< ' Svw 'Vy' INDEX TO VOLUME IV Abacistis, 200 aberrans (Georychus), 97, 98 Acacia, 114 accumulata (Scythris), 197 Acomys, 89 Acrocercops, 201, 202 aculeata (Agama), 119, 121, 136 acutilabris (Mabuia), 143 ADELIDAE, 205 Adenota, 106 adustus (Canis), 102 aegyptiacus (Nyctinomus), 68, 101 Aepyceros, 106, 186 aerumnalis (Mantidactylus), 52, 53, 60, 61 Aetherastis, 201 aethiopicus (Phacochoerus), 104, 184 africae-australis (Hystrix), 104 Agama, 118, 119, 121, 135 AGAMIDAE, 135 aglavei (Rhacophorus), 54, 63 albicaudatus (Mystromys), 183 albicaudatus fumosus (Mystromys), 91, 183 albifrons (Damaliscus), 105 albinucha (Poecilogale), 75, 102 albipes (Mystromys), 91, 183 albofrenatus (Mantidactylus), 52, 53, 60 albogularis kolbi (Cercopithecus), 101 albojubatus (Connochaetes), 105 albus (Georychus), 100 Alepidea,* 206 Alfredi (Lystrosaurus), 1, 2, 5, 8, 15, 17, 19, 35, 208 alutus (Mantidactylus), 49 Amalthina, 200 amatus (Georychus), 93 Amblysomus, 72, 181 ambreensis (Mantidactylus), 53 amoenus (Pachydactylus), 128, 134 amphibius (Hippopotamus), 104, 184 Anacampsis, 192, 193 Anchietae (Otomys), 82 Ancylis, 188 Angasi (Strepsiceros), 106 angolensis (Pitta), 171 angulifer (Chondrodactylus), 124, 125 annectens (Phry nomantis), 123 Anodontohyla, 60, 61 anomalus (Georychus), 96, .97, 109 Anomodont, 2, 12, 13, 217 Anomodontia, 15, 23, 26, 43, 209, 215, 217 Anthoscopus, 174 Anthus, 172 antibathra (Mompha), 195 Antidorcas, 106, 186 antongilii (Dyscophus), 59 Aonyx, 102 aptata (Acrocercops), 202 arborea (Dendrohyrax), 104 arboreus (Dendrohyrax), 101 Arctocephalus, 103 arenarius (Georychus), 95, 96, 98 argentata (Crocidura), 71 argenteo-cinereus (Heliophobius), 91 Aristotelia, 190 arotraea (Brachmia), 194 Arthroleptis, 56, 123 arundinum (Cervicapra), 186 arundinum (Redunca), 106 Arvicanthis, 89, 104, 116 assidua (Odites), 199 atra (Agama), 118, 119, 121, 135, 136 atricollis (Agama), 121 audax (Erechthiodes), 195 augur (Buteo), 169 augur (Rhinolophus), 65, 181 augur zuluensis (Rhinolophus), 66, 101 auratus (Otomys), 82 auriantiaca (Mantella), 57 auricularis (Desmodillus), 81, 116, 126 australis (Pelomys), 90 ayresi (Dendromus), 83, 84, 182 balanocentra (Aristotelia), 190 baroni (Mantella), 57, 63 basinuda (Alepidea), 206 Bathyergus, 92 Batis, 1 71 Batrachedra, 203 bechuanica (Solpuga), 161 beirae (Georychus), 92 Beirae (Petrodromus), 69 bella (Leggada), 88 bella marica (Leggada), 88 bergeri (Prosymna), 143 betschuanica (Daesia), 165 betsileanus (Mantidactylus), 52 betsileo (Mantella), 57, 58 bibroni (Pachydactylus), 120, 128, 129, 135 bibroni var. laevigatus (Pachydactylus), 121, 128, 129, 135 bibroni var. typicus (Pachydactylus), 121, 135 bibronii (Tarentola), 129 bicolor (Cossypha), 172, 173 bicornus (Diceros), 104 biporus (Mantidactylus), 51, 52 Bitis, 1 18, 145 BLASTOBASIDAE, 195 Blastobasis, 195 Blossia, 156, 157, 158, 159, 167 Bocagei (Georychus), 93 Bocagei (Nyctinomus), 68 Bocagei (Steatomys), 84 boettgeri (Arthroleptis), 123 boettgeri (Cacosternum), 123 Boocerus, 186 boulengeri (Anodontohyla), 60, 61 boutourlini (Cercopithecus), 180 Brachmia, 194 Brachycentra (Carposina), 188 brachyrhynchus (Nasilio), 68, 181 Brantsi (Otomys), 82 Brantsi luteolus (Otomys), 8g 2 Annals of the Transvaal Museum brantsi (Tatera), 81, 103 brevimanus (Parabuthus), 146 brevirostris (Irrisor), 171 brevirostris (Oudenodon), 209 brevis (Calophrynus), 59 brucei granti (Procavia), 184 brunnea (Kerivoula), 68 brunnthaleri (Pachydactylus), 130, 131, 134 brunnula (Helogale), 77, 103 Bubalis, 104, 185 Bucculatrix, 204 Buffelus, 107, 186 burchelli (Centropus), 175, 176, 177, 178 Buteo, 169 BUTHIDAE, 146 caaui (Mungos), 75, 102, 182 caaui Swinnyi (Mungos), 75 Cacosternum, 123 caecutiens (Georychus), 98 caeruleus (Cephalophus), 185 caffer (Buffelus), 107, 186 caffer (Hipposiderus), 66 caffer (Mungos), 76 caffer (Mus), 86, 87 caffer (Myosorex), 70 caffer (Pedetes), 184 caffer orangiae (Pedetes), 184 caffer salinae (Pedetes), 104, 184 calcaratus (Calophrynus), 58 Calophrynus, 58, 59 Camelopardalis capensis (Giraffe), 104 Camelopardalis wardi (Giraffe), 184 campestris (Laspeyresia), 189 campestris (Rhaphiceros), 105, 185 campestris (Saccostomus), 84, 183 Canis, 102 capensis (Aonyx), 102 capensis (Crocidura), 71 capensis (Felis), 103 capensis (Georychus), 92 capensis canescens (Georychus), 92 capensis (Geosciurus), 79, 103 capensis (Gongylus), 143 capensis (Hemidactylus), 127 capensis (Ictonyx), 75, 102, 181 capensis Granti (Lepus), 100 capensis (Lygodactylus), 127 capensis (Microparra), 169 capensis (Nycteris), 66, 181 capensis damarensis (Nycteris), 101 capensis (Orycteropus), 107 capensis (Pachydactylus), 130, 135 capensis var. fasciatus (Pachydactylus), x35 . capensis var. formosus (Pachydactylus), 135 capensis var. o’shaughnessi (Pachy- dactylus), 135 capensis var . typicua ( Pachydactylus ), 135 capensis (Procavia), 101, 104, 117 capensis (Rhinolophus), 66 capensis (Scelotes), 143 capensis (Vespertilio), 66, 101 capensoides (Crocidura), 71 Caracal, 103 caracal nubica (Caracal), 103 carcharopa (Odites), 198 careolus (Pelea), 106 carinatus (Opisthophthalmus), 150 carinatus (Uroplectes), 146, 147 carinatus var. gracilior (Uroplectes), 147 caroli (Anthoscopus), 174 caroli hellmayri (Anthoscopus), 174 Carposina, 187, 188 CARPOSINIDAE, 187 cataphractus (Zonurus), 137 caudalis (Bitis), 118, 145 caudalis (Vipera), 145 celeripes (Solpuga), 166 Centropus, 175 cepapi (Paraxerus), 77, 103, 182 Cephalophus, 105, 185 Cercocebus, 180 Cercopithecus, 101, 180 Ceromitia, 205 Ceroplasta, 189 Cervicapra, 106, 186 Chaerophon, 68 chalybeus (Cinnyris), 173 chama (Vulpes), 102 Chamaeleon, 143 CHAMAELEONTIDAE, 143 chapmani (Hippotigris), 184 chapmani transvaalensis (Hippotigris), 104 Charadrius, 169 Chelaria, 194 chlorographa (Aristotelia), 190 Chlorophoneus, 178 choeropotamus(Potamachoerus), 104, 184 Chondrodactylus, 124, 125, 126 Chrysochloris, 72, 93, 102, 108 chrysophilus (Mus), 85 chrysophilus acticola (Mus), 85 chrysophilus ineptus (Mus), 85, 182 chrysophilus pretoriae (Mus), 85 chrysophilus tzaneenensis (Mus), 85 Chrysospalax, 74, 92 cinnamomea (Crocidura), 70, 71, 102 Cinnyris, 173 Cirnei (Rhynchocyon), 69 cirrhaea (Epiphthora), 190 cirrhocoma (Anacampsis), 193 cirrhocoma (Opostega), 204 civetta (Viverra), 102 clastozona (Opostega), 204 clunigera (Blossia), 157 Cobus, 106, 185 Coccothera,’ 189 coegensis (Moggridgea), 47 cokei (Bubalis), 185 COLEOPHORIDAE, 203 colonus (Mus), 86, 87 COLUBRIDAE, 143 Combretum, 189 Commersoni (Hipposiderus), 66 Comocritis, 201 concreta (Phthorimaea), 191 conflua (Acrocercops), 201 Connochaetes, 105, 184 Cordylosaurus, 119, 140, 141 Annals of the Transvaal Museum 3 Cordylus, 137 cornu ta (Bitis), 145 corriae (Amblysomus), 73 corriae septentrionalis (Amblysomus), 73 corriae septentrionalis (Georychus), 99 COSMOPTERYGIDAE, 195 Cossypha, 172 coucha (Mus), 87, 88, 183 cowani (Mantella), 57 crassicaudatus garnetti (Galago), 101 crassicaudatus garnetti (Otolemur), 65 crassicaudatus kirki (Otolemur), 65 crassicaudatus (Pronolagus), 117 crassicaudatus Curryi (Pronolagus), 100 crassicaudatus melanurus (Pronolagus), 100 crepidulifera (Blossia), 157 cretigena (Phthorimaea), 19! Cricetomys, 89 cristatus (Proteles), 102 Crocidura, 70, 71, 72, 102 crocuta (Hyaena), 102, 182 Crossarchus, 77, 103 crudeni (Moggridgea), 47 crypturus (Epomophorus), 65, 180 CTENIZIDAE, 151 cuneicornis (Solpuga), 164 cuneicornis (Zeriassa), 164 cuneiformis (Zeriassa), 164 cyanomelas intermedius (Rhinopomas- tus), 171 cyanomelas schalowi (Rhinopomastus), 171 Cynailurus, 103 Cynictis, 77, 103 cynocephalus (Papio), 101 Daesia, 154, 155, 156, 164 dama (Gazella), 186 Damaliscus, 105, 185 damarensis (Nycteris), 66 Darlingi (Georyclius), 93, 98 Dasymys, 89 dasythrix (Miniopterus), 68 daviesi (Anthus), 172 deckeni (Lophoceros), 170 declivis (Lystrosaurus), 7, 12, 19 decurtella (Aristotelia), 19 1 delalandi (Pyxicephalus), 124 delalandi (Rana), 123, 124 DENDROBATIDAE, 57 Dendrohyrax, 10 1, 104 Dendromus, 83, 84, 182 denti (Rhinolophus), 180, 181 depressa (Scapteira), 140 depressus (Ptychognathus), 1, 2 deserti (Leggada), 88 Desmodillus, 81, 116, 126 deuteraula (Polyhymno), 193 Diceros, 104 Dicynodon, 1, 9, 13, 14, 22, 45, 208, 209, 217 distanti (Agama), 119, 12 1 dolichurus (Thamnomys), 88 dorsalis (Arvicanthis), 89 dorsalis calidior (Arvicanthis), 89 draco (Tatera), 81 Duthiae (Chrysochloris), 72 dyeri (Moggridgea), 47 DYSCOPHINAE, 59, 60, 123 Dyscophus, 59 Eastwoodae (Graphiurus), 80, 103 ebanaui (Mantella), 57, 58 ecliptis (Xenophanta), 194 Edwardsi (Elephantulus), 68 Eidolon, 65 Elachista, 196 ELACHISTIDAE, 196 Elasmodactylus, 114, 127, 128 Elephantulus, 68, 101, 116, 181 ellipsiprymnus (Cobus), 106, 185 embrocha (Anacampsis), 192 empusa (Rhinolophus), 66 Endothiodon, 45 ENGISTOMATIDAE, 58, 122 ENGISTOMATINAE, 58, 122 epicoena (Elachista), 196 Epiphthora, 190 Epomophorus, 65/101, 180 equinus (Hippotragus), 106, 186 Erechthiodes, 195 Eremias, 118, 120, 138 Eretmocera, 200 Erinaceus, 75, 101 erlangeri (Theristicus), 169 erythrorhynchus brevirostris ( Irrisor), 1 7 1 erythrobronchus (Mungos), 80 Ethmia, 200 euchore (Antidorcas), 106, 186 Eucosma, 188 EUCOSMIDAE, 188 eurycerus isaaci (Boocerus), 186 faceta (Anacampsis), 192 falcifera (Blossia), 157, 159 fallax (Pelomys), 89, 90 falsicoma (Ancylis), 188 fasciatus (Crossarchus), 77, 103 fasciatus (Pachydactylus), 128 fatigata (Blastobasis), 195 felina (Genetta), 75, 102 Felis, 103, 182 ferox (Solpuga), 166 f estiva (Narudasia), 127 filicornis (Blossia), 158, 159 fimbriatus (Uroplates), 54 flavescens (Crocidura), 70, 71 flavicrus (Mantidactylus), 52, 53 flavidula (Crocidura), 7.0, 71 flavidus (Parabuthus), 146, 147 flecki (Centropus), 175, 176 fluctuosa (Scythris), 197 fluidescens (Aristotelia), 190 fraterculus (Miniopterus), 68 fratrum (Batis), 171, 172 frontalis (Erinaceus), 75, 10 1 frontosus (Lystrosaurus), 1 fulvorufula (Cervicapra), 106 Galago, 65, 1 01 gambianus proparator (Cricetomys), 89 gambianus viator (Cricetomys), 89 gariepensis (Opisthophthalmus), 150 4 Annals of the Transvaal Museum garrulus (Ptenopus), 126 Gazella, 186 gazella (Oryx), 106 GECKONIDAE, 120, 124 Gelechia, 192 GELECHIADAE, 190 Genetta, 75, 102, 181 Georychus, 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100, 108, 109, 183 Geosciurus, 79, 103 GERRHOSAURIDAE, 140 gigas (Opisthophthalmus), 150 Giraffa, 104, 184 giraffae (Acacia), 114 glandulosus (Mantidactylus), 60, 61 glaphyropa (Scythris), 196 globicornis (Solpuga), 166, 167 gnu (Connochaetes), 105 Gongylus, 143 Gorgyrella, 151 goudoti (Rhacophorus), 53 Gracilaria, 202 GRACILARIADAE, 201 gracilis (Pachyura), 70 grandis (Mungos), 77 grandis (Platyhyla), 60 granti (Galago), 65 granulatus (Mantidactylus), 52 granulatus (Parabuthus), 146 graphicodes (Brachmia), 194 Graphiurus, 79, 80, 103, 182 graptosema (Ceromitia), 205 grayi (Rana), 124 grilli caeruleiceps (Centropus), 175, 176, 177 Grimmi (Cephalophus), 105, 185 gruetzneri (Mabuia), 141 grypota (Gracilaria), 202 guineensis (Theristicus), 169 gungunyanae (Lepus), 184 Gunningi (Chrysochloris), 72 guttulatus (Mantidactylus), 52 haagneri (Cossypha), 172. 173 Hadogenes, 150 hagedash (Theristicus), 169 haie (Naia), 145 hamata (Solpuga), 160 Harveyi (Cephalophus), 105 hastata (Solpuga), 153 HELIODINIDAE, 199 Heliophobius, 91 Heliosciurua, 77, 78 Helogale, 77, 103 helvum (Eidolon), 65 Hemidactylus, 127 Hemimantis, 56 heuglini (Cossypha), 172 hildebrandti (Mabuia), 141, 142 hildebrandti (Mantipus), 60 Hippopotamus, 104, 184 Hipposiderus, 66 Hippotigris, 104, 184 Hippotragus, 106, 186 hirta (Crocidura), 70 hispida (Agama), 119 holosericeus (Georychus). 94 holubi (Agama), 135 Homonota, 127 horrida (Hemimantis), 56 hostilis (Solpuga), 160, 161, 165 hottentota (Daesia), 155 hottentottus (Amblysomus), 72 hottentottus albirostris (Amblysomus), 73, 181 hottentottus longiceps (Amblysomus), 72 hottentottus pondoliae (Amblysomus), 73 hottentottuslongiceps (Chrisochloris), 102 hottentottus (Chrysospalax), 74 hottentottus (Georychus), 93, 94, 98, 99 Hyaena, 102, 182 Hylochoerus, 104 HYPONOMEUTIDAE, 200 Hypsignathus, 65 Hystrix, 104 Ictonyx, 75, 102, 181 ignitus (Mungos), 76 illucens (Eretmocera), 200 imberbis (Strepsiceros), 186 impavida (Carposina), 188 inaudax (Mantidactylus), 53 incomtus (Dasymys), 89 ineptus (Mus), 85 infumata (Phthinostoma), 196 ingeminata (Lytrophila), 201 inguinalis (Rana), 51 inornata (Eremias), 120, 138, 139 inscia (Mendesia), 196 intufi (Elephantulus), 101 inumbrata (Anacampsis), 193 irata (Carposina), 187 Irrisor, 171 irroratus (Otomys), 82 irroratus cupreus (Otomys), 82 irroratus nyikae (Otomys), 82 isochtha (Batrachedra), 203 isotoma (Gracilaria), 202 jacksoni (Bubalis), 185 Jamesoni (Dendromus), 84 Jamesoni (Georychus), 95 janetta (Bathyergus), 92 jenkinsii (Alepidea), 206 jimela (Damaliscus), 185 Jorrisseni (Georychus), 100 jubatus (Cynailurus), 103 junodi (Solpuga), 166 kalaharica (Mabuia), 141 Karasbergia, 148 karrooicus (Uroplectes), 147 Kerivoula, 67 kolbei (Daesia), 156, 165 Kolbei (Dicynodon), 12, 22 Kolbei (Oudenodon), 20, 22, 34, 37, 38, 40, 42, 43, 44, 45 kulhi fuscatus (Pipistrellus), 67 labiatus (Cercopithecus), 10 1 labrosa (Rana), 50, 56, 59 Labyrinthodont, 29 LACERTIDAE, 120, 138 Lacertilia, 124 Annals of the Transvaal Museum 5 lacteata (Amalthina), 200 laevigata (Mantella), 57, 58 laevis (Xenopus), 122, 123 laminatus (Otomys), 82 lanosa (Kerivoula),. 67, 68 Laspeyresia, 189 latirostris (Lystrosaurus), 1, 5, 7, 8, 12, 19, 20, 37, 43, 44, 208 Leachi (Rousettus), 65, 101 leche (Adenota), 106 Leggada, 88 leo (Felis), 103, 182 leoniceps (Dicynodon), 29 Lepus, 100, 101, 104, 1 17, 184 lethalis (Solpuga), 154 leucogaster (Tatera), 80 leucophrys (Anthus), 172 liber (Rhacophorus), 49, 55 Lichtensteini (Bubalis), 104, 185 limbatus (Chaerophon), 68 limpopoensis (Mus), 183 limpopoensis (Saccostomus), 183 lineo-ocellata (Eremias), 120, 139 lineo-ocellata var. pulchella (Eremias), 1 39 Lithocranius, 186 Lithosiad, 199 Livingstonianus (Nesotragus), 105 lobengulae (Tatera), 81 lobengulae bechuanae (Tatera), 81, 182 lobengulae mashonae (Tatera), 81 longicaudatus (Dendromus), 83 longifolia (Alepidea), 206 Lophoceros, 170 Loxomma, 29 ludwigi (Georychus), 98 lugubris (Eremias), 118, 120, 138 lugubris (Mantidactylus), 53 lunatus (Damaliscus), 105 lunatus phalius (Damaliscus), 185 luteus (Mantidactylus), 51 lutrocopa (Eucosma), 188 Lycaon, 102, 182 Lygodactylus, 127 LYONETIADAE, 203 Lystrosaurus, 1, 2, 9, 12, 15, 22, 23, 25, 29, 30, 37, 44, 208, 215, 217 Lytrophila, 201 Mabuia, 121, 141, 142, 143 Macroscelides, 68, 116 maculatus (Pachydactylus), 134 madagascariensis (Mantidactylus), 51 madagascariensis(Megalixalus), 56, 57, 63 madagascariensis (Rhacophorus), 53 mahali (Georychus), 108, 109 maholi (Galago), 65 Malacothrix, 82 malagasia (Microphryne), 55 Manis, 107 Mantella, 57, 63 Mantidactylus, 49, 50, 51, 60 Mantipus, 60 mappigera (Parapsectris), 191 mariquensis (Crocidura), 71 mariquensis ( Pachydactylus ) ,121,130,133 marmorata (Scaphiophryne), 59 marshalli (Solpuga), 160, 162 Martensi (Crocidura), 72 mascareniensis (Rana), 49, 51, 124 mashonae (Saccostomus), 84, 183 mauritianus (Taphozous), 68 Megalixalus, 56, 63 megalotis (Otocyon), 102 Meinertzhageni (Hylochoerus), 104 melampus (Aepyceros), 106, 186 melanecta (Chelaria), 194 melanotis (Dendromus), 83 melanotis (Macroscelides), 68, 116 melanotis (Rhaphiceros), 105, 185 melanurus (Mungos), 76 Melasina, 204 melipecta (Bucculatrix), 204 Mellivora, 102, 181 Mendesia, 196 mesomelas (Canis), 102 mesomelas (Dendromus), 83, 84 METACHANDIDAE, 194 methueni (Karasbergia), 148 methueni (Solpuga), 153 microbias (Batrachedra), 203 microdon (Mus), 87 Microparra, 169 micropholis (Agama), 135 Microphryne, 55, 56 Microschismus, 187 microterolepis (Agama), 135 microtrema (Lystrosaurus), 25, 28, 29, 34> 4° MIGIDAE, 150 miliaria (Tatera), 81 miliaria salsa (Tatera), 81 miliaria stellae (Tatera), 81 milvina (Procometis), 199 Miniopterus, 68, 101, 18 1 minutoides (Leggada), 88 minutus smithi (Anthoscopus), 174 Mochlorhinus, 1, 4, 20 mocquardi (Rhacophorus), 53 modica (Laspeyresia), 189 Moggi (Mus), 85 Moggridgea, 47, 150, 15 1 moholi (Galago), 101 Mompha, 195 monstrosus (Hypsignathus), 65 montanus (Pachydactylus), 135 monteiroi (Solpuga), 166 monticola (Cephalophus), 105 mordax (Moggridgea), 47 mosambicensis (Parabuthus), 146, 147 mossambica (Genetta), 182 multimaculata (Coronella), 144 multimaculata (Rhamphiophis), 144 multimaculatus (Rhamphiophis), 144 Mungos, 75, 76, 77, 102, 182 murinus (Graphiurus), 79, 182 murinus transvaalensis (Graphiurus), 103 murinus tzaneenensis (Graphiurus), 79 Murrayi (Lystrosaurus), 1, 4, 5, 6, 17, 19, 23, 26, 33 Mus, 83, 85, 86, 87, 88, 104, 116, 182 muscardinus (Mus), 85 mutabilis (Heliosciurus), 77 mutabilis beirae (Heliosciurus), 78 mutabilis chirindensis (Heliosciurus), 78 6 Annals of the Transvaal Museum Myosorex, 69, 70, 102 Mystromys, 91, 183 Naia, 119, 144 namaquense (Cacosternum), 123 namaquensis (Chamaeleon), 143 namaquensis (Elasmodactylus), 128 namaquensis (Eremias), 120, 138 namaquensis (Gorgyrella), 151 namaquensis (Mus), 85, 116 namaquensis auricomys (Mus), 85, 182 namaquensis centralis (Mus), 85 namaquensis lehochla (Mus), 85 namaquensis monticularis (Mus), 85 namaquensis (Pachydactylus, Elasmo- dactylus), 114, 128, 135 namaquensis (Zonurus), 137 nanum (Cacosternum), 123 nanus (Graphiurus), 79 nanus (Pipistrellus), 67 nanus australis (Pipistrellus), 67 Narudasia, 114, 126, 127 Nasilio, 68, 181 nasuta (Phry nomantis), 122, 123 nasutus (Lophoceros), 170 nasutus epirhinus (Lophoceros), 170 nasutus forskali (Lophoceros), 170 nasutus maraisi (Lophoceros), 170 natalensis amoenus (Cephalophus), 105 natalensis (Cossypha), 172 natalensis (Georychus), 94, 95 natalensis (Miniopterus), 68, 101, 181 natalensis Breyeri (Miniopterus), 68 natalensis (Mus), 87, 88 natalensis microdon (Mus), 87 natalensis (Rana), 50, 124 neograpta (Parapsectris), 192 Nepticula, 203 NEPTICULIDAE, 203 I'j'esotragus, 105 neumanni capricornis (Rhaphiceros), 185 nidicola (Kerivoula), 67, 68 niger (Hippotragus), 106, 186 nigricollis (Naia), 119, 144 nigripes (Felis), 103 nigrita dingani (Scotophilus), 67 nigrita herero (Scotophilus), 67, 101 nigrovesicalis (Opisthophthalmus), 150 norvegicus (Mus), 85, 104 notostica (Plethodontohyla), 60 notostictus (Psammophis), 118, 144 Nucras, 118, 120, 140 numeraria (Melasina), 204 nyassae (Galago), 65 nyassae (Tatera), 80 Nycteris, 66, 101, 181 Nyctinomus, 68, 101 obscura (Blossia), 157 obtusirostris (Amblysomus), 74 occidentalis (Mabuia), 141 occidentalis (Petrodromus), 69 ocellatus (Pachydactylus), 130, 134 ochropus (Lepus), 100, 104 ocreata caffra (Felis), 103, 182 ocularis (Graphiurus), 80 Odites, 198, 199 OECOPHORIDAE, 198 olivaceus (Chlorophoneus), 178 olivaceus taylori (Chlorophoneus), 178 opinatus (Opisthophthalmus), 150 opiparis (Mantidactylus), 52 opisthodon (Rhacophorus), 53 Opisthophthalmus, 141, 149, 150 Opostega, 203 Oreotragus, 105, 185 oreotragus (Oreotragus), 105, 185 ORNEODIDAE, 187 ornithorhyncha (Solpuga), 15 1, 152 Orycteropus, 107 Oryx, 106 oryx Livingstonei (Taurotragus), 106 Otocyon, 102 Otolemur, 65 Otomys, 82, 103, 1 16 Oudenodon, 6, 12, 20, 22, 23, 32, 34, 37, 40, 209 ourebi (Ourebia), 105 Ourebia, 105 Pachydactylus, 114, 120, 127, 128, 130, 132, 1 33 Pachyura, 70 paeba (Tatera), 116 paedulcus (Mus), 86, 87, 88 palliatus Swynnertoni (Paraxerus), 79 pallida (Moggridgea), 150, 15 1 Palmatogecko, 114 paludinosus (Mungos), 76 paludinosus rubellus (Mungos), 76, 102 Pan, 180 panja (Tatera), 81, 182 Papio, 10 1, 180 Parabuthus, 141, 146, 147 Parapsectris, 19 1, 192 Paraxerus, 7 7, 78, 79, 103, 182 pardus (Felis), 103, 182 pardus (Pachydactylus), 131, 132 pearsoni (Daesia), 154, 155 Pedetes, 104, 184 pedicata (Odites), 198 Pedipalps, 15 1 Pelea, 106 Pelomys, 89, 90 penicillata (Cynictis), 77, 103 Penricei (Cobus), 106 peringueyi (Moggridgea), 151 Petrodromus, 68, 69 Petromys, 91, 116 Phacochoerus, 104, 184 Phrynomantis, 122, 123, 124 Phthinostoma, 196 Phthorimaea, 191 pictus zuluensis (Lycaon), 102, 182 PIPIDAE, 122 Pipistrellus, 67 Pitta, 1 71 platyceps(Lystrosaurus), 4,7, 20, 22, 23, 26 platyceps (Mochlorhinus), 4, 20 Platyhyla, 60 Plethodontohyla, 60 Poecilogale, 75, 102 polygramma (Gelechia), 192 Polyhymno, 193 Annals of the Transvaal Museum 7 polyzonus (Cordylus), 137 polyzonus (Zonurus), 137 pondoensis (Crocidura), 71 porcarius (Papio), 101 Potamachoerus, 104, 184 pratensis (Chrysospalax), 74, 92 pratensis (Steatomys), 84, 103, 182 premnias (Microschismus), 187 pretoriae (Georychus), 99 pretoriae (Graphiurus), 79, 103 proboscideus (Macroscelides), 68 Procavia, 101, 104, 117, 184 procellaris (Acrocercops), 201 Procometis, 199 Promalactis, 198 prominula (Aristotelia), 190 Pronolagus, ioo, 104, 117 Prosymna, 143 Proteles, 102 psammacta (Eucosma), 189 Psammophis, 118, 144 Pseudoblossia, 159 Ptenopus, 125, 126 Ptychognathus, 1 Ptychosiagum, 1 pugilator (Solpuga), 162, 166 pulchella (Eremias), 120, 138, 139 pulcher (Rhacophorus), 53 pulverulentus (Mungos), 77 pumilio (Arvicanthis), 89 pumilio bechuanae (Arvicanthis), 104 pumilio Chakae (Arvicanthis), 89 pumilio cinereus (Arvicanthis), 89 pumilio dilectus (Arvicanthis), 89 pumilio griquae (Arvicanthis), 89, 116 pumilio meridionalis (Arvicanthis), 89 pumilio Moshesh (Arvicanthis), 89, 104 pumilio (Dendromus), 83, 84 pumilio (Mus), 83 punctatus (Pachydactylus), 121, 130, 13 1, I34 punctulatus (Mungos), 75 purcelli (Pachydactylus), 114, 120, 12 1, 131, 132, 133 purcelli (Zeriassa), 163, 164 pusillus (Ar ctocephalus), ro3 pusillus (Oudenodon), 12, 32 pustulatus (Zonurus), 137 Putterilli (Lystrosaurus), 208 pygargus (Damaliscus), 185 pygerythrus (Cercopithecus), 101, 180 pymi (Centropus), 175, 177, 178 Pyxicephalus, 124 quilensis (Chamaeleon), 143 Rana, 49, 50, 123, 124 rangei (Palmatogecko), 114 RANIDAE, 49, 124 RANINAE, 124 Rappia, 56 ratel (Mellivora), 102, 181 rattus (Mus), 85, 104 recurva (Promalactis), 198 Redunca, 106 Rhacophorus, 49, 53, 54, 55, 63 Rhamphiophis, 144 Rhapdotocephalus, 1 Rhaphiceros, 105, 185 Rhinolophus, 65, 66, 101, 180 Rhinopomastus, 171 rhodesiana (Daesia), 164, 165 Rhynchocyon, 69 robertsi (Anthoscopus), 174 roloway (Cercopithecus), 180 roueleynei (Tragelaphus), 186 Rousettus, 65, 101 rubiginosa (Genetta), 75, 181 rubiginosus (Chlorophoneus), 179 ruddi (Pronolagus), 100 ruddi randensis (Pronolagus), 100 ruddi (Rana), 124 rufocinctus (Charadrius), 169 rugosus (Pachydactylus), 134 rupestris (Elephantulus), 116, 181 rupestris J amesoni ( Elephantulu s ) , 6 8 , 1 o 1 rustenbergi (Rappia), 56 rusticus (Pipistrellus), 67 saccharata (Scardia), 205 Saccostomus, 84, 183 satyrus (Pan), 180 saxatilis (Lepus), 101 Scaphiophryne, 59 Scapteira, 118, 120, 140 Scardia, 205 Scelotes, 143 schlechteri (Parabuthus), 146 schlieffeni australis (Scoteinus), 67 schmidti (Cercopithecus), 101 schoenlandi (Solpuga), 167 schultzei (Opisthophthalmus), 150 Schwanni (Petrodromus), 69 SCINCIDAE, 141 Sclateri (Myosorex), 70 SCORPIONIDAE, 149 Scoteinus, 67 Scotophilus, 67, 101 scriptus (Tragelaphus), 106 scriptus ornatus (Tragelaphus), 186 SCYTHRIDAE, 196 Scythris, 196, 197 secutrix (Mendesia), 196 Selousi (Acomys), 89 senegalensis (Centropus), 175, 177 serraticornis (Solpuga), 162, 163 serraticornis var. umtalica (Solpuga), 162, 163 serricornis (Microschismus), 187 serval (Pachydactylus), 128, 133, 134 setifera (Alepidea), 207 Sharpei (Rhaphiceros), 105 sharpei colonicus (Rhaphiceros), 185 sheppardi (Batis), 1 71, 172 silacea (Crocidura), 71 simulator (Rhinolophus), 66, 180, 181 simulatrix (Stenoma), 199 simus (Diceros), 104 Solggetti (Otomys), 82 sladeni (Daesia), 156 smithemani (Cobus), 185 socialis (Mus), 88 soemmeringi (Gazella), 186 Solpuga, 151, 152, 153, 154, 160, 161, 162, 165, 166, 167 SOLPUGIDAE, 151, 160 8 Annals of the Transvaal Museum Spekei (Tragelaphus), 106 sphinx (Papio), 180 spinosissimus (Acomys), 89 spiralicornis (Solpuga), 162, 166 spissana (Coccothera), 189 sponsus (Paraxerus), 78 stagnosa (Scythris), 197 Stasimopus, 15 1 Stathmopoda, 199 Steatomys, 84, 103, 182 Stegocephalen, 29 stellatus (Pachydactylus), 129 stellatus chirindensis (Tarsiger), 175 Stenodactylus, 127 Stenoma, 199 Streeteri (Graphiurus), 80 streeteri (Saccostomus), 183 Strepsiceros, 106, 186 strepsiceros (Solpuga), 166 strepsiceros (Strepsiceros), 10^, 186 striata (Mabuia), 121 stridulus (Parabuthus), 146 subalaris (Cinnyris), 173 subtessellatus (Cordylosaurus), 141 subtilis (Vespertilio), 67 suillus (Bathyergus), 92 sulcata (Mabuia), 121, 142 superciliosus (Centropus), 175, 176, 177 surdaster (Thamnomys), 88 Suricatta, 77, 103 Swindernianus (Thamnomys), 100 Swindernianus (Thryononys), 104 Swinnyi (Myosorex), 70 Swinnyi (Rhinolophus), 66, 181 sylvia (Crocidura), 71, 102 symbolica (Opostega), 203 syvaticus (Tragelaphus), 106, 186 talpoides (Georychus), 99 Taphozous, 68 Tarsiger, 175 Tatera, 80, 81, 103, 116, 182 taurinus (Connochaetes), 105, 185 taurinus Johnstoni (Connochaetes), 105, 185 Taurotragiis, 106 teligera (Abacistis), 200 Temmincki (Manis), 107 tenuis (Myosorex), 70, 102 terrestris (Melasina), 204 tessellata (Nucras), 140 tetradactylus (Petrodromus), 68, 69 tetradactylus (Suricatta), 77, 103 Thamnomys, 88, 100 tharsalea (Stathmopoda), 199 Theristicus, 169 thomsoni (Gazella), 186 Thryononys, 104 tigriceps (Dicyondon), 13, 29, 208 tigrina (Genetta), 75, 102 TINEIDAE, 204 torquatus (Cercocebus), 180 Tragelaphus, 106, 186 Trevelyani (Chrysospalax), 74 tricolor (Blossia), 156, 157 tricolor (Megalixalus), 56, 57 trigoniceps (Oudenodon), 22 trisignis (Gelechia), 192 trivittata (Mabuia), 12 1, 141 trivittatus (Cordylosaurus), 119, 140, 141 truculentus (Parabuthus), 146, 147 tubicen (Solpuga), 166 Turneri (Otomys), 82 typica (Nucras), 140 typicus (Malacothrix), 82 typicus (Petromys), 91, 116 ulcerosus (Mantidactylus), 51, 52 undata (Eremias), 120, 138, 139 undulata (Helogale), 77 unguicornis (Blossia), 157 unisulcatus (Otomys), 82, 103, 116 unisulcatus Broomi (Otomys), 82 unisulcatus Granti (Otomys), 82 Uroplates, 54 Uroplectes, 146, 147, 148 vaalensis (Anthus), 172 vannifera (Nepticula), 203 Varanus, 13 Vardoni (Adenota), 106 varia (Mabuia), 12 1, 142 varia var. longiloba (Mabuia), 142 varius (Myosorex), 69, 70 venator (Solpuga), 154 venustus (Charadrius), 169 venustus (Petrodromus), 69 veridica (Promalactis), 198 Vespertilio, 66, 67, 101 villosa (Chrysospalax), 74 villosus (Parabuthus), 146 Vipera, 145 VIPERIDAE, 145 viridis (Scotophilus), 67 Viverra, 102 vulgata (Scythris), 197 Vulpes, 102 Wahlbergi (Epomophorus), 65, 101 wahlbergi (Opisthophthalmus), 149 walleri (Lithocranius), 186 weberi (Pachydactylus), 128, 129, 130, 133 weiri (Chondrodactylus), 124, 125 Whytei (Dendromus), 84 Woosnami (Mus), 85 Xenophanta, 194 Xenopus, 122, 123 XYLORYCTIDAE, 198 Yatesi (Georychus), 92 zambeziana (Genetta), 75, 182 Zeriassa, 163, 164 ZONURIDAE, 114, 121, 137 Zonurus, 115, 137 zuluensis (Lepus), 100, 184 zuluensis micklemi (Lepus), 184 zuluensis subrufus (Lepus), 100 zuluensis typicus (Lepus), 100 zuluensis (Mus), 87 CAMBRIDGE: PRINTED BY J. B. PEACE, M.A., AT THE UNIVERSITY PRESS. ANNALS MEDEDELINGEN OF THE VAN HET TRANSVAAL MUSEUM VOLUME IV. PART 1, containing : — Bijdragen tot de kennis der Reptielen van de Karroo- formatie. Door Dr. E. 0. N. VAN Hoepen, M.I. Description of a new Trap-door Spider front Cape Colony. By John Hewitt, B.A. (Cantab.). ISSUED nth MARCH , 1913. PRICE 7 s. M. .^oruan Instil, APR 28 P* PRETORIA The Government Printing and Stationery Office 1913 575—24/1/13—525 ANNALS MEDE DELINGEN OF THE VAN HET J’ransvaal ^Museum. ™ IV. MARCH, 1913. 1. BIJDRAGEN TOT DE KENNIS DER REPTIELEN VAN DE KARROOFORMATIE. Door Dr. E. C. N. van Hoepen, M.I. 1. De Schede! van Lystrosaurus latirostris OWEN sp. 1860. — Ptychognathus latirostris Owen — Owen, 2, bi. 51. 1876. — Ptychognatlius latirostris Owen — Owen, 4, bl. 49. 1890 —Ptychosiagum latirostris Owen sp., Lydekker, 6, bl. 35. 1903. — Lystrosaurus latirostris Owen sp., Broom, 9, bl. 4. 1904. — Lystrosaurus latirostris Owen sp., Broom, 10, bl. 76. 1912. — Lystrosaurus latirostris Owen sp., Watson, 13, bl. 287. waarsohijnlik ook 1862. — Ptychognathus Aljredi Owen — Owen, Phil. Trans., bl. 456. 1876. — Ptychognathus Alfredi Owen — Owen, 4, bl. 51. 1876. — Ptychognathus depressus Owen — Owen, 4, bl. 53. In 1859 beschreef Huxley de eerste Lystrosaurus schedel als Dicynodon Murrayi en reeds in 1860 kon het Owen gelnkken de groep Ptychognathus van Dicynodon af te scheiden. Ongelnkkig had echter Stimpson deze naam reeds in 1858 voor een crustaceen- geslacht in gebruik genomen en was dus Owen’s naam ongeldig. In 1870 beschreef Cope een verstening, die tot het door Owen opgestelde geslacht bleek te behoren en welke hij Lystrosaurus frontosus noemde. Deze geslachtsnaam treedt nn dus in de plaats van Ptychognathus. Later, in 1889, stelde Lydekker de naam Ptychosiagum voor deze reptielen voor, doch, wat de Zuidafrikaanse versteningen betreft, mag dit slechts als een synoniem voor Lystrosaurus worden opgevat. Latere geslachtsnamen voor andere Lystrosaurus- schedels door Seeley voorgesteld — Rhapdotocephalus en Mochlorhinus — 2 Annals of the Transvaal Museum. blijken, zoals vooral door Broom is aangetoond, eveneens slechts syno- niemen te zijn. Yolgens Lydekker zijn Alfredi en depressus ook syno- niemen van latirostris ; dit kan echter hier niet worden gekontroleerd. Wei komen de afbeeldingen door Owen in 1876 van deze versteningen gegeven merkwaardig goed met die van latirostris overeen evenals met ons te beschrijven exemplaar, en daarom zijn hun namen hierboven lals waarschijnlike synoniemen bijgevoegd. Het meerendeel der genoemde beschrijvingen nn geeft wel een algemeen beeld van de Anomodonte schedel, doch gaat, vooral door gebrek aan goed materiaal, niet op detailverhoudingen in. Niet alleen wordt het daardoor bijna onmogelik morfologiese gevolgtrekkingen te maken, doch ook de systematiek wordt zodoende uiterst bemoeilikt. Het resnltaat hiervan is geweest, dat er zonder voldoende grond b.v. van het geslacht Lystrosaurus vele exemplaren als nieuwe soorten beschreven werden en hierin dns groote ver warring ontstaan is. Lydekker trachtte aan deze toestand een einde te maken door vele dezer soorten met elkaar te verenigen. De redenen, welke hij voor deze vereniging aanvoert, als b.v. de blote opmerking, dat de verschillen te wijten zijn aan verschil in onderdom of aan het min of meer geleden hebben door druk, zijn in de betreffende pnblikatie in 5t geheel niet te beoordelen. Zij zijn derhalve eveneens geheel on voldoende. De laatste onderzoekingen op dit gebied werden door Broom uit- gevoerd, en deze heeft ons van talrijke eigenaardigheden van dit geslacht een zeer gedetailleerd en grondig beeld gegeven. Met het oog op dit alles nn, heb ik gemeend een nitstekend bewaard gebleven schedel in dit museum, waarvan de bewerking kort geleden geeindigd is, zo uitvoerig mogelik te moeten beschrijven. Gebruikte Litteratuur. 1. — Huxley, T. H " On some Amphibian and Reptilian Remains from South Africa and Australia. 2. — On a new species of Dieynodon (D. Murrayi ), from near Colesberg, South Africa ; and on the Structure of the Skull in the Dicynodons .” Quart. Journ. Geol. Soc. London, Vol. 15, pp. 649-658, PL XXII, Fig. 3-6, PL XXIII ; London, 1859. 2. — Owen, R.... “ On some Reptilian Fossils from South Africa.” Quart. Journ. Geol. Soc. Lon- don, Vol. 16, pp. 49-63, PL I— III ; London, 1860. 3. — Huxley, T. H “ On Vertebrate Fossils from the Panchet Rocks, near Ranigunj, Bengal.” Mem. of the Geol. Surv. of India. Palaeonto- logia Indica, Ser. 4, No. 1. Calcutta, 1865. Annals of the Transvaal Museum. 3 4. — Owen, E “ Descriptive and Illustrated Catalogue of the Fossil Reptilia of South Africa in the Collection of the British Museum.” Lon- don, 1876. 5. — Seeley, H. G “Researches on the Structure, Organisation, and Classification of the Fossil Reptilia. VI. On the Anomodont Reptilia and their Allies.” Phil. Trans. Roy. Soc. London, Vol. 180 (1889), B, pp. 215-296. London. 6. — Lydekker, R “Catalogue of the Fossil Reptilia and Amphibia in the British Museum. Pt. IV, containing the Orders Anomodontia, Ecau- data, Caudata, and Labyrinthodontia ; and Supplement.” London, 1890. 7. — Seeley, H. G “On the Skull of Mochlorhinus platyceps, from Bethulie, Orange Free State, pre- served in the Albany Museum, Grahams- town.” The Ann. and Mag. of Nat. Hist., Ser. VII, Vol. I, pp. 164-176. London, 1898. 8. — Broom, R “ On the Structure of the Palate in Dicynodon and its Allies.” Trans, of the South African Phil. Soc., Vol. XI, 1900-02; pp. 169-176, PI. XXV. Capetown, 1902. 9. — Broom, R “ On the Remains of Lystrosaurus in the Albany Museum.” Rec. of the Albany Mus., Vol. I, Pt. 1, pp. 3-8, PL I, Fig. 3. Grahamstown, issued 24th April, 1903. 10. — Broom, R “On some Points in the Anatomy of the Anomodont Skull.” Rec. of the Albany Mus., Vol. I, Pt. II, pp. 75-82, PL IV, Fig. 5. Grahamstown, issued 18th March, 1904. 11. — Jaekel, O “ Ueber den Schaedelbau der Dicynodonten .” Sep. uit : Sitz. Ber. d. Ges. Naturforsch. Freunde, S. 172-188 ; Berlin, 1904. 12. — Jaekel, O “ Die Wirbeltiere.” Berlin, 1911. 13. — Watson, D. M. S. . . . “ The Skeleton of Lystrosaurus .” Rec. of the Albany Mus., Vol. II, Pt. IV, pp. 287-295, PL XV, XVI. Grahamstown, issued 26th March, 1912. 14. — Broom, R , . . “ On some Points in the Structure of the Dicynodont Skull.” Ann. of the South African Mus., Vol. VII, Pt. V, pp. 337- 351. Issued 12th July, 1912. 4 Annals or the Transvaal Museum Algemene Opmerkingen. De onderkaak van onze verstening ontbreekt, evenals de stapes en het ethmoid. Van druk heeft zij weinig te lijden gehad, daar slechts de bovenrand van het linker squamosum een weinig naar beneden gedrukt is. Het verschil in hoogte der beide sqaumosa bedraagt 10 mm. Een vooraanzicht geeft een achtkantige kontourlijn. Het achter- hoofdsvlak is rechthoekig omgrensd, met de bovenhoeken naar achter uit- stekend. Een zijaanzicht heeft de vorai van een parallelogram, terwijl een onder- en boven-aanzicht omvat wordt door een gelijkzijdige driehoek, met de top voor de snuit. De helling van het preorbitale gedeelte, ten opzichte van het bovenvlak der parietalia, is ongeveer 45 graden. Bij L. Murrayi, de enige opgave die ik daaromtrent vond, is deze hoek volgens Huxley (1, bl. 650) 90-100 graden. De oogholten zijn groot en dragelik rond ; de bovenste slaapholten eveneens groot en korter dan breed. Het schedeldak in engere zin is zeer smal. Het geheel maakt de indruk massief en krachtig te zijn. Algemene afmetingen : Af stand van de kondylus tot de bovenrand van de mond 171 mm. Afstand van het achtereinde van het rechter sqaumosum tot het midden van de bovenrand van de mond .... 224 mm. Grootste breedte over de sqaumosa 169 mm. (De breedte over de boveneinden der quadrata was groter.) Afstand van het vooreinde der onderlinge sutuur der pterygoidea op het ondervlak tot waar de onderlinge sutuur der frontalia op het bovenvlak die met het het preparietale ontmoet 98 mm. Het Premaxillare (PI. I-VI). Dit is een lang been, waarvan in dit exemplaar slechts de gezichts- en de gehemelte oppervlakken zichtbaar zijn. Owen zegt ervan (2, bl. 52) : “ Beginning above by the pointed termination wedged in between the nasals, it expands to the fore part of the nostrils, the sides of the bone there beginning to bend down at an open angle (nearly approaching a right one) with the upper surface ; this surface maintains almost the same breadth to the alveolar border ; it is traversed along its middle by a low ridge.” Het in een punt uitlopend gedeelte “ wedged in between the nasals ” ligt echter niet tussen doch op deze beenderen, zoals door Seeley reeds bij Mochhrliinus platyceps werd aangetoond (7, bl. 172). Dit is niet te zien bij het onder bespreking zijnde exemplaar doch zeer duidelik bij Pal. Kat. 4001. De suturen met de nasalia divergeren dus naar voren (PL I en II). Het zijn, zowel op het buiten- als binnen oppervlak, eenvoudige lijnen, die voor en boven het neusgat naar binnen buigen. De overige suturen zijn eveneens zeer eenvoudig. De sutuur met het voorste septomaxillare (PI. V, VI) is naar buiten en beneden gericht. De sutuur met het maxillare loopt, van het punt waar septomaxillare, maxillare en premaxillare bij elkaar komen, een weinig konvergerend met de straks te Annals of the Transvaal Museum. .*> vermelden, sterk in ’t oog vallende randen, in de richting van de mondrand. Dit schijnt in tegenspraak te zijn met Owen’s beschrijving van deze sntuur in 2, bl. 53, waar hij zegt, dat de zijden van het premaxillare naar voren een weinig in diepte toenemen. Het zelfde wordt gezegd van L. Alfredi in 4, bl. 52. Als de mondrand bijna bereikt is, bnigt de sntuur zich recbt naar beneden, passeert de mondrand en loopt dan, een weinig naar boven gericht, over het gehemelte tot bijna onder het achterste einde van het been. Hier buigt zij zich ineens naar boven naar de rand van het neus- kanaal, bereikt echter het overeenkomstige palatinum niet (PI. Ill, IV). Het boven-oppervlak (PI. I, II) is in het algemeen glad te noemen. Over het midden loopt een scherpe, lage rug, die begint bij de nasalia en zich tot voorbij het midden van het oppervlak voortzet. Naar de mondrand toe gaat hij van hier geleidelik in het algemene oppervlak over. Deze rug steekt scherp af tegen de brede afgeronde zij randen van het oppervlak, die zich nog als brede ruggen op een groot gedeelte van de nasalia voort- zetten. Huxley (1, bl. 652) laat bij L. Murrayi de middelste rug ook op de nasalia overgaan, maar dit gebeurt niet bij de onder bespreking zijnde schedel van latirostris. Het gehele oppervlak is bovendien bedekt met talrijke, fijne groei- strepen, die van uit het midden di verger en. Daar het midden zelf enigzins beschadigd is kan van dit gedeelte van het oppervlak niets worden mee- gedeeld. Het aanwezige is echter voldoende om aan te tonen, dat het premaxillare slechts uit een verbenings-centrum ontstaan is en dus steeds enkelvoudig is geweest. Er kan derhalve ook geen sprake zijn van een verloren gegane sutuur. Onder het midden vertoont dit oppervlak een groot aantal (meer dan vijf en twintig) min or meer ronde openingen, sommige met een middellijn van 1,5 mm. Deze openingen zijn de einden van kanalen in het been, die in ’t algemeen ook van uit het midden divergeren enjhoewelde meeste, zoals reeds gezegd, op het boven oppervlak voorkomen, vindt men er ook enkele op de zijden, maar dan dicht bij de mondrand en zelfs op die rand. Zij hebben dienst gedaan als doorgang voor bloedvaten en zenuwen, waarschijnlik naar een hoornige schede, die de buitenvoorrand van het premaxillare bedekte en als bijtrand gebruikt werd. De reeds oude idee van een hoornige schede wint door deze kanalen nog aan waar- schijnlikheid. D' zijoppervlakken van het been (Pi. V, VI) maken met het boven-oppervlak bijna een rechte hoek. Bij de neusgaten buigen zij sterk naar binnen en zij ontmoeten elkaar in het midden. Zij zijn ruw door het hebben van ribben, bulten, groeven en putten. Het gehemelte-oppervlak van het been (PI. Ill, IV) is in ’t algemeen konkaaf. Het voorste gedeelte is een weinig op het achterste gebogen en vormt een scherpe hoek met het boven-oppervlak van het been. Een hoge, mediane ribbe (PL III, c) strekt zich uit van het vomer tot het midden van het oppervlak waar zij schielik eindigt. De zijden dezer ribbe, die aan het vomer-einde zeer steil zijn, worden naar voren toe vlakker en breder en zetten zich van het einde der ribbe als twee evenwijdige ribben tot aan de mondrand voort. Tussen deze ribben ligt een diepe groeve, die naar voren open is en naar achteren afgesloten wordt door de mediane ribbe. De zijden der evenwijdige ribben zijn aan het vooreinde beide steil, doch de buitenste worden naar achteren vlakker en gaan daar over 6 Annals of the Transvaal Museum. in de vlakke zijden der mediane ribbe. De evenwijdige ribben zijn van de aan de maxillaria grenzende zijden van het premaxillare gescbeiden door een brede en diepe groeve, die naar het midden toe vlakker wordt en langs de mediane ribbe weer dieper. Zooals in 1902 reeds door Broom bij Oudenodon werd aangetoond (8, bl. 171), behoort de mediane ribbe tot het premaxillare en is dus niet het vomer of ook maar een deel daarvan ; dit been ligt verder naar achteren. Daar steekt ook de mediane ribbe over de rand van het neuskanaal heen en verbindt zich op een eigenaardige wijze met de voorrand van het vomer. De achterkant der ribbe heeft drie, nagenoeg evenwijdige, zeer dnnne en platte nitsteeksels, waarvan de grootste vlakken vertikaal staan. Tussen deze drie dringen zich nu twee dergelijke, naar voren gerichte nitsteeksels van het vomer. Een horizontal doorsnede over deze sutunr geeft dus achtereenvolgens van links naar rechts : Het linkse uitsteeksel van het premaxillare (1), het linkse uitsteeksel van het vomer (2), het centrale uitsteeksel van 1, het rechtse uitsteeksel van 2 en het rechtse uitsteeksel van 1. Broom (l.c.) noemt dit een “ interdigitating suture.” De zijden van het premaxillare breiden zich naar beneden veel verder uit dan het centrale gedeelte. Daardoor ontstaan grote binnen-opper- vlakken, die een stompe hoek vormen met het middengedeelte van het gehemelte-oppervlak. Overigens zijn deze vlakken slechts zeer weinig gcbogen (holte naar binnen) en zijn zij verder, in tegenstelling met het vrij ruwe middengedeelte, glad. Het verbindingsvlak met het maxillare is zeer breed. Van de overige binnen-oppervlakken is in dit exemplaar niets te zien. Aan stukken van andere koppen ziet men, dat er tegen het midden van het achter-oppervlak een zeer dun, breed en hoog, vertikaal-staand been grenst. Dit been is door Huxley (1, bl. 654) bij L. Murrayi beschreven als een “ ethmovomerine plate or nasal septum” en Broom meent (10, bl. 75), dat het tot het premaxillare behoort. Aan de hand van het stuk Pal. Kat. No. 4001 blijkt deze opvatting de juiste te zijn. Volgens Huxley dan is (bij L. Murrayi ) dit mediane been zeer dun en gaat zijn boveneinde aan de voorkant van de neusgaten zeer snel over in een dikke, sponzige massa, bestaande uit een horizontaal en een vertikaal gedeelte. De nadere beschrijving van het horizon tale gedeelte komt geheel overeen met twee zelistandige beenderen, die zich bij ons exemplaar onder het neusgat bevinden en hieronder als septomaxillaria beschreven worden. Wat met het vertikale gedeelte bedoeld wordt is niet heel duidelijk ; het komt mij echter voor, dat het een gedeelte van het achtervlak van het premaxillare moet zijn. Volgens Broom (8, bl. 171) staat de achterrand van het dunne gedeelte in nauwe samenhang met de voorrand van het vomer. Afmetingen : Lengte van het boven-oppervlak 91 mm. Breedte van het been, waar de sutuur met de nasalia in de neusgaten gaat 38 mm. Onderlinge afstand der pun ten ontstaan door de snijding der sutuurlijnen tusschen premaxillare, maxillare en septomaxillare ondei de beide neusgaten 43, 8 mm. Annals of the Transvaal Museum. 7 Af stand dezer punten tot de mondrand, gemeten langs de sutuur met liet maxillare 57,1 mm. Afstand dezer punten tot de centrale ribbe op bet boven- oppervlak 32, 2 mm. Breedte van het been aan de mondrand, waar de suturen op het gehemelte beginnen 45,3 mm. Rechte afstand van het achterste punt van de mediane ribbe op het gehemeltevlak tot het midden van de mondrand 58, 1 mm. Lengte der mediane ribbe ongeveer 35 mm. Lengte der evenwijdige ribben ongeveer 20 mm. Assenafstand der evenwijdige ribben ongeveer 11 mm. (De drie laatste afmetingen op het gehemelte-vlak.) De Maxillaria (PI. III-VI). Het maxillare is in ’t algemeen een lang, driekantig been. Het heeft twee naar achteren gerichte uitsteeksels (PL V, VI). Het bovenste dezer twee, reeds door Owen (2, bl. 52) opgemerkt, is een voortzetting van het achterste gedeelte der buitenrand van het maxillare en vormt het onderste gedeelte van de jukboog tot vlak onder het voorste einde van het postor- bitale, d.w.z. tot eengoedeind voorbij de diepste plaats van de oogholterand. Het maakt echter geen deel uit van deze rand. Het andere uitsteeksel is breed en dun. Zijn buitenwand staat vertikaal en konvergeert met die van het overeenkomstige uitsteeksel van het andere maxillare naar achteren. Het ligt in het verlengde van de scherpe, hoekige rand, die het binnenste oppervlak van het maxillare scheidt van het achterste oppervlak ; het bedekt een gedeelte van het buiten-oppervlak van het naar voren gerichte uitsteek- van het overeenkomstige pterygoid. Naar achteren loopt het snel uit in een punt en het reikt bijna zover achterwaarts als de achterrand van de inwendige neusopeningen. Bij L. platyceps werd een dergelijk uitsteeksel beschreven door Seeley (7, bl. 173). De sutuur met het premaxillare is reeds bij dit been behandeld. De sutuurlijn met de septomaxillaria op het buitenoppervlak (PL V, VI) is heel eenvoudig, bijna recht en met geen enkele biezonderheid. Het vervolg der sutuur is echter op beide zijden verschillend. Het linker maxillare grenst n.l. achter het neusgat aan het linker nasale, terwijl het rechter maxillare hier aan het lacrymale grenst. Dit komt waarschijnlijk daardoor, dat dit gedeelte van het maxillare zeer dun is en bij het verwijderen van bet gesteente het stukje maxillare tegen het lacrymale aan de linkerzijde wel, doch rechts niet bewaard is gebleven. Ook is waarschijnlik, dat de maxillaria zich enigzins verder over het resterende oppervlak van de lacrymalia hebben uitgebreid dan tans het geval is. Op het rechter lacrymale bevindt zich bovendien een stukje van het maxillare, dat hiervan door barsten gescheiden is. De grens met het lacrymale, een onregelmatig gebroken lijn, is dus geen eigenlike sutuurlijn. In zijn beschrijving van 1860 (2, bl. 52) heeft Owen bij latirostris nagelaten iets omtrent de begren- zing van het maxillare tussen het neusgat en het lacrymale mee te delen. Hij verwijst hierin echter herhaaldelik naar de beschrijving van L. declivis 8 Annals of the Transvaal Museum. en daarvan zegt hij (2, bl. 51) : “ The maxillaries form the lower boundary of the nostrils, and join above and behind with the prefontral, lacrymal, and nasal bones.” Bij onzen latirostris nu is het prefrontale door een uitsteeksel van het nasale van de begrenzing van het maxillare uitgesloten. Dit komt overeen met Owen’s beschrijving van L. Alfredi (4, bl. 52), want daarvan wordt gezegd : “ Above, the maxillary bounds the lower part of the nostril, and there unites with the premaxillary and lacrymal.” Het nasale wordt hierbij niet genoemd, daar Owen het lacrymale tot aan het neusgat laat doorgaan. De nu volgende grens met het jugale is weer een echte sutuurlijn. Zij is nagenoeg recht, helt naar achteren een weinig naar beneden en is daardoor vrijwel evenwijdig met de onder-voorrand van de oogholte. Verlengd, zou deze lijn het achtereinde van de sutuur maxillare septo- maxillare bereiken. Even voor de diepste plek van de oogholterand begint de sutuur met het naar voren gerichte uitsteeksel van het squamosum ; deze eindigt op de jukboog op de onderste sutuurlijn tussen jugale en squamosum. De sutuur met het jugale op het achteroppervlak (PI. Ill, IV), evenals de voorgaande een eenvoudige lijn, begint hier en is naar voren en binnenwaarts gericht. Het achterste gedeelte dezer sutuurlijn is niet meer aanwezig, daar de binnenkanten der achterste uitsteeksels der maxillaria afgebroken zijn : vermoedelijk liepen zij dwars van de onderrand der maxillaria af tot in een groeve tussen de oppervlakken van maxillare en jugale. Van hier loopt de sutuur als een r echte lijn naar de buitenrand van de opening voor de tandvaten. De reeds genoemde groeve ligt daardoor hoofdzakelik aan de buitenzijde der sutuur. Aan de onder- rand van genoemde opening ontspringt de sutuur met het palatinum, welke zeer kort is. Zij maakt plaats voor de sutuur met het pterygoid, welke zich om het onderste maxillare-uitsteeksel eerst naar achteren en dan naar voren richt. Vervolgens buigt deze zich boven en om het vooreinde van het pterygoid heen, om aan de binnenzijde van dit been weer het palatinum te ontmoeten. De sutuur met dit been is weer naar voren gericht en buigt zich voor langs het palatinum naar de inwendige opening van het neuskanaal en wel zo, dat het maxillare nog een zeer klein gedeelte van de voorrand dezer opening vormt (PI. Ill, IV). De sutuur met het premaxillare op het gehemelte is reeds beschreven. De gezichtsoppervlakte van het maxillare (PI. V, VI) bestaat uit twee delen. Het achterste, tevens bovenste gedeelte, is kleiner dan het voorste, onderste gedeelte. Het is a eel gladder dan dit laatste en slechts bedekt met fijne groeiribben, die gericht zijn van de onder- en voorrand van de oogholte naar de mondrand, echter zo, dat zij naar voren een weinig konvergeren. De onderrand van dit gladde oppervlak vormt een scherpe ribbe, die, zoals door Owen reeds werd vastgesteld (2, bl. 52), achter de onderste ribbe van het voorste gedeelte van het gezichtsvlak op het achtervlak van het maxillare overgaat. De twee delen van het gezichts- vlak ontmoeten elkaar ongeveer in een lijn, die van het neusgat dwars over het oppervlak loopt. (De “ tandribbe ” gaat alleen nog iets verder naar boven.) Zij maken hier een zeer stompe hoek met elkaar, daar het onderste deel bijna evenwijdig is met een lijn, van het midden van het gehemelte-oppervlak van het premaxillare naar de voorrand van het Annals of the Transvaal Museum. 9 preparietale gedacht, terwijl het bovenste deel met deze lijn naar boven toe divergeert. Het onderste gedeelte is zeer ruw en draagt twee ribben, die door een groeve gescheiden zijn. Deze ribben zijn nagenoeg evenwijdig aan elkaar en aan de ribben op het premaxillare. De onderste dezer twee vormt de bnitenrand van het maxillare en dns ook van de tandholte (“ tandribbe ”) is zeer dik en gaat, de onderrand van dit oppervlak kruisend, op het enste, gladde deel der gezichtsvlakte over. De bovenste ribbe bevindt zich dicht langs de sutuur met het pre- maxillare. Direkt onder de neus is zij smal, hoog en scherp, wordt echter naar voren breed en laag, zodat zij aan de mondrand geheel verdwijnt. De groeve, die deze ribbe van de onderste scheidt, ligt juist boven het midden van het gezichtsoppervlak en is natnnrlik evenwijdig aan de ribben. Het achterste oppervlak van het maxillare (PI. Ill, IV) is grotendeels glad. Alleen het buitenste deel ervan, d.w.z. dat deel, dat de onderzijde vormt van de “ tandribbe ” is zeer ruw ; aan het vooreinde is dit ruwe gedeelte even breed als het achterste oppervlak zelf, doch naar achteren wordt het smaller, totdat het daar, waar de “ tandribbe ” op het gladde gedeelte van het gezichtsoppervlak begint, in een punt uitloopt en eindigt. Het zichtbare gedeelte van het binnenoppervlak van het maxillare is een weinig konvex en vormt met de overeenkomstige zij den van het gehemelte- oppervlak van het premaxillare een doorlopend vlak. Tevens is het de binnenzijde van de driekantige tandholte, terwijl uit het boven- staande reeds volgt, dat de andere twee zij den dezer holte gevormd worden door het achtervlak en een gedeelte van de gezichtsvlakte van het maxillare. Een klein en smal deel van het maxillare bevindt zich tussen het pre- maxillare en het palatinum, en bereikt de inwendige neusopening, zoals hierboven reeds is aangegeven. Hoewel dit gehemelte-vlak van het maxillare reeds lang bij Dicynodon bekend was, werd het voor het eerst door Broom (8, bl. 171) duideliker bij Lystrosaurus beschreven. De assen der tandholten zijn aan de voorkant nagenoeg evenwijdig, doch naar achteren konvergeren zij met elkaar. De voorrand is bij beide tandholten afgebroken. Elk maxillare draagt slechts een tand. Afmetingen : Afstand van het punt waar de sutuur met het premaxillare over de mondrand gaat (a) tot het achtereinde van de sutuur met de septomaxillaria (b) 81 mm. Afstand van punt (a) tot het achtereinde van het juk- booguitsteeksel van het maxillare ( c ) +112 mm. Onderlinge afstand van (b) en (c) +58 mm. Gemiddelde breedte van het ruwe gedeelte van het gezichtsvlak 42 mm. Afstand van het achtereinde van het uitsteeksel langs het pterygoid tot het vooreinde van het naar voren gerichte uitsteeksel van dit been 33 mm. Daar de einden afgebroken zijn is deze afstand nu nog. . 28,5 mm. Breedte van het stukje maxillare aan de voorrand van de inwendige neusopening 3,5 mm. 10 Annals of the Transvaal Museum. Grootste onderlinge afstand tusschen de buitenkanten der “ tandribben ” 97, 6 mm. Kleinste nog aanwezige afstand van idem 88,4 mm. Onderlinge afstand der achtereinden van de jukboog- nitsteeksels der maxillaria 131 mm. De Nasalia (PI. I, II, V, VI). De vorm van het zichtbare oppervlak der nasalia is in ’t algemeen die van een langwerpig vierkant, waarvan de grootste afmeting met de lengterichting der schedel naar achteren konvergeert. In de rich ting der lacrymalia bezitten zij een nitsteeksel. Zij zetten zich voort onder het puntige nitsteeksel van het premaxillare en vormen daar een mediane sutimr (zie premaxillare). Hun grootste deel behoort tot de gezichtsvlakte, terwijl slechts een heel klein deel tot het bovenvlak der schedel gerekend kan worden. De sntnren met het premaxillare zijn reeds bij dit been besproken. Naar boven toe verenigen deze zich bij het begin der onderlinge sntnnr, die slechts zeer kort is en tegen de indringende frontalia eindigt (PI. I, II). De geaardheid dezer sntuur was niet uit te maken, doch het schijnt een eenvondige lijn te zijn. De sntnren met de frontalia ontmoeten elkaar aan het boveneinde der onderlinge sntnnr ; zij vormen daar een rechte hoek. Voor zij de prefrontalia bereiken bochten zij nog heel even in de frontalia nit. Het zijn zwak golvende lijnen, die ongeveer even lang zijn als de onderlinge sntnnr. De beenranden langs deze sntnnr zijn niet verdikt. De, naar de voorrand van het bovenvlak gerichte, sutnren met de prefrontalia maken met de voorgaande een scherpe hoek, die bijna recht is. Deze sntnren liggen op lage ribben, die op de voorrand van het bovenvlak zich als dnidelike knobbels voordoen. De verdere sntnnr met de prefrontalia, op de gezichtsvlakte (Pl. V, VI) is niet verheven en aan- vankelik heel eenvondig. Bij het begin van het nitsteeksel naar het lacrymale richt zich deze sntnnrlijn naar de inkeping in de oogholterand boven de opening van het traankanaal. Dit gedeelte vertoont kleine golvingen. Daar de sntnur met lacrymale en maxillare aan de rechter zijde niet normaal is door afbrokkeling, heb ik bij deze lijnen alleen het oog op de linker zijde. De sntnnr met het lacrymale is zeer kort met een nitspringende bocht in het midden. De sntnnr met het maxillare is nog korter. Beide zijn eenvondige lijnen. Voor het overige zijn de nasalia door sntnnr verbonden aan de achterste der twee septomaxillaria. Deze sntnnr bnigt zich eerst naar boven en gaat dan ongeveer horizontaal over de achterrand van het neiusgat naar binnen. Voor de onderlinge sntnur en die met het frontale en prefrontale op het ondervlak der beenderen zie bij de frontalia. Boven de nensgaten zetten de zij ribben van het premaxillare zich, met dezelfde ruwe oppervlakte als daar, op de nasalia voort tot ongeveer in het midden van het been, waar zij eindigen (PI. I, II). De sntnren met het premaxillare liggen nn in de groeven tussen deze verhevenheden en de mediane ribbe van dit laatste been. Het einde der ribben op de nasalia is van de reeds genoemde knobbels gescheiden door een diepte (PI. VI) Annals of the Transvaal Museum. 11 waarin enige openingen voorkomen, die in verbinding staan met kanalen door het been. Deze openingen komen verder nog verspreid voor over de oppervlakte beneden genoemde diepte. Tussen de meermalen genoemde knobbels buigt de oppervlakte der nasalia zich in het bovenvlak van de schedel, daardoor een zwakkere voortzetting vormend van zeer in ’t oog vallende ribben op de prefrontalia. De twee oppervlakte stnkken op dit bovenvlak zijn beide konkaaf. Van de binnenoppervlakte der nasalia is alleen het aan de frontalia grenzende deel bekend. Elk nasale heeft hier een van voor naar achteren gerichte, midden over het oppervlak lopende, brede en hoge ribbe, die op het overeenkomstige frontale overgaat. Tnsssen de twee ribben vormen de nasalia een brede groeve. De ribben beginnen juist onder de knobbels van het bovenoppervlak en konvergeren naar achteren. Aan de buitenzijde van elke ribbe bevindt zich weer een diepte, die zich echter reeds half op het prefrontale bevindt. Afmetingen : Lengte der onderlinge sutuur op het bovenvlak 17 mm. Af stand van het einde van het been op de zij ribben van het premaxillare (a) tot het boveneinde der onder- linge sutuur 48,4 mm. Afstand van (a) tot het snijpunt der suturen met frontale en prefrontale (b) 52,9 mm. Onderlinge afstand van ( b ) 24,6 mm. Afstand van (a) tot het snijpunt der suturen tussen nasale, maxillare en lacrymale ( c ) 39,5 mm. Afstand van (c) tot het ondereinde der onderlinge sutuur . . 46,6 mm. De Septomaxillaria (PI. V, VI). Aan den onderrand van het neusgat bevinden zich twee beenderen, die, blijkbaar bij elkaar horende, hier te zamen behandeld zullen worden. Aan de voorkant grenst het voorste der twee aan het premaxillare met een naar buiten konvexe sutuur. Zijwaarts grenzen zij beide aan het maxillare, terwijl het achterste der twee aan het nasale grenst met een grotendeels naar beneden konkave sutuur. De sutuur met het maxillare is een bijna rechte lijn met een kleine uitbochting in het maxillare onder de opening van het straks te noemen kanaal. De onderlinge sutuur der twee beenderen begint aan de achterrand van deze opening, is daar eerst iaar boven gericht en buigt zich daarna, als hoeklijn tussen het vlak der ■ wee beenderen, naar binnen. De binnenrand der beide beenderen is vrij. Onder het dunne gedeelte van het maxillare (zie maxillare) staat het uchterste der twee beenderen nog in verbinding met het lacrymale. De vorm van het voorste been is min of meer ruitvormig. De twee soherpe hoeken der ruit liggen respektievelik binnen het neusgat tegen het premaxillare en bij de buitenste opening van het kanaal. De twee stompe hoeken liggen aan het einde der sutuur tussen premaxillare en max Hare en aan het binneneinde van het achterste septomaxillare. De oppervlak te is glad dock niet plat. Het grootste, buitenste deel helt sterk 12 Annals of the Transvaal Museum. naar de mondrand en het kleine, ver naar binnen gelegen deel, is veel minder steil. Het achterste septomaxillare is langwerpig en zijn grootste afmeting staat dwars op het mediane vlak van de schedel. Het aan het maxillare grenzende gedeelte is tevens het breedste. Ook dit oppervlak is glad. Het is naar voren konvex gebogen en het midden-gedeelte ervan vormt een bijna rechte hoek met het vlak van het voorste been. Aan de buiten- kant vormen zij echter een doorlopend vlak. In de bovenste helft van het voorste been bevindt zich een kanaal, waarvan de opening op de gezichtsvlakte reeds genoemd is. Hoe dit kanaal in het been verloopt is bij dit exemplaar niet te zien, doch wel bij een ander, dat juist voor de bestndering der septomaxillaria nodig was. De septomaxillaria zijn reeds door de eerste onderzoekers van dit geslacht waargenomen. Owen noemt bij de beschrijving van latiro&triz een been, dat door een voeg van het maxillare gescheiden is, doch hij voegt er bij, dat het waarschijnlik van het lacrymale is afgebroken (2, bl. 52). Dit been nu is zeer waarschijnlik een septomaxillare. (Zie ook Owen’s tekening van declivis, 2, PI. I, fig. 3.) Huxley (1, bl. 654) beschrijft cck een been onder het nensgat. Dit zou dan een zijdelingse verdikking en uitbreiding zijn van een “ ethmo vomerine plate or nasal septum,” dat reeds bij het premaxillare besproken is. Om nu het verband te vinden tussen het nasale septum en de septomaxillaria zijn deze beenderen bij het exemplaar Pal. Kat. No. 4000 blootgelegd en het blijkt nu, dat zij niet met elkander in verbinding staan. Aan de bovenrand is het septomaxillare nog 4 mm. van het nasale septum verwijderd en deze af stand wordt naar beneden snel groter. We hebben hier dus een zelfstandig been, dat op het buiten oppervlak va n de schedel zichtbaaris en zich bevindt ineen hoek tussen premaxillare en maxillare. Blijkbaar is het niet altijd even duidelik van de omringende beenderen te onderscheiden want Broom zegt in 1902 (8, bl. 176) : “ I can find no trace of a transpalatine element in any Anomodont skull, nor of an ‘ infranasal ’ bone.” Jaekel, bij de beschrijving van Oudenodon pusillus , zegt : “ Yon einem besonderen Element zwischen diesen beiden Knochen (ein Infranasale Seeley), das auch sehr befremdlich ware, habe ich nicht die geringste Spur gefunden.” (11, bl. 178.) Kort geleden maakte Watson daarentegen een mededeling van “ a large septo- maxillary, forming part of the border of the external naris and wedged in between the prefrontal, lachrymal, maxilla and premaxilla ” (13, bl. 287). Zoals uit de boven omschreven begrenzing blijkt, verschilt deze vooral in dit opzicht van Watson’s beschrijving, dat volgens hem het prefrontale aan het septomaxillare zou grenzen, terwijl dit been in het onder bespreking zijnde exemplaar door een breed uitsteeksel, tot het nasale behorend, van het prefrontale gescheiden is. Bij Pal. Kat. No. 4000 is dit uitsteeksel veel smaller. Nadat dit was neergeschreven bereikte mij Broom’s beschrijving van Dicynodon Kolbei, waarin hij zegt : “ There is unquestionably a septomaxillary in Dicynodon , and quite a large one has been found by Mr. Watson in Lystrosaurus 99 (14, bl. 351). Verder wordt echter van dit been niets meegedeeld. Wel beschrijft hij een dergelijk been bij Dicynodon ( Oudenodon ) Kolbei : “ On the posterior wall of the nostril there is a small bone which appears to be Annals or the Transvaal Museum. 13 quite distinct from both the maxilla and the nasal, and which is evidently a small septomaxillary. Hitherto a septomaxillary has not been detected in any Anomodont. . . (14, bl. 342.) Dit laatste is echter niet jnist. Want, hoewel Owen en Huxley de betekenis van dit been verkeerd opvatten, was het toch reeds als zelfstandig been, wel is waar onder de naam vans ub-narial bone, aan Seeley bekend (5, bl. 237). Huxley meent dat de turbinalia van Varanus met deze septomaxillaria vergelijkbaar zijn en wel vooral omdat zij beide dezelfde plaats tussen de omringende beenderen innemen (1, bl. 655). Van een homologie kan hier echter geen sprake zijn. Van ditzelfde been bij Dicynodon tigricep-s Owen, zegt Seeley : “Its position is such as to suggest that it may be the germ of the turbinal bones of the Mammalia 55 (5, bl. 237). Als hiermee bedoeld wordt, dat er tussen deze beenderen een fylogeneties verband zou bestaan, kan ik hiermee niet meegaan. Wel komt het mij voor, dat de septomaxillaria ten dele dezelfde functies verrichtten als de turbinalia. Ik meen dit te mogen afleiden uit enkele waarnemingen aan het schedel- fragment Pal. Kat. No. 4000. Bij dit stuk komt n.l. slechts een septo- maxillare aan elke zijde voor. Het r echter septomaxillare is ongeveer middendoor gebroken. Daarbij is een kanaal geopend, dat dwars door het been loopt en een opening heeft aan de vrije binnenrand en een op de sutuur met het maxillare. De as van dit kanaal ligt bijna horizontaal, het binneneinde ligt slechts een weinig hoger en meer naar voren dan het buiteneinde. Bij Pal. Kat. No. 4000 is deze buitenopening breed en plat en bij het hier te beschrijven exemplaar bijna rond. Het blijkt, dat dit einde van het kanaal niet alleen op de buitenoppervlakte doch ook op de binncnoppervlakte van het maxillare uitmondt. Het traankanaal mi is tot dicht bij deze opening te vervolgen en het geheel geeft mij de indruk, dat, zo er ook al geen benige verbinding der twee kanalen is geweest, de inhoud van het ene toch gemakkelik in het andere kon overgaan. M.a.w. het overtollige traanvocht werd niet langs de kortste w eg naar de neusgang gevoerd, doch door een lang kanaal naar de onderrand en de vrije binnen- rand van het septomaxillare. Het septomaxillare en de daar onder gelegen binnenwand van het maxillare werden derhalve door traanvloeistof bevochtigd en het eerstgenoemde bevochtigde dus de instromende lucht. Door zijn stand slnit het ook een groot deel van het cavum nasale af en dient dus ook tot bescherming dezer holte. Wat de onderlinge sutuur der septomaxillaria betreft, is het zeer waarschijnlik, dat het geen sutuur doch een barst is. Het was echter niet uit te maken en daar ze links en rechts bijna precies hetzelfde voor- komen hebben vond ik het beter de beenderen afzonderlik te behandelen. Afmetingen : Lengte van de sutuur met het premaxillare +22 mm. Lengte van de sutuur der beide beenderen met het maxillare 27,6 mm. Lengte van de sutuur van het voorste been met het maxillare 17 mm. Lengte van de sutuur van het achterste been met het maxillare 8,6 mm. Breedte van de opening van het kanaal derhalve 2 mm. 14 Annals or the Transvaal Museum. De Lacrymalia (PL V-VIII). Dit zijn twee kleine beenderen, waarvan alleen twee oppervlakken zichtbaar zijn, daar de rest door andere beenderen bedekt is. Een dezer oppervlakken ligt op de gezichtsvlakte en het andere, grotere, in de oogholte. Het been ligt onder bet midden van de voorste helft der oogholterand. Naar boven grenst het lacrymale aan het prefrontale. De sntnnr met dit been in de oogholte loopt van boven de inkeping in het lacrymale horizon taal naar binnen tot dicht tegen de binnenrand van het prefrontale. Hier buigt zij zich recht naar beneden, naar de vrije binnenrand van het lacrymale. Op de gezichtsoppervlakte maakt deze sutuur een golvende inbochting in het prefrontale. De siituur met het nasale, het septomaxillare en met het maxillare is reeds bij deze beenderen beschreven. Bij het septomaxillare is aange- toond, dat dit been aan het lacrymale grenst, zodat dit laatste dns niet het neusgat bereikt. De sutuur met het jugale is op de gezichtsvlakte een rechte lijn, die ongeveer even wij dig is met de ribben op maxillare en premaxillare en juist onder het foramen van de ductus lacrymalis op de orbitale opper- vlakte verschijnt. Hierop is zij echter reeds direkt naar achteren gericht ; zij zet zich in deze richting tot bijna half w eg naar de vertikale achterwand van het jugale voort en buigt dan, een stompe hoek met het voorgaande vormend, naar binnen toe, tot bijna bij de vrije binnenrand en buigt dan naar beneden in de richting van het palatinum. Zodoende zou het lacrymale dus een lang uitsteeksel langs de binnenzijde van het jugale bezitten, dat tot bij het palatinum zou reiken. De suturen zijn hier echter niet duidelik. Het gezichtsoppervlak is vrij glad en vertoont geen enkele eigenaar' digheid. Het orbitale oppervlak is een weinig konkaaf en glad. Het vertoont aan zijn buitenrand een grote opening (Pl. VII, VIII), die met een kanaal in verbinding staat — de ductus lacrymalis. De langste middel- lijn van dit foramen maakt een kleine hoek met de oogholterand. Van het kanaal is bij Pal. Kat. No. 4000 te zien, dat het in bijna horizontal richting naar het neuskanaal loopt en daar waarschijnlik met het septo- maxillare kanaal in verbinding staat. Boven het foramen bevindt zich op de uiterste rand van dit oppervlak een inkeping, die regelmatig op het gezichtsoppervlak overgaat. In twee figuren van Dicynodon sp. heeft Jaekel (12, bl. 190) dit been met Pn-postnasale-aangeduid. Tevens bevindt zich bij het pre frontale de letter L en wordt dit dus lacrymale genoemd. Uit boven staande beschrijving volgt echter, dat het been Pn het lacrymale moet zijn. Afmetingen : Grootste breedte van het gezichtsoppervlak (van jugale tot prefrontale) 25 mm. Grootste lengte 18 mm. Annals of the Transvaal Museum. 15 Afstand van de buitenrand van het foramen tot het binneneinde van de prefrontale sutnur op het oog- holtevlak 19 mm. Grootste middellijn van het foramen 7 mm. Kleins te middellijn 4,5 mm. De Jugalia (PL I— VII). Deze beenderen liggen boven en achter de maxillaria en zij vormen het overige deel van de onderste helft van de voorrand van de oogholte ; bovendien vormen zij een klein gedeelte van de onderhelft van de achter- rand daarvan. Zij zijn aan de voorkant breed, vernauwen zich zeer sterk tot midden onder de oogholte, zetten zich ongeveer met de hier verkregen breedte nog een korte afstand naar achteren toe voort en spreiden zich dan nit over de binnenkant van het onderste deel van het postorbitale en het voorste deel van het squamosum. Omtrent de verbinding met de laatste twee beenderen maakt Owen reeds melding bij L. Alfredi (4, bl. 52). In een vergelijking van de verhouding der jugalia tot de andere beenderen bij de Anomodontia zegt Broom van het jugale van Lystrosaurus, dat het grotendeels bedekt wordt door het maxillare en het squamosum en dat het een uitsteeksel heeft achter het postorbitale en aan de binnenzijde van het squamosum (10, bl. 78). De sutuur met het maxillare en het lacrymale is reeds bij deze been deren beschreven. De sutuur met het palatinum is kort en vertoont ongeveer in het midden een scherpe, uitspringende hoek. (De sutuur aan de linkerkant is door afbrokkeling niet meer oorspronkelik). De onderrand vormt bovendien de bovenrand van het foramen, dat toegang geeft tot de tand-alveolus. De sutuur met het maxillare (PI. V, VI) maakt nog op de gezichtsvlakte plaats voor de sutuur met het squamosum. Aan het vooreinde van het uitsteeksel van het squamosum zet deze de bocht in de sutuur maxillare- squamosum voort en loopt daarna, evenwijdig aan de as van de jukboog, naar achteren, tot tegen de voorste punt van het postorbitale (PL III, IV). De sutuur met het postorbitale is van hier af naar boven en naar achteren gericht en loopt tot bijna op de achterrand van de buitenhelft van het postorbitale (Pl. VII, VIII). Deze sutuur is nagenoeg een rechte lijn. Van hier volgt de sutuur de achterrand van het postorbitale naar beneden tot weer het squamosum bereikt wordt. De sutuur loopt nu over de binnen- zijde van de jukboog naar de . onderrand ervan, doch hoe dit gebeurt, is niet duidelik te zien, daar dit gedeelte aan beide zij den talrijke barsten vertoont. De sutuur met het squamosum aan de onderrand van de jukboog (PL III, IV) is een naar boven en naar buiten zwak konvexe lijn, die naar voren tegen het jukbooguitsteeksel van het maxillare uitloopt. Het gezichtsoppervlak (Pl. V, VI) van het jugale is maar heel klein. Het heeft de vorm van een rechthoek, waarvan een der twee lange zij den aan het maxillare grenst en de andere de rand van de oogholte vormt, terwijl een der korte zij den aan het lacrymale grenst. De vierde zijde bij het squamosum is wat onregelmatig. Dit oppervlak vertoont fijne Annals or the Transvaal Museum. 16 groeistrepen, die hoofdzakelik diagonaalsgewijze van het jukbooghoekpunt aan de oogrand naar het onderste hoekpunt bij het lacrymale verlopen. Het orbitale oppervlak (PI. I- VI) is aan de voorkant het breedst en wordt naar achteren toe smaller, totdat het bij het postorbitale in een pnnt uitloopt. Het is sterk konkaaf en vormt geheel alleen de onderrand van de oogholte ; te zamen met het postorbitale bovendien een deel van de achterrand van die holte. Het buigt zich geleidelijk in het gezichts- oppervlak, dat met het voorste gedeelte van het orbitale oppervlak een rechte hoek maakt. Het voorste gedeelte gaat ook geleidelik over in het binnenoppervlak ; naar voren toe wordt de scheiding der twee vlakken echter steeds scherper, zodat zij bij het postorbitale een scherpe hoek met elkaar maken. De ribbe, die zoo ontstaat, zet zich als plat nitsteeksel aan de onderzijde van het postorbitale voort. Het buitenoppervlak van het achterste gedeelte van het jugale is grotendeels bedekt door het squamosum en het postorbitale. Aan de oogholterand is slechts een heel smal, streepvormig oppervlak overgelaten, dat naar het postorbitale toe nog iets breder wordt. Het voorste deel van het binnenoppervlak is konvex van boven naar beneden en konkaaf van voor naar achteren. Op het smalste deel van het been is het plat. Het achterste deel is door een diepe groeve in twee delen verdeeld, waarvan het onderste, tevens het grootste, achterwaarts een groot deel van het binnenoppervlak van het jukbooguitsteeksel van het squamosum bedekt, terwijl het bovenste, het kleinste, hetzelfde doet met het ondervlak van het postorbitale. De vlakken van deze platte uit- steeksels maken ongeveer een rechte hoek met elkaar, terwijl het onderste, te zamen met het uitsteeksel van het squamosum, naar binnen ongeveer 45 graden helt. Dit deel heeft bovendien nog een lange, smalle onder- vlakte, die de binnen- onderzijde van het uitsteeksel van het squamosum bedekt. Het onderste uitsteeksel strekt zich uit tot voorbij de achterrand van het postorbitale. Overigens zijn de oppervlakken der uitsteeksels glad. Afmetingen ; Lengte van de sutuur met het maxillare op het gezichts- vlak 21 mm. Lengte van de sutuur met het lacrymale op het gezichts- vlak 8,5 mm. Afstand van de onderrand van de opening van het traan- kanaal tot het achtereinde van het been ±68 mm. Lengte van de voorste sutuur met het postorbitale ±37 mm. Grootste breedte van het been ±42 mm. Kleinste afmeting van het been (voor het postorbitale) . . 8,7 mm. De Prefrontalia (PL I, II, Y-VIII). Deze twee beenderen vormen de bovenrand van de gezichtsvlakte en de voorrand van het bovenvlak van de schedel. Bovendien vormen zij een groot gedeelte van de boven-voorrand en de boven-voorwand van de oogholte. Hun algemene vorm is moeilik te definieren. Zij lijken Annals of the Transvaal Museum. 17 veel op wat in de kristallografie een sfenoid wordt genoemd en de oog- holterand van het been zon dan overeenkomen met een der ribben, die in dit lichaam de vertikale as snijdt. De suturen met nasale en lacrymale zijn reeds bij deze beenderen besproken. De sutuur met het frontale op het bovenoppervlak (Pl. I, II) is vanaf de sutuur met het nasale een bijna rechte lijn, die nabij de oog- holterand naar deze toe buigt. Op het oogholteoppervlak (PI. V, VI) is het een zigzaglijn, die in ’t algemeen naar binnen en naar achteren gericht is. Zodra de sutuur over de binnenrand van het oogholtedak heen is, buigt zij zich weer naar voren en blijft ook in de diepe holte tussen deze rand en de meer naar binnen gelegen ribbe op het ondervlak van het frontale, evenals in de groeve tussen de twee ribben der frontalia, naar voren gericht. Het gedeelte in de groeve is sutuur tussen nasale en frontale. De onderlinge sutuur der nasalia op het ondervlak is evenals die op het bovenvlak een kort, recht lijntje. De sutuur van prefrontale en nasale buigt af van die met het frontale, voordat de hoogte der frontale ribbe wordt bereikt. Haar algemene rich ting is naar voren en naar buiten. Deze sutuur is echter niet duidelik te vervolgen. Het gezichtsoppervlak (PL I, II, V, VI) is zeer zwak konkaaf en glad. Het bovenvlak is eveneens glad. Deze vlakken ontmoeten elkaar in een dikke, breed-afgerondde ribbe, die het onderscheidene kenmerk van het geslacht is en die van de oogholterand zich voortzet tot de reeds genoemde knobbel van het nasale. Ook het prefrontale vormt hier een extra ver- dikking. Deze knobbel vormt met de verhoogde sutuur tussen nasale en prefrontale een ribbe, die met de ribbe op de andere zijde naar achteren konvergeert. Van een dergelik verschijnsel wordt alleen nog melding gemaakt door Huxley bij de beschrijving van L. Murrayi (1, bl. 651) : “ Each of the converging ridges (de brede ribben) exhibits a thickening rather internal to its middle, which is continued for a short distance obliquely inwards.” De ronding van de brede ribbe lijkt mij meer ontstaan door afbrokkeling ; oorspronkelik moet die ribbe scherper zijn geweest. Als dit zo is, zou het bovenvlak, dat nu plat te noemen is, konkaaf zijn geweest en dan ook overeenkomen met de vorm van dit vlak, zoals door Owen bij L. Alfredi beschreven (4, bl. 52). Dicht langs de sutuur met het frontale, richt het bovenvlak zich steil op, zodat de sutuur hoog boven het vlak verheven is. De andere zijde der sutuur is niet steil en daardoor geeft het geheel de indruk of deze sutuur-ribbe naar het prefrontale overhangt. Deze ribbe is dus even wij dig aan de brede ribbe op het prefrontale. Beide besproken vlakken ronden aan de oogholterand af in een ongeveer vertikaal staand smal vlakje (Pl. V-VIII). Deze ronding is echter m.i. niet oorspronkelik. Van wat men bij de bewerking van andere exemplaren ziet, meen ik te moeten opmaken, dat genoemd vlakje de twee andere vlakken in een scherpe rand ontmoet en dat deze rand vooral ook scherp is waar de brede ribbe de oogholterand bereikt. Bij het lacrymale is dit vertikale vlakje eigenlik een scherpe rand. Naar boven toe wordt deze breder en ten slotte vlak. De grootste breed te ligt daar, waar de brede ribbe de oogholterand bereikt. Voor de sutuur met het frontale vertoont dit vlakje twee groeven, die het bovenvlak met het oogholtevlak verbinden. 9 18 Annals of the Transvaal Museum. Aan het linker prefrontale zijn er nog een viertal dergelijke groeven, die het gezichtsvlak met het oogholtevlak verbinden. Aan het rechter fr on tale zijn deze waarschijnlik door afbrokkeling verloren gegaan. Dit vlakje ontmoet het oogholtevlak in een scherpe ribbe. Het oogholtevlak is sterk konkaaf en glad. Het ondervlak van het prefrontale vormt een zeer diepe holte. Deze holte begint op het nasale en is daar betrekkelijk vlak en breed. Zodra echter de prefrontale sutuur overschreden is, vernanwt de groeve zich sterk en verdiept zich tevens in een zodanige richting, dat de buitenwand iets over de groeve hangt. In deze toestand gaat zij over op het frontale. Overigens is dit oppervlak glad. Afmetingen : Lengte van de sutuur met het frontale op het schedeldak 37 mm. Grootste afstand der sutuur met het lacrymale tot de sutuur met het frontale aan de oogholterand 41 mm. Lengte der sutuur met het frontale op het oogholtevlak. . ±30 mm. Grootste diepte der groeve op het ondervlak 12 mm. De Frontalia (PI. I-VIII). De frontalia vormen het grootste gedeelte van het bovenvlak van de schedel. Hun gezamenlike vorm is die van een vijfhoek, waarvan twee zij den en de basis lang zijn. De twee lange zij den grenzen aan de frontalia en de hoek die zij insluiten dringt in tussen de nasalia. De twee korte zijden liggen boven de oogholten. De basis is meer denkbeeldig en werd genomen van de knobbels bij de postfrontalia over het vooreinde van het preparietale. De genoemde punten behoren wel tot de frontalia, maar daartussen zendt elk frontale nog een puntig uitsteeksel naar achteren (zie Fig. 2). De suturen met prefrontale en nasale zijn reeds besproken. Die met postfrontale en parietale worden bij deze beenderen behandeld. De sutuur met het preparietale op het bovenvlak is in het algemeen een halve cirkel. (PI. I, II, VII, VIII en Fig. 2.) Het is echter geen eenvoudige lijn, doch een vrij sterk golvende meander. Op het ondervlak is deze sutuur veel onregelmatiger ; de algemene vorm is geen cirkel meer te noemen en er vertoont zich nog slechts een enkele slingering. De onderlinge sutuur is een rechte lijn. Deze begint aan het boveneinde van de onderlinge sutuur der nasalia en eindigt aan het vooreinde van het preparietale. Zij vertoont geen, zelfs geen fijne, slingeringen. De onderlinge sutuur op het ondervlak heeft dezelfde eigenschappen. Het bovenvlak der frontalia (PI. I, II, VII, VIII) is aan de randen en langs het voorste gedeelte der onderlinge sutuur vrij glad. Overigens, d.w.z. hoofdzakelik achter het midden is het zeer ruw. De ruwheid bestaat grotendeels uit een verhefhng van een deel van het oppervlak boven de randen en het midden en wel in de vorm van een U met de open kant naar voren. De achterrand van deze U bevat een gedeelte van de sutuur met het preparietale. Het oppervlak tussen de benen der U is ook groten- deels ruw, doch het ligt in een lager niveau dan deze. Aan de buitenzijde, Annals of the Transvaal Museum. 19 doch vooral aan de voorkant der U-benen, bevinden zich een aantal putten, die waarschij nlik in verband staan met kanalen in het been. De breedte der U-benen is ongeveer een derde van de breedte van elk frontale. Zij eindigen iets voor een lijn, die de sntnnreinden met de prefrontalia aan de oogholterand met elkaar verbindt. Vooral aan de voorkant vormt het bovenvlak een ribbe, waarop de onderlinge sutuur ligt. In het midden is deze ribbe het meest geprononceerd. Volgens Huxley (1, bl. 651) komt bij L. Murrayi ook een dergelijke ribbe voor. Of deze bij andere over het hoofd gezien of in ’t geheel niet aanwezig is, kan niet worden nitgemaakt. Aan Owen’s figuur van L. declivis (2, PI. 1, fig. 5) schijnt deze aanwezig te zijn, hoewel de beschrijving er niets van geeft. Wei wordt deze ribbe genoemd in de beschrijving van L. Aljredi (4, bl. 51), en is zij bovendien zichtbaar in de figuren van declivis en latirostris in dezelfde publikatie. Aan de oogholterand gaat het bovenvlak met een scherpe rand over in een smal zijvlakje (PI. V-VIII), dat de achterwaartse voortzetting is van het zijvlakte van het prefrontale. Dit vlakje gaat op zijn benrt weer met een scherpe rand over in het oogholtevlak. Het oogholtevlak (PI. Ill— VI) is smal, glad en een weinig konkaaf, Zijn grootste af meting is ongeveer evenwijdig met de sntuur met het pre- frontale in de oogholte. Het ondervlak heeft een groeve in het midden, die de voortzetting is van een brede groeve in het midden der beide nasalia. Naar achteren wordt deze groeve steeds smaller. Voordat het preparietale bereikt wordt rijst de bodem dezer groeve vrij snel op in een gedeelte van het ondervlak. dat, voor het preparietale gelegen, in hetzelfde niveau ligt als het ondervlak van dit been. De groeve wordt op zijde begrensd door twee naar achteren konvergerende ribben. Deze beginnen zeer breed op het achterste gedeelte van het nasale en het binnenste gedeelte van het prefrontale. Naar voren toe worden zij snel smaller en scherper en daar, waar de bodem der centrale groeve opstijgt, eindigen zij tegen het verhoogde gedeelte van het ondervlak. De bij de prefrontalia reeds genoemde, aan de buitenzijde der genoemde ribben zich bevindende diepe groeven, zetten zich ook op de frontalia voort. Zij worden dan heel snel smaller en hun bodem rijst ook dadelik zo sterk, dat de groeven reeds ophouden voor het einde der binnenste ribben. De ribbe, die op het prefrontale deze groeve aan de buitenzijde begrenst, zet zich ook voort op de frontalia. Van af het punt echter, waar de groeve ophoudt, eindigt ook haar geprononceerd karakter. Zij zet zich dan nog als een lage, zwakke ribbe langs de buitenzijden van het ondervlak voort tot achter op het been en staat daar in verbinding met het uitsteeksel van het parietale. Voor het ondervlak van het preparietale ligt een gedeelte van het ondervlak der frontalia (hierboven reeds genoemd) nagenoeg in het zelfde niveau als het eerstgenoemde. Op zij wordt het begrensd door de genoemde, lage ribben en naar voren buigt he af om respektievelik over te gaan in de genoemde drie groeven en twee ribben. In het midden heeft het een smal groefje, waarin de onderlinge sutuur ligt en aan weerskanten hiervan een kleine verhevenheid. Tussen deze en de buitenste ribbe ligt nog een zwakke depressie. 20 Annals of the Transvaal Museum. Afmetingen : Lengte der onderlinge sutuur op het bovenvlak 59, 3 mm. Lengte der zijvlakjes ±22 mm. Onderlinge afstand der vooreinden der zijvlakjes 81 mm. Onderlinge afstand der achtereinden der zijvlakjes 66,6 mm. Dikte der frontalia direkt voor het preparietale 21 mm. De Postfrontalia (PL I-VIII en fig. 1). Over de vorm dezer beenderen kan maar weinig worden gezegd, daar zij hoofdzakelik tussen andere beenderen verscholen liggen. Zij bevinden zich juist daar, waar de bovenrand van de oogholte een inspringende hoek maakt en overigens vooral tnssen het postorbitale en het frontale. De eerste mededeling omtrent een been tnssen het postorbitale en het frontale werd gedaan door Seeley in 1898 bij L. platyceps. Hij noemde het een Fig. 1. Schets van de suturen om het rechter postfrontale en van de sutuur tussen frontale en parietale op het bovenvlak. (Bijna 2,5 X). Fr. = frontale ; O. = oogholte ; Pa. == parietale ; Pf. = postfrontale ; Po. = postorbitale ; Pre. — preparietale. postorbitale en beschouwde Let meer als een deel van zijn postfrontale dan een zelfstandig been (7, bl. 171 en 172). In 1903 gelukte het nu aan Broom dergelijke beenderen bij latirostris aan te tonen. Hij zegt daarvan (9, bl. 4) : “ These are very similar to those figured by Seeley in the skull of Mochiorhinus platyceps (l.c.) and regarded by him as postorbitals. But as it has been customary to regard the anterior and upper of the two bones behind the orbit, as the postfrontal and the posterior, the postorbital, we must look upon the narrow bone as the true postfrontal and the large bone which has hitherto been looked upon as the postfrontal as really the postorbital.” Kort geleden beschreef Broom weer duidelike post- frontalia bij Oudenodon Kolbei (14, bl. 343). De sutuur met het frontale op het bovenvlak (PI. I, II, VII, VIII, en fig. 1) is een bochtige lijn, die hier en daar kleine slingeringen vertoont. Annals of the Transvaal Museum. 21 Zij loopt van de hoek in de oogholterand tot het vooreinde van een zeer dun uitsteeksel van het parietale, waar de sutuur met dit been begint. Bij de oogholterand ligt zij op een knobbelvormige, hoge verhevenheid, die grotendeels gevormd wordt door het frontale, zodat de sutuur meer op de buitenzijde der verhevenheid ligt. De lengte dezer verhevenheid is meer dan twee derden van de gehele lengte der sutuur. De sutuur met het parietale wordt daar besproken. De sutuur met het postorbitale op het bovenvlak is hoofdzakelik een meandersutuur (zie Fig. 1). Beginnende bij het parietale, ligt zij in het verlengde der sutuur met dit been en zet zich nog even aan de binnenzijde van de post- orbitale ribbe voort om daarna deze ribbe te verlaten en dwars over te steken naar de verhevenheid, die de sutuur met het frontale draagt. Aan de onder- en buitenzijde van deze ribbe buigt de sutuur zich weer naar buiten en gaat ten slotte over de postorbitale oogholterand op het orbitale vlak over. Van af het parietale tot waar de sutuur naar de postorbitale rand afbuigt, loopt zij zo dicht langs de sutuur met het frontale, dat het soms moeilik is de twee suturen uit elkaar te houden ; zie fig. Op het oogholtevlak (PL III— VI) is de sutuur met het postorbitale een lijn, die slechts weinige slingeringen vertoont en in hoofdzaak aan de voor- kant van het postorbitale blijft. Het meest naar binnen gelegen deel gaat slechts even over de onderrand van het postorbitale heen naar de plaats, waar de korte sutuur met het parietale zich bevindt ; deze buigt zich direkt weer over de genoemde rand terug en loopt dan met vele bochten naar de plaats, waar de sutuur met het frontale begint. Laatstgenoemde zet zich in ’t algemeen even wij dig aan de ribbe op het ondervlak van het frontale naar voren toe voort, tot ongeveer zover als waar de grote centrale groeve van het ondervlak der frontalia begint ; dan buigt zij zich in een grote, aan de voorkant konvexe boog naar de hoek in de bovenrand van de oogholte. Uit het voorgaande volgt reeds, dat het bovenvlak zeer smal is. Naar voren toe wordt het plotseling breder, doch gaat dan direkt daarna over in een smal voorvlakje (PL I, II, V, VI), dat bijna vertikaal staat en overeenkomt met de zij vlak jes van frontale en prefrontale. Dit vlakje is even breed als genoemde andere vlakjes en vormt een vrij groot deel van de postorbitale oogholterand. Het maakt met het zij vlakje van het frontale een bijna rechte hoek. Met het oogholtevlak vormt het een scherpe rand. Het oogholtevlak vertoont talrijke, fijne groeistrepen, die uitgaan van een punt dichtbij het frontale gelegen ; overigens is het glad. Het is ongeveer half zo breed als lang en dus veel breder dan het bovenvlak. Afmetingen : Rechte afstand van het achtereinde van het bovenvlak tot waar de sutuur van het ondervlak in de hoek van de oogholterand begint 31,7 mm. Algemene breedte van het bovenvlak 2 mm. Lengte van het voorvlakje 16 mm. Grootste lengte van het oogholtevlak 34,5 mm. Grootste breedte van het oogholtevlak 14 mm. 22 Annals of the Transvaal Museum. De Postorbitalia (PL I-VIII). Dit zijn lange, dunne beenderen, die, van de laterale uitsteeksels der squamosa (bij de parietalia), reiken tot de onderrand der oogholte en dus tot dichtbij de jukbooguitsteeksels der maxillaria. Zij leggen zich aan- vankelik met een grote, naar voren konvexe bocht tegen de buitenwand van postfrontalia, parietalia en van de laterale uitsteeksels der squamosa. Daarna buigen zij zich met een naar voren konkave bocht van de achter- wand der postfrontalia naar de voorwaarts gerichte uitsteeksels der squamosa. Zij vormen zo de binnen- en voorrand der slaapholten en de achterrand der oogholten. Deze randen zijn derhalve vrij. Yroeger werden deze beenderen algemeen postfrontalia genoemd, doch sinds Broom de werkelike postfrontalia vond (zie daar), kunnen zij nog slechts als postorbitalia beschouwd worden. De sutuur met het jugale en het postfrontale is reeds bij deze beenderen beschreven. Die met het parietale zal daar worden behandeld. De sutuur met het naar voren gerichte uitsteeksel van het squamosum heeft de vorm van een cirkelboog en is overigens een eenvoudige lijn. Op de parietalen kam, ongeveer tegenover het achtereinde der onder- linge sutuur der parietalia, begint de sutuur met het laterale uitsteeksel van het squamosum (PI. I, II, VII, VIII). Deze loopt vrijwel even wij dig aan de suturen van het parietale uitsteeksel tot ongeveer tegenover de plaats waar dit uitsteeksel ophoudt. Vandaar vormt het vervolg der sutuur een scherpe hoek met het voorgaande. De sutuur buigt n.l. ineens als een rechte lijn over het uitsteeksel van het squamosum terug naar de sutuur met het parietale op het ondervlak. Hieruit blijkt dus, dat het parietale einde van het postorbitale een groot deel van het zijdelingse uitsteeksel van het squamosum bedekt. Dat dit het geval is blijkt niet uit Seeley’s beschrijving van L. platyeeps, waarbij hij echter wel aangeeft, dat het postorbitale zich tegen de parietalia aanlegt (7, bl. 171). Broom geeft het wel aan bij Oudenodon (Dicynodon) Kolbei (14, bl. 345) en in een vroegere beschrijving van 0. trigoniceps (Bee. Albany Mus., Vol. 1, Part II, 1904). Ook blijkt deze verhouding uit zijn tekening van L. Me. Caiqi Seeley (9, PI. I, fig. 3). Het boven- en voorvlak van het gedeelte, dat aan het naar voren gerichte uitsteeksel van het squamosum grenst (PL I. II, V-VIII), is aanvankelik plat, doch krijgt al heel spoedig, lang voor het jugale ophoudt, een verhevenheid, die iets naar voren van het midden ligt en die naar boven toe zo krachtig wordt, dat het voorvlak reeds ver voor het post- frontale, gescheiden is in een oogholtevlak en een boven-buitenvlak. De hiertussen gelegen ribbe zet zich tot tegen de sutuur met het postfrontale voort en is te beschouwen als een voortzetting van het smalle voorvlakje van dit been. Dit gedeelte van het postorbitale is bedekt met talrijke groeistrepen, die van het vooreinde naar boven toe een weinig konvergeren en waarvan er vele zich van het bovenbuitenvlak over de pas besproken ribbe op het oogholtevlak begeven. Dit gedeelte van het been heeft ook nog een ondervlak, dat aanvankelik bedekt wordt door het jugale, naar binnen toe smaller wordt en langs het parietale ten slotte in een punt uitloopt. Met het oogholtevlak vormt het een scherpe rand, die zich naar binnen toe voortzet tot achter het postfrontale. Het boven-buitenvlak Annals of the Transvaal Museum. 23 buigt zich nog voor het postfrontale over in het achtervlak, terwijl er daar, ongeveer op de grens van de twee een kleine, knobbelvormige ver- bevenheid ligt. Het achtervlak is aanvankelik breed, wordt echter naar achteren toe smaller. Het rondt regelmatig af in het ondervlak. Nabij de bovenrand loopt, als voortzetting van de parietale kam, een zwakke ribbe, die, van af het vooreinde van het parietale, zich van de sutuur afwendt en bijna rechtnit verloopt naar de plaats waar de sutuur met het post- frontale op het bovenvlak zich op het voorvlakje begeeft. Deze ribbe wordt duidelik beschreven door Owen bij declivis (2, bl. 49) : . . the sides of the notch (de parietale kammen) being continued forward and gradually subsiding on the parietal plane as they curve outward to the postfrontals.” Het achtervlak is voorzien van zwakke strepen, die in het midden van het been van het ondervlak uitgaan en achterwaarts steeds tegen de bovensutuur uitloopen. Het gedeelte direkt achter het voor- vlakje van het postfrontale vertoont geen strepen doch fijne putjes. Afmetingen : Afstand van het achtereinde tot het vooreinde 92,5 mm. Grootste breedte van het been ±23 mm. Grootste breedte boven het einde van het jugale 13 mm. Grootste dikte boven het einde van het jugale 8,5 mm. Lengte van de sutuur met het vooreinde van het squa- mosum ±23 mm. Onderlinge afstand der vooreinden der beide beenderen. . 138 mm. Idem der achtereinden 51 mm. Het Preparietale (PI. I, II, VII, VIII, en Fig. 2). Dit been wordt begrensd door het foramen parietale, de naar voren gerichte uitsteeksels van de parietalia en de frontalia met hunne naar achteren gerichte uitsteeksels. Omtrent de vorm van het been kan alleen worden gezegd, dat, daar het bovenvlak groter is dan het ondervlak en de afstand dezer vlakken de grootste af meting van het been is en beide vlakken een min of meer cirkelvormige gedaante hebben, deze in het algemeen te vergelijken is met een afgeknotte kegel, waar van de top naar beneden gekeerd is en de as ongeveer vertikaal staat. De eerste opmerking omtrent een dergelijk been vind ik bij Huxley (3, bl. 11), die het eerst bij een Indische vorm en toen bii L. murrayi aantrof. Daarna noemt Seeley het eerst parietale (5, bl. 231). Bij de beschrijving van L. platyceps beschrijft en noemt hij een duidelik preparietale (7, bl. 170), dat hartvormig is en de punt naar achteren keert. In 10, bl. 79 vergelijkt Broom het preparietale van verschillende Anomodontia. Van Lystrosaurus noemt hij alleen dat van Seeley’s platyceps. Jaekel (12, bl. 182) noemde dit been kort geleden bij Oudenodon parietale, doch geeft geen naam aan wat hier parietalia zijn genoemd. De sutuur op het bovenvlak is bijna een volkomen cirkel (zie echter Fig. 2). De helft van deze cirkel ligt tussen frontalia en preparietale, de andere helft tussen dit been en de parietalia. Slechts bij het foramen parietale is de sutuur op het bovenvlak onderbroken. De sutuur met de frontalia is reeds besproken en die met de parietalia zal daar worden behandeld. 24 Annals of the Transvaal Museum. Het bovenvlak is vrij glad, bet vertoont alleen aan de voorrand van het foramen parietale twee naar achteren konvergerende groefjes, die gescheiden worden door een kleine verhevenheid aan het vooreinde van het foramen en ter zijde begrensd worden door de verhevenheden waarop de suturen met de parietalia liggen. Deze groefjes verenigen zich zodra zij in het foramen overgaan. Overigens is het bovenvlak vrij sterk konkaaf in een richting van voor naar achteren en zwak konkaaf in een richting loodrecht hierop (PI. I, II). Van de hoge achterrand der frontalia helt n.l. het voorste gedeelte van het bovenvlak vrij sterk naar achteren met regelmatig verminderende helling, terwijl het achterste gedeelte daaren- tegen naar het foramen toe weer een weinig stijgt. Fig. 2. Schets van de suturen om het preparietale op het bovenvlak. (Bijna 2,5 X). F. = foramen parietale ; Fr. = frontale ; Pa. = parietale ; Pre. = preparietale. Het foramen heeft aan de oppervlakte een peervormige gedaante, met het nauwe gedeelte naar voren gericht en een plat basis deel naar achteren, welke vorm het naar beneden slechts nog even blijft behouden om over te gaan in een doorsnede, waarvan zoowel de voorrand als de achterrand een meer regelmatige ronding heeft. Deze ovaalvormige doorsnede blijft tot op het ondervlak behouden. De peervormige punt nu wordt gevormd door een sterk ingebogen oppervlakje van het preparietale, dat zich naar beneden toe plotseling vernauwt en zich als een smal strookje tot voorbij het midden van het foramen voortzet, vanwaar het zich weer begint te verbreden om over de rand van de binnenopening op het ondervlak over te gaan. Annals of the Transvaal Museum. 25 Het kleine ondervlak is zwak konvex in een richting van voor naar achter en zwak konkaaf in een richting loodrecht daarop. De voorrand van het vlak ligt daarbij nog nagenoeg in het niveau van het ondervlak van de frontalia, doch naar achteren beginnen het midden van het vlak en daarna ook de zijkanten steeds sterker naar het bovenvlak te buigen tot het foramen bereikt wordt, waar met het reeds besproken foramen- vlakje een duidelijke rand gevormd wordt. Overigens is het ondervlak glad. Afrnetingen : Grootste breedte van het bovenvlak 22,9 ram. Rechte afstand van het achtereinde der onderlinge sutuur der frontalia tot het achterste punt der sutuur met de parietalia op het bovenvlak (lengte) 21,3 mm. Lengte van het ondervlak ±12 mm. Breedte van het ondervlak ±12 mm. Diepte van het foramen ±17 mm. Lengte van het foramen op het bovenvlak ±10 mm. Breedte van het foramen op het bovenvlak 7 mm. De Parietalia (PI. I, II, VII, VIII). De vertikale en lengte uitbreiding dezer beenderen is veel groter dan hun breedte, doordat zij naar voren, naar achteren en naar beneden grote uitsteeksels ontwikkeld hebben. Het naar voren gerichte deel (PL I, II) is smal en diep, omsluit het achterste gedeelte van het foramen parietale en stoot tegen het preparietale, het frontale, het postfrontale en het post- orbitale. Het eindigt juist tegenover het midden van het preparietale. Het naar beneden gerichte deel strekt zich nog eens zo ver uit als het onderste oppervlak van het preparietale. De onderste rand hiervan is dun, doch het been wordt naar boven toe snel dikker, zoodat de beide parietalia zich nog beneden het onderste vlak van het preparietale verenigen. Het voorste, naar achteren en beneden gerichte gedeelte van de onderrand van dit uitsteeksel is verbonden met het verbrede boveneinde van het columellare. Het achterste gedeelte van deze rand staat in verbinding met het voorvlak van het supraoccipitale. Het achterste uitsteeksel is lang, breed en zeer dun. Het bevindt zich in de naar buiten hellende parietale rand. Seeley (5, bl. 230) beschrijft de parietalia van L. micro- trema als hoofdzakelik uit deze uitsteeksels bestaand. Hij beschouwt ze niet als de echte parietalia, doch overeenkomende met de parietalia der hogere vertebraten. Een been voor het parietale foramen, blijkbaar het preparietale, beschouwt hij als eigenlik parietale. Hoofdzakelik wordt dit uitsteeksel aan de buitenzijde bedekt door het naar binnen gekeerde,. laterale uitsteeksel van het squamosum ; bij de oorsprong van het uit- steeksel in kwestie echter krijgt het postorbitale nog een kleine gelegenheid aan deze bedekkingmee te doen. Aan de binnen- of achterzijde wordt het aan de voorkant bedekt door het interparietale, terwijl de achterste helft bedekt wordt door het tabulare (PL VII, VIII). De bedekking door dit been is niet altijd bespeurd en erkend. Owen beschouwt het achtervlak 26 Annals of the Transvaal Museum. van de kam eenvondig als het achtervlak van het parietale uitsteeksel (2, bl. 50) en, dezelfde mening is Lyoekker toegedaan (6, bl. 11 en 34). Seeley daarentegen vi'ndt hier zelfstandige beenderen, die hij epiotica noemt (zie tabnlaria). Cope noemt ze opisthotica. Bij geen enkele andere onderzoeker vind ik hiteromtrent iets aangegeven. In verband met de bedekking door het squamosum haal ik even aan wat Huxley daaromtrent zegt van L. Murrayi : “ The parietal process, whose end is rather more than two inches from the centre of the bone, passes in front of, and overlaps the inward process of the squamosal.” (1, bl. 653). Daar echter in onze schedel, zoals hierboven niteengezet, het laterale uitsteeksel van het squamosum voor het parietale komt, schijnt het mij toe, dat bij Murrayi een deel van het postorbitale voor parietale gehouden is, want bij latirostns en de Anomodontia in ’t algemeen ligt dit wel voor het squamosum. De bovenste sutuurlijn met het preparietale is meandervormig (zie Fig. 2) ; die met het frontale eveneens, doch hier zijn de slingeringen weinig maar zeer krachtig, zodat de sntnnrzone hier meer dan 1 cm. breed is (zie Fig. 1). De grens met het postfrontale wordt gevormd door een langgerekte, zeer smalle, inspringende bocht, waarvan de binnenzijde en het achterste gedeelte van de bnitenzijde tussen parietale en postfrontale liggen, terwijl de naar voren gerichte voortzetting ervan tussen post- frontale en postorbitale ligt (zie Fig. 1). Het punt, waar de aanraking met het postfrontale ophoudt en die met het postorbitale begint, ligt ongeveer in een loodlijn op het mediane vlak, getrokken door het vooreinde van het foramen parietale. Van hier is de sntnnr met het postorbitale en het squamosum een min of meer konstant gebogen lijn, die zich eerst aan de buitenkant van de parietale rand bevindt, doch ongeveer in het midden er over heen gaat en dan aan de binnenzijde ervan te vinden is. Deze lijn loopt door tot voorbij het midden van het tabulare en keert dan terug ongeveer even wij dig aan zichzelf en zeer nabij het voorgaande gedeelte. Vervolgens buigt zij langs de bovenrand van het interparietale in de grote diepte tussen de parietale randen af en vertoont zich op de kleine rug in het midden dezer diepte als een slingerende sutuur (PI. VII, VIII). De sntnnr door Huxley van dit gedeelte van L. Murrayi be- schreven, wijkt hier sterk van af (1, bl. 653). Hij noemt een opening van een kwart duim breedte tnsschen het “occipital-bone” (het inter- parietale) en de parietalia. Deze opening komt goed overeen met een barst van 1 mm. breedte dwars over de mediane ribbe van het interparietale van ons exemplaar en is dus waarschijnlik ook een barst. Uit de tekening PI. XXIII, fig. 2, blijkt, dat de barst dwars over het interparietale loopt en lager ligt dan bij ons exemplaar. Op de genoemde, straks verder te bespreken rug bevindt zich de onderlinge sutuur der beide parietalia. Dit is een lijn met zeer kleine bochtjes, die echter bij het ingaan van het foramen parietale verdwijnen. Owen zegt, dat er geen spoor is van een onderlinge sutuur der parietalia en deze dus een been vormen. Broom meent, dat Owen tot deze veronderstelling kwam, omdat hij geen sutuur vond waar het preparietale gelegen is. De genoemde rug komt blijkbaar niet bij alle soorten op gelijke wijze voor. Volgens Seeley (7, bl. 170) is er bij L. platyceps slechts een kleine verdikking aan het achtereinde der onderlinge sutuur. Annals or the Transvaal Museum. 27 De sutuur met het preparietale op het ondervlak is zeer kort. Spoedig treedt de sutuur met het frontale op, die eerst dwars over de onderrand van parietale-frontale loopt en dan ineens naar voren buigt. De sutuur met het postfrontale begint hier zover naar voren, dat de lijn, die de beide beginpunten verbindt, de onderlinge sutuurlijn der frontalia snijdt en dus nog voor het ondervlak van het preparietale voorbij gaat. Dit komt ook door de geringe uitbreiding van het ondervlak van het preparietale. Van dit punt nu is de sutuur naar achteren te vervolgen tot op de rug tussen postfrontale en parietale, Achter deze rug loopt de sutuur nog een weinig naar buiten en verloopt onder de buitenrand van het postorbitale naar het squamosum. De sutuur met dit been vormt een scherpe hoek, een spits oppervlak van het parietale insluitend, daar dit het squamosum binnen- dringt. Het bovenste been van dezen hoek is het vervolg van de sutuur met het postorbitale en helt naar beneden. Het onderste been helt ook nog een weinig naar de zelfde kant, doch buigt ten slotte in de diepe put tussen squamosum en supraoccipitale en vormt hierin de grens tussen deze beenderen. Van hier gaat de sutuur nog een kleine af stand naar beneden om dan achter het onderste uitsteeksel van het parietale in de ruimte te buigen door deze twee uitsteeksels begrensd. De verbinding met de onderlinge sutuur in het foramen parietale is hier echter bedekt. Het zichtbare oppervlak der beide parietalia aan de boven- en achter- kant van de schedel vormt aan de buitenkanten een verheven rand, die grotendeels de voortzetting is van de postorbitale rand en naar achteren toe meehelpt om de parietale kammen te vormen. Hierop vormt het oppervlak slechts een zeer smal reepje. Van deze rand nu helt het opper- vlak sterk naar binnen tot nabij het midden, waar het een kleine rug vormt, die zich van het midden van het foramen parietale tot het interparietale uitstrekt. Op de naar voren gerichte uitsteeksels vindt men nog de voort- zetting van een klein groefje tussen frontale en postfrontale ; aan de binnen- zijde hiervan vindt men eerst nog een verhevenheid langs de sutuur met het frontale, dan een klein groefje en ten slotte een verdikking langs de sutuur met het preparietale. Het benedenoppervlak en de zijopper- vlakken zijn glad. Afmetingen : Afstand van het achtereinde der onderlinge sutuur tot de snijpunten der suturen van parietalia, frontalia en preparietale 29,6 mm. Afstand van het achtereinde der onderlinge sutuur tot het einde van het boven vlakje op het achterwaartse uitsteeksel 39,9 mm. Lengte der onderlinge sutuur +9 mm. Kleinste breedte van het bovenvlak 17,5 mm. Het Interparietale (PI. I, II, VII, VIII). In de bovenhoek, van het achterhoofd en hoofdzakelik tussen de twee parietale randen bevindt zich dit, alleen een achtervlak tonende been. Langs het midden is het nagenoeg plat, doch zijwaarts bezit het aan de 28 Annals of the Transvaal Museum. binnenzijde der parietale karnmen twee platte uitsteeksels. Het doet met mee aan de begrenzing van het foramen magnum. Dit been werd vooral door Owen supraoccipitale genoemd (2, bl. 50, 4, bl. 49, 51, enz.). Owen zegt echter (1 c.), dat hij geen sntuur vond tussen het parietale on het supraoccipitale en dat hij door vergelijking er toe gebracht is, het onderste deel van dit been als supraoccipitale te beschouwen. Waarschijnlik was zijn bedoeling het bovenste deel dan aan “ het parietale ” toe te schrijven. Huxley (1, bl. 653) schrijft het deel van het interparietale, boven een als sutuur genoemde barst gelegen, toe aan het parietale, waardoor dit been dan een driehoekig kaudaal vlak krijgt ; het onder deze barst gelegen deel rekent hij tot het supraoccipitale. Huxley onderscheidde het inter- parietale dus niet. Dit gebeurde voor het eerst door Seeley (zie hieronder). Daar het interparietale zich ver naar voren tussen de achterwaartse uitsteeksels der parietalia indringt, vormt het een diepe inkeping in de bovenrand van het occipitale vlak, een insnijding, waarvan vorm en diepte bij de verschillende soorten nog al veranderlik schijnt te zijn en waarvan, vooral ook omdat deze rand zo in ’t oog valt, herhaaldelik melding wordt gemaakt. De sutuur met de parietalia is reeds daar besproken. Die met de tabularia begint iets achter het hoogste punt van de parietale kam, buigt van daar naar beneden in de richting van het boveneinde van het foramen magnum. Voordat nu het supraoccipitale bereikt wordt vertoont deze sutuur nog een paar krachtige slingeringen. De sutuur met het supra- occipitale is in ’t algemeen half cirkelvormig. De boveneinden dezer sutuur buigen met een naar onder konkave bocht naar de einden der suturen met de tabularia. Nauwkeuriger kan zij niet beschreven worden, daar het interparietale en het supraoccipitale zich ten opzichte van elkaar een weinig hebben verplaatst en nu de onderrand van het bovenste been 2 mm. verder naar achter ligt dan de bovenrand van het onderste been. Het zichtbare oppervlak van het interparietale is in hoofdzaak glad. Over het midden loopt een lage ribbe, die een voortzetting is van de centrale ribbe der parietalia. Deze ribbe zet zich tot bijna aan het ondereinde voort. Seeley (5, bl. 229) zegt, dat het “ superoccipital ” van L. micro- trema, waarvan hij later vermoedt, dat het een interparietale kan zijn (bl. 230), door een mediane sutuur in tweeen gedeeld is. Om zeker te zijn, heb ik het interparietale van ons exemplaar nog eens nauwkeurig nagezien en gevonden, dat er een kleine barst loopt van het midden van de onderrand naar boven toe tot op ongeveer een vierde deel van het been, om daarna naar links af te buigen. Een mediane sutuur is bij onzen Intirostris dus niet aanwezig. De zijkanten van het oppervlak, welke tegen de parietale kammen gelegen zijn, maken met het middelste gedeelte een hoek van ±120 graden. Zij zijn bedekt met fijne groeistrepen, die van de plaats, waar deze vlakjes in het centrale gedeelte overgaan, naar de rand toe zwak divergeren. Afmetingen : Lengte van het achtervlak 37,5 mm. Grootste breedte nabij de sutuur met het supraoccipitale . 33, 5 mm. Grootste afstand der zijvlakjes 22,7 mm. Annals of the Transvaal Museum. 29 De Tabularia (Pl. VII, VIII). Aan beide zijden van bet interparietale ligt een plat, vierkantig been tegen de binnen-achterwand van de parietale kammen. Zij worden boven- dien nog begrensd door het squamosum en het supraoccipitale. Deze beenderen wilde ik eerst met Seeley epiotica noemen, en wel omdat ik ze als homologieen opvat van de algemeen aldus genoemde beenderen der Stegocephalen. Met de gehoorbeenderen bebben zij echter, althans bij onzen Lystrosaurus, niets te maken. Bovendien is er geen enkele aan- wijzing, dat zij, hoe dan ook, met het gehoororgaan in verbinding stonden. Dit lijkt trouwens reeds zeer onwaarschijnlik. Het is daarom, dat ik, na door Dr. Broom er op gewezen te zijn, dat Cope dit been een andere naam had gegeven, liever diens benaming hier gebruik. Voorzover kon worden nagegaan, is dit been tot nog toe alleen door Cope in 1870 en door Seeley in 1889 waargenomen. Bij de beschrijving van de schedel van L. microtrema vergelijkt Seeley het interparietale van Lystrosaurus met de beenderen, die bij Amphibia zooals Loxomma, b.v. in Zittel’s handboek, supraoccipitalia worden genoemd. Terzijde van de supraoccipitalia van Loxomma liggen nu nog twee andere beenderen, de epiotica, en Seeley vindt nu aan elke zijde van het interparietale van L. microtrema een been, dat met deze te vergelijken is. Seeley’s mede- deling hieromtrent laat aan duidelikheid niets te wensen. Hij zegt (5, bl. 230) : “ It is well seen at the side of the skull of B.868, as a broad plate of bone, which extends between the interparietal and the squamosal, and rests upon the supraoccipital part of the occipital plate, so that in plan of construction of this region of the skull there is a close approximation to the Labyrinthodont type, which in so far as I can judge from Mr. Maw’s specimen of Loxomma in the British Museum, has a vertical occipital region. The transverse extent of this (?) epi-otic bone is 4 cm. in B.868 ; its position is oblique, and its breadth about 1 -5 cm. In other species the position of the bone is different ; in Dicynodon leoniceps it appears to descend obliquely downward, outward, and backward. In D. tigriceps its development appears to be greater upon the roof of the skull, where it seems to me to overlap the parietal bone, and to be defined by difference of colour of the bone, and a convex sutural border, which the undivided parietal to extend back between the epi-otic bones. The epi-otic bones are in contact with the pair of remarkable bones which form the roof of the temporal region of the skull.” Het is wel merkwaardig, dat, na zulk een duidelike beschrijving, er nooit meer melding van is gemaakt. Van de suturen zijn alleen de reeds beschrevene met het interparietale en die met het squamosum duidelik zichtbaar. De laatste loopt van de sutuur met het interparietale op de kam even wij dig aan de kamhoogte naar achteren tot voorbij het einde van het parietale uitsteeksel. Daar buigt zij naar beneden naar het supraoccipitale, doch dit gedeelte is onduidelijk, daar de verstening hier gebroken is geweest. Op de plaats waar de sutuur met het supraoccipitale moet liggen is het been beschadigd. Het enige zichtbare oppervlak van deze beenderen is glad en bedekt met van uit het midden divergerende groeistrepen. Deze maken met de groeistrepen op de zijvlakken van het interparietale in het midden van de 30 Annals of the Transvaal Museum. sutuur met dit been een hoek van 90-120 graden. Daar waar bij het interparietale de sutunr met het supraoccipitale begint, maken zij met de groeistrepen op dit laatste been een zelfde hoek. Bij de sutuur met het interparietale is duidelijk te zien, dat de zijvlakken van dit been een gedeelte van de buiten-achtervlakte der tabularia bedekken en deze daar dus inwiggen tussen het interparietale en de achterwaartse uitsteeksels der parietalia. Afmetingen : Lengte minstens. . . . . . . 26 mm. Breedte 19 mm. Het Supraoccipitale (PL VII, VIII). Dit been vormt een groot gedeelte van het achterhoofdsvlak en ligt tussen interparietale, tabularia en squamosa aan de boven- en zijkanten en de exoccipitalia aan de onderzijde. Het is een breed been, waarvan aan de voorzijde slechts twee kleine vlakjes zichtbaar zijn. Bij de suturen met de exoccipitalia is het zeer dun ; een dun en smal gedeelte van het been ligt hier tegen het achtervlak der exoccipitalia en bedekt deze dus gedeeltelik. lets hoger echter reikt de dikte reeds tot aan het voorvlak. De sutuur met interparietale en tabularia is reeds besproken ; die met de squamosa op het achtervlak is onduidelik, daar deze gedeelten der verstening beschadigd zijn. Slechts een klein gedeelte der sutuur is te zien aan de rechterkant dichtbij het exoccipitale. De suturen met de exoccipitalia zijn ook niet over hun gehele lengte duidelik. Bij het foramen magnum, onder het midden van de zijranden, bevinden zich op de exoccipi- talia twee knobbels en hierboven, ongeveer in het midden der randen, bevindt zich een vlakje, dat zich duidelik naar boven toe onder het been voortzet, dat hier supraoccipitale wordt genoemd. De grenslijn der twee beenderen zet zich aan beide kanten eerst dwars over het achterhoofdsvlak voort en vervolgens over een lage, meer naar boven gerichte rug. De grenslijn is aan de linkerkant tot aan het squamosum te vervolgen, doch rechts is zij slechts tot op een halve cm. van het squamosum duidelik. Hoewel dus deze grenslijn veel te wensen overlaat, kan ik haar toch niet als een barst beschouwen, daar het mij evenmin gelukte zelfs maar een enkele der talrijke groeistrepen op de beide beenderen van de een op de ander te vervolgen. Bovendien is langs een klein gedeelte van de linker grenslijn op beide beenderen een klein plekje, waar de groeistrepen duidelik met de grenslijn naar buiten toe konvergeren. Aan een andere Lystrosaurus schedel (Pal. Kat. No. 4001), te hulp geroepen om hierover beter uitsluitsel te geven, is deze konvergentie aan beide grenslijnen zeer duidelik. Dit is daarom van veel belang, omdat vroeger meestal de beide helften van het supraoccipitale beschouwd werden door een sutuur van elkander gescheiden te zijn en tot het overeenkomstige exoccipitale te behoren. Deze sutuur lag dan juist onder het interparietale en liep naar de bovenrand van het foramen magnum. Zoo zegt Owen van declivis ( 2 , bl. 50) : “The exoccipitals meet and join together above the foramen magnum.” Ook Lydeklcer geeft bij declivis alleen een grens onder het interparietale aan (8, bl. 34). Op genoemde plaats nu komt aan ons exem- Annals of the Transvaal Mijsetjm. 31 plaar een barst voor, waarvan het wei degelik nodig was te onderzoeken, met het oog op de onduidelikh ?id der suturen met de exoccipitalia, of men hier misschien met een sutuur te doen had. In de eerste plaats ligt deze barst niet mediaan, want zij treft de bovenrand van het foramen ver rechts van het midden. Bij drie andere exemplaren op weer geheel andere plaatsen. Bij het hier boven reeds aangehaalde exemplaar No. 4001, komt ook een barst voor, doch deze is op haar benrt zo ondnidelik, dat zij met de loep eerst voor de dag komt. De groeistrepen op beide helften van het supraoccipitaie van het hier beschreven exemplaar zijn nabij de barst onderling evenwijdig, terwijl de barst een kleine hoek met hen maakt. Bij exemplaar No. 4001 zijn de groeistrepen ook evenwijdig terwijl de barst onregelmatig tussen hen doorgaat. Er kon niet worden aangetoond, dat groeistrepen van het ene op het andere gedeelte overgaan. Het “ barst ” karakter wordt echter verhoogd door de scherpe randen en de hoekigheid. De sutuur met de exoccipitalia in het foramen magnum loopt eerst schuin naar boven en dan waarschijnlik recht naar voren, doch dit is niet duidelik te zien. De sutuur op het voorvlak begint aan de rand van het foramen dicht onder de reeds genoemde sutuur met het parietale, loopt boven langs de verdikking op het exoccipitale en buigt langs de buiten- zijde hiervan naar beneden tot nog boven het midden der verdikking. Hier begint de sutuur met het squamosum, die naar boven en tevens naar binnen gaat en een scherpe hoek maakt met het voorgaande gedeelte van de sutuur. Deze sutuur zet zich nu voort tot in de holte tussen parietale, squamosum en supraoccipitaie, waar de sutuur met het parietale begint. Het verdere verloop is bij de parietalia beschreven. Het achtervlak is glad en bedekt met talrijke groeistrepen, die van de rand van het foramen magnum divergeren. De twee voor- zij vlakken maken een scherpe hoek met het achtervlak en zij konvergereen naar voren. Zij zijn zeer weinig konkaaf en overigens glad. Van het oppervlak in het foramen is slechts een klein gedeelte zichtbaar, dat glad is en schuin naar boven loopt. De rand van het foramen is afgerond. Afmetingen : Breed te 79 mm. Grootste hoogte 31 mm. Grootste dikte 21 mm. Afstand van de rand van het foramen tot het inter- parietale 10 mm. De Exoccipitalia (PL I-VIII). Deze beenderen vormen een groot gedeelte van het achterhoofdsvlak, zenden uitsteeksels naar de squamosa, sluiten het basioccipitale tussen hun ondereinden in en vormen de onderste helft van den rand van het foramen magnum en de bovenste helft van de kondylus. De sutuur met het supraoccipitaie is reeds beschreven. Die met het squamosum op het achtervlak is onduidelik, doordat de verstening juist in deze streek barsten heeft (PL VII, VIII). Links en rechts vullen elkander echter vrij goed aan. Bechts kan men de sutuur vervolgen als voort- zetting van de sutuur supraoccipitale-squamosum tot juist boven een 32 Annals of the Transvaal Mtjseijm. foramen. Links zet zich de sutuur onder het foramen voort door een diepe holte en buigt zich daarna weer naar voren over de hoogte heen, welke gevormd wordt door het squamosum en het exoccipitale uitsteeksel. Het exoccipitale is hier in aanraking met het kwadraatbeen. Daar, waar de sutuur op het voorvlak zal treden, legt zich het achterwaartse uitsteeksel van het pterygoid tegen het exoccipitale (PL III, IV) ; de sutuur hiermede is echter zeer kort. Op het voorvlak komt dan nog een korte sutuur met het kwadraatbeen en daarna de sutuur met het squamosum. Deze loopt eerst een weinig naar buiten en dan naar de onderrand van het reeds genoemde foramen. Van de bovenrand van dit foramen zet de sutuur zich nu naar binnen voort tot het supraoccipitale (PL I, II). De hele sutuur met het squamosum op het voorvlak is een zigzaglijn. De sutuur op het achtervlak is, voor zover duidelik zichtbaar, slechts zwak golvend. Owen noemt deze sutuur bij declivis “ deeply indented ” (2, bL 50). De volgende sutuur op het voorvlak is die met het basisphenoid . Beginnend aan de binnenrand van het foramen magnum, aan de binnen- zijde van het straks tenoemen uitsteeksel, zet deze zigzagsutuur zich schuin naar onder en naar buiten toe voort tot aan de binnenzijde van het naar voren en beneden gerichte uitsteeksel. Daarna gaat de sutuur in het daarachter gelegen foramen en van daar ongeveer in dezelfde richting als het voorgaande langs het naar onder gerichte uitsteeksel van het basi- sphenoid naar een foramen tussen de naar onder gerichte uitsteeksels van exoccipitale en basioccipitale. Op de achterwand van deze opening komt de sutuur met het basioccipitale weer te voorschijn (Pl. VII, VIII), buigt zich over de onderrand naar het achtervlak en loopt daar, met de overeen- komstige sutuur naar boven toe konvergerend, als een rechte lijn naar den kondylus. Hierop buigen beide suturen zich sterker naar elkaar toe, zodat zij elkaar boven het midden van de kondylus ontmoeten. Hier begint de onderlinge sutuur der exoccipitalia, die zich over de bovenrand van de kondylus heen voortzet tot in het foramen magnum. Hier stoot zij echter direkt tegen het basioccipitale, dat in het foramen weer te voor- schijn komt. De beide suturen met dit been maken hier een hoek van ongeveer 90 graden met elkaar en dalen spoedig af in een diepte tussen basioccipitale en exoccipitale gelegen. Hierin is echter de sutuur niet verder te vervolgen. Het achtervlak dezer beenderen is oneffen door diepe putten en brede, hoge verb event) eden. De merkwaardigste dezer laatsten is wel diegene, die deel uitmaakt van de kondylus. Deze verhevenheid rijst hoog boven haar naaste omgeving. Haar gewrichtsviakte is konvex doch niet bol- vormig, bedekt met vele putjes en overigens niet glad. De randen ervan hangen over het lagere gedeelte van het been heen. Het exoccipitale gedeelte van de kondylus-oppervlakte is min of meer gelijk aan het basi- occipitale gedeelte. Evenals bij Oudenodon pusilius Jaekel (11, bl. 185) steken ook hier de beide exoccipitale gedeelten verder naar achteren dan het basioccipitale, hoewel blijkbaar niet in dezelfde verhouding. Ten opzichte van het vlakke gedeelte van het achtervlak van de exoccipitalia steken zij 2 mm. verder naar achteren dan het basioccipitale. Jaekel zegt l.c. “ Immerhin tritt die Tendenz zur Theilung des Condylus und zur Zuriickdrangung des basioccipitale unverkennbar deutlich hervor.” Annals or the Transvaal Museum. 33 Terzijde van de kondylus en onder de rand bevindt zich een vrij grote opening, die als doorgang diende voor de IXde, Xde, Xlde en Xllde zennw. Deze opening ligt in een vlakke uitdieping, die zich schuin naar onder en naar buiten toe voortzet, aan de binnenzijde begrensd door een in dezelfde rich ting verlopende, zwakke rug, welke nog aan de onderzijde van de kondylus- verhevenheid ontspringt en langs de sutuur met het basioccipitale naar de onderrand loOpt en aan de buitenzijde begeleidt door een krachtigere en bredere rug, welke ontspringt op een rug tussen kondylus en laterale opening in het exoccipitale. Deze rug zet zich voort op een breed en dik uitsteeksel, dat aan het kwadraatbeen en het squamosum grenst. Bij het squamosum is deze rug het hoogst. Volgens zijn lengte-richting is hij konkaaf. Van de boven-buitenhoek der kondylus-verhevenheid tot aan de laterale opening, reeds bij de sutuur met het squamosum genoemd, strekt zich een brede, lage verhevenheid uit ; deze loopt dus nagenoeg even wij dig aan de sutuur met het supraoccipitale. Tussen deze rug en die op het brede uitsteeksel naar het squamosum-kwadraatbeen bevindt zich een zeer diepe put, die door een plat vlak van het squamosum naar buiten wordt begrensd. De exoccipitale wand van deze put is konkaaf van boven naar beneden doch konvex van de rand naar de diepste plaats der diepte. Boven de kondylus-verhevenheid, aan de rand van het foramen magnum, bevindt zich nog een klein bultje, dat echter zoowel links als rechts beschadigd is. Bovendien is er nog een kleine, smalle en lage rug in het midden van de sutuur met het supraoccipitale. Overigens is het grootste gedeelte van het oppervlak bedekt met groeistrepen. Deze divergeren in ’t algemeen van de voet van de kondylus-verhevenheid en van het kleine bultje daarboven. De rand van het foramen magnum is scherp afgerond en loopt niet door bij de kondylus. De zijkanten zijn bijna recht en slechts in het midden een weinig naar binnen gebogen. De bovenrand is sterk konkaaf en de kondylus- zijde zwak konkaaf. Bij de beschrijving van dit achtervlak bij L. Murrayi maakt Huxley reeds melding van de laterale opening, van de diepe groeve en het brede uitsteeksel, dat tegen het squamosum en het kwadraatbeen stoot. Van de laterale opening werd door Seeley (5, bl. 245) evenals door Jaekel (11, bl. 187) gedacht, dat het een gehooropening kon zijn ; deze ligt echter, zoals Broom ook reeds aangeeft (14, bl. 350), aan het ondereinde van het basioccipitale uitsteeksel. Het voorvlak (PI. I, II, V, VI) vertoont een grote verhevenheid en twee dunne uitsteeksels. De verhevenheid is langgerekt in de rich ting van de sutuur met het supraoccipitale bij het foramen magnum tot het achterwaartse uitsteeksel van het pterygoid. Zij is ongeveer twee keer zo lang als breed. De buitenrand er van is steil, de onderrand loopt geleide- lijk over in het eigenlike vlak en de binnenrand is minder steil dan de buitenrand. De bovenrand is slechts zwak geprononceerd. Het vlak op deze verhevenheid is wat gewrongen, zodat het bovenste gedeelte zich een weinig naar buiten keert, terwijl het onderste gedeelte recht naar voren wijst. Aan het boveneinde van de sutuur met het basisphenoid, welke alleen rechts is blootgelegd, bevindt zich een lang en dun uitsteeksel, dat echter bij het prepareren gebroken is. Dit uitsteeksel wijst bijna recht naar 3 34 Annals of the Transvaal Museum. boven ; het belt slechts zeer weinig naar de hersenholte. Het is mi nog 11 mm. lang, doch het was oorspronkelik langer. Aan het ondereinde dezer sutuur op het voorvlak bevondt zich een uitsteeksei, dat naar beneden gericht was. Door het prepareren is ook dit afgebroken ; dit uitsteeksei is echter zeer kort. Overigens is het voorvlak glad. Het vertoont slechts zeer onduidelike groeistrepen langs de sutuur met het squamosum. Zij snijden deze sutuur bijna rechthoekig. Dit voorste gedeelte van het been noemt Broom bij Oudenodon Kolbei perioticum (14, bl. 349). Het komt zeer zeker in plaats met een perioticum overeen en het is ook niet onmogelik, dat dit gedeelte eens in fylogenetiese zin, zelfstandig is geweest. Ik vond echter geen suturen of aanwijzingen daarvan tussen dit en het achterste gedeelte en reken het dus tot het exoccipitale. Het kleine ondervlak je, gelegen tussen het uitsteeksei langs het basi- occipitale en het uitsteeksei naar het quadratum en het squamosum is gootvormig gebogen tussen deze uitsteeksels. Het gaat met een brede ronding over in het voorvlak en even eens op het uiterste gedeelte van het laatstgenoemde uitsteeksei in het achtervlak. Overigens is de grens tussen het ondervlak en het achtervlak echter een scherpe rand. Op de grens van het ondervlak met het basisphenoid, juist achter het hierboven genoemde, naar onderen gerichte uitsteeksei, bevindt zich een ronde opening in het been. Het kanaal, dat hiermee in verbinding staat, kon niet worden onderzocht. Het diende waarschijnlik als doorgang voor de Vllde zenuw. Tussen het ondervlak en het basioccipitale bevindt zich nog een andere, grotere, ovaalvormige opening (Fo, PI. III). Van het ondervlak is deze opening gescheiden door een dunne verhevenheid, waarvan de rand naar onder toe konkaaf is. Het gedeelte van de achterrand dezer opening, dat gevormd wordt door het uitsteeksei langs het basioccipitale, vormt aan de onderzijde een plat vlakje, dat scherpe randen maakt met het achtervlak en de binnenzijde der opening. Dit vlakje zet zich op het basioccipitale voort. De genoemde opening is zeer waarschijnlik de gehooropening ; bij andere exemplaren ligt er een klein beentje op, dat tot het quadratum reikt. Dit zou dan de stapes kunnen zijn en de holte tussen quadratum en de onderrand van het basioccipitale uitsteeksei het cavum tympanicum. Ais zodanig doet Seeley het reeds vermoeden in zijn beschrijving van L. microtrema (5, bl. 231). Hij wijst er verder op, dat het exoccipitale zo dik is bij het meduilare kanaal en dat er enige aanwijzingen zijn, dat deze dikte haar oorzaak in een pro-oticum vindt. Hoewel Jaekel de uitwendige gehooropening hier ver vandaan zoekt, noemt hij de holte tussen basioccipitale uitsteeksei, exoccipitale uitsteeksei en quadratum een oorholte (11, bi. 184). Afmetingen : Grootste breedte der beide beenderen op het achtervlak. .102 mm. Grootste dikte der beenderen 38 mm. Grootste breedte van de kondylus 31 mm. Grootste breedte van het foramen magnum. 15 mm. Grootste hoogte van het foramen 23 mm. Lengte van de verhevenheid op het voorvlak ±28 mm. Annals of the Transvaal Museum. 35 Het Basioccipitale (PI. Ill, IV, VII, VIII). Een dik, hoog en tamelik smal been, waarvan siechts twee oppervlakken te zien zijn, een in het foramen magnum en een achter-ondervlak. De sutuur met de exoccipitalia, voor zover zichtbaar, is reeds bij deze beenderen behandeld. Aan de voorkant grenst dit been bovendien nog aan het basisphenoid (PI. Ill, IV). De sutuur hiermede wordt voor- namelik gekarakteriseerd door de nederwaartse uitbochtingen rond de twee naar onder gerichte uitsteeksels van dit been. Tussen deze twee maakt de sutuur een bocht naar boven. Overigens is het een eenvoudige lijn. Het achter-ondervlak vertoont een hoge verhevenheid, die de kondylus helpt vormen en waaronder het overige gedeeite van het vlak zich als ean naar het midden en naar beneden steeds dieper wordende depressie uit- breidt. De kondylus verhevenheid is breder dan hoog en de zich daarop bevindende oppervlakte is, evenals bij de exoccipitale gedeelten, met talrijke, kleine putjes voorzien en bovendien zwak konvex. Het gevolg van het konvex zijn der drie kondylus delen is, dat de suturen op de kondylus diepe groeven vormen en dat op de plaats van vereniging der drie suturen zich een diepe put bevindt. De onderrand van de kondylus is ook overhangend. Het overige gedeeite van het achter-ondervlak loopt van de kondylus eerst recht naar voren, buigt dan geleidelik naar beneden, om op een bepaalde af stand weer naar voren te buigen en zelfs nog iets naar boven. De zijkanten van dit gedeeite echter blijven van de kondylus af langs de sutuur met de exoccipitalia lopen tot bij de brede, platte rand, die het basioccipitale rond de openingen vormt, welke bij de exoccipitalia reeds genoemd zijn. Deze platte rand is een voortzetting van het platte ondervlakje van het korte, exoccipitale uitsteeksel en strekt zich uit tot het basisphenoid. Het is dus halve-maanvormig. Het maakt met het overige gedeeite van het achter-ondervlak een scherpe rand. Het onder- vlak, tussen de twee randen der genoemde openingen, is konkaaf . Daardoor geeft het gedeeite aan de openingen grenzende de indruk van een uit- steeksel. Van het vlak in het medullare kanaal (Pi. VII, VIII) is siechts weinig mee te delen, daar het niet geheeJ. kon blootgelegd worden. Langs het midden van de basis van het kanaal loopt een smalle rug, die naar beide zijden afloopt en dan verder door gesteente bedekt is. Deze rug strekt zich uit van het basisphenoid tot de onderlinge sutuur der exoccipitalia. Hier is hij trouwens veel breder dan verder naar voren toe. Dit gedeeite wordt waarschijnlik door Owen bedoeld, waar hij van L. Aljredi (4, bl. 51) zegt : “ . . . the basioccipital appearing at the interspace of the exoccipitals immediately within the cranial cavity.” Het achtervlak vertoont zeer fijne groeistrepen, die, van een plaats midden onder de kondylus-verhevenheid, divergeren. Afmetingen : Grootste breedte van het been 38 mm. Grootste hoogte 35 mm. Breedte van het basioccipitale deel van de kondylus. . . . 21,2 mm. Hoogte van dit kondylus gedeeite 13,8 mm. Annals of the Transvaal Museum. 36 De Qua dr at a (PI. I-YITI). Deze beenderen bevinden zicb in de uiterste, onderste buitenhoeken van het achterhoofdsvlak. Zij zijn verbonden aan de ondereinden der squamosa en zij zijn bovendien in aanraking met de exoccipitalia en de uitsteeksels der pterygoidea. Aan hun onderzijde bevindt zieh de gewrichts- vlakte voor de onderkaak. Door een grote spleet zijn de beenderen elk in twee delen gedeeld, welke bij bet gewricbtseinde door een dun been- gedeelte zijn verbonden. De sutirar met bet squamosum op het voorvlak (PI. V, VI) begin t reeds kort boven het uitsteeksel van bet pterygoid en buigt zicb dan om de ronde rand van het binnenstuk naar de scbeidingsspleet. Van bet eind dezer spleet gaat de sutuur recbt naar boven tot balfweg naar de plaats, waar het naar voren gericbte uitsteeksel van bet squamosum begint. Dan gaat zij weer halverwege terug en sluit daardoor met het opgaande gedeelte een smal stuk van het quadratum in. Nu buigt zij zich weer naar boven en. gaat dan met een wijde boog langs de bovenrand van het quadratum naar de buitenrand van het achterhoofd. Deze buitenrand nu is in beide gevailen bij dit, exemplaar beschadigd. In *t algemeen kan echter worden gezegd, dat de sutuur nu de buitenrand naar beneden volgt tot dichtbij het gewrichtsgedeelte ; hier verloopt zij nagenoeg horizontaal tot voorbij de groeve op het gezichtsvlak, van waar zij zich recht naar boven buigt tot bij de sutuur tussen squamosum en exoccipitale. De nu voigende sutuur met het exoccipitale maakt een scherpe hoek met het voorgaande gedeelte en loopt naar voren tot bij het uitsteeksel van het pterygoid. Hier buigt de sutuur met een konvexe bocht naar buiten om het uitsteeksel heen en bereikt zo veer het reeds genoemde, korte sutuurlijntje met het exoccipitale. De geaardheid der sutuurlijn is niet overal duidelik te zien. De sutuur met het exoccipitale is hoofdzakelik nog bedekt met gesteente en een groot gedeelte van de sutuur met het squamosum is afgebroken ; het aanwezige en zichtbare gedeelte doet zich voor als een eenvoudige lijn. De buitenste helft van het voorvlak is hoofdzakelijk konkaaf naar voren ; slechts de buitenrand is een weinig konvex, welke konvexiteit zich naar beneden toe meer naar het midden van het vlak wendt, zodat hier het vlak van boven naar beneden konvex is en konkaaf in een richting loodrecht hierop. Aan het ondereinde van dit deel komt een vrij diepe depressie voor, welke van de in het midden van het been liggende spleet gescheiden is door de verhoogde rand van dit deel. Onder deze depressie buigt het oppervlak sterk naar voren op de brede, platte schijf, welke een deel van het gewrichtsvlak draagt. De voorrand van deze schijf springt dus uit voor de vlakte van het reeds beschreven stuk. Deze schijf nu zet zich als zodanig binnenwaarts een eind voort, begint dan ineens sterk te verbreden tot een andere schijf, die met de eerste ongeveer een rechte hoek maakt en met het caudale einde van de asrichting van de schedel een hoek van ongeveer 45 graden. Deze tweede schijf is eigenlik het tweede, binnenste deel van het been. De onderste helft dezer tweede schijf vormt het overige gedeelte van het gewrichtsvlak. Uit het boven- staande volgt reeds, dat het buitenste deel van het gewrichtsvlak met het binnenste deel ongeveer een rechte hoek maakt. Dit buitenste deel is een Annals of the Transvaal Museum. 37 weinig konvex en is binnenwaarts een weinig naar boven gericht. Het ontmoet het binnenste deel in een diepe goot. Laatstgenoemd deel is kamvormig ; het vertoont twee gewrichtsoppervlakken waarvan het ene ongeveer een rechte hoek maakt met het buitenste deel en het andere, op de rand der kam, weer een rechte hoek met het voorgaande. Het binnenvlak is eerst sterk konvex bij de rand van de kam, en wordt daarna sterk konkaaf tot bij de sutuurlijn. De groeistrepen lopen op het platte buitendeel van het been van de boven- sutuurlijn met het squamosum naar beneden, doch zo, dat zij van uit de grote depressie onder aan dit deel naar boven toe zwak divergeren. De groeistrepen op de binnenrand van dit deel zetten zich tot op de horizon tale schijf voort. De brede min of meer konkave rand van deze schijf is ruw. Groeistrepen komen op de vertikale schijf alleen voor, waar het oppervlak niet tevens gewrichtsoppervlak is. Zij divergeren van het dunne gedeelte naar de rand van dit stuk. Zij komen vooral ook uit de spleet te voorschijn. Op het dunne verbindingsstuk der twee delen ziet men de groeistrepen van de binnenrand van het buitenste deel afkomen en op een gegeven plaats eindigen. Dan komt een glad gedeelte en daar- achter ziet men de groeistrepen uit de spleet opstijgen en naar het dunne gedeelte terug buigen ; dit laatste natuurlijk aan de binnenrand der spleet. Waar bovengenoemde groeistrepen eindigen, bevinden zich ongeveer rechthoekig daarop korte, afgebroken groefjes, die als het ware de einden der groeistrepen omgrenzen. Een sutuur komt echter tussen de twee delen niet voor. Wei zijn er in deze streek enkele barstjes, doch deze zijn dadelik als zodanig te herkennen. In tegenstelling met wat door andere onderzoekers bij andere versteningen gevonden werd, blijkt hier dus een afzonderlik been, dat als quadratojugale zou aangeduid moeten worden, niet aanwezig te zijn. Jaekel geeft een dergelik been bij een Lystrosaurus aan, echter zonder beschrijving (12, bl. 90) ; eveneens bij een Oudenodon (0. Kolbei Broom, l.c. bl. 192 en 193), waar duidelik uit de tekening blijkt, dat het quadratojugale overeenkomt met de buitenste gewrichtsrand van het quadratum van onze Lystrosaurus. Watson daaren- tegen vond, dat het quadratum van latirostris wel grotendeels in twee delen gescheiden was, doch dat deze tegen de gewrichtsvlakte een been vormden. Broom had hem bovendien reeds te toestand bij Oudenodon getoond (13, bl. 288). Broom beschrijft uitvoerig een quadratojugale bij Oudenodon Kolbei (14, bl. 347), dat een derde gedeelte van de gewrichts- oppervlakte vormt. De sutuur ligt daarbij juist op het smalle gedeelte. Uit bovenstaande beschrijving volgt echter, dat wij bij deze Lystrosaurus met een enkel been of met twee, met elkaar vergroeide beenderen te doen hebben. Dit laatste schijnt werkelik het geval te zijn. De vroegere sutuur zou dan gelopen hebben van uit de onderhoek der spleet tot midden op het smalle gedeelte en van daar dwars naar buiten, langs het midden van de konkave rand van de schijf. Het buitenste deel van het quadratum zou dus vroeger quadrato-jugale zijn geweest en dit deel zou niet, zoals dit volgens Broom het geval bij Oudenodon Kolbei schijnt te zijn, een deel van de gewrichtsoppervlakte helpen vormen, doch aangegroeid zijn op een dun dwars uitsteeksel van het kwadraatbeen, welk laatste voor de gehele gewrichtsvlakte zorgt. Wat deze gewrichtsoppervlakte zelf betreft. 38 Annals or the Transvaal Museum. wijst Watson nog op de grootte daarvan, een grootte, die de onderkaak gelegenheid geeft over meer dan een rechte ho k te bewegen (13, bl. 293). Afmetingen r Grootste hoogte 48 mm. Hoogte van het binnenste deel 33-36 mm. Grootste breedte 58 mm. Af stand van de bnitenrand van de horizontale schijf tot de bnitenrand van de gewrichtskam 30 mm. Breedte van de gewrichtskam 9 mm. De Squamosa (PI. I-YIII). Deze beenderen vormen de gehele zijkanten van het achterhoofd, misschien op een klein deel na, dat door de quadrata wordt ingenomen. Zij zenden een breed en dun uitsteeksel naar beneden, een smaller uit- steeksel naar de parietalia en een breed, dun, kamvorming uitsteeksel, dat later een langgerekte punt wordt, naar de maxillaria. Deze kam maakt een rechte hoek met zijn platte basis. De suturen met de maxillaria, de jugalia, de postorbitalia, de parietalia, de tabularia, het supraoccipitale, de exoccipitalia en de quadrata zijn reeds bij deze beenderen behandeld. De genoemde zijn al de beenderen waarmee de squamosa in verbinding staan ; bij Oudenodon Kolbei zou het squamosum ook nog verbonden zijn aan het interparietale (14, bl. 346). Dit is hier echter niet zo. Het achtervlak van het nederwaartse uitsteeksel (PI. VII, VIII) is aan de onderkant plat, doch naar boven toe buigt het middengedeelte van het vlak een weinig en naar achter naar binnen, terwijl de buitenrand daar sterk naar achteren buigt en de binnenrand sterk naar voren. Dit deel is reeds genoemd als buitengrens van een diepe put op de exoccipi- talia. Hierboven gaat dit vlak over in het achtervlak van de parietale kam. Dit bovenste deel is in hoofdzaak plat, daar het slechts bij het einde der sutuur tussen exoccipitalia en supraoccipitale een kleine welving vertoont. Het achtervlak van het laterale (parietale) uitsteeksel is bedekt door het tabulare en het interparietale. De groeistrepen op het achtervlak van het been stralen uit van een plaats onder het midden van het achtervlak van het kamvormig uitsteeksel. Hier zijn zij natuurlik onduidelik, doch overigens zijn zij zeer goed zichtbaar. Het achtervlak is overigens glad op een kleine ribbe na, welke zich bevindt tegenover de laterale opening in de exoccipitalia. Deze ribbe loopt van de plaats, van waaruit de groei- strepen divergeren, naar de buitenrand der opening, begeleid door een hoger liggende groeve, welke gevormd wordt door deze ribbe en de reeds genoemde welving. Het buitenoppervlak van het squamosum (PI. V-VIII) is sterk U-vormig gebogen. Het hooggelegen been der U wordt gevormd door het kamvormig uitsteeksel, het lagere been door de achter-zijwand. Het kamvormig uitsteeksel helt naar binnen en tevens naar voren. De achter- wand helt aan het achtereinde zwak naar voren, doch deze helling wordt naar voren toe steeds sterker, totdat het vlak aan de bovenrand van het quadraatbeen bijna vertikaal staat. Dit, naar voren dus breder wordende, 39 Annals of the Transvaal Museum. holle vlak vertoont geen verhevenheden. Het is wel bedekt met talrijke, fijne groeistrepen. Op het voorste gedeelte van het kamvormig uitsteeksel zijn deze van de voor-buitenrand naar achteren gericht. Op het achterste gedeelte zijn zij divergerend verspreid van een lijn in het midden der diepte van de U gelegen naar de rand en wel zo, dat zij op het niterste achtereinde van het uitsteeksel naar achter gericht zijn. Op de onderste helft der U zijn zij van nit deze lijn divergerend gericht naar de randen van het vlak. Het binnen-voorvlak (PI. I, II, VII, VIII) is konvex in een richting van b oven naar beneden en konkaaf in een richting loodrecht daarop. Ook dit vlak vertoont geen biezondere verhevenheden. De groeistrepen lopen dwars over dit vlak en divergeren hoofdzakelik naar de rand van het kamvormig uitsteeksel. Dit vlak ontmoet het bnitenvlak onder het naar voren gerichte kamvormig uitsteeksel zodanig, dat nabij dit uitsteeksel een scherpe rand gevormd wordt, die naar beneden toe overgaat in een brede rug. Afmetingen : Af stand van het vooreinde tot het achtereinde 124 mm. Af stand van het vooreinde tot het ondereinde 82 mm. Afstand van het achtereinde tot het ondereinde (aan de rechterzijde; links is iets in elkaar gedrukt) 96 mm. Breedte van het ondereinde minstens 60 mm. Breedte van het boveneinde ongeveer 75 mm. Dikte van het kamvormig uitsteeksel bij de rand. ....... 5 mm. Het Basisphenoid (PL III, IV). Dit been ligt voor het basioccipitale en de exoccipitalia en gedeeltelijk achter, doch grotendeels boven de pterygoidea. Het vormt de onderste en een deel van de voorste begrenzing der “ hersenholte.” Het bestaat hoofdzakelik uit een dun, mediaanliggend, voorste gedeelte, dat een brede basis heeft op de pterygoidea en een breed achterste gedeelte, dat naar beneden twee uitsteekseis voor tegen het basioccipitale aaniegt, welke zich tot een brede, in het midden iets ingesneden plaat verenigen. De sutuur met het basioccipitale en de exoccipitalia is reeds behandeld. Bij deze verstening is overigens alleen nog zichtbaar de sutuur met de pterygoidea. Deze vertoont zich op het mondholtevlak als een meander- sutuur en bevindt zich juist voor de beide openingen in het basisphenoid ; zij begeeft zich zelfs nog een weinig op het nauwe gedeelte tussen deze openingen. Zij zet zich nu over de smalle zijribben, die deze openingen van de holte tussen pterygoidaal uitsteeksel en basisphenoid afscheiden, voort en gaat in bijna horizontale richting langs de scherpe bovenrand van genoemd uitsteeksel nog een eindweegs naar achteren en buigt zich dan rond het kleine uitsteeksel van het basisphenoid, dat op het ptery- goidale uitsteeksel ligt, weer naar voren. De sutuur ioopt nu even wij dig aan de buitenrand van de pterygoidea naar voren. Op welke wijze de sutuur nu rond het vooreinde van het basisphenoid verloopt is niet te zien. (Aan de linkerzijde der mediane beenderen is een gedeelte van het gesteente gelaten, zodat hier ook niets te zien vait.) Rechts was aan het achter- waartse uitsteekseltje, dat op het pterygoidaie uitsteeksel ligt, het 40 Annals of the Transvaal Museum. columellare verbonden. Of nu dit uitsteeksel zelf tot het columellare behoort, wat ik wel vermoed, is hier niet nit te maken. Wei bestaat er een barst, die uit het voorste gedeeite van de holte tussen pterygoid aal uitsteeksel en basioccipitale loopt in de richting van de straks te noemen ovaie opening. Daar in het voorste gedeeite dezer scheidingslijn de groei- strepen zich van de ene zijde op de andere voortzetten en daar bovendien de scherpe randen en hoeken van een typiese barst ook aanwezig zijn, kan ik deze lijn ook slechts als zodanig aangeven. A an de linkerzijde,. waar het gehele columellare is blootgelegd, geeft het bedoelde uitsteeksel de indruk tot dit been te behoren, hoewel er op de plaats waar het smalle columellare in het brede voetstuk overgaat een barst of voeg aanwezig is (Pl. V, VI). De sutuur met het vomer en het ethmoid zijn niet bekend, daar het eerste been naar boven toe niet blootgelegd is en het tweed e door het prepareren is vernietigd. Het mond holte- oppervlak helt sterk van het vlak der pterygoidea naar beneden. In zijn hoogste deel bezit het twee ovaalvormige, dicht bij elkaar gelegen openingen, welke waarschijnlik gediend hebben voor de inwendige carotid en. Seeley kon het verloop der kanalen naar de “ hersenholte ” bij L. microtrema vervolgen (5, bl. 229). Zij verenigen zich daar, voor zij de “ hersenholte ” bereiken en monden hierin uit met een ronde opening. Blijkbaar zijn er belangrijke verschillen met Oudenodon , want het schijnt, dat er bij 0. K‘ lbei slechts een enkelvoudig carotid kanaal is en dit mondt volgens Broom uit in het pterygoid, dus niet in het basi- sphenoid (14, bl. 348). Het oppervlak draagt twee ruggen, die, terzijde hiervan ontspringend, lopen tot aan de onderrand van het basioccipitale. Tussen deze verhevenheden vertoont het oppervlak een zwakke depressie. De groeistrepen op dit oppervlak verlopen van de smallere voorrand naar de bredere achterrand en divergeren dus in deze richting. Dit vlak gaat met een brede ronding over in het vlakje, dat zich bevindt in de holte tussen exoccipitale en pterygoidaal uitsteeksel en dit gaat direkt daarna over in het binnen-zij oppervlak. Dit laatste is in hoofdzaak glad, alleen dicht bij de buitenrand komt enige oneffenheid voor. Het naar achteren gerichte, op het pterygoidale uitsteeksel liggende gedeeite, vernauwt zich sterk naar boven tot de plaats, waar het columellare afgebroken is. Het einde van dit uitsteeksel vormt een schuin naar achteren en naar boven gerichte lijn. Het onderste gedeeite van het binnen-zij vlak is bijna horizontaal en ontmoet het vertikale gedeeite in een ruime bocht. De voorrand van het vertikale gedeeite is aan de onderkant ingesneden door een ovale opening, welke in verbinding staat met de opening tussen de twee achterste vomer- platen, die op het gehemelte zichtbaar is. Verder is de voorrand niet zichtbaar. De bovenrand is beschadigd. Naar achteren loopt het zij - oppervlak op tegen de exoccipitalia. Het gehele oppervlak is bedekt met groeistrepen. Op het vertikale gedeeite zijn deze hoofdzakelik van onder-achter naar boven-voor en bovendien in deze richting divergerend. Naar de achterrand toe vindt men ook nog fijne streepjes ongeveer in dezelfde richting. Annals of the Transvaal Museum. 41 Het bovenvlak is nog bedekt met gesteente. Het is echter duidelik te zien, dat het achterste gedeelte het breeds t is en een holte vormt en aldus de basis van de hersenholte, terwijl het voorste gedeelte stijl opstijgt en bovendien gauw zeer smal wordt. Dit is tevens de enige bescherming door been aan de voor-onderkant der “ hersenholte.” Het is zeer onwaar- schijnlik, dat een gedeelte van dit been presphenoid zou zijn, daar er geen aan wij zing voor gevonden is. Afmetingen : Lengte, gemeten van het boveneinde der sutuur met de exoccipitalia tot het vooreinde van de mediane plaat 42 mm. Breedte 50,5 mm. Breedte van het mondholtevlak 41 mm. Lengte van het mondhoJtevlak 14 mm. De Pterygoidea (PL III-VI). Deze beenderen verbinden de quadrata, de exoccipitalia en het basi- sphenoid met de maxillaria en de palatina. Bovendien grenst hun voor- rand nog aan het vomer en zijn zij waarschijnlik met de columellaria verbonden. Zij zijn vrij plat en bezitten elk een nitsteeksel zijdelings naar achteren, waar het de grens van exoccipitale en kwadraatbeen bereikt en een naar voren. De laatste divergeren ook met elkaar maar met ver- minderende divergentie, zodat hnn einden nagenoeg even wij dig zijn. Zij zijn dik en hun einden vormen hoge randen. De suturen met deze beenderen zijn bijna alle reeds besproken. Die met het vomer is hier niet te zien. De sutuur met de palatina zal zij bij deze beenderen worden behandeld. De onderlinge sutuur loopt van het achtereinde van de opening tussen de pterygoidea en de twee vomer-platen naar het midden van de sutuur met het basisphenoid op het mondholtevlak. Deze lijn vertoont talrijke kleine bochtjes en is boven haar omgeving verheven. Het mondholtevlak is glad en vertoont in het midden slechts hauwe groeistrepen. Deze schijnen van het midden van elk been naar alle richtingen uit te stralen. Naar de uitsteeksels toe worden zij duideliker. Naar achter buigt het gehemeltevlak geleidelik in het achtervlak van het achterwaartse uitsteeksel. De ronde zij rand van het vlak gaat daarbi j over in de scherpe ond errand van dit uitsteeksel. Het achtervlak hiervan en de onderrand zijn bedekt met duidelike lengte-groeistrepen. Op de naar voren gerichte uitsteeksels is het gehemeltevlak maar zeer smal en het rondt af naar het binnen - en buitenvlak. Hier draagt het bovendien nog een zwakke lengte-ribbe. Het buitenvlak is sterk konkaaf. Het helt een weinig naar buiten, is glad en bedekt met fijne groeistrepen, evenwijdig aan de lengterichting. Aan de voorzijde is het gedeeltelik bedekt door het achterwaartse uit- steeksel van het maxillare en wel zo, dat het oppervlak in twee naar voren gerichte, scherpe punten verdeeld is (PI. V, VI). Van het kleine stukje, zichtbare bovenvlak kan niet gezegd worden tot welk been het behoort. De twee naar voren gerichte uitsteeksels vormen de achter- en zij rand van de inwendige neusopeningen (PL III, IV). Aan de voorkant worden 42 Annals or the Transvaal Mtjseum. zij hierin bijgestaan door de palatina. Het centrale gedeelte van de achter- rand behoort echter niet aan bet nenskanaal, dock aan een langwerpig, kort kanaal, dat de ruimte boven de pterygoidea met de mondholte verbindt. De vorm van de opening van dit kanaal in de mondholte is langgerekt met konkave zij den, welke elkaar naar voren onder een zeer scherpe hoek ontmoeten. Het grootste deel dezer zijden behoort tot het vomer. Naar achteren ontmoeten zij elkaar in een afgeronde bocht. Het deel, dat door de pterygoidea begrensd wordt, is ongeveer een vierde van het geheel. Afmetingen : Lengte van de onderlinge sutuur 19 mm. Afstand van het achtereinde der achterste uitsteeksels tot het vooreinde van de voorste uitsteeksels 68 mm. Kleinste breedte 27,5 mm. Afstand der niteinden der achterste uitsteeksels +72 mm. Afstand der niteinden der voorste uitsteeksels 41 mm. De Columellaria (PI. V, VI). Dit lange, dunne beentje verbindt aan beide zijden van de schedel het onderste nitsteeksel van het parietale met het zijdelings naar achteren gerichte uitsteeksel van het basisphenoid. Behoort dit stuk echter ook tot het coiumellare, wat waarschijnlik het geval is (zie basisphenoid), dan leze men hiervoor de bovenrand van het vooreinde van het naar achteren gerichte pterygoid ale uitsteeksel. Bij Oudenodon Kolbei heeft het een overeenkomstige vorm ; Broom zegt ervan (14, bi. 349) : “ At its lower end it has an antero-posterior development which is closely articulated with the side of the basisphenoid and rests on the side of the pterygoid.” In het midden is dit been het smalst ; naar boven wordt het geleidelik breder en naar onder blijft het ongeveer even breed tot bij het reeds beschreven uitsteeksel van het basisphenoid. De sutuur met het parietale is reeds bekend. De zichtbare oppervlakte van het been is voorzien van groeistrepen even wij dig aan de lengterichting. Afmetingen : Lengte (van parietale tot pterygoid) 61 mm. Dikte 1 mm. Breedte (in het midden) 3 mm. De Palatina (PL III-VI). Alleen het r echter palatinum is tamelik opengelegd. Van het linker is alleen het ruwe oppervlak zichtbaar. De palatina bevinden zich in de mondholte aan de buiten- voor- en achterzijde van het neuskanaal ; hoger op vormen zij alleen de achterzijde hiervan. Tegen de buitenzijde van het onderste deel ligt het voorste uitsteeksel van het pterygoid en geheel vooraan het maxillare. De binnenzijde vormt de wand van het neuskanaal. Dit onderste stuk is nagenoeg plat in een rich ting even wij dig aan het mediane vlak. Het bovenste stuk is plat in een richting loodrecht daarop. Dit stuk grenst aan het maxillare en het jugale. Het zichtbare gedeelte van de sutuur met het pterygoid begint aan het vooreinde van het pterygoidale uitsteeksel en zet zich achterwaarts Annals of the Transvaal Museum. 43 aan de binnenzijde van dit uitsteeksel op geringe af stand boven de onder- rand ervan voort tot tegen bet vomer. Hier buigt zij naar beneden. De overige suturen zijn of niet zicbtbaar of reeds op een andere plaats bescbreven. Het gehemelte-oppervlak dezer beenderen (PI. Ill, IV) is zeer raw* Langs het vooreinde van het pterygoid ligt een diepe groeve, begrensd door het pterygoidale uitsteeksel en een vierkantige verhevenheid op het palatinum. Een van de assen van dit vierkant staat loodrecht op, de andere is nagenoeg even wij dig aan het median e vlak. Op elke hoek van het ondervlak der verhevenheid komt nog een ekstra knobbeltje voor, behalve op de voorhoek. De voorste punt van het palatinum ligt weer veel lager dan het boven vlak der verhevenheid. Op de genoemde groeve na is het gehemeltevlak nog met talrijke, zeer kleine oneffenheden voorzien Deze ruwheid komt ook bij andere Anomodontia voor ; zoo b.v. bij Oudenodon Kolbei, waarvan Seeley meende, dat deze ruwe oppervlakte tanden droeg ; Broom beschreef kort geleden deze soort en zegt, dat hij geen tandstruktuur vond ; het zijn slechts onregelmatigheden in het beenoppervlak (14). Ook bij onze latirostris kan er geen sprake zijn van tanden. Het vlak in de neusgang is van voor naar achter, doch vooral achteraan konkaaf. Terzijde is het van boven naar beneden zeer weinig konvex. Overigens is het glad. De groeistrepen op dit vlak zijn op het voorste gedeelte van voor naar achter gericht. Op het achterste gedeelte lopen zij naar boven. Het achtervlak (PI. V, VI) van het bovenste stuk is eveneens glad en weinig konkaaf van het pterygoid naar het jugale, konvex van het voorste deel van het basisphenoid naar het maxillare. Groeistrepen zijn op dit vlak zeer onduidelik. Afmetingen : Afstand van het vooreinde tot het begin van de sutuur met het vomer 43,2 mm. Grootste breedte van het gehemeltevlak 12,6 mm. Afstand van het boveneinde van de sutuur met het jugale tot het vooreinde van het gehemeltevlak 52, 6 mm. Onderlinge afstand der vooreinden van de gehemelte- vlakken 17,6 mm. Het Vomer (PL III, IV). Het vomer is een zeer dun been, dat in het mediane vlak ligt en zich op het gehemelte vertoont als een zeer dunne, naar achteren zich splitsende streep tussen het centrale gedeelte van de pterygoidea en de centrale ribbe op het gehemeltevlak van het premaxillare. Het staat vertikaal en verdeelt daardoor dus de neusgang in twee kanalen. De verbinding met de genoemde, centrale ribbe is heel eigenaardig. Het premaxillare zendt hier drie uitsteeksels naar achteren : een centraal en twee symmetries terzijde daarvan. Het vomer zendt twee uitsteeksels naar voren, welke zich tussen die van het premaxillare invoegen (zie premaxillare). 44 Annals of the Transvaal Museum. Naar achteren splitst zich het vomer in twee lappen, die de opening omsluiten, welke reeds bij de pterygoidea is genoemd. De randen dezer gedeelten verbinden zich met de achterranden van de paiatina. Daar een van de neuskanalen wat uitgewerkt is, kan men een zijde van het vomer gedeeltelik zien ; deze is glad. De groeistrepen, voor zover zichtbaar, lopen van voor-onder naar acliter-boven. Het vomer werd voor het eerst als zodanig herkend door Broom (8, bl. 171 en 172). Seeley hield de centrale verhevenheid op het gehemeltevlak van het premaxillare ervoor (7, bl. 174). Afmetingen : Lengte op bet gehemeltevlak 48 mm. Breedte der omsloten opening 5 mm. Het Ethmoii . Dit been is bij ons exemplaar afwezig. Ten minste, het is niet waar men het zon verwachten. Bij het uitwerken van de holte onder de frontalia werd echter een dik been aangetroffen bijna onder het rechter nasale, dat duidelijk van zijn plaats verschoven was. Door het prepareren is dit been grotendeels verloren gegaan. Het exemplaar No. 4000 heeft echter boven het basisphenoid een dik been, dat mediaan symmetries ligt. Bovendien ligt het zowat midden onder de frontalia. Het achtereinde van dit been is biijkbaar beschadigd. Het bovenste deel ervan is dun, doch lager draagt het aan beide zijden een driezijdige verhevenheid met een bijna plat bovenvlak en helbnde zijden. Deze verhevenheden geven het been een dikte van minstens 5 mm. Ik zal er hier echter niet meer van zeggen, daar ik dit exemplaar voor een latere gelegenheid bewaren wil. Broom besehrijft het ethmoid als een betrekkeiik dunne plaat, geJegen tussen de frontalia en het boveneinde van het basisphenoid ; de achterrand heeft volgens hem een uitholling waarschijnlik voor het voorste gedeelte der hersenen en een inkeping waarschijnlik voor de gezichtszennwen (10, bl. 76). De Stapes. Ook deze beenderen zijn niet meer aanwezig. Het zijn biijkbaar dezelfde als het door Huxley bedoelde “ intercalary bone ” (1, bl. 653), en de door Seeley “ malleus ” genoemde beenderen (b.v. 5, bl. 241). Broom besehrijft ze als “ dumb-bell shaped bone ” bij Oudenodon KoTbei (14, bl. 348 en 350) ; hij noemt ze daar stapes. De Sclerotica. Deze zijn niet aangetroffen. Eens zijn zij gevonden bij Lystrosaurus declivis (2, bl. 50) , overigens is er nooit melding van gemaakt. Trans versa. Daar de verhoudingen in deze schedel zo duidelik zijn te bestuderen* kan worden gekonstateerd, dat er in de schedel van Lystrosaurus latirostris Annals of the Transvaal Museum. 45 geen transversa aanwezig zijn. Dergeiijke beenderen worden wel afgebeeld bij Oudenodon Kolbei door Jaekel (12, bl. 19.3) en Dr. Broom was zo vriendelik mij mee te delen, dat zij ook voorkomen bij Endotkiodon en Dicynodon. De Neusopeningen. De uitwendige neusopeningen (Pl. V, VI) liggen voor de oogholten en veel dichter bij deze dan bij de mond. Hun omtrek kan wei vierzijdig genoemd worden. Een der in ’t oog vallende hoeken ligt aan bet vooreinde der neusopening op de grens van de zijribbe van het premaxillare en bet nasale. De inwendige neusopeningen (PI. Ill, IV) zijn gezamelik eivormig, met de small e punt naar voren gekeerd. Zij worden van elkaar gescbeiden door het zeer dunne vomer en begrensd door de pterygoidea, de paiatina, de maxillaria en bet premaxillare. Afmetingen : Grootste lengte der inwendige openingen 48 mm. Grootste breedte der inwendige openingen 12 mm. Grootste boogte der uitwendige openingen 16 mm. Grootste lengte der uitwendige openingen 20 mm. De Oogholten. De vorm der oogholten is eveneens zeer hoekig. De rand vormt een bijna rechte boek op de grens van frontale en postfrontale. Dan is er een scherpe bocbt in bet postorbitale en een in het jugale. Er is er nog een in de bovenrand van bet lacrymale en een in het prefrontale nabij het frontale. Het gedeelte van de rand, dat gevormd wordt door het post- frontale, bet postorbitale en een gedeelte van het jugale tot de scherpe bocht in dit been (PI. I, II, V, VI), ligt in een vlak, dat een bijna rechte hoek maakt het met vlak, waarin dat gedeelte van de rand ligt, hetwelk gevormd wordt door het frontale en het postfrontale. De rand, gevormd door het overige deel van het jugale en door het lacrymale is bijna recht en vormt als het ware een korte verbinding der twee genoemde bogen. Het eerstgenoemde vlak belt naar voren en naar buiten, terwijl het tweede vlak nagenoeg vertikaal staat en met de schedelas naar achteren zo sterk konvergeert, dat het deze ongeveer in het achterhoofdsvlak snijdt. Owes merkt terecht op, dat deze vorm van oogholte het dier blijkbaar in staat stelde, niet alleen zijwaarts, doch ook naar achteren en naar boven te kijken (2, bl. 50). Afmetingen : Grootste doorsnede (tussen de bocht in het postorbitale en de opening van het traankanaal) 62 mm. Kleins te doorsnede (tussen de bocht in het frontale en het einde der ribbe op het vooreinde van het postorbitale) 43 mm. 46 Annals of the Transvaal Mijseijm. De slaapholten zijn breder dan iang. Een eigenlike “ hersenholte ” of een “ hersenkamer ” is niet aanwezig, d.w.z. de hersenen lagen los, badden dus bijna geen benige bescherming. Zij lagen direkt voor het einde van het mednllare kanaal en gebeel onder de parietalia en bet interparietale. De langste afmeting der hersenen maakte ongeveer een rechte boek met de rich ting van het mednllare kanaal. DESCRIPTION OF A NEW TRAP-DOOR SPIDER FROM CAPE COLONY. By John Hewitt, B.A. (Cantab.). Moggridgea crudeni , sp. nov. Types : A series of female specimens from Alicedale, collected February, 1913, by Mr. F. Cruden, who presented them to the Albany and Transvaal Museums. The species is closely related to M. dyeri O.P. Cambr., from which it is to be distinguished through the spinulation of the third coxa, through the arrangement of the anterior row of eyes, and in the form of the fovea. Colour : Carapace and upper surfaces of appendages olive-brown with pale markings on the anterior half of the carapace, and less conspicuously on the legs ; abdomen dull brown ; ventral surfaces pale. Carapace longer than broad, its length equal to that of the tibia, metatarsus, and half the tarsus of the fourth leg, and considerably exceed- ing that of the tibia, metatarsus, and tarsus of the first leg. Fovea crescentic with a short backward prolongation in the mid-line posteriorly (in M. dyeri this is absent as such, being represented only by a fine median groove). Anterior row of eyes with its front margins forming a slightly procurved line (in dyeri strongly procurved), the lateral eyes comparatively small, their area only about twice that of an anterior median ; posterior medians larger than the posterior laterals. Width of ocular area exceeding the length of the first metatarsus. Legs : Coxae of first, second, and third legs with a large compact basal patch of short, stout spinules, that of the third coxa including about 30 to 40 spinules (in dyeri only about 5 to 10 spinules). Labium with about 20 teeth. Total length 13*5 mm. This is a rock-frequenting species. Mr. Cruden found the nests in earth-filled cracks and cavities of the rocks in the poort at Alicedale. The nests were often wedged into very narrow spaces, and were difficult to remove without injury to the spiders. The nests of Moggridgea crudeni are of the usual type for this genus, but it may be noted that the lids are regularly oval. The lid is thus very different from that of M. mordax Purcell (“ Annals of South African Museum,” III, p. 70), and of M. coegensis Purcell, as known to me from a specimen collected at Redhouse by Mrs. Paterson, which are very pronouncedly D -shaped. , un-liolle: I'a. paiietale : l’L pivlroiit ale : I'o. j .. ».-t , >r) .i t ah- : I ’of. p*»t I'mntale : Pip. preparirtalr ; < >a, -pia.lrat uni : S, Slaaphulle: So, suprauceipit ale : S.p s.piam<>Mim : 4', tiaanopening : Ta, tabulate. ANNALS MEDEDELINGEN OF THE VAN HET TRANSVAAL MUSEUM VOLUME IV. PART 2, containing : — On a Collection of Batrachia from Madagascar made during the year 1911. By Paul A. Methuen, F.Z.S., and John Hewitt, B.A. (Cantab.). The Collection of Mammals in the Transvaal Museum, registered up to the 3 1st March , 1913, ivith Descriptions of New Species. By Austin Roberts. Supplement to List of Mammals in the Transvaal Museum. By Austin Roberts. Obituary : Dr. J. W. B. Cunning. ISSUED 2 Oth OCTOBER , 1913. PRICE 7s. Gd. PRETORIA The Government Printing and Stationery Office 1913 5402—28/7/13—550 Annals of the Transvaal Museum, VoL IV, No. 2, Plate No. XI I ANNALS MEDEDELINGEN OF THE VAN" HET J'ransvaal Museum. IV. OCTOBER, 1913. 2. ON A COLLECTION OF BATRACHIA FROM MADAGASCAR MADE DURING THE YEAR 1911. ( Plates IX and X , Text Figures 3 to 5, and Map.) By Paul A. Methuen, F.Z.S., and John Hewitt, B.A. (Cantab.) Introduction. The Batrachians recorded and described in this paper form the second part of the collection the first portion of which was recorded in this publication in 1912 ( vide 10). In the introduction in this paper we gave a brief account of the main regions of the island of Madagascar. For lack of comparative material we have experienced considerable difficulty in determining some of the species represented in the collection, and in some cases we have even thought it advisable to leave the question of identification over until comparison with type specimens can be made. Thus for several species we do not claim that our identifications are final. We wish here to express our thanks to the authorities of the University of Turin for having kindly sent us cotype specimens of Mantidacty lus alutus , Per., and Rhacophorus liber , Per. A large number of the specimens here recorded or described were collected by M. Herschell-Chauvin of Tamatave: his specimens are recorded from the localities Maroansetra, Folohy, Vokarakaro, and in some cases under “eastern region.” List of the Batrachia collected.* Family RANIDAE. Genus Rana, L. R. MASCARENIENSTS, D. and B. Thirty-four examples from various localities in the eastern region of Madagascar. As far as we can see these specimens are absolutely identical with those from South Africa. 889-923. * After each species is given the Catalogue Number in the Transvaal Musedm Collection. 149] 50 Annals of the Transvaal Museum. R. LABROSA, Cope. Nine examples from Antolanbiby, near Betsioky, Province of Tulear. All the specimens were obtained during the month of September below the surface near a small pond while excavating for subfossil remains of Lemuroids. To the characters cited by Mocquard (11, p. 104) by which R. labrosa may be distinguished from R. natcilensis , Smith, namely the presence of a round tubercle near the tibio-tarsal joint, and the nature of the dorsal cutaneous folds, we are able to add another character to be found in the males during the breeding season, a character which is not repeated in R. natcilensis. Scattered all over the ventral surface in the male there Text Fig. 3. Male Ua na labrosa , Cope, showing asperities on ventral surface and on thumb. are very small black spinous asperities which extend on to the thighs, arms, and upper side of the fingers: even on the dorsal surface these asperities occur sparingly; but it is on the thumb that these structures are most clearly seen, being developed as warts and spines set closely (text fig. 1). 930-938. Genus MANTIDACTYLUS, Blgr. Owing to the want of comparative material we have been forced to reject the idea of assigning a score or so of specimens to any known species after many ineffectual attempts to do so, although we have had access to the original descriptions of the species given by all the authors except that of F. Muller. * Moreover, after a careful study of the key given by Mocquard (13, pp. 55, 55), of the original descriptions especially those of Peracca, and of our own specimens, we believe that many of the species of Mantidactylus , as the genus is known at present, are separated by * Vide Addenda (p. 60). Annals of the Transvaal Museum. 51 characters which are both ill-defined and elusive. In the case of species which are represented in our collection and of which we have no doubt as to their correct identification, there is exhibited a tendency to vary in some of the very characters to which Mocquard in his key has attached considerable importance (e.g. the webbing of the feet in M. ulcerosus , Bttgr. : the length of the hind limb in M. biporus , Blgr.). M. madagascariensis, Dum. (= Rcma inguinalis of Gunther). Twenty-three examples, adults and juveniles, from various localities in the eastern region, including Analamazotra and Folohy. In our series the markings on the back are distinct only in young specimens, which agree in this particular with the figure siven by Boulenger (7, PI. Ill, fig. 3). In most of our specimens the belly is quite smooth, but in some there is a suggestion of glandulation in the posterior part. The black inguinal spot as described for Rcma inguinalis is invariably present in our specimens. The colour of the posterior part of the thighs in life is orange streaked with black. The specimens taken at Analamazotra were found among the ' fallen leaves an< 1 debris of the forests. Our largest specimen measures 53 mm. from snout to vent. 875-885, 948, 949, 951-956, 960, 962-^4. MANTIDACTYLUS LUTEUS, sp. nov. This species resembles super- ficially M. madagascariensis , especially in colour pattern, but is at once distinguished therefrom by the much shorter first finger. Description. — Snout subacuminate : nostril nearer to end of snout than to the eye : canlhus rostralis sharp, loreal region oblique and some- what concave : breadth of interorbital space greater than that of upper lid: tympanum distinct, from half to two-thirds the diameter of the eye. Vomerine teeth in two short almost transverse or slightly oblique rows considerably behind the hinder level of the choanae. Fingers slender, the first very slightly less than equal to or slightly longer than the second, their tips dilated into moderate sized discs ; toes almost entirely webbed, their discs smaller than those of the fingers ; subarticular tubercles of digits well developed : inner metatarsal tubercle small or moderate in size ; no outer metatarsal tubercle. Tibio-tarsal joint of adpressed hind limb reaching well beyond the end of the snout. Skin finely granular above, more strongly so on the upper lip : the upper surfaces of body and limbs with very fine dermal ridges, in places forming a reticulum, the ridges being beaded with minute granules : a strong inwardly curved fold, black margined externally, stretches from the upper eyelid on each side to a point about one-third of the distance from the eye to the vent : more laterally situated is a much weaker longitudinal fold extending from a point immediately adjacent to the posterior ter- mination of the fold just mentioned and reaching almost to the base of the thigh on each side. The usual fold above the tympanum is present. A small dermal spur at the heel is present, but is sometimes inconspicuous: a similar dermal spur usually occurs at the angle of the mouth. Throat and breast smooth ; belly with glandular granulations : flanks with large glandular tubercles : inner surfaces of thighs granular, but not strongly so : males with a much elongated racemose gland on the under side of each thigh, the gland being minutely punctured all over. Colour : upper surfaces dull magenta to brownish with various dark and light markings : a pale band, dark-bordered behind, extends between the anterior portions of the eyes : hind limb with dark cross bars : the neighbourhood of vent and hinder sides of thighs dark : the tibia interiorly 52 Annals or the Transvaal Museum. with a black streak anteriorly and a somewhat broader one posteriorly, the latter continuous with a deep black band which runs along the inferior surface of the tarsus and over the soles and toes : a black streak under the forearm. Length of largest specimen 46 mm. from snout to vent. Nine examples, adults and juveniles, from Folohy (Hersehell-Cliauvin) : type, a male, in the Transvaal Museum, No. 958. 886-888, 947, 950, 957-959, 961. M. ULCEROSUS, Bttgr. (2 and 6). Eight examples, from the eastern region': localities Folohy, Ambilo, Ambatoharanana. Our specimens combine the characters of M . ulcerosus with those of M. betsileanus , Blgr. (7, p. 460) especially in respect to the palmation of the toes which, though the webbing is usually to the extent of two- thirds to three-quarters, can in one specimen (No. 986) be described as half- webbed. Further, specimen No. 986 (a juvenile male) has the tympanum as large as the eye. Though this series whep examined in a purely mechanical way might be divided between M. ulcerosus and M. betsileanus , we believe that our specimens really belong to one species only. We notice that a small outer metatarsal tubercle is present, and that the tibio-tarsal joint of the hind limb reaches the nostril. 985-992. M. BIPORUS. Blgr. (8). Ten examples from Folohy. In young speci- mens of our series the tympanum may be only one-half the diameter of the eye, and the tibio-tarsal joint of the adpressed hind limb may reach between the eye and the nostril. 993-1002. M. GUTTULATUS, Blgr. Nineteen examples from the eastern region : localities Ambohidratrimo, Analamazotra, and Folohy. This species was found in streams in the forests. Our largest specimen measures 105 mm. from snout to vent. 1003-1006, 1041-1055. M. FLAVICRUS, Blgr.? (8). Two examples from the eastern region; both are ill-preserved and have been assigned to this species with some doubt. 1007, 1008. M. OPIPARIS, Per (15). Three examples ; locality Folohy. Two are juveniles, one indeed being without vomerine teeth. The specimen which we presume to be an adult (length 30 * 5 mm. from snout to vent) does not entirely agree with Peracca’s description (p. 9), differ- ing therefrom in the following respects. The feet are slightly more than half-webbed : the discs of the fingers are comparatively large (according to the original description they are moderate in size): the three longitudinal folds which are said to be present on the back are not developed in this specimen, although indications of the lateral fold can be recognized. The nostril in our three specimens is nearer the tip of the snout than the eye. And lastly the inner metatarsal tubercle is not prominent. 1009-1011. M. ALBOFRENATUS, F. Miiller ? (14). Five examples from Folohy and Ambilo. We note that the feebly webbed feet of this species separates it from any known species of this genus except M. aerumnalis , Per., which is said to have a much larger tympanum. 1012-1016. M. GRANULATUS, Bttgr. (4). Five examples from Folohy. In two specimens the first finger is a trifle shorter than the second, and in these the disc of the first finger is smaller than that of the second. In both these specimens the tibio-tarsal joint of the adpressed hind limb reaches the end of the snout : the tympanum is fairly distinct and is about one-half Annals of the Transvaal Museum. 53 the diameter of the eye : the webbing of the feet is not more than two-thirds : the inner metatarsal tubercle in one specimen (No. 1022) is large, prominent, and almost shovel-shape. 1020-1024. There are in this collection four other distinct species of this genus, which we are however unable to identify: thus there is a species which we have placed near M. flavicrus and M. inaudax , Per., and another near M. lugubris , A. Dum., and M. ambreensis , Mocq. : also a species we are unable to place at all, and another which is characterized by the feeble webbing of the toes and a somewhat glandular dorsal surface, but which is neither M. aerumnalis nor M. albofrenatus. These specimens would appear to be for the most part juvenile. Genus Rhacophorus, Kuhl. R. GOUDOTI, Tschudi. Three examples from Ambohidratrimo (forests of Past Imerina). The two largest specimens measure 72 mm. from snout to vent. 1067-1069. R. MADAGASCARIENSIS, Pet. A single specimen at Ambatoharanana. In life, colour above chestnut-brown, without the large irregular grey spots as given in the Brit. Mus. Cat. description (p. 91) : tympanum about two- thirds the diameter of eye : vomerine teeth somewhat obliquely set on the palate : the nostril a trifle nearer the eye than the tip of the snout. Length from tip of snout to vent 63*5 mm. 965. R. OPISTHODON, Blgr. Twenty-six specimens, mostly juvenile, from various parts of the island : localities : from the forests of the east, Ambilo, Brickaville, Tamatave, and a single specimen (No. 1095) from Ambato- haranana : from the south-west in the fringing forest along the Onilahy River, Tongobory, Andranolaho, and Maroamalona. The canthus rostralis in what we presume to be the young of this species is not straight as described for the type, but is somewhat curved inwardly : the snout is also relatively shorter and the tympanum smaller. A single specimen (No. 1095), which measures 41 mm. from snout to vent, has been referred to this species with doubt ; it differs from the rest of the series in having the tympanum scarcely more than half the size of the eye, and in that the skin on the back and on the upper part of the limbs is very finely reticulated and bears small scattered granules. If the size of the tympanum is really of such importance as is attached thereto in Mocquard’s key, immature specimens could not, we believe, be easily identified. The largest specimen measures 83 mm. from snout to vent. 1070-1095. R. MOCQUARDI, Blgr. (9). Four examples from Analamazotra and Ambatoharanana. The largest specimen measures 33 mm. from snout to vent. In identifying these specimens we have attached considerable import- ance to the small size of the tympanum and to the large light spots on the flanks. We must add, however, that our specimens agree in the other characters given for this species. 1096-1099. R. PULCHER, Blgr. (7, p. 467). A series of fifty-four examples mostly half and three-quarters grown ; the largest specimen measures 33 mm. from snout to vent. This species is arboreal in habits. The tympanum in this series is usually about half the diameter of the eye, but it may be not more than one-third. The ti bio-tarsal joint of the ad pressed hind limb reaches as far as the eye and in several specimens as 54 Annals of the Transvaal Museum. far as the tip of the snout. The vomerine teeth do not usually (if ever in adults) commence from the inner hinder edge of the choanae, being very distinctly and in some cases very widely separated therefrom. The colour and markings are given to much variation. The loreal region is not strictly vertical, being oblique and concave. The belly may be entirely smooth or it may bear glandular granulations : or, as in a few specimens, the whole of the ventral surface excepting the throat may be granular. Localities : Ambatoharanana, Analamazotra, Ambilo, and Folohy. 1101-1154. R. AGLAVEI, sp. nov. (PI. IX). A single specimen, measuring 43 mm. from snout to vent, from the forests adjacent to Analamazotra. Description. — Head depressed, snout rounded, head about as broad as long. Loreal region concave : canthus rostralis not sharply defined and curved inwardly : nostril on a raised prominence, nearer the tip of the snout than the eye. Interorbital space about as long as the distance which separates the nostril from the orbit. Tympanum distinct, its diameter slightly less than half that of the eye. Vomerine teeth in slightly curved groups of moderate size, the exposed portion of the vomers reaching very slightly in advance of the hinder level of the nares. Tongue of moderate size, with a pair of distinct pits of rather large size, which are distant from its anterior attachment about two-thirds of its total length. Fingers, webbed at the base, the web extending as a light fringe all along the digits and developed as a slightly denticulated fringe on the outer digits : first finger considerably shorter than second : fourth finger extending further than the second. Toes, between one-half and two-thirds webbed. Tips of digits dilated into subtriangular discs, those of the fingers large and in breadth considerably greater than the diameter of the tympanum, except in the case of the disc of the first finger which is only slightly smaller than the tympanum. A rather small inner metatarsal tubercle, elliptic, and slightly prominent; no outer metatarsal tubercle. Subarticular tubercles of digits very prominent, especially those of the fingers. The palms of the hands and the soles of the feet are closely granulated. The tibio-tarsal joint of the adpressed hind limb reaches about as far as the nostril: Skin : dorsal surface strongly and unevenly corrugated on the head, but somewhat smoother on the back and on the limbs : lower surface of body rather finely granulated throughout, that of femora rather more coarsely so. A denticulated cutaneous fold borders the anterior limb from the outer finger as far as the elbow and the posterior limb from the outer toe to the ankle : four distinct cutaneous denticulations in a transverse line at the posterior end of the body just below the vent : an unbroken continuous fold on the flanks. Colour : in life, mottled darker and lighter green, the general colour very effectively serving to conceal the animal amongst the lichen and moss which in this locality cover the bark of the forest trees : in its habits it resembles Uroplates fimbriatus , Schneid. which was also found in precisely the same locality. The present colour of this specimen, after having first been preserved in formalin and then transferred into spirit, is as follows : upper surface of head and body blue-black : limbs cross- barred, about four conspicuous transverse blotches on the thighs : hands and feet also cross-barred. Lower surfaces entirely pale, minutely speckled with dark brown. Annals of the Transvaal Museum. 55 According to Mocqnard’s key this species would appear to be related to B. liber , Per. ; through the kindness of the authorities of the Turin Museum we have been able to examine a cotype specimen of this species, and we can say without hesitation that our own is quite distinct. We may say, further, that our species is different from any species of Bhacophorus known to us, as is evident from the presence of the distinctive cutaneous fold on the side of the body and on the limbs a character as far as we know which is not found in any other Malagasy member of the genus. We have examined the cliapophyses of the sacral vertebrae and the sternal apparatus, both of which we find to be typical for the genus. Type, No. 1100, in the Transvaal Museum. We have much pleasure in naming this species after M. Aglave, the Administrator of the Province of Andevoranto, in Madagascar. Genus nov. Microphryne. Diagnosis. — No vomerine teeth : digits with supernumerary phalanx : terminal phalanges bifurcated : outer metatarsals united : sternum and omosternum long and bony : pupil horizontal. Tongue rather small, bifid behind : basal attachment extensive, free for only a short distance behind. Related to Bhacophorus , bat separated therefrom by (1) the absence of vomerine teeth, (2) the united outer metatarsals, (3) the complete absence of webbing of the toes. M. MALAGASIA, sp. nov. A single specimen from Folohy, collected by M. Herschell-Chauvin. Description. — Head large, slightly depressed: about as broad as long: snout acutely rounded: canthus rostral is slightly incurved, but not sharply defined : nostril prominent nearer the tip of the snout than the eye. The loreal region oblique and concave. Eye moderately large. Interorbital space about equal to the distance between the nostril and the orbit. Tympanum small, scarcely half the diameter of the eye. Fingers entirely free, slender, dilated into discs, those of the first and second fingers of small size, those of the third and fourth of moderate size and of sub- triangular form. First finger distinctly shorter than the second : fourth extending further than the second. Subarticular tubercles prominent : the palms with a few small tubercles, and two large metacarpel tubercles ’near the wrist, and proximally to these a single smaller prominent tubercle ; there is also a large elongated tubercle at the base of the first finger in a line with the two large metacarpel tubercles just described. Toes free, their tips only slightly dilated. A prominent elliptic inner metatarsal tubercle : a single small outer metatarsal tubercle, and in a line with this three distantly placed tubercles along the inferior surface of the tarsus, the first of the series being adjacent to this outer metatarsal tubercle. Tibio-tarsal joint of adpressed hind limb reaches a little beyond the tip of the snout. Skin : upper surface entirely covered with numerous warts of varying size and shape : in places, on the outer side of the forearm and thigh, at the angle of the mouth, and on the flanks, these tubercles have subspinose prominences. Below, belly and thighs granular : throat smooth. Near the base of each thigh is a large glandular swelling, double on one side : since these swellings have apparently no pores, they may prove to be merely abnormal. Colour in spirits : upper surfaces fuscous : whole of ventral surface pale: limbs obscurely cross-barred: hinder surface of the thighs and tibiae 56 Annals of the Transvaal Museum. with large white blotches. Lips crossed by two or three oblique dark bands on each side. Length from snout to vent 20 mm. We strongly suspect that this species belongs to the same genus as the frog described and figured by Bottger under the name of Hemimccntis horrid a (2, p. 282, and 6, p. 492, Taf. Ill, fig. 14), and it is quite possible that the two are even specifically identical. According to Bottger’s figure of the hand (l.c. PI. Ill, fig. 14c) the second huger reaches further than the fourth, but in our species as already stated the second does not reach as far as the fourth ; further the shape of the snout in the two species differs. If we are correct that Hemimantis (Arthroleptis) horrida belongs to the same genus as Microphryne it is of interest to note that the endemic Ranidae of Madagascar with one single exception ( liana labrosa) are all provided with supernumerary phalanges." Type, No. 1155, in the Transvaal Museum. Genus Rappia, Gtlir. R. RUTENBERGI, Bttgr. (6, p. 510). Two examples, evidently juvenile, from the eastern region. These specimens agree with Bottger’s description (6, p. 510), but differ in the two following respects : the tympanum is more or less distinct, and the toes are about three-quarters webbed. The larger specimen measures 16 * 5 mm. from snout to vent. It is from consideration of the colour pattern mainly that we have referred our specimens to this species. 1156-1157. Genus Meg ALIX ALUS, Gtlir. M. MADAGASCARJENSIS, D.B. Forty-three examples from the eastern region, and one from the plateau ; localities include Ambilo, Folohy, Analamazotra, Ambatoharanana, Ambobidratrimo, and Tananarive. In many of our specimens the snout is subacuminate rather than rounded, and in this respect some of the specimens would appear to agree better with M. tricolor , Bttgr. rather than with M. madagascariensis . Moreover the prevalence of bright yellow colouration would also appear to suggest the same conclusion (vide 13, key to the genus, p. 65). We may point out, however, that no true conception of the original colour can be obtained by the examination of spirit specimens : thus though Mocquard (l.c.) describes for M. madagascariensis “Face dorsal hnement ponctuee de noir sur fond grisatre. Face ventral blanc sale,” the colours of this species in life may be very different. We have placed our specimens under M. madagascariensis for the reason that a small external metatarsal tubercle, said to be absent in M. tricolor , is present in our examples. We note the following characters in our series. The tympanum may be hidden or distinct. The belly may be smooth or may have glandular granulations, or the belly and thighs may be distinctly granular. We find that this granulation of the belly and thighs is a very variable character (the granulation of these parts is often combined with the subacuminate * We are not including liana mascareniensis , as this species is very widely distributed in Africa and belongs to a group of the genus Rana which is characteristic of Africa ; it has no allies in Madagascar, and is in all probability a comparatively recent immigrant to that island. Annals of the Transvaal Museum, 57 snout), and certainly cannot be used to distinguish tricolor from madagas- cariensis. The colour in our specimens has changed according to the preservatives used. Those preserved in formalin for some time and then changed to alcohol have now the colour as described for madagas- cari easts though in life they were as depicted in the sketch reproduced on Plate X. Some received lately had been preserved only in alcohol and still retain the colours as given for tricolor. It seems to us well possible that these two species mentioned are not distinct. A constant feature in the markings in our specimens is a broad black streak which passes from the tip of the snout to the eye, sometimes extending to the tympanum, and in one or two specimens continued as a broken line along the sides of the body in its anterior half. Many of our specimens have more or less distinct (in a few cases very distinct) granules at the angle of the mouth. The webbing of the fingers in most of our examples might be described as one-quarter to one-half in extent, in which respect they would appear again to resemble tricolor. 1158-1201. Family DENDROBATIDAE. Genus M A NT ELL A, Blgr. M. ebanaui, Bttgr. ( =M, . betsileo , Grand .fide Mocquard, 13, p. 66). Eleven examples from the eastern region. Our specimens agree exactly with the description and figures given by Bottger for this species (6, p. 519, PI. Y, fig. 20). 1202-1211, 1213. In the collection there are also ten juvenile specimens of Mantella probably referable to this species. 1228-1237. M. baroni, Blgr. (Plate X). Twenty-eight examples from the eastern region : localities, Analamazotra, Ambohidratrimo, and Folohy. In colouration our specimens agree precisely with the description given by Boulenger (7a, p. 106) : however, they differ therefrom in that the back is not strictly smooth, being in fact very finely chagrined. Except in the slight differences of colouration we are unable to recognize any difference between M. cowani, Blgr., and M. baroni , judging by the descriptions. We note that the belly may be without any light spots, and that the black cross on the back in some is not clearly indicated. 966-984, 1220-1227, 1238. M. auriantiaca, Mocq. Fourteen examples from Ambatoharanana. In all our specimens with one exception there are granular glandula- tions behind the thighs ; in several there is a trace of a dorsal median fold or ridge on the back which starts on the head or between the shoulders and loses itself near the vent. The tibio-tarsal joint of the adpressed hind limb may (rarely) reach the eye. We note that the character of the nostril, being slightly nearer the tip of the snout than the eye, is constant in our specimens. The orange-vermilion colouring in life of this species is soon lost after preservation. 1251-1264. Mantella laevigata, sp. nov. (Text fig. 2). Seven examples from Folohy. The specimen now described as new we at first identified as M. betsileo , Grand., but as that species is placed by Mocquard as identical with M. ebenaui , Bttgr., of which we possess typical examples undoubtedly 58 Annals of the Transvaal Museum distinct from those here described, we suppose that our specimens relate to a species hitherto unknown : further, judging from the description in the British Museum catalogue, M. betsileo differs from this new form in possessing “ back minutely granulate ” and in colour pattern (cf. especially the white line along the upper lip in betsileo ) : moreover, the new species would seem to be quite distinct in the large size of the discs of the fingers. Description. — Snout subacuminate, about as long as the diameter of the orbit : loreal region about vertical : ccmthus rostralis somewhat rounded : interorbital space broader than upper eyelid : tympanum more or less distinct, about two-fifths the diameter of the eye. Fingers not as slender as in ebenaui : first not extending so far as the second. Toes moderate : tips of fingers and toes dilated into discs, those a b Text Fig. 4. — Left hand from above of (a) Mantella laevigata , (V) M. ebanaui. on the second, third, and fourth fingers comparatively large, greatest breadth of that on the third about equal to the diameter of the tympanum : discs on the toes of moderate size : subart.icular tubercles of fingers and toes fairly prominent : both inner and outer metatarsal tubercles are present. Hind limb carried forward along the body, the tibio-tarsal articulation reaches the eye. Upper and lower surfaces of body and limbs entirely smooth, except the thighs which on the under surface have the appearance of being paved with large flattened granules. Colour. — Upper surface of head and anterior half of the back shot with silver grey and olive, the sides and limbs blue-black, the two colours merging on the posterior half of the back : on the belly some light spots occur, and a few elongated light markings on the inner sides of the tibiae : throat and upper lip entirely black without any pale markings. The largest specimen measures from snout to vent 25 mm. Type, No. 1214, in the Transvaal Museum. 1212, 1214-1219. Family ENGISTOMATIDAE. Sub-Family Engistomatinae. Genus CalophrynuS, Tschudi. C. CALCARATUS, Mocq. Seven examples from the. south- west region ; localities, Antolanbiby (near Betsioky) and the Sakamena River between Betsioky and Ejeda. Our specimens appear to be specifically identical with this species, but as they exhibit some characters which are not referred to by Mocquard in his description (11, p. 108), we have thought it best to give a full description drawn up from our examples. Annals of the Transvaal Museum 59 Habit stout : size moderate : limbs short : snout short, blunt, almost truncated : tympanum hidden : a large rounded dermal swelling — some- times indistinct— over the occiput : interorbital space about as wide as, or not as wide as, the upper eyelid is long. Nostril nearer the tip oE the snout than the eye. A dermal fold from the eye to the shoulder. Fingers free, toes webbed at the base : first finger shorter than the second, fourth the shortest : subarticular tubercles on fingers prominent, on toes less so but quite distinct : on palmar surface of hand three rather large flat rounded tubercles, the two outer partially united. The foot is longer than the head ; the inner metatarsal tubercle is large, prominent and shovel shape ; a large flat tubercle is present behind the heel : the inner toe has a very prominent subarticular tubercle, in form similar to but very much smaller than the large metatarsal tubercle. The precoracoids, which according to Mocquard are stout in the genus Galophrynus , cannot be thus described for our specimens, in which these bones are^comparatively slender. The tongue which is entire behind is elongated and oval. The skin above is smooth or verrucose ; lower surfaces entirely smooth or slightly granular on belly and on underside of thighs. The colour is variable ; in living specimens a broad oblique band which may be white or pink passes from the eye to the base of the forelimb : upper surfaces darkish brown with lighter brown and whitish marblings : a dark chevron-shape band between the eyes passes on to the upper eyelids and on to the back. Lower surfaces whitish : throat marbled with brown. In one specimen the dominant colours above are dark brown, olive-green, and pink. The colour characters described for C . brevis , Blgr. remind us of those of our specimens : from this species, however, they are distinct in the greater length of the hands and feet.5* All these examples, save one, were taken together with Rana labrosa during digging operations (vide p. 2). The largest specimen measures from snout to vent 34 mm. 939-945. Genus Scaphiophryne, Blgr. S. MARMORATA, Blgr. Four examples from Ambatoharanana, found together on a tree under the bark, a few feet from the ground. The colour above in life is dark mottled green. The largest of our specimens measures 25 mm. from snout to vent. 926-929. Sub-family Dyscophinae. Genus DYSCOPHUS, Grand. D. ANTONGILII, Grand. Twelve examples from Maroansetra, on the east coast, taken in marshes. 1239-1250. * On reading the account of specimens of this species from the north-west part of the island given by Andersson (1, p. 15) we have been led to conclude that a considerable amount of variation obtains for this species, though at the same time many of its peculiar characters are well enough defined. In the notes alluded to Andersson has described two folds, viz., “one to the shoulder and another to the groin, running along the sides of the body.” We venture to suggest, however, that the second one of these folds may be due to contraction after death, since exactly the same phenomenon was noticed in our own specimens. In life these frogs have much the same habits and even appearance of our South African Streviceps mossamMcus ; they are very sluggish in their movements, and puff themselyes up in such a way that they resemble more than anything else a very soft and pliable india-rubber ball. On preservation, however, the normal appearance in life disappears to a large extent. 60 Annals of the Transvaal Mijsetjm. Genus Plethodontohyla, Blgr. P. NOTOSTICA, Gtlir. Seven examples from Ambatoharanana. In some of these specimens the snout is rounded rather than pointed : in all the tympanum is distinct, its diameter being about equal to that of the eye : the feet are not absolutely free, there being a trace of the web at the base of the digits. 1265-1271. Genus Mantipus, Pet. M. HILDEBRANDTT, Pet. Two examples from the forests adjacent to Analamazotra. The terminal phalanges in these specimens are broadly Y-shape. 924-925. Genus Platyhyla, Blgr. P. GRANDIS, Blgr. A single example 60 mm. in length, from Ambatoharanana. Although this specimen does not agree precisely with the description of either of the two known species of this genus we have considered it best to look upon it as P. grandis and to note certain characters which it possesses. In our example the skin is verrucose on the upper surface, especially between the eyes and on the snout, and is also tubercular on the flanks ; the tympanum on one side is distinct, on the other side rather indistinct ; the palatine teeth do not extend quite as far as the vertical of the inner corner of the choanae : however, the individual does not appear to be full-grown, and we think it probable that the teeth on the palatine bones do not show a full development. In other respects our specimen agrees with the description of P. grandis (8). 946. Genus ANODONTOHYLA, F. Muller. A. BOULENGERI, F. Muller. A single example, 17 mm. in length from snout to vent, from the eastern region, in the forests of Vokarakaro (district of Tamatave). This specimen agrees with the account given by Mocquard (13, p. 74) except that the dorsal surface of the skin is tubercular and the ventral surface smooth save in the region of the posterior part of the belly 'and of the thighs where the skin is granular ; further, the tympanum is distinct and the tongue rounded behind. Though we are doubtful as to the correct identification of this single small individual, we are at any rate satisfied from an examination of its anatomy that it belongs to the Dyscophinae. 1272. ADDENDA. While this paper was in the press, we received a copy of F. Muller’s publication (14) and are thereby able to add the following notes. Mantidactylus albofrenatus , F. Muller. Our five specimens undoubtedly belong to this species. In the two examples that appear to be adult (length of largest from snout to vent 27 mm.) the toes might be described as webbed at the base : the belly granulated or glandular : the throat and breast marbled with dark brown and dirty white ; in one of these specimens there is a broad white vertebral line from the tip of the snout to the vent : in the other specimen the lips are barred with dark brown and dirty yellow : in neither specimen is there a distinct light streak below the eye and tympanum as described and figured for the type of this species. Mantidactylus ylandulosus , sp. nov. (text fig. 5). Three specimens from Folohy (Herschell-Chauvin) which we placed near M. albof renatus and M. aerumnalis (vide p. 5). It would appear that this new species is closely related to Annals of the Transvaal Museum. 61 j/. aerumnalis from which it differs essentially in the much smaller size of the tympanum and in the nature of the skin dorsally. It is also more distinctly related to Muller’s species. Description : head of moderate size : snout rather acutely rounded : cantlms rostralis distinct, slightly curved outwards anteriorly : loreal region almost vertical, somewhat poncave. Nostril situated just below the edge of the cantlms , a little nearer the end of the snout than the eye ; interorbital space about as broad as the upper eyelid is long. The tympanum, which is visible, is a half or a little more than a half the diameter of the orbit. Vomerine teeth in two groups between and behind the posterior level of the choanae. Tongue of moderate size, forked behind. Fingers not particularly slender, their tips dilated into discs of small or of moderate size ; first second and fourth fingers are subequal, but the second may be a trifle longer than the first, and the fourth a little longer than the second. The toes are about one-quarter webbed, their discs about the same size as those of the fingers. The subarticular tubercles are moderately prominent. There is a small but fairly prominent, somewhat elongated inner metatarsal tubercle : we cannot recognize an outer one. The ti bio-tarsal joint of the ad pressed hind limb reaches as far as the anterior corner of the eye. Text Fig. 5. — Mantidactylus glandulosM , sp. nov. Dorsal aspect. The skin above and on the sides is remarkably glandular : between the eyes the skin is smooth, but the upper lip is granulate, and the glandulation of the back is carried on to the upper eyelid, the coggygeal region (which might better be described as granulate), and the upper and posterior parts of the thighs. The ventral surface is smooth. A fold from the eye over the tympanum to the shoulder is present. Colour and markings of type specimen (in spirits) ; upper surface dark grey with dirty white spots : lips barred with these colours : a rather light region between the anterior portion of the eyes ; a broad light part, extending on to and behind the forearm, is seen immediately behind the tympanum, above which it is continued as a light line to the eye. The posterior area of the flanks and the anterior portion of the thighs marbled or irregularly streaked with black and white. Limbs cross-barred. Below dirty yellowish grey : breast marbled with dirty white and dark brown : the thighs spotted with black. In an other specimen (No. 1017) the skin above and below is considerably darker : there is also a light vertebral line starting from just behind the head and continued as far as the coggygeal region. In the third specimen, which is much smaller than the other two, a light vertebral line is also present : and there is besides a dark chevron-shape patch between the eyes. In this small specimen the glandulation on (he back is indistinct. Length from tip of snout to vent 23 mm. Type, Cat. No. 1018, in the Transvaal Museum: cotypes 1017 and 1019. Anodontohyla boulengeri , F. Miiller. Our single small specimen can with certainty be assigned to this species. The tympanum, however, is fairly distinct : and the tongue which we described as rounded has, we find on re-examination, the faintest trace of being broadly nicked behind. The tibio-tarsal joint of the adpressed hind limb reaches a point between the tympanum and the eye. The skin above has slightly raised ridges which are beaded with rather large to moderate size tubercles. — P. A. M. 62 Annals of the Transvaal Museum, LIST OF LITERATURE REFERRED TO. (1) andersson, L. G. — “Reptiles and Batrachians from the North- West of Madagascar collected by V. Kaudern, 1906-1907.” Archiv for Zoologi, Band 7, N:o 7, p. 1-15. Uppsala, 1910. (2) bottger, 0. — “Diagnoses Reptilinm et Batrachiorum novorum a Carolo Ebanau in Insula Nossi-Be Madagascariensis lectorum.” Zool. Anz., 1880, p. 279-283. Leipzig. (3} BOTTGER, O. — “ Diagnoses Reptilium et Batrachiorum novorum ab ill. Dr. Christ. Rutenberg in Insula Madagascar collectorum.” Ibid., 1881, p. 46-48. (4) BOTTGER, O. — “Diagnoses Reptilium et Batrachiorum novorum ab ill. Antonio Stumph, in Insula Nossi-Be Madagascariensi lectorum.” Ibid., 1881, p. 358-361. (5) BOTTGER, O. — “Diagnoses Reptilium et Batrachiorum novorum Insulae Nossi-Be Madagascariensis.” Ibid., 1881, p. 650. '6) BOTTGER, 0. — “Die Reptilien und Amphibien von Madagascar.” Dritter Nachtrag : Abhand. der Senkenb. Gesell., Band XII, p. 435-558. Frankfurt aM., 1881. (7) BOULENGER, G. A. — Brit. Mus. Cat. Batra. Sal. London, 1882. (7a) BOULENGER, G. A. — “Descriptions of new Reptiles and Batrachians from Madagascar.” A.M.N.H., (6) I, p. 101-107. London, 1888. (8) BOULENGER, G. A. — “ Descriptions of new Reptiles and Batrachians Ibid., (6) IV, p. 244-248. 1889. from Madagascar. (9) BOULENGER, G. A. — “Descriptions of new Batrachians in the British Museum.” Ibid., (6) XVII, p. 401-406. 1896. (10) METHUEN, P. A., and HEWITT, J. — “On a Collection of Reptiles from Madagascar made during the year 1911.” Ann. Transvaal Mus., vol. Ill, pt. 4. Pretoria, 1912. (11) MOCQUARD, M. P. — “ Sur les Reptiles recueillis a Madagascar de 1867 a 1885 par M. Grandidier.” Bull, de la. Soc. Philom. de Paris. 8 ser., Tome VII, No. 3, p. 93-111. Paris, 1895. (12) MOCQUARD, M. F. — “ Sur une Collection de Reptiles recueillis a Madagascar par MM. Alluaud and Belly.” Ibid., 8 ser., Tome VII, No. 3, p. 112-136. 1895. (13) MOCQUARD, M. F. — “ Synopsis des Families, Genres et Especes des Reptiles ecailleux et des Batrachiens de Madagascar.” Nouv. Arch, du Museum, 5 ser., I, p. 1-110. Paris, 1909. (14) MULLER, E. — “Siebenter Nachtrag zum Katalog der Herpetolo- gischen Sammlung des Baslers Museums.” Verhand. d. Naturf. Gesell., Tome X, p. 197-198. (15) PERACCA, M. G. — “ Descrizione di nuove specie di Rettili e Amfibi di Madagascar.” Boll. d. Mus. di Zool. ed Anat. comp. d. R. Univ. d. Torino, N. 156, pub. vol. VIII, p. 1-16, Turin, 1893. ►Annals of the Transvaal Museum. 63 Explanation of Plates. Plate IX. — All the figures of Rhacophorus agldvei , sp. nov., natural size. Top figure, the animal seen from above : below, the figures show the position of the vomerine teeth, and the structure of the tongue ( left ), and a side view of the head fright). Plate X. — Top figure of Mantella baroni , Bouleng., after a sketch from life ; below sketches from life of Mvgalixaius madagascariensi s D.B. 64 Annals of the Transvaal Museum. Map of Madagascar showing itinerary (dotted lines) and places mentioned in the text and in the preceding l paper on Reptiles (10). Vol. IV, No. 2. Plate No. IX. Annals of the Transvaal Museum UeUiUdUb P. A. Methuen del. West, Newman lith. RHACOPHORUS AG LAVE I, n.sp. P. A. Methuen del. Annals of the Transvaal Museum Plate X. MANTELLA BARONI , Blgr : MAGAL1XALUS MADAGASCAR1ENSIS D.B. Annals of the Transvaal Museum Vo 1. IV N9 9* 2. Plate X. P.A.MetlmerL del. West, Newman ohr. MANTELLABARONI, Blgr'. MAG ALiIXALU S MADAGASCARIENSIS D.B.. ADDENDA AND CORRIGENDA. In the paper on the “ Mammals in the Collection of the Transvaal Museum,” published in Ann. Trans. Museum, vol. iv, part 2, a number of errors have arisen. In explanation it may be stated that the author was absent in S. Rhodesia while the paper was in the Press and the text figures were being prepared. Page 94. — Text figure 6a should be placed under No. 207 of the list: the skull figured is that of the specimen referred to from Pirie. Text figure 7 represents the skull of G. jamesoni, sp. nov., and is taken from the co-type. Page 95. — Text figure 8 is taken from the type specimen, a $ (not a , ex coll. Kirby and Roberts, Malava, Boror, P.E. Africa, 13.8.08. This specimen was not measured in the flesh, but the skin gives the following : H. and B. 300, tail 216, hind foot 46. The skull measures : Con. bas. leng. 62 * 2, bas. leng. 56 * 6, zyg. br. 31 • 3, interorb. constriction 11*5, intertemp, const. 11, br. brain case 25, br. at P4 21-2, C-M1 21*8, mol. ser. 18*6. 83. Mungos pctludinosus , (Cuv.). 9, Knysna (Rex). 84. Mungos pocludinosus rubellus , Thos. and Wr. 2 juv., Tzaneen Estate (Jameson). 85. Mungos caffer , (Gm.). 4, Knysna (Rex). Annals or the Transvaal Museum 77 86. Mungos pulverulentus , (Wagn). 3, Knysna (Rex). 87. Mungos grandis , (Thos.). 1 ad. 1 juv. Hector Spruit (Streeter). The skull of the adult measures : Cond. basal length 120, basal length 110, zyg. br. 58, and that of the younger one, in which the second molar has not yet appeared, cond, bas. leng. 106. 88. Helogale brunnula , Thos. and Schwann. 4 ad., 1 juv., <}<£, Hector Spruit (Streeter). 1 $, Klein Letaba (Grant). Skulls of adult males measure 45 ■ 5-47 * 7 mm. in greatest length, and the female and young male 42 * 3. 89. Helogale undulata (Ptrs.). 3, Boror, P. E. Afr. (Kirby and Roberts). 90. Cynietis penicillata, (G. Cuv.). 1 juv., Ventersburg Road (Jameson). 1 juv., Potchefstroom (Roberts). Also, skins without skulls from Uitenhage, Grahamstown, and Potchefstroom. 91. Suricatta tetradactylus , (Erxl.). 1 <£, Grahamstown (Albany Museum). 2 juv. Wonderfontein (Jameson). 92. Crossarchus fasciatus , (Desm.). 1 §, Boror (Kirby and Roberts). Skin without skull from Beira (Sheppard). 93. Pciraxerus cepapi , (A. Sm.). 1 Blaauwberg, Transvaal (Noome). 1 $, Plumtree, Rhodesia (Wilde). 1 Int. orb. br. 4-5 4* 3-5 4*6 Br. brain case 12*3-? 12* 2-13 13 101. Graphiurus murinus tzaneenensis , subsp. nov. Specimens from the northern Transvaal have been referred to G. murinus and nanus by Jameson, but a comparison of his specimens with the series of skins from Knysna and Port St. Johns clearly shows that they are distinct. The only point of importance in common is the slen- derness of the tail, the skull being smaller than in murinus and larger than in nanus , the dark vinous tinge of the underparts being confined to a dull mark round the mouth, and the tip of the tail being white. In the last character, as well as the small molars, there is an affinity to other Transvaal species and to nanus. Type : $ (ad. but not old) ex coll. H. L. Jameson, Tzaneen Estate, Transvaal, 7.7.07. “H. and B. 82, tail 78, hind foot 18, ear 16.” Skull : gr. leng. 26, bas. leng. 19, zyg. br. 13' 7, int. orb. br. 4*6, br. brain case 11*5, mol. ser. 3*1, diastema 5*5, nasals 9*8 x 3*5. An old 5 from the same place measures: “H. and B. 95, tail 75, hd. ft. 15, ear 12.” Skull : gr. leng. 26*2, bas. leng. 19 -4, zyg. br. 14*4, int. orb. br. 4*5, br. brain case 12, mol. ser. 3, diastema 5*5, nasals 9*8 x 3*5. A third specimen (juv. §) from Waynek is slightly- smaller. 102. Graphiurus pretoriae , spec. nov. A grey species having a very bushy tail with a white tip, and under- parts without a trace of vinous colouring. The skull is of about the same size as that of G. murinus from Port St. Johns, but the teeth are smaller, and the white tipped and very bushy tail at once distinguish it from that species. 80 Annals of the Transvaal Museum. Type: Old Little Wonderboom, Pretoria, 22. 9.12. “H. and B. 86, tail 80, hind foot 15*5, ear 15.” Skull: gr. leng. 27*3, bas. leng. 20 *7, zyg. br. 15 ’3, int. orb. br. 4*5, br. brain case 12*3, mol. ser. 3, diastema 6, nasals 10*2 x 3 ’2, height at bullae 10*5, at nasion 5*3. 103. Graphiurus Streeteri , spec. nov. A very bushy-tailed species with a strong suffusion of vinous pink on the underparts and all four feet. The skull is much larger than in G. murinus , its only relationship to which lies in the underparts being coloured, but even in this the shade of colouring is very much brighter. This might be thought to be Smith’s M. erythrobronchus , were it not that that species has been definitely assigned by all authorities (including Smith) to the more richly coloured specimens of G. murinus , and, in addition, the very bushy tail is so very marked that the two species could not be contused. Type : Old ex coll. F. Streeter, Hector Spruit, Transvaal, 11.3.10. “H. and B. 101, tail 101” (with hairs). Hair at tip of tail 24 mm. Skull : gr. leng. 30*5, bas. leng. 23*3, zyg. br. 16, int. orb. br. 4, br. brain case 12*5, mol. ser. 3*1, nasals 12 x 3*4, height at bullae 10* 1, at nasion 5*7. The cotype is not sexed, but is most likely a $. Its tail shows the peculiar shortening sometimes noticed in individuals in this family, in this case being reduced to about half the normal length. The skull is smaller than in the type, measuring in greatest length 29 mm., and other measurements in proportion. A third specimen with a broken skull is of about the same size as the cotype, and the tail intermediate in length between those of the type and cotype. 104. Graphiurus Eastwoodae , spec. nov. A species most closely related to G. ocularis , but with smaller teeth and skull, and in colour entirely lacking the vinous tinge on the chest and face, this tinge being replaced by dull yellowish white on the underparts though not on the face. In general appearance grey with a large admixture of dark brown on the upper surface of the body ; tail brown with the external half of the longer hairs white, the white increasing in quantity to the tip ; under surface of body yellowish white down the middle line and region of the throat, merging into grey on the sides ; hands and feet brown on the upper surface, terminating abruptly at the toes, which are pure white ; forehead darker than the body, with a lighter coloured patch down the middle line to the nose. Whiskers black with lighter coloured tips, the longest bristles measuring about 48 mm. Type: Pres, by Miss A. Eastwood, Woodbush, Transvaal. Skull: Gr. leng. 30*8, bas. leng. 24, zyg. br. 17*8, int. orb. br. 5, br. brain case 14*1, mol. ser. 2*9, nasals 12*2 x 3*8, height at bullae 10*2, at nasion 5*6, bullae 10*2. Hair on lower back 12, at tip of tail 35. 105. Tatar a nyassae, Wr. 1, Katanga (Neave). 106. Tatera leucogaster , (Ptrs.). 5, Boror, P. E. Afr. (Kirby and Roberts). The oldest specimen is considerably larger than the next in size as seems to be not infrequently the case in members of the genus, these measuring respectively: H. and B. 184 and 167-170, tail 173 and 140-150, hind foot 40 and 32(?)-36, ear 25 and 22-23. Skull: gr. leng. 45*2 and 39*7-41-8, bas. leng. 35*4 and 31*5-32*3, zyg. br. 23*9 and 20*3-21*5, Annals of the Transvaal Museum. 81 mol. ser. 6*5, diastema 12*2 and 10 *3-11 *5, bullae 12*1 and 10*5-11*2, nasals 18 x 4*8 and 15 *2-16 *5 x 4 '2-4 *5, br. brain case 18*9 and 16*8-18-2. The measurements of the skulls are quite in accord ^yith the condition of the teeth, leaving no doubt as to all the specimens being referable to the same species. 107. Tatera panja , Wr. 1 ad. §, 30 miles above Tete (Alexander). ? 3, Boror (Kirby and Roberts). 4, Hector Spruit, Transvaal (Streeter). An old specimen from Hector Spruit gives the following measure- ments : — “H. and B. 136, tail 138”; hind foot (skin) 29*5. Skull: br. leng. 38*8, bas. leng. 29*3, mol. ser. 6*1, bullae 10*2. Younger specimens from Hector Spruit measure in the greatest length of the skull 35-36 mm. The Boror specimens are in a bad state of preservation, but seem to be darker. The skulls are of the same size as those from Hector Spruit. 108. Tatera lobengulae , De Wint. 1 Essex Yale (Selous). 1 yg. $, 1 old Tete (Grant). 109. Tatera lobengulae mashonae , Wr. 1 old <$, Mazoe (Darling). 5, Zimbiti, Beira (Sheppard). 1 yg. ad., 1 ad. $, Hector Spruit (Streeter). 110. Tatera lobengulae beclmanae , Wr. 1 $, Malopo (Woosnam). 111. Tatera lobengulae, subsp. ? 1 3, 5 $, Wonderfontein, Transvaal (Jameson). 2 Zoutpan, Pretoria District (Jameson). 1 $, Suburbs, Pretoria (Roberts). 1 ?, Vryburg, B.P. These specimens cannot be definitely assigned to any of the races of this species until larger series are available for comparison. 112. Tatera miliaria, Wr. 2 Deelfontein. 1 very old $, Modder River. 113. Tatera miliaria stellae, Wr. 1 yg. ad. $, Kuruman (Dent). 114. Tatera miliaria salsa, Wr. 1 Woodbush (Grant). 6 ad., 2 juv., Tzaneen Estate (Jameson). 115. Tatera draco, Wr. 2 old 5, 1 ad. $, 1 yg. ad. 4 juv., Wakkerstroom (Jameson and Roberts). 116. Tatera brantsi , (A. Sm.) ?. 3 ad., 2 juv., Hartebeestfontein, near Warmbaths, Transvaal (Jameson). 1 juv., Florida, Transvaal (Jameson). 117. Desmodillus auricularis, (A. Sm.). 1 (£, Hanover, C.P. (Shortridge). 1 $, Kuruman (Woosnam). 3 82 Annals of the Transvaal Museum. 118. Oiomys Brantsi (A. Sm.). 1, Anenous, C.P. (Grant). 2 in spirits, Victoria West (P. D. Morris). 119. Otomys Brantsi luteolus , Thos. and Schw. 1 $, Deelfontein, C.P. (Sloggett). 120. Otomys unisulcatus , Cuv. 1 , Zoutpan, District Pretoria (Jameson). 1 -65, tail 40-54, hind foot 12-14, ear 9-11. Skull : gr. leng. 18-20*5, bas. leng. 13*5-15, zyg. br. 9*2-10*1, mol. ser. 2 *8-3 *4. 16 >. Leggada bella marica , Thos. 1 (J, Beira (Sheppard). 166. Leggada bella , subsp. ? 2 $, Tzaneen Estate (Jameson). 167. Leggada deserti , Thos. 1 <£, Pretoria (Roberts). 168. Thamnomys doli churns , (Smuts). 16, Port St. Johns (Swinny). 1 in spirits, Malvern, Natal (Jameson). 169. Thamnomys surdaster , Thos. and Wr. 1 (J, Katanga (Neave). Annals of the Transvaal Museum. 89 170. Cricetomys gambianus viator , Thos. 1 with skull, 1 $, without skull, Boror (Kirby and Roberts). 171. Cricetomys gambianus 'preparatory W r. 1 $, E. Ruwenzori (Woosnam). 172. Acomys Selousi , de Whit. 1, Beira (Sheppard). 173. Acomys spinosissimus , Ptrs. 1, Boror (Kirby and Roberts). 174. Dasymys incomtus, Sund. 1 very old Hector Spruit (Streeter). 14, Tzaneen Estate (Jameson). 1 N. W. Rhodesia (Wilde). 175. A r vicanthis pum i Ho, (Sparrm.). 6, Knysna (Rex). 2, Graham st own (?). 176. Ar vicanthis p. cinereus , Thos. and Schw. 1 <£, Klipfontein (Grant). 177. Arvicanthis p. meridionalis , Wr. 1 skin without skull, Carnarvon (Littledale). 178. Arvicanthis p. griquae , Wr. 1 9, Kuruman (Woosnam). 1, Bechuanaland (flat, skin and skull) (pres. R. W. Hadron). 179. Arvicanthis p. Chakae , Wr. 10, Port St. Johns (Swinny). ? 1 $, Petersburg (Jameson). 180. Arvicanthis p. Moshesh, Wr. 1 (£, 1 $, Hilton Road, Natal (Jameson). 2 (J, 4 $, Wakkerstroom (Jameson and Roberts). 2 ?fice 1914 78S2— 5.11.13— 500 ANNALS MEDEDELINGEN OF THE VAN HET J’ransvaal ^Museum. IV. DECEMBER, 1913. 3. THE PERCY SLADEN MEMORIAL EXPEDITION TO GREAT NAMAQUALAND, 1912-1913. ZOOLOGY. By Paul A. Methuen. Introduction. On the kind invitation of Dr. H. H. W. Pearson, Professor of Botany at the South African College, Capetown, to accompany him on a trip to Great Namaqualand, I was enabled to investigate the fauna of the Great Karas Mountains, a part of German South West Africa which had not apparently been previously traversed by scientists. I wish here to acknowledge my indebtedness to the Royal Society of South Africa for having granted me the sum of £50 towards the cost of this expedition and to the Trustees of the Percy Sladen Memorial Funds for having defrayed a large portion of the expenses towards the zoological investigations carried out. I would also like to add that during the whole of the time spent in Great Namaqualand we experienced the greatest kindness on the part of the German officials and others who did whatever lay in their power to facilitate the expedition. Itinerary . Having obtained authority from the late Director and the Committee of the Transvaal Museum to undertake the work, I left Capetown in company with Dr. Pearson on 23rd November, and arrived by boat at Luderitzbucht two days later. Here we stayed a few days and then left for our final destination, stopping for a short time at Aus (470(1) 27th to 30th November, and at Quibis (4500') 30th November to 3rd December en route. We reached Nakeis (4500') on 4th December, the farm of Groendoorn (3700') in the Little Karas Mountains on the following day, and Wasserfall (4200') which lies at the foot of the western slopes of the Great Karas Mountains on 8th December. At Wasserfall collecting was carried on chiefly in the sandy plains below the mountains. On 23rd December we reached Kraikluft situated in the very heart of the mountains at an elevation of about 5200 feet ; we left 114 Annals of the Transvaal Museum. this place on Christmas Day, outspanning at Bavianspoort (or Paviansforte) on 26th December and Sandmund on the eastern side of the mountains the following day, and on 28th December we reached the small military station at Narudas Slid (4500'). The last named place we made our headquarters for a fortnight or so, collecting being carried out as much in the mountains as in the broken plains which stretch towards the south-east and the Kalahari. Narudas Slid proved to be the most productive place we visited (at least in connection with the fauna).- On 14th January we struck our camp and, the wagon retracing its way to Kraikluft, we ourselves took a short cut through Narudas Nord (5300') reaching Kraikluft two days later. The day following we ascended the highest peak of the range, namely Lord Hill’s Peak or the “Scharfenstein” which rises to 7523 feet. On 20th January we quitted Kraikluft and encamped the next day at Alt Wasserfall (near Wasserfall) where we stayed until the 24th : then moving on we skirted the mountains as far as Dassiefontein (24th), and soon after re-entered upon the higher plateau (5000'), arriving at the farm of Noachabeb on the 25th : and passing back through Groendoorn we reached the railway at Holoog on 30th January. By 5th February we were back again in Capetown. Physical Features and Geography of the Karas District. That part of the district through which we passed can perhaps be most appropriately styled a country of sandy plains traversed by rocky — in fact exceedingly rough — mountains. It is not within my province to dwell at all on the nature of the flora, suffice to say that it is of a semi-desert character : the bushes are dwarfed and only in river beds does one see trees of any size ; at Dassiefontein indeed the large specimens of Acacia giraffae and other species of Acacia give the landscape an aspect approaching the luxuriant, at any rate for Namaqualand. Water, as can well be imagined, is not particularly plentiful, though in the mountains there are several places where permanent water pools exist. We were fortunate enough to experience fairly good rains during January. The Karas District is no other than that which was formerly occupied by the Bondelzwart Hottentots. As the crow flies, the Groot Karasbergen lie about 230 miles from Luderitzbucht and at their nearest point roughly 100 miles north of the Orange River (due north of Warmbad), in Long. 18° 40' E.G. and Lat. 27° to 27° 30' S. Faunistic Features. The nature of the fauna of the Groot Karas- bergen may be said to be typical for that of Namaqualand. It is true that several new forms were found, but we may reasonably expect that further data will be added concerning the distribution of such later on. It is interesting to note that several forms described from Little Namaqualand were taken in the Karas Mountains, such as Pachydactylus purcelli , P. ( Elasmodactylus ) namaquensis , species of scorpions, etc. It would be hardly correct to say that Namaqualand as a whole possesses a fauna peculiar to itself since its fauna shows marked affinities to those of the Cape U pper Region and of the Kalahari ; on the other hand it is characterized by several types which are not apparently found elsewhere : such types are Palmcitogecko rangei, the genus here described, Narudcisia, and others : these are certainly in some cases highly specialized forms. Though it is in the coastal stretch that one would expect to find the majority of peculiar Namaqualand animals — this is a distinct zone characterized by marked desert conditions— yet it is not surprising that the comparatively lofty range of the Karas Mountains should have yielded new forms. Among the Zonuridae this was certainly expected beforehand, Annals of the Transvaal Museum. 115 and the discovery of a new species only tends to confirm the statement which Mr. Hewitt and I made a little time ago, namely that the species of Zonurus have in some cases a localized and limited distribution."' A list of the species collected, together with descriptions, etc., is included in this issue for all the groups except the Crustacea Entomostraca, and certain families of Spiders, an account of which will follow at a later date. Text fig. 13. Inspanning. Between Klein Karas and Holoog, Great Namaqualand. The collections of which an account is given in this issue belong to the Transvaal Museum, a second set having been sent to the British Museum. The numbers given in the account of the Reptiles and Batrachians refer to the Transvaal Museum Catalogues, those for the Solif ugae are my own numbers. * Trans. Roy. Soc. S. Africa 111. I, 1913, p. Ill THE RECORDS OF MAMMALS COLLECTED. By Austin Roberts. 1. Petromys typicus, A. Sm. 1 (J in spirits and 1 skull (juvenile). Narudas Siid in the old fortifications at the foot of the Great Karas Mountains, 8/1/13. The specimens are apparently typical. 2. Tat era paeba, (A. Sm.). 1 (J in spirits. Little Karas Mountains between Groendoorn and Wasserfall, 7/12/12. Measurements in flesh : “H. and B. 99 mm. : tail 124 mm. : hind foot 35 mm. : head 32*5 mm.” The specimen seems to be quite typical. 3. Desmodillus auricular is, (A. Sm.). 2