CIHM
Microfiche
Series
(l\/lonographs)

ICMH

Collection de
microfiches
(monographies)

Canadian Institute for Historical Microreproductions / Institut canadien de microreproductions historiques

Technical and Biblio«|raphic Notes / Notes techniques et bibfiographiques

storiques

The Institute has attempted to obtain the best original
copy available for filming. Features of this copy which
may be bibliographically unique, which may alte.- any
of the images in the reproduction, or which may
signiticantly change the usuat method of f ilming, are
checked below.

D
D
□

n
n
n
n
n

D

Colo'jred covers/
Couverture de couleur

Covers damaged/
Couverture endommagte

~| Covers restored and/or laminated/
Couverture rustauree et/ou pelliculte

Cover title missing/

Le titre de couverture manque

Coloured maps/

Cartes geographiques en couleur

Coloured ink (i.e. other than blue or black)/
Encre de couleur (i.e. autre que bleue ou noire)

Coloured plates and/or illustrations/
Planches et/ou illustrations en couleur

Bound with other material/
Relie avec d'autres documents

Tight binding may cause shadows or distortion
along interior margin/

La reliure serref peut causer de rombre ou de la
distorsion le long de la marge interieure

Blank leaves added during restoration may appear
within the text. Whenever possible, these have
been omitted from filming/
II se peut que certaines pages blanches ajoutees
lors d'une restauration apparaissent dans le texte,
mais, lorsqus cela etait possible, ces pages n'ont
pas ete f ilmees.

y

Additional comments.7
Commentaires supplementaires:

Text in Latln.

This item is filmed at the reduLtion ratio checked below/

Ce document est f ilme au taux de reduction indique ci-dessous.

L'lnstitut a microfilmi le meilleur exemplaire qu'il
lui a ete possible de se procurer. Les details de cet
exemplaire qui sont peut4tre uniques du point de vue
bibliographique, qui peuvent modifier une image
reproduite, ou qui peuvent exiger une modif ication
dans la methode normale de f ilmage sont indiques
ci-dessous.

□ Colou
Pages

Coloured pages/
de couleur

□ Pages damaged/
Pages endommagees

□ Pages restored and/or laminated/
Pages restaurees et/ou pelticulees

0Pages discoloured. stained or foxed/
Pages decolorees, tachetees ou piquees

□ Pages detached/
Pages detachees

0Showthrough/
Transparence

j I Quality of print varies/
I I Qualite inegale de l'imp

n
n

egale de 1'impression

Continuous pagination/
Pagination continue

Includes index(es)/
Comprend un (des) index

Title on header taken f rom: /
Le titre de ren-t£te provient:

□ Title page of issue
Page de titre de la

□ Caption of issue/
Titre de depart de la

D

livraison

depart de la livraison

Masthead/

Generique (periodiques) de la livraison

10X

14X

18X

21%

26 X

30X

■■»

w^mmmm

J

12X

16X

20X

24 X

28X

32 X

The copy filmed here has been reproduced thanks
to the generosity of :

National Library of Canada

L'exemplaire film6 fut reprodult grdce d la
g6n6rosit6 de:

Bibliothdque nationale du Canada

The images appearing here are the best quality
possible considering the conJition and legibility
of the original copy and in keeping with the
filming contract specifications.

Les images suivantes ont dt6 reproduites avec le
plus grand soin, compte tenu de la condition et
de la nettetd de rexemplaire film6, et en
conformitd avec les conditions du contrat de
filmage.

Original copies in printed paper covers are filmed
beginning with the front cover and ending on
the last page with a printed or illustrated impres-
sion, or the back cover when appropriate. All
other original copies are filmed beginning on the
first page wJth a printed or illustrated impres-
sion, and ending on the last page with a printed
or illustrated impression.

Les exemplaires originaux dont la couverture en
papier est imprlmde sont film6s en commenpant
par le premier plat et en terminant soit par la
dernidre page qui comporte une empreinte
dlmpression ou d'illustration. soit par le second
plat, selon le cas. Tous les autres exemplaires
originaux sont filmds en commengant par la
premidre page qui comporte une empreinte
d'impression ou d'illustration et en terminant par
la dernidre page qui comporte une telle
empreinte.

The last recorded frame on each microfiche
shall contain the symbol ^^(meaning "CON-
TINUED"), or the symbol V (meaning "END"),
whichever applies.

Un des symboles suivants apparaitra sur la
dernidre image de chaque microfiche, selon le
cas: le symbole --^ signifie "A SUIVRE", le
symbole V signifie "FIN".

Maps. plates, charts, etc, may be filmed at
different reduction ratios. Those too large to be
entirely included in one exposure are filmed
beginning in the upper left hand corner. left to
right and top to bottom, as many frames as
required. The following diagrams illustrate the
method:

Les cartes, planches, tableaux, etc, peuvent dtre
film6s d des taux de rdduction diffdrents.
Lorsque le document est trop grand pour §tre
reproduit en un seul clichd. il est film6 d partir
de Tangle supdrieur gauche, de gauche d droite,
et de haut en bas, en prenant le nombre
d'images ndcessaire. Les diagrammes suivants
illustrent la mdthode.

1 2 3

1

2

3

4

5

6

MICROCOPY RESOIUTION TEST CHART

(ANSI and ISO TEST CHART No. 2)

l.l

i^ im

■ 63

i" 14.0

2.5
2.2

2£
1.8

1.4

1.6

^ ^PPLIED IM/IGE Inc

^^. "ciit Motn Street

BVS ter. New York 14609 U3A

'— 'b^ - 0300 - Phone

^— (/,j; 288 - 5989 - Fax

f-

;:\->t

D. D.

DISSERTATIO MEDICO-BOTANICA.

SISTE^fS

SPECIFICA
CANADENSIUM,

oyAE,
C^SENSU. AMPMSS. FAOJLX MEDlcAfi
;1N JtEGIA ACADEMU UPSALI^

• PRAESIDE

. n&O mtlLm. ATQVE EXPERIENTISS.

Dn.D. CAROLO UNNAEO,

S:AE R:AE MAJ:TIS ARjCHIATRO

**^- ET BOTAN. PROR REG. ET ORD. ACAD. »fl« N i*

PEraoPOL^OND. MONSPEL. BEROUN? TOLOsThS.

^r.STOCaCttETUKS^JffiMBRO

^ EQyrrE aurato de stella PouRi

PUBUCO EXAMINI Sl/BKnTTIT

JOHANNES VON COEIXN

VESTOa-GOTHUS

R. A. S. 4I>S!CRIPTUS

IN AUDITORK) CAROLINO MAJORI D. ^t/J^ JW/^
- . . ANNIMDCCLVI^

-' ila»m.s.

' MONSEIGNEUR

LE BARON FREDRIC

DE

Gouvermur4ehProvmce4k Vellmantnd
etCommendeur d, /' QrdrXZ^.^^

1'etoik ckNord^

\

-h

une vraic tcmcritc que de Voiks prriv^ i

n y a rien dc plus naturd aux coeurs eencrJux
conimc Je v5trc, que de condcfcendrf aux be*
foms d'autrui; ^'ofelnc flattcr en Vous dS Juftr;
que dcmandc cc pctit ouvragc «Sc 2^1?«^^?""
avcc laqucIJe VousVavez auKs cnharf d^
me prdenter dcvantVous, & d-ou ra[4 iS d.vJ
avcc ane trb pjofoode Vencration '

MONSEIGNEUR

V6tre tthhamhle A tth obcifini
aevoue ferviteur

SEANde COELLN,

\

'^^.

R

attfd/ min Bror, Vdtfe Duvifar,
At dygdhr i en uflyflfidl:
Din Morfars tnandom Du ddjfrifar,
i . Ndr Du Din fak Sorfvarar vdl.

Skiont Du med Hidm och Skibld ej ftdr ,
Som ban, och hurtigt hdkefpdnner
Med Ryfz, Cofak och Bardags mdnner;
Dock vetjag, hvadjag om DigJ^r.

yjufruktar Digejfdr defilar,
Somfiyga ifrdn Baldurs Jldst,

Mig tycksfe Pallas hur Hon ilar,
Atgifva Dig Dinheders^ldtt:
En Idn, fom hon,fdr trdgen id,

A/ fina vdnner pldgar dela,

GUD Idte fallhet Dig ej fela,

Menfo^a Dig i aU Din tidH!

t"

l N. J.

Caput L .
» VI facile majorcenfenda ; ita illa quoque S

IJnc divimim Machaonium munus. maximi hih;
fum eft mde ab anriquifllmis retro fecuh"; innuTie;
. fapientjffimas fummo iludio, curaque ^^^1^^^
mimo hoc quoquefollicitinsrnlri.m <■.,.' ^^^'^'^^tum^

mtimius ipiLS!Sti" J^^^^^^^
taxatmdigentia, cafuque f*pii,s fort™ DaVeft Jn,?;
ffiifertae noftrae opituLdo fibi coX ' P"'"^"""' ^f<l"«

morbSurviXH,'"'!?/'°"^'=''' P^° '"«'•^"ni "'or, fuo,
™°. ™ viokntia m diferunen vitae fefe addufios viwJ

61ut'e tenSt"rZer""t in^mera pro recuperanda
»*iute tentarunt remedia, & hcet perplurimis ceciderint

"• expe-

•4*3" ( X J g^j..

nrperimentis, faltem aliqua eorum fucceiru fiio non cari*
erci Qiubus cogniris, rata tenucruut, illaque aliis/ciVm
mdem morbis confli&ntibusinconfiliumljederun -, Z
de Graeas quondamm religionefuif, praefidia, quibusperi-
cUtanti fanitati eliater opem tulerant , tabulis inil-r bcrc
easque in teniplo ^f «%, fufpenfas fervarc Quid "qimd
nuii genti infolens, immo vero rufticolis usmie adcc^fk-
milians fuit ejuscemodi mcdicina, ut medicamcntaifthaec
cuponftica, tanquam cimeliapretiofiirmia, int.rbon ae^
reditana coepcrmt niunerari . %t veluti res a pare. bus
hbens legmaae, reputari, auro gemmisquefecil~ pot
lentcs. Sic cmpmca haec medcndi ratio rdiquae mcic - ■
nae viom ftravit.. "h.""*^ iu<.uh.i

Hivero, qnitaliummedicaminum aliquaH penueau-
debant, poftmodum Medici falutari fveverunt, quofum
quidem opcra pnmum in eo fuit occupata, ut pKS
Aa m cla ics nte difpefcerent, artemqu^e in formWfSen-
tiae quodammodo redigercnt, quamobrem obfervadones
ex diireaione demormonim petitas inftituendb ,™°«"

?f "^' ^hploitaemt^^, dedei-unt ; animumque ad har^
fundfaonum viaffitudinem^ advertentes, earandem S
diJgnoftieacomputando, &,««,«,«„ prodide™LS^
naturae veftigia prementes, rerumque naturalhi^qualfta-
tes et vu-es mdagando, Sdemiam Naturae condider^?et M^
ur,am Med,camlis,Skrvnt ; denique proS^Son Per
.gnem & menftrua, Cbemiam {hlrmtr tandemque i^o'
n^ri mixtura & praepanitione PWc;i« T3™m
quibus ommbus,. multaque alfa indufiria faaum Sf ut
proymcia Mediconim, e tenellis initiis orta7Searais.

non cm*-
liis, ciim
nint; un-
libus peri-
nlcribcrcj
id? quod
i adco fa-
itaifthacc
bona iiac-e-
'arentibUvS
aeqiiinol-
2 mcoici--

)enu gau"
quorum
?harmaca
im fcien-
rvationes
A)mtcmen
s exami-
d harum
*m figna
Ad haec
\ qualita-
it et JWii-

poraper
[ue illo-
icarunt;
eftj ut
leardis-
ne nobi-

-4v3 { 3 )

SH-

Poftquam Medici tantum ftudii & indereiTi laboris iii
rem fuamcontulere, committcre noluerunt, utprincipia
dcfiderarentur, quibus fcientia, quo fieri poflct, facillimc
addifccremr, penitiorque cognitio, veluti pcr compendia,
Podalirii filiis contingcret; itaquc ftiere, quict huic ncgo-
tio ravarunt operam, Do^maticorum nomine inflgniti. Vc-
rum €mm vero, quum nimia laterent fenfibus humanijs,
luppetiae eorum non tam inutiles , quam incertae dubiis-
que gravioribus obnoxiae, vifac funt, unde Sedae perplu-
rimae propullularunt, quarum quibusdam afTccIis pcrfva-
lum fuit Laxum dc Stridwni aliis Acidum 8c Alcaln aliis
vero Btlem 8c Fituitam; nonnullis autcm Sigmturam exter-
nam ; nae aliis alia, prima & decretoria principia fore ; nul-
ia vero nec temere laudanda, neque acriter vituperanda.

J. 4-
Puerunt interea tantum non omnes , qui Medicinam
Empiricam amplexantes experti funt, haud raro evenire,
ut idem Medicamentum in uno eodcmque morbo non
omnepunaumferrevaleret, quamobrem, ignoratis ad-
huc plerisque morborum fpcciebus, fmgulaillaMedimen-
ta comibinare coeperunt, quae in parili morborum gene-
re, antea falutaria eHe noverant, videlicet rati .. ubi unutn
dato cailu non fufficeret, faltim alterum fucceflu non cas-
fum €Ue futurum; fed opinamur, compofitionem ejus-
modi Medicamentorum tantum inverti, <Sc a natura fua
fimplici alienari, quantum gulhii aut odori difcriminis
praeberet forma eorundfim mixta. Fuit hoc tum error
popularis, et cft etjamnum infignis, quantum eicunque

kfe demumoppofuerintMedicipraDttantifrimi, nec brevi
torfan continget , ut radicitus exftirpetiu:.-

Weque vero deftiere Medici, .^ui a Symptomatibuft

A 2 ad

«.■&3

H!

C 4 ) g^.,

ad^ Therapiam morborum coiicIu<ientes> ferc in htifi^ v^«
dum arffumentati funt; iit quemidmodiim m n,, i '^'''^
morbi laretur fme ratiane fuSt?^^^^^^^ '^

en nequiret. qurn tantum ipfi cauffJe deceK^ n ™
tnm fymptomati cuique compefcendo nr^^r^nl^^' ^IJ^"

& efthaec, qua maximampartem, iacies hodieZ^ mI'
dicmae noftrae tantopere fl<»efcent s Veram S^L ^
wm proprius intueamur, invc . rimus ftrX^ ? ^ ^*
ifthanc , faepiits palliativam dFe? & „"i' r^m «ijr
q»am genuinam. Sic e e: fi «,/<. TrfK^i^ • "^""'

temadoriretur, mediclenf;;S!trrrhrr'''"
afico plane deilimtus, & fub ipfo Sre cerd^aS f^h^^
mftraret ad fubkvandas vires vLipc n^^^j " iubtni-

gerantiafob calore, ad aSam di^tS ll'L%''^''^
«c paregorica denique feb ipfo rdbrrSSiiiKH''"'
mma, annon ille fideliter peccafTe diceS? st ^
que crimine dffficulter liberaremi- oui i^ n„f > " ^"°'

certiusconfeauruiiSdvSL^'!,'^'™ '''•'^ «««

ordinaret^licetnSoSab^S^^^''^^'"''^'""^"'''^
evacuandd cauflam mOTbificam f^. )'''' officio fimgi: aut
do, Hfi .„ r.,t: ™ „°™'"<^3m • autet)amacarosoccidenw,

deni-

. I

*nique praefemndo a puitreduie amaririe (ua, Caailir
busque.

~ . §•?•

TanJem convenit inter Medicos hodiernos, nuod,

quo propius Medicina accelTerit ad nativam fimplicifatem

eoaltms ilfa evefta putetur; nam inid confenferunt dndum

Vn-imaximinommis, uf ars felutaris, haud aliteracPhv-

ficorum fcientia crevit, comite experientia, fola rerum

magitea, maftetur. Scihcet intellexcrunt Medicorum

acutLiimi, quam; parum in nfus communes contulerint

cafus medicmales pra(ftici, e libris Doaornm dtpromti ;

ne diram quam abnormes fuerint quonmdam magiftcllo-

nim formae fefquipedales , ut eorum argumentationes

taoeam, qui, perindicationes nimis videndo, nova in-

diMexcogiraruntmedicamenta; hr, i ^uam, quam mo-

lefte_ieduli exftifennt^neminemMedicorum fugerepoteft

quj inpntem medicaminnm molem, Pfaarmacopoiiis no^

frofpexerk' qnotJajunt, fugitivo folummodo in-

Reftat igitur nobis, quos copia inopes fecif , ut rem
quafi de novo ordiamur, & medicamenta faepe a genti-

Lmia «L'^ f r-'' P"««'°^. quorum tamen intelli.
gentia, qnod, nefcio an fat cuftodite dixerim, vel in eo
totam eruditionem noftram vincit, quod non folum me-
Z'!!! ^'"^''"'^'ma contenti fuerint, fed eas erjam mede-
as per raukas generationesfartasteftasquefervarint, quas
labafcenti valetudini adraoverunt, ufnque felici compro-
mdiderii^r'^ "'""' contemferint, aut ctjam oblivk)ni

f„. «.S"^''."™:.''^?^. ^"'g?. Pef Europam frequentari fo.
kV "'"f;'"'='°r '«eaicma, uiiigentia Medicorum fere omni-
bus dudum mnotuitj inprimis autem Botanicis adturan-

A } tibus.

M

il

1 .

tibu5, faaum eft, ut, dum ad ringulas cujusqveProvia.
ciae plantas ufus earum apud incolas regionis receptos
notarunt, nos jani fere nihii iateat; .quamobrem ficubi
Incrementa hujus raedicinae ampliora exfpeaentur e ,re
omnmo erit , extra Europam tendere, immo feriffimas
adire gentes, ut, quod illis proficuum vel falutare ludi.
catur, fedulo cognofcaraus, nimirum hac ratione niedi^
einam olim fummopere locupletatam efFeconilat» >Jam
poftquam Scientia Naturae, cum incredibili emolumen.
to luo, m Amertca Jeptefuriomli adzmavi coepit , jnatu-
i-aemyftae ibidem commorantes, otio fuo non indiffnum
judicarunt ftudiura conquirendi vires et ufus variarum
herbarum , ecjam ab Americanis barbaris receptarum-
gratulabundi .accepimus bene multa, illaque incompara!

V;ri Cianflimi Coldenus <Sc Kalmius , partimque Bariramul

1 A t^u? J^^cBARTRAMUS^coionus Penfylvaniae, Phi-
ladelphiae accola, Botanices cuitor indefcfliis , qpi varias
plantaspulcherrimasnonfolum detexit, fed ea/etjam ad
Coldemmy CoUmfomum &. <}fonmum , aliosque transmifit
& praeterea feminum plantarum Americae feptentriona'
iisannuacoHeaione Angliaehortos ditavit. Ille nuper
nobis dedit obfervationes nonnuflas circa virtutem quo-
rundan Bjr^.«y Americae feptentrionaHs , anglice .confi-
gnatas fub titulo BaMs Aopendix containin£defcriptions,
Vtnues, mdufes, ojfundry plants ofthejh Norfhern Parts of
Amerms md mrticuhry of the newly dijhvered Mian Cure
fir the tW DJeafi. At vero, quum hoc Meietema.
paginistantummodo7.in8:voi:icIufum, cuivis Medico
forte nonobvium fir, ^cidiomateperegrinoconfcriptum,
inofFenfe forfitanjnon Jegatur; me operam Ledori hanrf
«njiicunaam iiavaue crediderim, fl Idem illud Romana

vefte

receptos

m ficubi

ur, e ,re

eriffimas

'arejndi-

le niedi-

t» Nam

olumen-

t, Jiatu-

idignum

ariarum

ptarum;

3mpara-

iicarunt

rtramus,

e, Phi-
li^ varias
tjam .ad
ismirir,
itriona-
! nuper
n quo-

confi-
^iptiom,
Pans of
in Cure
etema,
^edico
iptum,
'i liaud
Dmana

vefte

-«43 t 7 ) S^-

vtffe indutum , publicae luci dedero ,. pariterque nonnul-
larum aliarum vires planta:i , recensinAmerica fepten-
trionaIidete6fcarum,; adjunxi-^oi.

Caput 11.

BARTRAMI APPENDIX.

y,Continens defcriptiones , vires ^ ufus variarum Ameri"-
„cae feptentrionalis plamarum 3 inprimi^ autem Indorum tberor
ifpiam Luis Venereae, mper deteciam 3 fijiens..
^ I. ARALIA {ravemofay, aliis Spikenard , aliis vero^
Liquiritia' pratenfis adpellafa, racemos baccarum fcrt
grandes, menfe feptembris maturefcentes, efa dufces <Sc
perfalubres viau. Radix balfamica indole fua commen-
datur. er ab incoli.9 ad fananda ulcera recentia adplicaturj,,
fcilicet, coquunt illam , fenfim afFundendo aquam fonta-
nam , cujus maHa fit Extraaum quoddam mueilaginoi
fum, ufibus eorum feliciter inferviens. Praeterea radice
maflicata , fuecus deglutitus dolores lumborum tollere
dicitur. vid. N. 24..

2. ARALIA Inudicaulisy. vulgo Sarfaparilla nuncu-
pata, radicem bngam habet repentem, hifpanicae haud
abfimilem,. etjamfiplanta^eflab illa diverfav infignisque
ufus. Hujus enim deco<aum pro potu^ ordinario quoti-
die propinatum , ad depurandum fangvinem, 6c bydro-
pem medendum, praecipuae virtutis eft & efficaciae,.
laudaturque ufus ejus exrernus in curanda eryfipelate,
itemque in fananrfis ulceribus perplurimis,- vid. N. 23.

3. ERIGERON a- nonnullis contra morfus ferpen-
tum ufitata eft planta.. Efflorefcit tempore verno ad in-
*;.«* w^,iiiv»«, aiiiiuuificiu pfcuis circiter amngens^. Kadix
fub ipfa fuperficie terrae ferpit . tenuibus fibris feu fila-
mentisinterftinaa; eftque guftucalida. Indi radicem

hanc*

•nr:

■1

\i:^

f'

-^ ? 8 J S^

los nomine Ariftolochiae vpnj^ , "? j •^^/'"anos nonnul-

« foliorun, mr usque confim iis i if ? ^"'' r'5"°'* ^g"-
natalis eft faumidus & fn^ . "'''^«tur. Locus ejus

marum adplicatur vim fi»^ '^ ^^'1''"''°""'"* »"am-
doloribusneaoris&dT;rX\lfi"c^^^^^^^^^

pedel;iS?quS'^^^^^^^ Plantaeftquinque

num. Seraina &IL rS i\'"P"'' "°" '""'^"«1 alie- .
Adpellatur praettrra aulbS^ P^''?'" ''™'"« '»«''«.
ideo forte/ quod enui^.l , T '"*=.°'** ^^'fn^W,- vel
SUodu!ceradTrfiexToriS«''\'^^ vefcantur, veletjam.
da eft & nodofa muS P'"''' '"'''j^""-- Radix foli!
rete„tis,fi m^LXZTcoaaZZ^^T '" '''^'!,""'''"''

digenis R.edroor, L Ih-^/r^toc-inS '%'tJ '^ ^T
fuccum praebent flavum inftar. r? i-j - -^ contufa
res albi primo vere 14^^^. ''rI'h?"'^ '"'J°'"*^' '''°-
verera redafta in raeroTomm^n/."' 1""^^ * '" P"'"
no. Dofis eri 5i in cere^^. r^ "J ' H°"^''°o C°'de-
verfus morfum C^o" IoXrl*adhT«„t* ^"^ «J^" ^''-

Rod)\'scJrujprtStr^^^^

elegantiirima, habetq ." cautmTn ^^''•"'''^' «* 0'^"'^«

dem unum ,i"v° T!..^^"'!"'!^""''"!, purpureum. n^-

— -. ...„..., ,p,i..a nonbus flavifKdis, tertianj.

cLwiter

iis diflM-

)

• nonnul-

LJod figu-

>cus ejus
oris albi.
'ae fubfi-
is ttiam-
idi miri-
iinta, itt
Kadices
'^ae fmt^

quinque
5ft mes-
nm alie- .
a habet.
^•^y; vel
1 etjara ,
iix foli-
Lindin is
l N, 22. ■
abTn-
:ontufa
. FIo-
in pul-
Coide-
ini gd-

olden-
pecies
Ti. ne-
irtiam
Lvlter

4Circlter plantae altitudiiiispartem aequantibus ornafa Hi
fiores ex alis foliorum excrefcunt, numero tres vel qua-
tuor , in fbrmam parvarum criilarum abeuntes, Lauda-
tur haec ipfa tanquam efficacillima in morfibus Crotalo-
phon; nempe herba infufa ejusque decoao haufto, ipfa-
que planta calida vulneri admcta. Adhibetur -quoque cur»
emolumento in intumefcentia colli & cervicis, itemque
m doloribus pe<aoris, ob virtutem fuam humores vifcidos
potenter folvendi. {An SOLIDAGO akifma, feu Virm
aurea amertcana birfuta, radicc odorata DiU. eltlL 410. A

^ 8. ^M CSEmATULKfpicata), a nonnulIisThroae-^
Wort, obvires medendi collum exulceratum , adpellata.
Kadix craflitiem habet nucis /iC?f(:<?ry tenuibus quibusdam
felamentis intertextam* Caulis quatuor aut quinque pe-
^es altus eft, absque ullis ramis; foliis vero longis, ar<ais.
alternarim ex ipfo trunco progerminantibus. Flores ver«
ius apicem prominent, longa purpurea fpica caulem cir-
cumdantes, Radix contufa et infufa decoaum praebet,
VI fua caiida difcutiente cum emolumento in lacfionibus
colli Jaudandum , vel forma gargarifmatis^ vel eriam epi*
tiiematis collo fuperinducatur.

9- UVULARIA iferfoliata^ pro fpecie quadam Si-
gilli Salomonis pridem venditata, fbrteob planorum fo-
korum «nutuam fimilitudinem ; i^Qd caulis folia perforat,
floresque paucioresflavefcentes lilium quadantenus ref^-
re videntun Pedem circiter unum alta eit, Radix alba
elt, fefeque m formam pedis corvi explicat, quamjobrem
etjam eodem nomine apud quosdam venire (olet, Prae-
ftanseft Radix, farma cataplafmatis, ad maturanda ape-
rwndaqueapoftemata, praefcripta. wd^JV:26. .

iu. i^s^^Y^kSLum \^ferpimum) in colonm nQ^t\$y
leptentrionalibus herba Doaoris Tinkeris m Peafylvani*.

o vero

.•i!:i

II .

vero Gentiana, et regionibiis auftralibiis, ubi in febribnr
acLUis et intermittentibus ufurpatur, radix febrilis vocari
folet* Nobis autem in pleuritide commendanda; kd apud
incolas novae Angliae pro emetico adhibetur, operatur
potenter, ideoque robuftioribus, uti rufticis forraOe . prae-
fcribenda; tametfi nobile medicamen poterit effe, fi ab
artifice fcientcr com modatum fuerit Ptjara aliis. Radicis
fuhisy dofi?7iediocriexhibitus, adverjiis febres omnes mteTmit-
tentes, tutumy certwn ^ minime fallax remedium. Cla^t.
virgr 142. "^ ,

. . lyBlazing-^flar y ( ALETRIS farinofa) uti ab incolis
interioribus nominatur, abaliis vero morjus Diaboli CDe-
Virsbif) utrinque M^ denominatione. Folia quatuor fu-
pra ipfa cefpite expanfa furgunt e radice qualibet tres^
aut quatuor pollices (inches) longa & circiter unura la-
fa, Menfe Junii caulem exferit O(fto pollices alrum cumr
fpica floribus decorata fex pollices longa. Uber eft pro-
ventus ejus in partibus regionis noftraeinferioribus, e fo-
lo pingui (Sc ficciori fcatens. Radix alba eft craffitiei fere
hftulae fumatoriae , guftusqut «mariflimi. Pretiofa haec
radxx venenofae fermentationi mirifice refiftir, tormen.
taque illorum fedat, H pulvis ejus fumatur; vef etjatti
Vi ipfa radrx contufa & fpiritu vinf (Rum) faturata pro-
pmatur. Dofis erit cochlearunum, quavis vice, donec
dolores remiferint. Radix amifebrilis ^ Uniter catbsirtica
morfumque Caudifonae Janat, Clayt. virg, 151^

12, ^ar-arasf (HELONIAS bullata ) non multum a
fopra difta abludere videtur , fed folia geftat araiora
acntioi^oue et hicme praecipue magfs flava. Lacus na-
talis eft humidus, et inter vaccinia (Hurtle berries)
crefcftque ahundanrer in ferjiy, 6c in quibusdam PenfyiH
^tae ac Marylandiae locis depre/fioribus: DecQflnm px
wdice paratnm al vi tormina le vare fertur,

13. LI*

•4^ C II ) ^

n LIRIODENDRUM (Tulipifern:) communfrer
Populus dicitur. Hujus corticis Tindlura f. EfTentia in-
terne commendatnr in febri ardenti. iteiuque in inter-
mittenti. Inter boreales incolas vero celebratur ob
ufum in podagra 8c rheumatifmo.

14. Afoeynum ( ASCLEF1A.S fuherofa) eradice, quae
altas radices agere folet, exfurgunt variae caules pilofi,
circicer duos pedes alti, foliis ardis longis circumdati;
In fummitate eorum crefcunt criftae latiqres , fioribus
Aurantiorum colore nitentesr, quibus fucceduntTiIiquae
longae feminibus planiufeulis refertaej femina dum ma-
turuerint, cumque filiqnae dehifcere coeperint. Pappo
coronara, ventoque afffara, avolant» Eft autem haec
iplanta infignis in fiftendis haemorrhagiis^ Radix in pul-
verem redada propinetur in cochleari uno fpiritus Sac-
eharini; vel potius, uti fndr ilk utuntur; Radixincifa
contufa coquatur in aqua 6c hauriatur dec0(ftum. Perrus
Kalmius illam perutilem in pafBone hyfterica praedicat,

15:. ORCHIS radiceni ha6et cepae- magnitudini ae*
qualem, uno vel binis ^oWis ftipatam, per totam hyemem
virefcentibus, fex vel (eptem polliceslongis, duosquela-
tis, lineolis albis ab unaad alferam extremitatem ftriatis.
Haec radix contufa Sc auribus admota otalgiam compe-
fcit & ad apoftemata aperienda mirifice confert. {An
Arethufa hulboja^ij

16. SAROTHRA (Gemiomides') vulgo Ground-
pine> Cupreflus fylveftris vocatur. Crefcit ut plurimum
ad altitudinem palmr» Hujus tenues ramuli undique fpar-
guntur ex unica parvula radice fibrofa prodeuntes, haud
nliter ac noftrates (Peifhy-Royal), fed tenxats funt inftar
fili vel foliorum pini, unde etjam nomen roxtitd eft haec
ipfa pranta» Mfnuti nores ejus iiavi funt, abeuntque in
parvas filiquas rubras fummitatibusramulorum inhaeren-

B % i^

ees: Odor ejus gravedens eft, uti folia pini olere folent
Locm natalis eS folutn vetuftum argillaeeum macru^"
Excd^enti v.rtute praedita eft haec herba in unKueittZ

jam fola m contufionibufi & contraduris, praefertim f»
adhuc v.rid.s adpiicatur; Virium enim fuarum mz^2,^
jaauram faat quamprimum flaccefcere coeperit, vf 1 pe-
nitus emarcuent. ' -, ^y-i^

Kf^J^k.^''^^/'^ <GNAPHALIUM margaritaceum-i
i,!,!? A f" T"'' aut Wmb«»^ Frequentatur in bai.

f^%.t- ^^"r" '•"™°"''"' ^"g''^'^' contufionibus&con-
traiauns; ra.fcen quoque Sarotbra aflblef.

»,.,^,v; e^^fH^ Uifbilitica) memorabilis haec planta
erad.ce fibrofa afcenditadaltitudinem trium vel quatuor
pedum, cum fpica longitudinis fere pedis unius. flori-
bus caerule.s, caulem undiquaaue cingentibus, veflita.
Crefc.t m locs pmguibus& unArofis. ^ Praeterea rarior "
fift planta m mult.s partibus regionis. DoaiffimusP^/nw
Kabmts Copi dehac Planra informatus eft a Chiliarcha
>#», hic vero ab Indis, larga praemiorum meife, a<J
revelandum fecretum alleais, condocefaaus) auftor eft.

J^^i^^c''?-'."'^''""'''^ ™"''° perfeaius coii.modiusque
meder.Siphilit.dem, quam vel uJIa praeparata mercurialia.
Duamobrem _etjam Indiani in univerd.m omnes Cana^
denfes hac .pla radice utuntur non folum pro fe ipfis, fed
«jan, pro Gallu; inter eos mercantibus,*^ quantumcun-
Hue demum lue fueript infeai. Recipiunt ?adicis Ma L
^«''rTpL'" f^"'" '^%' ''«5°'aumquebibunt, incipienJ^I

lfrM^,pr!!.^' r"'"' q"? aegrot» vim decofti laxantem
fcid^^nA^-ll-a accderit, ut purgationi fuccumbar.
i. Sli 1 ''5'"""^ ^' """™ ^«' alterum diem, tu.n
»£a.avv6i«i«.i;uaonem, pro renata, &prout tempus idl

'"-'■' J- 'i, p0pO«

c iblent.
lacrum»
uentum

vel et-
ertim fi
lagnatn

velpo*

taceum )
rinbal-
iSccon-

planta
luatuor
, flori-
veftita.

rarior '
^Petrus
liarcha
n!e, ad
tor eft,
liusque
uriatia.

Cana-
ris, fed
mcun-
Ma L
endo a
fin au-
antem
nibari
i> tum
pus id
popo*

jpopofcerit, donec aegrotiis tandem reconvaluerit: Ouaft
Aim aguntur, ipfo decofto lavant ulcera, ii qua fueS.
fed, fi profunda &putridadeprehenduntur. confpergunt
eadem pulvereinterioris corticis Cemmi americani\S.
ce.free)quocitiusexriccentur; at, fi malum fuerit in-
veteratum , fumunt decodlum Ranmculi abortivi. Vete-
r^nus Guidam^^.;^m certiorem fecitChih-archam Johnfon
coam de aho quodam vegetabiii, radice rubra, ramis va,
riis tenuibus oao pollices, Iduos pedes longis, fpicafl^
rumalborum, in filiquas feminum nigras, quadraKk
Hujusfolianoftratiumnonnulli, inquit S^ch^T^S^.
fobibunt, nonnulh autem tabaco mixta fumant; huC
Eei^t^'"?^"'? "^^^^^^ anteponendum elE'conTn.

fimum fcequentan, camque porro ita felici fucceflu fuo
probaram efle, quam quae maxirae, ^^^^^^^ iw

ffiturfpecmlius quoddam regm^en, obfervandum cirdf
ufumLAeUae, mStphlmde, Ckiliarfkae io^n^on ab Misco^
fftuntcatuw. -^. ,

„ij) quouis manc, ventre vacuo, ante prandium . ut et
.,vefpertinotemporecubitum eundi, doii aufla vd fm!
i, mimm po mione virium aegtwtantis. Die tertio bal*
„neamft.tuendafunt, l)is indierepetenda, usque dS

"m^lJT^^^A"':''? *^^""'- « q"adantem,s fanar
»nim looo ifta fufcipi poteft femel tlntummodo in di"

"f^^" C^^IPfO"!?" Penitus exfulent. Praeterea viftuj
".te debet elTerenuis e vegetabilibus, potusque te^!
„mimus, uti fere m qnovis a io aegrorum reeimine eri
„cepto Ptyalifmo sinthaeobfer^ationSirfaSmi:
^'.Z^J^T^P^ cpmmunjcatae, qui roilii totara hanc

m VERONIG^^ (.vifmfmm) e radice fiforala pro*.

^3 diicit.

1i

I "

liH,

lj!f

ii;

diidf duos vel tres caules^ a rribus ad quinque pedes ^!-'
tos, foHis tribus vel quatuor in uno articula verticiilatfm
eoeimtibusftipatos; in apice cujusque caulis fpica' longa
fiorum srfborum eminente. Hujus radicis Mp. I. codlu^
in ladis ftj (Pinte I. ) illaque^ potata pro valida Emeticp
abincolis inferioribus habetur,-

20. EUPATORIUM (perfolimun). Locus n^talis
elt folum humidum. Caulis ipla folia, quae fcabra funft
cc acuta. permeat, er altirudinem fere duorum 1, trium
pedum attingit, fefeque verfiisfummitatem in ramas ex-
plicat. prolixumfafciculum fiorum alborum progigiyens,
quibus fuccedunr femina pappofa a ventis difpergenda.
Haec herba cocfta in aqua, ejusque decodlimi hauftum ,
pro Emetico in febribus intermittentibus commendatur,.
:Ofu(l|ue celebris eft in fovendis membrjs dolore correptis»

Caput III

• /' , ' ,- •

COLDEN (convaUader) Vir magnae au^oritatis
apud Noveboracenfes Americae feprentrionalis, plama^
Coldinghamias m provmcia NDiaeboracenft Atnerices fponte cre-
fiemes^ dejmpfa in ASL Upfiy^j,. 1744; quarum nonnul^
lae raihi videntur efle memaratu digiiae refpeau carum
virtutis therapeuticae».

. ^ 21. VERONICA (wrginicay/^, Efecoa^o radicum
hujusplantae frequenrius utuntur Americani ad purganr
dam alvum»

22. COLLINSdNIA (canadenfts) %. Radlxad do^
fores-poft partum valejre dicimc, quod in antecedenribus
apud Bartramum cOnfirmatur, vid. N, f,

^'i'^. M.kLlk {nudicauUsy 66, Radix odore er gui
ftu balfamico ab incoiis frequenter ufurpatur pro Sarfapa..
riila, ot ionmbus, gpibus vulgoSarraparUbufuipa^^
' , * : effica-

eJes a!-'
icillatfm
:a longa
. co£luS
Lm^tico

natalis
>ra funt
♦ trium
nos ex*
igo^ns,
fgenda.
uttum,
idatur,-
crepdi»

oritatis
flamat
me cre-
onnul»'
earum

dicum
urganr

ad do-^
ntibus

er gUT
irfapa»-
patiir,
effica-

efficacicr eft, (ut faepius expertusfum) morbis» Corti-
cem radicis comuram indigenae vulueribus adplicanr

^ ^.24. ARALIArw^//2oy;ir) 67. Radix tuberofa, craC
fa fucGO ladteo, balfamica grato odore; inmorbis ftoma-
chi et pedtoris potiiEmum a noftratibus ufurpatur. vi(L
N, I.

15. ARALTA (fpmfa) 6g. Corfexhujusguftufer-
vidus eft, et deeoaum ejusablndisad hydropem <5t mor-
bos Rheumaticos tifu venit, eceorum exemplo ab incd-
Us; Eft infigne fudoriferum*

26. UVULARIA (ferfoliata) 74. Radix cumauua
contufa et ad vulnus raorfus Crotalophori adplicata m
ufu eft apud noftrates; vid. iV". 9,

^27. VERATRUM (Imeum) 80. Radix in ufu ell

apud noftrates ad colicamr

28. RUMEX ibritannica) 83. Kaec planra cft fe-
cretum magmTm noftris indig^enis,ad u^cera phagedaenic»,
ad quod Cbriftianis revelandum quocttnque pretio allici
nonpotuerint/fedfericicafudeteaum. Ego^etjam vidi «/f«f
falm pbagedaenicumy m quo ospaiati perefum erarcum fuc-
ceflii rn0pinato airatum,lbvandb foiummodouleus decoao
radicis & hauftu cjus quotidie exhibitc^.

n^ j.^^' ^^^?'^ (^f^^of^) 1^25.- DiiKitmihrPra<5[cus
Medicus fe faepms uti hujiis radicibus ad diflblvendos m-

mores.fcirrhofosforma catapiafmatis adpficatis; Quidam
vicmus tmauram radicis hujus (pro radice AraliaT, fo-
his cordatis errore afllmirae)' extiibuit famulo fuo, qtie-
retiti de lianguore et kffitudine fpontanea ; agitatus erac
' praeterea aegritudime maxima cum fudoribus frigidis; ta-
men valetudinem priftinam ftiatim recuperavit.

■5n rJFTJ AXTTTTXvr / xn.*.-i ._„/•_% fl^_ ^tv ,h ..

, ?adicis huju5 plantae ad dyfenteriamjioftradbus in ufucft,

31. EtJ-

k

'?'.

Mii

l

ffii

■ V- EUPATORIUM r«* «.»•.«« ^ rfir. 4. j. • .
Agenasuti decotto racUcra Z,7lLS^l„ j*'""^' »'
venerea. ■* P"'"''* m curanda lue

^ iiu.um in vuInerit«^SSLl^'^r,^^^^^^

Caput IV.

7A SPTOFr TA /^ A / adverfus vawos morbos.

hora . et deind. cSus u^u^oro dnn "''''^' ^^"'".'^ ?••«
tfft experiem. D. D. Ber^us ^"■^"'" ""» f«<:<:eJJtt {raejcr,-

«.^.163 ; et aeque tuto ojeraneur ^? un?S [peSl^:

n»r/£d^]S^&~>'^'^- viresinno:
terras. tanquam faciye unTc^l .r^^f "^fl"« «d noftras

Acam^ntureffiSx i„"crc™ S"fi^" "^^^ "«*
inftiUetur ulceri cancrL ? i^ ' j ^"T* ^J"'' expreffiw

notura eft Suma^e °m1 ' *'"^°^ '^'^*'''"^ «perimentis

Wimtum eft «n^Jill^,,^™',!^P''^A«''-= «^'«s
■'^ Celeb.

^anda Iuq

in catav
riones et

s uti ra-
I /angui-
itum «it

'elebrari
orbos.
nio, de»
fcilicet
ivis gra

^dicimm
^aejcri^

•em re-p

Clayt,

^ecacu-

* innom
noftras
m mei
prefTu*
mentis
|uod fi
mitis

Celeb.

-«3 r J1 ) ^

Celeb Kalmioab Amedcanis tum remporf<? inter olert
recipiatur et aflumaturi Quod tamen Xque difcrimin^
viraenon aufmtincolae, p^ft^am rr>e adoi! eri ; 0?^^!
^brem etfam providendum eld, fi fuccus vernuV nece^Te

talophori , fi a.i3 bc«e non fucceflerint. Hanc et^m mT

nflfZJr-""'^ i?"SHi cum emolumenm inTbrtt
inflanini.;: oriis adpl.cavit, quapropter lauto praemio «

Su«',T P?"<J'^^"»« «'«««us «ft. quippr. J^ vix
jafturaja^, centumfervavitapleuritide: duni aliacr^

cx .00 deceilerint ufum hi«u, ?adicis Sl&^^^^

Caput V<

KAJLMUS ( P«m) Celebris Profeffor A6o6nfiiim
CuiAio 1747 iter fecit inAmericam feptentTfathnbiS
duxit, explorare latebras naturae ejusqurdo es pander?
floramque Americanam incomparabili audu dita«rfed
in^eo jumoccupatus fuit, «t, quoad fieri pomulipS,

Aa. Acad. Sciem. Holmenf. in hunc medum : ^

^,, I^^/w , «/ ^^x remediufn contra luem veneream a Pe.
9,tro Kalmto dejcrtpta. .

i*era. eens americanornm k^..^^i.\..^ r_^ *.
perta *ft luem veneream ^udVnSVsraffintem:

C parum

\.'W>

ll

iii"

('■'!:i

I : '

6

parum certa, utriim ab Europaeis id mali in fe translamm
i,n etjam fupra eorum adventum inveteratum^t 0^-
qu.d mterea ,d rei fit, tamen certior faauT fum a^ro
quodam et immanfveto horum hominum viro" lS
hanc, multo ante, civ.tates eorum foedafle; quain eS^
ropaei adventarant , quippe quajuvenes eori mTelhtum
«untes contra American^rai,ftraliores, 1^0^01« ato
ferpferat ma nm, hoc morbo inafti rediere/^nde am
hinc multo ingravefcere coepit. wnae jam

Infenmtamen obfervare convenit, quod. onemad.
modum Incolae horum locorum fubito hac peftT coTrl
piantur, itafllam quoque extemplo profligare poffunt.
Immo vero fi usque adeo praevaluiflet morC. uSgro-

longe arceret, tamen bfevi fanaretur eo fucceflu, ut nun-
auam m morbum recidetet, nifr volUntaria a^ eun-
dem Sb. dcnuo contraxerft. Er hanc quidem nredendi
rationem ineunt medfcamentorum: meEcurialium- ienari
eundemque hunc morbnm facillimlimcuratu reputanr
, (iuum fuperiori anno in Canadam pervenerami 'fe-
re nemo, qm fcros Americanosradierat, noncelebrabat
eorum folertiam huncmorbum meris herbi^ propulfan-
di , fed ouerebatur cnriofifllmus quisque, quam dijficiles
fintmcolae m communicanda fua^ed^endi ratibnerqu n-
pe quae arcana ftudibfe fervatur, dnm credunt remeX
fua perdere virtuijem viresque, G forte Europaefe Tnno!
tuennt, fefcque deinceps fpe cadere alterioris nfus;.
_^ FnereGalh haudpaucf, qui auro aliisqne incitamen'.
tis fategerunt teros fleaere adaperiencfam fibi hanc me-
dendi rationem, fed irrito conam; quin immomifera Tx-
perientiad.d.cernnrhac luefoedati, Jeraum reconvalefcere
«peethberalitatefiumanifl^maferorum horum hominum!

*-' "^"'— '«viiaic ^iiiiiaiWiiiiiu W*.j0iiiU0Jl ^di**

ansIatuiTi,
f» Quic-
im altro
0, Luem
|uam Eu-
bellatum
jua latius
^nde jam

quemad-
le corri-
poflunt;
utaegro-
qui alios
» ut nun-
lifu' eun-
tuedendi
r ignari,
uranr.
am^, fe-
Jlebrabat
opulfan-
difficiles
e j quip-
remedia
Is inno-

itamenj'
nc me-
fera ex-
alefcere
ninum.
bn ndh'
re .

re mihi licebat, varios de variis horura hominum et lo-
corum rebus fermones fcifcitando ferebam, Habiratidem
ille medius inter hos feros, quas nullis non officiis fibi
devincire ftuduit, unde illum quoque veluti patrem fuum,
ad fuftentationem eorum mirifice conferentem, adamant;
immo familiae incolarum perplurimae , quippe dum no-
rint fe benigne ab eo exceptum iri, omnique re necefla-
ria fibi gratis provifum, veluti agmine, ad eum duntax4t
videndum, ex diflitisterrisconfiuunt, dum illejn lucro
ponit ufus eorum ultro defervire. Praeterea , quod pari
cum honore de eo etjam dicendum erit, fcientias maxi-
mifacit, eisque amplificandis ornandisqueomni nifu in-
vigilat, Hunc itaque , quum jam diu inter feros vixft,
moreseorum, fiquisalius, perdidicifle, verifimile eft.
Ergo itaque praeter alia afleverabat mihi , feros fcire con-
tagionem venercam meris herbis facillimo negotio pro-
fligare, cujus rei multa ipfe teftis mihi narrabat experi-
menta, in mulcis adhuc fuperftitibus, £a€ta, quorum
quosdam usque adep occupaffet lues, utcadaverum mo-
re.foetebantaliis fuper alia ulceribusurrinque depafti. M"
gritarurh par, maritus uxdrque , aequato raorbo feread
internecionem correpti, intra decem dierum fpatium
ita yires recuperarunt . ut muneribus fuis arabo fungi
poflent, fenfimque extra difcrimen pofiti, fobolem vege-
tam procrearunt, ut miflas faciam alias, hujusmodi nar-
rationes perplurimas,

Jara hincpercontabar, ancuiquamnotaehae herbae
antivenereae eflent, cumque nulliaflimarent, rogabam
Chiliarcham Johnfon,'experiretur, annon ipfe eas explo-
Tare poflet, utpote unus, (]ui apud feros meritorum vi
^alebar , indeque totum orbem littecariura in aere fuo
fore ajebam; a quo non abnuit, fed omnera operara in
«xpifcanda medicina ifta femet locaturum fpofpondit.

C 1 Hoc

*.S5:

l s^ y

Ne antem multus finr in praedicandk llluftris liuius
cnai itudio ftiihciat dixi/re. ores harum mulierum t^n

pauci?r.pedK '^''^«''"'^««^-^-"«anthae herbae

Sunt in America feptentrtonali qnirique fpeciesLobe-
!iae, qnarum Princeps adverius Luei, v^reEm eff

agro, larcmam Iibronim botanicorum mecum Domre
nonlicet, qninoportetitam meascomponere, ut^ d^
fuppetat papyrus ad inftemendas herbrs/t^Atai™^
dxar^, atramenti et inftmmentorumfcr^ptiSSfi!

ti ^traufXr"''"^ '"•''""*"■ "°^* ^«ndoVndies «efcet
tis. Itaquc delcnptane jam ante haec herba fit , nec fatis
fcio, nec, frdefcripta eft, qno nomine veniat/fedlecfi!
xero. Enigiturilfamdefcriptam, idque it» knT ut 7»
feibhotheca botanica appareat^ utn^ 3udum S.1 «?
«ec ne. cumque plerosqiie, Botanlces gnaros, LatiniJ

termi'

n mulie-

alteram
rda, inm

'fus me-

t, hor-

itegram

s Jiujus
le illici-
im taii'-
Tatione
e inter
nquara
batquer,
ac vi-
Ile, af*

herbae

Lobe»-
na eft,
isper^
•ortare
I diim
imqwc
lihifa-
efcen^
c fatis
ie dif
ut in

— -'j
arini$^

srmi-

2jmmis afTvefTe norini, hcrbam hanc Latiali fcrmonc
fiftere placuit, .

RA^IX perennis, fibrofa: fibras plurimas albas, li-
neae craiTitic, duorum digitomm longitudine plus minus,
glabras tanquam e centro emittensr

C AULIS limplex Onterdutn tamcn ramos emittens);
eredus, diverfae fongitirdinis, ab i ad^ pedum lonffitu-
dinem^ communiter tamen i ad 2 pedum ionsjitudinem ,
teres, glaberrimus, laevis, fubnitidus, paliide viridis aut
mterdnm^rubefcens, praeciptie verfus inferiorem partem,
toliatus-, folia usque ad fpicam flomm gerens.

FOLIA duplicis generis : Radicalia fcilicet prim^o an-
no, C.aiilma vero anno' fecnndo primum prodeuntia.

Fjiui Radtcalta ovato-lanceolata,. fubacuta, crenato-
plicata, glaberrima, utrinque fubnitida^. oWcure viridia
cum tindnra purpurei , in petiolos definentia.

Folia Cmihna per totum caiilem fpaifa ovato-lanceola^
ta^ liibacuminata, inaequaliter dentata, patentia, plura,
glabemma, fiibnitida, in petiolos definentia., ad marffi-
nes punaa albida tantillUm elievata fiinti quid, quod ipfi
denaculi cjusmodi pun<aa albida elevata geranf, nervi in
mierna folu fuperficie longitndinales elevati.

Rudimentumflorum ad alas inferiorcs.^

^LORESfuperiorempartemcauIisoceupant,pedun-
culis 2 yel 24 lineamm longitudine infidentes; quivis flos
fedet ad alam folioU knceolati, acuti, ferrati: ferraturis
fubulatis. -

Tlores fereerea, magn^ caerulei, magnitudine vix
flonbus Lobehae, fios cardinalis aUas didae, cedentes.

Cfl^w lacmiae lineares , acutae^ longae, fcilicetfad
8 Ime^mm long^tudinem^ marginibus prope baOn retror-
iUra ix«;xi$« "

ReUqua floris funt Lobeiiae vide Gharaaerem ia Lin-
nrnGe». Fmtarm, C 3 Sj

^ Si fregeris herbam, fuccus ladeus undique deftiHae
Nonnulli caulium grandiorum, farragine radicum ffaudcnt'
inltar radicuni celpitis. ^

Folia caulina majora haud raro 4 fcu 5 pollices lonffa
lunt, unumque cum dimidio lata. Inferiora caulina foPia
lanceolato-ovata funt ut plurimum»

Folia inferiora primum caule decedunt. Intcrdum
plures caules ex una radice enafcuntur. Piantaeque ma-
jor caulis faepe diametri pollicis dimidii eft.

S^ro autumno foiia maculis fufcis plena confpi;-
CKintur, ^ *^ '

EfflQrefcit herba cxrca d. 21 Julu, feminaque matura
aa imtium Septembris colliguntur.

^ Locus natalis humidus fubm^didus, ad ripas amnium
(tt fluviorum , habetque in vicinis Eupmorium fteciei omnis:^
Lycopum, Bidmem, Mimulmn, Chelomm acadienfem , HeU
Tcinen caule tetragono aculeato, Perficuriam urentem ^c.

Guftum radicis pariim abhorrentem a Tabaco fenfi^
quippe aui diutius ori adhaerct et vomitum ciet.

Et haee quidem illa LOBELI A eft , qua feri commu-
hiter ac praecipue wtuntur adverfus TabemVenere-ra.Cu»-
raque pcrquam fimplex eft, uti hortim hominum omnis,
et peragitur in hunc modum;

i>umunt radices herbarum quatuor, fex vel plurium,
prout violentia morbi id exegerit, easque lavant. Alii re-
centes radices commendabant^ alii vero ficcatas malebant,
fcilicet quibus fupra tres annos ficcatis ufi funt mulri cum
-infigni emolumento fuo. Coquuntur deinceps radices in
; vafe quocunque , parum enim refert honim hominum ubi
• coqnantur, quippe quibus, praeter cacabas ex orichalco
«t aeneas, fopjjetant nuUi ad elaboranda medicamenta fua.

Marutiiiis horis propinaturaegroto, decodtl quantum
Tanquamplacuerit,autipfe potarepolfit,eodemque, perreli-

quum

-143

(.*3 ) 8^

quufn dieipro potu ordinarioAitetiir,inde dum alvum ad hy*
pereatharfin ciere coeperit, ut faepe fit, extenuandum eft dc-
QO&um, donec td re<fteferre potuerit i quae dum agunturj ab
ebrietate omriinoabftinendum eft. Potiinmumautem tenui-
ori vidtu vefcaturj ac ipfo quidem ex regno vegetabdi defum-
to,tametfi carnequoqueaegrotantiinterdum aliliceat: Alte-
ro die , itemque tertio ^ pergit aeger eadem via decoftum
non folum bibens, fed quotidie eodem etjam fetotum, et
praecipue partes laefas, lavans, continuabit diaetam ift-
nanc per quatuordecimdie^^aut feptimanas tresjr- ex quibus
morbum naud raro fuperatnm experiri contingfr^

Si aegrotus' ulcerum plenus eft, fub curatione ad ea-
dem verrenda adhibetur G^um floribus nutantibusy fru6ku
pblongov femdnum. cauda^ molli plumofa. Linn. flor. Svec.
424. apud no^ crefcens locis humidis. Hujus radix cxfic*
cata, pulverifata^ infpergitiir ulceribus depurandis. Et
ficubi accideritj ut, dum morbus altius aegrotum obfederit
parum proficiat ufu decodH Lobeliae,. lumantur radices
Ranunculi, foliis radicalibus reniformibus crenatis/ cau-
knis digitatiSj petiolatis. Gronov. fl. virgin. mundatas mi-
fces Lobeliae, coquis, deco<ftumque aegro propinas. In
his tamen cavendum efty ne nimium hujus Ranunculi fu-
matur , quippe quo inflammatio inteftinorum. facile oriri
poffet Decodtum hoc mirifice purgat vomitumque ciet
et fpem onmem^ fiiccefliis aeauat. . Sin autem fortius fue-
ritr veneni naturaminduit,^ hauialiter ac Radix Angeli-
caecanadenfis purpureae> quae acerbumillud toxicum eft,
quo uxores fercHrum', a viris fuis reje<5tae , fe ipfas inter-
necioni dare folent^ Accui venenoy ne uUaquidem me-
dicina, quin. ipfa praefidia". adverfus Caudifoni morfus>
antidotum non eft.

venerei inclitus^ ac cujus fidei i» revelandis arcanis fuis
f _ multun»

•^ < H ) SH-

jRiulmm mT)uebatChiliarcliaJohnfon, is, inquam; eham-
fi Lobdiae ufum tantundem cdllaudabat.tamen majoris fa-
ciebatRadicesCEANOTHI Lmnaei, feu CELASTRI/W.
msyfolm ovnttsyferram, trwervfis. Lim. HortXliff.n Gro-
nm.fior. Virgin. 2$. DecoAo hujus , in modum Lobeliac
parato, totam peragebat curationem fuam. Decoaum
^occolorisrubrieft, inftarlangvmis. Sinautemmor-
Bus nimw mvaluerit, fumantur RADICTS Rt6i caule acw
mli^lm^ ^'^^"^^''^ ^^«'^'•.^«^.^io. illaequc prioribus

Praeterea contingebat^.uhiiioire hominem, qui antc
ali^ot affinos laboraverat hoc morbo haud procul ab di^
icnmme vitae, at ope ferae cujusdam mulieris perfe<ae
reltitutus. Is adhucdum f«-vaverat manipulum radioim ,
cum folus radicahbus, ftbi tam fahitarium, quas, dum in^
Ipexeram , omnes menwratae LobeUae effe M)parebat.
Atque his herlMS aeque infignes ftupendaeque curationes
Hiltitutaefunt, ac unquam Mercurio, ialtim cittnco di-
lcrmune, ut ferorum medendi ratio nunquam in pericu-
lum vitae aegrotum vocet. Sic enim nullum America-
num terum hac Lue obiiffe unquam audies , nec fuppetit
^T^ r^u^P^""^ aegroti, quantumUbet hoc morbo de-
palti, fub curatione vita defunai, neque ulium incura-
tuni abulle meminit quisquam: Tandem ex illis, qui do-
lendayice, utramque fanandi viam, nempe Mercurio,
aut hilcemet herbis reconvalefcendi, experti funt, affir-
mant curationem per herbas, alteri mdto praeftare.

Ego vero, quamquamfmcere optavero, nimquam no-
5'% ^S^^^P^r *^^ Mercurio aut his herbis in propulfan-
da foedfffima Lue ; tamen mearum partium , quim^e U.
ftorici naturalis effe duxi, has herbas cumufufaovul-
gare, qua m re, fi quid mitius aut lenius protraxerim,
,^.-.«.^««*^*^v .-^ii«u, 4«i pf<^ fl€iaiiaQ morao, adterro^

egam-
oris fa-

obeliae
o^utn
nmor-
tle acur
ioribus

jiante
abcLn
?rfe6le
ioim,
im iii'-
irebac
riones
eo (Jf-^
ericu-
«rica-
ppetit
)o de-
icura-
tiido-
:urio,
affir-
• ■
nno^

uifan-
e hif»
) vul-
jrim,
errcH

remaliorum, omne remedium exeflejuberent. fuvabii
tamenetinmediumconfuluifTe, et, fi, qu: nufla culpa
fua peftem hanc fibi contraxerint, vitae miferorum ho-
minum adferendae, toUendoque raalo, meliori midorive
adminiculo providifTe*

Porro Medicorum cura erit altuTs naturam ee virej
harum herbarum mdagandi, emendandique ufum earum
etaha, quae incondifos Araericanos adhiic forte lateant
utpote quorum Theoria Medica nec dum commendari
pollit, luinciataueem mibi, exratione munerisHiftorici
jBaturalis^ vila auditaque in medium voeaffe^

Et lic tandem ufum quarundam herbarum fiftere li-
cuit> primum quidem,. ut fit, mihi nul^ius momenti,
praeter dcfeaationem Botanici curiofi, vifum; Dein vero
dum in menrem rcvocoeorum exprobrationem, qui quon-
dam mevjderuntherbasco[%enrem, qua viresetufum, me
ctahas latenres, quaefiverunt; Cuibono? cumqueeorum
reGordor, quiNaturae curiofas. ludificantes ajebant, fatis
efieahrcnegotiisimpari, mufcoset mulcas kgere; fup-
puduit mei homines, quippe qui in itineribus meis, au-:
dtaqiie experientia, meliora edoaus, intellexi, eam d"e-
mum herham, quam forte ut viliffimam faepe numero
fprem, utiliffimam pretiofifllmamque fore. Quin didicL
iJIam utplurimum rem, herbam, puta, infeaum etc. vi^
lipendi., flccci naucique primum fa^am effe, quae, dura
ufum et virrutem fuam probavit, fere omriem aeflimati^
onem longiirime fuperaverit* Conf, anteced. K 18

^9. LONICERA idieiroiUay eodem auaore com-
mendatur, ut efficax in Gonorrhaea ec fuppreffione uri-
nae, freqiientaturque in America Boreali md, Kalm. Relat.AO.
r:- 40. CHENOPODIUM iamhehmnticmt) feminacom.
-.-..,.,.v^. «.«.p«.*.wi auv«;riub vermes apud Americanos
Boreales» qui inde omni alio anthelminrico ultro carent,

*^ Semina

^emiHa hmlricos e corforibus infamMn €xfe}luftt. tls^,

145

^A w>|.

41» AGRIMONIA (eupatoria) Radix inruni nni,4

42. GEUM (rwak) Radix aeque frequentatur in
febribus mtermutentibus apud Aml;ricanos .fepfemri"
na es, ac apud nos .cmex Chinae, adeo ut parum deChina
follicm vot. i^ud dubie compotes fmt. Cetem„DD.
Bergmfidemmhtfecu, radtcem banc ^uherifatam in Tertiana
tammdum a/e tentatam, fuccefunon caruiSe

«•ft f • ^°/iAPA C«»»0 pari quoque modo fiArai.
niftratur m febrrfjus intermittentibus in^merira feDten
mona^i ; eodem auaore. Adhib^r quoque p^ Sm":

,. .44- HAMAMELIS (vtr^mana) Decoaum corticis
vahdum ufum f,raeftat in mSrbis dphtalmicis aS
fe vid.fle a.t, ferum «uendam hacniwdelafanafle viram
Sr?^!'" ^"'"^^^^^^^ l>^n« .ademtnm em. S!
fc 5^' i^'*^ C verficohr-) Radix miriiice valet In ulceri-
fc. 6? * "' &in v.uherihusrecentibus. L« £
46. MYHICA, (cerifera) Radix in dolore dentimn
^t!*/"^ ^'' '^"'' Americanos boreal^™

r„ ^'•aetereohujusmodialia, ne falcem in alienam mes-
i^mTl ^'^^'^f'^' certacertiusconfidens. AuaorTmiS.
ftrum Cl. D. Kalnuum nM omiflbrum , quo haec omn^

BibBS coHuftratHm, propediem gtatulabundieatoius vifuri.

• §= 5a ■
Hlnc jam facife «pptee» pntaverim, quam eximiis

medica-

yt. virg.
a apud

l

'♦

Jtur in
•entrio-
-China
D. D.
^ertiaHa

fepten-
ftoma-
Jslibet;

orticis

\uftor

virum

KaUn,

ulceri-
m. Re"

ntimn
Kalm*

mes-
mno-
minia
vatio-
afuri*

imiis
;dica*

medicamentis America.feptentrionatis fcateat^ 'quaiitoqtM*
cum damnogeneris humariinoseademignoremus; quin
incitemur ad eadem in Pharmacopocas noftras invehenda,
aut etjam in hortis noftris ;Colenda, ut dum miferia id ex-
egerit, habeamus, quo falvi fimus» Quid ? Qupd condo-
cefimus riihil impedire, quo minuseadem obtineantur in
aliis terris exoticis, quaein Americaufu venerunt, quip-
:pe, dum ibi locorum inqviliverimus, quibus incolae ni-
tanturremediis, fimulque vegetabilia eorum, tantundem
frequentata, innotuerint, aoundabit genus humanum
mutto pluribus eximiisque ireraediis ingenti <cum emolu-
mentojfuo»

% II.
Ex allatls, jpraecipuae hae commendandae enrnit,
t}uae in hortis noftris facillime coluntur , multoque eiHca-
ciores funtrecentes, t]uam quae^ex percgrino folo diu-
tius exficcataeinvehuntur; quarnm quitlem ARALJAw*-
iicaulfset racemoja, utpote fuccedaneum farfaparillae, fc-
inet mirifice probat. COLLINSONIA canadetiftSy quae
fe guftui tam fingularis praebet, quaeque tantopere com-
ihendatur in Colica lochiali^ aliquando a Medicis noftrati-
bus tifu recepta , virium erit procul dubio haud fpernan-
darura» LOBELIA JipMticay .quae tam ftupendos edidit
effeftos in tenaciflimo morbo iHo, qui alias non nifi mer-
curialibus, eisquehaudfinetormento, cedit, fwtc non
negligetura Medicis, fi modo nomen Mcdici mifericor-
dis mitisve tutare cupiunt. Haec autem , ubi apud nos
coletur, feminanda erit in folo fabulofo minus ficco. RU-
MEX britannica mi fere unica ad fananda ulcera antiqua
cacheftica fcorbuticorum fine periculo vitae, nunquam
fatis aeftimanda erit, excujusafiine vidimus efFeftumme-
morandum^ videlicet Rwnrce aquatico y qui pari modo fre-
quentari deoer. ^^lGElAkmthelminticu eo dignior eft

D » quae.

•m ( n )

gf<ir

qtrae ex Pfermacopoeis noftris depromatur, qm pfures
hi fmt, qui vermibus faepe num^ro torquentiir» Et licet
Pliarmacopoeae nollrae abundent medicamentis Anthelj»-
minticis, fpe tamen hucdum in eisdem pofita, fere fin-
guli cadimus ut plurimum, POLl^ G AL A /W tanquan^.
fpecihcum remcdium in morfibus viperarum itemque iii
morbis inflammatoriis , haiad quaquam omittenda elt
dum tantae mTriades hominum aaiio quovis apud nos
pleudtide et peripmjvmonia pleauntur. Anno MDCCLIU
dum forte N, D, Praefes ex refrigeratione Peripneumo-
niam fibi contraxerat, Oamebat huju? Radids 3J pro doll
ter in die, qua, intra biduum perfecfte libjiratus evafit.
Singulans hujus radicis fapor, qui addus elt et fimur ca-
Iidus., monere vid^tur,, huic aliqiu^d inefle, quod fnuftra-
mahismedicam^ntisfimplicibus quaefiverimu^. ACTEA
t;a<:emoJa Qxhibet nobis medicamentum. repellens, unde fa'-''
cile commonefaai fimus oBeam Jhicatatnnoikr^tQm in lucis
noftris^ ubivfs crefcentem de£eaui hujus fubflitui pofTe-
PHYTOLACCA atnerica^ia ^hntmd^ ^iStt in omnihorta
Pharmacopolarum, uting^ravefcente morbo mortales taij-
tundenvvexante, faltiln aliquis e miferia eriperetur. Gt--
UM ncak nobis tam- familiare et domefticum plusultra
tentandum- ^i&t, ut.inopes emendae Ghinae impares, ha-
fterent aliquid fibi falutare; Ne dicam alia haud temexe
contemnenda>

- TANTUJVi

.■"^ "r

U^f r

l. »:-;c<