium minore mag- nitudine. Locus, Morifonius in Prxludiis Thlafpeos quandam fpeciem habet, Iberidis folio tenuiffimé divifo, cui 4j; fpecies. folia multó tenuius diffecta funt quàm T hlafpeos Iberidis folio; flores & femina: cxterxque partes minores. Inter fegetes in monte Saleva prope Genevam & circa Thuii vicum prope Juram montem. ;,;, Variis locis occurrit inter fegetes in Germania. * 3. Thla[pi umbellatum Creticum flore albo odoro sminus. C. B. umbellatum. Creticum, flore alb? odorato Park. parvam, wmbellato flore miveo odorato J. B. Cluf. Humile eft, ex femine natum, fingularibus «virgi affurgit, rotundis, in plures ratos divifis, per quos, ut & per caulem, fparía erant angufta, &: extremo mucrone ferrata fva, Cretici foliorum mula, acri guftu praedita. Summo caule & extremis ramis nafcebantur veluti quzdam in unum caput congelte umbelle ferum niveorum, odoratorum, quibus fuccefferunt thecae Cretici Thlafpi vaículis fimiles, 1n quibus femzez. Radix'etiam Cretici inftar non vivax. Confiderandum proponit J. Bauhinus quantum differat Thlafpi hoc ab ejuídem Clufii "Thlafpi in E Allobrogibus invento, flore niveo. 4. Thlafpi wmbelatum Nafturtii. folio Mon[peliacum C. B. Park. wumbellatum Narbonen[e. Ger, umbellatum. tenuiter drvifo folio amarum Narbonen[e. . B. . B. RES eft multüm accedens "Thlafpi umbellato arvenfi amaro: fwiz craffiufculis cum aliquot parvis laciniis five portiunculis: floribus feré iifdem, fed paulló minoribus: altitudine femifpitha- maá: caulicalis aliquot. firmiuículis in ramulos divifis:/r24ice fingulari, craffiufcula, in fibras diftri- butá. Hzc J. Bauhinus, qui plantam é femine Monfpelio miffo "Thlafpi umbellati nomine natam fusé defcribit his verbis : Prxcedenti anno fàta per hyemem eduravit, & fequenti ineunte. Aprili cawliceulos primüm pro- trudere coepit ex una Vie plurimos, ftriatos, longá ferie foliorum ad extimam ufque prominen- tiam caulis donatos. Fo/is autem ima fuftinentur petiolo unciali, fuperné in quatuor portiones craf- fiufculas, latiufculas, mediique fui parte fulcatas definente: media porro folia fummáque petiolo duas circiter uncias plus mináfve longo producuntur, crenarámque imparili numero pro petioli longitudine brevitatéque differunt, ita ut longiores pediculi quatuor vel quinque portionibus à fe in- vicem impari intervallo € regione collocatis Qiffitíque conítent: breviores veró, modo duobus, fed rariffimé, modo tribus, Trifolii in modum, modó quatuor, modó quinque quoq; fed rariüs difparíg, longitudine donantur. Florere porro coepit jam declinante Maio : 1n reliquis cum Nafturtio prz- di&o convenit : quz fi placet vide. * 5. Thlafpi Creticum flore albo majus C. B. Creicum album unbellatum majus Park; C. B, prod. Radice eft oblonga, paucis fibris donata : cauliculis palmum fuperantibus, rotundis: felis paucis, oblongis, anguftis, levibus, alternatim caulem veftientibus. In cauliculorum fütmmo fzres candidi, magni, quibus thecz miagnze, apice medio donate fuccedunt. * 6. Thlafpi 836 HisrTOnRiA PrANTARUM. ER CE n ER Rm Tempus € Locus, Locus & Tempus. Tempus €9 Locus. * 6. Thlafi [axatile -vermiculato. folio C. B. montanum vermiculato acuto folio Park. Litlo- tblafpi montanum fruticofius uermiculato acuto folio Col. j Col. Radice lignosá, albá, magná, inter faxorum rimas fe infinuat ; ex qua craffa, lignofa, rugofáque propago multos cviricules breves, palmares emittit, anguftis, parvis, carnofis, vermiculatis, rotundis feré e nigrefcentibus, acutis in fümmo, atque per ambitum hirfatis parüm, denfis circa illos haz- rentibus; at circa flores rarioribus & brevioribus. Flores veró in magnas velut umbellas rotundas con- feri, candidi vel fuave-rubentes, petalis faperioribus parvis, inferioribus majoribus, "Thlafpeos Cretici florum ritu, quibus paullo minores fant; ftaminibus intus quatuor luteis, — Flores autem. adeo crebri & denfi funt, ut planta tota 1is obtecta videatur cüm floret. Succrefcentibus mediis floribus atque dehiícentibus, exteriores & imi, frué/as per caulem brevibus admodum petiolis, minoribus corpore fraciás infidentes relinquunt, latos admodum, cavos Cochlearis modo, atque "Thlafpeos vulgaris Vaccariz folio dicti majores, parüm elatos, cavam caulibus, convexámque nobis partem oftendentes, Fruchzs hi lati funt, fapernà parte fiffa, non rotundi fed angulofi. | Guftu admodum acri fünt folia, at femina acriore, quz lata, compreffa, fulva, aliis minora, fingula medio folliculo vel difco, ut duo infint fingulis fructibus integris. Maio floret, ac zftate perficitur. Reperitur Anverfz Valva faxofis montibus, in quibus nihil ter- reni reperitur. 7. Thlafhi marinum Baticum Park. parad. Park. A "Thlafpi Cretico umbellato vulgari differt foliis primis que à radice exeunt antequam excau- lefcat nonnihil dentatis feu fzrratis circa margines, caulibus minüs ramofis; umbellis tamen florum purpurafcentium fimilibus; fezzise pallidiore flavo. $. 3. Jblpi feu Leucoium Lifcutatum. Hujus generis plantz. ob femina compreffa rotunda ad Leucoia accedunt, & Leucoia filiculofa feu bifcutata dici poffunt. 1, Tblefpi bifcutatum. a[perum bieracifolium c maj C. B. clypeatum Lobelii Ger. clypeatum bieracifolium majus Park. Lunaria bifcutata. J. B. 9Buchler 9puftatb. A. du habet exiles, pedales aut dodrantales, ab eadem radice plures, uno vel altero foliola ad ramulorum divaricationes donatos; ea enim magna ex parte ftatim ex radice oriuntur, per terram Íparfa, palmum longa aut breviora, paullo femuncid latiora, craffiufcula, faturo virore praedita, ad latera finuata, afpera & brevibus pilis utrinque hirfüta. | Summis caulibus & ramulis flores innaícun- tur coacervati, tenuiffimis pediculis herentes, parvi, luteoli: atque hos fequuntur. pericarpia pulcher- rima,foliacea,peltata,didyma, ad ligulam, extra Scutulum quoq; prominulam, adnexa,quorum fingulis fingula clauduntur femina, latiufcula, orbiculata, compre(là, rufa: [ fapore & effigie Leicon purpu- rei & albi potis quàm Nafturtii. Lob. ] Radix alte in terram. defcendit, mediocriter craffa, per plures annos vivax, & hyeme folia retinens. In Germania, Italia, Sicilia & Gallia variis in locis obfervavimus, Maio, Junio, & reliquis zftivis menfibus florentem. * 2. Leucoium Aly[foides unbellatum montanum. Col, Án ad prxcedentem plantam, cujus eam fynonymam facit C, Bauhinus, referre debeam dubito : quocirca defcriptionem ejus é Columna hic proponam, & rem Lectoris Botanici judicio fub- mittam. Folia huic longa, Leucoio luteo magnitudine proxima fed minora, per ambitum magis finuata, hirfuta, carnofa, dura atque afpera, & radice longa, nodofà, candicante ex pullo, nervoíà, ficco (a- pore, fimul ex pluribus germinibus prodeuntibus Leuncoii more ; ex quibus cav/ss tenuis, hirfütus, bi- edalis aliquando, raris interceptus foliolis, in cujus fümmo parüm dividitur, & flores veluai GCorym- orum modo denfi, 1n umbellam difpofiti emicant, lutei, ampli: quibus fuccedunt. frudus 1xves, ro- tundi, duplices, latere conjunéti, compreffi, apicem habentes medium, in medio extuberantes : quo femina fingula, compreffa, parva, flaya, continentur; ut bina fingulis duplicibus fructibus infint, fa- pore etiam ficco. Felis guftu dulci feré, non acri. ' . Augufto menfe floridam & femine refertam invenit autor in excel(s /Eqnicolorum frigidífque jugis herbidis Corzizo dictis, inque Valvenfium rnontibus im. valle fupra Anverfam praruptis umbro- fis faxis Juxta fluminis decurfüm. *o dülafpi Lib. XVI. | ?De FVupalali filiculofis oe dar | * 3. Thlafpi bifcutatum a[perura sinus C. B. clypeátum afferum minus Park, Iondrab ^f foides Apula. picata. Col. 2? 74 : «, lomdrata Aly Col. Martio menfe exit, radice admodum exiguá, albá, ex qüa folia à terra parum el» «4 fed convexa hirfütie albá, molli, densá obfita, digitali latitudine majora, oblongá form, neival! ^ craffis pilo- fis; quorum aliqua circa petiolum, radicem versis, laciniam habent, reliquam partem raris & mag- nis refpecta folii ferrata dentibus. — Cau/ezz € medio emittit rotundum, hirfütum, afperiufculum pe- dalem aut paulló majorem, duabus vel tribus in fummo alis divifum, e foliolis anguftioribus mil. tüm nec laciniatis prodeuntibus, reliqua parte nudum, nifi propé humum | duo vel tria hererent folia. In fummo flofzuli emicant Sinapeos modo, lutei, exigui, quibus deficientibus ab imo paul- latim locum implent foliculi duplices, rotundi, Lentis magnitudine, fimul latere conjun&ti, com- preffi, parum hirfuti, 1n fpicze modum fürfum elati, atque Aprilis fine perficiuntur. : Cirinolz in fylva prope D. Rocchi AMezzana ibus inter Pyraftros, Oxyacanthas & Afpho- Locis: delos. Sapor plantz totius acris. P EE A: NN villofuri flore calari donato C. B. Park. Leucoium montanum flore peda- fto Col, Huic folia fant Napi modo circa caulem, atque etiam à radice prodeuntia, que hirfüta, profun- dé 1nciía, candicantia ex viridi, parüim carnofa, mollia, guftu acriufcula, linguam :maníà diu vel- licantias F/ores in fummo caulis hirfüti, craffi, albicantes, & cohxrentium alarum deníos profert, quorum externi primüm dehifcunt, Leucoii ritu, colore luteo, minis faturo, tetrapetali, apice inter brevia ftaminula in medio prominente, caliculos habentes hirfutos, ut in Leucoio? fed his accedit, uód binas appendices rotundas, inanes demittant inferna parte, quà petiolo hxrent. His fücce- unt exigui clypeoli effigie fra, in apicem definentes, Lenticule magnitudine. — Radix carnofà, pedem longa, candicans, lignofa, ex dulci parum acris, minimi digiti craffitudine. In faxofis Gallo-provincie, Bormii non procul ab infulis Stoechadibus provenit. C. B. Columna r4; Maio floridam habuit ex oppido Filertize in montibus Romanz ditionis ortam, cujus flores & fra- — &us guftu acres effe percepit. &. Ti zi si to flore fulphbureo YYort. Oxon. 42 Tblafpi bi[cutatum aunuum a[peruma Hort. Parif? ; Foliis eft afperis, & canefcentibus, non faturé viridibus, ut 1n vulgari "Thlafpi bifzutato: Floribus etiam fülphuris colore tinctis non ut in illius flavis. Radice infuper annua, non ut illud vivaci. Q.An- non hoc fit Leucoium Alyfloides umbellatum montanum Cy. * 6. Iblafpi bi[cutatum Rapbani aut. Irionzs folio Bocconi. Cum reliquis bifcutatis Thlafpeos fpeciebus convenit hzc noftra Caule; Flore, Fru&u: Foliis fo- lummodo difcrepat, quz Raphani aut potius Irionis formá & magnitudine funt. RaZice eft admo- dum exili & 1mbecilla, ex qua fzpenumero plures caulicsl; exeunt. Annuum eft hoc noftrum. Circa Panormum, Agrigentum & Maffiliam copios? gignitur locis incultis & afperis. Locti; * 5. Ublafpi fruticofum | Pevficum foliis Keiri Zanon; latifolium platycarpon. Leucoii. foliis P. Boccon. fratico[um Leucoii folio C. B. Park. Zan. Ex radice longa, fatis craffa, fibrillas plurimas in terram demittente oriuntur quafi in cefpite mul- ta folia longa, crafla, levia, fupra obfcure viridia, fübtus pallefcentia (decurrente per medium nervo fübtili & vix perceptibili) ad extremum fübrotunda: interque oritur cau/z pedalis, fimilibus foliis fed minoribus, ad genicula alternatim difpofitis veftitus, qui in plurimos ramos fe findit;; atque in fümmis faftigiis ramorum proveniunt umbellatim plurimi fores, albi, petalis duobus majoribus, & duobus duplo quafi minoribus : in horum medio apparent plurima JFamizula ruffa, apicibus totidem luteis ornata. Florim odor fatis gratus ad Viole nigra odorem accedens. Flores evaneícentes re- linquunt poft fe eap/ular peltatas latas, in mucronem obtufüm definentes, colore obícuriore, versüs petiolum quadratas, bifidas [emis continentes compreffa, lata, Cinnamomet coloris, fapore amaro, acuto & pungente, velut Sinapi. Floret per totam zftatem, fed copiofilis verná tempeftate, & frigore durante. Sponte provenit pic & in Perfia. " Tempus. Huic proculdubio idem eft Thlafpi latifolium platycarpon Leucori foliis Bocconi, quamvis Jac. Za- noni dubitet, quoniam P. Boccone. neq; florum ullius odoris, neq; foliorum amaroris (qui in Thlafp1 infignis Perfico obfervatur ) non meminit. Verüm hoc eft argumentum tantüm negativum & nihil concludit. Potuitenim Boccone has qualitates, aliáfve quas in defcriptione praeterit, vel non animad- vertere, vel oblivifci, vel brevitati ftudens omittere. Defcriptio Bocconiana fic fe habet : Surculis £rutefcit fragilibus, cubitalibus, fubinde majoribus, rotundis, circa quos f?/ia plura nullo ordine fervato densé congefta funt, craffa, glabra, indivifa, Leucou aemula, per extremum retuía. Summitàtem occupant fires Leucoii, albidi, quafiin umbellam congefti; quos excipiunt vafcula bifcutata, in quibus femen utrinque compreffüm. | aix fübeft crafía, vivax. $. 4. 9298 Vires. ALocus;" —— ——" Hisron:a PrtANTARUM. 6. 4. Zblafpi fatuum Burfa pafloris diclum. Bw[a pafforis J. B. Ger. major vulgaris Park. waajer folio fimuato C. B. Sepfjerhg purfe, Nonnunquam palmari, pedalis interdum &c cubitalis [ aut etiam fefquicabitalis ] eft plantá. Radice nititur exili, rectá, albá, fibrosá, fapore fübdulci & naufcofo; 6 qua prodeunt. fols oblonga, modó integra, plerunque tamen profunde utrinque laciniata, laciniis iti acutas cufpides definenti- bus, Dentis leonis feré in modum, nonnihil hirfuta, pediculis uncialibus [ potiüis ex angufto prin- cipio fenfim dilatata ] cüm füperiora quz in caulibus funt latá bafi, abfque pediculis iis adnafcantur, laciniá ceu auriculá utrinque productá eos velut amplectentia, nec omnino laciniata fint. E folio- rum medio cz; unns, duo, tres, quatuórve, aut plures exfurgunt, in ramulos alternatim pofitos divift, medius ab 1mo ftatim. Summi caules & ramuli in longas veluti fpicas excurrunt flofcülorum pediculis cenuibus femuncialibus infidentium. Sunt autem flofcu/i parvi, albi, quatuor petalis füb- rotundis minimé bifidis compofiti, cum. famisulis aliquot apices luteos geftantibus. Flofculis de- lapis pediculi in uncialem longitudinem excrefcunt, & feminum receptacula füftinent, ex acnto principio 1n latiufculam bifidam crumenulam definentia, à caule extantes, & rectos cum eo angu- los efficientes, aut etiam deorfum nonnihil reflexi. — Semina in fingulis vafculis continentur. multa. minutiffima, per maturitatem fülva aut fübruffa. Hxc planta foliis mire ludit, unde illam quz folio eft integro & non finuato pro diverfa fpecie non habemus: atque idcirco cum . Bauhino adidem caput reducimus B. paft. folio finuato pri- mam, fecundam & tertiam fpecies C. B. Secus vias locis defertis & incultis, inque areis, compitis ac ruderibus paffim provenit, totáque zcítate floret, viget ac femen perficit. Aftringit & confüipat, hinc valet in hzmorrhagia narium. [ fi peffum & cotone fa&um & ejus fucco intin&tum naribus indatur Brwsf.] diarrhoed, dyfenteriá, lienteri4, [ vino rubro vel aqua fluviali in. qua chalybs candens extinctus fuerit decoéta ac pota, vel ejus fuccus expreffus] in mi- tione cruenta & gonorrhea [ fuccilexpreffi 3j. epotá aut herbz ficcatz juris duplo Mattb. ] men- ftraorum fluxu nimio. Externé vulneribus folidandis à plebeiis adhibetur, nec fine fücceffu, Qui- nimo additur fzpius cataplafinatis febrifugis qux carpis imponuntur. Burfa paftoris non tantüm hamoptoicis opitulatur, fed etiam certó medetur gonorrhez ; quam fingere obférvationem poft "Tabernamontanum celeberrimo Seberio practico infigni debemus, Sim. Pauls. Car. X. De Tetrapetalis filiculofis monofpermis. De Braffca marina mouo[permo, Oliis carnofis czfiis cum Braffica convenit, floribus albis, capfülis fübrotundis, monofpermis ab eadem differt, Bra[fica maritima. C. B. marina mono[permos Park. marina Anglica Ger. suono[permos Anglica J. B. Ara«tolctunt, Folia aliquot & radice ampla, lata, craffa, circa margines undulata, & veluti crifpa, fragilia, pe- diculis craffts infidentia, colore czfio feu ex viridi cinereo promit : é quorum medio. caulis exfurgit craffus, bipedalis aut aluor, folis aliquot veftitus, fumma parte in multos ramulos & "Enn varié divifus & fubdivifus, ferum pallentium. alborum congeries denas & umbellofas fuftinentes, quibus füccedunt (//ópue breves & crafle, alix nuclei cerafi magnitudine, aliz altero tantó majo- res, figurà utrinque turbinatá & acuminatá, & thorulis quibufdam fecundüm longitudinem donat, vel alis tuberculis exafperatz, colore cinereo, quibus fingulis fingulum ineft fezez, pullum, vicix feré magnitudine. — Radix craíía 1n. multos ramos divifa, multos annos vivax : quin & fold per hye- mem virorem fuum retinent. E arenofis maris litoribus circa Angliam ubique feré invenitur. Verno tempore pro olere eftur. C A PF. Lib. XVL De Tetrapetalis filiculofis feu capfulatis. Car. XI Myagrum moso[pertmon. J. B. tonofperznon. vajus. Paxle. smonofpermon latifilium C. B. 3. B. Raffa & alba eft raZix, annua tamen: que caules profert aliquot cubitum aut fefquicubitum altos, glaucos, teretes, leves, folidos, medullá candidá farétos, multis alis concavos, fupe- riore parte valdé ramofos, ramulis przlongis à caule extantibus & angulos feré rectos iud eo efficientibus. Foie Glafti fativi füperioribus foliis nonnihil fimilia, plerunque tamen. laciniata profertim inferiora, [ parva, cum Brafficanis magnitudine neutiquam conferenda, ] fimilitérque illis cefia, pinnis fuis caules ample&tentia, fapore oleraceo. Flore: lutei, quadrifolii, minores multo quam Braflice. (imo Eryfimi vulgaris pares). paullatim nec eodem tempore fefé explicant, aliis pri- mulüm é calice erumpentibus, aliis in femen abeuntibus, quod fingulare in fingulis fpiculatis burfa- lis furfum fpe&antibus, & caulibus ramulííque appreffis. J. Bauhinus fpontaneam obíervavit in agro inter Darpierre & S. Mauritium. Junio menfe apud Locus 62 nos floret, & femine plenam maturitatem adepto radicitus interit. Tempi. Ca». XI. AMyagro affine capitulis votundis J. B. Myagro femulss filiqud rotundd. C. B. Park. ED: j Ultos (inquit ille) ex radice fimplici, lignofa producit caules: [ Quz in. noftro hortulo M vere fatz funt plante e fingulis radicibus fingulos produxerunt, | cubitales & bicubitales, [ Quz apud nos provenére cubitalem altitudinem non excedebant, ] teretes, fragiles, hir- futos, ab imo ftatim ramofos, frequentibus ramulis € foliorum alis egreffis: per quos foribus tenuit fimis, minoribus quàm in Myagro, pallidis, longa ferie fuccedunt alternatim ibo capitula exi- gua, Coriandro minora, femuncialibus pediculis tenuibus à caule extantibus haerentia, per maturi- tatem nigra, in apiculum definentia, à quo quatuor coftule minimüm alatz ad deum uíque porrguntur. In fingulis capitulis fzzzez ineft unicum flavum, oleaginofürn, nullo fapore manifefto. Folia Myagro fimilia, minora, afpera, obfcuriüs virentia, nonnihil fücculenta; quz per caules & ramos alternatim difpofita, nullis pediculis, amplexicaulra, alas utrinque pinnatas proferunt fapore viícido, & nifi obftet leviuícula acrimonia [ qux poftea fentitur& linguam calefacit ] fatuo : infima ex longis pediculis leviter finuata funt. Defcriptio eff. fo. Baubini 2 nobis interpolata C" auila. Annua eft planta, femine deciduo fe renovans. . A Hujus ramulum invenimus inter plantas. noftras ficcas, ubi collegimus jam non recordamur. Ex femine Londino miffo in hortulo noftro fuccrevit, floruit & femen perfecit. Car. XIII. AMyagro [rmnilis flore albo. J. B. Myagrum wnono[permon. miuus. C, B. Park. ZB 7 Umerofa ftatim à radice fundit fo//e, glabra, uncias tres longa, ad Iberidis folia acceden- N tia, laciniata nonnihil: Inter qux caules furgunt medullá far&ti, alis concavi; Quarum exortum folia ambiunt alata & veluti denticulis laciniata, Flofcul in faftigiis candidi, exi- gui, quos vafcula fequuntur fübrotunda, acuminata, longo pediculo hzrentia, ad Myagrum cum rotundis capitulis accedentia. —Radicula longa, alba, fimplex, vel cum paucis fibris. Inter Bononiam & Florentiam reperit J. Bauhinus. Paffim in fatis circa Monfpslium reperitur Locus € , Maio & Junio cum flore & capitulis. Berew. Mon. à | Tempw. CAP, 840 Hisronr:Aa PraNTARUM. Car. XIV. : Eruca marina Ger, ssarina Anglica Park. item smaritima Italiea ejufdem. — Eruca maritima. Ita. lica, filiqua bafle cu[pidi fimili C.B. Cakile quibufdam, aliis Eruca. marina c». Rapbanus enariaus J. B. J.B. Uamvis tenuis longa tamen fàtis eft hujus raZix; numerofos caules proferens, dodrante altiores : folis Refedz minora, pinguiora, guftu acri, fubfalío. ^ Flores peculiaribus furculis lateralibus infident, Eruc aut Braffice pohtu & formá, colore purpureo. Silique craíli- ufcule, breves, bina femiza fingulz continent. Nos unicam in vafculo cellam (eu cavita- tem obfervavimus. Car. XV. Lepidium glaffifolium C, B. Lep. nn repens J. B. Lep. amuum Lob. Park. minzs reZé, 30bnaty Icaten iDittanbet, | /Ec herba ex obfervatione noftra hujus loci eft, fiquidem cap[ulas producit monofpermas numerofiffimas, fpharicas cum apice in fümmo, perexiguas, fcabras, pediculis tenuibus femuncialibus, acuto, cum caule angulos facientibus, infidentes, qui flofzulis parvis, al- bis füccedunt. — Flofculi autem fücceffive fe aperientes paulatim in przlongas fpicas excurrunt. Miror Morifonum filiculas bifidas, membraná per maturitatem pellucidà & albá diffeptas ei at- tribuere, nifi forté aliam plantam defcribat, nobis incognitam. Locus, In agris quibufdam propé Ratifponam Germaniz urbem. copiofüm obfervavimus. Car. XVI. Rapiffrum mono[permon J.B. C. B. Park. 9; X radice jongiufcula, albicante, parüm fibrofa, caules pedales, aliquando altiores, rotundi tenues, ramoft, eleganter virentes, levitérque hirfüti exurgunt. Fols humi fparía .craffa funt, Rapi foliis fimilia, ad principium laciniata , deinde fubrotunda, leviter finuata & hir- futa. Flores fecundüm cauliculos palmares & tenues velut in fpica difpofiti, eleganter lutei aureíve, quibus fZigwe faccedunt rotundz, elegantes; propter ftrias [per eas quemadmodum in femine Co- riandri difcurrentes] . infilamentum oblongum abeuntes, qux quafi geminz fibi infident, parte tamen fuperiore majore, cüm in ea fezez parvum, oblongiufculum, fed unicum (unde ei no- men) contineatur. Locu. 1n Italia non. procul à Liburno portu ; circa. Genevam etiam & Monfpelium Ípontaneum in- venimus. * 2. Rapiftrum. smaximum votuudifolium monofpermon Hifpanicum Park. maximum votundifalinm sno- mo[permon Cor. Prxcedente elatior eft, foliis majoribus in lacinias diffe&tis, extremo majore, fübrotundo, ma- gííque pilofo. Quin & ramulis crebrioribus, floribus amplioribus, albis in calycibus fubluteis, fe- minibus [potis vafculis feminalibus] rotundioribus, fumma parte minime acuminatis ab. eodem differt. Hanc fpeciem pleniüs defcribit Jacobus Cornutusin hiftoria Plantarum Canadenfium his verbis : Omnes hujus generis fpecies fo/orum amplitudine fuperat: hzc veró funt, Raphani modo, ex- tremá parte rotunda, & ambitu crenata, fupiná variis afperitatibus in fpinulas fetaceas leviter ex- tuberant, amplitudine palmari Circa caulem ífübnafcuntur his utrinque in eodem pediculo minorá. .- Catlis ad duo cubita elevatur, ftriatus, angulofus, ut folia hifpidus in. multiplices fürculos divifüs, in quibus longé minora quàm in caule folia glomeratim aggeruntur & fine ordine locantur: fünt enim illa & magnitudine & figurá urtic Grzcz fimilia; onufti fant. fürculi innumera florum pro- pagine, adeó ut 1ntegrá vigeant zeftate; Flor ex rotundo capitulo fübflavo in quatuor candida foliola feparatur, inter quz tenuia filamenta & piftillum viride cum apicibus luteis apparent. Cuique flori fuccedit [ees unicum, parvum, fübflavum, rotundum, rotundá quoq, capfulá membranaceá Cori- andr magnitudine inclufum, quamvis initio dum viret paulo longior appareat, per maturitatem tamerr orbicularis eft figura, Eon In Hifpania nafcitur. C À P. LibXVL —— $e Temapetali filicdbfia feu capft ulatis. 9 4.1 —————— MÀMÀÀ— Car. XVIL De Leucoio filiculafó monofpermo. tup Jeliculofumm. flore luteo. umbellatum smono[p? T bla[pi [axatile. incamum, luteum, Serpyli folo mimos C. B. Iontblafpi luteo flore incanim dYoxedts »Hentanum, umbellatum Col. T blefoi montanum luteum minis Park. ; j Col. Oliis exit Aq. parvis, angufkis, oblongis, formá & effigie congeneri plantz à Mat- Im thiolo pro Alyffo depi&z, minoribus duplo, circa «rzculos rotundos, purpurantes, in terra ftra- tos, hirfütie albi afperá obfitos : iri quorum fümmo flores odorati, nori parvi ut in congenere, fed magni refpectu plantz, atque non in umbellam, fed veluti longum corymbuin in orbem per vi- ticulos difponuntur, colore luteo, hilari aureóve, petalis infractis in cordis figuram: quibus ab imo fructus füccedunt, alternatim etiam per orbem circa viticulos longis petiolis herentes, figurá rotun- dá, Lentis magnitudine, incaná hirfutie afperi, longum habentes apicem, in quibus unicum /emen compreffum fulvümque continetur. - Maio & Junio florida & frequentiffima 1n. /Equicolorum montibus habetur: plana juga diligit. T5; ns Folia dura & veluti humore carentia ficco funt fapore, herbaceo, nec acrimoniam exferere viden- € Locus; tur,ficuti & femina. Eademradice regerminat poft fores, fempérque vivit. 2. Leucoium filiculo[um smono[p. fru&iu compre[fo. Lunaria peltata nimia quibu[dana ad T blafpi veferen- da J. B. Thlefpi minus clypeatum. Ger. clypeatum minus. Serpylli folio Park. T. clyp. Serpylli foo C. B. lontbla[pi sninimum, [picatum, lunatumy Col. i Col. Hujus radix exigua, tenuis & albicans, fibrillis aliquando divifà invenitur: plures emittit vrieu- Ios, tenues, afperos, dodrantales ad fummum, fupinos, aliquando rectos in unicaule planta: quos fülia circundant alternatim difpofita, candicantia, exigua admodum, duplo minora quàm 'Thyimi da- rioris dicti, afperiufculi uno verfu quandoque difpofira, /—.A. medio veró viticulorum, (qui afpera hirfütie & candicante obducuntur) ad fümmum ufque fra&ss cartilaginei rotundi, Lentis magni- tudine, compreffi, velut in longam fpicam difpofin. dependent, uno etiam feré verfu penduli é pe- tiolis incurvis exiguis; minimum, in quatuor foliola divifum calycem habentes, oculos feré fallen- tem. Flores velut in umbellam confertos 1n. fümmo Íemper habet exiguos, & omnium minimos, luteolos, qui ftatim folliculos proferunt € medio rotundos, hirfutos [ J. Bauhino non rec&té glabros] in medio parum ventriofos, limbo circumductos, in. ima parte veluti fiffos Thlafpeos modo. — Hi refecti pales colore fiunt, ab imo decidentes, Maii fine; femen intus unicum habentes ovali fi- gurá, compreffum, flavum aut rufum. Plantz fapor parüm acris, Leucoii modo ficcans. In montium radicibus & collibus Soli orient1 expofitis fterilibusfrequens Anver( Valuenfium,A- Low . priis menfis fine & Maio. Circa Monfpel. collegimus : Cherlerus in Nemaufenfi agro. G Tempyr. BER x. S T We e Car. XVIII. Thla[ji montanum Glafti folio C. B. suontanum Glafti folio majus Park. Tblef. Pannonicum Clufüi Ger. TÀI. folio Alliarie J. B. obliqué acta, ferpente, alba, tenui, lignofa, Alliümque obolente radice plures emittit, te- retes, lzves, cubitales altioréfque, —Fo/;z inferiora funt. Alliariz fimilia, alia ad Napi folia quodammodo accedunt, oblonga, avería parte cia, adversà n luteo virefcentia, duabus pinnulis fübrotundis caulem amplectentia fapore oleraceo,nonnihil ad Cepas quoq, accedentes é quorum alis rami enafcuntur, fimiliter foliati, — F/ores Nafturtii aquatici albi, quadrifolii —S;lg4e uno loculo donatz, fübrorundz, nullá fiffará, femen continent fingulz fingulum, flavum, guftu amaro & acri, Invenitur umbrofss locis ad arcem Stichenftain, & quà iter eft ex. ea arce ad Szeberg : nufquam r5, e; alibi Clufio obízrvatum. Floret Junio, femen Julio & Augufto ad. maturitatem pervenit. Tempus, 7. B. H* folia infima lata & rotunda funt: qux autem fuperiüs in' caulibus, quos à fibrofa, Cece CAP, 94.2 Locurs Vires CÓ fas. Culsura C3 reparatio. — Hisron:Aa PrANTARUM. CAP. XIX. De Glaflo feu Ifatide. Laftum Latinis, Vitrwvio, Mela, Ceefare e Marcello Empirico teftibus, vitrum dicebatur. Vi- trum 1deà à Latinis ditum exiftimo quód Gallis & Britannis antiquis G/zffz diceretur, quod Vitrum re&é interpretati fünt. Glaffa autem forté di&a eft à colore vitreo feu VaAwe. , 4 A ; : - Glafti note fant folia ad tingendum utilia, filique compreffz, latz, pendule, per maturitatem ni- gra Linguam arvis dictam imitantur. Gla[tum [atrum Ger. Park. fatis [ativa «vel atifolia C. B. If/atzs frve Glaftum fativum J. B. doa. Pollicaris hujus radix albida & lignofà ad cubitum & fefquicubitum defcendit, inquit J. Bauhinus. Caules furrigit minimi digiti craffitie, bicubitales, rigidos, teretes, lxves, n. in fummo valdé ramofíos; folis creberrimis, nullo ordine pofitis veftitos. Floresin ramulis lutei, crebri, exigui, quatuor foliolis longiufculis, obtufis, minimé bifidis compofiti, pediculis longis, tenuibus fübnixi [ J. Bauhinus octo folia flor: tribuit, verüm quatuor illa quz minora vocat calicis funt non floris] Stamina lutea, exigua. Capfüle feminum per maturitatem nigricantes, latz, obtufz, Lingua avis fimiles fed minores, cofta longitudinem percurrente, fecundàüm quam etiam aperiuntur, fingulz fingula femina flavicantia continent. Ob pediculorum tenuitatem capfüle deorfum dependent ac fi pilis appeníe forent. Folia ima ad Cynogloffüm accedunt, nonnihil glauca, oblonga, glabra. Quzdam tamen ex prioribus interdum hirfüta, inquit J. Bauhinus, ac etiam nonnunquam finuata, ad Hefperidis folia accedentia. Quz in caulibus & ramis nullo pediculo interveniente adnafcun- tur, pinnatis barbulis ad bafin donata, oblonga, angufta, in. acumen definentia, glauca, glabra, quedam tamen exinferioribus avería parte ad margines prafertim & nervum medium rarioribus pilis ifta, "Tum caules tum folia glauco quodam polline obducta funt, quz facilé detergi poteft. Secundo à fatione anno caulefcit & n & poftquam femen perfecerit radicitus exarefcit, femine deciduo Íe renovans. . Seritur n Mediterraneis Angliz. Sylveftris à Sativo nonnifi culturá differre videtur. De Ifatidis cultura & przparatione ad lanas tingendasintegrum librum fcripfit Henricus Crolachíus. Glaftum facillime & copiofiffimé przbet falem volatilem ,imó fine igne, egregii usüs in Scorbuto & Angina. Hzc planta multó meliüis cingit lanas quam 1digo, quod admixtione falis corrofivum eva- dit. JVedelius de Sale volatili plantarum. De cultura & praeparatione Ifatidis lubet huc transferre quz habet Wedelius lococitato. Optimé inquit crefcit is in arvis, quibus pris Linum fatum fuerat; fin minüs anteceffore hoc gaudeat, ftercorari eadem probé poftulant. Alterutro horum facto, aut foditur terra ad fationem, aut aratro ad id aptato quadrijugali profundids aratur. Sin communi aratro przftare id libuerit, lenté feftinandum eft, morá enim eget. Quod Autumno aratro przparatum eft arvum. hyemalibus feriis ad Purificationis Mariz feftum relinquitur uberi irrigationi. Semen ipfum. perinde eft, recéníne an vetuftum fit, modó non fumi acceffione (quod notabile eft) corruptum fuerit. Poft feftum Purificationis , molliori coelo, feritur, & ex voto quidem magis modicá nive pofitá, & ea quidem cautione, nà densé nimis fàtio fiat. . Elapío uno alteróque die, que mora non de nihilo eft;ftudiosé mediante occatione, terrá obtegitur. Poft Pentecoften diligenter repurganda ab aliis herbis. Poft feftum S. Joannis ad primàm meffem maturefcit: cim extima folia flavedinem prz fe ferunt, vel metus eft flores ipfum meditari, ferro ad id parato in terra herba detruncaturin cumulum hinc colligitur & ad loturam fertur. Facti lotione pabone ad locum aptum mittitur, fparfim dum & vertendo ficcatur: marcor hic feu colono, fi minor fiat & füperficiarié, $i .emtori, f1 juftus, lucrum feenerat, ills quidem aucto globulorum numero, huic meliori praeparatione. Sin inconftans tempeftas mins faveat, ut modó ficcetur, modó imbribus irrigetur, qua liberari ab extraneo humore debsbat, periculum fübit corruptionis, & teftis hujus, nigredinis, quod fzpe unicá no&e contingit. Abfumpta fuperflua humiditate congeritur, & trufatilibus molis infertur. A conquaffatione feu comminutione & tritura hac, qualis quidem fücculentis adhuc convenit, in acervum obtufüm íeu rotundum compingitur, fiperna parte tecta pro arcenda pulvia, circa latera veró ventilabra fabrificantur, ut herbacea fanies refidua per noctem excludatur. Abacto liquore digeritur in magnos globos, & tecto patulo ad id fa&o, ad machinam illam vecta imponitur, ut ficcetur, adeo omni ftudio faperflua humiditas abigitur, né in putrilaginem fatifcat. Relinqui hic loci poteft, quamdiu id fert occafio; aut globuli jam leniter exficcati propriz inferri do- mui, vel ad ulteriorem przparationem mercatoribus vendi poffunt. | Globuli enim hi, quos fexagenos vendi videas, tabulatis ingefti & accumulati, fenfim incalefcunt,& urinofum fà] volatile de fe exhalant, eó citiüs quo calor ambientis zftivo tempore & eorum copia major; illud veró non folüm quo continentur fpatium, fed totam fpe domum & vicinas odore fno replet. "Tandem aquá etiam alfusi magis intenditur calor, donec non in cineres, ut quidam volunt, fed CMS groflum tin&orum ufibus aptum fatifcat, quod hinc Glaftum «7 $£:42, fcu prapara- tum audit. Secunda à Lib XVL 4DeTetrapetalis fiticulofis. feu cap]ulatir. Secunda vice propullulans, non, uti prius, folicitis unguiculis ab immixtis aliis herbis repurgatur fed oves in agrum mittuntur ut paftt interfito. hoc gramine repurgent itidem, neque enim illi vel efi nocent, vel conculcando in terram, nifi paftoris negligentiá diutius ac par eft inhzreant agro. Exa&is fex feptimanis à prima mefíle denuó ut füperiori tempore detruncatur, & iterum elapfis totidem hebdomadis, fi celum Autumnale faveat, tertid vice ; licet hec minori bonitatis notá, cum ob caloris Solaris digerentis infüfficientiam, tum ob tempus loture minüs aptum. ; Sequenti aBino iifdem arvis, qux prius ifatidem tulerant hordeum infertur. Sin femina defiderantur, tertia melle pars intacta relinquitur, tinde verterite anno in femen exit Ha&enus Wedeltus. | | Noftrates in przparando Glafto methodum hanc non per omnia obíervant, ut ab amico, quem fuper hac re confului, certior fa&us fum. Seritur circa initium Martii apud nos, folo pingui, calido & bene ftercorato; circa medium Maium ferius citiülve pro anni temperie & herbz maturitate decerpitur. Quamprimum demetitur ad molam ilico defertur & molendo comminuitur tandin donec in globu- los formari aptum fit abíque ulla mixtura. Globos hofte craticulis vumineis (fittBÍgg noftrates vocabt) imponunt ad exficcandum; cámque penitus ficca evaferint, molz iterum fabjiciünt & in pulverem quàm poffunt fübalem comminuunt. Pulverifatum in area complanata; feu tabulato in acervum componunt, & copiosi aquá affusá. ir- rigant feu inadefaciunt, donec concalefcat & vaporem emittat; adeóque per plures (eptimanas ca- lentem & effümigantem finunt ut paulatim maceretur & maturefcat, humore aqueo evaporante, me- dicamentofo conco&o. -Adcalorem autem moderandum n6 nimis 1nvalefcat, pertres, quatuórve hebdornadas palá quotidie Verfant; mucedinem autem inter exficcandum & canitiem. contrahit, quam itérum deponit, antequam plenam maturitatem adipiícitur, perfectum faccis infercunt, &c vendunt. Eftate calida & ferena fü&co meliüs conco&to ád pigmentum conficiendum nobilius & przftan- tius evadit ; pluvià autem & humidá foliis magis luxuriat, & uberiore proventu ferentem ditat, cüm citá regerminatione ad quatuor aut etiam quinque mefles eidem atate adolefcat. Prima meffis omnium praftantiffima habetur, relique ordine, fequentes antecedentibus, deteriores. " Glaftum autem non folüm colorem coeruleum de (e prabet, veràm aliorum fere omnium-colorum bafis & fühdamentum eft." Verüm pro inftituti noftri ratione de Iíaude fatis ; qui plura defiderat (ic enim hic ad artis hujus prorfus rudem & ignarum inftruendum fufficiunt) eos confulat qui hanc matériam ex profeffo tractárunt, nimirum Crolachium przdiétum, & Auctorem anonymum 4rtá Agriculture Anglice confcripta. : Joanni Bodao à Stapel non affentio agrum Glafti proventu non emaciari fed lztificari potius, quam- vis frumento producendo magis fortaffe idoneum evadat: nec enim criticum. folo valde opulento fa- cum fertiliffimum eft ; fiquidem foliis & culmis fupra modum luxurians vim omnemin ea effundit, fiec granorum admodum ferax eft, neque plena & fariná pragnantia procreat. Car. XX. Coronopus Ruellii Ger. veta «vel vepens Ruellii Park. Coron, Rucllii frve Naffurtium verraco[um J. B. y mbrofia campe[tris repens C. B. Ainines Crefies. i Erre apprimit ceules nunquam fürgentes, fpithamaos, ramofos, rigidulos; per quos f2/;z la- ciniata, czfürá foliorum Nafturti, nec ita diffimili aut odore, aut fapore: flofcali fecundüm ; caules minuti, albi; femmimum loculi fcabri, inaequales, lappulas imitati, quali echini parvi muricati, quorum fingulis gramw» unicum, nigrum, gigarto vitigineo fere par ineft. Radix lon- giuícula, fatis. craffa. j In uliginofis & ad vias tam in Anglia quàmin exteris regionibus reperitur. Cccc z HISTO- Locns. HISTORIJ/E PLANTAR IU:M LIBER DECIMUS SEPTIMUS, QUI EST, De Herbis florc tetrapetalo anomalis. Ro floribus tetrapetalis hoc in loco habeo monopetalos etiam profundé in lacinias petalorum zmulas ad ungues feré fiflos, né à recepta Botanicorum fententia nimis recedam. Herbe flore tetrapetalo umformi anomale «v fui generis yaris. Harum note Characteriflice, generum indices funt. (Florum petala tenia, ampla, fugacia, fuccus lacteus aut. flavus, acer, vis narcotica; & in plerifque Ípeciebus calix bifolins feu brvalvis caducus ; PaPavrR, cujus duo funt genera; 4Jrerum, vaí- culis féminalibus brevibus in plurimas cellulas divifis, operculo ftellato; iíque vel glabris ; PaPavrR Sativum & [jlveftre plurimarum fpecierum ; vel hifpidis; AxGEMoNE : lrerur fili quofüm ; PaPavrm cormiculatum; cujus omnino fpecies eft Chelidonium majus dictum, fiqui- dem fücco flavo acri turget, & calicem habetbivalvem caducum. Va[culum [eminale im quaterna loculamenta partitum, loculamentis fuperiore parte aliquoufa, disjun- is, & in angulos eminentibus; foliis in plures lobos feu fegmenta divifis, glaucis, glabris, odore vehementi; Rura. Rutz flos interdum pentapetalos eft, & vafculum quinis locula- mentis compofitum : verüm hoc accidentarinm eífe puto & luxuriantis naturz lufui tribuen- | dum: naturaliter enim & ordinarié quaterna cantüm petala, & totidem in feminis concepta- culo loculamenta obtinet. Vafculum [eminale tricoccum in fummo ftylo, & fuccus la&eus in plerifque fpeciebus acer & fervi- dus; "TirHYMALUs. 4 Flores ffamimfi , inÍpicas congefti, Flofculorum tubi in vafcula feminalia elliptica, (qux per maturitatem horizontaliter rumpuntur) intumefcentes, feminibus intus binis, puliciformibus. | Hujus generis aliz caulibus fünt | Nudis, foliis vel Latioribm, nervofis; PrANTAGO. -nguf'is, in nonnullis etiam ad margines dentatis aut laciniatis ; Com oxobus. Foliofis, folus anguftis, binis oppofitis, florum fpicis & foliorum alis egreffis; PsvrriIuw. Silique flores antevertentes, quz per maturitatem quadrifariàm partiti & dehifcentes, quatuor femi- num feries oftendunt. — Flores fummis filiquis infident, & integri unà cum calicibus decidunt; LvsiwACHIA füliqw[a. Mujusfpecies quas novimus omnes prater Virgizianas Iutear filiquas pro- ducunt lanigeras. Laco Jeminalia in bina loculamenta divifa, & plerunque compreffa : Flofculi parvi, petalis ad un- gues Junctis, ita ut integri decidant, fántque vel floribus f E foliorum alis exeuntibus, 1 Singulatim, tà ut à fingulis alis finguli egrediantur flores; Arsrwr furia, nimirum foliis CLa- medryos, Hederule, leronicee. AS | Spicatim, ita ut 6 fingulis foliorum alis egrediantur finguli fürculi flores multos in Ípicas difpo- Iitos fuftinentes, vaículis fem. compreflis, Burfz paftorix zmulis ; VERoN1cA. Ao fummis caulibus [Bicat ; VERONICA [icata. nagallu Lib. XVII. «De Herbis flore tetrapetalo anomalis. 84.5 Anagallis aquatica dicta major & minor tam rotundifolia, quàm longifulia, itémque zmagallz zquatica quarta Lob. floribus & Íeminum conceptaculis cum erowiczs conveniunt 1deóque Perenice potius quàm Zf»agallidzs fpeciebus annumerantur. Ad idem etiam genus pertinent Chapzedryos Spuriz dictz fpecies omnes. "n Papa'veris de fi re&é accipio mentem Botanicorum qui illud defcripferunt, calix trifolius. eft, quá in re differt à reliquis, Papavverss Ípcciebus nobis obfervaus. Loculamentorum vafculi fzminalis refpe&a plurimüm inter fe differunt Papaveri fpecies ;; Nam Chelidonii majors filiqua fimplex eft & indivifa, unicá intus continuá cavitate; Papaverzs cormiculati lutei 1n bina. loculamenta Íecundüm longitudinem dividitur; Pap. cornieulati flo. pbeiceo in terna ; ejus qua fore eft viclaceo in quaterna. - Papavveris vulgaris tam. Horten[is quàm. Sylveftris capitalum in. plurimas cellulas dividitur incerto nu- mero, ufque ad duodecim aut interdum quindecim, prout planta vegetior eft aut languidior. O- perculi autem ftellati radii indicant numerum cellularum in quas capitulum dividitur. Hinc patet à numero loculamentorum in quz dividitur feminis conceptaculum folo & per fe plan- tarum genera non recte femper diftingui. Huc etiam referenda fünt Pestapbyllum filiquofum primum c [ecundum Moorrifoni, nec non Trifoli: um Lafitanicum. bivaloe flore rubro ejufdem, quz filiquarum refpe&tu cum: Chelidonio majore con- veniunt. Car. IL De Veronica. Eronicam Recentioribus quafi esgwíab» dictam exiftimat C. Hofimannus, quia triumphat 1n- - ter plantas noviter repertas. Veroriicz notz fant, Flofculi parvi tetrapetaloides, nam quz videntur petala diftin&ta ad ungues juncta fünt, adeó ut flos integer decidat, unde ftricté & proprié loquendo flores monope- tali funt non tetrapetali. 2. Vafcula feminalia in bina loculamenta divifa & plerumque compreffa Thlafpeos inftar. j In hoc genere calycis folia non decidunt unà cum flore, ut in Tetrapetalis filiculofis, Naffertio, Tbla[pi, &c. fed à flore delapfo reftant ad feminis ufque matüritatem: praterea flores 6 finu foliorum exeunt, prater illorum normam, in quibus nulla ad florum exortum apponuntur foliola. Veronicz autem in triplici func differentia. — Alix enim flores fpicatos producunt, fpicis faümmos caules & ramulos terminantibus qux Veronicz fpicate dicuntur. Ali florum fpicas producunt é foliorum alis exeuntes: quod genus Teucri feu Chamzdryos fpuriz nomine infignitur. Alix denique flores fingulares feu folitarios fecundum caules, € foliorum finubus proferunt, quz Alfinz fpuriz cenfentur. $ x. Peronuica fpicata. 1. Veronica fpicata latifolia C. B. Ger. major latifolia fulus [plendentibus C non. [plendentibus J. B. fpicata latifolia major Park. cat booaD4eatea fpiico &ptcebtueli o2 diucifut. Caf. dis profert caules, interdum etiam ampliores, non valdé ramofos, certà quàm rariffimis alis, fcd multis nodis praeditos; f/j« contrariisinter fe petiolis ad fingulos nodos nafcentia, duas aut tres uncias longa, unam lata, craffa ex atro viridia, fplendentiáque, raris & vix confpicuis crenis ferrata, uftüs admodum aftringentis & exficcantis, deinde acris. Summo caule fpicatim crefcunt multi con- ert flofculi Veronica recta dictz floribus formá fimiles, fed colore pauló dilutiores, ab infima par- te fpicarum explicare fe incipientes quemadmodum Teucri & aliarum fpicatarum flores. Semen in planis vafculis continet, exile, fufcum. — Radix craflà eft, multífque fibris donata, fingulis annis novos ex lateribus caules producens. 4. Eft alia hujus fpecies cubitalem altitudinem non excedens, multíque in. fummo caule ramis Secunda fpe- praedita, cujus folis faperioribus non minüs ampla & craffa funt, fed neque fplendent, neque adeó cies. atra funt. 1. Confpicitur & tertia fpecies, fecandze non vald$ diffimilis, cujus folia evidentioribus crenis Terzia. fpecies. ferrata funt, ramulíque oblongiore florum fpicà przdiu: in reliquis conveniunt; utrique fapor idem qui priori. Invenitur hoc genuscum füis fpeciebus in multis Pannonie fylvofis montibus,& ad radices Stiriaca- Locw. rum Auftriacarümque Alpium, gaudétque umbrá. dico Julio, aliquando etiam Junio, in hortis praefertim: Semen Augufto & Septembri matu- Tempo. rum eft. 4. Veronica [picata ve&la, profunde [errata, quam. Lyfimacbiam ceruleam quidam vocant Y. B. Lyfi- machia [picata cerulea C. B. cerulea Ger. emac. curulea f[picata. Park. e Cubitalis, teres, glabra, ex certis intervallis terna aut plura fo/z ad nodos habet, Ptarmicz fo- lus fimilia, uncias duas aut tres longa, culmum lata, valde ferrara, glabra. — Spica longa floribus den- se congeftis conftat, coeruleis, quibus deciduis remanent longa ftaminula, Succedunt plura exigua Cooc.3 mar[upioja lrsrokira.PzrzamwtfaRuMa Locus. Locus. Locus. Veronica pe- trea femper viren: Ponz, marfupiola in. quibus femen minutum. —Parvá & fibrosá radice nititur, non reptante, fed plures 3 4. pite turiones feu germina novella protrudente quotannis, quibus valdé fe propagat.. In Pannoniá & vicinis Áuftriz atque Stirise regionibus vel fecundüm rivos, vel in montanis pratis fponte naíci narrat Clufius. À. 3. Veronica. fpicata ve&ta major C minor J.B. fbicata mimo C. B. affurgens [Fue fpicata Ger. Tre Veronica [picata augufHfolia C. B. erecta anguffifolia Park. Ge lefler fpiien fu riin o? Sptceptuelt. . B. Óbliquam radicem agit, fibratam ; caulem re&tum tollens, interdum quatuor unciarum tantüm, aut pedalem vel cubitalem; interdum altiorem multó, fimplicem plurimum, ad cujus nodos folia nafcuntur anguftiora, acutiora quàm Veronicz vulgaris, leviter crenata, hirfüta, ad radicem latin cula. Caulis in Ípicam longam definit, plerumque vifu fimplicem, interdum fforibas tg E WA vulgatz coeruleis denfitfimé ftipatum, paullatim florefcentibus, primüm inferioribus denique füm- mis: quibus excidentibus ftaminula remanent longa: Sez» autem planis bifidis capfulis conti- netur. de. À Veronicam fpicatam majorem à minore magnitudine tantüm variare exiftimat J. Bauhinus, Clufius & Lobelius fpecie diverfam faciunt. Altera (inquit Clufius) major eft, latioráque habet fo- lia & longiorem florum fpicam : altera minor graciliorem breviorémque caulem, anguftiora folia, minorémque fpicam. Ego equidem non libenter multiplico fpecies prater neceffitatem, ideóque cum j. Bauhino fentio has duas non diftingui fpecie; nihil tamen fidenter affirmo. C. Bauhinus Veronicam fecundam erectiorem angufüfoliam C/uf. ab. ejufdem Veronica recta vulgari majore non diftinguit. J.Bauhinus quoque Veronicam fecundam majorem anguftifoliam C/af. multum convenire fcribit cum Veronica füa fpicata re&a. — Defcriptio Clufü fic fe habet: Fibrofa r44ix lateribus fe propagat, novos fingulis annis ftolones promens, re&os, virides, veluti nodis aut geniculis diftinéótos. —.Fo/iz in fingulis nodis bi tia, oblonga, Lyfimachiz ccerulez diéte pene frmilia, fed craffiora &in ambitu minis ferrata, guftu adítringente & 1ngrato, poftea acriuículo. Summi rami in fpicas definunt cceruleorum flofculo- rum quatuor foliolis conftantium, in quorum umbilico duo fawizula cum exiguo flylo. Sezez in E vaículis, planis quidem, fed aliquantulum tumentibus & pulvinatis, exile admodum & rufum. ; Variat foliis paulló latioribus, prima tamen fpecie anguftioribus, caulibus minis ramofis, dilutio- réque florum fpicá. Sapor quidem aftringit & exiccat, fed non adeó vehementer ut i ecie. p Locus & tempus florendi eadem quz primz fpeciei. | CIuf. Czterüm Veronica fpicata minor nobis obíervata eft in paícuis quibufdam medio circiter itinere inter Cantabrigiam & Novum Mercatum. J. Bauhinus Geneva & in Sabaudia obfervavit florentem Julio: Montbel "Audincourt, cübito non. minores, na €x adverfo nafcen- n prima gardi etiam in agris propé 4. V'eronica parva faxatilis cauliculis nudzs. — Teucrium sainimum Cluf hift. Cbamedrys (puria. smi- nima Park. Eodem modo per terram fefe expandit in varios divifa cefpites, quo Cotyledon Matthiolo altera aut Sedumíérratum, Clufio inftar minoris Gentianz vernz elegantis, ex eodem radicularum Cà- pite breves ramufculos in ambitu fundit, humi recambentes & füftinentes quaterna aut fena foliola alternis quidem fibi oppofita, fed adeó ar&? congefta, ut eodem exortu nafai videantur, quz par- va, fübrotunda, hirfita, per margines crenata. E foliorum medio, ut in Sedo ferrato dicto, exilit cauliculus, duarum triümve unciarum, teres, gracilis admodum, folis nudus flores in fümmo fafti- io geftans, non binos tantüm (ut vule Clufius) fed quinque, fex, aut. etiam plures Chamzdryos purzeaut Veronicz, coeruleos cinereóíve, quadrifolios, qui tamen ut in reliquis. integri deci- um Ad íingulos florum pediculos fingula foliola oblonga. Vafcula feminalia magna, compreffa, ifida. In monus Jurz vertice 7 huir copiofum invenimus: Clufius in fummo Szelerg jugo. Àn Chamzdrys Alpina minimahirfüta C. B. Prod? * $. Teucrium [extum Clu. Chamedrys Alpina faxatila. C.B. Park, Teucrium petramn. qumilum Ger. emac. Claf. Punilum eft admodum, femipalmaribus virguls, quadam lanugine pubefcentibus, quas bina fem- per inter fe oppofita veftiunt fo/liz, minoris Chamadryos foliis ftis refpondentia, inter quz fummis virgulis oblongiufculi nafcuntur € barbatis caJycul;s flores, à füperiorum formá diverfi, concavi enim unt extremis oris laciniati, latiores, coeruleitamen etiam coloris, é quibus duo /famizsla cum lon- £o //jlo exeunt. Defluentibus integris flofculis füccedunt craffiores & majores fZigue, exiguo íe- mine plenx, Radix etiam per fümma ferpit, tenuibufque fibris przdita eft, In fummo Et(cheri jugo nec ufquam alibi invenit Clufius. C. Bauhinus Veronicam petrzam íemper virentem Ponz in Baldo huic Íynonymam facit; At Deícriptiones noníatisconveniunt. V. Ponam. * 6. Cba- Lib. XVII. De Herbis fre tetrapetalo anomalis. * 6. Chamedrys fpuria aninor angufLifolia C. B. J. B. Park. C. B. rod. Radice eft nigricante, lignofa S& fibrofa: ramulz plurimis in terram reflexis, palmaribus, rotun- dis, rufefcentibus, nonnilul pilofis, rigidis, duris, & in ramulos plures fübdivifis: felis ad radicem nonnunquam oblongis, lacufculis, obtufis, minime. crenatis : reliquis veró ad cauliculos, brevibus, anguftis, crenatis & inapicem definentibus. — F/ores habet copiofos in fpica oblongá difpofitos, modó pallidé cceruleos, modó carneos, ftaminulis & ftylo donatos, quibus ut fylveftri fezmez minütum füc- cedit in parvis thecis. ! ! ZEftate floret in agris noftris ficcioribus & incultis; copiose circa balneum Braglizgez occurrit. * 4. Chamedrys [puria. bederacea vepens, [Fue [cutellata. vepeus. C. B. Chamedrys. bederacea, [tue Teucrium praten[e foliis bederacess Cat. Altdorf. Tungermamm. — — Nomen fine defcriptione. Circa Altdorfiam in Germania oritur. * 8. Veronica Alpina. Bellidis folio biruta C. B. sminima Bellidss folio Park. C. B. prod. Radice eft per terram traníverfim repente, fibris oblongis nigricantibus donati : cewliculo femi- palmari vel pauló altiore; ténui, hirfuto, duro, flexili, reclinato : cujus f2/z ad radicem plura, Bel- Iidis ccerulez foliis formá refpondent, parva, fubrotunda, atrovirentia, hirfita 8 craffa, in cauliculo pauca, binis ex oppofito fitis: Cauliculorum fümmitatibus flofculi aliquot coerulei, quafi in umbella, ex parvis hirfatis calyculis prodeuntes, quaternis quinífve foliolis & ftaminulis binis cum ftylo com- voli infident: See veró in vaículis brevibus; compreffis, ex medio veluti umbone ftylo prodeun- te, continetur. Hanc in Helvetiorum Alpibus reperimus. $ 2. Veronica cum floribus foliis intermixtis, & fingülis eorundem alis frngulu. * rz. Veronica terreffris annua, folio Polyzoni, flore albo Moni. Morif. MB eft palmaris,. cawliculzs re&is : foliolis ad fingulos nodos oblongis, anguftis, Polygoni z- mulis; é quorum finubus fingulis finguli exeunt ffofcul;, albi, tetrapetali; quos fequuntur capfule cor- diformes, tumidz, fepto medio diftinguente duplicem íeriem emissum comprefforum , rufforum. Radix tenuis eft, inutilis : poft femina ad maturitatem perducta exficcatur tota planta. Floret Maio, & femina perficit Junio; ubi fponte oriatur nefcimus, fed femine deciduo fingulis annis fefe propagat 1n hortis noftris copiofe. A. 2. Alfine foliss Veromicee Ger. folizs [ubrotundzs Veronice Park. Veronicee folizs, flofculis cauliculis adherentibus C. B. Serrato folio bir[utiore, flofculis & loculis cauliculis adherentibus J. B. &peebtucii-t fichipeen. 847 Locus. I octite Tempus. Radicesnititur tenui, fimplici, fibrillis aliquot tenuibus oblongis capillata. Caules profert plures, [interdum unicum] palmarem aut dodrantalem, ima. parte ramofum, rubentem, birfütum, folzs vé- Ítitum infra flores conjugatim binis, triangularibus, minimi digiti ungue minoribus, hirfütis, circa margines ferratis, pediculis brevibus aut nullis donatis. Verüm folia illa & quorum finubus flores exeunt alternatim adnafcuntur, füntque longiuícula, non crenata, Thymi fimilia. Flores perexigui, monopetali, quadripartiti, coerulei, intus ftriati calice quadrifolio continentur, pediculis breviffimis in foliolorum alis feffiles fingulis finguli ; quos excipiunt Joculi bipartiti Veronicz aut Thlafpeos, plu- ribus feminmulis compreftis, per maturitatem fulvis repleti. Ad margines agrorum ficciores, non raró & in muris antiquis, hortorum areis & locis ruderatis. . Planta eft annua; Maio plerunque menfe floret. À. 3. Alfine folüs Triffagimis Ger. Park. Chamedryfolia, flofculis pediculis oblongis infidentibus CiB. Alfime ferrato. folio glabro J.B. dSexmanüer«dttichtucen, c 3 Pumila eft planta é radice alba fibrofa caules aliquot furrigens rubentes, nonnihil hirfütos, articu- latos, ad quorum fingula genicula oriuntur fo/;a parva, bina femper adveríà, nervis rubentibus in- teríecta, longiora quàm latiora, ferrata ut Chamzdryos vulgaris, breviffimis pediculis appenfa. Ex alis fingulis finguli pediculi femunciales foliolis quatuor glabris circumfeptum füftinent flofcuJuzz. ex quatuor foliolis ceeruleis, rariüs albis, inferné continuis, ffaminwa pauca & ftylum tenuem circum- Ítantibus — Floribus decidentibus fuccedunt /ocu/i bipartiti, turgiduli, in quibus femen rotundum. In hortis & areis locífque cultis tota zftate floret. Á.; ED Loci. Loectis. E 049 Locus. ILocus. Locus €9 Tempus. Locus, Locus. Hisrongt:1Aa PuiuaNTARUM. A. 4. fime bederacea Ger. bederula folio C. B. bederulee folio miner Park. AMfines genus Fuch- ffo folio bederule birfutoJ. B. opt ichitueen 02 (mall Denbit, LH iE habet fuperius fingularem & glabrum, rubentem, fine ullis adnatis, inferiüis vero quam- pluribus fibris tenuiffimis, albicantibus capillatam, fapore terreftri, — Ramulos per terram fpargit do- drantales & longiores, infirmos, angulofos, lanuginofos, nonnunquam in alios ramulos Tübdivifos, nervulo medio íeparabili far&os; in quibus foli alternatim fita, femuncialibus pedicellis, hirfatis appena, prima germinatione rotunda, mox in Hederacei folii modum angulata, fed. crebrius incifa in tres, quinque; feptémve portiunculas, carnofa, faperná parte atrovirentia, inferne dilutiora, admix- tá interdum obícuri purpurá, utrinque hirfuta: Ad uniufcujufque folii exortum pedicelli fufci aut purpurafcentes, unciales feré, in averfam partem intorti, fuftinent quatuor foliola cordata, glabella, margine lanuginofo, quz compleétuntur flofzwlum pallidé coeruleum, quaterná divifürá infe&um, inferné continuum, ftriatum, /Zazzizuli binis tanullum. coeruleis donatum, qui facillime excidit. Succedunt didym cepfeLe per tranfverfüm futurá commiffe, in quibus fezina bina, terna, quater- na, aliquando unicum, oblonga, gibba foras, intus concava, navicule inftarin cujus meditullio tu- berculum prominet, malum cymbulz zmularis. In arvis inter fata primo vere floret. A. 08$. fine vetta tripbylos (Fue laciniata Park. tripbyllos czrulea C. B. folio profund: feto, flore purpureo (eu "violaceo J.B. A4lfime re&ia Ger. y.5. | Aliquando duarum aut trium unciarum eft plantula, non raró etiam palmaris, aut dodrantalis, coliculis non, ut vult J. Bauhinus, fupinis fed. rectis feré & pilofis ; in quibus fo/ia oppofita, in ali- quot profundas lacinias cafa, alia integra, potiffimum inferiora, pinguiufcula ; ex quorum finu or- t petioli flofculos geftant. purpureos, qui bifidas poft fe relinquunt cap[ellas: aliàsinter folia fedenz flores — Radix parva, fibrofa. E In tranfmarinis inter fegetes fxpius obfervavi: in Anglia rariüs invenitur; loca vide in Catal. Angl. hs plantam bis ponit Parkinfonus, primó füb titulo allato 7ri2. 6. cap. 1]. 9. 5. p. 160. Íecundó fub atulo 24/fines rece flore ceruleo "Yrib. 14. cap. 32. n. 6. p. 1260. A. — 6. Veronica pratenfis minor Park. minor Ger. pratenfis [erpylifolia C. B. femina quibu[da alizs Betonica Pauli, ferpylifolia J. B. ^e dMMd . B. s fibras longas, tenues albas in terram demittit. — Cauliculi quoque & ramuliin ter- ram reclinati é geniculis radices agunt. — Co/iculi attolluntur aliquot femipalmares aut palmares, te- nues, geniculati: ad fingulos articulos f2/i« bina oppofita Serpylli, oblonga, fubrotunda, nonnihil interdum crenata. Flofzuli ex foliorum füpremorum alis cenui & brevi pediculo Íingulatim exeunt, hoc eft, ex fingulis alis. finguli, pulchelli; inodori, quatuor foliolis ad ungues junctis conftantes, ' quorum tria ccerulea ant albicantia, ftriata, quartum reliquis minus albidum, nullis ftziis pictum : flamina medio alba, apicibus coeruleis.| Succedunt Urrzcul; Veronica fimiles. In pratis ac humentibus exit, inque fylvis, locis arenofis, & agrorum limitibus: Maie & Junio menfibus viget ac floret, fed per totum annum durat. * 9. Veronica maxima Lugd. — Cbameduys fburia major latifolia C. B. Lugd. Radice eft nigra, pluribus fibris capillata : caulibus multis, fruticofa, cubitalibus : folis Quercüs, multüm crenatis, femper geminis caulem quadratum Chamadryos inftar amplexantibus, furculis multis ex alarum finubus provenientibus, minimé foliofis. Floribus conftat minoribus, Veronicz mo- re tetrapetalis, puniceis, densé & quafi fpicatim in. fummis caulium digeftis : quibus füccedunt cap- fal cordiformes, bivalves, rotundiores, fepto medio junctz, /eziza hinc indé à latere ejufdem fepti continentes. Floretineunte afítate & pauló poft femina perficit. In Sequanis gignitur ad montium confragofa pracipitia inter faxa. 8. Veronica [axatilis J. B. mimo Alpina Park. ferpyllifolia omnium sninima Ponz. t ; Alpina frute- Jcens. C. B. frute[cens Serpylliflia Ger. emac. B . Multis ramufculis (arculofis, rotundis & lavibus exoritur, altitudinis ad fummum unius palmi cum imidio. Fert f?/ia Serpylli modo, fed aliquanto longiora, in nigro colore virentia, obiter fübinde crenata, fed rariüs, glabra, per extremum rotunda, bia oppofita. Summos caules ornant flores ma- jufculi, tetrapetali, colore coeruleo dilutiore, Chamzdryos Ípuriz vulgaris floribus fimiles ^ Succedunt eap[ul comprefke, cordatz, Veronicx vulgaris repentis fimiles. In "er Jugis montis Jurz propé Zwiriinvenimus; Pona in altioribus fummitatibus Baldi Oci- entem verfís, i Utergue Lib XVIL De Herbis ffore tetrapetalo anomalis. 849 —— —— NN c Uterque Baubinus. buic. [ynonymam faciunt. Veronicam. tertiam fraticantem Cluf. 244 ffc de- fcribit. Pedalibus eft forculiz, duris, lignofis, lentis & flexibilibus, humi fparfis & diffufis, ac veluti cinctis frequentibus nodis, unde ex. adverfo femper utrinque ramuli enaícuntur virefcentes, in quibus bina inter fs oppofita f?liole, viridia, craffiufcula, fplendentia, longiufcula & minutulis crenis ferrata amarifapori. Extremis ramulis feni aut o&toni infident ffofcw/;, ex alarum finu prodeuntes, tetra- petali, coerulei coloris elegantiffimi, pallente umbilico & rubro circulo eum ambiente, uride duo flaminula prominent, & ex medio velut umbone flus muícz probofcidi feré fimilis. | Sezsez in latio- ribus majoribüfque vulgari Veronica vafculis & compreffis, exiguum, planum, fulveftens, —RaZix lignofa & multas fibras fpargens : quin & ipfi furculi proxime radicem, atque etiam longius à radice (4i paulum terrá e ) ad fingulos nodos fibras & radices agunt. Provenitin Sneberg & Alpeftribus Stirie jugis, ubi Junio floret. Parkinfonus, & recté quidem meà fententiá, feparat Veronicam fruticantem Clufii ab Alpina mi- nima ferpyllifolia Ponz : Hzc enim non fruticat, neque pedalem longitudinem affecuitur, fed pal- maris eft & herbacea femper : quin & florum colore differt. | Veruntamen fi non'conveniant fpecie admodum affines funt, & vix ulla alia in re quàm magnitudine differunt hz du. : Locth. * 9. Chamedrys [puria tenuiffone. laciniata J.B. Cham. Auffriaca foliss tenuifirnà lacinistis C, B. Aur. laciniata Park. a una Sané quàm elegans hac eft Chamzdryos fpecies. — Cade: erigit pedales & altiores, teretes ( prz- terquam craffiores qui ab ima parte quadrati videntur ) firmos, ramofos, lanugine quádam modicá obfios. Folie fecundüm genicula &mgula plerunque hzrent utrinque plura tenuiffimé ac profundis Íegmentis laciniata.. Ramulorum extrema fc«l/a ex longiufculis pediculis gerunt. fingularia, cor- data, Chamzdryos vulgaris fpuriz, foliaceo caliculo comprehenfa, 1n quibus fezzez exiguum colo- ris fpadicei, compreffüm. — Radix craffiuícula, multis nigris fibris donata. In Goritienfi agro ab Agerio lecta ad J. Bauhinum tranfmiffa eft. ^ C. Bauhinus floículos fubcoeruleos in fpicam oblongam difpofitos huic affcribit, ca * 10. Chamedrys Hifpanica folis tenuiffemé divifis C. B. Park. C. B. rod. ri»s Pee eft priore multó teneriore, rotundo, leviter pilofo, geniculis pluribus diftin&o; foliis brevioribus anguftiüfque divifis, & ad fingula caulis genicula Junctis: at cauliculus in tenuiffimo- rum & parvorum foliorum quafi cefpitem abíümitur; & ad fümmum geniculum in duos pedicellos, triunciales, foliis nudos dividitur, quibus ffofcul; parvi, ftylo oblongo donatiinfident, Plura non licet. $. 3. Veronica fpicata, fpicis € foliorum alis egreffs, Chamzdrys fpuria Zifla, Y. Chamadrys [puria anguftifolia ]. B. fpuria major auguflifolia C. B. — Veronica fupina Ger. emac. Ver. Teucrii facie Park. — Teucris tertii quarta [pecies Clu. * Multas ab una radice, tenui fed longá, repente, lignofa, fibrofa virgula, per terram diffufas, | interdum nonnihil humo elatas profert, teretes & hirfutas, itidémque lignofas, tenues, longitudine palmari & dodrantali : in quibus bina per intervalla fols opponuntur, oblonga, in ambitu ferrata. Virgulz in ramulos aliquot. circa extremum divifz flores füftinent in fpicam digeftos, non fimul. fe expandentes, fed inferiores primüm, coeruleos, ffaminibus concoloribus & /£y/o tenuiffimo, quorum pedicellis brevibus & tenuibus appofitum eft foliolum tenuiffimum, oblongum, viride. Nafcitur pluribus locis in pratis, juxta flumina, rivulos, fcrobes ac fontes, fübinde & in nemoro- p ocu; fis, utrecté J. Bauhinus; Et Junio, Julio ac Augufto cum floribus viget. In Anglia non invenitur fpontanea. 2. Chamadrys fala maxima, an Teucrium 1. [rue majus Panmonicum Clufío J.B. Chamsedrys fu- ria major altera [roe frute[cens C, B. — Cb. ma. fp. frute[cens Park. — Teucrum majus Pan- noticum. Ger.emac, Congener vulgari Chamzdryi fpuriz, verüm mulus numeris ei major eft. — Folia longa acumina- ta ferrata per hirfütos camjes bina : Ramiitidem ex adverfo pofii longam füftinent florum fpicam, Chamzdryos vulgatz fimilem, majorem, fuccedentibus compreffis, bifidis capfülis, In fylvofis Germanix atque etiam circa Genevam plurimis 1n locis oxitar, . Clufius caules cubitales, quadrangulos, fübhirfutos "'eucrio fuo quarto attribuit: folia Chamzdry- os fpurie vulg. bina femper inter fs oppofita, per ambitum ferrata, amarifaporis, Flore; in fpicis longis é foliorum füperiorum finubus egreffis coeruleos, quatuor foliolis conftantes, quorum quod füperiorum partem obtinet latiufculum femper eft venííque diftin&tum :: Radicem dim admodum & vivacem, quotannis novos caules producentem, qui infima parte fecundüm matrem radices agunt & Íe propagant. Locus, Hujus Loct/. Locus. Vires. ILoctls, Locus, "a HrsrTonr:A PLANTARUM. Hujus genus invenitur inter vepres, non minoris longitudinis virgas ferens, tenuiores tamen hu- míque diffüfas, adeó frequentes ut magnos cafpites interdum latétegunt, minoribus folis & dilutio- re flore. A. 03. Chamadrys. [jyloeferis Ger. [puria [ylo. Park. fpuria. latifolia frve femina J. B. fpuria minor votundifolia C.B. — 3Diln aDevmanner, Numerofis fibris radicatur, & reclinatisin terram ramulis fübinde radices agit, féque reptando propagat Caules fürrigit fpithamam &cinterdum cubitum altos, lanuginofos, teretes, tenues & in- firmos ; quibus adverfa inter fe per intervalla adnafcuntur fo/ja fine pediculis, ferrata; hirfuta, (atu- ré viridia, rugofa, € lata baft in mucronem non admodum acutum fenfim definentia, Chamxdryos legitime fimiha, unde plantz nomen. Ex alis foliorum exeunt flores in thyríüm digefti, qui qua- drifolii videntur cüm fint revera monophylli, petalis ad ungues junctis, hilari coeruleo colore niten- tes, faturatioribus lineis ftriati, umbilicis albis : 10 medio ftylus prztenuis, violaceus cum duobus f£a- eninulis apices albos fuftinentibus. Calix floris quadrifolius. | Flores autem ypediculis brevibus infi- dent é finu folioli exigui feu ligule exeuntes. Vafcula feminalia compreflà didyma, Veronice fimilia. Maio menfe floret, in paícuis frequens. | Sapor huic plantz amariufculus; odor feré nullus. Folia quz in fummis caulibus funt, contra ali- orum plantarum normam, pediculos habent longiores quàm qux in imis. A. 4. Chbamedrys (puria folizs pediculis oblongis infidemibus. Alyffon Dio[fcoridi montanum. Col. Cbamedryi [parie affnis votundifolia [cutellata C. B. ilu «Dermanber tuitf Ícaues (tanbnimg on Tong foat-talKg, Plurimis exiguis prelongis fibris in terram demiffis radicatur. Caules teretes, hirfuti, tenues, in terram refüpini, & fubinde radices agentes, fuii veftiti per intervalla binis oppofitis, pediculis fe- muncialibus infidentibus, hirfutie longa candicante fübafperis, circum oras ferratis magnis dentibus, brevioribus & pallidioribus quàm Chamzdryos fpurke vulgaris. Flores in chyríos digefti ex alis foli- orum fmmiliter exeunt, rarius difpofiti [ tres aut quatuor ex tenui admodum petiolo ac hirfuto ] fe- muncialibus pediculis infidentes, monopetali fed 1n quatuor fegmenta ad ungues fer. fiffi, pallide purpurei aut coerulei, faturatioribus lineis ftriati: [ quibus füccedunt. fra&us depreffi, ex duobus ovalibus folliculis fcutulorum formá. conftruéti, latere inter fe conjuncti, ipfique per oras hirfüti, fo- liola bina utrinque bafis habentes, atque intus depreffa femina fulva quina aut fena fingulis lateribus continentes, | In fylvofis humidis ad aquarum prxcipué rivulos na (citur. , Chamadrys fpuria [ de przcedenti fpecie intellige ] optimum eft remedium in Rachitide, fi ex ea hat decocio. D. Palmer. | | * $. Chamedryos falfa. [pecies Teucrium quintum Clufüi J. B. Cham. fpuria minor latifolia C. B. Park. Teucrium Pannenicum Ger. CIA. Mud ftatim à radice fundit virgula dodrantales, purpurafcentes, humi procumbentes; quas alternatim bina femper ex adverfo fita ample&untur fo/iz, Chamzdryos foliis formá & colore fimi- lia, 6c eodem modo per oras ferrata, minora tamen, guftu linguam exficcante, deinde amariuícu- lo: fumme virgule 1n ramulos divife numerofos flofculos in fpicze formam nafcentes geftant, qua- tuor foliolis conftantes, eo quod fuperiorem/floris partem occupat reliquis majore & latiore, cui cir- ca umbilicum duo ffaminula inhzrent, fPylíí[que € medio umbilico protuberat ; integri deinde flofcu- li, qui funt aut ceerulei coloris elegantiffimi, aut dilutioris & quafi. cineracei, fponte decidentes /7- quulas relinquunt planas, exili fübruffo fee plenas. . Radix valdé fibrofa eft & vivax, fingulis annis novas virgulas producens: quin & ipf virgule nonnunquam fecundum radicem fibras agunt. Nafcitur omnibus fere ficcioribus agris incultis, herbofifque aggeribus & colliculis fecundüm vias publicas inferioris Auftrize. * 6. Veronica tetragona montana rela minima Col. Chamadrys fpuria latifolia minima C. B. Cham, [uria minima Park. 4. [0/74 Pratenfi "Teucrio Veronice facie dióto admodum fimilis eft, at minor omnibus füi partibus prz- ter flores qui in hac plantula. majores omnibus congeneribus funt, colore coeruleo faturatiore, brevi- bus infidentes petiolis, circa fümmas duas alas, quibus dividitur caz/z: palmaris, quadratus, rubefcens, hirfutus, geniculis fenis divifüs, quibus fo/a haerent bina alternatim [ caulis laterum refpectu ] difpo- fita, in imo tritici grano magnitudine paria, atque in fingulis geniculis [ paullatim ] majora, donec indicis unguis magnitudinem affequantur, hirfuta, oblonga, circumferrata. obtufis dentibus multis, Chamzdryos feré modo, fed abfque petiolis, & circa caulis genicula latiora; in fummo duas alas emittenti, caulémque foliolis intermediis parvis admodum veluti detruncatum terminantia. Julio proficitur, atque z5ecar apice longo Chamadryi fpuriz vulg. fimiles promit duplices per alas difpofitas, tenuibus ramulis etiam divifas. Radix repit ex geniculis compofita ex quibus dependet, Sapor fo- liorum exiccans: In fummis £rigidílque montium 7Equicolorum pafcuis oritur, loco di&o S, 4£zgelo, - A. /— 07. Verenica I. Lib XVIL — e Hebis füre tetrapetalo anomdlis. 851 ———9À— ÀÀÀ—— A. 03. Veronica mas [upina & vuleati[f/ima C. B. «mar vulgar fupina Park. «wlratior folio zo- tundiore J. B. vera c" zzajor Ger. 99ate pecbtuell oo J'uellin, et 5d n fupinis, é geniculis radices agentibus interrz füperficie reptat. Sunt autem cesJiculi fed viticulz hz tenues, teretes, longz, hirfüte, gemiculate, fo//z binis adveríis, ad fingulos articulos enatis, hirfütis, in ambitu ferratis, Pruni foliis fimilibus, fapore amaro & acri, donatm. Flere: ex alis foliorum fpicatim oriuntur Chamzdryos adulterinz more, é quatuor foliolis ex dilutá purpurá ceruleis, ftriatis compofiti, ftaminibus concoloribus medium occupantibus: quibus decuflis femen. relinquitur Chamzdryos adulterinz loculamentis parvis Burfe paftoriz mulis inclufüum. Flofculi revera monoperali funt; nam qux foliola diftin&ta videntur ad unguem coalefcunt, un- de & flos integer decidit Ad fingulos autem flofculos apponitur ligula. In paícuisficcioribus & ericetis copiosé provenit, Locis apricis, arenofis, & fabulofis dele&atur. Lac: ZEftate floret. Eft & alia ( inquit J. Bauhinus ) mihi hujus generis, foliis dtabus unciis longioribus, & unciá lati- vis ; caulibus cubitalibus, & alia multó minor foliis ad Veronicam foeminam ferpyllifoliam acce- entibus. 8. Veronica zar eretla C. B. Park. veda mas Ger, J.Bauhino eadem eft precedenti, & revera fivel figuram ejus, vel defcriptiones qui extant àt: tendas, parüm variare animadvertas. —Caulibus dicitur effe erectioribus & affurgentibus, Gerardo ta: men repentibus ; f2/iz: magis dentatis; ( icon tamen pauciores dentes oftendit) in fümmis caulibus longis & anguftis: fforibzs & capfülis minoribus. Vulneraria infignis acfuüdorifera eft. — Ufüs prxcip. in erofione ac obftru&ione pulmonum ac lie- Vires nis; hinc & imprimis 1n colica, phthifi, fcabie, pruritu, pefte, vulneribus. Extrinfecüs famofiffi- ma eft in vulneribus abftergendis, in duritie lienis, & 1n colica. — ScbroZ. Summatim intus fumpta valet 1. Adversüstuffim & vitia pulmonum. à. Adversüs peftem & morbos contagiofos. Extrinfecüs ad vulnera, ulcera, fcabiem, cutis vitia commendatur. Decoctum Veronicz fatis magná dofi aliquando aflümptum fceminam quandam calculo, quem per fedecim annos in rene finiftro aluerat liberavit. Calculus nempe primo ad ureteres protrufüs eft, deinde in veficam delatus, tandémque continuo ejufdem decocti uíü foras eJe&us. Epbemer. Ger« man. hn. Y. Ob[erv. 107. Infgniter Veronica fterhbus prodeft. Nobiliffima quzdam foemina poft feptennium fterilitatis meo confilio pulverem Veroniceinaqua ejufdem per multos dies fibi propinabat, & ftatim concepit, Poftea illa hoc confilium aliquot aliis dedit, & X. vel XII. ex illis ex fententia profecit. Syrupus Veronicz ulceribus pulmonis eft admirabilis. — Hofzzaz. Cüm immedicabili abiarum ulcere. illuftriffimus Guntherus per. aliquot annos laboráffet, ac fer- pentis ulceris cotam propemodum tibiam obfidentis cacoethis dolores per intervalla (eptimanarum àut menfium recrudefcentes mitigari deberent, nullum przíentius percepit leramen quàm fi madeface- ret lintea aquá Veronice, eáque tibiis applicare. Ceflàbat enim inflammatio, & alia quz eam co» mitari folebant fymptomata. Veronica vim infignem traumaticam obtinet: Fiftula thoracis qux balneatorum induftriam, omniümque medicamentorum vires elufit, tandem fanata eft folius aqux hujus planta uf interno. Epbemer. Germ. An. 13. Ob[erzv. 166. Extractum Veronice mixtum cum extraéto baccarum Juniperi in obftru&tionibus vifcerum & pe- ctoralibus morbis eft preftantiffimum remedium ; maximo cum fructu non raró eo ufus füm : materi am morbificam per urinam expellit, fed przmittenda funt laxativa &caperitiva. — D. Zzner, Robisfon, €G. Fabric. Hildani Epift. 75. - Ingenué fateor cum aliquando variis medicamentis adverfus cruftofam ícabiert puerorum ufüs effem incaffüm, me ad recenfiti exempli imitationem juffiffe parentibus dicto modo aquá Veronicz intin&ta linteamina applicarent compreffa né füllarent furis brachiifque pueruli ejufdem, méque fic eum ex voto reftituiffe priftinze valetudini; juffi tamen ut. nutrix decoctum Fumariz ex fero lactis quotidie hauriret. Sim. Paullus. In colica, calculo, ipa pefte Crato plurimi fecit hanc herbam : imó vel fimplex deco&um Ve: renicz longe przfert omnibus aliis generofioribus internis medicamentis contra calculum, cujus hec Íuntverba. Idem. i Ufüs clyfteris ex folo deco&to Veronice cum Saccharo magis quàtn ulla medicamenta per os fum: ta proderit. In deco&um vel adeps vervecinus ad renes, velcuniculi, vel capi adjiciatur, utita lu ATEORARA faciat. Si ifta nonfüntad manum parum butyri recentis addatur. — ez. Tpfe fan&é teffare poffum fzpiculé plus commodi & levaminis percepiffe multos xgros, five coli: cis paffionibus ; five nephriticis doloribus tortos, ab ufà fimplicis clyfteris, ex la&e vaccino &z fac- charo parati, in quo ad exemplum Cratonis, vel Veronicz, vel florum Chamomil. non Romanz fed vulgaris temperatioris decoxi, quàm ex alus majoris apparatüs, v.g. ex pulegio, origano, ruta calamintha, &c. confe&is : Cüm hi fepe exagitent humores, Ie». — Ex colle&aneis D. Edv. Hul&i 2 ob plurimas Obfervationes communicatas ego. & Lectores mei, fi qui futuri funt, multüm de- [S UD 6. 4. Veronica LET 852 Hisron:Aa PrANTARUM. 9. 4. Verouica aquatica Amagallis aquatica diíla. À./— og. Znagallis vetliis Veronica aquatica. sminor folio [ubrotundo C. B. aq. flore coule, folio vo- tundiore minor J.B. aq. vulgaris frve Becabunga Park. a4. [ve Becabunga Ger. €ommon 25?0oRTime, 5. B. Radicibws niütur albis, fibrofis, quas ex geniculis fubinde demittit. | Caw/es rübentes, rotundi, fungofi, in terram reclinati, quam ubi attigerint, fibris enatis radicantur denuo. — Fwlia ex adverfo bina fingulis geniculis, s pediculis herentia, adnafcuntur, pinguiufcula, atrovirentia, ad "uncias duaslonga, fübrotunda, crenata: & quorum finu ramulus prodiens flores fuftinet fpicatos, ceeruleos, ex quatuorfoliolis compofitos, [ veriüs unifolios in quatuor lacinias totidem folia menti- entes divifos ] ftriato umbilico albo, apicibus dilutiffimé coeruleis, ternis ; ex eaJicibus quos quaterna folia viridia componunt. Semen capfalis fapervenientibus didymis clauditur copiofüm. | Sapor plan- tz nullus manifeftus. Locus. In rivulis & ad fluviorum margines exit. 2. "Anagallis vetlits Veronica aquatica folio rotundiore major J. B. aquat. major folio [ubrotundo C. B. aquat. [Fue Becabunga major Park. — Amagallidis (ve. Becabungzee varietas major Ger. fe. prcater rounbdcaben 2Doooklimre. Anagallis hec aquatica eft jam di&tx omnino fimilis, nifi quód caulibus, foliis ( qux ubi maxima trientem longa funt & fextantemlata ) & floribus major eft ac latis diffufa. 3. dinagallu, vechiis Veronica, aquatica major folio oblongo C. B. aquat. flore ceruleo, folio oblongo major J. B. aquat.smajor Ger. aquat. folio oblongo crenato Park. . B. , Ilhs fimilis & hzc radicibus fibrofis ex articulis caulium haerens. — Verüm cau/es reci, angulofi, craf: f, Cavi, cubitales & majores, inferné rubentes : f// bina oppofita, fine pediculis caulem amplexa, longiora quàm jam di&z Anagallidi, palmi longitudine, latitudine unciali & fefcunciali circiter, cre- nata, fapore nullo infigni: Caulisin ramulos finditur € foliorum alis ortos. . Flores Ípicati, crefcendi modo figuráque przdictz Anagallidis fimiles, calyculis & capfulis didymis itidem refpondentibus. A. 4. ZInagalls, vellits Veronica aquatica minor Ger. aq. min. folio oblongo C. B. aq. flore pur- ura[cente, folio oblongo minor. J. B. aq. folio oblongo crenato Park. Ge feffev. fong fede 25o0ollimce, o2 3Daterd3Dimpernel. Kad Radicibus fibrofis, ex articulis caulium demiffis heret. | Caules erigit craffum, teretem, concavum. Folia bina. oppofita, fine pediculis caulem. amplexa ad fingulos geniculos; [ vidimus & terna ad ge- niculum naturelufu] longa, angufta, in acutüm definentia, circa margines crenata. — F/ores in. für- culis ex alis foliorum. exeuntibus fpicati, fpicis laxis, diluté purpurafcentes, parvi, monopetali, in quatuor tamen fegmenta totidem folia imitantia ad unguem feré divifi, minores quàm 1n. Becabun- ga, brevibusinfidentes pediculis, quorum fingulis ad exortum ligula appofitaeft. Ca/ix floris qua- drifolis, Succedunt capfule didyme quales in Becabunga, feminibus exiguis turgida. Planta hzc pedalem altitudinem vix füperat. Loci. In rivulis & aquis vadofis non infrequens eft. Vires. Viribus PBsubanss cum Nafturtio aquatico convenit, nifi quód imbecillior fit. Calfacit &c hume&at moderaté. Ulüs precip. in Scorbuto. Calculum renum & veficz infigniter expellit ; meníesciet; fcetum mortuum ejicit. Extrinfecüs opitulatur phlegmonis & eryfipelati. ScbroZ, Ruftüc certo experimento vulnera recentia confolidare norunt Becabunga recenti, fi ei modicum falis & tele aranearum mifceant, atque ita duplicato linteo inftar cataplafmatis obducant ac vulneri applicent. Sz. Pauli. Muliebri experienti doctus fim fotüs formá miracula edere in condylomatis & hzmorrhoidum ccecar&m dolonbus ^ Retulit mihi honefliffima matrona, cüm nullis anodynis fibimitigari hzmor- rhoidum ceecarum dolores potuiffent, ceísitle eosillico dummodo per horz quadrantem Becabun- gam in aqua coctam cataplaímatis formá hamorrhoidibus applicuiflet. | Et teftatur Fabricius in no- tis Crollianis fe fcire folà Becabungà coctàin Cerevifia, & bis quotidie appofitá fatis magnum ulcus, univerfam feré tibiam occupans, & ad os feré profundum feliciter in Ícorbutico quodam füblatum fuiffe. Idem. A. 0s. Zlnagallis vetlins Veronica, aquatica. angufifolia J. B. anguftifolia [cutellata C. B. aqua- tica 4. Lobelii Ger. emac. aquat. auguflifolia feve 4. Lobelii Park. Radiculis pluribus fibrofis terram apprehendit. Cawles palmares & longiores [ J. Bauhino cubita- Jes ] teretes, infirmi & humi procumbentes, crebris geniculis intercepti, € geniculis fübinde radices agentes quibus f? propagat. Felisad fingula genicula ex adverío bina, oblonga, anguíta, acumi- nata Graminis leucanthemi minoris figurà & magnitudine, & interdum majora, [ J. Bauhino trium quatuórve unciarum longitudine, latitudine culmi, nervo unico per longum donata ] ad margines interdum denticulis quibufdam vix confpicuis inci, aliàs omnino zqualia, in aquofis glabra, in ; 1Ccio- Lib. XVL 9e Herbis flore tetrapetalo as ficcioribus & extra aquas hirfuta, uti fant & caules, & fubinde rubentia. — Flores in pedicellis tenui- bus ex alis foliorum exeuntibus, ramofis, finguli privatis pedicellis pratenuibus in(ident. femuncia brevioribus, parvi, tetrapetali petalis tamen ad ungues Janctis, plerunque lactei, interdum dilute pure purafcentes, € ca/ice quadrifolio. Flofculis füccedunt vafculz compreffa, didyma Veronicz aut 'Lhlafpeos, feminibus intus parvis. Surculi flores füftinentes fingalatim plerunque. ex alis foliorum exeunt, non bini ex adverío, & paucos omnino flores fuftinent, ad fingulorum autem pediculos ap- poniturligula. Sapor plante herbaceus. .—' In aquofis & ad rivulos, ínque paluftribus & foflülis per zftatem exiccatis fepitis obfervavi, * 6; Anagallis aquatica, Pulegio fimilis, caulibus duadratis "Trag. — nae. aquat. foliis Pulesii folis Pulegii, Serpyllrve C. B. £g. aquat. foliis Pulegii Park. Flofzulis caeruleis effe dicitur Anagallidis cerreftris fimilibus : radicibus albis reptatricibus, reli- quarum in modum. Si d precedentibus diflintka fit, nobis certe incognita eff. Car. IL De Papavere. Apaver dictum cenfet Voffius à Papo, quomodo cadaver à cade. Nomen ex eo fuerit, quód inderetur Pape ad conciliandum fomnum. Pz« (pro quo vulgó minüs re&é pappacribunt gemino.pp) puerorum eft cibus, quem & nos hodie 39ap appellamus; unde verbum £at- po apud Perfrum, — pappare minutum Po[cis, &c. Gracis Miu & Miu» dicitur, (utroque enim modo fcribitur) ees 73» wrér à son miniftrando dicitur, quod vefcentes eo fuis muneribus fungi non poffint. Ex his aliud Rhoeas dicitur à &&» fluo, quód ab eo liquor emanet, utaliqui volant. Gaza ffwi- dum vertit, quia flos ftatim defluit poftquam femel explicatus fuerit. Papaveris chara&erifticz funt florum petala ampla, tenuia, fugacià; fuccus lacteus aut flavus, acer; visnarcotica; & in plerifque fpeciebus calyx bifolius feu bivalvis, caducus. Papaveris duo funt genera, Alterum conceptaculo feminis breviore & craffiore in plurimas cel- lulas divifo, operculo ftellato te&o ; 1dque vel foliis integris majus; Papever fativwm: vel folis diffectis minus, f&u flore minore, & in nonnullis fpeciebus capitulis hifpidis, in. Argemonis dictis, feu flore majore, in Papavere rhoeade. Alterum Siliquo[um, Papaver corniculatum : cujus revera. fpecies eft Chelidonium majus dictum, fiquidem fucco flavo acri turget, calycem habet bivalvem caducum & florum petala tenuia fu- gacia. ^ Papaver fatrioum. jJ. B. 300ppy. sd. Digitali craffitudine circiter radicem habet, amaro lacte, ficuti & tota planta, turgentem. | Caul; fürgit bicubitalis, in alas divifus, levis plurimàm, nonnunquam modicé hirfutus : cui fo/ia adna- fcuntur Lactucz, oblonga, laciniata, crifpa, colore glauco. —Fleres aliàs fimplices, aliàs multiplices, fimbriati & non fimbriati; colore albo, rubro, carneo, variegato : quibus codia fuccedunt globofa, ventriofa magis, magífve oblonga, alias pugno paria, alias Juglandi, ftellato operculo intecta, feptis membraneis femen nunc atrum, nunc fufcum, nunc album diíclufum continentia : ac odorem fpirat virens planta virofüm 8c xwewCaensy. Hixceft Defcriptio Papaverts fativi in genere, cujus aliquam- mult fünt feu fpecies feu varietates, qua ad duo genera, ( quantum mihi videtur) reduci MES Alterum rx. Papaver [atioum petalis circa margines equalibus, unguibus coloratis capitulis. claufas. Hoc genus vel eft femine albo, vel femine nigro; quorum utrumque tum floris colore, tum pe- talorum multiplicitate variat. Alterum 2. Papaver [atvoum, petalis laciniatis, unguibas albis, capitibus ad opercula. per maturitatem fora- minulis biantibus, Hoc etiam genus femine albo, vel nigro: floribus finiplicibus vel p ; utrifque vel albis, vel purpureis, vel pulchré rubentibus & pene coccineis, vel ex diverfis coloribus mixtis variat. In C. Bauhini pinace has fpecies invenio. i 1. Papaver hortenfe femine albo : fativum Diofcoridi, album Plinio. 4. Papaver hort. femine nigro : fylv. Diofcoridi, nigrum Plinio. 3. Papaver flore rubro, femme fufco. ^ —— 4. Papaver criffatum floribus & femine albis. Dddd: $. Papaver Locis, 8 54. Tempus, Vires. * Olfero. l. 3. C: I5. ** Trzgerar. Ind. Orient. Pa Hisrongra PraáNTARUM Va CI D WERTE EL. ro XE Sa NB ion ome 5. Papaver criftatum floribus rubris, femine nigro. 6. Papaver pleno flore album. 7. Papaver pleno flore nigrum. 8. Papaver ae floribus. M Qux omnes ad genera fuperiüs pofita facilé reduci. poffunt, 3. Papaver fpontaneum [jlveftre Ger. emac. vulgare, cujus capitula -foraminibus bianty- [emine incamo dyemmsem, Dio[coridi. C. B. 3Dila 300ppy. — Radix: ei alba, fimplex. [ 1nterdum fürculofa:] craffiufcula.. | Folia finuata, glabra; glauca, per mar- gines dentata, abíque pediculis caulibus adnata, fingulatim pofita. — Cau/is cubitalis aut altior, digiti interdum craffitie, teres, glaber, folidus, ramofus. — Flores in. fummis caulibus & ramulis nafcuntur fingulares, pediculis longis, ampliffimi, quadrifolii, ex. albo; purpurafcentes, petalis. propé. ungues maculis amplis fataré purpureis notatis. [n medio flore acre ftyli loco circumítant numero- fiffima f'amina alba, apices nigricantes fuftinentia. — CaZix floris bivalvis, qui quamprimum flos ape- ritur defluit. Capitula fübrotunda, grandia, opercilo ad umbilicum ftellato, in tot cellulas divi- duntur quot funt in umbilico radii, innumeris feminibus repleta. 'T'ota planta fucco la&eo amaro turget, qui incifione facta emanat. Junio meníe apud nos floret. Succus papaveris infpiffatus Opis dicitur: eft, autem fuccus ille qui fponte emanat vulnere in ca- pite facto, nam qui € tufo Papavere exprimitur 7Meconium appellatur [ Cum capita 1pfa & folia de- coquuntur füccus Meconium vocatur, multüm Opio ignavior. P/iz. ] Eft autem cüm aqua Papaveris deftillata, tum oleum, tum maximé Opium narcoticum & ano- dynum, foporem utique conciliat, & fenfum doloris aufert. Hoc efficit, non frigiditate fua, ut nonnulli volunt, ( fiquidem fapor amarus, virofus odor, inflammabilitas, &. vis exulcerandi, plane contrarium argaunt) fed qualitate hactenus incomperta. — Usüs eft eximii 1n diarrhoea, dyfenteria, catarrhis, tuffi, &c. Verüni in éo fümendo fumma cautio adhibenda eft, ^ : — Quz * Bellonius de Opio-habet merentur legi, ideóque huc trapnsferemus; Opium nunc fit in TTurcia, maximé in. Achara, Carachara, Spartada, Emetelinda, & aliis. urbibus. vicinis Paphlagoniz, Cappadocix & Ciliciz, Conferunt agros Papavere albo ut. nos 'Tritico. . Serendo obfervant, ut unuíquifque ruflicus tantum ferat, quantum putat fe habiturum homines qui colligant... Ubi pa- paver capita produxit leniter diflecant, unde effluunt aliqua lactis guttz,. quas concrefcere finunt: nullus autem eft Turca qui non coemat, etiam pauper, & fecum circumferat, tum tempore Pacis, tum Belli. Mercator quidam Judzus ex. Natolia certó nobis affirmavit nullum elabi annum quin efferentur ex Paphlagonia, Cappadocia, Galatia & Cilicia onera quinquaginta , Camelorum, ut transferrentur in Perfiam, Indiam & Europam, & alias regiones longinquas, atque. in univerfum Dominium Magni Turcz., -Dicebat praterea in majori adhuc ufu. effe apud Perías quàm "Turcas. Semel experiri voluimus quá dofi exhiberi poffét uná vice fine nocumento, Invenimus quendam confüetum quotidie comedere, qui nobis przfentibus comedit pondus 35: fequenti die dedimus ei uná vice drachmam unam, nec ullum ei detrimentum evenit, nifi quód quafi ebrius videretur. "T'urcz commendant, qui fibi perfüadent fe magis flrenuos & minüs timidos periculorum belli reddi, irá ut Turcá exercitum colligente ita confumatur, ut regio vacua eo remaneat. Nos Opium experti fümus, verüm nullum. fymptoma animadvertimus, nifi quód excalefaceret pectus, & nonnihil caput turbaret, & infomnia pareret. Credimus quód fi in Europa, ut Gallia, Germania & Italia ea diligentia adhibeatur quam adhibent, poffet etiam fieri ficut in Afia... Natolize clima eft zqué frigidum atque Galliz. ; ' Optimum Opium valdé amarum eft, guftu calidum, ita ut os inflammet, | Coloris eft lutei, 1n/ clinantis in colorem pilorum Leonis, fimul coacervatum maffa velut ex multis parvis granis diverfi colors. Odor gravis eft & vehemens. . Quamvis autem verum fit "Turcas, Perfas aliáfque nationes Orientales Opio, uti ad fpiritus recre- andos, addendos animos, audaciámque in bellicis conflicibus augendam, ( 1nebriat. enim non. fecus ac vinum aliíque generofi liquores) potiffima tamen caufa cur. illud aflidué ingerunt, eft ad ap- petitus venereos excitandos ; ut in fecretis colloquiis iis fatentur quibus familiarius utuntur. Et D. Sachfius in Epbemer. German. An.2. Obferv.69. plurimorum teftimonio fibi relatum narrat,quód poft pugnam in Hungaria ad Levezz oppidum commiffum, Chriftiani milites Turcas occifos fpoliantes plerofque erectá hafti & Priapifmo fcedatos invenerunt, quod ex fümptione Opit ante przlium proculdubio contigit. Quod veró Sachfius Opium in. quibufdam, puta. Orientalibus, Venerem fti- mulare, in aliis veró, ut Occidentalibus aut Septentrionalibus, eandem frznare exiftimet, mihi non probatur: in utrifque enim ftimulare minimé dubito. Ex Opio (inquit * "fob. acob..Saar novennali Indiz peregrinatione celebris) parant Indi Ele- &uarium, quo Chinentes utuntur ad excitandam Venerem, cujus ufü adeó V eneris ceftro irritantur, ut per totam noctem ei litent, f&pe aufugientibus, nec ulteriorem vim füftinentibus fcortis. Apud Perías & Indos ad eofdem ufus crebró adhiberi Opium teftis eft Olearius in. Itierar. Perfic. I. V. cap. I5.& 18. Et cüm AMandelflo apud Cham in urbe. Zadabat conviyio intereffet, variz. oblata fue- runt przeparationes Opii in ciffa aurea; de qua conviva ad Venerem iritandam fumpferunt, Pa- paveris femen olim, ut ex Diolcoride, Plinio, & Apuleio liquet, in fanitatis ufum compinfebatur panibus, quod & nos etiam novimus ab aliquibus factitatum (inquit P. Gaffendus.) Scribit Mat- thiolus gentes Alpinas qua Tridentinas valles, Stiriam, füperiorémque Auftriam incolunt, femine Papavers placentulis mifto vefci, oleóque expreffo in cibis continué uti,. nec tamen ob id veterno- los fieri, aut diutarniore fomno capi. Et Wagnerus Hiftor. Natural. Helvetiz p.262. In Argovia, inquit, Papaver uberrimé fatum provenit, ac oleum 6 femine ejus exprimitur, chjus ufus in lampa- dibus przcipué loco olei Olivarum : nonnulli etiam. id butyri loco in cibis adhibent, cum farina etam COT SERRE COUETTE RC TEE EE Lib XVIL De Herbis fle tetrapetalo anomalis.. EST etiam fübigunt, laganáque conficiunt, quz fine noxa comédunt [ D. Zazcred. Robins hiltosiolam mifit. ] utcunque ufüm ejus fine neceffitate nemini inaífueto confülerem. —Sillit enum fbirituum motum & in morbis acutis concoctionem impedit, adeóque materiz peccantis feparationem & (àn- guinis depurationem. Ad dolorem acerbiifimum opthalmiz, Re emulfion. factam ex fem. Papaveris cum lacte, aqua la&uce & decocto Foenugrzci: eft efficax remedium. Sezzertus, Laudanum opiatum eximit ufus eft in medicina ad dolores leniendos, humorum orgafmos feu motus effrznes & inordinatos fedandos & coercendos. A. 4. Papaver rbeas Ger. erraticum. vheas. [ve [ylvefre Park. erraticum vabrum campe[fre Te erraticum majus, uis. Diofc, Theophr. c Plinio C. B. $ieà 300ppp, 02 &on rot£. » Radice nititur albá fimplici, paucis fibris donata, minimi digiti craflitudine. - Caules ab eadera. radice in folo lztiore plures affurgunt cubitales & altiores, teretes pilis rarioribus rigidiufculis hir- futi [ pili versüs fummitates caulis & ramulorum noü eriguntur & extant ab iifdem, fed appreffi funt ] folidi, ramofi, ramulis alternatim e foliorum finubus ortis. — F/ja in. multas lacinias hinc indé Íe&a, Senecionis majoris aut Jacobzz vulgaris, ant Coronopi divifurá ; laciniz fingulares in acutam terminantur, hirfuta, circum oras dentata. Flores in faftigis caulium & ramulorum. (qui inlongif- fimos pediculos excurrunt) fingulorum finguli & conico, bivalvi, viridante, hirfütóque involucro, perquam caduco fe explicant, perampli, quadrifolii petalis ex angufto principio in ciccularem cir- cumferentiam dilatatis, puniceo colore infignes, qui brevi deadunr. —Cepzubws in medio flore lurima denfo agmine circumvallant fPamiza obícure purpurea,cum apicibzs concoloribus, pulvifculo iD intus repletis. Eft autem capituluz oblongum, glabrum, cum umbilico feu operculo ftellato, in tot cellulas divifum quot funt 1n. ftella radii, femine copiofiffimo cx obfcuré coeruleo purpura- Ícente repletum. — Caules incifi lac amarum fundunt copioss, odore virofo. Inter fegetes paffim, Junio meníe ineunte floret. Locus. Duas hujus planta feu fpecies, feu varietates obfervavimus.. Alteri re4ix füblutea, alteri alba : Species du- fpinulz illi in caule albe, huic rubrz; illi ca/x longior, /ffos amplior, colore faturatiore, unguibus 2ex- nigris; huic calix brevior, flos minor, pallidior, petalis ad ungues angullioribus, abfque ullis ma- culis. Dodonzus, Bauhinus aliíque duplicem hujus fpeciem faciunt, majorem jam deftriptam, & mi- norem, foliis minoribus oblongis, non Erucz per margihes divifurá, fed tantummodo ferratis, reli- qua majori fimilem. Variat infuper interdum hoc genus Papaveris floris colore albo, & petalorum multiplici ferie : Vera. quz ob raritatem & elegantiam in hortis coluntur. | C. Bauhinus aliam rios habet fpeciem, quam vocat Papaver erraticum Pyrenaicum flore flavo: quam cüm ficcam tantüm viderit & imperfecte defcripferit, nec nos aliunde ejus notitiam habuimus, omittimus. "^34 Hujus flores przcipué Officinis inxufu funt, Refrigerant validé, fomnum conciliant, dolorem f&- Vires. dant. Ufüs pracip. in febribus, pleurifi ( cui fpecifice profunt ) angina, aliííque morbis ( imprimis pectoris) refrigeratione opus habentibus; in inordinato menfium fluore (infuf florum in Sp. vini. uM funt qui herbá hepati impofità hzmorrhagiam narium fiftere conantur: quam vim & radici affcribunt. In ufu funt pulvis lorum,aqua ftillatitia, fyrupus & coníerva eorundem. ScbroZ. Aquam deftillatam florum fi eorundem colore phoeniceo tinctam defideras, cüim aqua inter de- ftillandum in vas recipiens incipit defluere, füblato Alembici capitello in ejus roftrum TENA mani- pulum immittas, qui ob humorem roridum roftri lateribus adhzrefcentes ibidem manebunt. Re- ponatur deinde capitellum. Aqua deftllata elegantem. Rubini colorem contrahet. Hoc. modo aliorum quoque florum aqux deftillatz eorundem coloribus imbui poflunt. D. Hf. Decoóétum corticis median. Sambuci vel EDuli cum fyrupo Papaveris ad fudores movendos effica- ciffimum eft. N. B. Narcotica addita diaphoreticis vel diureticis, füdores magis promovent, ut patet in Theriaca & Mithridatio cum Opio. D. Bowls, . De papavere zirgemone dicio. Argemone dicta eft, quód Zeywe oculorum & nubeculas expurget.. Argemone à reliquis Papaveribus foliis diffeétis, floribus minoribus differt. A. $4. rgemone capitulo votundiore Park. capit. breviore C. B. capit. breviore bifpido J. B. ca- pit. torulo Ger. Yiounb. rougt)-Dreabco baffarb 39oppy. y Bt Folio eft Adonidis, aut Papaveris corniculati violacei tenuiter diffe&to, pilofo: cewlbus ex radice fimplici gracili multis, pedalibus & majoribus, tenuibus, hirfutis, racemofis : Flores funt punicei, valde caduci, paullo Adonidis floribus majores, form papaveraced. Capitula turbinata, nucleo Avel- -Janz paria, rigidulis fpinulis undequag; obfita, denticulata ftellà operculata, fewive farcta copiofo, minutiffimo, rotundo, nigro. — Inter fegetes, ínque agris reftibilibus &: foflarum aggeribus, folo praefertim: glareofo. non raró Loo invenitur. pddds A; 6. 4r- 856 ILocilss Locgj. Locut, Locts: HisrTonr:ra PuANTARUM. A. 6. "Argemone capitulo longiore C. B. Ger. Park. capitulo longiore fpimefo . B. Tong rottab- tabeb baffarm 3ooppyp. Folia huic minora & tenuitis incifa quàm Papaveri erratico vulgari, CawJes ex eadem radice plu- res, [ interdum unicus ] longis pilis hirti, — F/eres phoenicei, unguibus nigris, multis numeris mino- res quàm Papaveris rhoeados, admodum caduci.. Succeditczpitulum oblongum, canaliculatum, ftel- lato operculo obte&um, fpinulis mitinfculis, albis, raris difpofitis, furfum fpectantibus obfitum : Semina vnuta, per maturitatem nigra, rugofa. Radix longiuícula, fimplex. Inter fegetes & ad agrorum margines reperitur, fed non ità frequens. A. q. 2irgemone capitulo longiore glabro Morif. proud. AM:orif. Folia tous! magis difíe&a quàm fünt Papaveris rhceadis folia ; minus autem quàm fünt Argemo- nes capitulo hirfuto. —.F/orez fert pheeniceum, cui füccedit capituluz biunciale, glabrum, per locu- lamenta triangularia continens minuta fzzizz afpera, aliorum Papaverim & Argemonarum more, Plantam hanc in agro Cantabrigienfi obfervavit & ad nos ejus capitula tranfmifit D. Per. Denr, medicus & pharmacopceus Cantabrigienfis, infignis Botanicus, &: vetus amicus nofter: & nuper etiam in vicinia noftra invenit & ad nos attulit D. Sam. Dale vicinus & amicus nofter qui Brantriz pharmacoposiam G&c medicinam exercet, rei Botanice, apprimé gnarus. Nobis virentem & floren- tem nondum videre & obfervare contigit. Quod fi hc planta Argemone dicenda fit capitulum hirfütum habere non erit Árgemones nota characteriftica. 8. Papaver [pim[um J.B. C.B. Ger. emac. Spino[. Americam Park. | Ficus inferualis Italo- vum, an Glaucium Dio[coridis 2 C. B. 7. B. | Ex radice tenui, oblonga, fibrof caulas fefauipalmaris, aliquando altior [ dodrantalis, unicus 7.2.] - ramofus, rotundus, ftriatus, minimis aculeis donatus, [minacibus fpinis armatus] albá medullá plenus exurgit. Folia omnium prima ex femine prodeuntia oblonga, angufta funt, fubfequentia veró, quem- admodum & ea qux in caule funt, Papaveris corniculati inftar laciniata, fucco luteo pregnantia, mollia & nitida, medium caulem ample&tentia, palmum aut fefquipalmum longa, duasuncias lata: laciniarum mucrones in flaventes fpinas acutas exeunt. Parte füpina folii virorem intercipiunt macule lactez utin Carduo Marix [ parte füpina viridi, at nervis quafi tenui pulvere afperío albi- cantibus] pofticá parte neutiquam confpiciendz, ubi tamen nervi acutis fpinulis horrent, & cofta, quz füpiná parte innocens, caulem versus nonnihil rubefcit, indé ad mucronem ufque albet. Cau- lis & ramulorum fummis 1nfident fores Papaveris corniculati lutei, tetrapetali, & capitulis papaye- raceis fenticofis in tria cornicula aculeata definentibus exeuntes, concoloribus fibris de more me- dium occupantibus, odorem Chelidonii majoris quodammodo referentes: quos excipiunt capitula oblonga, hexagona, pentagona & tetragona, quz tenella fümma parte rubefcunt, matura vero ni- sricant, fpinis frequentibus & firmis horrida; femize nigro, fextuplo aliorum majore, rotundo, in apicem definente & elegantiffimé ftriato plena. Julio & Augufto floret. À. 9. Zirgemone Cambro-britannica lutea. Park. Cambr. Iut. capitulo longiore glabro, paucis. fpi- nulis ad loculamentorum jun&uras ornato Moni. Folia à radice longà, exteris fufcá, in ramulos aliquot divisà cum fibrillis appenfis, in plures an- nos vivaci, promit multa, humi fufa, ampla, alata, feu ex pluribus pinnarum mediz coftz annexa- rum conjugationibus compofita, impari in extremo folio alam claudente, pinnulis circa. margines aluiüs incifrs, faturatiüs viridia & ( quantum memini ) fubglauca: inter qux plures exurgunt cauLi- culi, cubitum alti, foliis confimilibus, fed minoribus ad intervalla veftiti, in alas aliquot divifi, in quibus fingulis finguli flores fatis ampli & fpeciofi, pulchre lutei, quatuor petalis fübrotundis con- itrucu. mulus in medio ffamimulis luteis capitulum ambientibus oblongum, viride, glabrum ; quod flore delapfo excumefcit, donec per maturitatem majus evadat Argemones capitulo, coníimiliter tamen ima parte anguftius, fümmdà latius & majus, operculo ftellato te&um, & in multas cellulas aliorum Papaverum more divifum, in loculamentorum jun&turis paululum hifpidum, plurima fe- "Hina minuta, per maturitatem nigra & rugofà continens. i Ad latera montis $2024» in. Wallia fecus viam. quà à Caerzarvan oppido ad. Llanberris vicum itur, fpontaneam obfervavimus: * 1o. Zirgemune Alpina lutea Park. Alpina lutea Scandicis foliis C. B. C. B. prod. i . Huic fois (unt ad radicem parvam multa, in multifidas tenuéfque alas inftar foliorum Scandicis incifa, viridia & levia : inter quz cauliculi bini terníve, palmares, nudi, leviffimis pilis veftiti rectà alfurgunt, qui fferez; unicum media magnitudinis, luteum, quadrifolium füftinent: ex floris umbi- lico plurimi apices flavefcentes emergunt. ' Flori capirzium, parvum. fübrotundum, afperiufculum, femen continens füccedit. In monte Suelerg inter faxa reperta eft. » ? iL ge Lib XVIL — De Herbs flore tetrapetalo anomalis. * AL. Zirgemone Alpina Coriandri folio C. B. Argen. Intea Pon. À przcedente differre videtur, fi modó utraque re&é defcripta fit, quantumvis Parkinfonus ean- dem effe aflerat. b. | | Huic érim folia Ramusculi Coriandri folio formá fimilia effz dicuntur, longis hirfatis pediculis nixa, leviter hirfüta. A. d2. Papaver cormieulatum luteum J.B. Park. cormutum flore luteo Ger. corniculatum luteum, xeoiius Diofc. b» Theophr. [glo ceratitis Plinio C. B. 38eifotu foanep 3»oppn. TfaB. , or Ade s Digiti craffitudine eft rzdix, longa, nigricans, luteo fucco, ficut & tota planta, eóq; virofo & ama- ropregnans. Folia craíía & hirfuta,fptthamam longa,digitos veró quatuor lata, Verbafci Monfpelienfis folusfimilia, per ambitum ferrata & profundiüs inciía & finuata, ac veluti crifpa, glauca & pinguia. Humi autem procumbunt, & hyemis injiriam contumaciter perferunt, quxq; ad radicem oriuntur craffos pediculos habent, potiffimum primo anno cüm caule deftituuntur, quem fequenti zftate pri- müm fert, robuftum, folidum, glabrum, geniculatum, & in multos ranios. divifum,foliis é geniculis prodeuntibus, pradiéctis minoribus & parcius incifis quó fummitati propiora fant, aliquá hederaceo- rum fimilitudine: E cuJufq; autem finu bina plerunq; erumpunt germina, unum individuum, florem fructámq; ferens, alterum juxta alterius folii finum rurfus 1n. bina prxdicto modo dividitur, eáq; di- vifio ad fümmitatem ramulorum ab hac herba fervatur.— Minora igitur & individua germina feu pe- diculi fingulos ferunt flores, colore luteos, Papaveris fativi floribus equales, quatuor latis tenulffimííqs foliisconftantes: in quorum medio ejufdem coloris numerofà fPamina capitulum conftituunt, ex quo deinde incurva, gracilis, corniculatág; filigue, tangenti afpera, digitali longitudine [1mo fefquipal- mari ] erumpit. Foenugrzci filiquze » ualis,ynon tamen adeó in acumen definens, & in fummitate ni- gricans, capitulum alat fagittz quandam fimilitudinem prz fe ferens habet, fed obtuíà acumine fili- qua utrinque lineam profundam ceu incifam per longitudinem habet, qux commitffarz ejus funt, qui- bus matura aperitur. Sera intus conunentur Papaveri fimilia, colore admodum nigro, duplici fe- rie, nam filiquz per longitudinem diffeptz funt. In litoribusmaris arenofis fponte oritur, & non alibiapud nosin Anglia. 7Eftate floret & filiquas maturat. 13. Papaver corniculatum phouicium bir[utum C. B. item pheniceum glabrum ejuídem, corziculatum rubrum Park. cornutum flore rubro Ger. corniculatum P beniceum glabrum Ger. emac. CIf. Folio e Erucz foliorum inftar laciniato & alté incifo, * vulgari minore, tenuiore non adeó incano, fed hirfüto. Caules interdum vulgari non minores, teneriores tamen & graciliores procumbunt in tez- ram: fleres minores, nonriunquam intenío colore rubent, & illi primi funt, quos planta florere inci- piens producitinterdum languidiore & quodammodo pallente colore mediis foliis ad phoeniceum ten- dentibus, qualis feré 1n Adonidis flore diéto cernitur, nimirum quando mediam atatem füperans planta jam deficere incipit, & hirfütia illa in caule & foliis dilabi: alióqui fiquis vigentem plantam & flo- res primüm producentem confpiciat, deinde Jam adultam & fenefcentem, ex florum colore, & caulis ramorum foliorámque hirfutie vel glabricia facilé quis diverías efle ftirpes fibi perfüadeat. Prxlonga autem floribus fuccedunt corzicula, tribus loculamentis diftincta, quibus infident latiafcula quzdam opercula feu capita, 1n quibus triplici ferie femiza nigra, rugofíà, papavere majora. Radix longa eft, alba, fatis craffa, & in ramos divifa, quz tamen perennis non eft, fed plerunque prolato femine, fe- quente hyeme perire folet. Nafcitur agro Salmanticenfi, fscundüm vias & agrorum marginibus, ubi florebat Junio, femen au- tem Julio proferebat: Viennenfi etiam agro & per Moraviam atque Bohemiam fponte nafcitur, iri arvis, &c. Succo croceo minimé turget hzc planta. Quazrendum an hec fit cujus meminit D. Wheeler circa Trojam à fe obfervatz, flore nigro in fundo, fuperiàis rubro, paulatim 10 aureum languente, circa margines. ; A. 14. Pepaver corniculatutm "violaceum J. B. C. B. cormutum flore violaceo Ger. cormiculatum flora vielaceo Park. Cla. w^ Folia dies multó fünt minora, téneriora, valdé minutim diffe&a, non candicantia fed viridia: Co/;- culi cenelli, fübhirfut: 7e fuperiore non minor, coloris ex purpureo coerulei exfaturati, & nigre Violz pzné aemuli, fugax admodum & qui leviffimá aurá excutitur. — Huic füccedunt cornicula digi- tàli duntaxat longitudine, plerunque etiam breviora, exilia, duriufcula rigidioréque hirfütie predita, in quibus continetur femen valde exile, coloris ex cineraceo nigricantis. Radix tenuis eft & inuulis, nec fupra annuum fpatium perdurat. Invenitur (authore Clufio) multis Hifpaniz locis, fed nonnifi inter fegetes; Maio meníe floret. In agro Cantabrigienfiinter fegetes Ípontaneum obíetvavimus inter. S?vef bars & Burszel vicos. De papavvere dicto Chelidonic. Chelidonium à 242v hirundo dictum eft. Chelidomiam vifui [aluberrimam birundines monferacoére vexatis pullorum oculis ed medentes: quibu[dam fic dictum qubd im birundinum adventu floreat, & difceffn marce[cat. Plin. : "A i, Cüm autem Chelidontum notis genericis cam Papavere conveniat, nt in hujus capitis initio often- dimus; ejus fpecies cenfenda eft. Dddd 3 Locus. * Papav. cor- nic. luteo. Locsg, Low €9 Teinpus. 858 Loci. Vires, * Obf. 71. Hrisronia PraNTARUM. A. 15. Chelidonium majus Ger. majus vulgare C. B. Park. Chelidesia J.B. Q1fe greater dt Janbie. j B Radix minimo digito. craffior, fibrofa, rubra, rubrum croceümve fuccum, ut. & folia cauléíque, fundit. Aliquotcaules producit teretes, hirfütos, propter radicem & genicula tuberofos, utin ea planta quam JNoJ; sze tangere vocant, ruffum mordacémque & ingratum illum füccum fractos remit- tentes. Folia cum Aquilegiz folus fimilitudinem aliquam habent, utcanque tamen. majora, longio- ra, numeróque plura, ad coftam ex intervallis adnexa, plurimüm fena, Septimo alam claudente, non raró tamen quaterna cum quintoinextrenio impari, Singularia folia Quercinorum zmulam divifuram habent, Trago tenera, colore herbaceo, altera veró parte ex cxfio viridi. Florum dürculi ad genicula ex adverío foliorum exeunt; ramuli. ex ipfis foliorum alis: in fammitate autem. farculi Íeu pediculi communis flores quatuor aut quinque privatis fuis pediculis ex ipfo fürculi faftigio or- tis unciam aut fefcunciam longis 1nfidentes, umbellam quandam effiiunt. — Flores crocei, quadrifo- li, cum multis intus ftaminibus concoloribus. fos calix bivalvis tegit, qui quamprimum flo$ aperi-- tur defluit utin Papaveribus, € quorum genere hec planta effe videtur. Siliqwe oblongz, bivalves, minimé diflepte, quibus fezizz utrinque adhzrent parva, longiufcula, per maturitatem nigra & Íplendentia. A In parietinis &: maceriis, ad Sepes, & in locis ruderatis, umbrofis potis quàm apricis, gignitur. Ab Aprili menfe in multam zftatém floret. 16. Chelidonium majas laciniatum. Park. majes foliis magis diffetdis Ger. emac. swajus foliis quéynis C. B. folio lacimiato J. B. Qui vulgatius illud Chelidonium majus novit facile oblatam hanc ejus varietatem difcet: Cate- ra fimilia, folia ininora, concinniüs crebriá[que incifà : florum itidem folia aliquibus incifaris fecta, & veluti fimbriata, accedentia ad flores plantz, qux quibufdam dicitur. Cuminum filiquofüm 8c Hypecoum. Variat interdum foliis tenuiffime laciniatis. Calidum eft &ficcum: Bilem per alvam & urinam educit, vifum acuit. Hinc conducit in iéte- ro [fyrupus € fucco cum toto] obftructione hepatis, lienis & ureterum. Radix quantum ejus ma- nus capere poteft, purgata, in foxtario rofacei aceti decocta, ita ut deinceps percoletur, decoctoq, adjiciatur "T'heriacz 31). cyathíq, vulgaris menfürá exhibita, à pefte correptos atteftante certi ex- perientia (inquit "Tragus) liberabit, 11 poftquam biberunt in leótum. fe compofüerint & fudaverint. Aqua ejus deftillata oculis indita, claritatem. iis adfert, maculas eorum rubras emendat, ficut & faciei fi indé colluantur: eadem per aliquot dies pota obftru&os meatus hepatis adaperit, morbóque regio medetur. Herbz pulvis ulcera & vulnera purgat (ànatque infperfüs. Succus herbz illitus Herpetem miliarem. efficaciter compeícit & íanat. Herbam tritam cam axungia verrücas abfumere refert Rondeletius. Hoc multoties expertus eft Zicutus, Lobelius raró intus fumendam fentit Chelidoniam, fed commodis foris utendam ad impetigines & píoraspuerorum. Nosetiam ob acrimoniam plantz in Lobelii fententiam propendemus. Unde nec Íüccum, cüm acerrimus fit, ad oculorum affa&us adhibendum cum J. Bauhino aliííque ceníe- mus, nifi iis additis qux acrimoniam ejus retundant, cujufmodi dicitur eífe lac muliebre, Succi hujus magaa quantitas ingreditur compofionem. Aquz illius ardentis, quam | Mirabilers vocant. j : Chelidonium majus in curanda tabe magnopere celebrari nos monuit D.Taneredos Robinfon 5 efféque egregium illud fpecificum D.Garesciers de tabe Anglica; idem affirmat. (inquit) Simon Pauli Quadripart, Botan. p.46. Succo Chelidoniz verrucam linguz füblatam narrat Zacutus Lufitanus Prax. Admir. lib. 1. obf'7;. Folliculum NNáttz &: Ranule füb lingua ejufdem ufu extirpavit noftro tempore Pet. Marchettus exp. Med. & Chir Patavi Profeflor. Ex obfer. Marcelli Cumani à Velíchio editis excerplit D. Soarme. Ulricus Gafferus Pater meus impetigines & maculas manuum volarámque, necnon íciffüras ex morbo Gallico relictas experimento fequenti 1n multis fuftulit, Ec Chelidoniz cum toto M. iij. Coq, 1n lixivio tonforio bono, & teneantur manus quotidie à Jejuno in hoc fomento per duas vel tres horas, ut fudent, ídque continuetur per quatuor velquing, hebdomadas. Idem ex Obfervat. Achil- Iis Gafferi. ,, Sepiüis à noftris in dyfenteria cum (ücceffa probatum eft experimentum Cratoni adícriptum, quod fic habet, Aq. Chelidonii datur ad iij vel iv. cum pulvere radicis ejuídem | 2j. vel 3j Hieron. Reufnerus in * Obferv. à Velíchio edits. D.Sezme. Àn de Chelidonio minore hoc accipiendum ? Extra&um Chelidonix non folüm in externis nubeculis, verüm incipiente füffüfione przftantiffi- mum efle fzpiffimé expertus fam; incidit enim & attenuat craffos humores vifum obfüfcantes, Sed quia utcunque acre eft, non ultra magnitudinem capitis acicule pro vice oculo imponendum eft, idq, fiat mané in lecto. Fabric. Hildani Centur. Epiftolar. $9. 17. Otbonna vera Dio[coridis Zanoni, Chelidonii majoris. fpecies. Zan, Radix ei fatis craffa, per duorum digitorum altitudinem zqualis defcendens, aliquantulum crifpa, fübftantie mediocriter durz, deinde attenuata, in varios ramos & fibras minores undique diffüfas Ípargitur, colore intus & foris e flavo rubefcente velut Chelidoniz majoris, fapore mordaci & ex- ficcante. E cujus capise exit foliorum cefpes, pediculis nixorum concavis íatis longis, füperná parte LibXVIL 3e Herbs fore tetrapetalo anomalis. parte canaliculo per longum extenío excavatis, coftà elevatà inferna parte oppofitá. fübrotundá unde pediculi quodammodo triangulares evadunt. — Folia autem ramofa fünt, ramis majoribus mi- noribüfque, in quos dividuntur & fubdividuntur, Erucx foliis fatis fimilibus, verüm circumícripti- one fübrotunda fünt, adeó ut ad Geranii primi Matth, fimilitudinem propiüs accedant, tenera flaccida, füccofa, hirfuta, crebris nervulis fübtus fatiselevatis, & varié divaricatis, aliis rectis, aliis re- tortis, ad margines undique excurrentbus przdita, furfum reflexa, unde ad tactum afpera redduntur partim ob pilos, partim ob nervulos fupradictos, qui füperna parte apparent depreffi 1n totidem fül- cos tenues, colore clariore, dentibus majoribus, minoribus, alis acutis, alis in extremo íüb- rotundis, nullo ordine pofitis cinéta. Foliorum incifüre admodum irregulares fünt, nonnullz adeo profündz ut ad mediam ufque coftam pertingant. E medio foliorum cefpite caulis exit, nunc unus, nunc plures pro radicis magnitudine, inferna parte pracipué hirfuti admodum & pilofi tere- tes, à nodo ad nodum concavi, lena & obfequiofi, nodis craffis raris tuberofis 1ntercepti teneri fücculenti, rupti aut incifi füccum flavum ftillantes Chelidoniz majoris in modum, in ramulos divifi, & fabdivifi, qui fummitatibus fuis foliola aliquot fuftinent oblonga, angufta, acuta, in ftelle formam difpofita, é quorum medio enafcuntur pediculi aliquot tenues, oblongi, finguli florem füftinentes calice & quatuor foliolis ovatis compofito inclufüm;, tetrapetalon, petalis varié incifis & laci- niatis, incifüris ad ungues feré pertingentibus, coloris flavi, multis in medio ftaminulis flavis apices pariter flavos fuftinentibus in rotundum diffüfis, ut flos Anemones cujufdam florem parvum re- praíentet. Delapfis floribus reftant f//quz, aliz longz, alie breves, alix rectz, aliz incurvz, primó virides, poftea per maturitatem flavicantes, fewzimibzs repletz nigricantibus, Chelidoniz majoris fe- minibus fimillimis, quz pariter ab una parte oculum habent velut pupillam unde criftulam emit- tunt ex albo flavicantem. Hoc modo fatis prolixe defcribit hanc plantam Jacobus Zanoni, quz nihil aliud. eft quàm Cheli- doniz majoris fpecies, nec fatis fcio an diftin&ta à Chelidonia quernis foliis, quicquid ille contradi- cat. Süfpicorillum lapfim in numero foliorum ex quibus calix componitur, quz 1n Chelidonus ex noftra obfervatione bina tantüm funt. Car. Il. De Pentaphyllo filiquofo. r. Pentapbyllum. filiquofum. Brafilianum Tareriaya Brafilienfibus : an Fraxinella filiquoa ? an Quuin- quefolium s folio Caprifol Marggr? Marggr. S radice longa paucis filamentis prxdita, lenta, albiffima affurgit ceul tres circicer pedes lon- gus, multis ramis przditus: dap ejus in longis pediculis alternatim pofitis quatuor, quinq, fex aut feptem juxta. fe in orbem pofita, oblonga, viridia, nervo & mulus venulis interfecta, foliis Caprifolii haud abfimilia, fed ad tactum mollia &glutinofa. In fümmitate ceu/z primó parvis foliis alternatim pofitis oriatur, brevibus, obrotundis; dein alternatim prodeunt ad ea pediculi longi, ad quodlibet unus, continens cylindraceum corpus album, quatuor foliolis viridibus, parvulis, acu- minatis infidens, hoc corpus fünt quatuor fforz petala, quo fe aperiente inferiüs primó prodeunt fi- lamenta feptem, tres aut quatuor digitos longa : hinc quatuor foliola floris expanduntur, que ftant erecta, figuram habentia cochlearis, filamenta autem feptem barbe felinze modo, directé ad latera vel antroríum extenduntur, egregié purpurez : foliis albis decidentibus decidunt & fex ftamina, fep- timum in medio manet, ac abit in filiquam teretem femipedem longam, continentem femen vix magnitudine Sinapis, rotindum quidem, fed quod in uno latere incifiram habere videtur. Tota planta ad tactum glutinofa eft, & ad cujuflibet rami feu pediculi foliorum annexum acuta eft fpinula. Flos inodorus eft, fed folia referantodorem Majoranz., Fert flores & femen toto anno. , 2. Pentapbyllum peregrinum. filiquo[um broalue minus Morif. Lupinus peregrimus pentapbyllos C. B. Lup. Arabicus [rue pentapbyllon peregrinum Ponze Ycal. — Pentapbyllum feliquofum Arabicum al- bidum Park. Morif. à Plurima fol per terram ftrata obtinet, longis pediculis innixa, quina Pentaphyllorum more in idem centram i.e. fummum pediculum coeuntia, molliufcula. Ex horum meditullio oritur pedicu- Iz; pedalis aut femicubitalis, qui in alios ramufculos dividitur, rotundus, rectus, gracilis, mollis to- tus, à principio ad faftigium ufque foliolis trifoliatis dense conveftitus, inferioribus majoribus multó, & pentaphyllis, petiolis fatis longis infidentibus; fuperioribus trifoliis & brevibus admodum pedi- culis innixis. In caulis alis fuperioribus umbelle in modum multi pediculi longi fatis & aquales ap- parent, in quibus fingulis quaterna petala parva, alba, longa, tenuia fatis füb exortum e capfula, & . verfus finem formam feminis Ferulz aut Paftinacz latifoliz reprcfentantia; alba, leviter olentia, con- ftitaentia florem album, cum fPamisulis quinis fenífve, uncialibus, fubnigris: quibus fingulis fucce- dunt //lguz fingule, bivalves, unciales, craffze fatis pro proportione plante, nulli filique cavitatem in loculos dirimente membraná intergerinà fecundum longitudinem produétá, feminibus infinitis ni- gris, rotundis, minutiffimis repleta. Floret — cà Kec MES Re MI 4 - 860 ——7ÀÀ Tempus. Locus. Locut. Locus. e e E —— ——— HisrTonRrA PraNTARUM. Floret per totam aetatem, floribus citó evanefcentibus, filiquis uncialibus craffis refiduis; Annua eft planta: Autumno fe ferens, ineunte zftate pullulat, & circa finem zftatis aut initium. Autumni femen perficit. Ex feinine Chalepo Syriz urbe tranfmiffo enáta eft. 3. Trifolium cormiculatum Lufftanicum flore rubro Park. Park. Morif. : Filia aliquot longa, angufta, in eodem pediculo terna, humi ftrataé radice emittit; é quorum me- dio protrudit cealiculos rotundos, hirfütos, dodrantales, in plurimos ramos brachiatos, ima parte con- fimilibus foliis veftitos, füperiüs fingularibus, longiufculis, anguftis, € quorum finubus egrediuntur pediculi unciales, finguli fingulos flores foftinentes, pentapetalos [tetrapetalos AMorif.] rubros, fta- minula quina fenáve continentes, corniculi rudimento in medio apparente, quo fenfim augefcente & productiore fa&o flores tandem decidunt, relictis filiquis cm jam perficiuntur longis, anguftis, teretibus, hirfutis, bivalvibus propendentibus, innumeris minutiffimis feminibus repletis, nullà mem- braná intergeriná in duo loculamenta divifis — Rad;x tenuis, annua. CU o De Lyfmacbia. Yíimachia à Lyfimacho rege inventore, tefte Plimo, nomen accepit ; vel à pugna dirimen- da, 1d enim eft Ade» vl ucl». — Eft namque vis ei (fi veteribus fides) belluarum etiam ani- mos feroces & mutuos hoftiles congreffus placandi. Et hoc autorem habet Plinium, cujus lib. 25. c. 7. verba fünt, | Invenit & Lyftmacbus. berbam Lyfimacbiam, qua ab. eo nomen vetinet. Vis ejus tanta eff, ut jumentis difcordamibus jugo impo[rta. afperitatem cobibeat, —— , Hujus notz funt filiquze floresantevertentes, quae per matur. quadrifariam partiti & dehiícentes, quatuor feminum feries oftendunt ; Flores fummis infidentes & 1ntegri una cum calycibus deciden- tes unde tetrapetali proprie dieti non funt. Hujus fpecies quas novimus omnes prater Virginianas luteas filiquas producunt lanigeras. A. 1. Lyfimachia (peciofa, quibu[dam Onagra. dia, filiquofa J. B. Lyfim. Chamenerion dicha. la- tifolia C. B. Cbamenerion Ger. Cbamenerien flore Delpbinii Park. YiofebapAbDillotu- Tier. . B. , , Lyfimachiz fpecies reliquas proceritate faperat, tres, quatuórve aut plures cubitos alta, case gla- bro, canaliculato, fübrubente, copiosá medulli albá, fungosá pleno, fo/s multis abimo ad fummum, ficat & in ramis donato, ad Salicis aut Nerii folia accedentibus, oblongis, mediocriter anguftis, acu- minatis utring; glabris, rara quzdam per ambitum crenarum veftigia oftendentibus, obliquis ad latera venis ànervo medio fecundum longitudinem decurrente deductis, fapore fübaftringente & glutino- fo, non fine aliquá obícurà acrimonid. In ramis rubentibus longa ferie nafcuntur /Zique longz, quadratz, rubentes aut ex rubore in cinereum declinantes, fübhirfütz, per maturitatem in quaternas carinas dehifcentes, quàtuor fenum pappofo tomento delicauffimo involutorum perpuillorum, oblongorum cinereorum ordines continentes. Siliquarum porró faftigia in quaterna foliola anguíta explicantur f/eres fuftinentia fpeciofos Leucoit, purpurafcentes, quorum medium occupant //aziza candida apicibas rubentibus aut luridis, piftillo longiore in quatuor crufcula definente. — Raj alba, craffà, long? latéque repit, guftu infipido vifcosóque. In pratis prope Shefibldiam Eboracenfis provincie oppidum, & alibi in Septentrionali Angliz parte provenit; invenitur & circa Dalileam in monte douters, &c..— Ob florum pulchritudinem in hortos fzpe transfertur, verüm ob effrznem reptandi licentiam odiofa eft. 2. Lyfimacbia fliquofz, [peciofa, anguftifolia J- B. Cbamenerion alterum auguftifolium Ger. Lyfzan. Charm«enuerion dicha angu[Hifolia C. B. Lyfim. filiquo[a angufeifolia, Chamenerion Ge[nero dita Park. Superiori tota quidem facie fimilis eft..— Fo/s confertim multis fimul coacervatis, Linariz foliis & longitudine &lattudine paribus. — F/eres confimiles, purpurantes, longis, incanis Jam di&z corni- culis infident, minores [non tamen multo. ] Ra4ix repens cum pracedentis radice convenit. Inalveis torrentum & fluviorum in Foro Julii Italiz, & ad Arvam & Rhodanum fluvios propé Genevam copiose fpontaneam obíervavimus. [ * 9. Lyfimachia Cbamanerion ditta Alpina C. B. Park. C. B. prod. Ex radice fibrofà cauliculi rotundi, füperné albicantes, palmares, nonnunquam pedales exurgunt, foliis duplicibus cincti, aliis Rorifmarini formá, fed brevioribus & anguftioribus, nullo ordine diípo- fiis, ahis breviffimis, iífque vel pradictis interje&tis, vel ex eorum finu prodeuntibus —Cauliculo- rum fummis fores longis pediculis fübcceruleis vel candicantibus infident, elegantes, purpuro-cceerulei ve] albo-coerulei quadrifolii, fatis magni, quibus foliola quatuor brevia & viridia fubjciuntur, & ex eorum T mU. c c ——————————— MER Lib XVIL — De Herbis flore tetrapetalo anomalis. 861 Lon e ule eorum medio /'amina aliquot exurgunt: ////44e longe, angufle, cen minutum cum lanugine con- tinentes, füccedunt. , In Alpibus Helvetiorum provenit. . Lou Non "video, magnitudine excepta alit[que accidentibus à loco natali ovtis, quid differat à preecedente. A. 4. Lyfimachia filiquofa bir[uta majore flore purpureo J. B. Siliquofa birfuta magno flore C.B.. Fi- lius ante patrem Dod. Lob. Lyfemacbia filiquofa Ger. doceat fjairp cobteb 3Loofe-ttrife 22 3Dilloto-berb, calíen alfo €oblimgs anb dream, ; Radice eft farculofa fibrillis capillata, é cujus capite plura erumpunt germina majufcula, rubentia, infümma tellure reptantia, quibus felaté diffundit & propagat. - Caules tenues, fed tamen rigidi, bicubitales & altiores, teretes, hirfüti, medullá far&i, ab imo ad fummum ufque ramoft. Fo/iz ex adver- fo bina, oblonga, modicé lata per margines arguté denticulata, utrinque hirfüta, & Salicis cujuf- dam aut malüs Períicx foliorum zmula, abfque pediculis caulibus adnafcuntur. F/wes ex alis foli- orum versüs caulis & ramulorum fümmitates exeunt fingulares, filiquis quadratis hirfutts ruben- tibus, duas tréfve uncias longis infidentes, purpurei fpeciofi, ex quatuor foliis cordatis ftriatis compofiti, in quorum medio ftamina aliquot apicibus albidis infignia cum ftylo productiore al- bo, quadrifariam in fümmitate divifo, reflexis fegmentis. — Calix Horis quatuor acutis laciniis con- ftat. Flos & calix unà decidunt. Silique prepropero ortu flores antevertentes, per maturita- tem in quatuor partes reflexas à medi erectá diffiliunt, quatuor fominum exiguorum lanugine can- ' dida adherente alatorum ordines continentes. Odor plante compreffz faavis; fapor amaricans& nonnihil acris. i Juxta fcrobium, foffarum, fluviorum, rivulor&mque margines aliífqne humidis locis reperitur, ut poc; 62 redté J. Bauhinus. Seriüs apud nos & poft mediam zftatem floret, "Tota füperficies hyeme marcefcit Tempu. radice reftibili. 'Trago Salicaria, noftratibus 3Dillotu-fjerb à foliorum fimilitudine dicitur. Hzec autem fpecies privatim d'oblings arb €&vcàm ab odore foliorum paululum comprefforum, Poma elixa flori lactis 1mmiffa referente. A. 5$. Lyfimachia filiquofa birfuta parvo flore C. B. filiquofa birfuta. flore minore J. B. 12. ffve [jl- vatica Ger. 4n Lyfim. filiquofa [ylFveftris birfuta Park. &9eleffer fairpm cobben 2Loofe- ffrite 02 3Dillotudierb. à E radice fibris creberrimis albis comofa caules erigit cubitales aut etiam bicubitales, teretes, hirfü- tos, foliis veftitos ima parte ex adverfo binis, falignis, utrinque. molli lanugine hirfütis, ad margines perexiguis denticellis incifis, modicé in acumen definentibus. | Si//4uis longis 1nfident ffofcu/; exigui, longé minores quàm füpra defcriptz filiquofz hirfutz, coloris ex rubro pallentis vel albidi. In aquofis & ad rivulos invenitur. Lo A. füperiore ftatura humiliore, foliis minoribus nec pariter rugofis, floribuslongé minoribus & pal- ——— Jidioribus differt. A. 6. Lyfimacbia. filiquo[a sajor. Park. filiquo[a glabra major C. B. campeffris Ger. Levis J.B. «fe greater fmontf)dcauco ropbcb 3Dillotu-ferb 02 3I oofe-ticife. Caules huic bicubitales & altiores, teretes, rubentes, ramofi: Felis per intetvalla bina oppofita pediculis perquam brevibus infident, feíquidigitum lata, duos tréfve digitos longa, in acutum mucro- nem definentia, figurá feré foliorum Urticz aut Afclepiadis, glabra, aut adeó raris pilis obfita ut ocu- lorum aciem feré fugiant, per marginesferrata. In fümmitatibus caulis & ramorum folia. figillatim fita fünt, é quorum alis fingulis finguli exeunt feres, oblongis filiquis infidentes, calice 1n. quatuor acuta fegmenta divifo, foliis quatuor in medio bifidis compofiti, minores dilutioréfque quàm 1n. pri- maípecie: Stamina intus octo albicantibus apiculis capitata, cum /fj/o in medio exili, apice craffo quadrifido infigni. Radix fubeft multifida, fibrillis quamplurimis capillata. In humidis & uliginofis faxofis hortis, areis fylvis; zcftate floret. Ld A. 3. Lyfimachia filiquofa glabra media [roe mim Ger. emac. fZiquofa 4... fue glabra minor C.B. d Oe lefíer 02 mibble fmootf)dcaueb cobbeb 3Dilloto-jerb o2 31oolc-fivite, Radice eft fibrofa, & ut mihi videbatur, reptatrice: Caulibus cabitalibus & bicubitalibus, rigidis; quodammodo quadratis, propé terram rubentibus, fiis per intervalla cinctis ex adverfo binis, fc munciam latis, duos digitos longis, abfque pediculis lata baficauli adnats, glabris, per margines íerratis, in acutum mucronem fenfim delinentibus. In fummitatibus caulium. & ramorum folia fi- gillatim fita funt; é quorum alis fingulis finguli exeunt flores, parvi, quatuor foliis bifidis compofiti, pallidé purpurei, faturatioribus lineis ftriati, € calice in quatuor acuta fegmento divifa. Stylus non ut in precedente quadrifidus eft ; f/amiza quoque multo funt breviora. — Flores filiquis infident. prz- longis, quadratis, brevi lanugine hirfütis, rubentibus, FaLa inferiora in fürcalis primó erumpen- tibus breviora funt & pro longitudinis ratione latiora quàm fuperiora, non ferrata; ad. prunellz aut Ánagallidis lutez folia aecedentia. $62 Hisronr:aA PraNTARUM. Locttr. : Locus. A. 8. Lyfimachia filiquofa glabra minor. anguflifolia Ger. emac. filiquofa glabra anguftifülia C. B. ru Ícaft fmooth robben 3DDillotu-Berb. à Radice videtur effe reptatrice, quz é füperiore füi parte fibras tenues, prxlongas, purpurantes in terram demittit. Foz primó erumpentia exigua, angufta, Hyflopi aut. Anagallidis quartz Lobelii foliorum zmula. Caules pedales, interdum etiam cubitales, teretes, tenues, rigidi, fragiles, brevi & vix confpicua lanugine hirfuti. Folsex adverfo bina, praterquam in fümmis caulibus, ubi (ut in reliquis) alternatim nafcuntur, duos digitos longi, vix femunciam lati, nullis pediculis, ad appofi- tionem anguftiora, mediolatiora, in acutum. deinde paulatim mucronem definentia, ad margines reflexa plerunque, ut averíà parte quodammodo concava videantur, vel omnino glabra, vel brevi adeó lanugine hirfüta ut vifum feré fugiat. Ad margines interdum. nefcio que dentium rudimenta habere videntur, interdum omnino zqualia funt. — 7/24 quadrata, hirfütz, rubentes, digitales aut fcíquidigitales, pediculis uncialibus infidentes, flores in fummitatibus füis geftant tetrapetalos, pallide purpurantes, faturatioribus lineolis ftriatos, & calice quinquepartito, petalis in. medio profundius fiffis. Hxc humilior eft multó quàm prxcedensfoliis minoribus, obícuriüs virentibus nec per margines dentatis. In paluftribus oritur... Hyeme ad radicem fparfi cernuntur foliorum breviffimorum fübrotundo- rum, crafforum dense ftipatorum globuli quidam Sedi iminimi fümmitates mitantes, que fünt prima plante Vere exoriturz germina. A. 9. Lyfmachia filiquof[a glabra minor. latifolia moftvas. Folia huic glabra, atrovirentia magnitudine & figurá Ocymi feré aut Origani. Caules infirmi, bipalmares : Si//guz longe nutantes. Ad rivulos in lateribus montis Cheviote in Northumbria Anglie obfíervavi, nec dubito quin & alibiin montibus ad rivulos nafcatur. Io, Lyfimacbia lutea Virziniana Ger. emac. lutea filiquo[a Virginiana Patk. lutea corniculata C. B. App. &ree 30»imrofe, Ljf. Americana Col. Z4xocbiotl Hernandez. 6235: Ex radice oblonga, alba, digitalem craffitudinem füperante, paucis fibris capillata cau/is exurgit initio rotundus, at füpra medium ob plurimos ramos angulofus, ubcinereus, levis [hirfitus,] craffi- tudine digitali, medullà far&us, & fuperiis punctis rubentibus varié notatus. — Fo/iz longa, angu- fta, in caule crebra, alternatim pofita, ad margines finuata & obiter dentata. Flores Lyfimachize modo fummis filiquis infident magni, tetrapetali, lutei, Primule veris floribus fimiles, é calice quadrifolio, pediculo rotundo, articulato donato. In medio flore fy/us confpicitur, qui viridis ufq, ad articulum defcendit, & apicibus quatuor fülphurei coloris crucis in modum difpofitis donatus eft, quem [Lamina octo. circumftant, quorum quatuor fingulis foliis adpofita, alia quatuor ipfis in- terje&a funt; hííque fingulis capitulum oblongum albicans infidet. Jos odoratus eft, ultra diem non perfiftens, cum is qui füb vefperam aperitur ad fequentis diei vefperam flaccefcat, unde Ephe- merum dici meretur. Flore cum pedicello ad articulum delapfo altera. pediculi pars feíquiuncialis, fenfim ad uncias binas, etiam ternas, oblongatur, & in filiquam five corniculum abit, & propter fe- men copiofum, parvum, angulofüm, pullum quod continet, intumefcit; quod ubi maturuit, ipfa cor- nicula, (quz utrinque ad caulis latera numerofà fint) in quatuor partes dehifcunt, quaternis locu- lamentis quatuor feminum ordines continentia, nullé intus lanugine feminibus adharefcente. [In fingulis foliorum alis finguli floresfedent: cornicula feffilia pediculis carent, ad bafin craffiora, fen- Ím versüs apicem tenuiora, raris pilis hirfüta.] Plantam hanc Lyfemachie Americans titulo defcribit & depingit F. Columna, Annotat. ad Res emedicas Nova: Hifpan, Nard. Ant. Recchi: &k 4xochiotl feu Flore aqua prxdicti Recchifeu Hernan- det lib. 7. cap. 48. Hift. Mexicana, defcriptum & depi&um effe exiftimat, quod & nobis etiam videtur. Primá qua fata eft aftate caulem non edit, verüm anno fequente, femine autem ad maturitatem perducto radicitus exarefcit. Camaranbaya Brafilienfis altera fpecies Marggr. huic eadem effe videtur. lr. Dyfimachia Virginiana altera, foliis latioribus, floribus lutezs majoribus Cat. Altdorf. Hzc precedente elatior eft & major, ut que humanam | interdum altitudinem multüm fuperet, folizs latioribus, & pro magnitudine brevioribus, ad margines minus finuatis & propemodum zquali- bus: foribus etiam multó amplioribus. In hortis noftris frequentior eft prcedente. I2. Dyfimachia frutice[cens Brafilienfis, Camaranbaya indigena Marggrav. Marggr. Tn quatuor pedum altitudinem affürgit, & dividitur in multos ramos ruffos, pilofos. Folia folitarié pofita 1n brevibus pediculis oblonga, hirfuta, ad quorum quodlibet flofzulas boc calyce fere duos digitos longo, cui infident quatuor foliola viridia, & cuique ex hus fuperfidet foliolum flavum, con- ftátque Lib XVIL |. De, Herbis flore retrapetalo ahomalis ftítque quilibet flos quatuor foliolis flavis. Ex calice floris fit. ////gua, ut in congeneribus, qux femen. contines.minatulum, rotundum fplendéns, coloris ex- pallido -(übflaveícentis: Fert florem & femen ab Augufto in Novémbrem. Praecedentibus perfimilis eft, fi non alteri earum eadem. |n age Dyfimacbium Indicus Bontii. Bont. . Creíasin. Java, circa, flagainuta ripas. Elorum.colore-albo,.&c totius plants facie à vulgaribus Lylimachiis-maltum. abludit: Eft enim. Ly(imachio. Europao procerior, cew/e:unico, duro, firmo, in coronam aliquot foliopum novitiorum definente; quem ambiunt ordipatá quádam fede ab imo ad. fümmnum folia bina;ex :adyerfo pofita, longiora. & folito anguftiora, unico nervo re&o, multis venulis obliquis divifa. Circa horum pediculos ad caulem alii cauliculi emergunt longiuículi, in quorgm extremitatibus f/ares. tiaícungar; Periclymeni flores; quosvulgó Lilia fylveftria appellant, non malé referentes. Inter olera à Mauris recipitur... Ad Malvz naturam quàm proxim? accedere videtur : namin cly£ Tmatisad ventrem &c-inteftina eluenda.in frequenti eft ufu. An proprié ad Lyfimachiz genus pertineat. ob defcriptionis imperfectionem. nefcimus. Icon flo- rem tetrapetalum reprzfentat. Car. V. j eii 4A Zt hymalo. quód tenerum lac non fecus ac mamma quzdam effundat. Lobelius Adv. autor eft hanc Ts & Tithymallus cam duplici // à s/38- mamma & /(4xG- tener di&tus putatur, vocem fcribendam effe per diphthongum Tithoimalus, quod mammam five papillam ube- ris exitiofam virofámve non.inepte.interpretatur.-- Nam 44A vocem exitiofam fignificare Eufta- - thius docet. Hujusuna fpecies Characias dicitur, id eft, vallaris, fic di&a quia vallis feptífque mu- niendis apta fit, aut quód plerunque his in locis proveniat. Notz Tithymali chara&erifticz funt vafculum feminale tricoccum in fummo ftylo, & faccus la- é&eus, acer 1n pleniíque fpeciebus, 1n una alteráve infipidus. Pityufa, Apios, Peplus, Peplis, Lathyris, Chamefyce, Efüla, Cataputia nomina funt variis Tithy- mali fpeciebus impofita. Pityufa dicitur quafi armés, quód folia Picez fimilia ferat. Apios à radice pyriformi. Peplus & Peplis à peplo five flammeolo, quód ramulorum ambitu & quafi rotundo ami&tu velum efformet, ac tellurem operiat. L^. Sz alibi, quia fruticat uberiore undequaque ramulorum comofía concinnaque fobole, in pepli fpeciem collecta. , Lathyris, quod folia duo, quz. caulis partem fümmam ample&untur cavitatem fatis magnam oftendunt. Etenim inter duo folia qux umbellam ambiunt femen. quafi inter duas. Januas. feu bi- valvi continetur. f. Bod. 2 Stapel. Cataputia, quód femen in pilulis quibufdam five catapotiis ferat: vel (quod magis arridet;) quód f&men.in-catapotiis fumptum. purget. | Szapel. . Chamayce à la&eo Eici fucco. & humilitate nomen accepit. Idez. . . Efulg.non invenio. etymon probabile, nam quod J. Bodzus adfert. non placet. jM sse Tatbymelus Characias 4Amygdaloides C. B. Ger emac. Cheracias vulgaris Park, Titbyma- ear voce Ius fyloatieus toto anno folia vetinens.]. B. 3oot- purge. . B. zm nititur albi, validá, lignofa, intort4, varié divisá, multis fibris donat, à qua exurgunt ra- zi lignofi, cubitali longitudine majores, flexiles, cortice exteriore 1nfigniter rubente. & hirfuto, in- teriore virente ; f2/zis fupra rami medietatem crebris, quatuor feré uncias longis, fémunciam aut paulo plus latis, inferné caná lanugine pubefcentibus, excurrente per longum nervo. ad medium uíque folium rubente, deinceps viridi, fuperné quoque pilis fed minüs evidentibus leviter. hirfütis, atro.virore fplendentibus. — Ex fummus ramis oriuntur. pedicu]; in umbellz formam, rubentes fimili- ter. & hirfuti, finguli ngula folia ad exortum, iis quz in ramis funt minora, reliquis fimilia haben- tes, fefcunciam. longi. ad geniculum quoddam, ubi rurfum duo folia precedentibus minora, oppofr- ta, pedicellique bini-ex-przcedentium pediculorum unoquoque explantantur, iíque rurfüm cum. fo- liolis fuis. minimis bipartti flofzwlos fuftinent foliolis circumdatos, minimos, herbaceo colore praditos, ita. compofitos.ac fi. quatuor femilunulis, gibbis omnibus introfpectantibus rhombum aliquo modo quis imitetur. Tota planta odore gravi eft prater lignofam radicem, & lac fundit. ^,In fylvis & dumetis copiosé provenit, tum in. Anglia, tum in. exteris regionibus. 2. Titby- Tempur, Locus. pe 864. Hasronr:rA PriANTARU fM. 3. Tubymalus Amygdaloides five Characias J.B. Characiar rubens peregrinus C.B. Characias Monfpe- lienfium Ger. Park. Characias 1. Cluf. Cluf. Unicus huic magna. ex parte eft cau/a, interdümi. plures, cubitales & ampliores, rubente cortice te&i, minimi digiu craffitudinem zquantes, infima parte glabri, foliorum duntaxat veftigiis infigniti, veluti infe&i ac vulnerati effent, füperná veró foliis duris, levibus, viridibus, majoribus quidem lon- gioribü(que quàm fint Olez folia, minoribus tamen quàm Amygdale, ornati, deinde in plures jun- ceos & firmos ramulos, umbella: 1n modum divifi; quos ambiunt veluti acetabula aut caveolz, fo- liis balinearum fimiles, &in his fos, non fübluteus aut. pallidus, ut in aliis, fed niger : poftea fr &us tricoccus, in quo femen per maturitatem exiliens, reliquarum Lactariarum feminis inftar, ^ Ra- dix dura eft & lignofa. — — A Locus. In faxofis circa Monfpelium : in Italia quoq, propé Lericium & alibi in afperis & montofis ob- j fervavimus. Martio flores profert, autore C/ufro. 3. Titbymalus Characias folio lanngimfo C. B. Park. Titbym. Characie vulgari ylvatico idem eft, ut nobzs videtur. Przcedenti feré fimilis eft, pae tamen ei caules ab una. radice prodeunt: fo/js molliora & la- nugine pubefcentia; flores pallidi. ; s - Lotus Crefcit etiam in Hifpanis, deinde tay in Narbonenfi quàm reliqua Gallia, tum etiam apud Hel- vetios cxterófque Germanos. - ; . J. Bauhinus eandem facit Tithymalo Characie noftrati vulgari fylvatico, cui & nos füffragamur, adeóque C. Bauhinus ex una plantz fpecie duas facit... Verüm. Morifonus Tithymalum Characiam lanuginofum pro diftinéta fpecie ponitin Przlud. Bot. uem qim infylvis Gallix Solonienfis pre- venire & à foliis lanugine obductis à cateris fuz fortis facilé dignofci fcribit. * 4e Titbymalus Characias vadice repente Morif przlud. Morif. Folia gerit oblonga, radicem longe latéque ferpentem producit, quá notá diftin&u eft facilis. * 8. Titbymalus Cbaracias radice pyriformi Morif. przlad. Morif. Sola radicum tuberofitate pyriformi dignofcitur inter omnes Tithymalos Characias di&os, * 6. Tütbymalus Cbaracias Salicis minoris folio Mon. przlud, Morif. Hic à fimilitudine foliorum Salicis longifolix viminex notu facillimus. * 7. Tiühymalus arboreus Alpin. exot. Park. endroides ]. B. vyrtifelius arborens. C. B. Myrfnites arbore[cens Ger. &'xeetpurge. Caf. Frutex eft bicubitali altitudine & ampliore, lignofüs, arboris emulus, uno quafi caudice polli- cem & amplius craffo, in ternos aut quaternos ramos perpetué fiffo, digiti craffitie ; foliis circa für- culos novellos longioribus Myrfinite ac virentioribus Lobelio folia Efulz majoris foliis paria & ad- modum fimilia, izó sajore] comá luteá, fru&u Characiz. Locus. Inícopulis nafcitur & praruptis, copiofiis in precipitio qui Saltus Cervie vocatur inter Maffam & Petram fanctam, ubi & noseum obfervavimus: invenimus & in montofis fupra Meffanam Sici- li urbem. Folia figurá fuá & magnitudine accedere videbantur ad Mezerei Germanici folia. Flo- res [ Alpino] velut in umbellis parvis. A. 8. Titbymalus magnus multicaulis, frve. Efula major J. B. Titbymalus paluftras fruticofus. C. B. Efule major Germanica Ger. Park. 3f. B. Mirum quàm luxuriet. feecundiore folo enatus "Tithymalus ifte, quem vulgo Efülam majorem Germanicum vocant. Lignofa enim candidáque radix, non brachii modó humani craffitudinem affequitur, fed & für nonnunquam füperat, longe latéque vario implexu propagata perennat. Nec minor caulium quos emittit luxuriofa ubertas, minimi digiti circiter craffitie, rubefcentes, & plurimis alis concavos. — Folia Cataputiz minoris oblonga, multüm illis magnitudine cedentia, hyeme deci- dunt. Fei umbellati, concavi, luteoli, quatuor peltata foliola furrigant, cum totidem ftamini- bus. Semen in loculis triquetris reliquis non. diffimile. Locus. Rarror eftin Italia, Gallia & Anglia, nifi in hortis colatur. In Germania veró füperiore & in- ferioread Rhenum, ut & in Silefia ad fabulofas fluminum crepidines, copiofe oritur. Uterque Bauhinus Tithymalum. paluftrem Czfalpini hujus Synonymum faciunt. Verüm Tithy- malusille quem nos in paludibus Pifanis frequentem obfervavimus ab hoc diverfüs videbatur, fiqui- dem folia cjus hirfüta erant, & ad Tithymali Characiz Amygdaloidis noftratis folia ipeoiobant, quibus - Lib. XVIL — De Herbis flore tetrapetalo anomalis. 86s L4 quibus & ea. comparat Caefalpinus : folia autem Efülz majoris Germanicz dice "Tithymali p ri fene cde foliis fimilia funt. Eft ergo paluftris nofter Pifanus (ut puto) idem qui er Ran 9. Titbymalus Characias pratenfis imcanus Botan. Monfp. incanus bir[utus C. B. afcrilitur. - 4n T;- rbym. Cbaracias lanuginofus Mori. praclud. Magnol. Cui radix crafla, multos caules pedales & cubitales, rubentes proferens; in quibus plurima folis indiícriminatim oriuntur, caulibus adhzrentia, longa & lata, leviter in ambitu ferrata & finuata, fu. pra & infra molli lanugine pubefcentia. F/cres aliorum more velut in umbellam congefti, ex làteo rufefcentes, loculi triquetri, villofi & verrucofi in quibus femez continetur. a In pratis circa Lateram Junio menfe cum flore & femine plurimis in locis reperitur. Morifonus Tichymalum fuum characiam lanuginofum in fylvis Gallix Solonienfis provenire Ícri- bit, unde videtur potiüs varietas Tythymali fylvauci totoanno folio retinentis. x Locus. Á. 1o. Tübymalus paralius J. B. Ger. paralius [Fue maritimus Park. marituzzus C. B. Sea . &purgc. Virgis aliquot lignofis, rubentibus, ad pedalem aut cubitalem altitudinem affurgit, fo/iis crebris ab imo ad fummum ulque obfitis, anguftis, oblongis, medio tamen latioribus, Lini s nonnihil f1mi- libus, verüm craffis & cafiis, fucco la&teo acerrimo turgidis: fummus virgis innafcanturumbellatim feré utin aliis Tithymalis fzres pallide lutei, quibus fingulis fübfünt folia bina lata fürculos & pe- diculos cingentia: fequuntur capfülz tricocce ut in hujusgenerisreliquis. — aix fübeft (atis crailà oblonga, lignofa, vivax. 1 In arenofis maris litoribus frequens eft. Dubitat Gefnerus hort. an Tithym. paralius à Matthiolo & "Trago pictus fit cypariffias : ídque fané fümma ratione: Nam defcriptio Tithym. Cypariffix fimilis Pityufz mulus 7. B. qui aliorum Botanicorum Tithym. cypariffias eft, Tithymalo paralio convenit : & plantailla qua in fabulofis ad Rhenum copiosé provenit, (qui locus T'ithym. cypar. fimili à J. Bauhino affignatur) mihi non alia vifà eft quàm T'ithymalus nofter paralius. — Alii curiofiüs examinent, & plantas invicem conferant. Locus) * i1. Zitbymalus fort diclus Luce Gbino Pityu[a, quibu[dam Characias Panmonicus J.B. Tibym. Characias 4» [roe rubens Germanicus C. B. eju[démque Titbym. Characias $, [eu anzu[l ifo- lius. Titb. Cbaracias. angu[fifolius Park. Ger. emac. 3.15. Radice eft magná, longá, crafsá, & qua crebri nafcuntur cas/es, inzquales, dodrantales foxcantales ac forté dodrante majores, folis multis amicti, Paralii foliorum latitudine, longitudine majori, in- terdum breviore, acuminatis, fpiffis, colore feré myrfinitis. : Hunc Clufiustitulo Characie 3. Auftriaci fic defcribit : : Multos ab una radice profert caules pedales, nonnunquam etiam cubitales, firmos, Ives, infima parte nonnihil purpurafcentes, & foliorum que deciderunt veftigiis notatos. Hos deinde ambiunt confufo ordine naícentia fo/is, craffiufcula, lzvia, duas interdum uncias longa, mucronata. Summi caules in multas virgulas inter folia emergentes dividuntur, que bina fübrotunda fcu quodammodo circinata foliola, & quafi vafculum feu labellum imitantia fuftinent, in. quibus fires reliquorum "rithymalorum floribus fimiles, qui cum füis virgulis & vafculis pallido (ubluteóve colore praediti func: füccedunt triangula capitula. Radix longa, digitalis craflitudinis, infimá parte in aliquot fibras di- vifa. Maturo femine caules fingulis annis emoriuntur, novo autem Vere recentes alu é radice ger- minant, qui fübfequente anno Lem ferunt. | Nafcitur plerifque Pannoniz locis, fed Viennenfi agro tantá copi 1n gramineis & ficcioribus paf. Lecy;. cuis, ut Junio menfe (tum enim floret) omnino pallefcere videantur. D. Magnol in umbrofis circa pontem Caftri novi Salenova Sc Laterz paffim reperit afferit. 12. Tátbymalus ferratus Dalechampii J-B. Cbaracias [erratus Gor. Characias folio [errato C. B. Char. ferratus Mon[pelienfium Park. — — eL Cubitali caue przditus eft, per quem fola uncialia, alia culmo latiora, alia etiam minüis lata, pleraque non acuminata, íed fübrotunda, denticulis per ambitum crenata, glabra: at veró qua umbellz pediculis ad coitum fübjiciuntur folia, multó latiora quàm longiora, nonnulla quoque or- biculata, nihilóque feciüs in ambitu ferrata. Flores acetabulorum cavo infidentes muícofi, lutei: capitula majuícula, triquetra, ex tenui pediculo Myrfinitis feré paria. In Gallia Narbonenfi paffim & copiosé oritur, circa Nemaufüm, Monfpelium, &c. nec alibi (in- ru. quit J. Bauhinus) temere reperitur: Verüm Clufius Tithymalum myrtüren Valenunum appellat, unde Valentino etiam regno communem effe colligitur. 13. Tubynalus Myrfinites J. B. Park. Lob. Myrfinites latifolius Gier. C. B. item Tirbymalas angufti- folius. Myrfinites eorundem. Jj. B. Rami: dodrantalibus craffiufculis per terram maxima ex parte funditur, quos ferie quadam am- biunt folia Myrti, pinguiufcula, colore glauco pradita, in acumen definentia. Ramorum extrema in furculos abeunt indidem ortos, pyxidata folia rotunda tranfadigentes, umbellatim difpofitos : qui- Eeec us 966 — Loctt. Locus. Locut. Loctis, - MÀ M M ÓÁ M À— M —— Hisron:a PrLANTARUM. ; hc: 5 2 rcd. bus inter folia infident f/eres colore hezbido, quorum fingularia foliola pulvilli inftar habentia, an fulis croceis donata funt. Pericarpia triquetra, totidem grana continent. jaxta arcem Rhegii 1n Calabria fponte ortam invenimus. "Fichymalum latifolium & anguftifolium C. B. pro eadem planta habeo: fiquidem figure Lobelii, qux in 44d. habetur titulo Titbymali Myrfrnits, quaque in Obf tit. Myrfmitis myrtbifolii unius & ejut- dem plante fint, cüm in Obfervationibus ad Adveríaria Lectorem referat: nec refert quód utram- que ponat in Icon. Plant. alteram nomine 77:5ymali myrtifolii Obfer. p. 192. alteram titulo 72:5yzz. zr Dioft. Ádw. p. 150. cüm ipfemet in Obf. utramque iconem pro ejufdem plantz habu- erit. 14. Tübymalus maritimus "Tuniperi fllio Bocconi. — 4m Titbymalus opariffas vulgaris Park 2 Bocc. Hic (inquit ) Tithymali arborefcentis facie fruticat : pedali & altiore quandoque eft cau/e, fupernà variis ac muluplicibus ramis diftin&o, valdé comofo; tenuibus folis copiofiffimis, longiffimis, Juniperi formá, fed mollioribus & minoribus circumveftito, ad Tithymali leptophylli figuram acce- dentibus. Flores & cap[ulas fenvinales aliorum "Tithymalorum more ( 1d eft fru&um tricoccum ) pro- fert. Perpetuus eft. Propé Maffiliam in arenofis ad mare invenimus, ubi & Paulus Boccone. "Tithymali cypariffie vulgaris tum figura tum defcriptio apud Parkinfonum ab hac planta non multum abludunt, ut examinanti patebit. * 15. Titbymalo marino affinis Linarize folio C. B. amygdaloides anzuflifolius 'Tab. limfolius paralio congener Park. Hic (inquit C. B.) à Linaria antequam floreat folo lacteo fucco diftinguitur: quomodo ergo dif- fert ab Efüla Officinarum five Tithymalo pineo? In declivibus montis Capouladou foli expofits, inter rupes verfus zs Cambrertes & 1n aliis campe- ftribus lapidofis copiose oritur. —Boras. Moz. * 16. Titbymalus smaritimus [bino[us C. B. maritimus Creticus Jpimofus Park. n Titbymalus: fpi- nofus Creticus Alpin? Bel. E Tithymalorum genere eft ( 1nquit Bellus) fpinas proferens, floribus luteis, foliis parvis rotun- dis, lac copiofüm effundens, radice (fi recté memini) carnofa. ' 'Tithymalum fuum fpinofum Alpinus ità defcribit, Planta eft dodrantalis, primo atatis fuz anno ramulis & foliis Apios Grecorum maximé zmulatur. —Radice nititur in. principio craffá, cuberofá , fed longá, in acutum definente, non abfimili Apiosradici. Anno veró fecundo ramuli breves, tenues dodrantales in cymis fruticant, & in crucium modum ramulorum extrema dividuntur, & definunt in Ípinulas tenues, acutas. ZEftate foliola ramuli abjiciunt, quo fpinule duriores & nigra evadunt. Lacteo fucco acri turget. 17. Titbymalus maritimus. Venetus Park. maritimus: purpura[centibus floribus C. B. Efula vara in Lio Venetorum in[ula Lob. Ef. Veneta maritima Ger. Lob. Seíquicübitum. duófque cubitos longos caw/es, fungofos, rugofos, fufcos, craffos minimum digitum, multis ramulis divifos emittit pedalibus ; & folis fitu binis per intervalla, majoribus quàm terribilis Alypi, ad Glycyrrhizam proximis, lentis, pinguibus Thymelzz ; fferes pendulos promentibus purpu- rafcentes & fufco, obíoleto Ariftolochi, Vincetoxici effigie. Ra4jx foris pulla, intus villofis li- neí(que pelliculis, cujufmodi in Zartez-raire, cinereis, fefquicubitum longa, digitum minimum craffà, fucco diftenta: Univerfa planta lactefcit, & prorfum "Tithymalt paralii cui convi&trix feré femper vifitur zequiparatur. Sed non alibi quàm in litoribus & infülis finus Adriatici facilé reperitur, & in Lio infülaexigua; quz obex eft maris alluvionibus. 18. Latbyris major C.B.. Cataputia minor. L ' byris major bortenfis Park. — Latb. féve Cataputia major C minor Ger. , Radix huic fimplex, fibris aliquot capillata. Caulis fcfquicubitalis, teres, folidus, craffitudine pol- licari, foliis veftitus crebris, tres digitos longis, falicis fimilibus, coeruleo-viridibus in crucis formam difpohtis. Primo à fatione anno hyemem tolerat, fequenti zítate in ramos dividitur, in quibusfolia ad fingulos flores bina, iis qux in caule fnt multüm diffimilia, nimirum à lata bafiin acutum. mu- cronem fenfim definentia, nonnihil initio concava, aliàs ad foliorum 'Hederz aut. Afclepiadis for- mam accedentia, colore ex viridi flavicante & minimé caerulea. — Ad flores fingulos ramuli in fürcu- los duos divaricantur, adeó ut flos in ipfo ramulorum divortio feu divaricationis angulo collocetur : in plures deinde fürculos minores intus concavos finguli majores dividuntur. Fles quatuor foliolis componitur. - afculum feminale majufculum, tricoccum. D ho hac non alia in re quàm partium omnium magnitudine differt Lathyris minor hortenfis Ar. . Latbyris Lib XVIL De Herlis flore tetrapetalo anomalis. 867 IRE NOME MU DeC EU MEE LLL ON * 18. Latbyris minor conglomerato flore C. B. minima Park. minima Ci B. Latbyris sinor Dalecbarn- fii Lugd. 19. Titbymalus cyparilfas. J. B. C. B. Ger. Pityufa Titbym. pinea five Efula minor Park, cepreffrz jJ] B. €ommon £pypitszSptrgr. Titbymalus pineus Ger. buic idem A. it XE. Radix minimo digito craffior, fepe tenuior, fibrofa, lignofa & nonnunquam ferpens. | Caules pro- mit dodrantales & cubitales, primó fimplices, poftea. ramofos, in quibus fv/ia primó Litarize, mol- lia, qux poftea tenuiora multó cüm 1n ramos dividitur. | F/ores in umbella: quafi formam difpofiti longis pediculis folia quibus donantur perforantibus, lutei, ex quatuor quafi femilunulis conjunctis, extrorfum vergentibus corniculis compofiti, apicibus item luteis: quibus triquetri fuccedunt /ocg/; in quibus emer. Ab eadem quoque radice exurgunt calculi ( ego pro aborta habeo, licér à non- nullis pro privata fpecie proponatur ) quorum folia breviora multó, pinguiora, fübrotunda, averti parte plurimis punctulis feu ftigmatis rufis notata, in quibus ramulis non memini florem ob(orvarc. Hinc patet quid fentiendum fit de Tithymalo ftictophyllo 7247. i. e. cypariffia foliis punctis croce; notatis C. B. foliis maculatis Park. Lacte autem partibus omnibus turget. Hic Tithymalus pro anni tempore & atate infigniter variat: non raró enim verno tempore co- mà rubente aut flavá exit. Pratorum margines & fepium iftam fepius alunt Efülam, In Anglia fponte non provenit quod Íciam. Mirum nobis videtur Botaticos de 7;7/jmalo pineo, five Efula minore, planta paffim cognita & vulgo in hortis cultá tam confuse & obfcure fcribere, ut nefciam plane quid. fibi velint, quóve ti- tuloillum proponant. Ab aliis fpeciebus, mihi faltem notis, difcretu facilis eff, radicibus reptatri- cibus, ftatura humili, foliis oblongis, anguftis, virentibus, mollibus & teneris, in caule creberrimis Linariz adeó fimilibus ut obiter intuentem pro iis fallant; verüm fücco lacteo facile diftinguuntur f cundum verficulum illum vulgarem, | Efcela lactefcit, fene late Linaria crefcit. y Tiütbymalo Cypar iffuc fünilis, Pityu[a multzs ). B. Titb. folus Pini, fortà Dio[coridis Pitys(a. C. B. Titbymalus pineus. Ger. Patyufa Titbymalus pinea. fFve Efula minor Park. potizus Tib. cypa- riffas oulg. ejufdem. . B. 'Tithymalus. hic rarus etfi Cypariffiz vulgó. dictx fimilis, ab eo tamen alius eft, radize longiore, craffiore, mináfque fibrofa: Caules multi, feré cubitales, fimplices, interdum in ramos multos do- drantales diducti ; per quos folia conferta, craffiora, firmioráque quàm Cypariffiz & magis glauca: extremis ramorum infident wibellsmagnz, foliis peltatis, non: majoribus Cypariffize. De Tithymalo cypariffia & pineo dictis confuse admodum fcribunt Botanici, ut miht pené per- fuadeam unam & eandem fpecie plantam effe. — Aft hoc in loco à J. Bauhino defcripta, videtur effe "Tithym. paralius, aut alia quedam fpecies nobis incognita. « Notandum tamen plantam Parkinfono fub titulo allato defcriptam effe "Tithymalum cypariffiam J. Bauhini füperiüs proxime defcriptam : uzque hoe 1n loco à J. Bauluno defcribitur; fub titulo Tztbyzzali Cyparilfce vulgaris à Parkinfono de- fcribi ; fiquidem foliis brevioribus & craffioribus &. n caule crebrioribus magííque confertis feu den- fius fitis à T'ithymalo pineo differre fcribit, Lobelium fecutus. Crepidines fabulofi fluminum & vicini colles frequentiüs hunc alunt, inquit J.B. Abundat in Locus. planitie arenofa propé Argentinam, & Bafilez ad Rhenum verfus Ha/tizrez, ut & prope Monfpeli- nm. Planta autem illisin locis frequens nobis non alia vifà eft quàm Tithymalus paralius, ut füperi- üis diximus. hn | Omnia Tithymalorum genera adurendi vir obtinent ( inquit Tragus ) imprimis veró la&teus eo- Vires. rum fuccus, quare raró citra noxam Íumi poffunt. Dodonzus Tithymalorum omnium füccum per inferna purgandi validam vim habere fcribit, Bilem, pituitam & aquofos humores ducere, etiam in exigua quantitate fümptum; fed ventriculum vehementer conturbare, & interna vifcera inflamma- re ; eámque ob caufam ab ejusufu doctos ac prudentes medicos abftinere. Efüla pituitam validiffimé, precipué per inferiora, purgat, unde & Rufticorum. Rhabarbarum audit Eft autem acris, ignea. & erodens, adeó ut 1mpudentium mendicorum fraudi inferviat, qui ejus fücco cutem fibimetexulcerant fcabritiei fpecie. — ScbroZ. C. Hofmannus fe nunquam confüluiffe ait, fed fuiffe tantum fpetatorem audaciz vulgaris quz to- ta Cochlearia admetitur. Si quis tamen (inquit) uti velit, Ef(2/ preparata Offic. utatur, quz per viginti quatuor horas fteterit in infufione acerrimi aceu, iteríüimque exficcata. Hujus dofis eft à Bij. ad 3j. & fine noxa purgat. Cafp. Dornavius ita corrigit, EK. Efüle prap. 3iv. Macis, Galangz à 3i], Spodii praep. 5j. Trag. Bdellii ana 3iij. Fiat pulvis, cujus dof: à 5 f. ad j. 20. Titbymalus Cypariffias Alpin. exot. Alpin. A pm crafía, quatuor digitos longa, lacteo fucco turgente, (ut & reliqua. planta tota dum. re- cens eft) caules producit multos, tenues, junceos, parvis capillamentis, brevibus, multis, tenuibus, Pini folis fimilibus veftitos, propé radicem nudos, fed punctis nigrefcentibus crebris maculatos, quorum finguli umbellam ex tribus aut. pluribus furculis conftantem obtinent, & in principio um- belle unum utrinque foliolum, oblongum, parvum, extremo acutum, Myrti folio. fimile, mi- nus tamen & tenulus, quilibet etiam umbelle fuürculus circa. medium utrinque folium. przdi- co fimile & minus; à quo furculus ufque ad extremum fpice. modo fert foliola, ex una parte incli- Eecee2 nantia, 868 Hisronra PrANTARUM. nantia, aliis longé breviora latioráque cum floribus parvis, Leucoii fimilibus, atque fruétibus parvis triquetris, femisa terna parva, rotunda, alba, Pipere minora continentibus. Inter caules predictos graciles nonnunquam unus vel duo, craffitie minoris digiti vifuntur, qui in plures iidem cauliculos foliatos dividuntur, ad exortum antequam dividantur nudi & punctis emaculati. Cretam infülam agnofcit matrem hac fpecies. Loc (t. a1. Titbymalus annuus. Lini folio acuto Botan. Monfp.. 4m ammnus Pityu[ze folio Lob. 44m Titbyma- lus linifolius Cam? Magnol. Dodadelon & interdum pedalem altitudinem acquirit, quamvis modó minor, modó major confpiciatur. Secutndüm caulem plurima oriuntur fo/iz, longa, Lini folia zmulantia, in aculeatum UT apicem definentia. Flores ut in aliis fpeciebus. — Folia circa flores difpofita, latiora fünt & mul- usapiculis donata. Radixlignofieft, que (fingulis annis perit..—— ———— Locus. In marginibus fatorum circa Salenovam, /« Colerz. Oiere & alibi pluries vidit D. Magzol, Nos in Sicilia inter fegetes obfervavimus, & pro Tithymalo linifolio Ca. habuimus. Titbymalus Linarie folio, lunato flore Morif. pralud. A foliis Linariz fimilibus, & flore Lunze crefcentis referente figuram facilé dignofcitur. Athz notz Tithymalo cypariffiz J.Bauhino fuperiüs defcripte conveniunt, ergo ill idem vi- detur. ij A. 22. Tübymalus: fegetum longifolius Append. Cat. Cant. 21ong/Ácaten don purge, Zn. Efula sminor five Pitye[a Ger. emac? Altitudinem dodrantalem vixaffequitur. Fw oblonga in acumendefinunt, "Tota planta colore eft luteo-viridi prater caulis partem terrz proximam, quz rubefcit. Hac fpecies cum precedente feu. XXI. conveni magnitudine, foliorum figurá, colore, lo- co, ut eandem effe TE non tamen fidenter affirmaverim, cüm plantam nondum viderim. Inter fegetes prope pagum Kzg/os dictum ultra fylvam via que Gamlggay ducit reperitur : ob- fervavit etiam D. Dale inter fegetes circa Cezberton cis Kingftoniam 5. oftendit etiam nobis ficcam lantam à fe colle&am, cujus altitudo femipedalis, aut dodrantalis, cew/is firmus, foliis non admo- um crebris cinctus, neque utin Efüla exigua 'Tragi in acutos apices terminatis, fed obtufioribus & Íubrotundis. Summis caulibus ut in. reliquis congeneribus velut umbellz quedam florum infident ; umbellarum autem bafin totidem folia acuminata cingunt quot funt umbellam componentes radii, Vafcula feminaliaparva & ut in reliquis tricocca. Radix parva, annua, paucis fibris donata. Locis. Titbymalus foliis brevibus. aculeatis C. B. i. e. Pityufa Matthioli | aliorum, mobis incognitus. eff, queratur apud. z4utores d Baubimo citatos. A. 23. Titbymalus: leptophyllos Park. sinimus. angu[Hfolius annuus J. B..— Efula. exigua. Tragi Ger.emac. ZTirbymalus frve Efula exigua C. B. S0Mpavt. purge 02 (mal arc nual purge. . B. / es aut femipalmaris eft plantula, radicul4 nitens tenui, tres aut quatuor uncias longà, caul;- culos & ramulos multos eá quá Jam dixi longitudine, ac etiam dodrantales obtinens, eed ftipatis femunciam uncixve trientem longis, feémiculmum latis, in acutum mucronem productis, crebris, farfüm fpectantibus, la&e turgidis. — Flofcu/; herbidi, & pericarpium ut in reliquis congeneribus tri- quetrum, femina rotunda, canentia continens. Locus Planta eft annua : inter fegetes frequentiffima. * 24. Titbymalus froe E[ula exigua foliis obtufis C. B. J. B. Park. Radice et. exili, oblongiufculà, capillatà: cawl/culis pluribus, ad terram. refüpinatis, aliquantüm repentibus, biuncialibus, triuncialibus, alis palmo minoribus, rotundis, la&eo fücco turgentibus, qui foliolis oblongis anguftis, fed femper 1n fummo obtufs & velut abíéctis inordinaté veftiun- tur. TANE In agris Patavinis & Maffilienfibus reperitur. Titbymalus exiguus [axatilis C. B. J. B. Park. C. B, rod. Radium habet capilli modo tenuem, longiufculams cauliculos tenues, unciales & biunciales, an- guftiffimis & brevibus foliolis cintos: flofcules exiguos, rubentes. Hzc planta non alia effe videtur à Tithymalo leptophyllo fol. obtufis, partium omnium | parvitate lolà diverfa, quam foli fterilitati deberi verifimile eft. Lexus. Circa Monfpelium locis afperis provenit, vide Betas. Monfp. 2$. Titbymalus Lib XVIE De Herb fre tetrapetalo ammali. .—————— 869 — * 45. Titbymalus Siculus golycoccos, Portulace folio Bocconi. Bocc. Caule affurgit pedali aut altiore, fuperné amplo & valdé ramofo : Fo/iz ad Poitulacz aut Tithy- mali heliofcopii figurám circumveftito. — FJores & femen, ut in cxteris fux claffis, in alarum finubus atque ipfis ramis infident, & ordine diftribuuntur ; rotundis fübfequentibus cepitulz ; binis, tenuibus apicibus donatis, 1n quibus femez Carinabis figurá atque colo:e concluditur. — Ea eft plant ejáfque dx durities & contumacia, ut média hyeme arida & foliis fpoliata perduret adhuc, & capfülas feminum ( quod notatu dignum ) unguibus frangere aut evellere (adeó pertinaciter herent) fine ra- mi particula non poffis. Ex femine deciduo quotannis nafcitur. A. 26. Titbymalns belio[copius Ger. Park. C. B. beliofcopius [ive Aliqua: J. B. &ut-Spurge 0? 3DartApoot. Radix ei fimplex, alba, re&à de(cendens, fibris aliquot donata, unde cauli: exurgic fingularis, femipedalis aut pedalis, teres, raris pilis hirfutus. —.Fo/ia in caule frequentia, nullo ordine pofita, Portulacz aut Peplios fimilia, digitam & interdum fefquidigitam longa, extremitate fübrotunda, argutis denticellis circa margines crenata. Surculi [ quinque feré ] é fümmo caule nati umbellam quodammodo efficiunt, quos totidem circumftant folia, iis qux in caule majora & rotundiora. Sin- guli fürculi in tres alios pariter fparguntur, quos tria circumftant folia. — Flores in ipfis caulis & für- culorum divaricationibus fingulatim fiti, parvi, herbidi, tetrapetali, petalis fübrotundis & minime lunzlats. E medio flore egreditur /j/zs, cujus apex in vafculum female turgefcit triquetrum, tri- coccon, ad florislatus reflexum. — Jota planta fucco lacteo acri turget. J£ ftate floret & (emen maturat; hyeme perit. . : EM CE E 4 , ; Tempus C9 In hortis oleraceis & arvis pinguioribus, nec raró in ruderibus ad urbium moenia, &c. occurrit. Locus, A. 23. Peplus. five Efula votunda. C. B. Ger.J. B. Efula rotunda five Peplus Park. 3Bcttp i purge. Dod. Dodrantalis herbula eft, la&eo ficco manans, Heliofcopio "ithymalo fimilis, ejáíque quzdam veluti fpecies, fed omnibus partibus minor. Cawliculi fübrubent : Felis exigua, 1n rotunditate ob- longiufcula, circa margines aequalia, (quá certà notàà Tithym. Heliofcopio diftinguitur, cujus folia crenata funt) inferné majora, füperné minora. Coma circinata, feu 1n umbelle. formam coacta. Capitula tribus loculis difcreta [émises continent reliquis fimilia. Radix tenus, fibrofa, annua. In hortis & vineis exit, & fubinde in agris negle&isaut non culus, — /Eftate viget, ac ufque ad Hy- pocw £3 emem perdurat. Tempus. 28. Peplus minor J. B. Tab. Yir Patulis in orbem ramis variéque divaricatis terram fübjectam inumbrat, fo/i Pepli majoris, rotun- dis feré, in. modicum acumen leviter definentibus, dimidio minoribus: pericarpia pufilla majoris, aut Chamzíyces, triquetra, lxvia, tribus locellis totidem claudunt femina. In arvis requietis circa Monfpeltum obfervavimus. Locus. A. 29. Pepli; J. B. Ger. Park. ;weritzza folio obtufp C. B. &mall purple Sec y Aputge. DB. "Terre faciem ceu muliebre flammeum patulis ramis, varié divaricatis, palmaribus & fefquipalma- ribus, rubentibus, craffiufculis operit, per quos veluti adarticellos folia adverfa nafcuntur, rubentia, duplo triplóve Chamzíyces majora, craffiora pauló, longiora, per extremum rotunda, quorum pars ea quz fub nervo (qui folus folium per longitudinem medium dividit ) productior eft quàm quz fupra nervum, & veluti pinnata, — F/ofewli luteoli proxime ramos oriuntur. Capitula tricocca, levia, dupló majora quàm Chamzyces. — Radix longiufcula, craffiufcula, fimplex. In litore marisarenofo inter Penfantiam & AMarkerje& Cornubix oppida. In maris Mediterranei pocus litoribus frequens reperitur. . * 40. Peplis annua folis acutis, fore mu[cofo Bocconi. Dodrantalis eft. huic caulis, fübrubens; dum in hortis colitur amplá laxáque umbellà & quafi comofà, alioqui contractiori donatur, ubi natali folo fpontanea eft. wis exigua, 6 rotundo acu- minata funt, Herbz terribilisminora. — F/sres mufcofosgerit. — Seria vero in capfülis ad echini for- mam aliquatenus involucris fuis accedunt. In agro Lugdunenfi frequens inter fegetes reperitur. Locus 31. Chama[yce Dod. Lob.J. B. C. B. Ger. Park. . B. , p. im radiculam habet, longitudine circiter, palmari, fibris aliquot tenuiffimis donatam : r- silos quadrantales, ac etiam pedales, in. alas fübdivifos, rubentes, fubhirfutos in orbem terre appri- mit: quibus ad genicula adnafcuntur fzliola, conjugatim difpofita, fübrotunda, quà terram fpectant rübentia, füperne viridantia, nifi quod in medio purpured not fünt maculofa; quxdam tamen 1n extremis ramulis füprà infráque omnino-fatur rubedine tinta funt. — FJofeu/ ad ramulorum divari- Eeee 5 cationes $70 ILoctis, Locus. Locus. Hisronr:A PraANTARUM. cationes inter folia emicant purpurei Pericarpia tricocca Efüle exigue 'lrago dictz fub foliis la- titant. M" M ) : i T In agris & vineis tam Sicilie & Italix: quàm Galliz Narbonenfis frequens oritur, quicquid contra- dicat Lobelius. A. 032. Tütbymalus platyphylles Fucbfüi J. B. arvenfis. latifolius- Germanicus. C.B.. Titbymalus peregrinus. Cluf. Hift. , 39:7 i s nititur fimplici, alba, lignofa, adnatis aliquot donata. — Caulis inde exurgit fefquicubitalis & bicubitalis rectus, teres, glaber, rubefcens, intus concavus, fingularis modó, modo bras inter quos eminet medius inter contractioris altitudinis focios, per quos tamen omnes frequentes obfer- vantur rami, quorum exortui folium magnum femper apponitur, duarum unciarum longitudine, latitudine unciali, talia quoque fortuito ortu crebra per caules ramófque fpectantur: at caulis fafti- gium in pediculos aliquot feu radios umbellam mentientes abit, unico in medio fcdente flofculo, quorum coitum coronat rofa foliorum oblongorum, crenis parüm confpicuis denticulatorum : é quibus pediculis unufquifque fübdividitur pari modo in alios, & horum quilibet denuo in alios, flo culis fingularibus fingulas divaricationes occupantibus. Flofewli cotylis infident perexigui, luteoli, quatuor petalis exiguis, flavis, non cordatis compofiti : quos fequuntur vixdum delapíos tricocci fee éus, minores & minüs afperi quàm Verrucofo dito, fex fülcis ita infculpti ut hexacocci videan- tur, Annua eft planta ex femine deciduo fefe quotannis reparans: interdum tamen hyemem tolerat. In agris non admodum infrequenseft. In hortulo noftro & pomario hic Notleix in Effexia Ípon- te provenit. * 83. Titbymalus platypbyllos Clu. Ger. atifolius Hifpanicus C. B. Park. Claf C | ide Pedali; interdum majore altitudine affürgit, in aliquot à radice divifüs ramos, nonnunquam fim- plici caule prxditus, quem ambiunt ampla fo/e, rotundiore & quafi orbiculato mucrone przdita, ad líatidis novellz foliorum formam accedentia, viridia, crafliufcula & aliquantulum carnofa, palleí- cente & acri fucco turgentia. F/os ramulis infidet ex flavo purpurafcens, ac veluti acetabulis five balinearum foliolis comprehenfüs, utinaliis. Radix craíla eft & candida. Uno Valentino regno inter Bier & Huentiniente, viá falebrofà inter medios frutices, Martio menfe florentem duntaxat obfervabat Clufius. 24. Titbymalus. mon acris fore rubro J. B. montamis non acris C.B.. qui. huc refert. Efulam dulce Jragi, & Pityu[am frve E[ulau minorem alteram floribus rubris Lob. Ger. Park. elucet tco-ffotuyco purge. 7. B. : Terculi inequalem habet radicem, longiufculam, fibratam : caules pedales vel cubitales, pri- mó purpurafcentes, non fine adnatis ramulis, fo/z amicti Tithymali verrucofi, modicé in acumen rotundum definentibus, glabris. Pedjculi 6 caulis faftigio aliquot exeunt ( fübjecta foliorum oblon- gorum rofuli) umbelle formá, in fürculos fübdivifi; finguli flofew/i in medio foliorum duorum fimilium acetabulis, parvi, quadripartiti, rubentes: E medio flofculo rubro exoritur éx brevi pedicu- lo frucíus, parvus. triqueter,, tuberculis exafperatus, ex cujus medio ftylus, & ad latus pediculus vel ramulus fuftinens folia alia duo & in medio alium florem ac fructum. Caxterüm emanat é vulne- rc lacteus liquor, ut in reliquis Tithymalis, verüm nequaquam acer aut. fervidus, fed adftringens, unde Tithymali aut Efulze dulcis nomen meruit. In montibus circa Genevam obfervavimus. * 35. Titbymalus tuberofus: Germanicus C. B. Park. Hujus meminit Camerarius in horto. An & quid differat à precedente inquirendum. * 36. Titbymalus Ragufimus uon defcript. Wort. Lugd. Tat. * gT. Peplis major Brafilienfis flo[culis albis. Caacica indigenis Marggr. Marggr. : Ex radice alba, lignofa, la&tefcente, paullo majori femipede, multi prodeunt caules, teretes, no- dofi, virides, uno latere rufefcentes, multis ramis donati, qui partim humi Jacent, partim ftant crei: ad nodos caulium & in ramulis bina fo//« oppofita reperiuntur, in. ambitu fübtiliter ferrata ; ramulorum paulo minora iisque ad caules. In extremitate caulium & ramorum multi nafcuntur fiofculi fabtiliffimi, albi, tetrapetali, quos excipit triangularis cepfula, in qua femen. — Tota planta Gaps lactefcit, quod lac commendatur à Lufitanis ad. oculorum rubedinem &c dolorem aufe- rendum. Tithymali nonacris fpecies effe videtur. 38. pen J. B. vera Ger. Apios [eu Titbymalus tuberofus Park, — Titbymalus tubero[a pyriform? va- ice C. B. T.B. Facilis à radice eft Apii cognitio, qua quia oblonga, turgida, ínque Pyri modum turbinata, plantze nomen fecit, quam Napi radici recte comparaveri. Hujusé capite ramuli aliquot exeunt palmo bre- viores, foliis fatis frequentibus amicti Efüle rotundae feu Pepli, at minoribus, exangullo principio fen- fim dilatatis, pérque extremum rotundis, Adfer- —— —ÀÀ—— Lib. XVII. De Bo fore tetrapetalo anomalis. 871 Adfertur ex Creta, fed & Apulie peculiarem eff? monet Imperatus. — Apios à radice pyriformiLocus. Gracis dicitur. * 39. Peli montana. folio Nummulariee C. B. altera kng. * Ao. Zipios radice oblonga Ger. emae. — A4pios ffve Ifcbas altera J. B. Titbymalus tubero[fa oblon- f garadice C. B. — Zlpies frve Titbymalus tuberofus oblonga radice Park. Cla. Radice conftat tuberofi, non in Pyri formam turbinatá inftar prioris, fed zquali propemodum ubique craffitudine, unciam, interdum etiam binas uncias, longà, cujus extrema pars in quatuor alias radices five craffas fibras fenfim gracilefcentes definit, & paucis fibris predita eft, colore foris fufca, intus candida, la&teo ficco turgens ut Tithymali Ex fümmo ejus capite exeunt quini aut .feni ramuli, in terram procumbentes, palmares aut ampliores, fecundüm radicem nonnihil purpu- raícentes, folii viridibus non magnis, fed prioris foliorum inftar, & incondito ordine eas ambien- tibus przditi; illi deinde in minores & graciliores dividuntur; bina folia paulló rotundiora & con- trario fitu. nafcentia fuftinentes ; 1n. quorum medio exoritur f/os, ex flavo rubefcens; cui füccedit capitulum trigonum, rugofum & tuberculis obfitum, in quo femer. Semine peregré accepto Jacobo Plateau nata eft. ' 4T. Titbymalus lunato flore Columme Park. yFoaticus lunato flore. C. B. Co/. : Hujus radix exigua refpe&u plantz, foris nigra, plures edit czules, pedales ab imo rubentes & leves, à medio ( ubi plura fimulfolia in rotz fere fpeciem. hzrentia ) ad fummum ufque virefcen- tes, & hirfutos, fuliolis brevibus, rotundioribus, alternatim difpofitis veftitos, [ circa imum foliis de- nudantur Characiz ritu. ] E fümmus folus alz aliquot exeunt, cava fo/z rotunda in cacumine geren- tes, ex quibus bina alia, petiolis junceis infidentia exeunt, cava pelvicularum. modo ; in quibus. ff- res ex herbaceo lutei, quatuor foliolis conftruéti Lunz effigiem exprimentibus nuper crefcents, cor- niculis extrorfum converfis, gibbis intro fpectantibus & hbr invicem adimotis, sinibus intus qua- tuor luteis, ex quorum umbilico exit /j/us 1n fummo fructum fuftinens deorfum nutantem, trigo- num, apicibus aliquot iníümmo villofum. —.FoZz mollia, hirfuta, cinerea ex viridi, latitudine feré uncia, & longitudine quadruplo majora, reliqua veró minora eadem proportione. Comz bafis quinquefoliata eft, quinque etiam petiolis cacumen divifüm, in quo flores & fru&tus comam efüigi- ant ut in alis. - In valle fupra D. Marix fanitatis Neapoli reperit Columna copiofam, Martio menfe florentem, zo, inque Áfprenfibus Sabinorum vallibus. Loca diligit parüm umbrofa, edita, atque humentia. Accedere videtur hec planta ad Tithymalum Characiam noftratem vulgarem. | At veró florum petala lunulata non fünt huic fpeciei propria, fed aliarum nonnullarum communia. 42. Titbymalus verrucofus J.B. verruco[us. Dalechampii Park. zyrfinites | frutiu Verrucee füni- ; C.B. jJ. B. Plures hujus radices, tenues, in unam tandem coeunt, minimi digiti craffitudine, ac etiam majo- re, lignofam, cubitalem feré, cortice externé nigro, interne albo, la&e vifcido przgnante: virgz . mult, lentz & fra&u contumaces, tenues, fübrubentes, pedales ac etiam cubitales, alternatim ad- nata folia füftinent, deorfum feré fecundüm caulem reflexa, uncià longiora, f2munciam fere lata, tenui lanugine obte&a, magistamen infrà quàm fuprà, quó fit ut inferior quoque pars magis quàm füperna albicet: inferiora folia interdum rubent, necnon etiam fuperiora. Fore: in. umbella fla- vefcunt, foliolis peltatis, ut Umbilici Veneris primulüm à fatu é terra prorumpentis: quibus fücce- dunt capitula rotunda, crifpo ceu arenularum minutiffimarum congeftu, aut yerrucarüm inftar af7 perata, quz matura ubi fe aperiunt in tres partes dividuntur, in quibus terna femizz, colore & figu- rá feré fimilia Gallitricho medullam habentia albam, oleaginofam valdé. In aridis & fabulofis gignitur prop? Lugdunum ad Rhodani fluenta. .B. Nos circa pagum ZZu- Locus. iri duabus à Geneva leucis invenimus, & in Germania aliquoties. 43. Peplios altera fpecies C. B. Titbymalus Epithymi frutiu Col. Col. Saxorum rimas, montium & vallium incolit hec planta, perenni fruticans radice, pluribus tenui- bus ramulis, pedalibus, in imo lignofis, rubentibus amplam comam efformans. Fo/;a alternatim ex- igua, Lino zmula, inimo minora herent, & circa fummum femper majora latioráque, ut propé ca- pitula fint feré rotunda, Heliofcopii modo, fed minora. Comam RS ex bafi quinquefoliata, '[ithymalorum ritu, & fferes non ex pelviculis cavis, fed ex binis oppofitis foliolis diftin&is brevi petiolo producuntur, quinis rufefcentibus foliolis compofiti, ex quibus longo petiolo frsws erigun- tur, criniti, orbiculati, Ciceris vegetioris magnitudine aut magis craffi, hirfütie obdudti, sub Cynorrhodi, aut potius Cufcutz pares: quibus ob ficcitatem hiantibus terna femisa inveniuntur, cellulis diftin&a ut in congeneribus Ramuli à medio ad fummum virefcunt tenerioréfque fünt, & folia mollia ex cinereo virentia. Tota planta acri lacte turger. Maio menfe floret, & /Eftate perficitur. "Tithymali verrucofi fpecies eft, à precedente camen, ut mihi videtur, diftin&ta, In floris defcriptione vel Autoris vel Typographi errore pro quaternis foliis quinis pofitum eft, Temp; A4. Titbymalus 972 Loctis. * 3. xt qU- que. 9. Vires. HrisroniA PriaNTARUM. A4. Titbymalus folio longo glauco, caule vubro, capfulis verrucofis, elatior, Siculus. Elatior & major eft multó Tithymalo verrucofo vulgari, foliis longis, dimidiam plus unciam latis in mucronem acutum fenfim definentibus, in caule crebris, alternatim pofitis, colore glauco. Caules cubitales & altiores, teretes, rubentes minores feu graciliores multó quàm Tithym. Characiz Mon- fpelienfis, foliis minüs crebris obfiti, nec ut in illo abícedentibus & veftigia füi relinquentibus, Propé fummum caulem ramuli aliquot & foliorum finubus exeunt, in quibus ut & faftigio caulis florum coma qualis 1n aliis fuigeneris. Flores eorümque pediculos & acetabula defcribere negle- ximus; in ficca autem non poffunt difcern. — Fructus verrucofüs eft. Propé Meffanam invenimus. . Car. VI. De Eupborbio. Uphorbium unde di&um fit nos docet Plinius Jib. 25. cap. 7. Invenit (inquit) Rex 'fuba quam appellavit Eupborbiam medici "i somino C fratris Mu[z, à quo Divus nguf'us. con[ervatus fuit. Lege, monente Jo. Bodzxo, frater is fuit Mufa. Diofcorides Euphorbium Libycam arborem effe fcribit Ferule fpecie; Plinius foliis Acanthinis fpe&ari ait; * Galenus fpinofam arborem dixit; quod (inquit Stapelius)| experientia comprobat, Verüm quam pro Euphorbio proponit Dodonzus herba potiüs e(le videtur quàm arbor. | Bodzus à Stapel Dodonzum tenellam plantam deftribere ait Euphorbii nomine, Lobelium adul- a Cerei fpinofi titulo, vidiffe fe cenellam bis in Horto medico Lugduno-Batavo; adultam femel ibidem. 'At neque Euphorbium Dod. neque Cereus fpinofüs Lob. five diverfz fint plante, five una & ea- dem, vera & genuina Euphorbiz plantz fünt: Ea enim eft quam defcribunt Horti Malabarici Au- &ores fub titulo Scbadida-calli. Que quoniam notis prxcipuis fücco la&eo acri, & vafculo feminali tricocco cum Tithymalo convenit ei merito fübjungitur; quamvis flore, fi recté defcribatur, pen- tapetalo ab eodem differat. Ut olim, 1ta nunc dierum Euphorbium é mediterraneis Afric à mari remotiffimis delatum eft. Falfüm eft quod de fru&u refert Leo Africanus, & Jul. Scaliger, exire eos à radice cucumerum fpecie, fed oblongos adeó, ut binos interdum pedes expleant, viginti aut viginti quinque numero, qui ubi maturuerint ferro punctim aperiuntur. ' ; 1. Euphorbium *vulgà fed falsà creditum. Euphorbium Ger. Park. C. B. Eupborbii tenella planta Bod. à Stapel. Bod. Huic felis longa, craffa, virentia funt, in rotunda actereti nonnihil plana figura angulofa : cucamerem referrent fi non anguli & eminentiores partes albicantibus fpinis plurimus duplici fece ordine obfiderentur. . Effluit ex his vulneratis liquor vehementer acris & mordax, facilé concre- Ícens. Folia exficcata ex cinericeo albicant. Euphorbium eft fuccus concretus acerrimus, non tamen plantz defcripta fed paulo inferiüs defcri- bendz titnlo ScbaZida-calli; Genera Euphorbi duo fünt. t. Sarcocollz modo pellucidum, flavum Pifi magnitudine, in guttas equales deníatum, modicé cavernofüm. 4. In utriculis quibus excipitur in maffam denfàtur candicantem, aut vitri colore. Scbrod. à Diefcor. Dof. à. gr. iJ, ad x. ; Eligendum eft purum, tranflucidum, candidum aut flavum & acre, quod levi linguz conta&u os accenfum diu detinet, Annotinum, nimirum per ztatem perfe&ionem fuícipere creditur, acrimoniá cum tempore mitiore redditi. Recens improbandum, ceu virium violentiá fafpectum, Infignem quidém vim obtinet ferum ac aquas ex toto corpore purgandi. Verum enimvero non fine violentia ac moleftia, quam prxter fubftantie proprietatem malignam, vi inflammandi exferit. Schbrod. Monet C. Hofmannus non tutum effe Euphorbii ufim interiorem ne in vifceribus refrigeratis. Monet autem, 1. Né detur ulli calido & ficco, przfertim in marbo tali. 2. Né tenuerit pulverifetur ; contrà enim quàm in Colocynthide faciendum effe. ? Euphorbii ufum egregium in carie offium & vulneribus vide apud Fabric. Hildasam & Wifemzan- uum noftrum. Sed cavendum eft. n? infpergatur ulceribus faucium, narium, palati ac linguz, aut iis locis ubi tendines aut. nervi patent & denudantur, ne inordicando & vellicando fymptoinata perica- lofa excitet, D. Tancr. Robin[on. l 2. Cereus Peruanus [pino[us fruélu rubro, mucts magnitudine C. B. Ceres. fpinofus Ger. Cereus Jpino[ns Americanus Park. Euphorbii adalta plama. fiue. Cerei effigie Lobelii Bod. à Stapel. 0b. 2 Haftas fürrigit quaternas & quinas, novendecim & viginti cubitorum, virgatis && ad normam di- rectis ftris canulatas: in externis extantibus ftriarum angulis obtufis exferuntur ftellulz, corneis ftilis radiatim € fuo centro quoquoverfum minacibus, uno duntaxat prominulo horíüm, éque directo longiüs tota quandam effigiaturam Echino-melocadti przfert & concolorem íuperficiem, fed bra- chium aquabili duu xquante ; Columellz aut Cerei funalis prxlongiinfiar. Ejus 6 medio & ftri- arum Mec UD ONDIEWPROROON UU VU M D om acc ———RRR Lib XVIL — De Herbis flore tetrapetalo anomalis. 873 - — arum dorfzs, anfatim, anguftiore cervice, cucumeris ventre, fürriguntur brachia terna, quafi folia teretia, crafla, eundem commenfuüm proportionis & figuram fortia. — Intus torulus ligneus preedu- rus, carpi craffitie, obductus eft callosà carne & fücco Áloes: gummeo enim turget perquam ama- rolentore. Flores in faftigio fummo promit, referente qui attulit, Digitalis purpurez. — Fructus hi- lari purpura miniata rubet, Ficüs feré effigie, guítu non infipido. E ut diximus, hanc plantam à precedente non aliter diffzrre fcribit quàm ut juvenem ab adulta. 3. Euphorbium «verum Antiquorum, Schadida-Calli Hort. Malab, Frutex eft altitadine duorum hominum, nafcens in arenofis, radice crafsà, re&tà in terrám defcens dente, fibras hinc inde emittente, intus lignosi, cortice exteriüs fufco, intus candido & lacteo tecta. Stripes qui ex radice fimplex exoritur, diverfis nodis diftin&tus, ac inter nodos in tres oras anguítas eminentes, qux planis lateribus terminantur extenuatus; in oris angulis extuberat, inter angulos finuatus, & 1n angulis fpinis rigidis, acutis & rectis fufcis & nitentibus, qux bin & binzx ac cufpidibus à fe mutuo averfis prodeunt, munitus, cortice craffo, exteriüis viridi-fufco, etiam ctim eft vetuftior, veftitus: intus fub cortice pulpá humidá & albicante; nulloligno; ex qua, ut & é Íuo cortice incifo lac copiofum emanat. Folia in oris in. extuberantibus angulis, füpra ex fpinis fürrecta prodeunt, & quidem rara in fingulis angulis unum numero in. uno parvo, crafío plano, viridi ac lacteo pediculo, füntque minuta, rotunda, craffa, lactea, nullis ftriata venis, oris versus Ípi- nas nonnihil inflexa. — Flores in oris prodeunt maximé ex finubus cavis inter angulos extuberantes feu fpinarum ordines intermediis ex parte eorum profündiori, terni fimul in uno. pediculo parvo fermé femidigitali rotundo, viridi, la&teo, craffo, ex finubus re&tà exfurgente, qui duos minores pe- dunculos laterales tranfverfim versüs oppofitas partes emittit; éftque medius flos pedunculo com- muniinfidens, reliqui duo pedunculis lateralibus: conftant autem foliis quinque curtis, craffis, folidis, rigidis, planis 1n fuperiore parte, medio corculo rotundo-plano, pilofo, exteriüs ex viridi flavo cir- ERE: fántque etiam lactei & viridi-diluti feu ex viridi fubflavi coloris odoris nullius; ha- béntque in. medio ftamina quatuor, quinque aut fex, fürrecta, bifarcata, faperne rubra, qux ex cor- culo inordinaté prodeunt, füntque etiam la&ei. Fleribus prodeuntibus folia decidunt. Fru&us qui ex Horum corculo medio pedunculo furrecto, craffiolo, femidigitali, rotundo & viridi prodeunt, funt plani, ac tribus eminentibus rotundiolis ungulis conftantes, lactei ac colore viridi, dein ex parte parum rubefcentes, faporis quoque adftringentis, continéntque in unoquoq; angulo, canquam pro- prid capfül femen, quod rotundum eft ac cinereum, intus albicans. Tota planta la&iflua eft lacte acri & linguam adurente: femel in anno floret, Januario aut Fe- bruario maximé, Jo. Commelinus qui in Horti Malabarici Partem fecundam commentatus eff, hanc plantam ve- rum effe Euphorbium fe exinde fcire fcribit, quód fibi fruftum hujus cum gummi ex Barbaria fuerit allatum, & deinde invenerit complures capfulas feminales, flores & frufta plantz in füccis coriaceis inter Euphorbium. Videtur autem Malabaribus modus colligeadi gummi effe incognitus, & la&eus füccus Medicis tantüm effe in ufu. Non eft ergo cur C. Hofmannus fabulofüm putet, quód Cordus 4. Hift. 18. tribuat huic plan- tz fructum in trifido folliculo, ternis utriculis conjunctum, Lathyridi fimilem. Tempus. 4. Efula Indica Bontii. Bont. Precedenti plante affinis & fimilis effe videtur. In tantam. (inquit ) altitudinem affurgit ut in- gentes arbores fcandat, craffitudine fxpe brachiali & amplius: plena eft fpinofis extuberanuis, quae tamen utpote molles punéturas non inferunt, foliolis hinc inde excrefcentibus quz admodum fimi- lia (unt foliis Sedi majoris vulgaris. | Caule efttrigono, quo vulnerato fuccus laéteus qualis ex Efula defultim exit; ut nifi tibi caveas facilé veftem, & quod pejus elt, faciem & oculos commaculet, quibus propter vim caufticam admodum inimicus eft. Ex hoc fücco conficimus extractum utile ad Cachexiam, hydropem, paralyfin & reliquos ftupi- Vires. dos & frigidos affectus, qui levi pharmaco non moventur. Ab hac planta neq; formá, neque figurá, neque crefcendi modo differt ea, qux lachrymam iftam flavam à fonat quz Officinis noftris Gutta Gemos corrupte dicitur, Indis Lorag Cazbodia voca- tur; quód in Cambodia viciná Chinz regno Provincia proveniat, ubi etiam copia Aloes hepatic exprimitur. Succus hic przparatus long? tutis quàm crudus fumitur; nam eo modo vomitivam fuam & infeftam ventriculo facultatem maxima ex parte deponit. Modus autem praparandi talis eft. Ek Gutt. Cambodiz fb]. contundatur grofío modo: contuíà inf. in vitrea phiala capaci, in ace- to acerrimo defüillato, ut materiam fuperet tres digitos circiter, expone dein Solaribus radiis qui propter fervorem nobis in multis ignis Chymici ufum przftant: poft o&o aut decem dies rurfus arctiffimé coletur, & rurfus f. a. infpifletur in extracti debitam confiftentiam. Hujus extracti gr. 12. ad 20. exhibentur in forma catapotiorum folida, vel vino diluta, & fic materiam peccantem educunt copiosé & fine moleftia per alvum folummodo: Hoc extractum ego long? pratulerim Scam- monio in his calidis &. humidis regionibus. De viribus Schadida-calli apud Horti Malab. Auctores hac habes. Ex radice addito pauxillo Affz fcetidz vulgó Emplaftrum, przparatur, quod ventri puerorum pro lumbricis commode fuperimponitur. Cortex radicis contritus. & fümptus cum aqua purgarivus eft. Lignum ejus contritum & decoctum cum aqua juvat 1n doloribus podagrze, fi ejus fumus (zu vapor excipiatur in parte affecta. CAP. 874. Lozut. Hisrogr:a PraAwmTARUM. Car. VIL De Ruta. Uta, Uie, haud dubié Grace originiseft, fiquidem 'Pvil apud Athenzum legitur, & Ni- candri Theriacorum interpres & Iolas Grzcorüm | fcriptor antiquiffimus & cujus nomen vel olim tantüm audiebatur, in Peloponnefiacis fuis, fcribunt, quam tota Grzcia zíjaror vocant in Peloponnefo f/vi» appellari: & Hefychius fvz&o v sdpquae, 3 mbyavoy Adosdy interpretatur. Varro denique l. 4. de LL. Que im bortis nafcuntur alia peregrims vocabulis, ut Grecis, Ocimum, Menta, Ruta, quam munc mayor appellant , &c. . Eft autem fvzi à |o fervo, quia (ut Diofcorides docet) valetudinem confervat. of: Etyrolog. $ac JE xj à méyayey Gm) wis d'usduees dyouAchu whywm yde Lue?mm 4wb SuguirwTe à eiua, Xj Uer m- Muy Gm mls xsowis. — Aiunt facultate [ia mhyoror ditum, quid. ficcitate. fua eh calore conden[et (o co- agulet femen. — Himc uterum gerentibus inimicum eff. Plutarch. Rute characterifticz funt, Vafculum feminale in quaterna loculamenta partituni, quae füperiore parte aliquoufqs disiuncta funt & in angulos elata; folia in plures lobos feu fegmenta diviíà, gla- bra, glauca, odore vehementi. 1. Rata [atvoa «vel bortenfis J. B. bortenfis latifolia C. B. borten[is smajor Park. bortemfes Ger. qDarbrn fnr. Cord. Frutex eft [ potius Suffrutex ] caudice cubitali aut bicubitali, craffitudine digitali, colore cinereo, in multos ramos divifus: Ex his veris initio multos emittit longos, teretes, egregie virides & flexi- les furculoss in quorum. fümmitate Veris exitu & ZEftate in quali ordine ffores funt, Leucoio fimi- les, minores tamen, quatuor & interdum quinque, luteis & Cochlearis modo concavis foliis con- ftantes, furfum fpectante eorum concavitate : in medio flore quadripartitum & nonnunquam quin- quepartitum eft capitulum, colore viride, exiguum quendam apicem habens: Sramime ab ima ejus parte exeunt lutea, o&o aut decem, in latitudinem refüpinata: ex his medius numerus füpra fo- liorum concavitatem extenditur; reliqua autem quatuor foliorum fpatiis interpofita funt. —Sezes in mediis capitulis fert parvum, in rotundo modicé oblongum, colore nigrum. Fw//s omnibus ra- mulis adnafcuntur, in longis pediculis incerto ordine difpolita, parva, in plures & inzquales partes Íccta, virentia, [ potius fübceerulea ] mollia & pinguia; ex his maxima pars femunciam longitudine non excedit, latitudine paulló mmore. — Radice nititur ex uno principio multifidá, numerosá, capil- lamentis fibratá, colore lavà. —Viret tota hyeme, non flacceícentibus foliis, antequam novo Vere alia enafcantur, quo tempore etiam fürculi qui femen protulerunt in fümmitate exarefcunt. Coma ejus acrem, aromaticum, interímque gravem fpirat odorem ; eadem fapore amaro, fervido & tenui palatum excalefacit, raximé viridia adhuc florum capitula. 2. Ruta borten[is altera. C. B. bortenfis suimor Park. Parkinfoni fententid àfylveftri majore mox defcribenda non differt fpecie, fad culturd tantàm. Virgis humilioribus minoribáíque affurgit quàm pracedens: folis eft. minoribus & obfcuriüs viren- tibus. Rariüs apud nos floret, odore eft miniis gravi, & fapore non adeó amaro. Tta eam defcri- bit Palanfonus ; pauló aliter Cordus, Rutz latifoliz peromnia refpondet, praterquam quód multo minoribus conftet omnibus partibus : fi fiquidem Fumariz modo in exiles partes divifa habet ; non tamen in tantam latitudinem diffunditur. —Sezzes habet oblongum, nigrámque, guftu vehemen- teracre, Parkinfono defcripta non alia effe videtur quàm Ruta fylveftris major in hortos tranílata & cula. Si detur Rutz fpecies inter. vulgarem fativam & fylveftrem majorem media, tum folio- rum tum capitulorum refpe&u, nobis certé incognita ett. 3. Ruta fylvefiris major J. B. C. B. Park. zzentaza Ger. 3Dilb iue. Hzc hortenfem majorem omnibus partibus refert verüm minor. & humilior eft multo ; fia quo- que 1n anguftiora longioráque (egmenta divifà habet, colore obfcurius viridi, nec adeó cxfio ; odore eft graviore magífque virolo, fapore quoque acriore. Fleres excipientia capitula multo funt quàm in fylveftri altera majora, nec ut illius quadrangulo ut vult J. Bauhinus, cui contrariatur Parkinfonus & e etiam experientia, nam & hujus capitula quadrangula fünt quamvis minüs manifefté quàm 11s, d In collibus petrofis circa Monfpelium & Nemaufüm provenit. Obfervavimus etiam in Hetruria non longé ab oppido Maff. De Ruta minore fylveftri. Park. & Dod. non habeo quid dicam : confülat Le&or Dodonxum. 4 Ruta [ylveftris imimr C. B. J. B. fyFo. minima Ger. Peganium. Narbonenfium Lob. Ruta montana Park. Claf. Herba eft multis fo/ per terram ftratis, multifidis, tenuiffiméque divifis, ex pallida viriditate candicantibus, graviffimi acerrimíque odoris : ab radice, quz longa eft, candida, lignof2, & minimi interdum digiti craffitudine, binos aut ternos aliquando fert cas/es, 1n ternos aut quaternos ramulos fefe Lib. XVIL De Herlis flore tetraperalo anomalis. 875 fefe (a periore parte dividentes, qui florem fuftinent hortenfi fimilem, minorem tamen, & ex la- teo pdicitonbat deinde capita quadrangula, multó quàm przcedentis minora, in quibus feez continetur exile, nigrum, acre. Frigoris valdé impatiens eft. In agris fterilioribus non circa Monfpelium tantüm, fed per totam Narbonenfem Galliam inve- Lec 6 nitur. Siccis petrosííque & Sole aduftis locis ( inquit. Clufius ) fponte nafcitur, tum. in. Hifpa- "5 nii, &c. Floret Junio & Julio: Semen Augufto maturum eft. ; , "Tota planta graviffimi odoriseft, tantzque acrimoniz ut per triplices chicothecas ad. legéncis 7: 9 manus posue non femel expertus fum :. & fiquis quá eam. decerpfit manu. faciem demulceat, ies ilico vehementem inflammationem excitat, quemadmodum rectiffimé fcripfit Diofcorides. C/uf. . Ruta ( inquit J. Bauhinus) ut experientia teftis eft, ferculis abdicatur, nec culinz (ervit, propter injucundum quem habet odorem, & fàporem quem obtinet ferventem, quo homines graviter afficit, Quia tamen omni veneno refiftit, ideó peculiaris fit pauperum "Theriaca. Eft enim tantarum vi- rium, ut eas neminem fatis defcribere poffe arbitratur "Tragus. Ruta omnis digerit & incidit vifcidos & craffos humores, flatus difcutit, à pefte aliifque affe&ibus malignis przfervat, vifüm acuit, fomnia venerea arcet & laíciviam reprimit, pleuritidi medetur imbecillitatem ventriculi corrigit, colicam difcutit, morfum canis rabidi curat, menfes & urinam movet. Extrinfecüs ejus ufüs eft in ictibus ferpentum, carbunculis, febrium paroxyfimis arcendis ( inun&t. dorf.) cephalalgia ex crapula, hemicrania, in. febribus malignis ( pro. epithemate pulfuum cum fale & aceto) in dolore capitis, febrium ardentium ac malignorum, ( fimiliter pedum plantis ad- hibita, ) Ob tria autem prxcipué celebratur Ruta, 1. Obcaflitatem prafervandam, & libidinem reprimen- dam, fecundüm illud Scholz Salernitanz, Rate facit caffum. Cur autem Ruta viris coitum minue- ret mulieribus augeret, ratio eft quód viri calido funt temperamento, mulieres frigido. Interim ta- men an revera res ita fefe habeat meritó ambigitur. 2. Ob vifum acuendum : quod & Schola Salernitana docet, - Nobilis eff. Ruta quia. lumina reddit acuta : Auxilio Rute «vir lippe videbit acuté. Et alibi, ! Faniculum, Verbena, Rofa, Chelidonia, Ruta, Ex bis fiet aqua que lumina veddit. acuta. .3. Ad peftem alióíque morbos malignos & contagiofos prefervandos & curandos. Vel vino in- dita, juxta illud ejufdem Scholz Salern. Salvia cum Ruta faciunt tibi pocula tuta. Vel alio quovis modo ufürpata. Rutz przparationes quafdam e J. Bauhini hiftoria proponemus. 1. Rute conferva hoc modo fit. Ec Comarum Rute recentis & foliorum $j. Sacchari albiffimi Zi] Comz cum folisin mortario lapideo tundantur cum piftillo ligneo. Deinde iis optime tufis Saccharum in pulverem tritum adjicitur, Rurfus omnia fimul tantifper tunduntur, donec in unum corpus redigantur, & deinde pyxide vitrea infolentur per menfem. De hoc fume jejunus contra peftem 3 fj. 2. Acetum ita conficies; Fk comas cum foliis; Pone füper linteum 24. horas, ut aliquo. modó flaccefcant: poftmodum c? xfcinde, phialam imple, füperaffünde Vini acetum optimum, obtura & infola; Poft duos menfes cola & ferva ad ufum. 3. Ut Oleum conficias, c Rutz recentis incifz & contufz 3ij. Olei veteris lib. 1. Macera ad Solem aut in loco aliquo calido diebus quindecim, deinde in duplici vafe coquito, 8 abjecta Ruta priori recentem injicito, & iterum quindecim diebus macerato, poftea fimili modo coquito, & ter- tio demum idem repete, & colato. Si vel Oleum Rutz, vel defe&u illius expreffum ex recenti Ruta füccum capias, & infülles ali- quot guttulas in aquam Graminis, Rutz, Scordii, &c. & pueris propinaveris, feruntur certo expert mento lumbrici ad unum omnes emori. S/zz. Paullas. ; E Epilepfiam, K fucci Rutz $j. Mel. Scyllit. $ 8. M. Eft przfens remedium Epilepticis. 747- eriola. Sylvius Prax. L.1. C. 46. S.8o. inter medicamenta antepileptica, qua ibi ordine receníet, pri- mum locum tribuit Rutz tam hortenfi quàm fylveftri, quarum utraque Sale volatili acri & mordi- cante, adeóque convenienti fpiritüs acidi correctorio turget. D. Ssazze. Dolzus etiam. L.2. C. 1. S. 19. confülit utin Epilepíia Ruta digitis teratur & nafo indatur quo- modo applicandum Polium montanum aliáque falia volatilia Didi admoveantur, quz inferviunt abbreviando paroxyfmo. 14e. Et Fabric. Hildanus Obferv. Centur. IV. Succum Rutz in Epilepfia fibi in fequenti ufu fuiffe fcribit, ejüfque efficaciam & fucceffum fe non raró invenifle. D. Bowle Syrupam é fucco Rute paratum in omnibus capitis & nervorum affe&ibus fummopere commendat in Obfervationibus ad nos tranfmiffis. In menfium difficultate Anton. Mizaldus Rutam cum vino Hyflopi coctam & hauftam com- mendat. D. Soze é Dolzi L. 1. C. 14. S. 14. . Ad matricis füffocationem, E Fol. Rutz minutim incif. cum albo & luteo ovi agitentur & co: quantur 1n fartagine in formam umelette, & calidé fupra umbilicum applicentur. Expeiamentum erat cujufdam qui etiam ovorum teftas imponebat. Calculo ———— MASSEN C 9798 * Obferv. Lib.a. cap. 2X. Locus & Tempus. Locus. HoisrogrAa PrurANTARUM. Calculo arenulííque pellendis efficaciffimam deprehendi dec. Rute Sylveftris quam lapideam vulgo vocant. Achilles Gafferus Obf. 7o. ID. Seame. * $. Ruta fyloeftris. flore wmagno albo C. B. Harmala Ger. Ruta que dici [olet Harmala J.B. Ruta. [yloeftris Syriaca, frue Harmala Park. . Fruticofa hxc eft planta, multos ab una. adice emittens cauliculos, pluribus ramis donatos, peda- les, ex viridi nigricantes: 1n quibus f//z oblonga, denía five pinguia & carnofa, faturé virentia, multifida, Anthorz foliis non valdé diffimilia, guftu lento, gummofo, amaro, aliquantulum tamen mordaci: fleres in fummis ramis candidi, pentapetali, multis in medio fibris luteis praediti, deinde capitula hortenfis Rutz capitibus majora, molliora tamen quàm illa & triangula, fezize referta in- equali, angulofo, ex rufo nigrefcenti. Ra4jx dura eft, minimi interdum digiti craffitudinem z- quise fibrofa, colore ex luteo pallefcente. "Tota autem: planta graveolentis atque ingrati odo- ris eft. * Bellonius ait arenofis circa Alexandriam 7Egyptilocis nafci. Plurimam in Caftella nova circa Madritium & Guadalaiara collibus & leto folo provenire prodidit Clufius: florere Julio & Augu- fto, femen Septembri matureícere. In frigidioribus regionibus vix aut raró admodum ad florem pervenit; eft enim frigoris valdé impatiens. Ruta aliquibus in. locis excrefcit in magnitudinem & proceritatem arboris emulam. Ipfi etenim vidimus baculum fàtis grande & flipite Rutz fa&um, Et Jofephus Rutz cujufdam Machzrunt in ipfa Regia plantatz meminit qux à nulla Ficu vel celfi- tudine, vel magnitudine vincebatur, C 4 r. VIII. De Plantagine. linguz agninz fimilitudine. Hujus note genericz fint flores ftaminofi in. fpicas congefti; flofzulorum tubi in vafcula feminalia elliptica (quz per maturitatem horizontali fe&tione in medio diffiliunt) intumefcentes : femina intus bina puliciformia. ? Hujus generis alize caulibus funt nudis foliis vel latioribus & nervis infignibus Plantagines fimplici- ter di&tz, vel anguftis, & 1n quibufdam fpeciebus dentatis aut laciniatis, Coronopi & Ho d o] : : loffe nomini- bus notz: Alix caulibus funt foliofis, foliis anguftis, binis oppofitis, florum fpicis é foliorum alis egreffis, ut Pfyllia. D à latitudine foliorum. plantam pedis zmulahtium, di&a exiftimatur. "Apbyaensy 3 9. 1. Plantago fimpliciter dicla. À. 1. Plastagolatifolia oulgaris Park.. latifolia fisuata. C. B. latifolia Ger. majer folio elab; laciniato utplurimum. J.B. cat 391antain oq bap boca a i d Radix ei digitali craffitudine, obliqué a&a, brevis & velut abíciffa, plurimas fibras albentes in ter- ram demitut. Foljslata, ad margines interdum prop? pediculos nonnelil laciniata aut velut den- tata, aliàs xqualia, brevi lanugine hirfüta, qua in teneris & primó erutwpentibus admodum conípi- cua in explicatis & vetuftioribus vix apparet, adeó ut omninó glabra videantur, feptem nervis aver- fa p parte confpicuis diftinéta, pediculis longis nixa, quoab Arnogloffo differt, Caules ab cadem radice multi, teretes, hirfüti, breviores quàm illius, ad terram reflexi, verüm Jfice florum pum longiores funt, ffamina breviora cum apicibus purpureis. — Semina fingulis flofculis füccedunt ina. Ad vias ubique. 2. Plantago latifilia minor Ger. "Tab. J. B. Jatifolia glabra minor C. B. In omnibus excepta magnitudine precedenti fimilis effe dicitur. Forté ftrigofior in fterilibus nata planta T'abernamontano vifà & defcripta eft. Plantago vofea.. f. B. vofea [picata Ger. latifolia vofea multiformis Park. Iatifolia vo[fza, fire C. B. eju[déma, latif. vofea, floribus quafi in [pica difpofitis. dote ento flore expan[o B Plufquam pollicari radice perennat, folia per terram fpargens Plantaginis latifoliz, pilofa & ner- Vofà: inter quz caules farrigit fatiscraffos, hirfütos, in quorum faftigio folia crebra, inferioribus di- midio minora, interiore orbita Alíines, admodum parva, virefcentia, rofam deformant. Hz fo- liolorum congeries aliquando in fpicas longas pyramidales excurrunt. E foliolorum finubus ehafcun- tur flofculi & [emina. / Plautago Lib. XVII. "De Herbis flore tetrapetalo anomalis. 877 Plantago incana latifolia Gareti lut. vofea exotica Ger. emac. rofea flore expanfo J. B. latifolia in- "cana [picis variis C. B. e Folia huic przcedentis, magis tamen 1ncana, uti eft & tota planta. Capita mirum in moduti variant: nam quzdam Rofez Plantaginis capita emulantur, alia fpicz inflar funt efformata, non- nulla ex media rofa. brevem veluti fpicam producunt, in quibufdam ex infima fpicz parte alia capi- tula dependent: alia aliter fant efformata. Videtur eff Plantago incana feu Arnogloffus rofza: & varié ludere in fpicz forma. * 3. Plantago maxima Hifpanica, quam. Hifpami caule[centem «vocant Cornuti. — Plantago maxima tota glabra C.B. latifolia maxima Park. Plaztago marina magna J.B. &3at $paniff 30fantain. C. B. prod. Ex radice nigricante, fibrofa filia fex, feptem, octo, glabra, carnofa, & nervofa, uncias fex longa, quatuor lata, pediculis penc palmaribus, 1nitio rubentibus donata, prodeunt: inter quz pediculi nudi, tres, quatuor, quinque, bicubitales, atrorubentes, rotundi, ftriati, fpica pedalem fuftinentes ex- urgunt. : rica Monfpelium reperitur, 1n maritimis verfus Perauls. D. Magnol. Locus Non video qua in re; przterquam magnitudine & caulium altitudine, à Plantagine majore latifo- lia differat. * ; Reperitur quoque folus tenuibus, laciniatis, glabris, pedalibus, unciasfexlatis; caule etiam fupc- rante, & ad fpicx exortum folia habente. Cornutus pedalem foliis longitudinem aflignat, latitudinem femipedalem, pediculum palmarem colorem ex viridi obícuré rubefcentem. : Floret, inquit, apud nos fub exitum Septembris, Tempus, A. 4. Plantago major Paniculd. fpar[A J. B. latifolia [pic smultiplici [para C. B. latifolia [pirali Park. Plant. paniculis fparfis Ger. Pun dBétonezqolantalit dia atifolia [piralis, Sola differentia [inter hanc & latifoliam vulgarem, ] in paniculá fpicatim fparí4, onuftá innumerá herbaceorum flofculorum racematim cohxrentium fceturá. A. Th.Johnfono Gerardi emaculatore in infula Z5aser, & à "Th. Willifello in eadem irüla circa. p oc; Reculer inventa eft. 6Cus: A. 8. Plestago incana Ger. saajor incana Park. latifolia incama. C. B. major bir[uta, media à non- nullis cognominata J.B. Doarp 30lantain oo 3Lambs-tongue. Radix craffa & velut premoría plurimis fibris écapite exeuntibus terram apprehendit. Folia re- füpina & terrz accumbentia, pediculis brevioribus quàm Plantago major, feptem nervis infigniori- bus przdita, denfa & incana lanugine utrinque hirfuta, per margines zqualia. Caules inter folia exeunt plures, pedales, teretes, hirfuti, nudi, minimé ftriatt aut fülcati, in faftigio fpicas fuftinentes duos digitos longas, flofculis dense ftipatis compohitas, longá & densá comá ftaminum pallidé purpu- rafcentium cum apicibus albisinfignes. -Vz[cwla Íeminalia parya, fübrotunda, fingula fewima bina Pfyllis eemula fed minora continent. — Flofzal; fummis vafculis infident, & quatuor foliolis acutis ari- diafculis & velut membranaceis compofiti. In glareofis & ad vias paflim. . Plantago Salmanticenfis villofa feu incana lanuginofa C/»f. quid differat à defcripta non video, s o Sal: nifi quód maxima anni parte caule viduam & florisexpertem efTe ícribat. EDU | Cluf. * 6. Plantago exotica frnuofa Park. peregrina [imuofa C.B. wnbilicata J.B. Lob. Park. Radix ei Plantaginis vulgaris fimillima, fpithamam longa, creberrime fibrata : é cujus nodulo five bafi, primo à fatione. anno, plantagineum, latum, unicum, admirabili naturz opificio expanfum folium prodiit, paulatim. propagando in latum. gyrum urmbilicatum excrefcens, & Cochlidis inftar per circuitum afcendens, in fpiras duas tantüm, aut femiternas convolutum, ac veluti ex pluribus conjunctis in unum contguííque Plantaginis majoris folis conflatum , fpithamzz altitudinis aut pedalis feré, cujus fummum folium Plantaginis latifoliz fervat figuram, finuofam tamen & rugofio- rem, Folio hoc hyeme marcefcente vere proximo plura f2/js exorta fant arcte ftipata, ac f1 plura fo- lia in unum conjuncta effent, fingula formam Plantagineam gerencia, verüm rotundiora & per mar- gines finuata & rugofa ; 6 quorum medio caulzs exortus eft cubitalem altitudinem füperans, fumma parte capitula fpicata, craffa, brevia, paululum compreff geftans, 1n quibus femina. Semine à Cafp. Pilleterio ad Lobelium Monfpelio miílo Íüccrevit Londini in horto f. Nifmit Sco- ti, Chirurgi & Archibotanici Regii. * A. 7. Plantago quinquenervia. Ger. quinquenercia major Park. lanceolata. J. B. major angu[tifalia C. B. fiibtuo2t 02 fribiuoot 3olantain. Radix huic qualis latifolie: Folia longa, angufta, acuta, nervis quinque infignioribus longitudi- nem percurrentibus, hirfata, minüs tamen quàm Árnogloffi didi, & obfcuriüs viridia, obiter non- nunquam dentata, aliàs pér margines zqualia. Caw/es pedales, nudi, ftriati & angulofi, ab eadem radice plures, femipedales & dodrantales, 1n cacumine. fpicas geltant breviores & habitiores quim Efff laafolia 878 —— À Locus, Kocus, iocur. &Locus. Vires. j wt (5 Simplic. A Histona:a PrANTARUM. lanfolia vulgaris, e fofculis pariter dens? ftipatis compofitas. —.Stamiza longa tenuia apices füftinent rajores, éluteo albos. Spica ab imo fummum verfus fenfim floret, unde & pauciora unà ftamina apparent quàm in latifolitss antequam floret nigricat fecus quàm in illis, in quibus virefcit. — Sezziga Píyllii majora & longiora quàm praedictis. In pafcuis ubique 1nvenitur. Plantago angu[Hifolia minor C. B. Park. quiuquenervia minor Ger. Parvitate fola omnium partium à przcedente differt. Qu. annon loco natali debeatur. hac di- verfitas. Plantago quinquenervia rofea Ger. emac. engufifolia vofea. C multiformis Park. auguflif. uyuajor caulium fummitate faliofa J. B. C. B. item angufPifalia prolifera C.B. CIaf. Mud ex radice promit folia Plant. anguftifoliz foliis non. diffimilia: inter quz emergunt nudi pediculi feu. potius cauliculi, fummo faftigio füftinentes capita multis longiufculis foliis (minoribus - tamen & anguftioribus quàm ea qua ex radice nata) conftantia: deinde interdum ex illis foliofis capitibus plures alii pediculi, quorum faffigio innafcuntur fpicarum loco alia foliacea capitula : pro- deunt tamen & alii ex radice pediculi foliacea duntaxat capitula fuftinentes. Variant hujus capitula Rois imitantia foliorum componentium anguftiá & latitudine; alia enim foliolis longioribus & anguftioribus rariüis fitis componuntur ; alia latioribus & brevioribus denfitis ftipatis, concinniorem & pulchriorem Rofam efformantibus. — Videfis deícriptionem J. Bauhini. Nos Rofeam quinquenerviam Gerardi & C. Bauhini, & anguflifoliam exoticam. Clufii pro una & eadem fpecie habemus: utramque autem pro Plantaginis anguftifoliz varietate. 8. Plantago quimquenervia cum globulis albis pilofts. J.B. angufifolia paniculis Lagopi C.B.Park. B. Ex radice oblonga, fibris oblongis capillata & rufeícente numerofà per terram fpargit fola, quin- quenervia hirfuta, coeuntibus pediculis in caput. radicis, ita ut propter tomentum coitus vix appa- reat. Caulicul; plurimi, aliquando füpra viginti, alii eret, alu fupini, nudi, leviter hirfuti, rotun- di, altitudine impares, alii palmares & fpithamzi, aliiduas, tréfve uncias non füperantes capitula ge- ftant comento albo villofo iulos Salicis imitata. [C. Bauhinus capitulis Lagopt ea comparat in quibus ad latera ffofculi rufefcentes, parvi, tenuiffimis pedicellis infidentes confpiciuntur, quibus fezez minu- tiffimum füccedit. ] Circa Meffànam, Monfpelium & Nemaufum hanc obfervavimus. * g. Plantago anguftifolia fruticaus C. B. Park. Cluf. cur. poft. Park. Folia huic quam Plantagini anguftifoliz lanceolata albidiora; cales elatiores & lignofi, foliolis exiguis veftiti: /pice admodum breves, & quàm illius molliores. Nafcitur ad ripas fluminum in. Hifpanid, Bod. 3 10. Plantago trinervia folio anguftiffgmo C. B. Park. auguffifolia Alpina J.B. ]. B. E radice craffiufcula, longa, [albicante C. B.] parüm fibrata; circa caput craffefcente, folia ori- untur ad lanceolate Plantaginis feZie accedentia, fed multó anguftiora, & trientem circiter uncix lata, fefquipalmaria, quinquenervia. [C. Bauhino trinervia] parüm hirfuta, nigricantia, folidiufcula. Caules plures exurgunt, ad radicem hirfüti, [aliquando villofi, glabri nonnunquam C. 2.] foliis lon- gitudine zquales capitula gerunt femuncialia, Plantagineis nigriora. Nos cam J. Bauhino hanc in monte 75wiri invenimus. C. Bauhinus fepius ad vias, maximé ad rudera, füam notavit. Plantago trinervia altera minima montana incana Col. trinervia mostana. C. B. Park. A noftrafoliorum canitie prxcipué differt, in reliquis fatis convenit, ut vix dubitem eandem effe. Lector fi placet defcriptiones invicem conferat. 1I. Plantaginela aurea. Alopecuroides Brafiliana foliis gramineis Breynii. Breya. . Radix ei exigua, mille fibris niveis comata:: Foliola multa, graminea & angufta Graminis Luzule minoris 7. B. fed omninó glabra, in orbem diffundens: ex quorum gremio colicul quinquaginta vel plures profiliunt, tenuiffimi, plantz exilitatem | globulis oblongiufculis lanuginofifque P/astaginis an- gu[Hf. paniculis Lagopi minoribus uberrime compenfantes, finguli fingulis coliculis triuncialibus vel brevioribus infidentes, compofíti ex pilis leniffimis leucophai coloris, iter quos ffofcul; flavi permi- nuti, fummá amoenitate, veluti punctula aurea, emicant, quod jucundiffimum huic plantulz in Bra- filia vigenti afpectum conciliat. Plantago (ut habet * Galenus) aquofüm quiddam frigidum obtinet, & quiddam aufteri, quod terreum eft, & ficcum, utrefrigeret fimul acficcet. — Vulneraria eft herba. ^ Uus pracip. in fluxio- nibus cujufcunque generis, v. g. alvi, expuiione íànguinolenta, gonorrhcea, mi&tione involun- taria, menfium profluvio, &c. Extrinfecus in mundaridis confolidandífque vulneribus & ulceribus. Scbrod. K. Radicum Lib. XVII. — De Herbis flore tetrapetalo Dona $79 EK. Radicum Symphyti majoris recentium uncias fex, foliorum Plantaginis rhanipulos duodecim. Horum fucco expreffo unà cum radicibus praedictis fufficienti quantitate Sacchari exceptis, & iri mortario lapideo aut ligneo contafis fiac Ele&uarium. | Adverfus vomituni aut expuitionem fangüi- nis nullum certius & przfentius remedium. — D. Boyl. Ze Utilitate Pbilofob. hat. part. 3. p. 150. Succus Plaritaginis vel merus, vel cam fücco Limonum mixtus infigne eft diureticum. D.Needbas. Ipfe recordor quendam ex impuro concubitu gonorrhoeam cruentam fibi paráffe, poft univerfa- lium ufum folá Plantaginis effentia 1n decocto Sarfz & Saflafras dilutá reftitutiorrem in integrum effe coníecutum, cum parum abeflet quin neício cujus partis deminutionem pati coactus fuiffet. S.Pau/. Radix lota, recens ex terra extracta, tantillum cultro rafà, auris meatui indica obfervatur inftar incantamenti quandoque dolores dentiim fiftere. Sz. Paull;. Heurnius videt 1n Hydrope intumefcentibus cruribus plantaginem aquaticam humorem in veficas evocáífe, quee maximam vim aquarum profundebant. [4ez. Adfebrium chronicarum rigorem, Ex. fucci Plantaginis q.Í. bibatur cum aqua mellis. Eft mirabile medicamentum, inquit Bayrizz. In hernia & umbilici eminentia cataplaíma Joelis commendatur, quod conficitur ex Arnogloff & Mufco qui füpra frutices Prunorum fylveftrium naícitur: fimul in vino cocta & contufa inftar ca- taplaímatis imponantur. Non diffiteor zqué feliciter confolidatam fuiffe non folüm puerorum, fed etiam natu. majorum, imó honeftiffimarum matronarum umbilicalem herniam à Plantagine feu Acnogloffa & mufco Quer- cino quàm ab illo qui Acaciam German. feu Prunum fylv. inveftit: fed ille, qui tener & friabilis al- bicat, & quinon trunco fed frondibus Quercus innafcitur, qui 4«u- eft, nec terram fapit, nec re- dolet. Simon Paulus. Ex excerptis D. Hulfi;,. Hxc oninia. Mauliercule Gallice toto geftationis tempore ad abortum. pracavendum fingulis feré diebus fumunt fem. Plantaginis (5. in Jufculo auc ovo, & noníine fru&u. — River. prax. pag.479. Quidam cüm per menfem gonorrheá laboraffét, in fluxum fanguinis 6 pene incidit ; quapropter petiz intinctz in Aq. Rofarum & aceto applicat fuere; à quibus nihil fuit adjutus, tandem juffimus fuccum Plantaginis per Syringam immitai, Unguento Comituiffz renibus applicato, ceffavítque flux- us. D. Seame ex Obferv. Hieremiz Martis. Ego curo puellas 1mpetigine laborantes. butyro loto in aqua violarum: poft hoc butyrum miíceo fücco Plantaginis, & linitur facies. — D. Somme ex obíervationibus Marcelli Cumani ab Hieronymo Velíchio editis. Obferv.2 1. 6. 2. Plabtado Coronopus dila. Coronopus, id eft, Pes cornicis, dicitur à foliorum figura; quz ita in orbem difponuntur ut eum quadantenus reprzíentent, AE Differt à Plantagine foliis angüftis, & in nonnullis fpeciebus dentatis fea laciniatis. I. Plantaginel affmi Bibinella Sicilie berbula Cae. J.B. Corouopus foliis acutis in margine. denta- 12 nobis. Coro». Protbyte is[uhe Col. Park. Corow. [ykveffris bir[utior C. B. Plantago an- gu[Hf. ferrata Cluf. Park. Caf. Minor eft Lanceoli & viridior : Fo/;z; medio quodam modo fe habet inter Lariceolam & Planta- ginem; parvis circumquaque apicibus ut Coronopo, frequentioribus. Co/icidos fert palmaros, ple- nos femine ut Plantago. Herba affümitur inter olera. Huicomnino eandem puto P/astaginem illam alteram enga[lifoliam Clu. cur. poft. quz circa Hi- fpalin crefcit, cui à radice multa exeunt fola, valdé ferrata & quodammodo aculeata: inter que dodrantales emergunt pediculi, fuftinentes oblongam florum fpicam inftar Holoftei feré. Coronopum Prochytz 1nfulz fic defcribit Columna. A. vulgari differt foliis parüm latioribus. car- noftoribus, hiríutis admodum, atque parum afperis, dentibus fequenti plante fimilioribus —Catera non differt à vulgari. Propé Meflanam in lingula illa quz portum efficit, & alibi in Sicilia invenimus. Locus, 2. Plantago Apula laciniata bulbofa Col. Apula bulbo[a Park. pilofa bulbofa C. B. Radice (inquit Columna) nititur craffis admodum fibris compofita, Ellebori craffioribus, longis, femipedalibus, nigrefcentibus, corrofis, tenuibus capillamentis adherentibus terram undique amplex- antibus, é craffo, rotundo veluti bulbo Avellanz nucis magnitudine dependentibus: Ex quo fva multa in orbem in terra ftrata, Plantaginis quinquenerviz fimilia, ambitu veró Coronopi vulgaris modo incifa, dentata magnis lobis, inter quos alii funt intermedii, parvi admodum, Coronopo ma- ritimo Prochytz infuülz rupibus frequentiffimo fimilia, pariter hirfuta, fed minus afpera. "Thyrfos emittit xfftate plures(feptem invenimus) pedales, teretes, tenues, quorum tertia aut major pars in ffi- cam teretem floribus Aynoglofl modo refertam abit, ffaminibus pallentibus dependentibus. Copiofà hzc in incultis Apuliz przfertim Cirinole, quibus pro Armentorum paícuis utuntur, — Loew» A. 3. Coronopus voulraris [rue Cornu cervinum Park. — Coronopus. bortenfis. C. B. Coronopus [rue Cor- nu cervinum «uulgo [picá Plantagined. J.B. 2Duchsdjom 30lantaitt Corsa cervinum Ger. VOI Utplurimum tenuis eft raZix, adultior tamen digiti craffitudine reperitur, alba, vix ullo excellen- ti fapore exceptá adftrictione, —Fv/ia ftatim à radice crebra, longa, angufta, nervofa, in lacinias ali- quot laterales, ceu cervinicornu ramos, unde nomen, divifa, fapore nonnihil adftringente. Inter hzc caules fürriguntur Plantaginis, rigiduli, tenues, téretes, hiríuti, dodrantales & cubitales, chyrfu- lum Plantagineum fuftinentes, flores & fermen SEM proferentem. Efff2 In 890 Locus. Coronopus min. HrsroniA PriawTARUM. ee cem In hortis colitur, nec aliter à fylveitri differre videtur, quàm magnitudine aliifque accidentibus à cultura ortis. Qui fponte provenit folia per terram fpargit numerofa in orbem, Coronopi vulgaris modo, divifi- ris & laciniis crebrioribus, longioribus, rigidis pilis hirta, eóque nomine feré 1ncana:. in umbilico ad foliorum veluti radiorum in centro concurfüm multa lanugo, mollis, candida. CaulcuL; complures palmares & dodrantales, rigidi, afperi, hirti fpicam gerunt Coronopi vulgaris fpicz fimilem. Rai fingularis, fibrata, craífiufcula, mediocriter longa, lignofi matrice farcta, C. Bauhino Coronopus fylveftris hirfutior appellatur : non eft tamen Coronopus Prochytz infülz Coluzzz, ut nobis videtur. Nafcitur (ut recte Dodonzus) locis incultis, aridis, prefertim arenofis. & glareofis, in Anglia fre- quentiffimé. Quoniam arenofa loca amat in maritimis ubique feré reperitur. * t Coronopus ainimus tenuifolius maritimus Col. marit. tenuf. Levis C.B. tenuifolius marvitimus Park. (0/74 , Hanc plantulam invenit Columna 1n. mceniis & locis contra Ceffruzz Ovi dictum Neapoli, Fz/i; in terram ftratis, exiguis admodum, ut maritimi Abrotani foliorum lacinias latitudine fn minime fuperarent, quatuor uncias longis, tribus utrinque barbulis diffeétis, longis, incurvis, effigie lacinia- tam nobisdictam Tragopogona referentibus, fed longé minoribus: radice vulgari fimili fed minore: Tbyrfulis fpicatis non difimilibus, qui exficcati in terram procumbunt, eodem modo quo in conge- neribus; faporeaftringente. "Tota planta levis eft, nec hirfuta. Sufpicor hanc plantulam non differre fpecie à Coronopo vulg. fed ratione loci tantum: obíerva- *-— Marit.birfutus vimus enim in maritimis & humidioribus locis provenientem foliis lxvibus variare. Locus. Locti. ILoctut. Ejufdem farinz eft & Coronopus maritimus minimus hirfütus C. B. Par. cui folia in tenues lacinias Scabiofz minoris five Stocbes foliorum inftardivifa, parvitate fola à Coronopo fylv. vulgari diverfa, A. 5. Plantago marina Ger. marina vulgaris Park. Coronopus maritima moffvas J.B. maritima ma- je C.B. &radplantain. Radix brevis, nigricans [at Parkinfono longa, albicans] craffa, fibris aliquot donata. Fw quàm 1n Coronopode vulgari craffiora funt longe, & fucculentiora, ftrictiora, interdum pzné juncea, ple- runq, ad margines zqualia, nec ullis dentibus donata, interdum tamen uno vel altero; quadrantalia acetiam palmaria, fapore falfo: //os purpureus, fpicatus vulgati, ut & feez. In maritimis & falfis paluftribus ubique feré per Angliam reperitur, ubi luxuriat valde, foliis prz- longis, obiter dentatis; fpicis etiam longis. In Cornubi & Epifcopatu Dunelmenfi etiam procul àmari copiose provenit, ubi foliis eft anguftioribus & brevioribus, nullis denticulis, fpicis etiam brevi- oribus, ut minus attentis facilé poffit imponere pro diverfà fpecie. Holofteum à mollitie foliorum & capitum per antiphrafin dictum volunt, ut fel dulce Plz. i). 7. cap. 10. 6. Holoffeum Plantagini fimile J. B. Salzmanticenfe primum. Clu. bir[utum albicans majus C. B. Sal- ; manticum Ger. Park. . B. Radix huiclonga, craffa, nigricans, lignba, plurium capitum: folia per terram fparía, tota albi- da, hirfuta & tomentoía palmaria quzdam, quxdam multó minora, non totam uEMGDUA lata, quinque nervis per longum diftincta, guftu adftringente; exficcata convolvuntur & in acumen de- Ínunt: caules [pithamazi aut breviores, [ reperiuntur etiam cubitales] fimiliter hirfüti, z5yrfzz gerunt longum aliquot unciarum, interdum unius, Plantagini & Cornu cervino f/eribzs & feminibus fimiles, Circa Monfpelium in aridis olivetis & ad vias. Clufius aridis collibus Salmanticz vicinis obfervavit, ubi flores proferebat Maio. Monfpelii floret Aprili & Maio, & nonnunquam Autumno. Frigo- ris impatiens eft. * 4. Holoffeum Salmanticenfe minzs. Clu Cre[cit ü[dem in locas, folizs P[ylli foliorum latitudinem non excedentibus, longioribus tamen (CQ minis incanzs, in cetera pror[us fimile eft grecedenti, Di- verfeene [int [pecies Holoffeum majus C minus Clafíi a[Jerere non aufzu.. J.B. Holofteum Alpin. exot. non multum differre videtur à Salmanticenfi C/uf. folia longé ferre affir- mat ÁAlpinus& icon quam exhibet demonftrat. 8. Heloffeum [Hritliffuno folio maja C. B. Holoff. anguflifolium majus frve Serpentaria major Park. Coronopus Ger. Coronopus Serpentina. J. B. quB Infignis craffitudinis & longitudinis eft r44ix, in capita aliquot. fubinde divifa, ex qua foliorum fcges magna pullulat, longitudine Coronopi efculenti, [ed latitudine trientem aut quadrantem non adzquantium ; Caules inter ea. plures, palmares & altiores, nudi, enodes, thyrío Coronopi infignes. Provenit in montibus Gallo-provinciz, Arverniz, & paffim in Italia; autore Lobelio. Corompss Mafjilienfis Lobeli Serpentariee fortà "oarietas Y. B. Corem. ffue. Serpentaria mimor Ger. : Holoft. Majfilienfe C. B. Lob. Denfiffimo fparíóq, foliorum ftipatu luxuriat, Sedi minimi faxei montani vel Pinaftri ritu, pofita & rigiditate ; innumera etiam fobole cauliculorum dodrantalium. fezzes pufillum Plantaginis aut Ser- pentinz vulgaris fpicis includentium. — Radix longiuícula, lignofa, craffior, guftu nonnihil calida aro- matica. Collibus I5 XVIL "De Herbis flore tetrapetalo anomalis. | $8 81 Collibus & cautibus Maffiliz vicinis ad Maris allifiones inter Tragacantham paffim luxuriat. Locu. Mihi fàné videtur (inquit J. Bauhinus) iconem Lobclii effé lufüm Coronopi Sécpentinz, & non re- fpondere defcriptioni Lobelii quz videtur convenire noftro Coronopo maritimo Rainaudeti. Titulus Lobelii, nimirum Corozopi & Sedi montani media plama Maffilienfium optim& convenit Co- ronopo maritimo Rainaudeti 7. B. qui quidem in arenofis ad mare propé Maffiliam copiose pro- venit, non tamen icon, qux (utre&e J. Bauhinus) videtur effe Coronopi ferpentini : icon Serpen- tinz omnium minimz Lob. meliüs convenit Coronopo illi maritimo Rainaudeti di&o 7. B. at £olia cauliculis perperam appicta funt. Ego equidem duas duntaxat dari Coronopi ftri&tiffimo folio fpecies füfpicor, nimirum Corono: pum ferpentinum 7. B. dictum, & Coronopum minimum maritimum Rainaudeti eju[dez. * 9. Coronoptis [erpentina omnium tninima J.B. "Radice eft craffa : caulibus veró & floribus Coronopi ferpentinz, fed foliolis latioribus. A. J. Bau- hino menfe Junio Burmii Rhatorum colle&a eft. Eadem videtur prxcedentibus. Dubitat. J. Bauhinus an tres plantz quas figuris exhibet. Lobelius ab invicem fint. diftinguendz, Es c3 varietates HLeíunt, 1. Serpentina 4d. Coronopus fylveftris five Serpentina Mat- thioli Of. 2. Coronopi & Sedi montani media planta Maifilienfium 44. quoad ionem. 3. Serpentina omnium minima O/f. Io. Coronmopus maritimus Raimaudeti J.B. Huic radix fe(quipalmaris, crafla, fufca, ficca, infipida, 6 qua innumerz oriuntur radiatorum fo- liorum ftellz, cali veró feré difpofitione, quam in Phyllo Dalechampii videmus vel Erica Marib. con- fertorum, repandorum, femunciá breviorum, anguftiorum quàm Serpentine 7Mat;b. Radiorum umbilicus totus villofus, Lupini latitudine, é quo coZculus exit uncialis, nudus, hirfutus, t5yr[ulo feré to- tus obfeffus. In arenofis ad mare prope Maffiliam invenimus. Lócith * Q1. Coronmopus Siculus frutico[us platypbyllos Bocconi. Boc. Nihil differt ab aliis Coronopi fpeciebus hic nifi quód craffa raZice, atque in fummo multipliciter brachiatá quafi frutefcat. Ei folia fant hirfüta, lata, brevia, paululum in ambitu divifa, que denfo cefpite plantam coronant. In plaga maritima Brazzerto dicta prope Pachynum promontorium videre licet. An differat fpecie 2 praecedente dubito. Locut. * 12. Corowopus maritimus vofeus Bocconi. Boc. Spicas fert foliaceas, depreffas s Florem herbaceum (ut in Plantagine rofea majore & media) ex deníà frequentíque foliorum diluté viridium ftru&ura compofitum: Fov/ja fubtus glabra, in lacinias aliquot. per latera incifa exhibet, hortenfis Coronopi foliis per terram ftratis paria..— Kadix illi eft craífa, alté in terram depa&a. Lufus naturae efe videtur, ut. boc genus alia. * 13. Holoffeum (Fue Leontopodium Creticum C.B. Park. Ger. — Leontopodium Cretenfe. Claf. C. B, god. Ex radice rufefcenti & quafi fquamata, paulatim gracilefcente & in fibras divifa fv/i viginti, etiár plura, palmaria, angufta, nervis tribus per longitudinem diícurrentibus diftinéta, & hirfuue fübafpe- ra prodeunt: inter quz pedicelli plures, molli, rufefcente lanugine pubefcentes, duarum triimve un- ciarum confpiciuntur, quibus fingulis capitulum craffiufculum, rufefcens infidet: ffefcul; albicantes, umbilico nigricante przdiii, quandam foraminum fpeciem przbent: at in fenefcente & arefcente planta pediculi craffiores & rigidi fa&i unà cum capitulo, terram versüs ad radicis caput adeó cur- vantur, ut pedem leoninum quodammodo referant. —Sezez parvum, Pfyllio fimile, autore Bello. Holofteum Creticum alterum C. B. Leontopodium Creticum aliud C/wf. bif. Parkinfonus prz- cedenti eandem facit, Nobis nondum conftat an eadem fit nécne, in Parkiníoni tamen fententiam magis propendemus. 9. 3. Plautago caulifera Pfylium diila. Pfyllium à figura feminum Pulices referentium, magnitudine etiam pariüm dicta eft. 1. Pfyllium vulgare Park. smajus ere&um. C.B. J. B. P[yllium frve Pulicaris berba Ger. jricatioot. Radice alitur fimplici;alba, fibris tenuibus capillata. | Caw/zs ab eadem radice exoritur nunc fimplex, nunc multiplex, teres, hirfütus, erectus, folidus, ab imo ad fummum ufque ramofus, pedalis aut altior, foliis veftitus ad intervalla ex adverfo binis, anguftis, acutis, pilofis, Hytlopi aut Draconis herba foliis figurá fad non multüm diffimilibus, verüm anguftioribus, nervofis & plantagineis, obiter nonnun- quam dentatis SumWicaules & ramuli ad tactum pingues & vifcidi funt. — E, foliorum alis pediculi exeunt oblongi, tenues, fpicas geftantes breves é pluribus flofculis compofitas. Flofowl; autem in quatu- or fegmenta acuta totidem folia fimulantia divifi, colore pallido 5. Pamina oblonga, apicibus fuis 1n- ULP fignia, 882 Loci. Ioctis. Vires. Hisron:iA PraNTARUM. fignia, ut in Plantagine, exferunt. Flofculi.cujaíque tubus turgefcens in vafculum feminale degene- rat, femina intus bina, comprelfa, fplendentia, puliciformia, unde herbz nomen, continens, quod per maturitatem in inedio horizontaliter rumpitur. Sapon plantz amarus; odor nullus manifeftus. Circa Monfpelium in agris copiose provenit. 3. P(yllium Diofcorid;s *oel Indwwm erenatas folis C. B. Iudicum folis crenatzs Park. i In Prodrómo defcriptum, à przcedente non aliter differt quàm foliis crenatis ant Coronopi folio- rum inftar nonnihil lacinats. Hunc defcribit Paulus Boccone (üb titulo Pfylli foliis laciniatis. 3. Pfyllium majus fupinum. C. B. J.B. majus femper virens Park. femper "virens. Lobelii Ger. Lob. 0D. Ti(dem in tra&ibus, fed marginibus & fqualidis olivetorum incultis collibus farmentofius lignofiufa,, prolixá foliorum &. furculorum caudatà comosáque foeturáà denfiffima 1mplexa fruticat, & reptando cxípitem. ornat lxtiore afpe&u, fed hirfatie ex viridi albicante: Semime haud . diffimili, fed majore fufcóque five Caftanez corticis colore: Radice lignofà dura, fibrarum procurfü prolixa. Circa Monípelium & in Italia frequens habetur, Evacuat bilem flavam, mucilaginéque füa acrimoniam humorum obtundere aptum eft... Hinc commendatur ' maximopere in Dyfenteria & corrofione inteftinorum. Semen Pfylli hoc peculiare prz ceteris pargantibus habet, quód qualitate refrigerandi fit preditum. Verum enimveró non tamen extra reprehenfionem pofitum eft, quam incurrit ratione virulentiz fuz. Scbrod. Dubitat C. Hofmannus an fit venenatum nécne: Interim inquit valdé me movent ZEgyptii, de qui- bus fcribit Alpinus 4. Medic.r. uti illos Píyllto in febribus ardentibus. Nimius ufüs ftomachum offendit & animideliquium inducit, una cum mortis periculo. Ad Ophthalmiz dolorem, Ex mucilag. fem. Pfyllii & Cydoniorumin aq. rof. & plantag. fa&z ana 2j. album. ovi bene conquaffàt. tantundem Camphorz gr.v. mifta in oculos inftillentur à caufa calidá affe&os Chbefneau. Ex colle&aneis D. Hul[e. ' Experientiá fcio in excoriatione palati vel uvulz: & linguz ex materi calida adufta Aq. Portu- lace vel Pfyllii conferre. Ex Píylli tamen femine praftaret: fortaffis: lentum illum. & vifcidum . humorem elicere Mucilaginem .Officinis dictam. Excerpt ex Obfervationibus Marcelli Cumani ab Hieron. Velfchio editis, & ad me tranfit D. Barnbamus Soazme. Dolores capitis maximos ex caufa calidá fübortos, quosalia remedia non mitigabant, felici fucceffa curabat Sebaftianus medicus Argentinenfis applicito fronti epithemate ex fem. Píyllii cum-Aq. Rofa- rum infuf. extractà mucilagine & pauculo aceto mixtá. Idem D. Soame ex Obferv. Hieron. Reufneri. CAP. IX. De Coride. Cors du ka dud C. B. cerulea Mon[peliaca. Ger. Monfpelianfium Pask. Monffeffulana. pur- urea. ]. B. CIaf. Ulus fruticat ramulz, palmaribus utplurimum,'interdum dodrantalibus, firmis, rotundis, purpurafcentibus, qui denfis folizs ftipantur Ericz [majoris fci. ] craffiufculis, fucculentis amariuículis, ferie quadam interdum difpofitis, aliquando autem inordinatis & incondi- Us. Spice aut capitula extremis ramulis inherent, ex innumeris calyculis in quinque mucrones divifis, . & totidem maculis nigris in fingulas divifiones impreffis, conftantia 5 é quibus f/os emicat non inodo- Temp 6$ Locus. rus, purpureus aut ex purpura ceeruleus, elegantiffimi & quafi immarcefcibilis coloris, quatuor folio- lis bifidis conftans, quorum duo füperiora reliquis majora (unt. Sere deinde in calyculis nonnihil pungentibus continetur, rotundum, nigricans. Radix craílà eft pro.plantz proportione, palmaris longitudinis, foris rubra, nt quá interdum linei panni etiam. infici poffunt. Nullum ego "inquit AE Bauhinus) in ulla parte plantz fiveodorem, five faporem manifeftum fentio. Floret Maio menfe nonnunquam etiam Martio, ficcis quibufdam circa Salmanticam & Monfpeli- umloci; maritimisitem Valenti & Gallis Narbonenfis, ubi tota major, craffior & facculentior. HISTO. Lib. XVIII. HISTORIAE PLANTARUM LIBER DECIMUS OCTAVUS, QULA Ru | Dc Herbis flore papilionaceo, fcu leguminofis. S LORES papilionacei dicuntur, quia Papilionem alis expanfis quadantenus referunt. Folia feu petala his AE Íunt, nec figurá, nec fitu inter fà i? convenientia, numero quatüor, verüm ad ungues juncta; unde tetrapetali NS X Proprie didi non funt, fed monopetali tetrapetaloides: Sed ut aliis diximus, Ny nosin hoc opere flores monopetalos profündé &: ad unguem feré in lacinias y petala zmulantes divifos pro^ polypetalis cum Botanicorum vulgo habemis, S Quod fiquis hoc nolit, ad monopetalos flore difformi facile transferuntur hae S9 plantz. Florum petala, feu mavis laciniz quatuor funt, ex quibus unum eri- gitur reliquí(que bo: latius & majuseft, clypeus feu vexillum nonnullis ditum, alterumei inferis opponitur carinatum, tum flamina, tum filique rudimentum protegens & oc- cultans, bina lateralia fibi invicem fimilia funt, Nos clarioris doctrinz gratia librum hunc in tres fe&iones dividemus. — Prizzz erit de Legumini- bus feu Herbis flore papilionaceo fcanderitibus, ; Secunda de leguminibus & Leguminofis non fcandentibus, feu erectis feu provolutis, non tri- oliatis. Tertia de Leguminibus non fcandentibus trifoliatis. Quibus fübjungemusfiliquofas quafdam ano- malas filiqua bivalvi, tum floribus tum filiquis ad Papilionaceas accedentes. SECTIO PRIM A. $x Leguminibus € leeuninofis feu (Papilionaceis fcandentibus, Flerbe fle. papilionaceo fcandentes funt. vel Volubiles, quz perticis aut plantis vicinis fs circumvolvendo à dextra finiftrám versis, in altum enituntur, füntque trifoliz, femine reniformi; PHAsEorus plwrimarum fpecierum. Capreolatz, que capreolis aut claviculis intortis plantas aut fulcimenta vicina arripiunt, & fé füftentant: funtque vel foliis (C Gancis glabris, € pinnis paucioribus & majoribus in hoc genere compofitis, caule j C]quali, h. e. nec compreffo, nec membranulis aucto, foliis Pinnatis, pinnis paucis, 1n hoc genere maximis, duabus przcipué ad fZ249; exortuni caue lem amplexantibus, caulibus majoribus & fiftulofis ; PrsuM. UMembranulis fecundum longitudinem excurrentibus au&o, compreffo; angulofo, foliis ime feu integris, ex adverfo binis, triangulis ; Apuaca. rn l | i l foliis funt auricule aut lobi; Ocu&us five Ervilia Dod. | Pinnatis, 5 Rs i feu integris & non pinnatis, nifi pro pinnis accipiantur qua in fummis (Unico tantim pinnarum pari, filiquis fatious. Secundüm longitudinem aversá parte duábus mémbranulis extantibus alatis; Laruaus À Planis & «qualibus, nullis inderfo extantibus membranulis, radicibus | | | | | | i 1 i : 4 uberofis 2 i 984. Hisronr:ra PrANTARUM. Tempus. Tuberofis s Cam EnALANus Legumimofa; Terra glandes. | | Fibrofis s Larunus Sylveferis, L Pluribus pinnarum conjugationibus s Cy CERCULA. cUPzridioribus & plerumque birfutis, € minoribus & pluribus pinnis compofiti s, femine 3 Tonidure globofo, filiquis pro plante modo longioribus; Vrcta pJwrimarum [Pecierum. € Compre[Jo, & pro plantz modo grandi, filiquis brevibus; Lzxs. Faba Sylveftris & Grecorum feu Veterum vulgo dicta, cum capreolis fcandat, ob filiquarum confor- mitatem P'jcize fpeciebus potius quàm Fabz acceníenda eft,quamvisfoliorum figurá & pinnarum pau- citate Fabar potiüs quàm Piciam imitetur. Car. L De Phafcolis. Hafeoli nomen acceperunt ab effigie & longitudine filiquarum aut fructüs, qui lintrem lem- bumque naviculam, Phafelum di&um exprimunt, hinc etiam 4/azer dicuntur. / Phafcolum autem à Phafelo diverfüm effe monet Galenus : Phafelura enim inquit Lathyrum effe. ve] il- lius fpeciem. / ] Phafeolorum not fnt caulibus fcandere, trifolios effe, femina habere reniformia, filiquas fim- plices. His ob convenientiam in reliquis notis nonnullas non "Trifolias fubjicimus. Y. Swoilax bortenfis J. B. Sm. bort. [rve Pba[eolus major C. B. Phafeolus albus Ger. Pbafcolus oul- garzs Park. d&ommon Tiionepzbeang, Convolvulorum iore perticas & pergulas proximas confcendit, [(armentzs à finiftra dextram ver- süs circumvolutis. Felis ad intervalla exeunt in communi pediculo oblongo terna "Trifoliorum iore, é lata bafiin acutum mucroneni definentia hederaceis fere fimilia, per margines zqualia, glabra, obícuré viridia. E foliorum alis exeunt. flofcul duo tréfve, interdum plures ad fex ufque fi- mul in eodem communi pediculo feu furculo breviufculo, purpurafcentes, albi vel pallidi, in quibus petalum füperius non veflcatitur retrorfum, fed concavum eft, & ad latera ftriatum ; lateralia duo ampla funt & concava. Ad bafin uniufcujufque floris preter. calicem duo folia concava triangula, nullis pediculis donata, ad florum nondum expanforum tutelam apponuntur. Floribus fuccedunt fflique palmum & fs(quipalmum longe, anguftz, comprefl, crafle & carnofz, cüm tenerz adhuc funt edules, fex, feptem aut plura femina continentes, renis figura, finum in medio impreffüm ha- bentia levore eximio, colore mirum in modum vario, albo, cinereo, luteo, glauco, rubente, cceruleo, amethyftino, albo nigris venis & lituris diftincto, &c. ; : | J&ftate &« Autumno floret, frigoris impatiens eft, &c pruinis facilé corrumpitur. 2. Pba[eolus miger J. B. Pba[eolus eA£tbiopicus, lobis flave[ceutibus, frutiu migro C. B. Pbafeolus peregrinus 14. Cluf. CIa[. Sarmentis, foliis, floribus cum vulgari Phafeolo convenit. Pediculi feu furculi floriferi Clufio oblongi eíle dicuntur, fleré/2ue binos, ternos, quaternos, fenos, interdum etiam octonos, ex adverfo utplurimum nafcentes füftinere : quibus fuccedunt totidem, oblongi, teretes /o£;, initio virides, de- inde maturitate flavefcentes, in quibus bina, terna, quina, fena, vel etiam octona graza vulgarium quidem formam referentia, fedtantillo minora, & coloris quando matura nigri. Phafeolum hunc in ho:tulo noftro aluimus aliquot annos, & à vulgari fpecie diftin&um exiftima- mus, cum aliquoties fatis fru&us feu feminis colore non variavit. 3. Pha[eolus flore coccineo Park. Ger. emac. Q/Be Starlct 3s10mep-bean, Hic in multis à Phafeolo vulgari primo in loco defcripto differt, Ille enim feminum valvas fen lobos é terra exferit foliorum formá : hic autem minimé, Deinde hujus fores majoresfünt & ex alis foliorum exeunt. plurimi fimul in fürculo feu. pediculo communi pralongo, velut racematim ; cim illius longé pauciores fint in fürculo triplo breviore: color florum in hoc cóccineus pulcherri- mus, inillo albus aut purpureus, minüs venuftus aut fpe&tabili. Hujus porro //g&& eminentiis plurimis feu tuberculis afpera fünt, illius leves; breviores quoque fünt & craffiores hujus quàm il- lus. Semina in utroque ejufdem propemodum figurz fint, verüm in. hoc majora & craífiora pur- purea, nigris ductibus & lituris, varia, Quin & folia huic minora & acutiora rugolioráque effe vi- dentur quàm vulgari Phafcolo ; floresautesa ampliores. Duobus denique concavis ad bafin floris foliis caret. hzc fpecies. hi Phafeolus puniceo flore Jac. Cornuti effe videtur. Ob florum pulchritudinem & durabilitatem potius quàm ob fructum in hortis colitur: nec dedignantur Matrona noftra fertis füis & corollis cos intexere, 4. Pla- Lib XVHL De Herbis ftre. papilionaceo, fcn leguiminofis. 88 5 7" 4. Phafcolus vulgaris Italicus bumilze, fen smimor albus cum ovlita migricante Y. B. Srailax filiqud farfum rigente : va Phafcolus parus ltalicus C. B. Item, Pba[eolus niveus minor circa bilum ni grá maculd infinitus J. B. Phaf. peregrinus, mimre fruiiu allo, migrd maculd. infinito C. B. i. e. peregrinus 4. Cluf.. Pba[colus eretlus Park. peregrinus frutfu mintre albo Ger. emac e" Mattb. nis be : Hoc genus paffim 1n campis feritur menfe Maio, & quandoque poft mefferi, fine pedamento per fe fubfiftens, & in latum fefe expandens, fo/zis hederaces, majoribus tamen, & mollioribus, ve- nofis, ternis ex uno pediculo prodeuntibus. —P/zres emittit candidos, Pifo majores, à quibus palma- ria cornicula prodeunt, teretia, & in acutum definentia, primo quidem exortu viridia & per CAR ritatem albicantia. Inhis fezzzs plura continentur remiformia, alba, prater umbilicum ui tane tüm in iis nigricat. i ,q Clufius Phafeolo fuo peregrino quarto brevem. firmámque caulem tribuit, pedalem longitudi- nem raro excedentem, in breviffimos ramos divifum : breviori pediculo inhzrentia 7 pediculos ex alis prodeuntes longos, craffiufculos, firmos, binos flores magna ex parte füftinentes: Éinbluh ni- veum, circa hilum maculá nigrà infignitum. à : Cüm Clufius binos tantum 1n uno pediculo flores habere hunc dicat : Matthiolus autem in icone plures eidem appingat, colligit J. B. Phafsolum Clufianum à Matthiolino. diverfam effe. Verüm cüm defcriptiones conveniant, ego mallem dicere Matthioli iconem falfam effé, ant. Clufium forté erráffe in numero filiquarum eidem fürculo inherentium, quàm fpecies temere multiplicare Àn Matthioli icon falfa fit nécne Itali facilé determinabunt, apud quos Phafeolus ifthic in agris m 2nd proventu feritur. Nos plenos faccos Romz in foro venales vidimus, & totos agros eo confitos in vicinia urbis, ut & Florentiz, non fatis tamen curtofi fuimus in eo obíervando. Variant (fi C. Bauhino fides) hoc genus Phafcoli. Sunt majores & tinores, funt albi, fübnieri: illi maculá nigrá, hialbi notati: eft & minor albidus cum orbita rubente ant nigricante. At unius erant generisquos nos in Italia vidimus, nimirum candidi cum macula circa hilum nigra, ex quibus Itali jufcula conficiunt. | ? Memorat infaper J. Bauhinus duos congeneres defcripto Phafeolos; primum vocat Phafeolum parvum album cum orbita minima rubente & parvo hilo albo; alterum Phafeolum minimum album cum orbita magna rubente, & hilo in medio albo:- quales nobis nondum videre con- tigit. Quin & Morifonus duas feminum fpecies & Tingi Africzurbe fibi miffas narrat maculd circa hi- lum nigrá notatas majorem & minorem: altera alterius magnitudine duplá. 5. Phafcoli tumidi minores nioei J.B. Pbafeolus peregrinis 2. Cla. Pba[eolus peregrinus bartenft affi- " nis frutiu tumidiore, minore niveo C, B. peregrinus 2. Clufii Park. 235. j Mágnitudine vulgatis Phaíeolis minores funt, nec ut illi (inuati circa umbilicum, interim pulvinati magis & tumidiores omni ex. parte proportione fua. Colore nivei funt & fplendicantes, ac fi ex ebore tornata effent. Planta autem ipfa totá formá & nafcendi modo à vulgari haud differt, at non opus fit eam pluribus defcribere. - E Guatimala novi Orbis provincia delatus effe dicitur. - 6. Pha[eolus tumidus minimus miveus. fiüliqud. brevi, Virgimanus. e. 3Dirgin, o» 3Dirminia- peate o2 Yribnepebean. MES j gm, o? Dirginia: Przcedenti perfimilis eft, nec fcio an fpecie diverfa : filiquá brevi latiufcul, fractu. Pifi majo- ris magnitudinem vix excedente, non tamen perfecté fphzricá, fed in longitudinem produdtiore. * ». Pha[colus. lata (liqud, fructu exiguo migro, umbilico candido J. B. Brafilians alter, frutu ni- gro, Pifi magnitudine C. B. Pbaf. Brafilianus alter. Cluf. ad Monard.. Brafilianus alter Pif magnitudine Park. Cluf. Eft hoc genus vulgari fimillimum fore purpureo : at /Z;guzícabrz fünt, breviores & latiores quàm noftri vulgaris : Fructus eft exiguus, Pifi vulgaris magnitudine, totus niger, nifi quá. parte filiqux adhzret, quae candida eft. r gs Brafilianis frequentem effe audivit Clufuus. * 8. Sila bortenfis foe Phafeolus Anagyridi fimilis. ferà colore "nbn J. B. Phaf. peregrinus Anagyridis fru&ui fimilis, colore vube[ceme C. B. Pb. peregrimus 5. Claf. tertius Clufü Park bortenfis rubra Ger. ; " Sarmenta babet oblonga ex fingulari caule ftatim fecundüm radicem ipfam prodeuntia, & in mul- tos ramos divifa : purpurafcunt ea juxta alas, ad quas etiam adnafcuntur terna folia, minis ampla quàm vulgaris, & dilutiore colore virentia, longo pediculo inhzrentia, qui ex parte qua folia füftinec contrariáque quà farmentis inhzret ex atro purpurafcit. — Flores in. oblongis petiolis plerunque bini, magni, Pifi formá, foris ex candido pallefcentes, interiore veró parte ex purpura coerulei, "is füc- cedunt totidem pralongi lobi, teretes & quafi cylindracei, in quibus fructus reliquis Phafcolis minor Anagyridis legitimae fructui pene fimilis, rubefcentis coloris. : »Semine ex Hifpanis miffo Clufio natus eft. * 9. Pba- — e ———————— 886 *- Paluftris. ru ie re ——————————— HisrTongr:iAa PrAaANTARU M. * g. Phbafeoli Africani parvi, nomnibil albicantes J. B. De Phafeolorum. more fcandit; Feliz terna, minora ftrictioráque quàm in vulgaribus obtinet, pauló duabus unciis longiora, non totam femunciam lata, nervofa, glabra, crafla. Flores ex ob- foleta quadam fuligine in luridum pallorem languefcunt, vix dehifcentes. Si; fefquipalmum longz, vulgaribus anguftiores, vix culmum latz graza claudunt nonnihil candicantia, dimidio mi- nora Phafeolis noftratibus, circa germen fufca. Ex Africa & infula D. 'Fhomz femen delatum eft. * 10, Phafcolus Laburni fru&tu. ex nigro f[ubvirefcente, [Fue e/Egyptius flore luteo J. B. Pbafeolus pe- regrinus, Anagyridis fru&ui fimilis ex migro. [ubvire[cens C.-B. peregrinus. $. Clu, quintus Clufüi Park. peregr. fruétu minore frute[cens Ger. emac. CIaf.- iue d tenuia habet Phafeolo peregrino tertio Clufit fimilia : foL aliorum. Phafeolorum vul- garium longé minora, & Trifolii * meenianthis foliorum perquam fimilia, ex atro virentia, circa pe- diculos purpurafcentia. Flores in fpic modum congeiti, magni, Pifi vulgaris formá & magnitudine feré; don flavi, in oblongo craffiufculóque pediculo ad foliorum exortum prodeunte nafcuntur. Lobos breves anguftófque effe intelligebam ab his qui confpexerant, & terna aut quaterna grana continere, parva, Laburni granis non minora, utroque tamen mucrone plerunque obtufiore, pulli coloris feu potiüis ex nigro fubvirefcentis. 11. Phafeoles peregrinus Purkircherianus x. Cluf. Phaf. lato, ftriato froe radiato [eine J. B. Pb. pe- vegrinus. bortenfi affms, femine lato, albo, multis nigris venis flriato C. B. peregrinus primus Clufüi Park. siger Ger. ' Clu. os huic & farmenta. reliquorum fimilia; fo/iz vulgaris folis fimilia fed atriora: € quorum alis breves ramuli prodeunt, multis floribus, vulgaris haud. abfimilibus, minoribus tamen, albis, uve in modum congeftis onufti : quibus füccedunt oblongz ////244 feu lobi, vulgaribus multó latiores, con- tinentes ternos aut quaternos fru&tus planos, communibus Phafeolis latiores, albos, fed multis nigcis maculis five venis ab hilo in latitudinem ductis elegantiffimé depictos. i figidioribus regionibus ob defe&um Solis radiorum fru&um non facilé ad maturitatem erducit. d Hujufmodi Phafeolum habemus J. Bauhino Tom. IL. p. 267. icone eleganter expreffum, qui potius niger dicendus eft cum albis ftris feu venis, quàm albus cum. nigris. * 12. Phafeolus peregrinus 6. Cluf. peregrinus. anguftifolius, an idem cum. Smilace bortenfi minore? C. B. Ger. emac. peregrinus 6. Clufii Park. Filiis anguftioribus à Smilace minore differt. Fru&tu eft vulgaris Phafeoli fru&u minore & pla- niore fubrubri coloris. * 13. Phafeolus peregrinus *. Cluf. peregrinus auguftifolius alter, frutiu ex albo C nigro vario C.B. . peregr. 7. Clufii Park. Sarmenta huic Purkircheriani fimilia, non tamen. adeó luxuriant aut alté affurgnnt: Fo/js quàm Phaf. vulgaris multó anguftiora, przcedentis non valde diffimilia, Fees in uncialibus pediculis parvi, uva in modum congefli, albi initio, fed ubi fenefcunt pallefcentes: Sig; planz latzque funt, Purkircheriani lobis feré pares, breviores tamen, per maturitatem fulvefcentes, fewer. conti- nentes planum, illiusgranis minus, fed fimilibus coloribus albo & nigro varium, nunc 1n longitudi- nem extenfis nigrisftris, nunc confufo ordine fparfis maculis nigris majoribus aut. minoribus per univerfum Phaleoli corpus, nonnunquam integro fructu nigro, vel exiguis maculis albis confperfo aut dimidia duntaxat ex parte. Exigua nobis effe videtur inter hunc & Purkircherianum differentia. * 34. Phafzolus peregrinus 8. Clu. peregrinus foliis. eninoribus, frutiu exalbido, mmumunquam vvarie- gato C. B. pereg. 8. Clufii Park. : Folia ei Purkircheriani foliis fimilia, fed paulló minora: Fees etiam illius floribus fimiles, uve inftar nafcentes; quibus & planz, ut in precedente, fuccedunt vagizz, duo, tria aut quatuor grana continentes, fuperioribus magnitudine refpondentia, non adeó candicantia, íed coloris interdum exalbefcentis aliquando nigricantibus maculis fecundüm longitudinem vel confuse notata, interdum toto edam pane fructu nigricante. Pracedenti adeó fimilis eft ut nobis non videatur fpecie diftin&a. 15. Pha[zolus peregrinus 9. Clu. peregrinus Purkircheriano fimilis, fruclu lato, albo, ffriato C. B. peregr. 9. Clufi Park. Fructus Purkircheriano major, fed totus albus, nifi quidam radii fparfi varium quodammodo ef- feciflei.t. Sarmentis, foliis, floribus & vaginis eidem fimileserat, sd ergà vetat quin eundern [pecie dicamus ? " 6. M MM ———— —À——À ÀÁLLÀ 2 LI 1 LI .J* ) : ^ * Lib. XVIIL — De Herbis flore papilionaceo, feu leguminofis. $87 Uum Uaec Meer e e E ———ÁOEREEE E * 16. Pha[wlus peregrinus Yo. Cluf. peregrinus loo dv frs&bu nigro C. B. peregr. 10. Clafíi Park. Sarmenta huic ut 1n alis : foa octavi generis C/ufz fimilia, fecundüm articulationes quibus con- nexa funt purpurafcentia : Flofculi in ramulo digitali fuperiorum fimiles;uvx quoque inftar congefti; Íed quorum galea obfoleté purpurafcit, bina lateralia folia coloris fünt floridioris ; His füccedunt planz, lata, fufcz & nigricantes vegima, femina continentes plana. Purkircherianis minora, per ma- turitatem prorfus nigra. » 17. Phafcolus peregrinus 11. Clu. peregr. frullu variegato C. B. peregr. y1. Clnfa: Park. Cxtera przcedent fimilis flores habet octavi floribus pares, albos, vaginzs fsptimi & octavi gene- ris lobis fimiles; in quibus feziiza tria vel quatuor, plana, dilutá rubedine przdita, quz nigris venis Íeu radiolis fecundüm longitudinem diftinéta fint, nonnunquam magnis vel exiguis maculis nigris confusé afpería, interdum etiam utrinque prorfus, vel altera duntaxat ex parte nigra, emicantibus Íparfim parvis rubentibus maculis, ut ex marmore aliquo awxíae tornata videantur. Pha[tolus peregrinis 12. Cluf: peregr. 12. Clufü Park. Phaf. lati, coloris teglarum, cum fPriis per medium migris J.B. Pb. peregr. fru&iu. [ubrubente, nigris feris variegato al- ier. C. B. Przcedenti per omnia fere fimilis eft: fed flores ejus Decimi floribus valde fimiles fnnt, pauló ta- men dilutius purpuraícunt: fractws autem magis diluta rubedine przditus, tegularámque coloreni quodammodo refert, quem rarz per longitudinem nigre ftriz varium faciunt, aliquando autem plurima totum pzne atrum reddunt. LE 5:3 ul bu? pugnae 15. Cluf. Pb. e£tbiopicus lobis nigris venis a[perfrs, frutiu atra [olen- ente e 4. Decimo cxtera non diffimilis eft, Lobis tamen longioribus & quafi cylindraceis, non fufcis aut nigricantibus ut illius, fed per maturitatem nigris duntaxat venis confuse fparfis infignitis, octo, no- vem, aut plura interdum continentibus zziz, renis quidem formam exprimentia, fed longiora, tumidiora, atri omnino & Íplendentis coloris. Floret paulló maturiüs fuperioribus, cam ob caufam femen facilis ad maturitatem pervenit. * 1g. Pba[eolus peregrinus x 5. Cluf. Phaf. e£tbiopicus Iobo [aturo purpureo, frutiu atro C. B. CI. cmi urpurafcunt ; terna illa longo pediculo inhzrentia folis, pro parvis appendicibus, qua in aliis generibus, bina interdum foliola adjuncta habent: fios etiam mais fatur. [ quàm decimi quarti] &- prorfus Amethyftinus :. [ob prztecea, initio quidem virides, paulatim purpureum colo- rem contrahunt, maturitate tandem purpureum faturum & feré nigrum. — Fra£/us. in ipfis compre- henfus initio purpurafcens, deinde atri omnino coloris. * 20. Pha[eelus peregrinus. x6. Cluf. Pj. Guinenfis frac fufco fpadiceo C. B. Claf. cn lobum non confpexit Clufius, fed tantüm frs, qui (emuncialem magnitudinem. non füperabat, fatis denfus & craffus, coloris fufci cum fpadiceo commixti: Satus crevit ad palmarem alatudinem, ceuliculo fatis firmo & rotundo, bináíque aut ternas foliorum alas protulit, in quibus ut reliquis Phafeolis terna folie, fed valdé craffa & pinguia, Trifolui Afphaltitis foliorum magnitu- dinem non excedentia. ^. a1. Phafeolus Zurratenfis filiquá birfut4, &owlage dicta. Pbafeolus fHiqud bir[uta Park. Pha- feolus. pruritum excitans bir[utie filiquarum Ger. emac. 2m. Meuuna Braffilienfium Marggrav ? : . Hujus filiquz ex India Orientali ad nos delatz, varie magnitudinis, alix breviores & roturidiores Phaíeoli vulgaris lobis, aliz etiam multó iis longiores, brevi & denía hirfütie villofa obfita funt, quz cuti affrita pruriginem quandam moleftam Urticarum inftar excitat, brevi fine ulteriore no- cumento evaneícentem ; filique ha confertim & quafi racematim naícuntur, & femina continent fufca, punctata. [ Parkinfono nigra, fplendentia ] Faba: equinz magnitudine, hilum habentia album in parte laterali, non veró in umbilico aliorum Phaíeolorum more. "Terrx commmiíla in horto D, Caroli Hatton. plantas produxere. xi. ] Hujus plantz filique duodecim duobus Cerevifie fextarus infunde, & infufüm propina, ad 1 p, fextarit fingulis matutinis; certiffimum eft Hydropis remedium. | Communicavit D. Samae] Huf- baud; eques auratus, qui in infüla Barbados aliqnot annos. vixit, ejó(que fzpa in fervis fiis /Echio- pibus experimentum fecit. * 42. Planta 888 Loctr. Joctit. Bue. [pecies. Hisronra PraNTARUM. * a». Planta legumino[a Brafiliama. Pha[eoli facie, flore purpureo maximo. Breynii. Breyn. ; Sarmentorum longiffimorum beneficio arbores & frutices proximos, fefe iis circumvolvens, fcan- dit. Ramul ejus juniores, per intervalla unciarum duarum triámve, Foljis tribus oblongis ex uno pediculo, uncialibus vel fefcuncialibus ad fummum, "T'erebinthi foliorum inftar durinfculis & ad- modum venofis, ornantur. Ex foliorum appendicum finu. petioli exeunt fingulares, Florez geren- tes unicum, valdé fpeciofum, Lathyri Narbonenfis facie, fed vel quadruplo majorem, gratioréque purpurá coloratum, cujus bafin calyculus, foliolis duobusmembranaceis, rigidiufculis conftru&tus am- bit; & huic alius adhuc calyculus fübeft, qui medio petioli appofitus, & quà formam priori fimilis. Oritur in faltibus & dumetis Brafiliz. | * 23. Pha[eolus wminizmus. fru&iu vubro, filiquis longiffemis eretiis Mon. AMorif. Perla hic minimus f/iquas fert longas, tenues, palmares & fefquipalmares, petiolis curtis in- nixas & per confequens erectas, continentes in fe femina dena aut duodena, reniformia rubra mi- nima, magnitudine Phafeoli minoris Italici. * ^4. Pba[eolus minimus fructu viridi, exiguo, ovato Morif. Morif. : i Caule conftat pedali aut fefquipedali : fo//z etiam edit terna fübviridia, minora, tenuiora, fingu- lis diftinctis petiolis innitentia, majorum Phafeolorum more. Petiolis curtis Junguntur fore; parvi ex luteo virides: quibus fatifcentibus fuccedunt ////g: tenues, teretes, tres uncias longz, recentes adhuc virides, intamefcentes ubi apparent femina, in quibus fingulis continentur feziss ovata viridia, decem aut duodecim, nunc plura, nunc pauciora, Pifi minoris magnitudine, fed figurá ova- tá feu oblongá. 25. Phafwlus Lablab Alpini J. B. Phafcolus e £gyptiaeus migro femine C. B. Itera //gypr. fe- mine ruffo ejufdem. Arbor eft farmentofa (inquit Alpinus) quz crefcit ad Vitis magnitudinem, farmentífque Vitis modo extenditur. Fes figuráque fimilis eft omnino vulgari Phafeolo. Flores fert bis anno Vere & Autumno, Phafeolorum floribus aliquatenus fimiles, à quibus /Z/gw longz, inftárq; Eabas rum latiffimz cernuntur, quz, feine Phafeolis plane fimilia continent, quorum alia niger, alia fib. rubra cernuntur. Hzc arbor vivit annos roo. & amplius, perpetuóque viret, ZEgyptiis frequens in cibo, noftrí(qs non minüs favis. Hoc (1nquit Clufius ) creditu difficile eft iis qui Phafeolorum & leguminum nà- turam nórunt. Veflingius notis in 4/pini lib. de Plant. Egypt. Leblab hunc in modum defcribit. Foz obícu- rius virefcentia ramulis infident ad nigram tendente purpurá coloratis: Nec diffimilis foraz: tinctu- ra, qui copiofi, ac fpiceo veluti congeftu, non circa fümmum tantüm caudicem, fed fparfim juxta foliorum exortus virgulá füá prodeunt: alibi candido colore lactefcente nafcuntur, catera vix ab aliis Phafeolis (pecie mutantes. Semina in filiquis recté notavit Profper Alpinus, alia nigricantia, füb- rübra alia fed maculis feré nigris infufcata, hilífque candentibus infigniuntur. Defcriptio hec in omnibus, excepto femine, cum ea quam Honorrus Belli elaboravit ad intuitum plantz fibi ex femine /Egypto tranímiffo enatz, adeó exa&é convenit, ut nemini dubium effe pof- fit, eandem fpecie plantam fuiffe qnam uterque defcripfit. Quin & ex Veflingiana deferipiione conftare arbitror, utramq; Clufii Leblab, [ ut & Belli ] ejufdem fpecie plantz femina fuifle. Non enim aliter differunt quàm colore, qui in. altera niger erat, hilo admodum longo albo eminenti ; 1n altera rufus [ J. Bauhino fpadiceus, maculis nigris ut Bellus, faturé rubentibus ut J. Bauhinus, afperfus] hilo pariter eminente candido. Delcriptio Alpini 1n filiquarum longitudine à Clufiana recedit. Forte ex brevioribus fuit quam Clufius à Paludano recepit. 26. Phafeolus Brafilianus foliis molli lanugine obftis, fructu magno C. B. Phaf. Brafiliamus multas, J[padicems, magnus, cwm magno bilo nigro plurimum ambiente J.B. 4n Macouna. Brafilianis - Marggr? Braflianus Ger. Brafilianus magnus Park. Caftanez magnitudine eft, orbiculatus, unciali plus minüs latitudine, pulvinatus, cortice tectus rugofo, fpadiceo, dilutiore faturatioréve, circa hilum veró dilutiore & fere albicante; cujus orbitam feré totam ambit hilum pullum, culmum latum, fülco medio fecundüm longitudinem exaratum, in principio punétum impreffum habens. " Planta Clufio é femine nata fo/zs Phafeolo vulgari feré fimilis erat, nifi quód minora erant & avería- parte hirfíuta, prafertim teneriora folia, & extremi caules tenui mollíque lanugine fülve- Ícente obíiti. Habetur & hujus varietas cinerea aut ex cinereo nigricans. An planta Clufio defcripta eadem fit. J. Bauhino defcripte dubito. Certé nos fru&um habemus ei qui à J. Bauhino defcribitur non dico fimillimum fed eundem prorfus; alium etiam cinereum, hilo non eminente, adeó politum ac fplendentem ac fi torno elaboratus effet. Singulare eft & infigne in hoc fructu quód. hilus totum feré 1n. circulum ambit; quod miror à Clufio tam ficco pede. prateritum, fi quem. nos & J. Bauhinus intelligimus defcribat, Marggravius Brafilianorum Macunam his verbis defcribit ; Cane rL Lib XVIIL De Herbi flore papiltonaceo, feu legumimofis. 880 —— ——ÁM——$— P m AI IRR ERR RRRRRRRNRRRERRRRNRRNNENRERENE rra mcr Caule farmentofo, fatis craffo, lento, altas aícendit arbores, & implicat fe ramis; in. quolibet pe- diculo tresaut quatuor digitos longo tria ubique. 7/2 fibi invicem. apponuntur, phaíeolorum more, tres aut quátuor digitos longa, nervo & venis obliquis predia, fuperius fatüraté viridia, inferiüs al- bicantia, & fübtiliffima lanugine ad tactum fericum zquantia.- fn pediculo tres, quatuórve digitos longo, qui füperius ir plures breviores dividitur, proveniunt fores quatuordecim aut felecim, juxta fe, calycibus infiftentes inftar filiquarum Pifi. Figura floris eft quafi duz filique Pift apertz, una alteri infertz effent: nam quinque foliis conftat f/os quilibet, quorum quatuor duos digitos fingula longa, quinta unum digitum ; fine odore, colorisflavi: in medio ftamen fiftulo(üm pallidum, fperius multipliciter divifum in fila, quorum. quodlibet apicem habet fufcum. — Flores fequuntur f//guz, Ípithamam longz aut etiam longiores, tres dig. circiter latz, exteriüs rugofz, utpote fetis pungen- tibus ruffis przditz, quz non folüm adhzrent & pungunt, fed etiam puftulas ardentes excitant, quz vix octiduo fanantur, & infignem excitant pruritum. — Siliqua maturz exteris nigrefcunt, & aperiunt fe atque diffiliunt: interior earum füperficies eft 1nftar matris perlarum, alba, fplendida. & qüafi polita: in qualibet continentur utplurimum tres phaíeoli orbiculares, comprefti, colo:is luri- di cum femilunari macula nigra 11 uno latere, majores verticillo. Floret plerunque meníe Junio & Julio. Si hzc planta re&é à Marggravio defcripta fit flore pentapetalo à reliquarum. Papilionacearum feu leguminofarum norma recedit. |. : Siliquarum fetz pruritum excitandi facultate cum Phafeoli Zurratenfis, d'oufjage di&i filiquarum villis conveniunt, Differre videtur fpecie à Phafeolo Brafiliano nobis é J. Bauhino deítripto, & forte Zurratenfi idem eft. * aT. Phafeolus Brafilianus Jaroba. indigenis dius Marggr. Altiffimas arbores afcendit cas/e lento tereti, qui hinc ind? 1n longis pediculis tria folia appofita habet Phafeoli modo, funt autem plané fimilia folus Mfacuzz. ^ Fructus autem fimilis fructui * Cuere, fed utplurimum minor, eàdem pulpá, iifdem feminibus, ejufdem quoq; usüs. Ubique provenit, fed precipue hortenfibus locis (ata atque exculta. Ufüs eft radicum ad menfas fecundas. LI 28. Phafelus Indicus ruber. Bonti. Pifum Iudicum mimus. coccineum. C. B. Pifum. Amevicauum » coccineum, alizs Abras J.B. Atrachus Indicus ffve Africanus Park. C/uf. Hujus femina fata Clufio, aliííque, Viciz aut Lentis modo prodibant, duobus duntaxat craffiufcc- lis folus initio, ipfo videlicet femine bifariam fe dividente, & in folia formante, ut in aliis nonnul- lis leguminibus accidere folet: inter ifta veró folia nafcebatur cas/iculus; fuftinens aliorum folio- rum alas, qux ex multis foliolis, contrario fitu femper nafcentibus conftabant denis, duodenis aut pluribus, nullo impari alam finiente, inftar Viciz fylveftris aut Lenticule: valdé caduca eft planta quz nifi fulciatur procumbit, Piforum inftar: inter foliorum alas, qux farmenta aut caules ample- é&ebantur, fatis firmi & oblongiufculi exoriebantur pediculi, füftinentes alternis decem aut. duode- cim fleres, [ Phaíeoli florum figurá forté, aut Viciz feu. Lentis, nam nihil cera de illis traditur ] Iftis pediculis inhzrebant ( floribus fc. delapfis ) decem, duodecim aut plures pediculi, breviufculi fatis cralfi & ragofi, é quorum fingulis graciliore brevioréque adhuc petiolo dependebat ///gus, ru- goíà, fpadicei foris coloris, unciam aut paullo ampliüs longa, femiunciam lata, illáque aliquantu- lum plana, mucrone inftar hamuli curvo, interna parte albi, in qua continebantur quaterna aut quina femina duriffima, orbicularis feré vel ovalis figurz, proríus rubra, & nitentia inftar. Coralii expoliti, quum probé matura funt, fumma autem parte, quà filiquz inhzeferant omnino atra, & prz levore fplendentia. t Alpinus lib. de P/azt, Egypt. arborem appellat, at valdé improprie Clufii fententid, & etiam no- ftrá, cüm volubilem, LeL/a modo ferpentem, altius fe attollentem, latiifque expandentem, effe Ícribat, & ridic fe convolventem pingat. Eft hic fru&us infigniter durus, qui fatus & poft triennium é terra erutus adeó incorruptus re- pertus eft, ac fi pridie duntaxat terre commiflus fuifle. C/7f.. J. Bauhinus tota nigra habuit, aliáque qux colore fpadiceo funt, nigrá tamen maculi notata, quzritque am naturale ipíis hoc fit, an ac- cidat per vetuftatem: Nos naturale potiüs efle putamus; nam fatis vetufta habemus, quz colorem adhuc retinent. — Veflingias notis in. A4Ipin. Plant. »]gypt. fe tota coccineo colore decora non vidiffe . fcribit, fed quà parte folliculo ne&ebantur fplendido femper atrore maculata. FeZacodem obfer- vante, virgulis fuis zquatis infident ordinibus, omniáque coelefts caloris promum condum mirá converfione profequuntur; fiquidem ut nocte media terram, [adductis proxime ad (e invicem fingularum conjugationum foliorum pronis feu infernis faperticiebus ] fic meridie culminante fole, vegrórsomis [ adductis ad fe füpinis eorundem partibus | & fublatis alarum extremis ccelum fpe. &ant. | j , Alpinus ex Árabia in ZEgyptum delata fcribit hec Pifa: Proveniunt tamen tum in África, tum iri America. . Hoc Pifüm rectis in puellarum cultum. quàm corporis alimentum vel medicamentum cedit (1n- quit Pifo) nec memini unquam in Brafilia hzc ficut caetera legumina advenis vel indigenis, etiamfi probé elixa accepta fuiffe, quód ea pravi nutrimenti & difficillmz conco&ionis effe deprehende- rent. Gzezg2g * 49. Pifum * Eiguero O- viedi. "Ufus. EEUU 890 Hisronr:a PraNTAÉRU M. ^ ——— 29. Pifum Amevicanum ahud, magnum, bicolor, coctineum vh nigrum fimul, Jfve Pha[eolus | bi- color Anacock ditizs J. B. Pbafeolus peregrinus ex rubro c vigro diffinilus C. B. Pbafeo- Ius e/gyptius Ger. Park. 2 s a hic durus, qui dentibus frangi non poteft, refiftens etiam malleo : inje&us in aquatn füb- fidit inftar lapidis, colore miniato ficuti Abrus, eleganti atque fplendente, verüm media ferà parte, [ in aliis vix tertia ] niger eft, compreffus, nec exquifite rotunditatis, fed in oblongum vergens, eá praferam parte ubi umbilicus eft..— Hic diverfacum magnitudinum eft ac formz ; magnus, qui Lu- pini femine duplo feré major ; mediocris cum. eodem equalis feré, & parvus eodem minor. Eft eis omnibus velut umbilicus füblongus, qua parte adhzrebat filiquas ut exiftimamus, Apertis cum difficultate medulla eft duriffima, ex albo indien: : faporem notabilem non profert, duris hofce vidimus, qualis ftirps eos producat nefcimus; putamus ex Phaíeolorum genere efle. * 30. Flos Clitoridis Termatenfibus. Breynii. Breyn. Lepidiffignum fui fpe&taculum oculis offert anadendras etiam hac per fe infirma, fed tortilibus virefcentibus ramis proxima adminicula quz arripere poteft confcendens planta, quam fz/;s multa alterno fitu ambiunt, Glycyrrbize fylv. Herbariorum quodammodo zmula, minora tamen, pul- chriáfque viridia, ac bina tantüm vel terna, ac totidem ex adverfo uni coftx inhzrentia, uno im- part extremam alam occupante. E quorum appendicibus pedicellus tener & parvus circa medieta- tem, ubi nonnihil reflexus, foliolis duobus tenuiffimis cinctus exfürgit, Florez fuftinens admodum magnum, hiantem ac fpeciofüm, quafi papilionaceum, cujus tamen inferius labellum fuperiori folio videtur adnatum. Hic Flos ex magno calyce fübviridi, membranaceo, in quinque lacinias def;- nente, & foliola duo rotunda ac membranacea circa. bafin. habente, prorumpens, tam faturé pro- fundo coruleo eft colore, ut etiam multos ficcus poft annos, aquam in qua máceratur, brevi tem- poris fpatio, colore adeó fermé cceruleo tingat veluti 4zi/ quod. ex Indiis in Europam transfertur. Eloribus labentibus füccedunt. (ut fertur). f//gue longe & tenues, feminibus formam Phaíeolorum * parvorum exprimentibus refertz. Flores coctos Ternatenfibus cibo effe aiunt. * 31. Phaftolas quadrangulus Bontii. Bont. Mirum hoc leguminis genus foliorum magnitudine & fru&tüs infüetá figurá cateris praeminet : licet crefcendi modo & qualitate iifdem fimilsfit. Ex uno eodémque caule tria folia tibi conjun- cta emergunt, atque ex eadem quafi centro pediculus provenit, ex quo Phafcolus quadrangularis dependet, Pifis rotundis repletus, qui ubi maturuerit dehifcit & fit edulis. Car. IL De Pifo. Iíüm à dor tundere di&um exiftimatur. Frangere legumina Veteribus folenne fuit: Aliis à Pifà qux inter Offam & Olympum, in qus copiofiffimé nafcitur. Gaffeud. Verüm non memini ufquam legiffe de alia Pia quàm quz fita erat ad. Alpheum amnem in Elide Pcloponnefi: Alis demum à $$ awcéiv, quód humi procumbat. Notz Pifi generice funt folia glabra, glauca, pinnis ampliffimis caulem adeó ar&té amplectentia, ut ab iis tranfadigi videatur, paucioribus & majoribus in hoc genere lobis compofita, caulis quàm congeneribus major & fiftulofior. Pifi Defcriptio generalis. 13: ce quadam notione Piía circumfcribemus, quorum differentias petet ftudiofüs Lector ex Sy- nonymis. In genere ergo hoc legumen, ficuti alia, brevis durationis, tenui eft aZice, fbrof : caules fiftulof, dum adhuc teneri funt, fragiles, longi;alienz opis indigi, & nifi palis füftententur pro- cidui. Fo/ia genicula adverfo fitu ita complectuntur, ut ab eo tranfàdigi videantur, quanquam in an- natis furculis eorundem fit pinnata difpofitio, eo quod fürculi fupereft in capreolos tortlles, quibus proxima quzq; arripit, abeunte. Flores ad genicula e foliorum finubus exeunt duo tré(ve fimul in eodem furculo feu pediculo communi, formà ad Geniftz flores accedentes, fed colore albo, vel pur- ureo, vel ex albo virefcente, vel variegato. — S//iqwe füccedunt bine fere, teretiuículz, penfiles, bi- fors & carnosá pulpá, mintis tamen multó quàm in Faba, in quibus reclufis ad commiffüram an- ne&untur Pia, aliàs majora, aliàs minora ; nunc rotanda, nunc quadrata, aut alias inzquali füperficie, interdum alba, flava, rubra, fufca, fübccerulea aut virefcentia. Color totius plant glaucusaut ex viridi canefcens. | ' 1. Pifum Lib XVIJIL — De Herlis flore papilionaceo, feu leyuminofis. i 891 1. Pifum vulgare, parvum, album, arven[e Y. B. [ylveffre primum Park. De , fru&bu rotundo allo C. B. &ommon tobite PR aer (e. Pifuo Ue MMC flore candido, Flores huic albi, duo tréfve fimul in eodem communi pediculo; quibus totidem füccedunt /Z//gue minores quàm hortenfium, femina continentes parva, rotunda, alba. : Hoc genus vulgó in agris feritur ; & ad jufcula hyberno tempore expetitur. 2. Pifum arven[e flore ro[eo, fructu. fu[co, aut ex cinereo migricante. An Pifum minus frutin. [ubai- gro Matth? &5àp 39cafe. Hujus flos rofeo aut purpureo eft colore [ folio ere&o feu clypeiformi pallidiore, lateralibus, qux quafi umbonis locum obtinent, faturatioribus | Frufus fufcus aut fübniger, Pifo albo vulgari ali- quanto major, per maturitatem non adeó exacte rotundus, fed valleculis depreffis inzqualis & in- terdum nonnihil angulofus. Seritur in agris. 4. Tertium genus arven[e, quod in Catalogo Plant. Angl. Pifum flore vofeo, fru&iu variegat 1 glicà 9fpaple-3oeafe dezominamus. An Pifa minora vubra JS fs VOS NAC A. przcedente fructüs tantüm colore differt, qui ex cinereo & rubente colore variegatus eft. * 4. Pifa minora ex purpureo variegata, Vicie [inilia J. B. Mi "ED s x ; ^ Parva hzc funt, nec Vicus multó majora, 1n quibus tamen punta quedam ex cinericeo purpurea confpiciuntur, ut in Viciis vulgaribus, à quibus ideo non ità facilé diftingui poflunt. Herba veró caulis & (iliquee multüm à Viciis vulgaribus differunt, quia anguftiores, rotundiores, nec hirfütz. à * 8$. Pifa parva, viridia J. B. (On Ter Pifà viridia, minora, rotunda, ejufdem valdé magnitudinis curn Pifis ex purpureo variegatis, ni minorà, quaterna vel quina in una filiqua, coloris ex albo virentis, unicoloria demptá eá Kom qua filiqua harent, quz parsnigricat. In folus difcrimen non animadverto. P d^ zc Jylveftre nigram maculatum. Baticum Park. Pifum maculatum Boclii. Ger. emac pP. Flores e luteo pallido virefcunt : Semina fuíca feu obícuré cinerea, macalis nigerrimus velut ho- lofericeis punctata. Annua eft planta. 5$. Pifum ereclius comofum J. B. wmbellatum C. B. Ger. Tiofe-ptafe. Eredtius eft vulgari Pifo, cau/e firmiore, craffiore, potiffimüm parte fuperiore, ftriato, 1nant, fua vi affürgit ; x intervallis foliorum ala$, coftá medi cui anne&untur in tortiles capreolos abeunte, producens, fed nullo flore, nullo fru&u; praterquam in fummo caulis faftigio, quod floribus albis, numerofis, in orbem pofitis densé ftipatur, quos ///4w vulgato fativo exdem, radiata ferie coman- tes excipiunt, gemitiz aut tergeminz, eidem pediculo appeníe; Pifa continentes alba, fativis vul- gatis minora paullo, orbiculata, ad arven(ia áccedentia, permiftis pinnatis folis quàni i reliquo caule minoribus. Radix fibrofa ut in c«teris. 8. Pifa fine tunicis durioribus in. filiqua viagna alba, J. B. Pifa fine cortice duriore C. B. Pifa lep- toloba que [imul cum. folliculis conieduntur, Cam. hort. Pi[um excorticatum Ger. In magnam altitudinem excrefcit: Silique magna, albz, fine duriore tunica, tote mandi pof- funt. In cxteris vulgari Pifo correfpondet. Huic forté idem eft 9. Pifum filiquà. carnosd incurod. feu. falcata, eduli. Gre &ichile 3ocatt. Flos huic albus eft : Siliqu latz craflx & carnofx, incurvz, qux Phafeolorum modo coctz ari- tequam maturuere, edules fant. Fo/iz maculis albis quàm in aliis generibus latioribus infecta. fant. Piíà rotunda, alba, hortenfibus albis przcocibus minora. In horto noftro aliquot annos aluimus. Fructuum autem aviculz yaldé avidz funt, ut ab earum rapinis eas zegr& poffis defendere. i 10, Pifum flore rubente, [lriato, pro coccineo rai[fo. &bfje. Scarlet 3Oocafe. Ex Pifis majoribus eft, /Z/iquis longis, teretibus, re&is, multa intus. emis continentibus, ad o&to- 5, albicantia aut flaventia, rotunda. Geggg 2 AI. Pifum Hrsron:Aa PrANTARUM. Locus €$ Tempus I1. Pifum majus quadratum C. B. majus Ger. Gr Be fiountital 3ocate, Dod. Carles habet longos, fiftulofos, fragiles, ex candore virefcentes, ramofos, humi fparfos, pé appofitis adminiculis fuftineantur. — F/iv;z frequens amplum & longum, ex multis rotundis, 1z- vibus ae candidis, uni coftz adnatis, & ex adverfo fitis compofitum, extrema partein capreolos ac claviculas definit, quibus juxta affiftentibus adminiculis fefe implicat. — F/os candidus circa umbili- cum purpuream notam habet: filiqwe longe funt, teretes, cylindri fhigurá, in quibus grana conti- nentur Ochris, id eft, Pifis minoribus majora, quz exficcata angulofa funt, inzqualéfque angulos ha- bent, colore aliàs candido, aliàs fordido. Radices fubfünt parva. nifi pro- : I^. Pifa majora alba. B. be tobite Datting. 7j. B. Piía alba maxima, Pifis vulgaribus funt fimilia, flore albo. — Sezziza quidem alba, non ita angu- |i ut ila [ Pifa magna rubra variegata J. B. | majora quàm íünt Pifà comof, nec ita ro- tunda. 13. Pifa magna rubra variegata J. B.— Pifumn bortenfe majus C. B. Pifum majus Matth. 3.B. Hominem magnitudine multum excedit. — Florez» fert purpureum in medio, & in latiori parte ro- fcum. Silique magnz, fucculentz : Piía intus valdé magna, non rotunda ut minora, fed angulofa, vel potis comprefía pulchri coloris variegati ex albedine & rubedine, cortice craffo ubi coquun- tur, à Germanis magni fiunt 1n. cibo. 14. Pifa Virginiana C. B. Hoc Pifum ex nobis ha&enuscognitis longé maximum & altiffimum eft, ad hafte feré altitudi- nem aflurgens, ffere pracedentisfimil./— Fructus magnus, per maturitatem compreffüs nonnihil & angulofus, fuperficie valleculis inzquali, colore cinereo, cum hilo nigro: Silique magnz, teretes, longz, octo, novem aut decem interdum Pifa continent. Sapore & bonitate (ut recte fcribit C. Bauhinus ex Defcr. Virgin. ) Pifa noftratia long? füperant, potuiffet addere & magnitudine. * 15. Pifi pulchra fpecies folio angulofo J. B. Hujus viticule multó quàm vulgaris teneriores, delicatioré(que apparent : Ad foliorum origines foliola bina lata, Aphaces Dod. folia quodammodo zmulantia, obtufiora, imá utrinque parte angu- lofa, & quafi ferrata. In pediculis veró, qui in capreolos definunt, quaterna tantüm folia herent, geminá oppofitione , Pifi vulgaris minora, plerunque etiam denticulata. .F/eres fingulares tenuibus iem pu quàm in Pifo vulgari multó minores, rubelli in ficca planta, quibus fingulis fingula ucceaunt /7q44. * 16. Pifum [jlveftre Cluf. fyVofre peresme C. B. Ger. fylu. alterum Ger. Nec farmentis nec foliis à vulgari Pifo, quod in arvis feritur multüm differt: numerofa enim & oblonga ab eadem radice profert fzrmezta, angulofa, ftriata, fractu contumacia : folia deinde uncia- lia, membranacea, viridiáque, bina femper, modó hinc, modó illinc ipfà farmenta ample&entia, € quorum medio ala extenditur quatuor aut fex foliorum, contrario femper fitu nafcentium, que in capreoles, quibus fefe vicinis plantis implicat, definit Summa farmenta in multos deinde ra- mos dividuntur, qui ex foliorum alis oblongas tenuéíque virgulas promunt, in quibus multi exigui candicantéfque flores fpice 1nftar congeftis nafcuntur, Ciceris fylv. Math. flofculis perfimiles; qui- bus excuflis fuccedunt /o5; Pift vulgaris vaginis paulló graciliores, continentes grana Clymeni Adatzb. granis fimilia, fufca, ingrati faporis. — RaZix lignofa, nigricans, minimi digiti craffitudinem inter- dum zquat, & tenuibus fibris donata eft, perennis & fingulis anms nova farmenta, long? füb terram fefe condentia proferens, antequam germinent. "Variis Pannonia in locis invenit Clufius & circa Viennam fylvofis montibus, Floret Junio, femen julio maturum eft. D A. 17. Pifum marinum Ger. pag. 3250. [ontaneum maritimum Auglicum Park, item Pifuma aliud emaritimum Britanmicum eju(dem. d&ngliff Sca-3ocale. Caulibus cft. angulofis [triangulis | crebris geniculis interceptis, humi procumbentibus, ramo- fis: binis ad fingulos articulos & ramulorum exortus appofitis fv/;i;s, é quorum medio ( ut cum Clufio loquar) ala extenditur quinis aut fenis pinnularum viridium, fübrotundarum paribus, medix cofte adnexis compofita, extremá ala in capreolos abeunte. Flores prope fümmos ramulos octo aut de- cem fimul juncti in eodem fürculo feu. pediculo communi, é foliorum finu egreffo, ut in reliquis Leguminibus, diluté rubri, cámque omnino aperti füntin medio pallidé coerulei, quos. fequuntur to- tidem figu, breviores & minores quàm in Pifo vulgari, o&to aut decem. interdum fezina conti- nentes, hilo albo ad dimidiam feré partem femicirculi 1n modum cincta, per maturitatem olivacei fere colors, aut paulo obfcurioris, Pifo albo vulgari minora, non tamen rotunda, fed nonnihil an- gulofa &nzqualia, fapore amaro, ut eft & tota Planta, Radin H DOT Een ge pelos nebpeniaf. — 851 : s . . ^ t 1 e —ÀMÀ MÀ Radix inter filices & lapillos in maris litore aggeítos ad ulna alutudinem fe infinuat, donec ad Locus. arenanr ufque penetret, ibidémque long? latéque vagatur fibris tenuibus longiflimis quibus imme fum fe propagat, locum idoneum nata. Superficies quotannis emoritur, radice füperftite Semi: mine fata etiam in. hortis haud difficulter provenit, & feliciter adolefcit, ut ipe expertus füm e 3 quid repugnat Parkinfonus: jo dp" Refert Gefzerus lib. de. A4quatilibs 4. p. 256, ex Epiftolis D.Caii, & poft eum oan, Stow in Chronico fuo, litoris Aldeburgici & Orfordienfis accolas, tenuioris conditionis homines in E. " annonz caritate, quz conugit Anno 1555. pifis hifce fe füófque füftentáffe. Que [ RR Gefneri ] faxis infidentia ( mirabile dictu ) nullà terrá circumfüía Autumnali tempore fponte. nat; funt, adeó magná copiá, ut fufficerent vel millibus hominum. P did Quód Pifà hzc miraculo quodam ad fublevandam inediam tunc primm enata fint. mihi vix per- füaferint, quód folito copiofior fuerit eo anno illorum proventus non abnuerim. | Proculdubio aod tam hic, quàm alibi, confimilibus in locis. multis antea feculis extiterunt, quamvis in ufüm n fuerint recepta: Et certé nifi urgente fame & in melioris alimenti inopia, ob amarorem nemo illis libenter vefceretur, cüm etiamnum ab hominibus fint negle&a, quamvis locus eorum nunc (atis notus fit, & ubertim quotannis proveniant: quin. & ab Avibus ipfis plerunque. intacta MGE ed ;n nudis filicum & lapillorum cumulis marini zftüs impetu aggeftis eorum vilui expofita int. Camdenus autem. nofter aliíque & fcopo nimiüim aberrant, cüm Pifa hzc feminibus & naufragio- rum reliquiis in litus forté fortuna vi tempeftatis aut zftu. maris ejectis tunc temporis orta f'ifpican- tür; cüm fint radicibus prlongis, perpetuis, fructu minore, amariore, & ut verbo ab(olvam, totá facie à Pifis (ativis cujufcunque generis diverfa. JT OR J. Bauhinus Pifi fylveftris titulo hanc fpeciem intelligere videtur, quamvis eam cum Pifo fylveftri Pannonico perperam confundat. Folia re&é Capparüm foliis fimilia, modo leviter acuminata obliquis venis iia effe fcribit, reliqua etiam defcriptio ben? convenit. E In crepidine feu aggere illo & lapillis & filicibus zftüs marini impetu coacervatis compofito, qui ab Aldeburgo Suffolcie oppido in longum ad Orfordiam feré ufque procurrit, portámque Cito dienfem ab Oceano dividit, copiose provenit ; invenimuscetiam non long? ab Haf/izgs Suflexiz por- tu, & alibi in marislitore faxofo, fed rariüs. — Piíà cujufcunque generis flatulenta funt, 1deóque Turnerus omnibus quotquot ventriculum ha- p;, bent aut lienem flatibus obnoxium nimium earum ufüm quacunque ratione przparatorum fugien- fu. - dum füadet, nifi addatur Anifüm, aut Cyminum, aut Mentha, aut aliud aliquid Zevov,, j Pifa alba & hortenfia, viridia adhuc, antequam plenam maturitatem adepta fünt, in aqua co- é&a, & deinde butyro condita zftivo tempore delicatiffimum noftratibus habentur ferculum, & nobi. lium.menfis przcocia & verna inferuntur; nec valde flatulenta funt. Dodonzus medium quodam- modo locum obtinere ait inter ea quz boni ac pravi funt fucci ; multum ac parüm nutriunt; facile ac difficilé concoquuntur ; tardé & citó defcendunt ; flatulenta fünt & flatüs expertia : x Eadem ficca tempore Quadragefimali juículis incoquuntur, & ex iifdem pultes fiunt, vulgo & eti- amditioribus accepts. Verum ficca nobis multó flatulentiora videntur quàm viridia & recentia pa- lato & ventriculo delicatiorum minüs grata. ; Scholz Salernitanz Pifa Sunt: inflatioa cum pellibus atque nociva ; Pellibus ablatas funt bona. Pi[a [atzs. Piía nigrlcantia cum Avena mixta à noftratibus pro. equorum pabulo ufürpantur; in. frequen: tiffimo etiam ufi fünt ad porcos faginandos. —Dodonzus totà fübftantiá quandam cum Fabis fimili- tudinem habere fcribit, duobus ab eifdem differre, tum quód non xqué ac Fabz funt flatulentz, tum etiam quod detergendi facultatem non habent, ideóque fegniüs quàm ille per alvum fc- cedunt. Pifa viridia cruda comefta in Scorbuto à pifcium & carmum fàlitorum efü contracto inter navigan- dum, fümmopere commendantur. Mart. Rulandus, referente J. Bauhino, in Balnear. Lib. r. Claís.3. c.r. ad Scabiem, lepram, ul- xu omnia cutis vitia balneo utitur fxpius experto ex Pifis cum foliis Quercüs 1n aqua fluviali ecoctis. Car. IIl. De Latbyro, Ae q. A£3«€- dicitur, quód Venerem maximie excitet, à À& particula augmentiva, & 08e", quod fignificat deesdimasis, ópwamuie Jd. Bod. à Stapel. At nobis non arridet illud ety- inon. Lathyri notz ur. fünt caules membranulis fecundàm longitudinem extantibus aucti, com- 1. preffi & angulofi. Folia ex unica tantum pinnarum mediz coftz annexarum conjugatione com- pofita. Ggegg 3 1, Latbyrá Locus. Locus, Locuf. Locut. Locus. Hisronr:rA PrANTARU M. 1. Latbyri majoris (becies flore vubente c albido minore. dumetorum, feve. Germanicum J.B. — La- tbyras [yloeftris Dod. — Latbyrus angufHifolius Cluf- ex fententia J. B. — Latbyrus. [y1. major C. B. Latb. [ylv. Dodonzi Park. Lathyro huic longiffima funt fage/z, ad cubitos aliquot. porre&a, angulofa & membranulis au- &a, in varios ramos divifa: Felis ex pediculis palmo longioribus, longa, venofà & acuta, bina juncta, pediculo inter utrumque in. capreolos abeunte, proxima fulcra amplexantes. Flores longis hzrent pediculis, Piforum zmuli, rubentes, minores quàm Narbonenfis lathyri. Silique rubrz, anguflx, poné rotundz, grana continent minora quàm Vici fative, nigricantia rugofa nonnihil & maculofa. Hilus mediam partem feminis occupat: Saporlegumunofus. Radix fübeft perennis, longa, digito craffior, fingulis annis germinans. Eadem eft (nifallor) quam reperi colore partim alboac nonnihil ex luteo pallido. In dumetis & fepibus variis Germaniz in locis reperit J. Bauhinus, que apud ipfum vide. Nos propé maximum Carthufianorum coenobium : quin & in Angliz Suffexia, ni multum fallor, prope pagum rufticum Poyzings dictum : tem in Comitatu Cantabrigienfi prope Caf He-Campes vicum ad fepes juxta viam publicam quz Bartloviam ducit, obíervante D. Dale. Av eshujus femina perquirunt, & filiquas perforant ut ea devorent. A. 03. Latbyrus major. latifolius Ger. emac. smajor perennis Park. latifolius C. B. major latifo- La, flere majore purpureo (peciofr J.B. — Clymemwm Matth. 39vcafe cberíatt . ing. nr SB. Lathyro przcedente omnibus partibus fpeciofior eft, membraneis alis venofis fecundüm caules prolixos aptis: Folia bina, nervofa, rigidiora, in obtufüm mucronem defientia, unciam. circiter lata, pediculo membraneo in cirros faceffente adnectuntur. — Flores fingulari appendice, dodrantali interdum, nituntur, multi Junctt, magni, purpurei, & colore grati [ addit Parkinfonus & odore ] quos fequuntur //i447, uncias tres longz aut. etiam majores, vix femunciam latz, nonnihil com- preffe, femina parva, quàm Vicie minora, rotunda, nigricantia continentes, & ut vult Gerardus, faporis amari. (CT In fylvis apud nos invenitur, fed raris. Occurrit etiam in agro Monfpeliano. 3. Latbyrus major Narbonenfis auguflifolius J. B. — Latbyrus anguflifolius Park. Foliorum anguftiá precipue differt à precedente, imó hac noti fold, ut affirmat Camerarius, J. Bauhinus folia quaterna ad originem pediculi foliati obfervavit, quorum duo majora & alia duo minora; que tamen in ramulo quem habemus ficco non cernuntur. Pofílent proculdubio & aliz differenti obfervari f1 quis plantas diligenter inter f& conferre voluerit, nam tanta eft in foliis diffe- rentia, ut vel fola füfficiat ad diverfitatem fpecificam, ut. vocant, arguendam. Morifonus Lathyrum fylveftrem majorem C. B. hujus fynonymum facit, quàm rect? ipfe viderit. Forté tamen hicfuerit quem Clufius in. Francofurtenfi agro. obíervatum Latbyrum fylveftrem. an- guftifolium appellat ; quem tamen nos cum J. Bauhino ad primam fpeciem retulimus. Circa Monfpelium variis in locis obfervavimus. — V. Boram. Monfp. A. 4. Latbyrus luteus (yloeftris dumetorum J.B. — [ylveftris flore luteo. Park. Ger. emac. fylv. uus folüs Vicie C.B. «are eberjaffing. common pelloty balfata: etel). jJ. B. Ex radice repente, vivaci, angulofis fiftulofifque flagellis laté fe propagat, 1nfirmis tamen & humi provolutis ni fuftineatur, bicubitalibus & altioribus. Fais quedam calamos pinnatis alis amplectun- tur, alia extremis adnatorum infident, bina oppofita, ut Lathyro filiquá. hirfütà, vel Cicerculz, breviora; inter quz tortiles capreoli enafcuntur. —.F/ores cxteris Lathyris fimiles, ex longis pediculis, parvi, lutei. Silique fuccedunt glabre, qux mature nigra, ftriate, interdum nonnihil incurva : Semina parva fex vel feptem, pxné rotunda, lucida, non variegata, fublutea. : In dumetis & fepibus paffim luxuriat, non raró etiam in pratis & pafcuis. * s. Latbyros luteus latifolius Botan. Monf. Latbyri [ecies lutea J.B. — 4m Latb. arveufis annuus luteus, filiquis bir[utzs Mon? EXH. Folia habet bina, oblonga, ex quorum medio capreolus in aliquot partes füpern? divifus profilit : Flofculus luteus à pracedente diveríüs, cui flores funt fimul in uno pediculojuncti. |. Fo/a etiam funt minora, & tota planta multo major ramofiórque, quatenus hucuíque obfervare potuit J. Bauhinus. In horto Frid. Meier J. Báuhino vifa eft. Pediculi flores ochroleucos füftinentes in. Morifoni planta longi fant, fefquipedales aliquando, vulgó palmares : filigu longe, afpera. In fats circa Salenovam non longe à Monfpelo & alibi Aprili & Maio menfibus cum flore OCCUrrit, ) 6. Chamebalauus Lib. XVIII. De Heli flore papilionaceo, Jetclegmings. 895 6. Chamzbalanus. legumino[a J. B. — Latbyrus. arvenfis. repens tubero[ws C. B. ,| Lat. arvenf. fee y Terre glandes Park. — Terre glandes Dod. Lob. Ger. 39cafe«&artbnut, j.B. Ex radicis argumento Chamzbalanon, quafi terreftrem glandem dicas, denominarunt ; fiqui- dem ex filis tenuibus, longiffimis pendulz [o glandes, craffiufcule, oblongz, pulpi candidi dulci, nonnifi alta. foffione inveniendz ; unde infirmi emergunt coliculi, fed longi, cubitales vel majores, ramofi, humi procumbentes : 1n quibus obíervare eft bina fere fois, ex adverfo fita, Vici fimilia, unciam. circiter longa, obtufiore mucrone, reliquo pediculo 1n capreolos abeunte. — Flores leguminofi, Pift, plures congefti privato inherent furculo, purpurei & odorati, ///744: relinquen- tes parvas, oblongas, compref[as, femina claudentes quatuor aut quinque, rotunda, compreffa. Non eget prolixa defcriptione hzc planta, fiquidem radicibus füis tuberofis, eículentis, ab aliis La- thyris abundé diftinguitur. In agris inter fegetes frequentiffimé reperitur in regionibus tranfmarinis, | Obfervavimus in Bra» [ oz; bantia & circa Genevam : In Anglia, quod (ciam, fpontanea non occurrit. y * ». Latbyrus &wixaerQ-, feu fupra infráque terram filiquas gerens Monf. Morif. Parvula hzc Lathyri fpecies caulicules pedales per terram ftratos producit: ad quorum fingula ge- nicula bina exeunt foliela, angufta, mucronata, atque ex alis inter cauliculos & folia protruduntur capreolicurti, & petioli breves itidem, fuftinentes flores diluté rubicundos, papilionaceos, quibus fuc- A filique unciales, duplici membranaceá alá 1n prona partecinctz, Lathyri fativi in modum ; ínque fingulis continentur bina, aut ad fümmum terna femina rotunda. — Radice conftat fatis nume- rofa, fibrillis juncta : atque infuper ///jquas intra terram gerit, continentes 1n fe fezmiza, filiquarum floribus füccedentium füpra terram paria, Arachidnz "Theophrafti inftar. Semina Chalepo accepta à D. Roberto Huntington : Provenitin Afia Syriáquefponte. Floret apud rj, eg nos Augufto & Septembri ; O&obri maturantur femina. Ls d Huic affinis & fortafle eadem eft, . AAraco ferillis planta ex Hifp. miffa Bod. à Stapel. Infra füpráque terram. (liquam fert parvam, fed magnitudine & formá zqualem, in qua femen rotundum, unicum, colore [M obfoleto five nigricante, intus ex luteo albicante. Cawlicules fta- - tim 6 radice emittit plures quincunciales aut paullo majores, tenues, humi procambentes. — Fools e caulium geniculis exeunt glabra, angufta, parva, 3n mucronem definentia Araco five Cicerz Doz, non dilfimilia, fed minora, bina uni infiftentia, inter que medius haeret capreolus. —F/ores pur- urei. T | i Seminibus in fingulis filiquis fingulis à przcedente differt. * 9. Latbjrus Beticus flore luteo Park. — Latbyrus zeftirous flore luteo. Ger. emac. App. Mor. Park. Ta Caules profert ternos aut. quaternos, ulnam excedentes, binis alis membranaceis auctos aliorum more: quin & bina foliola brevia, latiufcula, ad exortum pediculi folia fuftinenus bina angufta, lon- ga, qui deinde im capreolos abit. — Flores ferc luteos, venis purpureis diftinótos : quibus füccedunc filique longe, plüres fimul jun&z, femiza contünentes rotunda, afpera & velut reticulata, fena aut plura. Adde ex Gerardo emae. — Folia bina minutiffima, hinc indé unum, cauli appofita ad ex- ortum pediculorum foliorum, qua anguftiffima funt, tres uncias longa: Flores parvos efle ; fiquas glabras, teretiufculas, biunciales : femisa arenz colore obícuriore. * 9. Latbyrus arven[is feliquis Pift minoris Modi. Morif. M 3 : "yg ^ . A A Hzc parvula & annua Lathyri fpecies convent 1n reliquis cum antedi&is; folá filiquá curtà cy- lindracea ad inftar Pifi minoris ab illis differt & diftingui poteft. * 1o. Latbyrus angu[Hifolius legtomacrolobus, femine. rotundo, flore rubello Morif: Folis gerit. angufta, longa & quafi graminea; Caules exerit pedales & feíquipedales, procum- bentes, € quorum finubus oriuntur pediculi triunciales, fuftinentes flores minores, papilionaceos, ele- anter rubellos, obfoleu veluti coloris, nunc fingulos, nunc binos ; quorum fingulis füccedit /?iqua tenuis, rotunda, longa, eriuncialis, fequentis filiquá tum longior, tum craffior : in fingulis conti- nentur fezmiga novena, dena, rotunda, parvula, Vicix fylveftris more. Radice conftat tenui, gra- cili, quótannis pereunte. Provenit inter fegetes copiosé circa Blaas : floret Junio, & fcmina maturantur Augufto. Los 68 M Tempus, * ir. Latbyras angufHifolius, leptomacrolobus, [emine angulofo, flore ceruleo Morif. Mori[. 4 E : , : : "eph quàm pracedentis anguftiora, graminea pariter, fed omnino tenuiora. Flerem fert parvum, papilionaceum, caeruleum, praecedentis minorem : cui fuccedit ///iqnz angulofa, brevior & tenuior quàm pracedents, continens feptena, octona, minuta pariter, angulofa, & quafi triquetra femina. Eloret $96 Hisron:A PruraNwmTARUM. — "Adm Locus. Floret promifcué cum praecedenti meníe Julio inter fegetes eundo Blzefis ad villam Domini 4e 7; INoue. A. oit. Latbyrss füliqud birfutá J.B. dXiougb-cobben dficbling. 4n Lab. angufHf. (il. bir[utá C. B? "SB: . Radice eft fingulari, tenui, annus: angulofi caules cubito longiores funt : folia bina Lathyri flore rubro albíve: at florum purpurafcentium. pediculi longi funt, fefquipalmares aliquando, licet & vix almares interdum exiftant, in qnorum faftigiis plures difpofiti flores, qui delapfi f/iguas relinquunt, Dono & latiores quam in majore Germanico, fefquiunciam feré longas, non totam femunciam latas, hirfütas, afperas, femiva comprehendentes majoris Germanici feminibus fimilia, minora, ruffa, vel nigricantia, rotunda, fuperficie crifpa. Ub Circa agrorum limites in Hock/ey, Ralegb & alibi fponte nafcentem invenimus in Effexia : nec- ] non in tranfmarinispropé Genevam inter fegetes. 13. Latbyrus [ztrous flore fratiique albo C. B. — Latbyrus angulofo femine]. B. — Cicereula (rue Latbyrus (aticous. flore albo Park. auguf'ifolius flore albo Ger. emac. — 9ipanuren. fice ling. J.B. Tor bé "t Angulofis, prolixis fatis caulibus praeditus, in ramos multos divifs. —.Fo/ja pediculo haerent latiuf- culo, duabus ad exortum. appendicibus caulem amplectentibus: funt ea veró gemina, oblonga, acu- minata, glabra, ftriata, inter quae profiliens pediculi reliquum n tortiles abit c/aviculas, quibus pro- xima apprehendit. Ex pinnatarum appendicum finu pediculi exeunt fingulares, fforez gerentes unicum, majufculum, album ; quem excipit ///;zz7 lata, compreffa, duabus membranulis extanti- bus aversà parte fecundüm longitudinem alata, femina claudens angulofa, candida : Ra4ix fibrofa, gracilis. a ye 4 Locis, Circa Genevam in agris copioséferitur; & etiam in Germania. 14. Latbyrus (atious flore purpureo C.B.. anguftifolius flore purpireo Ger. emac. Latb, flore va- bro J. B. Cicereula flore purp. Park. Dod. , Flores habet ex rubra. purpura in puniceum inclinantes: grana angulofa, obíoleta nigróque pro- xima. C. B. cxtero pracedent fimilis. Hic eft, ni fallor, Lathyrus zftivus Bzticus flore czruleo Boelii Ger. emac. pp. * 15. Latbyrus angufHifoliss. [esnine maculofo C. B. Latbyrus quedam, quibu[damez&gyptia Aracus ]. B. Laib.-Egyptiacus Ger. emac. Cicercula Baetica & £gyptiaca. Clufri Park. . B. Lathyro albo fimilis eft, infirmus, clavicularum ope bacillis juxta depa&is fefe implicans ; cauL;- bus angulofis, quibus membranulz fecundüm longitudinem adnatz: fv/is culmum latis, acumina- Gs, crafliufculo' pediculo adnexis, binis, ftriatis, inter. qux capreoli oriuntur: ad bafin autem pedi- culi duz veluti ale, & feres ex longo petiolo inflexo fingulares infident Pifi floribus zquales, füpremo folio lato fürfüm expanfo, foris carneo, intus ceeruleo, except infimá ora ruübente, colore przdito, alis duabus foris coccineis, maculá coeruleá medium pingente, intus cceruleis exceptá angu- ftà purpurafcente orbit, carina ex herbaceo albicat. Silique latz, fefcunciam longz, compreff nonnilul, infigni fulco fimbriato altiüs exaratz, fes continent bina velterna, magnitudine La- thyri albi angulofi, ac feré quadrata, à craffiori latere ad oppofitum devexa, & in anguftum com- preffa, coloris fufci, minutilfimis maculis anthracinis confpería, guftu Piforum dulcefcente, & den- tium attritu fübftantid qualis Piforum zquabili. Locus. Reperitur non in /Egypto tantüm fed & Hifpania. * 16. Latbyrus folio tenuiore floribus vubris J B. angu[tiffimo [rue capillaceo folio C. B. prod. 44s Latb. auajyor anguftiffimo folio Pazk? anguffifolius brachyplatolobus flore vubello Mor Jj. B | Hzc aliàs eft. cubitalis, aliàs vix. palmaris, aic tenui, fibrofa : Coliculi crebri, per quos folia te- nuiffima, longa, Caryophylli holoftet vel graminis, JJeres rubri pro plante proportione magni, fimiles Lathyro flore rubro, cui forte eadem eft, foliis cantüm ludens. SZiqwe latz fünt, femina continentes tria quatuórve, Orobi exiftimati magnitudine, pxné rotunda, aíperata, fufcis maculis ' obfita, hilo lineis fufcis picto. Wocor. Qna itur Monfpelio Frontignanum invenit J. Bauhinus ficcis & fylveftribus locis Áprili menfe flo- | rentem. Hujus defcriptionem Parkinfonianam vide 1n fine hujus capitis inter Lathyros-Parkinfon. 17. Latbyrus flere coccineo. — Am. Cicercula flore vubente Park? Latb. Baticus miniatus Boelá? Hic inter. fegetes nobis inventus circa Genevam, atque etiam circa Liburnum portum in Italia, catiliculzs aflurgit femipedalibus, erectioribus feré quàm. aliornm, fo/izs veftitis in. oblongo pediculo binis op; o'itis, anguftis, acutis, unciali aut fefcunciali longitudine: Ad exortum pediculi bina ap- ponuntur foliola, pro plantx magnitudine majora latioráque quàm aliis plerifque Lathyris. — Fires € foliorum finubus exeunt in pediculis uncialibus aut longioribus, tentubus fingulares, coccinei. j5j- liquas non obfervavimus. Lachyri Bztici miniad Docelii defcriprionem accuratam vide inter Lathyros Parkinfonianos, à Johníono elaboratam, & à nobis Latinam factam ex Appendice ad Gerardum emaculatum, huc tranflatam. Prater Lib. XVIIL — De Herbis flore. papilionaceo, feu leguminofis. Prater hunc & alium adhuc obfervavimus Lathyrum flore coccineo, foliis gramineis, ad radices montis Vefüvit prope Neapolin, in Italia: An I8. Latbyrus angufHifolius bumilior Ervum Monfpelienftum C. B ? Forté inquit D. ZMMagnol intelligit C. B. Lathyri fpeciem quam in fterilibus circa Doutonetum & in alüis fterilibus fatorum marginibus habemus humilem cum foliis gramineis, venofis, & floribus phoeniceis. I9. Latbyrus Tingitanus flore amplo ruberrimo. Caules ex eadem radice exeunt plures, bicubitales & longiores humi procumbentes nifi adfint lartz aut fuldimenta quz arripiant & fcandant ; compreffi, appendicibus duabus membranaceis Bcendóm longitudinem produéts donati. Fols ut 1n reliquiscongeneribus ad fingula genicula fin- gula, é binis pinnulis ad mediam coftam annexis compofita, Lathyri perennis dumetorum. magni- tudine & figurá: cofta cui adne&tuntur pinnule in capreolosexit. "Tum caules tum folia glauca funt, utin plerifque congeneribus. Ex alis foliorum e&eunt íürculi palmares & longiores, duos plerunque, interdum tres ffores amplos, pulcherrimos faturo rubore & velut fanguineo tinctos füfti- nentes, quibus fuccedunt ///guz tres digitos longz, latiufcule comprefle, leves, fex vel etiam o&to femina. continentes compreffa, oblonga, pulla, obícurioribus liner varia. Siliqux ubi femina fünt protuberant paulum, ut in Orobo. , Planta eftannua & femine renovanda. Semen hujus plant cum aliis rarioribus D. ZJexazder Bala primus, quod fciam, à Tingi Africe urbe in Angliam intulit. CLA g. TV. Lathyri Parkiufoniani, quorum monmulli Sobufono etiam. defcripti fuut. im Appeudice ad Gerardumemaculatum. - x. Latbyrus annuus snajor Bacticus, Park. Park. - Uos tréfve cauliculos producit, bicubitales, compreflos, membranulis fecundüm longitudinem ex- currentibus utrinque velutialatos : ad quorum genicula in pediculo* oblongo, in capreolos defi- nente folia bina advería, modicé lata & oblonga, & ad pediculi exortum duo minora, cauli appofi- ta. Fleresin pediculis oblongis quadratis fingulares, faturatiore purpurá tin&i quàm Lathyri ma- joris perennis flores, verum minores ; quibus fuccedunt. f///gwz longz, pallide, Lathyri predict fi- miles, uti funt & femina. | Radix neque alté in terram defcendit, neque in craffitudinem excrefcit, fed quotannis emo- ritur. 2. Latbyrus smajor filiqud brevi Park. À Lathyro annuo filiquis Orobi nafcendi modo parüm differt; Floris duntaxat petalum exterius Íeu erectum albicat, interiora feu lateralia purpurafcunt: quz fequuntur ////guz breves funt & craffz, femina continentes parva, rotunda, nigricantia. 5. Latbyrus minor fliqua brevi Park. Hic precedente parvitate füa pracipué differt, & quód ///gue ejus fübafpere funt. — Alium ad- hic minorem habemus filiquá longiore & anguítiore. 4. Latbyrus major angufciffimo folio Park. — 4m Latbyrus smajor angufliffrmo folio C. B. prod? Caulis hujustenuis eft & infirmus; foa longa gramineis anguftiora, bina & interdum terna fi- mul F/eresin fingulis pediculis finguli, coerulo-purpurei, & interdum rubentes. —Semisa parva nigricantia f/liques parvis extremitatibus incurvis contenta. Hunc eundem effe exiftimat Lathyro majori anguftiffimo folio C. Bauhino in. Prodromo defcri- pto: cujus defcriptionem fuperius pofitam vide. 5. Latbyrus paluffvis Lufitanicus Park. paluff. Lufitanicus Boelii Ger. émac. App. Hic initio parum admodum à prima fpecie differt. — Flores plerunque biniin eodem pediculo ; etalo exteriore fplendente purpurá tin&to, mediis pallidioribus : 57/442 graciliores quàm prim peciei, & longitudine pares, colore pallidi, fezma intus continentes feptem aut oto, parva, ante maturitatem incana & nigris maculis notata, per ficcitatem nigricantta. — Caules, folia, filiqua ea- rámque pediculi nonnihil pilofa funt & hurfuta; 6. Latbyru 997. * 'Uncials. HisTORIA ATNLATSCA- ROUEN Tu MEIN CVV WMEUSN.o o c. wem Locus, Locus. 6. Laibyrus minor angufLifno folio Park. Hic praecedente omhibus füi partibus minor eft, infirmior & tenertor : Fv/ia tenuitate, anguftiá & longitudine Féeniculaceis parià : Fleres pallidé rubent. Sigue & [femina przcedentis fimilia, 9. Latbyrus «etiuus flore miniato Ger. emac. App. Cicercula flore vwbente Park, Latbyrus Baeti- cus miniatus Boelij, Cicerculz five potiüis Lathyro /Egyptiaco C/f. in omnibus feré fimilis eft, nifi quód folia huican- guftiora & longiora fint; flores colore Aurantii mali fordidiore ; quos excipiunt ////guz breves, tere- tcs, feminibus facis, angulofis repleta. fn anten acd. "M Omnes hz Lathyri fpecies Parkinfono enatz fant ex feminibus à Gulielmo Boclio ex Hifpania delatis, exceptá duntaxat antepénultimá cujusfemina ipfe invenit Amft feminibus mixta, dum ea repurgaret. " ' GA fpeciem fic defcribit Johnfonus in. Appendice ad Gerardum fuum emaculatum: — Caulibus & foliis Lathyridi latiore folio Lob. fimulis eft, fed multó minor, bicubitalem longitudinem non attingens: folicla pariter obtinet exigua, acuminata, caulibus adnaícentia bina ad exortum pe- diculi femuncialis compreffi, folia füftinents bina, tres uncias longa, & in capreolos definentis. Flores minii colore minüs fplendido tin&i, linguli in fingulis pediculis, brevibus, glabris: Si/igue Pifi vulg. arvenfis fimiles fed minores, fefcunciales, femina quatuor, quinque, vel fex, angulofa, co- lore fabuli aut obfcuré luteo , Piforum magnitudine & fapore, continentes. Prater defcriptas alias adhuc duas fpecies nobis ignotas, necício an à quoquam defcriptas memo- rat & C. Bauhinusin Pinace, nimirum 1. Lathyrum anguftiffimo folio, Americanum variegatum, quem Orobi Ámericani nomine in horto fio crevifle refert. 2. Lathyrum peregrinum foliis Viciz, flore fubcoeruleo, pallidéve purpurafcente: eundem forté cum Cicercula noftra Meffanenfi. Hic etiam Bauhino in horto fuo crevit. GrpEVI De Lathyro wicieformi, fen Ficia Latbyreide. 1. Latbyrus amus filiquis Orobi Ger. emac. — Beeticus elegans. (liquis Orobi Park. — Rediis ob fa- lia pinnata, Vicie zemulá, Vicia Latbyroides diceretur. Ales fundit plurimos, prxlongos, infirmos, humi ftratos, nifi in propinquo fit quod viticu- lis fais arripiant, angulofos, alis membranaceis utrinque extantibus. —Fo/is qua primó emer- gunt &in caule inferiora fimplicia funt, angufta, oblonga, acuta, & omnino qualia Ci- cercule Meffanenfis nobis defcriptz ; füperiora alata, duabus tribáfve pinnarum conjugationibus, quz tamen non femper fibi mutuo ex adverfo refpondent; media cofta ut in reliquis hujus generis in capreolos exit. E foliorum alis emicant flores, pediculis palmaribus & longioribus, nunc fingu- lares, nunc bini in eodem pediculo, medix magnitudinis, bicolores, folio erecto rubente, reliquis albis, quibus füccedunt /Z/qwe oblongz, compreífe, nodofz feu protuberantes ubi femina funt, ve- lut Orobi, femina quinque aut fex continentes, pulla, variegata. Baticze Hifpani Indigena eft. 2. Latbyrus [eu Cicercula. MeJanenfis. 2n Latbyrus viciacides, vexillo rubro, labialibus petalis voffrum ambientibus ceruleis Moroni? Radix ei fimplex, tenuis. — Caules compreffi, membranacei, pedales & longiores, humi ftrati, Fv- lia primó erumpentia minimé pinnata funt, fed velut graminea aut Caryophyllea, foliis Erviliz Do- donzi adeó fimilia, ut pro eadem planta habuerim, cüm primó é terra exiret: quz in füperiore cau- Tis parte folia pinnata. funt uno aut altero atque etiam tertio pinnarum pari; folium deinde medi- um in capreolos faceffit. E foliorum finubus emergunt fores pediculis fefcuncialibus. Color in fo- lio erecto feu clypeo ruber intenfior, inter coccineum & fànguineum medius, ftriatus, in. reliquis purpureis diluuor. Sequuntur filique duas uncias longz, latz, cüm nondum mature fünt, ductu in medio lato rubro fecundüm longitudinem infignes, per maturitatem albentes, femiza continentes tria quatuórve, fufca lineis tamen nigrioribus pulchré variegata. In Sicilia infula circa Meflànam urbem inveni. Eandem hanc putamus Cicerculz five Lathyro Batico dumetorum Par£. Lath. Batico zílivo du- metorum Boclii Ger. ezac. ex cujus defcriptione adde, Cav/es membranulis fecundüm longitudinem extenfisauctos: Folia duabus tribáfve pinnulis hinc indé ad mediam coftam annexis, non tamen fem- per ex adverfo fitis conftare, iífque anguftis, obfcuriüs virentibus, extremo fübrotundis. FJeres irt codem pediculo plerunque binos. — ' , Mud A hujuíce defcriptionem in. Appendice ad Gerardum emaculatum, ubi nonnulla invenies à nobis omiffa. À. 3. Letbyras —— Lib XVIIL De Hebi fre papilionaceo, fen leguminofis. 899 | A, 3 Latbyrus Vicizformis feu Vicia Latbyroides moftras. Folia ex tribus aut quatuor pinnularum, medio nervo annexarum conjugationibus compofita fant; nervo in claviculas definente. — Eres commuüni. pediculo przlongo 6 foliorum finubus exeunte tres vel quatuor aut quinque infident ampli, , purpuro-coerulei. Hujus ramulum ad nes attulit 77o. Wilifellus à f& inventz in prato quodam Deckbar-feld di&o; lo- rou. co Íqualido & aquofo. iion long? à Soutlnvark oppido. Quod ad vires attinet Lathyrus cum congeneribus convenit. : Chamzbalanileguminofz radicibus feu "Terre. glandibus per inopiam frugütà pauperiores vefcun- tur. Sapor illis fübdulcis & aftringens Glandis aut Caftanez, acuti Caftanez tardius conficiuntur difficilius, autore Dodonzo, quàm Rapam aut Paftinacam, íed alimenti tamen. non minus quàm Paftinacz fabminiftrant , minüs quàm illeinflant, tardiàs defcendunt. Crude difficilis conco- quuntur & zgriüs defcendunt. | Veneris incentive funt : fanguinis, uteri, renum & ventris fluores compefcunt. Nauíeam foitaffé nonnullis movent, at vomitiones minime cient ut Tragus fcripfit. Vereor (inquic J. Bauhinus) ne Tragus, qui putabat hanc plantam effe Apion, fibi etiam perfüafe- rit ejus radices & vomitiones ciere. , Ex hujus floribus, autore Camerario in horto, aquam deftillant quidam, qui adeó rofaceam emen- titur, utpro illarion raró vendi foleat, Vires. Ca», VI. De Ochro frve Ervilia. Ocbris [ive Ervilia Dod. Ger. emac. | Ocb. ffve Er. flere & fruta albo Park. — Ocb. folio integró capreolos emittente C. B. — Latbyri [pecies. que Ervilia [yFv. Dodonaó J. B. cR | Ngulofos aliarum Lathyrorum inftar caw/es profert, cubitales & bicubitales, quibus, nullo intercedente pediculo, amplexicaulia adnaícuntur fz/ia, oblonga, priora fimplicia, reli- qua in capreolos abeuntia, non raró non in hos tantüm degenerantia, verüm novam foliorum fobolem é lateribus aut mucrone, jucundo naturz lufü, parientia. — Flores é foliorum finu prodeuntes fingulares & pediculis brevibus hzrentes, 9xej, petalo erecto feu clypeo intus circa medi- am partem nigris lineis ftriato. — S//gu uncias duas longe [ nobis vix fefcunciales ] femunciam aut tertiam unciz partem latz, fecundüm longitudinem pinnatz Lathyrifativi modo, in quibus quinque aut fex plus minüs continentur pifà, melina & obícura quadam flavedine, non exa&é rotunda, fed ex mutuo compreffu utrinque feffilia, linea quadam albicante media longitudine przdita, quz ni- hil aliud eft quam hilum quo pifüm pediculo fuo adhzret, magnitudine Pifi albi [ nobis tàntillo mi- nora fuere ] cum quo magna fimilitudo, idem quoque fapor. Siliquz per maturitatem feré ftrami- neo aut xerampelino colore fünt. Interíegetes propé Liburnum portum in Italia fpontaneum obíervavimus. - E Parkinfonus alterius fpeciei meminit, cujus flores ad purpuram rubentem inclinant; femina ob- Z/rera [Beciess Ícuriora funt & nigricantia. Car. VII. De Aphaca. Phaca quibufdam di&a videtur ab 4 privativa & eex€. Lente, quód Lentem minimé refarret: vel potius ab 4 1. e. 4$ & eax8 lente, quod Lenti fimillima fit. A dr Foliis integris, triangulis, & ex adverfo binis à Pifo & Lathyro diftinguitur. "Aphaca Park. Ger. emac. | ieia que Pitine ZIngülllare, latà filiqua, flore luteo J. B. — Vicia Iutea - foliis Convolouli minoris C.B. 38elYoko 3Detcoting. * B. E . 4 s tenui & annua plures profert cales dodrantales, cubitales & feíquicubitales, angulofos, ramofos, tenues, imbecilles, nec nifi capreolorum ope, quibus fe proximis eircumvolvunt, humo fürgentess Folia ex intervallis bina oppofita cauliculis fine pediculo adnafcuntur, triquetra, Helxines ciffampeli, levia, tenera, ftriata, fürfüm plerumque fpe&antia, & caulem veluti complexa; ei quo- rum alis fübinde rami prodeunt, foliis itidem veftiti, necnon c/avicsLe tortiles, itidém dé pediculi duabus unciis longiores, quibus fingulis finguli infident fores kutei, Lathyri lutei floribus fimiles, quos filiqua excipiunt unciales aut fefcunciales, latiufculz, modice falcate, compreffz, in quibus fex fp- témve femina, Lentibus minora, non ita comprefla, fed paullo rotundiora, que modo nigricant, modó rubefcunt, modó variegata videntur. Inter fegetes frequens eft. Loci. C A F. 900 Locy;. Locus, KLocys. Vicia Indica ore albo. Locus, Hisron:^A PrawTARUM. T N Car. VIII. : De Ficia. dit, & aliasplantas vincit. At nos cum Voffio in Etymolog. Viciam à Grecis effe cenfc- mus. Nam Afianis Bbuo vocatur, tefte Galeno, lib. 1. de aliment. facult. cap. penult. Notz Viciz charaéterifticz quibus àreliquis leguminibus. fcandentibus diftinguitur funt. folia mi- nim& cxfia feu glauca, fed viridiora & plerunque hirfuta, € munoribus & pluribus pinnis com- polita. WV alis à vinciendo ut Varr. de. R.R. cap. 31. quód capreolos habet ut Vitis, quibus fcan: 1. Vicia [jloatica maxima, Pifo [ylveftri fimilis J. B. I5. s Viciarum quotquot. hactenus videre licuit maxima .eft, multorum cubitorum, folus ad Viciz fepium folia accedentibus, multó majoribus, & Pio fylveftris refpondentibus, fefcuncialibus, unciam latis, modice obtufis. Flores fürculi cujufdam longiffim extremum occupant , numerofi, purpurafcentes, fübfequentibus fr/iquis pari cum Piforum magnitudine, compreffioribus, latis, labris. Radix craffa, nodis intercepta, reptatrix, canlium complurium propagine fertilis, perennis, In fylvofis in afcenfu montisSalevz, ab eo latere quod Genevam fpectat: J. Bauhinus prope Tigu- rum & alibi in Germania invenit. A. 5. Vicia Get. vulgaris fatioa. Park. J. B. fativa vulgaris femine migro C. B. di ómmon Gare m 3»rttc. ) Annua eft planta; caulibus cubitalibus & procerioribus, angulofs, ftriatis, hirfütis, cavis. —Foljo- vum conjagationes decem aut duodecim, coftz adhaerent, longz, tandem in tortiles claviculas, quibus proxima arripit adminicula, definenti, uncialia aut paulló minora, anguíta, per extremum lata, hir- Íüta; eadem interdum alternatim rachi alligantur. Ex uniufcujufque cofta fos aliquando enafci- tur unus, [interdum plures] pediculo brevi, quem /Ziqua excipit quadrantalis & longior, unciam feré lata, hirfüta, ubi femina funt protuberans, ferziza claudens Pifis arvenfibus albis fupparia, nigri- cantia, compreffa. In agris féritur ubique per totam feré Europam. | U füs ejus eft apud noftrates cum Pifis & Avena mixta pro equorum pabulo. Seritur interdum fcorfim & viridis in herba demetitar pro jumentorum pabulo in graminis inopia, & Vicia paftze diffendunt ubera. "vaccze. 3. V'icia albo femine J. B. Vicia fativa alba C.B. Park. 44» Vicia Indica fru&iu albo, Pifum Indi- ; dicum Gerardo Ger. emac. App? J. B. Mirifico foliorum lufü pene imponat alicui, veluti Proteus aliquis, ut eadem non eadem patari poffit : ex his enim alia feré rotunda, alia longa & angufta: /fos unicus, vel geminus, multi purpurá pictus, brevi pediculo haerens: S//que diveríe quoque à pracedente, feminibus copiofis (novem enim grana inuna numeravi) gravid, albis penitus, aut fübpurpureis, variis, aut virore pallentibus ad Piforum viridium ( que magnitudine quoque adequant) figuram pallorémque accedentibus, à quibus camen fejunguntur, quód quà filique adne&tuntur non, ut illa, nigricant. J. Bauhinus prope Beffordiam reperit in agro, fatam cum.Pifis. Vicia Indica fru&u albo Ger. à vulgari Vicia fativa non alia in re differt quàm quód elatior fit, 8& fru&tum feu granum producat majus, rotundius Pifo albo vulgari colore, figurá & magnitudine fimile & zquale. Atneque Viciam majorem folio cordato, flore rubro, fru&a albo Pifi minoris inftar 7Morjf. ab hac fpecie differre putamus. | * 4. Vicia [ykoeftras quafi incana, flore albo J. B. fylueftris. flore albo Ger. emac. fylv. alba Park. Jylo. birfuta, incana C. B. Ci«f. Multos ex eadem radice, quz perennis eft, profert. ramos, teretes, ftriatos, pedales, etiam cubita- les interdum, quos ambiunt foliorwz 4lc, quemadmodum in Vicia vulgari fativa & fylveftri, fed denfiore lanugine obdu&x & quafi incanx: capreolis, quibus vicino grarint fe implicat, extremam alam occupantibus —F/eres in füpernis foliorum alis terni plerunque, Viciz vulgaris floribus perfi- miles, candidi coloris, fuperiore tamen folio obfoleti coloris venisanterné diftinéto, inferiore folio- loejufdém coloris. Succedunt //qwz feu vaginz planz, (quantum videlicet ex illarum rudimen- tis colligere licuit) Vici vulgaris filiquis fimiles, — Radix fibrofa eft; tuberculífque, ut Leguminum plerzq, radices vivaces, [imÓ & non vivaces, ut Fab] donata. : Nalcitur in arvis defertis apud Cyztrez oppidum in Pannonia fitum ; Maio menfe florens. * $. Vicia maritima flere albo longo Morif. hift. Hujus caules pedales funt & fefquipedales. Ex geniculis hinc inde, aliarum Viciarum ritu, alter- natim proveniunt coftz mediz, protrudentes capreolos aliquot. versus finem, atque coftis fingulis folia obtufa, quafi cordata, & regione fena adnafcuntur: Inter caulem & coftam exiliunt freres albi, long: 2 Lib. XVIIL — De Herlis flore papilionaceo, feu legummnofis. 901 longi, quibus füccedunt ///jqwz. unciales, fubrotundz, continentes femizz quina, nunc plura, es pauciora. ; 6. Vicia luteo flore [ylveffrzs J.B. [jlv. lutea, filiqud. birfutd, nondum defcripta C. B. B. Ex una radice numerofi iidémque flexuofi exeunt cauliculi, angulofi, in alas alternatim divi(i; quibus fo/iz herent Viciz fativz fimilia, dena, duodena, plus minus, quorum cofta in tortilem cla- viculam terminatur. Álarum fohorümque commuffüris flores pee ex breviffimis pediculis endent, fpeciofi fatis, ex luteo pallidi, quibus 747 füccedunt, vulgatz Vicix filiquis breviores abitiores, craffiores, latioréfgue, alba hirfutie pubeícentes, in quibus /ezzize quaterna. aut quina, fufca, maculata, aliquantüm anguloía, comprefsique, fapore leguminofo. ? Circa Liburnum & alibi in Italia inter fegetes obfervavimus: J. Bauhinus circa Monfpelium men- Focu; cd fe Martio & Aprili. à Tempus. ] * 7. Ficia [yIo. lutea cum galea fufca. . B. J.B. : In ficca. inferiora labra lutea ano . Flores majores quàm lutex füperiüis proximé defcriptz, bini ex brevibus pediculis juxta folum, ut in illa, fo/iz veró diverfa, quinque tantum conjugationes fupputavi, foliola breviora, latiora, ad foliola Vici fepium perennis accedentia, pauló rotundiora tamen. Squ4 etiam quamvis nondum matura nobis videbatur, attamen ad modó di& Vicix filiquam eam fo tempore acceflüram colligere haud difficile fuir. Circa Bononiam ab Agerio collecta eft. «Lon; Ex irperfetha bac de[criptione ficco vamulo [umpta mibil. certi colligi poteft. Mori[onus ro. priorzs varie- tate babet. * 8. Ficia multifolia cum filiquis latis J. B. 3. E huic omnino fimilia erant Viciz multiflorz: Foliorum ut 1n illa conjugationes plurimz, ad duodecim fapputavi; angafta autem funt & in acutum definunt ; in iis magni pili: ffores parvi, fin- gulares, ex breviffimis pediculis, ficci lutei apparent : f/l//q42 fingulares etiam, primó valdé hirfutz, poftea minüs, fed ta&u afperz, uncià unà & femis breviores, & unciam femis feré latz, in iis grana quinque obfervavimus, cujus fint coloris vel magnitudinis dicere non poffumus, quia immatura. Ab eodem Agerio ficcam accepit. In aus intra & circa lucum. Gramuntium Aprili & Maio Loc. menfibus invenit D.Magnol. Flos non luteus eft, prout in ficca apparuit; fed pallide albus. 9. Vicia flore ob[oletà purpureo, filiquá. bir[utd. 4m Aracus major Baticus Boelii Ger.emac. app. Park. "Totá facie ad Viciam fativam accedit, verüm fo/i« fummi parte crenata funt. Fleres obfoleté pur- purei, umbone obfcuriore feu fataratiore, ex alis foliorum fingulis finguli, nullis pediculis; quibus füccedunt /flique hirfutz, breviores quàm Pifi vulgaris, non minüs tamen. per rriaturitatem turgidze & fere teretes, duo aut duo 2 uncias longz, per maturitatem nigricantes: Seziza qualia fuerint per oblivionem aut incuriam à nobis obfervatam non eft. | In foliis plantz nobis defcripta non plures quinque pinnularum mediz coftx adnexarum conjugati- ones nümeravimus. 4 Nc -Hujus femen unde habuimus jam non recordamur. Araci Batici caules cubitales & longiores : fo/za ex fex, feptem aut pluribus foliolis acutis Lentis fi- milibus medix coftz adnexis compofita : Sezziza in fingühs filiquis quaterna circiter, rarinis rotunda, plerunque nonnihil compreífa & interdum angulofà, nigricantia, magnitudine Pifis fylveftribus füp- paria, Viciz fapore. : * . 1o. Vicia fepium perenus J. B. maxima dumetorum. C. B. Ger. emac. Park. 20uff-3Deten. .B. | N fepes provenit, caue duorum triümve cubitorum longitudine, non admodum craffo: fo; non multümi à Vicie vulgaris fative abludentibus, fübinde tamen variantibus, in carfum difpofitis per conjugationes, quales aliquando in urio folio tredecim numieravi, quamvis foleant multó etiam aucioribus conftare [iri plantà quàm prx manibus habemus non ultra feptem numeramus.] Singu- m folia feu pinnulz: à Vicia fativa eo potiffimüm differunt, quód qua parte coftz adne&untur la- tiora fint, indeq, fénfim attententur ii mucronem [licet & quzdam rotunda fatis reperiantur] mi- nüs hirfata, fàpore fatuo, viftido. Flores unico pediculo rubenti hzrent plures, ad fcx ufque, c cali- ce purpureo exeuntes, unicolores, non bicolores, ut in Vicia fativa & fylveftri vulgatiort, quan- quam intenfionem quandam & remiffionem coloris in partibus floris eft obfervare, fiquidem folia ejus inferiora faturatiore purpurá tincta fünt & pené nigricant, füperiora dilutius purpurafcunt [in noftrate hanc coloris differentiam non eft obfervare, fed omnia folia ejufdem funt coloris, faturatio- ribus lineis obícuriüs ftriata.] |SZiguarum infigne difcrimen, tam fcelicem fci. florum. ubertatem una duntaxat aut altera, [interdum tres] filiquz excipiunt, minores multóque breviores, latiufcule interim & cofnpreffz, glabre, non utíative hirfutz, per maturitatem nigez, preque mgredine p- pe lucentés, femiza claudentes Pifi fapore, medullá luteà, formá varià, modo longiora, interdum fufque deque aut altrinfecus compreffa, non exacté rotunda, plufquam dimidio füi filique adhare- Ícentia, intercedente apophyfi longiffima, ut in Lathyro minore, minora quàm Viciarum àtiva- rum, coloris albi punctulis difcurfantibus. Rex perennis, reptatrix, Arnftolochiz clematis inftar; vennior tamen, & fibris multo minoribus, dulce quid. [aliorum leguminum de more] refipiens. In fepibus & dumetis Maio menfe florens ubique reperitur. H hl h 11. Vicia Locus 902 Tempus €9 Locus. Locus. Locus. * Vicne cum Jiiquis pluri- 7i birfutz. Locus. HisronRrA PrtawmmTARUM. 1t. Vicia fyloeffris fée Cracca major Ger. rac feu Cracca major Park. Vicia vulgari filveftris femine parvo C nigro frugum J. B. Vicia femine rotundo. nigro C. B. &trangle Gare 02 Apilo 3Pctcp. Radix ei nunc fimplex, nunc ramofa, caw/es emittit plures, infirmos, humi procumbentes nifi quando capreolis füis vicinis ftirpibus fe alligant, dodrantales aut. pedales. FWlia ut in Vicia fativa hirfüta, anguftiora tamen, necin extremitate adeó obtuía, paucioribus etiam. conjugationibus ad eandem coftam adnexis [fex ad fummum] compofita. — ores ad fingulas foliorum alas finguli, in latiore folo bini terníve, hilari purpurá nitentes, non bicolores ut in Sattva, pediculis brevibus aut nul- lis herentes.. Succedunt ique longa, graciles, teretiuículz, per maturitatem nigree, fezizibus par- vis, rotundis, viciz fativz triplo feré minoribus, copiofis (ad decem aut duodecim eximere memini) repletz. Color féminum non penitus niger (ut volunt Botanici) fed ex pallidé viridi & nigro varius. ; à , Vere floret & pertotam deinde etatem. Ad fepes & in aggeribus, locis prefertim arenofis, fz- pius provenit apud nos quàm in arvis & cultis :-imo veró in paícuis arenofis non raró invenitur. Hinc & quia femen non perfe&e nigrum eft, aliquando dubitavimus, an hzc planta fit Cracca major Bo- tanicorum nécne, necdum plané nobis fatisfactum eft, pntamus tamen eandem effe. 12. Vicia anguftifolia purpuro-violacea [liqud latà, glabrá Botan. Monfp. Magn. Filia ulta habet, oblonga & angufta, obtuía, f/orez; magnum, purpuro-violaceum, cui füccedit filiqua feícuncialis longitudinis, femuncialis latitudinis, glabra. Hac eft (inquit) proculdubio quam invenit J.B. ut dicit cap. de 7;cis «wlgari fylv. inter faxa menfe Aprili, quà itur. Frontignanam foliis anguftiffimis, flore pulchro purpureo: ego ad prace- dentem potiüs retulerim Viciam illam J.B. quin ni filiquarum latitudo obftaret hanc illi eandem dicerem. | 13. Vicia fyloeftris flore fu[co. Hanc in Sicilia invenimus ad pedem montis /Etnz. 14. Zracms oninor Lufitanicus Park. Legumen pallidum. Ulyffipponen[e Nonii Brandomii Ger. emac, App. JA. Caulibus, foli; filiquis Araco majori Bztico fimilis eft, verüm minor, minüíque aut potis non omnino pilofa; Fleres pallide lutei: Siligue munores, glabrae: Semime minora. A. 15. Vicia fegetum cum filiquis plurimis bir[utis C. B. Vic. parva [ive Cracca aninor emm multis (liquis birfutis J. B. Vic. [ylFueffris ffue Cracca minima Ger. emac. &mall tuilà qrave DQfine art, — zfracus froe Cracca minor. Park. E, radice exili & tenui quadrati, tenues & infirmi exeunt caw/icul, dodrantales & longiores, im- portuna alarum ubertate luxuriantes. —Foia Lentis folis paria, levia, pinnata, raró fibi mutuó re: Ípondentia, ad medium nervum adnexa, ad octo aut novem paria, qui in tortiles capreolos varié par- titos faceffens, fegetem infefto complexu arripit & ftrangulat. E foliorum alis liinc indé enatis pe- diculis flofculi infident racematim, feptem aut octo interdum, eodem fpectantes, pufilli, diluté cos- rulei, quos figu excipiunt femunciales, hirfutz, quarum fingulis bina graze infünt, rotunda, ni- gricantia, Rapiftri vulgaris majora. ) Inter fegetes nimis frequens. * 16. Vicia pratenfis verna feu praecox Solonienfis, femime cubico feu bexaedron véferente Morif. hift. Morif. Florez, fert exiguum, rubentem, papilionaceum, ex fingulis geniculis ortum; atque fingulis floribus fingule füccedunt fZigue, curte, tenues, pollicares: 1n. quarum fingulis continentur femina angulofà, minuta, terna aut quaterna, hexaedrum referentia. Precocitate & tenuitate partium , denique feminibus cubicis à cateris Viciis nullo negotio diftin- guur. : Sub exitum hyemis in pratis neglectis & minimé herbidis, contra regiam Chambort in agro Soloni- eni intra fapta ejufdem nominis fitam viget. À. 157. Vicie [rue Cracce minime [pecies cum. filiquis glabris J.B. 4AuVicia fegetum fingularibus fili- quis glabris C. B. 3tàne care toitl) Ímontb pobs, ^ Prxcedente minor eft & tenerior, tota glabra, fo//i longioribus & anguftioribus, paucioribus ad mediam coftam, quz in capreolosfaceífit. Pediculo tenuillfimo, longo ex foliorum alis exeunte innafcitur fos unicus, fepe vel duo, vel tres, majores quàm " przcedentis, pallide coerulei lineis pur- pureis faturatioribus ftriati; quibus füccedunt ///2ue glabrz, nonnihil compreflz, femina tria qua- tuórve continentes. Inter fegetes, non raró & in fylvis locis humidioribus oritur; * 18. Vicio Lib. XVIIL De Herbis flore papiltonaceo, feu bra. | 903 1 * I8. Vicie parvum genus folio longo. J. B. er Cubitalem, Monfpelio allatum dedit ramum frater. C. Bauhinus angulofum, foliis alatis, coftá in capreolos faceffente; fingularia folia fefcuncialia & duarum unciarum, graminea, vix culmum lata in acumen definentra. Flofculi longo furculo peculiari hxrent, multi, oblongi. Sequuntur filique € raccz minores, nonnihil longiores. i Circa Monfpelium in plurimis ficcioribus fatorum marginibus occurrit. Bor. Adopfp. ' Locus, A. 19. Vicia multiffera C. B. Ger. fyFoeffris: multiflra fiue [Dicata Park. smultiflora. nemorenfis per- emus [eu dumetorum J. B. Syloeffvis fpicata C. B. &uttebDetcbeg. Radices huic longz, tenues. — Cau/es cubitales aut bicubitales, ramofi, infirmi, ut hujus generis om- nium, ftriati, brevi lanugine hirfüti. — Fo/is componuntur e plurimis pinnularum. conjugationibus ad mediam coftam quz in capreolos definit, annexis. Sunt autem pinnulz longitudine digitali, an- guftz, utrinque hirfütz, obfcure virides, mucronibus'acutis. E foliorum finubus exeunt fpici prz- longz florum purpurafcentium longiufculorum, deorfum dependentium, quibus faccedunt gue un- ciales, latiufcule, deorfüm dependentes, femizz continentes fübrotunda, per maturitatem nigra, Len- tis magnitudine, tria aut quatuor in eadem filiqua. In dumetis & fepibus, non raró etiam in pratis aftate floret. Floribus deorfum dependentibus Locw; cum Galega convenit, unde norinullis Galega fylveftris dicitur. C. Bauhinus ex una fpecie ni mul- tüm fallimur duas, imo tres facit, Sunt enim ex fententia fratris Vicia ejus multiflora h. e. Galega fylveft. — Dod. & Vicia fylv. fpicata, i. e. fylveftris fecunda C/«f. una & eadem Vici fpecies: nec di- verfa videtur Vicia Onobrychidis flore ejufdem C. Bawbini, ut & D? Magnol arbitratur. A. 20. V'icia fylveftris multiflra maxima. 4)6e geeat tutteu TDoobDetcl), Vicia peremis mul- tiflora [Picata major Mori hift. ^— 4 Hzc praecedenti perfimilis eft fed elatior & ramofior ; fo/z5 latioribus, pariter hirfutis; foribus füb- albidis, aut diluté admodum ccerulefcentibus, faturatioribus lineis cceruleis ftriatis. In íylvis fed rariüs invenitur. In fylva quadam prop? Caerwent in Wallia primüm obfervavi : r;,,;; D. Johnfon copiofam invenit in fylvis propé pontem Grere in confinis Comitatüs Eboracenfis 8k — 2 Dunelmenfis Epifcopatüs. 21. Vicia maritima multiflora alba Me]Janenfis. Hac floris colore à fylveftri multiflora vulgari differt. Invenimus fpontaneam 1n lingula illa Fretum Siculum & portum Meffanenfem intercedente. ' Circa Neapolin candem obfervavimus flore vario ex albo & ceeruleo. Aliter etiam, ut putamus, differt, verüm nos non fatis curiofi fuimus in differentiis obfervandis. * 42. V/icia perennis incana unultiflra Botan. Monfp. Magn. Viciz multiflorz vulgaris magnitudinem affequitur, à qua differt. quód foZa villo incana & quafi argentea fint: fores fimiliter fpicati, purpuro-violacet, fibi invicem propinquiores; & antequam ex- plicati funt fpica recurva eft. | In pratiscirca Lateram Junio menfe floret: Siliquas nondum viderat D. Magnol. Locus, * 43. iciee pulchrum genus vaultifolium, [rue Galegz [pecies quibu[dam ]. B. Colts longe in capreolum definenti alligantur fo/i interdum viginti, in acumen definentia, gla- bra: Florum 1dem pofitus ex longo pediculo, qui pauciores, ut animadvertere adhuc licuit, paulló majores fingnli, quales feré Viciz fepium, purpuraícentes, nifi fallat ficca planta. Agerius dedit nomine Galegz alicujus ex monte Apennino. Vicia Ozübrychidi flore C. B. - Caules habet pedales, teretes, flriatos; quos foliorum ale, ut in Vicia vulgari, fed breviores & anguftiores, uni coftz ex adverío refpondentes ambiunt, capreolis extremum occupantibus. Ex fo- liorum alis faperioribus pediculi íemipalmares, nudi exurgunt, quorum fümmitatibus flores plures, oblongi, galericulati, Onobrychidi tertiz C/uf. formá fimiles, inferne pallidi, faperné violacei colo- risinfident. Floribus faccedunt /Zique planz, deorfum reclinatz, femina fena, feptena numero continentes. Monípeffuli provenit. —Viciz multiflorz eadem videtur D. Magnol & nobis. 24. Fuba [yleftris Grecorum [roe Faba Veterum Park. [ylv. frutlu votundo atro. C. B. Zracus fa- baceus C Faba. Kairina, cui femina minora J. B. Faba. [yloeftris Ger. Legumen plufquam cubitale, cujus caules ftis craffi, angulofi, inanes, nonnilul hirfüti : Fo/a qua- terna velfena [rariüs] conjugationibus duabus digefta, coftx adhxrent longiufcule, Fab: vulgaris foliis fimilia, hirfüta, nigricantia, neque ullum eft folium quod imparitatem faciat, pediculus enim five |j in capreolos abit, quibus proxima apprehendit: verüm ubi cauli pediculus adnectitur, pin- nz adnaícuntur binz, veluti in Pifis; atque ex eodem oriuntur loco flores purpurei, fimiles fere Hhhh2-. floribus 994 Lact. Vires. Hisron:A PrANTARUM. ROUEN, Ao E ie floribus Vici vel Aphacz, ex fingulis foliorum finubus finguli, pediculis brevibus & feré nullis, albidi, faturatioribus lineis purpureis ftriati, umbone 6 purpureo nigricante ; quibus decidentibus füperveniunt filique, mediocriter longe, magnz, hirfütz, laninfculz, per maturitatem nigricantes, quibus femina continentur, Pififeré magnitudine, graviffimi & ingratiflimi faporis & odoris, nigra & Holoferici in modum fplendentia, rotunda, fex aut feptem numero. Planta eft annua, «ftate florens: provenit fponte 1n Apulia, campeftribus locis, ínque Gallia Nar- bonenfi & Aquitania. 2$. Zracus. fabacents [erratus Ó* Cocco vico femine majore J. B. Faba Veterum folis ferratis. Bocli Ger. emac. App. F. Veterum ferratis folis Park. . Precedenti fimilis eft caule, flore (ut exiftimo) purpureo, Vici fepium, & filiquis, quz, utilli, late, uncias tres long, fingulares, ex brevi pediculo harentes,in circuitu hirfutz. In foliis tres conjugationes, pulchre dentatz, prater alas binas. Folia in. capreolos definunt, ad quorum latus pra- ter conjugationum foliolum unum folüm adeft?minus ceteris. Cocco vico Bello dictum, J.Bauhino fatum, .plantam produxit, que florebat Maio, fimilis autem erat pracedenti Araco fab. verüm flores bini, omnino purpurei, interné non ftriati: ternus ordo par- vorum foliorum, quorum quzdam fimilia fine ferraturis, alia veró cum ferraturis: Ale in principio pediculorum criftatz ut in defcripto. Sapor nondifplicet. In filiquis latis numeravi Íeptem grana: Sapor in virentibus leguminofus cum aliqua ingratitudine. Menfe Junio filiquz maturze, latiores multó quàm in Faba Veterum vulg. Piía autem duplo majora, minüs nigra cum hilo albo. Hoc genus cum ferrato füpra dicto idem efle puto ; obftant filiquz binz ad fingulas alas : verüm, feu idem fit illi, five diverfüm, ipfiffimum eft quod nos inter frutices circa Baias invenimus à vulgari ve- terum Faba multüm diverfum, ternis in fingulis alis foliorum conjugationibus eorámque majorum, & circumíerratorum. | F|oribus binis in fingulis foliorum finubus iííque non ftriatis, filiquis latiori- bus, feminibus majoribus. e Car. IX. De Lemute. í Ens vel ex Jenzs fa&um eft, vel ex entis, quomodo Vett. dixiffe in recto, ait Prifcianus in VII. Ratio nominis effe creditur quia comefa lenes & lentos faciat. Ivenio (inquit Plinius lib.r7. Ccap.I2.) apud Auctores equanimitatem fieri ve[centibus ea. Lens àreliquis viciis diftinguitur, femine compreffo & pro plantulz: modo grandi, filiquis latis, brevibus. Caterüm Lens minutum & vile eft legumen, unde proverbium »zira Je Lente, apud Grzcos dici fo- ltum, quoties res humilis & pufilla fplendidis encomiis magnificifque laudibus attolleretur cui An- glicum noftrum refpondet. dS2tat matter of à tmoopben 3olatter. Pauperum & tenuium cibus eft, qux faftiditur fimul ac lautior fortuna contigit, unde Proverbi- um Dives fatus jam defit gaudere Lente, 1n eos dictum, quibus ad uberiorem conditionem evectis fa- Ítidio funt ea qua priüs inopes boni confülebant. Quod ad vires attinet, Lens ex Veterum autoritate oculorum aciem obtundit, xgré concoqui- tur, ftomacho incommoda eft, eámque & inteftina inflat: alvum autem fiftit fi cum cortice edatur inducit gravia 1nfomnia, ad nervofa, & pulmonem & caput incommoda eft. Galeno corpus Len- tium ficcat & ventrem fiftit, Decoctum veró propellit Quapropter prior aqua diffunditur cüm cohibendi gratiá fumuntur. Przcipua vis adftringendi eft in cortice, detergendi 1n fücco. Lens er- go decorticata illam adftringendi vehementiam & ea qux ipfam confequuntur amittit ; magis tamen nutrit quàm quz cortice fpoliata non eft, verüm fuccum craffum ac pravum gignit, tardég, commeat, non tamen alvi fluxus deficcat uti ea cui cortex non eft ademptus. Externe incataplafinatis ad mul- ta adhiberi folebat à Veteribus. Vide Diofcoridem & Plinium. I. Lens J.B. mimor Ger.Park. vwlgarz: C. B. 3Ientils. Planta eft annua, radice tenui, alba, paucis fibris donata. — Caulzs ei ftis craffus pro plantulz mo- do, dodrantalis, hirfutus, angulofus, infirmus & procumbens nifi in propinquo fit quod fcandat, à radi- ce ftatim ramofüs. Folia é quorum finubus ramuli exeunt alternatim pofita, ut in reliquis fere legu- minibus, quinque aut fex pinnularum mediz coftz adnexarum conjugationibus compofita, cofta me- dia in claviculam exeunte. Singule autem pinnulz oblongz, anguftz, hirfutz in acutos apices defi- nunt. Ex alisfoliorum exeunt furculi tenues, oblongi, duos aut tres fleres geftantes, parvos, alben- tess fuperius tamen folium, quod clypeum appellant, coeruleis intus, lineolis ftriatum eft. — Flofculis füccedunt figu breves, latz, compreffz, glabrz, duo vel tria femina, quàm pro plantulz modo ma- jora, compreffa, per maturitatem flavicantia continentes. 2. Lens major J.B. C.B. Ger. Park. Lente vulgari omnibus partibus fpeciofior eft & major, herba, foliis, flore albo, filiquis, ut & femi- ne, quod Lentis vulgaiis duo aut tria grana facile equat. * 3. Len: * 4. Lens Hungarica major perennis: Hort. Leyd. Reliquz omnes Lentis fpecies fingulis annis intereunt, hzc perennat. q ? p * 4. Lens maculata Park. * s. Vicia fylvefris cum. Lentis filiqua J.B. Dodrantalem habet caulem, gracilem, angulofum, glabrum, ramofum : fva duarum triümve unciarum, tarfi effigie, fingularia Craccz minimz foliis non majora, per extremum obtuía & ve- luti cordata: coftz extremum in tortilescirros abit. Ex ale finu enatus pediculus uncialis florem gerit unicum Lentis flori fimilem, quem excipit fs unciá longior, femunciam lata, glabra, com- preffa, duoauttria claudens femina, orbiculata, Lentis majoris. Locut. Nemaufi collegit Cherlerus. SECTIO SECU N D A. De Herbis flore papilionaceo feu Leguminofis non Scandentibus. HH vel fant filiquis fimplicibus, vel filiquis geminatis duplici alveolo duas feminum feries continentibus. Prioris generis plantx fünt vel filiquis articulatis, vel articulis carentibus lMÍque vel erectis, [ apertis aut. utriculis inclufis ] vel propendentibus. Quocirca Sectio- nem hanc 1n quinque membra feu fübfe&iones dividemus. Prima erit, De leguminofis filiquis ere&is. Secunda, De Legum. filiquis propendentibus, "Tertia, De Legum. filiquis utriculis inclufis. Quarta, De Legum. filiquis articulatis. Quinta, De Legum. cum filiquis geminatis, SUBSECTIO PRIM A De plantis leguminofis won. fcandentibus filiquis fanplicibus ereBis:: Lupino, Faba, Glycyrrbiza, Galega, Onobrychide, Orobo, cz. Elerba. flore papilionaceo. ere&e feu nom. fcandentes. (unt. vel filiquis ad. fingulos. flores we unico alveolo unicum íemen aut unicam feminum feriem continentibus; funtque vel [Monofperme,, floribus in fpicas & foliorum alis egreffas difpofitis, filiquis | Rariis & à fe invicem remotilis fitis, d Ecbinatis feu aculeatis s ONosnvcurs vulgaris, Caput gallinaceum. | Levvibas , orbiculatis feu peltatiss Polygalo Ge[neri affine, Carur GA ru1NACEUM, jf. B. | In capitulum conglobatis, afperis, Glycyrrhiza: facie; GrvcygRu1zA echinata, UPolyfoerme, filiquis 3 (Articulis non interceptis, calicibus ( Expan[is, filiquis vifüi expofitis C Eretfis, foliis ftis, femine amaro; LuPruus. Pinnatis, pinnis re und | | Tfi caule tereti, floribus in fummis caulibus & ramulis in fpicas dige- — b l(Ó€———oox! Hhhh 3 AMajoribus, * Ei TER C DN ME Hisron:1A PLANTARUM. ORENSE EO 906 bus, filiquis S& feminibus maximis, caule angulofoinani; Faza. Minoribus & pluribus, radice NN conjugationibus paucioribus, flosibus & foliorum alisexeunti- GLYCYRRHIZA. : mj Infipida, faltem non dulci, floribus fpicatis, filiquis Tenuioribus fcu. ftridioribus ; GaArzGa. Habitioribus s OR osus Sylvaticus filiquá eretid. . 4 | Pe repente lutea, caule procero, filiquis brevibus compreffis; LPropendentibus, Maur Lun T AONO T Re a mmy "U2. vais torulis feminum protuberantibus velut articulatis ;; Onorus fati- eEqualibus. íeu planis, (Longi; & minoribus, , Teretioribus, folis Onoz2us Sylvaticus flliqua propendente, NC aliàs cum, aliàs fine impari i1 extrema ala folio; Integris, longis gramineis, caule ere&o tereti ; CaraNANcE, pm. DIA Coriprefjis, floribus corolle in modum confertis, feminibus compref- fis quadratis ; SEcu R1DACA. X Brevibus tumidis & veficarum inftar inflatis ; Cr cz. fativum. | | | | | | | | 1 Moembranaceis tumidis & veficarum inftar inflatis filiquas occultantibus; Loro A:- rixrS, Zntbyllis legumino[a, 3rifoliuzmm balicacabum. * Lc dip ee E c rrrsdegiiilien IR Ee ecc V, ai ER E dap ERE EUER | | | | | | | | rticulatis 5 v. 'Tab. fequentem. RÀ LU Gemelli: feu duplicatis. MM MÀ — Car. L De Lupiuis. quadam naturd terram «oret. Nam ( ut Plinius ait lib. 18. cap. 14.) Tellurem adeó amat, ut quamvis frutetofo folo conjectum inter folia vepréfque, ad terram tamen radice perve- niat, Sed rectius Ifidorus Lib. 17. Orig. cap.4. qui Gracum effe origine docet. Eft enim e? Tis Ami, quo refpiciens Maro 1. Georg. ait zrif///que Lupini. Nempe quia, nt loca di&o Ifidorus ait, Vz/rum .guff antis amaritudine contriflat. - kquà tamen fi macerentur amarorem exuunt: unde Zeno Cittieus rogatus unde fieret, quód cüm naturà adeó te- tricus effet, vinum fi biberet, fieret fuavior, fibi hoc cam Lupino commune effe refpondit. Memi- nere Athenzus lib. 3. & Laertius in Zenone. Ex Lupino macerato fiebant nummi, quorum in Comoeediis ufus erat. Plaut. Poen. A& 3. Sc. 2. AG. Agite, in[fpicite aurum eff. Col. Profecto (e&atores Comicum. AMacerato boc pingues fiunt auroim. Barbaria. boves, .. Ferim ad banc vem agendam Philippeum eff. Hinc Horat. Tib. 1. Epift. 7. , Nec tamen ignorat quid diffent era lupinis. Í UPINUS aonnulli à lupus dici exiftimant, rationémque hanc adferunt, quód /wpin2 Ubi, ut Turnebus à Mureto edo&us fcripfit lib.i. Adverf. cap. 15. per «rz intelliguntur zuozozi erei, per lupinos nummi Comici ó Lupimis confz&i, ut omnino fallantur qui corrigunt, quid diffent erva Lupins. Yixcomnia é Clariff. Voffii Etymologico. Laupini notz funt folia digitata, caules teretes, flores in fummis caulibus & ramulis in fpicas dige- fti, liquz erectz. I, Lupinus [atrvus. Ger. [ativus flore albo C. B. [ativus albus Park. vulgaris, femine € flore albo, jetivusJ.B. 3Dbite 2Iupines, : bal Caulis huic cubitalis& fefquicubitalis, mediocriter eráffüs, teres; hirfütus, ere&us, ramofüs, me- dullá far&us [. quamvis alii concavum faciant ] foliis nullo aut alterno ordine pófitis vefütus. — Folia pediculis duas tréfve uncias longis innituntur, ex feptem plerunque fegmentis oblongis 'anguflis, e pediculi Lib. XVIIL De Herbis flore papilionaceo, feu logusnofis. 967 pediculi faltigio eodem pun&o enatis, Pentaphyllorum in modum compofita : ( Folia hujufmodi dungio noninepté digitata dicuntur ) € glauco obícuré virentia, ad margines zqualia, fübtus. hiz- futa lanugine incaná & quafi argenteá ad margines precipué. EHforum lacera noctu contrahuntur, ipfique infuper ad pediculum terram versis reflexa dependent. —Floresin fummis caulibus & ramulis in fpicas digefti, papilionacei, albi, pediculis brevibus. Floribus füccedunt ///gue, tres uncias lon- gz, hirfutz, erecte Fabacearam inftar, pulpofie, comprefIe, quinque vel fex femina majufcula, or- biculata & nonnihil angulofà, compreffa, qua parte filiqux adherent cavitatem quandam velut umbi- licum exiguum habentia, foris. albay intus lutea, fapore amaro, continentes. Radix fübeft dura, alba, multifida. | In Italia in agris feruntur: non modó ad alimentorum ufum, fed (fi Matthiolo credimus ) ad. zocu;. agros impinguandos. : Lupinum alterum album Par. huc refero. J— Seruntur in Hetruria (inquit Matt. & nos etiam id obfervavimus) non modó ad alimentorum ufüm Vires. fed ad agros impinguandos, & Plinius pinguefcere hoc fatu arva vineáfque dixit, ità uf optimi fimi vicem reprafentet. Semen in aquá dulci calida maceratum amaritudinem deponit, & guftui gratum redditur ut citra aliam coctionem efitetur. Galenus elixum cum garo ac oxygaro, vel etiam fine his fale mediocri conditum mandi fcribit, & fieri tunc nutrimentum fücci craffi, & tardé defcendere. —Acubi nativa etiamnum amaritudo mánet extergendi digerendíque vim obtinet, interficit lnmbricos tum illitus tum addito melle lin&us, tumin poíca potus; quin & decoctum ejus idem praítat. Foris impofi- tus ex emplafticorum genere eft; unde & deco&um in fotu, & farina in. cacaplafinatis vitiligines, achoras, puftulas, píoras, gangrenas, ulcera maligna juvat, partim extergendo, param citra mor- dacitatem digerendo. Sunt qui farinam ifchiadicis cum aceto illinunt. Elicit menfes & foetum cut. Myrrha & melle impofitum, & alia multa przítat, que vide apud. Diofcoridem, Galenum & Plinium. Quod Theophraftus dixit viridem à nullo animali mandi propter amaritudinem, de fructu intel- ligendum eft: narh hodie etiam pro boum pabulo feritur inter rapas. — f. B. 2. Lupinus ceruleus major. «illofus C. B. exoticus bir[utiffzmms J. B. coruleus: maximus. Park. major flore ceruleo Ger.emac. —Isdicus Cornu, fe gveateft bleto Indian 3Lupine, E Radice eft lignofa, rufefcente, fibrofa: Caw/e cübitali, rotundo, firmo, ftriato, molli lanugine obfito, ( nam 1n hoc longé major eft hirfaties quàm 1n aliis Lupinis) in fummitate 1n. paucos ra- mulos divifo, [ Corsszo multis ramulis brachiato] ramulis quandoque etiam fübalaribus rudimenta floris futuri habentibus, qui raró noftro coelo perhiciuntur. —.Fo/i2 feptena aut octona, [ Corn. novem aut undecim ] molli lanugine obfita & quàm in czteris latiora, ftelle in modum difpofita, pedicu- lis villofis, tres quatuórve uncias longis, infident ; qua decidua funt, maxime ubi femez perfici in- cipit. Fleres magni fünt, eleganter coerulei & inodori, femper quini in ordine ceu verticillacim . dif- pofiti, ita ut quamplurimum quatuor, rariüs quinque ordines confpiciantur, & quo planta perfecti or fit eo etiam magis à fe invicem diftinguuntur, & quintus ordo plerunque perit, dum inferiores "femen perficere ftudent. Szlig4z fequuntur hirfutz, unciam late, duas longz, fed paucz, cüm ex quinque ordinibus vix binz fingulo ordine proveniant( quod raritatem & peregrinam plantz natu- ram oftendere videtur ) que femen vulgaribus majus, compreffürn & rufefcens, aperum, J. Bauhino totum luridum continent. [ Corzuto Silique trium ad fummum feminum capaces funt ; femina non levem, ut reliqua, füperficiem habent, fed pumicofi afperitate rudem. ] Hxc planta tum à Clufio in Hift. defcribitur, tum à C. Bauhino in Prodromo, cujus etiam de- fcriptionem adhibuimus, & tamen (. quod mirum ) à Jac. Cornuto in Hifl. P/ant. Canad. pro non de- Ícripta habetur. 3. Lupinus medius coruleus. 4m Indicus medius ceruleus Park ? Precedenti fimilis eft fed minor & humilior, pariter villofüs. — Flores etiam minores, coloré itidem ccruleoó amoeno lucentes, cum maculá in medio albicante, vetuftate, antequam flos marceícit; 1n rubellum colorem mutatá. Sjqwe villofz, minores: femima edam minora, valdé compreffa, per maturitatem contracta cavitatem quandam utrinque obtinent, pulchré variegata, minimé ut fuperio- ris afpera, fed levia ut in reliquis. Londino femen habuimus, quodin hortulo noftro Cantabrigie fatum plantam produxit, quz fe- Lecug men maturum dedit. 4- Lupimus ceruleus tniior Párk. flore ceruleo Ger. [yloeftrisflore caeruleo C. B. [ylvefris. purpureo y floreo, femine rotundo «vario J. B. UE. 5 Ex fylveftrium Lupinorum genere eft, cas/e cubitalt, robufto, recto, tereti, ftriato, folido, alis fatis frequentibus concavo & ramoío. — Fv/i bun fativi, nonnihil hirfuta, multó minora, in quin- que, fex, vel feptem. radios longos, anguftos fiffa ; pediculo inhxrent longo, Íàpore ingrato & odi- ofo. Flereslonga íerie crebri, agminatim afcendentes, Cicercularum & Piforum flores referunt, coloris purpurei [ potiüs ccerulei ] quibus füccedunt f///guz re&z, femina continentes parva, ftigmatis variata, rotunda. Radicem porro demittit fatis profundé, non magnam tamen, glandulis ad fibras adnatis ftrumofam. In Sicilia circa Meffanam fponte & copiosé provenit : alibi etiam tum in Italia tum in Narbo- Locw. nenfi Gallia, locis arenofis & inter fegetes invenitur. 5. Lupinu: 908 Vires. * Ex ditlatis D. Hermann. Hrisronrza PraNTARUM. $« Lupinus auguftifolius ceruleus elatior..— 42 Lupinus Gadenfis marinus flore coruleo Park? Lupi- nus minor cerulens Tingitanus Mon ? Lupino fylveftri ceeruleo fimilis eft, fed erectior & elatior multó, ut qui ad cubitalem altitudinem affürgat, ipfum etiam Lupinum fàtivum proceritate equans vel excedens: Fols ut in fylveftri mino- re angufta, novena plerunque 1n eodem pediculo, extremis obtufioribus quàm in aliis Lupinis, ut quafi abícifía videantur. —Semizs Lupini Íylveft. coerulei feminibus froilie, fed colore nonnihil di- verfa, maculis nimirum ex fufco flavicantibus varia. Semen hujus Lupini Gadenfis titulo nobis communicatum eft. * 6. Lupinus flore flavo Indicus Bontii. Bont. ! Sapore eft faftidiofo & amaro. Flsres fert flavos, quibus /il/gwe fuccedunt Piforum noftrorum filiquis fimiles. Pediculi ex ipfo caule fatis longi & rectà exteníi emergunt, qui definunt in quin- que vel fex fols oblonga, tenuia. Flores autem. & filiquz etiam cauli cum tenui pediculo adnaf- cuntur. Agreítes funt, & in hortis ( quod fciam ) non coluntur. Deco&um eorum alvum movet & urinas, ideóque magis inter medicamenta quàm alimenta lo- canda veniunt. Folia d [apor Lupimum. indicant, at [pice pendulee ad. aliud genus pertinere arguum:: Lupinus eft. ano- 7Halas. 9. Lupimus flore luteo Ger. Park. JSylveffris flere. luteo C. B. luteo flore, femine compre[fo uario, FB. Qe pellotu 3Iupine, E Hic prima fpecie minor eft & humilior, verüm & ramofior, & in latitudinem magis diffufus. Folia anguftiora longioribus pediculis infident, utrinque hirfüta, & in acutos mucrones definentia. Flores 3n fummis caulibus & ramulis in fpicas longas digefti, & pluribus florum verticillis compofitos, [ fex feptémve interdum ] 1n fingulis verticillis quinque plurimüm flofculi, pediculis breviffimis ni- xi, flavi, odorati. Ad exortum pediculi iride que floris antequam aperitur apponitur folio- lum lanuginofum, concavum, quod explicato flore decidit [ Hoc & aliis Lupini fpeciebus commu- ne eft ] Flores ejufdem figure cum przcedentis, nec pro plante modo minores. Floribus fucce- dunt //;/g4 farre&ze, hirfütz, compreffze, fefcunciam aut duas uncias longz, quatuor vel quinque Ííemina compreífa, colore ex albo tlavicante & fufco varia continentes : Ramuli in hoc, fed magis in precedente, fupra florum thyrfum, qui in fümmo caule eft, affurgunt & in altum emicant. Fo- lia contrahunt fe no&u inftar primz fpeciei, non tamen dependent deorfum reflexi, fd potiüis fur- fum eriguntur. * 8. Lapinus peregrinus minor, frve angu[ [fimo folio C. B. C. B. prod. Ex radicula oblonga capillacea, cauliculus tenuis, palmaris, quàm minimüm hirfütus exurgit, cir- ca quem feliela quina, fena, (eptena, brevia, anguftiffima, fubhirfuta, qua oblongis pedicellis infi- dent. Flores & femina nondum vidimus. Ex horto Contareni Lupizi Africani minimi nomine habuit C. Bauhinus. Fruétus, annotante * D. Pa/;zer, rotundus, orbiculatus & in. lateribus crenatus. Ex eo farina in Officinis conficitur pro cataplafmate. , * 9. Lupinus ceruleus sminor perenms. Virginianus repens Morif. Mori. Hic quoad caules, folia, flores, filiquas, femináque cum fylveftri coeruleo minore convenit : fed (quod notatu dignum ) à duratione & rependi füb terram facultate à ceeruleo minore. ( cum quo rima facie maximam habet affinitatem ) caterifque fuz familiz quàm facillime difcernitur, ut pro- lue defcriptione ei opus non fit. Prater deícriptas alias adhuc Lupinorum fpecies exhibet & defcribit Parkinfonus : nimirum 1. Lupinume alterum. album, cui florum petala media, füperiore feu gibbá parte; fapremum cavá, caeruleo colore tincta feu maculata funt : major eft vulgari. 2. Lupinum minimum ceruleum, qui partium omnium parvitate przcipué à fylveftri coeruleo mino- re differt An forté idem Lupino peregrino minori C. B ? 3. Lupimum flore carneo, à Lupino Indico medio (. cui aliàs fimilis eft ) colore floris, parvitate om- nium partium, & hirfütie minore diverfum. Verüm cüm hz nobis nondum vife, necà quoquam alio defcriptz, nihil: ampliüs habemus quod de illis dicamus, nifi quód femina à Gu/ielz Boelio collecta fuerint, quódque valde tenerz effent, & Íemen poft primum annum ad maturitatem non perducerent, D. Magnol Lupinum flore purpurafcente latifolium hirfutum C. B. in Mattb. fe infatisin luco Gramunto fitis & in aliis circumpofitis invenifle fcribit. —.:Botav. Mond. C A P. Lib. XVIIL — 2De Herbis flore papilionaceo, feu lesuminofes. 909 Car. I6. De Fala. Aba, Gracis x/zu, à Falifcis, FIetruriz populo, Haba dicta eft, unde vocabulum fümptura videtur. Martinius à 7d», i.e. vefcer, pa[cor, deducit, ut fit quafi Paba. Ifidorus à edo. A. Dodonxo hoc genus legnminis. Booz Latiné dicitur, qui Germaniímo fultus, idioma- téque Álemannico abufüs, at alus doctior videretur, nomenclaturam hanc novam excogitavit (in- quit J. Bauhinus) Caterum Boone five 25càn nomen à Baiana Italico deduétum videtur, quà totá Infuübriá & Liguriá recentes Fabas vendentium voce appellari autor eft Hermolaus. 3 Kepot. Grzcis dicti creduntur quia fünt es v xey Jeol, ij dimi $8 when. Fabz note generice funt filiquz erectz, craffe ; femen maximum, ad latera compreflüm oblori- gum cum hilo magno in extremo, caules angulofi, firmi, concavi. * I. Faba C. B. Faba, Cyamos legumino[a. J. B. major bortenfis Ger. Park. eBavnen-Bcang, MS. Radice partim eft re&a, partim ferpente, ftrumosá & fibris donata, ex qua cau/es farriguntur duo- bus cubitis altiores, [ imó in lxttori folo humanam altitudinem füperantes, vel finguli vel bini ter- níve pro fertilitate foli] quadrati, inanes, fo/iz adverts, cxfiis, ex oblongo rotundis, ad unam co- ftam adnexis: ex quorum alis fferes oriuntur fimul aliquot Juni, congeneribus Pifis fimiles, quo- rum füpremum folium ungue purpurafcente albidum, ftris purpurantibus pictum eft; duo lateralia " in medio nigra, in ambitu alba, ftamina occultans colore eft ex albo herbaceo. Semez in filiquis magnis, craffis, carnofis, hiríutis, fürrectis, oblongum, latum, planum, compreffüm, maximum, di- midiam drachmam interdum pendens, colore plerunque albo, interdum rubente, hilo in duh parte longo, nigro. Poftquam femen dederit radicitus exarefcit. Faba fructu albo & fructu rubro, non fünt dux diftin&z Fabarum fpecies; fiquidem experientid noftrá, Fabz rubrz fatz non femper rubras producunt, fed interdum, imó fzpiüs albas. Exc co- loris mutatio accidentalis eft varietas, quz vel folo, vel cultarz debetur. 4. Faba minor [fue equina. C. B. minor [yloeffris Park. 3. féve. communis Ger. emac. ficit beans, o? Dorfe-bcang, 1 Caulibus, folis, floribus & filiquis. hortenft feu majori Fabze fimilis eft, fed minor. — Folia tamen pluribus pinnarum conjugationibus conftant, magííque conferta funt. Flores & foliorum finubus exeunt in pediculis parvis, fex plerunque in eodem pediculo, qui delapfi totidem relinquunt /i;- qua5, minores & rotundiores quàm przcedentis, fezzizs claudentes minora, tumidiora, rotundiora & modice oblonga, alia pallidiora, alia nigriora. Foecundius eft plerunque hoc genus Faba majori feu hortenfi, tum filiquarum ad fingulas alas numero, tum feminum in fingulis filiquis. Fabis [ hortenfes intellige ] in cibisutimur frequentiffimé: fántque in multis regionibus (ut redté v, e; Adverfariorum auctores) vere & tota xftate magnum annonz füpplementüm. | Nos Trago fübfCri- Vires. bimus recentes innoxias effe in cibo, & bonum fuccum gignere. Veteres eófque fecuti Dodonzus, Cafp. Hofm. & 6 recentioribus alu, Fabas flatulentas efle aiunt, & tanto flatulentiores quó viridiores, cujus confequens eft, difficilis etiam effe concoótionis; qued tamen nos mon experimur quamuis z[Hroo tempore Fabis frequenter ve[cimur 3. mec probamus [ententiam Dodonei aridas c exficcatas. vecentibus pree- ferentis, quid fci. mimus flatulentas putet, [ed potias cim Trago eas operarius relinquimus. | INec «uideo cur porcos alique animalia. [aginent, C mon «qué bomines. D. Mandy de eículentis p. 121. fe novifle fcribit rafticum quendam pauperem, qui in gravi an- nonz difficultate fabis folis elixis, nec alia re, liberos aluit; pueris tamen ità paftis meliàs coloratos aut habitiores vix alios videres, unde conftat copiose. nutrire fabas aridas, poftquam ventriculus eas ferre affüeverit. D. Tancredus. Robin[on. De facultate adftri&toria farinz fabarum, ejáfque proinde uíü in dyfíenteria medicos diffentire video. Cafp. Hofmannus à farina fabacea, feu Faba frefa Veteribus dicta & lomento fabe, quia paratur fine cortice non oportere ait ullam exfpectare adftrictionem, quz corticis eft, non autem fübftantis. Qua, pergit, ex limitatione intelligit unufquifque, quo in errore verfentur illi; qui hac fariná vel in aceto folo, vel in aceto & aqua decoctá utuntur 1n. alvi fluxibus ex debilitate reten- tricis; nifi enim totz decoquantur nihil fit. Dodonxus e contra Fabam cum putaminibus defendere ait nec omnino facilé, nec omnino tar- di; abfque his autem alvum conftringere ; INos iu Dodonei [ententiam. propendemus, cim videamus in frumento florem farine furfuribus exculfis potentiis affringere, C furfures. extergere, farimeque. de[cen- fum. promovere :. vemm tamen. experientia determinandam relinquimus. Faba minor facultate ac tem- eramento admodum fimilis eft majori; non tamen tam hominum cibo quàm equorum fàginz fervit ac utilis eft. Farina Fabarum non tantüm intra corpus utilis eft in diarrhoea. & dyfenteria, fed & extra in ma- culis à Sole contractis, aliífque cutis fordibus extergendis ( f1 illà fricentur ) in fugillatis difcutiendis. Aqua deftillata ex floribus diuretica eft, maximíque usüs in. maculis faciei extergendis eique fucan- da. Flores autem fuaviffimum odorem exhalant, ut agri aut horti Fabis confiti, cüm in flore funt, odor etiam € longinquo fentatur. An Boona five 2bean fic Veterum Faba non levis eft inter botanicos controverfia. Vide fis Do- donzum, J. Bauhinum & Cafp. Hofman: in De Medicam. Officin, Cert Veterum Faba parva fuit & 910 Locus €9 Tempus, Vires. Hisron:A PrANTARUfM. , & rotunda, ut patet ex innumeris feré locis Theophrafti, Diofcoridis, &c. Econtra impoffibile vi- detur, certé vix credibile eft legumen adeó vulgare & quotidiani usüs in defüetudinem abiiffe, aut nomen mutáffe, ínque ejus locum. & nomen Boonam facceffiffe nemine conício. Hzc enim nobis pro Faba, & Faba Latinis pro sw» unanimi confenfu tradita eft. Contra fentientium argumenta (inquit C. Hofman.) peccant in eo quód comparationem inftituant cum Faba noftra majore, cüm deberent cum minore. Fortaffis illa tum non fuit perducta ad id magnitudinis mangonio. — | Ad renum Affe&us, Rv Cinerem 6 truncis Fabarum. Fiat ex iis lixivium, coletur per manicam Hippocratis, dulcoretur faccharo & aromat. cinhamom. de quo vj. propina. Ab atroci dolore re- pum in feb. dupl. tertiana fübintrante fum liberatus hag auxilio. Guido 2 Cauliace. Provocat urinas vias mundificando, pus & arenulas expellendo & meriftrua provocando. | Communicavit D. Edv. Hulfiis M. D. Philofophus & Medicus infignis, cum aliis multis ex variis Autoribus in gratiam no- ftram à fe collectis. Effe&um autem, & recte, tribuendum fentit falibus in lixivio contentis, Nam & ego (inquit ) aliquando fcemina cuidam Nephriticis doloribus .obnoxio, cujus pedes valdé intu- muerant diztam prafcripfi in qua bona quantitas cinerum genifte incocta eft, quz magno nu- mero calculos é renibus deturbavit, verüm dolore adeó atroci, ut ufum ejus omittere coacta fit. Hinc ad provocandam urinam prafcribit Cbefzeau Salem. ex truncis fabarum extractum, ad gr. vii. in aliquo liquore convenienti famendum ; vel f1 fàl in promptu non fit, lixivii ex cineribus faci & clarificati ad. $vj. cum Syrup. de Althza 3. Memini quendam alvi cruenta. excretione jugi per tres vel quatuor menfes laborantem folo ufü Fabarum rübrarum pulmenti in modum in lacte coctarum, mané & vefperi devoratarum fànatum fuiffe, aliis medicamentis nil juvantibus. Si». Paulus Quadrip. Botan. p. 30. Symbolum illud Pythagoricum 4e? ssduov dzijexu varié interpretantur Veteres & Recentiores. Alii de Fabis fimpliciter accipiunt, à quibus ideó abftinere precipit Pythagoras, quia fünt flatulen- tz, Veneris incentivz, & mentis tranquillitati contrariz, infomnia turbulenta efficientes : vel ut ali volunt, (tefte Plinio lib. 18. cap. 12.) quia mortuorum animz funt 1n iis, & quia in floribus earum literz lugubres reperiantur. Alii «2p Íymbolicé & znigmatic? tefticulos appellatos aiunt, quia funt drm 4à x)», unde non à Faba comedenda, (quà ipfe frequenter veícebatur ) fed à rei Vene- rez proluvio voluiffe philofophum homines deducere. Tandemalii, ut Plutarchus ipfe, à muneri- bus Reip. tractandis abftinendum interpretantur. Nam Veteres vice calculorum in magiftratibus eligendis Fabis utebantur. Car. III. De Glycyrrbiza. Lycyrrhiza, id eft, radix dulcis, recentioribus Grxcis, Theophrafto Scythica radix dicta eft, quia Scythz hac & Hippace, 1d eft, cafeo equino, ad duodecim dies durare poffe dicuntur infame & fii. Hippacen nonnulli Plinium fecuti pro herbe nomine perperam. habue- runt. Plinius hac de re fibi non conftat ut patebit loca. conferenti: nam lib. 28. c. 14. equimum coa- gulum quibu[dam bippacen vocari ait; at l.25. c. 8. herbam eam facit, inquiens, His duabus berbis, Scythice fci. & Hippace, Scyrbas etiam. im duodenos dies durare in fame, fitive tradunt. Reprehenden- dus etiam eft Plinius, quód Scythicam radicem 7 eophr. diveríam fecerit à Glycyrrhiza. Glycyrrhiza infuper à fedanda fiti nonnullis Adipfon vocatur. Columella. Et quia famem fitímq, fedat glycyrrhiza, ob hoc. 44M.G- vocata eft: nonnulli ipfüm hydropicis dedere; tefte Galeno, né firent: Hoc ( inquit Jo. Bod. à Stapel ) non parvo «grorum levamine fieri recentiorum compro- batum eft experimento. : Glycyrrhizz notz fünt radices dulces, repentes, lutex, caules proceri, filique breves compreffz, erectz. Glycyrrbiza ulgaris Ger. emac. vulgaris. Park. ff//quofa vel Germanica C. B. vadice repente, vulgaris Germanica J. B. 3liguooice. Sarmentofz radices long? latéque implexu vago reptant, colore buxeo, foris nigricantes, fapore melleo, cui ftipes multum dulcedine cedit, fübhirfutus, nonnihil purpurafcens.: Fel in alam Fra- xini inftar difpofita, quorum fingularia minora, per ambitum integra, atrovirentia, modicé viícofa, dum adhuc tenera; fapore acerbo & fübacido [ Trago autore, Dictamno vulgari aut Ciceri fünt Íimilia.] FJeres racemofi, purpurantes, Dod. diluté ceerulei, fingularibus Trifolit bituminofi floribus perfimiles, Hos excipiunt fZiquz glabrae in quibus fer-iza parva, rotunda, compreffà, dura, tria aut quatuor. Apud nos feritur Pontefracti 1n Comitatu Eboracenfi, & Workfopi in Notinghamia. Glycyr- rhiza autem Anglica prxcipuz aftimationis eft, & ex tranfimarinis regionibus advectz prafertur. In Germania quoque multis in locis, in agris colitur. Rariüs autem in Germania & Anglia floret, 1deóque fterilis à nonnullis, fed temere, credita. i . Tam folia quam caules hyeme quotannis pereunt, & novz fequenti vere proveniunt. Non paucis Galliz Narbonenfis locis autore Lobelio multum fponte oritur, etiam propé Latera oppidum. Floret Julio & femen fert Septembri. Glycyrrhiza caliditate & frigiditate temperata eft, in reliquis ad humiditatem inclinat, pulmonica ac nephritica, acrimoniam mitigat, expectorationem promovet, afperitatem lenir, ( humores fci. in- Lib. XVIIL /JDe Herbis flore papilionaceo, Jeu leguminofis. 911 incraffando ) alvum infantium leniter mollit. — Ufus przcip. 1n tuffi, raucedine, phthifi, pleuritide veficz erofione, urinz acrimonia. Scbrod. i i Succus Glycyrrhizz infpiffatus ad hec przcipus xftimationis eft. 'Tragus Glycyrrhizz radicem. ejáfque füccum extractum ipfi etiam Saccharo prefer. Nemo enim (inquit) ignorat amara & Saccharum fitim excitare, quam dulcis radix & fuccus ejus reftin- guunt. Cortex ejus ( inquit Dodonzus ) amarittidinem quandam habet, & calidioris eft. qualitatis parti- ceps, quam idcirco abradere oportet. At C. Hofmannus hoc nihil efle ait, nam Amaror eft inte- rior ( augetur is etiam à diuturna coctione ut in aliis dulcibus) ab eo veró eft abfterfio. Eftne ergo, pergit, femper tutus in leniendis afperis? non eft, quantumvis reclament ignari. In univer- füm omnibus malis füccurrit ab acribus, falfis & mordacibus humoribus excitatis. Ex hujus fucco cum aromatibus mixto fiunt parvi panes feu rotulz ad tuffim & pulmonis vitia. Glycyrrhiza cum tantillo Cinnamomi in aqua decocta, infervit nonnullis pro potu ordinario, &c poft fermentationem inebriat non minüs quàm Cerevifia. — ———— BN Car. IV. i De Galega. Alega Herbariis cur dicatur ignoramus. C. B. quafi Gallica Fracaftorio dicta putatur; Ve- rüm Galega Italica vox eft teftibus Matthiolo, Dodonxo, alis: Quod nomen apud Ve- teres obtinuit non conftat. À quibufdam Rute nomen inditum ab effe&u & viribus, non vero odore. . nt. Galegz nota genericz funt Flores fpicati penduli, relique ere teretes, tenues. " Galega Lob. Ger. J. B. vwlgaris C.B. Park. Ruta capraria Geín. dBoats fiue. A BL Hinc indé per terram fpargit tenues radices, albas; Caules veró tollit bicubitales, & altiores, ftria- tos, inanes, ramis compluribus brachiatos. —Fo/iz Vicie, pinnata, impari alam claudente, longiora, fpinulam mollem ex extremitate proferentia, fapore leguminaceo. Flores peculiaribus 1nfident für- culis, ex foliorum alis exortis, vicie multiflorz, jubam longam efficientes, colore albo, vel ex albo violaceo. Silique teretes, tenues, longz, erect, 1n quibus femen. In ftalia paifim provenit, ad aquarum rivos przcipué ; &, ut aiunt, in Hifpania. Clufius in. Locur, Pannonia abundantiffimam vidit, inter Muram & Dravum flumina, paulló fupra eorum conflu- entes. Radix multos annos durat. Celeberrimum eft Alexipharmacum ac füdoriferum, venenum, imprimis peftilentiale, infigniter vire;, difcutiens. Ufus ejus prxcipuus in petechiis expellendis, alií(que morbis peftilentialibus, ipsique pefte curanda, in morbillis, in Epilepfia infantum ( exhibetur fucci cochl.i) ini&ibus ferpentum, in lum- ps quos etiam extrinfecüs applicata fugat. Eftur & herba ipfa cruda vel cocta'ad hos ufus. Sebrod. Herba hzc, fecus ac ali [ Alexipharmacz ] citra faporem eft, & infüper qualitatibus primis tem- perata. Idem. quod imprimis notabile eft. Galegz planta tota, & totius illius aq. ftillatitia commendatur ad. pellendos contagiofos, pefti- lentes & malignos morbos, cujus adeó certa experimenta volent nonnulli, ut qui Galegá folum fit inftru&us vindicari ab his malis certó queat. — Nobili. Vir, Patriz fuz decus, D. Rebertus Boylius in tra&atu de. [alubritate & in[alubritate aerz, tres quatuórve paginas impendit Galegz viribus celebrandis in peftilencialibus & malignis morbis ex propria obíervatione & experientia ; ut nos monuit D. Tazcred. Robiu[on. Galegz fylveftris fuccus Epilepfiam fanat. D. Palmer ex dicatis D. Hermanni: Quam plantam intelligat Galegz fylveftris nomine non fàtis fcio, forté viciam fylveftrem mulufloram. Varias Galegz praparationes ad ufas przdictos vide apud Hofmannum, Schroderum & alios. 4. Galega Indica minor bexapbyllos. Sopherz fpecies eft (inquit P. Ammannus.) Eft enim planta T o pentapetala floribus aureis, quafi in globum contortis, //iquzs anguftis, recurvis, feminibus flaveícentibus propemodum, ex ob- longo quadratis. 5. Sefera Alpini & Belli J. B. Galegee affinis Sophera dicla C. B. Sopbera. ffve Securidaca e£ gyptiaca villa Park. 4m Hoxocoquamodit Cam. hort? Bell;. ] Suffrutex eft, ad duorum triámve cubitorum altitudinem affurgens, cew/e firmo, re&o, fibrofo, rnultos ramos firmos é foliorum alis undique fpargente, in quibus fo/ia Myrti foliis fimilia quidem, verüm anguftiora, alata, h. e. in longo pediculo utrinque fita contrariis Íemper inter fe petiolis; numeróque paria, ut in Lenti(ci folio confpicere licet, Íuperné leté virentia, inferne veró fatur viriditate przdita, graviter olentia, vefperi iuperná folii parte, quà petiolo inherent coeuntia, infer: há parte terram fpe&tante, sícque claufa totà noce permanent, mané veró circa Solis ortum de- nuoexpanduntur. Croccos ferc. flores, Ynodoros, plures in uno ramulo pendentes, guios intus AIDuna Vires. Locus, Hisronria PrutaANTARU M. framina cum ///gwz rudimento continentes, in caulis & ramorum fummitatibus naícentes: quibus fü&cedunt //quz rotundz, digitum longe & ccelum fpectantes, plurima. femiza continentes rotun- da, aliquantulum compreffa. Diutiffimé floret, fubinde novos & recentes fores proferens, fempé:- que virens. ReZicem habet multihidam, lignofam. Non ultra fena in. eodem folio pinnarum paria obfervavit Bellus. Hon. Bello videtur fuam plurimum ab Alpini Sophera differre, quod ex defcriptione & icone col- ligere licet. Equidem Alpini figura vitiofa, duplici potiffimàüm nomine ( inquit C. Bauhinus ) primüm quód in coftz extremitate male gouent folium quod imparitatem faciat; dein quód fili- quas dependentes pinxerit, cim omnes oblongz, cylindracez, furfum fpe&tant. Non tamen dif ferentes facio, cüm ab Hon. Belli integram plantam ex Creta, & à Profpero Alpino femina ( un- de plante enatx ) acceperim, in utraque folam differentiam in folus notavi, quz in ZEgyptiaca acu- tiora & atrovirentia funt. C. B. Alpinum defendit Cl. Veflingius OPferv. in lib. P. AlIpini de Plant. £gypt. Utriufque. inquiens culpe [ quam Bellus fci. & Bauhinus Alpino imputant ] facilé & fidenter Profp. Alpinum purgo. Quamvis enim frequentiüs paria fint foliorum agmina, interdum tamen adjectum extremz virgulz privum folium : imó in eadem plantá & parem foliorum ordinem & imparem obfervavi. Silique ccelum íàné fpectant. At nec hoc perpetuum eff, cüm coeleftis caloris inzqualis di- fpenfatio humiditatámque modó copia, modó inopia pofitum illarum permutet. Hzc Veílingius cui ut oculato tefti & veraciffimo libenter fidem adhibemus. x Camerarius Noribergz füz decus Sopheram circà ramorum exortus, feu in alarum cavis, qua parte coftarum latior extremitas caulem amplectitur, verrucis parvis rubentibus, quz «ftu intenfiffi- mo liquorem candidum, pellucidum exudabant, fpectabilem 1n. horto aluit. C. 5. Car. V. i3 " De Orebo fylvefirz filiquis erediis. .*. rp Orobus Brafilienfis flore luteo Payomirioba. dicas Marggr. AMarggr. x : X unica radice multi prodeunt cales, circiter tres pedes longi, lignofi, virides, nodofi, in multos ramos divaricati, qui € nodis prodeunt: 1n quolibet ramulo o&o vel novem folia, ni- mirum quatuor vel quinque paria, fibi invicem. oppofita, plané fimilia Orobi Pannonici Cl»f. In extremitate ramorum enafcuntur flofcul;, pentapetali, plane fimilis illius Orobi Pannonici fed omninó lutei Flores fequuntur f//;que, quathor, quinque, fex, aut feptem dig. longz, teretes, paulum compreffz, haud craíIz, incurvatz ut Enfi$ Polonicus; qua per maturitatem fiunt fufcz & Íponte rumpuntur, atque effandunt fzzez rotundum, latiufculum, compreffam, fufcum, paulló ma- jus Lentibus. In qualibet filiqua 5o & interdum: paulló plura continentur femina. 'Toto anno floret & fert femen. — Radix longa, recta, multa fuperius habet filamenta, flavi coloris. Aqua deftillatur ex hac planta, quz comminuit & expellit calculos Vefice. — Ra4ix contra vene- na & ftranguriam : folia contra Bicbes de Cu; femen cum aceto contra impetiginem valet: Plan- ta quoque contufa & calidé applicata laterum doloribus auxiliatur. An filiquas erectas producat , non dicit autor, ut in icone erectas appingit ; Puto Marggravium erráffe in numero petalorum flo- ris, nifi fiterror Amanuenfis aut Typographi. * 4. Orobus Brafilienfis "Tareroqui dicfus, Metapaffo Lufitanis Marggr. Marggr. ; Species eft Payomiriobz, ejufdem figure & eadem radice, caule, ramis, flore quoque fed paulum minore, eadem difpofitione foliorum & ejufdem coloris, differt tamen foliorum figura: nam hujus funt digitum aut paulo plus longa, figurz ovalis, ad exortum fuum anguftiora, fuperiüs viridia, in- feris nonnihil incana, nervo fecundüm longitudinem & venis obliquis przdita. —Sezzez rotundum, nigrum, minutum, & multüm diverfum à femtne Payomiriobz. Poft Solis occafum folia fua componit & quafi marcefcit, mané iterum explicat. Hoc &* alis fere omnibus leguminibus comvenit. 4. Orobus [yloaticus purpureus. vermus C. B. jyloat.. purpureus major Park. Pannonicus 1. Cluf. Jj oat. veruus Ger. emac. Galega nemorenfis verna ). B. Veris munus Galega fylvat. pedem altos habet caules cum incipit florere, fv/ique fatis angufta & mollia, poftea majores, angulofos, ex radicibus multiplicibus, fibrofis, nigris, perennibus numerofos fürgentes: in quibus folia ex duabus tribüfve conjugationibus compofita, quorum fingularia Parie- tari foliis paria, unciam aut fefcunciam lata, uncias circiter tres longa, 1n longum mucronem de- finentia, tribus fecundüm longitudinem decurrentibus coftis; bina quoque foliola caulem foliorüm- que pediculos amplectuntur veluti pinnule. — Flores in longo pediculo veluti fpicati, fex vel feptem aut octo, quales Leguminibus, purpurei primüm, poftmodum ccerulei, quos f///quz excipiunt, uncias duas longz, nigrz, erect, in quibus fezzize rotunda, exigua, interdum veró oblongiufcula, amari- cantia. Radix quotannis iterum pullulat. In dumetis 2 /a Baffie, & alibi circa Genevam ínque Germanie & Helvetia fylvis frequens. C. Bauhinus Lib. XVIIL De Herbis flore papilionaceo, feu leguminofis. 913 C. Bauhinus Áftragalum Columnz hujus planta fynonymum facit : J. Bauhinus valdé dubitat an fit eadem nécne, quoniam majorem florum numerum A/tragalo füo tribuit Columna, (viginti ni- mirum) quàm unquam in Orobo defcripto obfervavit ; in foliis preterea non depinguntur, nec de- Ícribuntur nervi ad Plantaginem accedentes. 4. Orcbus [yluaticus pallido flore C. B. Galega montana. Dalechampii J.B. 4n Orobus Algimo latifolius C. B. Park? : Cubitalis eft planta, caule ftriato, ex quo per intervalla orti pediculi longitudinis mediocris qui- nas fenáfve annexas denfo agmine fuftinent foliorum conjugationes, que Galegz vulgo notz foliis quàm fimillima : F/eres in peculiari appendice fpicam zmulantur, colore przditi luteo-pallefcente, fi- surá florum Geniftz quoque. Radix fubeft multiplex, tuberofa & longiffimis fibris donata. —.577- quas (quas mihi, inquit J. Bauhinus, obfervare non licuit ) teftatur Dalechampius effe nigras fei- nibus plenas Lenticulz fimilibus. . Invenit J. Bauhinusin monte ZZuiri non longé à Geneva : nobis ibi plantas indagantibus non L^ comparuit. Sibi perfüadet Parkinfonus, & mihi unà, Orobum Alpinum latifolium C. B. in Prodromo de- id non differre fpecie à planta hic propofita. Vide & confer defcriptiones Bauhini & Lugdu- nenfis, 5. Galege nemurenft verme. familis flore albo J. B. Orobus Pannonicus 4. Clu(. Orcbus. [ylvaticus annuus flore allo Park. Orobus snontanus flore albo Ger. emac. CIaf. nos ab una radice prodeunt caules, cubitales, ftriati, re&i, f/;z alternatim proferentes pennata, quaternis foliis fatis amplis &: mucronatis conftantia (quibus adnafcitur aliquando extremá. alá quintum) viridibus, per quz aliquot venz traníverfim à medio nervo excurrunt, fuübacidi quidem initio guítüs, fed poftea amariufculi. Flores ex alarum. finu brevi petiolo infidentes prodeunt quini aut feni, antrorfüm fpe&tantes. Viciz floribus non diffimiles, albo colore przditi, qui in binis folio- lis fürfüm reflexis [atqui unum duntaxat folium in floribus papilionaceis furfum reflectitur] pallefcit, odorisexpertes. Lobi quales in primo genere feré, in quibus fzzez fufcam | majus quàm in reli- quis generibus. Radix minime vivax eft, fed prolato fructu perire folet ut. plerifque Leguminum generibus accidit. In Alpibus Auftriacis nafcentem invenit Clufius: itímque in Pannonia interamni in monte er Íylvofo Greben arci vicino. Flores protulit Aprili & Maio in hortos tranílatus, deinde emen. Orobum Pannonicum 4. Clufüi C. Bauhinus Galege montanz Dalech. eandem facit: J. Bauhinus, cui potitis accedo, diftinguit. Nam in Galega montana pluresfunt in foliis pinnarum con- Jugationes. Judicet Lector. * 6. Orobus [ylveftris. angu[Hifolius Afbhodeli radice C. B. — fylvaticus: anguftifolius Park. Orobus quorundam radice bulbo[a, flore. albo. J. B. — Orob. Pannonicus 5. Cluf. zentamus anguffifo- lis Ger. emac. Cif. ! Graciles promit cauliculos, re&tos, firmos, angulofos,-pedales & cubitales: fola per intervalla uni coftz inharentia, quaterna plerunque, ex adverfo fita, erea, anguíta, trium feré unciarum longitudinis, gnftu aliquantulum acido initio, deinde amariufculo, nullis Capreolis predita, quód caules fatis firmi adminiculis non egeant. — F/eres in longis nafcuntur fürculis, fpicz 1nftar congefti, florum Pifi aut Viciz formá, feni aut o&toni, candidi coloris: deinde oblongi Jb nigricantes, prioris lobis pares, femze nigro, interdum etiam maculofo pleni, qui per maturitatem. cum ftre- pitu dehifcentes femen abjiciunt. Radicibws nititur quinis aut fenis, minimi digiti longitudine, craffiufculis, Afphodeli aut Pzoniz feeminz minoris oblongis bulbis feré fimilibus, minoribustamen, foris nigris, 1ntus albis. In pras. Auftriz "Thermis Badenfibus vicinis, inque montofis ulra Danubium locis ad czdua- rocu; rum fylvarum margines invenit Clufius. Floret cum fuperioribus & femen Junio perficit. ! Araci "uel Apios legumino[ze. [pecies To[famo Carolo. J. B. excepto floris colore purpureo in omnibus cum defcripta planta convenit. Car. VI De Leguminilus filiquis aculeatis feu ecbinatis mono[permis Onobrycbide & Glycyrrbiza echinata. Nobrychis nonnullis ab "Ov A finus & &evis quafi Afini palmes dicta putatur : aliüsab yr & Cf/5o frendeo, ab afini ruditu, quód. eo depafto fremant aíini, nec injuria, fiquidem cum femen jam maturuit depafcantur : Semen enim rigidis fuis aculeis eorum palatum 8z -oscompunget nob e o.. des ejus genericx furit floris fpicati, filique aculeatx monococce. liii À. 1. Ono- 914. Hisront1a PLANTARUM. Locus. Locus. Locus, A. — x. Osobrychbis: five Caput. gallinaceum Ger. Onob. vulgaris Park. foliis Vice, frutlu echinato major C. B, Polygalon Gefneri J. B. 9ebick SDetcbling, 0) d'odisDeab, e uunc qulgó mota nomine eain -toin, E. vue notarum argumento Polygalon indigitabat Gefnerus herbam à radice mediocriter craffalonga, vivaci, cortice obtectà nigro, intus albà, rames proferentem multos, palmares vel etiam cubitales, rubentes, in terram reclinatos; é quibus orti pediculi folia conjugatim difpofita fu- ftinent Lentis, inferis magis albicantia & pilofa, füperiüs viridantia magis, plurima, cum impari in "extremo, mucronata : E foliorum alis exeunt pediculi przlongi, florum fpicas füftinentes in longam excurrentes unde & femina non coacervata funt fed rariüs difpofita. — F/ores pulchre rubent füpremo folio (quod plerunque refle&itur) lineolis faturatioribus eleganter ftriato, € calice hirfuto. Sequun- tur feminum comceptacula fabrotunda, modicé comprefla, fpinulis afperata, & per ambitum gibba, criftamferratam, membraneamerigentia, /emizafingularia, reniformia continentia. —— Ad latera collium Gogzzagog dictorum propé Cantabrigiam, inque fatorum ibidem marginibus necnon campeftri planitie propé Novum. mercatum, inque ejufmodi planitie montofà Saliburienf,, ut & alibi in Anglia fponte provenit, femper tamen folo cretaceo & ficco, locis apricis, ut circa Royf'on oppidum. — In tranfmarinis prope. Genevam copiosé provenientem obférvavimus in pratis, ubi & J. Bauhinus. . Haceft qux non ità pridem feri apud nos ccepit pro jumentorum pabulo &aitttt-fain, i.e. Sancti fceni nomine, femine € Gallia petito, maximo multorum emolumento. Multam enim ex ejus efü Vaccis & aliis animalibus lactis copiam contingere compertum eft, unde Polygalon & meritó Gef- nero dicitur. Praterea folo gaudet fterili & cretaceo, aut ficciore, nec graminis neque frumenti ad- modum feraci; unde à quo feri coepit hujufmodi agrorum annui reditus foli Dominis multoties ite- rantur. Dienfibus Allobrogum, ubi pratorum copia non eft, in afperis & lapidofis locis, pauculá terrá te- tis, bidente tantüm fcalptis, 1nje&o fimo & diligenter comminuto ea gens ferit, & humo infperfo ftercore operit. A fatu imber fi fübíequatur facillimé comprehendit, & optime proficit, difperfis huc illac cauliculis, fic veftiens & operiens folum, ut in JeJuno & fqualidiflimo folo latiffimi prati fpeciem oftendat. Secatur fingulis annis ter, cüm adolevit & corroborata eft, & pecori gratiffi- mum pabulumeft. Gaudet przcipué locis aridis & fabulofis, in quibus floret /Eftate & femina per- ficit Áutumno. — Morif. Ingeniofiffimus Vir & rei herbariz peritiffimus D. S/oaze exhibuit nobis ramulum ficcum Onobry- chidis cujufdam quam majorem non defcriptam vocat. Vulgarem Onobrychidem foliis & fpicá re- fert ; fed florum color videtur effe cceruleus. 2. Onob. zminor flore parvo purpureo, filiqud echinat, emajoribus aculeis. — 4m Onobrychis fruéiu ecbi- nato minor C. B. Omnibus fui partibus, filiquis exceptis, prscedente minor eft foliis brevioribus & anguftioribus, paucioribus ad mediam coftam adnexis, non ultra fex paria numeravimus cawliculzs procumbenti- bus fefquipalmaribus aut etiam interdum dodrantalibus, geniculatis, internodiis longioribus, ramofis. E ramorum finubus pedicul exeunt unciales aut fefcunciales, flores aliquot congeftos fuftinentes, parvos, purpureos, quibus füccedunt //i2u4 echinatz & criftatz, precedentis fimiles, veràm majores, Ípinulis craffioribus & longioribus munitz, fex feptémve in eodem pediculo, exque fàtis confertz, unicum intus femen continentes fingule, petiolis breviffimis hzrentes. : In infuüla ad Promontorium Sicilie Pachynum invenimus. Reperitur etiam circa Monfpe- ium. Miror C. Bauhinum fru&us parvos Onobrychidi fux minori tribuere, cüm noftrz hujus Capitis gallinacei vulgaris (ut diximus) majores fint. : * 4. Pelygalum minus faxatile J. B. ]. B. T quanta eft vix palmum füperat. —Raic/a candida eft, longiuftula, modice pro plantule modulo craffa, divifa in capita, paucis fibris donata. Ex qua fv/io/a itatim emergunt, coftz heren- tia, repanda, Capitis gallinacei, fed obtufiora, latioráque, pilis candidis obfita. — Co/iculi. graciles funt, confimilibus folus veftiti, fuperné divifi: quorum extremis. flofcul; 1nfident, luteoli, aut palli- duli, hiantes, exigui, pauci, Aftragalorum pofitu, nec 1n fpicam abeuntes, ut 1n. Polygalo Gefneri: Capitula fequuntur exigua, rotunda, aliquot apiculis fuperné donata. - Collegit Cherlerus circa arcem Epifcopi Monfpelientis, in locis incultis, afperis & faxofis : Non- dum invenire potuit P. 44ago/. 4. Glycyrrbiza echinata Park. ecbinata Diofcoridis Ger. Glyc.. Diofcoridis ecbinata, non repens J.B. Glyc. capite echinato C. B. T&ougl)-Seanen 3I iguocite. Yom Ut minis nota ità minoris hodie usüs Diofcoridis Glycyrrhiza, cuinon, ut vulgatz, rZices tenues, circumquaque repentes, fed craffz, latz, rectáquedepactz, fimplices, brachii longitudine accraflita- dine, buxei (inquit Dod.) luteíve intus coloris, foris raró. alterius, ied tamen quandóque nigricans, minori veró dulcedinis gratia (Dod. ait, dulci fapore cum aufteritate quadam) ftolones autem pla- res virgultei hominis proceritatem fübinde affequuntur : F»s Lentifcr majora, acuminata, conju. gatim rachialligantur, viroris faturati, & tactu nonnihil gluünofo. F/ere: € foliorum alis exeunt parvi, Lib XVHL — De Herisfbre papilinaceo, fos leguminofis. 915 Er parvi» coerulei: fequuritur cii ex pluribus oblongis /ili2uis echinatis glomerati, ad imum cohz- rentibus, quorum fingulis ia infünt femina. Ubi fponte pov Ruso n autore traditum non invenio : verifimile tamen eft circa. Locus, - Antiochiam Syrie nafci: Nam Lobelus à Valen. Dourez fe Glycyrrhizam fpinofam Antiochenam accepifle fcribit, qua J. Bauhini fententiá non erat diverfa ab echinata, SUBSECTIO SECUNDA Legumina non [candentia. filiquis [mplicibus, mon articulatis propendentibus. Car. L De Orebo vero feu genuino credito. lib.2. cap. 131. Css JE pwradyes 6p3is omepniStpA e -, boves autem [aginat [i elixum abponatur. An Orobus vulgo creditus feu Mochus Italorum fit verus Antiquorum Orobus ambieitur : non effe arguit quod nulla huic infit amaritudo, nullüfque ingratus fapor, fed leguminofus &c DX rum vulgarium. Interlegumina prater Lupinum nullum amarum inveni, inquit J. Bauhinus e busergo Antiquorum huicavo incognitus videtur. Adde filiquam non effe cylindraceam ut Orobi "Theophr. E contra Honorius Belli ex Cydonia Cretz ad J. Bauhinum mifit femen (ut. ipfi videba tur) Orobi vulgaris, hác addita infcriptione Orobus $e& five &(&i, quod ruftici ferunt en pM à nis & boves eo fagmant Antiquorum more. m e . Hujus nota eft ipa nodolà, torulisfeminum protuberantibus velut articulata. Q*; dicitur eed 73 iere vr 9M Cosy, quód boves eo vefcantur & faginentur. Dioftor 1. Orobus feve Ervum multis J.B. Or. receptus Herbariorum Ger. vulgarzs Herbariorum Park; filiqus articulatzs, femine majore C. B. Cauliculzs infirmis, ab eadem radice pluribus affurgit, pedalibas aut altioribus angulofis glabris ab imo ftatim ramofis. — Fo/is longa, decem aut duodecim, aut etiam pluribus bist etia obtufa- rum extremo crenatarum conjugationibus ad medium nervum feu fd adnexis, compofita, nullo in extremo impari pinná, neque veró claviculà. E foliorum alis ut 1n. hujus generis reliquis ex- eunt pediculi flores 1n. fummo geftantes nunc. fingulos, nunc binos, exiguos, quàm Lentis inch majores, folio clypeiformi exteriüs purpuraícente, interiüs albo, purpuro-cceeruleis lineis ftriato Flofculis füccedunt. f/;44 unciam longz, tenues, cylindracez, per maturitatem albentes articulatis torulis, in quibus femen rotundum, (angulofum redditur ubi ficcum) legaminofo duntaxat guítu, non amaro. In agris circa Monfpelium & Genevam vulgaris eft. Locus. * 4. Orobus Creticus Park. Matth. femine minore C. B. Hunc procedente majorem facit Parkinfonus: At Matthiolus femina minora ei attribuit. Veri- fimile eft eundem fpecie effe, & fiquid intercedat difcriminis, 1d loco & culturz deberi, autor Par- kinfonus, quem & noslibenter fequimur. Idem etiam videbatur J. Bauhino, qui femen ejus ab Honorio Belli € Cydonia Crete. miflum accepit. Orobo fimilis Latbyras Cretenfis Belli J. B. item, Orobo fimilis Arcus. Cretenfis Belli ejufdem. Horum feminà Orobi feminibus fimillima erant. Primi folum difcrimen erat in colore; qui me- dius erat inter Orobum & Aracum ab eodem Bello miflum : Secundi femina pauló majora erant, & colore ad glaucum accedente. : Cxterüm cüm Orobus Veterüm hodie incognitus eff, vires ei adícriptas omittemus, fiquis curiofior eas Ícire Diofcoridem, Galenum, Plinium coníülat. 1 3. Cicer Orobaum Park. Orobzum Theophrafti Ad.Lob. Orobas femine obtufo triangulo C. B. Ad. Lob. Culmo. aflurgit fefquipedali, geniculato lateratim, quafi in obliquum flexo, leviter ftriato, &ftu- lofo: folielzs in imo nervulo prolixo hzrenübus Lentis aut Araci.— A medio autem ramulis Honarmr & foliatis pediculis: & Juxta fummos alarum geniculos complures confertz f/igs4, uno feréexorta nixz, fefe tangunt & flipant, cylindrez, unciam longz, re&z, teretes, inter trauívería pufilla in- tervalla foras protuberantibus fingulis quafi torulis, ternis & quaternis, articulatim. diftinctis : ipía . Iii:2 . intüs 916 Locut« Locus €9 Tempus. Vsres €9 "Ufus. Loci. Lots. i Hrisronra PraNTARUM. intüs fzmima nullà membranulá diftincta Pifum Arietinum fermé zquant, obtusé triangula, Orobo duplo majora, colore albida, pallida & fabfulva, non ingrati faporis Ciceris aut Pifi. Norbonz & Gallo-provinciz: plerifque fatis per. meffes flavet. Car. II. De Orclo fylvatico. filiquis propendentibus. A. ro Zfiragalus (jylvaticus Ger. Jylo. folizs oblongis glabris C. B. Affragaloides frue A h flat. Aftragalo magno Fuchfü vel Chamabalano legumino[ze affenss NURSE i op. rus fyloefhris lignofior Park. 3Doob-peate, o? Deatt-pcate. 4. EE : : radicibus longis, quafi repentibus, variéque 1mplicatis, partim tenuibus, partim tuberofis Eb Chamzbalani Dodon. perquam fimilibus, nifi é tuberibus plures capillares fibra prodirent, externe nigris, interne albis, fapore fübdulcibus, caw/es exurgunt. multi dodrantales aut pe- dales, angulofi. — Foliorum ad eandem coftam adnexorum duo aut tria paria prater ea. qux ad cau- lem fünt, nullo in extremo neque impari folio, neque capreolo, coftá medii in pilum tenuem pro- currente, Ex alis foliorum emergunt fureul; florifert, non admodum longi, duos aut tres flores fü- ftinentes pallidé purpureos, & ad carneum di&um colorem tendentes. $7444 fores excipiunt fef- quidigitum aut duos digitos longz, angufte, teretes, primüm íubrubrz, deinde per maturitatem nigrz ferina octo aut plura parva , fübrotunda, ex viridi flavicantia continentes. In fylvofis & dumetis Aprili floret, & Maio femen perficit. Saporem babent hujus radicis tubera ad Glycyrrhizam accedentem, iíque utuntur Scoti mon- tani ad eofdem thoracis affectus quibus Glycyrrhiza convenit. Karemyle illis dicitur, & ea tubera cum aqua temperata ad famem & fitim dintiüs tolerandam utuntur, & utiliffima experiuntur: dulci enim fuüá fübftantiá humores in ventriculo acidos & acres corrigit &: mitigat, imó figit & com- pefcit, adeóque famis & fitis remedium eft. — Et propterea fi non fit eadem planta que Theophrafto Scythica dicitur (quz Glycyrrhiza effe communiter à doctis cenfetur) ei certe confimilis eft,legumi- nofà, filiquofa quoque & facultatisejuflem. Et verifimile admodum Autori noftro videtur, hu- jus plantz tubera cibum effe à Dione 1n. Severi Imperatoris vita memoratum, quo ufos dicit Bri- tannos, ut per aliquot dies (ab hoftibus preffi) famem & fitim tolerarent. Hzcenim vires Glycyr- rhizz pares habet, páfsímque in. montibus noftris fponte provenit planta, & ad huncuíque diem montanis noftris (qui prifcorum Scotorum mores & vivendi rationem retinent) ad eofdem ufus ejus tübera ufürpantur. Glycyrrhiza autem (quod fciam) nullibi in tota. infula mifi plantata nafcitur. D. Sibbald. in Prodr. nat. Hift. Scotice. Siliqua: hujus plantz erectz vix poffünt dici, fed potiüis propendentes, aut fitüs inter. erectum & propendentem medii, Quz fequuntur etiam an filiquas ere&tas, an propendentes obtineant non Áaus fcio. Nonz autem & undecimz fpeciei Clufius filiquis propendentes appingit. Verüm quia Orobi nomine à Botanicis infigniuntur illis fubjiciendas ceníui. " * à. Aflragalus quibu[dam, 44raco To[Jani Caroli fimilis J. B. xdey Hüjus fores vario conftant. colore, albo quippe, luteo, & leviter rübefcente. — Radix bulbofa ut Pxoniz: Caulescubitales, angulofi; Folia duas, tres, quatuórve conjugationes habent, quz Arachi folis longiora fünt, de cxtero eis valdé fimilia, fed non in capreolos definentia; Florum pediculi palmo minores, angulofi, in quorum extremitatibus flores plures, quales Lathyro luteo fylveftri. Juxta principium foliorum & pediculorum appendices acutz. In editioribus pratis circa Bononiam collegit Agerius. 3. Orolus [ylvaticus Viciee folizs C. B. Paunonicus 2. Cluf. Affragaloides Ger. Affragalus Herbario- " rum Park. Affragalus smajor Fucbfio J. B. Mos roy eft (atis longà & crafsá, dulci: Caulibus rectis, cubitalibus, ftriatis angulofis : Foliola Vicia- rum modo difpofita, novem, vel undecim, interdum unguibus longiora, aliàs multó minora, ex rotundo oblonga, ad coftam unam adnexa, fübcaerulea, qua exficcata nigrefcunt. Flores ex pedi- culis longis fatis magni, purpurei, ex eodem pediculo plures; formá Viciarum : quibus füccedunt Jilique longz, teretes, admodum affines filiquis Aftragali fylvatiai 7547. Clufio flores purpurafcente funt colore, qui vetuftate in ceruleum commutatur. Abundatin colle /a Bae; ad ripas Rhodani, & in montis Saleve fylvofis prope Genevam: in Germania quoque non admodum rarus elt. * 4. Aflragalus Alpinus Helaeticus C. B. Affragalus Alpin Park. Affrag. 2. Clu. Affraga- loides Heluetica Park. Clu. Hanc plantam in Cantabris, Helvetiorum Alpibus atque etiam Pannonicis obfervabat Clufius. ramulis aliquot ex una radice prodeuntibus, gracilibus, interdum fürrectis, utplurimum autem pro- cumbentibus, folia Ciceris foliorum inftar in ala ordine difpofitis, fed rarioribus & longioribus, nec Lib. XVIIL De Herbis flore papiltonaceo, Jeu leguminofts. 917 necin ambitu ferratis, fed valdé accedentibus ad Orobi primi folia: flore Vicie aut Ciceris flori fi- mili, ex coeruleo purpurafcente, cui fuccedunt 42; Arachi filiquis feré pares, in quibus femez con- tinetur. Radix efttuberoía, nigra, dura, cui propagines adnaícuntur farmentitiis radiculis inbz- rentes, illi fimiles fed minores. Hanc Clufius habet pro Aftragalo Diofcoridis legitimo Co/. quem C. B. (ut diximus) Orobi Pan- nonici 1. C/»f. fynonymum facit. * $. OrabusVenetus Cluf. Ger. emac. Sylvaticus Venetus Park. Iatifolius parvo flore purpureo C.B. Galegza nemorenfi cuernee fimilis vsultiflora, flore purpireo C albo J.B. Multos ex eadem rzZice fundit ramos pedales & angulofos, & ad fingulas foliorum alas modóà in hanc, modó in illam partem inflexos, humíque utplurimum diffufos : folia ad fingulas alasqua- terna aut fena, unicofte inhzrentia, bina femper ex adverío fita, nullo extremo imparem. nume- rum faciente, Orobi Pannonici r. foliis pzné fimilia, fed diluté virentia. —— ores oblongis virgu- lis, ex alarum cavis prodeuntibus innafcuntur, numerofi, 1n comam inflexi, pufilli; coloris parpu- rei Oblongi /obi, mucronati, Vicix loborum pene-zmuli, rotundiores & magis teretes, maturi tate rufefcentes, femes continent Orobaceum, oblongiuículum, albicantis coloris Ra4ix dura, lignofa, multis fibris in diverfa tendentibus donata, vivax eft & fingulis annis frequentiores caules profert. i Hzc fpecies femine Venetiis miffo Clufio enata eft, & Maio menfe floruit. . Differt à Pannonico primo C/af. folizs dilatiüs virentibus, paulo obtufioribus, nec tcinerviis : ffe. ribus pluribus in eodem fürculo, minoribus, in utramque partem converfis, non in unam tantüm utinilo: addit Morifonus, & filiquis propendentibus. * 6. Orobus Americanus luteus filiquis incams Breynii. Breyn. Rara, inquit, ád nos ex Curacao infula delata eft planta, Viciz inftar naícens, penitus autem hirfata ac incaria caules véró proferens rectos, pedales. cubitaléfve : quos Folia veftiuntalata, dena & aliquando duodena, ex adverío ordine uni rachi- biunciali inhzrentia: fingularia veró folia à Polygalo Gefheri in eo tantüm difcedunt, quód tam inferiore quam fuperiore. parte incaná densáq, lanugine funtpilofa. FJeres pufilli, Medica fimiles, ex calyculo villofo in plumatas cufpides inftar Lagopi exeunte provenientes, quadrantalibus & longioribus infident pediculis, € foliorum alis ex- ortis, fpicam longam eficientes, flavi: quos f///gu excipiunt incanze, teretes, uncias ternas longz, & acinacis in morem contortz, in quibus multa femina oblongiuícula, parva, ceu Fabeolz minute formata, obfícuré cinerei coloris, nigricantibus maculis interftin&a. & fubdulci guftu, continentur. Radix eandem fermé vim quam Cocci Orientales ad. pifces attonitos reddendos obtinere dicituz 4. Orobus Alpinus latifolius C. B. Park. C. B. prod. Ramis eft cubitalibus aut altioribus, angulofis, viridibus: foliis in fingulis alis o&onis, uni coftz adnatis, & fibi invicem oppofitis, uncias treslongis duas latis, viridibus, nervofis, & cxteris Orobo- rum foliis minüs acutis: é virgulis ex alarum cavis, palmaribus, nudis prodeüntibus fores unciales, Genifte formá, pallidé lutei, at folio fuperiore rufeícente, dependent, ftylo ex illorum medio pro- mifiente. Lobos & (emina non vidimus. ; Locus. Ex Helvetiorim Alpibus habemus. Car. Ill. De Cicere fativo. Atini nominis ratio incerta eft. Cicer à Gracis effe ait Iidorus, lib. 17. cap. 4. Sed Gracis eftigtCi3G-.— Fortafle camen fit à Graco sixve, i, e. robur, vires, O vim qum habet ; fo- lum enim ob falfilaginem fuam urit: ideóque nonnifi pridie madefa&tum feri debet, ut air Plinius lib; 18. cap. 12. Ab eo dicti Cicerozes, ut à Pifo Pifones, à faba Fabii, À lente Lentuli, uti te- ftatur Plinius lib. 18.cap. 4. ubi ait prima hec cognomina indé eflo, ut quifque genus aliquod op- timé fereret, off. Etymolog. 'Eeién9- Grxcis dicitur, vel quod femina 1n vafculo quafi flatu. di- ftento bina ferat ad inftar tefticulorum, vel quód maximé Venerem excitet. — "Ese? Q* enim,tefte Suida & Ariftophanis fcholiafte, 7 8 zv4ej« aidilov, I. Cicer fativum C.B. Ger. arietinum J. B. fativum foe arietinum, migrum, rubrum, vel album Park. éthicfeg, o2 € Dicfepeafe. Suá vi fürrigitur Cicer, caulibus hirfütis, durioribus, ramofis. Felis pinnata, hir(uta, clavicula- rum expertia, quorum fingularia haud malé folis Ononidis comparaveris, denticulata five ferrata : ex quorum alis fores emicant fingulares, colore purpurafcente vel albo. Si/ique teretes, breves, turgidz, ac velut flatu diftentz velicarum inftar, fezzize far&tx, Pifo quali, colore albo, ruffo aut nigro, cujuscapiti appofitum corniculum. Sapor ad Pifa accedit, ut & radix, Bina aut ad füm- mum terna funt femisa in fingulis filiquis. : Iis 3 "Triplex to —— M —— 918 Locti. Vires. Locus. Locus €3 Jempus, Hisronr:^ PraNTARUM. "Triplex habetur Cicer Sativum, 1. Cazdidwz, quod & Columbinum vocatur: 2. Rubewz, Ve- nereum di&um: 3. Nigrum, cateris minus & angulofius, quod Arietinum appellatur. 7Mar:P. In Hifpania, Italia & Gallia paffim in agris feritur: pullocraffóque folo gaudet. FloretJunio & Julio menfibus, atque fübinde in filiquis femen producit. Cicera apud Veteres erant in cibario ufu, ut hodiéque apud Italos, à quibus non tantürm cocta fed & cruda dum viridia adhuc fünt, efitar1 obfervavimus: praftat autem in. aqua. elixa mandere, & virentia adhuc ante adeptam maturitatem, ut Pifa & Fabasíolemus. Eft autem Cicer edulium non minüs quàm Faba flatulentum , íed valentus quàm: ila. Ad Venerem autem ftimu- lat, creditámque eft etiam femen. generare, unde quidam equis admiflarüs ipfüm exhibent. Attrahendi, extergendi, aperiendi, 1ncidendi, digerendi vi pollent: urinam cient & calcu- lum frangunt: laedunt autem veficam.exulceratam & renes. Tragus & Plinius decocti jus calculum pellere fcribunt, rectius & modeftiüs quàm Diofcorides, Galenus, Simeon Antioch. qui evidenter lapides confringere af&rmare non erubefcunt. Si(inquit J. Bauhinus) tanta vis eff Cicerum, maxi- mé Bithynienfium, ut evidenter frangant calculos, pretiofiores erunt auro & cxteris omnibus lithon- tripticis: nullum enim exiftimamus veraciter dici pofle. frangere calculum ; nec etiam fi fieret evi- denter id appareret. Cicera Diofcoridi $uelxie. fant: Quomodo hoc (inquit C. Hofman.) cüm fint evdjulzus -jortnag: gj evasdw? quia propter fübftantiam quandam terream (potis nitrofam) abflergunt & alveum mo- vent, non fecus ac Beta, Braffica, alia hujus generis. "lum veró edere oportet. non ficca, fed in aqua decocta. Sicca enim, qualia etiam frixa funt, alvum fiftunt. Dicendum cum. Antiocheno habere quafdam partes falías in. faperficie quas 1n. decoctione: deponunt, quibus ventrem: movent, quafdam dulces in centro, quibus urinam eliciunt. jus eorum ictericos juvat : decoctum lumbricos ejicit, menfes & feetuseducit, & lac gignit. In cataplafmatis pforas, lichenas, parotidas fanant, teftes inflammatos difcutinnt, ulcera maligna con- folidant. ; Apud nos tantüm feré ufürpatur decoctum Cicerum. rubrorum in impedita urina : fed monent Practici né ufürpetur frequentiüs inis, in quibus exulcerationes fünt dictarum partium. ( quod ex: Diofcoride & Plinio habent) Idem. datur vel folum, vel cum maci, petrofelino, aliis ad cienda. -bAbxae: qmó etiam ad. augendum lac, fi Diisplacet. At hoc & Veteribus habent. Sed quomodo. GUXepías zrexmonrmi» 6 $9 G-? Abftergendo cutis vitia. — C, Hofzza. * 4x Cicer zaontanum dygysey C. B. Park. C. B. prod. i Radice eft longá, in profundum, nifififfilium lapidum: interventa prohibeatur, defcendente ;. à quá exurgunt pediculi palmares, tenues, hirfuti, utrinque: fo/i. duodenis & pluribus, fübrotundis fed nonnihil quàm in. Cicere fativo longioribus, marginibus hirfütis, modó &qualiter, modó ina- qualiter ex adverfo nafcentibus, folio tamen extremo impari, veftit. — Flofzul ad radicem oblongi- ufculi, pallidi, formá ad florem Loti tetragonolobi accedente: His füccedunt filique M ImiUn duabus valvulis conftantes, femine reniformi, Medicae in modum flavefcente pragnantes. i Vernis menfibus floret in. montibus "Thuringie circa Northufam. — — Pu *. 3. Cicer montanum. lanugino[um ereélum C. B.'Park. .. C. B. prod. Ramis eft pedalibus, re&is, rotundis, molli lanugine hifpidis, im: ramos fémipalmares, etiam multo minores, brachiatis, in quibus folia Vicie íylv. formá, longa, modó látiora, modó angu- ftiora, mollia, levi lanugine obfita, dena, duodena, & totidem ex adverfo eidem coftz inhzren- tia, extremo femper imparem-numerum faciente ramulorum: apicibus fpica florum pallidorum & hirfütorum infidet ; quos fequuntur /Z/qs oblongze, lanuginofez, in exiguum recurvam filamen- tum definentes, quz fezzez nigrum, minutum continent. Hoc anguftioribus foliisin Valefia ad Thermas Lucenfes Julio florens reperitur : at quod paulà latioribus, 1n montibus Francenhufànis. Car. IV. De Leguminibus fupra infráque- terram frudlum fereutibus, Jeu. Aracbydua. A Raci vel Árachi nullam apad. Grammaticos invenio Etymologiam. * Y. Zlrachbydna aut. Aracoides Honorii Belli J. B. Vicie. féanilis, [upra infráqueterramfrutium fe- , vens C. B. 24m T beophraffo A4raco ew». Clu! aracbidna Cretica Park. Bell. Herba eft dodrantalis, foli; leguminofis Lentis, vel Vicie, minoribus, obtufis, cordatis. Viti- culis tenuibus, quorum extremis flores hzrent purpurei Vicim. Circa radices fub. terra fert Joliquas: parvas, Lenticulz fimiles, in quibus modó unum, modó.bina femize, rotunda, nigra, in altera veró . non nigrum, fed Orobofimile. At quos fructus in caule proferat pluribus occupatiogibus przpe« ditus hactenus obfervare noi potui. L Addit Lib. XVIII. De Hlerbis fore. papilionaceo, feu leguminofts. 919 Addit J Bauhinus, Nigrum femen Vici íativz fimile effs, dentibus durum attritu, fapore Pifo- rum; medulláalba: Album veró fimile formá, fapore & duritia. À Clufius plantam ficcam inter femina à Jo. Pona miffain Horto Botan. Lugd. Bat. ferenda, in qui- bus nonnulla ab Hon. Bello communicata, repertam fic defcripfit. Statim à radice in plures ramulos dividitur, femipedalis aut dodrantalis ad fammum longitudinis tenues, angulofos: quos alternis ambiunt exiguorum foliorum alx, Lenticule aut Araci fafionim alis fimiles: ea parte extimà latiufcula, & quodammodo cordis (ut vulgó pingi folet) formam imi- tantia, per medium fecundum longitudinem nervo fecta, qui extimam foliorum partem nonnihil füperat; nafcuntur autem 1n fingulis alis ex utroque latere quaterna vel quina, vel ex adverfo fita vel inzquali ferie: ipfa vero extrema ala in capreolum definit ; & fe convolvit, ut in. Lenticula & Vicia. liliusflorem non confpexit Clufius, fed filiquas duntaxat in alarum finu nafcentes, latiuf- culas, unciam longas, aut paulló longtores, fufcas, nonnihil villofas, mucrone incurvo & quafi ha- mato preditas, continentes bina aut terna (ez;z;ma nigra, rotunda, non angulofa, quz maturitate diffiliunt. Radicem habebat Lenticule aüt Araco fimilem, € cujus capite, fümmá quafi tellure, plures parvas, tetiues, albas fibras quaquaverfum fpargebat, e quarum fingulis dependebant fingula- res, interdum geminz filjiquz, breves & rotundz, extima parte in curvum mucronem definentes, tenelle & candicantes, continentes unicum. utplurimum m nonnunquam [que majores] & alterum, rotundum, illo non minus quod filique in plante ramis riafcentes proferunt, fed albicantis aut fübfufci coloris, Mirüm jJ. Bauhinüm in planta à Belló accepta nullos obferváffé capreolos, cüm Clufius, ut vidi- mus, capreolos plantz à fe deftriptz attribuat, atque etiam in icone appingat. Parkinfonus daas adhuc alias profert. Arachidnz fpecies: primam € femine Ulyffippone fibi à Boelio miffo ortam, quam Jo. Bodxo à Stapel fub titulo Araco fumilis deícriptg eandem eífe füfpicor. * à. dlhrachus fub terra filiquifera Lufitanica Park. Park. pa. Przcedenti fimiliseft : RamwI; tenues pedalem longitudinem non multüm füperant, in terram plerunque procumbentes, foli; parvis, angufts, numerofis, ordine difpofitis, ad fümmitates ufque veftiti. Flores 6 foliorum finubus exeunt," parvi, rubentes, quibus excuffis fuccedunt ////24z patvz, femina exigua; rotunda continentes. Radix in terram rectà defcendit, fibris multis adhzrentibus. A. radicis capite & inferiüis exoriuntur (Z/g44 breves, crafle, dum adhuc füb terra latitant albicantes, quz poftea. aeri expofitz colorem mutant & obfcuriores fiunt, fingula, vel bina fummüm femisa continentes, iis quz füpra terram nafcuntur multó majora, & nonnihil maculofa. Ex imperfecta hac defcriptione an. capreolis donetur nécne non difcimus. Planta hzc; fi eadem fit Bodzo à Stapel " defcriptz, ad hoc genus non pertinet, fed ad Lathyrum, 4 4,507. i5 ubi defcriptionem ejus Stapelianani vide. Hanc'autem illi eandem effe füfpicor, quia & illa Stape- Theoph. Hif. ' lio nata eft. ex Hifpanico femine à Guil. Boelio miffo. lib. 1. cap. 11. | * 4. "acus UnbyoO" Amiricatus Park, Mundábi Brafilienfibos Marggr. Marger. J . fà | In pedalem aut bipedalem altitudinem affürgit, cawle quadrato aüt ftriat&; ex viridi rufefcente, & pilofo. Hincindé enafcuntur ramuli, primó quafi caulem amplecténtes, & foliolis anguftis acu- minatisflipati: mox habent nodum, ac trium vel quatuor digitorum longitüdine extenduntur ; continétque quilibet ramulus quataor folia, duo femper fibi oppofita, pauló plis quàm duos digitos longa, féíquidigitum lata, füperne lzté viridia, inftar Trifolii; inferné paulüm caneícentia, nervo confpicuo & fubtilibus venulis quafi parallelis dotata, raris quoque pilis veftita. Ad exortum rama- lorum qui folia gerunt prodit pediculus fefquidigitum. circiter longus, tenuis, flofcalum gerens fla- vum, & per oras rubentem, duobus foliolisconítantem niore Viciarum aut Trfoli. — RaZix illius haud longa, tenuis, contorta, filamentofa, cui adnafcuntur folliculi, ex albicante grifci, figura mr- nimz cucurbite, oblongz, magnitudine Myrobalani, fragiles, quilibet autem in fe continet duos nucleos, pelliculá fataraté purpured veftitos, carne intus albi, oleaginofa, fapore Piftaciorum, qui comeduntur cóét, & inter bellaria appohuntur: multüm tamen comefti capitis dolorem caufare aiunt. Eru&u integro quaffato nuclei intus ftrepunt. Hzc eft proculdubio planta illa, cujus filiquam defcribit Parkin(onus füb titulo allato, quámque in Americx regionibus tani versüs Auftrum quam versis Occidentem fius, írique infülis adjacen- tibus frequentiffimam effe fcribit, cujus fructus nautis noftris nuculz terreftres perperam dicuntur. * 4. Legumen trifolium [ub terra fru&tarn edens. Mandubi 4" Angola Matggrav. Marggr. Caliculo tenui, farmentofo, longé fuper terram ferpit, inftar eticz, ac novas libras agit in terram, atq, hincindé,uniusdnorum,ant trium digitorum intervallo, profert pediculos, tres ant quatuor digitos altos, ftriatos, qui tria folia Phafeolorum modo difpofita fuftnent, dilute viridia, duos& amplius di- gitos longa, figure elliptice; nervo fecundüm longitudinem & venis oblique currentibus. 1n eodem caule etiam flofculi proveniunt in füis pediculis egregie flavi. Caulis multas fibras agit; quibus fab terra annafcuntur retis V figará & nucis Avellanz magnitudine aut pauló majoresfo//icul;, quorum fub- flantia alutam ovillam craffitie zquat, exterius terre aut umbrofi coloris, interius fplendide albi: quilibet autem. folliculus fecundüm longitüdinem circumarca quafi futuram monftrat, & preflus fe- cundüm illam finditur, continens in fe duo grana, vel etiam unum, fi minorfit; more feminis Piforum adhxrentia, Pififormia & ejufdem magnitudinis, & confiftentiz cum Pifis recentibus, flavo-pallida, & cum ficcis faporis ; quz comeduntur. Sepilis rrrigari defiderat, amat exim humiditatem. C. À P. Jocus. Locus. Locus. ————————— —— Hisronr:A^A PraNTARU M. —— Car. V. De Legumine floribus fpicatis, filiqua tumida femine reuiformi. Iliquis tumidis & vefice inftar inflats cum. Cicere convenit, femine reniformi & floribus fpica: S tis necnon magnitudine fua & duratione ab eodem multüm differt. Aftragalas Baticus Clufüi Park. Affragalus: Lufttanicus Clu(ii Ger. ffr. Beticus lanuginofus , vadice amplifima C.B. Affrag. fortà lanigino[us Beeticus. . B. Clu 2 rA LE S jets : Cubitales aut ampliores funt huic Aftrag. caet, minimi fere digiti craffitudinem zquantes, pen- tagoni five angulofi, duri, fubrubentes & lanuginofi : folia lanuginofa & 1ncana in longa. cofta ex adverfo femper inter fe oppofita, veluti in Vicie aut. Ciceris folus, guftu primum adftringente, de- indefervido. Flores copiofi, Lupini aut Fabz vulgaris florum anuli, fecundüm oblongos ramulos (zu virgas, ex alarum finu prodeuntes nafcuntur, ferie quadam digefti, albidi omnino, fed antequam aperiantur & exphcentur ex luteo foris nigricantes. Fructum ferre dicitur (nam florentem dunta. xat obfervabat Clufius) in lobis, qui guftatus fauces, os & linguam inflammatione torqueat. Ra4js pro ftirpis magnitudine ampliffima, brachialis nonnunquam craffitudinis, palmaris véró longitudi- nis, deinde in duos aut tres ramos divifa, foris nigra, rugofà, intus candida, dura & lignofa, ingrati faporis, quz arefa&ta cornu duritie füperat. ls | Collibus quibufdam füpra Ulyffipponem, quos Tagus alluit, inter vepres obfervavit Clufius: item, fylvofis locis non procul Hifpali. PL Honorius Bellus, (fi modó eandem plantam intelligat, quod opinatur Clufus, titulo Pha[coli nov; generis) /iliquas ci attribuit rotundas, pollicari craffitudine, tumentes & multo aere plenas, colore rubras, in quibus continentur fex aut octo fzziz«, ad luteum tendentia, compreffa, Phafcoli figurá. Car. VI. De Leguminibas wounullis imcert fedis. * y. Onobrychis 5. Cluf. Onob. Tragacantbee folis, floribus in globum congeft:s C. B. Onobrychis glo- bs capite Park. 4m Aftragalus Syriacus Lob. Ger. Park. J. B? Syriacus birfutus C. B? uni coftz inherentia, quindecim & plura, interdum etiam viginu. quinque, uno extremam coftam occupante. —Cauliculi in hac oblongiores funt. [quàm 1n Onobr. 4. C/uf-] fufco corti- ce tecti, lenti, fra&u contumaces, humi fuf; & plerunque nudi, qui. extrema parte frequentes ramu- los füis alatis foliis onuftos proferunt, & in unciali villosóque pediculo multos ffefzu/os in caput & glo- bum congeltos, Tragacanthz floribus proximos, candicantes; deinde membranaceas ///jguas Erv; fj- liculis minores & Dorycnii Hifpanici valvulis pares, fingularia femina Foenugrzco ete conti- nentes. Londini in horto J. Richzi pharmacopoesi Regii obfervavit Clufius Julio & Augufti initio floren- Em. Defcriptio Lobelii in Obferv. adeó brevis eft & generalis, ut nihil certi ex ea colligi poffe vi. etur. | nes huic mollia, incaná lanugine pubefcentia, ut Tragacanthz legitimz folia, & eodem todo * à. ZHftragalus Alpinus magno flore. C. B.. AIpinus claviclatus magno flore Park, Lugd. Radicem edit nigram, lignofam, dimidium pedem longam, füperné in multa veluti caulium prin- cipia divifam, craffiufcula, laminulis corticofa ; ex quibus fo/iela multa exeunt, longa, humi ftrata, Lenti fimilia, utrinque ex adverfo ordine digefta. — FJeres 1n cacumine nudarum virgularum emicant oblongi, lutei : deinde //ique oblongz, nigra, bivalves, in quarum vertice tenuis villus oritur, capreo- lo, viticulzve fimilis. C. Bauhinus fux hujus generis plantz Florem exccoeruleo purpurafcentem effe fcribit. In folo macro & fabuletis Alpium apricis gignitur; floret vere, & femen fuum perficit zftate, * 4. Hedy[arum argenteum. Alpin. exot. argenteum Creticum Pack. "Alpin. Planta eft fraticofa, foliáque habet complura, Ciceris fimilia, & flores argenteos, Trifoliis proxi- mos, multos in cauliculorum cacumine fimul congeftos, parüm olentes, pore fübdulci amarefcen- te: Floribus tenuia cornicula füccedunt, in quibus funt femsiza parva, rotunda. Planta eft perpetua, & nunquam vel etiam hyeme foliis fe exfpoliat. * 3. Onobrych minima Park. Affragali: perfimilis palmarzs pufilla planta Kd. Ferro equino Gallic: afin: C.B. Adv. In collibus quibufdam Gallo-provincie (inquiunt Adverfariorum auctorez) hanc füblegimus, ele- gantid neutiquam fpectatu indignam ; redicibzs namque proregit lignofis, implexis, corticofis, denfo " exortu, Lib. XVIIL De Herbis flore papilionaceo, Jeu leguminofis. 921 exortu, numerofos cauliculos fraticantes, duros fed breves, vix binas aut ternas uncias excedentes, &c fliola emittentes pufilla, Lentis, Aftragali aut potiüs Tragacanthz, quam tota refert, rigidinfcula, in. cand hirfatie : flofculis luteolis aut albidis, Ornithopodii guftu praficco & zqué duro. i De bac nibil babemus quod dicamus, nifi nbus incogmitam e|[e, f mod) vetté de[cribatur flovibus luteolas. Car. VII. De Securidaca genuina. y e. Grzcis sevexisQG-, à forma fcminis 1n utraque lingua dicitur fecurem ancipitem zemt- lante, quae & hujus generis nota efto: nullius enim plantz femen Clufii judicio, Veterum Secu- rim aptius refert quàm hujus. Securidaca lutea major. C. B. majus, fee Securidaca major vera Park. — Securidaca flore luteo fili« " quá latà oblongá J.B. Hedy[arum majus Ger. 1 T Ex radice multos ftatim emittit caules, cubito longiores, ramofos procumbentes: filz levia, Lentis majoris, fenfim latefcentia, fex, o&tove conjugationibus ad coftam annexis, uno in fümma alá im- aritatem faciente: indidémque ade unde foliorum pediculus appendix peculiaris, in faftigio um- ellatim fíores fuftinens Meliloti nobilis "Fragi, luteos, quibus füccedunt //ig&e, palmo longiores nonnihil fülcatz, roftro recurvo, compreffe; valdé brevi pediculo hzrentes, duobus hinc & inde ag- eribus veluti foffam intercipientes, femizum receptaculum, rufforum, quadrangulorum, membranis iftinétorum. Nullius plantz femen Clufii judicio aptiüs Veterum fecurim refert, quàm hujus, quam aliquot lo- cis inter fegetes in Hifpania obfervavit. Nam infra Madritium fecures videre meminit qux. effent huic fein fimillimz, nempein medio quà manubrium trajicitur & adaptatur craffiores & utrinque in planam aciem definentes. Locus, C A r. VIII. De Catanauce. leguminofa. (os di&a creditur quafi amoris illicium effet neceffarium feu neceffitate inconcuffa & fatali adigeret ad amandum. Hsc planta folrs integris gramineis, caulibus eres teretibus ab aliis omnibus leguminibus ab- unde diftingutur. | Catanance legumino[a quorundam J.B. Ervum fylveftra. Ger. fylveftre [roe Catanance Park. La- tbyrus [ylveffris minor C. B. Lathyrorum familiz congener legumen eft, tenuibus firmis, erectis, ramofis caulibus, quibus nulle membranz apte. Felis & longitudine & latitudine graminea, interdum anguftiora pediculis defti- tuuntur, venoíà, acuta. Flores tenuibus pediculis infident & foliorum finu ortis, palmum nonnun- quam longis, Szquz tres uncias plus minüs longz, anguftz, rectz, grana decem, duodecim aut plu- ra continent, nigricantia, rotunda. — Radice mititur fimplici, parva, alba, inutili. Flores ex fingulis foliorum alis exeunt in pediculo prxlongo plerunque finguli, rarius bini, colore cremefino feufanguineo amcenofplendentes. — * In agrorum marginibus & inter vepres non raró occurrit. Locus, Car. IX. Sagittaria cordialis Brafilienfis Marger. Marger. ees E un LES Te N tripedalem altitudinem affürgit, caule tereti, hirfüto, alato, foliis in. illum infertis Sagitte figu- r4, eo fci. modo quo plumze fagittis inferi folent, ex caule prominentibus, 1n ircue latere hirfu- tis. Folia prxterea habet caulis & ramuli ejus angufta, oblonga, füperiüs viridia, inferis 1ncana 1n totam autem pilofa, & majora fünt cauli inferiüis adnata. In fummitate caulis pediculi aliquot longi erumpunt, in quibus flofcuz proveniunt, fhigurá florum Piforum, lutei, tribus folis conftantes, quorura füperius fecundum longitudinem ftrüis purpureiseft variegatum. — Poft flores fequuntur fZigue fuícze aut nigrae, Piforum filiquis fimiles, continentes femen fplendens, virefcens feu Olivaceo colore, fi- gura quafi femilunulz,feu re&iüs cordis, ut ping: fole. Admodum autem vermibus obnoxium eft, & vix inter decem unum reperitur, quod non fit perforatum. — Radix recta eft, tres aut quatuor digi- tos longa, tenuis, unam atque alteram prolem adjun&am habens. SUR- 922 Locus. Locus, Locus. Loon. Hrisron:ia PrtaNTARUM. SUBSECTIO TERTIA. De Leguminibus cum filiquis utriculis feu veficulis inclufis. Ujus generis filiqux 1n calycibus in veficas membranaceas intumefcentibus occultantur. r. Loto affinis e/Egyptisca. C. B. Abfus Alpin. Vefling. A4bfus feu Lotus /Egyptiaca Park. Alpin. Herbula eft palmi magnitudine, vel aliquanto major, foliis trifolii fed rotundioribus, quaternis fin- gulz ale appenfis, Flores parvos albos & femina Pyri feminibus proxima ferens. Veflingius flofculos nivei candoris producere fcribit, & dilutiore flavedine la&efcentes: neccirca fümmum tantüm caulem, fed etiam inter foliorum exortum difpofitos. — Sezez atro. colore fplendi- dum parvis includit filiquis cicerum mulis; & caulem fuum raris brevibáíque fpinulis innocenter obarmat. ; Planta hzc ad Cicerum potis quàm Anthyllidis genus pertinere videtur: quamvis nos C. Bauhi- num fecuti huc retulimus. A. 2. ZIntbyllis legumino[a. Ger. legumino[a «oulgara Park. Loto affeus Vulneraria pratenfis C. B. Vulntraria ruftica J. B. XsiünepDcteb o? Sabieg finger. i xd Radix ei fimplex, longa, recta, lignofà, nigricans, fapore leguminofo. | Caules femipedales & alti- ores, ex eadem radice plures, in terram reclinati, teretes, tenues, hirfuti, rubentes, foliis paucis al- cernatim pofitis veftiti. — Fo/ja pinnata 6 quatuor aut quinque conjugationibus compofita cum impa- ri in extremo, pinguiufcula, inferne lhirfuta, modicéque canefcentia, füperné ex luteo virefcentia, fApore fübdulci & fubacri: Atquz in extremis ramis floribus fübje&a funt, lata fünt, digitata, ob- longa, membranea. Floresin ramulorum faftigio in capitulum látum conglomerati, luteoli, odore nullo excellenti, quorum finguli ex veficula laxá, lanugine argentea villofá emicant, parvi, papili- onacei Succedunt //Z/que 1n folliculis latitantes, parvze, quarum fingule fingula femina, rariüs bina continent, füblutea, fapore leguminofo. In paícuis ficcioribus, praefertim cretaceis & arenofis, macro folo, frequens oritur. Defcriptio eft J. Bauhini, à nobis aucta, AJ 3. dntbylis legumimofa purpura[cemte flore Cla. Loto affinis birfuta. flore [ubrubente C. B. Zntbyl- lidzs leguzmino[z vulgaris varietas Park. cujas. fententia molis etiam arridet. 3ourple-ffotpercu AMabies finger. Lugd. Radice eft tenui, modicé fibrati ; fo/i: multis, humi quaquaverfum Jacentibus, quz ex multis aliis foliolis conftant, inzqualiter difpofitis, füpremá parte grandioribus & latioribus: cas/e dodrantali, fores multos fuftinente, antequam aperiantur fübrubentes, poftquam reclufi funt luteos : Jemen fert parvum 1n brevibus fequi, quarum fingulz veficá includuntur, ut füperioris. Verüm nn opus eft tanta verborum ambage, uec enim alia in ve. d praecedente differt qudm fors colore, obiter [altem intuemi ob[eruabili, mec enim mos utramque inter fe curiofà. contulimus cüm utraque fimul ad manum mon fuerit. In agrorum marginibus circa portum Liburnum & alibi in paícuis Italiz obfervavimus. 4. Trifolium balicacabum [roe Veficarium J.B. 4ntbylis lezumimo[a "veficaria Hifpanica Park. Lotas pentapbyllos veficaria. C. B. Caules fandit cubito longiores, villofa lanugine obdu&tos, in ramos alternatim ortos divifos: folia terna, noh raró quaterna, fena aut feptena, hirfüta, ità certé ut extremum folium longé reliqua magnitudine excedat, Olez folio majus: Ex alarum ortu prodeunt pediculi, quorum cacumini infi- dent ffofculi lutei, parvi, quibus füccedunt infignis magnitudinis turgidz vefizee, fufcae, lanuginofz fi/;- quar claudentes in quibus /ezziza bina aut terna, compreffa, fatis craífa pro plante tenuitate, Vefi- culz dictze florum calices fint, imá parte lati, fümmá ad acutum vergentes. Circa Meflanam & alibi in Sicilia : obfetvavimus & in Italia. $- "duricula muris Camerarii J. B. Mnthyllis leguminofa marina, Baetica «uel Cretica, five Auricula imuris Camerarii Park. Loto ajfrnzs bir[utss cireinatzs filiquis C. B. T. B. . Redice nititur parva, colore buxeo, fapore dulci ; ex qua caules pedales circiter, numerofi füpini, 1n terram reclinantes, teretes, hirfüti; Folia. alternatim é caulibus exeunt, mediocriter craffa, rigi- diufcula, tactu afpera & pilofa, pinnato, co quidem ordine, ut extimum impar fextuplo feré con- Jugatim difpofitis in alam folis majusfit, principio anguftiore, medio ampliore, denique in mucro- nem definens; fapor utrifque aliquantulum fervidus. | Fleres cujufmodi Leguminibus, parvi, crocei, hirfatis viridantibáfque foliolis ambiti. —SZiqua latz, comprefl, fimiles Medicz lunatz, fed paulo minores, in fe convolutz, hirfatz, fezzez claudentes figurà renis, alterá parte gibbofüm, altera finu infculpto cavum. In infula ad Promontorium. Pachynum & alibi in Sicilia invenimus. Hzc Lib. XVIII. "De Herbis flore papiltonaceo, feu leyuminofis. Hzc planta anomala & füi generis efle videtur, nec nota generica cam Anthyllide leguminofa convenit: ob convenientiam tamen in foliis ei fübjungendam duximus. 6. ntbyllis falcata Cretica Park. Trifolium falcatum. Alpin. exot. Alpin. Falcata admodum eft, versis radicis caput foliof: fo/ie enim longa, lata, rotunda & afpera, ex albo nigricantia, densé & confertim humi procumbunt, quz ex tenui exortu in latitudinem (ernis pollicarem versüs extremum definunt obliqué feu femtcirculariter. — Caulieulos ex radice protrudit plures, graciles, longos, humi ftratos, obliqué a&os: quorum geniculis terna aliquando nunc qui- na adnafcuntur folia, terna füperiüs fimul juncta, & bina inferis, qux cingunt caulem. Flofculi funt lutei, aut ex albo pallide lutei, faftigus cauliculorum infiftunt, papilionacei; quorum fingulis füccedunt /iligue membranacex, bivalves, in margine fimbriate & [íinuatz, exteriüis circinatz unguis humani magnitudine, rotundz, fimul jun&z, unum eundémque exortum 6 caulis ium is habentes. Radicibus nititur parvis & tenuibus. — * Hzc planta. perfimilis videtur precedenti, f1 non eadem. SUBSECTIO QUAR T A. Te (Papilionaceis feu legumiuofis non. [candentibus quarum Silique per maturitatem | articulatim. rumpuntur. [ Vibo tege aeu. 2o oen dee pete Hherba. flore. papilionaceo. filiquis articulatis, funt vel idem f Levibus, : Ad alterum latus dentatis, feminibus arcuatis aut unatiss FeRRUM equinumo, 1 e/Equalibus ad margines, $ Reis, feminibus oblongis, teretibus, re&is Por oarow, Corowil, QRecurvis ; ORN1THOPODI1UM. Afgperis, folis Pinnati:, floribus fpicatis, filiquis longis, ifthmo loculos dirimente; Hzpvsanu ciypeatum. Integris, filiqua campoide ; Scone1orprs Buplewri folio. uu ———— (UU NUN UE RR tt Er Te Car. L De Colutea, Scorpioide dichu. Uamvis Colutea frutex lignofüs fit, ob convenientiam tamen cum hoc genere in floribus & filiquis, ab tis non feparandam putavimus, fed principem inter Leguminofas filiquis ar- ticulatis locum ei tribuendum. 1. Colutea (corpioides Gier. J. B. Scorpioides major Park. fliquo[ [ve Scorpicides major C. B. 3. B. Claf. ' . Sulfrutex eft ex radice f& fpargente, fatis lentis & fractu contumacibus ramus, majoribus cinereo cortice obduétis, minoribus viridantibus, ftriatis & angulofis. Folia quina, feptena aut novena, ad Lentis folia accedentia, rotundiora, pinguiufcula, Colutez Veficariz, fi magnitudinem. excipias, confimilia. Fleres inter folia ex pediculis femuncialibus, & uncialibus lutei, bini feré, rariüs fingu- lares ant. terni, unciam circiter longi; Genifte floribus fimiles, labello duplici, inferiore. rotun- do, integro, ftriato, fuperiore bifido & quafi alato, duobus crufculis innixo: galea in Roftri acu- tiem mucronata, ex luteo virefcens apicum albicantium cirros occulit, quos fübfequuntur /Zigwe longz, filiqus Telephii five Scorpioidis Mattb. fimiles, teretes, SEP An velut articulis diftinctz, qux oblonga, levia, fübfufci coloris & ingrati faporis, femine Íingula fingulis articulis inclufa ha- bent. Fleres nonnihil odorati. Folia ingrati & amari admodum Saporis. In collibus circa Genevam, Monfpelium & Salernum obfervavimus fpontaneam. Maio & Junio floret. 4. Golutea ————— Locus €3 Tempus. Locus. Locus. Locus €9 Tempus. K.ocg; € Tempus ELeeu. Hisrongr:A PrawN — T AR UM. ^. Colutea Scorpiides bumilzs Ger. J.B. filiquofa seimor C. B. Colutea bumilior Park. Caf. * ; : ) Eft jam di&a humilior, humíque diffufa, neque foliorum numero, aut fitu, aut formá, neque florum formá & colore à fuperiore differens: fed hujus virgz palmares aut pedales duntaxat hyeme interdum marcefcere folent, & novo Vere denuo é radice nova germinare : filique & femina pa- ria: radix fimiliter dura & lignofa laté fe fpargit. Sponte nafcitur ad Calenberg vicinífqdue Viennz montibus abundé, tum etiam in. nonnullis Pan- noni montanis locis; in hortis culta pauló major fit, & utplurimum virgas hyeme retinet. Floret Maio. * 4. Colutea Scorpioides bumilior, filiquis o. feminibus craffioribus Mori. hift. AMori[. , Foliis /. glaucis, virgis pedalibus aut cubitalibus, lignofis, rotundis, rugofo & rufefcente cortice veftitis, in frequentes ramos divifis. Foliz alata, terna, aut aliquando plura, uni cofte, binis femper ex adverfo fitis, adhzrent, uno impari extremam alam occupante, Colutex vua foliis fimilia, fcd majora, glaucíque vel cafii coloris. Fleres & forma & colore Colutez vulgaris fimiles, fed majoress quos excipiunt ique breviores & crafliores, magis & diftin&tiüs articulatz quàm vulga- ris Colutez, atque in fingulis internodiis filiquarum fingula femina. cylindracea majora & craffiora continentur. : M Ad oram maritimam "Tingitanam viget, unde ejus femina habuit defcriptionis autor, ut & ex Italia ab Alexandro Balam communicata. * 4. Colutea filiquo[a minor coronata C. B. Col. [corpioides montana Clufii Ger. Colut. Jeorpioides quedam, [roe Polygalo Cortufé fimilis planta, [ed major. J. B. (97A q c ars crafía & lignofa, lentà camen, & flavefcente cortice obdué&tá, multífque fibris prz- dita: ex qua plures fingulis annis, ineunte Vere novas producit virgas, pedales, nonnunquam etiam cubitales, lentas, vimineas, leves, virides, & in his temere fparía alata folie, quina, feptena aut no- vena uni coftz inherentia, exiccantis primüm guítüs, deinde nonnihil acrimoniz in. fummis la- bris relinquentis. .Feres in foliorum oblongis virgulis tnhzrent copiofi, leguminacei, in orbicula- rem coronam difpofiti, flavi, nullo grato odore commendat: quibus fuccedunt articulatim diftin&z filiqu, fuperioribus breviores, femes in fingulis articulis continentes, Colutez parve five Poly- gali Valentini Clufii modo. Crefcit in montium qui à Danubio & Calenberg illi imminenti ad Alpes extenduntur radicibus inter vepres & ad vinetorum margines. Floret Junio, nonnunquam etiam Maio: fübfequens hyems virgas corrumpit. $. Colutea muinima fioe Coronilla Ger. Colutez parva [pecies. Polygala Valentina Clufii J. B. Po- . Iygala Valentina Clufà Park. Polygala altera C. B. Caf. , Eosioh eft hzc planta, binos palmos alta, multas ferens virgulas lentas, Sparti aut Junci inftar. Folia fingulis coftis inherent, impari plerunque numero, quina, feptena aut plura, Lenticulz fimi« lia, magis tamen carnofà, & ad Rutz colorem accedentia, adftringentis & ingrati guftüs. — Flores Meliloto fimiles, lutei, coronz in modum fummis virgulis [ quz magna ex parte nuda funt & ma- turo femine exarefcere folent ] infident. Incurvz deinde, longa & teretes füccedunt /ilique, tribus aut quatuor internodiis diftinctz, quz feme continent durum, oblongiufculum, nigrum, ingrati fa- poris. Radix longa, dura, lenta, craffiufcula eft. Clufius agro Salmanticenfi, Murciano & Valentino regnis, locis arenofis & collium declivibus ob- fervavit. Floret Aprili, Maio & Junio: Semen Julio maturum eft. J. Bauhinus Colutez füz, cujus titulum inter Synonyma przmifimus, virgulta tribuit dura, ligno- fà, crebró veluti articulata, &c. . Nos plantam hanc in clivis maritimis prope Salernum 1n Regno Neapolitano, atque etiam in Hetruria collegimus. 6. Polygala Valentina fecunda Cluf. 4m Polygala major Maffiliotica 'C. B? major montana Park. Colutea. fcorpioides Coronata. Lob. Obf. ! Cla. Precedenti admodum fimilis eft, majoribus «virgis, firmioribus & utcunque rubentibus; majori- bus etiam, viridioribus, frequentioribus & carnofis fv/iis ; majoribus & dilutioris coloris fferibss : fr. liquis etiam pauló craffioribus, fezize veró omnino fimili. In collibus fylvofis Valentiz Hilpaniz vicinis invenitur. Viret perpetuó & diutiffimé floret & Vere & Autumno. In monte Cedo inter alia arbufta versis mare Maio florentem legit D. Aag- 5o/, & 1n Íylva Valena circa Carevettes. Botan. Monfpel. 7. Colutea [corpioides smavitima. glauco folio C. B. prod. C. B. prod. Virgis eft pedalibus, rariüs cubitalibus, lignofis, rotundis, rugofo cortice veftitis, in frequentes ra- mos divifis: folia alata, feptem aut novem uni coftz, binis femper ex adverfo fitis, adhzrent, uno impare extremam alam occupante, Colutezx folus fimilia, fed multo minora, obtuía &c cordata, glaucíque vel cafu colori. Fleres & formá & colore Colutez fimiles, fed minores, pediculis P" nuibus Lib. XVHL — «De Herbis flore papilionaceo, feu leruminofts. 925 nuibus filique tenues oblong, unciales, articulis diftin&x infident, quarum fingulis articulis fineula femina. paiva inclufa funt. g Hzc in mariumis prop? Terracinam colle&z. ILoctis, 8. Coluzea caule Genifte fungofo J.B. Polysala major Maffiliotica C. B. Polyr. Valenti Val. marina Park. 7 iBhotic olyg. Valentina 3. Cluf. Oblongis, lentis, fungofis fea medullofis & omnino virentibus virgis praedita eft, quas rara obfe- piunt folia, fuperioribus adhuc craffiora & molliora: fos fecundz par. Semen obfervare non licuit. Invenitur in Valentiz Hifpanie urbis maritimis. Hzc defcriptio apprimé convenit plantz illi Lecw. quam in chivis montofis prope. S. Cbamas Gallo-provinciz oppidum invenimus. J. Bauhinus flofculos exiguos fatis huic attribuit, in orbem coaggeftos: Siliquzr anguftas articula- tas, ut in Scorpioide folio Portulacz, 1n tenuiffimum, Scorpionis fimillimum fpiculum terminata. * g. Colatea Scorpioides Cretica odorata. Alpin; exot; Alpin. Suffrutex hic totus argenteo colore lucidus, crefcit cubitali altitudine & majore. FWlia, fzres & filique vulgaris Colutez Scorpioidis more proveniunt. "Differunt, primó quoad fo/z, qux in extremo latiora funt, & coftz nude pauciora adharent, quippe quinque utrinque binatim feu conjugatim ap- pofita, & unum 1n coftz mediz extremo, coloris argentei. Flores & figurá & colore fimiles vide- antur floribus Colutez predicte, odore tamen differunt qui his füavis eft & fragrans, illis foetidus & ingratus. Siliquz infuper vulgaris funt exiliores & tenuiores, albe, brevioré(que, Creticz autem fi- liqux craffiores fant & nigricantes, atque articulis magis evidenter apparentibus confpiciuntur; & confequenter femina ibidem contenta funt multó majora. P Vere & ineunte zftate flores fert, toto meníe Maio: Julio & Augufto filique maturefcunt. & Tempu; füb finem nigrefcunt. . pus Frigoris eit impatiens hac flirps, unde zgerrim?é hyeme vivit, nifi fummá curá cuftodiatur füb te&o. Car. Il. . De Coronilla berbacea. i. Ferrum equimum Gallicum Park. Gallieum. filiquis in. [ummitate. C. B. Polggahn Cortufi J. B. 7. B. Raffz huic, lignefcentes durzque radices, dodrante longiores, nunc fimplices, nunc multi- fidz, intus albe : quz ftatim plurimas emittunt virgulas lignofas, dodrantales aut breviores humi ftratas: quibus conjugatim hxrent fo/iz, utplurimum novena, fimilia Ornithopodio quorundam, nifi effent breviora & rotundiora, folidiora, fpiffiora & magis alba, faporis adftringen- us, nervo unico fecundüm longitudinem praedita. Flores ramulorum nudorum extremo infident Intei ut Ornithopodii jam dié vel Polygale Valentin prima Clef. Semima item confimiler in filiquis longis, crebris internodiis interceptis. Ad latera montis Saleve propé Genevam & in Delphinatu propé Gratianopolin, & alibi in tranf" Locus. marinis inveni: J. Bauhinus in Rhztiz monte Nombre. 4. Securidaca major articulata Park. dumetorum major, flore -oario, filiquis articulatis C. B. Me- y lilotus quinta Tragi J. B. Hedy[arum majus. filiquis articulatis Ger. ernac. . B. Vivaci radice reptat, multis adnatis varié fe propagans: fibris aliquot donatà, craffitie rádicum convolvuli majoris, lignosá candidáque matrice farctá, fapore amaricante: hinc emergunt longiffi- mi caules, craffitudine cum radice pari, ftriati, intus concavi, ramofi: folis pinnata, Securidacx pinguiufcula, atrovirentia, o&o, decem, aut duodecim foliorum conjugationibus conftantia, impari uno extremam alam claudente. Ex foliorum alis pediculi producuntur palmares & breviores, an- gulofi, quibus pendulz impofite funt coronz florum Securidace, quorum folium fapremum. pur- purafcens furfum explicatur, lateralia bina in album languefcunt, carina. penitus albet, fib. roftro atro-purpureo ftamina occultans argentea: flos interdum. totus albet, folo carinz roftro purpura- ícente, Silique füccreícunt uncias duas aut tres longz, angulofz, tenues, crebris nodis articulatz, femine longo, mediocriter amaro. Ad agrorum margines in Germania paffim, ínque pratis, agris & fecundüm vias, per univerfam rc; Buon Auftriam, Stiriam, Moraviam atque Bohemiaim. C/»f. Floret Junio & interdum totá » etiam zítate. Kkkk | CAP. ' 926 ———— Vires. HisroRiA PraNTARUM. C A ». III. Sesbam Alpini. Sesbam [fve Securidaca e/Agyptiaca articulata P&rk.— Galega e £rgyptiaca filiqua articulatis C. B. Ip. Ve[ling. ÁN 6 " ! Cet Rutex elt in Egypto, Myrti magnitudine ; foliis Securidacz, fcd longioribus & anguflioribus, virgarum latera pari feré numero ftipantibus, fi maturior planta fuerit: Razzes habens diluto virore nonnihil rufefcentes, afperitudine quadam ad contactum inzquales. — Flores fert croce- os, Ánagyridi perquam fimiles, racematim multos ab ala vel ramulo pendentes ; à quibus //Zquze longz producuntur, Foenugraco proxima, in quibus femina funt Foenugrzci feminibus non parum fimilia. Siliqux ( 1d adnotante V eflingio ) feminibus inclufis pregnantes pro illorum numero diftin- &is velut loculis coarctatz funt. Idem truncum ipfüm fruticis raris brevibüfíque fpinis aculeatum obférvavit; unde non mirum ZEgyptios eo uti ad fepes texendas pro agrorum diftinctione, Semina humentem ftomachum ficcare & roborare aiunt, & ad cohibendum quemcunque flu- Lu alvij nec minüs ad meníes immoderatos fiftendos utilia efle, feu in decocto, feu in pulvere umpta. Merifonts in Hift. C, Bauhinum & Parkinfonum reprehendit quód filiquas. articulatas huic plan- tz tribuerint, cüm non fatis intelligerent quid fit filiqua articulata proprie loquendo. Siliqua enim articulata (inquit) in multos articulos fuis interftitus diftinctos dividitur tranfverfim, & in fingulis in- terftitiis ( exficcatá filiquá & ruptá ) fingula continentur fsmina. — Nos plantam nondum vidimus, at nec Morifonus fe vidiffe ait, ideóque an Siliqua ejus reverà ar- ticulatz fint, an nodofie tantüm Íeu protuberantes ubi femina funt, & in interftitiis depreflz feu an- guflate, nefcimus. (O74 PIS. Nil five Anil, Glaffum Indicum Park. Colutez folis Amil mominatum J. B. Herva de Anil Luf- anis Marggr. Pba[eolus Americanus: «uel Brafilianis VI. C. B. at perperam Phba[eolum vocat. "Ameri Hort. Mal. Polygala Indica frute[cens Fiermanni. Ualifnam planta fit ex qua Isdigo vulgó dicta conficitur inter Botanicos non convenit, Verior fententia eft fruticem leguminofüm effe, Colutex affinem. |J. Bauhinus quos ha- buit ramulos pedales fimiles feré ramis Cytifi filiqui latà fuifle fcribit, rigidulos, incanos, ác feré argenteos, 1n folia divifos Colutez vulgaris, ovata, glauca, quinquefolia communiter, rari- üs trifolia ex communi cofta incana. D. Fimchiss apud Parkinfonum folia Sene ei attribuit, fed previa. & latiora, qualia & Parkinfoni icon repreíentat. Marggravius 44i] plantam fic defcri- it: Ex radice gracili, longa, in multos ramis diftributa lignofà ac lenta plures affurgunt cau/es duos, tres, & quandoque plures pedes longi, teretes, humi ferpentes, & hinc inde filamentis in terram de- miflis fe firmantes, versüs extremitatem autem fe fürrigentes : ex hifce maximam partem jacentibus caulibus alii plures in altitudinem affurgunt, ex quolibet octo, novem, fzepius & decem, itidem teretes, lignofi, uno latere paulüm rufefcentes. Caules omnes ornantur ramulis unum digitum longis, al- ternata ferie difpofitis, & quilibet habet feptem cinerafcentia foliola, binafibi oppofita, & extre- mum folum. Foliola in medio fecundüm longitudinem nervulum habent, non ferrata, fimilia fo- lis'Trifolicorniculat Dez. Juxtaramulos enafcuntar breves pediculi, &in iis flofcwZ quatuor, quin- que, fex aut plures, plane parvuli, purpurei cum albo diluti, figurá caffidis apertz, ut in Hedera terreftri vel Urtica mortua, odoris jucundi. Malé comparat. flores hujus plantz floribus Hederz terreftris aut Lamii, càm hujus flores procul- dubio papilionacei fint. — . Fr. Hernandez ftipites multos, fex cubitos longos, ac minimum digitum craffos ei attribuit, colo- ris cinerei, leves 5 folia Ciceris 5 flores ex albo rubefcentes; filiquas acervatim cauli appenfas, aíca- ridibus craffiufculis fimiles, femine nigro plenas, fapore nonnihil amaro & leguminofo. Parlinfonus früticem. hunc Sesbaz Alpini affinem. facit, /rliquis teretibus, uncialibus, Foenugrzci fentinibus, fed utraque extremitate acutioribus. Siliquula Anil quam Terentius ad C. Banhinum tranfmifit angufta. erat, vix uncialis, cui grana aliquot exigua, fubviridia cum hilo albo in medio, utin Phafeolis, inerant. Cüm ergo in florum colore, & filiquarum parvitate confentiant hi Autores, unam & eandem plantz fpeciem effe quam defcribunt mihi perfüadeo : quamvis in defcriptione foliorum non bene conveniant. Nec diverfam effe puto quam füb 44eri titulo proponunt & defcribunt Hort; Malaba- rici Autores pro Arboris fpecie, cüm tamen hac planta vix frutex, nedum arbor cenfenda fit, fiqui- dem duos duntaxat [ Finchius apud Parkinfonum tres annos durare fcribit ] annos vivat, ut Her- nandez afferere videtur, In magnitudine certé infignis eft differentia : quocirca zer? defcriptio nem fubjiciemus. Arbuícula Lib. XVIIL De Herbis flore papilionaceo, Jeu leguminofis. 927 Arbufcula eft altitudine humana, brachii craífiue, ligno duro, ramis maxime traníverfis ; folis alatis, 6 quinq, aut feptem pinnarum mediz coftz adnexarum conJugationibus compofius cum impa- riin extrema cofta folio; fünt autem fingulz pinnz feu foliola oblongo-rotunda, texturá tenui. & deníà, nervo medium percurrente avería parte, elato, nullas, faltem confpicuas, venas emitten- te, colore ex viridi fübcoeruleo, parte adverfa obícuriore, averíi clariore, fapore fubamaro, & lan- guido ardore diutiis mafticata. — Flores in brevibus furculis éfoliorum finubus exeuntibus yla oye Ípicatim aggregati, parvi, papilionacei, quatuor petalis compofiti, quorum inferius & carinatum ftylum viridem occultans viride, lateralia duo anguíta, interiori ora faturo rofaceo rubore tinta fuperius & clypeatum reflexum eftac viridi-dilutum. | Sunt autem flores odoris nullius — Calyx nos rum quinque cufpidatorum & viridium foliorum eft. : Floribus deciduis fuccedunt parvz, fermé unciales, rec, rotundiole, & angufte /Z//gu, fuis furculis brevibus, tenuibus pedunculis appenfz, fpadiceo-füfcz, femina oblongo-rotunda, per matu- ritatem fufca & nitentia continentes, In arenofis & petrofis locis nafcitur. Loca Parandi pigmenti, quod Latini ceruleum, Mexicani AMobuitl & Tlécobuilli appellant, referente Ci. Hernandez, hic eft modus. Folia incià 1n ahenum cortinámve ferventis aqux fed jam. ab igne fe- pofitz tepentííque aut meliüs (ut rei affirmant periti ) frigefcentis neque ignem expertz conjiciun- tur, concutiuntárque vehementer rutris, ac paulatim aqua infecta transfunditur in teftam aut. doli- um, & tandem per foramina paulo fablimiora effüfo humore, quicquid é foliis diíceffit permittitur refdere. Fzx illa pigmentum eft: ficcatur id fole, & facco cannabino percolatur, mox effor- mantur parvz rotz, quz catiriis fuperpofitis carbonibus folidantur, ut recondi tandem queat in an- nuos ufüs, , Pigmenti hujus parandi modum pauló aliter defcribit Autor anonymus hiftorte gemmarum à D. Chapezeau. editas quem apud ipfum vide, velapud Wedelium in Experimento novo Chymico de Sale volatili plantarum. — Defcriptio enim Herbandez mihi verifimilior videtur. Cxterum Wedelius non levi errore tenetur, cüm Indigo & Glaftum ex eadem profapia propillu- lare(cribit, neque nifi przparatione differre : càüm ceruffimum fit plantas 1pías diverfiffimas. effe nec minüs naturá quàm loco diftare, ciim hujus refpectu toto ccelo, illius toto genere differant. Á Datur & alia Nil five Indici fpecies, quam Marggravius deícribit, toto genere à precedente di- vería, & Corymbiferis plantis annumeranda ; Hernandez quoque aliam defcribit fpeciem, & forté diverfam à Marggraviana ; Nos inter Corymbiferas dictas plantas de iis agemus. uod ad vires attinet, Ad dolores calculi nephriticos mitigandos fervit radix in deco&o data. V?res. Eadem & viribus veneni obfiftit decocta cum aqua Lane, Ícilicet teneri Cogwi Indici, & epota. Fo- lia in difficultate mingendi Juvant, fitrita cum aqua ventri apphcentur, 44» vulgó dicta Indigo pro exficcandis tamoribus proficua eft. — Hort. MalaP. i Hernandez fcribit pulverem mederi plagis veteribus fi ante urin abluantur. Folia contufa & emplaftri modo applicata dolorem capitis mitigare dicuntur, maxime in infantibus, etiam in aqua macerata & cerebro applicata. jig | Ingeniofiffimus Vir * D. Martinus Lifeer M.D. 1n I&ericisaffe&ibus pilulas ex posaisiian * De fontibus ad drachmam quotidie fümendas prafcripfit aliquoties ; que id effecerunt ut zgri copiofius urinam Medic. Angl. redderent, Et revera verifimile videtur Indicum non minüs quam Crocum huic Enn profligando 4g. Exerciz- idoneum effe; cim partium tenuium fit & facile penetret, quemadmodum alia tingendo apta.?- Obfervat D. Tancred. Robi[ón confe&ionem hanc venenofz qualitatis participem à Medicis antehac haberi folitam. : Color vulg dictus I»digo fluxiones mire fiftit, nam valdé aftringit; ut lochiis nimium fluentibus, & alvi, uteríque procidentiz decantatum remedium prabeat. Ex obfervatione D. Muralti. /— Ephem. German. Ann.II. II3. Plantam hanc ob convenientiam in multis cum Colutea eidem fübjungendam duximus, quam- vis revera filiquarum refpectu, que ut puto articulate non funt, ad hoc genus non pertineat. REPRE e MATT eee Cu M. De Hedyfaro clypeato levi. * 1. Onobrychis clypeata lavvis Park. femine clypeato levi. C. B. C. B. prod. X. radice rufefcente, pauciffimis fibris donata, caus unus [ nonnunquam duo ] pedalis, o- dis diftin&us exurgit : circa quem fola alata ex fenis feptenífve fibris, oblongis, glabris, uni coftz inhzrentibus, unóque extremam alam occupante compofita. Ex alis tenues & ob- longz virgule flores purpuro-cceruleos, velut in fpica difpofitos faftinentes prodeunt: quos fcquun- tur fru&os plani, leves, clypeiformes, communiter terni, fibi invicem per longum cohzrentes, fe- «en minutum includentes. In Helvetiorum Alpibus, ut monte Frac&to & ad thermas Fabarias provenit. ' Locus. Hujus defcriptio in multis excepto filiquarum lore, Hedyfàro noftro clypeato minori convenit: fpecie tamen diverfam effe vel locus convincit. Kkkk 2 * 4. Ouobrychss n le tiii a ead ci Me Tec etii Ea i inieirtn te o p TT ERR RECEN EE 928 Locus. Locus. Locut. Hisronr:iAa PrANTARUM. * 2. Onbrychis incana folis longioribus C. B. — Aftragalus imcamus üliquis imturvis Botan. Monfp. GG. B; Caules habet rotundum, ramofum, incanum ; folis plura, acuminata, angufta, uni coftz ad- nexa, incana velut cinere afpería: Cauliculi femipalmares, nudi fpicam fforwz. purpurafcentium, aliorum formá fuftnent: quibus fuccedunt lique oblongz, 1ncanz, incurvo mucrone donatz, dua- bus valvulis conftantes : Semen minutum, nigrum, planum & femicirculare continentes. Ín Provincia Galliz reperitur. ) * 3. Onobrychis incana. folis rotundis C. B. Hujus meminit C. Bauhinus in Prodromq his verbis, Alteram non minüs incanam, fed minorem, femipalmarem, foliis brevioribus & rotundis, ex Ára- goniz & Caftiliz faxofis D. Albinus attulit. ; Hujus & praecedentis an filique articulate fint non meminit C. Bauhinus ; nec nos aliunde earum notitiam habemus, proinde an planta ipfe ad hunclocum pertineant nefcimus, Ob nomen com- mune 1mpofitum huc retulimus. 4. Hedy[avim tvipbylum Canadenfe Comuti: Park. Cornzut. : Hujus altitudo in frigidis locis duorum feré cubitorum eft, in apricis in unum tantüm erigitur. Caulis numerofüs ab radice pullulat, angulofus ac medullofus: fibris ille multis ftriatur, aliis viren- tibus, aliis pallentibus, aliis rubentibus. Mediá caniculi fpicatim feres prodeunt Hedyfari legitimi facie, ampliores multó. Horüm füperiora folia faturatiüs rubefcunt, laterum ale & fübje&a carina dilutiüs ac pallidius rubet. — S//i2u per floris marcidi centrum oritur, falcatim per intternodia difcri- minata, afperrima, que lineis fupra. & infra rubentibus clauditur. — Radice nititur fibrofi, fübnigra, maxime vivac. Aprili pullulant folia, 1nitio quidem rubentia, que tandem atrovirefcunt, & Tri- folu Afphaltius more dividuntur. Tota planta inodora eft. Sapor virenti non ita confpicuus, fic- cate fübacris. Mediis 1n fylvis nafci dicitur in. America: Septentrionalis regione nova Francia dicta. Siliqua, annotante Morifono, conftat pluribus filiculis feu loculis triangularibus articulatim junctis, afperis: Ob conformitatem filiquarum quamvis planta trfolia fit, Hedyfaris adjunximus; ut & fequen- tem. * 5. Polygalo Ge[geri affine Caput gallinaceum J. B. — Securidaca Pennai, frve Securidace 5. alte- y va [Decies Cluf. . B. Prolixafn agitradicem & craffiufculam, lignofam & in fibras filamentorum inftar du&ilem, lentam, fractüque contumacem, foris nigricantem, 1ntus albam, fimplicem aliàs, aliàs multifidam, & in nu- merofa capita diductam; ex quibus denfa pullulat foliorum cauliümque feges : Caules autem pal- mares, aut etiam dodrantales, tenues, fübhirfüti, ad. medium ufque foliofi, cxtera nudi, [Dicam ge- runt unis, duarum auttrium feré unciarum, floribus congeftam purpureis Polygali Gefn. quz ta- men hic in latum diffunditur per extrema, non autem in mete formam faftigiatur: floribus etiam adhuc non omnino delapfis füccrefcunt ////447, Acaciz filiquarum quodammodo formá, unico aut duobus peltatis orbiculis conftantes, quodam velut ifthmo loculos difterminante ; quód fi unicum eft conceptaculum, brevem mucronem profert ( id quod etiam in extremo ubi plura fünt obférva- re licet) margine alias :quabili, nec criftato, umbone protuberante ob contentum fees, Craccz minoripar, nigricans, rotundümque, nifi quippiam uncinuli inftar inzqualitatem faceret. Singuli porro orbiculi prater tunicam femen integentem extrinfecus reticulatum habent obdu- &um plexum, circa oras hzrefcentem, ahis liberum, fpinulis mitibus afperatum, radis retis in margines exporrets, — Folia quedam à radice mox germinant, alia per caules, trium plus minüs un- ciarum longitudine; foliolis conjugatim difpofitis conftantia, duplo minoribus quàm Polygali Gef: neri, acuminatis, utrinque hirfutis, & argenteo fplendore fubinde micantibus. Foliorum per ramos pediculi longiufculi fquamulas habent appofitas rubentes. In fabuletis & campeftribus ad femitas propé montem Lupi Monfpelienfium eruit Cherlerus. Hzc eft proculdubio Securidaca Penna C/sf. 1.€. Securid. dumetorum minor pallidé ccerulea C. B. Ger. Securidaca artieulata minor Per£. Item fortaffe Onobrychis clypeata afpera minor C. B. grod. V. Hedyfarum clypeatum minus füperiüs pofitum. Pennzus Securidace fuz filiquam fecuris formam quam nos 9bilffjaoh (ea vox, putatoriam five arborariam falcem fignificat) vulgó appellamus, probé referentem, vel cültrigenus, quo. noftri & Belgici futores uti folent. * 6. Trifolium zAmericanum [bicatum. Marggravii. Mavggr. ] Ex radice lignofa, lenta, gracili aliquot affurgunt caules. fefquidigitum circiter alii, qui unum at- que akerum ramulum nancifzuntur. Cali rotundus, pilofus & quaft geniculatus : ad geniculum autem in brevi petiolo nafcuntur juxta fe tria fo/iz, faperitis viridia, inferius pilofa & canefcentia. Flofculos Fert in fpicam congeftos, purpurei coloris, Poft quos proveniunt f/Licule compreflz, hirtz, curva feulunate, ut 1m Ferro equino, & quafi decile; nam matura in tot concedunt partes, quot grana continent feminis, Seren eft magnitudine Sinapi, fed figurá Phafeoli, ex albo flavefcens, & punctum Lib XVIIL . De Heri fre papilionaceo, feu ] eguminofas. ceps CORN I t nV punéum füfcum parvulum loco hili habens, fapore quafi Pii. Inter eundum. hz filiquula fac lu- mé veftibus adhzrefcunt; ideóque Lufitani vocant hanc Perbam zimorss, a RR Paffim in Brafilia nafcitur. C A P. VI. De Hedyfaro clypeato: afpero. [ E à Suaveolentia dicitur ; odorem enim emittit Fcenugrzco, Lope & Meliloto nondiffimilem. Hujus note funt flores fpicati, filiquz oblo i : - ? ngz, afperz, articulat ifthmo loculos dirimente. i e ate, 1. Hedy(arum clypeatum Ger. emac. clypeatum vulgare Park. Affragalus Romanus ffue Hedy[arum clypeatum, [iliquà. afperà Jj. B. Onobrychzs femine clypeato affero sua; Donp-fuckle. Jp efpero mar C.B. $'rendj Ramis eft cubitalibus, bicubitalibus & tricubitalibus,concavis, procumbentibus, glabris, craffiufculi multis ex radice ftatim ortis: per quos alternatim feré nafcuntur. folia palmaria & fere d decan pe ale inftar hzrentia, quinque aut fex conjugationibus, extremóque folio impari conftantia Filia fingularia Glycyrrhizz folus quodammodo fimilia, paulló breviora, latioráque & glabra exce T marginibus brevibus pilis ornagis, fapore nullo manifefto, nifi tantillum aditringente Ex kel À finu prodeunt fürculi ingulares, qui 1n fpicam digeftos ferunt fleres amoenos, Geniftz, fed MONS tes: é quibus /ilique- compreffz, afperz, ternis aut quaternis aut. quinis Jeminilus orbiculatis, clype- oli effigie in eadem rectà locatis complures vifuntur. — [Silique ex pluribus orbiculis Sora bus afperis fibi1nvicem articulaum commiflis componuntur.] In plures annos vivit, nifi hyems afperi fuerit, quam non facilé tolerat. j pe In montibus Meffanz imminentibus provenit, ubi & flore albo obfervavimus, Frid Meyerus r. à 0C, in pratis Senenfium copiofe enatum obfervavit. Ob florum pulchritudinem in hortis. colitur. 2. Hedy[arum clypeatum sninus flore purpureo, — 4m. Omobrychis femine clypeat ? 2 Orb. clypeata a[pera minor Park ? yobis bréiceprna mium C. Bi Radice nititur tenui albi, liggosá, fimplici cum paucis fibris. Feliz exigua a anguíta, binaex adverfo, ad quatuor vel quinque paria, eidem E E feu Lee cum impari in extremo. Cauliculi ex eadem radice duo aut tres, palmares, in fümmitate & in pedicu lis oblongis fores geftantes n. capitulum coacervatos, quinque vel fex, aut forte plures DA DNE fatis amplos pro plantule niodo : qui decidentes relinquunt /Ziguas przcedentis pares aut deem ma- jorés, confimiliter ex mültis clypeolis hirfutis aut afperis, fibi mutuóin eadem re&á commilfis com- pofitas, quorum fingulis fingula 1nfunt zziz. In infula parvà ad promontorium Sicilie Pachynum di&um, nunc Capo Pa[fzro, collegimus * Onobrychis clypeata afpera minor C. B. fi ré&é defcripta fit, radice craffà, foliolis brevibus; fhofca- ls parvis & rübentibus, femine minutiffimo in clypeolis exiguis, à noftra divería eft, quod tamen mihi non videtur verifimile. * 3. Onobrychzs major annua filiculis avticulatzs. a[perzs, clypeatis, undulatim (id eff) antror[um e retror(um) juntizs, flore purpuro-rubente Morif. Morif. Caules producit non tam proceros, nec tam crafíos quàm Hedyfarum clypeatum vulg. Iis ad eundem modum coftz adnafcuntur, quibus pariter fo//a adherent, dilutiàs multó virentia, foliis He- dyfari prediéti florealbo fimilia. — Flores in cymis caulium fpicatim proveniunt, à foribus diti He- dyfàri colore diverfi, funt enim. multó dilutiüs rubentes, admixto pauco ceeruleo ant violaceo co- lore: deinde fZ/ique longa articulantur filiculis afperis clypeatis, non retà jun&is, nt in priore pe- renni, fed undarum in modum ante & retro plicatis, feu angulos obtufos in fingulis articulorum plicis efficientibus. ] Semine ex Aleppo miffo à D. Huntington enata eft Oxonii in Horto Academico. C a4 rp. . VII. De Ferro equino, t A, eure - . . " | OH equinum à figura feminis foleam equinam referente dicitur, que & hujus generis nota charad&teriftica eft. Kkkk 3 I. Fer Loctis; 939 Locus. Loctli. IEoc 1i, ra E Hisron:A PrauNTARUM. 5 I. Ferrum equinum Lob. Ger. equinum majus Park. equinum filiquá. fingnlari C. B. Solea equina J. B. Borfe-ffhooe 3etcb. * Radix hujus alba; paucis donata fibris lignefcit, [ Matth. gracilis quatuor digitorum longitudine] à qua ftatim plures proferuntur. caules, palmares aut dodrantales, angulofi [ftriati Matth.] unde folia exeunt Securidacz minoris, pinnatim. digefta, & per extremam oram latefcentia, levitérque in corculi morem fiffa: Hinc ex finu, viz. foliorum | fefcul; exeunt lutei, fingulares, quos ///iquee etiam excipiunt fingulares, nullo pediculo, tres circiter uncias longz, culmum lat, nonnihil in- curvze, compre[le, artificis naturz rarum fpectaculum. Dorfum his continuum, oppofita pars fim- briatisfinubus laciniofa, vel(ut Matthiolus ait). filigue oblongae, preffe altera parte, incurva, in- cifüris divi, foraminum rotundorum fpeciem referentibus, prominente utrinque foraminum oti- ficio ; femen lunatum bicorne, Solez equinz figurá ; ut filiqua pro contenti feminis figurá numeró- que totidem equinz folex fimulacra reprafentet. mU Circa Liburnum & Neapolin in Italia obfervavimus, * 4. Ferrum equinum smstgsr Col, Ferrum equimum filiqud multiplici C. B. equinum polyceraton Park. Col. ; "Totius figurz brevitate diftat à vulgari ferro equino, ac etiam. /ZIiquarum copia, quas inter folio- rum alas longo petiolo infidentes, non ut 1n vulgari herentes, quaternas aut plures profert, tenui- ores, rufefcentes, incurvas, C lhteram lunatam exprimentes, velut refupinas iterum crefcentis Lunz modo. à : In Valuenfium montibus Soli expofitis tenuibufque locis reperimus, atque etiam Cirinolz. D. Mag- nol prope Monfpelium in locis fterilibus dictis a garrigue dau Tarral, & depreilis incultis montis Geti vere cum flore & filiquis fxpius legi. Botas. Monfg. ÁÀ. 3. Ferrum equinum Germanicum [iliquis in. [ummitate' C. B. Ger. emac. equinum como[um Park. Ornitbopodio affinis «uel. potis Solez «vel Ferro equino berba J. B. "a. Longiffima radiee nititur, craíía, lignofa, fibrofa, nigricante, fubdulci; -wikule producens multas, palmo longiores, interdum dodrantales & cübitales, in terram reclinatas, ramofas, tenues, fübrubentes; 1n quibus fo/a Lentis pinnata, paullo quàm Ornithopodii majora, [primüm biiia utrin- que pediculo feu fjZxe adnexa, deinde terna, poftmodum quina atque fena, & in f4xe extrema aliud, ut 13 numero infint] non continua ufque (erie coftz ad caulem ufque adhzrentia, ut in Or- nithopodio DoZ. jam dicto, cüm cofta quà cauli adnaícitur fit aliquoufque foliis vidua, ut in Ferro equino, fübamara. E fümmis foliis & caule producuntur petioli nudi femipedales & longiores, in quorum fummis flores octo aut novem, coronz inftar radiatim penduli colore luteo faturato & effi- gie Meliloti quam nobilem vocant, quibus fuccedunt figu, crebris internodiis interceptz, adunca, in acutum definentes, filiquis: Ferri equiti fimiles, minores tamen, minüíque incurva, nec ita la- tz, necadeó finuatz ut veluti perforatz videantur ut in vulgari, fed minüs dimidio circulo, in qui- bus femina oblonga minüs incurva, ut Lunulam referant. In Anglia variis in locis occurrit folo cretaceo ínque montofis Septentrionalibus. Nec tamen loca calidiora refugit; nam J.Bauhinus Monfpelii prope patibulum invenit,florentem Aprili & Maio. Columna in ZEquicolorum montibus & fylvola Capuccinorum, Car. VIII. De Scerpicide £upleuri folio. i [^ planta Campoides rectius diceretur quàm Scorpioides, fiquidem filique ejus erücam iri fe LJ. convolutam proxima. fimilitudine referunt, füntque plurimüm hirfütz. 1. Scerpioides filiquis [mgulavibus villofis : am Scorpisides smajus Park. parad? ffe gerat vougb daterpillarg, Ex radice plerunque fingulari, feré buxea, exili, re&tá, longiufculá, dodrantales vel pedales [& &to folo etiam longiores] ramulos per terram fparíos, fübhirfutos emittit; ex quibus nafcuntur f?lia Bupleuri pinguiora, minüs nervofa, locis calidis albida, mediocriter Ípiffa, brevibus & raris pilis nonnihil hirfata, longiufculis pediculis, dtabus longis anguftis auriculis ad exortum donatis, appenía, alternatim pofita, fapore herbaceo cum aliqua acrimonia, & ex eorundem alis pediculi finguli palmares & fefqui-palmares, aut etiam longiores, tenues, quorum fummitatibus fingulis fin- g lt fores infident, papilionacei, flavi, fimiles Meliloto Germanicz Fuchfii: Quibus fuccedunt fifiquee Ípidz, non tamen aíperz, majores quàm in vulgari Scorpioide, per maturitatem citrinz,, in Íe conc vo'utz eracarum inftar, tuberculis femen continentibus [miniis tamen confpieuis quàm. in vulgari] gibbofe, quz per maturitatem articnlatim rümpuntur. | . 2. Geor- Lib XVIIL De Herbis flore papilionaceo, Jet leguminfis. 921 T 2. Scorpioides filiqua campoide bifida J.B. Bupleuri folio Ger. C. B. Bupleuri folio minor, plurib cornicules afferis Park. 392itktim Caterpillarg, - dnd Lo Defcriptio quam ex J. Bauhini hift. defümptam precedenti accommodavimus hujus planta erat, Scorpioides enim non aliter inter fe differunt quàm numero filiquarum in eodem pediculo, earun- dem füperficie magis minüfve afperá, 1pfifque magis minüfve contortis & convolutis ; & forté etiam totius plantz magnitudine. | Huic ergo in eodem pediculo dux tréfve fflique herent, magis convo- lutz, magííaue hifpidze feu afperz quàm praecedentis, per maturitatem füfcz, tuberculis Jemen falca- tz Lunz effigie continentibus gibbo(z. Hzc fpecies frequentiffima eftcirca Monfpelium & alibi in Gallia Narbonenfi. Locus, Scorpioides multiflorus Boelii Ger. erac. Z4pp. idem videtur precedenti. * 3. Scorpioides [iIiqud cra[3d Boelii Ger. emac. App. 4n Scorp. majus Park. parad ? Hujus flores nonnihil ampliores fünt quàm reliquorum cujufvis, in Íingulis pediculis finguli vel bini: Siliqu& contortz, non tamen villof aut afperz ut przcedentium, fed ftriatz duntaxat elegan- ter & velut reticulatz, quàm alterius cujufcunque Scorpioides filiqux feptuplo majores, Erucz den- fiüs pilofie maxime magnitudine. Semew rotundum fed pauló oblongius, Pifi arveníis fere magni- tudine, obícuré luteum. * 4. Scorpioides Bupleuri folio, filiquis lenibus Park. Hoc genus per omnia przcedentibus fimile eft, exceptis foribus, qui in fingulis pediculis finguli, rartüsbimi ; & filiquis quz angufte funt & leves, abíque ulla omnino afperitate aut hirfütie. Mo- rifono idem habetur fequenti feu Scorpioidi Bupleuri folio, corniculis afperis &c rugofis feu rigidis ftri- atis, feu fülcatis à fefe di&o : malé ergo filiquis lenibusà Parkinfono infcribitur. $« Scorpieides. filiqud cocbleatà. c feriat. Olyffipponenfis Hort. Parif. Siliquas in eodem pediculo plures geftat, valdé contortas & in f& convoluras, nullis neque fpinu- Iis afperas, neque villis hirfütas, fed fecundüm longitudinem duntaxat ftriatas, graciles, per maturi. tatem nigricantes, e 6. Scorpioides Mattbioli Ger. À. nobis "Trifoiis filiquofis, Faenugreeco & fimilibus annumeratur. « Poffit tamen hic non inepté collocari ob filiquas articulataslongas fe contorquentes: aptiüs fané quàrn inter Trifolia, * 7. Scorpioides Vici folis minima Mori. hift. Canlisulos edit pedales, humiles, & per terram ftratos : ex quorum geniculis oriuntur coftz mediz, alternatim cauli adherentes, & bis quatuor fo/;z longis, mucronatis, glabris, alternatim etiam fitis, uno impariextremum coftz claudente, onufte; atque ex alis inter coftam S caulem oriuntur pe- tioli biunciales aut triunciales, fuftinentes in eorum faftigio binosaut ternos, nunc plüres, nunc pauciorés flofculos papilionaceos,luteos; quorum fingulis docu füccedunt filiqux longz, tenues, articulatz, continentes femina, minuta, rotunda, longa, in fingulis interfticis (ingula. CAP. IX. - De Oraitbopodio.. (om à filiquis aviculze pedes cum unguiculis referentibus dicitur. A. — 1. Ornitbopodium radice nodosd Park. tuberculis mdo[a C.B. item Ornitbop, majus Ger. C. B. Park. item Ornitb. minus eorundem. Orz. flore flave[cente J.B. & Ora, zuberofum Dale- ebampii ejufdem. 2Dirbs-font. Radice donatur, alba, fimplici, fibras aliquot majufculas fubinde emittente. "Tum radix ipfa, tum fibra majores fibrillis tenuibus capillatz funt, quibus tubercula feu granula quzdam appenduntur. Cauliculos emittit plurimos, humi fere fufos, aut paululum extantes, 1n lxtiori folo femipedales aut longiores, tenues, hirfütos, teretes, f2/iz per intervalla veftitos alternatim pofitis, pinnatis per co- ftam totam ad ejus ufque cum ramis aut. caulibus connexum, quingue aut fex fere conjugationibus, impariextremum occupante. PFJsrestres, quatuor aut quinque, rariüs plures, fimul juncti umbellze feré in modum, fürculorum ex alis foliorum emergentium faftigiis infident, pediculis brevibus aut nullis, foliolo alato ad umbellulz bafin appofito, perpufilli, leguminacei, folio fapremo purpurantibus lineis ftriato, lateralibus duobus albidis, medio filiquam occultante vix confpicuo, fübluteo. P 1s Ji asroO aT A OPOLpUACNOP AUR Ü5M Locu. iocus. Locus. bus totidem /Zique fuccedunt, com preiiz, furfum reflexz, hirfutz, RA m nodis n fex, Íeptemve diftin&z, 1n acutum. velut p C RD omnes fimul pedem aviculz digitatum exprimentes. Singulis nodis fingula infunt emrna, parva, flaventia. A4: I M " Hc proculdubio eft Ornithopodium tuberofum Dalechampii, quamvis in nonnullis minüs rect defcribatur : Ornithopodium etiam perpufillum Lob. ut vel locus arguit: nam in marginibus herbi. dis Greenwici ad 'Tamefin fluvium non procul Londino oriri afferit.. Nullam autem prater hanc neque ibi, neque alibi in Anglia Ornithopodi fpeciem fponte provenire audacter affirmaverim, In arenofis & glareofis plurimis in locis occurzit, zftate florens. Videntur Herbarii tres ex una planta fpecies fecifle. 4. Scorpioides legumino[a altera J.B. Plures ex eadem radice emittit caitliculos, tenues, teretes, dodrantales, humi procumbentes, ramo- Íos, foliolis cinétos quatuor aut quinque pinnularum ad mediam coftam annexarum conjugationibus compofitis, stinpari extremam claudente coftam, Ferri equini foliis fimilibus [quippe quz cordata fe- 1$, notabili nervo donata funt.] Ex alis foliorum egrediuntur pediculi, düas uncias longi, in fürn- mitate flores duos, tres vel etiam quatuor geftantes velut in umbella, flavos, quibus füccedunt toti- dem filigite, tenues, recurvz, interdum 1n circulum flexa, quas cornicula vocat Jo. Bauhinus, mi- nime articulatx [ Jo. Bauhinus obícuris quibufdam articulis diftinctas fcribit] quz quamvis rotun- da videantur incuriofiüs fpectanti, fant tamen paululum comprefle, multó anguftiores quàm Scor- pioides leguminofx vulgaris, glabrae, nullis interim neque ítris, neque lanugme donatz, femina oblonga, flavicantia claudéntes. — — Mb , In vineis & hortis ad latera montium Meffanz 1mminentium obfervavimus & collegimus Maio menfe florentem. — Agerius in agro Neapolitano propé Fazdi collegit, ad vias inter Scillas, 3. Ornitbopodio fimilis bir[uta Scorpioides C.B. Scorpioides leguminofa. J.B. Ger. Dod. Park. B Rudicem. habet longam, tenuem, fimplicem, in capita aliquot fübinde divifàm: ex quibus non tantàüm prodeunt colics/; palmares, & fefquipalmares, hirfuti ; verum. etiam fo/ia, qua Ornithopo- dii foliis qualia, exigua, hirfüta, acuminata, & nonnihil incana, pinnatim digefta in conjugationes decem aut plures, ad coftam adne&untur: quanquam & ex ipfis caulibus confimilia quoque folia oriantur. JJeres extremis ramulorum haerent coacervati, Ornithopodii foribus haud abfimiles: quibus fuperveniunt intortz ///;quz, fenfim attenuatz, modicé compreffz, ftriatz, Circa Meflanam Siciliz & Neapolin Itali urbes frequens oritur. SUBSECTIO QUINTA. Legumina tn Jcandeatia filiquis geminatis, i cseteris at een qmaepiani Elerbe. flore papilionaceo, filiquis geminatis, duplicem. feminum feriem | continentibus fent. vel floribus antt (( Lutezs aut pallidss, filiquis | ( Glabrz, craffioribus & durioribus, f Angulofis, nonnihil incurvis, dorfo fülcato, í | jJ Major perennis, folio dulci, Graux vulsari, Glycyrrbiza Syloeftis, | r CMinor annua, filiquis |- In foliorum alis [zffilibus ; V cA Sefamacea "pula Col. Affragalus marinus Beeticus Parle. CHn [picis 8 foliorum alis egreffs 5 SECuR1DACA Sicula filiquis falcatss Boccowz. UZeretibus, dc ! Retlis mucronatis , floribus radiis nigris notatis; ONosavcu Is 3. Cluf | Recurouis falcem yeferegtibus; SEcug1DAcA miner, ' LU Pilofes, membranaceis, | ta J. B. In [pics & foliorum alis egre[fis, tumidis & veficz inftar inflatis ; Cicz& Sylveffre Matth. Parpureis vel ceraleis. | 3 alis foliorum. feffilibus, oblongés ; FosNucRAECo Sylvefiri Trapi im quibu[dam accedens plan- L Scandens Lib. XVIII. De Herbis fre papilionaceo, feu legumintfis. Scandens, Americana, major, radice tuberofa s Apros Americana Corn. Terre glandes. Amer. feu. Virgimiane Park. i Eretla (&u non fcandentes, filiquis (CTiargidulis, floribus confertis in fpicis Brevioribus & in rotundum coa&is, fümmos caules &t ramulos terminantibus; Graux | Hifp. Cluf. Í ' e Tenuioribus & anguftioribus, floribus in fpicis rariüs fitis, & paucioribus, filiquis | T vic aliq Oxosnvcnuis 2. Cluf. Huc etiam refert Opobrychidems 4. Cluf. qux à fecunda | acri, ex alis foliorum egreffiss Owosnvcu:s r.Cluf. vix aliqu notà characterifticá differt. Longioribus && arcuatis AsrkAGArus Monfpeffulanus J.B. (A Compreffisy latis,ad margines ferratis SecuR1DAcA peregrina Cluf. Lunaria radiata Robini J.B. Car. L De Tragacanthba, Ragacantha i.e. hirci fpina, folia habet pinnata, vicie in modum, coftá medid cui pinnule annexa funt in longam, rigidam, acutam fpinam procurrente; filiquas geminatas, duplici alveolo duplicem feminum feriem continentes. ad Eft & "Tragacantha gummi é vulnere radicis incific emanans : quale autem ad nos adfertur (in- quit J. Bauhinus) eft glutinofum, candidum aut flavum, aut ex tulo pallefcens, contortum in eru- carum vermiculoráümve formam, canquam violentiore preffü per denfius colum tranfiniflum, fapore fübdulci & feré fatuo aquam cui infunditur in lentam fequacémque mucaginem convertens. i 233 Vim habet, auctore Diícoride, meatus obftruendi, & acrimonram obtundendi. Ufus ejus eft ad Uu. medicamehta ocularia, & ad tuffes & arterix aíperitates, & vocem retufam, & deftillationes in eclegmate cum melle. Subdita etiam lingua liquefcente fücco devoratur. | Sed & macerata inpaffo drachmz pondere bibitur ad renum dolorem & vefice rofionem, admixto cornu cervino ufto ac loto, aut modico alumineíciffo. Extrinfecüs (inquit Schroderus) ad dyfenteriam valet (n clyfteri- bus) ad rubedinem & acres deltillationes oculorum (foluta in aqua. rofacea vel lacte) ad palpebra- rum fcabritiem. Aqua calidá folvitur, mucilaginémque exhibet, aliis medicámentorum formulis, e.gr. trochiícis formandis, convenientem. NL SS Maffilienfis J. B. Tragacantba. C. B. Trag. vera Park. Trag. ffve Spina birci Ger. Frutex eft virgz mediocriter craffis donatus, extremum versüs magis craffefcentibus, iífque albidis & lanuginofis, cubitalibus, é quibus fquammatim prodeunt fpinz candidz, creberrimz, fextantales rigid Scinfeftz, foliz; utrinque quafi pinnis donatz, parvis oblongis, incanis, que per. hyemem etiam retinent, vere fequente abjiciunt, novis fuccrefcentibus foliorum alis. [Spinz hz dum adhuc folio- rum coftz feu nervi medii funt mollesfuünt. & vix pungentes, poftea decidentibus foliis pinnatis craf- fefcunt & in fpinas rigidas abeunt.] In fummo inter fpinofa folia & fpinas ftipantur multi f/ofculi in- vicem colle&i, Geniftelle fimiles, fed albi. | 5/72 etiam numerofa, recta, Ciceris aut Geniftellz fpinof modo, curta, gemella, duplici alveolo binos feminum ordines conunens [exilium, albican- uum, Sinapi magnitudine, anguloforum. — Rex alba, longa, lignofa, craffitie digiti, prolixis flexibus fübter humum merfa. Lob] Prope Maffiliam ad maris litusinvenimus. Quin & in Sicilia in afcenfü montis /Etnzquatuorde- cim fupra Cataniam milliaribus props nivis repofitoria vel hanc vel aliam Tragacanthe fpeciem in- venimus, quod mirum in loco tam frigido. Eaídem vires cum gnmm!i obtinet. * 4. Tyagacantba altera Poterium fortà. Clufo J, B. Trag. altera feu minor, Poterion forte Diofcoridis Park. Tragacanthe affi lanugimo[a, fre Poterium C. B. Trag. Granaten[is folis incans deciduss, flore albo Mon. Cla. Pracedenti Tragacanthz fimillima eft, fruticofa admodum, multos pedales habens ramulos, flexi- biles, laté circumquaque fefe diffundentes, candicantes & dum adhuc renelli fant lanuginofos, mul- tis, longis, canefcentibus fpinis horrentes. Folierum plurim fimul junctz ale, Lenticule aut 'Tra- gacanthz proxima, exiguae, candid, lanuginofeque primo vere exeunt per intervalla, dulcis fapo- ns. Foliis hyeme decidentibus nervi illi medii. quibus folia inhzrebant in rigidas & acutas fptnas eva- dunt, ut eo tempore tota planta fine foliisconfpiciatur, contra quam in przcedente. Iftam neque florentem, neque femen ferentem vidi fed füb €a plurimos folliculos bombycinis fi- miles aut Hypecoi 7Marrb. folliculis pne pares, inanes, inveni, quos ab illa excidifle & forem ex imilibus prodire album, non magnum incole referebant: de femine nihil certi intelligere. potui. R 4 d iX Locus, Locus. Locus, Hisrongraà PrANTARUM. Fhefil4 e. 5 0 - E eta — em. Radix lenta, longa, in multos ramos divifa, nigro cortice foris obducta, materie intus candida fungo- f3, dulai: interior pars gummofüm quidpiam & fübdulce refert. ] i Ur Nafcitur plurima circa Guadix & la Venta el peral Granatenfi regno, in collibus, arido & inutili fo- Jo; nec alio loco confpext. ! | Johnfonus in Gerardo fuo emaculato iconem hujus plantz accuratam. exhibet, e Clufio ut ait, in qua flores & filiquz feorfim pictz exhibentur. Siliquze autem crá(Te & curtz, duplicem intus femi- num reniformium feriem continent, ut figura oftendit. *. 2. Tragacantba bugilior floribus luteis C. B. Syriaca flave[cens Park. Trag. Rawwolfü J. B. 4n Tragacantba. Alp. ex ? Paul humilior eft prima ['Fragac. precedenti] perfimilis tamen, nifi quód. flofculos fert Iuteos, confertos, pediculis longis herentes, quorum fingulares rotundis & flavefcentibus folliculis infident. * 4. Tragacantba tertia. Rauwolfi. Trag. Syriaca purpura[cens Park. Huic altitudo prxcedenti par; virge robuftz, rubentiores, in quibus confpiciuntur alba, lanugino- fa Poterii capitula, purpureis flofculzs ornata fpeciofss. s. Iragacantba altera [eu Poterium denfits vamificatum. Alpin. exot. "lp. asd nigris in latum Viffunditur, eófque & breves habet & longé plures, & fpiffos, ita ut in planta nihil vacui appareat. —. A ramorum cynus proveniunt fpinz horridz, & veluti fpinis crebris denfis tota planta eft undique ftipata, ut tota ipfis plantategatur, & nulli rami extra folia & fpinas confpiciantur: cima etiam omnes lanugine ípifía infar&tz, latiores apparent. Hic frutex parvus, incanus totus, per terram fparfüs terram ipfam attingit, & vix é terra fefe erigit, ipfiüfque rami fübter fpinas obruti, nigrefcunt & fubaliores funt. Cretx infule indigena eft. — Hzc planta effe videtur quam 1n Sicilia ad pedem montis ZEtnz vidimus & collegimus: Caules fatis craffi erant, nigricantes, creberrimis fpinis horridi, fumma parte valde ramofi. Spinz tenuiores brevi- oréíque quàm "Tragacanthe Maffihenfi: folia etiam minora, angufliora, breviora, miniis incana, longiore tamen lanugine pubeícentia, Ramuliàterra non affürgunt. Flores & filiquas non ob- fervavimus. s Lb: Ad pedem montis JEtnz loco fatis frigido invenimus, unde à loco fequenti potiüis candem dicere- mus, verüm nec icon refpondet, neque defcriptio per omnia. * * 6. Tragacantba altera. Alpin. exot. Cretenfis aut. Idenfis nigra, tota. echinata Morif. Alpin, Radice nititur long, crafsá, lignofi, nigrá, à qua quatuor aut plures exeunt cames, nigri, rotundi, duri, lignofi, qui in complures ramulos dividuntur; nigros, breves, fübtiles, totos fpinis albis arma- tos, fed in fummitatibus habent fpinas quafdam germinum inftar, multis foliolis parvis tenuibus, ex una tantüm parte przditas, in quibus fürculorum fummitatibus fleres parvi, prioris "Tragacanthz pro- ximi, ota hxc planta eft veluti fimilis Echino.. Radix infipida eft, fd aliquantulum quafi odorata. * 7. Tragacantha altera. bumilior c [pinoftor Ecbinzs diia Alpin. exot.. Ecbinzs Creticus Park. Toig. bn eft parva, Echini terreftris magnitudine, & figurá orbiculari tota, terrz inhaerens, vix pal- mari altitudine fupra terram eminens, atque radicem ufque ad. fürculorum medietatem terrz infixam habens: 1n parte interna qua terrz adharet, apparent ramuli. breves, fübtiles, nigri, multi dense fi- mul füpati, à multis, parvis, tenuibus, fimul conjunctis, terrá occultatis proficifcentes, definentes in fpinas parvas, breves, acutas, tenues, albicantes, in extremo ftellatim compofitas, nudas & fpoliatas folus, unde fuperficies partis extimz non plana fed ad rotunditatem inclinans cernitur, tota fpinis den- fiffime ftipatis & undique horridis armata ; quz fpinz ex germinibus ramulorum, qui innumeri funt, in orbem ftellarum modo definentes, totam füperficiem complent ex germinibus. Numerofi flof- culi papilionacei, ac veluti Hyacinthi floribus figura fer? fimiles, fed longe tamen minores, quibus thecz parva, oblongz, & geminis cellulis przditz füccedentes, totum Echini dorfüm exornant. Car. IL De ZÁflragalo feu Ficia fefamacea. Equentes plantas filiquis geminatis feu duplici alveolo binos feminum ordines continentes non inepté Aftragali nomine donat Morifonus, quem fequimur, à forma feminum, in plerifque Talum f2u Aftragalum aut officula fefamoide articulis digitorum fübftrata referentium. His nodis à reliquis leguminibus facile diftunguuntar, à Tragacantha autem quód herbacez, nec fpinofz. A. r1. —— —À À—— € Lib XVIIL De Herbis flore papilionaceo, feu leguninofis. 93 5 A. 1. Glaux vulgaris legumino[a [voe Glycyrrbiz.a fyFaeftris Pack. Glycyrrbiza [yFoeftris floribus lIa- teo-palle[centibus C. B. Fenum Graecum. [yFoeftre, frve Glycyrrhiza. [yloeffris: quibufdam. J. B. Hedy[arum Glycyrrhizatum. Ger. emac. 3ilu 3Eiquotice 02 ALiguogite-Octcb. Crafià radice nititur, cubitum & (efquicubitum longi, albi, fapore dulci: ames vimineos per terram Ípargens, tres aut quatuor cubitos longos, atque etiam interdum longiores, teretes, glabros fractu contumaces. Fulis inftar Glycyrrhuzz difponuntur, conjugationibus quatuor, quinque adt fex, uno impari alam claudente, quod tamen non eft perpetuum. — Sunt ea veró, fifingula fcorfim contempleris, Pifi fylveftris foliis fimilia, fuperné ex viridi glauca & glabra, inferne ex viridi la- veícentia & hirfuta, fapore eo quem radici ineffe dicebamus. — Ex foliorum porro alis pediculus circi- ter palmaris enafcitur, qui leguminaceos crebros flores ex flavo pallentes füitinet. —Siigzz non. mi- nüs floribus frequentes, incurvz, dorfo fülcato; unde fi nervum auferas ex duabus compofitz vi- dentur, quarum fingulz fuis membranis diffepiuntur, femen claudentes Foenugraci, minus, lucidum cui finus inículptus. : In dumetis & ad latera montium, ínque pratorum marginibus non raro obviam fe dat. Locus, Quam plantam intelligant Adverfariorum Autores G/auce vel Glauczs cuju[dam leguaimofz berba. riorum floribus purpureis, atulo mefugit. — Cur in titulo floribus purpurezs ponunt & tamen in defcripti- one flores non rariüs flavereaiunt? Cur juxta agrorum viarümque margines obviam fefe dare in Angliafcribunt, càm nobis nihil ejufmodi in Anglia nec vifum, nec auditum? Videntur Anthyllidem leguminofam defcribere, que quidem fats frequens in Anglia, verüm neque defcriptio huic bene convenit, & alibi eam proponunt. 4. GI frodfre Meu Ger. fylv. multifolium J. B. [yIo. majus Park. fylo. folis oblongis bifpidas majus C. B. T. B. Perenni radice, crafla & dulci donatum eft, ramos bicubitales & altiores profert, ftriatos, tortuofos concavos: felis hirfüta, pinnata, fativi Ciceris pofitu, fed longiora, anguftiora, nec per ambitum ferrata, ad Lentis majoris folia. propiüs accedentia, nifi in obtuium & fübrotandum mucronem de- finerent, fübdulcia : conjugationes multe, ad tredecim fupputavi. Ex foliorum alis pediculus pal- maris exit, rigidulus, /fficam brevem fuftinens fforwz (übluteorum, quibus racematim cohzrentes füc- cedunt follicult breves, ventriofi, hirfuti, geminati, feziza continentes duplici loculamento, autore Dod. exigua, dura, plana, fplendentia, guftu Phafeoli. : In agris inter fegetes copiose crefcentem vidimus, inter Genevam & oppidum 7j. Locus Hac planta fapore dulci, florum colore & fpica, filiqua geminata, alifine accidentibus Glaucem j vulgarem five Glycyrrhizam fylveftrem refert, unde & primo afpeétu GIaucem alteram perennem fil- liculis turgids eam denominavimus. 3. Securidaca Sicula [iliquis foliacezs Bocconi. — Affragalus marinus Lufttanicus. Boelii Ger. emac. App- Alf. marinus Beticus Park. fobn[on . Ex eadem radice quinque vel fex, aut etiam plures exferit caules [in hortis Ixtiore folo fata] te- retes, ftriatos, rubentes, modice craífos, erectos, filiquarum tamen pondere fübinde versüs terram reclinatos, cubitum altos: Fw/iz: multis viridibus per intervalla obfitos, nullo ordine, Glaucis vulga- ris fimilibus, fed minoribus, unoquoque folio ex quatuordecim aut. pluribus foliolis in. apices rotun- dos definentibus, mediz cofte, novem aut decem uncias longx utrinque conjugatim adnexis, com- pofito. Flores pediculis longis teretibus, ftriatis, hirfutis é foliorum. cavis versis füummos caules. ex- euntibus infident, plures fimul, in fpicas breves confercti, colore pallido feu ochroleuco, Securida- cx minoris fimiles, fed multó majores, qui in fpicas abeunt femipalmares circiter, € multis (/]gu;s un- cialibus per maturitatem albentibus, modice incurvis, triangulis, dorfo fülcato, ar&é ftipatis Glaucis vulgaris in modum, conflatas. Singule autem filiquz binos feminum ordines continent, inque fin- gulis ordinibus [eiza tria vel quatuor, obfcuré feu ex luteo liventia, Securidacz minoris fimilia, fed quadruplo majora, fapore nullo infigni. Radix parva, tenuis, alba, paucis fibris donata, re&tà in terram defcendens, & femine maturo inarefcens. In lingula illa inter fretum Siculum & portum Meflanenf&m hanc invenimus, & à florum colore filiquarum tum figurá, tum creícendi modo, & foliorum fimilitudine Gleucer peregrinam annuam de- nominavimus; & per errorem pro Pcia Sefazmacea Apula Columnz habuimus, próque Faenugrzco fylveftri Trag: in quibufdam accedente planta 7. B. quas Jam pro diftin&is tum ab hac, tum à fe invicem fpeciebus agnofcimus. Ejus femina olim Londino accepimus, nefcio quo titulo. Miror Parkinfonum pro 4ffragalo marine Bztico Boelii nobis exhibere Viciam Se[amaceam Apii- lam Col. cüm Johníonus Gerardi emaculator plantam quam propofüimus hoc in loco apud ipfum viderit, & pro Aftragalo marino Lufitanico Boelii defcripferit, cujus etiam. defcriptionem omnibus numeris ablolutam Latinam factam mutuati fumus. Ex quo hzc fcripfi, re ferió perpenfá, & confideratis quz de Fezserzco fjlv. Tragi im quibu[dami accedente planta obíervata funt à D. Magnol, fententiam muto, & Parkinlonum excufo: Verifi. millimum enim puto hanc etiam plantam florum & filiquarum fitu variare, alias nimirum eas can- libus adnafci pediculis brevibus aut nullis, in ipfis foliorum finubus fedentes; aliàs pediculis longis ex uídem finubus egreffis infidere, [in diverfis plantis, intellige, non in eadem] unde eundem Boelii Aftvagalum marinum. Baticum Parkinfonus cum floribus & filiquis in foliorum alis fe/filibus defcripfit; Johníonus cum eifdem longis pediculis infidentibus. : 4. Vicia Locus. Locus & Vempur. Locis. Locus. Locus. : Pres i. TA ——. -- Hisron!:!Aa PrtANTARUM. 4. Vicia Sefamacea ddpula Qol. Affragalus marinus Beetieus. Park. Orzit bopodio affruzs birfuta. [e- mine [Fellato C. B. Col. ^ , - Hujus radix tenuis eft &pufilla, hgnofa, flavefcens, pluribus fürculofa cauliculis rotundis, peda- libus aut paulló majoribus, albicantibus, pilofis; foliis pinnatis, Vicie modo cauli alternatim hz- rentibus, novenis utrinque pinnulis, atque in cacumine fingulis, auriculas circa caulis genicula utrin- que anguftas ut in congeneribus habentibus. Inter illorum & caulis finus congefti funt ffores parvi, leguminofis adfimiles, ex pallido albicantes, vix confpicui, atque ftatim ex illis fJ;quz fex vel fep- tem, vel octo füccrefcunt gibbofz, oblongz, albefcentes, pilofz, curvo cacumine, fylveftri Nigel- lx, Ifopyro aut Sefamo fimiles, híluram grani Tritici modo habentes, per quam ficcatz dividun- tur, ferie intus herente Pifi vel Sefami modo, fulvo, parvo, minore atque compreffo. Maio men- fe perficitur, & ab ima florere incipit ala. x Cirinolz in Reguli vinea Zcquamena dicta & fterilibus agris, nec alibi Columnz vifa. Hzc precedenu quidem fimilis eft, verüm tum florum & Íeminum parvitate, tum filiquarum hir- futie, tum fitu. feu modo crefcendi, manifefté differt, ut fpecie diverfam effe minimé dubium fit. Aft.jam mutati fentenüá, füfpicor vel eandem omnino effe, his non obftantibus, ob rationes in precedente planta dictas; vel potiüs Feenugraco [ylveftri Tragi in quibufdam accedenti plantz *J. B. ut & Stelle legumimo[ze dicte, ut ve&é C. Bauhinus. 5. Onobrycbis quibu[darn flore pallido, uel Polygalon J. B. Omob. [Bicata. floribus pallidis, nigris radiis notatis C. B. Onob. foliis Viciz longioribus Park. Onob. 3. Cluf. Onob. 3. Clufü flore palli- do Ger. Gluf. S icubitalibu affurgit zamzis, re&is, firmis, duris, viridibus, in quibus folia Lentis five Vicie fylveftris, longa angufta, duodecim aut quindecim, & totidem ex adverfo, eidem coftze hzrentia, uno etiam (quod extremz cofte infidet) impari, lanugine obfita, guftu ingrato & amaro, deinde non- nihil acri: Ramuli extremo caule ex alarum finu prodeuntes palmáres, ftriati, in dodrantales Ípicas, Jfofculorum 'Yrifolii flores emulantium, oblongiufculorum, pallidorum definunt, quibus impreffi &i- gricantes quidam radi. — His fuccedunt /Jigue Onobrychidis 4. C/»f. fimiles, mucronatz, duabus val- vulis conftantes, in quibus femes Foenograco pane fimile, fedminus & nigrum. — Radix craffa, du- ra, lignofa, longa, aliquot fibris donata, candicans, perennis. Valde rara eft, invenit Clufius ad Hamburgum urbem duobus füpra Pofonium mill. & ad oppidum Fifcbmuntz, ad Filcham flumen fitam paulo fupra quàm in Danubium fe exonerat, publica vid. In hortos tranflata menfe Maio floruit atque tota deinceps zftate: Augufto femen protulit, 6. Affragalus African flore luteo odorato Botan. Monfp. Breyn. Breyn. . / : ; Foliss gaudet pennatis, Hedyfari clypeati pofitu, fed multó anguftioribus, minoribus, magífque pilofis, in quibus etiam conjugationes longe plures füpputantur. — Flores in fpicam circiter dodranta- lemfert, Hedyfari clypeati pariter quà formam refpondentes, flavos autem & odore cerebrum miri- fice oble&tantes: Quos //ique excipiunt unciales, fois Colutez inftar tumentes, corticofz, du- re, intrinfecus cuticulà duplici membranaceá in duas dittin&z cellulas, in quarum fingulis femina tria vel plura, Colutez majora, ex glauco füblutea, ac molli lanugine alba pubefcentia pedunculis fuis inferiori filique margini adherent. In Barbaria juxta Gigeri fponte nafcitur. Ad Cicer fylveftre Matthioli accedit. D. Magno! eandem hanc plantam (ut videtur) füb eodem titulo defcribit his verbis, Radix ejus longa & craffz eft; folia ex variis capitibus orta plurima habet, in orbem difpofita,lo- bata, femunciam lata, unciam longa, füperiüs & inferius glauca, in marginibus tantüm pilofa; in quarum coftis qux etiam pilofe fünt, quindecim & viginti foliorum conjugationes numeravi, folio ulamo femper impari: inter quz fcapi plures oriuntur pedales, fpicam florum papilionaceorum fufti- nentes, qui ex luteo pallidi & odorautfimi funt: ipfifque fuccedit filiqua tumida villofa, paulo ma- jor quàm filiqua Ciceris, fübtus per longitudinem concava, in extremitate mucronata, duos fsminum ordines continens, quz majora funt quàm femina. Aftragali Bxtici C/uf. In Barbaria circa propugnaculum dictum 7a Tour de France fponte nata inventa eft, & Monfpeli- um delata hec planta; ubi nos in horto Regio à D. Mich. Cbycoineas cultam vidimus multos ante annos cüm Monípelii commoraremur, Anno 1665. 7. Securidaca mimo Lob. ziner lutea. Ger. emac. altera ffve sino. J.B. lutea. minor corniculis ve- : curas Q.B. Hedy[arum minus [ive Securidaca minor Park. j. B. Lignofá fimplici radice & candida nititur; ex qua emergunt. caw/es ftriati, cubitales, aliquando vix duas uncias longi. Fw/a pinnata, Securidace majoris, minora, per extremam oram latefcen- tia, fepe &fiffa, — Flores fingulares, pediculi faftigio ordine afcendentes infident, ex luteo pallidi : quibus füccedentes //ique, ut minores quàm Securidacz filiquá latá oblongá, ità multo magis incur- vx; parum abeft quin utriufque finis coitu circulum efficiant, torofiores quàm Securidacz Jam di- ctz, & propemodum, rotundz, in quibus geminus granorum crafforum, quadrangulorum, ruforum verfus, intergerina membraná diffeptus. In collibus circa Meffanam & Monfpelium collegimus. Hac LbOIVITL UD EO da five fapdonaee enlm — GyPT Hzc planta pro Aftragalo Monfpeílulano à nonnullis habita eft, ob iconum tranfpofitionem apud Lobelium & Clufium. 8. pios Americana Cornuti..— Terr glandes Americana [rue Virginiane ark. Cornut. Radix hujus in multas fubrotundas & oblongas olivarum magnitudine glandes mediis inter (5$ n&;- vulis coherentes exit. — Veris initio fvreu/is multis vitilibus, non validioribus Convolvulo pullulat, qui- bus proximis quibufque circumvolvit fefe, & illaqueat pedamentis aut perticis, quarum proceritatem vel fummam crefcendo affeguitur. — Fo/ja his hinc inde nafcuntur non 6 regione cauliculorum difpo- fita, fed inzquali fitu, 1n amplas lacinias diffe&ta, nunc feptem, nunc novem, numero femper 1m- pari ex eadem cofta. oriuntur : Singula funt. Aíclepiadis figurá, breviore tamen pediculo fulciuntur. [Flores fert papilionaceos, coloris obfcuré carnei vel potius obfoleti feu fuliginei, 1n fpicam digeftos; quibus fuccedit fpica brevis, conflata ex pluribus filiquis gemellis in unum centrum, caulis fci. fafti- gium coeuntibus, furfum fpe&antibus, atque unicuique fee duplex eft feries feminum: feu po- tins unaquzque filiqua duplex eft, ex duabus fecundüm longitudinem cohzrentibus & veluti agglu- tinatis compofita.) Folia fimul O&obri menfe decidunt, cauliculíque tabefcunt. —Tubercula radicum füb terra adolefcunt, & Hyeme tota interquiefcunt donec fequente Vere regerminent. Defcriptionem Cornuti é MorifIoni noftri hiftoria füpplevimus, additis verbis uncis inclufis, Hzc planta caulibus fcandit, adeóque incerti laris eft; Nam caulium refpe&u ad fcandentes fpe- &at, filiquarum veró ad hancclaffem. * 9. Onobryclis flore purpureo. Ger... [bicata flore purpureo C.B. Park. Ombrychis quibu[dam pur- pureo flore J. B. Omb. x. Clu. : Cubitales plerunque habet caules, frequentes (fi vetufta. fit planta) rotundos, duros, humi pro- - cumbentes; 1n quibus frequentia fo/;2, Lenti fimilia, angufta, hirfita, feu lanugine quadam obduda, quindecim fübinde, & toudem alia ex adverfo uni coftz adhzrentia, uno impari extremam. alam occupante, guftu amaro & ingrato. Ex alarum cavis exoriuntur ramuli, fimilibus foliis fepti, ex quibus dodrantales exeunt pediculi, ftriati, ferentes multos fores, "Trifolii florum zmulos, oblongi- ufculos, eleganti purpurá nitentes, inodoros, confertos, & veluti fpicam trium interdum unciarum longitudinem zquantem efficientes, nonnunquam etiam longiorem, praefertim quando in femen abeunt, quod bifidis, brevibus, turgidiufculí(que vafzulis continetur, exile, nigrum, durum, fapore ingrato, ut alia legumina. —RzZix illt magna, longa, dura, in obliquas nonnullas fibras fcfe fpargens, & fubinde ad cauliculorum exortus recentes fibras agens, vivax & perennis. Frequentem ad Danubit ripas, fupra Pofonium, arido folo, apud Petronellam oppidum invenit pou; Clufüus, &c. * o. Onobrychis floribus Vicize diluté eerulens C. B. floribus ceruleis Pak. Omob. quibu[dam ub ceruleo flore J. B. Onobrychis 2. Clufá Ger. Cif. Multos ex eadem radice promit vimineos cauliculos, pedales, nonnunquam etiam longiores, hu- mi fufos, crebris nodis diftinctos, & in his alata fo/ia, h.e. tredecim, quindecim, (&ptendecim, aut pluribus & oblongis foliolis uni coftule inhzrentibus conftantia, extremo femper imparem numerum faciente. Prodeunt deinde ex alis tenues pediculi feu virgule, flofculos 11 fpicam confertos ferentes, Pifi aut Vicie florum formà, fed longe minores, colore diluté caeruleo, vel ex coeruleo purpura- Ícente: His füccedunt exiles (///24, quati duplicatz, continentes pufillum f/ezez renis formá, nigrum. Radix minimi digiti craffitudinem fermé zquat, dura, lignofa, contorta obliqué fe fpargens, & alté füb terra condens, rarífque fibris donata, quz fumma parte in aliquot capita extuberat, é quibus fingulis annis novos cauliculos fundit. Rara eft: infra Viennam invenit Clufius vià publicà, fecundüm orbitas, inter. Scb»vecker 8€ Got- Locus; xeftorf paucas duntaxat plantas, Junio florentes; item non procul à Zzaim Moraviz oppido. 11. Affragalas quidam montanus «uel Onobrychis alis J.B. Onobrycbis. A.Clufii Park. Onob. smonta- na 4. Clufii Ger. Onobrychas flóribus Viciee majoribus curuleo-purpura[centibus, vel foliis Tra- | gacantbz C. B. Claf. Multa folia promit ab eadem radice, Lenticulz aut 'Tragacanthz foliis proxima, uni fimiliter co- ftx inherentia, molliora tamen, viridia quidem illa, fe lanugine quadam candicante pubefcentia, lento primüm guftu, deinde nonnullam amaritudinem relinquente, poftremó linguam vellicante. Naícuntur inter foliorum alas cau/iculi fer& dodrantales, füpint, exiles, quadam lanugine obducti, aliquot ffofculis onufti, Viciz fylveftris aut Lenticulz florum. magnitudine, colore ex cceruleo purpura- Ícente: quos excipiunt //igue pufille, geminis cellulis conftantes, fzzise (quod cüm probé matu- rum non effet, obíervare non potuit Clufius) plenz. Multas ex eadem rzZice, qux longa craff- ufculáq, eft) & obliquas fibras agit, propagines & ramulos dodrantales, humi fufos 1n latera emittens. Creícit in fummo Sneberg jugo, atque in Etfcheri fummis fcopulis. Loc. Vel hanc plantam, vel ei valdé fimilem. invenimus 1n aliiffimo vertice montis Jarz 7 uir; dicto. Defcriptio J. Bauhini fatis bene convenit noftrz plante, non item figura; noftra caules habet ru- bentes, folia in acutum definentia. Dart PT ILoctit. Locus, Lectus. * 12. Zfiragalus Monffe[[nlanus J.B. Securidaca minor Ad. defcr. EE 2d 25 eft durá, lignofá, craffitudine digitali & craffiore, longitudine cubitali, dulci, intus albá, cu- jus cortex craffüs, fubfufcus, que antequam € terra erumpat dividitur in. aliquot portiones five capi- ta, tres quatuorve digitos longa, ut nifi quis profunde fodtat, multas efe plantas exiflimet: ex quibus prodeunt coliculi fimplices, concavi, rübentes, ViX palmares fo/iolzs veltiti brevibus, 1D mucronem exacutis, pilofis, amarefcentibus, crebris, fic ut ad coftam unam adnexa foliola 2r. füpputárit J.Bauhinus Invirgularum extremitate flores multi, non multüm floribus Polygali Gefneri diffimi- les, purpurei, interdum albi, non. in fpicam digefti, fed conglomerati, Trifolii floribus fimiles fed majores : quibus füccedunt ///ique duas uncias longz, incurva, rubentes, teretes, Lobelius, Clufius, aliíque Botanici Secaridacam minorem pro Aftragalo Monfpelienfi habent, & ob idà J. Bauhino reprehenduntur. Verüm & nobis, cümm Monfpelii effemus Anno 1665. Secur; daca minor ab ipfis Monfpelienfibus pro Aftragalo Monfpel. ofteníus eft. Utcunque Planta J. Bau. hino füb titulo Aftragali Monfpelienfis defcripta & depicta à Securidaca minore diverfa eff, falis primo, qux mucronata, non obtufa, radice dein craflà, numerofá: Floribzs denique quz in Securida- Cà & minores, & alterius coloris. Ex quo hzc fcripfimus D. Magnol Botanicum Monfpelienfe feu Indicem plantarum circa Mon- fpelium nafcentium nacti fumus: à quo moniti Aftragalum hunc Securidace minoris nomine à Lobelio in 44. defcribi, librum illum confüluimus, & rem ita fe habere comperimus: fiquidem Se. curidaca minor eo in loco à Lobelio defcripta floribus purpureis effe dicitur, & toto anno in aridis & glareofis Frontignani florere, quod Securidacz lutez corniculis reflexis non convenit ; quamvis per errorem ejus figura pro Securidaca minore pofita fuerit in O/f.& Icos.Plant. quod nobis aliíq, impofu, In locis ficcis vulgo Garrigues circa. Salenovam, & in elato colle dicto Ferras ad lxvam Ladi amnis, quà refpicit Caftrum-novum, multó copiofiüs crefcit quàm loco à J. Bauhino defignato, fe. cus vias itinere Narbonam versis, prope Gigant, uno à Monfpelio milliari, ubi florentem vidit menfe Aprili J. Bauhinus. * 13. Affragalus incanus filiqud incurvd. D. Magnol. Opobrycha incana. C. B. prod. (Oe. s Caulem habet rotundum, ramofum, incanum: fo/s plura, acuminata, angufta, uni cofte ad- nexa, incana velut cinere afpería: cawlicul; Íemipalmares, nudi, fpicam florum. purpurafcentium aliorum formá füftinens: quibus füccedunt iique oblongz, incanz, incurvo mucrone donatz, dua- bus valvulis conftantes, fzzzes minutum nigrum planum & femicirculare continentes. * In Provincia Galliz reperitur. C. B. In via qua itur ad montem Lupi Aprili menfe cum flore re- peritur, & abundé etiam inter vicos Z4/ffes & Fontanes. D. Magnol. 14. Fenugreco [yloeferi Tragi in quibu[dam accedens planta. J. B. Ornitbopodio affinis biv[uta, Stella leguminofa Botan. Monfp. Palmari eft altitudine, caulibus donata teretibus, hiríutis, ftriatis, craffiufculis: Fol "Tribuli terre- ftris paria, perquam hirfuta, conjugatim cofte duüm unciarum ex caulis geniculis ortz adhzrent: indidémque fires copiofi, dimidiatum verticillum eficientes, parvi, palliduli, quorum unicuique füccedit f//;g&a hirfüta, in acumen definens, in duas partes findi facilis, quarum unaquaque füisun- dique membranis conveftita femen continet copiofum, Foenugraci fativi minus. Radix duüm uncia- rum, fimplex, gracilis. ] i Circa Monfpelium, ad Epifcopi Monfpelienfis caftellum, loco arido, vix unam atque alteram plan- tam obfervavit Cherlerus. Hujus duplicem differentiam obfervavit D. Magzo/: 1n plerifque flores & filiquz pediculisinfident, ficut in figura Stella leguminofz; 1n aliis veró cauliculis adherent ut in figura 7. B. exprimitur, in reliquis fimiles fünt, & flores habent purpuro-ceeruleos, non pallidulos, quales fux plantz tribuit J.Bauhinus. Sunt ergo (ut videtur) Feenugraco fylveftri accedens, &c. 7. B. & Stella leguminofa una & eadem fpecies plantz. Stella leguminofa J.B. Park. Ger. Orzitbepodio affiats bir[uta, frutlu flellato C. B. Arturo Cortufz. Foliis exit leguminofz Scorpioidis, flofeulgs Lampfanz. — Semen exile, pullum in corniculis tantil- pus ois uno pediculo aptatis & radiatim congeftis, ftellam exprimentibus, guftu leguminofo & glutinofo. C. Bauhinus Viciam Sefamaceam Apulam C4. hujus Synonymam facit, fed malé ; fiquidem Vi- ciz fefam. Ap.fferés & iis accedentes f;liquz in ipfis foliorum finubus fedent, pediculo brevi aut nul- lo: hujus autem in longis pediculis e foliorum alis egreflis, ob quam etiam. rationem diverfa fi oportet à Feenugreco fylveftri Tragi in quibufdam .accedente plantá 7. B. [Hzc ratio non con- cludit: Variat enim hzc fpecies florum fitüs refpe&u, qui, nonnunquam in foliorum alis feffiles funt, brevi aut nullo pediculo, aliàs in longis pediculis é foliorum alis egreffis plures fimul ftipati na- Ícuntur ut nos docuit D. Magnol ; unde nec reprehendendus eft C. Babbiopuh Quód fi re&é defcri batur flofculis Lampíanz, anomala eft & fui generis planta; quod non libenter concefferim. Hanc przcedena eandem ftatuit D. 44ag»o/, cui fané multum debemus quód Stelle huic nebulofz illuftrandz aliquam lucem attulerit. Reperitur (inquit) copiose in fterihbus locis ultra pontem Salenovz, tum & in loco di&o /a gar- rigie dau Tarrall Maio menfe cum flore. 15. «dffra- —— Lib. XVIII. De Hebi fore papilionaceo, [eu lgumimfü. ^ 939 15. feragalae Mon[peliano candidior & Onobrychis alis J. B. Affrag. purpureus moni anis Park. vil- lofus floribus globofis. C. B. Folia huic multó candidiora quàm pracedenti, pili longiores :- caules non multim majores quibus infident ffores multi, purpurei, multó plures quàm in. Aftragalo Monfpelienfi, conglomerati, dena pilorum lanugine hirfuti. Genevz in monte Saleva collegit J. Bauhinus florentem menfe Junio. Locus Nos in eodem monte in faxofis Soli expofitis hanc ut putamus plantam invenimus ; erat autem noftra radice craff, in multa capita divisá, unde propagines multe, crafÍe, lignofe, in ramos cre- berrimos divifz, varié intortz & fcabrz, denío veluti cefpite terram operiunt, | Germina inde erum- punt plurima quz in folia explicantur alata, decem aut duodecim pinnularum, molli & incana lanu- gine pubefcentium, quàm Lentisminorum, acuminatarum, admediam coftam feu nervum adne- xarum conjugationibus compofita. Cazlicali multi, fefcunciales, interdum tamen palmares, teretes hirfuti, medià parte, interdum etiam imá, foliis cincti in eodem pediculo coacervatis, ut. vix alata videantur. Flores in fummis cauliculis numerofiffimi, in capitulum. Anthyllidis leguminofz fimile conglomerati, ad bafin, pariter ut illius, duobus foliolis latis & 1n multos radios acutos divifis, ceu ca- lice quodam, cinctum. Florum color rubefcens: Vafcula feminalia non vidi, nondum enim deflo- ruerat, Junio menfe. .. J. Bauhinus Aftragalum 3.Clufii huic fimilem fi non eandem putat; & revera defcriptio Clufi2na in omnibus, exceptá forte radice, huic plante convenit; ea autem hujufmodi eft : Folia habet pufilla Ciceris aut Lentis, tota 1ncana;. caw/iculos breves, duros, & in his flofculos Pi- fi formá, pufillos, congeftos & purpureos, fümmis pediculis inhxrentes: raZicem tamen utplurimum fingularem. ! Defcriptio autem Aftragali purpurei herbariorum quorundam, qux» habetur in H;f. LugZ. huic exacte refpondet, ut non dubitem eandem effe, cüm & locus etiam füffragetur. In fure montis fàxofis collibus provenit, radice grandi, foliis Ciceris fylveftris, villofis, guitu aditringentibus; ffore ex albo purpurafcente. "Tandem defcriptio Aftragali perfimilis pufille plantze palmaris apud Lobeliwm in. 44v. excepto flo- ris colore, huic etiam plantx quadrat. — Radicibzs (inquit) prorepit implexis, corticofis, denfo exor- tu numerofos producentibus cau/iculos, fruticantes, duros, fed breves, vix binas aut ternas uncias exce- dentes, & foliola emittentes pufilla, Lentis, Aftragali, aut potius '"Tragacanthz, quam tota refert ri- gidiufculà, incanaà hirfutie ; flofculas luteolis aut albidis Ornithopodit, guftu praeficco & zqué duro. Sufpicor hanc plantam non re&é hic collocari, verüm quoniam J. Bauhinus eam Aftragalo Monfpelienfi affinem & fimilem facit, tantifper locum quem ei affignavit tueri permifimus, donec certiüis nobis innoteícat ubi difponi debeat. — Foliola digitata. capitulis fubjecta Anthyllidi legumino- ( potis congenerem arguunt, ut & ipfa capitula numerofis floribus dense ftipauis compofita. Vide defcriptionem. 16. Securidaca filiquis planzs dentatis Ger. emac. filiquis. planis utrinque. dentatis. C. B. peregrina Clufa Park. Lunaria radiata Robimi J.B. J.B. i Radix huic longa cum aliquot fibris, celiculos plures profert, angulofos, in ramulos fubdivifos : Folia dodrantalia, Viciarum ac Securidace minoris modo difpofira; 1n. quibus foliola multa, fibiin- vicem appofita, nonnihil cordata, (ultra viginti novem füpputavimus) definunt in unicum foliolum finecapreolo. Inter füperiora folia exoritur pediculus longus, 1n cujus extremitate. flofcul hiantes, quales feré in Vicia Cracca minore dicta, rubelli, plures fimul. Sequuntur 7/247, unciam longe, recurvz, ex ruffo fübcinerez, utrinque dentatx, nervo per medium decurrente diltinctz, 1n. quibus gemino verfi continentur fezzza exigua, compreffa, Lentiscolore ac rotunditate, verüm mulas nu- meris minora, fapore leguminofo, Septem füpra unum peliculum füpputavimus. 7.5. Hzc eft defcriptio in hortis cultz, in fylveftribus multo ftrigofior elt. In lingula illa inter fretum Siculum & portum Zanclxum procurrente, atque alibi circa Meffa- 5j, nam írequens oritur. In horto noftro zeftate precedenti Anno 1685. fata, hyemem pertulit, unde perennis effe videtur, de quo tamen dubito, cüm zftate ad frugem vix pervenerit & fubfequens hyems admodum clemens & mitis fuit. A. 17. Glaux montana purpurea noftras. 39utpte mountain gillituogt. Radix ei parva, lignofa, fibras fubinde per intervalla in terram demittens; ramulos per terram Ípargit plures, infirmos, hirfutos, fo/iis crebris veftitos, octo aut novem pinnarum conjugationibus cum impari 1n extremo compofitos, exiguis, hirfutis, fapore nullo manifefto. — F/eres íamm:s cau- liculorum faftigiis infiltunt, in fpicas breves digefti, Glycyrrhizz fylveftris in modum, pro plantulz modo ampli, purpurei: Singuli autem é calice longiuífculo villofo in margine quinque-pastüto exeunt. Siliqu (accedunt. breves [vix quartam digiti partem longz ;]. tumidiufculz, hirfutz, lanufculz, intus duplici membraná intergeriná [arcte tamen cohzrent hx membranz] in. duo loculamenta divite, ut fingule filiqux in duas digitis facilé diduci & dividi poffint. In utrovis loculamento quatuor aut quinque femima continentur parva, fübrotunda, nonnihil compreffa. In montofis & campeltribus Cantabrzigienfis Comitatus Gogmagog-bills, Newmarket-beatb, Royfron- Lecus. beatb, &c. Obfervavimus etiam fimilibus 1n locis in Comitatu Eboracenti. Hanc olim habuimus pro Glauce Hifpanica Clufi: verum ab eruditiffimo & amizffimo viro D. Hanfio Sloane diverfiflimam plantam pro Glauceilla accepimus quam idcirco fcortim nunc propo- nemus, & differenuas oftendemus. Ties 18. Glaux NS HrsroniA PraNTARUM. Lochs. 18. Glawx Hifhanica Clufü Park. Hifpamica J.B. Glawx Dio[coridzs Ger. qui pro praecedente cam babet. Ciceri [ylveftri mimori affini, fi mon ideom C. B. Diofcorides fi9 9milktooot, o2 &ganiff) 92illtAvoot. Claf. , j À "T'ernis vel quaternis à radice affürgit caulieulzs, dodrantem altis, gracilibus, incaná iw pu- beícentibus : foliz: ferie quadam fe&cundüm coftz longitudinem utrinque digeftis, five alá foliorum illos veftiente, Onobrychidis aut. Aftragali prioris in modum, mollioribus tamen, fuperné virenti- bus, inferne caná lanugine obfitis, guftu nonnihilamaro. Fl» extremo cauliculorum faftigio in- nafcitur, confertus, capituli fpiceve brevioris & obtuf inftar, Glycyrrhizz vulgaris florum form & colore perquam fimilis. Radix candicans & exilis, quz an vivax fit afferere nequeo. Hactenus lufius. 3 In planta ficca ad nos à D. Sloane tranfmiffa radix erat fimplex, re&à defcendens, ima parte in fürculos [unum vel alterum] divifa ; unde. exibant cauliculi quatuor vel quinque, quales defcribit Clafius, rubentes, firmiores & robuftiores multo quàm praecedentis; foliis veftiti é decem aut duo- decim pinnularum oblongarum, obtufarum, avería parte hirfütarum conjugationibus cum impari in extremo compofitis. — Flores quales defcribit Clufius, non tamen fümmos caules terminant, fed 6 fo- liorum alis in pediculis oblongis hirfutis egrediuntur. — Singulis flofculis fuccedunt f/lque breves & velut triangulz, linea ab uno latere recta, ab altero incurva terminatz, exteris mufco quodam füb- ruffo denfo innaícente fcabrz, geminatz, & in duas facilé feparabiles, quarum fingale unicum duntaxat intus fzizez. continent, fatis grande, compreffüm, fübfülvum, prater mufcum villofüum fili- quz etiam lanugine pubefcunt. ] y: Nufquam alibi quàm ad ripas fluminis "Fhormis Salmanticam alluentis, pauló infra eam urbem ob- fervabat Clufis, nomine vulgari carentem, menfe Junio. Verüm (inquit) is locus procul à mari diftat, juxta quod Diofcorides Glaucem nafci tradit. 19. Glaux Cazalonica won defcripta. Elegantiffimz hujus plantulze ramulum ad me tranímifit idem ingeniofif. Vir D. S/oaze. Qualis fuerit radix aut 1ma folia nefcimus: ramulus tranfiniffus vix palmaris erat,foliis, ut in hoc genere, feu foliorum alis, crebris vefttus. — Folia autem quatuor duntaxat aut quinque pinnularum, oblongarum, anguftarum, acutarum, lanuginofarum, (fubtus precipue) conjugationibus conftant, impari folio alam terminante. —Flofcul; in. glomerulis feu globulis in foliorum alis feffilibus, aut certé breviffimis pediculis donatis, quantum 1n ficca difcernere licet, ccerulei, quorum fingulis faccedunt /Zigue, ftru- éturz & figurz infolite, breves, & propemodum quadrangule compreffe in acutos apices productz, incanz & hirfutz,, & duabus filiquis fibi mutuó commiffis propemodum utin T hlafpeos bifcutati vat culo, compofitz; non enim, ut in aliis hujus generis filiquis, planis lateribus commiffis cohzrent, fed dorfis tantüm lineá re&á conjunctis, versüs apicem ad fe mutuo retrorfum reflexz, imis lateribus furfum recurvis. An pluraan fingula femina 5 in fingulis filiquis nobis non conftat. * 20. Affragalus perennis, folis bir[utis, caule ve&lo apbyllo, flore ocbroleuco odoratiffimo Monif. Morif. Hzc planta plurima edit foZia, alata, hirfüta & per terram ftrata, binatim feu conjugatim fe ex adverfo adhzrentia, uno impare extremum coftz claudente. Ex meditullio foliorum per terram fic ftratorum oriuntur cag/icwl; hirfüti itidem, pedales & altiores, füftinentes plurimos flores, luteo- pallidos feu ochroleucos, fragrantiffimi odoris, ad longitudinem trium unciarum in fümmis caulium Ípicatim digeftos, quorum fingulis fuccedunt /eligu« gemelle, craffe admodum, triquetra,, vix unci- am longitudine füperantes: harum fingulz bina vel terna. continent fezizz, oíla fefamoidea. refe- rentia, Ícminibus cxterorum fuz íortiscraffiora. Planta eft perennis. SECTIO Lib. XVIIL De Herbis flore papiltonaceo, feu leguninofis,. 94.1 SEC T TO TERTI.A De Leguminibus trifoliatis. EGU MIN A trifoliata funt vel Trifolia proprié dita, que terna. duntaxat habent folia in extremo pediculo ; vel minüs proprie fic dicta, qua prater folia terna in extremo pe- diculo bina infaper habent ad ejus à caule exortum feu bafin, quz Lori appellantur, & quodammodo pentaphylla fünt. "Trifolia proprie dicta fünt vel floribus in capitula: aut fficar congeftis, vel eifdem sagi [parfis. & variis (etus. Quz floribus funt in capitula aut fpicas congeftis, funt vel. I. Semimibus c filiquis im calycibus ple- runque occultatzs, loribus ere&tis, capitulis aut fpicis fümmos in plerifque caules terminantibus, feu Ípice lanugine nulla aut rariore obfitx funt, calycibus florum vel ftrigofioribus & ftriatis nec à de- lapío aut marceícente flore 1n veficas intumeícentibus ut in Trifolio pratenft montano, &c. vel im veff- cas tandem intume[centibus, ut Yn Trifolio fragifero, &c. five fpicee molles funt & villofe mollitie fua pedem leporinum referentes, ut in Lagopo. 2. Semümibus 5 filiquis ifui expofitis. & extra. calyces apparentibus, floribus pendulis, capitulis aut fpicis € foliorum alis egreflis, filiquis feu folliculis fcabris autrugofi, in Afelioto. —— Quz floribus fant magis fparfis & rarius fitis funt vel filiquis re&fioribus, feu predactioribas in. Fem- greco, feu brevioribus Yn Anonide, vel uídem zzrortzs C cocbleatis in. Medica. —— — —— —— ———————————————————— — Flerbe flore papilionaceo non fcandentes trifolie funt vel Proprià frc dite, quz terna duntaxat folia habent in extremo pediculo, funtque vel floribus In [picas conzeflis, fzminibus &c filiquis Mollibus & "villofis s LAGoPus di&a, quia mollitie fua pedem Leporis refert. Lanugine nullá aut. rariore obfitz, calicibus S: 5 Delapfo flore in veficas imsane[centibus ; "VR 1r oriuM Fragiferum Íeu veficarium. Strigofforibus d feriatzs, in veficas membranaceas non. extumefcentibus; Ta1- | [In calicibus occultatis, fantque vel fpicis | roLium fPicatum plurimarum fpecierum. Expofitis, & extra calices apparentibus, floribus in fpicis € foliorum alis egreffis, pendulis, | odoratiss filiquis feu vafculis feminalibus fcabris aut rugofis ; Mzr1rorus. " Sparfis & variis fitis, filiquis Retz aut nonnihil incurvis, Forwuw Graecum. —— : Brevioribus, femine reniformi ; Áwowrs. Intortis, gyris paucioribus aut pluribus, fructu levi aut fpivofo, fcutellato, doliato, orbicu- | | Troad compreffis, feminibus lineá ab angulo ad angulum depreffi fulcatis, | lato, plurimarum fpecierum ; Mz1c4, feu 7rifolium cocbleatum. .LMiaiis proprii dite, qua prater folia terna in extremo pediculo, bina habent ad ejus exortum cauli adnata, adeóque etiam pentaphylle dici poffent; Lorus erba plurimarum [pecierum. . Species ille Medicz quz jumentorum pabulo feruntur, radice fünt perenni & vivaci; Siliquis in- tortis quidem fed paucioribus volutis, nec fibi invicem contiguis ut unum glomerem efficiant. L11l 3 CAP. 942 Hisron:A PraNTARUM. Car. I De Zrifolio capitulis minis mellibus, calycibus flrigoforibus, $. t. Zrifolium prateufe montanum allum. A. x. Trifolium raten(e. albums Park. C. B. mimus praten[e flore albo, frue 2. Ger. praten[e flore albo mins, c femina glabrum J. B. 3Ofite-ffolueb. 9eanotu G.ctoil. Ontra&iore eft habitu quàm mas ;. eo]iculis brevioribus, infirmis, per terram fparfis, per quos felis terna, parva, rotunda, glabra, retufa. Flores glomerati, minores, ex longioribus appenfi pediculis, coloris albi, guftui dulces. —.Sezziza in exiguis & guis Hi bivalvibus, quaterna aut quina minuta in fingulis confpiciuntur, quo à Trifolio purpureo vulg. differt. Folia praíertim inferiora maculà lunulatá albicante pinguntur. TU" In paícuis non miniis vulgare eft quàm Trifolium pratenfe purpureum. Ab hoc fpecie diverfum efle non concefferim 2. Trifolüs affine Quadrifolium pheum. Lobeli J. B. uadrif. borten[fe albuzm C. B. Lotum quadri- folium Ger. | Quadrif. fufcum Park. Folia huic fupiná fuperficie colore nigro-purpureo tinéta funt, quatuor non raró in eodem pedi- culo, quod ubertatifolt, aut loco umbrolo, aut alii cuidam accidenti primó deberi füfpicor, quam- vis flagello plantatam fpeciem retineat. Vires. A matronis nobilibus fummo ftudio in hortis colitur pro prafentaneo remedio purpurez puerorum febris. 3. Trifolium praten[e album, filiqud bivaloi, caule frftulofo, folio fubtus migropurpureis maculis mota- to Morif. AMorif. Cauliculos profert procumbentes, cavos feu fiftulofos, pedales & fefquipedales; in quorum füm- mis alis exeunt fleres papilionacei, magni, fübalbidi feu ochroleuco Vs praediti; quorum fingu- lis fuccedunt /z//gue parvze, bivalves, fingule continentes femina bina aut terna minuta. A przce- dente diftinguitur foliis latioribus, & fübtus maculis mgro-purpurantibus notatis ; caulis multó lon- gioribus & ftiftulofioribus ; ////quis brevioribus cum paucioribus intus f:minibus. Locus. In humidis pratis, praefertim ubi hyeme aquz ftagnárant oritur, & cum precedente floret xtate. A. 4. Trifolium. pumilum [upinum flo[culis longis albis P.B. — Am. Trif. parvum, album, Monffe- falanum, pilofum, cum paucis floribus J. B ? E radice annua plurimi exeunt caulicul; femipedales & longiores, refupini, & terrz velut appreffi, ramofi, ramulis & foliorum alis egreffis, villofi, fo/zis alternatim adnafcentibus per intervalla ve- ftii; qux pediculis lohgis [ in lztiori. folo fefquipalmaribus ] hirfütis, duabus ad bafin veluti aurica- lis membranaceis caulem. amplexis, infident, terna fimul ut in reliquis Trifolis, villofa, cordata, maculá albicante lunulati in medio pi&a. Versüs fuperiorem caulium partem é foliorum alis exe- unt pediculi palmares & breviores, in fummo ffefzulos fuftinentes quatuor vel quinque, albos, papilio- naceos, tubo longiufculo, e caZicibus ftriatis, zoná rubente cinctis, & in quinque longa & tenuia íegmenta divifis. Flofewlis delapfis aut marcefcentibus ca/ices ad pediculum refle&untur & capitula fib terra condunt, éque fümmo 1eu extremo pediculo in medio caliculorum emergunt radii plurimi, Íeu pali rigidi, compreffi, 1ma parte latiores, versus apices continue anguftiores, apicibus ipfis, quin- que fpinulis longinículis in ftella: dimidiatz modum expanfs & cum primüm apparent ad latera villofr, radiaus. Radii hi non omnes unà erumpunt, fed fucceffivé ahi poft alios, & versüs pedi- culum refle&untur, ut tandem capitulum quoddam echinatum componant. Singulis calicibus fin- gula infunt fezima capíulà inclufa majuículà fpadicea. Exc. Multis in locis, folo arenofo aut glareofo, tum in. Anglia tum in exteris regionibus obfervavimus rarum hoc 'Frifolii genus. | D. Morifozo hac planta titulo "Trif. albi tricocci, fübterranei Guftonii reticulati : D. Magnol tit. Tut. fübterranei fivefolliculos füb terram condentis defcripta eft. Nobis ante triginta annos obfer- vata eft poft Autores Phyrologiz Britannicze, ut patet ex Appendice ad Catalogum plantarum circa Cantabrigiam naícentium. — Maio floret. 5. Trifolium minimum [upinum flofculorum c. femimum: globulis plurimis confertim ad. radicem ma- fcentibus. Foliola omnium "Prifoliorum minima, przlongis & tenuiffimis pedicellis infident, triangula fe- ré, obuia, crenata. Globuli quamplurimi denío cxfpite circa radicis caput conferti, terr incum- entes, eflofculis eorümque calicibus, ( quorum tamen neque formam neque colorem obférvavi- mus ) compofiti. Locus. Circa Meffanam in fterlioribus & arenofis invenimus. 6. Trifolium Lib XVIIL — De Herbisffore papilionaceo, feu legumtnofrs. 94.2 * 6. Trifolium montanum album C. B. mont. majus albo flore Park. saajus albo flore incanum Clufüü J. B. zmajus flore albo Ger. emac. CI. Ternis aut quaternis interdum affürgit virgis aut coliculis, pedalibus, firmis, rectis, teretibus: circa uos nafcuntur rara fols, oblonga, anguíta, dura, nervofa, carinata, & dorío elatiore, terna emper ab uno exortu prodeuntia utin reliquis Trifolii generibus, incana, in ambitu veluti denta- ta, abradiee frequentiora & majora. Flores extremis ramulis, in quos cauliculi feparantur, inhz- rent, parvi, frequentes, conferti, & fpicam quodammodo formantes albo colore & nonnullo odore predi. Radix vivax, minimi digiti craffitudinem zquans, fufco & denío cortice tecta, longa, ali- quot fibris donata. In pratis ficcioribus Viennz: Auftriz vicinis, tum in Moravia & Bohemia floret Maio & Junio. Locw. In herbidis Sylve Valenz D. A4agzo! fzpiüsoccurrit. Botam. Mon. 7. Trifolium praten[e album. à Fuchfto depiclum, five mas J. B. Folia huic hirfuta, oblonga, venofa, crenata, terna ex longo pediculo appenfa, per caules. cubita- les, fimplices, plures ex radice craffiuícula, ínque plura capita interdum divi(à : exorti flores glome- rati, albi, T'rifolii pratenfis purpurei alioqui fimiles. Circa Genevam in paícuis & agrorum marginibus obfervavimus: J. Bauhinus aliis etiam in locis Lecus. variis florentem Augufto, Septembri & O&obri. Alii Botanici fpeciem. hanc cum Trifolio albo vulgari confundunt, à quo tamen diverfiffima eft. A. 8. Trifolium pratenfe bivfutum majus flore albo-[ulpbureo [eu & xeendiuer & be great ínbite 0? preliotuiff) 99cabotu Gretfoil. Ex radice nigra, minimo digito tenuiore caules exurgunt plures, pedales vel cubitales, teretes, hir- futi, ad terram 1nclinati. Fol etiam hirfüta funt, neque crenata, neque ullo modo inciía, inferr- ora minora & rotundiora, longis pediculis hirfutis infidentia, fuperiora longiora, cauli propiüisad- mota. Florum fpica longiufcula, acuminata, congefta, colore pallido feu 4xesadixe. & in adultori- bus plantis ad fülphureum accedente. Ubi: fpica pediculus incipit bina adveríà oriuntur folia, cüm inferius femper alternatim cauli adnaícantur. In pafcuis ficcioribus & dumetis frequens reperitur. Obíervavi & in tranfinarinis propé Gene- rz ooy;, vam, unde mirari fübit à nemine hactenus deícriptum. i 1 A. praecedentibus duabus plantis differt florum colore albo-fulphureo feu ochroleuco, foliis non. cre- natis, imis minoribus, fümmis majoribus ut alias notas omittam. 8. 2. Zrifolia floribus purpureis in capitula vel globulos cougefflis. 1. Trifolium bitumin[um Ger. A(pbaltites frve bitumino[um Park. bitumen redolens C.B.. Afphal- tites feve bitumino[ura odoratum J.B. - son odoratum. zB i fruticem excreícit cubitalem & fefquicubitalem, virgultis rigidis, incanis, ac etiam nigrican- tibus, ftriats. Fowiz terna, per primam adoleícentiam rotunda, mox oblongantur in acaminatum mucronem definentia, incana iidem & hirfüta, odore Bituminis faftidiofo, ta&u glutinofo. —F/o- res non plane glomeratim congefti, fed oblongiori capitulo difpofii, colore purpuro-violaceo, ex calicibus oblongis, ftriatis, villohis. | Semez nigrum, afperum, hirutum, in cufpidem definens foliace- um, ejufdem cum reliqua planta odoris, faporis Czíalp. medicati. Congener huic totóque adeó vultu idem jamdudum colo, excepto eo quód f?/z quidem odore omni penitus deftituta funt, flores veró fuaviter, licet obícuré, redolent. Quod huic plante unde accidat C. Bauhinus oftendit. Semen (inquit ) Italicum in Germania terrz. mandatum profert plantam odore bituminofo : at femen plantz in Germania educate ruríus fatàm fapore & odore deficientem producit, & fi itere- tur fatio verifimile eft fobolem degeneraturam tandem in plantam omni odore & fapore defti- tutam. In Italia, Sicilia. & Gallia Narbonenfi, in faxofis collibus non procul à mari abunde provenire Locus obfervavimus. In Paralyfi oleum ex hujus femine expreffum valdé commendatur. —.D. Soame é Sylv L. 2. C. 21. S. 134. Hass varietas habetur magnitudine omnium partium, przcipué florum & feminum, differens. Morif. praclud. A. 05. Trifolium praten[e purpureum C.. B. praten[e purp. vulgare Park. pratenfe Ger. purp. vul- gare J.B. dommon purple &vetoil oo Donep.(uchle qefoii, D. i radice craífiufcula, adultiori feré. digitali, fibratá, witiculee tenues, ftriatz, partim. humi re - punt, partim fürriguntur, fübhirfutz. —Fv/is terna 1n eodem pediculo, nunc rotunda, alias oblon- ga, interdum fpiculatis albis.Iineis notata, nonnunquam obliquis candicantibus ftris virgata. | Flo- res glomerati plerunque purpuraícunt feu rubent, rarius & ex accidenti albent, odore non infuavi, guítanti ficcitatem afferentes. — Flofculorum tubi melleum EROS: continent quem pueri flofcu- lis & caliculis evulfis exugere. folent. J. Bauhinus refert fe obferváfio Trifolium hoc in sua i ontbel- Locus. Lectus. Locts. Locus, Hisronn! PgpANTARUM. in horto & extra urbem habere maculata folia; maculas autem effe albicantes, fbmi- cordis formam nonnihil accedentes, quod pro re infolita babere videtur, .càm nihil us. t pafcuis ubique vulgatiffimum habetur. »ezni, qui fao Chambrocb ( quod eft 'Erifolium purpureum pratenfe ) aluntur, celeres, & ut nos monuit D.Tacredus Robin[on. circulares, apud nos! A. 0n Trifolium pratenfe purpureum szajus, Qe greater. purple 9pcabotu€retoiT. Radix hujus lignofa, minimum interdum feré digitum craffa, füperiüs 1n multos veluti ramos dividitur, qui füb terra undique reptantes, & hic illic germinantes late plantam diffundunt, & ma- gnum fpatium occupant. Ceuliculi indé emergunt dodrantales aut pedales, in terram reclinati, purpurei, craffiores quàm 1n purpureo vulgari, ramofi ramulis € foliorum alis exeuntibus, que al- ternatim ut in illo pofita, fed crebriora. Fla ipía majora longiora & acutiora quàm in vulgari, brevioribus pediculis, notis albis femilunaribus non femper pita. — Flores 1n fummis. caulibus & ra- mulis majores, faturatiüs purpurei, in fpicas feu capitula majora & breviora coacervati quàm in il- lo; quin & fpice longiore pediculo infident quam inilo. Venz fcu nervi obliqui manifeftiores fünt magífque confpicui aver przcipué folii parte in hac planta quàm in illa. 1n paícuis fatis frequens eft, minus tamen quàm "Trifolium purp. vulg. Seritur etiam in agris pro boum & jumentorum pabulo; quibufdam audit &emmon €1overgrafs. * 4. Trifolimm pratenfe. mius flo[culis purpureis C. B. prat. min. purpureum. Paxk. Cauliculi huic tenues, rigidi, pedales, ramulis crebris divifi, — Fo/iz parva brevibus pediculis modo terna, mdó quaterna habet. —.Feres in fummis ramulis multi, perexigni, velut in umbellas Jaxas congefti, purpuro-ubentes. Radix tenuis, alba, fibris capillata. 5. Trifolium purpureum majus folio & [pica longiore J. B. smontamum, [picd longiffima vubente C. B. Lagopus smajor folie pimmato Park. major, [pica longiore Ger. Trif. majoris. tertii. altera ecies Cluf. 3. B. | Ad cubitum & fefquicubitum excrefcit, caulibus craffiufculis, valentulis, varié divaricatis. In f- lüs fabinde ludit, interdum. femunciam vix excedunt, fubrotunda, frequenüiüs oblonga, acumina- ta, trium unciarum, femunciali latitudine, concinne per ambitum crenata, admodum venofa, crif- pa, tergemina, pediculo nixa in vaginam valdé latam, pinnatam, trium unciarum aut longiorem, caulem complectentem definente. F/eres rubentes in fpicam. palmarem & majorem, fatis craflam difpofiti, ex celicibus in pinnas longas, tomentofas diffectis. In collibus circa Genevam invenitur fpontaneum. — D. Magnol obíervavit copiofum in umbrofis, herbidis locis fylvz Valenz, vii qua itur ad pagum Vie; nonlongé à Modele * 6. Trifolium montanum purpureum majus C. B. Park. Trif. majus Clufii fecundum, nen album » fed rubrum J. B. majus flore purpureo Ger. C/a[. 'Erifolio majori albo non valdé diffimile eft, vel amplitudine, vel formá: fwstamen paulló an- uftiora, & craflior flefculorum, qui confertim nafcuntur, fpica, eáque fummo caulis (iio in- zrens, fine ullo petioli veftigio, & quafi inter folia latens, cui plerunque adnafcitur alia brevior, rariffimé tertia. Flofculi ver differunt colore, qui. non albus eft fed ruber, & odore cujus fünt expertes. Radix illus radici feré par. In Hamburgenfi monte & aliis Pannoniz &: Auftriz montibus Alpeftribüfque pratis, prefertim ficcioribus Viennz vicinis, tum pariter in Moraviz & Bohemis íylvis copiose invenitur. * 7. Trifolium fBicd oblongd vubrd C. B. — rif. majus flore purpureo Ger. montanum majus purpure- af um Park. majus tertium purpureum Clufio J. B. C/uf. Majore multó excrefcit altitudine, quz plerunque cubitalis eft: caw/es etiam habet craffiores, no- dofos. Folisex fingulis geniculis alternatim prodeuntia, longa, ftriatáque, dorío magis eminente & elato, laxà quádam veluti vaginá, in binas appendices defhnente, caulem ample&entia, deinde terna numero ex eodem pediculo nafcentia, fuperioris duplo longiora, illis tamen non minüs dura & per oras denticulata, guftu nonnihil adftringente. Huic fpica longior & major, elegantiífima rubrorum flofculorum e caliculis hifpidis emergentium ferie compofita. — Radicerz habet. fuperiorum radici fimilem, vivacem & fingulis annis plures caules proferentem. 2 . Cumpriore invenitur. Vide loca: non multüm differt, ipfo Clufio fatente, à Trifolio purp. ma- jore, folio & fpici longiore 7. B. loco penultimo defcripto. * 8. Trifolium montamm purpureum minus C. B. montanum. minus Thalio purpureum J. B. Brevioribus conftat cauliculis, & foliis acaté mucronatis, & capitulis etiam, éftque flore quan- doque purpureo, quandoque candido. LN Ex brevi hac defcriptione an hzc fit fpecies à reliquis diftincta certó colligere nequimus. * 9. Trifolium LVATPEENEGA S vider AE. ads ^ * g. Trifolium montanum purpureum. folio acuto crenato C. B. C. B. prod. , Cauliculzs eft pedalibus, firmis, reis: foli rarioribus, oblongis, angufts, nervofis, acutis fur. fimque fpe&tantibus, in ambitu dentatis, aliquando profundiüs incifis. In cauliculi fümmo fores purpurei, quafi in globo conferti, ME u. : In montofis pratis Maio Junióque florens reperitur. Tn: * C. B. prod. CIE etl ramofiore, folis oblongis, anguftis, fed obtufis, & fuperné & utrinque crenatis, cujus ramuli frequentioribus & anguftiffimis fo/i donantur. Flores quàm in priore rariores & purpu- raícentes. [n pratis montofis circa Genevam. Lom Utraque hzc planta nobis incognita, nimis breviter tamen defcripta eft. Io. Trifelium montanum purvpura[cens folio obtu[o crenato C. B. Park. A. ar. Trifolium flellatum glabrum Ger. emac. capitulis Dipfaci quorundam. &mnoeootfy Star: ty-Beanco-Gretoil, o2? &cafel-)capen Gretoil. E. radice alba, fimplici, annua cales emergunt plures, palmares aut dodrantales, in terram feré procumbentes, teretes, hirfüti, ramoft. — Fo/is longis pediculis infident, lanugine molli pubefcentia, non crenata, longiufcula, extremitatibus fubrotundis, € quorum alis oriuntur. razzul; alterni. In füm- mis caulibus & ramulis capit4ls Dipfaci aut Eryngii fimilia, pediculis brevibus infident, ad quos folia bina. oppofita appendicibus Ííuis caulem amplectuntur. FJofzu/; pallidé purpuraícunt, quorum calices in quinque radios feu fpinulas terminantur, quorum infimus maximus longiffimüfque. In paluftribus maritimis pluribus 1n locis occurrit, in aggeribus maximé. Vidimus & collegimus Locw. prope Hollaudiam vicum non procul Harvico in Eflexia copiofum ; circa. Leigh non procul ab oftio "l'amefis fluvii in eodem Comitatu. D. 7obz[on Gerardi emaculator in paludibus falfis Darfordi in E Obfervavimus etiam in tranfmarinis circa Meflanam Siciliz. D. Ba/ar 6 "Tingide Africe urbe mifit. 14. Trifolium ffellatum. C.B. fellatum Mon[pelJulamum Park. | fPellatum purpureum Mon[pe||ulanum | J.B. ffellatum bir[utumm Ger. émac.. fiougb) ffarrp-feapen Grrefoil. Palmares & interdum bipalmares, non plané fürreétos, interdum etiam in terram prociduos, fun- dit ex gracili, albà, lignosd, capillatà radice caules, totos denfa lanugine obfitos, inanes, quandog, rufefcentes, rariffimé 1n alas divifos: folia longis nixa pediculis, cordata, tantillum per oras fupe- riores crenata, penitus hirfüta. Florum glomeres fübrotundi, coloris purpurei; perquam villofis con- ftant calycibus, quorum pinnz diducte radiatam ftellam reprafentant. Planta eft annua. Plenio- rem defcriptionem videfis apud. C. Bauhinum in Prodr. qui flores interdum fed raris luteos effe Ícribit, quod nunquam vidimus. Ad radices montis Vefüvii copiofüm obfervavimus, nec minüs frequens in Sicilia circa Meffa- Locus, nam, & Gallia Narbonenfi circa Monfpelium. Hoc genus eft (ni multàm fallimur) quod depingit & defcribit Alpinus in exor. Trifoli: clypeati argentei titulo, cui femina nigra, oblonga, lata, te- nuia, foliacea, igurá ad antiquos clypeos Venetos maximé accedere vifa tribuit ; quod obfervan- dum an huic Trifolio conveniat nécne. C. Bauhinus femen planum effe fcribit. Defcriptio AL ini in floris colore, quem argenteum facit, à planta noftra abludit, cui flos rubefcens. Forté per Bod capitulum intellexit. * 33. Trifolium glomerulis Perfonatze Cherleri J. B. globofum repens C. B. prod. Park. : 4 NUS reclinat palmares caules, quos à reptante capillacea, rufefcente radice emittit plures, hirfütos, folizs veftitos per extremum latioribus, pilofis: uniufcujufque coliculi faftigio capitulum hz- ret unicum, majufculum, in Perfonatz modum glomeratum, & ariftis longis, fed lanugine quadam albicante intertextis horrens, flofculis inter ariftas apparentibus parvis, purpureis: bafin autem am- ple&untur terna ra magna, Íquamatim incumbentia fübeuntiáque, lata, albicantia, per margines purpurafcentia, fimilibufque ftrus virgata, nefcio quid Garyophyllatz aquatice folus fimile ha- bentia. Monfpelii in fqualidis & ficcis locis circa Epifcopi caftellum legit Cherlerus. Provenit etiam Locus, in luco Gramuntio copiosé. C. B. Botanic. Monfp. Defcriptionem. C. B. vide & confer. A. 34. Triflium. parown bir[utum, flore parvo. diluti. purpureo, in glomerulis oblongis, [emine magno Small large-feepen Gefoil. E. radice alba, fimplici, adnatis aliquot donata, annua caules emittit plures, teretes, hirfütos, ra- mofos, in fterilioribus vix palmares, 1n Ixtiori folo cubitales & longiores, in terram reclinatos,ad ge- nicula nonnihil recarvos. Fuwie hirfuta, per margines zqualia, obfcure viridia; quz à radice exe- unt minora, obtufiora, interdum etiam cordata, pediculis longis infdent : quz in caulibus funt in- feriora breviora & obtufiora, longioribus pediculis fulta : füperiora paulatim longiora, acutiora, bre- vioribus pediculis — Fleres exigui, pallidé purpurei, evanidi, in capitula densé ftipata glomerati, fum- mis caulibus & ramulis infident. Capitula in fterilioribus in. globuli formam coacta, lzto íolo in longum excurrunt; ad fingulorum capitulorum bafin unum femper, interdum duo Huge n olia, 946 Locus. Locus. €3 Tempus. Locis. Loctit. Locpg;. Locus €$ Tempus. HisronarAa PuaANTARUM. folia, pediculis in membranas ftriatas dilataus. E latere capituli majoris feu primarii fubinde erum- p t capitellum aliud Íecundarium pediculo donatum. — Ca/ices five vaícula feminalia fingularia ftria- ta, turgidula, hirfuta, in quinque fpinulas definentia, fingula fingula femiza flavicantia, majufcula, folliculis occultata continenc... Planta eft annua. In paítuis ftezilioribus frequens occurritin Anglia. À. 15. Trifolium parcum retium , flore glomerato cum unguiculis J. B. Longis tenubüfque fibris radicatum multos fimul caes fupinos emittit, palmares & fefquipal- mares, teretes, glabros, propter terram albefcentes, catera atro-rubentes aut virentes: folia minu- ta, tergemina, glabra, venofa, leviter ferrata, nonnulla etiam cordata, longis pediculis caulem mem- braneis appendicibus ima parte amplexis nixa, brevibus interdum, praefertim in fummis ramis, ha- rentia. Fes tum fummo caulium faftigio, tum ex eorum lateribus glomeratim cohzrent minuti, unguiculum aviculz imitati, ex calycibus majufculis, glabris, ftriatis, per extrema denticulatis, duris. Nemaufi ex locis hifpidis & faxofis evullit Cherlerus, ubi rariüs occurrit: Maio floret: ingruente aftu, ut alia multa, fatifcit& exficcatum abit. — — D. Magnol Trifolium capituiis Thymi C. B. hujus fynonymum facit: meritó autem quarit cur J. Bauhinus rectum dicat, cum 1n defcrrptione caulem fupinum ei optimé attribuat. Vel hanc fpeciem, vel ei fimillimam ob(ervavi propé Novus Mercatmm oppidum, juxta Molen- dinum, alibi etiam in arenofis ad mare. Quin & D. Sem. Dale 1dem vel ei proximum Trifolium invenit in agro quodam di&o ;/e Perfosage Field quam tranfit femita Creffingam ducens, di- midio à Brantria milliari, Inftanti zftate, Deo dante, hanc fpeciem curiofiüs obíervabimus, quod fi differre comperietur Lectorem ejus rein Appendice certiorem faciemus. R6. Trifolium cujus caules ex. geniculis glomerulos oblongos proferunt J. B. 4. 13. in paucis differt, ms hoc fed duram & lignofam agit radicem, qux plures quidem emittit furculos, fed peda- les, teretes, rigidos, pallide virentes, & ad fingula genicula recurvos. —.Fz/z quam in precedente al- tero tanto majora, longiora, neque cordata, neque ferrata, longiuículis pediculis infidentia, qui ex membranea quadam articulos veftiente appendice prominent. Geniculis porró capitz/a etiam ob- longa, denío flofcalorum purpureorum agmine ftipata infident, quatuor, quinque, aut plura, fed pro fingulis geniculis fingula; quorum calyculorum nullis ftris donatorum apices recurvi, rigidi, interim in acutum fatifcunt mucronem, nec tamen ità durum, ut fpinofum dicere aufim, nullis item denticulis praeditum. Nemaufi in incultis rupetis legit Cherlerus. In plerifque cum fequente convenit, [ in omnibus inquit D. Aagnol, ] nifi quód. C. Bauhinus flores luteos illi attribuat ;/ at J. Bauhinus huic re&é purpureos. Ne Lectori imponere videamur C. Bauhini defcriptionem fubjiciemus. Trifolium capitulo oblongo afpero C. B. Park. C. B. prod. Radicem habet capillaceam albam: cauliculos plures, pedales, lxves, rotundos, & quafi articula- tos, paucis feliz: rotundis veftitos. Ex fingulis articulis flofcul; plures fimul juncti, iíque lutei pro- deunt. His fuccedunt capitula oblonga, pluribus quafi fpinis recurvis donata, & per maturitatem exafperata, quibus fingulis folium tripartitum fubjicitur.. Sezzez exile eft. Patavii in edito monte propé Zr4zz, quod longe minus altero ( quod Monfpeffülo habemus ) legimus. , Seclu[o flois colore precedenti mon admodum di[fimnle eff : quod notavimus antequam D. AMagnol Bo- tan. Monfpel. videremus. 17. Trifolium capitulis Tbymi C. B. Park. GC. B. Radice eft oblongi, albi, tenui, capillacei : Cawliculis femipalmaribus, humi fparfis : foliolis obtu- fis, in ambitu. ferraus, cujus virgulis capitula rotunda, ut 1n. '"Thymo, ffofculorum rufeícentium infi- dent; que per maturitatem ibdurantur, minutümque fee fübruffum continent. Monfpeffuli locis ficcioribus provenit. Vide "Trifolium parvum rectum flore glomerato cum unguiculis 7. B. $. 3. rifolia calyculis im veficas intume[centibus feu fpumofis, Fragifera dicla, 18. Trifolium fragiferum. Ger. emac. fragiferum. Frificum C. B. Cluf Park. &tratoberrp: & rctoil. Cauliculis fapinis ad nodos radices agentibus laté fe propagat. Folia fingularia ad. exortum fuum appendicibus latis membranaceis in duo oblonga & acuta fegmenta exeuntibus caulem amplectun- tur: pediculis autem longis hirfütis infident, terna fimul ad eundem exortum, parva, obfcuré viridia, argute dendculara, mucronibus obtufis, non. tamen cordata. FJerwm Ípice € foliorum alis egredi- untur, pediculis (emipalmaribus aut palmaribus infidentes, parv, fuübrotundz, Trifolii pratentis a- mule, flofculis exiguis, pallide purpureis gradatim fs aperientibus, evanidis compofite: quibus mar- ceícenübus calices in veficulas turgidas. hirfutas, deorlum flexas, bicornes extumefcunt; unde ca- pitulum augetur in magnitudinem Nucis myrifticz, Tragi figaram imitatum. Singule veficule fingulas f/.cular unicum 1ntus femen claudentes continent. Julio & Avgufto menfibus foret in locis aquofis ubi per hyemem aqua ftagnarant. 19. Tri- Lib XVIII qe Herbs flore papilionaceo, feu leguminofts. 947 19. Trifolium praten[e folliculatum C. B. Trif. Salmanticum Ger. praten[e Salmanticum Clufii Park. folliculaceum [rue "vtficarium minus. purpureum ]. B. 4n Trif. weficarium ampullatum rubello flore Morif. ? Hümi füfos producit ex. tenui fimplicéque radice caules dodrantales, foliis ornatos ternis, parvis, per extremum obtufis, circumcirca crenatis, pediculo longo appenfis: à quorum finu exit pediculus, unciá longior, ffores fuftinens, 1n orbem glomeratos, parvos, rubentes, quos membranei excipiunt utriculi, fatis laxi, bicorni faftigio dehifcentes. Semen exile, fübrufum. Hc pulchella planta f& per terram fpargit, deguftata nullum habet manifeftum faporem. Clufius flofculos elegantiffimá purpurá rubere fcribit, quod & nobis obíervatum, cüm plantam circa Li- burnum & alibi in Italia primó videremus, unde Trifolium fragiferum [fue "veficarium floribus nitidis rubellis eam denominavimus. Figura Clufiana non exprimit folliculos membranaceos in capitulum Fragi zmulum conglomeratos. - €irca Monípelium in hortis inter olera; in pratis etiam aliííque quamplurimis humentibus 8 Leur herbidis locis oritur. Botaz. Mon/[p. An Trifolium fragiferum Lufitanicum tomentofum Par£? * ào. Trifolium caule nudo glomerulis glabris J. B. Ex radice cràtfiufcula caules exeunt fimplices, nudi, glabri, pedales, in glomerem fforwz purpu- reorum faftigiati, fübjetis foliis exilibus viridantibus. Sequuntur ries floízulorum numero re- fpondentes, laxiufculi, fqualidi, veluti nervulis antertexti, albidt, é quorum orificio adhuc flofcilorum prominent reliquiz. — Filia tergemina, glabra, fübrotunda, feré uncialia, pediculo hzrent palmari & fefquipalmart e radice. Viá quá Nemaufo ad Gari pontem itur collegit Cherlerus haud ità frequentem. Loci. * ar. Trifolium capitulo fpumofo levi C. B. ve[tcarium leve Park; C. B. prod. Radice elt albá, oblongá, fibrosá & capillatá: cawliculis mulus, humi fparfis, tres, quatuor, rariüs fex uncias longis: folielis parvis, oblongo petiolo hzrentibus, per marginem acutiuículé crenatis : fferibus parvis, luteis; quibus capitula incana, veluti ex pluribus veficulis fibi invicem. infidentibus RECS ita, fquamámque referentia fuccedunt; quibus femez parvum rotundum & planum inclu- um eft. Circa Monfpelium in agris & luco Gramontio reperitur: circa Neapolin Italorum in maritimis Loc a i. Trifolium capitulo fpumo[o afpero wins. C. B. veficarium a[peruma minus Park. C. B. proc. Hujus udis tranfverfim fertur, & fibris capillaceis terra infigitur: ramulis fuis per terram re- pit: é quibus pediculi biunciales & triunciales, nudi eriguntur, qui capitulum parvum, fübrotun- dum, ex rufefcentibus floribus compofitum füftinent; quibus capitulum quafi ex veficulis pluribus compofitum, fübafperum & initio virens, minutum. femen fübruffum continens füccedit, via parva funt, rotunda & crenata. Hoc apud nos ad Rherii ripam herbido & arenofo loco, & circa Monfpeliüm provenit. Locii. * 43. Trifolium glomerülis tomentofis per caulimm longitudinem J. 8. S45 Angulofi & glabri caules : folia parva, ex oblongo rotunda, glabra, crénata, pediculo donata feré utcial, cujus exortui adnata gemina pinna, majuícula, ex lato mucronata, caulem complexu füo comprehendit; indidémque flofculi minuti, palliduli, glomerati oriuntur, duos fequuntur glomeruli folliculorum tomentoforum, candicantium, concluforámque : in quorum fingulis fezsez unicum pullum, ruffefcens, nitidum, apophyfi veluti donatum, quemadmodum in Feenugraci femine anim- advertimus. In fqualidis Gallo-provincie quibufdam locis legit Chérlerus, menfe Julio. j Hanc plantam D. Magzol in. Botas. Mon[p. accuratiüs defcribit & depingit Trifoli fragiferi to- sentoft citulo. Radix (inquit) alba & fibrofa eft, ex qua plures oriuntur caulicu/i, palmares, humi fparía: in ar- ticnlis duz fant appendices fatis latz, inter duas pediculi foa íuftinent trifolia, venofà, glabra, fer- rata. Ex quolibet articulo flefculi glomerati purpurafcentes producuntur, fimiles floribus pratenfis folliculati, breviffimis pediculis nixi, quibus globuli füiccedunt magnitudinis fragorum, veluti cotone incani, pluribus utriculis vel glomerulis compofiti: 1n. quolibet utriculo unicum een continetur pm MS ae cerei coloris. Mueoo gab afpectu pulcherrimum reddit. : aio & Junio reperitur variis in viis herbidis, precipu?. übi aque per hyemem ftagnára | i & Gramontium quà um Grabals & alibi. AP Sae rie scasre POS I ld An Trifolium capitulo fpumofo levi C. B. pro? verüm C. Bauhinus flores luteos illt attribuit forté per errorem. à D. Magnol tribus "Trifolii parvi fpeciebus flores luteos, quos illis C. Bauhinus attribuerat, abjudi- cat. r. Trifolio capitulo oblongo afpero. 2. Tif capitulo fpumofo lxvi; 3. Tif. capitulo Lago- pi rotundiore, feu globofo flore; Locis. Locis, K. 24. Tri 948 HisrTonr:a PLANTARUM. Locus. Loctu, Locus, Locus €$ Tempus. À. ^4. Trifolium [upinum cum glomerulis ad caulium modos globofrs, floribus purpurantibzus, 4 : Jv pd capitulis Tbymi Mori. prxlud.? h PR à Radix €i alba, fimplex, fibris majufculis donata: ex qua emergunt razli complures, in terram procumbentes, glabri, versis radicem füpina parte nonnunquam rubentes, folz alternatim pofitis, in pediculis longiufculis ternis, fübrotundis & ad margines dentatis veftiti. — G/c/uJ; feffiles ad. alas foliorum, non fpinofi, ex quibus emergunt. fores pallidé purpurei, rariüs difpofiti. Semen nondum maturuerat. In marginibus arenofis propé Saxmundam Suffolciz oppidum inveni: poftea attulit Temas IVilli- fdllus circa Londinum colle&um :. tandem etiam in tranfinarinis circa Meffanam Siciliz urbem in- veni. Capitula feu globuli é calicibus arcté ftipatis congefti fünt. * a5. Trifolium capitulo glomerato vigido J. B. globofo flore, "vel capitulo Lagopi rotundiore C. B. capitulo globofo Park. C. B. prod. ; Radicer habet longam, tenuem & capillaceam, fibrofam, albam: caules plures, tenues, rotun- dos, palmo minores, quandoque pedales, 1n ramulos leviter hirfutos divifos; quos fo/ja parva, nón- nihil pilofà, longiora quàm ftellati majoris, per extremum rotunda, crenata cingunt, [ quibus juxta pediculum communiter duo alia fübjiciuntur. ] Caulium faftgia ornant capitula fingularia; glomera- ta, compadora quàm zzajorzs ffellati, Botonariz paria, fed Bardanz echinorum aíperitate hifpida, Flores parvi, lutei, [ rufefcentes D. Magnol. ] Mato meníe Monfpefluli circa Caftelnovum copiosé provenire obfervavit C. Bauhinus, In fatis copiose oritur, fed femper cum floribus rufefcentibus. Beraz. Mong. Car. IL. Trifolia fpica moll &9 villofa Lazepà dicla. 1. Trifolium albo-incarnatum fpicatum, [fve Lagepus zaximus J. B. Lagopus maximus Ger. max. flore. vubro Park. Trifolium fpica [ubrotunda rubra C. B. Qe. gxeateft. SDDares-toot- C tetoil. B Atis prolixa radice donatum eft, gracili, fibrata. Caules plures, dodrantales & cubitales, hir- . eM futi, fimplices. Folia ex pilofo pediculo, vaginá fuá brevi, hirfut caulem complexo, terna, JJ fübrotunda, latiora quàm longiora, crenata, non cordata. Spica duarum aut trium uncia- rum, floribus conitat albis diluci purpurá remiftis ex calycibus admodum villofisiin quinque pinnulas definentibus. Sezez majufculum, fubrotundum, lucidum, pallidum, accedens ad Meliloti vulgaris, fàpore Piforum. Annua eft planta, ex femine deciduo, fiquidem maturo Julio & Augufto, fe confervat. In Italia circa Neapolin obfervavimus cum floribus pulchré rubentibus aut coccineis: Quod props Genevam oritur albo-incarnatos obtinet. A. 2. Lagopus vulgaris Park. trifolims quorundam J.B. Lagopodium rue Pes leporis Ger. Tri- $ iun COE bumile [picatum five Lagopus C. B. 39ares-foot, v2 Dareg-toot GL retoil. Nomen ex argumento. /?icz indeptus eft, quz molli villo cineraceo, purpurafcentéve leporinos pedes imitatur, flofculis albidis &: minutis, tantillum prominulis, quos femen excipit exile fulvdm. Spicz pediculis longis infident, e foliorum alis exeuntibus, Col/icul/; plurimi palmum aut fefquipalmum alti, [ 1mó in lztioribus dodrantales aut pedales ] ramofi, toti 1ncana lanugine pubent; in quibus hirfüta "Trifolii folie, unciam circiter longa, culmum lata, acuminata, villofa & incana, avería prz- Íertim parte, pediculis lata & ftriata bali, in duas prelongas velut auriculas exeunt, caulem ample- C&antibus. Quz 6 radice exeunt folia, multolatiora funt, & pediculis longioribus fulta. Sapor plantz ftringens & ftrenué exiccans. : Frequens elt inter fegetes, maxime folo arenofo, ferius antem & poft mediam plerunque aftatem oret. * 4. Ebenus Cretica. Alpin. exot. Alpin. A. bra firpes affurgit rectus, tricubitalis & amplior, argentei coloris, € quo plures rami exeunt, furfüm ex obliquo in re&um acti, foliis Cydifi, fed longioribus & tenuioribus, in acutum definenti- bus, ternis fimul junctis, totis candidis. In fümmitate veró caulium flos vifitur rotundus, flori pra- teníis trifolii figura & magnitudine quàm fimiles, coloris purpurei, & in aliquibus carnei, ex multis Hofculis Cytifi Horum «mulis congeftus, qui circumquaque intermixtos habet quofdam villos, albos, tenuiflimos, velut fericeos, quorum. mixtione ex rubro colore flos redditur longe vifi elegantior. Radix illius plantz eft longa, gracilis, lignofa, nigra, bifida. Li - 4. Lagopus Lib. XVILIL De Herbis flore papilionaceo, feu leyuminofas. 94.9 * 4€ Lagopus minor flore vuberrizzo Park. Park. Filia habet mollia, incana, angufta, in acutum. mucronem definentia, breviora tamen quàm Lagopi angufüf. Hifpan. C/«f.. Caules ad. íemipedalem altitudinem vix afcendunt. — Spica gerit tenuem, barbulis multó tenuioribus quàm pradi&i Lagop. frequentiorem. Flores protrudit elegan- tiffimos, rubicundi coloris; quibus fingulis flaccefcentibus fuccedunt capfulze fingulx, villofe Rim radüs in margine earundem ftellatim difpofitis onuftz, quando femen in capfularum Pu eft maturum. Planta eft annua. Semine ex Hifpania accepto J. Parkiníono exorta eft, * $. Lagopus fupimus Park. Ex Hifpania attulit Boelius. * 6. Trifolium lagopodoides anmuum birfutum pallide luteum. [eu ocbvoleueum. Mori: hift. Morif. Fwlia edit terna. acuta, incani lanugine obfita, atque ex vaginulis aliorum more pediculis biun- cialibus ortis innitentia: in faftigio caulium pedalium ere&orum, nonnunquam reclinantium, pro- veniunt [pice longe, unciales & biunciales, Lagopi vulgaris inftar, co£oris pallide lutei, feu potiüs dxes dius. floribus compofita. — Floribus hifce evanidis fingulis fingula fuccedunt capfale, quinque- partitó ia margine divifz, & fingula féizz fübrotunda continentes in fundo. De loco fühal habet. 7. Trifolium angu[Hfulium [picatum J. B. Trif. montanum, anguftiffumum. [picatum C. B. Lago- pus major anguffifolizs Park. Lagopus altera anguf'ifolia Ger. emac. Radix huic unica, tenuis, longiufcula, lignofa: caw/es ex eá plures, fatis firmi, palmares aut pe- dales, fimplices; 1n quibus foi terna, graminea, hiríuta, pediculo nixa unciali, caulem longá ftriatá vagin obvolvente: Spics duarum circiter unciarum longitudine aut major, ex floribus pur- pureis congefta, in calicibus lanuginofis, pinnas quinque protendentibus. Vidimus hujus generis al- titudine cubitali, foliis anguftiffimis duas tréfve uncias longis. In roontibus fupra Meílanam, atque etiam circa Monípeliam, utrobique copios? provenit. Flores r. in noftra diluté rubent. | ys 8. Lagopas angu[tifol. Hifpanicus Clu. Ger. emac. Park. Trif. engufif. Hifp. five Lagop. an- gu[lif. flore dilutà vubente J. B. Trif. Hifpanicum angufHfolium [Dica dilutà vabente C. B. Cin. Unicum fert caulem, gracilem & fatis firmum, nodis quibufdam diftin&um & in. aliquot ramos divifüm, nafcentibus ad lingulos nodos pediculis, fatis laxa fede caulem & ramulos amplectentibus, quorum extremis terna infident f2/a, non orbiculata, fed longiuícula & angufta, carinata, five dorfo elatiore, canefcentia inftar foliorum vulgaris Lagopi : Summi rami definunt in. longas caly- cularum fpicas, é quibus emergunt ffofcul/i vulgaris floribus formá fimiles, & feré concolores, hoc eft diluté rubentes. ' c Semine ex Hifpaniis accepto natum eft : cui fimile, vel forte hoc. ipfum genus fe obíerviffe meminit Clufius Salmanticenfi agro ad Vinetorum margines. Nos in montibus Meffànz imminentibus, item circa Monfpelium obíervavimus. A. precedente Locus. tota fpecie diverfüm agnoícimus. Car. III. Trifolia [picata flore luteo. A. i. Trifolium luteum lupinum. Ger. emac. praten[e luteum f'omina flore pulchriore. [Foe Lupui- 5o J. B. gratenfe luteum capitulo Lupuli, vel agrarium. C. B. Yyop-QLvetoil. bentes ramis creberrimis fruticofos. Folia pawva, latiufcula obtuía, glabra, praefertim füpiria parte, venulis creberrimis, fi luci objiciantur, vel ex adverfa parte facile confpicuis, ftriata, pediculis longiufculis appena. — Versüs caulis & ramulorum fummitates foras [pice ex alis foliorum exeunt, lupulorum capitula imitate, íed minores multo, flofculis luteis compofite, per maturita- tem deorfim reflexis, minimé deciduis. Petalum in flore fuperius & erectum amplum eft & ftria- tum. Singuli autem flores fingula femina occultant. — Ab aliis plerifque Trifoliis differt quod flof- culorum fingularium. calyces perexigui funt & vix vifibiles. In agris inter fegetes, folo przfertim arenofo aut glareofo. Los: p cauliculos fpargit, infirmos, & vix fe fuflinentes, palmares, aut dodrantales, hirfütos, ru- A. a. Trifolium lupulinum alterum minui, — An. Trif. luteum, flore. Lupulino minus J. B? Be fefter Dop«& refoil. À radice fimplici, farculofa tamen & minntiffimis etiam fibrillis capillata, & quibus tubercula quz- . Mmmm dam Vd de. Locu. Locur. Yoctá. Hisron:A PiaANTARUM. dam feu granula dependent, plurimos fundit ramulos, paris cum przcedente longitudinis, aut etiam majores, tenuiores, elabros, inferne rubentes. Folia quàm illius minora, viridiora, obtufiora, & ad cordis formam propiüs accedentia. Flofewlerwm fpice longis pariter & tenuibus pediculis é folio- rum alis egreffis infident, plus duplo minores, minoribus Hofculis compofitz, íaturatius flavz, Flofzuli pari modo per maturitatem deorfum refle&untgr. Semina quàm illus majora, in fingulis flofculis fingula. , N In paícuis inter gramina frequens occurrit. * 3. Trifolium imnontanum Lupulinsm C. B. Park. C. B. prod. wv. : Met icon vis eit po oth Ramis eft cubitalibus, glabris : foliis rarioribus, parvis, fubrotundis, leviffimé denticulatis, longiffi- mo pediculo donatis: Rami faftigio capitulum Lupuli formá, fed. oblongum. ex flofculis fpadiceis. compofitum infidet. In montibus fupra Ilfeldam provenit. — v Ob formam capituli Lupulinis Trifoliis adjecimus quamvis colore floruri differat. 4. Trifolium capitulo fpumo[o afpero majus C. B. prod. veficarium afperum majus Park. C. B. prod. Radice eit oblonga, fibrofa : Caulibus bicubitalibus, tenuibus, flexibilibus, à vicinis fruticibus füften- tatiss Foliis rotundis, Trifolio vulgari fimilibus, crenatis , prelongis pediculis donatis : inter quz pedi- cili nudi, palmares, quandoque pedales efferuntur ; qui finguli capitulum fübrotundum, ex floribus aureis compofitum, nonnunquam parve Avellane magnitudine fuftinent. Hos fol/iculj membra- nacei, fibiinvicem incumbentes, nonnihil à filamentis quibufdam exafperati fequuntur. Hoc in Salicetis Michelfelde Huningam verfüs, iis fe fuffulciens reperitur. Nos ob floris colorem ad Trif. lupuhnum potius quàm ad folliculaceum feu veficarium retuli- UE & Trifolium lupulinum quodammodo veficarium & íquamofüm íeu fpumo. um fit. Trsfolium (axatile birfutifftnum C. B. prod. Park. C. B. prod. ! Radici lignofz, tranfverfim. repenti, rufo cortice te&z quafi truncus ex multis AM fimul junétis, caule carentibus infidet, tota planta duas tréfve uncias non füperante. — Fo/iz habet Trifolii, parva, mollia, incana & velut argentea, fuperné crenata & pedicellis breviffimis infidentia: inter 1ipfa folia capitula parva, rotunda, longiufculis pedicellis donata, in quorum medio pili breves mol- liffimi flavefcentes confpiciuntur. Nec florem, nec femen vidimus, & in altiffimis Helvetiorum ju- gis legimus. rt Mere ios a. Ex imperfecta hac defcriptione, quó referenda fit hec Trifolii fpecies colligere non poffutnus. Trifolium ere&lum annuum capitula fublangas é calycibus magms. conflatzs, Calabren[e. Cauliculi huic femipedales, teretes, recti, rigidi, hirfuti, ramofi: folis parva, modice lata, extre- mis fübrotundis, argutiffimis denticulis circumcirca crenatajin fummis caulibus & ramulis fores in ca- pitula fublonga congefti, & calyculis majufculis, in fummo, ut moris eft, quinquepartitis, fegmentis fingulis latioribus quàm in hujus generis plerifque, exeunt; quorum nec formam, nec colorem ob- fervare potuimus ; jam enim, circa medium Junium, przterierant. Singuli calyces fingulas occultant Jiliquas breves, latmículas, bina intus femina fübrotunda, compreffa [in planta ficca] conti- nentes. Hanc fpeciem in Regno Neapolitano ad maris littus collegi, càm Meffaná Neapolin redirem. Car. IV. De Melito. Mt & Awris, quafi Lotus mellea, vel à flavo colore florum, vel ab odore melleo quem ficcata emittit ; vel, ut vult, Jo.Bodzusà melleo fapore, qui in caule ejus & radice deprehen- dicur dum comeduntur : verüm hz de Meliloto ZFgyptiaca intelligendum. Notz hujus generis characteriftice fünt Flores penduli in fpicis é foliorum alis egreffis, filiqua feu folliculi breves, fcabri rugosíve. I. Trifoluum odoratum Park. Ger. Lotzs. bortenfis odora C. B. Lotus. (ativa. odorata, nua. J. B. &tueet Grefoil. Radix ei ; gracilis, fimplex, alba, lignofa, fibris aliquot donata. Cass cubitalis & altior, re&tus, graci | 15, ftriatus & nonnihil angulofus, glaber, inanis, abimo ftatim ramofüus. Fvliacauli alterna- um adnafcuntur in pediculis longis terna. fimul, pallidé viridia, glabra, circum oras ferrata, infe- riora in caule breviora, obtufiora & rotundiora, fuperiora longiora & acutiora, ut in aliis Trifoliis feré fit... E, foliorum füperiorum alis longis pediculis nixe egrediuntur pice íeu globuli, ffofculze papilionaceisdiluté coeruleis, (quorum in odore pertinaci precipua. gratia) compofii Sipgulis or CAS Lib XVIIL — De Herbis flore papilionaceo, fei logminafas. culis fingula fuccedunt wafc/e, duo auttria intus fzmiva continentia, maturitatem perduéto quotannis perit, 951 fulva, odorata. Semine ad A. 2. Melilotus oulgaris: Park. Germanica Ger. emac. deftript. Offcivarum Germanie C. É Trifolium odoratum [rve Melilotus "vulgaris flore luteo J.B. dygiminon 9pclilot, Radice albi, tenui, lentá, fibrillis brevibus capillatá, alté'in terram defcendente firmatur. "Cas/e, emittit plures [interdum unicum] cubitales, fcfquicubitales & altiores, glabros, infirmos, inanes parva intus cavitate, ramofos, fo/z;s ad intervalla alternatim n nis in eodem pediculo tenut, fefcunciali, oblongis, denticulatis & plerunque c ícuré virentibus. — Flores 1n fpicis longis ex alis foliorum exeuntibus, rarius fit dis brevibus, tenuibus penduli, quibus füccedunt //lizuz breves, pendulz, gra, femina fingula aut bina flavicantia. continentes, fapore leguminofo, Junio & Julio menfibus floret, & ad Íepes & 1n vepretis, interdum & inter Íegetes copiosé Tempu t4 CMS Loéus. Leniter refolvit,digerit, emollit, dolores fedat. Hinc emplaftris & cataplafmatis digerentibus ac Vires. refolventibus, necnon concoquentibus, tum & acopis omnibus utiliter admifcetur. Utuntar e vulgó Officine pro vera Veterum Meliloto. ! AdPleuritidem mitigandam hunc fotum prodeffe expenremini, Ric Herbz Meliloti, Parietariz verz ana M.ij. Betonice M. j. mifta & decoóa 1n aq. fepe pecori fuperponantur. Sos Paullas. : Emplaftrum de Meliloto Mefüe egregium eft anodynum, diícutiendo non flatus tantum, fed & frigidam crafsámque materiam in tumoribus externis, necnon hepatis lienífque. Cüm Diofcorides dixit Meliloton effe boni odoris, intelligendus eft de exficcata herba, quia nul- lum feré odorem virens habet, fed quum aruerit fragrantiffimum, quod neque Theophrafto przter- nüffum, Jib. 6. decaufisPlantar. Sertüla (inquit) campana ficcata plenius olet. * Azrazzz. "Trifolium caballinum Ceer. & Kalis dicitur, quia equi herbam hanc avidiffime in pabulum Kc nass fequuntur. Apud noseriam in Anglia fubinde fertur. pro equorum & jumentorum pabulo. cue fimp. L2. teretes; ftriatos tamen, aícentibus veftitos, ter- ircumrofss, glabris, ob- hti, exigui, flavi, pedicu- rugofz, per maturitatem ni- 3. Melilotus flore albo Park. Germanica Ger. major candida Trag. 3ite ffotuerm $r- - lilt. Pracedenti perfimilis eft, differt tamen caulibus craffioribus, firmioribus magífque lignofis, altio- ribus etiam. & erectioribus; foliis minoribus veftitis, minüs odoratis: floribus candidis, minoribus, pluribus fimul in fpicis longioribus, füccedentibus capituli parvis, fübrotundis, non ut in pracedente incurvis. Radix fubeft lenta, tenuis, albicans, qu plerunque fecundo à fatione anno, poftquam planta femen dederit, praefertim fi copiofius fuerit, interit. b: ; M A. precedente reverà. fpecie differt, quamvis plerique Botanic utraíque eodem titulo compre- hendant, & hanc illius varietatem tantüm accidentalem faciant; folo floris colore diver(am. In Germania, Italia & Gallia Narbonenfi frequentem obfervavimus ; in Anglia, quod fciam, non Locus; urrit fpontanea. epe quinque Meliloti differentias recenfet. 1. Flore luteo. 2. Flore candido. 2. Pere- Quinque fpe grinam flore purpuro-ceeruleo inodoro. ^ 4. Floréluteo, longioribus filiquis. 5. Flore luteo foliis per &* circumferentiam non crenatis. - hr "Tertiam & quintam fpecies invenio in Catalogo Hort. Reg. Parifienfis. 4. Melilotus magno femine [rectius folliculo, | rotundo, vugofo . B. Mel. Italica fulliculas rotunds C.B. Italica Park. Italica & Patavina Ger. *fitalian 9melilot, . B. E : Duorum cubitorum altitudinem affequitur, radice fimplici, re&tá, lignosi, alba, gracili. Caslz angulofüs, purpurafcens, rigidus, lzvis, arto tubulo pervius, plurimis ramis brachiarus. — Folia trige- mina pediculis rubefcentibus fefcuncialibus & longioribus appena, inferiora lata, cordata, per mar- gines zqualia, fuperiora minora, i crenata, Flores melini, vulgaris Meliloti fed majores, 1n fpicas longas ex alisfoliorunr egreffas digefti. — Pericarpis rotunda, Pifi minoris magnitudine ru- gofa, femen modo unum, modó duo continet. Radicitus quotannis emoritur & femine deciduo fe renovat. 5. Melilotus angu[Hfolia repens, folliculzis rotundzs C.. B. C. B. Prod. Radicem habet albam, oblongam, tenuem, capillaceam: à qua czuliculi plures femipalmares, rarius palmares, perterram fparfi prodeunt: circa quos foliola oblonga tribus petiolis pediculo infidentia, quz levia funt & per margines crénata : ex quorum alis pedicult emergunt tenues, oblongi ; quibus fleres parvi, luteoli, octo, novem, decem, & quandoque plures, alternatim difpofiti affiguntur. His totidem folliculi ragofi, finguli femen unicum continentes füccedunt. Monfpeffüli in arvis & ad pedem montis Lup. Locus. 6. Melilotus nova Berardi, feu. ereGia folliculis votundzs minor. &eYeffer rountecobbeh Qne- Tifat. Pracedente- [Italica] omnibus fuis partibus minor eft; cau//bzs cubitalibus & altioribus, erectis, ro- tandis, virentibus; necenim caules, nec foliorum pediculi rubent, ut in precedente. Filia multó. quàm in Italica minora; minis glauca, alias fimilia, inferiora nempe lata & cordata feré, per mar- Mmmm 2 gines »* L4 95 Locus. Locut. Loctit. LLocus. : Hisron:a PruraNTARUM. ue gines aequalia; füperiora longa, angufta, circum oras crenata, füpremis mucronibus obtufis & velutabíciffs. Flores fimiliter melini, ac minores, in fpicis ex alis foliorum füperiorum egreffis, cre- briores quàm in przcedente, quibus füccedunt Pericarpia rotunda rugofa. — Radix alba fimplex quo- tannis emoritur. ' Pg , Provenit in montofis pratis Delphinatus Galli. * 9. Melilotus lutea minor, floribus & feliculis majoribus, fpicatim & varà difpofitzs, foliis anguftiri- bus, suaculis fub exortum notatzs Morif. Mor if. : : : Caules profert ejufdem altitudinis cum. przcedente, fed magis ad rubedinem inclinantes: Folia quàm illius anguftiora funt, & füb exortum maculis fubrubentibus afficiuntur. In fummis ramulis proveniunt fpicatim fiofeul; lutei, praecedentis majores, quorum fingulos fingule fequuntur Jeliculee, majores & rariüis difpofitz, fpicatim pariter pendulz, 1n quibus continentur emizz duplo majora fz- minibus pracedentis. Ex feminibus Chalepo tranfmiffis Oxonii orta eft. A. 8. Melilotus sminor "Trag. Trifolium luteum minimum Ger. emac. Park. pratenfe luteum ca- gpitulo breviore C. B. prat. luteum mas flore minore, femine. multo J. B. mall pelíotu &tctoil, o2 9?elilot &refoil. | Radice nititur fimplici, lignofa, alté 1n terram defcendente, fibris aliquammultis tenuibus, quibus granula feu tubercula fubinde appenía fünt, donata. Cawlcules fundit plurimos, humi procumben- tes, pedales & longiores, ftriatos, brevi admodum lanugine birfütos, ramofos, fo; ad. intervalla ve- ftitos in. eodem pediculo ternis, obfcure virentibus, obtufis, per margines crenatis, brevi & vix con- fpicua lanugine averfà przcipué parte obfitis. Ad imum folii pediculum ubi cauli apponitur appen- dices dua in acutum terminate membranacez caulem amplectuntur. Quz é radice exeunt & in imis caulibus funt folia, minora funt, longioribus pediculis, & plerunquecordata. Ex alis foliorum pediculi exeunt. fefcunciales, tenues, fpicas fuftinentes flofculis parvis, luteis aggeftas, quos excipi- unt pericarpia compreffa, rugofà, per maturitatem nigra, femiza continentia. In pafcuis frequentiffimum eft. * 9. Meliloto vulgari moffrati affini, folio minore & anguffiore J. B. 344 ers & prolixos caules profert, minores quàm vulgaris Meliloti, divifione pari : folia iti- dem tergemina & odorata, fed non parüm tum longiora, tum anguftiora, quàm noftratis vulgaris, per ambitum crenata : flores lutei, confimiliter fpicati, fed. finguli minores: pericarpia circularibus lineis rugofa, fingula unicum fzmez continent. Adeó. coactz brevitatis reperitur interdum, ut pal- mum non füperet, radice prolixa & fimplici. Hujus figara quz habetur apud J. Bauhinum re&é refert plantam quam D. Magno] pro Meliloto anguftifolia repente folliculis rotundis C. B. habet, in faxofm Ja Colembiere propé Monfpelium in- ventam : & fortafle una eadémque planta eft que C. Bauhino defcribitur füb titulo allato, & J. Bau- hino fub titulo imiio propofito. Defcriptionem C. B. quinto in loco propofitam vide & confer. " 10. Melilotus. cormiculis veflexi major C. B. Mel. Syriaca. Park. Syriaca odora Ger. Trifolium Italicum [Foe Melilotus Italica. corniculis vecuruss ]. B. Ey vig d eft hoc Meliloti genus, trium. quatuórve cubitorum, & altius interdum, alis multis brachiatum, iííque crafis fatis & firmis. — Folia terna, ex brevibus pediculis, Meliloti vulgaris haud multüm diffimilia, oblonga, ferrata, glabra: e quorum finu pediculi exeunt palmares, in cacumine comantibus onufti ferib«s Meliloti Syriaca, luteis, odore fragranti & pertinaci: quos filiqux fequun- tur falcatz, unciales, compreffz, ftriatz, gemino verfa alato pendula. In Syriaca filiqua videtur magis curva falcatáve, in Italica minüs, propter degenerationem, ut vult Lobelius. | In Gargano Apulix monte provenit, Matthiolo referente. Seminibus Syriacz Patavii fatis corni- culis exiit minüs falcatis, & ignaviore odore. Mililotum alteram pufillam Londinenfem 4442. Lob. C. Bauhinus huc refert. ir. AMelilotas Mejfanenfis procumbens, folliculis rugofis fublongze, fpicis florum brevioribus. Plantam hanc in lingula illa fretum Siculum & Portum Meffanenfem interjacente obfervavimus, loco humido. Ramiin terram procumbebant :. fores. lutei in fpicas breves congefti: Silique füb- longz, fed breviores quàm Meliloti Syriacz, circularibus lineis rugofz, per maturitatem ex flavo al- bicantes; feziza quam vulgaris Meliloti | majora. In lingala portum Metlanenfem à Freto Siculo dirimente, loco humido collegimus. A.0 12. Trifolium Meliloto affime Ornitbopodii filiquis, ve&iis ad Trifolia. filiquofa refertur. E radice alba fimplici multos emittit cauliculos in terram reclinatos; in humidiore aut pinguiore folo palmares aut fe(quipalmares, aliàs vig quadrantales, fatis craffos pro plantule modulo, folidos & non concavos, ramoíos. Foligla perexigua, € membranea appendice cauliculos ample&ente ex- Lib XVIIL De Herbis fre papilionaceo, feu leguminofis. eunt, pediculis prelongis circa margines velat fpinulis dentata, obtuía aut extremis fübrotunda, E foliorum finubus exeunt pedicult femunciales aut breviores, tres plerunque ffzfzulos pallide purpureos fuftinentes, (interdum binos vel etiam unicum,) quibus fuccedunt totidem. ///;2z craffiufcule curte, recurvz, feminibus majufculis arcté ftipatis ad octo aut decem farétz, per maturitatem pal- lentibus. inl P i In aggeribus ad mare arenofis, & alibi etiam in. Mediterraneis occurrit. " L * 13. Meilotus e/£gyptia Alchimelech vocata J-B.. Melilotus e/gyptiaca Park. Mel. cormiculas ri- flexis minor. C. B. Alpin, . Supra terram expanfa planta eft, parva, modicé repens, feré nihil aut parum in altum fé attollens : folis 'Erifolii filiquofi minoribus tamen, floribáíque parvis, multis, longis, racemi modo ordinatis croceis, odoratis, à quibus promanant f//gue parva, oblique; femen continentes minutum, ioc dum, fubnigrum, declinans ad rubrum, odoris non omnino expers, fapore ftiptico cum aliquo amarore. * 14. Melilotus Indize Orientalis Park. Park. Semipedalem altitudinem vix füperat, cawlibus tenuibus, fufcis, foliol viridibus, in eodem pedi: culo ternis, parüm aut non omnino dentatis obfitis, non ramofis; quorum fafligia occupant fff- culi multi, perexigui, flavi; quibus fuccedunt capii4/a rotunda Meliloti Italici, femes parvum, ni- gricans, odore valido Melilott, claudentia. .F/ores valdé remiflum. aut potiüs nullum Meliloti odo: rem exhalant. Radix tenuis, annua. Plantam hanc cm nondum viderim, an fit vera & genuina Meliloti fpecies me nefcire fateor ; ex defcriptione Parkinfoni nihil certi concludi poteft. Capitulis & flofculis cum Melilotis convenit, fed non eorum fitu in fummis caulibus. " | Parkinfonus fe femina hujus füb titulo füperiüs pofito inter alia rariora ex Italia accepife fcribit. LÀ Hanc eandem effe puto Meliloto minim re&z lutez, filiquis craffis curtis in. capitulum conge- ftis femine Foenugraci Morini, cujus idcirco defcripionem fübjiciemus. Melilotus minima retta lutea, filiquis cra[fis curtis in capitulum conge[Hs, [eine Fenugreci Morif. Morif. PLE : Reliquas Melilotos parvas, procumbentes excedit magnitudine & latitudine foliorum, quibus proximé accedit Meliloto lutez Italicz folliculis rotundis rugofis. Vix pedalem attingit altitudinem. Ín cymis caulium flofculos profert plurimos, fatis raros, luteos; quibus fuccedunt /Ziquz parvz curtz, craffiores przdictarum omnium Melilotorum filiquis; in quarum fingulis continentur fzziza bina, ternáve, fatis magna, ab angulo ad angulum Faenugreci modo cavata. * zs. Melilotus Syriaca feu Chalepenfis, major, coronata, füliquis. curvis biuncialibus Monif. Marif. 1 : à | "pera Y Caules producit pedales, rectos ; 1n quorum cymis proveniunt flores lutei, capituli in modum di- gefti, ejuídem cum caters magnitudinis: quorum fingulis deciduis füccedunt gue fingule, ufque ad numerum denarium, compacte Junctz, communi petiolo propendentes, curva, binas uncias longa: in fingulis continentur plurima femisa recentia flavefcentia, quz. tandem fübruffa evadunt. E femine à D. Huntington Chalepo Syrix emporio traními(lo Oxonii in Horto Botanico Academ- Locy;;! enata eft. 16. Trifolium Americanum C. B. J. B. Park. 4merieum Ger. Trifolio bituminofo fimile, cases fert à radice complures, rotundos, ramofos, in latus declinantes: olia colorein virore fübnigra, figurá rotundiufcula, primis & € radicibus exeuntibus bituminofi Tri- folii formá, colore & odore quoque quadantenus fimilia, latiora tamen & per ambitum magis cre- nata. Flores in fummo ramulorum exeunt exigui, fübcandidi, Kn digefti. — Fructus inde ro- tundi, aliquantulum plani, Aphaces à nobis (inquit Dodonzus) defcripte feminifere fimiles. — Radix in plures dividitur. -*1. Melilotis annumeravimus quia flores in fpicis é foliorum alis egreffis pinguntur. 17. Melilotus veficaria Cretica hort. Altdorf. Hujus ramulum habemus ex horto Altdorfino. — Perfimilis videtur Meliloto Italice, verum miajor, vafculis feu filiculis veficz inftar inflatis, majoribus, pendulis, Mmmm j C€ A P, 954. Hisronr:rAa PrawNTARUM. Vires, iLoous € Temp. Car. V. : ge De Trifoliis floribus magis. filiquofis, liquis augufliorilus (S produtlioribas, & primo De Fino Greco dito. pro jumentorum pabulo feri folitum eft. Notz ejus funt filique productiores, incurvz, compreffe, feminibus angulofk, lined ab angulo ad angulum depreffà fulcatis, repletz. | ns ità enim in Columelle & Plinii codicibus fcribitur, Gracis "hus, à Veteribus I. Fenum Graecum Ger. Fenugrecum J.B. Fanum Grecum [atrvum C. B. Park; deme preck. Dod. jf. B. : A Caulera emittit fingularem, tenuem, virentem, 1ntus concavum, in alasramófque divifim, [ fe- micubitum. non excedentemi Czf.] Fels pratenfi Trifolio fimilia, rotundiora tamen ac minora, [ majufcula, crenata, modó oblonga, modo latiora quàm pe aue J. B. ] qua füperiore parte vi- rent, inferiore veró parte ad cineritium inclinant, — Flores ex foliorum alis exeunt, Lupinorum pa- res, aut potitis minores, fubcandidi : Si//quzs longas palmares & feíquipalmares profert, breviffimis pediculis harentes, falcatas, graciles, n: compreffas, mucrone tenui, longo, inani, in qui- bus femina non magna, formá oblongá, ere quadrata, flavefcentia, odorata [ cum gravitate non- nulli] cavitate quidam fingulis obliqué impreffi. —Re4ice nititur tenui, candida, fimplici, lig. nofa. Multis in locis fzritur, ubi fponte oriatur proditum non invenio: Farina feminis (quod folum in ufu eft) emollit, digerit, maturat, difcutit, paregoricum eft, ufüfíque adeó famofi, ut cataplaíma dictarum intentionum Chirurgis vix ufitatum fit, quin Fcenu- gracum vel hujus mucilaginem recipiat, Crebríque ufüs eft in clyfteribus emollientibus ; nofi quippe fuá fübftantiá obtundit acrimoniam, inteftináque erofa oblinit : infüper mucilago ad oculorum fugillationes difcutiendas impofita. Scbro4. Decoc&tum, fecundüm Veteres, quos confule, feminarum malis plurimis fübvenit. Ad Iíchiadem ; Ec Foenugrzci in. melicrato cocti ufque ad diffolutionem q. v. quod deinde con- tundatur & cum melle iterum coquatur, extenfümque fuper pannum applicetür : confeftim Jüvat & 3d podagram, & ad omnem dolorem articularem inquit Bayrius. Hánc obférvationem inter alias fnultas à feex variis Autoribus collectas ad me tranfmifit Eruditiffimus & amiciffimus Vir D. Edv. Hulfius, M.D. Londinenfis. Cerüffimum eft du optimum effe ophthalmicum, & notavi in quodam puero, qui poft purgationem fyrup. foliorum Senz cum tantillo radicis Mechoacannz fequenti remedio fpa- tio tridui omnino difcuffam efle fügillationem adnatz oculi tünice, quam violentior Epilepfiz in- fultus invexerat. Ec. pulp. pomorum dulcium ad confiftent. pultis in 5 ; mucilagi- conducit ejus dis hematitis exquifité triti 3... Camphorz, Tutiz preparatz 5j — Boli Armeniacz parum, Áq. ro- fàc. q.f. F. epithema pro oculis. Ex eju[(ern 1votis € Sim. Paulli Quadrip. Botan. excerptis. Tumoribus mammarum frigidis applicetur farina Feenugrzci cum fücco Apii mixta. T. Bargb. Soame ex Obfervationibus Marcelli Cumani é Velfchioeditis.. Obf. 44. 2. Funugrecum [yl'veftre Dalecbampii J. B. Ioeftre C. B. Park. Ger. emac. Minus eft fativo, caw/e tamen dodrantaliinterdum. —Folis gerit terna, & inter hxc fores per to- tum caulem corniculatos : Siliqua; multó breviores, fefcunciales, recurvo vacuóque & tenui mu- crone donatas, quàm in fativo tamen latiores ; fees. quidem continentes minus : Raicem longam lignofam, fürculofam. l Monfpelio attulit Cherlerus collectum in via Frontignaria versis Bal/eruch, florens Maio & Junio Juliofiliquas ferens. Copiosé etiam oritur ad lzvam Ladi amnis ultra pontém Caffri novi in colle dicto Ferrand. Botan. Mong. * a. Fanum Grecum [ylveftre alterum polyceration J.B. Fenum. Graecum aliad Jplveftve. Park. ; Fen. Grec. fyl'ue[tve alterum Tod. Lob. FWia Foenugraci smula, nonnihil etiam ambitu ferrata. — Fl;res exiles Scorpioidis leguminofz Narbonicz : agro calidiore, iifdem natalitus quibus Scorpioides gaudet. Silique faccedunt oblon- 87, graciles, minüis aduncz, quaterne aut quinz, fees parvum claudente Hortis hic duntaxat ad reperitur, Hifpanià delato femine. Hedyfarum minimum LsgZ. C.Bauhinus hujus fynonymum facit, J. Bauhinus fequentis, ut & Foenum Grzcum íylv. alterum DeZ. fed dubitanter: unde verifimile eit has. non differre fpecie. Certe Monfpelienfes plantam fequenteni nobis oftéiderunt pro Foeno Graco fylveftri. Quod fiità fit, icon Lej. & Dod. miniis proba eft, neque defcriptio exacta. Breynius Hedyfarum minimum «4. à Feeno Graco fylveftri altero DoZ. fpecie diverfum effe concludit; Nobis nondum conftat: maneant tamen interim, fi videtur, feéparatz. 4. Securidace q. aq. Foeniculi & Verbenz.. .. cocta ib [.. agita per fetaceum novum. — Deinde add. mucilag. Foenugrzc. aq. rof. extract. $3. Lapi-« ud * Lib XVIIL — De Herbis flore papilianaceo, Je leguminofts. — 953 CREDI uc cS e MEER UE eee eel 4- Securidace genus tripbyllon J. B. — Hedy[arum minimum Lugd. 4m Fenum grecum fl alterum Dod? | Fez. grec. [ylv. Herbariorum Lob? i: : [yloeffre qeu Pedales habet, graciles, fed robuftos caules, foliis donatos ternis fimiul jun&tis, per extrema bre- vioribus, crenatis: quibus veluti ad caulium articulos, mediocribus intervallis diftantes fflique falca- tz verticillaim apponuntur, Meliloti Italice filiquis pares, denz aut duodenz caulezs coronantes, Íemunciá longiores, graciles, ftriatz. In collibus propé Caffelzeuf. cis Ladum Monfpeliacum amnem. Looffr * &. Fanum Gracum [ylueffre polyceration majus Creticum Breynii. E radice alba, oblonga, in multas fibras divaricata caulezs fefquipedalis aliquando longitudinis emittit, qui ftatim propé radicem in plures ramos virefcentes, ac terrz plerunque incumbentes di- viditur ; à quibus alit minores exeunt ramuli, quiut caeteri foli; veftiuntur numerofis, Faenugraci Íylv.polyceratii Monfpeliaci paribus , nifi aliquanto majora, cordata, venis eminentioribus pra- dita, ac perextremum minus crenata effent. E foliorum alis f;fzu/; luteoli, plerunque terni vel binitantüm, Monfpeliaci multó majores, longioribáfque pedicellis 1nnixi emergunt : hi in fuas dependentes, falcatas & admodum venofas, triplo Monfpeliaci majores. Semina lutea, itidem gran- diora, Galegz non malé convenientia continentes, abeunt. In Creta fponte provenit. Pa: To —Ó—— áÁ— Car. VI. Reliqua Trifolia filiquofa mifcellanea continens. * I. Tripbolium Afphaltion Canadenfe Cornuti. Corn. Rutex hic ad cubiti altitudinem in America Septentrionali attollitur : Virgam habet tenuem junceam, atro-purpuream, quz ftatim ab infima parte eaeud4xs, h.e. ramulares propagines emittit; Summitate in plures diducitur, à quibus fo/is Loto arbori fimilia prodeunt, acuti- ora tamen & anguftiora, qualia é£/ev:e Diofcorides nominare coníüevit, leviter etiam hiríüta funt, ac velut oleofa pinguedine obfita, ex uno longiori pediculo nafcuntur. Hec defra&a aut ex attritu non olent, verüm cum leviüs attrectantur, oleofüs hic humor digitis apprimitur, mole- ftus gravitate odoris, qui quidem odor in novella planta Rutz eft, in adultiore hirci aut bituminis. Cujuíque rami extremum flos occupat purpureus, ut in Scrophularia tribus exeruis foliolis conftans, & uno femper intus reflexo, quod poftremum füperant tenuia filamenta tria, albo apice donata. Floris foliola intus alba funt, licét à cergo fint purpurea. Flori faccedunt /7/;q47 digitum longz, zqué quàm folia hirfütz, oleofe, virides, extremo purpurez, in quibus alveolis difcreta conduntur femina, lata, oblonga ut. Cyüft, medio finu excavata, ut Faba purgatrix, aut renes Animantium, quo fit ut intortum velati corniculum efforment. Radix longa fibrofà, infigni fervore pradita eft, ac feré pari acrimonia linguam mordicat quà Anemone. Annua eft, & nonnifi fatu perennat. * 2. Mungo [roe Pha[eolus: ortbocaulis Col. Annot. in res medicas Novz Hifp. — Frudas niger Coriandro [imilis C. B. Mungo Garciz Park. ol. Col. Mungo apud Indos Orientales, à Perfis ac etiam à Turcis dicitur Mac; quod ab Hifpanis dice- retur 7Max. Planta eft tripedalis, hirfuta tota, foliis Phafeoli noftratis effigie. & magnitudine, albi- cante hirfatie obfitis, caule ere&o non procumbente, angulis quinque diftincto, fingulííque genicu- lis auriculatis ut in. Phafeolo, nunc 1n dextram, nunc in finiftram 1nflexo, alternatim longis petio- lis herentibus, & ad cacumen uíque femper decrefcentibus. In fümmo ex foliorum alis breves pro- ducuntur petioli Septembri menfe ; in quibus fores parvi, ex viridi lutefcente colore languido, Pha- feolo fimiles, ex quibus (//gs4 hirfutz, triunciales, in roftrum incurvum definentes, per maturi- tatem rufefcentes, in quibus dena /zize diftincta continentur, primüm virentia, oblonga, teretia, ut in Phafeolis latere herentia, 1n quibus eft linea alba, fed non incurva; & perfecta nigrefCentia, exiguis Caftaneis maculis variegata. Apud Orientales cibo frequens eft elixum femen & butyro conditum, uti alia legumina, é quibus jj; hoc in deliciis habetur, & füavius ac Jucundius aliis videtur. : Sato femine poft aliquot dies germen extra terram exurgit, turgidum capite bifido, fer ex peti- olo purpuro-rubente. Poftea hians emittit parumper foliola in fummo feminis corticem deferen- tia; tertio magis emifla foliola conjun&ta oltenduntur, adhuc feminis corticem habentia: quartó expanfa foliola ex germinis medio erupta: deinde caulem emittit, & in fingulis geniculis terna folio- la, plantáque perficitur. j Garciasfemen Mungo viride per maturitatem nigrum fieri tradit, Coriandri ficci magnitudine ; equorum pabulum effe, interdum etiam ab hominibus edi. — Nibil baber quo quis legumen eJe fufpicari Qj] €f. : Tfe & Decanincole, eodem Garcia referente, in febribus hoc modo utuntur. Febricitans cibo abftinet per decem, nonnunquam per quindecim dies, poft quos hujus fru&üs decoctum illi propinatur, 956 Locis. Locus & Tempus. Hisrong:A PriaANTARUM. propinatur, in quo nonnihil pulp: remanferit ; deinde cortice delibratum Mungo, & inftar Orize coctum febricitanti exhibent : panem veró Triticeum nonnifi poft multos dies. ; ux Avicenna de hac, ut creditur planta, füb nomine Meifce five Mex habet. Vide apud ipfüm Lib.2. trad. 2. p.499. |. |. r ] ig 3m . Columna autem nec ubi vidit, nec unde aut à quo habuit hanc. quam defcribit plantam. nobis tulit. : 1 cesi X " T Ef planta tota facie Phafeolum refert, in eo tantüm differt, quód non Ícandat, fed erigatur & per fe fübfiffat: Reétiis ergo ad Phafeolos refertur, quamvis noltra Methodus id. non pa- citur. 3. Trifolium Alpinum Rbeticum Aftvagaloides J. B. angu[Fifolium Alpinum Park. Ger.emac, 4l- pinum flore magno, radice dulci C. B. aiguogice o2 ftocctzrooteb Gr refor. Non ità obvium alibi quàm fummis montium jugis hoc Trifolium, cui radix crafía, longa, in plura capita aliquando divifa, terram versis comofa, fubftantid albá, dulci : ex qua pediculi germi- nant longiufcult, ima parte vaginam imitatt Folia tria, oblonga, uncialia aut(extantalia, angu- fla, acuminata, glabra, obliquis venulis 1ntertexta. — Inter hac furgunt cawliculi nudi, enodes, vix foliorum cacumen attüngentes: quorum faftigio infident glomerati fores, magni, rari, purpurei. Semen Craccz minoris, compreffum in. f/gwzs femuncialibus, foliaced vagina textis. In Rhzxtiain monte prope Burmium 1nvenit J. Banhinus, menfe Junio florens. Pona radicifaporem fubamarum attribuit, uterque Bauhinus dulcem, unde & plantàm ipfam Gl/ycyrrbisam. Afrragaloidem quibufdam dictam refert C. Banhinus, fibíque ex Hifpania G/ycyr hine Hifpsmice nomine miflam ait. Forte variat radicis fapore pro loco natali, non enim tot curiofos guftatores in radicis fapore falfos fuifle facilé crediderim. —— In Horto Dei dicto apud Monfpelienfes multó majus invenitur C. B, unde delatum nobis Monfpe- lii oftenfum eft. * 4. Trifolium Glycyrrbissites Park. Trif. dulce montanum Mon[pelienfibus. 4 Radice nititur craflà, longá, profundé in terram defcendente & varie diffu(, Glycyrrhize perfi- mili; é cujus capite emergunt rz; aliquot, foliis frequentibus veftiti, ab eodem exortu ternis; oblongis & anguftis, circa margines zqualibus, pediculis brevibus nixis : pediculi indé feu fürculi exeunt breves, flores in fpicas congeftos füftinentes purpureos, Trifolii pratenfis zzmulos. uL An & quomodo à przcedente differat confiderandum : Lobelius diverfüm affirmat. Idem eft, proculdubio ei cujus meminit C. Bauhinus füb priore quod in Horto Dei apud Monfpelienfes multó majus inveniri ait: nam & hoc ibidem loci oritur, referente Parkinfono. * s. Trifolium peltatum. Creticum C. B. J. B. odoratum, peltatum Creticmn. Park. C. B. prod. Ex radice tenui, oblongá, fibrof1 cauliculi exurgunt palmo minores, glabri, pené nudi, fvli; par- vis, parum crenatis, oblongis pediculis donatis veftiti. | Cauliculorum fummis ffofculi quaterni qui- níve, ordige füccedentes, formá Ornithopodii, luteo-pallidi infident: quibus f//g4 lutez, planz, metbranez, quafi femicirculares, in fillmentum abeuntes, femen unum vel alterum parvum, com- preffum continentes, ficcedunt: qua dum molles fant dulcilfimz, efui aptz, at ubi induruerint ama- riffimz. pe rufücis in Creta Maeveíes dici Honor. Belli auctor eft, qui Trifolii Cretici odorati nomine mifit. Trifolii quoddam genus obfervavi in agro Neapolitano annuum, ere&um capitulis é glamis ace- rofs conflatis, Florem non vidi quia tum circa finem Junii jam defloruerat. 6. Srorpioides Matthioli Ger. Scorpicides Matthioli five Portulacee folio Park. Telepbium | Scor- pides J.B. Telepbium Diocoridis [eu Scorpioides ob filiquarum fimilitudimem C. B. — Item y Scorpioides Portulace folio ejufdem ex fententia Parkin[oni c noftra. adt Ex gracili radice aliquot emittit. ramulos, palmares & fefquipalmares, tenues, teretes, Folia ra- ra, brevi pedienlo annexa, Portulace minüs fücculenta, levia, indivifa, [ candicantia Caf. ] qui- bus fübíant bina, exigua, circinata, Colutez Scorpioidis forma & magnitudine. In fümmis ramu- lis flofcul; exigui, Lentis floribus minores, perfimili tamen formá, colore luteo : quibus ///gue fuc- cedunt, Scorpionum caudas imitatze, crebris internodiis intercepta: intortzque, graciles, przlongze. Circa Liburnum, Meffanam, Monfpelium abundé oritur, Aprili, Maio & Junio florens, breví- que filiquas & femina perficiens. Rectiis forté inter Legumina filiquis articnlatis collocaretur. 7 Trifolium [liquis Ornitbopodii woffras : vide inter. Melilotar y recfis tamen buc vefertur, ob flores Jpar[os C filiquas longas, quibus à Melilotis differt, C A P. - Hb XVIIL De Herb fire. papilionaceo, Jeu leg umintfis. (— 95 7 Car. VII. De Trifoliis filiquis brevioribus feminibus deliquium paffts, [ea De Anonide. Á. — 1r. Zinonis fpino[a flore purpureo C. B. Park. — 4m. feve Reffa bevis Ger. 4n. feve Reffa bovis vulgaris, purpurea C alba fpimo[a J.B. 3Xieft-barrotu, d'àmmork, 39cttp- ibit. 3. B. Ongé latéque radices fpargit albidas, fra&u contumaces : ramis veró lignofis, fimplicibus & frequentibus fruticat, cubitum unum aut alterum longis, tenuibus, rotundis, hirfütis rubefcentibus, lentis, fpinis longis & rigidis armatis, interdum veró nullis priufquam deci- dantífolia. Folia fpinis fere proximo. ortu, incondita, füblonga, Ciceris fingularibus . foliis fimuil- lima, nigricantia, hirfuta, in ambitu crenata, fapore leguminofo, ta&u glutinofa, odoratáque [1mó foetida. ] Fleres Colutez. fed colore purpuraícente vel carneo, rariüs albo. Sili44 parva rotun- dum femen continent, Viciz forma & fapore. | Anonis fpinofa lutea major C. B. fpinofa montana lutea major Par£. foliis paulo majoribus & lon- gioribus, floribus luteis, ejus quz fpinis caret fimilibus à defcripta differt. Aliam adhuc fpeciem feu varietatem proponit Parkinfonus, quam fpinofam luteam minorem vo- cat, quz non alia in re quàm brevitate & parvitate fua à precedente differt. In pafcuis fterilioribus paffim. Dna. Cortex radicis, ut & radix ipfa, urinam ciet, calculos renum & veficx atterit, carnofam ramicem Vires. abíümit, dentium dolores mulcet, hepatis infar&tusliberat, velin pulverem redactus, & vino albo tenui infufüs, vel in pofca decoctus, & aliquandin bibitus. ; Hujus radici, aut potiüs radicis cortici (inquit Sim. Paulus ) vix füppar remedium reperitur quod cum eo componi queat, tam in vefice quàm renum calcule. Matthiolus in Diofcor. notat ([ novifle quendam, qui radicis hujufce pulvere duntaxat pluribus menfibus fumpto carnofüm rami- cem abfumpfit, licétà medicis nullo alio modo quàm fectione uftionéve curari poffe ftatutum eflet, Hamorrhoidibus cxcis marifcífve difcutiendis infufum aliquandiu bibitum prodeft. Antequam fpinas protrudit conditur cum fale pro cibario. Scbrod. BA. 00. Hnonis mon fpino[a purpurea. Ger. mon. [pino[a. flore purpureo Park. J. B. fpinis carens pur- * purea C. B. 3urple fieft-farroto tortout baitkies. ? : Cin. - Multos annuatim ex radice dura lignofa & perenni fert cubitales, nonnunquam longiores fzrcu- ls, rotundos, lentos, firmos tamen, ramofos, molli lanugine obdu&tos: multa folis alternatim caulem latá bafi amplectentia, plerunque terna ex eodem pediculo prodeuntia, interdum fingularia, molliora & ampliora quàm vulgaris: fumma virgz & rami definunt in oblongam fpicam f/orszm vulgari quidem fimilium fed coloris magisíanguinei. Fert deinde f/liquas vulgari perfimiles, & ip- fum etiam femez. "Tota planta lento quodam humore & hircinum virus olente obfita eft, Fraxinel- la feré odoris inftar : nullo autem aculeorum vallo munita eft, Silefiaca prata hoc genus alunt. Locus. Deícriptio Clufii in omnibus feré convenit ZAnonidi noffree vulgari mon. pino[e purpuree, non ta- men icon. Ánonisenim non fpinofa noftras fpinofz alioqui fimilis éft ; cujufmodi D. Agerium fi- bi dediffe refertJ. Bauhinus, in Slavonia. collectam. In paícuis fterilioribus & agrorum marginibus paffim provenit noftras, quam Clufianz eandem jj, effe vel hircinus odor, quem m ea obfervavi, mih: perfuadet. [ * 3. danonis mon fpimo[a repens Morifoni. Mor f. —— . Hac primo ftatim intuitu ab Anonide vulgari fpinofa difcernitur, primó quód non donetur fpi- nis; fecundó, quód radice longe latéquerepente pradita frt. Hanc autor in multis Galliz & Anglix locis, precipué circa Oxonium provenire Ícribit, & aftate florere. Sià praecedente fpecie diverfa mihi incognita eft. 4. monis mom fpimo[a. purpurea. [upina minima. Hanc in fterilioribus Calabris juxta mare obfervavimus. Forté Anonis zítiva minor floribus ru- bris Boelii Park. * s. nonis. purpurea [picata. erecla, aumua laifolia, filiquis velis leniformibus Monif, Mor if. ' | aL. de^ Caules huic fant bipedales, nonnunquam in folo lztiore tripedales, ere&u, nullis fpinis donati, qui- bus adherent pediculis fats. longis tergemina folie, fatis ampla, bis térve Anonidis vulgaris Ípinoíz foliis longiora ( precipue inferiora )íerrata, non vifcofa. . In caulium fummis faftigiis fpicatim pro- veniunt. flofculi plurimi, minores, purpurei, papilionacei : quibus faufcentibus duccedunt filiculee lentiformes, bivalves, erectz, curta, & fuis calycibus immeríz: quafi. & vix extra eofdem conípi- cux, vulgaris Anonidis ritu, fed denfiüs multo in fpicam compelluntur; feme minuta reniformia, feu deliquium in medio patientia continentes. 6. nmi: 958 Hisronzia PraNTARUM. EE ENEREUN. 0 upepe NORPUER E EMT NUEEERApE E T o gms * 6. Amonis purpurea procumbens verna feu praecox frutico[a aumua, "vifcofa, fliquis craffioribus len- tiformibus, variis difpofitis Morifoni. Arif. À ' Caules protrudit pedales & longiores, ligneos, duros; ad quorum fingula genicula oriuntur fo/ia tergemina, rotunda, valdé crenata; atque pediculis curtis, ex geniculis ortis innituntur flofculi pa- pilionacei, diluté rubri: quorum íingulis fuccedunt filique fingulz, bivalves, continentes femina fatis magna pro proportione planta. ;v ; H Junio& Julio florentem obfervavit defcriptionis autor; Verüm nec hujus, nec przcedentis locum natalem novit. * 4. Onenis lutea [yloeftris minima Col. — monis. [pino[a lutea enimr. C. B. smontana fpino[a luten minor Park. | Ci. - grs « Pufilla hzc fatis eft, nec femipedem füperat caulis altitudine; é radice dodrantali, tenui, nuda, nigra. Ex illa plures fruticant tenues caslicul, veluti fquamofi auricularum cartilaginibus exi&tis: € quibus fli exigua, vulgaris Ononidis modo terna, & per ambitum dentata exeunt : inter quo- rum & cauliculorum finus quinquepartiti oriuntur finguli caJyees, refpectu plantz magni, rigentibus foliolis, anguftis, oblongis, aculeaus conftruét; 1n quibus poft flore: luteos, exiguos ut à calyce oc- cludantur, /ilique fübormntur rotundz, breves admodum, fezzza renum effigie incurva, exigua, Phafeoli fimilia continentes. ; Cw 4^ | Locus. Augufto floret in /Equicolorum inculus, depreffis aridis locis, à Villa Mercato via ad molendi- num. Quaxrit D. Magnol, annon hzc fit Anonis. pufilla glabra fruticans Trifoliis affinis J. Bau- hino? 8. Adnonis lutea, parva, procumbens, maritima. Anonis. maritima, mitis folio lucido [errato Boc- coni forté. Radice alitur albá, longá, fimplici, raris fibris capillatà [1n nonnullis fibre plures funt & majores] Cauliculi indé exorti plures, teretes, villofi, nonnihil rubentes, humi A nebunE Folia parva, tri- partitó divifa, pediculis nullis: (verüm 1nferiora duo. foliola caulem amplectuntur ut in Lotis fit, ac proindé hzc planta eodem modo trifolia eft quo Lotus quinquefolia ) fàturé viridia, fplendentia, in margine eleganter dentata, alternatim pofita. F/oreslutei Anonidis — Siligue breves, tumidz, rr duobus intus feminum reniformium ordinibus. Annua eft planta, mitis nec aculeis raeaita. d Locus. E In arenofis maris litoribus in Sicilia frequentiffima eft, Catanie, ad Promontorium Pachynum, Punto Cerciolo, c. Addit Bocconus, Sacce Agrigenti & alibipaffim. In Maremma Hetruriz eti- am nota eft. : j Ni trifoliaeffet, ad genus Leguminum filiquis geminatis referri deberet. Planta eft fingularis & ui generis. 9. nonis vvicofa [pins carens lutea major C. B. Iutea mon fpino[a, Dalecbampio. Natrix J. B. Na- trix Plinii [rue Anonis non (pino[a lutea. major Park. — Zmonis fiue Spina lutea Ger. gel lotu iicffjarrotu. Caules ex eadem radice. plures exurgunt, rotundi, pedales atque etiam cubitales, in multos ra- mos divifi, fpinarum expertes. Folia Anonidis vulgaris, hirfüta, pallide viridia, alternatim pofita, per extremum crenata feu potiüsdentata. — F/res Geniftz vulgaris, lutei, pediculis oblongis infiden- tes, qui ultra florem nonnihil procurrunt : nam petiolus ille € quo flos immediate dependet, ex hoc modó dicto pediculo longo ere&tóque exoritur. His füccedunt (7242 longiores ftri&ioréfque quàm 1n vulgari Ànonide, [unciales 7. B. ] teretes, hirfütz, femen. continentes pullo colore, Car. Herba tota hirfita. eft & ad ca&um glutinofa feu pinguis, graviterodorata, ut reliquz congeneres. TUE Prmó hanc obfervavimus 1n arenofzs infulze exiguz à Promontorio Siciliz Pachyno dicto, nunc Capo Pa[[aro, vi maris nuper abrupte: deinde ad fluvium 244rve propé Genevam ; tandem circa Monfpelium copiofé. Planta quam in. Sicilia obfervavimus major & elatier videtur ea quz circa Genevam & Monfpe- lium oritur, foliis etiam majoribus, floribus, quantum ex ficca difcernere licet minime ftriatis. LÀ Io. Znonis uon fpino(a. flore, luteo variegato C. B. mon fpino[a. lutea "variegata Park. A defcripta differt floris colore, qui luteus fed pallidior eft, & lineis fübrubris variegatus. I1, Z£ponis pufilla, elabra, fruticans, Trifoliis affnis Cherleri, J.B. — 4m. Ononis [ylueffris lutea. mi- » nima Col? [uperits pofita. Jj. B Lignofis palmaribus & brevioribus fruticat furculis, fübrubentibus, tenuibus, glabris: quos fo/ja fti- pant crebra, tergemina, glabra, viridantia, circumcirca crenata, oblonga, Medicz noftratis foliis quadantenus fimilia: ex quorum finu prodeunt per totos ramos fferes majuículi, conformatione leguminoforum, lutei, calyce in quinque fegmenta flore longiora, acuta, ex rubro. nigricantia divi- io. Succedunt (/igwz turgidz, nigricantes glabrz, Cracce minima minores, femina quatuor aut quinque finuata continentes. Exeih In collibus fterilioribus Narbonenfis Galliz, inter Ilices, "Thymos aliófque frutices multa: * 12. ZÍnong Lis XVII Dx Hes fre papae a lgenif. — 59 »* I2. ZHnonis non [pino[a floribus luteis. Brafiliana Marggravii. Multi cules, teretes, lenti, pilofi, ex una radice enaícuntur, longi, partim humi procumbente;; param fürrecti, ad tactum quafi pinguiuículi feu glutinofi : & quibus hinc inde alternatim, & quafi fe ampleterentur in exortu, prodeunt ra», quos eodem modo hinc indé petioli breves comple- &untur, atque quilibet tría f?Z;o/z, quidam etiam tantüm unum continentes; füntque foliola oblon: ga, angufta, nervo. fecundàm lengitudinem & venulis obliquis inferné pradita, & leviter. pilofa. Flofculos ex finu prodeuntes fert luteolos Ononidis modo. * 13. Trifolis affius. Amnis minima bir[uta Cherleri J. B. — Am. Anonis svifco[a fpinis carem lutea y ominor *oel An. «vi[co[a minor flore pendulo C. B? ; 35- Pari cum lutea. minima glabra affurgit altitudine, lignof4 duráque & albicante demiffa radice, in multos ramulos hirfütos, rubentes, vel incanos fiffa : fo/a terna, anguftiora, longiora, per ex- tremum duntaxat crenata, alioqui cafurz ignara, hiríita: czJyees per ramos crebri, magni, pilofi admodum, in quinque longas ariftas definentes, pediculo contorto, deorfum terram ípe&antes, guedis fuis florem complexi parvum, caetera albidum, roftello ferragineo. "Tota eft tactu vi- cida. | In rupetis Monfpeliacis & Nemaufinis utcunque obviam animadvertit & legit Cherlerus. In a^ Locm: peris verfus Miravallem circa rupes que antro imminent, & fupra Bontonetum verfus Mowferrier. . Betan. Mon[p. "nonis "vi[cofa suimor flore pendulo C. B. - Quam Morifonus pracedenti fynonymam & eandem facit, 1n Prodr. fic defcribitur, Plantula eft femipalmaris, totáque hirfüta : ra2icu/4 albá oblongá, tenui, parüm fibrofá; à qua eauliculi plures, duarum triümve unciarum, exurgunt, iífque tenues, rotundi, foliolis parvis, ple- rumque ternis ex uno pediculo prodeuntibus, forma & fitu vulgaris Anonidis fimilibus, viícofis, flores parvi funt, lutei, propendentes, quibus minutum /ezezin exigua filiqua füccedit, & nullis fpi- nis donatur. Ex Gallia Narbonenfi habuit. * 14. ZInonis lutea anmua veiba bir[uta, oi[cofa, filiquis bir[utis brevioribus Mor. — 4m Z4non. vif- cofa fpinis carens, lutea, latifolia annua. Botan. Monfp? — — Morif. Ad pedalem altitudinem. afcendit, caulibus rectis, ad quorum fingula genicula alternatim appen- fa conípiciuntur folie longiora, trifoliata, viícoía fimul & hirfüta, crenata : [ latiora & majora quàmi in Natrice |: atque in cymis caulium. proveniunt fofcu/i papilionacet, lutei, minores, é lon- gis pediculispropendentes; ex quorum fümmutatibus proftant filamenta rigida, ungialia. — Floribus fingulis evanefcentibus fingule faccedunt /Zigua bivalves, hirfütz, vifcofe, [emma in fe continen- tes renifortia reliquarum Ánonidum more. "Anonis vi[cofa fpinis carens lutea latifolia annua Botan. Monfp. AMagnol. Cawlem habet elegans ifta Anonidis fpecies pedalem & fefquipedalem, in plurimos ramos divifum, , Villofum : folia terna ex eodem pediculo propé ramum foliaceo prodeuntia, villoí2, latiora & majora quam in Natrice Plinii In fümmitate ramulorum fpicz velut florum oriuntur, qui lutei funt, ca- lycibus foliorum viridium villoforum circundati Sz; parva, latz, leviter pilofz unum, duo, & aliquando tria feminz rotunda, fübnigra continentes : radix. pro plante magnitudine fatis craffa, fed quz fingulis annis perit. Tota planta viícofa eft. he: i Copiosé reperitur parüm ultra antrum Frontignanenfe fub ilicibus, juxta viam, Angufto & Sep- Loc: 6$ tembri menfibus cum flore. Tempus. * 14. ZInonis lutea annua filliquá. glabrá breviore Monif. AMorif. me à Caules emittit pedales & altiores, quorum geniculis fingulis adlizrent longis pediculis térna fo/;a vif- cofa, longa, crenata: in caulium cimis longis etiam pediculis UR ET UM lutei, fatis magni pro proportione plantz, raró feu fingulatim petiolis infiftentes: quibus deciduis fuccedunt /Zigue curte, glabra, propendentes ex calycibus quinquefariam divifis: — Anonidis vulgaris filiquis craffiores mul- tó, in quarum fingulis bina ternáve continentur femina. — Hujus femina ex Syria habuit, communicata à D. Huntington. * 16. Anonis latifolia Cicer [ylFueffre trifolium J.B. di&a. Cicer (ylo. latifolium tripbyllon C. B. .Ci- cer fylo. triphyllum Park. fJ. latifolium Ger. Digitalem demittit radicem, fingularem aliquando, aliàs in paucas fibras divifam, lignofam; do- drantalem, quz terram versüs in plura capita Íquammata dividi incipiens, ex fingulis unum vel plu- res tollis caules cubitales & in ramos aliquando fubdivifos, ligneícentes, hirfutos : Pediculis autem longis tria haerent conjunctim felis, majora quàm fativi Ciceris, rotunda, hirfüuta, circumquaque ferrata: fleres Ciceris, mediocriter magni, quos (//iqwe excipiunt, binz feré, ex unico longo pedi- culo, unciá longiores; hirfutz. T Genevz provenit in monte Saleva f.B. & alibi in Alpibus. Lem. * 17. ZHInonis oe6o Locis. ILocts. Locus. Locur, HispTongrA PraNTARUM. I7. monis purpurea praecox frute[cens. flove rubro amplo Morif. Cicer. [ylveffre alterum Lugd. Cicer arboreum Indicum perenne Zianom. C. fylo. alterum tripbylum Park. Mor if. 3 ) . "e 3 — P ^ Suffrutex eft lignosá materiá conftans, radice crafsá, longálignosá, multifidá, cortice nigro tectá, intus candidá: rasis multis fürculofis: folis ternis, fübrotundis, fimul junctis & [erratis: flore amplo, rubro Pifi inftar, ineunte Vere fefe expandente, undé Verna ieu praecox dicitur; quibus fingulis evanefcentibus fuccedunt /Zigue fingule, propendentes, hirfütz, viícoír, biunciales 3 bi- valves, cum parvo aculeo ad extremitatem, Natricis Plinii filiquis multo craífiores, femina in í& continentes pene duplo caterarum fuz familiàs majora, & deliquium Anonidum cxterarum more patientia. Bipedali altitudine affurgit, & perpetuá fronde viret. Provenit in montibus Delphinatus, à D. Berbardo Apothecario Gratianopolitano detecta, Hujus ramulam in horto Regio Parifienfi colle&um ad me tranfmifit D. Ha»s Sloaze M. D, & rei herbariz peritiffimus. * 18. Trifolium fruticofum fpimofum Brafiliemum Marggr. Ex radice recta, paucis filamentis prodita ad unius aut duorum. pedum altitudinem arbufcule pene figurá affurgit, in multos ramulos expanfa: füntque caulis ramuli lignofi, atque hinc indé "acutis Ípinis muniti. In pediculis propriis in. quolibet ramulo tria. fo/ie/a fibi funt appofita, more Trifoli. Hinc inde prodeunt in pediculis digitum longis ffofcwl; , ex viridi albi, magnitudine florum Anagallidis, fübeli ftaminula 3 medio habentes. Flofculos fequuntur. /Ziguuleiteretes, cir- citer duos digitos longa, 1n. quibus feez rotundum referens Limacis concham, coloris epatici, Quando femen eft maturum fiiculz fponte diffiliunt & effundunt femen. Herba odorem habet in- ftar Feenugraci. Copiosé nafcitur in finu omnium Sanctorum. Ob floris defcriptionem imperfe&am an ad hoc genus proprie pertineat nécne non aufim afferere, aut negare. Staminnla tamen fübtilia in megig fiore huic generi minimé conveniunt. C A P. VII. De Medica Sativa 6 fruticefcente radice perenni. J. Bauhinus. Externa olim Graci (verba funt Plinii ) à Medis eft advecta per. bella Perfarum, que Darius attulit: hinc Gentile nomen obtinuit. — Gallis Saint foin & Foin de Burgogue & grand Treffle dicta eft: Onobrychis autem vulgaris La- eerm Íeu. Lumerne;: quam Auctor Hift. Lugd. perperam confundit cum Medica fativa. Hinc patet uanto in errore verfentur tam Spermatopolz, tum etiam Agricole noftrates, qui pro Foeno fàan&to eu Burgundiaco, Onobrychidis feu capitis Gallinacei femen habent. Hoc genus filiquis paucioribus volutis intortis, iiíque non contiguis fibi invicem fed pauló remo- tioribus à Medica minore annua differt. ? | Edica natales fuos ipfo nomine fatetur, locámque unde venerit vocabulum indicat, inquit 1. AMedica major erethior floribus purpura[centibus J. B. Trifolium filiquà cormutd [roe Medica- C.B. Tr. Burgundiacum Ger. Fenim Burgundiacum five Medica legitima Park. 9B gunbp Grcfoil o? goebich-fobber. B Valdé quàm luxuriat, obíequiofo fcenore cultorem fovens, caulibus ut numerofis ità prolixis : fe- lis terna, oblonga, per extremam oram, quz obtufa eft, crenata : fores copioft, velut in Ípicam di- gefti, purpuraícentes: [/iqwe cornu capuini inftar contortz, in quibus fezez minutum & candi- dum. Radix Íubeft longa, tenuis & lignofa, in multos annos vivax. Circa Genevam & Avenionem in Provincia in agris fatam vidimus pro jumentorum pabulo. Circa Monfpelium fpontaneam obfervavimus. Siliqua. hujus intortz quidem funt fed paucioribus volutis, iífque non contiguis fibi invicem ut unum glomerem efficiant, fed pauló remotioribus. À. 2. Medica frutefcens, [fue flavo flere Clufüi Park. Medica fyloeftris J.B. Trifolium luteum » Jlveffre filiqud comvexà, vel Medica. frutefceus C. B. Trif. filiqud corni. Ger.emac. Ciaf. Multos ex eadem redice profert ramos, cubitales aut longiores, humi plerunque füfos, teretes, vi- minales & flexibiles, in. multas alas divifos: Fwliz terna uni petiolo inherentia, legitimz Medic folis refpondentia, & dorfo eminente, fed longé minora. — Flores in extremis ramulis confertos, al- terius floribus formá pares, flavo tamen colore, non inodoros: cersicula deinde plana, contorta, corniculorum legitime Medicz inftar, anguftiora tamen quàm illa : in quibus grana fativz granis fimilia continentur, fed paulló minora: — Radix legitima radici par, craffiufcula, late fparía, fibrofa, erennis, fingulis annis novos caules profert. In montofis & campis patentibus inter fegetes, ínque aggeribus terrenis floret Junio & Julio. . tiore purpuraícente ex viridi variantem obfervavimus prope Nordvicum urbem; nili forté ea fuerat Medica legitima, cum hac fpecie promifcué orta, quz eo loci copiofiffimé provenit. Medica LibXVIIL De Herbis flore papilionaceo, feu leguminofss. | Medica fativa & legitima non modó in varus Hifpaniz locis fponte oritur, colitur in pecudum pabulum, fed maximé equorum, vice Fceni communis, ubertatem fingulis annis plurres demeti poffit. — Gallis, ut diximus, Saiz: Fon, && Fon de Burgoigne dicitur, inque meridionalibus Galliz regionibus rigua íua prata ejus feminibus conferunt, ter SA dem fingulis annis fecantes, reftibili radice. & inexhaufta feecunditate,— Agro pingui & bene fter- corátó dele&atur ; € contra Onobrychis arido & glareofo feu fabulofo, edito tamen; Quomodo no- ftratés harum. duarum plantarum nomina permutirunt, füperiüs diximus Morifonus, & re&té, no- bilibus & Viris generofis confulit, ut ex agro Turnonenfi aut. Burgundiaco feminum involucra cochleata [ aut ipfa femina nuda ] Foeni ver? & qu Burgundiaci Saut Fois dicti acquirant, & ferant in agris fum, qux cum triplici feenore perfolvent ipfis pretium, modó in aquis bene füba&tis & pinguibus feratur. Cum enim apud Gallos ter quotannis fecetur, quidni etiam hic in Anglia? ubi terra pinguior, magííque rigua, & ubi humor magis abundat ex frequentibus imbribus. Qui 1n Hifpania rem obfervárunt ( annotante Camer.in hort.) ubi quotidianus ejus u(üs eft, referunt nullo cibo tam viridi, quam arido, priüs màgííqne laetari, fàginari & pinguefieri jumenta pecüfque omne, parcius tamen dari, quoniam inflat, & multum fanguinem creat. — Agrum ftercorat, ac adeo fuavis eft ac nutriens, ut pecus arcere necefle fit, né vel diftampatur aut fanguinem detrahere Opor- teat. Animalium vitiis plerique medetur. Ad Maciem mularum, ut Columella prodidit, nulla res tantum quantum Medica prodeft. Semen (ut tradit Diofc. ) ficcatum jucundi faporis gratiá con- ditaneo fali admiícetur. Viride quibus refrigeratione opus eft illitu fuffragatur. 7. B. Semel íàta in multos annos durat: Plinius tricenos (inquit, mendum in codice fübeíf: fafpi- cor, ) rectis Palladius denos. 3. Medica frutefcens. perennis fru&u. orbiculato. Slonii, Ramulis numerofis, longiffimis, in terram procidus, nifi vicinis plantis füftententur luxuriat. Folia parva, ima latiora, fumma anguftiora & productiora, utraque obtufà, & circa margines den- ticulata. Flores verfüs fummos caules & foliorum finubus exeunt, in pediculo communi plures, ad quatuor vel quinque parvi, lutei, quos excipiunt /7//2u2 orbiculatz, Medic orbiculatz. majoris feu 3. B. fimiles & aquales, laxiores tamen pauló, nec fpiris adeo arcte fibi mutuo commiflis, per ma- turitatem nigricantes; femssa continentes non reniformia ad modum Medicarum annuarum, fed quodammodo triangula, & fi parva magnis componere licet, Mayzii feu frumenti Indici granis fi- milia. Sero florum ortu, quos non ante mediam zítatem promit, nec minüs tarda fru&uum ma- turitate, quos Áutümno demum perficit redivivam & perennem pollicetur plantam, quamvis füper- ficies hyeme marceícat. JUN ; Ex femine ab ornatiffimo Viro D. Hanfio Sloane mif nobis enata eft. Car. IX. De Medica cochleata minore feminikus veniformikus; 1, Medica. [cutellata. J. B. Trifolium cocbleatum Ger. Trifolium cocbleatum fru&lu latiore C. B. «rfe mioff conimon (mootl) Snail-Gretoil. Ubitales, robuftos hirfutófque habet caules, non tamen femper ere&os ( ut vulc J. Bauhinus ) fed interdum procumbentes. Fs longiora, acutiora, profundius circa margines dentata, pediculis longis fulta. — Flores finguli aut bini, in eodem pediculo & foliorum alis exeunte, flavi, cantillo minores quàm Medice turbinatz fpinulis recurvis, minüíque ftriati, quibus füccedunt filique cochleatz ne lxves velut é fcutellis quatuor aut quinque compofitz, ut inferior major fuperioris convexum fuo cavo excipiat, cochleas terreftres bene imitantes, per maturitatem nigrz, femina plura, majufcula, reniformia, per maturitatem flavicantia, continentes. Ad agrorum margines propé Liburnum Etrurie portum obíervavimus. Folia hujus maculá in medio fordidé flavicante interdum notantur, qux tamen nifi curiofiüs intuenti non facilé eft ob- fzrvabilis. | In hortulo noftro fingulos duntaxat in fingulis pediculis flores profert, non binos. Fru- étüs magnitudine, & figurá cochlez terreftris emulá ab aliis omnibus hujus generis facilé. diftin- guitür. 2. Medica orbiculata. Y. B. Trifolium | cocbleatum vel. (cutellatum frutiu. latiore, folio mimito ob- tu[o C. B. TUBE: Subeft ei radix parva, lignofa, multos fundens ramulos, palmares, aut in lxtio-e folo pedales, per terram fparíos; Felis terna, parva, glabra, feré triquetra, per extrémum lata & nonnihil crenata, maculis iicerdum nigris refpería. — Flores exigui, Havi, oblongis pediculis donati. Si/iquz helicoides, compreffz, membranez, ex tribus quatuórve orbiculis, altero alteri impofito conftantes, magnitu- dinis fere unguis [ & majores ] ubi maturuerunt nigricantes ; femizz continentes ruffa, plana fed re- curva. Hujus filiquz in ambitu nonnihil undulatz feu crifpz funt. In infula ad promontorium Pachynum & alibi 1n Sicilia hanc obfervavimus, Nnnn 3. Media 961 fcd etiam diligenter Locu; € quippe quod propter t/;;. Loct; Locus. y Locus, Lect. Loctu. Locus. Hisronr:a PrANTARUM. 3. Medica erbiculata hber" fruflu minore, Cauliculi huic dodrantales aut pedales: folis parva, triqüetra, ut in precedente, per extremum lata & crenata: Flores in pediculis oblongis, tenuibus, foliorum finubus egreffis, plures fimul ( quin- que vel fex interdum numeravimus ) lutei, quibus totidem fuccedunt //zwz, praecedentis fimiles fed dupló minores & per oras zquales, minimé undulatz, maturitate pariter nigricantes. Propé Meffanam in Sicilia invenimus. | 4. Medica erbiculata fru&iu lato, fimplici voluta. Ramulum duntaxat hujus vidi cum fru&u inter plantas ficcas D. Philrppi Skippon. — Folia brevibus pediculis infidebant, ipfa etiam brevia, extremo lata, circumfcriptione fübrotunda, circa margines dentata, glabra, nervofa, nom maculata. Flores ex alis foliorum exeunt finguli aut bini in eodem pediculo, died quibus füccedunt fru&ss pro plante magnitudine latiffimi, circinatz rotunditatis, é Íeíquigyro vel duobus gyris membranaceis, quorum inferior duplo anguftior eft quàm faperior, compofiti, parvo in medio foramine, oris minimé fimbriatis aut undulaus fed planis. Seres non vidimus. $. Medica orbiculata minor. (pinofa, fimplici majore. -volutd. Folia huic admodum funt exigua, circa extremum dentata. Flores tres quatuórve in eodem pe- diculo przlongo & tenuffimo. Fructus pro plante proportione magni, lati, duobus gyris conftan- tes, uno integro, lato, in medio duarum medietatum, alterius fupra, alterius infra multo anguftio- rum; circa margines fpinis raris, brevibus duplici ordine huc illuc vergentibus, muniti. Verüm (quod przcipué notabile eft in hoc fru&u) nervi fupra ejus faperficiem eminent, veluti totidem rugz, varié huc illuc reflexi & inofculati. — Fru&us autem per maturitatem non nigricat. Circa Meffanam in Sicilia obfervavimus. 6. JMedica orbiculata elegans, orbiculas circum oras. vugofis. Folia huic, ut reliquis congeneribus 1ma obtufiora, fumma acutiora, minüstamen quàm Medicz Ícutellatz, circa margines denticulata denticellis rarioribus majoribüfque. FIres € foliorum alis duo tréfve fimul in eodem communi pediculo exeunt, lutei, quàm przecedentium pallidiores, omnium minimi, quibus füccedunt fratfzs orbiculi aut rotulz figurá, per maturitatem albicantes, afpeétu pul- chri, rugis circum oras eminentibus eleganter velut crifpati; femen reliquorum fimile flavicans. Hanc fpeciem in Sicilia propé promontoriolum puso Cereiolo dictum, non longé à PwzaJa4 col. legimus, ubi & multas alias rariores plantas. Orbiculis circum oras rugofis ab aliis omnibus Medicis facilé diftinguitur, prefertim fi colorem per maturitatem e flavo albicantem adjicias. 7. Medica doliata. [eu orbiculata, orbiculorum. gyris. circa smargines utrinque rugofrs, per snaturita- tem nigricantibis. Folia huic ampla, füperiora acuminata, inferiora extremitate fübrotunda. — Frs/s parvi, in lon- gis pediculis bini, doliati potiüs quam orbiculati, e tribus vel quatuor circamvolutionibus conftantes, ad Ípirarum margines utrinque profundis rugis fulcau. 8. Medica doliata levis, tornata major. C minor lems. Park. Fructus hujus leves funt, duri, per maturitatem nigri, doli figurá, plures fimul in eodem pedi- culo congefti, minores: reperiuntur tamen, Parkinfono autore, majores, finguli & biniin eodem pediculo nafcentes. Hanc etiam in Italia & Sicilia invenimus. 9. Medica Catalonia elerans Edwardi Morgani. Vru&us figurz doliaris eft, & crebris tuberculis fcaber, fimilis ligno illi quo brachia manüfque muniunt Itali, ad pilam inter ludendum defendendam & feriendam propellendámve. Haancubi collegimus jam non recordamur. 1o. AMedica cocbleata [pimofa, ecbimis magus utrinque turbinatzs cum [Dinulis veflexis, — Madicee sma- joris Bzticz fpecies prima, [Dinulis intortis. Gier. emac. Caules fundit cubitales aut fefquicubitales, quadratos, hirfütos, flriatos, fatis craffos, ramofos, in- firmos tamen, nec fe füftinentes, rübentes interdum, maximé propé terram. Folia in caulibus al. ternatim pofita. fant longioribus intervallis, terna fimul in pediculis longis, quz propé radicem ob- tufiora, versis fümmitates caultum in mucrones acutiores exeunt; fingula fingulis maculis nigris mediam partem occupantibus infignia, circa margines leviter crenata. Ad exortum uniufcujufque pediculi hinc indé opponitur veluti auricula quedam dentata & in acutum exiens. E foliorum finu- bus prope fummitates caulium exeunt pediculi, flofcules füftinentes duos vel tres, rariüs plures, fla- vos, fatis grandes, clypeiformi petalo nigricantibus lineis ftriato. Flofculis füccedunt fructus echi- nati grandés, nucis myrifticz parvze magnitudine, utrinque tarbinati, fingulis volutis duplici ferie fpinularum Lib XVIIL De Herbis fore papilionaceo, Jen leguminpfis. Ípinularum mitioram, hinc inde reflexarum & recurvarum, non extantium fed fructui appreffarut munitis; femina intus continentes magna, reniformia colore rubro feu fpadiceo fplendente ' Hzc fpecies foliis maculofis, echinorum magnitudine, fpinulis recurvis, feminibus Ípadiceis à re- liquis fuz fortis diftinguitur. H 11. Medica magna echinata. An magna turbinata jJ. B? Medicee majoris Betiee fhino[z [becies altera Ger. emac. Deogefogs. Hujus etiam cauliculi feu ramuli humi procumbunt,ftriati, glabri, quadrati, fübinde rubentes, tres vel quatnor pedes longi: Folia pariter lavia, circa margines eleganter crenata, acutiufcula, nullis maculis notata: feres parvi, lutei, reliquorum fimiles: Fractus echinati magni, nucis myrifticz parve magnitudine, & interdum etiam higurá, elliptici fci. aliàs rotundi, turbinati, fex aut plurium circumvolutionum arété commiffarum ; unaquaeque fpira gemino fpinularum [ rigidiufcularum acu- tarum oblongarum utrinque extantium ] ordine munita eft, medium fecante zonuld perpetuá. Se- sem compreflüm renis illitar finnatum, colore fpadiceo obícuro í&éu nigricante, & velut polito. Fru&us feu echinus hujus nonnihil lanuginofus videtur, quod in nullo alio genere hactenus obfer- vavimus. In infula ad Promontorium Sicilix Pachynum dictum invenimus. Apud nos ob frutüs echinati elegantiam frequens in hortis feritur. Eructüs magnitudine & hirfutie, fpinulis crebris rigidis, & feminis colore fpadiceo ab omnibus no- bis haétenus cognitis Medicz fpeciebus facilé diftinguitur. A. 12. Medica ecbimata glabra eum maculis wigricantibus Y. B. Trifolium cocbleatum folio cors dato maculato C. B. Trif. cordatum' Ger. Madica Arabica Camerarii, frue Trifolium - cordattm Park. Deavt«&vctoil, o? «later. . B. Bicubitales per terram fpargit caules [ 1n folo lztiore aut hortis culta fortaffe, apud nos enim fpon- tanei caules vix pedalem longitudinem füperant] glabros, & in iis foli terna, glabra, per extre- mum latiufcula & ferrata, quorum quxdam cordis effigiem nonnunquam exhibent, quam, cim planta primüm provenit, afperfe maculz nigricantes reprzfentant [ Apud nos folia maculas hafce ex rubro nigricantes perpetuó retinent] Flores lutei, parvi, duo, auttres: Siliquz cochleatz, parüm compreffz, fpinulis per margines non tamen admodum rigidis aut pungentibus obfitz, magnitudine mediocri. Semina per maturitatem flavicant. In paícuis ficcioribus & arenofis maritimis precipue, in Angliá noftrá, nec minüs in regionibus tranfmarinis, frequens eft. — Fo/iz cordatis, maculá in medio fingulorum ex rubro nigricante pictis, filiquis parüm compreffis, fpinulis mins rigidis armatis, ternis quaternífve in codem communi pe- diculo feu farculo, minoribus, ab aliis fpeciebus facilé difcernitur. Medice fpeciem habemus nefcio ubi colle&am, forté circa Meffanam, cum hac inícriptione. 13. AMedica folis Qv femine Medicee cordatze ecbinatze, echinis durioribus. Fructus majores funt, fpinis longis, craffis, duris & rigidis muniti, 6 quatuor aut quinque volutis compofiti. 14. Aliam adbuc foliolis seinimis, echinis [atis magmis pro glantze paroitate, compre[fis, quatuor «uo- lutis conftans, [Dimis longis, cra[fis rigidis borrentibus. I$. Medica doliata. pinofa major. dxagmQ-. Hujus caules & folia reliquorum fimilia funt, [ in ficco hirfüta videntur] Fleres eófque fequentes fructus in pediculis uncialibus finguli aut bini; hi majuículi, figurz doliaris, (pinulis brevibus rigi- dis, non extantibus,fed fructui feré appreffis, horridi & quatuor, quinque, aut fex fummüm fpira- rum voluminibus compofiti, arcté junctis. Circa Meffànam obíervavimus. Aliam hujus fpeciem habemus fru&u majore & longiore, fpinulis brevibus ar&tiüs appreffis, 16. JMedica magna turbimata J. B. Wrifolimm: cochleatum turbinatum [foe fru&iu campre[fo, ob- lengo C. B. Cubitales & fefquicubitales cues emittit, hirfutos, multis ramis fiffos, folis tergeminis, hirfütis; Trifoli pratenfis purpurei paribus, alus veluti triquetris, per oras incifis, quorum pediculi longi- ufculi pinnis caulem ambiunt. — F/ores parvi, lutei, pediculo hzrent unciali & íefcunciali; quos íe- quuntur fraéas turbinati, fex aut plurium circumvolutionum, ar&é commiffarum,duri. Unaquz- que fpira gemino denticellorum ordine cxlata eft, medium fecante zonulà perpetui. Semez com- preffüm, renis inftar finuatum, Foenugraci femini par, aut etiam paulló longius, Hzc planta, fidefcriptionem recte iritelligo, mihi hactenus incognita eft: accedit tamen ad Medicam noftram magnam echinatam. 17. Medica fpimo(a. d'baeaQ", fru&iu ovali fpinulis brevioribus C rigidioribus, Caules huic glabri, vel raris admodum pilis hirfuu, rubentes. | Foz przlongis peliculis infident, quàm Medica doliatz fpinofz majora, breviora, obtufiora, argutiüs denticu!ata, avezía parte glauca, : ^ ANnnn 2 brevi 36; ; ——————— Locus. Locus. Lotus, Locus, Locus. Hisron:iA PraNTARUM.. brevi & vix confpicud lanugine hirfuta, Flores duo tréfve fimul in eodem pediculo € foliorum alis exeunte, flavi, exigui. E foliorum fingulorum finu unà cum pediculo florifero ramulus etiam exit ut in aliis congeneribus. Quz primó exeunt folia cordata funt, pofteriora, quz 1n caulibus funt, lata & obtufa, non tamen cordata, nervis feu venis plurimis confpicuis parallelis à media cofta versüis margines tendentibus pulchré ftriata. Flofculis füccedunt ecbini figurae ovalis, fpinis brevibus, rigi- dis, extantibus horridi, duri, pio majores, [femina intus reniformia, flavicantia continentes] per maturitatem nigricantes. Ue Propé Meffanam Siciliz hanc fpeciem invenimus. 18. Trifolium cochleatum fpinofum Syriacum foliis lacimiatis Breyni.. Trif.. fru&u. echinato, foliis eleganter diffettis Botan. Monfp. Breyn. : ; a : RARE non admodum profundé nixa petit alba & fibrata : à qua caw/icul; lignofi, rotundi, virides, pedales vel etiam cubitales, in terram reclinati, plurimis przditi ramis, prodeunt : in quibus hinc indé fparfa funt folie, angufta, terna femper uni petiolo longo inharentia, diluté viridia, Me- dicz frutefcentis, fed profundius ferrata, vel potius laciniata. Flores. ex foliorum alis in oblongo pe- diculo frequenter bini tantüm fimul enafcuntur, flavi coloris, à Trifoliorum cochleatorum floribus nihil differentes : quibus fru&us cochlez modo circumvoluti, longis & rigidiufculis fpinulis rectà ex- tantibus vel non multum reflexis, exafperati, "Trifolii cochleati fru&u fpinofo majore, fed dimidio minores füccedunt, feize flava, compreffa, renis inftar formata continentes. Circa Haleppum Syrie à Rauwolfio inter fegetes obfervatum. D. Magno] fibi Monfpelii 1n horto Í»onte enatumait; verüm, ut probabile nobis videtur, é femine c Syria allato ibi forté fortuna fpar- (o . nam alibi (quod fciam) circa Monfpelium non invenitur: Sufpicor enim D. Car. Sweikerum à D. Magno! communicatum habuiffe, non inveniffe in vicinia Monfpeli fpontaneam. 19. xo fru fpimo[a, vuxlxaemG-. Medica tornata [pino[a Park. 302ichim tun-tvetoil, o2 £nicR. Caules huic hirfüti, minores & breviores quàm Medicz fcutellate. Fw/s longioribus pro mag- . nitudine pediculis infident, circa margines dentata, minora quàm illius, quadrata feré, in acutos mu- crones definentia, fubglauca, media parte maculá oblongá, luteo-viridi notata, avería parte hirfuta. E foliorum alis exeunt pediculi feres luteos fex feptémve confertos geftantes ; quibus fuccedutit do- liolorum figurá pericarpia parva, cochleata, fpinola, fpinulis brevibus, raris, per maturitatem nigri- cantia & femina tülva continentia. — Pericarpia imá parte quà pediculo junguntur latiora funt, furn- má angulliora, utráque plana, coni fegmentum cui vertex abfciffus eft, imitantur, quinque circiter fpiris feu circamvolutionibus conftantia. 2o. AMedica doliata (pinofa, bir[uta sminima. Hujus folia plus quadruplo minora funt quàm pracedentis, hirfuta, prona. prafertim parte, non raro cordata. Fructus przcedenus fimiles, plus quadruplo pariter minores. * ar. Medica echinata, magna, bir[uta J.B. Trifolium cocbleatum polycarpon C. B. ex fententia D. Magnol. At C. Baubinus inter Trifolia cocbleata bifpida id mon reponit. Folia huic prima fübrotunda, poftmodum nonnihil acuminata & ferrata, terna uni pediculo in- nixa, Cawles ad duos tréfve cubitos per terram fparguntur. Flores multi, coacervati, ex longo pedi- culo, lutei. Si/iqua limul aliquot cohzrent, fpiris duabus aut tribus, vel etiam quinque ferruminatz, breviffimis velut fpinis obtufis exafperatz. * a2. Medica bir[uta icbinis vigidioribus J. B. Trifolium frutlu compre[fo, fpimis borrido C. B. ex fententia. D. Magnol. : Per terram fe expandit cubitalibus & longioribus caulibus. FwLs parva, hirfuta & per extremam oram lata: FJres lutei: echini cochleati, pauci & feré fingulares, longis fuíque deque vergentibus rigidiufculis fpinis horrent, non admodum denfis: convolutiones funt tres aut quatuor. * 23. Medice marine pimo[zz [pecies Ger. emac. wearina major [pino[a Park. Ger. emac. Hujus caules feu ramuli omnium [ intellige fpecies majores de quibus antea fcripferat] minimi funt & breviflimi, vix pedem unum aut alterum longitudine excedentes, quadrati, virides, fübhir- futi, humi ftrati. Fw Medicz fcutellatz: fimilia, mucronibus pauló obtufioribus, non maculata, mollia & pilofa. Flores fecundüm ramulos e foliorum finubus exeunt, pediculis pratenuibus infiden- tes finguli fingulis, perexigui, lutei: in ipfis caultum faftigiis & prope de imits caules nulli. Floribus füccedunt pericarpia parva, rotunda, 1ntorta, Pifo non majora, breviffimis acutis fpinis horrida, in quibus fez;ez conunetur flavicans, renis figurà, exemptu difficillimum. | Radix ut fuperiorum albicat; & fub Hyemis adventum emorttur, : pu precedente convenit floribus 1n fingulis pediculis fingulis, ab eodem differt fpinisechinorum rTÉVibDls. Delci1ptio eft Goo;eri apud Gerardum emaculatum, à nobis in Latinum verfa. 24. Medica Lib XVIIL — De Herbis flore. papilianaceo, feu leguminoft. — 965 24- Lydi dina birfuta J. B. Trifolium echinatum arvenfe C. B. Tribulus terreffris minor ve- pens Lugd. Crafliufcula eft & prolixa, fed fingularis ra4ix, alba. Caules multi, tenues, per terram fparguntur dodrantales & cubitales, ftriau, hirfuti. | Fvs terna, fubrotunda, ad Trifolium pratenfe luteum ac- cedentia, nullo notabili fapore przdita, pilo, albefcentia, maximé parte inferiore. — Flores parvi, lu- tei, fimul aliquot congefti; eodémque modo fimul coacervata ex eodem pediculo longiufculo capi- tula, Pifo non majora, contortis helicibus conftantia, globofa, quatuor, aut quinque, atque etiam plura, mollibus fpinulis echinata. í Paffim provenit maxime inter fegetes propé patibulum Monfpelii S alibi, Floret & femina per- Locw &2 ficit meníe Aprili & Maio. "Tempus. A. 25. Medica echinata minima. J. B. echinata parva re&a Park. Trifulium echinatum arvenfe frntíu minore C. B. 3. B. Hzc eft caulibus circiter pedalibus aut minoribus, tenuibus; quos ornant f?/;z terna, Medica echi- ' natz foliis fimilia penitus, parva, hirfüta: F/ofcu/; pufilli, lutei, mula (imul congefti. Sequuntur ejuf- dem pediculi faftigio hzrentes quàm proximé glomerati ecbizul; muricati, trés aut quatuor vel quin- que juncti, Orobi grano non majores: radices tenues. In arenofis & fabulofis locis Dalechampius legit, & nos etiam (xpiüs in Anglia & tranfinarinis : Locus, ni forté altera praecedens fpecies fit quam nos obíervavimus, noftra enim plerunque procumbit En erigitur : locus tamen exigere videtur ut hac fit; necenim alibi unquam noftram quàm in arenofis & fàbulofis inveniffe meminimus, Revera, nifi J. Bauhini autoritas obftaret, utramque fpeciem ean- dem dicerem. 26. Medica marina Cluf. Park. Trifolium cocbleatum marimum Ger. Trifol. cochbl. maritimum. tomentofum C. B. Trif. cocbl. marinum, [rue Medica marina. . B. Sea-daver, Quantum quantum eft totum villosi incanaq, lanugine obductum eft. Cales tres aut quatuor, pe- dales atque etiam cubitales, ramis frequentibus brachiati, humi fufi & procumbentes. Filia ex brevibus pediculis terna; parva, obtufa, frequentia. Flores extremis ramis inharentes, fuis petiolis ex alarum fi- nubus exiliunt quini aut feni fimul congefti lutei, Trifolii lutei feré fimiles: ///z&z deinde glome- ratz & contortz five inflexz, fpinulis obfitz, dolioli feré figurá [. J. Bauhino orbiculares] 1n quibus femen continetur fübruffum, Medicz (emini fimile. Radix craffa, cubito longior, tenera, perennis feu J "vivax, ex candido palleícit, guftu quodam ingrato, falfaginofo & amaricante. In litoribus arenofis Maris Mediterranei henRM c obíervavimus. Locus] 27. AMedica ciliarzs Guilaudini. Radice eft perenni long? latéque repente: cawlibus bipedalibus, furrectis: follicuis pluribus in eo- dem pediculo congeftis, compreífis, orbiculos aut rotulas imitantibus, mollibus & oblongis fpinulis Íeu fetis, ciliorum aemulis in. circumferentia donatis, per maturitatem nigricantibus. Hanc in Alpibus Carinthiacis invenimus, ad fepes. Folia parva funt pro magnitudine planta; brevia obtuía. Locus. " 48. Medic ciliari Guilandini ftmilss (ed minor, ever", annua, An Tiifolium frutiu. cochleato ciliare Botan. Monfp. ? Flagellis eft pedalibus aut cubitalibus, procambentibus, reliquorum inftar: Fo/jz oblongis, per extre- mum latis & obtufis: Floribus eííque fuccedentibus fi;quz in pediculis uncialibus tenuibus pluibusfimul coacervatis, ( fex feptémve numeravimus ) compreffis & lacuículis, duabus feré circumvolutionibus compofitis, fpinulis longiufculis, minüs rigidis, non rectà extantibus fed incurvis, per circumferen- tiam, Medicz ciliaris inftar, cinctis. . Circa Meffanam in Sicilia invenimus. TS 29. Medica cum orbiculis laxis ecbinatis minoribus, non extantibus [binulis. Hujus folia parva funt, per extremum lata, crenata, & interdum in mucronem feu angulum leniter producta : canles tenues : flores in pediculis & foliorum finubus egreífis multi, coacervati, quibus fucce- dunt totidem capf4le echinatx, compreffe, exiguz, tribus fere fpirarum circumvolutionibus, non ta- men ar&é junctis, compofita. Spirarum zonulz utrinque dentatz (unt, denticulis non extantibus, fed in zonulz aut fructüs füperficiei plano Jacentibus, duplicem coronam imitatz. Circa Meffanam invenimus. | i Odo aut decem filiquasin eodem pediculo obíervavimus. Huic perfimilis eft, & forté eadem Locus. Trifolium folio obtufo, fulliculis cordatis C. B.. Medica. coronata Cherleri parva jJ. B. 4a Tri- o. à folium. fülliculis corone fimilibus C. B. prod.? € LJ B. e donata eft caulibus, tenuibus, fübrubentibus: & quibus alternatim ex longis intervallis ferculi exeunt fingulares, unciales & longiores, qui extremo mucrone ternos quaternófve geftant ecbi- pulos, unicá feré aut fcíquialterà circumvolutione conftantes, utrinque denticulatá, gemellam coro- Nnnn 3j nam NNI MN A xr mp xx RENE 1€ 1 LLDTIECEC MATLAB o 966 Locus, Locus. Locts; Locus; Hrisron:a PraNTARUM nam imitati. Echinos füftinenti fürculo ad exortum, brevi pediculo hxrent tergemina fv/ia hirfata; aliquando fübrubra fere cordata, in ambitu crenata tam. exigua ut fimul omnia dimidiatus unguis di- iri minimi facile poffit tegere. , "s vae à In faxofis, aridis & fqualdis Galle Narbonenfis, maximé veró in. collibus inter Nemaufüm & Uf(ztum obfervavit & legit Cherlerus. | Hzc parvitate fua & fpirarum paucitate à precedente nobisobfervata differre videtur: hec autem accidentia loco-forté naxali fteriliori & ficciori imputanda. 31. Medica lanata. J. B. Park. Trifolium filiqu& falcatà C. B. filiqud lunatá. Ger. emac. Folia huic parva, Medic legitima, circa margines dentata: flores lutei : filizgwu late, compreflz, pollicis ungue majores, ad Auriculam. muris Cam. accedentes, fed fpeciofiores & majores, ftriate, in circüitu longiufculis fpinulis munite, criftam galli non malé exprimunt. De loco nihil certi traditur, nifi quód Lobeltus Lunariam radiatam ltalorum eam vocet. Nos circa Meffanam Sicilie Medicz fpeciem invenimus cui titulum fecimus Medica fru&iu com- preljo circum oras dentato, que multo minor erat defcriptà [fructum intelligo] & integrà aut fefquial- . terá circamvolatione conftabat, aliàs fimilis. An. Medica lanata quaédam minor. 7. B? Admargi- nes vinearum provenit. Reftant adhuc tres quatuórve Medicz cochleatz fpecies, à C.Bauhino in Prodromo defcriptz, Ve- rüm deícriptiones adeó obícurz & generales funt, abíque certis, characterifticis & diftinctivis notis, ut nosdubios relinquant, an fpecie diftin&te fint ab. omnibus eme nécne, praefertim. cüm nullis iconibus illuftrentur. Quicquid tamen de his fit, füpereffe adhuc alias fpecies, neci nobis, nec ab alio quoquam hactenus defcriptas, aut obfervatas minimé dubitamus, cüm natura in hoc genere, fpecierum varietate & figurarurg elegantiá, mirum in. modum ludere & fefe. (ut ita dicam) oble&are geftiat. * 42. Trifolium falcatum Park. F. Gregorii Rbegienfis Cluf. ap. ult. Trifolium filiqud. falcatd. al- termn C. B. CIaf. Hujus ramuli binos circiter palmos longi fint, & humi fparfi : folia "Trifolio fimilia: Flofculi exi- gui, flavi & inodori : corzieu/a alternis, jam 1n hoc, modó 1n altero ramuli latere per brevia inter- valla confertim nafcuntur, & cauliculo vel ramulo adhzrent nullo feré petiolo, & 12 fingulis nodis quinque plurimum conjunctim, femunciam longa & falcule modo curva. Invenit hocgenus Fr. Gregorius in fummo quodam colle arenofo cetiobio Montis Calvarie ad Bononiam vicino. À. 33. Trifolium cocbleatum modiolis fbinofis Cat. Ang. Cüm diu eft ex quo hoc viderim non bene recordor, an ab omnibus füperiüs traditis diftin&um fit nécne. — Fructus parvus erat coni fegmentum aut rot: modiolum aliquatenus reprefentans. Orfordiz Suffolciz in aggeribus maritimis ad portum. copiose. Trifolium cocbleatum fruciu magis tortili, duod Masuela, Cydonig, Kopndés: Retimi nomine ex Greta Honor. Belli gaifit. Hujus meminit C. Bauhinus, non defcribit, quod fciam. Ch» 2X De Loto ber£a. Otus nomen accepit à voluptate, ab antiquo verbo A4, quod fignificat $919; Vmluue, Éakaw, «olo, expeto, defidero, videa — Jo. Bod. à Stapel. . Lot àreliquis leguminibus trifoliatis diftinguuntur quód prater folia terna in extremo pe- diculo, bina habeant ad ejus exortum cauli adnata, ut quodammodo Pentaphylle dici poffint. 1. Lotus filiquo[a flore fuco tetragonolobus Y. B. filiqud quadratà. Ger. emac. quadripinmati: filiquis " Park. ruber filiqué angulo[4 C. B. &gnateztonnen 3Dettf. B Radicetenui, paucis fibris donata. nititur, ex cujus capite oriuntur carles pedales interdum autlon- giores, teretes, hirfuti, in aliquot alas divifi, procumbentes fer&. Folia ex certis intervallis terna junéta, reliquis duobus femper caulem ample&tentibus, ut in Loto corniculata, fed longé majora, hirfüta. — Flores ex fingulis foliorum alis plerunque finguli, pediculis fefcuncialibus infidentes, exe- unt: ad ipfam tamen calicis bafin apponitur folium reliquis qua in caule fimile, tribus tantüm par- tibus bontatt Flores autem Pifi formá, minores, holofericum coccineum vulgo ditum fatarum provocantes; Scutum tamen feu folium erectum dilutius eft umbone feu folio medio. Siiquz fefcun- ciam circiter longe, angulofz, craffiufculz, quatuor membranis (inuatis, ceu fagittarum alis, appo- fitis donate: in quibus continentur fira magna, rotunda, fübflava, quz dentibus refiftunt, fapore pifi, efculenta, unde & ipfa planta, Pifur quadratum nonnullis dicitur. Floret Lib. XVIIL De Herbs flore papiltonaceo, [eu leguminofis. Floret Junio, cámque femen perfecerit radicitus exarefcit. In collibus Meffanz Sicilie imminentibus fpontaneam inveni. 967 Tempus. Joc 15. 2. Loths filiquo[a lutea. Mon[pelienfs J.B. praten(is filiquofus lutezs: C. B. pratenfis. Monfbelienfium Park. trifolia corniculata. Ger. icon mal? filiquas incuroas vepra[entat: — Lotus quadrata filiquá, 3 flore iuto. Hort. Pat. . eU Ut fibris multis obfitam habet radicem, ità plurium aliquando capitum: folia Loti corniculatze quina, quorum duo cauli adnafcuntur, majora tria fimul cohxrent, jam di&tz Loti [Ornithopodii iliquis] folia magnitudine vincentia : flos unicuiqué cauliculo 1n cacumine unicus, magnus luteus, quatuor ftriis ad latera donatus, ex longo calice erumpens: ///gua füccreícit unica, fefcunciam lon- gn quatuor fecundüm longitudinem membranulis anguftis decurrentibus velut quadrata, prioris inftar. Circa Genevam in pratis, necnon circa Monfpelium copios? provenit. Locus Aliam hujus fpeciem invenimus in pratis prope Tybridis fluvii oftia unà cum defcripto nafaentem cui titulus in Catalogo noftro plantarum tranfmarinarum, 3. Lotus filiquofa lutea filiquis piematis fericlioribus C longioribus. . Hanc videtur defcribere D. Magwol füb titulo. Loti arit. lutee filiquofze, filio pingui glabro, quae fo- lus glabris pinguibus & craffis; filiquis etiam anguftioribus à przcedente difinguitur. ' Inutraque. ra- dix magna eft, quetuberum habet odorem. In toto tra&u maritimo 1n herbidis, prxcipué circa ftagnum Volcarum inter juncos Oritur. —.Bo- Locus; tan. Mon[p. 4« Lotus edulis "Cretica Park. pentapbyllos filiqud cormtà C. B. Trifolium fioe. Lotss. Hierazune edulis filiquo[a. J. B. €. Multos tenues caules à radice profert. Folia "Trifolii, angufta, craffiufcula, aliquantulum mucro- nata, terna femper fibi conjuncta. — Flores luteos Pifi, quibus fuccedunt ////g4 rotundz, falcatz, ac pro ratione plantz magn. Inter fegetes invenitur & in marginibus agrorum frequentiffimé, herbíque.omnibus nota eft. Sj. Lew. lique ejus, antequam durefcere incipiunt, in foro venales reperiuntur : à pueris & foeminis hbenuffi- mé eduntur, füccofx enim fünt & dulces, Pifi recentis guftu. : . Hanc vel ei (imilem plantam invenimus prope Neapolin in Italia, atque etiam in Sicilia. . Trifo- lium corniculatum Creticum flore luteo Par£. app. corniculatum Creticum 4lpiz. exot. huc refero : cüm Alpinusipíe eandem credat Lotum .Hierazase dictam & Trifolium füum corniculatum. Cre- ticum. Lotus noftra quam circa Neapolin copiofam invenimus, cauliculis erat longis, ad terram reclinatrs, ad intervalla fatis longa foliis veftitis reliquarum fimilibus, duobus ad pedicuh exortum, tribus in ejus extremo, pro longitudine fua fatislatis, glabris, quantum in ficca difcernere licet. Ex alis foliorum egrediuntur pediculi tres uncias longi, unicum finguli florem füftinentes luteum, ad cujus bafin ap- ponuntur folia terna. — Floribus füccedunt filiqua crafíz, digitum circiter longe, recurvz. Semina quot vel qualia continuerint non recordamur. Loti fpeciem circa Neapolin in Italia obfer'oaoimus, quam Lotum incamum majorem, [eu Trifolium cor- niculatum [liqua grandi, incanum maritimum denominavimus. o . Magnitudine fua & foliorum canitie à reliquis hujus generis differt. Propé urbem ipfam é petrarum rimis verfus Paufilypum montem oritur & Trifolio corniculato primo DoZ. multo major & frutico- fior vifa eft. An Lotus pentaphyllos major alter C. B? À.. 5. Lotus corniculata glabra minor J.B. Lotus five Melilotus pentaphyllos minor glabra C.B.. Trifoli- um filiquofum mimus Ger. corniculatum primum Dod. 2Dirbs-toot retoil. Nigro cortice radix lignofa, multifariam partita, coeuntibus in unum portionibus longiffima eva- dit, raris fibris donata, reptans, fapere fubdulci & adftringente: virgulz tenues, humi feré procum- bentes, brachiatz, fv/ia fuftinent ex intervallis terna Tritolii aut quina, quorum duo inferiora cau- liculo adne&untur, pilofà: [fünt quz paucos aut nullos pilos habent] acuminata, pinguia, adftrin gente fapore przdita. Flores dense tanquam in umbella ftipati, Geniftz floribus fumes, lutei, quo- rum fapremum folium reliquis latius, rotundámque, fürfum flexum, foris intüfque lineis purpuran- tibus ftriatum, infimum fud quoque mucronem fpe&ans, apices luteos continens ipfiimque utrin- que geminis foliis tanquam alis coercetur: quibus delapfis corzicula five fi/igue rectz, tenues fub- nafcuntur. In pafcuis ubique obviam fe dat. "e LA Hujus aliam fpeciem invenimus inter fegetes & in locis humidioribus fruticofiorem & ramofiorem, foliisanguftioribus: cui titulum fecimus in Caf. Z4zg. Locis. A. 6. Trifolium corniculatum minus, angauHoribus foliis fruticofíns. An Trifolium corniculatum frute[cens temuljimis folis C.B. Prod. cujus defcriptio v. infra. A. 3. Loti Locus; Locur. HrisroniA PrtANTARUM. A. 7. Loti corniculati major. [pecies J.B. Lotus pentapbyllos flore majore, luteo, fplendente C. B. Tvi- folii flliquofi varietas major Ger. emac. Trif. cormiculatum tertium Dod. &e greate ?6irbg-foot-€ refoil. 3s 4 xia. eft multó quàm vulgaris: cau/ibus enim cubito ac etiam fefquicubito altioribus affurgit. Faliis per ramos tribus ex uno pediculo, uncialibus circiter, duobusitidem pediculi expertibus caulem complexis. Flores peculiaribus fürcalis, & in fümmo caule in orbem congefti, majores, lutei foliis quibufdam coronz fubjects. Si4242 numerofe, re&z, unciales & íe[cunciales. Hujus caules Gc folia, fad prxcipué umbellz antequam ores aperiantur incana lanugine hirfita funt, (cu pilis molli- bus canefcentibus obfita. In pratis humidis & ad fepes. Videtur hanc defcribere D. Mag/ füb titulo Lou pentaphylli majoris hirfütie candicantis C. B. Vide Boran. Mon[p. * 8. Lotus pentapbyllos major. bir[utie candicans C.P. Melilotus vulgaris alter fv. Cat In fylveftribus & veteribus edificiis nafcitur, brevior, foliis fübhirfütis, candidioribáfque: flere ve- lutin capitulis copiofo, odoris exigui, Lotam emulantis, filiquas fert incurvas. MI Quam plantam intelligat Cafalpinus nefcimus : nullam enim Loti fpeciem novimus floribus in - capitula congeftis, filiquis incurvis. Rectiàs fortafle ad. Melilotum retuleris. 9. Lotus pentapbyllos minor Lir[utus, filiqua anguftifimd C. B. Lotus corniculata filiquis fngularibus vel binis tenis J. B. Lor, cornic. minor pilofus Pack. Trifolium corniculatum mimus pilo[um C.B. prod. di Muldifidá, infirmá radice terre hzret: caules emittens rectos, numerofos, pedales, ramofos, fub- rübentes, longis albicantibus pilis obfitos: ad quorum nodos terna folia Melilod nobilis, oblongiora, acutiora, binaque nihilo minora cauli ad pediculi exortum adnata. E foliorum finu pediculus exit fingularis, tenuis, uncialis & longior, 1n cujus cacumine fos luteus ex calicibus hirfütis. Siliquee le- runque fingulares, rariffimé binz, unciam longs, teretes, fezize copiofitlimo, ad vicenarium feré numerum, tenui, Portulacz pari, ruffo, rotundo, fapore leguminofo refert. Propé Neapolin in Italia collegimus. Invenitur & in Gallia Narbonenfi. 10. Lotus pentapbyllos frute[cens tenuilfimis glabris foliis C. B. pin. Trifolium corniculatum frute[cens tenui[mis folüs C. B.prod. Lors cormiculatus frate[cens Park. C. B. prod. Caiidus eft tenuibus, viridibus, glabris, pedalibus, in plures ramos palmo minores brachiatis, foliis anguftiffimis cinctis. Cauliculorum fummitatibus, quemadmodum & pedicellis ex foliorum alis pro- deuntibus, flofculi bini terni, raris quini, in orbem difpofiu, lutei coloris infident; quos f//iquz binz, ternz, breviores & craffiores quàm in precedente, in longum apicem definentes, in quibus femine exigua, fequuntur. à; : Monípelio habuit C. Bauhinus & ex Italia. Hoc perfimile eft, fi non idem Trifolio noftro cor- niculato anguftifolio fruticofiori, cujus fuperius meminimus fub prima fpecie. Flores tamen, eófa, fequentes /il;412, in hoc pauciores funt in eodem pediculo quàm in illo. 11. Lotus fliquofus glaber. flore rotundo. C. B. Trifolium heemorrboidale alterum minus, five Lotus Libyc& Dalecbampii Pack. rif. retium Mon[pe[|ulanum | J. B. € . B. cs habet retos, robuftos, bicubitales, ramofos, nonnihil angulofos, glabros penitus, aut pa-- rüm hirfatos: folia quina, bina minuta, cauli appofita ad pediculorum exortum, reliqua tria extremo haerent pediculo, quibus folia Trifolii albi Do4. magnitudine cedunt & rotunditate, füperant veró lanugine. — Fjeres confertim conglomerati privatis fürculis ex foliorum finu ortis, corolle inftar pen- duli, albicantes, inferioris folii roftello atropurpureo. | Si//g4z in orbem radiatz, numerofiffimze, te- nues, viginti quatuor interdum, omnium pediculis mediocriter brevibus, in furculi caput coeuntibus, uncià breviores, teretes, glabiz, füíce, femunibus refertz nigricanubus, Papaverina- xquan- tibus. Adrivos & in locis humidis, circa Meffanam Siciliz, Tropiam Calabriz, & Monfpelium Galliz Narbonenfis hanc obíervavimus. . Oxytriphyllum Scribonii, Lotus fylv. C/wf. Diff. i.e. Lotus fruticofus Granatenfis Par&, huic eadem videtur. " 12. Lotus pentapbyllos filiquofus villfus C. B. Lotus incaua. [rue Oxytriphbyllum. Scribonii Largi Ger. Lotus bemorrboidalus major fFve Trifolium bemorrboidale majus Park. Trifolium album recium, birfutum valde J.B. 3. B. Multis ex eadem radice /folonibus rectis, cubitalibus & bicubitalibus fruticat, gracilibus, lignofis, te- retibus, hirfutis& ramofis, Fais caná lanugine pubefcunt, terna, quzdam iau potillimum priora & parva ,cum parvis duabus appendicibus: füperiora in obtuliorem mucronem definunt, & ex 1is quedam majora, ad quz appendices etiam magn, ita ut fint quina folia, fapore infigmter citra morfum ullum. aliámve afcititiam qualitatem aftringente. — F/ores extremis ramulis e plures ——— Lib. XVIII. De Herbis flore papilionaceo, feu legyuminofis. 969 ^ plures juncti, pofitu patulo: fingularium forma qua "Trifolio. Afphaltto, fed color. candidus, ex cali- ce valdé hirfuto & virofo. Juxta calices & flores foliola longa: breves, craffiufculz füperveniunt fe- lique, coloris fpadicei, formá ftercoris magni muris caudati: /ezmez in iis rotundum exiguum flaveícens. . : Inter Monfpelium & Peros/ : Circa Meffanam Sicilix major & lignofior habetur. D. Mage] in Lecus. Valená Sylva f& bicubitalem & tricubitalem obíerváffe refert. » 13. Deryenium Monfpe[fulanum fraticofum J. B. fuppofititsum AMon(pelienfe c | Hifpanicum Park. Hifpanicum Ger. Trifolium album anguflfolium, floribus veluti in capitulum conge[His C. B. Totum albidum eft, ad fefquicubiti altitudinem excreícere folitum, cujus novelli adhuc ramuli obíequiofi, fractáque contumaces exiftunt, adultiores, aut loco afperiore nati, multüm durefcunt: Folia ex intervallis terna, quaterna, fed fxpius quina, radiata fine pediculis adherent, oblonga, an- gufta, albilanugine pubeícentia, Clufio adítringentis guftüs. —F/zres extremis ramulorum inna cuntur, in orbem gone albi, quorum fingulares ad "Trifolii pratenfis albi flores accedunt, ía- pore (ut nobis quidem videtur) nonnihil adftringente. | Hofce excipiunt follieali plures fimul juncti, parvi, quibus fingulis femina continentur fingula, verficoloria (ut prodidit Clufius) feu varia, qualia fere Tichymali paralit femina tum figurá, tum colore, tum etiam magnitudine. — Radix fatis craffa, dura & lignofà, exteriüs nigra, interius alba. In fàxofis collibus & ad fepes propé Monfpelium nafcitur. AM I4. Dorycnio comgener planta. J.B. Dorycnio congener Cloffi Park. — Lotus. pentapbylos incanus. C. B. Doryc. Mon[pelienfium Ger. quoad iconem, nam de[cr. eff. alerius plantae. EHE tss & viminis modo obfequiofis virgis, fuperioris gracilioribus, nec ut illius lignofis, ab eadem radice pluribus oritur, in frequentes ramos divifis, fol; cinctis crebris, quinis fimul ab eo- dem puncto ortis, quàm przcedentis longioribus, anguftis, acuminatis, minis etiam quàm illius in- canis. In fümmis caulibus ínque pediculis longis € foliorum alis egreffis ffofeul; parvi, plures fimul in capitulum fübrotundum congefti, quantum memini. ex albo rubefcentes; quibus fuccedunt. ///j- que parva fübrotundz, per maturitatem fpadicez, fingulz fingula fezisa continentes rotunda, Sina- peos magnitudine. : ; à; In paluftribus po ftagnum marinum L'efazg dicum non longé Monfpelio copiose provenit. r;cus. In Germania juxta fluv. Lycum Auguftam Vindelicorum praterfluentem. invenimus. Dorycnio congener Clufii fpecies à noftro diverfa effe videtur: cüm flores longé majores fint & diverfi colo- ris: folia breviora latioráque. Glaux Alpis in Exot. quoad folia & florum colorem, & locum na- talem eum planta nobis defcripta convenit ; differt paucitate florum in eodem capite, & numero íc- minum in eadem filiqua : in his accedit ad Trifolium album rectum hirfütum valde J. B. 15. Trifolium argentatum floribus lutezs Y. B. Lotas a[perior fruticofir Park. Lotus fruticofus inca- nus fHiquofus C. B. 4n Trifolium glutinofum [axatile avzemeum flore odorato Zanoni? .B. xi hujus fingularis, lignofa, gracilis cas/es fundit palmares & longiores, tenues, hirfutos: Fv/ia terna alterá parte argenteo nitore fplendentia, pilofa, alterà veró viridantia. Flores cacumini caa- lium harent, magno, lutei, hirfüti, e laciniato villofà calice. Tn collibus circa Monfpelium collegimus. US Secundüm Zanoni floribus füccedunt filique hirfütz: unciam longz, continentes femen planum, ovale. Ad pedem AMontzs Baldi crefcit & locis faxofis gaudet. 16. Lotus (ylveftris Diofcorids Pons Ytal. Sylv. Creticus Park. Pona. : Caules fürrigit pedales foliz veftitos ad fingula genicula quinis, quorum duo minora cauli hinc indé adnaícuntur, reliqua tria intermedia ejufdem originis breviffimis & fere nullis pediculis intercedenci- bus harent, parva, obícuré viridia, — F/eres parvi, lutei, partim. € foliorum alis exeunt, partim füm- mos caules terminant, bini plerunque fimul ; quos totidem fequuntur //7/2z7 valdé tenues & longe, &mina continentes Sinapeos non majora. Radix parva, dura, annua. Sapor totius plantz legumi- nofüs cum aliqna amaritudine mox evanefcente. * 17. Melilotus quedam Cretica. Alp. exot. Alpin. W Ex radice tenui, longa, gracili, in aliquot tenuiores radiculas divifa cawl;eulos fert longos, graciles, folis, Trifolii corniculati Cretici fimilibus, fed longioribus pediculis innitentibus, veftitos, & per terram ftratos, ac veluti circa radicem luxuriantes; in quorum fümmitatibus proveniunt bini flores lutei, "T rifolii falcati floribus magnitudine & figurá fimiles, quibus fingulis fingula corzicu/a, longa, recta füccedunt, ínque his continentur fezziza tlavefcentia, parva & rotunda, guftui primó fübdulcia, mox cum modico calore aliquantulum aftringentia. Li * 18. Lotus roNuxéegTO" fruticofa Cretica argentea, filiquis longiffrmis propendentibus veis Mou Morif. - [ Caules edit fruticofos, bicubitales, aliquando altiores, 11canos, ad quorum fingula genicula exeunt bina folia, in mucronem obtufüm terminata, atque 1n fummo pediculo terna majora & obtufiora,' omnia tam fubtus quàm fupra argentei lucidi coloris; Ex fingulis alis inter. pediculum folu & caulem exiliunt pediculi unciales, gerentes in. cymis fümmis ternos, quaternos, nunc plures, nunc pauciores PE LLoctii. Loci: Locu. Hisron:4 PrauTARUM. pauciores flores luteos ; quorum fingulis delapfis füccedunt. figu fingule, Loti yuigare glabrz fili- quis duplo craffiores, fefquiunciam longe, rotundz, rec non curve, quo à Trifolio corniculato Cretico Zlpini diftinguitur. Semina Chalepo ufque Syrie emporio tranfmiffa hanc plantam deícriptionis autori pro- duxere. 19. Lotus flore luteo, cormieulis articulatzs, Sicula. — An Trifolium Scorpioides Park ? Radix alba, fimplex, in nonnullis piantis in fibras fpargitur imá parte: Ceulicul; plures, in ter- ram procumbentes : Folie glauca, € quinque foliolis compofita, fi. annumeras pinnas feu. auriculas ad pediculorum exortum hinc ind? cauli adnatas, ut in reliquis. Locus. — Flores parvi, lutei, Trifolü corniculati, fed minores, ad nodos vel fingulares, vel bini & interdum terni fimul — Siliquzlongz, tenues, corniculatz feu contortz fpirz in modum, aut Scorpioidis Telephii, articulate, feminibus ob- longis, flavicantibus in fingulis internodiis. In Sicilia propé promontor;olum diétum Puto Cerciolo non long à Puzalls, | Hzc nobis often(ía eft Monfpelii (quantum memini) pro Coronopo ex codice Czfareo. 20. Lotus filiquis Ornitbopodii J.B. C. B. 4n. fyloe[eras Creticus Park? cujas icon. mon bene ve[pondet Plante. dae, Unica ex radicula, albá, duriufculà, paucis fibris donatá, caulicul exeunt aliquot, teretes, in ali- quot ramulos ex fefcunciali intervallo divifi: Ex quorum geniculis f?/ia hzrent. quina quorum infe- riora duo füperioribus tribus magnitudine cedunt, nullo fapore manifefto przdita: Extrema flofcul occupant lutei, quales 1n Loto corniculatá glabrá, nigris lineis ftriati ; quibus füccedunt f/iquz, ex uno geniculo duz, tres aut plures, [imo fex plerunque] fefcunciam aut ad fümmum duas uncias longz, falcatz, compreffz, atro-purpurex, feminum extuberantias pulchré exprimentes. Nobis in una filiqua ad quatuordecim femina animadverfà compreffa. Propé Meffanam Siciliz in lateribus montium urbi imminentium invenimus, & in infüla ad. pro- montorium Pachynum nunc Capo Paffaro dictum. * 21. Melilotus, retliàs Lotus, Hifpanica foliis zmaculatis. C. B. Park. C. B. prod. Ex radice parva ramuli palmares, aliquando pedales, tenues, emergunt, quos ambiunt. fz/je bina hinc 1ndé: ex quorum alis petiolum prodiens tria folia füftinet, obtuía, atrovirentia, & ob venas candidas perea difcurrentes maculata. —.F/ores parvi, pallidi. In montibus Caftiliz frequens. 22. Dorycnium Diofcoridss fortó Ponze Park. 7f aceze Olez folio affms ,C.B. item Cneoro albo affinis ejufdem. Pon. Ad feíquipedalem altitudinem aífürgit, multis ramis fruticofüs, quibus adnafcuntur folia crebra, parva, longa, angufta, rugofa & venofa, quàm Olex minora, nulloordine pofita. Flores papiliona- eei nunc albi, nunc pallidi Semen non vidit autor ; verum leguminofa fuerint oportet filiquis inclufa congenerum modo. Radices fibrofz. Hujus femina € Creta ab Honorio Belli ad fe miffa Lago-chymice nomine fcribit C. Bauhinus in Pix. Imperfecta Ponz defcriptio nobis non fatisfacit. 23. Lotus [atrva Greca maculato folio C. B. Lotus fativa, & cüm folium modó maculá rufi, modó nigrá notatum fit, & caligini oculorum medeatur, à quibufdam zegvaacpua, id cft, "Trifolium oculatum vocatur zzz. Car. XI. De Cytifo. Yüfum à Cythno infüla in qua inventus eft di&um volunt. Plin.lib. 13. cap. 24. Iz- ventus bic frutex. im Cytbso in[ula, inde tran[latus eff im omnes Cycladas, mox in urbes Greciz, magno ca[et proventu, propter quod maxime miror varum e|Je in Italia, — [Non aff uum, non. grandi- wumz, non nruzs injuriam expaue[cit : Adjicit Hygimus mà bofHium quidem ob. mullam gratiam ligni. Jo. Bodzo à Stapel nomen impofitum videtur ee 7? Tew; m39c dew, quód mammaillas latte cequali- ter diftentas faciat, Lac copiofüm generare Cytifum. docet Columella lib. s. c. ult. Cytifzze iz. agro effe quamplurimum maximé referet, quod Gallinzs, apibus, capris, bubus quoque Qv omni generi. pecudum uti- lffius fit, quod ex eo citó pingue[cit, C laétas plurimum praebet ovibus, tum. etiam, quod oto. menfibus viridi eo pabulo uti, Ó poftea arido polis. — Mulieres quideen fi. lactis inopia premumtur. Cytifum aridum in aqua inacerare oportet, Qv cima tota mote permaduerit, po[flero die expreffi. [ucci termes bemmas. permaifceri 720dico Lib. XVII -De Eerbit fore papiltonaceo, feu leguminofa. 97i " modico «vino, atque. ità potandum dari, fic C ipe valebunt, d pueri. abundantid. lalis: confrmabuntur. Eadem ferà habet Plinius loco [upra citato. | : Cüm Cytifus nihil aliud fit quàm Trifolii filiquofi genus fruticefcens, non obftante ligne füb: ftanti quá conftat, iis fübjungendum duxi. t. Cytifus birfutus. J. B. Cyt. folis [ubruffa lanugine birfutzs C. B. Hifpanicus arboreus Park. Pfeudo- oytifas birfutus Ger. Srutbetrefoil. i panicus arboreus Park. Pfeudo Trium & quatuor cubitorum virgzz, nigricantibus, hirfutis, non admodum fruticofis neque lentis donatus eft. Felis terna, nonnihil oblonga, hirfüta utrinque : [Clufio füpina parte viridia proná fabruffa lanugine hiríuta] Flores in ramulorum faftigiis potiffimüm fert, licét & | ad latera ideerdum habeat, plures fimul congeftos, magnos, luteos, [aureo colore fulgentes C/»f-] & valicibus longis, la- nuginofis: /fliquas ver. longis pilis obfitas, fefcuncià longiores, pauló triente uncix latiores per maturitatem nigricantes, femiza claudentes Genifte feminibus paria, fubnigra, ex ob(ervatione Par- kinfoni. : Hanc fpeciem Clufius folimmodo ad montium radices circa Calpen, & in Bztice maritimis flo- L^cvi rentem invenit: Nos in Italia & Sicilia frequentem obfervavimus. 2. Cytifus incanus, Ger. incanus folio oblongo Auffriacus C. B. incanus Germanicus Park. Cyt. Clufis Paunonicus alter. folis omnino incamas J. B. Cytifas V. Cluf. hift. CIauf. nM nonnunquam fert virgas, re&tas, tenues, vimineas, lentas, quas ab infimo ad fummum ufque exornant folia, terna, uni petiolo inhzrentia, Cytifo Gefneri Fon fimilia, fed omnino 1n- cana,anguftiora, guftu amaro, quxve trita pinguiaeffe videntur. Ex fingulis interdum foliorum finubus ramuli prodeunt, fimilibus foliis fed minoribus obfiti, ferentes in fummo quinos aut fenos fores Loti pratenfis herbz [quam à pragrandibus filiquis nonnulli filiquofam cognominant] floribus per- fimiles, coloris aurei, odoris non expertes: & ex folliculis de'nde /i//guas planas, oblongiufculas hirfütas omnino, atque in his fezen tübruffum, planum, nonnunquam tumidiufculum & rotundiuf- culum, durum, quod maturitate dehufcentibus filiquis excidit. — Radix dura eft & lignofà, nigricans & fummá tellure fparía. à; 2 Clufio frequens eft toto Viennenfi agro, & multis alis cüm Avftriz füperioris & inferioris, tum ro; & Pannonix locis aridis propter vias. Floret Julio & fübinde ufque in Autumnum 5. femen füb Augufti Tempus. finem & Septembri maturefcit. Parkinfonus Cytifüm album fylveftrem CorZ. bif. huc refert, quam C. Bauhinus pro diftincta fpecie proponit füb titulo Cytifi albicantis folio trifolii vulgaris. * 4. Oytifus birfutus major foliis pimatis. C. B. Cytifus pinatis. Ger. incamis major folis pinnatss, T EKeu [pecies altera Clufüi Park. Cyrifl [eeuudi [pecies: altera Paumomica. Clufio, birfuta *ualae. p. D. CIu[- : Multó major eft, craffioribus virg; [quàm quinta fpecies C/4f. bif.] admodum hirfutis, folis duplo amplioribus, fi/iguz feu lobis majoribus: ipfietiam flores colore magis aureo rutilant. Juxta fepes in Pannonia & Auftria nafcitur hoc genus, fed rarius eft, & minüs obvium fuperiore zoowj LV.C/»f- ] 1llius etiam femen vermiculis obnoxium. * 4. Cytifus incantis filiqua longiore C.B. Cytifus olfavas Gex. Cytifus. montis Calearis ]. B. J. Bauhinus é ramo ficco ita defcribit, Teretes, tenues propagines alternatim producit, tantillum hiríitas, in extremis, per quas folia terna, Dorycnii feré Monfpelienfis paria, quzdam breviffimo & pxné nullo pediculo ; inter Cytifi genera minora folia non obfervavi, Qui collegerunt dicunt ad aliquot cubitos excrefcere. FJeres pediculo brevi hrent, longo per ramulorum extrema ag- mine, Geniftelle pares, lutei, calyculo fubhirfüto, in acutas lacinias divifo. Rami interdum candidi cüm defloreícit. Adverfariorum auctores fequentibus verbis, Qua quis Romá regiá viá Florentiam adit, oppidulo cui nomen Aquapendule, declivi & depreffa etiam planitie feraciffima Cyuafüm fruticem. quinque Íéxve cubitis proceriorem, Geniftz farmentis pluribus, gracilibus, praduris, ftriatis, vidimus ftatim ab imo, aut pauló füperiüs lignofa radice, é tenvibus pediculis folia terna, non ità numerofà, fimi- lia Foenugreco, anguftiora, habitiora, Rutacea : Genifte vel Spartii vel Pififlores lutei, fed mi- nores. Siliqua Geniftz: par, cinericea, gracilior, compreffior; intus loculis funt diffópta femise nitentia ex atrore, Genilte. Eft cana univerfa planta, ut Rhamnus Monfpelienfis aut Halymus, Sapor Ciceris aut fimilis leguminis. — Reliqua vide apud auctorem. f.Bauhinus Cytifüm hunc Lobeli non fepararet ab Hifpanico primo Clwf. nifi ipfe Clafius ac etiam Lobeliusíepararent: in quam fententiam G nosetiam propendemus. Parkinfonus extra Íco- pum jaculari videtur, cüm hunc habet pro Cytifo incano folio oblongo Auftriaco C. B. * s. Cytifus incanus folio media longiore C. B. Cyt. tertius. Hifpanicus eum. brevi pediculo J. B. Cyr. ' Hifpanicus incanus [rue extus Clufii Park. Cyr. femper-virens Ger. Clu. petit raró cubitalibus affürgit ramulis, tenuibus, omnino incanis, quos exornant terna fem- per folia, brevi pediculo inhzrentia, quorum medium. duplo longius eft ins cinerei & cane- fcentis coloris, aditringentis veró & linguam exficcantis faporis. Ramufculi feré ab imo ad fum: mum PrHaANTARUM. mum per fingulorum foliorum. exortus, forius luteo colore fulgentibus, Jucundi odoris onufti funt, binis aut ternis fimul nafcentibus, ex molli quadam & candida lanugine hirfüta vaginula, fimilis cum füperioribus forme, fed minoribus, Semen non obfervavit Cluus. - A Locus €3 Invenitur variis Hifpaniz locis, praefertim Batica fed s abundantiüs quàm. Valentino regno, [9/7 ubi plurimus ejus ufus eft : nam illus ramis nudis & à fuis foliis liberis, fupra tegetes ab his qui bomby- ces alunt fparfis, jam fatur: Mori foliis bombyces fericea fua ftamina his ramis advolvuntque deinde à mulierculis & pueris explicantur. — Valentini Boga & Boxa blanca appellant. , 6. Cytifus fupimus foliis incana lanugine inferne pube[centibus QXB: birfutus Ger. Zuflriacus, frve fe- primus Clufri Park. Cytifus tertia Clufii Panuonica [parfis vamzs. ). B. Claf. ! : ! Aliquot razezs przditus eft, fparfis & humi fufis, tenuibus, lentis, frau contumacibus, qui nul- lis aut certé rariffimis fols funt obfiti, multos autem ex lateribus ramulos proferunt, tenellos, hirfu- tos, in quibus fo/iz longis pediculis nixa, terno femper numero, faperioribus breviora, elato dorfo, fa- perné viridia, inferné caná lanugine pubefcentia, amariufculi faporis & herbacei odoris. Exalarum inextremis ramulis, & pertotos interdum ramulos fparfarum finu prodeunt terni ant quaterni fimul jun&i, nonnunquam fingulares flores Quinti [C/zf.] flori forma fimiles, lutei coloris, qui tamen dum marcefcere incipruntaureum colorem adeó faturum contrahunt, üt purpurafcere videantur : folliculi unde flores emergunt pallent & lanugine pubefcunt. — S//iqwz planz & hirfüte fübfufcum exiguum femen continent. — Radix dura, lignofa, juxta quam rami perterram fparfi fübinde fibras agunt. Locus 3 Sponte provenit fylvulà quadam ad Lacbz pagum primo ab urbe Vienna milliari, & plerifque aliis qu locis urbi vicinis: crefcit etiam in utriufque Pannoniz fylvis, & in Interamni ultra Dravum deum. Maturitis floret reliquis Pannonicis, Maio videlicet, nonnunquam etiam Aprili, & novos interdum ex ramulis flores per totam deinde zftatem profert. 3. Cytifus fupinus folis inferné c filiquis. solli: bivfutie pule[centibus C. B. Cytifus Pannonicus fiue Jeptimi [pecies altera. Clufti Park. Cytifi tertii Pannonici tertia fpecies Clufio fupinis ram J. B. Caf. Pes exit virgzs, tenuibus, viridibus, füpinis & humi fufis, quas ambiunt fimilia folia, flares etiam parcs extremis virgis quini, fent aut plures fimul congefti innafcuntur, nulli autem per virgas fparfi utin fuperiore: Sil/zw &c [emina non differunt. — Virgarum foliorimque. pars inferior & á i- quz molli hirfütiá pubefcunt. Ad Locus. Hunc in folis Pannoniz fylvis Maio menfe florentem invenit Clufius. - $. Cytifus [pimus (yloeftrzs Ratifpenenfis floribus luteis ad exortum foliorum prodeuntibus Hort, Altdorf. Hancplantam in Suevia, ínque Bavaria prop? Ratifponam invenimus. Folia utrinque hirfata, acuminata, pediculis oblongis infidenc. * 9. Cytifus minoribus folis, vamulis tenellis, villofs C. B. Cyt. Hifpanicus primus Clufii, fülio vire- , Jcente J.B. Pfendo-cytifus primus Ger. Hifpanicus primus Park. Cluf. , Hic idm arbuículz magnitudine excrefcit, duro ftipite, cujus materia flavefcit, fed cor five parsinterior nigricat: jsautem cum majoribus ramis & virgultis candicante cortice obducitur : te- nelli ramuli toti villo obfiti: fo//z numerofa ramos ambiunt, terna uni pediculo inherentia, Medice modo, dilutioris viriditatis, fapore viridium leguminum, amari tamen. Aliquot flores extremis ramu- lisquafi fpiczz inftar nafcuntur, Geniftz fimiles, minores, lutei, nonnihil odorati: deinde lobi Geni- fte pares, oblongi, afperi tamen & hirfüti, in quibus exiguum | fezzez tumidiufculum, nigricans, Ge- niffz minus. Radix lignofà, & in divería tendens. Lecus . Crelcit in Salmanticenfi agro,& aliisutriufque Caftellz locis fecundüm publicas vias. Floret Junio ; C Te"? 5. (emen profert Julio & Augulto. ! Io. Cytifus folis enguflis, incanis quafi complicatis C. B. Cyt. Hifpanicus Clufüi fecundus J. B. Pfeu- docytifus 2, Ger. Hifpauicus fecundus Park. ^ Cl«f. Hic duorum cubitorum duntaxat altitudinis, fruticofüs, virgas profert candidas omnino,tenues, ra« mofas: faliz faperiori fimilia, terna femper ex uno pediculo nafcentia, minora, prorfus incana, nun- quam expanía, fed femper quafi complicata, prominentedorfo, impenfé amara. Fleres utin altero, extremis ramis infident, (üperioribus gra fimiles, fed intenfior & plané aureus color; filique etiam longiuículz, afperz, ex purpura. nigrefcentes, mucrone deorfum inflexo. Semen pauló majus eft & fübnigriusaltero: Radix fimilis. Lies Loco & florendi tempore cum precedente convegit. Nos in fylvis Bodo: prope Viterbum vià quá Romam itur Cytifi fpeciem invenimus cortice glabro candicante; foliis parvis, obfcure viridibus, glabris, minime expanfis, fed quafi complicatis, pluribus fimul, filiquis oblongis, compreffis, afperis feu hirfatis, parvo intusfemine; quam huic ean- dem dicerem, ni magnitudo & foliorum color obftaret. C. Bauhinustamen adnotat hunc circa Mon- fpelium foliis effe viridibus ; qualem & D. Magnol fe copiofüm obíerváffa aitin Gramuntio luco, Maio menfe florentem. * 1I. Cyri- E Eco clepoece-leDITLDITOco- o WEM LM EE lr Ce CM UM Lib. XVIIL e / j| De Herbis flore papilionaceo, feu leguminofis. 973 "he e 770 8 HREINDIHESMEX ILLE TD E AN 1I. Oytifus glaber nigricans C. B. Cyt. G j, CHÍ ? [picati e j n. : gs ? ig Jt. Gefmeri, cui flores fer? fpicati J. B. Cytifus Ger. Pfeudocytifus 3. B. Aube dioros 1 Virgultzs eft cubito longioribus, lentis & multis alis tenuibus concavis, brevi pilo cir igi Eric hirfutis. Folia femper terna uni pediculo inherent, prona parte ithcs, Tom tudinem nervus percurrit, Clufro folia (poris amariufculi, Ramorum extrema in longas abeunt f; ipm orum luteorum Pifi floribus fimilium, fed minorum & brevibus pediculis hzrentium, odoris Ts Clufio gs ru pu quibus (//ique rien unciam aut feícunciam longa: ug culmum latz, comprefiz, hiriutz, Sezez parvum, fpadiceum, Clufro flavefc 1 )J is ditra; lignofa, longa, rarioribus fibris donata. Uu NUT i Met In Auftria & Stiria, itinere à Vienna ad Venetias copiofüm obíervavimus, Locut 0Cth; 1 " * 12. Oytifus glaber viridis C. B. glaber flliquà auguftd J. B. Cytifus fliquofus Ger. Js Folia huic Cytifo terna quidem illa, ex rotundo füblonga, ut Cytifo Gefneri, verüm glabra. Flores ad virgularum angulofarum latera ex foliorum alis fingulares, quantum. animadvertere licuit, ftis magni, longiore calyce quàm in. Cytifo glabro filiquá latá, à quo &filiquze diftingunt, ex latere, ut mox de floribus dicebamus, prorumpentes, culmo anguftiores uncias duas longee, pediculo breviflimo harentes, glabrz, quz ficca nigre; inter Cyufos tenuioresfiliquas non obfervavimus, in quibus (z- snen Quince rufum, GM iN EE 'Thomas Johnfonus in Gerardo fuo emaculato hanc fpeciem parum admodum vel n ino à pracedente differre fcribit: fed florum fitus repugnat. Ni folia glabra Die Hecifionenfenn Vrae exiftimarem. 13. Oytifus glaber filiqud Iat4 J. B. Cytifus 2. Ger. glabris, folis fubrotundi 297 "M P[eudocytifus foliis fubrotundis Park. : folus fubretundis, pedieulis breviffimis CB. Accommodus eft tonfilibus arearum marginibus, reliquifque topiarii operis deliciis, obfequiofis vir- gulis, quz alicubi ad terum & quartum cubitum affurgunt, glabrz, & ubi cenuari occipiunt angulo. Ía: per has folia terna, femper juna concinna & rotunda, unciá brevioribus pediculis herent ; at veró in ramulorum qui flores aut filiquas fuftinent extremis non jam ea terna, fed bina aut fingula- ria, fortuito pofitu, latiora & in acumen definentia. Verüm tum hac, tum illa lzeto virore arrident nullis obfita pilis. Flores fummitatibus ramulorum acervatim infident, lutei, Geniftelle zmuli,ex pe- dicellis femunciá brevioribus, quibus fuccedunt ////g47, unciam unam aut alteram longze Ie noia latz, comprefle, glabrz, in quibus feziza fufca, fübrotunda, compreffa. : Hanc plantam in clivis maritimis prope Salernum in Italia fponte nafcentem obfervavimus: Can- r, tabrigiz in hortulo noftro aliquot annos coluimus. Folia in virgis inferiora pediculis fatis longis in- pt fident; 14. Fitifi; foliolis glabris, filiquis Ornitbopodii bir[utis C. B. Pfeudocytifus Hifpauicus Baubini Park, C. B. prod. Hic P uA eft rotundis, ftriatis, duris, tricubitalibus, n varios ramos, nonnihil lanuginofos brachiatis quos fo/;s numerofà, terna uni pediculo inherentia, in fummis ramulisexigua, dilute virentia ambi- unt. Flores parvi, lutei, Geniftz fimiles, quibus ////que unciales, molli hirfutie te&z, cernz, quater- nz, quinz uni pediculo inhaerentes, quibus fe;zima parva, plana, nigricantia inclufa funt. ; In Hifpania ad agrorum limites frequens eft; non tamen cum Cytüío primo Clufü, cujus pars in- Lecu: terior nigricat, confundi deber, & ramuli toti villis obíiti funt. / Nefcio an hxc fpecies ad legumina filiquis articulatis potiüis referri debeat. 15. Oytifus birfutus flore luteo perpura[cente C.B. magnus flore luzeo purpura[cente. Pona Italic, 16. Oytifus [erratifolins feu glaber Dio[coridis Laugerio flere rubro Hort. Altdorf. 17. Oytifus incanus. filiquis falcatis. C.B. Cyt. filiqud inurvd, folio candicante J. B. 1. Cornutus Ger. Galeni creditus Marantbas, cormutus Park. Maraut. f. B. , Cytiíüs Maranthz frutex eft totus candidus, eam altitudinem attingens ad quam Myrtus crefcit. Filia fingulis pediculis terna, retufa & nonnihil fiffa, quz f1 digitis terantur odorem Erucz proximum, guflata veró Cicer recens aemulantur. — Florez excludit in ramorum cacuminibus, lxtum afpectüque pulcherrimum, colore luteum fed faturato, [parvum, Geniftz pilofz flori proximum, ex longo pe- diculo.] Siliqua; producit pulchras, latas, contortas unà & nonnunquam pluribus fpiris, in quibus femina parva, vix 1neunte aftate maturefcentia. Candex nigrum cor retinet Ebeno fimillimum, quod evenit ratione vetuftatis ; nam inadolefcente non obfervatur. Ad Baias propé Neapolin in Kalia copiofum invenimus —Marantha eum Íxpius collegit propé Lcu:. Neapolin, in colle quodam, quà ad Nefidem infulam itur. Honor. Bellus in infulis Rhodo propin- quis & Rhodo ipfa nafci tradit. . Ex hujusligno enfium manubria Turcx configunt; & Calojeri Patmi fphzrulas precatorias effor- cz, mant Belus - / Oooo Appendix j Hisron:à PraANTARUM. 974- . Appendix ad Legumina, Continens plantas quafdam, ob filiquas bivalves quas | producunt, Leguminofis affines. WV GE ovel funt folis pinnatis Leguminum inftar, vel foliis varié diffe&is, floribus tamen ad papilionaceos accedentibus. X | ; Prioris generis plant funt vel foliis bicompofitis feu ramofis Filicum nonnallarum in modum, vel foliis tantüm pinnatis. SECTIO PR I:M A. De. Siliquofis anomalis, Leguminofis. affnibus, foliis varid diffe&is, floribus ad (Papilionaceos accedentibus feu De Fumariis filiquofis. UMAR[LJE notz funt Flores fpicati ad Papilionaceos accedentes, calcaribus retrorfüm Im produ&tis, quorum medio circiter tubo pediculus inferitur, Silique bivalves velut Legumi- nofarum, folia diffecta aut pinnata. À. x. Fumaria alba latifolia Park. alba latifolia claviculata Ger. emac. clavicula donata C. B, Fumaria cum capreolis J. B. &fimbing Jumitoon, E radice fimplici, tenui, füblutea, paucis fibris capillata, guftu amaricante Caulculos emittit plu- res, tenellos, infirmos; angulofos, humi TIS iie in propinquo fint frütices. quos clavi. culis fuis apprehendant. Fus ex intervallis alternatim oriuntur, tenella, pallide virentia, acumi- nata, Lentis. quodammodo figurá, integra, nec laciniata neque ullo modo incifa, quinque aut Íex.pinnulis ad eandem coftam adnexis compofita, extremá coftá in claviculam pretenuem exeun- te. Flwesinípicis ex adverfo foliorum oriuntur, Fumariz vulgaris floribus figurá fimiles, fed mi- nores brevioréíque, colore albo nonnihil virenté, duabus partibus compofiti, alterá fürfüm, alter deorfum reflexá, marginibus velut crifpis aut fimbriatis, Succedunt (ique breves, nonnihil com- preffe, tria vel quatuor feeizz, exigua, nigra, fplendentia, reniformia continentes. Tempns Floret circa finem Mari : ínque uliginofis faxofis, arenofifve & ad ripas lacuum & fluviorum repe- OG Leur —— ritur, fed rariüs. C. Bauhinus aliam preter hanc Fumariz viticulis& capreolis plantis vicinis adhzrentis fpeciem ha- bet; quam & D./Magnol Aprili & Maio menfibus florentem circa Thermas Ballerucanas, & füb magnis rupibus ultra pontem. S.fean de V'edzs prope primum molendinum fe inveniffe affert. Nos tamen füfpicamur non diverfum effe à przcedente quam intelligit D. 22gz/. Quód fi C. Bauhinus Fuma- riam noftram majorem fcandentem flore pallidiore intelligat, perperam viticulos & capreolos ei attribui. Nos dubios & fuüfpenfos relinquunt, qui Entia fine neceffitate multiplicare odimus. 2. Fumaria [iliquo[a [emper oirens. Cornuti. Siliquofa. Americana Park. Corz. Rectà furgit caule pedali, rotundo, glabro, tenui velut cinere afperfo, qui leviore ta&u facile defloratur. In foliz cafius levor & divifüra fimilis vulgari, amplitudo tamen eft major. Bruma- le tempus ea non metuunt. Cawliculi alatim pullulant: foribus 1n apice fpicantur, Radici cave fi- milbus, colore autem diverfis: horum enim canaliculus carneo, os autem. patulum fulvo atque au- reo colore fplendet. Floribus füccedunt fflique, falcale. in modum contortz, flavefcentes, in quibus [au e modo compreffa, rotundiora tamen concluduntur, Radix fibrofa eft, vulgaríque den- 1üs capillata. Planta hzc acris fimul & amare qualitatis eft particeps. 3. E Split dieitur J. B. Fumaria lutea Ger. C. B. Jutea montana Park. 3$vllotu $a n. Numerofos, teneros & delicatos profert caules, dodrantales, per quos folia Ípectantur Radicis cava vel Adianu, fed minora multó, mollicella, glauca, potiffimum parte inferiore, fapore infi- gniter Lib. XVIIL — De Herbis flore papilionaceo, [eu leguminofis. gniter acri & fauces vellicante, pauco adjuncto amarore. — Flore; lutei vel albidi cornicula relinquunt Fumariz bulbofz, minora, femize plena nigro, nitido. — Radix craffiufcula nigricat. Provenit in collibus cultis & agris Apulie & Calabriz, alibi etiam in Italia & Illyria. Locus. De hac herba Achilles Gafferus 1n Obfervationibus ab Hier. Velíchio editis, Obferv. 99. hzc ha- Vire & bet; Cüm in Italia ftudiorum gratià verfarer, in magno ufü & fama erat herba quàm Sp/irin Scla. 0 vonia, Venetiis autem herbam Sclavonicam vocabant, amara & foliis Rutam feré amulantibus,quz- caufa eft ut. quibufdam illius genus, aut Harz! Arabum videretur. Hzc copiose nata in finibus Bofniz, circa Caftrum di&um Bofmaprin miré laudabatur ad varios affe&us, Podagram, Arthriti- dem, Iíchiadem, nervorum affe&us, Spaímum, Paralyfin, Epilepfiam, Apoplexiam & fimiles. Quod cüm clariff. Viro Georgio Laubio Med. Aug. & amico meo literis fignificáflem, hoc modo refpondit : Müttotibi pro 'Avz&dee quz habeo de herba Sp/;z, ex Venceílao Lavinio Moravo hom. liter. — Eft fpecies Fumarie feu Corydalis.. Invenitur in montibus Bofnix inter fàxa; folio, fapore & flore Fumariam referens: Semen habet in flliqus. Eft femper viridis, pluréíque radices agit inter e commixtas: poffit Fumaria Alpina nominari —Ufüs ejus in omnibus nervorum affectibus frigidis :' Cerebrum confortat, leniter purgat, urinam movet, oppilationes mefenterii aperit & he- aus. Radixamara & acriseft: Formula hzc, Kc. Radic. Split 3). vel Mj. contunde minutim ; pone 1n Vini albi 44. j. in. olla vitreata (t magna : integatur crufta panis bene oblita in circumferentia: Bull.lento igne perhoram j. Datur jejuno pro vice 3j. hujus decocti tepidé, & per quinque dies continuetur. Prima vice fümptum inebriat, poft leviter exhilarat & morbum citó levat, victu convenienti inftituto. — Corroborat Cerebrum, & quód Melancholicis ac Maniacis conveniat credit quidam Medicus. Greg. à Klo Medicusin Bavaria afferit hec omnia vera effe, & rpíemet cüm eflet debilitatis artubus, ut vix ambulare poffet, timens praterea Epilepfiz faperventum curatus eft hac herba, 13 ut in alium quafi novümque hominem fe converfum putaret. KHlicveró dat.$j. decoót. Ex excerptis D. Soarme. 975 4. Fumaria bulbofa vadice cava major C.B.. F. b. radice cava flore garpuva[cente &. allo J.B. Ra- dix cavoa major alba Ger. ltem R.c. major purpurea. ejufdem, R.c. me. flore albo Park. item. R.c. 14. flore carneo ejafdem. Radice eft bulbofa, cava, lata & feffili, fibris aliquot donata, colore intus forí(que buxea, fa- ore amaro, interdum non major nuceJuglande, aliàs pugno maximo major, quafi ex compluribus bulis compacta, continuis tamen eá formá qua Brutorum renes nonnunquam confpiciuntur. Hinc exfürgit caulis unus aut plures, teneri & magná fui parte íüb terra latentes, angulofi, compreffi, do- drantales & altiores, foris obíoletá purpurá colorati, intus pallidi, nervorum agmine ruübentium in circulo ftipati, füccum remittentes, qui primo ftatim occuríu linguam cum amarore & acrimonia vellicat. Folia in caule bina ortu inaquali, pediculis craffis, cauli concoloribus & longis; colore glauco przdita, quz trifariam rurfum cum peculiaribus pediculis fübdividuntur: fingularia folia di- vifürá Aquilegiz minoris: A caulis medio ad fummitatem ufque in thyrfi modum digefti flores pul- cherrimi, ex brevibus pedicellis, veluti Confolidze regalis, calcarisextremo recurvo & veluti nucle- ato obtufóve, ut in. Aquilegia, purpurei vel albi, labris utrinque divulfis ri&um oftentantes, lingu- latanquam in ore latente, binis foliolis ad capita. coeuntibus, cannulatis, foris albis, intus puncto coccineo faturo in fümmitate notatis, 1d quod commune eft tam ei quz flore albo eft, quàm ei ug purpureo : quin etiam utrique inter flores quà eorum pediculi oriuntur. pro fingulis pediculis idaolt folia oblonga, ftriata, mucronata, integra & modice concava. —Si/igue maturo ortu fequun- tur oblonga, in quibus femez parvum, nigrum. Plantulz ex femine deciduo folium unicum producunt oblongum, fübrotundum, fimile Auriculz Leporis primüm provenienti. x j| i Eam quz flore eft purpurafcente in agro Mediolanenfi copiofam invenimus primo vere, cüm p jsy;; Mediolano Taurinum iter faceremus. Flore albo praedita ubique fere ad fepes, ínque fcrobibus um- brofis Alpium Helveticarum nobis obíervata eft. | Radicem cavam viridi flore Lob. à defcripta non feparat C. Bauhinus, quem nos hac in parte non inviti fequimur. s. Fumaria bulbo[a radice [olida, calcari C folio criffato J. B... F. bulb. radice non cavo major C. B. itémque minor ejufdem. 3. B. Radice eft bulbofa, non cavá, rotundá, Avellanz magnitudine, interdum majore, non tam alté defixa utea qua radice cava, membranula quz facilé trahenti cedit inveftita, foris buxea, intus füb- alba, amara, cui fibra capillares aliquot adnatx. Planta (xpe palmarís & minor, interdum dodran- talis & pedalis, nec multó minor Radice cava, caw/elevi, fübrubro, binis folis predito, ex oblon- gis pediculis cauli conco oribus, non adverfis, in tria alia fübdivifss, quz tenuiüs deinde fuübdividun- tur. Juxtaradicem ant paulo altius folliculus unicus carinatus, calcaris gallinacei inftar, membra- neus, in quo aliorum foliorum rudimenta. Extremo cauli infdent fires Radicis cavz, purpuran- tes, qui. pediculo mediocriter longo tenuíque adhzrefcunt, albi, tres, quatuor, novem, duodecim aut plures, conferti in fpicz formam ; inter quos ad fingulorum pedicellorum exortum folium unum, diffe&um varié, fimbriatum & criftatum. Succedunt filique, ut in precedenti. Ín hoc genere flores albos nondum obfervavi. In Belgio, Germania & Sabaudia arvorum quorundam fepes & margines hac fcatere dicuntur. Locus. Non feparabimus nos unquam ( inquit J. Bauhinus hasduas Fumarias radice folida non cava [ ma- jorem & minorem C. B. ] fiquidem magnitudine tantüm varient. C. Bauhinus diverías affirmat, & iorum herbaceis rudimentis differre ait.— Nos fratris fenioris fentennam amplectimur. Oooo21 * 6. Fumaria 976. Viret, Hisron:A PrANTARUM. * 6. Fumaria tuberofa infipida Cornuti. T aberofa. Americana Park. Tníidam ideà appellamus hanc quod guftanti & olfacienti omnis pene faporis & odoris expers effe percipitur. Ramofam huic & velut pennatum fo/iwz naícitur, tam tenui. divifurá quàm eft Juniperi: ejuídem coloris eft cum reliquis Fumarüis. Pediculi ab radice ad folia ufque dilutiffime purpurafcunt. Radix in duo tubercula rotundatur, que geminum velut tefticulum reprafentant, villis quampluribus velut adnata pube veftitum, ac feré. ei fimilis eft Satyrio, quod ab eadem radicis figura Cynoforchidem nominárunt. De flore nihil ftatuo ( inquit) necdum enim apud. nos floruit, eum tamen album effe intelligo. A Canadenfi folo repetitur. SECTIO SECU N D A. e Siliquofis anomalis folio bicompofito few vamofo, | flofculis in. globulos coalis: LAN'TAS hafce ob lobos feu filiquas bivaves conformes Leguminibus fübjungendas duximus quamvis foliorum compofitione, fed przcipué florum figurá, fitu, aliifque acci- dentibus ab eifdem plurimüm differant —— (E Harum plerzque ad tactum aut frigidioris aeris appulfüm folia illico contrahunt. ac fi fenfa pradite effent, unde /Efchynomenz & Mimofz & Senfitivze dictz funt: quá facultate, quamvis obfcuriore, fortaffe etiam Acacia /Egyptiaca & Indica pollent, que foliis & floribus cum JEíchy- nomenis conveniunt ; atque idcirco ab iisminimé feparandzfünt, quantumvis lignefcant & in. fru- tices fatis grandes aut eriam arbores evadant. Primum ergo de Acacia agemus, deinde de ZE(chyno- menis. Car. IL. De Acacia. Y. dfcacia "vera J.B. — vdcacia folizs Scorpioidis leguminofte C. B. caca. Diofcoridis Ger. Acacia vera [Fve Spina /Eeyptiaca Park. — Acantbus Theophra([fi. dan Hu plantam adolefcentiorem, ex femine natam à fe Patavii vifam. defcribit J. Bauhinus fpi- nis horrentem fimili feré fpinis Berberis, eodémque feré ordine difpofitis, binis utplurimum fimul junctis, à fc invicem divaricatis albis, cortice ex nigro cineraceo, ligno ex luteo pallefcente, foliis ad lentis foliaaccedentibus, pinnatim multis, ad coftam unam cohzrentibus, ut pollice, tefte Bellonio, pof- fis tegere 350. folia. Silique, quas hactenus habere contigit; Lupini Íiliqus quodammodo fimiles, nignucantes five fufcz, compreffe, angufto ifthmo intercepte ( an pluribus quàm duobus foleat ifthmis diftingui, dvvn« non habeo quod dicam : Aff eruditi[f. Veflingims ex dvrelia filiquarum ejuf- dem arbori alias digiti, alias mafBs. quoque. [pitbamave, men[uram Juperáffe. didicit, nec ternis. tam. tm aut quatermis , [ed oclomis, etiam. demi, pluribü[que feminibus, inter. arébatos lobulos imvicem fub- ornatis) eoque fragili : unicuique loculo, ad latera apertili emes ineft unicum, minus quàm Carobz, fpadiceum, circulo in unguem du&o, ut. in : Tamarindis, dentium. contemrptrici duri- te in eo medulla. Ceterum filiquam intrinfécüs füccingit pellicula rufefcens, inter quam & exti- mum corticem concretus liquor apparet, qualis feré in Cajoz, fed valdé paucus. Flores pulcherrimi funt, fphzrica rotunditate globuli, 2 corollarum contextum. olira vecepti, fLaminum inmmerabilium dena phalange, Cerafi minoris ambitum equantes, ex fe pulverem remittentes. Coloris funt flavi, pediculi fingulorum globulorum tenues unciales. — Alpinus ait odore effe non ingrato, Cayri quidem flavos vel pallidos; in montanis veró Arabiz albos: Arborem magnitudine etis Mori, ramííque latiüis ex- panfr, caudice Pruni, trunco xquali. Veflingius caudicem fpinis carentem. non raró ampliorem fe deprehendiffe ait, quàm ut brachio füo circundari potuerit: non óe9:nii, tefte "Theophrafto, fed à mediocii faltem altitudine, denfiore fylva ramorum, in latus magis quàm in rectitudinem £e ex- porrigentem. Hujus arboris, Alpino auctore, mas atque foemina reperitu. — Mas quidem fpinis eft horridus, & fructum non edit: Feemnina fpinis paucioribus mollioribüfque referta eft, eáfque extra ramos tan- tüm habet, non autem intra : quz arbor eft fcecundiffima, Horeréq, orienabus Pleiadibus, Novem- bri fcilicet meníe, incipit ; & rurfus iifdem occidentibus, menfe fcilicet Martio, bííquein anno fru- ctus fert atque maturat. | JEgyptii, ex obfervatione Alpini, Acaciz 3tboris utuntur fücco, ex filiquis immaturis expreffo, vel etiam ex foribus vel foliis, ad oculos roborandos, atque ab 1nflammationibus, qua ibi funt £re- quentiffimz, tuendos, ad oris auriümque omnia ulcera, necnon ad labiorum fiflaras, ad dentes col- labentes roborandos atque firmandos, fücco. in pulverem redacto, poft ablutionem ex decoto ejut: dem Lib. XVIIL De Herbis flore papiltonaceo, feu leguminofis. 9775 P ] h je : M cognitum eft. Ego hoc folo auxilio multas mulieres ab immodico uteri profluvio prn? anatas fuifle certó fcio. — Ia iis quidem quz has immodicas pacuntur vacus- ^ - " 1 M LE v tum parant ad liniendos articulos debilitatos, quo fané mirificé cos roborant ac firmant, Multos qui fingulis diebus pen ho- que ab- mus; deco&to etiam utuntur ad exficcandas puftulas omnes, przfertímque Gallicas, fed decoctum parant, etiam cum modico ligni Guaicai. In pueris etiam ad achores in capite orientes Gc de- De Gummi Arabico ditio, Cortices, fpinas, filiquas & femina que reperiuntur cum gummi Arabico fàtis demonftrare cen- Í&mus gummi illud provenire ex Acacia, inquit. J.Bauhinus. Accedit Bellonii & Alpini teftium idoneorum id afferentium autoritas ; quibus potiüs fidendum quàm Matthioli & aliorum ratiuncu- lis in contrarium adductis, quibus refütandis immorari non erit operz prenum. Scio (inquit Ál- pinus) totam gummarum quantitatem qua ex /Egypto convehitur effc Acaciz arborum, quando nulla ibi arbor fit excepta hac, qux gummas educat, ac /Egyptus &c Arabia Prunis, Ceralzs atquo Pomis careat. Am J Vim habet gummi meatus obducendi, acria medicamenta quibus admifcetur hebetandi, & in am. rares. buftis puftulas excitari non finit ilitum cum ovo, autore Diofcoiide. 2. Zlcacia Indica Farnefiana. Aldini. Ad Avellanz nucis magnitudinem in horto. Farnefiano füccrevit, cubitorum duodecim altitudi- ne, caudicis diametro femipalmari ( palmum Romanum intellige ] figurá fu & cortice dictam Nu- cem omnino xmulans fiaculeis careret, dum fcilicet fine foliis fpectatar hyemali tempore. Rami infünt longi, alti atque erecti, fed juncturis haud 1n rectum fibi refpondenabus, fra&tu. contumaces & flexiles corti&& levi, utin Avellana. At ramufcult novelli ex parte. terram aut Seprentrionein Ípe&tante viridi cinerei, fuperiore Solíque oppofita obfcure rubentes atque albis punctis commacu-' lati apparent, qui tandem folidiores effec cinerei cum diluto virore toti vifuntur. Folia Maio menfe alternatim in ramis, modó ex una parte, modoex altera ante primos flores elucefcunt, ra- mofía, pinnatáque Filicis foeminz in modum, quatuor, quinque, fex, feptem, aut octo ramulorum paribus compofita, nullo in extremo impari foliorum ramulo; in quorum unoquoque parva & ob- longa funt foliola viridia, inftar foliorum Lenuum, invicem oppofita, fefe ex ordine contingentia, interdiu expanfa, noctu ad fe mutuó adducta [ oppohta. fcilicet] Aculei cuilibet folio 1n lateribus pediculi connafcuntur bini, mitio colore carneo, poftea albefcentes, validi, unciam & amplius longi, qui remanent diu in ramis & caudice etiam decidentibus folis. — Flos Quintilis menfis. 1nitio apud nos, poftquam folia pauca &. vetere ligno emerferunt, apparet, Tepuy. non quidem in multa copia, fed qui fructum E au Ies autem incipiente, poft plurima etiam alia enata folia, iterum floret copiose ex novellis furculis: At fructum ex his non edit, for- té ob frigus infequens: nam Alpinus bis in anno Acaciam in Egypto fructus ferre & maturare fcri- bi. Verni flores pauciores funt numero, & fingulatim oriuntur, brevíque annectuntur pediculo : Autumnales veró copiofiffimi prodeunt, atque tres, quatuor, quinque, vel fex prope oru & quafi fimul, longóque pediculo pendentes harent, cxteró non differunt. Porro flosifte cm parvulus eft viridi cernitur colore, parvámque figurá imitatur Fragum, deinde lutefcit, & pott duos vel tres dies albefcens, fit cano hominis capillo haud abfimili, parvze etiam pile ia modum eft rocun- dus, apparétque quodammodo tomentofüs ac lanuginofüs, quaft ex pluribus Hocculis confarcinatus: (ed revera à medio prodeunt infinita quadam, mirum in modum tenuiffima filamenta, in fummo luteum apicem parvum, psi acarenz granulo fimilem habentia, qux circampofita cum fuis appendiculis globum luteum efformant, fructus Cerafi magnitudine ac figurá. Adhuc autem exactis hunc florem examinans, reperi parva & oblonga vaícula [Meu potius caliculos ) optime Oooo 3 iimul 978 Hisron:!Aa PrudANTARUM. fimul confar&z in perfe&am. rotunditatem, numero aliquando 9$, 100, 110, & plus, & miniis , que omnia occlufa fünt viridia, aperta vero, fcilicet cüm efflorefcunt, fingula quzelibet quadra- ginta vel quinquaginta, tenuiffima breviáque & lutea filamenta ( fcu capillamenta aut potiiis pi- los) in fummo fortia, parvulum granum luteum pro apice continent atque emittunt. Sapore eft flos ifte parüm adftringente cum levicula amaritudine : odor veró gratus & fuavis, nec diffimilis Keiri, at pauló acutior: quem ficcatus diu pertinaciter retinet. Per menfem integrum prima vi- ce, fecunda per duos & plus Horens confpicitur, floribus aliis marcefcentibus, aliis fübnafcen- tibus. . NL e Siliquz e floris centro prodeunt, numero variz, folitariz interdum, aliquando veró binz, ternz, quaternz, fenz, feptenz, denx etiam, nec raró plures ab uno eodémque flore. Cum enim ortum ducant filiquz ab illis vafculis n. flore dictus que centenz quandoque numerantur, nec etiam erit impoffibile ab uno globofo tantüm flore centenas oriri filiquas: pofitu autem figuráque fimillimz conípiciuntur Piperi /Erthiopico 4arrh. fed fapore & internis feminibus differunt ; per maturita- tem nigerrime dum parvz adhuc valdé adftringentes funt, contortz, rotundiores & veluti cornicu- la, matureícentes paullatim minis adftringentes, magífque acres; mature figurá & magnitudine Lupinorurn filiquas zzmulantur, aliquantulum contortz, fex uncias longe, digiti minoris craffitie, rotundiufcule & tuberculofz ob femina inclufà, Cortex ficcus validus eft. - Semina Carobz fimilia ; matura dura atque nigra, non rotunda. fed longiufcula, medullá bival- vi, in quolibet lobo plura, incerto numero, fine ordine pofita & confar&ta, fübftantiá quádam can- dida & leviinterpofita. Mirum, vel unum femen tantüm paululum ore manfum adeó calefacit os & palatum, atque Allii odorem adeó zemulatur, ac taliter eo odore os inficit, ut etiam à longe mire foeteat halitus ejus qui hujufmodi femen parum manderit.. ! Semen ab infula S. Dominici diéta feu Hifpaniola tranfmiffum fuit. Plante & femine Indico ena- tz pofttriennium florere coeperunt. — — ! n Acacia fücun- — Ácacim alterius meminit Diofcorides in Cappadocia & Ponto naícenus, fimilis ZEgyptiz, mul- da Vet. tb tamen minoris, & ad humum depreflz ac tenerioris, fed fpiná aculeorum fpecie obfitz, folia habentis Rutz fimilia : Semen autem in folliculis conjunctis, trium aut quatuor capacibus, minus Lente. a AL NORIS : . Hzc tota in fuccum expreffa aftringit, verüm inferior eft. facultate, & ad ocularia medicamenta. , inepta. — 4 . : Cordem, que — Malepi gn mercatorum tabernis nomine Cardem reperit Rauwolfius filiquas venales, caftanex Acacia Die- modo AM quz duos aut tres facculos habent compreffos, & in. unoquoque [eem rubens fimile Kceridé qu- — Balfamine noftre mari, ex /Egypto maximé allatas; Quidam exiftimant veram Dioícoridis Aca- bufdam. cam: P^ ! ; VAcacie comge- . Quedam Acacie congener eft, foliis & Ípinis Jujubze concoloribus, cui fürcali tortiles per crebra ser Lob. ^ intervalla geminis aculeis donantur, cornua Limacis exerta referentibus, intérque cirri exiles foliola Acácix prime pofitu & fimilitudine gerunt. — Lo£. Adv. ls. M Jcacie conge- — Ex Peruvianis infülis alia, quz non foliolis diffimilis, in viminibus fefquipedalibus fpinulis adunois ner alia. donatur, concoloribus Uvz crifpz. —244. Lob. Pene. Car. Il. De Plauti ZEfcbynomenis feu vivis &) mimofis ditis in genere, Acultas fentiendi Animalibus tam propria cenferi folet, ut eorundem differentia effentialis à Philofophis conftituatur.— Verüm Plante nonnulle &Efcbysomenz Veteribus dictz, Recen- tioribus «ve & fenftive & mimo[2, haud obfcura fensüs 1ndicia produnt ; fiquidem folia earum manu aut baculo tacta & paululum compreffa, pleno etiam meridie, fplendente Sole, illico Íe contrahunt; in nonnullis etiam fpeciebus cauliculi teneriores:concidunt. & velut marcefcunt ; quod idem ab aere frigidiore admiffo patiuntur. Quomodo hzc fiant fi fenfum omnem & motum Ípontaneum iis denegemus mechanicá aliqui ratione explicare perdifficile eft. Quid fi dicamus fpi- rituum nervos & vaía replentium contractioni aut. ingreflüi prohibito ea. deberi ? Quemadmodum enim Ánimantium pulmones aere infprato repletz extenduntur & attolluntur, fic pariter folia fpiritibus & vaporibus per nervos influentibus ; quemadmodum etiam iidem pulmones aere feu expi- rato, feu per poros elapío vacue concidunt & contrahuntur, fic itidem folia fpiriibus exhaufia. Jam veró fpiritus folia diftendentes cüm in continuo fluxu fint, pérque eorum poros expirent, niü novi jugiter à radice fübminiftrentur, flaccefcant ea & contrahantur neceffe eft, ut in avulfis videmus. , Fieri ergo potet ut tangentis manus, nervorum compreflü fpirituum influxum impediat ad ter- pus, aut fortaffe etiam repercutiat nonnihil, unde iis qui nervos implebant evaporantibus folia ne- ceffario contrahentur aut collabaícent. Fieri etiam poteft, ut tam digiti quàm ambientis Íngüs, Ípiitüs contrahat & condeníét, eorümque motum fiftat, adeóque folia contrahi & collabaícere faciat. Valvulas enim in plantarum vafis, nifi quis eas ad oculum demonftraverit, non libenter admuiferim. " Yorun Hujus plante "Theophraftus nomine ZEÍchynomenes circa Memphin JEgypti nafcentis meminif Íe creditur. Verüm hodie in /Fgypto non invenitur, fiquidem Bellonius & Alpinus nullam ejus mentionem faciunt; & Guilandinus fe iftam diu multámque in. /Egypto circa Memphin, Helio- polin, Lib XVIIL De Herbis flore papilonaceo, feu legttminofis. 979 / polin, Tanaim & Alexandriam quzfitam nunquam offendere potuifíz. Verifimile ergo cft aliun- de adve&am ibi olim plantatam fuiffe. Plinius Lib. 24. Cap. 17. ejus meminiffe videtur his verbis, A44jecit his Apollodorus fectator ejus [ Democrati ] herbam /Eíchynomenem, quoniam appropinquante manu folia contraheret. Car. Ill. De Plautis. /Efcbynomenis foliis Licompofitis feu ramofss. I. Caaco Brafilienfibus ; Herba viva vulgo Marggrav. — eAfcbynomene [Dinofa. II. feu foliolis Aca- *^— ee latioribus, filiquas longis bir[utis Bveyn..— dm smimo[z. [Dinofa Fernambucenfis Zianoni 2 Qe entitibe 3olant. ! Aulem habet ftriatum, viridem, longum, haud craffüm, ligmofüm, aculeatum, fragilem ta- men & medullofüm, qui partim terre incumbit, partim. affurgit & aliis fe implicat. In varios panditur ramos, & ramiin ramulos, duos aut etiam quatuor digitoslongos, aculea- tos: quilibet autem ramulus quinque, fex aut. octo coftas habet fibi femper oppofitas, quamlibet unum aut fefquidigitum longam, qua cofte continent. foliola lzté viridia, ordine pofita & fibi op- pofita, angufta, oblonga ut Lentium, fine pediculis, ad tactum tenera, in medio fecundüm longi- tudinem fübtili nervulo donata, qui non poteft videri nifi foliolum lumini obvertatur. [ Nobis folia fnt que Marggravius ramulos vocat.] Folia autem in plantula nobis vifa, qux ex femine provenit, obfervata bicompofita fuére Filicis femine 3n modum, primó ex duabus tribáfve coftarum paribus medio nervo adnexis; fecundó ex fedecim, octodecim, aut etiam viginti pinnarum paribus íiguli coftis adnexis, abfque impari in extrema cofta: Ad caulem ubi ramuli prodeunt brevis provenit pediculus, (raró plufquam unus in uno loco, fed 1m uno habens multos [ flores] & in Íummitate, caulis quafi fpicatim congefti funt globuli) unum digitum longus, qui capitulum pro- ducit rotundum magnitudine Globulariz Moripshsbittn Cl«fii, vel etiam majus, conftans coeru- leo-purpureis, (vel etiam incarnati coloris ) flofculis egregiis, arc junctus, tà. ut capitulura hirfü- tum videatur. Poft flores proveniunt ///q47, tenues, ftriatz, hifpide, mollibus aculeis munite, tres circiter digitos longae, in quibus femen nigerrimum fplendens, oblongum, fguram feré habens cordis, magnitudine grani filiginis. - Ra4ix hujus plantz perennis eft, & femper protrudit caules recentes: Eft autem. pedalis aut. paulló' majoris longitudinis, quatuor circiter digitos craílà fuperius, fed qua paulatim attenuatur versus inferiora ; eft autem. contorta 1nftar funis, & multa habet fila- menta ad latus é fui medio, unum aut duos pedes longa, exteriüs coloris Umbrz, interiüs alba, lignofa, medullofa, lenta, filamentofa : tota fortem odorem habet, plané fimilem Raporum no- ftratium diu. in cella tempore hyberno fervatorum. — Herba 1nodora fed faporis (übdulcis : Mirabi- lis autem, nam manu, pede aut baculo tacta, ftatim contrahit fe & componit, brevi autem poft iterum fe explicat. Etiam circa Solis occafum quafi triítitià affe&ta fe componit. Eandem huic omnino plantam effe mihi plané perfuadeo Adimofam [pimo[am Fermambucen[em. Ja- cobi Zanoni, quamvis ille diverfam velit, figura duntaxat feminis, ( quod fumma parte per lon- gum fülcatum fcribit, frumenti noftratis fimilitudine ) repugnare videtur. 2. Caaco feu Herbe voroz tertia [pecies Marggr. — e"Efcbynomene. [pino[a tertia [foe foliolis Acacict angu[Horibus, feliquis parois ecbinatis Breynii. — Planta bumilis bortulanis moris. Breyn. Validioribus fpinis undique horret hic frutex, Rofarum magnitudine ; 27i multisrotundis, hir- — futiffimo cortice, atrorubenti obductis: quos frondes nullo ordine & temere nafcentes, fefcunciam longz, tenues hirfatzque ambiunt ; fubtus ad exortum duobus hamatífque fentibus armate, & fu- permis in quovis latere quatuor aut fübinde quinque füffraginibus folicla obícuré virentia, Acaciz anguftiora habentibus, densé adeó in orbem alatz ut flabellum & plumis confe&tum perminutum non malé exprimere videantur. Globulos fecundz fert minores, flofculis rigidioribus & magis patulis congeftos, ternos, fenos, vel nonnunquam plures fimul junctos :- quibus 77/242 fupervemunt pilis rigidis echinatz, tenues, in tres diftin&tz loculos, quorum fingulis fingula fzwizz, praecedentium pa- ria, fed aliquanto minora, coloris ex fpadiceo fufci, inclufa. , , Marggravius filiquas & femina ità defcribit. Semen continetur in filiquulis parvulis, teretibus, hifpidis, fufcis, quarum. multe conjunguntur, figurá Rofz : quzlibet autem filiquula habet tria gra- na & totidem tubercula ; Semen autem coloris eft olivacei, pauló obfcurioris, rotundum & pauló compreffüm, inftar lentium, fed minus. Siliquule etiam fponte diífiliunt 1n tot partes quot fomi- na continent. Hzc forté eft Pinahuihuizdi feu Herba verecunda Fr. Hernandez, que imperfe&té admodum de- Ícribitur Lib. 4. Cap. 32. Hift. Mexic. Hzc ex feminis figura ea effe videtur que hortulanis noftris Plantz humilis nomine. colitur , ad frugem tamen, quamcunque curam adhibueris in. regionibus noftris ob ambiens frigus non pervenit. * 3. JEfchynomene 980 Hisron:a PruraNTARUM. EAE EU Wr Co MNT c d a * a. e"Efcbynomene fpinofa 1V. feu foliolis Acacies anguf oribus, yupuub oeuE nd Jpinas d bentibus Breyni. 4». Herba viva alia frutice[cens, Lufitanzs Silva d'Agoe dicla Marggr? us hic itidem Brafilianus, fpinis adhuc validioribus paffim armatus, Gc altius utpote Aen canthz altitudinem excrefcens, corace purpurante, lento, & 1n. ramis pilofo tectus. pss vr feu folia Acaciz inftar funt ramofà, ac obfervadone profe&o digna : illo: um enim xs ibet ex pediculo pene dodrantali, craflo, lignofo, pilóque abundante hirfuto & rufefcente con per in- tervalla femuncialia octo, decem aut duodecim paria füffraginum, biuncialis latitudinis, 1b1 directé oppofita habens: qui foliolis compluribus utrinque, admodum exigais, denfiüis quàm congeneres om- nes mirabiliter adeó pennatz, ut tanquam 1n alis avicularum pennule appareant: inter cujuflibet füffragnium paris medium, ex petioli fupina. & carinata wer B ToUBUs & gracilis progenera- tur, & in medi füffraginum diftantia utrinque ad peuoli atus crafke, adunce, Ko fimiles, va- lidiffimzque fpinz, eo modo ut par femper fuffraginum & par pinarum, par eee & par fuüf- fraginum, (in medio ficuti ditum aculeum femper habentium) pus ordine d fà invicem excipiat. — Flofculos fert fui congenerum de more 1n glos ulum coagmentatos fed majorem ; deinde //;qwz € floris centro longiffimz, hirfutz progerminare feruntur. 4. eZEfchynomene [Dinofa Y. fen latifolia Brafiliana filiqui radiatzs Breynn.. T uqueri-omnano Marg- grav. 4n Herba mimo[a. Cluf? Breyn. PÁ. ] Planta eft fruticefcens, caules ramófque proferens pallide virentes, quadrangulares, fragiles, me- dullá niveá refertos, &in angulis denfiflimeé fpinarum vallo lntearum munitos. Hi alternatim per interftitia uncialia longioráve frondibus qué ac rami quadrangularibus (pinofifque ornantur: qu» in extremitate fere in duas femunciam vix attingentes expanduntur faffragines, quarum fingulze fo- liola utrinque duobus, averfà parte hirfutis, adverfi veró glabris & lzté virentibus przeditz, Sene haud minoribus, nec diffimilibus, excepto quód altera eorum pars alteram longitudine & lautudine vincat, & interius foliolum inferius multo brevius femper & longe minus obfervetur: cujuflibet folii longitudinem nervus erectus, fuperiori tamen lateri propis quàm inferiori tranfit, coftas quafdam femilunaris figura in inferiori latere cum venulis parvis in utroque fundens. Inter frondium appen- dices pilis rigidis exafperatas petiolus vel folitarius tantüm (vel fubinde plures fimul jun&i) angulo- fus, tenuis, uncialis longitudinis, atque fpinulis mulos proditus exit ; globulum fuftinens villotum, Acaciz dimidio minores, ex 1nnumeris tübulofis ffofzulzs, ftaminula pallida emittentibus, purpurei co- loris, & fquamulis compluribus, pallidiuículis, fpinofis confarcinatum : quem. f///244 tandem fübfe- quuntur membranacez, novem, decem, imo & duodecim in orbem, Glycyrrhizz Diofcoridis inftar difpofitz, longitudine unciam füperantes, pallidi coloris, & pilis longiuículis hirtz, circüámque mar- gines longioribus veluti fpinulisradiatze: hz per intervalla fant tumidiufculz, depreffz interfütiis, ac Securidacz inftar geniculatz ; de quibus femine maturo filam utrumque latus fimbriz inftar cin- gens folvitur, & filiqua d diffilit 1n capfuülas quatuor aut quinque parallelogrammas ; in fingulis fe- men unicum compreheníum ; olivacei coloris & figurze ovalis, Acacix quadruplo minus continens, cujus utramque fuperficiem area circularis pingit. * 8. efchynomene [Bino[a foliolis Acaciee latioribus, frondibus longiffimos aculeos babentibus Breyn. Breyn. ; T. . ] Hiec ex femine Americano, oblongiufculo, olivacei coloris tam feliciter extitit, ut intra annum ternos in cubitos adoleverit. Caudicerz habebat ligneum, rotundum, digiticraffitie, & multis fpinis * deorfum inflexis rigentem : ex quo ramuli confufo ordiae oriebantur fpinofi, frondibus inumbrati frequentiffimis; przcedentis admodum fimilibus, nifi quód tenuiores, multó minüs hirfutz, fpiníf- que minoribus ac infirmioribus, aculeis contrà altero tanto longioribus predite, & faffragines eorum, qua laxiüs difpofitz, foliolis majoribus /Efchynomenes fpinoíz fecundz Brejs. melius convenienti- bus minusarété pennatz. Hz frondes zqué ac antecedentis tactz, ut & vefperi fine contrectatio- ne, fed tardius pauló foliola complicantes, deorfum fuffragines detorquebant. 6. eZEfcbynomene smitzs Y. [eu Herba eaffa | Americana, foliolis. Acacie latioribus, filiquis latis, corpre[f5, majoribus Breynu Plante fenfitvuce moine bortulams moffratibus nota. Herba smimo- fa if amaicenfis Zianoni. In cubitalem altitudinem [imo ulne Italice & dimidiz Zz».] attollitur, cazJe unico principali, verüm prope terram multos ramos emittente, lignofo, glabro, fplendente ac fi vernice oblineretur, fubinde rubente, frondibus feu foliorum alis per intervalla crebra veftito, uti fant & rami, qui fi reclinati ut fpe terram attingant radices plerunque agunt. Frondes feu foliorum ale bicompofitz ' funt, ut in fpinofa. fecunda Brejz. primó ex duobus tribüfve alarum feu füffraginum paribus, pedi- culis brevibus, craffis medix coftz adnexis; deinde füffragines dicti feu foliorum totalium alz ex foliolorum feu pinnularum paribus fedecim, octodecim, aut etiam viginti, & fortafle etiam pluribus. Sunt autem pinnulz he anguftz, glabrz, glauc, aut obícuriüs virentes, per margines zquales, in acutos mucrones terminatz, null 1n extrema ala impari pinnulá: dum tenellz funt rubent aut pur- purafcunt, qui color in plenam maturitatem adeptarum marginibus durat. Ex frondium fede pedicu- lus exurgit fefcuncialis, nudus, cujus cacumini infident fores tubulofi in fpicam Pimpinellz inftar globofam condeníàti, . His evanidis apparent filique novem, decem, pluréfve fimul jun&z, unciales, membranacez, fufcx, comprefíe, à Geniftz filiquis haud multüm abhorrentes, tot in utroque late- re extrinfecus tuberculis przditz quot femina numerantur intrinfecus, quae nigra, forma & circulis ZÍchynomenes fpinoíe fecunde paria. Ja. Zanoni femina gigarts feu vinaceis fimilia fed mi- nora, l— OU eee e enl Lib. XVIIL — De Herbis flore papilionaceo, [eu leguminofis. 981 NM. €— M — nora, nonnihil compreffa, lucida, valde dura, colore caftaneo [verius ex fpadiceo nigricante.] Idem accuratiüs florum fpicas feu globulos defcribit his verbis, — Verfüs füznmos caules & ramos, Septem- bri menfe, é foliorum finubus fingulis fingulos. exíerit oblongos pediculos, uno vel altero CPC diverfz à reliquis hgurz, nimirum cordiformi donatos, fummo faftigio capitulum granulatum viride, quod poftea in luteumnufatur, fuftinentes, — Excrefcente paullatim capitulo granala inferiora pri- mó aperiuntur & fiunt floràm calices, quibus exiccatis fuperiora gradatim explicantur, ut nunquam plus media parte capituli florida appareat; Sunt autem flofculi in quatuor vel quinque dentes feu an- gulos feti, habéntque in medio multa filamenta feu (famizula 6 luteo albicantia, apices minutos, (üb- rotundos coloris obícurt & 6doris tenuis fuftinentia. : Plantz hujus femen ex infula Barbados, ubi fponte oritur, quotannis in Angliam mittitur. Locu,, * 4. e]Efcbynomene mitis [ecunda [eu Herba caffa Zeilanica flliquis latis, comprefis, minoribus Breyn. Breyn. ; . Hujus filiquam duntaxat habuit J. Breynius, qux cum quinq, aliis uni adnata fuerat pediculo: erat autem ex fpadiceo fufca, nullis articulis intercepta, Herbz cafte prime perquam fimilis, ut & fc- mens; ex quo D. Sye propullulavit planta, Mimofz minori haud abfimilis facie & motu. * 8. e/Efcbynemene ritis Americana foliolis Acacize angufHioribun, füliquis longzs augu[Fis, femine qua- drangulari Breyn. — Miomofa. [puria Fermambucen[is, dicla Mimofa Italica zs : ' Neque ftatura & magnitudine, neque foliorum figura àreliquis Mimofis differt. Folia duntaxat nonnihil tenuora funt, fuperna parte perfe&e viridia, inferná pallidiora. | Caulis plerunque fcíqui- cubitalem altitudinem affequitur, propé terram fubrotundus. Differt à prima fpecie. feu Mimofa fpinofa. Fernambucenfi Zanoni, r. Parvitate totius plant, pracipué foliorum. 2. Quod folia ta&u non fe comprimant illiusin modum. | 3. Siliquis longis, tc- nuibus, müucronatis, caulibus fpinisdeftitutis, quo differt à mimofà quartá Zanoni, cujus filiquis fnt etiam tenues & longe, verüm caules fpinofi. Hec à multis annis variis Italiz locis familiaris facta eft, adeó ut advena & peregrina jam. non habeatur planta 1n illis regionibus, unde &: nomen AMisofz Italice adepta eft. Pleniorem omnium ejus partium defcripionem qui defiderat Jacobi Zanoni hiftoriam petat. * 9g. eZEfcbynomene mitis Americana foliolis AAcacize brevioribus: Breynii. Breya. Arbuícula eft rariffima, in. Cerocao infila nafcens, Frondibus Ácacie, in quibus folia breviora, edunculis longioribus, quàm in reliquis 7Efchynomenes generibus infidentia cernuntur. Globu- B uberrimos, /Efchynomenes fpinofe 5. Breys. fimillimos, ffofculzs veró majoribus, elegantioribus paucioribáíque compofitos gerit. Siliquarum figura nos latet,. inquit Defcriptionis autor Jac. Brey- nius. * 10. Frutex pavonints froe Crifta pavonina Sinenfium Breyni. — Foliis vamofis cum boc genere con- venit, floribus cum [equente. Breyn. | : frutex hic cortice levi, preprimis in Junioribus purpuratus, in. Z/;»boz infüla aliífque Indiz locis ad quinque cubitorum altitudinem affürgit: Fromdibes purpureis fpithamz longitudinis, füb origine fpinam Eee modi incurvam habentibus alterna vice 1numbratus, quz per certas diftantias fuffra- ginibus quinque, feptem, pluribus paucioribüfve, in quolibet latere biuncialibus funt -przditz, pur- purei itidem coloris, aculeolámque etiam purpureum fub fingularum exortum monftrantibus — In harum füffraginum unaquáque octo, decem, duodecim, vel quatuordecim foliola obíervantur Colu- tex Scorpioidis venofiora, pari femper numero fibi mutuo oppofita, 1tà ut nullum Suffraginis extre- mum claudat. Floribus exornatur 1ncomparabilis fuavitatis, de quibus in ramorum fummitatibus plures fubinde quàm quinquaginta, /ficam longam fpe&abilem efformantes numerare licet. Illorum quilibet triunciali petiolo purpureo, 1nferiüs juxta fedem fpinulà, & fuperius geniculis fepitfimé duo- bus donato íuffulcitur, ac Caífie 1n modum Brafilanz, in globoío ante perfectionem celatur utriculo; quing, ex obfoleto purpurafcentibus foliolis compofito, quorum infimum carinatum, ex- trema parte inflexum veluti cucullus fuper reliqua minora. refüpinatur, atque florezz in illis recondi- tum venuftiffimum cum explicatur petalis quinque, € purpureo rubentibus & ex aureo fulgore va- riegatis conftantem occult. Singulorum in medio florum /famiza ftant decem, purpurea, longif- fima, furfüm veríüs reflexa, flaventes im crocos definentia, inter quz //j/us cuftoditur prolixus & craf- fus, tandem in //iquam à Piforum hand multüm recedentem excreícens, corticofam, duram ex pur- ureo caftanei faturati coloris, intrinfecus veró album, ac valvulis fpongiofis & craffis ex cinereo barugitds in novem vel decem feparatam cellulas: quarum unaquaque femez Ceratiz fimile con- tinet, olivacei coloris, cum tempore ex fpadiceo rufum feu fufcum, circularibus lineis denfiffime cin- étum, quod ex pedunculo in margine filique fupremo dependet. SECTIO 982 Hisronrira PraNTARU M. Loeus. S"wOTLO ITE IA lante ZEfcbynomene foliis. pinnatis tantiim , nm ramofis, floribus vel papilionaceis vel pentapetalis. Car. IL. Mimo[a non [binofa major Zeilanica Breyn. Dyabibala Cingalenfium D. Hermans. D. Syen. Ar . . L Adice firmatur rotundá & fübrufá, quz pauló infra terrz füperficiem in tres quatuórve partes finditur, & rurfus poftquam profundius delituerit, in plures fübdividitur, paulatímque 1n ca- illamenta coloris albicantis definit. Huic innititur ceu/zs rotundus, concavus, mollis & tener, eaae dilute. virefcentis, cui alterno ordine adnafcuntur folie longa, ex plurimis aliis latera- libus, nervo medio intercurrente conflata, pari modo ut in aliis Mimofis liquet, nifi quód folium hocce anguftius, ac non ramofüm, & tota. planta praterea dilutiorem colorem obtineat, fenfüque obtufiore fit praedita, Juxta foliorum exortum flores enafcuntur papilionacei, nunc fingulares, nunc bini terníve, pediculis brevioribus inherentes, figurá (quantum ex ficca planta colligere datum) ad Geniflz flores propemodum accedentes, colorííque lutei vel aurei, labello autem inferiore hirfuto. Hifce füccedunt fil;gua anguftz, compreffe & articulatz, trium unciarum. utplurimum longitudine, uinque vel fex femina füis internodiis diftin&a continentes, quorum numerum externé facile quis ditisuao cüm non folüm foras promineantafed. & iis in locis ubi confpiciuntur femina, filiqua plané fit afpera & fcabrofa, articulationibus praterea, quz ea diftinguunt, tam teneris, ut fi vel le- viter tantummodo tractentur, facili negotio à fe invicem feparentur: filiquz extremitatiinfüper ap- endicula quzdam. ut plurimum adharet. capillacea. Semez ipfum Lentis fermé eft magnitudine, co- oris ex grileo vel fübfufco flavefcentis & exacté renis figuram exhibens, pari modo ut in Spartio monofpermo altero C. B. videre licet. Calorem intenfum & folum apprimé humidum amat. Car. Il. Herba viva Hift. Lugd. Acoftze Park. "cof a. Onnullis Afiz locis planta quedam invenitur, vulgó Herba vive nuncupata, à circumfora- neis illis ogues appellatis Herba amris, ab Arabibus & Turcis Su/uc, & à Perfis Sulique di- &a. Exilem habet radicem, à qua füpra terram exiliunt o&o ramuli, (coftz potis) duos digitos longi, folis utrinque € regione digeftis, & inter fe refpondentibus onufti, quz utplurimum ad Ervi folia accedunt, nec diffimilia foliis Polypodii, fed longe tenuiora, itémque levia, & grato virore oculos pafcentia, uti "Tamarindorum folia. E medio capite radicis profiliunt pediculi quatuor, foliis vix longiores, florem finguli fuum füftinentes flavum, afpectu pulcherrimum, minorum Caryo- phyllorum floribus fimilem, fed fine odore. Nafcitur nonnullis A (iz locis calidis & humidis. Hac Planta fingularis eft. & ab aliis /Efchynomenis long? diverfa. Integram ejus hiftoriam vide apud Ácoftam. Herba eft magica & ad amatoria celebratu. Car. III. I: Chbamacrifta parvonzs Braflliana filiqud femgulari Bryn. * Breyn. Adem pzné quá mimofa fpinofa fecunda Brejuii facie procrefcit, quanquam minus, nec adeó ramofim, & nullo aculeorum vallo munitum. Cau/es namque ex füa radice fundit quadran- gulares rubentes, fpinarum penitus expertes, & ad fingulas foliorum alas modo in hanc, mo- do 1n illam partem inflexos, ac geminatis, latis, in acutum definentibus, nervofis circümque pilofis auriculatos appendiculis: inter quas fo/iz alternatim exoriuntur palmaria, pennata, feu ex innumeris, pallidé virefcentibus foliolis, Acaciz haud parüm amulantibus, trinerviis, uni coftz adnatis, fibi invi- cem oppofitis congefta, vefperi fe complicantibus & mane illucefcente Sole fe aperientibus reli- por hujus generis more. E foliorum alis folitarius plerunque tantum, tener & oblongus exit pe- iculus, cui Flos infidet amcenus, Sophera Alpini quadruplo minor, fübrubicundíque coloris, petalis quingee acutioribus compofitus; cujusin meditullio corniculum falcatum, lanugine denfá hirfütum aminula inter multa ludit; quod collapfo poftmodum flore hirfutiem fuam exuens in /Ziquam ef- 35 d pulchram, anguftam, fextantalem, breviorémve Criftz pavoninz, fed nigerrimam, cum pluribus intus membranulis, veluti parietibus intergerinis in diverfas concamerationes, fingulis femi- nibus fingulis repletis, difpefcitur. 2. Herba Lib XVHEL De Herbis fore papilonaceo, feu leguminofis. 983 2. Herba mimo[a [puria [eminibus quadratis. Cauliculos farrigit dodrantales, teretes, graciles, fatis rigidos, erectos, cacumine tamen nutante rubicundos, hirfatos, ab imo ftatim ramofos, ramulis alternis. & foliorum alis exeuntibus : imi Famén ramuli ex adverfo bini in fingulis*plantis oriuntur. Fs per intervalla crebra, hinc indé fingula caulibus per totam longitudinem ab imo ad fummum ufque adnafcuntur, alata Viciz alicujus in modum, é pluribus pimnularum oblongarum obtufarum conjugationibus compofita [decem inter- dum aut duodecim numeravimus] per margines zqualia, glabra, füperné viridia, inferne glauca brevibus pediculis fulta cum auriculis acutis hinc inde ad exortam racheos cauli adnafcentibus. Ver- füs fummos caules ex alisfoliorum [aliàsex parte caulis inter duo folia medi] exeunt ffores, tres ple- runque fimul, pediculis cenubus femuncialibus füftentati, calyci & fex fegmentis in longos & acutos mucrones exeuntibus compofito inclufz, pentapetali, petalis obtufis, flavi, magnitudine & colore flo- Fé Afcyri aut Chamzcifti; cum plurimis intus ftaminibus feu. corniculis craffis, erectis & ftylo ín medio. Huic perfimilis ef, [i non eadem, Chamzcrifta Pavonina Americana filiquá multiplici Breyzz quam fic defcribit, ; Breyn. Venuftate ac concinnitate priori [Chamacriftz pavoninx Brafil. filiquá fingulari] in multis ce- dit. Cawlem habet rotundum, ftriatum haud inflexum, ramos multos, pilis tenerrimis pubefcentes fe- rentem. Horum alz quam illius breviores, earámque foliola pauciora ac ampliora, Mimofz fpino- Íz fecunda Breys. foliorum lobulos füperantia, & avería parte fübhirfüta. .F/os dimidio minor quàm Brafilianz, & copiofius 1n fingulis alarum finubus, pediculo breviore fultus; quo evanefcente fücce- dit ///ig«a tugricans, Brafilianz anguftior, magífque compreffa, ac in plures itidem concamerationes divifà, femen continens quale eft Brafilianz, fed minus. In Ámericana infula di&a Cwracae oritur. Nobis defcripta ex femine Londino accepto, colore fpadiceo, figurá quadratá aut rhomboide, enata eft. Siliquas non vidimus, necenim eas in hortulo - noftro perfecit. Semen quotannis ex infula Barbados unà cum Plantz fenfitivz & humilis dictz fc- minibus in Angliam delatum eft. Locw, FINIS. De ICONIGSBHM S Sculpendis Admonitio. CEUn accuratz fpecierum Icones non tantum ad Hiftoriam Stirpium exornandam, fed etiam ad defcriptiones ilfu- ftrandas, ut à quibufvis etiam rudioribus & faftidiofis facile intelligi & comprehendi queant, fummopere condu- cant: ne Opus hoc tam neceffariis adminiculis deftituatur, 'Typographus & Bibliopole, quorum Typis & Impenfis excudi caeptum eft, decreverunt, quàm elegantes & accuratas, vel ex figuris ad vivum delineatis, vel ex optimis exemplaribus excufis, à przeftantiffimis Chalcographis expreffas Icones quanta fieri poteft feftinatione adjicere & evulgare, modo fuümptus ne deficiant Quod ne fiat, generofos aliofque huic ftudio deditos, eive faventes orant ut in Societatem. Operis veniant, & ad fumptus fublevandos modico ere initio depofito in partem preui pro uno pluribufve exemplaribus, cum jam abíoluta & tradita fint, perfolvendi, inceptum ER promovere dignentur. Ne vero Mecznates fios immodicis collationibus nimium gravent, aut longa expectatione fatigent, figuras per partes edere ftatuerunt, fingulis tribubus feorfim exhibitis, nec pro fequenti tribu fymbolam petere, priufquam ante- cedens peracta & contributoribus tradita fuerit. abe oe Pi Aere siad e E oco * TTTTES AME que a M ? í , nos ^s "E " M n * - A d f T5 d r n " aub e B j n M 8030s 5E tO du TEES NR 3 V cg bd rr Ms ADS * 8i (61299 v LM ?8 (us id à uoce num ie2olo bie eb d E n7 " at " x 3 Edo du: V d » diea * pare. n d r2 OT E ' ARES a p tem ^U (mee e -— etm Mesi vec m di: Ape. MES Ps : Er pae pr F ] Xa wi wie erac " . cr p Brand da * $e boqrbs. M " 5f. i ; n er Dos [oH ap "arde axi j . o onem [2 "E. c de 4:24 id 2 IZCTE. S XN Nd 4 uaa SUME esr set arem "NL CERUTRE Vasoat *aAAT - 3a d. p Nox dirn z "Rost AM " els r E " ; "— * * E " " 1 : E z » - i * € P c z 2 4 ^ : : ^ " L ^ j L: » E LI EE : : 2 i cen mu * 3 : ] Á - " £ » 7 - * : * v - 2 K : i 3 Y z Ls " : 3 1 : 2 L , ' : EF : " * f S à; H ? : : : ie [:^ j . 4 , p D X ; 1 * * A D T 1 rd P : i.d * T1 E j A , . » n E 5 rt : yet ulk : * e 4 E: y 3 : B : * 1 9 1 Yi ; 3 e j (- * ' 3 d die 5 1j EOM (it 3 E r LI LI * r 2 A " B * B f s j 4 Mr : A ! * ; 1 ; J 1 B " * ! . à : . » ovg : D , 3 : - 3 1 2 1 3» ! " i 1 ; t : e; s . ri x ; :