* •

•• t-

'4

%-

A ■

. ■

r (.

\

-

. ; • • ■ v* .

.

■

-•

.• •• •/
•> •’ ",

.

>

-/

•

H

-

-

«■ y

■t'

■■■■ / •

'

—t

, • • '
i

-

:$

• ,

,

V bL , V. >, , , * '• • • 1 * . * .

, I

■ •

• IN * . \ ■ • V-'

v ■

T

i •’

*. • •

;

.

-

t

.

t

*

.

'

%

'

t

'

'i *

■ ^

■

■

* x *

IV,

‘ r - l?
7 lf

• 4 •

• .* : 1 <

. %\ .

* •

..

(

■M" .m .' , .

. ' h k'

/

.

.

.

V

.1

, , : : , • ■

'

’

»1 4 .• . ■ • 9 • . .. . X.

.

CAROLI ALLIONII

PHIL, ET ME D.

DOCT. TAURINENSIS

E

SOCIETATE PHYSICO-BOTANICA

FLORENTINA

Rariorum

PEDEMONTII STIRPIUM

SPECIMEN PRIMUM,

AUGUSTjE TAURINORUM

EXCUDEBANT ZAPPAIA, ET A.VONDUS

Impressores Archiepiscqpal. et Illustriss. Civitatis

M D C C L V.

7

4

T P f' t*V

• .j*’ VrVi '• •

r * •

K »

r" •«

>

X S

t

V t. :

*

r

> *’

J' i . .♦

^ 4

t

,t

^ -=- T

•w' w' 4

K T

- \ -t

T ^

✓**>

v

i

/

r* / •' v* .

-4

(III)

jimdiu inchoatum , abfiolutum demum Typis
committo Specimen hoc Botanicum, plu¬
rium , qua in dlpes nojlras inftitui , itine¬
rum frubum . Quamvis autem hoc opufculum leve
videri pofit , utpote quod nonni fi triginta flirpium
iconem , & deficriptionem complebatur , w
dihile trmen efl , quantum temporis me difti -
nuerit . CW2 ?#/'#? ageretur de Stirpibus minus
notis , quarum nonnulla nova mihi videbantur ,

f 2

(IV)

eos omnes , qui Alpinas, aut Montanas Stirpes
commemoraffent, Auctores confulere necejfum erat ,
tum etiam aliarum , nec indigenarum ficca fpe-
cimina mihi comparare , quorum utrumque &
temporis difpendium , multam mihi molefiam
intulit . Adde , y? placet , clinica Medicina curas
quotidie ingravefcentes, 4 ?//#, ^//0 /720-

<^0 praetermitti poterant , graviora jludia , quibus
horae botanici fludii aliquo ab hinc tempore pluri¬
mum coarciata funt • omnia diu prohibuerunt
quominus poftremam operi manum citius imponerem .
Vtinam vero illud nunc in publicam lucem pro¬
diret , diuturna confderatio po(htlaret } <2^-

folutum nempe , numerifque omnibus ex fetum ,

*p 0 nihil ejfet dejiderandum , F/^/00 tamen ipfe
quantum illud a perfectione ab fit , ttW-

forte fnt reprehenfone digna , quorum tamen

ve-

i

( V )

'veniam ah optimis LeSloribus facile impetraturum
fore confdo ob maximam argumenti difficultatem .

v • i , <

Norunt enim optime qui per adipes itinera aggrefi
fi funt , colligendarum Stirpium cauffa , quam di -
verfa res ffi herbas domi cultas , commodifque in

V “ * * * ♦ ' '* .4

locis nafcentes defcribere , atque Alpinas raptim y non
fine multis incommodis , & fape cum vita difcri-
mine lectas . Rariorum y qua mihi alpeffies faltus
peragranti excurrerunt , Stirpium icones Rectorum
oculis fubjicere opportunum vijum efl , earum pra -

• J v i 4 .. *

fertim y quas vel ab aliis pratermijfas , vel non
fatis accurate delineat as animadverti : quamvis
autem minus nitida , neque fatis affabre concinnata

• ' v_ • v ^

nonnulla videri poffint y Botanices tamen peritis
fatisfattum iri putaverim y eo vel maxime quod
fingulas flirpes uberiori deferiptione profequutus fim .
Quod ad nomina fingulis impofita pertinet > ab

V

( VI )

aliquibus profecdo reprehenfum me iri fentio, quod
vetera pleraque retinenda exiftimaverim, recentio -
rum novis legibus minime fervatis . Confulto id a
me aStum ejl , neque reprehenfionem hanc timebo,
donec videam, qua Recentiores nomina effingunt, ta*
lia evadere , qualia ipfi pracipiunt , dum vero in his
nominibus fp e ei ficis conftituendis Botanici diffen -
tiunt, Q? ab unoquoque, pro ut ei lubet, immu¬
tantur, liceat mihi vetera ufu recepta nomina con -
fervare . Novis interea ubi Stirpibus nomina danda
fuerunt, omnem in id diligentiam, induflriamque
contuli , ut pracipuas defcripta herba differentias
includerent *, minime tamen optima fore, vel femper
futura ejfe fidenter affirmo.

NO-

(VII.)

NOMINA LIBRORUM,

QUI IN HOC OPERE CITANTUR.

A MmanNI JoaNNIS Stirpium rariorum in Imperio Rutheno
Jponte provenientium icones , & defcriptiones . Petropoli
1739. 4.

Acta Medicorum Berolinenfium . Berolini 1718. ad 1731.
Vol. 11. 12.

BaUHINUS Gaspar Pinax Theatri Botanici . Bafileae 1671. 4.
Ejusdem Pradromus Theatri Botanici .

BaUHINUS Joannes Hi flor ia univerfalis plantarum . Ebroduni
1650. in fol. 3. Vol.

BARRELIERI Jacobi Plantce per Galliam , Hifpaniam , & Italiam
obfervatce . Pariliis 1714. fol .

• t . « » • » • ‘ ' *

A . .

Spicilegio Botanico di Baltajfar , e Michele Campi . Lucca

1669. 4.

Cupani Hortus catholicus . Neapoli 1696. 4. fupplement 0
Ejusdem Supplementum alterum . Panormi 1697. 4.

Caroli Clusii Rariorum plantarum Hijloria, Antvverpiae 1601.
fol.

Ejus-

EjUSDEM Rariorum, aliquot flirpium per Pannoniam , Auflriam >
& vicinas Provincias obfervatarum Hiftoria . Antvverpice
1583. 8. ■ : ; "5

Columna Ecphrafis Stirpium minus cognitarum pars 1 . , & n,'
Romse 1616. 4.

Dillenii hortus Eeltkamenjis , Londini 1732. fol. maximo
vol. 11.

Ejusdem Jo. Raji Synopfis methodica Stirpium Britannicarum a
Dillenio emendata , & aucta. Londini 1724. 8.

Remberti Dodonaei Stirpium hijlorice Pemptades vi. Antvverpiae
. k 161 6-. fol.

Jo. Georgii Gmelini Flora fbirica. Petropoli 4. Tom. 1. 1747*

HortuS Regius Parifienfis . Pariiiis 1665. fol.

• - ^ -

ALBERTI Haller * Enumeratio methodica Stirpium Helvetice indige¬
narum . Gottingse 1742. fol. vol . 11.

- - - • ;

Ejusdem Iter helveticum anni 1739., Gottingse 1740. 4.

, • * -N •'« .» ‘ . . , ^

Ejusdem Opufcula Botanica. Gottingae 1749* 12.

Hoffmanni Mauritii Delicice hortenfes , & flvejlres . Altdorffi
' ' 1662. 4.

Dionisii Joncquet Hortus. Parifiis 1659. 4.

Caroli LiNNiEi Fundamenta Botanica . Amftelodami 1735. 12.

Ejus-

Ejusdem Flora Lappohica. Amftelodami 1737. 8 . - -

Q

Ejusdem Genera plantarum , earumyue caracleres. Parifiis 1743. 8*
Ejusdem Flora Svecica. Stockolmise 1745. 8.

4 »C T t -i — » ------- - “ • •

Ejusdem Iter Oelandicum , 6’ Gotlatidicum. Stockolmiae 1745. 8.
EjUSDEM Amanitates Academica . Holmise , & Lipfise 1749. 8,
Ejusdem Philofophia Botanica . Stockolmise 1751. 8.

• ^ - y

Ejusdem Sijlema natura . Sexta editio Haleniis .

• j- - - • ■> ‘i -... * v-;>

Mentzelii Index nominum Plantarum multilinguis . Berolini
1682. fol.

Petri Antonii Michelii Hortus Florentinus a Jo . Targionio
To^ettio editus . Florentise 174$. fol.

ROBERTI Morison Hifioria plantarum universalis Oxonienjis pars
2., & 3.. Oxonii 1680. 1699. edita fol,

Julii Ponteder^e Compendium Tabularum Botanicarum. Patavii
1718. 4.

Jo. Raji Hifioria Plantarum generalis . Londini Tom . 3. fol.
1 686. 1688.

RaJI Silloge Stirpium Europaarum extra Britannias nafcentium.
Londini 1694. 8.

Jo. Francisci Seguierii Planta Veronenfes &c.. Veronse Typis
Seminarii 1745. 8. vol. n.

Ejus-

(X)

•*

Ejusdem Supplementum . Veronse 1754. 8.

Schola Botanica. Amftelodami 1689. 12.

0

Jo. JacObi Scheuchzeri Itinera alpina . Londini 1708. 4.
1/0/. 11.

JoSEPHi Pitton Tournefort Injlitutioncs rei herbaria . Pari-
fiis 1719. 4. ro/. 3.

Jo. Baptista Triumfetti Obfervationes de ortu , 6 ’ vegetatio¬
ne Plantarum . Romee 168< 5 . 4.

#

ALYS-

Vx*'+)&♦**&♦''^xV♦'*■*

'Stfx

sK.<\

'q. ' vv *''«F' r ^jfT ■^'^-r^r^'.- T^fr ^r^-T' '^''^rr.+l

ALYSSON, PYRENAICUM, PERENNE,
MINIMUM, FOLIIS TRIFIDIS Tourn. Injl. 217

TAB. I. NON VI.

Uic, quas prima hic defcribenda occurrit, flirpi
Tournefortii nomen adfcribitur, eo quod nulla
alia cognita fit ufque nunc Alyfli fpecies , in
qua memorats a Tournefortio notae continean¬
tur . Inhabitat haec fummos fcopulos altiflimarum
alpium montis Cenijii r uti etiam alpium AJJlette , Le-Vallon 9
& La-Croix, in reliquis, quas invifi, alpibus de ccetero rara.
Ex radice duriufcula, & inter lcopulorum rimas penetran¬
te cefpites varii prodeunt denfe autem congefla folia rofu-
las conflituunt. Folia tridigita funt, feu in tres lobos linea-
ri-truncatos , ad bafim fere fefla . Succulenta non funt, fed
exfucca , & nitentia : ex horum medio natus pediculus un¬
cialis , aut femuncialis, nudus, aliquot flores fuffinet umbellatos
brevibus infidentes petiolis , aliquantulum odoratos, fat ma¬
gnos pro plantae ratione, purpurei, aut cinereo-purpurei co¬
loris . Corolla patens eft , ungues petalorum calicis altitudi¬
nem metiuntur.

Calix ere&us eft e quatuor foliolis concavis compofitus *
qui diu perfiflit, tandem caducus. Sequitur lilicula compref-
fa, acute ovalis, nihil emarginata difTepimento obverfe ova¬
to valvis parallelo, cum permanente fpinula. Silicula ad fe-

A mi»

\

1

minum fitum modice tumet femen utrinque unum maturans;
cum tamen in Embrione duo utrinque fint.

Fru&u compreffo utrinque modice tumenti , & loculo
utrinque difpermo Clypeolce accedit, fed ab ea differt fru&u
non rotundo, nec emarginato. Jungi cum Draba, &
nequit propter feminum paucitatem ; cognitas enim
polyfpermas funt fex ad minus utrinque femina includentes.
Cum Draba interim convenit fru&u oblongo in acumen ter¬
minato . Intermedia igitur eft haec fbirps Drabas , & Clypeo-
lae conftitutis generibus. Ego interim Alyfli inter fpecies fer-
vavi nomen Tournefortii retinens , .cum videam maximam in
his novis generibus fpecierum affinitatem , & notis generum
chara&erifhcis traditis haud ita bene fpecies refpondere.

r

AB-

Alyffo

fpecies

/

3

ABSINTHIUM ALPINUM SPICATUM, FOLIIS
PETIOLATIS BIS TRIFIDIS , CAULINIS

PINNATIS.

Tab. I.

P Rima hic defcribitur Abfinthii alpini fpecies apud no-
flrates alpicolas Genepi di£fa , flirps jamdudum Botani¬
cis nota, fed maxime confufa. Qui varia ejus Synonima col¬
legit Do 61 ifIimus Hallerus ( a ), vocavit Artemifiam ex alis flo¬
ridam , foliis petiolatis palmatis , planis , fericeis (b). Abfinthium
quidem pumilum , palmatum , minus , argenteo , Jericeoque folio
Barrelieri (c)$ & Bocconi (</),uti etiam Abfnthium alpinum ,
incanum C. B. & Seriphium montanum candidum Scheuchzeri ( e)
ex loco natali (f) ad dejcribendum Abfynthium fpe£tant. Non
ita certo flatui poteft de Abjinthio pumilo I. B. (g) & Ab -
fhithio umbellifero , mutellina quibufdam , ejufdem (A).

Abfinthium alpinum fecundum Ponse (i) quantum ex icone
conje&ari licet, non ad hoc, fed ad Abfinthium tertio loco
recenfendum potius pertinet . Demum Artemifia foliis pinnatis ,
ramis afcendentibus hir futis , floribus globo fis pendulis , recepta -

A x culo

/}

/ » p _£

iil i&if*

dff.

(a) Unum. helv. p.

(b) Licet certa nota non adfint Abrotani, Artemifia , & Abfinthii genera di-
flinguendi, antiquiflima hac genera confundere , & uno nomine Artemifia
uti cum mihi non placeat-,-eo quod hac genera habitu quodam externo fa«
tis diftinguantur, Abfinthium non Artemifiam vocavi; & praterea Halleria-
num nomen hoc Abfinthium alpinum ab aliis bene non fecernit.

(c) Ic. 462.

(d) P. 1. p. 81. T. 71.

( e ) It. alp. p. 29. Tab. 3. fig. 1. , & p. 528.

(f) Defcriptio enim Scheuchzeri ita brevis, & icon, & ftirps ita male exprefla
ut non liceat eruere, num de hoc Abfinthio cogitaverit.

( g ) De Abjinthio p. 75.

(h) H/Ji. iii. p. 185.

( 1) Monte Baldo p. 218.

f

culo pappofo Linnczl ( / ), feu Artetnlfia caulibus JimplicijJlmis ,
foliis pinnatis , laciniis linearibus parallelis , floribus folitariis (ni)
ejufdem diverfa eft a noflro Abfinthio.

Eft huic Abfinthio alpino radix dura lignofa: caules ad fu ni¬
xuum Spithamsei, vix tomentofi. Folia radicalia plura, com-
prefTa, fericeo villo nitentia, non tomentofa , duplicato tri¬
fida , laciniis linearibus, fine nunc acuto, nunc obtufiufculo.
Caulina folia pinnata pinnis indivifis , fumma fetfilia; ex ho¬
rum alis longa ferie nafcuntur pediculi ex bombacina hirfu-
tie incani, flores folitarios fuftinentes. Flores magni funt,
aurei . Calix amplus , calycis fquammae virides ora nigra ,
intus citrini coloris . Calix qua parte pediculo jungitur to-
mentofus: receptaculum nudum . Humiliora fpecimina magis
tomentofa funt.

Reperi copiofe in horrido abrupto fupercilio altiflimi col¬
lis fupra Jaillon . In Augufte Praetoria? alpibus etiam nafcitur,
fimilibus locis.

AB-

(1 ) It. Gothi. jul. i?, cum fig ., & H. Upf. p. 218.
(m) Ad Stocko/m. 1741. p . 205.

s

ABSINTHIUM ALPINUM; CANDIDUM*
HUMILE C. B. pr. 71.

Tab, I.

A Ltera haec eft Genepi fpecies , quae in editiflimis jugis
alpium Valdenfium potiffime frequentiffima eft, & a re¬
liquis Abfinthiis alpinis difcrepat, floribus majoribus, aureis 9
umbellatis , quod difcrimen primus adnotavit do&iflimus Hal-
lerus ( a ) . Nomen ei fequens indidit Artemifce floribus um -
bellatis foliis petiolatis palmatis , fericeis affeverans effe certo
Abfinthium alpinum , candidum , humile C. B. a Burfero le£lum
in M. Gletfchberg Vallefiorum .

Eo quod nulla ufque nunc exhibita ftirpis hujus figura fit, idcir¬
co delineandam , & incidendam curavimus , & brevi, nervofse-
que Halleri defcriptioni pauca fuperaddam , quae raram alibi
hanc ftirpem magis definiant. Folia pinnata funt, ut ait Hal-
lerus , pinnis ad duo, & tria paria palmatis , & hae pinnae
foepius quinquefidae , interdum quadrifidae funt laciniis angu-
ftis , & acutis . Folia caulina , qux rara funt, non differunt
nifi paucioribus laciniis, de coetero etiam petiolata funt .
Caules incani, fpithamaei quando altiores , & aliquando ita
breves ut vix biunciales fint.

Dixi oriri abunde in vallibus Valdenfibus; adinvenitur etiam
in Monte Cenifio , in valle Lantii , Auguflce Prcetorice , aliifque
alpibus , fed parcius .

AB-

fi

ABSINTHIUM FOLIIS RADICALTBUS
MULTOTIES PINNATIS; OAULINIS
PINNATIS, LONGE PETIOLATIS;
FLORIBUS PARVIS, RARIS
SESSILIBUS.

T A B. I I.

*' . i

’ « - * ( ,■ •> r

T Ertia haec Abflnthii fpecies a primo difcrepat foliorum
radicalium pinnis tenuioribus , & floribus feflilibus non
petiolatis ; a fecundo floribus minime umbellatis , ut alia
omittam difcrimina ex ejus defcriptione petenda .

Folia fericea habet tenuius , quam in praecedenti divifa
Tegmentis anguflioribus, & longioribus . Folia nempe, quae
etiam longe petiolata funt, pinnis componuntur foepius ad
tria paria , & pinnulae iterum incifae foepe funt, & cornicu¬
latae . Caulina folia fimiliter longe petiolata , & pinnis ad
duo, aut tria paria pinnatis , pinnis rariflime non flmplici-
bus; in alis foliorum refidet feflile floris capitulum flmile flo¬
ri Abflnthii alpint fpiccati ( a ) &c., fed multo minus . Seri¬
ceo incana tota ftirps efl: cauliculis tenuibus, & femipalma-
ribus »

In monte Cenijio ad fcopulos infra prata Los-Laros collegi
hoc Abflnthium , de quo nil apud auffores fcriptum video .
Abjinthii fecundi Ponce icon noftrum hoc videtur exprimere ,
Abflnthia alpina apud Alpinas Gentes ubique Genepi di¬
cuntur , & iis utuntur ad multos morbos egregie, & poten¬
ter fudores cient, iifque Medici noftrates cum fucceflu utun¬
tur iis in morbis , in quibus e re efl: vehementia fudorifera
adhibere «

VIO-

(a) V . T. i , f . 2 .

7

rm » - v . 1(> ; ■ r,

VIOLA ALPINA MINIMA
NUMMO LARIAE FOLIO.

Bocc. muf p. 2. p. i6’3. Raji. hifl. tom. 3. p. jio*
Viola alpina mimmolarice folio Bocc. muf?
p. 2. Tab. 127.

T A B.‘ II.

Y Iola, cujus hiftoriam , & defcriptionem aggredior, na-
fcitur inter diffra&os lapides fummi, & editiffimi jugi
Coi de la Fema morta , per quod ex alpibus Valderianis ad
'Nicienfem comitatum via eft . Eam ibi collegi anno 1752.
cum praecipites , faepe abruptos, planeque horridos illius mon¬
tis fcopulos non fine vitae difcrimine perluftrarem. Sola etenim
inter laxa & nivem inhabitat montis verticem reliquis ftirpi-
bus plane defertum .

Quamvis brevis admodum fit Bocconi defcriptio, & rudis,
quam exhibet icon , utramque tamen cum mea Viola confe¬
rens eas reperio notas , quibus comprobetur revera hanc
illam Violam effe , cujus Bocconus meminit . Magnitudo to¬
tius plantae fiquidem, foliorum forma, quae revera inter num-
molarium, & alfinem eft, floris demum color a Boccono ad-
noratus fatis bene refpondentj fed quod evidentius argumen¬
tum praeftat, eft ftipularum in hac Viola forma , & pofitio ,
quae non obfcure ex icone Bocconi colligitur. Verum quidem
eft Bocconi Violam ex montibus Corficae , meam ex Valde¬
rianis natales fuos trahere at quis ignorat alpium ctfi fub
diverftftimo coelo pofitarum fimile ingenium effe , & eafdem
in utrifque ftirpes crefcere. Diferte admodum, & egregie
hac de re loquitur Clar. Linnaeus ( a ) obfervans maximam

par-

( a) Proleg. ad floram Lappcnicam a §. 7. ad 15.

CL-k (ap\ ci

y

or

partem ftirpium Alpium Lapponicarum , etiam in Helveticis
Alpibus reperiri, imo in Monte Arar at flirpes crefcere, quse
in Alpibus Lapponicis etiam nafcuntur: quid plura? Non pau¬
cas ipfe Bocconus enumerat flirpes, quse & in Corflcae mon¬
tibus , Sc in Sabaudicis Alpibus crefcere animadverterat. Ve¬
rum ad ejus defcriptionem veniamus .

Radix filiformis duriufcula, & fubpurpurei coloris varios
plerumque mittit caules , primum fubrubentes , dein virides ,
feu potius varia mittit capita in cauliculos abeuntia . Cauli¬
culi erefti funt, nunc ramofi, nunc minime j toti fere fquaru¬
mis tefti, quse ftipulse funt aut novorum , aut veterum fo¬
liorum ; ex alis flipularum copiofa oriuntur folia cordato-acumi-
nata, quse femuncialibus inflflunt pediculis. Folia duriufcula funt,
tantillum venofa , glabra, nihil omnino in ambitu denticulata,
fed integerrima , Inter folia ex iifdem alis pedunculi florige¬
ri pediculis foliofis altiores . Flos non magnus ut in Viola
grandiflora, nec minimus, fed aequalis fere cum Viola mar-
tia amplitudinis ; color floris caeruleus cum nigris radiis :
trium inferiorum petalorum ungues albicant. Ne&arium bre¬
ve : floris odor vix aliquis. Ad fingulos pediculos haeret fti-
pula , quae foliolum eft lineari-tridentatum, dente medio lon¬
giori. Fruftum maturum non vidi „ Tubae apicem craflum ,
& perforatum memini obfervafle *

Nullam Auflores Botanicos diligenter evolvens Violam in¬
veni , quae ad hanc referri poflit . Notas , quibus a reliquis
difcriminatur, conftituunt, folia omnia cordato-acuminata in¬
tegerrima, ftipulae triden,tatae, & ramofus,.feu caulelcens , li¬
cet humilis , plantae habitus .. Ex hifce omnibus perfpicuum
erit neutiquam confundi poffe cum Viola paluflri rotundi-folia
glabra Morifoni ( b ) , quae ab Hallero ( c ) Viola acaulis foliis
reniformibus appellatur. Qui noftram cum ea conferet, jam aper-»
tiflime diverfam efle concedet ACHIL^

(b) Hi fi. Oxonienf. Tom , n. fi. 47 <.

^c) Enain . fi , hpivft . fi . 501..

9

ACHILLEA FOLITS PINNATIS , LANUGINE
TOTIS OBDUCTIS , FLORIBUS ALBIS
UMBELLATIS. Hali. En. helv. pag. 713.

V

T A B. II.

E X radice repente fubnigra, & fere lignofa oriuntur cau- ■n‘ ^i.fv€CL yvc

liculi quandoque plures, quandoque unus, quorum alti¬
tudo palmum non excedit. Folia ad radicem plurima, eaque
ex longo plano petiolo eliiptico-oblonga forma figurata. Cau-
lina fimilia funt, fed breviori nituntur petiolo , ita ut fum-
ma feffilia fint. Omnia pinnata , & pinnas exhibent nunc lineares
indivifas , nunc trilobas, aut tribus dentibus profunde feflas •

Maximopere tomentofa ftirps eft tam denfo villo praedita, ut
fub illo pinnae, & earum dentes ferme occultentur . Idcirco,
quo foliorum figura , pinnarum varia compofitio pateret ,
duo foliola diftin&e delineari voluimus . Cauliculos umbella
terminat, quae fit ab o£Io perfoepe floribus femunciali pedun¬
culo gaudentibus. Calycem floris componunt plurium ordi¬
num fquammae, quarum exteriores tomentofle. Omnes palli¬
de virent oram habentes nigram , criftatam , feu potius fim¬
briatam ; femiflofculi ofto , vel decem , albi, ad limbum in¬
cili, fere quadranguli j flofculi lutei viginti circiter; femina
fequuntur tetragona nuda fufci coloris : flofculis, & femiflo-
fculis interjacent fquammae memoratis calycinis fimiles, unde
receptaculum paleaceum .

Primus omnium hujus herbas meminit Fcelix Platerus, ex
quo habuit Joannes Bauhinus , & appellavit Millefolium albi¬
num , incanum flore fpeciofo ( a ) . Sub hoc nomine etiam in¬
dicarunt Robertus Morifon (£), Rajus (c), Tournefortius

B (<0>

( a ) Hijl. pl. iii. pag. 148.

(b) Ox. iii. pag. 39. T. xi. f. 2.

(c) Htji.pl, 247., O* Syll, ext. p. i&a.

I o

(</),& Joannes Jacobus Scheuchzerus ( e ) . Sub eadem etiam
appellatione venit in Chabraei Sciagraphia cum eadem prorfus
icone , & defcriptione . Bocconus eam diverfe indicavit fe-
quentibus nominibus Millefolium alpinum tomentofum , odoratum
nanum (/)-> millefolium tomentofum odoratum ( g ), Millefolium
alpinum , humile , incanum , odoratum flore alho (A). Prima
duo Bocconi Synonima etiam enumerat Joannes Jacobus
Scheuchzerus , fed Bocconus nullum de Bauhini nomine ver¬
bum facit.

Si defcriptio excipiatur , qua Hallerus ftirpem hanc i 11 u-
ftravit, nihil boni eruere licet five icones, five defcriptiones
confuiantur. His de rationibus confido pleniorem , quam de¬
di , ejus hiftoriam acceptam futuram effe.

In Valefiae Montibus fuam invenit Foelix Platerus , Scheu¬
chzerus in altiffimis Averfanis , & Praegallienfibus jugis , nec
non in Furcae altiffimi Montis boreali parte . Ibi etiam leHa
fuit a Pnecl. Hallero; Bocconus utriufque Montis Cenifii in¬
digenam facit, fed copiofms adhuc nafcitur ubique in fum-
mis fcopulofis , & nivofis Alpium Cottiarum jugis . Alpicolae
Montis Cenifii cum Genepi confundunt, & herbam della rotta
etiam vocant, quod etiam jam fuo tempore adnotaverat Boc¬
conus ( i ) . Cceteri alpicolse diftinguunt Herbam della rotta ,
& Genepi , fed Genepi nomen neque unam eandemque Abfln -

thii alpini fpeciem perpetuo fignifcat; hac Herba della rotta
longe differt ab ea , quam Matthiolo indicavit Cortufus , &
poff J. Bauhinum Chabrceus in fua fciagraphia recenfuit, &
hoc quidem de difcrimine jam dubitaverat Bocconus ( l ) . Hu¬
jus Herbae della rotta integra , & abfoluta defcriptio infra
tradetur. • .Aro- .

. ( d ) T/tft. p. 496.

(e) It. 2. p. i?8. in itinere tero i v. p, 2?8.

( f ) Muf. pl. p. 1 66.

( g ) L, c. Tab. 120.

(h) Muf di fper. pag. 191.

( 1 ) Mitf. pl. p. 1 66.

( i) Muf. di fper. pag. ipi.

Aromatica ftirps eft haec Achillea guftu acri,& amaro; magna;
efl: aeftimationis apud omnes Alpicolas. Utuntur ea licuti Ge -
nepi ad fudorem pellendum , ad ventriculi & abdominis do¬
lores , quos non raro afferunt gelidae nivales aquae , quas bi¬
bunt. Nulla domus ea caret, & ipfis eft tamquam medicina
quaedam univerfalis.

%

f

y

B i

ACHIL-

X 2

ACHILLEA FOLIIS INTEGRIS, ODORATIS;
CUNEIFORMIBUS, IN APICE
DENTATIS.

Tab. II.

P Auci Botanici eam viderunt Achilleam, quam nunc defcri-
bendam fufcipio . Olim Antonius Cortufus hanc Achilles
fpeciem ad Matthiolum mifit (a) Eupatorium Mefuesflore al¬
bo vocans , eique fignificavit Herba rotta in Pedemontio , ali-
bique vocari, & multam nafci in Valle di Lanpe, &: in Valle
Sanclce fidei Patavinorum . Joannes poftea Bauhinus ( b ) aVa-
lerando Dourez plantam hanc cum defcriptione acceptam com¬
memorans , Dourez defcriptioni ea addidit , quae Antonius
Cortufus ad Matthiolum fcripferat . In Chabraei Sciagraphia
(c) icon, & defcriptio Bauhiniana repetuntur. Robertus Mo-
rifon ( d ) appellat Ageratum Alpinum latiore , & rotundiore fo¬
lio . Rajus Joannis Bauhini defcriptionem ( e ) referens monet
propter flores radiatos ad Ptarmicam effe referendam. Neque
poft hos Botanicos ulla amplius fa&a hujus herbae mentio eft.

Ex radice lignofa, nigra, varie inflexa, cefpitis inflar cau¬
les oriuntur fpithamam circiter alti, filiformes , rotundi', vi¬
rides , ad quorum radices folia plura congeruntur , in caule cae-
terum rara. CrafTula , fuccofa , glabra , cuneiformia , feflilia
funt , ex angufto principio fenfim in fubrotundam formam
ampliata . Foliorum apex in primis foliis feptem dentatus >
quinque dentatus vero in fecundis j in fummis tridentatus, aut
etiam integer .

Cau-

( a ) In Epiftola editu in Commentariis Matthioli poft Au flor is priefationcm ,

(b) Hi fi. iii. p. i. p , 144.

(c) P. 568.

( d ) Ox. 42.

(ej Hiji. 364.

W

I

Caulis terminatur corymbo florum, feu radiis fex, aut no¬
vem , aliquando etiam paucioribus, fubincanis, uncialis , aut
femuncialis longitudinis , quorum quilibet fert florem unum ,
rariflime duos. Calix cylindricus potius eft, quam hemifphae-
ricus , ab inaequalibus, viridibus, imbricatis fquammis confti-
tutus . Semiflofculi ovato - quadranguli, albi , oflo plerum¬
que , nunc uno, nunc duobus dentibus incifl cum tuba bicor¬
ni . Flofculi autem albi etiam funt a io. ad 20. , quinque
partiti, eorumdemque flamina quinque fuftinent antheras lu¬
teas coalitas, quibus interjacet tuba bicornis, lutea, flofculis
altior. Thalamus floris paleaceus eft.

Placuit Achilleam , non Ptarmicam , vocare , Clariflimorum
in re Botanica Virorum veftigiis inflftendo , qui Millefolii ,
& Ptarmica genus conjunxerunt; nulla enim fuppetit nota
haec duo genera diftinguendi flve folia , five calycem fpefle-
mus ; a quibus unice peti po fiet. Achillea ex. gr. foliis pinna¬
tis , lanugine totis obduclis , floribus albis umbellatis Hali, caly¬
cem habet hemifphaericum, folia vero millefolii cernula, & in¬
ter millefolia recenfuit Tournefortius . Quae vero eidem Au-

1

flori Ptarmica alpina , tanaceti folio , fl. purpureo efl , calycem
oftendit cylindricum; in Ptarmica demum alpina matricarice fo¬
lio Triumf. obf. 8 8. calycem conico cylindricum efle animad¬
verti; unde patet optimo omnino jure Ptarmicae, & Millefo¬
lii genera in unum reduci.

Oritur in locis ficcis , & faxofls fecus torrentes in Valle
Lantii , uti quoque in Alpibus Valderianis , & Vinadien-
fibus , ubi maximi. habetur pretii ad omnes morbos . Vehe¬
mentem aromaticum odorem tenet, qui omnino exhibet odo¬
rem Baifamita minoris Dod. pempt. 295. ejufq. vires habe¬
re obfervatio docet.

VIO-

\

'i , m 'y A - • ' * V

VIOLA FOLIIS OVALIBUS, INTEGERRIMIS ;
UNIFORMIBUS, PEDUNCULIS
CAULINIS.

• • r • + ' T ,

' • • * V < • * e *

Tab. III.

* ' * * ' ■ . 4 < ■ ■ #

E Odem prorfus loco , quo Campanula plerumque multicau -
/ij , uniflora , foliis ovatis feflilibus integerrimis , colle&a
& eft haec Violae fpecies, quae radicem habet longiflime in¬
ter diffraflorum fcopulorum lapides repente , & varia dein
fundentem capita, ad quae multa nafcuntur folia ovalia , te¬
nera , fuccofa, glabra, minime venofa, obfcure virentia , &
longe petiolata. Haec folia cauliculum line ordine exornant
uncialis ad fummum altitudinis, qui deinde in fummo produ¬
cit ex alis foliorum duo , fed frequentius unum pediculum
uncialis longitudinis cum flore magno nitide purpureo ; Vio¬
la montana carulea grandiflora H. R. Par. adinftar , fed paul-
lo majoris & obfcurioris coloris. Calyx , flos , tuba nihil differunt,
& nifi folia diverfitatem offenderent, eamdem diceres.

Folia tenera cum flnt, ad ambitum uno , alterove loco non-
nunquam erofa funt, ut crenas mentiantur; videant ideo Bo¬
tanici num ad noftram fit deducenda Viola petraa , bufamba -
renfs , craffulo , crenato ocymi folio flore majore inodoro caruleo
venis candidis diftinclo Cupani (a).

Viola acaulos flore foliis multo majore Hali. en. 502. diverfa
a noftra ell foliis folidioribus, & dentatis.

SE-

(a) Jioft. tath. ?3Gc

SEDUM ERECTUM, RAMOSUM, FOLIIS
PLANIS, FLORIBUS ALBIS LONGE
PEDUNCULATIS.

T A B. III.

R Arissimam exhibeo Sedi fpeciem, de qua nullam plane
notitiam apud rei Herbaris Scriptores reperire da¬
tum eft.

Cauliculus ei tenuis , filiformis , ereflus , ramis hinc inde
& fine ordine diffufis ; folia ad ramificationes potiflimum ap¬
ponuntur fere feflilia, tenera, fuccofa, yenofa funt, & veluti
ex adfperfa pruina Mefembryanthemi, chryjiallini plantaginis fo¬
lio undulato ( a ) , adinftar pulchre nitentia . Foliorum forma
ex elliptico acuminata , fed hsc forma quidem in primis &
fecundis potiflimum fe fe monftrat; nam poftrema admodum
variant nunc angufta, nunc fere rotunda. Rami finguli in te-
nuiflimos pedunculos abeunt femuncialis , aut etiam uncialis
longitudinis , qui florem fuftinent album pentapetalum , caly¬
ce quinquefolio exceptum . Corolla patens eft , & calyce
amplior . Petala elliptica funt, paullifper acutiora , quam ico»
ne reprsefentetur , extus levifllme virent cum in interiori fa¬
cie albiflima fint; ftamina decem funt, alternis brevioribus ,
& circumdatur ab iis ovarium , quod ex quinque coalitis va¬
ginulis fit. De'fru£lu, & femine nihil licet addere, quoniam
maturitatem femina nondum coeperant, quo tempore flirpem
hanc collegi , quas nullibi deinceps obvia fuit, nec illius loci
denuo invifendi fe fe poftmodum obtulit occafio . Eam repe-
ri anno 1746. fub initium Augufti menfis in Valle Valden-
fium S. Martini fecus viam , qute ab oppido Le perre ducit

ad

( a ) DHL Hort. Iltb.

I

i 6

ad oppidum Pralles . Viam ibi importuni impediunt in¬
gentes lapides ex altiffimis proximis rupibus decidui, fub
quorum concamerationibus fe fe abfcondit .

Quandoquidem Sedi hujus folia aliquomodo ad Lentis.
fruflus figuram accedunt , dubitare aliquis poffet , num
de hoc Sedo intellexerit Mauritius Hoffmannus , qui Ai^oi,
feu Sempervivi fpeciem ex Monte Baldo fequenti nomine
defcribit . Ai^oum , five Sempervivum alpinum M. Baldi fol.
lenticulatis flor, non punctatis ( b ) . Hujufce Sedi, quod Bal»
di Montis indigenum facit Mauritius Hoffmannus , nulla
plane cognitio ab iis , qui Veronenfes llirpes defcripfe-
runt , eruitur $ & praeclariflimus , amiciffimufque vir Jo-
annes Francifcus Seguier , qui Veronenfem agrum, mon¬
temque praecipue Baldum diligentiffime perquifivit, dofiif-
fimeque illuftravit j cum eum de Sedo hoc Mauritii Hof-
fmanni per literas interpellaffem, certiorem me fecit nul¬
lum fibi adhuc Sedum occurriffe , quod cum memorato
conveniret. A clar. Hoffmanno recenfitum Sedum minime
filuit Chriftianus Mentzelius , fed Hoffmanni nomen repe¬
tens albis floribus effe fuperaddit ( c ) .

Quod pluribus ftirpibus , & nonnullis etiam Sedi fpe-
ciebus contingit , ut foliorum color per aetatem ex viri¬
di in rubrum colorem degeneret, id mihi domum, itine¬
re abfoluto 9 poftmodum repetenti in Sedo hoc contigit ob-
fervare $ & fi ruber color acidum indicat quemadmodum
a doffiflimo Linnaeo ( fund. bot, 364. , Sifl. nat. editio
Lipf. anni 1748. p. 218., Phil. bot. 286.) affirmatur j op¬
timo jure conjicere licebit communes cum hoc Sedo eas
omnes virtutes effe , quas habent non paucae Sedi fpecies r
quae acido fapore donantur ,

SA-

17

* > <*•> « „ s ♦ • * * * *■ .

SAXIFRAGA FOLIIS PALMATIS,
CAULE DENSE FOLIOSO, ET

FLORIGERO.

Tab. III.

A Uctores, qui de re Botanica fcripferunt , quotquot ha¬
bere potui, diligenter evolvens nullum ab iis fieri ver¬
bum video de Jiac Saxifraga , cujus locus natalis eft Alpis
Albergian in quodam humido, & fcopulofo receflu .

Villofa , & vifcofa in univerfum efl; folia ad radicem mul¬
ta in orbem congefta , crafla, profunde , & obtufe quinque-
dentata. Caulis vix digitalis, foliofus , foliis longe petiolatis»
profunde i & inaequaliter aut quinque, aut tribus etiam den
tibus fe&is . Ex alis pedunculi foliofi nunc fimplices , nunc
ramofi , flore albo fingulis ramis infidente . Folia floralia ad
ortum florum polita integerrima: ovarium fub flere efl:, ma¬
turum non vidi.

A notis huc ufque Saxifragis , ut exiftimo , diferiminatur
caulibus denfe foliofls , & florigeris . Saxifraga foliis brevibus
palmatis denfijjime congeflis Hali. ( a ) humilior efl:, flores ha¬
bet potius umbellatos petiolis unifloris , praeterea nullam nec
villofitatem, neque vifeiditatem oftendit. Saxifraga tridaclilites
groelandica , cauliculis valde foliofis DilL (b ) folia triloba ha¬
bet cauli apprefla cauliculis , poflquam nudi fafli funt , um¬
bellas florum fuftinentibus . Saxifraga demum foliis omnibus

C £1/2-

( a ) Trium. helv. 404.

(b) Ibb. p. 557. T. 25$. f. 329.

I $

angujlis , petlolatis in apice tridentatis , Caule foliofo ^ ramofo ^
vifcido ( c ) a noftra difcrepat foliis longe petiolatis , profunde
trifidis & ramis nudis .

Pleraeque alpinae Au&orum Saxifragae noftris etiam in Al¬
pibus reperiuntur; duas alias teneo plane novas, & alio ope¬
re , ii Deo placuerit, defcribendas cum aliis non paucis no-
viffimis noftratibus ftirpibus.

( XXXXXXXXX X

XMXXXXXX

X X X X X X X
XXX XXX XXX

laf

y-x yx

VE-

(c) Hali /. f.

i

1 9

VERONICA CAULE SIMPLICI,
FLORIBUS CONGESTIS TERMINATO,
FOLIIS OV A T O-ACUTIS,
DENTATIS.

Tab. III.

F Irmis , duriufculis cauliculis fe fe erigit Veronica hsec,
quam in faxofis fumms Alpis Albergiam di&se fupra
oppidum Fseneftrellarum polit® adinvenimus . Cauliculi ro¬
tundi funt digitalis altitudinis , tria plerumque ex oppo-
fito nafcentium foliorum paria habentes, folia feflilia funt,
erefla , ovato - acuta , quinque aut fex dentium paribus.
In fuperiori facie ferme glabra funt , in averfa rugofa ,
nihil hirfuta; flores in fpicam laxam breviorem congefti,
capfula cordato - ovalrs cum multo femine .

Non video ab Aufloribus Botanicis commemoratam hanc
Veronicam, nili aliqua ex Michelianis num. io. n. 12.
( a ) recenfltis ad hanc fit referenda. Procul dubio diver-
fa efl: a V^eronica , caule non ramofo , floribus congeflis ter¬
minato , foliis ovatis pene glabris HalL ( b ) , foliis non cre-
natis , firmioribus , fed dentatis , & in averfa parte ru-
gofis . Folia deinde in Veronica memorata Halleri licet

C 2 mul-

( a ) Mieb. H. flor. p. 99.

(b) E num. p. 53., Tab. xii, £ 2-

20

multum varient ( c ) , non tamen eam formam ovato - acu¬
tam acquirunt . Praeterea Veronica illa fa?pius cauliculos
habet inflexos , & refupinos * haec re&a firme fe fe eri-

VE-

(c) Mirum diftu, quantum variet haec Veronica: nunc folia fenfim decrefcunt ,
ut fuperiora lineari elliptica fint; nunc aequali fere magnitudine progrediun¬
tur ,• nunc contraria omnino ratione prima cum parva fint , quae fequuntur
majora fiunt, poftremo florum capitulo fuppofito , omnium maximo. Foliorum
crenae quoad numerum etiam inconftantes , & in quibufdam fpeciminibus
fere deficiunt. Altitudo incerta eft: teneo fpecimina a femunciali ad digi¬
talem .

1t

VERONICA REPENS, EX ALIS SPICATA,
FOLIIS ROTUNDIS, FIRMIS,
GLABRIS, DENTICULATIS.

Tab. IV.

H JEc Veronica, cujus nullam diftinflam hiftoriam dete*
gere datum eft apud Au&ores Botanicos , vulgatiffima
efl in Alpibus Pedemontanis . Alpes Cottia , Valderiana , Vina --
dienfes , Sabaudia &c ., ubique copiofe habent, nec ea defide-
randa venit in Alpibus etiam Nicienfibus . Magnae aeflimatio-
nis efl: apud nos , &C antefertur feu Veronica fupina vulgatif¬
fima officinarum C. B., feu Veronicae teucrii veri nomine (a)
a Berolinenfibus Medicis celebratae.

Duris , rubentibus , nodofis , & lignofis virgis , & faepe ra-
molis repit , uti Veronica fupina vulgatiffma , folia oppoiita
nafcuntur , firma , dura , utrinque glabra, nitentia, minutifTime
denticulata * ex nodis , ad quos folia oriuntur , radiculas fae¬
pe demittit , quibus firmiter telluri inhaeret, & ex fummis alis
florum denfa fpica cum pedunculo unciali. Flores in icone male
exprimuntur, nec optime in flore, quem fejunftim pingi cu¬
ravimus . Flos , qui colorem exhibet caeruleo - violaceum , dif-
formis efl:; fegmentum nempe fuperius ovatum , amplum ,
minora, & angufta lineari-rotunda lateralia, cum infimo ad¬
huc anguftiori. Fru&us fequitur oblongus , cordatus , polyf-
permus.

Foliis maxime glabris & duris nihil omnino aut flrigofis,
aut hirfutis differt a Veronica fupina , & vulgatiffma . Viden¬
dum num ad noftram pertineat Veronica mas repens pire -
naica , folio longiori , glabro fchol, Bot. , Plukn. phitogr. Tab .
233. fig' la Tourn. infi. 143. *

AN

[a] Aci. Berolin. Vol. II. n. 5.

22

An ARETIA GLABRA, OBTUSI-FOLIA,
UMBELL 1 FERA. Haii. helv. 48<?.

Tab. 'IV.

R Adicula eft huic Aretis fubfufca, & repens , ex qua folio¬
rum rofulse plures aliquando , fed fsepius unica . Lingu¬
lata folia'funt, elliptica, fine obtufe acuminato, tenera, ve-
nofa, dilute virentia , & glabra . Inter hsec , fed non e ro-
fularum centro, fcapi exeunt filiformes, varis altitudinis ab
unciali ufque ad palmarem altitudinem umbellam florum fe¬
rentes , quorum radii , feu pedunculi florigeri , insquales .
Frequentius duo , aut tres funt , raro plures' , & ad ortum
pedunculorum flella ex quinque foliolis acutis insqualibus .
Calix floris femiquinquefidus luteo - virefcens . Tubus floris
cylindricus , brevis fegmentis ovatis integerrimis. Anthers in
collo corolls fits. Floris , qui cum umbilico luteo pallide
rubet, centrum ut in heliotropio plicatur, plicis glandulas ne-
flariferas occultantibus. Fruflus intra calycem maturat rotun¬
dus , qui quinque valvis aperitur, & femina nigra, quodam¬
modo reniformia continet.

Flores in hac Aretia conftanter fatis nafcuntur umbellati 5
varietas tamen flore fingulari mihi fe fe obtulit in Monte
Cenifio ad fummas rupes la Turra , eaque carebat calyce com¬
muni . In jugo etiam editiflimo Alpis Jaillon mixtim nafcitur
utraque Halleri ( a ) Aretia villofa , jcapis nempe unifloris , &
multifloris , qus cum folo numero floris radiorum differant ,
in reliquis fimiles, in unam jungi fpeciem poffe exiftimarem,
eo vel maxime quod in duabus etiam aliis Aretiis eandem
variationem deprehenderim : in Aretia , nempe , foliis lineari -

bus 7

£*.* c«.

13

bus , J'capo paucifloro Halleri ( b ) , qucD varietas jamdudum
Botanicis nota eit ; & in altera Aretia ( c ) in fummis noflra-
rum Alpium herbidis jugis frequentiflima , & cujus copiam
mihi fecit amicus meus Angularis D. Gagnebin in fummo
Pyrenaeorum Monte du Canigou repertam . Ea omnino ac-
cedit Aretice foliis ciliatis , linearibus , foribus umbellatis Hali, (d)
foliorum durorum obfcure virentium rofulis, umbellarum con¬
formatione , floribus , qui purpureo-violacei funt ; fed differt
foliis ne minimum quidem ciliatis .

Quae a nobis exiffimatur effe Aretia glabra , obtuf-folia, um -
bellifera Halleri, multa nafcitur in herbidis, nivofis jugis Du
Vallon fupra cels in Valle Exiiliarum , & copiofe etiam in
utroque Monte Ceniflo^. Dominus Valle ( e ) , qui inflgnis

ex-

( b) L. c.

(c) Raro apud nos occurrit Aretia foliis linearibus , glabris , fcapo pauci flor»
Hali.

( d) L‘ c. num 5. T. 7.

(. ej Hujus egregii Viri cum in rem herbariam merita non exigua fint, mi¬
hi liceat hic ejus vitam breviter indicare. Fuit is Medicinse Deflor Tau*
rinenlis, qui tum Alpium, tum agri Taurinenfis plantas fedulo inquifivit .
Cum magna flagraret herbas, & naturalia quaeque nofcendi cupiditate, avi¬
de occationem arripuit , quae ipfi fe fe obtulit Corficam petendi : anno
enim 1747. exercitum noftrum fecutus eft Medici munere fungens .
Quanta diligentia potuit , & quantum per ipfi concreditum officium li¬
cuit , herbas, femina, conchilia, infeba, & qu^ reliqua fibi obvia erant ,
collegit . Sibi interim non cavens , & nulli labori parcens fub fervido
coelo, & calidiffima tempeftate, febri ardente correptus, trium dierum fpa-
tio miferc e vivis fuit ereptus . Collebio herbaria ad barbaras ignoran¬
tium manus poft ipfius obitum cum perveniffet , a quibus res inutilis
habebatur , pelfumdata fuit , ut ne ejufdcm quidem riuftulum in Pede-
monnum devenerit . Quas reliqua reperta domi fuae funt hic Augufls
Taurinorum feu collebiones, feu manuferipta ab illius hered bus coii mi .
Doleo tamen non omnia fua adinveniri potuifle . Collebiones duae ad
manus meas pervenerunt tantummodo ; una herbarum quas circa Savo -
nam reperit , & raras aliquot continet . AIrera illarum ftirpium eft , quas
anno 1744 obfervaverat , dum Montes , & Alpes Segufii , Exiiliarum ,
& Ftenejlrellarum perluflraret . Illarum hiftoriam fcripfit juxta Tournefor-
tii methodum diftnbutam , & complebitur omnium, quas repererat, ftir-
pium deferiptionem cum loci natalis adnotatione ; fed hujus utilis , &
operoft laboris libellus unus folum repertus eft, quatuor prioium claffiuni
herbas recenfens, & dcfcnbens.

extitit Taurinenfis Botanicus eamclem Aretiam legit ad dex¬
teram vise , quce ex Monte Vallon de Chaumont ad alium fu-
periorem ducit Craye du credenage appellatum .

Apud Auftores Botanicos Synonima nulla invenio . Halle-
rus (/ ) dubitat hanc effle poffle Androfacem perennem , alpinam ,
anguflijoliam, glabram, & multifloram TouniQ^otin, quam Tour-
nefortii Androfacem ad aliam alibi refert ( g ) fed memorata
a Tournefortio fpeclare potius videtur ad Aretiam foliis li¬
nearibus glabris , fcapo paucifloro Halleri.

Aretiae genus ab Hallero eft inftitutum, qui vidit has an-
drofaces fpecies ab Androface Matthioli differre tubo floris ci-
lindrico , calyce non ferrato , & corolla decem glandularum fub ori¬
gine fegmentorum pofltarum quibus ftatutis & inter Aretiae fpe¬
cies locum mereri poffe videtur rara quaedam plantula, in Hel¬
vetia nondum obvia, & in Alpibus, quae Monte Vefulo, Sc
Monte Cenifio interponuntur longe frequentifflma, de qua li¬
ceat nonnulla hic fubjicere .

„ Ex tenui radicula ea oritur, & humi jacens cauliculis re-
9 , ptat valde ramofaj rami pene nudi funt, &: rubent; ad ra-
„ morum divifionem denfus eft floccus foliorum , quae lanceata
„ funt, feftilia , ex viridi cinerea , breviftime hirfutula , unciae
„ Parifienfis trientem longa , dimidiae lineae latitudine in am-
„ pliori parte. Inter folia ad ramorum originem unus , aut al-
„ ter oritur pedunculatus flos magnus , Luteus Jafmini Lutei
„ vulgo dicti bacciferi C. B. fere forma, & amplitudine. Infun-
„ dibuliformis flos eft, limbo in quinque lacinias lineari -elli-
„ pticas, crenulatas , foepius inflexas, fe&o : ad lingularum Laci-
w niarum originem fquammula, & fub ea glandulae ne&ariferae

oc-

( f ) L. c.

(g) It. helv. 17 ^ 9 -. xxxix. Refert nimirum ad [edum alpinum alterum lafteo fiort
pannonicum Cluf. pannon. p. 4^9. 49©. , h. e. ad Arefiam villofam ; nec aliter
habet in nova opufculorum fuorum Botanicorum editione, qu<e prodiit Got*
lings anno 1749.

2 5

„ occultantur. Antherae quinque cum filamentis breviflimis ad
„ collum corollas fitae , ereffa , conniventes . Stylus tubo floris
„ longior : ftigma rotundum . Calix tubo floris paulo brevior,
,, ere£fus in quinque longa lineari-acuminata fegmenta divifus.
„ Fru6fus intra calycem maturat, qui fit capfula globofo-acu-
„ minata , calyce non omnino teffa, femina nigra pauca, ma-
„ gna , ex una parte {friata, altera concava continens .

Hanc ftirpem primus defcripfit Fabius Columna (h ) Sedi
alpini F. Gregorii Regienfs nomine . Deinde vero eamdem
Tournefortius ( i ) recenfet (/) vocans Auriculam urfe alpinam %
gramineo folio , Jafmini Lutei flore , quo nomine fed vitiato
( m ) enumerat Tilli in Horto Pifano .

Novum tandem ex hac ftirpe ( n ) genus conftituit Leo-
nardus Sesler ( o ) a celeberrimi viri , nunc in Univerfitate
noftra Botanices Profefforis, nomine Vitaliana di£fa , appella-
turque ei Vitaliana , perennis , repens , foliis oblongis , integris ,
anguflis , acutis ,. caule laxe ramofo , floribus magnis folitariis lu¬
teis , petalis inflexis , Columnae fynonimum addit hic Auflor ,
nil vero innuit de Tournefortii nomine, quod ad hanc plan¬
tam pertinere adnotavit Vir naturalis Hiftoriae maxime gna¬
rus Jofephus Monti Bononienfis Botanices Profeffor in novif-
fima (p) quam fecit fuorum indicum editione.

D :• Vi-

( h ) Ecpbr. p. ait. p: 63 .

( i ) Infi. 122.

( l ) Ita fpecificc gramineo folio, 8 c flore Jafmini Lutei indicatur ftirps hxc } ut
pro certo haberi poflit de hac, & nulla alia Tournefortium intellexifle.

(m) Ibi legitur Auricula urfi , alpina gramineo folio , Jafmini ociore , flore luteo
Tourn.

[ (n) Agg. al faggio della Jloria natur, dei mar. adriat. dei signor Vitaliano Donati
P a g- 7 l ’

(o) Diu dubitavi num LeonardiSesler ftirps eadem omnino cum noftraeflet, fed
omnem dubitationem fuftulit in re Botanica maxime verfatus Julius Cxfar
Moreni Pharmacopeus Veronenfis , qui Vitaliana ficcum fpecimen miftt, quo
certior hac de re fadlus fum , & omnis mea fublata eft dubitatio .

(p) Indices Botanici , & materia medica &c. Bononia 1753. quarto p. 74.

i6

Videant Botanici, num fedum montanum , perpuflllum luteolis
floribus Parkinf. ( q ) , & Primula flore fubfejjili foliis lineari¬
bus Linn. ( r ) ad noflram ftirpem pertineant.

Dixi fub Aretiae genere pofle comprehendi, ita etiam exi-
ftimat Illuftris D. Gagnebin, qui praeterito anno hujus ftir-
pis exemplar ad me miflt a fe colleclum anno 1730. in fum-
mis Alpibus Embroduni in monte quodam Abbatiae de Bo -
fcoclon , & miflae ftirpi fequens nomen fecit Areticz cauliculis
teretibus , foliis linearibus villo fis , floribus magnis luteis , ftjfili-
hus 7 fere umbellatis .

LE-

(q) Tbeatr. Botanicum p . 737.’

(r ) Linn. Amosn, Acad. p. 160.

2 7

. * • y • , • ,

LEPIDTUM CAULE EEPENTE FOLIIS
OVATIS AMPLEXI-CAULIBUS

»■

Hali. helv. p.

- ■ ’ \

Tab. IV.

L Ongtssime radiculis varie ramofis , & filiformibus inter
lapides repit hsec ftirps, cujus bonam defcriptionem pri¬
mus dedit Joannes Jacobus Scheuchzerus (a ) , & nomen ei
dedit Thlafpi alpini , folio rotundiore carnofo , flore purpurafcente
Tournefortii, nec Alpina hcec herba fugit egregium Barrelie-
rum . Thlafpi etenim ejus montanum , ferrato cepece folio , flore
purpurafcente umbellato ( b ) huc videtur referendum, uti etiam
Thlafpi fubrotundo folio , utriculo gruinali ejufdem ( c ) ex Hal-
Jeri obfervatione (<f), qui poftremo eam defcripfit , & no¬
vo inftituto generi Lepidii accenfuit .

Barrelieri icon cum minime bona fit, novam ponimus, cui
& noftram defcriptionem addimus , quod nonnulla etiam ad¬
jungenda habeamus .

Radix igitur, ut diximus, tenera & fuccofa longiffime re¬
pens ei efl, multiceps . Caules digitales funt, aut vix ultra,
fungofi, fuccofi, flriati, fimplices , incurvi. Folia ex radice
aliquot elliptica petiolata, margine integerrimo, aut modice
ferrato ; caulina^feflilia fsepius triangularia , apice rotundo ,
cum alis duabus caulem ampleftentibus : omnia craffa funt ,
fuccofa . Umbella denfa florigera ; flores coloris dilute viola¬
cei petala ex longis unguibus lineari - ovata ; Flores , qui

D 2 me-

(a) lt. Alp. ^o.

(b) Icon. 848. obf. 365.

(c ) Icon. 13©^. n. 11.

{d ) C/ar. Ju/fueus Synonimum ejfe credidit burte pa floris , montanae , globularia?
folio Tuum. Hallerus autem ex fili cui te acuta figura ad lepidium retulit .

iS

medium umbellae tenent feriores. Umbella, poftquam flores
deciderunt, fpica fere evadit. Siliculs funt incurva, utrinque
acutae cum fpinula ; ex duobus valvis navicularibus compo¬
nuntur . Semina habent utrinque duo , rariflime plura .

Crefcit copiofe in Monte Ccnifio in faxofis jugi Ronche di-
£lo ; in fummis jugis Alpium Valdenflum etiam collegi.

Siliqua elliptica acuta in fpinulam abeunte difFert a Thia -
fpi, fed nonne inter Drobee, aut AliJJi fpecies enumerari pof-
fet ?

LY-

I

2 9

LYCHNIS FLORIBUS UMBELLATIS
OCHROLEUCIS, PETALIS OVATIS,
FILAMENTIS NIGRIS.

Tab. V. F. II.

R Adix huic Lychni di efl digitalis , pro plantae modulo
crafTa, obfcure albefcens , fere lignofa, varieque intor¬
ta , cefpites rofularum plures fuper terram extendens , quas
componunt folia lingulata , fine plerumque elliptico - acuto
praedita, & colla, feu fulco divifa , uncialis piaeter propter
longitudinis. Inter folia oritur infirmus cauliculus digitum al¬
tus , nodofus , & ad nodos folia habens conjugata , caulem¬
que ampleffentia . Conjugationes tres, quatuorve funt. Cau¬
liculus rotundus efl , & ejus fummitati infidet florum umbel¬
la ; ultimae nempe foliorum conjugationes porrigunt pedicu¬
los , nunc fimplices , nunc femitrihdos fingulos gerentes flo¬
rem luteo - pallidum , feu ochroleuci coloris. Petala quinque,
plana , integra , non emarginata , fed oblongo - ovata ungui¬
bus longitudine calycis. Ad Limbi petalorum initium in quo¬
libet petalo fquammulae duae ere&ae . Filamenta decem , quo¬
rum quinque corolla altiora erant; omnia vero ex receptacu¬
lo orta nullis cum unguibus adnatis , & nigri coloris , cujus
coloris funt etiam ungues petalorum. Apices flaminum dicly-
mi, & e viridi cinerei, flyli plerumque duo antheris longio¬
res , corniculati. Calyx monophillus , tubulatus, viridis, ore
quinquefido , & fruclus unilocularis . Prima folia radicalia
vix hirfuta; caulina autem & caulis evidentius, omnium ma¬
xime calyx .

Rarus ell in Lychnidum familia luteus color , fed plane
nova, & omnino finguiaris hac coloris compofitio, ut mini¬
me

30 ...

me dubitaverim ex floris, & flaminum colore fpecificum hu¬
jus Lychnidis nomen deducere .

Si attendas, benevole Leftor, ad floris, & fru&us partes,
eafque flmul compares , videbis adefle in hac Lychnide peta¬
la oblongo - ovata , integerrima , cum duobus denticulis ad limbi
ortum , & cum calyce tubulato , frucluque. uniloculari Jlylos duos ,
aut tres , Jlamina nulla unguibus jungi , & totam Jlirpem vijcidi-
tate carere ; quaefo igitur cuinam ex generibus Lychnidum a
plerifque recentioribus conftitutis inferenda erit.

Mei non eft de Viris do&iflimis , & in aeternum colendis
judicium ferre ; fed meam , fl permittatur , opinionem addu¬
cere , dicam libere, quod mihi videtur, Lychnidis nimirum
naturaliflimum & in (uis fpeciebus plane cohaerens genus non
efle in tot nova genera refcindendum, genera plantarum po¬
tius efle coercenda, quam amplificanda ; neque comprobare
fcio inve&am apud rei herbariae Scriptores confuetudinem ,
qua , ut cuilibet placet , & prout uniufcujufque fiflemati
commodum venit , fpecies in genera eriguntur , nominibus
aut novis excogitatis , aut , prout arridet , commutatis in
maximam ftirpium confuflonem. Verum utique eft Lychnidis
ampliflimum genus , tot fpeciebus onuftum ulteriores diftin-
fliones expofcere . Lychnidis igitur familia in ordines diver-
fos dividatur , prout tradendae plantarum hiftoriae cuique vi¬
debitur opportunum, quae diftinftio tyrones quammaxime ju¬
vabit . Id praeftitit optimo fane confilio in Ranunculo ex. gr. in¬
comparabilis Vir Hermannus Boerhaavius , cujus exemplum
fecutus eft Doftif. Hallerus in Ver onica , Viola , AI fine , Gen¬
tiana , Pediculari , Allio &c. aliique in aliis j fed ad ea , quae
reftant de noftra Lychnide fcribenda, deveniamus .

Locus natalis hujus plantae eft altiflimum jugum Ajjiette in¬
ter Exilliarum , & Fcenefirellarum arcem pofitum ; legi etiam
in parvo monte Cenifio & proximis jugis Savine , & Jaillon .
Oritur infuper in magno monte Cenifio ad editas rupes Coi

de

3 1

de la fenetra nuncupatas , quae imminent vico la Ferriere :

A nemine au&orum , quos evolvere datum eft , fermo de
hac Lychnide habetur , nifi fortafTe de hac intellexerit Boc-
conus, qui mus.p. i. p. jyTab. 63. dicit Montis Cenifii in¬
colam efle Lychnidem rubram montanam , globularia capite , &
facie. Sed Bocconus fuam ex Barreiiero defcribit, qui eodem
nomine (a) exhibet ic. 498. Uterque ex Fabio Columna (b)
iconem ex integro rnutuati funt, ut verifimile fit nec Barre-
lierum, nec Bocconum memoratam Columnae ftirpem vidifle,
cum iconi, quam fuflurati funt, nihil defcriptionis addiderint.
Forfanne Bocconus noftram in monte Ceniho adnotavit , fk.
ad fuperius di6lam Columnae retulit ?

Quidquid fit certum eft globulariam , luteam , montanam Coi.
diverfiflimam herbam efle, nec oriri in Monte Cenifio, quem
attente , diligenterque plus una vice perluftravi.

Nomine Lychnidis minima , pyrenaica umbellifera Tourn. (c)
extat noftra planta in herbario eximii Medici Taurirenfis
Laurentii Terranei; fuit is infignis anatomicus, & edidit de
glandulis urethrae traflatum (d), praeterea Botanicem coluit ,
& ejus caufla in Alpes noftras multas fecit excurfiones. Im¬
matura , & acerba morte praereptus breves dies duxit vir
longiori vita omnino dignus mortuus enim eft anno 1714.
aetatis annum habens feptimum fupra trigefimum .

Quas in variis itineribus collegerat ftirpes juxta Tournefor-
tii methodum in herbarium redegit quatuordecim volumini¬
bus in folio conflans, quod herbas indigenas plures compre-

hen-

(a) Uti animadvertit Clar. Juffisus obf. in Barrel. n. 659. rubram pro lutea feri•
pfit Bocconus.

(b) Globularia lutea montana, coi ecphr. p. 1. p. 155.

(c) Hallerus vocavit hanc Lychnidem Tourn., Si lenem floribus in capitulum cotM
geftis , qua» tum a noftra hac , tum a Lychnide globularia capite , ©* facie Bar«
relieri , & Boccorii differens eft.

(d) Laurentii Te rranei de glandulis uniyerflm , & fpeciatim ad urethram virilem na»
vis Taurini 1709. 8.

hendit cum non paucis fuper eas obfervationibus. Optimi viri
pretiofum hoc monumentum meum fecit meritiffimus Terra-
nei difcipulus D. Maffola celebris Taurinenfis Medicus , cui ab
auctore teftamento fuerat reliftum . Ex hoc herbario colligi¬
tur optimum hunc virum herbarum caufla peragratum efle
Montem Vefulum , Montem Cenijium , Alpes Bugellenfes , Cana-
picienfes , Stamadienfes , Maurianenfes , Augujhz Pr retor ice , &
Sabaudice , Montis fer ratum Albigaunii , Garexii , 6* Taurinorum
agrum .

\

LY-

3 3

LYCHNIS ALPINA REPENS SAXATILIS, quce
BEHEN ALBUM VULGO, FOLIO
LATIUSCULO, ET BREVIORI Ponted.

Conip. 128. eadem fl. purpurafcente cj.

ibidem .

T a b. V.

t

Q UvE nunc defcribenda venit Lychnidis fpecies, ea ficuti J
mera Behen albi vulgaris varietas enunciatur a doHiffi-
mo Hallero fed reapfe diflin&a fpecies eft , uti ex
plantae defcriptione, aliifque animadverfionibus evidenter often-
demus .

#

Habet haec Lychnis cauliculos plures repentes , glabros ,
nodofos , varie diftortos; qui ex una flexuofa radice exoriun¬
tur: ad nodos ponuntur folia oppofita bina, rotunda, modice
acuminata , glauci faepe coloris , pilis breviflimis evidenter ci¬
liata . Cauliculi nunc fimplices , nunc ramofi , rami ex alte¬
rutra ala prodeunt fimplices longis intervallis j rami omnes
fuflinent unicum florem Behen albi floris omnino fimilem. Ca¬
lyx inflatus magnus , ore quinque-dentato . Petala appendicu-
lata , & in duas lacinias profunde fe£fa . Ha Laciniae nunc
lineares funt extremo bi - vel tri - dentato , alias ex angufto
fubrotunde finiunt limbi extremo leviflime crenulato. Filamen¬
ta decem alternis brevioribus , & cum petalorum unguibus
connatis , corollam fuperant paniculatim polita. Antherae fim¬
plices viridiufculae albis filamentis incumbunt. Styli tres pri¬
mum corolla breviores ; deinde antheris tabefcentibus extra
florem longiffime produfti . Fru 61 us rotundo - conicus tribus
valvis dehifcens, femina angulata, obfcura copiofe includens.

E Na-

> f

aJcMA** —

34

Nafcitur copiofe inter mobiles lapides , quibus abundant
faepiffime Alpium fcopuli frequentior eft in Alpibus Valden-
fibus., quam in reliquis.

In rudetis altiffimorum Montium Baldi , & in Vette repe-
rit Dofliffimus Vir Julius Pontedera . Noffram vero cum
illa eamdem effe omnino certus Ium, eo quod certiorem hu-
manillime per litteras me fecerit laudatus celeberrimus Vir ,
ad quem olim noftrae Lychnidis fpecjmen miferam .

Nunc ergo ad eas veniam tradendas differentias , quibus
haec Lychnis a Behen albo 'diftinguatur \ ff aliquod quidem
argumentum ex loci natalis differentia peti poteft, adnotabo
in primis hanc nonnifi alpinam effe , & alpium editiora in¬
habitare , cum Behen album vulgare fummas alpes non attin¬
gat. Ex alpibus in hortum translata nullam fubit mutationem,
& culturae etiam renititur. Behen album vero, uti omnes no¬
runt, ita fe fe propagat ut difficile etiam extirpari poffit; alia
certiora difcrimina planta ipfa fuppeditat. Lychnis haec con-
ftanter cauliculis repetat , nec fe fe erigit . Folia fubrotunda
funt, & faepe ciliata. Cauliculi, eorumque rami, qui fingu-
lares funt, unico magno flore terminantur. Behen albi vulgaris
folia, licet variae interdum amplitudinis , numquam fubrotunda
evadunt , & ampliori bafl caulibus adhaerent . Caules erefli
funt, non repentes, & ex alis caulium poftremis nati pedicu¬
li , flmplices, aut iemitrifidi, flores fuftinentes, caules finiunt.

CAM-

35

CAMPANULA PLERUMQUE MULTICAULIS,

UNIFLORA j FOLIIS OVATIS, SESSILIBUS,

INTEGERRIMIS.

Tab. V.

Q ILe nunc defcribenda occurrit Campanula , montis Ce- Ccn-p wMm . ■ '

nijii incola efl:, & iignatim nafcitur in editiflimo ju¬
go ronche diflo eodem loco , quo inventa efl: Viola ,
quam vocavi foliis ovalibus , integerrimis , uniformibus , pedun¬
culis caulinis .

Longa filiformis radix pluribus ortum praeflat cauliculis
unciam altis, qui foliis ffipantur alternatim nafcentibus, fefli-
libus , ovatam amplam formam pofiidentibus. Quemlibet cau¬
liculum flos unus finit pro plantae ratione magnus, femiquin-
que-fidus, patens, cujus Calyx in quinque longos dentes fe-
catur, & evidenter hirfutus efl. Antherae funt longae cum fli-
lo adhuc longiore tricorni de more gentis. Tenera, & gla¬
bra in univerfum planta efl:. Folia in ambitu leviflime , &
fubtiliflime hirfuta .

Nihil de hac Campanula commemoratur apud Au&ores
Botanicos , nec Synonima invenio , quae ad hanc effe referen¬
da videantur . Campanula caule unifloro Linnaei ( a ) nulla ra¬
tione ad noftram referri potefl: . Campanula alpina , minima ,
integro acuminato folio , flore albo Pontederae (/»),& Seguierii
(c) ut omittam floris colorem, differt evidentiflime floribus
in capitulum congeftis .

E 2

' 9

'b

B

c

FI Lapp. n. 8f. Tab. p. fig. 6 .
Comp. p. 755.

Pl. Veron. p. 178.

CAM-

3 «

CAMPANULA FOLIIS HISPIDIS,CAULE
UNIFLORO Hali. helv. p. 4*3.

Tab. VI.

N Ova minime eft haec Campanula , fed a praeclariffimo
Hallero in fua ftirpium helveticarum enumeratione recen-
fxra , & defcripta. Confido tamen acceptam Botanicis futuram
ejus, quam hic fi fio, defcriptionem icone illuflratam .

Folia linguiformia , acute terminata , laete virentia , pilis
afpera, tertiam pollicis partem ad fummum lata rofulam effi¬
ciunt , ex qua faepe unus, interdum geminus, digitalis , aut
minoris longitudinis oritur Cauliculus, plerumque leviffime pi-
lofus. Cauliculus nudus non efi, fed uno alterove folio dona¬
tur , quod radicalibus fimile in fua origine Caulem ample&i-
tur . Flos unicus , magnus , violaceus , in fauce potillimum
lanuginofus, lacinias habens quinque obtufas ad extra revo¬
lutas ad medium floris ufque non pertingentes . Calycem
folia quinque componunt lingulata hyfpida, & finuofa, appen-
diculata cum appendicibus etiam hifpidis, & finuofis.. Anthe-
rae longiffimae funt, compreflae, & inflexae per breviffima fi¬
lamenta cum fquammis , feu valvis ne&arii coalitae : cum in
hac campanula etiam quinque fquammis violacei cum flore
caloris embrio, feu ovarium tegatur, & comprehendatur. Sty¬
lis antheras longitudine fuperat, coloris primum albi , dein
1 iteo - virefcentis , ftigma trifidum gerens cum fegmentis re¬
volutis , & corniculatis . Fruflus immaturus difleflus tria lo-
c da exhibuit. Radix longa , filiformis efi , flexilis , alba , ex
qua faepius una , aliquando plures foliorum rofulse profici-
fcuntur.

Neu-

37

Neutiquam filentio praeteream villos, qui folia, & calycem,
hifpidum reddunt, in prona foliorum parte , & eorum ambitu
praecipue confpicuos effe , & retrorfum duci fubtilem hoc
pa<Ro ferraturam mentiendo, eandemque plane villorum , aut,
fi velis , fpinularum difpofitionem in calycis etiam foliis ob-
fervari.

Pro locorum ratione firmiores, & denfiores villi funt, aut
debiliores . Cauliculus etiam fua altitudine maximopere va¬
riat. In editifiimis jugis, quae perpetua fere nix obfidet, pro¬
pter Cauliculi brevitatem acaulos apparet haec Campanula .
Altitudo , quae icone monftratur, fumma efi.

Inhabitat fumma Alpium juga amans nafci inter fraflos
lapides , &, paffim in omnibus fere Alpium , quas invi-
fi, fummitatibus inveni. Rara vero in Helvetia efi: (a).

Varietas flore albo in Monte Ceniflo reperitur, ubi haec mu¬
tatio frequens efi ; praeter vulgatas , & ab aliis Auftoribus
jam memoratas , lingulares alias his in Alpibus obfervavi.
Alba Corolla ex. g. nitent Gentiana foliis amplexi - Caulibus ,
floris fauce barbata Hali. enum. p. 473. Gentiana Afclepiadis folio
Cluf pann. p. 280. Gentiana Alpina , pumila verna , minor Tourn.
in/ 1 . 81. Vulneraria ruflica flore albo Tour. Infl. 391. Anonis
Alpina humilior radice ampla , & dulci Tourn. Infl. Tourn. 401.
Campanula Alpina urticae folio minor , floribus reflexis , & unico
ordine difpofitis caeruleis Ponted. Comp. tab. 74. &c.

‘Vix a Campanula foliis echii , floribus villofls C. B. Prodr.
p. 37. differre affirmat Do&iflimus Hallerus , & memoratae
campanula meram varietatem effe dubitat , quoniam autem
confianter uniflora efi , nec unquam diverfa foliorum figura
invenerim , ea nempe , quae ad folia Campanulce foliis
echii &c. accederet , puto diverfam revera fpeciem con-

fii-

( a ) Vide Hali. I. e.

flituere, differentiam vero fpeciflcam prseftant folia in no-
ffra linguiformia acute terminata , in altera lingulata fine
fubrotundo denticulato. Scapus, aut Caulis in poftrema mul¬
tiflorus floribus pendulis j in prima flos femper unicus, &
etiam major.

Commodum interea videtur prseeunte Hallero ( b ) huc re¬
ferre Campanuiam , quam Tournefortius dicit faxatilem echii
folio , flore magno ,

(b) Injl . iio.

CAM-

39

CAMPANULA HIRSUTA, FOLIIS ELIPTICO-
LANCEOLATIS, RARO DENTICULATIS,

CAULE UNIFLORO. 1

Tab. VI.

C Aulis in hac Campanula palmaris & ultra , ere&us , fi¬
liformis , fat durus , ex dura radicula prodit , in quo
alterne, & fine ordine nafcuntur folia primo elliptica, dein¬
de angufiiora, & acuminata, omnia hirfuta, ex utraque par¬
te ftrigofa, & raris obtufis dentibus praedita . Summus cau¬
lis, qui florem gerit unicum plerumque nutantem, glaber eft,
cum planta tota de coetero valde hirfuta fit . Calyx etiam
glaber aut vix hirfutulus ; Laciniae calycis capillares ; flos
Campanae forma longus , ore obtufo , & leviter quinquefido.

A reliquis Campanulis , quae ad iftam accedere videntur ,
fatis bene , ut mihi videtur , diftinguitur ; etenim foliorum
forma, & magnitudo per gradus immutantur, neque ima fo¬
lia cordata funt aut fubrotunda . Omnia deinde funt denfe ,
& fubtiliter hirfuta , atque ftrigofa , ut evidenter pateat di-
verfam plane efife a Campanula uni flor a, foliis imis cordatis, fer¬
ratis , fuperioribus integris , hir futis Hali, enum. helv. 495. cum
qua aliquomodo convenire videtur .

Oritur in umbrofis ad radices Alpis Albergian prope ar¬
cem Feneflrellarum .

AL-

AO

ALLYSSUM FOLIIS PINNATIS;
MULTIFORMIBUS, FLORIBUS
RACEMOSIS, LUTEIS.

Tab. VII.

E Nunciata Allyfli fpecies nova prorfus mihi vifa eft , &
Botanicis invifa , in qua illud efl: peculiare , ut folia
pinnata fint , formseque multiplicis „

Prima, feu radicalia burfas Palloris folia reprcefentant, pin¬
nata pinnis fere alternis confluentibus , atque dentatis ; cau-
lina vero pinnata funt pinnis nunc integris , nunc lacinula-
tis . Caules faepe plurimi , ramofl , confeftim nafcuntur ex
una radice flbrofa albefcente , tortuofi- funt, varie inflexi, &
quandoque in folo laetiori inter fe impliciti . Caulina folia
alis duabus aufhi caulem ample&untur ; & pinnas exhibent
(in primis ) femel vel bis lacinulatas : (in fecundariis ) inte¬
gras abfque laciniis . Pinnulae etiam continuo angufliores
fiunt in poftremis capillares evadentes. Summitates caulium,
& ramorum defluunt in florum racemum , quorum unufquif-
que capillari nititur petiolo . Flos cruciformis , petalis ovali¬
bus non emarginatis . Stamina fex diflita apicibus luteis or¬
nata germen oblongum circumflant, quod evadit filicula ova¬
ta , turgida , quatuor aut fex obfcuri coloris femina diflepi-
mento atfixa utrinque includens . Stylus in embryone germi¬
nis, longitudinem aequat, brevior deinde fit in filicula matura.
Calyx, efl: lutei coloris, quem eflormant quatuor foliola elli-
ptico-acuta cito cum flore caduca.

Nafcitur abunde circa thermas Valderianas in faxofis , &
pratis fecus torrentem . Pro locorum varietate folia aut vix
hirfuta , aut quam maxime, & ftrigofa .

PER-

4i -

PERSICARIA ALPINA FOLIO NIGRICANTE,
FLORIBUS ALBIS Bocc. muf. p. 2. tab. 27.

Tab. VIII.

I N pratis Cottiarum Alpium, & ad earum convalles infre¬
quens non efl Perflcana , de qua fermo inftituitur . Ejuf-
dem primus , ut puto, monuit Balthaflar Campi Lucenfls (<2)
iifdem locis repertam deinde recenfet Bocconus, cujus Syno-
nimum repetunt Rajus ( b ) , & Tournefortius ( c ) . Bocconia-
na porro icone bene planta non exprimitur, & Campi defcriptio
licet hanc ede commondret, brevidima tamen ed, & pauca
compleftitur. Novam ideo, & accuratam defcriptionem cu¬
dere optimum duxi «

Ex una radice Caules multi nafcuntur, cubitales, & fefqui-
cubitales quaquaverfum podti, fere procumbentes , dexuod ,
virides , aut etiam rubri, cavi, & nodofi ; ad nodos vaginae
plerumque refefice oram ciliatam habentes, in adultis, & de¬
florentibus aridae, folia vix petiolata , parum flnuofa in lon¬
gum acumen fenflm extenuata margine integerrimo , venofa,
coda folium dirimente , laete virentia, fubtus & in ora fub-
tiliter incana.

Folia per fafces nafcuntur , & cum iis fcapi longi nume-
rodflimos flores habentes ; flores magni , albi profunde fefU
in fex, quinque, aut quatuor ovalia fegmenta: flamina etiam
numeravi incerto numero, 06I0 , feptem, aut etiam quinque;
germen trigonum cum duobus , aut tribus digmatis , & has
lingulas feu florum, feu flaminum ( d) varietates icon demon-

F Arat,

(a) Spicilegio Botanico di Baldajfar , e Michcle Campi. in Lucca j 66 p. 4.

(b) Suppi, bifl. pl. p. 117.

C c) lnft. 518

(d) Patet hinc ex numero flaminum, aut petalorum fpecificas in Perjicari* ge¬
nere differentias erui non pofle.

42

Arat. Summe demum ramofa plauta eft foliis, ramis, flori¬
bus fafciculatim nafcentibus , 8 c unam partem fpeftantibus.

Saporem habet tantifper amarum cum manifefta aciditate .
In dyfenteria quadam epidemica felici cum fucceffu ejufdem
deco&ionem confuluit D. Bartholomaeus Caccia quondam Bo-
tanices in Horto Medico Taurinenfi ProfefTor, cum Alpes her¬
barum legendarum cauffa inviferet.

Difcrimen, quo a cseteris diftinguatur hsec Perficaria, prte-
ftare mihi videntur folia integerrima fubtus incana , & habitus
univerfus per fafces ramofus , & floriger ; demum floris inflgnis
magnitudo : confundi nequit cum Perficaria folio fubtus incano
Raii ( e ), neque haberi veluti varietas- Perficaria mitis macu -
lofie & non maculofe Tourn. In prima folia tomento fericeo
denfe obducuntur & flores plerumque quadrifidi, Hallero adno-
tante (f) . In fecunda fpica longe rarior, flores multo mino¬
res, habitus totius plantse flrigofior, & prseterea folia faepe macu¬
lata, quarum macularum veftigium nunquam vidimus in noftra.

Diftis in Perficarise hujus defcriptione adde glandulas ne-
flariferas ad unguem fegmentorum politas deprehendi. Ex il¬
larum prasfentia erit hac Linnaeo Fagopyri , feu, ut ipfe vo¬
cat , Helxinis fpecies (g ) .

An

(c) Syrt. ed . J. Jp. 145.

(0 Enum. p. 181.

(g) Gen. pUnt. 2. 392.

43

An HELIANTHEMUM ALPINUM,
MIRTHIFOLIUM, HIRSUTUM

Hali. helv. 780.

Tab, IX.

R Adix lignofa , rubens , & crafla repens plures praebet
caules ere&os , minime ramofos , digiti, aut palmi al¬
titudine , quibus folia per conjugationes adnafcuntur ellipti¬
ca , aut oblongo - elliptica, firma , dura, hirfuta , & fubtus
brevi tomento incana j ad quamlibet porro conjugationem
bina juniora folia exeunt. Caules finiuntur quinque , aut fex
floribus luteis in racemum pofitis , qui ex fuis pedunculis
pendent cum foliolo unicuique fuppofito . Flos calyx , fru-
flus cum Helianthemo vulgari convenit . Cauliculi ex viridi
rubent, Sc multa hirfutie teguntur .

Collegi hoc Helianthemum loco Pr&tavan di&o Alpis AJJiette .
Foliis firmis fuperna parte valde hirfutis, nihil acuminatis,
averfa tomentofis, caulibus ereffis duris, & per conjugationes
eequaliter foliolis , ea ratione, mea fententia , diftinguitur , ut
nec Heliatithemi vulgaris varietas cenferi poflit, nec ad Helian¬
themum foliis ad terram congejlis fuperne pilofis , inferne tomen¬
tofis Halleri ( a ) , aut ad Helianthemum alpinum , vulgari fimi -
le , latioribus foliis Seguierii ( b ), reduci, fed pro fui generis
diverfa Helianthemi fpecie confiderari.

(a) Enittn. Ji. helv. p. p.

(b) Pl. Veron. fttppl. p. 19$. Tab, VI. fig. I,

LEU-

44

LEUCOJUM ANGUSTIFOLIUM, ALPINUM,
FLORE SULPHUREO.

H. R. Par.

Tab. IX.

f N faxofis, & apricis luminarum Alpium apud nos frequen-

_ tiflimse flirpis primus meminit Dionyfius Joncquet ( a )

cui nomen fequens impofuit , Leucojum , five Keiri Alpinum
flore fulphureo odoratifimo ; ex Joncquero Tournefortius in iuis
Inditutionibus receniuit . Hallerus in enumeratione ftirpium
helveticarum eandem flirpem commemorans eam profert ve-
!uti varietatem Leucoii Sylvejlris , & ego etiam pro variis
locis , quibus nafeitur , Leucojum nojlrum Alpinum multum dif¬
ferre obfervavi , caulibus aut vix digitalibus , aut fpithameis
iifdemque aut multum , aut parum foliolis , foliis demum
vel ellipticis- , vel linearibus , denticulatis , aut integerrimis
ad Leucojum filveflre Clufii quammaxime accedendo . Leuco¬
jum , quod tabula nona fiflit, abunde nafeitur in monte Ceni-
fio , in loco Ronche diflo, & ibi duas ejufdem flirpis varieta¬
tes obfervavi, qus fig. 2., & 3. exhibemur.

Prima quidem folia habet radicalia , longe petiolata linea¬
ri elliptico fine; folia caulina, non petiolata, linearia; flores
in umbella magni, aurei, petalis cordatis parum emarginatis,
unguibus albis . Calyx erefius . Filamenta fex unguium lon¬
gitudine cum duobus brevioribus. Antherae filamentis incum¬
bentes hadatcE . Stylus brevis , digma bifidum , fequitur fili-
qua pene quadrangularis , unciam longa. Semina comprefTa
ovalia rufi coloris non marginata, utrinque in fepto filiquam
dirimente nidulantur . Secunda quam fig. 3. reprtefentat, duplo

al-

fa] Hort. p. 72.

A

45

altior eft. Flores minores, & petala ovata, non emarginata habet.
Folia infuper ima haftata funt, non cochleata petiolo fenfim
latefcente , in ambitu dentata, dentibus femipinnata, fine acu¬
to . Caules virides funt in utraque non ramofi , nec flexuofi.

Ex filiqua conflat hanc ad hefperidis genus revera pertine¬
re ; quoad Synonima, ubi a Botanicis decernatur varietas Leu¬
coii Silveftris , legantur apud Hallerum ( b ) .

AB-

(b ] Unum. belv. p. $64»

4 <5 .

abrotanum pumilum, floribus

MAGNIS, SESSILIBUS, RARIS,
LONGE SPICATIS.

T A b. X.

I N fupercilio altiflimi fcopuli collis La Croix fupra Mirebouc
e laxorum rimis Abrotanum hoc fuit a nobis cum vitae
difcrimine excerptum anno 1748. Augulti initio; quod nulli¬
bi deinceps occurrit.

Radicem habet nigram, exfuccam, varia capita fundentem,
ex qua folia plura, & inter h$c digitalis caulis nafcitur.. Fo¬
lia ex compreflo petiolo nafcuntur, ovato acuminatam circum¬
ferentia fua formam exhibent, pinnis iterum pinnatis compo-
lita . Pinnae non exa&e faepe libi relpondent, fed fere alter-
natim politae elfe videntur pinnulae acutae funt, acuto uno ,
aut altero dente aliquando incifae . Folia glabra funt, & pin¬
nae a fex ad decem . Caulis ftriatus , & viridis , qui fere to¬
tus fpica eft florum feflilium alternatim politorum j fed qui
unam partem praecipue fpe&are videntur : flores magni funt,
Lutei , calyce amplo fquammofo comprehenli , vehementer
odorati, & calycis fquammae ex viridi rubent , intus citrini
coloris ; receptaculum nudum , Folia paulo acutiora , & te¬
nuius incifa funt, quam tabula monftratur.

Ammannus (a) recenfet Abrotanum quoddam a Mejjerfch -
midio colleflum , & appellat Abrotanum pumilum, folio tenuijji-
me laciniato , flo fulis majoribus , odore tanaceti valido qua no¬
menclatura licet noftrum delignari videatur , res nihilominus
in ambiguo efle debet, eo quod nulla vel icon , vel defcri-
ptio ultra nomen afferatur.

ANO-

(^a) Rar . Rutb. n. 203 ,

47

ANONIS INERMIS, GLABRA, VAGINIS
LANCEOLATIS CRISTATIS, PETIOLIS
LONGIS, UNIFLORIS.

T A B. X.

R Adix lignofa, dura, nigra originem pluribus praebet cau¬
liculis teneris, qui varie flexuoli eriguntur ad digitalem,
, aut paulo ultra altitudinem, undique fere tefli ftipulis foliorum
aut novorum, aut exliccatorum. Nihil fpinofi, nihilque vifco-
li tenens leviflimam tantummodo in caule hirfutiem exhibet .
Stipula; cauli applicantur, & eum amplefluntur pro plantae mo¬
dulo fat amplae, ad externum ambitum in erilis formam in-
cifae angulo acuto , ex cujus linu pediculus prodit tria folia
conjungens, quae ex acuto principio in ovatam amplam figu¬
ram fenlim extenduntur. Quod intermedium eft folium , reli¬
quis eft amplius : Folia vero omnia acute denticulata funt.
Ex fummis foliorum alis tres , quatuorve flores , qui caulem
altitudine fuperant, & finguli lingulis fuis pediculis innitun¬
tur . Calyx quinque lineares dentes producit . Flos pulcher
amplus ex albo purpureus, cum vexillo fatis amplo purpureo
venis intenlioris coloris virgato, qui limilis eft flori Anonidis
quae a Morifono (a) appellatur Arionis purpurea ,, perennis , fo¬
liis latioribus , rotundioribus , profunde ferratis. Fruclus maturus
fuperat eam magnitudinem, quae icone exhibetur, leviter vil-
lofus eft, & femina faepius quinque comprefla , cordata cum
hilo excifo continet, rufii coloris .

Eritne haec Anonis non fpinoja , minor , italica Barrelieri (/»),
quam citatus Auflor in Italia, Jufiiaeus in Tarantaliae finibus
invenit ? aut Anonis purpurea non fpinofa minor ejufdem Bar-

re-

( a) Hi/l. oxon. p. 2. 170.

(b) Ic. 394. obf. 831.

4*

relieri ? (c) . Prima pediculos foliorum habet breviores ; fo¬
lia etiam recedunt, fi illud potiflimum confideretur , quod na¬
turali pingitur magnitudine j praeterea ftipularum alse incifae
non funt, majoremque efformant angulum, neque folia acute,
& denfe dentata funt . Quod vero ad alteram pertinet, adver¬
ti cum noftra convenire quidem alis longis , & incifis fed
fclia breviora efie; verum cum flores deficiant in icone Bar-
telieri, & brevifiima fit defcriptio, nil certi ftatui potefi. Ario¬
nis quidem Alpina , pumila , glabra , non fpinofa purpurea Tour.
(<0 ad noftram probabiliter pertinebit.

In defcenfu montis Cenijii fupra Lanebourg , deinde fecus
viam ad Braman $ tum frequenter in claris & apricis filvis in
vallibus S. Martini , & Lucernenji obvia mihi fuit,

AL-

(c) Ic. 1106. 'obf. 83 li
( d) Infi. 508,

49

ALSINE UNIFLORA, ET GRANDIFLORA
FOLIIS ACUMINATIS , PETALIS
INTEGRIS.

T A B. X.

A Lsine, cujus defcriptio tradenda venit, frequens eft in fum-
mis Alpibus Montium editiflimoium Vallium V aldenfum,
& montis Cenifii.

Radix, quse perennis eft , & repens, cefpites format cau¬
liculorum biuncialium , qui nunc fimplices funt , nunc varie
ramofi. Cauliculi verfus radicem valde folioli , foliis ex ad-
verfo nafcentibusfed denflflime . Cauliculorum magna pars
pene nuda cum unam, aut duas ad fummum habeat tantum
foliorum conjugationes. Summus Cauliculus florem magnum
producit pentapetalum cum brafteis integerrimis ovatis albis
venofis . Calyx componitur ex quinque ovato acutis conca¬
vis amplis foliolis . Calyx diu perflftit : florem fequitur fru-
£lus conicus, qui quinque dentibus aperitur, folia funt linea¬
ri - acuminata in rigidam fpinulam abeuntia, aliquantulum hir-
futula .

Ab Aljine foliis fulcatis aculeatis , petiolis unifloris , petalis in¬
tegris Hali. ( a ) diverfa efl:: in hac enim cauliculi duriores
ramis, & foliis maxime divergentibus, folia ex luteo virent,
firmiora funt, glabra, ampliora, breviora, & minus acumi¬
nata . Calycis praeterea folia in Alfine Halleri memorata funt
fimilia caulinis ; in noftra funt a caulinis diverfa .

Noftra erit ne Myofatis tenuijjimo folio rigido Tournefortii?

G

{a) Inum heh, />.388,

5 °

PEDICULARIS FOLIIS BIS PINNATIS,
CALYCE NON CRISTATO, FLORIBUS
OCHROLEUCIS IN SPICAM
NUDAM CONGESTIS .

Tab. XI.

C Aulibus fe fe erigit haec Pedicularis palmaribus , aut
paulo altioribus, rotundis, ftriatis, obfcuri coloris, inrus
cavis . Folia habet duplicato - pinnata nervo non foliofo , &
tenuia. Longe elliptico - acuminatam formam habent folia ,
quae conftituunt pinnae viginti , & ultra , poftremis confluen¬
tibus . Pinnulae iterum pinnatae funt pinnis fex aut feptem ,
atque hae fecundae pinnulae funt acuti longi dentes, nunc lim-
plices , nunc ramofi . Prima folia longe petiolata funt, fecun¬
da feflilia ; omnia juxta caulem afcendentia , Sub fpica plura
adfunt fere in orbem polita. Spica caulem terminans floribus
componitur, quibus galea non eft omnino obtufa , cum tubo
fat longo , hiatu parvo . Lutei, aut ochroleuci coloris funt :
cuilibet flori fubjicitur foliolum nonnili deduflis floribus fere
vilibile . Calyx floris tubulatus efl: tantifper inflatus, ore inae¬
qualiter quinquedentato. Tota planta villis quibufdam albis
ornatur.

Valde limilis efl: pediculari foliis alternis , pinnis pinnatis, flo¬
ribus ex fpica florigera longe eminentibus Halleri (a) potiflimum
foliis, quae limiliter omnino inciduntur; fed noftra caules ha¬
bet duplo certe quoad craflitiem minores , folia obfcuriora ,
nec fubtus pallent; nulla folia fpica longe emittit , itaut pro
diverfa conliderari poflit, nili fortafle memorata Halleri variet,
nec conflantiflime habeat fpicam , uti icone Halleriana exhi¬
betur , foliofam .

Nafcitur abunde in pratis alpinis a montibus Feneflrellarum
ufque ad montem Ceniflum inclulive . PE^

(a) P. 6 z$. T. 17. / 2.

5 1

PEDICULARIS FOLIIS ALTERNIS , PINNIS
SEM1PINNATIS, FLORIBUS ROSTRATIS
OCHROLEUCIS DENSE SPICATIS.

Tab, XI.

R Adicem hujus pedicularis formant plures oblongi bulbuli,
ex quibus pedalis prodit caulis rotundus , primum ru¬
bens , dein virens « Folia ex radice pauca petiolata , circum-
fcriptione oblongo - elliptica, pinnata pinnis 18. ad 20.: pin¬
nae dentibus alte, &: acute excifis femipinnatae fiunt. Caulina
folia alterna , rara, & fimilia radicalibus; fed fuperiora fef-
filia , non petiolata. In fummo caule fpica florum , quorum
galea roltrata eft roftro acuto , barba integris tribus fegmen-
tis divifa, medio fegmento minore, Calyx qunquedentatus ,
non criftatus . Fruflus ovato - turbinatus , compreffus . Flori¬
bus folia non interponuntur, flores fefliles funt

Habitat in pratis fummis editiflimi, prope Annecium , ih
Sabaudia montis la Tournette . Radice, & foliorum forma pa¬
rum , aut vix quidem diverfa apparet ab ea , cui Hallerus
( a ) nomen inftituit Pedicularis albinee , foliis alternis pinnatis ,
floribus ex atrorubentibus in /picam den/am congeflis , fed prae¬
ter floris colorem repugnat forma galete , quae in Halleriana
obtufa elt.

G 2

PE-

(a) £ num. bely . T. 16. f. 2.

5*

PEJ3ICULARIS PINNIS FOLIORUM ACUTE
PINNATIS, FLORIBUS OBTUSIS,
PURPUREIS, SPICATIS,

T A B. XII.

R Adix lignofa, nigra, ex qua varia capita, & veluti ce-
fpites foliorum ; folia longe petiolata , petiolo compreflb,
& intus excavato-, biuncialis , & ultra longitudinis. Pinnata
funt pinnulis uno , altero , vel etiam tribus dentibus acute ,
& profunde incilis ; pinnae vero 12. ad 14.. Inter haec cau¬
liculus rotundo-ftriatus , firmus erigitur , qui fuftinet fpicam
uncialem . Spica formatur ex floribus , foliolis denfe interpo-
fitis. Calyx floris ore eft quinque-fido, fegmentis capillaribus,
brevibus, multum lanuginofus unde fpica fit incana, & lanu-
ginofa . Caulis , folia, & eorum pediculi potiflimum fplen-
dide nigrefcunt; & ad caput radicis fquammae plurimae , feu
reliquiae foliorum emortuorum . Folia in caule rara , & bre¬
vi, raroque villo tum caulis, tum foliorum pediculi decoran¬
tur . Flores praelongo tubo e Calyce exeunt galea obtufa , &
alata : obfolete purpurei coloris funtj galea intenfius colorata^
barba floris trifida eft ut in caeteris pedicularibus .

Frequens eft in fummis nivofis jugis montis Cenifli , & al-
pium Jaillon , & le Vallon ; prope deliquefcentem nivem in
fcopulofis habitat.

Puto hanc pedicularim eamdem efTe cum ea, quae (a) ab
Ammanno nominatur pedicularis humilior, foliis tenuijfme divifs ,
floribus fpicatis purpureis . Suadent rem ita efle notae in hujus
defcriptione traditae , neque locus natalis repugnat. Quamvis
Ammanni pedicularim Gmelinus collegerit in fyivis inter Jera*

vvnien-

( a) Rar. Ruth. p. 5 z.

vvnienfe , & Tfchitinienfe munimentum ut & ad Ingodam , &
Schiikam. fluvios in Dauria ; quis ignorat herbas alpinas in
Septentrione pratenfes, & campeftres etiam fieri ? Planta aU
pina calidarum regionum in feptentrionalibus pratenfes flunt , in¬
quit Gmeiinus (£), & Linnseus (c) obfervat in Oelandia cam -
peflri fpontaneum efle Ajlragalum Pyrenaicum non ramofum 9
barba jovis folio , flore ochroleuco glomerato (Tourn .) Scheuchze-
ri (</), qui apud nos, & in Helvetia femper alpinus eft .
De eodem Aftragalo illud etiam adnotavi , quod in alpibus
Valdenfibus nonnifi in fummis jugis fit reperiundus inter po-
flremas ftirpes ; in monte Ceniflo autem , qui feptentrionalior
eft , & in quo frigus longe majus , abunde nafcatur in pratis
planitiei montis Cenifli , quse obfervatio eodem in loco de
aliis etiam ftirpibus inftitui poteft.

( b} Pttef. ad fi- fib. cxiv.

( c ) Flor. Svec. p. 214.

(d) h. Alp. 14. p. 330. cum icone.

. i

f

PEDICULARIS FOLIIS ALTERNIS, PINNIS
SEMIPINNALIS, FLORIBUS LAXE,

ET LONGISSIME SPICATIS.

"" \0
f l *

/

Tab, XII.

P Ostrema hoc libello exhibenda ftirps efl minus nota quae¬
dam pedicularis , qua nil frequentius eft noftris ubique
in pratis alpinis , tum & in fummis nivofis jugis .

Haec radices poflidet lignofas , filiformes , quae uno capite
colliguntur, ex quo nunc unus , nunc duo exeunt caules cu¬
bitales in altioribus fpeciminibus. Rotundi funt, firmi, glabri,
flriati, & rubro - nigricantes . Folia ex radice pauca longe
petiolata , pinnata pinnis viginti, & ultra cum ultimis con¬
fluentibus ; pinnae ad medium ufque fecantur dentibus acutis
in fpinulam fere abeuntibus ; dentes ifti aliquando , fed raro
iterum novo dente inciduntur , Folia caulina radicalia omni¬
no referunt; alterne fita, & rara, Poftrema folia feflilia funt.
Fiores in caule fefliles aliquo intervallo alterne fiti laxam, &
longam fpicam efficiunt . Flores obfcuri funt, parvi, purpu-
reo-rubentes galea obfcuriore. Galea multum roftrata, la¬
bium inferius trifidum cum laciniis fubrotundis , medio mino¬
ri , & virgati coloris purpurei, Calyx profunde quinquefidus.
& lanuginofus ; univerfa imo Caulis portio florigera eft la-
nuginofa ; folia floralia funt pinnato - dentata , & fingulis flo¬
ribus unum fubjicitur .

Pedicularis alpina foliis, alternis pinnatis , floribus atro-ruben -
tibus in fpicam denfatn congejlis Halleri (a) diverfa ab enuncia-
ta efl , floribus minime roflratis & in denfam fpicam conge-

flis.

(a) P. 623. Tab. 16. f. a

ftis. Pedicularis noflra fuperius descripta ( b ) , tum eafdem
ob rationes, tum propter floris colorem etiam ab hac ultima
diftinguenda . Erit ne Pedicularis alpina purpurea , flrigoflor ,
Jpica oblunga , incana , floribus alternatis , & per intervalla pofl-
tis Burf. (c) 2. Nomen certo ex integro congruit.

%

*

( b ) V. Tab. xl f. 2.

(c j P. Lin. Amocn. Acad. p. 155.

I

IMPRIMATUR:

Provicarius S. Officii Taurini , 1

V . Antonius Rezia P., & R.

V, Se ne permette la Stampa
Di Quaregna per la Gran Cancelleria;

V

A

chille.a. foLis tutegria, wt^ei-formibiL*, in apice dentatis

Ac! 1! Ilea ■foliis piimatia, lanugine tofta
obductis -floribus albis unnbeJlatis. ffall.

^rattc. Jfeyro/ery ‘Sv/in

foi ii«s palmatis, csule deyife
foiiofo er florifero •

F,g. i.

3 .

Vexonice c-eule fimplici,floribus congenis
lexminsfo,-foliis ovxifo jscufis dentEfis.

Jr'lg. 3 . Sedum ciecium ismofuin, -foliis plcni^floiritus £ll>is

longe pedunculfifi s .

F'g- 4 -

VioU jscculos follis uniformibus,
ovslibus integerrimis.

■V

J

r

)

/

.^ri ■

-• ••• I

•» •£'•'* ,

>: i >»• .ziiamiaCT liiloi agariixiC.

oi^ghott ts cici ici

?,zk>' • ‘ • >;tiv»i !t rc?_r> aiv .a-ssV

*.i * *• '0 ciavo .ciiftuui i

. V

7ran. #cyrol *ry

- -~ "- ■ -

Lepidium caule r ep ente, fbliia ovatis amplex- VeTonica» repens, ex alij fptc ata, foliis rotundis,

icaulfLus. ffa/J. hcli/. fi. S/j.6 . firmis, glabris, denticulati i .

Tab. 1III

an.Ajref i a

-S 5 STF

±I 8 . *.

C&rapamiU ftrliis eJliptfrcr> iancbJatis Kirfufis
raro denticuiaf cs caale amfloro.

. x

,

tlat* VI*

/\lyflum pxjrenaicum pci
follis ttlfidis.

crenne Tntnimxcm

Totzrn.

C ampanula foliis hifpitlis
cauic miifloro. J-fajj.

^exjrohry 2e)i

r v

/• V,

};, '■ tJ.TT dtildl

-*> i ,

*

• .« * s »» 'i4 . .; i < .»•

•" .t

"i

r

.

t?

fi

^ ' S

;v ,r 'i: ■ ■ * *

".-ff ** ‘ ■ ?

Wv V <v,> x -

■ . il; t •> • -•. ■ ' . ^

,... V ( ■

• - ; r- - /

^ l ■ •■. ....:

".' vTaJS xJ

t

i

\

-»

-^.OTr>: ' V v

. ^ W

~ v <.y s \ v

v.

V* -rf' •<■ Vk

w

1 +

i‘i

NI

i*V*

*tv

,:A\

. ■ >

f'

/>
! 0
‘ 4

...

» s V . .»

f*

i

r

t «<

• * *
t §

* «*

n

, -t

:

’ •: •’. v-

• • •*

t i 'c

V

■ \ ii':'

• ' )f

f’* •

•»

,.'V

"f-y&r .

■ t> J»&

•>*. »

T-

..V*

•. .;.

. i* 5 • 'j;

, 5 r ■'■ -■ • •.

, N . i • v •

T

I

* #

* : ,4

: V 'I

Uu. '

0 *

\ v'

v*A

**«• A

t»/ i

i •- ■ -

/

, V.

"T ■

_ •MtP-

; i!fc\Hr» 4 wr

7'

r*

?

i

\

Jf

i

i?

■t,

<<<■

7

n/

#

t-
a

ti

\*4 ■

-

. ••

N ■ N *-:

t?

j *

>5- 1

H ,1 :k

»4.w

V

1«?.

f. - -

/

£

, .. l ^..

i- .

V * ,. /•'*”■ W

■" ■ '*■'•>* » 4 „v v a.'

•

■ -
■.: . :

. ■ tvjf fj* . ;>

... 'ni ■

■*';

N :l *

• : i

JM •

. '7^

■v

? v- ■)

■ U

■

*

t

i

. i

~ ‘i

«j

• V *

Tf '

Tab.vm

^r:

*.V*V

• ./•< • v*v

*«. V 1 -

.. i

1

...v # -

- ■■ v -

*„• *' V

‘St f *5 -■ >

■ < V v v * «

o,r 7 r • f

'AJ\- v-':

v- s-; > t

t;i?>

iv«.

X, %»> •
*•. "*

H#.v

v * • ‘ >. v

■>-V, -4^

. < . •...— .-■■■ •■-, . ■

. ’ * ' .

I

■■ 'C

‘ /y

v • .<• ’ *•

v

-V'

■£ ** >-; ^

■ -T- J

• • *' -•■-'>'•

, \ ...» v •_

.... - .* _

s* <L

'> -».» ' * 1

T4‘:

' ■ :■ •••>: . •:■

c : ■•nf’ v \ -.•■-v

* *■ *\ -

V w

«V ■ ‘‘ ‘i

vV

‘ • ’i ' '

'

\

V*

** 1 is " i '■ * ’■ ■

- ■' J 'f'-

? 'r

■ -ftli »,.***

v.

v .. •:

~ - ... —. y? ,.. . .-Agv

: ■ i-

J ‘ ,• •■ ■■*' *

V

.v.v ' v

<.-* \ v ’• • f

i »

.-i

; •*

V*.- •*

, ■■ ><#*, . •

■ '"v ,•(

•' -• ••,

*s>- •■ ,v \

• ■■;.* V' '.■* "1 X

'X..

X. J

>/■

r«

- «-....

x>

• s

V \

.f! * >

1« ■ ■ 1

1 tf»

... ;r . ^

V .

- ■ ■-'■ ••• '

■ : ... vHl ■ V;-Vr

.. . - ■• v "■

- . -v, - - ; •>•

V v»-

J f

. *. ./;s -

•» ‘ .-‘V -v. - • • V N" :

m ' ! •.

A

•s

V i
X \

v -- x

vi.-, ‘-N

' :

V

V M

. . :? 'V

. .;* v . ,

* «i

• V

•i\

• ‘V ' T ^.v ■ ; V ; ^ ,;

-

' 'v/

: ■ •» ■;

v * "<>

Vf h

Si

>.

\

\ ■*;

4 >■* *'

„ ...

f. I

? i

■ -- : \ . -.v

- . ' - ,»■ * . %»

..V";.- ' r

, .v-.

i . ^ ‘W

|f'' e

jr:

H

r

v\

V' -

t\

V. \ •

V v

V

#■*

V. J -

■■••■ . ij/ V.

r

. .-.

v N ^\

v

^ v;V,

9 r t<

'a- •

"yv X, V'

4 v. ;i ^ :v,%

' V , .

■ > .f/ ......

. :i! V>':' i '

..«•■• 4 # ■ ■■ . • 1 >"

ii!

r r

-i f
«

n

.. -.... ...

• . *«-..

-

i- » % &k

V' - •

.. «■■' ■ >

! .»*-* *« f?*-

m / ■ : r

\-.v | i,! 5 -vn

’. • ■’■!• .V

V i 1 « !>•

i

.’ ■ • > ■'< •

* *

■ .'S » » »?.. .

: ’ • v.

' - •—..*.. ..........

.' . • ■.:. ■ .

■V ■+

.,' , * ‘ : TH ’ * '■»

JMk »« 't'W:V : C

. W v / y'

.. .. . 1 ^. 5 : .ini. • .te /

.. -r.v.

.

V.

. *.“* ■ x. , •

-•V'. . r»

..... - f , . . . •■• ■> • •" - .

, ...' ■ V -i ».•■• -•

/ - -• ." f( . ./'..... .= ••■:■• -.

: •• . . .

: ■ / . , s

. ; v • v v?

. I . / •• V r;.- . -r.

. .... W ,i- '777

- ■ V: '»•;

'

'V

Ftg. x.

H elianxhemuin alpinum mirxliifolium hiTTufum. hfall.

Tab. vira.

^ab. X

Anonis glabra, inermis, pediculis longifTimts
unifl otis, vaginis foliorum Citftatls.

^Vlfine ixni-flora et grandi fl o r a, -foiis acum
inatrs ; petalis integris.

Trancifcuf iPeyrolery J>elin.

At lounum pumilum, flonbus magnis,
fe ffrlibuS, ratis, longe ipicatis.

::A. r rc 4 . •::rr:.• y t ftittii

-.

rr

-—>---- ■■—■

"I" v! i:::* --*"• - -~v - -

w

mji

* '... * • ' ; - '• - 1 . • :n:

\* • *

!!'

- - }”

• A* x

P

'f

■-

■ 'i*. -V$

■ L -1 -

V., t

T i

i!

I »

lii

..rs*

? f *«

5 1/ f

' - '#i V. -
■ 1 r

1

1

u:

r

•1}

I . 5>-

•W.-»

- * i

P

I

f '

<

i

l

/ « - »■-. " ■' ' T 'icxr:

\

■ t

f) " - ;v ' i t ■ ■>

«

V W*» >

. V rf

■

t., ■ *»!'■»

4. ;-t v

- >v .i

i '••■•• * f- •

n s - : ?

i ■- ... 4

4 6 1a

•;'

Fi

•i

f!

r

H* *

,4'

ii

* ' r'

'V* '

.. . - • »•*.. <*

►

r~- '

,r •.

Hi

>4

• •• ,
- ~T >-

I ■

•• '•* v

» • «*

• < I

«f

■ * , : ■■.

^ . a >r

•• w <

^ ■ *4 v *% . r

vSi- - - •

V \ .

1 a ■ v

V'V- «V

; -» • t* ■ yf ■

•

'

|w>

ii'

f":

-■ • ' * *,

■ , -*'**: • - (vr- r

• % ■ if!’ 1 '

■'• >v .* ■'• •

■

f** ' ■

./-4

4

>r V

■

. * •

< . « ‘ ■

^ ■ . —~T' -- ' ST*r~!

P

:::

I

Hr6.1. Pedicularis folii* iiia pinnafiis, calice -non

° floitlm* ochtnJeQcU m fpicam Tiucfajn

riftaiiiS, Bo.s.Rtlicularia folii* alfernis,pium

- ’ “ I03tiftfil, ockiolettci3,slei!

Jfano. &frt>lejy ^e//n .

WVV.- zsrz-tmL ,tu«;

•*

• y,»0

i' 3tJ

'' r-#
i/&

. vfe.

■'■."* -s.^-

* . •

*■ '■'V —
,■ \' -. i

V. '•

• fr» : !

T'

'■'.i

r . ■ i r )r*r-

^ -

-V.

.... ^v»,^

» •' . „ .** *.-'**

f**, ‘ x:-^v. • *

< <*Vv .>

'1* >'
f.?? " , ' v *

!*rf> . -

• <v •

■ ‘

V *. I •

\

4, "... • 'h--- -r. r’. : >

r ,

(JSWv vrv- - •»

5 /;

•* i»

*. *V' ■ *■ "

v +

. - J' ■■ .

• ••• •..;» x

. V •

-i ■« •. 1 - v

v V

. *.v

•m. N •- V

'• • S

?

f '4k i/

fa

«K |# -/''V

. v - r M

W^L V ani

" ^ Ti

, • i'*.\ > 1

x '7^0,;.^'^. ■'

;

t. :* v : '

k« t

•wv \y\

J ** • . -V

' * W-- •* ■* - •

v "W.

> , . .4 lV ,- 3,

...

■t

«Lij > -v.'.-.' •'{

f. " "^«1..,.,

... h, -,r,. m

:•-*! r/

T. * IV'- •

• '. .\i v t' i& fc*

‘VrAf' v' S
. " *

-v

•rf

jtf

1* "A

iku'

f. ^

v>

•V. ,< -

... -fv ... •■ ■"•- jj

." : . \ *■’ !

■ «,. - -

, • , > ..’ W-' ' F'

V . •»• ..... ; «. ■

> , H ' ■ •

V" 1 ■ Ar-- » V.V . •;•

• t{ n-t f

t*! 'V

s i. '%>

#• v .

. v ■ ■**

* <•• ? '• • *.

• i V , < «* , v • s

-: .;■ . '

> *•,' * %

’ JHV*

. !U\

, '....'P ».M .

... 'S • ‘J-i ^liv 1

■ v ^v.;", -

- ; ■ —•,

k ’ k, , i <>

r '

*

? -»-■ ■'•■ '►
». .-v. ■ t

A' , .,» • '

T*V ••. — '

' ■ "V' '■ . •.«

4w . :

-- ■* -fi

4.4'

\

• »»

S

i;

,c.

;n

v>.': k*-'.

j

*

1

T?,

' Hi-'

. . vc 1

<f - '.y I i.-« %

■

, '«S rt ' ■ - »

••>*. ..> -

^ " ‘

•' • ■ 4 -

ii

fi

:!

i

1

■ f

t

.V*. . r.

.

. ; ” *»

•t ■ ,• <* 1 *- ■; .

.* e . --• 4

V*

' ; • % •■ '7' • ■: ’ *•

■i

: f i

‘

i>

?:•<■• *» -

•„ t V 1 .;

. w

, v"

Vf'

..... ■' 44.

. ^ t

,, !

.i.

r

'4, " f 4

'* •»

i . . •*

V;vV: . ^

v-. . -■

f

"TT

—n

I

Ftg. 2 . 'iTat.XII.

Rulicularts foliis aiteinis^ pinnis femipirmatis,
flotiWs loftiatis laxe, et longlflrme fpica-fis.

Fi g . l.

fecliculatis pinnis foliorum acute pinn¬
atis, floribus obtufis, purpuTeis,fpicatis.

•' >»

E

'

■

.

*■

„ •,

*

.

> ..,

■

■ ' . i \

'

'

■ V

l> • w *

.W

.

i

,T •

■

•/