Das Pflanzenreich. Regni vegetabilis conspectus. Im Auftrage der Königl. preuss. Akademie der Wissenscliafteii herausgegeben von A. Engler. IV. 46. Zingiberaceae mit 355 Einzelbildern in 52 Figuren von K. Schumann. Ausgegeben am 4. Oktober 1904. Leipzig Verlag von Wilhelm Engelmann ^ 1904. / ö ^J^ '^ ^^ QK ^INGIBERACEAE von K. SchumaDn. (Gedruckt im November 1903.) Zingiberaceae L. C. Rieh. Anal, fruit. (i808) 36; Lindl. Nat. Syst. ed. 2. (1836) 322; Veget. Kingd. (1847) 165; Endl. Gen. (1837) 221; G. 0. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 45, in Engler u. Prantl, Pflzfam. II. 6. (1889) 10; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 411; XXVII. (1899) 259; Pflzfam. Nachtr. (1897) 90. — ZAiigihereae Salisb. in Trans. Hortic. See. I. (1815) 279; Meisn. Gen. (1842) (290), 388. — Zingi- beres Adans. Fam. II. (1763) 61 ex p. — Scitamina L. Phil. bot. (1751) 27 ex p. — Scitamineae L. Gen. pl. ed. 6. (1764), (Ordin. nat. n. VIII. haud paginata); Giseke, Prael. (1792) 118; R. Brown, Prodr. I. (l 81 0), 305; Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 141; Lindl. Nat. Syst. ed. 1. clavis (1830); Lestiboud. in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 306, 341; Van Hall, Observ. de Zingiberaceis, Leiden 1858; Koernicke in Nouv. Mem. Soc. natural. Moscou XL (1859); Horaninow, Prodr. monogr. Scitam. Petersb. (1862); Benth. et Hook. f. Gen. m. (1883) 639; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. India VL (1890) 198, in Th. Dyer, FL Trop. Afr. VIL (1898) 293). Wichtigste Litteratur. Beschreibung der Arten. Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 330, Monandr. Plants Liverpool 1828. — Retzius, Observ. fasc. tertius (1783) 45—75. — Roxburgh in Asiat. Research. XL (1810) 350, Fl. ind. ed. Carey L (1820) 9—82. — Griffith, Notulae ad pL asiat. IIL (1851) 411—429. — Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 87. — Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 23, 93, (1903) 287, 304, IIL (1903) 160, 189, 257, 356. Morphologie. Eichler, Blütendiagramme L (1875) 169, Über den Blütenbau der Zingiberaceen, in Sitzungsber. K. Preuß. Akad. Berlin XXVI. (1884) t. 5 fig. 2. — Fr. Müller in Ber. Deutsch, bot. Ges. IIL (1885) 114. — Flückiger and Hanbury, Pharmacographia (1874) 574 — 5. — Flückiger, Pharmakognosie. — Lindman in Bihang Sv. Vetensk. Akad. Handl. XXV. (1900) Bot. n. 4, 36. Anatomie. A. Meyer, Drogenkunde IL (1892) 55 — 75, 388 — 394. — Tschirch und Oesterle, Anat. Atlas der Pharmakogn. und Nahrungsmittelk. t. 24, 26, 54. — Karsten, Pharmakognosie (1903) 61 — 71. Character. Flor es zygomorphi planitie solitaria mediana in dimidia symmetrica partiendi, hermaphroditi, rarissime unisexuales dioeci [Kaempfera natalensis Schlechter et K. Schum.) dichlamydei. Calyx ubique tubulosus saepius trilobus rarius acuminatus saepe unilateraliter üssus raro truncatus vulgo post anthesin marcescens raro basi circumscisse dehiscens. Cor oll a infundibuMformis triloba, lobus posticus vulgo aliis binis major et eos aestivatione imbricata descendente amplectens non raro cucuUatus et plus minus apiculatus. Androeceum hexamerum at stamen solitarium tantum polliniferum alia in staminodia petaloidea vel dentiformia transformata vel abortu evanida; labellum an- ticum non raro maximum et varie coloratum plus minus alte bi- vel trilobum ; anthera introrsa filamento brevi vel longissimo sustenta ditheca, thecae rima longitudinali dehi- scentes non semper usque ad basin poUiniferae glabrae vel dense hirsutae; connectivum angustum, tunc thecae contiguae, vel latum tunc complicatum, ita ut thecae oppositae se A, Enarler, Das Pflanzenreich. IV. 46. -1 K. Schumann. — Zingiberaceae. coDÜngant, nunc apice truncatum Tel emarginatum, nunc ultra thecas productum et appendicuJam varte fabricatain referens; granula poUinis globosa vix sculpturala. Ovarium tri- raro biloculare vel uniloculare, ovuJa ubique anatropa horizontaliter affixa integu- inenüs binis instructa, in specicbus quibusdam loculus anterior ovulis paucioribus donatus; sUlus filiformis Olamento incumbens et inter thecas incubitus apice in sUgma infundibuli- forme apice apertum el vulgo ciliatum vel globosum et antice apertum nunc appcndicula dorsali tcl laterali geminata instructuni desinens; nectarii glandulae vulgo liinae fili- fortnea vel oblongo-laminosae basi nunc coalitae vel scrotifornies interduni ruminatae vel intus laminulis instructae, vel glandulae septales in dissepimenta ovarii immei*sac. Fructus capsularis mox vel serius et tarde loculicidc trivalvis vel rimis loculicidis dehi- scens; exorarpio tenui demum oblittcrante vel duro lignoso vel baccalus puipa acidula impletus el putredine solutus rarius exoearpio carnoso et dein exsueco dehiscente. Semina forma varia nunc angulata nunc ellipsoidea ubique ariilo majusculo vel parvo integro vel lobulato vel pluries fisso basali nunc raro coloralo munita, testa dura et operculo donata, perispermio et endospermio instructa; embrvo rectus cylindricus vel clavatus. Flg. i. A angustifolia, Rhizom mit Wurzeln. Wurzeln. B Olobba hclerobractea. Verdickte Uerbae perennes*) vulgo robustae interdum giganteae rarius minores vel parvae •Ipeftres vel parum solum supcrantes et foliis terrae accumbentibus. Gaules saepe ab- bretiati limpUces raro ramosi [Costi species quaedam indicae et Tapeitwchüus) erecti recU tel tpiraliter lorÜ, foliosi saepe a florigeris discreti. Folia vulgo alte vaginata, ▼agiiMie aperUe invicem sese ampleclentes non raro caulem spurium efformantes vel dausae cjrliDdricae, petiolata vel saepius sessilia vel subsessilia linearia vel lanceolata vel oblonga vulgo acuminaU saepe simul caudaU glabra rarius plus minus induta; ligula ranus parva interdum maxima. Flores bracteali, bracteae uniflorae vel pluriflorne, rarius ebractcati vulgo bracteolaii interdum ebracteolati racemum vel spicam vel capitulum vel paoniculam rcrercnlcs lunc inflorescenliae speciales non raro cincinnoideae, raro agmen seriair efTormanles (Hedifdiii species pluriflores). Specie« iillra 800 orbem utrumque iropicum inhabitantes. ♦) 8p«cie* quaedam Olobbae sec. auctores annuae. K. Schumann. — Zingiberaceae. 3 Vegetationsorgane. Das Wurzelsystem ist in der Regel bei den Zingibera- ceae sehr kräftig entwickelt, erreicht aber das Höchstmaaß bei den wenigen epiphy- tischen Formen, bei denen ein mächtiger Filz bis zu fingerdicken Wurzeln gebildet wird. Neben den einfachen Haftwurzeln finden sich an den Arten mit aufstrebenden Rhizomea Zugwurzeln, welchen die Aufgabe zukommt, das Rhizom gelegentlich in größere Tiefe zu verlegen. Nicht selten sind die Wurzeln auf ihrer ganzen Ausdehnung spindelförmig verdickt (Fig. \ B) oder die Anschwellung erscheint nur am Ende der Wurzel: radices filipendulae (Fig. 18^); in beiden Verhältnissen fungieren die Anschwellungen als Amylumspeicher. Die Verzweigung ist in allen Fällen axillar, wobei aber wohl zu bemerken ist, dass keineswegs alle Blattachseln mit Knospen versehen sind. Sie ist regelmässig sehr reich in der hypogaeischen Region und ist in der Regel sehr spärlich, häufig vollkommen fehlend in der epigaeischen. Von ausschlaggebender Bedeutung für die Tracht ist die Blattstellung und diese ist deshalb zunächst ins Auge zu fassen. Wir finden 2 voneinander vollkommen verschiedene Anreihungen der Blätter. Bei den allermeisten Zingiberaceae ist diese rein distich, bedingt durch die symmetrisch scheidige Entwickelung der Blattbasen. Auf dieser Scheide sind die Spreiten stets un- gegliedert angeheftet und zwar entweder sitzend oder mit einem mehr oder weniger entwickelten Blattstiel versehen. Die Scheide ist bei allen Z. mit zweizeiliger Blatt- stellung offen; an der Stelle, wo sich die Spreite an die Scheide ansetzt, befindet sich ein bald nur wenig umfangreiches, bald sehr großes Blatthäutchen (Ligula), welches unter den Monocotyledonen in dieser Entwickelung nur noch den Oramineae zukommt, wie denn überhaupt betreffs der Vegetationsverhältnisse eine auffallende Übereinstimmung zwischen beiden FamiUen, zumal wenn wir die breitblätterigen Formen der Gräser in Betracht ziehen, nicht zu verkennen ist. In allen Fällen ist die Spreite ungleichseitig entwickelt. Diese Asymmetrie fällt besonders dann auf, wenn die Blattbasen auf der einen Seite gerundet, auf der anderen spitz sind. Dabei liegen die gleichnamigen Hälften stets gegensinnig, fallen also an einem Stengel immer auf dieselbe, die größeren auf die bodenwärts gewendete Seite. In der Knospenlage sind die Blätter eingerollt, wobei die kleinere Hälfte die äußere deckende Seite, die größere die innere gedeckte darstellt. Die Spreiten sind stets von einem sehr kräftigen Mittelnerven durchzogen; von dem Grunde desselben zweigen sich bogenförmig nach der Spitze zu verlaufend die Nerven zweiten Grades ab, die nur in der Mitte parallel oder fast parallel gehen, um sich nach der Spitze hin zu vereinigen; transversale Querbalken sind nicht immer sehr deutlich entwickelt. Eine häufig wiederkehrende Erscheinung ist die Heteromorphie der blühenden und nichtblühenden Sprosse, welche in gewissen Fällen zu einer Trennung der Gattungen, öfter noch zur Sonderung der Sektionen verwendet wird [Zingiber, Alpinia). Ihrem Wesen nach unterscheiden sie sich dadurch, dass jene grosse, krautige Blätter tragen, welche an einer verkürzten Achse befestigt sind. Die Inflorescenz tragende Achse wird stets kürzer. Ähnlich den bei den Musaceae besprochenen Verhältnissen umfassen sich die großen Blattscheiden und ahmen ein achsenartiges Organ nach (Scheidenstengel, Scheinstengel). Der Vegetationskegel erlahmt allmählich in seiner Thätigkeit, Blätter zu erzeugen und stellt diese endUch ganz ein; er wird dann von der Röhre, welche jene Blattscheiden bilden, hoch überragt. Diese Sprosse erreichen bisweilen eine außer- ordentliche Höhe: sie werden über mannshoch, ja können 4 — 5, bisweilen sogar 8 m lang werden. Dicht aneinander gedrängt bilden sie dann umfangreiche, schilfartige Dickichte. Die laubigen Sprosse finden meist durch einen Blütenstand ihren Abschluss. In diesem Falle stellt dann der Vegetationskegel seine Thätigkeit nicht nach Erzeugung einer gewissen Zahl von Blättern ein, sondern bringt noch die Inflorescenz hervor, welche wie bei Musa die Röhre der Blattstiele durchwächst {Hedychium, Burbidgea^ Zingiber z. T.) Bei den Gattungen mit besonderen blühenden Stengeln sind die Blütenstände ebenfalls terminal, die unter denselben befindlichen Achsen sind aber nur mit kurzen i* 4 K. Schumann. — Zingiberaceae. • Scheiden oder Schuppen bekleidet; der morphologische Verhalt ist aber in beiden Fällen der nämliche. Übergangszustände felilen keineswegs: so giebt es in der Gattung Kaem- pfera eine Art, welche unterhalb des auf einem »Schalte« sitzenden Blutenstandes einen Involucralkreis von Scheiden mit Spreiten eraeugt. Eine ähnliche Erscheinung gewälirt Costus maculaius Ker. Manche Arten der Zinffiberaceae haben, wie sich die Systematik auszudriicken pflegt, seitliche Blütenstände; auf Gmnd dieser Eigentümlichkeit siml die Namen Costus lateriflorus Bak., Plagiostachys u. s. w. geprägt worden. Aus der obigen Dar- stellung geht schon zur Genüge hervor, dass an beiden Zingiberaceae irgend eine Art von seitlicher Auszweigung der Hauptachse so gut wie gar nicht vorkommt, auch rein seitliche Blütenstände kaum zu erwarten sind. In der Tat sind dieselben stets endständig, sie durchbrechen nur in beträchtlicher oder geringer Höhe über dem Boden den »Schein- stengel«, biegen sich seitlich und stellen nun an jenem eine laterale Inflorescenz dar. Das zweite Verhältnis der Blattstellung bietet die gesamte Unterfamilie der Costoidcac\ es ist im Pflanzenreich durchaus abnorm und findet sich in dieser Weise nicht mehr wieder. Die Blätter sind nämlich am Stengel angereiht wie die Stufen einer Wendel- treppe, das sechste, siebente und achte Blatt etwa liegt nach einem einfachen Spiralum- gang über dem Ausgangsblatt, die Divergenzbrüche, welche die Blattstellungsverhältnisse darstellen , wären also Yg , Y7 oder Ys » b^^- Annäherungswerte an dieselben. Diese Einrichtimg ist, wie neuerdings Lindman eingehend dargestellt hat, von großem Vor- teil für die Exposition der Blätter gegen das Licht; sie sind fächerförmig ausgebreitet und decken sich gegenseitig auf diese Weise am wenigsten. In der Hegel beschreibt der Stamm außerdem eine aufsteigende Spirale, ein Umstand, der zu noch günstigei'er Aufstellung der Blätter beiträgt, die dann in ihrem Stiele bisweilen noch eine Verdrehung erfahren. Ich mache ausdrücklich darauf aufmerksam, dass die Blätter direkt an dem ge- dehnten Stengel befestigt sind; dieser ist »knotig gegliedert«. Hier waltet also ein ganz anderes Verhältnis ob, wie bei den Zingihcroideae, die wie erwähnt, dadurch ausge- zeichnet sind, dass bei ihnen, gleich den Miisaceae die Blätter (wenn nicht der Blüten- stand erzeugt wird) allein an der sehr gestauchten Achse befestigt sind und dass die oft sehr langen Scheiden einen »Scheinstengel« bilden. Die Scheiden der Costus-Bläiier sind relativ sehr kurz, weil sie eben an einer verlängerten Achse inseriert sind, und sind, ein sehr wichtiger Unterschied gegen die ZÄngibcroideae^ ringsum vollkommen ge- schlossen. Wie die Scheide ist auch die Ligula ein geschlossener, gestutzter, meist schief auslaufender, in der Regel kurzer Cylinder, der indess gelegentlich und zwar durch die mechanische Einwirkung des in die Dicke wachsenden Stengels mehr oder weniger weit aufreißt. Da bei. den Gostoideae ein Stengel in dem gewöhnlichen Sinne des W^ortes, der mit Blättern beladen ist, vorliegt, so ist auch die Möglichkeit einer ausgiebigen, nicht blos an den Boden gebundenen Verzweigung gegeben. In den allermeisten Fällen ent- wickeln sich aber keine Seitenzweige; der sei es rein vegetative oder mit einem Blüten- stande abschließende Stengel bleibt bei allen amerikanischen imd afrikanischen Arten der Gattung, so weit meine Erfahrung reicht, stets einfach. Da die Stengel mit ihrer Tendenz zu Spiralwindung einen ansehnlichen Raum in Anspruch nehmen, so bilden die CbÄ//«-Arten nicht jene Schilfdickichte, von denen wir bei den Zingiberoideae sprachen, sondern sind stets in den Wählern zerstreut vorkommende Gewächse. Schon durch Ridley haben wir erfahren, dass sich im Gegensatz zu dem end- ständig blühenden Costus speciosus Sm. die Laubstengel der an besonderen verküi*zten Achsen blühenden asiatischen Arten der Gattung vei7weigen. Ich kann diese Tatsache nach den neuen, von mir unten beschriebenen Arten bestätigen. Man erkennt, auch wenn nur kürzere Achsenstücke vorliegen, das Auftreten der Verzweigung an der geringen Größe de» Laubes. Unverzweigte Costusstenge\ tragen verhältnismäßig große, verzweigte nur kleine (kaum über 15 cm lange, oft viel kleinere) Blätter. Ganz allgemein verbreitet ist die Verzweigung der Stengel bei den Arten «ler Gattung Tapeinochüus ^ deren K. Schumann. — Zingiberaceae. 5 Zweigsjsteme, die von einem einzelnen kräftigen nur mit Scheiden besetzten, oft hohen Hauptstengel ausgehen, die Gesamterscheinung des Blattes eines Amorphophallm in das Gedächtnis rufen. Die Zweige treten nicht immer in der Einzahl aus den Blattachseln hervor, sondern sind bisweilen durch seriale Beisprosse vermehrt. Mit der Entwickelung derselben hängt zusammen, dass die den Stengel eng umschließenden Cylinderscheiden zerrissen und meist glatt in der Länge aufgespalten werden. Von den Blättern der Gostoideae ist noch zu bemerken, dass der Blattstiel im Gegensatz zu den Zingiberoideae gegliedert an der Scheide sitzt : die Blätter brechen an dieser Stelle beim Welken glatt ab. Mit der Blattstellung innig verknüpft sind die Gestaltungsverhältnisse der Grund- achsen. Bei den Zingiberaceae mit disticher Laubblattanreihung beginnt diese Stellung schon am Bhizom, Die Niederblätter desselben erzeugen entweder sämtlich oder in einem bestimmten Wechsel Seitenzweige, welche, da die Hauptachse endlich mit einem laubigen oder einem blühenden Triebe, wenigstens nach der genügenden Erstarkung des Stockes, schließt, die sympodialen Fortsetzungssprosse oder Bereicherungssprosse der Achse darstellen. Die Rhizome sind entweder dünn und dann stets kriechend oder dick knollenförmig und fleischig. Der häufig vorkommende Gehalt an aromatischen Ölen bedingt ihre Verwendung als Gewürz oder als Heilmittel und die wichtigsten dieser Gebilde sollen hier eine Erörterung über ihre morphologische Natur erfahren, zumal die Thatsachen über dieselben nicht allgemein bekannt, zum Teil auch irrig aufgefasst sind. Der Blattanreihung gemäß stellen die unterirdischen Verzweigungen stets distiche Systeme dar. Bilden sich durch die Entwickelung nur eines Zweiges, der als Fort- setzungsspross einer durch den Laubspross geschlossenen Mutterachse fungiert, Sympodien aus, so können nur entweder Sicheln oder Fächeln gebildet werden. Auf die Abhängig- keit dieser Formen allein von der distichen Blattstellung habe ich schon früher hin- gewiesen. Als ein typisches Beispiel der sympodialen Verkettung von Zingiberaceae- Rhizomen wollen wir die, Grundachse des Ingwers (Rhizoma Zingiberis des Arzneibuches) betrachten, die ich in lebendem Zustande und in Alkohol conserviert studierte. Man kann es etwa mit dem bekannten Rhizom von Polygonatwm multiflorwn vergleichen, denn es zeigte die nämlichen knolligen Anschwellungen, auf deren Scheitel die bekannten Siegelmarken sitzen. Sie sind die Abbruchsnarben früherer Sprosse, ihre Oberfläche ist etwas vertieft und von den punktförmigen Endigungen der zahlreichen, aus der Achse hervortretenden Leitbündel gezeichnet. Das ganze Sympodialsystem ist aber weniger ausgiebig gegliedert, die Merithallien sind kürzer und gewissermaßen mehr zusammen- geschoben; die einzelnen Achsenabschnitte sind nur durch seichte und zwar auf der Firste liegende Kerben gesondert. Der Fortsetzungsspross tritt mit der größten Regelmäßigkeit aus der Achsel des sechsten, also auf der unteren Seite des Rhizomes angehefteten Blattes, da das System der Niederblätter mit einem oben gelegenen, adossierten Vorblatte anhebt. Die Knospe ist von Anfang an sehr kräftig entwickelt und sitzt mit breitem und hohem Fuße an der Achse, eine Erscheinung, welche bei Fortsetzungssprossen an Sympodien bekanntlich die Regel ist. Sie übertrifft die auch in den Achseln der anderen Niederblätter vor- handenen Knospen beträchtlich an Umfang; jene bleiben als Reserveknospen zurück. Die Knospen fallen sämtlich in eine Ebene, welche das ganze Rhizom in zwei, rechts und links gelegene, Hälften zerlegt; da die durch sie bei Seite geworfenen Sprosse stets auf der nämlichen Seite liegen*), so gehört das Rhizom zu den Sicheln und nicht, wie man früher gemeint hat, zu den Schraubein. Eine andere Art der Grundachsenverzweigung bietet das früher offizinelle, heute als Gewürz namentlich in den Tropen vielfach in Verwendung kommende Rhizoma *) Bei der Beurteilung von Pflanzen, welche in den botanischen Gärten kultiviert werden, ist eine gewisse Vorsicht vonnöten. Wenn dieselben umgesetzt werden, herrscht nicht immer die Sorgfalt, dass sie genau wieder in der ursprünglichen Stellung in den neuen Topf gebracht werden. Liegen die älteren Rhizome nun schief, so wenden sich die jüngeren Sprosse gegen sie, um die normale Lichtlage anzunehmen und geben unregelmäßige Bilder. Q K. Schumann. — ZiDgiberaceae. Curcuinae. Man untei*schied früher zwei Sorten der Droge die Curcuma longa und Curcunia rotunda. Beide sind aber nur Entwickelungszustände ein und desselben Rhi- zoms. Der Zusammenhang ist folgender. Die Grundaehse von Curcuma longa stellt eine dicke, kugelförmige, intensiv gelbgefarbte Knolle dai*, an welcher man unten spreitenlose Niederblätler und dann mit langen Scheiden versehene Laubblätter in zweizeiliger An- reihung findet. Bei voller Entwickelung geht die Hauptachse, welche zuei-st verkürat die Blätter dicht zusammendrängt, grundständig trägt, in einen Blütenstund aus; dieser ist aber blattmittelständig und bringt die Pflanze in die Sektion Mesmitha. In der Achsel der Niederblätter sind Knospen angelegt, welche sich zu Zweigen des Rhizoms entwickeln. Wenn auch nicht alle zur Ausbildung kommen, so bringt doch jede Knolle melurere hervor, die nach der Blattstcllung in zwei Reihen gestellt sind. Sobald sie aus der Achsel hervortreten, wenden sie sich scharf nach unten, wobei sie der Knolle angepresst sind. Sie verdicken sich sehr energisch und stellen endlich fingerförmige, bis zu 6 cm lange Gebilde dar, welche die Knospe an ihrer Spitze, also dem untersten Ende tragen (Fig. { A^ 6/)). Durch ein auf der nach der Knolle zugewendeten Seite gefördertes Wachstum an der Spitze biegt sich der nach unten gerichtete Scheitel des Rhizomzweiges nach oben. Dieser Teil erzeugt nun die neue Pflanze; er schwillt wieder knollenförmig an und wiederholt den oben geschilderten Werdegang. Die in Scheiben geschnittenen, kugel- förmigen Knollen bilden getrocknet die Curcuma rotunda, während die nach abwärts wachsenden, fingerförmigen Rhizomäste ganz oder halbiert und getrocknet die Curcuma longa darstellen. Die schilfartigen Dickichte, welche die Stengel mancher Älpinia- und Ämomum- Arten bilden, entstehen dadurch, dass neben den normalen Fortsetzungssprossen, welche die Sichelbildung einleiten, noch andere Bereicherungszweige aus der Seite des Rhizomes also extraaxillär erscheinen. Solche Rhizome durchwuchern oft auf weite Strecken den Boden und machen ihn wegen der außerordentlichen Zähigkeit der Rhizome für den Spaten nahezu undurchdringlich. Ein Rhizom dieser Bildung ist ebenfalls offizinell und zwar Rhizoma Galangae, welches von Alpinia ofßcinarum Ilance stammt. Die nach oben gerichteten Stümpfe an demselben sind die Basen der abgestorbenen oder sonstwie entfernten Halme, an denen die kreisförmigen Linien die Abbruchsnarben der Nieder- blätter und untersten Laubblätter darstellen. Ich will kurz noch ein besonderes Sprossverhältnis berühren, das bei den Zmgin beraceae gelegentlich, besonders in der Galtung Cyphostigma^ aber auch bei Atdotandra (Fig. 35) gefunden wird, nämlich die einblätterigen Sprosse. Bei flüchtiger Betrachtung könnte man meinen, dass man ein horizontal kriechendes Rhizom mit distich ange- reihten, gestielten Blättern vor sich habe; in Wirklichkeit sind aber diese Blätter voll- kommene Blatlsysteme an kurzen, seitlichen Achsen. Von ihnen ist stets nur das letzte Blatt laubig, die übrigen unteren sind als schuppenförmige Niederblätter entwickelt. Nach jenem Laubblatt hat der Vegetationskegel seine Thätigkeit eingestellt, das Blatt hat sich steil aufgerichtet und sich in die Richtung der aufstrebenden Tragachse gestellt. Wie es solche Stauchsprosse mit einem Blatt giebt, so finden sich auch deren mit nur zwei Blättern (Cyphostigma diphyllum) und weitere Übergänge zu polj^phyllen Blattsjstemen. Bisweilen werden aber gedehnte Rhizome überhaupt nicht gebildet, sondern analog den Vorkommen, welche wir von den Orchideen und von Aconitum her kennen, treten die neuen Sprosse in engste Verbindung mit der Muüerachse hervor. Wir wollen hier auf zwei besonders eigenartige Bildungen genauer eingehen. Si(! finden sich bei den einander verwandtschaftlich nahestehenden Gattungen IkmiorrJiis und Oagrifpainia [Fig. 18). Ich will zunächst die Verhältnisse besprechen, welche die Gattung Gagnepainia bietet. Wie bei der Gattung UemiorchiSy so sind auch bei Gagnepainia Blatt- und Blütentriebe von einander gesondert, die letzteren erscheinen vor den crsteren, gehen aber aus jenen unmittelbar durch Sprossung aus den untersten Schuppi-nhläncrn hervor. Während die durch eine Traube abgeschlossenen, blühenden K. Schumann. — Zingiberaceae. 7 Achsen relativ kurz bleiben (bis \ 5 cm lang werden), erreichen die Blatttriebe eine an- sehnliche Höhe (bis zu 50 cm und darüber). Diese Höhe wird aber nur durch die Blattlänge erreicht, denn die tragende Achse ist kurz; über ihr umfassen sich die Blatt- scheiden und bilden einen der oben schon besprochenen Scheidenstengel. Wenn die Blätter abwelken, so bleibt der unterste solide Teil der Achse erhalten und stellt eine etwa 1,5 cm lange, ellipsoidische Knolle dar. Von ihr bricht der obere Teil der Achse mit den Blättern glatt ab und hinterlässt an der Spitze eine vertiefte Abbruchsnarbe. Zur Zeit, wenn der Blütenstengel erscheint und noch während, Ja nach der Vollblüte der Traube bleibt die Knolle, welche jenen aus ihrem Grunde erzeugte, erhalten, ist mit netzfaserigen Resten der Blattscheidenbasen bekleidet und mit kurzen, negativ geotropen, also nach oben gewendeten Würzelchen bedeckt, die eine Art Schutzhülle zu bilden scheinen. Auch einige längere, fadenförmige Wurzeln treten hervor. Der Grund des Blütenstengels erzeugt wieder aus der Achsel eines Schuppenblattes einen nächsten Laub- spross. Die abwechselnden Sprosse scheinen fast stets nur auf einer Seite, also ent- weder nur auf der rechten oder nur auf der linken Seite hervorzutreten, so dass also sympodiale Verkettungen sichelartiger Natur von abwechselnd sterilen und fertilen Sprossen gebildet werden; in seltenen Fällen sah ich auch zwei blühende Achsen am Gnmde der Knolle hervortreten (Fig. \SD). Die Knollen bleiben oberirdisch und scheinen bald zu verwittern, denn ich habe an allen drei von mir untersuchten Arten niemals Verbände aus mehreren Knollen ge- sehen. Im einfachsten Falle erzeugt jede Knolle, also jeder Blattspross aus seinem Grunde, eine starke cylindrische, etwa 4 mm dicke Wurzel, die etwa 2 cm unterhalb ihrer Ansatzstelle zu einem kugelförmigen oder ellipsoidischen Körper anschwillt, unter dem sich die Wurzel noch ein Stück als dünnes, fadenförmiges Gebilde fortsetzt. Die Wurzeln zeigen also auch hier, wie häufig in der Familie die Form der radices filipen- dulae. Dieses einfachste Verhältnis liegt vor bei G. Thorelii. Dagegen ist O. Harmandii dadurch ausgezeichnet, dass aus einer Knolle mehrere derartige Wurzeln hervortreiben. Ein vollkommen verschiedenes Bild gewährt der Sprossaufbau von Hemiorchis^ den ich an gutem Materiale von H. Pantlingii studieren konnte. Der Thatbestand ist, soweit er sich an der getrockneten Pflanze feststellen lässt, folgender: der blühende Stengel beschließt ein eigenartiges, offenbar unterirdisches Sprosssystem, das aus einer dünnen, stielrunden Achse besteht, aus der einseitig starke, hakenförmig gebogene Zweige hervortreten, bisweilen verzweigt sich diese unterirdische Achse. Die Haken sind die einzigen verdickten Wurzeln der einzelnen Sprossglieder und zwar der beblätterten Stengel. Es wiederholt sich bei dieser Pflanze ein Prozess, den wir von Orchis und Aconitum her kennen. Aus der Achsel einer der unteren Schuppen bildet sich eine Seitenknospe, welche endlich durch einen kurzen Stiel in ein Stück von der Hauptachse abgerückt wird. Aus dieser Knospe bricht eine sehr kräftige Wurzel herv'or, welche sich bogenförmig nach unten zieht. Die Knospe wächst zu einem Laubtrieb aus, während der Fortsetzungsspross jene Merithallien des Sympods bildet (Fig. \ 8). Ich muss mich mit diesen Andeutungen begnügen, da eine genauere Analyse nur an der Hand des lebenden Materials zu geben ist. Aus den mitgeteilten Figuren kann man leicht entnehmen, dass Verzweigungen in rhythmischer Folge vorkommen. Die Er- klärung dieser Erscheinung hat mir große Schwierigkeiten gemacht; ich glaube sie in folgender Weise geben zu können. Die Pflanze blüht nicht jedes Jahr, sondern bedarf einer gewissen Zeit, ehe sie soweit erstarkt ist, dass sie einen Blütenspross treibt. Eine solche Periode liegt in der Zeichnung mit den drei Hakenwurzeln vor, sie schließt mit dem Blütenstande ab, der abstirbt, vorher aber aus seinem Grunde und zwar gegenüber der Sympodialverkettung einen neuen Trieb gebildet hat, der wieder den gleichen Ent- wicklungsgang einhält. Selbstredend werden die alten Sympodialglieder immer durch Zugwurzeln in den Boden versenkt und bleiben längere Zeit erhalten. Auf die Be- ziehung der starken Adventivwurzel zu den Verhältnissen bei Orchis wurde schon hin- gewiesen; ich will nicht unterlassen zu bemerken, dass sich dagegen die Knollenbildung von Gagnepainia mit ähnlichen Bildungen bei epiphytischen Orchideen vergleichen lässt. 8 K. Schumann. — Zingiberaceae. Eine biologisch beraerkeus werte Erscheinung ist die Bulbillenbildung in der Gattung Globbüj Untergattung Marantella, in der sie sich bei vielen, wenn auch nicht bei allen Arten findet. Die Entstehung derselben hat Eichler*] verfolgt; sie wird uns leicht verständlich werden, wenn wir uns an die Schilderung der Sprossverhältnisse erinnern, welche wir von Hemiorchis gegeben haben. Die Uauptmasse der Knolle ist Dämlich ebenfalls eine mächtig entwickelte Adventivwui*zel (Fig. 2), welche aus einer Axillar- knospe der Bractee an dem unteren Teile des Blütenstandes hervortritt. Die Knospe sitzt unmittelbar an der Achse, während der \Vui*zelkörper sich zuerst centripetal ent- wickelt, um sich dann in vielen Fällen nach oben zu wenden. Es ist möglich, dass die Knüspchen reduzierte Blütenanlagen sind; Untersuchungen über den Punkt, ob man Blütenblätter nachweisen kann, liegen nicht vor. Bei einer Art aber sind diese Bulbillen ganz sicher vegetative Knospen; bei G. exobolos nämlich treten sie nicht aus den Bracteen des Blütenstandes, sondern aus den Achseln mehrerer Laubblätter hervor (Fig. <9L). Gewöhnlich sind die bulbillentragenden Bracteen mehr oder weniger von den blüten- tragenden abgerückt, bei G. Hmorensis K. Schum. ist das Maß der Entfernungen unter Fig. 2. Olohba Schomburgkii Hook. f. Knöllchcn und deren Entwickelung. A Unterer Teil der Rispe mit Knöllchen. B Spindel mit jungen Bulbillen. C, E, 0, J Entwickelung der Bulliill Arten von Alpinia K. Schumann. — Zingiberaceae. I3 aus der Sektion Proholocalyx vollkommen; ich habe sie wenigstens an einer ganzen Reihe von Arten trotz aller aufgewandten Mühe nicht gesehen und auch keine Abbmchs- narben konstatiert. Auch die Arten der Gattung Riedelia scheinen bisweilen der Deck- blätter zu entbehren. Wenn Eichler gemeint hat, dass die Zingiberaceae in ihren Blüten stets und zwar seitlich gestellte Vorblätter besäßen, so hat er eine zu geringe Erfahrung gehabt; sie sind in der That bisweilen und zwar bei einer gar nicht geringen Zahl von Arten der Gattung Älpinia, ferner bei Gagnepainia und Hemiorchis niemals vorhanden; bei der letzteren sind sogar die Bracteen mit Ausnahme an den untersten Blüten abortiert. Ebenso wenig hatte Eichler Recht, wenn er den Bracteolen stets seitliche Stellung vindicierte. Es ist kein Zweifel, dass sie häufig eine transversale Stellung einhalten; sie sind dann nicht selten fertil und geben Veranlassung zu Wickelbildungen [üurcwma^ Älpinia sect. Dieramaljnnia). Diese Vorblätter sind in der zuletzt erwähnten Sektion zu einem kreiseiförmigen Hohlkörper verbunden und vor der Anthere geschlossen. Die auf- einander folgenden Bracteolen werden häufig nicht durch Achsenstücke auseinander ge- rückt, sondern bleiben bisweilen in sehr großer Zahl ineinander wie mehrere Düten stecken; dieser Zustand bestimmte mich, für die Sektion den Namen zu wählen (Fig. 42 C — Z). Wenn Merithallien in diesen Wickeln gebildet werden, dann reißen die Vor- blättchen längs auf und lassen die Achsenstücke hervortreten: es werden gedehnte Wickeln von der Form des Borragoids erzeugt (Fig. 42-^). hl diesen Blütenständen haben die Symmetralen die normale mediane Stellung, d. h. die Teilungsebene geht durch die Mediane des Deckblattes und die Symmetralen der aufeinander folgenden Blüten schneiden sich rechtwinklig. Ein durchaus anderes Verhältnis waltet dagegen bei den Blütenverbänden in den Achseln der mehrblütigen Bracteen von HedychiuTn ob. Fritz Müller*) hat zuerst darauf aufmerksam gemacht, dass in den Blüten von H. coronarium Koenig, die zwar auch am Grunde der Bractee in zickzackförmiger Anreihung wie bei den Wickeln hervortreten, die Symmetralen nicht durch das jeweilige Tragblatt bezw. das Vorblatt der vorhergehenden Blüte fallen, son- dern dass alle parallel mit der Symmetrale der Primärblüte liegen und durch das Deck- blatt der Sonderinflorescenz gehen. Er hat zur Erklärung dieser ihm abnorm erschei- nenden Besonderheit seine Zuflucht zur Annahme einer schrägen Zygomorphie genommen. Die Setzung einer solchen Hülfshypothese ist für mich überflüssig, abgesehen davon, dass sie sich nicht halten lässt, denn die Symmetrale geht wie bei den Blüten aller Hedychien auch hier durch das Staubblatt und das vordere Kelchblatt. Die Abnormität fällt sogleich hinweg, wenn man in den Sonderblütenständen dieser Arten von Hedyckimn Sectio Gandasulium nicht Wickeln, sondern wickelartig angereihte Blütenscharen er- kennt. Die Blütenpärchen, welche bei den Marantaceae die Regel des primären Blüten- verbandes bilden, die dort dann wieder zu Scharen zusammentreten, sind bei den Zingi- beraceae äußerst selten. Mir sind nur zwei Pflanzen bekannt, in denen sie die Zu- sammensetzungsstücke reicher Ähren bilden, Älpinia pumila Hook. f. und Ä. japonica (Thunb.) Miq. In beiden Fällen liegen die Symmetralen in den Ebenen der hier stets abortierten Deckblätter, Vorblätter fehlen. Gepaarte Blüten erscheinen, wie ich zuerst nachgewiesen habe, auch in den Achseln der Bracteen einer Reihe von afrika- nischen Arten der Gattung Costus. Hier sind die zweiten Blüten die Produkte aus den Achseln des einen transversalen Vorblättchens der Primanblüte. Man findet in der Sekundanblüte alle Grade der Reduktion bis zu einem ganz rudimentären Körper (Costus sarmentosus Bojer). Diese Kombinationen sind also nicht von dem Gesichtspunkte der echten Blütenpärchen zu betrachten, welche sich vielmehr an die Blütenscharen an- schließen. Wenn die Vorblätter adpssiert sind, so zeigen sie, wie namentlich bei den röhren- förmig geschlossenen Bracteolen vieler Arten von Ämomum wahrgenommen wird, die so charakteristische Form derselben, nämlich die Ausrandung an der rückseitigen Mündung *] Fritz Müller in Ber. Deutsch, bot. Ges. III. (1885) iU. 14 * K- Schumann. — Zingiberaceae. der Röhre, den vorderen Schlitz und die zwei seitlichen Kiele. Zwei Arten von Alpinia nämlich A. orchoides K. Schum. und A. pterocalyx K. Schum. besitzen Kelche, welche sich gerade so wie adossierte Vorblätter verhalten. Der Kelch der letzten Art hat sogar noch die seitlichen oder an der lebenden Pflanze jedenfalls nach rückwärts gewendeten Flügelsäume, welche den adossierten Vorblätlcrn so vieler Monocotjlen unter anderem Maranta eigen sind. Bezüglich der Morphologie der Blüten weisen zwar die Zingiberaceae nicht die höchst entwickelten Verhältnisse der Marafitaceae auf, welche durch eine besondere Art der Pollenübertragung bedingt werden, sie haben auch nicht die außerordentliche Mannigfaltigkeit nach einem festen einheitlichen Plane ausgebildet, welche den Orchi- daeeae eigentümlich ist, reihen sich aber doch den beiden genannten Familien an. Sie übertrefl'en beide in der Wandelbarkeit des Baues des Fruchtknotens. Typisch ist aller- dings der vollkommen dreifächerige Fruchtknoten der Monocotylen, mit zahl- reichen Samenanlagen, die horizontal an den Binnenwinkeln angeheftet sind. Diese letzteren sind anatrop oder neigen ein wenig zur Campylotropie und sind stets mit zwei Integumenten versehen. Nicht immer reicht die vollkommene Fächerung bis an die Spitze des Fruchtknotens : während am Grunde die trennenden Wände bis in die Mitte gelangen und zur völligen Verschmelzung kommen, weichen sie nach der Spitze hin auseinander und bedingen auf diese Weise eine auch in anderen Familien gekannte Form des einfächerigen Frucht- knotens, welche durch weit in den Raum hineinspringende Saraenleisten gekennzeichnet ist. Diese Gestaltung gab Veranlassung, dass gelegentlich eine Form der Zingiberaceae falsch beurteilt wurde, so wurde z. B. Guillainia purpuräta VieilJ., eine echte Alpinia^ welche ich ohne Kenntnis des Typs noch einmal als A. grandvi beschrieben habe, in die Verwandtschaft der Gattung Glohha gestellt, mit der sie sonst gar nichts gemein hat, und ich selbst habe, verführt durch das Merkmal des einfächerigen Fruchtknotens, Alpinia pulcJiella K. Schum. ehemals für eine Glohha gehalten. Einen echt einfächerigen Fruchtknoten mit ganz schwach vorspringenden Samen- leisten an der Innenseite besitzt eine Gruppe von Gattungen, welche zu den Olobheae zusammengefasst werden; außer dem Typ der Gruppe gehören -zu ihr noch He miorchis und Gagnepainia (Fig. <8); die letztere enthält vier Arten, welche zum Teil von Baillon als zu jener gehörig angesehen wurden, welche aber durch gute Merkmale zu trennen sind. Ich habe zuerst darauf hingewiesen, dass bei den Zingibera,ceae noch ein anderes Verhältnis der Einfächerigkeit des Fruchtknotens vorkommt. Gewisse borneensische Pflanzen, welche in ihrer Tracht an Kaempfera erinnern, bezüglich der Inflorescenz zwar manche Verschiedenheiten bieten, aber doch zumal durch die Gestalt der Blätter und der Blüten gut zusammengehalten werden, besitzen einen unterständigen Fruchtknoten mit basal angehefteten, aufstrebenden Samenanlagen (Fig. \tE]. Ich habe die von mir neu beschriebenen Arten zu der Gattung Haplochorema verbunden. Sie sind durchgehends kriechende Stauden mit häufig einzelnen Blättern an jedem Zweige der Grundachse. Die Tracht ist so scharf ausgeprägt, dass ich die Zugehörigkeit zweier mir nicht geläufiger Arten, nämlich der Kaempfera anomala Ballier f. und der K. dccus silvae Ballier f. zu der Gattung Haplochorema vermuten darf. Ein besonders hervorstechender Charakter, an welchem die Zingiberaceae sogleich und immer zu erkennen sind, liegt in der Natur des äußeren Hüllkreises der Blüte. Er bietet nämlich nicht die Verhältnisse, welche für die Marantaceae und Cannaceae eigen sind, nämlich die drei freien echt kelchartig ausgebildeten, von den Teilen der inneren Hülle verschiedenen Blätter, und tritt nicht, wie so häufig bei den Monocotylen, in den Verband eines Perigons, sondern stellt stets einen röhrenförmig geschlossenen, außerordentlich häufig einseitig mehr oder weniger tief geschlitzten Körper dar. Bis- weilen ist er ganz einseitig zu einer zugespitzten, nur am oberen Ende noch in seiner Trimerie durch winzige Spitzchen erkennbaren Fläche ausgebildet wie stets bei Afra- mammn und gelegentlich bei Kaempfera^ Alpinia u. s. w., er ist dann ein echter Calyx K. Schumann. — Zingiberaceae. 15 spathaceus. Oft ist er aber auch am oberen Ende mehr oder weniger tief dreizähnig oder schwach gelappt. Bevor die Blumenkrone ihn durchstößt, ist er geschlossen, aber ziemlich lange vor der Anthere wird er von jener aufgesprengt und deswegen ist eine regelmäßige Knospendeckung nicht vorhanden. Bezüglich der Bracteen muss ich an dieser Stelle ein sehr eigentümliches Verhältnis noch mit einigen Worten nachholen. Eine ganze Beihe von amerikanischen Gostus- Arten aus der Verwandtschaft des C. eylindricus zeigen auf der Außenseite der Brac- teen eine ganz scharf umschrieben callöse Zone von lanzettlicher Form, welche ^ehr oder weniger von der Spitze entfernt auf der Mediane gelegen ist; diese Körperchen, welche bis 5 mm Länge erreichen können^ machen auf den ersten Blick ganz den Ein- druck, als ob sie Drüsen seien. Der anatomische Befund zeigt aber, dass kein Drüsen- gewebe vorhanden ist; ebenso wenig lässt sich eine Öffnung nachweisen, welche einem Sekret den Ausgang verstattete. Mir ist nicht klar geworden, welche biologische Funk- tion diesen Gebilden zukommt. Auch an afrikanischen Arten ist die Spitze der Bracteen bisweilen callös verdickt. In viel stärkerem Maße begegnen nun ganz ähnliche aber verhärtete Endigungen an den Bracteen der meisten ostindischen Costus-kviG.u. Hier nehmen auch die Kelchzipfel an der gleichen Bildung teil, die sich dann nicht selten (C aeanthocephalus K. Schum., C. sulfureus K. Schum., G. chrysocephalus K. Schum.] zu höchst empfindlich stechenden Wehrapparaten entwickeln. Die Blumenkrone ist stets am Grunde röhrenförmig und hat einen dreilappigen Saum. Die Länge der Bohre steht in einer gewissen Abhängigkeit zu der Tiefe des Spaltes an einseitig geschlitzten Kelchen; an solchen ist sie nämlich immer kürzer als der Kelch, während sie bei Blüten mit einfach gestutzten oder gezähnten Kelchen diesen häufig hoch überragt. Die Verbindung von einseitig geschlitzten Kelchen und viel längeren Blumenkronenröhren ist mir nicht bekannt; jene sind also aufeinander abgestimmt. Die Knospenlage der drei Blumenkronenzipfel ist dachig, wobei der nach rückwärts gestellte Zipfel stets der äußerste ist. Diese Thatsache lässt ein Urteil über die Stellung der Glie- der der Blütenhülle zu. Der rückwärts gestellte Zipfel der Blumenkrone weist darauf hin, dass dieser Dis- position entsprechend zwei Glieder des trimeren Kelches ebenfalls vom Deckblatt abgewendet liegen. Das Diagramm weist also in dem Kelchcjklus das Verhältnis auf, welches ich als den normalen Mono- cotylentyp ansehe (^/j). (Fig. 4.) Jener dorsal gestellte Zipfel der inneren Hülle der Blüte, die wegen ihrer Färbung und Form als Bhimenkrone bezeichnet werden darf, ist fast stets von den beiden anderen Lappen, bisweilen sogar außerordentlich verschieden. Ganz allgemein ist er mehr oder weniger breit, bisweilen viel breiter als die anderen; nicht selten steht er auch aufrecht und bildet mit zwei benachbarten Gliedern der Blüte einen Helm ähnUch demjenigen, der bei den Orckidaceen so gewöhnlich ist. Häufig ist er an der Spitze kappenförmig zusammengezogen; durch die Kappe, welche die beiden inneren Zipfel der Blumenkrone an der Spitze übergreift, wird eine gute Versicherung des Knospenschlusses bewirkt; auf dieser Kappe sitzt gar nicht selten ein Spitzchen wie der Dorn einer Pickel- haube (häufig bei Olobba, Älpinia), das sich zu sehr großen Dimensionen entwickeln kann und unter Umständen fast die halbe Länge des Kronenzipfels einnimmt: Riedelia Nymanii K. Schum. , Älpinia fulva K. Schum., Odontychium denticulatum (Ridley) K. Schum. u. s. w. (Fig. 42 G). Die Deckung der Korollenzipfel ist ausnahmslos der- gestalt, dass der dorsale die beiden vorderen übergreift, diese beiden decken sich wieder Fig. 4. Diagramm der Zingibera- ceae-Blüte, nach Ei eh 1er. b Deck- blatt, V transversales Vorblättchen, k Kelch, pi — 3 Blumenkrone, lab Labell, ssti et sst-z Seitenstaminodien, st Staubblatt. j5 K. Schumann. — Zingiberaceae. dachig und zwar ist die Deckung wechselnd, das rechte übergreift bald das linke, bald tritt die umgekehrte Erscheinung ein. Bezüglich der Färbung dieser beiden Blütencyklen, so ist sie in beiden gewöhnlich blumenkronenartig; auch der Kelch ist bisweilen bunt, häufig aber auch weiß gefärbt, selten sind grünliche Färbungen wie bei einzelnen Arten von Hcdychium und Odon- tychium; an der letzterwähnten Pflanze ist aber das Hörnchen des Dorsaliappens rot. Die Hauptanziehungskraft im Blütenschauapparat liegt aber in demjenigen Gliede, welches wir Labeil nennen. Dieses steht stets dem Staubblatt gegenüber und vertritt biologisch innere Krone«, eine Auffassung, die keiner Widerlegung bedarf, weil sie völlig unbegreiflich ist. Gegenwärtig ist man allgemein der Ansicht, dass man in dem Labell und den Seitenstaminodien umgebildete Glieder des Androeceums sieht. Um dieses letztere im ganzen zu diskutieren, wollen wir hier gleich hinzufügen, dass wir stets normal nur ein fertiles Staubblatt entwickelt finden, welches zu dem Dorsallappen der Korolle epipetal gestellt ist und demgemäß theoretisch als dorsales Glied eines inneren Kreises gelten muss. Über die Seitenstaminodien herrscht jetzt im allgemeinen kein Streit; die Erfahrungen über die Verbindungen, welche sie eingehen mit dem Labell, dem Staubblatt, ja sogar nach den Beobachtungen von Gagnepain mit dem Dorsal- lappen der Blumenkrone, weisen darauf hin, dass sie dem äußeren Staminalkreise an- gehören. Schwierigkeit für die Setzung morphologischer Homologien macht eigentlich nur das Labell. Einige Autoren erkennen in ihm die Umbildung des dritten Vordergliedes des äußeren Staminalwirtels und halten die beiden Vorderglieder des inneren Kreises für unter- drückt (B. Brown). Andere meinen, dass dieses einzelne Vorderglied gerade geschwunden sei, während die beiden Elemente des inneren Kreises zu dem Labell verwachsen seien. Diese Ansicht hat mit großem Geschick, unter Auswertung mancher Fehlbildungen Lestiboudois entwickelt, dem wir überhaupt u\\\\- Benth. et Hook. f. et K. roaram Schflh. locum intermedium tenuissc dixit. 3. K. Kirkii (Hook, f.) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1893) 426, in Engier's Pflanzenwelt Ost-Afr. C. (1895) l49; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (1898) 294. — a^-nkowskia Kirkii Hook. f. in Bot. Mag. (1871) t. 5994; lilustr. hortic. (1883) t. 496. — Gaulis foliosus cum foliis 13 — 22 cm longis et 4 — 8,5 cm latis sessilibus alte vaginalis oblongis vel late ellipticis subtus pallidioribus ad 25 cm Kaempfera. 69 altus. Caulis florens cum priore oriundus 10 — 13 cm altus; spica subcapitata, bracteae exteriores cymbiformes, quadriflora pedmiculo tereti glabra squamis 2 — 3 oblongis ob- tusis, 1,3 cm longis munito sustenta. Flores breviter pedicellati; ovarium glabrum ellipsoideum 6 — 7 mm longum; calyx subclavatus obtuse tridentatus 0,8 — I cm longus; corollae albae tubus calycem aequans, lobi oblongo-lanceolati 2 cm longi; staminodia diiplo bis longiora pallide roseo-purpurea lateralia oblique obovato-cuneata ; labellum 6 cm longum et 8 — 1 0 cm latum subemarginatum parum basi luteo-maculatum ; fila- mentum latum breve, anthera i cm longa late marginata, connectivum ultra thecas in appendiculam 1,5 cm longam subovatam apice rotundatam productum. Britisch Ost-Afrika: Jomvu bei Mombas (Wakefield n. 8 [Skizze]). Deutsch Ost-Afrika: Küste gegenüber der Insel Sansibar (Kirk); (von Kirk 1871 eingeführt, blühte zu Kew im Mai 1872). Nota i. Gl. Hooker f. in descriptionc hiijus speciei monuit cl. comitem Solms-Laubach in icone Cienkowskiae aethiopicae staminodium tertium pinxisse quod inter loculos et corollae tubum supra ovarium locum tenuit et quod in specie ab eo ipso adumbrata non scrutavit. E tabula originaria Solmsiana plane elucet, hoc »staminodium« nil nisi glaudulam nectariiferam monstrare, quae geminatae in icone Hookcriana etiam obviae. Nota 2. Secundum cl. Schlechter K. Kirkii Hook. f. etiam in Mozambik prope Beira vlget. 4. K. stenopetala K. Schum. n. sp. — Herba perennis elatior, caules fohosi a florentibus discreti ad 50 cm alti. Folia alte vaginata, vaginae angustae glabrae striatae, lanqeolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra 2 3 cm longa et 5 cm lata; ligula nuUa; flores breviter pedicellati; ovarium glabrum ellipsoideum; cadyx 4 cm longus subclavatus acutus triente superiore spathaceo-fissus membranaceus glaber; corollae tubus gracilis 3 cm longus, lobi angustissime lineares 5 — 5,5 cm longi vix 2 mm lati; labellum alte bilobum 4,5 — 5 cm longum, lobi apice rotundati; staminodia lateralia paulo breviora (4,0 — 4,2 cm longa et 1,8 — 2 cm lata) acutiuscula; filamentum breve, anthera anguste linearis 9 mm longa, connectivi appendicula 1,3 cm longa apice biloba. Natal: Ohne genauere Standortsangabe (J. Medley Wood n. 1942). Nota. Ab Omnibus speciebus africanis generis haec corollae lobis angustis et connectivi appendicula biloba valde differt; color florum pallidior quam in K. aethiopica esse videtur. 5. K. pleiantha K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1893) 425; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (189 8) 296. — Herba perennis haud elata. Caules foliosi post anthesin oriundi ex axillis squamarum florentum 2 0 — 3 0 cm alti, basi squamis 2 oblongis acutis glabris instructi. Folia sessilia late vaginata, vaginae striatae glabrae, lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata et alte in vaginas transeuntia utrin- que glabra 10 — 30 cm longa et 1,5 — 3 cm lata; ligula 0. Racemus 5 — 6-florus nunc elongatus nunc magis condensatus, pedunculo 10 — 20 cm longo, squamis vulgo 2 oblongo- lanceolalis obtusis munito glabro sustenta; bracteae oblongae vel ellipticae complicatae apiculatae vel acutae glabrae 3 — 5 cm longae sicc. castaneae; flores 1 — 2 cm longe pedicellati; ovarium cylindricum 7 — 8 mm longum glabrum; calyx 1,2 — 1,4 cm longus turbinatus amplus obiter trilobulatus ; corollae tubus duplo calycem superans, lobi lan- ceolati 3,5 cm metientes, posticus apiculatus; labellum purpureum 8 cm longum et latum alte bilobum; staminodia lateralia 2,5 cm longa sublibera; anthera 6 mm longa manifeste marginata, connectivi appendicula 1,5 — 2 cm longa oblonga obtusa. Angola: Am Ufer des Kongo, auf sumpfigen Stellen bei Kitande (Buchner n. 69 4, blühend im Dezember 1880, Katundu der Eingeborenen); auf sumpfigen Wiesen bei Catala Candiochinga am Koango (Mechow n. 559'^). Nota. Haec species ut ex indole florum plane patet, cum K. aethiopica (Solms) Bcnth. affinis at racemo elongato pedunculato et foliis angustioribus manifeste differt. 6. K. aethiopica (Solms) Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 642; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1893) 426, XXX. (1901) 279, in Pflanzenwelt Ost- Afr. C. (1895) 1i9; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (1898) 294. — - Cienkowskia aethiopica Solms-Laub. in Schweinfurth, Beitr. Fl. Ethiop. (1867) 197 t. 1. — Herba 70 K« Schumann. — Zingiberaceae. perennis modice valida. Gaules foliosi 35 — 40 cm longi a florigeris discreti e rhizo- raate tuberoso subgloboso vel lobulato crasso <,5 — 2 cm diametro, radicibus filiformibiis pro parte salleni elongalo-filipendulis carnosis. Folia vulgo 3 — i scssilia lanccolata (vel varietate linearia) vel oblonga attenuato-acuminata haud caudata basi angustata et late in vaginam transeuntia utrinque glabra modice firma <5 — 26 (secundum Baker ad 40) cm longa et 4 — 7. rarius ad 10 cm lata; ligula i — 2 cm longa sicc. castanea membranacea rotundata. Flores praecoces plures 4 — 7 (nunquam iit Baker vult, soli- tarii) racemosi at congesti, rhachis ut pedicelli \ — 3 cm longi glabri, racemus basi squamis 3 — 4 oblongis vel ovatis \ — 2,5 cm longis instnictus ; bracleae lanceolatae vel subspathulatae saepe (sicc. quidem) complicatae acutae vel acutiusculae membranaceac castaneae glabrae 4 — 5 cm longae; ovarium c^lindricum angustum 4 — 6 mm longuni glabrum; caljx subclavatus 3 — 3,5 cm longus glaber membranaceus breviter dentatus et unilateraliter fissus antice saepe quidem apiculatus; corollae albae tubus hunc aequans; lobi lanceolati ad 4,5 cm longi mucronati; labellum maximum expansum alte bilobuni, lobi rotundati undulati, ad 1 0 cm latum purpureum basi maculis binis tlavis notatum rarius album; connectivum in appendiculam oblongam oblusam ad 2 cm longam produclum: anthera \ cm longa latiuscule marginata (Fig. \0A — 6'). Nubien-Sennaar: In der Landschaft Sennaar (Cienkowski). Abyssinien: Landschaft Gallabat, am linken Ufer der Gendua sehr häufig, aul grasigen Stellen unter lichtem Gebüsch (Schweinfurth n. 1341, blühend im Juni <865); in der Wochni, Nordwest-Abyssinien (Steudner n. 496, blühend im Mai und Juni 1862). Deutsch -Ost-Afrika: Usambara bei Mlalo, am Ausgang der Thalmulde zur Steppe (Holst n. 225, blühend im November <89<}; zwischen Uyui und der Küste (Taylor); Ulugiuii, bei Mbakawa im trocknen Buschv^^ald bei 600 m ü. M. (Goetze n. 346, blühend im Dezember 1898); am Rovuma (Kirk). Gen tralafrikanisches Seengebiet: Auf der Wasserscheide des Simiu (Fischer n. 58<); Ostufer des Tanganjika-Sees (Scott Elliot n. 8217); bei Unyamwezi u. Msalala (Hannington). Ghasalquellen-Gebiet: Im Lande der Bongo, bei Gir (Schweinfurth n. 1 483, blühend im April 1869); im Lande der Dschur, bei der Seriba Ghattas (Schweinfurth n. 1863, blühend im Mai 1869, II. Ser. 131, blühend im Mai 1871), Kibwesi (Scott Elliot n. 6299). Nyassaland: Gebiet Unyika, im Buschwald bei dem Dorfe Tvola 1200 m ü. M. (Goetze n. 1412, blühend im November 1899), bei Miangwai'es-Dorf (Goetze n. 595, weiß blühend im Oktober 1899); bei Karonga (Carson); in Urungu bei Fuambo (Garson n. 115); zwischen dem Nyassa- und Tanganyika-See (Johnston); Schire- Hochland (Buchanan n. 247, 248); bei Mandala (Scott Elliot n. 8546); zwischen Blantyre und Metope 600 m ü. M. (Scott Elliot); am Berge Sochi 1000 m ü. M. (Kirk). Mozambik: Morambala-Berge (Kirk). Senegambien: Ohne bestimmten Standort (Heudelot n. 876); Nordufer «ler Gambia (Ozanne). Ober-Guinea: Bei Salaga (G. A. Krause); Togo, Lagos, Yombaland, häufig auf grasigen Stellen von Opo bis lUorin (B arter n. 3427); bei Lokodi in der Savanne, 400 m ü.M. (Ferd. Schröder, blühend im März 1900); bei Aledyo 800 m ü. M. (Kersting n. 317, blühend im Februar). Tschad -See: Musgu im südlichen Bornu (Vogel). Var. a. angustifolia Ridl. — K. Evae Briq. in Ann. Conserv. Jard. bot. Genöve VI. (1902) 3. — Folia angustiora linearia vix 2 cm lata. GoroUae lobi haud mucro- nulati, exterior folioso-appendiculatus. Angola: Bei Malange (Mechow n. 244); Huilia (Dekindt ohne n.); Barotseland: Bei Sefuin (Prosch n. 12). Wahrscheinlich auch bei Gonde (Welwitsrh n. 683). Nota. Haec species typum gencris CienJcoirsk'iae a cl. comitc Solms-Laubach condili exhibet, quod pecularitatcs tarn multas ofTert ut forsan melius itcrum restituendum esset. Label- lum non solum alte cum staraiDodiis lateralibus connatum scd etiam anlhcra margine latc alata Kaempfera. y j relationem e generis Costi similem praebet quae in generibus aliis haud porro provenit. Planta propter flores maximos speciosissima cum K. Ethclae Wood sola affmis, quae autem labello staminodiisque jam majoribus gaudet. 7. K. Dewevrei de Wild, et Dur. Malier. Fl. Gongo V. (1899) U2, PI. Dewevr. (190 1) 226. — Herba perennis modice valida, caules foliosi 40— 50 cm alti. Folia inferiora in vaginas reducta, laneeolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra 14 cm longa et 2,5 cm lata; ligula brevis obtusa. Flores 5 — 6 racemosi pedunculo brevissimo vaginato sustenti, breviter pedicellati albi; ovarium glabrum 6 mm longum; caljx tubulosus apice irregulariter trilobus oblique truncatus c. 2 cm longus ; corollae tubus elongatus, lobi aequales ovato-lanceolati membranacei c. 6,5 cm longi 8 mm lati; labellum maximum tenerum album vel basi luteum c. 9 cm longum; Capsula trigona breviter pedicellata. Co ngogebiet: Bei dem Berge Marioe, in großer Menge (Dewevr e n. i02<). Nota. Ut cl. auctor reete monuit, haec species ad K. aethiopicam (Solms) Benth. proxime accedit et ab ea praecipue floribus albis distal; cum autem species prior etiam casu lloribus pariter coloratis gaudeat, haec forsan nil nisi formam K. aethiopicae offert. 8. K. Ethelae J. Medley Wood in Gard. Ghron. 3. ser. XXIII. (1898) 9 4. — Caulis foliosus post anthesin plane evolutus 60 — 90 cm altus. Folia sessilia oblongo- lanceolata vel laneeolata attenuato-acuminata basi angustata 20 — 30 cm longa et 4 — 5,6 cm lata utrinque glabra. Flores solitarii serius aucti e rhizomate pedicellati maximi cum pedicello 20 cm longi; caljx 5 cm longus tubulosus unilateraliter ad medium fissus trilobus glaber; corollae albae tubus 5 cm longus; lobi lineari- vel lanceolato- oblongi acuti 5,5 — 6,5 cm longi; posticus major apice cucullatus; labellum 7 cm longum ultra medium bilobum purpureum ad medium flavum ; staminodia lateralia jam longiora obtusa cum priore connata et concolora, erecta et labium superius efformantia; connectivi appendicula petaloidea oblonga apice subcontracta dein lacerata 4 — 5,5 cm longa. Natal: Umgegend von Massikessi (Beuben Beningfield); Maschonaland (C. D. Griffith, Knollen gesammelt, blühten in East London). Nota. Medley Wood hanc plantam speciosissimam, K. aethiopicae [Solms) Benth. affinem at, ut videtur connectivi appendicula apice lacerata et floribus majoribus distinctam, ha honorem dominae Ethel Beningfield baptizavit. 9. K. brachystemon K. Schum. in Engl. Pflanzenwelt Ost-Afrikas C. (1895) <49; Bak. in Tb. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 296. — Caules foliosi a florigeris distincti ante posteriores. Folia pauca sessilia oblonga vel oblongo-lanceolata acuta basi angustata vel rotundata 8 — 10 cm longa et 2,2 — 5 cm lata; ligula nulla. Flores plures pedicello 0,5 — 1,3 cm longo gracili suffulti racemum brevem vel capitulum pedunculatum vel sessile squamis membranaceis lanceolatis paucis involucratum referentes; bracteae ovatae vel ellipticae membranaceae oblitterantes 1 — 1,5 cm longae; ovarium cylindricum 5 — 6 mm longum glabrum; calyx tenerrimus 2 — 4,5 cm longus oblique truncatus glaber; corollae albae tubus gracillimus 5 — 9 cm longus apice dilatatus, lobi acuminati 1,5 — 2 cm longi lineari-lanceolati ; labellum latissime obovatum saturate violaceum 3 — 4 cm longi ad 6 cm diametro cum staminodiis lateralibus ad 1 cm longis rotundatis, prope basin luteo-maculatum tenerrimum; stamen totum cum connectivo in appendiculam oblongam obtusam producto vix ultra 5 mm longum flavum (Fig. lOD). Deutsch Ost-Afrika: Usambara, in schattigen Hochwäldern und Schluchten, im Sigiwalde (Holst n. 3100, blühend im Juni 1893); Tanga, oberhalb der Mukulumussi- Höhle (Volkens n. 201, blühend im Februar 1893). Nota. Haec species maxime insignis non solum colore florum obscure violaceo (i. e. colore Violae odoratae] sed etiam exiguitate staminum maxime insignis, raemoratu digna et culturae hortulanorum recommendanda in horto botanico argentoratensi culta a me ipso statu vivo scrutata est, 10. K. macrosiphon Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (1898) 296. — Caules florigeri a foliigeris cum prioribus coaetaneis distincti. Folia petiolata oblonga acumi- nata 9 — 14 cm longa et 4,5 — 5,5 cm lata modice firma. Flores numerosi racemum 72 K. Schumaim. — Zjngiberaceae. brevitcr pefdunculatum referentes; bracteae oblongae coriaceae scariosae ad 2 cm longae; calyx cylindricus Iridentatus 3,5 cm longus; corollae tubus gracillimus 5,5 cm longus; lobi lineares ad i,3 cm longi; labellum pallide coeruleum corollae lobis pnullo longius; stamen desideratur. Britisch Ost-Afrika: Bei Morabas in der Nyika-Steppe (Wakefield). Nota. Huec species haud perfecte nota forsan cum K. hrachyatemone convenit. H. K. natalensis Schlechter et K. Schum.. — Herba perennis elalior, caules Ibliosi a florentibus discreti ad 70 cm alti e rhizomate crasso subgloboso radicibus fili- formibus. Folia omnia basalla alte vaginala, vaginae angustae striatae glahrae, sessilia lineari-Ianceolata vel linearia longe atlenualo-acuminala basi angustata utiinque glabra 20 — 35 cm longa et 2 — 3 cm lata; ligula 4 — 5 mm longa rotundata membranaceii serius saltem biloba. Flores ad \ cm longe pedunculali; bracteae . . . .; ovarium 0 — 7 mm longum glabrum; calyx tubulosus 2,5 — 3 cm longus membranaceus Iridenlatiis glaber unilateraliter ultra trientem superiorem fissus; corollae tubus 2,5 cm longus, lobi lanceolati acuminali 6,0 cm longi membranacei; labellum cum slaminodiis latcralibus in tubum 6,5 — 8,0 cm longum cylindricum connatum ; labellum ulterioribus simillimum 2,5 — 3,5 cm longum et 4,5 cm latum oblongum obtusum basi anguslalum margine undulatum; staminodiä bina accessoria e stamine oriunda paulo breviora (2 cm longa et 6 mm lata) in unguem manifestum { cm longum anguslatum; stilus 3 cm longus, nectarii glandulae 0 (Fig. \OE^F]. Natal: Bei Inanda (J. Medley-Wood n. 5 44, blühend im August). Nota. Haec species ab omnibus aliis generis non solum labello cum staminodiis latcra- libus in tubum longissimum connato sed etiam imprimis floribus diclinibus distal. Diu in speci- minibus cxsiccatis stamen quaesivi at non inveni, flores exstantes omncs foeminci evaderunt. Hanc relationem jam cl. Gerrard cognovit quod cl. Hook er f. in adnolalione ad Bot. Mag. t. 5994 Cienkoicskiam Kirkii illustrantem narravit. Auctor illustrissimus putavit speciem ulte- riorem cum plania a cl. Gerrard commcmorata et in ditione natalensi invenla idcnücam fuisse; haec opinio autem perfecte crronea, K. Kirkii Hook. f. a Ä". tiatalensi tolo coelo potius recedit. Omnino non haesitavissem , hanc speciem pro typo generis propra habuisse si flos masculus mihi notus. In futuro si hie mihi visus cam in hanc dignitatem tollam et nunc nomen Siphono- chilus pro genere novo propono. Subgenus II. Stachyanthesis Benth. Stachyanthesis Benth. in Benlh. et Hook. f. Gen. III. (<88i) 642; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. {<89 2) 22 4. — Axis folia gerens plantae florenlis sallem elongalus, tandem folia summa longe superans et in spicam desinens (inflorescentia pedunculo longo gracili aphyllo donata). Labellum latum bifidum corollae lobos superans. Con- nectivi appendicula quadrata integerrima. Flores coaetanei. 12. K. scaposa (Nimmo) Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 642; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 224. — Iledychium scaposum Nimmo in Grab. Cat. Bomb. (1839) 205; Wall, in Kew Journ. bot. V. (1853) 375. — Monol(tj)hus scaposus Dalz. in Kew Journ. bot. II. (1850) 143; Wight, Icon. VI. (1853) t. 2030; Horan. Prodr. (1862) 22. — Caules foliosi a florigeris non discreti e rhizomate carnoso oblique descen- dente radicibus filipendulis. Folia plura longe (ad 25 cm) petiolata oblongo-lanceolala acuminala basi angustata viridia glabra (vel ex Baker sublus pubescentia) ad 25 cm longa et 8 cm lata. Spica ad 26 cm longa longe vel longissime pedunculata vel squamosa vel interdum foliis angustioribus donata; bracteae infeme remotae superne densae ad 7 rm longae lanceolatae virides persistentes flores geminatos includentes; calyx ad 3 cm longus dentntus; corollae tubus ad 8 cm longus, lobi lanceolati ad 2 cm longi albi, posticiis cucuUalus et mucronatus; staminodiä lateralia oblonga acuta alba priores aequanlia, labellum dimidio longius latum bifidum crispatum ; connectivum in appendiculam sub- trapezoideam emarginatam produclum. Capsula obovoidea rubra subtomentosa 1,3 cm longa; semma subiessellata obscure castanea, arillo albo brevi lacerato. Kaempfera. 73 Vorder-Indien: Landschaft Concan, an den Ufern von Bächen und Sümpfen der Ebene von Karlee und Lawanowlee häufig (Graham, Jacquemont); auf den Ghats (Dalzell); in der Landschaft Malwa (Dalzell); ohne bestimmten Standort (Stocks u. Law, Wight, King). Nota. Ex speciminibus quae in herbario berolincnsi ante oculos habui plane patet, re vera caules foliigeros a »scapo florigero« distlnctos esse. Pedunculi longe nudi plurimi autem demon- strant, scapos e medio foliorum excerptos esse ita ut inflorescentia terminalis stirpem foliosum claudat. Gl. Wallich opinionem Nimmoanam probavit qui hanc speciem in genus Hedychii coUoeavit, quod mihi valde ineptum videtur, quia anthera fere sessilis et appendicula cum charac- tere Hedychii omnino non quadrat. Subgenus III. Monolophus (Wall.) Bak. Kaempferae sect. Monolophus Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VL (1890) 222. — Mo7iolophus Wall. PI. as. rar. I. (l830) 2 4 t. 2 4; Horan. Monogr. (1862) 22. Axis folia gerens semper elongatus apice floribus solitariis vel paucis rarius pluribus tunc aggregatis terminatus. Labellum nunc bifidum nunc integerrimum. Connectivi appendicula integerrima. Folia cum floribus coaetanea. Species 6 Asiam Orientalen! tropicam ab Himalaja ad Chinam inhabitantes. Nota. Gl. Ridley ex hoc subgenere K. parvulam King prompsit et eam propter antheram versatilem et inflorescentiam folio omnino more spathae inclusam pro typo generis peculiaris Camptandrae habuit. Conspectus specierum. A. Plantae graciles (secundum cl. Baker annuae quod vix proba- bile videtur), folia lanceolata acuminata interdum longe caudata, basl angustata vel acuta. a. Spica tribracteata et biflora exserta, bracteae 2 cm longae, flores albi vel flavi. a. Bracteae acutae vel acuminatae haud caudatae, flores albi; Himalaya i3. K. linearis. ß. Bracteae longe caudatae, flores flavi; China M. K. coenobialis. b. Spica uniflora, flores obscure violacei; Himalaya \ö. K. sikkimensis. c. Spica congesta quadriflora in vagina folii summi inclusa, flores albi; Borneo \%. K. gradllirna. B. Plantae paulo robustiores; folia oblonga basi rotundata vel si lanceolata basi truncata. a. Flores ad summum 4, staminodia et labellum violacea raro alba, connectivi appendicula rotundata; Himalaya . . . . M. K. secunda. b. Flores plures, staminodium et labellum flavido-album, con- nectivi appendicula parva acuta; Siam \S. K. oehroleuca. i3. K. linearis Wall, in Roxb. Fl. ind. ed. 1. L (1820) 20; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VL (1890) 223. — Monolophus linearis Wall. Cat. in Horan. Monogr. (1862) 22. — Cauhs foliosus (ex cl. Baker) annuus gracilis ad 30 cm altus radicibus filiformibus. Folia 8 sessilia lanceolata herbacea viridia attenuato-acuminata basi acuta 4 — 5 raro ad 8 cm longa et 0,6 — 1 cm lata. Flores pauci (saepius 2) spicam termi- nalem sessilem referentes; bracteae exteriores 2,5 cm longae lanceolatae acuminatae scariosae virides; calyx clavatus tridenticulatus { — 1,8 cm longus; corollae tubus ad 5 cm longus gracillimus; lobi vix \ cm longi lineari-oblongi albidi; staminodia lateualia oblongo-cuneata Jobos corollae aequantia alba; labellum late cuneatum vix 2 cm longum integrum vel emarginatum basi luteum; connectivum in appendiculam magnam orbi- cularem productum. Vorder-Indien: Östlicher Himalaya, in Silhet, Assam und den Khasia-Bergen bei 600 — 950 m ü. M. (Wallich n. 6592); Umgebung von Tzerapundzi bis Mairong 900 — 1400 m ü. M. (Schlagintweit, blühend im Oktober 1865). 74 * K. Schumann. — Zingiberaceae. <4. K. coenobialis Hance in Journ. of Bot. VIII. (1870) 75. — Herba perennis graciliima ; caulis foliosus apice florens 12 — 15 cm longus basi vaginis 2 linearibus acutis glabris munitus. Folia sessilia vel brevissime {vix ad 2 mm longe) petiolata lanceolata attenuato-acuminata et longissime caudala utrinque glabra 4 — H cm longa et 0,8 — <,6 cm lata; ligula brevis rotundata sub lente minutissime pilosuia sicc. rubra vix 2 mm longa. Spica 6 cm longa immediate e vagina summa egrediens; bracteae lanceolatae longissime caudatae scariosae complicatae utrinque glabrae infima 6 cm longa, uni- florae; bracteolae vix \ mm longae lineares obtusae glabrae; ovarium 6 — 7 mm longura cvlindricum glabrum; calvx { cm longus cylindricus membranaceus oblique truncatus glaber; corollae fiavae tubus 2,0 — 2,2 cm longus, lobi tenerrimi <,2 cm longi lanceo- lati; labellum flavum 1,5 cm longum late obovatum: staminodia laleralia elliplica 7 — 8 mm longa; filamentum brevissimum, anthera 3 mm longa apice subdilatala, connectivi appendicula brevis truncata. China: Provinz Kwangtung, an triefenden, mit Moosen bewachsenen Felsen gegen- über dem Kloster Fi-loi-lse (Sampson n. H369, blühend am 27. Juli 4864, Ford n. 337, blühend im August 4 887). Nota. Speeimen Fordianum e loco classico aceuratius examinavi; specics aflinis K. linearis Wall, at bracteis longe caudatis optime ab ea differt. 4 5. K. sikkimensis King apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 223. — Caulis foliosus annuus (ex cl. Baker) gracilis erectus ad 4 5 cm altus radicibus filifor- mibus. Folia c. 5 sessilia lanceolata herbacea viridia attenuato-acuminata basi acuta glabra 4 — 5 cm longa et I (secundum cl. Baker ultra 2) cm lata. Flores solilarii ter- minales ebracteati vagina folii summi potius involucrati; bracteola (vel folium summum bracteiforme) 4 cm longa viridis; calvx membranaceus tubulosus 4 cm longus; corollae tubus gracillimus 2,5 cm longus; lobi vix 8 mm longi lincari-oblongi obscure lilacini; staminodia orbiculari-cuneata alba, labellum suborhiculare integerrimum album. Östlicher Himalaja: Von Sikkim und Bhutan (King, Elwes). Nota. Primo visu haec spccies praecedentem in memoriam revocat at statura jam hro- viore et colore floris optime ab ea discrepat. 4 6. K. graciliima K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilis. Caules pluros basi congesti 4 0 — 18 cm alti vix 4,5 mm diametro basi squamis 4 — 2 lanceolatis aou- minatis donati. Folia 5—7 manifeste (3 — 14 mm longe) petiolata, petiolo angusto complanato, lanceolata attenuato-acuminata et subcaudata basi angustata utrinque glabra apice tantum sub lente valida ciliolata et pilosuia, vagina brevis glabra margine meni- branaceo-extenuala, ligula 2 — 4 mm longa biloba, lobis acutis, membranacea rubclla glabra. Spica terminalis triflora folio summo basi lateribus inflexo et hoc loco connato spathiformi lamina abbreviata donato inclusa; bracteae et bracteolae (vel bracteae sum- mae?) membranaceae apice pilosulae suborbiculares basi haud connatae 2 — 4 mm longae; flores brevissime (4 mm longe) pedicellati; ovarium sericeum 2 mm longum; calyx amplus turbinatus membranaceus irregulariter trilobulatus apice ciliolatus; corollae tubus 4,4 cm longus gracillimus, lobi 4 — 5 mm longi, poslicus major cucullatus et apiculatus apice pilosulus; labellum . . .; staminodia lateralia . . .; anthera late membranaceo-mar- ginata, connectivi appendicula brevissima truncata. Capsula subgloboso-triloba basi acuminata exocarpio tenerrimo. Semina scopiformia curvata 2 mm longa vix 0,8 mm diametro acuminata castanea, arillo ad basin trilobo aequilongo, lobis filiformibus comitaat. Borneo: Distrikt Sarawak bei Selebut, 4 00 m ü. M. auf Felsen (Haviland n. 448). Nota. Species habllu Haplochoroniatis at ovarium perfecte trilocularc o\'uli8 plurimis pro loculo biseriatirn angulo intemo affixis diversa. 4 7. K. secanda Wall.' in Roxb. Fl. ind. ed. 4. I. (4 820) 49; Hook. f. in Bot. Mag. (4 888) t. 6999; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 223. — Monolophus secundiis Wall. PI. as. rar. I. (4 830) 24; Horan. Monogr. (4 862) 22. — Caulis erec- tus 4 3 — 22 cm altus. Folia 6 — 6 oblongo-lanceolata , basalia breviora subobliqua Kaempfera. 75 attenuato-acuminata et caudata basi angustata viridia 6 — 7 cm longa et 2 — 2,5 cm lata. Spica terminalis paueiflora, bracteae oblongo-lanceolatae virides ad 2,5 cm longae, bracteolae -1 cm longae membranaceae ; calyx i cm longus supra ampliatus bilobus; corollae tubus 2,5 — 3 cm longus rubescens, lobi ovato-oblongi viridescentes membra- nacei; staminodia elliptica obtusa ut labellum triplo latius et duplo longius rubro-violacea, ulterius carina mediana alba percursa; connectivum in appendiculam ellipticam obtusam productum. Capsula 6 — 7 mm longa ovoidea. Östlicher Himalaja: Von Sikkim bis zu den Khasia-Bergen, im Süden von dem Thale von Assam bei iOOO — <300m ü.M. häufig (Wallich n. 659, Hooker f. et Thomson, G. B. Clarke); Tenasserim: Maulmen (Wallich). 18. K. ochroleuca (Ridlej) K. Schum, — Oastrochütcs ochroleiwum Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal. (i899) HO. — Caulis absque spica ad 20 cm longus. Folia 1 — 2,0 cm longe petiolata lanceolata attenuato-acuminata basi truncata inaequilatera 8 — \i cm longa 2 — 2,5 cm lata utrinque glabra; hgula brevis rotundata glaber. Flores plures spicam foliis summis breviorem referentes nutantes; bracteae lanceolatae acutae obscure virides; calyx cylindricus bracteolam aequans; corollae tubus calycem duplo superans, lobi oblongo-lanceoJati obtusi 5 mm longi; staminodia lateralia labello breviora at latiora alba; labellum obovatum 1,8 cm longum et 1,2 cm latum mucronulatum flavidum prope basin aurantiacum; stamen corollae lobis brevius, connectivum in appen- diculam brevem linearem productum. •Slam: Zwischen Kasum und Pungah (Curtis, blühte in dem Garten von Penang im November 1 896). Subgenus IV. Soncorus Horan. Kaempfera sect. Soncorus Horan. Monogr. (1862) 22; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 642. — Plantae habitu diversae at semper axi abbreviat.ae, acaules et Flores cum foliis coaetaneis. Folia non raro variegata vel subtus discolora pulcherrima. floribus interdum peculiariter involucrati. Species 30 Asiam orientalem a peninsula Indiae orientalis anteriore usque ad insulam borneensem et ditionem siamensem inhabitantes. Nota. Indoles ovarii hodie non in speciebus omnibus aceurate examinati, itaque non ubique notum num species una alterave ad genus Haplochorematis pertineat. Conspectus specierum. A. Folia 2 vel 3 tantum horizontaliter expansa et solo accumbentia sessilia vel breviter petiolata latiora. a. Connectivi appendicula biloba. a. Foliorum margines haud incrassati, sec. cl. Baker pen- insula Indiae orientalis anterior 19. Ä'. galanga. ß. Foliorum margines incrassati et colorati, Birma et Java(?) 20. K. marginata. b. Connectivi appendicula integra. a. Foha aequabiliter viride viridia, labellum lilacinum, con- nectivi appendicula reniformis ; Birma 2 1 . Ä". parviflora. ß. Folia aequabiliter glauco-viridia, labellum lilacinum, fundo album, connectivi appendicula ovata obtusa; Slam. . . 22. Ä". glatica. y. Folia variegata. I. Folia nigricanti-viridia pallidius maculata, labellum album, connectivi appendicula ovata; Birma - 23. K. Boscoeana. II. Folia nigricanti-viridia cinereo-maculata, labellum lila- cinum, connectivi appendicula linearis valde elongata; Siam 24. Ä". pulchra. B. Folia petiolata erecta vel patentia. 76 K- Schumann. — Zingiberaceac. a. Folia pauca i — 2 tanlum (rarissime tertio aucta [K. scapho- chlamys Ridley]). a. Folia glabra. I. Folia elliptica vel oblonga duplo longiora quam latiora vel parum longiora. {. Folia longissiine (ad 20 cm longo) petiolata, stilus longe exsertus; Malacca 25. A'. longipcs. 2. Folia ad 5 cm tanlum longe petiolata, stilus haud exsertus, folia argenteo-nolata. * Folia subtus ai'gentea, flores albi, labellum viridi- sti'iatum, connectivi appendicula antherae aequi- lata rotundata; Borneo 26. A'. dccns süvae. (forsan Haplochorematis species) ** Folia subtus pallide rubra, labellum ilavo-macu- latum, connectivi appendicula anthera latior sub- emarginata; Malacca 27. A". calophyUa. n. Folia triplo vel quadruplo longiora quam latiora ob- longo-lanceolata vel ovato-lanceolata. \. Folia basi cordata solitaria, flores solitarii albi et rubrostriali, connectivi appendicula denticulata; Ma- lacca 28. A'. coneinna. 2. Folia basi acuta vulgo geminata, flores trigemini, connectivi appendicula lata haud denticulata. * Calyx <,8 cm longus, coroUae tubus 2,3 cm longus, connectivi appendicula triloba; Malacca 29. K. lancifolia. ** Calyx { cm longus, coroUae tubus 2,7 — 3 cm longus, connectivi appendicula rotundata; insulae philippinenses 30. A'. Gumingii. ß. Folia induta. I. Folia 2 — 3 subtus viridia, flores albi et lutei, connectivi appendicula rotundata; Malacca 31. A". nialaccana. II. Folia solitai'ia subtus rubra, flores albi et rubri, con- nectivi appendicula acuta; Malacca 32. A'. biloba. b. Folia ad minimum 3 — 4 vulgo plura basi congesta longe petiolata. a. Inflorescentia involucro peculiari haud cincta. I. Flores plures pro inflorescentia. \. Folia induta, ovato-lanceolata, connectivi appen- dicula rotundata; Malacca 33. A'. clivalis. Hujus loci 34. A. purpurea. 2. Folia glabra. * Flores haud manifeste capitato-congesti. f Folia oblonga. Q Folia longissime (ad 1 5 cm longe) petiolata ubique aequabiliter viridia, connectivi ap- pendicula biloba; litus Malabar usque ad insulam Java, an ubique spontanea? . . 35. iC pandurata. QO ^®''* longe (ad 4 0 cm) petiolata viridia subtus pallidiora, connectivi appendicula rotundata; Birma 36. A'. clcgam. (300 f^olia brevius (ad 6 cm longe) petiolata. A Folia pallide viridia, connectivi appendi- cula denticulata; Tenasscrim, Malacca (an indigena?) 37. A' longifolia. Kaempfera. 77 AA Folia obscure viridia velutino-micantia connectivi appendicula integra . . . 38. X". atrovirens. ff Folia lanceolata supra pinnatim argenteo-notata subtus rubra; Borneo 39. K ornata. ** Flores manifeste capitatim congesti, folia orbi- cularia; Birma iO. K. speciosa. Incertae sedis. . H. K. undulata. II. Flores solitarii. \. Infra florem braeteae nonnullae steriles corollae tubus in genere maximus, Andamanensium, insulae 42. K. siphonantha. 2. Infra florem braeteae steriles nullae; corollae tubus duplo et ultra brevior. * Folia secus medianum pinnatim argentea, con- nectivi appendicula denticulata; Sumatra . . . 43. iT. vittata. ** Folia supra aequabiliter viridia subtus rubra, connectivi appendicula longe biloba; Malacca. . 44. K. Prainiana. ß. Inflorescentia involucro peculiari cincta. I. Involucrum viride, folia oblonga. \. Folia ad 5 cm longe petiolata, pedunculus 0, label- lum emarginatum; Birma 45. jfiT. Ändersonii. 2. Folia ad < 5 cm longe et ultra petiolata, pedun- culus elongatus, labellum bifidum. * Folia \ 5 cm longe petiolata, folia basi angustata, labellum album rubro-maculatum ; Himalaja . . 46. jRT. involucrata. Probabiliter hujus loci 47. Z". campanulata. ** Folia ad 30 cm longe petiolata, folia basi cordata, labellum violaceum luteo-maculatum ; peninsula Indiae orientalis posterior 48. iT. Philippiana. II. Involucrum purpureo-fuscum, folia lanceolata; Tenas- serim i9. K.mact'ochlamys. c. Folia 3 — 4 breviter petiolata. a. Folia viridia haud discolori-notata marginata; Himalaja, Siam ........*.. 50. iT. angustifolia. ß. Folia argenteo-lineata; Malacca 51. Z". minor. y. Folia margine hinc inde medianum versus flava; patria ignota 55. iT. Gilbertii. 19. K. galanga L. Spec. pl. ed. \. (1753) 2; Hort. Cliff. 2. (17 37) t. 3; Blume, Enum. pl. Javae (1827) 47; Roscoe, Monandr. PI. (1828) t, 92; Roxb. Asiat. Research. XI. (1810) 327; Hort. beng. (1811) 1, Fl. ind. ed. 1. I. (182 0) 15; Wight, Icon. VI. (1853) t. 899; Horan. Monogr. (1862) 2; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 219; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 337. — K. sessüis Koenig in Retz. Obs. III. (1783) 67. — * Z". humilis Salisb. Prodr. (1796) 6. — K. plantaginifolia SaHsb. in Trans. Hort. Soc. I. (1808) 286. — Soncorus Rumph. Herb, amboin. V. (1749) 175 t. 69, Fig. 2. — Katsjula Kelenger Rheede, Hort, malab. VI. (1697) t. 41. — Acaulis e rhizomate aromatico tuberoso radicibus carnosis fusiformibus inaromaticis. Folia bina horizontaliter expansa solo appressa orbicularia acutiuscula basi rotundata margine haud extenuata nee colorata 7 — 13 cm longa et 4 — 9 cm lata. Flores 6 — 12 odori fugaces; braeteae lanceolatae virides breves; calyx ulteriores aequans; corollae tubus 2,5 cm longus, lobi lanceolati paulo breviores albi; staminodia lateralia 1,2 cm longa obovato-cuneata alba; labellum 2,5 cm longum et 2 cm latum alte bilobum, lobi albi basi lilacino-maculati ; connectivum in appendiculam quadratam bilobam pro- ductum. 78 K. Schumann. — Zingiberaceae. Var. a. latifolia Donn, Hort. cant. ed. 6. (<8H) 3. — K. Galanga ys\M. Enum. pl. hört. Derol. I. (1809) 3; Sims in Bot. Mag. t. 850. — Folia breviora; labelli lobi basi fusco-maculaii. Vorder-Indien: In den Ebenen verbreitet (Wallich Cat. n. 658 1^ — Malesien: Amboina (Rumphius); Java, auf unkultivierten Plätzen und in Gäi'ten gebaut (Blume; kontsjor, tjonskor, kuntjoor, kuntje der Eingeborenen). Nota. Rhizoma liujus specici saepius cultac aromaticum pro medicamcnto et condimento ciborum in usu est; opinio bolanicorum veteruni ab eo rhizoma Galangau oriri perperam interpretata est. Speeimen Bluiucanum in herbario lugduno-batavo conservalum mixtum compositum e stirpe sterili quadam haud determinanda, et spica Curcumac. 20. K. marginata Carey in Roscoe, Monandr. PI. (4 898) t. 93; Horan. Mono^T. (4 862) 2«; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 219; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 337. — Acaulis e rhizornaje tuberoso radicibus carnosis ellipsoi- deis. Folia bina horizontaliter expansa et solo appressa subsessilia orbicularia rotundata vel acutiuscula textura duriore margine extenuata et fusca supra viridia sublus rubro- castanea 9 — 4 3 cm longa et lata. Flores pauci odori; bracteae virides et calyx vix 4 cm longa; corollae tubus 2,5 cm longus albus, lobi aequilongi lanceolati albi; staminodia obovata lilacina 2 cm longa ut labellum alte bilobum ejusdem coloris; connectivum in appendiculam albam alte bifidam apice violaceam lobis bidentatis productum. Burma: Ohne bestimmten Standort (Carey); Tenasserim (Parish). Nota. Kaempferiae galangae L. affinis tarnen foliis discolori-marginatis et subtus dis- coloribus et indole connectivi ab ea recedit. 24. K. parviflora Wall, apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. (4 890) 221. — Acaulis e rhizomate modice crasso radicibus filiformibus. Folia subsessilia ovata ad 9 cm longa et 8 cm lata basi rotundata pure viridia. Flores pauci fasciculum sessilem referentes; bracteae lanceolalae virides 2,2 cm longae; calyx bracteas haud superans albus; corollae tubus calycem superans 4 cm longus, lobi breves (8 mm longi) oblongi viridescentes, posticus erectus concavus et laüor; staminodia angusta oblonga obtusa violacea; labellum breve obovato-cuneatum 4,3 cm longum paulo minus latum emargi- natum violaceum; connectivum in appendiculam suborbicularem productum. Birma: Am Ufer des Flusses Attran (Wallich n. 6587). 22. K. glanca Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 809) 4 07. — Acaulis e rhizo- mate in fissuris saxorum occulto. Folia 3 horizontaliter expansa suborbicularia inaequi- latera cuspidata 4 — 4 2 cm longa «t 5 — 7 cm lata glauca. Flores numerosi spicam inter foUa fere abscondilam referentes; bracteae lanceolatae 2,5 cm longae acuminatae albidae rubro-maculatae; caljx 2,5 cm longus spathaceus rubro-maculatus ; corollae tubus gracilis 5 cm longus pallide violaceus, lobi lanceolati cuspidati 4 ,3 cm longi albi apice rubro-notati ; staminodia lateralia orbicularia basi angustata 4,5 cm longa violacea; labellum 2,5 cm latum fere ad basin partitum violaceum prope basin album; stamen exsertum; connectivum in appendiculam reniformem violaceam productum; stilus longe antheram superans, stigma saturate purpureum. Slam: bei Kasum auf Kalkfelsen, in Spalten (Curtis). Nota. Haec species propter folia glauca et flores violaceos adspectum egregium praebel ; stamen longe exsertum et Stigma purpureum valde pcculiaria. 23. K. Roscoeana Wall, in Bot. Reg. (1829) t. 42 4 2; Horan. Monogr. (4 862) 21; Hook. f. Bot. Mag. (4 866) t. 5600; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890j 224. — K. Jioscoei Wall. Cat. 6684. — Acaulis, rhizoma carnosum, radicibus carnosis fusiformibus inaromaticis. Folia bina horizontaliter expansa solo appressa 9 — 1 \ cm longa et 8 — 9 cm lata suborbicularia vel subovata acutiuscula basi rotundata subcoriacea undulata tenuius et crispule marginata obscure viridia et pallidius variegata, subtus rubescentia. Flores pure albi inodori pauci fasciculati; bracteae lanceolalae hya- linae vix ut ralyx subcylindricus obliquus 2 cm longae; corollae tubus 3 cm longus; lobi lineares acuti 4 cm longi; staminodia lateralia 4,2 cm longa late elUptica obtusa; Kaempfera. 79 labellum alte bilobum, lobi prioribus similes; connectivum in appendiculam ovatam brevem acutam productum; stigma bilobum. Birma: Von Wal lieh 1826 entdeckt und nach London geschickt, wo sie <829 zuerst blühte (Fig. 1 1 ). Nota. Haec species non, ut cl. Iloraninow indicavit, in Nepalia viget. Habitu cum K. galanga L. convenit at floribus albis et connectivi appendicula integra ab ea recedit. Fig. W. Kaempfera Boscoeana Wall. Habitus, (See, Bot. Mag. t. 5600], 24. K. pulchra Ridl, in Journ, Asiat, SocBengal (1899) 107. — Acaulis, Folia bina horizontaliter expansa et solo appressa ad 6 cm longe petiolata ovata obtusa 1 4 — 1 6 cm longa et 10 — 12 cm lata obscure olivacea subnigra cinereo-variegata. Flores numerosi spicam cylindricam 2,5 cm longam ad 7 cm longe pedunculatam referentes; bracteae persistentes extima castanea convoluta involucrum efformans costata, interiores c. 20 mem- branaceae albidae lanceolatae; calyx tubulosus tenuiter membranaceus ; corollae tubus 2,5 cm longus gracillimus albus; lobi 1,2 cm longi obtusi aequicolores ; staminodia lateralia obovata obtusa rubro-violacea; labellum ut priora c. 1,5 cm longum alte bi- lobum cohcolor at prope basin albido-flavum; filamentum brevissimum; connectivum in appendiculam longissimam partem reliquam staminis superantem linearem integerrimam recurvatam productum; stigma bilobum labium inferius elongatum. Slam: Bei Bangtaphan, an trockenen Orten häufig (Keith); Insel Langkawi (Curtis). Nota. Planta pulcherrlma diu in horto singapurensi culta K. Roscoeanae Wall, affinis dicitur floribus coloratis nee albis et appendicula magis elongata discrepat. 25. K. longipes (King et Prain) K. Schum. — Gastrochilus longipes King et Prain in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 113. — Folia bina pro rata longissime petio- lata elliptico-ovata subacuta basi angustata ad 1 8 cm longa et 9,5 cm lata e rhizomate tenui repente. Flores pauci spicam 4,5 cm longam referentes; bracteae anguste lanceo- latae elongatae; corollae tubus longus gracilis, lobi lanceolati labello dimidio breviores; staminodia bis latiora labellum oblongum integerrimum rotundatum crispatum 6 mm longum prope basin incrassatum; connectivum in appendiculam majusculam oblongam rotundatam productum; stilo elongato appendiculam superante decurvato. Hinter-Indien: Halbinsel Malakka, Perak, bei Briah und Larut (Wray n. 4220). Nota. Stilus longe exsertus in genere inusitatum tali modo in Qastrochilo Curtisii Bak. iterum oceurrit, 26. K. decus silvae Halber f. in Ann. Jard. Buitenzorg XIII. (1896) 321, t. 27, flg. 4; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 106. — Gaules prostrati repentes. Folia 1 — 2 ultra 3 cm longe petiolata oblongo-ovata obtusa mucronulata basi subcordata supra atro-viridia subholosericeo-nitentia secus medianum argenteo-taeniata subtus argy- rescentia 5 — 7 cm longa vel ultra et 4 — 5 cm lata. Flores bini spicam sessilem bracteatam referentes; corollae tubus gracilis albus longissimus, ad 6 cm longus, lobi ovati acuti subpellucidi ad 12 mm longi et dimidio angustiores; staminodia lateralia 80 K. Schumann. — Zingiberaceae. late obovata ad H mm longa; labellum alte bifidum prope basin lineis luleo-viiililu cinctum; connectivum in appendiculana late ovatam ad 6 mm longara productuui. Borneo: An lichteren Stellen des Hochwaldes auf dem Liang Gagang (Hai Her f., blühend im März <894); in Gesellschaft anderer Kräuter mit silhornon Bhittorn 7wis.lioTi dem Mandai und Kymas (Hallier f.). Nota. Haec species probabiliter ad genus Haplochorefnaiis perlinct, tiuorum autein extm- plaria non viderim, de hac re Judicium non licet. 27. K. calophylla (Ridl.) K. Schum. — Gastrochüus calophyllum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (<899) H5. — Herba modice valida rhizomate brevi haud crasso. Folia solitaria ad 4,7 cm longe et valide petiolata, petiolo canaliculato basi vaginis velato, obovata apice basique rotundata coriacea obscure coeruleo-viridia utrinque albido-pennata subtus rosea ad H cm longa et 9 cm lata. Flores pauci vulgo 6 spicas petiolum aequantes referentes, bracteae binae tantum anguste lineares obtusae et mucronulatae rubrae spicarum basin amplectentes 1,8 cm longae spicae omnes opc vaginae folii rubri inclusae; caljx brevissimus tubulosus; corollae tubus 2,3 cm longus; lobi lanceo- lati acuti <,8 cm longi; staminodia breviora oblonga obtusa; labellum obovatum apice bilobum ut partes aliae floris album at hoc basi luteo-maculatum ; anthera pubescens; connectivum in appendiculam latiorem rotundatam et relusam productum. Halbinsel Malakka: Gebiet von Selangor, in dichten Wäldern am Pahang Track (Ridley, blühend im Mai). , Nota. Haec species propter folia pulcherrimc variegata solitaria, quod in pii simum maxime insignis et speciosa cullura hortulanorum digna. 28. K. concinna Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 221. — Gastrochilus concinnum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) H 6. — Acaulis e rhizomate tenui radicibus filiformibus. Folia solitaria ad 25 cm longe petiolata, oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi late cordata adscendentia subcoriacea ad 20 cm longa et 5 cm lata. Flores plures spicam basi cum petiolo vaginis duabus inclusam oblongam 7 cm longam ad 5,5 cm longe pedunculatam referentes; bracteae 2,5 cm longae ovato-lanceo- latae rubescentes; calyx brevissimus; corollae tubus gracillimus bracteas superans albus, lobi oblongi 1,2 cm longi albi obscure rubro-striati ; labellum oblongum margine in- curvatum album rubro-maculatum ; connectivum in appendiculam brevem obtusam pro- ductum. Halbinsel Malakka: Ulu Bubong bei Perak 130 — 200 m ü. M. (King's Collector n. 10135). Nota. Habilu K. panduratae Roxb. haud absimilis at foliis solitjirlls hnsi cordati$ jam prima fronte diversa. 29. K. lancifolia (Ridl.) K. Schum. — Gastrodälus luncifuliiun ili'll. in .Idinn. Asiat. Soc. Bengal (1899) 112. — Folia bina 4 — 6 cm longe petiolata e rlii/ inilc innii. lanceolata acumiitata basi inaequilatera glabra ad 1 8 cm longa et 4,7 cm lala, lluitb numerosi in triades dispositi flavi spicam cincinnatam 7 cm longam referentes; bracteae oblongae 1 — 2,5 cm longae virides cuspidatae; calyx breviter tubulosus 1,8 cm longus; corollae tubus 2,3 cm longus gracilis, lobi lineares quadruple hreviores; staminodia ob- longa rotundata corollae lobis subaequilonga at latiora; labellum \.^ 'in Inn-nin lii- lobum; connectivum in appendiculam dilatatam breviter trilobam protiu« imn. Halbinsel Malakka: Landschaft Johore bei Kwala Sembrong (Lake u. Kelsall:. Nota. Haec species K. mcUaccnnac proxima affinitatc conjuncta, ab ca aulcm bractois angustioribus tubo corolla longiore et iMhii . ii\.» lobulato ,i aequilonga; labellmn oliovainm Kaempfera. 8 1 15 mm longum; connectivi appendicula orbicularis 5 mm longa obtusa antheram jam 1 mm super ans. Halbinsel Malakka: Ohne bestimmten Standort (Cuming n. 2356). Nota. Hacc species re vera praecipue numero ilorum pro bractea K. laurifoliae Ridl. affinis attamen mensuris partium atque indole connectivi appendicula statim diversa. 31. K. malaccana (Bak.) K. Schum. — GastroGhüus seajyhochlainys Ridl. in Jorn-n. Asiat. Soc. Bengal (1899) 112. — Scaphochlamys malaccana Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Tnd. VII. (1892) 252. — • Folia solitaria vel (ex Ridley) 2 vel 3 aggregata e rhizomate longe repente band crasso radicibus validis, 7 — 1 2 cm longe petiolata lanceolata acuminata raro obtusa basi inaequilatera obscure viridia supra glabra subtus pubeseentia praecipue secus medianum vel glabra ad 20 cm longa et 5^9 cm lata. Flores odori spicam ad 20 cm longam pubescentem referentes; bracteae spiraliter dispositae oblongae obtusae virides rubro-vaginatae pubescentes 2,5 cm longae et 1,3 cm latae; calyx 8 mm longus alte spathaceo-fissus ; corollae tubus gracilis 2,5 cm longus, lobi oblongo-lanceolati 1,3 cm longi ut staminodia lateralia similia alba; labellum obovatum undulatum trilobum album prope basin luteum; stamen erectum labello brevius; connectivum in appendiculam maxi- mam orbicularem petaloideam productum. Halbinsel Malakka: Wälder am Berge Ophir (Ridley n. 3141, Griffith n. 5761, Maingay, Kew Distr. n. 1579); bei Bukit Muar (Fielding). Nota. Gl. Baker in hanc speciem genus ScaphoGklamydis , Zingiherearum, nee Hedy- ehiearum condidit. Staminodia lateralia non petaloidea dijudicavit. Gl. Ridley monuit, hanc sine ulla dubitatione dignitatem generis non habuisse et eam in genere Qastroehili collocavit. Quura autem connectivum maximum se praebeat, melius in Kaempferam eam ponendam esse puto. 32. K. biloba (Ridl.) K. Schum. — G. hilohum {biloba) Ridl. in Trans. Linn. Soc. 2. ser. III. (1893) 379; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 116. — Rhizoma valde elongatum haud crassum. Folia solitaria ad 1 3,5 cm longe petiolata lanceolata vel oblongo-elliptica obtusa basi rotundata obscure viridia argenteo-taeniata subtus pur- purea ad petiolam nervum medianamque pubeseentia 13 — 18 cm longa et 6,5 — 8 cm lata. Flores spicam 2,3 cm longam ad 4,6 cm longe pedunculatam basi cum petiolo vagina angusta 9 cm longa amplexam referentes; bracteae lanceolatae acutae obscm'e rubrae ; bracteolae binae lanceolatae membranaceae; calyx tubulosus apice dilatatus emarginatus 1,2 cm longus pallescens et transverse rubro-striatus ; corollae tubus 3,5 cm longus gracilis albus; lobi lanceolati reflexi 1,3 cm longi albi; staminodia lateralia oblonga obtusa 1,3 cm longa alba; labellum oblongum bilobum 1,8 cm longum album roseo-tinctum ; connectivum in appendiculam ovatam subacutam vix 0,5 mm lon- gam productum. Halbinsel Malakka: Bei Kwala Tenok, Landschaft Pahang und am Tahan-Fluss (Ridley, blühend im Mi 1891). 33. K. clivalis (Ridl.) K. Schum. — Gastrochilus clivale Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 114. — Rhizoma longum haud crassum radicibus elongatis. Folia 3 — 4 fasciculata longe (ad 14 cm) petiolata ovata vel lanceolata acuta basi angustata inaequilatera ad 18 cm longa et 4,6 cm lata dorso ad medianam puberula. Flores 4 — 5 pro bractea spicam 7 cm longam in vagina occultam referentes; bracteae elon- gatae angustae, bracteolae binae pro flore anguste hneares pellucidae 2,3 cm longae et vix 3 mm latae; calyx anguste tubulosus 1,3 cm longus lobis lanceolatis^ duobus longiori- bus; corollae tubus gracilis 4,7 cm longus; lobi lineares 1,3 cm longi; staminodia priores aequantia at latiora et obtusa; labellum oblongum integerrimum crispulatum ad medianum incrassato-costatum; connectivum in appendiculam ellipticam obtusam pro- ductum. Halbinsel Malakka: Selangor, am Pahang Track, bei der fünfzehnten Meile, am Flussufer (Ridley). 34. K. purpurea Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 57. — Herba perennis gracilior caules vix 30 cm longi supra basin paulo decumbentes dein erecti basi vaginis 2 — 3 ovatis striatis sanguineis vestiti. Folia 4 — 6 modice (ad 2,2 cm longe) petiolata A. Engler, Das Pflanzenreicli. IV. 40. 6 82 K, Schumann. — Zingibnaccae. elliplioa acuta basi anguslala iindulata supra viridia glabra siibtus praecipue nervo mediano pilis insperea sanguinea 25 — 30 cm longa et 4 2 — <5 cm lata; ligula 2 — 2,2 cm longa biloba lobis lineari-lanceolatis parum coloratis. Spica inter folia lincai'i-oblonga acuta apiee vix curvata compressiuscula 7 — 9 cm longa et <,5 — 1,7 cm diametro; bracteae uniflorae raro biflorae dense imbricatae ovatae membranaceae extus pilis rariori- bus inspersae; bracteolae glabrae; calyx tubulosus truncatus pellucidus; corollae albae tubus duplo longior glaber, lobi lanceolati acuti aequales, posticus crectus, laterales reflexi; labellum obverse ovatum cvmbiformi-excavatum crispatum glabrum intus cocci- neum albo-pictum; staminodia lateralia paulo angustiora obovata apice undulato-crispa flavicantia; filamentum breve album, anlhera utrinque retusa pilis r£u*is inspersa alba: nectarii glandulae semicylindricae caljce paulo breviores. Hinter-Indien: Insel Young-Ceylon in schattigen Wäldern auf ziemlich feuchtem Boden (Koenig). Nota. Species a cl. Baker in Fl. Brit. Ind. ommissa hodie jam perfecle ignota propler antheram apice retusam potius in genus Gastrochili quam Kaempferae mililat. Cum nulla specie secundum descriptionem accuratissimam et optimam perfecta quadrat et probabiliter spc- eiem propriam bonam representat. 35. K. pandarata Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 328 t. 2; Hoscoe, Monan.lr. pl. (1828) t. 96; Bot. Reg. t. 173; Loddig. Gab. (1822) t. 587; lloran. (1862) 21; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 220; Trimen, Fl. Cejl. IV. (1898) 243. — Gastrochilus panduratwn Ridl. in Journ. Asiat Soc. Bengal (1899) 110, 114. — K. ovata Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 351. — Zingiher xanthorrhizum Moon, Cat. 1. — Curcuma rotunda L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 2; Rumph. Herb, amb. V. (»749) t. 69 Fig. 2. — Manja-Kua Rheede, Hort, malab. XI. (1692) t. 10. — Acaulis e rhizomate tuberoso aromatico lucide luteo radicibus cylindricis crassis. Folia 3 vel 4 longe (ad 30 cm) petiolata erecta ovato-oblonga interdum angustiora breviter acuminata angustata demum acuta 25 cm longa et ad 4,5 — 8 cm lata utrinque glabra nervo mediano dorso pilulis hinc inde insperso excepto; ligula brevissima acuta membranacea. Spica pedunculata inter vaginas dilatatas occulta; bracteae firmulae ob- longae vel lanceolatae ad 5 cm longae; calyx his brevior; corollae tubus idteriorem superans (4,5 — 5,5 cm) albus, lobi patentes 1,5 cm metientes rosei; staminodia ob- longa vel lanceolata alba lobos aequantia, labellum duplo longius album rubro-notatum et — striatum margine incurvum subsaccatum; connectivum in appendiculam quadratam brevem bifidam productum. Vorder-Indien: Concan in Gudscherat (Graham), Ceylon (Thwaites aber wohl nicht wild, amba kaha der Eingeborenen). Hinter-Indien: Südliche Andamanen (Sulp. Kurz); Tenasserim (Helfer). Java: In den Teakwäldern von Blitar Kediri bei Lodaja (War bürg). Nota. Non raro propter rhizomata qualitalibus iis Zingiberi^ similia at minus acria ab incolis culta. 36. K. elegans Wall, apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 222. — K. Crawfordia Wall. Cat. ined. — Mofiolophtcs elegans Wall. PI. asiat. rar. I. (1830) 24 t. 27; Horan. Monogr. (1862) 22. — Acaulis vel caulescens annua radicibus fili- formibus. Folia 2 — 4 fasciculata petiolo paulo lamina breviore instmcta, ulterior ob- longa acuta basi rotundata membranacea supra viridis subtus pallidior. Flores pauci spicam abbrevialam breviter pedunculatam referentes, bracteae exteriores 4,5 cm longae oblongo-lanceolatae virides; calyx c. 2,6 cm longus; corollae tubus grncilis priore duplo longior, lobi subtriplo breviores lanceolati virides; staminodia divaricata obovato-cuneata 1,2 cm longa; labellum ad 2 cm diametro fere ad basin bipartitum ut priora lilacina; connectivum in appendiculam suborbicularem productum. Hinter-Indien: Von Birma bis Tenasserim (Wallich (6593). 37. K. ovalifolia Roxb. Hort. beng. (1813) 1, Corom. pl. III. (1819) t. i78; Koscoe, Monandr. pl. (1828) t. 95; Horan. Prodr. (1862) 21; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 219; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 106. — A'. divcrsifolia Link in Kaempfera. 33 Dietr. Sjn. pl. I. (1839) 57; Iloran. 1. c. (i862) 2<. — A'. Parishii Hook. f. in Bot. Mag. (1869) t. 5763. — Tritophm ovalifoliiis Lestiboud. in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1842) 341. — Caulis foliosus interdum a florigero dislinctus e rhizomate tuberoso radicibus filipendulis. Folia ad 6 cm longe*) petiolata 15 — 20 cm longa et 7 — 9 cm lata oblonga acuminata basi rotundata et acuta pallidc viridia subtus haud piirpm-ea. Spica pauciflora interdum ante folia sessilis e rhizomate, bracteae virides- centes brunneo-tessellatae 2 — 5 cm longae; ovarium pilosum; calyx 2 — 3 cm longus clavatus apice bilobus; coroUae tubus cum aequans vel paulo hoc longior, lobi lineares tubo aequilongi albi posticus cucullatus alte apiculatus; staminodia lateralia elliptica ob- tusa 2,2 cm longa alba; labellum alte bilobum violaceum, lobi suborbiculares et mucronulati emarginati; connectivum ultra thecas in appendicem subcjuadratam vulgo irregulariter trilobam productum. Tenasserim: In dichten Wäldern bei Maulmcn (Parish; er führte die Pflanze in Kew ein, wo sie im Frühjahr 1869 blühte). Halbinsel Malakka: Ohne bestimmte Standortsangabe (Farghar), wahrschein- lich nur verwildert (nach Ridley). Nota. Haec species seeundum cl. Baker etiam in Slam vigens nunc plantanri acaulem coaetaneam, nunc caulem florigerum a folioso distinetum praebet; icon Roxburghiana exempli gratia priorem icon Hookeriana autem ulteriorem relationem offert. 38. K. atrovirens N. E. Brown in Illustr. hortic. XXXIII. (1886) 143 t. 610. — Herba perennis gracilior, caules 15 — 17 cm alti. Folia 4 — 5 basalia pro rata ovata acuta superiora sessilia vel breviter (ad 5 mm longe) petiolata oblonga vel elliptica breviuscule acuminata vel acutiuscula haud caudata basi angustata et in vaginam trans- emitia utrinque glabra supra velutino-micantia obscure viridia 8 — 14 cm longa et 3 — 7,5 cm lata. Spica pauciflora e medio foliorum ope vaginae folii summi involucrata 3 cm longa at axi longo centrali sustenta; ovarium ; calyx ; corollae albae tubus gracillimus c. 5 cm longus, lobi anguste lanceolati acuminati; labellum violaceum in fundo macula flava notatum 2 — 2,2 cm longum altissime bifidum, lobi ob- tusiusculi; staminodia lateralia aequilonga, lobis paulo latiora aequicolora; stamen breve, anthera 5 mm longa, connectivum in appendiculam oblongo-lanceolatam integram 8 mm longam productum. Borneo: Ohne bestimmte Standortsangabe (eingeführt von der Gompagnie con- tinentale d'Horticulture de Gand), 39. K. ornata N. E. Brown in Illustr. hortic. XXXI. (1884) 159 t. 537. —Folia plura ad 1 4 cm longe petiolata patentia lanceolata acuta basi angustata ad 1 8 cm longa et 3,7 cm lata supra viridia secus medianum argentea et pinnato-picta sul)tus pur- purea. Flores plures spicam sessilem vagina inclusam referentes; bracteae ad 3 cm longae oblongo-lanceolatae obtusae, bracteolae ad medium bifidae; caljx basi pubes- cens 1,2 cm longus bilobus; corollae flavae tubus gracilis bracteas superans, lobi 2 cm longi 7 mm lati oblanceolati ; staminodia lateralia 1,2 cm longa elliptico-oblonga obtusa; labellum 1,8 mm longum integerrimum subundulatum flavum basi macula aurantiaca; connectivum in appendiculam suborbicularem subintegram productum. Borneo: Wurde von Teu scher, der für die Gompagnie continentale d'horticulture k Gand sammelte, 1884 eingeführt. 40. K. speciosa Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 220. — Folia erecta 5 — 7 cm longe petiolata suborbicularia, 12 — 14 cm longa et lata aequabiliter viridia vel obscurius variegata, Flores pauci in capitulum sessile aggregati pure albi; corollae tubus longissimus, ad 7 cm longus, lobi ovati fere 2,2 cm longi; staminodia late ob- ovata lobos aequantia; labellum his aequilongum latissimum, 5 cm metiens, alte bifidum. Birma: Nach einer Abbildung des Kalkutta-Herbariums beschrieben. 41. K. undulata Teysm. et Binn. Neederl. Kruidk. Arch. III. (1855) 391. — Herba perennis haud alta, caules c. 1 0 cm alti. Folia 3 — 4 radicalia patentia late *) In planus cultis multo longius (ad 13 cm longe) petiolata. 6* S4 K. Schumann. — Zingiberaccae. sessilia oblongo-Ianccolata attenuato-acuminata basi anguslata vel exleriora rotundata utrinque glahra 5 — 9 cm longa et <,5 — 2,7 cnn lata; vagina ampla striata. Spica vou- tralis tri- vel qiiadriflora sessilis vel breviter pedunculata in vaginis inclusa; ovariuni . . : caljx . . .; corollae tubus gracilis 5 cm longus apice dilalatus, lobi 2 cm longi anguste liDeai*es aciiminati albi et ope glandularum oleosarum castaneo-striolati ; labelluin obova- tum bifidum purpureum; staminodia lateralia oblonga obtusa labello aequilonga; conn»' - tivi appendicula elongata bifida et rcflexa. Java: Bei Djudja (Vordermann). 42. K. siphonantha King apud Bak. in Hook. f. Fl. Bril. Ind. VI. («890) 22i. — Acaulis annua (ex Baker) radicibus filiformibus. Foiia 3 fasciculata erecta ad <4 cm longe petiolata oblonga acuta basi oblique roUuidala membranacca 9 — < 2 cm loufra. Flores solitarii longe pedunculati bracteis nonnuUis slerilibus congestis mcmbranaccis comitati; corollae tubus \0 cm longus exsertus gracilis; lobi oblongo-lanceolati vii'idos 1,3 cm longi; staminodia oblonga obtusa ut labellum latum alte bifidum lilacina; con- nectivum in appcndiculam integram productum. Hinter-Indien: Auf den Andamanen (King's Sammler}. Nota. Propter flores solitarios tubo maximo et bracteats steriles infra flores planla vaM. peculiaris. 43. K. vittata N. E. Brown in Card. Clu-on. 2. ser. XVIII. (<882) 264. ~ Gaules ad 22 cm alti. Folia 4 — 6 ad 4 2 cm longe petiolata obtusa niucronulata, basi rotundata et in petiolum breviter cunealo-contracta vagina basi appresse pubcrula et rubra, elliptica 8 — < 0 cm longa et 5 — 5,7 cm lata, obscure viridia holosericeo-micantia ad medianum cinerea et pinnatini picta sub lenle pilis appressis paucis inspersa, subtus cinereo-viridia subsericco-pilosa. Flores plures spicam in vaginam inclusam referentes; bracteae flores amplectentes 2,2 cm longae, bracteola bilida ut bracteac membranacca pubescens alba et superne rubro-notata ; calvx spathaceus apice tridenliciilalus uriilate- raliter triente superiore fissus, \ ,2 cm longus pubescens ; corollae tubus gracilis exsertus ad 4 cm longus, lobi oblongi acuti ad \ 4 mm longi albi ; staminodia elliptico-oblonga 1,2 cm longa alba; labellum concavum oblongum vix emarginatum ad 16 mm longum album ad apicem et medianam flavum; conneclivum in appcndiculam concavam apice revo- lutam et denticulatam productum. Sumatra: Lobu (Curtis, er sandte die Pflanze 1881 an Veitcb and Sons. London). Nota. Trichomata foliorum splendide viridium aegre sub lentc valida ipsa conspicua. 44. K. Prainiana King apud Bak; in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 220. — Acaulis e rhizomale baud crasso radicibus filiformibus. Folia 3 — 4 longe (ad 1 3 cm) petiolata 17 — 2 4 cm longa et 4,5 — 6 cm lata erecta oblongo-lanceolata basi acuta obscure viridia subtus rubra; ligula brevissima acuta membranacca glabra. Flores plure& spicam elongatam sessilem vel breviter pedunculatam 13 — 15 cm longam angustam ultra vaginas productam referentes; bracteae dissitac membranaccae oblongae imbricatae com- plicatae 2 — 3,5 cm longae acutae glabrac; ovarium 4 mm longum glabrum; bracleolae 1,8 cm longae tenuiorcs; calvx 4 mm longus campanulatus Inincatus bvalino-membra- naceus; corollae albae tubus 2,3 — 2,5 cm longus apice ampliatus et rectangule curvalus lobi duplo breviores; staminodia lateralia elliptica corollae lobos aequantia et iis similia; labellum oblongo-cuneatum lobis corollae longius 1,7 — 1,8 cm meticns; partes int eriores floris rubrae; anthera 6 — 7 mm longa oblonga connectivi, appendicula 0 (ex collectore). Halbinsel Malakka: Perak, bei Larut, in dichten Dschungeln mit fettem, feuchtem Boden bei 100 — 150 m ü. M. (King's Sammler Goping n. 6131, blühend im Mai (1884). Nota. Slatura uf cl. Baker rede monuit, A'. pamluralae Roxb., haud absimilis at ope spicae elongatae e vaginis omergentis prima fronte recedens. 45. K. Andersonii Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 221. — Acaulis. Folia raodice (2,5 — 4,5) longe petiolata adscendentia oblonga acuta basi angustata 7 — Kaempfera. g^ 9 cm longa pallide viridia haud maculata vel variegata. Flores plures capitulum invo- lucratum sessile referentes; bracteae exteriores ad 5 cm longae oblongae obtusae virides; corollae albae tubus bis brevior, lobi ovati breves; staminodia elliptica alba; labellum orbiciilare emarginatum album basi flavo-notatum ; connectivum in appendiculam orbi- cularem apice rotundatam produetum. Birma,: Ohne bestimmte Standortsangabe (Anderson, in den Gärten von Kalkutta eingeführt). Nota. Species sequenti affinis tarnen capitulo sessili, corollae lubo breviore et foliis bre- vius petiolatis diversa. 46. K. involucrata King apud Bak. in Hook. 1'. Fl. ßrit. Ind. VI. (1890) 22<. — Acaulis. Folia longo (ad 14 cm) petiolata ereeta oblanceolato-oblonga <4 — 18 cm longa et 3,0 — 5 cm lata viridia basi acuta. Flores plures capitulum involucratum breviter vel usque ad 9 cm longe pedunculatum referentes ; bracteae exteriores steriles membranaceae ad 5 cm longae, fertiles parvae lanceolatae; corollae tubus 3,5 cm longus, lobi patentes parvi oblongi albidi; staminodia lateralia paulo longiora ad 1,3 cm longa alba; labellum paulo majus bilobum album flavo-maculatum; connectivum in appendiculam suborbicu- larem produetum. Östlicher Himalaja: Sikkim (Jeffray); Assam (.Terkins); Ober-Birma, Katchin Hiigel (Shaik Mokim). 47. K. campanulata (0. Ktze.) K. Schum. — Stahlianthus canipanulattcs 0. Ktze. Rev. gen. II. (i89i) 697. — Herba perennis acaulis. Folia pauca (2 — 3) longe (ad 25 cm] petiolata lanceolata vel spathulata basi in petiolum sensim attenuata utrinque glabra ad 2 5 cm longa et 2 — 3 cm lata basi vaginis 3 — 5 laxis 3 — 8 cm longis comi- tata. Involucrum campanulatum 4 cm longum et i ,5 — 2 cm diametro apice breviter bilobo, lobi acuti; flores 15 — 20; bracteae oblongae 2 — 3 cm longae tenerrimae sub- hyalinae; ovarium glabrum; caljx tenerrime membranaceus c. 2 cm longus; corollae tubus obconicus 1,5 cm longus, lobi inaequales oblongi c. 1 cm longi; staminodia lateralia oblonga; filamentum nuUum; anthera 4 mm longa, connectivi appendicula nulla. Siam: Bei Angkor (0. Kuntze). Nota. Diagnosin hujus speciei secundum descriplionem auctoris confeci; plantam quidem olim vidi, at materies male conservata examinationem accuratam non licuit. Gl. 0. Kuntze in eam genus proprium 'condidit, hoc non immerito factum est quam illo tempore Zingiberacea Ulla involucro magno donata non exstitit, si Monolophum Philippianum Dietr. negligo quem loco obscuro descriptum cl. 0. Kuntze supervidit. Hodie autem 4 species involucratas Kaem- pferae novimus, ita ut genus Stahlianthi non porro conservarc possimus. Si re vera anthera appendicula caret, haec species ad genus GastrochUi tendet, quod monstrat haec genera male inter se discrcta esse. 48. K. Philippiana (Dietr.) K. Schum. — Monolophus Pkilippianus Dietr. in Allgem. Gartenzeitg. XVH. (18 48) 266; Horan. Monogr. (1862) 21. — Cauhs foliosus e rhizomate tuberoso intus luteo. Folia longe (ad 30 cm) petiolata oblonga acuta basi utroque latere subcordata vel altero subcordata altero acuta subtus supra obscure viridia holosericea subglaucescentia sub lente pubescentia ad 20 — 25 cm longa et 9 — M cm lata. Flores numerosi capitulum pedunculo 1 5 cm longo gracili suffultum bracteis foliaceis viridibus involucratum 4 cm longum referentes, bracteae interiores lineares mem- branaceae; calyx spathaceus 2,2 cm longus tridenticulatus ; corollae tubus ad 5 cm longus albus, lobi lineari-lanceolati ; labellum obovatum alte bifidum violaceum basi luteum; lobi laterales ovati acuti pariter colorali; connectivi appendicula magna oblonga vel oblongo-linearis obtusa. Hinter-Indien: Ohne bestimmten Standort (Philippi, 1 846 nach dem Decker- schea Garten in Berhn gesandt, wo sie 1849 blühte). Nota. In affinitatem K. involucratae King pertinet, at foliis magnis subtus pilosis statim ab Omnibus aliis affinibus discernenda. In Flora of British India a cl. Baker silentio praeter- missa nunc in hortis non porro exstat. 49. K. macrochlamys Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 223. — AcauHs. Folia 4 — 5 ereeta ad 7 cm longo petiolata lanceolata attenuato-acuminata basi sensim S6 K. Schumann. — Zingibcraceae. attenuata. Flores spicam abbreviatam breviter pedunculatam referenles, bracleae exle- riores 5 cm longae oblongae purpureo-fuscae ; corollae tubus calveem subacquans, lobi i,3 cm longl; staminodia lateralia paulo longiora orbiculari-cuneata alba; labelliim late eUipticum S,3 cm latum ad medium in lobos 2 suborbiculures divisum subtus tiavum «t pilosimi; connectivum in appendiculam ovatam obtusam producliim. Hinter-Indien: Tenasserim ohne bestimmte Standorlsangabe (Parish, nach Kew geschickt, wo sie iSli blühte). Notu. Hüne speciem intcr affines bracteis coloratis insigncm secunduin iconem plantae florentis a cl. Oliver designatam cl. auetor descripsit. 50. K. angustifolia Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (<807) 351. Monandr. |.I. (I8J8) t. 94; Redoule, Liliac. (t8i3) t. 389; Horan. Monogr. (4862) 2«; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (<890) 24 9. — A'. Boxburghiana Schult. Mant. I. (4 822) 83. — - Acaulis e rhizomate crasso tuberculato radicibus ex parte tantuni carnosis cylin- dricis. Folia majora bina tantum adscendenlia breviter petiolala ad 4G cm longa et 3 cm lata acuta basi angustata anguslissimc marginata viridiu. Flores j>auci odori; bracteae angustae; calvx 2,5 cm longus acutus membranaceus; corollae tubus duplo caljce longior; lobi anguste lineares 2,5 cm longi; staminodia oblonga alba; labellum violaceum ad medium bifidum, lobis obovatis 4,5 — 2 cm longis; connectivum in appen- diculam subquadratam obiter mai'ginatam productum. Östlicher Himalaya: Am Fuße der Berge in Bengalen (Roxburgh). Slam: Ohne bestimmten Standort (Keith). Nota. Cl. Baker indieavit, hanc speciem quoque Malesiam inhabilasse. Seeundum cl. Roscoe tuberibus in tussini incolae utuntur; nunc ea cum piperis foliis calcis et nucis Arecac fragmento, mi.xtura quod Betle vocant, masticare solent. 54. K. minor (Bak.) K. Schuni. — Gastrochilus minus Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 24 7; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 4 4. — Folia 4 ad 2,3 cm longe petiolala rubro-vaginata oblanceolata obtusa 9 cm longa et 3 cm lata obscure viridia ad medianum argenteo-taeniata fasciculata c rhizomate tenui. Flores plures speciosi magni spicam abbreviatam terminalem referentes, bracteae 4 — 5 cm longae lanceolatae membranaceae flavidae; calyx tubulosus; corollae tubus bracteas haud superans, lobi oblongi obtusi flavi ; staminodia lateralia oblonga obtusa flava basi rubro- maculata; labellum 2,3 cm longum et 4,2 cm latuin oblongum obtusum, a«l medianam carinatum saturate flavum versus basin pallescens et rubro-notalum; stamcn elongatum cunatum roseum; connectivum in appendiculam rotundatam trilobulatam productum. Hinter-Indien: Perak, Halbinsel Malakka, bei Butang Padang (Curtis); bei Bujong Malakka häufig (Ridley); bei Larut (King's Sammler). Nota. Planta elegantissinia propter foliorum colorem, Nomen ncquaquam ai)lnm qnia species aliae jam minores, flores insiiper inter maximos generis OaMrochili in <|Uod c). uuclor hanc speciem collocavit. 52. K. Oilbertii Bull in Card. Chron. 2. ser. I. (4882) 742 fig. 4 42, p. 743. — Acaulis. Folia adscendentia breviter petiolala oblonga acuta basi attenuata utrinque glabra obscure viridia subtus pallida plus minus interdum ad medianum albo-variegata 4 0 cm longa et 4 cm lata. Spica terminalis oligantha; calyx spathaceus apice triden- ticulatus; corollae albus tubus ad 2,5 cm longus; lobi 3 cm longi anguste lanceolati; staminodia petaloidea alba subaequilonga; labellum 2,7 cm longum bilobum albimi vio- laceo-striatum; stamen late trapezoideum ; connectivi appendicula 8 mm longa biloba, lobis iterum trilobulatis albis. Indien: Ohne bestimmten Standort aus Bull 's Garten (blühte am 24. Mai 4901 in Berlin). Subgenus V. Frotanthium Horan. l'rotanÜtium Horan. Monogr. (4 862) 24; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (4883) 642; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4890) 224. Kaempfera. §7 Ab Omnibus subgeneribus hoc differt floribus praecocibus, insuper lloribus in genere magnis; labellum et connectivi appendicula semper bifida evadunt; inflorescentia con- tracta immediate e rhizomate oritur vel potius axim Vegetativum terminal (inflores- centia radicalis) (cf. etiam K. ovalifoliam Roxb. hinc inrle caulem florentem a folioso distinctum procreantem quae connectivi appendicula tri- vel quadridentata insignis). Species 3, prima culta tantum nota, aliae in ditione burmanica et tonkinensi vigent. Conspectus specierum. A. Labellum album fundo flavum haud alte lobatum, corollae tubus caljcem duplo superans, connectivi appendicula parva; Birma. 53. K. Candida. B. Labellum lilacinum vel violaceum alte lobatum, corollae tubus calycem aequans, connectivi appendicula major; in India et Malesia culta 54. iC. rotunda. Hujus affinitatis at lobis angustis labelli diversa 55. iT. /tssa. 53. K. Candida Wall. PI. as. rar. L (1829) 47 t. 56; Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1890) 222. — Acaulis e rhizomate tuberoso radicibus filipendulis. Folia haud exstantia. Bracteae ovato-oblongae puberulae albidae. Flores 6 — 8 spicam referentes; bracteae ellipticae 5 — 7 cm longae albae superne pulchre roseae;- calyx 2,5 cm longus trilobatus; corollae tubus duplo longior; lobi lanceolati 2,5 cm longi, «lorsalis cucullatus et longe mucronatus; staminodia erecta late elliptica alba basi lutea 3,5 cm longa; labellum reflexum orbiculari-cuneatum ad Y3 bilobum bis aequilongum album ad me- dianum lineis 2 luteis; connectivum in appendiculam bifidam productum. Burma: Schan-Berge bei 1000 m ü. M. (Gollett); auf Schuttplätzen oder im Ge- büsch von Martaban bei Amherst und Maulmen (Wallich n. 6585, blühend im März). Nota. Haec species ab affini sequente colore floris optime recedit. 54. K. rotunda L. Fl. zejl. (1737) 9; Spec. pl. ed. 1. (1753) 3; Roscoe, Monandr, pl. (1828) t. 97; Wight, Icon. (1 853) t. 2 029; Nees, Düsseldorf Abb. Suppl. t. 100; Sims in Bot. Mag. t. 920; Hook. f. 1. c. t. 6054; Flore des Serres X. t. 1041 ; Peters, in Fl. brasil. IIL (3) (1890) 35 t. 10, Fig. 2; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VL (1890) 222; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 338. — K longa Jacq. Hort. Schönbr. t. 317; Redout. Liliac. L (I8OI) t. 49; Lestiboudois in Ann. sc. nat. II. ser. XV. (1841) 317 t. 20, Fig. 5—8. — K versicolor Salisb. in Trans. Hort. Soc. L (1812) 286. — Malankua Rheede Hort, malab. XL (1692) 17 t. 9. — Caulis foliigerus a florigero distinctus ambo e rhizomate tuberoso. Folia breviter petiolata erecta 17 — 27 cm longa et 7,5 — 9,5 cm lata subtus purpurea supra saepe variegata. Spica 4 — 6-flora; bracteae ad 5 — 7 cm longae; calyx 6 — 7 cm longus denticulatus unilateraliter fissus; corollae tubus eum aequans, lobi anguste lineares tubo aequilongi albi ; staminodia lateralia ad 5 cm longa acuta erecta alba, labellum altissime bilobum lilacinum; connectivum ultra thecas in lobos 2 subulatos distantes partitum. Vom Himalaja bis Ceylon, Malakka und durch den malayischen Archipel verbreitet und zwar wohl überall gezüchtet oder aus Züchtungen entflohen; bisher kaum eigentlich ursprünglich wild beobachtet. Java: kultiviert (nach Blume und Miquel, Kontje der Eingeborenen), ohne be- bestimmten Standort (Zollinger n. 2348). Nota. Haec species pulcherrima floribus gratissime praesertim statu marcescente suaveo- lentibus insignis olim pro stirpe botanici sumpserunt quaeRhizoma Zedoariae ofi'ert. Nunc autem nobis notum est, hanc materiem ad Curcuma Zedoaria Roxb. pertinere. In Brasiliae civi- tate S. Catharina prope Blumenau ex horto aufuga invenitur (H. Schenck n. 708). 55. K. fissa Gagnepain in BulL Soc. bot. France 4. ser. IIL (1903) 163. — Herba perennis minuta caules cum foliis nondum evolutis 10 — 13 cm alti; radices fasci- culatae fusiformes. Folia . . . Spica praecox basi bracteis sterilibus virescentibus linearibus 5 — 6 cm longis et 2 — 3 mm latis comitata; florentes laxe imbricatae membranaceae bi- vel triflorae; bracteolae parvae lineari-lanceolatae ; flores 8 cm longi; calyx 4,2 cm S8 K. ScliumajiD. — Zingil" meliens longissimc tubulosus irideulatus, dentes trianguläres subacuti, unilateraliter spathaceo-üssus : corollae tubus gracilis 6,7 cm longus, lobi lauceolati-lineares posticus vix major et lafim l.: 2 cm longus et 3 — 4 mm latus: labellum 2 cm longum ad basin flssuni, lobi ö mm lati cuneato-lanceolati ; staminoilia ulteriora similia apice obtusa; filamentum planum; antherae appendicula in laminam expansa, crista 2 mm longa bilo- bata, lobi trianguläres; nectarii glandulae 2 mm longae. Tonkin: Landschaft Laos in der Provinz La-ku ;mi linkti» II er «Ics Me-kong (Harmand ohne Nr. 1875— < 877). Nota. A K. rotunda L. haec species piMcciiai' r.i.licilMi> lasri. ul.iiis .1 l.ibtll.. ad it.tMu bilobo, lobis aogustis difTert. 7. Haplochorema k. Scimm.*) Haplochorcma K. Schuni. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (4 899) 33 i. Calyx menibranaceus tubuloso-turbinatus tridentatus. Corollae tubiis .ni-iistu- a|ii(.iii vir sulMÜlatatus ; lobi subaequales membranacei. Staminodia lai.ialia |m - lalüitlta dursuiii versus disposita ; labellum deflexum ?d(o Mlobnm subcrispiiluui. Stamen filamento brevi subdilatato donatum; anlhera «lilli» i tluis p ir illelis basi haud calcaratis; connectivumi ultra thecas productum. Ovariuiu unilueulare, ovula pauea abasi adscendentia anatropa. Nectarii glandulae filiformes; stilus tcnuis sligmate cupulari. Capsula sicca, exocarpio tenui crustaceo fragili. Semina 2 vel 3, arillo lacerato tenui basi cincta. — Herbae perennes e rhizomate repente. Folia disticha, interdum solitaria tantum lamina donata. Flores nunc solitarü terminales nunc panniculam e cincinnis oliganthis conflatam referentes. Species adhuc 6 notae in insula borneensi vigent. Nota. Habitu species hujus gcneris eas generis Kaempferae i. ih laul et forsan intcr eas nonnuilae aliac exstant quae propter indolom ovarii a me ipso neu mhiI iti in gcnus supra ad- umbratuin militant. Character ovarii unilocularis plane demonstrat, Imnc ad tribus vel sub- familias constiliiendas omnino inaptuni esse. Clavis specieruni. A. Caules polyphylli. a, Inflorescentia paniii/i//>hi/f/in// . b. Inflorescentia cincinnum reterens condensata in vaginam folii summi inclusa 2. //. olh/dsjit niia. B. Caules monophylli (si vaginas basales negligis). a. Spica pluri- vel multiflora exserta. a. Inflorescentia laxe spicala axi gracili, bracteao nieinl.ii- naceae ;i. //. ui'i' ilijus. ß. Inflorescentia capitata 4. //. ji' finfatum. b. Species uniflorae, flores in vaginum inclusi. a. Ovarium glabrum •'»,//. uniflorum. ß. Ovarium pubcruhim (..//. cxterisum. i. H. polyphyllum K. .srlimn. in Kngiris i;,,i. .laluh. \\\il. (<899) 332. — Caidis foliosus ad 30 cm altus foiiis pluribus donalus. Folia modice petiolata lanccolata acuminata et apiculata basi angustata utrinquc glabra sicc. papyracea subtus rubro- rastanea supra cinerea ad <5 cm longa et 3,5 cm lata; ligula 2 mm longa membra- narea biloba. Pannicula 9 cm longa peduoculo 5 cm sulTulta; rhachis glabra; bracteac '■. M coriaceae ad 3,5 cm longae lineares compliratae pluriflorac. Ovarium glabrum; cahx 9 mm longus unilateraliter fissus glaber; corollae tubus 12 mm longus. Labellum corollae lobo brevius alte bilobum; staminodia lateralia obtusa 8 mm longa. Stamen ulteriora aequans; connectivi appendicula brevis obtusa. Nectarii glandulae 2 mm longae. * hnXovs (Simplex), j[(aqr^fA€t (camera], oh <.\ariiim iinildcnlar.'. Haplochorema. 89 jj -/j- A Fig. i2. A Cyphostigma diphylliim K. Schum. . Habitus. — B—G Haplochorema tmiflorum K. Schum. B Planta florens. G Antliera cum connectivi appendicula et stigmate. D Diagramma. /"i— /"s folia, Im alabastrun,, sp lloris solitarii calycis partes. ^ Ovarium. G Semen. (Icones originariae). 90 K. Schumann. — Zingiberaceae. Sunda-Inseln: Borneo, Radschdl von Sarawak, bei Leradu (Beccari, Pi. Born, n. S324). • 2. H. oligospermum K. Schum. — Kaempfera oligosperma K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 237. — Gaules prostrati repentes; rami florentes ad <6 cm longi. Folia c. 8 breviter ad 7 mm lantum petiolata lanceolata acuta basi atlenuata ad H cm longa et 2,5 cm lata viridia supra holosericeo-micanlia. Flores plures spicam ad 7 cm longam referentes; bracteae lanceolalae acuminatae complicatae 4 — 5,5 cm longae; bracleolae membranaceae retusae; ovarium pauci- (vulgo 9-) ovulatum; calyx tridentatus tenerrimus ; corollae tubus gracillimus ad 4,5 cm longus, lobi lanceolati sub- aequales, dorsalis cucullatus et subapiculatus ; staminodia lateralia obovata ut labellum 1,6 cm longum bilobum crispatum ochroleuca; stamen glandulosum; conneclivi app«Mi- dicula rotundata 2,5 mm longa. Borneo: Radschat von Sarawak, bei Marup, Provinz Batang Lupar (Beccari, Pi. Born. n. 3307, blühend im April 1864). 3. H. gracilipes K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 332. — Caulis foliosus ad 25 cm altus basi vagina solitaria velatus, apice lamina solitaria instructus. Folia ad 8 cm longe petiolata oblonga vel subovato-oblonga acuta basi in petiolum an- gustata ad <7 cm longa et ad medium vel inferius ad 7 cm lata utrinque glabra; ligula haud conspicua. Caulis florens <0 cm longus, inflorescentia laxe panniculata, bracteae 5 tantum obviae ad 8 mm longae cincinnigerae ovato-lineares complicatae ; ovarium glabrum. Sunda-Inseln: Borneo, Radschat von Sai'awak, auf dem Gunung-Wah (Beccari P. Born. n. 2839, blühend im November 1866). Nota. Haec species a praecedente non solum folio solitario lamina instructo sed etiam rhachide et pedunculo graciliimo differt; flores, spicae elongatae bractoatac statim dignoscitur; proventum in peninsula malaccensi cl. Ridley (in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) -110) pariter negavit. 6. G. rubro-luteum Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 218. — Caules- cens, caulis ad 30 cm altus et ultra. Folia plura sessilia vel breviter petiolata oblonga breviter aeuminata et rostrata basi acuta ad 2 0 cm longa. Flores plures at minus numerosi quam in G. pulcherrimo, spicam angustiorem pedunculatam referentes; brac- teae inferiores paucae vacuae, superiores imbricatae; calyx . . .; corollae tubus bracteas haud superans, lobi lanceolati 2,5 cm longi rubri; staminodia lateralia lobis corollae longiora flava; labellum oblongo-cuneatum pandurilbrme apice rubrum, basi flavum; stamen staminodiis subaequilongum. Hinter-Indien: Khasia-Hügel (Hooker f. u. Thomson); Thesia-Fluss 83m ü. M. (G. B. Clarke). 7. G. angustifolium Halber f. in Bull. Herb. Boiss. VI. (1898) 357 t. 10, flg. 1a — b. — Herba gracilis perennis. Caulis 40 — 50 cm altus. FoHa alte vaginata breviter vix 1 cm longe petiolata, petiolo dilatato, lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata undulata supra viridia, subtus argyreo-punctata supra glabra subtus me- diano parce pilosula 2 0 — 35 cm longa et 4 — 6 cm lata; vagina striata glabra basi rubra; ligula alte biloba, lobis acutis, 5 — 6 mm longa glabra. Spica pauciflora basalis in vaginas occulta; ovarium . . .; calyx . . .; corollae albae tubus 5 cm longus et ultra, lobi oblongo-lineares obtusi subpellucidi, posticus paulo latior, 15 — 17 mm longi; label- lum 2 cm longum et 1,7 cm latum album late obovatum basi gibbum supra purpureo- tessellatum margine crispulum inter marginem et gibbus macula citrina notatum; sta- minodia lateralia spathulato-oblonga obtusa albidum 1 — 1,2 cm longum, lobo corollae postico aequaUa; filamentum longiusculum albidum 4 mm longum et 1 cm latum; con- nectivi appendicula oblonga resecta subemarginata, subpellucido-alba. Sumatra: Im Nordosten bei Deli, im Kampong Pakam (Jaheri 1855, blühend im Garten von Buitenzorg). 8. G. albo-sanguineum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 111. — -Caulis ad 40 cm altus radicibus carnosis cylindricis, Folia ca. 6 ad 5 cm longe petiolata oblongo-lancreolata aeuminata basi late rotundata ad 20 cm longa et 6 cm lata. Flores plures spicam elongatam ad 1 2 cm longam referentes ; bracteae lanceolatae acutae im- bricatae; calyx spathaceus truncatus 1,2 cm longus; corollae tubus 2,3 cm longus vix bracteas superans, lobi incurvati albi; staminodia erecta oblonga obtusa alba rubro- tincta; labellum obovatum 1,8 cm longum album marginibus arcte convolutum rubrum; staminis filamentum dilatatum; anthera 1,2 cm longa. 94 K. Schumann. — Zingibcraceae. Hinler-Indicn: Halbinsel Malakka, Perak, am Maxwell-Hügel (F. A. Wooldridge, blühte im Garten von Pulo Pinang im September t894). Nota. A G. puleherrimo Wall, cui proxiine affine foliis longius petiolaüs et labello inarginibus magis involuto distat In insulis Lankawi nuncupatis cl. Gurtis plantani prob. identicam collegit (n. 2677;. 9. G. tülandsioides Bak. in Hook. 1. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 2<8; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (<899) 2<8. — Acaulis. Folia 4 — 5 longe (ad 18 cm) petiolata oblonga acuta basi rotundata supra viridia subtus purpurea ad \ 8 cm longa et 1 0 cm lata. Flores plures albi spicam ad 44 cm longam subsessilem referentes; bracteae imbricatae oblongae ad 2,5 cm longae acutae; calyx . . .; coroUae tubus bracteas aequantes, lobi lineari-oblongi 8 mm longi; staminodia his similia et aequilonga, label- lum orbiculari-obovatum «,2 cm longum album basi leviter flavidum; stamen labellum medium aequans. Hinter-Indien: Perak (Künstler, im Garten von Kalkutta kultiviert). Nota. Gl. Ridley hanc plantam secundum iconem Künstlerianam descriplam esse indlcavit, quod e nota Bakeriana haud legi; ulterior potius specimen c horto Calcuttensi ante oculos habuisse dixit. Opinioni Ridleyanae de affinitate cum K. pandurata Roxh. omnino non assentiri possumus, natura inflorescentiae longo spicata cum hac non quadrat; mea sententia O. tiüandsioides cum 0. pidcherrimo affinitate conjuncta est. Fig. 13. Oasirochüus longifiorum Wall. A Stirpis pars summa cum inflorescentia. B Galyx. C Flos absque coroliae lobis. (Icones sec. Bot. Mag. reiteratae). 10. G. tiliifolinm Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. («890) 218. — Herba annua rndicibus liliformibus; caulis erectus basi aphyllus ad 30 cm altus. Folia 4 — 5 breviter at manifeste petiolata latc elliptica vel subobovata breviter acuminata basi oblique cordata ad 15 cm longa et 9 cm lata membranacea. Flores numcrosi spicam sessilcm densam ad H cm longam complanatam referentes; bracteae imbricatae ad 3 cm longae ovato-lanceolatae acuminatae; calyx clavatus membranaceus 3 cm longus; Gaslrochilus. 95 corollae tubus bracteas aequans gracilis; lobi lanceolati vix 1,5 cm longi; staminodia lateralia oblonga prioribus paulo longiora; labellum obovatum concavum 2,3 cm longum. Vorder-Indien: Khasia Berge, in der tropischen Region (Hooker f. u. Thomson, Monolophus n. 6). Nota. Indole inflorescentiae haec species affinitatc O. pulcherrimo proxime accedit, at indole foliorum omnino ab eo distal. Gonnectivi appendiculam cl. Baker haud examinarc potuit, ipse eam normae rospondentem inveni. H. Gr. longiflorum Wall. PI. as. rar. I. (1829) 22 t. 25; Hook, in Bot. Mag. t. 4010; Horan. Monogr. (1862) 22; ßak. in Hook. 1'. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 217. — Älpinia Hamiltoniana Wall. msc. — Banglium sulphureum Harn. msc. — Acaulis radicibus plurimis carnosis et cyhndricis. Folia ad 1 0 cm longe petiolata 4 — 5 oblonga breviter acuminata basi saepius cordata ad 35 cm longa et 1 0 cm lata viridia subtus purpm'ea. Flores solitarii vel geminati nutantes spicas plm'es a caule foliigero distinctas efformantes; bracteae oblongo-lanceolatae scariosae ad 4,5 cm longae; caljx bracteis brevior; corollae tubus ad 7 cm longus, vulgo brevior gracillimus, lobi ad 2,3 cm longi albi; staminodia paulo bis longiora oblonga obtusa alba; labellum bis dimidio longius crispatum concavum album rubro-tinctum ; stamen corollae lobis brevius. Vorder-Indien: Sikkim Himalaja, Khasia Berge, Assam. — Hinter-Indien: Pegu und Ober Birma (Wallich Cat. n. 6579 u. 6589). Nota. Cl. Baker 1. c. in hac specie pUires probabiliter bene distinctas exstasse adnotavit e. gr. plantam quandam a cl. S. Kurtz sub titulo G. speciosae ms. inscrlptam floribus siü- phureis distinctam examinavit. Materie ampliore deficiente Judicium de hac rc non licet. In Malesia G. longiflora Wall, secundum cl. Ridley non viget. 12. G. Curtisii Bak. in Bot. Mag. (1894) t. 7363; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 113. — Acaulis e rhizomate carnoso. Folia vulgo 4 ad 14 cm longe petiolata, vagina rubra, ad 25 cm longa et 1 4 cm lata, oblonga acuta basi angustata supra glabra nitide viridia subtus pubescentia. Flores plures spicam sessilem termi- nalem referentes; bracteae albae convolutae ad 3,5 cm longae; calyx his aequilongus albus quadrante superiore in lobos lanceolatos divisus puberulus; corollae albae tubus 5,5 cm longus apice manifeste dilatatus lobi lanceolati 2,3 cm longi; staminodia lateralia paulo his breviora lanceolata obtusa, labellum paulo longius oblongum obtusum flavum lateribus rubro-notatum; stamen breve ut stilus puberulum, thecae poris apicalibus dehiscentes; stilus longe exsertus. Hinter-Indien: Langkawi-Inseln auf Kalkfelsen (Gurtis n. 2896). Nota. Haec species non, ut cl. Baker voliiit, insulam Penang incolit; folisf sec. cl. Ridley superficie superiore perfecte glabra, ita ut icon supra laudata cum natura non quadret. 1 3. G. javanum K. Schum. n. sp. — Caulis gracilis infra nodos saltem sub lente valida minute puberulus. Folia longe (ad 12 cm) petiolata oblonga vel lanceolata bre- viter acuminata basi acuta utrinque glabra. Flores 4 — 5 brevissime pedicellati; spica caulem terminantem brevissimam sessilem vagina folii summi inclusam referentes; brac- teae et bracteolae aequales scariosae lanceolato-lineares acuminatae 4,5 cm longae; calyx truncatus spathaceus breviter fissus hyalinus 14 mm longus; corollae tubus 5,5 cm longus gracilis, lobi lanceolati acuti 15 mm longi; staminodia lateralia subobcuneata 17 mm longa; labellum oblongo-cuneatum emarginatum 2,7 cm longum; nectaria 5 mm longa anguste subulata. Java: Ohne bestimmten Standort (Zollinger n. 1 1 6 sub nomine Gastroglottis). Nota. Prima Gastroehili species ex insula javanica foliis longe petiolatis et inflorescentia in vaginam folii summi inclusa maxime insignis. Species haud satis notae. Gastrochilus affine Wall msc. in Voigt, Hort, suburb. Calcutt. (1845) 372; Horan. Prodr. (1862) 22; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 218. — Assam. Gastrochilus Jmhinsii Wall. msc. in Voigt, 1. c. — Assam. Nota. Secundum cl. Baker hae species probabiliter cum G. longiflora Wall, identicae. 96 • K. Schumann. — Zingiberaceae. 9. Hitchenia Waii.*) Hitchenia Wall, in Trans. Med. Phvs. Soc. Calcutta VII. («834) 2 < 5; Horan. Monogr. (<862) 24, sphalmate Hitchinia)\ Benlh. in Benlh. et Hook. f. Gen. III. (1883) 64:r, Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 224. Calyx tubulosus niembranaceus tridentatus. CoroUae tubus gracilis superne pariini ampliatus; lobi 3 subaequales oblong! vel ovati raro lineares. Labellum coroUae lobis vix longius angustum vel orbiculare recurvum bilobum; staniinodia ovata vel oblonira petaloidea. Filamentum >Tilgo breve; anthera ecalcai'ata; conneclivi appendicula 0. Nectarii glandula amplectens apice biloba. Capsula trigonu coriaeea calvce coronata vari» rupta vel subtrivalvis. Semina exai'illata nitentia. — Herbae annuae, rhizoma radicibu> filipendulis inslructum. Folia petiolata vel sessilia oblonga, lanceolata vel elliptica. Spica terminalis; bracleae omnes fertiles vel superiores steriles et comani relerentes. Species adhuc 3 notae in India orientali vigent. Conspectus specierum. A. Staminodia et labellum angustiora; bracleae saltem fructigerae coriaceae duriores \. H. Careyami. B. Staminodia et labellum latiora, ulterius orbiculare. a. Coma O; omnes bracteae fertiles, flores albi 1. H. glauca. b. Coma albida, flores flavi 3. //. caulina. \. H. Careyana (Wall.) Benlh. in Benlh. et Hook. f. Gen. III. (4 883) 643; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 225. — Curcuma Careyana Wall. msc. Cat. n. 6595. — Caulis ad <,3 m altus. Folia sessilia lanceolata attenualo-acuminata ef raudata basi anguslala margine minute at densissime. puberula ceterum utrinque glahra ad 60 cm longa et <0 cm lata; ligula ad 4 0 mm longa vel longior obtusa lenuis nt vagina margine superiore dense aureo-villosa demum glabrata. Spica ad 1 5 cm long.i serius elongata et 3 cm diamelro anguste c;ylindriea vulgo curvata; bracteae omnes fertiles ovatae acutae vel obtusae ad 2,5 cm longae inlimae saltem statu juvenil! mar- gine dense villosae 5- vel 6florae; ovarium glabrum; calyx 12 mm longus tridentatus, lobi minute apiculati; coroUae purpureae tubus subtriplo hunc superans, lobi 4,2 cm longi lineares; labellum pallide purpureum longe unguiculatum <,8cm longum obovato- cuneatum brevlter acuminalum bifidum; staminodia parva cuneato-obovata emai'ginata; filamentum h cm longum; nectarii glandula 5 mm longa amplectens biloba. Capsula trigona glabra ad 1,5 cm longa pallide straminea; semina nitidissima 5 mm longa cinerea. Vorder- u. Hinter-Indien: In der subtropischen Region des östlichen Himalava, in Assam, Cachar, Silhet und Munipur und auf den Khasia-Hügeln (Wallich n. (»595: Griffith, Kew Distr. n. Ö627B, Clarke, Masters). Nota. Bracteis saltem adultis scariosis species valde insignis. 2. H. glauca Wall, in Trans. Med. Phys. Soc. Calcutta VII. (1834) 215; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 224. — Curciima glaucophyüa Wall. Cat. n. 659 4: (irah. Cat. PI. Bomb. (1839) 210. — Caulis metralis et paulo ultra. Folia ad 10 cm longe petiolata lanceolata acuminata basi longe attenuata ulrinque glabra ad 30 cm longa vel ultra et 12 cm lata; ligula brevis rotundata puberula. Spica ad 17 cm longa cvlindrica 6 cm diamelro; bracteae omnes florentes orbiculares ad 3,5 cm longae apice recurvato glabrae superiores patentes; caljx 6 mm longus glaber Irilobus; rorollac albae tubus ad 5 cm longus; lobi parvi 1 cm longi oblong! ; labellum haud unguiculatum ovatum acutum subemarginatum ; staminodia coroUae lobos aequantia; filamentum breve cum anthera lobos corollae aequans. *) Secundum dominum Hitchcn. Hitchenia, Siliquamomum. 97 Hinter-Indien: Birma, ohne bestimmten Standort (Wal lieh). Nota. Haec species floribus albis et coma ab affini J?. caw/ma Bak. primo visu differt. 3. H. caulina Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 224. — Rhizoma haud valida radicibus filipendulis albis instrueta. Caulis ad <,3 m altus. Folia longe petio- lata oblonga acuminata basi angustata rubro-fusco-tineta ad 45 cm longa et 1 4 cm lata. Spica cylindrica ad 1 5 cm longa, 6 cm diametro; bracteae feHiles 2,3 cm longae obovato-cuneatae virides, steriles longiores albidae; caljx . . . .; corollae flavae tubus gracilis bracteas dimidio superantes; lobi 1,2 cm longi ovati; labellum orbi- culare 1,2 cm diametro alte bifidum; staminodia corollae lobos aequantia; filamentum his brevius. Vorder-Indien: Landschaft Concan, häufig auf dem Hochland von Mahableshwar (Wight). Species excludenda. Hitchenia musacea Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (18 92) 225 = Stachy- phrynium Oriffithii (Bak.) K. Schum. Pflanzenreich IV. 48. p. 49. 10. Siliquamornnm Baiii. Siliquamomum Baill. in Bull. Soc. Linn. Paris I. (1895) 1193; K. Schum. in Engl, u. Prantl, Pflzfam. Nachtr. I. (1897) 93. Caljx tubuloso-campanulatus plus minus alte bi- vel trilobus membranaceus apice unilateraliter fissus. Corollae tubus anguste cylindraceus apicem versus campanulato- dilatatus, lobi obtusi, dorsalis paulo major apice inflexus. Labellum magnum elliptico- obovatum apice crispatum. Staminodia lateralia late elliptica vel obovata obtusa. Anthera linearia, thecae parallelae, connectivi appendicula 0, anthera apice alte emarginata vel potius thecae appendicula membranacea munitae. Ovarium triloculare apice uniloculare ; Ovula oo angulo interiori affixa anatropa; stilus glaber, stigma apice ciliolatum. Capsula subfusiformi-cylindrica subtorulosa. Semina oviformia arillo bilobo cincta. — Herba perennis, caules foliosi apice racemo laxo oligantho clausi; bracteae minimae; flores longe pedicellati, pedicelli supra basin articulati penduli. Nota. Fructus hujus generis, ut cl. auctor optime monuit, maxime peculiaris valde cha- racteristicus. Qua ex ratione cl. Baillon formam cum siliqua comparaverit non intelligo; notae essentiales siliquae omnino desunt. Ad hunc usque diem forma paulo similis in genere Burbidgeae solo exstat a quo autem Siliquamomum jam labello maximo recedit. S. tonkinense Baill. in Bull. Soc. Linn. Paris L (1895) 1193; K. Schum. in Engl, u. Prantl, Pflzfam. Nachtr. L (1897) 93. — Herba perennis modice alta. Folia ad 7 cm longe petiolata, petiolus complicatus a latere complanatus, lanceolata vel lanceolato- oblonga breviter acuminata basi acuta 20 — 40 cm longa et 7 — 1 1 cm lata; ligula brevis 3 mm longa glabra obtusa. Racemus interdum saltem basi ramulum emittens ut videtur Septem- ad duodecim-florus ad 1 8 cm longus pedunculatus ; pedunculus ad 2,5 cm longus, 5 mm supra basin articulatus gracilis glaber; calyx sicc. rubescens ad medium inflatus 3,5 cm longus membranaceus perlucens glaber triente superiore unilateraliter fissus; corollae flavido-albae tubus anguste cylindricus 2 cm longus, lobi tenerrimi 2,5 cm metientes; labellum obovatum, ut videtur variegatum 3 cm longum; staminodia exteriora 2,5 cm longa obtusa; filamentum latum 2 mm longum; anthera cum appendiculis 2 cm metientes; disci lobi 2 lineares ad 7 mm longi; ovarium glabrum. Fructus haud plane maturus 1 0 cm longus et ad 1 cm diametro. Hinter-Indien: Tonkin, im^ Thale von Lankok^ in den Wäldern des Berges Bavi (Balansa n. 4218). Nota. Cl. Poisson benevole iconem folii et inflorescentiae calycem et antheram mihi misit, ex quibus diagnosin confeci; ei gratias quam maximas ago; serius plantam exsiccatam e herbario Kewensi examinavi. A. Engler, Das Pflanzenreicli. IV. 46. 7 98 K. Schumann. — Zin^eraceae. Fig. H. Siliquamamum tonkinen^se hhiW. Ä l'ars caulis lloicnh.s siiiu-nor. B Hos inagn. nat C Stamen cum staminodiis lateralibus. D Corollae basis longitudinaliter fissa cum ncctarii glandulis. E Fructus. (Icones originariae). V Curcuma. 99 w. Curcuma l.*). Curcuma L. Gen. pl. ed. \. (1737) 332 n. 829; Roxb. in Asiat. Research. XL (1812) 518, Fl. Ind. ed. 1. 1.(1820) 20, Coromand. PI. (1798) t. 151. 201; Salisb. in Trans. Hortic. Soc. I. (1812) 285; Wall. PI. as. rar. (1830) t. 10, 57; Endl. Gen. (1837) 233; Blume, Enum. pl. Javae (1827) 45; Wight, Icon. (1863) t. 2005, 2006; Horan. Monogr. (1862) 22; Benth. Fl. austr. VI. (1873) 263; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 595; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 643; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 209; Trim. Handb. Fl. Ceylon (1898) 240. — SHssera et Erndlia Giseke, Prael. Linn. (1792) 207, 209, 228, 229. Calyx tubulosus haud rnagnus nunc bi- nunc tridentatus interdum breviter unila- teraliter fissus. CoroUae tubus pro rata brevis rarius elongatus apicem versus dilatatus; lobi ovati vel angustiores oblong! subaequales vel saepius posticus longior et breviter apiculatus, aestivatione imbricati, posticus extimus. Staminodia lateralia petaloidea basi cum filamento lato plus minus alte coalita; labellum paulo longius dilatatum vel latis- simum integrum emarginatum vel bilobum; anthera in filamento subpetaloideo sessilis; thecae contiguae basi vulgo calcaratae raro ecalcaratae connectivum latum apice in appen- diculam haud productum. Ovarium triloculare, ovula permulta angulo interno adnata horizontalia anatropa; stilus filiformis, stigma ultra thecas positum subglobosum aequale vel dorso gibbosum ciliolatum; nectarii glandulae binae lanceolatae subcarnosae basin stili cingentes. Capsula globosa subtrivalvis, exocarpio membranaceo. Semina ovoidea vel ellipsoidea laevia arillo nunc brevi basin cingente nunc lacerato, laciniis semen su- perante cincta; embryo linearis rectus tenuis vel crassior. — Herbae perennes altitudine mediocri rarius elatae e rhizomate crasso, radicibus saepe fllipendulis. Folia vulgo ampla lanceolata vel oblonga rarissime anguste linearia. Spica densissima strobiliformis ellipsoidea vel elongata, bracteis concavis vel cucullatis amplis apice rotundatis, summis non raro sterilibus et pulchre coloratis comam efformantibus. Flores 2 vel perplures pro bractea sessiles cincinnum dense aggregatum referentes bracteola stipati. Capsula in imo fundo bracteae inclusa. Genus species 39 melius notas continet quae maxima pro parte Asiam austro- orientalem incolunt. Nota. Duo subgenera in hoc genere nunc exstant quorum primum nota gravissima caret; calcaria nempe antherarum in eo non observantur. Melius forsan esset, hoc subgenus pro genere proprio in futuro stabilitare. Conspectus specierum. Subgenus I. Hiteheniopsis Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 215. — Spica autumnaUs e medio fohorum, bracteae tota longitudine lateraliter adnatae apice liberae et divaricantes et recurvatae, antherae basi ecalcaratae. A. Folia latiora, species in Indiae orientalis peninsula anteriore et posteriore occidentaU vigentes. a. Bracteae florentes virides. a. Coma i. e, bracteae steriles apicales viridis, flores pallide virides. I. Radices filipendulae 0, flores bracteas manifeste su- perantes \. G. grandiflora. II. Radices filipendulae plures, flores bracteas haud su- perantes 2. (7. strobilifera. ß. Bracteae steriles albae apice virides, flores albi, labellum violaceum 3. C parviflora. y. Bracteae steriles purpureae vel lilacinae 4. C. petiolata. *) Kerkum, nomen indicum materiei colore flavo. 100 K- Schumann. — Zingibcraceae. b. Bracteae florentes coloratae. ß. Bracteae paucae saturate rubrae, coma 0, foUa S. . . 5. C. Künstini. ft. Bracteae plurimae aurantiaco-flavae, coma majuscula concolor, folia 7 — 8 6. C. Roscoeatm. B. Folia oinnia vel pro parte saltem angustiora graminea; species in ditione siainensi et tonkinensi vigentes. a. Folia omnia graminea. a. Herba gracilior 20 — 25 cm alta, bracteae virides ... 1. C. gracülima. ß. Herba validior 30 — 40 cm alta, bracteae roseae . . 8. C.sparganiifofia. h. Folia pro parte dilatata iis Alismatis plantago similia . . 9. C. alisrtiaÜ folia. Subgenus H. Eucurcuma K. Schum. n. subgen. — Bracteae basi tantum axi et con- tiguis adnatae, apice baud anguste recurvatae antherae calcaratae. Sectio I. Mesantha Horan. Prodr. (<862) 23. — Spica autumnalis i. e. cum foliis et e centi'o eorum. A. Rhizoma parvum, tubera sessilia 0. a. Herba unifoliata < 0. C silvestris. b. Herbae foliis pluribus instructae. a. Planta robustior submetralis, folia absque petiolo ad 45 cm longo texlura firmiora \\. C. attenuata. ß. Plantae graciliores dimidio breviores, folia nunquam 2 0 cm superantia. I. Folia textura firmiora basi attenuata, flores flavi . . 12. C. plicata. II. Folia textura tenuiora latiora basi rotundata. <. Folia glabra. * Folia excurvata et reclinata, flores pai*vi rubri labello flavo excepto 13. C. reclinata. ** Folia erecta. f Bracteae et flores purpureae, coma aequicolor 14. G. decipiens. ff Bracteae omnes fertilcs virides, flores albi, labellum fauce luteum 1 5. C albiflora. 2. Folia subtomentosa, flores coerulei 16. C coenUea. B. Rhizoma magnum, tubera sessilia plurima. a. Coma pallide viridis. of. Folia elliptica petiolo manifeste alato concolore . . . . 17. C. montana. ß. Folia macula rubra notala 18. G. purpurascens, b. Coma rosea, bracteae ad basin versus albae. a. Rhizoma album fere insipidum 19. (7. ausiralaaica. ß. Rhizoma pallide flavum 20. C7. amada. y. Rhizoma saturate flavum 21. C. longa. Incertae sedis 22. C sumatrawi. Sectio II, Ezantha Horan. Prodr. (1862) 22. — Spica vernalis foliis antecedens v.l cum iis oriunda. A. Corollae lobi albi vel flavidi. a. Rhizoma parvum, tubera sessilia 0, plantae statura graciliores haud 45 cm superantes. «. Coma exstans. I. Folia et bracteae saturate viridia, flores pallide flavi. 23. G. angmtifolia. II. Folia et bracteae pallide viridia, flores saturate flavi. ti. C.neilglierrcfisis. ß. Coma 0, flores albi, labellum flavo-notatum 26. C oligantha. b. Rhizoma validum, tubera sessilia plurima. Curcuma. |01 a. Folia subtus glabra. I. Bracteae florentes virides, coma pro rata longa spicam mediam aequans, bracteae apice roseae 26. C UucorrMza. II. Bracteae florentes apice rubrae, coma brevior, brac- teae splendide rubrae 2 7. (7. zedoaria. ß. Folia subtus subtomentosa, plantae maximae totius generis. I. Folia viridia 28. C. elata. II. Folia ad medianum purpurea 29. C. latifolia. B. Corollae lobi rubri. a. Folia subtus subtomentosa 30. C. aromatica. b. Folia glabra. a. Petiolus viridis. I. Bracteae florentes virides. 1. Rhizoma caesium, coma splendide rubra, folia ad medianum late purpurea 3 1 . (7. caesia. 2. Rhizoma aeruginosum, coma rosea, folia ad me- dianum leviter rubrotincta 32. C. aeruginosa. 3. Rhizoma flavum, tubera radicum pariter flava . . 33. C xanthorrhiza. II. Bracteae florentes apice saltem coloratae. \. Bracteae florentes pallide roseae, folia pure viridia 34. C. comosa. 2. Bracteae apice violaceae, folia statu juvenili saltem ad medium obscure rubra 35. C. ornata. ni. Bracteae florentes roseae, anthera pro rata longe cal- carata 36. C. ceratotheca. ß. Petiolus rubro-fuscus, l. Bracteae florentes pallide virides, tubera intus alba . 37. G. ruhescens. 11. Bracteae obscure virides. \ . Tubera amarissima centro lutea marginem versus aeruginosa, bracteae fertiles pure virides steriles albae apice roseae 38. C. amarissima. 2. Tubera valde aromatica pallide flava, bracteae fer- tiles obscure virides apice rubescentes, steriles paucae splendide rubrae 39. C. ferruginea. iO. Cparphyrotaenia. 41. C. rotimda. 42. C. pallida. Subgenus I. Hitclieniopsis Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 215. Spica autumnalis e medio foliorum; bracteae tota longitudine lateraliter adnatae, apice liberae divaricantes et recurvatae; antherae basi ecalcaratae. 1. C. grandiflora Wall, ex Voigt, Hort, suburb. calcutt. (1845) 565 (nomen tantum); Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 216. — Rhizoma parvum, tubera sessilia 0, radicibus filiformibus instructum. Folia 6 — 8 ad 23 cm longe petiolata parva oblonga breviter acuminata et caudata basi rotundata viridia venis obscuriora ad 1 8 cm longa et 9 cm lata. Spica ellipsoidea ,ad 9 cm longa, bracteae fertiles et steriles pallide virides ovatae obtusissimae ; ovarium . . . ; calyx . . . ; corollae pallide flavae tubus hunc superans; lobi ovati vel oblongi; labellum semiellipticum 1,8 cm latum subemarginatum ut staminodia lobis breviora saturate flavum. Hinter-Indien: Ohne genaueren Standort (Wallich). Nota. Gl. Ridley hanc specicm in peninsula malayana ubi cl. Wallich patriam quae- sivit nunquam invenit. Nota. Cl. Ridley in peninsula malaccensi plantas plures jam exstitisse tradidit, quae nunquam florent et determinationem accuratam hac e ratione non sinunt. Ex his temü hitam species statura minore rhizomate intus pallide coeruleo gustu Rhei et subamaro et subaromatico 102 K. Schumann. — Zingiberaceae. foliis viridibus gaudet; temü lati vel t. badoh planta multo robustior foliis magnis viridibus superne fusco-taeniulis instructa rhizoma leviler coerulesccns gustu moschalo praebot; temu paüh tandeni rbizomatc luteo donaiuin radicem Datici sücestris ölet et resipit. 2. C. strobilifera Wall, ex Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 216. — C. strobüina Wall. ms. in Grab. Cat. Bomb. PI. (<839) 2 4 0. — Rhizoma haud magnum, tubera sessilia pauca. Folia c. 6 ad {S cm longe petiolata parva oblonga acuta basi rolundata viridia nervis sublus obscurioribus ad 4 3 — 4 8 cm longa et 5 — 7 cm lata. Spica ellipsoidea 7 — 9 cm longa et 4 — 4,5 cm diametro; bracteae fertiles et steriles aequales, late ovatae obtusissimae virides apice patentes 2,5 cm longae; ovarium . . .; cal^x . . . ; corollae albidae tubus hunc superans ; lobi breves oblongi ; labellum pallide flavum orbiculare 4 cm diametro emarginatum; staminodia lobos aequantia. Hinter-Indien: Birma bei Rangun (Wallich n. 6599). 3. C. parviflora Wall. PI. as. rar. I. (4 830) 47. t. 57; Horan. Monogr. (4 863) 24; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 2 4 6; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 24. — Rhizoma parvum, tubera sessilia 0, radicibus filipendulis paucis bre- vibus instructum. Folia 6 — 4 5 cm longe petiolata parva oblonga brcviter acuminata, vix caudata basi rotundata viridia obscurius venosa 4 4 cm longa et 5 — 7 cm lata. Spica ellipsoidea ad 4,5 cm longa et 2,0 cm diametro; bracteae florentes 2 cm loii^a.' pallide virides obtusissimae, steriles albido-virides; ovarium giabinim; calyx 8 mm longus irregulariter tridentatus; corollae albae tubus duplo et paulo ultra hunc superans, lobi 7 mm longi ovati, dorsalis multo latior; labellum cuneato-obovatum subemarginalum violaceum albido-notatum ; staminodia corollae lobos aequantia alba; anthera ecalcarata puberula; connectivi appendicula antheras subaequans ovata recurvata. Hinter-Indien: Birma, an den Ufern des Irawaddy bei Prome u. Awa (Wallich); Slam (Keith). 4. C. petiolata Roxb. Fl. ind. ed. 4. I. (4 820) 37; Roscoe, Monandr. PI. (4 828) 400; Horan. Monogr. (4862) 23; Hook. f. in Bot. Magaz. (4870) t. 5824; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 24 7. — C. cordata Wall. PI. as. rar. I. (4 830) 8. t. 4 0; Hook. Bot. Magaz. (4 849) t. 4435. — G. cordifolia Roxb. Hort. beng. (4 810) 4. — Rhizoma intus pallide flavum radicibus plurimis filipendulis. Folia 4 — 6 ad 30 cm longe petiolata oblonga vel subovato-lanceolata acuminata basi acuta rotundata vel sub- cordata subtus pallidiora utrinque glabra 4 5 — 25 cm longa et 8 — 4 4 cm lata. Spica terminalis ad 4 4 cm longa et 8 cm diametro manifeste pedunculata; bracteae 3,5 cm longae florentes ovatae vel subsemiorbiculares alte rhachidi adnatae pallescentes vel obscurius virides margine recurvatae interdum violaceae; steriles ovatae acutae intensius coloratae; ovarium puberulum; calyx 8 mm longus acute tridentatus; corollae pallide flavae tubus subti'iplo longior superne campanulatus; lobi lanceolati acuti; labellum serai- ellipticum trilobum, lobus mcdianus bilobus, flavum ad medianum saturate luteum; anthera minute puberula; connectivi appendicula brevis. Hinter-Indien: Pegu und Martaban in Wäldern (F. Carey); Moolmayne (Parish); in dichten Wäldern auf Hügeln gegenüber Prome (Wallich n. 6598, blühte zuerst in Kew im Juli 4 847). Nota. Species foliis basi cordatls et coma violacea distinetissima. C. Kurxii King ms. in Bak. 1. c. huic spcciei proxime affinis vidclur. C. cordifolia Roxb. prioritate quidem gaudet, sed cum nomine nudo solo publici juris factum esset, hoc nomen C. petiolcUae postposuiiiuis, 5. C. Künstleri Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 2 4 4; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 20. — Rhizoma horizontale magnum. Folia 2,8 — 4 2 cm longe petiolata oblonga vel elliptica breviter acuminata basi angustata supra viridia glabra subtus purpurascentia subtoraentosa 25 — 33 cm longa et 9 — 4 4 cm lata. Spica cylindrica ad 9 cm longa et 6 cm diametro; bracteae fertiles ovatae rotündatae 3,5 cm longae obscure rubrae, steriles 0; calyx 4 cm longus tridentatus unilateraliter fissus; corollae albae tubus duplo longior, lobi lanceolati acuti 4 cm longi; labellum obovatum obtusuni denticulatum apice bilobum flavum ad medianum saturatius coloratum basi roseo-striatum ; staminodia et anthera apice pubeinila emarginata. Gurcuma. t03 Var. rubra Ridl. 1. c. — Staminodia labellüm antheraque obscure luteo-rubra. Hinter-Indien: Pegu (Künstler); Malakka, bei Perak (Ridley); auf den Talping Hills (Curtis, Wray n. 3702, 3662, 3388); Tapa in Dindings am Gemung Tungol (Wray n. 193). — Var. a. In Perak, bei Kwala Dipang am Fuße von Kalk- klippen (Ridley). Nota. Haec species secundum cl. Ridley qui eam statu vivo scrutavit in sectionem Hiteheniopsis pertinet; coma abortiva valde distincta. 6. C. Roscoeana Wall. PI. as. rar. I. (1830) 8 t. 9; Hook. f. in Rot. Magaz. (1852) t. 4667; Lem. Jard. fleur. (1854) t. 327; Horan. Monogr. (1862) 24; Dammer in Card. Chron. (1890) 592; Rak. in Hook. f. Fl. Rrit. Ind. VI. (1890) 216. — C. coc- cinea W^all. ms. in Rak. 1. c. — Hitdienia Roscoeana Renth. in Renth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 643. — Rhizoma intus album, radieibus pluribus fdipendulis. Folia 6 — 8 ad 45 cm longe petiolata lanceolata breviter aeuminata et subcaudata basi late acuta utrinque glabra supra viridia obscurius nervata 17 — 30 cm longa et 9 — 12 cm lata. Spica 20 cm longa et 7 cm diametro pedunculata, pedunculo brevi in vaginas occulto; bracteae llorentes late ovatae obtusae alte rbachidi adnatae aurantiacae; steriles aequales; ova- rium glabrum; calyx obtuse tridentatus; corollae pallide flavae tubus calyce duplo lon- gior, lobi oblongi acuti; labellüm subtrilobum emarginatum intensius coloratum 1,3 cm longum; anthera dorso puberula ciliata; connectivi appendicula ovata obtusa. Hinter-Indien: Pegu und Tenasserim (Wallich n. 6597). Nota. Planta florens ob spicam intense luteo-aurantiacam cum specie ulla haud coramu- tanda; hodie jam in tepidariis non raro culta. 7. C. gracillima Gagnepain in RuU. Soc. bot. France 4. ser. III. (190 3) 161. — Herba perennis gracilis, caules 20 — 25 cm alti, basi vaginis 1 — 2 lamina destitutis ornati. Folia 2 — 3, summa longe (5 — 10 cm) petiolata linearia apice et basi valde attenuata 17 — 22 cm longa et 0,8 — 1,2 cm lata. Spica centralis 2,5 — 3,2 cm longa et 1,5 — 1,8 cm diametro, pedunculo 5 — 12 cm longo gracili glabro sublevata; bracteae 5 — 8 parvae ad summum 1,2 cm longae et latae ovales virides apice plus minus recli- natae laxe imbricatae; flores albi bracteas vix superantes 1,3 cm longi; calyx 3 mm longus campanulatus tridentatus, dentes trianguläres obtusi; corollae tubus 6 mm longus, lobi 6 — 7 mm longi laterales lanceolati; posticus ovatus cucullatus; labellüm obovatum 6 — 7 mm longum et latum alte bilobum, basi hirtellum, lobi oblique truncati ; staminodia lateralia 5^ — ^6 mm longa et lata cuneato-truncata, basi hirtella; filamentum breve planum basi hirsutum, anthera hirsuta basi ecalcarata, connectivum vix ultra thecas productum ; nectarii glandulae 0. Var. a. elatior Gagnepain in Rull. Soc. bot. France 4. ser. III. (1903) 161. — Folia in medio maculata ad 40 cm longa et 1,5 — 1,8 cm lata. Flores striato-maculati ; calyx duplo minor; corollae lobi subduplo minores; labellüm angustius, staminodia laterali »semilatiora«; anthera parce hirtella. Tonkin: Landschaft Laos, hnkes Ufer des Me-kong, auf dem Rerge La-kon (Har- mand ohne Nr. 1875 — 1877). — Var. a. Tonkin: Rerg Pursat (Godefroy n. 386, blühend am 1 5. Juni 1875). Nota. A Gurcuma sparganifolia Gagnepain haec species diffcrt statura minore, fdamentis brevioribus et bracteis viridibus non roseis. 8. C. sparganiifolia Gagnepain in Rull. Soc. bot. France 4. ser. IL (1903) 260. — Herba perennis 30 — 40 cm alta; radices breves fasciculatae fusiformes 2 cm longae. Vaginae infimae 3 — 4 rubescentes striatulae glabrae 5— 10 cm longae. Folia 2 — 3 longissime (ad 20 cm) petiolata linearia aeuminata basi in petiolum canaliculatum tran- seuntia glabra 1 5 — 1 8 cm longa et 1 cm lata. Spica strobiliformis roseo-violacea parva 4 cm tantum longa et 2 cm diametro pedunculo 30 — 35 cm alto filiformi nudo ex vaginis oriundo suffulta; bracteae 1,8 — 2,0 cm longae et 4 — 5 cm latae ovato-lanceo- latae obtusae apice patulae; ovarium glabrum; calyx 7 mm longus tubulosus spathaceo- fissus ore ampliatus vix denticulatus ; corollae tubus 1,5 cm longus gracihs, lobi ovati 104 K. Schumann. — Zingiberaceae. 5 mm longi, posticus latissimus i — 5 mm latus; labellum rotundum integrum stami- nodiis brevius exunguiculatum ; stamcn i mm longum subsessile, connectivi appcndicula brevis rotundata ; staminodia laleralia lineari-lanceolata stanien duplo superantia. Capsula globosa laevis 7 mm diametro; semina ellipsoidea curvula arillo lacero semina liaud omnino involucrante inslructa 5 mm longa et 2,5 mm diametro. Cambodga: Distrikt Kampot, bei Tiak-kol (Hahn n. 30, blühend am 27. Okiober, chank rat prej der Eingeborenen; Heilmittel gegen Beklemmung, indem die ganze Pflanze in Wasser und Alkohol gekocht wird. Nota. Cum nulla species nisi cum priore affinis attamen non solum foliis gramtncis iu tota familia perfecta inusitata sed etiam indole floris praesertim staminodiis labello sessili longio- ribus valde diversa. 9. C. alismatifolia Gagnepain in Bull. Soc. bot. France i. ser. H. (1903) 259. — Herba perenuis 40 — 50 cm alta, caules foliosi a florigeris discreli, rhizoma gracile, radices apicem versus in tubera fusiformia incrassatae. Vaginae infimae 1 — 4 sub- lineares 7 — 12 cm longae. Folia longissimc petiolata, petiolus canaliculatus , liiuMiia acuminata, 12 — <8 cm longa et 1,5 — 2 cm lata ad medium castaneo-suffusa. S|iu,i slrobiliformis conspicue comosa 1 0 cm longa et 3 — 4 cm diametro, pedunculo 40 — 45 cm longo gracili nudo sulTulta; bracteae dense imbricatae, infimae minores vires- centes nunquam refractae suborbiculares acuminatae 2 — 3,5 cm longae et latae summae 4 — 6 lanceolatae vel oblongae obtusae pallide roseae vel violaceae 6 cm longae et 1,5 — 2 cm latae; flores violacei vel albi bracteis breviores; calyx tubulosus apice dilatatus 1 cm longus, tridentatus, dentes trianguläres obtusi; corollae lobi 4< mm longi, posticus ovalis 7 mm latus; labellum obovato-cuneatum basi acuminatum apice rolundatum vix emarginatum costulis binis longitudinaliter percursum 1,7 cm longum et \,3 cm latum; staminodia lateralia lanceolata acuminata 10 mm longa; stamen filamento brevi donalum, connectivi appendicula lamellosa obtusa. Siam: Ohne bestimmte Standortsangabe (Rieh. Schomburgk n. 285). — Cam- bodga: Berg Pursat (Godefroy-Harmand n. 343 u. 408, Blüten von den Einwohnern gegessen); in Wäldern, auf Lichtungen am 17" n. Br. (Harm and ohne Nr.). Nota. Folia hujus spec'ie'i folns Alümatü imilantur: angustiora iis quac sub aqua natant, latiora supra undas emergentibus; planta autem nequaquam aquatica potius terrestris. Gl. auctor speciem cum C. attenuata (Wall.) Bak, comparat quae autem foliis mullo, ad scxtuplo majori- bus et bracteis comam efTorraantlbus duplo brcvioribus diversa. Subgenus 11. Eucurcuma K. Schum. n. subg. Bracteae basi tantum axi et bracteis contiguis adnatae, apice haud anguste recur- vatae, antherae ubique calcaratae. Sectio f. Mesantha Horan. Prodr. (1862) 23. Spica autumnalis i. e. cum foliis et e medio eorum oriunda. 10. C. silvestris Ridl. in Trans. Linn. Soc. 2. ser. III. (1897) 378, Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 121. — Rhizoma gracile repens. Folia solitaria longissime (ad 45 cm) petiolata ovato-oblonga acuta basi cordata utrinque glabra supra viridia subtus purpurea sicc. alba 20 cm longa 9 cm lala. Spica obconica ad 4,5 cm longa et 15 cm alte supra vaginam folii elevata; bracteae fertiles late ovatae apice recurvalae roseae; steriles parvae haud conspicue comosae; calyx. . .; corollae albae lubus brevis 1,2 cni tanlum longus, lobi anguste lineares aculi aequilongi; labellum oblongo-obovatum emar- ginatum, trilobum, lobi laterales albi ad medium flavi et violaceo-striati ; staminodia alba; anthera oblonga, connectivi appendicula lata obtusa recunata obscure violacea. Hinter-Indien: Malakka, Landschaft Pahang, in den Tahan-Wäldern (Ridley). H. C. attenuata Wall. ms. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 213. — Rhizoma parvum, tubera sessilia oblonga. Folia ad 30 cm longe et gracili- petiolata, lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi longe angustata utrinque Curcuma. 105 brevissime subtomentosa mollia viridia ad 45 cm longa et 2,5 cm lata. Spica densa anguste cylindrica ad 9 cm longa et 2,5 — 3 cm diametro; bracteae florentes ad 2,5 cm infimae ad 4 cm longae lata ovatae obtusae recurvatae; steriles paucae rubrae; ovarium 3 mm longum sericeum ; caljx turbinatus 8 mm longus membranaceus crenatus glaber ; corollae tubus apice valde ampliatus 2 cm longus glaber, lobi oblong! acuti 1,5 cm metientes ; labellum 2,2 cm longum; staminodia lateralia breviora; anthera 3 mm longa glabra. Hinter-Indien: An den Ufern des Irawaddj (Wallich n. 6602); Shan-Staaten: Südliches Gebiet bei Jaunghyi (Abdul kalil). 12. C. plicata Wall. ms. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 213. — Tota planta vix ultra 40 cm alta. Rhizoma parvum globosum radicibus filipendulis parvis et paucis instructum. Folia ad 20 cm longe petiolata, petiolus angustus gracilis, oblongo-lanceolata vel lanceolata attenuato-acuminata basi angustata viridia ad media- num castaneo-tincta utrinque glabra 12 — 20 cm longa et 3 — 7 cm lata. Spica sublaxa cylindrica ad 9 cm longa et 2,5 cm diametro; bracteae florentes 2,3 cm longae pallide virides ovatae obtusae subtomentosae ; steriles paucae oblongae longiores; ovarium vil- losum; calyx vix 5 mm longus obsolete tridentatus puberulus; corollae albidae tubus duplo longior, lobi vix 8 mm longi; labellum obsolete trilobum, lobus medianus emar- ginatus ut staminodia pallide flavum; anthera . . . Hinter-Indien: Birma und Pegu (Wallich n. 6611, Anderson). Nota. Bracteae florentes subtomentosae et flores parvi hanc speciem bene ab aliis distinguunt. 13. C. reclinata Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 342; Fl. ind. ed. 1. I. (1820) 36; Horan. Monogr. (1862) 24; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 214. — Rhizoma radicibus copiosis filipendulis stramineis instructum, tubera 0. Tota stirps propter folia reclinata humilis 1 5 cm haud superans. Folia 4 — 9 cm longe petiolata oblonga breviter acuminata basi acuta ad 2 0 cm longa et 1 0 cm lata utrinque glabra reclinata. Spica cylindrica haud ultra vaginas elevata ad 9 cm longa et 4,5 cm diametro; bracteae fertiles 3 cm longae ovatae obtusae violaceo-roseae basi viridescentes steriles saturatius violaceae; ovarium glabrum; calyx obsolete trilobus 8 mm longus; corollae tubus subtriplo longior lobi lanceolati flavidi et rubello-tincti ; labellum subtri- lobum, lobus medius emarginatus ad medium pure flavum ceterum ut staminodia rubro- flavum. Vorder-Indien: In den Centralprovinzen (Colebrooke, blüht w^ährend der Regenzeit). 14. C. decipiens Dalz. in Kew Journ. Bot. II. (1850) 144; Dalz. et Gibs. Bomb. Fl. (1861) 274; Horan. Monogr. (1862) 23; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 215. — Rhizoma parvum, radicibus copiosis fdipendulis instructum, tubera 0. Folia ad 20 cm longe petiolata ovata breviter acuminata basi rotundata et subcordata utrin- que glabra viridia membranacea ad 1 8 cm longa et 6 cm lata. Spica ad 1 2 cm longa et 4,5 cm diametro; bracteae florentes ovatae obtusae 2,3 cm longae minutissime sub- tomentosae ut steriles numerosae oblongae purpureae ; ovarium villosum ; calyx 1 2 mm longus obtuse tridentatus infra dentes et prope basin puberulus ; corollae purpureae tubus duplo longior, lobi lanceolati; labellum obovatum bifidum margine crispulum. Vorder-Indien: Landschaft Concan (Dalzell, Lavv^). Nota. Indole foliorum latorum valde insignis. 15. C. albiflora Thwait. Enum. pl. Zeyl. (I86l) 316; Hook. f. Bot. Magaz. (1871) t. 5909; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 215; Trim. Fl. Ceylon IV. (1898) 2 42. — Rhizoma parvum, tubera sessilia 0 radicibus filipendulis paucis. Folia pro rata parva et breviter (ad 8 cm longe) petiolata oblongo-lanceolata acuta basi acuta vel rotundata (vel subcordata ex auct.) glabra ad 1 8 cm longa et 6 cm lata. Spica ter- minalis ellipsoidea vix ultra 1 0 cm longa et 5 cm diametro 8 cm longe pedunculata vel sessilis; bracteae florentes infimae ad 4,5 cm longae oblongae obtusae vel apiculatae 106 K. Schumann. — Zingiberaceae. apice haud recurvatae virides vel transvei*8e obseurius zonatae; superiores multo bre- viores coma haud conspicua; ovarium glabnim; calyx bilobus breviter unilaleraliter üssus 4,2 cm longus; corollae albae tubus duplo longior; lobi oblongi acuU calyce bre- viores; labelluin semiellipticuni breviter bilobum albuni ad medianum flavum; slaminodia alba oblouga. Vorder-Indien: Ceylon in feuchten Gegenden bei Makellia im Ambagamuwa- Distrikt (Thwaites n. 2737, blühend vom Februar bis Juni). Nota. Ex cl. üuctoribus coma vera non exstat, bracteac potius omnes florigorae. \6. C. coernlea K. Schum. n. sp. — Folia lineari-lanceolala attenuato-acuminata basi anguslata utrinque sub lente subtomenlosa viridia i 5 cm longa et 2,5 cm lala. Spica anguste cjlindrica densa ad 15 cm longa et 2,5 cm diametro; bracleae florentes inferne clausae ad 4 cm longae obtusiusculae glabrac ; steriles paucae coloratae ; ovarium glabrum ; calyx 7 mm longus acute tridentatus ; corollae tubus Iriplo longior, lobi ob- longi acuti glabri; labellum coeruleum. Hinter-Indien: Ober-Birma, bei Fort Stedman (Abdul Khalil). Nota. Species foliis unguslis sub lente manifeste subtomentosis, lloribus coeruleis ab aliis differt. 17. C. montana Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (<807) 355; Roxb. in Asiat. Research. XI. (<8H) 342, Fl. ind. ed. {. I. (4 820) 35, Coromand. PI. II. (1798) t. 151; Grifr. Not. in. (1851) 415 t. 352, fig. l; Horan. Monogr. (186 2) 23; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 214. — C. psmdo-montana Grab. Gat. PI. Bomb. (1839) 210. — Rhizoma magnum, tubera sessilia horizontalia intus pallide flava, radicibus carnosis instructum. Folia 3 — 4 ad 27 cm longe petiolata, petiolo late alato, oblonga vel elliptica breviter acuminata basi acuminata utrinque glabra viridia pulchre venös;» ad 30 cm longa et I 5 cm lata. Spica cylindrica 15 cm longa 5 cm diametro; bracteac fertiles ovatae undulatae obtusae pallide virides; steriles oblongae roseae; ovai*ium pu- berulum; calyx 0,9 cm longus obtuse tridentatus; corollae albidae tubus duplo et ultra calycem superans, lobi oblongi acuti; labellum obsolete ti'ilobum, lobus medianus obtusus ut staminodia pallide flavum. Vorder-Indien: In den Gebirgen von Concan und Circars, an feuchten Orten (Roxburgh). Nota. Plantam quam cl. Royle (Illustr. Himal. PI. 359) nomine C. Icuchoor salulavil. quae in monlibus Dehr a Doon copiose colilur cl. Baker pro hac specic censuit. 18. C. purparascens Blume, Enum. pl. Javae (1827) 46; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 596; Horan. Monogr. (1862) 24. — Rhizoma e tuberibus palmatim composilis intus pallide stramineis sicc. sordide clnereis efformatum. Caulis cum foliis 50 — 60 cm altus; vaginae basales lineares basi dilatatae apice acuminatae coriaceae extus subto- mentosae molles intus glabrac. Folia 25 — 30 cm alte vaginata, vaginae sub Icnlc densius puberulae latae, sessilia oblanceolata vel suboblongo-oblanceolata acuminata basi longe angustata in vaginam transeuntia utrinque glabra supra niacula rubra flammt>a notata 30 — 35 cm longa et 9 — 12 cm lala. Spica mesanthea 12 cm longa 6,5 — 7 cm diametro pedunculo 1 8 cm longo bractea sterili una alterave 1 0 cm longa a spir.i remota inslnicto papilloso potius quam pilosulo sustenta; bracleae ovato-oblongae acuta« vel obtusiusculae 6 — 6 cm longae glabrae virides, steriles comae longiores et angustiores: flores nimis putredine aflecti. Java: Provinz Bantam bei Lebak (Kühl und van Hasselt). Nota. Haec species Curctimae longae L. affinis at foliis supra macula rubra nammea notatis diversa; hoc sensu charactcr a cl. Blume »folia maculatac nominalus sumcndus r^^* "* e schedula originaria evadet. 19. C. australasica Hook. f. in Bot. Magaz. (1867) t. 6620. — Rhizoma \u\\i^ album gustu vix aromalicum. Caulis submetralis. Folia ad 10 cm longe petiolata a). Vorder-Indien: Sikkim-Himalaya, 1000 — 2400 m ü. M. (Hookerf. et Thomson Globba n. 9, Clarke viele Nr., Kurz, King n. 4807); Khasia-Hügel (Hooker f.); Munni- pore (Watt). Globba. 135 3. G. orixensis Roxb. in Asiat. Research. XI. (18<0) 358; Coromandel pl. III. (1819) t. 229; Horan. Monogr. (1862) 19; Bak. in Hook. f. Fl. BriU Ind. VI. (1890) 201. — Gaulis ad 60 cm altus. Folia sessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata utrinque glabra ad 20 cm longa et 3,5 cm lata. Pannicula angnsta ad 35 cm longa, rami inferiores flores 2 vel 3 gerentes; bracteae minutac vix 1 cm longae ovatae deciduae; calyx 4 mm longus obiter dentatus; coroUae saturate aurantiacae tubus vix duplo caljcem superans, lobi lanceolati; labellum ulteriores aequans breviter bilidum, basi fusco-rubro-notatum ; stamen .... Capsula verrucosa 6 — 7 mm longa (Fig. 19(7). Vor der -Indien: Sikkim-Himalaya, in der tropischen Region (Ilooker f. et Thomson Olobba. n. 15); nördlicher Teil der Küste Circars (Roxburgh). 4. G. sessiliflora Sims in Bot. Magaz. t. l428; Horan. Monogr. (1862) 19) Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (l 890) 203. — G. Careyana Roxb. Hort. beng. (1810; 2; Roscoe, Monandr. pl. (1828) t. 110; Loddiges, Bot. Gab. (1823) t 691; Horan. Monogr. (1862) 19. — G. orixensis Wall. ms. ex p. in Bak. 1. c. — Scitaminea Finlaysoniana Wall. ms. in Bak. 1. c. — Caulis ad 45 cm altus gracilis. Folia sessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata caudata basi acuta supra glabra subtus ut ligula minute puberula ad 1 8 cm longa et 6 cm lata. Pannicula anguste pyramidalis ad 15 cm longa; bracteae lanceolatae membranaceae ad 8 mm longae, inferiores lineares longiores bulbilios parvos gerentes; calyx turbinatus tridentatus ad 8 mm longus; coroUae flavae tubus 18 mm longus, lobi oblongi, dorsalis alte concavus; staminodia lateralia linearia acuta 8 mm longa; labellum oblongo-lineare bifidum 10 mm metiens flavum; stamen 2,0 cm longum. Capsula verrucosa, 7 mm diametro. Hinter-Indien: Birma, bei Pegu (Carey). Nota. Examinatione aceuratissima notam laudatam characteristicam sectionis Careyellae i. e. marginem angustum circum antheram omnino non inveni, quomodo vit hanc plantarn et affines in sectionem Haplantherae transposuerim. Jam in monographia Zingiberacearum Malesiae sectionem ulteriorem silentio praetermisi. Eodem tempore etiam cl. Ridley species quasdam sectionis Careyellae in Aplanthera tractavit. 5. G. racemosa Smith, Exot. Bot. II. (180 4) 115 t. 117; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 201; Horan. Monogr. (1862) 20. — G. orixensis Wall, in Bak. 1. c, non Roxb. — Caulis ad 60 cm altus. Folia sessilia oblongo-lanceolata attenuato- acuminata et subcaudata basi acuta utrinque glabra vel subtus praecipue in mediano puberula ad 20 cm longa et 3,5 cm lata. Pannicula angusta ad 33 cm longa, rami inferiores flores 2 — 3 gerentes, rhachis glabra; bracteae deciduae; calyx turbinatus breviter lobatus flavidus ad 6 mm longus ; coroUae splendide luteae tubus duplo vel triplo longior, lobi ovati aequilongi reflexi; labellum paulo longius breviter bifidum; stamen ad 1,7 cm longum, anthera ovato-oblonga acuminata. Capsula laevis 1,2 cm longa ellipsoidea. Vorder-Indien: Centraler und östlicher Ilimalaya, in Kumaon bis 2300 m ü. M. (Wallich n. 6535 B. G. H.). Nota. Nomen specificura cum indole inflorescentiae non quadrat. Flores plurimi post anthesin delabuntur itaque nunquam capsulas raaturas vidi; an diclinia perfecta exstet non satis notum; at certe flores infimi ovarium dilatatum immediate post anthesin offerunt granulata superficie quod forsan ad diffcrentiam generum monstrat. 6. G. Wallichii Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 202; Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal(l899) 89. — G. pendula Wall. msc. in Bak. 1. c, non Roxb. — CauHs gracilis et tenuior ad 60 cm altus. FoHa sessilia lanceolata attenuato-acuminata basi acuta ad 1 1 cm tantum longa et 3,7 cm lata utrinque tenuiter puberula, vagina hispida. Pannicula elongata laxa ad 33 cm longa, rami inferiores flores 1 — 2 vel plures aggregatos gerentes, bulbilli pauci vel 0; bracteae minutissimae lanceolatae deciduae; calyx campanulatus inaequaliter lobulatus viridis vix 2 mm longus; coroUae pallide flavae tubus duplo vel triplo hunc superans, lobi tubo duplo breviores ovati reflexi, dorsalis concavus; staminodia lateralia lineari-oblonga 5 mm longa; labellum altius insertum breve integrum flavum macula fusca notatum; filamentum flavum 1,8 cm longum. Capsula laevis 4 mm diametro. I Fig. 4 9. A, B Olobba macroelada Gagnep. A Pars florum. B Fructus. — CO. orixmtis Hoxb. Inflorcscentiac pars. — DG, Clarkei Bak. Inflorescentiac pars. — E 0. Anderaonii Bak. Inflorcscenlia specialis. — F O. Icucantha Miq. Innorescentia specialis. — 0 0. colpicola K. i^chum. Florum par. — H, J O. hetcrohractea K. Schum. H Inflorescenlia. J Ovarium transversc sectum. — Ä O. marantina L, Inflorcsccntia. — L O. cctobolos K. Scluim. Pars caulis media cum bulbillo. Globba. 137 Halbinsel Malakka: Insel Penang (Wallich n. 6533)'; Ufer am Moniot's Weg (Ridley). 7. G. bulbosa Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (I90i) 202. — Herba pro rata alta, caules metrales basi subgloboso-inflati , bulbus 1,5 — 2 cm diametro. Vaginae infimae 4 obtusae apiculatae margine superiore ciliolatae. Folia sessilia, bre- vissime vel breviter (ad summum 5 mm) petiolata oblongo-lanceolata vel summa lanceo- lata acuminata caudata basi acuta supra glabra margine superiore ciliolata et acumine pilosula subtus nervo mediano pilis longiusculis laxis inspersa concolora 9 — 16 cm longa et 1 — 3,8 cm lata; ligulae 1,5 mm longae ciliolatae. Pannicula elongata 15 — 25 cm longa erecta strictiuscula, rami inter se remoti; flores lutei subsessiles pauci (2 — 3) usque ad 1,5 cm longe pedunculati agglomerati; bracteae steriles 0,-fertiles ovatae acutae 1 — 2 mm longae; ovarium glabrum laeve; calyx turbinatus 4 — 5 mm longus denticulatus ; corollae tubus 1 0 mm longus, lobi 5 mm metientes ; staminodia lateralia lanceolata acuta lobos aequantia; labellum obcuneatum alte emarginatum 7 mm longum; filamen- tum 1 0 — 1 2 mm longum, anthera 4 mm longa. China: Provinz Kwei-tschou, auf dem Kollegienberg bei Kwi-yang, in der Schlucht von Yang-pa (Emile Bodinier, blühend am 20. JuU 1898, sparsam). Nota. Haec spccies G. Wallichii Bak. haud absimilis at hirsutic et imprimis caule basi bulboso diversa. 8. G. strigulosa K. Schum. n. sp. — Caulis 75 cm altus gracilis. Folia sessiha lanceolata attenuato-acuminata caudata basi acuta ad 22 cm longa et 5 cm lata supra pilis strigulosis in nervis majoribus inspersa secus nervum medianum et prope basin subvillosa moUia. Pannicula laxa erecta ad 20 cm longa, rami inferiores vix 2 cm longi; bracteae minutae 1 mm longae caducae; calyx cylindricus breviter trilobus, lobis acutis; corollae flavae tubus 2,4 cm longus, lobi oblongi 7 mm metientes; staminodia lateralia lanceolata 8 mm longa; labellum cuneatum apice bilobum 12 mm longum; filamentum 3 cm longum. Capsula ellipsoidea 1,2 cm longa viridis exocarpio membranaceo; semina angulata 2 mm diametro arillo albo cincta. China: Szemao-Wald auf Bergen 1600 m ü. M. (Henry n. 12550). Nota. Indumento foliorum peculiari a speciebus affinibus differt. 9. G. uliginosa Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 613; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. YI. (1890) 203; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (l899) 329; Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 90. — Caulis ad 60 cm altus. FoHa sessilia lanceo- lata attenuato-acuminata, vaginae inferiores rubro-maculatae omnes ad marginem hirsutae, ad 6 cm longa et 1,5 cm lata supra pihs in nervis majoribus inspersa subtus pubes- centia. Pannicula angusta, rami vix 1 cm longi apice biflori, bracteae oblongae ob- tusae virides deciduae; calyx 3 mm longus ad medium in lobos trianguläres acutos divisus; corollae aurantiacae tubus ad 6 mm longus, lobi elHptici obtusi; staminodia lateralia oblonga obtusa, labellum angustum breviter bilobum, lobi lineares obtusi au- rantiaci basi nigro-notati ; stamen 8 mm longum. Halbinsel Malakka: Insel Penang, Singapore, Malakka (Ridley). Malesien: Insel Bangka auf Sumpfboden in einem Pandanus- Walde (Am and, blühend im Juli). Nota. Folia brevia lianc speciem facile dignoscere sinunt. Gl. Ridley in ea formam abnormalem H. panieoides Miq. suspicavit quod mihi haud verisimile videtur. Idem caules florentes haud foliosos vaginis solis amictos prope Singapore observavit, relatio gravis quae O. aphyllam Miq. in hanc notam conditam singulariter perlustrat. Probabiliter hacc species infirma nil nisi stirpem florentem speciei supra descriptae refert. 10. G. ophioglossa Wight, Icon. (1853) t. 2002; Horan. Monogr. (1862) 19; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 202. — O. orixensis Wall. ms. ex p. in Bak. 1. c, non Roxb. — Aljpinia (?) missionis Wall. ms. in Bak. 1. c. — Caulis ad 75 cm altus. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata et longe caudata basi acuta ad 2 7 cm longa et 6 cm lata supra glabra subtus puberula. Pannicula angusta ad 1 5 cm longa, rami inferiores flores 4 — 6 laxos gereutes, infimi pauci bulbiUis deflexis instructi; 1^38 • ^ Schuinaim. — Zu..,, ■.,,.,.., . bracteae panae ovatae acutae deciduac; calvx .} nun longus pallide viiidis, dentes late ovati; corollae paliide llavae tiibus calycem triplo superans, lobi ovati acuti; staminodia lanceo- lata bis longiora; labellum lobos duplo superans alte bifiduni. Capsula laevis globosa I 0 mm diametro. Vorder- Indien: Küste Malabar, bei Travancorc (Heyne); Anamally-Ilfigel bei Paulghautcherry (Wight, Jerdon); bei Cocbin (Gamble); Landschaft Bebar, am Paras- natli bei 800 m ü. M. (Vicary, C. B. Clarke). H. G. Hookeri C. B. Clarke ms. in Hook. f. Fl. Bril. Ind. VI. (<890) 202. — Caulis robustior ad 80 cm altus. Folia sessilia oblonga vel oblongo-lanceolata acumi- nata longe caudata basi late acuta supra glabra subtus praeeipue in mediano minulc puberula ad 27 cm longa et < 0 cm lata; ligula ciliolata. Pannicula floribunda angusta ultra 30 cm longa, rami inferiores Acres multos (ad 6) gereutes superne interdum gemiiia elongata densa ad \3 mm longa muniti; bracteae parvae oblongo-obovatae vi\ 8 nim longae deciduae, rhachis puberula; calyx trilobus 7 mm longus; corollae splendide llavae tubus 1,5 cm longus, lobi aequales ovati acuti; staminodia lateralia bis aequilonga et similia; labellum paulo longius bifiduni. Capsula laevis. Vorder-Indien: Sikkim-Himalaya bei <000 — 1600 m ü.M. (Ilooker f. Globba n. 10); Naga-Hügel bei 1400 m ü. M. (C. B. Clarke). 12. G. multiflora Wall. ms. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 202. — G. velutina Wall, in Voigt, Hort, suburb. calc. (1849) 573 (nom. nudum). — Caulis ad 60 cm altus. Folia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata caudata ad 30 ein longa et 7 cm lala supra glabra subtus puberula. Pannicula ad 30 cm longa angusta, rami inferiores 4 — 6-flori, rhachis pubescens; bracteae lanceolatae deciduae, inferiores bulbilliferae ; calyx ad 3 mm longus; corollae flavae tubus triplo longior; lobi ovati 3 mm longi; staminodia lateralia et labellum hos aequantia, ulterius breviter bilobum; stamen 1,6 cm longum. Capsula laevis. Vorder und Hinter-Indien: Vom Sikkim-Himalaya über die Khasia-Hügel bis Munnipore (Wallich n. 6537). 13. G. floribunda Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1890) 203; Bidley in Joum. Asiat. Soc. Bengal(l899) 90. — Caulis ad 60 cm altus. Folia sessilia oblonga attenuato-acuminata caudata basi acuta 2 0 — 30 cm longa et 5 — 6 cm lata pubescentia. Pannicula ad 20 cm longa, rhachis pubescens, rami patentes apice ad 8-flori; bracteae lanceolatae deciduae; calyx 2 mm longus; corollae pallide llavae tubus : lobi oblongi acuti 3 mm longi; staminodia lateralia vix hos superantia; labellum .... emarginatum. Capsula laevis glabra. Halbinsel Malakka: Im Gebiet von Johore (King). Nota. Gl. Ridley descriptionem auctoris tantum reiieravit, excmplum uliuru nee in lierbario Kin|giano vidit nee plantam loco laudato invenit. 1i. G. substrigosa King msc. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 202. — Caulis humilis haud gracilis ad 20 cm tantum altus. Folia pauca sessilia ob- longo-lanceolata caudata basi acuta ad 13 cm longa et 3 cm lala utrinque puberula. Pannicula ad 6 cm longa laxa, rhachis pubescens, bracteae bulbillos haud foventes ob- lanceolato-oblongae foliaceae pubescentes persistentes, rami pauciflori, inferiores breves divaricati vel reflexi; cal^Tt 3 mm longus; corollae flavae tubus 1,5 cm longus; lobi ovati 6 mm longi; staminodia lateralia . . . .'; labellum .... Capsula globosa 7 mm diametro laevis pubescens. Hinter-Indien: Tenasserim (Gallatly n. 1028). 15. G. Anderaonii C. B. Clarke msc. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 202. — Caulis gracilis ad 60 cm altus forsan ultra. Folia sessilia lanceolnta attenuato-acuminata caudata basi acuta herbacea supra glabra subtus ut vagina lign- laque brevis truncata minute pubei*ula ad 30 cm longa et 6,5 cm lata. Pannicula laxa ad 20 rrn longa, rhachis puberula; bracteae ramos sufTulcientes lanceolatae ad 7 n\\ longae, florentes flores 7 foventes prob, violaceae exteriores 3 majores 10 mm diametro Globba. 139 orbiculares involucrum efformantes ; calyx turbinatus oblique truncatus viridis; corollae tiibus splendide luteus 1,5 — 2 cm longus; lobus dorsalis cucullatus 5 mm longus; sta- minodia lateralia ovata acuta 4 mm longa; labellum angustum ad medium bifidum 8 mm longum; stamen 2,0 cm longum. Capsula muricata 8 mm diametro (Fig. \9E). Vorder- Indien: Sikkim- Himalaja, bei Pankabare, 600 m ü. M. (Anderson n. 1277, blühend im Juli), bei 500 — 800 m ü. M. (Hooker f. und Thomson n. 12, Clarke, Gamble, King), Nota. In exemplario quodam hujus speciei metamorphiam maximo memorabilem labelli in stamen polliniferum observavi. Hoc Organum primo visu figuram alienam non obtulit nisi pars apicalis horizontaliter expansa paulo crassior fuit. Ope microscopii autem inveni, hanc partem thecas duas poUinis granulis impletas portasse; ulteriora a polline normali haud diversa se prae- buerunt. Cl. Baker hanc speciem propter bracteas ampliatas maxime insignem cum O. racemosa Smith comparavit quod minus ineptum videtur quia haec bracteis persistentibus coloratis caret. 16. Gr. arracanensis Kurz in Journ. Asiat. Soc. Bengal XXXIX. (2) (1870) 83; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 203. — CauHs ad 60 cm altus. FoHa oblongo- lanceolata attenuato-acuminata caudata supra glabra subtus minute puberula ad 20 cm longa et 5 — 6 cm lata. Pannicula brevis ad 8 cm longa subsessilis, ramis divaricantibus ; bracteae late ovatae 8 mm diametro obtusae membranaceae lilacinae, flores ab iis invo- lucrati ; calyx glaber 4 mm longus ; corollae tubus albidus brevis , lobi ovati lilacini ; staminodia lateralia obovato-oblonga lilacina; labellum oblongum alte bifidum flavum nunc lilacino-tinctum. Capsula laevis. Hinter- Indien: Arracan, Wälder, auf niedrigen Sandsteinhügeln, sehr häufig in dem gemischten Walde der niederen Hügel im Kolodyna-Thale (Kurz.) Sectio II. Ceratanthera (Lestiboud.) Horan. Monogr. (1862) 20. Series 1. Basiealoaratae K. Schum. n. ser. Conspectus specierum. A. Bracteae mox deciduae. a. Calcaria brevissima auriculiformia , vaginae infimae 8 , folia sicc. obscura prob, colorata 17. G. pohjpliylla. b. Calcaria elongata subulata. a. Folia utrinque strigosa vel scabra, pannicula angustata horizontalis, flores albi vel violacei 1 8. G^. vielacea. ß. Folia nunquam scabra glabra vel puberula I. Folia longe caudata cauda torsa, calcaria sursum cur- vata, folia glabra 19. G. urophylla. II. Folia caudata at cauda plana. 1. Calcaria horizontalia brevia, folia subtus puberula vel subtomentosa haud mollia 20. G^. maculata. 2. Calcaria pendula. * Pannicula brevis erecta, folia ad 1 1 cm longa et 2,5 cm lata, folia glabra . 21. G. panicoides. ** Pannicula longissima pendula, folia duplo ma- jora subtus subtomentosa mollia 22. G. p)<^ndula. B. Bracteae vel bracteolae saltem diutius persistentes. a. Bracteae lineares 6 mm longae, folia argenteo-variegata, pan- nicula elongata 2 6 — 30 cm longa, calcaria incurvata . . . 23. G^. alhiflora. b. Bracteae oblongae vel ellipticae vulgo minores. a. Pannicula brevis laxa ad 7 cm longa, anthera brevis 2,5 mm longa 'li.G.hrachy anthera. ß. Pannicula longior, anthera major. I. Folia subtus purpurea, labellum emarginatum vel bilo- bum album. 140 • K. Schumann. — Zingiberaceae. 1. Bracteolae persistentes 6 mm longae, flores con- densati, rhachis viridis 86. (r. hrackolata. t. Bracteolae demiim caducae 3 mm longae, flores magis remoti, rhachis alba 26. 6^. leucantha. II. Folia subtus viridia, labellum integrum album macula violacea notatum 27. ö. elcgans. Incertae sedis 28. ö. cüiata. M. G. polyphylla K. Schum. n. sp. — Herba perenuis modice valida habitii propter vaginas omnino non amplectentes flaccidissima, caules 50 — 60 cm alti. Vagina»* infiraae 7 — 8 (plurimae generis) oblusae apiculatae minute ciliolatae summae laminula brevissima instructae complicatae obscurae. Folia omnia quoque summum sessilia lanceolata vel oblongo-lanceolata acuminala et caudata basi acuta utrinque glaberrinia <2 — 20 cm longa et 3,5 — 4,5 cm lata; ligula vix \ mm longa rolundata ciliolata. Pan- nicula brevis laxa 4 — 5 cm longa vagina apice longiuscule apiculata remota comitata glabra; bracteae vix 3 mm longae probabiliter albae ovatae acuminatae caducae; flores pauci 2 — 3 brevissime pedicellati aggregati pedunculo glabro 5 mm longo sustenti; ova- rium glabrum <,5 mm diametro; calyx subclavatus inaequaliler tridentatus; corollai- tubus <,2 cm longus, lobi ut staminodia lateralia acuta 5 mm longi; labellum breviter bilobum; fllamentum 2,5 cm longum, anthera 3 mm longa basi calcaribus brevibus auri- culiformibus instructa. Borneo: Auf dem Berge Gunung Praraeng (K orthals). Nota. Hacc species tarn vaginis inusitato inultis quam imprimis anthera basi biuiirnii- lata potius quam calcarata insignis. ' 18. 0. violacea Bidl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (i899) 97. — Caulis ad 60 cm altus. Folia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata caudata ut vagina utrinquf strigosa ad 25 cm longa et 5 cm lata supra obscm*e viridia subtus pallidiora. Panni- cula 15 cm longa rami horizontales stricti divaricati \ cm longi; bracteae ovato-lancco- latae albae persistentes parvae; calyx 5 mm longus tridentatus eburneus; corollae tubus priorem aequans, lobi ovati albi vel violacei; staminodia longiora et angustiora violacea 6 mm longa; labellum angustum lineare bilobum violaccum vel album basi macula obscm-a notatum apice flavidum; anthera violacea, calcaria linearia. Capsul;) laevis alba globosa; semina ovoidea rostrata castanea. Hinter-Indien: Halbinsel Malakka verbreitet, in Johore und Selangui , Pcrak (Ridley); Selangor, bei Bukit Hitam (Kelsall); Ipoh (Curtis n. 3316); am Gunon^' Inas (Wray n. 4164). Nota. 0. leucanthac Miq. affinis at corollae tubo breviorc et labello multo angustioro di.stincta; color floris üb albo in violaccum variat. 19. G. nrophylla K. Schum. n. sp. — Herba perennis elatior, habitu propter vaginas haud amplectentes flaccida; caules 75 — 80 cm alti. Vaginae infmiae 5 obtusa« apiculatae ciliolatae. Folia lanceolata vel oblongo-lanceolata acuminata et cauda longa torsa terminata basi acuta tenerrime membranacea et sicc. collapsa utrinque glabra 7 — 20 cm longa et 3 — 6,5 cm lata; ligula 1 — 1,5 mm longa ciliolata. Pannicula 15 cm longa laxa glabra; bracteae lanceolatae parvae 3 — 4 mm longae caducissimae; flores 2 — 3 sessiles vel breviter pedicellati cincinnum brevem 0,8 — 1,5 cm longe pedunculatum efl"ormantes; ovarium globosum 1,5 mm longum; calyx clavatus inaequaliter tridentatus 4,5 mm longus; corolla . . . .; labellum bilobum; fllamentum . . . .; anthera 3 mm longa utroque latere calcari sursum curvato instructa. Molukken: Ohne bestimmte Standortsangabe (de Vries und TeysmaDo). Nota. Foha cauda longa torsa instructa huic speciei pcculiaria. 20. G. macnlata Blume, Enum. pl. Javae (1827) 65; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859 o92; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 329. — Herba perennis modicr valida, caules propter vaginas angustas haud amplectentes flaccidi 45 — 55 cm alti. Vaginae inflmae 5 — 6 obtusae apiculatae ciliolatae. Folia omnia breviter (ad 3mm longe) Globba. 141 petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata supra pilulis minutis inspersa subtus sub lente puberula vel subtomentosa et submollia H — 16 cm longa et 2,5 — 3,5 cm lata; ligula 1 — 1,5 mm longa obtusa ciliolata; vaginae inferiores rubro-maculatae. Pannicula pro rata brevis 6 cm longa laxa gracilis non raro flexuosa vel curvata (sicc. quidem); flores vulgo 2 congesti sessiles pedunculo 0,2 — 1,3 cm longo sustenti; brac- teae parvae ellipticae pallidae caducissimae vix 3 mm longae; bracteolae similes; ova- rium 1,5 mm longum glabrum laeve; calyx 3 mm longus inaequaliter tridentatus; corolla . . .; staminodia lateralia . . .; labellum alte bilobum; anthera 3 — 3,5 mm longa basi breviter calcarata. Java: In Bergwäldern bei Harriang (van Hasselt); Gunung Endut (Warburg, blühend im November 1886). 21. G. panicoides Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 614; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 329; Ridl. in Jörnen. Asiat. Soc. Bengal (1899) 91. — G. Kingii et stenothyrsa Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 204. — Gaulis ad 60 cm altus. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata, vaginae inferiores rubro- notatae margine plus minus pilosae, glabra ad 11 cm longa et 2,5 cm lata (sc. Ridley jam majora). Pannicula angusta ad 8 cm longa vel ultra, rami vulgo breves ad 5-flori; bracteae lanceolatae virides deciduae; caljx subinaequaliter tridentatus ad 3 mm longus aurantiacus; corollae aurantiacae tubus 1 cm longus; lobi oblongi obtusi 3 mm longi; staminodia paulo longiora concolora; labellum oblongum bilobum auran- tiacum basi fusco-notatum ; anthera basi calcarata, filamentum 2 cm longum. Capsula globosa 6 mm diametro. Hinter-Indien: Halbinsel Malakka, in feuchten Wäldern sehr häufig; halija utan (wilder Ingwer) der Eingeborenen, sonst auch meroyan tingal, meroyan b'rchoch, pua birah, bunya lidah munta, haliya k'ra genannt. — Malesien: Auf Sumatra, im Innern der Provinz Padang, bei Lubu Sampiet (Teysmann n. 2039, balangkian der Eingeborenen). Nota. Incolae radicibus subaromaticis vulgo in febres et dolores rheumaticos utuntur. 22. G. pendula Roxb. in Asiat. Research. XI. (l 81 0) 359 ; Goromandel PI. III. (1819) t. 228; Horan. Monogr. (1862) 20; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 205. — G. rnultiflora Wall. ms. ex p. in Bak. 1. c. — G. maculata Blume, Enum. pl. Javae (1827) 65; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 329. — Gauhs metralis vel ultra. FoHa breviter petiolata suboblongo-lanceolata acuminata basi acuta ad 20 cm longa et 5 cm lata vel ultra, vagina et ligula puberula. Pannicula amplissima ad 40 cm longa haud ubique pendula, rami inferiores ad 2 cm longi divaricati; bracteae virides oblongo- lanceolatae ad 8 mm longae deciduae; calyx trilobulatus, lobis acutis, 6 mm longus; corollae viridi-flavae tubus 1,3 cm longus, lobi oblongi obtusi 4 mm longi; staminodia lateralia his aequilonga oblonga obtusa; labellum 1 cm longum angustum bilobum auran- tiacum macula castanea notatum; filamentum 1,2 cm longum, calcaria anthera longiora subulata curvata. Hinter-Indien: Tavoy, Tenasserim (Roxburgh, Wallich n. 6537B); Insel Penang, Halbinsel Malakka. Nota. Jani cl. Baker adnotavit, hanc speciem cum G. maculata Blume congruisse. Ulterior e speciebus pluribus commixta se praebet; typus autem re vera cum 0. pendula Roxb. con- jungendus esse videtur. 23. G. albiflora Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 96. — Gaulis sub- metralis. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata caudata ad 10 cm longa et 2; 3 cm lata statu juvenili secundum medianum argenteo-variegata. Pannicula ad 25 cm longa angusta, rami inferiores divaricantes ad 2,3 cm longi uni- vel biflori; bracteae Hneares obtusae persistentes 7 mm longae ; calyx 5 mm longus breviter trilobus ; corollae albae tubus 1,2 cm longus, lobi ovati; staminodia oblongo-linearia paulo lon- giora; labellum breviter obcuneatum bilobum, lobi divaricati; filamentum 1,7 cm lon- gum, calcaria basalia antheram superantia subulata falcata sursum directa. Hinter-Indien: Halbinsel Malakka, auf dem Government-Hügel (Gurtis n. 285). 142 K. Schumann. — Zingiberaceae. 24. G. brachyanthera K. Sdmm. in Engler's Hot. Jalirb. XXVII. («899} 3S9. — Jlerba perennis erecta gracilis habitu specieruni quarundam Äneüematis. Vaginae in- fimae oblusac glabrae. Folia stricte scssilia oblongo-Ianceolata vel lanceolata acuminata vix caudata basi acuta utrinque glabra vel subtus puberula, infinia reducta exigua basi rotundata, 2,5 — iO cm longa et 1,5^-2 cm lata sicc. pallide ferruginea supra magis in olivaceuni vergenüa; llgula 1 mm longa inaequaliter biloba glabra. ' Pannicula brevis 4 — 5 cm tantum longa pyramidalis laxa; flores 4 — 5 subsessiles distantes pedunculo K — <,5 cm longo sustenti; bracteae et bracteolae ovatae acutae diutius persistentes 2,5 — 3 mm longae; ovarium globosum glabrum; calyx pai'vus 2,5 — 3 mm longus tur- binatus aequaliter tridentatus glaber; anthera brevis vix 1,5 mm longa basi uti'oque latere calcari subulato instrueta. Capsula globosa 4 — 5 nun diametro. Borneo: Ohne bestimmte Standorlsangabe (K orthals); Radschat von Sarawak, bei Kutsching (Beccari, Pi. Borneense n. 38, blühend im Juni <865). Nota. Inflorescentia brevi et anthera ambilu orbiculari haec species imprimis disüncta. 25. ö. bracteolata Wall, ex Voigt, Hort, suburb. calcutt. (1849) 573 (nomen nudum); Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 204. — Caulis ad 40 cm allus. Folia breviter petiolata lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata subcaudata basi angustata brevius acuta supra viridia subtus purpurascentia ad 9 cm longa et 2,6 cm lata. Pannicula nutans densiuscula ad 4 cm (sec. cl. Baker ad 9 cm) longa, rami inferiores divaricantes ad 2 cm longi 3 — 4-flori, rhachis puberula; bracteae obovatae vel oblongae luteae persistentes, illae prope flores breviores ad 8 mm longae; calyx tridentatus ad 2 mm longus; corollae splendide luteae tubus 8 mm longus, lobi reflexi 3 mm longi; staminodia lateralia paulo longiora similia; labellum angustum emargi- natum macula rubra basi notata; iilamentum flavum ad 1,8 cm longum, calcai'ia longa curvata. Ilinter-Indien: Bei Tavoy (Wal lieh n. 6536D); Tenasserim (Helfer); Ober-Birma bis zu 1300 m (King). Nota. Cl. Baker monuit hanc spccicm bulbillis in bracteis inferioribus caruisse; exem- plaria a cl. Helfer in Tenasserim collecta optimc diagnosi respondentia bulbillos autem ob- tulerunt. Hie character autem minus cssentialis ut jam cl. King locis pluribus indicavit; species plurcs ei nunc bulbillos monstraverunt, nunc non. 26. G. leucantha Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 612; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 329; Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 95. — G. jyallidiflora Bak. in Hook. f. Fl. Bril. Ind. VI. (1899) 204. — Caulis ad 60 cm longus vel infra; radicibus filipendulis. Folia breviter petiolata vel subsessilia oblongo- lanceolata attenuato-acuminata subcaudata, vaginae pubescentes margine ciliolatae, supra glabra viridia subtus minutissime puberula purpurea ad 1 8 cm longa et 6 cm lata. Pannicula laxa, rami inferiores ad 4 cm longi divaricati 3-flori, ad 1 5 cm longa eburneo- alba; bracteae ovatae albae deciduae; calyx 5 mm longus albus tridentatus; corollae tubus 1 cm longus, lobi ö mm longi oblongi; staminodia lateralia paulo angustiora et paulo longiora; labellum breviter oblongum subbilobum album vel basi macula pur- pureo-fusca notatum; stamen 2 cm longum, anthera basi anguste ciücarata. Capsula globosa laevissima viridis (Fig. 1 9 F). Hinter-Indien: An ziemlich trockenen Stellen der Gehölze, auf Felsen der Halb- insel Malakka z. B. bei Singapore häuflg (Ridley). Malesicn: Sumatra, Provinz Padang, bei Lubualang (Teysmann n. 2035). Nota. Cl, Ridley etiam de hac specie relulit, caules florifcros absque foliis vaginis solis instructos interdum provenisse. Proptcr inllorcsccntiae partcm majorem eburneo-coloratam adspcctum gratum praebet; interdum bracteae infimae panniculas veras proereant. 27. G. elegant Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 96. — Caulis a«i M) cm altus vel panlo ultra. Folia scssilia lanceolata attenuato-acuminata, vagina hirsut/i, ad 1 2 cm longa et 3 cm lata supra glabra subtus pubescentia. Pannicula angusta, rami inferiores divaricantes 1,2 cm longi pauciflori; bracteae lanceolatae 3 mm longae virides persistentes; calyx 6 ram longus inaequaliter trilobus, lobi acuti; corollae albae Globba. 143 tubus ad 8 mm longus, lobi oblongi obtusi 5 mm longi; staminodia similia; labellum oblongum obtusum album macula violacea notatum; fdamentum \ cm longum; calcaria basalia linearia sm-sum curvata. Capsula globosa laevis 6 mm diametro. Halbinsel Malakka: In Wäldern bei Bruas und Gunong Tungul (Ridley n. 8392). Nota. Haec species 0. albiflorae Ridl. affinis at foliis minüribus subglabris, labello integro et aliter colorato optime ab ea distat. 2 8. G. ciliata Jack, Malay. Miscell. II. (1828) 361; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 592; Hook, in Journ. Bot. I. (1834) 361. — Herba gracilis 30 — 60 cm alta, caules basin versus purpureo-maculati. Folia subsessilia ovato-lanceolata acuminata basi rotun- data supra pilis secus nervös inspersa subtus sub lente valida papillosa 9 cm longa; vaginae glabrae striatae ciliatae; ligula brevis bifida. Pannicula suberecta laxa divari- cata subrigida ; flores plures cincinnum manifestum referentes ; bracteae lanceolatae ; ovarium . . . ; calyx trilobus ; coroUae aurantiacae tubus gracilis ; labellum emarginatum macula pui'purea notatum ; anthera calcaribus binis basalibus recurvatis instructa. Sumatra: Auf feuchten Stellen an den Abhängen der Hügel und in Wäldern der meisten Teile der Insel (Jack). Nota. Plantam non vidi, diagnosin ex Hook. Journ. of Bot. excerpsi. Series II. Mediocalcaratae K. Schum. n. ser. A. FoUa pauca parva vix ultra 3 cm longa et 1,3 cm lata utrinque pubescentia 29. 6^. subscaposa. B. Folia plura majora. a. Ovarium cylindricum elongatum jam sub anthesi maximum generis (6 mm longum), Capsula 2 cm metiens. a. Calcaria anthera triangularia integra 30. G^. macrocarpa. ß, Calcaria antherae subquadrata biloba 3\. G. versicolor. b. Ovarium brevius. c(. Calcaria antherae subquadrata lacerata, pannicula latissima 32. G. platystaehya. ß. Calcaria antherae triangularia integerrima. I. Folia angusta nunquam ultra 2 cm lata vulgo an- gustiora. \ . Folia brevia i. e. haud ultra 9 cm longa. * Folia basi rotundata subglabra hinc inde pilulo inspersa •, . 33. G^. brevifolia. ** Folia basi acuta subtus conspicue puberula . . 34. G^. gracilis. 2. Folia elongata duplo et ultra longiora. * Bracteae pallidae diutius persistentes, folia 6 — 7 linearia 35. G, eampsophylla. ** Bracteae caducissimae, folia plura ad 9 elongato- lanceolata 36. G. parviflora. II. Folia latiora ultra 2 cm lata. \ . Folia utrinque glabra. * Folia supra argenteo-taeniata , pannicula laxa 14 cm longa, labellum alte biiobum 37. ö. calophylla. ** Folia concolora. f Pannicula condensata, labellum integrum . . 38. G. malaccensis. ff Pannicula expansa, labellum breviter bipartitum 39. G. pyramidata. 2. Folia subtus vel utrinque puberula vel subtomentosa. * Labellum integrum. 40. G^. integra. ** Labellum emarginatum 41. G^. montana. 29. G. subscaposa Coli, et Hemsl. in Journ. Linn. Soc. XXVIIL (1890) 135; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 20 4. — Caulis vix ultra 30 cm altus. Folia 144 K. Schumann. — Zingiberaceae. parva pauca vix ulti*a 3,5 cm longa et 4,3 cm lata ulrinque pubescentia. Paunioula brevis laxa erecta, rami inferiores divaricati 3 — 4-flori; bracteae oblongae vix i mm longae caducae; calyx unilateraliter lissus vix 3 mm longus; corollae viridi-flavae tubus 8 mm longus, lobi oblongi 5 mm longi; staminodia lateralia longiora lanccolata; labellum pallide flavum 6 mm longum alte bifidum; tilamentum 6 mm longum; calcaria antherao mediae insidentia. Hinter -Indien: Ober-Birma, auf den Shan-Hügeln bei 4 300 — 4 650m ü. M. (Collett). 30. G. macrocarpa Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (4 904) 205. — Herba pro rata elaiior, caules 60 — 80 cm alti. Vaginae inflmac i angustae glabrae ob- tusae apiculatae. Folia vulgo stricte sessilia rarius brevissime (ad 2 mm longe) petio- lata lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta glabra apice summo tantum brevissime pilosula ceterum utrinque glabra subtus glauca 4 0 — 20 cm longa et 4 — 4,5 cm lata; ligula 2 mm longa bifida glabra. Pannicula 4 6 — 20 cm longa pyramidata erecta gracillima glabra; rami 9 cm longi sursum curvati gracillimi remoti; flores albi 3 — 5 distantes 4 — 2,5 mm longe pedicellati; bracteae oblongae pallidae vix 4 mm metientes; ovarium glabrum et laeve anguste cylindricum 6 mm longum; caljx anguste turbinatus 4 mm longus altius dentatus, dentes acuminati 4 — 1,5 mm longi; staminodia lateralia lanceolata acuta; labellum breviter lobatum, lobi divaricati; anthera parva calcaria lateralia lunulata simpücia. Cambodga: Auf dem Berge Pursat (Godefroy in Expedition Harmand n. 488, blühend am 4 8. Juni 4 875). Nota. Pannicula gracillima et ovario clongato species distinetissima. 34. G. versicolor Smith, Exot. Bot. I. (4 804) t. 4 4 7A, B, C; Horan. Monogr. (4 862) 20 ; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 205. — G. Hura Roxb. in Asiat. Research. XI. (4 8 4 0) 359. — G. expansa Wall. msc. in Bak. 1. c. — Hura Siajnensium Koenig in Hetz. Observ. III. (4 783) 49. — Herba modice robusta. Caulis 45 — 60 cm altus. Vaginae infimae . . . Folia stricte sessilia vel breviter (ad 3 mm longe) petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata caudata basi acuta utrinque glabra prope basin infimam tantum sub lente valida pilosula membranacea 20 — 29 cm longa et 4 — 6 cm lata; ligula bifida acuta glabra 4 mm longa. Pannicula lata laxissima 4 3 — 20 cm longa, flexuosa, rhachis et rami gracillimi, inferiores 9 cm longi; bracteae inferiores ipsae fertiles, parvae lanceolatae acuminatae 3 mm tantum lorigae deciduae flores apice ramulorum aggregatae 5 — 6, bracteolae ovato-oblongae acutae 5 mm longae scariosae; ovarium anguste cylindricum 3 mm longum; calyx viridis 4 mm longus tri- dentatus, dentes acuti ; corollae flavae vel violaceo-tinctae tubus 6 mm longus ; lobi duplo breviores oblongi; staminodia lateralia paulo longiora lanceolata; labelluiit angustum; appendicula lateralia subquadrata biloba vel dentata. Capsula laevis cylindrica 6 mm diametro valde elongata ad 2 cm longa. Hinter-Indien: Pegu (Roxburgh); Assam (Jenkins, Simon); Südliche Anda- manen (Sulp. Kurz); Yunk Ceylon (Koenig). — Borneo: Timbang-penong bei Kudat (Fräser). Nota. Ci. Ridlcy dixit, hunc specicm hodie vix pcninsulam malacccnscm inhabilasse ut cl. Roxburgh voluit et cl. Baker jain adnotavit; in hb. Kewensi aulem cxcmplarium a ci. Curtis in ditione penangcnsi collectum vidi quod ab hac specic liaud dislinguerc polui. 32. G. platystachya Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 890) 206; Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (4 904) 206. — Herba pro rata modice robusta. Vaginae infimae . . . Folia oblongo-lanceolata acuminata et caudata 4 0—20 cm longa et 3 — 7 cm lata. Pannicula laxa et latissime pyramidalis 4 2 — 4 5 cm longa, rami in- feriores 5 — 9 cm longi in alabastrum vel capsulam abeuntes et floribus clausis permultis instructi, bracteolae parvae persistentes ovatae carinatae; calyx 2 mm longus turbinatus denticulatus dentes minute puberuli; corollae flavae tubus 6 mm longus, lobi 3 — 4 mm longi; labellum alte bifidum infra staminodia insertum; anthera elliptica utroque latere ala bifida vel lacerata instructa. Globba. 145 Vorder-Indien: Landschaft Canara (Law, Ilookerf. et Thomson, Globba n. i 4). Nota. In Flora of British India haec species inter irnperfecte notas quia antherae non exsti- terunt militat; cl. Gagn epain materiem meliorem quoad antheram scrutavit et invenit, hanc in subgenus Maranfellae pervenisse. Ipse eam in herbario Kewensi vidi, 33. G. brevifolia K. Schum. — G. parviflora Presl, var. brevifolia K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 330. — Herba perennis gracilis vel graciUima, caules fracti exstantes iO — 20 cm longi. Vaginae infimae . . . FoHa 4 — 5 tantum sessilia vel brevissime [\ — 2 mm longe) petiolata lanceolata vel suboblongo-lanceolata longiuscule attenuato-acuminata vix caudata basi rotundata interdum subcordata utrin- que glabra sub lente validissima autem hinc inde pilulo inspersa vel imprimis prope apicem pilosula 5 — 6 cm longa et i,3 — 2 cm lata; Hgula brevissima, vix 0,5 mm longa ut vagina ciliolata. Pannicula 4 — 6 cm longa laxa; bracteae inferiores minutae vix 1 mm longae suborbiculares apice rotundatae superiores duplo longiores ovatae acumi- natae diutius persistentes; rami capillacei \ — 2 cm longi glabri infimi flores 2 — 3,5 mm longe pedicellatos summi solitarios gerentes; bracteolae bracteis summis similes diutius persistentes ; ovarium ellipsoideum 2 mm longum glabrum laeve ; calyx turbinatus trilo- bulatus, lobi obtusi; coroUa . . . .; labellum . . . .; anthera utroque latere appendicula triangulari latere riiedio instructa. Philippinen: Insel Luzon, in der Provinz Samball bei Palavig (Warburg n. 14066). Nota. Haec species ab omnibus affinibus et a plurimis totius generis foliis parvis basi rotundatis et pannicula gracili differt. 3 4. G. gracilis K. Schum. n. sp. — Herba perennis graciUs, caules 25 — 35 cm alti. Vaginae infimae 5 angustae acutae pilosulae et ciholatae. Folia 7 — % sessilia vel brevissime (ad 2 mm longe) petiolata lanceolata vel suboblongo-lanceolata acuminata haud distincte caudata sub lente validissima supra papillosa potius quam pilosula subtus manifestius puberula 3,5 — 9 cm longa et 1,2 — 2,5 cm lata infimum valde abbreviatum; ligula vix i mm longa truncata pilosula. Pannicula 4,5 — 6,5 cm longa minutissime pilosula, rami infimi ad 3,5 cm longi flores 4 — 5 raro 6 subsessiles gerentes; bracteae caducissimae haud visae, bracteolae minutae \ — 1,5 mm longae oblongo-ovatae obtusae caducae ; ovarium vix 1 mm longum glabrum ; calyx 3 mm longus brevissime denticu- latus; coroUae tubus gracillimus 1,7 cm longus, lobi 3 mm longi; staminodia lateralia lanceolata acuta 4 mm metientia; labellum 5 mm longum bilobum; filamentum 1,8 cm longum; anthera oblonga 2 mm longa appendicula sursum curvata acuminata 3 mm longa munita. Philippinen: Insel Mindanao, Distrikt Davao im Misch- u. Hochwald des Berges Gagapan bei 300 — 1000 m ü. M. (Warburg n. 15480, blühend im Juni 1888). Nota. Haec species 0. compsophyllae K. Schum. et G. brevifoliae K. Schum. affmis at indole foliorum et indmuento facile distinguenda. 35. G. campsophylla K. Schum. n. sp. — G. parviflora Vidal y Soler, PI. Cuming. (1885) 152; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 330, non PresL — Herba perennis graciUs, caules fracti exstantes 25 — 30 cm longi. Vaginae infimae probabihter 4 angustae acutae glabrae. Folia 6 — 7 sessilia vel brevissime (vix 1 mm longe) petiolata lanceolata vel linearia longe vel longissime attenuato-acuminata haud disjuncte caudata basi acuta vel subrotundata sub lente validissima tantum pilulis in- spersa apice pilosula 2,5 — 20 cm longa et 0,4 — 1,5 cm lata membranacea ; ligula biloba 1 mm longa glabra lobi obtusi. Pannicula graciUima 5 — 7 cm longa glabra; bracteae lanceolatae acuminatae 3^ — 4 mm longae palHdae diutius ut bracteolae similes persistentes, rami capillacei infimi 3,5 cm longi flores 3 — 4 ad 2 mm longe pedicel- latos gerentes ; ovarium vix 1 mm longum glabrum laeve ; calyx turbinatus 3 mm longus tridentatus; corolla . . .; labellum . . .; anthera 2,5 mm longa appendicula triangulari utroque latere instructa. Philippinen: Insel Luzon, in der Provinz Nueva Ecija (Cuming n. 1390). Nota. Haec species foliis angustis saepe stricte linearibus a plurimis distat; a Q. parvi- flora Presl pannicula graciUima bracteis diutius persistentibus recedit. A. Engler, Das Pflanz enreicli. IV. 46. ja 14G K. Schumann. — Zingiberaceac. 36. G. parviflora Presl, Reliq. Haenk. II. (<835 H5; K. Schum. in Enjrler's Hot. Jahrb. XXVII. (1899) 330. — Caulis ad 40 cm allus gracilis. Folia brevitcr petiolata lineari-lanceolata allenuato-acuniinata basi acula vel rolundata ad 30 cm longa et 2 cm lata saepius angustiora interdum breviora. Pannicula laxa ad 8 cm longa rami inferiores graciles ad 3 cm longi, bracteae parvae 3 mm longae lanceolatac caducae; calvx turbinalus breviter (rilobus, lobis obtusis; coroUae flavac tubus 4 5 mm longus, lobi oblongi 4 mm longi concavi; staminodia late lineari-lanceolata acumiiiata paulo longiora; labellum sub- euneatum bilobum 5 mm longum ; filamentum 1 5 mm longum, calcaria anthcrae parum supra basin aflixa subulata sursum curvata. Philippinen: Insel Luzon, bei dem Hafen Sampoloc (Haenke, "Warburg). 37. G. calophylla Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 93. — Caulis ad 30 cm altus vel ultra validiusculus. Folia petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acumi- nata caudata supra glabra obscure viridia et argenteo-taeniata subtus glaucescenti- pui'purea ut ligula et vagina rubro-punctata praecipue secundum n^edianum puberula. Pannicula ad H cm longa, rami inferiores 2,3 cm longi multiflori; bracteae late ob- longo-ovatae vix 2 mm longae diutius persistentes; calyx subcampanulatus 3 mm longus dentatus; corollae flavae tubus 6 mm longus, lobi elliptici obtusi; staminodia latcralia oblonga duplo ulterioribus breviora; labellum brcve lineare bifidum am'anliacum; lila- mentum 4,8 cm longum, calcaria late triangulariu. Ilinter-Indien: Slam, bei Pungah (Gurtis n. 3286). Nota. Folia varicgata pulchra, calyx campanulatus, staminodia lata hanc speciem optime recognoseere sinunt. 38. G. malaccensis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 93. — Caulis ad 60 cm altus et ultra. Folia manifeste interdum ad 4,2 cm longe petiolata oblongo- lanceolata acuminata ad 4 4 cm longa et 5 cm lata, ligula et vagina pubescentes. Pan- nicula brevis condensata, pedunculo elongato bracteis paucis infimis ad 5 cm longis linearibus viridibus instructo sufTulta; rami breves ad 6 mm longi pauciflori; bracteae florentes diu persistentes; calyx cylindricus ad 6 mm longus dentatus, dentibus acutis; corollae flavae tubus gracillimus 4,2 cm longus, lobi ovati vix 5 mm longi; staminodia oblonga obtusa; labellum breve lineari-oblongum integrum; filamentum 4,8 cm longum, calcaria e medio antherae. Capsula globosa verrucosa 6 mm diametro. Halbinsel Malakka: In Wäldern am Fuße des Berges Ophir und an anderen Orten der Halbinsel (Ridley, pua rimbah, pua hudang, pua gajab der Kin- geborenen). Nota. Foeminae incolarum rhizomate utuntur ut infantes facilius pariant. Habitu ad Q. aurantiaeam Miq. accedit at indumento minore et nota characteristica scctionis differt. 39. G. pyramidata Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (4 90 4) 204. — Herba pro rata elatior, caules 70 — 90 cm alti. Vaginae infimae 5 angustae obtusae apiculatae glabrae. Folia infima et summa sessilia media breviter (ad 5 mm longe) petiolata, lineari-lanceolata vel lanceolata attenuato-acuminata longe caudata basi acuta utrinque glabra apice tantum ciliolata et pilosula subtus pallidiora 4 0 — 25 cm longa et 4,5 — 3,5 cm lata; ligula 2 mm longa truncata glabra. Pannicula pyramidalis sub- nulans 8 — 4 0 cm longa, rami remoti; flores lutei 5 — 8 laxius dispositi sessiles et 2 — 3 cm longe pedunculati; ovarium glabrum et laeve; calyx 4 mm longus turbinatus breviter dentatus; corollae tubus 4,? — 4,3 cm longus; staminodia lateralia lanceolata acuta; labellum latum breviter partitum; filamentum 4,7 cm longum, anthera parva bialata, alis laleralibus lunulatis simplicibus. Philippinen: Insel Bunuan bei Mindanao, nahe Totaibac (J. Montano n. 203, blühend im Dezember 4 880). — Cambodga: Auf dem Berge Pursat (Godefroy, Expedition Harmand n. 450, blühend am 4 8. Juni 4 875). Nota. Gl. Gagnepain hanc speciem cum O. platycarpn Bak. comparavit sed cam vaginis nee cilialis nee tomentosis, foliis glabris et labelio non alte bifido diversam fuisse indicavit. 40. G. integra Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 94. — Caulis ultrn- metralis. Folia subpetiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata longe [ad 5 cni) Globba. 147 caudata supra glabra subtus minute puberula ad 30 cm longa et 7,5 cm lata. Pannicula c. 30 cm longa rami nmnerosi <,2 cm longi vel breviores patentes blflori; bracteae ovatae oblongae obtusae 3 mm longae; calyx campanulatus 3 mm longus, lobi ovali obtusi; corollae aurantiacae tubus duplo longlor^ lobi oblong! obtusi 6 mm longi; stami- nodia minora oblonga ; labellum anguste lineare obtusum ; filamentum breve ; calcaria an- therae late triangularia. Hinter-Indien: Siam, häufig längs des Stromes Ba Quean (Keith). Nota. Floribus brevibus, labello angusto integre et calcaribus triangularibus insignis. 41. G. montana Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 92. — Caulis ad 60 cm altus. Folia breviter at manifeste petiolata lanceolata attenuato-acuminata cau- data basi angustata supra glabra subtus ut vagina ligulaque pubescentia pallidiora ad 16 cm longa et 3,5 cm lata. Pannicula laxa longissima (ad 45 cm longa), rami remoti inferiores ad 5 cm longi pauciflori horizontales; bracteae ovato-oblongae 3 mm longae; calyx campanulatus, lobi acuti, 3 mm longus; corollae flavae tubus 1,2 cm longus, lobi late ovati obtusi 6 mm longi; staminodia inconspicua; labellum parvum oblongum sub- integrum; filamentum 1,2 cm longum, anthera ad medium calcarata. Halbinsel Malakka: Auf dem Kedah Peak, bei dem Wasserfall (Ridley). Nota. Secundum cl. auetorem staminodia lateralia haud exstare videntur. character re vera dignitatis gravissimae; non minus indoles calcarium commemorabilis. Series III. Apicicalcaratae K. Schum. n. ser. Species solitaria 42. G^. Keithii. 42. G. Keithii Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 9 4. — Foüa lineari- lanceolata attenuato-acuminata caudata ad 1 4 cm longa et 1,2 cm lata, ligula incon- spicua. Pannicula 1 4 cm longa, rami numerosi ad 5 cm longi pauciflori ; bracteae lineari- lanceolatae persistentes ad 1,2 cm longae; caljx tubulosus ad 6 mm longus, lobi lanceolati; corollae tubus elongatus (1,8 cm longus) cinereus, lobi oblongi obtusi vix 5 mm longi lutei; staminodia lateralia lanceolato-oblonga flava; labellum longum et angustum bi- lobum; filamentum 1,3 cm longum, calcaria parti superiore antherae affixa lanceolata acuminata. Hinter-Indien: Siam, in Bambus-Dschungeln bei Bangtaphan (Keith). Sectio III. Marantella Horan. Series I. Laxibracteatae K. Schum. n. ser. A. Bracteae infimae omnes florentes vel infimae steriles angustae haud ellipticae vel orbiculares nee dense et late imbricatae. a. Bracteolae nunquam involucrantes, folia majora. a. Bracteae omnes aequales. I. Pannicula erecta, rami uni- vel biflori. 1. Pannicula 6 cm longa 43. ö. paueiflora. 2. Pannicula duplo longior 44. G'. oligantha. II. Pannicula cernua, rami pluriflori. 1 . Pannicula laxa 2. Pannicula densa ß. Bracteae infimae 2 sequentibus multo majores violaceae b. Bracteolae involucrantes, folia vix 4 cm longa linearia . . Incertae sedis 48*^. (r. villosula. B. Bracteae infimae permultae haud florentes. a. Bracteae infimae haud bulbilliferae, probabiliter ubique co- loratae. 10* 45. 46. 47. G. G. G. cernua. colpicola. adhaerens. 48. G. siamensis. 148 ^- Schumann. — Zingibcraceae. er. Pannicula breviter pyramidalis ad sumnium 3 cm longa 49. 0. patcns. f{. Pannicula longior. I. Pannicula subspicata, rami absque floribus vi\ I < m longi. 1. Folia subtus toraentosa mollia subaurantiaco-flavida 50. G. aurantiai 3. Folia subtus glabra in mediano tantum minutissime pUosula ^ . . 5 < . (?. Ilasseltii. II. Pannicula expansa. 1 . Pannicula brevis vixulti'a 3 cm longa, braclcac ruhrac * Folia 2 — 3 tantum flabellato-venosa . . 52. 6*. varicUnUt^. ** Folia plura ^^.G.atro-sanguima. 2. Pannicula elongata rigida multo longior 4 0 cm longa, bracteae albae 54. O.alho-bractcatu. b. Bracteae infimae bulbiilirerac. a. Pannicula ampla, flores plui'imi. I. Ovarium verrucosum, pannicula lata brevior .... 35. 6'. traclu/carjxi. II. Ovarium laeve. i. Pannicula elongata laxa erecta 56. G. chinetisis. 2. Pannicula magis condensata brevior vulgo nutans. 67. Q. Sctuymhurgkii. ß. Pannicula valde reducta, flores interdum perfecte abortivi. I. Bracteae omnes angustae lineares longe acuminatae valde inter se distantes 58. G. canarensis. II. Bracteae infimae latiores imbricatae 59. 6'. bulbifera. 43. G. pauciflora King msc. apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (<890) 205. — Caulis ad 30 cm altus. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata caudata ad 7 cm longa et 2,5 cm lata subtus puberula. Pannicula brevis (ad 6 cm longa vulgo minor) laxa erecta, rami inferiores 2,3 cm longi \- ad summum 2-flori patentes; bracteae minutae oblongae deciduae; calyx tm*binatus tridentatus 3 mm longus; coroUae pallide flavae tubus 9 mm longus; lobi oblongi 4 mm longi; staminodia lateralia bis aequilonga; labellum <0 mm longum . . . .; filamentum , . . .; calcaria antlicrae divaricata. Capsula glabra. Ilinter-Indien: Andamanen-Inselu (King's Sammler n. 376). 44. G. oligantha Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 613; K. Schum. in Engler^s Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 329. — O. maculnta Blume var. stricta Blume, Enum. pl. Javae (<827) 63. — Herba perennis elatior habitu propter vaginas haud amplectentes flaccida, caules 55 — 65 cm alti. Vaginae infimae plures (6 — 7) obtusae apiculatae ciliolatae. Folia oninia quoque summa sessilia oblongo-lanccolata acuminata et filiformi- caudata basi acuta supra glabra subtus pilis aegre conspicuis appressis inspersa 8 — 4 7 cm longa et 3 — 5 cm lata; ligula vix \ mm longa truncata ciliolala. Pannicula 4 0 — 4 2 cm longa pro rata angusta ante anthesin subspicata glabra; bracteae lanceolatae vel oblongo-lanceolatae diutius persistentes pallidae 6 — 4 0 mm longae diutius persistentes, solitaria sterilis remota; flores pauci 4 — 2 aggregati brevissime pedicellati pedunculo ad 2 cm longo sustenti; ovarium ellipsoideum glabrum 4,5 mm longum; calyx clavatus bidentatus 4 mm longus, dentes apice pilosuli; corollae tubus 4,4 cm longus, lobi 4 mm longi; staminodia lateralia oblongo-lanceolata acuta 6 mm longa; filamentum 4,8 cm longum, anthera 2,5 mm longa utroque latere bicornuta. Java: Ohne genauere Standortsangabe (wahrscheinlich Blume). — Sumatra: Bei Mangala, Provinz Lampang (Teysmann n. 4277, tiembangmaas der Eingeborenen) ; Provinz Padang bei Ajer manljnr 360 m u. M. fBeccari Pi. Sum. n. 2084 3). Nota. Haec species propler variabilitalcm indolis anlhorac valde insignis; plures rx nUi- baslris accuratc cxaminavi et pro norina rolationes subgeneri proprio« inveni; solilaria autem calcarium parem connectivi appendiculae adnatum praebuit, aliis calcaria omnino defucrunl. Alaba«trum hujus naturae ante oculos habui, quum speciem in subgenus Aplanthcrae posuerim. Globba. 149 Flos i. e. coroUa sicc. obscura vivo probabiliter violacea est; hie color, vaginae plures et pannicula cum bracteis prob, albis solitaria rcmota plantae valde characteristica, 45. Gt. cernua Bak. in llook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 205; Ridl. in Journ. Asiat. See. Bengal (1899) 99. — Caulis ad 30 cm altus basi purpm'eus. Folia ad 6 mm longe petiolata ovata acuminata caudata supra splendide viridia snbtiis paliidiora ad 1 0 cm longa et 3,6 cm lata, vagina et medianus puberulus. Pannicula ad 1 4 cm longa nutans, rhachis puberula, bracteae steriles paucae (ad 6) lanceolatae vel oblongae ad 1,2 cm longae, florales ovato-oblongae 6 mm longae virides persistentes. Flores agglomerati pauci bracteolis nonnuUis flavis comitati; caJyx ad 6 mm longus trilobus lobi obtusi breves; corollae citrinae tubus \ 8 mm longus, lobi 6 mm longi ; staminodia lateralia lineari-ob- longa paulo lobis longiora pallide flava; labellum 6 mm longura cuneatum bilobum, lobi divaricati acuti, flavum macula viridi notatum; filamentum 3 mm longum. Capsula reti- culata viridis. Halbinsel Malakka: Perak, auf den Thaiping-IIügeln, bei Bujong Malakka häufig (Ridley); bei Gopeng (King's Sammler n. 757). Nota. Pannicula nutans cum floribus citrinis pro specie valde characteristica. 46. G. colpicola K. Schum. n. sp. — O. Scho^nburgkii K. Schimi. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIII. (l 899) 331 exp., non Hook. f. — Ilerba gracilis 25 — 35 cm alta. Vaginae infimae vacant. Folia vulgo stricte sessilia, summum tantum ad 1 cm longe petiolatum, lanceolata attenuato-acuminata subcaudata supra pilis minutissimis appressis inspersa subtus subtomentosa mollia 6 — 13 cm longa et 1,7 — 2,7 cm lata; ligala 1 mm longa ut vagina villoso-ciliolata. Pannicula 4 — 5 cm longa curvata vel nutans subsessilis i, e. immediate e vagina folii summi egrediens iloribunda densa at propter bracteas refractas spurie laxior, rhachis minute pilosula; bracteae ellipticae vel oblongae acutae vel superiores obtusae apice summo ciliolatae ceterum glabrae 3 — 10 mm longae coloratae refractae omnino haud bulbilliferae ; flores 3 — 4 brevissime pedicellati parvi cincinnum laxiorem 1 — 1,3 cm longum 5 — 7 mm longe pedicellatum efformantes; bracteolae late ovatae obtusae amplexicaules persistentes 1,5 — 3 mm longae; ovarium 1 mm longum glabrum laeve; calyx subclavatus vix 3 mm longus bidentatus glaber; corollae tubus 1 — 1,2 cm longus gracillimus, lobus posticus inapiculatus ; labellum subemarginatum ; filamentum 1,2 — 1,4 cm longum gracillimum; anthera ovata nondum 2 mm longa utroque latere bicornuta, cornua subaequalia (Fig. 1 9 0). Slam: Bei Anhin auf der Ostküste des Golfes von Siam (Richard Schomburgk n. 255). Nota. Hanc speciem oHm pro O. Schombiirgkü Hook. f. sumpsi quacum autem, ut cl. Gagn epain rede monuit omnino non convenit (Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1901) 207; ab ea potius bracteis minoribus nunquam bulbillifcris floribus multo minoribus plurimis et labello emarginato jam optime diff'ert. 47. Ct. adhaerens Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. 11. (1903) 259. — G. violacea Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. H. (1901) 205 non Ridley. — Ilerba minus elata, caules graciles 35 — 40 cm alti. Vaginae infimae . . . Folia brevissime (l — 2 mm longe) petiolata lanceolata attenuato-acuminata vix caudata basi acuta utrinque appresse et subtus paulo longius puberula ciliolata supra obscure viridia subtus paliidiora margine undulata 6 — 10 cm longa et 1,2 — 2 cm lata; ligula 1 — 1,5 mm longa apice albo-villosa. Pannicula erecta gracilis 6 cm longa; bracteae inferiores magnae 3,5 — 5 cm longae ob- lanceolatae acutae foliaceae viridi-violascentes summae abbreviatae 5 — 7 mm longae lanceolatae; rami distantes 1,5 — 2 cm longi ut rhachis subtomentosi supra bracteam ad 6 mm longe elevati; bracteae florentes infimae late ellipticae acutae Iri- vel quinque- vel subseptemnerviae glabrae; flores 3 — 5 aggregati brevitcr pedicellati ut videtur flavi; ovarium glabrum et laeve; calyx latius turbinatus 3 — 4 mm longus irregulariter denti- culatus; corollae tubus vix 8 mm longus; staminodia lateralia lanceolata; labellum alte emarginatum; filamentum 1 0 — 1 1 mm longum ; anthera 2 mm longa, alis bicornutis munita. Cochinchina. (Wurde in den botanischen Garten zu Paris von Regnier eingeführt und blühte am 20. Oktober 1886.) 150 K. Schumann. — Zingiberaceac. Nota. Haec species ligula olbo-villosa, bracteis infcrioribus inaxiniis coloratis, bracteolis manifeste plurinerviis et floribus parvis maxime insignis. Quum cl. Ridley jam speciem ejusdem nominis antea condidit nomcn primum mutandum fuit. 48. O. siamensis Ilemsl. in Kew Ind. Suppl. (1901) 4; Gagnepaiu in liull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 307. — Achilus siamensis Ilemsl. in Kew Bull. (1895) 39 et in Hook. Icon. pl. (1895) t. 2370. — Glohba graminifoUa Gagnepaln in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (I90i) p. LXXII. — Herba gracilis 35 — 40 cm alta. Vaginae in- fimae 5 obtusae apiculalae vel acutae ciliolatae. Folia omnia parva summa ipsa stricte et late sessilia ovato- vel lineari-lanceolata acuminata haud caudata appresse pilosula vel glabrescentia 0,8 — 3 cm longa et 4 — 5 mm lata concolora; ligula minutissima vix 0,5 mm longa membranacea subinconspicue ciliolata. Pannicula laxissima nutans 4 — 5 cm longa, rami 3 — 5 tantum cum terminal!, valde remoti ut rhachis puberuli vel glabri; bracteae coloratae oblongae vel ellipticae membranaceae 1 — 2 cm longae glabrae; flores 4 vel 5 subsessiles, bracteae et bracteolae magnae coloratae (purpureae) ellipticae acutae glabrae amplectentes et invnlncr.nilos <'\lima 7 — 10 mm longa et parlier lata; Fig. 20. Olobba siamensis Hemsl. Ä Inflorescentia. B Ovarium aperlum. ovarium globosum 1 — 1,5 mm diametro glabrum vermcosum; calyx turbinalus Iri- dentatus glaber 3,5 mm longus; corollae gracillimae tubus 10 mm longus, lobi vix 3 mm longi; staminodia lateralia ovata obtusa; labellum alte bilobum; fiiamentum gracillimum I — 1,2 cm longum, anthera elliptica utroque latere bicornuta (Fig. 20). Gambodga: Berg Pursat (Godefroy in Expedition Harmand 1875). Nota. Ut cl, Hemsl cy recte monuit, fjenus AchUi Hemsl. cum Olobba plane congruit, typus itcrum cum Olobba gramini folia Gagnepain convenil, IIa ut sccundum leges priorilalls nullum nomcn nisi supra exhibituni stet. Jam antea quoquc ipse hoc factum rccognovi et in hb. Kewensi cum auctore de hac rc fusius discutavi. 48». O. villosula Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. srr. III. (1903) 160. — Herba perennis gracilis, caules basi vaginis 3 — 4 muniti 40 cm alti. Folia 3 — 4 sessilia vel breviter petiolata lineari-lanceolata acuminata utrinque molliter subtomentosa subtus glaucescentia ad 8 cm longa et 1,6 cm lata; vaginae angustae extus sublomentosae ; ligida brevis truncata dense nifo-pilosula. Paiuiicula cernua laxa 5 cm longa et 1 — 3 cm diametro, rami 5 — 6 supra bracteas elevati 1,2- 1,6 cm longi apice multiflori; bracteae 2 — 3 infimae maximac 3 cm longae et 1 cm latae, oblongae sicc. aurantiacae sparse villosulae mediae et summne 6 — 8 mm longae virescentes, bulbilli O; flos totus Globba. 151 1,2 — 1,6 cm longus; ovarium glabrum vix verrucosum; caljx tubulosus, tridentatus velutinus, dentes subaequales; corollae tubus tenuis filiformis, lobi ovati subaequales con- cavi, posticus apice mucronatus; labcllum alte bilobum, lobi Iriangulares subacuti diver- gentes; staminodia lateralia ovalia tnincata; filameiiliim longe filiforme, anthera elliptica, appendiciilae utroque latere 2 angustae acutae. Tonkin: Landschaft Laos, auf dem linken Ufer des Me-kong in lichten Wäldern (H a r m a n d ohne Nmnmer 1875 — 1877). Nota. Haec spccies cl. Baillon provisorie cum 0. siamensiUemsl. coadunavit a qua autem foliis duplo majoribus subtomcntosis et bracteis dimorphis magnopere distat. Cl. Gagnepain eam cum G. violacea Gagnepain nunc G. adhaerente Gagnepain affinem sumpsit a qua autera bracteis non violacco-coloratis et foliis minoribus distat. 49. G. patens Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 613; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 32 8. — Ilerba erecta stricta caules 43 — 50 cm alti. Vaginae infimae plurimae 8 — 9 subtomentosac obtusae dein acutae. Folia sessilia, summum breviter (ad 2 mm longe) petiolatum, oblonga acuminata basi acuta supra subglabra subtns sub- tomentosa molHa 10 — 12 (ex auctore ad 15) cm longa et 4 — 5 cm lata; ligula vix 1 mm longa tnincata ciliolata. Pannicula brcvis condensata pyramidata puberula vel subtomentosa 2,5 cm longa et basi lata; bracteae infimae steriles inter se remotae proba- biliter coloratae lineares vel lineari-lanceolatae 5 — 1,2 cm longae; florales breves caducae; flores 3 — 4 aggregati brevissime pedicellati, pedunculo 3 — 4 mm longo sustenti; ovarium globosum 1,5 — 2 mm diametro; calyx turbinatus 3 mm longus tridentatus glaber; corollae tubus brevis (8 — 9 mm longus), lobi 3 mm longi; labellum 5 mm longum bilobum; filamentum 1,2 cm longum, anthera vix 2 mm longa utroque latere bi- calcarata. West-Sumatra: Provinz Padang, im Innern bei Lubu Alang (Tejsmann n. 2038, balang gadang der Eingeborenen). — Malakka: Bei Klang (Kehding). Nota. Typus a me ipso examinatus quoad panniculam non cum descriptione quadrat. Species pannicula brevissinia pro rata densa pyramidali et pedunculo longo bracteato statira recognoscitur. 50. Gr. aurantiaca Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 613; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXYII. (1899) 330; Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 96. — CauHs hirsutus ad 40 cm altus. Folia sessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta subtus ut vagina margine puberula ad 1 5 cm longa et 4 cm lata. Pannicula vulgo brevis nunc ad 30 cm longa angusta, rami inferiores ad 6 mm longi horizontales vulgo oliganthi; bracteae aurantiacae oblongae obtusae puberulae hirsutae ad 3 mm longae- calyx 6 mm longus tridentatus; corollae flavae tubus 1 cm longus, lobi oblongi; stami; nodia lateralia brevia oblonga; labellum late oblongum bilobum flavum macuia fusca notatum; filamentum 6 mm longum. Halbinsel Malakka: Häufig in fast allen Gebieten (Ridley, pua gumbur der Eingeborenen). — Malesien: Sumatra, Provinz Padang im Innern, bei Lubu Alang (Teysmann n. 2036, kumiettamo riembo der Eingeborenen); Borneo (KortRals). Nota. Species pannicula contractu, caule hirsuto in sectione bene recognoscenda. 51. G. Hasseltii Boerlage et van Hasselt, Midden Sumatra (1884) 3 4 t. 6; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 330. — Herba perennis modice valida, caules ad 50 cm alti. Vaginae infimae paucae obtusae. Folia sessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata vix caudata basi acuta supra glabra subtus in nervo mediano sub lente valida minutissime pilosula 15 — 17 cm longa et 4 — 4,5 cm lata; ligula 1 — 1,5 mm longa, lobi obtusi, minutissime pilosula. Pannicula 9 — 10 cm longa angusta i. e. rami absque floribus 4—6 mm longi; bracteae infimae 9 steriles lineares 1,5 — 7 cm longae acutae, florentes pallidae 4 — 7 mm longae acutae diutius persistentes glabrae; flores 2 sessiles congesti, bracteolae similes at paulo bracteis breviores; ovarium globosum 1 mm longum glabrum laeve; calyx 3,5 - 4 mm longus turbinatus breviter tridentatus glaber; corollae tubus 1 1 mm longus, lobi oblongi acuti 5 mm metientes; staminodia lateralia paulo 152 K. Schumann. — Zingiheraceae. breviora acuta; labellum 6 mm longum bilobum; filamenlum 2,5 cm longum; :anUici;i 3 mm longum oblongum uti'oque latere breviter bicalcarala. Sumatra: Ohne bestimmte Standortsangabe (van Hasselt); Provinz Padang bei Ajer Mantjm- 360 m. ü. M. (Beccari Pi. Sumatr. n. SOS**, Wiihend im August 1878). Nota. Inter species afßnes bracicis niultis sterilibus ungustis insignis panniculu angustu et lüliis subtus subglubris distinctissimu. 52. G. variabilis Ridl. in Trans. Linn. Soc. 2. ser. III. (1893) 378, in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 99. — Caulis ad 40 cm longus. Folia sossilia elliptica vel ovato-lanceolata acuminata ad 17 cm longa et 6,5 cm lata supra obscure viridia subtus purpurea. Pannicula ad <2 cm longa angusta et subcondensata; bracteae ad \0 mm iongae oblongae aurantiacae vel scarlatinae persistentes; calyx trilobatus, lobi acuti; corollae aurantiacae tubus ultra duplo longior, lobi oblongi; staminodia lanceolalii ob- longa breviora; labellum oblongo-cuneatum vel subquadratum bilobum (5 mm latum aurantiacum macula castanea notatum; filamenlum ad 20 mm longum. (lapsula suli- globosa elevato-reticulata. Halbinsel Malakka: Pahang-Wälder bei Kota (Ilanggi und Tahait (Ridley). Nota. Planta speciosa ad O. atrosanguincam habitu et affinitatc prope accedit; bracteae coloratae eam eodem inore ad culturam recommendant. 53. G. atro-sanguinea Teysm. et Binn. Plant, nov. bogor. (1864) H7; Hook. 1". in Bot. Magaz. (1892) t. 6626; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 330. — Q. eoccinea Hort, in Gai'd. Chron. XVI. (1882) 74. — Caulis erectus strictus nunc ultrametralis basi vaginalus. Folia sessilia oblongo-lanceolata atlenuato-acuminata basi acuta haud manifeste caudata, supra glabra subtus ut vagina et ligula minula nunc vix conspicue puberula obscure viridia margine lutcscentia ad 20 cm longa et 6 cm lata in cullis minora. Pannicula inferne vaginis sierilibus violaceis dissitis veslita, ad 6 cm longa; bracteae ovatae membranaceae persistentes rubrae, rami breves; calvx lurbinatus trilobus iiiber ut rhachis; corollae Ilavae tubus 2,3 cm longus; lobi ovali anteriores acuti ö mm vix attingentes; staminodia lateralia ovala acuta; labellum lineari-oblongum bilobum; stamen 2,5 cm longum. Capsula muriculala. Malesien: Bomeo (Burbidge, als Reisender von Veilch, Curtis schickte sie nach England, wo sie 1881 blühte); Sarawak (Haviland, Beccari n. 2786): auf Sumalra Forbes n. 1488% 1667, 2199). 64. G. albo-bracteata K. Schum. n. sp. -- Ilerba gracilis elatior 90 — 100 cm alta. Vaginae infimac obtusae apiculatae ciliolatae. Folia stricte sessilia oblonga vel oblongo-lanceolata acuminata et basi acuta supra glabra sublus puberula sultmollia con- colora 10 — 14 cm longa 2,3 — i cm lata; ligula pro rata longa (3 — 3,ö nun longa) bifida, lobi obtusi ut vagina dorso puberula. Pannicula 10 — 12 cm longa laxa; bracteae infimae 7 — 1 0 steriles lineares obtusae virides dein apicem versus albescentcs tandem albae 2,5 — 6 cm Iongae; fertiles aequaliter coloratae membranaceae oblongae obtusae glabrae 1 — 2 cm Iongae; flores c. 12 brevissime pedicellati cincinnum elongalum 1,5 — 2 cm longe pedunculatum referenles, bracteolae albae ellipticae 4 — 5 mm b)ngae acutae caducissimae ; ovarium 1 mm longum glübrum laevo; calyx turbinatus 3 nun longus denticulatus glaber; corollae lobus posticus inapiculalus; anthera 2,5 mm longa ulroquo latere bicornuta. Sumatra: In den PadangWhen Bovenlanden am Berge Singalar (Bec« .n i n j(i> blühend im Juli 1878). Kultiviert im Garten von Buitenzorg n. 42. Nota, Bracteae albae huic speciei propriae valde conimemoratu dignao ocleruni iion invcniuntur. 56. ö. trachycarpa {hrachycarpa sphalm.) Hak. in Hook. f. Fl. Bril. Ind. M. 1890) 99. — Caulis ad 45 cm altus. Foha ovata acuminata supra glabra subtus nl vagina ininute puberula. Pannicula 13 cm longa nulans, rami pauci 3 cm longi 4 — 5-flori, bracteae inferiores steriles ovato-Ianceolalac 6 nmi Iongae virides jicrsistenles; calyx truncatus 3 mm longus; corollae pallide flavac Itibns 12 mm longus, lobi ovati; Globba. 153 staminodia lateralia 6 mm longa, labellum lineari-oblongum integrum niacula obscura notatum. Capsula ut jam ovarium verrucosa globosa. Halbinsel Malakka: Bei Perak, auf deü Thaiping-Hügeln 600 — 850 m ü. M. (Ridley, King n. 24U, Curtis n. 2073). Nota. O. cernuae Ridley affinis at bracteis sterilibus latiorlbus et calyce truncato diversa. 56. G. chinensis K. Schum. n. sp. — Herba pro rata robusta habitu propter vaginas haud dense amplectentes flaccida, caules 90 — 100 cm longi. Vaginae infimae 4 tantum obtusae apiculatae superne ciliolatae. Folia breviter (3 — 5 mm longe) summum longius (ad \ 2 mm longe) petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque apice ipso glabra concolora 20 — 25 cm longa et 4,5 — 6 cm lata; infimum multo minus ; ligula vix \ mm longa truncata ciliolata. Pannicula erecta \ 5 cm longa, bracteae lanceolatae vel lineari-lanceolatae acutae vel acuminatae 0,5 — 2,5 cm longae et 2 — 4 mm latae glabrae persistentes inferiores plurimae bulbillos globosos sicc. verrucosos 3 — 4 mm diametro foventes, fertiles remotae; rami inter se distantes divaricati sursum sub- curvati pluriflori glabri 2 — 3 cm longi; flores lutei subsessiles; ovarium glabrum et laeve; corolla . . . .; labellum et staminodia lateralia . . . .; anthera utroque latere bicornuta. China: Provinz Yunnan, Berg Szemao aufwiesen bei 1 300 m ü. M. (Henry n. 1 2252). Nota. Haec species propter bracteas bulbilliferas angustas Q. hulbiferae Roxb. imitatur at indole panniculae pyramidatae longe distat. 57. G. Schomburgkii Hook. f. in Bot. Magaz. (1876) t. 6298; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. 331. — Caulis erectus glaber ad 40 cm altus. Folia brevissime Fig. 21, A — D Globba Schomburgkii Hook. f. A Inflorescentia. B Ovarium cum calyce. G Labellum a ventre vjsum artificialiter basi apertum. D Labellum clausum. 154 • ^- Schumann. — Zingiberaceae. pctiolata oblongo-lanceolata vel lauceolala altcnuato-acuminata haud manifeste caudata <2 cm longa ad 2,5 cm lata. Pannicula nutans ad 8 cm longa; bracteae pallide virides inferiores bulbillos gerentes concavae oblongae obtusae; rami flores 4 — 5 gereutes; calvx turbinalus irregulariter ti'ilobus; coroUae flavae tubus 2 cm longus lobi ovali acuti; slaminodia lateralia duplo longiora oblonga subfalcala acuta; labellum bifidiiin busi dila- tatum flavum basi macula rubra nolulmn: shmien 2 cm longura. Capsnl.i iniincata (Fig. 2 0- Hinter-Indien: Siam, bei Banfikulv i^Uiihard Scbomburgk n. 306, wumr <864 nach Kew gesandt, wo sie häufig blühte). — Tonkin: Berg Bari in Wäldern (Balansa n. 4208). Nota. Cl. Hooker f. labellum apice iruncatum retusum angulis acutis divergentibus descripsit. Ut ex icone plane evadit, apicem et basin commutavit, apex labelli hujus ut specie- rum perplurimarum bilobus est. Auetor idcm bulbillos pro ovario deformato sumpsit quod omnino non cum natura organi hujus quadrat. Bulbilli nempe gemmulas, vegctativas, contractas cum puncto vegetationis ad propagationcm optime aptas reprcsenlant. 58. G. canarensis Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 206. — Herba gracilis 30 — 45 cm alta. Vaginae infimae .... Folia lanceolata vel oblongo-lanceo- lata attenuato-acuminata summa lineai'ia et caudata submembranacea pallide viridia 3 — 14 cm longa sessilia vel breviter (ad 3 mm) longe petiolata et 1,5—2 cm lata; ligula pro rata maxima bifida ad 5 mm longa glabra. Pannicula 8 — 15 cm longa erecta angusta, rami valde-inter se distantes pauciflori; bracteae lineares 0,5 — 4 cm longae acuminatae glabrae sensim in folia transeuntes plurimae bulbillos clongato-conicos acumi- natos foventes; calyx 3 — 4 mm longus turbinatus dentatus; corollae tubus 7 — 8 mm longus, lobi oblongi 3 mm longi. Vorder-Indien: Landschaft Canara (Law). Xota. Propter braclcas bulbillifcras hanc speciem in subgenus 3farrtw/f//ac perlincre con- jicio; certe cum G. hulbifcra Roxh. proximc affmis. 59. G. bulbifera Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 358; Thwait. Enum. (1861) 315; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VL (1890) 206. — G. marantim Wall. ms. in Bak. I. c; Blume, Enum. pl. Javae L (1827) 62. — G. bracteata Hb. Heyne ex Bak. 1. c. — G. hracteosa Horan. Monogr. (1862) 20. — G. marantinoidcs Wight, Icon. (1853) sub t. 2001. — Caulis ad 25 cm altus. Folia sessilia oblonga vel oblongo- lanceolata attenuato-acuminata subtus ut ligula minute puberula ad 1 8 cm longa et ad 5 cm lata. Pannicula ad 1 0 cm longa erecta, bracteae inferiores bulbilliferae haud imbricatae elongato-oblongae acutae ad 3,5 cm longae interdum mujto breviores, flo- rentes minores; rami inferiores florentes ad 5 cm longae graciles; calyx turbinatus tridentatus 4 — 5 mm longus; corollae flavae tubus ad 15 mm longus, lobi 4 mm longi ovati; slaminodia lateralia paulo his longiora; labellum angustum bifidum; filamen- tum ad 1 5 mm longum. Vorder-Indien: Östlicher Himalaja und die Westküste Malabar, auf Ceylon wahr- scheinlich verwildert Nota. Species cum priore re vcra affinitatc conjuncta at indole inflorcscentiao et broctcis minus dcnse imbricatis optime diversa. Cl. Ridlcy opinioni indigcnitatis in pcninsula malaccensi haud asscnsus est; si cl. Baker putavit, cam in insulis malayanis provcnissc, nee asscntiri ncc negare possum; cxemplaria nunquam vidi. Series II. Marantoideae Gagnepain. A. Bracteae infimae haud bulbilliferae, pannicula nutans bracteis paucis laxioribus 60. G. rosea, B. Bracteae infimae bulbilliferae. a. Bulbilli non solum in axillis bractearum scd ctiam foliorum 61. G. ectobolos. b. Bracteae solae bulbilliferae. I. Pannicula brevis 2 — 2,5 cm longa ererla. Globba. 155 1. Flores semper reducti, mihi nunquam visi, bulbilli maximi (1 — 2 cm longi) conici verrucosi . . . . 62. 6r. marantina. 2. Flores semper obvii. * Bracteae luteo-fulvae 63. G^. parva. ** Bracteae aurantiacae 64. 6^. perakoisis. II. Pamiicula longior. i . Folia subtus glabra. * Bracteae roseae infimae haud a sequentibus re- motae, inflorescentia densa ellipsoidea . . . . 65. G^. hicolor. ** Bracteae pallidae, inferiores laxius dispositae, in- florescentia cylindrica 66. G^. glohulifera. 2. Folia subtus induta. * Bracteae virides apice ut calyces ustulatae . . 67. G^. ustulata. ** Bracteae pallidae concolores. f Spica brevis densa erecta, bracteae inferiores haud remotae ^%. G.camhodge'nsis. ff Spica multo major, bracteae inferiores a se- quentibus remotae. Q Ovarium laeve ; bracteae infimae \ — 2 ad \ cm a sequentibus remotae. /\ Florum calyces bracteis summis, in- ferioribus aequalibus paulo tantum minoribus, inclusi 69. G^. strohilifera. /\/\ Florum calyces bracteas summas con- spicue superantes, itaque apice spica subsquarrosa. D Folia manifeste oblonga vel ellip- tica ad 6 cm lata, flores glabri, bracteae summae ab inferioribus conspieue diversae 10. G. heterobractea. DD Folia angustiora 3 — 4 cm lata, flores villosi 1 \ . G. Barthei. OO Ovarium verrucosum, bracteae infimae 3 — 4 magis distantes 1%. G. timoremis. 60. G. rosea Gagnepain in Bull. Soc. bot. Frane 4. ser. I. (I90l) 2H. — Herba pro rata humilis habitu propter vaginas haud amplectentes flaccida, caules 20 — 30 cm alti, Vaginae infimae 3 — 4 obtusae apiculatae minutissime puberulae ciliolatae. Folia subsessilia vel brevissime summa ad 2 cm longe petiolata oblongo-lanceolata vel lan- ceolata acuminata haud caudata basi acuta, infimum abbreviatum et basi interdum saltem rotundatum, utrinque at subtus longius subtomentosa mollia concolora sicc. subferruginea 2 — 10 cm longa et 0,8 — 2,5 cm lata; ligula \ mm longa subvillosa. Pannicula 3 — 4 cm longa subglobosa vel eUipsoidea nutans initio bracteis imbricatis densa dein brac- teis refractis laxior; bracteae \ — 2,5 cm longae ellipticae vel suborbiculares acutae vel obtusiusculae roseae basi tantum hinc inde pilulo inspersae omnes fertiles; flores 3 ses- siles aggregati ad 7 mm longe pedunculati, pedunculi ut rhachis breviter hirsuti; ovarium 2,5 mm longum glabrum laeve; calyx 3 mm longus subclavatus brevissime denticulatus glaber; corollae tubus gracillimus i,6 — 1,8 cm longus, lobus posticus ellipticus brevis- sime apiculatus; staminodia lateralia lanceolata acuta; labellum breviter bifidum; fila- mentum 1,2 cm longum; anthera utroque latere bicornuta 1,5 mm tantum longa, Cambodga: In Wäldern, auf trockenen Blößen in der Provinz Fa-lan (Harm and). Nota. Species propter indolem panniculae demum laxioris et bracteas roseas valde pecu- liaris; cl. Gagnepain eam cum G. aurantiaca Miq. comparavit quacum autem charactereni graviorem ullum vix communem praebet. 156 * K. Schumann. — Zingiberaccae. Gl. G. ectobolos K. Schum. n. sp. — Glohha mamtiüna Meyen ms. — Ilerba gracilis, caules 35 — 40 cm alli. Vaginae infimae 4 obtusae glabrae apiee summo (aiitum iiiterdum ciliolatae. Folia inflma sessilia superiora el imprimis summum (ud 6 mm louge) petio- lata iaiiceolata vel oblongo-lanceolata acuminata haud caudata basi acuta ulrinque glabra apice summo tantum ciliolata, iiiiimum vulgo abbreviatum, ovata basi rolundala 6 — I 1,5 cm longa et 4 — 3 cm lata, ligula \ mm longa ciliolata; vaginae anguslius caulem amplec- tentes, ex axillis foliorum onmium nunc infimorum ipsorum bulbilli vaginam doi*8o rum- pentes oriundi. Pannicula 5 — 6 cm longa laxior; bracteac late ovalae aculao vel brevius acurainatae ciliolatae ceterum glabrae 0,8 — <,5 cm longae coloratae infimae \ — 2 distanles ut sequentes 5 — 6 bulbillis conicis sicc. verrucosis munitae, tlorentes paucae (vulgo 3 tantum) paulo minores ceterum aequales; flores 3 — 4 subscssiles aggregati pedunculo 2 — 3 mm longo glabro sublevati; ovarium 4,5 mm longum ut calyx anguste lurbinatus inaequaliter dentatus, deute solitario longe apiculato, glabrum; coroUae lubus gracilis ultra \ cm longus, lobus posticus brevissime apiculatus; lilamentum 4,5—1,8 cm lon- gum, antbera utroque latere bicornuta, corniculis aequalibus (Fig. 4 9Z/). Philippinen: Bei Hali-llali in der Nähe von Manila (Meyen, blidiend im Oktober 1834). Nota. Haec species ut plurimae affinitatis in herbariis pro (Jlobba marantina L. surapta ab ea toto coelo diversa ope bractearum paucarum fertilium et lubcrculorum ex axillis foliorum saepe etiam infimorum optime recognoscenda. Hüne charactereni nulla species mihi obtuhl; rl. Gagnepain de Ö. Barthei Gagnep. ex eadem regionc retulit, hanc ex axilia folii summi inli'i- dum bulbillum obtulisse. Ab hac specie insuper glabrilio foliorum et pemnicula omnino i\<>\\ floribunda distat. 62. G. marantina L. Mant. 11. (4 774) 4 70; Roscoe in Trans. Limi. Soc. VIII. (1807) 356; Monauilr. PI. (4 828) t. 4 4 4 ; Roxb. Fl. ind. ed. 4. I. (4820) 77; Smith, Exot. Fl. II. (4 804) 85 t. 403; Miq. Fl. hid. bat. III. (4 855) 564; K. Schum., Fl. Kaiser Wilhelmsl. (4 889) 25, FI. Neu-Pommern (4 898) 4 04; K. Schum. et Lauterb. Fl. Deutsche Schutzgeb. (4 900) 234; liak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (4 800) 206 p. p. ; Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XIII. (4894) 274. — Colebrookia bulbifera Roxb. in Donn, Hort, tantabrig. ed. I. — Lampujum silvestrc minus Rumph. Herb, amboin. V. (4 749) 4 50 t. 64. fig. 2. — Ilerba pro rata elatior propter vaginas haud dense amplectentes habitu flaccida 70 — 80 cm alta. Vaginae inlimae 4 obtusae apiculatae apice minule ciliolatae. Folia breviter summa longius (ad 4 cm longe) petiolata lanceolata vel oblongo- lanceolata acuminata haud caudata basi acuta, infima valde abbreviata at basi haud rotundata 3 — 4 6 cm longa et 4 — 3,5 cm lata utrinque glabra apice tantiun minutissime pilosula; ligula 4 — 4,6 mm longa ciliolata. Pannicula globosa absque bractea inflma ubique ab ea remota 4,5 — 2,5 cm diametro; bracteae 4,2 — 2,2 cm longae imbricatae ellipticae vel suborbiculares acutiusculae pallidae apice minute ciliolatae ceterum glabrae omnes bulbilliferae, bulbilli conici acuminati maximi 4,0 cm longi foliolis minutis in- structi sicc. verrucosi ; bracteae inlimae 0,5 — 1,5 cm ab aliis remotae, bulbilli ad corpus- culum minutum vix t mm longum vulgo reducti; flores ut vi«lctur semper abortivi. Molukken: Amboina an Bachrändern (Rumphius, von den Eingeborenen metli- zinisch verwendet und lampong ketsjil genannt); auf der Insel Batjan gebaut. Sunda-Inseln: Celebes an Flussläufen im riebiisch (Forsten). Kaiser Wilhelmsland: Constantinhafen, bei Kuliku-mana (Hollrung n. 56«, im März 4 887); Hatzfeldhafen, im Primärwald auf Lichtungen (Warburg). — Bis- marr.k-Archipel: Neu-Pommern, auf der Gazelle-Halbinsel, bei Ralum im oberen Lowan (Da hl). Nota 4. In horto caicuttensi ex cl. Roxburgh culta, iiulhillis ex Molluccis cum plantis juvenilibus Myriaticae etc. inlroductis evecta; vix in India orientali crescit. Nota 2. Hanc spcciem typus totius generis diu botantci omnes haud rccte dijudicaverunt et cl. Gagnepain primus species quasdum philippincnses et siamenses quae sinn ullo dubio jiro G. marantina L. cl. PresI et botanici alii sumpserunt e hac specie traxit et pro speciebus propriis descripsit. Cl. Linnaeus in diagnosi G. maranthiac iconem vel descriptionem veteriorem non laudavit at ox connexu cum speciebus duahus generis Globbnr <|uae 1. c. publici juris fecit Globba. 157 plane elucere vidctur, omnes tres et Glohham mcü'antinam ipsain in ieones Rumphianas condidisse. Pro O. nutanteh. et G. uvifornd L. ieones in synonymia nominatas invenimus pro specie prima autem iconem omisit. Haec niea sententia certe in Lampujum silvestrc minus offertur quam- quam cl. Miqiiel 1. c. Roxburghium vituperavit, eam lianc in Fl. ind. sub 0. marantina laudaAisse et eam pro Zingiberi emargiiiato Blume habuit. Botanicus ullus qui iconem exacte examinet jam c radice fasciculata recognoscet, se genus Olobhae nee Zingiberis ante oculos habere. Hanc iconem itaquc pro typo G. marantmae propono. . Planta ut species fere omnes gcneris Globbac area geographica omnino non dilatata gaudet; praeter locos natales supra a me ipso laudatos mihi omnino alii ignoti. Ex hortis botanicis plantam nondum vidi; in horto berolinensi sub hoc nomine G. hetcrobractca K. Schum. ex insulis philippinensibus et G. SchomburgJdana Hook, f. diu coluerunt. Miromodo haec species flores nun(iuam gignere videtur, nee exemplaria in herbario berolinensi et aliis asservata nee icon Rumphiana illos praebent. 63. G. parva Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1901) 2H. — Ilerba pro rata minor habitu propter vaginas haud amplectentes flaccida. Vaginae infmiae 5 obtusae et apiculatae apicem versus ciliolatae. Folia infima sessilia superiora usque ad 1 cm longe petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata infima acuta superiora acuminata haud rostrata utrinque at subtus longius appresse puberula indumento aegre visibili, concolora 2 — 11 cm longa et 0,8 — 4 cm lata; ligula 1 mm longa villosula. Pannicula erecta ellipsoidea densa 2 — 2,5 cm longa et fere 2 cm diametro; bracteae orbiculares 1 cm diametro acutiusculae vel rotundatae imbricatae luteo-fulvae ciliolatae et imprimis basi pilosulae^ infmiae bulbillos globosos foventes; flores 3 — 4 aggregati luteo-fulvi pedunculo 2 mm longo suff'rdti; ovarium vix 1 mm longum superne pilis nonnullis inspersum; calyx anguste turbinatus irregulariter denticulatus ; staminodia lateralia falcata subacuta ; labellum usque ad basin bifidum; anthera utroque latere bicornuta, cornu superius latius. Cambodga: Auf dem Berge Corapon-chuang (Godefroy in Expedition Harm and n. 201, blühend am 6. Juni 1872). 64. G. perakensis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 98. -»- Caulis ad 45 cm altus. Folia manifeste (ad 6 mm longe) petiolata elliptica obovata attenuato- acuminata caudata basi angustata, petiolo hirsuta ceterum glabra ad 20 cm longa et 10 cm lata. Pannicula brevis condensata ad 2,3 cm longa, rami 1,2 cm longi, pubes- cens; bracteae aurantiacae inferiores steriles ovatae ad 2,5 cm longae obtusae pubes- centes et ciliolatae, superiores fertiles late ovatae breves; calyx 3 mm longus pube- rulus ; corollae flavae tubus duplo longior, lobi ovati ; staminodia lateralia oblongo-linearia obtusa pallide aurantiaca; labellum breve subquadratum bilobum aurantiacum macula fusca notatum. Capsula globosa verrucosa aurantiaca. Halbinsel Malakka: Gebiet von Perak auf Felsen bei Ipoh, Kinta (Curtis n. 3141); bei Bujong Malakka (Bidley). Nota. Similis G. aurantiacae Miq. at minus dense et longe induta, bracteis inferioribus majoribus, labello breviore distincta. 65. G. bicolor Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1901) 210. — Herba pro rata validior propter vaginas haud anguste amplectentes habitu flaccida, caules 50 — 60 cm longi. Vaginae infmiae lanceolatae acutae ciliolatae ceterum glabrae. FoUa ses- silia summum tantum plus minus longe (interdum ad 12 mm longe) petiolata,. lanceo- lata attenuato-acuminata et caudata basi acuta, inferiora abbreviata, oblonga acuta utrinque glabra margine tantum minute ciliolata concolora 3 — 17 cm longa et 1,2 — 3,7 cm lata; ligula 1 — 2 mm longa pilis albis parvis rigidioribus subvillosa. Pannicula ellipsoidea 3,5 cm longa et 2,5 cm diametro densissima curvato-nutans; bracteae 1,2 — 1,8 cm longae suborbiculares vel ovatae rotundatae vel mucronulatae pilosae et longiuscule ciliatae roseae, inferiores plures bulbillos pro rata majusculos globosos foventes; flores lutei 3 — 4 (vel forsan plures) aggregati pedunculo ut rhachis hirsuto instructi sessiles; ovarium glabrum laeve parvum; calyx vix 4 mm longus praecipue basi sub lente dense hirsutus irregulariter tridentatus; corolla . . .; staminodia . . .; anthera ovata utroque latere bicornuta. Cambodga: Am Berge Pursat (Godefroy, in Expedition Harmand n. 500, blühend am 18. Juni 1875). 158 K. Schumann. — Zingibcraccae. Nota. Haec species statu vivo facile bracteis roseis' recognoscenda ; statu sicco a O, globuiifera Gapnep. inflorescontia ampliore foliis brevioribus. a O. marantina L. hirsuiie panni- culae diJTert. 66. G. globuiifera Gagnepain in Bull. See. bot. France 4. sör. I. (190i) 209. — Herba pro rata modice valida propter vaginas haud anguste aniplcctenles habitu flaeeida; caules 40 — 60 cm alli. Vaginae infimae 6 — 8 breves niembranaceae dein herbaceae obtusae et mucronulatae apice niinutissime ciliolatae. Folia 3 — 8 mm longe peliolala, lanceolaia atlenuato-acuminata caudata basi acuta supra glabra sublus sub lente brevissime et appresse pilosula indumenio aegre visibili concolora 9 — 16 (ex auctore ad 20] cm longa et 2,5 — 3,5 cm lata; ligula \ mm longa truncata apice pilosula. Pannicula pedunculata spiciformis 4 — 5 cm longa et <,5 diametro densa subcylindrica (ex auctore ovata); rhachis minute pilosula, bracteae infimae magis remotae ceterae im- bricatae coloratae suborbiculares vel ovatae ciliolatae inferiores bulbillis globosis 2 mm diametro instructae, 8 — 12 mm longae; flores 2 — 3 aggregati brevissime [{ — 2 mm longe) pedicellati; ovai-ium parvum laeve ut calyx et corolla extus minute pilosulum ; calyx 4 mm longus inaequaliter tridentatus, dentes submucronulati ; staminodia lateralia lanceolata; labellum ad basin bipartitum; anthera ovata latere utroque bicornuta. Siam: Insel Pulo Condor, unter dem Schutze der (lehölze an niedrigen, feuchten Plätzen (Harmand n. 89, blühend im Juli 1867). Nota. Haec- species etiamsi priino visu 0. marantinae haud absimilis tarnen bracteis tninoribus conspicue quoque statu sicco coloratis et floribus sub Icnto valida saltein minute pilosulis differt. 67. G. nstnlata Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (I900 208. — Herba modice elata, caules stricliores 35 — 40 cm alti. Vaginae infimae 4 angustae ciliolatae. Folia inünia sessilia superiora pro rata longius (ad 1 cm) petiolata priora late elliptica acuta basi rotundata abbreviata, ulteriora lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta supra ad nervum medianum pilosula, subtus appresse pilosula submollia ciliolata; vagina angusta, ligula 1,5 — 2 mm longa ut vagina margine villosula. Pannicula 5 cm longa densa sessilis i. e. supra folia summa non elevata; bracteae imbricatae 1,2 cm longae orbiculares vel ellipticae tunc paulo angusti- ores acutae plurinerviae virides apice sphacelatae, bulbillos conicos foventes; llores pauci (2 — 3) aggregati pedunculo brevi (2 — 3 mm longo) muniti sessiles atrati vel purpurei; ovarium glabrum laeve; calyx 7 mm longus tridentatus; dentes apice mucronati; corollae tubus angustissimus 1,2 — 1,4 cm longus, lobus posticus mucrone 1 nmi longo in- structus; anthera utroque latere bicornuta, eornubus acuminatis. Var. a. hirtella Gagnepain 1. c. 208. — Statura minore. Spica duplo brevior, bracteae pallidiores vix maculatae subtus conspicue tomentosae ut calyx corollaque. Philippinen: Insel Busuanga, bei Malbato (Alf. Marche n. 227 B., blühend im Juli 1884). — Var. er. Indo-China: Ohne bestimmte Standortsangabe (Talmy). Nota. Haec species re vera, ut cl. auctor indicavit, G. marantinam in memoriam revocat at bracteis coloratis, calyce mucronulato-dentato et corollae lobo postico al> ea diffcrt. Planta a cl. Gagnepain pro varietate hujus specici sumpta forsan speciein propriam rcfort quia calyx et corolla induti typo non proprii sunt. 68. G. cambodgensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVIII. (1901) 210. Herba pro rata haud valida, habitu propter vaginas haud amplectentes flaeeida; caules 30 — 40 cm alti. Vaginae infimae 6 puberulae et ciliolatae. Folia sessilia summum tnntum usque ad 1 cm longe petiolatum, lanceolata infima oblongo-lanceolata attenuato- acuminata et rostrata basi acuta utrinque subtomentosa subtus saltem submollia con- colora sicc. subferruginea 6 — 12 cm longa et 1,6—3 cm lata; ligula 1 — 1,6 mm longa ut vaginae subvillosa et ciliolata. Pannicula ellipsoidea 3,2 cm longa et 1,6 cm diametro densa; bracteae ellipticae vel orbiculares 1 — 1,2 cm longae acutae basi rotundatae utrinque ut rhachis puberulae albae, inferiores bulbillos sicc. anguste cylindricos foventes; flores 2 — 3 (vel pliu-es?) lutei aggregati ad 2 — 3 mm longe pedunculati subsessiles; ovarium minutum laeve ut calyx 3 — 4 mm longus tridenticulatus et corolla sub lente Globba. 159 minute pilosulum; staminodia lanceolata acuta; labellum breviler bifidum, lobi emargi- nati; anthera utroque latere bicornuta. Cambodga: Berg Pursat (Godefroy in Expedition Ilarmand n, 42ö, blühend am il. Juni 1875, phtna roar der Cambodger, cay kieng rung der Annamiten). Nota. Haec species G. roseae Gagnepain et 0. parvac Gagnepain afiinis, a duabus bracteis albis, foliis indutis et bulbillis cylindricis non globosis distat. 69. G. strobilifera Zoll, et Mor., System. Verz. Pflanz. Ind. Archip. (1854) 72; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 561. — G. marantina Blume, Enum. I. (1827) 62; Hassk. in Tijdschr. Nat. Gesch. IX. (1842) 149, non al. — G. Zollingeri Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1901) 209. — Herba pro rata modice valida raro robustior 35 — 45, interdum ad 60 cm alta, propter vaginas haud dense amplectentes habitu flaccida. Vaginae infimae 5 obtusae apiculatae ciliolatae. Folia infima sessilia vel brevissime summa longius (5 — 10 mm longe) petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata, infimum semper valde abbreviatum ovatum acutum basi rotundatum, supra pilis appressis aegre conspicuis hinc inde inspersa subtus subtomentosa mollia subferruginea 1,2 — 15 cm longa et 1 — 4 cm lata; ligula 1,5 — ^2 mm longa truncata villosa. Panni- cula nutans densa 4 — 5 cm longa, bracteae coloratae membranaceae ellipticae acutae 1,2 — 1,5 cm longae ciliolatae imbricatae, infimae remotae steriles vel bulbillos ovatos sicc. longitudinaliter costatos foventes; flores 5 — 6 breviter pedicellati aggregati pedun- culo 4 — 7 mm longo complanato glabro vel ut rhachis pilosulo suffulti; ovarium cylin- dricum 3 mm longum hinc inde pilulo inspersum vel glabrum; calyx turbinatus inae- qualiter dentatus dentibus mucrone interdum longiusculo munitus; corollae lobus posticus apiculo manifesto instructus; staminodia lateralia subfalcata obtusa; labellum breviter bifidum; anthera 2,5 mm longa utroque latere bicornuta, cornu summum dilatatum, in- ferius angustum. Java: Ohne bestimmten Standort (Zollinger n. 2692 et ex Gagnepain n. 2372); Samarang bei Willem I. (Warburg n. 3663, blühend im Januar 1886); bei dem See Ngebell WMlis (Warburg n. 3664, blühend im Januar 1887, sempujang der Ein- geborenen). Nota. Haec species cum nuUa nisi cum G. rosea Gagnepain arctius affinitate conjuncta tarnen statura validiore, spica densiore, rhachide minus induta et bracteis infimis bulbilliferis differt. Gl. Zollinger sub iisdem numeris plantas duas quam maxime diversas edidit; alteram supra traetavi, altera quam maxime diversa statura multo minore spicam bulbilliferam abbre- viatam modo offert; haec species probabiliter nova materie permanca sola exstantc fusius eam describere nolo. Gl. Gagnepain supervidit, speclem jam antea descriptam esse et eam iterum baptizavit; nomen G. Zollingeri pro secunda forsan retinere possumus. 70. G. Barthei Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1901) 208. — Herba flexuosa. Vaginae pilis flavis munitae. Folia ovato-lanceolata acuminata subtus villosa 1 1 cm longa et 3 — 4 cm lata. Pannicula densa spiciformis 6 cm longa et 2 — 3 cm diametro; bracteae ovatae obtusae confertae basi autem distantes roseae (?) ciliatae 1 — 1,5 cm latae, infimae bulbillis conicis verrucosis et costatis (exsiccatione sola) in- structae; rami floribundi 2 cm longi bracteolati; flores villosi; calyx tubulosus triden- tatus, dentibus acutis mucronulatis ; staminodia lateralia ovata obtusa; labellum alte partitum; anthera ovata latere utroque bicornuta. Philippinen: Bei Manila (Barthe 1857). Nota. Planta mihi non visa diagnosim secundum cl. Gagnepain hoc loco reiteravi. 71. G. heterobractea K. Schum. n. sp. — G. marantina Presl, in Rehq. Haenk. II. (1835) 115, non L. — Herba gracilis, caules submetrales basi vaginati. Folia breviter (0,5 — 7 mm longe) petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata vel oblonga-oblanceolata acumi- nata haud manifeste caudata basi acuta supra nervo mediano prope apicem tantum appresse pilosula subtus subtomentosa molHa 7,5 — 1 5 cm longa et 2,5 — 6 cm lata concolora; ligula 1 — 2 mm longa truncata ciHolata ut vagina caulem haud anguste amplectens. Panni- cula erecta vel subnutans 4,5—6 rarius ad 9 cm longa initio densa serius paulo laxior et subsquarrosa propter bracteas patentes et calyces exsertos; bracteae coloratae IgQ K. SchumanD. — Zingibcraceae. imbricaUe ellipücae acutae vel brevissime acuminatae ciliolatac ceterum glabrae lenues ^ — 2 cm longae, infiraac 2 remotae ut sequentes 2 — 3 bulbillos conicos vel ellipsoi- deos sicc. verruculosos foventes, llorentes plus minus consjncue minores et angustiores; tlores 4 aggregati brevissime pedicellati pedunculo 3 mm longo ut rhachis glabro sufTulti; ovarium 2 mm longum glabrum; calvx turbinatus tridentatus, dentibus aeutis, glaber; corollae tubus gracillimus <,8 cm longus, lobus poslicus breviter apiculatus: staminodia lateralia oblonga acuta; labcllum bilobum, lobi acuti; filamentum longissimum 2,7 cm longum ; antliera 2,5 mm longa latere utroque bicornuta, comua Iriangularia aequalia (Fig. <9//.) Philippinen: Insel Luzon, ohne genauere Standortsangabe (Cuming n. <383. Haenke]; Mittel-Luzon Berg Arayat (Warburg n. H067); Halo-Halo, bei Manila 100 m ü. M. (Meyen, blühend im Oktober 4 834). Nota 4. Haec planta cerle cum O. Bart/tci Gsigne\m\n affinitale conjuncta et a cl. auctoi( (secundum exemplaria Cumingiana) eodem raore dijudicata est; haec autem a specie solitari.i Gagnepainiana a rae infelicilcr non visa mihi diversae descriptione propter folia raulto majora clliptica, bracleas conspicue dimorphas llores glabros videtur. Nota 2. Hoc loco speciem valde peculiarem generis Ö/oöiae commemoraro volo : CercUan- tJieram Beaumetxn Ed. He ekel*), quam cl. auclor 1894 pul>lici juris fecit. Haec species r\ flores cleistogamos et chasniogamos oblullt; fructus pro genere inusitato magnos rhizoma haud procul a terra gessit. Litteratura et iconibus accurate circumspectis constat Ceratanthcram Beaumetxii Heckel mixtum compositum e Qlobha hcterobractea K. Schum. et Amomo meUguefu Roscoe esse, flores cleistogamos nil nisi bulbillos referre. 72. Q. timorensis K. Schum. n. sp. — Herba perennis pro rata robustior hablu propter vaginas haud dense ampleclentes flaccida, caules 40 — 50 cm alti; vaginae in- fimae 4 obtusa apiculatae ciliolatae. Folia breviter summum longius (ad \ cm) petio- lata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta infima abbreviata et rotundata supra glabra sublus breviter subtoinentosa submollia 5,5 — 20 cm longa cl 2,5 — 6 cm lata; ligula 4 — 2 mm longa truncata ciliata. Pannicula propter distantiain bractearum infimai'um elongata 9 — 4 5 cm longa, rhachis puberula; bracteae steriles oblongae vel orbiculares acutae basi rotundatae, infimae 4 — 2,5 cm inter se dislantes glabrae coloratae, 4,5 — 2,5 cm longae; flores 5 — 6 aggregati brevissime pedicellati et 3 — 6 mm longe pedunculati, pedunculi glabri; ovarium globosum 2 mm diametro ver- inicosum; calyx cylindricus 7 — 8 mm longus inaequaliter tridentatus, dentcs apiculati : corollae tubus gracillimus 4,8 — 2 cm longus, lobi . . . .; labelluni . . . .; ülamenfum 2,2 cm longum, anthera 2,5 mm longa utroque latere bicornuta. Timor: Ohne bestimmte Standortsangabe in dem Hb. lugd.-batav. (Zippel); bei Kupang (R.Brown 4 803). Nota. Haec species et probabiliter nulla alia cum G. a/^a Zippel. ex S|)anogho in Linnac.i XV. (4845) 479 (nomen nudum) timorensis convenit. 0. strobUiferae Zoll, et Mor. affinis ai ovario verrucoso, flore in toto longiorc (4 cm metiente) et primo visu bracteis inßmis interdum 4 multo magis inter sc rcmotis differt. Incertae sedis. 0. refractibnlbigera 0. Ktze. Rev. gen. III. (4 894) 690. — Habitus G. pendula r sed racemus brevior erectus; bracteae suborbiculares acutae bulbigerae, bulbi ovoidri acuti reversi; flores aurantiaci. Hinter-Indien: In Birma bei Maulmen (0. Kuntzc). Nota. Species nimis impcrfectc dcscripta band exactius crucnda. G. bracteolata Iloran. Monogr. (4 862) 20. ? G. dtibia Horan. Monogr. 20. ? O. sectmda Horan. Monogr. 20. ? ♦) Heckel, Ed. Sur le dadi-go ou balancounfa {Ccratanthcra Beaumetxii Ed. Hcckel). Plante nouvellc clcistogame et distopique, usitee commc taenifuge .sur la cöte occidentalc de IWfrique tropicale t. 4 — 3. Marseille 4 894. 4. Globba, Mantisia. 161 G. Guspitata Nees et Marl, in Nova Acta Acad. nat. cur. XI. (1823) 28. G. suhsessilis Nees et Mart. in Nova Acta Acad. nat. cur. XI. (1823) 29 (Plantae duae ulteriores ignotae haud generis socii). Species excludendae. G. nutans L. Mant. II. [Ml\) 170 = Älpiniae spec. duae diversae cf. hoc genus, nee Älpinia nutans Roscoe, quae Ä. speciosa (Wendl.) K. Schum. G. pulchella K. Schum. Fl. Kais. Wilhelmsl. (1889) 26 = Älpinia pulchella K. Schum. G. uviformis L. Mant. II. (1771) 171 = Älpinia uviformis (L.) K. Schum. G. mantifera Sims, Bot. Magaz. (l 81 O) sub t. 1320, G. mantiformis Horan. Monogr. 20, G. montifera Steud. Nom. ed. II. vol. I. (1840) 688, G. purpurea Andr. Reposit. t. 117, G. radicalis Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 359, G. saltatoria Roscoe, Monandr. PI. II. (1828) t. 16, G. suhulata Roxb. Hort. beng. 2 (1806) = Mantisia saltatoria (Roscoe) Sims, in Bot. Magaz. t. 1320. 17. Mantisia sims.*) Mantisia Sims in Bot. Magaz. (1810) t. 1320; Lestiboud. in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 331; Endl. Gen. Suppl. II. (1842) 22; Horan. Monogr. (1862) 19; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 639; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1890) 200. — Globba Andr. Reposit. t. 615. Calyx tubuloso-campanulatus apice breviter trilobus. Corolla anguste tubulosa in lobos 3 divisa, quorum duo plani tertius autem paulo major concavus erectus binos sub aestivatione amplectens, omnes ovati ulteriores patentes. Staminodia lateralia lineari- subulata vel spathulata petaloidea filamento medio vel inferius at semper supra labellum affixa opposita; labellum deflexum breviter bilobum vel emarginatum. Filamentum elongatum curvatum; antherae thecae discretae parallelae lateribus alato-marginatae, alae integrae vel emarginatae; connectivum ultra thecas non productum. Ovarium uni- loculare placentis 3 parietalibus, ovula oo onustis; stilus in canali filamenti absconditus; Stigma parvum cupuliforme apice ciliolatum; glandulae filiformes. Capsula globosa apice trivalvata. Semina oo parva ellipsoidea, arillo .... — Herbae perennes e rhizomate brevi repente; caules basi vaginati dein foliosi. Folia apice rostrata et torta pro rata angusta. Panniculae laxae caulem aphyllum vaginatum terminantes; flores bracteis bracteolisque membranaceis subscariosis coloratis comitati pallide violacei labello flavo, cincinnos oli- ganthos referentes. Species 2 Indiam orientalem inhabitantes. Nota. Genus nulli nisi Olohbae aretius affinis ab ea autem insertione altiore staminodiorum et appendicula antherarum aliter fabricata haud valde differt. Conspectus specierum. A. Staminodia lateralia subulata, bracteae ovatae, labellum alte bilobum \. M. saltatoria. B. Staminodia lateralia unguiculata subspathulata, bracteae oblon- gae multo breviores, labellum emarginatum %. M. spathulata. 1. M. saltatoria Sims in Bot. Magaz. (1810) t. 1320; Horan. Prodr. (1862) 19; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1900) 200. — Globba mantifera Sims in Bot. Magaz. (1810) t. 1320. — Globba saltatoria Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 112. — Globba purpurea Andr. Reposit. (1811) t. 615. — Globba radicalis Roxb. in Asiat. Research. IX. (1810) 359, Goromandel PI. III. (1819) t. 230. — Globba subulata Roxb. *) See. genus zoologiciim Mantis (Gebetheuschrecke, Gottesanbeterin), quia flores formam animalis quasi reiterant. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. \\ 162 K. Scliumann. — Zingiberaceae. Fig. 22. A—0 Manlisia aaUaloria l infima sUrpis ein. rnh .In- .,,..,, i- B Pars »upera caulis llorentls. C Caun. i.mosn-. /-.>-. F I'nr« stnnnn.^ Mumua. i-fetigina. O Ovarium cum ii. i. \\ . («84«) 389 non Wendl. Galyx membranaceus lubulosus tridenticulatus saepe unilaloraliter fissus. CoroUae lubus angustiis apicem versus manifeste dilatatus; lobi imbricati saepe interdum valde in- aequales, posticus major concaviis ereclus, anteriores angustiores. Slamiuodia luteralia tum labellü connata nunc minora nunc majora «olorata; labellum dellexum integrum vel eraarginatum vel breviter bilobum crispulum. Stamen filamento brevi donalum, an- Ihera ditheca, conneclivum ultra thecas longe productum, appendicula subulata rosirata supra labellum curvata. Ovarium triloculare, ovula oc> angnlo interiori loculi biseriatim adnata, stilus tenuis, stignia parvum subglobosum; neclaria bina subulata. Capsula sub- globosa vel ellipsoidea, perirarpio tenui, trivalvis vel irregulariter rupla. Seniina nmjus- eula arillo lacerato interdum illa alte superante cincta. — Herbae perennes e rhizo- mate ramoso aromatico. Gaules floriferi vulgo a l'oliosis distincti, rariiis inllorescentia spicata priores terminant; flores solitarii rarissimc plures pro braclea, bracteula spathacea comitati; bracteae nun«- densissimae spicam conifcrmem efformantes nunc laxiores intor- dum coloratae. Species 55 Indiam orientalem, Malesiam et Papuasiam inhabitant; mia ab honü- nibus vulgatissime culta intra tropicos aream geographicam valde dilatatam oceupat et interdum culturae aufuga invenitur; species 2 aliae in India orienlali pro condimento et remediis maxime ab incolis aeslimantur; ambae pariter frequenter coluntur. Conspectus sectionniii. A. Caulis foliosus a florente haud discretus spica terminatus. a. Spica vaginas foliorum summas superans stricte tcrminalis erecta Sectio I. Dymczewiczia (Horan.) Benth. b. Spica infra folia summa e vaginis lateraliter egrediens quasi longe pedunculata et nutans Seclio 11. Pleuranthesis Beuth. B. Caulis foliosus a florente discretus, spica e rhizomate. a. Spica ope pedunculi non raro validi vel validissimi erecti stricti supra terram elevata vulgo densa et multiflora, bracteae etiam interiores latiores exterioribus aequales vel sensim minores Sectio 111. Lampugium Horan. b. Spica sessilis vel breviter rarius longius (haud ultra i 5 cm longe) pedunculata, pedunculus si longior flexuosus infirraus, in solum plus minus immersa vulgo pauci-(rarissime multi-) flora, bracteae exteriores latiores et interiores lanceolatae tenuiores vel omnes lanceolatae Sectio IV. Cryptanthium Horan. Sectio I. Dymczewiczia (Horan.) Benth. Ziiiyibcr sect. Dbucxewicxia Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 640; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (<892) 248. — Dymczewiczia Horan. Monogr. (4 86t) J7. Conspectus specierum. A. Spica magna 10 — <4 cm longa, bracteae superiores lanceolatae. obscurius marginatac folia angusta basi angustata; llimalava Orientalis et Birma i. Z. capUafum. H. Spica duplo minor, bracteae latiores pallidius et submembra- naceo-marginatae ; folia basi rotundata. a. Folia majora <5 — 20 cm longa et 2 — 3 cm lala, ligula va- ginaque rufo-pilosa; Tonkin i. Z. rufo-pilosuvi. b. Folia minora ad summum 1 2 cm longa et 1 ,7 cm lata, ligula vaginaque glahra; Nova-Guinea i. Z. brcnifoHum. Incertae sedis k. Z. fnarginattim . Zingiber. 167 i. Z. capitatum Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 348; Roscoe, Monandr. pl. (1828) t. 90; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 249. — Dymczewiczia capitata lloran. Prodr. (1862) 26. — Caulis ad 1,3 m altus. Folia sessilia lineari- lanceolata vel linearia longe attenuato-acuminata basi pariter angustata erecto-patentia supra glabra subtus pubescentia, ligula vix \ mm longa auriculata puberula. Spica erecta angustius ellipsoidea acuta densa 10 — 14 cm longa et 4,5 cm diametro; bracteae ovatae vel oblongae superiores lanceolatae acutae puberulae virides anguste castaneo-marginatae ; ovarium breviter sericeum; caljx denticulatus membranaceus 1 cm longus albus; corol- lae tubus hunc superans, lobi lanceolati pallidc flavi 2,3 cm longi; labellum orbiculare pallide flavum emarginatum 1,8 cm latum, lobi laterales oblongi obtusi concolores. Cap- sula rubra ellipsoidea 2 cm longa; semina nigra, arillo albo lacerato. Vorder -Indien: Im mittleren und östlichen Himalaja, von Kamaon bis Sikkim und zu den Khasia-Bergen, Darjeeling und Bhoilasa (Clarke, Hooker f. "und Thom- son). — i Hinter-Indien: Birma (Prazer, blühend im Juli 1890). 2. Z. rufo-pilosum Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 249. — Herba perennis validior, caules 1 — 1,3 m alti, foliosi a florigeris haud discreti. FoHa approximata breviter (2 — 3 mm longe) petiolata angustius lanceolata acuminata basi rotundata firma supra glabra margine et basi subtus rufo-pilosula 15 — 20 cm longa et 2 — 3 cm lata; vaginae longae extus inferne densc superius laxe rufo-pilosae ; ligula 2 mm longa truncata rufo-pilosa. Spica terminalis strobiliformis subsessilis oviformis acuta 6 cm longa et 3 cm diametro; bracteae suborbicularcs dense imbricatae, 5 — 6 infimae margine rufo-pilosulae ceterae glaberrimae striatae margine scariosae 2 cm dia- metro; flores bracteas vix superantes; ovarium glabrum; calyx tubulosus dein spathaceo- fissus truncatus; corollae lobi aequales; labellum oblongum bifidum, lobi lanceolati obtusi; staminodia lateralia brevia obtusa labello basi adnata; stamen apice longe rostratum; nectarii glandulae subulatae. Capsulae exocarpium tenue; semina pauca subglobosa fusca, arillo campanulato lobato involuta. Tonkin: Berg Bavi, im Walde bei Tu-phap (Balansa n. 4228, blühend und fruchtend im September 1886). Nota. Haec species non solum indumento sed etiam textura foliorurn duriorum ei Arun- dinis simili valde peculiaris. 3. Z. brevifolium K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 2 68; K. Schum. et Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 225. — Caulis foliosus non semper a foliigero distinctus brevis c. 20 cm altus. Folia sessilia lanceolata vel subovato- lanceolata attenuato-acuminata basi acuta non ultra 12 cm longa et 1,7 cm lata; ligula membranacea 5 mm longa. Spica angusta cylindrica acuta ad 7 cm longa; bracteae ovatae acutae margine membranaceae 3 cm longae 1,5 cm latae; calyx tenerrimus 1,5 cm longus; corollae tubus duplo longior, lobi aequales lanceolati calycem aequantes; labellum obovatum vix emarginatum lobis corollae breviu«, lobi laterales breves obtusi. Stamen vix 1,2 cm longum. Neu-Guinea: Kaiser Wilhelmsland, Butaueng bei Finschhafen, im Primärwald (Lauterbach n. 1596, blühend am 18. Januar 1891). 4. Z. marginatum Roxb. in Asiat. Research. XL (1810) 349, Fl. ind. 1. ed. L (1820) 57; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 2 49. — Dymczewiezia marginata Horan. Prodr. (1862) 26. — Folia sessilia lanceolata; ligula magna membranacea. Spica terminalis, bracteae ovatae perlucido-marginatae ; labellum trilobum. Vaterland: Ungenannt. Nota. E diagnosi verbotenus laudata haec species non recognoscenda est. Gl. Baker pro hac plantam quandam e montibus Khasia sumpsit quae spica terminali 2,2 — 4, .5 cm longa ca. \ cm diametro, rhachide valde pilosa, bractois 8 mm longis pilosis obtusis gaudet. Planta quam cl. Blume pro hac specie habult jam caule florente a folioso disercto toto coelo diversa. Ex exemplario authentico in herbario lugduno-batavo asservato rocognovi, cl. Blume duas species jam antea ab eo ipso descriptas nempe Z. aquosum Bl. et Z. odoriferum Bl. ad tertiam Z. marginatum suum coadunavit. In eadem plagula folia bina affixerunt quae probabiliter ad speciem primam pertinent. Altera plagula caules steriles breves speciebus utrisque alienos fert. 16S • K. Schumann. — Zingiberaceae. Touiieiu duae plagulac aliao folia direpta et caules foliosos a cl. Kort hals in Sumatra lecla portant quae forsan ad speciem quandam Zingiberis at propter liguias masimas roembranaceas nee ad Z. aquostim Bl. nee ad Z. odoriferum perünent. Omnibus his relationibus eircumspectis plane patet. Z. margitiatum Roxb. plantam incertissimae sedis meUus delendum quam ulterius conservandum esse. Sectio II. Pleuranthesis Benth. Pleitranthesis Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 646; Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1898) 248. Nota. Diagnosis hujus seetionis a eil. Bentham et Baker exhibita facile in errorem dueere potest. Auetores ambo infloreseenüam lateraliter e caule folioso orientem dixerunt; re vera m- llorescentia prope basin saltem vel interdum etiam apicem versus laxior bracteis inter se remotis et divarieantibus eaulcm fuliosum claudit. Quum spiea infra folia summa e vaginis pendat haec adspectum spurie lateralem profert. 5. Z. Clarkei King msc. in Benth. et Hook f. Gen. III. (1883) 646; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 248. — Caulis foliosus fere bimetralis puberulus. Folia sessilia vel brevissime petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta subtus ut vagina apice et margine piiberula ad 40 cm longa et 9 cm lata; lignla 6 mm longa membranacea truncata villosa. Spica terminalis nutans cylindrica acuta ad 1 0 cm longa et 3,5 cm diametro pedunculata, pedunculus tomentosus inferne laxior; braTiteae obovatae obtusae virides superiores rubescentes ad 2,5 cm longae apice villoso-ciliatae, flores 2 — 4 foventes; ovarium villosum; calyx 1 cm longus vix tridentatus; coroUae tubus bracteas aequans; lobi paulo breviores pallide flavi, dorsalis latior et con- cavus; labellum ulteriores aequans oblongum flavum fusco-purpureo-tinctum; stamen pallide flavum. Capsula globosa membranacea bracteis brevior ; semina 6 mm diametro castanea, arillo brevi albo. Vorder-Indien: Sikkim-IIimalaya bei 1000 — 1600 m ü. M. (Hooker f. und Thomson, Zingiber n. 3, Clarke, King). Sectio III. Lampugium Horan. Lampugium (Lampuzium) Horan. Monogr. (1862) 27; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 646; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 246. Conspectas specieram. A. Folia mulla vel plura regulariter disticha dense se invicem amplectentia caulem spurium vulgo elatum efformantia. a. Spica basi vaginis lamina donatis haud involucrata. a. Bracteae virides non raro pallide marginatae, rotundatao. I. Bracteae convolutate, ligula maxima 4 cm longa, label- lum rubro-nigrum lutco-punctulatum ; montes Khasiac 6. Z. mtcrmedium. n. Bracteae planae vel subconcavae, spicae densissimae. 1. Folia graminea vix ad 2 cm lata, labellum pur- pureum flavo-punctulatum ; patria ignota prob, insulae moluccenses 1. Z. offidnak. 2. Folia ultra 2 cm lala, labellum similiter coloratum at fauce flavum purpureo-punctatum ; Australia . 8. Z. Gholmonddeyi. 3. Folia lanceolata vel oblongo-lanceolata subtus sacpe pubcrula, labellum flavum; insulae moluccenses saepe in Malesia culturae aufuga 9. Z. zerutnhet. ß. Bracteae flavae, rotundatae. I. Bracteae pallide flavae inferiores rubro-fusco-striatae, labellum saturate flavum; patria ignota iO. Z. liailletii. II. Bracteae saturate flavae. 1 . Folia parva lanceolata ad 1 4 cm longa et 3,5 cm lata. Zingiber. ] 69 * Bracteae pure luteae, labellum albiim purpureo- marmoratum ; Malacca \\. Z. ckrysostachys. ** Bracteae apice rubro-marginatae, labellum sul- fureum fusco-reticulalum ; Tenasserim, Birma . it. Z. Parishii. 2. Folia majora elliptica \1 — 18 cm longa et 8 — 9 cm lata, labellum flavum; Malacca i3. Z. citrinum. Bracteae rubrae vel initio rubenti-virides serius obscure rubrae vel roseae vulgo magis acutae. I. Spica elongata cjlindrica apice obtusa ei Gurcwmac similis 20 cm longa et ultra, bracteae magnae^ apice libenter (sicco quidem) inflexae. \. Folia utrinque glabra maxima 40 — 45 cm longa; Sumatra \ ^. Z.macradcnium. 2. Folia subtus induta minora. * Folia subtus hinc inde pilulis appressis laxis in- spersa 15 — 25 cm longa et 2 — 4,5 cm lata; Java 15. Z. inflexum. ** Folia subtus pubescentia ad 30 cm longa et 9 cm lata; Malacca 16. Z. spectabile, II. Spica subduplo et ultra brevior, si elongata tunc fusi- formis et angustior et apice acuta (cf, Z. odoriferum pedunculo maximo validissimo submetrali insigne). 1. Folia graminea 1,5 — 2 raro 2,5 cm lata. * Spica acuta, bracteae lanceolatae; Java. . . . \1. Z. gramineum. ** Spica apice rotundata, bracteae suborbiculatae; Borneo 18. Z. porphyrosj^liaera. 2. Folia latiora. * Spica pro rata tenuis anguste cjlindrica vel fusi- formis laxior bracteae minus coriaceae. f Folia minora ad 1 3 cm longa et 5,5 cm lata; Borneo 19. Z. stenostaehys. ff Folia majora. O Folia glabra vel subtus hinc inde pilulis laxis appressis inspersa. A Folia sessilia 18 — 24 cm longa et 4,5 — 6 cm lata, squamae pedunculi amplae bracteis infimis similes ; Malacca 20. Z. gracile. /SAs Folia ad 3 cm longe petiolata 22 — 26 cm longa 8 — 9,5 cm lata, bracteae pedunculi bracteis infimis haud con- spicue similes ; Sumatra 21.^. macrorrhynchus. OO Folia subtus puberula vel villosa. /\ Folia ad nervum medianum imprimis rufo-villosa 35 cm longa et 8 cm lata, stirps robusta; Malacca t%. Z. puberulum. ^/\ Folia subtus pallidius puberula 1 8 cm longa et 7 cm lata, stirps gracilior; Malacca 23. Z. Grifßhii. AAA Folia subtus sericea; Borneo. . . . 24. Z. coloratum. ** Spica crassior. f Spica apice obtusa, bracteae apice rotundatae. O Ligulae et bracteae ferrugineo-villosulae; Java t^. Z.maerocephalwn. (30 Ligulae et bracteae glabrae, ulteriores apice pilosulae 26. Z. tongtak. 1 70 ^- Schumann. — Zingilteraceae. ff Spica acuta vel acuminata. (3 Spica pro rata parva 4,5 — 7 cm longa pedunculo 7 — 4 8 cm longo sustenta; insula cejlanica il. Z. njlindricum. QO Spica major petluntulo elatiore sustenta. Ä Bracteae 2 inlimae multo sequentibus majores, pedunculo validissimo 60 — 90 cm longo sustentae; Java. . . . S8. Z. odoriferum. AA Hracteae infimae sensim in sequentes ^transeuntes, pedunculi infra 50 cm longi. X Bracteae infimae ellipticae maximac 5 — 6,5 cm longae, spica <6 — 18 cm metiens; Horneo .... 29. Z. bornc£ns( . X X J^racteae infimae oblongae vel lanceolatac 5 cm vix attinfjcnfes, spica brevior raro 15 cm longa. D Hracteae pilulis inspersae sca- bridae lanceolatae ; insulae sun- daicae 30. Z. alliaceunt. DG Bracteae rufo-villosulae; dilio coiicauensis 31. /. macrostachyum . D D D Hracteae glabrae. § Folia stricte linearia ad summum 3 cm lata; patria non certe nota prob, insulae moluccenses 32. Z. cassumunar. §§ Folia latiora 3,5 — 5 cm lata; Java 33. Z. aquosum. Incertac sedis; Hainan 34. Z. corallinum. b. Spica basi bracteis lamina instructis involucrata . . . 35. Z. Kuenstleri. H. Folia solitaria vel bina basi aggregala 36. Z.monophylluin. 6. Z. intermedium Bak. in Hook. i. Fl. HriL. Ind. VI. (1892) 246. — Gaulis loliosus c. 1 m altus. Folia sessilia lanceolata vel oblanceolata acuminata basi angustata supra glabra subtus ad medianum hinc inde pilulo inspersa; ligula maxima 4 cm longa membranacea acuminata glabra. Spica pedunculo <8 — 2 4 cm longo squamis lanceolatis instructo sustenta globosa densissima ad 5 cm diametro; bracteae lanceolatae mcm- branaceae convolutae 3,7 cm longae; corollae tubus ulteriores aequans; lobi subaequales lanceolati pallide rubri 2,3 cm longi; labellum lobos corollae aecjuans suborbiculare rubro-nigrum luteo-punctulatum, lobi laterales oblongi; connectivi appendicula nigra. Ilinter-Indien: Khasia-Berge in dem nördlichen Teile, bei Bhorlasa HOO m ü. M. (Clarke). Nota. Indolc inflorescentiac haec species ad sectionem Cryptanthii Heran, accedit. tt pedunculo clevalo ab ea distal. 7. Z. ofacinale Roscoe in Trans. Linn. Soc. VII. (4 807) 348; Monandr. PI. (<828) t. 83; Van Hall, Obs. (1858) t. 1. 2; Horan. Monogr. (1862) 27; Berg und Schmidt, Darst. u. Beschr. t. XXXIV.; K. Schum. u. Meyer, Mcdiz.-Pfl. (1901) t. 437; Benth. and Trim. Med. pl. t. 270; Köhler, Mediz.-Pfl. t. 172; Hak. in Hook. f. Fl. Hrit. Ind. VI. (1892) 246; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 268; K. Schum. u. Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 225; Ridl. in Journ. Asiat. Soc Hengal (1899) 4 27. — Z. aromaticum ^oronha in Verb. Bataavsch. Ges. V. (4 790) IV. 2 8 (nomen tantum). — Z. Misaionis Wall, in Bak. 1. c. — Z. Zingihrr Karsten, Deutsche Fl. (1880) 474. — Amomum Zingifm- L. Spcr. pl. ed. I. (4 753) 4 ; Jacq. Hort. '-^L^t Zingiher, 171 vindob. I. (1770) t. 75. — Gurcuma longifolia Wall, in liak. 1. c. — Lischi vel J. Kna Rheede, Hort, malab. XI. (1692) 12. — Zingiher majus Rumph. Herb, amboin. V. (1749) t. 66 Fig. 1. — Caulis ultra metralis e rhizomate tuberöse repente. Folia sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata ad 20 cm longa et vix 2 cm lata. Spica ad 25 cm longe pedunculata ellipsoidea obtusa densa ad 5 cm Fig. 23. Zingiber officinale Roscoe. Planta tota magn. diminuta. A FIos. B Stamen cum stilo. C Labellum. D Ovarium cum nectario. E Stigma niagn. aucta. — (See. Berg u. Schmidt, Pflzenatl. reiteratum), longa et 2,3 cm diametro; bracteae ovatae cuspidatae 2,5 cm longae pallide virides, nunc versus margines flavidae; caljx vix 1 cm longus crenatus; coroUae flavido-viridis tubus vix 2 cm longus, lobi aequales lanceolatae acutae; labellum oblongo-obovatum prioribus brevius obscurc purpureum flavido-punctulatum et prope basin striatum, lobi laterales breves ad 6 mm longi ovati obtusi. Stamen obscure purpureum labellum aequans. 172 * K. Schumann. — Zingiberaceae. Vorder-, Hinler-Indien, Malesien: Überall kultiviert und hier kaum ver- wildert; shringaverani im Sanskrit, sendschaail im Arabischen; auf Malakka haliva genannt. Bismarck-Archipel: Neu Pommern, Gazelle -Halbinsel bei Ralum, hier vielleicht wild (Dahl); Mioko, Neu -Lauenburg-Gruppe, im Kokoshain, wie wild (Lauterbach n. 740, Warburg). Überall in den Tropen beider Erdhälften kultiviert, das Rhizom wird von Sierra Leone und Jamaica ebenso wie von Vorder-Indien ausgeführt; gelegentlich verwildert. Nota. Haec specics foliis angustis facilc a speciebus aliis distinguitur. Hie character maxime gravis quia planta fere ubique culta et ope rhizomatis fragmentorum propagata rariü- sinie flores gignit. Capsulam ad hunc usque diem botanicus nunquain vidit. Rhizoinu Zingi- beris jam hodie pro remcdio et condimento fere ubique in usu est et eo nunc cum cortic« (R. Zingiberis nigrum) nunc decorticatum (R. Zingiberis alhum} utuntur; prius autem efflcacius quia cortex oleum aethereum copiosius includit. Secundum cl. Ridley interduin cauleni foliosum spica claudit, ita ut florens a priore non diversus evadat, 8. Z. Gholmondeleyi (Bailey) K. Schum. — Z. officinaU Roscoc var. Chol- mondeleyi Mans. Bailev in Adelaide Acad. of Arts and Science <898, 7. Januar, Oueensl. Agric. Joum. VI. (<900) Juni, Queensl. Fl. (<902] 1594. — Herba perennis validioi* pro genere, caules foliosi e rhizomate ramoso pungenti et aromatico 60 — < 25 cm alti. Folia breviter petiolata linearia attenuato-acuminata et caudata, acumine torta, basi acuta utrinque glabra ad 30 cm longa et 2,2 cm lata; ligula membranacea 8 — <0 mm longa. Spica oviformis vel cylindrica ad 8 cm longa et 3 cm diametro; bracteae exteriores 2 — 2,2 cm longae suborbiculares superiores margine scarioso pallide flavo instructae; bracteolae 2 cm longae tubulosae viridulae; caljx hyalinus 2 — 2,5 cm longus; corollae tubus hunc aequans albus, lobi flavi <,7 — 1,8 cm longi, laterales trinervii, posticus novemner\Mus multo latior; labellum trilobum lobis brevius, lobus medianus oblongus margine incurvus, purpureum flavo-maculatum, fauce flavum purpureo-notatum, lobi laterales erecti purpurei et flavo-maculati ; anthera alba, connectivum obscure purpureum; nectarii glandulae longiusculae. Nord-Australien: Cap York -Halbinsel, binnenlands von Sommerset (Chol- mondeley, Jardine). Nota, Cl. Mansion Bailev lianc plantam pro varictate Z. officinulis Roscoe habuit quud cum natura haud (juadrat quia folia graininea plantae ulterioris ubia perennis modice rubusta, caules foliosi probabililer ultrametrales vaginae infimae obtusae. Folia breviter (0,8 — 4,2 cm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata cau- data basi angustata utrinque glabra 26 — 32 cm longa et 3 — 8 cm lata, ligula 4 — 6 mm longa obtusa glabra membranacea. Spica suboviformis pedunculo brcvi (4,6 — 2 cm longo) squamis ovatis binis vel ternis munito sustenta; bracteae exteriores paucae ellipticae acutae vel obtusiusculae sequentes magis acuminatae apicc dorsali puhescentes 3,5 — •i cm longae ; ovarium sericeum ; calyx 6 cm longus acuminatus membranaceus ; corollae albae tubus 6,6—6 cm longus apicem versus dilatatus glaber; corollae lobi 3 — 3,5 cm Zingiber. 183 oblongo-lanceolali, posticus paulo latior; labellum album 2,5 cm longum obovatum basi vix lobatum crispum ; filamentum brevissimum , antliera lanceolata <,5cm longa basi in tubum immersa; connectivi appendicula falciformi-curvata 1,5 cm longa angusta, Capsula 3,5 cm longa parte inferiore \ cm longa fertilis trivalvis; semina solitaria pro Joculo globosa 4 mm diametro nigra arillo cupulato apice denticulato altissime inclusa nitidula rugulosa. China: Provinz Sze-tchwan, Distrikt von Xan chuan, im Walde bei Tai hotung (Bock und v. Rosthorn n. 888, blühend im September); kultiviert vom Yan-tsin-schang stammend (Henry n. 7104, yüan-ho der Eingeborenen, Blütenstiele und Blüten werden gegessen); Provinz Kwang-tung, am North River (Sikiang Ford n. 21, im November 1899 fruchtend). Nota. Gl. Di eis hanc speciem in sectionem Lampuxii collocavit qiiod non cum natura quadrat quia spica brevissime pedunculata; caulis nempe quam auctor pro pedunculo spicae sumpsit basin caulis foliosi refcrt, quomodo fit ut caulis floriger non ut cl. Di eis voluit 45 — 50 cm at vix i 0 cm altus evadat. Jam cl. auctor suspicavit, hanc speciem forsan cum Z. mioga con- gruisse, quod forsan cum veritate congruit. 41. Z. mioga (Thunb.) Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII, (1807) 348; Franchet et Savat. Enum. pl. Japon. II, (1879) 20. — Ämomum mioga Thunb, Fl, jap, (1784) 14; Banks, Icon, Kaempf. t. 1 , — Miyo-ga^ Szomoku zussetz I, t. 8. — llerba peren- nis modice valida submetralis, caulis foliosus basi vaginis 5 — 6 striatis glabris mem- branaceis interdum lamina instructis donatus, Foüa modice vel breviter (0,5 — 1,7 cm longe) petiolata lineari -lanceolata vel sublinearia attenuato-acuminata et caudata basi longe attenuata utrinque glabra 27 — 37 cm longa et 2,8 — 6 cm lata membranacea; ligula membranacea foliorum summorum brevis 3 — 4 mm longa inferiorum 1,2 cm longa biloba lobis acuminatis, Spica ellipsoidea 6 — 9 cm longa, pedunculo brevi (vix 1,5 raro ad 5 cm longo) squamis ovato-oblongis vel oblongis acutis velato glabro sustenta; bracteae exteriores ellipticae acutae concavae glabrae albae haud multae inferiores lan- f-eolatae 2,5 — 3 cm longae membranaceae ; ovarium sericeum; calyx 2,5 — 3 cm longus tubulosus acuminatus spathaceo-fissus ; corollae tubus paulo longior, lobi lanceolati vel oblongo-alnceolati albi, posticus latior, ad 3 cm longi; labellum obovatum integrum basi lobis binis brevibus auctum flavum; antherae appendicula valde elongata ut anthera c. 1 cm longa albo-virescens, Capsula suboviformis obtusa trivalvis. Japan: Bei Nagasaki in Wäldern (schon von Thunberg erwähnt, dsjooka, mjoga, mionga oder megga der Eingeborenen, vergl. auch Kaiempfer, Amoeni- tates exot. V. 826). Nota. Non perfecte notum est utrum haec species carte non raro culta re vera indigena Sit an ubiquc cullurae aufugam representet. 42. Z, atro-rubens Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 252. — Herba perennis 80 cm alta, caules foHosi a florigeris discreti; vaginae infimae 3 — 4 striatae glabrae vel parce pubescentes. Folia subsessilia lanceolata acuminata basi attenuata utrinque glaucescentia supra glabra subtus basi parce pilosula 1 5 — 25 cm longa et :? — 6 cm lata; ligula 6 mm longa scariosa tenuiter rubro-striata biloba, lobi trianguläres obtusi. Spica sessilis vel vix pedunculata 8 — 15 cm longa et 4 cm diametro laxa pauciflora; bracteae exteriores steriles ovato-oblongae summae latiores, fertiles lanceolatae virides vel roseae parce pilosulae 5 cm longae; bracteola lanceolata subacuta brevis; ovarium pilosum; calyx tubulosus tridentatus spathaceo-fissus pilosus, dentes trianguläres obtusi, 2 cm longus; corollae tubus 4 — 5 cm longus, lobi 3 cm longi laterales lanceolati 7 — 8 mm, posticus oblongus 1,5 — 1,8 cm lati; labellum oblongo- ellipticum vel ellipticum, integrum vel emarginatum 3,2 — 3,5 cm longum et 1,5 — 2,2 cm latum; staminodia 0; nectarii glandulae 5 mm longae; stamcn 3 cm longum sessile longe rostratum. China: Ost-Szetchwan, im Distrikte Tschen-Keo-tin (F arges, ohne Nr.) Nota. Species ut ex diagnosi jam plane patet variabilitate notarum insignis, exemplaria exstantia autem secundum cl. auctorem cerle ad eandem speciem pertinent. Affinitate Z. riihenü 1S4 K. Schumann. — Zingiberaceae. Hi videlur proxima, ab co foliis apke basiquc attenuatis et bracteis viridibus haud rubris, spica laxa paucillora dilTert. 43. Z. Nimmoi (Ninnnotiii) Dalz. in Hook. Kew Joui-u. Hol. IV. (4 852) 34 <; Heran. Prodr. (<8G2) 28; Bak. in Hook. 1. Fl. Bril. Ind. VI. (4 892) 244. — Alpinia Ximmonii Grali. Cal. PI. Bomb. (<834) 206. — Caulis foliosus subbinietraiis. Folia sessilia vel subsessUia oblonga vel oblongo-lanceolata acuininata basi acuta supra glabra subtus pubescentia ad 45 cm longa et 7 cm lata, ligula 2 mm longa coriacea truncata, Spira breviter pedunculata subglobosa; bracteae glabrae oblongae, intcriores lauceolatae pallide virides rubro-sti'iatae ad 3,7 cm longae; coroUae tubus has aequans; lobi subaequales lanceolali nibescenti-tlavidi ; labellum obovatum subemai-ginatum flavum; lobi laterales parvi rolundati. Capsula ellipsoidea 2 cm longa. Vorder-Indien: Gebiet von Concan, in den Gebirgen häuflg (Nimmo, Dalzell); Hababudum-Hügel (Hook er f. et Thomson). 44. Z. roseam Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 348, Monandr. PI. (4 8"2.s t. 87; Horan. Monogr. (4 862) 28; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 244. — Amo- mum roseiim Roxb. Corom. PI. (1798) t. 4 26. — Caulis foliosus ad 4,3 cm altus. Folia sessilia oblonga vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta supra glabra subtus pubescentia, ligula membranacea ad 3,5 cm longe biloba. Spica brevissime pedunculata densissima ellipsoidea ad 6 cm longa; bracteae roseae exteriores late ovalae interion s ovato-lanccolatae ad 4,5 cm longae; calyx 4,5 cm longus viridis; corollae tubus 2 'in longus albescens, lobi lanceolati subaequales acuminali pallide rubri; labellum ulteriori- bus brevius oblongo-cuneatum margine recurvalum et crispulum albidum, lobi laterales breves rotundati flavidi; stamen labellum aequans et huic incumbens. Vorder-Indien: In leuchten Thälern der Ostküste, Gebiet Circars (Roxburgb, Buchanan; Brockager sandte es 4 822 nach Livei-pool); bei Parasnath, Hazaribogh und Chittagong (C. B. Clarkc). 45. Z. chrysanthum Roscoe, Monandr. PI. (4 828) t. 86; Horan. Monogr. (4 862) 27; Bak. in Hook. 1. Fl. Brit. Ind. M. (4 892) 2 43. — Z. ligulatum Wall. ms. apud Bak. 1. c, non Roxb. — Z. flavescens Link et A. Dietr. Spec. pl. I. (4 832) 54. — Caulis foliosus elatus ad fere 3 m altus. Folia sessilia oblongo-lanceolata acuminata basi longe attenuata supra glabra subtus pubescentia ad 27 cm longa et 7 cm lata; ligula alte bifida ad 2 cm longa membranacea. Spica subsessilis densissima globosa vel breviter ellipsoidea ad 5 cm diametro; bracteae virides exteriores ovatae interiores lau- ceolatae acuminatae apice hirsutae ad 7 cm longae et 5 cm latae; calyx 4 cm longus et ovarium pubescens; corollae tubus ad 4,7 cm longus, lobi breviores lanceolati rubri dorsalis latior magis acuminatus; labellum 2,3 «m longum orbiculare nitide flavum, lobi laterales maximi generis ovati; stamen labello brevius aurantiacum. Capsula ellipsoidea; semina 6 mm diametro subglobosa castanea, arillo albo involuta. Vorder-Indien: Im tropischen Himalaya von Kumaon bis Sikkim und Assam bis 4 800 m ü. M. (Wallich n. 6566). 46. Z. rubens Roxb. in Asiat. Research. XI. (4 8 4 0) 348; Roscoe, Monandr. PI. (4828) t. 88; Horan. Monogr. (4862) 28; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4892) 243. — Caulis foliosus robustus ad fere 2 m altus. Folia sessilia oblonga acuminata basi acuta supra glabra subtus pubescentia ad 25 cm longa et 4 2 cm lata. Spica bre- vissime vel (ex Baker) interdum longius ad 4 0 cm longe pedunculata globosa densa 2 — 3 cm diametro; bracteae acuminatae rubrae exteriores oblongo-ovatae, interiores ovalo- lanceolatae; ovarium puberulum; corollae tubus bracteas aequans, lobi 2,3 cm long! lanceolati subaequales rubri; labellum hoc subaequans obovato-oblongum flavido-albuni rubro-notatum- et striafum, lobi laterales breves rotundati; stamen labello aequilongum, connectivi appendicula viridi-rubra. Vorder-Indien: Khasia-Hügel (Hooker f. und Thomson n. 40); bei Jorai ^C. B. Clarke) Bengalen, bei Rungpore (Hamilton; blühte zuerst 4 822 in Liverpool). 47. Z. sqaarrotam Roxb. in Asiat. Research. XI. (4 84 0) 348; Horan. Prodr. (4 862) 28; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 245, non Wight. — Caulis Zingiber. 1 85 foliosus fere metralis. Folia ad 2t cm longe petiolata oblongo-lanceolata acuminata basi angustata supra glabra subtus puberula ad 27 cm longa et 9,5 cm lata; ligula longis- sima 3,5 cm longa acuminata tubiilosa mcmbranacea. Spica breviter pedunculata globosa densissima, bracteae exteriores breves, interiores ad 2,3 cm longae late ovato-lanceolatae acuminatae apice micinatae pallide virides; corollae tubus ulteriores aequans, lobi sub- aequales lanceolati 2,3 cm longi, rubri; labellum obovatum emarginatum, margine de- flexmn labello brevius, flavido-album apice violaceum; lobi laterales divaricati parvi rotun- dati; stamen labellum subaequans. llinter-lndien: In Birma (Roxburgh); bei Pegu (F. Garey); bei Prome am Irawaddv (Wallich n. 6568). iS. Z. barbatum Wall. PI. asiat. rar. 1. (1830) t. 55; Horan. Prodr. (1S62) 28; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 244. — Gaulis foliosus ad 90 cm altus. Folia sessilia lineari-lanceolata acuminata basi acuta supra glabra subtus puberula ad 10 cm longa et 3,5 cm lata (sec. Baker multo majora) ; ligula membranacea \ cm longa glabra biloba. Spica breviter pedunculata densa ovoidea 4 cm longa; bracteae 2,3 cm longae ovatae cuspidatae hirsutae rubescentes apicem versus virides ad 2,3 cm longae; corollae tubus vix 2 cm longus albus; lobi albidi ad 2 cm longi, dorsalis latior concavus acuminatus; labellum obovatum emarginatum album 1,2 cm longum; lobi late- rales brevissimi rotundati; stamen labello aequilongum. Hinter-Indien: Auf Bergen an den Ufern des Irawaddy bei Prome (Wallich n. 6567); bei Pegu (Mac Clelland). 49. Z. confine Miq. in Journ. bot. neerland. I. (i86l) 94. — Folia lanceolata acuminata basi acuta supra glabra subtus ut vagina et ligula ad 7,5 mm longa puberula. Spica sessilis ellipsoidea spatha subaphylla suffulta 7,5 cm longa; bracteae obovatae rotim- datae inferiores virides superius coloratae hyalino-marginatae ; calyx spathaceus; corollae lobi lineari-lanceolati; labellum emarginatum. China: Bei Fukiang (Krone, wird von den Eingeborenen kultiviert). 50. Z. pleiostachyum K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilior. Gaules foliosi vix 50 cm alti basi squamis 3 tantum linearibus obtusis glabris instructi. Folia manifeste (3 — 6 mm longe) petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata acuminata vix caudata basi acuta vel rotundata utrinque glabra sicc. obscure viridia subtus cineras- centia 9 — 15 cm longa et 3 — 4,5 cm lata infima valde reducta ovata vix 2 cm longa et 1,2 cm lata, hgula brevis 6 mm longa alte bifida, lobis acutis, membranacea glabra. Spicae perplurimae e rhizomate tenui absque floribus 4 — 5 cm longae pauci- (4 — 6-) florae pedunculo 4 — 7 cm longo vulgo flexuoso squamis 5—6 oblongo-lanceolatis obtusis vel acutiusculis membranaceis 0,5 — 2,2 cm longis glabris munito glabro suffultae; brac- teae hneari-lanceolatae acuminatae 3 cm longae glabrae; bracteolae 2,5 cm metientes anguste laneeolatae convolutae glabrae; flores rubri pedicello 6 — 7 mm longo subsericeo instructi; ovarium globosum sericeo-villosum; calyx 1,8 cm longus spathaceo-fissus; corollae tubus 3,8 cm longus gracillimus, lobi c. 2 cm longi tenerrimi, posticus duplo lateralibus latior; labellum 2,4 cm longum subrhombeum, lobi laterales 6 mm longi acutiusculi; anthera lanceolata 1^1 cm longa, connectivi appendicula aequilonga. Formosa: In den Bankensing-Bergen und Schluchten (Henry n. 147, 1659). Nota. Bracteis angustissimis floribus pedicellatis pedicello serieeis haec species ab affini- bus differt. 51. Z. oligophyllum K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilior. Gaules foliosi vaginis 5 linearibus 2 — 13 cm longis obtusis glabris instructi 40 — 45 cm longi. Folia vulgo 4 sessilia oblonga acuminata caudata basi acuta utrinque glabra tenuiter herbacea sicc. cinereo-viridia 10 — 25 cm longa et 4 — 7 cm lata; vagina latiuscula margine mem- branacea glabra; ligula brevissima vix 1 mm longa glabra. Spica absque floribus post anthesin 8 — 9 cm longa oviformis pedunculo 3 — 4 cm longo glabro squamis 4 oblongis obtusis membranaceis instructo suffulta; bracteae aequales membranaceae oblongae vel laneeolatae acuminatae virides dein probabiliter purpureae 3 — 4,5 cm longae; bracteolae laneeolatae convolutae 2,5 cm longae glabrae; ovarium sericeum; calyx spathaceus basi 186 K. Schumann. — Zingiberaceac. saltem puberiilus; corolla alba; labelluin probabililer pariter coloratum. Capsula fusi- formis *,S cm longa calyce I cm meticntc coronata minutissime pilosuln si.f. pMlIid!» : loculi di- vel trispermi. Formosa: In den Bank-wung-Bergen (Henry n. <605 u. 1605A;. Nota. Haec speciesZ. mioga (Thunb.) Roscoo uflinis at loliis pauciorihus ol latioribus diver- 1. 52. Z. didymoglossa K. Schum. n. sp. — Herba perennis robustioi*, caulis foliosus ultrametralis basi vaginis elongato-linearibus obtusis glabris instructus. Folia sessilia vel subsessilia lanceolata attenuato-acuminata et caudala basi angustala utrinque glabra linea geminata marginata <0 — 40 cm longa et 4 — 7 cm lala; ligula 1,0—1,3 cm longa bifida, lobi rolimdati, glabra. Spica absque floribus 7 cm longa pedunculo adscendente duplo et ultra longiore (ad < 7 cm longo) squamis paucis oblongis vel oblongo-lanceolalis laxe dispositis 4 — 5 cm longis glabris velato glabro suffulta; bracteae exteriores ellip- ticae acutae 4 — 4,5 cm longae glabrae, exteriores angusliores ut calyx membrana- scure rubrum mai'gine albo involutum apice anguste lineare obtusum; anthera 1 cm longa dorso carinata; connectivi appendicula O; nectarii glandulae anguste linear- 2 mm longae. Halbinsel Malakka: Auf der Insel Penang häuiig; in der Landschaft Dindings, bei Lumut (Ridley n. 7233, blühend im Dezember); bei Selangor u. Perak (Ridleyj. Nota. Gl. Ridley Ä albo-marginatum Bak. cum A. sphaerocephalo Bak. identicam esse, suspicavit. Si res sie se habet haud usitatum est, nomcn Bakerianum transmutare. 6. H. velntina Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 146. — Caulis foliosus elatus validusque. Folia ad 1,2 cm longe petiolata oblongo-lanceolata acuminata hasi angustata supra glabra subtus tomentosa moUia ad 35 cm longa et 9,5 cm lata; ligula 1,2 cm longa obtusa tomentosa. Spica statu juvenili globosa 3,5 cm diametro dein elongata pedunculo tereti squamis ovatis obtecto 4,5 cm longo suffulta; bracteae 2,3 cm longae oblongae obtusae tomentosae ol)scure rubrae; bracteolae 3,5 cm longae oblongae truncatae puberulae rubrae; ovarium sericeum; calyx tubulosus breviter Irilidus sericeus; corollae tubus calyce brevior; lobi 2 cm longi oblongi rotundati, dorsalis pauIo major; labellum 3 cm longum rotundatum bilobum pure rubrum margine basali alhnm inrurvfi- tum; anthera 1 cm longa retusa, connectivi appendicula 0. Sunda-Inseln: Borneo, am Bongaya-Flusse (Haviland). 7. H. elongata (Teysm. et Binn.) K. Schum. — Amomwii chngatum {Teysm. et Binn.) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 303. ■— Donucode^ elongata et incarnata Teysm. et Binn. Cat. bort, bogor. (1864) 58. — D. minor Teysm. et Binn. 1. c. (1866) 380. — Amomumi maximum Blume exempl. auth. non diagn. nee Roxb. — Folia ad 6 cm longe petiolata lineari-lanceolata breviter acuminata basi angustata supra glabra subtus tomentosa ad 80 cm longa et 16,5 cm lata; ligula membranacea ad 3 cm longa acuta. Spica fusiformis ad 12 cm longa, pedunculo maximo ad 60 cm longo subtomentoso squamis lanreolatis acutis 1 0 cm longis basi subtomentosis apicem versus glabratis laxius velato suffulta ; bracteae exteriores jam majores scarlatinae florentes anguste lineares; ovarium sericeum; calyx 7 cm longus anguste fusiformi-tubulosus acu- minatus apice villosus. Capsula fusiformis 3 cm longa pilosula apice sericea basi breviter acuminata calyce coronata; semina oboviformia rotundata 2,5 mm longa caslanea opara. Sunda-Inseln: Java, bei Indrapura (Blume, hang gassan in der Sunda-Spracli« hei Artja (Korthals, pinin g kischr der Eingeborenen). Nota. Pedunculo maximo co //. Havüandii K. Schum. jam multo majore bracleis niaxi- mis donato prirao visu ab omnibus spcciebus discrepat, ccterum ligula maxima ovarium sericeum folia tomentosa et calyx apice summo villosus ei valde peculiaris. Miromodo haec species a cl. Blume falso dijudicata; excmplum alterum nempe cum A. maximo Roxb. a quo loto coelo differt, alterum cum A. gracüi Blume quocum notam vix uUam communem habet identicuiu Hornstedlia. 193 censuit. D. incarnatam et D. minorem Teysm. et Binn. secundum cxemplarium typicum ab H. elongato K. Schum. distinguere non potui. 8. H. reticulata K. Schum, — Ämomum rdieulatum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 303 t. 4. Fig. F—G. — Folia breviter (ad 2 cm longe) petiolata lineari-lanceolata breviter et acutissime acuminata basi acuta margine et apice subvilloso-ciliata ceterum utrinque glabra ad \ m longa et 1 4 cm lata sicc. fusco- castanea; vagina apice aureo-villosa, ligula 7 mm longa petiolo adnata aureo-villosa. Caulis florigerus cum pedunculo 1 5 cm longo 2 3 cm metiens, bracteae interiores rubrae ad 9 cm longae, exteriores amplae ovato-oblongae obtusae vel acutae grosse reticulatae; bracteolae non semper obviae ; ovarium cylindricum apice basique sericeo-pilosum 7 mm longum; calyx 2,5 cm longus inaequaliter trilobus; corollae tubus 5 cm superans, lobi 3 cm longi angusti obtusi; labellum ovatunj abrupte longe et late et obtuse acuminatum 3 cm longum, lobi laterales incurvati; anthera villosa, connectivi appendicula obtusa; nectarii glandulae lamellosae denticulatae (Fig. 23^.). Sunda-Inseln: Borneo, Radschat von Sarawak bei Kutscheng (Beccari, Pi. Born, n. 32, blühend im Juni). Nota. Species foliis margine dense villoso-ciliatis distincta. 9. H. Havilandii K. Schum. — Ämomum Havilandii K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 303. — Foha breviter (ad 1 cm longe) petiolata lineari- lanceolata breviter acuminata, acumine tereti piloso, basi acuta praeter marginem pilosulam utrinque glabra ad 60 cm longa et 1 4 cm lata; vagina impresso-fenestrata superne pilosula; ligula petiolum aequans appresse aureo-villosa obtusa. Caulis florens ad 38 cm longus, squamis ad 1 0 cm longis marginem versus minute puberulis vestitus; caljx . . . .; corollae tubus . . . .; lobi 1,5 cm longi; labellum hos aequans; anthera 1 cm longa hirsuta; connectivi appendicula 0. Sunda-Inseln: Borneo, Radschät von Sarawak, bei Pinindgias (Beccari, Pi. Born, n. 1 148, blühend im November); Sarawak -Fluss bei Perkulu Ampat (Haviland, blühend im Juni, piniin der Eingeborenen). Nota. Gaule florifero multo graciliore, floribus minoribus et connectivo haud appendicu- lato a priore distat. 10. H. penicillata K. Schum. — Ämomum penicillatwn K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 30 4. — r Herba perennis robusta. Folia alte vaginata, vagina glabra, lineari-lanceolata breviter acuminata basi late acuta utrinque glabra marginata 75 — 80 cm longa et 1 3 cm lata; ligula fere 1,5 cm longa ovata obtusa coriacea glabra 1,5 cm longa. Spica fusiformis pedunculo modice longo squamis magnis oblongis coriaceis acutis glabris velato sustenta; flores interiores ebracteati; bracteae squamas pedunculi subaequantes, bracteolae tubulosae triente superiore uni- lateraliter fissae membranaceae, bi- vel tridenticulatae glabrae membranaceae 4 cm longae; ovarium albido-sericeum 4 — 5 mm longum; calyx tubulosus unilateraliter fissus et membranaceus breviter tridentatus, dentes apice penicillati, 5 — 5,5 cm longus; corollae tubus manifeste calyce brevior, lobi oblongi obtusi membranacei; labellum scarlatinum rhombeum apice late lineare bilobum crispulum glabrum; filamentum 4 mm longum, antherae apice excisae, thecae laxe pilosulae; nectarii glandula alte biloba, lobi lineares denticulati; stilus superne pilosus. Sunda-Inseln: Celebes am Flusse Kalaena (Vettern Sarasin n. 862, blühend am 3. Februar 1895). Nota. Haec species labello scarlatino tenui, calycis lobis penicillatis ab aliis differt. 11. H. conica Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 142. — Caulis foliosus c. 1,60 m altus. Folia ad 2,3 cm longe petiolata lineari-lanceolata acuminata et caudata supra glabra subtus plus minus dense subtomentosa ad 60 cm longa et 9,5 cm lata lineis paucis longitudinalibus et nervulis copiosis horizontalibus gracili-fenestrata micantia; ligula 1,2 cm longa lata. Spica 9,5 cm longa fusiformis acuminata; bracteae ovatae acutae 4 cm longae rubrae sericeae; bracteolae membranaceae angustae glabrae; calyx 5 cm longus tubulosus unilateraliter fissus longe acuminatus basi sericeus; corollae A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 43 ]94 K. Schumann. — Zingiberaceae. purpureo-roseae lubus 9 cm longus, lobi oblongi obtusi \ ,2 cm longi ; labellum lobis longius, lobus medianus carnosus lale linearis obtusus carnosus. Halbinsel Malakka: Bei Singapore und an mehreren anderen Orten (Ridley). Nota. Spica elongala biconica acuiuinata et coroUae lobis pro rata brevibus insignis. 12. H. grandis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) \H. — Rhizoma validum supra solum elevatum. Caulis foliosus ultra 4 m altus. Folia ad 1,2 cm longe petiolata lanceolata breviter acuminata et caudata metralia et i 4 cm lata uti*inque glabra ; ligula 1,5 cm longa obtusa ut vagina dorso subtomentosa. Spica fusiformis 18 cm longa bracteis ovatis rotundatis margine hispidis transverse irregulariler costatis haud manifeste fenestratis obtecta; bracteae ilorentes . . . .; ovarium . . . .; calyx tubulosus 7,5 cm longus; corollae rubrae tubus H cm longus, lobi 2,3 cm longi oblongo-lanceo- lati obtusi; labellum subaequilongum, lobi laterales parvi medius obtusus pubescens; anthera 1,2 cm longa villosa; connectivi appendicula ovata acuta; nectarii glandulae angustae 2 mm longae. Halbinsel Malakka: Landschaft Perak, Maxwell's Hill (Ridley, blühend im Juni). Nota. H. seyphiferae Steud. affinis at omnibus partibus major, bracteae insupor haud fenestratac margine autem hispidae. t3. H. ophinchus Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 141. — Ämomum ophiiichus Ridl. in Trans. Linn. Soc. 2. ser. III. (1893) 381. — Caulis foliosus 4 m altus. Folia 1,2 cm longe petiolata lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 45 cm longa et 7 cm lata ; ligula 1 0 mm longa oblonga obtusa puberula. Spica fusiformis ad 12 cm longa pedunculo brevi; bracteae 4,6 cm longae ovatae mucronatae sericeae rubrae; calvx tubulosus 7 cm longus acutus alte fissus basi ut ovarium sericeus; corollae rubrae tubus 9,5 cm longus, lobi oblongo-lanceolati, dorsalis cucullatus, 2,5 cm longi; labellum hos aequans apice cucuUatum carnosum rubrum margine album intus puberulum; anthera 1,2 cm longa oblonga emarginata, connectivi appendicula 0. Halbinsel Malakka: Pahang in den Tahan-Wäldern (Ridlev). Nota. Affinis H. seyphiferae at bracteis angustissimis magis acutis haud fenestratis et connectivo exappcndiculato diversa. 1 4. H, lycostoma (Lauterb. et K. Schum.) K. Schum. — Amomum lycostomum Lauterb. et K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 305 t. 4 Fig. H—J, in Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 228. — Caulis foliosus ad 4 m altus. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata lanceolata breviter et acutissime acuminata margine densissime sericeo-villosula ceterum utrinque glabra 40 — 65 cm longa et 8 — 10 cm lata; vagina apice molliter villosa; ligula ad 5 mm longa obtusa extus pariter in- duta. Spica cum pedunculo recto vel curvato 1 — 2 cm longo 13 — 16 cm metiens; bracteae exteriores ad 12 cm longae et 2,5 cm latae dorso breviter albo-sericeae rubro-marginatae ; interiores membranaceae breviores et 1 cm latae; bractcolae subduplo breviores et angustiores planae; ovarium albo-sericeum ; calyx ruber ad 8 cm longus ultra medium spathaceo-fissus basi pilosulus apice glaber; corollae albae tubus basi puberulus cum fauce dilatata 1,2 — 1,4 cm metiente ad 12,5 cm longus, lobi 2,2 cm oblongo-lineares ; labellum ulteriores subaequans rubrum cereum; stamcn 1,5 cm longum, anthera villosa; connectivi appendicula brevis obtusa; nectarii glandulae 2 breves angustae (Fig. toE—H). Neu-Guinea: Kaiser Wilhelmsland in den Uferwäldern und Sagosümpfen häufig (Lauterbach, dient den Eingeborenen zur Beurteilung des Boden wertes, der nach der Höhe des Laubtriebes abgeschätzt wird). — Aru-Inscln: Ohne bestimmteren Standort (Moseley, Challenger-Expedition); Insel Vokan (Beccari;. 1 5. H. Scottiana (F. Müll.) K. Schum. — Amomum Scottii F. Müll. ms. in Bcnth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 644. — Elettaria Scottiana F. Müll. Fragm. VIII. (1872) 14; Benth. Fl. austral. VL (1873) 264. — Caulis foliosus ad 4 m altus et ultra. Folia üneari-lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra subtus pallidiora ad 60 cm longa et 9,5 cm lata; ligula .... Spica multiflora pedunculo 4,5 cm longo squamis sub- cordatis vel angustioribus demum lanceolalis velato sufTulta; bracteae exteriores coriaceae Hornstedtia. 195 4,5 cm longae sericeo-canescentes margine erubescentes; bracteolae 4,5 — 7 cm longae lineari-lanceolatae glabrae; ovarium . . . .; calyx ad 7 cm longus apice integer vel bi- dentatus unilateraliter fissus basi sericeus; corollae rubrae tubus ad 9,5 cm longus basi sericeus, lobi 1,3 cm longi oblong! ; labellum puberulum subaequans oblongiim concavum; filamentum subnullum; anthera 7 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula ad 2,3 cm longa obtuse trigona puberula chartacea; semina 2 mm longa angulata fusca. Queensland: In feuchten Gebüschen an der Rockingham-Bai (Dallachy, Diels und Pritzel). \&. H. scyphifera (Koenig) Steud. Nomencl. 2. ed. I. (I840) 776- — Ämomum scyjyhiferum Koenig in Retz. Obs. III. (1783) 68; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 237. — Hornstedtia scyphus Retz. Obs. VI. (1786) 18; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 140. — Stenochasma urceolare Griff. Not. III. (1851) 431 t. 358. — Caulis foliosus ad 3 m longus. Folia breviter (ad 6 mm longe) petiolata oblongo- lanceolata acuminata basi inaequilatera subcordata supra glabra subtus subtomentosa ad I m longa et 2 0 cm lata; ligula 1 cm longa obtusa pubescens. Caulis floreus ad 2 4 cm longus. Spica fusiformis pedunculo 1 1 cm longo squamis ovatis acutis apiculatis dense velato suffulta; bracteae exteriores late ellipticae obtusae et apiculatae ad 5 cm longae grosse fenestratae, inferiores angustiores membranaceae albae apice rubrae; bracteolae lineari-lanceolatae 4,5 cm longae carinatae; ovarium glabrum; calyx 3,5 cm longus tubulosus carinatus ciliolatus Irilobus, lobi rotundati rubri apice albi; corollae rubrae tubus 7 cm longus; lobi oblongi, dorsalis paulo major; labellum paulo longius trilobum, lobi laterales involuti, medius late linearis obtusus carnosus, basi puberulum ; anthera 1 cm longa villosa; connectivi appendicula ovata obtusa; nectarii glandula am- plectens 1 cm longa, Capsula 1,8 cm longa subtrigona tenuiter coriacea; semina angu- lata nigra 2 mm longa in pulpam acidulam inclusa. Halbinsel Malakka: In Wäldern häufig, nach Ridley auch auf Sumatra. 17. H. affinisRidl. in Journ. Asiat. Soc.Bengal (l 899) 143. — Folia ad 6 mm longe petiolata lanceolata acuminata basi subtus subtomentosa margine dense rufo-puberula 18 cm longa et 4,4 cm lata; ligula 8 mm longa obtusa rufo-villosa. Spica cylindrica 7 cm longa, bracteae oblongae costatae; bracteolae . . . .; ovarium sericeum; calyx tubulosus bifidus 4,5 cm longus basi sericeus, lobi acuti breves; corollae rubrae tubus 4,5 cm longus, lobi lineari-oblongi, dorsalis latior cucullatus laterales tenuiores amplectens; labellum 1,5 cm longum trilobum, lobi laterales lati et rotundati, lobus medius obtusus; stamen 2 cm longum, filamentum duplo brevius late lineare; anthera villosa, connectivi appendicula haud conspicua. Sunda-Inseln: Borneo, Radschät von Sarawak bei Kutsching (Haviland n. 1704). Nota. Secundum cl. Ridley H. Leonuriis Retz. affinis at pubescentia diversa. 18. H. pauciflora Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 14 4. — Caulis foliosus ad 4 m longus tametsi gracilis. Folia ad 1,2 cm longe petiolata oblongo-lan- ceolata breviter acuminata et caudata utrinque glabra ad 45 cm longa et 9,5 cm lata; ligula oblongo-lanceolata 2,5 cm longa. Spica 2 — 4-flora in solo immersa; bracteae exteriores 4,5 cm longae lanceolatae acutae carnosae albae; bracteolae tubulosae bilobae albae, lobi acuti; calyx turbinato-tubulosus 7 cm longus ruber trilobus, lobi acuti; corollae tubus aequilongus; lobus dorsalis lanceolatus subacutus pure ruber, laterales breviores oblongi obtusi obscuriores; labellum anguste lanceolatum obtusum, lobi laterales rotundati, igneum ad medium incrassatum luteum; staminodia oblonga truncata; anthera • oblonga emarginata saturate rubra, thecae albae; connectivi appendicula 0. Halbinsel Malakka: Häufig in Selangor bei den Höhlen von Gua Batu (Ridley). Nota. Floribus paucis bracteis tenuiter cartilagineis albis suffultis insignis. 19. H. Fenzlii (S. Kurz) K. Schum. — Ämomum Fenzlii S. Kurz in Journ. Asiat. Soc. Bengal XLV. 2. (1876) 154 t. 12; Bak. in Hook. f. Fl. Brit Ind. VI. (1892) 234. — Herba perennis valida, caules foliosi ultra bimetrales. Folia sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra 60 — 9 0 cm longa et 5,5 — 6,5 cm lata; ligula .... Spica ellipsoidea latior 2 cm diametro densiflora 13* ]96 ^' Schumann. — Zingibcraceac. pedunculo 13 — M cm longo squamis maximis (ad 7 cm longis} oblongis aciilis dense instructo munila; bracleae exleriores i cm longae ovatae acutae dense lanuginoso-cilialae, florentes 2,3 cm longae glabrae margine pariter indulae pallide rubrae; bracleolae tubulosae ad medium fissae extus pllosae; ovarimn sericeum; calyx 1,5 cm longiis sericeo-pilosus; calyx . . . .; coroUae tubus 1 — 1,2 cm longus, lobi lineares 2,2 cm longi pallide rubri; labellum 2,2 cm longum rubrum marginibus inflexis albis. Capsula oboviformis 2,2 cm longa; semina oboviformia nigra, arillo albo cincta. Hinter-Indien: Auf den Nicobaren (Sulp. Kurz). 20. H. araneosa (Bak.) K. Schum. — Ämomum araneosum Bak. In Hook. t. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 234. — Gaules foliosi ignoli. Spica fusiformis 5 cm lon::.t pedunculo brevi (4 — 6 cm longo) sericeo-tomentoso squamis magnis (6 cm longis) basi serieeis ovatis instructo sustenta; bracteae exteriores ovatae extus glabrae basi sericeae apice margineque dense arachnoideo-tomentosae; bracteolae 3,3 cm longae tubulosae spathaceo-fissae subsericeae; ovarium sericeum; corollae tubus bracteolas aequans; antherae glabrae. Tenasserim: Ohne bestimmte Standortsangabe (Griffith, Helfer, Hooker f. et Thomson Herb. Ind. orient. n. 4). Nota. Speciei priori carte affinis at spica angustiore et pedunculo breviore divcrsa. 2«. H. triorgyalis (Bak.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 144. — Ämomum triorgijalc Bak. in Ilook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 237. — Caulis foliosus ad 6 m longus robustissimus. Folia ad 1,2 cm longe petiolata lanceolala acuminata basi acuta supra*glabra subtus minutissime subtomentosa ad 75 cm longa et 17 cm lata; ligula amplä 2,5 cm longa subtomentosa. Spica ellipsoidea ad 9,5 cm longa et 4.5 cm diametro, pedunculo tomentoso ad 1 6 cm longo curvato squamis magnis ovatis inferne subtomentosis velato suffulta; bracteae exleriores maximae late ovalae ad 4,5 cm longae et latae divaricatae striatae basi sericeae saturate roseae, interiores lanceolatae 5.6 cm longae apice roseae; bracteolae tubulosae 4,5 cm longae bilobae; calyx 7 cm longus tubulosus bilobus, lobi angusti mucronulati, pure ruber; corollae tubus aequi- longus; lobi oblongo-lineares, dorsalis 2,6 cm longus ruber, laterales paulo breviores rosei; labellum ad 4,5 cm longum oblongum roseum; anlhera lala, connectivi appendi- cula 0; nectai'ii glandulae 2 lanceolatae 6 mm longae. Halbinsel Malakka: Landschaft Perak 1 0 m ü. M. (Wray n. 3443, blfdiend im Mai); Landschaft Selangor, bei Ginling Peras (Ridley n. 7806); Landschaft Perak auf den Thaiping Hills (King n. 2105). Nota. Species maxima generis et proptor spicam roseam labcUo pure rubro superatarn pulcherrima. 22. H. loroglossa (Gagnepain) K. Schum. — Ämomum loroglossum Gagncpain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1903) 258. — Äinomum linguiforme Hook. f. et Thoms. ms., non Roxb. — Herba perennis modice robusta, caules foliosi e rhizomate crasso horizontali. Folia subsessilia lanceolata longe attenuato-acuminata caudata basi angustata firma ulrinque glabra, iO cm longa, 6 cm lala; vagina grosse striata; ligula 4 mm longa obtusa glabra. Spica 8 cm longa et 3 — 4 cm lala fusi- vel suboviformis multi- flora, squamae imbricatae scariosae glabrae; bracteae ovalo-lanceolalae acuminalae grosse striatae; bracteolae spathaceae bidentatae glabrae; calyx 5,5 cm longus et 7 mm dia- metro tubulosus ad medium inflatus tridentatus, dentes minutissimi acuti; corollae tubus calyce brevior, lobi 2,2 cm longi, laterales 4 mm lati, posticus duplo latior; labellum 5,5 cm longum et 6 cm, ad basin tantum 1,7 cm lalum cum slaminodiis lateralibus brevibus basi connatum integrum; filamentum 10 mm, anthera 7 nim lon-i nlf.rior dorso carinata. Ost-Himalaya: Khasia-Berge bei 600 m ü. M. (Hooker f. und 1 In. ü, .-....;. Nota. Corollae lobis minoribus et inaequalibus, labello angustiore inlegro a A. lingui- formi Roxb. [Eomstedtia linguiformü K. Schum.) haec species differt. 23. H. lingniformis (Roxb.) K. Schum. — Ämomum liguifomie Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. lU. (1883) 644; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VL (1892) 235. — Älpinm Hornstedtia. 197 linguiformis Roxb. Coromandel PI. III. (1828) t. 276. — Elettaria linguiformis Schult. Mant. I. (1822) 24; Horan. Prodr. (1862) 31. — Caulis foliosus bimetralis. Folia ad 5 mm longe petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminala basi acuta utrinque glabra ad 43 cm longa et 1 0 cm lata; ligula ad 1 cm longa obtusa. Spica ellipsoidea 7,5 cm longa, pedunculo ad 1 4 cm longo sericeo squamis ovatis acutis dense velato suffulta; bracteae albidae oblongae acutae ad 5 cm longae ; bracteolae 5 cm longae subfusiformi- tubulosae roseae glabrae; ovarium . . . .; calyx tridentatus 8 cm metiens, unilateraliter fissus; coroUae splendide rubrae tubus 5 cm longus; lobi lanceolati 3 cm longi; labellum basi complicatum rhombeum dein angustatum et iterum dilatatum alte bilobum 6 cm longum pallide ochraceum, filamentum latum 9 mm longum; anthera 8 mm longa, connectivi appendicula 0; nectarii glandula amplectens 4 mm longa. Vor der -Indien: Im östlichen Himalaja, tropische Region, in dichten Wäldern, nördliches Bengalen (Roxburgh, King). Nota. Ab affinibus differt labello ad medium minus anguste contracto, complicato et apice alte bilobo. 2 4. H. punicea (Roxb.) K. Schum. — Älpinia punicea Roxb. Fl. ind. 1. ed. I. (1820) 73. — Elettaria coceinea Blume, Enum. pl. Javae (1827) 53; Ilasskarl, PI. jav. rar. 134. — Amomum coccineum Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 644; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 305. — FoMa sessiUa lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta margine et apice dense et breviter puberula ceterum utrinque glabra ad 45 cm longa, et 7 cm lata, ligula vix 5 mm longa obtusa glabra. Spica ellipsoidea cum floribus ad 1 0 cm longa, pedunculo ad 4 cm longo glabro squamis ovato-oblongis acutis velato suffulta; bracteae 5 — 6 cm longae lanceolatae vel suboblongo-lanceolatae glabrae margine superne ciliolatae; bracteolae 6 cm longae tubu- losae acuminatae quadrante fissae; ovarium sericeum; caljx tubulosus apice tridentatus pilosulus ad 7,5 cm longus; coroUae rubrae tubus 5,5 cm longus; lobi lanceolati 2 cm metientes; labellum 5,2 cm longum basi rhombeum dein angustatum et iterum obovato- dilatatum apice bilobulatum; filamentum 7 mm longum, anthera 11 mm longa glabra; connectivi appendicula, 0 ; nectarii glandulae 2 lineares acutae 5 mm longae. (Fig. 29 F — H). Sunda-Inseln : In feuchten Wäldern auf Java (Kühl und v. Hasselt, Rein- wardt, mantjierian oder tepus der Eingeborenen). Nota. Haec species indole labelli ad A. megalochilus accedit, ab ea autem foliis sessilibus bracteis angustioribus bracteolis acuminatis differt. Elettaria glaberrima Zoll, et Mor. Ver- zeichn. (1834) 73 (Zollin gor, PI. jav. n. 670) quoad inflorescentiam carte ad hanc speciem pertinet; folia autem anguste linearia brevissime petiolata margine haud puberula immerito forsan cum priore commixta. Ut jam in Engl. Jahrb. 1. c. dixi, omnino non certus sum, an specimen Hasskarlianum valde imperfectum seeundum quod descriptionem fusiorem Elettariae coccineae dedit, re vera ad hanc speciem pertineat. Pars quaedam speeiminis originarii Blume ani ad Hornsiedtiam paludosam pertinet, labellum angustum, bracteolae 0 etc. hunc locum optima indicant. 25. H. minuta (Blume) K. Schum. — Elettaria minuta Blume, Enum. pl. Javae (1827) 52; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 324. — Folia breviter (vix ad 1 ,3 cm longe) petiolata lineari-lanceolata breviter acuminata et subrostrata utrinque glabra apice tan tum minutissime et subinconspicue pilosula ad 40 cm longa et 5 cm lata; ligula ad 1,5 cm longa oblonga obtusa. Spica sec. auctorem indole H. pimi- ceae K. Schum.; bracteae florentes lanceolatae glabrae ad 5 cm longae; bracteolae anguste tubuloso-fusiformes fere ad medium fissae acuminatae glabrae 3,5 cm longae; ovarium sericeum; caljx tubulosus ad 6 cm longus apice tridentatus alte fissus; corolla ad examinationem inepta at labellum certe elongatum probabiliter naturae H. puniceae ät (ex cl. Blume) angustum et semibifidum, lobis subulatis inflexis; filamentum 5 mm longum; anthera 10 mm metiens glabra; connectivi appendicula 0; nectarii glandula amplectens 9 mm longa altissime in lobos 5 lineares divisa. Sunda-Inseln: Java, Surabong dehabon (Blume, ella der Sundanesen). Nota. Olim folia tantum hujus speciei vidi; nunc flores haud bena conservati quidem examinati positionem systematicam melius determinare sinunt. 198 K- Schumann. — Zingiberaceae. 26. H. macrocheilns (GrifT.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) Ml. Atnomum tnacrocheilos Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 235. — Ä, gompho- cheilos Bak. 1. c. 236. — Ächasnia maerocheüos Griff. Not. III. (<85<) 429 t. 357. — Caulis foliosus ad 4 m longus. Foiia breviter fad < ,2 cm longe) petiolala oblongo-lan- ceolata acuminala et caudata basi inaequilatera rotundata utrinque glabra ad 35 cm longa et 9 cm lata; ligula vix \ cm longa obtusa. Caulis florens n cm longus; spica elongato-ellipsoidea pedunculo 6 cm longo squamis ovatis vel lanceolatis acuminatis glabris tenuioribus dense velato suffulta; bracleae ad 7 cm longae similes; bracleolae 4 cm longae tubulosae alte bilobae; ovarium sericeum; calyx ad 6 cm longus trilobus, lobi subulati, ad medium unilateraliter fissus; corollae rubrae tubus 4,5 cm longus; lobi oblongo-lanceolati acuminati; labellum 7 cm longum basi subrbombcum margine invo- lutum abrupte in lobum linearem crispulum apice bilobum, lobis acuminatis, contractum; anthera I cm longa glabra; connectivi appendicula O; nectarii glandulae 2 lameliosae 3 mm longae. Halbinsel Malakka: An Wegen durch dichte Wälder bei Ajor Punnus (Grif- fith); außerdem auf den Thaiping Hills in der Landschaft Perak (Curtis, King n. 1897). Nota. Labello apice in lobum linearem bifidum contraclo et bracleis tenuioribus haec species cum A. labelloso K. Schum. affinis, at floribus numerosioribus et lobis apicalibus acumi- natis differt. Secundum cl. Ridley typus Amomi gomphocheüi Bak. (King n. 4 897} cum speeie supra dcscripta omnino quadrat, labellum nempc non ut autor descripsit cuneatum al manifeste bilobum pracstat. 27. H. costata (Roxb.) K. Schum. — Amomum costatum Benlh. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (<883) 644; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 255. — Alpinia costata Roxb. Coromandel PI. III. (1819) t. 252. — A. Cardamomum medium Roxb. Fl. ind. i. ed. I. (i820) 74. — Elettaria costata Horan. Monogr. (1862) 3<. — Elettaria media Link ex Horan. — Cardamomum medium Schult. Mant. I. (1822) 24i. — Caulis foliosus ad 1,3 m allus gracilis. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata lineari-lanceolata acu- minata basi acuta supra glabra subtus subtomentosa ; vagina et ligula 5 mm longa pariter induta. Spica ellipsoidea ad 8 cm longa, pedunculo ad 10 cm longo glabro squamis oblongis vel lanceolatis acutis glabris ad 3,5 cm longis haud dense velato suffulta; bracteae similes at angustiorcs roseae; bracteolae tubulosae 3,5 cm longae bidentatae ; ovarium . . . . ; calyx bracteolam aequans tridentalus apice roseus ; corollae rubrae tubus calycem aequans, lobi lanceolati; labellum elongatum ovato-oblongum nibrum apice llavum et rubro-venosum ad 4 cm longum basi margine incurvatum; filamentum et anthera 6 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula frigona angulis subalatis, alis costis binis lateralibus comitatis, 3,5 cm longa et 2,3 cm lata; semina obovata castanea acriter aromatica. Vorder-Indien: Ost-Himalaya, im Silhet auf waldigen Hügeln (Roxburgh, blühend im Beginn der Regenzeit im Juni, fruchtend im September, doro-terrah der Eingeborenen). 28. H. leonurus (Koenig) Retz. Observ. VI. (1786) 18. — Amomum Lconurus Koenig in Retz. Observ. III. 1783) 69; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 236. — A, Ridleyi Bak. in Kew Bull. (1892) 127. — Stenoclmsma convolutum Griff. Not. in. (1851) 433, t. 359. — Caulis ad 4 m longus. Folia ad 2,3 cm longe petio- lata acuminata basi truncata utrinque glabra ad 45 cm longa et 10 cm lata; ligula 1 cm longa obtusa glabra. Caulis florens 14 cm longus; spica cylindrica pedunculo brevi squamis ovatis acuminatis serieeis dense velato suffulta; bracteae florentes albae apice rubrae 6 cm longae lanceolatae acutae ut bracteolae calyx et ovarium minule sericeae; bracteolae 5,5 cm longae tubulosae acutae alte fissae; calyx 7 cm longus haud denfatus alte fissus; corollae rubrae tubus ad 7 cm longus, lobi oblongi 2,3 cm longi, dorsalis major cucullatus; labellum aequilongum, lobi laterales incurvati, medius late line- aris obtusus carnosus; anthera 1,2 cm longa villosa, connectivi appendicula 3 mm longa emarginata; nectarii glandulae 2 anguste lineares. Hornstedtia. 199 Halbinsel Malacca: In Wäldern (Koenig) ; bei Rhim (Griffith); bei Singapore gemein (Ridlej), sonst bei Johor, Gunung Panti, Pahang und auf Pulan Tawar (Ridley). Nota. Indumento sericeo bractearum et squamarum caulis florigeri fere usque ad apicem in solo absconditi ab H. scyphifera Steud, distat. 29. H. megalocheilus (Griff.) Ridl. in Journ. Asiat. Sog. Bengal (<899) H6. — Ä. ruhro-luteum Bak. 1. c. 236 (ex Ridley). — Achasma megalocheilos Griff. Not. III. (1851) 426, t. 355. — Ämo^num megalocheilos Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 236. — Caulis foliosus validus ad 5 m longus basi incrassatus. Folia ad 2,3 cm longe petiolata late linearia breviter aeuminata et caudata basi inaequilatera rotundata utrinque glabra; ligula 1,2 cm longa rotundata. Spica cum pedunculo ad 3,5 cm longo ad 1 0 cm metiens ; bracteae exteriores ad 4 cm longae late ovatae acuminatae ciliolatae striatae splendide rubrae; bracteolae 5 cm longae tubulosae bilobae unilateraliter fissae puberulae ; ovarium sericeum ; calyx 7 cm longus trilobus, lobi subulati, unilateraliter fere ad medium fissus; corollae rubrae tubus 4,7 cm longus, lobi lineari-lanceolati ob- tusi 3,3 cm longi; labellum 5 cm longuni basi rhombeum, lobi laterales incurvati, dein contractum et iterum obovato-dilatatum breviter bilobum scarlatinum margine luteum; filamentum breve; anthera 1,2 cm longa glabra, connectivi appendicula 0; nectarii glan- dulae 2 lamellosae 3 mm longae. Halbinsel Malacca: Am Fusse des Berges Ophir (Griffitb); an zahlreichen an- deren Orten gemein auf feuchten Plätzen, oft umfangreiche Dickichte bildend, deren Boden von den Scharlach und gelben Blüten wie gefleckt ist (Ridley). Nota. Gl. Griffith colorem floris »viridia coccineus marginibus, aurantiacea« dixit; ut jara cl. Ridley adnotavit recte »viride coccineus marginibus aurantiacus« legendum est. Indole floris haec species ad sequentem accedit at natura spicae toto coelo diversa. 30. H. metriocheilus (Griff.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 147. — A7nomum metriocheilos Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 234. — Achasma metriocheilos Griff. Not. III. (1851) 427, t. 356. — Caulis foliosus robustus ad 4 m longus. Foha ad 4,7 cm longe petiolata lanceolata breviter aeuminata basi supra glabra subtus subtomentosa molUa vel ? glabra ad 90 cm longa et 1 4 cm lata; ligula 2,3 cm longa oblonga obtusa. Caulis florens ad 1 7 cm longus ; spica subglobosa pedunculo ad 1 2 cm longo squamis oblongis vel ovatis mucronulatis dense velato suffulta ; bracteae similes at latiores pariter incrassato-apiculatae ad 3 cm longae glabrae striatae rubrae; bracteolae 3 cm longae tubulosae alte bilobae ciHatae; ovarium sericeum; calyx 6,5 cm longus trilobatus, lobi subulati pilosuli, ad medium fissus; corollae rubrae tubus 4,5 cm longus; lobi 2,3 cm longi oblongo-lanceolati; labellum 4,5 cm longum late ovatum bre- viter in rostram late lineare emai'ginatum contractum rubrum fundo flavo-maculatum, basi circum antheram glabram 1,2 cm longam involutum; connectivi appendicula 0; nectarii glandulae lamellosae 3 mm longae. Halbinsel Malacca (Griffith n. 5758); Perak, Maxwell's Hügel, Selangor, Johor, Gunung Panti, Gunung Pulai (Curtis n. 1530, Ridley). Nota. A specie priore indole labelli valde differt. 31. H. minor (Blume) K. Schum. — Elettaria m^inor Blume, Enum. pl. Javae (1827) 53. — Donacodes minor Teysm. et Binn. Cat. hört, bogor. (1866) 380. — Amomum minus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 305. — Elettaria Goccinea Blume 1. c. Var. B. — Caulis foliosus validus. Folia brevissime vix ad 4 mm longe petiolata lineeiri-lanceolata breviter aeuminata basi acuta margine brevissime et densissime puberula ceterum utrinque glabra ad 50 cm longa et 8 cm lata; hgula ad 7 mm longa dorso puberula. Spica fusiformis ad 1 0 cm longa pedunculo 8 cm longo sericeo squamis oblongis dense velato saepe curvato suffulta; bracteae exteriores ob- longae vel lanceolatae acutae ad 7 cm longae praecipue medio basali brevissime sub- tomentosae striatae; florentes jam longiores et angustiores ; bracteolae 0; ovarium seri- ceum; calyx 6 cm longus subfusiformi-tubulosus basi puberulus acuminatus apice fissus; corollae rubrae tubus 6,7 cm longus, lobi lanceolati acuti 1,6 cm longi; labellum sub- aequilongum oblongum obtusum obscurius rubrum ; filamentum brevissimum ; anthera 200 • ^^ Sdiiuiianii. — Zinffiboraccae. TÜlosa <,3 cm longa; conmiiiM .i[-jKii.iicula O; neilarii glandula 3 mm longa triloba. Capsula 3,5 cm longa trivalvis subvillosa; semina 2 mm diametro angulata. Sunda-Inseln: In ßergwaldern von Java (Blume, pining der Eingeborenen). Nota. Hacc species propler indolem floris et bracteolas deücientes in genus Homstedtia» pertinet ; in eo calyce fusifornai aouminalo peculiaris. Elettaria coccinea Blumu Var. B. certissiine ad eain pertinet; >spicac niaxime upertac« pressu solo hanc formain olTerunt. Specimen origi- nariuni ornnibus characteribus cum typo Blumeuno, E. minoris pcrfectc congruit et forsan auctor eani eodem loco collegit 3J. H. paladosa (Blume) K. Schum. — Ämomum paludosum K. Schuni. in Eng- ler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 30ö. — Donacodes paludosa Blume, Enum. pl. Juvae (<827) 54. — Elcttaria paludosa Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 604. — Folia ad \ cm longa peliolata late linearia vel üneari-ianceolalu breviter acuminala basi subinaequi- latera acuta supra glabra sublus tomentosa ad 60 cm longa et 13 cm lata, vagina apice ut ligula 1,5 cm longa oblusa densc aureo-villosa. Spica late ellipsoidea vel subovi- formis 8 — 10 cm longa pedunculo brevi glabro squamis latissime ovalis acutis ciliatis ceterum glabris dense velato sulTulta; bracteae exteriores ad 6 cm longac ovatae mucro- nulatae apice ciliolalae albidae apice coccineae extus dense cinereo-tomentellae; bracteae florenles lanceolatae; bracteoiae O; ovarium glabrum; calyx 3 cm longus triente bilobus, lobi infra apicem apiculati; coroUae superne puniceae tubus apice dilatatus 9,5 cm longus, lobi 2,8 cm metientes laterales angustiores labello 2,5 cm longo cordalo- oblongo parte basali antheram amplectente adnati ; filamentum 1 2 mm, anthcra 1 3 mm longa villosa; connectivi appendicula 5 mm longa oblonga obtusa; nectarii glandula am- plectens 6 mm longa (Fig. 25/ — M). Sunda-Inseln: Auf Java, in Wäldern höherer Berge, z. B. auf den Abhängen des Gunung Merapi (Blume, pining landak oder klon geh der Eingeborenen). Nota. Calyce bilobo lobis infra apicem apiculatis spccics distinclissima. Gl. Blume praeter typum varictates binas in foliorum naturam condidit, quas non porro distinguerc possum, quia folia intcrmixta in piagas affixa in hb. lugduno-batavo offeruntur. 33. H. foetens (Blume) K. Schum. — Ätiiomnjn foetens Benlh. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 6i4. — Elettaria foetens Blume, Enum. pl. Javae (1827) 52. — Folia ad 2 cm longe peliolata lineari-lanceolata acuta basi anguslata supra glabra sublus pube- rula margine ciliolata ad 50 cm longa et 1 3 cm lata; ligula 2,5 cm longa acuta apice penicillata. Spicu curvata subfusiformis pedunculo brevi sericeo; bracteae exteriores 5,5 cm longae ovato-lanceolatae acuminatae basi sericeae; interiores longiores; ovarium dense et molliter sericeo-villosum ; calyx angusle tubulosus sericeo-villosus ; flores celerum ad examinationem inepti, at ex Blume labellum spalhulatum elongatum rotundalum. Sunda-Inseln: Java in Bergwäldern (Blume, tcpus singang der Sundanesen). Nota. Specimen originarium folia nonnulla et inllorcscentiam longitiidinalitor scciam lalilcr conglutinatam olfert, ut examinationem accuraiani conficcre nequeam. Species incertae sedis probabiliter hujus gencris. Cl. Blume in Monographia Scitamincanim Florae Javae genus Hornstedtiae neg- lexit et species quae sensu noslro in hoc pertincnt in duo nempe Elettariac et DonacodLs divisit; charactcr differentialis ei fuit presentia connectivi appendiculac vel ab- sentia. Quum autcm species nonnullac generis Donacodis quacdam Elcttariae habitu magnopere aequent omnes species in genus unum exemphim cl. Miquelii sequens con- junxi. Contra auctorem clarissimum autem eas non in genus Ekttariae collocavi, hoc potius pro Elettaria cardamoimun White et Maton et E. majus Smith reservavl, sed in genus Hornstedtiae^ quod cl. Bidley nuper jam pro proprio iterum restituit, transposui. Species alias generis Elcttariae sensu Blume nempe omnes spicis ope pedunculi lon- gioris elevatas in genere Pliaeomeriae reperiemus. (»enus tertium Blumeaum IHraco- dis forsan hujus affinitatis mihi omnino ignotum remansit quum exemplum typicum in herbariis batavis frustra quaesiverim; itaque speciem solilariam hoc loco adumbravi. Quum species sequentes mihi imperfecte notae sint, nomina Blumeana generica relinui fit non secundum regulas prioritalis muluavi. Ilornstedlia, Aframomum. . 201 Elettaria mollis Blume, Enum. pl. Javae I. (<827) 52; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 601. — Folia petiolata ovali-oblonga utrinque acutiuscula. Spica oblonga iitrin- que attenuata, pedunculo tomentoso ferrugineo sublevata, bracteae dense imbricatae; labellum oblusum integerrimum. Sunda-Inseln: West-Java, auf dem Berge Salak (Kühl und van Hasselt, pining rangong der Sundanesenj. Nota. Haec species forsan cum //. clongata (Teysm. et Binn.) convenit. Elettaria alba Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 53; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 602. — Folia petiolata laneeolata acuminata basi obtusiuscula glabra. Spica subterranea ellipsoidea; bracteae laxe imbricatae acuminatae; flores albi; labellum rotundatum mar- gine revolutum crispatum. Sunda-Inseln: Celebes, bei Tondano (Sammler nicht genannt). Nota. Hanc speciem intcr matericm hcrbariorum batavorum non vidi; ilores albi in gencre valde peculiares quum hi vulgo rubri indicantur. Donacodes pininga Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 54. — Elettaria pining a Miq. Fl. Ind. bat. III. (1855) 602. — Rhizoma supra solum elevatum. Folia oblongo- lanceolata utrinque acuta basi subobliqua subtus villosa. Spica ellipsoideo-oviformis acuta, bracteae dense imbricatae ovatae acutiusculae mucronatae glabrae. Sunda-Inseln: West-Java in höheren Wäldern (Kühl und van Hasselt, pining rangang oder pining randja, binting der Sundanesen). Nota. Haec planta probabiliter eadem qiiae sab nomine pining in foris insulae Javae pro condimento ad cibum Oryxae ab incoiis quaeritur. Lonacodes tomentosa Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 55. — Elettaria tomen- tosa Miq. Fl. Ind. bat. HI. (1859) 603. — Folia oblongo- laneeolata glabra. Spica ellipsoideo-oviformis acuta; bracteae dense imbricatae apice rotundatae mucronatae arachnoideo-tomentosae margine sericeo-villosae. Sunda-Inseln: Provinz Bantam in West-Java in feuchten Wäldern um Sadjiram (Kühl und van Hasselt). Donacodes? walang Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 55. — Elettaria ? walang Miq. Fl. Ind. bat. III. (1855) 603. — E. glaherrima Zoll. Syst. Verz. (1854) 73 ? — Folia elongato-lineari-lanceolata utrinque acuminata. Sunda-Inseln: West-Java auf Bergen (Kühl und van Hasselt); Provinz Bantam bei Sambora (Zollinger, walang der Eingeborenen). Diracodes javanica Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 55; Miq. Fl. Ind. bat. III. (1855) 607. — Foha laneeolata. Spica densa; bracteae lineari-lancolatae; filamentum petaloideum, connectivi appendicula apice biloba. Sunda-Inseln: Java, Provinz Bantam bei Harriang (Kühl et van Hasselt). Species excludenda. Donacodes'? macrocephala Zoll, in Geneesk. Arch. N. Ind. 211. — Elettaria macrocephala Miq. Fl. Ind. bat. III. (1859) 603 = Zingiber macroeephalum K. Schum. 20. Aframomum K. Sclmm. n. gen.*). Amomum L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 2; Sonnerat, Vojage Ind. III. (1782) 276 t. 137; Afzel. Remed. quin. I. (1813) 5; Roscoe, Monandr. pl. (1828) t. 98; Hook. f. in Kew Journ. Bot. VI. (1854) 295; Pereira, Mat. med. ed. 3. (1842) 1136; Smith in Rees, Cjcl. XXXIX. 3, 4, 8; Oliv, and Hanb. in Journ. Linn. Soc. VII. (1864) 109; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 411 ; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 302; de Wildem, et Durand, Fl. Congo V. (1899) 19; Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 353. Ex Amomo et Africa compositum, quia species nullibi nisi hoc loco vigent 202 ^' Schumann. — Zingiberaceac. Caljx tubuloso-clavatus acuminatus raro apice lobulalus unilateraliter lissus. Go- rollae tiibus anguslus calvce brevior faiice ampliatus, lobi elongati vulgo tubo longiores, posticus ubique multo lalior, laterales vulgo subulati. Labellum nunc maximum latissinie elliplicura basl rolundalum rai*o unguieulatum convolutum, nunc minus et angustius et planum; staminodia lateralia ad dentes parvos reducta vel 0. Stamen filamento brevi haud dllatato donatum; anlhera dithcca, thecae longitudinaliter dehiscentes contiguae glabrae; connectivi appendicula Lriloba, lobis lateralibus in anthera subdecurrenlibus subulatis, medio Iriangulari erecto. Ovarium triloculare, ovulis oo biseriatim angulo interno affixis anatropis horizontalibus; stilus llliformis apice in stigma cupulatum ciliatuni abiens. Fi*uctus baccatus succosus, succo acido, oviformis acuminatus laevis vol alte sulcatus trilocularis polvspermus. Semina nunc angulata valde ai'omatica et pungenti- acerrima nunc ellipsoidea minus aromatica vel insipida nitidissima. — llerbae perennes, caules foliosi nunc robustissimi et altissimi a florigeris discreti. Folia disticha pro pai*te maxima raro minora. Flores plures raro plurimi interdum solitarii spicam vel capitulum bracteis sterilibus involucratum nunc subsessile nunc pedunculo plus minus elongato sublevatum referentes, vulgo magni rubri, violacei vel lutei raro albi. Species 40 in Africa tropica vigent. Nota. Species omnes africanae generis J.»nom» bacca oviformi et indole connectivi appcn- diculae taliter inter se congruunt et a speciebus indicis constanler discrepant ut persuasum mihi habeam, ex prioribus genus proprium efformandum esse. Species omnes, illis inccrtae sedis exceplis, ante oculos habui, ita ut jure diccre possim, aream geographicam huc cum discrimine generum convenire. Species omnes affinitate arctiore inter se conjunctae characteres ad secliones vel subgenera distinguenda aptos haud praebent; forsan series duas distinguere possumus numero florum tanlum inter se diversas. Conspectos specieruni. A. Inflorescenlia uniflora labellum late obovatum. a. Folia anguste linearia pro rata parva vix unquam 2,5 cm lata et 22 cm longa, Capsula laevis. a. Semina angulata aromatice pungenti-acria. I. Semina 3,5 mm diametro, bacca ampuUacea 5 cm longa, folia 15 — 22 cm longa et 2 — 2,5 cm lata .... i.A. mckgiteta. II. Semina vix 2 mm diametro, bacca ellipsoidea 3 cm longa, folia \ 2 — < 6 cm longa et ad summum <,5 cm lata 2. A. mclcguetdla. ß. Semina ellipsoidea nitidissima insipida, folia 17 — 2ö cm longa et 2 — 2,3 cm lata ^. A. arundincuxum. b. Folia latiora. a. Folia ulrinque glabra, bacca ampullacea alte sulcata . . i. A. sulcatum. ß. Folia induta. I. Herba altissima generis, folia supra glabra subtus sub- tomentosa 30 — 50 cm longa et 8 — < 0 cm lata. . . 5. ^. colosseiwi. 11. Herba gracilis 2 — 2,5 m alta, folia utrinque hirsuta 20 — 27 cm longa et 4—6 cm lata 6. ^. jnlosum. B. Inflorescentia pluri-rarius mullidora. a. Flores pro rata parvi i. e. corollae lobus posticus 2 cm vix supcrans, flores immersi. a. Folia utrinque glabra, corollae lobi in tubo decurrenles. 1. A. zafnbesiacinti. ß. Folia subtus subiomentosa mollia, corollae lobi in tubo haud decurrentes 8. A. pohjanthum. b. Flores majores i. e. corollae lobus posticus ultra 3 cm lon- gus, flores ad summum 6 spicam referentes. u. Labellum magnum late obovatum ultra 4 cm longum. I. Folia utrinque glabra. \. Ligula coriacea brevis \ cm ad summum longa. Aframoraum. 203 * Ligula ad basin fissa 8 mm longa, vagina apice biam^iculata 9. ^. biauriculatum. =K* f Ovarium glabrum. /\ Spica breviter pedunculata. (3 Spica bi- ad quadriflora. D Folia vix ultra 1 2 cm longa DD X ses- XX \ 0. Ä.Zimmermannü. 1 . A. albo-violaceum. 12. A. Mannii. 13. A. latifolium*). \ i. A. cuspidatum. 15. A. tectorum. 16.^. Kayserianum. Spica stricte biflora. § Folia ad 4,5 cm lata silia lineari-lanceolata . . \ §§ Folia ad 7 cm lata et 2 cm longe petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata .... Spica tri- vel quadriflora, folia lanceolata vel lineari-lanceolata sessilia vel subsessilia . . . Hujus loci, foliis pro rata parvis (15 cm longa et 5,5 cm lata), labello basi unguiculato insigne. . . G D G Folia maxima 60 cm longa, et 1 6 cm lata, sessilia OO Spica quinque- vel sexflora, folia ses- silia majuscula AA Spica alte pedunculata. (3 Pedunculus simplex gracilis , spica bi- flora, folia subsessilia Incertae sedis huic affine .... Q)Q) Pedunculus ramosus. G Caulis vix trimetralis, folia 3 0 cm longa et 5 cm lata, sessilia vel sub- sessilia, bracteae haud mucronulatae 19. A. longisca2)U7n. Q G Caulis quatuor- ad sexmetralis, brac- teae apice mucronulatae. X Folia 6 0 cm longa et 1 6 cm lata, manifeste petiolata, lobi connec- tivi appendiculae sursum curvati 20. A. giganteum. X X Fö^i^ 32 — ^2 ^^ longa, et 9 — 1 5 cm lata sessilia vel brevis- sime petiolata, lobi connectivi appendiculae reflexi .... ff Ovarium tomentosum. A Spica quadri- vel quinqueflora, folia ad M. A. cereum. 18. ^. masuianum. t\. A. Laurentii. ceolata 22. AA Spica multiflora, folia ad 7 cm lata, lineari- oblonga, flores deflorati insigniter penduli Ligula membranacea. * Folia basi inaequaliter rotundata latere altero cordata, spica sessilis, bracteae maximae latis- simae insigniter distichae A. granum paradisi. 23. A. leonense. 2 4. A. eitratum. *j Folia haud insigniter lata. 204 K- Schumann. — Zingiberaceae. ** Folia basi acuta, spica alte pedunculata, bracteae angusHores 25. J. scepfrum. II. Folia subtus induta. 1 . Folia angustiora ad suniniuni 4 cm lata. * Calyx tridenlalus, bracteae tenuiores vix papyraceae. f Bracteae exteriores 3,5 cm longae, pedunculus 5 cm meliens i6. A. limbatum. ff Bracteae exteriores 2 cm longae, pedunculus vix { cm metiens .... 27. -4. lycöbasis. ** Calyx acuminalus. f Bracteae exteriores tenuiores papyraceae, folia opaca 28. ^. leptolepis. ff Bracteae exteriores coriaceae, folia subtus seri- ceo-micantia ^9. A.glaucophyUum. 2. Folia latiora, ultra 5 cm lata. * Folia subtus secus medianum utroque latere linea- tim densissime puberula, labellum album fundo luteum 30. A. luteo-alhum. ** Folia tota superficie subtus subtomentosa. f Folia lineari-lanceolala appresse sericea . . . 3 1 . -4. suhsericeum. ff Folia oblonga haud sericea 32. ^. Elliotii. ß. Labellum angustum haud 2 cm diametro. I. Ligula coriacea brevis integra obtusa, spica pedunculata. \. Pedunculus simplex. * Flores lutei. f Folia ad 9 cm lata, calyx 3,5 cm longus . . 33. A, Ilanbun/i. ff Folia ad t 3 cm lata, calyx 4,5 — ö cm longus 34. A. mala. ** Flores rubri. f Pedunculus simplex. /\ Folia glabra. Q Folia 6 — 9 cm lata 35. ^. Daniellii. QO ^^^'^ vulgo haud ad 4 cm lata. . . Z^. A. angustifolium. AA Folia secus medianum densissime puberula 37. A. sanguincum. 2. Pedunculus ramosus 38. Jl. Bauniannii. II. Ligula membranacea elongatu (ad 2 cm longa) biloba 39. A. crassilabium. Incertae sedis 40. ^. alpinum. 1 . A. melegneta (Roscoe) K. Schum. — Amomum melegucta Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 98; Hook. f. in Kew Journ. Bot. VL (4 854) 293; Bentl. and Trim. Medic. PI. t. 268; Ridley in Journ. of. Bot. XXV. (1887) UO; K. Schum. in Engler's Bot. Jalirb. XV. (1892) 417; Bak. in Th. Dyer, FI. Trop. Afr. VII. (1898) 303; Rcndlo in Wclw. PI. II. \. (1899) 20. — Caulis foliosus 1,8 m altus. Folia sessilia vel sub- sessilia linearia raro lineari-lanceolata nttcnuato-acuminata et caudata basi rotundata vel acuta utrinque glabra ad 18 — 22 cm longa et 1,8 — 2,5 cm lata; ligula vix unquam 2 mm longa obtusa, parcissime ciliolata. Spica uniflora absque corolla ad 1 3 cm longa, squamis ovatis vel oblongis obtusis nunc apiculatis apice parcc ciliolatis striatis summis ubique apiculatis ad 4 cm longis dcnse velato sulTulla; bracteae interiorcs multo majores interdum subfoliaceae ; flos breviter pedicellalus ; ovarium glabrum; calyx 4,5 cm longus acuminatus triente superiore flssus; corollae albae vel roseae tubus 3 cm longus, lobi lanceolati 4 ad 5 cm longi, dorsalis multo latior ad 3 cm latus; labellum pallide violaceum fundo luteum i 0 cm longum et fere pariter latum latc obovatum involutum ; anthcra i \ mm longa indurata minute puberula ; connectivi appendicula 1 2 mm longa, lobus raedius late trapczoideus ad 7 mm longus cmarginatus, laterales deorsum vel sursum curvati; bacca ampullacea cum rostro 5 cm longa laevis; seraina angulata ad 3,6 mm diametro granulata castanea valde aromatica (Fig. 27 3f — P). Aframomum. 205 Var. violacea (Ridl.) Bak. 1, c. — Amomum violaceum Ridley 1, c. — Corollae tubus transverse plicatus, labellum splendide violaceum brevius. Sierra Leone: Bei Bajabaya (Scott Elliot n. 4577); bei Yoruba (Daniell). — Kamerun: An schattigen feuchten Stellen der Barombi-Schlucht (Preuss n. 4), bei Johann- Albrechtshöhe (Staudt n. 656); Fernando Po (Daniell); Prinzen-Insel und St. Thomas (Mann n, 1054, Welwitsch n. 6450 u. 6459). — Var. a. Angola: An Ufern von Bächen bei Golungo Alto (Welwitsch n. 6457, 6458). Nota ^. Haec planta grana paradisi diu adhibita et olim valde existimata vera i. e. semina valde aromatica et acerrima offert. Specimina egregia a cl. Hanbury diligenter coUecta et examinata iterum scrutavi. Nota 2. Bacca huius speciei est pars altera Olobbae Beaumetxn Heckel cf. notam 2. sub Olobba heterobractea K. Sohum, 2. A. meleguetella K. Schum. n. sp. — Ilerba perennis gracilis; caules e rhizo- mate crassitie pennae gallinae ramoso squamoso rubro; folia stricte sessilia anguste linearia longe attenuato-acuminata basi angustala utrinque glabra sicc. castanea ad 1 2 — i6 cm longa I — 1,5 cm lata; vagina angustissima complicata margine superiore accres- centi-ciliolata; ligula brevissima vix \ mm longa manifeste ciliolata rotundata. Spica uniflora pedunculo ad 2 cm longo erecto squamis ovatis vel ellipticis dense imbricatis apiculatis striatis apice puberulis velato sustenta; bracteae exteriores multo ulterioribus majores, ultima ad 4 cm longa; flos . . . Bacca anguste ellipsoidea glabra sicc. 3 cm longa et 1 cm diametro glabra calyce ad 3,5 cm longo tubuloso unilateraliter fisso co- riaceo coronata; semina angulata castanea vix 2 mm diametro gustu acerrimo; carun- cula basi manifesta (Fig. 27/ — L). Sierra Leone: Ohne bestimmten Standort (Rev. William Young; die Samen werden jakolo mpomale von den Eingeborenen genannt). Nota. Hanc plantam foliis angustissimis totius generis maxime insignem cl. Hanbury pro varietate A. vieleguetae Roscoe habuit quod omnino non cum natura quadrat quum semina multo minora caruncula conspicua donata eam optime ab ulteriore distinguant. Haec gustu acerrimo et pungentissimo ea granorum paradisi verorum aequant. 3. Ä. arundinaceum (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum arundinaceum Oliv, et Hanbury in Journ. Linn. Soc. VII. (1864) 109; Bak. in Hook. f. Icon. pl. (1896) t. 2476, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VIL (1898) 303. — Rhizoma validum late repens. Caulis foliosus ad 1,5 m altus gracilis. Folia sessiha vel subsessilia vix ad 3 mm longe petiolata lineari- vel sublineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi angustata coriacea utrinque glabra 17 — 27 cm longa et 2 — 2,3 cm lata; ligula scariosa ovata obtusa 4 mm longa; flores solitarii scapo brevi (ad 5 cm longo) vaginis ovalis obtusis mucronulatis donato; calyx tubulosus unilaterahter fissus glaber vix 1,5 cm longus; corollae lobi 7 cm longi, dorsalis oblongus obtusus ad 3 cm latus concavus, laterales quadruplo et ultra angustiores subulati; labellum late obovatum undulatum violaceo- rubellum convolutum 7 cm longum et 5 cm latum; anthera glabra; appendicula connec- tivi deltoidea, lobis lateralibus falcatis deorsum directis. Bacca oblongo-oviformis 7 cm longa et 4 cm diametro glabra et laevis; semina ellipsoidea subcomplanata nigro- castanea nitidissima cum caruncula rubra 5 mm longa insipida, arillo lacerato in- volucrata. Spanisches Gabun: Corosco-Bai, 1° nördl, Br. (Mann n. 1903, blühend und fruchtend im Oktober 1862). 4. A. sulcatum (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum sulcatwn Oliv, et Hanbury, Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 304. — Folia sessilia vel bre- vissime vix ad 2 mm longe petiolata lanceolata vel suboblongo-lanceolata breviter acu- minata vix caudata basi acuta utrinque glabra ad 25 cm longa et ad 7 cm lata; ligula parva ad 4 mm longa coriacea obtusa glabra. Spica uniflora subsessilis vel ad 2 cm longe pedunculata; bracteae exteriores oblongae concavae obtusae vel acutae glabrae apice puberulae margine minute ciliolatae ad 3 cm longae; ovarium glabrum ; calyx acu- minatus glaber 4,5 cm longus unilateraliter fissus; corollae tubus 2,2 cm longus, lobi 206 K. Schumann. — Zingiberaceae. anteriores lanceolaü 4,6 cm longi, dorsalis oblongus 4,5 cm longus et 2 cm lalus; labellum obovatum ad 5,5 cm longum et 3,5 cm latiim. Bacca ampullacea ad 5,5 cm longa et 3 cm basi diametro acuminala glabra manifeste alte sulcata; semina 5 mm longa cinerea nitidissima insipida (Fig. tG A — D). Ober- Guinea: Liberia, bei Cap Palmas (Uoffmann n. 14, Gibson); Grand Bassa (Benson n. <7, bla oder blay der Eingeborenen, die angenehme saure Pulpa der Beeren wird gegessen). Nota. Ab Omnibus speciebus fructibus sulcatis diversa. 6. A. colosseum K. Schum. n. sp. — Statura gigantea, caulis ad 8 m altus. Folia sessilia lanceolata (apice rupta) basi acuta supra glabra subtus subtomentosa moiiia 30 — 50 cm longa et 8 — \0 cm lata; ligula ad 7 mm longa obtusa glabra. Spica uniflora pedunculo ad <8 cm longo squamis ovalis vel suborbicularibus obtusis mucro- nulatis appresse et vix visibiliter pilosulis dure coriaceis dense velato brevissime sub- tomentoso suffulta; bracteae exteriores latissimae ad 3,ö cm longae squamis similes. Capsula ampullacea rostrata absque calyce 6 cm longa haud sulcata; semina 6 mm longa ellipsoidea at subangulata nitidissima olivacea insipida. Baschilange-Gebiet : Im Walde bei Mukcnge (Pogge n. 1472, fruchtend im Mai 1882). Nota. Haec species cujus caulcs foliosi 8 m attingunt maxima gencris videtur. 6. A. pilosum (Oliv, et Ilanbury) K. Schum. — Ämomum pilosum Oliv, et Han- bury in Journ. Linn. Soc. VII. (1864) HO; Bak. in Hook. f. Icon. pl. (<896) t. 2483, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (<898) 307. — Rhizoma robustum late repens. Caulis foliosus ad 2,5 m altus. Folia breviler, vix ad 4 mm longe petiolata, petiolus hirsutus, lanceolata rarius oblongo-lanceolata breviter acuminata et longiuscule caudata basi acuta inaequilatcra herbacea suhnervoso-plicata utrinque at subtus densius hirsuta ad 27 cm longa et 6 cm lata; ligula parva vix \ mm longa obtusa dense pilosa. Flores pauci interdum ut videtur solitaria capitulum subsessile angustum referentes ; bracteae oblongae dorso puberulae scariosae cuspidatae ; ovarium cylindricum 3 mm longum ; calyx 4,4cm metiens oblique truncatus ut prius puberulum; corollae flavae lobi 2,0 cm tantum longi, dorsalis oblongus { cm latus concavus, laterales lanceolati deflexi; labellum flavum ob- ovatum 1,5 cm latum; connectivi appcndicula breviter triangularis, lobis lateralibus sub- ulatis deorsum curvatis; nectarium amplectens crenulatum. Capsula subtrigono-globosa basi sulcata 2 cm longa glabra; semina pro rata parva vix 1,5 mm diametro rugulosa subtesselata cinereo-nigra insipida. Kamerun: Fernando Po (Mann n. 144 5). Nota. Hacc species non solum indumcnto hirsuto peculiari sed eliam semine et flore parvo pro genere valde insignis. 7. A. zambesiacnm (Bak.) K. Schum. — Amomum xambcsiacum Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4 898) 309. — Caulis foliosus sesqui- vel bimetralis. Folia ad \ cm longe petiolata oblongo-lanceolata utrinque glabra ad 35 cm longa et 9,5 cm lata; ligula 5 mm longa obtusa mai'gine puberula. Spica polyanlha pedunculo puberulo 30 cm longo squamis oblongis obtusis ad 5,5 cm longis laxe velato glabro sulTulta; bracteae exteriores ovatae acutae coriaceae castaneae ad 4,5 cm longae glabrae. Spica multiflora pedunculo valido i i — \ 7 cm longo squamis c. 8 ovatis vel ellipticis initio imbricatis dein laxis margine sicc. saltem rubris 2 — 4,5 cm longis Instructo sustenta; bracteae his similes at magis acuminatae apice pilosulae; ovarium glabrum 5 mm longum; calyx tubulosus tridentatus unilateraliter fissus, dcntes late trianguläres apice pilosuli, 2,6 cm longus; corollae tubus 4,5 cm tantum longus, lobi lanceolati glabri 1,5 cm longi basi in tubo membranaceo decurrentes ; labellum . . . ; anthera . . . ; nectarii glandulae 2 crassae basi connatae acuminatae intus laminulis pluribus longitudinaliter percursae. Baccae splen- dide rubrae. Nyassaland: Mount Zomba am Fuße der Spitze 4 400 m ü. M. (Kirk). Nota, CI. Goetze plantam maximc insignem spica magna infelicitcr haud plane evoluta distinctnm in eadem regione collcgit quac forsan ad hanc speciem pertinet. Aframomum. 207 8. A. polyanthum K. Schum. — Amomum polyanthum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 4H; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 309. — Folia ad 2 cm longe petiolata oblongo-lanceolata vel lanceolata breviter acuminata et longe caudata basi rotundata supra glabra subtus subtomentosa mollia ad 45 cm longa et 13 cm lata; ligula ad 8 mm longa obtusa extus puberula. Spica subcapitata densa multi- (ad 2 0-) flora, pedunculo ad 1 7 cm longo squamis ad 3 cm longis late ovatis ob- tusis mucrone pilosulo apiculatis laxissime velato arachnoideo sufTulta; bracteae exteriores ipsae submembranaceae, interiores tenerae; ovarium apice pilosulum; calyx 2,5 cm longus subclavatus breviter trilobus fere ad medium fissus, lobi 5 mm longi acuti pilosuli; corollae flavo-pm'pureae tubus 2 cm longus; lobi 1,4 cm longi laterales oblongi dorsalis paulo latior; labellum obovato-oblongum ad 2,3 cm longum; anthera 9 mm longa tota longitudine dehiscens, thecae basi subcaudatae; connectivi appendicula vix 1 mm longa triangularis, lobi laterales sursum curvati. Capsula subtrigona ampullacea novemsulcata absque caljce ad 5 cm longa; semina irregulariter trigona ad 7 mm longa castanea parum aromatica. Ghasalquellengebiet: Land der Niamniam, am Diamvonu in Uanda's Gebiet (Schweinfurth n. 3262), am Katarakt des Linduku (Schweinfurth n. 3092, blühend und fruchtend im März 1870). Nota. Ab speciebus ornnibus africanis haec maxime insignis indole florum, i. e. calycis brevis trilobati et corollae minoris, nectarii glandula parva ad asiaticas accedit, at cornicula antherae cum Ulis communia. Caulis tritus odorern Acori spirat. 9. A. biauriculatum K. Schum. n. sp. — Caulis 50 cm altus et ultra. Folia [stricte sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata acuta vel acuminata basi angustata infima rotundata utrinque glabra ad 30 cm longa et 4,5 cm lata; ligula usque ad basin biloba 8 mm longa, lobi acuminati glabri. Spica . . . ; bracteae . . . ; bracteolae . . . ; calyx clavatus acuminatus triente fissus 4 cm longus; corollae tubus 3 cm longus, lobi laterales oblongi obtusi 5 cm longi, dorsahs multo latior oblongus 6 cm longus; labellum obovatum jam longius ; anthera ad 1 0 mm longa, thecae ultra medium dehiscentes latere interiore glabrae; connectivi appendicula 5 mm longa semielliptica lobi laterales horizontales. Angola: In der Gebüschkampanie bei Malange (Bu ebner n. 7, L. Marques n. 66, blühend im Januar 1883, ginguenga der Eingeborenen). Nota. Ob ligularn ad basin bifidam et corollae lobos pro rata breves specics distinetis- sima. Fructus a simiis libenter editur; caulis tritus Zingiber spirat. 10. A. Zimmermannii K. Schum. n. sp. — Herba perennis haud valida, caules foliosi e rhizomate tenui repente, basi squamis 7 — 8 ovatis vel oblongis acutis 1 — 7 cm longis glabris grosse striatis instructi. Folia sessilia vel brevissime petiolata lanceolata vel suboblongo-lanceolata attenuato-acuminata vix caudata basi acuta utrinque glabra 10 — 13 cm longa et 3 — 4 cm lata; ligula 1 — 1,5 mm longa rotundata glabra. Spica ubique biflora ellipsoidea absque floribus 6 cm longa 2,5 — 3 cm diametro pedun- culo brevi vix 2 cm longo squamis 2 — 3 distichis ellipsoideis acutis instructo glabro sustenta; bracteae steriles exteriores insigniter distichae ellipsoideae emarginatae et mucronulatae 2 — 3,5 cm longae et 1,8 — 2,3 cm latae glabrae, intimae fertiles angustiores et tenuiores; ovarium glabrum 8 mm longum; calyx 4,2 cm longus acutus quadrante superiore unilateraliter fissus glaber subpapyraceus ; corollae tubus 3,5 — 3,8 cm longus, lobus posticus late ellipticus concavus 5,5 cm longus et 3 cm (!) latus, laterales subu- latae 5 cm longae basi 8 mm latae; labellum obovatum maximum 7 cm longum; fila- mentum e basi lata angustatum 9 — 10 mm longum, anthera 1,2 cm longa, connectivi lobi laterales horizontales; bacca oviformis 5 — 5,5 cm longa 2,5 — 3 cm diametro exocarpio coriaceo; semina 5 mm longa, 2,5 — 3 mm lata ellipsoidea atropurpurea nitidissima insipida. Deutsch-Ost-Afrika: Bei Irangi (eingesandt durch Zimmermann 1903). Nota. Habitu et indole florum A. granum paradisi L. haud absimilis at ovario glabro perfeete diversa. 11. A. albo-violaceum (Ridl.) K. Schum. — Amomum albo-violaceu7n Ridl. in Journ. of Bot. XXV. (1887) 130; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 208 K. Schumann. — Zingibcraceae. Fig. 26. A — D Aframomum sulcalum (Oliv, et Hanbury) K. Schiiin. A Inflorescentia. B Bacca. C Semen cum, D idem absquc arillo. — E A. Ilanhuryi K. Schum. Habitus. — F^H A. Bau- mannii K. Schum. F Inflorescentia. Ö Flos. H Slamen. {E secundum Bot. Ma^az. reiteralum, iconcs reliquae originariac\ Aframomum. 209 304; Rendle in Welw. PI. II. i. (1 899) 2 0. — Caulis foliosus metralis. Folia sessilia lineari- lanceolata attenuato-acuminata basi rotundata iitrinque glabra ad 22 cm longa et 4,5 cm lata, ligula 2 mm longa obtusa glabra. Spica biflora pedunculo nunc ad 12 cm longo nunc brevi suffulta; squamae superiores late ovatae vel suborbiculai*es obtusae ad 3 cm longae et latae apice minute ciliolatae coriaceae, bracteae interiores membranaceae lan- ceolatae ; flores sessiles inodori; ovarium glabrum; caljx 4,5 cm longus acuminatus hinc inde pilulis inspersus ad medium fissus apice minutissime puberulus; coroUae albidae tubus 3 cm longus; lobi laterales lanceolati 5,5 cm longi, dorsalis late ellipticus; labellum latissime obovatum 7 cm longum albido-violaceum ; anthera \ i mm longa thecis latere interiore minutissime et brevissime puberula; connectivi appendicula 5 mm longa, lobus medius subtriangularis , laterales deorsum curvati. Bacca cum rostro 7 cm longa oviformis laevis; semina 4,5 mm longa subcomplanato-ellipsoidea laevissima nitida nigrescentia. Angola: Pungo Andongo, an den Ufern des Cuanza (Wel witsch n. 6453); am Lulua (Pogge n. 1459, gingenge, plural lungenge der Eingeborenen); ohne be- stimmten Standort (Buchner n. 693 u. 698). Nota. Floribus semper binis simul florentibus labello latiore et breviore bene distincta. 12. A. Mannii (Oliv. etHanburj) K. Schum. — Amomum Mannii Oliv, et Hanbury in Journ. Linn. Soc. VII. (1864) 110; Bak. in Hook. f. Icon. pl. (1896) t. 2482, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 305. — Rhizoma validum late repens hinc inde tuberculato-incrassatum ; caulis foliosus ad 1,5 m altus. Folia manifeste ad 2 cm longe petiolata vel lanceolata oblonga vel oblongo-lanceolata breviter acuminata et longe cau- data basi acuta chartacea utrinque glabra ad 20 cm longa et 7 cm lata; Hgula brevis (2 mm longa) rotundata; flores 2 — 3 capitulum pedunculo ad 3 cm longo squamis ovatis velato sustentum referentes ; bracteae oblongae obtusae virides purpureo-maculatae ad 5 cm longae; calyx spathaceus triente unilateraliter fissus glaber; ovarium glabrum; calyx tubulosus 5 cm longus triente fissus; corollae lobi ad 5 cm longi, dorsalis oblongus 2,2 cm latus concavus, laterales lineari-lanceolati vel subulati; labellum obovatum 4,7 cm latum violaceo-rubellum ; connectivi appendicula late triangularis, lobi laterales patentes subulati. Spanisch-Gabun: Corisco unter dem 1° nördl. Br. (Mann n. 1902). Nota. Foliis pro rata latis manifeste petiolatis longe caudatis haec species ab aliis bene discrepat. 13. A. latifolium (Afzel.) K. Schum. — Amotnum latifolium Afze\. Remed. guin. coli. I. (1813) 5; Hook. f. in Kew Journ. VI. (1854) 297; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 305. — Herba perennis haud robusta, caules foliosi submetrales. FoHa sessilia vel brevissime petiolata lineari-lanceolata vel lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta vel rotundata utrinque glabra ad 25 cm longa et 6,5 cm lata; ligula ad 4 mm longa obtusa glabra. Spica tri- vel quadriflora, pedunculo 3 cm longo squamis ovatis acutis dense velato glabro suffulta; bracteae exteriores coriaceae ovatae obtusae striatae ad 4 cm longae, interiores membranaceae ; ovarium . . . ; calyx . . . ; corollae albae lobi 4,5 cm longi, dorsalis oblongus, laterales multo angustiores; labellum obovatum 4,5 cm diametro album. Bacca oviformis glabra 7 cm longa pressu mutuo subplano- convexa; semina 4 mm diametro castanea laevia leviter aromatica. Sierra Leone: An bewaldeten Bergabhängen (Afzelius und andere Sammler, mabubü und gogüi der Eingeborenen). Nota. Folia pro rata lata et flores pure albi hanc specieni recognoscere sinunt. Fruetus acidos sapore Citri incolae exsugunt et in morbos febriles valde laudant. 1 4. A. cuspidatum (Gagnepain) K. Schum. — Amomum ctcspidatum Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 253. — Herba perennis modice robusta caules foliosi ad medium 5 mm diametro. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata ovato-lanceolata abrupte acuminata et caudata (acumen 2 — 2,5 cm longum) basi vix attenuata utrinque glabra 15 cm longa et 5,5 cm lata; ligula 3 — 4 mm longa obtusa. Spica 8 cm longa et 2,5 cm diametro tri- vel quadriflora subsessilis basi squamis ovatis A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. -14 210 K. Schumann. — Zingiberaceae. obtusis viridibus infimis brevibus inslructa, florentes lanceolatae acutae, omnes pilosulae ; caljx tubulosus unilateraliter spathaceo-fissus ti'identatus, dentes miuuli subinconspicui, 2,5 cm longus; coroUae tubus calvce brevior, lobi 3 cm longi laterales lineari-lanceolati acuti, posücus multo lalior obovato-oblongus <,3 cm latus; labellum 4 cm longum roseuin vel album spathulatum crenulatum basi longe attenuatum; staminodia lateralia 3 mm longa obtusa; stamen 2,4 cm longum, filamentum duplo brevius; connectivi appendicula triloba, lobus medius triangiiiaris, laterales falciformes flexuosi; stigma piiosum; nectarii glandulae elongatae obtusae. Französisch-Guinea: Bei Gonakry, an schattigen Orten (Macland, gogo oder dadigogo der Eingeborenen, blühend im Dezember 4 896). Nota. Seoundum cl. Gagnepain haec species in eas pertinet quae foliis pro rata brevibu> gaudent; ab omnibus autem labellum basi in unguem 1,0 — ^,3 cm longum angustatum discrepat \ö. A. tectorum K. Schum, n. sp. — CauUs ad 8 m altus. Folia sessilia lati lineari-lanceolata breviter acuminata vix caudala basi late acuta utrinqne dabra ad 60 cm longa et 16 cm lata; ligula brevis rolundata. Spica biflora absque floribus 6 cm longa, pedunculo brevi squamis oblongis obtusis apiculatis ciliolatis velato sulTulla: bracteae exteriores similes coriaceae 3 cm longae; ovarium glabrum; calyx 3,3 cm lon- gus clavatus acuminatus triente fissus; corollae pallide roseae tubus 2,8 cm longus. lobi anteriores angustissime lineares acuminatae 5,5 cm longi, dors«dis subaequilonj:us ad 2 cm latus; labellum 6,5 cm longum saturate roseum obovatum; antherae 4 2 mm longae, thecae basi acuminatae ultra medium dehiscentes minute puberulae; connectivi appendicula 2 mm longa papulosa, lobus medius 0. Kamerun: Station Lolodorf bei 450 — 700 m ü, M. im Urwald häufig (Staudt n. 412, blühend im August 4 895). Nota. Spica biflora, connectivi appendiculae lobe medio evanido, lobis corollae angus- tissime linearibus, foliis latis optime ab omnibus aliis diversa. Gaules ad tesla conficicnda aptissimi, fructus edules. i 6. A. Kayserianum K. Schum. — Atnomum Kayserianum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (4 892) 44 5; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4 898) 305. — Caulis foliosus ad 3 m altus. Folia subsessilia linearia vel sublanceolata acuminata el longe caudata basi acuta vel subrotundata ulrinque glabra ad 35 cm longa et 6 cm lata; ligula 2 mm longa obtusa glabra. Spica quinque- vel sexflora, pedunculo ad 8 cm longo squamis ovatis obtusis glabris coriaceis dense velato glabro sufFulta; bracteae exteriores ad 6 cm longae late ellipticae obtusae et emarginatae minute apiculatae apice minutissime ciliolatae, florentes membranaceae ; ovarium glabrum; calyx ad 5 cm longus clavatus fere ad medium fissus acuminatus apice summo brevissime bi- vel trilobulatus: corollae albae tubus ad 4 cm longus; lobi laterales lanceolati 4 cm longi, dorsalis triplo latior paulo longior; labellum oblongo-obovatum 4,5 cm longum et 2,5 cm latum album: anthera 4,2 cm longa tota longitudine dehiscens puberula; connectivi appendicula 5 mm longa sublrapezoidea, lobis lateralibus deorsum curvatis. Kamerun: Im Buschwalde in und um Buea bei 900 — 4 000 m (Preuss n. 826, blühend im Februar 4 89 4). Nota. Floribus pure albis priori similis at spicis longius pedunculatis et labello angustiore ab ea difTcrt. 4 7. A. ceream (Hook, f.) K. Schum. — Ämomwn cereum Hook. f. in Kew Journ. Bot. VI. (4 854) 295; Bak. in Icon. pl. (4 896) t. 2477, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4 898) 309. — Bhizoma late repens. Caulis foliiger gracilis brevis. Folia subsessilia lineari- lanceolata vel lanceolata attenuato-acuminata basi angustata coriacea utrinque glabra ad 2 i cm longa et 5 cm lata. Flores solitarii vel geminati capitulum bracteatum gracili- ot longe pedunculatum referentes; bracteae ovatae vel oblongae obtusae, vel retusae glabrae apice minutissime pilosulae interiores membranaceae apice ciliolatae; calyx tubu- losus unilateraliter fissus apice ciliolatus ceterum glaber; corollae tubus hunc aequans lobi 3,8 cm longi, dorsalis oblongus obtusus, laterales lanceolati; labellum obovatum ad 4,7 em longum pure album; anthera glabra, appendicula connectivi breviter deltoidea. Aframomum. 211 Fig. 27. A — C Aframomum angustifolium (Sonn.) K. Schum, A Baccae. B Eadem sectione longitudinali. C Eadem sectione transversali. — D—F A. citratum (Pereira) K. Schum. D In- florescentia. ^Bacca. F Semen sectione longitudinali. — O — HA. granum paradisi iL.) K. Schum. O, H Semen. — J—L A. meleguetella K. Schum. Semen. — M—P A. m^elegueta (Roscoe) K. Schum. M Habitus. N Androeceum. 0 Semen. P Idem magnitudine naturali. (Icones originariae). 212 K. Schumann. — Zingibcraceae. lobis lateralibus angustis falcatis. Bacca ampullacea laevis 4,7 cm longa; semina an- gulata acuminata cinerea nitida, arillo brevi band involiicrante truncato. Ober-Guinea: Sierra Leone (Daniell). \ 8. A. masuianaiii (de Wild, et Dur.) K. Schum. — Amomum m^isuianwn de Wihl. et Dur. Matier. Fl. Congo V. (1899) <9; Reliq. Dewevr. (1 90 4) 228. — Herba perennis minus robusta, caules foliosi I — 1,5 m tantum alti e rhizomate longissimo. Folia breviter (ad 5 — 8 mm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi an- gustata utrinque glabra <3 — 23 cm longa et 2,5—3,3 cm lata; ligula c. \ cm longa acuta. Spica simplex pedunculo 20 — 40 cm longo, bracteis pluribus summis obovatis dense velatis instructo glabro sustenta; flores 2 — 3 tantum; bracteae ellipticae obtusac emarginatae et infra apicem mucronulatae rugulosae 3,5 — 5,5 cm longae; corollae lobus dorsalis maximus oblongo-concavus c. 4 cm longus et 2,5 cm latus, laterales lincari- sabulati 3 cm longi; labellum obovatum obtusum undulatum 5 cm longum pulcbre violaceum; anthera M mm longa, connectivi appendicula 5 mm longa, lobi laterales pariter longi sursum curvati. Capsula elongato-oviformis 5 — 6 cm longa et 1.8 rm diametro maximo scarlatino-rubra. Congogebiet: Bei Malela am Ufer des Flusses und im Walde sehr häulif; Dewevre n. 174, blühend und fruchtend im Juli 1895; die Eingeborenen essen die süßliche Pulpa der Früchte). I 9. A. longiscapum (Hook, f.) K. Schum. — Amomum longiseapum Hook. f. in Kew Journ. Bot. VI. (4863) 296; Bak. in Hook. f. Icon. pl. (1896) t. 2484, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (4 898) 3 4 0. — Rhizoma late repens. Caulis foliosus ad 2,80 cm altus. Folia sessilia vel ad 5 mm longe petiolata lineari-lanceolata vel suboblanceolata vel sub- ovato-Ianceolata breviter acuminata et caudata basi breviter cordata et subauriculata sub- coriacea utrinque glabra, subtus rubro-maculata ; vagina herbacea, ligula brevissima vix 4 mm longa ti'uncata glabra; flores pauci pro capitulo 2 — 4, pedunculo longissimo (ad 60 cm longo) squamis elongato-oblongis obtusis glabris ad 5 cm longis laxe velato sustenti; bracteae oblongae obtusae ad 4,5 cm longae pallide virides rubro-notatae; calyx spathaceus apice fissus glaber; corollae tubus quadruple brevior, lobi 5 cm longi, dorsalis 2,5 cm latus concavus, laterales lanceolati; labellum 3,5 cm latum obovatum involutum erispatum; connectivi appendicula breviter triangularis, lobi laterales falcati. Bacca an- guste ampullacea glabra laevis 5 cm longa; semina angulata castanea band nitidissima. Ober-Guinea: Sierra Leone ohne bestimmten Standort (Danniell); Sugarloaf- Mountains (Missionar Bockstatt schickte Samen an Hanbur^', der zu Clapham blühende Pflanzen erzog). 20. A. gigantenm (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amoninm gigantcum Oliv, et llan- bury in Journ. Linn. Soc. VII. (4 864) 4 09; Bak. in Icon. pl. (1896) t. 2479, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VH. (4 898) 3 4 0. — Rhizoma validlssimum repens ad 3 cm diametro obscure castaneum. Caules foliosi ad 6 m alti et ultra. Folia breviter ad 4 ,5 cm longe petiolata, petiolus validus supra alte sulcatus, lanceolata breviuscule et acute acumi- nata basi utrinque vel latere allero rotundata, altero acuta modice coriacea ad 65 cm longa et 4 6 cm lata; ligula magna ad 4 cm longa coriacea obtusa. Inflorcscentia ad 60 cm alte pedunculata spicas vel capitula plura disticha patentia pedunculata gerens; pedun- rulus squamis ellipticis obtusis parcissime pilosulis dure coriaceis velatus; flores plures pro capitulo; calyx spathaceus triente superiore fissus; corollae tubus calyce brevior, lobi anteriores subulati 4,7 cm longi dorsalis ohlongus ad 7 cm longus et ad 4 cm latus; labellum late obovatum 7 cm longum 4,7 cm latum crispnm; anthera glabra, connectivi appendicula priorem aequans trapezoidea apice biloba, lobi laterales falcati sursum curvati. Bacca ovoidea laevis 7 cm longa; semina parva ad 4,5 mm longa ellipsoidea nitida, olivaceo-castanea arillo integro involucrata, carunrula flava. Französisch-Gabun: An den Ufern des Muni- und Gabim -Flusses (Mann n. 1054). Nota. Statura validissima rhizomate crassissimo et foliis maximis haec species ab afHni- bus differt. Aframomum, 213 21. A. Laurentii (de Wild, et Dur.) K. Schum. — Ämomum Laureyitii de Wild, et Dur. Mater. Fl. Congo V. (1899) 17, Rel. Dewevr. (1901) 227. — Herba perennis gigantea, caules foliosi 4 — 5 m alti validi. Folia alte vaginata, vagina impresse reticulata, sessilia vel brevissime petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra 32 — 52 cm longa et 9 — 15 cm lata; ligula .... Spica ramosa, rami plus minus regulariter distichi pluriflori; bracteae 5 cm longae et 3,2 cm latae summae obovatae obtusae subemarginatae et infra marginem mucronulatae rugulosae; corollae lobus dorsalis maximus oblongus concavus rubro-violaceus 8 cm longus et 3 cm latus, laterales aequilongi at lineari-subulati 8 mm tantum lati; labellum obovatum obtusum saturate violaceum 8 cm longum crispatum; anthera 10,5 mm longa, connectivi appendi- cula 7 mm longa, lobi laterales reflexi; stilus superne et stigma longe pilosum. Bacca 5 — 6 cm longa et 1,6 cm diametro maximo. Congogebiet: Bei Chimbete als Unterholz (Dewevre n. 314, blühend und fruchtend am 26. August 1895; alle Teile hauchen einen aus Kampfer und Citronöl gemischten Geruch aus; die beblätterten Stengel dienen zum Dachdecken, die Samen werden als Gewürz gebraucht). Nota. Gl. auetor hanc speciem cum A. giganteo Oliv, et Hanbury comparavit; ipse eam infeliciter non vidi. 22. A. granum paradisi (Hook.) K. Schum. — Amomum granum Paradisi Hook, in Bot. Mag'az. (1851) t. 4603; Pereira, Mat. med. 4. ed. (1854 — 57) 244; Horan. Monogr. (1862) 29; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 417; Bak. in Th. Djer, Fl. Trop. Afr. VI. (1898) 304 ex p. ; Gagnep. Zingib. afr. (1902) 28—33, in Bull. Soc. Bot. France 4. ser. HI. (1903) 371. — Amomum granum paradisi L. Spec. pl. ed. I. (1753) 2?; Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. 2 53; Rees, Cyclop. XXXIX. (1819). — A. grandiflorum Smith Exot. Bot. II. (1804) 1 1 1 t. 103; Rees, Cyclop. XXXIX. (1819). — A. exsGapum Sims in Koenig et Sims, Ann. V. (1805) 548 t. 13. — A. Afzelii Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 253; Rees, Cycl. 1. c. — A. palustre Afzel. Stirp. med. nov. (l 82 9) 9. — Torymenes officinalis Sahsb. in Trans. Hort. Soc. I. (l 812) 1 83. — Alexis grandiflora Salisb. in Trans. Hort. Soc. I. (1812) 183. — Herba perennis haud robusta, rhizoma regulariter ramosum obscure castaneum; caules foliosi ad 2 m alti. Folia subsessilia vel ad 5 mm longe petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 18 (raro ad 20) cm longa et 4,5 (raro ad 6) cm lata; ligula vix 4 mm longa truncata coriacea glabra. Spica tri- ad quinqueflora pedunculo nunc brevi nunc magis elongato squamis inferioribus ovatis obtusis et api- culatis apice minute pilosuhs, superioribus ad 2,5 cm longis lanceolatis acutis apice puberulis velato suffulta; bracteae florentes membranaceae longiores acutae; flores bre- vissime pedicellati; ovarium sericeum; calyx 3 cm longus acuminatus triente superiore fissus minute puberulus apice densius et longius indutus; corollae albae tubus ad 1,5 cm longus striatus et subtomentosus; lobi anteriores lanceolati ad 3 cm longi, dorsaUs subduplo latior; labellum 5,5 cm longum obovatum roseum; anthera 10 mm longa indurata medio inferiore dehiscens minute et brevissime puberula; connectivi appendicula vix 2 mm longa, lobus medius triangularis, laterales horizontales. Bacca oviformis puberula viv. ad 7 cm longa 3,5 cm diametro decemsulcata rostrata sicc. duplo angustior; semina aromatica subglobosa subangulata nitidissima 3,5 mm diametro, castanea, gustuolei caja- puti haud acria (Fig. 27G^ — H). Sierra Leone: Ohne besondere Standortsangabe (Afzelius); Bolama, an der Kampine (Pogge n. 1510). — Togogebiet: Bei Misahöhe, in feuchten, schattigen Waldungen des Agomegebirges weit verbreitet, oft das einzige Unterholz (Baumann n. 97, blühend im März 1894). — Lagos: (Moloney, Milien, Rowland); Yomba, bei Ikomu (Millson n. 22). — Nigergebiet: Nupe (Barter n. 1543); Abo (Vogel); Onitsa (Barter n. 1787); Niger-Mündung (Vogel n. 55); Brass (Barter n. 38). — In Süd- und Mittel-Amerika häufig kultiviert. Nota. Species plurimae Zingiberacearuni quas cl. Linnaeus in Spec.pl. ed. L nominavit et descripsit ei plane imperfecta notae fuerunt. Icones saepe mediocres vel malae et litteratura 214 K. Schumann. — Zingiberaceac. coni'usa de medicamentis et condimentis ei pro fundamentis ad species stabilitandes inservierunt. Hoc factum declarat, ut hodie difficile vel impossibile sit, has species clare et distincte recognos- cere. Taliter res se habet cum specie supra descripta- CI. Gagnepain diligentia maxima relationes et haud frustra enucleare tentavit. Auetorenj speciei mutuavit et cl. Linnaei hn>i d. Hookerum posuit quia ille primus ^4. granum paradisi optime circumscripsil et exarl. icone optime illustravit Nomina priora forsan secundum regulas prioritatis anteponenda potius repudiamus quia aul nomina nuda aut male et haud ubiifue certe definita. Insuper nomen Hookerianum optime pro planta quae grana paradisi non offert, notum melius haud alterfttur. 23. A. leonense K. Schum. n. sp. — Folia vix 5 mm longe petiolata lineari-ob- longa breviter acuminata basi late acuta utrinque glabra ad 22 cm longa et 7 cm lata: ligula ad 3 mm longa obtusa glabra. Spica <0 cm longa sessilis vel breviter pedun- culata squamis oblongis oblusis coriaceis comitata. Flores plures post anthesin penduli ; bracteae interiores 3,5 — 4 cm longae exsertae lanceolatae membranaceae acutae vel obtusae glabrae; ovarium breviter albo-tomentosum; calyx 2,5 cm longus subclavatus unilateraliter fissus; corollae tubus hoc brevior, lobus dorsalis 2,5 cm longus, major concavus, anteriores lanceolatae; labellum obovatum 5 cm longum tenerrimum crispatum; anthera { \ mm longa glabra, thecae basi dehiscentes ; connectivi appendieula brevis deltoidea, lobi laterales subulati sursum curvati. Bacca ampullacea rostrata 4 cm longa laevis; semina subglobosa 2 mm diametro laevissima nitidissima obscure olivacea. Sierra Leone: Ohne bestimmten Standort (Scott Elliot n. 45H, Afzelius). Nota. Bracteis membranaccis longe exsertis et lloribus defloratis pendulis maximc insignis. 24. A. citratnm (Pereira) K. Schum. — Amomum citratiim Pereira in Pharmac. Journ. and Trans. I. ser. IX. (<846) 313 (cum icone); Oliv, et Hanbury in Journ. Linn. Soc. VIl. (<864) HO; Bak. in Ilook. f. Icon. pl. (<896) t. 2478; in fh. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (<898) 308. — A. macrolepis K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (<892) 4<6. — Rhizoma validum late repens. Caulis foliosus robustus ad 5 m altus. Folia ad 2 cm longe petiolata linearia vel lineari-lanceolata modice coriacea attenuato- vel brevius acuminata vix caudata basi rotundata vel latere altero acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 8 cm lata; ligula triangularis vel subquadrata saepe biloba membranacea. Flores plures capitulum 7 cm diametrum subsessile vel breviter pedunculatum referentes; bracteae maximae suborbiculares obtusae castancae distichae ad 6 cm latac; ovarium glabrum; calyx serius saltem ad 7,5 cm longus tubulosus coriaceus; corollae lobi ad 7 cm longi, dorsalis oblongus concavus ad 4,7 cm latus, laterales lanccolali: labellum obo- vatum pallide rubrum 7 cm latum 4,7 cm longum crispum; anthera pubescens; appendi- eula connectivi breviter deltoidea, lobi laterales angusti subfalcati. Bacca ovoidea absque calyce 4,5 cm longa, 3 cm diametro; semina cum caruncula flava ad 7 mm longa cinerea perfeete insipida obovoidca angulata, arillo lacerato involucrata (Fig. 2 7 D — F). Kamerun: Am Westufer des kleinen Baches bei der Bai'ombi-Station (Preuss 655, blühend im März 1880). — Französisch-Gabun: An den Ufern des Flusses Gabun (Mann n. 1052, mun gulu der Eingeborenen). Nota. Ex iconibus optimis, a cl. Baker in Hook. Ic. I. c. publici juris factis plane elucel, quod e diagnosi brevissima haud patet', A. macrolepis cum specie supra descripta quadrare. 25. A. sceptnun (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum scpptnim Oliv, et Hanbury in Journ. Linn. Soc. VH. (1864) 109; Hook. f. in Bot. Magaz. (4 869) t. 5761 ; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 306. — Caulis foliosus bimetralis. Folia ad 8 mm longe petiolata lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta vel subrotundata utrinque glabra ad 25 cm longa et 6 cm lata; ligula maxiina ad 2 cm longa mem- branacea oblitterans. Spica quadriflora, pedunculo ad 35 cm longo in cullis nmllo brcviore, squamis oblongis obtusis dense velato glabro sufTulta; bracteae cxteriorcs ad 5 cm longae obtusae minute ciliolatae virides purpureo-maculatae, interiores tenerrimae angustiores; flores pedicellati; ovarium glabnim; calyx . . . .; corollae rubrae tubus 2 cm longus, lobi 3,5 cm longi, doraalis triplo latior; labellum obovatum 6 cm longimi pallide viola- ceum fundo flavum; anthera 10 mm longa dimidio inferiore dehiscens puberula; con- nectivi appendieula triangularis vix 2 mm longa, lobi Inferales deorsum curvati; stigma Aframomum. 215 albo-tomentosum. Bacca 6,5 cm longa rostrata oblongo-oviformis plano-convexa; semina 3 mm diametro angulata castanea nitida laevia inodora. Ober-Guinea: Nigergebiet, bei Akasa, an der Mündung des Stromes (Simmonds). — Kamerun: Groß-Batanga (Dinklage n. 270). — Loandagebiet: Bei Chinchoxo, im Wasser der Quelle von Makunga (Soyaux n. 91; massisoi der Eingeborenen, die Frucht heißt ndulu); am unteren Kongo (Laurent). — Gabun: Am Flusse (Mann n. 1034). Nota i. Ope ligulae pro rata maximae membranaceae ab omnibus speciebus facile di- stinguenda. Nota 3. Cum hac specie probabiliter Zen^möe^ Autrani Heckel (Sur le dadi-go ou bala- counfa (4 90i) 191 convenit. 2 6. A. limbatum (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum limbatum Oliv, et Hanbury in Journ. Linn. Soc. VII. (1864) HO; ßak. in Hook. f. Icon. pl. (1896) t. 2480, in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (189 8) 308. — Herba perennis robusta elata, rhizoma validum late repens; caules foliosi ad 5 m alti. Folia stricte sessilia vel breviter vix unquam ad 3 mm longe petiolata lineari-lanceolata vel linearia breviuscule acuminata et caudata basi acuta coriacea ad 24 cm longa et 3,5 cm lata supra glabra subtus obsolete tactu magis quam visu pubescentia; vagina impresso-punctulata; ligula scariosa truncata 3 mm longa parva. Flores 2 — 3 capitulum pedunculatum referentes; bracteae inferiores ovatae parvae vix 5 mm metientes, superiores oblongae obtusae summae ad 2,5 cm longae; calyx spathaceus alte unilateraliter fissus; corollae lobi 2,7 cm longi, dorsalis ad 2 cm latus concavus, laterales lanceolati; labellum purpureum obovatum margine undulatum 4,7 cm diametro; connectivi appendicula brevissima rotundata, lobi laterales subfalcati leviter sursum curvati. Bacca anguste oviformis ovoidea laevis; semina subaromatica ellipsoidea olivaceo-testacea nitidissima ad 5 mm longa, caruncula rubella, arillo integro involucrata. Kamerun: Insel Fernando Po durch den ganzen Wald hindurch verbreitet (Mann n. 1171). Nota. Species ad A. cereum accedit et foliis subtus parce pilosis dillert. 27. A. lycobasis K. Schum. n. sp, — Caulis ad 3 m altus. Folia brevissime vix ad 1 mm longe petiolata linearia breviter acuminata et longe caudata basi acuta supra glabra margine brevissime ciliolata subtus sub lente validissima appresse sub- tomentosa ad 40 cm longa et 4,5 cm lata. Spica biflora pro rata brevissima absque floribus 2,5 cm vix aequans pedunculo 1 cm longo curvato squamis pro rata tenuioribus rubris ad 1 cm longis dense velato suffulta; bracteae exteriores oblongae 2,5 cm longae obtusae apice ciliolatae ; florentes lanceolatae membranaceae obtusae ; ovarium glabrum ; calyx membranaceus 3 cm longus trilobus; corollae tubus 2,0 cm longus, lobi tenerrimi lanceolati ad 3,5 cm longi, dorsalis latior et longior; labellum pallide violaceum 4 cm longum late obovatum ; anthera 1 2 mm longa, thecae glabrae basi manifeste apiculatae ultra dimidium liberae et dehiscentes; connectivi appendicula 1,5 mm longa, lobus medius parce prominens. Kamerun: An feuchten und trockeneren Orten des lichten Busches bei Johann- Albrechtshöhe (Staudt n. 680, blühend und fruchtend im März 1896). Nota. Spica brevissima specierum omnium africanarum, thecis basi apiculatis, connectivi lobe medio parum prominente distinctissima. 27*. A. rostratum (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum rostratum Oliv, et Hanbury ms. in hb. soc. pharmocognost. londinensis. — A. cereum Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 309, ex p. — Planta modice robusta arundineta efformans; caules bimetrales dense foliosi. Folia breviter (vix ad 4 mm longe) petiolata linearia vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta supra glabra subtus appresse pilosa scabrida ad 28 cm longa et 5 cm lata sicc. castanea subtus pallidiora; ligula brevis, vix 2 mm longa, truncata coriacea glabra. Spica pauciflora pedunculo gracili ad 40 cm longo vaginis oblongis acutis ad 1 0 cm longis velato sustenta bracteae exteriores late ovatae ad 5 cm longae obtusae et apiculatae, coriaceae, florentes tenuiores. 21)1 K. Schumann. — Zingiberaceae. Bacca cum caljce oblitlerante ad 6 cm longa glabra haud sulcala; semina angulata nitidissima oIivaceo*ciDerea ad 3 mm longa. Ober-Guinea: Bei Cap Palmas (Crummel, fruchtend im Mai 4 866). Nota. Gl. Baker hanc speciem jam a dl. Oliver et Hanbury nomine supra lauduto vocatam ad Atnom. eereum Hook. f. translocavit , quod mihi valde ineptum videlur quia jam foliis subtus indutis scabridis A. rostraium optime ab A. cereo Hook. f. distinguitur; practerea spica pedunculo multo majore bracteis ampHoribus donata sustenta. Num re vera semina angulata a cl. Baker laudata ad .1. eereum typicum an ad A. rostratwn pertineant non certum eat. 48. A. leptolepis K. Schum. — Amomum leptoleph K. Schum. in Engler's Hot. Jahrb. XV. (<892) 4U; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4 898) 307. — Caulis ad 5 m altus. Folia brevissime petiolata linearia brevitcr acuminata angustissime longe caudata basi acuta supra glabra sublus sub lente valida brevissime subtomentosa ad 30 cm longa et 4 cm lata; ligula ad 2 mm longa rotundata minute ciliolata. Spica quadri- ad quinqueflora, pedunculo ad 7 cm longo squamis ovatis oblusis apice sub- tomentosis dense velato glabro sutTulta; bracteae exteriores pro rata tenuiores suborbi- culares ad 4 cm longae; flores pedicellati; ovarium glabrum; calyx 3,5 cm longus fere ad medium fissus glaber; corollae tubus ad 3,ö cm longus; lobi tencrrimi anteriores lanceolati, dorsalis oblongus 4 cm longus; labellum 6 cm longum et fere pariter latum pallide violaceum fundo flavuiii; anthera 1,5 cm longa, dimidio inferiore dehiscens; connectivi ut iilamentum puberuli appendicula 2 mm longa, lobi laterales deorsum cur- vati; stilus puberulus. Bacca oviformis 7 cm longa; semina angulata 4 mm diamdio castanea nitidula pai'ce aromatica. Kamerun: Buschwälder nördlich von der Barombi -Station häufig, auch am Ele- phanten-See (Preuss n. 555, blühend und fruchtend im September <890); Groß-Batanga (Joh. Braun n. 4 0, blühend im Oktober 4 887). Nota. Foliis minute subtomentosis at haud seheeis et squamis tenuioribus facilo distin- guenda. Fruetus aeidus incolis ad sitini restinguendara inservit. 29. A. glancophyllam K. Schum. — Amomum glaucophyllum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 415; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4 898) 4 4 5. — Caulis foliosus ad 5 cm altus. Folia brevitcr (ad 5 mm) petiolata linearia attenuato-acuminata basi angustata supra glabra subtus sub lente densissimc et brevis- sime sericea ad 35 cm longa et 5 cm lata; ligula ad 4 mm longa obtusa vix ciliolata. Spica biflora, pedunculo ad 4 5 cm longo gracili squamis ovatis ohtusis praecipue apice et margine subtomentosis dense velato glabro suffulta; bracteae exteriores coriaceae ad 3 cm longae, interiores membranaceae; flores pedicellati; ovarium glabrum; calyx cla- valus ad 5 cm longus ad medium fissus acuminatus apice pilosulus; corollae roseae tubus 4 cm longus, lobi anteriores lineari-lanceolati 3,5 cm longi et 5 nnn lati, dorsalis duplo longior et decemplo latior; labellum aequilongum, jam latius (6 cm) roseum fundo flavum; anthera dimidio inferiore dehiscens 4,2 cm longa pubcrula; connectivi appendicula triangularls emarginata 4 mm longa, lobi laterales horizontales. Kamerun: Bei Kriby, um die Tabaksfarm, Charakterpflanze des Buschwaldes (Preuss n. 254, blühend im April 4 890); Ebea-Fälle imd Groß-Batanga (Dinklage n. 226, 724, 4378). Nota ^. Foliis sublus apprusse subserieeis facile rccognoscenda ; indumcntuni autcm tarn •subtile ut caute obsorvanda »it. Nota 2. E folio a me ipso tantum viso f'^re olucet, hanc speciem cum A. serioeo Oliv, et Hanbury forsan nimls affinem esse; descriptio floris autem cum ea hujus specici non congruit. 30. A. lateo-album K. Schum. — Amomum luteo-aWum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (4892) 443; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (4898) 340. — Folia haud exslant, secundum cl. Schwein furlh subtus utroque mediani latere barbata. Spica biflora nunc pedunculum humilem adscendentem simplicem nunc ramos apice congestos caulis elati tenninans; bracteae exteriores coriaceae oblongae vel ellipticac ob- tusae mucronulatae glabrae; interiores membranaceae; ovarium glabnim; calyx 3,6 cm longus clavatus acuminatus Irienle superiorc fissus glaber; corollae albae tubus 3 cm Aframomum. 217 longiis, lobi subaequilongi, dorsalis paulo Jongior et multo latior; labellum obovato- orbiculare 4 cm latum et 3 cm longum album fundo vitellinum ; anthera i , 3 cm longa thecae triente superiore clausae margine interiore dense puberula; connectivi appendicula alba triangularis 3 mm longa, lobi laterales deorsmn curvati. Ghasalquellengebiet: Im Lande der Nniamniam, bei Uando's Dorf um Diagbe (Schweinfurth). Nota. Haec species colorc floris et pracsertim labelli albo ab omnibus differt. 31. A. subsericeum (Oliv, et Hanbury) K. Schum. — Amomum suhsericeum Oliv, et Hanbm-y in Jom-n. Linn. Soc. VII. (1864) HO; Bak. in Icon. pl. (1896) t. 2 484; in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 307. — Rhizoma validum late repens. Caulis foliosus ad 4 m altus. Folia breviter ad 7 mm longe et valide petiolata lineari- lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta modice coriacea supra glabra, subtus obsolete tactu magis quam visu dense subsericea ad 35 cm longa et 6,5 cm lata; ligula brevis (5 mm longa) obtusa glabra vel pubescens coriacea. Flores 2 — 3 capitulum breviter (ad 8 cm longe) pedunculatum referentes ; bracteae oblongae scariosae rotundatae emarginatae mucronulatae ; calyx tubulosus coriaceus unilateraliter fissus; corollae tubus hoc brevior, lobi 5,6 cm longi, dorsalis oblongus c. 2 cm latus concavus, laterales subulati; labellum obovatum 5,5 cm latum crispum saturate purpureum; con- nectivi appendicula triangularis, lobi laterales subulati falcati deflexi. Bacca am- pullacea 6 cm longa et 3 cm diametro laevis; semina ellipsoidea complanata subcinereo- castanea insipida nitidissima cum caruncula rubra 5 mm longa. Niger-Gebiet: Old Calabar (Milne). — Französisch- und Spanisch-Gabun: Am Gabun-Flusse an der Corisco-Bai unter dem l" nördl. Br. (Mann n. 190 4, blühend im Oktober 1862); ohne bestimmten Standort (Walker, yange der Eingeborenen). 32. A. EUiotii (Bak.) K. Schum. — Amomum Elliotii Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 30 9. — Folia ad 1 cm longe petiolata oblonga vel lanceolata breviter acuminata et caudata basi rotundata supra praesertim basi ad medium puberula ceterum glabra subtus subtomentosa mollia ad 30 cm longa et 9,5 cm lata; vagina subtomentosa; ligula 3 cm longa truncata sericea. Spica polyantha pedunculo ad 30 cm longo squamis 4 cm longis oblongis obtusis scariosis dense velato glabro suffulta; brac- teae exteriores ovatae acutae ad 7 cm longae; flores . . . Bacca nondum evoluta am- pullacea ad 7 cm longa haud sulcata. Ober-Guinea: Sierra Leone, bei Herimankuna in schattigen Wäldern (Scott- Elliot n. 5249). 3:^. A. Hanburyi K. Schum. n. sp. — Amomum Glusii Hanbury in Bot. Magaz. (1861) t. 5250. — A. angustifolium Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VIL (1898) 30 8 ex p. — Planta valde robusta ; caulis foliosus ad 4 m altus. Folia sessilia vel breviter (vix ad 6 mm longe) petiolata oblongo-lanceolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata et longiuscule caudata utrinque glabra ad 40 cm longa et 11 cm lata vulgo angustiora; ligula majuscula 1 cm longa obtusa saepe valde obliqua haud dure coriacea. Spicae plures (ad 3 serius forsan plures) 5 — 6-florae, pedunculo ad 2 0 cm longo squamis oblongis vel ellipticis obtusis coriaceis glabris dense velato suffultae ; bracteae exteriores ad 5i cm longae ellipticae obtusae et manifeste apiculatae glabrae striatae coriaceae ; florentes angustiores membranaceae ; ovarium glabrum; calyx ad 3,5 cm longus mem- branaceus acutus triente superiore fissus; corollae luteae tubus aequilongus; lobi ante- riores subulati vix 2 cm longi, dorsalis 3,5 cm longus fere 1,5 cm latus; labellum flavum membranaceum hoc paulo brevius obovato-oblongum pro rata angustum ; anthera vix 1 cm longa, thecae usque ad apicem dehiscentes, latere interiore dense at brevissime puberulae; connectivi appendicula 2 mm longa, lobi laterales deorsum curvati. Bacca coccinea ampullacea rostrata absque calyce 6 cm longa haud sulcata glabra; semina 4 mm longa subangulata nitidissima subaromatica obscure olivacea. (Fig. 26^57). Kamerun: Barombi-Station, Buschwald nordöstlich von Kumba (Preuss n. 554, blühend und fruchtend im September 1890); Fernando Po (Barter; er schickte die Pflanze lebend nach Kew, wo sie im Dezember 1860 blühte). 218 K. Schumann. — Zingiberaceae. Nota. Haec species sub nomine A. Clusii Smilh in Bot. Magaz. t. 5250 descripla cum exemplo Preussiano supra laudato perfecte quadrat Quum .1. C/u^tt Smiüi in materiem im- perfectam conüitum planta incertae sedis remaneat, melius videtur hanc pro specie propria describere et nomine novo salutare. Non solum colore floris sed etiam bracteis exleriorihus manifeste et longiuscule mucronatis et ligula pro rata magna insignis. 3i. A. mala K. Schum. — Amamum mala K. Schum. in Engler's Pflanzen wolt Ostafr. C. (<895) U9; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (<898) 3H. — Cauiis foliosus bimetralis. Folia subsessilia lineari-lanccolata breviter aeuminata basi acuta utrinque glabra ad 45 cm longa et < 3 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa glabra. Spica multi- (e fructibus ad sex-) flora pedunculo brevi vix ad 1 0 cm longo squamis ovatis glabris instructo sustento; ovarium glabrum; calyx clavatus acuminatus ulli-a medium ßssus; corollae aureae tubus 3 cm longus; lobi laterales anguste lanceolati 3 cm longi, dorsalis oblongus quadruple latior 5,5 cm metiens; anthera ad apicem dehiscens 13 mm longa; conneclivi appendicula 3 cm longa, lobi laterales subaequilongi sursum curvati. Usambara: Malo, kleine Lichtung des Hochwaldes (Holst n. 2459, blühend im März 1893; mala der Eingeborenen). Nota. Haec species etiam labello angustiore gaudct itaque cum A. angtistifolio affini> at facile foliis multo latioribus anlheris pro rata maximis distinguenda. Fruetus cdulis. 35. A. Daniellii (Hook, f.) K. Schum. — Ammnwni Dauicüii Hook. f. in Journ of Bot. and Kew Miscell. IV. (<852) 129 t. 5, Bot. Magaz. (1854) t. 4764. — A. Afxelii Hook. r. 1. c. in icone (non Roscoe ex auct.j. — A. anguMifolium Hanbury in Journ. Linn. Soc. XIII. (1870) 154 (ex p.); Bak. in Th. D^^er, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 308. — Planta ex speciminibus cultis minus robusta arundinacea, caules ad 1 m alt i et vix 1 cm basi diametro e rhizomate repente rubro glabro squamis instructo. Folia sessilia vel raro brevissime (ad 3 mm longe) petiolata lineari-lanceolata vel lanceolata breviter aeuminata et caudata basi acuta utrinque glabra herbacea 20 — 40 cm longa et 6 — 9 cm lata at vulgo minora; ligula ad 3 nunc ad 5 mm longa oblique obtusa coriacea glabra. Spica e rhizomate simplex pedunculo brevi ad 3 cm longo squamis suborbiculai*ibus obtusis mucronulatis velato sustenta ad 6 -flora; bracteae exteriores 3 cm longae et paulo ultra similes coriaceae; florentes tenuiores ad 4,5 cm longae; ovarium glabrmn; calyx 6 cm longum triente superiore unilateraliter fissus glaber; corollae mbrae tubus paulo brevior, lobi laterales subulati 3 cm longi, dorealis nmlto major ad 5 cm longus et 2,3 cm latus concavus; labellum aequilongum obovatum inte- gerrimum roseum margine album basi flavum; staminodia lateralia rorniculata 5 mm longa flava; staminis filamentum flavum ut anthera, connectivi appendicula vix 1,2 iimi alta, lobi laterales divaricantes. Bacca ainpullacea ad 7 cm longa aeuminata glabra laevis rubra; semina subirregulariter obovala cum caruncula castanea 5 mm longa nili- dissima obscure olivaceo-castanea haud insigniter aromatica. Kamerungebiet: Niger-Mimdung, Akassa (Simmonds, fruchtend im März und April 1866); Insel S.Thomas (Mann n. 1053); Fernando Po, überall im Walde (Mann n. 1170). — Gabungebiet: Am Flusse Gabun (Mann n. 1035, junge Früchte im Juli 1861). Nota. Haec species a simili nova a me ipso dcscripta A. Baumanmi non solum labollo integro nee trilobo, staminodiis pallidis, appcndiculac lobis lateralibus horizontalibus sed etiam inflorescentia simplici nee composita dilTert. Quum specimen originarium ipse non viderim nescio an hoc re vera cum specie in Journ. of Bot. I, c. descripta (fuadret, an cum illa quam cl. auctor idem icone in Bot. Magaz. t. 4764 illustravit. Probabile autem est species has duas divcrsas esse rjuia in Journ. of Bot. 1. c. clare et distincte legimus colorem corollae flavum. Variationos lia«; colorum specierum plurium cl. Hanburyum examinatorcm accuratissimum diligentissimumque probabiliter in errorem duxeruni , has species omnes in unioam coadunare; characteres meliores autem in formis partium floralium quam in coloribus exstant, iiaque omnino auctori et eum sequenti cl. Bakero consentire nequeo et non solum species quoipie roloribu.s divcrsas restilui sed etiam novam a cl. Bau mann optime iconibus illustratam adjeci. 36. A. angustifoliam (Sonn.) K, Schum. — Amomum angtistifolium Sonn. Voy. Ind. III. (1782) 276 t. 136; Roxb. FI. ind. I. ed. I. (1820) 39; Hanbury in Journ. Linn. Aframomum. 219 Soc. XIII. (1870) 154; Bak. in Th. Djer, FI. Trop. Afr. VII. (1898) 308 (ex p.). — A. madagascariense Lsim. Encycl. I. (1763) 13 3, Illustr. I. 4. t. 2 Fig. 1. — A. nemo- rosum Boj. Hort, maurit. (1837) 327. — A. sansibaricum Werth in Mitt. Seminar Orient. Sprach. 1901 Abt. III. 148. — Caulis foliosus ad 4 m altus. Folia sessilia vel brevissime ad 2 mm longo petiolata linearia vel lineari-lanceolata acuminata et subcaudata basi angustata nervi median! lateribus sub lente piiosula ceterum utrinque glabra ad 40 cm longa et 3,5 cm lata vel probabiliter latiora; ligula brevis 3 mm longa obtusa coriacea glabra. Spica subquadriflora pedunculo brevi c. 4 cm vel longiore ad 18 cm longo squamis oblongis acutis glabris dense velato suffulta; bracteae exteriores ovatae coriaceae striatae; ovarium glabrum; calyx 3,5 cm longus tubulosus triente superiore unilateraliter fissus; coroUae rubrae tubus hoc brevior, lobi anteriores lineari- subulati, dorsalis oblongus ad 3 cm longus; labellum oblongo-obovatum crispum sub- trilobum albmn et flavo-taeniatum ; anthera 1 0 mm longa thecis intus prope basin et apice brevissime piiosula; filamentum 13 mm longum subulatum; connectivi appendicula vix 3 mm longa obtusa. Bacca ampullacea laevis ad 3 cm longa rubescens, Semina subangulata parum aromatica, ambitu oblonga 4 — 4,5 cm longa olivaceo-castanea niti- dissima, caruncula brevi rubra (Fig. 27J. — C). Madagaskar: In Sümpfen (Sonnerat, Flacourt, longuse der Eingeborenen, Baron n. 1588). — Seychellen: In feuchten Wäldern der Insel Mähe (Home n. 596). Nach 'der Insel Mauritius ist sie, wie schon Sonne rat angiebt, verpflanzt und dort verwildert (Blackburn, Bojer, Ayres). Ost- Afrika: Insel Sansibar, an feuchten Stellen (Werth, wahrscheinlich auch verwildert). — Kilimandscharo: im Flussthal des Himo in der Steppe unterhalb Marangu häufig, am Wege von Taweita nach Moschi 900 — 1000 m ü. M. (Volkens n. 1756, riecht beim Zerschneiden wie Kalmus); hierher wahrscheinlich auch eine Pflanze von Nglewenn, Uluguru, im Bergwald bei 1500 — 1600 m ü. M. (Stuhlmann n. 8783, blühend am 18. Oktober 1894). Nota. Gl. Baker, cl. Hanburyum sequens copiam magnam specierum re vera inter se affinium at bene distinetarum cum hac coadunavit, ita ut area geographica secundum hunc auetorem vastissima a littore Africae orientalis Iropicae usque ad Madagascariam dilatata esset. Haec relatio pro familia valde inusitata cum distributione specierum omnium aliarum omnino non quadrat. Ämom. sansibariefise Werth autem cum hac specie mea sententia congruens; olim probabiliter cultum serius e cultura aufugam representat. 37. A. sanguineum K. Schum. — Amommn sanguineum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (l 892) 41 2 ; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (i 898] 31 0. — Caulis foliosus ad 5 m altus. Folia sessilia vel subsessilia lanceolata breviter acuminata haud caudata basi acuta supra glabra subtus nervo mediano dorso glabra lateribus subtomentosa ad 40 cm longa et 10 cm lata; ligula 5 mm longa obtusa glabra. Spica pluriflora nunc pedunculum simplicem nunc ramos dissitos vel apice confertos caulis terminans; bracteae coriaceae exteriores obovatae vel suborbiculares obtusae mucronulatae glabrae; ovarium glabrum ; calyx clavatus acuminatus triente superiore fissus glaber sanguineus ad 5 cm lon- gus; coroUae sanguineae tubus 3 cm longus, lobi anteriores anguste lanceolati ad 3,8 cm longi, dorsalis oblongo-lanceolatus triente longior; labellum ad 3,5 cm longum et 1,5 cm latum sanguineum; anthera 1,4 cm longa thecae ad apicem dehiscentes latere interiore dense puberulae; connectivi appendicula 4 mm longa triangularis, lobi laterales sursum curvati. Bacca cinnabarina ampullacea absque calyce 8 cm longa rostrata; semina ellipsoidea nitida laevia 5 mm longa aromatica. Ghasalquellengebiet: Im Lande der Niamniam in allen Galleriewäldern am Boddo bei Ssabbi (Schweinfurth n. 3022, blühend und fruchtend im Februar 1870); am Assika (Schweinfurth n. 3310, im März 1870); am Turu (Schweinfurth n. 3325 und 3273, im August 1870). Nota, Propter labellum angustum certe cum A. angiistifolio Sonn, affinis at foliis ad nervum subtomentosis facile distinguenda. Haec species nunc caules florigeros simplices nunc ramosos praebet, ita ut hie character non pro differentiali siimi possit. 220 ^- Schumann. — Zingiberaceae. 38. A. Banmannii K. Schum. n. sp. — Planta robusta arundinacea; caulis loliosiis bimetralis. Folia stricte sessilia vel breviter ad 4 min longe petiolata lineari-lancoolatA altenuato-acuminata vix conspiciie caiidata hasi acuta utrinque glabra ad 40 oiu longa et 7,5 ein lata, summa multo minora; ligula ad 5 mm longa obtusa coriacea glabra. Spicae solitariae vel plures (ad 5) pedunculo ad 1 5 cm longo squamis ellipticis remotis obtusis et mucronulatis dense velato sufTultae; bracteae exteriores coriaceae ad 4 cm longao sub- orbiculares obtusae nunc mucronulatae aplce minutissime puberulae ; florentes membranaceae angustiores glabrae; ovarium glabrum; calyx ad 4 cm longus clavatus obtusus triente superiore fissus; corollae coriaceae lubus paulo brevior; lobi anteriores subulali acumi- nati 4 cm longi, dorsalis oblongus 5 cm longus et 2 cm latus ; labellum 4 cm longum sub> flavido-rubrum obovato-oblongum subtrilobum, lobo medio ceterum bilobulato; staminodia 5 mm longa cornuta rubra; anthera <3 mm longa, latere interiore breviter ciliolata; connectivi appendicula vix i mm longa, lobi laterales rubelli verlicales; filamentum carneum. Stigma dense puberulum flavum (Fig. ^6 F — H), Togoland: Misahöhe, truppweise im schattigen Buschwald (Baumann n. H6, blühend im Juni 189 4). 39. A. crassilabium K. Schum. — Amotmmi crassilabium K. Schum. in Engler^s Pflanzenwelt Ostafr. (1895) C. U9; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (<898) 3H. — Caulis ad 2,5 m altus. Folia ad 6 mm longe petiolata linearia vel lineari-lanceolata breviter acuminata basi acuta utrinque glabra ad 25 cm longa et 4,5 cm lata; Jigula ad 2,5 cm longa acuminata membranacea apice non rai'o (an casu?) biloba glabra. Spica sexflora pedunculo brevi probabiliter serius ramos emittente squamis ovatis obtusis mucronulatis subtomentosis dense velato sufl'ulta; bracteae exteriores coriaceae similes at majores ad 5 cm longae; interiores lanceolatae tenues; ovarium subtomentosum ; calyx clavatus acuminatus 3,3 cm longus basi tantum ininute indutus triente supcriorc fissus; corollae flavae tubus 2,5 cm longus, lobi anteriores lanceolato-triangulares 2,5 cm longi, 8 mm lati, dorsalis 4 cm longus 2 cm latus; labellum 3,5 cm longum obovato- oblongiun obtusum basi carnosum 2 cm latum; anthera \9 nun longa ad apicem dehiscens minutissime latere interiore pubenila; connectivi appendicula scmiellipticji glabra 5 mm longa. Usamhara: Station Gonja bei Hemnolu <030 m ü. M. in Krautlichtungen (Holst n. 4240, blühend im September 1893). 40. A. alpinnm ((Jagnepain) K. Schum. — Amomum alpinum Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. H. (1903) 353. — Herba perennis minus robustior. Folia brevissime (2 — 3 mm longe) petiolata angustius vel lineari-lanceolata acuminata hasi vix attenuata firma utrinque glabra 16 — 19 cm longa et 2,5—3,5 cm lata; ligula brcvissima (1 nini longa) truncata glabra. Spica sessilis 5 cm longa; bracteae exteriores parvae ellipticae obtusae vel subcmarginatae 0,5 — 1,5 cm longae, florales 2 — 3 lanceolatae 1,5 cm longae: calyx spathaceus unilateraliter fissus subinconspicue tridenticulatus ; corollae lubus exsertus apicem versus dilatatus 6 — 7 cm longus, lobi 4,5 — 5 cm metientes, laterales lineari- lanceolati (6 — 7 mm lati), posticus oblongus 1,8 — 2 cm latus; labellum 6,5 — 7 cm longum et 4,5 cm latum obovato-cuneatum album margine violaceum; stamen 2 — 2,2 cm longum, filamentum breve (7 — 8) mm longum, anthera glabra, connectivi appendicula triloba, lobus mcdius triangularis, laterales falciformes. Ost-Afrika: In gebirgigen Gegenden 1600 m ü. M. (Hiou n. 22, blühend am 18. Februar 1885). Nota. Floribus pro rata magnis, ligula brevi secundiiin cl. auctorem insignis. 44. A. stipalatom (Gagnepain) K. Schum. — Amoniuin stipuUitum (ijii:ii«i». m Bull. Soc. Bot. France 4. ser. III. (1903) 260. — Herba modice valida stolonibus tenuibus elongatis repens; caulis foliosus 80 — 100 cm altus basi vaginis 1 — 3 glaber- rimis striatis tenuiter reticulntis instructus. Folia sessilia lanceolata acuta hasi allenuata utrinque glabra firma supra viridia subtus pallescentia 2 0 cm longa et 4,5 cm lata; ligula scariosa biloba, lobi lanceolati subaculi 1 cm longi. Caulis florens 6 — 8 cm longus solitarius vel geminalus pauciflonis brevis squamis imbricalis membranaceis Aframomiim, Amomum. 221 glaberrimis pallescentibus summis coloratis, bracteis similibus 1,5 — 2 cm longis instructus; bracteae ad 3 cm longae ellipticae purpurascentes glabrae vel apice villosulae ; ovarium glabrum; calyx tubulosus acuminatus unilateraliter spathaceo-fissus 3 cm longus; coroUae tubus vix exsertus, lobi rubescentes 3,7 — 4 cm longus, posticus triplo lateralibus latior i,8 — 2 cm latus: labellum roseum latissime cuneiforme apice rotundatum sinuatum inconspicue trilobum 4,5 cm longum et, 3,5 cm latum; staminodia lateralia dentiformia; stamen 2 cm longum; anthera filamentum aequans, thecae pilosae, connectivi appendi- cula trilobata, lobus medius subnuUus, laterales falciformes; stilus pilosus; nectarii glandulae plano-convexae I cm longae. Französisches Congogebiet: Umgebung von Libreville (A. Chevalier II. Reise (1902J n. 410, H14, 527, 532). Nota. Haec species Ä. granum paradisi (L.) K, Schum. proxime affinis, ab eo autem labello roseo et connectivi appendicula media minima differt; insuper squamae inferiores caulis florentis albae et pallide virides summae tantum purpureae iudicantur. Incertae sedis. Amomum macrospermum Smith in Rees' Cyclop. XXXIX. n. 3. Amomum Clusii Smith 1. c. n. 4. Amomum strobilaceum Smith 1. c. n. 8. Hae species in materies taliter insufficientes in fructus seminaque sola conditae ut hoc loco silentio praetereamus. Amomum korarima Pereira, Mat. med. ed. II. (1842) 1136 fig. 245 — 247; K. Schum. in Engler's Rot. Jahrb. XV. (1892) 418; Kew Rull. (1894) 400. — Racca ampullacea acuminata sicc. ad 4,5 cm longa et 2,3 cm diametro plano-convexa glabra esulcata. Semina ellipsoidea olivacea aromatica. Somali-Hochland: Rei Tumhe 9° n. Rr. und 35 — 36,5° ö. L. v. Greenw. , auf dem Markte von Raso verkauft, nach Massaua und Cairo exportiert und als Gewürz, namentlich als Kaffeezusatz gebraucht. Nota. Planta, quae semina Korarima appellata offert, ad hunc usque diem jam ignota remanet; forsan sub specie una alterave in Africa orientali britannica vigente abscondita est. Amomum erythrocarpum Ridl. in Journ. of Rot. XXV. (1887) 130; Rendle in Welw. PI. II. 1. (1899) 2 0. — Herba perennis aromatica robusta, caules foliosi 1,6 — 4 m alti. Folia elliptico-lanceolata breviter acuminata et rostrata ad 40 cm longa et 8 cm lata; ligula brevis truncata. Spica brevis 4,5 cm longa; bracteae ovatae emargi- natae breviter mucronatae; flores majusculi pulchre flavi; calycis lobi angusti acuti(?); corollae lobi labellum breviusculum oblongo-ellipticum 2,2 cm longum 8 mm latum aequantes; antherae appendiculae angustae. Racca conica rostrata fere 9 cm longa coccinea; semina polita conico-cylindrica brunnea 5 — 6 mm longa. Kamerun: S. Thome (Welw^itsch n. 6449, blühend im Dezember 1880). — Renguella: Sobato de Quilombo, bei Ranza (Welwitsch n. 6451, 6456, fruchtend im Januar und Februar 1855, dongos der Eingeborenen); Mata de Pungo (Welwitsch n. 6452). Nota. Flores ilavi hanc speciem Aframomo HanburyiK. Schum. approximant; quum autem specimina Welwitschiana haud viderim non certus sum num species ambae congruant. 21. Amomum l.*) Amomum L. Gen. pl. ed. 1. (1737) 1, Spec. pl. ed. 1. (1753) 1 p. p. minima; Koenig in Retz. Obs. III. (1783) 50; Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 518, Corom. PI. III. (1819) t. 252, 276, 277, Fl. ind. ed. 1. I. (1820) 37; Rlume, Enum. pl. Javae I. (1827) 48; Endl. Gen. (1837) 223; Lestiboudois in Ann, sc. nat. 2. ser. XV. (I84l) ') Radix vocis inclara probabiliter ex verbo arabico hamma quod calidum esse significat. 222 K* Schumann. — Zingiberaceac. 3H; Miq. FI. Ind. bat. III. (1859) 598; Horan. Monogr. («86«) J8; Thwait. Enuin. pl. Zeyl. (<860 3*6; Bentb. Fl. austral. VI. (<873) 263; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 644; Hak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (189S) 233; Ridley in Journ. Asiat. Soc. Bengal (<899) 4 32; Hook. f. in Triraen, Fl. Ceylon IV. (4 899) 249; K. Schura. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 309. — MeUtera, Wurßainia, Paiu- dana, Ettlingera Giseke, Prael. Linn. (179«) 205 — 209. — Alexis Salisb. in Trans, Hortic. Soc. I. (1842) 282, 283. — Renealmia Roscoe, Monandr. PI. (1828i t. 66. — Geanthtis Reinw. in Syll. ratisb. II. (4 828) 5. — Oeocallis Horan. Monogr. (4 862) 33. — ?Bojera Raf. R tellur. IV. (1836) 50. — ? Zedoaria Raf. I.e. 53. Calyx membranaceus vel durior tubulosus cylindrieus vel clavatus saepe nnilatera- liter fissus acuminatus vel plus minus tridentatus vel trilobus. Corollae tubus vulgo calyce brevior, lobi anteriores ubique interdum multo dorsali angustiores; ulterior erectus galeam quasi efformans. Labellum magnum non raro maximum saepe obovatuni rarius angustius, vulgo crispum; staminodia brevia subulata interdum bina utroque latere labelli. Filamentum vulgo elongatum et latius ; antliera adnata basi interdum plus minus longe libera; thecae parallelae nunc apice interdum quoque basi divaricantes non ubique tota longitudine dehiscentes saepe latere interiore breviter et densissime puberulae; connectivi appendicula plus minus elongata integra vel denticulata vel lobata interdum 0. Nectarii glandula nunc solitaria stilum amplectens solida vel ruminata nunc geminata subulata vel lineares. Ovai'ium triloculare, ovula c» angulo interno biserialim affixa horizontalia anatropa; stilus glaber vel apicem versus pilosulus; stigma infundibuliformc. Fructus capsularis nunc siccus nunc carnosus et tunc vere baccatus laevis vel echinatus trilocularis plus minus loculicide dehiscens. Semina angulata vel ellipsoidea laevissima et nitidissima vel sculpturata et magis opaca basi interdum carunculata arillo mt^mbrn- naceo vel carnoso apice saepe lacerato cincta, aromatica vel insipida. Ilerbae perennes; caules foliosi ubique a florigeris distincti e rhizomate reponto, basi incrassati, priores interdum pro rata gigantei (ad 8 m alti]. Folia alte vaginata, vaginae pseudocormata efformantes longitudinaliter apertae, ligula vulgo brevis coriace.i integra rarius membranacea longior interdum biloba; cauies florentes basi squamis plus minus dense velati, pedunculi ubi exstant semper simplices uunquam ramosi. Florcs sessiles vel breviter pedicellati spicam congestam pluri- vel paucifloram bracteis sterilibus magnis coriaceis vel brevioribus interdum roembranaeeis invohicratam referentes saep» bracteolis vulgo tubulosis instructi speciosi. Species 87 Indiam orientalem, archipelagum malayanum, Novam Guineam, Austra- liam, insulas philippinenses, diUonem chinensem et japonicam inhabitant. Nota de systemate generis. Systcma generis Amomi hodie omnino non perfectum appellare possumus quia auetores qui de eo scripserunt et species novas condiderunt nun cm diametro, pedunculo 6,5 cm longo squamis ovatis camosis crassis 2 cm longis dense velato sufTulta; bracteae oblongae vel late ellipticae 2 cm longae minutissime puberulae oblitterantes; bracteolae tubulosae bilobae glabrae; flores 4 — 6 mm longe pedicellati; ovarium brevissime sericeum; calyx tubulosus 1,7 cm lon- gus tridentatus glaber membranaceus ; corollae saturate aurantiacae tubus 1 ,9 cm longus, lobi 1,6 cm longi oblongi acuti, dorsalis major concavus; labellum suborbiculare crispum 1,5 cm longum pulchre purpureo-notatum ; staminodia subulata 3 mm longa; filamen- tum lineare erectum; anthera 9 mm longa subvillosa; connectivi appendicula lata triloba; nectarii glandulae .... Capsula 3 cm diametro ellipsoidea aculeis crassis dense obtecta trivalvis, valvae carnosae. Hinter-Indien: Auf den südlichen Inseln der Andamanen-Cruppe bei Navy-Point (Sulp. Kurz). — Malayischer Archipel: Ohne bestimmten Standort (von Roxburgh 1802 nach dem Garten von Calcutta eingeführt, blühend im April und Mai, fruchtend im Oktober und November); Java (nach Blume in Hb. lugd. batav.). Nota. Speeimen etiam hoc authcnticum Blumeanum in hb. lugduno-batavo asservatuni cum diagnosi ab eo 1. c. communicata ad verbum a cl. Roxburgh descripta certissime non quadrat. 43. A. aromaticnm Roxb. Fl. ind. 1. ed. I. (1820) 45; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 241. — ?Jienealmia fasdcnlatum Roscoe, Monandr. pl. fl828) Amomum. 241 t. 109. — Geocallis fasciculata Horan. Prodr. (1862) 33. — Caulis foliosus ad 90 cm longus. Folia breviter (vix iinquam ad 5 mm longe) petiolata lanceolata breviter acu- minata et caudata margine superiore et apice dense puberula ceterum utrinque glabra ad 25 cm longa et 6,5 cm lata (sec. auctorem jam paulo majora); ligula vix 2 mm longa obtusa apice puberula, Spica globosa ad 4 cm diametro pedunculo sericeo 3 cm (sec. auct. ad 7 cm) longo squamis ovatis obtusis dense velato suffulta; bracteae ad 2,5 cm longae oblongae obtusae praecipue apice interdum extenuatae mucronulatae puberulae striatae; bracteolae 1,5 cm longae bilobae extus puberulae; ovarium sericeum; caljx 1,8 cm longus villosus tridentatus; corollae pallide flavae tubus calyce brevior villosus, lobi lanceolati 12 mm longi; labellum 2 cm longum obovato-oblongum, rotun- datum ad medianum rubro-tinctum ; filamentum lineare; anthera glabra; connectivi appendicula triloba; nectarii glandulae 2 lamellosae 2 mm longae. Capsula globosa sub- carnosa 2,5 cm diametro rugulosa. Vorder- Indien: Im tropischen östlichen Himalaja, Sikkim, Bengalen (Roxburgh, morung elachi der Eingeborenen, blühend vor der Regenzeit), Nepal (Wallich n. 6559), Khasia u. s. w. ; an den Rändern von Rinnsalen zwischen den Hügeln. Nota. Bracteis oblongis mucronulatis et corollae tubo villoso haec species optime recog- noscitur; capsulae diligentia maxima collectae remedium medicinale et condimentum incolis offerunt. 44. A. ciliatum Blume, Enum. pl. Javae (1827) 49. — Cauhs foliosus gracilis submetralis vel brevior. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 22 cm longa et 5,5 cm lata; ligula vix 5 mm longa alte biloba minute ciliolata. Spica ellipsoidea 4 cm longa, pedunculo adscendente squamis ovatis obtusis minute mucronulatis minute puberulis dense velato suffulta; bracteae 2,5 cm longae oblongae obtusae subtomentosae et ciliolatae membranaceae oblitterantes; bracteolae . . . ; ovarium . . . ; calyx subclavato-turbinatus tridentatus ; coroUa . . . ; label- lum (ex Blume) fornicatum (?) rotundatum subemarginatum ; connectivi appendicula (ex Blume) triloba, ipse eam integram rotundatam inveni. Sunda-lnseln: In schattigen feuchten Wäldern auf Nusa Kambangan (Blume, kronket der Eingeborenen). Nota. Gl. Blume affinitatem hujus speciei cum Ä. dealbato Roxb. indicavit quod forsan propter bracteas oblitterantes cum natura quadrat; inflorescentiam solitariam, valde pressu et mucilagine agglutinatam quod maxime doleo examinare nequeo. 45. A. Kingii Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 241. — Herba perennis robusta. Folia oblonga vel oblongo-lanceolata 30 cm longa et 7 — 9 cm lata. Spica ellipsoidea 9 — 1 \ cm longa pedunculo aequilongo suffulta; bracteae ovatae 2,2 — 3 cm longae ovatae; corollae tubus 2,2 cm longus, lobi oblongi obtusi tubum subaequantes ; labellum breve 1 cm longum angustum subtrilobum breviter in unguem latum contrac- tum album et flavo-notatum; stamen läbello brevius, appendicula connectivi .... Capsula globosa 1 cm diametro. Central-Himalaya: Sikkim (King). Nota. Species mihi ignota, diagnosis ad positionem systematicam determinandam nimis incompleta. Series 4. Integrae K. Schum. n. ser. A. Spica pauci- (bi- ad summum quadri-) flora. a. Foha glabra, bracteae persistentes. a. Bracteae minores flores haud occultantes 46. ^. stenosiphon. ß. Bracteae majores flores occultantes. I. Folia longissime (9 cm longe) petiolata, 70 cm longa 10 cm lata H.A. trianthemum. II. FoHa breviter (1,3 cm longe) petiolata, 30 cm longa 7 cm lata 48. ^. b. Folia subtus induta, bracteae caducae. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 16 242 ^' SchumaDD. — Zingiboraceae. a. Folia sub lente Bubtomentosa mollia sicc. obscura. . . k^. Ä. gymnopodmn. ß. Folia subtus sericea sicc. albida 60. A. kypoleucum. Incertae sedis, forsan huud hujus generis et in genus Elettariapsidis pertinens 5 1 . J. pattciflorum. K. Spica mulüflora. a. Spica sub anthesi cylindrica \ 4 cm longa, calyx truncatus . 52.-4. cylindrdceum, b. Spica post anthesin elongala, bracteae delabentes, rhachide nuda flonim pedicellos gerens 63.-4. perakense. c. Spica brevior globosu vel elliptica vel turbinata. a. Folia glabra vel raro ad medianum tantum puberula. I. Inflorescentia laxior, flores post anthesin saltem lon- gius pedicellati. i. Bracteae oblitterantes, folia 2 cm longe et longius petiolata, Capsula band echinata. * Capsula novcm-alata, folia subtus ad medianum puberula, ligula 2,5 cm longa membranacea bi- partita 54. A. pterocarpum. ** Capsula striata, folia utrinque glabra. f Ligula c. \ cm longa obtusa, folia ultra 30, ad 60 cm longa et 9 — < 5 cm lata .... 65. -4. vespertilio. ff Ligula 5 mm longa, folia 25 cm longa et 4 cm lata 56.-4. Loheri. 2. Bracteae membranaceae diutius persistentes, folia sessilia vel brevissime (ad 6 mm longe) petiolata, Capsula echinata. * Corollae lobi vix tubo breviores. f Calyx k cm longus extus villosus 57. A. thyrsoideum. ff Calyx 2,5 cm longus basi tantum pilosus . . 6S. A.echinosphuera. ** Corollae lobi tubo triplo quadruplove breviores margine ad tubum decurrentes, labellum cum stamine connatum. f Folia utrinque glabra, flores parvi, corolla vix 2,5 cm longa 59. ^. tephrodelphys. ff Folia subtus ad medianum aureo-puberula, corolla subtriplo longior 60.-4. longibraatea. IL Ipflorescentia densior, flores sub anthesi haud pedicellati. \. Folia graminea ad ^,5 cm lata. * Flores parvi \ cm longi, spica 2,3 cm longa . ^\. A. micranthum . ** Flores triplo longiores, spica dujilo longior . . Qi.A.grammifoliwn. 2. Folia duplo vel vulgo ultra latiora. * Folia pro rata parva <5 — 22 cm longa et 3,2 — 4 cm lata. f Corolla flava, calyx 2 cm longus basi villosus apice glaber 63.-4. acuminatum. ff Corolla rubra, calyx 4,5 cm longus apice hir- tus, filamentum latum hirsutum ut labelhim fundo corollae 64. ^. hirticalyx. ** Folia multo majora 30 cm longa vulgo multo longiora. f Folia 1 cm longe petiolata vel ultra. O Spica 2,5 — 4 cm longa. A Spica apice truncata, bracteae florentes membranaceae, anthera scssilis cum labello alte conjuncta 65. A. rubrum. Amomum. 243 /\/\ Spica apice rotundata. X Galyx truncatus albus, coroUa alba, labellum obverse sagittatum. . . 66. ^. hastilabium. X X Calyx trilobus, corolla ochracea . 67. ^. ochreum. OO Spica 7 cm longa, ovarium glabrum muri- culatum 68. ^. eannicarpum. QQQ Spica 13 — 14 cm longa, ovarium glabrum laeve, corolla cerasina 69.-4. stenoglossv/m. ff Folia sessilia. Q Spica longe pedunculata (35 — 40 cm) globosa 4 — 5 cm diametro. /\ Ovarium laeve, calyx trilobus . .70.-4. corynostaehyimt. /\/\ Ovarium muriculatum, calyx bilobus, lobi corniculati 1\. Ä. gracilipes. OO Spica brevius pedunculata. Ä Calyx breviter lobatus vel dentatus. X Bracteae exteriores pro rata an- gustiores, ovarium laeve. D Calyx valde elongatus 7 cm longus, vaginae fenestrato-reti- culatae 72. JL. padangense. D D Calyx brevior 5 cm longus, vaginae laeves striatae tantum 13. A. fimhriohractea. X X Bracteae exteriores latiores, ovarium muriculatum, Capsula echinata, vaginae laeves. D Bracteae persistentes. § Calyx 2 — 2,5 cm longus, folia 35 cm longa et 3,5 cm lata modice caudata . . 74.-4. masticatorium. §§ Calyx 1,5 cm longus, folia duplo majora, 7 cm longe caudata 75. ^. rohustum. D D Bracteae oblitterantes , calyx 2 — 2,5 cm longus, folia 7 cm lata 76. J.. xanthioides. /\/\, Calyx in lobos pro rata longissimos subulatos divisüs 11. A. subulatum. Incertae sedis . . . 78. ^. Koenigii^ 79. A. testaoeum. ß. Folia subtus induta vulgo mollia. I. Folia longe, 4 cm et ultra petiolata, flores pedicellati. 1. Folia subtus sicc. ferrugineo-tomentosa 80. ^. maximum. 2. Folia subtus argenteo-sericea . S\. A. sericetmi. II. Folia sessilia vel breviter (ad summum 1 cm) longe petiolata. 1. Folia utrinque pilis inspersa 82.-4. Holmesii. 2. Folia subtus tomentosa. * Ligula longissima 2 — 3 cm longa 83. ^. Harmsii. ** Ligula vix ultra 1 cm longa. f Flores pedicellati, folia ampla 60 cm longa et 9 — 1 4 cm lata. Q Ovarium sericeum 84.-4. dealbatum. OO Ovarium glabrum 85. ^. miorostephanum. ff Flores sessiles, folia duplo vel ultra minora. 16* 244 K. Schumann. — Zingiberaceae. (3 CoroUae lobi angusti subspathulati, folia subtus sericea 86. ^. Warbur^ii. OO Corollae lobi oblongi 87. ^. vestitum. 46. A. stenosiphon K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 320. — Caulis foliosus gracilis ad 50 cm tan tum longus. Folia pro rata longiuscule (ad 4 cm) petiolata oblongo-lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 24 cm longa et 8 cm lata; ligula brevis vix 3 mm longa obtusa glabra. Caules florigeri plures e rhizomate brevi horizontal! ad 7 cm longi; spica pauci- (ad 5-] floni pedunculo gracili 3 cm longo glabro foliolis vulgo 3 linearibus acutis membranaceis laxe instructo suffulta; bracteae similes 2 cm longae; bracteolae <,2 cm longae; ovarium brevissime puberulum; calyx 4 cm longus tubulosus breviter bilobus glaber; coroUae tubus tenuis 4,5 cm longus; lobi oblongo-lanceolati obtusi 9 mm longi; labellum paulo majus subobovatum crispum; filamentum angustum vix 1,5 mm longum; anthera 4 mm longa glabra; connectivi appendicula semiorbicularis 2 mm longa; nectarii glandulae 2 subulatae 3 mm longae. Sunda-Inseln: Borneo, Radschat Sarawak, bei Maropin der Provinz Batang Lupar (Beccari I*i. Born. n. 33 H, blühend im April). Nota. Gaule folioso humili, foliis latis hrevibus et spica pauciflora bracteis diutius |hi- sistentibus, coroUae tubo tenui et appendicula connectivi haec species maxime insignis. 47. A. trianthemum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 321. - Folia pro rata longissime (ad 9 cm longe) petiolata lanceolata vel anguste oblanceolata attenuato-acuminata et caudata basi angustata utrinque glabra ad 70 cm longa et 10 cm lata; ligula 5 mm longa acuta glabra. Caulis floriger vix 8,5 cm longus; spica ellip- soidea triflora pedunculo 3 cm longo squamis ovatis apiculatis glabris dense obteclo sufl'ulta; bracteae majores ad 2,5 cm longae membranaceae suborbiculares apiculatae complicatae glabrae; bracteolae non visae; ovarium villoso-sericeum ; calyx ad 2 cm longus tridentatus, dentibus apice pilosulis, triente unilateraliter fissus membranaceus ; corollae albae tubus 5 cm longus, lobi 2 cm longi apico rubri; labellum maximum ad 5 cm longum obovatum flavum rubro-striatum; lilamentum subulatum 9 mm, anthera villosa 7 mm, appendicula connectivi dorso papillosi trapeziforinis denticulata 3 min longa; nectarii glandula amplectens 4 mm longa. Sunda-Inseln: Nord-Celebes bei Buol im Küstenlande (Vettern Sarasin n. 697, blühend im August). Nota. Foliis longissime petiolatls, infloresccntia triflora, bracteis membranaceis apiculatis persistentilius munita niaxinic pcculiaris. 48. A. oliganthum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 32«. — Caulis foliosus inetralis vel paulo ultra. Folia ad 1,5 cm longe petiolata, petiolo prope basin valde incrassato, lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 32 cm longa et 7 cm lata; ligula vix \ cm longa obtusa glabra. Caulis floriger ad 1,6 cm longus; spica subglobosa 4 — 5-flora, pedunculo glabro squamis c. 5 ad 2 cm longis oblongis acutis vestito sufTulta; bracteae oblongo-lanceolatae acutae 5 cm longae glabrae; bracteolae ad 2,5 cm longae turbinatac glabrae; ovarium granu- latum; caljx 2,5 cm longus tubulosus unilateraliter flssus denticulatus ; corollae flavido- inibellae tubus subaequilongus, lobi paulo breviores; labellum croceum obscurius venosum 3,6 cm longum; anthera villosa 9 mm longa, connectivi appendicula subsemiorbicularis 2 mm longa; nectarii glandula amplectens biloba 3 mm longa. Sunda-Inseln: KadschAt von Sarawak, auf dem Berge Mattang (Beccari Pi. Born. n. 2946, blühend im Dezember). Nota. Haec species non solum inOorescentia pauciflora laxa sed praecipue petiolis basi valdo incrassatis ah aliis disrrepal. 49. A. g3nnnopodum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 320. — Caulis foliosus ad 1,20 m allus. Folia pro rata longissime (ad 6 cm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata utrinque magis tactu quam visu subtomentosa Amomum, 245 mollia ad 60 cm longa et I 0 cm lata; ligula ad i,5 cm longa biloba, lobi acuminati. Caulis floriger cum floribus 9 cm longus; spica pauci- (3 — 4-) flora, pedunculo 3 cm longo glabro squamis late ovatis obtusis minutissime subtomentosis velato suffulta; bracteae oblitterantes ita ut flores 5—6 mm longe pedicellati nudi evadant; bracteolae non visae; ovarium brevissime sericeum; calyx 2,0 cm longus bilobus ad medium uni- lateraliter fissus; corollae albae tubus 4,2 cm longus, lobi oblongo-lanceolati obtusi 2,0 cm longi; labellum obovatum 2,5 cm longum; anthera glabra subsessilis 14 mm longa, connectivi appendicula late elliptica 5 mm longa; nectarii glandulae 4 — 5 mm longae, Capsula immatura trialata, alis denticulatis. Sunda-Inseln: Nord-Celebes, Makassar (Vettern Sarasin n. 837, blühend im Dezember]. Nota. Haec species foliis insigniter mollibus, bracteis bracteolisque oblitterantibus , spica pauciflora ab omnibus aliis discrepat. 50. A. hypoleucum Thwait. Enum. pl. Zeyl. (I86i) 318; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 240; Trimen, Fl. Ceylon IV. (1898) 254. — Caulis foliosus vali- dissimus ad 1,6 m altus et basi 2,3 cm diametro. Folia longe (ad 7 cm) petiolata Fig. 30. Ä — G Amomum hypoleucum Thwait. A Flos. B Calyx. C Stamen. D Nectarii glandulae. E Ovarium transverse sectum. F Fructus transversa sectus. O Semen. oblongo-lanceolata vel lanceolata breviter acuminata basi attenuata supra glabra subtus pulchre argenteo-sericea mollia ad 50 cm longa et 1 2 cm lata; Hgula 4 mm longa glabra biloba. Spica ellipsoidea cum floribus ad 4,5 cm longa triflora plures e stolone elongato glabro, pedunculo valido vulgo 1 cm rarius parum ultra 2 cm longo glabro squamis oblongis paucis oblitterantibus velato suff"ulta; bracteae 3 cm longae oblongae retusae membranaceae glabrae palUdae; bracteolae tenuiter membranaceae oblitterantes; ovarium sericeum; calyx 4,5 cm longus clavato-tubulosus trilobus, lobi praecipue dorsales apiculati, albus apice rubellus unilateraliter fissus; corollae albae tubus hoc brevior vel eum aequans; lobi 2 — 2,3 cm longi oblongi obtusi maximus cucuUato-mucronatus ; labellum orbiculare 3,5 cm diametro unguiculatum album ad medium flavo-maculatum et roseo-venosum; staminodia exteriora minuta subulata; filamentum breve (7 — 8 mm longum); anthera 1 — 1,2 cm longa glabra; connectivi appendicula semilunaris 1,3 cm 246 ^' Schumann. — Zingiberaceae. lata 4 mm longa crenulata. Capsula globosa 2,3 cm diametro glabra sexloba ob- scure rubra. (Fig. 30.) Vorder-Indien: Insel Ceylon, Central-Provinzen , in feuchten Wäldern bis zu <300 m ü. M. z. B. bei Alagalla (Thwaites n. 3532, blühend im Juni und Juli); Küste Malabar auf dem Anamally-Hügel in dichten feuchten Wäldern bei 600 — HOO m ü. M. (Beddome). Nota. Hanc speciem in hcrbario kewensi et musei phariuacognosUci londinensis exatiii- navt ülteriora exemplaria a cl. Beddome colleota nomine A. pierardioides laudatajam prol)a- biliter cl. Oliver ad hanr speciem coUocavit quod niaxinie probo. 5<. A. pauciflomm Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (<892) ^38. — Rhizoma gracile. Caulis foliosus ignolus. Spica sessilis pauci- (uni- vel biflora), plures e rhizo- mate; bracteae 2,2 — 3,3 cm longae oblongo-lanceolatae plures rubescenles niembranaceae ; corollae albae tubus 3,3 cm longus, lobi triente breviores obtusi; labeilum suborbiculare 3,3 — 4,5 cm longum crispalum breviter in unguem contractum ad medium flavum rubro- radiato-striatum ; anthera glabra thecis parallelis, connectivi appendicula parva trans- verse oblonga integerrima. Ost-Himalaya: Khasia-Berge (Hooker f. und Thomson n. {]. Nota. Planta mihi ignotu ex descriptione spicae forsan ad genus Cyphoatigmatia pertiuel. 52. A. cylindricnm Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 136. — Caulis foliosus bimetralis. Folia sessilia lineari-lanceolata acuta basi angustata utrinque glabra ad 40 cm longa et 4,7 cm lata; lijjula \ cm longa bifida. Spica cylindrica U cm longa pedunculo aequilongo suffulta nifo-tomentosa ; bracteae ovato-oblongae rufae; bracteolae 1,2 cm longae tubulosae truncatae bifidae; calyx tubulosus f,8 cm longus truncatus pubescens; corollae aurantiacae tubus 2,3 cm longus puberulus, lobi oblongi, dorsalis major cucullatus; labeilum paulo longius trilobum, lobi rotundati, saturatius aurantiacum; connectivi appendicula oblonga margine denlibus binis munita; staminodin lanceolata acuminata. Capsula globosa 1,2 cm longa multicostulata muriculata. Halbinsel Malakka: Landschaft Dindings, in Wäldern bei Telok Sera (Ridley, blühend im Januar, fruchtend im März). 53. A. perakense Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 135. — Rhizoma supra solum ope radicum strictarum elevatum. Caulis foliosus gracilior. Folia bre- vissime petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi angustata I 8 cm onga et 2,3 cm lata; ligula brevissima. Spica 5 cm longa, pedunculo aequilongo suffulta sub anthesi elongata subcylindrica ; bracteae anguste oblongae 1,8 cm longae caducae; bracteolae oblongae planae; flores pedicellati; calyx subturbinatus trilobus, lobi lanceolati acuti; corollae tubus 1,8 cm longus, lobus dorsalis 10 mm longus, laterales paulo minores; labeilum obovatum, lobos corollae superans; filamentum breve, connectivi appendicula rotundata; staminodia filamento longiora lineai'ia apice setacea. Halbinsel Malakka: Bei Perak, auf Maxwell's Hill (Ridley, blühend im Juni 1893). Nota. Species spicae rhachide sub anthesi bractcolis delabentibus denudata et staminodiis roajusculis valde insignis, Rhizoma supra solum elevatum hiiic speciei cum genere Oeostachydls commune. 64. A. pterocarpum Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1861) 317; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 241; Trimen, Fl. Ceylon IV. (1898) 254. — Caulis foliosus bi- metralis vel minor. Folia ad 2 cm longe petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata caudata basi acuta utrinque glabra ad mcdianum tantum siibtus parce pilosula ad 90 cm longa et 16 cm lata; ligula ad 2,6 cm longa alte bipartita, lobi lanceolati acuti membranacei. Spica oviformis vel globosa 2,3 cm diametro, pedun- culo adscendente ad 12 cm longo glabro squamis magnis ovatis oblitterantibus velato suffulta; bracteae 3,6 cm longae oblongae glabrae albae oblitterantes; bracteolae mem- branaceae mox oblitterantes; flores ad 10 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx tubulosus tridentatus glaber fissus; corollae albae lubus hunc aequans, lobi ad 1,3 cm longi lineares obtusi, dorsalis latior apiculatus; labeilum late ovatum vel orbiculare rrenulatum 1,7 cm diametro unguiculatum album aurantiaco-maculatum ; staminodia Araomum. 247 2 mm longa subulata ; filamentum 3 mm longum; anthera 1,2 cm metiens glabra; con- nectivi appendicula semilunaris 2 mm longa denticulata. Capsula ad 3,5 cm longa ovoidea novem-alata viridis; semina parva in pulpam dulcem immersa aromatica. Vorder-Indien: Insel Ceylon, in feuchten Wäldern 600 — 1300 m ü. M. ziemlich häufig bei Hantane, Watagode (Thwaites n. 3021, blühend von August bis November Trimen). Nota. Capsulae tali modo cum iis A. dealbati Roxb. congruunt ut diu haesitaverim A. ptero- carpum Thwait. ab ulteriore separare; folia autem perfecta glabra ligula major et connectivi appendicula denticulata notas offerre videntur species ambas inter se discernere. 55. A. vespertilio Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1903) 255. — Herba perennis probabiliter elata. Folia modice (l — 2 cm longe) petiolata latiuscule linearia breviter acuminata et caudata basi acuta margine villosula ceterum utrinque glabra 32 — 60 cm longa et 9 — 15 cm lata; vagina striata puberula; ligula 7 — 1 2 mm longa oblonga obtusa margine apicali minutissime ciliolata. Spica absque floribus 8,5 cm longa multiflora pedunculo 5 cm longo inferne squamis ovatis ad 2 cm longis minute puberulis velato tomentoso suffulta; bracteae et bracteolae oblitterantes itaque demum saltem flores ad 5 mm longe pedicellati denudati; bracteolae 1,5 cm longae spathaceo-fissae; ovarium sericeum; calyx turbinato-tubulosus 1,6 (ex auctore 4) cm longus basi sericeus ceterum puberulus bi- vel tridentatus, dentes trianguläres ciholati; coroUae tubus 2,2 (ex auctore 4) cm longus graciUs, lobi oblongi tenuissime mem- branacei, dorsalis major 2,3 — 3 cm longus oblongus obtusus; labellum late obovatum basi angustatum et unguiculatum 3 — 4 cm longum trilobum; filamentum anguste lineare ut anthera glabra 9 — 10 mm longum; connectivi appendicula petaloidea 1 cm lata 5 mm longa rotundata in antheram decurrens; nectarii glandula solitaria 3 mm longa amplectens. Capsula 2,3 — 2,5 cm longa ellipsoidea striata, Semina ellipsoidea 5 mm longa 3 mm lata nigra basi fulva nitida arillo laciniato, lobis 2 — 5 flexuosis, velata. Hinter -Indien: Tonkin, in Wäldern des Berges Bavi (Balansa n. 4209, blühend im August). Nota. Species spica vel potius racemo demum denudato multifloro, connectivi appendi- cula lateribus alato-decurrente maxime insignis ; exemplarium a me ipso visum mensuris a typo paulum recedit. 56. A. Loheri K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice valida. Gaules foliosi teretes 5 mm diametro. FoUa breviter (1 — 3 mm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra 30 — 35 cm longa et 3 — 4 cm lata; vaginae striatae glabrae ; Hgula 5 mm longa truncata coriacea. Spica ellipsoidea absque floribus 3,5 cm longa, pedunculo aequilongo squamis paucis ovatis 0,8 — 1,2 cm longis glabris munito albo-tomentoso sustenta; bracteae exteriores mox oblitterantes, inferiores lanceolatae biapiculatae pilosulae ; flores 2 mm longe pedicellati; bracteolae tubulosae bilobae pilosulae; ovarium sericeum; calyx tubulosus bilobus, lobo altero iterum bi- dentato, minutissime pilosulus 2 cm longus; corollae tubus vix calyce longior, lobi 2 cm metientes, posticus latior, membranacei; labellum obovatum 3 cm longum integrum; staminodia lateralia 0; filamentum 1,0 cm longum lineare, anthera 8 — 9 mm longa, thecae fronte puberulae, connectivi appendicula 5 mm longa obiter triloba longe in antheram decurrens; stilus apice breviter hirsutus. Philippinen: Insel Luzon, im Innern (Loher n. 675). Nota. Haec species affinitate cum A. ^'esJ9e?•<«7^one Gagnepain conjuncta at foliis angustio- ribus et ligulis brevioribus ab ea distat. 57. A. thyrsoideum Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1903) 256. — Herba perennis radicibus tuberosis. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata ob- longo-lanceolata acuminata basi abrupte attenuata supra nitida subtus glaucescentia utrinque glabra 25 cm longa et 6 cm lata; vagina striatula glabra; ligula 4 — 5 mm longa truncata. Racemus thyrsoideus laxus oviformis, post anthesin 8 — 12 cm longus rhachis tomentosa, pedunculo plus minus flexuoso verticali vel adscendente squamis 3 cm longis ovato-oblongis obtusis vix imbricatis summis haud imbricatis instructo tomentoso 248 K. Schumann. — Zingiberaceae. sustentus; bracteae imbricatae dein distantes lanceolatae obtusae 2,0 — 2,3 cm longae; ovarium sericeuni; caJ;>'x i cm longiis tubulosus subcylindricus extus villosus menibrana- ceus tridenlatus, dentes trianguläres; corollae tubus cylindricus extus villosus, lobi lanceolato-oblongi; labellum . . .*, ülamenlum breve, anthcra . . ., connectivi appendi- cula . . .; nectai'ii glandulae cylindrico-conjunctae. Capsula pedunculata ellipsoidea v«»l oviformis dense echinata, spinis curvatis compressis; semina angulala. Tonkin: Auf den Bergen Lat-son -bei Quen-se (Bon n. 2687, blühend und mit noch nicht ganz ausgebildeten Früchten am H. Juni i884, rieng-äm der Ein- geborenen). Nota. Haec species cum Ä. echinosphaera K. Schum. affinis tarnen ab eo secundum auctorem distinctissima; infeliciter eaiii non vidi. 58. A. echinosphaera K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 32 i (nomen); Gagnepain in Bull. soc. bot. France 4. ser. I. (1903) 256. — Herba perennis robusta. Folia subsessilia vel (ad 5 mm longe) petiolata lineari-lanceolata acuminata basi acuta infima rotundata utrinque glabra 40 cm longa et 9 cm lata; ligula 9 — 4 0 mm longa obtusa glabra. Gaules florigeri plures e rhizomate horizontali 16 cm longi; spica oviformis 4 — 5 cm longa pedunculo flexuoso subtomentoso squamis oblongis obtusis vix ad 2 cm longis praecipue superne laxe velato suffulta; bracteae 1,5 — 2 cm lonj-Mt- similes basi extus subtomentosae; flores 1,5 mm longe pedicellati; bracteolae 1,2 cm longae tubulosae superne fissae basi subtomentosae; ovarium sericeum; calyx 2,3 cm longus tridenlatus basi pilosus; corollae tubus 1,7 — 2 cm longus, lobi lanceolati 1,2 cm longi, posticus latior; labellum obovatum albido-flavum 2,0 — 2,5 cm longum apice biGdum; staminodia dentiformia; lilamenlum tenue 6 mm longum; anthera glabra 5 mm; con- nectivi appendicula late trapezoidea denticulata sinuata vel lobulata 3 mm longa ; nectarii glandulae 2 lamellosae 2,5 mm longa. Capsula globosa 2 cm diametro dense echinulata et rugulosa. Hinter- Indien: Tonkin, in Gebüschen bei Tu-Phap (Balansa n. 4211, blühend im Mai; die Früchte werden auf dem Markte von Phuong-Lam häufig verkauft). 59. A. tephrodelphys K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilis. Folia bre- viter at manifeste (3 — 10 mm longe) petiolata, petiolus minutissime pilosulus vel potius papillosus, lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta basi tantum mediano minute pilosula ceterum utrinque glabra 9 — 18 cm longa et 1,8 — 3,2 cm lata; ligula magna, 8 — 12 mm longa rotundata minute pilosula et ciliolata. Spica laxa ellipsoidea 3 — 4 cm longa pedunculo 6 — 10 cm longo flexuoso squamis ovatis basi hrevibus imbricatis apicem versus longioribus (ad 2 cm longis) striatis velato puberulo sustenta; bracteae oblongae acutae 0,8 — 1 cm longae ciliolatae ceterum glabrae mem- branaceae; bracteolae O; ovarium cinereo-puberulum vel subtomentosum 1,5 — 2 mm longum; calyx clavatus 1,2 — 1,3 cm longus apice obsolete tridenticulatus unilateraliter lissus pilosulus; corollae tubus 1,8 — 1,9 cm longus gracilis apicem versus dilatatus pilosulus, lobi oblongi aculi 5 mm longi marginibus ad tubum c. 5 nun decurrentes; stamen 4 mm longum cum lahello 7 mm longo trilobo, lobo mediano protracto ul laterales obtuso connatum; anthera 2 mm longa thecae ad medium dehiscentes pilosae, connectivi appendicula inlegra acuta, vix 1 mm longa. Sumatra: Im schattigen Wald bei Pertjut (Hagen, blühend am 3. Mai 4 891). 60. A. longibractea K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta. FoHa alte vaginata, vaginae grosse striatae dorso angustissime subpunctatim fenestrato-reticulatae, lanceolata breviter acuminata basi angustata supra glabra subtus mediano breviter aureo-pubescenlia 30 — 40 cm longa et 9 — 10 cm lata, ligula 1 cm longa coriacea apice dorsali puberula. Spica 9 cm longa ellipsoidea apice subtnmcata pedunculo 2 — 2,5 cm longo squamis ovatis acutis apiculatis subtomentosis velato glabro sustenta; bracteae exteriores infimae breves ovatae 3 cm longae summae subito valde elongatae 7,5 cm longae 3 cm latae oblongae acutae coriaceac; bracteae florentes 6 — 8 cm longae oblongo- lanceolatae obtusae membranaceae glabrae; bracteolae lineai'i-lanceolatae acutae 3 cm Amomum. 24^ longae; ovarium 4 mm longum glabrum; calyx 3,5 cm longus clavatus glaber triapi- culatus; corollae tubus 6 cm longus, lobi lanceolati breves, vix -1 cm longi; labellum lobos aequans oblongum obtusum ; anthera 8 mm longa fronte villosa, connecüvi appendi- cula vix 1,5 mm longa obtusa. Sumatra: Provinz Padang, bei Ajer Mantjur (Beccari Pi, Sum. n. 658, blühend im August 1878). Nota. Species bracteis pro rata magnis, foliis dorso ad medianum puberulis valde insignis. 61. A. micranthum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 138. — Caulis foliosus gracilis vix 60 cm altus. Folia breviter petiolata vel subsessilia anguste linearia attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra ad 16,5 cm longa et 6 mm lata; ligula brevissima truncata. Spica brevis densa obconica 2,3 cm longa pedunculo aequilongo suffulta; bracteae anguste lanceolatae acutae 6 mm longae fuscae; calyx 6 mm longus tubulosus trilobus, lobi breves acuti; corollae pallide flavae tubus 8 mm longus, lobi anguste lineares aequilongi; labellum oblongum apicem versus dilatatum dein subito contractum et bifidum ad medium depressum pallide flavum roseo-notatum ; filamentum acuminatum, thecae apice cornutae, connectivi appendicula brevis rotundata; staminodia brevia linearia. Capsula globosa parva fusca echinulata. Halbinsel Malakka: Auf Penang Hill an verschiedenen Stellen, aber nicht häufig (Curtius 2884); auf dem Gunung-Angsi bei Negri Sembilan (Ridley). Nota. Floribus parvis vix 1 cm longis et foliis angustis gramineis haec species ah affini- bus discrepat. 62. A. graminifolium Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1864) 430; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 238; Trimen, Fl. Ceylon IV. (18 98) 253. — Caulis foliosus gracilis ad 1,60 cm longus. Folia breviter (vix unquam ad 8 mm longe) petiolata anguste linearia attenuato-acuminata et longe caudata basi angustata utrinque glabra ad 30 cm longa et 1,5 cm lata; ligula ad 5 mm longa linearis obtusa glabra. Spica e stolonibus squamosis ellipsoidea cum floribus brevissime pedicellatis ad 5 cm longa, pedunculo gracili ad 8 cm longo inferne glabro superius pulchre fusco-aureo-sericeo squamis 1 cm longis ovatis acutis laxe vestito suffulta; bracteae ad 1,5 cm longae oblongo-lanceolatae puberulae; bracteolae 1,4 cm longae tubulosae bilobae ut ovarium calyx et tubus corollae apice sericeae; calyx 1,9 cm longus ventricoso-tubulosus tridentatus triente superiore fissus, lobi barbati; corollae tubus 2 cm longus. lobi oblongo-lanceolati obtusi 1 cm longi; labellum obovatum 2 cm longum; staminodia subulata 2 mm longa; filamentum lineare 1 0 mm longum ; anthera 3 mm metiens ciliata ; connectivi appendicula lata (1,5 cm) reniformis flabellata (ex Baker orbicularis) ; nectarii glandulae 2 lamellosae truncatae 3 mm longae. Vorder-Indien: Ceylon, in dem feuchten niedrig liegenden Walde von Lingheradja (Thwaites n. 3820; blühend im Mai). Nota. Foliis pro rata angustissimis et anthera parva species optinie distincta. 63. A. acuminatum Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1864) 317; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1899) 237; Trimen, Fl. Ceylon IV. (1898) 251. — Caulis foliosus sub- semimetralis vel brevior pro rata gracillimus. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 15 cm longa et 3,5 cm lata; ligula brevissima vix 2 mm longa obtusa glabra. Spicae e rhizomate repente adscendentes subglobosae ad 2,5 cm diametro, pedunculo gracili sericeo squamis ovatis brevibus velato suffulta; bracteae florentes oblongo-lanceolatae obtusae margine puberulae 1,7 cm longae; bracteolae bilobae turbinato-cylindricae apice puberulae; ovarium sericeum; calyx 2 cm longus subclavatus basi viJlosus apice glabratus ruber; corollae flavae tubus pubescens 1,7 cm longus, lobi oblongi 9 mm longi apice puberuH; labellum orbiculare 10 mm diametro trilobum flavum ad medium aurantiacum; filamentum lineare 1 0 mm longum, anthera 4 mm longa praecipue basi breviter hispi- dula, connectivi appendicula subocmiorbicularis 2 mm longa crenulata flava apice rubeUa. Var. a. induta K. Schum. n. var. — Statura paulo elatior. Folia majora ad 20 cm longa et pro rata angustiora subtus breviter subtomentosa mollia; ligula puberula. 250 ^- Schumann. — Zingiberaceae. Vorder-Indien: Insel Ceylon, Ehualagoda bei Ekmaligoda nahe Tabaraganima (Trimen), bei Ratnapura in geringer Erhebung auf feuchtem Waldboden (Thwaites n. 3466). Nota. Typus et varietas sub eodem numcro a cl. Thwaites editi forsan specifice inter se diflferunt; at materies ulterioris iraperfecta fructigera (capsula globosa eohinala donata) Judicium certum non liquet. 64. A. hirticalyx K. Schum. in Bot. Tidsskr. XXIV. (190«) 269. — Ilerba perennis modice valida, caules foliosi 90 cm alti. Folia alte vaginata, vaginae striatae glabrae apice ciliolatae dorso fenestrato-reticulatae, breviter (ad I cm longe) petiolata linearia vel lineari-oblanceolata attenuato-acuminata et caudata basi longe anguslata utrinque glabra n — 22 cm longa et 3,2 — 4,0 cm lata; ligula vix 2 mm longa obtusa ciliolata. Spica ellipsoidea cum floribus 7 cm longa laxior pleiantha, pedunculo sub- aequilongo squamis brevibus ovatis-lanceolatis acuminatis grosse striatis glabris sub- imbricatis laxis velato sericeo sustenta; bracteae similes at longiores (ad 3,5 cm longae) glabrae apicem versus puberulae et barbellatae bracteolae tubulosae bilobae puberulae vel subtomentosae 3,2 cm longae; calyx 4,5 cm longus quadrante superiore lissus tri- •lobulatus puberulus; ovarium sericeum; corollae rubrae lubus hoc tricnte brevior, lobi oblongo-lanceolati acuti glabri; labellum basi dilatatum apice integrum 3,5 cm longum; niamentum pro rata latum 6 mm longum basi hirsutum; anthera fronte et basi pilosa hoc aequans, connectivi appendicula 3 mm longa integra obtusa pelaloidea. Siam: Insel Koh tschang, im Dschungel bei Klong son (Schmidt). 65. A. rnbnun (Blume) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 347. — Donacodes rubra Blume, Enum. pl. Javae (1827) 54. — Elettaria rubra M'iq. Fl. Ind. bat. III. (4 859) 602. -^ Folia ad 4 cm longe petiolata acuminata basi angustata supra glabra sublus secus nervum medianum puberula ad 40 cm longa et 9 cm lata; ligula ad 2,2 cm longa oblongo-lanceolata acuta glabra. Spica turbinata apice truncata plana 4 — 5 cm longa pedunculo aequilongo squamis ovatis obtusiusculis apiculatis tomen- tosis dense velato suffulta; bracteae sicc. rubescentes exterlores illis similes ad 3,5 cm longae coriaceae margine extenuatae; florentes autem membranaceae jam longiores at angustiores margine apicali crispatae; bracteola membranacea lanceolata acuta 2,7 cm longa; ovarium glabrum costatum, 4 — 5 mm longum; calyx 2,5 cm longus tubulosus tridenlatus glaber; corolla bracteas superans, tubus apice ampliatus, lobi oblongi concavi 4,2 cm longi; labellum ellipticum incurvatum 4,5 mm longum stamen amplectens et cum eo ax II mm longus bilobus, lobi supra apicem corniculati; corollae tubus 8 mm longus; lobi oblongi obtusi 9 mm Ion;:i: labellum 7 mm longum subrhombeum basi incurvatum, emai'ginatum ; filamentum brevc, anthera 6,5 mm longa glabra, connectivi appendicula brevis semielliptica; nectarii glan- dula amplectens 2 mm longa. Capsula ellipsoidea echinata. Sunda-Inseln : Borneo, ohne bestimmten Standort (Korthals). Nota. Haec species priori proxime affinis at foliis duplo latioribus lanceolatis et spica altissimc et gracili-pedunculata statirn recognoscitur. 72. A. padangense K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 318. — Caulis foliosus validus, vaginis inferioribus impresso-fenestratis obtectus. Folia ad 6 mm longe petiolata linearia vel sublanceolata breviter acuminata et subcaudata apice et mar- gine brevissime et dense puberula ceterum utrinque glabra 40 cm longa et 6 cm lata; vagina fenestrata trabibus horizontalibus penicillatim-puberula; ligula 7 mm longa acuta villosa. Caulis Höriger 17—18 cm longus. Spica subellipsoidea 9 cm longa, pedunculo tomentoso squamis ovatis acutis ad 4 cm longis extus subtomentosis dense velato suf- fulta; bracteae ad 6 cm longae similes sordide ferrugineae subtomentosae ; bracteolae 2 cm longae anguste lineares glabrae; ovarium glabrum; calyx tubulosus 7 cm longus unilateraliter fissus glaber; corollae tubus calyce brevior, lobi oblongi obtusi 1,8 cm longi; filamentum 9 mm, anthera ciliolata 6 mm. connectivi appendicula ovata obtusa ■i mm longa; nectarii glandulae 2 filiformes 6 mm longae. Sunda-Inseln: Sumatra, Provinz Padang, auf dem Berge Singalan bei 170 m ü. M. (Beccari, Pi. Sum. n. 108, blühend im Juni und Juli). Nota. Indole peculiari vaginarum huec species Ä. dictyocoleum K. Schum. in memoriam revocat quod autcm foliis multo latioribus, connectivi appendicula caronte toto coelo discrepat. 73. A. fimbriobractea K. Schum. in Engler's Bot. Jahib. XXVII. (1899) 317. — Folia subsessilia ampla late linearia acuminata basi acuta apice et margine dense pu- berula ceterum glabra ad 1,30 m longa et 1 4 cm lata; ligula 12 mm longa obtusa extus ut vagina superne aureo-villosa. Caulis floriger ad 12 cm longus; spica late ellipsoidea pedunculo parvo squamis ad 7 cm longis oblongo-lanceolatis dorso serieeis vestito sufTulla; bracteae florentes breviores et anguste spathulatac fimbriatae membra- uaceae; bracteolae ad 3,5 cm longae planae basi sericeae; ovarium sericeum; calyx 5,2 cm longus tubulosus denticulalus quadrante superiore unilateraliter fissus; corollae tubus 4 cm longus, lobi 2 cm longi oblongi; labellum obovatum 1,8 cm longum; filn- menlum 5 mm longum, anthera 9 — 10 mm longa, connectivi appendicula 2 — 3 mm longa denticulata; nectarii glandulae 2 lameliosae. Capsula clavata apice plana calvcis basi et echinulis 5 coronata. Sunda-Inseln: Borneo, Ba«lschat von Sarawak, am Husse Tubao, einem Neben- fluss des Binlulu (Beccari, Pi. Born. n. 3735, blühend und fruchtend im August). Nota. Bracteis flmbriatis et antherae connectivi ai>pendicula denticulata insignis. Amomum. 253 74. A. masticatorium Thwait. Enum. pl. Zejl. (1861) 317; Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1892) 238; Trimen, FI. Ceylon IV. (1898) 252. — Caulis foliosus ad 2,6 m altus. Folia sessilia linearia vel lanceolata acuminata et caudata basi acuta vel obtusa utrinque glabra ad 35 cm longa et 3,5 cm lata; ligula 3,5 cm longa oblonga obtusa vel acuta alba scariosa. Spica globosa 3,5 cm diametro, pedunculo 8 cm longo procumbente flexuoso tomentoso squamis brevibus oblitterantibus laxe velato suffulta; bracteae vix 2 cm longae obovatae obtusae tomentosae et ciliatae; bracteolae tubulosae 1,2 cm longae irregulariter lobulatae; ovarium sericeum; calyx ad 2 cm longus tubu- losus membranaceus trilobus, lobi apice barbati; corollae flavae tubus aequilongus vil- losus; lobi oblongi obtusi, dorsalis duplo latior; labellum orbiculare trilobum 2,2 cm longum glabrum, lobus medius angustior bifidus, flavum rubro-maculatum ; staminodia 2 mm longa subulata ; filamentum 1 2 mm longum, anthera 6 cm longa glabra, connectivi appendicula semilunaris crenata. Capsula globosa echinata 1,8 cm diametro viridi-nigra. Vorder-Indien: Central-Provinzen in Wäldern der unteren Bergzone bei 1300 m ü. M. (Thwaites n. 3701, blühend im April); bei Hantane (Trimen). Nota. Incolae rhizomate aroraatico cum masticatorio Belle nuncupato utuntur. 75. A. robustum K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta. Caules foliosi ad 4 m alti. Folia vix ad 1 mm longe petiolata linearia breviuscule acuminata longis- sime ad 7 cm longe caudata basi acuta utrinque glabra sicc. pallida; ligula ad 1 cm longa coriacea rotundata glabra. Spica e rhizomate repente cinereo crassitie pennae cygneae globosa 3 cm diametro, pedunculo 3 — 4,5 cm longo gracili vaginis ovatis acutis vix 1 0 mm longis dense velato sustenta multiflora, rhachis sericea ; bracteae exteriores ellipticae apiculatae coriaceae glabrae castaneae ; florentes oblongae obtusae paulo tenuiores ; flores pedicello sericeo 1 mm longo muniti ; bracteola breviter sericea tubulosa 1 2 mm longa; pedicellus 1,5 mm longus; ovarium muriculatum basi villosum 2 mm longum; calyx tubulosus lobatus membranaceus 1,5 cm longus; corollae tubus calyce paulo brevior, lobi 1,2 cm longi, maximus alte cucuUatus; labellum obovatum 2 cm longum oblongo-obovatum crispatum; staminodia subulata 1,2 mm longa; filamentum latum 7 mm longum, anthera glabra 6 mm longa, connectivi appendicula magna semielliptica lobulata; stilus glaber. Capsula ellipsoidea 1,3 cm longa glabra muricata. Halbinsel Malakka: Auf den Larut-Hügeln,, Landschaft Perak (King's Sammler n. 1839). Nota. Haec species robusta foliis pro rata angustis, florihus pedunculatis et intra brac- teolas pedicellatis et connectivi appendicula majuscula insignis. 76. A. xanthioides W^all. Catal. n. 6557 apud Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 238. — Herba perennis robusta; caules ad 3 m alti e rhizomate repente hinc inde valde incrassato. Folia stricte sessilia lineari-lanceolata breviter acuminata et longe caudata basi acuta margine apicali vix conspicue pilosula et scabrella ceterum glabra ad 35 cm longa et 7 cm lata; vagina subcoriacea impresso-punctulata glabra; ligula 4 mm longa obtusa coriacea. Spica subglobosa dein ellipsoidea ad 3 cm longa, pedunculo curvato 7 cm longo sericeo squamis obovato-oblongis acutis convexo-concavis castaneis ad 1 ,7 cm longis laxis velato sustenta; bracteae exteriores squamis similes at paulo longiores, in- feriores florentes tenuiores tandem membranaceae ; rhachis et pedicelH brevissimi sericei ; calyx tubulosus trilobus; corollae tubus vix 2 cm longus, lobi oblongi ad 1 cm longi; labellum cochleariforme bilobum corollae lobos superans, basi in unguem latum abrupte angustatum; anthera glabra 5,5 mm longa, appendicula connectivi sublunulata lateribus auriculata. Capsula ellipsoidea vel subgloboso-trigona acuta 2 cm diametro echinata pallide castanea. Hinter-Indien: In Tenasserim und Tavoy (Parish und Gomez); in Siam, bei Bangkok (R. Hunte r). Nota. Non solum indole inflorescentiae et capsulae echinatae sed etiam foliis longissime pro rata caudatis valde insignis. 77. A. subulatum Roxb. Fl. ind. 1. ed. I. (1820) 44, Coromandel pl. III. (1819) t. 277; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 240. — Herba perennis sat 254 K. Schumann. — Zingiberaceae. robusta; caulis foHosus ad 1,30 m longus. Folia sessilia vel breviter (ad 5 mm loii^r petiolata lanceolata vel ovato-lanceolata acuminata et longe caudata basi rolunda supe- riora acuta utrinque glabra ad 35 cm longa et 9 cm lata; vagina herbacea glahra. ligula ad i mm longa glabra emai'ginata. Spica turbinato-subglobosa 5 cm dianietri). pedunculo 4 cm longo glabro squamis ovatis acutis vel apiculatis rubris dense velatc suffulta; bracteae florentes ad 3 cm longae ovatae obscure vel pallide rubrae in roslrum subulatum pallide viride vel flavum abrupte contractae; bracteolae 3 cm longae tubu- losae breviter acuminatae ultra medium fissae; ovarium rubrum glabrum; calvx 4,5 cm longus, tubus albidus ultra medium in lobos 3 subulatos virides divisus; corollae tubus f cm longus albus, lobi flävi subaequilongi, dorsalis longe et viridi-apiculatus: labellum Fig. 84. Ä—0 Ämomum subulatum Roxb. A Inflorescentia. B Bractea. C Flos. DSUmen. E Fructus a latere vistu. F Idem a basi Visus. 0 Idem sectione transversa. 3 cm longum oblongum acutum emarginulatum saturatius flavum nervosum; filamentum 5 mm longum et 3 mm latum, anthera < 0 mm longa glabra, connectivi appendicul.i elliptica integra i mm longa, lateribus vulgo inflexa; nectarii glandulae i mm longae am- plectentes. Capsula globosa 2,3 cm diametro violacea vel rubro-fusca dense echinatji. Vorder-Indien: Nördliches Bengalen, an den Rändern von Wasserläufen dor niedrigeren Höhenzüge (Roxburgh, blühend .März und April); Nepal, Rungbee bei Darjeeling (C. H. Wood); bei Munipor in einem Sumpfe kultiviert (G. King, blühend am 6. Juni 4 874). Amomum. 255 Nota. Species inter eas Indiae Orientalis anterioris bracteis, bracteolis, calycis lobis longe subulatis valde peculiaris. Semina ab incolis et Indianis sub nomine Nepal-cardamom in usu sunt. 78. A. Koenigii Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 237. — Ämomum n. 5 (nee 57 ut cl. Baker legit) Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 54. — Meistera Giseke, Prael. Linn. (1792) 205. — Caulis foliosus ad 1,6 m altus coccineus. Folia breviter petiolata ovato-oblonga acuminata et caudata superiora longiora; ligula majus- cula sanguinea. Spica ellipsoidea ad 6 cm longa, pedunculo curvato ad 1 5 cm longo suffulta; bracteae ovatae obtusae margin eextenuatae et pellucidae ciliatae glabrae albido- striatae tubum corollae aequantes; bracteolae tubulosae compressae carinatae bidentatae pellucidae basi sericeae, duplo breviores; caljx tubulosus tridentatus roseus glaber; corollae albae tubus hunc aequans; lobi obovati subaequales tubum aequantes; labellum album longius trilobatum, lobus medius bifidus, laterales crenulati multo majores; fila- mentum album planum, anthera glabra, connectivi appendicula semilunaris anthera lon- gior nivea. Capsula subtrigono-globosa carnosa 2,5 cm longa. Hinter-Indien: An der Küste von Tenasserim, Insel Yunk-Cejlon, bei Kaputh Nay (Koenig). Nota. Haec species e descriptione Koenigiana tantum nota, 79. A. testaceum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 135. — Caulis foliosus robustus ad 4 m altus basi valde incrassatus. Folia lanceolata attenuato-acu- minata et cuspidata basi angustata 60 cm et ultra longa 9,5 cm lata; ligula brevissima. Spica cjlindrica vel fusiformis ad 1 0 cm longa, pedunculo 1 4 cm longo suffulta ; brac- teae 3,5 cm longae et 1,2 cm latae papyraceae pallide castaneae oblongae acutae; brac- teolae tubulosae bilobae 1,2 cm longae sericeae; ovarium sericeum; calyx cervinus tri- lobus, lobi rotundati sericei; corollae albae tubus vix longior, lobi lineari-oblongi obtusi 1,2 cm longi; labellum paulo longius conca\Tim album apice flavum, ad medium incras- satum utrinque breviter rubro-striatum ; filamentum latum, connectivi appendicula oblonga obtusa recurva; staminodia oblonga truncata. Halbinsel Malakka: Bei Selangor an den Höhlen Kwala Lumpur (Ridley, blühend im Dezember); auf Pulau Tioman (Ridley). Nota. Species bracteis cervinis et floribus albidis inconspicuis insignis. 80. A. maximum Roxb. Fl. ind. 1. ed. I. (1820) 41; Blume, Enum. pl. Javae (1827) 50. — Cauhs foliosus ad 2,6 m altus vel ultra. Folia 6 — 8 cm longe petio- lata lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi longe angustata et in petiolum decurrentia supra glabra subtus subtomentosa mollia 0,7^ — 1 m longa et 9 — 15 cm lata; ligula ad 2 cm longa acuta tenuior minute pilosula. Spica subglobosa ad 5 cm diametro, pedunculo glabro squamis ovatis acutis apice puberulis grosse striatis concavis velato suffulta; bracteae similes oblitterantes lanceolatae membranaceae puberulae; flores ad 7 mm longe pedicellati; ovarium sericeum; calyx tubulosus trilobus; corollae albae tubus hunc aequans, lobi supra stamen conniventes oblongi; labellum oblongum integrum album ad medium flavo-striatum ; filamentum breve, anthera 1,2 cm longa glabra, connectivi appendicula magna 2 mm longa semilunaris ; nectarii glandulae 2 lineares truncatae. Capsula globosa 2 cm diametro trivalvata novemalata pedicello 9 mm longo valido sustenta; semina aromatica. Sunda-Inseln: Von den malayischen Inseln, ohne genaueren Standort (Oberst Kyd); Java (Zollinger n. 1110, Teysmann 1866); von Oberstleutenant Kyd nach dem Garten von Kalkutta eingeführt. Nota. Haec species a cl. auctore secundum plantam quandam in horto calcuttensi cultam descripta ab Ämomo dealbato foliis densius indutis Capsula dehiscente et seminibus aromaticis differt. Propter characteres ulteriores planta fructifera quaedam a cl. Zollinger in insula Java coUeeta ad hanc speciem pertinet; folia autem pro parte angustiora glabra huic aliena. A. maxi- mum in Bl. 1. c. quoad diagnosin solam cum specie Roxburghiana quadrat; specimen in hb. lugduno-batavo sub hoc nomine asservatum Hornstedtiae speciem offert nempe H. elongatani (Teysm. et ßinn.) K. Schum. ab A. maximo Roxb. toto coelo diversam. 256 ^' Schumann. — Zingiberaceae. 84. A. sericeum Roxb. Fl. ind. «. ed. I. (<85lO) 46. — A. dealbaium Roxb. var. serieeum Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. Vf. (1892) 239. — Caulis foliosus validus. Folia pro rata longissime (ad i 1 cm lonjre) petiolata lanceolata acuta basi an^Mistata supra et margine glahra subtus pulcherrime argenteo-sericea ad 6 ü cm longa et 1 5 cm lata; llgula 1,7 cm longa obtusa dorso puberula. Spica subglobosa ad 5 cm longa, pedunculo curvato 3 cm longo serlceo squamis ovatls acutis ad i cm longis dense velato sufTuIta; bracteae oblongae membranaceae ad 3,3 cm iongae mox oblitterantes; brac- teolae O; florcs ad 1 cm longe pedicellati, pedlcelli ul ovarium sericei; calvx subclavatus 2,2 cm longus puberulus trilobus, lobi acuminati; corollae albae tubus pauIo brevior, lobi oblong], dorsalis apiculatus; labellum oblongum integrum 2 cm longum album ad medium flavum rubro-vcnosum; staminodia subulala 5 mm longa; fllamentum 4 mm longum, anthera 9 mm longa glabra, connectivi appendicula semilunaris crispa 7 mm lata; nectarii glandulae subulatae 2 mm Iongae. Capsula ovato-oblonga laevis haud alato- costata valvata fusco-inibra. Vorder-Indien: In den südöstlichen Vorbergen des Himalaja (Roxburgh, dooi- kesha der Eingeborenen); in Sikkim, den Khasiabergen und Cachar (Hook er f. et Thomson, Ämomum n. 6). Nota. Gl. Baker hanc speciem distlnctissimam ope foliorura pulcherrime orgenteo-seri- ceorum et capsulae laevis haud costatae optima distinguendam infeliciter pro varietate A. dealbati Ro.vb. sumpsit. 82. A. Holmesii K. Schum. n. sp. — Herba perennis subgracilis; caules vix metrales plures e rhizomate repenti. Folia stricte sessilia vel vix ad 5 mm longe petio- lata, minora oblonga vel oblongo-lanceolata, majora lanceolata attenualo-acuminata et caudata basi acuta pilis longiusculis haud hene conspicuis utrinque inspersa ut videtur demum glabrata ad 40 cm longa et 8,5 cm lata herbacea; vagina margine villosa ; ligula ad 5 mm longa rotundata membranacea subbiloba. Spica capitata parva vix ultra 3 cm diametro, pedunculo ad 7 cm longo vaginis ovato-oblongis obtusis membranaceis ad 2 cm longis laxe velalo sulTulta; rhachis sericea; ovarium sericeum; bracteola tubu- losa tridentata; calyx apice trilobus, lobi acutissimi haud manifeste cucullati; corollae tubus hunc aequans, lobi triente broviores oblongi; labellum ulteriores paulo superans trilobatum, lobo mediano iterum hilobulatum; staminodia hina subulatn; fllamentum breve, thecae praecipue apice pubescentes, connectivi appendicula lunulata latissima quadruplo latitudinem antherae superans; stilus hirsutus. Capsula muricata globosa polysperma. Vorder-Indien: Westküste, in den Anamallay-Hügeln (Beddome). Nota. Hanc speciem in hb. societatis pharmacognosticae londinensis sub nomine Amomi eannicarpac laudatani reperi quacum autem jam propter connectivi appendiculam maximani haud convenil. 83. A. Harmsii K. Schum. n. sp. — Herba perennis valida. Folia alte vaginata, vaginae dorso punctulatae apicem versus anguste fenestrato-reticulatae sub lente valida mihutissime pilosulae, breviuscule vel modice (0,8 — 4,3 cm longe) petiolata lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata supra glabra sicc. obscure castanea subtus subtomentosa mollia lerruginea; ligula pro rata longissima 2 — 2,7 cm longa obtusa apice sublacerata dorso sub lente subtomentosa. Spica subcylindrica apice truncata, pedunculo 4 cm longo squamis ovatis vel ellipticis extus subtomentosis munito rur\ato glabro sustenta; bracteae exteriores 4 — 5 cm Iongae et 3 — 3,5 cm lalae paritcr indutae coriaceae, florentes tenuiores striatae glabrae; bracteolae . . .; ovarium glabrum 3 mm longum sessile; calyx 2,3 — 2,5 cm longus subclavatus brevissime tridentatns glaber ; corollae tubus calycem aequans, lobi oblongi, posticus manifeste apiculatus glaber ; ronnectivi appendicula brevis obtusa. Capsula ellipsoidea 1,7 cm longa membranacea. Sumatra: Provinz Padang bei Ajer Mantjur 360 m ö. M. (ßeccari, Pi. Sum. n. 785, blühend im August 4 878). Nota. Hanc speciem olim pro A. roseo K. Schum. sumpsi quod non cum natura quadrat; bracteae membranaceae interiores me in errorem duxerunt; haec specics potius cum A. vestüo K. Schum. afßnis, ab eo autem foliis longius petiolatis et ligula maxima difTert. Amomum. 257 84. A. dealbatum Roxb. Fl. ind. \. ed. I. (i820) 43; Lestiboud. in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 3H t. 19, Fig. 13 — 16; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1899) 2 39. -♦- Rhizoma aromaticum intus obscure luteum. Gaulis foliiger ad 1,6 m altus. Folia ad 5 mm longe petiolata lanceolata attenuato-acuminata et subcaudata supra glabra subtus subtomentosa ad 55 cm longa et 1 4 cm lata; ligula 4 mm longa rotun- data. Spica subglobosa ad 4 cm diametro, pedunculo vix 5 cm longo puberulo squamis oblongo-lanceolatis puberulis demum oblitterantibus vestito suffulta; bracteae similes ob- litterantes ; bracteolae non visae (e cl. Roxburgh 0); flores ad 12 mm longe pedi- cellati; ovarium breviter sericeum; caljx tubulosus apice trilobus, lobis incrassatis et bilobulatis, unilateraliter fissus basi puberulus; corollae albae tubus calycem aequans, lobi 2,3 cm longi; labellum oblongum 2,5 cm longum emarginatum album ad medium flavidulum; staminodia 2 mm longa subulata; filamentum ad 5 mm longum lineare, anthera 12 mm longa glabra, connectivi appendicula 3 mm longa late elliptica truncata; nectarii glandulae 2 lamellosae lineares 8 mm longa. Capsula ellipsoidea haud dehiscens ad 2,5 cm longa novemalata; semina haud aromatica. Vorder- und Hinter -Indien: Vom Sikkim-Himalaya über die Khasia-Berge bis Chittagonj (Roxburgh, Wallich, Cat. n. 6556, Ilooker f. und Thomson, Herb. Ind. or. n. 5). Nota. Pedicellis pro rata majusculis, calycis lobis peculiariter apice incrassatis et bilobu- latis connectivi appendicula lata truncata species insigniter ab aliis discrepat. Icon a cl. Lesti- boud ois delineata (juoad hanc appendiculam non cum natura quadrat; cum aqua tepida emollescentem sine dubio acu laceratam pro normali habuit quod erroneum fuit. 85. A. microstephanum Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 239. — Herba perennis modice valida; caules foliosi ad 1,3 m alti. Folia ampla breviter petio- lata lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta supra glabra subtus subtomentosa vel sericea mollia ad 60 cm longa et 9 cm lata; vagina . . .; ligula . . . Spica globosa ad 5 cm diametro, pedunculo 5 cm longo glabro squamis campanulatis oblique fissis glabris amplis scariosis ad 2 cm longis velato suffulta; bracteae exteriores paucae oblongae glabrae ad 4 cm longae scariosae, interiores membranaceae oblitterantes ; flores albi ad 7 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx 2,0 cm longus tubu- losus tridentatus membranaceus unilateraliter fissus; corollae tubus calyce brevior, lobi lineari-oblongi tubo duplo breviores; labellum. 2,3 cm longum obovatum; anthera glabra 1 cm longa, connectivi appendicula parva orbicularis. Capsula novemcostata et echinata. Vorder-Indien: Landschaft Concan (Stocks); bei Chandroar, angepflanzt (Ritchie); ohne bestimmten Standort (Hooker f. und Thomson, Herb. Ind. or. n. 4). 86. A. Warburgii K. Schum. n. sp. — Costus Warhurgii K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 346. — Foha brevissime vix 1 mm longe petiolata, petiolus subtomentosa, oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi attenuata infima rotundata subobliqua supra basi infima excepta glabra subtus subtomentosa submollia nervo me- diano lateribus longius pilosa coriacea 20 — 25 cm longa et 5 — 7 cm lata; ligula bre- vissima truncata vix 1 mm longa. Spica densa brevissime pedunculata, extus bracteis lanceolatis acutis subsericeis 3,5 cm longis involucrata; interiores florentes breviores; bracteolae tubulosae subsericeae 1,8 cm longae apice bidentatae; ovarium 2 — 3 mm longum sericeum; calyx 4 cm longus apice 1,7 cm alte unilateraliter fissus apice in lobos 3 subulatos 4 — 5 mm longos divisus breviter appresse sericeus; corollae tubus calyce subtriente brevior in lobos anguste spathulatos obtusos 2 cm longos membrana- ceos divisus; labellum obovatum 1,6 cm longum; stamen 1,3 cm longum; filamentum oblongum, anthera 7 mm longa apice recurvata, connectivi appendicula paulo latior truncata apice brevissime tomentosa; nectaria 5 mm longa teretia acuminata. Süd-Mindanao: Ohne bestimmte Standortsangabe (Warburg 1888). Nota. Specimine altero paulo melius conservato et floribus donato examinato analysis ulteriorum mihi docuit hanc speciem in genus Amomi nee Costi miUtasse. Folia subtus sub- tomentosa flores singulares speciem ab aliis distinguunt. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. -17 258 ^- Schumann. — Ziogiberaceae. 87. A. vestitam K. Schum. in Engler's Bot Jahrb. XXVII. (4 899) 34 9. — Caulis foliosus ad 3 m altus. Folia sessilia lanceolala vel oblongo-lanceolata breviler acuminala et caudata basi acuta supra glabra subtus subtomentosa niollia ad 35 cm longa et 10 cm lata; ligula ad 1 cm longa acuta apice aureo-villosa. Caulis floriger ad 9 cm longus. Spica subglobosa pedunculo squamis lata ovatis acutis ad 5 cm longis glabris dense vestito suffulta; bracteae ad 5 cm longae apiculatae; bracteolae . . . .; ovarium . . . .; ealyx . . . .; coroUae lobi 2,3 cm longae oblongae acutae; labellum oblongum lateribus filamentum 9 mm longum basi pilosum amplectens 2,4 cm longum; anthera 4,3 cm longa; connectivi appendicula oblonga obtusa 3 mm longa. Sunda-Inseln: Sumatra, Provinz Padang, auf dem Berge Singalan bei 4 700 ni ü. M. (Beccari, Pi. Sum. n. 267, blühend im Juni und Juli). Nota. Foliis latioribus subtus moUibus optime distineta. Species incertae sedis. Amomum aquaticum Raeuschel, Nomencl. ed. 3. (4 797) 4. A. capitatum Roxb. ex Spreng., Schrad. et Link, Jahrb. 11. (4 84 4) 64. A. marginatum Roxb. ex Spreng., Schrad. et Link, Jahrb. II. (4 84 4) 64. A. muricatum Bedd. in Madras Journ. sc. III. ser. I. (1864) 59. A. spunum Roem. et Schult. Syst. pl. I. (4 8 4 7) 30. A. strobilaceum Smith in Rees, Cyclop. XXXIX. n. 8. Species excludendae. Amomum cUpinia Rottb. in Coli. soc. med. havn. II. (4 775) 245 t. 2 = Bener- almia racemosa. A. angusHfoliym Salisb. Prodr. (4 796) 4. non Sonnerat == Zingiber officinale Roscoe. A. bifidum Stokes, Bot. Comment. L (4 830) 4 62 = Alpinia cUlugJias (Willd.) Roscoe. A. ourcwna Jacq. Hort, vindob. III. (4 776) 5 l. 4 = GurcuTna longa L. A. enscU Raeusch. Nomencl. ed. 3. (4 797) 4 = Elettarm oardamomum White et Maton. A. galanga Lour. FI. cochinch. (4 790) 5 = Alpinia galanga Swartz. A. globosum Lour. Fl. cochinch. (4 790) 4 = Alpinia globosa Horan. A. hirsutum Lam. Dlustr. genr. I. (4794) 434 t. 3 = Costm spcciosus Smith. A. hirsutum Lour. Fl. cochinch. (4 790) 5 =^ Alpinia hirsuta Horan. A. humile A. Rieh, ex 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 46 = Renealmia humfiüis G. 0. Peters. A. latifoliu7n Salisb. Prodr. (4 796) 4 = Curcuma xedoaria Roscoe. A. medium Lour. Fl. cochinch. (4 790) 4 =^ Heüenia alba ex Kew Ind. I. prob. Alpinia galanga Swartz. A. mioga Thunb. Fl. jap. (4 784) 44 = Zingiber mioga (Thunb.) Roscoe. A. montanum Koenig ex Retz. Obs. fasc. III. (4 783) 54 = Zingiber casrnmu- nar Roxb. A. nigrum Raeusch. Nomencl. ed. 3. (4 797) 4. = Alpinia allughas (WUld.) Roscoe. A. nutans Roem. et Schult. Syst. I. Mant. (4 822) 40 = Alpinia speciosa (Wendl.) K. Schum. A. parviflorum PresI, Reliq. Haenk. II. (4 835) 4 42 t. 49 = Alpinia parvifhra (Presl) K. Schum. A. petiolatum Lam. Encycl. L (4 783) 4 36 = Costus spicaius Jacq. A. pulchellum Thwait. Enum. pL Zeyl (4861) 3{S = Cypho8tig?na jmlchcllwn (Thwait.) Benth. A. pyramidale Lam. Encycl. I. (4 787) 136 = Benealmia racemosa A. Rieh. Amomum, Phaeomeria. 259 A. racemosum Ruiz et Pav. Fl. peruv. I. (1798) 2 = Renealmia racemosa A. Rieh. Ä. renealmia Lam. lUustr. genr. I. {il9\) 5 = Renealmia exaltata L. A. repens Sonner. Voy. Indes II. (n82) 272 = Eleitaria cardamomum White et Maton. A. Rwnphii Smith in Rees, Cyclop, XXXIX. \ 5 = Elettaria musacea Horan. A. Spirale Hort, ex Steud. Noriiencl. ed. 2. I. (1840) lS = Gostus spiralis Jacq. A. spurium J. F. Gmel. Syst. pl. I. {\19i) 6 = Zingiber zerumbet Roscoe. A. striatum Stokes, Bot. Comment. I. (1830) 159 = Renealmia silvestris (Sweiriz) Horan. A. silvestre Poir. Encycl. suppl. V. (1817) 548 = Zingiber zeru/mbet Roscoe. A. silvestre Swartz, Prodr. veg. Ind. occ. (178 8) 11 = Renealmia silvestris (Swartz) Horan. A. taraca Horan. Monogr. (1862) 30 = Alpinia allughas (Willd.) Roscoe. A. taracca Roxb. et Roscoe Monogr. Seit, in Obs. de Amorno = Alpinia allughas (Willd.) Roscoe. A. thyrsoideum Ruiz et Pav. Fl. peruv. I. (1798) 2 t. 2 = Renealmia thyrsoidea (Ruiz et Pav.) Poepp. et Endl. A. vitellinum Lindl. in Journ. Hortic. Soc. II. (1 847) 245 = Alpinia vitellina (Lindl.). A. xantorrhiza Roxb. ex Steud. Nomencl. ed. 2. I. (1840) 78 = Zingiber cassumunar Roxb. A. zedoaria Berg in Mat. med. (1878) 41 = Curcuma zedoaria Roscoe. A. zerumbet Koenig ex Retz. Observ. fasc. III. (1783) 55 = Curcuma zedoaria Roscoe. A. zerumbet L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 1 = Zingiber zerumbet Roscoe. A. zingiber Blanco, Fl. Filipin. (1837) 2 = Zingiber Blancoi Hassk. A. zingiber L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 1 = Zingiber officinale Roscoe. A. zinziba Hill, Veg. Syst. XVI. (1770) 50 = Zingiber' officinale Roscoe. Nota. Species africanae generis Amomi genus novum Aframomi efficiunt. 22. Phaeomeria*) Lindl. Pliaeomeria Lindl. Nat. Syst. ed. 2. (1836) 446. — Alpinia Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 75; D. Dietr. Syn. (1839) 32. — Amomum Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 6 44. — Elettaria sect. IL Oeanthus Blume, Enum. pl. Javae (182 7) 51 ; Miq. Fl. Ind. bat. 111. (1859) 598. — Nicolaia Horan. Monogr. (1862) 32 t. 1. — Hornstedtia Retz. sect. II. Phaeomeria Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 139. Calyx tubulosus vel subclavatus saepe alte unilateraliter fissus non raro acuminatus brevissime vel omnino non apice lobulatus. Corollae tubus calyce brevior anguste cylindricus apicem versus dilatatus, lobi eum aequantes angusti subspathulati subaequales, i. e. posticus haud a lateralibus diversus vel latior, aestivatione imbricati; labellum pro rata breve, vulgo cum stamine plus minus alte tubuloso-connatum, rhombeum vel ellipticum apice acutum; staminodia lateralia brevissima nunc dentiformia nunc sub- inconspicua. Filamentum breve vel modice elongatum angustum vel latius, anthera erecta ditheca, thecae parallelae non usque ad basin dehiscentes antice interdum plus minus pilosae ; connectivum ultra thecas haud productum. Ovarium saepe sericeum triloculare ; ovula oo angulo interiori affixa horizontaUa anatropa integumentis binis munita; stilus filiformis, stigmate urceolato truncato apice ciUolato. Nectarii binae glandulae vulgo crassae lobatae vel ruminatae. Capsulae vel potius baccae massam conglobatam non raro fructum spurium Ananassae sativae in memoriam revocantem referentes piriformes vel obpyramidales apice truncatae rudimenta floris gereutes, exo- carpio plus minus carnoso, meso- vel endocarpio fibroso. Semina ellipsoidea vel sub- angulata truncata, embryo rectus. — Herbae perennes e rhizomate crasso; caules *) E cpaiös obscurus (hoc loco purpureus) et (xbqis pars compositum, 17* 260 K. Schumann. — Zingiberaceae. florentes a foliosis discreti, ulteriores non raro elati interdum gigantei et quasi arundineta densissima in silvis efTormantes, priores ubique minores etiaiusi interdum submetrales. Folia disticha non raro numerosa majuscula, ligula vulgo coriacea munita. Flores sessUes spicas vel capitula non raro magna vel maxima densissima nunc lata pyra- midalia nunc subglobosa raro apice coneava vulgo involucro majusculo e bracteis colo- ratis fabricato involuta efformantes; bracteae florentes minores minus intense coloratae; bracteolae tubulosae tridentatae et unilateraliter fissae tenues. Species 1 6 ab insula ceylanica usque ad Novam Guineam vigent. Nota. Genus P/iaeomeriae, quoad species typicas bene conti-a Amomum segregatum, capitulo florum dcnsissimo et involucrato ab omnibus afflnibus discrepat. Species nonnullao exstare videntur quae involucro breviore magis ad Amomum tendunt; positionem systema- ticam hurum materies nielior et magis corapleta in futuro edocebit. Gl. Ridley primus hoc ^'enus ab Amomo solvit; examinator sagacissimus Zingiberacearum ^ qui species permultas in horto botanico singaporensi coluit et partem maximam specierum peninsulam malaccensem in- habitantum locis natalibus diligentia inuvima scrutavit, hoc cum genere Homatedtiae cod- junxit. Huic opinioni autem asseiiliri iii.|ueo, quia ulterius inflorescentia fusiformi vulgo in terrara inclusa et capsulis exocarpin t.nui a Phaeomeria taliter diversum, ut ambo inter se distincta sumenda esse putaverim. Conspectus specierum. A. Spica maxima 7 — 9 cm diametro et ultra. a. Spica apice convexa subglobosa vel conica. Cf. Bracteae exteriores persistentes speciosae rubro- vel flavido-coloratae. I. Spica pedunculo submetrali vel ultra sustenta. h. Spica ad 9 cm alta, bracteae subcarnosae, folia subtus virldia, ligula glabra \. P. /inn/n//lra. 2. Spica ad 7 cm longa, bracteae coriaceae, folia subtus purpurea, ligula dorso villosa t. P. fulgens. II. Spica pedunculo duplo et ultra breviore (30 — 50 cm longo) sublevata. {. Ligula maxima (4 cm longa) membranacea ... 3. P. grandiU(p(}af'i. 1. Ligula brevis vix \ cm longa. * CoroUa 3 cm longa, tubus <,2 cm metiens, anthera villosa 4. P. pyramidosphacru . ** Corolla 4 cm longa, tubus duplo longior, anthera glabra 5. P. hoiusj/hacncu. III. Spica pedunculo vix iO cm longo sustenta .... 6. P. fulviceps. (i. Bracteae exteriores oblitterantes sicc. pallidae. I. Alabastrum apiculis 3 filiformibus elongati^ S IIIIIIIIIUIII folia 90 cm longa <3 cm lata ad 3 cm longe petiolata 7. P. solaris. II. Alabastrum obtusum, folia 38 cm longa 5 cm lata sessilia 8. P. paUida. b. Spica cupularis vertice coneava 9. P. venusta. B. Spica minor 3 — 5 cm diametro. a. Folia sessilia vel brevissime (ad i-iiiiiimmi vix 10 nun longe) petiolata, glabra. a. Ligida 1,5 cm longa, bracteae exLtrioics appresse sericeae. I. Bracteae exteriores 4 cm longae, bracteolae 3 cm metientes M). /'. rhr'fy ■■''■'■ II. Bracteae exteriores 2 cm longae, bracteolae 1,5 cm metientes 11 . P. novo-gui^wftisis. fi. Ligula duplo brevior, bracteae exteriores glabrae . . . ii. P. Diepenhorstü. Probabiliter hujus loci \3. P. atropurpurea. Phaeomeria, 261 ^., Fig. 32. A — L Phaeomeria magnifica (Roscoe) K. Schum. A Habitus totius stirpis foliosae et f, fructigerae. B Flos. C Calyx cum ovario. D Labellum cum stamine. E Stamen cum stigmate. F Nectarii glandulae cum ovario. O Stigma. H Fructus. J Semen. K Folium cum liaula. L PoUinis granula. (Icones originariae). 262 K. Schumann. — Zingiberaceae. b. Folia i cm longe vel ultra petioiata. a. Folia glabra, ligula inaxima 3 cm longa membranacea apice villosa H. P. moh ß. Folia subtus subtomentosa. I. Spica pedunculo 30 cm longo gracili at stricto munita, ligula 8 mm longa glabra < 5. P. Maingayi. II. Spica pedunculo i 0 cm longo adscendente validiore munita, ligula 3 mm longa praecipue basi pubescens 16. P. Thwaitesii. i. P. magnifica (Roscoe) K. Schum. — Älpitia niagnifica Hoscoe, Monandr. pl. '1 828} t. 75. — AiNomum magnificum Benth. in Benlh. et Hook. f. Gen. III. (I 883) 644. — Elettaria speciosa Blume, Enum. pl. Javae (<827) 6\. — Ämomum sprciosum Benth. et Hook. f. I.e. — Alpinia speciosa D. Dieti*. Synops. (4 839) 13. — P// ? impericUis Lindl. Nat. Syst. ed. 2. (1836) 446. — N icolaia imperialis Woraw (1862) 32 t. 1. — Homstedtia imperialis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal ^1899, 148. — Caulis foliosus ad 5 m longus validus. Folia ad 2 cm longe petioiata lineari- vel oblongo-lanceolata acuminata basi acuta vel inaequilatera rolundata utrinque glabra ad 70 cm longa et 1 5 cm lata; ligula late ovata 1,5 cm longa obtusa. Spica pyrami- dalis sub anthesi ad 1 2 cm elongata, pedunculo ad I m longo squamis viridibus ad 10 cm longis ovatis obtusis laxe dispositis velato glabro suffulta; bracteae exteriores iiibrae ad 1 2 cm longae ovatae acutae cerineo-carnosae roseae albo-marginatae; interiores angustiores sublineari-oblongae breviores vix 5 cm longae; bracteolae tubulosae ad 3 cm longae tridentatae glabrae quadrante fissae; ovarium sericeo-villosum; calyx 2,8 cm longus subclavato-tubulosus dentatus apice pilosulus alte fissus; corollae rubrae tubus hunc aequans fauce villosus, lobi oblungi 9 mm longi; labellum 1,3 cm longum oblongo- lanceolatum obtusum rubrum albido-marginatum ; filamentum anguste lineare 5 mm longimn anthera dense sed breviler villosa connectivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 lamellosae emarginatae 3 mm longae. Capsula obconica 2 cm longa et lata pilosa; semina in pulpam hyalinam acidulam inclusa nigra. Sunda-Inseln: Celebes, bei Buol auf der Nord-Ilaihinsel (Vettern Sarasin n. 693, blühend im August); bei Boran (Vettern Sarasin n. 864, blühend im Januar); am Flusse Kalaena (Vettern Sarasin n. 862, blühend im Februar); Java, in feuchten Wäldern (Kühl und van Hasselt, konje, hunje, hunje reuma oder hunje bener der Ein- geborenen). Nach der Vermutung Ridley's auf der Halbinsel Malakka vielleicht kultiviert, unter dem Namen k an tan zum Curry gebraucht. Nota. De patria hujus plantae speciosissimae in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 807 longius fusiusque disserui. Opinio indigenitatis in insula Mauritius ccrlissimc crronea, specimina forsan hoc loco culturae aufugac. Species omnes generis insulas malayanas inhabitant; haec splendi- dissima forsan nullibi nisi in insula cclcbica originarie vigot. Formain quandam colore flavido margine labelli insignem cl. Ridlcy in peninsula malaccensi indigcnam et cnm Alpinia elatiorc Hook, f. in Journ. bot. I. 839 [Alpinia elaiior Jack, Mise. mal. III. n. VII. (1822) 2) identicam sumpsit. Amomum tridentatum (0. Klze. sub Cardamomo) Rev. gen. 1892) 685 probabilitcr ad hanc speciem pcrtlnet (cf. K. Schum. in Engl. Jahrb. XXVII. (1899) 309). 2. P. fnlgens (Ridl.) K. Schum. — Hormiedtia fulgem Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 144. — Caulis foliosus ad 5 m longus e rhizomate validissimo ad 2,5 cm diametro. Folia ad 2,3 cm longe petioiata oblongo-lanceolata acuminata basi inaequilatera margine breviter et dense puberula sul>lus statu juvenili purpurea ad 60 cm longa et 15 cm lata; ligula fusco-lanuginosa. Spica 9,5 cm diametro et 7,0 cm alta, pedunculo valido ad 1,3 m alto squamis apice rotundatis laxe velato suffulta; bracteae «'xteriores late ovatae 7,0 cm longae et latae mucronatae obscure extus opace rubrae, intus splendide nd)rae albo-marginatae, florenles oblongae obtusae mucronatae; ovarium sericeum; calyx spathaceus 3 cm longus tridentalus alte fissus; corollae roseae tubus hrevis, lobi oblongi obtusi 3,5 cm metientes; labellum ovatum obtusum flavo-marginatum 1,2 cm longum; antherae rubrae villosae, connectivi appendicula O; nectarii glandulae 2 lamellosae apice emarginatae. Phaeomeria. 263 Halbinsel Malakka: Landschaft Perak, auf dem Hügel von Larut (Ridley). Nota. A P. magnißca (Roscoe) K. Schum. haec species differt spica breviore et latiorc bracteis rigidis mucronatis, 3. P. grandiligulata K. Schum. — Ämomum grandiligulatum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 308. — Foha longiuscule (ad 3 cm) petiolata lineari- lanceolata breviter acuminata acumine et margine puberula ceterum utrinque glabra basi pariter acuminata ad 80 cm longa et 14,5 cm lata; ligula ad 4 cm longa ad basin biloba, lobis acuminatis, extus densissime villosa; vagina grosse striata impresse fene- strata. Spica 9 cm diametro, pedunculo ad 50 cm longo vaginis ad 8 cm longis acu- minatis laxe velato aureo-tomentoso suffulta; bracteae exteriores ad 6 cm longae ovato- oblongae attenuato-acuminatae glabrae apice puberulae ; bracteolae 3 cm longae oblongae acuminatae unilateraliter fissae; ovarium 4 mm longum sericeum; caljx 4 cm longus tubulosus tridenticulatus sericeus; antherae ex alabastro 8 mm longae ad trientem superiorem penicillato-pilosae, connectivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 lamellosae 2 mm longae. Sunda-Inseln: Provinz Padang, auf dem Berge Singalan bei 1700 m ü. M. (Beccari, Pi. Sum. n. 3 03, blühend im Juni und Juli). 4. P. pyramidosphaera K. Schum. in Englers Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 306. — Caulis foliosus robustus. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata infima rotundata utrinque glabra ad 60 cm longa et 1 0 cm lata; ligula vix 1 cm longa obtusa glabra. Spica subsemiglobosa ad 7 cm diametro, pedunculo submetrali squamis oblongis acutis glabris sicc. rubrofuscis laxe velato suffulta; bracteae ceterae oblongo-lanceolatae glabrae, florentes lanceolatae ad o cm longae; bracteolae 2 cm longae turbinato-tubulosae alte fissae apice ciliolatae; ovarium sericeum; calyx 3,2 cm longus tridentatus alte fissus; coroUae tubus 12 mm tantum longus fauce pubescens; lobi oblongi 2 cm metientes; labellum alte cum fila- mento connatum oblongum; filamentum 3 mm longum, anthera villosa ad 8 mm longa basi penicillata , connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 lamellosae 3 mm longae. Capsulae obconicae breviter aureo-tomentosae apice verrucosae massam globosam effor- mantes ad 3 cm longae. Sunda-Inseln: Borneo, Provinz Pontianak, bei Sungei Kanta (Beccari , Pi. Born, n. 3452, blühend im Mai); Radschät von Sarawak bei Tubao in der Provinz Bintulen (Beccari, Pi. Born. n. 4042, blühend im September); Celebes, Südosthalbinsel Lepo- Lepo, bei Kandari (Beccari, Pi. Sei. ohne Nr.). 5. P. hemisphaerica (Blume) K. Schum. — Elettaria hemisphaerica Blume, Enum. pl. Javae (1827) 51. — Amomum hemisphaericum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 307. — Folia ad 1,5 cm longe petiolata lineari-lanceolata acumi- nata basi acuta margine apicali setuloso-puberula ceterum utrinque glabra 56 cm longa et 10 cm lata; ligula I cm longa obtusa glabra. Spica ellipsoidea, pedunculo ultra 35 cm longo inferne glabro apice sericeo squamis paucis 5 cm longis ovatis obtusis glabris laxe cincto sutTulta; bracteae membranaceae oblongae rubrae ad 6 cm longae involucrum efformantes, florentes angustae; bracteolae 2,0 cm longae bilobae glabrae; ovarium sericeum; caljx 3,5 cm longus lere ad medium fissus trilobulatus basi sericeus; corollae tubus 2,5 cm longus, lobi lanceolati obtusi 1,5 cm longi; labellum aequilongum oblongo-lanceolatum obtusum ; filamentum breve, anthera 7 mm longa glabra, connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 lamellosae 2 mm longae. Capsulae immaturae seri- ceae massam globosam 7 cm diametro efformantes calyce coronatae. Sunda-Inseln: Java, auf Bergen z. B. dem Gunung Mul in der Provinz Bantam (Blume, hunje leuwüng der Sundanesen). Nota. Inflorescentiac pedunculo laxe squamoso basi glabro apice sericeo bene distinctae; qua ex ratione cl. Blume hanc speciem hemisphaericam appellaverit, non intelllgo; inflores- centia ex specimine authentico omnino non hemisphaerica est. 6. P. fulviceps (Thwait.) K. Schum. — Amomum fulviceps Tliwait. Enum. pl. Zeyl. (1861) 317; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (189 2) 237; Trimen, Fl. Ceylon 264 K. Schumann. — Zingiberaceae. rv. (4 898) 252. — Caulis foliosus ad 3 m altus validus. Folia subsessilia vel scssiüa lineari-lanceolata acuminata et caudaia hasi acuta utrinque glabra ad 60 cm longa et 7,5 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa glabra. Spica ellipsoidea vel subglobosa ad 9,5 cm longa et 7 cm diametro, pedunculo superne saltem aureo-tomentoso adscendente 9,5 cm longo squamis ovatis 2 cm longis glabris laxius velalo suffulta; bracteae 3,5 cm longae late ovatae retusae appresse pulchre aureo-sericeae et ciliatae viv. obscure san- guineae apice flavae; bracteolae tubulosae dense aureo-sericeae unilaleraliter fissae; calyx 3,5 cm longus rubellus ventricoso-tubulosus trilobus pariter indulus, lobi ovati obtusi; corollae pallide flavae tubus subaequilongus, lobi i ,2 cm longi ohlongi obtusi dense sericei, dorsalis duplo latior; labellum orbiculare paulo longius trilobum crenulatum; staminodia 2 mm longa subulata; filamentum 1 cm longum angustum. anthera 5 mm longa villosa, connectivi appendicula scmilunaris emarginata. Vorder- Indien: Insel Ceylon, Central-Provinzen in der unteren Bergzone iiei Raxawa in dichten Wäldern (Thwaites n. 31 2i, blühend im Februar); bei Dolosbagie (Trimen); bei Hantane (N. C. Potter). 7. P. solaris (Blume) K. Schum. — Elettaria solai'is Blume, Enum. pl. Javae (1827) 52. — Ämoynum solare K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 308. — Folia ad 3 cm longe petiolata late linearia acu"Vninata basi inaequilatera acuta vel acu- minata utrinque glabra ad 90 cm longa et < 3 cm lata; ligula .... Spica subglobosa, pedunculo ultra 20 cm longo squamis ad <0 cm longis fibroso-oblitterantibus laxe velato sufTulta; bracteae exteriores jam oblitteratae , florentes elongato-subovato-lanceolatae longe acuminatae ad 7 cm longae pulchre sericeae ; bracteolae tubulosae demum vulgo saltem ad basin fissae binervosae aequilongae bracteis similes at apice interdum triden- tatae; ovarium sericeum; calyx 6 cm longus apice trilobus, lobi subulati subcentimetrales, triente fissus basi sericeus apicem versus brevius indutus; corollae tubus 5 cm longus lobi tenerrimi lanceolati \ cm longi; labellum \Q mm longum subrhombeum retusum; filamentum breve, anthera H mm longa villosa, connectivi appendicula O; nectarii glandula 2,5 cm longa amplectens oblique retusa. Sunda-Inseln: Java, in Bergwäldern von West- Java z. B. auf dem Gedeh (Blume, hunje warak der Sundanesen), ohne bestimmte Standortsangabe (Z ollin ger n. 287Z.). 8. P. pallida (Blume) K. Schum. — Elettaria pallidu Blume, Enum. pl. Javae (4 827) 52. — Folia sessilia lineari-lanceolata pro rata angusta attenuato-acuminata basi angustata dorso puberula margine apicali ciliolata ad 38 cm longa et 5 cm lata; ligula vix 5 mm longa biloba dorso pubescens. Caulis floriger tomentosus validus flexuosus vaginis maximis ellipticis obtusis fibroso-oblitterantibus basi sericcis ad 8 cm longis laxe velatus. Spica subsemiglobosa bracteis sterilibus oblongis ad 6 cm longis, apice oblit- teratis involucrata pallida (an exsiccatione sola?); bracteae pro rata angustae lanceo- latae 4,5 cm longae minute et appresse subtomentosae; bracteolae O; ovarium brevis- simum sericeum; calyx 4,5 cm longus apice tridenticulatus triente fissus sericeus; corollae tubus 3 cm longus glaber, lobi lanceolati acuti; labellum 2,6 cm longum rhom- beum apice retusum; filamentum 7 mm longum, anthera villosa 4,4 cm longa, connof^tivi appendicula 0; nectarii glandula 3 mm longa oblique truncata amplectens. Sunda-Inseln: Java, an feuchten Stellen der Provinz Bantam (Blume); bei Pra- hulu (Kühl und van Hasselt). 9. P. venasta (Bidl.) K. Schum. — Hornstcdtia vcmista Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 49. — Caulis foliosus trimetralis validissimus. Folia oblongo- lanceolata acuminata basi angustata ad 60 cm longa et 4 5 cm lata; ligula brevis rotun- data margine puberula. Spica 7 cm longa et 4 2 cm diametro cupulata, pedunculo 60 cm longo vaginis mucronatis laxe velato supeme praecipue arachnoideo sufl'ulta; bracteae extcriores latissime ellipticae apice recurvatae 7,0 cm longae et 5 cm lalae roseae camosulae; florentes 2,5 cm longae et 6 mm latae lanceolato-oblongae ; ovarium seri- ceum; c^yx 3,6 cm longus trilobus alte fissus obscure ruber; corollae cerinae rubrae ^%^ ^■5.: Phaeomeria. 265 tubus brevis, lobi spathulati 3,0 cm longi; labellum 1,2 cm longum oblongum album ad medium roseo-maculatum; anthera 2,3 cm longa flavo-villosa , connectivi appendi- cula 0. Capsula 7 cm longa 3,5 cm diametro obconica longe conico-rostrata glabra rubra. Halbinsel Malakka: Landschaft Selangor, in Wäldern bei Ginting Bidai (Ridley). Nota. Haec species ad pulcherrimas generis pertinet et natura spicae cupularis prae- cipue autem capsulae maximae insignis. 10. P. chrysocalyx K. Schum. — Amonium chrysocalyx K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 308. — Folia brevissime (ad 5 mm longe) petiolata lineari- lanceolata breviter acuminata basi acuta apice saltem parce ciliolata ceterum utrinque glabra ad 60 cm longa et 1 0 cm lata; ligula ad 1,5 cm longa acuta apice villoso- ciliata. Caulis floriger ad "I 0 cm longus strictus vaginis angustis apiculatis glabris supe- rioribus pilosis laxe velatus. Spica subglobosa 5 cm diametro basi bracteis sterilibus ovato-oblongis 2 cm longis cincta; bracteae fertiles lineares apice membranaceae exsertae; bracteolae 1,5 cm longae anguste turbinatae tridentatae extus sericeae, unilateraliter fissae; ovarium sericeum 3 mm longum; caljx 1,6 cm longus turbinatus tridentatus unilateraliter fissus densius aureo-sericeus ; corollae tubus 9 — 10 mm longus, lobi lan- ceolati, dorsalis 5 mm longus cum tubo e labello et stamine efformato connatus extus secus medianum pilosus ; anthera hirsuta, connectivi appendicula 0 ; nectarii glandula 2 mm longa complicata. Capsula obpyramidata 2,5 cm longa apice truncata. Sunda-Inseln: Sumatra, auf dem Berge Singalan in dem Padangschen Hochlande bei 1700m ü.M. (Beccari, Pi. Sum. n. 247, blühend im Juni und Juli); bei Ajer Mantjur 360 m ü. M. (Beccari, Pi. Sum. n. 645, fruchtend im April). 1 1 . P. novo-guineensis K. Schum. n. sp. — Folia sessilia late linearia acumi- nata basi angustata margine et apice breviter villosa ad 90 cm longa et 1 2 cm lata; ligula 1,5 cm longa obtusa dorso apice dense et stricte pilosa. Spica subglobosa, pe- dunculo superne sericeo suffulta; bracteae exteriores fere 4 cm longae oblongae obtusae breviter et appresse sericeae; inferiores angustiores apice villoso-ciliolatae ; bracteolae tubulosae 3,0 cm longae bidentatae; ovarium sericeum; calyx 4,0 cm longus breviter tridentatus unilateraliter fissus; corollae tubus 2,5 cm longus appresse villosus, lobi tenerrimi 2 cm longi late oblongi; labellum oblongum obtusum 1,7 cm longum; fila- mentum latum 5 mm longum ; anthera 7 mm longa apice corniculato-dilatata hoc loco tantum thecis margine inferiore et apice puberula, connectivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 anguste lineares acutae 5 mm longae. Neu-Guinea: Holländischer Anteil ohne bestimmten Standort (Zippelius). Nota. Haec species P. chrysocalyci K. Schum. et P. grandiligulatae K. Schum. affinis; a priore autem calyce multo majore, ab ulteriore anthera ad medium haud pilosa differt. 12. P. Diepenhorstii (Teysm. et Binn.) K. Schum. — Elettaria Diepenhorstii Teysm. et Binn. in Naturk. Tijdskr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 326. — Herba perennis robusta; caules foliosi bimetrales basi 2 cm diametro. Folia ad 7 mm longe petio- lata, petiolus supra excavatus dense velutinus subtus sub lente valida appresse sericeus, linearia breviter acuminata acutissima basi rotundata et acuminata margine villoso- ciliolata ceterum utrinque glabra, 35 — 40 cm longa et 8 — 12 cm lata sicc. supra olivaceo-nigricantia , subtus castanea vivo rubra; vagina gracilis glabra; ligula 8 mm longa obtusa dorso rufo-velutina margines versus decrescenti-induta. Spica subglobosa, pedunculo ad 30 cm longo vaginis oblongis obtusis membranaceis glabris sicc. brunneis laxe velato glabro sustenta; bracteae extimae late ovatae vel suborbiculares rotundatae apiculatae glabrac membranaceae nervoso-striatae ; labellum rotundatum rubrum luteo- marginatum. Capsulae dense aggregatae globum 7 — 8 cm diametro efformantes turbi- natae longe acuminatae minutissime et appresse pilosulae ferrugineae; semina 2 — 2,5 mm longa nigro-striolata. Sumatra: In der Provinz Priaman (Diepenhors t). Nota 'l. Typum hujus speciei ex herbario kewensi benevole mihi traditum examinavi; flores autem, quod maxime doleo, non statum talem obtulerunt ut eos acurate scrutare potuerim 266 K. Schumann. — Zingiberaceae. Nota 8. Phtynium ohseurttm Teysm. et Binnend. in Tijdskr. Nederl. Ind. XXIV. I8i.:i 319 secundum exemplariuin typicum in herbario bogoriensi conservatum in genus Phaeometiw: certissirae pertinet et mihi a Ph. Diepenhorstii K. Schum. haud discrepare videtur. Materies ad examinationem accuratum haud apta Judicium deflnitivum non licet. < 3. P. atropurpurea (Teysm. et Binn.) K. Schum. — Ehttaria atropurpurea Teysm. et Binn. in Tijdskr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 327. — Herba perennis valida; caules foliosi trimetrales basi vaginis 4 — 6 ovatis vel lineari-oblongis sicc. obscure sanguineis glabris instnicti. Folia manifeste (8 — 10 mm longe) petiolata lineari-lanceolata vel linearia altenuato-acuminata et breviter caudata basi angiistata margine ciliolata ceterum utrin- que glabra sicc. obscure sanguinea 40 — 55 cm longa et 2,5 — 7,5 cm lata; ligula 7 — 9 mm longa coriacea castanea truncata vel emarginata glabra. Spica capitata apice , plana 3,5 cm longa et 5 cm diametro, pedunculo 20 — 30 cm longo squamis ellipticis oblongis obtusis glabris sicc. obscure castaneis 2 — 5 cm longis laxe ampleclentibus im- bricatis onusto glabro sustenta; bracteae exteriores ellipticae vel suborbiculares apicu- latae 3,5 cm longae et 3 cm latae glabrae, interiores angustiores; ovarium sericeuin; calyx . . .; corollae . . .; labellum . . . Sumatra: Bei Palembang (Teysm ann). Nota. Materics quam ante oculos habui, haud perfecta; species forsan P. Diepenhorstii Teysm. et Binn.) K. Schum. nimis afßnis. \ 4. P. molaccana K. Schum. n. sp. — Folia breviter vix ad I cm longe petio- lata late linearia (apice fracta) basi angustata margine brevissime villosula ceterum ulrinque glabra ad 75 cm longa et 15 cm lata; ligula maxima 3,5 cm longa oblonga submembranacea apice villosa. Spica subcylindrico-globosa, pedunculo ultra 25 cm longo tomentoso squamis ellipticis obtusis et mucronulatis laxe velato suffulta; bracteae exte- riores ovatae ad 3 cm longae basi villosae infra apicem mucronulatae ; florentes lineari- lanceolatae vix 2 cm longae puberulae; bracteolae tubulosae 1,8 cm longae binervosae acuminatae sericeae demum ad basin fissae; ovarium sericeum; calyx 2 cm longus sericeus tridentalus; coroUa . . .; stamina . . .; nectarii glandulae 2 lamellosae 2 mm longae. Molukken: Ohne bestimmten Standort (de Vriese u. Teysmann). Nota. Area geographica hujus speciei maximc commemoratu digna (]uia regionem specie- bus plurimis propriam i. e. Malesiam occidentalem cum palria Ph. fwvo-guineefisis feiiciter j3bnjungit. 4 5. P. Maingayi (Bak.) K. Schum. — Amomum Maingmfi Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 235. — Hortistedtia Maingayi Ridl, in Journ. Asiat. Soc. Bengal (<899) 150. — Caulis foliosus ad 3 m altus olivaceus. Folia 1,2 cm longe petiolata lineari-lanceolata supra glabra subtus subtomentosa statu juvenili purpurea ad 70 cm longa et 12 cm lata; ligula ad 8 mm longa obtusa glabra. Spica subglobosa 3,5 cm diametro, pedunculo gracili at stricto ad 30 cm longo squamis roseis oblongis obtusis 2,5 cm longis laxe velato suITulla; bracteae exteriores orbiculares rotundatae retusae mucronatae appressae roseae extus sericeae at margine purpureo glabrae; bracteae florentes 2,5 cm longae lanceolatae; bracteolae tubulosae 2,3 cm longae puberulae tri- lobulatae, lobuli mucronati, unilateraliter fissae; ovarium subscriceum; calyx 2,3 cm longus tubulosus trilobus, lobi lanceolati corollam superantes; corollae roseae lobi oblongi obtusi; labellum duplo longius trilobum, lobi laterales oblongi erecti, mcdius longior oblongus saturatius coloratus; filamentum latum, anthcra 8 mm longa obscure purpureo-villosa; nectarii glandulae .... Capsula obconica subglabra 1,2 cm longa splendide rubra. Halbinsel Malakka: Ohne bestimmten Ort (Maingay n. 1586), bei Singaporc, in den Landschaften Pahang, Selangor (Ridley) und Perak (Wray n. 3). 16. P. ciliata(Bak.) K. Schum. — Amomum eiliatum Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 238; Trimen, Fl. Ceylon IV. (1898) 253 non Blume. — A. f ulviceps var. (i. Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1861) 317. — Herba perennis gracilis. Caulis foliosus ad 1,3 m altus. Folia scssilia vel ad 5 mm longe petiolata lineari-lanceolata acuminata et caudata basi attenuata supra glabra subtus subtomentosa apice involula ad 2 8 cm longa Phaeomeria, Elettaria. 267 et 4,5 cm lata; vagina laxa superne ciliata; ligula 3 mm longa rotundata praecipue basi pubescens. Spica oviformis vel ellipsoldea ad 4,5 cm longa fructigera jam longior et 3,5 cm diametro, pedunculo adscendente valido glabro ad 1 0 cm longo squamis 1,7 cm longis rotundatis summis late ovato-oblongis tomentosis et apice barbellatis castaneis laxe velato suffulta, rhachis chrjseo-sericea; bracteae 2,5 cm longae oblongae obtusae obscurae subtomentosae subvilloso-ciliatae ; bracteolae tubulosae sublobatae aureo- vel pallidius sericeae 1,3 cm longae; ovarium sericeum; caljx 2 cm longus ventricoso- tubulosiis bilobus sericeus; coroUae sericeae tubiis aequilongus; lobi 1,2 cm longi obtusi extus aureo-sericei ; labellum 1 , 5 cm longum oblongum ; filamentum 8 mm longum an- gustum, anthera 6 mm longa villosa, connectivi appendicula transverse elliptica integra. Vorder-Indien: Insel Ceylon in feuchten Wäldern des Niederlandes bei Reigam Korale (Thwaites n. 3704, blühend im März). Nota, Gl. Baker jam Amomum cüiatum ßl. exstiüsse supervidit; si species in genus Amomi militaret, nomen igilur mutuandum esset. 23. Elettaria Maton.*] Elettaria Maton in Trans. Linn. Soc. X. (I8H) 254; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 646; G. 0. Peters, in Engl. u. Prantl, Pflzfam. II. (1889) 27. — Amomum L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 1. — Gardamomum ^oh^h. in Trans. Liün. Soc. I. (1812) 232. Calyx tubulosus subturbinatus breviter trilobus membranaceus. Corollae tubus anguste cjlindricus, lobi eum subaequantes anteriores lanceolati decm'vati, posticiis erectus oblongus concavus. Labellum oblongo-obovatum basi angustatum subtrilobum \ apice emarginatum; staminodia lateralia dentiformia erecta brevia. Filamentum breve; anthera erecta, thecae parallelae; connectivum brevissime vel ne vix quidem supra thecas pro- ductum truncatum. Ovarium triloculare; ovula oo pro loculo angulo interiori affixa anatropa horizontalia ; stilus filiformis; stigma infundibuliforme truncatum apice ciliolatum. Nectarii glandulae binae subulatae acuminatae. Capsula subglobosa vel ellipsoidea inde- hiscens carnosa sicc. coriacea. Semina obovoidea truncata rugosa exarillata arömatica. — Herbae perennes; caules foliosi a florigeris discreti, priores e rhizomate repente elati ulteriores e basi horum oriundi. Folia disticha pauca. Flores pedicellati cincinnos plurifloros referentes, ulteriores panniculas elongatas flexuosas plures e basi caulis foliosi efformantes ; bracteolae tenuissime membranaceae tubulosae clausae dein fissae mox ob- litterantes. Species binae insulae zeylanicae et littoris contigui occidentalis peninsulae Indiae Orientalis incolae. Nota. Bracteolae membranaceae tubulosae mox oblitterant et rudimenta prope insertionem pedunculi phyllum breve tridentatum vel (ope fasciculorum fibro-vasalium diutius persistentum) laceratum vel longo ciliolatum efformant. Conspectus specierum. A. Pannicula densior i. e. bracteae ad 2 cm inter se remotae, ulteriores tenuiter membranaceae sub anthesi cincinnorum 6 — 7-flororum oblitterantes, rhachis, ovarium et calyx glabra, Cap- sula ad summum 1,2 cm longa \. E. cardamomum. B. Pannicula laxior i. e. bracteae duplo et ultra inter se remotae, ulteriores duriores diutius persistentes, cincinni bi- ad summum quadriflori, rhachis ovarium et calyx subtomentosa, Capsula duplo longior %. E. major. *) E voce indica Tari vel Elettari (cardamomum) efformata. Genus Elettariae a cl. Maton solo conditum. 268 K. Schumann. — Zingiberaceae. 1. £. cardamomum Maton in Trans. Linn. Soc. X. (18H) 254; Thwait. Enum. pl. Zeyl. («860) 34 8; Trinien, Fl. Ceylon IV. (1898) 26«; Bentl. and Trim. Med. PI. t. 267; Berg u. Schmidt, Abb. u. Beschr. t. XXXIV"^; Mey. et K. Schum. Atlas t. 436; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 25«. — Amomuni Qirdamon L. Spec. Fif?. 83. A—K Elcttaria cardamomum Maton. A Folium. B Inflorescentia. C Flos. D Idem antice seclus. E-0 Fniclus Cardamomi, mercedcs divorsae. Ä" Semen cum arillo. J Idem transverse scctum. A' Idem longiludinaliter sectum, e endospermium, p perispermium. em embryo. pl. ed. 4. (4 753) 4 ex p. — Alpinia Cardamomum Roxb. in Asiat. Research. XI. (4 810) 355; Coromandel PI. III. (4 819) l. 266; Fl. ind. 4. ed. I. (4 820) 70 ; White in Trans. Linn. Soc. X. (4 84 4) 220 t. 4, 5. — Amomum repens Sonnerat, Voy. Ind. Elettaria, Cyphostigma. 269 (1782) t. 136; Willd. Spec. pl. I. (i797) 9; Woodv. Med. PI. t. \3\. — Ä. race- mosum Lam. Encjcl. I. (1783) 134. — Cardaniomum ofßcinale Salisb. in Trans. Linn. Soc. I. (1812) 232. — Elettari Rheede, Hort, malab. XI. (1692) 9 t. 4. 5. — E rhizomate horizontali crasso caules plures foliosi ad fere 3 m alti. Folia breviter petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata acutissima supra glabra subtus sub- tomentosa mollia ad 70 cm longa et 8,5 cm lata; ligula ad 6 mm longa obtusa glabra. Pannicula ad 60 cm longa prostrata e cincinnis ultra 10 efformata; rhachis angulata subglabra; bracteae primariae lineari-oblongae obtusae mox oblitterantes ad 3,0 cm longae; pedicelli braves statu fructigero ad 1 cm longi; bracteolae tenuissimae ad 2 cm longae superiores breviores; ovarium glabrum; calyx 11 mm longus membra- naceus glaber; corollae albae tubus 1,7 cm longus, lobi 9 mm metientes; filamentum 2 mm, anthera 5 mm longa; labellum 1,7 cm longum margine flavum ad medium coeruleum et albo-striatum. Capsula rotundato-subtrigona apice rotundata 9 — 1 2 mm longa anguste costata valvae pallidae stramineae; semina 3 — 5 pro loculo 3 — 4 mm longa et 2 — 3 mm diametro pallide castanea foveolata gustu valde aromatica. Vor der -Indien: Küste Malabar, in den West-Ghats von Kurg südwärts wild und in Halbkultur; auf Java, in West-Indien und sonst in den Tropen kultiviert. 2. E. major Smith in Rees, Cjclop. XXXIX. — E. Gardamommn Maton, var. major Thwait. Enum. pl. Zeyl. (I86l) 318; Rak. in Hook. f. Fl. Rrit. Ind. VI. (1892J 251; Trimen, Fl. Ceylon IV. (1898) 2 61. — E rhizomate valido repente caules plures ad 3 m alti. Folia sessilia linearia vel lineari-lanceolata breviuscule acuminata et caudata supra glabra subtus breviter subtomentosa submollia; ligula vix 4 mm longa rotundata ut vagina superior ciliolata. Pannicula 60 cm et ultra longa prostrata, bracteae oblongae 3,5 cm longae remotae diutius persistentes; rhachis minute subtomen- tosa; bracteolae 2 cm longae pariter indutae; flores laxius dispositi longius pedicellati, pedicellus ut ovarium subtomentosus ; calyx 1,5 cm longus clavatus unilateraliter fissus subtomentosus ; corollae tubus 2 cm longus; lobi . . .; labellum . . .; filamentum 2 mm, anthera 4 mm longa. Capsula trigona apice acuta 2,5 — 4 cm longa minus dense costata obscure cinerea; semina 6 — 8 pro loculo paulo majora et altius scrobiculata minus aromatica. Vor der- Indien: In Ceylon kultiviert. Nota. Haec species taliter a typo recedit ut inter species optime circumscriptas familiae numeranda sit. Differentia e conspectu specierum plane evadit. Capsulis sub nomine Carda- momi majoris vel zeylanici olim copiosius quam hodie utebantur. 24. Cyphostigma Renth.*) Cijpliostigma Renth. in Renth. et Hook. f. Icon. pl. (1882) t. 1380, Gen. pl. III. (1883) 645; Rak. in Hook. f. Fl. Rrit. Ind. VI. (1892) 260. — Ekttariopsis Rak. in Hook. f. Fl. Rrit. Ind. VI. (1892) 251; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Rengal (1899) 152. — Amomum, sect. Mastigainomum K. Schum. in Engler's Rot. Jahrb. XXVII. (1899) 301. Calyx subclavato-tubulosus membranaceus apice vulgo bidenticulatus vel trilobu- latus et oblique fissus. Corolla interdum a calyce ope stipitis disjuncta, tubus gracilis elongatus fauce ampliatus, in lobos angustos divisa, lobi subaequales vel posticus parum cucullatus. Labellum subtrapezoideum vel obovatum vel cuneatum obiter trilobum vel integerrimum album flavum vel rubro-lineatum et -maculatum; staminodia lateralia 0. Filamentum breve vulgo latum; anthera glabra, thecae lineares parallelae vel apice ex- curvatae ; connectivi appendicula pro rata magna vel maxima petaloidea late semielliptica rciiKnöuifQrjnis integerrima vel subtriloba. Ovarium triloculare, ovula plurima angulo 10 loculi horizontaliter affixa; stilus gracilis; stigma obconicum majusculum apice atum ciiiolatum. Nectarii glandula amplectens apice biloba. Capsula ellipsoidea *) E /.v(pog poculum et stigma compositum. 270 ^' Schumann. — Zingiberaceae. vel globosa carnosa laevis vel costata. Semina parva subglobosa, testa reliculata. — Herbae perennes e rhizomate horizontali valido simul caules foliosos et stolones lenuiores elongatos supra solum Irans folia putrescentia serpentes spicis copiosis onuslis procreantes : flores mediocres basi bractea et interdum bracteola suffulti. Genus cum speeiebus \ 4 insulam Geylonam et Malesiam inhabitat. Nota. Genus Cyphostigmaixs cum Elettariopside formis transitoriis conjungitur. Conspectas specierum. Sect. I. Eucyphostigma K. Schum. n. sect. Connectivi appendicula maxima antheram aequans vel superans vix labello brevior: coroUa stipite brevi a calyce remota. A. Folia lineari-lanceolata vel lanceolata, bracteae scariosae, flores sessiles \. C. puldiellum. B. Folia latiora obovato-oblonga, bracteae membranaceae, flores pedicellati 2. C. pedicellatum. Sectio II. Elettariopsis (Bak.) K. Schum. n. sect. Connectivi appendicula majuscula vel brevior labellum nunquam aequans; coroUa immediate calyci insidens. A. Folia lamina instructa solitaria longissime petiolata. a. Folia cum petiolo incl. vagina 30 — 60 cm longa fere 2 m metientia, corollae tubus 7 cm longus 3. C. exsertum. b. Folia cum petiolo \ 8 cm longo vix semimetralia, corollae tubus 4 — 4,5 cm longus 4. C. Curtisii. B. Folia bina fasciculata. a. Folia lineari-lanceolata < ö cm longa et 4,5 cm lata ... 5. C. ser})€ntinum . b. Folia lanceolata oblongave 25 — 45 cm longa et 5 — 9 cm lata 6. C. diphyllum. C. Folia plura pro caule spurie disticha. a. Folia glabra. a. Spicae numerosissimae dense congestae, flores 5 — 6 spicam componentes 7. C7. mulHflorum. ß. Spicae dissitae pauciores, inter se remotae. I. Folia angusta haud ultra 3,5 cm lata 8. C stoloniferum. II. Folia latiora 5 cm lata et ultra 9. C. surculosum. b. Folia induta, praecipue subtus saepe mollia. a. Bracteae ad 5 cm longae et latae. I. Folia ultra 70 cm longa et <3,5 cm lala \0. C. kandarienae. II. Folia ad 60 cm longa et 4,5 cm lala \i. C. longüuba. III. Folia ad 25 cm longa et 4,5 cm lata <2. C. Scfimidtil ß. Bracteae <,2 cm haud superantes. I. Connectivi appendicula ovata dentata 4 3. (7. hiiflormn. II. Connectivi appendicula triloba \K. C. pubescens. Sectio I. EucyphoBtigma K. Schum. n. sect. \. C. pulchellnm (Thwait.) Benth. in Benth. et Hook. f. Icon. pl. (1882) t. 4380: Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4892) 26«; Trimen, Fl. Ceylon IV. (<898) 260. — Amomum pidcheüum Thwait. Enum. pl. Zeyl. (<86l) 348. — Caulis foliosus subme- tralis. Folia ad 30 cm longe petiolata lineari-lanceolata vel lanceolato-oblonga breviter acuminata basi angustata margine apicali brevissime puberula ceterum glabra ad 60 cm longa et 4 2 cm lata ; ligula brevis biloba, lobi rotundati. Caules florentes prope basin prioris ad 1,3 m longi prostrati squamis ad 2,5 cm longis oblongis obtusis costatis Cyphostigma. 271 instructi ; spicae ad i 2 cm longae basi squamosae oliganthae (ad 6-florae) ; bracteae ad 1,5 cm longae haud costatae ut rhachis subtomentosae; bracteolae breviores tubulosae oblique truncatae; ovarium sericeum; calyx rubellus trilobatus unilateraliter fissus ad 2,5 cm longus; corollae roseae extus subtomentosae tubus gracilis calyce dimidio lon- gior virens ; lobi 2 cm longi rosei ; labellum subaequilongum roseum fauce flavum ; anthera 1 0 mm longa, connectivi appendicula subaequilonga et jam dimidio latior crispula. Capsula 1,5 cm longa pulchre rubra novemcostata; semina cinerea. Fig. 34. A — C Cyphostigma pulchellum [Th\\a,it.) Benth. J. Inflorescentia. jB Labellum. C Stigma. (Icones sec. Hooker f. reiteratae). Vorder-Indien: Insel Ceylon, in Wäldern der feuchten Region bis 1000 m ü.M. ziemlich häufig bei Hiniduma, Ambagamuwa, am Adam's Pik u. s. w. (Thwaites n. 2736, blühend im Februar). Nota. Haec species cum sequente non solum connectivi appendicula maxima quae cum labello adspectum floris peculiariter significat sed etiam stipitibus inter ovarium et calycem et inter hunc et corollam intercalatis ab omnibus speciebus totius familiae diversa. Haec relatio efficit flores haud sessiles sed quasi pedicellatos se praebere; ovarium tunc nempe facile praeter- videtur ita ut flores spurie diciines appareant. 2. C. pedicellatum K. Schum. n. sp. — Caulis foliosus 80 cm altus. Folia solitaria 2 5 cm longe petiolata obovato-oblonga acuta basi pariter acuta apice tantum 272 K- Schumann. — Zingiberaceae. brevissime puberula ad 40 cm longa et 4 6 cm lata. Caulis florens ad 18 cm longus decumbens haud spicas at flores solitarios emittens ; bracteae ovatae membranaceae haud slriatae 1 cm longae, pedunculus ad 1,5 cm longus superne puberulus; bracteolae 1,2 cm longae acutae; pedicelli 7 mm longi; ovarium sericeum; stipes supra ovarium 4,2 cm longus minute puberulus; calyx elongato-clavatus 2,5 cm longus apice apicu- latus; corollae tubus t,7 cm longus; lobi 2 cm longi; anthera 9 mm longa ceteruin ut species typica. Vorder-lndien: Insel Ceylon, bei 4000 m ü. M. (Thwaites n. 2736"). Nuta. Huec species cum typo sub eodem numero commixta ab ulteriore foliis sulildnia inulto latiorihus et inflorescentia expansiore at simpliciore et floribus pediccllatis primo visu discrcpat. Sectio 11. Elettariopsis (Bak.) K. Schum. n. sect. 3. C. exsertum Scortech. in Nuov. Giorn. bot. ital. XVIII. (4 886) 310 l. 13. — Elettariopsis exserta Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 251; Hidi. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 153. — Rhizoma gracile caules basi squamis instructos apice folium solitai'ium longissime petiolatum ad 4 m longum et 2,5 cm latum acuminatum basi angustatum glabrum gerentes emittens. Flores solitarii caulem erectum 1,2 tin longum squamis lanceolatis 4,2 cm longis laxis instructum terminantes; calyx 2,3 cm longus gracili-tubulosus ; corollae tubus gracillimus 7 cm longus, lobi lanceolati 4,8 cm longi; labellum oblongum integrum 2,3 cm longum flavum lineis binis rubris notatum; anthera . . . ; connectivi appendicula rotundata. Halbinsel Malakka: Im Kinta-Thale (Scortechini n. 4 947). Nota. Folio maximo solitario longe peliolato et floribus solitariis maxime insignis. 4. C. Curtisii (Bak.) K. Schum. — Elettariopsis Gurtisii Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 252; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 54. — Rhizoma gracile late repens caules basi squamis instructos apice folium solitarium ad 4 8 cm longe petiolatum oblongo-lanceolatum acuminatum basi angustatum ad 30 cm longum et 7 cm latum gerentes emittens. Spica uni- vel biflora, pedunculo 6 cm longo squamis velato sulTulta, rhachis gracillima; bracteae oblongo-lanceolatae 4,2 cm longae; calyx 2,3 cm longus turbinato-tubulosus inaequaliter trilobus et unilateraliter Gssus; corollae albae tubus 4,5 cm longus; lobi oblongi obtusi 4,2 cm longi; labellum ohovato-oblongum ad medium incrassatum 2,3 cm longum flavum et rubro striatum; filamontum breve latum, anthera 8 mm longa glabra, connectivi appendicula magna elliptica integra. Halbinsel Malakka: Insel Penang, auf dem West-Hügel bei 800 m ü. M. (Curtis n. 4 578); bei Bukit Laksamana (Curtis n. 4 705). Nota. A praccedcntc specie quacum folium solitarium commune, pctiolo et laraina bii - viore diversa. 5. C. serpentümin (Bak.) K. Schum. — Elettariopsis serpentina Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 154; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 54. — Rhizoma gracile late repens. Folia bina fasciculata ad 4 5 cm longe petiolata lineari- lanceolata acuminata basi angustata glabra ad 4 8 cm longa et 4,6 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa glabra. Spica laxissima ad 7 cm longa decumbens, pedunculo 4 cm longo squamis brevibus obtecto sulTulla; bracteae lanceolalae membranaceae 4 cm longae; ovarium glabrum; calyx tubulosus 2,3 cm longus trilobus, lobi lineari-lanceolati 6 mm longi; corollae albae tubus calycem aequans, lobi oblongi 4,2 cm longi; labellum oblongum 4,8 cm longum obtusum album ad medium fusco- et luteo- notatum; filamen- tum breve et latum; anthera 7 cm longa glabra, connectivi appendicula maxima oblonga rotundata. Halbinsel Malakka: Insel Penang bei 300 — 400 m ü. Mi (King's Sammler May). 6. C. diphyllnm K. Schum. n. sp. — Rhizoma tenue haud longe repens squamis «vatis acutis striatis coriaceis prope basin tantum densius dispositis dein inter se remolis I — 4,5 cm longis pallidis munitum. Folia bina basi squamis similibus dein elongatis Cyphostigma. 273 usque ad i 0 cm longis petiolum cingentibus donata ope vaginae 12 — 18 cm longae quasi petiolata re vera sessilia lanceolata vel suboblanceolata brevissime acuminata et breviter caudata basi longe angustata 25 — 45 cm longa et 5 — 9 cm lata utrinque glabra; ligula 0. Flores rubrido-flavi solitarii bractea in rhizomate jam descripta suffulti, brac- teola 0, breviter vel brevissime pedicellati; ovarium ellipsoideum glabrum 3 mm longum; caljx subclavatus apice tridenticulatus fere ad medium unilateraliter fissus; coroUae tubus 4 cm longus, lobi concavi 1 , 5 cm longi glabri ; anthera sessilis marginata, 6 mm longa, connectivi appendicula subquadrata integerrima; nectarii glandulae 2 subulatae 2 mm longae. Borneo: Bendschermassing (Motley n. 789), ohne genauere Standortsangabe (Korthals). Nota. Haec species cum C. Curtisii Ridl. affinis at spica plurillora vel üoribus 5 — 6 pro axi rhizomatis axillaribus differt. 7. C. multiflorum Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 157. — Rhizoma validius lignosum. Gaules foliosi robusti ad 1,2 cm diametro. Folia numerosa breviter petfolata lineari-lanceolata acuminata caudata utrinque glabra ad 30 cm longa et 4,5 cm lata; ligula 6 mm longa rotundata glabra. Stolones florigeri ad 60 cm longi graciles ramosi; spicae 5- vel 6-florae plurimae dense aggregatae squamis oblongis cuspidatis striatis 1,2 cm longis et 6 mm latis munitae ; bracteae lanceolatae breves ; calyx gracil- limus 2,3 cm longus, lobi oblongo-lanceolati cuspidati puberuli et ciliolati 9 mm longi; corollae albae tubus calycem aequans, lobi obovato-spathulati 9 mm longi; labellum 1,2 cm longum obovatum integerrimum puberulum album ad medium flavum et rubro- notatum; filamentum breve latum, connectivi appendicula rotundata parva. Sunda -Inseln: Sumatra, am Kelantan-Fluss bei Siak, in einem dichten Dschungel auf weich sumpfigem Boden (Ridley n. 8972). Nota. Spiels plurifloris ab omnibus aliis speciebus diversa. 8. C. stoloniflorum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 322. — Caulis foliosus gracilis dense fohosus vix ad 1 m longus subanceps. Folia sessilia an- guste linearia attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra ad 30 cm longa et ad summum 3,3 cm lata; ligula 3 mm longa obtusa vel acuta glabra dorso tantum sub lente valida papulosa. Stolones füiformes ad 40 cm longi vix 1 mm diametro; brac- teae ad 2 cm longae lanceolatae acuminatae apiculatae glabrae. Flores pedicellati; calyx . . . ; corolla . . . ; connectivi appendicula oblonga brevis. Sunda-Inseln : Radschat von Sarawak, bei Kutsching (Beccari, Pi. Born. n. 365, blühend im August 1865). 9. C. surculosum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 323. — Caulis fohosus ultra 2 m longus haud peculiariter dense foliosus. Foha subsessilia lanceolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata et caudata basi angustata utrinque glabra ad 35 cm longa et 6 cm lata; ligula 5 mm longa obtusa glabra. Stolones floriferi ultra 1 m longi squamis 5 cm longis lanceolatis acuminatis laxe instructi; racemulus triflorus ad 6 cm longus. Flores longe pedicellati, pedicelli basi vagina tubu- losa ad 1,5 cm longa suffulti pilosuli apice ut ovarium puberulum; calyx 11 mm longus subfusiformis irregulariter bi- vel trilobus, lobi acuminati apice pilosuli; corollae tubus 8 mm longus; lobi lanceolati aequilongi; labellum oblongum 10 mm longum; fila- mentum 1,5 mm, anthera 4 mm longa; connectivi appendicula semielliptica denticulata; nectarii glandulae 2 lamellosae 2 mm longae. Sunda-Inseln: Radschat von Sarawak, auf dem Berge Mattang (Beccari, Pi. Born. n. 1586, blühend im Mai). Nota. Foliis multo latioribus minus dense dispositis liaec species a priore differt. 10. C. kandariense K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 323. — Folia sessilia late linearia breviter acuminata basi acuta supra glabra subtus subtomen- tosa moUia ad 77 cm longa et 13,5 cm lata; ligula laminae jam adnata 5 mm longa inflata obtusa. Stolones floriferi ad 50 cm longi validiores squamis 5 cm longis A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. \% 274 K. Schumann. — Zingiberaceae. lanceolato-oblongis acuniinatis rubris laxe obtecti. Flores pedicellati, pedicelli ut caiyx coriaceus fusiformis glaber quoque rubri; labellum (ex Beccari) orbiculare album marginem versus canarino-luteum fundo roseum nervoso-üneatuiD, crispuni. Sund a- Inseln: Celebes, südöstliche Halbinsel bei Lepo-Lepo in der Nähe von Kandari (Beccari, Pi. Sei. ohne Nr., blühend im Juli). Nota. Ab Omnibus speciebus subgeneris follis subtus moUibus Tacile distinguonda. H. C. longitubum (Ridl.) K. Schum. — Elettariopsis longituba Ridl. in Trans. Linn. See. 2. Ser. III. (1893) 382, in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 56. — Gaules foliosi elati. Folia ad 2,3 cm longe peliolata lineari-lanceolata acuminata et caudata basi inaequilatera angustata supra glabra subtus tomentosa mollia; ligula 3 mm loii^a obtusa puberula. Stolones floriferi validiores demum lignosi et 6 mm diametro longis- simi. Spicae biflorae 4,2 cm tantum inter se remotae basi squamis oblongis cuspidatis obscure fuscis 4,5 cm longis instructae; ovarium glabrum; calyx subclavatus i,5 cm longus tridentatus; coroUae roseae tubus 5,0 cm longus, lobi lanceolati J,3 cm longi; labellum obovalum crenulatum 3 cm longum album lineis 4 roseis ad medium strialum apice flavum; filamentum angustum puberulum; connectivi appendicula quadridentata. Capsula globosa alba 2,3 cm diametro; semina compresso-triangularia nigra. Halbinsel Malakka: Landschaft Pahang, am Tahan-Flusse (Ridley n. 2403): Landschaft Selangor, am Gunong Hitam (Goodenough); in Hoch-Perak bei 4 00 in ü. M. (Wray n. 3586). Nota. Calycis tubo longo, squamis magnis stolonum florigerorum species optima diversa. 4 2. C. Schmidtii K. Schum. — Elettariopsis Sch^nidtii K. Schum. in Bot. Tidsskr. XXrV. (4 902) 4 67. — Herba minus valida, caules 70 — 80 cm alti e rhizomate longe repente. Folia 4 — 1,5 cm longe petiolata lanceolata vel lineari-oblanceolata attenuato- acuminata et caudata basi longe angustata supra ad medianum tantum minute puberula subtus tomentosa mollia 4 8 — 25 cm longa et 3,5 — 4,5 cm lata; ligula vix 2 mm longa rotundata subvillosa. Spica e rhizomate quadriflora pedunculo 4 cm vix attingente glabro suffulta; bracteae exteriores oblongae acutae minute puberulae ad 3 cm longae, florentes breviores; bracteolae turbinatae oblique fissae 4,8 cm longae; ovarium seri- ceum; calycis tubus 4,2 cm longus, lobi 4 cm metientes lanceolati; coroUae albae tubus 5,2 cm, lobi lanceolati 4 ,8 cm longi ; anthera 3 mm longa glabra, connectivi appendicula triloba paulo brevior; labellum album macula lutea notatum 3 cm longum apice obovatum crispatum emarginatum apice bicallosum. Siam: Insel Koh Ghang, im Dschungel bei Klong Sarlakpet (Schmidt). 4 3. C. latiflornm (Ridl.) K. Schum. — Elettariopsis latiflora Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 54. — Rhizoma gracile late repens. Gaulis foliosus ad 30 cm longus. Folia c. 5 ad 9,2 cm longe petiolata oblongo-lanceolata acuminata et caudata basi . . . ., ad 30 cm longa et 9,2 cm lata supra glabra subtus subtomentosa ; ligula .... Stolones florentes saepe plures ad 4 4 cm longi et ultra; spica laxa biflora; bracteae roseae lanceolatae 4,2 cm longae flores dense amplectentes; calyx :i,ö cm longus tubulosus acuminatus haud lobatus unilateral iter fissus ruber; corollae albae tubus 7 cm longus; lobi oblongi oblusi 4,8 cm longi flavido-albi ; labellum 2,3 cm longum obovatum, ad medium incrassatum flavum utrinque purpureo-lineatum apice luteum ceterum album; staminodia 6 mm longa ovata filamento adnata; filamentum breve et latum; connectivi appendicula ovata denticulata recurvata. Halbinsel Malakka: In dichten Wäldern bei Singapore z. B. auf Bukit Timah (Ridley); Landschaft Perak, bei Larut (King's Sammler n. 2886); auf Bujong Malakka (Ridley). 4 4. C. pubescens (Ridl.) K. Schum. — Elettariopsis^ pubescens Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 55. — Amomum spec. GrilT. Nolul. III. (4 852) 447. — Elettaria spec. Icon. t. 352, Fig. 2. — Amomum biflorum Jack, Malay Mise. L (4 820) 2. — Amomum elettarioidcs Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 240. — Gaulis non ultra 60 cm longus at validus ultra 4 cm basi crassus. Folia 6 — 6 ad 6 cm longe Cyphostigma, Aulotandra. 275 petiolata lanceolata acuminata et caudata supra glabra subtus tomentosa moUia ad 1 8 cm longa et 4,5 cm lata; ligula brevissima. Stolones floriferi numerosi ad 60 cm longi subgraciles ; spica vix 2,H cm longa basi squamis ovatis instructa biflora; bracteae ovatae lanceolatae 1/2 cm longae puberulae; ovarium glabrum; calyx clavato-tubulosus 2,3 mm longus trilobus lobi acuti, sericeus; corollae albae sericeae tubus aequilongus, lobi anguste oblong! obtusi 1,2 cm longi; labellum 2,3 cm longum obcuneatum obtusum flavum rubro-cinctum ad medium puberulum; filamentum latum breve; connectivi appendicula brevis triloba. Halbinsel Malakka: In dichten Wäldern oft massenhaft (Griffith n. 5793, Maingay n. 1573); Insel Penang, am Wasserfall (Curtis n. 2276), bei Penara Bukit (Ridley n. 7236); Landschaft Negri Sembilan, am Fuß des Bukit Tampin (Goodenough). Nota. Affinis C. latifloro Ridl. at corollae tubo multo breviore et pubescentia florum ab 80 longe distal. 25. Aulotandra Gagnepain.*) Aulotandra Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1902) p. LXXIX. Calyx brevis turbinato-tubulosus tri- vel bi-dentatus unilateraliter fissus, dentibus bre- vibus triangularibus acutis aequalibus. Corollae tubus brevis calycem haud aequans; lobi 3 aequales patentes vel demum penduli, posterior tantum erectus vix latior, acuti. Stamen cum labello in tubum calycem longe superantem connatum ; labellum brevissime unguiculatum subconcavum ellipticum vel potius obovatum apice bifidum margine undu- latum; staminodia lateralia 0. Stamen filamento brevi donatum; antherae thecae parallelae glabrae rimis longitudinalibus dehiscentes, connectivum ultra thecam longe in laminam oblongam apice truncatam subtrilobam denticulatam productum. Ovarium clavatum subtrigonum triloculare, loculus anterior angustior, ovula CO pro loculo biseriatim, in loculo anteriore pauciora uniseriatim affixa; stilus filiformis; sligma in laminam cuculliformem extensum, thecas superans. Fructus — Herba perennis, caules foHosi a florentibus discreti e rhizomate noduloso-incrassato repente. Folia solitai'ia basi vagina una alterave oblitterante comitata petiolata anguste lanceolata. Inflorescentia multiflora racemosa scaposa e rhizomate, pedunculo basi vaginis velato ; bracteae spira- liter dispositae uniflorae; bracteolae 0. Genus speciem solitariam in Madagascaria vigentem includit. A. madagascariensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. (1902) p. LXXIX, — Rhizoma repens, squamosum nodosum, radices elongatae fiHformes haud filipendulae. Folia solitaria et inter se distantia longe petiolata, petiolus ad 30 cm longus complana- tus glaber, lanceolata attenuato-acuminata haud caudata basi-attenuata glaberrima her- bacea sicc. cinereo-viridia 20 ad 25 cm longa et 5 cm lata; vagina ligulaque 0. Race- mus ad 5 cm longus apice densus basi laxus vel laxissimus pedunculo ad 1 5 cm longo vaginis 2 — 5 cm longis striatis oblique truncatis velato sustentus; bracteae membra- naceae lanceolatae acuminatae glabrae; pedunculus ad 5 mm longus ut ovarium 3 mm metiens clavatum glaber; calyx 4 mm longus sicc. castaneus, dentes carina in tubo continua percursi; corollae tubus vix 3 mm longus; lobi lanceolati acuminati membra- nacei 2 cm longi; tubus stamineus 8 mm longus tenerrimus; labellum sicc. violaceum oblongo-obovatum bilobum ad 1,7 cm longum et 1,2 cm latum; stamen cum connectivo producto labello subaequilongum vel paulo longius ad 5 mm latum. Madagascar: Ohne bestimmten Standort (Humbio t). Nota. Haec planta maxime commemorabilis quia genus solitarium madagascariense indi- genum et monotypicum representat. Positio systematica ergo sat isolata at mea sententia ad Cyphostigmatis genus propius accedit, quamquam hoc inflorescentia nunquam distincte racemosa et indole connectivi ab Aulotandra discrepat. Labellum cum stamine in tubum ad 8 mm longum connatum, relationem in farailia raram etiamsi hinc inde provenientem on"ert. *) Ex ahXös (tubus) et avrjQ (vir) compositum. 18* 276 K. Schumann. — Zingiberaceae. Fig. 35. Atäotandra madagaacarienaia Gagnepain. A Caulis foliosus. B Caulis floriger. C Calyx. D Flos. E Stamen. F Ovarium aniice sectum. Q Ovarium transverse scctum. Gcostachys. 277 26. Geostachys Ridi.*) Geostachys Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal(1899) 4 57. — Alpinia spec. Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 257. Calyx tubulosus vel subclavatus spathaceo-fissus limbo cuspidato vel trilobus. Corollae tubus calyce brevior, lobi oblongi vel lanceolati tubum aequantes. Labellum integerrimum obovatum corollae aequilongum. Filamentum nunc angustum, tunc staminodia lateralia nulla, vel dilatatum lineare apice brevissime acuminaium hoc loco dentibus binis (stami- nodiis lateralibus homologis) instruclum, anthera oblonga. Nectarii glandulae conicae majusciilae. Ovarium triloculare ovulis pluribus angulo interno cujusque loculi affixa; connectivum ultra thecas haud vel brevissime productum. Capsula ubi nota globosa glabra calycis rudimento coronata. Semina plura angulata. — Herbae perennes rhizo- mate saepe haud subterraneo sed ope radicum validarum supra solum elevato. Gaules foliosi modice alti a florigeris discreti; folia petiolata. Inflorescentia ampla panniculata vel spurie racemosa prope basin e caule foliigero oriunda vulgo decumbens raro erecta; flores breviter pedicellati cincinnum bi- vel triflorum plus minus longe pedunculatum referentes; bracteae magnae ellipticae scariosae circum flores volutae glabrae castaneae; pedunculus squamis vel vaginis apertis instructus. Species 5 nulUbi nisi in peninsula malaccensi vigent. Nota. Hoc genus ut jam cl. Ridley recte moniiit cum genere Alpiniae proxime affine, sed imprimis habitu infloresccntiae peculiare et bene diversum. Conspectus specierum. A. Caulis florens elatus 27 — 45 cm altus, folia linearia elongata. a. Bracteae florentes 3 cm longae glabrae; Capsula ellipsoidea obscure rubra \. O. decurvata. b. Bracteae florentes \ cm longae castaneae puberulae; Capsula globosa aurantiaca %. G. elegans. B. Caulis florens abbreviatus. a. Folia lanceolata ad 6 cm lata 3. G^. seeunda. b. Folia linearia ad 3 cm lata. a. Bracteae florentes 2,5 cm longae; caljx ampliatus 1 cm longus i. G. rupestris. ß. Bracteae florentes 6 mm longae; caljx clavatus 2,3 cm longus 5. G^. penangensis. \. G. decurvata (Bak.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 158. — Alpinia decurvata Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 257. — Herba perennis, caules plurimi e rhizomate crasso foliosi ad 1,5 m alti. Folia ad 2 cm longe petiolata linearia longe attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra ad 45 cm longa et 3,5 cm lata; ligula 8 mm longa obtusa glabra. Pannicula cum pedunculo vaginis longis munito ad 30 cm longa contra eum rectangule disposita vel reflexa e cincinnis c. 20 secundis ad 2 cm longe pedunculatis c. 5-floris composita; bracteae primariae albae 2 cm, florentes virides ad 2,5 cm longae; flores ad 6 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; caljx ruber 1,8 cm longus glaber; corollae testaceae tubus paulo brevior, lobi lanceolati 1,5 cm longi; labellum 2,3 cm longum obcuneatum rotundatum obscure flavum; filamentum lineare, anthera 7 mm longa; connectivi appendicula O; staminodia subulata 7 mm longa. Capsula elongata nitida obscure rubra. Halbinsel Malakka: Landschaft Larut in Perak in dichten Waldungen, auf fettem Boden, 900 — 1300 m ü. M. (King's Sammler n. 6310, blühend im Juli), auf Maxwells Hügel (Ridlej n. 5189). *) E yi] (terra), aiüxvs (spica) compositum. 278 ^' Schumann. — Zingiberaceae. 2. G. elegans Hidl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal {<899) <60. — llerba perennis e rhizomate valido lignuso vaginis fuscis oblecto, caules foliosi submctrales. Folia breviler (ad 6 mm longe] petiolata linearia acuminata utriiique glabra 30 cm longa, et 2,3 cm lata; ligula 3 mm longa ovata obtusa, Pannicula H — i 4 cm longa, pedunculo 20 — 30 cm longo erecto basi vaginis brunneis . velato sufTuIta rhacbis puberula; cincinni breviler pedunculati paueiflori; bracteae florentes castaneae mucronatae <,2 cm longae; calyx aeuminatus 1,5 cm longus; corollae flavae tubus 1,2 cm longus, lobi subaequi- longi oblongi obtusi; labellum paulo longius obovatum retusum; filamentum breve; connectivi appendicula 0. Capsula aurantiaca globosa 4 0 mm diametro glabra; semina angulata. Halbinsel Malakka: Berg Ophir häufig bis 1300 m ü. M. (Ridley n. 313.7, Derry n. 603). 3. G. secunda (Bak.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 158. — Aljnnia secunda Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 257. — Herba perennis valida (ex Ridley) vel (Baker) caules vix metrales. Folia ad 5 cm longe petiolata lanceolata acuminata et subcaudata basi acuta utrinque glabra ad 35 cm longa et 9 cm lata; ligula 1 cm longa angusta obtusa glabra, vagina striata glabra. Pannicula deflcxa e basi caulis foliosi 10 cm longa, pedunculo 5 cm longo vaginis longis munito suffulla e cincinnis c. 10 secundis ad 1 cm longe pedunculatis 4- vel 5-floris composita; bractenr primariae ovatae vix 2 cm, florentes virides cuspidatae 3 cm longae; flores ad 3 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx ruber 1,5 cm longus; corollae flavae tubus hoc brevior, lobi eum aequantes oblongo-lanceolati; labellum oblongum obtusum corolla longius; anthera 5 mm longa^ connectivi appendicula 0. Capsula ellipsoidea 1,3 em longa obscure rubra. Halbinsel Malakka: In dichten Wäldern von Perak, auf dem Gunong Batu Puleh 900—1300 m ü. M. (King's Sammler n. 8047, Scortechini n. 381). Nota. Foliis latioribus caulibus florenlibus brevioribus prima fronte a G. dccurmia (Bak. Ridl. diversa. Ulterior ut liaec floribus secundis gaudet cui ceterum proxime afßnis, pressu solo flores distichi facti sunt. Ut ex exemplariis authenticis evadere videtur, folia specierum ambarunt inter se in herbarüs permutaverint. 4. O. mpestris Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 159. — Caulid foliosus validus e rhizomate crassissimo radicibus hirsutis. Folia breviter petiolata lanceolata acuminata et caudata utrinque glabra ad 18 cm longa et 4 cm lata; ligula ovata obtusa 1 cm longa. Caules florentes 7 cm longi decurvati basi vaginis longis muniti; cincinni 6 mm longe pedunculati; bracteae florentes 2,6 cm longae; calyx ruber ampliatus cuspi- datus 1,3 cm longus; corollae flavae tubus brevior, lobi oblongo-lanceolati 1,2 cm longi, laterales rubro-maculati; labellum 1,8 cm longum obovatum rotundatum flavum ad basin rubro-notatum ; filamentum breve; connectivi appendicula rotundata brevis. Halbinsel Malakka: auf dem Kedah Peak bei 900 — 1300 m ü. M. (Ridley.) Nota. Ol. Ridloy cincinnos unifloros indicavit, quod probabilitcr o statu non piano evolulo evadit. 5. G. penangensis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 159. — Herba perennis, e rhizomate validissimo lignoso vaginis siccis instructo. Caules plurimi foliosi metrales. Folia brevissime petiolata linearia acuminata et caudata basi attenuata ad 45 cm longa et 3,5 cm lata; ligula ovata obtusa 6 mm longa. Pannicula dcflexa secunda 7 cm longa, pedunculo vaginis magnis papyraceis munito sustenta; cincinni 6 mm longe pedunculati, pedunculi rubri, biflori; bracteae florentes minute puberulae 6 nun longae castaneae; calyx 2,3 cm longus cuspidatus; corollae flavae tubus brevior, lobi oblongi obtusi 1,2 cm longi; labellum 2,2 cm longum breviter trilobum, lobo medio obovato minute pubenilo ochraceo ; stamen corollae lobis longius, connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 lanceolatae 2 mm longae flavae. Halbinsel Malakka: Landschaft Penang, häufig an trockenen Stellen bei 600 m ü. M. (Curtis n. 327, blühend im Juni und Juli). Pommereschea. 279 27. Pommereschea wittmack*). Pommereschea Wittmack in Gartenfl. XLIV. (1895) 131 Abb. 35; K. Schum. in Engl. u. Prantl, Pflzfam. Nachtr. (1897) 92. — Croftia King et Prain in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899). 297 t. 9. Calyx tubulosus vel subclavatus bi- vel subtridentatus unilateraliter fissus. Corollae tubus calycem superans cjlindricus, lobi lanceolati acuminati, posticus manifeste longior et paulo latior. Labellum erectum filamento »subadnatum« anguste spathulatum bi- dentatum vel bilobum pro rata parvum et angustum. Staminodia lateralia 0. Fila- mentum lineare haud insigniter dilatatum antice anguste sulcatum et in sulco stilum fovens elongatum et more Globbae corollam alte superans. Ovarium triloculare, Ovula perplura angulo interno biseriatim affixa horizontalia anatropa ; stilus tenuiter filiformis, Stigma cupulatum ciliolatum; neetarii glandulae binae filiformes. Capsula subglobosa exocarpio membranaceo probabiliter trivalvis vel exocarpio oblitterante aperta. Semina subglobosa obtusa arillo basali denticulato triplo breviore cineta. — Herbae perennes elegantes eaules basi incrassati. Folia breviter petiolata basi anguste cordata vel sub- sagittata (charaeter valde peculiaris in familia tota rarissima). Flores graciles majusculi habitu Globbae sessiles bracteis majusculis lanceolatis et bracteola parva muniti racemum pluriflorum terminalem referentes. Species 2 ditionem birmanicam inhabitantes. Nota, Hoc genus non ut olim putavi cum Glohha tarn affine ut cum ea conjungendum Sit potius in affmitatem generis Alpiniae pertinet, ab ea indole labelli erecti breviter bilobi et filamento elongato optime diversa. Gl. auctor id cum Rhynchantho comparavit qui autem fila- mento latissimo complicato et labello minimo (ad denticulum minutum reducto) valde distat. Quoad genus Groftiae infeliciter materiem exsiccatam non ante oculos habui. Characteribus essentialibus autem icones optimae a eil. auctoribus depictae, nota solitarla sola excepta, rela- tiones a cl. Wittmack secundum plantam vivam exhibitas et perlustratas tali modo reiterant ut putem, duo genera identica esse. Differentia essentialis labellum attingit: cl. King et Prain in fig. 3 Organum, quod cl. Wittmack jure pro labello habuit, eodem modo ut ille rectum et filamentum staminis appositum delineaverunt (sec. cl. Wittmack labellum subadnatum evadit); in contextu autem labellum in partes duas fissum declaraverunt et pro staminibus lateralibus sumpserunt. Probabiliter hoc corpus tenerum cultro tentatum in lobos binos abiit. Conspectus specierum. A. Folia longe (4 — 8 cm) petiolata, lobi basales foliorum patentes, sinu aperto 1 . P. Lackneri. B. Folia brevius (ad summum 2 cm longe) petiolata pro rata latiora, lobi basales approximati, sinu clauso 2. P. spectabüis. 1. P. Lackneri Wittmack in Gartenfl. XLIV. (1895) 131. — Herba perennis gracilis , eaules plures e rhizomate »moniliformi« 60 — 70 cm alti basi vaginis paucis striatis glabris acutis instructi; radices crasse filiformes carnosae. Folia longiuscule (4 — 8 cm longe) petiolata ovato-lanceolata attenuato-acuminata haud insigniter caudata basi subsagittata auriculis patentibus sinu aperto utrinque glabra 15 — 25 cm longa et 4 — 5 cm lata, infimum valde reductum; ligula brevis 4 — 6 mm longa biloba. Spica terminalis 8 — 12 cm longa basi bractea lineari elongata comitata; bracteae lanceolatae 1,5 — 2,5 cm longae acuminatae subconcavae, bracteolae adossatae minutae; ovarium ellipsoideum ex icone glabrum; calyx 1,5 cm**) longus subclavatus bidentatus fere ad medium unilateraliter fissus; corollae flavae tubus 2 — 2,5 cm longus, lobi lanceolati 1,0 — 1,3 cm longi subinaequialte inserti; labellum flavum cuneatum bidentatum 1,5 cm longum stamen amplectens; filamentum anguste lineare 3,5 — 4 cm longum flexuosum; anthera 7 — 8 mm longa aurea basi thecae divaricatae, connectivi appendicula 0 ; neetarii glandulae filiformes 7 — 8 mm longae. *) In honorem cl. domini ab Pommer-Esche nominata. **) Mensurae in descriptione originaria maxima pro parte (quoad calycem, corollam, fila- mentum) manifeste falsae. 280 K. Schumann. — Zingibcraccae. Hinter- Indien: Aus Birma mit Orchideen eingerührt (blühte bei Lackner in Steglitz bei Berlin im Oktober und November <894). 2. P. spectabilis (King et Prain] K. Schum. — GrofHa apeciabilis King el Prnin in Journ. Asiat. Soc. Bengal LXV. (1899) 297 t. 5. — Herba perennis gracilis, caules subsolitarii e rhizomale parce incrassato 4 7 — 22 cm alti basi squamis 3 — 4 late ovatis vel oblongis aculis instructi, radices crassiusculae carnosae. Folia brevius 0,5 — i < hi Fig. 36. Pommcrcschea spectabilis (King et Prain; K. Schum. A l'ars inferior stirpis cum foho infimo valde reducto. B Pars summa cum indorescenlia. C Fructus. D Flos. E Labellum cum stamine. F Ovarium transverse scctum. O Semen a laterc visum et longiludinalitcr secluin. (Icones sec. King et Prain reltcratae;. longe petiolata oblonga vel suboblongo-lanceolata breviter acuminala et caudata basi sub- sagittata sinu angustissimo, lobi approxiinati, utrinque glabra 7 — \ \ cm longa et 2 — 3,6 cm lata; ligula 5 mm longa biloba. Spica 7 cm longa supra folia summa modice sublevata; bracteae 1,6 — 2 cm longae anguste lanceolalae acuminalne snbconcavae, bracteolae 6 mm longae lineares; ovarium ellipsoideum 4 mm longum pilosulum; cal,vx subclavatus 7 mm longus flavus rubro-punctulatus ; corollae flavae tnbus 1,2 cm longus extus pilosulus, lobi 8 mm longi ovato-lanceolali acuminali glabri ; filnmcntum 1,5 — 1,6 cm longum prope sulcum hinc inde pilulo inspersum, anthera 5 mm longa; labellum 8 — 9 mm metiens; nectarii glandulae 7 mm longae filiformes. Capsula irregulariter subglobosa hirsuta 8 — 9 mm longa et 6 mm diametro; semina 3 nmi longa arillo hyalino cincta. Pommereschea, Burbidgea. 281 Hinter-Indien: Ober-Birma, auf den Shan-Hügeln, bei Taungyi (King's Sammler). Nota, Hanc speciem, quod maxime doleo, non vidi, ex icone autem spectat ut a priore satis diversa videatur: praeter notas differentiales imprimis mensurae valde inter se discrepant. 28. Burbidgea Hook, f.*) Burhidgea Hook. f. Bot. Mag. (1879) t. 6403; Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 647; G. 0. Peters, in Engl. u. Prantl, Pflzfam. II. 6. (I889) 22. Fig. 37. Burhidgea nitida Hook. f. A Pars stirpis summa. B, C Stamen a dorso et a latere Visum. D Labellum, E Stigma. ♦) In honorem peregrinatoris et coUectoris cl. Burbidge nominatum. 282 K. Schumann. — Zingiberaceae. Ca]yx anguste tubulosus cylindricus obsolete bidentatus. Corolla infundibuliforinis, tubus anguste cylindricus elongatus ore paulo dilat^tus; lobi valde dissimiles , posterior erectus lata elliplicus breviter ciicullatus laterales subduplo angustiores patentes deniuni reflexi. Staminodia lateralia o; labellum parvuni erectuni unguiciilatum, lamina pela- loidea oblonga (sensu mathematicorum) apice bifida coneava. Filamenlum breve, thecae contiguae parallelae, connectivum ultra thecas in appendiculam lanceolntam vel suh- spathulatam basi angustatam apice denticulatam longe produetum. Ovarium triloculare; Ovula oo angulo interno horizontaliter affixa; stilus filirormis, stigmate oblique truncato concavo; glandulae Capsula siliquiformis longa coriacea (ex auctore unilocularis?). Semina arillo lacero praedita. — Herba perennis rhizomate repenti. Folia lata in caule erecto subcarnosa. Flores speciosi racemum cauiem foliosum terniinanteni referentes solitarii ex bractea. Genus speciem solitariam borneensem includens, Nota. Indole staminis labellique genus bcne limitatum; speciraen sterile tantum quod maxime duleo vidi, ita ut nescio an ope examinationis accuratissimae staminodia lateralia minuUs- sima se praebeant. De glandularum natura auctor nil dixit. B. nitida Hook. f. Bot. Mag. (1879) t. 6403. — Herba speciosa 0,60 — «,20 loco natali ad 3 m alta. Folia sessilia elliptica breviter acuminata- basi rotundata coriacea utrinque glaberrima nitida 9 — <3 cm longa, 3,5 — 6 cm lata. Racemus 9 — <3cm longus multi(12 — 20)-florus; pedicelli breves, bracteae minutae vel inconspicuae ; bracteolae . . . .; calyx vix ultra \ cm longus ut corolla pulchra nitide scarlatino- aurantiacus, ulterior post anthesin obscure flavida; lobi lanceolati vel oblong! scarlatini 3 — 4 cm longi, impar 2,5 cm latus, laterales duplo angustiores; labellum llavum 2,5 cm longum, unguis laminam margine crispellam duplo superans, Capsula ad 7 cm longa; arillus semina fere includens carnosus. Nordwest-Borneo: Schattige Wälder im Distrikt Murut, zwischen den Flüssen Lawas und Trusan bei 300 — 450 m ü. M., auf feuchten Felsen (Burbidge). Nota. Gl. Burbidge plantam rarissimara invenit quum collector a cl. Veitch missus trans hanc insulam peregrinaverit; in horto Kewensi floruit. 29. Renealmia l. f.'*') Bemalmia L. f. Suppl. (nsO 7; Giseke, Prael. (1792) <88; Endl. Gen. pl. (4 837) 224; Poepp. et Endl. Nov. gen. II. (4 838) 25 t. 134 — 4 36 (errore Älpinia); Lestiboudois in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 141; Horan. Monogr. (1862) 32; Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 648; Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VI. (4898) 34 4. — Alpinia Jacq. Fragm. (4805) t. 74 et 76; Swartz, Prodr. (4788) 4 4. — Amomum Ruiz et Pav. Fl. peruv. I. (4 786) 2. — EÜumium et Gcthyra Salisb. in Trans. Hort. Soc. I. (4 807) 284, 282 (nomina nuda). — Ethanium 0. Kt2e. Rev. gen. (4 894) 688; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (4 892) 424. — Peperidiutn Lindl. Nat. Syst. ed. 2. (4 836) 446. Calyx tubulosus vel turbinatus coriaceus vel membranaceus ante anthesin clausus dein rumpens et plus minus regulariter tridentatus vel lobatus et saepe unilateraliter flssus. Corollae tubus vulgo calyce hrevior, lobi hunc aequantes vel longiores rarius breviores obtusi suberecti et saepe florem regularein aemulantes. Labellum breve plus minus manifeste trilobatum, lobo medio non raro emarginato, inclusum vel exsertuin: staminodia lateralia brevia dentiformia raro ultra 4 mm longa. Stamen sessile vel lila- mento brevi vel brevissimo, anthera ditheca, thecis parallelis; connectivum ultra therns productam vel connectivi appendicula 0. Ovarium triloculare glabrum vel rarius suh- lomentosum rarissime sericeum ; ovula (X) biseriatim angulo centrali adnata horizontalia subanatropa. Nectarii glandulae vulgo 2 semicylindricae vel in cylindrum unilateraliter fissiun connatae. Capsula calyce coronata trilocularis saepe initio succa dein ubique loculicide * Genus in honorem cl. Reneaulme nominatum. -^ Renealmia. 283 valvis tribus saepe a basi apiceni versus dehiscens, Semina anj^^ulata nitida cinerea vel flava, arillo sicc. quidem membranaceo albo plus minus lobato inclusa. — Herbae perennes aromaticae; caules ubique regione florali excepta simpliees nunquam ramosi plus minus robusti vel graciles e rhizomate carnoso. Folia plus minus longe petiolata vel stricte sessilia, interdum difficile est dictu an petiohis exstet quia lamina angustis- sime quasi in eum decurrit, lanceolata vel oblonga libenter plus minus oblanceolata, glabra nunquam induta; vagina alta; ligula vulgo brevissima, Inflorescentia nunc ter- minalis nunc caulis florigerus e rhizomate oriundus a folioso discretus et ope scapi vaginis velati nunquam normaliter foliis muniti sustenta; bracteae nunc persistentes nunc pulchre coloratae mox collabentes et dein oblitterantes, uni- vel pluriflorae, flores tunc cincinnos typicos referentes; bracteolae initio clausae dein plus minus alte apertae. Inflorescentia, si bracteae uniflorae, racemosa vel si pluriflorae, panniculata, rhachis pedunculi et pedicelli saepe pulchre colorati, rosei vel rubri, flores albi, flavi vel ruhri; capsulae interdum coeruleae dein nigrescentes. Species 54 in America calidiore a ditione mexicana usque ad Boliviam et Brasi- liam et in insulis antillanis vigent; Africam quoque haud paucae inhabitant. Nota i. Genus Renealmiae Alpiniae valde affinis et ab eo re vera notis levioribus solis distincta imprimis labello parvo et vulgo saltem erecto recedit. Hoc in speciebus omnibus americanis petala includunt ita ut flos haud more usitato irregularis, zygomorphus at regularis trimerus appareat, Characteres alii ab auctoribus laudati haud multo valent, at mea sententia indoles floris ad recognitionem sufficit. Quum insuper genus Alpiniae nee in America nee in Africa vigeat nullus botanicus genera duo unquam commiscebit. Nota 2. Gl. 0. Kuntze nomine Renealmiae pro Villarsia Gentianacearum utebatur et Renealmia L. f. in Mkanium mutavit. Hoc autem nomen perfecte nudum delendum est; secun- dum regulas nomenclaturae berolinenses nomen nuUum nisi supra propositum adhibendum est. Conspectus serierum. A. Inflorescentia panniculata i. e. rami in cincinnos bi- vel vulgo plurifloros abeuntes, rarissime racemosa i. e. bracteae uniflorae caulem foliosum terminantes Series I. Terminales K. Schum. B. Inflorescentia panniculata vel quoque non raro racemosa caules distinctos e rhizomate inter caules foliosos progredientes claudens Series II. Seaposae K. Schum. a. Inflorescentia panniculata, bracteae pluriflorae. Subseries I. Panniculatae K. Schum. b. Inflorescentia racemosa, bracteae uniflorae. Subseries II. Racemosae K. Schum. Series I. Terminales K. Schum. n. ser. Character plane cum phrasi in conspectu serierum explanata convenit. Species 9 plurimae americanae, duae tantum Africam tropicam occidentalem in- colunt. Conspectus specierum. A. Bracteae bi- vel pluriflorae nunquam arcte et alte invicem imbricatim (more specierum generis Gosti) se obtegentes, her- baceae vel vulgo tenuiores. a. Bracteae maximae erectae dein subpatentes cincinnos sub anthesi superantes et eos foventes, apice cincinnos nondum florentes includentes imbricatae, pannicula curvato-subnutans ; Columbia i. R. hygrophila. b. Bracteae minores sub anthesi patentes postea vulgo recur- vatae vel divaricatae. a. Cincinni diffusi propter bracteolas membranaceas; panni- cula ligulam summam ubique alte superans. 284 K. Schumann. — Zingiberaccac. I. Bracteolae turbinatae integrae vel apice tantum fissae; India occidentalis. f. Pannicula semper erecla, rnmi pauci laxius dispo- siti, bracteae infimae bi- superiores uniflorae, planta gracüis, folia minora . t. I^ atunimi. t. Pannicula mox sub anthesi plus minus curvata vel nutans, rami plures densius disposili, bracteae omnes bi- ad quadriflorae, planta robustior, folia majora . 3. R. AntWarum. 11. Bracteolae ante anthesin clavaiae, dein ad basin fissae. \. Folia longe petiolata; Mexico i. R. jalapeusi^ 2. Folia stricte sessilia. * Folia pro rata parva (ad 25 cnn longa et 4 cm lata), plantae graciles ad \ m altae rarius ela- tiores, bracteae haud albae; Ecuador. f Ovarium sub lente pilosulum, pannicula curvato- subnutans sicc. pallide flava 5. i?. sesaili/oli'i. ff Ovarium glabrum, pannicula erecta stricta sicc. obscura, bracteae rubrae 6. R. porphyrohrm t>i . ** Folia multo majora ad 40 cm longa et H cm lata, planta robusla ad 3 m alta; bracteae quo- que sicc. albae; insulae antillanae 7. 7^. racemosa. ß. Cincinni difTusi propter bracteas membranaceas, sub an- thesi capitato-congesti, bracteae magnae ventricosae flores ante anthesin et sub prima anthesi includentes, pannicula infra ligulam summam e vagina erumpens; insula Cuba 8. R. ventricosa. y. Cincinni propter bracteolas coriaccas persistentes subcy- lindrico-congesti, laxe disposili, pannicula ligulam ultimam superans; Africa. I. Folia oblongo-lanceolata i3 — 18 cm longa et 3,5 — 4,5 cm lata, calyx 6 mm metiens 9. 7?. Battenbergiumi. II. Folia lineari-lanceolata 30 — 55 cm longa et 4 — 6 cm lata, calyx 3 mm metiens {0. R. longifoUa. B. Bracteae uniflorae coriaceae striatae arcte et alte invicem (more Costi) se obtegentes (at bracteae angustiorcs), pannicula cur- vata vel nutans; a Peru ad Venezuelam et ditionem costa- ricensem \\. R. strobüifera. {. E. hygrophila K. Schum. n. sp. — Herba perennis robustior, caules ad 1,5 m alti cum vaginis \ cm diametro glabri. Folia sessilia lanceolata attenuato- vel brevius acuminata nunc caudata basi acuta coriacea utrinque glabra apicem versus subglanduloso- ciliata vel pilosula 18 — 30 cm longa et 3,5 — 8 cm lata pallida viridia; vagina striata et manifeste tessellato-reticulala glabra; ligula brevis truncata. Pannicula caulem foliosum terminans subnutans, rhachis sub lente pilosula; bracteae steriles 3 lineari-lanceolalac acuminatae glabrae congestae 7 cm longae; fertiles similes at paulo minores 3 — 5,5 cm longae; flores flavi 3 — 4 sessiles cincinnum parvum sessilem rcferentes; bracteolae 8 — 9 mm longae acutae membranaceae demum ad basin fissae et explanatae apice puberulae; ovarium 4 mm longum ellipsoideum glabrum; calyx 6 — 7 mm longus turbi- natus tridentatus dentcs sub lente apice piiosuli; corolla atque anthera pulredine afl'cctac, Columbien: Im Caucathale, an feuchten Orten in dichten Wäldern bei lOOü — 1300 m ü. M. (Lehmann n. 5298, blühend im Mai). Nota. Species habilu R. strobiliferam l'oepp. et Endl. in memoriam revocat at pannicula multo major, bracteis laxius disposilis et indole llorum ab ea distaf. 2. K. amoena .\. Rieh. Fl. cub. 11. (<853) 254; (irisch. Cat. pl. cubens. (1866) 256. — R. jmuciflora Griseb. ms. 1. c; Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 48. — ^ Fig. 38. Ä — C Beneahnia brasiliensis K. Schum A Flos cum bractea bracteolaque. B Ala- bastrum. G Semen. — D — F R. macrocolea K. Schum. D Habitus. E Flos. F Stamen. — F', OB. cincinnata (K. Schum.) Bak. F' Flos. O Fructus. — H — J B. Z>e^^;e^?re^ Durand et de Wild. :E Fructus. J Semen. — K^M B. occidentalis (Swartz) Horan. K Fructus. L Semen cum farillo, M id. absque arillo, sect. longitudinali. — N—O B. racemosa (L.) A. Rieh. N Inflores- centia. 0 Stamen cum labello. — P B. strohilifcra Poepp. et Endl. Inflorescentia. 2S6 K. Scliumaim. — Ziogiberaceae. Herba perennis gracilis, caules 40 — 55 cm longi glabri. FoUa vix sessilia vulgo ad 2,5 cm longe petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata vix caudala basi acuta utrinque glabra iO — 4 8 cm longa et 2 — 4 cm lata; vagina angusta striata glabra; ligula vix 1 mm longa truncata glabra. Pannicula erecta congesta serius laxior ierminalis glabra ad 3 — 4 dein 5 — 6 cm longa, rami infimi tantum bi- superiores uni- flori, basi bractea ampliata solitaria sterili apice vulgo lamina abbreviata instructa comitata; bracteae oblongae obtusae glabrae striatae vix 2 cm superantes; rhachis glabra; bracteolae turbinatae vel subcampanulatae oblique truncatae integrae 5 — 7 mm longae; pedunculus 4 — 8 mm, pedicellus 5 — 10 mm longus glaber; ovarium glabrum; caljx roseus 5 mm longus brevissime tridentatus, dentes obtusi, glaber; corollae albae tubus duplo longior; lobi oblongi obtusi 8 mm longi; labellum 8 mm longum, breviter un- guiculatum; anthera 4 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula ellipsoidea glabra <,2 cm longa purpurea octosperma a basi trivalvis; semina obscure castanca nitidissima irregulariler rotundato-angulata 3 mm diametro arillo albo munita. Cuba: Bei der Stadt Monte Verde (Wright n. 6H); in der Sierra maesta bei HOO m ü. M. (Linden n. 204<, blühend im Mai 1844). Nota. Gl. Petersen nomen Grisebachianum praetulit quamquam auctor ipse hoc in synonymia sola appellavit. Descriptio in Flora brasil. non omnino cum natura quadrat: folia semper petiolata nee apice pubescentia vidi. 3. K. Antülamm Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. III. (1903) 200. -- Alpinia racemosa Swartz, Observ. bot. (n91) 4; Willd. Spec. pl. I. (n97) H, non L. — A. Antülarutn Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 20; Horan. Monogr. (1862) 35. — Benealmia racemosa Griseb. Fl. Brit. West-Ind. Isl. (1864) 601; Cat. pl. cubens. (1866) 256; Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 48, non Alpinia racemosa L., nee Amomum racemosu7n Ruiz et Pav. — Herba perennis robustior; caules 1,5 — 2 m alti. Folia stricte sessilia vel majora superiora ad 5 mm longe petiolata lineari-lanceolata attenuato-acumi- nata basi acuta utrinque glabra 10 — 32 cm longa et 3 — 7,5 cm lata; vagina striata glabra; ligula vix 1 mm longa truncata. Pannicula terminalis ad 6 — 12 cm longa erecta dein nutans interdum subsecunda nunc latior nunc densiflora, rhachis ut pedunculi pedi- cellique pallide coccinea, folia summa superans, basi bractea una alterave sterili colorata comitata, bracteae florentes lanceolatae acuminatae ad 4 cm longae; bracteolae turbi- natae subbilobae propter pedicellos elongatos haud ad basin fissae 8 mm longae per- sistentes nee pro parte oblitterantes ; flores cincinnos bi- ad quadrifloros ad 4 — 10 mm longe pedunculatos referentes 6 — 12 mm longe pedicellati; ovarium globosum glabrum; calyx 7 mm longus turbinatus obtuse tridentatus glaber coccineus; corollae albae tubus 12 mm longus, lobi oblongi 7 mm longi; labellum paulo longius trilobum; anthera 5 mm longa subsessilis; connectivi appendicula 0. Capsula globosa 7 mm diametro glabra, subenneasperma ; semina irregulariter angulata cinereo-flavida 2,5 mm diametro arillo albo oblitterante velata. Var. a. grandiflora K. Schum. n. var. — Bractea sterilis lamina abbreviata donata. Pannicula inferne laxior; flores majores, nempe calyx H — 4 2 mm, tubus corollae 1 4 mm, lobi 8 mm metientes, bracteae fertiles ad 6 cm longae. Var. ß. puberula Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. III. (1903) 203. — Folia firmiora et crassiora. Bracteae steriles numerosae; inflorescentia puberula; ovarium sericeum; connectivi appendicula in laminam brevem irlaogularem producta; labellum transverse ellipticum lobis subinconspicuis. West-Indien: Jamaika, in feuchten Wäldern (Wullschlägel n. 1097). — Porto Rico, in Wäldern des Monte Jimenez in der Sierra de Luquillo bis 1000 m ü. M. (Sintenis n. 1678, blühend und fruchtend im Juni 4885, Eggers n. 887); prope Adjuntas im Primärwald des Berges Ahorcado bei Guilarte (Sintenis n. 4598, blühend im Juni 4 886); zwischen Penuelas und Adjuntas, bei 600 m ü. M. (Stahl n. 965, blühend im September 4 888); Provinz Maricao auf dem Berge Alegrillo (Sin- tenis n. 216, blühend im November 4 884). — S. Domingo bei Morne Fournie, häufig in Bergwäldern bei 800—4000 m (Buch n. 668, blühend im Juli 1901, gimgembre Renealmia, 287 marron der Eingeborenen). — Var. a. S. Domingo, bei Jarabacaa, auf dem Berge Barrero, 1200 m ü.M. (Eggers n. 2013, blühend am 23. Mai 1887). — Var. ß, Martinique (Plee); S. Domingo: (L. G. Richard, Poiteau). — Porto Rico: In der Sierra de Luquillo (Beauner n. 226). — Jamaika: (Murray). Nota 1. Auetores plures hanc speciem etiam ex insula Cuba et e ditionibus mexicanis et peruvianis indicaverunt, Ipse eam ex bis regionibus coUectam nunquam vidi. Planta Wrightiana n. 610 (non 612 ut Petersen voluit) a cl. Grisebach ipse pro B. racemosa sumpta sine uUa dubitatione cum R. occidentali Griseb, quadrat. Nota 2. Cl. Grisebach a.uctovem Renealmiae racemosae Roscoeum indicavit; hie auctor autem nunquam speciem hoc nomine baptizavit. 4. R. jalapensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 2 8. — Herba perennis probabiliter gracilior 3,6 m alta. Foha longiuscule (2 — 4,5 cm longe) et graci- liter petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata breviuscule acuminata, acumine brevi, basi angustata utrinque glabra papyracea 22 — 2 8 cm longa et 4,5 — 5,5 cm lata; vagina striata glabra; ligula vix 1 mm longa fusco-hirsuta. Pannicula majuscula 15 cm longa, pedunculus non exstat, laxa, rhachis et rami panniculae breves fulvo-subtomen- tosi; bracteae steriles non adsunt, fertiles 2 — 4 cm longae oblongae vel ovato-lanceolatae subtus sub lente valida fulvo-puberulae; cincinni biflori; bracteolae tubulosae 1,2 — 1,5 cm longae apiculatae membranaceae üssae; pedicelU post anthesin elongati (ad 1,5 cm) nutantes fulvo-tomentosi; ovarium 4 mm longum subcylindricum glabrum; calyx coriaceus campanulatus trilobus sub lente appresse pilosus ciliolatus; coroUae albae tubus brevissimus, lobi cucullati; labellum album breviter unguiculatum profunde navi- culare trilobum, lobo medio nervis 2 incrassatis percurso; staminodia minute dentiformia; anthera minuta subsessilis, connectivi appendicula truncata; bacca rubra. Mexiko: Staat Jalapa, in sehr feuchten und schattigen Gebüschen bei Mirador, 600 — 850 m ü. M. (Galeotti n. 4990, Blüten sehr wohlriechend im Juni). 5. R. sessilifolia Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 33. — Herba pro rata gracillima, caules glabri superne vix 1,5 mm diametro supra folia minu- tissime sub lente pilosula. Folia stricte sessiha*) lanceolata, summum multo minus Uneari-lanceolatum, attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra herbacea sicc. pallida subglaucescentia 8 — 22 cm longa et 0,5 — 4 cm lata; vagina glabra; hgula minutissima vix 1 mm longa truncata. Pannicula terminalis 3—4 cm longa; rhachis et ramuU pauciflori sub lente minute pilosuH; bracteae steriles 0 nisi folia summa bina pro iis sumis; bracteae lineares vel lanceolatae 1,2 — 1,5 cm longae et 3 — 4 mm latae; brac- teolae 7 mm longae campanulatae ad basin unilateraliter fissae membranaceae glabrae; ovarium 1 mm longum pilosulum; calyx turbinato-campanulatus membranaceus triden- tatus, dentes obtusi 7 tnm longi; coroUae tubus 5 mm longus, lobi cucullati aequi- longi ; labellum brevissime unguiculatum ellipticum integrum ; staminodia . . . . ; anthera subsessilis cuneata, connectivi appendicula truncata emarginata; nectarii glandulae .... Ecuador: In Hainen der Anden, bei 2200 m ü. M. (Jameson n. 558, blühend im JuU und August 1856). Nota. Cl. Gagnepain hanc speciem cum B. ventricosa Griseb. comparavit. 6. R. porphyrobractea K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilis e rhizomate crasso nodoso, caules 1,5 m alti glabri. Foha stricte sessilia lineari-lanceolata attenuato- acuminata longiuscule caudata basi acuta utrinque glabra viv. flavido-viridia 15 — 26 cm longa et 2,5—4 cm lata; vagina angusta striata glabra, ligula vix 1 mm longa. Panni- cula terminalis brevis congesta ellipsoidea 3,5 — 4 cm longa, post anthesin duplo elon- gata; bractea sterilis sohtaria lanceolata, fertiles lanceolatae acuminatae intense lateritiae 1 — 2,5 cm longae glabrae; flores albi cincinnos bi- raro trifloros brevissime peduncu- latos referentes breviter pedicellati ;. bracteolae ante anthesin clavatae dein ad basin apertae membranaceae apice pilosulae 1,2 cm longae; ovarium ellipsoideum 3 mm longum glabrum; calyx turbinatus 7 — 8 mm longus tridentatus, dentes apice pilosuli; corollae *) Folia sessilia in tota familia inusitata auct. putavit, cui opinioni non assentiri possumus. 288 K. Schumann. — Zingibcraceae. tubus 5 mm longus, lobi elliptici obtusi 6 mm meüenles; labellum 6 mm lon^^um sub- intejrrum apice rotundatum glabrum breviter unguiculatum ; anthera 5 mm lon^'a , con- nectivi appendicula nulla, prior potius apice emarginata. Capsula pedicello 6 mm lonj:»» sustenta subglobosa vel ellipsoidea 10 mm longa 8 — 10 mm diametro glabra; semina haud perfecte matm'a. Ecuador: Bei Pilalon, in dichten, feuchten geschlossenen Wäldern 1500 — 8000 m ü.M. (Lehmann n. 480, blühend am 1 3. Januar 1881). Nota. Ab Omnibus speciebus quac panniculis caulem foliigcrum terminantibus gaudent inftorescentia congesta et bracteis majusculis lateritiis diversa. 7. B. racemosa (L.) A. Rieh, in Ramon de la Sagra, Fl. cub. IL (1850) 854; non Griseb.; Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. IIL (1903) 800. — Alpinia racetnosa L. Spec. pl. ed. 1. (1753) 8; Roscoe in Trans. Linn. Soc. VlIL (1807) 343; Roem. et Schult. Syst. L (1817) 19; Horan. Monogr. (1868) 35. — Amomum pyron midale Lam. Encycl. L (I783j 137. — Renmlmia cai^aea Griseb. Fl. Brit. Wesl- Ind. Isl. (1864) (iOl; Peters, in Fl. brasiL IIL 3. (1890) 47. — Alpinia racemosa alba cannacori foliis Plumier in Plant, amer. ed. Burmann (1756) H t. 80. — Herba perennis gracilior vel robustior metralis vel inlra vel saepius bimetralis et ultra; caules glabri. Folia sessilia vel infiraa breviter (8 — 10 mm) longe petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 18 — 40 cm longa et 3 — 11 cm lata; ligula in affinitate maxima interdum ultra 2 mm longa glabrn Pannicula terminalis, haud alte supra folium summum elevata at potius sub vagin egrediens 6 — 18 cm longa basi bracteis solitariis vel binis sterilibus commitata; bracle.i hneares vel lineari-lanceolatae obtusae coloratae sicc. albidäe 8 ad 4,5 cm longa« bracteolae duplo breviores initio late turbinatae dein ad basin lissae; flores cinciunn bi- vel tri- interdum quadrifloros vulgo 4 mm longe pedunculatos referentes vix im quam 8 mm longe pedicellati, rhachis, pedicelli et ovarium ellipsoideum papillosum potius quam subtomentosum ; calyx campanulatus 7 mm longus obtuse tridentatus denlcs acuti glabri; corollae tubus et lobi hunc subaequantes; labellum paulo longius sublrilobuni: anthera 4 mm longa, connectivi appendicula brevissima acutiuscula. Capsula ellipsoideü- subtrigona ad 1,7 cm longa; semina c. 18 caslanea basi alte flavh arillo albo mem- branaceo perfecte velata 3,5 — 5 mm longa. Antillen: Dominica (Imray n. 108, Nicholls n. 65). — S. Vincent (Smith . auf dem Berge St. Andrews (Eggers n. 6755, blühend im Dezember 1889); auf dem M. Soufriere an Rändern des Primärwaldes (E. IL L. Krause). — Martinique: In feuchten Wäldern sehr häufig (Pere Duss n. 8108). Nota. Species optima a R. Äniillarum Gagnep. foliis sessilibus, bracteis majoribus, brar- teolis sub anthcsi ad basin fissis, ovario multo majore, floribus brevius pedicellatis, capsiil semina plura includcnte longe recedit. Gl. Griseb ach miromodo hanc speciem non red' dijudicavil et sub nomine R. caribaeae descripsii et immerito E. Antillarum Gagnep. pro 7.'. racemosa sumpsit. 8. E. ventricosa Griseb. Cat. pl. cubens. (1866) 856; Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 48. — Folia sessilia Hneari-lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabri 15 — 38 cm longa et 3,5 — 5,5 cm lata; vagina striata glabra; ligula brevis vix ulh 1 mm longa. Pannicula brevis congesta ellipsoidea infra ligulas foliorum summorum < vagina excedens ad 5 cm longa glabra; bracteae lanceolatae obtusae probabiliter coloral.i ad 3 cm longae; bracteolae 1 cm longac tubulosae demum fissae; flores ad 4 mm longe pedicellati cincinnum 8 — 4-florum ad 3 mm longe pedunculatum referentes: ovarium glabrum ellipsoideum, 3 mm longum; calyx 4 — 5 mm longus clavato-tubulosns breviter tridentatus; corollae tubus hunc aequans; lobi elliptici paulo breviores; labellum lobos aequans trilobum; anthera 3 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula globos.i 9 mm diametro glabra. Cuba: In dem östlichen Teile (Wright n. 618). Nota. Inflorescentia brevi congesta infra ligulas e vaginis foliorum excedens, floribus parvis insignis; bracteas insigniter ventricosas haud observavi. Renealmia. 289 9. R. Battenbergiana Cummins apud Bak. in Th. Dyer, FI. Trop. Afr. VII. (1898) 313. — Herba perennis gracilis, caules 0,6 — 1,3 m alti. Folia longe (2,5 cm] petio- lata oblongo-oblanceolata breviter acuminata et caudata basi angustata coriacea utrinque glabra 13,5 — 18 cm longa et 3,5 — 4,5 cm lata; vagina . . . ; ligula .... Pannicula laxa pauciflora caulem foliosum terminans; bracteae oblongae foliis textura similes 1,8 — 2,2 cm longae; calyx infundibuliformis 6 mm longus; corolla . . . Capsula ellipsoidea, indehiscens (ex Baker) 1,5 — 1,7 cm longa rubra. Ober-Guinea: Aschanti, bei Assin- Yan-Coomassie (Cummins n. 197). 10. B,. longifolia K. Schum. n. sp. — Herba perennis altissima, caules graciles glabri superius 3 — 4 mm diametro. Folia haud longe (1 — 2 cm) petiolata at lamina alte et angustissime decurrente spurie longius petiolata elongato- vel lineari-lanceolata apice basi- que longe acuminata utrinque glabra papjracea 30 — 55 cm longa et 4 — 6 cm lata; vagina striata et reticulata glabra; ligula brevissima truncata glabra. Pannicula caulem foliosum terminans angusta paululo nutans, rhachis appresse fusco-pilosula stricta; bractea sterilis solitaria vaginiformis 7 — 8 cm longa glabra; fertiles oblongae vel lanceolatae obtusae extus sub lente appresse fusco-subtomentosae 0,5 — 1,5 cm longae et 3 — 4 mm latae. Flores post anthesin ad 1 0 mm longe pedicellati, pedicelli sub lente subtomentosi 5 — 6 cincinnum angustum sessilem referentes; bracteolae clavato-tubulosae minutissime apicu- latae, apice unilateraliter dein ad basin fissae, membranaceae extus fusco-subtomentosae; ovarium gracile 4 — 5 mm longum subsericeum; calyx 3 — 4 mm longus tridenticulatus extus pariter indutus; corolla. . .; anthera . . . Capsula ellipsoidea 8 — 10 mm longa rubra dein nigra gustu cardamomoideo. Liberia: Grand Bassa, am River Cestos, feuchte Stellen des Urwaldes nahe der Küste (Dinklage n. 1945, am 31. Mai 1898). Nota. Haec species et R. Battenbergiana duae solae africanae quae charactere insigni panniculae terminalis gaudent; ab hac autein foliis multo majoribus et aliter formatis prima fronte distinguitur, 11. R. strobilifera Poepp. et Endl. Nov. gen. ac spec. II. (1838) 2 6 t. 136; Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 48. — Costus cernims Sw. ex Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 25. — Allucia cernua et Moritziana (non strobilifera) Klotzsch ex Peters. 1. c. — Caulis foliosus bimetralis. Folia sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata acu- minata basi acuta utrinque glabra ad 30 cm longa et 6 cm lata; ligula 3 mm longa truncata glabra. Spica ovata vel ellipsoidea ad 1 0 cm longa rarius duplo major ter- minalis erecta serius nutans vulgo foliorum summorum vaginam manifeste superans; bracteae dure coriaceae rubrae steriles dissitae, fertiles dense imbricatae, lanceolatae ad 4 cm longae acutae; bracteolae 1 cm longae clavato-tubulosae alte trifidae glabrae. Flores solitarii; ovarium glabrum; calyx 1,5 cm longus tubulosus trilobus; coroUae coriaceae flavae tubus calyce brevior; lobi ovati priorem aequantes; labellum 1 cm lon- gum lineare-oblongum obtusum. Anthera 4 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula ellipsoidea membranacea deca- vel dodecasperma glabra. Südamerika: Venezuela, bei Puerto ßello, an Flussufern (Billberg, blühend im April 1826); Columbien (Moritz n. 1289), Columbien, bei Maume und Gorgone auf der Halbinsel Panama und am Vulkan Chiriqui, sehr häufig am Flusse David (Wagner); Peru, in der Provinz Maynas bei Yurimaguas in feuchten Wäldern (Poeppig n. 2182). — Mittelamerika; Costa Rica: Bei Carthago 1300 m ü.M. (Scherzer); bei Turrialva und am Rio S. Juan häufig (Oersted). Nota. Haec species prima fronte speciem quasi Costi in memoriam revocat et hoc habitu ab Omnibus aliis longe distat; indole floris autem a genere laudato toto coelo diversa. Series II. Scaposae K. Schum. n. ser. Subseries I. Panniculatae K. Schum. n. subser. De charactere Serierum cf. supra p. 2 83. A. Flores propter labellum exsertum stricte zygomorphi; Africa. A. Engl er, Das Pflanzenreich. IV. 46. >| 9 290 ^ Schumann. — Zingtberaceae. a. Bracteae sicc. albae papvraceae extus nitidae divaricatae vol nutantes nunquam mox collabentes et oblitterantes. a. Bracteae latae flores amplectentes et involventes. I. Inflorescentia maxima generis 30 cm longa 6 cm lata densa, flores maxinii M. li. grandiflora. H. Inflorescentia parva 7 — 8 cm longa, praesertim ioferne laxa flores vix 4,5 cm longi 13. Ä Mannii. ß. Bracteae flores non involventes, I. Pannicula laxa vel laxissima angusta, bracteae late inter se remotae, cincinni fructigeri haud expansi. \. Bracteae lanceolatae, inferiores 5 — 7 cm inter so remotae. * Bracteae paucae, vix 8 14. 7»'. CV// ** Bracteae plures <5 — 20 {^. Ji. cun 2. Bracteae oblongae summae orbiculai'es plurimae in- fimae <,5 cm inter se remotae 16. /?. laxa. \\. Pannicula densior, cincinni magis approximati, fructi- geri expansi. K . Cincinni bracteolis diu persistentibus muniti, ovarium roseum, flos albus 17. 7?. albo-rosea. 2. Cincinni propter bracteas mox oblitterantes demum aphylli. * Folia maxima submelralia oblanceolata breviter acuminata, pannicula fructip^era maxima densis- sima 20 cm longa et ultra. f Folia sessilia, semina 2 1 pro Capsula . . < 8. It congolana. ff Folia petiolata, semina \ 5 pro Capsula . . . < 9. ü?. Dewevrei. ** Folia multo minora. f Pannicula fructigera angusta 3 — 4 cm diametro 20. li. Engleri. ff Pannicula diametro major. /\ Vaginae basales caulis florigeri maximae ventricosae 21. i?. macrocolea. /\,/\, Vaginae basales caulis florigeri haud ventri- cosae. O Capsula ellipsoidea 1,5 cm longa se- mina 27 includens 22. 7^. africana. OO Capsula globosa \ — 4,2 cm diametro, semina 9 includens 23. 7?. Fischen. b. Bracteae virides braves ereclae vel patentes herbaceae, cin- cinni ope bracteolarum dense cylindrice congesti haud expansi ; Africa. a. Caules florigeri breves strictissimi, bracteae infimae densae, Capsula dependens 24. JS. hata/ngana. ß. Caules florigeri duplo longiores, bracteae inflmae remotae. I. Capsula pendula parva globosa 8 — 9-sperma. . . . 24*. Ä. polyantha. II. Capsula erecta elongata ad 4,4 cm longa poly(18 — 22-}8perma 25. 7?. riurimmta. B. Bracteae vulgo coloratae roseae vel rubrae membranaceae mox collabentes pendulae tortae vel corrugatae et oblitterantes, labellum inclusum itaque flos spurie regularis; America. a. Caulis floriger validus clatus submetralis, calvx maximus 1,8 — 2,5 cm longus mcmbranaceus in Capsula medio supe- riore oblitterans basis tantum persistens, bracteae roseae. I Renealmia. 291 a. Flores longissime (ad 4 cm longe) pedunculati, folia latissima ad 1 7 cm lata 26. i?. raja. ß. Flores brevius pedunculati. I. Corolla rubra, folia minus ampla (ad 12 cm lata). . 27. R. exaltata. II. Corolla flava, folia latissima 28. i?. rubro-flava. b. Caulis floriger minus robustus, bracteae (ubi notae) rubrae vel albae. Of. Flores sub anthesi prima saltem capitato-congesti. I. Caulis floriger abbreviatus vix spithameus, Guiana. . 29. ü?. humilis. II. Caulis floriger elongatus triplo et ultra longior, Columbia 30. E. ehalcochlora. ß. Flores quasi spicam cylindricam densam i,5 — 2 cm dia- metro referentes 3i. R. spicata. y. Flores praesertim post anthesin panniculam manifestam saepe expansam referentes. I. Caulis floriger elatior subsemimetralis vel altior, in herbariis vulgo fractus, pars inferior desideratur. 1 . Flores minimi generis , corolla vix \ cm longa in toto, Bolivia 32. i?. mierantha. 2. Flores majores. * Bracteae florentes maximae, mediae ad 3 cm longae 33. i?. Lehmannii. ** Bracteae florentes minores, mediae vix 1,5 cm longae, planta divulgata floribus pluribus pro cin- cinno bracteolis diu persistentibus recognoscenda 34. R. occidentalis. II. Caulis floriger brevior, in herbariis vulgo cum rhizomate plantae vel parte inferiore conservatus. 1. Pannicula ampla densa ad 20 cm longa .... 35. R. mexicana. 2. Pannicula laxior et brevior. * Capsula enneasperma globosa. f Capsula I cm diametro, cincinni tri- vel quadri- flori, pannicula pyramidalis 36. i?. breviscapu. ff Capsula 6 — 7 mm diametro, cincinni septem- vel novemflori, pannicula cjlindrica . . . . 36*. J?. florihunda. ** Capsula trisperma irregulariter gibba 37. i?. oligosperma. 12. R. grandiflora Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 313. — Folia 2 — 3 cm longe petiolata oblonga acuta basi late acuta utrinque glabra ad 1 m longa et 17 cm lata; ligula .... Pannicula 30 cm longa densa 9 cm diametro, rami horizon- taliter divaricantes 2 — 3-flora; bracteae oblongae concavae 2,5 cm longae alabastra includentes; flores ad 1 cm longe pedicellati; pedicelli subtomentosi; caljx . . . .; corollae tubus . . . . , lobi oblongo-lanceolati ; labellum vix ulteriores superans ; anthera .... Kamerun: Insel St. Thomas, bei Angolares (Quintas n. 2). Nota. Magnitudinc floris ab aliis speciebus affinibus insigniter diversa. 13. R. Mannii Hook. f. in Icon. pl. (1883) sub t. 1430, in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1863); Bak. in Th. Dyer, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 312. — Herba perennis haud elata. FoUa longe (8 — 10 cm) petiolata oblongo-oblanceolata breviter acuminata basi angustata et in petiolum decurrentia papyracea utrinque glabra, subtus albida 2 3 — 28 cm longa et 7— 8 cm lata; vagina striata glabra; ligula brevissima truncata. Pannicula 7 — 8 cm longa inferius laxa apicem versus densior, pedunculo 7 — 10 cm longo vaginis 3 inferioribus invicem sese haud tegentibus albis 1,8 — 3 cm longis obtusis velato ^labro suffulta; bracteae steriles florentes 0, fertiles 1 — 2,5 cm longae suborbiculatae vel late ovatae complicatae vel concavae et flores foventes albae; flores 2 — 3 breviter (2 — 3 mm longe) pedicellati cincinnum 1 — 2 mm longe pedunculatum referentes; brac- teolae tubulosae dein fissae et bracteis similes at minores; ovarium ellipsoideum 19* 292 K. Schumann. — Zingiberaccae. 3 mm longum; calyx tubulosus dcnliculatus ad medium unilateraliter fissus glaber 10 mm longus; corollae tubus 4 mm longus lobi elliptici 7 mm metientes; labelluin 9 mm longum suborbiculare üncis binis callosis medianis ornati; staminodia linearia pro rata magna 2,5 mm longa; anthera filamento brevi, connectivi appendicula 0. Kamerun: Fernando Po (G. Mann). Ohne bestimmte Standortsangabe von Prcuss nach dem Berliner botanischen Garten geschickt und hier kultiviert. Nota. Pannicula parva scapum brevem terminanle, bracleis concavis Acres includentibuis albis ab oiunibus specicbus distal. H. K. Cabraei De Wild, et Dui*. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. («899) 4 45. — R. erythrotieura Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (<902) 3«. — Herba perennis gracilis, caules foliosi submetrales. Folia 1 — 4 cm longe petiolata linearia vel lineari-lanceolata breviter acuminata et caudata basi longe attenuata u(nn(]uc glabra 25 — 35 cm longa et 4 — 5 cm lata; ligula vix 2 mm longa truncata glabra. Pannicula laxissima nunc terminalis nunc scaposa*) ad 25 cm longa pedunculo 60 — 70 cm longo vaginis vulgo 3 tantum lanceolatis apiculatis, infima ad 4 0 cm longa, laxissimc velato glabro sufTulta; bracteae valde ad 6 cm inter se remotae lanceolalae 4 — 2 cm longae; bracteolae 6 mm longae turbinatae oblique apertae, flores pauci vulgo 2 raro 3 cincin- num breviter pedunculatum referentes ad 7 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx subclavato-cylindricus tridentatus glaber coriaceus; corollae albae tubus brevis, lobi cucullati; labellum albuin unguiculatum basi subcordatum trilobum basi villosuni anthera 3,5 mm longa; connectivum inter thecas terminans apice denticulatum , appen- dicula 0; nectarii glandula vix \ mm longa. Capsula 2 cm longa fusca ad 4,2 cm longe pedicellata; semina 2 mm diametro, nitidissime olivaceo-castanea arillo membra- naceo cincta. Kamerun: Station Bipinde, im Urwalde an schattigen Stellen bei 100 m ü. M. (Zenker n. 4 4 66, blühend im November 4 876). — Unteres Congogebiet: Ohne bestimmten Standort (Cabra). Nota. Pannicula elongata bracteis longe inter se remotis onusta primo visu haec species ab aijis divcrsa, proptcr indoroscentlas nunc terminales nunc scaposos maxime commemoratu digna 4 5. K. congoensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (4 902) 30. — Herba perennis gracilis rhizomate repente caules foliosi 60 cm alti. Folia longe (3 — 6 cm) petiolata lanceolata vel oblongo-lanceolata breviter acuminata et caudata basi acuta vel angustata papjracea utrinque glabra 4 7— 28 cm longa et 3,5 — 6 (ex auctore ad 8) cm lala; Vagina angusta striata glabra, ligula vix 4 mm longa truncata. Pannicula laxa angusta 25 cm longa, pedunculo 35 cm longo gracili vaginis 5 angustis 2 — 7 cm longis laxe velato glabro; bracteae lanceolalae obtusae utrinque pallidae praecipue apice sub- lomentosae 0,8 — 2 cm longae demuni divaricantes; flores albido-flavi demum ad 7 mm longe pedicellati cincinnos bifloros 5 mm longe pedunculatos referentes; rhachis pedunculi et pedicelli sub lente valida subtomentosi ; bracteolae 8 — 4 0 mm longae tubulosae uni- lateraliter fissae minutissime subtomentosae membranaceae ; ovarium glabrum 4 nun longum; calyx turbinalus 7 mm longus lobulatus pariter indutus; corollae lobi cucullati; labellum oblongum trilobum, lobo medio brevissime emarginato; antherae connectivi appendicula 0. Unteres Congogebiet: Bei Mambi (Mayombe) und Niounroux (Lccomto I".. n. 33 und C. n. 37, am 23. Februar und 4 2. Januar 4 894). 4 6. E. laxa K. Schum. n. sp. — Herba perennis haud robusta. Folia longe vel longissime (4 — 4 0 cm longe) petiolata oblanceolata breviter acuminata et caudata basi attenuata utrinque glabra 30 — 40 cm longa et 6 — 7 cm lata; vagina striata infra apicem manifeste retirulata glabra apice tantum hinc inde pilulo inspersa; ligula brevis truncata. Pannicula 4 3 — 25 cm longa laxa, pedunculo 7 — 20 cm longo vaginis basi brevibus pluribus, superius 3 — 4 longioribus obtusis glabris mox oblitterantibus invicem sese ♦) Folia summa bina in exemplariis spicam terminalem gerentibus angustissima et longis- sime acuminata. Renealmia. 293 tegentibus velato cum pannicula plus minus flexuoso sustenta; bracteae 0,8 — 1,5 cm longae albae dorso nitentes oblongae minores suborbiculares obtusae apice pilosulae; flores albi post an thesin saltem ad 5 mm longe pedicellati 2 — 3 cincinnum brevitei* pedunculatum referentes; bracteolae 7 mm longae truncatae fissae limbo sub lente pube- rulae oblitterantes ; ovarium fusiforme 4 mm longum glabrum; caljx turbinatus 5 — 6 mm longus glaber truncatus vix denliculatus ; coroUa . . . . ; anthera .... Kamerun: Im nördlichen Teil, bei Tinto im Lande Banyang (Conrau n. i 1 8, blühend am 20. April 1899). Nota. Reneahniarn congoetisem cum hac specie affinitate proxima conjunctam esse, autumo; prior autem scapis florentibus duplo longloribus, bractels similibus at multo minoribus atque foliis minoribus recedit. 17. R. albo-rosea K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice valida. Folia longe (4 — 6 cm) petiolata ampla oblanceolata breviter acuminata basi angustata et taUter angusta ut fere petiolus anguste alatus evadat herbacea utrinque glabra 28 — 32 cm longa et 5 — 9 cm lata; vagina striata glabra; ligula brevissima truncata. Pannicula laxa 11 — 15 cm longa, pedunculo 13 — 16 cm longo vaginis basi brevissimis paucis vix 1 cm longis imbricatis, superius 4 invicem se breviter tegentibus obtusis 3 — 5 cm longis munito glabro suffulta; bracteae oblongo-lanceolatae 1,2 — 1,7 cm longae obtusae sicc, albidae caducae; flores albi 4 — 5 mm longe pedicellati 6 — 8 cincinnum reflexum apice nutantem 2 — 2,5 cm longum breviter pedunculatum referentes; bracteolae 8 — 9 mm longae primum tubulosae mox fissae sicc. albidae membranaceae diutius persistentes et in cincinnum biseriatim affixae; ovarium roseum fusiforme 3 — 4 mm longum glabrum; calyx turbinatus 6 — 7 mm longus tridentatus glaber. Kamerun: Ikassa, bei der Ndienefaktorei , im feuchten Gebüsch am Flussufer 100 m ü. M. (Rudatis n. 6, bühend am 6. Mai 1900). Nota. Haec species cincinnis maximis pro rata multifloris bracteolis albis majusculis comitalis ab omnibus speciebus distat. 18. R. congolana De Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. (1899) 144; Reliq. Dewevr. fasc, II. 230. — Planta statura robustiore. Folia stricte sessilia lanceolata acuta basi longe attenuata demum angustissime quasi in petiolum decurrentia utrinque glabra ad 8 0 cm longa et 11 cm lata; vagina lata striata glabra; ligula vix 1 mm longa truncata. Pannicula jam fructigera densa ad 30 cm longa glabra; bracteae ex rudimentis majusculae albae; flores ad 8 mm longe pedicellati 2 — 3 cincinnos ad 3 mm longe pedunculatos referentes. Capsula globosa vel subglobosa ad 1 cm diametro lineis 48 subaequalibus percursa caljce 5 mm longo truncato coronata; nectarii glandula 1 mm longa; semina 2 I angulata 2 mm longa flavido-cinerea nitida arillo membranaceo aequicolore cincta. Unteres Gongogebiet: Bei Mukenge auf nassen Stellen im Primärwalde (Pogge n. 1488, fruchtend; ndai-mapembue der Eingeborenen). Lukolela (Dewevre). Nota. Quamquam haec planta non florct tamen ab omnibus aliis foliis maximis prima fronte differt. 19. R. Dewevrei De Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. (1899) 143. — Gaulis foliosus ad 1,50 m altus. Foha ad 3 cm longe petiolata oblanceolata pro rata ampla breviter acuminata et caudata basi longe attenuata utrinque glabra ad 50 cm longa et 1 2 cm lata; ligula brevissima vix conspicua glabra. Pannicula fructi- gera ad 17 cm longa, laxior, rhachis glabra, pedunculo ad 20 cm longo dense vaginato suffulta. Flores .... Gapsulae nigro-castaneae subglobosae 8 mm longae, calyce tubu- loso oblique truncato coronatae ad 1 4 mm longe pedicellatae ad summum 3 cin- cinnos sessiles referentes; bracteae bracteolaeque mox oblitterantes; semina subtessellata olivacea arillo fibroso cincta. Gongo-Gebiet: Bei Lukolela (Alfr. Dewevre). 20. R. Engleri K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice robusta, caules foliosi 70 — 75 cm alti. Folia 1 — 2 raro ad 3 cm longe petiolata vel si mavis sessilia nam lamina angustissime in petiolum decurrit, oblanceolata acuminata basi angustata 294 K. Schumann. — Zingiberaceae. ulrinque glabra 20—37 cm longa et 6,6—9 cm lala; vagina sUiala et manifeste reli- culata glabra; ligula \ mm longa truncata glabra. Pannicula \0 — Man longa, pedun- culo vaginis membranaceis invicem se tegentibus aeutis glabris, summa interdum lamina parva ovata mox oblitterantibus munito suffulla; rhaehis glabra; bracleae niembranaceae 1 —2 cm longae lineari-lanceolatae ; flores castanei t — 3 cincinnos abbrevialos 4 — 5 mm longa pedunculatos referentes; bracteolae turbinatae membranaceae G mm longae; ovarium subglobosum 3 mm longum glabrum; calyx tridentatus 6 mm longus. Capsula subglobosa 8 — 9 mm longa glabra enneasperma; semina flavido-cinerea irregulariter angulata nitida 3 mm diametro. Usambara: Nguelo, auf dem Wege nach den ältesten Pflanzbeelen, 950 m ü. M. im dichten Hochwald (Heinsen n. 64, blühend und fruchtend am {3. .\pril 1895); Amani im Regenwald (Engler). Nota. Haec species pannicula angusta, scapo vel pedunculo vaginis longis interdum lamina apice instructis insignis. Exemplarium quoddam Englerianum ovariis valde ampliulis et extus areolatis instructum gallas exhibet ictu animalculi oriundas. 21. R. macrocolea K. Schum. n. sp. — Caulis foliosus ad 4,5 m altus. Folia ad 3,5 cm longe petiolata lanceolata vel oblonga breviter acuminala basi acuta ulrinque glabra ad 37 cm longa et 12 cm lata; ligula brevis vix 2 mm longa rotundala glabra. Pannicula densa ad l 6 cm longa, pedunculo vix ad 8 cm longo squamis maximis ad 8 cm longis amplis dense velato suffulta; rhaehis breviter subtomenlosa; bracleae alba i» ad 3 cm longae lanceolatae aculae; flores ad 8 mm longe pedicollati cincinnos sessiles referentes; ovarium subtomentosum ; calyx castaneus 7 mm longus subtruncatus vel irregulariter rumpens ut corollae rubellae lobi praecipue prope apicem subtomentosus ; labellum 8 mm longum <5 mm latum flavidum, lobus medianus subquadralus salm*ate luteus fauce obscurius slrialus; filamentum brevissimum; anthera splendide rubra 3 mm longa. Capsula ellipsoidea 1,5 cm longa. Ober-Guinea: Togogebiet, bei Misaliöhe, truppweise im feuchten PrimärwaMe (Baumann n. 315, blühend am 14. Juni 1894). Nota. Haec species /?. africanac Bcnlli. haud absimilis et prlmo visu a nie ipso pro ea sumpta nun solum squamis pedunculi multo majoribus amplis scd eliam indumento panniculae optima diversa. 22. R. africana Benth. in Hook. f. Icon. pl. (1883) t. 1430; Bak. in Th. Dver, Fl. Trop. Afr. VII. (1898) 312; De Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. (1899) 146. — Ethanium africanmn K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1895) 425. — Caulis foliosus ad 1,7 m altus. Folia ad G cm longe petiolata angusle lan- ceolata vel suboblanceolala breviter acuminala et caudala basi longe atfenuata ulrinque glabra ad 45 cm longa et 7 cm lata; ligula vix 2 mm longa obtusa glabra. Pannicula ad 25 cm longa laxa, pedunculo ad 20 cm longo squamis ad 5 cm longis laxe velato sufTulta glabra; bracleae hyalinae albae ad 4 cm longae oblongae obtusae; flores ail 10 mm longe pedicellati cincinnos manifeste pedunculatos referentes; bracteolae 8 mm longae elliplicae sicc. caslaneae; calyx albido-viridis 9 mm longus irregulariter triden- tatus; corollae rubrae tubus hunc aequans lobi paulo breviores; labellum 9 mm longum album rubro-striatum ; fllamentum subnullum, anthera 4 mm longa; nectarii glandula vix 1,5 mm longa. Capsula ellipsoidea 13 — 15 mm longa cinnamomea; semina 27 pro loculo, arillo rubro. Kamerun: An Abhängen der Berge bei 1600 m ü. M. (Mann, Johnston, Batcs, Preuss); Fernando Po (Mann); Gabun (Baies); Angola: In Wäldern von Golungo Alto und tiefer (Wel witsch). 23. R. Fischeri K. Schum. n. sp. — Folia ad 3 cm longe petiolata oblongo- lanceolata breviuscule acuminala basi longe allenuata ulrinque glabra ad 35 cm longa et 8 cm lata. Pannicula fructigera glabra 1 0 cm longa cylindrica densa, pedunculo vaginis amplis ad 8 cm longis nunc lamina parva gereute laxe velato sufliulta; bracleae h.valinae albae oblongae ad 4 cm longae; flores ad 5 mm longe pedicellati cincinnos sessiles referentes ; calyx 6 mm longus truncatus ; corollae tubus hunc aequans ; lobi . . . : Renealmia. 295 labellum . . .; filamentum O; anthera 3 mm longa. Capsula globosa rubro-castanea 9 mm diametro; semina 9 angulata nitidissima ad 3 mm diametro. Usambara: Marara (Fischer I. n. 582, fruchtend und blühend im März); bei Nguelo, auf Latent im Primärwald (Ileinsen n. 64, fruchtend im April 1895). Nota. Haec species R. eotigolanae haud absimilis at foliis et panniculis multo minoribus et seminibus paucioribus differt; a R. africana vaginis pedunculi et bracteis majoribus diversa. 2 4. R. batangana K. Schum. n. sp. — Herba perennis minus robusta; caules foliosi \ — 1,5 m alti. Folia longiuscule vel longissime (2 — 8 cm longe) petiolata oblan- ceolata acuminata et subcaudata basi cuneata utrinque glabra ad 20 — 27 cm longa et 5 — 8 cm lata; vagina striata glabra; ligula vix \ mm longa obtusa. Pannicula angustis- sima stricta 12 — 20 cm longa, pedunculo 12 — 25 cm longo vaginis c. 5 lineari-oblongis obtusis strictis 2 — 5 cm longis nunc dense nunc laxius velato glabro suffulta; bracteae 1,5 — 2 cm longae patentes striatae scariosae; bracteolae 6 mm longae ad basin fissae campanulatae denticulatae glabrae; flores breviter (2 mm longe) pedicellati cincinnos ad trifloros sessiles referentes; ovarium glabrum; calyx 7 mm longus turbinatus irregulariter rumpens lobulis apice minute puberulis; corollae tubus hunc subaequans, lobi oblongi; labellum ellipticum obtusum brevissime unguiculatum ; anthera 3 mm longa; connectivi appendicula 0 ; nectarii glandula 1 mm longa. Capsula pendula subfusiformis 2 cm longa et 6 mm diametro glabra; semina subglobosa 3 mm diametro obscure cinerea, arillo albo membranaceo cincta. Kamerun: Bei Groß-Batanga (Dinklage n. 701^). Nota. Scapo florigero strictissimo, pannicula propter bracteas subereetas et appressas angustissima ab speciebus aliis R. cincinnaia excepta diversa; ulterior autem bracteis laxius dispositis minus appressis et scapis multo longioribus apice cincinnatis et capsulis erectis discrepat. 24^^. R. polyantha K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilis, caules foliosi vix semimetrales e rhizomate repente. Folia longe (3 — 4,5 cm) petiolata lanceolata vel anguste lanceolata breviuscule acuminata at vix caudata basi angustata in petiolum decurrentia utrinque glabra 17 — 22 cm longa et 3,5 — 4 cm lata; ligula brevissima truncata glabra. Pannicula laxa gracilis glabra 25 — 35 cm longa, pedunculo 20 — 30 cm longo squamis 6 — 8 lineari-oblongis obtusis 1 — 5,5 cm longis laxe velato glabro sustenta; bracteae ultra 30 oblongae acutae vel obtusiusculae inter se remotae glabrae 0,5 — 3 cm longae pluriflorae; bracteolae clausae turbinatae 6 — 8 mm longae membranaceae demum fissae; flores 4 — 6 albi cincinnum agglomeratum referentes, pedicello flexuoso 8 — 14 mm longo sustenti; ovariuni 2 — 3 mm longum ellipsoideum papillosum; calyx turbinatus 6 mm longus tridentatus glaber; coroUa parva; labellum apice bidentatum basi subun- guiculatum; anthera 3 mm longa apice excisa. Capsula globosa calyce oblitterante et abbreviato coronata glabra vix 6 mm diametro; semina 8 — 9 angulata 1,5 — 2 mm diametro. Kamerun: Im Urwald auf lichten und sumpfigen Stellen am Ufer von Bächen, bei Bipindi-Hof (Zenker n. 2546, blühend Juni und Juli 1902). Nota. Haec species R. cineinnatae K. Schum. haud absimilis at foliis multo minoribus imprimis angustioribus, bracteis jam pluribus, capsulis minoribus et pendulis valde discrepat. 25. R. cincinnata Bak. in Th. Djer, Fl. Trop. Afr. VII. (189 8) 312. — Etha- nium cindnnatum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 42 4. — Herba perennis robustior, caules foliosi sesquimetrales et ultra. Folia longiuscule (4 — 7 cm longe) petiolata lanceolata vel lanceolato-oblonga vel rarius (superiora) lineari-lanceolata breviter et acutissime acuminata vel caudata basi acuta utrinque glabra 12 — 40 cm longa et 4 — 7,5 cm lata; ligula brevissima vix 1 mm longa truncata glabra. Pannicula laxa gracilis 25 — 45 cm longa, pedunculo 50 — 60 cm longo inferne squamis 6 lineari- lanceolatis vel oblongis obtusis remotis 3—9 cm longis velato ut rhachis minutissime pilosulo vel papilloso solo sustenta; bracteae oblongae vel lanceolatae obtusae 0,8— 2 cm interdum ad 4 cm longae tunc foliaceae pluriflorae; bracteolae tubulosae 5 — 7 mm longae haud ad basin fissae; flores 4 — 6 cincinnum angustum compactum referentes 4 — 5 mm, seriiis ad 6 mm longe pedicellati; ovarium ellipsoideum 3 — 3,5 mm longum; 296 K. Schumann. — Ziogiberaccae. calyx tiirbinalus irregulariter denticulalus 9 mm longus; corollae rubello-albae tubus 1,0 cm longus, lobi 6 — 7 mm longi obtusi; labellum 9 mm longum et 5 mm lalum obovatum suhsericeum crispatum ; staminodia lateralia linearia sublulcata vix 3 mm lun,:;a. Capsula rubra subcylindrica 1,2 — 1,3 cm lonjra et 5 — 6 mm diametro sicc. alro-san- guinea glabra; seinlna 20 — 22 pro Capsula subglobosa vel subangulata vix aromatiea cinereo-fusca i mm diametro, arillo membranaceo albo et fibrilloso teclÄ, Kamerun: Bei Batanga im Walde (Dinklage n. 968, blühend am 3. Dezember 1890); zwischen Viktoria und Bimbia im Urwald (Preuss n. 1348, blühend am 7. No- vember 1894]. Gabun: Sibangefarm im Munda-Gebiel (Soyaux n. 180, blühend am 16. Januar 1881). 26. K. raja Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 44. — Folia obovalo-lanceolata breviter acuminata basi angustata ad 65 cm longa et 17 cm lata. Pannicula 45 em longa laxa breviter subtomentosa; bracteae inter se remotae late lanceolatae membra- naceae puberulae; bracteolae 2 cm longae ventricosae oblique bilobae; flores ad 1 cm longe pedicellati cincinnos bifloros ad 4 cm longe pedunculalos referentes; calyx 2,5 cm longus elongato-campanulatus acute tridentatus; corollae tubus elongatus, lobi elliplici; labellum unguiculatum, latissime reniforme sublrilobum, lobus medius emarginatus, anthera 12 mm longa margine membranacea. Capsula globosa coriacea 1 cm diametro; semina 3 mm diametro olivacea nitida. Venezuela: Bei Merida in halbschattigen Pflanzungen, an Gräben herdenweise (Herb. Petersburg ohne Namen des Sammlers, blühend im November). Nota. Propter magnitudinem foliorum cum nulla specie nisi cum R. rubro-flava K. Schum. comparanda at pedunculis multo majoribus, antheris triente longioribus divcrsa. 27. E. exaltata L. f. Suppl. (1781) 79 (syn. Rumphiatm excl.); Roscoe, Monandr. pl. (1828) t. 65; G.O.Peters, in Fl. brasil. 111. 3. (1890) 41. — Alpinia exaltata G. F. W. Meyer, Fl. esseq. (1818) 4. — Alpinia Itcnealmia Smith in Rees, Cyclop. Suppl. XIV. 2. — Alpinia tuhulata Lindl. Bot. Reg. 777; Bot. Mag. t. 2494. — Herba perennis robustissima, caules foliosi ad 4 m alti. Folia sessilia vel breviter petio- lata elongato-lanceolata vel ohlanceolata breviter acuminata et subcaudala basi longe attenuata ulrinque glabra 30 — 100 cm longa et 6 — 12 cm lata; vagina striata glabra; ligula brevis rotundata glabra. Pannicula 20 — 30 cm longa, pedunculo vaginis magnis vel prope basin maximis grosse striatis glabris imbricatim sese obtegentibus velato sustenla, rhachis, pedunculi, pedicelli, bracteae, bracteolae et ovarium subtomentosa rubra; flores plures (2 — 4) cincinnum ad 12 mm longe pedunculatum referentes; bracteae membra- naceae mox oblitterantes lanceolatae ad 8 cm longae; bracteolae clausae, brevissime vel vix apiculatae irregulariter rumpentes vel bilobae tenerrimae 1,5 cm longae; pedi- celli 5 mm longi; calyx 1,8 cm longus bilobus appresse subsericeus; corollae roseae tubus calycem subaequans; lobi 10 mm longi oblongi obtusi; labellum hunc aequans breviter unguiculatum subtrilobum; anthera 9 mm longa; nectarii glandula 2 mm alla. Capsula ellipsoidea striata 2 cm longa violacea, tarde a basi trivalvis; semina anguint.i flavida nitida 3 — 4 mm diametro, arillo albo cincta. Westindien: Porto Rico: Bei Bayamon, 1500 ra ü. M. (Stahl n. 685, blühcml im Mai 1887); Sierra de Yabucoa im Urwald des Cerro Gordo (Sintenis n. 2608, bihao der Eingeborenen); bei Manati an Rändern der Sümpfe um den Rio arribo sali- ente (Sintenis n. 6626, blühend am 9. April 1887); in der Sierra de Luquillo in der Mitte des Berges Jimenes (Sintenis n. 1591, blühend im Mai 1885); Sierra de Juncos im Urwald des Berges Guruy (Sintenis n. 2551^, blühend am 28. August 1885); Grenada, auf Hügeln bei dem Berge Felix 4 — 500 m ü. M. (Eggers n. 6066, am 29. November 1889). — Guiana: Französisch-Guiana bei Mana (Sagot n. 854); Hol- limdisch-Guiana (Wullschlägel n. 11 3i); Demerara (Roscoe erhielt von hier Samen und getrocknete Pflanzen); Paramaribo, im Buschwald auf feuchtem Lehmboden (Preuss n. 1391, abgeblüht am 18. Juni 1899, massussa der Eingeborenen), ohne bestimmten Renealmia. 297 Standort (nach Linne f.). — Vielleicht auch Brasilien, Staat Alto Amazonas am Japm'a (Martius). Nota. Mea sententia ambitus hujus speciei a cl. Petersen acceptus nimis largus: speci- mina austro-brasiliensia certe ab ea diversa: species plures proprias optime distinctas efficiunt quae bracteis diutius persistentibus sicc. fuscis primo visu ab illa se distinguunt; praeterea semper floribus solitariis nunquam cincinnum referentes characterera gravissimum differentialem praebcnt. Exemplum mexicanum a cl. John Donncll Smith in Guatemala collectum et a cl. Baker sub hoc nomine salutatum quoque non ad typum generis pertinet at permancam inflorescentiam solam exhibens examinationem accuratam non sinit. 28. R. rubro-flava K. Schum. n. sp. — CauUs fohosus ad 4 m altus. Folia sessilia oblongo-lanceolata breviter acuminata basi acuta utrinque glabra ad 73 cm longa et 20 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa ut vagina puherula. Pannicula elongata floribunda, rhachis, peduncuh et pedicelli minute puherula; flores ad 5 mm longe pedicellati cincinnum oliganthum referSntes; bracteae amplae lanceolatae membranaceae ad 7 cm longae mox oblitterantes ; bracteolae tenerrimae 1,7 (;m longae ante ruptum longe apiculatae; ovarium albo-tomentosum; caljx 2,-1 cm longus irregulariter rumpens ruber; corollae flavae ut calyx extus puberulae tubus 13 mm lobi 9 mm longi; anthera 9 mm longa; nectarii glandula 1 mm longa. Ecuador: In Wäldern bei el Recreo (Eggers n. 15121, blühend im Januar 1897). Nota. Indumento parco rhachidis pannicula densiore et albo, ovario, bracteolis longius cule apiculatis foHis multo latioribus et colore corollae haec species a R. exaltata L. f. plane diff'ert. 29. R. humilis (A. Rieh.) 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 46. — Curcuma humilis A. Rieh. ms. — Caulis foliosus gracilHmus omnium specierum vix ultra 40 cm altus. Folia pro rata parva stricte sessilia vel breviter petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata vel (infima) oblonga breviter vel saepius attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra vix ultra 1 2 cm longa et 3 cm lata. Pannicula fructigera ad 3 cm diametro congesta vel elongata laxior et duplo longior, pedunculo rubro ad 1 2 cm longo squamis hrevibus (vix 2 cm longis) subcoriaceis oblongis obtusis laxe velato suffulta; bracteae lanceolatae; bracteolae membranaceae rubrae \ cm longae fissae; flores cin- cinnos bi- vel trifloros pedunculatos referentes ad 8 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx 5 mm longus glaber; corollae tubus hunc aequans, lobi vix longiores; labellum 5 mm longum album ad medianum luteum; anthera 3 mm longa; connectivi appendicula 0. Capsula globosa costata 3 mm diametro; semina 3 nitida flavida, 4 mm diametro. Französisch-Guiana : Bei Karouany (Sagot n. 367); ohne bestimmten Standort (Melinon n. 574). Nota. Species habitu gracili, pannicula abbreviata et floribus parvis ab omnibus speciebus americanis optime diversa. Post hanc speciem cl. Petersen i?. ^raciYew Peters, 1. c. 47 stirpem absque floribus descripsit; diagnosis permanca Judicium certum de ea haud sinit. 30. R. chalcochlora K. Schum. n. sp. — Herba perennis haud vaUda, caules ad 1,3 m alti glabri. Folia sessilia vel breviter petiolata lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta vivo opaco-aeneo-viridia*) sicc. discolora papy- racea utrinque glabra 2 2 — 27 cm longa et 4 — 6 cm lata; vagina prope basin minute tuberculata haud manifeste reticulata; ligula brevissima truncata glabra. Pannicula con- gesta 3 cm longa 2,5 — 3 cm diametro, pedunculo 60 — 62 cm longo vaginis basi minoribus imbricatis superius usque ad 9 cm longis sese invicem haud obtegentibus obtusis velato glabro sustenta; bracteae steriles i. e. vaginae caulem haud amplectentes 2 lanceolatae, fertiles oblongo-lanceolatae 1,5 — 4,0 cm longae obtusae; flores post anthesin ad 10 mm longe pedicellati albi 3 cincinnum ad 6 mm longe pedunculatum referentes, pedunculus saepe saltem rhachidi glabrae adnatus; bracteolae membranaceae tubulosae 10 — 13 mm longae denticulatae ad medium fissae glabrae; ovarium glabrum ellipsoideum 3 mm longum; calyx turbinatus 7 mm longus tridentatus glaber; corollae tubus 9 — 1 0 mm mattstahlgrün ex cl. Lehmann. 298 ^- Schumann. — Zingiberaceae. loDgus, lobi cucullati 9 — \0 mm metientes; labellum . . ..: anthera .... Capsula coeruleo-nigra. Columbien: Staat Cundinamarca, um Pacho, in dichten, feuchten Wäldern (Leh- mann n. 7320, blühend im Januar 1892). Nota. Pannicula congcsta brevi scupo maximo sustcnta haec specics ab afnnibus discrepat 31. E. spicata Gagnepain in Bull, Soc. bot. France 4. ser. 11. (1902) 27. — Herba perennis robuslior, caules e rhizomate flexuoso 8 — 10 mm crasso rubro, caulis florens basi 1 cm diametro. Folia sessilia vel si mavis ad 3 cm longe peliolata, petiolus lamina longe decurrente alatus, oblongo-lanceolata abrupte acuminata basi an- gustata utrinque glabra herbacea ad .30 cm longa et 9 cm lata; vagina altissinia striata haud reticulata glabra; ligula brevissima glabra. Pannicula <0 cm longa densa cvlin- drica spiciformis stricta, pedunculo 22 — 24 cm longo glabro voginis 5 obtusis slrialis laxis sese haud obtegentibus onusto sufTulta; bracteae steriles o, fertiles suborbiculares 0,7 — 1 cm diametro deciduae; cincinni pedunculo 2 mm longo minule pilosulo instruoli pauciflori; bracteolae campanulatae 4 mm longae unilateraliter fissae membranaceac sub lente validissima pilosulae; ovarium globosum brevissime tomentosum I mm longum; calyx campamilatus coriaceus 3 mm longus irregulariler lobulatus jam brevius indutus; corollae tubus lobos cucullatos aequans; labellum brevissime unguiculatum hemisphaerico- concavum crispalum trilobatum, lobo medio emarginato; stamen subsessile, connectivi appendicula truncata. Peru: Ohne genauere Standortsangabe (Claude Gay 4839 — 40). 32. B. micrantha K. Schum. n. sp. — Herba perennis valida. Folia sessilia vel brevissime (l — 2 mm longe) petiolata oblongo-lanceolata vel oblonga breviter acu- minata basi acuta coriacea utrinque glabra 30 — 35 cm longa et 7 — 10 cm lata; vagina striata haud reticulata glabra; ligula brevissima truncata glabra. Pannicula 20 cm longa, pedunculo valido 60 — 65 cm longo vaginis majoribus 8 invicem se tegentibus infimis 6 — 10 cm longis obtusis coriaceis grosse striatis summis herbaceis acuminatis 10 — \ 4 cm longis velato ut rhachis tomentello-scaberulo sustenta ; bracteae lanceolatae acu- minatae 2 — 5,5 cm longae; flores 5 — 7 mm longe pedicellali 5 — 7 cincinnum 1 — 1,5 cm longe pedunculatum bracteolatum referentes; pedunculi pedicellique tomentelli ; bracteolae membranaceae 1,2 — 1,5 cm longae ad basin fissae prope basin papillosao potius quam tomentellae; ovarium ellipsoideum 3 mm longum tomentellum; calyx 4 — 5 mm longus campanulatus tridentatus, dentes brevissime apiculati, glaber; corollae tubus 3 mm longus, lobi hunc aequantes; labellum obovatum emarginalum vix longius: anthera 3 mm longa apice emarginata, connectivi appendicula 0. Capsula globosa nervosa 8 mm diametro ennea- vel decasperma; semina rotundato-angulata 3 — 3,5 mm diametro cinerea nilidula, arillo albo apice lacerato cincta. Bolivien: Tipuani-Guanai (Miguel Bang n. 1658, blühend im Dezember); Inder Nachbarschaft von Cochabamba (Miguel Bang n. 1237); ohne bestimmte Standortsangab«' (Matthews). Nota. eil. Rusby et Britton hanc speciom pro Rencalmia racrmosa Griseb. non L. habuerunt, cui assentiri ncqueo quia statura scapi valida, pannicula multo densiore, cincinnis bractcolatis perfccte ab ca distal. Flores parvi plane aperti vix 4 cm longi valde peculiares fl ei cum nulla specie communcs. 33. E. Lehmannii K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta elata, caules densi ad 3 m alti glabri. Folia sessilia lanceolata vel suboblanceolata breviter aruminala longe attenuata utrinque glabra coriacea 52 — 55 cm longa et 8 — 9 cm lata llavido- viridia; vagina lata striata; ligula vix 1 mm longa truncata. Pannicula 22 cm longa orecla densa basi laxior, pedunculo (imperfecte conservato) glabro vaginis longis obtusis ei apiculatis densc velato sustenta; rhachis hinc inde pilulo inspersa; bracteae 2 — 7 cu) longae subovato-lanceolatae obtusae membranaceae prob, coloratae; flores flavi 4 — 6 mm longe pedicellali 3 vel plures cincinnum 5 — 10 mm longe pedunculatum referentes, pedirelli sparse sub lente pilosuli; bracteolae 10— 12 mm longae ad basin fissae acutae glabrae membranaceae; ovarium ellipsoideum glabrum 4 — 5 mm longum; calyx 6 — 6 mm ^^. Renealmia. 299 longus campanulatus tridentatus prope basin siib lente pilosulus, dentes lati glabri; coroUa . . .; anthera connectivi appendicula 0. Capsula nigra. Columbien: Staat Cauca, in dichten, feuchten Wäldern am Rio Dagua, von der Mündung bis zu 1500 m Höhe (Lehmann). Nota. Haec species pannicula erecta densa biacteis elongatis valde distincta. 34. R. occidentalis (Swartz) Sweet, Hort. brit. ed. 2. (1830) 493; Griseb. in Abb. Goetting. Akad. VII. (1857) 274, Fl. Brit. West-Ind. Isl. (1864) 601; Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 44. — Älpinia occidentalis Swartz, Prodr. Fl. Ind. occ. (1788) 11. — Älpinia jamaicensis Gärtn. Fruct. I. (178 8) 36 t. 12. — Beneahnia occidentalis^ jamaicensis^ domingensis et paco-secora Horan. Monogr. (1862) 32. — Älpinia aromatica Jacq. Fragm. (1800) 53 t. 74.^ — Älpinia 7nulticaulis Aubl. Hist. pl. Gui. fran^-. I. (1775) 3. — Gethyra occidentalis Salisb. in Trans. Hortic. Soc. V. (1812) 282. — Herba perennis robuslior; caules foliosi 2 — 2,5 m alti. Folia vulgo stricte sessilia rarius subsessilia lanceolata acuminata at haud caudata basi acuta utrinque glabra 13 — 55 cm longa et 5 — 12 cm lata; vagina striata glabra; ligula brevissima truncata. Pannicula erecta laxior 20 — 3 0 cm longa, rhachis puberula, pedunculo ad 60 — 120 cm longo vaginis ad 1 5 cm longis elongato-lanceolatis obtusis membranaceis mox oblitterantibus velato glabro suffulta; bracteae inferiores his similes ad 6 — 8 cm longae superiores multo minores lanceolatae acutae glabrae omnes ut rhachis coccineae oblitterantes ; bracteolae turbinato-tubulosae 8 — 1 3 mm longae oblique truncata unilateraliter ad medium serius altins fissae diutius persistentes; flores ad 1 cm longe pedicellati cincinnos multi (ad 1 5-floros) 4 — 8 mm longe pedunculatos demum interdum pendulos referentes; ovarium subglobosum pilosulum vel subglabrum; calyx 5 — 6 mm longus ut ovarium scarlatinus; coroUae flavae tubus paulo brevior, lobi elliptici hunc aequans; labellum unguiculatum reniforme 6 — 7 mm longum. Capsula subglobosa scarlatina glabro 9 mm diametro enneasperma; semina angulata 3 mm diametro flava vel flavido-cinerea nitida, arillo albo membranaceo oblitterante velata. Westindien: Cuba, bei Tabureta nahe Galajaba (Otto n. 240, 341, blühend am 2 8. Juni 1839); ohne Standortsangabe (Wright n. 610, 1710, 1711). — S. Domingo: Bei Loma Isabel della Torre (Eggers n. 2808, blühend am 7. Juli 1887); Perodin, 13m ü.M., an feuchten Stellen (Picarda n. 1616, fruchtend im Juli); ohne be- stimmten Standort (Prenleloup, Majerhoff n. 253). — Jamaika: Bei Mansfield und Bath 300 m ü.M. (W. Harris n. 6056, fruchtend am 25. September 1895); ohne bestimmten Standort (Alexander). — Porto Rico: Mayaguez, am Flusse (Sintenis n. 493, fruchtend am 18. November 1884, Krug n. 1097, bijao der Eingeborenen) bei Juncor am Berge Florida (Sintenis n. 2619, fruchtend am 25. August 1885) Bayamon an schattigen und feuchten Orten (Stahl n. 685, blühend im Juni 1889) ohne bestimmten Standort (A. A. Heller). — St. Croix: Ohne bestimmten Standort von einem Dänen gesammelt. — St. Thomas: In schattigen Wäldern (Eggers n. 587, blühend im August 1881). — Guadeloupe: An sehr feuchten und schattigen Stellen, auch im Wasser (Pere Duss n. 3328, lavande der Eingeborenen). Venezuela: Bei Guaduas (Humboldt). — Britisch-Guiana: Am Flusse Rupu- nuni (Rieh. Schomburgk, blühend im Mai 18 43). — Columbien: Staat Cauca in dichten, feuchten Wäldern am Rio Dagua von der Küste bis 1500 m ü. M. (Lehmann n. 1727, blühend im September 18 82). Nota. Species propter cincinnos plurifloros a speciebus antillanis omnibus optima recog- noscitur. Gl. Grisebach jam varietatem paco-secora (sphalm, ubique paco seroca scripsit) in figuram Jacq. Fragm. t. 76 secundum cl. Plumier reiteratam conditam tractavit. Haec iteruin identica cum Paco secora Marcgr. Hist. pl. Lib. I. 48 dicitur. Certum est, plantam quam cl. Plumier ante oculos habuit prob, martinicensem et brasiliensem Marcgravianam non con- gruere, at certissime constat, neutram cum B. oceidentali Swartz specifice convenire, nam ut ex scapo fructigero perfecte spectat, bracteae uniflorae evadunt. Ex insulis antillanis plantam hujus indolis ignoro, e Brasilia Renealmia humilis (A. Rieh.) 0. Peters, forsan cum icone Marcgraviana haud male congruit; auctores tabulas ducfe autem non taliter confecerunt, ut determinationem vel descriptionem speciei novae auderem. 300 K. Schumann. — Zingiberaceae. 35. &. mexicana Klotzsch apud 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 45. — Caulis foliosus ad i m allus. Folia ad 3 cm longe peliolata lanceolala vel lineari-Ian- ceolata breviuscule acuminata basi acuta utrinque glabra ad 35 cm h»nga et <2 «in lata; ligula 3 mm longa obtusa breviter aureo-villosa. Pannicula purpurea ad < 8 cm longa densa vel infeme laxior interduni subsecunda, pedunculo curvato squamis ad 3 cm longis oblongis obtusis striatis laxe velato subtomentoso aureo-fusco sulTuUa; bracteae membranaceae oblongae oblitterantes <,5 cm longae; bracteolae hac jam infloresccntia scaposa haud terminali valdc diflert; species insuper cubensis vi.Y aroa vasta geographica discreta iterum in ditione boliviensi proveniet. CoroUa coriacca et calyx cam- panulatus eam ab ariinibus distinguunt. 44. R. angustifolia K. Schum. n. sp. — Gaules Folia breviter (5 — 10 mm longe) petiolata lineari-lanceolata breviuscule acuminata et caudata basi longe angustal.i et quasi in petiolum decurrentia papyracea utrinque glabra 35 — 50 cm longa et 4 5,5 cm lata, vagina sti'iata minute tuberculata haud reticulata glabra; ligula truncala brevissima glabra. Uacemus brevis laxus 4 0 cm longus, pedunculo 26 cm longo vaginis 5, coriaceis obtusis 2,5 — 7 cm Iongis duris superioribus invicem haud se obtegen- tibus velato glabro sustentus; bracteae lanceolatae vel oblongae obtusae 2 — 4 cm longa'- minutissime pilosulae uniflorae; flores 2 — iO mm longe pedunculati et \ mm Ion;;« pedicellati; bracteae 4,8 cm longae inflatae ellipsoideae apice bilobae membranareac prope apicem duriores fragiles et oblitterantes ; ovarium anguste ellipsoideum 8 mm longum; calyx clavatus 4,6 cm longus apice bi- vel tridentatus, dentes 3 — 4 mm longi excurvati, glaber; corollae tubus 4,2 — 4,3 cm longus, lobi elliptici 9 mm longi dorso 3 mm altius connati; labellum unguiculatum suborbiculare; staminodia filiformia 4 mm longa; anthera 5 mm metiens, connectivi appendicula lobulata. Brasilien: Staat Espiritu Santo, zwischen Victoria und Bahia (Sei low n. 498 . Nota. Etiam hanc speciem peculiarem cl. 0. G. Petersen pro R. exaitata L. f. vel spcci» affini habuit; a laudata quam maxime diversa indolc foliorum angustorum et praecipue panni- cula laxa; bracteolis inflatis membranaceis ellipsoideis bilobis ab aliis specicbus distat. 45. R. silvestris (Swartz) Horan. Monogr. (4 862) 32; Griseb. Fl. Brit. West.-Ind. Isl. (4 864) 60 4; Peters, in Fl. brasil. 111. 3. (4 890) 49. — Amomum silvestrc Swartz. Pr. Fl. Ind. occ. (4 788) 4 4. — Zingibcr süvestre majtis Sloane, Jamaica I. (1709) 4 6'i t. 4 05, Fig. 2. — Herba perennis robustior, caules foliosi bimetrales vel minores. Folia ad 2 cm longe petiolata lineari-suboblanceolata breviter acuminata et subcaudata basi angustata utrinque glabra ad 35 cm longa et 6,5 cm lata; vafjina striata glabra; ligula 4 — 4,5 mm longa rotundata glabra. Racemus ad 4 5 cm longus ellipsoideus densus infeme laxior, pedunculo ad 30 cm longo vaginis oblongis obtusis brevissime apiculatis 6 — 7 cm Iongis striatis invicem sese longe tegentibus velato glabro sulTullus; bracteae coriaceae scariosae striatae ad 4 cm longae oblongae obtusae coloratae sicc. castaneae; bracteolae 4,5 cm longae oblongo-obovatae ad basin fissae ut priores glahrae; flores solitarii ad 2 mm longe pedunculati et 3 mm longe pedicellati ; ovarium glabnmi ; calyx 4,7 cm longus clavatus tridentatus coriaceus striatus glaber; corollae flavae tubus 1,3 cm longus, lobi elliptici 7 mm metientes; labellum hoc subaequans obovatum intus et marginc puberulum; anthera 8 mm longa margine pubenila; connectivi appendicula 0. Capsula ellipsoidea. Jamaica: In feuchten Wäldern, ohne bestimmten Standort (.\lexander, Wull- schlaegel n. 4096). Nota. Gl. Petersen hanc speciem quoquc in silvis Brasiliae prope Rio de Janeiro et in silvis ad flumen Japura prope porlum Miranhas viguissc indicavit; ipse exemplaria haec non vidi. Renealmia, 305 45'^. R. platycolea K. Schum. n. sp. — Herba perennis et indole vaginarum modice valida. Folia mediocriter longe (ad 3 cm) petiolata oblongo-lanceolata breviter acuminata basi attenuata apice subtus tantum pilosula ceteriim utrinque glabra, exstans 45 cm longum et ii,5 cm latum; ligula brevissima, vix i mm longa truncata glabra. Caulis floriger a folioso discretus; racemus 13 cm longus et 3 cm diametro cylindricus pedunculo ultra 2 0 cm longo puberulo vaginis amplissimis ad 6 cm longis ellipticis probabiliter albis instructo sustentus; bracteae 2 — 3 cm longae oblongae uniflorae; brac- teola vix \ cm longa truncata; ovarium turbinatum 5 mm longum glabrum; caljx 1,5 cm longus membranaceus trilobus, lobi rotundati; corollae tubus 1,6 cm longus lobi teneri oblong! obtusi 8 mm metientes, posticus paulo longior; staminodia lateralia subulata brevia; labellum 9 mm longum longe unguiculatum subtrilobum; stamen paulo brevius, anthera apice emarginata; Capsula 2,5 cm longa et 1,5 cm diametro longitudinaliter costata sicc. nigra apice brevissime acuminata. Venezuela: In der Umgebung von Tovar (Pendler n. 1494). 46. R. chrysotricha Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 42. — Caulis foliosus elatus. Folia breviter petiolata linearia vel üneari-sublanceolata acuminata basi angustata subtus minute subtomentosa ad 45 cm longa et 4 (sec. auctor. 6) cm lata; vagina marginem versus subtomentosa, ligula brevis truncata. Racemus ad 30 cm longus rubro- lutescens brevissime subtomentosus; bracteae ad 1 0 cm longae lineari-lanceolatae rigide chartaceae obtusiusculae aureo-subtomentosae ; bracteolae ad 2 cm longae ad medium fissae acuminatae subtomentosae ; flores solitarii breviter pedunculati et pedicellati ; ovarium vix 1 cm longum subtomentosum; calyx 2 cm longus cylindricus trilobus sub- tomentosus; corollae albae tubus calyce paulo brevior, lobi elliptici obtusi 1,2cmlongi; labellum album unguiculatum semiorbiculare emarginatum; anthera 6 mm longa; con- nectivi appendicula brevis ciliolata; stilus pilis nonnullis instructus; nectarii glandula 3 mm longa. Brasilien: Staat Rio de Janeiro bei Rodeio (Schenck n. 2419, blühend im Februar). Nota. AR. hrasiliensi K. Schum. cui proxime affinis indumento aureo differt. 47. R. brasiliensis K. Schum. n. sp. — Alpinia racemosa Vell. Fl. flumin. I. t. 3, text. ed. Netto (1881) 2. — Herba perennis robustior, caules foliosi ad 4 m alti. Folia manifeste sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata rarius oblanceolata breviter acumi- nata basi longe attenuata utrinque glabra 28 — 55 cm longa et 5 — 11 cm lata; vagina grosse striata ligula brevissima truncata. Racemus 20 — 75 cm longus, pedunculo quam in B. petasites graciliore 30 — 40 cm longo vaginis linearibus obtusis vel acutis ad id tegentibuj bracteae 5 persistentes apice praecipue statu juvenili inflorescentiae comosae; bracteolae 2 cm longae et ultra vix apiculatae tubulosae membranaceae ; flores ubique solitarii ad 5 mm longe pedunculati et 5 — 7 cm longe pedicellati; ovarium minutissime pilosulum 10 mm longum; calyx 2,0 cm longus irregulariter bilobus membranaceus subtomentosus; corollae viola- ceae tubus 1,9 cm longus; lobi 9 mm metientes; labellum aequilongum breviter ungui- culatum secus medianum tomentosum; anthera 6 mm longa; nectarii glandula 2 mm longa. Capsula 2,5 cm longa et 1,3 cm diametro, trigono-ellipsoidea glabra pendula; semina irregulariter angulata 5 mm diametro, nitidissima flava, arillo albo membranaceo cincta. Brasilien: Bei Rio de Janeiro im Primär walde (Sei low); in der Serra de Uras- sanga (Mendon^a n. 612^, blühend im Dezember 1881) mit E. petasites Gagnepain gemischt; Staat Minas Geraes, bei Lagoa Santa (Warming). Nota. Species ut jam supra raonui, a R. exaltata L. f. certissime diversa variare videtur: speeimen quoddam a cl. Sellow inter Victoria et ßahia coUecta racemum breviorem et laxiorem foliaque angusta, alium a cl. Mendonga sub numero eodem supra laudato collec- tum racemum apice subcomose congestum, alium a cl. Ule receptum llores conspicue minores praebet. Materie serius ampliata forsan varietates discernendae sunt. 48. R. longipes K. Schum. n. sp. — Folia sessilia elongato-lanceolata breviuscule acuminata basi angustata utrinque glabra 50 cm longa 12 cm lata; ligula 1 mm longa A, Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 20 306 K. Schumann. — Zingibcraccae. truncata glahra. Hacemus 20 cra longus inferae laxus apice densior, pedunculo ultra 20 cm longo squarais linearilms ad U cm longis ohtusis velato minute papilloso sulTiiltus: bracteae memhranaceae prohahiliter coloratac ad 6 cm longae refractae; hracleola»* teuer- rimae ad 2 cm longae oblilterantes; flores solitarii ad 6 mm longe pedunculati et i,5 cm longe pedicellati; ovarium papillosum; calyx lale lurbinalus trilobus «2 mm longus; coroUae tubus <0 mm longus; lobi oblong! 8 mm melientes; labellum brevilcr ungui- culatum reniforme ad medium puberulum; antbora 7 nmi I.hil';. .omierfivi npiM-iuli- cula 0; nectarii glandula 2 mm longa. Brasilien: Staat Santa Catharina ohne genuueir ^i.iiiM.)iis;iiii.'in.r iril/. .Mullt-ry; im Urwald der Serra Laranjeira (Ule n. 249, blühend im Juni); Staat Bio de Janeiro, bei der Tijuca nahe der Hauptstadt (J. Ball). Nota. Pedicellis clongatis et squamis pedunculi longissiinis haud inflatis ab oiimibus speciebus diversa. 49. E. bracteosa Griseb. Fl. Brit. Ind. Isl. (1864) 60r, Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 42. — Herba perennis validior, caules Ibliosi bimetrales. Folia stricte sessilia ampla lineari-lanceolata breviter acuminata vix caudata basi anguslata utrinque glabra 0,2 — 1,3 m longa et 5 — 15 cm lata; vagina striata glabra; ligula 2 mm longa truncata glabra. Racemus 20 — 30 cm longus, pedunculo aequilongo vaginis elongatis linearibus probabiliter coloratis ad <2 cm longis grosse striatis coriaceis glabris instrur((> puberulo suffultus; bracteae elongato-lineares ad 8 cm longae glabrae valde inter so remotae; bracteolae 2 cm longae lubulosae bilobae memhranaceae apice minutissinif pilosulae; flores solitarii 0,5 — 4,5 cm longe pedunculati; pedicelli 0; ovarium ellipsoi- deum 7 — 8 mm longum albo-subtomentosum; calyx 4,5 cm longus trilobus apice puberulus ceterum glaber; corollae tubus 4 0 mm longus; lobi oblong! aequilongi; labellum obovatum breviter unguiculatum ; anthera 9 nmi longa; connectivi appendicula 0. Capsula ellip- soideo-trigona 3 cm longa; semina cinerco-flavida subangulata nitida 3 mm diametro. Antillen: Dominica (Imray); Guadeloupe (Duchassaing); Tobago, un Thale des Flusses Bracolet nach Cradley zu (Eggers n. 6729, blühend im November 4 889). Nota. Quod hanc spcciem attinct non omnino de dignitate speeifica sua certus sum Exemplaria ex insulis Anlillarum parvarum allata bracteis unifloris gaudent itaque diagnosi Grisebachianae respondent, at negare omnino nolo, habitu et etiam characteribus nonnullis essentialibus haec spccimina taliter ad Renealmiam exaUatam accedere, ut iterum itcrunKiur haec examinavcrim et quaesivcrim num species binae non melius conjungendae fore. Botaniris qui hanc regionem pcrmigrabunt recommendo hanc quaestioncm dimcillimani cnuclearc. 60. K. macrantha Poepp. et Endl. Nov. gen. ac spec. 11. (4 838) 4 56 t. 4 34; Peters. in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 42. — Caulis foliosus metralis et ultra. Folia sessilia lanceolata vel oblanceolata vel lineari-lanceolata acuminata basi longe angustata utrin- que glabra ad 4 m longa et 4 5 cm lata. Racemus coccineus ad 30 cm longus pedun- culo duplo longiore breviter subtomentoso squamis oblongis acuminatis rubescenti- viridibus ad 8 cm longis laxe velato suffultus; bracteae ad 4 cm longae lanceolata»' acuminatae; bracteolae 3 cm longae ventricoso-tubulosae trilobae; flores ad 4 0 mm longe pedunculati et 3 mm longe pedicellati; ovarium sericeum; calyx clavato-tubulosus 2 cm longus trilobus; corollae flavae tubus hunc aequans; lobi elliptici obtusi; labelluiu breviter unguiculatum ad medium puberulum obovatum subtrilobum; futn,,! i s m.iu longa; connectivi appendicula 0. Peru: Feuchte Stellen im Primäi-walde bei Tocache, im östlichen Tciic ^i'iMpj.m . Nota. Peruviani species Renealmiam nomine misch qui-panquc salutare solent quod folium aromaticum significat. Haoc cum parlibus rcliquis contusa in membrorum dolores et n Hort. Soc. VII. (4 818) 60 condita, ovario uniloculari et uniovulato insignis, mea sentenlia nil nisi speciem quandnm mihi ignotam refcrt, ovarium a larva, quae in cavitate jam inclusa est. e.\esum. & Alpinia. 309 fissus membranaceus et sicc. fragilis vel coriaceus. Corollae tubus caljcem aeqiians vel et tunc interdum longe calycem superans vel si unilateraliter fissus eo brevior; lobi raro subaequales vulgo posticus latior hie interdum cucullatus et plus minus apiculatus, glabri vel sericei. Labellum saepe corollae lobos superans non raro pulchre coloratum interdum coloribus pluribus variegatum striatum vel maculis notatum plus minus mani- feste trilobum vel bilobum vel bis bilobum unguiculalum vel sessile ; staminodia lateralia parva dentiformia vel breviter subulata interdum ad gibbera obtusa reducta, rarissime (in speciebus abnormalibus et probabiliter in genere alienis) elongata vulgo prope basin labelli rarissime lobo corollae postico adnata. Stamen ubique filamento vulgo angusto lineari, raro lato apice bidentato (staminodiis lateralibus sublevatis) donatum; anthera nunc connectivo angusto instructa et thecae contiguae, nunc latiore munita nunc thecae discretae et anthera complicata; thecae parallelae basi subsagittatae, longitudinaliter dehis- centes fronte secus rimam nunquam hirsutae; connectivi appendicula 0 vel brevis vel maxima integra vel lobulata vel dentata et crispula. Ovarium triloculare, interdum dissepimenta non in columnam centralem sese attingentia et uniloculare ; ovula oo pro loculo, angulo interno adnata anatropa horizontalia. Fructus capsularis exsuccus et tri- valvis at ut videtur interdum succosus irregulariter rumpens. Semina semper plura (3-oo) pro loculo pressu mutuo angulata arillo membranaceo involuta non raro aroma- tica. — Herbae perennes vulgo robustiores interdum elatae vel altissimae, caules foliosi apice florentes vel priores a florentibus discreti, basi vaginis vel squamis donati. Folia vulgo pro rata magna interdum maxima et plantas musaceas efficientia disticha petiolata vel sessilia, glabra vel induta alte vaginata; vaginae apertae, ligulae breves vel interdum maximae, tunc membranaceae. Inflorescentia racemosa vel subspicata vel panniculata vaginis summis nunc lamina reducta instructis vel bracteiformibus interdum membrana- ceis et coloratis ante anthesin inclusa; bracteae primariae magnae vel minores vel minimae vel subinconspicuae et perfecte nuUae interdum jam ante anthesin deciduae; ilorentes planae vel conchiformes interdum omnino clausae et apice vel basi ruptae vel turbinatae et clausae vel unilateraliter fissae; speciales non raro cincinnos referentes. Species ad 150 in India orientali paucae, plures in Malesia et in insulis philippinensibus et ditione chinensi usque ad Novam Guineam et insulas contiguas et Polynesiae insulas (fidchiensis et samoenses), paucae Japoniam australem inhabitant. Nota. Species habitu characteribus inüorescentiae et florum quam maxime variabiles olim in subgenera quatuor {Äutalpinia, Caiimbium, Diei'amalpinia, Rhixalpinia] divisi. His in hoc opere quintum Probolocalycem, ex Äutalpinia exscissam adjeei. Subgenera ab auctoribus prio- ribus ex. gr. a cl. Baker in Fl. Brit. Ind. accopta, nempe Hellenia, Catimbium et Genolophon in ditionibus angustis jam haud naturalia; ad molem ingentem autem totius gcneris dividendam omnino inepta evadunt. Catimbium solum ad hoc propositum idoneum se praebuit ita ut id hoc loco sensu usitato conservaverim. Subgenus Bakerianum Geostachys cl. Ridley sequens pro genere proprio habui. Subgenera iterum in sectiones praeeipue in habitum et indolem inflores- centiae conditas dissolvi quae forsan in futuro pro parte saltem melius pro generibus propriis sumemus, nam non raro ad characteres leviores jam tales gravioris momenti morphologici florum accedunt. Conspectus subgenerum, A. Caules florentes a foliosis non discreti, inflorescentia ulteriorem terminans. a. Bracteae primai'iae et florentes aequales parvae at ubique sub anthesi conspicuae nonnumquam diutius persistentes raro primariae maximae tunc semper uniflorae, florentes semper planae non tubuloso-clausae, flores parvi vel mediocres rarius majusculi Subgenus I. Äutalpinia K. Schum. b. Bracteae primariae et florentes 0 vel minimae et vulgo sub anthesi jam delapsae, caljx viv. albus, statu sicco obscure castaneus et fragilis , flores mediocres vel rarius majores Subgenus II. Probolocalyx K. Schum. 310 K« Schuruann. — Zingiberaceae. c. Bracteae primariae minutae vel perfecte 0 sub anlhesi sae- pissime inconspicuae , florentes niaximae apertae et conchi- formes ulabastra involventes vel perfecte clausae apice nimpentes vel basi circumscissae, flores majores vel maxlnii et speciosi Subgenus 111, Catimbium K. Sclium. fluris impriiiiis nolu labclli ad Alpimam ptdcliellam K. Schuiii. accedit. <0. A. galanga (L.) Swartz, Observ. bot. [i'^K] 8; öak. in Hook. f. Fl. lirit. Ind. VI. (4 892) 253; Miq. Fl. Ind. bat. III. (<858) 604; Uidl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 163; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 275 t. 2. Fig. B. — Alpinia JiheediiWighl, Icon. (4 853) t. 2026. — Maranta galanga L. S|m pl. ed. 2. (4762) 2. — Alpinia alba Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 364. Helknia alba Willd. Spec. pl. I. (4 797) 5. — Heritiera alba Reiz. Observ. VI. (4 785) 4 8. Languas vulgare Koenig in Reiz. Observ. 111. (4 783) 64. — A. cor»"' ••• viridiflora Griff. Notul. III. (4 854) 420, 423. — A. bifida Warb, in Engl, i Jahrb. XIII. (4 890) 275. — Galanga major Rumph. Herb. amb. V. (4 749) t. o.i. — Caulis elatus ultra bimetralis validus. Folia ad 6 mm longe petiolata lanceolala acuta basi attenuata utrinque glabra supra obscure viridia subtus pallidiora lenuiter albo- marginata ad 40 cm longa et 7 cm lata; ligula ad 4 cm longa vulgo brevior rotundata integra. Pannicula lloribunda ad 30 cm longa minute subtomentosa ramis divaricaii- tibus; ovarium globosum glabrum 3 — 4 mm diametro; caljx turbinatus irregularilcr trilobus ad 4,3 cm longus; corollae viridis tubus 4,5 cm longus, lobo cucullato paulo tantum majore; labellum spathulatum paulo ulteriore majus (ad 2 cm) plus minus alt«' bilobum, unguis viridis, lamina alba rubro striata; slamen 2,0 cm longum; staminodia lateralia purpurea nunc dentiformia (2 mm longa) nunc linearia (ad 4 0 mm longa; ; nectarii glandulae 2 lineares applanatae; pedicelli ut Capsula cerasilbrmis 4,5 cm diametro aurantiaci 2,5 — 3 mm longi; semina 4 — 2 angulata acutangula nigra (Fig. W^A — D). Var. ß. pyramidata (Blume) K. Schum. I. c. — A. pyramidata Blume, Enum. pl. Javae I. (4 827) 58. — Foiia dorso puberula; rhachls inflorescentiae mollis. Molukken: Amboina (Rumphius, Warburg, Lankwas oder Galoba iaki, männliche Globba der Eingeborenen); Ceramlaut; sonst häufig in Malcsien (Lad ja betul der Eingeborenen), auf Malakka durch ganz Vorder-Indien, vom Fuß des Himalaja bis Ceylon kultiviert und verwildert. — War. ß. Sunda-Inseln: Java (Blume); Philip- pinen (War bürg). Nota. Rhizoma subaroniuUcuni ab incolis pro condimento adhibelur; oliin pharmacopoli hanc speciem rhizoma Galangae obtulisse putaverunt quod autcm crroneum; ulterius ab Alpinia officinarum Hance provenit. 4 4. A. scabra (Blume) Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (4 892) 256; K. Schum. in Engler's Bot. .Jahrb. XXVII. (4 899) 275 t. 2, Fig. C; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) 4 6i. — Jlellenia scabra Blume, Enum. pl. Javae I. (4 827) 60. — Caulis subbimetralis. Folia subscssilia lanceolata basi attenuata supra scal)ra ad 45 cm longa et 6 cm lata; ligula 2 mm longa oblusa. Pannicula lloribunda ad 60 cm longa subpyra- midalis glabra; flores ad 6 mm longe pedicellati; calyx 6 mm longus albus trilobus; corollae albae tubus 9 mm longus, lobi ad 4 2 mm longi, cucullatus apiculatus; labellum 4 0 mm longum obovatum fere ad basin bipartitum haud unguiculatum ; stamcn 4 4 mm longum, connectivi appendicula trapezoidea crispula brevis, staminodia lateralia denti- Tormia 4 mm longa. Capsula subglobosa 8 — 4 0 mm diametro fragilis extus glabra; semina 6 — 7 angulata nigra 3 — 4 mm longa acutangula. Malesien: Java (Blume); auf Malakka in Wäldern bei 300 m ü. M. verbreitet (Ridley); ohne bestimmten Standort (de Vries und Teysmann). Nota. Folia supra statu sicco tantuiii scabra hanc spccieni ab aliis distinguunt. Habitu iiiilli speciei nisi Alpiniae galanga (L.) Swartz siinillinia et carte cum ea maximc afflnis; con- nectivi appcndiculac causa jam nuperrime cl, Baker eam in sectionem Helleniac coUoeavit quod valde incplum videlur, quia a priorc in systemate omnino non rcmovcnda est. 4 2. A. zingiberina Hook. f. in Bot. Magaz. (1887) t. 6944. — Caulis ad 4,60 m allus. Folia ad 5 nun longe petiolata oblongo-lanceolata acuta et mucronata basi acuta marginc minutissime pilosula celerum utrinque glabra, ad 40 cm longa et 4 4 cm lata; ligula brevis vel longior (ad 4 mm longa) oblusa ciliolata. Pannicula 25 cm longa suberecla, rhachis minutissime puberula, basi vagina clongata sufluUa, cincinnos 4- vel Alpinia, 317 5-floros multos ad 5 cm longos gerens; bracteae nunc breves nunc \ cm longae scariosae caducissimae ; ovarium 2 mm longum puberulum; caljx 7 — 8 mm longus tridentatus glaber apice ciliolatus ; coroUae viridi-albae tubus subaequilongus, lobi lanceolali obtusi 9 mm longi; labellum paulo longius (13 mm longum) ovatum, ungue brevi lato, breviter bilobum crenatum album mediano flavo rubro-incrassato venosum; filamentum lineare puberulum labellum nunc subaequans nunc eo brevius; anthera 3 mm longa, connectivi appendicula 0; staminodia lateralia cornuta rubra 5 mm longa; stilus basi incrassatus; nectarii glandulae 2 oblongae obtusae 2 mm longae. Hinter-Indien: Slam (Londoner Ausstellung 1884, Rieh. Schomburgk); Tonkin, bei Tu-phap, in Wäldern (Balansa n. 4324, blühend im Juni 1887). Nota. Gl. Baker in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1899) 233 hanc speciem pro forma Ä. galanga (L.) Swartz habuit, quod jam cl. Ridley (in Journ. Asiat. Soc. Beng, (1899) 164) ut mihi videtur optimo jure denegavit. Cum ulteriore potius ipse eam pro specie propria forma labello basi breviter unguiculato haud alte bilobo transverse ruguloso et rhizomate gustu zingiberino diversam habco. 13. A. chinensis Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 346; Benth. FI. hongkong. (I86l) 349, non Laiigiias chinensis Koenig, nee Alpinia cJmiensis auct. — Caulis gracilis cum inflorescentia vix metralis. Folia breviter (vix ad 8 mm longe) petiolata, petiolus glaber supra alte canaliculatus, lanceolata vel sublineari-lanceolata acumi- nata et caudata basi cuneata utrinque glabra vel apice subinconspicue pilosula ad 25 cm longa et 3,5 cm lata; ligula ad 7 mm longa membranacea truncata vel (saepius saltem] biloba glabra apice tantum pilosula. Pannicula angusta ad 1 5 cm longa glabra, ramuli brevissimi infimi tri- summi bi-flori; bracteae infimae oblongae obtusae mem- branaceae albae, florentes vix conspicuae, bracteolae 0; pedunculi vix ultra 6 mm longi; flores sessiles; ovarium glabrum 1 mm longum; calyx subturbinatus truncatus albus 5 mm longus; corollae tubus hunc aequans; lobi glabri albi oblongi vix ultra 6 mm longi posticus cucuUatus; labellum sessile late ovatum emarginatum; staminodia lateralia lineari-subulata 1 mm longa carnosula; filamentum angustum filiforme 3 mm longum; anthera 2,5 mm longa; connectivi appendicula O; nectarii glandulae 2 brevissimae. Capsula exsucca diametro Pisi majoris oligo-(ad 4-)sperma; semina arillo albo dense involuta nigra. China: Provinz Fokien, auf dem Berge Kushan bei Futscheou (Warburg n. 5931, blühend im Dezember 1887). — Insel Hongkong: In Schluchten des Berges Viktoria (Champion); in schattigen Gehölzen des Happv Valley (Ha nee n. 1209, Wilford, Wright). Nota. De hac specie perfecte confusa et de typo eius diu valde incertus remansi. Auetores plurimi putaverunt, Languas chinensem Koenig (in Retz. Observ. III, (1783) 63) cum A. chine)\si Roscoe congruisse. Qui autem diligentia cum maxima diagnosin Koenigianam legit statim recognoscet, Languas chinensem bracteolis campanulatis gavisam esse et in subgenus meum Dieranialpiniae militasse. Alpinia chinensis Roscoe autem bracteas exteriores breves membrana- ceas et bracteolas parvas offert et in subgenus Eualpiniae pertinet. Languas chinensis Koenig probabiliter nunquam dijudicanda esset, nisi in herb. Willdenowiano exemplum a cl. Klein collectum asservaretur quod pro typo habere possumus, quum cl. Klein diu cum cl. Koenig amico suo in India orientah vixerit et ab ulteriore in rebus botanicis instructus esset. Ex hoc exemplario Languas chinensem Koenig cum Alpinia allughas (Retz.) Roscoe omnino quadrare intelligimus. 1 4. A. intermedia Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVill. (1902) p. LXXXIII. — Herba perennis elata. Folia alte vaginata, vagina striata glabra, modice (ad 2,5 cm longe) petiolata oblongo- vel lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra 20 — 35 cm longa et 5 — 8 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa scariosa glabra apice tantum pilosula. Pannicula 10 — 15 cm longa et 2 — 4 cm diametro erecta vel nutans glabra; rami 1,0 — 1,3 cm longi cum floribus 3 — 4 densius aggregatis; bracteae primariae albae 7 — 10 mm longae obtusae glabrae membranaceae, bracteolae similes vix breviores caducae; ovarium glabrum; calyx tubulosus crenatus glaber, crenaturae semiorbiculares; corollae tubus brevis, calycem haud superans; lobi laterales subplani 31 S K- Schumann. — Zingiberaceae. poslico concavo angustiores omnes aequilongi glabri; slaminodia lateralia teretia cornuii : labellum ovalum apice acutum et breviler bifidum basi angusle et breviter ungui- culatuni; anthera ovata apice fissa bicallosa pilosula; nectarii glandulae clavatae apice obtusae. Liu-kiu-Inseln: Ohne bestimmte Standortsangabe (Ferrie). Nota. Haec spccies, secundum cl. Gagnepain locum inlerniediuiu intor A. chincnt:' m Roscoe et A. galangam Swartz tenet; ipse afiinitatem cum ulteriore minus urctum esse put... 14'. A. boninsimensis Makino, Bot. Mag. Tokyo XVI. (<902) 52. — Alpiniae chinensis similis at pedunculo simplici vel dichotomo; pedicelli 8 — 10 mm lonpi uniflori; labellum breviter unguiculalum emarginatum ; staminodia lateralia erecta lineari-lanceolata obtusa. Capsula obovato-globosa. Japan: Bonin-Inseln, ohne bestimmte Standortsangabe [Yoshiro Tanaka, shiin i- kumatakeran = Insel-Alpinia der Eingeborenen). Nota, Cl. auctor non sine dubitatione autumavit, hanc speciem forsan cum Olobfxx Inn > Hook, et Arn. Bot. Beechey's Yoy. 27< non Roxb. et cum specie a cl. Bcntham in Fl. li m. - kong. 349 ex insulis Bonin commemorata quadrasse. <4^. A. bilamellata Makino, Bot. Mag. Tokyo XVI. (<902) 51. — Herba perennis robusta. Folia brevissime petiolata breviter et minute acuminata basi rotundata utrin- que glabra et margine scabra supra viridia subtus pallidiora c. 35 cm longa et ultra et 9 cm lata; ligula parum petiohim superans coriacea obtusa extus puberula. Pannicula erecta c. < 6 cm longa anguste pyramidalis, rhachis flexuosa puberula, ramus inliiuus maximus 4 cm longus ad summum triflorus; bracteae caducae; bracteolae ovato-lanceo- latae acuminatae membranaceae minute puberulae 2 — 3 mm longae menibranaceae sum- mae ellipticae; flores pedicello 5 — 9 mm longo puberulo sustenti; ovarium 5 mm longum sericeum molle; calyx campanulato-tubulosus membranaceus minute puberulus inaequa- liter trilobus { cm longus; corollae minute pilosulae tubus 1,0 cm longus, lobi oblongo- spathulati obtusi 1,5 cm longi posticus cucullatus apiculatus; labellum 2,3 cm longum oblongo-subspathulalum ad medium bilobum, lobi oblongi obtusi, basi superne bilamel- losum; staminodia lateralia minuta deltoidea \ mm longa; stamen labello brevius fila- mentum lineare 9 mm longum, anthera 9 mm longa, connectivi appendicula biloba minute pilosula. Japan: Bonin-Inseln, ohne genauere Standorlsangabe (Yoshiro Tanaka). Nota. Nee hanc nee praecedentem speciem vidi, ex dcscriptione autem patel, ambas cum A, chinensi Roscoe affinitate arctius conjunctas esse. 4 5. A. modesta F. Muell. ms. — Herba gracilis haud elala ad 60 cm alta; caules florentes ad 30 cm longi vix 2 mm diametro. Folia scssilia vel brevissime petio- lata lineari-lanceolata pro rata angusta attenuato-acuminata et caudata basi angustata utrinque glabra ad 22 cm longa et <,8 cm ad summum lata; ligula brevissima pro genere truncata glabra vix 1 mm longa; vagina apice ciliolata. Pannicula erecta angusta gracilis ad 6 cm longa; bracteae ovato-oblongae acutae 4 mm longae subpersistentes; flores breviter pcdicellati; ovarium cylindricum glabrum; calyx 4 mm longus glaber turbinato- campanu latus tridenticulatus. Nord-Australien: Rockingham-Bay (Dallachy, blühend am <5. Oktober 1867. Nota. Hanc speciem in hcrbario kewcnsi vidi at non fusius scrutare ncc florcm descri- bere polui. <6. A. Arnndelliana (Bailcy) K. Schum. n. sp. — Ä. cocmUxi Benth. var. Anuuid- liana Mansion Bailey in Proc. Roy. Soc. Queensl. XI. 202. — Herba perennis modice alta; caules graciles tenuiores. Folia ad 6 mm longe petiolata linearia vel lineari- lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 17 cm longa et 2,5 cm lala; ligula 3 mm longa conacea ut vagina glabra obtusa. Pannicula ad 8 cm longa erecta, rhachis glabra, laxa; bracleae ovalae acuminatae sicc. rubescenti- castaneae membranaceae ad 1,2 cm longae; flores plures pro bractea primaria 4 mm longe pedicellati; ovarium ellipsoideum glabrum; n\\y\ r;impanulatus 5 intn Kmirus apice Iridentatus superne unilateraliter fissus. Alpinia. 319 West-Australien: Queensland, ohne bestimmten Standort (M. Bailej). Nota. Hanc speciem in herbario kewensi vidi et examinavi; ab A. coerulea Bentb, perfecte diversa, jam folia multo minora et praecipue angustiora, inflorescenlia minor eam bene distin- guere sinunt. 17. A. vitiensis Seem. Fl. vitiens. (1868) 290 t. 87. — Folia ad 3,5 cm longe petiolata lineari-lanceolata vel lanceolata breviter acuminata subcaudata basi acuta utrin- que glabra ad 37 cm longa et 5 cm lata; ligula vix 8 mm longa rotundata glabra. Pannicula vix 4 cm longa, rhachis subtomentosa, rami breves bi- vel triflori; bracteae 3 mm longae late ovatae; flores breviter pedicellati, pedicelli ut ovarium subtomentosi; calyx 5 mm longus subcampanulatus truncatus viridis; corollae albae tubus aequilongus, lobi ad 10 mm metientes, maximus brevissime apiculatus; labellum obovatum integrum haud crispatum; stamen paulo lobo corollae brevius; filamentum latum supra basin antherae denticulis 1 mm longis munitum (staminodia?); connectivi appendicula brevis rotundata; nectarii glandulae 2 scrotiformes. Fidschi-Inseln: Taviuni (Seemann n. G2l). Nota. Secundum cl. Seemann haec species cum A. allughas Roscoe, secundum cl. Reinecke cum E. samoensi Reinecke affinitate conjuncta nullas cum ulteriore notas communes praebet; aflinitas a cl. Seemann allegata paritcr haud arcta, haec planta potius in sectionem Helleniae pertinet. Sectio IV. Psychanthus K. Schum. n. sect. Haec Sectio characteribus duobus maxime insignis : calyce pro rata floris more inusitato parvo et fdamento semper dilatato concavo apice bidentato corollam interdum superante. Species 3 Novam Guineam inhabitant. Conspectus specierum. A. Pannicula erecta brevis 1,0 cm longa, stamen 2,0 cm longum, filamentum lanceolatum, folia glabra . 1 8. -^1. compta. B. Pannicula pendula 25 cm longa, stamen 1,4 cm longum, fila- mentum late lineare, folia glabra. ... 19. Ä. j^ctp^onacea, C. Pannicula rectangule curvata 1,7 cm longa, stamen 1,4 cm longum, filamentum suboblongum , folia subtus subtomentosa moUia 20. ^. Hellwigii. 18. A. compta K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 277 t. 2 Fig. G. — A. papilionacea K. Schum. Fl. Kais.-Wilhelmsl. (1889) 29 ex p. — Caulis elatus ad 2 m altus. Folia sessilia lanceolata breviuscule acuminata basi acuta utrinque glabra sicc. pallida ad 30 cm longa et 7 cm lata; ligula brevis truncata. Racemus erectus multiflorus 10 cm longus; flores breviter (3 mm longe) pedicellati; calyx cupulatus truncatus 3 mm tantum longus; corollae tubus latus 8 mm longus, lobi oblongi obtusi 2,0 cm longi; labellum 1,8 cm longum obovatum obtusum tenerrimum; stamen paulo hoc superans; filamentum latuni lanceolatum, connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 subscrotiformes rumi- natae. (Fig, 39Ä). Neu-Guinea: Kaiser-Wilhelmsland, Bonga bei Finschhafen im Primärwald (Holl- rung n. 195^, blühend im Mi). Nota, Olim a me ipso cum specie sequente commixta ab ea autem indole filamenti et racemo erecto brevi optime discrepat. 19. A. papilionacea K. Schum. Fl. Kaiser-Wilhelmsl. (1889) 29; in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 278 t. 2 H. — Caulis ad 2 m altus. Folia sessilia lanceolata acuminata basi acuta margine tantum piluHs minutissimis inspersa ad 30 cm longa et 7 cm lata; hgula brevis (3 mm) truncata. Racemus nutans ad 25 cm longus pedun- culatus, folia summa membranacea; flores albi ad 5 mm longe pedicellati; calyx truncatus 5 mm longus sublepidotus ; corollae tubus 10 mm longus, lobi c. 2 cm longi; labellum obovatum apice retusum basi subsagittatum 1,6 cm longum; stamen 1,4 cm longum; 320 ^' Schumann. — Zingiberaceae. filamentum latum concavum, denticuli bini apicales (staminodia lateraliaj majusciili; connectivi appendicula 0. Capsula lutea elllpsoidea subcarnosa trivalvis. (Fig. 39 7?). Neu-Guinea: Bonga bei Finschhafen, im Primärwald (Hollrung n. 4 95, blühend im Juli). 20. A. Hellwigii K. Sohum. n. sp. — Caulis modice robuslus. Folia sessiliii lanceolata acuminata basi acuta supra glabra subtus praecipue apice et marginc ininu- tissime puberula ad 25 cm longa et 8 cm lata; ligula vix 2 mm longa truncala villosa. Racemus contra caulem rectangulus \ ,7 cm longus, rhachis minutissime puberula ; flores ad 8 mm longe pedicellati, bracteae minutissimae; ovarium glabrum; calvx 6 mm longus campanulatus oblique truncatus; corollae tubus 7 mm lobi oblongo-lanceolati <ü mm longi; labellum obovatum basi callo geminato piloso munitum; stamen 14 mm metiens; filamentum latissimum infra antluTam parvam exappendiculatum breviter attenuatum et denticulis binis (staminodiis) munitum; nectarii glandulae 2 scrotiformes 2 mm longae. Neu-Guinea: Kaiser-Wilhelmsland, in einem ausgetrockneten Flusslaufe zwischen Kemboa und Hemengua (Hellwig n. 4i6, blühend im Mürzj. >'ola. Indole filamenti lati supra medium bidenliculati a speciebus oinnibus afßoibus diversji. Sectio V. Cenolophon (Horan.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) i6\. CenolopJion Horan. Monogr. (1862) 36. — Cenolophon^ Ämomi sect. Baker in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 242. — Hanc sectionem cl. Ridley optime cinum- scripsit et characteres differentiales optime exhibuit; connectivi appendicula maxima (in specie soiitaria tantum O), labellum integerrimum aurantiacum in floribus sat magnum et Capsula cylindrica vel fusiformis vulgo oligosperma gravioris momenti sunt; insuper rhachidem inflorescentiae ubique subtomentosam inveni. Species 5 quarum 4 peninsulam malaccensem inhabitant, soiitaria Ceylonac incola. Conspectus specieram. A. Infloreseentia panniculata, basi parce ramosa, connectivi appen- dicula magna triloba %{. A. vitellina. B. Infloreseentia spicata vel racemosa. a. Infloreseentia laxior, folia longe petiolata. a. Infloreseentia erecta, connectivi appendicula maxima triloba. I. Infloreseentia 7 ~ 9 cm longa, folia glabra subtus tantum ad medianum pilosula, filamentum angustum glabrum. It.Ä.macrostephana. II. Infloreseentia 12 — 14 cm longa, folia subtus subtomen- tosa, filamentum latissimum puberulum 23. J. cannifolia. ß. Infloreseentia pendula, connectivi appendicula renifonnis emarginata 24. ^. petiolata. b. Infloreseentia densa sübglobosa, connectivi appendicula 0 .25. A. rufescens. 21. A. vitellina (Lindl.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 173. — Ceno- lophon vitcUinum Horan. Prodr. (1862) 36. — Amomum vitellinum Lindl. in Journ. Ilortic. Soc. II. (1847) 245; Bot. Reg. (1847) t. 52; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 254. — Alpinia Wrayi King ms. in Bak. 1. c. 254. — Caulis metralis vel paulo ultra obscure viridis costatus. Folia vix ad 1 cm longe petiolata oblongo-Ianceo- lata acuminata utrinque glabra ad 36 cm longa et 7 cm lata obscure viridia; ligula 1,2 cm longa bifida margine pubescens subtomentosa dorso rufa. Pannicula 9 cm longa parce ramosa erecta, rhachis subtomentosa; bracteae infimae ad 7 cm longae angusic lineares virides; florentes breves vix 2 mm longae; flores subsessiles; ovarium dense tomentosum; calyx tubulosus 1,5 ad 2,0 cm longus trilobus subtomentosus ; corollae flavae tubus illi aequilongus; lobi lineares obtusi erecti 2,3 cm longi apice puberuli; labellum bis longius planum oblongo-cuneatum bifidum apice crispum aurantiacum obscu- rius venosum et mbro-notatum ; filamentum planum labello brevius aurantiacum ; antherae Alpinia. 32 1 pilosulae, connectivi appendicula magna Iriloba, lobi denticulati; staminodia brevissima vix 3 mm longa cornuta rubra. Halbinsel Malakka: Penang Hill und Dusun Tua in Selangor (Ridley); im Garten von Chiswick kultiviert und nach dem Exemplar beschrieben. Nota -1. Haec species secundum plantam in horto chiswickiano cultam ab cl. Lindley descripta est. Patriam insulam zeylanicam indicavit, quod certissime erroneum. Positio in genere Amomi omnino inepta quia pannicula terminalis eius, ut cl. Ridley recte monuit, locum in genere Alpiniae TaomiYoX. Cl, Lindley connectivi appendicula evoluta in erro rem duxit; species haud paucae generis Alpiniae autem hac nota plus minus gaudent. De Alpinia Wrayi King ms. cl. Ridley fusius disseruit et ex exemplario authentico cujus schedula a cl. auctore ipso nomine inscripta, demonstravit, hanc speciem cum A. vitellina (Lindl.) Ridley perfecte quadrasse eam autem a cl. Baker inordinate adumbratam esse. Nota 2. Genolophon rubrum Blume, Enum. pl. Javae (1827) 60 [Alpinia rubra Jacks. Kew Ind. I. (1893) 470) in insula celebica a cl. Reinwardt coUectum in herbariis batavis non porro exstat. Diagnosis imperfecta brevissima me nil docuit; speciem delere propono. 22. A. macrostephana (Bak.) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 175. — Amomum maerostephanum Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 243. — Herba perennis elata caules ad 2,5 m alti. Folia alte vagin^ta, vagina striata glabra longius- cule (ad \ i cm longe) petiolata linearia vel subspathulata breviter acuminata'et caudata basi angustata infima inaequilatera cordata glabra subtus mediano pilosula 2 5 — 50 cm longa et 4,5 — 7 cm lata. Spica erecta 7 — 9 cm longa^ pedunculo vagina summa velata rhachis puberula; bracteae infimae subfoliaceae lineares 4 cm longae, superiores cadu- cae; ovarium globosum sericeum; calyx 1,3 cm longus amplus tubulosus bilobus, lobi rotundati, subtomentosus ; coroUae tubus hunc subaequans minutissime puberulus, lobi 1,8 cm longi lineares; labellum 2,5 cm longum oblongum apice crispulum; staminodia lateralia brevia linearia obtusa; filamentum 1,2 cm longum, anthera 8 mm longa dorso pilosula, connectivi appendicula maxima elliptica vel apice truncata plicata. Halbinsel Malakka: Auf den Larut-Hügeln, Distrikt Perak bei 160 — 300 m ü. M. (King 's Sammler). Nota. Haec species, ut cl. Ridley qui eam vivam indagavit, optime monuit, non ad Amomi sed ad Alpiniae species pertinet. Connectivi appendicula maxima eam bene ab spe- ciebus affinibus distinguit. 23. A. cannifolia Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 174. — Herba perennis valida ad 1,50 m alta. Folia longe (ad 10 cm) petiolata ovato-oblonga vel ovata breviter cuspidata basi late acuta utrinque glabra ad 30 cm longa et 14 cm lata ; ligula .... Racemus 1 4 cm longus ovatus , rhachis subtomentosa ; bracteae lineares, infima ad 3,0 cm longa et 5 mm lata, viridis, persistentes; bracteolae minimae; ovarium villosum ; calyx 1,2 cm longus subcampanulatus trilobus, lobi obtusi penicillati; corollae tubus ulteriori aequilongus ; lobi lineares obtusi 2,3 cm longi; labellum- 3,7 cm longum oblongum integerrimum apice crispulum; stamen 2,5 cm longum, filamentum latum puberulum ; connectivi appendicula magna triloba , lobus medianus elongatus crispus. Capsula ellipsoidea subtomentosa; semina 2 — 3 tantum ellipsoidea 6 mm longa nigra laevia. Halbinsel Malakka: Selangor, Negri Sembilan, auf dem Gunung Berumbun (Ridley, pua minyak der Eingeborenen). Nota. Bracteae maximae inferiores hanc speciem ab affinibus distinguunt. Incolae malaya- nae decocto foliorum et radicum in febres utuntur. 24. A. petiolata Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 255; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 175. — Caulis submetraUs. Folia pro rata longe (ad 7 cmj petiolata oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata supra glabra subtus ut vagina minutissime puberula ad 50 cm longa et 1 0 cm lata; ligula ad 6 mm longa obtusa puberula. Racemus pendulus ad I 4 cm longus subtomentosus ; bracteae lineares ad 6 mm longae; flores 5 mm longe pedicellati; ovarium tomentosum ; calyx tubulosus 1,8 cm longus tridentatus et unilateraliter fissus minute puberulus albus; corollae flavidae tubus 2,0 cm longus, lobi lanceolati aequilongi; labellum planum 2,7 cm longum obovatum A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 2-J 322 ^* Schumann. — Zingiberaccac. integrum crispum basi llavidum apiri- aiirantiaciuu iiila(i->lriatiuu; >!aiuen 2,5 cm lonirum; filamentum lineare; connectivi appendicula renifonnis deaticulala rubra i mm longa; staminodia lateralia subulata 4 mm longa. Capsula fusiformis pilosa 4,5 cm longa. Halbinsel Malakka: Bei Perak auf Felsen und au Flussufeni. auf MaxweUs- Hügel (Scortechini) ; Selangor, liukit Kulu (Kidley). Nota. Species propter flores elongatos, tubuin coroUae longiorein et folia lon^c pctiolata distinctissinia. Ut ex exauiinatione speciminis authentici evadit, descriptio Bakeria na lloris non cum natura quadrat; folia insuper non ut cl. Uidley voluit, glabra at subtus ininute appresse puberula. 25. A. rufescens (Thwail.) K. Schum. — Ekttaria rufescetis Thwait. Enum. pl. Zeyl. (1864) 430. — Amomum rufescens Benth. in Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 645; Trimen, Syst. Cat. (<885) 92, Fl. Ceylon IV. (1898) 256; Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1892) 242. — Caulis ad 60 cm longus sicc. rufescens. Folia sessilia lineari-lanceolata acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra ad 23 cm longa et 4,5 cm lata; ligula 5 mm longa rolundata. Spica globosa ad 4,5 cm diameti'o bracteis sterilibus 4 cm longis coriaceis obtusis involucrata; bracteae florentes oblongae acutae vel cuspidatae; bracleolae . . .; ovarium . . .; calyx 1,2 cm longus subturblnalo-cylin- dricus bilobus; corollae flavido-rubrae tubus hunc aequans gracillimus glaber; lobi 8 mm diametro orbiculares concavi; labellum 10 mm longum spathulalum breviler trilobum, lobi laterales breves, medius retusus, ad medium puberulus carnosus; filamentum . . .; anthera brevis i:Iahra; connectivi appendicula 0. Vorder-lndien: Insel Ceylon, in dem Ambamagowa-Distrikt bei Dickova, unldi Bergzone (Thwaites n. 3752, blülifiid im September). Nota. Propter inflorescentiani lenninalem haec species ujelius in genus Alpiniac collu- canda est, ut jam cl. Ridley de sectione Cenolophontis unlversi optinie nionuit. Sectio VI. Pleuranthodium K. Schum. n. sect. Plantae duae hanc sectionem efformantes non solum racemis inusitato brevibus et densis rhachide et pedicellis tomentosis sed etiam Capsula triangulari-pyramidata apice nuda i. e. calyce haud coronata valde insignes. Species 2 Novam Guineam incolunt. Conspectus specierum. A. Racemi solitarii. a. Capsula 3 cm longa angulis manifeste alatis, raccmus 5 cm longus 2f). -4. pterocarpa. b. Capsula 2,5 cm longa angulis cxalatis, ract ums 7 «m longus tl. A.tephrochlamys B. Racemi plures sessiles subcapitatim congesti 28. .4. pcleajstyla . 26. A. pterocarpa K. Schum. n. sp. — Herba perennis validior epiphytica. Folia alte vaginata, vaginae tessellato-reticulatae scabrae margine donsc riIin!no, sessilia lan- ceolata attenuato-acuminata vix caudata basi longe attennii.i -ii| n 1 i-i mlirna except glabra subtus sub lente valida imprimis in mediano puberuhi niai^Mne ininute at rigidr ciliolata 20 — 30 cm longa et 5 — 6,5 cm lata sicc. ferruginea subtus pallidiora; ligula brevissima vix \ mm longa ut basis foliorum sordide puberula. Spica 3 cm lonp nutans sessilis lateralis i. e. infra folia summa bina c vagina egrediens nutans, rhncln valida ut pedicelli 2 — 3 mm longi ferrugineo-villosa; flores desiderantur; Capsula :\ < m longa et 1 cm diametro trigono-pyramidalis acuminata angulis anguste at manilrsir alata parce et appresse prope basin tantum densius pilosa calyce haud coronata. Neu-Guinea: Holländischer Anteil, ohne bestimmte Standortsangabc fZipp» lius\ Nola. Haec species Alpiniac tephrochlaniydis K. ScJhun. \i.,iii,i il. nli scabris. foliis subtus puberulis et Capsula majore trialata differl. 27. A. tephrochlamys Lauterb. et K. Schum. Fl. Deutsch. Schutzgeh. Süds. . (1900) 226; in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 226. — Caulis validior ad 2 m altn Folia sessilia lanceolata utrinque acuminata margine praecipue liisdi pilosula et ciliolai M- Alpinia. 323 ceterum glabra ad 50 cm longa et 7 cm lata; ligula brevissima truncata pilosula. Inflorescentia densissime subspicata ad 7 cm longa nutans immediate prope vaginam ulti- mam vel pedunculo ad 4 cm longo cinereo-tomentoso suffulta; flores breviter pedicellati; calyx 7 mm longus ad medium vel latere altero altius bilobus ; corollae albae tubus caljcem aequans, lobi elliptici obtusi aequilongi; labellum obovatum album paulo longius; stamen 1,5 cm longmii, filamentum latissimum; connectivi appendicula 0. Capsula fusiformis ad 2; 5 cm longa rubra; semina 5 mm diametro olivacea subsemi ellip- soidea (Fig. 39J— L). Var. ß. aspericaulis Lauterb. et K. Schum. 1. c. — Vagina superne magis induta et fenestrata aspera. Folia basi longius quasi in petiolum alatum angustata et hoc loco villosa. Neu-Guinea: Kaiser- Wilhelmsland , am Ramufluss, im Uferwald bei i 60 m ü.M. (Lauterbach n. 2540). — Var, ß. Ebendort am Sattelberg 300 m ü. M. (Lauterbach n. 589). 28. A. pelecystyla K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 277. — Caulis 80 cm altus. Folia subsessilia vel sessilia lanceolata utrinque acuminata supra glabra subtus pubescentia submoUia; vagina villosa scabrida, ligula vix 2 mm longa hirsuta. Pannicula e racemis paucis densis villosis composita immediate prope vaginam summam insidens; flores breviter (2 mm longe) pedicellati ; caljx tridentatus unilateraliter ad medium fissus villosus 9 mm longus; corollae tubus paulo brevior, lobi huic sub- aequilongi apice sericei; labellum suborbiculare ad 8 mm diametro; stamen i 0 mm longum, filamentum latum. Stilus superne pilosulus, stigma rectangule curvatum; nectarii glandulae 2 subscrotiformes ruminatae. Neu-Guinea: Holländischer Teil, bei Andai (Beccari n. 78 4, blühend im Sep- tember). Nota. Priori affinis at inflorescentia composita, ovario chryseo-villoso haud cinereo optime distineta. Sectio VIL Guillainia (Vieill.) K. Schum. n. sect. Quillainia Vieill. in Bull. Soc. Linn. Normandie X. (1866) 92. De proprietatibus specierum duarum hanc sectionem implentum cf. infra notam. Clavis specierum. A. Inflorescentia maxima submetralis basi interdum panniculata pendula, bracteola ad basin aperta 29. ^. purpurata. B. Inflorescentia 9 cm longa erecta simplex, bracteola turbinata truncata 30. A. Blumei. 29. A. purpurata (Vieill.) K. Schum. — Guillainia purpurata Vieill. in Bull. Soc. Linn. Norm. X. (1866) 92. — Alpinia grandis K. Schum. in Notizb. Berl Gart. u. Mus. IL (1898) 103, in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 282 t. 2 Fig. L — M. — Caulis ad 5 m altus robustus. Folia petiolata lanceolata breviter et obtuse acuminata basi attenuata et longe in petiolum decurrentia ad 80 cm longa et 1 4 cm lata marginata utrinque glabra; ligula brevis vix 5 mm longa obtusa glabra. Racemus ad 90 cm longus pulchre ruber pendulus basi interdum ramosus, rhachis puberula; bracteae late obovatae superiores oblongae ad 6 cm longae obtusae, summae acutae extus praecipue prope basin subtomentosae ; flores solitarii vel bini pro bractea breviter 1 — 2 mm longe pedi- cellati; ovarium glabrum superne saltem uniloculare; calyx anguste clavatus 2,3 cm longus bidentatus unilateraliter fissus; corollae tubus 2,7 cm longus, lobi lanceolati obtusi 12 mm metientes; labellum brevius bis bilobus crispatum; connectivi appendicula 2 mm longa subtriloba ; nectarii glandulae 2 lineares 5 mm longae emarginatae. Capsula ad 3 cm longa rubra trigona apice truncata glabra; semina exarillata ope pulpae aggluti- nata angulata 3 mm longa rubra (Fig. 40^). 21* 324 K. Schumann. — Zingiberaceae. Var. ß. grandis K. Schum. — A. grmidis K. Schum. quoad exempl. in Notizb. 1. c. descriptum. — Gaules et vaginae et praesertiin bracteae inferiores dense tomentosae. Var. y. albo-bracteata K. Schum. n. var. — Bracteae albae, caules vaginae et bracteae glabrae. Molukken: Banda, auf dem Berge Bandeira (Reinwardt, blühend im Juni I82<)- Papuasien: Neu-Hannover, Südküste im Primärwald (Naumann, blühend am 24. Juli); Salomons-Inseln, Treasury Island (Guppy, blühend im Februar 1885, vitoka der Eingeborenen, bilden den auffallendsten Zug der Vegetation der niederen Lagen). Neu-Caledonien: Montagne de Mu (Lenormand, Deplanche n. 120). Carolinen: Insel Yap (Volkens, mündlich). Var. ß. Papuasien: Neu-Pommern, Gazelle-Halbinsel bei Raluni im Walde nach Westen (Lauterbach n. <60); Nord-Tochter, auf vulkanischem Boden (Dahl). — Var. y. Papuasien: Salomons-Inseln (Guppy, blühend und fruchtend im Februar 1885, karu oder kahu der Eingeborenen). Nota. Benevolentia cl. Poisson exemplariuin typicuni generis Ouillamiae e herbaric Parisiensi vidi, ex quo plane elucet, G. purpuratam Vieill. perfeete cum mea A. grandi quadrassc. Character essentialis ovarii unilocularis qui genus in tribum Glohheanim transportavit hinc inde in genere Alpiniae invenilur et omnino non ad genus condendum aptum se praebet. Planta inflorescentia rubra maxime speciosa insignis probabiliter ab incolis polynesiacis araatoribus plun- tarum colitur; hie usus distributionem geographicam vastam bene declararet. 30. A. Blumei K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 282, non Dietr. (quod A. javanica Blume). — HeUenia bracteata Blume, Enum. pl. Javae (1828) 60, non Älpinia bracteata Roxb. — Herba perennis modice valida. Folia alte vaginatae, vagina striata glabra, ad 8 mm longe petiolata lanceolata breviter acuminata et sub- caudata utrinque glabra 20 — 32 cm longa et 3 — 5 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa. Racemus ad 9 cm longus basi bracteis nonnullis sterilibus extus subtomentosis suffultiis, rhachis chryseo-subtomentosa; bracteae florentes ad 3,5 cm longae ovatae vel ovalo- oblongae obtusae dorso basi tomentosae; flores solitarii subsessiles; calyx 2,0 cm longus anguste clavatus unilateraliter fissus; corollae albae tubus 2,2 cm metiens, lobi 1,4 cm longi; staminis filamentum angustum; connectivi appendicula brevis obtusa; nectarii glandula cylindrica unilateraliter fissa. Sunda-Inseln: Java, ohne besondere Standortsangabe (Blume). Nota. Propter bracteas unifloras magnas speciemin hanc sectionem collocavi. positio quae in futuro forsan mutanda erit; bractcola turbinata ea nempe sectionis valde forsan nimis a typo recedit. Materies permanca autem ut videtur nimis juvenilis Judicium non sinit, num (los solitarius inflorescentiam non plane evolutam referat, ita ut species in sectionem Dieramalpiniae pertineat. Species in subgenere et genere abnormales. Species duae sequentes, quod maxime doleo, a rne ipso non visae vix in genus Alpiniae^ ut hoc ipse circumscripsi, pertinent; staminodia nempe 2,2 cm longa (»incli long« auctor ea dixit) ambo ab Alpinia discernunt. Ex characteribus aliis secundum descriptionem valde peculiaribus probabiliter ambae melius pro typis generum peculiarium habendae sunt. 31. A. comosa Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 170. — Caulis gracilis ad 3 m altus et ultra. Folia sessilia lineari-lanceolata attenuato-acuminata caudata margine pilis densis brevissimis scabra ad 30 cm longa et 4,5 cm lata; ligula brevis obtusa. Racemus contra caulem rectangule directus 1 4 cm longus, rhachis subtomcn- tosa; bracteae cupulatae acutae albae ante anthesin deciduae; flores longe pedicellati; calyx subcampanulatus unilateraliter fissus 1,2 cm longus; corollae albae tubus paullo longior lobi puberuli 1,2 cm longi basi obtusi; labellum 1,8 cm longum obovatum apico breviter bifidum deflexum rigide pilosum album basi flavidum utrinque rubro-nolatum ; stamen 1,8 cm longum; connectivi appendicula brevis at manifesta rotundata. Capsula cylindrica 5 cm longa 1,2 cm diameti-o costata ochracea. Halbinsel Malakka: In Wäldern des Kedah Peak (Ridley). ■U Alpinia. 325 32. A. secundiflora Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 165. — Folia \ cm longe petiolata lineari-lanceolata utrinque glabra sicc. supra cinerea subtus glauca ad 45 cm longa et 4,5 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa. Pannicula c. 30 cm longa, rami pubescentes vix \ cm longi; flores numerosi secundi; bracteae ovatae 1 cm longae; calyx tubulosus 2,3 cm longus, trilobus, lobi ovati pubescentes mucronati; corollae tubus 2,6 cm longus angustus, lobi oblongi cucuUati; labellum corolla brevius obtusum nervis 3 validis ; filamentum latum ; connectivi appendicula 0 ; staminodia plana subulata 2 cm longa. Halbinsel Malakka: Landschaft Selangor auf dem Bukit Hitam (K eis all). Nota. Pannicula pro rata longa, floribus seeundis angustis haec species insignis. Subgenus II. Probolocalyx K. Schum. n. subgen. Bracteis primariis immediate rhachidi inflorescentiae insidentibus et bracteis floren- tibus (si inflorescentia composita est) sub anthesi jam evanescentibus vel ab initio defi- eientibus perfecte insignis; flores praecipue secundum colorem et magnitudinem inter Äutalpiniam et Gatimbium locum intermedium tenent. Quum bracteae desint caljx solus florern ante anthesin tuetur et hac ex relatione nomen subgeneris confeci. Species 19 maxima pro parte in Malesia crescunt, 3 Chinam autem et Japoniam, solitaria Indiam orientalem inhabitant. Conspectus specierum. A. Calyx plus minus inaequaliter tridentatus vel trilobulatus latera- liter haud alis percursus, rarius truncatus. a. Flores stricte geminati densi spicati sessiles 33. ^. japonica. b. Flores solitarii vel spurie geminati i. e. inaequaliter alte pe- dicellati. a. Inflorescentia panniculata, interdum rami infimi breves tantum et biflori (haec relatio caute observanda!). I. Ligula summa longissima ad 6 cm longa membranacea, flores pro rata parvi, corollae lobus posticus cucullatus et longiuscule crasse cornutus 34. J.. ligulata. II. Ligulae omnes breves vix ultra \ cm longa. 1 . Ovarium villosum, connectivi appendicula 0, anthera apice excisa. * Folia sessilia utrinque glabra 3—3,5 cm tantum lata. f Flores majores, corollae lobi 2,5 — 2,7 cm longi, rami infimi panniculae ad 6 cm longi . . . 35.-4. Korthalsii. ff Flores minores, corollae lobi 2 cm longi, rami inferiores panniculae vix \ cm longi . . . . 36. ^. mutica. ** Folia \ — 2 cm longe petiolata ad medianum sub- tus villosa 4 — 5 cm lata 37. ^. laxiflora. 2. Ovarium glabrum vel minute papillosum, connectivi appendicula exstans, folia utrinque glabra. * Foha angusta vix 3 cm lata 2 cm longe petio- lata, connectivi appendicula brevis obtusa. . . 38. ^. angustifolia, ** Folia 7 cm lata et ultra ad 7 cm longe petiolata. f Corollae lobi 1,2 cm longi, connectivi appen- dicula dentata magna (3,5 mm longa) . . . 39. ^. flexistamen, ff Corollae lobi 2 cm longi, connectivi appendicula integra minor 40. ^. glabra. ß. Inflorescentia racemosa vel spicata. • 326 K. Schumann. — Zingiberaceae. I. Inflorescenlia densa, flores approxiinali, brac.teae minu- tissimae ovatae diutius persistentes, folia angustissima i cm lata. I. Ligula maxima 3 cm longa membranacea, folia margine glabra i\. A. ofßcinamm. 8. Ligula brevis 5 mm longa durior, folia margine subspinuloso-ciliolata it. A. oxyphylht. II. Inflorescentia laxier, flores inter se remoti. \. Connectivi appendicula 0. * Folia angiista 2 — 2,2 cm lata, flores ad <0 mm longe pedicellati i\. A. submutica. ** Folia triplo et ultra latiora (7 — <5 cm lata. flores brevius ad 4 mm longe pedicellati. t Ovarium sericeo-villosum 44. .4. Havilandii. ff Ovarium glabrum. Q Anthera complicata, thecae connectivo lato discretae 45. .4. ptychantJiera. OO Anthera plana, thecae connectivo lato haud discretae contiguae 46. ^. orthostachys. 2. Connectivi appendicula exstans. * Connectivi appendicula ovata integra 1,5 mm longa, folia utrinque glabra 47. A. Warburgii. ** Connectivi appendicula obovata subtriloba 3 mm longa, folia prope marginem minutissime puberula 48. vi. rubricauUs. *** Connectivi appendicula lata apice crenulata 5 mm longa, folia subtus subtomentosa mollia . . . 49. yl. versirolor. B. Calyx bidentatus margine alatus. a. Racemus gracilis 3 cm longus, folia angusta 2,2 cm lata, flores breviter (1,5 mm longe) pedicellati 50. vi. orchioichs. b. Racemus validus \1 cm longus, folia lata 9,5 cm; flores 6 mm longe pedicellati ^\. A. pterocalyx. 33. A. japonica (Thunb.) Miq. in Ann. Mus. lugd.-bal. III. (1867) HO; Prolog. Fl. jap. 304; Franch. et Savat. Enum. II. (1879) 204. — Globba japonica Thunb. Fl. jap. (4 774) 23. — San dsioka vulgo jamma mioga Kaempf. Amoen. exot. 827. — Iwaraki Hondzo Isufu X. fol. 4—5. — Jinuma Somoku Dzusetzu I. fol. W ; Makino, Rol. Mag. Tokyo XVI. (4 902) 53. — Caulis 30 — 45 cm altus. Folia ad 2 cm longe pelio- lata lanceolata vel oblanceolata utrinque acuminata vel basi acuta supra glabra subtus minutissime puberula ad 30 cm longa vulgo breviora et 7 cm lata; ligula vix 2 mm longa biloba puberula. Racemus 4 5 cm longus basi laxus ; rhachis subtomentosa ; flores gemi- nati ad 2 mm longe pedicellati inter pedicellos glandula digitiformi muniti, bracteolae minutae; ovarium sericeum; calyx 4 2 mm longus clavatus tridentatus unilateralilor fissus minute puberulus ; corollae lubus 4 0 mm longus pilosulus, lobi 8 mm longi subsericei, maximus longe cucullatus; labellum 8 mm longum obovatum bilobum; stamen 4,5 cm longum, filamentum angustum, connectivi appendicula 0; staminodia lateralia subulala 4 mm longa; nectarii glandulae 2 tenues truncatae 2 mm longae. Capsula 4,2 cm dia- raetro globosa puberula enneasperma (Fig. HZB—E). Japan: Provinz Tosa, bei Kamibun, Ohira und Ochi (Makino); Provinz Hizen, Suwayama Nagasaki (T. Uchiyama); Provinz Satsuma, bei Shiroyama (T. Uchiyama); Provinz Ku, bei Hongu (Matsumura und Okubo); Provinz Awa, auf dem Berge Kiyosumi (Okubo). Führt den Namen hana myoga d. h. blühende Älpinia. Nota. Spccies floribus gcminaiis glandula inter pedicellos inuniiis ab omnibus niilii notis differt. 34. A. ligulata K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (4 899) 276. — Caulis robustior. Folia modice petiolata lanceolata basi longe attenuata utrinque glabra, statu Alpinia, 327 sicco supra pallida subtus subferruginea ad 60 cm longa et 8, raro ad i 2 cm lata; ligula foliorum summorum maxima (6 cm) membranacea obtusa. Pannicula ampla demum pendula glabra ad i 8 cm longa; flores ad 5 mm longe pedicellati; calyx triden- tatus 9 mm longus ; corollae tubus triente brevior ; lobus maximus alte cucuUatus apicu- latus 12 mm longus, minores 8 mm metientes; labellum obovatum crispulum 1,0 cm longum; stamen paulo longius ; connectivi appendicula brevis truncata; staminodia denti- formia; nectarii glandula solitaria truncata. Capsula subtrivalvis 3 cm diametro. Borneo: Im Radschät Sarawak (Beccari, Pi. Born. n. 987, blühend u. fruchtend im November); auf dem Berge Mattang (Beccari, Pi. Born. n. 1307, blühend im Januar). Ohne bestimmte Standortsangabe (Korthals). Nota. In sectione ope ligulae maximae bene recognoscenda. 3 5. A. Korthalsii K. Schum. n. sp. — Ä. mutica K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 281, non Roxb., nee Blume, nee Hook. f. — Planta elata ad 2 m alta arundinacea. Folia brevissime vel vix petiolata lineari-lanceolata longe attenuato- acuminata et caudata basi angustata utrinque glabra ad 40 cm longa et ad 3,5 cm tantum lata; ligula oblonga obtusa glabra 5 mm longa; vaginae glabrae. Pannicula angusta nunc 1 \ cm tantum longa nunc subduplo longior, rami infimi flores 2 vel 3 gereutes, pedunculo 3 — 6 cm longo tomentoso sustenta; bracteae parvae (vix 5 mm longae) lanceolatae caducae; rhachis et pedunculi et pedicelK 2 — 3 mm longi tomentosi; ovarium globosum aureo-tomentosum 1,5 mm diametro mox crassius; calyx albus irre- gulariter trilobus subtomentosus unilateraliter fissus; corollae albae tubus 10 — \ I mm longus, lobi oblongo-lanceolati acuti 2,5 — 2,7 cm metientes; labellum amplum 3 — 4 cm longum probabiliter flavum et rubro-notatum ; staminodia inconspicua ; filamentum \ 0 — 13 mm longum; anthera flava glabra alte excisa connectivo 0. Borneo: Provinz Pontianak bei Sungu Unpanang (Beccari, Pi. Born. n. 3557, blühend im Mai 1867); bei Bendschermasing verbreitet (Korthals, Motley n. 234). Nota. Hanc speciem olim pro A. mutica habui a qua autem inflorescentiis multo majoribus et plurifloris statim difFert. 3 6. A. mutica Roxb. in Asiat. Research. XI. (1810) 354, Hort, bengal. (1811) 2, Fl. ind. 1. ed. I. (l820) 67; Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 69; Horan. Monogr. (1862) 34; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 254. — Renealmia mutica Salisb. in Trans. Hortic. Soc. I. (1812) 2 80. — Herba perennis validior, caules 1,3 — 2 m alti. Folia alte vaginata, vaginae striatae glabrae, brevissime petiolata vel sessilia elongato-lanceolata longe attenuato-acuminata et caudata basi longe angustata 22 — 40 cm longa at vix ultra 4,5 cm lata utrinque glabra; ligula 5 — 6 mm longa coriacea obtusa glabra. Pannicula nunc brevior pauci- (interdum ad tri-) flora nunc ad 1 8 cm longa et multiflora folio summo bracteiformi involuta; flores ramorum inferiorum brevium terni vel raro quaterni 2 — 4 mm longe pedicellati; bracteae primariae et florentes brac- teolaeque parvae fugacissimae vix 1 cm longae albae ; ovarium globosum 3 mm diametro aureo-sericeum ; calyx 1,2 — 1,4 cm longus unilateraliter ad medium fissus membranaceus albus apice pilosulus; corollae albae tubus calyce brevior, lobi 2,2 cm longi, posticus apice pilosulus lateralibus major; labellum subtrilobum apice crispatum aurantiacum rubro-maculatum et striatum, basi gibbere obscure rubro glabro ornatum; anthera 1,5 — 1,7 cm longa haud appendiculata. Capsula globosa aurantiaca minutissime puberula trivalvis; semina plurima angulata nigra aromatica. Halbinsel Malakka: Prince of Wales Island (Roxburgh, von ihm in Calcutta eingeführt, blüht zum Beginn der Regenzeit) ; Pulo Aor und Pulo Dayong an der Küste von Johore (Fielding). 37. A. laxiflora Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVIII. (1902) p. LXXXVIH. — Ex affmitate et magnitudine panniculae herba robusta. Folia alte vaginata, vagina glabra, breviter (l — 2 cm longe) petiolata lineari-lanceolata acuminata basi attenuata ciliolata plus minus in mediano villosa c. 40 cm longa et 4 — 5 cm lata; ligula brevis (3 mm longa) obtusa glabra. Pannicula 20 — 25 cm longa laxa nutans flexuosa, rhachis moUiter tomentosa, rami inferiores 1 — 2 cm longi; flores pedicellati; ovarium globosum 328 K. Schumann. — Zingiberaceae. costatura 2,5 cm diametro villosum; caljx 2,0 — 2,6 cm longus turbinatus tridentatus unilateraliter fissus appresse pilosus ciliolatus, denies aequales vel subinaequales; corollae tubus caljcera aequans appresse pilosus, lobus posticus cucuUatus 2 — 2,5 cm longus ut laterales subaequilongi et angustiores appresse pilosus; labellum ovatum apice bifidum 2,5 — 3 cm longum; starainodia lateralia in callos binos pilosos redueta; anthcra apice emarginata; nectarii glandulae 2 oviformes vertice sinuosae. Cochinchina: Ohne bestimmten Standort (Talmy n. 233); feuchte Orte bei Saigon (Lefövre n. 209, blühend im August <864). — Borneo: Ohne bestimmten Standort, Flüssen entlang (Chaper). Nota. Exemplurium Chapcrianuiii proximc ad A. Korthalsii K. Schum. acccdit. 38. A. angustifolia K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. («899) 279 t. 2. Fig. ./. — Herba perennis gracilior. Folia alte vaginata, vaginae grosse striatae glabrae, summo excepto longiuscule (ad 2 cm longe) petiolala lineari-lanceolata longe attenuato- acuminata basi acuta utrinque glabra ad 35 cm longa et vix 3 cm lata; ligula .... Panni- cula parce ramosa ad 12 cm longa laxa; bractcae haud exstantes at sine ullo dubio minutae; flores breviter pedicellati; ovarium minule papillosum globosum; calyx ante anthesin 15 mm turbinatus mox oblitterans et 8 mm longus; corollae tubus 15 mm longus, lobi oblongi obtusi huic aequilongi posticus cucullatus; labellum 2,0 cm longum obovatum incurvatum crispulum; staminodia lateralia anguste lineai'ia 5 mm longa; slamen 1,6 cm tantum longum, filamentum angustum antherae aequilongum; connectivi appendicula brevis obtusa; nectarii glandula cylindrica longiludinaliter fissa 2 mm longa, Borneo: Radschat von Sarawak, auf dem Berge Mattang im Primärwald (Beccari, Pi. Bora. n. 3602). Nota. Folia angusta et calyx peculiariter oblitterans hanc speciem bene rccognoscere sinunt. 39. A. flexistamen K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 281. — Caulis vix ultra metralis. Folia pro rata longissime (ad 7 cm longe) petiolata lineari- lanceolata breviuscule acuminata basi acuta utrinque glabra ad 32 cm longa et 7 cm lata sicc. castanea; ligula brevis retusa glabra. Pannicula brevis ad 7 cm longa, rhachis glabra, pauciflora; bracteae majores at non conchiformes ; flores ad 2 mm longe pedi- cellati; ovarium glabrum; calyx 2,3 cm longus glaber breviter trilobus mox triente superiore oblitteratus ; corollae tubus 2,1 cm longus, lobi 2,0 cm longi; labellum 2,7 cm longum obovatum obtusum crispum; stamen 1,8 cm longum, infra antheram genu- flexum; connectivi appendicula trapeziformis 3,5 mm longa; nectarii glandulae 2 lineares 2 mm longae. Sunda-Inseln: Radschat von Sarawak, auf dem Berge Mattang (Beccari, Pi. Born. n. 1491). Nota. Folia pro rata longissime petiolata et calyx oblitterans hanc spcciom Älpiniae angustifoliae approximant; folia autem laliora et breviora, flores majores et connectivi appendi- cula alitcr formata A. flcxistamen K. Schum. bene recognoscere sinunt. 40. A. glabra Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 168. — Folia longe (4,5 — 7 cm) petiolata lanceolata acuta basi attenuata utrinque glabra 35 cm longa et 7 cm lata; ligula 6 mm longa biloba rotundata. Pannicula foliis brevior glabra, rami inferiores 7 cm longi; bracteolae caducae; flores per paria congesti; ovarium glabrum parvum; calyx turbinatus 1,6 — 1,8 cm longus, trilobatus lobi lati truncati pubescentes; corollae tubus calycem aequans, lobi cucullali lineares 1,1 — 1,2 cm longi; labellum oblongum 3 cm longum obtusum apice bilobum; staminodia lateralia incrassata apicem versus attenuata; stamen 1,6 — 1,8 cm longum, filamentum angustum; connectivi appen- dicula obtusa integerrima. Borneo: Bei Sautubong in der Landschaft Sarawak (Uaviland). Nota. Spccics mihi non visa nescio an jam sub alia a me ipso descripta sit. 41. A. officinarnm Ilance in Journ. Linn. Soc, XIII. (1873) 6, in Journ. of Bot. (1873; 175; Ilanbury , Science pap. 511; Bentl. and Trimen, Med. pl. t. 271; Bot. Magaz! (1888) t. 6995; Koehler, Mediz. pfl. t. 187; Arth. Mey. et K. Schum. Atlas offiz. Pfl. t. 138, — Caulis ad 1,5 m altus. Folia sessilia vel subsessilia angusta Alpinia. 329 lineari-lanceolata utrinque acuminata apice caudata utrinque glabra ad 30 cm longa et vix 2 cm lata; ligula maxima ad 3 cm longa acuminata membranacea acuminata in vagina decurrens. Racemus erectus pyramidalis ad 1 0 cm longus, rhachis minute sub- tomentosa; bracteae persistentes (post delapsum florum ipsam) minutissimae ovatae (vix i mm longae); flores \ mm longe pedicellati; ovarium sericeum; calyx 1,4 cm longus subclavatus obsolete tridentatus ad medium fissus minutissime pilosulus; coroUae albae tubus 10 mm longus, lobi subsericei 2,2 cm metientes; labellum 2,5 cm longum oblongo-ovatum subemarginatum apice crispulum album et rubro-venosum ; stamen \ ,7 cm longum, filamentum filiforme, anthera lata complicata, connectivi appendicula 0 (Fig. i^A—B). China: In der Nähe des Dorfes Tungsai auf der Halbinsel Lei-tscheou u. auf der gegenüber liegenden Insel Hainan, auch kultiviert (Hance, Swinhoe). Nota. Haec species medicamentum Rhizomatis Galangae verum (etiam R, Galangae minoris contra R. Galangae majoris quod ex Alpinia galanga (L.) Svvartz oritur) offert. Opinioni cl. Hookeri, qui eam cum A. calcarata Roscoe identicam habuit, omnino assentiri nequco; ulterior non solum bracteis majoribus mox caducis, sed etiam floribus, foliis, ligula toto coelo ab A. officinarum Hance differt. 42. A. oxyphylla Miq. in Journ. bot. neerk \. (1861) 93; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 300. — Caulis metralis. Folia sessilia anguste lineari- lanceolata utrinque acuminata apice caudata minute ciliolata ceterum glabra ad 20 cm longa et 2 cm lata; ligula vix 5 mm longa obtusa apice biloba ciliolata. Racemus erectus 9 cm longus, rhachis minute subtomentosa, bracteae minutae ovatae; flores brevissime pedicellati; ovarium villosum; calyx 8 mm longus subcampanulatus vix denticulatus basi tomentosus unilateraliter fissus; corollae albae tubus 7 mm longus, lobi 18 mm longi lanceolati obtusi subsericei; labellum 2,5 cm longum ovato-oblongum album et rubro-venosum; stamen 2,3 cm longum, anthera valde complicata ; connectivi appendicula 0. China: Ohne bestimmten Standort und Sammler. Nota. Haec species A. offlcinaru77i Hance tali modo assimilis ut olim eam cum ulteriore quadrasse putaverim; exemplario autem authentico accuratissime examinato differentia perfecta mihi manifesta facta est. Foliis margine subspinuloso-ciliolatis, ligula brevi obtusa biloba ciliolata A. oxyphylla Miq. a specie simili optime differt. 43. A. submutica Roxb. Fk ind. ed. 2. k (1832) 67; Roscoe, Monandr. pk t. 69; Ridk in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 165; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 280. — Caulis ad 2 m altus. Foha pro rata longe (ad 4 cm) petio- lata anguste lineari-lanceolata vel sublinearia attenuato-acuminata et caudata basi longe attenuata supra glabra subtus nervo mediano tantum vel secus marginem et apice dense puberula ad 30 cm longa et 2 — 2,2 cm lata; Hgula 4 mm longa trun- cata. Racemus ohganthus, rhachis puberula, vix 1 0 cm longus ; bracteae membranaceae coloratae ad 1,5 cm longae binae; flores ad 10 mm longe pedicellati, pedicelli aureo- sericei; ovarium sericeum 3 — 5 mm longum; calyx turbinatus 1,6 cm longus tridenti- culatus unilateraliter fissus apice tantum puberulus ; corollae tubus 1 0 mm longus, lobi oblongi major 20 mm metiens; labellum 2,3 cm longum subtrilobum, lobo medio retuso, crispatum; filamentum 10 — 15 mm longum, anthera complicata 6 mm metiens; connectivi appendicula 0. Sunda-Inseln: Java, bei Sindschungdschung (Teysmann h. B. n. 2030); Borneo, bei Kalong (Haviland n. 1579, blühend im Juh 1882). 44. A. Havilandii K. Schum. n. sp. — Herba modice vahda. Folia breviter (vix ultra 2 cm longe) petiolata, petiolus supra sulcatus puberulus, lanceolata attenuato- acuminata et caudata basi acuta supra glabra subtus tactu magis quam visu breviter subtomentosa ad 40 cm longa et 7 cm lata; hgula 4 — 5 mm longa obtusa villosa. Racemus erectus breviter vaginam ultimam superans, nondum plane evolutus 1 0 cm longus, rhachis subtomentosa; bracteae parvae caducae; pedicellus vix 3 mm longus aureo-subtomentosus; ovarium globosum pulchre aureo-tomentosum; calyx turbinatus 330 ^- Schumann. — Zingiberaceae. supeme membranaceus hoc loco circumscisse irregulariter apertus praecipue prope basin miaute pubenilus sicc. ruber; corolla nondum plane evoluta; anthera glabra; connectivi appendicula 0. Borneo: Auf dem Kinabalu bei 5000 m (Haviland n. <233). Nota. Species haec cum Ä. ptychanUiera K, Schum. quacum eam olim conjunxi affini- sed ovario aureo-tomentoso distincte diversa. 45. A. ptychanthera K. Schum. in Englcr's Bot. Jahrb. \XVII. (1899) 280. - Caulis elatus validus. FoHa ad 2 cm longe petiolata oblonga vel lanceolata breviter acuminata et caudata basi late acuta vel angustiora supra glabra subtus pilis brevibus sub lente valida sola bene conspicuis inspersa margine et apice dense striguloso-puberul ad 40 cm longa et M cm lata sicc. subtus caslanea; ligula vix 2 mm longa truncala pUosula. Racemus ad 12 cm longus ferrugineus subtomentosus; bracteae minutae cadu- cissimae; flores ad 4 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx lurbinatus 1,6 cm longus ad 5 mm irregulariter trilobus glaber; corollae lubus 4,9 cm longus breviter pilosulus, lobi oblongo-lanceolati 2,7 cm longi glabri; labellum 3,5 cm longum obovatun» crispum; stamen 2,6 cm longum; anthera complicata; connectivi appendicula O; nectaiii glandiila complicata ad 3 mm longa. Sunda-Inseln: Borneo, RadschAt Sarawak, am Gunung Gading, Provinz Lundii (Beccari, Pi. Born. n. 2450, blühend im August). 46. A. orthostachys K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 281 t. 2. Flg. K (nomen tantum). — Caulis bimetralis. Folla breviter (ad 0,8 cm longe) petio- lata, lanceolata breviter acuminata basi acuta margine tantum apicem versus minui- pilosula ceterum ulrinque glabra ad 35 cm longa et 7,5 cm lata; ligula vix 3 mm lont: i bipartita villosula. Racemus angustus vel spica laxa, vix ultra 12 cm longus, rhachi> subtomentosa mollis; flores rubri sessiles; ovarium parvum sericeo-villosulum ; calv\ late turbinatus minutissime puberulus irregulariter dentatus et unilateraliter fissus ad 1 0 mm longus ; corollae extus pilosulae tubus 5 mm longus, lobi 1 7 mm mctienlcs : labellum obovatum ad 2 cm longum; stamen 2,0 cm metiens; filamentum angustum: connectivi appendicula O; staminodia subulata 3 mm longa; nectarii glandula cylindricn venire ad basin longitudinaliter dorso ad medium fissa. Sunda-Inseln: Celebes, bei Buol (Vettern Sarasin n. 687, blühend im August . Nota. Ab affinibus anthera exappendiculata et ligula biloba diversa. 47. A. Warburgii K. Schum. in Kngler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 281. — Caulis elatus. Folia ad 1,2 cm longe petiolata lineari-lanceolata altenuato-acuminata cl longe caudata basi angustata prope apicem margine scaberula ceterum ulrinque glahi > ad 40 cm longa et vix ultra 5 cm lata. Racemus ad 1 5 cm longus, rhachis papillo^ • potius quam tomentella; flores vix ultra 2 mm longe pedicellati; ovarium subtomon- tosum; calyx ad 12 mm longus bi- vel tridenlatus subtomentosus ad medium fissus: corollae tubus 10 mm longus, lobi 15 mm longi extus minutissime pilosuli; labellum obovatum subemarginatum ; stamen 1,4 cm longum, filamentum angustum; connectivi appendicula ovata 1,5 mm longa; staminodia linearia 2,5 mm longa; nectarii glandul.i 2 lineares 2,5 mm longae. Sunda-Inseln: Nord-Celebes, bei Bojong (Warburg n. 15736). Nota. Ilaec species Ä. versicolori K. Schum. affinis at foliis anguslioribus subtus glabri» et floribus minoribus, connectivi appendicula minore et nectarii glanduhs discrctis dUTert. War- burg n. 43735 a mc ipso 1. c. ad priorem relata ex spcciebus duabus commixta cvadit : folia nempc ad A. Warburgii K. Schum., flores ad A. rersicolorem K. Schum. pertinent. Fructus in eadem Capsula inclusus magnitudine ccrasi niajoris (1,5 cm diametro) glabor seminibus pluri- bus angulalis 5 mm diametro arillo albo membranaceo fere ad apicem occullis probabilitcr ad A. vfTsicolorrTn porlincnt. 48. A. rubricaulis K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 281. — Caulis elatus. Folia ad 2 cm longe petiolata lanceolata breviter acuminata basi angustata ad marginem tantum minutissime pilosula ad 50 cm longa et 12 cm lata. Racemus ad 20 cm longus, rhachis subtomentosa rosea; flores 8 mm longe pedicellati; ovarium Fig. 40. Ä Älpmia purpurata (Vieill.) K. Schum. Flos. — B, G A. macroscaphis K. Schum. B Bractea. C Flos. — D—F Ä. speciosa (Wendl.) K. Schum. D Flos. E Calyx. F Fructus. — ö, H A. malaccensis (Burm.) Roscoe. G Fructus. H Semen. — J, K A. oxymitra K. Schum, J Bractea. K Flos. — L — N A. monopleura K. Schum. L Pars inflorescentiae. M Stamen. N Stilus. — 0, P A. eremochlamys K. Schum. 0 Pars inflorescentiae. P Flos. 332 K. Schumann. — Zingiberaceae. subtomentosum ; caljx 1,5 cm longus subtridentaius subtomentosus ultra medium fissus; corollae roseae tubus 8 mm longus, lobi ad 2,1 cm longi; labellum obovatum emargi- natum 2,5 cm longum; slamen ad 2,1 cm metiens; anthera complicata; connectivi appeu- dicula obovata subtriloba 3 mm longa; staminodia lanceolata 7 — 8 mm longa; nectarii glandula complicata 2,5 mm longa. Sunda-Inseln: Gelebes, bei Tomohon (Vettern Sarasin n. 202, blühend im März). Nota. Propter connectivi appendiculam haec species cum Ä. versicohreK. Schuni. afßoi^ at foliis subtus glabris ab ea recedit. 49. A. versicolor K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (4 899) 280 (nomen tantum). — Caulis ad 3 m altus. Folia summa ad 2 cm longe petiolata lancpol.it. i basi angustata supra pilosula subtus subtomentosa mollia ad 50 cm longa et 4 i nu lata; ligula vix 2 mm longa obtusa. Racemus 4 5 cm longus subtomentosus, bracteao minutae filiformes 2 mm longae ; flores ad 7 mm longe pedicellati ; ovarium subtomen- tosum; calyx minute puberulus ad 4,5 cm longus breviter tridentatus unilateraliter fissus; corollae roseae tubus 4,4 cm longus lobi 4,9 cm longi; labellum 2,5 cm longum angustius obovatum roseum obscure rubro-striatum viridi-maculatum; stamen 2,2 cm longum; filamentum latiusculum canellatium, connectivi appendicula 5 mm longa apir. crenulata; staminodia subulata 4 0 mm longa; nectarii glandulae 2 lineares 3 mm l()ii::.i> basi dorso connatae (Fig. 39 Q). Sunda-Inseln: Gelebes, bei Masarang (Vettern Sarasin n. 229, blühend am 42. Mai 4894); bei Bojong (Warburg n. 45735). 50. A. orchioides K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (4 899) 278. — Planta tota 30 cm alta. Folia sessilia lanceolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra ad 4 6 cm longa et 2,2 cm lata; ligula brevissima subinconspicua. Race- mus foliis 2 diminutis suffultus densus multiflorus ad 3 cm longus; flores 4,5 mm long« pedicellati; calyx membranaceus 4,7 cm longus bilobus bialatus ; corollae lobus maximub longissime cucuUatus apiculatus; labellum ex alabastro alte bifidum; connectivi appen- dicula 0; nectarii glandula brevissima amplectens ruminata. Neu-Guinea: Holländischer Anteil, Berg Arfak bei Hatam (Beccari ohne Nr. blühend im Juli 4 87 4). Nota. Species propter calycem bilobum et bialatum valde insignis. 54. A. pterocalyx K. Schum. n. sp. — Planta elata valida. Folia ad 4 3 cm longe petiolata, petiolus complanatus alte canaliculatus, oblanceolata acuminata basi angustata utrinque glabra; ligula brevis truncata ad 50 cm longa et 9,5 cm lata. Inflorescentia stricte racemosa basi vaginis 3 durioribus coriaceis glabris vestita oblique erecta ad 4 7 cm longa; rhachis valida glabra; flores 6 mm longe pedicellati; ovarium subcylindricuni glabrum; calyx 4,9 — 2,2 cm longus membranaceus bilobus margine manifeste alatus. caducus; corollae glabrae tubus 2 cm longus, lobi elliptici acuti 7 mm longi, dorsalis 8 mm longus apice cucuUatus incrassato-comiculatus ; labellum fere usque ad basin bifidum. lobi semiorbiculares basi auriculati; staminodia lateralia O; anthera 6 mm longa hirsutu. connectivo 4 mm longo truncato terminata filamento 2 mm longo sustenta, nectarii glan- dula biloba scrotiformis. Neu-Guinea: Holländischer Anteil (Zippel). Nota. Haec species propter characterem peculiarem calycis ad A. orchiotdem K, Schum. accedit, at ceterum toto coelo diversa; calyx deciduus et labellum alle fissum insuper genu> Hüddiae in memoriam rcvocat, cui quoque racemo elongato rhachide valida haud absimilis. Subgenus IH. Catimbium Horan. emend. K. Schum. Hoc subgenus bracteis florentibus maximis nunc ante anthesin clausis nunc ut brac- teolae vel bracteae secundariae florentes apertis at dense circum alabastra involutis prima fronte optime recognoscenda. Haec differentia ad hunc usque diem non satis exaestimata ad species distinguendas optime aptam se praebet. Gorrelatim cum bracteis Alpinia. 333 airipliatis bracteae primariae tali modo magnitudine diminuuntur ut vix demonstrare eas possimus; probabiliter vulgo omnino desunt at materies exsucca ad Judicium certum non idoneum est. Species ambae sectionis secundae in subgenere anormales, quia bracteis primariis cum bracteis florentibus magnis at prioribus planis haud flores involventibus gaudent. Species 2 4 in Asia orientali praecipue vigent; species una alterave saepe in orbe utroque tropico culta et in herbariis interdum pro plantis spontaneis asservata, quod caute observandum, Conspectus specierum. A. Bracteae primariae minimae vel 0 (cf. A. hainanensis K. Schum.) Sectio I. Plos Paradisi K. Schum. n. sect. a. Inflorescentia stricte racemosa, folia subtus plus minus to- mentosa mollia. a. Labellum maximum 7 cm longum et 9 cm latum, stami- nodia lateralia uncinata, folia supra pilis aureis inspersa, bracteae apertae 52- ^. platyehilus. ß. Labellum minus vix unquam 4 cm longum. I. Bracteae apertae coloratae sicc. pallidae, herbae perennes validae nunc robustissimae ultrabimetrales. 1. Alabastra gracili-cylindrica pro rata angusta, corolla extus glabra, calyx ciliolatus altissime fissus. . . ^3. A.blepharocalyx. 2. Alabastra ellipsoidea, corolla extus sericea, calyx haud manifeste ciliolatus 54. ^. malaccensis. II, Bracteae clausae coloratae sicc. pallidae nunc apice nunc basi sub anthesi apertae, alabastrum haud anguste cylindricum calyx glaber; herbae robustiores ultra bimetrales. \. Corolla extus glabra. * Racemus apice bracteas longissimas axim invol- ventes (abnormaliter in sectione) gerens, bracteae florentes apiculatae sicc. rubro-castaneae . . . 55. ^. hainanensis. ** Racemus usque ad apicem bracteis primariis haud instructus; bracteae sicc. pallidae . . . 56. ^. Henryi. 2. Corolla extus sericea. * Bracteae longe apiculatae basi circumscripte deci- duae, racemus manifeste pyramidalis , . . . 57. Jl. oxytnitra. ** Bracteae obtusae apice apertae, racemus cylin- dricus. f Racemus densus, bracteae laeves . . 58. ^. Novae Pommeraniae. ff Racemus laxus, bracteae scabrae 59. ^. trachyascus. III. Bracteae virides sicc. obscurae, herba minus valida vix metralis 60. ^. bracteata. b. Inflorescentia panniculata. a. Connectivi appendicula 5 mm longa trapezoidea biloba . 6 i.A. chrysorrhachis. ß. Connectivi appendicula 0. I. Labellum latius quam longius, staminodia crassa hirsuta 62. A. latilabris. II. Labellum longius quam latius. \ . Staminodia 0 vel in tubercula hirsuta prope basin labelli reducta, * Bracteae florentes maximae ante anthesin clausae tumescentes acuminatae apice summo sursum curvatae 63. A.macroscaphis. ** Bracteae florentes apertae minores, folia angusta 64. A. assimilis. 334 ^' Schumann. — Zingiberaceac. S. Staminodia subulata. * Bracteae apertae. 7 Bracteae oblusae, caljcis lobi acuti. Q Flores maxirai, labellum sanguineum albido- luteo-punctatum apice luteum , bracteae maximae trilobae 65. J. nohüis. (30 flores minores, labellum album roseo- violaceo-variegatum, bracteae integrae . . 66.-4. calcarata. ff Bracteae apicuiatae, calycis lobi acuminatissimi 67. A. macronra. ** Bracteae ante anthesin clausae, apice apertae. f Rhachis dense subtomentosa, bracteae florentes obtusae, folia margine dense et brevissime pilo- sula 68.-4. spedosa. ff Rhachis parce pilosa, bracteae florentes api- cuiatae, folia glabra 69.-4. fonuosoh i. f f f Rhachis glabra, bracteae florentes obtusae, folia glabra 69*. A. satsuwf/ists. lucertae sedis 70. A. aqiiatica. 71.-4. Haenkci. 7<*. A. kumat^L» . B. Bracteae primariae florentibus similes at planae non convolutae. Sectio II. Boniophyton K. Schum. n. secl. a. Folia ad \ 0 mm longe petiolata, rhachis glabra superius tantum minutissime pilosula lt. A. tonkineims. b. Folia sessilia, rhachis hispida 73.-4. Gagnepainü. Sectio I. Plos Faradisi K. Schum. n. sect. Haec Sectio characteres subgeneris Catiinhii sensu strictiore et vetustiore offert i. e. bracteae 0 vel subinconspicuae ; bracteae autem florentes correlatim magnae vel maximae coloratae evadunt. Species 22 aream geographicam totam subgeneris incolunt. 52. A. platychilns K. Schum. n. sp. — Caulis validus 2 m altus. Folia sessilia elongato-lanceolata acuta basi longe attenuata supra praecipue apice et marginem versus pilis aureis inspersa subtus subsericeo-tomentosa praesertim prope basin ; ligula < cm longa aureo-villosa. Racemus erectus 25 cm longus et probabiliter ultra; rhachis aureo- sericeo-tomentosa validissima bracteae maximae generis 5 cm longae et 7,5 rm latae late ellipticae obtusae glabrae. Flores brevissime pedicellaü ; ovarium lale ellipsoideum sericeo-villosum ; calyx 3,7 cm longus irregulariter (rilobus fere ad basin unilateralitcr fissus ; coroUae albae tubus pro rata brevissimus et latissimus 5 mm longus tenuiter et subsericeo-pilosus ; lobi 4,2 cm longi, maximus latc ellipticus obtusus, glabri. Labellum 7 cm longum et 9 cm latum latissime obovatum apice bilobum basi callo densissimc sericeo munitum; filamentum latum 1,5 cm longum basi pilosum; conncctivi appendi- cula . . . . ; staminodia uncinata 7 mm longa; nectarii glandulae scrotiformes alte ruminatae. China: Provinz Jünnan; Szemao-Wald bei <300 — 1600m ü.M. (Henry n. 12 227). Nota. Haec species ab A. «pectosa (Wcndl.) K. Schum. (loribus inflmis eiiam solitariis et infloresccntia erecta et ab omnibus aiiis affinibus ovario et labello maximo difTcrt. 63. A. blepharocal3rz K. Schum. n. sp. — Hcrba perennis valida ad 2,5 cm «Itü. Folia alte vaginata, vaginac striatac subtomentosae molles, ad 8 mm longe petiolata lineari-lanceolata acuminata subcaudata supra glabra subtus subtomentosa moUia mar- gine dense puberula ad 45 cm longa et 6 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa apice subtomentosa. Racemus nutans { 7 cm longus, rhachis subpungenti-tomentosa ; bracteae albae 4 cm longae ellipticae deciduae uniflorae glabrae ; flores ad 8 mm longe pedicellati ; ovarium sericeum longe ellipsoideum 5 mm longum; calyx 2,< cm longus tridentatus fere ad basin unilateraliter fissus glaber apice ciliatus; corollae carneae tubus 10 mm longus glaber intus puberulus; lobi late elliplici; labellum ovatum apiculatum rubrum Alpinia. 335 3,2 cm longum et 3,0 cm latum; filamentum 8 mm longum; connectivi appendicula 0; staminodia subulata "2,5 mm longa; nectarii glandulae 2 mm longae denticulatae. China: Provinz Jünnan, Szemao-Wald bei 1400 m ü. M. (Henry n. 11 962). Nota. Folia subtus insigniter mollia, calyx ciliolatus et staminodia subulata spcciem recognoscere sinunt. 54. A. malaccensis (Bm-m.) Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1808) 345; Bot. Reg. t. 328; Horan. Monogr. (1862) 34; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 255. — Maranta malaccensis Burm. Fl. ind. (1768) 2. — Gostus malaccetisis Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 71. — Caulis 3 m altus et ultra validus. Folia ad 2 cm longe petiolata oblongo-lanceolata vel lanceolata acuminata basi acuta supra glabra sub- tus subtomentosa mollia ad 90 cm longa et 1 5 cm lata; ligula ad 1 cm longa biloba subtomentosa. Pannicula erecta ad 35 cm longa, rhachis valida aureo-et saepe sub- pungenti-tomentosa ; bracteae biflorae late ellipticae altae ; flores ad 7 mm longe pedi- cellati; ovarium villosum; calyx campanulatus 1,5 cm longus appresse minute puberulus nunc micans et scabridus; corollae albae sericeae tubus 1 cm longus, lobi 2,5 cm longi oblongo-lanceolati ; labellum 3,5 cm longum ovatum basi utrinque callosum et hirsutum flavum et rubro-variegatum. Stamen 2,4 cm longum, connectivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 planae 2 mm longae ; staminodia 0 ; Capsula globosa fere 2 cm diametro flava irregulariter rumpens (Fig. 40 OH). Ost-Indien: Vom östlichen Himalaya bis Birma, Chittagong, bis 1600 m ü. M. Nota. Haec planta in herbariis vulgata exemplariis indigenis et cultis exstans facile foliis subtus mollibus inflorescentia erecta et praecipue corollae lobis serieeis recognoscitur. Ab A. speciosa (Wendl.) K. Schum. cui affinis et quacum interdum commixta etiam capsulis haud costatis et nee regulariter dehiscentibus discrepat. Pro type icon Rumphiana, Hb. amb. V. t. 71 flg. i valet; haec planta in insula amboinensi culta et e cultura auffuga probabiliter re vera cum specie supra descripta quadrat, inflorescentia saltem erecta, folia subtus molliter induta, icon quamquam rudis floris huic judicio non contradicit. Ä. mutica Hook. f. Bot. Magaz. t. 6908 quam cl. Ridley cum A. assimili sua coadunavit, forsan ad hanc speciem pertinet; species ulterior nunquam flores geminatos itaque panniculas procreat. 55. A. hainanensis K. Schum. n. sp. — Herba perennis ex indole inflorescentiae modice robusta. Folia sessilia at interdum propter laminam angustissime attenuatam spurie petiolata Hnearia longissime attenuato-acuminata et longe caudata acumine in- voluto basi longe angustata utrinque glabra sicc. coriacea 22 — 50 cm longa et 2 — 4 cm lata; hgula 7 — 8 mm longa membranacea acuta. Racemus 13 — 15 cm longus vagina summa lamina reducta acuminata instructa munitus, rhachis flexuosa aurea subhispido- sericea; bracteae summae saltem maximae 4 — 4,5 cm longae membranaceae oblongo- ovatae acuminatae glabrae; bracteolae 2 cm longae apiculatae glabrae rubro-castaneae ; flores pedunculo vix 2 mm longo sufTulti; calyx tubuloso-campanulatus bidenticulatus ultra medium unilateraliter fissus pilis aureis inspersus ciliolatus; corollae glabrae tubus glaber 9 — 10 mm longus, lobi 2,5 — 3 cm longi, fauce ut staminodia crassiuscula aureo- pilosulus; labellum obovatum 3 cm longum apice brevissime bilobum; filamentum 1,5 cm longum, anthera 1 1 mm longa, connectivi appendicula brevis (2 mm longa) ; stilus .... nectarii glandulae 3 mm metientes. China: Insel Hainan (Henry n. 8773). 56. A. Henryi K. Schum. n. sp. — Herba perennis ex indole inflorescentiae mo- dice valida. Folia stricte sessilia vel brevissime (ad 3 mm longe) petiolata linearia attenuato-acuminata basi longe angustata utrinque glabra sicc. coriacea 35 — 40 cm longa et 4,5 — 5 cm tantum lata; ligula 7 — 8 mm longa obtusa coriacea. Racemus 10 — 12 cm longus erectus vagina summa aphylla basi sufTulta, rhachis stricta subseri- cea; bracteae. . . ., flores pedunculo 2 — 4 mm longo sufTulti; bracteolae 2,3 — 2,5 cm longae in alabastro apice obtusae glabrae; ovarium sericeo-villosum globosum 4 — 5 mm diametro; calyx 2 cm longus campanulato-tubulosus bidenticulatus glaber unilateraliter ultra medium fissus ; corollae glabrae tubus 1 1 cm longus, lobi lanceolati membranacei 3 cm metientes; labellum 3,5 cm longum obovatum apice breviter bilobum glabrum, 336 K. Schumann. — Zingiberaceae. staminodia lateralia subulata; filameDtum basi dorso puberulum 1,3 cm, anthera 1,2 cm longum; stilus glaber. China: Insel Hainan (Henry n. 8402). Nota. Haec species Älpiniae speciosae (Wendl.) K. Schum. haud absimilis at inflorescenUa simpliciter racemosa erceta inulto breviore et imprimis foliis multo angustioribus insigniter ab ea dilTert. 57. A. oxymitra K. Schimi. in Bot. Tidsskr. XXIV. (1902) 268. — Herba perennis probabiliter elala. Folia alte vaginala, vaginae striatae glabrae, sessilia elongato-linearia longe attenuato-acuminata et longissime caudata basi angustata utrinque glabra ad 40 cm longa et 2 — 3 cm tantum lata; ligula 3 mm longa rotundata glabra. Racemus densus ad 1 6 cm longus nutans vel rectangule curvatus, rhachis angulata subtomentosa ; flores breviter (ad 2 mm longe) pedicellati, bracteae 1,8 cm longae cucuUatae et longe apiculatae tomentellae; calyx 10 mm longus late tubulosus irregulariter trilobus uni- lateraliter fissus; corollae albae tubus 1,2 cm longus, lobi oblongi obtusi 1,3 cm metien- tes; labellum album rubro-notatum 1,5 cm longum obovatum subtrilobum; staminodia lateralia late obovata 5 mm longa subtriloba; filamentum 8 mm longum pilosulum, anthera glabra 5 mm longa, connectivi appendicula elliptica obtusa 2,5 mm longa (Fig. 40 IK). Slam: Insel Koh chang, im Dschungel bei Klong munse (Schmidt). Nota. Praeter notas alias liaec species racemo denso et bracteis cucullatis longe apiculalis prima fronte recognoscitur. 68. A. Novae Pommeraniae K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 286. — A. malaccensis K. Schum. Fl. Neu-Pomm. 103, non Roscoe. — Gaulis ad 3 m altus et ultra. Folia pro rata longe (ad 5 cm) petiolata lanceolata vel oblongo- lanceolata breviter acuminata supra glabra subtus subtomentosa submollia ad 50 cm longa et 10 cm lata; ligula 8 mm longa obtusa dorso subtomentosa. Racemus densus ad 20 cm longus, rhachis tomentosa; bracteae primariae etiam basales uniflorae ad 2 cm longae. Flores ad 7 mm longe pedicellati; ovarium villosum; calyx ad 2 cm longus turbinatus tridenticulatus alte unilateraliter fissus; corollae albae tubus 10 mm longus, lobi extus sericei 2,0 cm longi; labellum ovatum bilobum flavum rubro-notatum 2,7 cm longum; stamen 1,7 cm longum, filamentum lineare quadrante brevius, connectivi appen- dicula 0; staminodia lateralia subulata 2 mm longa; nectarii glandula solitaria amplec- tens 2,5 mm longa. Capsula globosa rubra. Papuasien: Bismarck-Archipel, Neu-Pommern, bei Ralum im Waldthal von Her- bertshöhe auf vulkanischem Boden (Dahl n. 131, blühend im Januar u. August, Lauter- bach n. 345). 59. A. trachyascas K. Schum. n. sp. — Herba modice valida. Folia alte vaginata, vaginae striatae apice et prope marginem superiorem breviter sordide subaureo-tomentosae, longe (ad 8 cm) petiolata lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque at subtus longius subtomentosa hoc loco imprimis mollia margine breviter at densissime subaureo-ciliolata 60 — 65 cm longa, 6 — 7 cm lata; ligula fere 1 cm longa acuta coriacea subtomentosa. Racemi pars summa modo exstans, rhachis glabra; flores 6 — 7 mm longe pedicellati, pedicellus aureo-tomentosus ; bracteae clausae fusiformes 3 — 3,2 cm longae apice apertae pilis brevissimis rigidis scabrae basi densius indutae; ovarium 4 mm diametro globosum sericeum; calyx ante anthesin 2,2 cm longus tridenti- culatus, denticulis 2 posticis paulo majoribus; corolla extus sericea; staminodia lateralia nureo-hispidula; connectivi appendicula 0. Philippinen: Auf der Insel Davao, am Sibulan, bestandbildend, im Wald (Wm- burg n. 14584). Nota. Bracteis scabridis tactu valde ingrato racemoque laxiore bene recognoscenda. 60. A. bracteata Roxb. Hort, bengal. (1811) 2, Fl. ind. ed. 1. I. (1820) 63; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 266. — A. Roxtmrghn Sweet, Hort. brit. ed. 2. 1832) 493; Horan. Monogr. (1862) 34. — Herba perennis minus robusta, caules tantum submetrales. Folia alte vaginata, vaginae striatae pubenilae, ad 2 cm longe Alpinia. 337 petiolata infima ovato-oblonga sequentia lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acu- minata basi acuta supra glabra subtus villoso-tomentosa mollia 12 — 40 cm longa et 3 — 5 cm lata; ligula brevis obtusa glabra. Racemus 12 — 20 cm longus densus erec- tus rhachis am*ea setuloso-sericea ante anthesin bracteis binis involucrata; flores bre- viter (ad 4 mm longa) pedicellati, pedicelli am'eo-setulosi ; bracteae obscure virides diutius persistentes stricte uniflorae florentes 2,2 cm longae late ellipticae involventes apertae virides (ex Baker); ovarimn globosum am^eo-sericeum ; caljx membranaceus 12 mm longus bilobulatus unilateraliter flssus; coroUae tubus 8 mm longus, lobi 2,2 cm long! oblongi pure albi; labellum ulteriores superans (non ut cl. Baker indicavit tris duplo brevius) subtrilobum emarginatum marginibus latis circum stamen inflexis flavido- et aurantiaco-variegatum margine pallidius ; staminodia lateralia subulata. Capsula magna globosa polysperma. Ost-Himalaya: Ohne genauere Standortsangabe (Roxburgh, blühte in dem Garten von Calcutta im März). Nota. Cl. Baker hanc speciem Alpiniae cum A. speeiosa (Wendl.) K. Schum. {Ä. nutans Roscoe) et A. malaccensi Roxb, affinem fuisse non recte dijudieavit et pariter certissinie species diversas cum A. bracteata Roxb. commiseuit, nam perfecta constat, hanc speciem ut plurimae aliae area tarn valde dilatata ut cl. Baker in Fl. Brit, Ind. 1. c. indicavit, non gaudere. Ab Omnibus speciebus subgeneris Catimhii statura minore vix metrali et bracteis viridibus diutius persistentibus differt. 61. A. chrysorrhachis K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 203. — Herba ex indole inflorescentiae robusta. Folia alte vaginata, vaginae grosse striatae villo- sulae, longiuscule (ad 2 cm) petiolata lanceolata utrinque acuminata supra glabra sub- tus prope marginem et petiolo puberula ad 60 cm longa et 8 cm lata sicc. castanea ; ligula fere 1 cm longa obtusa villosula. Pannicula 2 0 cm longa, rhachis et pedun- culus chrjseo-et subpungenti-pubescens ; bracteae 2 cm longae oblongae membranaceae glabrae; flores ad 7 mm longe pedicellati; ovarium villosum; calyx 2,0 cm longus triden- tatus subsericeus unilaterahter fissus; coroUae tubus 1,2 cm longus, lobi oblongi 2,5 cm longi extus sericei; labellum maximum obovatum apice breviter bilobum 4,0 cm metiens flavum rubro-notatum ; stamen 2,5 cm longum, füamentum lineare; connectivi appendi- cula 5 mm longa trapezoidea biloba; staminodia subulata 2 mm longa; nectarii glandulae 2 subquadratae 2 mm longae. Celebes: Bei Macassar (Vettern Sarasin n. 829, blühend im Dezember). Nota. Indumento pedunculi et rhachidis aureo fere pungente haec species facile recog- noscitur. 62. A. latilabris Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 168. — Caulis ad 4 m altus validus. Folia ad 2,3 cm longe petiolata lineari-lanceolata utrinque acuminata supra glabra subtus prope basin ut petiolus puberula ad 75 cm longa et 7 cm lata; Hgula obtusa ferrugineo-pubescens. Pannicula suberecta ad 1 4 cm longa, rhachis robusta pallide viridis subtomentosa; bracteae primariae ad 4,5 cm longae oblongae albae rubro- tinctae; bracteolae apice bifidae 3,8 cm longae rubellae; flores breviter pedicellati; calyx campanulatus trifidus albus apice ruber ; coroUae tubus calycem aequans lobus major ellipticus 3,5 cm longus et 1,8 cm latus, alii minores; labellum 4 cm longum et paulo latius cordatum breviter bifidum aurantiacum rubro-maculatum ad medium rubro-striatum ; stamen 3,5 cm longum; staminodia lateralia cornuta 6 mm longa rubra. Capsula glo- bosa aurantiaca subglabra. Hinter -Indien: Halbinsel Malakka, Landschaft Pahang, an Flussufern der Insel Pulu Datu (Ridley). 63. A. macroscaphis K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 2 85. — Folia hneari-lanceolata utrinque dure coriacea glabra. Pannicula pendula rhachide praecipue superne villosa, exstans ad 20 cm longa; bracteae maximae 4 — 5 cm longae inflatae in alabastro acuminatae et sursum subcurvatae utrinque glabrae coriaceae biflorae; pedunculi 5 mm longi et pedicelli breviores sericei; ovarium sericeo-villosum 4 — 5 mm longum; calyx (ex alabastro) ad 3,5 cm longus acuminatus pilosulus A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 22 338 K. Schumann. — Zingiberaceae. unilateraliter flssus; iubus corollae calyce brevior glaber, lobi oblong! obtusi glabri 3,5 cm longi, poslicus duplo latior, laterales ad 3 — 8 mm cum labello connali; labellum apice bilobulatum longiludinaliter ad medianum callosum; Ulamentum angustum breve; anlhera 8 — 9 mm longa apice emarginata dorso densissime et brevissime puberula connectivi appendicula O; staminodia lateralia O; nectarii glandula ruminata stilum amplectens; stilus pilosulus. (Fig. 40 5, C). Philippinen: Süd-Mindanao (Warburg). Nota. Materies hujus speciei maxime insignis infeliciter sat incompleta; bracieae auteni majores quam in aliis tumescentes acuminatae characterem Optimum praobent. 64. A. assimilis Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 4 66. — Herba perennis robusta subbimetralis. Folia manifeste interdum ad 2 cm longe petiolata lanceolata attenuato-acuminata basi angustata ad 60 cm longa et 8 cm lata glabra supra obscuro viridia subtus pallidiora; ligula ad 7 mm longa obtusa emarginata. Pannicula ad 20 cm longa et paulo ultra, subtomentosa, racemi breves; bracteolae albae basi et apice rubrae 2,5 cm longae caducae; calyx <,9 cm longus tridentalus ad medium fissus; corollao albae tubus brevior, lobi obtusi 2,3 cm longi; labeilum obovatuni subti-ilobum crispum aurantiacum rubro-venosum et punctatum basi pubescens et processubus binis carnosis munitum; stamen 2,3 cm longum, filamentum crassum lineare, anthera puberula connec- tivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 mminatae. Capsula globosa tomentosa. S( - mina nigra. Halbinsel Malakka: An Flussufern und feuchten Stellen der Distrikte Johorc Pahangri, Penang (Ridley); bei Butu Feringyi (Gurtis n. 2766] *, in der Provinz Welles- ley bei Ära Kudah (Ridley); auf der Insel Pulo Bm*u südlich von Singapore (Ridley); eingeführt von Bull. Sunda-Inseln: Borneo (blühte in Kew November <882 und April 1886). Nota, Ab .1. mtäica Roxb. differt bracteis amplis et floribus majoribus. 65. A. nobilis*) Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 169. — Caulis bimetralis robustus. Folia 2,5 cm longe petiolata oblongo-lanceolata acuminata et caudata basi oblique late acuta supra glabra subtus tomentosa moUia ad 60 cm longa et 14 cm lata; Ugula 2,5 cm longa biloba. Pannicula ad 30 cm longa rhachis tomentosa; bracteae primariae 4,6 cm longae et 7 cm latae fere ad basin trilobae albae apice incarnatae; calyx 2,3 cm longus bi- vel trilobus unilateraliter fissus albus subtomentosus ; corollar tubus brevior, lobi elliptici 3,5 cm longi olbo-sericei; labellum 6 cm longum et 5 cm latum cordatum bilobum sanguineum albido-luteo-punctatum apice citrinum nervis incar- natis ad medium cai'inatum et pilosum; stamen 2,3 cm longum; connectivi appendicula 0. Capsula globosa aurantiaca apice basique applanata setosa. Hinter-Indien: Landschaft Pahang, bei Kwala Tembeling und Selangor, bei Ginting Bidai (Ridley). 66. A. calcarata Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 347; Monandr. pl. (1828) t. 68; Bot. Reg. t. 141; Wight, Icon. (1853) t. 2028; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 254. — A. bractcata Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807 381 ; Monandr. pl. (1828) t. 71, non Roxb. — A. ccrnua Sims in Bot. Magaz. t. 1900. — Henenlftüa calcarata Ilaw. in Andr. Reposit. (1797 — 1804j t. 421. — Glohha creda Redoute, Liliac. (1802 — 16) t. 174. — Herba perennis gracilis ad 1,3 m alta. Folia alte vaginata, vaginae glabrae striatae, sessilia anguste lineari-Ianceolata attenuato-acumi- nata caudata basi angustata utrinque glabra 20 — 32 cm longa et 2 — 3,6 cm lata non raro jara angustiora; ligula ad 8 mm longa obtusa glabra. Pannicula vix ultra 10 cm longa, rhachis subtomentosa, ramuli inferiores 3- vel 4-flori; bracteae florales tenerar oblongae obtusae ad 1,7 cm longae; flores ad 3 mm longe pedicellati; ovarium sericeum 3 mm diametro; calyx ad 12 mm longus tridentatus unilateraliter fissus minute pubr- rulus; corollae albae tubus 9 mm longus; lobi oblongi 2,2 cm metientes; labellum obovalum 2,7 cm longum apice emarginatum album pulchre roseo- et violaceo-variegatum; ♦; Gl. Ridley in clave specierura A. nobülima scripsit. Alpinia. 339 stamen 2,2 cm longum, filamentum angustum; connectivi appendicula 0; staminodia lateralia subulata 3 mm rubra basi labello adnata et id calcaratum efficientia; nectarii glandula cjlindrica 2,3 mm longa venire ad basin, dorso apice fissa. Capsula rubra Var. a. brevi-ligulata Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XL VIII. (l 902) p. LXXXIV. — Ligula tri- vel quintuplo brevior obtusa haud longe acuminata ; pannicula basi bractea scariosa caduca instructa subramosa basi interdum ramis 3 — 10 cm longis donata; labellum album secus medianum striis obliquis rubro-lilacinis notatum; staminodia lateralia longe acuminata cum petalo postico connata. Capsula globosa tomentosa \ cm diametro calyce et non raro corolla marcescente coronata. Var. (i. compacta Gagnepain 1. c. p. LXXXV. — Vagina angusta scariosa, ligula obtusa brevis. Folia falcata angusta 2 — 3 cm lata rigida grosse striata. Pannicula ramosissima apice summo ipso, thyrsoideo-condensata; caljx, corollae tubus et lobi extus dense tomentosi, staminodia lateralia pariter petalo postico adnata, labellum in unguem latum breviter contractum. Vorder-Indien: Gebiet von Madras und Concan, Sbevagherrj-Hügel und Ceylon, nicht auf Malakka (nach Ridley), bisweilen als Zierpflanze kultiviert; ich sah die Pflanze auch aus Brasilien. — Var. a. Süd-Tonkin: Bei Thinng-phu (Bon n. 5072, fruchtend am 1. Februar I 892, cay-se der Eingeborenen) ; bei Cua-bang (Bon n. 5609, blühend und fruchtend am 17. August 1892); bei Lang-rieng (Bon n. 5703, blühend und fruchtend am 20. September 1892). — Var. /i?. Annam: Distrikt Hue, auf den Dünen von Guang-try (Harm and). Nota. Folia angusta, bracteae tenerae oblongae caducae, staminodia lateralia quae nomen calcaratum effecerunt subulata speciem bene recognoscere sinunt. 67. A. speciosa (Wendl.) K. Schum. Fl. Kaiser-Wilhelrasl. (1887) 29; in Engler' s Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 284 t. 3, üg. A, B\ Makino, Bot. Magaz. Tok. XVI. (1902) 50. — Zerumbet speciosum Wendl. Sert. Hann. (1798) t. 19; Jacq. Fragm. t. 68. — Costus zerumbet Pers. Synops. I. (1805) 3. — Renealmia nutans Andrews Reipos'ii. V. (1797 — 1804) t. 360. — Alpinia nutans Roscoe in Smith, Exot. Bot. II. (1805) t. 106; Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 346; Monandr. PI. (1828) t. 73; Bot. Magaz. t. 1903; Roxb. Fl. ind. ed. Carey II. (1832) 65; Wight, Icon. (1853) t. 2027; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 256. — A. malaccensis Wall. Cat. 6573 B. C. — Globba nutans Redoute, Liliac. (18 02 — 16) t. 60, non L. — Renealmia nutans Andrews, Reposit. t. 360. — Caulis ad 3 m altus validus. Folia breviter (vix ultra 1,5 cm longe) petiolata lanceolata breviuscule acuminata basi angustata utrinque glabra margine tantum dense et brevissime puberula ad 70 cm longa et 1 0 cm lata; ligula ad 1 cm longa obtusa sericea. Pannicula nutans ad 30 cm longa, rhachis sicc. rubro-castanea tomentosa vel subpun- genti- et chryseo-villosa ; bracteae primariae et florentes bi- vel triflorae maximae ad 3 cm longae late ellipticae albae apice basique rubrae, bracteolae minores; flores brevissime pedicellati; ovarium sericeum; calyx ad 1,8 cm longus amplus subcampanulatus albus bilobus et alte unilateraliter fissus coriaceus ; corollae albae extus tubus vix 1 0 mm longus, lobi late elliptici obtusi apice rubri 3 cm longi; labellum 4 cm longum late ovatum, subtrilobum margine incurvatum luteum et rubro-maculatum et striatum; stamen sub- duplo brevius, filamentum late lineare, connectivi appendicula 0; staminodia lateralia subulata 2 mm longa; nectarii glandulae subquadratae 2,5 mm longae. Capsula globosa 2 cm diametro costata rubra; semina angulata arillo brevi cincta. (Fig. 40 J9 — F). Var. a. longiramosa Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVIII. (1 902) p. LXXXVIl. — Folia longissime lanceolata basi attenuata sessilia apice apiculata glabra margine anguste tomentosa ad 60 cm longa et 7 cm lata, ligula ovali 1 cm longa glabra. Panni- cula 35 — 40 cm longa et 7 cm diametro; rami sub anthesi valde ad 5 cm accrescentes demum 3 — 4 flores laxe dispositos gereutes; calyx tubulosus dentibus tomentosis, post. anthesin fissus ; corollae tubus calycem aequans, lobus posticus 2 cm longus ut laterales angustiores extus tomentosus ciliatus; staminodia lateralia hamata tomentosa filamento adnata; labellum 3 cm longum apice breviter bifidum; anthera ut filamentum 1 cm 22* 340 K. Schumann. — Zingiberaceae. longiim, apice biloba, connectivum verrucosum, stUus hirsutus; nectarii glandulae api« tnincatae vertice concavae triapiculatac. China: Insel Hainan, bei Hoi-tschan, auf den LavareUlera des Vulkans Ma-Anj:/a. an einzelnen Stellen in Menge (Hancock); ohne besondere Slandortsangabe (Heniv n. 8773); Hongkong, bei der Tank Ravine (Urghardt); vielleicht auch auf dem Fost- lande, hier jedenfalls häufig kultiviert und von hier eingeführt. Japan: Formosa, bei Tamsui (Sammler unbekannt); Kelunjr (Makino); Liu-kiu- Inseln, Onnah auf der Insel Okinawa (Ma(sumura); an einem Bergwege bei Urakami auf Amami-Oshima (J. Katsugo). Var. a. Cochinchina: Bei Saigon an den Ufern der Flüsse (E. Lefövre n. 551. blühend am n. November <864). Nota i. Cl. Ridley adnotavit, hanc speciem non, ut cl. Baker pulavit. in peninsuli malaccensi indigenam olim tantum et rare potius cultam esse. Mea opinione monlcs liimalayens. et forsan alias partes Indiae oricntalis anterioris incolit et in Malesia et in China ornamenti caii> colitur ut in America tropica in hortis solis provenit. Nota 2. E descriptione foliorum optime elucet, Ä. cristatam Griff. Notul. HI. *21 non ad hanc speciem pertinere, quamquam cum cl. autor de indumento corollae nil dixerit. mihi non omnino certum, num planta depicta re vera Ä. speciosam, num potius Ä. malaccenscm representaverit; infloresccntia erecta dubitationem haud excludit. Nota 3. Varictas, quam non vidi, forsan speciem propriam exhibct. 68. A. formosana K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 283. — Folia ad <0 mm longo petiolata lanceolata utrinque acuminata glaberrima ad 40 cm longa et 8 cm lata; ligula ad 4 0 mm longa obtusa dorso pilosula. Pannicula ad 4 5 cm longa, rhachis praecipue prope pedunculos pilosa, bracteae biflorae ad 2,5 cm longa c breviter apiculatae; flores 3 mm longe pedicellati; ovarium albo-sericeum; calyx tridenti- culatus unilateraliter fissus ad 1,7 cm longus glaber; corollae glabrae tubus 10 mm longus, lobi ad ?,2 cm metientes; labellum ad 3 cm longum crispulum breviter bilobuiu: stamen 2,0 cm longum, anthera contra filamentum rectangule genuflexum; connectivi appendicula O; staminodia lateralia subulata vix 2 mm longa; nectarii glandulae 2 con- cavo-convexae 4,5 mm longae. Formosa: Ostküste bei Kelung im Walde auf der Kapsulan-Ebenc (Warburu n. 9705, blühend im Januar); Mittel-Formosa bei Kuanania (Warburg n. 1062 : blühend im Februar). Nota. Glabrities perfecta calycis et corollae, anthera genudexa hanc speciem optim distinguunt. Fructus quos olim secundum schedulam Warburgianam pro iis hujus speci. i sumpsi, certe propter inflorescentiam dcnsam non ad eam pertinent. 69. A. macroura K. Schum. in Bot. Tidsskrift XXIV. (1902) 268. — Herba perennis gracilis submetralis. Folia alte vaginata, vaginac striatae minute pilosulae, longiuscule (ad 3,5 cm) petiolata lanceolata vel lincari-lanceolala attenuato-acuminata et longe caudata basi acuta vel angustata apice utrinque et subtus mcdiano pilosula, margine dense puberula, ligula 4 mm longa rolundata puberula. Pannicula ad H cm longa, rhachis validiuscula chryseo-tomentosa; flores geminati brevissime pedicellati, pedunculo communi 8 mm longo suffulti; bracteae conchiformes 2,5 cm longae longe apiculatae apice villosae; ovarium sericeo-villosum; calyx 2 cm longus triente superiore in lobos acuminatissimos divisus, unilateraliter fissus; corollae tubus 1,5 cm longus, lobi oblongi obtusi 2,5 cm metientes, posticus apice villosus; labellum 4 cm longum flavum basi roseum subtrilobum apice bilobum; staminodia lateralia subulata 4 mm longa; filamentum 1,2 cm longum, anthera 1,3 cm metiens, connectivi appendicula 0. Siam: Insel Koh chang im dichten Dschungel bei Klong son und Klong Sarlakpet (Schmidt). M Nota. Haec species A. formoaanae K. Schum. affinis bracteis aptculatis et statura mlnor»^^ dinrert. 69\ A. satsumensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 247. — Herba perennis elala. P'olia alte vaginata, vaginae striatae ciliatae, folia breviter ( 1 ,2 — 1 ,5 cm Alpinia. 341 longe) petiolata ovato-lanceolata acuminata basi angustata margine et apice villosula ceterum utrinque glabra firma summa 55 cm longa et H,5 cm lata, ligula brevis (5 — 6 mm longa) truncata ciliata. Pannicula recta rhachis glabra rami infime 1,0 — 1,2 cm tantum longi bi- vel triflori, angusta bractea sterilis valde elongata (2 2 cm longa) spathacea acuminatissima comitata et ab ea involuta; bracteae primariae 0, florentes 1,0 — 1,3 cm longae ellipticae obtusae glabrae apertae; ovarium apice parce pilosulum; calyx 1,6 cm longus tubulosus tridentatus, dentes trianguläres apice emarginati pilosi; corollae tubus caljce brevior, lobi cucullati <,1 — 1,4 cm longi ovati glaberrimi, posticus latior; labellum 3 cm longum haud unguiculatum apice emarginatum; staminodia lateralia 8 mm longa lanceolata lamellosa; stamen 2,5 cm longum, connectivi appendicula O; stilus parce hirsutus. Japan: Insel Satsuma (blühend im August 1887); auf der Ausstellung 1889 in Paris unter den japanischen Pflanzen. Nota. Inter affines jam ope rhachidis perfeete glabrae facile recognoscenda. 70. A. aquatica (Koenig) Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 346; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 2 56. — Heritiera aquatica Retz. Observ. VI. (I79l) 18. — Languas aquatieum vel sylvestre Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 67. — Hellenia aquatica Horan. Prodr. 35. — Herba perennis modice robusta 1,3 m alta. Folia petiolata oblonga acuta margine puberula et scabrida coriacea supra aspera subtus laevia et glabra. Pannicula oblonga angusta subnutans basi phyllis 2 instructa; brac- teae lineari-lanceolatae concavae membranaceae albae caducae biflorae (?) ; flores breviter pedicellati erecti; caljx subcampanulatus glaber albus tridentatus unilateraliter fissus: corollae albae tubus subaequans; lobi ovato-oblongi subaequales geminati angustiores; labellum obcordatum apice bilobum roseum striatum; filamentum planum roseum; con- nectivi appendicula parva semiorbicularis ; nectarii glandula amplectens alba. Capsula ellipsoidea nigra. Vorder-Indien: Plateau von Deccan, an sumpfigen Orten, an Flüssen und Bächen zwischen Gesträuch (Koenig). Nota. Planta ex descriptione optima Koenigiana sola nota nondum serlus inventa mea sententia melius in sectionem Gatimbii quam ad genus prius Helleniae militat. 71. A. Haenkei C. Presl, Symbol, bot. (1832 — 33) 66 t. 43. — A. malaccensis C. Presl, Reliq. Haenk. I. (1830) 110, non Roscoe. — Caulis certe bimetraUs vel ultra erectus. Folia ad 2 cm longe petiolata, petiolus supra excavatus tomentosus, lineari- lanceolata vel elongato-lanceolata breviuscule et acute acuminata basi attenuata et acuta marginata supra appresse pubescentia subtus velutina mollia ad 6 0 cm longa et 1 2 cm lata; vagina membranacea pubescens, Hgula manifeste bifida ad 1,2 cm longa, lobi ovati acuti, tomentosa"; racemus ad 3 5 cm longus et ultra pedunculo brevi sustentus, rhachis angulata subpungenti-tomentosa, basi vaginis delabentibus instructus ; flores ad 1 0 mm longe pedicellati, bracteae ventricosae tenuiter coriaceae sericeae sub anthesi longitu- dinaliter fissae deciduae; ovarium sericeum 3 mm longum; calyx clavatus ad medium bilabiatus; corollae tubus hoc brevior ut lobi oblong! obtusi sericeus; labellum obovatum apice emarginatum glabrum; connectivi appendicula 0. Philippinen: Insel Luzon bei dem Hafen Sorzogon (Haenke). Nota. Auetor olim putavit, hanc speciem cum A. inalaecensi Roscoe identicam fuisse, at serlus eam pro propria habuit; exemplarium in herbariis pragensibus non porro exstat, ita ut eam non indagare potuerim et Judicium certum de ea mihi non liceat; forsan cum A. Novae Pommeraniae K. Schum. ex insulis philippinensibus nota quadrat. 71''. A. kumatake Makino in Bot. Magaz. Tokyo XVI. (1902) 49. — A. galanga Savat. in hnuma, Somoku-Dzusetzu ed. 2. fol. 10, n. 9, non Swartz. — A. chinensis Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. II. 20, non Roscoe; Iwasaki, Honzo-Dzufu X. fol. 5 — 6. — Herba perennis valida, caules erecti 3,3 m alti. Folia subsessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta utrinque glabra margine breviter et dense ciliolata ad 54 cm longa et 13,5 cm lata; ligula brevis ovata obtusa ciliata. Pannicula erecta angusta basi bracteis amplis 6 — 12 cm longis comitata subracemosa laxa 15 cm longa, 342 K. Schumann. — Zingiberaceae. rhachis gracilis glabra; flores ad suinmum 3 pro pedunculo apice ulterioris congesti; bracleae 3 — 6 mm longae obovatae scariosae glabrae deciduae; bracleolae magnae sub- ellipsoideae ante anthesin glabrae; calvx turbinatus glaber breviter trilobus <,3 cm longus; corollae tubus paulo calyce brevior, lobi 4,5 cm longi oblong! obtusi apico minute ciliolati albi subpellucidi ; labellura sessile lale obovatum 2,6 cm longum et 2 cm latum crispatum ad medium incrassatum album et luteum rubro-venosum ; slaminodia lateralia parva subulato-linearia 5 mm longa; stamen 2 cm longum, anthera 7,5 mm longa subquadrata apice truncata; stilus apicem versus minute pilosulus. Japan: Provinz Ku, bei Inami kultiviert (Matsumura und Okubo, blühend am 22. Juli 1803, Kumatake-san der Eingeborenen); stammt nach Makino aus China, wird aber seit^langem kultiviert. Nota. Postquam monographiam Zingibcracearum jamdudum confeci, spccies a cl. Makin. descriptas inveni; exemplaria typica haud vidi at probabiliter non in errore sum, si hanc speciem cum A. saisumensi Gagnepain idenlicam esse puto; lunc prioritatis causa hoc nomcn ei a cl. Gagnepain creato anteponendum est. Sectio X. BoniophytOD K. Schum. n. sect. Plantae duae in hanc sectionem inclusae inter se valde affines attamen optim« diversae, satis contra normam bracteas primai'ias apice inflorescentiae alabastra tegentes bene conspicuas florentibus similes at planas offerunt. Species 2 ditioni tonkinensi propriae. 72. A. tonkinensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVIII. (i902) p. lAWV. — Herba perennis data validier. Folia alte vaginata, vagina striata glabra, breviter (6 — \0 mm longe) petiolata vel longius (ad 3 cm longe) elongata lineari-lanceolala attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra coriacea ad 60 cm longa et 7 cm lata; ligula magna (2 cm longa) obtusa coriacea. Pannicula 32 cm longa erecta (ex auctore, mihi nutans videtur) angusta (vix 3 cm diametro) rhachis inferne striata glabra superius minutissime at dense pilosula; flores ad 4 — 5 brevissime (ad 2 mm longe) pedicellati congesti pedunculo 2 — 4 mm longo sustenti ; bracteae oblongae acutae coriaceae caducae summae <,5 cm longae, bracteolae similes at breviores et concavae subsericeae; ovarium globosum sericeo-villosum 3 mm diametro; calyx 9 — i 0 mm longus amplus subcampanulatus irregulariter plm-icrenatus unilateraliter ad medium fissus; corollae tubus 7 — 8 mm longus, lobi elliptici 1,4 — 1,7 cm longi, posticus minutissime apieulatus et latior basin versus ciliolatus; labellum obovatum subsessile undulatum apice breviter bilobum ; staminodia lateralia brevissima filiformia, corollae lobo postico affixa ; filamen- lum 4 — 5 mm longum, anthera curvata apice alte emarginata 6 mm longa; stilus apiee sub lente pilosulus. Tonkin: Bei Dong trong (Bon n. 5094, blühend am 3. Februar 1892). Nota. Cl. Gagnepain hanc speciem cum Ä. ylobosa Heran, specie mihi ignota con)- paravit. Flores a me ipso examinati quoad longitudinem petiolorum fiiamenlorum relationts divcrsas mihi ohtulerunt; staminodia miromodo lobo corollae postico nee labello ut cl Gagnepain rede monuit annexa sunt. 73. A. Gagnepainii K. Schum. — A. densiflora Gagnepain in Bull. Soc. bot France XI.VHI. (1902) p. LXXXVIII. non K. Schum. — Herba perennis data modi( . robusta. Folia alta vaginata, vagina striata glabra (ex aurtore villosula), sessilia lineari- lanceolata attenuato-acuminata basi longe angustata margine subscrrulato-ciliolata scubra ceterum utrinque glabra 32 — 45 cm longa et 4 — 5 cm lata; ligula 15 mm longa apir«* iruncata ciliolala coriacea. Pannicula (ex auctore) erecta 20 cm longa densa subspicata 3 cm diametro attenuata, rhachis hispida; bracteae oblongae acutae 1,6 cm longae prope basin pilosulae ciliolatae; bracteolae similes et vix breviores at latiores; flores 3 — 4 congesti subsessiles pedunculo vix 2 mm longo sustenti; ovarium globosum 2 mni diametro aureo-villosum ; calyx turbinatus 8 — 9 mm longus irregulariter pluricrenulatus unilateraliter ad medium flssus dense appresse pilosulus; corollae tubus ealycem suh- aequans appresse pilosus, lobus posticus lateralibus duplo latior concavus tubo paulo U Alpinia. 343 longior; labellum ovatum breviter bilobum vix unguiculatum ; staminodia lateralia in callos binos reducta; anthera apice emarginata; nectarii glandulae turbinatae vertice concavae; stilus parce pilosulus. Tonkin: Bei Dong-trung (Bon, blühend am 2. Februar 1892). Nota. Gl. Gagnepain hanc speciem jam in subgenus Catimbii jure optimo posuit quam- quam affinem Alp. tonkinensem cl. auctor ad Autalpiniae subgenus traxit. Ipse jam speciem sub nomine Alpiniae densiflorae descripsi, nomen igitur mutandum est. Subgenus IV. Dieramalpinia K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIl. (1892) 272. Hoc subgenus species plurimas omnium includens inflorescentiis ultimis cincinnos longiores quamquam vulgo densos referentibus insigne; inflorescentiae speciales propter bracteas tubulosas vel campanulatas invicem se amplectentes saepe adspectum valde peculiarem praebent. Species 41 praecipue parti austro-orientali ditionis generis totius propriae. Conspectus sectionum. A. Pannicula manifesta i. e. rhachis basi saltem ramosa, rami cincinnos gerentes, apice vulgo simpliciter ramosa i. e. im- mediate cincinnos gerens (cf. Älpiniam conchigeram basi saepe ramo solitario onusta et Älpiniam Stapfianam cujus axis im- mediate cincinnos vulgo per paria approximatos vel subverti- cillatos anguste cylindricos portat). a. Cincinni laxi expansi, bracteae omnes demum fissae haud omnes sese invicem amplectentes Sectio I. AUughas K. Schum. b. Cincinni condensati, bracteae invicem quoque serius sese amplectentes, exteriores interdum interiores nunquam fissae (cf. Ä. Stapfianam jam sub A. commemoratam) . Sectio iL Pyenanthus K. Schum. B. Pannicula haud composita, rhachis immediate cincinnos gerens. a. Cincinni radiatim dispositi. a. Cincinni plures ultra 8 (cf. A. elegantem pannicula pen- dula elongata bracteis magnis et Ä. siimatranam, sectionis Strobidiae cincinnis 6 instructam). I. Cincinni in capitula congesta, capitula saepe bracteis magnis involucrata. 1 . Capitulum maximum nutans ultra 7 cm diametro, ei Amomi haud absimile, caljcis dentes breves Sectio III. Amomiceps K. Schum. 2. Capitulum minus 6 cm diametro attingens sessile erectum, calycis dentes elongati . . Sectio IV. Medusula K. Schum. II. Cincinni spicatim dispositi. 1 . Bracteae magnae coloratae .... Sectio V. Eubraetea K. Schum. 2. Bracteae minores vel 0. * Inflorescentia pendula, f Inflorescentia brevis 5 cm longa densa Sectio VI. Cylindrobotrys K. Schum. ff Inflorescentia maxima . . . Sectio VII. Myriocrater K. Schum. ** Inflorescentia erecta. f Pannicula valde elongata, cincinni parvi pluri- flori inter se remoti Sectio VIII. Strobidia K. Schum. ff Pannicula condensata vix 5 cm longa, cincinni oliganthi dense rhachidi conspicuae inserti Sectio IX. Brachybotrys K. Schum. 344 K. Schumann. — Zingiberaceae. ß. Cinciimi pauci ad 6. I. Cincinni longe pedunculati, bracteae raagnae campanu- latae Sectio X. Javana K. Schum. 11. Cincinni sessiles spicalira dispositi . Sectio XI. Oligocinoinnus K. Schum. b. Cincinni manifeste dorsiventraHter dispositi, rhacbis latere altero omnino nuda Sectio XII. Monopleura K. Schum. Sectio I. Allughas K. Sdnim. n. sect. Species 4 Indiam orientalem et Australiam orientalem inhal)itaiit. Conspectus specieroni. A. Pannicula laxissima, cincinni mox borragoidei horizontaliter paii« i 7 i. .1. borragitioides, B. Pannicula oviformis magis condensata, cincinni subracemosi. a. FoUa ulrinque glabra. a. Labellum album rubro-striatum, pannicula 30 cm longa, ovarium sericeum, Capsula nigra 7 5. .1. uUuglms. ß. Labellum album ad medium flavum, pannicula I ö cm longa, ovarium glabrum, Capsula coerulea 76.-4. coenUea. b. Folia subtus subtomentosa 77. .4. arctiflora. Incertae sedis probabiliter in hanc sectionem pertinens . . . . IS. A. stacfiyoidcM, 74. A. borraginoides K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice robusta. Folia alte vaginata, vaginae glabrae striatae, sessilia oblongo-lanceolata acuminata basi angustata utrinque glabra 45 cm longa et 1 0 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa dorso pubcrula. Pannicula laxa 40 cm longa, rami saltem medii cincinnos borragoideos horizontales multi- (ad 1 0-floros) pedunculatos referentes glabri; bracteae 1,5 cm longae subtoraentosae molles subcampanulatae oblique truncatae; pedicelli fructiferi saltem validi <,5 cm longi hispiduli; calyx late turbinatus irregulariter dentatus minute pubeinilus; coroUae tubiis 4 0 mm longus, lobi 14 mm longi, major alte cucuUatus; labellum ii mm longum flavum bifidum; stamen 1,3 cm longum, connectivum ultra thccam productum. Capsula globosa 1,5 cm diametro, calvce et corolla coronata; seinina .'} |iro loculo castänea. (Fig. üE—F). Hinler-Indien: Ober-Birma in den Shan-Staaten (Abdul link n. 55, fruchtend im Oktober). Nota. Specimcn ex herbario calcuttcnsi missuin nomine .1. cUlughas sululutum certe pon ad hanc speciem pertinet. Inflorcscenlia minus composita, ramis mediis et summis immcdiate in cincinnos typicc borragoideos desinentibus , pedicelli validi majores loculi capsulac trispormi eam pro specie propria primo visu significanl. 75. A. allughas (Retz.) Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 346; Monandr. PI. (1862) t. 67; Roxb. FI. ind. cd. 1. I. (1820) 61; Griff. Not. lil. (1853) 43«; Horan. Monogr. (1862) 33; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 253. — IMlmia allughas Willd. Spec. pl. I. (1797) 4; Andrews. l5ol. Hcposit. (1797—180 4) t. 501. — Heritiera allughas Retz. Observ. VI. (1791) 17 t. I. — Languus chincnse Koenig in Reiz. Obsen-. III. (1783) 65. — Zingiber nigrum Gaertn. Fr. I. (1788) t. 12; Rheede, Hort, malab. XI. t. 14. — Herba perennis valida ad 2 m alta. Folia alte vagi- nata, vaginae glabrae striatae, sessilia vel subsessilia lanccolata vel lineari-lanceolata breviter acuminata basi acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 8 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa glabra. Pannicula ad 30 cm longa ramosa, rhachide subtomentosa; cincinni sessiles multiflori demum magis expansi; bracteae primariae parvac 5 mm longae ovatae haud clausae; bracteae florcntes turbinatac oblique truncatae mncronulatae 1 cm longae; flores inodori; ovarium sericeum; calj'X late turbinatus biloltii^ 'i miilateraliter fissus minute pilosulus viridis 9 — 11 mm longus; corollar tuhus viridis s miii longus, lobi oblong» obtusi 10mm metienies extus minute pilnsuli: libdlum obovainm liifidum Fig. 41. Ä, B Alpinia eubractea K. Schum. Ä Inflorescentia. B Flos. — CA. elegans (Presl) K. Schum. Flos. — D — F A. papuana Scheffer. D Inflorescentia speciahs. B Flos. F Anthera. — 0 A. macrostemon K. Schum, Flos. — H—K A. cylindrocephala K. Schum. H Inflorescentia. J Flos. K Galyx. — L — N Rhynchanthus longiflorus Hook. f. L Inflorescentia. M Stamen. N Nectarii glandulae. 346 ^' Schumann. — Zingiberaceae. lobis emarginatis unguiculatum rubrum et intensius striatum 3 cm longum; staminodia minuta; stamen 1,8 cm longum, filamentuni lineare; connectivi appendicula O; nectarii glandulae oblongae 2 mm longae. Capsula globosa <,3 cm diametro nigra, irregulariter rumpens; semina angulata nigra 5 — 6 mm diametro. Vorder- Indien: Vom Himalaja bis Ceylon; häufig bei Calcutta an niedrigen, feuchten Plätzen unter Gesträuch (Roxburgh, blühend zum Beginn der Regenzeit; mala-hindschi-kua; auf der Küste Malabar, taruka oder taru im Sanskrit). Nota 1. Ope panniculae rainosac, ramorum patentum cincinnos gerentum haec sj» . m > oplime recognoscitur. Secundum cl. Baker etiara peninsulam malaccensem et insulos malu> auas inhabitat, quod autcm cl. Ridley quoad aream malaccensem negat; ipse nullum exempluin e Malesia nequidem cultum vidi, ita ut probabiliter haec species peninsulam Indiae occidentalem non transgrediatur. Nota 2. Alpinia Bheedii Wight, Icon. t. 2046 non ut cl. Baker indicavit ad hanc speciem pertinet; e labelli indole plane elucct, hanc tabulam potius A. galangam (L.) Swartx reprcsentarc. Icon Roscoeana haud bona naturam inflorescentiae inexacte reddit; icon Andrews iana autem optima. 76. A. coerulea (R. Br.) Benth. Fl. austral. VI. (4 873) 266. — Hellmia coendea R. Br. Prodr. (4 810) 308; Roscoe, Mon. pl. t. 78. — Caulis ad 4,60 m altus. Folia breviter (vix ad 1 cm longe) petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata apice basique acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 7 cm lata; ligula 8 mm longa acuta glabra. Panni- cula ad 4 5 cm longa parce ramosa, rami in cincinnos oliganthos desinentes; bracteae florentes cylindricae ad 4 cm longae membranaceae unilateraliter fissae; flores posl anthesin saltem ad 4,2 cm longe pedicellati; calyx turbinato-cylindricus unilateraliter fissus vix 4 cm longus glaber; corollac albido-roseae tubus ad 4,5 cm longus; lobi lineari-oblongi subduplo breviores aequales; labellum paulo longius unguiculatum orbi- culare vel potius subreniforme albido-roseum mediano flavum 4,2 cm diametro; stamen 8 mm longum purpureum, connectivi appendicula rotundata vel truncata vix 2 mm longa; nectai'ii glandula amplectens 2 mm longa. Capsula 4,2 cm diameti'o subglobosa irregu- lariter rumpens. Queensland: Sehr häufig um die Rockingham-Bai ; geht bis nach Neu-Süd-Wales. Nota. Hanc speciem in exemplaribus pluribus ante oculum habui; solitaria capsulis sicc albis gaudet; probabilitcr varietas ligulis raajoribus membranaceis distincta exstat. 77. A. arctiflora F. Muell. Fragm. VIIl. (4 872) 25; Benth. Fl. austral. VI. (4 873) 24 6. — Hellenia arctiflora F. Muell. 1. c. — Herba perennis robusta elata ad 4 m alta. Folia brevissime petiolata elongato-lanceolata sacpe longitudinaliter fissa supra glabra subtus subtomentosa ad 45 cm longa et 9 cm lata; ligula obtusa brevis. Panni- cula sessilis contracta, bracteae primariae subellipticae mucronato-acuminatae extus puberulae ultra 2 cm longae; florentes ad 3,5 cm longae elongato-cylindricae mucronulatae lateraliter fissae; calyx 2,2 cm longus tenui-cylindricus apice ampliatus acute trilobus basin versus sericeus; corollae albae tubus hoc brevior; lobi 8 mm longi maximus obovato-oblongus, alii angustiores; labellum 4,2 cm longum obovatum bilobum; connectivi appendicula 4 mm longa obovata. Capsula squalide fuscescens, pedicello 2,5 — 4,5 cm longo praedita trivalvis. Queensland: Auf Felsen um die Rockingham-Bai (Dallachy). 78. A. stachyoides [stachyodcs) Hance in Journ. Linn. Soc. XIII. (4 87 4) 4 26. — Herba perennis gracilior. Folia alte vaginata, vaginae grosse striatae glabrae, subsessilia vel breviter (ad 8 mm longe) petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata attenuato-acumi- nata et caudata basi anguslata utrinque glabra margine dense et breviter ciliolata 17 — 34 cm longa et 3,2 — 3,5 cm lata; ligula brevior scariosa apice biloba dense ciliata. Spica terminalis erecta densa cylindrica 8 — 9 cm longa basi bractea sterili Rubaequilonga suffulta; cincinni vulgo triflori sessiles; bracteae turbinatae ad basin serius fissae ut rhachis sericeo-tomentosae ; ovarium globosum 4,5 mm diametro aureo-sericeum calyx turbinatus extus papillosus potius quam puberulus apice tridentatus, dentes lati apiculati; corollae tubus duplo calycem superans minute pilosulus, lobi oblong! 4 2 — 4 3 mm Alpinia. 347 longi, posticus cucullatus et crasse corniculatus ; labellum 1,3 — <,4 cm longum obovatum crispatum bilobum; staminodia lateralia 2 mm longa filiformia; stamen labello paulo longius. Capsula 7 — 8 mm diametro globosa tomentosa pallide flavidula caljce per- sistente coronata; semina 5 — 6 cinerea plano-convexa rugulosa arillo mucoso munita. Hongkong: Wahrscheinlich Happy vallej in Wäldern (Hance n. 1231, blühend im Juni 1857). Nota. Materiem permancam, florem solitarium tantum haud bene conservatiim et iconem mediocrem ante oculos habui, ita ut non omnino de posltione hujus speciei certus sim. Sectio II. Pycnanthus K. Schum. n. sect. Haec Sectio plantas spectabiles interdum valde elatas includens insulis Poljnesiae incolas solas continet. Ad hunc usque diem 7 tantum nobis notae, quae autem in futuro certissime numero ampliabuntur. Una Novam Guineam alia insulas salomonienses, reliquae insulas samoenses et vitienses incolunt. Conspectus specierum. A. Racemi exstantes forsan partes panniculae amplioris cincinnos elongatos anguste cylindricos per paria approximatos vel sub- verticillatos gereutes 19. Ä. Stapfiana. B. Cincinni nee per paria approximati nee subverticillati pannicula- rum conspicuarum. a. Pannicula maxima effusa erecta. a. Cincinni in ramis distiche dispositi, rami panniculae patentes, bracteae virides campanulato-turbinatae 1,5 cm longa 80. ^. boia. ß. Cincinni spiraliter dispositi, rami panniculae horizontaliter divaricati ut bracteae cylindricae 2,2 cm longae pulchre coccinei Si. A. pulchra. b. Pannicula densior nutans. a. Pannicula ramosissima, rami haud dense congesti, flori- bunda, rhachis glabra. I. Bracteae florentes et bracteolae cylindrice tubulosae 10 — 15 mm longae . 82. A Hemsleyana. II. Bracteae florentes et bracteolae cupulatae 6 mm longae 83. J.. Ilorneana. ß. Pannicula minus ramosa dense congesta ellipsoidea vel oviformis, rhachis subtomentosa. I. Pannicula 1 0 cm longa , folia oblongo-lanceolata (ad 50 cm longa, 18 cm lata) Si. A. Dyeri. II. Pannicula duplo longior, folia lanceolata (ad 45 cm longa, 8 cm lata) 85. ^. samoensis. 79. A. Stapfiana K. Schum. n. sp, — Herba elata valida arundineta efformans. Caulis 2,5 m alta et ultra. Foha petiolata haud ampla elongato-lanceolata acuminata et tenuiter caudata basi acuta supra glabra subtus pilis minutis tenuiter inspersis margine dense strigilloso-ciliata herbacea. Pannicula ampla rhachis angulata glabra, cincinni sparsi at libenter per paria approximati vel quadriverticillati subsessiles anguste cylindrici multiflori; bracteae infimae parvae caducae; florentes anguste cylindricae sicc. nigrae ad 3,5 cm longae coriaceae truncatae superiores florentes membranaceae nervosae; pedicelli complanati sericei apice incrassati ad 1,8 (statu fructigero saltem) longi; ovarium glabrum 2 mm diametro ; calyx bracteis similis 1 0 mm longus truncatus ; corollae tubus hunc aequans, lobi 1,7 cm longi oblongi glabri impar cucullatus; labellum lineare liberum ad medium nervo crassiore et binis lateralibus minoribus percursum 1,7 cm longum, superne pilulis albis inspersum antice emarginatum; anthera vix hirsuta, filamentum 1,2 cm longum apice dentibus binis 3 mm laxemunitum; connectivi appendicula brevis 348 K. Schumann. — Zingiberaceae. obtusa. Capsula globosa f,5 cm diametro calyce coronata glabra; semina angulata nigra arillo albo-griseo cincta. Salomons-Inseln: Sborllands-Insel in sumpfigen, niedrigen Gebieten fern der Küste (Guppj n. <03, blühend im Mai 1884; pai yang pipinla der Eingeborenen). Nota. Haoc species ccrte ut jain in herbario Kewcnsi indicatur Alpiniae boia Seeni. affinis at cincinnis vulgo gcminalis dillert. 80. A. boia Seem. Fl. vitiens. (1865 — 73) 290 t. 88. — Herba perennis robusla bimetralis et ultra habitu musaceo. Folia alte vaginata, vaginae grosse strialae glabrae, petiolo longo (ad 9 cm) vaJido rubro sustcnta oblongo-lanccolata acuminata basi acuta <,5 — 2 cm longa et 30 — 40 cm lata ulrinque glabra; ligula 2 cm longa biloba. Panni- cula maxima e cincinnis elongatos distiche dispositis elTormata; bractcac primariae 1,5 cm longae truncalae haud fissae; flores ad \ cm longe pedicellati; ovaiMum glab- rum 3 — 4 mm diametro; calyx subcampanulalus 6 mm longus truncatus subciliolatus; coroUae roseae tubus aequilongus, lobi <0 mm longi, maximus concavus duplo aliis latior; stamen paulo brevius; filamenlum incurvalum, connectivi appendicula brevissima obtusa; labellum roseum obovatum oblusum \0 mm longum; staminodia minuta dcnti- formia. Capsula globosa glabra. Fidschi-Inseln: In Wäldern auf Vili Leon am Wege von Navua nach Namosi (Seemann n. 620; boia der Eingeborenen). Nota. Habitu, si inflorescenüain ncgligis, species magnas generum Miisae vel Heliconiae quasi in menioriam revocat; incolac cam Musam spirituum silvarum nuncupant et tactum plantac magni detriinenti esse credunt. 81. A. pnlchra (Warb.) K. Schum. — Hellwigia jmlchra Warb, in Engler's Bot. Jahrb. Xlll. (1891) 279 ex p., Nachtr. 451; K. Schum. in Engl. u. Pranll, Pfizfam. Nachtr. (1897) 92, in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 326; K. Schum. et Lauterb. Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 231. — Caulis ultra 3 m altus validus. Folia longissime (ad 1 4 cm) petiolata lanceolata acuminata basi acuta et breviter rolun- data utrinque at densius subtus secus mcdianum prope marginem densissimc puberuhi submetralia et 1 8 cm lata ; ligula 2 cm longa obtusa villosa. Pannicula ampla, rhachis validissima 40 cm longa ramosa rubra, e cincinnis copiosissimis sessilibus subverticillatim approximatis efformata; bracleae primariae 0, florentes subclavato-cjUndricae 2,2 cm longae serius ad fere 3,0 cm elongatae minute apiculatae oblique minutissime pilosulae; flores pedicello applanato 1,2 dein ad 2,3 cm longo sericeo suffulti; ovarium glabrum; calyx cylindricus 1 cm longus tridentatus minutissime et appresse pilosus; coroUae tubus 1,2 cm glaber; lobus maximus 12 mm longus corniculatus ad medianum subsericeus, alii 1 1 mm longi ; labellum lanccolatum obtusum 1 3 mm longum margine pilosulum ; filamenlum lineare 8 mm longum ; connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 lineares 3 mm longae. Neu-Guinea: Kaiser- Wilhelmsland, im Gipfelwald des Sattelberg (Hellwig, War bürg); Finisterre-Gebirge (Ilellwig); Salomons-Inseln: Besonders New Georgia (Offiziere S. M. S. Penguin). Nota. Jam olim monui, genus Ilellicigiac proxiiue ad Alpiniae scciioncm Dicram alpiniae accedere; examinationes reitcralae lloruni aceuratae characlcroni nulluni mihi pracbuerunt ad^ generis conservationem idoneum, quamobrem hanc specieni nunc in genus Alpiniae recepi. 82. A. Hemsleyana K. Schum. n. sp. — Ilerba elata valida habitu musaceo; caules ad 5 m alti et ultra. Folia manifeste ad 3 cm longe petiolata ampla lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 60 cm longa et 20 cm lata; ligula 1,6cm longa rotundata glabra. Inflorescentia tcrminalis probabiliter pendula floribunda ad 7 cm longa; rhachis valida angulata verisimiliter rubra glabra, rami sessiles infimi peduncu- lafi, rhachis complanata, immediate cincinnos dorsiventralitcr distichos sessiles gereutes; bracteae ovalae acuminatae coriaceae caducae; bracteae florentes extimae 10— 15 mm longae lubulosae truncatae minutissime subaureo-pilosulae, interiores bicarinatae; pcdiccIH lineares bracteas aequanles; ovarium glabrum; caljx ad 7 mm longus apice bilobus; corollae tubus hune aequans, lobus dorsalis ellipticus, ventrales paulo longiores inier Alpinia. 349 se et cum labello ad 5 mm connati; ulterius ellipticum bicarinatum apice lobulatum ciliolatum; stamen 9 mm longum pilosum, anthera connectivo denticulato 2 mm longo munita. Bacca globosa. Fidschi-Inseln: Auf der Insel Rabi große Dickichte bildend (Home n 593, blühend im März 1878). Nota. Species ut in herbario Kewensi indicatum est, Ä. boiae Seem. subaffinis at cin- cinnis non in planitie unica distichis sed dorsiventraliter dispositis ceterum cincinnis brevioribus, anthera hirsuta optime diversa. Speciem in honorem amicissimi cl. Hemsley auctoris sagacis- simi atque peritissimi baptizavi. 83. A. Horneana K. Schum. n. sp. — Herba valida elata habitu musaceo. Gaules fere ad 6 cm alti, Folia longiuscule peliolata, petiolus supra alte canaliculatus 6 cm longus, lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 70 cm longa et 1 0 cm lata; ligula coriacea obtusa 1,5 cm longa. Pannicula angusta cylindrica densa pendula vaginis et spathis ad 25 cm longis binis suffulta; rhachis teres glabra; rami breves infimus ab aliis remotus tantum 3 cm longus, alii breviores_, cincinnos 4 — 5 raro 6 subsessiles gereutes; bracteae subcupulatae truncatae vix \ mm altae; bracteae florentes cjUndrico- campanulatae truncatae coriaceae glabrae apice tantum pilosulae 6 — -1 mm longae sicc. rubescentes; pedicellus huic aequilongus apice pubescens, inferius puberulus; flores desi- derantur. Fidschi-Inseln: Auf feuchten Plätzen in Wäldern (Hörne, ohne Nr.). Nota. Habitu hacc species miromodo Alpiniam nupiocrateram K. Schum. insulae terna- tensis reiterat at cincinni manifeste minores evadunt; ab ea insuper pannicula conspicue ramosa, rhachide cincinnos non immediate gereute valde distat. 84. A. Dyeri K. Schum. n. sp. — Herba elata ex inflorescentia valida vel robustis- sima. Folia oblongo-lanceolata acuminata utrinque glabra margine tantum et apice sub lente valida ciliolata ultra 50 cm longa et 18 cm lata. Inflorescentia dense congesta ad 1 0 cm longa pedunculo valido subaequilongo sustenta primum erecta dein probabi- liter pendula cylindrica obtusa, basi bracteis magnis membranaceis probabiliter coloratis comitata, rhachis tomentosa vix angulata; cincinni stricte sessiles ad 3 cm longi, bracteae hos suffulcientes breves, florentes turbinatae oblique truncatae coriaceae ad medium longitudinahter carinatae glabrae; pedicelli lati complanati apice saltem subtomentosi. Flores desiderantur. Samoa-Inseln: Ohne bestimmten Standort (Whitmee n. 276, blühend im März 1878). Nota. Quamquam flores hujus speciei ad hunc usquc diem ignoli sunt, tamen ex indole inflorescentiac species bene recognoscenda. 85. A. samoensis Reinecke in Englers Bot. Jahrb. XXV. (1898) 597 t. 1 0. — Caulis usque ad 3 m altus. Folia breviter subpetiolata lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 45 cm longa et 8 cm lata. Pannicula 20 cm longa, rhachis sub- tomentosa angulata valida pendula (saltem serius); cincinni breviter pedunculati vel stricte sessiles; bracteae infimae maximae membranaceae prob, coloratae ad 20 cm longae, florentes turbinatae truncatae demum ad basin fissae nervosae c. 1,5 cm longae; ovarium subaureo-sericeum 4 mm longum; calyx turbinatus aequilongus glaber bi- vel trilobus irregulariter lobatus unilateraliter fissus ; corollae albae tubus 2 mm longus *), lobi ad 2,5 cm longi, maximus cucullatus et apiculatus, alii lanceolati paulo breviores; labellum cuneatum bis bilobulatum priores aequans haud adnalum; stamen paulo brevius, filamentum latissimum infra antheram dentibus binis (staminodiis) munitum; connectivi appendicula brevis obtusa; nectarii glandulae 2 mm longae subscrotiformes ruminatae. Capsula 2,5 cm longa et 1,5 cm diametro. Samoa-Inseln: Upolu am Kraterrand des Lanutuo (Graeffe n. 1183, Reinecke n. 301, blühend im Mai, ava pui der Eingeborenen wie Zingiber zerumbet oder *) Cl. Rein ecke tubum 5 mm longum indicavit, quod certissime haud cum natura quadrat; tubum corollae evolutae 2 cm longum mensus sum. 350 K. Schumann. — Zingiberaceae. zur Unterscheidung von ihm ava pui toasivi, das auf dem Kammgebiet heimisch; ohne bestimmten Standort (Whitmee n. 37, durch viel breilere Blätter ausgezeichnet). Nota. CI. auetor bracteam campanulatam huic spcciei insignem habuit et putavit, uni- florani clausam reniansisse, plurifloram aulem fissan». In sectione tota DieramalpinuK bract. a. nunquam interdum uniflorae interdum pluriflorae evadunt sed ubique relationeni ullerior. m exhibent; si unillora apparet inflorescentia nondum evoluta est. Icon a cl. auetor addila dcinon- strat, stamen in tubum non connatum esse, difflcile re vera est dictu, quo modo stamen soli- tarium secum in tubum coalesceret. Exemplorium typicum mibi non visum, Whitmeeanum foliis niulto majoribus ad 23 cm latis gaudet, ceterum cum typo porfecte congrucns. Spccies dentibus infra antheram valde insignis. Sectio III. Amomiceps K. Schum. n. sect. Indole inflorescentiae haec sectio ad genus Ämomi magis accedit, ila ul probabi- liter multi botanici capitulum a caule folioso ruptum pro specie generis Amomi vel potius Phaeomeriae haberent; ab ambobus haec sectio autem capitulo caulem foliosum claudente dilTert. Species 2 tantum notae altera insulas fidschienses altera insulam sumatranam et peninsulam malaccensem incolit. Conspectus specierum. A. Capitulum globosum, bracteae florentes et bracteolae lubulosae 6 cm longae, pedicelli lineares 3 cm metientes, coroUae lobi omnes cucullati et apiculati 86. ^. macrocephcUa. B, Capitulum obconicum, bracteae florentes multo breviores cam- panulatae, flores subsessiles, corollae lobus posticus cucullatus et apiculatus, laterales planae obtusae 87.-4. capikllata. 86. A. macrocephala K. Schum. — Herba perennis validissima habitu musaceo elata; caules ad 6 m alti. Folia minora ad 7 cm longe petiolata, petiolus supra anguste canaliculatus glaber, lanceolata vel lineari-lanceolata utrinque glabra sicc. coriacea castanea; vagina dure coriacea, ligula ad 2 cm longa apice obtusa. Flores capitulum subnutans pedunculo crasso superne <,5 cm diametro sustentum referentes, capitulum globosum <0 cm diametro; bractea extima maxima, laminae rudimento parvo donata cum ulteriore ad 10 cm longa late ovata glabra, interiores multo angustiores lanceolatae acutae coriaceae extus appresse sericeae; florentes tubulosae ad 6 cm longae unilatera- liter spathaceo-fissae pulchre aureo-sericeae ; pedicelli lineares ad 3 cm longi vel paulo ultra margine puberuli; calyx 3 cm longus tridentatus unilaleraliter fissus ut bractea indutus; corollae lobus hoc conspicue brevior, lobus impar maximus coriaceus lanceo- lalus cucullato-apiculatus complicatus 3,2 cm longus, pares lineares inapiculati 2,8 cm longi; labellum anguste lineare 2 cm longum (insectis affectum); stamen 2,5 cm longum, connectivi appendicula 0. Fidschi-Inseln: An vielen Stellen der Bergwälder auf feuchtem u. fruchtbarem Boden häufig in großen Massen (Home, blühend im Dezember 1877). Nota. Haec species certe in sectionem Dicramalpiniae pertinet quia pedicellis pcculiaribus hie tantum nolis gaudet; ab omnibus specicbus autcm indole inflorescentiae maximae longe distal. 87. A. capitellata Jack, Malay. Miscell. II. (<820) n. 7. 4; Hook, in Journ. Bot. I. (1834) 360; Hidl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (4 899) Mt. — Herba perennis valida bimetralis vel ultra fusco-purpurea subtomentosa. Folia longe (ad 7 cm) petiolata lan- ceolata acuminata et caudata margine puberula ad 60 cm longa et 40 cm lata. Inflores- rontia capitata obconica nutans 9 cm diametro; bracteae primariac maximae late ovatac fuspidatae membranaceae 7 cm longae et latae ; florentes campanulatae rotundatae ; flores subsessiles vix cxserti; calyx <,3 cm longus late cupulatus obsolete lobatus, lobi rotundati, ruber; coroUae albae tubus paulo longior, lobi 2,3 cm longi, maximus 4,8 cm latus cucullatus et crasee nibro-apiculatus, alii obovati obtusi; labellum 3,5 cm longum Alpinia. 351 obovatum apice bifidum margine albo involutum crispum, fundo aurantiacum maculis obscure rubris lineatim dispositis notatum; filamentum 2,3 cm longum flavidum lineare; connectivi appendicula 0 ; staminodia brevia acuta obscure rubra. Capsula globosa sub- tomentosa viridis. Sumatra: Bei Benkoelen (Jack). Halbinsel Malakka: In Wäldern der Provinz Wellesley, bei Ära Kudah (Ridley); in der Landschaft Dindings, am Gunung Tungul (Ridley). Nota. Prima fronte haec species A. javanicam Blume in memoriam revocat, at capitulo ab hac et ab omnibus aliis valde discrepat. Sectio IV. Medusula K. Schum. n. sect. Haec Sectio quoque capitulis terminalibus contra praecedentem autem immediate vaginae ultimae insidentibus, ut vulgo dicunt, sessilibus non pedunculatis gaudet. Bracteae et calyces acuminati vel subulati interdum elongati adspectum capituli multis acuminibus horrentem faciunt. Species 2 Novam Guineam indico-batavam inhabitant. Conspectus specierum. A. Capitulum bracteis maximis involucratum, calycis dentes 5 mm longi, folia subtus subtomentosa moUia 88. J.. euastra. B. Capitulum bracteis minoribus circumdatum, calycis dentes maximi 2 cm longi, folia subtus glabra 89. ^. calycodes. 88. A. euastra K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 296. — Gaulis modice validus. Folia i cm longe petiolata lineari-lanceolata acuminata caudata supra pilis inspersa subtus subtomentosa moUia ciUata; ligula 1,5 cm longa biloba tomentosa. Inflorescentia capitata globosa 6 cm diametro e cincinnis plurimis efformata bracteis quatuor magnis ovatis acuminatis coloratis extus tomentosis mollibus cincta, pedunculo tomentoso; ovarium aureo-sericeum ; calyx tubulosus cum dentibus subulatis ad 1,6 cm longus appresse pilosus; corollae subsericeae tubus ei subaequilongus, lobus maximus lon- gissime corniculatus 2,8 cm longus, minores 10 mm tantum longi; labellum lanceolatum 7 mm longum extus subsericeum; anthera subsessilis; connectivi appendicula obtusa utrinque pilosa; nectarii glandulae scrotiformes (Fig. itM). Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Raruvi (Beccari, Pi. Pap. n. 348). Nota. Haec species Ä. calycodi similis et certe affinis; ab ea autem indumento molli foliorum et calycis lobis multo brevioribus omnino differt. 89. A. calycodes K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 295 t. 4, Fig. A. — Herba perennis modice valida ad 1,50 m alta. Folia alte vaginata, vaginae glabrae grosse striatae, sessilia lanceolata breviuscule acuminata basi acuta utrinque glabra 15 — 30 cm longa et 4,5 — 6 cm lata; ligula ad 3 mm longa obtusa breviter puberula. Inflorescentia capitata globosa 6 cm diametro e cincinnis plurimis efformata basi bracteis binis brunneo-rubris suffulta; bracteae florentes 3,5 cm longae probabiliter initio clausae, sub anthesin oblongo-lanceolatae unicostatae longe caudatae; calyx ut ovarium glaber subcylindricus tubus \ 3 mm longus lobis 2 cm longis filiformibus munitus ; corollae tubus 1 1 mm longus, lobus maximus 2,7 cm longus longe corniculatus, minores 9 mm tantum longi; labellum roseo-album 4 mm metiens ciliolatum dorso sericeum; filamentum breve; connectivi appendicula obtusa utrinque sericea; nectarii glandulae 1,2 mm longae ruminatae. (Fig. 42i\^ — P). Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Andai (Beccari , Pi. Pap. n. 589, blühend im August); ohne bestimmte Standortsangabe (Zippelius). Nota. Species distinctissima inflorescentia globosa et calycis lobis longissimis statim recognoscenda. 352 ^ Schumann. — Zingiberaceae. Sectio V. Eubractea K. Schum. n. scct Haec Sectio species inflorescentia habitu valde polyraorpha includit et forsan serius melius in plures dividenda est. Omnes bracteis majusculis interdum maiimis certe non raro coloratis et apparatum egregium ad insecta illicienda optime aptum efOcientibus (quod germanice Schauapparat nominamus) insignes. Species 8 Malesiam orientalem usque ad Novam Guineam et insulas philippinenses inbabitant, solitaria in Australia orientali tropica viget. Conspectas specierum. A. Bracteae (ubique primariae, cincinnos gerentes) omnes subae- quales vel sensim magnitudine apicem versus deerescentes. a. Bracteae maximae ad < 2 cm longae oblongae vel oblongo- lanceolatae membranaceae, inGmae steriles initio panniculam involventes dein oblitterantes haud deciduae 90. Ä. eustales. b. Bracteae minores 3 — \0 cm longae duriores. a. Bracteae persistentes. I. Bracteae lineares. 1 . Pannicula cincinnis paucioribus instructa. * Bracteae ad 7 cm longae, flores ad 5 cm longe pedicellati 9\. A. elegans. ** Bracteae parvae vix 3 mm longae, flores 4 — 6 mm longe pedicellati 92. ^4. racemigera. 2. Pannicula ex cincinnis plurimis efformata floribunda 93. A. eubractea. II. Bracteae ellipticae iis sectionis Catimbii similes. Panni- cula nutans vel rectangule curvata 94. ^4. oceanica. ß. Bracteae ovatae deciduae, pannicula pendula, cincinni ellip- soidei dein crassius cylindrici. I. Cincinni plurimi 6 cm longi,' connecüvi appendicula brevis obtusa 95. ^. pajmana. II. Cincinni pauciores (ad 8) angustiores 2 — 2,5 cm longi, connectivi appendicula in laminam pilosam producta . 96. ^. molvLCcana. B. Bracteae infimae tantum majores, sequentes multo breviores, pannicula densa 97. vi. densiflora. 90. A. eustales K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. («899) 288. — Folia ad 5 mm longe petiolata oblongo-lanceolata breviuscule acuminata basi acuta margine minutissime pilosula ad 30 cm longa et 9 cm lata; ligula 6 mm longa acuta glabra. Pannicula pendula 20 cm longa, bracteae primariae steriles maximae (<2cm longae) late lanceolalae tenerrimae et certe coloratae; cincinni sessiles, bracteae florentes 8 mm longae campanulatae oblique truncatae nervosae glabrae; ovarium glabrum; ca\yx <2 nun longus subclavalus trilobulatus glaber ; corolla . . . ; anthera .... Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Rancoi (Beccari, Pi. Pap. n. 251, blühend im August). Nota. Nulla species alia bracteis tarn magnis gaudet; itaque optime recognoscitur etianisi ad hune usque diem flores non perfecte noti. 9*. A. elegans (Presl) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 288.— Kalowratia elegans Presl, Rel. Uaenk. I. (1827) H3 t. 20. — Renealmia gracilü Blanco, Fl. Filip. ed. \. (1836) {. — R. ea:a;tato Blanco, Fl. Filip. ed. 2. T — Alpinia gracüis (Blume) Rolfe in Joum. Linn. Soc. XXI. (<887) 316. — A. gigantea Vill. in Blanco, Fl. Fihp. ed. 3. 225 (syn. exci.). — Caulis modice validus. Folia sessilia iineari-lanceolata breviter acuminata et caudata margine praecipue apicali puberula ceterum utrinque glabra 30 cm longa et ultra et 6 cm lata; ligula 8 mm longa retusa villosa. Pannicula ad 22 cm longa e cincinnis 5 vel 6 paucifloris composita; bracteae primariae Alpinia. 353 lineari-lanceolatae ad 7 cm longae obtusae, florentes ad 6 cm longae bicarinatae cylin- dricae trilobae sericeae ; flores ad 5 cm longe pedicellati ; ovarium cylindricum glabrum ; calyx 2,3 cm longus sericeus tridentatus unilateraliter fissus; corollae tubus i cm longus, lobi 4 cm longi, maximus erectus alte concavus, laterales revoluti; labellum brevius cuneatum trilobatum; filamentum anguste lineare; connectivi appendicula brevis rotun- data; staminodia dentiformia vix 2 mm; nectarii glandula . . . (Fig. 41 G). Philippinen: Insel Luzon, bei dem Hafen Sorzogon (Haenke). Nota. Planta speciosissima nuperrime a cl. Warburg iterum in patria detecta indole inflorescentiae statim recognoscitur. Capsula et semina a cl. P r e s I descripta carte non ad hanc speciem pertinent. 92. A. racemigera F. Muell. Fragm. VIII. (1872) 27; Benth. Fl. austral. VI. (1873) 265. — Statura minus elata. Folia sessilia elongato-lanceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 30 cm longa et 5,5 cm lata; ligula brevissima auriculis binis vaginam terminantibus. Racemus ad 15 cm longus pedunculatus rhachis subtomentosa; bracteae florentes lanceolatae pedicellis 4 — 6 mm longis breviores; calyx 8 mm longus campanulatus ad medium trilobus glaber membranaceus, lobi acuminati; corollae pallide flavae tubus 9 mm longus crassiusculus ; lobi ovales subaequales, maximus alte con- cavus; labellum 7,5 mm longum supra pallide sericeum; filamentum latum 1,8 cm longum; connectivi appendicula 0. Capsula rubra ad 1,5 cm longa obtusa trigona tarde valvata. Queensland: An den Flüssen, welche in die Rockingham-Bai münden (Dallachy). 93. A. eubractea K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 289. — Caulis ad 2^5 m altus. Folia brevissime petiolata oblongo-lanceolata acuminata caudata basi acuta utrinque glabra ad 35 cm longa et 9 cm lata; ligula 7 mm longa truncata extus hinc inde pilo inspersa. Pannicula probabiliter nutans 35 cm longa; bracteae primariae lanceolatae acutae dein obtusae infimae 4 cm longae rubrae persistentes; cincinni sub- sessiles, bracteae florentes tubulosae oblique truncatae nervosae 2 cm longae; flores 2,3 cm longe pedicellati; ovarium sericeum; calyx 1,5 cm longus clavatus trilobulatus ; corollae rubellae tubus 1,4 cm longus, lobi oblongi 7 mm longi; labellum 5 mm longum cuneatum subtrilobulatum ; filamentum breve, anthera 3 mm longa; connectivi appendicula 0; staminodia dentiformia 0,6 mm longa; nectarii glandulae 2 lineares 1,5 mm longae (Fig. 41^, B). Sunda-Inseln: Celebes bei Takalekadjo , 1500 m ü. M. (Vettern Sarasin n. 846). Nota. Bracteis primariis magnis probabiliter coloratis persistentibus species distinctissima. 94. A. oceanica Burkill in Proc. Cambr. Philos. Soc. IX. (1896) 93. — A. nutcms K. Schum. Fl. Kaiser- Wilhelmsl. 28, non Roscoe nee Glohha nutans L. — Ä. Mig- leriana K. Schum. in Notizbl. bot. Gart. Berlin II. (1898) 102, in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 292. — Caulis ad 3 m altus. Folia brevissime petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata breviter vel longius acuminata basi acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 6,5 cm lata; ligula 5 mm longa obtusa. Pannicula erecta 10 cm longa e cincinnis c. 1 2 sessilibus eff'ormata, rhachis tomentella ; bracteae primariae amplae late ellipticae obtusae ad 2,5 cm longae albae, diutius persistentes, florentes ad 1,5 cm longae tubulosae mucrone solitario praedito unilateraliter ad medium fissae; ovarium glabrum; calyx 2,2 cm longus cuspidato-trilobus albus; corollae albae tubus 1,9 cm longus, lobi lanceolati 1,7 cm longi aequales; labellum oblongo-lanceolatum obtusum album 1,2 cm longum; filamentum breve; connectivi appendicula 1 mm longa obtusa; nectarii glandula amplectens 3,5 mm longa. Capsula globosa alba. Papuasien: Bismarck-Archipel, Neu-Pommern, auf der Nordtochter u. in Schluchten bei Ralum, auf schwarzem, vulkanischem Boden (Dahl); Neu-Hannover, auf der West- spitze der Queen-Charlotte-Halbinsel im Dschungelwald gesellig (Naumann, blühend im JuU, labue der Eingeborenen); Neu-Mecklenburg, Admiralitäts- und Salomons-Inseln. Nota. Materie nunc sat ampla A. oceanicae Burk. et A. Englerianae K. Schum. iterum iterumque acuratissime examinata tandem recognovi, has species duas in unam conjungendas A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 23 TJ J3 Fig. 42. A, B Alpinia ofßcinarum Hance. A Flos. B Fructus. — C—D A. aiametisis K. Schum. C Pars inflorcscentiae. D Flos. — E—F A. borragimides K. Schum. E Fructus. F Flos. — O OdorUychium detitictäatu?n (Ridl.) K. Schum. Flos. — HA. coeruleo-viridis K. Schum. Flos. — J A. javanica Blume. Inflorescentia specialis. — K—L A. myriocrcUera K. Schum. K Inflores- centia specialis. L Anlhera. — M A. cuastra K. Schum. Flos. — N—P A. calycodes K. Schum. K Inflorescentia specialis. 0 Anthera. P Fructus. (Icones originariac). ■^ Alpinia. 355 esse. Pannicula nempe initio erecta strieta sensim pondere florum evolutorum pendere ineipit et demum nutat; differentiae aliae foliorum levioris momenti et transitus inter formas angustiores et latiores laminae non desunt. Quod de Qlobba nutante L. dixi cf. Engler's Bot. Jahrb. 1. c, 95. A. papuana Scheffer in Journ. Jard. Buitenzorg I. (1876) 56. — A. gigantea Blume, Enum. pl. Javae I. (1827) 59 ex p. — Ä. colossea K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 289. — Caulis maximus ad 6 m altus. Folia sessilia elongato-lanceo- lata brevissime acuminata basi acuta margine praecipue apice minute pilosula ceterum glabra ad 90 cm longa et 1 6 cm lata; ligula 4 mm longa acuta. Pannicula nutans ad 70 cm longa apice aureo-subtomentosa e cincinnis cylindricis numerosis distantibus sessilibus 5 cm longis composita; bracteae primariae ovatae, florentes campanulatae ad 1,7 cm longae oblique truncatae bicarinatae; flores sessiles omnes partes coriaceae; ovarium subsericeum; calyx 1,3 cm longus tubulosus unifariam sericeus minute triden- ticulatus oblique fissus; corollae tubus 12 mm longus, lobi oblong! obtusiusculi 12 mm longi; labellum 10 mm longum oblongum acutum; filamentum 3 mm longum, anthera dorso sericea 8 mm longa; connectivi appendicula brevis obtusa; staminodia subulata 2,5 mm longa; nectarii glandulae scrotiformes ruminatae (Fig ÜD — F). Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Soson (Beccari, Pi. Pap. n. 192, blühend im Juli). — Amboina (Binnendijk, Galoba der Eingeborenen). Nota 1. Statura maxima et indole panniculae species distinctissima. Hanc speciem pro- babiliter cl. Rumphius in Herb, amboin. VI. 140 t. 63 sub nomine Glohha silvestris rninor depinxit et adumbravit, quod mihi verisimile quia nunc species in Amboina iterum inventa est. Nota 2. Haec species sine ulla dubitatione cum A. gigantea Blume, Enum. pl. Jav. I. (1827) 59 ex p. congruit. Nomen Blumeanum postposui quia species mixta ex inflorescentia Alpiniae papuanae et e folio Amomi specie cujusdam composita insuper iconem Rumphianam t. 62 immerito includit. Specimen florens autem ex Amboina orta cum tabula Rumphiana 62 congruit. Secundum usum auctorum botanicorum autem nomen speciei mixtae melius deletur quam ulterius conservatur. 96. A. moluccana Gagnepain in Bull. Soc. bot. France XLVIII. (1902) p. XC. — Herba perennis ex indole inflorescentiae modice valida. Vaginae altae striatae glabrae. FoHa stricte sessilia elongato-lanceolata breviter acuminata basi longe attenuata minu- tissime et densissime ciliolata ceterum utrinque glabra, 20 — 45 cm longa et 3^5 — 7 cm lata; ligula coriacea obtusa 2 — 3 mm longa. Pannicula nutans elongata gracilis 14 — 1 5 cm longa glabra foliis 3 summis sensim abbreviatis lanceolatis acuminatissimis bracteiformibus et probabiliter coloratis comitata, cincinni 8 sessiles distantes 2 — 2,5 cm longi; bracteae florentes ovatae vel ellipticae 1 — 1,5 cm longae semiamplexicaules coriaceae basi membranaceae apiculatae ; bracteolae 1 — 1,5 cm longae turbinatae coriaceae truncatae et plus minus fissae; ovarium glabrum; calyx glaber 1,2 — '1,3 cm longus biapiculatus glaber; corollae tubus calycem aequans, lobus posticus apice cristatus; labellum linguiforme apice subintegrum breviter et late unguiculatum extus pilosum; staminodia lateralia in callos binos reducta; filamentum breve; connectivi appendicula in laminam crassam pilosam semiinfundibulariformem producta; nectarii glandulae cupu- lam alte fissam referentes. Molukken: Auf der Insel Rawak (Gaudichaud n. 101). Nota, Haec species A. papuanae Scheffer affinis et habitu haud absimihs, at statura graciliore, pannicula glabra et imprimis corollae lobo postico insigniter dififert. 97. A. densiflora K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 292. — Caulis .... Folia .... Pannicula 8 cm longa densa e cincinnis multis sessilibus multifloris composita, rhachis tomentosa; bracteae primariae infimae maximae ovatae subtomentosae subtus molles ad 7 cm longae, superiores multo minores ; florentes sub- cylindricae truncatae ad 18 mm longae; ovarium sericeum; calyx 1,6 cm anguste turbinatus trilobatus; corollae glabrae tubus 1,3 cm longus, lobus maximus longe cor- nutus 1,6 cm longus, laterales triente breviores; labellum 8 mm longum oblongo-lineare extus pilosum; filamentum lineare; connectivi appendicula semielliptica hirsuta; nectarii glandulae 2 lineares vix 1,2 mm longae. Neu-Guinea: Holländischer Anteil (Beccari, Pi. Pap. n. 916). 23* 356 K. Schumann. — Zingiberaceae. Sectio VI. Cylindrobotrys K. Schum. n. sect. Indole panniculae haec species nonniülas subgeneris BltiZfOlpiniae in niemoriam revocat. 98. A. cylindrocephala K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. («899) J97. — (Paulis modice validus. Folia ad 5 mm longe petiolata lanceolata apice acuminata basi acuta supra glabra subtus pilis brevibus inspersa ad 40 cm longa et 7 cm lata; liguJa inaxima membranacea alba ultra 6 cm longa. Inflorescentia densissime capitata cvlin- drica obtusa conti*a caulem rectangula ad 4 cm longa et 3 cm diametro e cincinnis plurimis composita; bracteae florentes rubrae campanulatae oblique truncatae 8 min longae unilateraliter fissae nervosae; flores pedicellis 3 mm longis complanatis suffulti; caljx \ i mm longus cylindricus trilobulatus ; corollae glabrae tubus 5 mm lobus maximus \ 5 mm longus brevissime corniculatus minores i 3 mm longi ; labellum nlbum lanceo- latum glabrum 16 mm longum; connectivi appendicula brevis rotundata glabra; sta- rainodia cuneata 4,5 mm longa; nectarii glandulae truncatae crenulatae \ mm longae (Fig. i\H—K]. Sunda-Inseln: Süd-Celebes am VVawo-Kraeng in Bergwäldern (Warburg n. < 6888); bei Lampobattang, 2 000 — 3000 m ü. M., dichte Bestände bildend (Vettern Sarasin n, 1243, blühend im November). Sectio VII. Myriocrater K. Schum. n. sect. Cincinni pro rata breves vel brevissimi bracteas florentes et bracteolas insigniter dense et alte amplectentes offerunt. Species 2 insulas moluccenses et Novam Guineam inhabitant. Conspectus speciernm. A. Pannicula anguste densa, cincinni interrupte subverticillalim dispositi sessiles pauciflori, folia subsessilia 99. A. stenostachys. B. Pannicula laxa, cincinni spiraliter dispositi pedunculati multiflori, folia 1 cm longe petiolata i 00. A. myriocraiera. 99. A. stenostachys K. Schum. in Engler's Bot. Jalu-b. XXVII. (4 899) 289. — Caulis foliosus 1 m altus. Folia sessilia vel vix 1 mm longe petiolata lanceolata bre- viuscule acuminata utrinque glabra ad 25 cm longa et 6 mm lata; ligula vix i mm longa truncata vel recisa. Pannicula ad 1 8 cm longa spiciformis interrupta e cincinnis copiosis verticillatis sessilibus bifloris composita; bracteae primariae 1 mm longae ovatae minutissime puberulae, florentes 5 mm longae cupulares oblique truncatae initio clausae; flores rubri sessiles; ovarium glabrum; calyx 5 mm longus campanulatus irregulari- trilobatus; corollae tubus brevis, lobi oblongi obtusi, labellum orbiculare prope basin pilosulum; connectivi appendicula brevis acuta. Neu-Guinea: Kaiser-Wilhelmsland, am Sattelberg im Primärwald . bei Kekugalla (Lauterbach n. 516, blühend im Juli). Nota. Haec species probabiliter intcr omnos noribus minutissimis donata pannicula angusta interrupta rccognoscitur. Flores ex alabastris descripli. 4 00. A. myriocratera K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 290 t. 3, Fig. K. — Caulia elatus robustus. Folia ad I cm longe petiolata amplissima lanceolata breviuscule acuminata basi acuta margine minute pilosula ad 1,10 cm longa et 20 cm lata; ligula 1 cm longa et ultra acuta apice pilosa. Pannicula nutans 50 cm longa e cincinnis copiosissimis ad 5 mm longe pedunculatis composita; bracteae primariae breves, florentes 12 mm longae campanulatae glabrae nervosae; flores pedicellis ad 10 mm longis ciliatis suffulti; calyx campanulato-tubulosus trilobulatus 9 mm longus; corollae albae tubus 8 mm longus, lobi 9 mm longi ; labellum oblongum obtusum 1 3 mm longum ; filamentum 4 mm longum, connectivi appendicula O; staminodia lanceolata ad 1,8 mm Alpinia. 357 longa; nectarii glandulae scrotiformes ruminatae 2 mm longae. Capsula ferruginea olivi- formis 2,7 cm longa a basi fibröse dehiscens (Fig. 42 JT — L). Molukken: Insel Ternate bei Acqui Conora (Beccari, blühend im November); ohne bestimmten Standort. 600 — 1200 m ü. M. (Moseley, blühend im Oktober <874). Sectio Vlll. Strobicjia (Miq.) K. Schum. n. sect. StroUdia Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 6U. Haec Sectio cincinnis pro rata parvis cylindricis vulgo laxe in rhachide dispositis facile recognoscitur. Species 4 a ditione birmanica usque ad siamensem et insulas sundaicas vigent. Conspectus specierum. A. Pannicula e cincinnis plurimis efformata, folia lanceolata 7 — 1 0 cm lata. a. Cincinni sessiles . \{)\. A. Manii. b. Cincinni pedunculati. a. Cincinni breviter pedunculati, bracteae primariae 3 mm longae, ramus inferior accessorius vulgo exstans . . . i02. J.. eonchigera. ß. Cincinni longius (ad 2 cm) pedunculati, bracteae primariae ad 1,5 cm longae ramus accessorius 0 103. ^. siamensis. B. Pannicula e cincinnis paucis ad 6 efformata, folia linearia 2 cm lata 104. A. sumatrana. 101. A. Manii (King) Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 253. — Strobidia Manii King ms. apud Bak. 1. c. — Caulis elatus. Folia ad 2 cm longe petiolata lan- ceolata acuminata basi acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 1 0 cm lata multi- nervosa; ligula 4 — 5 mm longa acuta glabra. Pannicula angusta 18 cm longa glabra vel minute subtomentosa; cincinni oliganthi sessiles; bracteae primariae membranaceae turbinatae truncatae 5 mm longae, bracteolae subcampanulatae ; pedicelli subtomentosi ad 8 mm longi; ovarium glabrum; caljx turbinatus truncatus 6 mm longus; corollae tubus 8 mm longus ; lobi obtusi 7 mm metientes ; labellum bis aequilongum cuneatum ; stami- nodia 0 ; stamen 1 0 mm longum, antherae genuflexae ; connectivi appendicula 0 ; nectarii glandulae 2 lineares 2 mm longae. Capsula globosa 1 cm diametro di- ad tetrasperma. Hinter-Indien: Andamanen-Gruppe (King's Sammler n. 390). Nota. Ab affini Ä. eonchigera Griff, cincinnis sessilibus oliganthis, Capsula majore recedit. 102. A. eonchigera Griff. Notul. III. (1851) 424 t. 354; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 2 53; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1 899) 162. — Strobidia eonchigera 0. Ktze. Rev. gen. 1. (1891) 698. — Strob. oligosperma 0. Ktze. ms. 1. c. — Caulis ad 60 cm tantum altus. Folia ad 1,5 cm longe petiolata lanceolata utrinque acuta supra glabra subtus prope basin ad nervum medianum minute puberula ad 25 cm longa et 7,5 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa puberula. Pannicula ad 30 cm longa basi ramo solitario longiore onusta, rami alii in cincinnos breves paucifloros patentes brevissime pedunculatos desinentes; bracteae primariae et bracteolae campa- nulatae 3 mm longae oblique truncatae dorso lineatim puberulae; flores 3 mm longe pedicellati; ovarium glabrum 1,5 mm longum; calyx 4 mm longus campanulatus obso- lete trilobus subglaber; corollae albae tubus aequilongus, lobi obtusi 5 mm metientes; labellum 5 mm longum obovatum denticulis binis minutis ornatum flavido-album rubro- striatum, fundo transverse rugosum et callo labellato rubro munitum; stamen 6 mm longum, filamentum filiforme. Capsula globosa rubra oligosperma. Hinter-Indien: Birma, in Chittagong; auf der Halbinsel Malakka auf offenen, feuchten Plätzen verbreitet (Griffith n. 5700, Ridley u. A.). Nota. Labellulum callosum e fundo labelli oriundum et faucem corollae obtegens Organum valde peculiare quod in speciebus aliis non observavi. Jam ei. Griffith id quamquam non plane aceurate depinxit et cl. Ridley id descripsit. 103. A. siamensis K. Schum. n. sp. — A. eonchigera K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 290 t. 3, Fig. L., et prob. 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 358 K. Schumann. — Zingtberaceae. 698 ex parte saltem quoad specimina siamensia. — Folia manireste ad 4 cm longe petiolata lanceolata vel suboblanceolata acuta basi etiam acuta margine puberula ceterum utrinque glabra ad 40 cm longa et 9 cm lata, interdum minora ad 20 cm longa et 4 cm lata; ligula 5 mm longa obtusa. Pannicula ad 40 cm longa basi haud rainosa. rhachis minute puberula; cincinni plurimi manifeste ad 2 cm longe pedunculati; bracttNH' primariae lineares ad 1,5 cm longae; florentes turbinatae 7 mm longae oblique trun- catae ; flores ad \ 1 mm longe pedicellati ; ovarium glabrum ; cal^x 5 mm longus cam- panulatus trilobulatus ; coroUae tubus 7 mm longus, lobi elliptici obtusi 9 mm longi; labellum ellipticum obtusum integrum 9 mm longum; stamen vix 7 mm longum; fila- mentum latum; connectivi appendicula 0; nectai'ii glandulae 2 late lineares 2 mm longae (Fig. 42 C, D). Hinter-Indien: Siam, bei Bangkok (Rieh. Schomburgk n. 123 u. 328); bei Na-sat, nördliches Siam (Smiles, blühend am 20. Mai 1893, eine kleinere Form). Nota. Haec species Ä. conchigerae Griff, affinis et cum ea, ut ex observationibus Kuntzeanis plane elucet, confusa, ab ea differt cincinnls manifeste pcdunculatis longioribus et pannicula nunquam basi ramo praedita et flores fere omnibus partibus subduplo longioribus. 104. A. sumatrana (Miq.) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVH. (1899) 291. — Strobidia sumatrana Miq. Fl. Ind. bat. Suppl. (1860) 614. — Älpinia humilis Teysm. et Binn. in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIV. (1862) 327. — Caulis haud elatus. Folia sessilia anguste lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi angustata utrinque glabra ad 2 2 cm longa et vix 2 cm lata ; ligula 3 mm longa obtusa glabra. Pannicula ad 1 6 cm longa, cincinni pauci (ad 6) sessiles 2 cm longi; bracteae primariae lineares ad 5 cm longae, florentes turbinatae 6 mm longae oblique truncatae mox fissae; flores 5 mm longe pedicellati pedicelli apice minute puberuli; ovarium glabrum; calyx 5 mm longus turbi- natus trilobus unilateraliter fissus; corollae tubus 4 mm longus, lobi oblongi obtusi 6,5 mm longi; labellum 6 mm longum sublrilobum apice retusum; stamen 9 mm longum; fllamentum filiforme; connectivi appendicula O; staminodia subulala 1 mm longa; nec- tarii glandula complicata 1 ,2 mm longa. Capsula globosa 9 mm diametro glabra. Sunda-Inseln: Sumatra, bei Kedang in der Provinz Lampong (Teysmann n. 4436, SU SU pulam der Eingeborenen); Borneo, ohne bestimmten Standort (Korthals). Nota. Ab Älpinia conchigera Griff, affini statim foliis multo angustioribus et cincinnis paucioribus, rhachide basi nunquam ramosa dignoscitur. Typus A. humilis Teysm. et Binn. ex herbario bogoriensi me docuit, hanc spcciem cum A. sumatrana K. Schum. congruisse. Sectio IX. Brachybotrys K. Schum. n. sect. Haec Sectio prima fronte inflorescentia abbreviata cincinnis sessilibus brevibus hracteis primariis minutissimis florentibus vix 1 cm longis recognoscitur. 105. A. Bafflesiana Wall, apud Bak. Bot. Magaz. (1891) t. 1963, in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 255; Ridl. in .lourn. Asiat. Soc. Bengal (1899) 255. — Cauhs ad 2 m altus. Folia ad 2 cm longe petiolata lineari-lanceolata acuminata et subrostrata basi acuta supra glabra subtus subtomentosa ad 30 cm longa et 7 cm lata; ligula 6 mm longa obtusa minute subtomentosa. Pannicula compacta ad 9 cm longa vulgo brevior folio late ovato sufTulta, rhachis subtomentosa; bracteae vix 1 cm longae late turbinatae striatae; flores brevissime pedicellati; ovarium subtomentosum; calyx 14 mm longus coriaceus turbinatus oblique truncatus subdentatus glaber; corollae tubus longior; lobi late lanceolati aurantiaci apice rubri 1,5 cm longi; labellum 2,5 cm longum et latum aurantiacum obscurius venosum late obovatum subtrilobum; stamen brevius; connectivi appendicula 0 ; staminodia dentata castanea. Capsula globosa viridis subto- mentosa 1,8 cm longa. Halbinsel Malakka: In Wäldern bis 1300 m über die Halbinsel in den Distrikten von Perak, Dindings, Selangor, Johore, Singapore verbreitet (Wallich n. 6575, Ridley, S( ortechini u. s. w., pua numkang, tepus kijoi der Eingeborenen). Nota. Pannicula valde contracta et flores pulcherrimi aurantiaci speciem ab omnibus affmibus opUme distinguunt. Alpinia. 359 Sectio X. Javana K. Schum. n. sect. Pannicula brevis at laxa, cincinnis longe pedunculatis bracteis florentibus et brac- teolis late cupulatis sicc. castaneis prima fronte recognoscenda. 106. A. javanica Blume, Enum. pl. Javae (1830) 59; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 291. — A. involucrata Griff. Notul. III. (1851) 422; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. VI. (1892) 256; Bidl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 171. — Gostus malaccensis Koenig in Retz. Obs. III. (1791) 71, non Maranta malac- censis Burm. — A. Blumei Dietr, Synops. I. (1839) 13, non K. Schum. — Caulis bimetralis. Folia ad 7 cm longe petiolata lanceolata acuminata caudata basi angustata supra glabra subtus subtomentosa scabrida ad 70 cm longa et 12 cm lata; ligula 1 cm longa et ultra bifida subtomentosa. Pannicula vix ultra 1 0 cm longa pendula, rhachis tomen- tosa, cincinnis ad 2,5 cm longe pedunculatis; bracteae primariae campanulatae truncatae glabrae albae sub anthesin castaneae, florentes breviores; ovarium sericeum; calyx 1,5 cm longus turbinatus truncatus; coroUae albae tubus aequilongus villosus; lobus maximus alte cucullatus 2,5 cm longus, alii triente breviores; labellum ad 4 cm longum denticu- latum marginibus involutum aurantiacum incarnato-maculatum et -venosum apice album; stamen 1,5 cm longum, filamentum breve, anthera puberula, connectivi appendicula 0. Capsula globosa viridis (Fig. 42/). Halbinsel Malakka: In schattigen Wäldern u. an Flussufern verbreitet (Griffith, Fielding, King, Ridley; poko gingin oder kantan hutan der Eingeborenen). Sunda-Inseln: Auf Sumatra, bei Kalantan und Siak (Ridley) und auf Java, Provinz Bantam (Blume, kadja goa der Eingeborenen). Nota. De affinitate cl. Baker opinionem indicavit, eam cum Ä. nutante Roscoe i. e. A. speciosa (Wendl.) K. Schum. arctius affinem vel hujus special varietatem solam fuisse. Ut jam cl. Ridley monuit, ipse sententiam exhibui, ambabus nil commune fuisse. Sectio XI. Oligocincinnus K. Schum. n. sect. Haec Sectio minus naturalis forsan melius ad minimum in duas separanda, quia species binae ultimae a prioribus sat valde discrepant, priores cincinnis spiciformibus fere eas Graminum reiterantibus gaudent. Species 6 ab insula Borneo et Philippinis usque ad Novam Guineam inveniuntur. Conspectus specierum. A. Cincinni floribundi spiciformes dense congesti. a. Cincinni 2 valde approximati. a. Cincinni ellipsoidei 6 cm longi et 3 cm diametro, folia sessilia 6 — 7 cm lata 107. Jl. strobüacea. ß. Cincinni anguste fusiformes 4 cm longi et vix 1 cm dia- metro, folia 3 cm longe petiolata 2 cm lata 108. ^. arfakensis. b. Cincinni 4 , flores \ 0 mm longe pedicellati, bracteae florentes et bracteolae apice pilosulae \09. A. ehaunocolea. c. Cincinni 6 — 8, flores 4 mm longe pedicellati, bracteae brac- teolaque luteo-subtomentosae 110. A. seridflora. B. Cincinni 5 pauciflori breves haud spiciformes inter se conspicue remoti. a. Rhachis gracillima glabra, stirps inter minores totius generis pertinet vix 3 0 cm alta 111.^. coeruleo-viridis. b. Rhachis sordide ferrugineo-induta validior, stirps robustior . 112. A. rufa. 107. A. strobüacea K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 295. — Caulis elatus validior. Folia sessilia lanceolata acuminata basi angustata utrinque glabra ad 55 cm longa et 7 cm lata. Pannicula e cincinnis binis subsessilibus ellipsoideis 360 ^- Schumann. — Zingiberaceae. 6 cm longis et 3 cm diametro composita^ bracleae exleriores steriles breviores florentes ad 2 cm longae campanulalae alte fissae uailateraliter aeutae extus sericeae; flores ad 3 cm longe pedicellati pedicello sericeo. Calvx tubulosus trilobus unilateraliler fissus cum lobis 5 mm longis 2,0 cm metiens ut ovarium appresse pilosus; corollae sericeae tubus \ ,2 cm longus, lobus maximus corniculalus 1 ,2 cm longus, laterales i 0 mm metien- tes; labellum oblongum sericeum f 0 mm longmn; anthera sessilis 4,1 cm longa: con- nectivi appendicula 3 mm longa dorso sericea. Capsula subsucca alba fibrosa pallidc viridis acidulo-aromatica. Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Andai (Beccari Pi. Pap. n. 552); ohne bestimmte Standortsangabe (Zippelius). Nota. Species maxime insignis ab omnibus uliis cincinnis binis serieeis inflorescentiani cITormanlibus primo visu differt Analysis aceuratissima inflorescentiae partialis naturam cin- cinnatam nunc me docuit. <08. A. arfakensis K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIl. (<899) 296. — Herba perennis modice valida 55 cm alla. Folia alte vaginala, vaginae slriatae glabrae, ad 3 cm longe petiolata angusta lineari-lanceolata attenuato-acuminata basi longe angu- stata margine et apice puberula, ceterum utrinque glabra, 20 — 30 cm longa et 2 — 7 cm lata; ligula 3 mm longa acuta glabra. Pannicula e cincinnis binis 4 cm longis anguste cylindricis acuminatis sessilibus efformata; bracteae florentes 2,5 cm longae appresse sericeae unilateraliter fissae; flores ad 2,3 cm longe sericeo-pedicellati ; ovarium villosum 4 mm longum; calyx turbinatus 4,5 cm longus glaber trilobus unilateraliter fissus; lobi subulati 5 mm longi; corollae sericeae tubus 4 0 mm longus, lobi 15 mm metientes; labellum anguste lanceolalum \ 5 mm longum ; filamentum late lineare 9 mm longum ; connectivi appendicula 0 ; nectai'ii glandulae i mm altae scrotiformes ruminatae. Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Hatam auf dem Arfakberge 1600 — 2300 m ü. M. (Beccari Pi. Pap. ohne Nr.). Nota. Indole inflorescentiae priori haud absimilis at cincinnis angustis statim recognoscenda. 109. A. chaunocolea K. Schum. in Engler's Bot. Jalirb. XXVII. (1899) 292. — Herba perennis modice valida. Folia alte vaginata, vaginae striatae et subtessellatae supeme inflalo-ampliatae et coriaceae parce pilosae, sessilia lanceolata acuminata basi acuta prope apicem mai'gine puberula ceterum utrinque glabra ad 30 cm longa et 5 cm lata; ligula ad 5 mm longa glabra, vagina prope eam inflato-ampliata. Pannicula sessilis 1,6 cm longa, rhachis glabra, e cincinnis tantum 4 composita; bracteae oblongo-ovatae ad 2 cm longae, florentes 1,3 cm longae tubulosae oblique aperlae apice pilosulae; flores 10 mm longe pedicellati; ovarium sericeum; calyx tubulosus 14 mm longus tri- dentalus glaber; corollae tubus 10 mm longus, lobus maximus 1,7 cm longe cornutus, lobi laterales 1,5 cm longi; labellum longe cum his connatum; filamentum brevc, connectivi appendicula 3 mm longa obtusa puberula; nectarii glandulae 2 lineares 1,2 mm longae. Neu-Guinea: Holländischer Anteil, am Berge Arfak, bei Putat (Beccari Pi. Pap. n. 916, blühend im Juli). Nota. A cl. Beccari cum Ä. densiflara commixta ab ea indole inflorescentiae brevis c cincinnis paucis compositae optimc distincta. 110. A. sericiflora K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 294. — Folia sessilia lanceolata apice et basi acuta margine minute puberula ceterum utrinque glabra ad 25 cm longa et 5 cm lata sicc. supra sanguinea; ligula vix 2 mm longa truncata vel retusa margine parce pilosa. Pannicula sessilis e cincinnis sessilibus capi- tatim congestis c. 8 composita; bracteae primariae ovatae aeutae, florentes 10 mm longae campanulatae unilateraliter carinatae et mucronatae demum fissae luteo-subtomen- tosae; flores pedicello 4 mm longo complanato sericeo sufl'ulti; calyx late tubulosus mucronulato-dentatus 11 mm longus ut ovarium sericeus; corollae sericeae tubus paulo brevior, lobi oblongo-lanceolati, maximus breviter cornutus; labellum oblongum acutum sericeum 8 mm longum; filamentum 2 mm tantum longum; connectivi appendicula 3 mm longa utrinque sericea; nectarii glandulae 1 mm longae scrotiformes ruminatae. Papuasien: Aru-Inseln, auf Giabu legnan (Beccari n. 7, blühend im Mai). Alpinia. 361 Hl. A. coeruleo-viridis K. Sclmm. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 293. — Herba perennis pro rata gracillima haud ultra 20 cm alta. Folia anguste vaginata ad 2 cm longe petiolata lanceolata vel lineari-lanceolata acuminata et longe caudata basi acuta apice tantum minute pilosula ceterum utrinque glabra ad \ 4 cm longa et vix 2 cm 'lata; ligula longissima 2,5 cm longa membranacea. Pannicula vix 2 cm longa e cincinnis sessilibus 5 congestis composita; bracteae primariae \ mm longae ovatae, florentes 8 mm longae tubulosae apice dilatatae glabrae; ovarium glabrum 2 mm diametro; calyx 9 mm longus subturbinatus mucronato-tridentatus ; corollae tubus 1,6 cm longus, lobus maximus 2,0 cm longus cornutus, laterales 1,7 cm longi; labellum saturate coeruleo-viride obovatum ad 2 cm longum crispulum; filamentum breve; connectivi appendicula obtusa hirsuta; nectarium glandula amplectens denticulata 1,2 mm longa. (Fig. 42JT). Celebes: Auf der Mutinangkette (Vettern Sarasin n. 649, blühend am 28. August 1894). Nota. Statura brevi gracili foliis pro rata brevibus longiuscule petiolatis et labello coeruleo- viridi species maxime insignis. Flos examinatus stilum rudimentarium demonstravit IIa ut genus masculinum tantum forsan praebuerit. 112. A. rufa (Presl) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 293. — Hellenia rufa Presl, Beliq. Haenk. I. (183 0) 114 t. 21. — Caulis gracilior haud altus. Folia sessilia lanceolata vel lineari-lanceolata acuminata caudata basi acuta ad 30 cm longa et 5 cm lata supra pilis longioribus inspersa subtus puberula nervo mediano rufo-villosa; ligula vix 1 mm longa obtusa ut vagina villosa. Pannicula 3 cm longa e cincinnis 5 breviter pedunculatis composita; bracteae primariae infimae saltem foliosae ad 5 cm longae, florentes cylindricae nervosae truncatae demum alte fissae subtomentosae ; flores ad 1 4 mm longe pedicellati ; ovarium tomentosum ; calyx 9 mm longus cylindricus tridentatus ; corollae tubus 1 4 mm longus, lobus maximus alte cornutus 1 1 mm longus, laterales 9 mm; labellum cuneatum apice denticulatum 5 mm longum; fdamentum fili- forme 9 mm longum; connectivi appendicula acuta 1,5 mm longa; staminodia denti- formia 2 mm longa; nectarii glandulae 2 lineares 1,2 mm longae. Capsula globosa glabra 1,2 cm diametro. Philippinen: Insel Luzon, am Hafen Sorzogon (Haenke); bei Sampoloc und Cabongenan (Warburg); Insel Mindanao, auf dem Dagatpan (Warburg). Nota. Pannicula abbreviata et indumento ferrugineo vix tantum rufo sensu gtricto species prima fronte recognoscenda. Sectio XII. Monopleura K. Schum. n. sect. Dispositio dorsiventralis panniculae pendulae valde peculiaris in tota familia non porro taliter invenitur, latus ad caulem stirpis versus directum floribus area latissima omnino caret; lateri opposito in series plures flores inserti sunt. Species 3 insulam celebicam incolunt. Conspectus specierum. A. Cincinni longius (2,5 — 3 cm) pedunculati. a. Cincinni per rhachidem totam laxe dispositi, antherae con- nectivo dilatato discretae, connectivi appendicula 3 mm longa acuta 113. Ä. monopleura. b. Cincinni apicem versus densius congesti, antherae contiguae connectivi appendicula 0 114. ^. celebica. B. Cincinni breviter vix 1 cm longe pedunculati densissime congesti minores, connectivi appendicula brevis rotundata 1 1 5. J.. eremochlamys. 113. A. monopleura K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 287 (nomen tantum). — Caulis ad 4 m altus. Folia ad 2 cm longe petiolata ampla lineari-lanceolata 362 K.. Schumann. — Zingiberaceae. utrinque acuminata ad 90 cm longa et 4 7 cm lata supra glabra subtus subtomen- tosa; ligula 7 mm longa obtusa pariter induta. Pannicula glabra secunda, cincinni ad 3 cm longe pedunculati triseriatim dispositi ; bracteae primariae 2 cm longae truncatae ; flores 5 mm longe pedicellati, pedicelli sericei; ovarium glabnim; calyx truncatus vix ad medium fissus glaber ad { 2 mm longus ; eorollae albae tubus \ 2 mm longus, lobi oblong! ad 1,9 cm metientes; labellum album ad 2,5 cm longum lineare apice sub- dilatato acutum obiter trilobum; stamen 1,7 cm latissimum scaphiforme; connectivi appendicula 3 mm longa acuta; nectarii glandula 3 mm longa scrotiformis ruminata. Capsula globosa 1,5 cm diametro glabra tenuiter coriacea. (Fig. 40 L — N). Var. ß. minor K. Schum. 1. c. Bracteis primariis et floribus minoribus recedit. Sunda-Inseln: Tomohon (Vettern Sarasin n. 219, blühend im Februar). — Var. ß. Nord-Celebes, Bujong (Warburg n. 15 733); Celebes, ohne bestimmten Standort (Teijsmann). Nota. Species ob clncinnos secundos longe pedunculatos jam distinctissima et prima fronte oplime recognosecnda. H 4. A. celebica K. Schum. n. sp. — Herba perennis ex rhachide inflorescentiae valida. Folia sessilia vel breviter petiolata lanceolata attenualo-acuminata et caudata basi angustata margine subtus et apice strigiilosa ceterum utrinque glabra; vagina .... Pannicula pendula stricte dorsiventralis basi laxa apicem versus densa; cincinni ad 2,5 cm longe pedunculati, pedunculus et rhachis panniculae glabra complanata striata, bracteae infra pedunculum parvae caducissimae haud obviae; bracteae florentes cam- panulatae coriaceae oblique truncatae dein extimae saltem unilateraliter fissae strictae glabrae ad <4 cm longae interiores minores; pedicelli complanati apice villosi basin versus decrescenti-puberuli 8 — 9 mm metientes; calyx campanulatus oblique truncatus 1 1 mm longus bicostatus, costa altera interdum saltem alata et apice apiculata; eorollae tubus latus 8 — 9 mm longus glaber, lobi oblongi obtusi 8 mm longi, impar apice cucullatus crasse apicuiatus ; labellum lineare apice truncatum intus lineariler pilosulum ; filamentum haud latissimum 8 mm longum, anthera 6 mm longa, thecae immediate contiguae connectivi appendicula 0. Capsula globosa 1,5 — 2 cm diametro glabra calyce coronata sicc. viridi-cinerea. Sunda-Inseln: Celebes, Bezirk Gorontalo (Riedel). Nota. Haec species A. monopleuram K. Schum. habitu in memoriam revocat; bracteis exterioribus auteni multo brevioribus, pannicula apice saltem densa et praccipue thecis antherao contiguis prima fronte ab ea recedit. H5. A. eremochlamys K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 288 t. 3, fig. 9. — Caulis ultra sesquimetralis. Folia ad 5 cm longe petiolata lanceolata acuta basi angustata utrinque glabra ad 50 cm longa et 1 0 cm lata; ligula ad 7 mm longa obtusa glabra. Pannicula erecta stricta secunda, rhachis semic^'lindrica glabra, basi vaginis binis lamina minuta donatis probabiliter coloratis instructa, cincinnos innumerosos breviter pedunculatos densos gerens; bracteae primariae 1 cm longae campanulatae truncatae unilateraliter fissae glabrae nervosae; flores 5 mm longe pedicellati; ovarium glabrum; calyx campanulatus lobulatus ad 8 mm longus; eorollae albae tubus 9,5 mm, lobi oblongi obtusi ad 13 mm longi; filamentum lineare 8 mm longum, anthera com- plicata, appendicula brevis rotundata; nectarii glanduiae 2 scrotiformes 2,5 mm longae. Fig. 40 0). Sunda-Inseln: Nord-Celebes, bei Tomohon (Vettern Sarasin n. 412, im Juni blühend); bei Tondano (A. B. Meyer). Nota. Cum nulla spccie nisi cum A. eremochlamyde K. Schum. comparanda at cincinnis breviter pedunculatis densi-ssimis facile discernenda. Subgenus V. Bhizalplxüa K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 272. Hoc subgenus quasi locum intermedium inter Amomum et Alpiniam tenet quia inflorescentiae caulem foliosum non claudunt potius basi e caulibus foliosis oriuntur. Alpinia. 363 Habitus autem inflorescentiae saepe cum caule folioso jara conjunctae aut laxioris aut e cincinnis bracteosis efformatae Alpiniae conformis nunquam in genere Amomi invenitur. Species \ 1 ab insulis sundaicis usque ad ditionem chinensem vigent. Conspectus sectionum. A. Bracteolae planae apertae nunquam tubulosae, bracteae uniflorae. a. Inflorescentia laxior. a. Inflorescentia manifeste panniculata, labellum haud alte bifidum, caulis florens elatus 30 — 40 cm altus glaber corallinus Sectio I. Coralliophyton K. Schum. ß. Inflorescentia racemosa, caules florentes humiliores 20 cm vulgo non attingentes. I. Racemus flores radiatim dispositos gerens, filamentum angustum, labellum integrum vel plus minus bilobum; species duae contra normam capsulis cchinatis in- structae inter Amomum et Älpiniam ambeuntes Sectio II. Botry amomum K. Schum. II. Racemus manifeste secundus, filamentum dilatatum, labellum alte bifidum Sectio III, Geoeharis K. Schum. b. Inflorescentia densior spicata, flores geminati, filamentum angustum, staminodia basalia subulata . Sectio IV. Didymänthus K. Schum. n. sect. c. Inflorescentia densa capitata vel elongata spicata, flores soli- tarii, filamentum angustum, staminodia basalia Sectio V. Cylindrostachys K. Schum. n. sect. B. Bracteolae turbinatae clausae fertiles i. e. bracteolas secundarias et flores procreantes ita ut cincinni oriantur, inflorescentia sub anthesi dense spicata, serius expansa et manifeste panniculata Sectio VI. Bintalua K. Schum. n. sect. Sectio I. Coralliophyton K. Schum. n. sect. Planta solitaria in hanc sectionem militans inter species pulcherrimas pertinet et corollae tubo elongato praeter colorem corallinum stirpis florentis valde insignis. H6. A. corallina K. Schum. in Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee 225. — CauHs foliosus bimetrahs. Folia longissime petiolata maxima lanceolata attenuato-acuminata basi acuta ad 1,30 m longa et 10 cm lata utrinque glabra; hgula brevis glabra; caulis florens vahdus 30 cm longus corallinus e vagina folii inferioris cujusdam egrediens erectus bracteis binis fibroso-oblitterantibus velatus ; pannicula ampla \ 2 cm longa flori- bunda; flores 2 mm longe pedicellati vulgo geminati; ovarium villosum; calyx ad 3,4 cm longus corallinus tubulosus hirsutus; corollae tubus 3,5 cm longus, lobi 1,5 cm longi; labellum obovatum alte bilobum, lobi 1,4 cm longi; filamentum 7 mm, anthera 8 mm longa; connectivi appendicula brevis; nectarii glandulae .... Capsula fusiformis ad 3 cm longa; lamina 5 mm longa 3 mm lata cinereo-olivacea. ' Neu-Guinea: Kaiser-Wilhelmsland, im Sumpfwald am Unterlauf des Gogol, in der Astrolabe-Ebene und im Hochwald des Oertzen-Gebirges (Lauterb ach). Nota. Species distinctissima ab omnibus sectionis Rhizalpiniae pannicula floribunda corallina recedit. Sectio II. Botry amomum K. Schum. Amomum^ sect. Botry amomum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 301. — Hanc sectionem ohm pro genere Amomi habui, propter A. melichroa K. Schum. autem, quae indole inflorescentiae et florum perfecte cum subgenere . Proholoealycis K. Schum. Alpiniae congruit, eam in genus Alpiniae transposui. Species duae aliae 364 K. Schumann. — Zingiberaceae. capsulis echinatis re vera Alpiniae alienae locum intermedium inter genera ambo tenen! quuin autem genus Amomi hodie ad species illas resti'inxi, quae inflorescentiis cai)itati> bracteis magnis involucraiis gaudent, melius videtur, has binas cum Alpinia coadunait'. Species 3 in insula Celebes et in dilione tonkinensi vigent. CoDspectns specieram. A. Racemus basi vaginis maximis pluribus velatus, bracteae pri- mariae et bracteolae nullae . \M. A. melichroa. B. Racemus basi vaginis minoribus sensim in bracteas transeunübus munitus, bracteolae exstantes, Capsula echinala \\%. A. chrysogynia. H7. A. melichroa K. Schum. — Amomum mclidiroum K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 322 (nomen). — Caulis foliosus ad 2 m altus. Folia pro rata longissime (ad 10 cm longe) petiolata oblanccolata breviter acuminata cl subcaudat.i Fig. 43. A Alpinia pumila Hook. f. Slirpis pars inferior cum inflorcsccntia. — B — E Alpin i' japonica (Thunb.) Miq. B I*ar (lorura. C Labellum. D Basis hujus paris cum glandula intt i flores ambos posita. E Glandula ampliata. {A Icon sec. Hooker f. reiterata, B — E iconc originariac.) apice brevissime puberula et parce ciliolata ceterum utrinque glabra; ligula .... Cauli floriger 16 cm longus; racemus pedunculo 7 cm longo ut rhachis puberulo squanii ovatis ad 5 cm longis dense velato sulTültus; bracteae bractcolaeque 0; flores 2 mm Ion?.' pedicellati; ovarium villosum; calyx 10 mm longus turbinatus alte bilobus; coroll.i' roseae tubus 1,9 mm longus; lobi oblongi oblusi, dorsalis 2,2 cm longus laterales paul' breviores; labellum oblongo-obovatum 2,8 cm longum melleum aurantiaco-rubro-striatum staminodia brevia auranliaca; filamentum 2 cm longum filiforme; anthera villosa 6 mm longa; connectivi appendicula ovata 3 mm metiens; nectarii glandula amplectens 2,5 mm longa. Capsula pirifoi*mis novemcostata verrucosa rubra. Sunda-Inscln: Celebes, bei Paloppo (Vettern Sarasin n. 871, blühend im Januar); Lepo-Lepo bei Kandari (Beccari Pi. Sei. ohne Nr., blühend im Juli). Alpinia. 365 118. A. chrysogynia K. Schum. — Amomum ehrysogynium K. Schum. in Engler's Bot. .Jahrb. XXVII. (1899) 322. — Caulis foliiger fere 4 m longus. Folia ad 2,5 cm longe petiolata late linearia basi acuta ciliolata ceterum utrinque glabra ad 45 cm longa et 1 0 cm lata. Caulis floriger 2 0 cm longus ; racemus pedunculo ad 1 0 cm longo aureo sericeo squamis ovato-oblongis ad 4 cm longis glabris dense velato suffultus ; bracteae ad 3,5 cm longae lanceolatae spinuloso-apiculatae basi fusco-sericeae ; bracteolae breviores planae ; flores 2 mm longe pedicellati ; ovarium aureo-fusco-sericeum ; calyx 2.2 cm longus subclavatus tridentatus, dentes apiculati, basi sericeus, ceterum pilosulus ; coroUae albae tubus 2 cm longus lobi lanceolati 1,3 cm longi; labellum album 2 cm longum oblongum; filamentum 5 mm longum lineare; anthera villosa 4,5 mm longa; connectivum vix ultra thecas productum; nectarii glandulae 2 lamellosae 3 mm longae. Sunda-Inseln: Nord-Celebes bei Tomohon und Buol (Vettern Sarasin n. 414 und 674); bei Bojong (Warburg n. 15 732). Nota. Species ope bractearum spinuloso-apiculatarum , ovarii aureo-fusci optime inter affines recognoscenda. Sectio III. Geocharis K. Schum. n. sect. Haec Sectio cum speciebus 2 inflorescentia stricte racemosa secunda valde insignis et prima fronte in genus Geostachys pertinere videtur. Ab eo autem floribus solitariis haud cincinnatim conjunctis nee bracteolis magnis donatis valde distat. Peculiare speciei alterius filamentum dilatatum apice bidentatum ; dentes nil nisi staminodia lateralia mihi in sectionis PsychantJii speciebus solis jam nota. Habitu et notis inflorescentiae species ambae ad genus Biedeliae accedunt. Species 2 Malesiam et Papuasiam incolunt. Conspectus specierum. A. Inflorescentia erecta , filamentum latum apice bidentatum i. e. staminodia lateralia adnata \ i 9 . A. macrostemom. B. Inflorescentia decurva, filamentum angustum haud dentatum, staminodia lateralia lanceolata 120. ^. decurva. 119. A. macrostemon K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 297. — Caulis foliosus modice validus ad 1,30 m altus, Fofia sessilia lanceolata breviter acuminata basi acuta supra glabra subtomentosa submollia ad 30 cm longa et 6 cm lata; ligula vix 2 mm longa rotundata extus villosa. Racemus multiflorus secundus laxus e rhizomate 1 2 cm longus , pedunculus aequilongus alte vaginatus ; rhachis ut ovarium subtomentosa; bracteae subulatae ad 8 mm longae; flores ad 5 mm longe pedicellati; calyx 2,5 cm longus clavatus trilobatus pilosulus lobi acuminati cinero-sub- tomentosi; corollae tubus ad 3,5 cm longus, lobus maximus cucullatus 24 mm, minores 14 mm metientes; labellum 15 mm longum ad medium bilobum; stamen 2,5 cm longum; filamentum late lineare superne subito contractum et denticuUs 2 (staminodiis) donatum; connectivi appendicula parva rotundata; nectarii glandula amplectens conica 1.3 mm longa. Sunda-Inseln: Sumatra, Provinz Padang bei Ajer Mantjur 360 m ü. M. (Beccari, blühend im August). 120. A. decurva Ridl. in Journ. of Bot. XXIV. (1886) 357. — Caulis gracihs. Folia breviter ad 5 mm longe petiolata lanceolata acute acuminata basi angustata et acuta utrinque glabra ad 1 5 cm longa et 3,5 cm lata; vagina glabra costata, ligula membranacea integra rotundata brunnea minute pubescens. Caulis floriger discretus simplex gracilis eleganter decurvus pubescens 1 5 cm longus basi nudus apice ramosus ; flores plures; ovarium sericeum; calyx tubulosus fere ad medium spathaCeo-fissus glaber lobus integer obtusus lanceolato-ellipticus, 3 cm longus; corollae tubus exsertus parum 366 ^' Schumann. — Zingiberaceae. ultra 3 cm longus, lobi lanceolati subacuminati ut tubus niinutissime puberulus suh- aequales aurantiaci major vix cornlculatus ; labellum ad basin bifidum aurantiacuni basi rubrum; lobi semilanceolati petalis similes at apice acuminaü et dein ilerun» dilatati pubescentes; staminodia anguste lanceolala; antliera lanceolata 6,5 mm longa, lilament lineari ^ 4 mm longo, conneclivi appendicula 0 ; neclaria linearia lanceolata 2 mm long.i Capsula glabra elliptica rufa vel aurantiaca; semina nigra compressa rotundata. Neu-Guinea: Holländischer Anteil bei Sogere, 650 — 800 m ü. M. (Forbes n. 53. «29, 253, blühend im Oktober 4 887). Nota. Haec species a cl. Ridley descripta propter calycem circumscisse delabenteiu . • labellum ad basin bifidum generi Rieddiae bene correspondet; ut cl. Oliver etiam cl. Ridh' labellum falso dijudicavit quia lobos labelli pro staminodiis habuerunt, coroUae lobum iinpa; autem comiculatum pro labcllo sumpserunt. Sectio IV. Didymanthus K. Schum. n. sect. Inflorescentia spicata floribus geminatis i. e. subsessilibus itaque altitudine aequali ex axillis bractearum oriundis valde insignis. Haec relatio in Älpinia japonica (Thunb. Miq. tantum iterum provenit, eliamsi species plures subgeneris Catimbii flores binos al semper inaequaliter alte insertos demonstrant. \t\. A. pumila Hook. f. in Bot. Magaz. (1885) t. 6832. — Folia 2—3 ba^ vaginis rubro-castaneis suffulta ad 2 cm longe petiolata oblonga vel oblongo-lanceolal.i acuminata basi acuta albo-striata ad <5cm longa et 7 cm lata; ligula brevis biloba. Racemus e rhizomate pedunculatus ad 3 cm longus; flores geminati bracteis ad 2 cm longis oblongis sufl'ulti; ovarium sericeum; calyx turbinatus tridentatus 8 mm longus puberulus incarnatus; corollae roseae tubus iO mm longus, lobi oblongi obtusi paulo longiores; labellum bis subaequilongum ovatum breviter bilobum recurvatum margiiir dentatum pallide roseum incai-nato-venosum ; filamentum lobum corollae aequans canali- culatum, connectivi appendicula brevis rotundata; staminodia subulata 3 mm longa incamata; nectarii glandulae 2 lanceolatae acutae 2 mm longae. (Fig. 43-4). China: In den Lo-fan Bergen gegenüber Hongkong (Charles Ford, eingeführt nach Kew <883, blühte im April 4 884). Sectio V. Cylindrostachys K. Schum. n. sect. Spicae densae in speciebus plurimis e basi caulis florigeri egrediuntur non ex rhizo- mate immediate excrescunt. Haec relatio non in sectionibus aliis exacle nota ita ut eam silentio praeterierimus. Species 3 ab insula borneensi usque ad insulas moluccenses et philippinenses vigent. Conspectns speciernm. A. Ovarium et calyx glabrum, staminodia lateralia exstantia . Ktt. A. cylindrostachys. B. Ovarium et calyx indutum, staminodia lateralia subnulla . . . 123. A. hrachypodu. Insertae sedis forsan in sectionem sequentem pertinens . . . \tk. A. uviformis. <22. A. cylindrostachys K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 299. — Caulis foliosus validus. Folia ad 1,5 cm longe petiolata lineari-lanceolata attenuato- acuminata basi angustata supra pilis minutissimis praecipue ad nervum medianum inspersa, subtus densius induta mollia; ligula ad 8 mm longa obtusa pilosa et ciliolata. Caulis florens 15 cm longus, serius longior; spica densa cylindrica obtusa triente brevior. bracteae infimae steriles ovatae margine villosae ad 2 cm longae, florentes subdupl*« breviores uniflorae; bracteolae apice cucuUatae glabrae; ovarium glabrum; calyx cam- panulatus 6 mm longus irregulariter trilobus; corollae tubus 3 mm longus, lobus maximus 9 mm longus, alii paulo breviores ; labellum 7 mm longum obovatum apice bis bilobum : anthera glabra; connectivi appendicula 0; staminodia oblonga obtusa 2 mm longa. Capsula nitida flava globosa 9 mm diametro trivalvis. Alpinia. 367 Sunda-Inseln: Borneo, Radschat von Sarawak, auf dem Berge Mattang (Beccari Pi. Pap. n. 2947, blühend und fruchtend im Dezember); bei Santubong (Beccari Pi. Pap. n. 2162, fruchtend im August). Nota. Indole labelli et staminodiorum ab affinibus diversa. 123. A. brachypoda K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 298. — CauHs fohosus validus. FoHa alte vaginata, vaginae striatae prope apicem tessellatae et pilosae, breviter petiolata lanceolata breviter et acute acuminata basi attenuata supra ad nervum medianum brevissime et appresse pilosula ceterum pilulis minutissimis ad marginem densius inspersa subtus breviter subtomentosa et mollia; ligula "2 mm longa obtusa villosa; caulis florens e vagina inferiore enata 17 cm longa; spica ellipsoidea rotundata 5 cm longa ; bracteolae uniflorae saccatae bilobae 1 2 mm longae, lobi subulati 5 mm metientes ; ovarium sericeum ; calyx 1 0 mm longus turbinatus trilobulatus aureo- subsericeus; corollae sericeae tubus hunc aequans, lobi subaequilongi, maximus breviter corniculatus 1 0 mm , laterales angustiores 9 mm metientes ; labellum hos aequans oblongo-obovatum obtusum glabrum; connectivi appendicula 0, anthera dorso sericea, thecae ut stilus hirsutae. Sunda-Inseln: Borneo, Radschät von Sarawak, auf dem Berge Mattang (Beccari Pi. Pap. n. 3636, blühend im Juli). 124. A. uviformis (L.) Horan. Prodr. Monogr. (1862) 35. — Globba uviformis L. Mant. II. (1771) 171 ; Rumph. Herb. amb. VI. 1 34 t. 59, flg. 2. — Caulis ad 4 m altus basi valde incrassatus. Folia petiolata oblonga vel lineari-oblonga acuminata basi acuta supra glabra subtus tomentosa ad 36 cm longa et 1 8 cm lata; ligula (ex icone) brevis. Inflorescentia spicata supra basin e caule prorumpens haud densa spatha primum involuta ad 1 5 cm longa; flores iis A. galangae Swartz similes albicantes sed majores. Capsulae uvae magnitudine sessiles lanuginosae albae calyce coronatae. Semina in pulpa viscosa acida dein gustu vinoso. Molukken: Insel Amboina (Rumphius). Nota. Hanc speciem optime distinctam non ad hunc usque diem porro collectores in- venerunt. Sectio VI. Bintalua K. Schum. n. sect. Indole panniculae haec Sectio subgeneri Dieramalpiniae correspondet at caulibus florigeris a foliosis discretis discrepat. A. Flores manifeste et graciliter pedicellati 125. A. polycarpa. B. Flores sessiles. a. Spica brevis simplex 5 cm longa, connectivi appendicula tridenticulata 12 6. A. parviflora. b. Spica duplo longior basi interdum ramo onusta, connectivi appendicula 0 127. ^. Rolfei. 125. A. polycarpa K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 298. — Caulis fohosus modice validus. FoUa sessilia elongato-lineari-lanceolata attenuato-acumi- nata basi angustata utrinque glabra ad 75 cm longa et 7,5 cm lata; hgula ad 4 cm longa membranacea acuta. Caulis florens ad 40 cm longus, post anthesin jam elongatus; pannicula e cincinnis plurimis efformata ad 1 5 cm longa densissima cylindrica ; bracteae primariae oblongae ad 2 cm longae ; flores pedicello 3 mm longo ut ovarium glabro serius multo elongato suffulti; cal^x membranaceus 8 mm longus tridentatus; corollae tubus 6 mm, lobi lanceolati 5 mm longi; labellum obovato-cuneatum recisum 6 mm longum; stamen 4 mm longum; connectivi appendicula 0; nectarii glandula comphcata 1,5 mm longa. Capsula globosa 2 cm longe pedunculata flava sicc. castanea; semina discoidea 3 mm longa. Sunda-Inseln: Borneo, bei Tubao, Provinz Bintalu im Radschat Sarawak (Beccari n. 3729). 368 K. Schumann. — Zingiberaceae. 186. A. parviflora (Presi) Rolfe in Vidal, PI. Cuming. (4 885) 152 p. p.; K. Schuni. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 299. — Amomum patriflorum PresI, Hei. Haenk. I. (1830) 112 t. 19. — Herba gracilis e rhizomate luberoso horizontali flexuoso. Gaules ad 50 cm longi. Folia manifeste ad 2 cm longe petiolata lanceoluta vel lineai'i-lanceo- lata attenuato-acmninata et cuspidata basi angustata utrinque glabra ad 30 cm longa et 2 cm tantum lata; ligula brevissima ti'uncata glabra. Spica e vagina folii haud long» supra rhizoma emergens erecla breviter pedunculata densa vel densissima basi laxior cylindrica apice obtusa ad 5 cm longa et 2,5 cm diamctro; bracteae ovatae acuminala»' membranaceae dense sericeo-tomentosae ad 1 0 mm longae ; bracteolae lubuloso-ctmi- panulaiae trilobulatae membranaceae albidae glabrae; ovai'ium glabrum; calyx trilobus. lobi 5 mm longi trianguläres aculi glabri; coroUae tubus 1 cm longus glaber, lobus dorsalis cucullatus 5 mm longus, lobi ventrales paulo breviores et laliores; labellun» oblongum subpanduriforme supra et apice verrucoso-cristatum, staminodiis subglobosis ; filamentum lineare, connectivum ultra thecas paulo productum tridenticulatum; anther.i 2,2 mm longa. Philippinen: Insel Luzon, ohne bestimmte Standortsangabe (Haenke). Nota. Exemplarium typicum hodie haud exstal, in herbario pragensi frustra hoc (juaesivi. 127. A. Bolfei K. Schum. n. sp. — A. parviflora Rolfe in Journ. Linn. Sor. XXI. (1884) 316 p. p. — Gaulis modice validus. Folia ad 4 cm longe petiolata lineari- lanceolata attenuato-acuminata caudala basi angustata utrinque glabra ad 45 cm longa et 8 cm lata; ligula brevis obtusa glabra. Spica supra rhizomate e vagina folii egrc- diens cylindrica densissima basi laxior obtusa apice bracteis subcomosa ad 10 cm longa, pedunculo bracteis ovatis majusculis instinicto sustenta, basi ramulum brevem emittens; bracteae clavatae apiculatae 1 2 mm longae oblique imncatae apice tantum minute pilo- sulae; ovarium glabrum; calyx cylindricus 12 mm longus tridentatus glaber; corollae tubus 10 mm longus, lobus maximus oblongus cucullatus 6 mm longus; filamentum lineare 3 mm longum; connectivi appendicula o; labellum 5 mm longum obovatum bilobum; nectarii glandulae 2 subquadratae 2 mm longae. Philippinen: Prov. Albay (Cuming n. 1327). Nota. Haec planta a cl. Rolfe pro ulteriore sumpta jani connectivi appendicula 0 per- fecte distal. Species haud satis notae mihi non visae. 128. A. globosa Horan. Prodr. Monogr. (1862) 34. — Amomum glohosiuH Loiu". Fl. cochinch. (1790) 4. — Herba modice robusta, caules 1,3 m alti. Folia alt« vaginata, vaginae strialae glabrae, petiolata lanceolata magna glabra erecta. Spica ovalo- oblonga erecta, rami obliqui; bracteae quadriflorae; calyx tubulosus tri- vel quadri- dentatus; corolla albo-rubra, lobi oblongo-ovati subaequilongi; labellum apice rotundatuni emarginatum; filamentum planiusculum longum; anthera oblongo-ovata. Capsula globosa glabra alba. Gochinchina u. China: Ohne bestimmte Standortsangabe (Loureiro; metle der Cochinchinesen, tsaö keii der Chinesen). Nota. A diagnosi non recognosco, utrutn planta serius iterum descripta sit annon. 129. A. hirsuta Horan. Prodr. Monogr. (1862) 3 4. — Amomum hirsutum Lour. Fl. cochinch. (1790) 5. — Herba perennis robusta bimetralis hirsuta. Folia lanceolata magna. Spica linearis reclinata; bracteae biflorae; calyx tubulosus quadrifidus; corollae albae rubrae et flavo-variegatae lobi obtusi subaequales; labellum latissimuni obovatum obtusum quadrifidum, laciniae laterales breviores. Fnictus subrotundo-trigonus hirsutissimus polyspermus. Gochinchina: In Wäldern (Loureiro; me tli bä der Cochinchinesen). 130. A. mollis PresI, Reliq. Haenk. I. (1830) 110. — Herba pro rata gracilis, caules 30 cm alti, vaginae glabrae strialae. Folia breviter petiolata oblongo-lanceolata acuminala basi in petiolum attenuata supra glabra subtus sericeo-tomentosa moUia Alpinia. 369 <3 — 16 cm longa et 2,3 cm lata; ligula 4 mm longa obtusa villosa. Pannicula termi- nalis erecta basi nunc ramo majore aucta, rhachis velutina; flores brevissime pedicellati deperditi. Capsula globosa 6 — i 0 mm diametro flavescens subtomentosa oligosperma. Philippinen: Insel Luzon (Haenke). Nota. Plantam diagnosi respondentem ignoro; quum exempla originaria Hacnkcana nee in herbario pragensi nee in alio eonserventur, diffieile est, eatn cnucleare. 131. A. spicata Roxb. Fl. ind. I. (1832) 70. — Herba perennis pro rata minor, caules 60 cm tantum alti adscendentes. Folia alte vaginata, vaginae glabrae, subtilius striatae, sessilia oblongo-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra 14-- 28 cm longa; ligula magna bifida vel integerrima. Spica terminalis com- pacta; bracteae primariae lanceolatae uniflorae extus subvillosae; florentes vel bracteolae (a me ipso non visae) subcylindricae oblique truncatae extus villosae ; ovarium globosum sericeum; calyx indole ulteriorum; corollae lobi lineari-lanceolati acutissimi (vel acumi- nati?); labellum ; filamentum breve : anthera magna. Sumatra: Ohne bestimmten Standort, von Roxburgh nach Caicutta eingeführt 1803, blüht gegen Ende der Regenzeit. Nota. Planta hodie perfeete ignota, ab aueloribus silentio praeterita; c diagnosi specimen determinare nequeo. 132. A. auriculata Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 74. — Herba perennis valida, caules 3 — 4,5 m alti. Folia alte vaginata, vaginae striatae pilosulae, breviter petiolata lanceolata attenuato-acuminata basi acuta margine densissime ciliolata nervo mediano ferrugineo-puberula 30 — CO cm longa et 9 — 14 cm lata; ligula obtusa. Racemus nutans 20 — 25 cm longus rhachis purpurea angulata albido-pilosula; flores 0,7 — 1 ,2 cm longe pedicellati; bracteae florentes late ellipticae 2,5 cm longae albae apice roseae uniflorae, caljx trilobus, lobi rotundati obtusi apice rosei; corollae tubus calycem subaequans, lobi lanceolati acuti pariter rosei; labellum late ovatum splendide flavum- pulchre pur- pureo-striatum margine utroque maculis binis albidis lunulatis; staminodia lateralia ad gibbera brevia crassa basi labelli inserta reducta; connectivi appendicula 0. Capsula trivalvis globosa 2 cm diametro rubello-flavida , valvae alte sulcatae. Semina plura alba. Vaterland unbekannt, blühte in Liverpool 1824. Nota. Haee planta a me ipso haud visa et non ulterius in tepidariis nee ut videtur sicca in rauseis exstans ab Ä. speciosa (Wendl.) K. Sehum. non solum statura minore sed eliam bracteis florentibus unifloris differt. 133. A. penicillata Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1807) 280; Monandr. PI. (182 8) t. 72. China. Nota. Haec species non ut plantae plurlmae operis Roscoeani speciosissimi in horto Liverpolensi floruit at secundum ieonem chinensem in collectione Stanleyana inventam pieta et descripta est. Sphalmate vel lapsu ealami nomen A. penicellata legimus quod supra apte correxi. Speeiem mediocritcr depietam (ef. nervös foliorum) non recognoseo. 134. A. difissa Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 71. China. Nota. Pariter seeus ieonem ehinensem adumbrata et reiterata; speeiem statum tcralo- logieum staminibus binis instruetum demonstrat; icones foliorum perfeete eontra normam non solum generis sed totius familiae et quam maxime falsae. 135. A. alata A. Dietr. Spec. pl. ed. 6. I. (1831) 15. — A. hracteata Roscoe in Trans. Linn. Soc. XL (1815) 281, Monandr. PI. (l 828) t. 87 ; Smith in Rees, Cyclop. non Roxb. — Cauhs subvahdus »subspiraliter tortus« (sec. Roscoe). Folia sessiUa (summa saltem) lanceolata attenuato-acuminata basi rotundata 6 — 20 cm longa et 2 — 5 cm lata ut videtur glabra; ligula maxima straminea membranacea acuta ad 1 2 cm longa. Spica 8 — 9 cm longa ; bracteae albae ; labellum maximum subtrilobum , lobi laterales breves rotundati, 3,5 — 4 cm longum luteum et copiose rubro-striatum. Vaterland unbekannt. Nota. Haec speeies more inusitato a cl. Roscoe non seeundum exemplaria viva at ieonem eollectionis cl. Lord Stanley descripta hodie plane ignola. Statura eaule >spiraliter torto« pro specie quadam generis Alpiniae valde aliena et probabiliter haud cum natura quadrat. A. Engl er. Das Pflanzenreich. IV. 46. , 24 370 ^- >^'l'i'iii.mii. — Zingiberai . ac. 136. A. Sanderae Saiül. in lllnstr. Wimer Gartenzeit uiil' WVIII. (<903)263. — Caule et Ibliis parvis albo-latniativ. Salomons-Inseln. n7. A. tricolor Sand. I. <•. inil.iln codem et taciiiis palliWr |].i\i^ ,ill,i-iii.' mmiita. Salomons-Inseln. Species exclusae. A. acrostachya Steiid. Nom. ed. 2. I. (1840) 6 2 = ? A. alba D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 45 = Hormkdtia. A. Atitillarum Roem. et Schult. Syst. veg. I. (1817) 20 = Renealm ia. A. aromatica Aubl. Hist. pl. Gui. franc. I. (1775) 3 = Benealmia. A. breviscapa Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. II. (1838) i. 135 = Raiealmia hrcvi^capa. I ' inl'iiinnnum Roxb. in Asiat. Research. XI. (18I0) 356 =: Amomum curdor tnouiuiii L. .1. cardamomum medium Roxb. Fl. Ind. I. (1832) 72 = ^1. costatum Benth. A. caribaea Gaertn. Fruct. I. (36) t. 1 2 =^ lienealmia. A. coceinea D. Dietr. Sjn. pl. I. (1839) U = Hormtedtia. A. comosa Jacq. Collect. IV. (1790) H2 = Costus comosiis. A. cristata Roxb. Coromandel PI. III. (1819) 48 t. 252 = ? A. exaltata Roem. et Schult. Syst. veg. I. [\%\1) 21, addit. 563 = i?enea/wi?a exaltata. A. fasdculata Steud. Nom. ed. 2. I. (<840) 62 == ? A. foetens D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) <2 = Ilortistedtia foetens. A. hemisphaerica D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 13 = Phaeomeria Jiemisphaeriea. A. humilü Vellozo, Fl. flum. I. (l«27) t. 4 = Remahnia humilis. A. jamaicensis Gaertn. Fruct. I. (1788) 36 t. 4 2 = Remahnia. A. javanica D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 13 = ? A. laHfolia Willd. ex Koernicke in Bull. Soc. natural. Moscou XXXV. 1. (1862) 130 = Calathea latifolia. A. linguiformis Roxb. Fl. ind. I. (1832) 73 = Ilortistedtia. A. macratitha Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. II. (1838) t. 134 = Renealmia macrantJia Poepp. et Endl. A. magnißca Roscoe, Monandr. PI. (18 2n) t. 75 ^= Pliaeomeria magnifwa. A. media Spreng. Syst. I, (1825) 14 = Hormtedtia rostata. A, mssana Horan. Monogr. (186 2) 27 = Zingiber ?/t'irr(jsf'irJrgti?n. A. minor D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 12 = Homstitltiu niuior. A. minuta D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 12 = IIoDtsinltia. A. missionis Wall. Cat. 6580 = Globha onxensis Roxi». A. multicaulis Roem. et Schult. Syst. veg. I. (1817) 21 =^ L'' H"i/nn''i hnningetisis. A. Neesana [Mesimna) Grab. ('.\y\. pl. Bomb. 207 = Zingiber macrostachyum Dalz. A. Nimmonii Grah. Cal. |»l. i;.»iiib. 207 = Zingiber Nimnwnii Dalz. A. ocdderUalis Swartz, Prodr. veg. Ind. occ. (1788) 11 = Renealmia. A. paco secora Jacq. Fragm. (1809) 54 t. 76 = Renealmia occidentalis (Swartz) Griseb. A. pallida D. Dietr. Syn. pl. I. fl839) 12 = Hornstcdtia. A. paludosa D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 12 = IlornMcdtia paludosa. A. pininga D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 12 = JTomstrdtin. A. Pre.?/ Jana Steud. Nom. ed. 2. I. (1840) < .' /:■ n"i/niia. A. punicea Roxb. Fl. ind. I. (1832) 71 = lloni.sttdtia punicea. A. racetnosa L. Spec. pl. ed. 1. (1763) 2 = Renealmia racemosa, A. racemosa Swartz, Obs. (1791) 5 =: ? A. renealmia Smith in Rees, Cyclop. siip|.| \\\l\ i i l.'rnfilnn'i exaltata. Riedelia. 37 1 A. Ruitziana Steud. Nom. ed. 2. I. (1840) 63 = Renealmia. Ä. serrulata Willd. et Steud. Nom. ed. 2. I. (1840) 63 = Eenmlmia spec? an sphalm. ? Ä. sessilis Koenig in Retz. Observ. fasc. III. (1779 — 91) 64 = Kaempfera galcmga. A. solaris D. Dietr. Sjn. pl. I. (1839) 12 = Phaeomeria solaris. A. speciosa D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 13 = Hornstedtia. A. spicata Jacq. Enum. pl. carib. (1760) 11 = Costus spicatus. A. spiralis Jacq. Hort, schoenbrunn. I. (1797) 1 = Costus spiralis. A. strobilifera Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. II. (183 8) t. 136 = Renealmia btrohilifera. A. thyrsoidea Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. II. (18 38) 2 6 = Renealmia thyrsoidea. A. tuhulata Roscoe in Rot. Reg. t. 777 = Renealmia exaltata. A. walang D. Dietr. Syn. pl. I. (1839) 13 = Hornstedtia. m 31. Riedelia oiiv.*) Riedelia Oliv, in Hook. f. Icon. pl. (188 3) t. 1419; Renth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 1226; K. Schum. in Engler's Rot. Jahrb. XXVII. (1899) 325; K. Schum. et Lauterbach, Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1901) 231. — Naumannia Warb, in Engler's Rot. Jahrb. XIII. (I89l) 452. Calyx tubulosus basi dilatatus ante anthesin clausus apice tricorniculatus sub anthesi unilateraliter spathaceo-fissus et demum circumscisse deciduus. Corollae tubus calyce manifeste brevior, laciniae lineari-lanceolatae , impar posticus manifeste major et apice subcucullata et interdum plus minus alte corniculata. Staminodia lateralia 0; labellum alte bifidum lobi, anguste lineares rare paulo lati, corollae lobis brevius; filamentum hneare angustum longiusculum ; thecae parallelae lineares, connectivum angustum ultra thecas haud productum. Ovarium triloculare apice interdum uniloculare; Ovula oo hori- zontaliter angulo interno loculi affixa; stilus filiformis, stigma suburceolatum ciliolatum; nectaria bina crassa scrotiformia erecta obtusa basin stili haud incrassatam includentia. Fructus exsuccus capsularis valvis 3 dehiscens. Semina angulata breviter arillata sicc. sericeo-nitida subaromatica. — Herbae perennes nunc elatae nunc humiliores, caules foliigeri in inflorescentiam racemosam vel panniculatam saepe nutantem vel secundam abeuntes. Folia disticha, vagina aperta ligulata, glabra. Flores breviter vel longius pedicellati bracteis parvis squamiformibus suffulti, bracteolae 0. Species 6 (e quibus solitaria imperfecte nota) Malesiam orientalem et Papuasiam incolunt. Nota, De natura florum hujus generis ab auctore probabiliter secundum florem abnor- malem vel inepte praeparatum falso exposita in Engler's Bot. Jahrb. XXVII, 325 fusius disserui. Relationes quodammodo intricatae olim et ab me ipso et a cl. Warburg inaccurate exhibitae nunc a norma Zingiberacearum non ulterius discrepant. Omnes species Alpiniae labello ad basin bifido nunc in genus Riedeliae ut mihi videtur optimo jure transposui. Conspectus specierum. A. Inflorescentia manifeste panniculata, foHa pro rata latiora et secus nervös plus minus plicata. a. Ligula maxima ad 1 2 cm longa \ . R. affinis. b. Ligula parva 3 — 5 mm longa. a. Panniculae rhachis, ovarium et calyx glabra 2. i2. macrantha. ß. Panniculae rhachis, ovarium et calyx fulvo- vel ferru- gineo-subtomentosa vel -papillosa . 3. R. Albertisii. *) Genus dicatum in honorem cl, Riedel, qui speciem generis typicam in insula Buru coUegit. 24* 372 K. Schumann. — Zingiberaceae. Fig. U. A—C Riedelia curvißora Oüv. A Inflorescenüa. B FIos. & Calyx. C Fructus. [A Icon sec. Oliver reiterata, reliquae originariae). Riedelia. 375" B. Inflorescentia racemosa, folia plana. a. Folia utrinque viridia, coroUae lobus posterior haud alte corniculatus, racemus multiflorus i. li. curviflora. b. Folia subtus purpurea, corollae lobus posterior altissime (ultra i cm longe) corniculatus, racemus oliganthus (sub- decemflorus) 5. i?. Nymanii. Incertae sedis %. K. insignis. 1. R. affinis (Hidley) K. Schum. — Alpinia affinis in Journ. of Bot. XXIV. (1886) 357. — Herba perennis valida erecta. Folia ad \ cm longe petiolata, petiolus validus apice ad insertionem laminae fasciculato-pilosus , lanceolata acuminata basi attenuata acuta utrinque glabra ad 40 cm longa et 5,5 cm lata; vagina alte costata, ligula maxima ad 12 cm longa membranacea. Pannicula pauciramosa, rhachis sub- tomentosa; flores subsecundi; ovarium sericeum; calyx 2,6 cm longus tubulosus, lobo solitario elliptico obtuso donatus- triente superiore unilateraliter spathaceo-fissus sub- glaber; corollae tubus calyce brevior 2 cm longus, lobi minores anguste lanceolati acuminati jam breviores (1,5 mm longi), major lanceolatus acutus 2,2 cm longus apice cucullatus mucrone instructus; labellum ad basin bifidum, lobi semilanceolati obtusi basi angustati; anthera linearis 7 mm longa connectivi appendicula 0; nectaria linearia 4 mm longa. Bacca globosa glabra pisi magnitudine breviter pedicellata, pedicellus sub- tomentosus. Neu-Guinea: Holländischer Anteil bei Sogere (Forbes n. 2 u. 58, blühend im Oktober 18 85). 2. R. macrantha (Scheff.) K. Schum. — Alpinia macranfha Scheff. in Ann. Jard. Buitenzorg I. (1876) 56. — Ä. plectophylla K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 273 t. 2, üg. Ä. ■ — Herba perennis haud valde elata, caules ad 1,5 cm alti. Folia longe (ad 5,5 cm) petiolata oblongo-lanceolata breviuscule vel attenuato- acuminata et caudata utrinque glabra secus nervös majores plicata 50 — 60 cm longa et 8,5 — 12 cm lata; ligula brevis (5 mm) rotundata glabra. Pannicula ultra 18 — 22 cm longa ramis paucis divaricatis, rhachis glabra; flores pedicellati; ovarium ellipsoideum roseum 5 mm longum; calyx croceus 2,0 cm longus obHque truncatus; corollae pallide flavae tubus 2,5 cm longus, lobus posticus maximus cucullatus et corniculatus, 2 cm longus, laterales lanceolati 1,7 cm metientes ; labellum ad basin bifidum, lobi vix 2 mm lati anguste lineares apice subdilatati; stamen hoc superans, connectivi appendicula 0, anthera basi subdilatata glabra 6 mm longa; staminodia lateralia minutissima dentiformia; nectarii glandulae 2 lineares obtusae. Neu-Guinea: Holländischer Teil, bei Andai (Beccari Fi. Pap. n. 618, blühend im August); ohne bestimmten Standort (Zippel). Nota. Specics propter folia lata plicato-nervosa et pannicula glabra pauciramosa prima fronte recognoscenda. 3. R. Albertisii K. Schum. — Alpinia Albertisii K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 279. — Herba perennis robusta elata. Foha striata alte vaginata, vaginae glabrae, sessilia lanceolata ampla ad 45 cm longa et 1 2 cm lata, attenuato- vel brevi-acuminata acumine torto basi acuta utrinque glabra secus nervös plus minus plicata ; ligula vix 3 mm longa acuta extus pilosa. Pannicula pyramidalis, rhachis potius ferrugineo-papillosa quam subtomentosa rami subdichotomi superne racemus 15 — 3 0 cm longa; flores breviter (5 — 10 mm longe) pedicellati; ovarium ellipsoideum rufo- vel ferrugineo-tomentellum 5 mm longum; calyx ad 2,7 cm longus subclavatus tridentatus unilateraliter fissus; corollae tubus paulo brevior (2,3 cm longus), lobus maximus breviter corniculatus 2,5 cm longus, alii 2,3 cm longi angustiores; labellum 2,0 cm longum usque ad basin bipartitum, lobi semioblongi unilateraliter acuminati; stamen 2,5 — 2,7 cm longum, filamentum angustum, anthera glabra 8 mm longa, connectivi appendicula 0; nectarii glandulae 2 lineares obtusae. Capsula anguste ampullacea truncata. Neu-Guinea: Englischer Anteil, am Fly-River (d'Albertis n. 20). 374 K. Schumann. — Zingtberaceac. Nota Species opo indolis floris et inflorescentiae amplae optime ab oninibus aliis distin- guenda. Olim 1. c. hanc cum Ä. vmcrantha Scheff. quadrosse putavi, ex excmplari typico \ i.!i. speciem ulteriorem cum A. plectophylla K. Sclium. idenlicam fuisse. 4. E. curviflora Oliv. Icon. pl. t. 4419 (quoad labellum male picla); K. Schuni. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 326; K. Schum. et Lauterbach, Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (4 900) 231. — NanocMlus arrovicus Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. I. {i90 0 p. LXXXI. — Herba perennis elata, caules usque ad 2 m alti. Folia sessilia lanceolata breviuscule vel subaltenuato-acuminala et caudata, rostruni neu raro pluries tortum, basi acuta utrinque glabra 30 — 40 cm longa et 6 — 7 cm lata: vagina glabra striata; ligula majuscula (ad 1,5 cm longa) apicem versus angustala ol demum truncata glabra. Racemus multiflorus secundus folia summa alte superans (pedunculatus) haud densiflorus 16 — 18 cm longus, rhachis glabra; flores 5 — 7 mm long«' pedicellati non raro irregulariter aggregati, penduli; ovarium ellipsoideum glaberrimum viride i — 5 mm longum; calyx 4 — 4,3 cm longus pallide flavus acuminatus unilateru- liter spathaceo-tissus prope apicem pilosulus; corollae tubus calyce brevior, lobi 3,5 cm longi, poslicus lanceolatus durior, laterales lineares acuminati membranacei flavido-albi ; labellum ad basin bifidum 2 cm longum album sericeum, lobi subulati, staminodia lateralia acuminata 1,2 cm longa; stamen longissimum 4,5 cm metiens, anthcra glabra 1.4 cm longa, connectivum ultra thecas haud productum; nectarii glandulae 2 scroti- formes. Capsula crocea 2 — 2,5 cm longa, 1 — 1,3 cm diametro, valvae crassae. Semina viridula arillo sanguineo lacerato inclusa. Molukken: Insel Buru, ohne genauere Standortsangabe (Riedel). Aru-Inseln: Insel Vokan (Beccari ohne Nr., blühend im März). Neu-Guinea: Holländischer Anteil, bei Andai (Beccari, blühend im August); Kaiser-Wilhelmsland: Am Sattelberg bei 900 m ü. M. (Kaernbach n. 81, fruch- tend im Dezember, mum der Jabim-, malo der Kai-Sprache); Bismarck-Gebirge (Rodatz und Klink n. 2 103, blühend im Juli); am Ramufluss (Tappenbeck n. 53, fruchtend im Juni). Salomons-Inseln: Auf den Inseln der Bougainville-Straße und auf S. Christoval (Guppy). Nota. Species arca geographica dilatata a speciebus plurimis totius familiae difTert. 5. R. Nymanii K. Schum. n. sp. — ilerba perennis modice alla. Folia hrevitci (ad 8 mm longe) petiolata, oblonga vel oblongo-lanceolata acuta basi rotundata utrinquf glabra supra viridia subtus purpurea ad 15 — 18 cm longa et 6 — 7,5 cm lala; vagina glabra striata rubicunda ligula 6 mm longa obtusa glabra coriacea. Racemus sub- decemflorus curvatus vaginam superiorem paulo superans cum floribus 1 1 cm longus, rhachis glabra; flores 6 mm longe petiolati, petiolus glaber; ovarium glabrum ellipsoi- deum basi tri- apice uniloculare; calyx tubulosus truncatus membranaceus albus ad 2,6 cm longus; corollae tubus hoc brevior lobus impar longissimus longe corniculatus 2.5 cm longus, pares lanceolati 1 cm longi; labellum ullcriores subaequans obovatum obtusum ad basin in lobos semioblongos divisum glabrum; staminodia lateralia O; niamentum latiusculum 4 mm longum; anthera 6 mm longa, connectivum obtusum vix ultra loculos productum. Kaiscr-Wilhelmsland: Sattelbcrg, bei 800 m ü. M. (Nvman n. 5'i3, blühend im Juni 1899). Nota. Hace species propler corniculam lobi corollae postici maximam valde insignis. 6. E. insigpiis (Warb.) K. Schum. in Engl, et PrantI, Pflzfam. Nachtr. I. (1897) 92; K. Schum. et Lauterbach, Fl. Deutsch. Schutzgeb. (1900) 231. — Naumannm insignis Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XIII. (1891) 452; K. Schum. in Engl, et PrantI, Pflzfam. Nachtr. I. ('897) 92. — Racemus basi ramum emittens ita ut pnnnicula evadat. floribus pedicellatis ; calyx quam in specie praecedente paulo brevior. Folia iis R. curvi- florac Oliv, similia. Neu-Guinea: Kaiser-Wilhelmsland, auf dem Sattelberg, im Gipfelwald bei 900 m ü. M. ^Warburg, Hellwig n. 553, blühend am 8. April 1889). Riedelia, Plagiostachys. 375 Nota. Materiem in quam auctor hanc speciem condidit non pro optima habere possumus; flores certe ad genus Biedeliae pertinent; num autem flores illi ramos inflorescentiae defloratos re vera olim ornaverint non omnino certum est, Investigationibus futuris serius hanc quaestionem recommendo. 32. Plagiostachys Rldley.*) Plagiostachys Rldley in Journ. Asiat. See. Bengal (1899) \'6\. — Älpiniae sp. Bak. in Kew Bull. (1 898) 235. — Ämomi sp. Ridley in Trans. Linn. Soc. 2. Ser. III. (i 893) 381. Calyx tubulosus vel turbinatiis unilateraliter spathaceo-fissus. Corollae tubus calycem subaequans crassus, lobi oblongi vel ovati subcarnosi posticus manifeste cucul- latus. Labellum planum oblongum subintegrum vel bilobum ; staminodia lateralia brevia acuta dentiformia vel subulata. Filamentum breve et crassum puberulum ut anthera connectivi appendicula haud munita. Capsula oviformis brevis vel ellipsoidea exocarpio tenui. Semina pauca (3 — 4) pro loculo angulata. — Herbae perennes validae elatae. Spica lateraliter vaginas caulis foliosi 30 cm vel altius supra basin transgrediens inter- dum subramosa, pedunculata i. e. axi plus minus exserto, pedunculo squamis pluribus ovatis instructo, crassa; flores solitarii pro bractea plurimi, parvi et subcarnosi. Species 2 peninsulam malaccensem et Borneo inhabitant. Nota. Hoc genus positionem intermediam inter J.w?o/^^^ i.i t.iriiiu sim- üum comosa. * Folia supra glabra 5. C Bakeri. ** Folia supra molliier hirsuta 6. C. comosfis. 2. Spica apice haud comosa. * Bracteae Iota longitudine virides. f Bracteae ereclae maximae, folia niriii!( i . [)nllida, labellum ad medium flavum 16. C^. afcr. ff Spica major globosa, dein ellipsoidea vel iiia::is elongata, calyx post anthesin inclusus. Q Bracteae immediale post anthesin ol.liti r- antes, spica demum suboviformis 7— • «in Costus. 383 diametro, caljx 2 cm longus, dentes 2 mm longi 17. C. ohlitterans. OO Bi'acteae haud oblitterantes, spica demum cylindrica ad < 2 cm longa, calyx \ cm, dentes 4 mm longi 1 8. C. Deistelii. 2. Bracteae bibracteolatae , bracteola secunda multo (duplo et ultra) minor, uniflorae cum rudimento saepe minuto floris alterius. * Ligula apice arachnoideo-ciliata, linea infraligu- laris caulem amplectens et ciliis rigidis munita, folia subtus villosa mollia, stirps alte scandens (ad 10 m], labellum ad medium flavum . . . 1 9. (7. sarmentosus. ** Ligula glabra, linea infraligularis tenuissima ciliis paucissimis instructa aperta, folia utrinque glabra, labellum album et flavo-roseum 20. (7. subbiflorus. 3. Bracteae unibracteolatae uniflorae. * Folia glabra. f Folia ampla ultra 25 cm longa, ligula 1,5 cm longa et ultra, pallida statu sicco (de speciebus non omnino certum est, utrum spicam termi- nalis an scaposa sit). O Folia 30 — 35 cm longa et 9 — 10 cm lata, caljx 2,2 cm longus 21. C. pterometra. OO Folia 25—27 cm longa et 7,5—8,5 cm lata, caljx 1,7 cm longus 22. (7. edulis. ff Folia vix 20 cm longa, ligula 5 — 6 mm longa, obscure castanea statu sicco 23. C. littoralis. ** Folia induta. f Caljcis lobi erecti, folia vix 2 0 cm longa, sub- tus praecipue statu juvenili sericea . . . 24. (7. ulitgurensis. ff Calycis lobi recurvati (calyx certe exsertus), folia majora subtus hirsuta sicc. obscura . . 25. (7. anomocalyx. ß. Bracteae acutae vel obtusae planae apice nunquam in- flexae, semper unibracteolatae et uniflorae; speciebus 2 exceptis America. I. Bracteae nee apice pungenti- nee infra apicem linea- tim-callosae, calycem etiam capsulam coronantem ubique tegentes [G. spiralis et C. glabratus interdum lineis callosis non valde conspicuis, spicis fusiformibus acu- minatis insignis). 1 . Folia concolora subtus non purpurea. * Flos albus, labellum fauce flavum; Brasilia australis 26. C. Verschaffeltii. ** Flos luteus, labellum rubro- vel violaceo-striatum; Mexico et America centralis. f Folia lanceolata vel oblanceolata non taeniata. O Labelli lobus medius integerrimus . . . 27. C. pictus. OO Labelli lobus medius trilobatus. /\ Labellum testaceo-rubro-striatum . . 28. (7. mexicanus. AA Labellum violaceo-striatum . . . . 29. (7. splendens. ff Folia elliptica nigro-taeniata sericea mollia . 30. G.Malortieanus. 2. Folia subtus purpurea; Brasilia amazonica . . . 31. (7. discolor. U. Bracteae apice pungentes callosae; India et Australia. 1. Flores albo-rosei; India orientalis, Malesia, Papuasia; 384 K. Schumann. — Zingiberaceae. in America interduni culta (hoc factum caule ob- servandum!) 32. C. »peciosus. 2. Fiores lutei; Australia orientalis 13. C Fotierae. in. Bracteae infra apicem linealiin callosae. i. Spica subfusiformis aeuminata. * Folia glabra, ligula glabra, (lores albi . . . . 34. C. glabratu^ ** Folia supra nervo mediano hirsula, ligula apice et bracteae margine plus minus araclmoideo-ciliatae et -villosae, flores i-ubri 35. 6'. spiralis Incertae sedis 36. C. /aem, 36". C /; 2. Spica globosa vel cylindrica vel ovifonnis apice obtusa et rolundata. * Bracteae pro rata angustiores oblongae coriaceae, cum floribus breviter congestae , petala extus sericea, planta anomala ZI. Ceofigestifloru ** Bracteae late ovatae vel ellipticae, petala extus glabra. f Bracteae coriaceae virides, vel basi infima coloralae. (3 Calyx bracteis brevior. A Flos pure albus; Guiana 38. C. niveus. AA f^'os albus violaceo-sti'iatus ; Martinique 39.C.niveO'purpureu'^ OO ^'*'jx bracteas jam sub anthesi superans, spica maxima 40. C. Dussii. ff Bracteae coriaceae rubrac sicc, casianeae vel pallidiores, maturitate fructuum patentes. Q Folia discolora ferrugineo-villosa, ligula maxima % cm longa, spica gracilior i 0 cm longa et 3 cm lata 44. C. sanguinem. QO F'olia concolora nunquam villosa, ligula vix 5 mm longa, spica crassior. /\k Folia subtus {glabra. X Flores flavi ii. C. spicatus. X X Corolla alba 43. C brasilietms. /S/S foli»! sub anthesi subtus parce pilosa angusta subfalcata 44. C. pitbcscctis. AAA f 0*'^ sub anthesi subtus molliter pilosa lata svmmetrica 45. (7. Pilgeri. Incertae sedis forsan hujus loci, spica pauci- bracteata (bracteae ad 9 lantum]. foliis subtus pulverulentis insignis 46. G. jmlrcruientus 47. C. phloci/lonis. Probabililer statu fructigero tanlum . . . . 48. C laxus. f f f Bracteae duriores rubrae sicc. obscure castaneae vel nigrcscentes, maturitate fructuum oblitter- antes, flores flavi. Q Folia subtus glabra. A Spica maxima ad ii cm longa, Capsula apice triloba 2,ö cm mctiens, folia ani- plissima ad 45 cm longa et H cm lata 49. C. maximtM. AA spica vix ad 4 5 cm longa, Capsula duplo brevior, folia duplo minora . . 50. C. cylitidricus. (33 J'olia subtus plus minus scabra, supra in nervo mediano pilosula. Costus. 385 A Spica erecta, folia retrorsum scabra oblongo-lanceolata. X Galyx G mm longus, folia subfalcata ; Guiana 5 1 . C scaberulus. XX Calyx 9 — 10 mm longus, folia ob- longo-obovata vel obovata; Peru . 52. G. scaber. /\/\, Spica nutans folia sursum scabra . . 53. C. nutans. B. Caulis foliiger a florente discretus; species scaposae. a. Caulis floriger apice foliis paucis rosulatim dispositis instruc- tus, folia abbreviata et latiora quam in caule foliigero (C. maeulatus Roscoe interdum apice folium parvum unum alterumve portal). a. Stirps gigantea robustissima ad 8 m alta, folia ad 60 cm longa, labellum fimbriatum 54. G. giganteus. ß. Stirpes duplo et ultra breviores minus robustae, folia vix unquam ultra 25 cm longa, labellum undulatum nee fim- briatum. I, Planta glabra ob. G.megalobractea. II. Planta hirsuta 56. C. Dinklagei. b. Caulis floriger typice scaposus aphyllus i. e. vaginis tantum vestitus. a. Spica parva subglobosa depressa vix 2 cm diametro, stirpes tenues. I. Caulis foliiger basi luteo-maculatus plurifoliatus, brac- teae apice obtusae; Africa 57. C maeulatus. II. Caulis foliiger basi haud maeulatus pauci-(4-)foliatus, bracteae exteriores apice calloso-pungentes; Malacca . 58. G. oligophyllus. ß. Spica major oviformis vel ellipsoidea. I. Bracteae obtusae haud pungentes. \ . Bracteae infra apicem haud manifeste calloso-lineatae nee impressae. * Vaginae scapi imbricatim sese obtegentes ; Africa. f Folia ampla ultra 25 cm longa, subtus scabra at haud manifeste induta, ligula alta . . . 59. C. trachyphyllus. ff Folia minora vix unquam 20 cm longa subtus aureo-sericea 60. C. dubius. ** Vaginae scapi inter se remotae, sese haud ob- tegentes 61. C. Zechii. 2. Bracteae infra apicem calloso-lineatae, folia amphs- sima; Ecuador 62. C geotkyrsus. 3. Bracteae infra apicem impressae, folia multo minora; Peru 62^^. G. eryfhrocoryne. II. Bracteae et lobi calycis apice calloso-indurati acuti; India orientalis. 1 . Folia utrinque glabra ubi nota, bracteae et calyces longe pungenti-mucronati, spica globosa. * Spica maxima 7 cm diametro et ultra globosa. f Bracteae et calyces aureo-hispidi 63.G.chrysoeephalus. ff Bracteae et calyces glabri vel puberuli haud aurei. (3 Bracteae appendicuHs instructae, flores rubri 64. G. Bidleyi. QQ Bracteae exappendiculatae, flores flavi. /\ Bracteae calycesque papillosi scabri, priores 3,5 — 4 cm longae, laxiores, A. Engler, Das Pflanzenreicli. IV. 46. 25 386 K. Schumann. — Zingiberaceae. spica breviler (3 — 6 cm longe) pcdun- culata, pedunculo vaginis aculis munilis 65. C. tonkitiensis. ^A, Bracteae calycesque apice papillosi, priores 2 cm longae, calyx eas longe superans, pedunculus brevissimus vix 2 cm longus, ovarium pulcherrimum ' aureo-sericeum 66.C.acanthoc4:jjhalu> AAA Bracteae caljcesque glabri laeves, prio- res 2,5 — 3,5 cm longae densae, spica H cm longe pedunculata, pedunculo vaginis campanulatis tnmcatis fibroso- oblitterantibus munito 67. C. stdfurcus. Incertae sedis 68. C globosus. ** Spica ut tota stirps minor, vix 3 cm diametro. ^^.G.microccphalus 2. Folia subtus tomentosa moUia, bracteae et caljces breviter mucronati, priores appendiculis capilli- formibus instructae, flores splendide aurantiaci, spica cylindrico-conica 70. C. Ki' \. C. fissiligulatas Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. sör. II. ^l.,u-y »; Bull. Soc. Hist. nat. Autun XV. (<902) H et 19. — Planta haud valida, caules plur. e rhizomate 50 cm tantum alti 8 mm diametro spiraliter torti, apice hirsuti. Foliü distincte petiolata asymmetrica summa manifeste falciformia lanceolata acuminata basi cuneata glabra vel prope basin sparse pilosula, \Q — M cm longa et 4 — 6 cm lata : ligula maxima 3 — 4 cm longa scariosa biloba, lobi inaequilongi , major 1,9 — 1,8 cm, minor 6 — 10 mm longus, subacuti pubescentes et ciliati. Spica terminalis densa 3,5 cm longa et diametro; bracteae infimae foliaceae ad 7 cm longae et 3 cm latae, summju 1,5 — 2 cm longae, apice reflexae; flores in toto 5 — 7 cm longi; bracteola solitaii 1,5 — 1,6 cm longa rosea; calyx tubulosus brevis 1,2 cm tantum longus tridenlatu- glaber flavido-rubellus ; corollae tubus brevis, lobi lanceolati acuti extimus subcucuUatus et apiculatus, rosei basi flavi; labellum 5 cm latum 7 cm longum, subinvolutum undu- latum roseum fauce et basin versus luteum; stamen 4 cm longum, 1,5 cm latum, lanceolatum apice denticulatum acutum, parle superiore recurvatum, luteum apice album; anthera brevis mediae laminae affixa; ovarium hirsutum. Var. a. major Gagnepain 1. c. 94. — Caulis major, ligula 4 cm longa; foli > majora 20 — 22 cm longa et 7 — 12 cm lata; bracteae infimae jam majora. Gabun: Bei Mayomba am Rande des Waldes (J. Dybovt^sky n. 13, blühend am 9. Januar); ohne bestimmten Standort (Griffon du Bellay n. 3644; blülite mehrere Jahre in dem Jardin des plantes Ende Juni und Anfang August). — Var. or. Gabun: Bei Etonda (Griffon du Bellay n. 352); ohne bestimmte Standortsangabe (Griffon du Bellay). Nota. Haec specics ccile sequenti affinis at indumento foliorum prope basin et floribus ab ca difTert. Gl. Gagnepain pulavit, ligulam hujus spcciei solius fissam fuisse quod cum natura non quadrat. 2. C. phyllocephalns K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XX. (1892) 420; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 298; De Wild, et Dur. PI. Dewevr. (1901) 230. — (Paulis florens superne 5 mm crassus. Folia breviter (5 mm) petiolata obovato-oblongn vel rotundato-rhombea acuminata acutissima basi attenuata infima anguste rotundata utrinque glabra ad 17 cm longa et 6,6 cm lata, ligula alte (ad 3 cm) supra petiolum producta membranacea oblique truncata infra apicem mucronulata. Spica globosa ad 5 cm diam., bracteae lamina ad 7 cm longa instructae; calyx turbinatus breviter den- tatus ad medium unilateraliter fissus; corollae tubus 1,5 cm longus fauce pilis obscuris farctus; lobi lanceolati 4 cm longi; labellum obovatum crispatum glabrum album et pallide roseum ad 5,5 cm longum. Costus. 387 Angola: Am Quango-Thale (Teusz in Mechow n. 508). — Congogebiet: Equateur (Dewevre n. 556, blühend am 30. Dezember 1895, mosasanga der Eingeborenen). 3. C. Dewevrei De Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. (1899) 139; PI. Dewevr. (1901) 229. — Caulis subtrimetralis. Folia manifeste (ad 8 mm longe) petiolata lineari-lanceolata attenuato-acuminata longe caudata basi angustata in- fima subcordata supra secus nervös majores minute et appresse pilosula subtus sub- villosa moUia ad 25 — 3 0 cm longa et 5 — 8 cm lala; ligula valde elongata 4 cm longa acuminata fere ad basin latere laminae averso unilateraliter fissa subtomentosa. Spica terminalis 10 cm longa et 5 cm diametro cylindrica; bracteae ovatae acutae infimae lamina instructae, apice recurvatae utrinque subtomentosae ad 3 cm longae; bracleolae binae vix 2 cm longae oblongae arcte complicatae; calyx campanulato-infundibuliformis 2,2 cm longus et 6 — 9 mm latus tridentatus et unilateraliter triente superiore fissus pilosus; ovarium sericeum 7 mm longum. Corolla ..... Gongo-Gebiet: Bei Ghinganga (Alfr. Dewevre). Nota. Species ligula maxima unilateraliter fissa acuta et indole inflorescentiae optirae diversa; 4. C. villosissimus Jacq. Fragm. (1800 — 1809) 55 t. 80. — Costus n. 7 Aubl. Hist. pl. Gui. frang. I. (1775) i. — Paco caatinga villosissima flore luteo Plum. Mscr. V. t. 3 4. — Zingiher viUosissimum floribus luteis Plum. 1. c. — C. septimus Roem. et Schult. Syst. l. (1817) 2 6. — Costus spicatus (Jacq.) Swartz var. ß. pubes- cens Griseb. Fl. ßrit. West-Ind. Isl. (1864) 602. — Caulis validus interdum magnitudinem humanam superans ad 2,5 m altus et 1,4 — 2,5 cm diametro vaginis rufo-villosis amictus. Folia breviter vel brevissime petiolata ampla lanceolata acuminata basi acuta supra pilis inspersa subtus praecipue secus medianum rufo-tomentosa mollia ad 30 cm longa ad medium 10 cm lata. Spica ovoidea densa sessilis; bracteae exteriores late vaginantes dorso rufo-villosae apice manifeste foliaceae ad 9 cm longae et 4 cm latae apice acutae, ventre parte foliaceae similiter at minus dense indutae basi purpurea glabrae striatae ; ovarium 7 mm longum subglobosum album; calyx c. 1,5 cm longus purpureus apice trilobatus, lobi 4 mm longi obtusiusculi ; corollae tubus amplus 1,5 — 2 cm, lobi oblongi acuti 6 cm longi flavi; labellum maximum ad 9 cm longum apice crispatum prob, flavum; stamen 5,5 cm longum oblanceolatum obtusum; antherae rubro-cinctae. West-Indien: St, Vincent (Plumier). — Britisch-Guiana: Auf sandigen Stellen am Pomeroon (Jenman n. 4316, blühend im Dezember 1887, Jenman n. 6038, blühend im Juli 1899). — Peru: St. Gavan in Hainen (Lechler n. 2475, blühend im August 1854); Leticia (Ule n. 6180). Nota. Haec species certe area geographica vastissima gaudet; typus etiamsi male a cl. Plumiero depictus tarnen bene recognoscendus ex insula S. Vincenti ortus est, specimen aliud ab eo non distinguendutii in Peruvia cl. Lechler collegit. Indumentum rufo-villosum ei valde peculiare. Cl. Griseb ach eam pro varietate C. spicati habuit quod valde ineptum est. 5. C. Bakeri K. Schum. n. sp. — Caulis modice vaKdus. Folia brevissime petio- lata vel sessiUa lanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata caudata basi angustata, infima brevissime subcordata supra glabra subtus subsericea, ligula brevissima villosa. Spica globosa involucrata nutans 5 cm diametro; bracteae lanceolatae acumi- natae reflexae ad 5 cm longae summae pauce erectae steriles comosae appresse puberulae scabridae; ovarium sericeum 2 mm longum; calyx 1 cm longus minutissime pilosulus, dentes 2 mm metientes ciliolati unus apice callo brevi munitus ; corollae tubus vix 1 cm longus, lobi oblongi 1,8 cm longi sericei; labellum Guatemala: Bezirk Amatitlan, in der Barranca de Eminencia 400 m ü. M. (John Donneil Smith, blühend im Februar 1892). 6. C. comosus (Jacq.) Roscoe in Trans. Linn. Soc. VIII. (1808) 350; Horan. Monogr. (1862) 37. — Äipinia comosa Jacq. Collect IV. (1790) 112; Icon. pL rar. IL (1786) t. 202. — Caulis ad 1,60 m altus pubescens molhs. Folia breviter petiolata, acuminata oblongo-lanceolata vel obovato-lanceolata attenuato-acuminata acutissima basi breviter rotundata et subcordata supra saturate viridia subtus pallidiora utrinque tomentosa 25* 388 K. Schumann. — Zingiberaceae. moUia ad 15 cm longa et 5,5 cm lala, vagina grosse nenosa pubescenlia. Spica dens ad 4 0 cm longa; bracteae ovatae vel ovato-oblongae acuminatac purpureae vel (inftM'iores apice viridescentes; summae steriles et comoso-ereclae; ovarium sericeum albuni 8 inm longum; caljx 4,5 cm longus iiiber puberulus trienle superiore lobalus, lobi aculi : coroUae flavae tubus calyce brevior; lobi lanceolati 3,5 cm longi, dorsalis major; labelluin flavum inclusum quinquedentalum , dentibus brevibus nigresceniibus ; stamen iance«»- latiim vix 3 cm longum; connectivo appendicula acuta. Venezuela: Um Caracas gesammelt wahrscheinlich von Jacquin; beschrieben nach einem Exemplar, das in Wien blühte. — Sierra Nevada de S. Marta (Purdie). Nota. Bracteae apice comosae parte foliacea coronatae coloratae hanc speciciii cum indu- mento raolli noc villoso optime ab aliis distinguunt. 7. C. macrostrobiluB K. Schum. n. sp. — Caulis ad 4 m allus robustus. Polin breviter petiolala, petiolus ad i i mm longus latissimus supra concavus hirsuüis, oblancc. lata vel praecipue summa lanceolata attenuato-acuminata basi angustata infima brevissim rotundata utrinque puberula et scabrida, 30 — 40 cm longa et ad medium vel superius \0 — 14 cm lata; ligula brevis ad 5 mm longa ti*uncata puberula vel villosa coriar<.i haud manifeste ciliata. Spica maxima ad 15 cm longa densa basi foUis abbreviali involucrata; bracteae inter maximas in genere ad 7 cm longae oblongae acutae virid. glabratae; ovarium pubescens; calyx \ cm longus triente superiore in dentes tres acul« divisus glaber; corollae albae tubus 2 cm longus, lobi 5,5 cm longi oblongi membranac*! obtusi, exterior apiculatus ; labellum 8 cm longum trilobum, lobus medius brevior lacera- tus recurvatus, laterales obtusi, album luteo- et roseo-tinctum ; stamen corollae lob«- aequans lanceolatum tnmcatum et apice tridentatum. Puerto Rico: In der Sierra de Luquillo (Eggers n. 4 289, blühend im Mai 1883); bei der Casa de Don Valentin gepflanzt (Sintenis n. 1740, blühend im Juni 1885, Cana de India der Eingeborenen); bei Bayamon in Gärten ebenfalls kultiviert (Stahl n. 736). — Trinidad: Ohne bestimmte Standortsangabe (Pendler n. 804). Nota. Haec species distinctissima ab omnibus hodie notis floribus maximis statin) diiTeit . Exemplaria a cl. Sintenis collecta culla; at in montibus iisdem cl. Eggers (sub n. 4289) spcci- mina collegit, quibus notam culturae non adjecit, ita ut putern haec re vera spontanea esse. 8. C. Friedrichsenii 0. G. Peters, in Bot. Tidsskr. XVIII. (1893) 260. — Gaul- robusti altitudinis humanae ad 2 cm diametro. Folia breviter, vix ad 5 mm lom petiolata oblanceolata breviter et acutissime acuminata basi angustata, inßma breviln rotundata utrinque mollissime hirsuta flaccida pendula ad 35 cm longa el triente superior« 10 cm lata sensim abbrevescentia et in bracteas spicam involucrantes transeuntia ligula truncata membranacea vix ultra 7 mm longa ut folia induta ore autem villos Spica ad 10 cm longa et 7 cm diametro conica vel subellipsoidea; bracteae appen
  • - tusum 6 — 7 cm longum flavum margine rubrum apice lobulatum, 2 cm supra antherom productum. Wurde in Berlin unter dem Namen Costus comosus Roscoe kultiviert, von dem • aber verschieden ist. Vaterland wahrscheinlich Central-Amerika; blühte am 14. Juli 1903. Nota. Hanc spcciem a cl. auclore in honorem hortulani borli bolanici bauniensis Tli. Friedrichscn baptizatam Costo comoso (Jacq.) Roscoe certo affinem et indumento longioi bracteis brevius appendiculatis recurvalis nee refractis viridlbus ncc rubris diversam probabilil' cl. Warszewicz in hortum berolincnsem introduxit. 9. C. lima K. Schum. — Ilerba perennis valida, caules florentes robusti 1,2 — 1,4 cm diametro. Folia brevissime usque 6 mm longe petiolata lanceolata lon^ Costus. 3g^ attenuato-acuminata longe caudata basi angustata infima breviter at manifeste cordata supra scaberrima subtus ferrugineo-sericeo-tomentosa moUia micantia 25 — 40 cm longa et 6 — 8 cm lata; vagina striata glabra infra folia chryseo-puberula; ligula 7 — 8 mm longa subam'eo-pilosa et margine arachnoideo-ciliata oblique truncata. Spica ellipsoidea 5 cm longa apice rotundata haud comosa; bracteae 2,5 — 3 cm longae summae breviore» apice appendiculatae , appendicula suramarum brevis ubique recurvata vel refracta, appresse pilosae sericeo-micantes ; bracteolae i,5 — \,1 cm longae complicatae sericeo- pilosulae molles micantes; ovarium pulchre aureo-sericeum 4 mm longum; calyx amplus subcampanulatus puberulus micans i,3 — 1,5 cm longus tridentatus; corollae ....; labellum Costa Rica: Bei Punta Arenas (Scherzer, blühend im Januar i854). Nota. Species propter indumentum pulcherrimum superficiei inferioris folii et scabritatem superficiei superioris distinctissima; ceterura 0, Friedrichsenii 0. G. Peters, affinis. 10. C. argenteus Ruiz et Pav. Fl. peruv. et chilens. I. (1798) 3 t. 4; Willd. bei Link in Jahrb. I. 3. (i822) 23. — Costus appendiciilatus Roem. et Schult. Mant. I. (1822) 32; Gagnepain in Bull. bist. nat. Autun XV. (1902) 21. — Gaules plures e rhizomate spiraliter torti erecti simplices vel interdum e basi inflorescentiae ramulos breves emittentes ad 4 m alti. Folia brevissime petiolata, petiolus latissimus utrinque villosus ad 5 mm longus, lanceolata vel oblanceolata breviter acuminata basi sensim angustata utrinque at subtus densius et molliter subtomentosa margine ciliolato-villosa subtus argentea ad 45 cm longa et 10,5 cm lata. Spica caules terminans elongato- cylindrica apice obtusa immediate supra folia ultima sessilis ad 1 5 cm longa; bracteae ovatae foliaceo-appendiculatae cum appendicula ad 1 0 cm longae et 4 cm latae rubrae appendicula lanceolata acuta viridis refracta; bracteolae lanceolatae complicatae ad 3 cm longae; ovarium \- — 1,5 cm longum sericeo-villosum; calyx late turbinatus 1,8 cm longus coriaceus ultra trientem in lobos late trianguläres acutos divisus ; corolla lutescens, lobi lanceolati obtusi; labellum maximum trilobum. Ecuador: Primärwälder bei Bulao nicht selten (Eggers n. 14186, blühend im Januar 1892, cana agria der Eingeborenen); ohne bestimmten Standort (Humboldt u. Bonpland n. 1548). — Peru: In feuchten schattigen Wäldern bei den Dörfern Cuchero u. Chinchao häufig (Pavon, purum niöa d. h. falsche Pinie der Eingeborenen). — Tropisches Afrika, wahrscheinlich Gabun (Griffon du Bellay n. 111, comsa- comsa der Eingeborenen). Nota. Exemplario typico mihi non viso, hanc speciem ex descriptione determinare tentavi. Species ope bractearum appendiculatarum optima characterisata. Si eil. Roemer et Schultes ex cl. Link asseruerunt, Costos duos a cl. Humboldt et Bonpland {0. appendiculatus et Q. eiliatus) collectos identicos fuisse, omnino in errorem inducti sunt quia alter Costus spiralis Roscoe ipsissimus. — Cl. Gagnepain hanc speciem in planta quadam acl. Griffon du ßellay in Africa coUecta recognovit; specimine mihi non viso Judicium de hac re non liquet; factum re Vera maxime commemoratu dignum, quia tunc species solitaria exstaret quae orbi gerontogaeo et neogaeo communis esset. 11. C. hirsutus G. Presl, Reliq. Haenk. L (1830) 112; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. (1890) 3. — CauUs erectus vaginis rufo-hirsutis vestitus. Folia oblongo-lanceolata acuminata basi subcordata utrinque pilis longis rufis hirsuta ad 16 cm longa et 4,5 cm lata; hgula brevis (ad 5 mm longa) truncata rufo -hirsuta. Spica sessilis terminalis ovato-globosa ad 6 cm longa; bracteae ovatae glabrae striatae acuminatae, acumine lanceolato-reflexo utrinque hirsuto viridi, imbricatae coccineae; calyx tripartitus, lobi ovato-lanceolati. Mexiko: Ohne bestimmten Standort (Haenke). Nota. Exemplaria authentica nee in herbario universitatis germanicae nee bohemicae Pragae porro asservantur, ut cl. eques de Beck et Celakovsky benevole mecum communi- caverunt, Cl. Presl de hac specie ipse monuit, eam cum C. comoso (Jacq.) Roscoe congruisse; ex diagnosi differentia contra speciem ulteriorem non clare patet. H*^. C. juruanus K. Schum. n. sp. — Herba minor valida, caules semimetrales basi vaginis oblique truncatis vel altiuscule unilateraliter fissis invicem se tegentibus 390 ^ Sclmmann. — Zingiberaceae. muniti, florentes a florigeris haud distincti erecti non lorti. Folia pauca 3 — 5, summa interdiim vadina valde dilatata munita inflorescentiam cingentia, brevitcr (3 — 5 mm I petiolata lanceolata vel suboblanceolala acuta, haud acuminata basi anguslata et br. rolundata utrinque glabra subcarnosa, vagina saepius altius ßssa mai'gine ut liiiula 5 — ^ nim longa arachnoidea-ciliata, ulterior ceterum appresse pUosa. Spica ellipsoidoa 5 — 7 cm longa ö — 6 cm diametro foliis summis plus minus abbreviatis cincta; bracteur minus densae manifeste appendiculatae oblongae vel ellipticae appresse jylosae subcoriaceae. cum appendicula foliacea h — 2,5 cm longa ovata acuta basi rotundata et subcordala herbacea puberula intus glabra 3 — 5 cm longae, uniflorae; bracteola complicata acuta, glabra in carina sola pilosa; ovarium pai'vum 5 mm tantum longum glabrum apic pilulis hinc inde inspersum; calyx \ cm longus tridentatus latere pilosus unilateralitor iissus; corollae (roseae in aurantiacum vergentis) tubus angustus <,< — <,2 cm lonjins; lobi lanceolati acuti 3,2 cm longi; labellum subobovato-oblongum 3,5 cm longum crispa- tum; stamen pro rata angustum 2,8 cm longum 4 mm latum apice acuminatuni, anthera ad medium at'fixa anguste marginata. Brasilien: Staat Amazonas, am mittleren Jurua auf höheren Lagen des Über- schwemmungsgebietes (Ule n. 5740, blühend im September I90<)- Nota. Species propter bracteas appendiculatas inter species brasilienses valde pcculian- nuUa species hujus ditionis ad hunc usque diem hanc notam obtulit. Statura pro rata par\ et appendiculis basi rolundatis haec species ab aiiis differt. M. C. guanaiensis Rusbj in Bull. Torrey Bot. Club XXIX. (<902) 694. — Herba perennis haud alta at valida, caules 60 — 80 cm alti apice foliosi. Folia oblonga brevitcr acuminata 25 — 30 cm longa et 5 — 6 cm lata; vagina dense et longe appresse flavido- hirsuta. Bracteae ca. 5 cm longae et 3 cm latae crassae rigidae fuscae prominentiM- nervosae apice appendice foliacea appressa vel reflexa \ cm longa et 6 — 7 mm lata instructae. Capsula dense flavido-hirsuta- vel sericea 1,5 cm longa et 8 — 9 mm dia- metro ellipsoidea vel apice paulo latior calyce 4,75 cm longo et 9 mm diametro, lobi ovalibus. crassis rigidis prominenter 4 5-costatis, coronata; semina atra 2,5 mm lonj. breviter ellipsoidea brevitcr et obtuse tuberculata. Bolivien: Bei Guanai 600 m ü. M. (Rusby n. 2225; fruchtend im Mai 4 886J. Nota. Hanc speclem non vidi, ex diagnosi plane elucet, cam in afllnitatem C. argenti i pertinere. <3. C. ligularis Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (i898) 298. — Caulis 1,30 m altus. Folia ad 3 mm longe petiolata, petiolus ut vagina villosus, oblongo- oblanceolata acuminata basi angustata utrinque pilis longiusculis sparsc inspcrsa ad 20 cm longa et 7 cm lata; ligula producta ad 3,5 cm longa obtusa membranacea. Spica terminalis globosa 4 cm diametro; bracteae orbiculares obtusae 6 mm longae; calvx 6 mm longus dentatus glaber; corollae albidae tubus vix duplo calycem superans lobi 2,5 cm longi lanceolati; labellum 5 cm longum carneum; stamen 2,5 cm tantum longum. connectivi appendicula flava obtusa. Spanisch Gabun: An der Corisco-Bai, am Muni-Flusse (Mann n. 4 628). 14. G. nbangiensis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 97. in Bull. Soc. bist. nat. Autun XV. (<902) <6. «9*). — Planta robustior, caules digiti crassitudine. Folia manifeste ad 4 mm longe petiolata, petiolo villoso, late lanceolal i acuminata basi attenuata supra glabra subtus villosula \ 7 cm longa et 7,5 cm lala ligula striata fusco-scariosa acuminata demum obtusa glabra 2,0 — 2,6 cm longa. Spie i terminalis subglobosa vel ovata, bracteae 3 — 4 infimae magnae foliaceae ad 17 cm longae et latae subtus villosae, mediae et summae subrotundatae vel obtusae calyccin superantes 1,7 — 2,5 rm longae et 7 mm lalac; calyx tubulosus brevissimc dcnticulatu post anthesin alte unilateraliter fissus 2 cm longus et 7 mm latus; corollae tubus angustu cahcem superans, lobi lanceolati acuminati subacquales; labellum spathiforme angustun ♦) Hoc loco cl. auctor indicavit, hanc speciem in Bull. Soc. bot. France 1892 p. 37 puhüri juris factam esse quod cum veritale non quadrat. Costus, 391 3 cm latum; stamen 3 cm longum et 5 — 6 mm latum, lanceo- latum anthera medio ei affixa; ovarium glabrum. Oberes Congogebiet: Am oberen Ubangi (Viancin, blühend im Juli 1895). Nota. Secundum auctorem haec species Costo phyllocephalo K. Schum. affinitate con- juncta est; ab ea ligula haud fissa et statura validiore discrepat. Fig. 46. Costus Lucanusianus K. Schum. A Superior pars caulis. B FIos. G Stamen. D Styli apex, E id. a latere. F Ovar, longitud. sectum. (See. Schlechter, Westafr. Kautschuk-Exped.). 392 K. SchumanD. — Zingiberaceae. 15. C. Lucanusianus Job. Braun et K. Scbuni. in Mitteilung. Deutsch. Schutzgeb. II. (1889) 151 ; K. Schura. in Engler's Bot. Jahrb. XV. («892) iü; Bak. in Tb. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) »99; Schlechter, Kautschuk-Exped. (<900) 64 cum icone; Wild, et Dur. PI. Dewevr. (190 0 230; Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Autun \\. (1902) 20. — Herba perennis robusta (ex vivo descripta), caules 2 m alti et ultra basi 1,5 — 2 cra diamelro glaberrimi. Folia summa 5 — 10 mm, inferiora ad 2 cm longe petio- lata, petiolus supra excavatus 6 — 7 mm longus glaber, vulgo stricte lanceolata inferiora interdum oblongo-lanceolata acuminata basi inflma breviter rotundata et subcordata supra minute et appresse pilosula vel subglabra subtus argenteo-sericea margine ciliolala discolora 20 — 25 cm longa et ad medium 6 — 10 cm lala; vagina glabra linea infra- ligulari vulgo prominente at annulum 1 mm latum efformante ciliis rigidis ad 3 — 5 mm longis onusta instructa. Spica nunc minor nunc foliis summis subocculta maxima glo- bosa vel ellipsoidea 4 — 9 cm longa foliis summis rosulatis late sessilibus abbreviatis involucrata et ulteriora alte superans; bracteae 2,5 cm longae late ovatae vel sub- orbiculares summae incurvatae et inconspicue calloso-lineatae glabrae virides biflorae; bracteolae binae, altera prima maxima suborbicularis fere adossata latere exteriore arcte complicata glabra altera aequialta at angustior; ovarium 6 — 7 mm longum glabrum; calyx 2 cm longus lurbinatus, dentes trianguläres acuti 5 mm longi; corollae albus tubus 1,2 — 1,3 cm, lobi oblongi 2,8 — 3 cm; labellum 4,5 — 5 cm late obovatum undulatuni album late rubro-marginatum ad medium basi luteum; stamen 3,5 cm longum acutum apice rubro revolulum. Capsula 1,2 — 1,4 cm longa rotundato-trigona calvce longe exserto coronata glabra; semina 2 mm longa nigra nitidissima basi castanea, arillo albo bilobo lobo altero multo majore apice bilobulato munita. Typus. Statura gracilior. Folia minora et angustiora; ligula breviore. Spica minor subglobosa. Var. a. major K. Schum. n. var. — Statura validior. Folia maxima snbtus minus induta vel interdum glabra. Spica maxima ellipsoidea alte folia involucranüa superans. Kamerun: Bei der Barombi-Station , am Südufer des Elephanten-Sees (Preuss n. 413, blühend am 23. September 1890); auf der Yossplatte, am Ufergehänge des Kamerunflusses im Gebüsch (Deistel n. 37, blühend am 5. Juni 1898, mukoke der Eingeborenen). — Congogebiet: Bei Lalembo häufig (Dewövre am 8. September 1895, Blüten sehr wohlriechend). — Var. a. Groß-Batanga (Job. Braun mit dem T^tp, den er nach Berlin schickte, wo er kultiviert wurde und blühte); Bipindi, als Unterholz im lichten Gebüsch (Zenker n. 1595, blühend am 14. Dezember 1894). Nota. Haec species insuper acl. Gagnepain e ditione gabunensi etacl. Bakerc diiiono congensi indicata; quum haec speeimina non ante oculos habuerim non ausus cum ea supra laudavisse. Eodem modo nescio, an speeimina a cl. Schlechter in ditione kamerunensi austra- liore ubi planta sub vcrnaculo bossanga vel bossassanga nota ad hanc speciem pertineant. Incolae succo expresso hujus plantac et specierum affinium ad coagulationcm lalicis Kickxiar elasticae Preuss et ad cautchouc fabricandum utuntur. 16. C. afer Ker in Bot. Reg. t. 683; Hook, in Bot. Magaz. (1857) t. 4979; Horan. Monogr. (l 862) 36; Ridley in Journ. of Bot. XXV. (1887) 1 31 ; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 422 non in Pflzw. O.-Afr. C. 150; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 299; Rendle, Cat. Welw. PI. II. (1899) 21; Wild, et Dur. Mat. fl. Congo II. 81; PI. Dewevr. (1901)? 229; Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Autun XV. (1902) 20. — Herba perennis altiuscula at gracilior, caules 2 — 3 m alti at vix 5 mm diametro glabri. Folia brcviuscule (3 — H mm longe) petiolata, petiolus multo gracilior quam in speciebus aliis africanis 1,5 mm latus glaber, pro rata parva 11 — 16 cm longa et 2 — 3,5 cm lata lanceolata acuminata et caudata basi angustata infima brevissime rotundata utrinque glabra subtus sicc. pallidiora; vagina angusta glabra striata linea infraligularis conspicua caulem haud amplectens; ligula brevissima vix unquam 2 mm longa truncata glabra coriacea. Spica foliis summis dense rosulatis involucrata et non raro statu juvenil! subocculta breviter ellipsoidea vel subturbinata 2 — 3 cm longa Costus. 393 et 3 — 4 cm diametro; bracteae ovatae vel late ellipticae 2 cm longae glabrae serius oblitterantes et apice fibrosae glabrae; bracteolae oblongae 1,5 cm longae infra apicem calloso-lineatae ; ovarium 5 mm sub lente valida appresse minute sericeum; calyx <,7 — <,8 cm longus tm*binatus apice tridentatus, dentes 4 mm longi puberuli; corollae albae tubus 1,5 — 2 cm longus, lobi lanceolati acuti 2,5 cm longi; labellum 2 — 3,5 cm longum obovatum undulatum album ad medium et prope basin saturate flavum. Capsula trigona \ — 1,2 cm longa cinerea; semina subtessellata 2 mm longa arillo albo membranaceo velata. Senegambien: An kleinen Bächen bei Fonta Djallon (Heudelot), — Sierra Leone: Ohne bestimmten Standort (Afzelius). — Liberia: Grand Bassa, im Urwald am River Cestos an etwas feuchten Stellen (Dinklage n. 1940. blühend am 31. Mai 1898). — Lagos: Ohne bestimmten Standort (H. Milien n. 141). Nota. Praeter locos supra laudatos jam multos auctores enuöieraverunt e ditionibus Africae tropicae australioribus. Plantae ibidem collectae mihi notae non type mea sententia respondent ; quum species nonnullae exstent C. afro Ker sat similes at optime diversae, non audeo, speci- mina alia hoc loco laudare. C. afer Ker a speciebus omnibus afrlcanis terrestribus differt foliis pro rata parvis glabris, spica parva dense involucrata, sepalis mox bracteas interdum jam sub anthesi superantibus. Hoc charactere cum C. Lucmiusiano K. Schum, paulo convenit, qui autem non solum statura foliorum magnitudine et indumento sed etiam colore labello toto coelo abhorret. Gl. Dewevre plantas binas a eil. de Wildeman et Durand C. afer nominatas collegit, altera floribus albis prope Boku-Zobe sub n. 287 gaudet et incolis pro remedio inservit, altera floribus albis labello flavo maculato prope Chinganga abundat. 17. C. oblitterans K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta, caules glabri 10 — 12 mm diametro. Folia pro rata longiuscule (l cm longe) petiolata, petiolus 4 — 5 mm latus glaber, lanceolata vel oblongo-lanceolata acuminata vix rostrata basi infima breviter rotundata coriacea utrinque apice ipso glabra 15 — 22 cm longa et 7 — 9 cm lata, summa 4 dense congesta abbreviata late sessilia spicam involucrantia ; vagina glabra utrinque petioli linea cristata glabra prominente eam haud plane amplectente munita; ligula coriacea 3 — 5 mm longa coriacea oblique truncata. Spica subglobosa 6 — 7 cm diametro apice rotundata; bracteae latissime ellipsoideae , infimae 3 — 3,5 cm longae et 5 — 5,5 cm latae superiores minores inflexae glabrae biflorae demum oblit- terantes et apice fibrosae; bracteolae 2 exterior maxima suborbicularis 2,5 cm longa et 3 cm lata, altera paulo minor, ambae acutae glabrae complicatae; ovarium trapezoi- deum sectione transversa glabrum 5 — 6 mm longum; calyx 2 cm longus glaber sub- turbinatus tridentatus, dentes 2 mm longi; corollae prob, albae tubus 8 — 9 mm longus, lobi oblongi obtusi 2,5 — 3 mm longi; labellum .... Capsula 1,5 cm longa, 1,2 cm diametro subglobosa calyce coronata, bracteas demum oblitterantes longe superans. Goldküste: Ohne bestimmte Standortsangabe, und Sammler (angeblich Hooker f., welcher nicht dort war). — Lagos: Ohne bestimmte Standortsangabe (H. Milien). Nota. Floribus binis pro bractea C. Lucanusiano similis etiam rudimentum annuli infra- ligularis haec species praebet, at glabritie perfecta et bracteis demum apice oblitterantibus ab ea discrepat. 18. C. Deistelii K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice valida, caules glabri 2 m alti 7 — 8 mm tantum diametro. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata, petiolus glaber 5 mm latus, oblongo-lanceolata acuminata et longe rostrata basi infima breviter rotundata utrinque glabra margine supra medium tantum apicem versus accrescenti- ciliolata 15 — 25 cm longa et 6,5 — 8 ad medium lata; vagina glabra striata linea infraligulari prominula caulem haud amplectente instructa; ligula coriacea 4 — 5 mm longa. Spica foliis 4 summis rosulatim congestis involucrata globosa demum elongata cylindrica 5 — 12 cm longa et 5 — 5,5 cm lata; bracteae suborbiculares vel late ellipticae 2,5 — 3 cm longae et 4 — 5 cm latae coriaceae obtusae summae incurvatae glabrae biflorae; bracteolae 2 — 2,5 cm longae arcte complicatae glabrae, secunda minor; ovarium trigonum glabrum 7 mm longum; calyx turbinatus glaber tridentatus, dentes 4 — 5 mm longi; corollae prob, albae tubus 9 — 10 mm longus, lobi oblongi 3 cm metientes; labellum late obovatum undulatum 3 cm longum; stamen 2,5 cm longum, apice mucro- nulatum. 394 K. Schumann. — Zingiberaceae. Kamerun: Im Gebirgswald von Buea dichtes Gebüsch bildend (Deistel n. 49K. blühend im Februar 4 900). Nota. liaec spccics ad C. megahractea K. Schum. proxime accedit et forsan serius, si transitus haud desunt, cum ea sub titulo varietatis conjungetur; nunc autem praecipue spici- demum lon^e cylindricis, bracteis et floribus minoribus statura minus valida ab ca diversa osi 19. C. sarmentosus Bojer in Ann. sc. nat. 2. sör. IV. (1835) 262 t. 8; Hak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (189«) 299; Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Antun XV. (1902) 20. — Caulis adscendens haud robustus basi bulboso-incrassatus inlernr aphyllus ad 40 m altus crassitie digiti minimi flagelliformis. Folia brcviter ad 5 nun longe petiolata lanceolata vel oblanceolata attenuato-acuminata basi anguslata, inlinia breviier rolundata supra glabra subtus appresse villosa ad 4 0 — 4 5 cm longa et 3 — G cm lata; vagina glabra linea infraligulari manifesta ciliata; ligula ad 4 cm longa, truncai prope petiolum vel utrinque fissa longe ciliolata. Spica subglobosa vel ellipsoidca Ii.im foliis abbreviatis sessilibus rosulatim congestis involucrata ad 7 cm diametro; br;i' i« k ovatae vel late ovalae acuiae apice callosae virides ad 3 cm longae; ovarium friahrum: bracteolae .... secunda parva subspathulata auetae; calyx inaequaliter trilobus, lobi acuti, glaber; corollae albae tubus 4 0 cm longus, lobi oblong! acuti margine involuti; labellum 3,5 cm longum album obovato-oblongum erispatum fauce flavum; stainen- oblongum acutum, conneclivo apice recurvato, anthera quadrante superiore affixa. Insel Sansibar: Längs der Bäche zwischen Gesträuch (Bojer, blühend Ende Februar). Nota. Ab affini Costo afro Ker statura scandente pro rata graciliore et indumenlo »Icn- siore foliorum ligula biloba diflert. 20. C. snbbiflorns K. Schum. n. sp. — Herba modice vahda, caules glabri 4,5- 2 m alti statu vivo « — 4 0 mm diametro glabri. Folia breviier ('2 — 5 mm longe) petio- lata, petiohis 4 — 6 mm latus glaber, lanceolata vel suboblanceolata acuminata et caudai > basi anguslata, infima brevissime rolundata utrincjue glabra concolora a triente inferioi ciliolata utrinque glabra apice tanlum pilosula et margine superiore rigidule ciliolal.i 4 0 — 30 cm longa et 7 — 9 cm ad medium diameti'o; vagina glabra striata, linea inlra- ligularis brevissima minuta ciliolata; ligula 6 — 9 mm longa truncata prope petiolum emarginata vel biloba arachnoideo- ciliata vel glabra. Spica terminalis globosa vel ellipsoidea 3 — 7 cm longa et 3 — 5,5 cm diametro foliis summis 5 — 6 abbreviatis lalc sessilibus vaginis amplis fissis involucrata; bracteae late ellipticae coriaceae virides staln juvenili incurvatae infra apicem macula callosa notatae glabrae 2,5 — 2,8 cm loug.i 3 — 3,5 cm latae; bracteolae binae, major 2,2 cm longa complicata, dorso apice callosa. altera duplo minor subspathulata rudimentum floris secuudi includens ; ovarium glabrum apice tantum minute pilosum 5 mm longum, calyx 4,8 — 2 cm longus turbiuatus mox poi» anthesin exsertus glaber tridentatus, dentes 4 — o mm longi; corollae albae tubus 4,5 »n longus, lobi oblongi 3 cm longi; labellum 4 cm longum obovatum rubrum fauce luteum stamen oblongum 3 cm longum apice denticulatum anthera triente superiore aflixum Capsula 4 cm longa et fere eodem diametro valvis membranaceis oblilterantibus; semin subtessellata 2 mm diametro cinerea arillo membranaceo sicc. fluvido velata. Usambara: Von Derema bis Magila häufig im Urwald z. B. bei Punga Ninga, 900 m ü. M. (Volkens n. 50, blühend am 24. Januar 4 893); Amani, im immergnmen Regenwalde auf Lichtungen und Holzschlägen, bei 800 — 900 m ü. M. (Engler n. 715. blühend im November 4 902); am Lutindiberge zwischen Kwa Mburaka und Kisula im Urwald häufig (Buchwald n. 360, blühend am 49. Januar 4896); bei Pamota, 800— 4 000 m ü. M., am, bisweilen im Wasser der Wälder (G. Liebusch n. 4 7, fruchtend am 4 5. März 4 900, amaka der Eingeborenen). Nota. Haec species a mc ipso olim secundum notionem latiorcm pro C. afro sumpl bracteis unifloris et colore labclli differt. Species orientali-africanae onines nunc ab occidenl.i libus diversae evaduni. 2 4. C. pterometra K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta, caules e vaginis 4 0 mm diametro. Folia pro rata longiuscule (4 0 — 4 4 mm longe) petiolata, petiobi- Gostus. 395 glaber vix 3,5 mm latus, oblonge -lanceolata attenualo-acuminata caudata basi acuta utrinque glabra crasse pallidius marginata coriacea 30 — 35 cm longa et 9 — \0 cm lata; vagina glabra linea e petiolo egrediente munita; ligula 1,7 cm longa valde oblique truncata prope petiolum usque ad basin biloba coriacea glabra. Spica ellipsoidea 8 cm longa et 5 cm diametro; bracteae ellipticae obtusae glabrae 2,5 cm longae; bracteolae subaequilongae pariter late ellipticae complicatae; ovarium turbinatum 7 mm longum glabrum apice tantum brevissime et appresse pilosulum; calyx turbinatus 2,2 cm longus glaber tridentatus, dentes 6 mm longi, bracteas jam sub anthesi manifeste superans; corollae albae tubus 1,4 cm longus, lobi late elliptici obtusi 3 cm longi; labellum obovatum undulatum 3,5 cm longum. Central-Africa, Ghasalquellengebiet: Land der Niamniam am Nabambisso (Schweinfurth ser. III. n. 204, blühend am 20. Februar 1870). Nota. Haec species foliis magnis crasse marginatis calyce bracteas superantc a speciebus affinibus recedit. 22. C. edulis De Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXXVIII. (1899) 170; Gagnepain in Bull. hist. nat. Autun XV. (1902) 38. — Caulis e dimensionibus frustuli robustus. Folia breviter (vix 3 mm longe) petiolata lanceolata acuminata basi angustata utrinque glabra 27 cm longa et 8,5 cm lata; ligula 1,2 cm longa truncata glabra latere ad laminam spectante fissa. Spica ellipsoidea 8 — 10 cm longa et 6 — 7 cm diametro probabiliter caulem foliosum terminans; bracteae uniflorae inferiores ad 3 cm longae turbinato-cylindricae oblique truncatae glabrae; superiores late ovatae obtusae glabrae infra apicem calloöO-mucronatae 2,5 cm longae; bracteolae solitariae 2,3 cm longae oblongae obtusae infra apicem callosae complicatae ; ovarium glabrum ; calyx turbinato- tubulosus 1,7 cm longus trilobus unilateraliter fissus glaber ; corollae albae tubus 1,2 cm longus, lobi albi roseo-cincti 1,7 cm longi; semina subtessellata cinerea reticulata 2,5 mm longa et 1,7 mm diametro. Oberes Congogebiet: In der Umgebung von Nyangwe (AI fr. Dewevre); das Volk der Manyema verzehrt die bosso-bosso genannten Blätter, Nota. Bracteas basales tubulosas ex speciebus africanis nuUa nisi C. trachyphyllus K. Schum. offert, quae autem spicas scaposas immediate e rhizomate oriundas procreat. Spicam prope pedunculum tenuem terminalem censeo. 2 3. C. littoralis K. Schum. n. sp. — Herba perennis elatior gracilis, caules 1,4 — 1,7 m alti 5 mm diametro glabri. Folia breviter (3 — 4 mm longe) petiolata, petiolus glaber, 2 mm latus, lanceolata attenuato-acuminata longe caudata basi angustata haud breviter rotundata manifeste obliqua et plus minus falcata utrinque glabra apice tantum minute pilosula 16 — 22 cm longa et 3,5 — 6 cm lata sicc. obscure castanea; vagina angusta striata glabra linea infraligularis 0; ligula 5 — 6 mm longa suboblique truncata coriacea glabra, Spica brevis subglobosa 3 cm diametro foliis summis dense congestis et rosulatis late sessilibus involucrata; bracteae late ellipticae obtusae 2 cm longae glabrae uniflorae; bracteolae solitariae oblongae acutae infra apicem calloso-lineatae complicatae; ovarium 3 mm longum apicem versus sub lente valida minutissime appresse subsericeo-pilosulum ; calyx 1,4 cm longus anguste turbinatus glaber tridentatus, dentes 3 — 4 mm longi glabri; corollae albae tubus 9 — 10 mm longus, lobi lanceolati obtusius- culi 3 cm longi; labellum 4 cm longum obovatum undulatum album et pallide flavum; stamen paulo brevius oblongum obtusum anthera quadrante superiore affixa. Capsula 1,3 cm longa et 1,2 cm lata plano-convexa; semina 3 mm longa tessellata basi alba acuta nigra nitidissima, arillo albo bilobo, lobo maximo integro. Liberia: Grand Bassa, hei Fishtown an leicht bebuschten Stellen des sandigen Vorlandes nahe dem Strande ca. 3 m ü. M. (Dinklage n. 1701, blühend am 14. August 1896). Nota. Haec species primo visu Costo afro haud absimilis tamen ab eo bracteis unifloris foliis majoribus longius acuminatis et praecipue superioribus falcatis, petiolis et ligulis longioribus, calycibus minoribus et labello pallide flavo discrepat. Folia sicc. obscure castanea notam optimam differentialem facile visibilem offerunt. 396 ^' Schumaiin. — Zingiberaceae. S4. (D. ulnguronsis K. Schum. n. sp. — C. Lticanusianus K. Schuin. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIII. (I9ü0j 367 non alibi. — Hcrba perennis haud data, caiiles i — 1,3 m lantum alli et 4 — 5 mm diametro giabri. Folia brevissime (ad 3 mm longe) petiolata, petiolus glaber 3 — 4 mm latus, lanceolata vel siiboblongo-lanceolata attcnuato- acuminata et caudata supra glabra subtus praecipue statu juvenili appresse sericea margine ciliolata basi angustata inflma brevissime rotundata 15 — 20 cm longa et 4,6 — 5 cm lata; vagina glabra striata; ligula \ cm longa coriacea oblique truncula prope petiolum ad medium biloba margine arachnoideo-ciliata. Spica ellipsoidea 4,5 cm longa, et 4 cm diametro; bracteae late ovatae obtusae 2 — 2,5 cm longae glabrae coriaceae; bracteolae oblongae obtusae 1,8 cm longae glabrae; ovarium 4 mm longum hinc inde apice pilulo inspersum; calyx 1,5 cm longus tridenlatus glaber, dentes acuti 4 mm longi; corollae probabiliter albae tubus vix 1 cm longus, lobi oblongi 2 cm longi; labellum obovatum undulatum 2,5 cm longum pallide roseum et luteo-marginatum; stamen 2 cm longum apice oblusum anthera medio affixum. Uluguru: Landschaft N'glewenu im Rodungsgebiet auf Waldpai*zellen der Vorberge von Mohuba, 350 m ü.M. (Stuhlmann n. 8709, blühend am 17. Oktober 1894). Nota. Hanc speciem olim pro C. Lticanusiano K. Scliuin. habui, quocum re vera indu- mento sericeo nulli alii speciei africanae ex affinitate proprio convcnit; ab ea autcm indole ligulae bilobatac arachnoideo-ciiiatae et floribus brcvioribus, calycibus haud exscrtis discre|»at. C. auriculatus K. Schum. ex Usambara ei proxime afflnis, sed indumento foliorutn et ligulae floribus minoribus labello aliter coloralo ab eo differt. 25. C. anomocaljTX K. Schum. n. sp. — Herba perennis robustior, caules 1,5 — 2,5 m alti basi 6 — 7 mm diametro (sicc.) giabri. Folia brevissime vel longius (nuu' 3 — 5 mm nunc ad 1,5 cm longe) petiolata, petiolus 3 — 4 mm latus puberulus, ampla oblongo-lanceolata vel suboblanceolata acuminata haud longe caudata basi angustata supra glabra apice summo minute puberula, subtus appresse pubescentia mollia, haud argentea 25 — 35 cm longa et 6 — 1 0 cm lata sicc. castanea; vagina striata praecipue infra petiolum pubescens, linea ligularis caulem haud amplectens brevissime ciliolata; ligula 6 — 8 mm longa coriacea oblique truncata glabra. Spica ; ovarium glabnim 7 mm longum; calyx 2,2 cm longus anguste turbinatus trilobatus, lobi longiores 7 — 9 mm longi recurvati, extus ciliolatus; corollae albae tubus 1,5 — 1,7 cm, lobi oblongi acuti et apiculati 3,5 cm longi; labellum maximum 5 — 5,5 cm longum obovatum undulatum purpureo-marginatum ad medium luteum; stamen lanceolatum apice recm'vato denticulatum, anthera ad medium adnata. Togogebiet: Misahöhe 496 m ü. M., an schattigen, feuchten Stellen, mit Vorllohc an sumpfigen Bachufern (Baumann n. 8, blühend am 15. März 1894). Nota, Haec species a collectore pro C. Lucanusiano suinpta valde ab ea bracteis um- floris, calycis dentibus excurvatis et indumento foliorum majorum differt. Infeliciter spica completa non exstat quae etiam sine ullo dubio notas peculiares offerl, nam calyces jam sul» anthesi bracteas longe superanl; dentes nempe magni recurvati sunt, quod nunquam fieri possci si bracteae calyceiu usque ad apicem tcgerent. 26. C. Verschaflfeltii Lem. in Jardin flem*. IV. (1864) t. 381; G. 0. Peters, in Fl. brasil. III. (1890) 3. — Caulis metralis vel ultra. Folia brevitei' petiolata oblonga vel elliptica acuta basi rotundata supra saturate viridia subtus glaucescentia utrinque glabra ad 15 cm longa et 7 cm lata; ligula brevis truncata longe ciliolata. Spica brevis ovati pluriflora; bracteae ovatae ad 2 cm longae virides apice rubescentes; calyx turbinatn- tridentatus, lobi ovati acuti, purpureus minutissime puberulus; corollae albae tubus calyr« brevior, lobi lanceolati vel oblongo-lanceolati ; labellum 6,5 cm trilobatum, lobi laterales fimbriati, medianus recurvatus lobis acutis, flavido-album ad medium luteum; stamen labello quadrante brevius, connectivi appendicula biloba ad medium lutea. Brasilien: Staat S. Catharina, auf der Insel gleichen Namens, bei Marienbur;: (de Vos, führte sie 1848 bei VerschafTelt in Gent ein). 27. C. pictUB D. Don in Bot. Magaz. t. 1 594; Horan. Monogr. (1 862) 37; G. 0. Peters, in Fl. brasil. III. (1890) 3. — Caulis erectus 0,6 m altus. Folia brevissime petiolata Costus. 397 oblongo-lanceolata vel suboblanceolata acuminata supra glabra obscure viridia concolora subtus pilosa basi angustata ad 20 cm longa et 6 cm lata. Spica oviformis pauciflora ad 2,3 cm longa; bracteae late ovatae acutae apice costulatae coriaceae virides; corollae flavae tubus brevis, lobi lanceolati acuti concavi, dorsalis paulo latior; labellum obovatum convolutum dimidio corolla longius purpureo- et am'eo-variegatum trilobum, lobus medius denticulatus revolutus brevis, laterales rotundati integerrimi; stamen paulo brevius con- nectivi appendicula acuta haud recurvata. Mexiko: Ohne bestimmten Standort (Deppe; wurde von ihm in Samen an Lambert gesandt; blühte 1832 in Boyton). Nota. Haec species cum nulla nisi cum C. Malortieano Wendl, aretius affinis, a qua autem foliis multo angustioribus indumento minore et lobo medio labelli simplici haud trilobo recedit. 28. C. mexicanus Liebm. apud 0. G. Peters, in Bot. Tidsskr. XVIII. (1893) 261. — Caulis metralis ad 1 2 mm crassus, basi vaginis purpureis obsessus. Folia breviter petio- lata vel subsessilia oblanceolata attenuato-acuminata basi attenuata inferiora breviora ovata, supra glabra vel obsolete puberula subtus tomentosa moUia ad 1 6 cm longa et -H cm lata; ligula brevis vix 2 mm superans truncata ciliato-barbata. Spica conico- oviformis 4 cm tantum longa; bracteae dense imbricatae virides nitidae ovatae obtusae exappendiculatae ; ovarium . . . . ; calyx . . . . ; corolla in lobos oblongo-obovatos margine subinvolutos obtusos ad 5 cm longos flavos divisa; labellum late obovatum ad 7 cm longum apice lobatum, lobo medio angusto apice tripartito, basi citrinum superne luteum et testaceo-striatum, crispatum; stamen lanceolatum basi flavum pubescens apice badium obtusiusculum vel breviter acuminatum ad 6 cm longum. Vaterland: Wahrscheinlich Mexiko, von Liebmann gezeichnet. Nota. Manifestum est hanc speciem ex icone sola notam ad Costum Malortieanum Wendl. prope accedere; at indole foliorum discrepat. 2 9. C. splendens J! Donn. Smith et Tuerckheim in Bot. Gaz. XXXIIL (1902) 2 60. — Planta valida erecta; cauUs ad 4 m altus vel ultra basi 4 cm diametro. Folia ad 1,3 cm longe petiolata, petiolus supra planus ad 1,2 cm latus, ampla lanceolata attenuato- acuminata basi angustata, foHa infima obovato-elliptica, basi petiolo vix latiora, ad 50 cm longa et 1 3 cm lata, infima ad 32 cm longa et 1 5 cm longa, supra . . . ., subtus purpurascentia denique laete virescentia; vagina subglabra, ligula pilosa subtruncata ad 1 cm longa. Spica basi bracteis.3 — 4 foliaceis 12 — 25 cm longis suffulta; bracteae florentes exappendiculatae pubescentes virides intus vinosae ovatae apice rotundatae ad 5 cm longae et 2,5 cm latae; bracteola linearis ad 2,8 cm longa pubescens; ovarium dense pilosum late cylindricum 1 1 mm longum ; calyx ad 1 ,2 cm altus campanulatus parte quarta triangulari-lobatus ; corolla aurea glabra 6,5 cm longa, tubus triplo brevior, lobi obovato-elUptici obtusi; labellum obovatum corollam triente superans trilobatum, lobi laterales subquadrati violaceo-purpureo-fasciati, intermedius iterum in lobos 3 recur- vatos 2 — 5 mm latos fere ad basin divisus; stamen 3 cm longum 1,3 cm latum, oblongo-ellipticum apice longe dentatum et inflexum ; stigma pubescens. Guatemala: Bei 350 m ü. M. (v. Tuerckheim n. 8015, blühend im Juli 1901). Nota. Haec species nuperrime descripta a me ipso haud visa in affinitatem C. Malortieani pertinere videtur; folia raagnitudine ea fere omnium aliarum specierum superant. 30. C. Malortieanus Wendl. in Hamburg. Garten- u. Blumenzeitg. XIX. (1863) 30; Bot. Magaz. t. 5894. — ■ Costus elegans Hortul. — Tota planta molliter hirsuta. Caulis submetralis robustus ad 2 cm diametro. Folia breviter petiolata late elliptica vel subobovata acuta basi acuta supra viridia obscurius zonata subtus glauca ad 35 cm longa et 1 8 cm lata. Spica densa ellipsoidea ad 6 cm longa ; bracteae late ovatae apice carinatae glabrae 2,3 cm longae; calyx breviter trilobus ad 15 mm longus, viridis glaber; corollae flavae tubus vix 2 cm longus pilosus, lobi concavi oblongi obtusi erecti ad 4,5 cm longi; labellum ad 7 cm longum basi fusco-floccoso-aureum vel flavicanti-roseum (ex Wendland) rubro-striatum, lobus medianus iterum in lobos 3 cuneatos revolutos partitus, lateralibus denticulatis ; stamen paulo brevius, filamentum lanceolatum carnosum carneum, connectivi appendicula trilobulata recurva. 398 K« Schumann. — Zingiberaceae. Mittel- Amerika: Costa Rica, im Walde bei dem Flusse Sarapiqui und bei la Muelle {Wendland, August <857, eingeführt in Herrenhausen, blühte hier <863). 31. C. discolor Roscoe, Monandr. pl. (1828; t. 8<; Horan. Monogr. (<86S) 37. — Herba perennis modice valida, caules glabri 1,3 m alti. Folia breviter (ad 5 mm Ion-. petiolata oblonga vel elliptica vel oblongo-oblanceolata acuminata basi rotundata inliina breviter subcordata utrinque glabra supra viridia subtus purpurea <0 — 20 cm longa et 8 — 22 cm lata; vagina glabra striata; ligula 3 — 4 mm longa oblique truncata apice rubescens ciliata. Spica terminalis ellipsoidea 6 — 7 cm longa foliis summis rosulalini congestis involucrata; bracteae 2,5 — 3 cm longae late ovatae acutae inferiores lamina brevi donatae virides basin versus purpurascentes ; ovarium glabrum 5 mm longum; calyx turbinatus tridentatus purpureus <,5 — 2 cm longus; coroUae albae tubus panim brevior, lobi lanceolati acuti; labellum late obovatum 5^ — 6 cm longum undulatum alhum fundo et secus medianum fiavum ; filamentum oblanceolatum apice obtusum hoc loco aibum^ basin versus purpureum, anthera triente superiore affixa. Brasilien: Staat Maranhäo (Newman, führte die Pflanze in England ein; von Lee in Hamersmith bei London kam sie nach Liverpool; wird noch im Botanischen Garten von Berlin kultiviert). Nota. Ope foliorum discolorum facile ab speciebus fere omnibus totius gencris distingucnda. 32. C. speciosns (Koenig) Smith in Trans. Linn. Soc. l. (<800) 249; Roxb. Fl. ind. I. ed. i. (<832) 58; Blume, Enum. pl. Javae l (<827) 61 ; Wight, Icon. t. 20 44; Horan. Monogr. (<862) 37; Bak. in Hook. f. Fl. Brit. Ind. (1892) 249; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIl. (<899) 343; K. Schum. et Lauterbach, Fl. Deutsch. Schutz- geb. Südsee (1900) 232. — Banksia speciosa Koenig in Retz. Observ. III. (1783) 75. — Costus arabicus L. Spec. pl. ed. i. (1753) 2. (ex p.); Jacq. Icon. i. \. — C. crispiflorus Stokes, Mat. med. L (4 8i2) 75. — G. glahratus Reichb. in Moessl. Handb. ed. II. vol. I. 8, non Swartz. — C. Potierae K. Schum. in Fl. Kaiser- Wilhelmsl. 2 8, non F. Muell. — C. vaginalis Salisb. in Trans. Hort. Soc. I. (1812) 277. — G. Loureiri Horan. Monogr. (1862) 39. — G. foeniculaceus Noronha in Verh. Bataav. Genootsch. V. ed. I. Art. IV. (1795) 12. — Amomum hirsutum Lam. Illustr. genr. I. (1791) t. 3. — A. arboreum Lour. Fl. cochinch. l. (1790) 9. — Gostus nepaletisis Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 80; Horan. Monogr. (1862) 37; Regel, Gartenfl. IV. (1855) 341 f. 139. ~ HeUenia grandiflora Retz. Observ. V. (1786) 18. — Tjana-Icua Rheede, Hort, malab. XI. t. 8. — Caulis basi sublignosus ad 3 m altus et 2,5 cm diam. saepe superne ramosus. Folia breviter (3 — 6 mm longe) petiolata oblonga vel oblanceolata acuminata et caudata basi rotundata glabra vel subtus plus minus sericea vel utrinque pilosa 15 — 20 cm longa et 6 — 7 cm lata. Spica ellipsoidea vel ovata 7 — 13 cm longa et 8 cm diametro; bracteae ovatae incrassato- et subpungenti-mucronatae coriaceae rubrae ad 2 cm longae glabrae vel indutae; bracteola solitaria lateralis 1,3 cm longa; calyx coriaceus trilobu- latus, lobis dorsalibus mucronatis, ruber 1,8 — 2 cm longus; corollae tubus brevis ad 10 mm longus; lobi oblongi mucronati ad 5 cm longi albi vel nibelli; labellum late obovatum album centro aurantiaco-flavum ad 9 cm longum et latum apice lobatum et crispatum; stamen 4,5 cm longum ad 1,3 cm latum doi-so pubescens album basi auran- tiacum. Capsula 1,3 cm sublignoea longa rubra; valvae crassae margine subrecui*vatae ; semina nigra angulata 3 mm longa, arillo albo inclusa, Var. a. glabra K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIL (1899) 3 43. — Herba sjnralis Inevis Rumphius, Herb. amb. VI. 143 t. 64, fig. 2. — Folia obovata glabra. Calvx glaber. Var. ß. angustifolia K. Schum. 1. c. — Folia lanceolata glabra. Caljx glaber. Var. y. hirsuta K. Schum. 1. c; Blume, Enum. pl. Javae L (1827) 61. — Herba spiraliJi hirsuta Rumph. Herb. amb. VI. 143 t. 64 fig. 1. — Folia oblongo-lanceolata dissite pilosa concolora. Calyx glaber. Var. ö. lasiocalyx K. Schum. 1. c. — Folia oblongo-lanceolata densins pilosa concolora. Calyx tomentosus. Costus. 399 Var. e. sericea (Blume) K. Schum. 1. c. ; Horan. Monogr. (1862) 37. — Costus sericeus Blume, Emim. pl. Javae I. (1827) 62. — Var. argyrophyllus Wall. ms. in Bak. 1. c. 250; Ridl. in Journ. Asiat. Soc. Bengal (1899) 124. — Statura gracilior. Folia oblongo-lanceolata subtus sericea discolora. Calyx tomentosus viridis, Labellum pure album. Subvar. II. leiocalyx K. Schum. 1. c. — Ut var. £., at calyx glaber. Var. a. Malesien: Auf den Molukken (Rumphius, Warburg n. 17440). — Philippinen: Var. ß. Borneo, Radschat von Sarawak (Beccari Pi. Born. n. 3536). — Var. /. Nord-Celebes, bei Tomohon (Vettern Sarasin n. 577); Borneo, bei Kutscheng (Beccari Pi. Born. n. 593); Tonkin, Ononci in Hecken (Balansa n. 309, große essbare Knollen); Formosa, auf Hügeln bei Takan (Henry n. 1204). — Var. ö. Weit verbreitet vom centralen und östlichen Ilimalaya bis 1300 m ü. M. bis Ceylon, Malakka, durch die Sunda-Inseln bis zu den Philippinen und Neu-Guinea. — Var. e. Von Pegu (Wallich n. 6555 G. H.) über Malakka, die Sunda-Inseln bis Neu-Guinea, eine Form der dichteren Waldgegenden. — Subvar. II. Java. — Auf Java statjing (War bürg), auf Malakka S'taw^a oder tawar genannt und bei verschiedenen Ceremonieen gebraucht (Ridley). Vielleicht auch auf Madagaskar nach Exemplaren im Kew Herbar. Auf Guadeloupe ver- wildert, niedere Region bei Basse Terre (Pere Duss n. 3329). . Nota \. Nomen Linnaeanum quod prioritate gaudet hoc loco ut jam antea Smithiano postposui quia divus Linne speciem indicam simul cum americana quadam immerito (Sibilla Merian, Diss. guin. t. 36) conjunxit et nomine C. arabiei salutavit. Medicamentum vetus Costi arabici insuper haec planta nunquam obtulit, quod potius ex Saiissurea hypoleuea Spr. et S. Lappa G. B. Gl. incolae colligere solent. Nota 2. Gl. Ridley variationem invenit, quae inflorescentiara non terminalem at scaposam e rhizomate oriundam genuit. Secundum illum var. e. tantum in silvis densis, aliae locis udis haud silvaticis crescunt. Formae obviae in ditione malaccense sunt, quae flores albos vel rubro- tinctos proereant. Nota 3. Gl. Blume in Enum. pl. Javae I. (iSä?) 6i, varietatem peculiarem angustatam publici juris fecit, quae foliis acuminatissimis supra glabris subtus serieeis distincta; eam in herbariis batavis non inveni. 33. C. Potierae F. Mü!l. Fragm. IV. (1864) 164; Benth. Fl. austral. VI. (1873) 266. — Caulis robustus trimetralis et ultra. Folia breviter petiolata oblongo-lanceolata acuminata ad 22 cm longa et 5,5 cm lata supra glabra subtus pilis inspersa; hgula brevis truncata et ciliata. Spica subglobosa densa ad 6 cm longa; bracteae ovato- vel deltoideo-semilanceolatae scarlatinae 1,5 cm longae; calyx 2 cm longus tridentatus, dentes 4 mm longi; corollae flavae tubus brevis, lobi ad 2 cm longi subaequales; labelluni 2,5 cm longum orbiculare integerrimum paulo longius ad medium striatum; stamen lanceolatum basi subtus puberulum connectivi appendicula obtusa. Capsula 1 cm longa. Queensland: An felsigen Stellen der Rockingham-Bay (Dallachy). Nota. Haec species a praecedente statim floribus luteis dignoscenda est. 34. C. glabratus Swartz, Prodr. FI. Ind. occ. (1788) 12; Fl. Ind. occid. I. (1797) 4; Griseb. Fl. Brit. West-Ind.-Isl. (1861) 602; Horan. xMonogr. (1862) 37; Peters, in Fl. brasil. III. (1890) 3. — C. arahicus Roscoe ex Spreng. Syst. I. (1825) 13. — Caulis ad 1,20 m altus modice validus glaber. Folia subsessilia vel sessilia (vix ad 2 mm longe petiolata) oblanceolata vel oblongo-lanceolata attenuato-acuminata basi acuta et brevissime rotundata utrinque glabra ad 2 0 cm longa et 6 cm lata ; ligula brevis, ad 5 mm longa, truncata apice lanuginosa nunc arachnoidea. Spica fusiformis ad 7 cm longa haud densissima; bracteae ovatae acutiusculae vel obtusae coriaceae ad 3 cm longae virides, infra apicem linea callosa haud valde conspicua munitae; infimae foliosae; ovarium glabrum; calyx 2 cm longus tridentatus, dentibus 4 mm longis acutis glabris; corollae albae tubus 2,5 cm longus fauce villosus; lobi 4,5 cm longi oblongo-lanceolati acuti membranacei; labellum 6,5 cm longum album fauce macula flava notatum ; stamen corollae lobis paulo longius (5 cm); connectivi appendicula rotundata eroso-denticulata. 400 K. Schumann. — Zingiberaceae. West-Indien: Kleine Antillen, in feuchten Wäldern auf Sa. Lucia (Swartz): (iuadelupe, im (lebüsch des großen Sumpfes (Duss n. 3933, blühend am 2. Oktober 1897; Duchassaingj. Nota, Haec species a C. eylindrico Jacq. bracteis minus densis majoribus probabiliter haud coloratis, spica magis elongata, floribus albis primo visu optimc distinguitur. 35. C. spiralis (Jacq.) Roscoe, Monandr. PI. (4 888) t. 79; Griseb. Fl. Brit. Wesl- Ind.-Isl. (<86<) 602; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4890) 54. — Alpinia spiralis Jacq. Hort. Schoenbrunn. I. (4797) t. 4. — Costus Pisonis Lindl. Bot. Reg. t. 899; Horan. 1. c. 37. — Costus ruber Griseb. Cat. pl. cubens. (4 866) 256. — Jacuanga Lestiboud. in Ann. sc. nat. S. ser. XV. (4 844) 329; an Piso, Hislor. nat. Brasil. 98? — Caulis modice robustus. Folia sessilia obovato-oblonga vel obovata brevissime et acute acu- minata basi angustata hoc loco minute puberula 'supra nervo mediano appresse niinuto strigulosa ceterum utrinque glabra ad 2 0 cm longa et 9 cm lata ; ligula ad Ji min longa insigniter lanuginosa. Spica 5,5 — 6 cm longa foliis abbrevialis nonnullis suffulta; brao- teae ovatae acutae coriaceae striatae margine villoso-lomentosae infra apicem linea callosa ad 7 mm longa munitae rubrae; calyx ad 4 0 mm longus, triente summo in lobos trianguläres acutos divisus nunc paulo major; coroUae rubrae tubus 4 cm longus fau« . puberulus, lobi membranacei lanceolati acuti apice pilosuli 4,5 cm longi; labellum lii^ brevius 3,5 cm tantum longum breviter ti'ilobum, lobus medius vix 2 mm longus rccur- vatus; stamen labellum superans lanceolatum; connectivi appendicula vix 4 mm longa rotundata. West-Indien: Cuba bei Monteverde (Wright n. 4 54 4); auf Trinidad, ohne be- stimmten Standort (Fendler n. 803); bei Havanna (G. Don). — Ecuador: Ohne bestimmten Standort (Eggers n. 4 504 2). Nota. Species labello petalis breviore a stamine alte supcralo ab omnibus aliis statim difTert; non minus ligula apicc longa lanuginosa et indumentum superioris supcrficici lamina« notas maxime peculiares offerunt. 36. C. laevis Ruiz et Pav. Fl. peruv. I. (4 798) 3; Horan. Monogr. (4 862) 38: 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 56. — Folia ad 4 cm longe petiolata elongato- vel lanceolato-oblonga acuminata basi angustata infima swbrotuiidata ad 35 cm longa et 4 0 cm lata supra glabra subtus minute pubenila; vagina lata puberula, ligula ut petiolus purpurea. Spica elongatissima fusiformis; bracteae laxac late lanceolatae in folia caulina transeuntes; flores magni speciosi; coroUae lobi elongali obtusi puberuli : labellum amplum trifldum^ lobus medius tripartitus, lobis omnibus ovatis subreflexis. Peru: In Hainen bei dem Dorfe Piliao unfern Chacahuassi, an schattigen, feuchten Orten (Ruiz und Pavon, blühend September und Oktober); bei Cuchero an den Ufern von Waldbächen (Poeppig n. 4 587). Nota. Hanc speciem non vidi. 36». C. lacerus Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. III. (4 903) 26 4. — Herba robusta, caulis ad 2 m allus. Folia magna sessilia ovato-lanceolata subacuminata basi rotundata supra glabra viridia subtus glaucescentia hirtella vel aspera 22 — 32 cm longa et 4 4 cm lata; vaginae sese obtegentes grosse striatae densissime et appress« fulvo-pilosae ; ochrea subnuUa arachnoideo-ciliata , ore dilatata. Spica oviformis sessili.s 7 cm longa et 5 cm diametro; bracteae dense imbricatae late ellipticae rotundatae grosso nervatae arachnoideo-ciliatae extus rufo-pilosae basi chartaceae virides apice coloratao rarnosulae post anthesin lacerato-fissae 3 cm longae et 3 — 4 cm latae; flores »permulti« lutei vel purpurati bracteas superantes; ovarium hirtum; calyx tubulosus striatus triden- tatus extus praesertim latere rufo-pilosus, dentes rotundati; corollae lobi lanceolati obtusi subaequales vel posticus paulo latior, apice ciliolati ; filamentum breve, connectivi appen- dicula tridentata; labellum unguiculatum , ungue papilloso, rotundatum apice abrupte truncatum; semina angulata pentaquetra coerulescentia, umbilicus fulvus. Indien: Labdah 1600 m ü. M. , ohne Nennung des Sammlers, blühend am 30. Juli 4 884. Costus. 401 Nota. Secunduni cl. auctorem haec species ad C. speciosum Smith accedit, ab ea autem indumento inflorescentia et praesertim bracteis haud indurato-apiculatis at rotundatis et post anthesin lacerato-fissis valde distat. Planta in Museo parisiensi sub Hooker f. et Thomson Hb. Ind. Orient. Amomo n. \ 3 asservata a speeie supra descripta haud specifice diversa. 37. C. congestiflorus Gagnepain in Bull. See. bot. France 4. ser. 11. (1902) 97. — Caulis haud validus glaber spiraliter tortus. Folia sessilia vel vix petiolataj obovata vel oblongo-obovata attenuato- vel breviter acuminata basi angustata, hoc loco et apice subtus puberula ceterum glabra, 10 — M cm longa et 4 — 5 cm lata vulgo minora; ligula brevis arachnoideo-lanuginosa ^lt apex vaginae. Spica terminalis sessilis abbreviata et subcapitata vel breviter pedunculata pauci- (ad summum octo-)flora; bracteae oblongae vel subovatae acutae ad summum 2 cm longae extus puberulae apice subvillosae infra apicem virides lanceolatae 1,2 — 1,8 cm longae et 5 — 8 mm latae callo lineari munitae; bracteolae oblongae acutae complicatae dorso subalatae vel bicostatae apice crenulatae pilosulae 1,5 cm longae; ovarium cylindricum ad 1 cm longum subtomentosum; calyx 2,5 — 3,0 cm longus clavato-tubulosus subtomentosus sericeus apice trilobulatus et insuper unilateraliter fissus, lobuli breves ciliolati; corolla 6 cm longa ad medium in lobos 3—3,5 cm longos auguste lanceolatos acutos extus villosos divisa, tubus angustissimus; labellum 4,5 — 5 cm longuna et 3 cm latum oblongo-obovatum crispatum subtrilobum; stamen ad 3,5 — 4 cm longum et 1 0 cm latum; anthera 8 mm longa, connectivo aequi- longo obtuso integro superata. Var. ß. glabrior K. Schum. n. var. — Vaginae apice bracteae et calj^ces glabriores, Französisch-Guiana: In dichten Wäldern (L. C. Richard, blühend im Juli); ohne bestimmten Standort (Martin). — Britisch-Guiana: Mt. Russell Distrikt (Jen- man n. 2075, 2076, blühend im März 1886); Barima-Fluss (Jenman n. 7042, blühend im März 1 896). — Var. ß. Französisch-Guiana: Ohne bestimmten Standort (Poiteau). Nota. Haec species propter indumentum sericeo-tomentosum petalorum et spicam sub- capitatam maxime pecuharis et ab ahis distinetissima. Cl. Gagnepain folia omnia unilateraliter nisi 2 — 3 summa spirahter disposita indicavit. Examinatio accurata exemplarium me docuit, hanc Positionen! pressu modo ortam esse. Ipse quoque olim relatione eadem in errorem ductus sum quum exemplaria generis Tapeinochili neo-guineensia scrutaverim. 38. C. niveus G. F. W. Mey. Primit. fl. essequeb. (1818) 1 ; Horan. Monogr. (I86l) 37; Peters, "in Fl. brasil III. 3. (I8Q0) 52. — Caulis nonnunquam bimetralis et ultra crassitie digiti glaber (ex auctore ramosus?). FoHa sessilia vel breviter (ad 5 mm) longe petiolata oblonga breviter vel attenuato- acuminata basi angustata demum breviter rotun- data utrinque glabra durius herbacea ad 20 cm longa et 7,5 cm lata vulgo minora; ligula brevis 2 mm haud superans clausa ore subvillosa. Spica caulem terminans ellipsoidea haud insigniter magna basi squamis laminam gerentibus sußulta; bracteae coriaceae elhpticae vel oblongae obtusae florentes haud appendiculatae glabrae ad 3 cm longae et 2 cm latae infra apicem haud valde conspicue lineatim callosae laxius dispositae virides intus purpureae; bracteolae complicatae purpureae; calyx bracteis brevior pur- pureus, dentes breves purpurei; corollae albae tubus calycem duplo superans, lobi concavi tubo longiores; labellum album (probabiliter luteo-maculatum) ; connectivum obtusum ex auctore) fimbriatum. Surinam: An feuchten Orten bei der Pflanzung Hamburg gemein (Rodschied, blühend von Januar bis Juni) ; Pflanzung Jagdlust (Splitg erb er n. 116, blühend Novem- ber 1837). — Britisch-Guiana: Am Demerara River (Jenman n. 609). Nota. Specimen originarium hujus speciei infeliciter non vidi, ita ut nesciam, num re vera a C. glahrato Swartz, cui certissime proxime affinis, diversa sit; exemplaria a cl. Splitgerber collecta vix ab illo recedunt. Tabula speciosa a cl. Sibille Merian (Diss. gen. insect. Surinam (1 726) t. 36) depicta hanc speciem demonstrat. 39. C. niveo-purpureus Jacq. Fragm. (1809) t. 79; Horan. Monogr. (1862) 37. — G. gläbratus Swartz var. niveo-purpureus Griseb. Fl. Brit. West-Ind. Isl. (1861) 602; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 53. — Costus sextus Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 26. — Paco caatinga, floribus amplioribus niveis et purpureis Plumier^ Msc. V. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 26 402 K- Schumann. — Zingiberaceae. t. 32 et 33. — Caulis ad <,6 m allus digiü crassitie glaber. Folia subsessilia oblongD- lanceolata acuniinata basi acuta utrinque glabra ad 25 cm longa et 7 cm lata; ligula brevis vix 2 mm longa oblique truncala. Spica ad 20 cm longa oblongo-oviformis. bracteae virides magnae ovatae ad 3 cm longae inferiores laraina iusdiictae apice o\< solete callosae; calyx ad 2 cm longus, lobi virides quadrante superiori acuti viridis corollae tubus brevis, lobi lanceolati superiores magis oblongi albi violaceo- vel purpureo- striaii; labellum ultra 5 cm longum pariter coloratum breviter tri- vel subquinquelobum. fauce macula aurea notatum. Kleine Antillen: Martinique, längs eines Flüsschens an feuchten Stellen (Plumier. blühend im September). Nota. Haec species ex icone optima Plumieriana sola nota in insula martinicensi liaud ulterius inventa floribus maximis albis intinse violaceo-striatis valde insignis. Icon spicae a cl. Jacquin in tab. 67 fig. 2 depieta et pro C. mveo-purpureo sumta autem ab hac specie onuiirK. aliena probabiliter Costinn glabratitm Swartz demonstrat. 40. C. Dnssii K. Schum. n. sp. — Herba perennis validior elata. Caulis i m altus. Folia breviter petiolata lanceolata vel lanceolato-oblonga summa multo breviora et spicam involucranlia attenuato-acuminata basi attenuata et breviter rotundata supr glabra subtus praecipue margine minutissime puberula sicc. pallidiora ad 20 cm Ioiil et 7 cm lata prob, inferiora jam majora, vagina antice ciliata, ligula brevissima truncata vix 2 mm longa membranacea. Spica globosa dein elongata cylindrica ad \ 4 cm longa et 6 cm diam. obtusa foliis involucrata; bracteae inferiores late ovatae obtusae vix 2 ,'ii{. tionem uccurutiorem non sinuit. 45. C. Pilgeri K. Schum. n. sp. — Herba perennis robustior, «inaniqiiam cauh - <,5 m haud superantes, 6 — 7 mm diameti-o (vaginis exclusis) glabri. Folia brcvilei. ad 5 cm longe petiolata, petiolus 5 mm latus glaber, oblongo-obovata acuminala acutis- sima basi angustala infima manifeste cordata, supra glabra subtus tactu magis quam visu subtomentosa mollia <0— 25 cm longa et 3,5 — 10 cm lata; vagina sub lento minutc pilosula, ligula i — 5 mm longa truncata coriacea pubemla et ore arachnoideo-ciliala Spica ellipsoidea 6 cm longa et 4 cm diametro; bracteae infimae lamina instructae Inl. ellipticae vel ovatae coriaceae acutae glabrae 2,5 — 3 cm longae; bracteolae oblonga. acutae vel obtusiusculae complicatae 2 cm longae glabrae; ovarium breviter sericeuni ; calyx 4,2 cm longus tm*binatus, tridentatus ruber, dentes acuti 3 mm longi; corollac albae tubus latus 1,0 — i,8 cm longus, lobi late elliplici 4,5 cm metientes; labellum maximum latissimum 6 cm longum margine crispatum roseum; stamen 4 — 4,5 cm longum, ßlamentum lanceolatum apice rotundatum, anihera supra medium affixa. Capsula jani aperta vix i cm longa oligosperma; seniina 3 mm longa subtessellata castanea. Brasilien: Staat Matto-Grosso, auf sumpfigem Boden im Uferwald des Rio Nobre (Pilger, fruchtend am 7. April <899); Staat Minas Geraes bei Uberabä in kleine» Wäldern (Regneil n. 4213). — Paraguay: Am Flusse Tapiraguay (Hassler n. 5974, blühend im Dezember), ohne bestimmte Standortsangabe (Glaziou n. 9319). Nota. Haec species indumento foliorum contra C. puhesceniem Spenc. Moore persistent, haud evanido, foliis basi manifeste cordatis, ligula arachnoideo-ciliata et colore floris insignis. 46. C. phlociflorus Rusby in Bull. Torrey Bot. Club XXIX. (4 902) 694. — Herh pro rata gracilis, caules vix ultra 40 cm alti erecti apice tantum foliosi basi vaginis aphyllis muniti. Folia oblanceolata vel obovata apice subabrupte acuminata et acuta 4 0 — 4 5 cm longa et 3 — 4 cm lata sub lente minute puberula; bracteae 2 — 2,5 cm longae infra apicem linea callosa flava 5 mm longa instructae, 4 5 — 20-nerviae, nervi tenerrimi, infra apicem linea callosa 5 mm longa munitae; calyx . . . .; corollae splendidr purpureae lobi divaricantes 4 — 2 cm longae et fere pariter latae sicc. obscure purpureae. Brasilien: Fälle des Madeira (Rusby n. 229, blühend im Oktober 4 886). Nota. Hanc speciem non vidi, cl. Husby cam cum C. huKinhiin 0. G. Peters, afßnem declaravit, quod e diagnosi recognosecre nequeo. 47. C. pulverulentus C. Presl, Reliq. Haenk. I. (4 830) 4 4 ; lloran. Monogr. (4 862 37; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 60. — Cauhs erectus teres. Folia sessili.» oblongo-lanceolata acuminata basi attenuata supra glabra subtus squamis albis pulvern lenta ad 4 3,5 cm longa et 4,5 cm lata; ligula brevis (vix 2 mm) longa truncata. Spica sessilis oviformis basi foliis tribus quasi involucrata nutans ad 4,5 cm longa; bracteae paucae (ad novem) imbricatae ovato-subrotundatac retusae vel emarginatae vel obtusnr et mucronatae pilis brevibus scabrae margine subciliatae ad 2 cm longae et latae ; flores desiderantur. Mexiko: Ohne bestimmten Standort (Haenk o). Nota, üt jam supra in nota ad Coatum hirstäum l'iv i diM. iiiin ir authentica non porro exstant. Cl. auctor eam cum C. spicaio Aa.{n\.) ^wnri/. iiiiinciii (.s.sf juiüimi 48. C. lazns 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (4 890) 56. — Herba perennis robusta elatior, caulis 8 mm diametro glaber. Folia 5 — 4 0 mm longe petiolata, petiolus 5 — 7 mm latus subtus (sicco saltem) carinatus basi puberulus, oblanceolata breviter vel attenuato-acuminata basi longe angustata infima vix rotundata coriacea utrinquc glabra apice et margine tantum puberula 4 6 — 25 cm longa et quadrante superiore 4,5 — 8 cm lata; vagina glabra infra petiohim tantum pilosula striata; ligula 7 — 4 0 cm longe truncata integerrima glabra. Spica terminnlis \ i r m longa : bracteae fructigerae saltem singulariter patentes vel refractae haud iml iuis . riaceae 4 — 5 cm longae et Costus. 405 basi 2 — 3 cm latae certe rubrae oblongae vel oblongo-ovatae acutae glabrae infra apicem calloso-lineatae; bracteolae oblongo-lanceolatae 2 cm longae glabrae; ovarium glabrum rubrum; caljx 7—9 mm longus turbinatus glaber Iridentatus; corollae flavae tubus calycem paulo superans, lobi subaequilongi lanceolato-oblongi obtusi; labellum flavum. Capsula parva, valvae membranaceae, brevis; semina ellipsoidea 3 mm longa arillo sicc. albo instructa. Costa Rica: Die genauere Standortsangabe ist unleserlich (Oersted, fruchtend im November 1847). — Venezuela: Orinoco-Gebiet, im Uferwald des Cuhbra (Passarge n. 96, fruchtend im November 190i, canna de India der Eingeborenen). Nota. Speeimen a cl. Passarge in Venezuela coUectum a typo omnino non differt, ita ut de identitate non dubius sum; florem secundum iconem a cl. Oersted pictam descripsi. Species floribus parvis in affinitate minimis in toto cum ovario 3 cm haud superantibus insignis. Nomen specificum ab exemplari fructigero sumptum ineptum quia species plures hoc statu bracteis divaricantibus gaudent. 49. C. maximus K. Schum. — C. giganteus 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 687, non Ridley (1887). — Planta robustissima erecta altissima; caules ad 5 cm alti. FoHa ad 2 cm longe petiolata, petiolus latus dure coriaceus glaber, latiuscule oblanceolata cauhna attenuato-acuminata apice semper fracta, spicam comitantia longe acuminata et subrostrata basi angustata infima breviter rotundata dure coriacea utrinque glabra apice summo solo minutissime pilosula; ligula 5 mm longa truncata integerrima coriacea glabra. Spica maxima cylindrica vel apicem rotundatum versus subangustata 20 — 22 cm longa et 6,5 — 7 cm diametro foliis summis abbreviatis rosulatim congestis suffulta; bracteae rubrae maximae late ellipticae obtusae coriaceae intus glabrae extus a medio ad basin increscenti- et appresse pilosulae, dorso infra apicem calloso-lineatae, 4,5 — 6 cm longae et 2,5 — 3,2 cm latae; bracteola solitaria subduplo brevior lanceolata acutiuscula coriacea lateralis puberula; ovarium \ cm longum brevissime subsericeo-tomentosum; calyx 0,9 — \ cm longus late turbinatus obiter et late tridentatus grosse nervosus glaber; corolla . . . . ; labellum . . . . ; stamen. Capsula obverse pyramidalis lateribus rotundatis apice triloba 2,3 — 2,5 cm longa et apice 1,5 cm lata, valvis sicc. rubris membranaceis ; semina apice arillorum tenuissime laceratorum in massam subcylindricam aggregata, subtessellata 3 mm longa 2 mm diametro. Costa Rica: Bei Tucurrique. an den Ufern des Flusses Rio de las Vueltas, bei 635 m ü. M. (Tonduz n. 12926, eben verblüht und fruchtend im Dezember 1898; vom Gestade bis 800 m hoch nicht selten (0. Kuntze). Nota. Species statura robustissima, foliis amplis, spica gigantea ab affinibus primo visu discrepat. 50. C. cylindricus Jacq. Fragm. (1809) t. 77; Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 78; Horan. Monogr. (1862) 37; Griseb. Fl. Brit. West-Ind. Isl. (1861) 602; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 53. — C. anachiri Jacq. Fragm. (1809) t. 78. — G. quartus Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 26. — Planta quoad staturam et longitudinem inflores- centiae foliorumque sat variabilis. Caulis nunc minus validus 1,5 m altus et crassitie digiti minoris nunc valde robustus ad 4 m altus et 2 cm diametro. Folia vulgo breviter ad summum ad 2 cm longe petiolata, petiolus validus latus supra excavatus glaber vel plus minus pilosus, oblanceolata breviuscule vel attenuato-acuminata basi angustata, basi infima brevissime rotundata utrinque glabra vel subtus secus medianum plus minus longe pilosa. interdum densius et rigidius induta tunc scabrida vulgo ad 22 cm longa et 5 — 7 cm supra medium lata; ligula brevis vix ultra 2 mm longa truncata, ore glabra vel pilosula nunc arachnoideo-lanuginosa. Spica primo ortu subglobosa mox cylindrica plus minus crassa basi interdum paulo inflata apice rotundata glabra nunc ad 1 0 cm longa et 4 cm diametro; bracteae late ovatae interdum ellipticae obtusae glabrae vel inferiores extus subtomentosae rubrae dure coriaceae infra apicem callo lineari valde manifesto ornatae ad 2,5 cm longae interdum duplo longiores; bracteolae lanceolatae complicatae 2 cm et ultra longae; ovarium glabrum 5 — 7 mm longum; calyx turbinatus 10 — 12 mm longus apice in dentes latos breves divisus glaber vel apice hinc inde 406 K. Schumann. — Zingiberaceae. pilosulus ruber; corollae flavae tubus i cm iongus vel paulo longior, lobi membranacei 3 cm metienles lanceolati aeuti; labellum flavum 4 — 5 cm longum involutum integrum; stamen lanceolatum 3 — i cm longum, connectivi appendicula integra acuta. Capsula tiiangularis ad 1,5 cm longa; semina 3 mm longa angulata nigra arillo albo lacerato oineta. Typus. Stalura minus valida; folia minora subsessilia glabra; spica stricte cylindrica. Vai-. a. ciliata (Miq.) 0. G. Petei-s. in Fl. brasil. III. 3. («890) 5i. — Coshis cUiatus Miq. in Linnaea XVIII. (1844] 73. — Priori similis ad folia basi induta, ligula ore longe ciliata. Var. ß. pulcherrima (0. Ktze.) K. Schum. — Costus pidcherrimtis 0. Ktze. Rev. gen. III. (1898) 301. — Statura maxima, caules robustissimi, folia magna, spica maxima basi non raro ampliata, bracteae maximae. West-Indien: An feuchten, schattigen Orten auf S. Domingo (Mayerhoff, blühend am 1 5. Oktober 1856); Porto Rico bei Bayamon, in schattigen Wassergräben (Stahl n. 648). — Kleine Antillen: Grenada, in Bergwäldern des Mt. Felix, 550 m ü. M. herden- weise (Eggers n. 6097, blühend am 30. November 1889); Tobago, an der Kingsbay im Walde 100—150 m ü. M. (Seitz n. 89, blühend am 4. Mai 1890); am Fluss Bacolet in Wäldern bei Calder Hall (Eggers n. 5686, blühend am 31. Oktober 1889); bei Frenchfield in Wäldern an Hope River (Eggers n. 5607, blühend am 26. Oktober 1889); Guadeloupe, bei Vieux Fort in der Ravine Blondeau (Duss n. 3704, blühend am 3. November 1895); Wald von Grand Etapg de la Capesterre (Duss n. 6704, blühend am 3. November 1895); Martinique, an feuchten Stellen und im Wasser bei Trois Ponts Marne Rouge (Duss); S. Vincent, in feuchten Schluchten bei 500 m ü. M. (Smith n. 328), auf dem Mt. Andrews (Eggers n. 6740). Mittel-Amerika: Venezuela, bei La Guayra (E. Otto n. 495). Süd-Amerika: Britisch-Guiana, am Flusse Pomeroon (Jenman n. 1995, blühend im März 1884); Yapacani, in Bolivien (0. Kuntze); bei Songo (Miguel Bang n. 912, blühend im November 1890). — Var. a. Soll auf Trinidad vorkommen; ich kenne die Varietät nicht, gehört vielleicht nicht hierher. — Var. ß. Bolivien bei Yapacani (0. Kuntze). 51. C. scabernlus L. C. Rieh, apud Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. If. (1902) 99. — Planta haud valida, caulis 0,6 — 1 m altus et 6 mm diametro debilis glaber. Folia breviter (vix ultra 4 mm longe) petiolata, petiolus 4 — 5 mm latus villosus, oblanceolata vel anguste oblongo-lanceolata acuminata basi angustata coriacea supra nervo mediano villosa subtus integumento vix visibili at tactu scaberrimo instructa 10 — 20 cm longa et 3,5 — 7,5 cm lata, vagina striata oblique tmncata ore dense et molliter lanuginoso-villosa, infra medianum ner^•o valde prominente longitudinaliter per- cursa et hoc loco puberula ceterum sparsissime induta; ligula brevis 2 — 3 mm longa lanuginoso-villosa. Spica terminalis 4 — 5 cm longa et 2,5 cm diametro ellipsoidea apicc rotundata basi folio lamina praedito suffulta; bracteae late ovatae 1,8 — 2,5 cm longae et 1,6 — 2 cm latae ovatae, apice obtuse bilobulatae sicc. obscure castaneae appressc pilosulae coriaceae infra apicem calloso-lineatae ; bracteola lanceolata 10 — 12 mm longa; ovarium sericeum; calyx parvus 6 mm tantum Iongus turbinatus pilosulus tridentatus, dentibus latis ciliolatis; corolla . . . .; stamen Französisch-Guiana: In schattigen Wäldern bei Gabriel (L. C. Richard, blühend im März); ohne bestimmten Standort (Poiteau). Nota. Gl. Gagnepain hanc speciem cum C. picto Don affinem esseputavit, quod mihi minus aplum videtur, quia afflnitas cum C. cylindrico Jacq. plane manifcsta. ülterior autcm a C. pirto Don indolc labelli trilobi haud bis trifidi (lobus mcdius ncmpc iterum trilobatus) discrciiat. Typuni speciei haud ante oculos habui, at specimen in herbario berolinensi asservalum a cl. Poiteau collectum taliter cum descriptione congruit, ut dubium ulluni de identilate non exstare possit. 52. C. scaber Ruiz et Pav. Fl. peruv. et chilens. I. (1798) 2 t. 3; Horan. Monogr. ^1862) 37; 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) Ö3. — Herba perennis modice valida vel robustior; caulis subbimetralis puberulus relrorso-scaber. Folia stricte sessilia Costus. 407 oblongo-obovata vel oblonga breviter acuminata et mucronulata basi angustata supra glabra in nervo mediane tantum brevissime pilosula subtus tactu magis quam visu pubescentia ad 8,3 cm longa et 7 cm lata superiora minora, vagina scabra nervo majore e mediano folii egrediente longitudinaliter percursa, ligula oblique truncata manifeste ciliata. Spica 6 — i 0 cm longa ellipsoideo-fusiformis ; bracteae 2 cm longae retrorsum scabrae late ovatae purpureae acutae vel obtusae, praesertim margine minute puberulae infra apicem linea callosa minus manifesta munitae; caljx ruber; corollae flavae tubus calycem subaequans; lobi quadruple longiores oblong! ; labellum petala subaequans^ trilobatum, lobus medius iterum tripartitus; stamen lanceolatum, connectivi appendicula integra. Capsula alba carnosa 1,5 cm longa; semina nigra. I*eru: Bei den Dörfern Piliao, Chincliao, Guchero und Pozuzo in Wäldern häufig. (Ruiz u. Pavon, blühend im September und Oktober). Nota. Species a C. cylindrico vix vel ne vix quidem recedit et varietatem solam exhibcre videtur. 53. C. nutans K. Schum. n. sp. — Herba perennis gracilior, caules 5 mm dia- metro sub lente minutissime appresse subsericeo-pilosuli. Folia breviter ad 2 — 4 mm longe petiolata, petiolus 2 — 3 mm latus subtomentosus, lanceolata vel suboblanceolata pro rata angusta \\ — 20 cm longa et triente superiore 2,5 — 4,5 cm lata acuminata et subcaudata basi angustata infima haud cordata supra nervo mediano breviter at dense pilosa subtus sursum potius quam retrorsum scabrida apice pilosula et ciliolata; vagina angusta minute puberula, ligula 5 mm longa truncata arachnoideo-ciliata. Spica nutans ellipsoidea 5 cm longa 3 cm diametro; bracteae 2,5 — 3,5 cm longae late ellipticae acutae durae rubrae minutissime puberulae, infra apicem calloso-lineatae ; bracteola 2 cm longa lineari-oblonga acuta minute puberula; flores rubri; ovarium glabrum haud sericeum 3 — 3,5 mm longum; calyx glaber 8 mm longus turbinatus tridentatus, dentes I — 1,5 mm longi rotundati. Costa Rica: Bei Aguacate (Carl Hoffmann n. 727, blühend im September 1857). Nota. Haec species habitu gracilior foliis angustioribus lanceolatis et spica nutante ab affinibus differt. 54. C. giganteus Welw. ex Ridley in Journ. Bot. XXV. (1887) 131 ; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 422; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 302; Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Autun XV. (1902) 22 non 0. Kuntze. — CauHs robustus erectus ad 7 m altus et ultra. Folia breviter petiolata oblongo-oblanceolata acuta basi angustata supra glabra subtus villosa ad 60 cm longa et 1 2 cm lata; ligula ad 2,5 cm longa truncata apicem versus villosa. Caules florentes breviores attamen 1,3 m alti; spica elHpsoidea ad 1 4 cm longa et 9 cm diametro; bracteae saturate sanguineae late ovatae vel latissime ellipticae 6 cm latae; calyx 1,8 cm longus, lobi obtusi tubo breviores; corollae tubus calycem superans; lobi oblongi acuti 4,5 cm longi; labellum hos paulo superans laete flavum fimbriatum; stamen 3 cm longum; connectivi appendicula modice longa incurvata acuta. Kamerun: Inseln St. Thomas auf dem Mt. Gaffe und Principe, an Strömen im Primärwald bei 600 — 900 m ü.M. (Mann n. 1146; Welwitsch n. 6465). Nota. A speciebus aliis africanis affinibus statura gigantea et inflorescentia conum maximum Pini pineae aequante optime diversa. Probabiliter etiam in ditione camerunensi occurrit, speci- mina autem a cl. Johannes Braun missa ad determinationem certam non sufficiunt. 55. C. megalobractea K. Schum. n. sp. — Herba perennis robusta, caules florentes a foliigeris distincti, priores glabri exsicc. 6 mm diametro; caules foliigeri 20 — 30 cm longi 1,5 cm diametro glabri, basi vaginis aphyllis striatis apiculatis oblique truncatis glabris muniti. FoUa breviter (4 — 5 mm longe) petiolata, petiolus glaber 4 mm latus, lanceolata vel suboblanceolata acuminata et caudata, basi infima breviter rotundata hoc loco ciliis paucis longiuscuhs munita secus marginem totum ciliolata ceterum utrinque glabra; vagina glabra striata, linea infraligularis brevis hinc inde ciliata instructa, Hgula 5 mm longa oblique truncata coriacea prope petiolum apice summo saepe saltem emar- ginata. Spica foliis 4 rosulatim congeslis comitata, ulteriora late sessilia ovata acuta 408 K. ScliumamL — Zingiberaceae. exapiculata basi rolundata coriacea utrinque ciliolata celerum glabra 4 — r> cm longa et i — 5 cm lata; vagina amplissima subcampanulata latcre folio opposito lale fissa; ligula sublinelformis parura prominens parce ciliolala, spica ellipsoidea vel late conica 10 — \ i cm longa et 6 — 7,5 cm lata apice rotundata; bracteae maximae suborbiculares 3,6 — 4 cm longae et 4 — 5 cm latae obtusae apice superiores inflexae glabrae semper biflorae; bracteolae binae 2,5 cm longae late elliplicae aequilongae 2,5 cm meiientes acutae com- plicatae dorso acute subearinatae, secunda paulo minor infra apicem calloso-lineata ; ovarium glabrum 6 mm longum glabrum; calyx tm^binatus 2—2,2 cm longiis bracteas apice tantum superans glaber tridentatus, dentes aeuti glabri 6 mm longi; corollae probabiliter albae tubus 1,2 cm longus, lobi oblongi acuti; labellum . . . .; stamen brevius, antliera apice filamenti inserta(?). Kamerun: Groß-Batanga (Job. Braun 1888). Nota. Gl. Braun mihi dixit, C. Lucanusianum K. Schum, nunc apice caulis foliigeri nunc apice cauluni discretorum abbreviatorum basi aphyllorum floruisse. Quuiii s]>ccinien ulterioris aceuratius examinaverini, inveni, hoc ad speciera diversain pertinuisse, quae spica inulto elatiore, bracteis latioribus, calycibus bracteam breviter tantum superantibus, foliis glabris ah illu discrepavit. 56. C. Binklagei K. Schum. n. sp. — Herba perennis modice valida; caulis foliigeri vix 2 m alti 6 mm diam^tro subtomentosi. Folia breviter (ad 5 mm longe) petiolata, petiolus 3 mm latus sordide fusco-puberulus ; lanceolata vel sublanceolata attenuato-acuminata longe caudata basi altenuata basi utrinque margine et apice hir- suta subfalcata'j20 — 25 cm longa et 5 — 5,5 cm lata; vagina subtomentosa mollis, ligula ad 8 mm longa oblique truncata pariler induta. Spica e rhizomate, bracteae . . . .; bracteolae oblongo-lineai'es acutae complicatae 16 — 22 mm longae; ovarium 3 — 4 mm longum glabrum; calyx 1,3 cm longus glaber tridentatus, dentes acuti 3 mm longi; corollae albae tubus <,5 — 1,6 cm longus, lobi lanceolati 1,7 cm metientes; labellum obovalum emarginatum pallide roseum undulatum 2,2 cm longum; stamen 1,8 cm longmii, anthcra triente inferiore affixa, connectivi appendicula oblongo-linearis obtusa. Kamerun: Bei Groß-Batanga (Dinklage n. 987). Nota. Ex affinitate Coati afri Ker, at hirsutie praecipue basis foliorum et petioloruni atque vaginaruni dislincta. 57. C. macalatus Ker-Gawler in Roscoe, Monandr. PI. (1828) t. 82. — C. afer Ker var. nmculatus Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VlI. (1898) 299. — Statura quam in praecedente gracilior, caulis vix metralis. Folia breviter petiolata oblongo-lanceolala attenuato-acuminata subobliqua basi acuta ad 1 3 cm longa et 4 cm lata utrinque glabra; ligula brevissima. Spica subglobosa 4 cm diametro; bracteae ovatae obtusae coriaceae glabrae 2 cm longae; calyx turbinatus vix 1,5 cm longus, dentes acuti 3 mm longi; corollae albae tubus hoc brevior ; lobi lanceolati 3 cm longi membranacei ; labellum 4 cm longum margine imdulatum album basi luteum; stamen 2,5 cm longum album, connectivi appendicula obtusa. Kamerun: Groß-Batanga (von Johannes Braun eingesandt, im Berliner Botani- schen Gai'ten kultiviert, wo er 1891 blühte). Nota. Haec species prima fronte C. afro Ker afllnis tarnen statura mullo graciliore, foliis ininoribus basi haud rotundalis et caulibus florigeris discretis differt. 58. C. oligophyllns K. Schum. n. sp. — Gaules graciles vix semimetrales basi aphylli vaginis angustis velati, vaginis oblitterantibus demum nudi. Folia pauca 4 tanlum brevissime ad 3 mm longe petiolata oblonge vel oblongo-lanceolata attenuato- et acu- tissime acuminata basi aequilatera acuta utrinque glabra basi acuta utrinque glabra nervis subparallelis percursa; vagina 2,5 cm longa angusta. Spica a caule folioso discreta e rhizomate repente crassitie pennae gailinae subturbinala, pedunculo gracili 3 cm longo vaginis ad 8 mm longis membranaccis velato sustenta ; bracteae exteriores oblongae obtusae et apiculatae striatae glabrae, interiores angustiores et tenuiores; ovarium sericeum; calyx turbinatus trilobus 2,5 cm longus, lobi trianguläres acuminati pilis minutissimis sub lente validissima conspicuis inspersi; corollae tubus calyce paulo longior Costus. 409 gracilis, lobi lanceolati acuminati tenerrime membranacei ; labellum obovatum obtusum 3 cm longum; stamen haud visum. Hinter-Indien: Halbinsel Malakka, bei den Larut-Hügeln in der Landschaft Perak, bei 160 — 300 m ü. M. Nota. Species cum nulla asiatica affinis spicis parvis gracili-pedunculatis , caule folioso parvo longe ab speciebus aliis distat. 59. C. trachyphyllus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 420; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 300. — CauUs gracilior ad 5 mm tantum dia- metro. Folia modice (ad \ 0 mm) petiolata oblonga suboblique acuminata caudata supra glabra subtus pilis copiosis appressis scabrida margine pilosa ad 3 0 cm longa et 1 0 cm lata, ligula i cm longa truncata pilosa. Spica e rhizomate subglobosa 5 cm diametro, pedunculo vaginis dense imbricatis involuto sustenta; bracteae suborbiculares obtusae glabrae 3 cm diametro; calyx ad 1,5 cm longus glaber, dentes obtusi ad 5 mm metientes; corollae roseae tubus 1,5 cm longus, lobi lanceolati hyalini; labellum ad 7 cm longum crispatum pure album basi luteum; stamen 3,5 cm longum album, connectivi appendi- cula biloba. Ghasalquellengebiet: Land der Niamniam, am Turu (Schweinfurth n. 3268). Nota. Species cum nulla nisi cum sequente arctius affinis. 60. C. dubius (Afzel.) K. Schum. — Zingiber dubium Afzel. Remed. guineensia IL 9, n. 3. — Herba perennis robusta, caules foliosi subtrimetrales et basi 2,3 cm dia- metro. Folia brevissime (vix ad 3 mm) longe petiolata, petiolus 3 mm latus hirsutus, lanceolata vel infima oblonga attenuato-acuminata basi attenuata supra glabra basi infima tantum et apice hirsuta insuper loco ulteriore basibus pilorum persistentibus subtuber- culata, subtus dense et appresse striguloso-hirsuta scabrida subaurea 8,5 — 2 0 cm longa €t 3 — 5,5 cm lata, vagina sparse hirsuta striata; ligula 3 — 5 mm longa coriacea truncata. Spicae rudimentum infimum modo exstat ex quo character et notae floris haud eruendi; scapus spithameus et altior vaginis turbinatis oblique truncatis striatis incrassatis laxis inferioribus hirsutis alte invicem se tegentibus sicc. rubro-castaneis Yelatus glaber. Sierra Leone: Ohne bestimmte Standortsangabe (Afzelius; kattöp, kamanghi, wischä und tinkkwim von den Eingeborenen genannt); der sauere Saft wird gegen Fieber gebraucht. Nota. Etiamsi flores hujus stirpis nee cl. Afzelio noti fuerunt nee a me ipso examinati sunt, tarnen nullum dubium remanet, quin in genus Costi pertineat, nam et species praecedens et C. Zechii K. Schum. socii proxime affines ei sunt. Cl. Afzelius de affinitate in dubio fuit, utrum planta in genus Amomi an in genus Zingiberis militaverit. Miromodo hanc speciem Indice Kewensi excepto omnes auctores silentio praeterierunt, in Flora of Tropical Africa eam frustra quaesivimus. A speciebus affinibus indumento folii superficiei inferioris aureo et vaginis scapi alte se obtegentibus optime diversa. 61. C. Zechii K. Schum. n. sp. — Herba e magnitudine valida; caules florigeri a foliigeris discreti, ulteriores non exstant. Folia breviter (7 — 8 mm longe) petiolata, petiolus glaber basi 5 — 6 mm latus, oblanceolata acuminata et rostrata basi angustata et breviter rotundata utrinque glabra margine tantum minute ciliolata et apice pilosula herbacea 27 — 30 cm longa et 7,5 — 8 cm lata; vagina . . . .; ligula .... Spica 7 cm longa et 5 cm diametro oviformis acuta, pedunculo 15 cm longo glabro vaginis sub- campanulatis suboblique truncatis glabris membranaceis laxe dispositis inferne haud superius breviter imbricatis i, e. sese obtegentibus, summae paucae lamina valde abbre- viata ovata rotundata late sessili instructae spicam involucrantes ; bracteae infimae late ellipticae 2 — 2,5 cm longae et 3 — 3,5 cm latae obtusae, superiores paulo minores coriaceae; bracteolae binae oblongae obtusae glabrae complicatae, prima 2 cm longa, altera paulo brevior; ovarium 4 mm longum angusto-alatum apice sub lente valida hinc inde pilulo micante munitum; calyx 1,5 cm longus turbinatus glaber tridentatus, dentes 3 mm longi; corollae albae tubus 1 cm longus, lobi oblong! 2,5 cm metientes; labellum 410 K. Schuraauu. — Zingiberaceae. Togogebiet: Bei Kete Kratschi (Graf Zech n. 273*). JSota. Haec species C. trachyphyllo K. Schum. afllnis at foliis manifeste oblanceolati> subtus glabris et laevibus, pedunculo longiore, vaginis majoribus tenuioribus laxis liaud dens* imbricatis et spica basi vaginis baud lumina nmnitis ornata dilfert. 62. C. geothynus K. Schum. n. sp. — Caiüis elatus ad 3 m altus f^laber. Folia ampla breviter at manifeste petiolata, petiolus validus supra applanatus ad 4,5 cm longus, obovato-oblonga vel oblongo-oblanceolata truncata et acutiuscula vel breviter acimiinata basi attenuata margine apicali accrescenti-ciliolata et apice subtus pubescentia ceterum glabra ad 50 cm longa et 20 cm lata; vagina ampla grosse striata glabra; ligula c. 5 mm longa. Spica eilipsoidea magna e rhizomate peduncuiata ad 4 3 cm longa et 8 — 9 cm diameü'O glabra; bracteae dure coriaceae ovatae acutae haud appendiculatae acuta« apice callosae basi rotundatae striatae rubrae ad 6 cm longae et 5 cm lalae; florcs brevissime pedicellati; caly.x subclavato-tubulosus ad 2,5 cm longus coriaceus trient« superiore unilateraliter fissus et obiter dentatus ruber, pilis minutis appressis micantibiis inspersus apice villosus; coroUa flava . . . .; semina tessellata nigra. Ecuador: In Primärwäldern bei El Reiseo (Eggers n. 14857, fin.iif.MMi ;nn 4. August 4 893). Nota. Haec species cum sequente sola ab omnibus aliis americanis inflore»CLii(i.i iiiiiiRiii.ii> e rhizomate egrediente diversa foliis amplissimis prima fronte insignis. 62*. C. erythrocoryne K. Schum. n. sp. — Caulis foliosus a florigero discrelus subbimeti'alis vel ultra. Folia breviter (5 — 4 2 mm longe) petiolata lanceolata vel ob- lanceolata breviuscule acuminata et caudata basi angustata et brevissime rotundata supra glabra subtus in nervis et margine minutissime et appresse pilosula 4 8 — 2 8 cm lon}:a et 7 — 9 cm lata; vagina elongata subtomentosa ; ligula 6 — 7 mm longa truncata cilin lata. Spica eilipsoidea apice rotundata 4 0 — 4 4 cm longa et 5 cm diametro, peduncul" validissimo 4,5 — 2 cm diametro subtomentoso vaginis cylindricis oblique truncatis sul»- tomentosis ciliatis velato 30 — 90 cm alto sufl'ulta; bracteae rubrae latissime ovatae obtusae subtomentosae et ciliatae apice ciliolatae coriaceae infra apicem impressae hau 67. C. sulfiirens K. Schum. n. sp. — C. acanüiocephalus K. Schum. in Ki- Bot. Jahrb. XXVII. (<899) 3i5 p. p. (nomen tantum). — Gaules foliosi biinetrales glabii a llorigeris discreü. Folia breviter vaginata, vaginae glabrae slriatae, breviter (4 — 5 mm looge) petiolata, oblanceolata vel lanceolata breviter acuminata basi anguslata utrinqu«- glabra 20 — 25 cm longa et 7 — 9 cm lata; ligula oblique truncata glabra vix «—1,5 mm longa. Spica globosa 7 — 8 cm diametro pedunculo vaginis carapanulalis fibroso-oblil- lerantibus glabris imbricatis 1,2—2,0 cm longis striatis glabris velato H cm longo et 4,5 cm crasso sustenta; bracteae ovatae apice pungenti-mucronatae grosse striata.' glabrae et laeves 2,5 — 3,5 cm longae, uniflorae; bracteolae . . . .; ovarium turbinatum 8 mm longum glabrum; calyx 3 — 3,5 cm longiis glaber striatus triente superiore in lobos ovatos longe pungenti-mucronatos divisus; coroUae flavae tubus 2 cm longus, lol»i oblong! 3,5 cm longi, posticus acuminatus; labellum 5 — 6 cm longum obovalum sulfureum fauce saturate flavum. Celebes: Wald bei Limbangpangi (Vettern Sarasin n. 854, blühend am 6. Februar 1895). Nota. Hanc speciem et praecedentem olim pro identicis habui; at jam indumento ovain sericeo C. acanthocephabis K. Schum. a C. sulfureo K. Schum. slatim dilVert. 68. C. globosas Blume, Enum. pl. Javae (1828) 62; Miq. Fl. Ind. bat. III (1855) 610, Horan. Monogr. (1862) 36; vix Ridley et Baker. — Folüs subsessilibn oblongis acuminatis glabris, vaginis ore subciliatis, spicis radicalibus. Java: An feuchten Stellen der Berge (Kühl und van Hassel t). Nota. Diagnosis brevissima supra laudata omnia sunt quae de hac specie nobis nol.i In herbario lugduno-batavo folia nonnulla abrupta et ramuli foliosi tantum asservantur, d. quibus non omnino certus sum, an re vera ad eandcm speciem perUneant, nonnulla nem|i folia nervo mediano piloso, nonnulla glabra evadunt; a Costo specioso (Koenig) Smith h.i< exemplaria ramificatione caulis foliosi discrepant. Spica infeliciter non exstat; suspicor, hnii nunquam exstitisse, nam in schedula cll. Kühl et van Hasselt scripserunt, se spicam delineas- E diagnosi plane patet, cl. Baker Costi speciem quandam malaccenscm non cum specie hat imperfecte nota identicam habere possc, itaque priorem pro specie propria descripsi. Exemplarium Beccarianum a me ipso olim pro C. globoso Blume habitum nunc non ante oculos habui; Judi- cium certum de hac specie non licet. 69. C. microcephalns K. Schum. n. sp. — Ilerba minor gracilis. Caulis foliosus a florigero discretus inferne simplex vix 6 mm diametro vaginis obliltcrantibus velatus apice ramosus; rami pro rata gracillimi vix { mm diametro glabri. Folia brevissinn' (vix \ mm longe) petiohita vel stricte sessilia oblongo-oblanceolata vel oblonga brevilci acuminata et subcaudata basi angustata et brevissime rotundata plus minus asymmetrii utrinque glabra, 7 — 12 cm longa, 2,3 — 3,5 cm lata, subtus pallidiorn herbacea; vagin;i breves 2 — 3 cm longae apicem versus subampliatae , ligula vix I mm longa obliqni subarachnoideo-ciliolatae. Spica globosa 2,5 cm tantum diametro pedunculo 4 cm lonir ■ vaginis campanulatis 1,8 cm longis truncatis et irregulariter lobulatis densissime < altissime imbricatis velato glabro sustenta declinata; bracteae exteriores oblongae vi 2 cm longae glabrae pungenti-mucronatae intcriores angustiores uniflorae; bracteol.i lineares vix breviores; ovarium 5 mm longum glabrum; calyx 1,7 — 1^8 cm longus glab» triente superiore trilobus, lobis pungentibus; corollae tubus calycem manifeste supcran gracilis (3,2 cm longus), lobi acuminati 1,2 cm longi; labellum jam paulo longius. Borne o: Auf der Insel Lumpei (Kort hals). Nota. Planta valdc peculiaris C. acanthoceplialo K. Schum. afHnis, at partibus omnibus minoribus, ligula ciliata optimc diversa. 70. C. Kingii Bak. in Hook. f. FI. Brit. Ind. VI. (1892) 250; Ridlev in Jourii. Asiat. Soc. Bengal (1899) 12.'i. — Caulis gracilis bimetralis. Folia oblanceolato-oblongi aruminata caudata supra glabra subtus tomentosa mollia ad 20 cm longa et 5 cm lata; vauina lineis hispidis percursa; ligula vix distincta glabra. Spica e rhizoniate conico- cylindrica ad 7 cm longa et 4,4 cm diametro, pedunculo valido (secundum exemplarium Costus. 413 kewense, 5 cm ex auctore) 5 cm longo suffulta; bracteae ovatae 1,8 cm longae breviter mucronatae appendiculis capilliformibus instructae; calyx ad 2,3 cm longus lobi mucro- nulati apice hirsuti; coroUae aurantiacae tubus 1,3 cm longus, lobi oblong! tomentosi; labellum ad 7 cm longum obovatum aurantiacum; stamen oblongum album tomentosum apice aurantiacum. Halbinsel Malakka: Landschaft Perak auf den Larut-Hügeln und Insel Balik (King's Sammler, blühend im Juli); Insel Butong (Curtis n. 1976). Nota. Costo acanthocephalo K. Schum. affinis, at foliis subtus mollibus, bracteis angustio- ribus brevioribus minus acute pungentibus, floribus aurantiacis differt. Subgen. II. Metacostus K. Schum. n. subgen. Hoc subgenus cum Eucosto fere perfecte congruit, at inflorescentia e caule folioso egrediente stipite squamoso suffulta pendula taliter differt ut pro subgenere proprio habere velim. Ligula magna et bracteae calyce ubique breviores characterem peculiarem efficiunt. Species duae Africam tropicam occidentalem inhabitant. Clavis specierum. A. Bracteae 1 — 1,2 cm longae, caljx 1,5 cm metiens, folia subtus molliter tomentosa 71. C araneosus. B. Bracteae 5 — 6 mm longae, calyx 1,8 cm metiens, folia subtus glabra 72. C. lateriflorus. 71. C. araneosus Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 95; Bull. Soc. hist. nat. Autun XV. (1902) 16, 19*). — Planta minus valida, caules graciles torti 7 mm tantum diametro. Folia lanceolata attenuato-acuminata basi longe angustata supra glabra subtus molliter tomentosa 12 — 20 cm longa et 4 — 6 cm lata; vagina striata molliter pilosula; ligula 1,5 — 2 cm longa integra obtusa pilosula margine pilis longissimis flexuosis tenerrimis araneoso-ciliata. Spica lateralis parva 2,5 cm longa et 1,5 — 1,8 cm lata pauciflora; bracteae pro rata parvae 1 — 1,2 cm tantum longae et latae non Ibliaceae apice rotundatae; flores in toto 6 cm longi; calyx hos superans 1,5 — 1,6 cm longus tubulosus tridentatus, unilateraliter fissus extus pilosulus, dentes ciliolati; corollae tubus calycem vix superans gracilis, lobi subaequales lanceolati acuti 3,5 cm longi; stamen lanceolatum acutum 4,5 cm longum 9 mm latum, anthera tertia parte ei adnata; ovarium pilosum. Unteres Congogebiet: Bei Brazzaville (P. de Brazza n. 100, blühend Ende September und Anfang Oktober). Nota. Propter inflorescentiam lateralem hanc speciem in affinitatem C. lateriflori Bak. collocavi. CI. Gagnepain de constantia hujus characteris non omnino certus fuit et re vera indagationes aecuratae loco natali de hac re maxime desiderantur. Cum G. laterifloro Bak. haec species taliter characterlbus essentialibus ceteris congruit, ut certissime cum eo in idem subgenus pertineat. 72. C. lateriflorus Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (189 8) 301 ; Gagnepain in Bull. Soc. hist. nat. Autun XV. (1902) 22. — Gauhs probabiliter sarmentosus (ex Baker). Folia brevissime (ad 7 mm longe) petiolata obovato-oblonga vel oblonga obtuse acuminata basi angustata utrinque glabra ad 1 7 cm longa et 7 cm lata; ligula valde elongata membranacea truncata castanea. Spica lateraliter e caule folioso egrediens subglobosa 3 cm diametro, pedunculo curvato imbricato-squamoso suffulta; bracteae oblongae parvae 5 — 6 cm longae; calyx 1,8 cm longus breviter dentatus, dentes apice calloso-striati ; corollae roseae tubus 1,3 cm longus; lobi oblongo-lanceolati 2,5 cm longi; *) Hoc loco cl. Gagnepain sphalmate indicavit, hanc speciem jam 1892 publici juris factam esse. 414 K. Schumann. — Zingiberaceae. labeUum 4,5 cm longum suirureum crispalum fauce rubro-maculatum ; stamen 2,3 cm longum; connectivi appendicula brevis rotundata. Spanisch-Gabun: An der Corisco-Bai , auf dem Mount John, am Kongui-Flus- (Mann n. 1629). Subgen. \U. Epicostus K. Schum. n. subgen. Caules erecti graciliores vulgo spiraliter haud vel leviter torti 50 cm haud super- antes saepissime epiphytici (C. Tappenbeckianus K. Schum. tantuni planta terrestris, ; caulis floriger vulgo a foliigero discretus; spica pauciflora vulgo subcapitata brevis. bracteae membranaceae ; flores pulchre colorati nunquam flavi. Species 6 maxima pro parte africanae, una tantum pro subgenere haud perfecta normalis et mihi imperfecte nota Americam australem inhabitat. ClaTis speciernm. A. Spica a caule foliigero discreta brevis pauci- (ad summum quadri-)flora subcapitata. a. Folia glabra, flores 2 coerulei pro spica 1\\. C. bicolor. b. Folia secus nervös majores subtus pilosa, flores 3 — 4 pro spica, ligula brevissima truncata integerrima. a. Pedunculus vaginis campanulatis laxe vestitus, folia ob- longo-lanccolata, ligula ciliolata 7 4. C netnotrichu^ ß. Pedunculus squamis tectus. I. Folia obovata, supra secundum nervös pilosa subtus conspicue puberula, planta terrestris l^.C.Tapj)mibeckianu^'<. II. Folia elliptico-lanceolata supra glabra subtus parce puberula 74'. C. radicans. c. Folia pilis longis tota superficie inspersa 76. C. pauciflorus. a. Vaginae pedunculi duriores, ligula brevis vix 4 mm longa. ß. Vagina pedunculi membranacei membranacea, ligula 2 cm longa 77. C. dendrophilu.^. B. Spica magis elongata, caulem foliigerum terminans (species haud perfecte normales). a. Folia infra spicam rosulata, spica ellipsoidea; Africa . . . 78. C nudicaulis. b. Folia haud rosulata, spica cj^lindrica, bracteae apice excur- vatae; America australis 79. (7. lanceolatus. 73. C. bicolor Joh. Braun et K. Schum. in Mitteil. Deutsch. Schutzgeb. II. (1889 152; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 301. — Epiphyticus, caulis foliosn^ a florente discretus nunc ramosus erectus dein pendulus ad 30 cm longus. Folia brevil» i petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata acuminata basi acuta subtus splendide violactii ulrinque glabra <0 — 13 cm longa et 4 — 5 cm lala, ligula anguste cylindrica truncal.i ad 2 cm longa. Spica biflora vix \ cm longe pedunculata, pedunculus parce vaginalus bracteae vix 5 mm longae; calyx <,6cm longus tridentatus; corollae coeruleae tubn- { cm longus; lobi lanceolati 2,5 cm longi; labellum obovatum involutum splendide flavum 6 cm longum; stamen 2,5 cm longum; connerlivi npponfliriiln brevis (3 mm) homi- sphaerica flava. Kamerun: Im Inundalionsgebiet des Sanaga, Muha bei .Malimba auf dicken Bäumen (Joh. Braun n. 91), auf Berggipfel bei der Bangwa-Station , UOO — <300 m ü. M (Conrau n. 55, blühend im Januar). Nota. Inter species epiphyticas non soluin spica biflora scd etiani corolla pulcherrime coerulea et labello flavo maxime insignis. 74. C. nemotrichns K. Schum. n. sp. — Epiphyticus, caulis foliosus a florente dis- cretus erectus ultra 60 cm longus. Folia breviter petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata ^ Costus. 415 acuta basi cuneata basi infima breviter rotundata hoc loco utrinque ut petiolus et vagina hirsuta margine pilis longiusculis ciliata 8 — 12 cm longa et 4 — 5 cm lata; ligula brevis vix i mm longa truncata ciliata. Spica a caule folioso discreta e rhizomate brevis ad 2,5 cm longa pedimculo ad 4 cm longo vaginis campanulatis remotis instructo suffulta quadriflora; bracteae lanceolatae 2,5 cm longae; calyx 8 mm longus truncatus brevissime fissus glaber; corollae tubus 1,5 cm longus; lobi membranacei lanceolati acuti 1,5 cm metientes; labellum 3,7 cm longum pilis laxissimis inspersum; stamen 1,7 cm longum; connectivi appendicula lanceolata 1 2 mi^ longa. Kamerun: In Wäldern bei Groß-Batanga (Dinklage n. 954, blühend im November). Nota. Habitus Costo bicoloriK. Sclmm. haud absimills at hirsutie et indole llgulae statim recognoscendus. Labellum pilis inspersum in specie ulla generis africana haud porro mihi notum. Fig." 47. Cosius nemotriehus K. Schum. A Pars superior stirpis foliiferi. B Calyx. C In- florescentia. 74^ C. radicans Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. III. (1903) 262. — Herba parva repens paucifolia glabrescens; caules fohosi 35 cm longi et 4 — 5 mm basi crassi a florentibus discreti. Folia 4 — 5 breviter (4 — 5 mm longe) petiolata sat approximata, petiolus appresse pilosus, elliptico-lanceolata breviter acuminata basi rotun- data supra glabra subtus appresse pilosa 10 cm longa et 4 — 5 cm lata. Spica bi- vel triflora pedunculo subnuUo vel subterraneo 2 — 3 cm longa et 1,5 cm diametro; bracteae infimae steriles nervatae purpurascentes, mediae et summae 5 — 6 striatulae rotundatae purpurascentes apice minute callosae 1,2—1,4 cm longae; bracteolae lanceolatae obtusae; flores rosei 6,5 cm longi; ovarium glabrum; calyx tubulosus glaber minutus 8 mm longus tridentatus, dentes breves rotundati purpurascentes; corollae tubus brevis, lobi lanceolati subaequales, posticus sextuplo latior, 2,5 cm longi; labellum spathiforme postice fissum antice inflexum margine crenulato-sinuatum roseum fauce luteo; stamen apice obtusum quadridentatum in medio constrictum. Gabun: Bei Mfoa 85 miles östlich von Gabun (G. L. Bates n. 51 9, Calathea spec). 416 K. Schumann. — Zingiberaceae. Nota. Haec species secundum auctorcin Cosio Tappenbeekiano K. Sclium. proxime aflim at folüs minus indutis bracteis et calyce duplo brevioribus differt. Gl. auctor eam incolam sol arenosi fuissc indicavit; species affines nonnullae i. e. C. bicolor K. Schum., C. pdiicifloru K. Schum. etc. plantas epiphyticas referunt, quae semper rhizomate forma descripti gaudent. 75. C. Tappenbeckianus Job. Braun et K. Schum. in Mitleil. Deutsch. Schutzgeb. 11. (1889) <52; Bak. in Th. üyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 30«. — Caulis foliosu^ a florente discretus 30 — 40 cm altus. Folia breviter (ad 2 mm) petiolata obovata acuta basi rotundata vel subcordata subcai*nosa supra viridia et obscurius zonata ad nervum medianum lineatim pilosa subtus appresse pilosa versus apicem. rubra ad 8 — 12 cm longa et 4,5 — 7 cm lata; vagina pilosa, ligula 1,5 mm longa truncata pilosa. Spii i ellipsoidea pauci- vulgo quadriflora 2,5 cm longa pedunculo I — 2,5 cm longo sustenta bracteae 2,2 cm longac ellipticae subcomplicatae , exteriores saepe rudimento lamina- ad 4 mm longo instructae glabrae; caljx <0 mm longus tridentatus, dentibus obtusii-, membranaceus pallide viridis; corollae albae tubus calycem subaequans, lobi lanceolati acutiusculi 4,5 cm longi; labellum 6 cm longum dilute roseum basi album, fauce aii medium zona flavo-trilobata munita; stamen 2,5 cm longum; connectivi appendicula oblongo-ovata acuta denticulata rosea. Kamerun: An feuchten Orten in der Nähe von Bächen im Küstenwalde von Groß- Batanga (Job. Braun, 1888 lebend eingeführt, blühte im April 1889 zum ersten ^T Nota. Species statura graciliore et huiniliore, spica brevi, floribus roseis maxime in 76. C. pauciflorus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. (1892) 421; Bak. in Th. Dyer, FI. trop. Afr. VII. (1898) 301. — Caulis haud robustus, foliosus erectus a florente discretus 30 — 40 cm altus, basi vaginatus, apice foliis tantum munilus. Folia breviter, ad summum 1 cm longe petiolata elliptica acuta vel breviuscule et obtusiuscul' acuminata mucronulata basi acuta vel rotundata supra pilis longiusculis inspersa subtti appresse pilosa ad 18 cm longa et 10 cm lata; vagina et ligula pilosa, ulterior memhra- nacea oblique fissa interdum vix 5, nunc ad 10 mm longa; spica e rhizomate pedunculo 4 cm longo vaginis campanulatis ornato sustenta 3- vel i-flora, bracteae oblongo-lan- ceolatae obtusae ad 2 cm longae glabrae; calyx cylindricus tridentatus et unilateraliter triente spathaceo-fissus ; coroUa . . . . ; labellum . . . . ; stamen .... Gabun: In sumpfigen Waldlichtungen, bei der Sibange-Farm (Soyaux n. II*). blühend im September). 77. C. dendropbilus K. Schum. n. sp. — Ilerba perennis epiphytica gracilis. caules foliosi 40 — 45 cm longi erecti glabri, inferne vaginis angustis cylindricis striati oblitterantibus castaneis velati glabri apice foliis 4 muniti. Folia modice (8 — 12 mm longe) petiolata, petiolus 3 — 4 mm latus subtus puberulus statu juvenili aureo-villosus. elliptica breviuscule acuminata basi acuta supra pilis longiusculis appressis inspersa subtus indumento e pilulis minutis appressis densis magis tactu quam visu manifest- induta submollia, 10 — 18 cm longa et 5 — 9 cm lata, vagina membranacea striata pilosa ligula tenuiter membranacea 2 cm longa biloba glabra. Spica quadriflora bracti'i oblongo-ovatis acuminatis membranaceis 3 cm longis involucrata pedunculo 6 — 6 cm longo vaginis membranaceis rubesccnlibus invicem alte se obtegentibus extus basi hir- sutis oblitterantibus velato sustenta; flores 4 sessiles; ovarium 3 — 4 mm longum angustr ellipsoideum glabrum; calyx clavatus 8 — 9 mm longus tridenticulatus fere usqii" * ' medium unilateraliter fissus membranaceus glaber; corolla . . . . ; labellum stamen .... Kamerun: Batanga in schattigen Wäldern (Dinklage n. 1138, blühend am 16. Februar 1891). Nota. Haec species miro modo habitu , indole et indumento folionim et spicae Costwn pauciflorum reiterat, ab eo autem ligulis magnis membranaceis et pedunculo vaginis pluribti irnbricatis oblitterantibus prima fronte recedit. 78. C. nndicaulis Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 300. — Epiphyticus, caulis vix 30 cm altus inferne aphyllus at vaginatus. Folia infra spicam rosulala obovato-oblonga vel oblongo-oblanceolata acuta utrinque glabra ad 10 cm longa et 4,5 cm Gostus. 417 lata. Spica ellipsoidea densa ad 4 cm longa; bracteae foliosae oblongae ad 4 cm longae florentes multo breviores glabrae; calyx bracteis brevior; coroUae rubellae basl flavidae tiibus I cm longus; lobi oblongo-oblanceolati 3,5 cm longi; labellum 5 cm longum fauce flavidmn pallide rubrum; stamen 3 cm longum, connectivi appendicula flava obtusa. Var. a. pilosa Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Autun XV. (1902) 19. — Vaginis et foliis utrinque manifeste indutis. Flores viriduli. Französisch-Gabun: Am Gabun-Flusse (Mann n. 1033). — Var. u. Congo- gebiet: Wald bei Nounzi (Lecomte B. n. 25). Nota. Hanc speciem infeliciter non vidi et provisorie tantum in hune locum coUocavi. Gl. Lecomte florem viridulum (fleurs verdatres) indicavit; probabiliter pro flore »inflorescentia ante anthesin« legendum est. 79. C. lanceolatus 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 56. — Herba epi- phytica rhizomate submoniliformi-incrassato ; caules 35 — 40 cm longi glabri basi vaginis 2 cylindricis altera aphjlja altera lamina minima suborbiculari donata muniti. Folia brevissime petiolata elongato-obovata vel suboblongo-obovata breviter acuminata basi attenuata utrinque glabra vel subglabra; vagina glabra striata, ligula brevi 3 — 4 mm longa auriculato-rotundato-producta subinconspicue ciliolata. Spica ad 4 — 5 cm longa et 2 — 2,5 cm diametro subcjlindrica ; bracteae lanceolatae vel oblongae acutae erectae haud dense imbricatae marginibus sese non obtegentes, carina apicali lineari indurata fusco-straminea instructae, ad 2,5 cm longae vix 0,5 cm latae; flores 6 cm longi; calyx alte trifidus, lobi elongato-triangulares apice brevissime acuminati hirtelli; corollae tubus elongatus, lobi elongato-oblongi obtusi. Guiana: Ohne bestimmten Standort (Richard, Melinon), kaum Brasilien, wie 0. G. Petersen angab. Nota \. Autor hanc speciem cum C. specioso affinem indicavit quod non probabile vide- tur, quia species indica spicis densis et bracteis multo majoribus latioribusque gaudet. Nota 2. Secundum exemplarium quoddam ex herbario Parisiensi mecum benevolentissime communicatum a cl. Melinon in Guiana coUectum haec species propter bracteas membranaceas pallidas haud imbricatas in subgenus Eucosti pertinere nequit; eam itaque epiphyticam in subf^enus Epicosti collocavi. Infeliciter flores non vidi et characteres e flora brasiliensi reiteravi. Subgen. IV. Cadalvena (Fenzl) K. Schum. Gadalvena Fenzl (pro genere) in Sitzungsber. Wien. Akad. LI. (1865) 139; Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VIL (1899) 189; K. Schum. in Engl, et Prantl, Pflzfam. Nachtr. IL (I900) 12. — Kaempferia Hook. f. in Benth. et Hook. f. Gen. IIL (188 3) 642. Plantae cauUnae vel caulescentes vel acaules; foHa rosulata apice caulis congesta nunc caulem semper modice elatiorem basi vaginis donatam terminantia nunc solo appressa et vulgo cruciatim disposita tunc summa maxima aequalia vel haec inferioribus minora; flores spicam subcapitatam brevem bracteis membranaceis involucratam referentes. Species \ 2 Africam tropicam et Brasiliam australiorem centralem incolunt. Conspectus specierum. A. Herbae caulinae, caulis 1,5 — 2 cm altus et altior, ligula inter- dum brevissima at vulgo exstans vulgo ore araneoso-ciliata, a. Folia inferiora plura inter se remota summa tantum magis congesta, flores subaurantiaco-flavi, connectivum acuminatum inflexum, caulis glaber 80. C. igneus. b. Folia omnia apice caulis rosulata, infimum tantum interdum paulo ab aliis remotum; flores flavi. a. Caulis minute puberulus, foHa subtus subtomentosa, vagina apice clausa, ligula manifesta 81. C. Warmingii. ß. Cauhs glaber, vaginae sensim apice unilateraliter fissae, ligula haud manifesta. A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 46. 27 418 K. Schumann. — Zingiberaceae. 1. Folia utrinque glabra, vel basi tantum subtus puberula 82. C paudfoh II. Folia subtus molliler tomentosa 83. C. rosiiHfn . B. Herbae caulescentes , caulis nunquam 4 0 cm allus vaginatus, vaginae sensim unilateraliter fissae, ligulae 0. a. Folia oblongo-Iaoceolata utrinque sericeo-tomentosa mollia . 84. C. piioeisswnus. b. Folia latiora pilosula vel glabrescentia, spica alte exserta. ff. Folia basi quasi in petiolum ad 2 cm longum lonpe altenuattt 85. C. Gagnepainii. ß. Folia basi haud attenuala 86. C. latifolitis. G. Barbae aeaules, folia sub anthesi plana solo appressa. a. Folia 4 aequalia, manifeste cruciatim disposita; Africa. a. Folia suborbicularia vel late alliptica basi rotimdata lata invicam se obtegentia. I. Flores ad 9 cm longi, folia obtusa vel acutiuscula. . 81. C. spectabüis. II. Flores maximi generis duplo majores, folia breviter mucronulata 88. C. macranthm. fi. Folia suborbicularia, basi cuneata invicem se non ob- tegentia 89. C. püHifoHus. b. Folia plura summa multo minora; America. er. Folia orbicularia tomentosa mollia, basi late se obtegentia 90. C. pumüus. ß. Folia oblonga minus induta haud mollia basi anguste se obtegentia 9 < . C. acaulü. 80. C. igneus N. E. Brown in Illustr. hortic. XXXI. (1884) 25 t. 5H ; Bot. Maga7. t. 682 4. — Caulis ad 40 cm altus robustus, basi vaginis vulgo haud 6 cm longis Fig. 48. Costus ignms N. E. Br. A Pars superior plantae. B Stamen. C Ovarium transvers« seciuni. (See. Engl, et Prantl). oblique truncatis laxis velatus radicibus filipendulis instructus. Folia brevissime petiolata oblonga vel oblongo-lanceolata vel subobovata breviter acuminata acutissima vix caudata basi angustata supra obscure viridia subtus rubescentia et intensius marginata utrinque ^ glaberrima, vagina ciliata, 8 — 16 cm longa et 3 — 5,5 cm lata. Inflorescentia floribus ^ paucis haud manifeste spicata; calyx 2,3 cm longus inaequaliter trifidus, lobis ovatis Coslus. 419 acuminatissimis apice puberulis; corollae saturate flavae vel aurantiacae tubus calycem duplo superans, lobi ovati vel oblong! triplo breviores ; labellum ad 6 cm diametro sub- orbiculares explanatum irregulariter crenatum subquadrilobum aurantiacum ; anthera sessilis basi cordata, connectivi appendicula cucuUata oblonga breviter acuminata apice inflexa aurea utrinque pilosa. Brasilien: Staat Rio de Janeiro (Glaziou n. 9318; eingeführt von Linden 1884). Nota. Species pulchra et saepe in caldariis culta hoc loco Hbenter floret, floribus speciosls prima fronte recognoscenda. 8i. C. Warmingii 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 58 t. 1 4. — Caulis ad 20 cm altus vel interdum elatior in cultis speciminibus multo robustior erectus basi vaginis membranaceis cjlindricis oblique truncatis ad 8 cm longis interdum saltem pur- purascentibus laxe vestitus; radices copiosae filipendulae. Folia sessilia vel subsessiHa apice caulis rosulam proferentia congesta summa longius petiolata oblonga vel sub- obovato-elliptica breviter acuminata vel acuta basi angustata supra glabra subtus hirsuta molha ad 1 7 cm longa et 7 cm lata, ligula membranacea brevis obhque truncata ciliata. Flores pauci haud manifeste spicatim dispositi sessiles; bracteae lanceolatae acuminatae ad 3 cm longae; calyx 4 cm longus ad medium in lobos 3 acuminatissimos divisus pallidus; corollae pallide flavae tubus calycem subaequans; lobi lanceolati acuminati; labellum ad 6 cm longum explanatum suborbiculatum emarginatum luteum basi auran- tiacum ad medium supra papillosum ciliatum; stamen 5 cm longum obovato-lanceolatum apice trilobum lobis obtusis utrinque papillosum luteum. Brasilien: Staat Espiritu Santo, zwischen Bahia und Victoria (Sei low); Fazenda de S. Rica (Sellow n. 341); Staat Minas Geraes, in Wäldern bei Lagoa Santa (War- ming, blühend im November nach den ei'sten Regen). Nota. Characteribiis floralibus haec species ad Costum igneumN. E. Br. accedit, at foliis apice caulis vaginis instructi subrosulatim congestis prima fronte recedit. 82. C. paucifolius Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (1902) 100. — Herba perennis haud valida humilis 20 — 25 cm alta; caulis 3 — 4 mm diametro inferne vaginis 3 — 5 tubulosis nervosis oblique truncatis internodiis longioribus et caulem occul- tantibus munitus. Folia 4 — 3 (ex auctore, interdum autem ad 7) rosulam terminalem referentia sessilia oblonga breviuscule acuminata acutissima basi attenuata utrinque glabra vel apice tantum pilosula membranacea 5 — 17 cm longa et 2 — 8 cm lata; ligula .... Spica terminaUs pauci- (ut videtur interdum saltem bi-]flora haud strobihformis; flores in toto sicc. c. 5 cm longi; ovarium superne sericeum 5 mm longum; calyx membrana- ceus tubulosus tridentatus dentibus acuminatis extus apice pilosis, cum lobis 3 cm longus; corollae luteae tubus 3 cm longus, lobi lanceolati subaequales extus pilosi tubo aequilongi; labellum explicatum semiellipticum basi longe unguiculatum apice rotundatum emargi- natum crenatum sicc. 3,5 cm viv. 6 mm longum et 9 cm latum; stamen apice tri- lobatum, lobis brevibus obtusis. Brasilien: Staat Goyaz, ohne bestimmte Standortsangabe (Gardner n. 3464; Burchell n. 8254); bei Capelinha de Santo Antonio, nahe der Grotte von Lage (Glaziou n. 22180, blühend am 20. Oktober 1894); auf dem Morro da Canastra im kalkigen Boden (Sammler nicht genannt, wahrscheinlich Glaziou ohne n., blühend am 24. No- vember 189 4); Staat Mattogrosso, in schattigen Wäldern bei Palmeiras (A. Lindman n. 2489, blühend am 23. Dezember 1893). 83. C. rosulifer Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. IL (l 902) 1 01. — Herba humihs parva caulescens 12 — 20 cm alta, caulis digiti crassitudine , basi vaginis 4 — 5 membranaceis oblique truncatis internodio longioribus et caulem occultantibus ore araneoso-ciliatis munitus. Folia 5 — 6 sessilia apice caulis rosulam referentia late lanceolata subrotunda breviter et abrupte acuminata basi vix attenuata supra glabra subtus molliter subtomentosa ad 9 cm longa et 5 cm lata; ligula .... Spica termi- nahs pauciflora non strobiliformis ; bracteae herbaceae lanceolatae acutae; flores pauci lutei in toto 5 cm longi; calyx tridentatus; corollae lobi lanceolati acuti apice ciliati subaequales 6 — 7 mm longi et 3 — 5 mm lati; labellum infundibuliformi-convolutum, 27* 420 ^- Schumann. — Zingiberaceae. explicatum obovalum apice rotundalum basi anguslatum i — 5 cm longum et latum; slainen longe et anguste lanceolatum , anthera medio filamenti afflxa, 4 cm longum 6 mm latura. Central-Brasilien: In leuchten Gebüschen des Sertüo d^Amaroleite (Weddell n. 2832, blühend September und Oktober <844, canna listula der Eingeborenen). Kota. Gl. Gagnepain, cujus descriplionem hoc loco consecutus sum, petala 3 — 5 mm longa et 6 — 7 mm lata indicavit ; hue relationes valdc inusitatac probabilitcr lapsu calami oriuntur et vice versa legendae sunt. 84. C. pilosissimns (Gagnepain) K. Schum. n. sp. — Costus puiHilus (i. 0. IVlers. var. püosissimiis Gagnepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. 11. (<902) <02. — Herba perennis pumila breviter caulescens, caulis 6 — 7 cm longus diametro puberulus vaginis vulgo 3 membranaceis oblique truncatis internodio longioribus et caulem occullantibus minute puberulis munitus. Folia terminalia vulgo 5 rosulam elTormantia patentia haud solo appressa, infiraa multo minora oblongo-lanceolata acuta vel rarius brevissime acumi- nata basi attenuata membranaceo-herbacea utrinque subsericeo-tomentosa micantia 5 — 1 6 (ex cl. Gagnepain ad 24) cm longa et <,5 — 6 (ex eodem ad H cm) lata. Spica sessilis pauciflora non strobiliformis e rosula assurgens, bracteae exteriores lanceolatae acutae membranaceae 2,5 cm longae apice praecipue pilosulae; flores in toto 6 — 8 cm longi flavi; caljx tubulosus triente superiore trilobus, lobi trianguläres acuti, extus apice puberulus; coroUae tubus gracilis caljcem superans, lobi lineari-lanceolati subaequales extus superne subvillosi; labellum convolutum ovatum; stamen lanceolatum apice obtusum integrum; ovarium sericeum. Brasilien: Staat Goyaz, bei der Grotte Lapa zwischen Guariroba und Säo Antonin (Glaziou n. 22181, blühend am 20. Oktober <894); Staat Minas Geraes, ohne be- stimmte Standortsangabe (Claus sen n. <80); im Sertao Amaroleite am Bande feuchter Gebüsche (Weddell n. 28<0, September bis Oktober <844); Facienda de S. Bica (Sellow n. 341). Nota. Exemplario authentico Glazioviano mihi viso, cl. Gagnepain non assentiri possum qui putavit, hoc nil nisi varietatem Costi pumili 0. G. Peters, exhibere; persuasum mihi potius habe id speciem propriam bonam efformarc, quae a priore non solum caule evoluto et foliis spirulibn maximis non subcruciatim dispositis sed etiam forma et indumento prima fronte discrepat. Miro modo exemplaria Sellowiana cl. C. B. Clark e haud sine ulla dubitatione pro Dichorisandra radicali Neos et Mart., quacum re vera habitu leviter congruit, determinavit. 85. C. Oagnepainii K. Schum. n, sp. — Herba perennis humilis breviter caules- cens, caulis vix 5 mm diametro vaginis membranaceis glabris oblique truncatis inter- nodiis longioribus et caulem occultantibus munitus. Folia terminalia ad summum .^ rosulam efformantia basi membranacea quasi e vagina summa fissa et explanata oriunda orbiculari 5 cm diametro comitata oblonga apice acuta vel apiculata vel rolundata vel ♦ marginata basi quasi in petiolum nunc ad 3 cm longum angustata membranacea supra glabra subtus tenerrime puberula et praecipue apice «iliolata. Spica terminalis rosulam superans extus bractcis lanceolatis vel oblongo-lanceolatis acutis et (iliformi-acuminali- membranaceis sicc. pallidis cincta quadriflora; calyx 4 cm longus tubulosus membrana ceus quadrante superiore in lobos acuminatos, exteriorem filiformi-apiculatum, api< . extus pilosulos divisus: corollae tubus calyce paulo brevior, lobi c. 2 cm longi lancenlat acuminati; labellum maximum exsiccationc corrugatum et conglutinatum ; stamen. ovarium sericeum cum pedicello brevi \ cm longum. Brasilien: Ohne genauere Standortsangabe (Glaziou n. 15666). Nota. Haec species cerlissime cum Costo laiifolio Gagnepain, quem infelicilcr non vidi proxime affinilale conjuncla tarnen ab eo foliis basi longo et quasi in petiolum angustatis prim > fronte dilTert. Etiamsi C. pumilm 0. G. Peters, et C. acatdü Spenc. Moore jam valde ad sp Cadahenae afric&nas i. c. ad Costum specioaum (FenzI) K. Schum. et species affines ac< > liae species cum sequente certo, ffuamquam illae pedunculo brevi ornatac sunt, quoque Cu'io,'- rrnas veras represenlant. Hanc speciem in honorem cl. Gagnepain baptizavi qui diligentia uccuralissima et sagacitate profundissiroa Zingiberaeeas plurimas in musco horti botanici pari- siensi asservatas scrutAvit et optime descripsit. Costus. A2\ 86. C. latifolius Gagaepain in Bull. Soc. bot. France 4. ser. II. (i902) 101. Herba humilis subacaulis in toto i 0 — 1 5 cm tantum alta; caulis nudus 7 — 8 cm altus crassitudine digiti vaginis paucis striatis glabris munitus. Folia apice caulis rosulam referentia sessilia late elliptica vel suborbiculata breviter acuminata basi vix attenuata supra glaberrima subtus parce pilosula, pilis appressis, margine ciliata 15 — 20 cm longa et 8 — 15 cm lata; ligula .... Spica terminalis pauciflora non strobiliformis ; bracteae herbaceae lanceolatae acutae. Flores magni in toto 7 — 9 cm metientes lutei vel flaves- centes; calyx tubulosus glaber alte lobatus, lobi subaequales trianguläres tubum 2 cm longum aequantes acuti sensim attenuati apice filiformes; corollae tubus gracilis c^ljcem subaequans, lobi lanceolati acuti subaequales dorso pilosi 3,2 cm longi et 1,0 cm lati; labellum infundibulii'ormi-convolutum obovatum apice rotundatum basi attenuatum irregu- lariter crenatum; stamen oblongum apice rotundatum et abrupte acuminatum, anthera tertia parte filamento affixa; ovarium glabrum. Brasilien: Staat Minas Geraes, bei Olho d'Agoa (Auguste de St. Hilaire). Nota. Haec species cum C. pumilo 0. G.Peters, et C. acaule Spane. Moore, quem cl, Gagnepain forsan haud immerito cum priore pro identico habuit, proxime ad species generis prioris Gadalvenae Fenzl africani accedunt. Folia supra glabra maxima eam ab aliis supra laudatis bene recognoscere sinunt. 87. C. spectabilis (Fenzl) K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. (1893) 422; Wild, et Dur. in Bull. Soc. bot. Belgique XXVIII. (1896) 56; Pflzw. Ost-Afr. G. (1895) 150; Gagnepain in Bull. Soc. bist. nat. Autun XV. (1902) 18. — Cadalvena spectabilis Fenzl in Sitzungsber. Akad. Wiss. Wien LI. (1865) 139; Bak. in Th. Djer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 297. — Kaenipferia spectahilis Benth. et Hook. f. Gen. III. (1883) 6 42. — Stolones vaginis campanulatis truncatis eroso-serratis membranaceis castaneis 2 cm longis muniti. Folia 4 cruciatim disposita rosulata nonnullis exterioribus multo minoribus sensim in vaginas stolonum transeuntibus comitata suborbicularia obtusa vel rotundata vel acutiuscula basi rotundata manifeste marginata supra glabra subtus appresse pubescentia saturate viridia et rubro-ciliolata sicc. membranacea subpellucida , nunc 4 cm diametro nunc triplo majora sicc. castanea. Flores pauci vulgo 3 — 4 e centro rosulae subsessiles, vagina anguste fusiformi unilateraliter fissa instructi; ovarium prae- cipue apice villosum; calyx 2 ad 3 cm longus oblique truncatus membranaceus ; corollae lobi pallidius flavi lanceolati acuminati ad 4,5 cm longi, tubum subaequantes ; labellum intensius ochroleucum coroUam superans; stamen lanceolatum obtusum; anthera 8 mm longa. Capsula membranacea 1,5 — 2 cm longa. Cordofan-Sennar: Bei Fazogl (Boriana). — Gallabat: Am linken Ufer des Flusses Gendua unter Gebüsch im Grase (Schweinfurth n. 1345 u. 1347, blühend Ende Juni 1865); an demselben Flusse bei Wochni (Steudner n. 588, blühend im Juli 1862). — Ghasal quellgebiet: Bei der Seriba Ghattas im Lande der Dschur (Schwein- furth n. 1888, blühend im Juni 1869). — Sansibarküste: Usambara, Ebene süd- lich des Flusses Buvu, Höhe von Korogwe (Stuhlmann n. 2, abgeblüht am 2. September 1888), ohne genaueren Standort (Fischer n. 580, blühend, vor der Entwickelung der Blätter im März). — Kamerun: S. Thome (Quintas ohne Nr.). — Congo.gebiet: Lukunga auf sandigem, feuchtem Boden, bei 2 30 — 600 m ü. M. (Hens n. 353, Dewevre n. 163, blühend am 30. Oktober 1895?), Wiesen bei Majumbe (Thollon n. 1365); bei Kitabi (H. Lecomte, blühend Dezember 1893); Senegambien u. französischer Sudan: bei Futa Djallon, Ufer des Solinum zwischen Njagassola u. Kita (G. Parvisse n. 34); westlicher Sudan, zwischen Banankalidoro u. Bama, an sehr schattigen Plätzen (Chevalier n. 932); bei Bobo-Diulasso, an frischen, schattigen Plätzen (Chevalier n. 924, blühend am 30. Mai 1899); Ober-Guinea, bei Kurussa (Pobeguin n. 294, blühend im Juni 1900). 88. C. macranthus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXX. (1901) 279 t. 7, 8. — Stolones vaginis campanulatis jam majoribus lobulatis muniti. Folia 4 rosulata cruciatim disposita ante explanationem quinto involuta late elliptica vel suborbicularia sessilia apice rotundata et apiculo minuto et manifesto instructa basi solemniter angustata (nunquam rotundata) marginata sicc. tenuiter membranacea supra glabra subtus appresse 422 K. Schumano. — Zingtberaceac. Fig. 49. A. Costus macranthus K. Schum. Habitus. — B C. Englcrianm K. Schiun. Habitus. C C. congestiflortw Gagnepain. Spica. (Icod origin.}. Costus. 423 pubescentia ad i 5 cm longa et quadrante superiore ad 10 cm lata; flores e rosula plurimi sessiles bractea tenerrima comitati ; ovarium sicc. angulatum subtomentosum \ cm longum; calyx prope basin puberulus elongato-clavatus acuminatus unilateraliter fissus ad 4,5 cm longus; corollae ad 1 8 cm longae tubus calycem duplo superans, lobi lanceolati; labellum maximum coroUam superans ochraceum; stamen lineari-lanceolatum. Mozambik: Moramballa-Berge bei 60Ö — 950 m ü. M. (Kirk u. Waller). — Njassaland: Ohne bestimmten Standort (Buchanan n. 532 u. 668); Shire-Hochland auf dem Mt. Sotschi (Scott-Elliot n. 8521). — Kondeland: Kivirathal, am Kasi- mulohügel im Buschwald bei 600 m ü. M. (Goetze n. 1488, blühend im November 1899); zwischen dem Tanganyika-See u. dem Nyassa-See (Johnston n. 26, rubato der Eingeborenen). Nota. Re vera haec species cum priore affinitate arcte connata tarnen ope florum maxi- morum duplo et ultra eos prioris superantium bene facileque distinguitur. Area geographica C. 7nacranthi magis austrum versus spectat. 89. C. pistiifolius K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XVIl. (1893) 423. — Cadalvena pistiifolia Bak. in Th. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 297. — Folia late spathulata apice truncata marginata basi cuneata rosulata at basi invicem sese haud obtegentia inferne pulvinato-incrassata supra glabra subtus appresse puberula sicc. herbacea cuprea. Flores plures bracteis lanceolatis acuminatis membranaceis instructi; ovarium glabrum 8 mm longum; calyx tubulosus obHque fissus 2 — 2,5 cm longus; corollae lobi lanceolati, tubus 3,5 cm longus manifeste brevior; labellum corollam paulo superans, anthera 5 mm longa. Angola: Bei Malange im Walde (Mechow n. 168, blühend im JuU, n. 315, blühend im Oktober 1879). Nota. Indole foliorum a typo bene recedit cui propter magnitudinem florum proxime affinis. 90. C. pumilus 0. G. Peters, in Fl. brasil. III. 3. (1890) 58. — Breviter caules- cens. Folia rosulata infima parva sessilia ovata obtusa supra glabra subtus villosa, sequentia elliptica vel suborbicularia vel oblonga acutiuscula basi rotundata vel angustata dense villosa, ceterum utrinque at subtus densius pubescentia moUia ciliolata 5 — 15 cm longa et 2 — 8 cm lata. Flores haud perfecte evoluti pauci; bracteae membranaceae lanceolatae acuminatae; ovarium villosum; calyx 2,5 cm longus tridentatus, dentes acu- minati; corolla extus dense sericea. Brasilien: Zwischen dem Paranahyba u. dem Staate Goyaz (Burchell n. 6365); in demselben Staate (Glaziou n. 22181). Nota. Species peculiaris infeliciter imperfecte tantum nota. 91. C. acaulis Sp. Moore in Trans. Linn. Soc. 2. ser. IV. (1895) 480. — Acaulis, basi vaginis ovatis pubescentibus munitus. FoHa 4 in crucem disposita rosulata sessiha oblonga vel subelliptica obtusa vel acuta membranacea supra glabra (ex auctore interdum pilosa) subtus praesertim in nervo mediano et margine puberula ad 1 8 cm longa et 7,5 cm lata; folia summa 1 vel 2 duplo et ultra minora. Spica pauciflora; bracteae lanceolatae acutae et bracteola bifida ciHolatae; calyx 2,5 cm longus, lobi acuminati puberuh ad 9 mm longi; corollae tubus 1,5 cm longus, lobi tenerrimi 3,5 cm metientes; labellum luteum 7 cm longum integrum undulatum; stamen 2,5 cm longum; connectivi appendicula linearis oblonga acuta; thecae acuminatae. Brasilien: Staat Matto Grosso in sandigen Gebüschen des Campo Cerrado (Spencer Moore n. 679, blühend im November). Nota. Habitu haec species et foliis ciliolatis et colore et indole florum ad illas generis africanas accedit, quas olim in genus Cadalvenae auctores coUigaverunt. Subgen. V. Paracostus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 343. Herbae repentes prostratae, caules oligo-interdum monophylli et basi vaginati. Folia elliptica subcarnosa, Hgula brevis. Flores nunc caulem terminantes spicam abbreviatam vagina folii solitaria inclusam vel subcapitatam a caule foliigero discretam e rhizomate oriundam referentes. 424 K. Schumann. — Zingiberaceac. Species quam maxime in genere abnormales 2 orbem geronlogaeum, altera Asiam altera Africam tropicam inhabitant. Nota. Habitu hae species a typicis generis valde discrepont; herb&e repentes in genere ceteruni inusitatae, characteres florum autem cum illis plane congruunt, ita ut genus proprium novuni oninino non stabilitare possimus. Conspectns specieram. A. Caules florentes monophylli, flores albi; Africa occidenlalis . . 9i. C. EngUrianua, B. Caules florentes triphylli, flores flavi; Borneo 93. C paradoocm. 92. C. Englerianus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XV. i\%9\) H9 t. <3; N. E. Br. in Card. Chron. 3. ser. XII. (<892) 789; Bak. in Tb. Dyer, Fl. trop. Afr. VII. (1898) 30. — G. unifolitis N. E. Br. 1. c. 696. — Rhizoma repens carnosum 2 mm crassum, caulis foliosus monophyllus. Folia sessilia late elliptica acutiuscula et subobtusa basi angustata subcarnosa { 5 cm longa. Spica terminalis pauciflora vagina folii ad 2 cm longa inciusa triflora; bracteae membranaceae ad 10 mm longae. Ovariura glabrum 2 mm longum ; calyx tridentatus glaber 1 0 mm longus ; coroUae albae tubus 4,2 cm longus, lobi lanceolati acuminali 2 cm longi; labellum oblongo-obovatum margine crispatum 4 cm longum album fauce flavum 4 cm longum; stamen 3,5 cm longum, anthera "2,5 mm haud superans. Kamerun: Urwald westlich von Barombi-ba-mbu , im Bachbett auf Felsen mit Aniibias Afzelii etc. (Preuss n. 460> ^^i Ikassa, an quelligen, feuchten Orten im Urwalde (Rudatis n. M , blühend am 2. April 1900). — Sierra Leone: Ohne be- stimmten Standort (Scott Elliot). — Von der Goldküste eingeführt und nach kulti- vierten Exemplaren von N. E. Brown beschrieben. Nota. Ab Omnibus speciebus caulibus monophyllis optime diversa. 93. C. paradoxus K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 345. — Rhizoma repens ad 6 mm crassum vaginis 8 cm longis demum anguste multifidis in- structum; caulis triphyllus adscendens ad 20 cm longus glaber. Folia breviter (5 — 7 mm) longe petiolata oblonga vel late elliptica acuta vel breviter acuminata basi angustata papyracea utrinque glabra; vagina grosse striata ore ciliata ligula brevissime obtusa. Spica oligantha e rhizomate ad 1 0 cm longa; bracteae tenerrimae tridentatae 1,2 cm longae; ovarium sericeum; calyx tridentatus minute pilosulus ad 1,7 cm longus; corolla«' flavae tubus gracillimus ad 2,5 cm longus, lobi lanceolati acuminati tubo breviores tenerrimi; labellum elongato-obovatum 4 cm longum citrinum; stamen quadranle brevius connectivum obtusum. Capsula globosa fusco-flavida 1,2 cm longa; semina angulata arillo membranaceo flavido cincta ad 4,5 mm longa. Sun da-In sein: Borneo, Radschut von Sarawak, auf Hügeln bei Bellaga, Provinz Redjang (Beccari, Pi. Born. n. 3791). Nota. Planta statura adscendente caulibus oligophyllis maxinie insignis et cum nulla spccic nisi cum C. Engleriano africano comparanda typum sectionis meac Paracosti rcpresenlal; ulterior caulibus monophyllis a Costo paradoxo discrepat. Species incertae sedis. 94. C. podocephalus J. Donn. Smith in Bot. Gaz. XXIII. (1897) 250. — Caules Folia sessilia elongato-lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi acuta utrinque glabra subtilissime ner>ata 25 — 27 cm longa et 5 — 6,5 cm lata; vagina elongata striata biloba, lobi 5 — 6,5 mm longi rotundati, pubescens rubro-punctata. Spica 8 — 7 cm longa oviformis supra folia summa elevata quasi pedunculata, pedunculo bracteis binis sterilibus 4 — 6,5 cm longis 1 cm latis cuspidatis instructo ; bracteae florentes dense imbricatae erectae strictae oblongae mucronulatae 3 — 3,5 cm longae et 1 cm latae pubescentes, inferiores obtusae summae acuminatae; flores inclusi; calycis lobi lanceolati, condupli- cati, tertius obsoletus, margine hyalini; coroUa striata, lobi trianguläres 3 cm longi. Costus, Dimerocostus. 425 Costa-Rica: Guapiles, Llanos de Sa. Clara 280 m ü. M. (John Donnell Smith n. 4972, blühend im April 1894); Talamanca, Wälder von Shirores 100 m ü. M. (Tonduz n. 9238). Nota. Notas chai^acteristicas ad recognitionem aptas in diagnosi non inveni, ita ut posi- tionem systematicam non determinare audeam. 95. C. cernuus Swartz in Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 26. — Folia ovato- lanceolata parallele striata utrinque glabra, petioli spathacei. Spica terminalis 5 — 7 cm longa conoidea pedunculo brevi curvato sustenta hinc cernua; bracteae acuminatae coriaceae glabrae imbricatae. Surinam: Ohne bestimmten Standort und Sammler im Herb. Swartz. 96. C. ciliatus Humb. et Ronpl. in Link, Jahrb. I. 3. (1820) 23 nomen nudum, sec. Roem. et Schult. Syst. Mant. I. (1822) 32 idem ac C. appendiculatus Humb. et Bonpl. C. foeniculaceus Noronha in Verb. Bataavsche Genootsch. V. (1790) Art. IV. 12 (nomen nudum) Malesia. Probabiliter C. speciosus Smith. Species excludendae. G. echinatus Pers. Syn. I. (1805) 3 = Amomum echinatum. C. linearis Spreng. Syst. I. (1825) 13 = Kaempfera secunda Wall. G. luteus Blanco, FI. Filip. ed. 1. (1837) 4 = Gurcmnae spec. (non Roscoeae spec, ut cl. Hasskarl voluit). G. 7nalacce?isis Retz. Obs. III. (1779 — 91) 71 = Älpinia malaccensis. G. nigricans Blanco, Fl. Filip. ed. 2. (1845) 3 = Eoscoea(??) nigricans Hassk. G. pungens Teysm. et Rinn, in Tijdschr. Ned. Ind. XXIX. (1867) 24 4 = Tapeino- chilus pungens Miq. C. secundus Roem. et Schult. Syst. I. (1817) 13 = Beneahnia occidentalis Swartz. G. x,erunibet Pers. Syn. I. (1805) 3 = Älpinia speciosa (Wendl.) K. Schum.* 36. Dimerocostus o. Ktze. Dimerocostus 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 687. Calyx coriaceus tubulosus tridentatus saepe unilateraliter fissus. CoroUae tubus brevis angustus apicem versus subdilatatus , lobi aequales. Labellum maximum late obovatum concavum integrum crispatum. Stamen petaloideum, connectivum ultra thecas longe productum. Ovarium biloculare, ovula oo angulo interno biseriatim affixa, nectaria stiliformia 0, glandulae septales exstantes; stilus tenuis, stigma dilatatum cupulatum ciliolatum. Capsula bilocularis cylindrica indehiscens. Semina quadriseriata angulata arillo tenui membranaceo cincta. — Herbae perennes elatae e rhizomate crasso haud aromatico. Folia spirahter disposita. Flores spicam densam efformantes bracteola coriacea turbinata clausa praediti speciosi. Genus species 2 includens in America australi et centrali contigua viget. Nota. Hoc genus Costo maxime affinis et ovario dimero (unde nomen) praesertim ab eo discrepat, quod autem sufficit, ut ambo distinguantur. Cl. 0. Kuntze diagnosin haud omnibus partibus reetam dedit : flores nempe omnino non dimeri sensu botanico inveniuntur, calyx corolla- que potius trimeri et ovarium solum e carpidiis duobus efformatum. Epicalyx, qui secundum opinionem Kuntzeanam gravitatis maximae est (»durch den merkwürdigen Vorkelch sehr auf- fallend«), nil nisi bracteola adossata in familia tota late divulgata et speciebus omnibus generis Costi propria. Si auctor putavit, hunc »epicalycem« e bracteolis probabiliter 2 connatum esse, huic sententiae non porro botanici alii assentiri poterunt; re vera potius e phyllo solitario efformatur. Conspectus specierum. A. Folia subtus appresse puberula I.D. uniflorus. B. Folia utrinque glabra %. D. Gutierrezii. 426 K. Schumann. — Zingiberaceae. Fig. 30. A Dimerocosttts tmiflonts (Poepp.) K. Schum. Inflorcscentia. — B—H Tapeinochüm Hoürungii K. Schum. B Fructus, B' id. Iransverse sect. C Semen, D id. longitud. scct. E Oper- culum seminis. F Bractea cum flore. O Labellum et stamen. H Stamen. — J, K Costm sp. . Dlmerbcostus, Monocostus. 427 \. D. uniflorus (Poepp.) K. Schum. — Cosfus uniflorus Poepp. ex 0. G. Peters, in Fl. brasil. IIL (l890) 58. — D. strobilaceus 0. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 688. — Herba robusta; caulis 3 — 4 m altus et basi 2,5 — 3 cm diametro (vivo). Folia superiora sessilia oblongo-oblanceolata attenuato-acuminata caudata basi angustata viridia supra glabra subtus appresse et subinconspicue puberula ad 20 — 40 cm longa et 5 — 6,5 cm lata. Spica densa cylindrica 20 — 25 cm longa et 5 — 6 cm diametro; bracteae foliosae clauso-vaginatae vagina ampla tubulosae superne dilatatae minutissime puberulae grosse striatae ore longe lanuginoso-ciliatae ; ligula vix producta; bracteolae tubulosae 2,2 — 3 cm longae coriaceae truncatae vel breviter bilobae complanatae subalato-bicarinatae minutissime puberulae; ovarium 1,8 — 2,0 cm longum appresse et paulo longius puberulum; calyx 2,5 — 3 cm longus tridenticulatus unilateraliter fissus; corollae albae tubus 2,5 cm longus; lobi oblongo-lanceolati obtusi 3 cm metientes glabri; labellum album 6 — 7 cm longum; late obovatum emarginatum margine undulatum basi involutum; stamen 3 — 3,7 cm metiens; connectivi appendicula obtusa 0,8 — 1,2 cm longa. Capsula coriacea bilocularis subcjlindrica nunc incurvata 6 — 7 cm longa calyce coronata; semina quadriseriata angustius ellipsoidea canescenti-nigra arillo brevi membranaceo munita. Ecuador: In Primärwäldern am Rio Muchado (Eggers n. 14992, blühend am 6. September 1893). Peru: Ohne bestimmten Standort (Maclean). — Halbinsel Panama: Monkhill bei Colon (0. Kuntze); bei Chagres (Pendler n. 444). Nota. Gl. 0. Kuntze hoc seeundum genus Zingiberacearurn floribus dimeris insigne et epicalyce valde peculiare fuisse monuit. Haec observatio iterum demonstrat, cl. 0. Kuntze et morphologiam botanicam generalem, et familiam totam perfeete ignorare, nam ovarium tantum dimerum, calyx et corolla ut in speciebus omnibus rehquis trimeri familiae evadunt. 2. D. Gutierrezii 0. Ktze. Rev. gen. III. (1893) 301. — Herba modice robusta, caules ad 1,5 — 1,7 cm alti basi (statu vivo) 1,2 — 1,5 cm diametro. Folia brevissime vix ad 2 mm longe petiolata, petiolus 7 mm latus glaber, oblongo-oblanceolata vel oblanceolata attenuato-acuminata subcaudata basi angustata infima brevissime rotundata utrinque glabra apice summo solo puberula concolora saturate viridia; vagina tactu magis conspicue quam visu puberula submollia; ligula brevis 1,5 — 2 mm longa tiiincata subinconspicue statu juvenili manifeste et longe arachnoideo-ciliata. Flores Bracteolae spathaceae obtusae. Capsula subcarnosa alba. Semina nigra glabra nitida. Bolivia: Am Puerto des Dr. Gutierrez in S. Ignacio am Japacani (0. Kuntze). Nota. Haec planta quam maxime imperfeete nota; mea sententia non satis constat, eam in genus Dimerocosti militare. De nota gravissima natura inflorescentiae cl. 0. Kuntze omnino tacuit. Semina in horto berolinensi botanico germinaverunt et plantas validas steriles proereaverunt, ex quibus diagnosin supra exhibitam hausi. 37. Monocostus K. Schum. Calyx tubulosus apice breviter trilobus. Corollae tubus gracilis apice sensim dila- tatus calycem superans, lobi hoc breviores obtusi aequales, posticus haud cucullatus. Labellum maximum obovatum apice lobatum margine crispatum involutum; staminodia lateraha 0; stamen dilatatum lineari-oblongum apice laceratum (an casu fissum?), anthera ad medium adnata. Nectarii glandulae 0. Ovarium complanatum biloculare, ovula pauca anatropa horizontaliter uniseriatim dissepimento adnata. Capsula elongata com- planata bilocularis calyce coronata. Semina ut videtur Costi angulata. — Herba perennis haud alta vix spiraliter torta gracilis. Folia sessilia subcarnosa. Flores axillares soli- tarii ex axillis foliorum summorum aurei. Genus monotypicum Peruviam subandinam inhabitat. Nota. Hoc genus propter ovarium biloculare in affinitatem Dimerocosti pertinet; ab omnibus speciebus non solum hujus generis sed etiam totius subfamiliae autem floribus stricte axillaribus solitariis magnopere distal. — fxovog, solitarius; ob flores solitarios. 428 K. Schumann. — Zingiberaccae. Fig. 5< . Monoeostus Ulei K. Schura. Ä Habitus. B Stamen. C Ovar., secl. longitud. D eiusd, pars inferior, sect transvers., E pars superior. F Fructus, sect. longitud. O Semen. (Icon origin.). Monocostus, Tapeinochilus. 429 M. Ulei K. Schum. n. sp. — Herba perennis terrestris pro rata humilis, caules basi vaginis paucis (6 — 7) cylindricis brevibiis oblique truncatis instructi haud insigniter tortuosi glabri 40 — 50 cm alti. Folia pauca 10 — 15 sessilia oblonga vel subobovato- oblonga brevissime acuminata basi rotimdata subcarnosa utrinque glabra 4,5 — 8 cm longa et 3 — 3,5 cm lata, vagina oblique truncata subarachnoideo-ciliata. Flores stricte axillares solitarii bracteola tubulosa apice breviter biloba 2 — 2,2 cm longa suffulti, pedi- cello complanato 5 mm longo muniti; ovarium complanatum 1,3 cm longum glabmm; calyx tubulosus breviter trilobus glaber 2,7 — 3 cm longus minus coriaceus, lobi acuminati 6 — 7 mm metientes; corollae saturate flavae vel aureae tubus gracilis 3,5 — 4 cm longus, lobi oblongo-lanceolati obtusi membranacei 2,5 cm longi; labellum 5 — 6 cm longum crispulum subinvolutum ; stamen oblongo-lineare 3,5 cm longum, apice lobulatum (?), anthera ad medium affixa. Capsula elongata haud plane matura ultra 5 cm longa bilocularis; semina in loculo quoque uniseriatim disposita; semina angulata. Peru: In den trockneren, Kakteen enthaltenden Wäldern bei Tarapoto, zwischen der Stadt nach dem Pueblo Fuangerra nahe der Mündung des Mayo in den Huallaga (Ule n. 6333, blühend Oktober 1902). 38. Tapeinochilus Miq.*) Tapeinochilus^ Miq. in Ann. Mus. lugd.-bat. IV. (1868) 101 t. 4 ; K. Schum. Fl. Kais.-Wilhelmsl. (1889) 26, in Notizbl. bot. Gart. u. Mus. Berlin II. (1898) 101, in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 346 t. 6, Fig. Ä—G] Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XIII. (I89l) 277. — Costus Teysm. et Binn. in Tijdschr. Nederl. Indie XXIX. (1867) 245. Calyx tubulosus ad medium interdum subinflatus dorso applanatus hinc inde lateribus alatus plus minus inaequaliter trilobus, lobis lateralibus saepe induratis excur- vatis , anterior ubique minor. Corolla tubulosa, lobi breves, posticus nunc paulo latior. Staminodia lateraha brevia subulata cum labello brevi erecto apice incurvato connata; filamentum latum labello paulo brevius cum anthera ditheca continuum, connectivo ultra loculos producto obtuso. Ovarium biloculare, at loculo anteriore minimo effoeto interdum saltem donatum; ovula oo placentae pluriseriatim adnata horizontalia ; glan- dulae basales 0, loco eorum glandulae septales nectar secernentes; stilus filiformis basi bulboso-incrassatus filamento incumbens, stigmate complanato-bursecuhformi. Capsula bilocularis calyce coriaceo coronata rimis longitudinalibus marginalibus dehiscens. Semina angulata nitida vel opaca arillo brevi lobulato basali. — Herbae nunc elatae apice ramosae, basi vaginatae, vagina clausa apice truncata si rami excrescunt longitudinaliter fissa; rami folia vaginata subsessilia decidua lata spiraliter disposita latiora saepe subobovata gereutes. Flores spicam strobiliformem densam bracteatam nunc acaulem, nunc inter ramos foliigeros sessilem vel pedunculatam referentes, bracteae imbricatae nunc in orthostichas (series rectas) nunc in parastichas (series obhquas) coordinatae, lignosae vel coriaceae raro magis herbaceae ovatae acuminatae florem solitarium raris- sime cum bracteola foventes rubrae; bracteolae solitariae non in speciebus omnibus obviae; flores flavi vel brunnei vix bracteam superantes. Species c. 1 5 adhuc notae probabiliter jam plures Malesiam orientalem et Papua- siam inhabitant, unica in Australia boreali-orientali viget. Nota. Genus nulli nisi Costo affinis, at ovario dimero, si loculum tertium effoetum et aegre conspicuum negligis, et indole corollae imprimis labelli optime diversum ; bracteae insuper vulgo duriores evadunt. *) E verbis Tansipo^ rem humilem id est prope solum crescentem et %elXo^ labium signi- ficantibus compositum. 430 K. SchuQiann. — Zingtberaceac. Fig. 52. lujßf ui^,< nun/f jinnifrTi« Miq. A Habitus. B Infloroscentia. C Flos a venire visU£. D Idem a latere visus. E Stilus. (Icon origin.). Tapeinochilus. 43 j Conspectus specierum. Series I. Xylolepides K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 347. — Inflorescentiae immediate e rhizomate oriundae, acaules vel breviter stipitatae, ramos foliosos haud emittentes; bracteae dure lignosae praecipue apicem versus. A. Bracteae glabrae nitidae. a. Ovarium basi et lateribus tomentoso-sericeum, calycis lobi laterales impari subduplo longiores i. T. acaule. b. Ovarium glabrum, calycis lobi laterales impari quadruplo longiores 2. T. Lauterbachii. B. Bracteae indutae opacae 3. T. pmiforme. Series II. Ceriolepides K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 347. — Bracteae coriaceae. A. Bracteae apice planae vel margine subexcurvatae haud refractae acuminatae plus minus pungentes. a. Inflorescentia pro rata parva 7 cm diametro haud superans, stipite tenui brevi 5 mm crasso suffulta, ramos foliosos haud gerens i. T. Queenslandiae. b. Inflorescentia multo major ultra 1 0 cm longa, stipite valido suffulta. a. Folia glabra (in T. pubescens haud nota at probabiliter glabra), calyx 2 cm superans. I. Bracteae late ovatae dure coriaceae 7 cm longae et 4 cm latae 5. T. spectabile, II. Bracteae minus latae et durae. i . Inflorescentia basi ramis foliosis comitata, foUa ob- ovata 6. T. pungens. 2. Inflorescentia alte stipitata ramos foliosos haud gerens. * Bracteae subtomentosae e'^. T. pubescens. ** Bracteae glabrae, folia oblonga 1. T. Teysmannianimi. ß. Folia hirsuta, calyx 1,5 cm haud attingens 8. T. Beccarii. B. Bracteae apice incurvatae (sicc. saltem) haud pungentes, haud refractae. a. Bracteae praecipue apice tomentosae, folia glabra .... 9. jT. Hollrungti. b. Bracteae glabrae, folia supra puberula. a. Folia late obovata breviter in rostrum acuminata, corolla lutea 10. T. denswn, ß. Folia oblongo-obovata acuminata haud rostrata, corolla obscure castanea -H. T. globiceps. C. Bracteae apice singulariter refractae. a. Bracteae acutae <2. T. Naumcmnii. b. Bracteae rotundatae apiculatae 13. T. Dahm. Series III. Phyllolepides K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 347. — Bracteae herbaceae apice valde recurvatae, in- florescentia stipitata basi ramis foliosis suffulta 14. T. recurvatwm. Incertae sedis 1 5. T. Änanassae. 1. T. acaule K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 347; Fl. Kais. Wilhelmsl. (1887) 27; K. Schum. et Lauterbach, Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 233; Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XIII. (1890) 278, XVIII. (1894) 187. — Herba perennis valida, caules foliosi ad 3 m alti ramosi a florigeris discreti, basi simplices ad 432 ^ Schumann. — Zingiberaceae. 2 cm crassi, vaginis dissitis haud imbricatis velali; rami basi pariter vugiuis instrucU infimi breves vix i cm longi horizontaliter, superiores ad 5 cm longi oblique truncati. Folia pro rata parva brevissime (vix 2 mm longe) petiolala oblongo-obovata breviter vel loDgius acuminata basi attenuata non raro saltem asymmetrica et plus minus manifeste lalcata 8 — ii cm longa et 3 — 5 cm lata; ligula vix \ mm longa truncata. Spica inaxima nunc acauUs nunc pedunculo ad 20 cm longo vaginato sustenta 30 — 40 cm longa, pro rata angusta non ultra \ 0 cm diametro ; bracteae in series 8 rectas dispositae iignosae ovatae acuminatae apice excurvatae subtus cxtus medio superiore laeves nitidae inferiore striatae intus opacae ad 5 cm longae; bracteolae O; ovarium 10 mm longum ciliolatum et sericeum; calyx 2,0 — 2,6 cm longus, lobi dorsales 1,0 — 1,2 cm metientes excurvatae, anticus oblongo-linearis excurvatus; coroUa tota calycem aequans, lobi acu- minati a margine incurvati ; labellum vix < mm longum dense aureo-sericeum ; staminodia lateralia brevissima; anthera extus aureo-sericea 6 mm longa, connectivi appendicula inflexa. Capsula 2 cm longa 1,5 cm diameti'O lateribus costata. Semina acute angulata opaca grisea. Kaiser-Wilhelmsland: Finschhafen (Warburg); jenseits des Bumiflusses (Lau- lerbach n. 1324, blühend am 2. Januar 189<); bei Butaueng im Walde (Helhvig n, 475, fruchtend am 20. März 1889); zwischen Kollua, Simbang u. Butaueng im Walde (Hollrung n. 352). Nota. Haec species spicis longis nunc longissimis splendide rubris valdc insignis. In additamento diagnosis nostrae a cl. Warburg in Engler's Bot. Jahrb. XVIII. {<894) 4 87 exhibito rami apice recurvati et folia monosticha indicantur; opiniones duae cum natura non quadrant. rami potius ut foliorum disposiüo spiraliter assurgunt; relationes duae pressu tantum ortae sunt 2. T. Lauterbachii K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 348; K. Schum. et Lauterhach, Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 233. — Herba perennis validä, caules foliosi a florigeris discreti ad 3 m alti basi vaginis ad 10 cm longis truncatis et apiculatis muniti. Folia brevissime (vix 2 mm longe) petiolata oblonga obovata vel obovata acuminata basi angustata utrinque glabra 12 — 17 cm longa et 4 — 5,5 raro ad 7 cm lata; ligula vix \ mm longa truncata coriacea glabra. Spien acaulis vel subacaulis interdum infra basin ramum foliosum emittens 20 — 60 cm longa; bracteae in 1 3 orthostichas ordinatae ovatae acuminatae apice excurvatae lignesccntcs glabrae fusco-rubrae 4 — 4,5 cm longae et 2,5 cm latae, extus triente vel quadrant« superiore laeves et nitidulae inferius grosse striatae; bracteolae O; ovarium glabrum 9 mm longum; calyx flavido-ruber 2,5 — 2,7 cm longus, lobi laterales recti 10 — 15 mm longi, anticus 2 — 4 mm modo longus obtusus; corollae lobi aureo-villosi 1,4 cm metientes longius acuminati, anteriore latissimo; slamen et labellum pariter induium ejusdem longitudinis. Kaiser- Wilhelmsland: Ssigaun Hochland, im Hochwald bei Suor Mana 600 m ii. M. (Lauterbach n. 2325, blühend am 12. Juli 1896). Nota. Cum T. acuiili K. Schum. affinitate conjunctum numcro majore serierum bractea- rum ovario glabro et indumento villoso-sericeo corollae diversum. 3. T. piniforme Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XIII. (1890) 277; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 348; Fl. Deutsch. Schutzgeb. Südsee (1900) 233. — Ilerba perennis valida, caulis inferne vaginatus simplex superius ramosus; rami iterum nunc ramosi basi vaginis horizontaliter tinmcatis ore obliquis laxis instrucU. Folia brevis- sime 1,5 — 2,5 mm longe petiolata lanceolata vel rarius oblonga asymmetrica et sub- falcata breviter vel longius acuminata utrinque glabra, acumine tereti tantum pilosuln. magis conspicue transverse venulosa 12 — 18 cm longa 3,5 — 5 cm lata; ligula brevissima vix I mm longa truncata coriacea glabra. Spica acaulis ad 1 8 cm longa et 1 0 cni diametro; bracteae in series rectas 9 dispositae ovatae Iignosae basi tenuiores apiculata< extus indumento brevissimo appresso scaberulae opacae, intus triente superiore parilci vostitac inferius glabrae nitidulae, 5 — 6 cm longae et 3 cm latae; ovarium 8 — 9 mm longum aureo-sericeum ; calyx 3 cm longus, lobi laterales recti 1 cm longi, impar lineari- oblongus 6 mm longus obtusus ad medium insertus basi aureo-sericeus apicem versus Tapeinochilus. 433 glabrescens; corollae caljcem manifeste superantis tubus glaber membranaceus 2 cm longus, lobi ovati acuminati 1,5 cm longi aureo-sericei ; labellum i cm longum apice obtusum sericeum ; staminodia lateralia 2 mm longa libera ceterum labello adnata mar- gine sericea; stamen filamento vix 1,5 mm longo, anthera 8 mm longa margine et apice sericea. Capsula 2 — 2,5 cm longa et 1,7 cm lata margine costata ciliolata; semina acute angulata nitida purpureo-nigra costis rubra 2 mm longa. Kaiser-Wilhelmsland: Auf dem Sattelberge im Walde bei Essimbu (Hellwig n. 606, blühend am 10. April 1889; Warburg n. 21055). Nota. Haec species indumento peculiari apicali bractearum et denso sericeo aureo corollae parlis superioris valde insignis. Cll. Hellwig et Warburg eam consociatim collegerunt. 4. T. öueenslandiae (ßailey) K. Schum. — T. pungens Benth. Fl. austral. VII. (187 3) 2 67, non Miq. — T. pungens Miq. var. Qmenslandiae Bailey, Queensl. Fl. V. (1902)1593. — Herba perennis robusta, caules fohosi 3 — 4 m longi. Folia 1 4 — 18 cm longa, lanceolata attenuato-acuminata et caudata basi angustata. Spica e rhizomate pedunculo brevi erecto glabro longo sustenta capitata globosa vel cylindrica 14 — 26 cm longa et 7 — 9 cm diametro; vagina 0,4 5 — 1,60 m alta; bracteae ovatae acutae apice recurvatae utrinque glabrae sublignosae intense et saturate scarlatinae nitidulae ad 4 cm longae et 3 cm latae; flores pro rata parvi; ovarium 4 — 5 mm longum glabrum; calyx 1,5 — 2 cm longus glaber, lobi laterales 6 mm longi excurvati acuti, lobus anticus 5 mm longus ellipticus obtusus, giaber; corollae flavae tubus membranaceus 1 cm longus, lobi ovati acumine pro rata longiusculo muniti at tubus glaber; labellum 0,8 — 1 cm longum apice rotundatum glabrum ut anthera paulo brevior. Queensland: In den meisten der tropischen Küstengebüsche (Bailey); bei Cooktown (Warburg). Nota. Haec species ut cl. Bailey recte monuit a type T. pungentis (Teijsmann et Binn.) Miq. jam caule florigero a foliigero discreto diversa. 5. T. spectabile K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 348. — Costus spectabilis Zippel. msc. in Herb, lugd.-bat. — Rami foliosi tenues et probabiliter infra spicam erumpentes. Folia breviter (vix 2 mm longe) petiolata, petiolus canaliculatuS;, oblongo-obovata vel oblanceolata breviter et acute acuminata basi cuneata modice obliqua utrinque glabra 10 — 15 cm longa et 3 — 4,5 cm lata triente superiore; vagina glabra striata, ligula truncata 1 mm longa coriacea. Spica densa subglobosa; bracteae ellipticae acutae apiculatae striatae pungentes subexcurvatae 6 — 7 cm longae et 2,5 — 3,5 cm latae dure coriaceae apice lignosae glabrae; flores .... Capsula 2 cm longa et 1,5 cm lata subalata sicc. cuprea glabra, calyce aequilongo coronata, calycis lobi aequales 10 mm longi divaricato-excurvati , lobus anticus 5 mm longus; semina angulata 2 — 2,5 mm longa apice plana nigra nitidula. Neu-Guinea: Ohne genauere Standortsangabe (Zippelius). Nota. Haec species sequenti haud absimilis, ab ea autem bracteis parum vel vix recur- vatjs majoribus differt. 6. T. pungens (Teysm. et Binn.) Miq. in Ann. Mus. lugd.-batav. IV. (1868/69) 101 t. 4; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVIl. (1899) 348, non 1 al. — Costus pungens Teysm. et Binn. in Tijdschr. Nederl. Ind. XXIX. (1867) 244. — Herba perennis sufTruticosa, caules plures e rhizomate c. bimetrales basi 3,5 — 4 cm diametro nunc foUosi nunc inflorescentia clausi et infra illam ramum unum alterumve foliosum emittentes, ulteriores inferne vaginis cylindricis cupreis truncatis vel oblique fissis glabris vestiti. Folia stricte sessilia vel brevissime petiolata oblonga vel obovato-oblonga raro obovata acuminata basi angustata et brevissime rotundata utrinque glabra II — I 4 cm longa et 5 — 6 cm lata; vagina truncata glabra 1 mm longa. Spica 16 — 18 cm longa et 9 — 10 cm diametro cylindrica; bracteae normaliter spirali-dispositae i. e. secus series 8 et 1 3 obliquas coordinatae, saturate scarlatinae 4 — 5 cm longae apice incurvatae et recur- vatae durius coriaceae apice lignosae pungentes glabrae; ovarium glabrum 7 — 8 mm longum; calyx 2,2 cm longus anguste marginatus glaber, lobi laterales 6 — 7 mm longi A. Engler. Das Pflanzenreicli. IV. 43. 28 434 K. Schumann. — Zingiberaceae. excurvati, anticus 4 — 5 mm longus ovatus obtusus; corolla flava (secundum iconem) exserta; corolla . . . .; stamen. Capsula albida caljce brunneo coronata. Ceram: Ohne genauere Standortsangabe (Teysmann). 7. T. pubescens Ridl. in Journ. of Bot. XXIV. (<886) 356. — Uhizoma crassum lignosum squaniis velutinis tectum. Folia .... Inflorescentia e rhizomate ad 50 — 60 cm longa; bracteae inferiores steriles ovatae superiores florentes late ovatae aeumi- natae apice recurvatae subtomentoso-sericeae ad 3,3 cm longae et 2,3 cm latae; ovarium sericeum fere 4 0 mm longum sericeum; calyx 2,2 cm longus margine hispidus, lobi laterales excurvati ad 8 mm longi, anticus oblongus obtusus brevior; corollae tubus calycem superans 2,5 cm longus apice sensim dilatatus; lobi extus sericei anteriores acurainati, posticus obtusus apice inflexus; labellum oblongo-lineare obtusum 10 mm longum; staminodia lateralia oblongo-lanceolata 9 mm longa; stamen 8 mm longum hirsutum. Neu-Guinea: Holländischer Anteil bei Sogere 1000 m ü. M. (Forbes n. 4 44*"**, blühend im Oktober 1885). Nota. Hanc speciem secundum florem tantum examinavi; ab omnibus aliis staininodüs exterioribus niaximis valde insignis. 8. T. Teysmannianiun Warb, in Engler's Bot. Jahrb. XHI. (1890 277; K. Schum. in Engler's Bot. Jahrb. XXVII. (1899) 348. — Gaules foliigeri a florigeris discreti crassi cylindracei inferne vaginis oblique truncatis glabris brunneis arcte inclusi ramosi; rami ramosissimi basi pariter vaginati, vaginae horizontaliter truncatae parcissime ciliolatae sicc. cupreae. Folia brevissime (vix i mm longe) petiolata oblongo-lanceolata acuminata haud caudata basi acuta utrinque glabra subtus pallidiora 3 — 14 cm longa et 1,5 — 4 cm lata; ligula nigricans (sicc. quidem) vix i mm longa truncata. Spica cylindrica obtusa H — ib cm longa et 7 cm diametro pedunculo crasso vaginato sustenta; bracteae secun- dum series 5 et 8 obliquas dispositae 4 — 5 cm longae et 2 — 2,5 cm latae ovatae acuminatae sublignosae apice recurvatae utrinque glabrae nitidae striatae; ovarium glabrum 8—9 mm longum; calyx 2 cm longus glaber, lobi dorsales 7 mm longi subexcurvati, anticus 2 — 3 mm longus ovatus acutus; corollae tubus 1,5 cm longus glaber, lobi coriacei acuminati glabri nitiduli; labellum glabrum apice sericeum; anthera margine et apice sericea. Neu-Guinea: Key-Inseln, auf Vokan (Beccari); auf trocknen Kalkrücken < Fig. 43, 366). ♦javanica Blume 359, n. 4 c ,3i4, n. 30; 854, 854 Fi; 42). javanica D. Dietr. 370. ♦intermedia Gagnepain 81 n. 4 4. (34 3\ involucrata Griff. 359, n. 4 0 ♦Korthalsii K. Schum. 3i n. 35. (325, 328). ♦kumatakcMakino 34 1 . II. 7 334). latifolia Willd. 370. ♦latilabris Ridl. 337. 333). ♦laxiflora Gagnepain 37. (825). ♦Icptosolenia (Prcsl; K. Schutn 342, n. 2. Register. 443 »ligulataK. Schum. 326, n. 34. (325). linguiformis Roxb. 196, 197, 370. macrantha Poepp. et Endl. 370. macrantha Scheff. 373, 374. *macrocephala K. Schum. 350, n. 86. (350). ♦macroscaphis K. Schum. 337, n. 63. (331 Fig. 40, 333). *macrostemon K. Schum. 365, n. 119. (16, 345 Fig. 41, 365). *macrostephana (Bak.) Ridl. 321, n. 22. (320). ♦macroura K. Schum. 340, n. 69. (334). magnifica(Roscoe) K. Schum. (err. = seq.) 1 2. magniflca Roscoe 262, 370. malaccensis G. Presl 341, n. 71. *malaccensis (Burm.) Roscoe 335, n. 54. (331 Fig. 40, 333, 340, 341, 425). malaccensis K. Schum. 336, n. 58. malaccensis Roxb. 337. malaccensis Wall. 339, n. 67. ♦Manii (King) Baker 357, n.1 01 . (357). media Spreng. 370. ♦melanocarpa (Teysm. et Binn.) Ridl. 315, n. 7. (313). ♦melichroa K. Schum. 364, n. 117. (363, 364). mesana Horan. 370. Mesuana Grah. 370. minor D. Dietr. 370. minuta D. Dietr. 370. (?]missionis Wall. 137, 370. ♦modesta F. Muell. 31 8, n. 1 5. (313). *mollis Presl 368, n. 130. *moluccana Gagnepain 355, n. 96. (35, 352). *monopleura K. Schum. 361, n. 113. (331 Fig. 40, 361, HG2, n. 114). var. ß. minor K. Schum. 362, n. 113. mullicaulis Aubl. 299. multicaulis Roem. et Schult. 370. mutica Hook. f. 335. mutica K. Schum. 327, n.35. ♦mutica Roxb. 327, n. 36. (308, 32), 338). *myriocratera K. Schum. 356, n. 100. (354 Fig. 42, 356). Neesana Grah. 179, 370. Nimraonii Grah. 184, 370. *nobilis Ridl. 338, n. 65. (^'34). nobillima Ridl. 338. *Novae-Pommeraniae K. Schum. 336, n. 58. (333, 341). nupiocratera K. Schum. 349. nutans K. Schum. 353, n. 94. nutans Roscoe 33, 161, 337, 339, n. 67; 359, n. 106. occidentalis Swartz 299, 370. ♦oceanica Burkill 353, n. 94. (35, 352, 353). ♦officinarum Hance 328, n. 41. (6, 10 Fig. 3, 316,326,329, 354 Fig. 42). ♦orchioides K. Schum. 332, n. 50. (14, 326, 332). ♦orthostachys K. Schum. 330, n. 46. (326). ♦oxymitraK. Schum. 33 6,n. 5 7. (331 Fig. 40, 333). j *oxyphylla Miq. 329, n. 42. (326, 329). paco secora Jacq. 370. pallida D. Dietr. 370. paludosa D. Dietr. 370. ♦papilionacea K. Schum. 31 9, n. 19. (16, 19,311 Fig. 39, 319, n. 18). *papuana Scheffer 355, n. 95. (35, 345 Fig. 41, 352]. *parviflora (Presl) Rolfß 368, n. 126. (258,' 367, 368, n. 127). *pelecystyla K. Schum. 323, n. 28. (322). ♦penicillata Roscoe 369, n.1 33. (369). *petiolata Bak. 321 , n. 24. (320). pininga D. Dietr. 370. *platychilus K. Schum. 334, n. 52. (333). ♦platynema K. Schum. 438, n. 18^. plectophylla K. Schum. 373, 374. ♦polycarpa K. Schum. 367, n. 125. (367). Preshana Steud. 370. ♦pterocalyx K. Schum. 332, n. 51. (14, 326). *pterocarpa K. Schum. 322, n. 26. *ptychanthera K. Schum. 330, n. 45. (326, 330). pubiflora (Benth.) K. Schum. 313, n. 3. (311 Fig. 39, 313). ♦pulchella K. Schum. 3 1 5, n. 8. (14, 161, 163, 311 Fig. 39, 313—316). ♦pulchra (Warb.) K. Schum. 348, n. 81. (347). *pumila Hook. f. 366, n. 121. (13, 364 Fig. 43). punicea Roxb. 197, 370. ♦purpurata (Vieill.) K. Schum. 323, n.29. (323,331 Fig.40). var. y. albo-bracteata K. Schum. 324, n. 29. var. ß. grandis K. Schum. 324, n. 29. pyramidata Blume 31 6, n. 1 0. ♦racemigera F. Müll. 353, n.92. (3o2j. racemosaL. 35, 286, 288, 370. racemosa alba cannacori foliis Plumier 288. racemosa Swartz non L. 2S6, 370. racemosa Vell. 305. ♦Raölesiana Wall. 358, n. 1 05. Renealmia Smith 296, 370. Rheedii Wight 316, n. 10. (346). ♦Rolfei K. Schum. 368, n. 127. (367). rosella Ridl. 314. Roxburghii Sweet 336, n. 60. rubra Jacks. 321. *rubricaulis K. Schum. 380, n. 48. (326). *rufa (Presl) K. Schum. 361, n. 112. (359). ♦rufescens (Thwait.) K. Schum. 322, n. 25. (320). Ruiziana Steud. 371. *samoensis Reinecke 3 49,n.85. (347). ♦Sanderae Sand. 370, n. 136. *satsumensis Gagnepain 340, n. 69a. (28, 334, 342). *scabra (Blume) Bak. 3 1 6, n.1 1 . (312, 313). ♦Schlechteri K. Schum. 438, n. 18C. (439). ♦scyphonema K. Schum. 438, n. 1 Sb. secunda Bak. 278. ♦secundiflora Ridl. 325, n. 32. ♦sericiflora K. Schum. 360, n. 110. (359). serrulata Willd. 371. sessilis Koenig 371. ♦siamensis K. Schum. 357, n. 103. (354 Fig. 42, 357). solaris D. Dietr. 371. speciosa D. Dietr. 262, 371. ♦speciosa (Wendl.) K. Schum. 339, n. 67. (33, 161, 258, 308, 331 Fig. 40, 334, 334, n. 52,335—337, 340,359, n. 106, 369, n. 132, 425). var. «. longiramosa Gagne- pain 339, n. 67. spicata Jacq. 371. 402. *spicata Presl 307, n. 53. (302). ♦spicata Roxb. 369, n. 131. spirahs Jacq. 371, 400. ♦stachyoides Hance 346, n. 78, (344). ♦Stapfiana K. Schum. 347, n. 79. (343, 347). ♦stenostachys K. Schum. 356, n. 99. 444 Register. ♦slrobilacea K. Schum. 859, n. 4 07. strobilifera Bak. 375. strobilifera Poepp. et Endl. 374. *submutica Roxb. 329, n. 48. 326. *sumatrana 'Miq.) K. Schum. 33.S, n. 4 04. (343, 357).. ♦tephrochlauiys Lauterb. et K. Schum. 32S, n.27. (34 4 Fig. 39, 322 . var. ß. aspericaulis Lau- terb, et K. Schum. 323, n, 27. thyrsoidea Poepp. et Endl. 374. *tonkinensis Gagnepain 342, n. 72. (4 6, 334, 343). ♦irachyascus K. Schum. 336, n. 59. (333). ♦tricolor Sand. 370, n. 4 37. tubulata Lindl. 296. tubulata Roscoe 374. ♦uviformis (L.) Horan. 367, n. 424. (164, 366;. ♦versicolor K. Schum. 332, n. 49. (34 4 Fig. 39, 326,330, 332). viridiflora Griff. 316, n. 4 0. ♦viteUina (Lindl.) Ridl. 320, n. 24. (259,340,320,321). ♦vitiensis Seem. 34 9, n. 4 7. (34 3). walang D. Dietr. 374. *Warburgii K. Schum. 330, n. 47. (326, 330). Wrayi King 320, n. 24; 321. ♦zingiberina Hook. f. 34 6, n.4 2. (32, 34 3). amada 408. amaka 394. amba kaha 82. Amomiceps K. Schum. (sect.) 343, 350. Amomineae 38. Amomum Bak, 320. Amomum Bcnth. 259. Amomum Koenig 238, n. 36; 255, n. 78. Amomnin L. 224 , n. 24 . (6, 4 0— 43, 46, 49, 25, 26, 28, 29, 32, 34, 36, 64, 464, 487, 204, 222, 223, 225, 237, 256, 257, 260, 267, 269, 324, 343, 8.10, 355, 362, 363, 364, 409. ♦aculeatum Roxb. 240, n. 42. (235). ♦acuminatum Thwait. 249, n. 63. (242). var. «. induta K. Schum. 249, n. 63. Afzehi Hook. f. 24 8. Afzelii Roscoe 218. *albo-rubt'llum Lauterb. et K. Schum. 236, n. 30. albo-violaceum Ridl. 207. alpinia Rottb. 258. alpinum Gagnepain 220. angustifolium Bak. 24 7, 24 8. angustifoUum Hanbury 24 8. angustifolium Salisb. 258. angustifolium Sonn. 30, 24 8, 249. *apiculatum K. Schum. 289, n. 37. (235 . aquaticum Raeuschel 258. araneosum Bak. 4 96. arboreum Lour. 398. ♦aromaticum Roxb. 2 4 0, n. 43. (235). arundinaceum Oliv, et Han- bury 205. Baumannii K. Schum. 24 8. ♦Benthaniianum Trimen 239, n. 39. (235, 438). ♦bicorniculatum K. Schum. 229, n. 44. 225). bifidum Stokes 258. biflorum Jack 274. ♦brachychilus K. Schum. 228, n. 4 0. (225). ♦brachypodanihum K. Schum. 233, n. 24. (226, 233). ♦calophrys K. Schum. 228, n. 8. (33, 225). ♦cannicarpum (Wight) Benth. 254, n. 68. (243, 256). capitatum Roxb, 258. cardamonmni Blume 238, n. 34. Cardaniomum 0. Klze. 262. cardamomum L. 32, 370. Cardamomum medium Roxb. 4 98, ♦cardanion L. 238, n. 34. (34, 235, 268). cereum Bak. 24 5. cereum Hook. f. 24 0, 24 5, 246. ♦cevugaSeem. 23 1 , n.4 5, (225). ♦chaunocephalum K. Schum. 237, n, 34, (235). chrysocalyx K, Schum. 265. chrysogynium K. Schum.865. ciliatum Bak. 266. *ciliatum Bhiiiic 244, n. 44. (235, 267). citralum Pereira 24 4. Clusii Hanbury 24 7. Clusii Smith 218, 224. coccincuni Benth. et Hook. f. 497. ♦corynostachyum Wall. 254, n, 70. (187, 243). costalum Benlh. 4 98, 308, 870. crassilabium K. Schum. 220. curcuma Jacq. 4 08, 258. cuspidatumGagnepain 209. cylindraceum (sphalm. «ss cylindricum) 242. ♦cylindricum Ridl. 246, n. 52. ♦Dollachyi F. Müll. 289, n. ; (235), Daniellii Hook. f. 24 8. ♦dealbalum Roxb. 257, n. 84. (244, 243, 247, 255). var. sericeum Bak. 2.) n. 84. ♦deuteramomum K. Schum. 237, n. 33. ^235). ♦dictyocoleum K. Schum. 2. ( ' n. 4 6. (225, 252). ♦echinalum Willd. 238, n. b(>. (235, 425). echinosphaera K. Schum. 242, 248. elettarioides Bak. 274. EUiotii Bak. 24 7. elongalum Teysm. et ßinn. K. Schum, 4 92. ensal Raeusch, 258. erythrocarpum Ridl. 224. exscapum Sims 24 3. Fenzlii S, Kurz 4 95, ♦fimbriobractea K. Schun). 252, n, 73. (243). ♦flavo-rubellum Lauterb. K. Schum. 237, n. 32. ♦flavum Ridl. 236, n, 39. 234 . ♦floribundum (Thwait) Benth. et Hook. f. 232, n. 4 8. (226). foetens Benth. 200, fulviceps Thwait. 263. var. ß. Thwait. 266. galanga Lour. 258. gigantcum Oliv, et Hanbm 242, 243. glaucophyllum K. Schum. 24 6. globosum Lour. 258, 368. gomphocheilos Bak, 4 98, ♦gracile Blume 235, n. 27 (4 92, 234, 289). ♦gracilipes K. Schum. 252, 74, (243), gramineum Blume 4 1. ♦graminifolium Thwait. 24 n. 62. (242), grandiflorum Smith 218. grandiligulatum K. Schum. 263. granum Paradisi Hook. 34, 213, 24 4. granum paradisi L. 207, 2 1 ♦gymnopodum K. Schum. 2 t n. 49. (242). «Harmsii K. Schum. 256, n. 8 (248). *hastilabiüm Ridl. 250, n. 66. (243), Havilandii K. Schum. 4 9.'', ♦hcliconiifolium K. Schum 227, n, 7. (225). hemisphaericum K. Schuf 263. hclcranlhum Blume 237. hirsutuni Lam, 258, 898. 1 Register. 445 hirsutum Lour. 258, 368. *hirticalyx K. Schum. 250, n. 64. (242). ♦Holmesii K. Schum. 256, n.82. (243). humile A. Rieh. 258. *hypoleucum Thwait. 2 45, n. 50. (242, 245 Fig. 30). *involucratum (Thwait.) Benth. 228, n. 9. (225). Kayserianum K. Schum. 21 0. *KingiiBak. 24i, n. 45. (235). *Koenigii ßak. 255, n. 78. (243). korarima Pereira 221. *labeliosum K. Schum. 224, n. 2. (198, 223; 224, n. 3). *lappaceum Ridl. 229, n. 12. (225). laterale Ridl. 375. latifolium Afzel. 209. latifolium Lam. 110. latifolium Sahsb. 258. Laurentii de Wild, et Dur. 213. *laxisquamosum K. Schum. 238, n. 35. (235). Leonurus Koenig 1 98. leptolepis K. Schum. 216. hmbatum Oliv, et Hanbury ^215. hnguiforme Benth. 196. linguiforme Hook. f. et Thoms. 196. linguiforme Roxb. 196. *littorale Koenig 234, n. 26. (226). *LoheriK. Schum. 247, n. 56. (-234, 242). *longibractea K. Schum. 248, n. 60. (242). ♦longifolium K. Schum, 229, n. 13. (225). longiscapum Hook. f. 21 2. loroglossum Gagnepain 196. luteo-album K. Schum. 21 6. lycostomum Lauterb. et K. Schum. 194. macrocheilus Bak. 1 98. macrodous Scortech. 191. macrodus Scortech. 191. ♦macroglossa K. Schum. 231, n. 17. (225). macrolepis K. Schum. 214. macrospermum Smith 221. macrostephanum Bak, 321. madagascariense Lam. 219. magnificum Benth. 262. Maingayi Bak. 266. mala K. Schum. 218. Mannii Oliv, et Hanbury 209. marginatum Roxb. 258. *masticatorium Thwait. 253, n. 74. (243). masuianum de Wild, et Dur. 212. maximum Blume 192. *maximum Roxb. 255, n. 80. (192, 243). medium Lour. 258. megalocheilos Bak. 1 97, 1 99. melegueta Roscoe 26, 160, 204. melichroum K. Schum. 364, n. 117. metriocheilos Bak. 199. ♦micranthum Ridl. 249, n. 61. (242). ♦microstephanum Bak. 257, n. 85. (243). minus K. Schum. 199. mioga Thunbg. 183, 258. montanum Koenig 258. muricatum Bedd. 258. *nasutum K. Schum. 223, n. 1 . (Ö2 Fig. 9, 223). *nemorale (Thwait.) Benth. et Hook. f. 232. n. 21. (228). nemorosum Boj. 219. nigrum Raeusch. 258. nulans Roem. et Schult. 25S. *ochreum Ridl. 251 , n. 67. (243). *oliganthum K. Schum. 244, n. 48. (241). ophiuchus Ridl. 194. *padangense K. Schum. 252, n. 72. (243). paludosum K. Schum. 200. palustre Afzcl. 213. parviflorum Presl 258, 368. *pauciflorum Bak. 246, n. 51. (242). *pausodipsus K. Schum. 226, n. 6. (25, 225). penicillatum K. Schum. 193. *perakense Ridl. 246, n. 53. (242). petiolatum Lara. 258. | phaeochoanum K. Schum. 191. I pierardioides Bedd. 246. j pilosumOliv. etHanbury206. | polyanthum K. Schum. 207. *polycarpum K. Schum. 226, \ n. 5. (225, 227 Fig. 28). I *procurrens Gagnepain 236, n. 28. (234). ♦ptcrocarpum Thwait. 246, n. 5'.. (242, 247). pulchellum Thwait. 258, 270. pyramidale Lam. 258, 288. racemosum Lam. 269. racemosum Ruiz et Pav. 259, 286, 300. renealmia Lam. 239. repens Sonner. 259, 268. reticulatum K. Schum. 193. Ridleyi Bak. 198. *robustum K. Schum. 253, n. 75. (243). roseum (Teysm. et Binn.) Benth. et Hook. f. 229, n. 14. (223, 230 Fig. 29). roseum K. Schum. 256. roseum Roxb. 184. rostratum Oliv, et Hanbury 215, 21G. rubro-luteum Bak. 199. ♦rubrum (Blume) K. Schum. 250, n. 63. (242). rufescens Benth. 322. Rumphii Smith 230, n. 14. (259). sanguincum K. Schum. 21 9. sansibaricum Werth 219. sansibariense Werth 219. ♦Sarasinorum K. Schum. 233, n. 23. (226. 233). sarawacense K. Schum. 191. sceptrum Oliv, et Hanbury 214. ♦Schlechten K. Schum. 437, n. 39a. Scottii F. Müll. 1S4. scyphiferum Koenig 195. sericeum Oliv, et Hanburv 216. ♦sericeum Roxb. 256, n. 81. (243). silvestre Poir. 172, 259. silvestre Swartz 259, 304. solare K. Schum. 264. sphaerocephalum Bak. 192. Spirale Hort. 259. spurium Gmel. 172, 259, ♦spurium Roem. et Schult. 258. stenoglossum Bak. 251 , n. 69. (243). ♦stenophyllum K. Schum. 224, n. 4. (223, 229). ♦stenosiphon K. Schum. 244, n. 4fi. (241). stipulatum Gagnepain 220. striatum Stokes 239. strobilaceum Smith 221, 258. subsericeum OHv. et Hanbury 217. ♦subulatum Roxb. 253, n. 77. (243, 2U Fig. 31). sulcatum Oliv, et Hanbury 205. taraca Heran. 239. taracca Roxb. et Roscoe 259. ♦tcphrodelphys K. Schum.248, n. 59. (242). ♦testaceum Ridl. 255, n. 79. (243). ♦ihyrsoideum Gagnepain 247, n. 57. (242). thyrsoideumRuiz etPav.259, 302. ♦trachycarpum K. Schum. 233, n. 22. (226). ♦trianthemum K. Schum. 244, n. 47. (241). ♦trichanthera Warb. 232, n. 20. (226). tridentatum (0. Ktze.) 262. triorgyale Bak. 196. 446 Register. ♦truncatum Gagnepain 234, n. 25. (22r.). *uliginosum Koenig240, n. ki. i235, 250). ♦vaiidum K. Schura. 232, n. 4 9. ;326). ♦vespertilio Gagnepain 247, n. 55. (234, 242, 247). ♦vestjlum K. Schum. 258, n.87. ,244, 256). ♦villosum Blume 239, n. 38. (235). violaceom Ridl. 203. vitcllinum Lind). 259, 320. ♦Warburgii K. Schum. 257, n. 86. (244). »xanthioides Wall. 253, n. 76. ♦lanthoparyphe K. Schum. 224, n. 3. (223). xanthophlebium Bak. 254, n. 69. xanlhorrhiza Roxb. 259. zambesiacum Bak. 206. zedoaria Bergius 410, 259. zerumbet Koenig HO, 259. zerumbct L. 34, 172, 259. zingiber Blanco 172, 173, 259. zingiber L. 34, 170, 259. zinziba Hill 259. Amomum Presl 308. Amomum Roxb. 164. Amomum Ruiz et Pav. 282. Amphiantha Horan. (sect.) 109. angrek 48. Apicicalcaratae K. Schum. (ser.) 133, 147. Apianthera Horan. (sect.) 132, 135, 148. Aro-Orchis Burm. 64. Arrow-root 33. assarung 224. attap 33. Anlotandra Gagnepain 275, n. 25. (6, 30, 165, 275). ♦madagascariensis Gagnepain 275. (276 Fig. 35). Autalpinia K. Schum. (subg.) 309, 310, 325, 843. Autamomum K. Schum. (subg.) 222, 223, 225. ava pui 349. ava pui toasivi 350. balang gadang 151. balangkian 141. bangel 179. Banglc Rumph. 179. bangle 179. bangley 179, Banglium sulphureum liam. U.i. Banksca Koenig 35, 378. Banksia speciosa Koenig 398. Basicalcaratae K. Schura. (ser.) 133, 139. helakatoa 180. Betle 253. bihao 296. bijao 299. Bintalua K. Schura. (sect,) 363, 867. binting 201. bla 206. blay 206. boia 348. Bojera Raf. 222. Boniophyton K. Schum. (sect.) 334, 342. bossanga 392. bossassanga 392. bosso-bosso 895. Botryamomum K. Schum. (sect.) 222, 363. Brachybotrys K. Schum. (sect.) 343, 358. Bracliychilas G. 0. Peters. 60, n. 3. (39). *Horsüeldii (R.Br.) G.O.Peters. 61, n. 1. (24 Fig. 6, 60). ♦tencllum K. Schum. 61, n. 2. Brachychilus R.Br. (sect.) 60. bua-tu-hin-min 234. Buekia Gisekc 308. bunya lidah munta 141. Barbidgea Hook. f. 281, n. 28. (3, 19, 97, 165, 377). »nitida Hook. f. 282. (18, 281 Fig. 37). Cadalvena FenzI (gen.) 65, 378, 379, 417, 420, 421, 423. pistiifolia Bak. 423. spectabilis Fenzl 421. Cadalvena (Fenzl) K. Schum. (subgen.) 38«, 417. caete 307. Calathea alluia Lindl. 115. latifolia 370. micans (Mathieu) Koemicke 115. propinqua (Poepp. et Endl.) Koern. 115. tuberosa 308. Camptandra Ridl. 62, n. 5. (40, 63, 73). *fongyunensis Gagnepain 64, n. 4. ♦latifolia Ridl. 63, n. 2. ♦parvula (Bak.) Ridl. 63, n. 1. var. c(. angustifolia Ridl. 63, n. 1. ♦yunnancnsis Gagnepain 64, n. 3. (63). cafia agria 389. Caiia de India 388. canna de India 4ü5. canna fistula 420. canne de rivit-re 403, Cardamomen 32, 238. Cardamomum Salisb. 34, 267. medium Schult. 198. officinale Salisb. 269. Cardamomum ceylani- cum 269. Cardamomum majus 32, 269. Cardamomum raccmosum 32. Careyella (sect.) 132. 135. Cassia 33. casumunar 179. Cassumunar Cülla 165. Roxburghii Colla 179. Catimbium Horan. emend. K. Schum. (subg.) 809, 310, 325, 332, 334, 837, 344, 843, 366, Catimbium Juss. 308. Cautlea Royle 122. n. 13. Cautleya Royle 122, n. 13. (3«, 40, 115, 121, 123). *Catheartii Bak. 125^ n. 8. (123). *lutea Royle 123, n. 1. (U8, 124 Fig. 17). var. n. gracilior K. Schum. 124, n. 1. var. ß. robusta K, Schum. 125, n. 1. ♦petiolata Bak. 1 26, n. 5. (1 28). ♦robusta Bak. 123, n. 4. (128). ♦spicata (Smith) Bak. 1 25, n. 8. (123). cay kieng rung 159. cay-s6 339, Cenolophon Bak. (sect.) 308. Cenolophon Blume 308. rubrum Blume 321. vitellinum Horan. 320. Cenolophon Horan. 320. Cenolophon (Horan.) Ridl, (seci 309, 310, 320, 322. Cenolophus (Horan.) Bak. sect 222. Ceratanthera Lestib. 132. Beaumctzii Ed. Heckcl ir>i Ceratanthera (Lestib.) Hor;ii. (sect.) 19, 132, 139. Ceriolepides K, Schum. ,'ser.) 431. cevuga 231. ChalindschiVn 33. Cienkowskia Solins-Laubach 21 65, 67, 70, 379. aethiopica Solms-Laub. 2o 21, 69. Kirkii Hook. f. 68, 72. rosca Schwf. 21. Cienkowskia (Solms) K. Schum. (sul)gon,) 65, 67, Colebrookia Don 132. bulbifcra Roxb, 156. cornsa-comsa 389. Conamomnm Ridl. 61 , n, 4. (80 ♦citrinum Ridl. 62, n. 1. ♦utriculosum Ridl. 62, n. 2. Coralliophyton K. Srlmm. «'»rf 363. Costincac 3S. Costoideac K. Schum. (subfam 4, 5, 10, 11, 20, 26, 37 88, 39, 377, 379. COStns L. 378. n. 35. (2, 4, 10— 18,15,16,18— 21, 2'>-'<« 1 Register. 447 33—35, 37, 38, 68, 122, 237, 283, 284, 289, 378, 379, 38i, 389, 425, 429). *acanthocephalus K. Schum. 4i1,n.66.(12,15,386,412, 412, n. 67; 413). *acaulis Sp. Moore 423, n. 91. (418, 420, 421). *afer Kcr 392, n. 16. (382, 393—393, 408). var. maculatus Bak. 408, n. 37. anachiri Jacq. 405, n, 30. *anomocalyx K. Schum, 396, n. 23. (383). appendiculatus Humb. et ßonpl. 423, n. 96. appendiculatus Roem. et Scliult. 389, n. 10. arabicus Aubl. 402, n. 4 2. arabicus L. 33, 33, 398, n. 32. arabicus Roscoe 399. arabicus Vell. 403, n. 43, *araneosus Gagnepain 413, n. 71. (413). *argenteus Ruiz et Pav. 389, n. 10. (382, 390). Arrabidae Steud. 40 3, n. 43. auriculatus K. Schum. 396. *ßakeri K. Schum. 387, n. 5. (382). *bicolor Job. Braun et K. Schum. 414, n. 73. (414 — 416). *brasihensis K. Schum. 403, n. 43. (10, 384). *cernuus Swartz 423, n. 93. (289). *chrysocephalus K. Schum. 410, n. 63. (15, 383). *cihatus Humb- et Bonpl. 423, n. 96. (389). ciUatus Miq. 406, n. 30. *comosus (Jacq.) Roscoe 387, n. 6. (370, 382, 388, 389). *congestiflorus Gagnepain 401, n. 37. (381, 384, 422 Fig. 49). var, ß. glabrior K. Schum. 401, n. 37. conicus Stokes 402, n. 42. crispiflorus Stokes 398, n. 32. *cyUndricus Jacq. 403, n. 50, (13, 26, 27, 380 Fig. 46, 384, 400, 406, 407). *cyhndricus Jacq. Typus : 406, n. 50. var. u. cihata (Miq.) 0, G, Peters. 406, n, 30, var. ß. pulcherrima (0. Ktze.) K. Schum. 406, n. 30. cylindricus (Jacq.) Roscoe 403. *Deistehi K. Schum. 393, n. 1 8. (388). ♦dendrophilus K. Schum. 41 6, n. 77. (414). ♦Dewevrei De Wild, et Dur, 387, n, 3, (381), *Dinklagei K. Schum. 408, n, 36, (385), *discolor Roscoe 398. n. 31. (23, 383), *dubius (Afzel.) K, Schum. 409, n. 60. (187, 383), *Dussii K, Schum, 402, n, 40. (380 Fig. 46, 384). echinatus Pers. 423. ♦eduHs De Wild, et Dur. 393, n. 22. (383), elegans Hortul, 397, n. 30. *Englerianus K. Schum. 424, n. 92. (422 Fig. 49, 424). ensal Gärtn. 187. *erythrocoryneK.Schum.41 0, n. 6^2^, (383), *fissiligulatus Gagnepain 386, n. 1. (381). var, a. major Gagnepain 386, n. 1. foeniculaceus Noronha 398, n, 32; 423, *Friedrichsenii 0, G. Peters. 388, n.8; 389. (380Fig. 46, 382). ♦Gagnepainii K. Schum. 420, n. 83. (418), *geothyrsus K, Schum. 410, n. 62, (383, 410). giganteus 0. Ktze. 4 05, n. 49. giganteus Ridl. 12. ♦giganteus Wehv. 407, n. 34, (385). glabrati afF, Eggers 44. glabratus Reichb. 398, n. 32, *glabratus Swartz 399, n, 34. (383, 384, 401, 402). var. niveo - purpureus Griseb, 401, n. 39. globosus Bak. 411, n. 6 4. *globosus Blume 412, n, 68. (386, 411, 412). globosus Ridl. vix Blume 41 2. *guanaiensis Rusby 390, n. 1 2. (382). *hirsutus C. Presl 389, n. 11. (382, 404). *igneus N. E. Brown 4 1 8,n, 80. ,'417, 418 Fig. 48, 419). *juruanaK. Schum. 389, n.lOa. (382^. *KingiiBak. 412, n. 70. (386). ♦lacerus Gagnepain 4 0 0, n. 36. (384). *laevis Ruiz et Pav. 400, n, 36, (384). *lanceolatus 0. G, Peters, 4 1 7, n. 79. (404, 414). ♦lateriflorus Bak. 413, n. 72. (4, 413). *latifolius Gagnepain 421, n. 86, (418, 420). *laxus 0, G. Peters. 404, n. 48. (27, 384). ♦ligularis Bak, 390, n. 13, (382), *lima K. Schum. 388, n. 9. (382), linearis Spreng, 425, ♦litloralis K. Schum, 395, n. 23. (383). Loureiri Heran. 398, n. 32. *Lucanusianus Joh. Braun et K. Schum. 392, n. 15, (10, 382, 391 Fig, 47,393,396, 396, n. 24; 408). Typus: 392, n, 13. var, ((. major K, Schum. 392, n, 13. luteus Blanco 112, 122, 425. *macranthus K. Schum. 421, n. 88. (418, 422 Fig. 49, 423). *macrostrobilus K. Schum. 388, n, 7. (12, 382), *maculatus Ker-Gawler 408, n, 57, (4, 11, 383). maculatus Roscoe 385. malaccensis Koenig 335, 359. malaccensis Retz. 423. ♦Malortieanus Wendl. 397, n. 30.(18, 380 Fig. 46, 383, 397). *maximus K. Schum. 405, n. 49. (12, 26, 384). *megalobractea K. Schum. 407, n, 35. (385, 394). *mexicanus Liebm. 397, n. 28. (383). *micranthus Gagnepain 4 40, n. 42a. *microcephalus K. Schum. 412, n. 69. (386), *nemotrichus K, Schum, 414, n. 74. (414, 415 Fig. 47). nepalensis Roscoe 398, n. 32. nigricans Blanco 122, 425. *niveo-purpureus Jacq. 401, n. 39. (384, 402). *niveus G. F. W. Mey. 401, n. 38. (384), ♦nudicaulis Bak. 416, n. 78. (414). var. «. pilosa Gagnepain 417, n. 78. ♦nutans K. Schum, 407, n. 53. (385). ♦oblitterans K. Schum. 393, n. 17. (383). *oligophyllus K. Schum. 408, n. 58. (385). *paradoxus K. Schum. 424, n. 93. (424). *pauciflorus K. Schum. 41 6, n. 76. (414, 416). paucifoliatus (= paucifolius) 418. *paucifoUus Gagnepain 419, n. 82. 448 Register. *phlocifloru8 Rusby 4 0 4 , n. < 6. (384J. ♦phyllocephalus K. Schum. 386, n. a. (38<, 394). *pictus D. Don 896, n. S7. (383, 406). ♦Pilgeri K. Schum. 404, n. 45. (i7, 384). '''pilosissimus (Gagncpain) K. Schum. 420, n. s4. (418). Pisonis Lindl. 30, 34, 400, n. 35. ^pisUifolius K. Schum. 423, n. 89. (4<8). '^podoccphalusJ.Domi. Smith 424, n. 94. ♦Policrae F. MQU. 899, n. 33. (384). Potierae K. Schum. 398, n. 32. ♦pterometra K. Schum. 394, n. 21. (383). ♦pubescens Sp. Moore 403, n. 44. (384, 404). pulcherrimus 0. Ktze. 406, n. 50. ♦pulverulentus C. Presl 404, n. 47. (384). ♦pumilus 0. G, Peters. 423, n.90. (418, 420, 421). var, pilosissimus Gagne- pain 420, n. 84. puDgens Teysm. et Binn. 425, 433. quartusRoem. et Schult. 405, n. 50. quintus Roem. et Schult. 402, n. 42. ♦radicans Gagnepain 415, n. 75». (414). ♦Ridleyi K. Schum. 4 1 1 , n. 6 4 . (385, 412). *rosuIifer Gagnepain 41 9,n. 83. (418). ruber Griseb. 400, n. 35. *sanguineus Donnell- Smith 402, n. 41. (384). ♦sarmentosus Bojcr 394, n. 1 9. ^13, 388). ♦scabcr Ruiz et Pav. 4 0 6, n. 5 2. (385). '^'scaberulus L. C. Rieh. 406, n. 51. (885). sccundus Roem. et Schult. 425. scptimus Roem. et Schult. 887. sericeus Blume 899, n. 82. var. argyrophyllus Wall. 399, n. 32. sextus Roem. et Schult. 401, n. 39. speciosus (Fenzl) K. Schum. 420. ♦speciosus (Koenig) Smitli 398, n. 32. (4, 25—27. 80, 33, 258, 884, 401, 412, 417, 425, 486). var. ß. angusUfoIia K. Schum. 398, n. 32. var. a. glabra K. Sclmm. 898, n. 32. var. Y- hirsuta K. Schum. 398, n. 32. var. (T. lasiocalyx K.Schum. 398, n. 32. subvar. II. leiocalyx K. Schum. 399, n. 32. var. e. sericea (Blume) K. Schum. 399, n. 82. ♦spectabilis (Fenzl) K. Schum. 421, n. 87. (28, 30, 418). spectabilis Zippel 433. ♦spicatus (Jacq.) Swartz 402, n. 42. (30, 258, 371, 884, 387, 402, 404, 440). var. ß. pubescens Griseb. 387, n. 4. spiralis Jacq. 30, 259. ♦spiralis (Jacq.) Roscoe 400, n. 35. (371, 383, 384, 389, 402, 403). spiralis 0. G. Peters. 403, n. 43. ♦splendens J. Donn. Smith et Tuerckheim 397, n. 29. (383;. ♦subbiflorus K. Schum. 394, n. 20. (383). ♦sulfureusK. Schum.4 1 2, n.67. (15, 380 Fig. 46, 386, 412). ♦Tappenbeckianus Job. Braun et K. Schum. 416, n. 75. (10, 379, 380, 414, 416). ♦tonkinensis Gagnepain 411, n. 65. (386j. ♦trachyphyllusK. Schum. 409, n. 59. (385, 395, 410). ♦ubangiensis Gagnepain 390, n. 14. (382). ♦ulugurensis K. Schum. 896, n. 24. (388). uniflorus Pocpp. 427. unifolius N. E. Br. 424, n. 92. vaginalis Salisb. 398, n. 32. ♦Verschaffeltii Lem. 896, n.26. (383). ♦villosissimus Jacq. 887, n. 4. (382). ♦Warburgii K. Schum. 257. *Warmingii 0. G. Peters. 419, n. 81. (417). *Zechii K. Schum. 409, n. 61. (385, 409). zenimbet Pers. 389, 425. Costus Teysm. et Binn. 429. Croftia King et Prain 279. spectabilis King et Prain 280. CryptanlbiumHoran. (sect.) 166, 170, 181, 187. Curcuma 9, 34. Curcuma longa 6. Curcuma rotunda 6. Corcnma L. 99, n. H. (13,19, SS, 28—30, 82—34, 3> 40, 78, 122, 169, 425). ♦aeruginosa Roxb. 1 1 2, n. 82. (104). ♦albiflora Thwait. 103, n. ir, (100). ♦alismalifolia Gagnepain 104, n. 9. 100). ♦amada Roxb. 1 08, n. 20. ^1 00 ♦amarissima Roscoe 114, n 38. (101). americana Lam. 115. angustifolia Dalz. etGibs.l Ol' n. 24. ♦angustifolia Roxb. 1 09, n. 2;i (2 Fig. 1, 100). ♦aromatica Salisb. 1 1 1 . n. sc (33, 101). ♦attenuata Wall. 104. n. H. (100). ♦australasica Hook. f. 100, n. 19. (100, 107 Fig. 15). ♦caesiaRoxb.112.n. 31. (101 . Careyana Wall. 96, 1 1 3. ♦ceratotheca K. Schum. 1i;{. n. 36. (101). coccinea Wall. 103, n. 6. ♦coerulea K. Schum. 1 0 6, n.1 1 > (100). ♦comosaRoxb. 1 12,n.84.(1 01 . 113). cordata Wall. 102, n. 4. cordifolia Roxb. 102, n. 4. ♦decipiens Dalz. 105, n. 14. (100, 109). domestica Lour. 108, n. 21. ♦data Roxb. 111, n. 28. (101 erubescens Wall. H3, n. 37 ♦ferruginea Roxb. 114, n, 39. (101). glaucophylla Wall. 96, 115. ♦gracillima Gagnepain 10'! n. 7. (100). var. n. elalior Gagnepain 103, n. 7. ♦grandiflora Wall. 101, n. 1. (99). humilis A. Rieh. 297. kuchoor Royle 106. ♦KünsÜeri Bak. 1 02, n. 5. (1 00). var. rubra Ridl. 103, n. 5. Kurzii King 102, n. 4. ♦latifolia Roscoe 111, n. S9. (101). ♦leucorrhiza Roxb. 1 10, n. S6. (33, 101). ♦longa L. 108, n. 21. (9, 10 Fig. 8, 24 Fig. 6, 26, äP 30, 82, 84, 100, 10G, 10.V 258). longa Wall. 109, n. 23. n. 24 longiflora Salisb. 110, n. 27. 113, n. 87. longifolia Wall. 171. ♦monlana Roscoe 106, n. 47» (100). musacea Wall. 115. I Register. 449 *neilgherrensis Wight 109, n. 24. (100). ♦oligantha Trimen ] 09, n. 2ö. (100). *ornata Wall. 1 \ 2, n. 3ö. (1 01 ). *pallida Lour. 1 1 o, n. 42. (1 01 ). *parviflora Wall. 102, n. 3. (99). *petiolataRoxb. 1 02, n. 4.(99). ♦plicata Wall. 1 05, n. 1 2. (1 00). *poi'phyrotaenia Zipp. 114, n. 40. (101). porphyrotanica Zipp. 114, n. 40. porphyrotannica Horan. 114, n. 40. pseudo-montana Grab. 10G, n. 17. *purpurascens Blume 106, n. 18. (100'. pusilla L. C. Rieh. 113. Ranadei Prain 440. ♦reelinata Roxb. 105, n. 13. (100). ♦Roseoeana Wall. 103, n. 6. (24 Fig. 6, 25, 100). ♦rotunda Lour. 1 1 4, n. 41 . (32, 101, 109). rotunda L. 34, 82, 115. *rubescens Roxb. 113, n. 37. (33, 101). rubrieaulis Link 113, n. 37. sessilis Rieh. 1 1 3. *silvestnsRidl.104,n.<0.(100). *sparganiifolia Gagnepain 103, n. 8. (100, 103, n. 7 . speciosa Link 110, n. 27. ♦strobilifera Wall. 102, n. 2. (99). strobilina Wall. 1 02, n. 2. *sumatrana Miq. 109, n. 22. (100). ureeolata L. C. Rieh. 1 1 5. viridiflora Roxb. 108. ♦xanthorrhiza Roxb. 1 1 2, n. .S 3 . (101). *zedoaria (Bergius) Ro.seoe 110,n.27.(9, 3:^,101,109, 258, 239). Zcdoaria Roxb. 33, 87, 111 n. 30. zerumbet (Koenig) Roxb. 33, 110, n. 27; 112. Curcumin 9. Cureuma-Papier 32. Curry-powder 32. Cylindrobotrys K. Sehuni: (sect.) 343, 336. CylindrostachysK. Sehum. (sect.) 363, 366. Cyphostigma'^Benth. 269, n. 24. (6, 11, 29, 163, 236, 2'.6, 270, 275, 439). *Gurtisii (Bak.) K. Sehum. 272, n. 4. (270, 273;. *diphyllum K. Sehum. 272, n.6. (6, 12.S9Fig.12,270\ A. Eng 1er, Das Pflanzenreich. *exsertum Scortcch. 272, n. 3. (-270). ♦kandariensc K. Sehum. 273, n. 10. (270). ♦latiflorum (Ridl.) K. Sehum. 274, n. 13. (270, 275). ♦longitubum (Ridl.) K. Sehum. 274, n. 11. (270). ♦multiflorum Ridl. 273, n. 7. (270). ♦pedicellatum K. Sehum. 271, n. 2. (270). *pubeseens (Ridl.) K. Sehum. 274, n. 14. (270). pulchellum Hook. f. 12. ♦pulchellum (Thwait.) Benth. 270, n. 1. (258, 270, 271 Fig. 34). ♦Sehmidtii K. Sehum. 274, n. 12. '270). ♦serpentinum (Bak.) K. Sehum. 272, n. 3. (270). ♦stoloniflorum K. Sehum. 273, n. 8. (270). ♦sureulosum K. Sehum. 273, . n. 9. (1^, 270). dadigogo 210. daneing opera girl 18. Densiflorac K. Sehum. (ser.) 225. Diehorisandra radicalis Nees et Mart. 379, 420. Didymanthus K. Sehum. (seet.) 363, 366). Dieramalpinia K. Sehum. (sub- gen.)13,60, 309, 310, 324, 343, 348, 350, 367. Dietriehia Giseke 165. Dimerocostus 0. Ktze. 425, n. 36. (18, 27, 378, 379, 427). *Gutierrczii 0. Ktze. 427, n. 2. (11_, 425). strobilaeeus 0. Ktze. 427, n. 1 . *uniflorus (Pocpp.) K. Sehum. 427, n. 1. (11,12,425, 426 Fig. 50). Diraeodes Blume 187, 200. javanica Blume 201. Dirhaeodes Lem. 187. Donacodes Blume 187, 200. alliaceum Teysm. et Binn. 179. elongata Teysm. et Binn. 1 92. inearnata Teysm. et Binn. 192, 193. macroeephalaZoll. 177, 201. minor Teysm. et Binn. 1 92, 193, 199. paludosa Blume 200. pininga Blume 201. rosea Teysm. et Binn. 229. rubra Blume 250. tomcntosa Blume 201. Pwalang Blume 201. dongos 221. dongtak 178. dooikesha 236. IV. 46. I doro-lerrah 198. Dsehedsehwar 33. dsjooka 1S3. Dymczewiczia Horan. 165, 166. capitata Horan. 167. marginata Horan. 167. j Dymczewiczia (Horan.) Benth. (sect.) 166, 187. Elettari 267. I Elettari Rheede 34, 269. Elcttaria Blume 187. Elettaria Maton 267 , n. 23. (25, 34, 165. 200, 223, 239). ! alba Blume 201. atropurpurea Teysm. et Binn. I 266. I cannaeearpa Wight 251. i *cardamomum Maton 268, n. 1. (12, 32, 34, 187, 200, 258, 259, 267, 268 Fig. 33). var. major Thwait. 269, n. 2. coecinca Blume 197, 199. var. B. 200. costata Horan. 198. Diepenhorstii Teysm. et Binn. 265. floribunda Thwait. 232. foetens Blume 200. glaberrimaZoll. etMorr. 197. 201. hemisphaerica Blume 263. involucrata Thwait. 228. linguiformis Schult. 197. ,• macroecphala Miq. 177, 201. ♦major Smith etRees 269, n. 2. (32, 187, 200, 267). media Link 198. minor Blume 199, 200. minuta Blume 197. mollis Blume 201. musaeea Horan. i29, 259. nemoralis Thwait. 2^2. paUida Blume 264. paludosa Miq. 200. pininga Miq. 201. rubra Miq. 230. ruleseens Thwait. 322. Seottiana F. Müll. 194. solaris Blume 264. speciosa Blume 23, 262. tomcntosa Miq. 201. ? walang Miq. 201. Eleltariopsis Bak. 25, 222, 23C, 242, 269, 270. Curtisii Bak. 272. cyaneseens Ridl. 440. cxserta Bak. 272. latiflora Ridl. 274. longituba Ridl. 274. pubeseens Ridl. 274. Schmidtii K. Sehum. 274. serpentina Bak. 272. Elettariopsis (Bak.) K. Sehum. (sect.) 270, 2-2. 29 450 Register. ella 497, 236. Epicostus K. Schum. (sub-jon. 381, *14, 447. Emdlia Gisekc 99, 410. Ethaniuin 0. Ktzc. 2S2. Rlhaniuni Salisb. 3r>, 382, 288. africanuin K. Schum. 294. cincinnalum K. Schum. i95. Eltlingera Giseke 222. Eualpinia (subgcn.) 317. Euaiiiomum K. Schum. (scct.) 222, 223. Euamomuni Bcnlti. (sect) 234. EubractcaK. Schum. (soct) 843, 352. Eucamptandra K. Schum. (scct) 63. Eucor.lus K. Schum. (subgcn.) 379, 384, 443, 447. Eucurcuma K. Schum. (subgen.) 400, 404. Eucypliosligma K. Schum. (sect.) 270. Euosmianlhus K. Schum. (sub- gen.) 42, 49. Enrystjles Wawra 437. ♦cotylcdon Wawra 437. Exanlha Horan. (sect.) 4 00, 4 09, 440. Klos Paradisi K. Schum. (scct.) 333, 33t. Gagnepalnia K. Schum. 4 29, n. 4 5. (6, 7, 4 3, 4 4, 4 26;. ♦Godefroyi (Baill.) K. Schum. 4 30,n. 3. (129. 4 34 Fig. 4 8). ♦Harmandii (Baill.) K, Schum. 4 29, n. 4. (7, 4 29). ♦Thoreliana (Baill.) K. Schum. 4 30, n. 2. (7, 4 29, 4 34 Fig. 4 8). Galanga Salisb. 308. Galanga 33. Galanga-Wurzel 33. Galgantwurzel 9, 33. galoba 432, 355. Galoba laki 346. Gamorhilus Lestiboud. 40. speciosus (Wall.) Lestib. 54, n. 26. Gandaseüli 48. Gandasuli Rumph. 44. Gandasuli 45. Gandasulium (scct.) 4 3, 49. Gandasulium 0. Ktze. 40. Gandasulium Rumph. 35. Gandasulium ;Horan.)K. Schum. (subgen.) 44, 42, 44. Gastrochilns Wall. 94 , n. 8. (29, 36, 40, 65, 84, 82, 85, 86, 95). affine Wall. 95. *albo-luteum Bak. 92, n. 8. (94). '''albo-sanguincum Ridl. 93, n. 8. (92). *anj,'Ustifolium Hallior f. 93, It. 7. '92 . 1 "^anomalum (Hallicr f.) K. Schum. 92, n. 2. (94). bilubum Kidl. 84. caluphvllum Hidl. 80. I cUvale'Ridl. 84. concinnum Ridl. 80. *(:urfisiiBak.ii5,n.42. (79,92). Ilallieri Ridl. 92, n. 2. I *javanum K. Schum. 9i, n. 1 3. (92. Jenkinsii Wall. 95. lancirolium Ridl. 80. ♦longillorum Wall. 95, n. 44. (92, 94 Fig. 4 3, 95). longipes King et Prain 79. minus Bak. Hfy. oclirolcucum Ridl. 75. *oculalum Ridl. 92, n. 4. (94). panduratum Ridl. 82. ♦parvulum Wall. 92, n. 4.(94). ♦pulchcrrimum Wall. 93, n. 5. (94, 93—95). ♦rubro-luteum Bak. 93, n. 6. (92). Scaphochlamys Ridl. 84. speciosum S. Kurz 95. ♦tiliifolium Bak. 94, n. 4 (f. (92). ^lillandsioidcs Bak. 94, n. 9. (92, 94). Gcanthus Blume (sect.) 223, 259. Geanthus Rcinw. 222. Gcbcthcuschrccke 464. Gelb Wurzel 32. Geocallis Horan. 2i2. fasciculata Horan. 24 4. Gcocharis K. Schum. (sect.) 363, 365. (ÜCOStacliy 8 Ridl. 2 7 7, n. 26. (4 2, 2."), 62, 4 65, 24 6). ♦dccurvata (Bak.) Ridl. 277, n. 4. (277, 278). *clegans Ridl. 278, n. 2. (277). ♦penangensis Ridl. 278, n. 3. (277). ♦rupestris Ridl. 278, n. 4. (277). *sccunda (Bak.) Ridl. 278; n. 8. (277). Geostachys Bak. (subgen.) 309. Gcthyra Salisb. 282. occidentalis Salisb. 299. gimgembro marron 286. gingenge 209. Gingibre 56. ginguonga 207. Gissanthe Salisb. 378. Glissanthe Steud. 378. Globba Andr. 4 61. Globba Hook. f. et Thoms. 4 34, n. 2; 4 35, n. 3. Globba Hook. f. 4 38. Globba Law, Hook. f. et Thomson 4 45. Qlobba L. 4 82, n. 4 6.(2, 8,4 4, 45, 48—20, 25,28,35,38, 447, 421, 427, 429, 432, 4 50, 4 56, 4 57, 4 60, 4 63, 27y, :»4.i). ♦adhaerens Gagnepain 14*i. n. 47. (147, 454). alba Zippcl 4 60. *albifloraRidl. 4 44 , n. 23. 4 3 v. 4 43). ♦albo-bracteata K. Schum 452, n. 54. (148). ♦Andcrsonii C. B. Clarke 4 ^v n. 4 5. ;134, 136 Fig. 1 «• aphylla MU]. 4 37. *arracanensis Kurz 4 39, n. 1 -i (434). ♦alro-sanguinea Teysm. «t Binn. 4 52, n. 53. (4 48, 4 52). ♦aurantiaca Miq. 4 51, n. 50. (146, 148, 455, 157). ♦Barlhci Gagnepain 4 59, n. 70. (4 55, 4 56, 4 60). Beaumetzii Heck. 25, 26, 205. "^bicolor Gagnepain 4 57, n. 65. (4 55). ♦brachyanthera K. Schum 442, n. 24. (139). brachycarpa Bak. 4 52, n. 5;i. bractcata Hb. Heyne 4 54, n. 59. bracteolata Horan. 4 60. ♦bracleolata Wall. 4 42, n. 25. (<40). bracteosa Horan. 4 54, n. 59. ♦brevifolia K. Schum. 4 45, n. 33. (143, 445). ♦bulbifcra Roxb. 4 54, n. 59. (49, 4 48, 4 53, 4 54). ♦bulbosa Gagnepain 4 37, n. 7. (4 33). ♦calophylla Ridl. 4 46, n. 37. (4 43). '''cambodgensis Gagnepain 4 58, n. 68. (4 55). ♦campsophyllaK. Schum. 1 4 5, n. 85. (143, 4 45). '*'canarensis Bak. 4 54, n. 58. (4 48). Careyana Roxb. 4 35, n. 4. ♦cernua Bak. 4 49, n. 45. (4 47j cernua Ridl. 153. ♦chinensis K. Schum.4 53,n.5<''. (4 48). »ciliata Jack 4 43, n. 28. (4 40). ♦Clarkci Bak. 4 34, n. 2. (4 83, 4 36 Fig. 4 9). coccinca Hort. 4 52, n. 58. colpicolaK. Schum. (= kolpi- rola) 4 36 Fig. 4 9, 147. crispa Rumph. 238, 239. cuspidafaNees ctMart. 4 61 '. dubia Horan. 160. ♦ectobolos K. Schum. 156, n. 64. (4 86 Fig. 4 9, 4 54). ♦elegansRidl. 4 42,n.27.(4 40 . erecla Redoule 3.'J8. cxobolos (= cc.lobolus) 8. cxpansa Wall. 4 4 4, n. 31. ♦floribunda Bak. 438, n. 13. (484). m Register. 451 ♦globulifera Gagncpain 158, n. 66. (4 55, 158). *gracilis K. Schiim i 45, n. 34. (U3). graminifolia Gagnepain 150, n. 48. *Hasscltii Boerlagc et van Hasselt 151, n. 51. (148). *heterobractea K. Schum. 1 59, n. 71. (2 Fig. 1, 8, 26, 136 Fig. 19, 135, 157,160, 205). Hookeri G. B. Clarke 134,138, n. 11. hura Hook, et Arn. 318. Hura Ro'xb. 144, n. 31. japonica Thunb. 326. *jntegra Ridl. 1 47, n. U. (1 43). *KeithiiRidl. 147, n. 42. (147). Kingii Bak. 141, n. 21. *kolpicola K. Schum. 149, n. 46. (136 Fig. 19, 147). ♦Icucantha Miq. 142, n. 26. (136 Fig. 19, 140). longa Rumph. 230. macranthera K. Schum. 134, n. 1. ♦macrocarpa Gagnepain 144, n. 30. (143). *macroclada Gagnepain 134, n. 1. (133, 186 Fig. 19). *maculata Blume 140, n. 20. (139, 141, n. 22). var. stricta Blume 1 48,n.4 4. ♦malaccensis Ridl. 146, n. 38. (143). mantifera Sims 1 61 . mantiformis Horan. 1 61 . marantina Blume 159, n. 69. *marantina L. 156, n. 62. (8, 26, 35, 136 Fig. 19, 155, 156—158). marantina Meyen ms. 156, n. 61. marantina Presl 159, n. 71. marantina Wall. 154, n. 59. raarantinoides Wight 154, n. 59. ♦montana Ridl. 147, n. 41. (143). montifera Steud. 161. ♦multiflora Wall. 138, n. 12. (134, 141, n. 22). nutans L. 33, 35, 157, 161, 353, 355. nutans Redoute 339. *oligantha Miq. 148, n. 44. (147). ♦ophioglossa Wight 1 3 7, n. 1 0. (134). *orixensisRoxb.135,n. 3.(125, 133, 136 Fig. 19, 370). orixensis Wall. 1 35, n. 4 ; 1 35, n. 5; 137, n. 10. pallidiflora Bak. 142, n. 26. ♦panicoides Miq. 141, n. 21. (137, 139). ♦parva Gagnepain 157, n. 63. (155, 159). ♦parviflora Presl 146, n. 36. (143, 145). var. brevifolia K. Schum. 145, n. 33. parviflora Vidal y Soler 1 4 5, n. 35. ♦patens Miq. 151, n. 49.(148). ♦pauciflora King 148, n. 43. (147). ♦pendula Roxb. 141, n. 22. (139, 160). pendula Wall. 135, n. 6. ♦perakensis Ridl. 157, n. 64. (155). platycarpa Bak. 146. ♦platystachya Bak. 1 44, n. 32. (132, 133, 143). ♦polyphylla K. Schum. 140, n. 17. (139). pulchella K. Schum. 161,315. purpurata Vieill. 1 63. purpurea Andr. 161. ♦pyramidata Gagnepain 146, n. 39, (143). ♦racemosa Smith 135, n. 5. (133, 139). racemosa Wall. 134. radicahs Roxb. 161. refractibulbigera O.Ktze.1 60. *rosea Gagnepain 153, n. 60. (133, 154, 159). saltatoria Roscoe 161. SchomburgkianaHook.f.1 57. ♦Schomburgkii Hook. f. 153, n. 57. (8 Fig. 2, 148, 149, 153 Fig. 21). Schomburgkii K. Schum. 1 49, n. 46. secunda Horan. 160. ♦sessiliflora Sims 135, n. 4. (133). *siamensis Heinsl. 150, n. 48. (147, 150 Fig. 20, 151). silvestris major Runiph. 33. silvestris minor Rumphius 35, 353. spathulata Roxb. 163. stenothyrsa Bak. 141, n. 21. ♦strigulosaK. Schum. 1 37,n. 8. (133). ♦strobilifera Zoll, et Mor. 1 59, n. 69. (153, 160j. ♦subscaposa Coli, et Hemsl. 143, n. 29. (143). subsessihs Nees et Mart. 1 61 . ♦substrigosa King 1 38, n. 1 4. (134). subulata Roxb. 161. ♦timorensis K. Schum. 160, n. 72. (8, 155). *trachycarpa Bak. 152, n. 55. (148). ♦uliginosa Miq. 1 37, n. 9. (1 33). ♦urophyUa K. Schum. 140, n. 19. (139). *ustulata Gagncp. 158, n, 67. (155). var. «. hirtclla Gagnepain 158, n. 67. uviformis L. 35, 157, 161, 367. ♦variabilis Ridl. 152, n. 52. (148). velulina Wall. 1 38, n. 1 i. ♦versicolor Smith 144, n. 31. (1H2, 133, 143). ♦villosula Gagnepain 150, n. 48*^. (147). violacea Gagnepain 1 49,n.47. 151. ♦violacea Ridl.1 40, n. 1 8. (1 39). vulgaris Rumph. 230. ♦Walhchii Bak. 1 33, n. 6. (1 33, 137). Zollingeri Gagnepain 159, n. 69. Globbeae (). G. Peters, (trib.) 1 4, 28, 38, 39, 126, 324. gogo 210. gogüi 209. goppas 312. Gottesanbeterin 161. grana de macaco 404. grana paradisi 32. Guillainia Vieill. 129, 163, 323, 324. purpurata Vieill. 14, 28, 323, 324. Guillainia (Vieill.) K. Schum. (sect.) 310, 323. haliya 172. haliya k'ra 141. haliya utan 141. hamma 221. hamuki 436. hana myoga 326. hang gassan 192. Haplanthera Horan. (sect.) 132, 133, 135. Haplochorema K. Schum. 88, n. 7. (14,40,65,74,75,76, 80, 92). ♦extensum K. Schum. 91 , n. 6. (88). ♦gracilipes K. Schum. 90, n. 3. (88). ♦ohgospermum K. Schum. 90, n. 2. (88). ♦petiolatum K. Schum. 90, n.4. (88). platyphyllum K. Schum. 90. ♦polyphyllum K. Schum. 88, n. 1. ♦uniflorum K. Schum. 90, n. 5. X (17, 88, 89 Fig. 12). Hedychieae 0. G. Peters, (trib.) 38, 39, 81, 164. Hedychium Koenig 40, n. 1. (2, 3,13,16,17,19,23,28—30, 33,35,36,39,49,60,61,73, 376). acuminatum Roscoe 5 0 , n.1 7 , 29+ 452 Regster. ulbuni Buch.-Hain. 44, n. 4. angustifuliuiii Bot. Reg. 53, n. 22. angusUfolium Roxb. 53, n. 81 . anguslifüliuni Wall. 53, n. 21 . ♦auranliucurn Wall. 53, n. 22. aiireum Bak. 48, n. 10. *aureuin C B. Clarke et Mann 49, n. 14. (42). aureum K. Schum. 47, n. 1 0 ; 48. barbatum Wall. 58, n. 37. candidum Wall. 59. carneum Roscoe 53, n. 21. cemuuni Wight 60, n. 16. ♦chrysoleucuiii Hook. 46,n. 5. (40. ♦coccineum Buch.-IIam. 51, n. 21. (42, 54, 59). var. y. angustifoliuin (Roxb.) Bak. 53, n. 21. var. (f. carneum (Roscoe) Bak. 52 Fig. 9, 53, n.21; 54. var. ß. longifolium (Roscoe) Bak. 53, n. 21. var. «. squarrosuni Bucb.-Ham. 53, n. 21. var. ß. Wall. 54, n. 25. «occineuin Roxi). 2.1, 53. coccineum Wall. ß. 58, n. 37. '*'collinum Ridl. 50, n. 18. (42, 51). ♦coronarium Koenig 44, n. 1. (13,21,22 Fig. 5, i3, 27, 3:», 41, 43 Fig. 8, 4r), n. 3; 46, n. 5; 47, n. 7). var. ß. Horan. 46, n. 4. var. y. Horan. 46, n. 5. var. chrysoleucuni Bak. 4 6, n. 5. var. flavescens Bak. 46, n. 4. var. flavum Bak. 45, n. 8. var. maximum Eichl. 4 4, n. 1. var. nmximum Bak. 4", n. 2. var. uropbyllum Bak. 45. n. 3. ^crassifoiium Bak. 55, n. 28. (44). ♦densinonim Wall. 49, n. 15. ('•2). dcnticiilatum Ridl. 60. claium Horan. 58, n. 37. ♦clatuni R. Br. 54, n. 2.'). (42). var. orgvale Horan. 58, n. 37. ' ♦ollipticum Buchan.-Ham. ^7, n. 8. (41). ♦Elwcsii Bak. 46, n. 6, (41). ♦crytliroslemon K. Schum. 47, n. 10. (4S, 48 Fig. 8, 48, n. 11). fastigialum Wall. .7 n H. ♦flavescens Carey 46, n. 4. (41, 50). flavescens Lodd. 50. flavescens Roscoe 48, n. 10; 51. flavum Bot. Magaz. non Roscoe 46, n, 4. ♦flavum Roxb. 4 5, n. 3. (30, 41). formosum Wall, 59. Gandasulium Buch. -Hain. 44, n. 1. ♦Gardnerianum Roscoe 5G, n. 30. (21, 22 Fig. 5, 44 . var. ß. Horan. 54, n. 26. Gardnerianum Wall. 34, 53, n. 22; 54, n. 26. giganteum Wall. 59. glaucum Roscoe 57, n. 33. (44, 50, 57). ♦Gomezianum Wall. 55, n.29. (44). ♦gracile Roxb. 56, n. 32. (44, 49, 57). var. ß. Horan. 57, n. 33. var. glauca Bak. 57, n. 33. grandiflorum Reg. 59. ♦gratum Wall. 54, n. 24. (42). ♦Griffithianum Wall. 58, n. 35. (44). ♦HasselUi Blume 4 8, n. 1 2. (4 2, 47, n. 9; 49). var. u. siinile (Blume) K. Schum. 48, n. 12. helvolum Steud. 59. licteromalluinLindl..')7,n.34. ♦Hookeri C. B. Clarke 49, n. 1 3. (42). Horslieldii Wall. 61. javoyanum Horan. 59. linguluhim Has.sk. 44, n. 1. ♦longicornulumGrifl'. 55,n.27. (44, 65). longifolium Roscoe 53, n. 21 . ♦luteum Bak. 63, n. 23. (42,. ♦inacrorrhizum Ridl. 56, n. 3 1 . (44). ♦marginatum C. B, Clarke 46, n. 7. (41). ♦maximum Roscoe 45, n. 2. (41, 44). iiiicrochilus Ridl. 61. ♦oblongumK. Schum. 48, n.1 1. (42;. palembanicum Miq. 376. palUdum Regel 56, n. 30 ; 5^'. ♦peregrinnm N. K. Brown 59. n. 88. (30, 4 4). ♦philippinense K. Schum. 47, n. 9. (41). Prophetae Buch.-Ham. 44, n. 1. Roscooi Wall. 53, n. 22; 59. ♦Roxbnrgliii Blume 58, n. 36. (44, 59). RoxburghiiSieb.60,n.17; 59. scaposum Nimmo 72. Sieboldii Wall. 60, n. 17; 59. simile Blumo 48, n. 12. Spanogheanuiii Wall. 59. ♦.'^pcciosum Wall. 54. n. 2f'.. (42, 59). ♦.spicalum Ham. 50, u. 17. (42). var. ß. acuminalum Wall. 50, n. 17. var. khasianum C.B.Clarkc 50, n. 17. spicatum Smitli 59. ♦stenopetalum Lodd. 58, n. 37. (44). sulphureum Wall. 45, n. 3; 46, n. 4. j sumatranum Miq. 876. sumatranum W. Jack 59. tavoyanum Horan. 59. ■ ♦tcnuiflorum (Bak.) K. Schum. I 51, n. 20. (42, 50). ♦thyrsiformo Ham. 57, n. 34. (44). tocucho Buch.-Ham. 57, n. 34. trilobum Wall. 69. uropbyllum Lodd. 45, n. 3. ♦venuslum Wight 50, n. 16. (42). ♦villosum Wall. 51,n. 19. (42, 43 Fig. 8, 51, 58, 59). var. tcnuiflorum Bak. 51. Hehconia 348. hellc-lah damon 239. ! Hellcnia Willd. .S08, 312, 341. ! abnormis Lindl. 308. ; alba Kew Ind. 2;i8. I alba Willd. 316. allughas W^illd. 344. aqualica Horan. 341. arcliflora F. Mucll. 346. bracleala Hluine 324. coerulca R. Br. 346. rufa l»resl 361. grandiflora Retz. 398. melanocarpa (sphalm. n»» - galocarpa) Tcysm. etBinn. 315. pubiflora Benth. 318. scabra Blume 316. Hellcnia ReU. 378. Hcllenia(Willd.) K. Schum. (sccl . 309, 310. 312, 316. Hcllwigia Warb. 348. pulchra Warb. 348. Homiorchis Baill. 129. Heniiorclils Sulp. Kurz 127, n. 14. (6—8, 13, 14, 126). buriiianica Bak. 128, n. '{. ♦burriianica S. Kurz 128, n. i. (127, 128). Godefroyi Baill. 180. Harmandii Baill. 12'» ♦Pantlingii King 127. i 127, 131 Fig. 18,. ♦rhodorrhachisK.Schum.lis, n. 3. (17,124 Fig. 17, 127 . Thoreliana Baill. lao. Register. 453 Ilerba spiralis liirsuta Rumph. 898. Ilorba spiralis laevis Rumph. 398. llcritiera Rotz. 308. alba Retz. 316. allughas Retz. 344. aquatica Retz. 341. Hitchenia Wall. 96, n. 9. (36, 39, 40). *Careyana (Wall.) Benth. 96, n. i. (96, lia). *caulina Bak. 97, n. 3. (96, 97). *glauca Wall. 96, n. 2. (96, liö). miisacea Bak. 97. Roscoeana Benth. 103. Hitchinia Horan. 96. Hitcheniopsis Bak. (subgen.) 99, 101, 103. Ilornstcdtia Bak. (subgen.) 1 87. Hornstedtia Juss. 187, Hornstedtia Retz. 187, n. 19. (11, 12, 2ö, 29, 164, 188, 200, 222, 255, 259, 260, 370, 371). ♦affinisRidl. 195, n. 17.(189). albo-marginata Ridl. 192, n. 5. ♦araneosa (Bak.) K. Schum. 196, n. 20. (189). biorgyalis (sphalni. = tri- orgyalis) 189. *conica Ridl. 193, n. 11.(189). *costata (Roxb.) K. Schum. •198, n. 27. (189, 370). *elongata (Teysm. et Binn.) K. Schum. 192, n. 7. (188, 193, 201, 255). *Fenzhi (S. Kurz) K. Schum. 195, n. 19. (188, 189). *foetens (Blume) K. Schum. 200, n. 33. (191, 370). fulgens Ridl. 2G2. *grandisRidl.194,n.12. (189). *IIavilandiiK.Schum.193,n 9. (188, 192). impcrialis Ridl. 262. *Ieonurus (Koenig) Retz. 198, n. 28. (191, 195). *linguiformis(Roxb.)K. Schum. 196, n. 23. (189, 196). *Ioroglossa (Gagnepain) K. Schum. 196, n. 22. (189). ♦lycostoma (Lauterb. et K. Schum.) K. Schum. 194, n. 14. (189, 190 Fig. 25). *macrocheilus (Griff.) Ridl. 198, n. 26. (189). *macrodus (Scortech.) K. Schum. 191, n. 3. (188). Maingay i Ridl. 266. *mcgalocheilus (Griff.) Ridl. 199, n. 29. (191). *metriocheilus (Griff.) Ridl. 199, n. 30. (191). ♦minor (Blume) K. Schum. 1 99, n. 31. (191, 370). ♦minuta (Blume) K. Schum. 197, n. 25. (189). *ophiuchus Ridl. 194, n. 13. (189). *paludosa (Blume) K. Schum. 200, n. 32. (187, 190 Fig. 25, 191, 197, H70). *pauciüora Ridl. 195, n. 18. (189). *penicillata K. Schum. 193, n. 10. (188). *phaeochoana K. Schum. 1 91 , n. 4. (188). pinanga (Blume) K. Schum. 187. *punicea (Roxb.) K. Schum. 197,n.24.(189,190Fig.25, 370). *pusillaRidl. 191, n. 1. (188). *rGticulata K. Schum. 1 93, n. 8. (188, 190 Fig. 25). *sarawacensis K. Schum. 1 91 , n. 2. (188, 190 Fig. 25). *Scottiana (F. Müll.) K. Schum. 194, n. 15. (25, 189). *scyphifera (Koenig) Steud. 195, n. 16. (194, 199). scyphiphora (sphalm. = scy- phifera) -189. scyphus Retz. 195, n. 16. *sphaerocephala (Bak.) K. Schum. 1 92, n. 5. (1 88). ♦triorgyalis (Bak.) Ridl. 196, n. 21. *velutina Ridl. 1 92, n. ß. (1 88). venusta Ridl. 264. hunje 262. hunje bener 262. hunje leuwüng 263. hunj e reuma 262. hunje warak 264. Ilura Koenig 35, 132. Siamensium Koenig 144. Jacuacanga 403. Jacuanga Lestiboud. 378, 4 00, 403. Jaegera Giseke 165. jakolo mpomale 205. jamma mioga Kaempf. 326. Javana K, Schum. (sect.) 344, 359. Jinuma Somoku Dzusetzu 326. Ingwer 31, 34. Inscyi Kua Rhecde 171. Insel-Alpinia 318. Integrae K. Schum. (ser.) 223, 241. j u d w a r 111. Iwaraki Hondzo Isufu 326. Kaba haldi 112. kadja goa 359. Kaempfera Gagnepain 63. Kaempfera L. 64, n. 6. (4, il, 14,17—19,27,28, 30, 34, 38, 40, 62, 65, 73, 75, 81, 82, 85, 88, 9i, ^V, ^29, 379). ♦aethlopica (Solms) Bcntli. 69, n. 6. (20, 22 Fig. 5, 66 Fig. 10, 67—69, 7r. var. «. angustifolia Ridl, 70, n. 6. aclhiopica (Schwfth.) K. Schum. 19, 28, 20. ♦Andcrsonii Bak. 74, n. 45. (77). ♦angustifolia Roscoe 86, n. 50. (77). anomala Ilallior f. 14, 92. ♦atrovircns N. E. Brown 83, n. 38. (17, 77). ♦biloba (Ridl.) K. Schum. 81, n. 32. (76). ♦brachystemon K. Schum. 71, n. 9. (17, 66 Fig. 10, 67,72). ♦calophylla (Ridl.) K, Schum. 80, n. 27. (76). *campanulata (0. Ktzc.) K, Schum. 85, n. 47. (77). ♦candidaWall. 87,n. 53. (87). ♦Carsonii Bak. 68, n. 2. (67). ♦clivalis (Ridl.) K. Schum. 81, n. 33. (76), ♦coenobialis Ilance 74, n, 14, (73). ♦concinna Bak. 80, n. 28. (76). Crawfordia Wall. 82, n. 36. ♦Cumingii K. Schum, 80, n. 30. (76). ♦decus silvae Ilallier f. 79,n.26. (14, 76). ♦Dcwevrei de Wild, et Dur. 71 , n. 7, (67). diversifolia Link 82, n. 37. ♦elegans Wall. 82, n. 36, (76). ♦Ethelac J. Medley Wood 71 , n. 8. (28, 67). Evae Briq. 28, 70, n, 6, ♦l'allax Gagnepain 437, n, 55^. ♦fissa Gagnepain 87, n, 55. (87, 437). ♦galanga L. 77, n. 1 9. (29, 32— 34, 75, 79, 371). var. (c. latifolia Donn 78, n. 19. Galanga Willd. 78, n. 19. ♦Gilbertii Bull 86, n, 52, (77). ♦glauca Ridl, 7S, n. 22. (75). ♦gracilhmaK. Schum. 74,n.1(i. (73). humilis Sahsb. 77, n. 19. ♦involucrata King 85, n. 46. (77, 85). ♦Kirkii (Hook, f.) K. Schum. 68, n. 3. (23, 67, 69, 72). ♦lancifolia (Ridl.) K, Schum, 80, n, 29, (76). laurifolia Ridl. 81, ♦linearis Wall. 73, n. 13. (73, 74). longa Jacq, 87, n. 54. longifolia (sphalm, = ovali- folia) 76. ♦longipcs (King et Prain) K. Schum. 79, n. 25. (76). 454 Register. *niacroch]amys Bak. 85, n. 49. (77). ♦macrosiphon Bak. 74, n. iO. (67). ♦iiialaccana (Bak.) K. Schum. 8<, n. 3^ (76, 80). ♦inarginala Carey 78, n. 20. (75). ♦minor (Bak.) K. Schum. 8G, n. .^<. (77). ♦nalalcnsis Schlechter et K. S.lumi. 72, n. n. (1, iS, 23, 28, 6G Fig. 10, 68;. ♦ochroleuta (Ridl.) K. Schum. 7.->, n. <8. (73). oligospermaK. Schum. 65,90. ♦ornala N. E. Brown 83, n. 39. (77). ♦ovahfohaRoxb.82,n.37.(87). ovala Roscoe 82, n. 35. *pandurala Roxb. 82, n. 35. (32, 76, 80, 84, 94, H5). Parishii Hook. f. 83, n. 37. »parvillora Wall. 78, n. 21. (75). parvula Bak. 63. parvula King 73. ♦lMiilippiana(Diclr.)K. Schum. 85, n. 48. (77). planlaginifolia Salisb. 77, n. 49. ♦pleianllia K. Schum. 69, n. 5. (67). ♦PrainianaKing84,n.44. (77). *pul«l"ii Hidl. 79, n. 24. (75). ♦purpurca Kocnig 81, n. 34. (76). ♦Roscoeana Wall. 78, n. 23. (75, 79, 79 Fig. H). Roscoei Wall. 78, n. 23. ♦rosea Schweinf. 68, n. i. (2i Fig. 5, 30, 67, 68). ♦rotundaL. 87,n. 54. (34, 87, 88). Roxburghiana Schult. 86, n. 50. scaphochlamys Ridl. 76. ♦.sc.iposa (Nimmo) Benlh. 72, n. 12. ♦sccunda Wall.74, n. 17. (73, 425). sessilis Koenig 77, n. 19. ♦sikkimcnsi.s King apud Bak. 74, n. 15. (73). ♦siphonantha King 8t, n. 42. (77). ♦spcciosa Bak. 88, n. 40. (77). spoctabilis Benlh. et Hook. f. 421. ♦stcnopctala K. Schum. 69, n. 4. (28, 67). ♦undulata Teysm. et Binn. 83, n. 41. (77). vorsicolor Salisb. 87, n. 54. ♦viltata N.E. Brown 8*, n. 43. (77). Kacmpferia Hook. f. 417. Kaompforia L. 64. | kahu 32 I. | Kalowratia Prcsl (= Kolowratia) ' 352. I kamanghi 409. \ kantan 262. kantan hutan 359. Kapol 238. Kapul 238. karu 3i\. kattüp 409. Katsjula Kelonger Rhccde 77. Katu Insclii Kua Rhucdc 172. Katundu »i9. Kerkuin 99. Kiang-liang 33. Ki-lio 108. klongch 200. Kolowratia Trcsl 308, elegans IVesI 352. konj c 262. Kontjc 87, kontsjor 78. koost 378. Korarima 32, 221. Kumatakc-san 342. kumicttamo rionibo 151. kuntjc 78. kuntjoor 78. Kuscht 34. labuc 353. Ladja bctul 316. lagrima de moro etcscal- damao 45. lalang 111. lampong kctsjil 156. Lainpugium Horan. (scct.' 166, 168, 183. lanipujan 173. Lainpujanf.; Koen. 165. lampujang 173. lauip ujang pait 173. lanipujang wangic 175. Lanii)ujuni Huiuph. 172. »ilvestrc minus Rutnph. 156, 157. Lampuzium (sect.) 183. Languas Kocnig 8r>, 308. aquaticnm Koenig 341. chincnsis Koenig 317, 344. sylvcstre Koenig 341. vulgare Koenig 316. L a n k \v a s 316. lavandc-299. Laxibractcatae K. Schum. (ser.) 133, 147. Laxiflorae K. Schum. (ser.) 2i3. Lcptosolenia I'rcsl 312. Haenkci Presl 812. Leptosolenia (Presl) K. Schum. ! (sect.) 81 0, 312. j leutjiauw 376. Lobulatae K. Schum. (ser.) 223, 234. longuse 219. lungenge 209. i mabubü 209. Macroslemon Horan. (subg.) 42, 49. m&nn liehe Globb'a 316. mala 218. mala-hindschl-kua 34 G. Malankua Rhcedc 87. malo 374. mamoki 436. mamori 436. Mango- Ingwer 108. Manja-Kua Rheede 8i. Manitia Giseke 182. mantjierian 197. Mautisia Sims 161, n. 17. ls 127, 168). ♦saltatoria (Roscoe) Sims 1 «H , n. 1.(18, 161, 162 Fig. 22). ♦spalhulata (Roxb.) Roem. v\ Schult. 4G3, n. 2. (161. Maranta 14, 133. bicolor 17, 308. galanga L. 316. malaccensis Burm. 335, 35'.». Marantclla Horan. (scct.) 8, 1 9, 132, 133, 145, 147, 151. Maranloideac Gagncpain ;sor. 133, 154. Martcnsia Gisckc 308. massisoi 215. massussa 296. Mastigamomum K. Schum. (secl .) 12, 222, 236, 269. Mcdiocalcaratac K. Schum. (ser. 132, 133, 143. Mcdusula K. Schum. (sect.)-34 3. 351. megga 183. Mcistera Giscko 222, 255. mcroyan b'rchoch 141. meroyan tingal 141. Mesanlha Horan. (sect.) 6, 100, 104, 110. Metacostus K. Schum. (subgen. 879, 413. metle 368. me tlt bä 868. mjoga 183. mionga 183. mischqui-panquc 306. Miyo-ga S/omoku 183. NoilOCOStaB K. vSchum. 427, n. 37. (27, 378, 379). ♦Ulei K. Schum. 429. (428 Fig. 51). Monocystis Lindl. 308. Monolophus Wall. 73, D5. elegans Wall. 82. linearis Wall. 73. Philippianus Dictr. 85, scaposus Dal?;, li. secundus Wall. 74, Monolophus (Wall.) Bak. (siil- gen.) 11, 65, 67, 73. Monopicura K. Schum. 'yri. 344, 361. mori mori 436. morung elachi 241. Register. 455 mosasanga 387. muek 250. mukoke 392. Multillorao K. Schum. (ser.) 225. mum 374. mun gulu 214. MyriocraterK. Schum.(sect.)343, 356. Myrosma cannifolia Dammann 44. cannifolia L. f. 45. Nanochilns K. Sclimn. 376,n.33. (165). arrovicus Gagnepain 374. *palembanicus (Miq.) K. Schum. 376. (52 Fig. 9]. Naumannia Warb. 371. insignis Warb. 374. n dai-mapembue 293. ndulu 215. neel-kuntha 112. Nepal-cardamom 255. ngai mio 114. Nicolaia Horan. 259. imperialis Horan. 262. Odontjchiiim K. Schum. 59, n. 2. (16, 39). ♦denticulatum (Ridl.) K. Schum 60. (15,354 Fig. 42). Oliganthae K. Schum, (ser.) 223. OHgocincinnus K. Schum. (sect.) 344, 359. Orchidantha maxillarioides (Ridl.) K. Schum. 31. Paco Gaatinga Marcgr. 403. Paco caatinga, floribus amplio- ribus niveis et purpureis Plumier 401. Paco seroca 34. Paco seroca Marcgr. 35. pai yang pipinla 348. Paludana Giseke 222. Panniculatae K. Schum. (subser.) 283, 289. Paracostus K. Schum. (subgen.) 379, 381, 423, 424. P aradiesblume 33. Paradieskörner 32. Pauciflorae K. Schum. (ser.) 223. Peperidium Lindl. 282. Phaeomeria Lindl. 259, n. 22. (12,165,200,222,228,260, 266, 350). *atropurpurea (Teysm. et Binn.) K. Schum. 266, n. 1 3. (260). *chrysocaIyx K. Schum. 265, n. 10. (260, 265). *ciliata (Bak.) K. Schum. 266, n. 16. *Diepenhorstii (Teysm. et Binn.) K. Schum. -265, n.1 2. (260, 266). *fulgens (Ridl.) K. Schum. 262, . n. 2. (260). *fulviceps (Thwait.) K. Schum. 263, n. 6. (260). ♦grandiligulataK. Schum. 263, n. 3. (260, 265). *hemisphaerica (Blume) K. Schum. 263, n. 5. (26ü, 370]. imperialis Lindl. 262. ♦magnifica (Roscoc) K. Schum. 262, n. I. (11, 12, 25, 260, 261 Fig. 32, 263, 370). ♦Maingayi (Bak.) K. Schum. 266, n. 15. (262). ♦moluccana K. Schum. 266, n. 14. (262). ♦novo-guineensis K. Schum. 265, n. 11. (260, 266). *pallida (Blume) K. Schum. 264, n. 8. (260). *pyramidosphaera K. Schum. 263, n. 4. (260). ♦solaris (Blume) K. Schum. 264, n. 7. (260, 371). Thwaitcsii (= ciliata) 262. ♦venusta (Ridl.) K. Schum, 264, n. 9. (260). Phaeomeria Ridl. (sect.) 1 87, 259. phag 411. Phrynium obscurum Teysm. et Binn. 266. phtna roar 159. Phyllolepides K. Schum. (ser.) 431. piniin 193. pining 200, 201. pining kischr 192. pining landak "200. pining randj a 201. pining rangang 201. pining rangong 201. Plagiostachys Ridl. 375, n. 32. (4, 165). ♦lateralis Ridl. 375, n. 2. (375). ♦strobilifera (Bak.) Ridl. 375, n. 1. (375). Planera Giseke 378. Pleuranthesis Benth. (sect.) 1G6, 168, 181. Pleuranthodium K. Schum. (sect.) 310, 322. poko gingin 359. Polyanthae K. Schum. (ser.) 223, 225. PominerescheaWittmack27P, n. 27. (165). ♦Lackneri Wittmack 279, n. 1 . (279). ♦spectabilis (King et Prain) K. Schum, 280, n. 2. (279,280 Fig. 36). Probolocalyx K. Schum. (subg.) 13, 309, 310, 325, 363. Protanthium Horan. (subgen.) 67, 86, 437. Psychanthus K. Schum. (sect.) 310, 319, 365. pua birah 141. pua gajab 146. pua gaja h 240. pu a giimbur 151. IHl.l Ilij,!!! 240.) |.ii;i Im (lang 146. puii iiiiiiy.ik- 321. ; p iiu n II 111 k ;t II '^ 358. pua ri Ulli ah 146. pum ngo men 114. purunj niiia 389. Pycnanthus K. Schum. 'scct.) 343, 347. Pycnopyramis K. Schum. (sect. ; ' 310. Pyrgophyllum Gagnepain (sect.; 62, 63. Pyxa Noronha 378. Racemosae K. Schum. (subser ) 283, 301. Renoalmia Houtt. 35. Kenealinia L. f. 282, n. 29. (16, 18, 26, 27, 35, 38, 164, 165, 283, 306—308, 370, 371). ♦africana Benth, 294, n. 22. (290, 294, 295). ♦albo-rosea K. Schum. 293, n. 17. (290). ♦amoena A. Rieh. 284, n, 2. (284). ♦angustifolia K, Schum. 304, n. 44. (301). ♦Antillarum Gagnepain 286, n. 3. (284, 288, 307). var. «, grandiflora K. Schum. 286, n. 3, var. ß. puberula Gagnepain 286, n, 3. ♦batangana K. Schum. 295, n. 24. (290). ♦ßattenbergiana Cummins 289, n. \K (284, 289). ♦bracteosa Griseb. 306, n. 'i9. (302). ♦brasiliensis K, Schum. 305, n. 47. (285 Fig. 38, 301, 303, 305). ♦breviscapa Poepp. et Endl. 300, n. 36. ;291, 301, 370). ♦Cabraei De Wild, et Dur. 292, n. 14. (290), calcarata Andr. 308. calcarata Haw. 61, 338. cardamomummedium Sweet 308. caribaea Griseb. 288, n, 7. ♦chalcochlora K. Schum. 297, n. 30. (291). ♦chrysotricha Peters. 305, n. 46. (301). ♦cincinnata (K. Schum.) Bak. 295, n. 25, (285 Fig. 38, 290, 307, 308). ♦coelobractea K. Schum. 307, n. 52. (302). concolor D. Dietr. 308. ♦congoensis Gagnepain 292, n. 15. (290, 293). 456 Register. *oongolana De Wild, et Dur. in, n. <8. (290, 295). ♦dermalopclala K. Schum. 304, n. 43. (301. ♦Dewevrei De Wild, et Dur. 293, n. 4 9. (285 Fig. 38, 290). domingensis Horan. 299, n. 34; 370. ♦Englcii K. Schum. 293, n. 20. (290). orecta D. Dielr. 308. ery Ihroneura Gagnepain 292, n. U. exaltata Blanco 308, 352. ♦exaltata L. f. 296, n. 27. (26, 30,239.294,397,304,305, 306, 370, 374). exaltata 0. Peters. 302, n. 39. fasciculatum Roscoe 240. *Fi8(heri K. Sehum.294, n. 23. (290). *f1oribunda K. Schum. 300, n. 36^. (294). geniculata D. Dietr. 308. ♦geostachys K. Schum. 303, n. 44». (304). ♦goyazensis K. Schum. 303, n. 44. (304). gracilis Blanco 352. gracilis Peters. 297. ♦grandiflora Bak. 294, n. 4 2. (290, 308). ♦humilis (A. Rieh.) 0. G. Peler.s. 297, n. 29. (238, 294, 299, 303, 370). ♦hygrophila K. Schum. 284, n. 4. (283). *jal.'ipcnsis Gagnepain 287, n. 4. (284, 307). jamairensisHoran.299,n.34. ♦laxa K. Schum. 292, n. 4 6. (290). ♦Lehmannii K. Schum. 298, n. 33. (294). ♦longifolia K. Schum. 289, n. 4 0. (284). *longipcsK.Schum.305,n. 48. (302). ♦macranlha Pocpp. et Endl. 306. n. 50. (302, 370). ♦macrorolea K. Schum. 294, n. 24. (285 Fig. 38, 290). •Mannii Hook. f. 294, n. 4 3, (290). marantirolia D. Dictr. 308. *mexicana Klotzsch 300, n. 35. '291). ♦niirrantha K, Schum. 298, n. 3i. (294). minor Desf. 308. iniilica Salisb. 308, 327. nulans Andr. 308, 3.'J9. occidontalis (Swartz) Griseb. 287, 300. (370). var. ;'. longipcs O.G.Pelers. 300. n. 3:». occidentalis (Swartz) Horan. 299, n. 34'. *occidentalis Swartz) Sweet 299,n.34. (30, 34, 33, 285 Fig. 38, 291). ♦oligosperma K. Schum. 300, n. 37. (291). Orientalis (sphalm. = occi- dentalis) 30. paco-socora Horan. 299, 299, n. 34. paco seroca Griscb. 299. pauciflora Griseb. 284, n. 2. ♦petasiles Gagnepain 302, n. 39. (304, 305). *platycolea K. Schum. 305, n. 45". (304). ♦polyantha K. Schum. 295, n. 24a. (290). polyslachya L. 308. ♦porphvrobraclea K. Schum. 287," n. 6. (284). punicea Sweet 308. ♦pvcnostachys K. Schum. .'^02, "n. 38. (304, 303). racemosa Griseb. n. L. i86, n. 3; 298. racemosa Poepp. et Kndl. 300, n. 36. ♦racemosa (L.) A. Rieh. 288, n. 7. (487, 258, 259, 284, 285, Fig. 38, 287, 288, 370). ♦raja Peters. 296, n. 26. (294). ♦reliculata Gagnepain 303, n. 42. (301). ♦rubro-flava K. Schum. 297, n. 28. (294, 29ß). samoensis Reinecke 34 9. ♦sessilifolia Gagnepain 287, n. 5. (284). *silveslris (Swartz) Horan.304, n. 4 5. (259, 301). ♦spicata Gagnepain 298, n. 84 . (294). ♦stenostach ys K. Schum. 306, n. 54. (302). ♦strobilifera Poepp. et Endl. 289,n.4 4.(284,285Fig.38, 374). ♦thyrsoidea (Ruiz, et Pav.; Poepp. et Endl. 302, n. 40. (259, 304, 374). tuberosa D. Dietr. 308. ♦ventricosa Griseb. 288, n. 8. (284, 287, 804). Renealmia Roscoe 222. Rhizalpinia K. Schum. (subgen. 4 64, 223, 309, 310, 356, 862, 363. rhizoma Curcumac 5, 8, 408. Rhizoma Galangae 6, 8, 33, 78, .•?4 6, 329. Rhizoma Galangar ni.i- joris 329. Rhizoma Galangae ma j n ^ 88. Rhizoma Galanga« mi- noris 329. Rhizoma Zedoariae 83. s ;. 444, 442. Rhizoma Zingibcris 5, 9, 4 7i. Rhizoma Zingiberis ;i! bum 4 72. Rhi/oma Zingiboii.^ n grum 4 72. Bhyiichanthus liuok. 1. :<: , n. 34. (4 8. 19, 4 65, 279). ♦Blulhianus Witlmack 377, n. 2. (377). ♦iongidorus Hook. f. 377, n. 1 . (345 Fig. 41, 377). Itiedelia Ohv. 374, n. 31. (48, . 20, 44, 165, 332,865,366, 374, 375, 439). ♦affinis Ridl.i K. Schum. 37. s. I n. 4. (374). I ♦Albertisii K. Schum. 378. I n. 3. (374). I ♦ßismarckii montiuin K. i Schum. 440, n. 9. { ♦curviflora Oliv. 374, n. 4. i (372 Fig. 44, 373, 374). *insignis (Warb.) K. Schum. i 374, n. 6. (373). i *macrantha(Scheff.) K.Schtiin. 373, n.2. (374). ♦monophylla K. Schum. 4 39, n. 7. ♦Nymanii K. Schum. 374, n. 5. (4 5, 378). ♦stricla K. Schum. 439, n. 8. ricng-4m 248. rieng-rieng 481. Roscooa Royle 40. ROüCOea Smith 445, n. 4 2. (4 7, 4 9, 23, 28, 29, 86, 4i9, 4 23). ♦alpina Royle 4 4 7, n. 4. (4 4, 4 7, 29, 4 46 Fig. 4 6, 417. 11«, 4 19). ♦auriculata K. Schum. Ils, n. 4. (4 47). j ♦blanda K. Schum. 4 24, n < 0 I (416 Fig. 4 6,14 7). ♦ßrandisii K. Schum. 4 1'.'. n. 6. (147). ♦capitata Smith 420, n. s (447, 424). var, n. purpurata Gagn. - pain 4 20, n. 8. var. ß. scillifolia Gagne- pain 120, n. 8. ♦cautleoides Gagnepain 4 20, n. 9. (447, 421). ♦chamaeleon Gagnepain 4 2i' n. 4 3. (4 4 7, 4 22). ♦debilis Gagnepain 421, n. 1 1. ♦exilis Horan. 4 4 9, n. 5. (4 1 7 ;. cxilr.s Smith 4 20. Register. 457 gracilis Smith 123. ♦intermedia Gagnepain -118, n. 2. (H?;. var. y. anomala Gagne- pain M8, n. 2. var. ß. macrorrhiza Gagne- pain HS, n. 2. var. «. minuta Gagnepain -118, n. 2. iatior Smith 123. ♦longifoha Bak. MS, n. 3. [Ml]. lutea (Blanco) Hassk. 122. lutea Royle 123. nigricans Hassk. 425. nigro-cihata Hassk. 122. petiolata Royle 126. ♦praecox K.Schum. 122,n. 12. (117, 121, 122). purpurea Lindl. 120, n. 7. purpurea Royle 117, n. 1. ♦purpurea Smith 119, n. 7. (25 Fig. 7, 116 Fig. 16, 117, 118, 119, 120). purpurea Smith var. Bran- disii King, 119, n. 6, 120. purpurea Smith var. exilis Bak. 119, n. 5. purpurea Royle var. minor Wall. 117, n. 1. var. «. procera Wall. 120, n. 7. spicata Smith 125. rubato 423. San dsioka Kaempff. 326. Saranthe urceolata Peters. 115. hypoleuca Spreng. 399. lappa (Decne.) C. B. Clarke 33, 399. Scaphochlamys Bak, 81. malaccana Bak. 81. Scaposae K. Schum. (ser.) 283, 289. Schauapparat 352. Scitamina L. 1. Scitaminea Finlaysoniana Wall. 135. Scitamineae L. 1, 16. sempujang 159. sendschaail 172. shimakumatakeran 318. shringaveram 172. Siliquamomnin Baill. 97, n. 1 0. (40). ♦tonkinense Baill. 97. (98 Fig 14). Sincorus Rumph. 64, 65. Soncorus Rumph. 77. Soncorus Horan, (sect.) 67, 75. Sphaerocarpos Gmel. 132. sringavera 165. Stachyanthesis Benth. (subgen.) 65, 72. Stachyphrynium Griffithii (Bak.) K. Schum. 97, 115, StahUanthus 0. Ktze. 65, 85. campanulatus 0. Ktze. 85. statjing 399. S'tawa 399. Stenochasma Griff. 187. convolutum Griff. 198. urceolare Griff. 195. Stenoptera Presl (gen.) 437. actinophylla Cogn. 437. Stissera Giseke 99, 108, curcuma Raeusch. 108, Strobidia Miq, 357. conchigera 0. Ktze. 357. Manii King 357. oligosperma 0. Ktze. 357. • sumatrana Miq. 358. Strobidia (Miq.) K. Schum. (sect.) 343, 357. susu pulam 358. tamü lawas 111. tanzende Jungfrau 18. Tapeinochilas Miq. 429, n.38. (2, 4,10—12, 20, 26—29, 36, 37, 378, 379, 401), ♦acaule K, Schum. 431, n, 1, (12, 431, 432). ♦Ananassae Hassk. 436, n. 1 6. (12, 431, 437). ♦Beccarii K. Schum. 434, n. 9. (431). ♦Dahlii K. Schum. 436, n. 14. (431). ♦densum K.Schum. et Lauterb. 435, n. 11. (431). ♦globiceps K. Schum. et Lauterb. 435, n. 12. (431). ♦Hollrungii K. Schum. 434, n. 10. (12, 426 Fig. 50, 431, 435). ♦Lauterbachii K. Schum. 432, n. 2. (431). ♦NaumanniiWarb. 436, n. 1 3. (431, 436). ♦piniforme Warb. 432, n. 3. (431). ♦pubescens Ridl. 434, n. 7. (431). pungens Benth. 433, n. 4. pungens K. Schum. 436, n. 13. ♦pungens (Teysm. et Binn.) Miq. 433, n. 6. (425, 430 Fig. 52, 431, 433, 434, 437). var. Queenslandiae Bailey 433, n. 4. ♦Queenslandiae (Bailey) K. Schum. 433, n. 4. (431). ♦recurvatum Lauterb. et K. Schum, 436, n. 15. (431). ♦spectabile K. Schum. 433, n. 5. (431). ♦Teysmannianum Warb. 434, n. 8. (431). " Tari 267. taru 346. taruka 346. tawar 399. temü badoh 102. temü hitam 101. temü lati 102. temü paüh 102. tepus 197. tepus kijoi 358. tepus lada 55. tepus merah 240. tepus singang 200. Terminales K. Schum, (ser.) 283. terra marita 32. Thalia geniculata L. 308, marantifolia Vell. 308, Thumung Koen, 165. Tjana-kua Rheede 398. tiembangmaas 148. tikor 109, 110. tinkkwim 409. tjonskor 78. tongkat 174. tongtak monjet 178. Torymenes officinalis Salisb. 213. Tritophus Lestiboudois 64. ovahfolius Lestiboud. 83. tsaö keu 368. Tsiana J. F. Gmel. 378. tubu tubu 436. Tumeric 32 ubat chanching 55. Villarsia Gmel. 35, 283. vitoka 324. walang 201. walingum 173. wilde Galanga 181. wilde Kardamomen 32. wilder Ingwer 33, 141. wischä 409. wohutty-swa 50. Wurfbainia Giseke 222. uliginosa Giseke 240. Xylolepides K. Schum. (ser.) 431. yange 217. yüan-ho 183. zandschabil 165. zarambad 111. Zedoaria 33, Zedoaria Raf, 222, zerumbet 111. Zerumbet Jacq, 308. Zerumbet Lestiboudois 166. Zerumbet Autrani Heckel 215, Zerumbet speciosumWendl, 339, Zerumbet zingiber Lestib, 172. Zingiberaceae L, C. Rieh. 1, 3—6, 8—13 Fig. 4, 16, 17, 19 — 23. 25—31,33 — 38, 85,213,260,342, 379, 420, 427. Zingibereae Sahsb. 1. Zingibereae 0. G. Peters, (trib.) 38, 39, 81, 163. Zingiberes Adans. 1. Zingiberoideae K. Schum, (sub- fam,) 4, 5, 11, 17, 20, 21, 26, 37, 39. zingiber 165. 458 Register. Zingiber Ad&ns. 165, n. 18. (3, 9, n, 4 9, 28, 29, 84,38, 65, 82, 4 57,164, 166,168, 173, 207, 409). ♦alliaceum (Teysm. et Binn.) j K.Sohum. 1 79, n. 80. (170). I amaricans Blume 172, n. 9. antorrhizura Hort. hafn. 1 79, n. 32. ♦aquosum Blume 179, n. 33. (167, 16H, 170). aromaticum Noronha 170, n. 7. ♦alro-rubens Gagnepain 183, n. 42. [181). ♦barbalum Wall. 185, n. 48. ;181). Blancoi Hassk. 172, n. 9. 259). ♦borneense K. Schum. 178, n. 29. (170). ♦brevifolium K. Schum. 167, n. 3. (166). ♦capitatum Roxb. 167, n. 1. (166;. cassumunarHassk. 1 75, n. 1 7. ♦casumunar Roxb, 179, n, 32. (32, 170, 180, 258, 259). ♦cernuum Dalz. 182, n. 38. (181). ♦Cholmondeleyi (Bailey) K. Schum. 172, n. 8. (168). ♦chrysanthum Roscoe 184, n. 45. (181). *chrysostachys Ridl. 1 73,n.1 1 . ;i69,. ♦citrinum Ridl. 174, n. 13. (1 69). ♦Clarkei King. 168, n. 5. ClilTordiae Andr. 1 79, n. 32. ♦coloratum N. E. Brown 177, n. 24. 169). *confine Miq. 185, n. 49. 182). ♦corallinum Hance 1 80, n. 34. (170). corynostachyum Steud. 1 87. ♦cvlindricum Moon 178,n. 27. 170;. *didymoglossaK. Schum. 1 86, n. 52. (182;. dubium Afzel. 187, 409. elatum Blume n.'), n. 17. 175. emarginatum Blume 157. flavescpns Link et A. Dietr. 184, n. 45. galanga Stokes 187. *gracile Jack 176, n. 20 (169, 177). var. 'i. miyor Ridl. 176, n. 20. ♦gramineum Noronha 175, n. 17. ^169,. var. ot. validior K. Schum. 175, n. 17. ♦Griffithii Bak. 177, n. 28. (169, 177). var. 1. major Ridl. 177, n. 23. ♦inflexum Blume 174, n. 15. (1 69). insipidus Noronha 187. ♦integrilabrum Hance 1 86, D. 54. ;182. ♦intermedium Bak. 170, n. 6. (168). ♦Kuenstleri King. 180, n. 35. (170). ♦ligulatum Roxb. 186, n. 53. (182. ligulatum Wall. 184, n. 45. luridum Salisb. 179, n. 32. ♦macradeniuiuK. Schum. 174, n. 14. (169, 174). ♦macrocephalum (Zoll.) K. Schum. 177, n. 25. (169, 175, 201). ♦macrorrhynchus K. Schum. 176, n. 21. (169). ♦macrostachyum Dalz. 179, n. 31. 170, 370). majus Runiph. 171, n. 7. ♦marginatum Roxb. 167, n. 4. (166, 167, 168). medium Stokes 187. nielegueta Gaertn. 187. minus Gaertn. 187. ♦mioga Thunb.) Roscoe 1 83, n. 41. (28, 181, 188, 186, 258). Missionis Wall. 170, n. 7. ♦monophylluni Gagnepain 180, n. 86. (170). montanum Link 179, n. 32. nigrum Gaertn. 187, £44. ♦Nimmoi Dalz. 184, n. 43. (i8i;. Nimmonii Dalz. 184, n. 43, 870. ♦odoriferum Blume 178, n.28. (167, 168—170). ♦offlcinale Roscoe 17 0, n. 7. (17, 2i Fig. 5, 26, 28, 29, 31, 168, 171 Fig. 23, 172, 258, 259). officinale Roscoe var. Chol- mondelevi Mansion Bail« \ 172, n. 8. ♦oligophvUum K. Schum. 1t> .. n. 51 ' (182. ovoideum Blume 172, n. v ♦panduratum Roxb. 1 82, n. 39. (181). ♦pardocheilum Wall iSä. n. 37. (181\ ♦Parishii Hook. I. 17a, u. \i. 1 69). ♦pleiostachyum K. Schum 185, n. 50. (182 . ♦porphyrosphaora K. Schum. 175, n. 18. (169\ ♦puberulum Ridl. 176, n. 22. '169). purpureum Roscoe 1 79, n. 32. ♦Railletii Durand 173, n. 10. (168). ramosum Noronha 187. ♦roseum Roscoe 184, n. 4 4. ;i8i). *rubens Roxb. 1 84, n. 46. (1 80, 181, 183;. ♦rufo-pilosum Gagnepain 167, n. 2. (166). silvestre majus Sloanc 304. ♦spectabile Griff. i7t. n. 1«. (169). spurium Koenig 172, n. << ♦squarrosum Roxb. 1 84, n. i 7 181). squarrosum Wight 1 86, n. 55. ♦stenostachys K. Schum. 175, n. 19. (169). *8triolatum Diels 182, n. 40. (181). syooka Siebold 187. ♦tongtak K. Schum. 177, n.2r,. (169). truncatum Stokes 172, n. '.'. uncinatum Stokes 1 87. villosissimum floribus lutn- Plum. ?87. *Wightianum Thwait. 1S('>. n. 55. ,182;. Wrayi Prain 440. xanthorrhizum Moon 82. ♦zerumbet L.; Smith 172, n. 9. (168, 173 Fig. 24, 349% zerumbet Roscoe 28, 29, 3:^ 259. Zingiber Karsten 170, n. " itwersamcn 83. itwerwurzel 9, 83. Dniek von Breitkopf k Hirt«! in Leipzig. O ä