A—À s E) ut i SU en SF ey ed TL oe A xi > a oa d > E at : vani siz - ‘ : M ei UL. . iie gr oe S ce uy ue bes - $ z z EAE S T AM e e A P s Md uias Mg I eS $, Mai o y ru eo di, Che E z < rT ret RR UM PAESI Eau S M AREE LCS Ue t OT ictu, irm a ON, i a NOVA ACTA REGIA SOCIETATIS SCIENTIARVM VPSALIENSIS. VOL. Vll. i f Ml d RSA Phy Wp ho Biffy f v - (JTA MA RSN SRAN SI ASNS NS VPSALIE, hes ExcupEs, PALMBLAD er C,, Rea. Ac. Typ. AN, MDCCCXXIi ZO 39 B MD ca CA IRIEIAT. or ae ANGKEAN + tt T * "v x H A $ - LI t- " v as * - — J, : —— j- > a à M. : oe: i Rz Pe in irme ri T ‘ee = . «SUB AUSPICIIS ET CLEMENTISSIMO PRAESIDIO "SACRI REGIE CELSITUDINIS SERENISSIMI PRINCIPIS AC DOMINI JOSEPHI FRANCISCI OSCARIS REGNORUM SVECLE ET NORVEGLE PRINCIPIS SUCCESSORIS MEMBRA. REGIE SOCIETATIS SCIENTIARUM UPSALIENSIS HONORARIA. MATTHIAS ROSENBLAD, Comes, e Regni Proceribus Unus, Regi a Consiliis Status , Regiorum Ordinum Eques, Commendator et Thesaurarius Supremus, Eques Ordinis Regis CAROLI RIIE Juris DoGor. LAURENTIUS vos ENGESTROM, Comes, e Regni Pro- ceribus Unus, Rerum Sviogothicarum Externarum Mi- nister Status, Academic Lundensis Cancellarius , Eques et Commendator Regiorum Ordinum, Eques Ordinis Regis CAROLI Xlll. Eques Regize Gallicae Legionis Honoris cum Insigni Grandioris Crucis, Eques Regiorum Ordinum Borussiacarum Aquile Nigre et Rubre, E- ques Regii Ordinis Ungarici St, Stephani cum Iusigni Grandioris Crucis. Jo wA— GB ee NiCOL AUS ROSEN von ROSENSTEIN, Gubernator Pro— vinciæ , Secretarius Status , Conimendator Regii Ordinis de- Stella Polari , Juris DoGtor , Academic Svec. O&odeccimvir.. FREDERICUS von EHRENHEIM, Liber Baro, antehac: Regie Cancellarie Praeses , Conimendator nas Ordi- nis de StcHa, Polari, 3 1T. JOHANNES ADAMÜS INdSTUBIUS , oben "Theologiae Door , Episcopus. Dioeceseos Stcetig beo sie Commen- dator Regii Ordinis de Stella Polari, Academic Syeca- næ O@odedihivic: GUSTAVUS ar WETTERSTEDT, Comes, e Regni Pro- ceribus Unus , Regize Aulæ Cancellarius , Eques. et Com- mendator Regiorum Ordinum, Eques Regii Ordinis Bo— russiaci Aquile Rubre in Clsase prima, Commendator-' eum. Insigni. Grandioris Crucis. Ordinis Cesarei, Au- striaci Leopoldini, Academic Syecanee OGodecimvir,. CAROLUS ROSEN vox ROSENSTEIN, Sacre 'Tleolo- gie Decr, Ecclesie Syiogothicee Archiepiscopus, A- cademiæ Upsaliensis Procancellarius, Commendator Re-. gii Ordinis de Stella Polari , Eques Ordinis Regis: CAROLI XIII Academia Svecanc: O&bodecimvir; — CLAUDIUS. FLEMING, Comes, e Regni Proceribus Unus. Regni Mareschallus in antecessum designatus, Regio-- rum Ordinum Eques, Commendator et Cancellarius ,. Eques Ordinis Regis CAROLI XIII. Academic Syecanee: OG odecimvir. ORDINARIA. THUNBERG: (Carolus Petrus) Medicine Dotor, Medici- næ et Botaniees Professor Upsaliensis, Commendator- Regii Ordinis Wassei.. NORDMARK (Zacharias) Pliysices Professor Upsaliensis p, Eques Regii Ordinis de Stella. Polari: La Aa ee ODMANN (Samnel) Sacre "Theologie Dofor, 'T'heologic Professor Upsaliensis, Membrum Regii Ordinis de Stel- la Polari. PAYKULL ( Gustavus von) Liber Baro, Regie Aule Ma reschallus, Eques Regii Ordinis de Stella Polari. AURIVILLIUS (Petrus Fabianus) Professor et Bibliothe- carius Upsaliensis, Regiæ Societatis Secretarius. GYLLENHAL ( Leonhardus) Excubiarum Prefectus, E+ ques Regii Ordinis Wasæi. SWANBERG (Jöns) Mathematum Professor Upsalien- sis, Eques Regii Ordinis de Stella Polari. Y AFZELIUS (Petrus von) Medicine Door, Sacre Regis Majestatis Archiater Primarius, Medicinze Professor Up- saliensis, Eques Regii Ordinis de Stella Polari. WESTRING ( Johannes Petrus) Medicine Dotor, Medis cus Regis Primarius. ÅKERMAN (Jacobus) Medicine Do&or, Anatomie et Chirurgie Professor Upsaliensis. AFZELIUS (Adamus) Medicine DoGor, Materie Medice et Diæteticæ Professor Upsaliensis, *AFZELIUS (Johannes) | Chemie Professor Upsaliensis , Eques Regii Ordinis Wasæi. GRABERG (Jacobus) Sacre Regio Majestati in Legatione Tangetana a Secretis. BERZELIUS (Jacobus) Medicine Do&or, Chemie Pro- fessor, R. Acad, Scient. Stockh. Secretar. Commendator Regii Ordinis Wasei, Eques Regii Ordinis de Stella Polari, BREDMAN (Johannes) Astronomiz Professor Upsaligneis, acts "S 1 c pue "KOLMODIN (Olavis) "Eloquentie et Pülitices fe CU Skyttianus in Aeademia Üpsaliensi; 1 ' 777 NORBERG (Matthias) S, "Theologize Dodor, B Ca éelariae Consiliarius , Lud REI Ordinis s “Sulla Polari. (OU TANNSTROM (Nic. Magn af Regie Cancelarie Consilia- rius, Eques Regii Orditiis ide Stella Polar. | -GEIJER (Ericus Gustav.) Histor iarum Professor" Upsali- ensis, LAGERHJELM (Petrüs) Regii Colegi Metallici Asses- sor, ZETTERSTRÖM (Carolus) Medicine Theoret. et Pra&. ——! Uestietis sibhsi , í PEAN EPORA EAEN ) KET WAHLENBERG (Georgius) Medicine Dodor, Botanices Deinonstrator Upsaliensis. SOCII EXTERL.. SWEDIAUR (Franciscus) Medicine Door. ` H iste DELAMBRE (Joh. Bapt. Joseph.) Membrum R. Instituti Gallici et Classis Mathemäticæ Secretarius. , Eques zm. Legionis Honoris, " GAUSSEN ( Johan. de). Membrum Societatis. Meer. Montis Pessulani. i^i cT enibiO! sti TE } SMITH ( Jacob, Edvard )) Praeses Societatis, Linneana: Lon, dinensis. ` | 2 es^. LECHEVALIER (Joh, Bapt.) Membrum “Societatis Scien - , tiarum et Artium Parisiensis, . Te at DNE CRAS GADOLIN (Johannes ) Chemis Professor in Cæsar. Acade- “mia Aboënsi, Ordinis Imperial. de St. Wolodimiro in ; quarta Classe Eques. : dry os COLLIN ( Nicolaus) S. Theologiae Dé&or, Pastor et Praepo- „situs hyclaim Suecanæ in Pensylvania, Pi » GIESEKE éUaroths Ludoy. ) Professor Nidecdlogids' in Aca- demia Dublinensi. B CUVIER (Georgius) Liber Baro, Consiliarius Status, Pro- fessor, Classis Physicae in. R. Instituto Gallico Secretas rius, Eques R. Legionis Honoris. FUSS (Nicolaus) Imperatori Russiarum a Consiliis Status, in "Acad. Scientiar. Inper.:Petropolitana Matheseos Pros fessor et Academic Secretarius, Ordinis Imper, de St, Anna in secunda Classe Eques. SCHUBERT ( Freder. Theodor. } Imperat. Russiar. a Con- siliis Status. In Acad. Scient. Petrop. Matheseos Pro- fessor, Ord. Imp. de St, Wolodimiro in secunda et de S. Anna in quarta Classe- Eques. DAVY (Humphry) Baronetus, Regie Societatis Londinen- sis Praeses, Balnei Eques. LA CEPEDE (Bernh. Georg, Steph.) Comes, Membrum R Instituti Gallici, Commendator R. Legionis Honoris. LA PLACE (Petrus Simon de) Marchio, e Regni Gallici Proceribus Unus , Membrum R. Instituti Gallici, Com- mendator R. Legionis Honoris. LATREILLE (Petr. Andr.) Praefectus Musei Rer. Natural, Horti Regii Parisiensis, ee Ree BOSC (Ludovicus) Membrum Regii Instituti Gallici, MÜNTER (Fredericus) Theologie Do&or, Selandie Or- divum Regiorum Equestrium Episcopus, Commen- dator Danebrogicus cum Insigni Grandioris Crusis, FABRE (M. C.) Collegii, pontibus aggeribusque publicis in Gallia prepositi, Summus Prefedtus. SACY (Ant, Isaac, Silvest. de) Liber Baro, Membrum R. Instituti Gallici, LOBO pe SILVEYRA ( Joachim.) Comes. SCHERER (Alex. Nicolaus) Imperatori Russiarum a Consi- liis Status, Eques Ordin. Imper. de S. Wolodimiro iu quarta Classse et Ordin. S. Anne in secunda Classe. GILBERT (Ludov. Wilh.) Medicine Do&or, Physices Professor Lipsiensis, IN- INDEX U ATT ORU M {. Petrificata "'Pelluris Svecanæ examinata a GEORGIO WAHLENBERG E - - pag. or IL Selecta ex. Manuscriptis. posthumis. SAMUELIs. KLINGENSTIERNJE = 2 T + 117. XII. Meditationes nonnulle de Reductione Quantitatum: imaginariarum ad Formam simplicissimam oriundis- que inde Seriebus transcendentalibus summabilibus, Auctore ZACHARIA NoRDMARK % 156.. a g EV. Coleoptera Capensia, antennis fusiformibus, re- censita a CARoLO Petro THUNBERG = 1575; V. Ovis Polycerate Variationes illustrate ab. EODEM: 194s. VI. Alurni Tres nove Species descriptae ab EODEM: 199. XH. Gothlandiz Plant») rariores, Annis 1816. 1817. 1818. detecte a Jon.. Perro RoséN et jam con- junctim. cum. Eo recensite a. GEORGIO WAHLEN- BERG. — - =- = 203i. VUI Monographia Clythre, Auctore CARoro PETRO FORSBERG = = = = 2583. IX, Additamenta quadam ad Petrificata Telluris Sye- cane a GEORGIO WAHLENBERG .- - 295 X, De Gyrinis Commentatio . CAROLI PETRI Fons- BERG - - 297 — . J - 4 XL De Luxu Aule MacN: SwEk, Regis Sveciæ et Norvegiæ ex occasione veteris Membrane A. 1540. Observationes Jon. Henn. SCHRÖDER + = 314, Li XII. Vita MacNr von Censge, Regie Cancellarize Consiliarii et Historiographi Regni. - =" 35g. AGT A SOCIETATIS REGIAE ag QU PEN FT ARU M FRAIHATAICATA TELLURIS SVECANAE EXAMINATA A GEORGIO WAHLENBERG. | M organica:.emortua et petrefacta , ob insignem illu- strationem, quam tum Geologie, tum Historie corporum orga- nicorünr generali adferunt, in Syecia diu & assidue conquisita sunt. In AGis Regie Societ. Scientiarum Upsaliensis; omnium in Scandinavia institutarum prime, annis 1729 & 1790. in slwobhvenl idiin iantoqo ciao s ag) Acher 2 dad ms publicum prodiit Commentatio Illustr. Bromelii de Petri- ficatis Svecanis. Qvam, hac vcluti. basi superstructae, in iisdem Actis subsecutae sunt plures ejusdem generis tracta— tiones Celeb. Stobaei, harum rerum, in parte meridionali Sveciae, examinatoris acerrimi. Stobaei hospitio, informa- tione, consiliis et bibliotheca usus est, in Historia Naturali dein, non a Scandinav:& modo, sed totius fere orbis Eru- ditis, Magister salutatus, Immortalis Linnaeus, qvi insti- tutis per varias Sveciae provincias itineribus non parum lucis adtulit Scientice, a se in eximium culmen eve&tx. Pri- me peregrinationis impensas subministravit R. Scient. Soc. Upsaliensis, laetissimos inde fructus spe haud fallaci prae- cipiens. Gothlandiam A, 174r adituro comitem se praebuit unus inter primos ejus discipulos, Pharmacopola Stockhol- miensis , Freder. Ziervogel, qvi sub hoc itinere Petri- ficata singulari diligentia anquirendo fundamenta jecit Reg. Societatis Collectionis, in Svecia jam post additamenta infra memoranda maximae , utpote qvatuor millibus Speciminum superbientis. Etenim Ziervogelii nunqvam intermissA industria novis perpetuo increscebat augmentis. Permutatio- ne speciminum et emtionis jure permulta. qvoqve accedebant petrificata extranea ex Hannovera, Helvetia, Anglia etcet. adeo ut indigena nostra & numero & pretio facile eequipa- rarent. Upsaliae interea litteris operam navabat Joh. Abrah, fuu 0 "SR Gyllenhal, egregiae indolis Juvenis, e Westrogothia o- riundus, qui fida manuductione Cek b. Bergmanni in mi~ neralogicis , geologicis, &c. cos fecerat progressus, ut pal- mam in his.scientiis omnibus prceripuisset, si longior vitee usura Ei contigisset. In restauranda vero Cuprifodina Åt- vidabergensi «occupatus pramatura morte occubuit, anno 1788, etatis XXXVII. Que studiose partim ipse congesse- rat, partim ab aliis *; acceperat mineralia, petrificata &c. omnia deposuerat Upsalie. ‘Convenerat nempe Gyllen- halium inter & Ziervogelium ; ut quas antea unus- quisque sibi comparaverat Rerum Naturalium gazas, in communem Thesaurum conjungerent, & Regie tandem So- cietati Scient. Upsaliensi donarent. Ambo enim in antiqua hac Musarum sede enutriti, ibidem servandas esse judica- runt, a se fa@as colle&iones, in futurum usum Nature studiosorum. Quibus (ut fcrt adje@a conditio) paterent & publice commonstrarentur, quo amoeno hoc & grandi spe&ta- culo accenderentur juvenum huc confluentium animi, eodem, *) Inter hos primo loco nominandus est Andreas Tidstróm, ‘Chemie Adjun@&us & Laborator ab A. 1758. denatus 1779, qui in provincia sua natali, Westrogothia, & regionibus alis patrie, petrificata pleraque Svecana collegit, que in colleionibus , post medium s&culi proxime preteriti in- stitutis, asservata fuerunt. | t -—— 400 LL. quo Ipsi flagraverant, scientiarum, Patrie & Academiee amore. Neque laudabili huic proposito satisfecisse sibi vi- debantur antea, quam non solum Aides Mineralibus, Her- baris, InscQis, Conchyliis &c. repositoria prebituras simul donaverant, sed etiam annuos adsignaverant reditus, tam in Ejus salarium, qui colleQionibus preficeretur, quam harum ipsarum continua incrementa. Mortuo Gyllenhalio singula, quee Amico pollicitus fuerat, ad mentem utriusque exsecutus est Ziervogel. Neque suam deesse fidem unquam passa est R. Societas circa justam concrediti muneris cu- ram. Mihi postquam hanc demandatam voluit, in eo po- tissimum operam collocandam duxi, ut que in tanta Speci- minum & Varietatum copia adhuc aut segreganda » aut eonjungenda essent, suo quodlihet loco disponerem, ut in- cognita & dubia examinarem, & que desidérabantur ‘sen- sim supplerem. Itaque sub Itineribus A. 1812 + 1814. per Europe montes centrales: maximos a me susceptis, quidquid novi, insoliti aut speciosi sese obtulerat, quantum peculia- res. alio id permitterent rationes, colligere conatus sum, Ad Syeciam tandem reduci id mihi dedit negotii R. Societas, ut suis sumtibus eas Patrice regiones inviserem , que petri- ficata in stratis successu temporis denudatis offerrent, & aditam mihi simul pararem ad colle&tiones petrificatorum in Svecia maxime insignes R. Societati Scient. "Upsaliensi i- ear b eRe Y gitur non uno nomine debentur De Petrificatis Telluris Sve- cane Observationes , quibus complexus sum quicquid de hoc argumento rescire mihi contigit, & quas vellem dignas ju- dicarct, qua A@tis Societatis inserantur. Antequam vero ad ipsas Speciminum descriptiones ac- cedam pauca prefari licebit, tam de ColleGionibus, quas vi- sitavi, tum de Nature recessibus unde petrificata sensim protraxerit hujus & proxime preecedentis seculi sollertia. In edibus “Laboratori chemii Academie Upsaliensis jam a Cel Professore & Equite J. Afzelio asservantur colle- &iones Bromelianz, quibus addita sunt varia petrificata a Svedenborgio, Stobeo, Tidstrémio &c. collecta, que omnia maximi momenti sunt ad illustranda prædi&o- rum auGorum primariorum scripta. Ibidem etiam deposita sunt Collectanea Regia e Drottningholm allata, multis pe- trificatis svecicis, nequid de egyptiacis Hasselquistianis di- cam, valde notabili, Que collegerunt Svab, Cron- stedt, Bergman &c, *), omnia fere in possessionem *) Wallerius, qui doüissime omnium nostrorum de petrifi- catis scripsit, tamen perpauca loca speciatim & accurate Sveciam spedantia: habet, & de cetero nullas collediones iiim Reg. Acodemim. Upsaliensis yenerunt.. Itaque cum omnia, quee. di&lie ædes. jam capiunt, . simul consideramus , tante oriuntur copie harum rerum, quantas extra Upsaliam in Syecia non vidimus. - j D Regii Collegii Metallici habitationes in Reg. officina mo- netaria Stockholmiae jam. fovent magnas colleQtiones mine- ) ralium omnium, secundum seriem provinciarum patrise or-. dinatorum , iuter que ctiam petrificatorum exemplaria in- sighia occurrunt. Juxta has gazas separatim reposita sunt colle@anea Hermeliniana in ordinem eundem reda&a, | Ad- ditamenta autem reecntiora c montibus Sveciæ etiamnum Ac. € neque ordinata neque visenda esse dicebantur. Reg. Academia Scientiarum Stockholmensis , quantum sčiani, nulla gaudet peculiari hujus generis colle&tione.- Petrifica- torum. in Ais cjus a Linné, G yllenhal & Modier Hsi ; descriptorum specimina itaque alibi qurerenda sunt. Que habuit, Perillustr. Tilas omnia in incendio Stockholmia perierunt. i gt B UE 4 Ad ipsam Fodinam Fohlunensem jam conservantur Col- léQiones Bjelkeanæ *), que magnis & rarissimis specimini- *)De his colle&ionibus aurifodine Adelforsensi Bmolandim band nl A primum destinatis vide Orationem in memoriam Excellen- "rf —! 7 bacis bus superbit. Petrificata dbi separatim a celeris minerali: bus collocata ‘sunt’ & quidem ordinata sécundam indolem mineralogicam vel chemicam lapidis includentis, quo con- spe€tus generalis eorum difficilior redditur ; attamen colle- Gio hec tam dives est, dt extra Upsaliam similis quadam in nostra patria non. existat. Nobilissimi.. Hisingert. Petrificata in Skinskatteberg as- servata numero quidem non valent, sed magni tamen ha- benda momenti ad determinandas denominationes in. „scriptis Nobilissimi viri occurrentes , immo specimina quadam of- ferunt rarissima a nullo alio lecta. Reg. Academia Lundensis ‘jam possidet colle&iones sin- gi «5 Celeb. Stobeei & Retzii, quorum petrificata præ- cipue quod ad Scaniam attinet magni sünt estimanda & de cetero scripta suorum Colle&orum optime illustrant. Colle&io Tessiniana, ad quam conscriptum est IIl. L in- nei Museum d sspe ,, jam Hafnize conservatur ‘inter reliquas colle&liones Reg. Universitatis in ipsius | aedibus. Quod ad Petrificata svecica cjusdem colle&tionis attinet ea precipue conquisita esse novimus a Tidétrómio & Ber /'"WSshni Com. Nic; Ad. Bjelké habitám córam Reg. Acai. Stockholm: h Nov. v Gedda A. 1795." pag. 26. Wide » A" gio. Continet yaria specimina insignia, inter que eminet exemplar. famosissimum Entomolithi paradoxi. In colleétio- nibus ejusdem Reg. Universitatis ut etiam in arce Rosen- borg Hafnie conspiciuntur specimina, quorum &d du&us Entomolithos descripsit B rün nich. In Germannia septentrionali varice adsunt colleétiones pe- trificatorum, quorum. specimina, quamquam ibi colledta, tamen svecice originis sunt. Péégmétila enim petre tum Gothlandicee tum Oclandice in revolutionibus terre pristinis per Germaniam septentrionalem usque ad Lipsiam tam fre- quenter dispersa fuerunt, ut permulta petrificata pro ger- manicis habita, que descripserunt Walch, Knorr, Klein, Wielche, Gehler, Schróter alique, re. vera e Sve- cia primam. originem ducant. Brevi huic recensioni colle&tionum precipuarum Pe- trificatorum Syecicorum jam subjungendus „est conspeétus quidam locorum, in quibus eadem petrificata detecta fue- runt, .Tra@ationem, autem generalem de constitutione o- mnium stratorum telluris Svecanse alibi De dedimus , quam ut consulant Leftores benevoli ad intelligentiam totius rei apdo ss dido, Upsalin edito 1818. P A p E a adipiscendam optamus. Secundum eundem, quem ibi ad- hibuimus ordinem, omnia loca hic breviter tantum indica- bimus. Formatio transitionis (Gallorum Terrain de transi- tion, Svecorum Ófvergüngsformation), que longe amplissima apud nos est, pleraque etiam, nec non maxima, petrificata nobis offert. Antequam ad recensionem regio- num, quas constituit, progredimur, necesse est, ut strata ejus petrificatis scatentia primum generatim commemoremus, que quidem tria tantummodo sunt: 1) Calcareum stratum omnium maxime essentiale est & situ intermedium, ubi sci- licet omnia iria strata simul adsunt. Continet quoque pe- trificata omnium maxima, pracipue Orthoceratitas & Ento- mostracitas, re vera, respe@tu ceterorum petrificatorum, e~ normes. De cetero petrificata ejus in diversis regionibus magis differunt quam stratorum reliquorum. 9) Stratum schisti aluminarir lapide suillo mixtum, infra præcedens stratum positum, maxime propria ostendit petrificata , scilicet Ento-. mostracitas illos. czecos, qui hoc stratum nunquam excedunt, nec sibi ulla alia petrificata admixta habent nisi Anomitem parvulum. 5) Stratum schisti argillacei supra stratum calca- reum positum, nunquam ad aluminarem naturam accedit, nee YOL. VIII. R 2. n n vllum lapidem suillum aliamve caldem in se excipit. Petri- ficata ejus quasi e'strato' calcareo egressa sunt, sed tam imminuta & extenuata, ut plerumque non nisi picturas re- ferant, quarum plurimee Graptolithi dicuntur & hune schi- stum optime distingvunt. Hoe stratum non nist in una al- terave provincia occurrit. De regionibus divérsis formationem transitionis ejusque petrificata exhibentibus , sequentia an- notare lubet: 1) Dalecarlie regio. ad littus septentrionale la- cus Siljan posita vix nisi calcareum stratum habet, sed illud petrificatis valde plenum, preecipue in parte orientali regio- nis. Mons ille notissimus Osmundsberg in summitate sua lapides petrificatis, valde oppletos. offert & in hac re omnibus aliis montibus prestat. A parte ejus septentrionali reperitur lapicidina Dalbyensis & magis etiam. septentrio- nem versus lapicidina Furudalensis; qua sole Ento- mostracitas, hujus regionis proprias, in petra fixa offerunt. Trans montem Osmundsberg, meridiem versus, situm est templum Boda, juxta quod petrificata eximia in calce rubicunda leguntur.. Prope ipsum lacum Siljan lapicidina ad Vikarby ceteris ditior nobis fuit. Preter stratum calcareum nulla in lucem exit petra petrificatis. ditata, sed interdum fossione evelluntur fragmenta schisti argillacei Graptolithis insignia, tum ad Furudal, tum in Osmundsberg. 2) Gothlandia, solo strato calcareo; constituta, corallina sua noo Nm corpora ostendit praecipue ad oram occidentali - septentrio- nalem juxta Fleringe, Capelshamn &c.; testacea auteni inprimis ad Klintam leĝa sunt. - 5) Olandia, parum ad- modum. singulare in hae re obtulit, Echinospheritem ad Bödam inventum si exceperis. Quod, juxta finem ejus meridionalem. existit, stratum schisti aluminaris non nisi ma- xime vulgares Entomostracitas prebuit. 4) Westrogothie regio transitionis versus orientem a lacu WVenern sese attol- lens montibus altissimis & quod ad strata sua completissi- mis nostratium omnium petrificata habentium, divitior quo- que est ceteris respeétu petrificatorum diversorum. Stratum calcareum optime denudatum est in parte meridionali mon- tis Kinnekulle ubi, praecipue circa vicum W esterpla- na, omnium maximi Orthoceratitee & Entomostracite le@i sunt nnacum LEchinospheeritis copiosissimis, A parte me- ridionali montis Mósseberg quoque leguntur lapides in- signes ejusdem strati. In genere autem diversa 'petrificata non magno numero offert hoc stratum, quia pleraque ad stratum suprapositum quasi emisit. Stratum’ schisti ar- gilacei supremum in Westrogothia ditius est quam in ulla alia regione. Ejus petrificata optime investigantur ad latus orientale montis Mdésseberg in loco Betstorps Catara- &er dido, hec non ad finem septentrionalem montis Alle- berg, qui Allebergsinde vulgo audit. Fragmenta hujus — a e strati eximia etiam inveniuntur ad culmen montis Kinne- kulle circa villam Kullatorp. Stratum schisti aluminaris eximie quidem denudatum conspicitur in rivo Ulun dæ juxta templum famosum Varnhemense, ubi etiam stratum calca= reum late. patet; sed de cetero petrificata ejus eximia quæ- renda sunt in aluminifodinis, quarum: quinque: insignes: of- fert haec regio. Harum fodinarum due, scilicet: ad: Hón« süter montis Kinnekulle & ad Mólltorp lateris orien- talis montis Billingen, vix nisi vulgaria petrificata edunt ;; fodinee autem ad latus orientale montis Fáredalsberget institute, precipue illa, que Olstorp dicitur in paroecia Dimbo, antehac Entomostracitas caecos maximos omnium terrarum exhibuit. Postquam he fodinz jam adeo profunde non effodiuntür ut hec petrificata in lucem prodeant, con- quiri in presenti non possunt nisi ex aluminifodina nova ad finem septentrionalem Montis Billingen instituta & Dim- man vocata. 5) Ostrogothie planities transitionis inter lacus Roxen & Wettern extensa in plerisque suis lapicidinis ex.. gr. ad Vesterlósa, Kongsnorrby, non nisi maxime vul- garia ostendit; sed ad Ljung, ubi marmor im tota Svecia optime coloratum ceeditur, occurrunt varia eximia petrifica- ta, inter que Lituitee notissimi sunt. 6) Nericia@ planities, formatione transitionis substrata & ad finem occidentalem lacus Hjelmaren sita, petrificatorum paupera est, adeo ut wei e K2 — neque in lapicidinis ad Hállebráten aliaque loca; nec in eluminifodina ad Latorp singulare quid reperire potueri- mus. 7) Roslagia tantummodo fragmenta dispersa strati cujusdam: calearei hucusque in loco suo originario: non re- perti offert, que precipue frequenter occurrunt ad Nod- stad & magnam ubertatem precipue testaceorum univalyium continent, 8) Staniz regio transitionis , im meridionali-ori- entali parte provincie locata, eximie differt ab omnibus precedentibus colore fere carbonario nigro omnium strato- rüni-nec non segregatione quadam diversorum) stratorum , quibus causis proventus corporum postea petrefaftorum nou promotus fuisse videtur. Adsunt autem ibi omnia illa strata, que petrificatis dotata esse solent. Stratum schisti alumi- naris, ad Ándrarum totum quantum quasi accumulatuin, Entomostracitis variis valde dives est, adeo ut ceteris stratis omnino prestet. Stratum calcareum late per planitiem ex- tensum im variis lapicidinis ex. gr. ad Fogelsáng, Tom- arp, Listarum etc. nom nisi maxime vulgares Orthoce- ratitas & Entomostracitas edit; locus autem altior ad Bj er- róds ladugárd coralline corpora nonnulla, Schistus ar- gillaceus supra stratum calcareum variis in locis dispersus precipue ad Fogelsáng concinnos Graptolithos & non- nullos conchitos minutos ostendit. merum Formato sedimentorum (Gallice Terrain de sedi- ment, Germanice Flótzformation) in Svecia admodum exigua est, & loca nonnulla dispersa minoris amplitudinis ad oras extimae Scaniz tantüm occupat. Strata, quee petri- ficata continent, calce fere sola constituuntur, & quidem unacum petrificatis inclusis semper calcinata, unde. jam inde concludere licet ea esse junioris originis & sub mare non ita pridem enata, Dupplicis precipue nature sunt, Lapis calcareus conchaceus (Muschelkalksten) in parte orien- tali- septentrionali Scanize duo vel tria deposita discreta. con~ stituit, quorum situ intermedium nobis maxime memorabile. Hoc juxta montem Bahlsberg versus vicum Raby paroe- cie Filkesta invenitur, & totum quantum peene constat conchis inequivalvibus cardine cartilagineo preeditis, Echi- nitis &c. in tanta varietate, ut longe ditissimum sit omnium nostrorum stratorum ejusdem formationis. Alterum stratum, quod denudatum est versus. templum Ignaberge, nunc temporis melius. indagari potest, & fere eadem petrificata quamquam tenuiora offert. "Tertium stratum ih quodam loco juxta lacum Ifvé depositum fuisse videtur, unde pe- trificata cum undis aque ejiciuntur. 2) Stratnm cretaceum ad Limhamn prope Malmogiam non nisi paucissima petrificata. continet; & subsimile depositum ad molendinam Svens- torpensem ctam paupcrius esse reperitur, | Quod juxta — j etnies fretum Öresund adest stratum Lithanthracis, omnibus ve- stigiis: rerum organicarum in statu vivo ibi depositarum caret. Strata terrena congesta (Svecice De lösa jordhvarf- ven) apud nos nullas habent corporum organicorum emor- tuorum reliquias, & plerumque ne quidem ulla vestigia cor- porum organicorum cujuscunque setatis. Adsunt solummo- do ad oras maris deposita quedam testaceorum, que ju- nioris originis esse videntur, cum nihil omnino emortuum, vel quod in adjacente mari etiam nunc non vivit, offerant. Huc pertinent famosi ili montes conchacei Uddevallenses, nonnulle reliquize maris ad Upsaliam e. s. p. His de origine hujus tractatus proemissis, pauca de ordine & modo petrificata traCtandi dicere liceat. Petrificata secundum similitudinem. minorem majoremque cum jam viventibus orga- nicis corporibus distinguere & eadem distribuere in petrifi- cata incognitorum , dubiorum & superstitum utique necesse est iis, qui totius telluris petrificata examinanda sibi proposue- runt, de quibus singulis non constat quo in strato deposita fue~ rint. In presenti autem opusculo speciali, in quo ea tantum tetigimus petrificata, quorum locus natalis optime notus est, Origo petrificatorum, e formationibus diversis supra enume- ratis, ordincm nobis exhibebit, quem quidem co facilius obse- LL G ee qui possumus, quum ipsa materia petrificatorum in diversis formationibus satis diverso modo se prodit. Etenim mirum omnino est, quod substantia ipsa corporum petrificatorum ut plurimum optime conservata sit in vetustissima forma- tione transitionis; quo autem juniores sunt formationes, eo magis calcinatas, ut dicitur, offerunt reliquias organicas. Hoc quidem comprobare mihi videtur, quod, tempore deposi- tionis illorum, influxus solis & variarum tempestatum nullus fere fuerit; postea vero sensim incresceret, ita ut materic magis organice sicuti gelatina etc. penitus destruerentur & corpora quasi calcinata relinquerentur. Cum jam corpora organica in vetustissimis formationibus non tantum magis lapidec sunt duritiei, verum etiam cum lapide includente ma- gis conjun&a, hee striétiori sensu Petrificata audiunt ; quae autem soluta & calcinata in terra jacent speciatim dicuntur fossilia, sive emortua sint, sive non. Illorum omnium nomina in ites vel lithus terminantur, ut ab his nulli certe ter- minationi obstridis mox distinguantur. Si scopus nostre traGationis mere geologicus essct, utique aptius foret pe- trificata antiquissima primum tractare; cum autem jam id pre- cipue spectavi ut accuratas sisterem descriptiones, quales in historia naturali adhibentur, juvat ordinem alium sequi, ita nt novissima & optime nota primum traélentur, a quibus. ad antiquissima & obscurissima tutius progredi possim. Hunc. ae y ss ordinem intra quodeunque genus sequi conatus sum; cunéa autem genera fere ad seriem systematis Linnxani enume- ravi. Postquam jam constat petrificata fere omnia emortua esse animalia, vel nulla habere originalia corpora in natura organica jam vivente, cessarunt quoque historie naturalis scriptores ea inter viventia naturalia enumerare, simulque agnoverunt, se in iisdem non semper tam accurate discernere » posse quid sit varietas, species, genus e. 3. p. Ipsa natura rei, svadere videtur, ut omnes he determinationes latiug sumantur in petrificatis, praecipue antiquissimis. AE PSone i Cum supra jam dudum monuimus nullos in Svecia existere montes novissimos vel.coacervatos, organicis vesti- gis plenos, facile intelligitur, ossa. fossilia animalium verte- bratorum emortaorum apud nos plane desiderari. Quae in Scania inventae sunt, reliquiae Cervi et Uri cujusdam, nec non, in alis provinciis, Ceti, ad recentiora tempora refe- yendae sunt, nec inter emortua fossilia locum obtinere ‘pos- se videntur. “Nulla quoque' piscium vestigia in petris Sve- ahis uhquam inventa Sunt, nec Insectorum proprie sic di- ^etorum; néqüe'Cáncrorum verorum, nec unquam vegeta- biliaihquotundan’ “Omnia nostra petrificata’ vel pad Insecta *eotiéhacea, yada vermitin ncn POLES ica) 53 de? Quel Bogan trey i 3u « tite ug SS 8 il. Enfomostraciten jam dicimus naturale illud. petrefactum, quod post Linnaeum plerumque Entomolithus nominatum fuit. Quod hoc naturale omnium ferme petrificatorum quam maxime obscurum, vel a jam viventibus corporibus longissi- me recedens sit, etiam e variis scriptorum de aflinitate ejus judiciis intelligitur. Tam abnorme revera est, ut post- quam vera ejus affinitas indagata fuerit, nonnulli tamen Scriptores dubii manserint, et a vero iterum deflexerint. Antiquissimi auctores hocce petrificatum, Concham trilobam dixerunt, quod nomen, quum parti maxime vulgari caudali bene congruat, tam multis arrisit, ut inde nata sit denomi- natio maxime vulgaris Trilobites, ob nimiam trivialem si- gnificationem tamen non assumenda. Linnaeus noster solita sua perspicacia optime intellexit hocce naturale ad Monoculos suos proxime accedere; et tamen paullo postea, cum totum corpus articulatum magis magisque motum et consideratum fuit, non defuerunt viri in his rebus bene versati, qui Oniscum potius esse crediderunt. Alii denique nuperrimis temporibus, articulationibus trunci valyulas im- bricatas referentibus nimium tribuentes, . Chiton se videre dixerunt. Quod autem insectum potius quam testa; vera sit, intelligitur vel ex solis oculis rite notis et considera- tis, quos compositos esse reperimus ex papillis vel areolis mumerosissimis, omnino ut in veris insectis. Hos, ipsos ocu- - aere 19 — M ER los: immobiles et fixos corpori innatos fuisse ulterius con~- stat, unde patet haec animalcula, quamquam aquatilia et crustacea, veros cancros non constituisse. Cum Oniscis quidem conveniunt trunco longo et, articulato, sed capitis et thoracis constructio omnino. diversa est, ne quid dicam de magnitudine, in eadem specie petrificatorum -dictorum pro diversa aetate valde variabili , longe. alium. modum in- crescendi indicante. In Oniscis caput antice incisum vel exsculptum est. pro insertione, antennarum , et de cetero ipsum intra thoracis segmentum fere intrusum, ita ut- thorax angulis suis‘antice. prominentibus caput fere amyjectatur; non impedito tamen inter utraque motu. E contrario in petrificatis nostris trilobis ambitus anterior valvulae capitalis. non tantum integer et rotundatus esse observatur, verum etiam versus exteriora et posteriora tam productus, ut in. modum segmenti circuli“ totam partem thoracinam ‘corporis insertioni pedum'inservientem omnino pone et intra :se.in- cludat , et cum illa perfecte coalitur, nulla remanente sutura; caput, et thoracem distinguente, multo minus motu. ullo. Haec ex toto diversa conformatio partium , quam maxime, essentialium, non potest non majoris momenti esse in diju-. dicanda affinitate naturali, quamarticulationes trunci; itaque cum jam descripta conformatio capitis et thoracis in nostris $ petrificatis, ex asse eadem, sit ac in Monocvulo, Poly- `- dc Me 40° ye tes phemo "Linn, nullum mihi remanet dübium, quin uie longe affinidra sint quam * Oniséis, "quamquam articulationes trunci adsunt im hisce petrificatis sicuti im Oniscis, apad Monoculum: Polyphemum ‘autem. desiderantur. "Omnis ulterior consideratio Monoculi Polyphemi et institute penitior comparatio ejusdem cum sic dictis Entomolithis- af fnitatem indicatam mirum in modum confirmant et functio- nes utrorumque illustrant. Apud Monoculum Poly- phemum 0s situm esse invenitur fere: sub centro: totius testae cápitulis vel in. medietate. longitudinalis yo ubi a peédibug undique circumdatum | est -es -itan ut antennae aliaeque partes, ori vulgo adjacentes, supprimantur et o- mnino desiderentur. : Bases vel fundamenta pedum extror= sum iu testa ipsa articulantur ; unde. introrsum vergunt et fne suo-interiori maxillarum formam, . acquirunt,. nec . non. earundem vieibus funguntur ad cibum. comminuendum. Re-. liquas-etiam partes pedum: magis ad arripiendum &. indu- cendum cibum, quam ad’ currendum formatas“ esse videmus Ut autem fixus satis Bunbii pro insertione pedum masti~ cantiumi existeret, totius capitis substantia’ cicumposita & in unam testam cum thorace conjun@a ‘esse’ videtur. Sic mre Rip yc d & -— est tota rji tur elevationes transversales insertionibus pedum in pagina wer 21 See inferiori exacte correspondentes. "Tota. organisatio Mono% culi Polyphemi ad sentiendum inepta, sed ad vorandum unice formata esse; videtur, modo in aliis animalibus nullis observato , ádeo nt totum animal. prae.ceteris centrivorum diei mereatur. Ejusdem omnino strücturae indicia, quantum fieri potest, in petrificatis nostris deteguntur:, eadem scil. firmitas. scuti. capitalis , eaedem protuberantiae transversales; insertiones. pedum simiillium indicantes, et sic in ceteris, Cum) ulterius. consideramus, Monoculum Polyphemum, solum éssé inscctum, quod magnitudine sua enormi ad petrificata rostra accedit, et de cetero compertum habemus, illum in, Europa meridionali etiam petrefactum reperiri; pro certo accipimus, ipsum esse ultimum. etiam nunc inter viva su~ perstitem articulum. ex tota horum. antea existentium . vora- cissimorum animalculorum catena. Eae quoque species pe- trificatorum nostrorum, quae ceteris aliquantum recentio- rcs esse videntur, etiam, proxime ad.Monoculum, Poly- phemum aceedunt tota sua structura; adeo ut non nisi ar^ ticulationibus trunci. additis iisque. paucis differant; quo au- iem ceterae antiquiores sint, eo etiam magis a Polyphemo recedunt articulationibus trunci numerosioribus, defectu oculorum, capite multoties majori et cornubus marginalibus ulterius: firmato, qua. structura ad vorandum et .digeren- dum aptiores etiam factas esse» videntur ipso’ Polyphemo, — d e sicuti re vera esse deberent animalia inter solas fere terre- nas substantias viventia cibumque' petentia. Quae jam apud nos existunt animalcula viventia his affinia tam parvula et imbecilla sunt, ut non nisi pro valde degeneratis propaga- tionibus ejusdem typi haberi possint. Monoculus Poly» phemus cum petrificatis nostris propriam constituunt co~ hortem , centrivoram merito dicendam, quae quasi primam validam stirpem, ex qua postea sic dicta Entomostraca for- mata sunt; exhibet. Non itaque immerito nostra petrifi- cata Entomostracitas dici vellem, quasi optimum. validum typum totius ordinis. Hoc nomen structurae eorum optime respondere crediderim, cum magis, quam ulla. alia similia corpora, sunt insecta quasi testis vel ostreis tecta; quamquam, hae téstae minime lapideae, sed potius: corneae sunt ne cito nimius frangerentur. Postquam hic ordo Entomostracorum in plura genera divisus fuerit, Monoculus Polyphe- mus Linn. proprium genus constituit et Limulus gigas a Müllero dicitur, a ceteris viventibus generibus longe diversum magnitudine gigantea, defectu antennarum , valido: masticationis apparatu etc. Postquam itaque vidimus quibus animalculis viventibus proxime.aífinia sunt nostra petrificata, et ex qua parte ad seriem eorum accedunt, exactius considerare oportet organa Li — MEME LL et partes eorum singulas , nec non denominationes ipsarum certas proponere. | Jam. supra diximus Entomostracitas sola praesentia trunci articulati a Limulo gigante. discrepa- re. Cum jam scimus Limulum sub valvula caudali sua la~- minas magis respiratorias, quam natatorias fovere, quaeritur an similibus organis sedem praebüerint articulationes trunci 'apud Entomostracitas. Ego quidem hoc putaverim, quia scutum ¢audale in pluribus speciebus tam parvum est, ut in- 'sertioni totius apparatus respiratorii minime suffecisse vi- deatur. ' Ex analogia cum Limulo gigante probabile fit; liaec órgana tantum sub dorso vel media parte trunci ‘Jatuisse, ita ut latera trunci’ omnino vacua: fierent, Eodem modo pedes vel potius chelae masticatoriaé tantum sub media parte scuti anterioris latuerunt. Cum simul conside- ‘retur quam breves hae omnes partes necessarie fuerint, in- -felligitur, cur nulla in petris nostris earum vestigia cernan- tir.’ Probabile quoque fit ex maxime diversa magnitudine in 'diversis individuis ' praecipue. specierum | perfectiorum, quod ‘successu temporis sensim accreverint et in modum ' cancrorum "exüviasvdeposuerint, quo etiam, fieri potuisse videtir, t scuta majora ‘et annuli trunci. vulgo. deposita ‘Hiveniahtur; “ein: ‘contra: organas interiora includerentur in speciminibus convolutis, quae forsan sola integra: morieban- Kur. Quod ad denominationem partium exteriorum praeci- ae by eb pae scuti anterioris attinet, non possum non exteriorem partem limbum dicere, interiorem regionem autem froritem muncupare, quamquam haec nomina rationibus a partium functionibus petitis non nitantur. Data hac qualicunque expositione. generali Entomostra- citarum ad. tractationem, specierum nos. conyertamus, Spe- cies horum. petrificatorum sat numenosae, quasi sponte , dila~ buntur in duas divisiones organisatione et aetate diyersas, Primam divisionem constituunt. Entomostracitae oculati, in strato calcareo vel schisto. Superiore reperti, quorum pri- mae species oculis magnis ad marginem frontis positis prae- ditae sunt; sicuti in Limulo gigante; sequentes species oculos in genis vel limbo scuti capitalis habent; et: ultimae oculis inconspicuis sinuni ‘marginalem'! capitis occupantibus "insígniuntur. ' Altéra divisio complectitar “species caecas ,in schisto aluminari’ et Adjacenté lapide 'suillo latentes;! oblo- cbum tenebricosum ‘et foetentem ‘oculis, uti videtur, nón in- digentes , prioribus antiquiores‘et in- Svecia, quantum ,sci- ‘mus; soltimmodo observatas::;': Jam. proponendae., sunt, sin- 'gulae ‘species’ secundum hunc ordinem. datum ,, procedendo a perfectioribus oculatis' ad antiquissimas y: eaecas el. quam "Maxine obscura* ^os mero) osup ceiuloruoo en iaimieoge CEU | gumiioq 1c9taiscignoneh, be bey rae, Lo 2 m d. ‘Hxtomostracites expansus: oculis .frontalibus, capitali testa ` antrorsum: seiiorbiculari .plana. laevi: caudali magni- tudinem eapitis subaequante planiuscula. CE. paradoxus e expansus Linn. syst. nat, ed, XII. 3, p. —" 160, (excluso synon. Tessiniano). Jt, Oeland, p. 147. eum fig. caudae. Roberg diss. de Astaco pag, 19 et 29. CU Weg. H oL= E. v. Born Abhandl, einer. Geselsch, in Béhmen Vol. 1. pag. 246. tabb, 7. 8. figg. t. 2. 3. 6. 9. "Trilobus dilatatus Brünnich im Kidbenh, Selsk, Skrivi. | Nye Saml. 1. p. 393. n. 4 ''Trilobites novus: Sehlottheim in: Leonhard miner. fasthenb. 4. pagg. 1! — 12, tab--1, f. 1 — 6. D. angulis capitis acuminatis, cauda magis plicata. y. cauda acuminata, . Ceteris omnibus memorabilior est ob frequentiam suam et magnitudinem incomparabilem. In omni calce formationis transitionis adest tam frequenter, ut cum ipso Orthoceratite _frequentia sua certet; in Westrogothia quoque ad stratum schistosum superius , ubi arenosam fere faciem induit, transire reperitur. Magnitudine et firmitate omnes ceteras species longe vincit; exemplaria caudae multa habemus bi- palmaris longitudinis, unde constat totum animaleulum in- VOL. VIII. 4. -— JE 26 LL. terdum sesquipedalem magnitudinem attigisse. Insuper ma- gnitudine valde diversa occurrit, adeo ut inter specimina cau- dae palmaria, quae vulgatissima sunt et vulgo indigenis Folafótter dicta, ob magnitudinem et figuram pedum e- quorum juniorum, reperiantur multa ungue digiti minimi non majora, unde intelligi potest eum cito et fortiter, ac- crevisse, ideoque naturam magis vivacem et robustam ha- buisse quam ceteri. His omnibus proprietatibus ad Li- mulum gigantem proxime accedit. Exemplaria integra, quae plerumque convoluta sunt; raro pollicarem vel bipol- licarem magnitudinem excedunt; unam, tantum congeriem omnes partes palmaris latitudinis ostendentem conservat col- lectio Reg. Societatis. Testa capitalis a forma semiorbicu- lari aliquantum discedit latitudine nimia, de cetero fere plana vel parum convexiuscula ; fronte vix supra limbum elevata, extrorsum integra vel indivisa. Oculi, juxta me- dium marginem frontis positi, supra eum saepe protube- rant fere tentaculorum in modum. Trunci articulationes vel annuli numero vix ultra ocfo. Testa caudalis ple- rumque, tum magnitudine, tum figura capitalem tam aequat, ut in exemplaribus integris convolutis margines utriusque exacte coincidant; non raro tamen paullo longior fit et ru- gis tranversis elevatioribus insignis. — AP eB Notabiliores varietates sunt; quas supra adsignavi. Harum B Dalekarliae ad Furudal reperta angulis capitis acuminatis, fronte elevatiore et extrorsum biloba, caudá plicata et an- gustiore quam capite, accedit ad Entom. caudatum, sed spina caudali omnino caret. Varietas y in Westrogothia non rara caudam quidem acuminatam habet, verum sine vera spina caudali mobili, 2. Entomostracites crassicauda: oculis ad angulos superiores capitis convexi, cauda subtriangulari: marginibus invo- lutis crassissimis. Icon Tab, Il. figg 5. 6, Haec species unacum Sequente non nisi Dalekarliae in "Osmundsberg et adjacentibus montibus paroeciae Ore reperta est. Specimina caudae saepe ipse legi, sed integri petrifi- cati unum tantum exemplar vidi, quod liberalitati D:ni, As- sessoris Joh. Gottl Gahn debet Reg. Societas Scientia- rum. Totum animalculum ita dupplicatum est, ut caput so- lum íormet latus anterius, truncus autem et cauda posterius , constituant. Facies anterior capitis tota convexa, nullo exi- stente intervallo inter frontem et limbum. Oculi ad an- gulos exteriores et superiores capitis prominuli auricularum fere instar. "Truncus fere totus planus. Caudae pars dorsalis sive media parva et brevis: limbo utrinque convexissimo -— E NE LLL €rassissimo Taevissimo. Multi hanc caudam ob inconsvetam formam pro 'Ferebratula^ gaadam habuerunt. Jod 8 1 $. Entomostracites latitamda : oculis ad latus capitis" eon- . vexissimi, cauda suborbiculari: Timbo: Tatissitao ao simo radiato integerrinio. Icon. Tab. I = 7 v Locus natalis omnine idem ac Apre cedent. Cum. de ce- tero semper duplo major repertus est illo, pco Tr nón est, quod forsam status adultior expansus ejusdem: speciei sit. Interea nunquam exempla: integra vidimus, sed tantum caput et caudam separata. Caput convexum, aliquantum oblongatum, latus alterum ovi galliraceéi fere refert ;'ocalis im medio: fere limbi parum angulati. Cauda | ultra bipollicaris latitudinis; parte dorsali sive media parva, ungue digit medii:non majori, parum. elevata; limbo. multoties latiori, plicis superficialibus radiantibus eximie ornato, margine: in~ tegerrimo.: Im calce alba hucusque tantum reperta est haec species. á. Entomostracites caudatus: brte ad Tatera froittia il TEE pari ijae aasi mobilem exserente plicis -dup- ,, plicatis ornata Foon Tab. JI. fig ( sedips P _ Trilobus candatus Brünnich in " Kidbenh. Selsk.” irt, Nye Saml. 1. p. 392-0, 3. cum figg. [72i] d sive Be 09 tee pr Entomol lithus, Linn, itinerar, Vesigoth. pag. 88. fig. (major mediam partem capitis, ceteras caudam exhibentes), Vet. oU sendependigi p. utn fom de, E. v. Born -n'iveq- Abhandh, einer Geselsch. in. +, Bóhmen y oh, ae p. 247. Tab. Cone SOG JIBBs des Pitinnige Toto messo oe "p vsu | King Amp, JFB f: Tta n iv gezu Optime expressus | occurrit in schísto argillaéco : supremo 12 f sR 20) i$ arcnariae fere texturae per montes Westrogothicos inprimis -Mósseberg (sd. Cataractas Betstorpenses), et Alleberg ao viam ad Leaby tendentem). ,Rarius aliquid. simile in calce "Superiore impero. Mein Capitís figura proprie semi- “orbicularis est, el ob ángulos posticos spiiosos sémilunaris | expressius dici potest. Frons antice dupplo ' fere latior quam - postice; adeo ut turbinata dicenda sit; area 'antériori ovali ; reliquo spatio usque “ad HE diviso suléis quatuor irans- ;.versalibus. profundis, Oculi, reyera majores et in lapide per~ ;fectius expressi quam in ulla alia specie: facies visoría ex- irorsum vergens. semilunaris curvata ; tam evidentes. verri- séulas yel oculos, partiales exhibens, , ut, subtilius nihi] in 7 lapide » expressum _cognoscamus, - A. parte. interiore. ocu- -los.obtegit .lobus a secundo, articulo . frontis productus. ."Truncum, completum non. vidimus. à Testa caudalis fere .Semiorbicularis figurae est: parte dorsali s. media valde , artigulata z, articulis Singulis extrorsum lobo rotundato ter- m E lio minatis et poro inter se separatis. E singula commissura loborum egreditur dupplex plica per limbum caudae excur- rens, "márginem tamen integrum et laevem relinquens. Ju- gum dorsale caudae, ad marginem postremum fere pertin- gens, pone caudam emittit spinam: a margine . caudae adeo distinctam, ut mobilem foiso vix dubium Voir quà spi- na, Limuli caudae ‘triquetrae analog, se ax admodum distinguit haec Species ¢ et ad Limulum gigantem re yera magis accedit quam ulla alia. Magnitudo ejus quoque. xine Variat: ca- i pita tum —À pod tum palmae habemus. - 5.. Entomostracites palin uat nnlla sub lobo frontis turbi- natae, capite antrorsum circulari yerrucoso postice sa- gittato, (trunco caudaque armatis spinis marginalibus _acicularibus)? Icon Tab. IL fig. á. ; Hujus typi anterior pars semel tantum et parcissime lecta est in schisto argillaceo superiore variegato montis Alleberg Westrogothiae et quidem in jugo Allebergsünde dicto, Cà- pitis figura fere ut in Timulo gigant e; pars enim media "brevis est simulque angusta; latera autem postice exeunt in "angulos longos spina terminatos j quare totum caput sagit- tatum dixi. Tota facies externa limbi obtecta est verrucis evidentissimis, creberrimis , feré contiguis 1 praecipue in mar- gine testae seriem valde notabilem constituentibus. Frons , s, pars. media capitis antice tam turgida, ut sacciformis fere fiat; postice vestigio tantum exiguo. lobi unius. Oculi quidem eximie protuberare videntur, sed marginem modo te- nuem visui aptum fuisse putamus, Trunci pars anterior inter capitis angulos i inclusa tantum adest in nostris speci- minibus " articulationibus circiter decem brevissimis non ver- rucosis , praedita. — Ejusdem speciei esse videntur vestigia veria partis posterioris , in eodem schisto tum ad Alleberg tum ad Mosseberg obvia et in | tabula nostra delineata. Jugum dorsale lineare, valde convexum vel fere semicylindricum; limbus extrorsum utrinque jugo dorsali latior, sed postice angustissimus; ubique radiis elevatis praeditus, in 'spinás aciculares exeuntibus. 6. Entomostracites tuberculatus: oculis in genis eminentissimis ; j capite subtriangulari, fronte convexissima extrorsum tuberosa, cauda angustata. : Tribus tuberculatus Brünnich im Kidbenh. Selik, Skritt. t Nye Saml. 1. p, 389. n, 1. Entomol paradoxus Blumenb, Abbild. naturh, gegenst, t. 50. opt. Gehler programm. pag. 7. f. 1 - 6. Philos, transact. gn». 1750. m. 496. pag. $96.— 600, iab... fo gor dzo Lehman in Nov. Comm. Petrog... Tom. 10. p. 429. t, 12 fos 9 Wilchens verste te te; fig. - Fo tt d. 2 f. a - 5. Kuorr, verst, tab. suppl IX, f. fig. t- s. 1761 we $a E Extomolitius ` n. '& "Lim, Vu. y Handl. in » Es B tab, L f. 3 (cauda), um mulriej org Meo en me Oniscus n. 5. Beckman in Nov. Cm. Giring. F ol. E p. 102 Haec apud exteros prae ceteris bene nota i rim apud ni E 52 glont solis aiji Ted nos non nisi, in sola Gothlandia inventa est. Corpus. totum roku *udiuoislr udir magis. carinam vel triquetrum quam préecedentinm ciast sitio cireiter pollicis. Caput, ad latera oblique coulpressul, ita ut margo anterior in angulum. fere procedat. Frons con- vexissima , antice saccum b bene distentum referens; j lateribus TZ YI Soler .915951. gleri in. lobos subglobosos yel, processus tuberiformes , quo poste- UP piua riores eo majores, divisis, ,Limhus. capitis, ad utrumque la- tus frontis constituit aream triangularem margine elevato circumseptam, in medio eximie Vins en et genis, eo dammodo comparabilem. Oculi, in summa prominentia gena- rum, valleculA acuta et tese n B „fronte, separati, parvi, _soblongati,, toti aperti (nec lobo.ullo ab altera, parte tecti): Trunci articuli numero circitep 12. Testa ; caudalis dimi- diam, tantum jetitudinem, capitis, attingit; praeterea, subpli 1088 fsitine glis verrpcia, fel puncti: j ^g." Entomortratilé. pünictatuf's oculis inconspicuis marginalibus, capite. antice quadrato; fronte conyexissima extrorsum tuberosa; cáuda' vérrücarum: punctatirum serie triplici. Teon Babi Ilifigim 4A vas por - v -— E MEME. Trilobus punctatus Brünnich in Kidbenh, Selsk, Shrivt, Nye 1757) Saml. t, p. 394. n. 5. | Entomolithus n. 9. Linné Vet. Ac. Handi, 1759. pag. 22. et 24. t. 1. f. 2. (cauda). Lehman in Nov, Comm, Petrop. Tom. 10. t, a2. f. 10. Wilcken verst. t, 3. f. i2, Oniscus n. 4, Beckman in. Nov. Comm, Gétting. Vol. 3. p. 102. E sola. Gothlandia hanc quoque speciem habemus, et quidem caput caudamque evidenter ad unam eandemque speciem pertinentia ; sed exemplar integrum adhuc desidera- tur. Frontalis pars testae anterioris omnino ejusdem figu- rae et iisdem tuberibus lateralibus ac in specie praecedente praedita est, quare etiam has species proxime affines esse nor dubito, Differt autem Entom. punctatus hic in- signiter genis vel partibus lateralibus capitis sinu, anguli recti exsculptis,,et in hoc sinu, ni fallor, oculos minutos foventibus; ante hunc sinum pars frontalis anterior quasi vallo quadrato munitur; pone sinum autem exeunt anguli magni alas capitis quasi formantes, Testa caudalis. multo. longior quam lata-est;'jugo dorsali per lineam longitudina- lein mediam: serie» vetrucarum clevatarum in “apice utpluri- mum pertusarum ornato; plicis lateralibus etiam utrinque se- riem subsitnilen verrucarum ee tiers i ead: ;. unde m. ansam iac Rotations eonim B rünnic h, € VOL. VIII. ux 3 ee 8. Extontostratites laciniatus: oculis marginalibus? capite an- trorsum subquadrato postice alato, fronte convexa la- teribus tuberosa, cauda utrinque biloba; plicis dupli- catis Icon Tab. IL fig. a. Hujus vestigia solummodo in schisto supremo argillaceo albo montis Mósseberg Westrogothiae reperta sunt. Nec ejus exemplar completum adhuc vidimus, sed ob locum et matricem eandem praesumsimus caput et caudam jam ex- hibita ejusdem speciei esse. Quin haec duabus proxime praecedentibus speciebus affinis sit, nullum est dubium, Ca- pitis forma fere eadem ac in specie proxime descripta; frons solummodo planior et antrorsum non eodem modo saccata. Cauda plicis dupplicatis fere ut in Entom, cau- dato insignis, sed jugum dorsale ejus breve vix dimidiam longitudinem totius caudae emetiens, et laciniae duae ad singulum latus exsertae. 9.: Entomostracites paradoxissimus: caecus; capite semilunari munito. cornibus: validis retrorsum exeuntibus, fronte turbinata annulata, cauda spinis trunci postremis tri-' plo breviore, Icon Tab, L fig. 1, Entomol. “paradoxus Linn. Mur, Tessin, p "mn 3: f (rudis). JN Moty "Trilobüs truncatus Brünnich in Kidbenh, Selsk, Shrivt. Nye Saml. 1, p. 391. n. 2. (caput sine cornibus). Maximus ‘est inter Entomostracitas caecos simulque maxime, completus itaque meritissimus, qui seriem incipiat. Habitat quantum scimus solummodo in Westrogothiae strato aluminari schistoso, et quidem tam profunde, ut nunc tem- poris vix eo usque effodiantur fodinae, quum in tanta pro- funditate schistus sit durior quam ut fabricando alumini conveniret. taque in collectionibus antiquioribus saepius occurrit quam in recentioribus. Jam in nulla alia alumini- fodina eruuntur ejus vestigia quam ad Damman, ubi frag- menta quaedam ipse vidi; antehac pleraque exemplaria ad Olstorp paroeciae Dimbo reperta fuerunt. Optimum, quod scio, exemplar jam asservatur Fahlunae in collectione Bjel- keana, unde icon nostra desumta est; protypon iconis T'es- sinianae , jam Hafniae asservatum, majus quidem est, sed tam fractum, ut singulae partes vix melius distingui possint quam in icone exprimuntur. Ultra longitudinem pedis unius reptile hoc accrevisse pro certo videmus ex fragmentis par- tem posteriorem sesquipalmaris latitudinis ostendentibus, Crusta totius corporis in genere tenuior quam testa ovorum fuit, quamquam cornua pro firmando capite crassitudinem digiti minimi attigerunt. Caput tam latum exprimitur in schisto, quale idem in tabula depinximus, sed in statu vivo wer I LL 1 valde convexum et ob convexitatem minus latum) fuisse vi- detur ex fracturis inter frontem'et:cornuüa obviis et in icone indicatis. Caput totum semilunarem figuram in .schisto exprimit, cujus circuitus constituitur cornibus binis ad an=, teriorem oram. frontis junctis, dein retrorsum exporrectis ultra: dimidiam longitudinem totius animalculi. | Frontalis. pars turbinata , vel antice. dupplo fere latior quam postice. ab utroque latere postice subdivisa sulcis üàibus profun- dis. 'Truncus eximie attenuatur retrorsum , et articulis ul- tra. viginti, vel. pluribus quàm in ulla alia specie coustituitur. Latera: plana trunci plicas habent exeuntes in spinas planas: retrorsum. flexas, prope caput vix lineam longas, juxta cau. dam» saepe bipollicaris longitudinis. |. Caudale scutum respee ctu magnitudinis totius animaleuli multoties. minus. quam im ceteris speciebus, inter: spinas jam. descriptas : trunci- po^ stremas > inclusum. et, iis triplo, brevius; quod ad formam, attinet spathulatum , planum; . integerrimum; jago dorsali minus notabili quam in reliquis speciebus, —. Quin haec species cornibus suis, spinis lateralibus, et cauda. parva in- ter omnes paradoxissima sit, nom diffiteadum ; attamen ana- logia omnium partium. cum ceteris, speciebus, tanta, cst, ut iis minime consentire possinus, qui hunc sic dictum Ene tomolithum Scolopendris afliniorem esse putayerunt $94 Est od) Ex, gr. Cel. Beckman in Nov. Comment. Gotting,, Vol. 5. pag. 103. dbe 3] — sy tantum, species. distinctissima inter Entomostracitas, caecos; qui.generatim melius separatas, species exhibent quam quis in tam chaotica prima aetate exspectaret. 10. Entomostracites bucephalis: caccus , capite antrorsum sub~ n globoso emittente -éornua “extrorsum divergentia‘‘subu- lata. Icon Tab. L fig. 6. Loco natali et natura omni proxime accedit ad prae- cedentem. Occurrit in eodem schisto aluminari inferiori et adjacente lapide suillo Westrogothiae, unde tamen non nisi capita :ufilàta asseryantur in’ nostris "collectionibus, ighótó ádhue reliquo: corpore.’ Quae in lapide suillo ha- bemus capita, quamquain mutilatis cornibus, convexitate hatürali praedita, magnitüdinem illam habent quam exhibet | figtira nostra. Impressiones autem in schisto aluminari fo- diae Dimbo adsunt tam niagnae, ut cornu singulum qua- tuor pollices extra marginem capitis emetiatur, unde in- telligitur hanc speciem cornibus validis praecedentem supe- rasse, et magnitudine reliqui corporis ei parum cessisse. Ca- pitis anterior pars subglobosa ad triangularem forinam ali- quantum accedit; posterior pars brevissima et parum ele- vata, cervicem anterioris fere repraesentans. Cornua ab antica ora capitis egredientia non arcuatim retrorsum cur- ¥antur ut in specie praecedente, sed extrorsum divergunt, SS 8 — e et sensim magis attenvantur aed) ut longitudo singulorum latitudinein: capitis: dapplo vel triplo "superet; de cetero subtiliter striata sunt, omnino teretia et solida. ahmi 11 Entomostyacites: spinulosus : caecus, capite late. semilunari; angulis posticis spinulosis; fronte oblonga convexissima , cauda rotundata spinulis trunci postremis breviore. Icon Tab I, fig. 5. — ? A paradoxus Lim. V: et. Ac, Hand, 1759. Pe 2h tuf. yide FORM Mn 'Completae hujus speciei impressiones non nisi in. alumi- dies d Andrarum Scaniae inter optimum schistum. alu- minarem lectae sunt, ct quidem tam raro ut solummodo duo exemplaria viderim, quorum. unum in collectione Ret- ziana Lundae, alterum in Musaeo hujus Societatis adest; sed fragmenta capitis saepe in. Westrogothia inveniuntur spinulis angulorum, posticorum ,acicularibus facile. cogno- scenda. Tam magnitudine quam structura generali adeo af- finis sequenti, speciei, ut pro ejus varietate fere haberi po~ tuisset; attamen, spinulae angulorum capitis et trunci po- stremi caudam excedentes aliaeque differentiae ad. Entom. paradoxissimum spectant et transitum versus hanc spe- ciem indicare videntur. Capitis latitudo tanta est, ut lon- gitudinem totius animalculi fere æquet, et longitudinem ipsius capitis triplo superet; ora anteriore, tota arcuata, in spi- nulas angulorum posticorum acuminatorum exeunte, . In media area limborum leteralium capitis adest inscriptio se- micircularis fere eodem modo.ac in Entom.. paradoxis- simo, quae valde, notabilis est, praecipue in speciminibus fractis, et in specie sequente omnino desideratur. Frons et jugum dorsale totius animalculi, omnino ut in sequente specie valde convexum, > Cauda multo, latior quam longa, integerrima. — In speciminibus,a me, visis. nullas. adesse antennas,. quales in figura Linnaei citata depinguntur, vix opus est monere. 12. Entomostracites gibbosur: caecus, capite antice truncato planiusculo, fronte oblonga jugoque 'dorsali gibboso, cauda triangulari utrinque bidéntata: Icon T ab. L f. 4, Entomol. paradoxus 9 cantharidum " ‘Linn. syst. nat, XII. | y ol, g p. 60, Vet. Ac. Handi, 1759. p. 22. t. 1. f. 4. (caput) Modder im Schrift, der Geselsch, Natnrf. Fr. (mi. Berlin T. 6. p. 250. t. LA 9^ y. ; lasectorum vestigia Bromel in Att. litt, Upsal. 1729. P. st um it. ad pag. 496 et 4. \ I Vilgatissima species per stratum schisti aluminosi o~; mnium regionum transitionis, ubi praecipue in lapide suillo frequentissime sedent ejus capita et caudae. Exemplaria l 7655 7 ben 46 —M completa vix nisi in ipso 'schisto aluminari fodinae Aiidra- rumensis Scaniae leguntur. © Capitis diameter transversális dupplo major quam longitudinalis, oraque capitis tam an= tica, quam postica omnino réctilinca.' Praeterea facies capitis per lineam intermediam transversalem, juxta finem anticum frontis ductam , dividitur in duas regiones parallelas, . Frons oblonga duas tertias partes longitudinis capitis tantum éme- tiens. "Trunéi utplurimum 15 articulationes numeravi; jugo dorsali valde convexo. Cauda latior est quam. longa, :for+ mae fere triangularis; jugo ejusdem dorsali magis: convexo et distinctius articulato, vel quasi magis moniliformi “quant in: ceteris speciebus, nec non usque ad angulum postre-. mum caudae. pressius, exeurrente; limbis autem. lateralibus plenis, sulco brevi ex singula articulatione, jugi. proveniente inscriptis, dente tantum, marginali. uno alteroye minori. ad singulum: angulum. anteriorem armatis. Magnitudo hujus speciei semper. fere eadem , ultimum: articulum digiti medii circiter aequans. . Nomen. triviale . ejus. a.Linnaeo. datum caput tantum Tespicere, videtur, cantharidem expansis alis quodammodo referens ; itaque, illud ineptum, credidi et fie speciem poring aid m dixi ob jugum dorsale per omnes vy partes corporis Valde Aie og “vel qibbsuBi iv jel wah eigi idu ,anoilágntf toric eigst ibin Site! HIRKA -98b4Uu3:: 49 align ai tty abis inii; nein St Sar M e 13, Entomiostracites scarabzoides: cæcus, capite hemispherico antice rotundato, fronte subovata antrorsum angustio- re, cauda utrinque sinuato -tridentata. Icon Tab. L fig. 2. l | Scarabæorum vel aliorum vaginipennium animale. vesti- gia. Bromel in Act, Litt. Upsal. 1729. p. ED n. 3 tum icom, et p. $28. m. 6, cum icon, — Moder Schrift, der. Berlin. Geselsch. Naturf. Fr. Tom, 6. pe 252. t. 2, £72 Hic quoque in lapide suillo strati aluminaris ubique frequentissime occurrit. Caput ejus eandem fere magnitu- dinem et figuram hemisphaericam habet ac pars anterior Scarabaei stercorarii, unde nomen triviale desumtum est. Frontalis pars antice paullo angustior est quam po- stice, ita ut figura quodammodo ovata oriatur; preterea retrorsum sulcis non nullis transversis leviter inscripta. Ca- pitis limbus ante frontem valde angustus fere evanescens, increscente dein latitudine retrorsum versus usque ad finem posteriorem , nullibi tamen diametrum dimidium frontis ae- quante. "Truncus vcl intermedia pars corporis nunquam a me. reperta est, nisi in colledtione Universitatis Hafniensis , ubi impressio adest, ad quam figuram meam locupletavi. 6. — Aao Cauda dupplo latior quam longa; dorsali jugo brevi, vix plus quam dimidium limbum percurrente, ovato, ébtusatoj valde convexo, annulis tantum tribus composito; limbe am- biente plano, fere semicireulari, ad utrumque latus: den- tibus tribus insignibus per’ sinus. sat obtusos distinctis spi~ nulaque terminatis praedito. . 14. Entomostracites pisiformis: caecus hemisphaericus margi- natus; fronte teretiuscula. Icon Tab. 1. fig. 5. Entomol paradoxus y. pisiformis Linn, syst. mat, ed. XIZ, 3 pr 160. 16%, ; i ` Vērinicutoruni vaginipennium ‘imagines Bromel iw Att. litt. Upsal, 1729. p. $26. n. 4. cum icom, ad pag. 527. Wilcken verst, p. 75. t. 7. fe 38 39. Modéer Schrift, der’ Berlin, Geselech; Naturf. Fr. Tam 6. n cps A DAR Vulgatissimus omnium in lapide suillo strati aluminaris per omnes regiones tali strato preeditas; rarius in ipso schi- sto aluminari dispersus observatur. Omnium quoque mi- nimus, quam maxime primordialis et obscurüs, vix nisi primam incompletam effigurationem Entomostracitarum 'ex- hibens. Cognoscimus tantum duo ejus scuta, quod ad con- formationem parum diversa, quorum unum pro capite, alte- rum pro cauda dubitanter habemus. Scutum capitale soleam — AMaE NEM ferream: equinam -formá 'suà quodammodo refert, margine planiusculo: cinctum, disco convexo, et fronte satis lata, suboblongata et indivisa. Scutum caudale pisum decortica- tum melius refert, et margine completo caret; disco po- stice. exciso a linea mediana commissuram cotyledonum si~ mulante, quam superne tegit quasi radicula vel jugum dor- sale teretiusculum divisum in quatuor partes, scilicet: api- cem ultimum subglobosum, corpus, et duas appendices fere testiformes ,ad basin radiculae collocatas. An haec duo scu- ia re vera connexa fuerint et quomodo id factum sit, ad- huc letet; Utriusque magnitudo plerumque Pisum vulgare aequat; attamen et minora occurrunt, semina Sinapios re- ferentia. Memorabile omnino esse videtur, quod minora majoribus. mixta.vix unquam. occurrunt, sed omnia in uno strato lapidis. congregata ejusdem magnitudinis sunt, quasi uno afflatu semel vivificata, Cum ulterius supra se invicem tam aggregata sunt, ut totus lapis fere oolithum per totam suam crassitudinem referat, facile intelligitur ea longe alio modo. vixisse quam, jam : viventia animalcula, Primordialis quam máxime est haec species, ad quam, accesserint dein sub ulteriore cvolutione naturae duae proxime supra de- Scriptae eodem fcre modo aggregatae, quas denique secutae eint perfectiores. motu magis, voluntario pracditae species per lapidem, magis dispersae et rariorcs. eS 440 Ree In toto grege Vermium Linnaeanorum , quorum reliquiae apud nos petrefactae reperiuntur, Echini certe vario respec- tu perfectissimi sunt. Dentes oris validi et organa motus externa, aculeis absoluta, sunt praecipua indicia organi:a- lionis internae perfectioris multiplici musculorum evidentio- rum compage constitutae. Quo itaque haec organa in di- versis speciebus perfectiora esse observamus, co etiam has species ceteris perfectiores esse credimus, Quin omnia organa functionibus oris maxime conferant, ubi os situ centrale et anus ei oppositus, nullum” est dubium; quo autem magis os a centro distat, eo debilior fit totus mecha- nismus voluntarius usque dum denique omnis organisatio vi vegetativa, qualis in corallis reperitur, fere tantummo- do absolvitur, Ex his principiis deduci potest scala per- fectionis et vetustatis Echinitarum, quae omnino comproba- tur proventu eorum in plus minus vetustis stratis montium, et quam in iis enumerandis sequi juvat. Etiam nune viventes Echini e tribu prima (ore anoque ceníralibus oppositis, Anocysti Kleinii vel Ci- dares) plerique sphaericam fere habent formam, simulque tum oris organa, tum aculeos modicae magnitudinis, Qui autem ultimum emortui sunt, figurá depressá rotulari di- stingvuntur, quae forma inserlioni clavorum crassissimorum uc Jd eye amplum. locum desiderantium aptissima fuisse videtur, An Cidaris quaedam clavis omnino ovalibus praedita in calcifo- dina ad Bahlsberg Scaniae, vel in alia quadam rupe fixa Sve- ciae reperiatur pro certo mihi non constat; sed acetabula Cidarum cum aculeis oblongis ubique leguntur in calce con- chacea: orientali -septentrionalis Scaniae. Hi aculei angu- stiores non minus mirabiles sunt quam crassissimi ob sub- stantiam internam mere constitutam e spatho calcareo opti- me crystallisato et micante, in quo nulla indicia organi- sationis vivae deteguntur. Videmus organicum obtegumen- tum inclusisse materiam -adeo inorganicam , ut, cessante vita organica, in purum spathum abire" potuisset, quod quidem in jam vivente natura nullibi observatur. — Ad eandem tribum, scil, Cidares latiori sensu pertinet sequens species diu in collectionibus asservata, sed cujus descriptio nulla adhuc prodiit *). *) Schedula adest inter Manuscripta Gyllenhaliana determinatio- nem amplam hujus speciei continens, quam subjungere juvat ut novum documentum diligentie incomparabilis audoris. E, ore centrali, ano prope dorsi centrum sito, centro dor- sali ambulacrorum et arearum magno orbiculato lineis di- viso in areolas hexagonas poro pertusas. Descriptio: Testa rotularis: margine alto ebtusissimo. TEC 46 —: Echinites areolatus: ore anoque oppositis ad axin testae ro- Jo tularis, regione ani divisa in areolas sex aequales ; cei trali ad marginem anum emittente, ' Icon’ Tab III. figg. 4.5, ua ] temone “Apertura pro ore orbiculata, obsolete penta - decaédra, "^ admodum magna,’ baseos partem mediam occupante: mar- ~l gine redo intus armato denticulis ad singulas extremitates arearum angustiorum. binis, minutis. Tah Apertura pro ano multoties minor ore, prope centrum , dorsi sita intra arcam. centralem ambulacrorum & arearum. Aree latiores lineares; apicibus truncatis: ornate tubercu- is mammillaribus magnis, series binas in area qnavis lon- - gitudinales constituentibus , quarum guælbpr latiorum área alteri adj jacet. Aree angustiores lineares; apicibus angustatis trümcatis: latioribus elevatiores, — munite tuberculis submammillari- bus arearum latiorum multo minoribus, longitudinaliter di- gestis seriebus duabus; singula marginem ares lateralium alteri ádjacente; Arearum omnium ‘superficies inter punda::mammilla- ria majora, series longitudinales formantia, rugosa est punctis minulis, convexis, contigais, inequalibus: Hec punda in ^ areis latioribus sparsa sunt; in angustioribus ordines con- stituunt duos reĝos, sepe alternatos, ut qnoduis ~pmmdum unius respondeat interstitio duorum pundorum alterius. Ambulacra decent¥reGa, modice excavata, ad aream dor- ac AE AE LL ^" Tnvenitur passim in calcifodina ad Bahlsberg Scaniae; unde allatas asservatur in plerisque collectionibus petrifica- torum svecicorum. Testa variat a magnitudine lentis: ma- joris usque ad Nucis vomicae; figura ejusdem. adeo. depres- sa vel rotularis, ut diameter transversalis < dupplo -superet ‘erassitiem vel axin inter os et anum, Oris apertura maxi- mam partem plagae inferioris testae consumit, quae plaga prácterea planiuscula est. Ambülacra quinque paria : con- 'stituunt, omnino recta; versus latus superius: testae leviter angustata vel latitudine decrescentia; marginibus utrinque serie dupplici punctorum pertusis, quas inter.series modice 'elevantar ambulacra et papillosa: fiunt. .Areae ordine dup- plici mammarum papilla terminatarum ornatae fere ut in n — si centralem angustissima: versus oris aperturam paullo di- latata, fundo pertusa dupplici serie pororum, per paria dis- positorum: alter aulem e geminis ad seriem ares angusti- oris propiorem, alter ad remotiorem ab illo ordinem, per- tinet.. ae. a Centrum ambulacrorum & arearum est Area orbiculata dorsi partem mediam occupans — verticalis ori, cui magnitu- dine equalis — divisa lineis excavatis in areolas plurimas: Harum centralis ‘pentagona est; cincta hexagonis quinque, Singulis poro pertusis s quibus vero, oad areae’ cujusvis an- gustioris apicem, interjacet triangulum. SS 8 LL vulgatioribus Cidaribus; mammillae solummodo. paullo ma- gis a se invicem remotae sunt. Plaga superior ano cir- cumjacens differentias optimas hujus speciei offert; dividitur enim per lineas inscriptas conspicuas in tessulas | vel arco- las sex, pentagonas, magnitudine inter se omuino aequales; ` quarum centralis nullo puncto pertusa est; laterales quinque puncto perevidenti notatae. Apertura ani oblonga trans~ versim posita, ad angulum areolae centralis ita exiens, ut hic angulus una cum angulis adjacentibus duarum arcolarum proximarum consumatur, quo hae arcolae tres quodammo- hexagonae fiunt. Hoc modo anus extra centrum testae a- peritur quidem, sed tam parum, ut hanc solam ob causam na tribu Cidarum neutiquam removeatur haec. species; sufficit tantummodo hic situs -excentricus ad hanc speciem a cete- ris ejusdem tribus optime distingvendam. Praeterea , extra areolas sex ‘dictas accedunt quinque minores, alternantes, subcordatae figurae, quarum siugulae ad apicem ambulacri cujusvis positae sunt. Secunda tribus Echinitarum svecanorum distingvi- tur ore etiam nunc centrali, quamquam anus in pagina in- feriore quoque situs fit. Plaga horum superior valde re- gulariter formata e centro impervio radios quinque aequales usque ad os pertingentes emittit, quibus fibulas vel globu- los as JA 49 t obra Echinus 1. Pomum Gyllenhahl in Vet. Acad. Handl. 1772. p. 242 et 253. tab, 3. f. 1 — 3. Linnis Oldask. resa p. 136, oth Longe vulgatissimus. est omnium per stratum Um a cinereum regionum nostrarum transitionis. Scaniam forsan solam si nate oui: attamen exemplaria e aiátrice ‘bene so- luta aperturis. suis instructa raro obtinentur, et vix nisi in Kinnekulle Westrogothia lecta sunt. Totus rotundus est rostris parum arem n itaque Pomum exiguum o~- ptime refert. Superficies asperula quidem et punctata, sed vix lineis inscripta , multo minus cancellis ullis elevatis in- signita. Os et anus in communi tuberculo sita fere confluunt. Omnia ETENA hujus speciei minus expressa duum dn praecedentibus; itaque primum tantümmodo initium orga- nisationis Echinoideae constituere videtur. Testaceorum vastissimum gregem adgrediens non possum “non ordinem maxime naturalem vel saltem. petrificatis trac- tandis convehientissim im. primum quaerere. .. Jam inter ple- rosque harum rerum ‘scrutatores praevalet opinio; quod ver- “mis testam inhabitans suam domum ‘quasi proprio artificio "construere non valeat, sed. quod ^multo-magis ipsa testa vi vitali propria cum vermis incremento tantum. ‘coincidente mo i LS crescat. Haec idea quam. maxime confirmatur considera- tione. petrificatorum, inter quae multa occurrunt corpora testacea, quorum exiguam tantum partem) attigerit vermis inhabitans, adeo ut totam domum: suam neutiquam con- struere potuerit. Quam evidentissime conspicimus, ipsam eorum testam coralliorum instar propria vi vegetativa, con- structionés quam maxime mirificas efficiente, inerevisse. In genere tum apud testacea, tum Echinos supra descriptos comprobatur, quod in recentioribus et perfectioribus gene- ribus vermis maximam partem totius (corporis constituit ;. contra vero quo vetustioris originis sunt eo debilior et ma- gis inconsiderabilis fit ipse vermis: inhabitans, simul inere~ scente mole et artificio testae, usque adeo ut denique ad corallia re vera accedant. Hanc naturae scalam iu ordi- nandis testaceis sequi omnino: oportet, incipiendo- ab: unilo— ~ cularibus verme fere totis repletis, et procedendo ad multi- locularia, quorunr tantum: mediam et exiguam cavitatenr in— habitat vermis. Ex unilocularibus primum veniunf multi- valvium pauca , deinde bivalvia (Conchae) tum cardine den- ' tato: juncta, tim! cardirie' cartilagineo fere: coalita (quae o- mnia evidenti musculorum apparatw moventur), denique .univalyia. ( Cochleae) sequuntur: viw musculareny parum o— Stendentia. - . | T'estacea: multivalvia nulla habemus: satis: evidentia in-- ter nostra vera petrificata. "Occurrunt sólurüihotlo Lepas ‘Tintinabulum et B alanus cum his ^operculis (in Linn. it. Westgoth. t. 5. f. gi depictis) ‘inter, testacea fossilia vix emortua ad Dddevallam. © j Í i Jusbire tatahi thay ; Concharum cardine dentato junctarum ddl, ac mul- tivalvium est proventus, . Nullae earum. vere petielackae apud nos reperiuntur, et quae fossiles. inveniuntur etiam nunc existunt viventes in mari parum ab earum depositoriis remoto, sicuti Tellina. baltica et. Cardium ‘edule Up- Saliae inyenta, nec non Pholas crispata, Mya trun- cata, Tellina: triangularis, et; Venus exoleta. lc pe Uddevallam, In genere tales .Conchae. perfectiores. pro -Stratis terrae vetustioribus non organisatae esse videntur, -sed motu voluntario yalvularum musculosam texturam for- tiorem requirente ad recentiores proventus naturae se per- tinere comprobant. Conchae cardine. cartilagineo He contra frequen- ter occurrunt inter petrificata tum recentiora, tum antiquio- ra; et quidem solummodo, e tribus generibus scil. Mytilo, Ostrea et Anomia. Mytili proveniunt partim fossiles in terra corpora iil- la plane emortua foyente, partim in stratis antiquissimis, sed Bop 07 SM sed, quod memorabile est, nunquam in depositionibus ae- tate intermediis Flotz diclis. Qui fossiles exstant, sunt vel Mytilus edulis pluribus locis inventus, vel M. pholadis ad Uddevallam copiose sepultus. Qui autem petrefacti inve- niuntur in montibus transitionis antiquissimis, tam parum a jam viventibus recedunt, ut eos specie ab iisdem vix di- stingvere valeamus, quamquam inter longe emortua. utique | sedunt. Sunt autem horum tres species a se invicem loco longe remotae scil 1) Mytilites eduli affinis mirum in mo~ dum occurrit inter Graptolithos schisti superioris Westro- gothiae et Scaniae. In. Westrogothia per schistum album ex. gr. Móssebergensem non frequenter sedet, sed in Sca- nia ex. gr. ad Fogelsing per schistum nigrum tam copiose conspicitur, ut eum non possimus silentio praeterire. Sem- per minutus est ungue digiti minimi vix major, simulque tam violenter compressus ut exactius examinari non possit. 2) Mytilites retroflexus (anatino affinis) in Gothlandiae meri- dionalis stratis inferioribus inter lapidem calcareum et are- narium lectus a D. Hisinger et nobiscum benevole com- municatus , forsan potius specie distingvi potuisset ala la- tiore longioreque, et lineis ejusdem in formam S retroflexis. 9) Mytilites carinatus accedit aliquantum magnitudine et. fi- gura ad M. discordem, sed carina inter paginam exte- VOL. VIII. 8. -— E A riorem testae et regionem cardinis tam acuta exstat, ut vix haesitarem eum speciatim. distingvere. In lapidibus mons: tis Osmundsberg Dalecarliae a me detectus. est. inter Tere~ bratulas varias. Ostreae e contrario solummodo leguntur in petris nom stris junioribus formationis sedimentorum (Flótz dictae) et quidem praecipae in lapide- conchaceo ad Bahlsberg et adjacentia loca. Harunr maxime memorabilis tum magnitu- dine tum multiplici forma et frequentia est r) Ostraciter diluvianus, qui quidem plerumque auriculae instar curvatus et sine cardine occurrit; interdum tamen rectior et cardine. margini parallelo instructus, quare nullum sit dubium: quo- minus ad Ostreae genus pertineat. Margo ejus plicatus im speciminibus minoribus tam pedetentim explanatur, ut o— mnino abire videatur haec species in minorem formam mar- gine rectam, quam 2) auricularem dicendam vellem multo vulgatiorem tum ad Bahlsberg tum Ignabergam. Ambae op- time conveniunt impressione magna media pro insertione: tendinis muscularis: valvulas in statw vivo sine dubio mo- ventis. An autem ulla,forma utrinque plicata ad O. pec- tinatam Lam. accedens occurrat in Ballsberg, mihi pro certo non constat. — O'stracites Gryphus (qui Lin- naco Anomia dicitur) in rupe svecica fixus non inven- ahs ig SEL tus esse videtur, sed solummodo advena in littoralibus Sca- niae existere. — 3) Ostracites labiatus: semiorbicularis ra- diatim flexuose sulcatus, in medio cavus, versus ambitum extensus flexuosusque, latere cardinis rectilineo alato. Icon in nostra Tab. IV. figg. 5. 6. Frequentissimus in Bahlsberg, sed alibi nunquam visus. Rarissime cum cardi- ne legitur; et altera valvula, sine dubio planior, ignota ma- net. Magnitudine plerumque sesquipollicaris est. Tum in~ tus ac extus pari fere gradu sulcatus, Alias polymorpha species, vario modo flexa et distorta. — 4) Ostracites de- tussatus: altero latere magis gibbus oblongus subcylindricus in dorso radiatim et concentrice sulcatus, auriculis minutis acutis. Icon in nostra Tab. IV. fig. 7. 8. 9. Reperi- tur liaec pulchella species non raro ad montem Bahlsberg, quanquam ob magnitudinem minus conspicuam antehac non observata. O. fragili et inflatae proxima est, sed differt lon- gitudine sua majore ab hac, convexitate ab illa, crassitie testae ab utrisque. Linea transversa juxta cardinem vix tertiam partem longitudinis totius testae emetitur. Nates valde elevatae et dorsum testae tam convexum ut val- vulae binae conjunctae cylindrum fere efficiant. Dorsum testae radiatim sulcatum disparentibus sulcis versus latera vel auriculas , ubi laevissima fit superficies multo prius quam in speciebus supra comparatis, — De cetero occurrunt -— Go. ieee praecipue ad Ignabergam variae ostreae pectinatae i. e. au- riculis distinctis praeditae plerumque ungve digiti minimi N haud majores aegre determinandae, ‘Talis etiam ostrea par- vula reperitur in lapide arenoso ad Svenstorp. Anomiae longe maximum numerum concharum nostra- rum petrefactarum constituunt et tum in junioribus tum antiquioribus stratis montium occurrunt. Earum valvulae connectuntur quidem tendine yel cartilagine, sed simul mo- tum ipsarum moderantur dentes plerumque duo. Secundum variam tendinis exsertionem et adhaesionem dispesci posse videntur species in quatuor tribus. ; ; Ett A) Anomitae craniolares ope trium tendinum e media valvula egredientium adfiguntur vel aliis corporibus vel in- ter se.. Occurrunt solummodo in lapide conchaceo Scaniae orientali- septentrionalis, et quidem duplici forma: 1) Ano- mites craniolaris Brationburgensis : valyula altera tribus fora- minjbus perforata extus laevi aut concentrice imbricata; ad lacum Ifö et Bahlsberg proveniens , magnitudinem ungvis digiti medii habens, .2) Anomites craniolaris Ignabergensis: tuberculis tribus viival intus jungentibus , valvulis radia- tim. suleatis (Crania egnabergensia Retzius, jin Schrift, der, Berlin., Geselsch, Naturf, Freunde Landi. ins Üp/75)t 4) 474 27] N ammutas minor Stobaeus in diss, epist. p. 18. tab. fig. 5); in calcifodina ad iota bergam Scaniae solummodo lectus, magnitudinem dimidiam praecedentis tantum habens, vel ungvem digiti minimi æ ere pas wor B dcs 5 ' B) Anomitae terebrati, quorum natis alterius valvulas piven per apicem perforata. est, ita ut foramen. a parte interiore. completum 1 fiet ipsius yalvulag marginibus coalitis aut additamento quodam insigni, Hi omnes Anomitae ctiam; uli videtur, solummqdo: reperiuntur in.eadem calce.scanica ac praecedentes 1i) Anomites Terehratula L in na laevissi- mus subovatus antice | parum vel ihil flexus--in fodina.cal- carea Ignabergensi frequentius lectus quam, in, adjacentibus, 2) nager longirostris Taevissimus | cunejformis,. attenuatus in, rostrum, antice: «ing gulis. ,accessoriis „confectum. Icon iu nostra Tab. Iy, figg. 15. 16, Lectus. est. in. calcifodina ad Bahlsberg rarius. : Magnitudiné insignis, plerumque. tres polliées longus ; testa, tenui valde, fragili, . 3) Anomites stria- tus superficie ubique longitudinaliter. striata, concha. sub- .cuneiformi, nate; brevi. ampla —,; e. Bahlsberg allatus, len- ~ gitudine.sesquipollicari, | 4). Anomites.. triangularis pusillus, longitudine. latitudinem vix superante , superficie ubique lon- gitudinaliter sulcata. Icon in,nostra Tab, LIL, fi Bg 11. ahs 62 s 12, 15. — ad Bahlsberg etiam lectus, magnitudine ungvis digiti minimi, 4 C) Anomitae hinter, ‘qui loco. natis perforatae habent hiatum insignem inter. utrasque. valvulas et inter cardinis dentes apertum sine dubio pro exitu tendinis latioris, etiam in iisdem stratis calcareis ac omnes praecedentes leguntur. Duae horum sunt species. 1) Anomites costatus radiatim viginti - costatus margineque dentibus totidem masticantibus, hiatu postico semiorbicular Icon in nostra Tab, IV. figg. 13. 15. 14. Huc pertinere videtur fig. 4. in Siobaei dissert, epist. pag. 17. Vulgatissimus fere omnium te- staceorum''ad montem Bahlsberg, ubi ob duritiem et cras- sitiem suam insignem melius sále Gonder varii legitür quam ulla alia testacea,' " Magnitudo ejus semper fere cadem sci- : licet 'pollicáris, ‘Costae Taterís 'extertoris '"ralvularui eximie elevatae fere carinütaé a. rugis cólicentiicis. imbricatis exi- mie decüisatae, uhde praecipue ' versus dentes masticantes ^marginüm oritur puléhra conformatio in Zziezac deducta, fere eodem modo ac in margine Ostracitae diluviani. Quamquam hae costae paginae exterioris tam validae sunt, tamen pagina interior laevis omnino est, unde firmitas ii ‘signis valvularum oriri videtur. 2) Anomites spathulatur lae- vis concentrice imbricatus spathulatus saltcm quod ad val- vulam breviorem, quae adhuc sola deteeta est tum ad mon PW, ME enn fem Bahlsberg tum ad Ignabergam, et depicta im nostra Tab. IV. figg. 10. 11. Quin praecedenti valde affinis sit et.in statu completo alteram valvulam secundum eundent typum. generalem formatam habeat, nullum: est dubium; differt autem insigniter speéifice defect’ costarum; tenuita- te et fragilitate insigni, planitie. majori, latere cardinis laz tiore et in genere forma eximie spathulata. D) Anomitae clausi, ex opposito contra omiies praece— dentes, dici possunt Anomiae petrefactae neque, ullo fotar, mine neque hiatu aperti, qui etiam omnes ;ex diverso praece- dentium in stratis formationis nostrae transitionis reperiuntur. In tanta vetustate , ubi materiae organicae vix ullae adfuerunt, naturae parum» convenisse videtur testacea ullis adfigere ten- dinibus: per apermiras exsertis, qui apparatus multo serius lo~ cum ct finem obtinuerit. Hae Anomiae antiquissimae omnino solutae jecerunt in materia cruda calcarea, et sive nates: subaequales habuerunt., sive alterutram: magis prominentenr, sed: neutiquam: ullo: modo: apertam,, etiamsi interdum. cana- lis a parte interiore ejus. adsit, qui canalis tantummodo in~ sculptus- est in: dissepimento incipiente duorum. loculamen- torum et interdum natem breyioris yalvulae excipit. Haec structura optime: conspicitur in Anouitis nonnullis perfecte bilocularibus. ex. gr. Conchidio. In distingvendis hujus. tribus numerosis. speciebus. plus ' valet indoles: supéificiei testae quam forma et. flexura totius conchae; 'Itaqüue.'pri- mum recensebo species, laeyes, | dein |striatas, et denique plicatas,, a), Anomiter terebratulinug: mibi | dicitàr -speciesi'T'e- rebratulae vulgari. simillima .et nate tantum. sninus, porrectà et vix pertusd. distingvenda ,. quae in rupe montis Osmunds- berg Dalecarliae non raro occurrit. . Nisi quam maxime af- finis esset sequenti eam vix distingverem a TesehehtnM vul- gari. 9) Anomites jügatns: Taevis Süborbiculitus; dorso. unius valvulae ‘carinato alterins’ Sanalicuilato; commissura retusa, dn Osmundsberg Dalecarliae parcior. "Testa nuce avellana minor, re vera paullo latior quam longa. 8j Aooniles. ex- qorrectus striatulus, ET alterius valvulae exporrecta in co- "ilia "dimidiatum dorso canalieulatum. - Patella Walch | in Naturforsch.’ 7. p. 216, i3 4, fig. Aa. et Ab. (valvula longior). Reperitur rarius in ' Goitilandia, - unde integrum exemplar nactus est Cel, J. Afzelius. Conus. valvulae lon- gioris in hoc specimine superne paullo curvatus est, ‘sed in aliis speciminibus imperfectis omnino rectus. "De cetero '"valvulae omnino jügatae sunt ut in praecedente. Quin totå structurá aliquantum accedat ad famosam Hüpschii Pan- toffelmuschel, non est infitiandum. 4) Anomites trant- versalis laevissimus semiorbicularis , cardine rectilined indi- hh 4 ISI UJ a « GVO v "dii ' viso epp 0605 — SV viso. latitudinein testae excedente; in Gothlandia et Os- mundsberg Dalecarliae proveniens, diu. A. truncatus audi- vit. Differt autem certissime cardinis linea in media testa non interrupta, laevitate superficiei exterioris etc. Exsistit vero altéra Conchula e Gothlandia cardine et superficie Anomiae truncatae conveniens, nisi convexitas omnino pisi esset. © 5) Anomites psittacinurz reticulatus, dorso valvulae brevioris prominente convexissimo, In monte Osmunds- berg Dalecarliae rarius inventus est. Proxime affinis est sequenti; quamquam ob ‘enormem, ne dicam monstrosam, elevationem dorsi valde dissimilis. . Difficillime etiam descri- bitur; neque scio cui potius assimilem quam rostro Psit- taci. 6) carinatis distinctis, A, novemstriata Linn. Syst ‘nat, | XII. 5. p. 364. Legitur in calce montis Osmündsberg trubici? da, ut etiam ni fallor eadem species in calce infima Oclan- | diae ad Alcklintam. ' Ceteris ‘crassior ést et ob radios exi- . mie elevatos firmior.” Álias praecedenti® certe proxime af" finis. Nomen triviale Linnacano aliquanto" aptius reddere" volui, — 10). Anomites lenticularis suborbicularis utrinque convexiusculus radiatim undulatus.’ In‘ lapide suillo strati TEM TUE jot, sariso aar 1dii liia cflet 670 schisti aluminaris per plures! provindias passim copiose se- det, in quo lapide nulla alia testácea unquam lecta sunt. 1 aem. 67 EE Magnitudine et situ Entomostraciten pisiformem in . eodemJapide provenientem aliquanto refert. Utraque valvula pari convexitate gaudet, adeo ut conjunctae semina lentis proxime aequent, Valvulae substantia sua tenuissimae fuisse videntur. - 11) Anomites Plicatella. plicatus sacciformis, den- tibus marginis acute penctrantibus. Linn, Mus, Tessin. ;p. 88. t. 5 f, 5. In Gothlandiae calce frequenter; in Scaniae tantum ad Bjerréds ladugárd; per Westrogothiam impres- siones ejus conspiciuntur. solummodo in schisto superiore, 12). Anomites lacunosus plicatus globosus -in sola Gothlandia lectus, 15) Anomites Conchidium longitudinaliter sulcatus bilo~ .cularis, marginibus valvularum integerrimis, Conchidium Linu. Mus. Tess, p. go. t. 5. f. 8. A. bilocularis Hisin- ger in Vet Ac Handl. 1798. p. 285, In sola Goth- Jandia frequenter occurrit haec sui gencris maxime singu- laris et ,a jam. viventibus Anomiis longissime recedens spe- cies. Valvula ejus longior perfecte bilocularis et facili ictu mallei bipartibilis; nate porrecta, intus canaliculata, Val- vula brevior loculamenta alterius bina operculi instar tegit et ipsa nullo dissepimento dividitur, sed dentes cardinis ‘subparallelos fere in modum aliarum Anomiarum habet; de cetero tenerioris est substantiae et raro integra legitur, Cochlearum unilocularium perfectiora genera aperturam es ¢anali se effundentem praebentia in Svecia hodierna per- paucas habent species, in antiquissira autem ommino sde- siderabantur eadem genera. Coni, Cypreae etc. involuta sua structura et superficie artificiosa maxime insignia ge- nera usque ad Syeciam adhuc nunquam pervenerunt; qüib dein proxime sequuntur; in depositionibus recentissimis non- nullas species vix emortuas reliquerunt, uti Buccinum undatum, Muricem corneum etc, in stratis conchaceis Uddevallensibus. Strata autem lapidea nostrae formationis sedimentorum juniora (Flótz dicta) mirum in modum co- .chleis omnibus unilocularibus destituuntur; et in antiquis- simis stratis a transitione dictis nonnisi minus efformata genera apertura aequali insignia sicuti Turbo, Helix et Pa- tella reperiuntur. Haec ipsa genera, simplici tubo conico plus minus tereti et parum arcte convoluto constituta, ap- tissima fuisse intelligimus ad organisationem cochlideam in prima aetate creationis organicae incipiendam, et mirum quoque in modum species subsimiles usque ad nostra tem- porá apud nos melius quam ulla alia genera conservayisse demum comperimus. Turbinitae nostri sat facile distingvuntur a jam viventi- bus Turbinibus, et de cetero non ultra tres vel quatuor species constituunt. x. Turbinites Cornu arietis: umbilico ampliato, anfra&tu sin- - ase 69 Saher gulo: tereti lamellulis imbricatis undulatis cincto, Icon Tab. IIL figg. 9. 10. Cornu Ammonis Bromelii in Act. Litt. Upsal. 1730. p. 3t. et multorum: aliorum scriptorum svecicorum, In Gothlandiae calce cinerea non raro legitur. Forma totius testae ut in Turbine Volvulo L., apertura ta- men magis oyali. Parietes testae vel anfractuum insigniter ; crassi pro modica amplitudine luminis, praecipue si indu- mentum elevatum non excipiamus. Hoc ipsum indumen- tum, differentiam ni fallor essentialem in alia nulla specie visam exhibens, constituitur marginibus laminularum sub- membranaceis oblique exstantibus vel unam plagam respi- cientibus, ideoque fere imbricatis, simulque per series lon- gitudinales undulatis, anfractus testae undique transversim cingentibus, in latere inferiore anfractuum spirae apicem respiciente optime conspicuis. Has tamen laminulas ob te- nuitatem earum in icone non nisi striis indicare potui. 2. Turbinites alatur: umbilico ampliato, anfractibus cinctis margine alato integerrimo primum libero dein spirae adnato radiatim striato. Icon Tab. III. figg, 6. 7. 8. Pulchra omnino est Gothlandica species, tum ob margi- nem alatum insignem, tum propter concinnam striaturam totius superficiei. Breviorem aliquantum spiram habet quam Sr 70 praetedéns, et totà structurd proxime convenit cumh “T ur- bine Delphino L. Apertura testae transyersiinovalis est vel potius ellipsoidea, ex ora exteriore et aliquantum su- periore emittens alam, latitudine sua diametrum totius a- perturae fere. aequantem, per primum, anfractum liberam et exstantem, per reliquos autem proximo, gyro adnatam, Anfractus omnes inscripti sunt striis oblique. et arcuatim - centrifugis, quae in ala. directionem mutant, et fere trans- versim excurrunt. EI 9. Turbinites bicarinatus : conico-turritus, spirae anfractibus bicarinatis: carinis acutis aequalibus. Icon Tab. LV. figg. 9. 4. Neritites. Hisinger, in. min, geograph. pag. 16, In Dalecarlia ét’ quidem praecipue ad Vikarby completa satis hujus exemplaria lecta sunt. Inter carinatas. species brevissimus est utpote longitudine diametrum transversalem parum superans, Jn completis exemplaribus carinae duae anfractuum acutae aequaliter, tum a se invicem , tum ab an- fractu proximo ' distantes! evidenter. exstant; .sed. denudati nuclei etiam carinae tertiae superioris rudimentum ostendunt. An autem ad hujus affinem quandam speciem perti- neant nuclei Turbinitarum in Gothlandia provenientes et a ZEN tty. Broniek in’ Act. ditt; Upsàh ifi 430: p 57: depicti: determinare nón: possum; :cum: adhuc. nulla! exeniplaria. perfecta viderim. 36938. , 22d i! VM e fre ^ hi la phot Py a è 4 Turbinites tentrifugus: anfractibus a sé’ invicem distanti” bus di leviter carinatis. as j *19 1110 OES fa} n "Reperitur in Dalecarliae lapicidina ad "gne alibique rarius, Optimum, quod legi, exemplar’ anfractus omnes ul- tra tres lineas a se'invicém distantes. habet, et carinam in latere superioré anfractuum valde evidentem; alterum autem in? Collectione Reg: Societatis adest -specimen his? notis .evi- dentioribus , fere ,orbatum, ideoque ad nonnullos Helicitas magis: accedens, n üt ! i , p | f Helicitae tum a Turbinitis tum intcr se et viventes jam Helices difficile distingvuntur , cum aperturam testae opti- mas differentias” pracbentem vix unquam e petra includen- te: illaesam solvere nobis, contigerit, ;.In | antiquissimis quo- que petris ‘Helicitas ubique reperimus Helicibus jam viven- tibus tam similes, ut vix nisi directione striarum discerni queant nec ullibi formas GE tam bene sese conservas- 5 se vel propagasse vidimus per omnés diversas. formationes site b MID petrarum áb.: antiquissimis ‘temporibus usque ‘ad nostra. ' Helices fossiles, sicuti H viviparam ex Uddevalla et H. diae gnalem e Jemtlandia nominasse süfficiat ; Helicitas autem ve- ` ros jant accuratius recensebimus. SS 72 ae 1) Helicites utricularis mihi dicitur forma elici. stagnali tan) similis, ut vix distingvatur nisi apertura sursum multo angustiore et magis elongata, nec non anfractibus spirae quasi confluentibus, vel vix visibili vallecula separatis. In monte Osmundsberg unicum tantum specimen reperi inter Anomiten psittacinum. 2) Heliciter ad H. pomatiam proxime accedens lectus est in schisto superiore pallido montis Alleberg Westrogo- thiae, qui testa crassiore et striatura aliena differre videtur, 5) Helicites catenulatus mihi audit, qui depictus est a Bromelin Act. litt. Upsal. 1750. p. 96. n. 21. e Goth- landia, et lineis suis elevatis iisque propter alias lineas de- cussantes quasi nodosis yel pulcre .catenulatis satis differre. videtur a H, sulcata. Lamark, cui forma sua couvenit, 4) Helicites yuprd- angulatus latere superiore anfractuum : angulato, umbilico valde ampliato differt ab H. striatula: :Provenit e Gothlandia. b) Helicites corneus , in calce Westrogothica et Dalecar- lica lectus, H, corneae omnino convenit praeter quod striae superficiales in dorso testae . .petrefactae directionem mutent fere eodem modo ac in H., aequilatero infra describendo. A RBIARIT jd ~ : 6. Helitiies angulatus quidam e Gothlandia figurae H. subangulatae’ Lamark apprime ‘convenit, an autem omnino Kon speciéi sit in praesenti definire non licet. - 7. Helicites aequilaterus umbilico ampliato, | anfractibus carinatis utrinque aequaliter convexis contrarie striatis de~. finiendus -e Gothlandia et, nisi similitudo fallit , etiam e Westrogothia — cum H. oculo capri, vel potius H, Carotolla convenit. forma et lateribus anfractuum aequali convexitate utrinque praeditis , sed specifice differre videtur striis ad carinam anfractuum ex utroque latere angulum fere rectum formantibus , nec eadem directione ex uno in alterum latus tendentibus. Anfractus quoque interiores paullo convexio- res vel vallecula profandiore a se invicem separati quam. in . praedictis jam Myentibus speciebus. — 8. Helicites obvallatus: umbilico ampliato, anfractibus laevis! simis subtus planiusculis extrorsum carinatis: carina interiorum deorsim prominente, Icon Tab, IV. figg: 1. 2. f Ammonites pst iii min, geogr. pag. 16 ett. ` eur j t bJ In lapidibus calcareis Roslagiae frequenter occurrit , in: Dalecarlia praecipue ad Wikarby, eti in Gothlandia rarius. Latitudinem duorum pollicum et ultra attingit; itaque o~: VoL. Vif ^U ox 40. 2H nmium nostrorum Helicitarum, maximus est. .Quod' ad to- iam formam. attinet cum H, Gvaltheriana: proxime , conferri. posse videtur, a qua ceteroquin. distinctissimus .. redditur umbilico lato et amplo nec non superficie laevissima, Lu- men anfractuüm. dudes "rhomboidale: est: angulo in- teriore multo obtusiore, Latus Superius anfractuum ex H trorsum valde convexum; : inferius planiusculum praecipue ' carinam versus. Anfractus interior infra proxime exterio- rem carina sua fere lineam anam deorsum exstat, quare. baec species non potest non "b H. planata L. distingui. — Datur alii Cochlites minor in Westrogothia, qui aliquan- tum recedit anfractibus deorsim minus prominentibus et carina obtusiore , qhasi minus efformatus esset. Pateliae respectu formae longe a praecedentibus generi-' bus recedunt, attamen respectu proyentus in nostris montibus, cum iis sat bene conspirant. Occurrunt enim partim fossiles in stratis nostris recentissimis | scilicet P.. Fissurella Müll. (3oachima aliorum), mammillaris et. lacustris ad i Uddevallam, partim in petris nostris eH nii sed nullae exsistunt in^ petris aetate intermediis, Singalare autem est quod Patellitae nostri tantum intra unicam regionem for- mationis.'trayisitlonis scilicet Westvogothiam inclusi; sunt, ubi omnes,tres jam recensendae species occurrunt., uto y ‘ie 75 tpt "x. Patellites tontentricur: circinatüs concentrice striatus planiusculus , funiculo centrali subfiliformi lateri incumbente. "Frequenter reperitur in schisto superiore pallido montis Mósseberg et sine dubio etiam aliorum montium Westro~ .gothicorum.: Circulos concentricos albicantes magnitudine _ungvieulares, in schisto sparsos constituit, quorum tamen umbilicus attentius consideratus centrum peripheriae non exacte occupat, sed paullo propius margiri anteriori, ad .quem tendit funiculus centralis decumbens, situs est. Hic funiculus labio interiori Patellarum perfectiorum omnino analogus hanc speciem sequentibus insigniorem et Patellis jam viventibus affiniorem reddit. Ipsa substantia testae lą- minulis subimbricatis, albidis, testa ovorum tenuioribus „constat, 2. Patellites_pennicostes: ambitu sexangulo, umbone py- ramidali, radiis senis: quorum tres alterni strias pennatim emittunt, Ex Ulunde pagi rivo juxta Billingen Westrogo- thiae hujus valde singularis Patellitae exemplaria tantum ` bina habemus in calce cinerea cum Entomostracite caudato sedentia. Formam tentorii tignis senis sustentati apprime refert; umbone eximie elevato. Ex unaquaque co- sta radiante alterna egrediuntur lineae elevatae adinstar radiorum pennae e rachide et quidem angulo acuto, Am- JE 0 „bitus, totius testae angnlatus in. nostris speciminibys non „quidem totus conservatus est; attamen: yix. dubium quin an- .guli ejus sex sint. Substantia testae crassior quam in ple- visque'/Patellis.;t; inis 4:99 oldan onta jj atodas M 3. Patellites conitus: simplicissimus Taevissimus ‘alte ò- nicus. In solo strato calcareo rabicunds inter copiosos Oi- thoceratitas praecipue per montem Kinnekulle frequentér occurrit, Diameter baseos omnino pne longitudinem Ia- terum, adeo ut sectio per axin ommino efficiat triangulum aequilaterum, De cetero tam simpliciter conicus est hic sic dictus Patellites, ut ulterius nihil de ejus forma dici queat, nisi quod interdum paullisper compressa sit et apice rotundata, "Pesta ejus tenuissima in concava parte lapidis diffracti plerumque haeret et oxydo quodam ferri éximie rubro - tincta sicuti in Orthoceratite vulgari. Quod autem ipsa solummodo sit apex ejusdem. Orthoceratitee val- de conici, parum probabile mihi videtur ; inprimis cum alia forma quodammodo detruncata, et quasi in valvulas quatuor oui divisa Lepadis instar, adsit, itemque aliae confi irationes _ad mammillarem CHasisat accedentes in ipsis Orthoceratitis _parasitice sedentes , quae initia uti videtur Patellitae conici constituunt, i TE eer -ni. Multilocwaria testacea propriam omnino sectionem cons . Lx dii Masc ostituunt praecipue cum, petrificata «tractamus. In antiquis- - simis .formationibus quam longissime a proxime preecedenti- —bus.recedunt et multiarticulata.saepe majori jure quam mul- tiloculania,dici possunt, ob.articulationes PURO TECHN si- phone fili centralis adinstar junctas, in.statu vivo: uti vide- - tur inter;se. non parum mobiles, quare. ctiam. totum animal- -culum cum .cauda cancri non. inepte comparaverunt multi ; antiquiores scriptores. Conjunctionem autem articulorum et , formam dissepimentorum multiplici modo variatas fuisse vi- „demus , unde constituta sunt genera jam plane emortua ct „in systemate. naturalium nunc yiventium nunquam recepta. In hac varia conformatione seriem quandam, vel scalam . quaerere lubet incipiendo ab antiquissimis. Orthoceratitae , aetate primi semper recti .dissepimenta interlocularia sim- '. pliciter concava. habuerunt, quae conformatio adhue in Li- _ tuitis, minus arcte conyolutis conservata est; sed cum na~ tura dein voluerit has figuras spirorbes in magis concentra- tam formam redigere; imprimebatur latus interius ob gy- “rum interioremv, quo simul dissepimenta interlecularia con- cavam simplicem ‘flectionem ’perdiderint et flexuras plures !assumere cogerentur easque primum binas in Nautilitis dein plures. in Amrionitis; Ab altera parte autem natura for- -mam fere eylindricam Orthoceratitarum in magis breviter conicam ‘transmutasse videtur, tuncque dissepimenta inter- T" 78 € locularia quasi propter nimiam latitudinem. testae omnino plana reddidit, quo orti sunt Belemnitae, progeniem: mul- tilocularium testaceorum recentiorem Ammonitis construc- tione fere oppositam et tamen coaetaneam constituentes. Sub binis his transmutationibus, quarum altera in formam magis contractam spirorbem tendebat, altera in breviter co- nicam, paries exterior totius testae magis continuus et con- spicuus factus est, quo denique testaceà magis multilocu- laria intra testam vel domum unicam iriclusà orta sunt, qualia adhuc vivunt, — Quod ad proventus: diulilocilatitm testaceorum attinet, observandum est in genere, quod ña- tura antiquissima in his formandis magis luxuriayerit, tum respectu magnitudinis individuorum, tum numeri, et in iisdem producendis naturae jam viventi magis antecelluerit quam in ullis aliis naturalibus. Sie Orthoceratitae apud nos ma- jorem massam organisationis antiquissimae constituunt” quam omnia alia naturalia coaétanea simul sumta; ita etiam Am- monitae enormes apud exteros; et quod attinet ad Belem- nitas hi numero ingenti individuorum compensant quod magnitudine praecedentibus cedunt. De cetero multilocu- laria occurrunt tum in formationibus antiquissimis, tum in recentioribus conchaceis, qua in re eximie etiam differunt a Cochleis et ad multivalvia accedunt quasi Chitoni quodam- modo aflinia. Sed non nisi diversa genera in diversis for- weer 79 "ee mationibus saltim ejusdem regionis: occurrunt. Sic apud nos soli, Orthoceratitae antiquissima. strata transitionis, occupant. Ammonitae autem: et. Belemnitae in petris recentissimis Con- chaceis sedunt, |. Jam in descriptione speciali a recentiori- bus. ad, antiquissima -progredi oportet modo supra usitato. Belemnites est quasi abnormis, ne dicam monstrosa de- generatio formae multilocularis et quidem recentior ceteris formis emortuis, Super ipsa enim constructione multilocalari, í breviter conica , Patellae multilocularis adinstar fere forma- [1121 ta, exsurgit. corticalis materia in, cylindrum tam enormis PATOL magnitudinis efficta’ , ut haec quasi corpus Belemnitae con- stituat, cum, ipsa testa multilocularis alveolum ejus tantum- modo formet, Nollibi in testaceis natura pro tam parva tir , as sede vermis. tam enorme - inorganicum tegmentum constituit. Hage substantia crystallisatione. partim radiante , partim pa- rallelå formata, vix nisi cum aculeis clayatis Echinitarum et solo spatho calcareo constitutis comparari posse videtur, iji à » à quA e etiam in iisdem stratis ^ conchaceis, tali formatio- ni faventibus , prognati sunt. Bclemnitas quoque in ‘terra de, 1 calcarea parasitice fere ut aculei dicti in suo Echino hae- sisse putamus, quo analogia inter liaec corpora eo major red- iprit, eilit ditur, Qui Belemnitas ob hanc substantiam corticalem cum Aleyonis, nihil érhetalsatuin dlenidentibas, comparave- i ea — runt, rem minus acute tetigerunt; Alveolorum ‘dissepimen=" ta planiora sunt quam in sequertibus genéribus. Pro di-- versa forma partis corticalis, nee non diversa proportione inter hane et alveolüm °duae! diversae oriuntur Belemnite~ rum“ Species seil. 1): Bl subventritorur^ vel’ fusiformis Klein de tub. mar. p. 51. t. » f£, 19. 14. alyeolum: bre- viorem vix latitudine digiti medii longiorem habet, ‘sed cor= ers "n i pus Se ney rie d longius et versus apicem crassius vel sübventricosum cr ystallisatione magis parallela "longitudinali saltim versus superficiem constrictum ‘Totus hic Belem- nites plerumque magnitudinem digiti aequat, et utplurimum sittbestin: contentis alyeoli yi calcinationis cujusdam SPUMA est, So- lus est T in patria nostra occurrit et quidem tantummodo [ ioi opgi in stratis conchaceis Scanjae orientali — septentrionalis, ubi tamen admodum frequenter jacet. 9) ‘B. cylindricus vel c rubconitus alveolum multo lóngiorem saepius bipoli- carem offert, corpore reliquo vel cylindrico , vel apicem Gee sus parum attenuato, crystallisation tota ‘radiante constitu~ to, ideoque etiam per y^ et destroctionem magis ar- Sienletin sese dissolyente, Magnitudine | admodum variat et interdum enormis fit, pedalis ultraque. Alveolum. non tan- zu i* tum majorem. et disecpitehtis magis planis constitutum ha- bet > verum etiam "nulla. ‘calcinatione ita destructum ac mojeo jwotegillide PA. À ' prae- - Sar 8 Ee praecedentis speciei; Occurrit enim solummodo apud ex- teros in talibus stratis calcareis formationis sedimentorum ad margaceam naturam accedentibus, qualia apud nos omni- no desiderantur. Omnia commonstrare videntur, quod haec sit paullo vetustioris originis et magis ad primae creationis testacea vere multi - articulata accedens quam praecedens species. í Ammonitae valde luxuriantia sunt testacea, tum respectu magnitudinis saepe enormis totius testae, tum respectu con- structionis internae. Dissepimenta interlocularia eorum tam ampla facta fuisse videntur, ut intra testam communem non comprehendi potuissent quominus plicando in minus spatium redigerentur. Est autem hujus plicationis dissepl- mentorum duplex gradus et modus, qui duas sectiones ge- . . anerales Ammonitarum constituunt scil. 1) ayrica, diag dis- sepimenta ad ambitum testae obtuse et simpliciter plicantur gyrorum intestinalium fere in modum, cujus structurae Am- monitae in Syecia neutiquam occurrunt; 2) frondosos dissepi- mentis extrorsum dupliciter plicatis, ita ut in plicarum majo- rum margine ortae sint plicae minores, quibus omnibus in testa exteriore constituuntur inscriptiones, picturas arborum fron- dosarum mirum referentes. Horum Ammonitarum frondosorum testa exterior in multiplicem formam cogitur, unde oriuntur Ammonitae tuberosi, carinati, annulati, undati etc., quibus VoL. VIII. i 11. atte a dg Germania in formationibus plerisque suis abundat, nostra Svecia autem omnino caret. Éxsistit apud nos tantummodo una forma Ammonitarum frondosorum, quae laevissima eca- rinataque ‘est, apud Cel Stobaeum in Diss. epist. de nummulo Brattenburgensi pag 19. fig. 7. 8. 9. exhibita, ut etiam in opere Knorriano P. 2. tab. A 5. fig. 10 delineata; et quae valde destructa raraque solummodo occurrit ad Bahlsberg Scaniz. Qui de cetero uti Svecici exhibiti sunt Ammonitae, nonnisi Cochleae uniloculares vcl etiam Lituitae fuerunt. Neque apud nos reperiuntur Nau- tilitae ulli: dissepimento extrorsum concavo aequabiliter mar- ginato, sed introrsum cornibus duobus recurvatis praedito, itaque per totum diametrum in formam S flexo. Post ta- lem penuriam testaceorum multilocularium dissepimentis, sive pluries flexis, sive fere planis praeditorum et ad formationes nostras juniores pertinentium , jam sequuntur multilocularia dissepimentis simplieiter curvatis insignia in formationibus stratosis antiquissimis apud nos longe frequentiora quam apud exteros *). Horum fcre unicum tantum genus exsistit, *) Ut sententia nostra rite intelligatur commemorare oportet, quod nos genera horum corporum secundum formam dis- sepimentorum distinguamus vix ullo habito respectu direc- tiohis tolius testae Itaque Ammoaitas admiliimus tum quod eee 8 ex attamen si formas curvatas separare lubet, alterum oritur; quod. primum jam describendum est. Lituites nobis audit tubus plus minus’ spiraliter involu- tus: dissepimentis simpliciter curvatis vel aequaliter conca- vis et ambitu quoque aequabili circulari praeditis. Quam- quam spirali et annulata figurå Ammonitis primo intuitu similis sit, tamen Orthoceratitis tam affinis esse reperitur ut vix nisi subgenus iis nimium affine constituet. Datur tantum unica forma Lituitarum, quae per se quodammodo ut distinctum quid stare potest, nomine Lituitae perfecti insignienda; ceterae characterem generalem minus perfecte habent, quare eas Lituitas imperfectos dicere liceat. 1) Lituites perfectus constat. tubo ita ad cylindricam formam propter crassitudinem ubique fere aequalem accedente ct tam angusto vel gracili, nec non tam crebris brevissimisque articulationibus constructo, ut quod ad apicem saltim ne- cessario assumeret spiralem formam pro majori firmitate, Per quatuor circumgyrationes spirorbem vix sesquipollica- ad partem exteriorem exporrectos (qualem nomine Litui- tae argentei depinxit Spengler in Kióbenh. Selsk. Skrivt. Nye Saml. V. 2. p. 581.) tum, quantum scimus, totos rectos (quales sicuti Orthoceratitas dissepimentis flexuosis praeditos exhibuit Schroet. in Journal Tom. 2. p. 378.) lecli om SS & eee ris latitudinis efficit, unde intelligitur ;'tum gracilitas tubi, ttim arcta et completa convolutio ejus; quo: facto spirorbe. jam exporrigitur tubus et recta via procedit , postquam. tamem flexuram levem ad interiorem partem fecerit quasi spiram haud deserere voluerit. Ex tali spira et tali. pxporrecta parte constituitur Lituites perfectus » et sic baculum. pa- storis vel episcopalem refert, digito. minimo vix crassio- rem *) Hic Lituites tam raro legitur , ut eum nonnisi in calce. cinerea ad Mósseberg et in calce rubicunda ad | Nodsta Roslagiae viderim. 2) Lituitae imperfectiores fere semper omni baculo recto vel parte exporrecta: carent, et de Celene non nisi spiram minus solidam vel minus per- fecte conyolutam habent, itaque Orthoceratitas casu quo- dam convolutos magis referunt. Spira, sive in centro va- cua est, sive etiam, ubi e centro re vera incipit, circum- gyrationes sibi invicem non incumbunt, sed magis mágis- que centrifugae evadunt, usque dum in caudam oblique curs vatam aliquantumque exporrectam abeant **), Utraque haec constructio imperfecta talis Lituitae oritur a forma nimium conica totius tubi, quae in spiram perfectam haud redigi FE = A ——— Gatley te *) Hujus nullam. meliorem figuram vidi, quam. quae exhibitur in Knorr Verstein. Suppl. Fab. IV. **) Hanc formam non male expressit Knorr Verstein, Suppl. Tub. AV. b. fig. Ie : See 0 S ‘potest. Interdum adeo contorquitur ut tubus ab exteriore latere versus interiora compressus fiat, qualem ex Ulunda Westrogothiae habemus. De cetero bini supra dicti imperfecti status Lituitae promiscue occurrunt, praecipue in Dalecarlia, et adhuc frequentius in strato marmoris pulcherrimi ad Ljung Ostrogothiae, ubi tamen Lituitas perfectos nunquam inventos esse asseveravit lapicida. Orthoteratiter- valgo. notus ut- petrificatum rectum dis~ sepimentis simpliciter concavis etc. — tam multas et insignes subit variationes vel potius degenerationes, ut denique difficillime recognoscatur. ' Omnes successive confluunt, sine limitibus distinguentibus ullis; attamen, quia valde memo- rabiles sunt, liceat eas speciatim diversis nominibus propo- nere. Pleraeque soli nostrae patriae omnino propriae sunt, nec, quantum scimus, in aliis terris adhuc lectae, Omnes in stratis e formatione transitionis sedent, nec umquam extra eam discedunt. Incipiamus a maxime vulgari progrediendo ad minutissimas et obscurissimas formas, X. Orthoceratites communis in omni fere calce formatio- nis nostrae transitionis sedet, praecipue in rubicundis stra- tis frequentior est omnibus aliis nostris petrificatis. Conti- net siphonem modicae crassitiei, aequantem decimam circi- tte 86 — Aen ter partem diametri transversalis totius testae, eumque ut- plurimum inter axin et ambitum tubi in medio situm. Pa- rietes tum siphonis tum loculamentorum omnino ejusdem crassitiei et substantiae sunt. Forma totius testae utpluri- mum ncque insigniter conica neque cylindrica, sed circa utriusque medium variat. Diameter extremitatis latioris utplurimum bi-vel tri- pollicaris esse reperitur; interdum vero tam gracilescit, ut penna ánserináà vix crassior fiat in- que O. gracilem Blumenb. in Commentat, Gött. Vol. 15, t, 2. f. 6. abeat; — et ab altera parte in crassitudi- nem insignem sequentis formae (Orth. dupplicis) tran- sit. Monstrosus ejusdem , ut puto, status occurrit siplione inter dissepimenta ventricoso, vel per totam longitudinem moniliformi. Superficies Orthoceratitae communis fere sem- per laevis et aequabilis; qui enim leguntur Orthoceratitae insigni gradu annulati forsan. omnes ad sequentem. varieta- tem duplicem pertinent ejusque tubum interiorem: consti- tuerunt. 2. Orthoceratites dupplex vel giganteus in Westrogothia hucusque solummódo observatus est completus et bene ef- formatus, praecipue in monte Kinnekulle. Diameter ejus utplurimum latitudinem palmae aequat, et interdum uncias quinque parisienses. attingit, quantam amplitudinem tubi aq Gu 87 Sue pud nullam aliam testam univalvem multilocularem sive vi- vam sive emortuam unquam vidimus. Cum forma ejusdem magis cylindrica quam conica sit, propter tantam latitudi- nem longitudo orgyae et ultra oritur, adeo ut non dubite- mus, hunc magnitudine omnes Ammonitas superasse et sie maximum. fuisse omnium testaceorum univalvium. Sipho ut plurimum omnino marginalis vel in ambitu testae situs est, nec ab articulis testae exterioris omnino tectus, am- plitudine sua tertiam fere partem totius testae replens. Ob situm ejus marginalem dissepimenta testae cingulos valde obliquos in superficie siphonis formant, simulque supra faciem externam decurrunt, quo fit ut sipho quodammodo e cucullis sibi invicem impositis vel insertis constare videatur quasi pro- lifer esset. Paries externus totius siphonis omnino integer et imperforatus est, nullum exhibens communicationis pun- étum inter cavitatem siphonis ct loculamenta testae exterio- ris. Amplus hic sipho in cavitate sua semper fovet alte- rum Orthoceratitem interiorem, ita tamen ut spatium inter eum et parietem siphonis relictum quartam forsan partem totius diametri siphonis aequet, quod in statu vivo vermis ‘sedem constituisse videtur. Quando harum rerum curiosi Orthoceratiten quendam minorem intra majorem reperie- runt; illum casu quodam post mortem Orthoceratitae exte- rioris intrusum fuisse putaverunt, Rem autem se in nostro Sar 00 — USt Orthoceratite non ita habere, certo comprobat, tum situs reciprocus, tum constructio huic situi adaptata Orthocerati- tae interioris. Constat enim hic ex annulis elevatis dupplo crebrioribus vel numerosioribus quam sunt dissepimenta Orthoceratitae exterioris , simulque lineis circumeuntibus valde insignibus inscribitur, quibus omnibus destituuntur Orthocera- titae alii simplices per se nati. Directio obliqua tum annulorum tum linearum exacte respondet obliquitati annulorum siphonis circumjacentis (cum ea tantum imminutione, quam requirit major distantia ab ambitu totius testae), quo non potest non comprobari Orthoceratiten interiorem intra exteriorem re vera enatum esse. * Orthoceratitae interioris dissepimen- ta interlocularia obliquitatem eandem et numerum duplo majorem ac exterioris habent, et denique penetrantur si- phone fere ad axin posito satis tenui et cylindrico, Exsistit itaque re vera Orthoceratites interior ab omnibus Orthoce- ratitis nudis natura sud tam diversus, ut in alium exteriorem vel nudum Orthoceratiten nunquam aetate provectiore abire posse videatur *). "Talem duplicitatem, ordinariam ab o- mni *) Multi naturae curiosi hunc Orthoceratiten interiorem ob figuram annulatam pro diversa specie habuerunt, et incolae montis Kinnekulle. eum nomine svecico Skrufstenar a wets 89 See mni monstrositate prolifera bene diversam in natura vi~ va jam occurrere nescimus, Orthoceratites interior intra vermem exterioris vivens non potuit non impedivisse, ut vermis hic tubum suum exiret, quo comprobari videtur immobilitas vermis in testaceis multiarticulatis et eorundem hoc respectu convenientia cum coralliis. Postquam ita exposuimus Orthoceratiten vi vitali lu- xuriantem , convenit jam primum recensere nonnullas for- mas luxurie partium calcarearum insignes et denique ab altera parte status horum testaceorum omni fere calce or- batus, quae utraeque varictates a loco valde pendere viden- tur. Omnes enim formae calce abundantes solummodo in insula illa quam maxime calcigena Gothlandia occurrunt, ubi sive in ambitu, sive in centro luxuriant et sic varietates Au tres sequentes constituunt. i 9. Orthoceratites imbricatus taleolis tenuibus imbricatis fere totus constare videtur filo tantum centrali connexis. vulgari Orthoceratite bene distingvunt. Eundem repraesen- tare videntur Kleinii de tubul. marin. Tab. VI. figg. 3 25 sed totius. Orthoceratitae duplicis iconem evidentem nullibi invenire potui. l VOL. VIH. ; 12. Aue gò dy Baw crebro vel breviter articulatus est, ut. ini testa bipolli caris circiter crassitudinis articuli singuli: vix: ultra lineany erassi sint, simulque valde concavi, superficiem testae im— bricatam: efficientes, facile a se’ invicem: solubiles et tunc scutellas: concavas: referentes; Sipho omnino: centralis , valde: tenuis , filiformis. Hic: Orthoceratites im Gothlandia nom Karo reperitur. 4.. Orthoceratites angulatus constructione interiore omnino convenit. cum praecedente , sed iwm ambitu vel facie externa - angulos habet longitudinales: numero’ circiter viginti, valde memorabiles. Delineationem: hujus: dare videtur Klein: im tubul marinis t. 5. f. 8. 9« quamquam: minus: aptam: ob angulos: nimium: acutos et ceteras: partes: ruditer’ expressas: ‘Tam: raro: e: Gotlilandia advectus: est. ut nos quidem solum: modo tria; exemplaria. viderimus, scilicet. duo Upsaliae: asser vata, et. tertium idque optimuny im collectione’ Gothlandica Nob.. Thaw ad: Dagsnás: Westrogothiae depositum. Im o= mnibus: his: exemplaribus; anguli: vix. ‘acute: prominent, nec! interstitia. eorum: evidenter imprimuntur, sed potius plana decurrunt per longitudinem: totam: testae; 5. Orthoceratites’ crassiventris’ abe omnibus’ aliis: Ortlioce— matitis: eximie: differt parietibus. siphonisi sui longe' crassio~ vibus quant: reliquae testae, uf etiam» amplitudine siphonis. dde op duh tanta, ut dimidiam partem diametri totius testae plerumque seguet, JParietes ‘siphonis, ab initio jamdudum satis «crassi; successu aetatis peculiari modo "ulterius crassescere videntur aamulis inter ansertiones dissepimentorum interlocylarium extra parietem qui- de cetero Orthoceratiten communem calcareum tam re~ ferunt, ut neutiquam de genere, sed tantum. de. specie dis versa dubitare liceat. Hos sequuntur minores adhuc magis. molles vel quasi membranacei; et denique obveniunt alii minimi, qui ob tenuitatem testae pellucidi fuisse videntur y. itaque non nisi vestigia ambitus et partium internarum im schisto reliquerunt, Nisi hanc totam seriem a. majoribns indubitatis Orthoceratitis persequi liceret, nullus crederet minimas illas inscriptiones ab Orthoceratitis ortas. fuisse: Linnaeus , originem earum non observans , eas Graptolithos stalares nuncupavit ob picturas scalam referentes in.schisto. de~ lineatas. Haec minima forma Orthoceratitarum frequentis- sime separatim occurrit et non nisi raro cum majoribus for— mis immixta observatur, unde, concludi posse videtur, eam. qua talem propagatam fuisse per schistum superiorem post. obitum omnium majorum Orthoceratitarum. Utplurimum la- titudinem vix lineae et longitudinem unciae habet, formamque linearem. , Articuli ejus interdum a se invicem. soluti et inversi sunt ita ut circulos semine Sinapios minores in schi- "m | $to expressérint. Typi longitudinales loco siphonis nervum medullarem evidentem "ostendunt, ad cujus latera dissepi- menta sáepe opposite tanquam in situ naturali expressa sunt, sed interdum situ suo alternant, quod quidem sive a commotione, sive ab obliquitate effectum esse potest. Talis Graptolithus in schisto tenuioré pallido Westrogothiae, co- lore brunneo expressus , quam frequentissime ocourtit ; ubi autem schistus in colorem caerulescentem vel. subcaesium. abit, ibi picturae Graptolithi nigrae evadunt simulque li- neamenfa earum inter se confluunt ita ut fi igurae plenae li- neares tantum appareant, quas pro foliis graminum habuit Bromel in Act. Upsal 1727. p. 812. n. 3. aliique, Similes etiam inveniuntur in Dalecarlia ad Osmundsberg et Furudal In schisto Scaniae verum, qui semper nigrum habet colorem, exprimuntur Graptolithi tantum nitore quo- dam peculiari vel etiam, ubi pyrites accedit, ferrugine, si- mulque interdum inveniuntur solidae figurae pyrite . imple- tae, — naturam Ór "thoceratitarum aperte ostendunt, . In- ter omnes hos Graptolithos scalares fam vario modo ,expres- sos saepius adsunt sic dicti Graptolithi sagittarii Linnaei, quo- rum natura et origo adhuc magis incognitae fuerunt, sed jam vlterius vix dubitamus, ' "quin ab iisdem Orthoceratitis minutis destructione peculiari ortum habeant. Nonnulli enim Toram Orthoceratitarum, qui siphonem yel nervum latera- SS g HR lem habuerunt, post destructionem -parietis oppositi sese curvasse videntur, et sic lineas ab uno latere quasi glochidi- bus sagittae obsitas expressisse, mRachidem harum figura- rum a siphone vel a pariete adjacente, ,glochides autem a dissepimentis interlocularibus :superstitibus ortum habere putamus. ‘Glochides quoque ccurvatae sunt sicuti fuerunt dissepimenta, sed mirum omnino videtur eas conyexita- tem, in speciminibus spiraliter convolutis, non introrsum versam Babere, Hoe quidem ortum harum picturarum ab Orthoceratitis dod haud improbat; fieri enim potuit, quod earum corpuscula originaria sese contorquere inceperint ab inferiore parte vel basi ‘Orthoceratitae , ita ut apex exti- mum gyrum spirae «denique constitueret. Proposita haee omnia circa ortum Graptolithorum non nisi longa. jompantes dione speciminum numerosissimorum comprobari possunt. Coralliorum j HO 'emortuorum familiam magnam ordinari convenit secundum perfectionem et sedem vermis inhabi- pp 9 * tantis, ita scilicet ut primum veniant, quae vermem ma- ximum in loculis late patentibus habent, dein ea, quorum vermis in loculis minus apertis sedet, et denique mulia, quae, quod ad vermis sedem, obegura sunt vel omnino nullum vermem manifestum. habent, Respectu ortus vel " ' , Hg- loci natalis jhorum petrifieatorum gpernotum est, quod Gotha * ` -—— g eR landia eortim’ genetrix. fecundissima: faerit et: corallia quan perfectissima habuerit. Extra hanc insulam: now nisi ununi Madrepotiten’ perfectiorém: reperimus scil Madrep. stellarens im Dalecarlia. et: Westrogothia; alterum: minus perfectum: nempe M. favosum in Scania: et Ostrogothia. raro, et de> nique’ corallium illud: imperfectius Encrinitem dictum: im va- ris provinciis frequenter. Omnia nostra Corallia in for- matione transitionis tantum: sedent, ita ut non nisi obscura: quaedam. indicia Milleporarum. et Alcyonii in’ stratis sedi-~ axentorum: Flótz. dictis rarius; observata. sint. liladreporitae, im genere amplissimam et patentissimanm sedem pro. verme inhabitante. habentes, etiam secundum scalam supra datam. speciatim. tractandi sunt, ita ut spe~ cies; patentissimae primum recenseantur, v. Madrep. Porpita maxime regularis et sibi semper’ tum: forma tum magnitudine: simillima species est totius ge~ xeris, nulli alii specici accedens. Latus ejusdem: inferius basin: constituit orbicularem planam circulis. concentricis or= natam, supra quam sedunt laminae radiantes: disci superio- vis, quarum alternae dimidio breviores nodosae. Hac con- formatione utriusque: lateris satis differre videtur a Medusa: Porpita Linn. Am. Acad. 4. p. 255, t, 3. f 8. g» s emir NN ÉL a. Madreporit. turbinaius eo magis ludit innumeris fere formis, quarum tamen emnes ; quantum scimus, jam emortuae sunt et — laminis disci interioris parum. profundis et nullos processus transversales connectentes fundumque cribrosum efficientes emittentibus, nec non substantia inferiore vel ex- teriore tota solida superficiem externam cyathi laevem im- perforatamque constituente == eximie differunt a jam in ma- ribus australioribus vivente JM. Fungita. Nec minus a M, Verrucaria discrepant formae minores speciei nostrae e- mortuae structura totá disci centralis, Vix ulla jam vivens species tam multiplici modo variare videtur, ac haec nostra emortua, a figura omnino plana et latitudine palmari usque ad formam cornutam fere cylindricam et parvitatem lineae, : Neque regularis semper persistit , sed interdum tam oblique truncata fit, ut fere dimidiata evadat, Denique prolifica~ fionibus variis ludit et in sequentem speciem fere abit. 8. Madreporit. stellaris, qualis in Gothlandia cum prae- cedentis speciei varietatibus proliferis mixtus occurrit, dif- . ficile ab iisdem distingvitur; sed in aliis provinciis, ubi so- lus exsistit, sicuti in schisto argillacéo supremo montis Al- leberg Westrogothiae et in calce montis Osmundsberg Da- leearliae, ibi etiam sese magie diversum sistit forma omni- Sear 070 Ue no. cylindrica, superficie exteriore tantum leviter- annulata (nec acutis marginibus. vel bracteis. lateralibus exasperata squarrosaque), nervis longitudinalibus externis perconspicuis , qui in substantiam internam penetrant; et septa longitudi- nalia radiantia efficiunt, quibus structura interna per totam longitudinem stellaris (scil. in fractura transyersali) evadit. 4. Madrepora calycularis et 5. M. Organon nec hon 6. M. flexuosa, omnes, tum emortuae e Gothlandia, tum vivae e. maribus australioribus , in. museis asservantur. 7. Madreporites articulatus insignis est species articulis lineas plures longis subcylindricis, qui distinguuntur. con- strictionibus angustis eximie profundis, Articuli plurium individuorum e latere leviter connectuntur et massam com- * positam. cancellatam) constituunt. 8. Madreporites truncatus TOERE stellarum plana vel apicibus ramorum quasi truncatis a praecedentibus satis differt, et ad sequentem speciem re vera adeo accedit , ut y vix nisi modo crescendi magis discreto distinguatur. 9. Madreporites Ananas formae grandioris et pulehtio- ris ‘non’ nisi'petrefaetà mihi obvia fuit;'sed minor et obso- letior adhuc viva exsistit, © ^ 5 > i sliotan vagr. Hilos ^ - "buda EN ei 194 Sse 087 d 10. Madreporitae favosi varietas stellulis grandioribus le- ' gitur emortua omnino talis, qualis adhuc reperitur viva in maribus climatum calidiorum. Varietates vero solidiores stel- lulis multoties minoribus praeditae non nisi emortuae jam occurrere videntur et quidem. tum in Gothlandia, tum in Scania ad. Bjerróds-ladugárd et in Ostrogothia ad flumen - Motala. i 11. Madreporiten interstinctum in Gothlandia frequenter lectum non comparare licuit cum speciminibus vivis Indicis in collectione Reg. Societatis desideratis. Nostra emortua species ‘expansione omnino fungiformi constat, cujus sub- stantia intus solidissima e calce micante composita est sine indicio texturae organicae. Madreporitae superficiales calcem informem obducentes , apud exteros in formationibus junioribus occurrentes, apud nos non observati sunt, nisi quid tale constituent vestigia mi- nus evidentia in schisto argillaceo griseo Allebergensi obvia, quae ad M, mammillarem Schroet. aliquantum acce~ dere videntur, | Tabiporifae omnes a jam i viventibus Tubiporis, genera~ tim differre videntur eo, quod tubuli sive septis verticalibus integris yel:pertusis connectuntur, sive soluti. jacent. sine Het 009 — CS labio dilatato. Bonam seriem constituunt et in Gothlandia solummodo occurrunt, ^1) T. Catenularia septis membranisve verticalibus cum tuborum cavitate parallelis constructa ," fre- quenter admodum reperitur et in varias formas?majores minoresque abit, quarum nulla tamen tubos intus stellatos habet. 2) T. serpens, quamquam habitu a ceteris aliquan- tum alienus, vix nisi initium speciei sequentis constituere videtur, tuborum rudimentis in vesiculas fere inflatis, tra- bibus connectentibus supra fundum adhuc jacentibus, 3) T. fascicularis tubis erectis subfiliformibus, reticulo trabium transversalium connexis. Pulchra species T. Catenulariae re vera magis affinis quam quis primo intuitu crederet. Tu- buli crassitiem pennae passerinae tantum habent, et laeves sunt sine rugis transversalibus. 4) T. Strues tubis erectis subcylindricis liberis. Modéer in Vet. Ac. Handl, 1788. p. 247. n. 6. Tubi non tantum liberi sunt, verum etiam majores quam in praecedenti, pennam columbinam circiter aequantes, et evidenter transversim rugosi, plerumque colo- xe pallidiores. 7 9) T. Serpula tubulis verminosis rugosis coacervatis distingvendus, est Serpulites coacervatus Blumenb. in Commentat. Gótting. XV. p. 151. t. 2. f 8., qui in Gothlandia optimus legitur. Constat tubulis tenuioribus quam omnium praecedentium, yermiculos par-, yules referentibus. Mts ioo ^ dM AMilleporitae stirpem habent ramosam ' in-' lateribus 'uh— dique poris pertusam, sed apice impérforataiti , quibus no- tis evidenter differunt a praecedentibus generibus. tubulosis, De cetero valde inter se ‘discrepant species hujus - generis ; praecipue duae sunt formae ramis crassitudine: digiti et poris fere stellulatis, quae ad Madreporitas ultimos valle accedunt set eorüm forsan degenerationes sunt , quarum a) JM. solidus in collectione R. S. dictus, Madrep. interstincti superficiem fere ; habet; 2) Mill, madreporiformis stellulis minutissimis et for- ma: ramosa a Madr. favoso tantum differt, — . Ceteri Mille- poritae sunt fere semper repentes vel superficiem calcis sub- stratae nutrientis sequentes, quo, statu. generatim: discedere videntur a jam viventibus , cognatis et quoque, saepe. eodem nomine insignitis, speciebus erectis. 3) Mill: -cervicornis (Schroet, Verstein. p. 480. t.8. £4, Linn. Amoen.t. | t. 6. f. 25.) superficiem oblique. subspongiosam et ramos qe- presso-planiusculos habens extra Gothlandiam, ad Osmunds- berg Dalecarliae ‘etiam lectus est. -Raro ramos erigere vi- detur. 4) Mill. repens (Linn. Amoen. 1. t. 6. f. 15.) ramis teretibus sparsius . pertusis majorique. soliditate cognoscitur et interdum etiam apices. erigit. .5), Milk foliaceus, mihi, di- citur forma uti praecedentis punctata; sed de cetero in foliaceam. expansionem ' redacta, fere ut Flustra Soliacea, a qua specifice non potest non differe substantia sua calcarea. x ror ee 6) Mill. Retepora in 'Gothlandia non raro occurrit tum mi- nulius tum grandius réticulatus , semper decumbens, Ejus- dem specici esse videntür vestigia in 'schisto pallido supe- riore Méssebergensi Westrogothiae obvia, quae interdum distinctius ramosa evadunt et tunc praecedentem speciem ' referunt. — Praeter lios evidentes Milleporitas incrustatio— nes occurrunt in calcifodinis tum ad Bahlsberg tum ad Ig- “nabergam, quae inter Milleporas et Celleporas nec non calcem amorpham ambigunt et semper plus minusve incon- spicuae sunt. Post Corallia/haec maxime lapidea vel Lithophyta pro- prie dicta,: quae ;intra habitaculum lapideum , vermem fere liberum per aperturas sese exporrigentem habent, sequun- tur in systemate naturae sic dicta Zoophyta substantia tota magis animali, vel saltem -vi vegetativà perfectiore praedi- ta, nullumque. vermem nudum. exserentia. Horum genera omnia jam viventia, in formam arborum liberius ramificata , in summa antiquitate non exsistebant. 'l'unc contra vigebat genus jam emortuum valde singulare, quod maximam at- ientionem meretur. Encrinites fundo se adfigebat radice ramosa lapidea fere solida, unde dein surgebat trunco vel stipite cylindrico ar- ticulato simplicissinro, terminato im fasciculum vel umbellam ry Sar lon WE ramorum brevium quasi caput in statu concluso constituen- tium. Quae in trunci axi vel canali quasi vertebrali penta- gona latebat medulla verminosa ad extremitatem neutram exivisse videtur, sed tum in radicis ramos tum in capitis ra- dios extenuata disparuisse. Certum omnino est, quod inter capitis ramos nullum exsistebat os vel exitus qualiscunque, quamquam rami hi motum quendam habuerint. Est itaque Encrinites naturale quoddam valde singulare articulationibus .ràdiatis et motu illo capitis ab omnibus jam viventibus co- ralliis longe recedens. Medulla sud verminosá, intra parie- tes lapideos satis separatà, ad Lithophyta accedere videtur, quamquam Zoophytis magis conveniat ob defectum orificio~ rum omnium, Quoeunque modo consideratur a jam viven- te natura longe discedit, et structura radiata articulatà la- pideà pure cryetallinà extra medullam verminosam positå ostendit tam difficilem et artificiosam combinationem utrius- que substantiae, qualis tantummodo in naturae primis ten- taminibus organisationem formandi exsistere potuit. Quod autem Zoophytis longe affinior sit, quam omni Echino, con- testatur vel solus defectus oris anique; nec Echinum ullo modo hue trahere volui ob solam structuram radiatam praecipue. eum proveniat in longe alia aetate creationis. Quod ad locum Encrinitae nostri attinet ad formationem transitionis apud nos tantummodo pertinet et coralliis se — 103 ete quam maxime associat ita tamen, ut iis longe vulgatior' sit. . Variat aliquantum secundum locum ‘vel materiam stratorum includentium, quare proventum et naturam ejus in variis provinciis speciatim memorare convenit, . Éucrini- tes gothlandicus ceteris longe major et quod ad singulas par- .tes completior est. Caudex ejus prope radicem saepe plus- quam trium pollicum diametrum habet. Radices plurium individuorum plerumque congregatae crescunt, ita ut radi- culae' complicehtur, sed 6é quacunque radice solummodo unus truncus surgat ^ Radiculae ipsae vario modo ramósae vel divisae sunt, et e substantia continua, solida nec non laevi constituuntur, sine ullo neque articulationis neque re- ticulationis indicio. Mox supra radicem intumescit caudex et reliquo trunco orassior fit, ibique reticulata magis quam articulata compage constituitur, quare etiam haec pars in- tegrior et minus diffracta reperitur quam ulla alia totius Encrinitae. Prope hanc intumescentiam valde tenuia vel brevia vix semilinearia sunt articulorum trunci rudimenta, simulque irregularia; quo autem altius, versus caput con- templatur truncus, eo magis regulares et crassae cernuntur articulationes, ita tamen ut in truncis crassioribus (pollicaris vel bipollicaris diametri) nunquam ultra lineam distent sūtu- rae articulos distingüuehtes. Centrum cavum trunci quod ad wmplitudinem attinet vaide variat; ia superna parte rotun- SS ë o dE dius et majus esse videtur, decrescente, ni fallor, amplitu- dine radicem versus et in exemplaribus senescentibus , si- mulque magis pentagonum efficitur. Quae inter articula- tiones trunci exsistunt striae radiantes plerumque subtilissi- mae sunt vixque oculis nudis discernendae. Caput, hujus En- crinitae rarissime conservatum invenitur, et quidem, uti videtur, ob cayam et parum cohaerentem constructionem, Unicum tantummodo ejus exemplar habemus, quod tamen ab utroque fine detruncatum est, et intus calce crystallina repletum, adeo ut ambitum radios extimos continentem so- lummodo ostendat. Radios hos per totam peripheriam: ca- pitis. circiter vinginti esse reperimus, eosque angustos (vix sesquilinearem, diametrum habentes), omnino. teretes et. ubi- que ejusdem crassitiei, In latere, exteriore uniuscujusque radii observatur eadem. sutura longitudinalis flexuosa ac in Encrinite decemradiato extraneo, sed tum flexurae singulae hujus suturae tum. laminae transversales | adjacentes duplo angustiores sunt. Ex his omnibus liquere mihi: videtur, hunc Encriniten viginti - radiatum in formatione transitionis occurrentem non parum. differre ab extraneo Brunsvicensi in formatione . sedimentorum. ( Flitz dicta ) tantum; réperto, Quod ad copiam ejus in Gothlandia. attinet, ibi ,omni- bus alis petrificatis, frequentior esse videtur, adeo: ut .in due Ss 105 ë dye hac insula coralligena princeps omnino it, Quantum sci- mus. etiam ibi grandior. et «durior exstitit quam ullo alio loco. Quin Encrinites in aliis provinciis occurrens ejusdem sit speciei, vix dubitare licet, quamquam ibi semper longe gracilior et magis incompletus reperitur. Dalecarlia post 'Gothlandiam. maxime frequentes Encrinitas habet, sed eo- rum, jam solummodo fragmenta trunci supersunt, ut species ‘pro certo determinare non liceat. In Scania passim le- guntur similia fragmenta praecipue ad Bjerróds - ladugard; rarius in schistum Graptelithorum usque dispersa sunt ex. gr. ad Fogelsing. Eadem per ceterarum provinciarum strata cal- carea longe rariora fiunt. .ln Westrogothia unacum ceteris corporibus oorallinis et Conchis e strato calcareo quasi dif- fugit Enerinites et in schisto superiore sedem fixit, quod tamen; non sine. jactura substantiae calcareae factum esse. reperimus. Longe enim macrior est, tenuior «t articulis non ita brevibus compositus; de cetero. mollioris vel minus ompactae texturae. Tum ab hac mollitic, tum ab articu- lationibus brevissimis convexis, inter articulos majores posi- tis, orta esse videtur tanta flexibilitas trunci, ut fragmenta tantum bipoliicaris longitudinis saepe semicirculum forment, Talis occurrit Encrinites in schisto pallido montium Mós- seberg et Alleberg ; in lapide autem illo siliceae fere du- x^ ob r 3i na lii I $ "TEM à YOL. VIII. 14. in Là ritiei mox infra stratum "Trapp posito, (qui in monte Kin- nekulle Echinosphaeritem Aurantium fovet), etiam sedent Encrinitae fragmenta, quae interdum summam duri- tiem conservaverunt, interdum vero oxydum ferri suo loco reliquerunt. “Haec a nonnullis svetice Skrufstenar (i. e. lapides cochleati) dicuntur ob similitudinem quandam cum lapidibus Blankenburgensibus Schraubensteinen dictis, — Cum jam consideramus , quod per plerasque nostras pro- vincias Encrinitae tantummodo quasi brevia fragmenta trunci, raro ultra pollicem longa, sine ullo indicio radicis vel capi- tis » forment, facile nobis in mentem venit, quod saepius forsan qua talia re vera vixerint! Articulata adeo structüra totius ‘et concentrica adeo formatio singuli articuli non potuit non eo tendere, ut singulae partes, tum magis disjunctae, tüm con- nexáe vivere potuerint. Haec quam maxime artictlata in- ter omia Corallia quodammodo comparanda esse videntur cum maxime articulatis illis vermibus Taeniis. Sicuti harum singuli articuli, tam per se, tum cum capite juncti vivere potuerunt, ita etiam Encrinitae, tum integri, tum partiti c ventes forsan exsistebant. Partes eorum discretae prima aetàte ipsarum tantum vixisse videntur, quae deinde solummodo in solo, iis quam maxime favente, excrescebant in radices et capita sicuti in Gothlandia nunc inveniuntur. Haec consideratio ' IT j nexum quendam vel conyenientiam indicare mihi videtur -—— 107 Ste inter Encriniten et illa ^ corpora quam maxime obscura, quae. jam sequuntur. Exsistunt inter petrificata plura corpora, quae centrum unicum habent, e quo tum radiatim, tum per circulos con- centricos crescebant in formam, plus minus lenticularem, cum articulis Encrinitae valde analogam. Nonnulla horum corporum jamdudum Phacites dicuntur, quod nomen omni- bus tam conveniens esse mihi videtur, ut vix dubitarem illud pro generali denominatione omnium similium corpo- rum assumere, Haec corpora vi vegetante ipsius materiei inorganicae lapideae solummodo facta esse videntur sine ulla evidente sede materiei cujusdam organicae verminosae, In iis tantum vim crescentem materiei |crudae inorganicae- se manifestare videmus, adco ut in jam vivente natura nihil simile exsistat. Inter omnes res, quae sub oculis : nostris jam crescunt, nullae omnino sunt, quae ad ea quodam- modo accedere dici possint Ut autem horum corpo- rum natura quodammodo illustretur , necesse duco, plura, quam quae indigena sunt,’ describere. Notioni generali eorum jamdudum datae vix ulterius quid addere pos- sumus, quam quod ita circa centrum crescant sine ulla re- latione ad corpora alia, ut ne latus quidem superius et in- ferius distinguere liceat, multo'minus partes quasdam ad- nectentes. Incipiamus ab iis formis, quae Encrinitarum ar- T rds ate ticülis maxime sinüles et antiquissimae sunt, procedendo ad recentiores, structura magis peculiari insignes x) Pha cites. Oolithus gothlandicus aliquantum differre videtur ab ex- iraneis Qolithis (ex. gr. O. genuino Blumenb. in Com- mentat. Gótting. Vol. 15, 152; ty, 5. f. 11, — et im "Naturf. Vol. g. pag, 248. 288. t. 4 f. 10 - 16.) sicuti Encrinites gothlandicus ab. extraneo. differt. Nec ullus- auctor hunc Phaciten Gethl. tam. bene descripsit quam noster Sto- baeus in Dissert. de Nummulo Brattenburg. p. gy not. g. (germanice edita in Sehroet. journ. Vol L p. 163. mot.), eui tamen annotationes quasdam: addere liceat. Sedet hie Oolithus tantummodo: in. infimo. strato calcareo: Goth— landiae,. nullis aliis: petrificatis, mixtus., In quieta et homo— genea massa calcarea. cinerascente enatus estinstar vesicula- rum, primum: magnitudinem: seminum: Sinapiaequantium. Cum dein hae vesiculae seminibus Cannabis majores. evaderent y sensim. in planam formam redactae sunt, et denique centrum: u- triusque. lateris. ita impressum est ut umbilici fere contigui, fi— ant. In. quocunque statu diffringantur haeoc.corpuscula, plus mi- nus rotulatia;, ostendunt se constare puro:spatho calcareo, bene crystallisato- ut plurimum: lutescenti.- pellucido., -eujus latera. sive facies planae:solubilesque. obliquum habent. situm, re~ spectu: laterum totius conpustuli, omnino: ut. in, aculgis . cla~ vatis Echinitarum.. . Quas: hene maturescebant corpuscula. * ear og — SEL denique in lateribus concavis, umbilico obversis, strias ra= diantes superficiales. subtiles: accipiebant, usque ad ambitum tamen non excurrentes. Constituitur itaque hic Phacites, bene maturus, sacco membranaceo versus umbilicum — evi~, dentissine organico ,: in) quo. latet purum spathum calcareum,, quod nullum organisationis indicium prodit. Tum respectu in~ dumenti, tum materiei inclusae, quam maxime convenit arti- culis Encrinitae, adeo ut haec duo corpora non nisi confor- matione paginarum a nexu vel' admisso vel desiderato de- pendente ét conjunctione i ipsa diferant.: An autem Oolithus solummodo ova Encrinitae constituerit, valde dubito, quum in statu perfecto ejus orbiculi semper magnitudinem tenui- erum Encrinitarum superent. Extra Gothlandiam pauca tantum et incerta indicia Oolithi in Dalecarlia vidi. — Cetera corpora nomine Phacitae ame qualitercunque insigni- ta, omnia ad formationem: quandam juniorem pertinere vi- dentur. Quae apud nos reperiuntur duae vel tres sequen- tes formae, sedent in formatione cretacea Scaniae, et in ge- nere valde obscurae sunt, adeo ut non nisi difficulter huc trahantur. 2) Phacides vertebralis mihi dicuntur vestigia. exesa in calce arenosa Scaniae et quidem ad Svenstorps- milla, paroeciae Tostarp, territorii Ingelstadensis reperta. Constant orbiculis circularibus duorum semper pollicum dia- metri, qui utrinque convexi sunt, in formam lentis redacti, ———— ME MEM Ll vel etiam, uti videtur, per transpositionem , utrinque con- cavi, Versis centrum ostendunt. materiam radiatim striatam , in ambitu autem concentrice formatam. Extimi circuli con- centrici dilatantur in cingula, utramque plagam exemplarium concavorum conjungentia. Intra plagas et cingula harum figurarum materia lapidis prorsus non mutata est adeo, ut e laminis, in lapide exesis, corpus totum naturale constituatur sine ulteriori materia solida propria. — 3) Ad Limhamn Sca- niae reperiuntur in creta, subfriabili coni quidam, parietibus radiatim striatis formati, qui subsimilis cum proxime prae- cedentibus figuris naturae, esse videntur. Forsan etiam ejusdem. indolis sint Cuculli illi Gérarpenses, tum radiis, tum circulis concentricis undulatis cosdicheh. Ex his quam ma- xime obscuris formis iterum ad evidentiora corpora progre- diamur , quae quidem ; quo magis nobis extranea sunt, eo melius efformata fiunt, 4) Phacites Serpulites, qui Lin- maeo Graptolithus Serpulites dicitur, primo intuitu Serpu- lam quandam spirorbem tam refert, ut non possimus non Linnaeum vel in his laudare, qui vidit has figurationes longe aliud quid constituere, quam Serpuliten verum, Non nisi para- siticus in superficie testarum et Belemnitarum reperitur, et quidem apud nos, quantum scio, tantummodo ad littora Scaniae, forsan aliunde adventitius. Ejus analogia cum se- quentibus, melius efformatis, Phacitis comprobatur tenuibus — mi ux nonnullis: Phacitis “evidentissimis, in- superficie calcis» durae eodem modo insidentibus. | Constituitur nostér' Serpulites lineis: elevatis concentricis (vix unquam spiralibüs), intis solidis, distinctis, interdum tam exstantibus , ut in lamellas. introrsum: centrum versus inclinatás vel: subimbricatas’ ‘ab= eant, quo tendunt:ad figuras semilenticulares formadas: Hoc modo ad constructionem; Phacitae superficiali vero pro- priam, non parum accedit, quamquam omnes lineae radiantes omnino desiderantur, — 5) Phacites lenticularir,a Blamenbachio Madrepora lenticularis: dictus , nobis! longe extraneus est et loco-sicüti forma et iota natura sequenti tam; affinis; ut non possimus non ab eorum séntentia longe discedere, qui haec duo opora non tantum generis, verum etiam ordi- nis diversi esse statuerunt, | Conveniunt forma lepticulari 59013220 radiis curvatis et forsan etiam. striis spiralibus sed hic Pha- my cites lent icularis dictus omnino solidus est, et ple- i ) (umque minor, magnitudinem ungvis digiti minimi vix su- perans. -— 6) Phaciten multilocularen dicere vellem illam; maxi- me efformatam et completam. speciem, quam Cel. Blumenz b ach forsan nimium triviali nomine Ph. fossilem nuncupay vit. Hic Bhucites notissimus omnium evasit. ob. construcy i tionem mirabilem , lamellosam, spiralem simulque multilo- IH cularem, qualem non nisi in testaccis reperiri, crediderunt e zi SER naturae curiosi. Quod autem testaceis multilocularibus ———— iili uu minime adnumerari possit, comprobatur vel solo defectu si- phonis omnisque sedis vermis, e qua exitus ullus pateret; sine illo enim nulla vera multilocularis Cochlea ‘et sine hoc ne aliquod testaceum quidem cogitari potest. Ulterius con- siderando reperimus reliquam etiam constructionem longe aliam quam in testaceis esse, utpote quae neutiquam sicuti illorum , efficiatur tubo, spiraliter circa iaxin voluto, sed potius laminis convexis, latera lentis constituentibus, inter quas laminas trabes curvatim radiantes cum aliis spiralibus decussantes loculamenta formaverunt. Hic Phacites, in O- riente vulgatissimus, etiam in: Helvetia et Gallia. occurrit ; sed apud nos neutiquam reperitur. Nonnulla alia spud nos exsistunt corpora, quae adhue magis obscurae originis sunt, et tamen. nimium definitam formam habent, ut pro meris figuratis accidentalibus habe- ri possint. Frequenter occurrunt exempli gratia. cylindri leviter compressi et curvati in cretacea terra, tum ad Lim- hamn, tum ad Svenstorp, quorum originem pe certo de- terminare nequeo, Ulterius memorare oportet, quod in si- lice ‘ad littóra Scaniae ejecta passim cernantur tum indicia Flostrarum, tum Tubulariarum et denique impressiones Pen- tacrinitarum, quae tamen omnia, pro indigenis assumere in praesenti vix dicen 2d — (34D : 3953293 moje b i E j EE De- eA o Si dc n Denique indicare. sufficit, quod nulla alia Lithoxyla vel vesligia petrefacta vegetabilium cujuscunque generis ad- huc apud nos reperimus, quam spuria et nimium obscura ila, quae olim proposuerunt naturae curiosi. Omnia fere jam descripta Petrificata in Reg. Societa- tis Scientiarum Collectione ditissima asservantur, cujus ideo Catalogum typis separatim exscribere decrevit Regia Socie- tas, ut conspectum ‘faciliorem: totius Collectionis et ratio- nent pleniorem locorum natalium, nec non citationes &ucto- rum, ulteriori illustrationi forsan inservituras, habeant tra- ctationis hujus Lectores reique studiosi omnes, praecipue Musea nostra visitantes, EXPLICATIO TABULARUM. i Tab. I, Entomostracitas caecos repraesentans. Fig. 1, Entomostracites paradoxissimus pag. 94. exemplar mi- noris magnitudinis completum, e fa- cie superna visum. 2, Entomostracites scarabaeoides pag. 41. exemplar majo- ris magnitudinis completum , e facie superna visum, S. Entomosiracites spinulosus pag. 58. exemplar medio cris mágnitudinis, superne visum. ‘vo. VIII. 15 x iy fies &. Entomostracites gibborur pag. 59. exemplar mediocris magnitudinis integrum, superne visum, B. Entomostracites pisiformis pag. 42. fig, superior caput, fig. inferior caudam exhibens. 6. Entomostracitas bucephali pag. 57. caput cum cornibus divergentibus , mediocris magnitudinis. ` Tab. II. Eitomiostracitas aculatos, non quidem omnes, ostendens. Fig. 1. Entomostracitae punctati pag. 52. caput et 1* cauda € facie posteriore oblique visa; 2. Entomostracitae laciniati pag. 54, caput et 2* cauda e facie posteriore visa, 3. Entomostracitae caudati pag. 28. anterior et posterior pars, inter quas media nunquam visa lineis punctatis tantum. indicatur. &. Entomostracitae granulati pag. 50. scutum capitale cum non nullis. articulis trunci, nec nom 4 * cauda, quae a illum pertinere videtur. 5. Entomostracites crassicauda pag. 27. e facie posterio- re visus — et 6. e facie anteviore delineatus, - 7. Entomostracitae laticaudae pag. 28. caput e latere su- periore oblique visum. 8, Ejusdem caudas Tab. T, Fig. 2. Rabitites pekiformis pag. 4g. €. facie inferiore visus cum. ore et ano. 2. Idem superne visus ut vertex conspiciatur. oes HEISE 5. Idem ab extremitate anali cort- spectus facie inferiore sursum ver- gente, ) é. Echinites artolafur pag. 46. plaga superior cum ano; areolis etc. magnitud, naturali. 5. Idem Echinites e latere vel am- bitu visus, idque magnitudine du- plo aucta. 6. Turbinites alatus pag. 69. e latere vel ambitu visus, 7. e facie superiore vel umbilicali. 8. e plaga inferiore vel spirae, 9. Turbinites cornu arietis pag. 68. e latere anfractuum . repraesentatus, 10, € facie inferiore vel spirali, 31. Anomites triangularis pag. 61. e facie valvulae bre- ,,. Vioris. depictus- 12. e margine repraesentatus. 15. valvula longior e latere postico, Tab. IV. Fig. 3. Helicites -obvallatur pag. 75. e latere vel ambitu visus. 2. e facie superiore vel umbilicali. 3. Turbinites bicarinatus pag. 70. (cujus anfractus supres mus tricarinatus apparet) e latere visus, 4, Ejusdem nucleus denudatus indi- diciis tantum carinarum praeditus, Fig»: »5il farestat labiatus pag. bg in, Æ valvula e facie interiore. . j ih ow eonia 6 -irie facie exteriore. 7. Ostracitae decussati pag. ‘Bg. n. 4. valvulae ambae hian- tes. margine. cardinis, conjunctae , et ab illo oblique cohspectae, '* 8. valvula nna e dorso visa, io o aotinianS HUDI è | eesnbl Qais sarf ~ © margine repraesen- uir il tata. 10. Anomites spathulatus pag. MR D 2. Valvula e facie 5 — a Dh: "exteriore. on)dráoiy ing vionique | válviüla ` 'e facie interiore. iT 3 13. po oa, SA pag. 62. n. 1. valvulae ambae con- miss , Junctee e facie yalynlee brerieris, visze, A9. valvula. longior sola e plaga in- ,. teriore depicta, 14. valvula brevior intus visa. -9 = is, Anomites loiigirostris, pag. 8i. e Plaga’ Yalvulad bre- , Moris: conspectus, asa a6. © margine yalyularum visus: 423.28 UL TeqCuou L Ld 1g — Ee | SELECTA, | EX MANUSCRÍPTIS POSTHUMIS .NOBILISSIMI KLINGENSTJERN.E. Hosta Jedutxo tase i ) j d ut Societati, Regis in ;possesionem cesserint manyscrir pta,, que de. variis sparsim.in Re Mathematica questioni- bus post se. reliquit Illustris Geometra, SAMUEL KriNGEN- STJERNA; haud ingratum Mathematum Cultoribus fore con- fidimus; si sequentia ex iis loca, quc "Tentamen Ejus de de. finiendis et corrigendis, aberrationibus radiorum Luminis &c. partim illustrare » partim emendare possunt, Orbi Erudito impertiyerimus, , ? -Schedula maximi momenti, que huc spectat, sequens est, inscribiturque ab. Auctore EMENDANDA IN TENTAMINE DE PERFICIENDIS | TELESCOPIIS. eitutita 7 UPreter magnim numerum Erratorum Typographico-= rum, que in hoc exemplari *) calamo sunt correcta, non+ VOL. VIII. : 16. a SI ! = papa —- *) Fuit sine-dubio illud Exemplar, quo Auctor ipsé üeus est, +e ns dL nulla etiam occurrunt erronea, que auctori per inadverten- tiam exciderunt. Horum precipua sic corrigantur: Pag. jr. lin. 3. pro 1. 9354796 lege 1. 935579% — Hoc mendum inficit subsequentem calculum , & formas Lentium. initio pag. 55 inde derivatas erroneas exhibet, Correcto ve- ro calculi vitio, prodeunt pro Indice x duo valores sequen- tes, scilicet x zz — 7.77582 & x => — 0. $1553, ex quibus forme Lentium in hoc exemplo ita definiuntur: P L . P b P , p. P ro primo pari: a = b= e2e08;02297———— P pani = 0.872” 2.00550 ne 0.74764 P P P Proalteropaxi: a == jb = = d; b s ——- 0.84458 1.04221 -0.2156$. Pag. 62. lin. 9. Hine sequitur Ec. usque ad finem $. XXX, Hec erronea sunt, eorumque loco legendum: — Hine se- quitur esse x = — 2 D+ 1 Y2C- D? = — o . 38766 + o. 56392, sive x = -- 0.17626, Kx 2 — 0.95158. Sub- stitutis his duobus valoribus ipsius x in radiis facierum su- pra exhibitis, prodeunt pro casu hujus exempli bina. syste- mata ternarum Lentium, quarum forme sic definiuntur: A ? pi mna zs 1.43637 0.05042 In primo systemate: a = b” = sed inter Ejus manuscripta non reperitur. Sine dubio, post mortem lpsius, sub hasta venale abiit. a-— 09 — p p . be y. ice 0.70853. In altero systemate: a = b” = P 1. 25786 $ In utroque systemate: =b = — Pag. 65. lin. 17. Sive quod eodem redit, E7c. asque ad fi- nem paging, Hæc delenda sunt, & pro iis legendum: — Quare cum numerus x, quatenus per conditiones Proble- matis limitatur, sit realis vel imaginarius, prout Problema ipsum est possibile, vel impossibile, facile patet, numerum n in ipsis limitibus habere valores maximos vel minimos , qui cadent inter o & 4m, & inter im & m. Pag. $9. lin. 15. unde QH equalis. fiet ipsi. RH, €7c, usque- ad finem pagine. Hæc delenda sunt, & eorum loco substi- tuenda que sequuntur: — adeoque 2RQH zz HP'T -4- HSP == HP'T + mHP'T = m +1. HPT. Est vero RQH ad HPT ut P'T ad P’T, evanescente scilicet latitudine figure ; Ergo 2P'T = m -+ 1. P"T, ubi pro PT & P"T scriben- m -f z R R Len + c (§. XXXVIII.) habetur do eorum valores emu id est, distantia Lentis intermedie P" a foco Vi- pR tri Objectivi, quam §. cit. generaliter posuimus aoe | TES DNE. i ^ nunc inventa “est == e" unde patet numerum "p 'suménduni esse = 2. M tay? noorie al Note, Numerus hic p, quem nunc invenimus = z, in ^ nu »$ 92. * Error iste per , hac $ XLI male definitus erat = e 3 i 3 An .g "o. t we NL Ln sed» ommno exigui hr diti EJ in. praxi, udin an - merus..m, amplificationem. designans,. fuerit satis. magnus. Nihilominus ut etiam exactitndini, Theorie » quantum; quiz dem in omni casu opus est; debite consulatur, compositio nem Telescopii ex quatuor Lentibus, nimirum duplici Ob- jectiva & binis ocularibus ;' in compendium dnissám qualem calculus EMIT prebuit , heic adjungere volui & exemplis illüstrávi. hs 4 f y? tens : tx Ya | CIENTO ee DEN (eee wre tea toS nA ree " 1 T 4 Mu ts Was ke 9 Ws "3 “Sint CK E He genera : Vini, que facultatibus diversis polleant' tam’ Lumen refringendi- quam radios hete- rogeneos. separandi. Ratio refractionis radiorum luminis me-. diocriter refrangibilium ex aére in Vitrum C $t N ad i? radiorüm fnaximié refrangibilium- NL? ad i, E: miriime’ réirengibilium N -n ad i. Similiter. ratio refractionis Pasion, rui mediocriter refsangibillm ex acre in vitrum F, sit N’ s c. -— i =: SS Ot 258 ad 1, radiorum maxime refrangibilium, N’ +4 n ad :, & minime refrangibilium, N’ — w ad r. §. 2. Propositum sit ex quatuor Lentibus, P, P’, P", P”; Telescopium construere, quod amplificet in ratione m ad 1, & liberum sit ab omni aberratione, que vel a Len- tium figuris Spheericis vel a diversa radiorum refrangibilitate oriatur. Lentes due anteriores, P & P’ juncte constituant Vitrum Objectivum} cujus distantia focalis sit F, sitque prima P ex Specie vitri C, secunda P’ ex specie vitri F: posteriorum. vero sive ocularium utraque- P” & P” sint ex Specie, C. : Oportet itaque harum Lentium formas & inter- valla definire, : i c L] 5. Sit N T . if " j cade hu e P, X computentur numeri f, (Nom i)n Ms l n ee 3 e ht pu ea ied id am : T: wy r bi iaeia. he l l EE ap net N dui cq SRE "TU 1 | s I m erbaut E Val E : Ma 4 (pe BO that = icc T ase 1220 SA i’ 2 r 1 —— PY m " + — — 1, wars A a CUN Lu) eae mn $. 4, His factis, distantie focales quatuor Lentium P, m—t.p4-t! +1.F P, P", P", erunt: P= cst b na xFz Lm al (m—).p—2 p— -—*. m-i m == z: . p- P+F 2.p4-! P s WB om gp ee )xP; m- i m+: ) m-i t 2z.m-—1.F ., 2.m—1:1, F i P = —; P" z * Intervalla (m.m) av. mG m-i m vero Lentium erunt: P P'zz o; P Pm x F; 4 D —— 7? P P" = x F. Præterea erit distantia ocu- m. (3m — 1) m — i.m li a lente oculari ultima, == x F. m? . (3m — 1) $. 5. Forme Lentium Objectivarum P & P' ita de- terminantur: Inveniantur duo numeri x & x, quorum relatio definiatur sequenti seequatione: p p* f p.p t ^a LE. +> MELDE x 8 s EE gE ógp° (p4) XEO GHD SL 2 (npe). (041) ee (met) g 77 (wey). gg * (m+). g’? —— 25 eF : y A zn m (p+): PA Mp Hr X [14 (£ +4. (g + 2*0 - 5] eruntque radii facierum Lentium Objectivarum ut sequitur, modo numerus m sit satis magnus. Radius faciei anterioris j^ . P ~ E . . z entis or ERU. + x posterioris. e p oa, Z5 —— gay p Radius facieianterioris Lentis P’... z— — H , 2 po E rx -F(p- ae -k P posterioris == e 2 cp 2.p+1 —— Exod gm e h^ (v 2I k $. 6. Forme Lentium Ocularium P" & P” sic defi- niuntur: Radius faciei anterioris Lentis P" , , " 2.(m- ).F Lo (n). P" ~~ m.[(m-1) Sh-Rok] C T (m-i). ht ak Radius faciei posterioris Lentis P" .. USD. adu Rd RH 2o ON e) PS T om.[Qnu-2:).h4-2E1 7 ^ (m-a). k p zh Radius;faciei anterioris Lentis P" y | z.(m-1 (m D). F Ni DN" ; ty m.(am-1). [2mh - (m-2.8 ` mh =) (n - 1). á k Radius ‘faciei } posterioris Lenta D, Ws quy T ji = gi (m= DI (m4 0) (men PR” mm: (3m=1) [mk (amma). = = amb. (m sioak /.$.7.. Per jam traditam Telescopi. constructionem cor- riguntur non tantum errores penicilli- principalis, tam qui ‘ia Lentibur Objectivis quam ‘qui ab ocularibus ortum tra- himt; sed etiam illi, qui oriuntur ex incurvatione penicillo- rum obliquorum in transitu. per vitra ocularia, Qnod si ratio tantummodo habenda esset earum abérrationüm, quee a vitris objectivis: in eorum foco _produeuntur, ceteris negle- ctis, non alia re opus foret , quam ut in formulis allatis po- “Hoh oi G. rmyvrelutiO- xu ip Ad. ) JULI neretur numerus m infinitus, quo fiet Tus ee C oc: s 107 htt P = (p +) x F; JEqüatio pro rélationé : Indicüm ‘x Sa EP a PP Rp ee x, Ua in ar PUN: = - Le aL diit : ri BRS th. (gee) sme — g* & Radius faciei lanteriofia Lentis P442... yo) p: " eed.’ P iy La osterioris . .. —-— | Trpo potione = - A pae b-x dAd 25 Radius facicl anterioris Lentis P’,., o E edd jo yn = aha hp ab ak! posterioris = yl E (i E Ky Et his continetur constructio vitri duplicis, radios inciden- tes axi parallelos colligentis in foco sine aberratione. Nota, Si distantiæ focales et radii facierum per for- mulas $. 4. 5. 6. 7. computati prodeunt positivi, designant Lentes et facies convexas; si negativi, concavas. > 38-& Si per C et F intelligantur: species vitrorum Crown Glass et Flint -Glass dictorum, et statuatur securi- , dum Dollondum , Wu. N se 1.5f, ot -— Ss P erit n GN wr) ton s Hath a 0.37069 X F (nsu re T DET 2 2.” LEE m-a 0.37069 x F 9. 74138 P = - ——— = - 0. 57089 - )x P, Item 2 t i 1+- iiam, -d fms: 4.556783 g mm 2.307195; h zm 1.660u; k = 0.22668. Sf SS 3.953635 gh mia. 265825 lm 1) 582743 k m 0.14140 &/ zequatio definiens relationem Indicum x & x’: UND. VME 00 000 juos i 17: o 6 S = 2.62226, .. - 1.57360 4 i 4+ 25499 } X x? 2.25379 p = 0 mte $ ETT Dot ' Determinatis Indicibus x & x', habentur radii facierum, scil. Radius faciei anterioris Lentis: P. ..... [eng ixi 2908 P P m dot posterioris JL SEU x zm Kp zer Radius faciei anterioris Lentis D^... - ^ | y saluat enor ud P 3 eager "oT - 0.39289 + govern ; A der i aap he Radii Lentium Ocularivm habentur,- im expressionibus: ge> meralibus (Gi 6.) substituendo valores numerorum wm, h, k, á $. 9. Quoniam valores indica x & x nom determi nantur per æquationem supra allatamz |o -oz.62226 l = od. $736t N, 4349 P X x^. rcm DER g mai CENSENT utpote que relationem eorum tahitummodo- éhnfínef evi- . dens est; solutionem. jam-traditam: adhue esse universalém. sive indeterminatam; > quae-infinituar. solutionum: determinà- tarum sive particularium: numerumi: comprehendat, |» Quales ut nanciscamur, assumenda est, prout conunodgum. vel pro~ ee doy 0 Ee ficuum videbitur, vel.forma alterutrius Lentis, vel conditio aut Æquatio quicamque alia, Indices quomodocunque in- volvens, que cum data /Equatione ad Indices comparata, utrumque eorum determinet. Hujus rei habe exempla se- quentia, Exempl. 1. Si data vel assumta fuerit ea forma Len- tis anterioris : P, quse aberrationem minimam producat, fa- ciendus est ejus Index x = o, unde Æquatio pro Indice at Lois pred eh p fi t: x2 - 1.57361 + pit 0 is posteric et: - 1.57361 = Pe he a RC 0. p & E ox = 1.25444 =- ——- ; unde Radius faciei anterio- pum -ha T A Er P —u Bp ti ees = UY DOES i i ees it] ia a ERI asf entis De posterioris menm "Pro forma Vero Lentis P', sumendo pro Indice x” valorem ejus positivum, habetur: Radius faciei-anterioris Lentis P’ ... p P = : posterioris == ET 0.17025” X 0.17025 o, $6155 +e ae 02 558 5 Re Et pro Indice x’ sumendo valorem ejus negativam; prodit Sse 108 he f? Radius faciei anterioris Lentis Pound .bv nod P Hi asilo oubtsodinp P. M n o an glépi* ponerent ma um n6 CT a | dune v den ot ced 7 ijs Exempli 9. Ponatur Lens Objectiva posterior P’, u- "DM, iequaliter SOBE R, et "iar radiis facierum ejus i 06858 x habetur x = 1.25496 — Wu quo pom substituto. pro = ^ a Bure eo - eph s» T o eis x in 4Equatione Indicum, erit x? r 0.00050 — (c t sheik titoiteteod mns Hujus Jiqueiionis extracta radice x, si fieri Pen Midi Radius faciei anterioris Lentis Pani P P — — — — ; posterioris = ——————— ) dh < 660 ox a 0, 22068 FR ox. 2d tri faciei Lenti p m Ra utr ue [aciei Lentis ^ " &. ius u iusque BENE rr € : 4 Pod =. "n P Si vero Index x fuerit imaginarius, sine errore: sensibili su~ mi potest x zz o. Et hec Lentis duplicis forma praxi ‘est valde accommodata. x du Exempl, 5. Ut bine Lentes objectiyae, se invicem tan- gant secundum totas suas facies obyersas, statuatur, radius faciei posterioris Lentis P equalis radio faciei anterioris Sse 129 | SR Lentis: P” cum ; signo mutato, sive ni i 0.74138 nv x zz n 1.37069 + "s X x + o:o$fo wa? quo valore substituto ES Ai vati pro Indice x: Y 4 pr" +- 2,510436 e EEE] Asoy à Is k Ve -w ZBL HOb70 3.64607 ) = 0 m: mri 0. 89635 8.32062 adeoque. x zz - 1. i € NES. ip y pert 1 , Rob m --t tw 39 "mi unde prodeunt bini valores Indicis x, scilicet 2.26734 9. 47464 X mE ioagp-———,.XX xm d. nikaa g 00.0 gs Oe 1.77481 E quibus datis dantur radii facierum per formulas sequentes: Radius faciei anterioris Léntis P |. . 4 Dp: P "a posterioris.. . , ..z— (var Radius: faciei anterioris Lentis Pus .P > ME P Se Far " TRETT bg ehe 3 : pog E Gr - T T k a -E omne. tres Fi ———— 2a ® m +a Hee, formule ad numeros: reductee dant sequentia: bina Len= dium/ pariaz 50:0 Ss wo {Sher pin nun “Bs Me Pro x sumendo primum ejus valorem x 25.0. 355; * "rti E est pro primo pariz => mosii Radius faciei anterioris Lentis P... p pas «uda of: : p = nua NT poster. . . . t X pec zn ' mcr | : epus T Tnt Radius faciei anterioris Lentis P'. A = p ares $-poster. . . neon IPS 7092153 TET Pe: x sumendo: alterum ejus valorem, x =- 1, 77381 pees, a est pro altero pari: i Radius faciei anterioris Lentis P. 2, i P C, P ry en? Moser 0 47464. -0.1870 + ear | | 2.064) - iE Radius facieicanterioris Lentis P’ ;.,. Ai = 2 “poster... . = scale ANNO 2i; 9.74763 - pure Piura exempla coacervare nihil attinet, Ubi vere quantitates refractionum et dissipationum Luminis in; Vitris —— E Dm diversi generis certius innotescent, hos calculos repetere et alia. exempla addere licebit, f. 10. Sit Vitrum duplex, constans Lente anteriori ex Specie C, posteriori ex P. Distantia focalis. Vitri hujus düplicis sit = F, ejusque dimidia latitudo = L. Radius faciei anterioris Lentis. primæ sit = a, d A D. Radius faciei anterioris Lentis secunda: ats s. posterio- EU 57 RWlga 36 e ET x, Pep = phh k) = Xs ris = 5. Ponatur - T r E i Rodi (= TL mi A . T CE Nr aid Maks rug . His positis exit aberratio radii extremi ex Vitrorum figura sphecrica, oriunda » Si radii in- cidentes fuerint. axi yitri paralleli, = = It m 242. a2 MS s x[Exire HOS ie sp) Aberratio minima Lentis DEN ex yitro G parate, & eandem foci distantiam P eandemque latitudinem 2L haben- ET Et. arii tis, esf Z2:———. Unde hac erit ad illam, ut : ad 2g P NE lo xem tots XLE EAS - gr t1] Et per hanc formulam Lens quavis duplex comparatur cum optima simplici, respectu aberrationis a figura Sphærica, | Exempl 1. — Aberratio Vitri Objectivi duplicis, in quo 4 i w A a, b, a, b, sunt inter se in ratione numerorum 2p. £p j " ETE TP aas ber ipd X = ð, à wu ifr & x zz - (p hx @ - k), cujus bentes Lens ante- rior habet aberrationem minimam, & posterior est ‘utfinque sequaliter concava, est ad aberrationem minimam Vitri sim- plicis ejusdem distantise focalis & apertura: , ut Jj ad, 100000 sive ut 3 ad 200 MET vid. $. 9. Ex. 3 Exempl, 2. Sit a = 5, b = 4, € d= -4, 55 = - 20; quae forma nón admodum differt a Vitro duplici 1 cujus Len- tes se contingunt secundum totas suas facies obversas, quod donetituit par. primum $. 9. Exemp.- 3, Subducto. calculo - invenitur. aberratio Lentis duplicis propositae ad aberratio- nem minimam Lentis simplicis ut - 0.09553 ad 1, adeoque illam esse minorem parte decima hujus, & radium extremum incidere in axem post focum Geometricum respectu dire- ctionis Luminis, Exempl, 5. Sit «zz 2; bz i; de t, P 500, ees — 155 Bekep *ritque-aberratio hujus Vitri duplicis ad' aberrationem mi> nimam. Vitri simplicis ut — 2.69984 ad 1, adeoque Vitrum hoc compositum fere triplo deterius est aos ag ratione aberrationis a figura. Nota. Si pro symbolis substituantur numeri ut supra, & sit p= = -1. 37069 , ut aberratio a diversa refrangibilitate omnino destruatur, invenitur aberratio minima Lentis sim- plicis ad aberrationem Vitri SUIS a a figura utz ad l i $9.06004 X x? + 3$.44202 — 22, 52258 x x2, In cominoditatem calculi notári potest, esse Log. 59. 06004 == 1.7712977 ; Log. 22. 52258 = 1. 35261814 Eadem ratio etiam ita exprimitur, ut sit Error Vitri ‘sins plicis ad errorem duplicis ut i ad = "b2.52258 X » '2- 2162226 X x? — 1457361), X gener aliter: E SIRS A AS as ol shred aX eut 2 ----—-- : (pt 0*f iF M pt ee ee Hisce recte subnectitur Schedula sequens, cognate: quippe materiei, separatim inventa. Signatur solummodo ab Au- ' ctore: Ad $. XXV. Si tres Lentes P, P', P”, parate sunt ex vitro ejusdem Speeiei, erit N zz N' = N^, item n = n = n, adeoque VOL. VIII. 18. en EE 7 JEquatio pro destruenda aberratione ex diversa radiorum re- frangibilitate in his tribus Lentibus: i 4? 1 442, A’? 1 poh gut getan mb Ut he Lentes telescopium constituant, necessum est, ut sit B = P, & A’ = P”, quibus substitutis Æquatio evadit: P 1 P " y 7 +e R= & distantice vinis PP=P+A; P'P” = P” + B^ Cumque in Telescopio trium Lentium | attire sit generaliter: PP’ == P+ P .(a- xp? & 1 : mP” 4 PP = PP. > ubi numerus m designat P amplificationem objecti telescopio visi, erit 4’ == P'.(r- =i) mP” mP” f yeh & Bs Pi - Tp? & his valoribus ipsarum 4’ & B’ P 1 Pp" substitutis in cequatione TY E E + pF” habetur P + meP” : tandem: (B - np x P.P 4 P = o JEquátio con- tinens relationem distantiarum focalium P, P', P", & am- plificationis m in Telescopio trium Lentium ex vitro ejus- dem Speciei confectarum, quod liberum sit ab aberratione ex diversa radiorum refrangibilitate oriunda in penicillo principali, —— HEC MEE Ceterum non sufficit ut heec inter P, P', P", & m ob- tineat relatio; oportet insuper, ut Lentes P, P’, P", ordi- nem suum servent, id est, ut intervalla earum P P & P P” sint positiva, id quod duas novas limitationes introducit; P scilicet P 4- P (1 - ap? quantitati positive , & m PPh- EE = quant. positive, Ponatur itaque dd Pari m RP P. -= mQ 4 eliminando P' habebitur —— + — p" os z; p & P ido of = > quarum æquationum ope eje3 Q +4- tont P+m?P” pie fe Sc pquabone y "T2 x P.P'--Pzzo; m6: acquiritur: (Q - or P)? & Qg = o, que ob utramque Q & gq affirmativam, impossibilis est, & indicat, ex tribus Lentibus ejusdem generis telescopium componi non posse, ab aberratione ex diversa refrangibilitate immune, | RECO CHEESE qat M SSS O See MEDITATIONES NONNULLA. 1 DE REBUCTIONE QUANTITATUM. IMAGINARIARUM. AD FORMAM. SIMPLICISSIMAM, .. , ORIUNDISQUE INDE SERIEBUS — CTRANSSCENDENTALETER SUMMABIÉIBUS; ^ AUCTORE - t ZACH NORDMARK g? Wi Au Expressiones perveniri imaginarias, non modo quan- do naturå suå qaas quæsita imagiffaria ‘est, sed sepe etiam, Quando reapse est realis , (quemadmodum. fit in Ca-- su Irreducibili Alquationis Cubicze), «res est Geometris. no- tissima. . 4 Oqnmeitaque , Formule 'ejusmodi imaginarie tam £e dicite occurrant, valde juvat, complicatiores earum d simpliciores , vel, id quod adhuc, melius est, complicatissi- mas in simplicissimas posse convertere. Maxime autem. composita ejusmodi quantitatum esse merito mew (a te b Von mom a sub qui. omnes relique com- prehenduntur , prout una olent litterarum. (a), (b), (e xà i vel (h), nihilo aequalis ponitur. Simplicissima e contrario ncc Jil ME s inter. Binomias, est. quantitas imaginaria 24 - IB Af =z niw quà. 44 et B.sunt quantitates reales: qua sic ita determinari ee ee TRETEN, wurug |l ocgocb hM na possunt, ut sit 4 RB y -1 = (ap by-v * quantitas imaginarià maxime composita, qué membrum Æ- quationis posterius efficit, ad minime compositam in pri- mo membro, reducta, esse ,. recte censetur. | ,..), ) $2. HIN «$1 Ad hanc autem reductionem in tota amplitudine sua. generaliter peragendam , Doctrinam Fluxionum in subsidium vocavere Geometre illi primi ordinis D’'ALEMBERTUS atque EULERUS , qui hoc argumentum preeipue persecuti sunt; ille in Meditationibus de generali Ventorum causa, pag. 107, sequ.; hic in Actis Academic Berolinensis,” ann. 174g, pag. 279, sequ. Tum autem’ solummodo casum particularem , gn! quo est ^ae 0, ideoque quantitas transformanda CENE D zi ; eliam sine Calculo Fluxionum EvLE- RUS absolvit; supposità nempe , hujus loco, illa proprietate transscendentali i imaginaria Angulorum multiplorum , quà con- "its esse (Cor. Q + Sin. Q. Al mi = Cos. m Q +. Sin. m Q A — 1, (vid. Loc. cit. pag. 265, sequ.): sed postea tam in hoc, quam. reliquis in casibus , et presertim im casu maxime See 58 +h generali,:Calculo Fluxionali uti maluit, Et hoc quidem re~ spectu, methodus ejus. non nisi im denominationibus , con- cinnioribusque F'ormularum modificationibus, à D’ Alember- tiana differt; eadem quippe, cum hacce, differentialia et in- tegralia essentialiter complectens. Totum calculi processum fuse‘ luculenterque, ad men- tem precipue D’ALEMBRTI, explicuit Celebérrimus Bou- GAINVILLE in laudatissimo Opere: D: Calculo. Integrali, Isa- gog- $. 70; cujus Versio Latina nobis impreesentiarum ad manum prasto êst: NAS 8. E ) Jure autem meritoque quaeritur, an ad quantitates 4 & B ex Zquatione. A AB y-t =a pb i) g+ gide determinandás, perfecte rigida sit illa methodus, qua per Fluxio- nes cà, quee hucusque trita fuit, vià, ad scopum contenditur. Transmutata nempe hac JEquatione, sumendo Logarithmos, in sequeritem , L(A44- BY-) = (g+ h-i) L(+ ty-1); supposuerunt Mathematici supra laudati, quantitates (g) & (4) pro constantibus sumi posse; contra autem, 4 & B, atque (a) & (b), pro variabilibus: atque sub hac demum cons ditione differentiando, terminosque analogos comparando, ultimoque tandem integrando, ad finem propositum perve = d djig dB nere, Sed pace Illorum dixerim, suppositionis ejusmodi yes niam, nimie, quam juste libertati, videri similiorem,: Quod ut ne sine idonea ratione dictum. videatur,, sed sud luce eo clarius in oculos radiet; ponatur, esse g == 5. et h. =, b, adeo ut habeatur L(A + BN-8) = (a+b M- 2) L (ae 64-2). Jam nulla. se manife- stat ratio sufficiens, cur factor (a +b M - 1) extra si- gnum Logarithmicum sit constans, infra idem vero varia- bilis. Hec sumtio eque audax videtur, ac si in differen- tianda quantitate (vx) factor (x) supponeretur constans, Logarithmus autem ejus (Lx) variabilis; immo vero tanto adhuc audacior, quanto certius constat, Numeros ipsos multo, quam eorum Logarithmos, celerius crescere, si ip- sum solummodo unitatis confinium, ubi hi oriuntur, exce- peris; prope quod Abscissa h. e. Logarithmus Hyperbolicus, et Ordinata seu respondens ei Numerus, eádem celeritate crescunt vel decrescunt, $4. Ita saltem nobis videtur; recte, an secus, oculatiores decernant. Nemo enim est, apud quem non in contrariam partem multum valere debere videatur Summorum supra lau- datorum Geometrarum auctoritas, Ipsam etiam dubii no- E ER tho dt his, stri vim aliquà parte: guasi nint fatemur ,° quado obser= vamus ; tam Binomium ipsum (a 4- b AS > 0, quam’ ejus Logarithmum, esse imaginarium; sed illa tamen eo ipso haud: plane tollitur, ^ Sunt" en saltem (a) & G 'reales. Utcumque autem se habent ita haud i incongruum, inimó vero ad plénam Certitudinem’ plane 'nedessdHiud erit; Soutió- ném hijusce “Probléitiatis, ‘sine Yalla Fidxionum ` ope; gené- raliter absolveré; süfposita. tantum unicá é simplicissimis Formulis imaginariis, "Circuli et Logaritbriorum dependen? vni iibi tengs 97 ne SEP aad tiem mutuam spectantibus nempe, N^ ape s Qa Sin. mly in quà N est Numerus, , Cujus Logarithmus. Hyperbolicus est unitas. Nam sepositis simul et, omni prorsus Calculo Fluxionáli, et omni previa Formula Transscendentali Ima-, ginaria, negotium tamen plane conficere velle; res est seque. impospibilia , ac ipse, radices imaginarie,, De cetero rem ita. clare exposituri earns a ut verendum sit, ne perspicnitati, ) nostra perspicacia Wietor succenseat, | §. 6. i i Z; -~ir Hoc consilio, ex sumta jam ZEquatione N inis Cos. z P Sin. s ,Af- v pauca quadam. primum dedücenda sunt, ex quibus,” quasi ex premissis, reliqua conclusiontirn instar facile fluunt. ^ Sumtis eum in finem Logarithmis , ' habétur? ^ 7577 ; i ? t: aes 4 LL Sin g y-iz L(Cors 4-4-1. Sin. 2) =L. Cos. % (de AI) - 3 os% LCos.z (1-4-1, Tang.) = LCos.z A-L(i4-M -1 T.28) ; ideoque L (1 + 7-1. T.z) = z y-1 - L Cor. s. Hinc ad Arcus circulares facile reducuntur Logarith- mi quantitatum imaginariarum, quales sunt LL (a 4- b V-1). Sumto enim Arcu z ejus magnitudinis, ut sit — = Tang. z, a oritur: Lobb Y-)) m Lait NV -1 = La(id- A-1. T.) La +- L(G -+N -1.T.z) = Lat E M - (- L Cor. Sin. 5 Sin.z; Jam vero, ob —— = Tz, est Conz =n = i Cos.z ^ T.s a a? V(t - Cos, z?) Xy Cos, s? = (1 - Cos. z?) 2 a? 52 r $ — Ay. gf 2 2 — ———— b? Cos. 32 mma a? Cos, 22,-Cos. x TP a Gor vorm Ergo: RECEN vou. VIII. ; ig. cess 42 te ; bM - i) = -1- =- L (a5 -1 Las A/-: bie yt (eia Wed La + zV -i~ La-- £ L (a? 4-5?) zm IL @ 4h) IN- $. 6. Hisce preestructis, quantitates 4 & B ex J/Equatione A + By- = PE MN ina AY -* inyentu perfaciles sunt, reliquis nempe (a) & (5), (g) & (h), datis, Quod ut celerrime succedat, sumatur, ut in $. antecedente, b Arcus $ ita, ut — == Tang, s; cogiteturque analogus ei a ' Arcus. Z ejus magnitudinis, ut sit 47 Tang. Z; et co- gnitus erit 3, Z incognitus. Sumtis jam Logarithmis, et per ea, quz in $. antecedente demonstrata sunt, substitu- tionibus factis, habetur: L(A- BA/-1) = (g + he/-1) L(a + 2A/-1), hoc est LL(4^--B*)d-ZV/-1 = (gk hy - 0 [3 L (a? 4-02) - 8-1] z—igL(a?--5?)-hz--[IhL(a*--b? )2-g2] V- 1. JEquatis jam quantitatibus, sibi mutuo utrimque responden- tibus, oritur: Bio y3 HM 3 L (A* + B? ág L (a? + b2) - hz ma £g L (a*. - $?) - hz L. N - hz tl L (a9 4p 03) 5 -- LN Unde VP p B) mn XN kg Bon wane ^c Similiter habemus i macpgebi tih D(a? Ebi) 4d-gmo. 20:0. & (HD. Ergo datur etiam Z. ' À metiloedea gon! Datis sic tam 2, quam ejus ope Z; dabuntur etiam MULA JA 4: 1-4. 452 ag Cos, Z et Sia. Z. Quia autem a ‘==, Tang. Z, seu Z = Gii p a oimosi — v an Ll Are. Tang. eL radius es T; erit VEN rus EE Z, Bree : t UPERS. 7 Sin, P^ j E cum x ratione T Co, ? Ze Sin? Z = A + Porti: Ate Be DL PAP A? 4- B? wu 8T Š ; jc) * Sin. Z BC E quemadmodum fieri debet; simulque Con Z7 47 Tang. Z, id quod cliam assumiebatnr. Unde mmültiplicando per /quatiz: titate jam;etiam cognitam y/(/*:4- B?) (vid. I), habetur: igual ee Cos Z. y (A? fe BAJ) tii (IL), $ CO BG! Za d. Br) A, i Veo fs: Ser 144 Skee $T ; Qui dicunt, 4 et B esse Cosinum Sinumque Anguli in- venti, sed sumendos in Circülo, cujus radius = 4/(44?-4- 22), quemadmodum loquuntur D'A LEMBERTUS. atque BoucAIN- VILLEUS; ii vero verbis quidem a nobis, haud re ips; dis- sentinnt, Originaliter enim Z nihil aliud significat,. quam longitudinem absolutam Arcus circularis DE ('Tab.V. Fig.1); cujus, in gradus atque minuta et secunda conversi, Tangens est B : An i cipum 2 Cosinus seu CG zz NP ey À et ama ,in eee nempe tis radius j B VE + B) CD =r. Si jam autem, manente ipso Angulo ECD, su- matur alius radius CH = yV(A4* + B*); singule lineae in minori circulo multiplicande sunt per A/(4*. 4 B®), ut e- vadant lineæ Homolog in majori; unde seu EG = “4 - En ) va +B) tabar ^r — 2 2 — — CM tm O04 arme ZET | - : i = Act KIESEG M (44B) = E a "T = B Sunt ergo jam 4 et B idem ac CM et KM, set Cosinus atque Sinus. (im novo hoc circulo) ejusdém Anguli semel determinati ECD vel KCH} qui: semel. definitus,, a. deep 145 — d magnitudine crurum non pendet, quantumvis de cetero ma- gnitudo absoluta ipsius Arcus KH differat a magnitudine ab- soluta ipsius ED. Sed hec tam perspicua sunt, ut diver- sæ queedam in hoc argumento locutiones Auctorum, ali~ quantulam solummodo attentionem Lectoris desiderent, ulte— riorem autem rei ipsius explicationem plane nullam, £i] & Ek Quamvis superfluum forsan videri possit, attamen quia presentis argumenti est; juvat in transitu quasi idem mo- nere, Lectorem, quod. jam ab aliis est observatum ; redu- » 2m P ctionem HRO Binomii imaginarii hujus Forme (&+-/4/-q), totam niti sola reductione quantitatis radicalis "o q ad Formam. _simplicissimam, Quod ut fiat, observetur, esse ET eV mp ViN- VoL V ae rae 2? M - LA quee quantitas, collata cum Formula ge~ nerali (s. â), dat: ; : pb" ., b X amo, b=g g= Tum = ow, ideoque =y t ur à i g e i end ge humo, A (4 4 B?) m b?.? ub =(q J” =4 y -ji i p> p "ma nag t BUSTA, 9 i) im; (n em xT A= Cor, —X4q eder age Byron f A dai siatos A+ BY imm in On D pda Si, E winds: oH, que TN si P () multiplicetur, iod ew addáti?^ MD on ddia moles ug 101 habetur valor Biiomii reducendi (f + ! V- D in Forma simplicissima. §. g lip qe. avana Sed peramoenum Formule generalis exemplüm ¢rit ex periri, annon'Binomia radicalia Cubica, in casu' Iedüci- bili ZEquationis Cubice, ad methodum .Paragraphi. 6:tee, res ducta, aque facile Neuhibeont radicem 4Equationis ' jam me- moratoe quæsitam , ac notissima per tri- sectionem. (nguli solutio : comperiemusque, utramque. methodum rê” — em ipsà ,eodem . recidere. , Eum M finem "observetur , om Aiquationem tertii IU in casu jam supposito, tub 567 quenti Forma repræsentari posse: : i3 x3 X. - 39x - 2r zz 0, eå conditione, ut sit q? > "ny 'eritque PIX EET {Youve Pe) = [r Yat». vip meh n A 280) vont HEN S i Bini p ew id, Wee. Ss My See ‘Si jam Expressio, heic penultima, comparetur cum +h- quantitate ei Analoga (à -+ b y - 8 in §. 6; et quantitates Homologe æquentur , habetur: MAP oe B) reg rE a gt; Ze hs, A f Cos. Z =q? Cos. is, Bag Sin, Z = q? Sin. t z, T 34 mm 297 Cos, 5 3, Proposita jam sit ZEquatio x* x --2t x + 20 = 0, cujus omnes radices, nempe x = 1, x = 4, x == ~ j,non tantum reales sunt, sed etiam rationales; adeoque exacta extractione possunt Algebraice inveniri, Sed fingamus hoc ignorari, et iractentur radices ut irrationales, quas inve- nire oporteat, reducendo ambo signa radicalia ad Arcus circulares, vel eorum Sinus Cosinusque; ut tandem, deletis qua se invicem destruunt, prodeat radix per Formulam ul- imam 24 = 2g? Cor..$ % Ut hec Operatio omnium com- modissime fiet, mutetur signum termini ultimi, adeo ut Æ- quatio fiat x? x - 21 x - 20 = 0; quo possit ea directe, quod etiam ad ‘sigha attinet, comparari cum x? x& — 39x - 2r = €. Hac terminorum alternorum (x) et (4+ 20) mutatiome signo- Sar 14/8 “See rum nihil aliud effectum esse constat, quam ut radices + z, mł 4, 7 $, jam evadaut.- 1, - 4, + 53 habeturque, 3 - 39 23 - 2l,.-.27 = = 20; unde q = 7, t = uv, Aqi-r?) wi4-10) (243) r 10 10 = V(2, 43) = Tang. 2. Hinc , | ‘L. Tang. S mL. V (2, 43) 0,1928031 m5 L. T. 37 9 iu"; 23$ zm. eee STe h on" 1g =E.. no Do 6.24, Log. 2 = 0, 3010300 hh P NT E. g? (72) = 0,4225490 L, Cor, 4% = 1, 9753879 L. 24 (x) == 0, 6989669 x = 4, 0999644 = 5 quam prox. Inventa igitur radix satis prope ad veram accedit, Re- liqua due eádem ratione inveniuntur, si modo observetur, "Arcus duos (3 =+ i80) atque = (180 - 3) eandem, quam 2, ' habere Tangentem; ideoque pro 4 z sumendos esse ~ (60 + 12) et - (fo - 12). Ex allato jam calculo patet, methodi vulgaris et hujus- ce jam nostra discrimen in eo consistere, quod in illa "dM g — d Arcus’ (2) determinetür per Sinum, “in ‘hac per "'angentem. Sed semel inventus, in utraque tatidem ‘trisecandus e, ut liabeadiur Cor Fz, = Sin, = 3. 2UJ. daca e 062131 e Quoties‘ in Formula: generali ($.:67) est f, == 0, ideo- que quantitas rellacenda (a 4 b A -r1) d ; habctur: | H MAB, ete B?) zm Ca? i 07)%, per Form. (I) -onoyinT ni wom——e eano terol. a 3 „conp (Æ) HW erie S; — E EE “Jem vero, si (Cg) füerjt Fractio propria, Numeratorem habens unitatem, quemadmodum in $. antecedente fait £ ei manifestum est, Z` (seu 3 5), et pendentes inde'Si- num. Cosinumque, invéniri per divisionem Anguli.: Si (g) fuerit Numerus integer, ex. gr. == 3, patet, Z pendere a multiplicatione. Anguli. Si RERUM ( g) fuerit Fractio, cujus Numerator non sit unitas; qualis est 5; tum vero Z (seu 42) A^o0ci jus requirit et multiplicationem et donem Anguli simul, Et VOL, VUL : 209. —— to te in singulis quidem jam memoratorum. casuum , suffecto. pro Cg) valore ejus in numeris, pervenitur ad valores illos quan» titatum 4 et B, qui jam in praesenti §. (N: IIL et IV) sul Forma, trigonometrico sensu, transscendentali prodiére. Quod si autem ejusmodi Forma contenti non simus, sed desideremus valores ipsarum 4 et B mere Algebraicos, si fieri potest, (potest autem semper, exsistente (g) numero af- firmativo integro); tum vero Cosinus Sinusque Arcus multi- pli non supponendi tantum, designandique sunt, sed expo- nendi étiam per Cosinum SinumQue'Arcüs simpli; quippe inter quos.relatio per Alquationes Algebraicas, in Trigono- metricis afferri solitas, cognita est... à y 2x: Ut rem. exemplo illustremus, sit in $. antecedente g = 3, adeo ut inveniendee sint 4 et B. ex Æquatione.. tic ino dii Ate B V tum a ds by- )* Hac j jam suppositione, pro e facta, et obtentis valoribus 4 — Cos, 33. (a? + py Faut et B = Sin. 3% (a? + py totum negotium. sean pal ETIEN dentaliter quidem plane confectum est; ‘Arges iti non item. Facile enim patet, iémbro secundo ‘Aquatic a nis UR ad potestatem tertiam divas ian ^ Tateoet ANY aloy ae abi d AL BY-1 =a? 4 zab y-i-3a? - b3 Y-1, ideoque, &equatis terminis corvesron don bu >» @ Ss a? — Zab? et B 302d - 13. Unde concludendum est, debere valores muper antegressos ad hos ultimos posse reduci; ut nempe Hoc pacto fiat Cos.'32 . Ca? +4 b2) 7 = a? - 3ab?, et 3 Sin. 33 (a? + 2)? == ubi Latet autem hec zeqvalitas aliquanto profundius. Quz mt clare introspiciatur, sit Cor. 3 ec, Sim 2 = 5, et b Tang. 3 = Ze ut semper suppositum est: eritque, quemad- modum prope finem $:phi 6:te demonstratum est de Arcu Z,’ a b. e mE, MN y Eus corr pe E dei Va 4d 52) M (a? -+ b2) Cos.. x. = Hinc, per notas Formulas Trigonometricas de Angulis multiplis, ex simplo inveniendis, habetur: Cos. 53 3 dert a? ysb* cow - jab? 33 SO EC E e — = me (a? 4 y (a? + py (c pij Si iü-s5- peed MER DE ur 1h, 33 = 37-3 -— UT. Tul E m (a? + Ou (a? +52)? (a? +È, Ser he i ) be “Unde jM wee po bj div. À y : ‘ brt opns 1.5 a?-3ab® j A= == Cos, 3% (224-52) = TTX n i Y 22 - ab? ; (ene)? 5t 3 3] i i 46:01] qoot i PS E | B = Sin. 33 (0°45?) = 0——— ;XGMED) =s- bs (aa phani. QUE. | Dy s: ($e i2. Vel ex hoc Exemplo generaliter colligi potest, Expres- siones , quales sunt Cor, gz (o? md et Sin, gz (aiba), esse natura sua ad: quantitates Algebraicas rationales in ter- minis finitis reducibiles, quoties (g) est numerus positivus integer. Immo vero; concessa Angulorum non ; multiplica tione tantum, quae nihil. difficultatis habet, sed divisione etiam, in qua tamen difficultas tandem insuperabiliter crescit; possunt eadem Expressiónes, quoties (g): fuerit numerus fractus positivus, reduci ad quantitates non rationales illas quidem, sed’ famen Algebraicas, His Tlaque in casibus, et hoe sensu, minime inter quantitates re ipsa, sed specie tan- tum transscendentes , sunt numerande. . Alia res est, si de prima earum origine queritur, Quamiyis enim, data Tan- Li -— SECOND [7 ste: Ul go) o gente C» detur etiam per Tabulas CTrigonoietricas An= gulus sive Arcus (2); est tamen hic transitus, Analytico. sensu, saltus vere transscendentalis. Gs. Exsistente. in Formula generali (§. 6) 4 = o, et, majo- ris concinnitatis- '"T'ypographicze causa, posito (m) pro (2); ut Formula sit 4 4- B M -: zm (a + b 4/-1"> vidi- mus- in initio §:phi 10:me, fieri : A zz Cos. mz (a? + 62), B= Sin, mz (a? + 5*7. . Quod si jam quis id voluerit, ut quantitates AÅ er B won sub hád facie transscendentali , sed sub forma ratio- nali, quamvis infinite protensa, generaliter compareant; per Theorema Binomialé elevandum est Binomium propositum. (a + 5 V 0^; omnesque ex una parte inde oriundi Ter- mini rationales, in unum collecti, efficient Seriem, quce yo- cetur C, cujus Summa erit = 4; pariterque omnes Fa- ctores rationales. Terminorum imaginariorum, simul sumti, - formabunt Seriem D, cujus Summa erit — B. Elevatio- ne enim facta, et Terminis-‘rite ordinatis, habctur: T (= + iur = + an | m. (m-a). am-2 j^ es 3. m (m - 2). (m-2).(m-3) a7 * * UV er en.(m-1) (m-2) (m-3) (m-4) (m-5) am-6 b5 £a 1. 2. 3. 4. 5. 6. ' | &e. + mah a m.. (m.- 1) (m- 2) an-3 b> — URS ' m .(m-a) (m- 2) (m -3) (m — 4) am-5 b5 OX M1 ide de bf i m .(m-1)(m-2)(m-3)(m-4) (m-5) (m -&) a"-7 b7- ij ds Br. Zs oS, 6. 7. plu &c, - Hoc est, C DXN- "RN Hinc, ob C+ Dy- r= (a + by- = A+ B AJ- r, erit, ‘ut diximus, C = 4 et D = B; adeo ut due illae Series, quie litteris C et D dénotantur, ` atque per nullant methodum huc usque cognitam summari possunt, summen- tur per valores ipsarum 4 et B ROTERTE AE nempe Cos. nx (a* -. b2)? et Sim mz (a? + A Liquet, utramque Seriem C et D abrumpi, quoties Çm) est numerus integer positivus; in casu autem (m) ne- gativi vel fracti, continuari in infinitum. In omni autem casu sine discrimine, tota utriusque Seriei Summa exhauri- tur et determinatur per valores sepius memoratos ipsarum A et B. Quia Cz Zet D zB, erit C+ D zm A+ B, C A C-D—A-B, C,.D=A.B, =a = 3 atque ita D B porro; que demumcunque unquam combinationes similes: Serierum C et D, atque Summarum 4 et B, excogitari possunt. Sunt autem Series C et D regulares, quum ea- rum et termini, et terminorum signa , certa et definita lege sese excipiant; ergo regulares quoque erunt Series, ex ea- eee 158 — steve rum combinationibus regularibus _ oriundi, Ex quibus o~ synibüs patet, ex Seriebus C et D infinite multas formari posse Series novas, quee singulo. per. r combinationes similes valorum 4 et B summabiles erunt, if LM ij lí l 1 > a Nn j 1 253 i LES j £o pis, ~ ein he a i S 9 ? | QU to A ren 4 5 r -53 myop [nae XY do D sis | 1 j EDIZ MECON 89 73 rive JD Ipi i. 2 host se MN COLEOPTERA CAPENSIA, ANTENNIS FUSIFORMIBUS. RECENSITA A CAR. PE TP"THIUNBERG. p Insecta, quae minus speciosam pre se ferunt fa- ciem, merito numerari debentur illa Coleoptera, quorum caput JZufennis instruitur a basi ad apicem sensim incras- satis seu furiformibur, articulis plerumque plurimis et glo- bosis. Pleraque enim Genera hujus ordinis uti et species raro splendentibus exornantur coloribus, fere semper, si Chrysomelas, Mylabrides et Cassidas exceperis, unicolora, nigra. Difficillime. ergo dignoscuntur a se invicem species, et : characteres specifici, non sine summa interdum difficultate éeruuntur. Neque Icones ad heec insecta distingvenda semper sufficiunt; param enim illustrant, nisi strias, puncta im- pressa, scabritiem, spinas et quandoque structure formam exprimere valent. Hæ tamen, uti et accuratiores descri- ptiones, omnino sunt necessaria. Pleraque quoque hujus phalangis insecta terrestria in- "OL. VIII. 21. m ¥ d 4 veniuntur, non raro sub lapidibus queerenda et sordibus i in- quinata, uti Temebrioner, Pimelia, Opatrum, Silphz, Blaps, Sepidium, Erodius, cetera. ` MELYRIS; M. VırIDIS: totus viridis thorace medio sulcato; elytris le~ vibus. * Habitat im fruticibus gregarius, frequens ad littora portus Taffelbay, in vicinia urbis Cap, Duplo minor Lytta vesicatoria, totus glaber; viridis , ni- tens, conyexus. i Caput inflexum, coerulescens: Thorax in. medio stria longitudinali.. Elytra tricostata, nec striata, nec punctata, sed' quasi te=- nuissime rugosa, bimarginata , acuta, abdomen tegentia.. Pedes: omnes: simplices, inermes. Melyris. viridis. FABRIC. Eleut. I. p. 91». M. coERULEUS: totus coeruleus elytris rugosis tricostatis, * Pediculi dupla magnitudine, totus coeruleus saturate „ glaber; capite sub, thorace: inflexo.. i a 0 Thorax undique marginatus, medio striatus, convexus. Elytra convexa, marginata, dorso tricestata. intérstriis tran— verse rugosis,, "n m U9 Ser Subtus e coeruleo et, viridi nitens. M.. NIGER: ater totus elytris tricostatis. * Melyris niger. FannIC. Eleut. I, p. $11. | Similis omnino M. cozruleo statura et magnitudine, sed totus supra infraque omnibus partibus aterrimus, l M. sERICEUS: totus viridis elytris tricostatis rugosis, * Melyris sericeus, Mus. Acad. Ups. P. 4 p. 46. Melyris lineatus. FABRIC. Eleut. 1. P Site Valde similis M. virili, sed. saltem octies minor et elytris ^ inter costas rugosis facile distingyendus. M. MARGINATUS: niger thorace elytrorumque marginibus flavis. * Melyris Marginatus. Mus. Acad. Ios P. h, p. 48. Alntecedentibus, imprimis M, nigro, statura et magnitudine si- milis; facile vero ab omnibus distingvendus thorace ely- trorumque limbo flavis. GNATOCERUS. G. RUBER. * c. figura et descriptione in Actis. Holmensi- bus. 1814. p. 46. Tab. 4 A. | Pediculi majoris magnitudine, totus rufus, glaber, slepres- sas, convexiusculus . statura et facie Mycetophagi. Antenne apice crassiores, subfusiformes. Capui basi bicorne tuberculis binis, acutis, brevissimis. eu 1160 aoe Maxille porrectee, arcuate, acute, capite longiores. | Thorax convexus, quadratus, postice subrotundatus, Levis, ai tt i Ji IST d J | ° al r glaber. Elytra linearia, obtusiuscula, levia, abdomen tegêhtià ejus- demque longitudine, : jabi ia f à ew s x Pedes simplices, inermes. — UPIS. x i à U. cAPENSIS: elytris striato- punctatis, * Statura, facies et magnitudo eadem cum U. ceramboide, to~ tus ater, glaber, levis. INIT Caput thorace angustius. Thorax subquadratus, marginatus. Elytra convexa, marginata, minime variolosa, sed levlá; et striata striis punctatis, rs Pedes inermes. OPATRUM. O. SIMPLEX: nigrum; opacum, elytrorum striis simplici- bus, clypeo integro, Opatrum simplex. FABRIC. Eleut. 1. p. 318. - O. onscUnUM; fuscum thorace plano marginato, elytris mu- ricatis. * Opatrum obscurum, FABRIC. Eleut. 1. p. 116. ea G te Elytron singulum serie octuplici callorum elevatorum sca- bridum. O. ARENARIUM: griseum elytris striatis. * Opatrum arenarium. FABRIC. Eleut. 1 p. 117. O. rusciPES: cinereum pedibus piceis; elytris striato-pun- ctatis, * Magnitudine et similitudine O. arenarii, sed totum cinereum, pedibus solis non rufis, sed piceis. Thorax marginatus. Elytra striata striis tenuissime punctatis. Subtus magis obscurum. i ... SILPHA. S. ACUMINATA; atra thorace levi, elytris tricostatis acumi- natis. * Silpha micans. FABRIC. Eleut. 1. p. 557. S. EXCISA: atra thorace bisulco lacunoso; elytris tricosta- tis uninodulosis apice excisis, * | Habitat in Capite bons Spei et in Svecia. Similis valde S. sinuate; sed acumen elytrorum non obtu sum, sed acutum. Elytra subtus violacea., SALPA. S. PORCUS: cinerea, setosa elytris costis sex crenatis. Aue i162 See Habitat in collibus cxtra urbem Cap. d Corpus magnitudine S. gross@, supra totum cinereum; sub- tus nigrum. ? Supra tota tegitur pilis longis erectis fuscis, instar Suir, Caput parvum palpis piceis. x: Antenne fusiformes » sensim crassiores, thorace breviores, nigre. X í Thorax antice excisus, postice sublobatus angulis subspino- sis; marginatus elevatis et incrassatis valde margini- bus; medio convexus. Elytra clausa, marginata, deflexa. in singulo costze tres, crenatee, quarum due simul ex humeri basi exeunt et tertia e basi in medio elytro; omnes terminate intrà apicem elytri. ; Subtus omnia nigra, glabra. | Pectus in medio obsolete carinatum, punctatum. | Pedes brevissime villosi. S. Scrora: cinerea thorace duplici littera V elevata elytris- | que costis papillosis. * Magnitudine S. grosse, horrida, supra cinerea, subtus nigra. Thorax excisus antice, lateribus incrassatis tumidus, postice - truncatus; in medio dorso duplex callus bifidus, litte= xam V, mentiens elevatus, D Aae s. Elytra connata sutura. parum elevata, levi; in. medio co~ stæ tres, papillis adjacentibus exasperate.. Pedes pilosi, inermes. TENEBRIO. \ T. PALLENS: testaceus thorace transverso; elytris laevibus. * 'Tenebrio pallens, FAEnic. Eleut. 1. p. 149. T, CAFFER: ater elytris basi striato-punctatis, apice sca- bris, * | Magnitudine fere Bl. mortifogi, ater, glaber.. Clypeus capitis subexcisus. Uu Antenne extrorsum crassiores, nigre articulis tribus ultimis rufescentibus , longitudine thoracis. Thorax quadratus, postice latior, convexus,; glaber, levis, marginatus, Elyira convexa, striata striis punctatis; costa scabre a me— dio ad apicem, Fimora crassa, inermia. Tibig compresso, dilatatæ:: 'TROGOSITA. T. AFRICANA: brunnea thorace rotundato; elytris planis striatis. * Trogosita. caraboides. FABRIC. Eleut, r. p. 151r. Corpus magnitudine Tenebrionis: fosforis, oblongum,, subli- neare, depressunr, glabrum, brunneum.. \ dia "P Thorax antice truncatus, postice rotundatus, marginatus, - Elytra linearia, marginata striis circiter octo utrinque pun- ctatis. : T. cAPENsIS: ænea thorace fovea triplici, elytris pluribus impressis. .* Insectum singulare., forsan proprii Generis, nigro-ceneum, Statura et magnitudine iota nigra, cupreo- nitens 4 glabra, convexa. DEEST U Antenne extrorsum crassiores obtuse, Capitis clypeus rotundatus. ‘Thorax quadratus, undique marginatus, planiusculus, pun- ctatus, fossa triplici impressus. | | js Elytra oblonga, apice attenuato-acuta, marginata, convexa, striata striis punctatis. Fossæ plures majores impressee, seriatim positae , quarum que suturam proximo, ma~- jores. Pedes omnes inermes. SCAURUS. S, scABRÍDUS: ater thorace levi; elytris striatis: costis pa- pilloso-scabris. * Magnitudine Sc. striati totus ater, immaculatus, Erodiis si- milis et affinis, ier — 1605 — ais Thorax quadratus convexus, tenuissime marginatus, - opa- tb cus, levis. Elytra convexa, deflexa, opaca, striata vel subsulcafa sul- cis latis, sed parum profundis, costis interjacentibus tenuissime scabridis, és Pedes inermes. femoribus anticis ` armatis’ spina Si aiiai ' valida , acuta. BLAP3, B. _BIPUNCTATA: nigra pedibus piceis;. thorace bipuncta- t to's j Slytris striatis. * ; Magnitudine Bl. quisquilii, tota atra pedibus piceis, Thorax marginatus, levissimus, postice ad latera, puncto ima presso utrinque, pide striata | striis punctatis, Pedes pi RLE HA inermes. B, EXARATA: ovata atra elytris striatis ; antennis anice ru- fescentibus, 3 ' Duplo longior et latior Br quoquo, tota atra, ovata, ote tusa, convexa. Antenne apice rufescentes, Thorax marginatus, convexus, levis, Elytra convèxa, postice deflexa, striata striis profundis, VoL. VIIL Mu cd ARP — i66 speg Pedes inermes tibiis dilatato-triangularibuss:/ i: ^ T B, TIBIALIS: atra tota elytris substriatis; tibiis¿ anticis di- : latato-triangularibus, * ,....., ab. cies Blaps tibialis; Fagnic. Eleut,, A, pe 245, eb! Tenebrioni molitori similis, sed duplo minor, tota atra. Elytra. yix. manifeste. striata. dai nipi A B. CALCARATA: atra elytris punctato-striatis ; femoribus anticis dentatis. * Blaps calcarata, FABRIC. Eleut. 1, p. 142. € Tota aterrima, FASES Bl. mortisage magnitudine , sed bre- vior et fere latior, postice obtusa, Femora antica spina valida armata. " B. STRIATULA: atra thoracé quadripunctato ; elytrtris stria- AX j gask] Similis BI. glabræ statura et magnitudine , tota atra, gh- EISE t J i bra, rating i Clypeus roturđaths, *. endin j| Thorax quadratus, sulco i in medio exaratus. et punctis anes To wine JU tuor "transversalihus impressis ; obsoletis, vw 1 Elytra striata. ; Pedes inermes, postici paulo. elongati B. RUFIPES: atra. antennis pedibusque, me; å ii puu- etato-stratis T (ry Ur Lay . ae 107 Mte Similis quidem. videtur Bl. punctate FAnnic. Eleuter. 1, p. 142. sed certe diversa pedibus rufis, Quadruplo major Bl. qvisquilio , convexa, atra, glabra. Antenne tote rufe, fusiformes. Clypeus rotundatus. Thorax quadratus, marginatus, levis. Elytra tehuissime striata sttiis punctatis. Pedes inermes; anteriores quatuor toti rufi; posticorum fe~ mora et tibize nigra tarsis rufescentibus. B. CRASSIPES: nigra thoracis margine incrassato; elytris striato-punctatis. * | | Brevior Bl, molitori , tota atra. Antenne apice rufescentes. Clypeus rotundatus, subexcisus. Thorax quadratus, convexus, levis, undique marginatus, la~ teribus valde incrassatis. | Elytra convexa, striata striis punctatis, Femora incrassata , inermia, Tibie compresse, triangulares. B. BUPRESTOIDES: ovata atra, elytris connatis laevibus, t Blaps buprestoides. FABRIC. Eleut. 1. p. 142. B. ABRUPTA: atra, elytris sulcatis: costis alternis brevio- ribus, * e 68 ser Minor Bl. molitori s scilicet duplo tere brevior, licet Mem lata, tota aterrima, glabra, . bs! foe’ ATMS Antenne, antrorsum crassiores , apice vufescentes. , Jar tu Thorax subquadratus, antice cordatus, postice truncatus, lateribus rotundatus, medio convexus, margine elevas tus, integer, levis, . T i 1 Elytra profunde sulcata; costae alterne breviores, omnes inz- Segre fh "Te 0f 102 — buissni vtl Pedes inermes. - es ji : B. piFFORMIS: nigra, opaca elytris obsolete striatis, D Carabus difformis. Nov. Ins. Spec. Diss. P. 4. n 72.. Tenebrio difformis. Mus. Acad. Upsal, P. 4, p. 48. Fig. 19, Magniindine Bl. mortisage , sed brevior et. fere latior „tota nigra, opaca, levis, HE: Thorax quadratus ; antice lunatus, marginatus, convexus,.. j Elytra. jn. hoi costata, clausa, marginata, obsolete. stria- ta, vix punctata. Hm ix ^ awerido: GWA B. PLUMOSA: atra elytris striatis punctatis postice tibiisque pilosis. * : : H 14 Mediocris magnitudinis , atra, nitens. Mii Thorax medio dilatatus, levis, marginatus. Elytra striata, ‘punctåtissima ; 3 postice. deflexa et lateribus T. ciliata; ' ! aa Tibie, imprimis postice ciliatee. 5e ut: obet. a PLATYNOTUS, | NOVAM DUTUNIS |. p. BENIN. niger "tibiis quatuor anticis unidentatis, * Blane dentipes, T dante. Syst. Entom. P. 4, App. p 459; Patriota dentipes. FABRIC. Eleut. 1. p. 140. — E GRANULATUS: ater elytris. ,granulato- subspinosis, t. E. Platynotus. granulatus, FABRIC. Eleut, p. 140, . tin HeogiME ei SEPIDIUM. S. NoTATUM: atrum abdominis macula ferruginea ; Sane i obsolete- muricata. j 2130 CIT E Sepidiam notatum, Nov. los Spec. 6 "m Dissert. Acad. Nol. 3. D. 346... S. ,0BLONGUM; atrum abdominis macula ferfuginea; thorax x cis lateribus rugosis, * Sépidiühi estos. ‘Wer, Ins, Spec. é. p. 127. at host: : P. 5. p. 245. ; S. VITTATUM: cinereo-nigrum thoracis marginibus hee i "IDE "que- lineis: quatuor citereis. * Sepidium vittatum, Nov. Ins. Spec. 6. p. 150. Dissert, Acad. bres, pe 48. Age Acid; Upsal, Ks ‘Ae P 48. fig. a. FAsnic, Eleut. 1. p. 127. «x S. LACUNOSUM: cihereo- nigrum thorace elytrisque ‘costato= rugosis, * Lr —— jo S Sepidium lacunosum, Noy. Ins.; Spec. 6. p. 150. Dissert. Acad. Vol. 5. Pp. ay Mus. Nat, , Acad. Ups, P. 4. P; 48 f. 14. i S. RETICULATUM: cinereum elytris EUN costis quac tuor undulatis. * | predet yar asd de Sepidium reticulatum. Nov. Ins. spec. 6. P 199. Dissert, Acad. vol” 3i p. 347. FABRIC. Eleu. 1, p. 127. 8. RUGosUM: atrum thorace levi, elytris rugosis unico- statis, * Sepidium ‘rugosum; Fabric, Eleut, 1. p. 227. | S. MARGINATUM: atrum elytris octosulcatis: sulcis rugosis, 2 Sapidnini miergitdlum, Nóv. ns. Spec. 6. p. 128. Dissert. Acad, Vol. 5, p. 246. S. STRIATUM: eiia elytris proce mA pap sulcis libus, * er IINE striatum; ve Ins. Tir 6. P 129. D, Ac, p. 847o OV i hi G V i ] yy G E. TESTUDINEUS: ater "ibi exciso FINES ; dirt mu- ricatis, 7 SN Erodius testudineus, Noy, ‘len Spee, 6. p. 121; Dinsoetat: Acad. Vol. 5. p 239. Erodius testudinarius. FABRIC, Eleut. 1. p. 121. E. MINUTUS: ater elytris levissimis, * — oy Erodius minutus. Nov. Ins. Spec. 6. p. 121. ID. Ac. Vol. 5 un e 959. Fa nic, Eleut. 1. p, 12i. E, NANUS: ater, levis, nitidus, oblongus, * Sexièsi saltem ‘vel octies minor E. minuto; minus gibbus, ma- gis oblongus, ceterum similis, totus ater, glaber, læ- vis, nitidus. . E. OPACUS: ater, ‘levis, opacus, * Quadruplo. minor E. minuto, aterrimus, opacus, minime ni- tens magisque planus. E. cimnus: ater, gibbus elfirie fi tricostatis. * Yirodius gibbus, FABRIC. Eleut. t. p. 121. E. PLANUS: ater elytris unicostatis, * _ Erodius planus, FAmhrc. Eleut. 1. p. 121. E. MURICATUS: ater, gibbus elytris muricatis, * Erodius muricatus, Fanrtc. Elent, 1. p vehe Habitat in Capite bone spei et in Hispania. E. ECHINATUS: ater thorace levi; elytris oblongis seriatim a muricatis. * | Érodius. echinatus. Nov, Ins. Spec, 6. p. 124, Dissert. Acad. Vol. 3. p. 242. E. riFrDUS: ater thorace levi; capite impresso; elytris co- stis sex serratis, * Erodius bifidus. Nov. Ins. Spec, 6, p. 126. Dissert. Acad, Vol, 3. p. 245. uz v2 See Pimelia dentata. Fa pric, Eleut, a, pr agis eotutiqts ethihoril E. GLoMERATUS: ater, Meet -€lytris /cóstis: Sex), ser- ratis " wioldo cuifil i. nd unin vi Erodius‘ RERI? Nov; Inis, Sp: 6.: p. 125; Dissert, Acad. -mi yolsg ipg? elimi proso. ,zoynoldo eig Pimelia serrata. Fannie: Eletit. 1. p. 152, aE (E seeped, A E, PUSILLUS: thorace. levi elytris ‘Ueki? hispidis trico= oc. i Il... Aad ad. IOLL ae: QA VS Moor * statis. * tgo eno] Pimelia minuta, Fannie. Eleut, 1. p. go P * ijdodrid Wise Is. eiddig savage Ad E. PUNCTATUS: cinereo- piger ; -muricatus elytris le vibus i «LU fcn i3 i Ow gi t octocostatis, * " 3. £81 AA oH Erodius punctatus. Nor. Ins Spec. ó. P 125. hs eh Acad, Vol. 3. Pe sins : Jtr ,2y1yi9 Briel LOAN PET : JT AD LAL wk Varietates plures. Occurrunt, omnes glabro. & eni 01 T E. LINEATUS: ater; scaber’ elytris lineis decem. albis, * fr, MM : Erodius lineatus. ‘Nov. Ins. ‘Sp. 6. P. 132, . Dissert, Acad, 3, 1C < V p. 240. im ns lineatum. Mus. Acad. Ups. Bi ^» P 48. fü n 16. Ler i r £ * ut»: ei 0151 Pimelia Mani FABRIC. Ent, ‘Syst p. 1, +P 105, . > AF Jig i E. CRENATUS: ater elytris cinereis: costis octo crenatis, * JG aise Grodius, crenatus, Nov, Ins. Speo. 6, Pe 4264] Dissert, Acad, Vol. 3. p. 244. Se .¢ GeV Akis digesta, | SAMS Eleut. 1, Pe 156, i ete 3 de E> AFER: ater, glaber elytris muricatis octocostatis. * Erodius ater, Nov. Ins. Spec. 6, p. 121. Dissert. Academ, Vol. 3. p. 240, E. TUBERCULATUS: ater thorace equali, elytris pilosis sex- costatis, * Erodius tuberculátus, Nov. Ins. Spec, 6. p. 125, Dissert. Acad, Vol. 5. p. 241, E. GLOBOSUS: ater, glaber thorace levi; elytris ovatis: acu- leis frequentissimis muricatis, * Erodius globósus. Nov. Ins, Spec, 6. p. 124, Dissert. Acad, Vol 5, p. 242. E. HORRIDUS: thorace spinoso; elytris costis sex spinosis. * Erodius horridus. Noy. Ins. Spec. 6. p. 127. Dissert, Acad. Vol. 5, p, 244. Pimelia echinata. FABRIC. Eleut. 1. p. 131, E. porcatus: thorace leyi nitido; elytris tricostatis cal- losis, * Pimelia porcata, FABRIC, Eleut, 1. p. 191. HISPA. H. cAPENsIS: picea thoracis spina digitata. * Hispa capensis, Nov. Ins. Spee, 3. p. 66, fig, 706. Dissert, . Acad. Vol, 5. p. 185, VOL. VIII 25. x E an H. TESTACEA: ferruginea spinis! nigris j thoracis — di- E giat * HE, gii ior E rae red iua "a i . Hispa testacea, FABRIC. Eleut. 2. p. 5g. a A ii H. nvsTuix: ferrüginea thoracis spina palmata. * Duplo major H. eapensi, tota spinis horrida, spinis palmatis e - basi membranacea tenuissima pellucida) 5/5 5 -Tota testacea dorso elytrorum nodoso- spinoso, DASYTES, .D, orAcvs: cincreo-olivaceus, subtus niger. * Pediculi magnitudine; supra obscurus, olivaceus seu cine- reo: virescens; subtus ater, nitidus ^ ^. 500000 Elytra flexilia. D. RUFIPES: coeruleo-zneus pedibus rufis, *. Magnitudine D, nigri, hirtus, violaceo- viridis, pedibus omni- bus: et totis rufis. -chi o iy l D. COERULEUS: subvilosus, cyarcus antennis migris * Anobium coeruleum. Nov. Ins. Spec; x: p. ro. D; Ac, V. 3. p 332. Dasytes cecruleus, Fanatic. Eleut. 2. p. 75, D. vrripis: subvillosus , viridis, " Anobium viride, Nov. Lis. Spec. x. pg. TX Ac. V, 3. p. 233, l Gi CLERUS | C. zTnIGPLCUS: coeruleus elytris fasciis duabus albis. * -— EB MEME LL Corpus cylindricum j totum cocruleo-cyaneum,. glabrum, pi~ | Jlosum; magnitudine. Anobii: Mollis, . (ms 3 Antenne rufescentes j: perfoliatee : clava. triarticulata nigra. Thorax subrotundus, vix marginatus, minutissimis punctis ou. impressug, 5:565 Elytra vix marginata, clausa, abdomine longiora, punctis subquadratis per series ímpressis. | Fascia in. medio et alia intra apicem subundulata alba ex pilis albidis, Omnia subtus concolora, C. vinLosus: viridi-seneus, subtus niger, *. C Duplo fere major C. hirto, totus hirtus, supra e 'viridi-ni- tens, subtus niger. Qirsasédeo Er s Anienne’ fubiformes, nigra, capite thorace angustiore. Thorax convexiusculus, elytris angustior, rc Eiytra convexa, oblonga, punctatissima. `“ Abdomen. nigrum, &eneo-nitidum, Pedes nigri, inermes, Variat 1:0 Ano rufo. v fay A 109 elytris, violaceis, 7 es: 3: o thorace fulyo-villoso. C. NIGER: niger totus. * i Panjo minor: C. villoso, totus niger, hirtus; ; preterea valde Ga | Similis. v4 . P eba jo dp C. cnÜcrATUS: testaceus capite thoradeque fascia uk) Similis valde C. flavo "sed hicee totus: hirtus,:testaceud su- ‘pra’ infraque , capite thoraceque paulo} obscürioribus. et t pedum genicnlis nigrisigtin siy coher toed varot Thorax planiusculus duplici sulco transverso et triplici; lon— ai '"gitudinali erüciatuss ds: sensio opos Xie ort Elytra’ villosa, *planiuscula, striata, ©. 4» stan baupdi ü Pedesinermies}! villosi; ^» otelvboncoe mooiqe stat siin | C. FLAVUS: testaceus antennis nigris, *.. noo soidua wis Valde similis C. lirto;. totus. hirtus,.testaceus, |... s D Antenna fusiformes, tote higre. | 0 sojar owt death m Capui obscurius testaceum. ALS en $ n 351 21115098 BAF. Thorax. planiusculus , -elytris multo vip dorsum, mes dio sulco impressum, . sesters wxwtol i Elytra costis papillisque aha Mies T LES TIS ware Pedes inermes, nigri femoribus. basi. rufis, bu iS muTgur miehdb, ANTICHUS. CAISE UISUT Vays Skrt ow d PRK, APR > , r o «MT OMA Off With A. coERULEUS: niger elytris coeruleis, aj i Notoxus coeruleus. Noy, Ins. Spec. god pP 102. Disseft. Acad. © volliy-oviut enbspd? o: lol. S. p. 221. yi; tAGXOIM DO A. PLAYUS: flavus capite pedibusque nigtis. E Rotosus Hove Nos ‘Spec. 5. p. tol, Diisért^ Wit Vol, 5, p. 220. ifi iie Ser y USER A; DEUSTUS: niger elytris ferrugineis: apice-fusco..*” Notoxus deustus. , Nov. Ans,, Spec, 5, p. 101e. Dissert: Acad. Vol. 3. p. 220. C, CAFFRA: viridi- aenea, subtus ‘obscurior; dri pun- etatis. x Magnitade circiter C. Basti, tota e viridi-aureoque hiténs; subtus tamen magis obscura, ovata, gibba, Elytra absque ordine ubique impresso- punctata, Diversa à C. athiopica. - C. ATHIOPICA: viridi-cenea liris lineis tribus aureis. * i Corpus &lagniliRine C. graminis, ovatum, gibbum, totum viridi- —eneum, glabrum, punctatum. Ely ira « dites lincis tribus aureis nitentibus: una intra mar= ginem singuli elytri et fexta in ipsa sutura communis. LA yr ) TM SHUT Pectus et caput sabtüs magis obscure "area. ' Abdomen in medio orichalceo-nitidissimum. è , ? I f C. ‘vinrpis: ‘viridi-zened, oblonga; thorace antice costis duabus. * that Corpus elongatum, depressiusculum , totum vitídi - neum; glabrum, magnitudine circiter C. graminir. ( ; Cipit füflexüin; saepius Cyanéoisneum, punctuldtum. ^ Antenne fusiformes, subserrate, nigræ. eb iim —178 — E ‘Thorax Yaarginatus, postice latior, convexiüseulus, medió sulcatus, latéribus antice intra marginem costa clevata utrinque, " pino Elytra marginata, postice attenuata, vix flexilia, singulum costis (vay inter quce paci Fimofi inermia; tibi tarsique hirti, : C. CYANEA: cocrulea capite thorace pedibusque rufis, * . Mognitudo et similitudo. omnino Chr. polygoni. Antenne , caput, thorax, pedes rufa. — Elytra levia ct corpus totum iir: | Femora postica crassiora, : Differt a C. polygoni, quod magis globosa , quodque caput rufum, i C, CAPENSIS: A ii capite flavo bipunctato; i thorace pe- dibusque. albidis. * | Magnitudo et similitudo summa C. polygoni. q Caput, thorax, pedes pallide flava seu albida, glabra. . | Antenne, oculi, abdomen punctaque duo in capitis basi nigra. Elytra levia, coerulea, glabra. | Femora postica crassiuscula, Differt capite flavo: | vertice, puncto. nigro; pedibus totis pallidis, 28 79 Ser C. NOTATA: thorace fulvo: punctis quatuor nigris; elytris pallidis nigro- variis. T Chrysomela notata. FABRIC. Eleut. 1. p. 457, C. cRIBROSA: nigra thorace cyanco; elytris flavis: fasciis of k tribus cyaneis anastorhosantibus. *'' Magnitudine media seu Coccinella 5- puscíafz, subtus tota i atra. Caput et thorax viridi cyanea, immaculata. Elytra flava fasciis tribus cyaneis, anastemosanti - reticula- tis, striata , globosa. Pedes inermes femoribus crassis. ( \ C. LINEA: thorace nigro-zneo; elytris flavis: vittis novem fuscis, T Chrysomela linea. FABRIC. Eleut, 1. p. 455 T H C. SEX-LINEATA: ovata, nigra élytris’ lineis sex rubris. * Corpus magnitudine Galeruce collaris, ovatum, nigrum, ni- tidum, glabrum. Thorax immaculatus, punctis minutissimis impressis. Elytra marginata stris circiter octodecim- punctatis;. singu- lum lineis tribus sangvineis, 1 prope ,suturam; i in medio et 1 in margine, que albida est. C. DUODECIM-LINEATA: Oyata, nigra elytris lineis duo- decim rubris, * ae 180 — Me Corpus magnitudine Ch. staphylee, ovatim, gibbum, gla- brum, totum, exceptis lineis elytrorum coeruléo - ni- grum. -Thorax marginatus, punctatus. Elytra marginata, striata, punctata, Linez rubre in sin- gulo sex inter strias: 1 in ipso margine exteriori; tum 2 cum priori coalita ante apicem; 3 nec basin, nec apicem attingens; 4 basin, non vero apicem attingens; 5 a basi ducta usque ad apicem, ubi cum 1 et 2 coit; 6 basi coalita cum 5, in medio elytro versus sutu- ram desinens. A Pedes, abdomen et pectus tota nigra. | C. coCCINELLOIDES: ovata, ‘nigra elytris flayo-reticulatis ; capite thoraceque bipustylatis. Chrysomela coccinelloides. Mus. Nat. heat Ups. P. nu P. 44, f. 5. Chrysomela vulpina, FABRIC, Eleut. 1. p. 457. Corpus magnitudine Coccinelle 5-punctate, oyatum, . conve- xum, glabrum. i ‘Caput inigrum vertice punctis duobus flavo-rufis. Thorax convexus, marginatus margine antico flavo. Ad sin- gulum latus punctum flavum. ' Elytra nigra margine externo, puncto baseos utrinque et dati n 181 ur d fasciis duabus undulatis flavis. Fascia postica in medio exserit lineolam ad marginem extimuin. Subtus omnia nigra. C, BIPUSTULATA: ovata, nigra elytrorum basi pustula mar- gineque rufis, * Chrysomela bipustulata. Mus. Acad. Ups. 4. p. 44. Magnitudine Coccinelle 5- punctate, ovata, convexa, glabra; tota nigra exceptis margine elytrorum pustulaque flava; Antenne nigrae, basi pallide. Thorax convexus, marginatus, lateribus punctis impressis. Elytra marginata, punctato-striata, nigra. Margo exterior flavus. . Punctum ad basin utrinque et aliud minimum; vix conspicuum flavum. | Omnia subtus nigra. C, .8-PUSTULATA: ovata, atra elytrorum margine pustulis octo fasciisque duabus flavis, * Chrysomela 8-pustulata, Mus. Acad. Ups, 4. p. 44, Corpus magnitudine Coccinelle 5 -fpunctate , ovatum, conye= xum, glabrum. Caput et thorax cyaneo-nigra, immaculata, Antenne nigro, basi rufescentes, Thorex convexus, marginatus, lateribus punctis impressis; VOL. VIIL 24, oe 82 deco Elytra; marginata, nigra, punctato-striata ; margo exterior flavus: in singulo ad basin. macule du; et pone has dus alie flavae; pone medium fascia et alia ante api- cem. flayæ, undulate, communicantes, sic ut apex e~ lytri dici possit flavus punctis tribus nigris, . Omnia subtus nigra. Varietas est apice. elytri toto flavo. C, 10-PUSTULATA: ovata, rufa elytris nigris: margine pun- ctisque decem rubris. * Chrysomela ro- pustulata. Mus. Nat. Acad, Ups. 4. p. 44. ire hog tah aad ! [ top Magnitudine Coccinelle 5-punctate, ovata, convexa, glabra, tota rufa exceptis oculis et elytris. | Antenne tote rubree, longitudine capitis. Éiytra absque punctis et striis levia, marginata, atra, gla- bra. Ad basin singuli maculeé due, in medio duæ et pone medium unicum impar rubrum. Margo ‘exterior rufus. : ind C. 20-PUSTULATA: ovata, nigra thorace flavomaculato; e= lytris pustulis viginti rubris. * i Chrysomela 20-pustulata. Mus. Acad, Upsal 4 p. 44% Corpus magnitudine Coccinelle 7-pumctate, Coccinellis omni no simile, ovatum, convexum , glabrum. dA uu — 183 — s Caput nigrum vertice! flavo-fasciatum. Antenna nigree basi pallida. | Thorax niger, coitvexus, marginatus, levis, angulis anticis utrinque punctis impressis, Margo lateralis flavus et “909 fascia im dentes tres antrorsum undulata transversa. Elytra nigra, glabra, punctato-striata; in singulo pustulz `| rubræ vel flavéscentes decem: 4 in margine. externo; confluentes; 4 in marginé interno ét 2 in medio, Subtus omnia nigra, glabra, C. 14-GUTTATA: obscure testacea. güttis sex albis. *' Chiysdmila’ i4 güttata, FABRIC, Eleut, 1.' p. 432, C. MULTIGUTTATA: rufa elytris maculis plurimis flavis. * Paulo major C. polsgout, ovata, glabra, tota rufa capite T1 st "ecu flavis, maculis punctisque Elytrorum. innu- : meris pallide flavis, arig ' (1 ; i ) £ ADT 4 Elytra ‘striata, impresso-punctata. HITT A CLYTHRA. D TAT RARE AS id Dy NOTATA: capite thoraceque rufis; elytris deitas ceis: | puncto nigro humerali, * Clythra. maxillosa, Fasnic, Eleut. 2. p. 96. Descriptiones hujus Generis vide Monographiam. Cly three Sa 184 Shee C, SCAPULARIS: thorace rufo immacnulato; elytris rufis: pui- cto humerali nigro. * j ^in C. sticMA: atra thorace rufo: macula duplici nigra; ely- iris rufis: puncto hümerali nigro. * ; C. BLEGANS: cyanea, diet tu rufis: maculis qualuor cya- neis,, * i ts-odidor ù jin wild C. 8-NoTATA: nigra capite horace rufis:, elytris. fla- vis: punctis octo nigris, * ET } 69 C. macropus: atra thorace rufo, varioloso; , elytris. Senisi punctis quatuor nigris.. * Bid) C. 12-MACULATA: nigra thorace elytrisque rufis: punctis quatuor nigris. T- i Clythra. 13-maculata. Fannie, Eleut. 2. p. 54. C. CRUCIATA: atra elytris flavis: [ego duplici suturaque atris, * "m | "n" C, TJENIATA: atra thorace rufo : Beton duabus atris; Je tris rufis: fasciis tribus lunaribus atris. * C. CATENATA: coeruleo-nigra; thorace viridi-eneo; elytris llavis: , punctis sex coalitis, * G” FLEXUOSA: atra thorace gittis dias flavis; elytris "az vis: maculis decem bidtdi atris, * ae? C. UNDATA atra thoracis margine flavo; elytris lavit faz "geüs "tribus undatis bifidis atris. * ud emojqhoeo ss 8 — C, nICINCTA: atra elytris rufis: fasciis duabus: atris; * Vix Clythra rugosa. FABRIG. Eleut. a pi 92& 5.5: oc) C, LUNULATA: atris elytris flavis: lunula macula puncto- que nigris; Clythra lunulata. FAgnic, Eleut, 2. p. 55, ADORIUM. A. BIPUNCTATUM: ovatum, testaceum elytris bimaculatis, * Adorium 2-punctatum, Fasric. Eleut. 1. p. 409, CNODULON. C, DILATATUM: atrum thorace elytrisque ferrugineis, T por b mesg f Cnodulon dilatatam, FABRIC. Eleut. 2. p. 15. COLAPSIS. C. RUFIPES: cyanea, nitida, pedibus roata n dn, Colapsis rufipes. FABRIC., Eleut. i. p. ái3. C, VIRIDIS: thorace «neo nitido; elytris obscure; viridibus punctatis. ++ Colapsis viridis. FABRIC., Eleut. 1. p. 433. ; ca SAPETE PA IRA En je CASSIDA, C. SUTURALIS; brunnea elytris flavis: suturis brunneis: +. Cassida suturalis, Fanric. Eleut, 1. p. 399. Sr — 100 — dE C, LINEATA: cinerascens elytris lineis quatuor albidis, -- Cassida lineata. FABRIC. Eleut 1; p. 406, » TC. PUNCTATA: nigra clypeo brunneo; elytris flayis nigro- punctatis, * Cassida punctata, FABRIC. Eleut. 1. p. 4oo. LYTTA L. HIRSUTA: atra; hirta, immaculata elytris acutis. w Meloé hirsutus. Nov. Insect. Spec. 6. p. 107. Dissett, Acad. Vol 5. p. 226. | L. Unsus: atra, hirta, immaculata, elytris obtusis, x Meloé ursus. Nov, Ins, Spec. P. "T P 107. Dissert, Acad. Vol 3, p. 226. — f zb L. ALGIRICA: atra elytris. testaceis, * Mylabris algirica FAnnic. Eleut. 2. p. 82. Habitat et in Barbárià Afficz et Capite ‘bone spei ` L. NITIDULA: cyanea elytris testaceis, * pics Meloé nitidalus, Nov, Ins. "or 6. p. 107, ree wi Acad. Vol 3 p. 227. n^ y Lytta nitidula, FAnRrIc, Eleuts 2. p; 76. | L. LINEOLA: cyanea elytgistestaceis: sutura lineolaque cya- neis. * Blinoves inter , M. wesitdtoria duplo miüór, tota' glabra, cya- nea elytris testaceis, - Vin wor ilapi j Gute 1807 d Antenne incrassate, nigrae. - Thorax viridis. Elytra testacea: sutura lineolaque media violacea, nec ba~ sin, nec apicem attingente. L: MARGINATA: atra elytrorum marginibus cinerascen- tibus, *.. Lytta marginata, FABRIC. Eleut. 2. p. 79. L. FIMBRIATA: atra elytrorum margine suturaque cinereis, * Meloé fimbriatus. Nov. Ins. Spec..P. 6. p. 109. Dissert, A- cad. Vol. 5. p. 228. L. CANTHAROIDES: flava elytris cyaneis. * Meloé cantharoides, Noy. Ins, Spec. P. 6. p. 108. Dissert. Acad, Vol. 3. p. 227. L. HEMORRHOIDALIS: coeruleo-nigricans abdomine postice rufo, -F EAT Lytta hemorrhoidalis. FABRIC: Eleut. 2. p. 81. MYLABRIS, M. 10-PUNCTATA: atra elytris flavis: maculis decem nigris. * Melo& io-punctatus. Noy. Ins. Spec. P. 0. p. 110. Dissert. 1; Acad. Vol, 3. pe 229. Tab. 12. fig. 6. Mylabris 10-punctata. FABRIC: Eleut. 2. p. 84. Habitat in Capite bonae. Spei, et in Italia. Sar — 188 ë =S M. 1&-PUNCTATA: atra elytris: flavis:: punctis: quatuor= decim nigris. * boiy artak Meloé 14-punctatus. Nov, Ins, Spec. 0. p. 110. Dissert, Á- ead. Vol. 5. p, 229. T. 13. f. 5. - Habitat in Capite bons spei et in Russia. id M. IMPAR: atra elytris flavis: fascia interrupta punctisque octo nigris. *- sel Meloé impar, Nov. Ins, Spec, 6. p. 110, Dissert. Acad. Vol. "^ 9. p. 229; T. a3. £. ! | Mylabris geminata, Fapric. Eleut. 2, p. 84. Habitat in Capite bone spei et in Russia. M. TRIPUNCTATA: atra elytris flavis: fasciis duabus pun- ctatisque sex nigris, * i Meloë tripunctdtus, Nov. Ins. Spec. 6. p. 112. Dissert. A= cad. Vol, 3. p. 331. T. 12. f. 8. M, Gronvatit: atra elytris luteis: antice punctis octo, po- stice fasciis duabus undatis nigris. * Magnitndo mediocris corpore cylindrico, toto atro, Elytra pallida, lutea: in humeris utrinque punctum solita- "rium nigrum; ante medium puncta tria trarisversa ; po-- ne medium fascia flexuosa -et pone hanc alia flexuosa nigra subinterrupta; in apice punctum minutum. M, UNDATA: atra elytris fasciis tribus undatis luteis, £ ep 189 — dM Melos undatüs, Nov. ‘Ths. Spec. 6. p. 114, Dissert. Acad. Vol. 5. p. 335. T. 12. £f, 20. NE^ PrLEXUOSA: atra elytrig favis: fasciis duabus p'nctisque duobus nigris, * l | Znitr minimas hujus generis, corpore atro. Elytra *basi dtra macula flava; dein flava fasciis duabus ti- ' > gris; aktera in medio: altera intra apicem ‘e "punctis quatuor, "M. BicoLon: atra "elytris aritice flavis, postice ferrugineis: ". fasciis tribus punctisque duobus nigris. * Meloë bicolor. ‘Noy, ‘Ins. Spec, P. 6. p. 131. Dissert. Acad; Wel :5. p. "285, T, 19. E^ 9. Mylabris punctum. FABRIË Eleut. 2, p. 85. Habitat in Capite bonc spei et quoque in India orientali, M. Cronoret: nigra élytris flavis: fasciis tribus nigris, * | Mylabris Cichorei, FABnic, Eleut. 2. p. 81. Habitat in Capite bonc spei, in Marocco -et in China, "M. ocULATA: nigra elytris macula baseos fasciisque duabus ferrugineis. be — Meloé oculatus, Nov. Ins. Spec, 6. p. 114. Dissert, Academ, Vol. 5. p. 252. 'T. 12, f. 16, Mylabris Lavatere. FAnRic, Eleut, 2. p. 83. VOL. VIII. 5. Ate go dd up M. PUSTULATA: atra elytris fasciis duabus: punctisque duo- bus sangvineis. * TP i Meloë pustulatus, Nov. Ins. Spec, 6, p. 115, Dissert, Acad, Vol. 3. p. 252. T. 12; £. 15. Mylabris Side. FAnBRic. Eleut. 2. p. 83. Habitat in, Capite bone spei, China et India orientali, . M. MINUTA: nigra elytrorum. fascia, postica punctoque api- cis. flavis. Mylabris minuta, FABRIC. Eleut. 2. p. 85. ' j M. FLAVICORNIS: nigra elytris. fasciis subtilibus. maculisque duabus. apicis. flavis; antennis ferrugineis.. T: Mylabris. flavicornis. FABRIC. Eleut. 2. p. 84. M. 12-GUTTATA: atra elytris maculis. duodecim. flavis inee- qualibus. * T Mediocris magnitudinis, tota atra exceptis maculis elytrorump Caput et thorax villosa. | | d ! i . In basi singuli elytri macula; duce suborbiculate: ante me— dium duae transversa triangulares - intra apicem dug: transverse, altera quadrata minor, altera bifido- unda- ta major; omnes. flavae. M. 10-GUTTATA: atra elytris maculis decem flavis roturi~ datis. * | Meloé 1oguttatus. Nov. Ins. Spec, 6. p. 1 15, Dissert, Acad. ' Vol. 3. p. 254, T. 12. f. 18. o M. sExpEOIM-GUTTATA: atra elytris maculis quatuordecim flavis serie triplici. * "et ; Melog 16° guttatus. Nov. Ins. Spec. 6. p. 115. Dissert. Acad, Vol. 3. p. 234.4 M.CFAEsSHINI: átrá elytris macilis quatuordecim flavis serie quadruplici, * j Magnitudine mediocri; M. 12pustulata tamen paulo major, uti congeneres plurime tota atra, hirta. Elytra flavomaculata: macule due, rotundata in ipsa basi; ante medium duæ,, transverse, angulares; pone me- dium due, »coalitze in fasciam, ssuturam non omnino attibgentem ; | ultima proxime intra apicem elytri obtu ‘sum, reliquis major. Differt a M: i6guttata ámprimis situ et figura dgacutbitesbay:1 Interdum macule in medio etjam coalite in fasciam, |... ; M. LUNATA: atra elytris lunula; punctis, fasciisque duds ; flavis. * ;Meloé.lunatus, Nev. Ins. Spec, 6. p. 211. Dissert. Acad. Vol. S. p230: "T. as, £ 24... Mylabris lunata. FABRIC, Eleut, 2. p. 82. Habitat in Capite bone spei et in Coromandelia. oe M. CAPENSIS: atra elytris maculis duodecim flavis, prima arcuata, * Mylabris capensis. Fasric, Eleut 2. p. 85. ew 0192 — Hey M. QUADRI-FASCIATA: atra elytris maculis duabus fasciis que tribus luteis, * i itre sive Meloé 4-fasciatus, Nov, Ins. Spec. P. 6 Pe nh | Dissett Acad, Vol. 5. p. 235, T. x3. £ igite 5 dev M. coEcA:, atra. elytris. rubris: fasciis quatuor. obliquis nigris, * ,nitanthsa p Meloé coecus. Nov. Ins. Spec. 6. p. 112, Dissert, Acad, S. p. 221. T, 12, fig, 9, 3 i 3 qi pm Ciel prior y ib yt TAS Igirg "T3 3 anA me asoge ye STAPHYLINUS. mi shi fi itt mon rest » ae rt uw f $5 T ' mi 8. PHILANTHUS: ater , nitidus elytris. pallidis: . margine nj gro. T ola signile-2 hits Staphylinus, philantlius, FABRIC.: Eleut..2. p. 6002 n + Ai, S. VNDATUS: niger pédibus: piceis; — puncto humera- f UM marginéque flavis; *«lonol eiylo sus avanoa M Pulitir magnitudine totus niger pedibus piceis et in "Elytro- ‘rum fumeris' ütrinque puficturn: ‘atte! fascia’ "iidulatà r marginis postici flava’! ^ ces T 00e Dodo T, S. ToTTUS: niger’, ‘hirtus tibiis dntíeis "rtis. asant eisdalyll Inter mediocres munerandus , lineari obloigis ; i. di i tus, nitidus; Palpi picei, oculique glauci. ` 65; 2. Ji i Tibiz antice rufee; femora dimidiato rufa et atra, S. CAPENSIS: ater, nitidus abdomine albo-villoso, * Magnitudo, similitudo ' et statura S} maxillosi, ‘totus ater, ni- tidus, glaber abdomine solo: hirto seu. villoso albo, ocu- lis glaucis alisque albis, : Pedes pilosi, | ' WH! AOA, Ag ) M G mu HIP che tt í j f n à fi i FIR 11057 DPI } f - i 1 itd ; i? i f f z9. 8 Pet "E ( é i2 r T G fi wiod nos dilii d | C if) ptor Zee RB s «OQ. VIS. POLYCERATÆ VARIATIONES NONNULL/E NOTABILIORES, `; ILLUSTRAT/E de codala y ! Als su peile “stoi CAR. PET. THUNBE RG» Aa utilissima, quee ab Homine cicurari potuerunt a- nimalia, certe OVIS omni jure referri potest. Preeter €- nim, quod caro ejus valde sit sapida et optime nutriens, la- na imprimis magni sestimanda est, prout magis vel minus nobiliori qualitate excellit. Semper non solum pellis pre vestimentis quibusdam incultis hominum cohortibus adhibe- tur; sed lana imprimis arte multifaria tractata vestimentis utilibus conficiendis inservit. Optima et pretiosissima Jana censeri solet, qua ex ovibus Caramanis, Hispanicis et An- glicis colligitur. Minoris pretio habetur, que ex ovibus in regionibus magis borealibus hospitantibus tonditur, in Si- biria, Germania, Svecia, Norvegia, Islandia. ^ Nullibi clima calidius perferunt oves, lana tectæ densa et calida; in In- diis calidissimis cito plerumque pereunt. Immense variant ovium species secundum diversas illas Bu 195 — MW regiones, in quibus versantur et quandoque secundum pa- bulum, quo. fruuntur, nec non etjam alias res circum- stantes. Sed non lana solum. sua. variare solent oves in diver— sis. regionibus, verum etjam cauda sua et adhuc magis cor- nubus suis, qua numerum, magnitudinem, figuram et dire- ctionem. Feminæ plerumque absque cornubus. inveniuntur. In omnibus Europaeis. varietatibus. cauda mediocris est: et ponderis, et longitudinis, vix. unquam. genu pedum su- perans, —— In. Africa. vero. cauda; e pingvedine: copiosa con- stans et valde ponderosa: usque: ad terram, ut in. Capite bo- na spei et in Barbaria adhuc longior propendet. In Capite bone: spei: cauda. fere tota e pingvedine constat, lana au- tem. adeo. rudis. et: vilis; ut: nullius. feré sit pretii. Edom 176 Jas i (3 = Cornua: interdum. mirifice variare: deprehenduntur, et: monstrosa; evadunt ,. tam. numero: æ ternis usque: ad. sex, quam. directione sua ‘et’ quandoque-. structura. atque: magnitudine. He varietates. nomen: acceperunt ovis: polycerate , occurren- tes. hinc-inde. solitarise ,.. solummodo. inter mares, «nunquam mitegras. greges) constituentes, Mentionem> earum: fecerünt: VAR DANUS.in. Tomo. III. Operum, quo continentur. Physica: - p.22. col 2. Sed nonne: illud etjam dignum. admiratio— deos 196 dt me, quod Vervecibus quibusdam quatuor. sint cornua, et ta- omen. tales Mediolani habemus : im. Scotiaires vulgaris. est udt apud Sarmatas cum senis aut octo, fonda ALDRovanpus in Historia ‘Ruadenp, Bisulcor. pagg. 596 j 5975 c. Iconibus arietis sex cornubus præditi , et alte- o rius, tricornis, UJ : Linné in , System. Nat. edit. Gmel, Tom. Tp, 198, Í Burron in Hist, Nat. Quadrup. Tom. XL Tab. 5i. fi ud -wam dedit Arietis islandioi tricornis, "Conf. E16sp. Sup- plem. T. III. pag, 75. PENNANT in Hist, Quadrup, Ed. HI. Vol IL'p. 59: Tab. VII. figg. D. E. í. iren aeucba wed PALLAS in Spicileg. Zoolog. fasc. XL p.71. T. 4. f 1. «e. figuram dedit Arietis Kirgisini,cornubus quinque, Tab. 4. fig. a.b. Arietis cornubus quatuor; et Tab. 5. fig. 5, alius Arietis cornubus quatuor, prioris dissimilibus. Omnes: apud hos Auctores et alios quoque comniemo-- rate monstrositates cornuum, dissimiles tamen inveniuntur iliis, quas arietes in variis Syeciz provinciis sparsim oc- currentes obtulerunt, et quarum specimina in Muszeo Acade~ mico Upsaliensi:seryantur. Non inutile igitur forsan erit, has varietates insignes descriptas et depictas cum curiosis Zoologie Studiosis communicare, Tab. VI. fig. 1. et 2. repras¢ntant capita Arietum cornubus quatuor instructa, ^ hi figura priha duo intermedia frontis cornua erecta omnino, apice tamén ised, exstant: lateralia duo deflectuntur, altero sive sinistro minori et breviori apice inflexo, dextro. dtitem’ inajori ; i et longiori lunato apice recurvo. Figura 2. monstrat caput quadricornutum. Duo intermedia cornua frontalia parum e basi erecta mox divaricata e- vadunt, sinistrum tamen magis erectum, üpice parum incurvo: dextrum ‘curvato-reflexum. | Lateralia, paulo breviora déorsum incurvantur, sinistrum omnino libe- rum, dextrum qua dimidiam suam longitudinem cum frontali connatum apice libero versus exteriora refle- xo. Ambas has varietates vivas vidi in "Uplandiá. Figura 3 et 4, sistant! quadricornutos Arietes ex insulà Sve- cie Gottlandia, ubi sepius, qnam alibi occurrere di- cuntur, et semper majoribus cornubus-atque lana vilio- ri crassiori ab aliis distingvuntur., In figura 5. omnia quatuor cornua sunt lunaria apice -plus vel magis; n> curvo; intermedia frontalia magis erecta femen ar divaricata evadunt, dextro subspirali ; lateralia omnino ee T 2 AE ER similia, arcuata et apicibus valde inflexa. — Fig. 4. monstrat ambo cornua lateralia equalia, defle- VOL, VII, 26. eA 098 — d iis ei ri xa, Junata; intermedia basi erecta jet lateraliter atque ¿antrorsum parum curvata quorum dextrum longius -deorsum apice fexum > acutum; sinistrum obtusum, - brevius. | Figura. 5a ante, oculos. sistit. Menden Hr Arietis, ex. Hal- landia ad me missi, sex cornubys ornati, Hac varie- ied tas, sine dubio, est rarior, . nec. nisi unicam. mihi. conti- git videre. ,In.utroque. latere tria cornua satis quidem sie guod, numerum distincta sunt,,sed plus, yel minus con- dli mata... Anticum sinistrum fere totum liberum, erectum et antrorsum a ice flexum: , lateralia sinistra retrorsum -bdit ONMO OPUS id curvata et secundum. totam fere longitudinem, conna- fay. superiori, obtuso... Dextrum anterius antrorsum cur- Yatum et cum proximo. secundum. totam ,longitudinem -9v8 fonnatum; laterale, infimum seu .posticum' in formam Littere ,S romani flexum mutilatum apice, fuit... . “1p. 539'TTI VRE hee! ‘Vatictatibus Arietes ‘Sexeornes rarissimi esse Vilintur: tricornés et guinguecornes. rariores ; ; quadricornes Vero" in Seia“ Yulgitioves’ Sunt e éx ‘testin indnio ' lustris $ (9 tied JSST efas əjr 1 allas m Tataria ad ripas fluminis Jenisci etjam gregatim, ofüffnro silgis)Al “gilatice die o1!xob 'doubsvo 3 occurrere dicuntur, i) i o 492 4 aus Bil “fish ‘(sifeapss giles! bonics OduGs iewlenor. comm Ta ^n +" y 3 , f^ GO "eti JOV Ce i Be ALURNI TRES NOVÆ SPECIES DESCRIPTÆ. AUCTORE parere to Od. BP EE UNGER Gea $ « :4 j i L.- rariora Genera Insectorum , quee ante aliquot abhinc annis detecta fuerunt, ..et qus rarius, adhuc. Curiosoruin Musea ornare solent, numérari omnino meretur : Genus ALURNI. Non plures, quam tres species enumerat et de- scribit illustris Entomologus FAsnrcrUSs in Systemate Eleu- teratorum Tom. 2. p.:25 et 26. scilicet: grosfus: thorace coccineo ; elytris flavibus, e Cajenna: deffaceus: testaceus antennis elytrisque ante apicem nigris; e Nova Cambria. ferrugineus; testaceus thorace punctato; elytris striato-pun- ctatis, e Sumatra. Proxime vero przterlapsis annis, inter multas alias pre= tiosas gazas, e Brasilia allatas, ad Europea Musea allate fuerunt tres alic , antea incognite species, quarum ALUR- ar 200 — 4 NUS marginatus freqventior fuit, brunneus rarior, et cruciatus rarissimus omnium. ALURNUS brunneus. : A. Elytris rubris. Magnitudine Milotonthe dulgatic, fite otas rubir seu kii scure sangvineus, convexiusculus, vix pollicaris, Antenne 11-articulate, filiformes, porrectæ, nigræ, longitu- dine capitis thoracisque; articulis quadratis, depressis. Oli nigri lc 105, sp, | Thorax transversus, antice rotundatus ‘et’ paulo angustior, immarginatus, lateribus foveolatus , !dorso: linea atra, Elytra. rugoso-striata;: vix marginata. margine potius dilata— to- tota rubra immaculata. : Abdomen atrum ultimo segmento rubro. :reliqvis segmentis maculis marginalibus rubris — T Femora omnia eequalia , sangyinea > _genubus tibiisque nigris. Tarsi tres, supra atri, margine subtusque cirereo- vel. age scenti-tomentosi ungvibus. nigris. ALURNUS marginatus. A, Elytris nigris: marginibus rufcscentibus. Priori paulo: major et latior, totus convexus, et glaber. Antenne porrecte, filiformes, nigrae, capite thoraceque -— MEC MEME paulo longiores, articulis circiter undecim depresse, oblongo- qvadratae. Caput flavescens ore oculisque nigris. Thorax qvadratus angulis parum. rotundatis ,. immarginatus, convexus, dorso carinatus; niger, opacus lateribus. flavis. j Elytra conyexa, opaca, nigra margine omni rufescente, ru— gulosa, abdomine paulo longiora, Pectus, venter et femora flavescentia. Genua et tibie nigree, uti et scutellum. Varictas B. fascia flava, abbreviata in medio Elytrorum. ALURNUS cruciatus. A. Elytris fuscis: marginibus fasciaque rufescentibus,. Magnitudine priori non nihil cedit. Antenne filiformes, porrecte, nigra, capite thoraceque pau— lo longiores; articulis quadratis, depressis. Caput flavescens oculis nigris. Thorax convexus, subquadratus, antice paulo angustior; vix marginatus, postice truncatus, niger; lateribus flavis.. Pectus totum fiavescens. Scutellum nigrum, Elytra convexa marginibus: elevatis, levia, flavescentia ma— culis in singulo duabus magnis fuscis: altera in. basi o- Sar 30 — nm ' ‘vata, altera a medio ad apicem oblonga, sic ut color flavescens crucem mediam flavescentem formet. Venter, femora, tarsi subtus flavescentia, immaculata, Genua, tarsi et ungves nigri. Tarsi in omnibus his speciebus tantum tres. Figure Tab. VIl sunt magnitudine naturali: 1; brunneus, 2, marginatus. 2. cruciatus. ” —— EP MM ES GOTHLANDI/E PLANT/E RARIORES ANNIS 1816, 1817 ET 1818 DETECTZ A JOH. PETR. ROSEN, ET IAM CONIUNCTIM CUM EO RECENSIT/E A GEORGIO WAHLENBERG. S. latitudo geographica diversa vel situs, plus minusye septentrionalis , sola essct. causa , ut certe -efficacissima est, diversae vegetationis , minoris nomenti censenda foret pro- vinciar um singularum descriptio, et multo diligentior impen- denda opera in accuratam descriptionem Zonarum date la- titudinis, | Jam vero certo scimus mare ut moderator gene- ralis temperature D RU magnum exercere influxum in JE PERS diversam terrarum, et quum terre plereeque 3 præcipue septentrionales a meridie yersus septentrionem , extenduntur, long itudo geograpli ica, vel quod idem est di- £ HOEY stantia plus minusve magna a mari, post latitudinem maxi- i olmak est, Maximus quoque necesse est, ut sit effé- £316 15: te ctus maris in insulas, preecipue eas, que in medio ejus ja- SEP 20} AE cent simulque alio respectu tales sint ut influxus climati- cus maris circumjacentis ‘quasi ab omni parte in eas con- centrari queat. Si tandem in hoc situ serius quam terrae adjacentes e mari chaotico emersit insula vel recentiore formatione terre constituta sit, nihil fere eorum desiderari videtur: que memorabilem ‘et singularem ejusmodi insulam nobis redderent. Gothlandia nostra omni, qvem jam indicavimus, respectu insignis est et forsan dignior quam ulla alia provincia, ut speciatim pervestigetur et describatur, Scilicet non tantum sita est in medio maris nostri orientalis. ibique latitudinem insignem occupat; verum etiam constituitur petra calcarea formationis transitionis , quoe ab initio cum e mari chaoti - co egrederetur pluribus scatens animalibus vel feracior fue- rit quam, ulla alia, simulque semper immunis stratibus illis vegetationi minus faventibus Trapp et Schisti aluminosi, Vis illa vivifica in initio per illam petram calcaream sese expandens et Corallia illisque similia animalcula varia ma- gno numero producens, postea emortuis his multum con- tulisse videtur ad vegetationem valde insignem efficiendam. Nulla enim magis probabili ratione explicari posse videtur, cur hec insula tam peculiari vegetatione emineat inter alias ejusdem fere situs ex, gr. Bornholm solo lapide arenario Ade 205 d constituta ; et insulas Danicas, quae. maximam partem e ter- ra congesta: originem ducunt et quarum sola Mécniklint h erétadeo suo strato vegetationem offert othlandicee iquo- DEOL d Id 893i dammodo subsimilem, e diio Dopfitiites illa vel eequalitas totius Gothlandie tam, respectu, formationis terrenee, quam respectu habitus totius insulo fere ubique plans et eequabilis, non tamen juncta est, ut quis forsan crederet, cum «quali ubique vegetatione. Multo magis obseryamus in formatione primitiva, quod ad habitum sæpissime valde inæquali, vegetationem valde eequa- liter dispersam respectu specierum magis pauperem sed in- dividuorum feracem; cum contra in formatione transitionis vegetatio yalde ineequaliter distributa sit, adeo ut loca spe- cialissima species valde singulares offerant, multa loca in- dividuis psupera appareant quamquam numerus specierum ni’ toto! insignis’ sit, - Sic in alpibus calcareis. Europae: meri- dionalióris ut etiam in Góthlandia, Ex omnibus jam factis ; observationibus'sequi videtur, quod sit vegetatio per forma~ tionés primitivas quasi magis emortuas etiam magis cequali- : ter> dispersa ‘secundum ,*) Parenthesi ut dicitur inclusimus plantas, quas neque legi- mus neque in exemplari vidimus, sed tam verosimiles vel insigues putamus, ut iterum in loco ab aliis scrutatoribus indigitato quaeri mereantur. Asterisco. (*) prefixo notavimus species omnino in Flora sve- cica novas, neglectis tamen varietatibus minus insignibus, T) Anteposuimus plantis antea quidem ut Gothlandicis notis, sed tam raris, ut loca quaedam pegia vel nova addenda putaverimus, mx c MEL Re Scirpus cæspitosus:, in, palude Ringyedemyr dicto. paroecice Stenkyrka) yi ioisieosd en. Schoenus albus in insulis ad oram occidentalém lacus Helvig= itrüsk, et in MatHieuotiys. Eriophorum alpinum in insula Storholmen ‘lacab Helvigtrask copiose ; èt in Martébomyr; IT vaginatum in insulis seas lacus Helvigtrask et in palude Ringvedemyr ^paroecice EalodoilA iteng olafébnkyrkéiü ni (ywang ume * (Molina aquatica * i ir piscina prati ‘Langhdgarden ad Eista: cite cae Kolm " í E!) Glyceria distans S 3j25 Y JIS ic plastins euigotiii miosmawu ami) Poa buibota non yivipaga 4) in pega, nuda calcarea elevata ui prope Gammelgarn meridiem ver- fbuSpegrendl wind Toa matii D i seisi} sus“ jukta viam! ad Ardre ducen- tem; etiam in Mp: TE 4 > poo EA TEE a - VE , * jé IHG. abr reo mem] Versus ioii 55 ewm nitatis Festuca fiitoralir 5) in repre maris passion , præcipue aq esdisoitsvisede soidqesigr »noillauinym14b eximie Jo oni (* orañ "orientalem insulce copiose, friji jaogha Udon s bsa TIJE noc doirrono:d ; ane jJ 035,9 fost £5 .g 242} nt ndeg jn ei a ee rilos ay *) De ioiii noyis in genere, : yide. Adnotationes: " acs. ae =" DU Ha =~ ic its, Bromius deciortn in. littore maris! Snickegürde dictó à Wisby _ septentrionem. vérsus,' €t in ruderibus mu- UI scos! p MimentiCarlsyardsskans | ( minus ut videtur. ! recte Carlstens fästning in Mappa Hermeli- ni) extra Slite, deii giv lol: etrosl:goailoihio?8 i glint iced iqer no Anan + Avena Javie in eodem ]gco. subblittorali psec iarsa dicto extra Wisby. 1 Fo Shee ri I Teg M z ern 39 ARGV 2NObi ey Bii n - wring effrundo, varia, 6) m pl tis 1 locis, ls * Elymus europeur 7) in fruticeto elevato prati Mickelsin- eqn. a ad ,Wingemyr i H miliaris a a teniz ii i zati be nobuigidan! plo Winge | septentrionem versus (lat, 5772750" long. n '55" ) (Triticum junceum in littoribus marinis paroeciarum Vester- RisVole: 5515: 777 giri "et Sprog: Loidéerg) row nodi -T hS Ditar “i dos Domi £ (Montia fontana ad piscinam. pope Roma kungsgård: Kol- y madin). SISIR, Sherardia. arvensis ad Noise paroecia Sanda, Siklings et éd egqiostq mis "pq agar éndushi] fe auda niati *) Hæc et similes determinationes. ge jeographica: observationibus evo gop aluseni maistosi To directis astronomicis non nituntur, sed a nobis sdpositie sunt solummodo ut Paton: in quo planta lecta est, eo certius wongusionyA. abiy ,exeres ni eivom sodigigrom off (* in Mappa Heliet Anventatuk ? 5 i -— 253 E Varsinde paroecia Klinta, nec non ad templum Hórsne, * Galium rotundifolium 8) in pineto paroecie Sjonhem in bivio inter vias ad Wiklou et Wünge tendentes. (lat. 57°28’ 4o" long. 56°13'50"), Plantago media B dentata g) in littore Lángstitestrand intra limitem paroeciae Sproge copiose, Coronopus eodem loco, sed parcius. Cornu; Svecica in sylva Tomsarfye Kyrkeskog paroeciæ Ejsta. Aphanes arvensis ad Sixarfve paroecie Heide et Bolex in $ paroecia Eskilhem , in Dalhem alibique non raro. Cuscuta turopza ad Norrgárda par. Sanda, in Mästerby et Hamra., (Potamogeton compresfum in forsis ad Hablingbo: Kolmodin}. Ruppia maritima ad oram occidentalem promontorii Näsudden j in paroecia Näs. (Tillza aquatica ad ripas fluviorum in paroecia Dalhem : Landeberg.) VOL. VII. : a8. Se MEC Hottonia palustris im fossa prati Dyingen ad pagum Thors paroecia Bro; ad Bredsund alibique. F Androsare septentrionale in agro arenoso ad templum Burs, ut etiam extra Wisby. Lysimachia Nummularia in horto urbis Wisby. Campanula rapunculoides in limitibus agrorum extra Wisby- B 10) ad lacum Lummelundstrisk. contra molendinam: Ofyersteqvarn, Cervitaria prope templum: Hangvar meridiam. versus admodum parce, Samolus Valerandi ad rivulum Ságbücken dictum inter lacum fi Sundet et mare in. paroecia Gothem; 3501 Evonymus europeus im interioribus insule passim: ex. , gr, ip Kellunge, Heinhem, Sproge , Eke, Chenopodium hybridum in Wisby» | glaucum ad portum antiquum. infra NS Vulvaria in plateis et hortis, urbis Wisby. polyspermum ad Mangsarfve paroecie Ekeby, im Ejsta alibique;.... Ez. 215 tte Chenopodium maritimum. in littore Kandarfyestrand paroeciz Sproge aliisque locis, (Gentiana involucrata in agris ad templum Siltó. et in paroe- cia Fröjel: Kolmodin). Eryngium maritimum ad Irevik paroeciæ Elinghem parce. Buplevrum tenuisfimum 11) locis maritimis glareosis nonnullis ad oram occidentali- meridionalem Gothlandie ut in littore paroeciæ Sanda, in littore et adjacentibus bre- viis ad Langstitestrand intra limitibus paroecie Sproge, nec non in promon- torio Nàüsudden paroeciae Nis. Selinum palustre in palude Martebomyr, in insulis lacus Hel- t } vigtrask alibique. (Angelica litoralis 12) in insula Marpesholm ad oram occi- dentalem Fárós: Landeberg). Sium Angustifolium in rivulis infra petram calcaream ad Wisby septentrionem versus. Oenanthe fistulosa in paludibus inter Mariscum non raro. * Pimpinella magna 13) inter Arshamn et Wialmsudde pa- ue 8216 ee roecie Flüringe (lat. 5755'10" long. 36°%42'50"). Pimpinella Saxifraga B ss non raro insòlitæ magnitudinis. Allium carinatum ad pagum Landnäs in Fårö et prope Wisz by septentrionem versus, Ornithigatum luteum passim, minimum multis locis, -È Juncus obtufiflorus 14), Rumex maritimus ad oram occidentalem insule, ut in Wisby ad Gamlahamnen, in insulis extimis juxta Vestergarn, ad littora paroecie Wamb- lingbo. PEEN obtufifolius pluribus locis ex. gr. in prato Dedesågäng in Follingbo , ad agros in Kellunge. acutus passim. Trientatis europea multis locis, Epilobium pubescens ad rivulos prope Wisby septentrionem versus copiose. tetragonum 3 virgatam ad Wallbys et Tomsarfye . in paroecia Hogren. palustre B ad 'Skálsó prope Wisby. eer 21] — d Polygonum Hydropiper multis locis. Adoxa Moschatellina fere ubique. Butomus umbellatus ad Snovalds et Dede in Follingbo , in paroecia När, Stânga, Roma ete. Ledum palustre in insulis lacus Helvigträsk , in paludibus, ad pagum Ejmunds, in paroecia Mästerby nec non in prato Gustneviksängs in Ostergarn, ‘Andromeda polifolia in insula Storholmen lacus Helvigstrüsk ; etin palude Martebomyr. Pyrola media 15) ad pagum Frigards Fáróe et ad Vestö in paroecia Hall, chlorantha in pineto ad Thorsborg. umbellata in prato sylvestri inter Vestergarn et Kline ,1e, in sylva Gárvaldsskog inter Norrgárda et Bjestafs paroecie Sanda, nec non ad Garnegard paroecie Bal. - (Chrysosplenium alternifolium ad molendinam inter Ejsta et Lcfvcde: Landeberg et Kolmodin). * Arenaria ciliata È multiraulis 16) quodam loco in parte septeniriouali-occidentali Gothlaudiae. trinervia multis locis. d 218 Ae Arenaria peploides tantummodo ad Irevik paropeim. Blig hem parce, : E j j L 1 VW ni bu Cerastium arvense 17) in ruderibus munimenti Carlsvárds- skans extra Slite. semidecandrum multis locis, Spergula arvensis passim, Lychnis. dioica pratensis multis locis, * Euphorbia exigua (2 18) in agris secalinis prope Taxstens- gard meridiem versus paroeciz Liderbro. (Prunus Padus ad pagum Stora Enbena paroecie Hogren: Landeberg): (avium ad pagos Halluta et Hemmor paroecie Nir: Landeberg). Rosa rubiginosa ad Wisby septentrionem versus et ad Of- versteqvarn paroeciz ‘Lummélund, villosa multis locis. x collina in paroeciis Wánge et Follingbo. spinosissima [9 acutifolia etiam in paroeciis Follingbo et Wünge. Potentilla argentea 8 virescens 19) in pratis paroeciarum Fol- Au g — Mey lingbo, Wiklow et Helvig nom raro, Comarun palustre in insulis lacus Heidetrisk et in Martebomyr. Papaver Argemone multis locis, 1 Helianthemum: Fumana 20) in petra calcarea ad oram occi- dentali-septentrionalem insule plu- ribus locis, ut $ miliaris occiden- iem versus a Bästeträsk paroe- cie Flaringe, in loco. paroecia Hangvar IL miliaris ONO a Stora dregárd ad Irevik prope sinistranr ripam fluvii, tum supra tum infra Bredsunds fisklàger (fere in medio inter Skilsd et Ofversteqvarn situm) im paroecia Väskinde, inter’ Wible- gård et.Kopparvik duobus locis, entiroi? sb b Anemone ranunculoides multis locis, Ranunoylug Lingva im amme, infra Müllbos intra paroeciam: x: Viklou | | Ranunculus Philonotis 21) im limitibus agrorum declivis ad di Hallgárds orientem versus im paroecia Ostergarn (at 57°25" 560" long. 36* $9 3o 9 SHOT d E 0220 — HE Ranunculus lanuginosus (2.22) in pratis (paroecie Martebo?) rarius, repens multis locis, Mentha agonii B hirsuta 25) locis aquosis estate: summia exsiccatis inter. Snickegirde. et Ofversteqvarn in — Lummelund multoties reperta; etiam in pa~ roecia Alskog. Lamium amplexicaule parsim. Lathræa Squamaria sub Corylis ad pagum Thors in paroe- cia Bro multisque aliis locis. t Bartsia alpina in prato uliginoso, Lánghógárden dicto, ad Ejsta una cum Pingvicula alpina. (Antirrhinum Elatine 24) in agris ad Géstafs in Frójel etlo- cis adustis pratorum ad Óstra Stenhuse in Sanda: Landeberg). ( Orontium in cultis ad Norrgarda in Sanda , et ad templum Heide: Landeberg). Limosella aquatica ad Gamlahamnen in Wisby. . (Subularia aquatica multis locis: Landeberg). Coronopus depressa; in cultis. Wisbye et ad Koparfve in Grottlingbo. —— EE MEL [l.— ** Coronopus (didyma 25) ad portuniKyllejhamn :preecipue mè- edi ridiem versus (Lórje) tam -copiose et tam multis locis, .ut saltem mon :nupera .advena videatur. ] iCochltaria officinalis in ruderibus munimenti :Carlsvárdsskans ‘extra Slite , tantum. Thlaspi campestre ad templum .Óstergarn et Kellunge. Dentaria bulbifera ad orientale latus insule :Lilla Carlsö, Sisymbrium Nasturtium ‘inter Wisby: «et Ofversteqvarn in ILummelund multis ‘locis :scilicet in wivulis e petra -calcarea defluentibus, anceps in fossis ad viam prope pagum Malms in - Helvig; uit etiam án 'Kellunge, Fardhem t Gróttlingbo. : palustre in congerie Y'ucorum e mari cjectorum iad littora maris pluribus locis, nec aliter. 1 supinum 26) ad aqua$ supra nudam fere petram caleaream juxta Mólnersság in Fårö, in, c Helvig, Ejsta alibique passim, (rir ad Wisbyhamn fere advena: Kolmodin). NOL, VIE ^ p 29. Sr 2220 ee Erysimum Barbarea B ad Hallgárds in Ostergarn, et in Folds. hisracifolium ad insule Lilla Carlsó latus septene trionale. Arabis thaliana: multis locis; Geranium molle 27) locis valde apricis precipue: calcatis: ine sularum Carlsó, ad Boma alibique.. Malva. rotundifolia passir. B grandiflora ad oras insulæ vulgatiors. moschata in Hortis (fera) ad Wiklow Alcea in: limitibus agrorum: ad pagum Quie im pač roecia. Heide copiose ;; etiam. in. Hafdhem. fre- quenter. Corydalis bulbofa œ major inter: Quiugns et Garderugns iim Stenkumla, ad Stenarfre in Ejsta,. in Carlsón, ad Norrgárda in San- da, Medebys 'Fjautersing, in Hei- de , alibique passim.. Anthyllis vulneraria B coccinea 28) precipue im petra nuda elevata. insulae septentrionalis ;. ut. in paroecia. Hall et ad Kap- pelshamn, dy — 0523 dehet Orobus niger in prato Pussaredsiing inter Klinte et Fröjd, nec non in Wiklou: Landeberg et Dillen. (Lathyrus \heterophyllus in prato Presténgen ad Martebo: Landeberg). palustris in Martebomyr et ad Follingbo. (Ervum tetraspermam passim: Landeberg). ++ Astragalus pilosus 29) ad oram occidentali-septentrionalem insule juxta Bredsunds fiskelager paroeciae Väskinde et ad Ofversteqvarn in Lumme- Jund. Trifolium medium multis locis, fragiferum locis passim inundatis ad mare et amnes in mare defluentes ut in littore Lâng- stitestrand paroeciarum Ejsta et Sproye copiose, ad Gothemsan frequenter etc. jiliforme ad pagum Nors in Fårö. Tragopogon pratensis in paroecia Bro. (Hieracium dubium in pratis sylvestribus paroeciarum Heide, Wiklou et Slitó: Landeberg). (premorsum passim: Landeberg). Carduus palusiris multis locis, —— P AS Serratula tinctoria: precipue im Fardhem;;.., 5 05 058 Arctium: Bardana: ubique; (Bidens: tripartita: iw fossis viarum: ad: Smits: in Heide t: Lan deberg.): cernua: in: piscinis: ad Diversorium. Ishems: im Atling- bo, in: Fardhem,, Roma,, Haldhem et: Nàs.. (Chrysocoma: Linosyris im campo: insula: Lilla. Carlsó ante: multos: annos. reperta: a. D. D: Kolmo-- din. postea: frustra: quaesita.) Tanacetum: vulgare passin. Artemisia maritima: 50 ).. Absinthium: multis locis. Gnaphalium: arenarium im arvis: arenosis: insulæ australis: ad! Gannarlve et Frigges paroeciæ Hemse.. " Tussilago: Farfara ad oram: occidentalem: prope Kopparyiks=- qvarn copiose: - Senecio viscosus in Carlssvürdsskans et in lapicidinis ad’ Slite: nec non Grogarnshufvud ad Ostergarn:- Jacobea (biennis est Gothlandie) im prato: Gástgif- varingen ad Wisby, ad Kaupe: et Rovede in Fröjel, Koparfve in Heide, ad Slitehamn copiose, ut etiam in Sjonhem. E — Sl] M n Aster Tripolium im extimis insulis circa. Gothlandiam passim; Inula Britanica: œ viridis ad pagum Diskarfye in Roma, fi y siricte 51) ad viam inter Klinte: et Ve-- stergarn,. » ensifolia 52) una’ cum: Helianthemo Fumana in: petra: fere: denudata. 1 miliaris ONO a pago Stora: Ire, sed. intra: limitem: paroecize Hangvar satis: ^x copiose (lat; 57*50'50" long. 56'29'5").. Chrysanthemum: segetum: prope: Wisby: quasi: indigenum.. E Viola: lactea: B stricta: ad: paludem: Vidangermyr: in Fol- lingbo:. T. Orchis palustris: pluribus: locis: in Gothlandia: septentriona-- li-orientali ex: gr. ad’ pagum: Fardume: pa-- roeciæ Rute ;; etiam: in: Ejsta.. Malaxis: monophylios: parce: in: insulis: minoribus a Storholmen: septentrionem: versus sitis in lacu: Hel- vigtrásk; etiam: in: pratis: paludosis: pa- roeciæ: Sproge; paludosa: im insulis: ad: oram: occidentalem: lacus: Hel-- vigtrask, Lotselii 55) in’ Storholmen: insulisque: adjacentibus —— EE lacus Helvigtrüsk, nec non locis limosis palu- dis Martebomyr (ut etiam in palude ad Djufves prope Hoborgen, sccundum Bergii Herbarium). (Corallorrhiza innata in prato Asküngen ad Heide: Landed.) Serapias enffolia pluribus locis in parte septentrionali Gothlandiz, nec non aliquoties ad oram oc- cidentalem, ut in pratis ad Hau in Flürin- ge, in Helvig, Martebo, Lummelund, Ej- sta, Sproge, Siltà. rubra 34) in prato nemoroso Storängen ad pagum Vestó paroeciæ Hall copiosius, ad Storugns juxta Kappelshamn parce, in prato Fardume- . Storáng paroecie Rute minus parce: itaque semper in septentrionali parte insule .ad an- gustiam insignem, in cujus medio Laderbro sita est. Listera cordata prope Thorsborgen, in prato ad Wikarfye in Wiklou, in Sproge, Gothem et in palu- dosis promontorii arenosi Ayanás Fåröæ, Neottia repens in pineto ad Gothemshammar nec non inter Fårösund et Wialmsudde. esr 227 — Cy f Zannichellia. palustris (à. 55) in mari ad oram occidentali- meridionalem supra fundum arenosum passim. ex, gr. ad Lángstite et Nüsudden, prope Wisby, (Typha latifolia in piscinis ad Kaupe in Fröjel, in palude Mástermyran et in Heidetrask; Landeberz). Carex chordorrhiza locis limosis. in. Martebomyr, limoca in insulis lacus Helvigtrüsk et locis limosis pa~ ludis Martebomyr, filiformis etiam im insulis lacus Helvigtrüsk et juxta Martebomyr, nec non ad Tjállder paroecic Boge: montana multis locis;. Littorilla. lacustris copiose in ripis fluviorum ad. Gothem et _ Mástermyr. Salix cinerea multis locis; Empetram nigrum tantummodo: in: insulis lacus Helvigtrásk. (Hydrocharis Morsus rang. in fossa aque ad. templum. Lye:. Landsberg). Atriplex patula passim, (4ttoralis ad. littus marinum. in Hablingbo: Lande’. ap o 2200 — sev Atriplex pedunculata 56) in littore 'Kündarfvestrand intra ‘pas ‘roeciam ‘Sproge.et in promoutorio Grótt- lingboudde. IPolypodium ilvense multis loeis, „Asplenium Stolopendrium 57) in crypta petre :calcarcoe ad la- itus septentrionali -orientale iusule .Lilla-Carlsón copiose. ¿Blechnum Spicant in pineto .ad `Tjällder septentrionem wersus ,paroeciae .Boge, ¿Botrychium Lunaria | in. pratis Wikarfveángar ;paroecie Wi- klou, in Quie Myráng paroecie Heide, .ad Tomsarfye in Ejsta .et Malms in . Helvig parce. Lycopodium complanatum in »paroeciae Mästerby, Equisetum sylvaticum multis locis, ihyemale extra Wisby «orientem wersus, «et in agro iad Lojsta. iPilularia globulifera in “limosis ‘paludis Martebomyr et simi- libus locis paroeciæ Fröjel. CIsoites lacustris in lacubus parvis paludis maximi Mäster- ' myran: Landeberg). Ser 220 ee Chara hispida in mari ad Carlssvürdsskans et juxta Oster- ! garnshamn septentrionem versus. tomentosa B latifolia in lacu fere semper dulci Boge- vik prope Slite, et in lacubus omnino dul- cibus Martebotrüsk et "lingstádetrüsk. Annotationes? Quod in preecedentibus additamentis, ut etiam in Floru- 1a Gothlandica, nomina Linneana, quantum fieri potuit, Ser- vavyimus ; neminem offendere putamus, considerantem nos per hane insulam in vestigiis Linnaei plantas ejus queesivisse. Nomina itaque pleraque intelligenda sunt.sic, ut ea intellexit cum Floram Svecicam edidit, et sic ut postea interpretata sunt in Flora Lapponica nostra, Flora Upsaliensi etc, Que nunc obveniunt, nomina, in istis operibus non obvia vel e- tiam nunc quodammodo dubia seu singularia, sequentibus illustrare conabimur. ( f ; 1) Est V. versicolor: B calycida! Fries movit. p. 64. solo calyce niajore ‘et ideoque' magis inciso a nostra vulgari V. agresti diversa. Vix autem dubitamus, quin in genere VOL. VIII. (Quy primje i (0 $0. dA jo "eee solum: caléareum et littorale interdum .calycem, saepius coz rollam, solito longiorem efficiat, quas; mutationes diversas species! semper dicere inconsultum. credimus, ... 2) Fedia mixta: fructibus ovato-oblongis, semiteretibus, sca— briusculis, acumine subtridéntato ; locülanientis spuriis, mi- nimis umbilico plano. disjunctis, bracteis subulatis, fructu minoribus, foliis basi dentatis, F. mixta Roemàr syst, veg. £F. p, 364. t i Valerianella mixta Desand. fl. franc. suppl. p. 5 1. 333. "P. dentata: Stevens pl. russi varior; mo r` i iO Radix annua... Folia: radicalia omnino. indivisa. et integer- rima suüblingustormia ;. caulina his non- dissimilia usque! ad dichotomiam caulis, {ibi dentibus noimullis- basi. insttuuntur et ‘acuminata’ fiunt, |: Caulis quod ad. maximam partem sim- plex vixqué infra articulationem ' quintam: divisus::( quà nota habituali- heo: specics: facile, a Fe. olito 4a :distingvitur),:ob- solétius quadrangularis: angulis scabriüsculis. Inflorescentia pluries:dichotome divisa et tota. fructificatio multo angustior et macrior quam in proxime affinibus .speciebus, -« Corolla ferS alba? Fructus (vel potius semina). semine, Caryit vix crassiores: (ipsóque fcre-dimidio breviores), quia loculamenta “spuria angustissima, in.séctione transyersali poros binos in.la— iere semitis interiori spatio umbiliculi insigni: planar disjun- ae E “tos réfereitia. ^ Superficies fructis in/Gothlandia plerumque -leviusewlas,’ sed occurrit; ctiam insigniter scabra," Nomen speciei: jam: pridemo inditum. minime: rejiciendum. credimus; 'seam solum ob causam, quod definitioni sub hoc nomine a= pud Linneum obvie non respondeat. > Nostra hiec species in Europa orientali interiori vel etiam ad mediterraneum sproveniems;proXime affinis est alteri in Europa magis occi- dentali media et maritima oceurenti, sequenti modo defi- Rieda as din "Filia dentata: fryctibus ovatis levissimis; acumine subtriden- "ato; loculamentis spuriis seminali majoribus dissepimen- $ to conjunctis, bracteis acutis fructum æquantibus , foliis basi dentatis. Valeriana Locusta ò dentata Linn. Spei, ed. 2, p. 48. F, dentata Schrad. germ. I. p. 96. Wilden; spec, I. p. 183. Smith. brit. 3. p.t38s. Ehrh: herb. m, 122, Roemer syst. -.. stg. I. p. 361. Decand. fl. franc, 4. n. 3334 ge ora Oeris fruct. 2. p. 36. t. 3b. F. turgida Stevens pl. russ. rarior. n. 3 ? Precedenti simillima precipue tota herba; est tantum magis crassa, que crassities in fructu tanta est, ut inde di- versitas speciei inprimis oriatur. Fructus enim magnitudine dc 252 Aa fere seminum Coriandri, idque ob loculamenta spuria infla- fa maximam partem fructus constituentia, itaque sibi invi- cem contigua communi dissepimento, cui adponitur semen verum, quintam partem totius fructus vix efficiens (ut bene sistitur in fig. cit. Gaertneri). | m 5) Glyceria distans ‘jam in^ Flora Upsaliensi' ést“ nomen graminis, quod in Florula gothlandica P'oa salina audit. Hoc gramen tam sepe et insigniter ab omnibus locis salinis se removet x ut non potucrimus non jam preefixum nomen convenientius. habere, praecipue cum due forme: re. vera. maritime huic maxime affines adsint, Que i in Florula goth- landica & maritima dicitur non est Poa maritima Smith, sed tantum P. arenaria Retz. secundum Roem er syst veg. 2.p.545 et 560, Glyceria distans DANIR mater yel forma intermedia esse videtur, ‘adeo ut ab ea- dem in septentrionalibus littoribus usque ad Lapponiam for- san orta sit Poa arenaria Retz., que Festuca capil- laris Liljebl sv. fl, ed, 2. p. 48 foliis usque ad apicem ma- gis planis flexilibus et. panicula tota molliori quodammodo distingvenda, & in meridionalibus autem. Jlistasilion ex. gr. Blekingie Poa maritima Smith foliis convoluto - com- pressis, rigidis , spiculis turgidioribus, paucioribus. Sesser 255 HE 4) Poa bulbosa mon vivipara memorabilis censenda est utpote, que P. alpine 8 colline in inferalpinis calcareis Europe australioris provenienti tam convenit, ut tantum pa- nicula erectione aliisque paucis a solo macriori forsan or- tis notis paullum differat. 5) Festuca littoralis: panicula patente ramosa aspera, spiculis oyato--lanceolatis, asperis; glumis attenuatis apice scariosis, laciniatis subaristatisque, foliis planis. “Bromus littoreus Retz. prodr. stand. 2. p. 25. Festuca elatior Smith Eng. Bot, 23. t. 1593. Schoenodorus elatior Roemer. syst, veg. 2. p. 699. 6) Arundo varia: panicula patente, calycibus acutiuscu-: lis , pilis corollam equantibus, arista dorsali genicu- lata, calycem equante. Schrad, fl. germ. I. p. 216. 1,4. fo 6 Agrostis arundinacea var. Florul. gothl, p. uz. 7) Elymus europæus: spica erecta, involucris ternis li- neari-subulatis flosculi arista dimidio brevioribus; foliis planis, flaccidis. | E.. europzeus Linn, mant. p. 3j, Roemer syst. veg. m. p. 777. Schrad. fl. germ. T. p. 402, Schewchs, prodr. p... 14, t, 1, Engl, Bot, 19. t. i317. bona, Wu 03 — —M Gragien hocce. eximium, quod vix propiué' quam’ ad mon- tes majores Germanie ex. gr. Hercynize» occurrit, magna -affinitate jungitur Elymis quibusdam americanis ut E. vil- loso, virginico ete, quam’ ob rem nomen suum specifi- cum non immerito habet. Facilius ab Hordeis nostris pre - cipue. H.. pratensi Smith Engl Bot, 6. t. 409. digno- scitur involucris vel si mavis calycibus latioribus , magis _submuticis, brevioribus, ita ut flosculorum aristis duplo longioribus haee facile discernantur, De cetero gramen totum longe majus crassiusque, fere sylyestre, radice valde pe- renni, vaginis foliorum retrorsum pilosis. 8) Galium rotundifolium: íolis quaternis ovali ellipticis, rotundatis, trinerviis, hispido- ciliatis, caule decumben- - te, seminibus hispidis. ` "= Py G. rotundifolium Linn, sper; ed. 2. p. 56, Roemer. syst. veg. 3. p. 254. Facqu, austr. tè 94, Quod ad locum creséendi attinet -valde -convenit gramini precedenti tum in Gothlandia cum in Germania adjacenti- busque terris. A subsimili Asp erula odorarata facile dignoscitur defectu svaveolentia herbz exsiccatee, foliis lon- ge brevioribus etc. 9) Plantago media (3 dentata omnino memorabilis forma est a solo maritimo forsan orta, Folia ejus grosse dentata; Lx: M EM magis ovata quam in planta vulgari; mervis vix plus quam tribus. © Spice magis elongato fere ut in Pl, majori. Potamageton marinum Florul. gothl non ve- rum Linnzanum est, sed tantum P. pectinati varietas tenuior. 4 10) Campanula rapunculoides : B parviflora, folis cauli- busque levigatis, racemo simpliciore longiore magis exoti- cam habet faciem C. bononiensi vel ruthenice quo- dammodo similem, et prima vel originaria C. rapuncu- loides'Linnei esse videtur utpote C, Rapunculo longe similior: Contra 'verisinüllimum est quod Linneus alte- ram apud nos usque’ ad Upsaliam satis vulgarem plantam diua €, Trachelio non distinxerit, 11) Buplevrum tenuissimum: umbellis inzequalibus ; um- ` 'hèlfulis lateraribus, sessilibus, paucifloris , involucris involucellisque subpentaphyllis, lincaribus! frücturh subsessilem subglobosum angulatum muricatum æ= , quantibus,; foliis sublinearibus: acutis. ies B. tenuissimum Ling., spee. pl. ed. 2. Pe 343. td. Wille den, I. p. 1375«, Detand.. fly franc, ige, p. 350 Engl. Bot, 74 t4478: bona... Folia caulis 'primarir inferiora latiuscula, lineari - lanccola- - e 36 eA ta; sed quod ad folia superiora et involucra. omnia nec non umbellas valde difformes itaque angustas tenuissima, omniüm fit hac species. Umbellula una tam elevata ut caulem ra- mosque terminare videatur, reliquis axillaribus lateralibus- que. Semina quoque quam in reliquis speciebus .magis ses- silia, breviora, magis angulata undique muricata tuberculis obtusis. Flosculi luteoli minimi. 12) Angelica litoralis Flor. carpet. p. 84. certe A, syl- ve stri non comparari potest, cum semina habet evittata omnino ut in genere’ Archangelice Hoffm. umb ell. por Gae. Seminibus autem longe planioribus :subcoriaceis et intus solidis specifice satis differre videtur ab Archan- gelica vera s. alpina in qua semina, turgida vel tam in- flata, ut nucleus vix tertiam partem cavitatis interioris re- pleat, ceterum. magis crustacea vel testam fragiliorem et ienuiorem nec non costas angustiores habentia, 13) Pimpinella magna B floribus rubicundis Jacqu. austr. i. 396. optime conveniens. Caulis tripedalis altitudinis et ultra. Folia etiam in caule sunt pinnata: pinnis tantum sublobatis nec ulterius «divisis nisi ad ramos supremos caulis. Juncus glaucus Florul: gothl, est Juncus balti- eus Recent. cui antiquum nomen J. inflexus fere resti- Meee 0237 iere tutum voluissemus quum culmi apex saltem compressus sit; qualis in nullo alio conspicitur. 14) Funcus obiuriflorus : culmis inferne vaginatis aphyl- lis superne subunifoliis septatis folio suo septato æ- qualibus, panicula supradecomposita; ramis ramu- lisque recurvatis, calycibus obtusis. J. obtusiflorus Ehrh: gram. n, 76. Smith fl. brit. comp. z816. Engl. Bot. t. 2144. J. acutus Florul. gothl. p. 127. Insignis omnino species radice magna horizontali digitum minimum crassa et culmo inferne aphyllo Juncis prime sub= divisionis quodammodo similis, sed ceterum J. articulato longe afünior, Culmus omnino erectus, strictus, inferne szepe crassitudine penne ansering, superne chordam refe- rens una cum folio suo. Panicnla plerumque palmaris ma- gnitudinis, Capsule vix maturare videntur, quod non in- solitum in plantis radice valentissimis, 15) Pyrola media Swartz Svensk Bot. t gu. qualis in Gothlandia crescit valde affnis est P. minori et vix nisl ejus forma magis grandiflora a solo calcareo et letiori orta. Sola nota differentialis consistere videtur in stigmate in- crassato extra petala aliquantum prominente, rm "OL. VIII. Ole ete 0058 dL 16) Arenaria ciliata B multicaulis ; foliis oblongis utrinque acutis ciliatis, pedunculis retrorsum pubescentibus subsolitariis in caule ramosissimo, petalis calyce lon- gioribus. Wahlenb. veg. helv. p. 85. Specimina gothlandica optime conveniunt plante locorum inferalpinorum Helvetie. Itaque a proxime affini A. ser- pyllifolia non possunt non distingvi floribus in omni ra- mo caulis subfolitariis duplo triplove majoribus capsulisque semine Cannabis grandioribus, pubescentia totius plante magis conspicua, foliis presertim basin versus multo an- gustioribus etc, Has omnes notas non possumus tribuere solo calcareo alias tam efficaci in plantis grandifloris red- dendis, 17) Est varietas nimium latifolia et pilosa, quod ad herbam Cerastio vulgato non parum accedens, 18) Euphorbia exigua (2 obtusa petalis lunatis utrinque ikia capsulis levibus carinatis, unibellulis di- chotomis , involucellis basi dilatatis lanceolatis, foliis linearibus apice truncatis. E. exigua B Linn. amoen at. 3. p. ug. spec. plant, ed. Willd. 2. p, 903. Flor. Dan, t $92. Engl. Bot. 19. t. 1356. p 259 dh s Proxime affinis E. Peplo, Nostra varietas est quasi media intera acutam et y retusam; ab illa diversa involucellis o- mnino indivisis, foliis apice truncatis; ab hac autem (E.re- tusa Cavan, pl hisp. ic. L p. 21, t. 4. f. 3.) peta- lis tantum quatuor, foliis cauli fere parallelis (nec apice excurvis vel omnimodo retusis ibique simul dilatatis, spa- thulam bifidam fere referentibus). Icon Flore Dan. folia non satis obtusa sistit; alias satis conveniens est. 19) Potentilla argentea, quce in regionibus nostris grani- toideis optima vel characteri dato maxime conveniens oc- currit, solo calcareo valde mutatur et precipue iu insulis nostris e formatione transitionis constitutis tam aliena fit ut vix cognosci queat, Pubescentia ibi vel per totam herbam rarescit vel ubique fere aequaliter diffunditur, simulque fo- liola presertim radicem versus magis indivisa et lata eva- dunt, fere ut in P. verna. Origo harum varietatum a P. argentea quantum nos intelligimus optime cognoscitur foliis fulcrantibus fere eodem modo divisis, floribus parvis. Qua in Gothlandia legitur varietas virescens vel pubescen- tia rarescente insignis elatior quoque est, et statura aliquan- tum accedit ad P, obscuram Pers. 20) Helianthemum Fumanam ( Cistum Fumanam L.) utpote incolam Gothlandiæ maxime mirabilem jam iterum dig 240 Soe multis locis repertam non possumus non aliquantum adum- brare. Specimina Gothlandica optime conveniunt iis, quee in Austria lecta sunt et in Flor. austr, t. 252. eximie depi- cta, nec scimus hanc speciem propius lectam esse. Fruti- culus est totus depressus sicut in alpibus enatus essel; ra~ mis omnibus distiche divergentibus et flore solo paullum sursum vergente (quare etiam difficillime detegitur), Ramu- li annotini alterni, leves, simplices, elongati, ad latera a- picemque flores nonnullos solitarios gerentes. Folia alterna omnino acicularia, subtriquetra, apice mucronulata, ad oras | passim scabriuscula. ¿> Calyx eximie rubro-nervosus, que pictura in flore inexplicato spiraliter contorto valde conspi- cua est, et efficit ut foliola talycina duo exteriora libera; patentia et viridia tune eo facilius discernantur, ^ Capsula major quam in ulla alia a nobis visa Helianthemi specie ; eximie trigona et quidem trilocularis, sed sine columna media, Differentiam ita emendare conamur: fnticulosum depressum exstipulatum, foliis alternis acicularibus mucro- nulatis, pedunculis solitariis, calycinis foliolis exterioribus herbaceis acicularibus, — idque ut eo mclius distingvatur Cistus calycinus Linn, mant, p. 565. (C. ericoides Cavan.) ramis omnibus erectis, foliis imbricatis semiteretibus obtusis, ca- lycinis foliclis exterioribus obsoletis; in Europa occidentali- australi proveniens, x JÉ NL o 21) Ranunculis Philonotis: hirsutus, foliis ternatis: folio- lo intermedio elongato trifido incisoque, caule ramo- so folioso , pedunculis sulcatis, calyce reflexo acu- minato, radice tota fibrosa, R, Philonotis Ehrh. beitr, 2, p. 14s. herb, m 16, R. Philonotis œ Decand, syst. natur. I. p. 296. Optimam notam a Ranunculis nostris affinibus distin- gventem in radice reperimus, qua omnino annua est (ut nequeat caulem bis proferre) et tota fibrosa (neque predita rhizomate ullo solido infra insertionem foliorum radicalium ut apud R. polyanthemum, nec bulbo ullo vel potius tubere supra et intra insertionem foliorum radicalium exti< morum ut apud R. bulbosum). Deinde caulis usque a ra= dice valde ramosus est, inferue intus inanis vel aliquantum fistulosus (nec angustissimus subfiliformis prope radicem ut in R. bulboso), per totam fere longitudinem foliosus: foliis omnibus radicalium AE y Fructum in nostra planta non vidimus. 22) Ranunculus: lanuginosus (2, foliis trifidis holosericeis: laciniis cuneiformibus apice erenatis divergentibus; caulino petiolato, caule petiolisque divergenter hir- sutis, calycibus patulis. JU an R: lanuginosus | Linn, spet. pl. ed. 2. p. 780. ed. Will. " den. 2. p. 1327, Flor. Dai! 1397. conveniens. R, nemorosus hirsutus, foliis Caryophyllatee: — Loerel. pruss, p. 220. b. 71. `R. lanuginosus Decand. syst. nat. 1. p. 21. Est varietas minor-illius Ranunculi, qui in Carpatis monti- busque australioribus Germanniw occurrit foliis figura ut etiam fere magnitudine Aconiti Lycocto n i laciniis conti- guis. Nostra planta non tantum minor quam illa australior deprehenditur, sed ctiam foliis profundius ( plerumque ad duas tertias partes) divisis (fere ut in Geranio palustrij; lacinis a se invicem divergentibus, multo angustioribus , inspersis pilis tantum rarioribus flavo-nitentibus. Quin in- ter nostrates R. polyanthemo proximus sit nullum est dubium; inter exteros vero propius accedit ad R. nemo- rosum Decand, syst. nat. I. p. 280., a quo tamen differre videtur folio caulino eximie petiolato, quamquam cdulis vix ultra pedalis altitudinis, ut etiam foliis radicalibus longius petiolatis (petiolis fere dimidium caulem eequantibus); laciniis ad basin sinu acuto nec ullo modo dilatato. | Memorabiles tamen sunt pedunculi in nostra planta evidenter sulcati, qui forsan neque semper in R. lanuginoso ipso desiderantur, Semina neque in hac specie vidimus. diee 243 y 25) Mentha aquatica B hirsuta Willden, enum. hort, bevol. f. 610. omnino terrestris varietas est Menthe aquatice, orta fere ut Polygonum amphibium terrestre a loco exsiccato. 24) Antirrhimum Elatine Reiz. diss, flor, scand, suppl. 2. pP 9» 95) Coronopus didyma: siliculis rugosis utrinque emar- ginatis: loculamentis deciduis, foliis pinnatifidis: la- ciniis lanceolatis. C. didyma Smith brit. 2. p. 691. "Lepidium didymum Linn. mant. p. 92. spect. pl. ed. Willden. 3. p- 439. Senebiera pinnatifida Derand. fl. frane. 4. p. 703. Heec planta, quae antea Anglie tam propria esse eestima- batur, ut Lepidium anglicum Huds. dicta fuerit, Gor ronopo depressz satis convenit forma foliorum et sta- tura caulis, sed tota tenerior est, corymbis multifloris ere- ctis, nunquam in terram sese deprimentibus, ideoque etiam silicule multoties minoris loculamenta a se invicem et dis- sepimento tenui decidunt, ut in terra germinent semina in- clusa. 26) Species hec valde singularis et insulis nostris for- matione transitionis. fere propria illustrationem ultriorem bene meretur. Radix omnino annua est, sed caules mul- tos decumbentes eosque tam vivacos^profert ut sspe ra- mulos ex omnibus axillis gerant. Talium ramulorum rudi- menta fere sunt flores, sepe in singulo axillo foliorum bi- ni, quorum tamen unus tantum fructificat. Hinc fit ut si- lique sedeant fere per totam longitudinem caulis in axillis foliorum modo in hac ordine valde inconsveto et vix nisi jam data explicatione intelligendo. Flores fere ut in Ara- bi quadam petalis omnino albidis calyce duplo longioribus. Silique nec omnino Sisymbrii generis majores quan: in ceteris nostris speciebus, longitudine unciales, crassitudine . penne columbine, non omnino teretes sed potius tetrago- nee: dissepimento angustiore valvulis navicularibus: carina evidenti nervo dorsali crassiore facta, que structura preci- pue ad basin et apicem siliquee evidentissima. 27) Geranium molle: arachnoideo - pilosum, pedunculis bifloris , foliisque alternis, subreniformibus multifidis, caule diffuso , calycibus muticis apice glandulosis, pe- talis bifidis, arillis transversim rugosis glabris: ro- stro hirtello, seminibus leevissimis. G. molle Linn, svec. n. 627. Engl. Bot. II. t. 771. (ni- mium crassa) (Flora Dan, t. 679. dubia). Sa 245 — 4 Hee Linneeana species in Floram svecicam jam olim intro- dücta paucis rite intellecta esse videtur. Facillima diferen- tia a proximis annuis speciebus est pubescentia totius plan- te tam tenuis et longa (plerumque linearis longitudinis) si- mulque tam patens ut arachnoidea omnino dici mereatur. Cum. simul tenuitatem totius plante, caules filiformes pe- dunculosque fere,capillares consideramus, rationem eviden- tissimam nominis Linneani habemus. Folia parva vix se- mipollicem lata orbiculum integrum non constituunt , sed potius subreniformia sunt. Pctala'calyce fere duplo longi- ora. Arilli (vel si mavis Capsula) crassiores quam in pro-- ximis speciebus ob rugas evidentissimas, omnino . glaberri- mi, sed rostrum eorum hirtellum; unde forsan derivanda diversa Auctorum effata, 28) Anthyllis V'ulneraria B coccinea in Gothlandia et ma- gis etiam in Oelandia campestri invenitur foliolis omnibus tam equalibus ut differentia inter eandem et A. m'onta- nam exterorum antea data minus suíficiens evadat. Con- venit itaque addere A, montane: foliis subduodecim- jugis, calyce pedicellato coarctato: dentibus . subulatis plu- mosis, : 29) Astragalus (Phata) pilosus in Gothlandiae littoralibus, vento quam maxime cxpositis, valde depressus crescit caule | VOL. VIII. 23. x MET NELLL parum conspicuo; locis autem magis occultatis ad. Ofver= steqvarn magis etiam elongatus et adscendens evadit, quam-, quam nullibi tam erectus ac in monte Omberg Ostrogothie. 90) Artemisiam maritimam! nostram apud exteros rara esse plantam et minus recte notam jamdüdum ‘in’ Florul. gothl. diximus, quod postea tam confirmatum reperimus ut jam ejus nomen restituendüm ‘sit sequenti modo: ^" "^ Artemisia maritima: foliis tomentosis pinnatis: pinnis subtere- tibus ; bracteantibus indivisis, racemis subnutantibus, flo- ribus rachi adpressis oblongis: flosculis femineis terhis, ré~ ceptaculo nudo, ^ ninqaO- wiv annie! doy) (TERR cd A, maritima ‘Linn, toer: ed. 2. p. 285. it. Both, p. uz. 250. . 272, Florul. gothl. in Act. Stockh. igof. p. 63. t. 1.). A. maritima y Smith. brit, 2. p. $64. Engl. Bot. 14. É, 100%, A. gallica Willden,. spec. pl. “3. p. 1834, Decand, fi, franc. 4. » B..196, Engl. Bot, 24 ad, tab.. 1706: nomen, differ, et synoni . 00 Ü siinsishub y (pas foi Radix Inijus parum longava; caules neutiquam ligne- scéntes et perennantes ; "sed magis herbacei, raro ultra pe- dem longi, adscerdentes, "Racemi in Speciminibus revita bus erecti, in longioribus tantum apice nutantes, Sic re scit planta in litoribus Gothlandie ‘abi "ndn potest" nom ipsissima Linnwi Art, maritima adesse, Hanc autem ‘for i TOY SSS 247 | ee mani ‘litoribus Europe orientalis’ magis propriam esse jam reperimus, utpote que de cetero precipue in mari medi- terranco ad oras Galliz crescit et ideoque A, gallica jam dicta fuit. — In Europa vero occidentali tota ab Hispania usque ad Angliam et Belgium provenit forma. ramosior in- ferne eximie lignescens, cujus racemi apice pendentes nec non subtus ubique flores singulos pendulos gerentes eosque ma- jores. Hanc formam veram esse A. maritimam Linnei eo minus dubitarunt exteri Botanici (ut Willden. in spec, pl. 5. p. 1855. Decand, fl franc. 4. p. 196, et Smith in Engl Bot. 24. t. 17060.), quum eam magis septentrionalem esse crediderunt, Si vero diversa est species novum acci- piet nomen. Nos quoque fere simile quid habemus in Ble- kingia spontaneum et in Gothlandie hortis cultum, quod tamen potius varietatem quam speciem diversam putamus, $1) Inula Britanica in Gothlandia magis luxu- riat variatque quam quis alibi indigitavit. Itaque utile duximus differentiam generaliorem et varietates praecipuas exponere, praecipue cum sub una earum scil. ultima notata synonymon memorabile venit. Inula Britanica: foliis inferioribus basi elongata serrata am- plexicaulibus sublanceolatis caulibusque pilosis pauciflo- amore 248 dd ges ris, floribus folio latioribus: squamis .calycinis- ; lanceo- latis. tus oq & viridis: caule foliisque utrinque viridibus spársirü pilo- sis, floribus fastigiatis paullo minoribus. " B intermedia: caule foliisque subtus ob pilos confertos ca- nescentibus elongatis. i | E britannica Linn. fl. svec. ed. 2. p.293 spee. plant. ed. Willd. 3. p. 2090. Flor. Dan. t. 41; minus bona. I. Britanica Decand. fl. franc. 4. p. 149. Britanica Dalech. hist. 1082. Beerovixn Dioscoridis. y stricta: caule rubicundo, foliis utrinque ob. pilos con+ fertos canescentibus strictis attenuatis mucronatis. ar- gute serratis, flore subsolitario foliis duplo latiore. I. (dysenterica) Linn. it, goth. p. 273. flor, tvec. ed. I. P. 249. n. 694. (non vero edit 2. ct spec. pl. ed. 2.) Qui in Linn. it. gothl. p. 279. legit caulem esse rubicun- dum inspersum pilis albis et folia serrata spinulis rubicundis nec non in Flor. svec, ed. prima flores latos, non potest non con- venientiam I, dysenterica gothlandice cum ultima jam exposita varietate Britanice intelligere et diversitatem ab. J, dysenterica exterorum agnoscere. Cum ulterius constat nullam aliam I. dysentericam quam hanc yarie— Sarg ee tatem; Britanicz jam crescere neque ad Botveda Gothlandiz nec ad Persnäs Oelandie, et insuper consideratur Linneeum nullam in his insulis indicasse Britanicam, dubium non fit eum nostram varietatem y Britanice primum I, dy- sentericam nominase. Britanica vel Peeravun Dio- scoridis apud veteres et orientales planta fuit pre ceteris wi sua tonica contra dysenteriam valens, unde ansam nomi- nis specifici sumsit Linnaeus. e Quee postea et apud Lin- neum et omnes exteros Botanicos forsan minori jure f. (anti)dysenterica dicta est a praecedente longe distat et ad I Pulicariam multo propius accedit non tantuni se- minum pappo quodammodo duplici (quare étiam in eodem genere Pulicarie ab Inula diverso apud Gertnerum venit), verum étiam caule foliisque subtus tomentosis oblon- gis basi cordatis amplexicaulibus. subintegerrimis , floribus. numerosis -folio angustioribus, ` squamis calycinis setaceis (Engl. Bot. 16. t, 1115.). Est hee I. dysenterica quasi forma australior et vegetior L Pulicarie. — Linneus in hac re ab. initio vestigium. veri melius pressit quam. postea dum etiam L.britannicam perperam. scripsit quasi a Britan- nicis insulis, ubi planta huc usque non lecta est.. $2) nula ensifolia: folis sessilibus. ensiformibus. nervosis. glaberrimis margine asperulis, -canle subsimplici !subuni- floros +o > roquedt Jo .wibawsloO afm AA I. ensifólia: «Linn, spec; ploedi Willdeny 23 perot, Farg, austr, t. 162, Decand. fl fraaty 4. py ise, metton mio d Maxime’ mira-incóla Gothlandie ct digta socis" Helianthemi Fumane non propius: quam 'ad^Cárpatós'et pedem Italicum alpium (Pedemonti) alias: reperiunda;" ^ Minor. quidem. ést quam Austriaca planta ita ut. longitudinem digiti: plerumque tantum habeat; occurrunt tamen: etiam: in Gothlandia exem- plaria fere pedalis. longitudinis, Ceterum uniflora fere sem- per in Gothlandia reperta. est; nec nisi pygmeeum. specimen initio duorum florum lateralium praeditum observavimus. In speciminibus minutis nostris flores saepius angustiores eva- dunt et squame calycinee adpresse, elongate, acuminate et glabro; sed specimina proceriora etiam in Gothlandia sensim admittunt calycem latum, squarrosum: squamis ci- liatis. Itaque Gothlandica planta neutiquam alienata est, sed potius magis juncea et habitu angusto proprio. speciei melius preedita quam Austriaca. 53) Malaxis Loeselii (cujus icon bona in Engl. Bot. 1. t. 47) rarissima in Svecia censenda est, utpote non nisi lon- giori abhinc tempore alibi reperta. Longe vegetior est preece- denti (M. paludosa) radiculis evidentibus filiformibus se diate — 251 — dup nutriens ; tubere oblongato foliis lanceolatis, acutis, superne planis; spica. pauciflora: floribus: quadruplo majoribus, , 84) Serapiadis generis.species et varietates tam pa- rum a multis.nostris Botanicis intellectee sunt, ut nova il- lustratione bene indigeant, Ad species rite distingvendas a varietatibus ‘nulla pars jsentialis facilior est quam fructus, cujus situs , forma, pubescentia etc. maximi facienda, 1. Serapias latifolia: (at in Flor, Upsal.) oe vulgaris: floribus subbrunneis obtusioribus. Linn. it, gothl p. 196. 225. B. atrorubens: floribus purpurascentibus acutioribus foliis= que ad apicem coloratis, Smith brit, 3. p. 948. suia flore rubro Linn. it. gothl, p. 230. 253. S. atrorubens Hoffm. fl. germ. 1804. 2. p. 182. Besser galiz 2, Py 220... - y. pallida: floribus albescentibus paullo majoribus et ere- "i etioribus, + S. pallida et pallens multorum, Harum Sarietátum dua’ posteriores in regionibus formatio- nis "transitionis. provinciarum ‘meridionaliam tantum occur- rentibus frequenter ut diverses species loco sequentium ha- bite fuerunt;*- à ^ nee, PENNA Hot o — dde 2. Serapias: rubra: fructu subsessili cylindrico -erécto. pube- scente, labello acuto petalis equali: lineis elevatis undu- latis, foliis lanceolatis. "S, rubra Linn, mante p. 490, syst. mat. edi XI. p. 594. Flor. Daw, t.345. Engl. Bot. 7. t. 437. optima. In Svecia vix antea lecta esse e videtur; aed ejus iw varie- tatem B præcedentis habuerunt multi. Nostra’ planta habet flores fere duplo longiores, pulchre roseos, faciemque totam letiorem vaginis tantum inferioribus rubentibus (nec rachi- de et maxima parte caulis obscure purpurascentibus) : v Spica pauciflora raro sex floribus preedita. 5. Seropias ensifolia: fructu sessili cylindrico erecto glabro alato, labello obtuso petalis acuminatis duplo breviore : lineis rectis, foliis summis ensiformibus spicam aphyllam ~ subeequantibus. — S. ensifolia Murray syst. veg. p. 35. Flor. Dam. t. 506. Engl. Bot. 7, 1. 494. optima, Xiphophyllum Ehrh. phytoph. n. 67. Suppl. plant. P. 404. S. Lonchophyllum Florul. gothl. in Act. Stockholm, S. grandiflora Linn. mant, p. gol. syst, nat. XID, p. $04. - S.. Helleborine, B Linn, -sutty ed... 2. pe 318. it, oeland, ps 144: S. radicibus fibrosis etc, Rosin obs. bot, p. s4. » —— 23 sl Ulterius distingvitur floribus niveis angustis, foliis in caule magis ancipiti fere distichis, eximie neryosis.— Huic proxi- me affinis est: Serapias lancifolia: fructu sessili cylindrico erecto glabro a- lato, labello obtuso petalis obtusiusculis subeequali: lineis rectis, spica foliosa, foliis ovato- lanceolatis. S. lancifolia Murray syst. veg. p. 815. = Lonchophyllum Ehrh. phytoph. n. 57, Suppl. plant. p. 405. —S. pallens Sv. Bot. t. 46$. (quamquam non svecica). E grandiflora Smith brit. 3. p. 944. S. grandiflora /2 lancifolia Syst. veg. ed. 13. p. 679. Tantum speciminibus Anglicis, Hannoveranis et Normandi- cis nobis nota est, et Europae oris occidentalibus propria videtur. Apud nos, quantum constat, nonnisi varietatem precedentis speciei frigore monstrosam factam vel etiam S. latifoliam y hujus loci habuerunt nonnulli. Vera S.lan- cifolia gerit flores niveos (ut praecedens species, nec pal- lentes ut nomen S. pallens minus bene indicare videtur) sed latiores obtusiores et demum. se iterum claudentes ( fe- re ut Levcoji verni) VOL. VIII, 9s. i 24 Seer 55) Zannichellia palustris B pedicellata maxime marina et eximia varietas tum umbellulis cum capsulis singulis pedicel- latis: pedicellis stylisque longitudine capsule , dorso mem- branaceo evidenter dentato predite.. i 56) Atriplex pedunculata: Linn, amosn, ac, 4. pa. 296. spec. pl. ed. Willden.. 4, pag. 966 ( Flor, Dan, t. 504. mala), que Atriplex portulacoides Lim, svec, ed. 2. p. 564. ma- gis differt ab Atriplicibus ceteris quam ut commode in eo- dem genere comprehendi queat. Valvule enim omnino co~ adunate sunt adeo ut pericarpium fiat, id cujus loculamen- to surgit funiculus umbilicalis semenque invertit, Hanc sin- gularem dispositionem descriptione et icone melius exponere conabimur, Flores monoici (nec ulli hermaphroditi adesse videntur), Masculi ut in Atriplice, : Feminei nudi (nisi capsulam juniorem dicere velis: calycem). Stigmata bina in, urceolo.; germinis ; vel capsules. junioris, sed imposita fornice loculamentum seminis: tegente.. Capsula compressa: urceolo supra semerm dilatato: e — Jii: EM in auriculas duas extrorsum curvatas herbaceas; basi producta in pedicellum axilla foliorum inser- tum; loculamento unico infra urceolum. Funiculus umbilicalis setiformis liber e fundo loculamenti surgens ad summitatem ejus, ibique se inserens semini pendulo inter radiculam et cotyledones. Semen unicum, compressum, filipendulum: radi- cula sursum versa, extra peripheriam seminis exserta et versus alam vel auriculam alteram capsule intrusa. Explicatio figurarum: Tab. V. fig. a fructus immaturas magn. nat. . b ejusdem superior pars longitudinaliter dissec- ‘ta ut appareat situs Stigmatum et seminis magn. bis auct, ., c. ejusdem semen seorsim cum funiculo umbilicali soluto magn. fere eadem. . d. ejusdem semen seorsim magn. fere quadrupl. auct, — e. fruciur maturus integer magn. nat, . f. ejusdem pars superior longitudinaliter dissecta magn. bis aucta, . g. ejusdem) semen seorsim: radicula a funiculo um- biliculi jam soluta magn. fere eadem. . h. ejusdem seminis embryo denudatus situ naturali ut in praecedentibus figuris magn, fere quadrupl. auct, ser 256 — SE Itaque respectu Pericarpii proxime ad Polycnemum accedit nostra planta; Axyris longius ab eadem distat sty- lo uno sito in semine intra calycem incluso, $7). Asplenium Scolopendrium ab initio minime praeditum est duplici involucro ad unamquamque lineam fructificantem, sed demum due lines fructificantes oppositee confluunt et quasi unam constitüunt, tunc quasi preditam inyolucro ad utramque marginem, Parallelitas hec et vicinitas insignis linearum fructificationis necesse pendit a situ parallelo et approximato nervorum folii; ubi fructificare vult folium ibi duse neryature quasi mutua attractione paullo magis ap- proximantur ut fiat quasi linea communis fructificans. Nec raro obveniunt ad apicem et basin folii precipue in He- mionitide line fructificantes simplices uno tantum in- volucro pradite, Ob has rationes genus noyum Scolopen- dri parum valere videtur, et ab Asplenio vix esse separan- dum, — Quod ad spečiem Scolopendrii attinet anim- advertimus radices juniores frondes angustas - planas pro- ducere, vetustas autem vel annosas habere frondes crispas, quam difformitatem eandem ob causam ulterius increscere non dubitamus adeo ut fere omnes forme in Spec. plant. enumerate, a sola annositate radicis pendeant. Radices Hue 257 HA Filicum quarundam, annosiores fieri in quibusdam terris valde verosimile est, unde forsan declarandus proventus Polypodii cambrici in Anglia. SS 2500 — e MONOGRAPHIA CLYTHRAE. Lo UU TOME! y10 3 ^ CAROLO PETRO FORSBERG MED, DOCT. BOT. DEMONSTRAT. E. O, Ius olim Illustris a Linné ad Chrysomele Genus fe- re integram illam et amplissimam: Coleopteratorum Insccto- rum Familiam, qux hodie sub Chrysomelinarum nomine ve- nit, quaeque invaleseente Studio entomologico in tantam ex- crévit molem, ut mecesse omnino in plura eaque satis su- perque distincta Genera divideretur. | Varia itaque nova sensim constituta fuerunt Genera , et preter multa alia quo- que Eumolpus, Chlamys, Cryptocephatus et Clythra, Hoc in- ter numerosa Genera Clythra proxime accedit ad Crypto- cephalum capite suo adeo intra thoracem retracto, ut quasi - decollata videatur, Distinguitur tamen egregie utrumque hocce genus Antennis suis valde dissimilibus, Cryptocepha- lis enim Antenne sunt simpliciores, omnino filiformes, plu- rimis quidem articulis sed equali magnitudine composite , dum in Clythris hec Organa constant ex articulis a basi ad eer 259 | twr apicem sensim majoribus, paullulum ciiam compressis et, quod non parum huic generi eleganti; conciliat, altero la- tere serratis, sic ut ejus numerosc species exinde primo intuitu facile dignoscantur. Nihilo tamen minus in unum duo hec genera conjunxerunt Entomologi, donec GEOFFROY easdem a Cryptocephalis sejunctas in novum et peculiare congregayerit genus, cui ab ipso fuit impositum nomen Melolontha, quod tamen LAICHARTING cum Clythra commu- tavit. Hujus postea vestigiis institerunt Fabricius ceteri- que Rei entomologice Scriptores , genus. Clythree retinentes. Postquam Celeberrimus Taunnerc, in Entomologicis non minus quam in ceteris Zoologie partibus versatissimus ,. eum Reg. Societate: Scientiarum Upsaliensi Enumerationenr illorum Coleopteratoram , que in Promontorio Bone Spei indigena inveniuntur, communicavit, atque inter hæc Ca pensia Insecta non paucæ commemorentur Clythræ species, quarum. adjungere descriptiones a morbo impeditus fuit, ro- gatus ego lianc difficilem licet operam in me ‘suscepi, dè- scripiiones harum specierum simul cum aliis huc usque, quan— tum constat, ighotis élaBoravi, et characteres euique spe- citi proprios emendatos adposui, adjectis simul’ synonymis necessariis ac locis. natalibus; —— 42600 Ree Charactere sequente diguoscitur GENUs: Aniennis serratis, compressis, apice crassioribus seu la- tioribus, vix thorace longioribus. " Capite parvo, retracto, nutante: mandibulis validis. Thorace transverso, basi bi-sinuato: margine reflexo. Scutello minuto. Corpore oblongo, cylindrico, obtuso: elytris fornicatis. Pedibus anticis monstrosis saepius , elongatis , incrassatis. Characteres SPECIERUM sunt sequentes: * Elytris tertaceir.,. immaculatis: | T thorace virescente vel nigro: Cl. decora: capite thoraceque cyaneis; elytris substriatis. ScnóNH, Synon. I: 2. p. 548. Cl. taxicornis; capite thoraceque nigro-coeruleis ; antennis elongatis: articulis valde dilatatis. ScuówH. Synon, I: 2. p. 547. Cl. tridentata: capite thoraceque coeruleo-virescentibus ; an- tennis brevioribus. Scnénu, Synon, I: 2. p. 547. ! Cl. longimana : depite thoraceque viridi-æneis; pedibus an- ticis longissimis. Scuénu. Synon. I: 2. p. 547. a 26t d Cl. ruficauda: capité thoracéque nigris; abdomine rufo: ` ++ thorace rufo: || f OL obsita: capite thoraceque rufis;. marginibus elytrorum nigris, ‘ TAL i emait JO SCHÖNH. Synon., I: 2. p. 346. Cl. brunnea: capite. thoraceque brünneis ; antennis pedibusque nigris, A sates ete | $ ScuówH, Synon. I: 2, 35, renee aa tees a Cl. nigripes: capite thoraceque rufis e e apice nigris. ScnóNn. Synon. l1;.3. p- BOT. Cl. plagiocephala; capite nigro, crasso, prominente; thorace rufo. Scnönn. Synon, K 2, p. 551. Cl. pallens: capite nigro; thorace elytrisque. pallidis; fronte abdomineque cinereo-villosis. SERE ES ScHNH. Synon. I: 2. p S51. * * Elytris testaceis, puegatit: "m punito unico, costali nigro : “a. thorace rufo: ae Cl. Mpimeteto: capite thepacegue rufis Ac Ups, Vol. 8. p.d 185. v git iD Cl. maxillosa, Scuénu, Synon. I S 9. p. 348. VOL. VII. pèl. I* mbard . 34. aor. 202 Sige Cl. scapularis; capite nigro; thorace tibiisque rufis. Act. Ups. Vol, 8, p. 184. Cl. crassimana: capite nigro; thorace, ore femoribusque rufis. Cl. stigma: ` capite nigro; thorace rufo: maculis duabus nigris. oo Àct, Ups. Vol, 8. p. 184. b. thorace virescente : Cl. Aumeralis: capite thoraceque coeruleo-virescentibus, Scu6nu. Synon. I: 2. p.' 546. T T puncti duobus: “a. thorace rufo : Cl. ruficollis: capite nigro; thorace rufo; femoribus apice u- nidentatis; elytris nigro-punctatis. i Scuówn. Synon, I: 3. p. 550, — Cl, bipunctata: capite nigro; thorace rufo; punctis baseos elytrorum nigris. Su | Cl. grandipes: capite nigro; thorace rufo; elytris maculis ni- gris, una humerali, una in medio; pedibus an- ticis elongatis, CI. macropus. Wiepem. Arch. I: 2 p. 128. Cl. quadrimaculata: labro thoraceque rufis ; capite elytro— rumque maculis magnis, nigro-coeruleis. Scuénu. Synon. I: 2. p. 549, am up 203 "AH b. thorace nigro: Cl. quadripunttata: capite thoraceque nigris; elytris maculis nigris, una humerali, una pone medium, ScnóNH. Synon. I: 2. p. 544, Cl. grandis: capite thoraceque nigris; abdomine cinereo-vil- loso; elytris punctis nigris, uno humerali, uno in medio, €l. intersecta: capite thoraceque nigris; elytris antice semi- rufis: punctis nigris. WIEDEM, Arch. I: a. p. 128. Cl. Colon: capite thoraceque nigris; margine thoracis flavo; elytris punctis nigris in medio. Chrys. Colon. 'T'uNB. Mus. Nat. P, 4, p. 45. fig.9. e, thorace virescentes Cl. quadrinotata: capite thoraceque éytingo-nigris ; maculis elytrorum cyaneis, posterioribus majoribus. Scnówn. Synon. I: 2. p. 545. C. elegans: capite thoraceque viridi-coeruleis; elytris ma- culis viridibus in medio. Act. Ups. Vol 8. p 184. TT punctis tribus: a. thorare rufo: Cl. trinotata: capite nigro; thorace rufo, immaculato: ely- uon ciu tris: maculis, nigro-cyaneis, duabus baseos, ter- ono ja in, medio, majori, fere quadrata. : io Cl. sexnotatas i F'Aun1C, .Eleut. 2. p. 55. N:o 52. - CL. «exnotata : capite. nigro 5: thorace. rüfo., immaculato; ely- ous 51 0H tis punctis" nigris ; udo v uno in medio majori et tertio apicis. 5/6 ni -iuoe sone ai y Jexnotata, F'Apnic, Eleut,.2. p.31. :N:0112. Cl. coalita: capite nigro ;. thorace rufo ,. immaculato ; elytris punetis nigris » uno, bumerali ;duobus in medio TIEN. 1;1804litis , inayqualibus.; nato: ejiquo xe ID CL sexpunctata: capite.,nigro ; thorace rufo ,. tripunctato; e— o) oq 6 dylnis pupttis.migris} uno humerali, duobus in medio equalibus, Cl. texmacalata: capite thoraceque rufis; elytris punctis ni- eilsosre eligi -ogris ;^ uno; humerali, duobus. in- medio, 1 vuditojen endivS@BONH, Synon. «1:;2.: p.544. 5g. thorace’ “jahto vit nigro: ket f wna .9 “a. Rares capite thoraceque nigris ; . elytris punctis ni- gris, uno humerali ,, duobus,in. medio; pedibus anticis elongatie wus tri ScnóNn, Synon, 1: 2.. p. 545. Hey 0265 y Ch trimaculáta : capite thorateque nigris ;; elytris maculis cya- i929 eidipisrdiei$s anticis. duabus approximatis , tertia ma— -sinp. do winJO8lg transversa. ScHong,: Synon. I:.2. p... 945, Cl. tripunctata: capite thoraceque nigro-cyaneis; elytris . punctis nigris, uno humerali,. duobus in eudeul (io:l.d. amedio i Scnóxm. Synon, I::9. p.944. Cl, hirta: capite ‘thoraceque cyancis, .hirtis; elytris punctis * 060) o migris, uno baseos, duobus in medio. r eisgia ei — Synon. I: 92. p. 544, eiipildo oil i PPPE quina juin € sg. capite thordceque nigris elytris punctis ni~ ido: vios gris, duobus! anticis, | duobus. posticis, o- - bliquis. "Fárhrc. Eleut. 2/'p. 56. “Oh paratenthesis: thorace. migro yáriegato; elytris: lineola esdeob eisio o eüpüBetisque tribus nigris. on" js iscjsm ollSegó&m. Synot Ta. p. 552. CI. ocfomofata: capite thoraceque rufis; elytris punctis ni- 2 "gei s; ‘uno 'humefáli, uno ante medium, duo- “Bus in ‘medio parallélis. -9 Qo0bsfonugongeo Ups) "Vor 8) i. agait 9i Seer 6 i — Ci. macropus: capite nigro; thorace rufo; elytris punctis nigris, uno humerali, uno marginis exterio- ris baseos, duobus pone medium obliquis; pe- dibus anticis longissimis. ^ Act. Ups. Vol 8 p. 184 . Cl. octopunctata:; capite nigro; thorace rufo, immaculato ; ely- tris punctis nigris, duobus baseos, duobus in medio, obliquis, Snön. Synon. I; 2. p. 548. Cl. quadrisignata; capite nigro ; thorace "rufo: fasciis duabus nigris abbreviatis;. elytris punctis nigris , duobus baseos, duobus in medio, obliquis. Cl. Atraphaxidis: capite nigro; thorace rufo, tripunctato; e- lytris maculis nigris, duabus anticis obli- quis, duabus posticis coalitis, Scnówu. Synon, I: 2, p. 546. Cl. duoderimmaculata: capite nigro; thorace rufo, quadripun- ctato; elytris punctis nigris, duobus baseos, uno in medio majori, et uno apicis parvo. Act. Ups. Vol. 8. p. 184. Fanric. Eleut. 9. p. 54. C]. gigas: capite nigro; thorace rufo, quinquepunctato; e- Uwe 207 — AM lytris maculis nigris, parallelis, duabus anticis distinctis , duabus posticis coalitis. TEFET punctis. plurimis: Cl. Lentisi: | capite. thoraceque migro-coeruleis; elytris: punctis sparsis, impressis , nigro-coeruleis. ScnóNn,. Synon, I: 2. p. 549. * *.* Elytris faftiatis: T thorace virercente: Cl. lunulata: capite thoraceque coeruleo-virescentibus; ely- tris flavis: lunula ; macula trigona punctoque apicis nigris. Act. Ups. Vol. 8. p. 185. Fasric. Eleut. 2. p. 33. \ CI. catenata: capite thoraceque viridi-zneis; elytris testa~ ceis: punctis tribus marginis exterioris et su- _ ture, connexis, nigris, v: Act, Ups, Vol, 8. p. 184. Cl. equestris; capite thoraceque coeruleis; elytris flavis: fa- sciis tribus coeruleis, ScnuóNHn, Synon, I: k p. 548, tt thorace nigro: 9 PE capite thoraceque nigris; elytris testaceis: , pun- ctis duobus fasciaque intermedia nigris. Scnównm. Synon, I: 2. p. 344... — —Ó Cl. ¢rusiata; capite thoraceque ‘nigris;{elytris flavis: apice ferrugineis: sutura; fasciisque «duabus. nigris, Act. Ups. Vol.8; pi 384; Hi > Cli es 'capite: 'thoraceque, nigris 5! cliente testaceis: - fa^ sciis ' duabus "tindatis; — ehoitoq Act. Ups. ‘Vol. 8. pi 185. 7^ Cl. rugosa ScnóNn; Synon. T: ii. sd 1 +++ thorace rufo Op 0009 5 CI. :Stopéfita: capité nigro; thorace rüfo; "elytris rufis: fa- ^Jpei?0Hq. "gái Au ABAE yardi AAR eino Scnüówm. Synon. L 2, p. 350!” Cl. decumana : capite thotacequé ferrugineis ; ^ elytris ferru- gincis: macula*baseos, fascia ldta postica a- 2je9] git “pict nigis eu paopied i2 £3 sedo COTM Tg pie Arch; 1:2 p.690. “°° Te thorace ufo’ nigroque: man Cl. bifasciata: capite cyáheo ' thoráóe testaceo : basi cya- aO ERG - st “neo ; : elytris téstaceis: puncto ' bascos fasciaque ` ^h )02D Balti atog media cyaneis, 4 q tí rv Scnóxn Synon. d: 2. Pe E Cl. tgniata; | capite nigro; thorace testacco : maculis duabus | x E ginnig kt pigris; . „elytris . testacels :. fasciis, tribus lunatis , Lis LI Hi S220 EM Gs connexis , nigris. Act. Ups. Voll & pix 184; are .Hxonog We 209 — SS CL undata: capite thoraceque nigris, margine thoracis fla- | vo; elytris flavis: fasciis tribus undatis, nigris. Act. Ups. Vol. 8. p. 184. Cl. argeutata : capite thoraceque nigris; margine thoracis an- . tico et laterali lineaque media flavis; elytris "flavis: fasciis tribus obliquis , nigris. ScnuóNn. Synon, I: 2. p. 544. Cl. flexuosa: capite thoraceque nigris, margine thoracis an- tico: punctis duobus flavis; elytris flavis: fa- sciolis quinque, nigris. Act. Ups, Vol 8. p. 184. Cl. aualis; capite nigro; thorace sanguineo: margine antico et postico nigris; elytris sanguineis: fasciis duabus, nigris. Cl. grossa: capite nigro; thorace nigro: angulo antico san- guineo; elytris nigris: fasciis duabus rufis, su- turam non attingentibus, Cl. fasciata: capite nigro; thorace rufo: punctis duobus ni- gris; elytris testaceis: macula baseos, fascia me- dia margineque postico nigris, Scuonu. Synon. I: 2. p. 544. Cl. turcica: capite nigro; thorace rufo: lunula baseos pune VOL. YIII. 95. Sr 270 due clisque duobus nigris; elytris testaceis: macula baseos, fascia media punctoque apicis nigris.. Scuéne.. Synon. I: 2. p. 350 Cl, obliqua: capite: thoraceque flavis, nigro-punctatis; elytris flavis: fasciis: duabus: ba$eos obliquis duabusque . pone medium, nigris; Scnénu. Synon P: 9, p. 544. Cl. bitruciata: capite rufo; thorace nigro-vario; elytris te- staceis : cruce elongata punctoque medio, nigris, WiEDEM, Arch, I: 2. p. 127. Cl. curvata: capite flavo: macula nigra; thorace rufo: ma- cula nigra; elytris flavis: fascia extus ad basin J dilatata, apiceque nigris. ^" ScuóNH, Synon, I: 2. p. 344. €L curvipes“ capite flavo: vertice nigro? thorace flavo: ma- cula nigra; elytris basi oblique flavis, apice ul- tra medium nigris. - ScnóNm. Synon. I: 9; p. S44. Cl. tibialis: capite thoraceque flavis, macula thoracis ni- gra; elytris flavis: macula baseos fasciaque me- dia, lata, nigris. : f Y Scn8Nm. Synon. I: 2, p. 544. * * * * Elytris lineatis: me yji SED . OL gia: capite nigro; thorace flavo: maculis duabus ni- gris; elytris flavis: vittis duabus postice coéunti- bus, nigris. ScnóNH. Synon. I: s. p. 545. * * * * * Elytyis nigris, cyansis vel virtstentibur: T pustulatis : Cl, bipurtulata: «capite thoraceque rufis: elytris nigris: pun- cto rufo in medio, Scuonu. Synon. T: s. p. 552. Cl. costalis: capite;thoraceque zeneo-nigris; elytris nigris : macula humerali, rufa. CI. humeralis. FABRIC. Eleut, 2. p. 57. F t immaculatis: Cl, cyanea: nigro-cyanea; thorace pedibusque rufo - testa- ceis; elytris cyaneis. Scuonu. Synon., I: 2, p. 55x. Cl, bucephala: viridi-cyanea; ore thoracisque lateribus rufo- testaceis; pedibus testaceis: tarsis fuscescen- tibus. SCHÖNH, Synon. I: 2. p. 553. Cl, erythrotis; nigra; thoracis lateribus rufis; «elytris cya- neis; pedibus nigris, MiEDEM, Arch. I: 2, p. 129. eve 072 dX Cl, auriía: nigra; thoracis lateribus tibiisque rufo- testaceis ; elytris nigris. ; ScnóNH, Synon. I: 2. p. 549. Cl. collaris: nigro - cyanea; thorace nigro: lateribus rufo- testaceis; elytris. cyaneis. Scnóm. Synon. I: 2. p. 548 Cl. affinir: nigro-coerulea; thoracis lateribus pedibusque ru- | fo-testaceis; elytris coeruleis, ScnóNn, Synon. I: 2. p. 54g. Cl, limbata: viridi-nitens; elytrorum. margine luteo, 1) STEVEN, Mem. de la Société des. Naturalistes de Moscou I: p. 155. T. XI. f 1, Cl. Hordei: zneo-nitens; capite grandi: fronte cuprea; an- tennis nigris. [2 Scnówn. Synon. 1:9. p. 555; Cl. coerwlans: cyaneo-nitens; antennis fuscis. ScnóNn. Synon. I: 2. p. 551. Cl. cuprea: rufo-cuprea, nitida; subtus cyanea, magis ob- scura, Scuonu, Synon, I: 2. p. 551. Cl. concolor: viridi-enea, nitida; antennis basi flavescenti- bus; fronte impressa. : rum ScméNH. Synon. I: 2. p. 555, ; Sar 735 er Cl. bicolor: nigra; capite thoraceque rufo-testaceis; elytris striatis. Fasric. Eleut, 2. p. 4o. Cl. punctulata: nigra, nitida; antennis nigris ; elytris pun- ctatis, FAnnrzC. Eleut. 2. p. 4o. Cl. nitidula; nigra, seneo-nitida; antennis flavescentibus; e- Tytris levibus. Fasric, Eleut, 2. p. 4o. Cl. dominicana: nigra, obscure nitida; subtus cinereo = seri- c cea; elytris punctatis basi gibbere notatis, Fansnic. Eleut, 2. p. 54. Ck Zar: rufa; elytris fusco-cyaneis, ~ nitidis, punctato- siriatis; pedibus anticis elongatis. ScnówNH. Synon, I: 2. p, 550. Dubice et obscure sunt duae ille Species, quae in LIN- NAI Systemate Nature, edit. per GMELIN Tom. I. P. 5. p. 1710. citantur, scilicet Cl. Martinia et Cl. laticlavia, O- mnes fere Entomologi etiam Cryptotephalum Koenigii ad Clythre genus referre amant, sed cum ejus Antenne sint re vera filiformes, nec ullo modo vel serrate vel fusi- formes, illam heic excludendum puto, p fh 43 de- Descriptiones SPECIERUM novarum et Capensium: Cl. nvricAUDA. Magnitudine fere Cl. tridentate, at minus ` conyexa, Caput rotundatum, nigrum; oculi majus- culi, oblongi, prominuli, brunnei. Antenne longitudine thoracis cum capite, subserrate, nigrae. Thorax brevis, transversus, antice trunca- tus, angustior; postice etiam fere trunca- tus: punctis duobus utrinque impressis; totus niger: puncto baseos sanguineo. ` Scutellum , triangulare, rufum. Elytra planiuscula, rufa, nitida, creberri- me et sat profunde vage impresso - pun- tata, immaculata, Pectus nigrum. Abdomen rufum. Pedes validi, nigri, tibie valde arcuate: tarsis fuscescentibus. Cl vNIPUNCTATA. Magnitudine, fere Cl, tridentate, sed brevior. Caput rotundatum, rufescens; oculi parvi, nigri; mandibule magne, ex- serte, testaceze, apice nigree. Ss 075 EES Antenne longitudine thoracis cum ca- pite, serrate, nigrae; basi rufescentes. Thorax brevis, transversus, scrobicu- latus, rufescens, immaculatus: margine parum elevato; | Scutellum. minimum; oblongo-triangu- lare, nigrum. Elytra convexa, testacea, parum niti- da, levia, in ipso humero puncto ni- gro notata, Corpus subtus: cinereo-villosum. Pedes testacei: geniculis tarsisque nigris. .CLscAPULAnis. Statura et affinitate praecedentis, Caput retractum, nigrum vel nigro-cyaneum ; oculi parvi, brunnei. Antenne thorace cum cápite paullo longio- res, serrate , nigro, Thorax brevis , transversus, rufus, immacu- latus, im medio sulcatus, Scutellum minimum, nigrum. Elytra conyexa, rufa, levia, glabra: puncto nigro, humerali , solitario, ` : Corpus subtus. cyaneo- villosum; femoribus cyaneis, tibiis rufis tarsisque nigris, Cl. CRASSIMANA. Magnitudine Cl. /ongimane vel paullo major. Cl, sTIGMA. Caput rotundatum, nigrum; oculi parvi, brunnei; os rufum. Antenne vix longitudine thoracis cum capi- te, serrate, nigrae, basi rufze. Thorax brevis, convexus, rufus, immacula- tus, nitidus: margine angulisque posticis sub- elevatis. Scutellum minimum, triangulare, nigrum, Elytra convexa, testacea, parum nitida, o- culo armato tenuissime impresso - punctata , notata puncto nigro, minimo, vix observan- do, humerali. Corpus subtus nigrum. Pedes antici grandiores; femora tibique ru- fæ; linea dorsali nigra; tarsi nigri. Statura et magnitudine preecedentis. Caput retractum, nigrum vel nigro-cyaneum; oculi parvi, brunnei, Antenne serrate , nigree. ue 277 HRe ‘Thorax, brevis, transversus, rufus, niti+ dus, in medio sulcatus, versus basin :macula duplici, magna, nigra R notatus, Scutellum minimum, ‘triangulare , nigrum. Elytra convexa, rufa, parum nitida, levia: puncto nigro, humerali, parvo. ‘(Corpus subtus totum cum pedibus nigro-cya- neum: tibiis anticis rufis, Cl siPUNCTATA. Magnitudine fere Cl. éridentate. "Caput retractim, nigrum, nitidum; ocu- li parvi, brunnei. Antenne thorace breviores, serrate, ni- gre, basi rufe, "Thorax brevis, transversus, convexus , TU- fus, immaculatus, levis. Scutellum triangulare, rufum, nitidum. Elytra convexa, testacea , nitida, levia: puncto duplici, nigro, wno in basi prope .Suturam majori et oblongo, altero in ipsa costa minori et sepe obsoleto. Corpus subtus totum nigro-villosum. Pedes nigri: tibiis basi semitestaceis, voL, VIII. 56. b. o us Cl, GRANDIS. Majores inter hujus generis statura Cl. qua- dripunctate, sed magnitudine illam superat. Caput rotundatum, nigrum; oculi magni, prominuli, rotundati, brünnei. Antenne vix longitudine thoracis cum capi- |» te, serrate, fuscescentes, basi nigree. Thorax brevis, transversus, convexus, ni- ger, tenuissime impresso- punctatus. Scutellum. triangulare ,. nigrum., ; Elytra convexa, latiuscula, rufo - ferruginea , creberrime impresso-punctata, parum nitida: punctis duobus nigris, altero in ipsa costa, altero in medio, margini exteriori approxi- mato. | Corpur subtus cum pedibus cinereo-villosum. Cl. Conon, „Magnitudine circiter, Cl. /ongimana. ` Caput retractum, nigrum; oculi prominuli, /brunnei. Antenne, vix longitudine, thoracis cum capi- te, serrate, nigra, basi testaceze, Thorax brevis, transversus, convexus, ni- ger, basi sulcatus: margine antico et latera- hi flavis. SSer 279 X Scutellum oblongo-triangulare, nigrum, Elytra convexa, pallide testacea, oculo arma- to creberrime impresso - punctata, glabra, in medio punctis duobus nigris, suturee approxi- matis et longitudinalibus notata. | Corpus subtus totum nigro-villosum: femoribus nigris, tibiis testaceis tarsisque infuscatis. Cl. ELEGANS. Magnitudine Cl, tridentate paullo minor. Caput retractum, viridi-coeruleum., in medio sulcatum; oculi oblongi, prominuli, brunnei; mandibule testaceae, apice nigrae. Antenne thorace cum capite breviores, serrate, basi testaceee, apice fuscescentes. Thorax transversus, convexus, viridi - coeru- leus, nitidus: puncto utrinque impresso. Scutellum triangulare , ^ viridi-coeruleum , © ni- tidum. Klytra convexa, testacea, parum nitida, læ- via, in medio notata maculis duabus, viridi- bus, inequalibus, longitudinalibus. Corpus subtus totum viridi- coeruleum. Pedes testacei; antici elongati. bas AN Ch coartTA. Magnitudine fere Cl. quadripunctate. el Caput — P nigrum;, oculi. oblongi, brunnei; TET Antenne’ thorace cum capite breviores, ser~ rate, nigree , basi. testaceee.. Thorax: brevis, transversus. convexus,. pal- lide rufus ,. immaculatus , levis ,. nitidus; Scutellum. triangulare ,. nigrum ,. nitidum, Elytra convexa, pallide testacea., tenuissime- impresso- punctata, nitida: punctis- tribas ni- gris „ uno: humerali ,. solitario , duobus in me- dio- transversalibus ;, coalitis, quorum: interius: majus; Corpus subtus: nigrum ; femoribus: nigris, ti- biis. testaceis- tarsisque fuscescentibuss Cli. sgxPUNCTATA.. Statura et magnitudine: omnino præ— cedentis.. Arrbi A Caput: vetractum,> nigrüm,. in medio suleatum ;.oculi oblongi, nigri. Antenne thorace cum: cespite Previo res. seyratie ,. fuscescentesi - Thorax: breyis,,trahsyersus ,, conyexus,, m. EN LL rufus, levis, nitidus, punctis tribus: nigris. notatus.. Scutellum triangulare, nigrum , nitidum; Elytra: convexa, rufo-testacea, tenuis-- sime impresso - punctata ,. nitida: pun- ctis tribus nigris, uno costali ,. duobus: f i in medio. sutura approximatis, longi- tudinalibus ,. aequalibus; © Corpus subtus totum: cum: pedibus: ni~ gro-villosum; Cl. ocToNoTATA, Magnitudine fere CI.: tridentate:. Caput retractum ,. rufum;: oculi parvi, prominuli,. nigri ;: os: nigrum.. Antenne thorace: cum: capite: breviores es serrata ;- fuscescentes.. Thorax brevis; transversus, convexus’,, rufus ,. nitidus puncto: utrinque: im— presso. Scutellum: oblongo-triangulare,. nigrum’, nitidum; Elytra! convexa, ‘rufo: testacea, te=- nùissime impresso:- punctata,. nitida:: es 292 See punctis quatuor nigris, uno humerali, uno ante medium suture approxima- to, duobus in medio transversalibus, pa- rallelis, quorum interius majus. Corpus subtus cinereo-villosum: tibiis te-. staceis. Cl. Macrorvs, Statura prsecedentis, sed paullo brevior et gracilior, Caput retractum, nigrum, in medio sulca- tum; oculi majusculi, prominuli, rotunda- ti, nigri. Antenne longitudine thoracis cum capite, ser- rate, fusceseentes, basi rufe. Thorax transversus, convexus, rufus, imma- culatus, scrobiculatus. Scutellum triangulare, nigrum, nitidum. Elytra convexa, pallide testacea , tenuissime impresso-punctata, parum nitida: punctis in singulo quatuor nigris, uno in ipsa costa, uno marginis exterioris priori propinquo et duobus pone medium obliquis, aequalibus. Corpus subtus nigro-villosum. Pedes posteriores, testacei; antici elongati: Ld ae E te femoribus crassis, testaceis, linea dorsali se~ minigra apice notatis; tibi antice tarsique omnes, fuscescentes. Cl, QUADRISIGNATA, Statura Cl. guadripunctate , at dimi- dia parte minor. Caput retractum , nigrum; oculi oblon- gi, prominuli, brunnei. Antenne thorace cum capite brevio- res, serrate, nigra, basi rufee. Thorax brevis, transversus, convexus, rufus, levis, nitidus, antice notatus fasciis duabus, nigris » abbreviatis, Scutellum oblongo-triangulare, nigrum , nitidum, Elytra convexa, rufo-testacea, oculo armato tenuissime impresso — punctata , parum nitida; punctis quatuor nigris, oblique positis, duobus baseos et duo- bus in medio, aequalibus. Corpus subtus nigro-villosum, Pedes nigri: tibiis rufis. CL cieAs. Statura et summa affinitate Cl. Atraphaxidis, cui similis, a qua tamen differt magnitudine, - UA NR LJ numero punctorum thoracis , .Scutello rufo et pedibus nigris, Caput retractum , nigrum; oculi oblongi, pro- . minuli, brunnei. E Antenne thorace cum capite breviores, serrate, ,cinereze , ‘basi .rufee. i ‘Thorax ‘brevis, transversus, convexus, rufus, levis, nitidus; punctis: quatuor transversali- bus, quorum intermedia majora, et uno po- stico minori; nigris, Scutellum triangulare, rufum, nitidum. Elytra convexa , rufo-testacea, sparse tenuissi- me impresso-punctata, nitida: maculis in sin- gulo quatuor nigris, transversalibus, paralle- lis, quarum. .anticee distinctae., postice in fasciam coalitee. Corpus subtus totum nigrum, cinereo-sericeum. i Pedes nigri, Cl roNULATA. Magnitudine fere Cl. tridentate , vel paullo minor. Caput retractum, coeruleo-yirescens, in me- dio sulcatum; oculi rotundati prominuli ) brunnei. ^ —' i > Lr. 40 NE v0 Antenne vix thoracis: cum eapite longitudine, AOC LUT i> geprate, nigro; basi: rife, ' Thorax transversus, convexts, coeruleo-vi- rescens, impresso:punctatus, parum nitidus. Scutellum triangulare, coerüleo-virescens, ni- tidum. | ' Elytra’ convexa, flava ; levia, in singulo no- i tata lunula baseos, macula subtriangulari in medio et puncto minimo apicis sepe ob- soleto, nigris. ' i3 " Corpus subtus totum cum pedibus nigro- cyaneum. Cl. cATENATA. Magnitudine circiter praecedentis, Caput retractum, viridi-eneum, in medio sulcatum ; oculi rotundati, prominuli, brunnei. Antenne thorace longiores, attenuate, ser- rate, fuscescentes, basi rufæ. Thorax transversus, convexus, viridi-eneus, tenuissime impresso - punctatus, bisulcatus, ‘Scutellum oblongo-triangulare, nigrum. Elytra convexa, pallide testacea , tenuissime , impresso- punctata, parum nitida: punctis in YOL. VIII. i ; "i 27. "JE NE singulo sex, ad marginem exteriorem tri- bus, ad suturam tribus, nigris, confluentibus, Corpus subtus totum cum pedibus coeruleo- virescens ; tibiae basi testacece, Obr. Prater formam antennarum habitu exacte cum congeneribus convenit, ideoque inter Clythras collocandam existimo, . Cl. CRUCIATA, Magnitudine Cl. zridenfaz , at paullo latior. Caput retractum , nigrum; oculi oblongi, pro- minuli, brunnei, Antenne thorace cum capite breviores, ser- rate, nigre, basi rufee. Thorax brevis, transversus, convexus, mi- ger, sat profunde impresso — punctatus, ni- tidus, Scutellum oblongo - triangulare, nigrum, ni- tidum, : Elytra convexa, antice flava, impresso- punctata, apice ferruginea, levia: sutu- ra fascisque duabus, undatis, nigris, qua- rum antica subtilior, marginem non attin- gens. Corpus subtus totum nigrum, glabrum. Pedes nigri; antici elongati, es 287 Se Cl. BicrncTA, Magnitudine Cl. quadrimaculata. 3 Caput retractum, nigrum; oculi majusculi, oblongi, prominuli, brunnei. Antenne thorace cum capite breviores, ser- rate , nigrae, basi rufe. Thorax brevis, transversus, convexus, ni- ger, nitidus, tuberculatus. Scutellum triangulare, nigrum. Elytra conyexa, rufo-testacea, creberrime et sat profunde impresso - punctata, parum nitida: fasciis duabus, undatis, nigris, æqua= libus. Corpus subtus cum ^ femoribus cinereo-vil- losum, tibie tarsique fuscescentes. Cl, T@NIATA. Magnitudine Cl, tridentate, Caput retractum, nigrum; oculi oblongi, pro- minuli, brunnei, Antenne vix thoracis cum capite longitudi- ne, serrate, nigre, basi ruf. Thorax brevis , transversus , convexus, ru- gosus, tenuissime impresso-punctatus, testa- ceus, maculis duabus, magnis, nigris, basi notatus. a 208 — Scutellum: triangulare, nigrum. | c5: 1^ Elytra convexa. testacea,,,impresso- puncta— ta, param nitida: fasciis. tribus, lunatis ,, | connexis, migris...: «00 Corpus | subtus! nigrum ,. cinereo- villosum.. Pedes nigris: femorilius.tibilsque- basi. rufis. CL UNDATA. Magnitudine' Cl.: longimane: E Caput retráctum', nigrum; oculi rotundati ,, prominuli, brannei > ^ => Antenne thoracis: cur éápite longitudine, ser— "gate, nigré; basi rufa ^U Thorax: brevis, transversis ;' convexus,. niger, ee, x " m ne us Pl nitidus, levis: margihié "antico et laterali idi. » spel Mavis, pS Scutellum. triangulare, nigrum ,itduem; 2O Elytra. convexa; flava, oculo. armato. tenuis sime, impresso. punctata, parum nitida: fa~ sciis tribus, undatis, nigris, prima et ulti— ma bifidis.. Corpus subtus. cum femprihus nigrum; tibize: tarsique | testacei, ir TS cer FLEXUOSA, Magnitudine: ‘Ch ggimegi ret paullo. minor. Caput retractum, nig; oculi rotundati ,, prominuli, brunnei, Ch. ANALIS; $4 eis) | > CETO tits 289 E Antenne thoracis. cum capité longitudine, ser- |j rátoe y nigree si Thorax brevis, transversus, convexus, - ni- ger, tuberculatus, in margine antico utrin- que notatus: puncto parvo, flavo. Scutellum triangulare, nigrum, nitidum. Eljira convexa; flava, oculo armato tenuis- sime: impresso-punctata: fasciolis in singulo quinque nigris, quarum duae anteriores pares, postica solitaria, bifida; sutura postice nigra, Corpus subtus. cum. pedibus nigro- -villosum,. Magnitudine: circiter. Ct. quadripunttatz, sedi latior. wa TEER, ) Caput: exsertum ,* nigrum, nitidum, antice et ;-eirca oculos àlbo-sericeum;. oculi rotundati , brunnei mandibula validae; nigrae; ‘Antenne vix thofacis cum. capite longitudine ,, serrate’, füscescentés. ' Thorax: brevis, transversus , convexus, san- "güineus: margine anticó €t postico nigris, ni- tidus, levis:'^angülis posticis albo - seri- libe rb. Tera inn Scutellum: triangulare; ilbakeoricóuin Ss 9 LL Elytra convexa, sanguinea, tenuissime im- presso-punctata, nitida: fasciis duabus ni- gris, una baseos, altera in medio, latiori. Corpus subtus totum cum femoribus albo- sericeum; anus: maculis duabus nigris. Tibia tarsique rufescentes. Cl crossa. Statura et maguitudine omnino Cl. grandis. Caput exsertum , nigrum; oculi rotundati, prominuli, brunnei ; mandibule valide , nigree- Anienng thorace cum capite breviores, serras te, nigra. Thorax brevis, transversus, convexus, ni- ger: angulis anticis sanguineis, oculo armato- ienuissime impresso — punctatus, nitidus: fo- veola utrinque impressa. Scutellum triangulare, nigrum, nitidum. Elytra convexa, nigra, tenuissime impresso- punctata, nitida: fasciis duabus rufis, sutu- ram non attingentibus, priori ante medium, altera intra apicem. Corpus subtus totum cium pedibus nigrum; cinereo-sericeum, eer 2001 AV. HABITANT hujus generis Species in omnibus fere or- bis terrarum regionibus sparse, Sic invente fuerunt in Svecia taxicornis, tridentata, longimana, ‘quadrimaculata, quadripunctata, cyanea et affinis, Germania humeralis, grandipes, longipes, Scopolina, bu- cephala, aurita et collaris. Halia ruficollis, sexmaculata, et tripunctata. Europa australiori plagiocephala, paracenthesis et concolor- Sibiria Atraphaxidis et limbata. Tudia orientali decora, pallens, trimaculata, bifasciata , e~ questris, palliata et turcica. Africa boreali trinotata, quadrinotata, hirta, octosignata , octopunctata, Lentisci et Hordei. Guinea intersecta, argentata, fasciata, bicruciata, decu-. mana, picta, erythrotis et coerulans, Promontorio Bone Spei unipunctata, scapularis, stigma ; elegans, octopunctata, macropus, duodecimmacu- lata, lunulata, catenata, cruciata , bicincta, tenia— ta, undata et flexuosa, America septemivionali nigripes, costalis ct dominicana —— x A T1 GAL in “America meridional ‘raficauda obsita, ‘brunnea, grandis , I nei " "analis, grossa, "obliqua , curvata , curvipes, tibia— ^: lis; -bipustulata ;:cüprea ; bicolor ;: punctulata, niti- dula et) Lantisa omy qoisilonuo bene a aani e notata ^0! NOTE aiias nati er 093 ES ADDITAMENTA QU/EDAM AD '"PETRIFICATA TELLURIS SVECAN/E A GEORGIO WAHLENBERG. Ps: anno 1818 impressa fuerat Commentatio de Pe- trificatis Svecanis, varia nactus sum specimina petrificatorum, precipue ex Ostrogothia, ubi effossa fuerunt ab operariis in struendo magno illo Canali, qui Gothicus dicitur, occupa- tis, Pleraque horum effata nostra priora tantum confirma- runt; alia vero qua de his Animalibus antea rescire licuit ita amplificarunt, ut non potuerimus non supra dictis addi- tamenta quaedam jam subjungere. Sedent omnia hec Petri- ficata in strato illo calcareo formationis transitionis, quod supra lacum Roxen situm est et inter pagos Berg nec non Heda precipue denudatum fuit. Hoc stratum in primis di- ves. est Entomostracitarum, quorum unam speciem. novam esse reperimus, cetera integriora, quam que antea vidimus. VoL. VIII. 58. n AP te His et aliis speciminibus exactius examinatis jam didicimus adesse in Entomostracitis omnibus evidenter oculatis linea quadam ab oculis utrinque egrediens, quam ocularem di- ctam voluissemus. Haec linea est quasi commissura oblite- rata faciei, in medio suo oculos ipsos emittens idque modo valde memorabili, apud Limulum gigantem haud observan- do. Directio hujus linee precipue pone oculos valde di- versa in diversis speciebus esse reperitur, adeo ut hac ipsa directione forsan melius quam ulla alia nota generali di- stingvi queant species et in seriem magis certam redigi. T'en- tabimus id sequenti modo: incipiendo ab iis speciebus, quae hanc lineam quam maxime rectam retrorsum progredientem habent, et procedendo ad eas, que eandem magis magisque lateraliter retroflexam ostendunt. 1, Entom. crassicauda: . , . linea oculari rétrorsum recta via progrediente. Hujus tria specimina ex Ostrogothia accepimus, quo- rum duo delineata conspiciuntur in Tab, VH. | Hujus Ta- bule fig. 5. representat specimen majus oblique retrorsum visum ; fig. 6, specimen minus a latere spectatum. Denique eandem “speciem etiam Oelandiæ ad portum Bóde. legimus supra litus dejectam. Ce — 296 — s 2, Entom, laticauda: . . . linea oculari paullo magis oblique extrorsum tendente, 5. Entom. expansus: . ...' linea -oculari oblique extrorsum "vetroflexa ad marginem posteriorem teste. 4. Entom, extenuatus: oculis frontalibus: linea oculari obli- que extrorsum retroflexa ad marginem posteriorem, te- sta capitali retrorsim extenuata in angulos subulatos marginem teste caudalis attingentes, Icon Tab, VII. fig. 4, Hanc formam, omnino pro diversa specie habendam; invenit prope Heda Ostrogothie et Reg. Scient, Societati dicavit Nobilissimus D, B. G. Ribbing S. R. M. a Sacris, una cum aliis insignibus speciminibus. Ab omnibus varietatibus E. expansi primo intuitu distinguitur capite antrorsum et cauda retrorsum in marginem satis la- tum extenuatis simulque multo longioribus, Ceterum angu- li capitis cornua referentes ad marginem anteriorem teste caudalis pertingunt etiam ob brevitatem dorsi interja- centis. 5. Entom. tuberculatus: . . , linea oculari diagonaliter ad an- gulum capitis tendente. Haec directio lineze ocularis in specimine inferiori ta- bule citate Cel. Blumenbachii satis bene expressa est, di ME LJ sed in majori neglecta, | Specimen gothlandicum | eandem optime offert. 6. Entom. caudatus: . . . linea oculari extrorsum transversa- liter retroflexa ad marginem exteriorem capitis. GEO 297 — "Ae DE GYRINIS COMMENTATIO CAROLI PETRI FORSBERG MED, DOCT. BOTAN, DEMONSTRAT. E, O. ha Insecta, sicut in omni animantium serie, obveniunt Genera, quorum ea est conformatio, ut hac ipsa certas quas- dam Familias aut Ordines nonnullos inter se connectere vi- deantur. Huc, inter Coleoptera ut appellantur aquatica, re- ferendum quoque est Gyrini genus, quippe cum id vix omni prorsus ex parte ulli reliquorum Ordinum inseri possit. In- ter animalia ad hoc pertinentia genus, antiquitus unica tan- tum cognita fuit Species, quam Illustris A LINNé in Dytisa genus initio cooptavit, Quantum vero ab hoc differret ge- nere, animadvertens GEOFFROY primus novum inde effinxit Genus, quod ab ipso Gyrinus fuit appellatum. Hoc idem nomen a voce Greca yveos, i. e. orbis, derivatum voluit, ratione habita motuum orbicorum, quos heec insecta in sum- ma conficiunt aqua, Sua deinde auctoritate Illustris A LIN- Né ratum fecit hocce Genus, cujus tamen non nisi duas si- bi cognitas habuit Species; recentiori autem tempore pluree VOL. VIII. 59 - domi forisque sunt investigate ,; quarum descriptiones jam censure Regie Societatis Scientiarum venerabundus sub= ] mitto. CHARAC TER GENERICUS, s Palpi quatuor, filiformes, brevissimi, Antenne brevissimæ, porrectæ, fusiformes » arcuatæ ; epa "'pendice basilari, prominulo , instructze. | Ocuíi. duo'; caput perforarites y ‘supra’ et stimuli conspicui, ' Pedes antici eYongati; posteriores brevi, natatorii, -*1 .ni'aapn arntgaffaqua i ngon MÀ on ddl immo xiv bi mise 9 10 SUR IER ded 3uporjv mobrstel Corpus Gyrini “ellipticum’,, depressiusculum ; ^ rnargindtüim ;. "anum versus acuminatum :' colore sepius nigro, nitido; Caput magnum, antice 'rotundatum, pro itiseftione ahe tennarum prefunde incisum; basi latifi g partiti thorác? T ce insertum. Palpi "quatuor, "brevissitii ; filiformes: Mandibule. cornex, arcuate, apice bidentatáe: Manile ċorneæ, “arcuate, ünidentate , acutissinie, intus cilia- te, Labium corneum , rótundatum, éri&rginattln; " o" „eulis bibi, .rotundati;' verticales, marginem capitis late" io ralem; perforantes; sic superne ^ ihferneque 9éorisplódi j quatuor mentientes; pars oculorim inferior plerimnque ' major. Antenne brevissime, porrecto , rigida: :. . axticulo € " ddl | Y y -— Ei basali maximo ,;lateraliter ; producto; falcato; reliquis ;; dense, congestis, . clavam. arcuatam, fusiformem, for- mantibus, Thorax brevis, transversus, convexus, marginatus, antice sinuatus: angulis acutis, in ple- risque. productis, Scutellum parvum , subtriangulare, LOT, rure! ra ' i . . Elytra rigida, crustacea, convexa, marginata, scepius j i $ Sira . 4 truncata, abdomine breviora, Peur ct abdomen pa- rum convexa: segmento anali in plerisque ultra ely- ira prominente, Anus corpusculis duobus cylindricis, retractilibus, terminatus, Pedes, inæquales, - antici elongati, posteriores brevissimi , natatorii: tibiis arti- culisque-tarsorum primis valde dilatatis. Tarsi o- mnes quinque- articulati, bi - unguiculati; Differentia. Sexus externe in magnitudine Feming fere dupplo "majori ct colore magis. virescente, quam in Mare , quærenda, Metamarphosis et Vita plurimarum Gyrini specierum adhuc latent; quod hac de re compertum in Gyr. natatorem unice valet, In foliis plantarum a- quaticarum gregatim deponuntur Ova flava, nitida elongata, e quibus excluduntur Lar- ve albide, pellucide , filiformes, hexapode, natatoriis utrinque novem caudaque quadriseta Ages 0500 — dE instructe, quae in Pupem ovatam, folliculatam, non aquaticam, iterum transeunt. Imagine: plerumque supra aquam, velocissime per or- bes cursitantes, versantur, et raro nisi laces- site, vel feminæ ova deposituree , fundum pe- tunt, In sicco pernoctant, male tamen terra incedunt et rarius volitantes inveniuntur, Vi- citant eque ac Larve rapina aliorum inse- ctorum. DESCRIPTIONES SPECIERUM. Sectio L Elytris margine armatis. €. spinosus FABR, nigro- virescens, nitidus; elytris substri- atis, bispinosis; margine thoracis elytro- rumque iestaceo. FABRIC. Spec. Insect. I, p. 298. ScnóNH, Synon. Insect. I. 2. p. 38. Habitat in Ceilona, Coromandel. Statura fere femine Gyr. natatoris, at paullo major et ob- longior. Caput leve, antice seneo - nitidum: oculis glaucescentibus. Thorax levis, virescenti - nitidus testaceo - marginatus, postice sinuatus, Elyira po- sterius parum attenuata, abdomine breviora, supra m J tee dorso levia, nigro- virescentia, lateribus obsolete striata, viridi-znea, testaceo-marginata, apicem versus. armata spinis duabus , acutissimis, una in ipso apice longiori, altera laterali, minori; margo inflexus elytrorum testaceus, Peffus et abdomen ferruginea : segmento anali supra nigro, pallide ciliato. Pedes omnes ferruginei. G. hastaius FABR, niger, nitidus; elytris levibus, unispino- sis, margine flavis. FABRIC. System. Eleuth, L p. 275. Habitat in insulis Americae. meridionalis, Medius in hoc genere, precedente paullo major, totus Levis, nitidissimus. Elytra supra levia, nitida : margine fla- vo, parum prominulo; apice armata spina unica, porrecta, acutissima. Corpus subtus et pedes ferrugi- nea, FABR, G, excisus: æneo -niger, micans; elytris levibus , apice bi-: dentatis. Habitat in India Orientali. Museum Thunbergii, Inter majores, magnitudine Dytiscum agilem multum supe- rat. Coputleve, viridi- aeneum: oculis brunneis, Thoe x AEN ED 2 sis wax deevis, æneo -niger, postice sinuatus ytra po~ sterius parum -attenuata , abdomine breviora; supra dorso valde convexa, levissima, eeneo- nigra, micantia, apice emarginata: dentibus in singulo binis, acutis; mergo inflexus elytrorum ferrugineus; Péffus et abdomen ferru- ginea: segmento anali. supra Nirescente ,' pallide. ciliato; Pedes ioti ferruginei, dii eds iu G. premorsus FABR, niger, opacus; elytris levibus, ante apicem unidentatis. FABRIC. System. Eleuth, I. p..275. Gyr. indus FABRIC, Suppl. Ent. Syst. p. 65. ‘Habitat in India Orientali, Sierra Leona. Magnitudine fere preecedentis, sed oblongior. Caput leve; nigrum: oculis fuscescentibus. Thorax levis, nigro- opacus, postice subsinuatus, „Elytra po- sterius parum attenuata, supra levissima , nigra, opaca, apicem versus oblique inciso - emarginata: angulis dentatis, brevissimis, uno in ipso apice prope suturam, altero laterali, fere minori, in- ira quem foveola insignis occurrit; margo in- flexus elytrorum concolor. Corpus subtus nigro- ich, 303 a piceum: lateribus abdominis ferrugincis. Pedes posteriores ferrugineis —. TT G, australis FABR, virescens, obscure nitidus; elytris sub- striatis, unidentatis. FABRIC, System. Entomologic p. 295. ScuóNH, Synon. Insect. I. 2. p. 58. Habitat in Nóva Hollandia, °” je Statura et magnitudine Gg. mataforir, totus supra virescens ; obscure nitidus. » E/ytra truncata; abdomine brevi- ora, substriata, dente unico, laterali, armata. Peus LÀ ah ha ED: abdomen nigra. Pedes posteriores ferruginei. FABR: eee’ G. comma THUNB. niger; elytris unistriatis , dentatis; margi- ) Y ne thoracis clytrorumque- testaceo, THUNB: Mus. Natural Acad. Ups, Pars IV, p. 45. Habitat in India Orientali. Magnitudine , omnino Gyr.. natatoris , supra niger, subtus to= jo; 5188 .ferrugineus, „n Thorax niger: margine testa- E , Elytra truncata, abdomine breviora „supra nigra, testaceo-marginata, in medio prope sus ee Jo Hkh turam unistriata, dente minimo, laterali, ar- mata, THUNB,' Sectio IL Elytris margine muticis. Subdivisio I. Elytris pubescentibus. G. villosus Mürrrn. oblongus; supra niger , griseo-pubescens , subtus flavo-testaceus; elytris punctatis, MürLEn Zool, Dan. Prodrom. p. 68. ScnówH, Synon. Insect. I. 2. p. 59. Habitat in Europa, apud nos rarius. Species valde singularis, longitudine Gyr. natatoris, sed fere dimidio angustior. Caput tenuissime punctulatum, fusco - æneum : clypeo porrecto, ciliis pallidis instru - cto; antenne nigro -picez,| basi apiceque pallida. Thorax tenuissime punctulatus, pubescens, nigro-fu- scus, postice sinuatus: angulis omnibus. parum promi- nulis, Elytra posterius parum attenuata, oblique trun- cata, anum tegentia, supra subtilissime vage puncta- ta, pubescentia, nigro-fusca: margine laterali, pal4 lido, Pefus et abdomen flavo - testacea : segmento a~- nali acuminato, penicillato. Pedes omnes flavo - te- &tacei, dete 305 — du Subdivisio IL. Elytris glaberrimis. G. ameritanus Linn. cocrulescenti-niger, obscure nitidus; elytris levibus; ano pedibusque poste- -rioribus ferrugineis. Linn. System. Nat. Ed, XII. I. 2. p. 568. Sonénu. Synon. Insect. I. 2. p. 58. Habitat in America. Femina Gyr. aatatoris dupplo major, ovatus. Caput leve; antice viridi-seneum, pallide ciliatum: oculis brun- neis. Thorax levis, coerulescenti- niger, postice sinuatus. Elytra posterius parum attenuata, abdo- mine: breviora, truncata: angulis exterioribus valde rotundatis, supra levissima, coerulescenti - nigra parum nitida; margo inflexus elytrorum nigro - pi- ceus. Corpus subtus nigro - piceum: segmento anali subtus ferrugineo, pallide ciliato. Pedes antici picei; posteriores ferruginei. G. gigas: niger, opacus; elytris kevibus, apice rotundatis ; pedibus posterioribus saturate ferrugineis. Gyr. grossus: Moneger Physiogr. Sällskap. Handl. L p. 156. huc pertinere videtur, Habitat in Promontorio Bonz Spei, Museum Thunbergii- VOL. VIII, 40. Affinis preecedenti,: sed magnitudine: dupplo majori , colore, femoribus anticis spinulosis diversus. Caput leve, nigrum: oculis glaucescentibus. Thorax levis , nigro- opacus, postice sinuatus, Elytra posterius parum attenuata, abdomine breviora, apice rotundata, su- pra levissima, nigra, opaca; margo inflexus elytro- rum piceus. Peus et abdomen nigro-picea: segmento anali concolore, pallide ciliato. Pedes antici picei: fé- moribus antice dilatatis, spinulis circiter quinque ar- matis; posteriores saturate ferruginei. G. micans FABR: olivaceus , nitidus; elytris levibus: fascia postica nitidiori. | Fannic, Entomol. System. I. p. 205. Habitat in Guinea, i «hi /Magores inter, totus supra levis; olivaceus, cupro argeuto- que micans... Elytra postice notata fascia nitidiori " fere obsoleta. Corpus subtus nigrum, Pedes poste- riores testacei, FABR. G. rufipes FABR. niger, micans; elytris laevibus , margine virescentibus ; pedibus posterioribus ferru- gineis. iv, Fannic. System. Elcuth. I. p. 276. Habitat in Australia. ASF ë Nl Parvus, magnitudine Gyr, minuti , totus lewis, niger, viridi- micans; Elytra margine virescentia, Pedes pofterio- rer ferruginei. Farr, | G. natator LINN. ovatus, coerulescenti-niger, nitidus; elytris subtilissime punctato- striatis , margine in- flexo pedibusque ferrugineis. “Linn, System. Nat. Ed. XIL I. 2. p. 567. Scnówn Synon. Insect. I. 2. p. 56. Habitat in Europa; apud nos frequens. Caput leve, nigro-zencum, subtus piceum: ore rufescente. Thorax nigro-coeruleus, nitidus, striis duabus trans- versis, arcuatis, utrinque notatus, postice sinuatus, Elyira posterius attenuata, abdomine breviora, trun- cata: angulis rotundatis, supra nigro-coerulea, margi- nem versus virescentia , nitidissima, subtilissime pun- ctato-striata: interstitiis laevibus ; margo inflexus ely- trorum pallide ferrugineus. Corpus subtus nigro-zne- um: margine pectoris suturisque testaceis; segmentum anale subtus ferrugineum. Pedes omnes pallide ferru- ginei, —G. urimater ILLIGER: ovatus, nigro-sneus; elytris fortius punctato-striatis ; corpore subtus pedi- busque ferrugineis. ILLIGER Magazin für Insektenkunde, 6, Band. p 299. SS 00 ee Habitat in Europa australi , Germania. Simillimus precedenti, sed differt elytris valde ptmetato- striatis, corpore subtus toto ferrugineo. Caput et thorax ut in precedente omnino. Elytra supra ni- tidissima, dorso nigro-snea, lateribus virescentia,, punctis majoribus, profunde impressis, striata: in- terstitiis levibus: ceterum structura eadem ac im procedente. Pectus et abdomen pallide ferruginea : segmento anali subtus concolore. Peder toti pal- lide ferzuginei.. | &. bicolor Faz. oblongus, nigro-coerulescens , nitidus; ely- tris subtilissime: punctato-striatis , margine T inflexo pedibusque ferrugineis. Fasric. Mantiss. Insect. I. p. r94. ScuóNn. Synon. Insect. T. 2. p. 58. Habitat in Europa; presertim in stagnis marique Fennio australis, primo vere, Raud' infrequens. Walde similis feminee Gyr: mataforir, latitudinis fere ejusdem ,, ‘sed’ dimidio longior et nltra, sub-cylindricus , fere linearis aut vix in medio. dilatatus; Caput: et thorax ut in Gir. natatore: Elytra valde. elóngata;: posie— rius partm-attenuata ; ceterum ut in. Gyr: uatatore omni- no, Corpus subtus nigro-eeneum : segmento anali pi geo, Pedes omnes ferruginei, SM suoi — 509) | dE G. opacus SAHLB ovatus, coerulescenti-niger, obscure ni- tidus; elytris subtilissime punctato- striatis: margine inflexo nigro-cmeo; pedibus fer- rugineo- piceis. SAHLBERG Insecta Fennica Partic. IV. p. 47. Habitat in Fennia rarissime; Aflinis Gyr. nafatori, sed subtilissime punctulatus, minus nitidus; differt etiam margine inflexo elytrorum nigro-- aeneo. Caput et thorax ut in Gyr. natatore. Elytra posterius parum attenuata, magis quam in affinibus speciebus obscura, subtilissime punctato-striata: inter- stitiis creberrime et subtilissime punctato-rugulosis ; margo inflexus elytrorum nigro-zncus ; de cetero omnino ut in ‘Gyr. natotore. Corpus subtus nigro- æneum, nitidum: segmento. anali concolore. Pedes ferrugineo-pieei, SAmLB. G. dorsalis G¥LLENH. oblongo-ovalis, obscure nigro- eeneus elytris fortius. punctato-striatis, di- seo ferrugineis: margine inflexo sutu- raque nigro-eneis.. GYLLENHAL Insect. Sveeie. kh p. 142. Habitat in Svecia rarius; ad Gimo Uplandie pluries captusz Paullo minor Gyr. natatore et in medio minus dilatatus.. Caput et thorax obsoure nigro-enea, parum nitida: — E EM LL. margine thoracis subtus «neo, magis nitido; cete- rum structura eadem ac in Gyr. nafotore, Elytra an- tice vix thorace latiora, posterius parum attenuata , . Supra minus nitida, rufo- ferruginea , sutura anguste, "margine apiceque late nigro-snea, sat profunde pun- ctato-striata: interstitiis punctulatis; margo inflexus elytrorum eneus, nitidior; ceterum ut in Gyr. nata- tore. Pectus et abdomen, nigro-senea : segmento ana- li concolore. Pedes rufo-ferruginei. G. marinus GYLLENH, oblongo-ovatus, nigro-coeruleus, ni- tidus ; elytris fortius punctato- striatis, unicoloribus : margine inflexo sneo. GYLLENHAL Insect, Svecic, I. p. 143. Habitat in Svecia passim, preesertim ad littora maris. Magnitudine fere pracedentis, — Caput et thorax ut in Gyr. natatore omnino. Elytra supra nigro-coeru- lea, nitida, sutura margineque viridi-enea, punctis fnajoribus, profunde impressis, striata: interstitiis sub- tilissime punctulatis; margo. inflexus elytrorum sene- us; ceterum structura eadem ac in precedente. Pe. cius et abdomen ænea: segmento. anali concolore. Pe- des omnes pallide rufescentes. G. minutus FABR, oblongo-ovalis ,' coeruleo-virescens , niti- dE 311 GI dus; elytris punctato - striatis: margine inflexo pedibusque testaceis, Fannie, Suppl Ent. Syst. p. 65. ScnóNn. Synon. Insect. I. 2. p. 58. Habitat in Europa; apud nos minus frequens. E minimis, masculo Gyr. natatoris fere dupplo minor, an- gustior, et magis elongatus. Caput et thorax ut in Gyr. natatore. Scutellum breve, basi latum. Elytra elongata, posterius parum attenuata » Supra dorso nigro-coerulea, lateribus. viridi-zenea, sat profunde punctato-striata : margine inflexo pallide testaceo ; ceterum structura ea- dem ac in Gyr. matatort. Corpus totum subtus pallide testaceum. Pedes toti pallide testacei. - Variat segmentis abdominis intermediis nigro-piceis et colore elytrorum magis virescente, G. nitidulus FABR. ovatus, nigro-coerulescens, nitidus; ely- tris fortius punctato-striatis: margine in- flexo concolore ; ano pedibusque ferrugineis. FABRIC. Suppl. Ent. Syst. p. 66, FABRIC. System, Eleuth. I. p. 276. Habitat in India Orientali, Brasilia. Magnitudine preecedentis, in medio tamen magis dilatatus et valde convexus. Caput, thorax et scutellum ut in præ- cedente. Elytra valde convexa, posterius attenuata , — 3a supra dorso nigro-coerulea, lateribus viridi-eenea , punctato- striata , profundius quam in Gyr. minuto , ce- terum structura hujus speciei omnino ; margo infle- xus elytrorum nigro-coeruleus, Pectus et abdomen ni- &ro-coerulea: segmento anali subtus rufo-ferrugineo. : Pedes omnes rufo-ferruginei. G. ciliatus virescenti-niger, coeruleo-micans; elytris obso- lete striatis: margine inflexo ferrugineo; pedibus posterioribus testaceis, Mabitat in India Orientali. Museum "T'hunbergii, Majores inter hujus generis, ovatus, magnitudine fere Gyr. pramorsi, Caput leve, antice et circa oculos viridi- zeneum: clypeo viridi-eneo, ciliis pallidis eleganter instructos Thorax levis niger, viridi coeruleoque mi- cans, postice sinuatus. Elytra posterius attenuata, abdomine breviora ,apice rotundata, supra nigra, vi- ridi coeruleoque micantia, striis obsoletis notata; margo inflexus elytrorum saturate ferrugineus. Pectus et abdomen nigro-picea: segmento anali subtus con- colore, pallide ciliato. Pedes antici nigro-picei: fe- moribus subtus rufescentibus, margine interno spinu- lis circiter quinque, pallidis, armatis; posteriores te= stacei. G. strigosus FABR. niger; elytris striatis; margine thoracis elytrorumque testaceo. m — 3135 Ee FAnRIC, System. Eleuth. I. p. 267. Habitat in Australia. Inter minimos hujus generis, magnitudine Gyr. minuti. Ca- put eneum: maculis duabus inter oculos brunneis. To. rax levis, niger, nitidus: fascia media margineque te- staceis. Elytra nigra, striata, margine testacea. Cor- pus subtus nigrum. Pedes testacei. FABR, G. striatus FABR. viridi-æneus; elytris striatis; margine tho- racis elytrorumque testaceo. Fasric. Entomol. System. I. p. 205. Scnówn, Synon. Insect. I. 2. p. 58. Habitat in Promontorio Bone Spei, in Barbaria, inque Hispania. Magnitudine fere feminz Gyr. natatoris, oblongo-ovalis, de- pressiusculus. Caput leve , viridi- eeneum : fronte interdum violacea. Thorax levis, æneus, violaceo-nitidus: margine testaceo; in medio fascia aurea notatus, postice sinuatus. Elytra antice vix dilatata, posterius parum attenuata, ab- domine breviora, truncata: angulis rotundatis, supra striata, dorso violacea , lateribus viridi- eenea , profundius striata: margine testaceo; margo inflexus elytrorum te- staceus, Pectus et abdomen nigro-znea: segmento anali subtus piceo. Pedis omnes ferruginei, VOL. VII 41, — BGO ees Variat corpore toto subtus pallide testaceos G. sulcatus: coeruleo-violaceus, nitidus ; elytris sulcatis, uni~ coloribus: margine inflexo concolore. Habitat in Brasilia. Mus. Upsal. et Thunb. Maximus omnium et speciosissimus , oblongo- ovalis, depressi- usculus, longitudine Dytisco sulcato, equalis, sed, angu- stior, Caput leeve , auro-nitens: fronte coeruleo-violacea, nitida, Thorax levis, coeruleo- violaceus , nitidus, postice truncatus. Elytra vix thorace latiora, posterius parum at- tenuata, abdomine breviora, truncata: angulis exterio- ribus, valde rotundatis , supra coeruleo- violacea , nitida; sulcata: sulcis in singulo octo, marginem usque produ- ctis; margo inflexus elytrorum concolor. Pectus et abdos men coerulescenti-nigra, nitida: segmento anali ciliis ferru- gineis instructo. Pedes antici coerulescenti-nigri: tarsis in- terdum patellatis ; posteriores nigro-picei, ferrugineo-ciliati, Quod prater Species jam enumeratas duse. alice occurrant in opere, quod inscribitur Entomologie ou Histoire Naturelle des Insectes par M. OLIVIER, testatur SCHÖNHERRII Syno- nymia Insectorum, scilicet Gyr. longimanus et. Gyr. bidens; de his autem, quum librum citatum haud vidimus, nihil afferre possumus. “ED 0 Gp dite 315 eae DE "U;UXU' AULZ MAGNI SMEK 7 REGIS SYECLE ET NORVEGLIE EX OCCASIONE VETERIS MEMBRANE A. 1340 OBSERVATIONES JOH. HENR. SCHRODER BIBL. ACAD, AMAN, HIST. LITT, DOC. NUMOPHYL. PREF, Aa mores et instituta majorum dignoscenda haud parum conferret is, qui testimonia de pristino in ‘Scandinavia lu- xu passim in actis medii eevi occurrentia in unum corpus digerenda et examinanda sibi sumeret. Neque ingenuus Hi- storie estimator de fine dubitare potest, ad quem hujus rei monumenta colligenda sint, Scilicet ut exploretur, que pri- ma et antiquissima mercium commutatio fuerit, que res, victus cultusque letioris gratia invente, illo tempore in Scandinaviam inveherentur, et si qua alia sint ad cognitio- nem progredientis culture Europee facientia, mn di E LL. in Historiis gentis Svecanze a se editis materiem hanc- ce attigerunt nostrates Botin et Lagerbring, ‘Non ali- unde vero melius illustrari, quam ex ipsis que supersunt medii «yi monumentis, sibi persuasum habuit Nob. C. R. Berch a), et qui illius vestigia haud minori laude insecu- ti sunt Murberg, nec non Flintenberg et Fant, quo- rum ili in Actis Reg. Academie Litter. Hum. Histor. et Antiquitat. Stockholmiensis, hic in Dissertationibus Acade- micis Upsaliz editis symbolas huic disquisitioni inser- vituras contulerunt, in paucis vero primam imperii Va- siaco-Gustaviani epacham supergressi sunt, Antiquissimum , quod hactenus habuimus de luxu aule Regie testimonium, est Canoni VITI CANuT!, Svec. ac Nor- vegie Regis, Testamentum A. 1470 b).. Praesens igitur A- necdoton eo majori attentione dignum est, quod, si etatem quais, seculo et quod excurrit est antiquius, et omnibus fere numeris absolutam sistit seriem earum rerum, que in aula Regia Sveco- Norvegica hujus temporis luxum potissi- mum constituerunt. In hocce enim junctim et uni quasi ob- a) Cfr. Elenchum opusculorum C. R. Berchii, K. Witterh, Acad. Handi. T. III. p. 502. b) Publici juris fecit Lagerbring, Handl, som kunna gifva upplysning i Sy, Hist. T. I. p. 252. -—— E 3y Se -tutui sistuntur, quee non nisi per particulas in aliis ejus- dem generis monumentis observare licuit c). Hocce Anecdoton de cetero , quod in nostra disquisiti- one pracipuum arbitramur, ad ea tempora pertinet, quibus zmula Hanseaticorum opera nostras ad oras, extra. so- lis vias jacentes, jam appulerant Europe meridionalis mer- ces, Fuit sub Regibus de familia Folkungorum, qui a medio seculi XIIL ad medium usque seculi proxime in- sequentis Sveciam tandemque Norvegiam in sua potestate et ditione tenuerunt, quo luxus aule Regie letiorem lautio- remque formam induere coeperat, Ex aulis Principum Ger- manicorum , quorum Filiarum connubia Sveciæ Reges, Prin- cipesque ambierunt huc pedetentim migravit. Nova hee luxus facies principium ducit a MacNo Lapun&s, Duce Sudermannice et ab an, 1275 Rege Sveciæ, qui HEDEVIGEM, Gerhar di I. Comitis Holsatici filiam, in matrimonio habuit, Illius aule tanta fuit etiam apud exteros laus, ut ad illam confluerent proceres nobilesque Germanici, iis honoribus beneficiisque cumulati, que apud optimates Sveciæ, præ- €) Hac inducti ratione omisimus Testamentum MAGNI LADU- LAs Scaris 1285, quod insertum legitur in Actis Literariis et Scientiar. Sveciæ. T. III. an. 1751. p. 44, alia ejusdem generis monumenta ut pretereamus. dece 518 sertim Folkungos, minime levem excitabant invidiam , non sine intestinis motibus et sanguinis effusione compressam 4), Labentibus temporibus locum dedit hacce invidia eemulatio - ni, que et nobilioris indolis homines decet. Quantum ad fasti gium in aulis optimatum Scandinavie, et Clericorum et Laicorum, splendida eque ac sumtuosa vivendi ratio breve intra temporis spatium evecta fuerit, satis superque osten- dit antiquissimum, quod forte supersit, hujusce generis mo- numentum, scilicet Ratio Expensarum in exsequiis Birgeri Pedhersson (Brahe) de Finsta, Uplandiarum Legiferi, Upsaliae an. 1528 pompa maxima celebratis e). Sic Vina inter enu» merantur Album, Rubeum de Ruzella (Rochelle) et Rinense, Dein Oleum,Riisum, Amigdalzo, Humu- lus, Mirtus, Zucara, nec non varie aromatum species, Crocus, Cinnamamum, Piper, Zingiber, Anisum, Cuminum, Galanga, Grana Paradisi cet, De lu- xu in vestitu et ornatu domestico loquitur Testamentum Matthie Kettilmundsson R. Drotzeti 1. Dapiferi et, Macno Smpx impubere, Regni administratoris, circa ann. 1557 concinnatum , cujus vi clenodia aurea argenteaque pre- d) Cfr. Er. Olai nec non Chron. Rhythm. inter Scriptores Rer. Suecicar. medii evi. T. I. Ups. 18187 e) Publici juris fecit Peringskióld, Monum, Upland. T. II. p. . 8g. : eek Jg ee tiosissima non solum Consorti sue et Domesticis, sed Regi etiam Regieque familie legavit f). Qui luxum in aula Ar- chiEpiscoporum Upsaliensium cognoscere cupiat, Inventa- ria sic dicta Mense ArchiEpiscopalis de ann. 1568 et 1569 apud Peringskióldium g) adeat. Verum enim vero presens, quod exhibemus Anecdoton; haud parum lucis conciliabit evo R. Macni SMEK, quod præ ceteris, secundum Lagerbringium et Torfeum, magna laborat penuria monimentorum, que ab ira et studio sunt aliena. Rex hicce, Macni LAnurÁs R. Sveciæ, ex filio; et Haguint V. R. Norvegiæ, ex fiia, Nepos, an. 1519 duobus hisce regnis potitus, aulam habuit regali luxu et o- f) E. gr. Domino Regi contulit , „unam magnam Fibulam aurez am“ — Regis sorori Domicellae Euphemiae, Alberto Duci Megapolitano nupte, „unam minorem Fibulam auream“ — Consorti sue Adelaidae (Sparre?) „tres Fibulas aureas, X annulos aureos, X. coclearia, II. vasaargentea HII, canteras argenteas* &c. — Cuilibet Capellanorum unum integrum par vestimentorum cum furatura variorum“ &c. Numerus pel- lium pretiosarum maxime insignis CCC. timbrias (timmer) ‘Hermelinorum, Marthelloram cet. superabat. Cfr, Lagere bring, Sv. Ry Hist. T. III. p. 330. g) Monum, Upland. T. II, p. 511. tte 320 — dx s pulentia splendidissimam. Neque mirari convenit, si recor- damur, quod thori sociam habuerit BLANCGAM, Johannis Comitis Namurciensis filiam , domo Artesiaca oriundam h), quaeque regionis suae secum transtulit letiorem lautioremque vivendi rationem, quam ut mollitiem Regi viroque indecoram interpretati sunt austeri nimis Sveciæ optimates, talem, quae tum tempora erant, vehementer damnantes. lis qui conten- dunt luxui huic mollitieique, modum ut novimus tandem supergresse , querelas procerum et contentiones, Regi de- nique exitiosas, ortum inprimis debere, tantum abest, ut aliquid opponamus, ut potius maxima incrementa exinde tulisse nobis suadeant omnia, que supersunt, turbulenti hujus ævi monumenta , cum grano salis examinanda i). Ad fidem praesentis Anecdoti videbis aulam R. Macni cleno- diorum » ut hoc tempore appellabantur ; numero ac pondere magnifice instructam. Neque ex iis rebus, que pertinebant ad victum cultumque letiorem, hoc enim sensu luxum interpretatum voluimus , aliquid desideras, quid? quod si h) Cfr. Ol. Celsii Schediasma Histor. Geneal, quo Blance Svecie Regine dubii huc usque natales illustrantur. Ups. 1748. i) Cfr. Diss. Historia Regis Macwr Erici qua ratione a Nob, Lagerbring tractata fuerit, Ups. 1819. Aue Ja £A supellectilem — librariam- hujus Regis consideras , temporis et loci habita ratione, penes paucos Europe Principes nu— mero pum majorem invenies. Monumentum hocce. ex Membrana in Archivo Oxen- stiernian 9, hodie R i dderstolpiano, quodin praedio 'rid- densi Westmanniee adservatur, fideliter descriptum » nostris- que observationibus qualitercunque illustratum, Regie So- cietati Scientiarum Upsal iensi, omni qua par est observantia, deferimus. Nouerint uniuersi ad quos presens scriptum peruene- rit me Magnum Niclisson 1) feria sexta proxima post in- vencionem sancte crucis à) viro discreto Ingemaro Ragwalds- son 2) rés ac bona infrascripta in fisco domini mei Regis particularitér ct diuisim assignasse. Primo tres annulos au- reos quos possidebat rex Swerrerus 5). Item vnum annulum aureum cum uno paddosten 4). Item vnum nouum balte- uri àrgenteüim. "ftém hábet pincerna 5) Domini Regis vI. érateras argenteas. ‘Item stuparius 6) Regis habet 11. grosses d) Die ix Maji an. 1540. VOL, Vill. i 9 426 s — JE NE pelwes argenteas, Item vnum diurshorn 7) cum argento factum et unum look argenteum. Item unum bulla de pla- dher8) ltem x, coclearia argentea deaurata, Item nil;or co- clearia argentea non deaurata. Item unum yrtakar argen- team. Item v. paria P dictorum bordhkny wa 9} Item vnum sceptrum regium cum vno rikizwand jo i : quinque partibus, Item vnam dracatungo factam n). Item vnum vadhemal de taan 12). Item vnum fapetum aureum cum vno safiom b) de flasta aurea 13) domini Regis. Ktem vnum grossum skaktawell de fiilsben factum 14), item vnum par krenockedhie 15)s. vnum mantellum, vna to~ ga. vnum sorkot. cum vno pari caligarum. Item tria hethen- stycke 16). Item duo paria rosenduka. Item 11, duka só- madha eum vno knywaduk. Item 11. paria mensalium slæ- ta. Item vnum mensale cum 1. Knyuaduk glintat. Item 11, manategia. Li. antiqua bancalia. 17), Mem irn bancalia de saian noua. Item 1. bancale depictum;.; Item. vnum nouum. fotacledhe. Item 1. fotacleedhe vbj commeditur et, alterum pro lecto domini Regis, Item, 1, cusinnos 18) antiquos. de floel. Yen: quinquaginta sex cusinnos particulariter. incisos. Item septem hécheendeswar 19). Item. vnum. grossum. librum biblie in swensco 20) Item vnum legisterium ecclesiasticum: b) Vocabula hæcce calamo seriptoris deleta cernuntürg -— JE NE cum viridi serico coopertum etiam in swensko 21). . [tem vnum librum alamannicum de miraculis beate virginis. Item vium legisterium 'Osgotorum 22) Item 1. legisterium ec- "elesiasticum cum magno cooperculo, Item vnum legisterium "Wplenzt 23). ftem vnum legisterium Smalenzt 24). Item unum librum alamannicum de iure. Item vnum librum de- cani vpsalensis 25). Item vnum yuan 26). Item dedit Do- mino Vlphoni Abrehami 1. librum alamannicum biblie. Item dominus cancellarius Norvegie c) accepit Worthbergis d) I. librum. Item in estate alium in Bawohus e), Item dedit dominus Bex dapifero ZExlingo f) 1. librum de hertogh frethrib 27), Item in armis 98) Primo septem læuisæran, Item nouem stekahielma cum armis attinentibus. Item y= num Grlégheshizelm. Item unum torneyes hielma. Item wi. steckesathle. Item unum örsæsathlæ, Item vnum hingi- 7X) Arnas Aslaki filius! eo tempore foit Norvegiæ Cancellarius : Cfr, Torfaei Bist! Rég» Norveg. T. IV. p. 467. 4) Hodie Warberg, Hallandie emporium. ^ €) Hodie B óh'us, provincie Bohusie oppidum cum castroolim -! dn historia patrie ‘celebri. £j: Alvlingus' Vidkunni filius, R., Norveg, Drotzetus, Cfr, Tor- facus, 1. c. pag. 459. idi Iq {Wiens OD4 ji Sar 54 SF ; stersathull. Item ynam pekkelhuwee cum slappor. . ltem ynum par örlöghes benwapn cum wapnsco, E" em 1, par malio- tygh.. Jumbargt. $. ynum par fla kkiom,, vnum. par ,grusmner, — . ynum sküzel et 1. Kraghee, Item habet secum dominus, Rex ) MOTY *"0007- of gn 1? ,eattidie, 1. par, maliotygh. et, na; plate, remansit, i in Akers- borgh 8); Item vnum panzer, Item, 1. par maliohuso. Item else -im für au A par stikkatha huso, Am domin Petrus Stigxson babet duo paria ‘stackatygh, Meth. tr tria paria m tygh possidet do- minus Magnus, Jtem d gladium « cum uno cristallo. Item a. ,gadium | purum cum argento ligatum. LS. i gladium, cum : Quo cotlidie- eed dominus Rex cm vno idi liP*o Item RIOT sellas” cum qiibis milites habent” fi fi agp regem r vd neta ^ 'clipeos. hujus militis. Item an vexilla yere dita. ba Daneer E oL MES 39). Item unum baneer , panni E m, Jtem 1. < baneer seria | Noricorum. Tem 1. baneer panni N Noricorum, Item habet secum cottidie in fisco 1. baneer serici Sweuorum et unum. baneer Noricorum de sajane Iteni vnuin clypeum cum galea de panho. ..fiscós in quibus: solct haberi-argentum." Item duo fléghle auratis Item. omnia‘ instruménta: fabrilià' afri- fabrorum. _ Item. remanserynt; in. akersborgh argyle: Hem vnum skrillins $c) nouum et 1, antiquum»: Item. bhabet.in fi- sco.cottidie 1. skrillins, Item 1; scrinnun literarum. Item duo (QU. oBoq 0 | aas £) Castrum territorii Akerboensis in Westmannia, prope Arbo- giam, de quo cfr, Rhyselii SveoGoth. Munit. p. 5. ae 5 LL. aske in quibus litere domini Regis sunt, Item vnum scrin- „num in quibus (sic) sunt litere Regis quas personaliter vnus $cit. Item. vnam pellem. .vrsinam albam. Item 1111. pelles ursine nigre. Item. duo tymber marthelli 51). Item dimi- , dium tymber . hermelini cum vill. pellibus, Item duo söm- sækkia. Item 111, paria söma, Item tres sómsathle Item rrr. sémare, Jtem gum langtiocld grossum 3a), Item 1, -knapticeld Item idv skyttætiæld, dem Le tentorium, ad | fisçum Regis, Item IGG Ge ,tentorium ad capellam Regis. Item 1. par vestium (quas) HONO milion f mercatores habent. licere in Campee .. 95). Item Ir. togas et HI. sorkot - ‘rathkleethe militum, Item III: or paria armi- gerorum, quos habuerunt ad an annum, Item x. volucra silkestrip. Item integrum i fiscum silkestrip. ‘Item xxx. paria armigero- rum. Item x. p paria sagittariorum, Item stabulatorum domini Regis Vi, paria. Item vestes domini Regis primo Imor paria, Item AL. trüior, Item d. bunden skózel Item v. paria lin- nearum vestium. Item M: paria calligarum "Brygges. Item 1. par Ae Rein stlirleti.. Item 1. wapnrok, Item 11. hók- hanthzske, Item vi, paria ocrearum. Item 111, paria sco- solio. XL. paria lucta scos. Item, XXX. paria vthugna sco! Item 1. par rennestówle. Item in fisco 1. m. . 203» |)’ 1. yrtehanklethe , nouum et 1, antiquum. : Item Vil, rens- hutha; mentatha. Item 111, paria muggotieeld 08) v e woe j anli "ed marthskinszthoekan, Item II. paria lin h) 'Menitihins ad calcem lacera plures licis habet, , Se 30 a theaminum tele. Item 1. blawende foel, Ttem 1. striput fioel. Item 1, papauer , . . . .' medetur Item 1. striput floel süpra ipsum (letum) vbi dormit. Ttem rri. tapeta. Item vir, lagenas rusin tum et unam plenam 55). T- m "uv . . Ttem 11. vas olei. Ttem ri1ror cophinos rusin et parum in quinto. Item Y — saccos komin. Jtem modius . . . " Item. xL. pund piperis, majus mi- nus Xin. pund kanel. ‘Ttem’ VIIL moia" "cóbebur. Item v. pund zingiber. Ttem dimidium pund PERE A EPA Item i. cophinus teriaci. tem cophinus electuarii de quo re- I "m ir 53i miu | ` , i medeatur. |. etai Pado EGLI crateras argenteas ponderis, Miror mar- - .. EJ - ^ LJ charum paria, ' ilem xx. fornos 56). Item xvi. "silde (in quorum ) S92 vf aurcos. Item Sibi le eese gene majori testimonio sigillum. meum preesentibus est appen- sum, Scriptum in Bawohus Anno. domini. M.* CCC,° XL.9 feria sexta proxima post inuencionem pa crueisi { 'OBSERVATIONES $n Magnum Niclissow, qui litteras hasce attestatorias de bo- nis mobilibus R. MAGNI concinnavit, inter Senatores R. Sve- cia ad anu. 1546 refert Uggla, Svea Rikes Miet; I p. 29. Quo genere ortum ignoramus, arma vero gentilitia ilius fuere in longitudinem tripartita (en på léngden tredelad skéid ), una cum galea duobus cornibus ornata. Literas si~ gillo ejusdem. munitas habet Lagerbring , Svea R, Hist. III. p.578. Frater absque. dubio ei fuit Dan, Nilsson R. Sv- Senator, qui in actis hujus temporis salutatur: ,,Svea Ko- nung Magni goda Man Rádgifvare och Fogde.“ Uggla, c. $ a. fngemarum Ragvaldrron, qui Magno Niclisson in munere Thesaurarii am 1340 successit per XXIV. et quod exewrit annos hoc in officio mansisse testantur litere R. Macne date Junecopie d. 7 Jan, 1564, quibus Rex ei comunisit bona mobilia Regine Br ANcg Namurciensis, conjugis suae Mafniz. an, 1565 demortuæ:; Hasce utpote hactenus ineditas e Membyanis Archivi supra laudati heic sistere lubet: »Nos Macnus: Dei gratia Rex constare volumus: omni~ nibus. conyidentibus quod dilectis. nobis Ingemaro R ang- waldzson, Petro Niclasson thesaurario nostro Tuns~ bergis et: Haluardo Dyekn plenam et omnimodam committi- mus facultatem. aperiendi emnes. cistas et skrinea que in fi- aco consortis nostre carissime bone memorie exsistunt re- portate ac bona in ipsis manencia ad nostram potenciam deducendi, Datum Junacopie Anno domini M°CCCLXe quarto in crastino Epiphanie“, == S 5238 wt, u = $. Bs muho oramg ong g: g ‘Sverrerus, Sverre, Rex Norvegiæ inclytissimüs, deridtus a. ‘1902. Margaretham , E&ici Sancti Regis Svecis filiam? ^. thori sociam habuit. : Vitam-et res gestas celebrat Kong Sver- res Saga ( Norska Konunga-Sagor, Ed, Hafn. T. IV.) Ut me- moria hujus Regis per totam Norvegiam, clara: eeternaqué habebatur, ita mirari non subest, quod Annuli illius: aurei: regia inter clenodia locum insignem meruerint. $9.4. X Wer*aneieori Paddosten, Bufonites , Germ. Krétensicin, Ichtyolithus Linn. éo dictus, quod credula antiquitas'eüm e "capite" Bufonunt ejectum putaverit, adeoque decantatus erat [er totum ferd O? rientem et Europam, ut aureis annulis inclusüm iW digito gestarent reges proceresque , utpote tutissimum contra vene- ficia et ihcantamenta præsidium. ^ Virtus enim ejusdem (se* eundum. Aloertum Magnum de | virtutibus Lapidum) | heec fuit, ,quod presente veneno varius: efficitur*, ^ Idcirco: e+ tiam celebratur vetusto in carmine: von der Krafft und eigene schaften des Edelgesteines , quod edidere de Literatura Gera manie antiquiori meritissimi Biisching et von der Hagen a).: , $. 5. pocillator, buticularius in actis medii ) . f j T" O38 Pincerna Regis , a) Museum für Altdeutsche Literatur u, Kunst, "T. Il. prj m Jii" ME eri salutatur. Sveth. Munskdnk, a voce Skdénk, mensa in qua cyathi reponuntur, unde Skinksyen , Winskink, nomina fa- mulornm ibidem ministrantium, In aulis Scandinavia. mu- nus Pincernæ summee « dignationis erat, Jus vetus aulicum Norvegiæ, Norske Hird. Skraa, a R, MAGNO LAGABÆTER (+ an. 1280.) confirmatum, Dapife rum (Drotseta) et Pins cernam (Skenkiara) nominat supremos totius ministerii au- lici preefectos, quorum ille dapibus instruendis , hic pocu- lis apponendis iüvigilabat, De electione munerisque ‘Officio sequentia habet pretiosissimum hoccé cimelium in. Cap. XXV. »Kongur maa kiósa med Vina sinne Raadi, af Sku- til- Sveinum pa II Menn, ser ul Drotsetta og | Skenkiara; som honnum pyckia tilfelliliger vera, —- Er bat sidur i fle- stum' Lendum at hin hoestum Hüfdingiar velia almiok N Menn til Pess Starffs , pui at almikit mega Peir ad göra og umraa- da, at fagurliga kommi fram Madur 0g Drikur huerrium eptir sinum Stiet, i 1 Kongs Herbergi og Gaar di ef Peir g geima vee synnar Peonustu‘, Iii ot Rex’ adhibito amicorum consi= lio ex Scutullariis b) duos eligat, qui idonei videntur, in Da- b) Skutulsvenner emenste regiae ministrij:* voe Isly Skutul mensa l. mensae discus, Lat. Scutula. Germ. Schüssel, "zz in qua! esca apponitur: ‘Ofr Tire. Milici! ‘erant‘eminen- "oris dignationis: et'iu epulis festivis fercularii et peel: a- VOL. VIII. 43. Sr 330 — SR piferum et Pincernam. -- - Usu enim receptum est in plurimis reguis, quod Principes heecce officia viris appri- me idoneis committant ; magni ‘enim interest, ut in aula Re- gia dapes et potus decenti modo apportentur et unicuique convivarum secundum dignitatem administrentur, si hi (Da= pifer et Pincerna) accurate suis invigilant officiis € c). $. 6. Stupariur regis, uhioularins l, Balneator y qui curam balnei et pelyium argentearum huic usui accomodatarum ha- buit. Nomen derivatum a Lat. Stupa, Sveth. Stufva. 1. Stu- ga, Germ. Siube. Inde Férstufva, atrium, Badstufna, bal- neum. Stupa seu balnea suis in edibus instructa habuerunt majores, quod cernere licet ex Testamento Ingegerdis , re- lictee Conradi Comitis de Regenstein, Roschildis 1257, in quo Claustro S, Clare dono dat „St upam quam in curia sua ædificari fecerat a.) De munere Stuparii nihil memo- rie prodidit N, Hirdskraa. Cfr. Du Cange, in h. v. $. 7. Djurshorn , Urarhorn , cornua urorum et boum e quibus *- tores cum vero vinum. infundant, non .coram. alios quam solum Regem in genu. procumbant. N. Hirdskraa. C. XXIII. c) Norske Hirdskraa. Ed. Dolmeri Hafn. 1666. P. 172, 4) Thorkelin, Diplomatar. Arnae-Magnaan. p. 229. SC LL in conviviis bibebant majores e).. Aureis, argenteisque orna- mentis et inscriptionibus circa marginem distincta erant , qua- re membrana nostra habet ,,Djurshorn cum argento faftum“. Maximi aestimata et ad seros posteros conservata nullo. nos tempore fuere, Ea ratione inter precipua familiarum ‘cle nodia. recensentur. Guld , Silfver. ok Diurshorn. OGétha Lag. Giptm. B. «De Episcopo. Benedicto narrat Catal, Epi- scopor. Scarens. f), quod post mortem penes eum inyente fuerunt sfor Silfkar ok marg Djur shorn kiddi ok gra- skin &c. Ritus inter pocula in aula Regum Norvegiæ usita- tos invenies in N. Hirdskraa C.XXIIL sq. Eminentie caus- sa cornua quadam munita erant operculo, Sveth. lok, lock ut membrana nostra habet, Moris enim erat, ut de cor- nibus et poculis operculo munitis. (Lotudu Keri) Rex solus et proceres, quos hoc honore dignatus est, propinabant, N, Hirdskraa C. XXII, PES Bulla, Bolle, hodie Bal, poculum, Bolle et Bágare in actis medii ævi frequentissimæ post cornua secundos honores tulerunt, Rhythmi antiqui de R. ArsrnTo Megapolitano diras efferunt querelas de rapaci Germanorum avaritia, qua vasa argentea et cornua dilapidata sunt: e) Hujus moris etiam meminit Plinius Hist. Nat. 13:57. Uro- rorum cornibus barbari septentrionales potant, f) Append. ad Westgótha Lagen, p. 96. Seer 33a “eee Madan Sólfkaar: och Djurshorn üró'aff landet gäst. ^ Ty ar Bollane och Staffbackiaren’ Almoganom' bist. ''* Bulla, quam :nostra recenset membrana , fabrefacta de pladher,. de cupro argento: ligato ;- Syeth; Plüter 1. Pláttverk (Angl. platted works). «Cetera inter vastet argentea membrana nostra enurnerat: Tytakdr,'vasealum herbis L floribus asserz vandis ornatus et delé@amerli caussa, Confr. Z'riahanklethe ND Qui in supellectili Régia miretur ` paucitatem cultello- n Yi ruri, fuere solummodo quinque paría , 'Sciát antiquitus mo~ vem fuisse, ut in epulis unusquisque convivarum jurat secum adferret utensilia. Qui mos adhuc invaluit in au- la R. Gusravi I. Cfr. Murberg, om de tre Guitayianaka Prinsessornas Utstyr och Hemgift b). $. 10. Rikizwand , Baculus 1, sceptrum regium quinque partibus constans, Ihre i in voc. Wand. Cum vero et Scepirum et Rikrwand membrana nostra enumerat, obseryamus,, quod in sollemni- i bus processionibus summi officiales aulici sceptris. argenteis Regem preecedebant. In coronatione. Haqvixi Ty. Regis. 8) Scriptores Rer. Sv. T. I, sect; 2. -p. 210. orm sojat | h) Witt. Hist, och Ant. pes Handl. V. p. 142. ry d stog bs bao3^ 6 à ] ——— 555 e Norvegice (an..1217-1263.) Nidarosis celebrata 'praecedebant sceptra regni argentea; quorum apices, alter cruce au- rea, alter aquila aurea prefulgebant i). C Dratatungo , lingua Draconis fabrefacta, Usum quali- tatemque ignoramus. Haud infrequens mentio ejusdem in litteris antiquis, e, gr. in Testamento supra allato Ingeger- dis Comitissee fratribus Preedicatoribus Roschildis Draco- nem argenteum legavit. $. 12. Wadhemal hodie Wadmal , corrupta loquela Walmar, pannus in Scandinavia usu antiquissimus et vulgatissimus, adco ut multis retro seculis, cum rarior esset moneta signa- tæ usus, in pecuniz vicem adhibitus. fuerit , interque merces ,. in Legibus SyeoGothie ‘Provincialibus, J/zrdóre nuncupatas principem tenuerit locum, quasi mensura communis non solum in commerciis, sed in mulctis, sponsionibus aliis- que actis forensibus: de quibus frequens mentio injicitur in Legibus hisce antiquissimis. Deriyatur a voce Wad, ' Wadd, Wad, pannus et Mal, Mål, mensura, ob cre- brum in mercibas mensurandis usum. Cfr, Ihre. $. 15. Flasta, Plasta, aurea, Vestis sacree genus interpretatur i; Sn. Sturleson , Norske Kongers Chrén. af Ped. Clausson. PINE 1655. p. 731. Sar 334 ee Du Cange in h, v. Vestes auro intexte (Gyllenduk), qui- bus Reges in Coronationis festo usi sunt, sacre, Kongens Vielse-kleder appellabantur, N. Hirdskraa. pag. 52. Ve- ste sacra indutus Rex incedebat celebrando Missam (er Kon- gur heyrir "Tydir N. Hirdskraa, pag. 229.) $. 14. Skaktawell ita appellatur a majoribus maximopere ada- matum Schacciludium, cujus iu Sagis et Rhythmis frequens fit mentio. Leka Schacktafvel enois ubivis obvia. lus au- licum Sveciæ vetustissimum quod inscribitur Kon. MAGNI Gårds- Rdit an. 1519 k) circa ludos varia heic observatu digna habet, Schacciludium, quod præsens recenset membrana fa- brefactum erat ex ebore , antiquis Filsben, hodie Elfenben, Isl. Filabein, Bjórn Haldorsson in h. v. Derivatur a voce Isl. Fil, que etiam apud antiquos ZEthiopes et Egyptios originaria E+ lephantis denominatio fuit 1). $. 15. Inter vestimenta regalia (Kronoclede) numerantur Man- tellum hodie Mawel, praecipuum rei vestiarie Regie orna- i k) Gamla Stadgar vid Bjórkóa-Rátten. Ed. Hadorph. Sth. 1687. P. 9: 1) Vide Geschichte des Elephanten, ap. A. JF. Schlegel, In- disch, Bibl. I, p. 155. -— 335 n mentum, Toga et Sorkot contr. Sericale , tunica sericen efr, Du Cange in h, v. $. 16. Hethenstyck, 1. Hedhinstycke antiquitus vocabantur ta- peta pretiosiora , vel aulea picturis intexta, quae ope Han- seaticorum , nostris oris a Flandria, sine dubio advecta , sunt. In aulis Regum nec non apud proceres et homines fortu- natiores mos fuit fetis diebus cubicula et prosertim coena- cula tapetis vestire, quamobrem de hisce domesticis orna- mentis haud raro mentionem faciunt diplomata vetusta. In- ter Expensa exsequiarum Birgeri Pedersson Uplandiarum Legiferi an, 1328, que e Peringskidldio supra citavimus, recensentur: „Primo Stockholmis de Conrado de Arxo, IL, Hedhinstycke, pro triginta quinque marchis denariorum. Item unum tapetum pro octo marchis. Item unum He dhin — stycke, quod datum fuit ecclesie Botuida Kirkia, m) pro decem marchis“, $. 17. Bancalia , subselliorum stragula, tapeta, quibus scam- num s. Bancus, Sveth. Bánk festis diebus insternebatur, un- de Banquet convivium sollemne. Fuere hec Bancalia vel depicta vel de saian, de serico. Cetera, que heic enumeran- m) Hodie contracte appellatur in Sudermannia, Botkyrka prope Stockholmiam, Sar 5560 e tur tapeta et stragula, fuere, Rosenduka, Knivaduka, Fota, klæde et pro mensa et pro leĝo Regis, nec non Mensalia, Manategia (mantilia) quorum usum nomina ipsa appellativa satis indicant, $. 28. TM Cusinnus; gall. Cousin, pulvinus. Du Cange in h. v. Fuere vel incisi, quorum numerus magnus erat, vel. de Floel, Figijel, de Holoserico. §. 19. Héchendeswar, tegmen venaticum Falconis' gentilis. Wany. Héchantska, Chirothece nobili accommodate venatui y quem Reges proceresque antiquitus adamabant. ^" Hók Isl. Hauk accipiter in Sagis veterum" communis appellatio Falco- nisi DeRolfone habet Rolf Krakes Saga, C.XL. Their haufdu Hauka sina’ a oxlum i. e. Falconem habebat hu- mero impositum. De Olavo Skótkonung, Reg. Sve- cie narrat Olof Haraldssons Saga. C. XC. ,,bat var einn dag snemma, at Kongur reid ut med Hauka sina oc hun- da oc med honum menn hanns. Enn er Peir fleigto Hau- konom, Pa drap Kongs haukur i cinnu rensli tvo orra**, --i. @ Diei cujusdam summo mane cum falconibus cani- busque venatum profectus est Rex suis stipatus Comitibus Falconibus emissis primo impetu falco Regis binos trucidat tetraones, i 53y Re §. 20. Regis MacNt, qua heic recensetur, supellex libraria statum ;litterarum antiquis hisce temporibus illustrat, et aŭ- get.que hac de materia seripserunt viri meritissimi von Stieruman in Oratione coram R. Acad. Scient. Stockholm, 2.1758, habita: om de lärda Vetenskapers tillstand i Sverige under Hedendoms och Páfvedóms tiden; nec non Nob. Berch, in’ Ephemeridibus litterariis Gjórwellianis n) om Böcker i Sve- rige under Medeltiden, et Cel. Prof. P. F. Aurivillius in Diss. de Bibliothecis medii ævi in Sviogothia. Ups. 1782. ‘Preesens .enumerat membrana Codices XIV. Svecanos, J.atinos., Alemannicos;. quos inter locum merito primum te- net unus grossus liber, Biblie in: Svensco, | Locus attentione maxime: dignus , qui primitus de versione S. Bibliorum Sve- cana mentionem. facit. Eandem jussu Sanfe. Birgitte (Brahe T. 3273), que Linguam Latinam non bene calluit , adornavit Magister „Matthias Canonicus Lincopensis ,. vir „pietate pa- . riter ac. eruditione minime vulgari conspicuus. Sepius, oc- currit in Revelationibus S. Birgitte, quas maximam, ad par- tem ipsius ex ore excepit, et Latine versas suoque munitas prefamine litteris mandavit 0). . Confessor enim. ejusdem n) Kgl. Biblioth, Tidn, 1767. T. II. p. 55. 9). Revel. S. Birgitte L. I. c. 5: L. VI. c. 89. VoL. VI, | hh, zc E n Sancte erat, sociusque peregrinationis in Romam institute, donec Holinie a. 1350 vitam cum morte commutavit p). Svecanam hancce S. Biblior. versionem inter libros deperdi- tos hodie referimus q). . Supersunt autem alia monumenta - industriam viri testantia, que in libraria Coenobii Brigitti- ni Wadstenensis olim adservata , post reformationem, in Bi- bliothecam Academicam Upsaliensem illata sunt. Horum ad- - ferre juvat Codicem. Membranaceum Catal. Benzel. N:o; 54. in quo sequens comparet annotatio, quae fata viri scripta- que uberius illustrat: , Hic Liber subscriptus, qui incipit: Absolutio multum &c. dicitur Copia Exemplorum, quem fe- cit Magister Matthias, Canonicus Lyncopensis et collegit, Hic venerabilis. vir. Matthias fuit primus: confessor matris nostre gloriose, S. Birghit/z, quia vita et religione valde fuit praeclarus , et tempore suo magistrorum omnium summus, qui plures libros fecit, scilicet ; Concordantias super totam Bibliam, quem habemus in Watzsteno in tribus voluminibus magne quantitatis, item unum Librum, qui dicitur Ho mo conditus, item super Apokalypsin, item tractatum p) Vastovii Vitis aquilon. Ed. Benzelii p. 87. Cfr. Lagerbring T, Lil. p. 624. q) Loenbom, Hist. om Sv. Bibelófversüttningar. Stockh. 177%, -- Om St. Britas o. fl. Bibelofversittningar på Svenska fö- re Reformationen p. 13. — (359 on de modo loquendi et quamplures alios", Multa sunt que svadeant S, Birgittam hunc S. Biblior. codicem R. MAGNO dono dedisse. Sanguinis enim vinculo Regi conjuncta r) vitam Regis cognati luxuriosam increpare nunquam intermi- serat, et de salute animae ejus sollicitam fuisse Revelationee non uno loco indicant, $. 21. Legisterium Ecclesiasticum in Svensko, Pars ea Legum Sviogothie Provincialium, qu res tangit ecclesiasticas , Kyrko- Balk audit, et introducta ac firmata Hierarchia Le- gibus antiquis appendicis loco addita fuit. Nostra membra- na confirmat, qua pluribus argumentis probatum ivit Cel, Fale Burman in Commentatione egregia de etate Legum SvioGothico - Provincialium s) quod scilicet primitus Lex Ecclesiastica , s. Kyrkobalken, a ceteris Legis Civilis Titulis diversa fuit, Originem ejus referunt auctores S. ERICO IX. Sveciæ Regi (F 1160), indefesso Christianismi in Svecia propugnatori, Antiquissimam sistunt faciem LL .OstroGothica et VestroGothica. Adulta Hierarchia in Scandinavia sec. XIII. Legem Ecclesiasticam valde auctam et a prima diversam sim- plicitate sistit L, Uplandica, cetereque, quae hoc tempore litteris mandate sunt, Leges SyeoGothiz Provinciales, In r) Lagerbring S. R. H. III. p.626. s) K. Witterh, Hist. & Antiqu. Acad. Handl. T, VI. dane (3j d e apparatu librario R. Maonr duo adfuere Codices Legisterii Ecclesiastici, unus magno coop erculo dignoscendus ab ` altero cum viridi serico cooperto. Si hoc in nume- ro fuerit. Krirtimnreitr Vicveria l.Jus Ecclesiasticum Vicen- sium (seu Bahusiz, antiquis Viken appellate ) celebratissimum, quod Diss. Acad. edidit et illustravit M.. Bidrnstierna, Upsal. 1761, tacente ipsa membrana, in medio relinquimus. $. 22. Coo \Legisterium Osgotorum, Óstgótha Lag, Lex provinciae Ostrogothie, a Canuto Rege S. Errct filio in comitiis po- puli Gloholmensibus an. 1168 promulgata, a BincERo Janu Prorege an. 1260 revisa et aucta, Sub titulo: Ostgdtha Laghen then af forna Swea ok Giótha Kunungar ok Regänter särdeles K. Kwuo' Erik hin heligas son ok Birger Jar] stad- gadh ok fórbütradh är vid áhrom 1168 och 1260, ex man- dato R. Canorr IX. primum publici juris fecit vir de anti- quitatibus septentrionalibus longe meritissimus, Joh. Thome Bureus, Stockh. 1607 F. iterumque in collectione Legum SveoGothicarum e. l an. 1645, 1650 et 1665. edita. De indole pretioque Cfr, Burman }. c. nec non Stjernhiók t) et Wilde i). t) De Jure Svionum et Cothor, vetusto. Stockh. 1672. u) Sweriges beskrifna Lagars grund, art och uprinnelse. &e. Stockh, 1756, SS Jy LL. $. 95. $ Legisterium Uplenzt, Lex provincie Uplandiz , -Uplands Lag, 'cujus originem fataque ceteras inter leges optime no- vimus. Ex legibus: Vigheri Spa s. sapientis (qui floruit sec. WIL regnante. INGjALDO ILERÅDA , ultimo Ynglingidarum rege ) ut et statutis antiquissimis penes populum, moribus antiquis addictissimum ope memorize probe servatis, nec non ex edictis regum pristinorum Enici Sancti (+ 1160) BIR- GERI JARL (t 1266) et MAGNI Lapvrás (T 1290) obste- tricia virorum peritissimorum. opera: congessit et’ adornavit . Birgerus Pedhersson (Brahe) de Finsta, Legifer Uplandiz an, 1295. Legi huic VIII. tabulis Svetice sic dictis Bal- kar disposite et in. comitiis totius. Uplandiz a populo ap- probate R. BincrRus sanctionem swan) addidit an. 1296 x). Typis primum sub titulo: Vplandz Laghen, sum aff Byrgher Magnusa Son, Svea ok Giótha Konunge, Ahrom After Chr. B. 1295 förbättrades, evulgata fuit cura Burzi Stockh. 1697 F. iterumque e. l. 1645,1650 et 1665. Latine versa a Loc- cenio cura O! Rudbeckii Patris. Upsal. 1700 F. hodie raris- sima Exemplo Uplandiarum commoti ceteri deinceps Le- giferi omnem collocarunt operam, ne provincie eorum custodie commissae peculiari amplius carerent lege. Sic Sta- x) Littere R. Birgeri dat. Stockh, d. 2 Jan, 1296. v. Upl. L, 1665. ` tuta vetusta, qué in pretio erant , et consvetudines , quee lega- li prevelebant auctoritate, in omuibus ferme provinciis in unum. corpus redacte, si non ad normam, saltem ad dy- ctum Legis Uplandicz, haud longa interjecta mora, adorna- te sunt y adeo ut hanc. Legem haud immerito Normalem, in Svecia potissimum , appellare possumus. $. 24. Legisterium Smalenzt , Lex provincioe Smolandia, Smålands Lag. Membrana nostra prima habetur et hactenus unica, que huic provincie peculiarem addit Legem. Silent enim de ea- dem omnes, quotquot consuluimus, auctores, nec vestigia eiusdem in Bibliotheca Regia Stockholmensi, aut Academi- ca Upsaliensi, quee ambæ copia, Codicum antiquarum Le- gum pretiosissima abundant, hactenus comparuerunt. Qua ratione inducti Wilde y) cet. profitentur, Suiolandiam pecu- liari Lege orbatam Legis OstroGothiz dominio paruisse, Quee assertio solummodo valet de minori hujus provinciae particula. Major enim pars Smolandie ab antiquissimis re- tro temporibus suos habuit antistites Legiferos W erendice vel Legiferos decem provinciarum (Svet, Ti johe- rad) appellatos z) quique eadem gaudebant auctoritate, iisdemque preerogativis ac ceteri Legiferi, in sollemnibus y) Sw. Lagars Grund &c. p. 62. z) Cfr. Stiernman. Sv. o. Goth, Hofdinga Minne. p. 556. Ser A n populi comitiis, Allshárjar Ting dictis, necnon in Regum electione, adco wt mirari sane subeat, si Legem | peculia- rem inter ceteras heec provincia non baberet. Habuisse ve- ro præsens anecdoton palam indicat et confirmat. Licet in- ter libros deperditos hanc Legem -hodie | referamus , olim tamen extitisse jam dudum suspicari licuit ex Fragmento Legis Smoland; Titulum de Iure‘ Ecclesiastico (Kristnu balkr) continente, quod ex veteri Membrana Biblioth, Braheanz in Skokloster. erutum | orbi erudito communicavit sollertissimus liarum rerum indigator M. von Celse, Postremo haud e re erit heic observasse y quod R. MAcGNo imperium tenente cir- :cumspici coeptum ‘sit, ut omnes Leges Provinciales in unum corpus seu communem ‘et universalem Legem coalescerent. In comitiis Orebroénsibus an. 1947 celebratis , consilia hoc de ‘negotio effectui data sunt, sed successu fere omni caruere, Tenitente scilicet Clero Pontificio , suse auctoritatis commo- .dique; ut tunc tempora erant, studiosissimo. Heecce vero R. Macni Lex, (quae nomine MedelLag postmodum | inclaruit :eujusque . plures, Codices servat Bibliotheca Regia Stock- .holmiensis et Academica Upsaliensis) viam tandem aperuit Legi Christophoriane AM mánna Lands Lagen dicte a R. CnmnisToPHORO, qui.an. 1442. eandem ; publicavit et »salvis privilegiis Ecclesiarum et Ecclesiasticarum personarum ‘eet. sanctione! Regia firmavit, a) AclaLiteraria etScient, Sveciæ. Voll. III. An. 1752. p. 71. CS — -— ; UP. §..95. uL LA, niitimaoiimmqoq Liber Decani Upsatensis est Laurentii “Oldi Decani Upsa~ lensis Summa de Ministris ‘et Sacramentis Ecclesie. Floruit lie auctor circa initium sec. XIV. b) Maxime estimatam suo tempore fuisse testantur -plures Codices in Bibliotheca Academiz Upsaliensis residui, :De eodem judex -sufficientis- simus ‘Er. Benzelius in: Catal. Mscr Nio 27. habet: ,, Vellem ‘Opus hoc Laurentii Olai ;Decani Upsalensis ederetur , ingu- lari enim cura conscriptum est et stylo: perspicuo et pro ra- tione etatis nitido“. ‘Tres .hujus ‘SSumme ‘Codices :consului- mus quorum duo Membranacei , tertius vero :partim Membra- naceus, partim Chartaceus, Primum tenet ‘locum ‘N:0 (64: Membr. in Quarto ,.nitidissima manu .exaratus qui hune pree- fert titulum: Incipit summula :decani V psalensir de ministris &t sacramentis ecclesiasti.is. In calce: Explicit. Summula > Decani Vopsalensis de Ministris et Sacramentis :Ecclesiasticis. In fronte paginae primæ Auctoris ‘locus “natalis ‘hoc’ :versu indicatur: Natus in Ostistum , Laurencius edidit istum; o: T f "Eundem agnoscit auctorem Cod, Membr. N:0 69. nitidus, qui | Suffragium Curatorum inscribitur, E Librario Monast. Sigtu- nensis, post reformationem, in’ Bibliothecam ‘Acad. Upsal- ensis migravit. In frorite legitur: ;Incipit liber qui intitulatur MA Lcisliebligeisibi b) Obiit 1328, hoc enim annoy Testamenti. illius: meminit Peringskióld Monum: Upl. LU. p. 212. EYES 345 tes suffragium curatorum quem compilavit laurencius decanus Vpsa- lensis et postmodum frater ordinis predicatorum quem eciam i dem decanus pro anima, sua dedit fratribus Sictunens, quicunque eum sine ipsius conuentus licencia alienaverit vel hunc titulum ma- ficiose deleuerit anathema sit’ — In calce: „Explicit libellus qui dicitur suffragium Curatorum vtilis valde confessiones audien- tibus. quem compilauit frater laurencius de uaxald c) quondam decanus vpsalensis et dedit eum pro anima sua conuentui sictunen- si fratrum predicatorum“, - $. 26. Unum Yvan, Poémata Romantica medii ævi, que Ar- thuri Brittannie Regis Equitumque Mense rotunde (die Taffelrund) fata et res gestas celebrant, in Scandinavia olim notissima fuisse, monet Versio Svecana, que etiamnum su- perest, Rhythmis vetustis composita, Scilicet I. Herra Ivan och Herra Gavian. Il. Hertogh Fredrik af Norrmandi, Il. Flo. res och Blanzofloor,. Heecce Poémata, cura EuPHEMLE Regi-. næ Norvegiæ in Scandinaviam translata, deinceps Svetice versa fuisse , Rhythmi ad finem Poématis de Ivano et Ga- viano indicant hujus tenoris: "Tha ihusandh wintrar thryhundrad aar Fran gudz fózlo ledhin war Oc ther til thry ij then sama tima, Vardh thesse bokin gjordh til rima. c) Hodie Waksala, paroecia Uplandiz. yor. VII. í tee 346 Epp Eufemia drotning thet maghin ij troo. gais. a, Lot thessa book vænda swo TERT p Aff Wülske tungo ok a wart maal. Gudh nadhe the edhla frugho siel, Ther drotning ower Norghe war, . Medh gudz miskundh i træltan aarf* $. 27. Liver de Hertogh Fraihrik ( af iplo ad calcem versiculos habet sequentes: »Phenne bok ther ij her höra Henne lot Kesar Otte d) góra Ok venda aff valsko ij thyzt maak Gudh nadhe thes edhla första siælt Nu er hon annan tiidh giordh. ülh rime Nylika innan stuntan tima Aff thyzsko ok ij swenska tunge Thet forstanda gamble ok vngse. j à i Li 3559-4 i - Hona lot vænda a vart maal Eufemia drolning, henna siæl Gifvi gudh i himerike ; Med ænglom nadher ewerdhelikag dne Fore alla the dygdh ok sra i i g Hon giordhe mædhan hon var hare Til gudh ok verldina badhe, Ty var thet offdyr skadhe —— At hon matte eij Jenger lifua, — Ok nar viuir ok frender blifua. 'Tha thusand aar ok tr yliundrath aar Fra guz fódhilse lidhin var d) Sic, -Orro I. Magnus. Imperator Romanorum, Ok ther tili atta, manadhe ok twa, Var theesse bok: diktath swa‘.: = | = t Rhythmi de Flores ok Blanzafloor, In fime: » Na haffuer thenna saghan endhe Gudh oss sine nadher sendhe. Them loth vendhe tiil rima Eufemia drotning i then tima Litith förr æn hon doo Gudh gifui henna sis: nadher ok roo“. Regina, quee hisce Rhythm's celebratur , EUPHEMIA Co- mitissa de Rupin in Mittel-Mark- Brandenburg , nupta an. 1299 HaqviNo V. Regi Norvegiæ, denata an. 1512, avia fuit materna R. MacNr. Mirari igitur non convenit , quod hi codices in libraria supellectili Regis filii nepotis locum inve- nerunt, Verum enim vero, non solum tempore R. MA- GNI, sed etiam per longum temporis decursum in aulis Re- gum Scandinavie hicce Cyclus Romanticus de Arthuro rege illiusque Equitibus cognitus et sestimatus fuit CARO- nus VIIE Canutr, Svecie et Norvegiæ Rex, poeseos sui temporis haud infrequens cultor, Dantisci ann. 1457-1460 commoratus, aulam adornavit, in qua hec ceteræque artes nobiliores ad genium seculi exercebantur, de qua re Chro- nicon Rhythmicum ita : „Här. höll jag Junckare hoff Sveriges máu till pris och loff‘, Mec fortassis hosti infensissimo CHRISTIANO I, Dan. Regi m - 349 tithe ansam dederunt hanc CAROLI aulam ,,Kénig Artus Hoff ludi- brii caussa appellandi e). Haud minori studio ac. voluptate hi Rhythmi lectitati sunt a JogANNz II. Svec, Dan. et Noryeg; Rege (1485-1515). Colloquii hunc Regem inter et Ottonem Rud armigerum, ei familiarissimum, ex occasione hujus Poëmatis, meminit illustr. Holberg e). „Tales pugiles, Rex inquit, strenuos ac fortes, vales sua in aula Ar- thurus Hex vidit, presens eetas sistere nequit“. Ad hec Otto Rud: „Reges Arthuro equales si ætas- præ- sens habuisset, pugiles heroasve iis pares nom desideraren- tur“. Commemorantur quoque hec Poémata in vetusto ser- monis Svecani monumento , scilicet Historia Alexandri Ma- gni, Rhythmis Svecanis, cura Boitii Joannis Grip Regni Sveciæ Drotzeti (+ 1586) composita, et cura Hadorphii Wi- singsburgi an. 1672 edita. In Prologo nempe sequentes occurrunt versus: ! »Hwat wan Tiderik van Berna ok Persefal Herra Gawian ok Hector ära i thera Taal“, Inter nostrates primus attentionem orbis eruditi in hunc- ce Cyclum Romanticum vertere coepit Nob. von Stiern- man g), vir de Historia patrie litteraria immortaliter meri- tus. Recensionem ejusdem accuratiorem dedit Nob. Berch, e) Cfr. que monuimus in Monum. Diplom. Svecan. p. 27. f) Dannemarks R. Hist, T. 1. p. 824. g) Tal om Wetenskapernas tillstánd i Sverige, p. 75. Bee 319 — in. Catalogo Manuscriptor. Reg. Antiquitat. Archivi, nunc Bi- bliothecae Regiae Stockholmens. Mscr, quo preeunte eundem descripsit Rev. Fant h) De ejusdem pretio uberius dein- ceps disputarunt Nyerup i) et von der Hagen k). TIL. Codi- ces Chartaceos, in Bibliotheca Regia Stockholmensi adser- vatos, quorum II, sat antiquos et nitidos circa initium Sec. XV. exaratos inspicere nobis licuit atque comparatio— nem instituere hosce inter et Apographon manus recentioris, quod suis adnumerat Bibliotheca Acad, Upsal. Nomine vul- gariter recepto Drottning Eufemias Visor apud nos innotu- ere, et optandum ommino esset, ut publicam aspicerent lu- cem, utpote sermonis Svecani formam indolemque antiquam maxime illustrantia. $. 28. Qua de armis veterum Scandinayorum disserunt Berch, om fordna Svenska Stridsvapn Y) et Róding, om Krigskonstens tillstånd i Sverige i K. Gustaf I:s tid m), artem bellicam ævi anteacti egregie illustrant, Arma, quee aulico cuivis armato necessaria erant enumerat N. Hirdskraa C, XXXIV, In h) Obss. Selede Hist. Svec. illustr, P. I. Ups. 1785. i) Morskabslesning, p. 115. k) Schwedische ungedruckte Uebersetzungen altdeutscher Ge- dichte in der Kónigl. Bibliothek zu Stockholm. In lih. su- pra cit. Museum für Altdeutsche Liter. u. Kunst. T. II, 1) Gjórwell, Nya Svenska Bibl. Il p. 274. i m) Witterh. Acad. Handl. T. I. p, 131. Continuationem dedit. C. Adlersparre, Witt, Hist. och Ant. Acad, Handl, T. III. dei o 550 tse iis recensendis igitur breves erimus. Stekchielm, Shichijelm, galea (Réding 1. c. p. 150) a Sticka pungere, gladiis trans- fodere. Belg. Steken. Huc ctiam pertinent Stækotyg , steke- sathla. Galeæ heic enumerantur alie Órlogheshjelm , Tor- neyeshjalm &c. Orsesathle , ephippia. Ors, Hors adbuc in ore vulgi per plures provincias Equi denominatio antiquitus e- quos l. militares equas indicabat. Sethle , sathul, hodie sadet, Sémsathle , Hingistasathul. Lat. Sella, Gall. Selle pro equitibus in- ferioris ordinis. Pekkelhuwa, in Historia Rhythmica Alexandri Magni Pickelhufva, tegmen capitis militare in decursione e- questri vel hastiludio. A Germ. pickelen ludere. Cfr, Wath- ter in h. v. Insignitum fuit S/appor, cristis laxis vel re- missis, quae de galeis equitum pendebant. Maliotygh, a Mat- ja, orbiculus, fibula, frena equorum. Etiam loricz PA culis æreis l. ferreis fabrefactze , antiqu. Spéagbrynjor,1. Ring- brynjor. ^ Maljohuro ocree l. tegumenta pedum loricata, Alias Benvapn cum vapnsco. Fidckior 1, Armfikor tegmina bra- chiorum inprimis lacerti. Adlersporrs l c. p. 217. Kraghz, halskrage, collare, antiqu. Halsbérga colli tegumentum, de quo vid. Réding 1. c. pag. 152. Plata, Sveth, Piét, lamina Gall. Plate, parma ita appellata, quod laminis confecta fuit. Iu actis vetustis frequens , e, gr. in Relat. vetusta de proditione Teuthonicorum ( Hettebróder ) Holmie A. 1589 dicitur: pæhvar the gingo um nata tima, tha haído the therra plator uppa* n). 2) Scriptores Rer. Svec. I, Sect. 1. p. 212. eee Ju S $. 29. Baneer Svecorum et Noricorum , vexilla militaria, quo- rum omnium primarium HAufvudbaner hodie Riksbaner antiqu. JMgrki a Vexillario supremo (Merkisman, in aulis Scandi- navies maxim dignationis) pacis juxta ac belli temporibus ubicunque preferebatur Regi. N. Hirdskraa C. XXIL Ab hocce totius exercitus signo preecipuo distinguebantur signa minora Sagittariorum , Shyttabaner, Equitatus, Resanabaner &c. In Chronico Rhythmico majori, quod amplo verbo- rum apparatu expeditionem bellicam Canorr VIII. CANUTI Svec. et Norv. Regis in Scaniam an. 1452 exponit, de orna- mentis vexillorum. veterum plura notatu digna occurrunt, Vexilla ibi commemorantur tribus Coronis vel imaginibus S. Erici et S. Olavi, patronorum Sveciæ et Norvegiæ conspicua» Prefulgebant alia signa imagine S. Marie Virginis et S. Georgii, cajus honorem apud majores maximi habitum te- statur Sf. Gérans Visa, quam cantilenam in ipso limine pu- gnæ cecinerunt o), quod factum fuisse constat in proelio Brunkebergensi cum Danis a. 1471 commisso, e quo supe- rior discedens Steno Sture votum solvit, imagine S. Georgii affabre exsculpta, quam templo metropolitano Holmie, S. Nicolai dicto , dedicavit, ubi etiamnum conspicitur, $. 8o. Post instrumenta fabrilia aurifabrorum nostra membrana o) Inserta legitur Svenska Folkyisor, T, II, p. 252, ibar å 3) enumerat II. Sy/z subulas, I. Skrillins nouum et I. antiquum , quod vocabulum apud Jhre desideratur, Instrumentum fuit sine dubio ejusdem generis et usus, quod hodie appellamus run- cinam, vel quoddam simile, quo lignorum superficiem læ- vigant fabri lignarii, §. 91. Duo tymber morthelli, 2 timmer Márdskinn. Mård, Mu- stela martes Linn. Tymber, Timmer apud mercatores etiannum numerum 50 pellium significat, ita forsan appel- latus, quod inter trabes ligneas seu sectiles laminas pelles pretiosiores adservatas habebant. In Latinitate medii ævi Timbrum V Timbria occurrit. Cfr. Incerti Auctoris Chron, ArchiEpiscopor. Upsal. Ed. Schefferi p. 228, ubi de timbria pellium fit mentio, In Scandinavia vestitum nobilium po- tissimum constituebant pelles pretiosiores Mård, Hermelin, Sabel 1, Sobel, cet. quare Rhythmi antiqui pellibus. vestitos kiddde i Márd &c. frequenter nominant Vestitus vulgaris ex pellibus vilioribus Sciurorum &c. constabat, quaeque genera- tim Gráverk appellata sunt. Regibus Sveciæ ac: Norvegiæ peculiares fuere reditus pellium e Norrlandia, Lapponia, Finmarkia, ceterisque . septemtrioni conterminis provinciis silvarum fertilissimis n). Enumerat ideo membrana nostra, n) Cfr. inter ceteras Helsinge Lag. Kon. B. VII Fl. um Ku- nungx Ledhung ok hans skatt. iue 533 Make ne pelles ursinas practereamus , pelles rangiferornm Rens: hutha,menthata, depilatas, a voc. menta coria depi- lare enoi apud coriarios frequentissima. Antiquissimum de cetero pelles fuere mercaturæ alimentum, quo in simpli- ci illo commerciorum genere, quod mercium permutatione absolvitur, extera luxus subsidia majores nostri sibi compararunt, Ope Hanseaticorum, quorum in potestatem totius ferme septentrionis commercia redacta erant , hæ pelles in aulis Principum Germanie deinceps care venundate sunt o). §. 52. P Tield, Tjéll, tentorium , hodie Td/t. Heic enumeran- iur Langtield grossum, tentorium oblongum Knaptield, ten- SON torium pro armigeris aulicis, Skyttetield pro Sagittariis. Ten- toria ad fiseum Regis nec non ad Capellam Regis, que heic recensentur , fuere carpenta tentoriis obducta, qus hodie J 1580 d ddnegaar. appellantur, §. 55. In apparatu vestimentorum pretio et numero itidem conspicuo, luxum R. Macer cernimus. Pars eorundem ma- xima exteris oris, confecta fuit, inprimis in Flandria, ubi insigne ad fastigium jam evectee crant artes manuariæ p) 4 > o) Fischer, Geschichte d. Teutsch, Handels. 'T. I. p. 72, 174. p) Vestimenta e Flandria, Flamske Kláder advecta diu in usu VoL. VIII. 46, — E NS Nostra membrana ideo habet unum par vestium de emporio Campen, nec non vI. paria calligarum de Brygge. Inprimis vero genera varia pannorum laneorum, linteorum, quos hodie vocamus Kidden, Linne et Siden, quorum nomina ap- pellativa emporia semper indicant, ubi vel primitus con- fecta, vel e quibus antiquitus huc advecta fuerunt. Lex municipalis Gothlandiæ q) varias hnjus generis merces, et pre= tiosiores, et viliores recenset , e. g. Gentiskt Skarlakan (Scar- letum), Sijat Gentistt Kidde, groft Yperskt Kidde, Yperskt Borat, Yirechtiskt, Dixmuyndisht, Bryggiskt isprdngt, Dor- niskt lamgt, Poperskt groft och fint Sain I. Sagin (Saian ), Sindal , Spinsalscht Ldrfft. Ordinantia R. Canorr vin. CANU- T: de an. 1450 habet Bowist, Amsterdamst, ZEngelit, Bus- nist, Minist, grat Lybist &c. v). Sericeas inter merces fre— quentissime occurrit Flod, Fidgel 1. Flbyel (Holosericum Sammet) Regibus, proceribusque vestitus sollemnis, Varii coloris fuisse ex nostra membrana liquet. E. g. ceruleum , blauende floel 1. discolor striput floel, ne taceamus integrum fuisse testantur littere R. Dan. Freperict I, de an, 152%. . Danske Magazin Vl. p. 188. q) Wisby Stads Lag. III. cap. 20. x) Gamla Stadgar vid Bjórkóa-Rátten p. 51. cfr. Berch om klà- den i Sverige under mcedeltiden. Kgl. Bibl. Tida, 1767. II. p. 91. "—— n oir fiscum Silfezirip, sericum discolor l. lineis variegatum, Sveth. Strimigt l randigt a voc. Strip, Strima, rand, linea. Haud minor luxus fuit, si numerum spcctas ocrearum, caligarum, calceorum cet. c. g. Xr. paria lucta sco, calceamenta cooper- ta, XXX. paria uthugna sco calccamcuta affabre excisa, 1, par caífigarum | Starleti (Skarlakan) vi. vero paria Brygges. Calige hoc de emporio tanti pretii im Scandinavia hisce temporibus habite fuerunt, ut urbium. Hanseaticarum Le- gati R. MaAcNi gratiam aucupaturi ei „dimidiam duodenam caligarum'* dono obtulerints). Ubi Rex armatus incedebat ornatum peculiarem habuit; Ad morem seculi equites au- rati. supra armaturam tegumenta vestium habuerunt, que splendida conservarent arma, exinde appellata Vapurock, vapnmantel, vapnkjortel , quique haud raro pellibus pretiosiori- bus obducta erant. De R. Macno narrat Nob. Berch t), quod Tolam Tartaricam preciosam habuit, Ex nomine con- jicere licet, quod Novogardia, emporio per orientem et se- ptentrionem longe celebratissimo , ope Hanseaticorum ejus- modi indumenta huc advecta fuerint. Ob similitudinem valde singularem non possumus non de Ceremoniali Eque- s) Willebrandt , Hansischen Chronick. f) Róding l. c. pag. 151. u) Om Kláden i Sverige. 1. c. p. 85. Sar 556 4 sx stri ' 'üntiquo apud Du Cange T. IL. p. 357. observare; "quod Mn. anratus actu inaugurationis saspe indutus simili "m tte vestitu, an mi Ki ji 7. dé rouge tarterin, §. 54%, Ad dormitorium . Regis. pertincbant 11. paria. muggo- tizld, hodie Myggtiall , velamina, quibus lectus regius ,, cum licibus: infestis: coéreendis, ,obductum fuit: Item) Marth» skinsteckan hodie Mérdskinnstdcken , tegumenta pellibus: Marz tellinis confecta. nec. non tegumenta sericea blawende fioc cæ- rulea: et striput) flocl variegata. Nec’ praetereamus 11. paria lintheaminum telè, Gall, "Toile, Svethy Linne. Cfr. DuCange. et Carpentier in h. v. Occurrunt etiam in Ratione expensarum im exsequiis Birgeri Pedherssom supra citata. finta 4 $255,^ d i Aromata ceteraque ciborum condimenta , quee nostra entt- merat Membrana , sunt: ^ Oleum, Rursin , Kuürimim, Kanel, Pi- per, (Peppar) Cobebur , Zingiber” (Ingefara) Muscarblomma ab. _ emporiis Hanseaticis nostris oris advecta. Inter medicami— na vero fuere Papaver, nee non unus ‘Cophirius Theriaci e anus Eleciuarii , S. denies selectis perna day compositi, Qui autem miratur , afatin aromatum in fisco Regis fuisse, cibariorum vero nihil , sciat quod, pecking leges - n SENE ef'instituta majorum, populo his temporibus injunQdum es- set omnia, que ad victum pertinebant, subministrare, quan- do Rex, suis stipatus aulicis, iter per provincias regni sui faceret. Quee onera variis nominibus Veitslo, Konungslef , fervitia noffium, cet, appellantur. — Hlustrat haric, materiam WarbtMAnr Regis’ Danie’ J'ordebof dé ab: 1231. a Lagér- bringio editus x) ubi legitar Proeuratio -hiemalir Domini. Regis dé duabus noffibus, quo in Blekingia locum obtinüit, ^ En illani et quidem largam ! xxvr porci salsiy xiv. vivi, xvi bo- ves salsi , xxvt oves salsi; Xiv aske butyri,ccoxx ca sei, CCCLX gallinae, cL,xxX anseres cet. mne taceamus Fas -rinam tritici, siliginis, hordei, nec nom Ayenam ad pabu- Ium equorum. $. 36, Floreni, numi aurei Florentie cusi. Frequens eorum est commemoratio im litteris vetustis. An. 1552. Petrus Ar~ chiEpiscopus Upsaliensis Camera Apostolicae solvit quin~ gentos Florenos aureos bónos et legales et magni pon- deris ad cuneum et stampum Florencie y). Skilde aurei. Absque dubio heic intelliguntur numi au- rci Germanici , Goldgulden Principum et Urbium armis (Sveth. x)§Monumenta Scanensia, T. I p 79. y) Cfr. Lagerbring l. c. T. III. p. 611: “Seer NN ÉL Shóld, Germ. Schild) insigniti. Probe enim observandum, quod apud majores simplex omnino fuit numorum appellatio , petita, vel ex armis, vel ex. loco ubi cusi primum fuerunt, Sic, quos habet Lex VestroGothia Órmevingar , nomen mu- tuati sunt ab Aquila, imperiiBomano-Germanici insigni, Rosenobler a Rosa Anglise, Portugaleser , e Portugallia, Flo. yener a Florentia cet. Simplioi vero denominatione spreta, Numismatici nostrates antiqui haud raro oleum et operam perdiderunt in enodandis Numorum veterum nominibus, de. quibus Leges Sviogothie provinciales et membrane yetuste mentionem faciunt. — — 350 | Sd ViTA MAGNI von CELSE REGIÆ CANCELLARL£Z CONSILIARII ET HISTORIOGRAPHI REGNI E stirpe, ex multiplici fructu Matheseos, Philologie et Historie cultoribus nobili, originem duxit haud degener surculus, MAGNUS von CELSE. Upsalize primam lucem vidit, anno superioris seculi nono, die vi. Jan. patre, Gre- car. ibidem Litterarum, dein Theologiæ, Professore et Ar- chipreposito, OrAvo Crrsio, vel unico libro Hierobotani- £0 immortalem nominis famam adepto. In Musarum ca- stris commilitio fruebatur, et patruelis ANDREZ CELSII , Astronomiz olim in Upsaliensi Academia Professoris longe eelebratissimi, et fratris nati minoris, OrAvr Censir, de litteris elegantioribus et historia patric egregie meriti, im- fula Episcopali Lundensi tandem insignis. Quorum familia- ritate sic utebatur , ut illum aemulari, huic exemplum præ- bere, impigre allaboraret, parenti vero in spem augendae in dies lætitiæ succresceret, donec conscripta anno eta~ tis xIx, dissertatione de Monasterio Sko in Uplandia, jam tum, non modo diligentiam in adolescente raram ‘in colli- gendis anteactorum monumentis, sed etjam ingenii acumen in veritate extricanda , et investigatam concinne tam expo- nenda, quam slehennehtey public specimine testatus est, In Bibliotheca eruditissimi patris A putat manuscriptos seque ac i impressos perpetim evolventis , consulentis €t ad- stanti filio commendantis , plurimas diei horas qvia transige- Te, inde, a teneris annis, consyeverat, eam cum veteris n- riter g "B6 recentioris evi Scriptoribus consyctudinem jupait, ut libros, per vitam dein omnem, amicorum: instar opti- morum,. summis in deliciis haberet, Oblatam igitur, A. MDCCXXIX spartam. Amanuensis vicarii ad Bibliothecam Regiam Stockholmensem cupide ampleckebatur » et E fi- de, assiduitate, et circumspetione administrayit , ut Biblio- thecario Her. BRENNERO, quemadmodum in ceteris, sic maxime jn molesta librorum ex aedibus Bondianis ad Bra- deanam domum translatione et nova dispositione , operam præ- staret gratissimam, Qyum vero temporis, cujus prudens e- rat dispensator , partem quandam superesse animadverteret ; aliis quoque negotiis curandis sufficientem , Regiee Cancella- rie, post annum alterum , operam, una dicavit, partes Can- cellist extraordinarii , in. Expeditione,,, quam, Ciyilem di- cunt, in se suscipiens. Conjunctis hisce officiis decem an- nis vacaverat, quum ordinarius tandem Regie Bibliotheca Amanuensis designaretur. Exiguum dicent premium, qui c — E MS ad publicum quoddam munus vix admoti splendidiorem ali- am et opimam magis provinciam mox anhelant. CELsIo autem et modeste. de se sentienti, et blandientis fortune «donis aequo animo carenti, multo videbatur honorificentius bene de re publica mereri, quam larga remuneratione con- decorari. Immo diplomati, quod jam acceperat, eam iness se vim arbitrabatur, ut non solum ate huc usque vite in- tegritatem testaretur, sed etjam sciendi proficiendique, quo per sé ferebatur, studium fortius accenderet. Desiderio, quo diu flagraverat exteras adeundi. terras hinc novus ad- debatur stimulus. Etenim celebriores per Europam Biblio- thecas visitando, non fallaci spe precipiebat, plurima se observatürum fore, quibus olim in obeunda, quam jam na- Qus erat, ordinaria funQione, summo cum fru&u uteretur. Accessit favore Consistorii Academici Upsaliensis Stipendium Stieglerianum ,. quo sublevatus, solida eruditione munitus, et in patria non peregrinus, sequenti anno itineri se accinxit, Academias, librorum armaria, musea ceterasque artis et ingenii opes in Dania, Germania, Hollandia ct Gallia ob. vias sub bienni profeQione lustravit, non citato illo cursu et secura negligentia, qua vulgus peregrinatorum res etjam majoris momenti aut transeunt, aut oscitanter tantum tueri solent, sed lente festinans, quicquid memoria dignum; VOL. VIII. 47. Ser (S62 sew quicquid imitatione assequendum sedulo pervestigans í exa- minans, et futuros in usus pugilaribus inserens. — eu i i Patvie redditus, ad consyeta negotia im Bibliotheca et Cancellaria Regia curanda, eo; majori alacritate- rediit; quo eflicaciora utriusque , commodis. promoyendis sub: exacta peregrinatione collegerat adjumenta, . Neque. privatis. deside- riis sua opera adesse. refragabatur, Eximiam, in predio Fulleré exstruxerat supelle@ilem, litterariam Regis, Regnique Senator, Comes Jaconus COnoNsTEDT , divitem in primis libris in. Svecia impressis, a Svecis. scriptis, vel ab exteris ; Sveciæ vero Historiam; Geographiaur, Statum: Civilem &c; aliqua ratione illustrantibus.. Hane ordinandam: eto Catalogo «mu niendam CrLsio: aperuit, qui exercitato - oculo: perlustrayity accurate percensuit et spisso volumine, in forma folii, de- scripsit, superstite étjamuum in Bibliotheca Kcadeinica , quam Chonstedtiana’ illd auctàm: voluit An,’ MDCCLXVIE Rex gl. in. GUSTAVUS III. Academia tune temporis Can- eellarius, Non simplici igitur de caussa dignissimus judica batur Noster, qui, vacante An. MDCCI. preefe@ura Bibito- ticc Regie, Honorifica liac et amoenissima "statione fan- geretur. Letabatur jam metam se contigisse, non minus a- nimi inclinatione, quam XX; fere annorüm multiplici labo= re speĝatam . Nam preter soliti, que diu' impleverat 4 [rv 7 65 NN Amanouensis officia; placuerat aliquot ablünc annis S:æ Rae Miti, DAriwO in patrie historia scribenda X ve CgrsrUM quoque in.sociam Bibliothece, PrafeGturan adoptare; «Qvam sollertem. autem) et omnigensee. eruditionis apparatu instru Qum necta jam esset antistitem Bibliotheca Regia Stockh. a- bunde loquitur hujus Historia, a CELSIO sequenti anno edi» ta, non magni voluminis, sed magni pretii liber. Lectori enim non solum initia, incrementa et vicissitudines Biblio- thecze ordine exponit, sed his intertextas plurimas quoque compleétitur notationes historiam litterariam universim spe- antes. Aulam Regine CHRISTINA! viris eruditis e Ger- mania, Gallia et Batavia, confluentibus, libris rarioribus, codicibus antiquis , numis et gemmis, illustrem pandit. In- edita quaedam e R. Bibl armariis in lucem profert et exa- minat. Stili denique nitore, sale et grata varietate, legen- tium animos allicit et detinet, Muneri , cui constanti industria, omni licet salario per quinquennium destitutus, invigilayerat von CrLsz, nobili- latis jura una cum fratre, ob paterna merita A MDCCL VI, consecutus , adjungebatur sequenti anno, cura Bibliothece Principis Successoris. In splendidam hanc colleQtionem in- tulit partem Tessiniang a se percensitam atque peculieri Ca- talogo inscriptam, pariter ac nuper memoratam Cromstedtia- u— A S nam, novisque quotannis ornamentis aude ad sextum an= num sollerter preefuit; neque in hac administratione ullo, preter mentis sibi conscie recti, stipendio gaudens. Adeo vero omnibus sese probaverat Celsiana fides et diligentia, wt tale aliquid nulla ratione ambientem, commendantibus Regni Ordinibus, et Regis Cancellarie Consiliarii honori- bus ac prerogativis A. MDCCLXI. Sacra Regia Majestas ornaret , et successorem simul desigiaret OgLREICHIO, Li- brorum Censori, cui tamen, libertate preli in Svecia dein stabilita, nihil agendum supererat. Sequenti insuper anno, peculiari delecto apud Principem Successorem Bibliothecario, MacNo BIÔRNSTIERNA, cui quadringentorum Thalerorum argenteorum annuum salarium adsignaverant Regni Ordi- nes, eandem summam quinqvies antecessori e Fisco publico pendendam esse decreverunt. Historiographum Regni OLAVUM von DALIN, ut in Prefectura Bibliothece antea, sic quoque A. MDCCLX. in negotio excepit, quod sive animi spectaveris candorem, sive doctrine copiam, idoneo magis nulli peragendum. potuisset committi. Dolendum itaque, quod viribus nimium diffidens noluerit vel inceptam ab aliis telam percurrere , vel novam ipse ordiri, in stamine preparando, non quidem sine sum- ma laude, occupatus. In Historia scilicet tam veteri, aS 86565 e quam recentiori , versatissimus » boni Historici virtutes æsti- mere didicerat, Ampliori illi opus esse variarum rerum pe- ritia existimabat , et multo graviora in hoc stadio decurrendo summovenda: esse obstacula, periculosioresque in profundo latere syrtes, quam cogitasse videntur plurimi, qui gentis cujusdam fata enarranda sibi sumserunt. Ad Patrie vero historicos quod attinet; hypothesibus et conjeQburis nimium indulsisse deprehenderat, etjam in ejusmodi queestionibus , in quibus majori quadam diligentiee contentione veritas potuis- set extricari. Fontium in primis, id est idoneorum testium, motitiam et examen eos neglexisse querebatur, Qui nevi ut tollerentur, Scriptorum veterum et Diplomatum sollici- tam colléctionem identidem optabat, utilissimoque huic ope- ri symbolam aliquam conferre maluit, quam inanem, in transscribéndis tantum aliorum traditionibus , nullo inter- dum historico fundamento superstruétis, gloriolam aucupa- - ri His potissimum du&us rationibus, amicis ad scriben- dum exhortantibus, se declinasse dicebat, quam vacuam adhuc Regie Cancellarize Collegium indicayerat, provinci- am Éiistoriographi Regis CAROL! XL Au@or vero fuit LorNBoMio, Amanuensi, ut Ağa historie hujus Regis il- lustrande inservientia conquireret, eumque h&c XI. Volu- minibus edentem consilio atque dire@ione sua non parum adjuvit, Neque exspe@atam a multis continuationem Ope- Ser 300 — e ris Daliniani, in se. derivari passus est, rogans. contra , lices ret sibi etate jam provecliori. Apparatum, ad quem | comper- tandum nultum jam temporis et cure: insumserat ad liquis dum perducere, Cui petitioni. non assentiebantur modo Or« dines Regni, quorum arbitrio. omnia tunc. suberant;:sed litteris quoque ad S:m Run Majestatem MDCCLXIX, missis rogarunt, ut quidquid ulterius aut hortaminis, .aut,emolut menti, maxime efficax censeret, Crnsio, quibus. diu; occu- patus fuerat, historicas disquisitiones persequenti largiretur. Huc, usque in urbe metropoli commoratus erat Noster. Ingravescente vero circa hoc tempus insigni caritate victus, ut et tenui rei familiari parceret, et sanitati per.sedenta- riam vitam imminute consuleret, Stockholmize valedixit, ruri, que supererat, vite partem transa@urus. Villam sibi delegerat Blackstalund, uno ct dimidio milliari a pater- na sede, Upsalia , distantem , cujus culturam omnem agrico- lono cuidam locavit, quo ipse procul negotiis, aut in Mu- seo libris et diplomatibus cin@us, aut musice artis oblecta- mentis vacuas horas fallens, aut in aprico Naturse miracu- lis detentus 1 molestiarum , quae agrestem comitantur vitam immunis, commodis tantum, qua jucundam et. innoxiam reddunt, tranquille frueretur. Has inter amoenitates mo- numenta antiqua, ceu fontes Historic Patrice , sevi praesertim medii, a primis juventutis annis colleda, ie disposuit, at J67 tes ultimague ‘lima ita perpolivit, ut Stockholnie tandem cu ra: et sumtibus Bibliothecarii Canon1 Cur, GrónwELLE , Anno MDCCLXXXII. prodiret Apparatus ad' Historiam Sveogo- thicam, Seétio prima. Sistit hee Bullas Papales, non quidem in extenso,. nisi pauciores, sed: brevi, at sufficienti tamen; recensione, observationibus et notis, studio et accuratione summa: ex Adis medii evii conquisitis, illustratas,. Reliqua Se@iones: duce de Jure Canonico: et de San&ir Sveio- Gothie eadem sollertia elaboratz,. alius GiónwELLIi adjutricem: operam deposcunt. Neque intermisit precter heec, alia quo- que.argumenta Historie , tam civilis, quam litterarie, Sve- eanc- subcesivis horis tractare. Promiscrat dudum in’ Histo- via Bibliothecae Stockholmensis se editurum Biographias illu- strium et eruditorum Sveeorum, quem in finem. non pauca congessit, quee tamen, una cum: ceteris, multiscii hujus: et düigentissimi viri opusculis, ultimam, adhuc -manum partiny desiderant, partim. obstaculis: vix. removendis. a publica: luce: arcentur.. Regia Scientiarum Societas Upsaliensis, quae Patri; Axchipreeposito ,, per annos XXX. magnam partem suc inte- gritatis et laudis debuerat, filium MAGNUM von Cruse ordinarium. membrum sibi. cooptabat A. MDCCLIX. In So% cietatem vero. laboris. multo. antea. venerat, ^ Vitas'scilioet Gu 368 thee SoennE ErrsAB, BRENNER# et CAROLI DE GEER, sups presso licet nomine, scripsit, A@is quoque inseruit ra. gmentum perantique Legis Smolandice , ex autheygtco exempla- ri membranaceo, in Bibliotheca Skoklosteriana invento, ex- Scriptum, erudito prafamine, Latina translatione et notis collustratam. Cum Societate insuper communicavit: Com. fessionem Joh, Matthie , Episcopi Strengnes. ex Ms, Biblioth, Regi»; Narrationem de Typographia Arabico- Turcica Constan tinopoli A. MDCCXXVII instrua; præcipue ex litteris Svecicorum apud Portam Ottomannicam Legatorum excer- ptam, et denique Accessionem ad Relationem Spóringii de Au- ro Svecano , quee singula. in AQis imprimenda esse censuit Societas, sine effe&u tamen, incertum qua de caussa. In Novis autem Aétis prodiit a Censto transmissus Supplex lis bellus conjurotorum contra JOHANNEM.: HII. R. S. quo HEN- RICI III. Gallie Regis auxilium implorant ad filium ERI- CI throno Svecico admoyendum, Inter letioris sortis adminicula, que Nostro ex voto contigerant, maximi fecit , quam A. MDCCLVI matrimo- nio sibi junxerat le&issimam Virginem ANNAM 'ELEONO- RAM GEORGII, Pharmacopole Stockholm, PETRI EBERH» Groncir filiam, et Professoris Upsaliensis CAROLI FRED. Gzoncir sororem. Adamate enim huic conjugi, prolem E 0 e sj.exceperis, quicquid domestica vita incolumitatis ct dul- cedinis habet, per annos XXVII. gratus retulit, Viro, qui sibi sufficiebat, qui litteras amare a teneris didicerat, qui publica officia religiose coluit, privatis nun- quam defuit, non opus erat, ut vite beate præsidia extra se quereret. Ad generosam ilam mentis indolem, omni fortuna superiorem , accedebat vegeti corporis etjam in se- néQute robur et agilitas, nullis cupiditatum lenociniis aut tormentis labefaGtata. Sive Stockholmiz inter ludos , stre- pitus et molimina tumultuantium civium, sive ruri vel so- lus, vel uno alterove amico stipatus, diem carperet, eadem morum simplicitate et innocentia, eadem sermonis urbanita- te, omnium , quibuscum agendum illi erat, benevolentiam et venerationem sibi conciliabat, A tramite vere erga Deum pietatis, parentum tam exemplo, quam monitis indi- gitato, se nunquam abduci patiebatur. Intime enim per- senserat, caduca et vana esse hominum conamina quæcun- que, que Divino non sublevantur auxilio, nihil contra vi- rium, consolationis et perennaturi gaudii feracius, quam in Deo collocata fides. Hanc spirans felix vixit, et ingra- vescentis ultimi morbi dolores submisse pertulit, donec pla- cide exspiravit in natali urbe Upsalia d. XXIII. Jul. Anno VOL, VIII, 48, AP 39/0 d MDCCLXXXIV. Quicquid mortale habuit gentilitio con= ditorio in Templo veteris Upsaliæ inférri curavit Conjux; Marito desideratissimo, hoc epitaphium suspendens.. MAGN: IN. $: R: M&M FIDEL VIRO: GEN: AC.. NOB: D:. MAGNO. a. CELSE. . R: CANCELL: CONSIL: ET. REGNI. HISTORIOGR APHO; QVI NATYS. D. JAN: MDCCIX. PATRE. O: CELSIO; St TH: D: PROF: PRIM: ET. A: PREP: UPSAL:- MATRE. MARG: INSVLANDRA,. DE. PATRIA ET. LITTERIS. evop. CELSIIS, EST. GENTILITIVM. ERYDITIONE; SCRIPTIS, VITA. OPTIME. PROMERITYVSe xit j ET. DENATVS, UPSAL. D oxi IVL.MDCCLXXXIV.- IN. AVITO. HEIC. CONDITORIO, OSSA. COMPONI, IVSSIT;- MOC. PIETATIS. ET. AMORIS, MONVMENTVM.. POSVIT.- MAESTA. VIDVA., ANNA, ELEON: GEORGII. HVIC. EIDEM, ET. IPSA, TVMYLO, INFERENDA. WAT: MDCCXX. NVPT; MDCCLVI. (DEN: MDCCCIV.) tite 3 et SCRIPTA TY PIS EXCUSA "Monasterium Sko in Uplandia, Dissertatione Academi- æa sub Presidio Erici Alstrin, descriptum. Stockh. 1728. ‘Qu. pagg. 45. Vita Soph. Elisab. Brennere {In Aétis Litter. et Scient, Sveciæ A. 1791. p. 118-124) Qu. Fragmentum Legis Smolandice, Titulum de Ture Ec- «lesiastico continens, in Latinum translatum, et e veteri anembrana nunc primum editum (Ib. A, 1752. p. 71-101) Qu. Vita Caroli de Geer ( Ibid. A, 17535. p. 87-95) Qu. Bibliotheez Regie Stockholmensis Historia brevis et 4uccim(a. Holmie 1751. O. pagg. 210. -Chronicon Zdiarense (seu Monasterii Cisterc. ad Fon- tem S. Mariæ Sarensis vel Zdiaryensis oppidi in Bohemia) exscriptum ex Codice MSto Biblior. Bohemicor, Principis olim Ursini, nunc Biblioth. R, Stockh, cum adnexis obser- wationibus. (Bibl. R, Sth, Historia pagg. 48-63.) O. Riksråd. Baron Edm, Gripenhjelms Lefverne (Stockh. Histor, Bibliothek af Gjdrwell, Styck. 1, Stockh, 1755. p. 361-174) OQ. madii ani Underrättelse om Atskillige handskrifne Krönikor, öf- ver. Kon. Gustaf d. I, Regering, och andre Efterrattelser i Svenska Historien, ifrån K., Gufaf d. I. tid och vidare. (K. Biblioth. Handl. af Gjdrivel Sth. 1768, 69. Stt pl 1-22. St. 2. pe 51-66) Qu. uma i dug sg Epistola, qua exhibetur supplex libellus conjuratorüm ‘contra Johannem YL e Cod. Mscer. Ri Bibl. Sth (Nova Acta R. Soc. Scient. Ups. 1773, Vol. 1. p. 21-51) Qu; j Apparatus ad Historiam. Sveo-Gothicam, quo Monu- mentorum et Scriptorum, przsertim antiquiorum, hanc il- lustrantium , cognitio datur. Se&io prima, Bullarii Romano- Sveo- Gothici Recensionem sistens. Stockholmis 1782. Qv. Pagg. 222. c, Indice 1-106. d PRELO PARATA Apparatus ad Historiam Sveo-Gothicam. Sectio Secun- da de Iure Canonico et Conciliis Pontificiorum apud: Sveo- Gothos, Pagg. 468. (In Biblioth. R. Acad. Upsal). Apparatus ad H. Sv. Goth. Sed. Tertia de San&tis SveoGothio: Romano-Catholicis, Pagg. 951. (Ibid. ) Variantes et Additamenta. ad Chronicon , vel Historiam de rebus Sveticis Eriri Olai, ex tribus codicibus Manuscr. in Sahlstadiensi et Upsaliensi Bibliotheca asservatis, Pagg. 45, (Ibid. ) —— 058 ME PLUS MINUS AFFECTA Journal ófver M. v. Celses utländska Resa. B. 1. 2 (In Archivo Reg. Canc. Collegii) a). Catalogus criticus Scriptorum de ‘Rebus ‘Ecclesiasticis Sveciæ. (Ibid.). Notitia Litteraria Scriptor, Historie SveoG. T. I. IT. (Ib.) Lärde Svenske Mäns Minnen, (Ibid.) Catalogus Editionum antiquar. et rarior. Bibliotheca Regis Stockholmensis. (Ibid. ) M | Adversaria Historico-Litteraria. (Ibid.) Samlingar i Svenska Historien, Heft. 1. 2. 5. (lbid.) Apparatus ad Historiam SveoGoth. Se&io de Scriptis Ecclesiasticis post Reformationem GusTAyt IL (Ibid.) De Vita et Scriptis. F. Henr. Boecleri, Regni Sveciæ Historiográpbi, (In Bibl. Acad. Ups. in Colle&. Gahmianis de Historiographis Sveciae.) . a) Vi Testamenti A. MDCCLXXVI. obsignati Reg. Cancella- rie Collegio transmissa sunt post mortem Celi Manuscri- pla singula, quee vel collegerat, vel ipse exaraverat. Indi- cem servant Collectanea Gahmiana in Bibl. A. Ups. in quo enumerantur Volumina XXI. in forma folii, XVII. in Qu. Il. in O. quorum nonnulla pagg. D. vel DCC. constant. Agmen claudit Historia Biblioth. R. Stockh., cum Supple- mentis MSS, ipsius Auctoris. es © es ‘ Corrigendal Pag. 8.lin.19. lege Wilkens 15. l ult. — conchifas 75. l. 9 a fin, — Patelistes Pennicosta 145. 1, ult. =(qi)m D DELIS ER. 154. l ^3. icin po i yin 157. l. 7afine — specifici non. sine 205. 1. gafine — dividuis paupera 208. |. 19 afine — antea detectam 215, l. 5 afine — in fossis 217. lı 5.a fine — in paludibus ad molendinana 219. l 11. = lregárd, ad 220. l 9. =æ passim, 221. l. ult. — Trio 223. 1, 8 a fine — Sproge 230. |, 5 — spuriis mi- 236- l. 2- — tenuisfima omnium $26. 1, ult, — cis ad ann. 533. 1. 8 — Comitisse, quae 5355. L 6 m- advecta sunt , om 18 =- festis diebus TU b i sey i nsus Taam. iby tg Ui aL mu J A Bl Tabi. pu VT, cya. ; VE UU Anderson Se Wahlente rg del. Tab. I. EM Tab. IL enag ^ W. det. i : ud. dcs sj Tab. M - "abe v Anderson vc. Anderson ve. AIV. da T : os — Lá - k n dg ue daa p Er e guilt Ls z ~ METAL a7 PO Tipe,